instruction
stringclasses 2
values | input
stringlengths 38
42.1k
| output
stringlengths 38
42.1k
|
|---|---|---|
Translate the text from English to Welsh. |
As we mark Learning Disability Week, I am updating Members about our commitments to improve the lives of people with learning disabilities.
In May 2022, I launched our Learning Disability Strategic Action Plan 2022\-26 which outlines our strategic learning disability policy priorities. This was followed in October by the Learning Disability Delivery and Implementation Plan 2022\-26, which set out the detailed activities underpinning the successful delivery of the strategic priorities and the achievement of positive outcomes for people with learning disabilities.
Together, the plans focus on helping people with learning disabilities to lead active and healthy lives as valued members of society. They contain our commitments to working with individuals, families, groups, and service providers to develop and implement accessible, sustainable and integrated services that fully meet the needs of people with learning disabilities.
It is clear the legacy of the pandemic remains a real concern for many individuals with a learning disability. It also continues to have an impact on organisations providing the services they rely on. On top of this, the cost\-of\-living crisis has caused significant challenges.
Nevertheless, I am pleased to report that the commitment of our policy makers, delivery partners and stakeholders has meant clear progress has been made in achieving our long\-term goals.
On 13 June, the independent Learning Disability Ministerial Advisory Group (LDMAG) considered and agreed a report outlining progress over the first year.
It highlights the successful rollout and implementation of the foundation phase of the Paul Ridd learning disability awareness training – launched on 1 April 2022, more than 27,000 NHS staff have completed the training, which empowers them to recognise the challenges faced by people with learning disabilities accessing health services and ensures reasonable adjustments are made to support this population.
We are now developing more specialised enhanced and advanced training packages across health, social care and education.
I am also pleased to highlight the publication of Guidance for social workers on working with parents with learning disabilities which, together with associated guidance for parents, will help support social workers to better identify and support families where a parent has a learning disability.
There is still more work needed to ensure people with learning disabilities have their needs identified and the right support in place to help them reach their potential and lead fulfilling lives.
I regularly meet with stakeholder groups, and they want us to continue to encourage a whole systems approach to supporting people with learning disabilities and to make sure we co\-produce the design and delivery of services with them.
We will be organising more events across Wales this autumn to listen to stakeholder views. These will help to shape the future direction of policy and contribute to an updated strategic action plan, aligning with our commitment to focus on the issues that matter to people with learning disabilities.
|
Wrth inni nodi’r Wythnos Anabledd Dysgu, hoffwn roi diweddariad i’r Aelodau ynghylch ein hymrwymiadau i wella bywydau pobl ag anableddau dysgu.
Ym mis Mai 2022 y llynedd, lansiwyd ein Cynllun Gweithredu Strategol Anabledd Dysgu 2022 i 2026 sy’n amlinellu ein blaenoriaethau polisi strategol ar gyfer anabledd dysgu. Dilynwyd hyn ym mis Hydref gan y Cynllun cyflenwi a gweithredu ar gyfer anabledd dysgu 2022 i 2026, sef cynllun cysylltiedig a oedd yn nodi’r gweithgareddau manwl a fyddai’n sail ar gyfer cyflawni’r blaenoriaethau strategol yn llwyddiannus a sicrhau canlyniadau cadarnhaol i bobl ag anableddau dysgu.
Gyda’i gilydd, mae’r cynlluniau’n canolbwyntio ar helpu pobl sydd ag anableddau dysgu i gael bywydau llesol ac iach fel aelodau gwerthfawr o gymdeithas. Maent yn cynnwys ein hymrwymiadau i weithio gydag unigolion, teuluoedd, grwpiau a darparwyr gwasanaeth i ddatblygu a gweithredu gwasanaethau hygyrch, cynaliadwy, ac integredig sy’n bodloni anghenion pobl ag anableddau dysgu yn llawn.
Mae’n glir bod gwaddol y pandemig yn parhau’n bryder gwirioneddol i lawer o unigolion ag anableddau dysgu. Mae hefyd yn parhau i effeithio ar y sefydliadau sy’n darparu’r gwasanaethau y maent yn dibynnu arnynt. Ar ben hyn i gyd, mae’r argyfwng costau byw wedi achosi heriau sylweddol.
Fodd bynnag, rwy’n falch o allu dweud bod ymrwymiad ein gwneuthurwyr polisi, partneriaid cyflawni, a rhanddeiliaid wedi arwain at gynnydd amlwg tuag at gyflawni ein nodau tymor hir.
Ar 13 Mehefin, cafodd adroddiad sy’n amlinellu’r cynnydd a gafwyd yn ystod y flwyddyn gyntaf ei ystyried a’i gytuno gan grŵp annibynnol, sef Grŵp Cynghori’r Gweinidog ar Anabledd Dysgu.
Mae’n tynnu sylw at y llwyddiant a gafwyd wrth gyflwyno a gweithredu cam cyntaf yr hyfforddiant ar gyfer ymwybyddiaeth anabledd dysgu a ddarperir gan Sefydliad Paul Ridd. Yn sgil ei lansio ar 1 Ebrill 2022, mae dros 27,000 o staff y GIG wedi cwblhau’r hyfforddiant sy’n eu galluogi i adnabod yr heriau y mae pobl ag anableddau dysgu yn eu hwynebu wrth ddefnyddio gwasanaethau iechyd, gan wneud addasiadau rhesymol i gefnogi’r boblogaeth hon.
Rydym bellach yn datblygu pecynnau hyfforddiant arbenigol lefel uwch ar draws iechyd, gofal cymdeithasol, ac addysg.
Mae’n bleser gennyf dynnu sylw hefyd at gyhoeddi’r Canllawiau ar gyfer gweithwyr cymdeithasol sy’n gweithio gyda theuluoedd ble mae gan y rhiant anabledd dysgu a fydd, ochr yn ochr â’r canllawiau cysylltiedig i rieni, yn helpu gweithwyr cymdeithasol i wella sut maent yn nodi ac yn cefnogi teuluoedd lle mae gan riant anabledd dysgu.
Mae angen gwneud rhagor o waith o hyd i nodi anghenion pobl ag anableddau dysgu mewn modd effeithiol, gan ddarparu’r cymorth priodol i’w helpu i wireddu eu potensial a mwynhau eu bywydau yn llawn.
Rwy’n cyfarfod yn rheolaidd â grwpiau rhanddeiliaid, ac maent yn awyddus inni barhau i hyrwyddo dull gweithredu sy’n seiliedig ar y system gyfan i gefnogi pobl ag anableddau dysgu, gan weithio gyda nhw i gynhyrchu a chynllunio gwasanaethau a sut maent yn cael eu darparu.
Yn ystod yr hydref hwn, byddwn yn trefnu rhagor o ddigwyddiadau ar draws Cymru er mwyn gwrando ar farn rhanddeiliaid. Bydd hyn yn dylanwadu ar gyfeiriad polisïau yn y dyfodol ac yn helpu i ddiweddaru’r cynllun gweithredu strategol, gan sicrhau ei fod yn gydnaws â’n hymrwymiad i ganolbwyntio ar y materion sy’n bwysig i bobl sydd ag anableddau dysgu.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The new law, coming into force today is making it an offence for piercing practitioners to arrange and/ or carry out an intimate piercing on under 18s.
The aim of the new law is to protect children and young people from the potential health harms which can be caused by an intimate piercing.
The change will come under the Public Health (Wales) Act 2017, prohibiting the intimate piercing of persons under the age of 18 in Wales. It will also be an offence to 'make arrangements' to perform an intimate piercing on a child or young person under the age of 18 in Wales.
The intimate piercing of children and young people under 18 could also be considered a child protection issue. By undergoing an intimate piercing procedure, young people under the age of 18 may be placed in a vulnerable position.
During a visit to Frontier Tattoo Parlour in Cardiff to discuss the new law, the Chief Medical Officer for Wales, Dr Frank Atherton said;
> “In line with The Public Health (Wales) Act 2017, this new law is in place to ensure we can protect children and young people’s health and wellbeing.
>
> “It’s concerning that a third of young people with intimate piercings have reported complications following a procedure. The child protection issues that could also arise from this scenario highlight even further, the importance of implementing such a law.
>
> “I hope this piece of legislation will help to reduce these issues, and that practitioners understand the importance of obtaining proof of age beforehand”.
The Chief Dental Officer for Wales, Dr Colette Bridgman said:
> “Tongue piercing can lead to lasting damage to teeth and gums, and can cause serious swelling in the mouth that can affect breathing. Many dentists in Wales have seen patients who have permanent harm following piercing and dental teams in Wales really welcome this new law”.
A study in England found that amongst individuals aged 16\-24 complications were reported with around a third of all body piercings. The same study found a higher incidence of complications in connection with certain types of body piercings, including intimate piercings. Problems were most likely to be reported in the case of tongue piercing (50%), followed by piercings of the genitals (45%) and the nipples (38%).
As young people continue to grow during their teenage years, an intimate piercing performed at a young age could result in further complications arising as their bodies develop. Young people may also be less likely to have the experience or knowledge of how to clean or maintain an intimate piercing, leading to an increased risk of infection.
Local authority enforcement officers and Police Officers have received training in advance of the new law coming into effect to enable them to enforce the new legislation effectively.
Intimate piercing practitioners operating in Wales are encouraged to ensure they have a rigid system in place to help them confirm proof of age, and to obtain signed consent for each procedure to avoid prosecution and a fine.
|
Mae’r gyfraith newydd, sy’n dod i rym heddiw yn ei gwneud yn drosedd i ymarferwyr tyllu drefnu a/neu roi twll mewn rhan bersonol o gorff pobl o dan 18 oed.
Nod y gyfraith newydd yw amddiffyn plant a phobl ifanc rhag niwed posibl i’w hiechyd oherwydd twll mewn rhan bersonol o’u corff.
Daw’r newid o dan Ddeddf Iechyd y Cyhoedd (Cymru) 2017, sy’n gwahardd rhoi twll mewn rhan bersonol o gorff personau o dan 18 oed yng Nghymru. Bydd hefyd yn drosedd “gwneud trefniadau” i roi twll mewn rhan bersonol o gorff plentyn neu berson ifanc o dan 18 oed yng Nghymru.
Hefyd, gellid ystyried bod rhoi twll mewn rhan bersonol o gorff plant a phobl ifanc o dan 18 oed yn fater amddiffyn plant. Drwy gael twll mewn rhan bersonol o’u corff, gall pobl ifanc o dan 18 oed fod yn agored i niwed.
Yn ystod ymweliad â Frontier Tattoo Parlour yng Nghaerdydd i drafod y gyfraith newydd, dywedodd Prif Swyddog Meddygol Cymru, Dr Frank Atherton:
> “Yn unol â Deddf Iechyd y Cyhoedd (Cymru) 2017, mae’r gyfraith newydd hon yn sicrhau ein bod ni’n gallu diogelu iechyd a lles plant a phobl ifanc.
>
> “Mae’n bryder bod traean o bobl ifanc sydd wedi cael twll mewn rhan bersonol o’u corff wedi sôn am gymhlethdodau yn dilyn triniaeth. Mae’r materion amddiffyn plant a allai hefyd godi o’r sefyllfa hon yn amlinellu ymhellach byth bwysigrwydd gweithredu cyfraith o’r fath.
>
> “Rwy’n gobeithio y bydd y darn hwn o ddeddfwriaeth yn helpu i leihau’r materion hyn, a bod ymarferwyr yn deall pwysigrwydd cael prawf o oedran ymlaen llaw.”
Dywedodd Prif Swyddog Deintyddol Cymru, Dr Colette Bridgman:
> “Fe all twll yn y tafod arwain at ddifrod parhaol i’r dannedd a’r deintgig, ac fe all achosi chwyddo difrifol yn y geg sy’n gallu effeithio ar anadlu. Mae llawer o ddeintyddion yng Nghymru wedi gweld cleifion sydd wedi cael niwed parhaol yn dilyn tyllu ac mae timau deintyddol yng Nghymru wir yn croesawu’r gyfraith newydd hon.”
Daeth astudiaeth yn Lloegr i’r casgliad bod cymhlethdodau wedi’u cofnodi yn dilyn traean o’r holl achosion o dyllu’r corff ymhlith unigolion 16\-24 oed. Daeth yr un astudiaeth i’r casgliad bod mwy o gymhlethdodau wedi digwydd mewn cysylltiad â mathau penodol o dyllu’r corff, gan gynnwys tyllau mewn rhannau personol o’r corff. Y problemau mwyaf tebygol o gael eu cofnodi oedd problemau yn dilyn twll yn y tafod (50%), twll yn yr organau cenhedlu (45%) a thwll yn y tethi (38%). Gan fod pobl ifanc yn parhau i dyfu yn eu harddegau, gallai twll mewn rhan bersonol o’u corff arwain at ragor o gymhlethdodau wrth i’w cyrff ddatblygu. Hefyd, gall fod yn llai tebygol bod gan bobl ifanc y profiad neu’r wybodaeth o ran sut i lanhau neu ofalu am dwll mewn rhan bersonol o’u corff, sy’n golygu mwy o berygl o haint.Mae ymarferwyr sy’n rhoi twll mewn rhan bersonol o’r corff yng Nghymru yn cael eu hannog i sicrhau bod ganddynt system gadarn i’w helpu i gael prawf o oedran, ac i gael cydsyniad wedi’i lofnodi ar gyfer pob triniaeth er mwyn osgoi cael eu herlyn a’u dirwyo.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The grant allowed Powys County Council, who ran the tender that saw Stagecoach win the seven\-year contract, to buy 12 new, low\-floor buses, fitted to full TrawsCymru specification. Powered by the latest generation of Euro 6 engines, the buses are energy efficient and omit very little pollution.
When purchasing the new vehicles, passengers’ views were taken into consideration. As such the new vehicles will be equipped with additional luggage racks, USB charging on seat backs and complementary WiFi.
They will start their journeys this month, on the key T4 and T14 services linking Newtown and Hereford/Hay\-on\-Wye with Brecon, Merthyr Tydfil and Cardiff.
Deputy Minister for Economy and Transport Minister, Lee Waters said:
> “It is great to celebrate a Welsh good news story during UK ‘Catch the Bus Week’ \- a national celebration of bus travel.
>
>
> “And the TrawsCymru network is a good news story, demonstrating what can be achieved to grow passenger numbers whilst enhancing accessibility for rural communities.
>
>
> “Continuing to be the backbone of the integrated transport network across Wales, TrawsCymru is constantly evolving to offer ever better services.
>
>
> “The last twelve months have been very successful for TrawsCymru. Thanks in part to our decision to offer weekend free travel, passenger numbers grew by 45% across the network in 2018\-19 to a record 2\.5 million passenger journeys. This compares to 823,000 passenger journeys in 2013/14 the year that we asked the Bevan Foundation to provide a blueprint to develop the network.
>
>
> “The T4 and T14 routes carried in excess of half a million passenger journeys in 2018\-19 and the delivery of these two key services have safeguarded over 40 jobs at Stagecoach’s depots in south and mid Wales.”
Cllr Aled Davies, Powys County Council’s Deputy leader and Cabinet Member for Public Transport, said:
> “We’re really proud to have successfully managed the procurement and delivery contracts for the T4 service over the past 10 years and are extremely pleased with the growth in passengers.
>
>
> This has been possible thanks to the strong relationship we have with the Welsh Government, who have provided significant capital infrastructure investment along the route, including new waiting facilities and real\-time information systems.
>
>
> We look forward to continuing our very successful relationship with the Welsh Government to maximise passenger growth on the new T14 corridor and welcome their investment in the T12 and T6 corridors.”
Nigel Winter said:
> "Stagecoach in South Wales has joined with our partners at Welsh Government, Powys County Council and the TrawsCymru board to celebrate the introduction into service of 12 brand new Volvo B8 MCV bodied buses for TrawsCymru services T4 and T14\.
>
>
> Working with our partners we developed improvements to the services timetables with more journeys, and new connections from September 2018, with lower fares on some sections of commercial route.
>
>
> The new buses launched by the Deputy Minister today will see a step change in greener more environmentally friendly bus travel with Volvo B8 euro 6 low emission buses.
>
>
> Our customers may look forward to greater comfort and access to free Wi\-Fi, usb charging, with our dedicated team of drivers delivering the T4 and T14 services for all our customers on behalf of TrawsCymru"
|
Roedd y grant wedi galluogi Cyngor Sir Powys, a redodd y tendr a arweiniodd at Stagecoach yn ennill y contract saith mlynedd, i brynu 12 bws newydd llawr isel sy'n cydymffurfio â manyleb lawn TrawsCymru. Wedi'u pweru gan y genhedlaeth ddiweddaraf o injans Euro 6, mae'r bysiau yn defnyddio ynni'n effeithlon ac yn allyrru ychydig iawn o lygredd.
Bydd barn teithwyr yn cael ei ystyried wrth brynu cerbydau newydd. Felly, bydd ganddynt silffoedd bagiau ychwanegol, pwynt gwefru USB ar gefn pob sedd a WiFi am ddim.
Byddant yn teithio fis hwn ar y gwasanaethau T4 a T14 pwysig sy'n cysylltu'r Drenewydd a Henffordd/y Gelli ag Aberhonddu, Merthyr Tudful a Chaerdydd.
Dywedodd Dirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth:
> "Mae'n wych dathlu newyddion da o Gymru yn ystod Wythnos Dal y Bws sy'n dathlu gwasanaethau bysiau ledled y DU.
>
>
> "Mae rhwydwaith TrawsCymru yn stori newyddion dda sy'n dangos yr hyn y mae modd ei wneud i gynyddu nifer y teithwyr sy'n teithio ar fysiau gan wella gwasanaethau yng nghefn gwlad ar yr un pryd.
>
>
> "Gan barhau i fod yn asgwrn cefn y rhwydwaith trafnidiaeth integredig ar draws Cymru, mae TrawsCymru yn parhau i ddatblygu i gynnig gwasanaethau gwell.
>
>
> "Mae TrawsCymru wedi bod yn llwyddiannus iawn dros y 12 mis diwethaf. Diolch yn rhannol i'n penderfyniad i gynnig teithio am ddim ar benwythnosau, roedd 2\.5 miliwn o deithiau wedi'u gwneud gan deithwyr ar y rhwydwaith yn 2019\-19 sy'n gynnydd o 45% o gymharu â 823,000 o deithwyr yn 2013/14 pan ofynnwyd i Sefydliad Bevan ddarparu glasbrint i ddatblygu'r rhwydwaith.
>
>
> "Roedd y gwasanaethau T4 a T14 yn gyfrifol am fwy na hanner miliwn o deithiau gan deithwyr yn 2018\-19 ac mae cyflenwi'r ddau wasanaeth allweddol hyn wedi diogelu dros 40 o swyddi yn nepos Stagecoach yn y De a'r Canolbarth.
Dywedodd y Cynghorydd Aled Davies, Dirprwy Arweinydd Cyngor Sir Powys a'r Aelod Cabinet dros Drafnidiaeth Gyhoeddus:
> Rydym yn hynod falch ein bod wedi llwyddo i reoli'r gwaith o gaffael a chyflenwi contractau ar gyfer gwasanaeth T4 dros y 10 mlynedd ddiwethaf a bod nifer y teithwyr wedi cynyddu.
>
>
> Mae hyn wedi bod yn bosibl diolch i'r berthynas gadarn sydd gennym gyda Llywodraeth Cymru. Mae wedi buddsoddi'n sylweddol mewn seilwaith ar hyd y llwybr, gan gynnwys cyfleusterau aros newydd a systemau gwybodaeth amser real.
>
>
> Edrychwn ymlaen at barhau i gynnal y berthynas lwyddiannus hon gyda'r Llywodraeth i sicrhau bod mwy o bobl yn dewis teithio ar y coridor T14 newydd a chroesawu ei buddsoddiad yng nghoridorau T12 a T6\.
Dywedodd Nigel Winter:
> Mae Stagecoach yn Ne Cymru wedi ymuno â'n partneriaid yn Llywodraeth Cymru, Cyngor Sir Powys a bwrdd TrawsCymru er mwyn dathlu cyflwyno 12 o fysiau Volvo B8 MCV newydd sbon ar gyfer gwasanaethau T4 a T14\.
>
>
> Trwy gydweithio â'n partneriaid rydym wedi gwella amserlenni'r gwasanaethau. Mae'r gwelliannau hyn yn cynnwys rhagor o deithiau, cysylltiadau newydd ers mis Medi 2018 a phrisiau teithio rhatach ar rai rhannau o'r llwybr masnachol.
>
>
> Bydd y bysiau newydd a gaiff eu lansio gan y Dirprwy Weinidog heddiw yn creu newid sylweddol ac yn cyflawni teithiau bws mwy gwyrdd a mwy caredig i'r amgylchedd gyda bysiau Volvo B8 euro 6 sydd ag allyriadau is.
>
>
> “Gall ein cwsmeriaid edrych ymlaen at fysiau mwy cyfforddus, mynediad at gyswllt wifi am ddim a mannau gwefru usb. Bydd ein tîm ymroddedig o yrwyr yn darparu gwasanaethau T4 a T14 ar gyfer ein holl gwsmeriaid ar ran TrawsCymru."
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Rheoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 2\) (Cymru) 2020 (‘y rheoliadau’) yn gorfodi cyfres o gyfyngiadau ar gynulliadau, ar symudiadau pobl, ac ar weithrediaeth busnesau, gan gynnwys cau busnesau. Maent hefyd yn gorfodi gofynion ar fusnesau sydd ar agor i gymryd camau rhesymol i sicrhau bod unigolion yn cadw pellter corfforol oddi wrth ei gilydd. Gwnaed hyn er mwyn diogelu pawb rhag lledaeniad syndrom anadlol acíwt difrifol coronafeirws 2 (SARS\-CoV\-2\).
O dan reoliad 4, mae’n ofynnol i Weinidogion Cymru adolygu’r angen am y gofynion a’r cyfyngiadau yn y rheoliadau, a’u cymesuredd, bob 21 o ddiwrnodau. Cynhelir adolygiad 21 diwrnod nesaf y rheoliadau erbyn 30 Gorffennaf.
Yn fy Natganiad Ysgrifenedig ar 10 Gorffennaf, nodais fy mwriad i edrych ar y rhain fesul wythnos gan ddefnyddio’r hyblygrwydd sydd gennym i lacio’r cyfyngiadau yng Nghymru ymhellach yn ystod y cyfnod o dair wythnos.
Yn ystod yr ail wythnos hon, byddwn yn dileu’r cyfyngiadau presennol ar feysydd chwarae a champfeydd awyr agored. Oherwydd bod y cyngor meddygol a gwyddonol yn dangos bod coronafeirws yn parhau i leihau yng Nghymru, caiff y mannau hyn ddechrau ailagor o 20 Gorffennaf. Mae dileu’r cyfyngiadau yn galluogi’r mannau hyn i ailagor, ond nid oes gorfodaeth arnynt i wneud hynny. Gall yr amserlen benodol ar gyfer ailagor amrywio o le i le wrth i awdurdodau lleol a gweithredwyr eraill sicrhau bod asesiadau risg wedi’u cynnal a bod mesurau ar waith i leihau’r risg o drosglwyddo’r feirws.
Mae ffeiriau – dan do ac awyr agored – wedi cymryd camau priodol i’w galluogi i ailagor. Bydd y rheoliadau’n cael eu diwygio i ddileu’r cyfyngiadau ar ffeiriau o 20 Gorffennaf, yn dilyn ailagor atyniadau dan do ac awyr agored yn yr wythnosau diwethaf.
Byddwn yn ailedrych ar y dystiolaeth eto yr wythnos nesaf i gadarnhau a yw’n bosibl inni ailagor gwasanaethau cysylltiad agos, sinemâu dan do, amgueddfeydd, orielau, gwasanaethau archifau ac ailagor y farchnad dai yn llawn.
Hoffwn unwaith eto, gofnodi fy niolch i bobl Cymru am helpu i ddiogelu Cymru.
https://llyw.cymru/cyngor\-y\-prif\-swyddog\-meddygol\-ar\-gampfeydd\-dan\-do\-safleoedd\-chwarae\-dan\-do\-ac\-awyr\-agored\-ffeiriau
|
The Health Protection (Coronavirus Restrictions) (No. 2\) (Wales) Regulations 2020 (the regulations) place a series of restrictions on gatherings, the movement of people, and the operation of businesses, including closures. They also impose requirements on businesses, which are open to take reasonable measures to ensure physical distancing between people. They are designed to protect people from the spread of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS\-CoV\-2\).
Under regulation 4, Welsh Ministers are required to review the need for the requirements and restrictions in the regulations, and their proportionality, every 21 days. The next 21\-day review of the regulations will take place by 30 July.
My Written Statement on 10 July set out my intention to take a week\-by\-week approach to use the headroom we have to further lift the restrictions in Wales over this three\-week period.
During this second week, we will remove the current restrictions on playgrounds and outdoor gyms. Given the medical and scientific advice shows coronavirus is continuing to decline in Wales, these places will be able to reopen from 20 July. The removal of restrictions enables these places to reopen but does not require it. The specific timings for reopening may vary from place to place as local authorities and other operators ensure risk assessments and measures are in place to reduce the risk of transmission of the virus.
Funfairs – indoors and outdoors – have taken appropriate steps to enable them to reopen. The regulations will be amended to remove the restrictions on funfairs from 20 July, following the earlier reopening of indoor and outdoor attractions in recent weeks.
We will revisit the evidence again next week to confirm whether we are able to reopen close contact services, indoor cinemas, museums, galleries, archive services and fully reopen the housing market.
I would again like to put on record my thanks to the people of Wales for helping to keep Wales safe.
https://gov.wales/cmo\-advice\-indoor\-gyms\-indoor\-and\-outdoor\-playgrounds\-and\-funfairs
|
Translate the text from English to Welsh. |
Professor Williams accepted an invitation from the Education Minister, Kirsty Williams, to chair the new ‘Communities, contributions and cynefin: BAME experiences and the new curriculum’ working group.
In 2007, Professor Williams was awarded an OBE in the Queen’s New Year’s Honours List for services to ethnic minorities and equal opportunities in Wales.
Professor Williams said:
> “I’m delighted and honoured to be leading the working group in advancing this step change towards integrating Black and minority ethnic history, identity and culture into the everyday learning of every child in Wales. The goal is that the new curriculum will become a shining example of resourcing and enabling broad engagement in learning and teaching with BAME contributions past and present.
>
>
> “The challenge is to ensure that Black and minority ethnic peoples have a presence across the new Welsh curriculum, so that within all of the Areas of Learning and Experience we can hear the sound of their voices, know of their experience, history and contributions, past and present.
>
>
> “This requires appropriate resourcing because we want all teachers in Wales to be able to rethink their materials and feel confident in the ways of delivering them in order to reflect this presence. It’s a very exciting prospect. In this way our curriculum in Wales will ultimately be reflective of our common experience of a vibrant, inclusive, multicultural society.
>
>
> “We have a rich history in Wales, built on difference and diversity.
>
>
> “This isn’t about adding an element of Black and minority ethnic history here and there in the new curriculum, but about reimagining learning and teaching across all the elements of the curriculum so that it reflects a Wales that is, and always has been, ethnically diverse, internationalist in its outlook and progressive in its aspirations.”
The First Minister, Mark Drakeford, said:
> “Our diversity is one of our strengths as a nation and our many histories have combined to shape Wales today.
>
>
> “I’m delighted Professor Williams will be leading this important piece of work and I look forward to seeing the group’s recommendations.”
The working group will complete a review of learning resources currently available to support the teaching of themes relating to BAME communities and ‘cynefin’ across all parts of the curriculum. The group will also review associated professional learning opportunities and resources. The group will be closely aligned to the review of Welsh history by Estyn, the education inspectorate.
The Welsh word ‘cynefin’ loosely translates as 'habitat' or 'place', but also conveys a sense that all human interactions are strongly influenced and determined by both personal and collective experiences, such as through stories or music.
The group will present their initial findings in the autumn, and a full report in the spring.
Education Minister Kirsty Williams said:
> “I’m very pleased Professor Williams has agreed to chair the working group.
>
>
> “I look forward to receive the group’s recommendations on learning resources to support the teaching of themes relating to BAME communities.
>
>
> “Wales is made up of a multitude of stories. We must understand and analyse our own cynefin, and make those connections across our communities, nation and the world. It isn’t just about history as a subject, it’s language, literature, geography, and so much more.
>
>
> “The group will oversee the development of new learning resources in advance of the phased introduction of the new Curriculum for Wales in 2022\.”
|
Derbyniodd yr Athro Williams wahoddiad gan y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams, i gadeirio gweithgor newydd ‘Cymunedau, cyfraniadau a chynefin: Profiadau pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig a’r cwricwlwm newydd’.
Yn 2007, dyfarnwyd OBE i’r Athro Williams fel rhan o Anrhydeddau Blwyddyn Newydd y Frenhines am ei gwasanaethau i leiafrifoedd ethnig a chyfleoedd cyfartal yng Nghymru.
Dywedodd yr Athro Williams:
> “Dw i wrth fy modd yn cael arwain y gweithgor, ac mae’n anrhydedd imi gael gwneud, er mwyn hyrwyddo’r newid hwn i wneud hanes, hunaniaeth a diwylliant pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig yn rhan o broses ddysgu bob dydd pob plentyn yng Nghymru. Y nod yw bod y cwricwlwm newydd yn esiampl ddisglair o sut y gellir hwyluso dysgu ac addysgu ynghylch ystod eang o gyfraniadau pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig, ddoe a heddiw, gan ddarparu’r adnoddau angenrheidiol.
>
>
> “Yr her yw sicrhau bod presenoldeb gan bobl dduon a lleiafrifoedd ethnig ym mhob rhan o gwricwlwm newydd Cymru, fel bod modd inni glywed eu lleisiau, a gwybod am eu profiadau, eu hanes a’u cyfraniadau, ddoe a heddiw, ym mhob Maes Dysgu a Phrofiad.
>
>
> “Mae hyn yn galw am adnoddau priodol, gan ein bod am i holl athrawon Cymru allu ailystyried eu deunyddiau a theimlo’n hyderus o ran sut i’w cyflwyno er mwyn sicrhau’r presenoldeb hwn. Mae’n nod cyffrous iawn. Yn y pen draw, bydd ein cwricwlwm yng Nghymru yn adlewyrchu ein profiad cyffredin o gymdeithas amlddiwylliannol gynhwysol, egnïol.
>
>
> “Mae gyda ni hanes cyfoethog yng Nghymru, a adeiladwyd ar sail gwahaniaeth ac amrywiaeth.
>
>
> “Nid mater o ychwanegu elfen o hanes pobl dduon a lleiafrifoedd ethnig yma ac acw yn y cwricwlwm newydd yw hyn, ond ailddychmygu dysgu ac addysgu holl elfennau’r cwricwlwm mewn ffordd sy’n adlewyrchu Cymru sy’n amrywiol o ran ethnigrwydd, yn rhyngwladol o ran ei bydolwg, ac yn flaengar o ran ei dyheadau – rhywbeth sydd wedi bod yn wir erioed.”
Dywedodd Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford:
> “Ein hamrywiaeth yw un o’n cryfderau fel cenedl, ac mae ein hanesion lu wedi cyfuno i greu Cymru heddiw.
>
>
> “Dw i wrth fy modd y bydd yr Athro Williams yn arwain y gwaith pwysig hwn, ac edrychaf ymlaen at weld argymhellion y grŵp.”
Bydd y gweithgor yn adolygu’r adnoddau sydd eisoes ar gael i gefnogi’r gwaith o addysgu themâu sy’n ymwneud â chymunedau a chynefinoedd pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig ar draws y cwricwlwm. Bydd y grŵp hefyd yn adolygu’r cyfleoedd dysgu proffesiynol a’r adnoddau cysylltiedig. Bydd gwaith y gweithgor yn gysylltiedig iawn ag adolygiad Estyn, yr arolygiaeth addysg, o hanes Cymru.
Bydd y grŵp yn cyflwyno ei ganfyddiadau cychwynnol yn yr hydref, ac adroddiad llawn yn y gwanwyn.
Dywedodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams:
> “Dw i’n falch iawn bod yr Athro Williams wedi cytuno i gadeirio’r gweithgor.
>
>
> “Dw i’n edrych ymlaen at weld argymhellion y grŵp ynghylch adnoddau dysgu i gefnogi’r gwaith o addysgu themâu sy’n ymwneud â chymunedau, cynefinoedd a chyfraniadau pobl dduon ac Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig.
>
>
> “Mae stori Cymru yn gyfuniad o liaws o straeon. Rhaid inni ddeall a dadansoddi ein cynefin ein hunain, a gwneud y cysylltiadau hynny ar draws ein cymunedau, ein cenedl a’r byd. Nid mater o ystyried hanes fel pwnc yw hyn. Mae’n fater o iaith, llenyddiaeth, daearyddiaeth a chymaint mwy.
>
>
> “Bydd y grŵp hwn yn goruchwylio’r broses o ddatblygu’r adnoddau dysgu newydd cyn i gwricwlwm newydd Cymru gael ei gyflwyno’n raddol yn 2022\.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
As part of Wales Week in London the Economy Secretary will be showcasing Wales’ significant success in attracting productions such as Will, The Collection and Sherlock to an audience of influential TV and film producers.
He will also launch a new promotional showreel (external link), introduced by Hollywood A\-lister, Michael Sheen, that features clips from the some of the latest major productions filmed in Wales and promotes everything that the country has to offer as a filming location.
The showreel features footage from The Bastard Executioner (Fox), The Collection (Lookout Point), Doctor Who (BBC) and Sherlock (Hartswood Films) and highlights other productions filmed in Wales in recent years including Criminal, Me Before You, King Arthur: Legend of the Sword, Transformers: The Last Knight and The Man from U.N.C.L.E.
It contains interviews with producers Steven Moffat (Doctor Who; Sherlock); Jane Tranter co\-founder of Bad Wolf and Oliver Goldstick (The Collection) who extol the benefits of filming in Wales including superb locations, experienced crews, great facilities, accommodation and the general film\-friendliness and support available.
Locations also play a major part in the showreel, showcasing the versatility and beauty that exists in Wales.
The showreel reflects what was an extremely busy and successful 2016 for Wales Screen \- part of the Welsh Government’s Creative Industries team \- which handled 386 production enquiries and recorded more than £41m spent in Wales by productions supported by the Welsh Government.
Economy Secretary Ken Skates said:
> “I am delighted to be in London as part of Wales in London Week promoting Wales as the premier filming location that it genuinely is.
>
> “The Creative Industry is a huge growth area for our economy and 2016 was a stellar year for TV and film production in Wales \- but we are determined to keep building on our success .
>
> “The showreel is an excellent promotional tool to help us achieve this, focusing on everything that Wales has to offer film makers. It will be used extensively at specialist events throughout the year to target key UK and international players in the creative sector ”
Michael Sheen said:
> "Wales can offer the best of everything for film\-makers. I believe the successes of 2016 are only the beginning. The future for the creative industries in Wales is massively exciting.”
|
Bydd hefyd yn hyrwyddo Cymru fel lleoliad o’r radd flaenaf ar gyfer cynhyrchu ffilmiau.
A hithau’n Wythnos Cymru yn Llundain, bydd Ysgrifennydd yr Economi yn tynnu sylw cynulleidfa o gynhyrchwyr dylanwadol ym maes rhaglenni teledu a ffilmiau at y llwyddiant mawr y mae Cymru wedi’i gael wrth ddenu cynyrchiadau fel Will, The Collection, Sherlock a Doctor Who.
Bydd hefyd yn lansio ffilm hyrwyddo newydd (Saesneg yn unig \- dolen allanol), sy’n cael ei chyflwyno gan un o sêr mwyaf disglair Hollywood, Michael Sheen. Mae’r ffilm honno’n cynnwys clipiau o rai o’r cynyrchiadau mawr diweddaraf a wnaed yng Nghymru ac yn hyrwyddo popeth sydd gan Gymru i’w gynnig fel lleoliad ar gyfer cynhyrchu ffilmiau.
Mae'r ffilm yn cynnwys clipiau o The Bastard Executioner (Fox), The Collection (Lookout Point), Doctor Who (BBC) a Sherlock (Hartswood Films) ac uchafbwyntiau cynyrchiadau eraill a ffilmiwyd yng Nghymru, gan gynnwys Criminal, Me Before You, King Arthur: Legend of the Sword, Transformers: The Last Knight a The Man from U.N.C.L.E.
Mae'n cynnwys cyfweliadau gyda chynhyrchwyr, gan gynnwys Steven Moffat (Doctor Who; Sherlock), Jane Tranter, cyd\-sefydlydd Bad Wolf, ac Oliver Goldstick (The Collection), sydd i gyd yn canmol manteision ffilmio yng Nghymru. Ymhlith y manteision hynny y mae lleoliadau arbennig, criwiau profiadol, cyfleusterau a llety gwych, ei haddasrwydd cyffredinol ar gyfer ffilmio a'r gefnogaeth sydd ar gael.
Mae lleoliadau'n chwarae rhan fawr yn y ffilm hyrwyddo hefyd, gan ddangos amlochredd a harddwch golygfeydd Cymru
Mae'r ffilm newydd yn adlewyrchu’r flwyddyn hynod brysur a llwyddiannus a gafodd Sgrin Cymru ‒ rhan o dîm Diwydiannau Creadigol Llywodraeth Cymru ‒ yn 2016\. Deliodd â 386 o ymholiadau cynhyrchu a chofnododd fod dros £41 miliwn wedi cael ei wario yng Nghymru gan gynyrchiadau a gefnogwyd gan Lywodraeth Cymru.
Dywedodd Ysgrifennydd yr Economi, Ken Skates:
> “Dw i’n hynod falch cael bod yma yn Llundain yn ystod Wythnos Cymru yn Llundain i hyrwyddo’r ffaith bod Cymru, yn ddi\-os,yn lleoliad o’r radd flaenaf ar gyfer ffilmio.
>
> “Mae’r Diwydiant Creadigol yn rhan o’n heconomi sy’n tyfu’n aruthrol o gyflym ac roedd 2016 yn flwyddyn anhygoel ar gyfer cynhyrchu rhaglenni teledu a ffilmiau yng Nghymru ‒ ond rydyn ni’n benderfynol o barhau i adeiladu ar y llwyddiant hwnnw.
>
> "Mae'r ffilm yn offeryn hyrwyddo gwych a all ein helpu i gyrraedd y nod yn hynny o beth. Mae’n hoelio sylw ar bopeth y gall Cymru ei gynnig i gynhyrchwyr ffilmiau. Bydd yn cael ei defnyddio'n helaeth mewn digwyddiadau arbenigol drwy gydol y flwyddyn er mwyn targedu cynrychiolwyr allweddol yn y sector creadigol yn y DU a phob cwr o’r byd."
Dywedodd Michael Sheen:
> “Gall Cymru gynnig y gorau o bopeth i gwmnïau ffilm. Dw i’n credu mai’r dechrau yn unig oedd llwyddiannau 2016\. Mae dyfodol hynod gyffrous i’r diwydiannau creadigol yng Nghymru.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd yr Aelodau yn ymwybodol bod datblygu Cynllun Gweithredu HIV a mynd i'r afael â'r stigma sy'n gysylltiedig â'r feirws yn ymrwymiadau yn ein Rhaglen Lywodraethu. Mae'n arbennig o briodol gwneud y datganiad cynnydd blynyddol cyntaf hwn ynglŷn â'r Cynllun Gweithredu HIV ar yr un diwrnod y mae'r Senedd yn nodi Diwrnod AIDS y Byd.
Ar 7 Mawrth eleni, lansiwyd y Cynllun Gweithredu HIV sy’n cynnwys 30 o gamau gweithredu i geisio cyflawni nod Sefydliad Iechyd y Byd o roi diwedd ar achosion newydd o HIV erbyn 2030\. Cafodd y Cynllun tair blynedd o hyd ei lunio ar y cyd â phartneriaid o'r GIG, y sectorau gwirfoddol a chymunedol ac, yn hollbwysig, bobl sy'n byw gyda HIV. Mae'r dull hwn o gydweithio wedi parhau wrth inni roi'r Cynllun ar waith. Hoffwn ddiolch i bartneriaid allweddol, yn arbennig y byrddau iechyd, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Ymddiriedolaeth Terrence Higgins a Llwybr Carlam Cymru am eu cyfraniad gwerthfawr sy'n golygu bod nifer o'r 30 o'r camau gweithredu eisoes wedi'u cyflawni.
Mae llawer o'r gwaith o weithredu'r Cynllun wedi’i wneud gan bum grŵp yn y ffrydiau gwaith canlynol: Profi ac Atal, Hyfforddiant ac Addysg, Cymorth gan Gymheiriaid, sefydlu Llwybr Carlam Cymru, a Mesur Llwyddiant. Ers mis Mai, mae'r rhain wedi cyfarfod yn rheolaidd ac maen nhw'n adrodd i Grŵp Goruchwylio Gweithredu y Cynllun Gweithredu HIV.
Ers lansio'r Cynllun wyth mis yn ôl, mae cynnydd sylweddol eisoes wedi'i wneud. Hoffwn dynnu sylw at rai o'r camau allweddol sydd eisoes wedi'u cyflawni ac sy'n cael effaith drawsnewidiol ar y ffordd rydym yn ymdrin â HIV yng Nghymru:
* Rydym wedi sicrhau bod Cymru yn Genedl Llwybr Carlam sy'n golygu mai Cymru yw'r drydedd Genedl Llwybr Carlam yn y byd, ochr yn ochr â'r Alban a Gweriniaeth Iwerddon. Caiff Llwybr Carlam Cymru, sef rhwydwaith cydweithredol newydd, ei gynnal gan Pride Cymru.
* Mae tair clymblaid Llwybr Carlam arall wedi'u sefydlu sef Casnewydd, Abertawe a Gogledd Cymru. Mae pob un yn cynnwys gweithwyr iechyd, cynghorau lleol, academyddion, sefydliadau cymdeithas sifil a phobl sy'n byw gyda HIV, sydd wedi'u huno gan y dyhead i roi diwedd ar achosion newydd o HIV yng Nghymru. Ar 20 Tachwedd, ymunodd Casnewydd yn swyddogol fel yr ail Ddinas Llwybr Carlam yng Nghymru, gan wasanaethu ardal gyfan Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan.
* O dan arweiniad cydweithredol Iechyd Cyhoeddus Cymru, mae Wythnos Profi HIV Cymru a lansiwyd yr wythnos diwethaf yn hyrwyddo pwysigrwydd profi a gwella mynediad. Mae cael prawf yn golygu bod y rhai sydd angen triniaethau gwrth\-retrofeirysol, yn gallu cael gafael arnynt er mwyn byw bywyd iachach yn ogystal â pheidio â throsglwyddo'r feirws i eraill. Mae dangosyddion cychwynnol yn dangos bod yr ymgyrch wedi dod i gysylltiad â mwy o bobl nag erioed o'r blaen. Edrychaf ymlaen at gael crynodeb a dadansoddiad o'r ymgyrch maes o law.
* Mae'r gwasanaeth profi ar\-lein am ddim a sefydlwyd yn ystod y pandemig ar gyfer heintiau a drosglwyddir yn rhywiol a HIV yn parhau i wneud gwahaniaeth gyda'r nifer sy'n elwa ar y gwasanaeth yn cynyddu'n flynyddol. Mae'r gwasanaeth yn helpu nifer o unigolion a fyddai fel arall yn amharod i fynd i glinigau.
* Mae pob bwrdd iechyd wedi ymrwymo i fynd i'r afael â diagnosis hwyr o HIV. O dan gadeiryddiaeth uwch\-ymgynghorydd o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro, mae'r byrddau iechyd yn bwriadu cyfarfod bob chwe mis i ystyried pob achos unigol o ddiagnosis hwyr yng Nghymru, ceisio deall pam y maen nhw'n digwydd, a thargedu adnoddau ar y strategaethau gorau i roi diwedd ar drosglwyddiadau pellach. Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y grŵp hwn ym mis Hydref ac ystyriwyd achosion o ddiagnosis hwyr a ddaeth i'r amlwg yn ystod hanner cyntaf 2022\. Bydd y grŵp hwn yn adrodd i'r Grŵp Goruchwylio Gweithredu ynghylch yr hyn a ddysgwyd.
Rydym wedi sicrhau dechrau ardderchog tuag at gyflawni'r 30 o gamau gweithredu. Gyda chydweithrediad parhaus ein rhanddeiliaid a'n partneriaid allweddol, gallwn sicrhau y byddwn yn cyflawni ein nod o roi diwedd ar achosion newydd o HIV erbyn 2030\.
|
Members will be aware that the development of an HIV Action Plan and tackling HIV\-related stigma were commitments in our Programme for Government. It is especially apt and poignant to make this first annual HIV Action Plan progress statement on the day that the Senedd commemorates World AIDS Day.
The HIV Action Plan was launched on 7th March this year and contains 30 actions aimed at meeting the World Health Organization’s goal of zero new HIV infections by 2030\. The three\-year Plan was co\-produced with partners from the NHS, the voluntary and community sectors and, crucially, people who are living with HIV. This collaborative approach has extended to the delivery phase of the Plan and I would like to thank key partners, especially the health boards, Public Health Wales, the Terrence Higgins Trust, and Fast Track Cymru for their vital contribution to already turning many of the 30 actions into reality.
Much of the implementation and delivery work has been carried out within five workstream groups – Testing and Prevention, Training and Education, Peer Support, Fast Track Cymru establishment, and Measuring Success – which have met regularly since May and report to the HIV Action Plan Implementation Oversight Group.
Significant progress has already been made in the eight months since the launch of the Plan. I would like to highlight some of the key actions already delivered which are having a transformative impact on the way we approach HIV in Wales:
* We have established Wales as a Fast Track Nation making Wales only the third Fast Track Nation in the world, along with Scotland and the Republic of Ireland. Fast Track Cymru, a new collaborative network is hosted by Pride Cymru.
* Three more Fast Track coalitions have been established – Newport, Swansea, and North Wales – all involving health workers, local councils, academics, civil society organisations and people living with HIV, united in a desire to end new HIV diagnoses in Wales. Newport formally signed up on the 20th November as the second Fast Track City in Wales, covering the whole of Aneurin Bevan Health Board.
* Wales HIV Testing Week led collaboratively by Public Health Wales launched last week promotes the importance of testing and increasing access. Getting tested means that those who need antiretroviral treatment, can access it to live a healthier life and not pass the virus to others. Initial indications are that the campaign has reached more people than ever before. I look forward to receiving a summary and analysis of the campaign in due course.
* The free online testing service for sexually transmitted infections and HIV established during the pandemic, continues to make a difference with the number using the service increases year\-on\-year and supports many individuals who would be reluctant to turn up at a clinic.
* All health boards have committed to tackle late HIV diagnosis. They are going to meet every six months under the chairmanship of a senior consultant from Cardiff and Vale Health Board, to look at each individual late diagnosis in Wales, to understand why they occur, and focus resources on the best strategies to end further transmission. The first meeting of this group took place in October and looked at late diagnoses in the first half of 2022\. This group will report its lessons learnt to the Implementation Oversight Group.
We have made an excellent start in the delivery of the 30 actions. With the continued collaboration of our key stakeholders and partners, we can ensure that we reach our goal of zero transmissions of HIV by 2030\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The changes are intended to be made by October 4th in alignment with the new UK government system.
A decision on moving away from PCR tests is still to be made but the Welsh Government has outlined its opposition to the change and is calling on the UK government to reverse its decision.
Eluned Morgan, Minister for Health and Social Services, said:
> “We have regularly called for a careful approach to international travel to prevent coronavirus being re\-imported into the UK, especially new and emerging variants which may not respond to the vaccines.
>
>
> “The decision to move away from PCR tests from returning travellers on day two is concerning. This test, combined with genetic sequencing of all positive tests, is a vital part of our surveillance for coronavirus and protects our borders from the virus.
>
>
> “We recognise the communication and enforcement challenges in having different testing requirements, and continue to thoroughly examine the evidence for a Wales\-only testing regime, but the strongest solution to protect public health is for the UK government to reinstate UK\-wide testing.”
The Welsh Government is also considering which countries to expand the vaccine certification recognition system to over the coming weeks.
|
Mae’n bwriadu gwneud y newidiadau erbyn 4 Hydref yn unol â system newydd Llywodraeth y DU.
Nid oes penderfyniad wedi’i wneud eto ynglŷn â pheidio â defnyddio profion PCR ar gyfer teithwyr ond mae Llywodraeth Cymru wedi’i gwneud yn glir ei bod yn gwrthwynebu’r newid. Mae’n galw ar Lywodraeth y DU i wrthdroi ei phenderfyniad.
Dywedodd Eluned Morgan, y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol:
> “Rydyn ni wedi galw’n gyson am ddull gofalus o ymdrin â theithio rhyngwladol er mwyn atal ailgyflwyno coronafeirws i’r DU, yn enwedig amrywiolion newydd ac amrywiolion sy’n dod i’r amlwg, na fydd efallai’n ymateb i’r brechlynnau.
>
>
> “Mae’r penderfyniad i beidio â’i gwneud yn ofynnol i deithwyr sy’n dychwelyd wneud profion PCR ar ddiwrnod dau yn peri pryder. Mae’r prawf hwn, a dadansoddi dilyniant genom yr holl ganlyniadau positif, yn rhan allweddol o’n gwyliadwriaeth ar gyfer coronafeirws, gan hefyd ddiogelu ein ffiniau rhag y feirws.
>
>
> “Rydyn ni’n cydnabod yr heriau cyfathrebu a gorfodi a geir yn sgil gofynion profi gwahanol, ac rydyn ni’n parhau i archwilio’r dystiolaeth am drefn brofi i Gymru yn unig, ond y ffordd orau o ddiogelu iechyd y cyhoedd yw i Lywodraeth y DU ailgyflwyno profion ar gyfer y DU gyfan.”
Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn ystyried i ba wledydd y bydd yn estyn y system adnabod tystysgrifau brechu yn ystod yr wythnosau nesaf.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Our collective priority continues to be to minimise the disruption to education, and ensure where possible learners continue to receive in person learning, as well as protecting staff, learners and communities.
I know that the autumn term has been particularly challenging for school staff, learners and their families, and the level of disruption due to staff capacity has resulted in some schools having to make the difficult decision to move certain classes/year groups to remote learning for short periods.
Similarly, for colleges, staff and learners, there has been continued disruption due to the pandemic, but the commitment to the blended learning model and the different age range of learners in further education has meant that colleges have been able to be flexible in their approach to offer remote learning when needed.
In recognition of the challenges that schools and colleges have faced, and the current levels of uncertainty regarding the impact of Omicron, I have today written to all schools and colleges to provide as much clarity now as I can to enable them to plan and prepare for the return in January.
The following steps are being put in place to help schools achieve our shared goal of maximising learning and minimising disruption.
* I am providing all schools with two planning days at the start of the spring term. This will allow time for schools to assess staffing capacity and put the necessary measures in place to support the return of all learners. Schools will be asked to make use of the planning days to ensure they have robust plans in place to move to remote learning if required – this could be for individual classes/year groups or possibly for the whole school. Schools will be asked also to use this opportunity to revisit contingency plans, ensuring exam years are prioritised for onsite provision should there be a need to restrict in person learning at any time and consider what arrangements might need to be in place for vulnerable learners and the children of critical workers during any periods of disruption.
* As a precautionary approach all schools have been advised to plan that mitigations from January onwards are based on those set out at the ‘Very High’ risk level in our Local Infection Control Decision Framework for schools. As part of this preparation, I am issuing a Coronavirus Act 2020 Notice to allow schools to operate staggered start and finish times from the start of the new term as an additional mitigation should schools determine this is appropriate as part of their risk assessment process.
For colleges:
* I am confirming colleges should continue to deliver learning using the local infection control framework alongside the Joint Trade Union agreed protocols. This will allow colleges to make local decisions based on the needs of staff, learners and communities. Colleges will continue to exercise caution and deliver learning safely and flexibly, including the option to take two planning days or to move some learning online at the start of the spring term. Colleges have been asked to consider the needs of all learners including providing access to campus where learners cannot access online learning materials or need a safe space.
* This flexible approach will enable colleges to support all learners, including those who are preparing for their exams and vocational assessments. In addition this will provide continuity of access for vulnerable learners, learners on practical courses who cannot access learning online and in person learning and support for those learners who struggle to access online learning.
* As a precautionary approach, all colleges have been advised to plan for mitigations from January onwards based on those set out at the ‘Very High’ risk level in our local infection control framework for further education.
For schools and colleges:
* From the return in January, we will continue with our national approach to the wearing of face coverings.
* We will offer enhanced testing which includes strongly advising all staff and secondary aged learners, to test three times a week using Lateral Flow Tests. We will be increasing our communications to remind staff and learners of the importance of regular testing.
* Our arrangements for staff in special educational provision remain in place. However, the ‘test to safeguard’ approach for these staff will continue to be considered alongside social care staff and where appropriate any changes in approach for social care staff will be reflected for special school staff.
This is a fast evolving situation and we continue to monitor the latest data and evidence.
I would like reiterate my thanks to all in the education community for all they have done during these most challenging of times.
|
Ein cyd\-flaenoriaeth o hyd yw lleihau'r tarfu ar addysg, a sicrhau, lle bo hynny'n bosibl, bod dysgwyr yn parhau i dderbyn dysgu wyneb yn wyneb, yn ogystal ag amddiffyn staff, dysgwyr, ysgolion a chymunedau.
Rwy’n gwybod bod tymor yr hydref wedi bod yn arbennig o heriol i staff mewn ysgolion, dysgwyr a'u teuluoedd, ac mae lefel y tarfu oherwydd capasiti staff wedi arwain at rai ysgolion yn gorfod gwneud y penderfyniad anodd i symud rhai dosbarthiadau/grwpiau blwyddyn i ddysgu o bell ar gyfer cyfnodau byr.
Yn yr un modd, ar gyfer colegau, staff a dysgwyr, mae wedi bod tarfu parhaus i ddysgu o ganlyniad i’r pandemig, ond mae’r ymrwymiad i fodel dysgu cyfunol a’r ystod oedran o ddysgwyr mewn addysg bellach wedi golygu bod ysgolion wedi gallu ateb yn hyblyg i gynnig dysgu ar\-lein lle mae wedi bod galw am hynny.
I gydnabod yr heriau y mae ysgolion a cholegau wedi'u hwynebu, a'r lefelau o ansicrwydd cyfredol ynghylch effaith Omicron, rydw i heddiw wedi ysgrifennu at bob ysgol a choleg i ddarparu cymaint o eglurder nawr ag y gallaf i'w galluogi i gynllunio a pharatoi ar gyfer y dychweliad ym mis Ionawr.
Mae'r camau canlynol yn cael eu rhoi ar waith i helpu ysgolion i gyflawni ein nod cyffredin o sicrhau cynifer o gyfleoedd i ddysgu a lleihau ar unrhyw darfu.
* Rwy'n darparu dau ddiwrnod cynllunio i bob ysgol ar ddechrau tymor y gwanwyn. Bydd hyn yn caniatáu amser i ysgolion asesu gall capasiti staffio a rhoi'r mesurau angenrheidiol ar waith i gefnogi dychweliad dysgwyr. Gofynnir i ysgolion ddefnyddio'r cyfle hwn i sicrhau bod cynlluniau cadarn mewn lle er mwyn symud i ddysgu o bell pe bai angen – gallai hyn fod ar gyfer dosbarthiadau/grwpiau blwyddyn unigol neu o bosib ar gyfer yr ysgol gyfan, gan ddibynnu ar bwysau ar gapasiti staffio. Gofynnir i ysgolion hefyd ddefnyddio’r cyfle hwn i ailedrych ar gynlluniau wrth gefn, gan sicrhau bod blynyddoedd arholiad yn cael eu blaenoriaethu ar gyfer darpariaeth ar y safle pe bai angen cyfyngu ar ddysgu wyneb yn wyneb ar unrhyw adeg ac ystyried pa drefniadau y gallai fod angen bod ar waith ar gyfer dysgwyr bregus a phlant gweithwyr hanfodol yn ystod unrhyw gyfnodau o darfu.
* Fel dull rhagofalus mae pob ysgol wedi eu cynghori i gynllunio bod camau lliniaru o fis Ionawr ymlaen yn seiliedig ar y rhai a nodir ar y lefel risg ‘Uchel Iawn’ yn ein Fframwaith Penderfyniadau Rheoli Heintiau Lleol ar gyfer ysgolion. Fel rhan o'r paratoad hwn, rwy'n cyhoeddi Hysbysiad Deddf Coronafeirws 2020 i ganiatáu i ysgolion amrywio amseroedd cychwyn a gorffen o ddechrau'r tymor newydd fel cam lliniaru ychwanegol pe bai ysgolion yn penderfynu bod hyn yn briodol fel rhan o'u proses asesu risg.
Ar gyfer colegau:
* Rwy'n cadarnhau y dylai colegau barhau i ddarparu dysgu gan ddefnyddio'r fframwaith rheoli heintiau lleol ochr yn ochr â'r protocolau a gytunwyd ar y cyd gyda’r Undebau Llafur. Bydd hyn yn caniatáu i golegau wneud penderfyniadau lleol yn seiliedig ar anghenion staff, dysgwyr a chymunedau. Bydd colegau yn parhau i fod yn ofalus ac yn cyflwyno dysgu yn ddiogel ac yn hyblyg, gan gynnwys yr opsiwn i gymryd dau ddiwrnod cynllunio neu i symud rhywfaint o ddysgu ar\-lein ar ddechrau tymor y gwanwyn. Gofynnwyd i golegau ystyried anghenion pob dysgwr gan gynnwys darparu mynediad i'r campws lle na all dysgwyr gyrchu deunyddiau dysgu ar\-lein neu fod angen lle diogel arnynt.
* Bydd y dull hyblyg hwn yn galluogi colegau i gefnogi pob dysgwr, gan gynnwys y rhai sy'n paratoi ar gyfer eu harholiadau a'u hasesiadau galwedigaethol. Yn ogystal, bydd hyn yn darparu parhad i fynediad i ddysgwyr bregus, dysgwyr ar gyrsiau ymarferol na allant gael mynediad at ddysgu ar\-lein ac wyneb yn wyneb a chefnogaeth i'r dysgwyr hynny sy'n ei chael hi'n anodd cyrchu dysgu ar\-lein.
* Fel dull rhagofalus, cynghorwyd pob coleg i gynllunio ar gyfer camau lliniaru o fis Ionawr ymlaen yn seiliedig ar y rhai a nodir ar y lefel risg ‘Uchel Iawn’ yn ein fframwaith rheoli heintiau lleol ar gyfer addysg bellach.
Ar gyfer ysgolion a cholegau:
* O’r dychweliad ym mis Ionawr, byddwn yn parhau â’n dull cenedlaethol o ran gwisgo gorchuddion wyneb.
* Byddwn yn cynnig profi ychwanegol sy’n cynnwys disgwyliad cryf y dylai holl staff a dysgwyr oed uwchradd brofi teirgwaith yr wythnos gan ddefnyddio Profion Llif Ochrol. Byddwn yn cryfhau ein hymdrechion cyfathrebu i atgoffa staff a dysgwyr o bwysigrwydd profi yn gyson.
* Bydd ein trefniadau ar gyfer staff mewn darpariaeth addysg arbennig yn parhau mewn lle. Fodd bynnag, bydd dull ‘profi i ddiogelu’ ar gyfer y staff hwn yn cael i gael ei ystyried ochr yn ochr â staff gofal cymdeithasol a lle bo hynny’n berthnasol bydd unrhyw newidiadau i’r trefniadau ar gyfer staff gofal cymdeithasol yn cael eu hadlewyrchu yn ein cyngor i staff mewn ysgolion arbennig.
Mae hon yn sefyllfa sy'n esblygu'n gyflym ac rydym yn parhau i fonitro'r data a'r dystiolaeth ddiweddaraf.
Hoffwn ailadrodd fy niolch i bawb yn y gymuned addysg am bopeth maen nhw wedi'i wneud yn ystod yr amseroedd mwyaf heriol hyn.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cadarnhaodd Julie James, y Gweinidog Newid Hinsawdd, y bydd yr arolygon yn cael eu hariannu gan Gronfa Diogelwch Adeiladau Cymru, a galwodd ar Lywodraeth y DU i gadarnhau pryd y daw rhagor o gyllid canlyniadol i Gymru.
Bydd pob adeilad dros 11m yn gymwys i wneud cais, a bydd yr adeiladau uchel (18m\+) yn cael blaenoriaeth i ddechrau.
Bydd yr arolygon yn mynd y tu hwnt i broblemau sy'n ymwneud â chladin, gan gynnwys asesu materion mewnol fel compartmentau aneffeithiol.
Dywedodd Julie James, y Gweinidog Newid Hinsawdd, sy'n gyfrifol am dai:
> Yr hyn nad ydyn ni'n ei wybod eto yw faint yn union o adeiladau sy'n cael eu heffeithio ac i ba raddau.
> Mae'n hollbwysig ein bod ni'n gallu deall gwir raddfa'r broblem er mwyn mynd i'r afael â hi'n briodol.
>
>
> Mae pob adeilad yn wahanol a bydd yr arolygon diogelwch tân yn nodi pa fesurau a chamau sydd eu hangen i wneud adeilad amlbreswyl mor ddiogel ag y gall fod, er mwyn diogelu bywydau ac eiddo os bydd tân.
Mae camau eisoes wedi’u cymryd i fynd i'r afael â'r heriau cymhleth hyn, gan gynnwys sicrhau bod pob adeilad a nodwyd yng Nghymru sydd â chladin ACM wedi’u hadfer heb unrhyw gost ychwanegol i lesddeiliaid. Roedden ni hefyd wedi neilltuo £10\.5 miliwn y llynedd i adfer adeiladau yn y sector cymdeithasol – ac yn sgil hynny roedd 12 adeilad wedi elwa ar y cymorth hwnnw.
Bydd canfyddiadau'r arolygon yn llywio'r broses o greu 'Pasbort Adeilad – Diogelwch Tân' a gaiff ei ddatblygu gan y rhai sy'n gyfrifol am adeiladau. Bydd hwnnw’n nodi pa ddiffygion sydd wedi'u hamlygu, pa gamau adferol sydd eu hangen a phryd y mae angen gweithredu mesurau diogelwch tân.
Bydd hefyd yn amlinellu sut mae'r gwaith a argymhellir yn cyd\-fynd â gwaith arall sy'n ofynnol ar gyfer yr adeilad, gan gynnwys mesurau cynnal a chadw cynlluniedig a mesurau datgarboneiddio posibl.
Bydd y cynllun ar agor ar gyfer ceisiadau gan bersonau cyfrifol, perchnogion adeiladau a/neu gwmnïau rheoli yr hydref hwn.
Mae Cronfa Diogelwch Adeiladau Cymru yn cael ei datblygu ochr yn ochr â chynlluniau deddfwriaethol i ddiwygio'r system bresennol ar gyfer diogelwch adeiladau. Gwneir hynny i sicrhau nad yw preswylwyr adeiladau aml\-feddiannaeth yng Nghymru yn wynebu'r problemau hyn yn y dyfodol.
|
Minister for Climate Change Julie James confirmed the surveys will be funded by the Welsh Building Safety Fund and called on the UK Government to confirm when further consequential funding will come to Wales.
All buildings over 11m will be eligible to apply with high rise buildings (18m\+) prioritised initially.
The surveys will go beyond cladding issues including assessing internal issues such as ineffective compartmentation.
Minister for Climate Change, with responsibility for housing, Julie James said:
> What we do not yet know is exactly how many buildings are affected and to what extent.
>
>
> It is critically important that we are able to understand the true scale of the problem in order to properly address it.
>
>
> Every building is different and the fire safety surveys will identify what measures and actions are required to make a multi\-residential building as safe as it can be and protect lives and property in the event of a fire.
Steps have already been taken to address these complex challenges, including ensuring all identified buildings in Wales with ACM cladding have been remediated at no additional cost to leaseholders. We also made £10\.5 million available last year to remediate affected buildings in the social sector which saw 12 buildings access this support.
The findings from the surveys will inform the creation of a ‘Fire Safety Building Passport’ which will be developed by those responsible for buildings and will set out what defects have been identified, what remedial action is required and when fire safety measures need to be implemented.
It will also outline how recommended works align with other works required for the building, including planned maintenance and potential decarbonisation measures.
The scheme will be open for applications from responsible persons, building owners and/or management companies this autumn.
The Welsh Building Safety Fund is being developed in tandem with legislative plans to reform the existing building safety system to ensure residents of multi\-occupied buildings in Wales do not encounter these problems in the future.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today marks International Women’s Day – a day when we celebrate the achievements of women and girls in Wales and around the globe whilst also recognising there is more to do as we work towards gender equality.
This year’s theme is *Choose to Challenge*. Shining a spotlight on inequality and presenting the stark evidence that exists to show how women are still being treated unfairly. In advancing equality for women and girls we must ensure that the multiple, intersecting forms of disadvantage and discrimination are challenged and called out where we witness them. By standing up and challenging gender bias, discrimination, inequality and harassment, we each have an important part to play in bringing about positive and necessary change.
Last March I launched our Advancing Gender Equality in Wales plan, which is the first phase implementation plan of the Gender Equality Review and set out our priorities for the short and medium term. It was impossible then to predict how different 2020 would be for us all, and the challenges we would face to ensure that the impact of Covid\-19 does not roll back the clock on the progress we have made for women and girls in Wales.
Intersectionality is a key part of that Plan and remains central to our work. We know that people are not defined by single issues or barriers and require different things to enable them to participate fully in Welsh life.
We also know the impact of the crisis has not fallen equally. The virus is having the greatest impact on those with least power and has exacerbated entrenched inequalities. Groups particularly affected include women, Black, Asian and Minority Ethnic people, young people, older workers, disabled people and those with health conditions, as well as those in low skill and low pay occupations.
Women continue to be on the frontline during this pandemic. We know that women have been disproportionately affected as carers, mothers, at home and in the workplace. I would like to take this opportunity to highlight some of the work that we are doing to support women and girls across Wales.
We have all had to spend more time at home. However, not every home is a place of safety. Social distancing restrictions and self\-isolation can be frightening for victims of violence and abuse. These restrictions can amplify abusers’ power and control and increase the risk to victims. This year the Violence Against Women, Domestic Abuse and Sexual Violence (VAWDASV) sector has received over £4 million of additional funding to deal with the impact of COVID\-19\. This is an extra 67% compared with last year.
We have focused our communication campaigns on helping people to stay safe. Our Live Fear Free helpline is a free, 24/7 service for all victims and survivors of domestic abuse and sexual violence and those close to them, including family, friends and colleagues. It has remained open, offering a full service while Covid\-19 restrictions are in place. The helpline can be contacted by phone or silently through text, email or web chat. Information on keeping safe throughout the pandemic is available on our Live Fear free website (https://gov.wales/live\-fear\-free).
We also want anyone who is in a position to help to be able to recognise the signs of abuse and know how they can help safely, whether that is one of the thousands of volunteers assisting our most vulnerable, an emergency contractor, postal services workforce, local shops, or a supermarket employee. Since providing open access to our VAWDASV E\-Learning module to community members at the beginning of April 2020, over 50,000 people have taken the course – being more informed about domestic abuse and sexual violence
Our aim is to create a culture across Wales where people are empowered to actively help prevent violence against women, domestic abuse and sexual violence, a culture where Wales is not a bystander to abuse. Information on how to help safely is also available on the website.
Evidence shows the pandemic is exacerbating the gender gap in work and at home. Overall, women tend to be taking on more childcare responsibilities whether they’re working or not. Evidence also suggests women are spending more time looking after children and doing associated household activities than men.
Our Childcare Offer provides 30 hours of early education and childcare to 3 and 4 year olds whose parents are in work, for 48 weeks per year. The evaluation of the first two years of implementation has showed us that the Offer is having a positive impact on families’ disposable income and employment options for parents, with a greater proportion of women reporting that they are able to work more hours since taking up the Offer and that they have more flexibility in the jobs they can do.
To assist working parents during alert level 4, a parent’s Childcare Offer fees may continue to be paid for a period of time, although the child is not attending. This is to help secure the child’s place and help sustain childcare settings, ensuring long\-term availability of childcare for when Covid\-19 restrictions are eased.
We are looking at what financial support is available to parents in education and training or on the cusp of work, with their childcare costs. An independent report looking at provision for these parents will be published shortly.
Our support for unpaid carers includes £1\.295 million (2020/21\) to support specific activity that takes forward our three national priorities for carers: supporting a life alongside caring; identifying and recognising carers; and providing information, advice and assistance. We also fund carers’ organisations via ourThird Sector Sustainable Social Services grant. For 2020\-23, we have committed up to £2\.6 million to four projects led by All Wales Forum for Parents and Carers, Carers Wales, Age Cymru, and Carers Trust Wales.
The Carers Wales ‘Carer Wellbeing and Empowerment project’, is working with Chwarae Teg to deliver joint training, from March 2021, to support female unpaid carers enter employment / return to work.
In the workplace, women often occupy low\-paid, part\-time and insecure jobs. Whilst the pandemic has brought about some changes, such as more flexible working practices, which have been positive for many women and their families, the workplace remains a place of inequality.
The gender pay gap remains a stubborn and persistent issue. In 2020, there was some improvement and the gender pay gap for full\-time employees in Wales narrowed to 4\.3%, the lowest value on record and smaller than the gender pay gap for the UK. Nevertheless, it remains unacceptable that it endures.
Our role in supporting women to enter, remain and return to the workplace has never been more important and I have highlighted some of the ways we provide this support below.
The Personal Learning Accounts (PLA) was rolled out last year as a result of the pilot programme’s early positive results, which included gender budgeting. The PLA provides support to employed people, furloughed workers or individuals that have been negatively impacted by Covid\-19\. It helps people gain higher level skills and qualifications in priority sectors, further opening up the opportunities for people to switch careers or upskill.
Individuals are provided with a workable plan that can be managed around existing family and work commitments to help them achieve their future career goals.
Early indications highlight that the flexibility of the PLA offer appealed to a wider range of people, especially women gaining skills and qualifications in non\-traditional sectors such as engineering and construction and men in care\-related sectors. The Welsh Government has allocated an additional £5\.4m in the 2021\-22 Draft Budget to support this.
We continue to support a range of programmes which support women to enter and progress in the workplace. These include:
* the Agile Nation 2 project which promotes gender equality by supporting women to advance in their careers and works with employers to improve their equality and diversity strategies.
* The Limitless programme, which works with women affected by domestic abuse and sexual violence, is aiming to help over 800 employed participants, with 75% gaining a qualification and 30% gaining an improved labour market situation.
* Our Community Employability Programmes which provide tailored support to young people who are not in employment, education or training and unemployed and economically inactive adults who are furthest from the labour market. The Welsh Government has allocated an additional £6m for 2021\-22 to enhance support provided through Communities for Work Plus.
Only around a quarter of people working in STEM in the UK are female, according to workforce figures from the WISE female STEM campaign, and just 17% of tech roles are currently filled by women.
I Chair the Women in STEM Board that works to improve gender equality across the Welsh STEM community. Membership is 20 strong and includes the Ministers for Education and the Economy. We recently published independent research on gender equality in STEM in Wales which includes 14 recommendations for accelerating gender parity. Working sub\-groups of the Board for Industry and Education are working on a plan to address these.
Young people are considerably more interested in a STEM career since the pandemic. By sharing stories of female role models, we can inspire and motivate more girls and women to study STEM. In December, I highlighted some of these amazing women and I would like to take this opportunity to do so again: https://gov.wales/written\-statement\-stem\-female\-role\-models\-during\-covid\-19\-pandemic.
International Women’s Day is a day to celebrate the achievements of women and girls around the globe. There are so many examples of female role models in Wales who have come to prominence during the Covid\-19 pandemic and I want to pay tribute to all their amazing work during what has been such a challenging time. These women can and will inspire the current generation and the ones which follow.
Whilst we know there is more to do before we can claim to have created an equal future, the women and girls of Wales – past, present and future \- have much to be proud of. We stand committed to supporting them to aspire, achieve and fulfil their potential – whatever that may be.
|
Mae heddiw yn nodi Diwrnod Rhyngwladol y Menywod – diwrnod i ddathlu cyflawniadau menywod a merched yng Nghymru a ledled y byd. Ar yr un pryd, rydym yn cydnabod bod rhagor i’w wneud wrth inni weithio tuag at gydraddoldeb rhwng y rhywiau.
Y thema eleni yw *Dewis Herio*. Byddwn yn amlygu anghydraddoldeb ac yn cyflwyno’r dystiolaeth sy’n bodoli i ddangos sut mae menywod yn cael eu trin yn annheg o hyd. Wrth wella cydraddoldeb i fenywod a merched, rhaid inni sicrhau bod y ffurfiau lluosog a rhyng\-gysylltiedig o anfantais a gwahaniaethu yn cael eu herio a’u hamlygu pan fyddwn yn tystio iddynt. Drwy wrthwynebu a herio rhagfarn ar sail rhywedd, achosion o wahaniaethu, anghydraddoldeb ac achosion o aflonyddu, mae gan bob un ohonom ran bwysig i’w chwarae i sicrhau newid cadarnhaol ac angenrheidiol.
Fis Mawrth y llynedd, lansiais ein cynllun Hyrwyddo Cydraddoldeb rhwng y Rhywiau yng Nghymru, sef cynllun gweithredu cam cyntaf yr Adolygiad o Gydraddoldeb Rhywiol. Nodais hefyd ein blaenoriaethau ar gyfer y tymor byr a’r tymor canolig. Roedd hi bryd hynny yn amhosibl rhagweld pa mor wahanol fyddai 2020 inni i gyd. Roedd hi hefyd yn amhosibl rhagweld yr heriau y byddem yn eu hwynebu wrth sicrhau nad yw effeithiau Covid\-19 yn dinistrio’r cynnydd rydym wedi’i wneud ar gyfer menywod a merched yng Nghymru.
Mae rhyngblethedd yn rhan allweddol o’r Cynllun hwnnw ac yn parhau i fod wrth wraidd ein gwaith. Gwyddom nad yw pobl yn cael eu diffinio gan faterion neu rwystrau unigol a bod angen pethau gwahanol arnynt i allu byw bywyd llawn yng Nghymru.
Rydym hefyd yn gwybod nad yw’r argyfwng hwn wedi effeithio ar bawb mewn modd cyfartal. Mae’r feirws yn cael yr effaith fwyaf ar y rhai sydd â’r lleiaf o bŵer ac mae wedi gwaethygu anghydraddoldebau sydd wedi hen sefydlu. Yn benodol, mae’r argyfwng wedi effeithio ar fenywod, pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig, pobl ifanc, gweithwyr hŷn, pobl anabl a’r rhai a chanddynt gyflyrau iechyd, yn ogystal â’r rhai ar gyflog isel ac sydd mewn swyddi nad ydynt yn gofyn am lawer o sgiliau.
Mae menywod yn parhau i fod ar y rheng flaen yn ystod y pandemig hwn. Gwyddom fod hyn wedi cael effaith anghymesur ar fenywod fel gofalwyr a mamau, gartref ac yn y gwaith. Hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i amlygu rhywfaint o’r gwaith yr ydym yn ei wneud i gefnogi menywod a merched ledled Cymru.
Mae pob un ohonom wedi gorfod treulio mwy o amser gartref. Fodd bynnag, nid yw pob cartref yn lle diogel. Gall cyfyngiadau pellter cymdeithasol a hunanynysu fod yn ofnadwy i’r rhai sy’n dioddef o drais ac yn cael eu cam\-drin. Gall y cyfyngiadau hyn roi mwy o bŵer a rheolaeth i’r rhai sy’n eu cam\-drin, gan gynyddu’r risg i’r dioddefwyr. Eleni, mae’r sector Trais yn erbyn Menywod, Cam\-drin Domestig a Thrais Rhywiol wedi cael dros £4 miliwn o gyllid yn ychwanegol i ymdrin ag effaith COVID\-19\. Mae hyn yn gynnydd o 67% o gymharu â’r llynedd.
Mae ein hymgyrchoedd cyfathrebu wedi canolbwyntio ar helpu pobl i aros yn ddiogel. Mae ein llinell gymorth Byw Heb Ofn yn wasanaeth 24/7 am ddim i bawb sydd wedi goroesi neu’n dioddef o gam\-drin domestig a thrais rhywiol, a’r rhai sy’n agos atynt, gan gynnwys teulu, ffrindiau a chydweithwyr. Mae’r llinell wedi parhau i fod ar agor, gan gynnig gwasanaeth llawn tra bo cyfyngiadau Covid\-19 ar waith. Gellir cysylltu â’r llinell gymorth drwy ei ffonio, neu gallwch gysylltu’n ddistaw drwy anfon neges destun, e\-bost neu neges ar y we. Mae gwybodaeth ar gadw’n ddiogel drwy gydol y pandemig ar gael ar wefan Byw Heb Ofn (https://llyw.cymru/byw\-heb\-ofn).
Rydym am i bawb sydd mewn sefyllfa i helpu ddod i wybod sut i adnabod arwyddion o gam\-drin a sut i helpu’n ddiogel, boed y rheini yn wirfoddolwyr sy’n cynorthwyo’r bobl fwyaf agored i niwed, yn gontractwyr brys, yn rhan o weithlu’r gwasanaethau post, neu’n gweithio mewn siop leol neu mewn archfarchnad. Ers inni ddarparu mynediad agored at ein modiwl e\-ddysgu Trais yn erbyn Menywod, Cam\-drin Domestig a Thrais Rhywiol i aelodau o’r gymuned ddechrau mis Ebrill 2020, mae dros 50,000 o bobl wedi ymgymryd â’r cwrs – gan ddysgu rhagor am gam\-drin domestig a thrais rhywiol.
Ein nod yw creu diwylliant ledled Cymru lle mae pobl wedi’u grymuso i allu helpu i atal trais yn erbyn menywod, cam\-drin domestig a thrais rhywiol, diwylliant lle nad yw Cymru yn cadw’n dawel ynghylch achosion o gam\-drin. Mae gwybodaeth ynghylch sut i helpu yn ddiogel ar gael ar y wefan hefyd.
Mae’r dystiolaeth yn dangos bod y pandemig yn ehangu’r bwlch rhwng y rhywiau yn y gwaith a gartref. Yn gyffredinol, mae menywod yn tueddu i ysgwyddo rhagor o gyfrifoldebau, p’un a ydynt yn gweithio ai peidio. Mae’r dystiolaeth hefyd yn awgrymu bod menywod yn treulio mwy o amser na dynion yn gofalu am blant ac yn gwneud gweithgareddau cysylltiedig yn y cartref.
Mae ein Cynnig Gofal Plant yn darparu 30 o oriau o addysg gynnar a gofal plant i blant 3 a 4 oed y mae eu rhieni yn gweithio, am 48 o wythnosau y flwyddyn. Mae’r gwerthusiad o ddwy flynedd gyntaf y cyfnod gweithredu wedi dangos inni fod y Cynnig yn cael effaith gadarnhaol ar incwm gwario teuluoedd ac ar opsiynau cyflogaeth i rieni. Mae cyfran uwch o fenywod yn dweud eu bod yn gallu gweithio mwy o oriau ers iddynt ddechrau manteisio ar y Cynnig a bod ganddynt fwy o hyblygrwydd o ran y swyddi y gallant eu gwneud.
Er mwyn cynorthwyo rhieni sy'n gweithio yn ystod lefel rhybudd 4, gellir parhau i dalu ffioedd y Cynnig Gofal Plant i riant am gyfnod, er nad yw'r plentyn yn mynd i’r lleoliad gofal plant. Nod hyn yw helpu i gadw lle y plentyn yn y lleoliad a helpu i gynnal lleoliadau gofal plant, gan sicrhau bod gofal plant ar gael yn y tymor hir pan fydd cyfyngiadau Covid\-19 yn cael eu llacio.
Rydym yn edrych ar ba gymorth ariannol sydd ar gael i rieni mewn addysg a hyfforddiant neu i rieni sy’n ceisio gwaith, gyda'u costau gofal plant. Bydd adroddiad annibynnol sy'n edrych ar y ddarpariaeth i’r rhieni hyn yn cael ei gyhoeddi cyn bo hir.
Mae ein cefnogaeth i ofalwyr di\-dâl yn cynnwys £1\.295 miliwn (2020/21\) i gefnogi gweithgarwch penodol sy'n mynd i’r afael â’n tair blaenoriaeth genedlaethol i ofalwyr: helpu i fyw yn ogystal â gofalu; adnabod a chydnabod gofalwyr; a darparu gwybodaeth, cyngor a chymorth. Rydym hefyd yn ariannu sefydliadau gofalwyr drwy ein Grant i’r Trydydd Sector ar gyfer Gwasanaethau Cymdeithasol Cynaliadwy. Ar gyfer 2020\-23, rydym wedi ymrwymo hyd at £2\.6 miliwn i bedwar prosiect dan arweiniad Fforwm Rhieni a Gofalwyr Cymru Gyfan, Gofalwyr Cymru, Age Cymru ac Ymddiriedolaeth Gofalwyr Cymru.
Mae’r 'prosiect Llesiant a Grymuso Gofalwyr’ a gynhelir gan Gofalwyr Cymru yn gweithio gyda Chwarae Teg i ddarparu hyfforddiant ar y cyd, o fis Mawrth 2021 ymlaen, i gefnogi gofalwyr benywaidd di\-dâl i gael gwaith / dychwelyd i'r gwaith.
Yn y gweithle, mae menywod yn aml mewn swyddi cyflog isel, rhan\-amser ac ansefydlog. Mae’r pandemig wedi arwain at rai newidiadau, fel arferion gweithio mwy hyblyg, sydd wedi cael effaith gadarnhaol ar lawer o fenywod a'u teuluoedd. Er hyn, mae anghydraddoldeb yn parhau i fodoli yn y gweithle.
Mae'r bwlch cyflog rhwng y rhywiau yn parhau i fodoli. Yn 2020, roedd rhywfaint o welliant ac roedd y bwlch cyflog rhwng y rhywiau i weithwyr amser llawn yng Nghymru wedi gostwng i 4\.3%. Dyma’r gwerth isaf sydd wedi’i gofnodi ac mae’n llai na'r bwlch cyflog rhwng y rhywiau yn y DU. Serch hynny, mae'n dal yn annerbyniol fod y bwlch yn bodoli.
Ni fu ein rôl o ran helpu menywod i gael gwaith, i gadw eu gwaith ac i ddychwelyd i’r gwaith erioed yn bwysicach ac rwyf wedi tynnu sylw at rai o'r ffyrdd yr ydym yn darparu'r cymorth hwn isod.
Cyflwynwyd y Cyfrifon Dysgu Personol y llynedd yn dilyn canlyniadau cadarnhaol cynnar y rhaglen beilot, a oedd yn cynnwys cyllidebu ar sail rhywedd. Mae'r cyfrifon hyn yn rhoi cymorth i bobl gyflogedig, gweithwyr ar ffyrlo neu unigolion y mae COVID\-19 wedi effeithio'n negyddol arnynt. Maent yn helpu pobl i ennill sgiliau a chymwysterau lefel uwch mewn sectorau blaenoriaeth, gan greu rhagor o gyfleoedd i bobl newid gyrfaoedd neu uwchsgilio. Mae unigolion yn cael cynllun ymarferol sy’n cyd\-fynd ag ymrwymiadau presennol o ran teulu a gwaith er mwyn eu helpu i gyflawni eu nodau gyrfa yn y dyfodol.
Mae’r arwyddion cynnar yn dangos bod hyblygrwydd y cyfrifon hyn yn apelio at ystod ehangach o bobl, yn enwedig menywod sy'n ennill sgiliau a chymwysterau mewn sectorau anhraddodiadol fel peirianneg ac adeiladu, a dynion mewn sectorau sy'n gysylltiedig â gofal. Mae Llywodraeth Cymru wedi dyrannu £5\.4m yn ychwanegol yng Nghyllideb Ddrafft 2021\-22 i gefnogi hyn.
Rydym yn parhau i gefnogi amrywiaeth o raglenni sy'n helpu menywod i gael gwaith ac i wneud cynnydd yn y gweithle. Mae'r rhain yn cynnwys:
* prosiect Cenedl Hyblyg 2 sy'n hyrwyddo cydraddoldeb rhwng y rhywiau drwy helpu menywod i symud ymlaen yn eu gyrfaoedd, gan weithio gyda chyflogwyr i wella eu strategaethau cydraddoldeb ac amrywiaeth
* nod y rhaglen Limitless, sy'n gweithio gyda menywod y mae cam\-drin domestig a thrais rhywiol yn effeithio arnynt, yw helpu dros 800 o gyfranogwyr cyflogedig, gyda 75% yn ennill cymhwyster a 30% yn sicrhau gwell sefyllfa yn y farchnad lafur
* ein Rhaglenni Cyflogadwyedd Cymunedol sy'n darparu cymorth sydd wedi’i addasu i bobl ifanc nad ydynt mewn cyflogaeth, addysg na hyfforddiant, ac i oedolion di\-waith ac economaidd anweithgar sydd bellaf o'r farchnad lafur. Mae Llywodraeth Cymru wedi dyrannu £6m yn ychwanegol ar gyfer 2021\-22 i wella'r cymorth a ddarperir drwy Cymunedau am Waith a Mwy
Dim ond tua chwarter y bobl sy'n gweithio mewn Gwyddoniaeth, Technoleg, Peirianneg a Mathemateg (STEM) yn y DU sy'n fenywod, yn ôl ffigurau am y gweithlu o ymgyrch WISE ar fenywod mewn STEM, a dim ond 17% o rolau technoleg sy'n cael eu llenwi gan fenywod ar hyn o bryd.
Rwy'n Cadeirio'r Bwrdd Menywod mewn STEM sy'n gweithio i wella cydraddoldeb rhwng y rhywiau ar draws cymuned STEM Cymru. Mae 20 o aelodau ac mae’n cynnwys y Gweinidog Addysg a Gweinidog yr Economi. Yn ddiweddar, cyhoeddwyd ymchwil annibynnol gennym ar gydraddoldeb rhwng y rhywiau mewn STEM yng Nghymru. Mae’n cynnwys 14 o argymhellion ar gyfer cyflymu’r broses o sicrhau cydraddoldeb rhwng y rhywiau. Mae is\-grwpiau gwaith y Bwrdd Diwydiant ac Addysg yn gweithio ar gynllun i fynd i'r afael â'r rhain.
Mae gan bobl ifanc gryn dipyn mwy o ddiddordeb mewn gyrfa STEM ers y pandemig. Drwy rannu straeon am fodelau rôl benywaidd, gallwn ysbrydoli a chymell mwy o ferched a menywod i astudio pynciau STEM. Ym mis Rhagfyr, tynnais sylw at rai o'r menywod anhygoel hyn a hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i wneud hynny eto: https://llyw.cymru/datganiad\-ysgrifenedig\-modelau\-rol\-benywaidd\-mewn\-stem\-yn\-ystod\-pandemig\-covid\-19.
Mae Diwrnod Rhyngwladol y Menywod yn ddiwrnod i ddathlu llwyddiannau menywod a merched ledled y byd. Mae cynifer o enghreifftiau o fodelau rôl benywaidd yng Nghymru sydd wedi dod i’r amlwg yn ystod pandemig Covid\-19\. Hoffwn dalu teyrnged i'w holl waith anhygoel yn ystod cyfnod mor heriol. Gall y menywod hyn ysbrydoli'r genhedlaeth hon a chenedlaethau i ddod, a byddant yn gwneud hynny.
Er ein bod yn gwybod bod rhagor i'w wneud cyn y gallwn honni ein bod wedi creu dyfodol cyfartal, mae gan fenywod a merched Cymru – menywod a merched y gorffennol, y presennol a'r dyfodol \- lawer i fod yn falch ohono. Rydym wedi ymrwymo i'w helpu i ddyheu, i gyflawni ac i wireddu eu potensial – beth bynnag fo hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today, we are publishing the new curriculum and assessment materials for feedback.
This is an important moment in our reform journey, as set out in *Education in Wales: Our National Mission*. These documents are the product of three years of extensive co\-development with the education profession through pioneer schools, in partnership with regional consortia, Estyn, Qualifications Wales and a range of other stakeholders and experts. I would like to thank the network of professionals who have been involved in the development for their expertise and dedication. This collective effort has truly represented what the national mission – working together for the good of Wales – can be.
The documents being published today consist of: a *Guide to Curriculum for Wales 2022*; six draft Area of Learning and Experience (AoLE) guidance documents and Assessment proposals to inform the development of statutory guidance . These can be found at: https://hwb.gov.wales/.
For the first time, Wales will have a curriculum that is based on four purposes that articulate what we want our young people to be at 16: ambitious and capable; enterprising and creative; ethical and informed and healthy and confident.
The teachers and other practitioners and experts who have been working on the draft AoLE documents have built them on the basis of what they think really matters for learners – the knowledge, skills and experiences that form a well\-rounded, high standard of education and prepare learners for employment in a fast\-changing world.
*Curriculum for Wales 2022* is designed as a national framework for learners age 3 to 16 to support professionals to develop their school level curricula: allowing them with flexibility to provide teaching and learning which meets the specific needs of their learners in their contexts and communities.
Today signals a new phase of co\-construction in the development of the new curriculum.
I am calling for the widest possible range of views on this draft framework, from universities and colleges to industry; from youth organisations to businesses and employers from across the public, private and third sectors.
This will be essential as the refinement of the AoLE guidance documents will be based on this feedback. The refined Curriculum for Wales 2022 will then be made available in January 2020 for use in September 2022 by primary schools and for year 7\. The new curriculum will then be rolled out on year by year basis in secondary schools.
The feedback phase follows on from our consultation on the *Our National Mission: A Transformational Curriculum Proposals for a new legislative framework.* That consultation closed on 25 March and I am grateful to all of those who responded. The consultation generated over 2000 responses, including campaign responses, which I am currently considering.
I will be reflecting carefully on the feedback from the consultation to inform decisions on the legislative framework for the curriculum and in relation to the more specific issues we consulted on. However, based on the feedback, I am minded to provide some additional clarity in the legislation about national expectations in relation to the scope of school level curriculum and progression.
I will publish a full summary of the consultation responses and confirmation of proposed policy approach in due course.
|
Heddiw, rydym yn cyhoeddi’r cwricwlwm a’r deunyddiau asesu newydd i roi adborth arnynt.
Mae hon yn foment bwysig ar ein taith i ddiwygio addysg a amlinellir yn *Addysg yng Nghymru: Cenhadaeth ein Cenedl**.* Mae’r dogfennau hyn yn ganlyniad tair blynedd o gyd\-ddatblygu manwl gyda’r proffesiwn addysg drwy ysgolion arloesi, mewn partneriaeth â’r consortia rhanbarthol, Estyn, Cymwysterau Cymru ac ystod o randdeiliaid ac arbenigwyr eraill. Hoffwn ddiolch i’r rhwydwaith o weithwyr proffesiynol sydd wedi bod yn rhan o’r broses ddatblygu am eu harbenigedd a’u hymroddiad. Mae’r ymdrech hon ar y cyd, yn ymgorfforiad o’r hyn y gall cenhadaeth ein cenedl. Sef cydweithio er lles Cymru, fod mewn gwirionedd
Mae’r dogfennau a gyhoeddir heddiw yn cynnwys: *Canllawiau ar gyfer y Cwricwlwm i Gymru 2022;* canllawiau drafft ar y chwe Maes Dysgu a Phrofiad a chynigion Asesu fel sail i ddatblygu canllawiau statudol*.* Gellir dod o hyd i’r rhain ar: https://hwb.llyw.cymru/.
Am y tro cyntaf, bydd gan Gymru gwricwlwm sydd â phedwar diben sy’n rhoi llais i’r hyn yr ydym eisiau ei weld ar gyfer ein pobl ifanc, erbyn iddynt gyrraedd 16 oed.. Dyma’r pedwar diben hwnnw: meithrin dysgwyr uchelgeisiol, galluog, sy’n gyfranwyr mentrus, creadigol, yn ddinasyddion egwyddorol, gwybodus ac yn unigolion iach a hyderus.
Mae’r athrawon, yr ymarferwyr eraill a’r arbenigwyr sydd wedi bod yn gweithio ar y Meysydd Dysgu a Phrofiad drafft wedi eu creu ar sail yr hyn y maen nhw’n gredu sy’n bwysig i ddysgwyr, sef yr wybodaeth, y sgiliau a’r profiadau sy’n ffurfio addysg gyflawn, o safon sy’n paratoi dysgwyr ar gyfer cyflogaeth mewn byd sydd yn newid yn gyflym.
Mae *Cwricwlwm i Gymru 2022* wedi ei gynllunio fel fframwaith cenedlaethol ar gyfer dysgwyr 3 i 16 er mwyn rhoi cymorth i weithwyr proffesiynol ddatblygu eu cwricwla lefel ysgol, sy’n caniatáu iddynt fod yn hyblyg i addysgu a dysgu mewn modd sy’n bodloni anghenion penodol eu dysgwyr yn eu cyd\-destun a’u cymunedau.
Mae heddiw yn ddechrau cyfnod newydd o gyd\-ddatblygu’r cwricwlwm newydd.
Rwy’n gofyn am yr ystod ehangaf bosibl o sylwadau ar y fframwaith drafft hwn, o sylwadau gan brifysgolion a cholegau i ddiwydiant; gan sefydliadau ieuenctid i fusnesau a chyflogwyr ar draws y sector cyhoeddus, y sector preifat a’r trydydd sector.
Bydd hyn yn hanfodol, oherwydd bydd y gwaith o fireinio’r canllawiau ar y Meysydd Dysgu a Phrofiad yn digwydd ar sail yr adborth hwn. Bydd Cwricwlwm i Gymru 2022 ar gael, yn ei ffurf ddiwygiedig ym mis Ionawr 2020 i’w ddefnyddio ym mis Medi 2022 mewn ysgolion cynradd ac ym mlwyddyn 7\. Yna, bydd y cwricwlwm newydd yn cael ei weithredu fesul cam mewn ysgolion uwchradd flwyddyn ar ôl blwyddyn..
Mae’r cyfnod adborth hwn yn dilyn yr ymgynghoriad ar *Cenhadaeth ein Cenedl: Cwricwlwm Gweddnewidiol: Cynigion am fframwaith deddfwriaethol newydd.* Daeth yr ymgynghoriad hwnnw i ben ar 25 Mawrth ac rwy’n ddiolchgar i bawb a anfonodd ymateb. Daeth dros 2000 o ymatebion i law, gan gynnwys ymatebion ymgyrch, ac rwyf wrthi yn eu hystyried ar hyn o bryd.
Byddaf yn ystyried yr adborth a ddaw i law o’r ymgynghoriad yn ofalus er mwyn llywio’r penderfyniadau o ran fframwaith deddfwriaethol y cwricwlwm ac mewn perthynas â’r materion mwy penodol yr ydym wedi ymgynghori arnynt. Serch hynny, ar sail yr adborth, mae’n fwriad gen i fod yn fwy eglur ynghylch y disgwyliadau cenedlaethol mewn deddfwriaeth, a hynny mewn perthynas â chwmpas y cwricwlwm lefel ysgol a chynnydd.
Byddaf yn cyhoeddi crynodeb llawn o’r ymatebion i’r ymgynghoriad ac yn cadarnhau’r dull gweithredu o ran polisi arfaethedig maes o law.
|
Translate the text from English to Welsh. |
I am pleased to today announce the applications that were successful in bidding for funding from the £2 million Ports Development Fund that I launched earlier this year.
The Welsh Government recognises the significant contribution maritime ports in Wales \- of all types and sizes \- play in supporting a prosperous, secure, united, and connected Wales.
We consider their key role in improving economic wealth, growing jobs and ensuring Wales is internationally connected forms a critical part of delivering the objectives set out under our Programme for Government ‘Taking Wales Forward’.
That is why we launched the Ports Development Fund in April this year to support Welsh ports in developing their role and realising their potential.
I am delighted that a wide range of ports from across Wales were successful in applying for funding. Successful applications were received from:
• Port of Mostyn
• Neath Port Authority
• Port of Milford Haven
• Associated British Ports (ABP) – Swansea
• A joint application from Local Authority ports in Ceredigion
• A joint application from Local Authority ports on the Isle of Anglesey
• Tenby Harbour
• Conwy Harbour
Bids were also successful from the Welsh Ports Group for future planning and marketing projects designed to benefit the whole of the sector in Wales.
£827,000 of the £2 million budget has been allocated, which leaves a remaining £1,173,000 available. The extension of the State Aid General Block Exemptions Regulations (GBER) this month provides a strong opportunity to further enhance and support ports in a way that was not possible in April when the grant was launched.
It is in this new context that I have decided to invite further bids on a competitive basis in order to provide an opportunity to consider new projects or enhanced projects that would not have been eligible under State Aid rules at the time.
My officials are liaising with the Welsh Ports Group and ports directly on the process for bidding for the remainder of the fund to ensure timely allocation of grant.
I will provide a further update for members later this year.
|
Mae'n bleser cael cyhoeddi heddiw pa geisiadau sydd wedi llwyddo i gael cyllid o'r Gronfa Datblygu Porthladdoedd a lansiwyd gennyf yn gynharach eleni. Mae'r Gronfa honno'n werth cyfanswm o £2 filiwn.
Mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod y cyfraniad sylweddol y mae porthladdoedd morol yng Nghymru − o bob math a maint − yn ei wneud i helpu i greu Cymru lewyrchus, ddiogel, unedig a chysylltiedig.
Mae’r rôl allweddol y maent yn ei chwarae o ran gwella cyfoeth economaidd, creu swyddi, a sicrhau bod gan Gymru gysylltiadau rhyngwladol, yn rhan hanfodol o'r gwaith o wireddu'r amcanion yn ein Rhaglen Lywodraethu 'Symud Cymru Ymlaen'.
Dyna pam y lansiwyd y Gronfa Datblygu Porthladdoedd ym mis Ebrill eleni er mwyn helpu porthladdoedd Cymru i ddatblygu eu rôl ac i wireddu eu potensial.
Rwyf yn hynod falch bod y ceisiadau a gyflwynwyd gan amrywiaeth eang o borthladdoedd o bob cwr o Gymru wedi’u cymeradwyo. Dyma'r porthladdoedd a fu'n llwyddiannus:
• Porthladd MostynAwdurdod Porthladd Castell\-nedd
• Awdurdod Porthladd Castell\-nedd
• Mae cais ar y cyd o borthladdoedd Awdurdod Lleol yng Ngheredigion
• Mae cais ar y cyd o borthladdoedd yr Awdurdod Lleol ar Ynys Môn
• Associated British Ports yn Sir Benfro \- Abertawe
• Harbwr Conwy
• Harbwr Tenby
Roedd y ceisiadau a wnaed gan Grŵp Porthladdoedd Cymru yn llwyddiannus hefyd. Gwnaed cais am gyllid ar gyfer prosiectau cynllunio a marchnata yn y dyfodol a fydd o fudd i'r sector cyfan yng Nghymru.
Mae swm o £827,000 wedi'i ddyrannu o'r gyllideb o £2 filiwn, sy'n golygu bod swm o £1\.173 miliwn ar gael o hyd. Mae'r ffaith bod y Rheoliadau Eithriad Bloc Cyffredinol ar Gymorth Gwladwriaethol wedi cael eu hestyn y mis hwn yn gyfle da i wella ac i gefnogi porthladdoedd mewn ffordd nad oedd yn bosibl ym mis Ebrill pan gafodd y grant ei lansio.
Gan fod y cyd\-destun wedi newid, rwyf wedi penderfynu cynnal y gystadleuaeth eto er mwyn inni fedru ystyried prosiectau a allai gael effaith gadarnhaol ond nad oeddent yn gymwys o dan y rheolau Cymorth Gwladwriaethol ar y pryd.
Byddaf yn mynd ati eto yn ddiweddarach eleni i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r aelodau.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The National Strategy for Violence against Women, Domestic Abuse and Sexual Violence sets out the Welsh Government’s commitments to eliminating violence and abuse. The Strategy commits the Welsh Government to publishing statutory guidance for relevant authorities on the commissioning of violence against women, domestic abuse and sexual violence services. It builds on the good practice guide “Tackling Violence against Women, Domestic Abuse and Sexual Violence – A Collaborative Commissioning Toolkit for Services in Wales”.
Today, the Violence against Women, Domestic Abuse and Sexual Violence Commissioning Guidance has been laid before the National Assembly for Wales.
The Guidance supports Article 7 of the Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence (‘Istanbul Convention’), to which the UK is a signatory, by supporting and encouraging collaborative approaches between relevant authorities and other providers.
The VAWDASV Commissioning guidance will promote high quality collaborative commissioning that delivers more consistent, needs\-based and effective services to prevent VAWDASV and protect and support victims of VAWDASV in Wales. It will help support the national, regional and local commissioning of evidence\-based and integrated interventions by both specialist and non\-specialist VAWDASV services to meet the purpose of the Act to prevent gender\-based violence, domestic abuse and sexual violence; and to protect and support victims.
We want to make Wales the safest place to live and to encourage people suffering from abuse to seek help.
We want Wales to provide a world class service and to do this we need to ensure that when people seek help, they receive the highest possible standard of advice and support. By working collaboratively, we can ensure that these vital and needs based services continue to be available for citizens in Wales.
|
Mae'r Strategaeth Genedlaethol ar gyfer Trais yn erbyn Menywod, Cam\-drin Domestig a Thrais Rhywiol yn nodi ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gael gwared ar drais a chamdriniaeth. Mae'r strategaeth yn ymrwymo Llywodraeth Cymru i gyhoeddi canllawiau statudol ar gyfer awdurdodau perthnasol ar gomisiynu gwasanaethau ym maes trais yn erbyn menywod, cam\-drin domestig a thrais rhywiol. Mae'n adeiladu ar y canllaw ar arferion da “Tackling Violence against Women, Domestic Abuse and Sexual Violence \- A Collaborative Commissioning Toolkit for Services in Wales”.
Heddiw, gosodwyd Canllawiau Comisiynu Gwasanaethau sy’n mynd i’r afael â Thrais yn erbyn Menywod, Cam\-drin Domestig a Thrais Rhywiol gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
Mae'r Canllawiau yn cefnogi Erthygl 7 o Gonfensiwn Cyngor Ewrop ar atal a threchu trais yn erbyn menywod a thrais domestig ("Confensiwn Istanbwl"), a lofnodwyd gan y DU, drwy gefnogi ac annog dulliau cydweithredol o weithio rhwng awdurdodau perthnasol a darparwyr eraill.
Bydd Canllawiau Comisiynu Gwasanaethau sy’n mynd i’r afael â Thrais yn erbyn Menywod, Cam\-drin Domestig a Thrais Rhywiol yn hybu gwaith comisiynu cydweithredol o ansawdd uchel sy'n darparu gwasanaethau mwy cyson, mwy effeithiol ac sydd wedi'u seilio ar anghenion er mwyn atal trais yn erbyn menywod, cam\-drin domestig a thrais rhywiol ac i ddiogelu a helpu dioddefwyr yng Nghymru. Bydd yn helpu i gefnogi gwaith comisiynu ymyriadau integredig ar sail tystiolaeth gan wasanaethau arbenigol a rhai nad ydynt yn arbenigol, yn genedlaethol, yn rhanbarthol ac yn lleol. Gwneir hyn er mwyn bodloni diben y Ddeddf i atal trais ar sail rhywedd, cam\-drin domestig a thrais rhywiol; ac er mwyn diogelu a helpu dioddefwyr.
Rydym eisiau creu Cymru sy’n fwy diogel nag unlle i fyw ac yn dymuno annog pobl sy'n cael eu cam\-drin i ofyn am gymorth. Rydym eisiau i Gymru ddarparu gwasanaeth o'r radd flaenaf, ac i gyflawni hynny mae angen i ni sicrhau bod pobl yn cael cyngor a chymorth o'r safon uchaf bosibl pan fyddant yn mynd am help. Drwy weithio gyda’n gilydd, gallwn sicrhau bod y gwasanaethau hanfodol hyn, sydd wedi'u seilio ar anghenion, yn parhau i fod ar gael I ddinasyddion yng Nghymru.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Hoffwn gynnig diweddariad i Aelodau ar argaeledd gwerslyfrau cyfrwng Cymraeg i gefnogi cymwysterau diwygiedig.
Gan gydnabod y pryderon sydd wedi'u mynegi ynghylch argaeledd gwerslyfrau cyfrwng Cymraeg, mae fy swyddogion wedi gweithio’n agos gyda CBAC i edrych ar wella’r sefyllfa yn y tymor byr.
Rwy’n falch o ddweud bod hyn wedi arwain at arferion gweithio newydd sydd wedi helpu i leihau'r bwlch rhwng amserlen cyhoeddi’r gwerslyfrau yn Saesneg a'u cyhoeddi yn Gymraeg.
Cymerwyd camau cadarnhaol a chreadigol i wella'r sefyllfa, megis rhoi fersiynau drafft o’r gwerslyfrau ar wefan ddiogel CBAC cyn bo copïau am ddim o fersiynau printiedig ar gael i’w dosbarthu i ysgolion. Mae hyn yn sicrhau bod y cynnwys ar gael yn gynharach o lawer i athrawon a dysgwyr. Mae adnoddau digidol newydd hefyd yn cael eu datblygu ac adnoddau cyfredol yn cael eu diwygio i lenwi unrhyw fylchau. Mae ‘r rhain ar gael yn rhad ac am ddim ar wefan CBAC.
Bydd Cymwysterau Cymru yn rhoi gwybod i ysgolion yr wythnos hon o’r cymwysterau sy’n cael eu cyflwyno yn 2017 a bydd yn darparu gwybodaeth am y gefnogaeth sydd ar gael ac wedi'i chynllunio ar gyfer y cymwysterau hyn.
Fodd bynnag, hoffwn roi ar ddeall mai ateb dros dro ar gyfer y diwygiadau i’r cymwysterau presennol ydy hyn. Fel rwyf wedi datgan eisoes, rwy’n anfodlon gyda’r sefyllfa bresennol ac nid wyf yn disgwyl bod dysgwyr cyfrwng Cymraeg dan anfantais mewn unrhyw ffordd. Mae angen i ni ddod o hyd i ateb tymor hir ar gyfer y mater hwn. Mae angen i ni hefyd gynllunio ar gyfer gofynion adnoddau y cwricwlwm newydd \- yn Gymraeg a Saesneg \- yn y dyfodol.
Ar 30 Tachwedd, cyhoeddais fy mwriad i gynnal uwchgynhadledd i edrych ar ffyrdd y gallwn fynd i'r afael â hyn. Bydd yr uwchgynhadledd hon yn digwydd ar 26 Ebrill.
Rwy’n awyddus i glywed beth all y sector addysg a'r sector creadigol yng Nghymru ei hun ei wneud i fynd i'r afael â’r methiant hwn yn y farchnad. Byddwn yn dod â rhanddeiliaid perthnasol at ei gilydd i ymchwilio i ffyrdd o gynhyrchu adnoddau yn y dyfodol, yn Gymraeg a Saesneg, ar gyfer y cwricwlwm diwygiedig a chymwysterau.
Mae datblygu cwricwlwm newydd, yng Nghymru, yn rhoi cyfleoedd i ni weithio gyda'n gilydd, i rannu ein harbenigedd a'n profiadau ac edrych ar ffyrdd arloesol o ddarparu adnoddau i gefnogi ein hathrawon a’n dysgwyr. Rwyf hefyd am sicrhau bod rhieni a dysgwyr yng Nghymru yn cael eu gwasanaethu'n well drwy ddarparu adnoddau dysgu perthnasol ar y stryd fawr. Rwy'n disgwyl i lyfrwerthwyr i weithio gyda Llywodraeth Cymru, CBAC a chyhoeddwyr ar hyn.
Mae’r trafodaethau cychwynnol sydd wedi'u cynnal gyda’r sector cyhoeddi yng Nghymru wedi bod yn addawol ac maent yn barod i dderbyn yr her o sicrhau bod adnoddau addysgol amserol a phriodol ar gael, yn Gymraeg a Saesneg, i ddiwallu anghenion ein cwricwlwm newydd a'n cymwysterau yn y dyfodol.
Rwy'n bwriadu gwneud datganiad pellach ar y mater yn dilyn yr uwchgynhadledd.
|
I offer Members an update on progress on the availability of Welsh\-medium textbooks to support reformed qualifications.
Recognising concerns that have been expressed regarding the availability of Welsh\-medium textbooks, my officials have worked with WJEC to look at the best solution in addressing the issue in the short term.
I am pleased to say that this has resulted in new working practices which have helped to reduce the difference in timescales between the availability of textbooks in English and Welsh.
Positive, creative steps have been taken to improve the situation, such as making draft versions of the textbooks available on the WJEC’s secure website before free copies of printed versions are distributed to schools. This ensures that the content is available at a much earlier date for teachers and learners. New digital resources are also being developed, and current resources are being revised to fill any gaps and are available on WJEC’s website.
This week Qualifications Wales will inform all schools of the qualifications being introduced in 2017 and will provide information about the available and planned support for these qualifications.
However, I am clear that this is merely a temporary solution for the current reform of qualifications. As I have previously stated I am dissatisfied with the current situation and I do not expect Welsh\-medium learners to be disadvantaged in any way. We need to find a long term solution for this issue. We also need to plan for the future requirements of the new curriculum \- in both Welsh and English.
I announced on 30 November my intention to hold a summit to look at ways in which we can address this issue. This summit will take place on 26 April.
I am keen to hear what the education and creative sectors within Wales itself can do to address this failure in the market. We will bring together relevant stakeholders to explore the ways forward for future resource production, in both Welsh and English, for the reformed curriculum and qualifications.
Developing a new curriculum, made in Wales, provides opportunities for us to work together, to share our expertise and experiences and look at innovative ways of providing resources to support our teachers and learners. I also want to ensure that parents and learners in Wales are better served by the provision of relevant learning resources on the high\-street. I expect book retailers to work with the Welsh Government, WJEC and publishers in addressing this issue.
Initial discussions held with the publishing sector have been promising and they are ready to embrace the challenge of ensuring that timely and appropriate educational resources, in Welsh and English, are available to meet the needs of our new curriculum and future qualifications.
I plan to make a further statement on the issue following the summit.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Dywedodd y Prif Weinidog, Carwyn Jones:
> “Rwy’n rhoi croeso gofalus i’r cynnydd sydd wedi’i wneud tuag at sicrhau Bil a allai symud Cymru ymlaen; er bod ffordd bell iawn i fynd o hyd i ddarparu’r setliad syml, cadarn a hirdymor sydd ei angen ar Gymru.”
>
> “Byddwn yn gweithio’n adeiladol gyda Llywodraeth y Deyrnas Unedig dros y misoedd nesaf i gadarnhau’r manylion, gan gydnabod ein bod yn annhebygol o ddod i gytundeb ar rai materion pwysig lle mae gennym farn wahanol o hyd, fel yr angen am awdurdodaeth gyfreithiol ar wahân ar gyfer Cymru.”
>
> “Mae’n bwysig deall nad ydyn ni’n pwyso am newid cyfansoddiadol er ei les ei hun – rydyn ni am gael yr offer angenrheidiol i gyflawni dros bobl Cymru, a dyna’r egwyddor sy’n ein harwain o hyd.”
|
First Minister of Wales Carwyn Jones said:
> “I cautiously welcome the progress that has been made towards delivering a Bill which could take Wales forwards; although there is still a considerable way to go to provide the simple, certain and long\-lasting settlement Wales needs.
>
>
>
> “We will work constructively with the UK Government over the coming months to iron out the detail, while recognising we are unlikely to reach agreement on some important issues where we continue to hold differing views, such as the need for a distinct legal jurisdiction for Wales.
>
>
>
> “It is important to recognise that we are not pressing for constitutional change for its own sake – we want the tools to deliver for the people of Wales, and that will always be our guiding principle.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rwyf yn falch o fedru cyhoeddi fy mod, ar y cyd â Gweinidog yr Economi a Thrafnidiaeth, wedi lansio adolygiad o gefnogaeth Llywodraeth Cymru i'r sector cyfreithiol yng Nghymru. Bydd yr adolygiad hwn yn canolbwyntio'n benodol ar sut y gellir cynnig cymorth i'r sector cyfreithiol wynebu'r heriau sy'n ei wynebu ar hyn o bryd, a'r rheini a fydd yn ei wynebu yn y dyfodol, gan gynnwys y rheini sy'n gysylltiedig â'r modelau busnes sy’n newid, y cyfnod pontio wrth i'r DU ymadael â'r UE, datblygiadau technolegol, a meithrin gallu er mwyn bod yn barod ar gyfer datblygiadau posibl yn y dyfodol o ran yr awdurdodaeth gyfreithiol.
Bydd yr Aelodau'n gwybod bod Llywodraeth Cymru wedi sefydlu'r Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru yn 2017 i edrych ar sut y mae'r system gyfreithiol a'r system gyfiawnder yn gweithio yng Nghymru, ac i bennu gweledigaeth hirdymor ar gyfer y dyfodol.
Drwy fy ymwneud â'r sector cyfreithiol ledled Cymru yn y gorffennol, rwyf wedi meithrin dealltwriaeth ehangach o'r amryfal heriau sy'n wynebu'r sector. Fel rhan o ymateb Llywodraeth Cymru i waith y Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru, sy'n dal i fynd rhagddo, mae Gweinidog yr Economi a Thrafnidiaeth a mi yn bwriadu defnyddio'r adolygiad hwn i fynd ati i nodi ac i roi amryfal bolisïau ar waith yn y dyfodol i gefnogi ac i ddatblygu'r sector, a hefyd ffyrdd newydd posibl i'r sector cyhoeddus gaffael gwasanaethau cyfreithiol yng Nghymru. Rwyf, felly, yn awyddus iawn i ganlyniadau'r adolygiad hwn lywio'r gwaith sy'n cael ei wneud gan y Comisiwn.
Bydd yr adolygiad yn cael ei gynnal gan Tony Williams o Jomati Consultants LLP, gwasanaeth ymgynghori annibynnol sydd â gwybodaeth drylwyr am yr heriau a'r cyfleoedd sy'n wynebu'r sector cyfreithiol ar draws amrywiaeth o awdurdodaethau. Bydd yr ymgynghorwyr yn mynd ati yn ystod yr adolygiad i ymgysylltu â'r sector cyfreithiol mewn ffordd wedi'i thargedu.
Bydd cam cyntaf y gwaith adolygu wedi'i gwblhau erbyn dechrau mis Mawrth 2019, a'r ail wedi'i gwblhau erbyn diwedd mis Ebrill 2019\. Rwyf yn bwriadu mynd ati'n rheolaidd i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau wrth i'r gwaith adolygu fynd rhagddo a byddaf yn rhoi gwybod i'r Aelodau am ganlyniad yr adolygiad ac am gynigion polisi yn y maes hwn yn y dyfodol.
Atodir y Cylch Gorchwyl yn Atodiad A.
**Atodiad A**
**Adolygiad Cyflym** \- **Cylch Gorchwyl**
Fel rhan o ymateb Llywodraeth Cymru i'r Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru, mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi penderfynu cynnal adolygiad o gymorth Llywodraeth Cymru i'r sector cyfreithiol yng Nghymru drwy helpu i fodloni heriau presennol a heriau'r dyfodol, gan gynnwys y rhai hynny sy'n gysylltiedig â modelau busnes sy’n newid, y cyfnod pontio wrth i'r DU ymadael â'r UE, datblygiadau technolegol, a meithrin gallu er mwyn bod yn barod ar gyfer datblygiadau posibl yn y dyfodol o ran yr awdurdodaeth gyfreithiol.
Bydd yr adolygiad yn cynnwys:\-
1. y camau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd ar hyn o bryd i gefnogi'r sector cyfreithiol yng Nghymru;
2. pa gamau fydd yn effeithiol (neu a fu yn effeithiol yn y gorffennol) a pha gamau sy'n llai effeithiol;
3. pa gymorth fyddai'r sector cyfreithiol yn hoffi ei gael gan y Llywodraeth;
4. a fyddai dull gwahanol o gaffael gwasanaethau cyfreithiol yn gyhoeddus yn hwyluso datblygiad perthynas wahanol rhwng Llywodraeth Cymru / cyrff cyhoeddus eraill â'r sector cyfreithiol yng Nghymru. Er enghraifft, dull o greu partneriaeth strategol i fod yn sail i ddatblygu "Awdurdodaeth" ar wahân neu unigryw o gymharu â perthynas traddodiadol/cyfyngedig rhwng y cwmser â'r cyflenwr. A fyddai'r sector yn croesawu perthynas o'r fath? Hefyd, sut fyddai'r dull hwn o weithio neu newidiadau eraill i'r polisi caffael cyhoeddus yn gwasanaethu amcanion y Cynllun Gweithredu Economaidd yn y ffordd orau;
5. Pa gyfyngiadau (real neu ymddangosiadol) sy'n atal darparwyr gwasanaethau cyfreithiol yng Nghymru rhag ennill mwy o waith o'r sector cyhoeddus yng Nghymru a thu allan;
6. Sut y gellir defnyddio y polisi caffael cyhoeddus yn well i hwyluso'r broses o sicrhau mynediad at amcanion cyfiawnder yn anuniongyrchol drwy ddarparu cyfleoedd a fyddai'n cyfrannu at amgylcheddau gweithredu mwy cynaliadwy i gwmnïau bach a gwledig;
7. a allai rhagor o gydweithio o fewn y sector cyfreithiol a chyda sectorau eraill (gan gynnwys y sectorau addysg a hyfforddi) gefnogi ei ddatblygiad;
8. pa gymorth sy'n debygol o fod yn effeithiol i helpu i fodloni'r heriau a'r cyfleoedd gan gynnwys y rhai sy'n gysylltiedig â:
* Modelau busnes sy'n newid (gan gynnwys y rhai hynny sy'n codi o reoliadau sydd wedi newid ar gyfer cymwysterau ac arfer)
* Y cyfnod pontio wrth i’r DU ymadael â'r UE a newidiadau cyfansoddiadol eraill gan gynnwys y posibilrwydd o ddatganoli cyfiawnder yn y dyfodol
* datblygiadau mewn technoleg
* posibilrwydd datblygiadau yn y dyfodol o safbwynt yr awdurdodaeth gyfreithiol.
Bydd yr adolygiad yn ystyried natur wahanol y sector cyfreithiol (o ran y gwasanaethau a'r lleoliad), a'r angen i deilwra y cymorth a'r caffael gan Lywodraeth Cymru o bosibl yn unol â hynny.
At ddibenion yr adolygiad, y sector cyfreithiol yw'r proffesiwn cyfreithiol (yn cynnwys bargyfreithwyr a chyfreithwyr), swyddogion gweithredol cyfreithiol a darparwyr gwasanaethau a thechnoleg eraill.
Amcanion
Darparu Llywodraeth Cymru gyda:
* tystiolaeth i fod yn sail i bolisi newydd i roi cymorth uniongyrchol i'r sector cyfreithiol yng Nghymru, a pholisi o'r fath i fod yn bwrpasol i'r sector ond wedi'i osod o fewn cyd\-destun Cynllun Gweithredu Economaidd Llywodraeth Cymru;
* tystiolaeth i lywio dull newydd posibl o gaffael gwasanaethau cyfreithiol yng ngoleuni'r ffaith bod fframwaith presennol cyfreithwyr ar draws y sector cyhoeddus (wedi'i osod a'i reoli gan y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol), i gael ei adnewyddu yn 2019;
* tystiolaeth i lywio dull newydd posibl o benodi y Cwnsel gan ystyried trefniadau presennol Cwnsel y Panel sy'n cefnogi Llywodraeth Cymru a threfniadau'r fframwaith a sefydlwyd gan y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol sy'n cefnogi'r sector cyhoeddus ehangach yng Nghymru;
* asesiad o'r camau y gall y sector cyfreithiol ei gymryd ei hun i ddatblygu ymhellach (gan gynnwys sefydlu canolfan neu frand o bosib ar gyfer y sector cyfreithiol) ac argymhellion ar gyfer sut y gall y llywodraeth ddefnyddio'r dulliau sydd ganddi i ddylanwadu ar ymddygiad o fewn y sector (gan gynnwys dulliau megis caffael, hyrwyddo y broses o drosglwyddo gwasanaethau cyfreithiol yng Nghymru i wlad arall o bosibl ac ariannu prentisiaethau cyfreithiol);
* dealltwriaeth yn benodol o ba ddatblygiadau technolegol a dulliau arloesi eraill y gellir eu defnyddio i ddarparu gwell gwasanaethau i'r sector cyfreithiol yng Nghymru a chreu mantais gystadleuol;
* argymhellion o sut y gall y sector cyfreithiol yng Nghymru hyrwyddo ei hun fel sector sydd ag arbenigedd benodol ar gyfer Cymru; ac
* argymhellion o ran sut y gall y sector cyfreithiol yng Nghymru allforio mwy o wasanaethau cyfreithiol y tu hwnt i Gymru.
Bydd yr Adolygiad hefyd yn:
* Ystyried yr adolygiadau perthnasol a gynhaliwyd yn wreiddiol;
* Dysgu o arfer gorau o fewn y sector cyfreithiol (neu sectorau perthnasol eraill) o fewn y DU ac yn fyd\-eang, ac ystyried gwybodaeth ac adborth y cleient; a
* chefnogi'r broses o ddarparu'r Cynllun Gweithredu Economaidd a'r egwyddorion sy'n sail i'r Rhaglen Lywodraethu: Ffyniant i Bawb.
|
I am pleased to announce that, in collaboration with the Minister for Economy and Transport, I have now launched a rapid review into the Welsh Government’s support for the legal sector in Wales. This review will focus particularly on how the legal sector can be supported in helping to meet current and future challenges including those associated with changing business models, EU transition, technology advancements and capacity building in preparation for potential future developments in the legal jurisdiction.
Members will be aware that the Welsh Government set up the Commission on Justice in Wales in 2017 to review the operation of the legal and justice system in Wales, and set a long term vision for the future.
Through my previous engagement with the legal sector across Wales, I have gained broader insights into the range of challenges the sector is facing. As part of the Welsh Government’s response to the ongoing work of the Commission on Justice in Wales, the Minister for Economy and Transport and I intend to use this review to help us proactively identify and implement a range of future policies for the support and development of the sector and possible new approaches to the public sector procurement of legal services in Wales. I am therefore very keen for the outcomes of the review work to also inform the ongoing work of the Commission.
The review will be undertaken by Tony Williams of Jomati Consultants LLP, an independent consultancy with strong knowledge of the challenges and opportunities facing the legal sector across a variety of jurisdictions. As part of the review, the consultants will be undertaking targeted engagement with the legal sector.
The first phase of the review work will be completed by the start of March 2019, with the second phase completed by the end of April 2019\. I intend to provide Members with an update as the review work progresses and inform Members of the outcome and future policy proposals in this area.
The Terms of Reference for the review are at Annex A.
**Annex A**
**Rapid Review \- Terms of Reference**
As part of the Welsh Government’s response to the Commission on Justice in Wales, the Counsel General has decided to undertake a review of the Welsh Government’s support for the legal sector in Wales in helping to meet current and future challenges including those associated with changing business models, EU transition, technology advancements and capacity building in preparation for potential future developments in the legal jurisdiction.
The review will cover :\-
1. the actions Welsh Government is currently undertaking to support the legal sector in Wales;
2. what actions are proving to be effective (or have proven to be effective in the past) and what actions are less effective;
3. what support the legal sector would like to have from the Government;
4. whether a different approach to public procurement of legal services could facilitate the development of a different type of relationship between the Welsh Government / other public bodies and the legal sector in Wales. For instance, a strategic partnership approach to underpin the evolution of a distinct or separate jurisdiction as opposed to a conventional/limited customer – supplier relationship. Would the sector welcome such a relationship? Also how could this approach or other changes to public procurement policy best serve the aims of the Economic Action Plan;
5. What constraints (real or perceived) are preventing legal service providers in Wales from winning more public sector work both in Wales and outside;
6. How can public procurement policy be better used to indirectly facilitate the attainment of social and access to justice objectives through the provision of opportunities that would contribute to more sustainable operating environments for small and rural firms;
7. whether further collaboration within the legal sector and with other sectors (including the education and training sectors) could support its development;
8. what support is likely to be effective, to help meet the challenges and opportunities including those associated with:
* Changing business models (including those arising from changed regulations for qualification and practice)
* EU transition
* advancements in technology
* potential for future developments in the legal jurisdiction.
The review will take the diverse nature of the legal sector (in terms of services and location) into account, and the likely need to tailor WG’s support and procurement approach accordingly.
For the purposes of the review, the legal sector is the legal profession (comprising barristers and solicitors), legal executives and alternative service and technology providers.
**Objectives**
To provide the Welsh Government with:
* evidence to underpin a new policy to provide direct support to the legal sector in Wales, such a policy being bespoke to the sector but set within the context of the Welsh Government’s Economic Action Plan;
* evidence to inform a possible new approach to the procurement of legal services in light of the fact that the current pan public sector solicitors framework (let and managed by the National Procurement Service), is due for renewal in 2019;
* evidence to inform a possible new approach to the appointment of Counsel having regard to the current Panel Counsel arrangements supporting the Welsh Government and the framework arrangement established by the National Procurement Service supporting the wider public sector in Wales;
* an assessment of the actions the legal sector can take itself to further develop (including potentially establishing a legal sector centre or brand) and recommendations for how government can use the tools at its disposal to influence behaviour within the sector (including tools such as procurement, potentially promoting near\-shoring legal services in Wales and funding legal apprenticeships);
* an understanding in particular of how advancements in technology and other innovation can be used to provide the legal sector in Wales with improved service delivery and build competitive advantage;
* recommendations as to how the legal sector in Wales can promote itself as having specific expertise in relation to Wales; and
* recommendations as to how the legal sector in Wales can increase the exports of legal services beyond Wales.
The Review will also:
* Take relevant reviews previously carried out into account;
* Learn from best practice within the legal sector (or other relevant sectors) within the UK and globally, and take client insight and feedback into account; and
* support delivery of the Economic Action Plan (EAP) and the principles underpinning the Programme for Government : Prosperity for All.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today I am able to announce the devolution of animal health and welfare budgets to the Welsh Assembly Government.
The powers for animal health and welfare have been devolved to Welsh Ministers since 2005 and therefore the transfer of these budgets aligns our policy making ability with the ability to direct more spending on the priorities relevant to Wales.
This announcement is the outcome of a long negotiation process involving governments across the UK. I am pleased to inform Members that the final settlement is not based on the usual 5\.8% through the Barnett process but is more reflective of the needs and the work involved. This secures a fairer settlement for Wales.
Over the 4 year Spending Review period of the settlement, Wales will receive around 14% of the GB budget that was previously held by DEFRA on behalf of England, Scotland and Wales. For 2011/12, Scotland and Wales will each receive £21million and England will receive £105m to spend on animal health and welfare. Over the 4 years of the Comprehensive Spending Review period, Wales' share of the budget will amount to £77\.71m, Scotland £76\.98m and England £387\.93m.
Whilst it is important that we now have the powers and the budget to tackle animal health priorities in Wales, we will of course continue to co\-operate closely with administrations across the UK. Our ability to effectively manage exotic animal disease outbreaks anywhere across the UK depends on the coordinated action of Governments and the public sector, the agencies and the industry. Animal Health and the Veterinary Laboratories Agency will continue to deliver services for Wales as well as across the UK.
As I have recently announced, our work continues on our comprehensive approach to take forward our aim of eradicating bovine TB in Wales. Devolving these budgets will support and add value to the work already being undertaken as well as opening up new opportunities for engaging and working with industry to develop more Welsh specific policies.
|
Heddiw, gallaf gyhoeddi bod y cyllidebau ar gyfer iechyd a lles anifeiliaid yn cael eu datganoli i Lywodraeth y Cynulliad.
Cafodd y pwerau dros iechyd a lles anifeiliaid eu datganoli i Weinidogion Cymru yn 2005, felly mae datganoli’r cyllidebau yn golygu ein bod bellach yn gallu gwario ar flaenoriaethau sy’n berthnasol i Gymru yn ogystal â gwneud polisïau.
Daeth y cyhoeddiad hwn ar ôl trafod hir a maith rhwng llywodraethau gwledydd y Deyrnas Unedig. Mae’n dda gen i hysbysu Gweinidogion nad yw’r setliad terfynol yn seiliedig ar y 5\.8% arferol y byddem wedi’i gael trwy broses Barnett. Y mae yn hytrach yn adlewyrchu’n well ein hanghenion a’r gwaith sydd angen ei wneud, gan olygu setliad tecach i Gymru.
Dros 4 blynedd yr Adolygiad o Wariant y setliad, bydd Cymru’n cael tua 14% o’r gyllideb Brydeinig a fu cyn hynny’n cael ei chadw gan DEFRA ar ran Lloegr, yr Alban a Chymru. Ar gyfer 2011/12, bydd yr Alban a Chymru’n cael £21 miliwn yr un a Lloegr yn cael £105m i’w wario ar iechyd a lles anifeiliaid. Dros 4 blynedd yr Adolygiad Cynhwysfawr o Wariant, bydd Cymru’n cael £77\.71m o’r gyllideb, yr Alban 76\.98m a bydd Lloegr yn cael £387\.93m.
Er ei bod yn bwysig bod gennym y pwerau a’r gyllideb i daclo ein blaenoriaethau ym maes iechyd anifeiliaid yng Nghymru, byddwn wrth reswm yn parhau i gydweithio â gwledydd eraill y Deyrnas Unedig. Er mwyn gallu mynd i’r afael yn effeithiol ag achosion o glefydau egsotig unrhyw le ym Mhrydain, rhaid i Lywodraethau a’r sector cyhoeddus, asiantaethau a’r diwydiant allu cyd\-drefnu a chydweithio. Bydd Iechyd Anifeiliaid a’r Asiantaeth Labordai Milfeddygol yn dal i ddarparu gwasanaethau i Gymru yn ogystal â’r Deyrnas Unedig yn gyfan.
Fel y cyhoeddais yn ddiweddar, rydym yn dal am fynd ati mewn ffordd gynhwysfawr i wireddu ein hamcan i ddileu TB gwartheg yng Nghymru. Bydd datganoli’r cyllidebau hyn yn cefnogi’r gwaith hwn ac yn ychwanegu at ei werth, yn ogystal â chreu cyfleoedd newydd i drafod a gweithio gyda’r diwydiant i ddatblygu polisïau penodol i Gymru.
|
Translate the text from English to Welsh. |
* New consultation on school uniforms launched
* Cost for school items to be considered as cost\-of\-living crisis hits families
The consultation will seek opinions on a variety of proposals relating to school uniform to update the statutory guidance and to further support families through the cost\-of\-living crisis and make uniforms more affordable.
Options to be considered include the use of school branding and whether schools should have no logo at all, or use ‘iron on logos' to be made available free of charge. This could give families the option to purchase uniform at cheaper costs from a retailer of their choice. It will also seek opinions on whether schools should enter into single supplier contracts.
Views on the role of schools in uniform recycling and exchange schemes are also sought.
Parents/carers, learners, governing bodies, headteachers, teachers and school staff, uniform suppliers and other key stakeholders are encouraged to share their views by responding to the consultation.
Minister for Education and Welsh Language, Jeremy Miles said:
> “The Welsh Government is doing everything we can to support families through this cost of living crisis.
>
>
> “I know that a lot of schools work hard to keep the cost of their uniforms to a minimum. However, there are still too many instances where families are being expected to spend eye\-watering amounts just to send their children to school.
>
>
> “We are launching this consultation so that we can take further action in order to support families.
>
>
> “96,000 pupils are already eligible for our PDG Access Grant – the most generous support scheme in the UK – which helps with the cost of uniforms and school items. I urge families to check whether they are eligible so that they too can benefit from this vital support”
The consultation will run until 28th November 2022\.
|
* Ymgynghoriad newydd ar wisgoedd ysgol wedi’i lansio
* Cost eitemau ysgol i’w hystyried wrth i gostau byw effeithio ar deuluoedd
Bydd yr ymgynghoriad yn gofyn am farn ar amrywiaeth o gynigion yn ymwneud â gwisg ysgol er mwyn diweddaru’r canllawiau statudol a chynnig rhagor o gymorth i deuluoedd yn ystod yr argyfwng costau byw a gwneud gwisgoedd ysgol yn fwy fforddiadwy.
Ymysg yr opsiynau i’w hystyried mae’r defnydd o frand yr ysgol ac a ddylai ysgolion beidio â chael logo o gwbl, neu ddefnyddio logos y gellid eu smwddio ymlaen a fydd ar gael am ddim. Gallai hyn roi’r opsiwn i deuluoedd brynu gwisg ysgol yn rhatach gan fân\-werthwr o’u dewis. Bydd hefyd yn gofyn am farn ynghylch a ddylai ysgolion ymrwymo i gontractau cyflenwr unigol.
Gofynnir am farn ynghylch rôl yr ysgol mewn perthynas â chynlluniau ailgylchu a chyfnewid gwisg ysgol.
Caiff rhieni/gofalwyr, dysgwyr, cyrff llywodraethu, penaethiaid, athrawon a staff ysgol, cyflenwyr gwisg ysgol a rhanddeiliaid allweddol eraill eu hannog i rannu eu safbwyntiau drwy ymateb i’r ymgynghoriad.
Dywedodd Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, Jeremy Miles:
> “Mae Llywodraeth Cymru yn gwneud popeth o fewn ei gallu i gefnogi teuluoedd drwy’r argyfwng costau byw.
>
>
> “Rwy’n gwybod bod llawer o ysgolion yn gweithio’n galed i gadw costau eu gwisg ysgol yn isel. Er hynny, mae gormod o achosion o hyd lle mae disgwyl i deuluoedd wario arian mawr dim ond i anfon eu plant i’r ysgol.
>
>
> “Rydyn ni’n lansio’r ymgynghoriad hwn fel y gallwn ni gymryd rhagor o gamau i gefnogi teuluoedd.
>
>
> “Mae 96,000 o ddisgyblion eisoes yn gymwys ar gyfer ein Grant Datblygu Disgyblion – Mynediad. Dyma’r cynllun cymorth mwyaf hael yn y DU ac mae’n helpu gyda chostau gwisg ysgol ac eitemau ysgol. Rwy’n annog teuluoedd i wirio a ydynt yn gymwys er mwyn iddynt hwy hefyd allu elwa ar y cymorth hanfodol hwn.”
Bydd yr ymgynghoriad yn rhedeg hyd at 28 Tachwedd 2022\.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae rheoleiddio gofal plant, drwy gofrestru gwarchodwyr plant a sefydliadau gofal dydd, yn rhoi sicrwydd gwerthfawr i deuluoedd ynghylch ansawdd gofal eu plant. Ar hyn o bryd, mae'n rhaid i sefydliadau gofal plant yn Nghymru gofrestru i ddarparu gofal i blant hyd at wyth mlwydd oed. Er y gall sefydliadau dderbyn plant dros yr oedran hwn, nid oes yn rhaid rheoleiddio'r gofal ar hyn o bryd.
Roedd yr Adolygiad Annibynnol o Gofrestru, Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Plant ac Addysg Gynnar yn argymell y dylai pob math o ofal plant, gan gynnwys y ddarpariaeth ar gyfer plant wyth oed a throsodd, gael ei gofrestru.
Heddiw, rwy'n falch iawn o gyhoeddi lansiad ymgynghoriad ar y newidiadau arfaethedig i gofrestru a rheoleiddio gofal plant yng Nghymru. Mae'r ymgynghoriad yn canolbwyntio ar ehangu'r gofyniad i reoleiddio gofal plant i gynnwys y ddarpariaeth ar gyfer plant wyth oed a hŷn. Mae'r ymgynghoriad hefyd yn ystyried goblygiadau y newidiadau arfaethedig ar ddarparwyr, a'r trefniadau dros dro sydd eu hangen i ysgafnhau'r baich ar ddarparwyr.
Bydd y ddogfen ymgynghori yn rhoi mwy o fanylion ar y cynigion, gan cynnwys newidiadau arfaethedig i'r Safonau Gofynnol Cenedlaethol, y mae disgwyl i bob sefydliad cofrestredig gydymffurfio â hwy.
Rwy'n croesawu safbwyntiau pob rhanddeiliad ar ein cynigion yn gysylltiedig â gofal plant yng Nghymru. Bydd yr ymatebion i'r ymgynghoriad yn helpu i lywio dealltwriaeth Llywodraeth Cymru o oblygiadau'r newidiadau arfaethedig i'r sector gofal plant, a bydd yn helpu i sicrhau fod gennym fodel rheoleiddio cymesur, cytbwys ar gael i blant o bob oedran.
Cynhelir yr ymgynghoriad am ddeuddeg wythnos hyd at 5 Mehefin 2015\.
|
Childcare regulation, through the registration of childminders and day care settings, gives families valuable reassurance about the quality of their children’s childcare. At present, childcare settings in Wales are only required to register to provide care for children up to the age of 8 years. Although settings may take children over this age, their care is not currently subject to regulation.
The Independent Review of Childcare and Early Education Registration, Regulation and Inspection, recommended all childcare, including provision for children aged 8 and over, should be registered.
Today, I am pleased to announce the launch of a consultation on proposed changes to childcare registration and regulation in Wales. The consultation focuses on extending the regulation of childcare to include provision for children aged 8 and over. The consultation also considers the implications of proposed changes on providers and the transitional arrangements necessary to minimise the burden on them.
The consultation document provides more detail on the proposals, including proposed changes to the National Minimum Standards against which all registered settings are required to comply.
I welcome views from all stakeholders on our proposals around childcare registration and regulation in Wales. Responses to the consultation will help inform the Welsh Government’s understanding of the implications of proposed changes on the childcare sector and ensure we have a proportionate, balanced regulation model in place for children of all ages.
The consultation will run for 12 weeks until 5 June 2015\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Developed alongside front line clinicians, the three new measures will provide much greater context about the timeliness and quality of care in emergency departments.
The measures will better record what happens to patients when accessing emergency care than existing targets, and should help to drive improvement in patient care. They will be published monthly, on a national basis initially, from today (Thursday, 19 November).
Mr Gething said:
> “These new measures, developed alongside clinicians, will give us all a much better picture of the care provided by staff in emergency departments than the basic four and twelve\-hour targets alone. In turn this will help health boards focus resources in the right places, at the right time to improve experience and outcomes.”
Dr Jo Mower, vice president of the Royal College of Emergency Medicine (RCEM) Wales and Clinical Director for the National Programme for Unscheduled Care, led a team of front\-line staff who developed the new measures, following engagement with staff and patients.
She said:
> “During our discussions with nurses, doctors and other key staff \- and through public engagement \- we found people most value a timely initial assessment and reassurance when accessing care in emergency departments.
>
>
>
> Frontline NHS staff broadly felt the existing waiting time targets alone don’t properly describe the extent of care, frequency of interaction with patients nor the timeliness and quality of care they provide. They wanted far greater context to be provided.
>
>
>
> Combined with the existing targets, and new information relating to patient experience, they will also provide greater transparency, by highlighting previously hidden longer waits. The three new measures will eventually be complemented by others that should help to improve services by focusing resources in the right place and improve flow through the hospital system.”
The first set of three new measures are:
* Time to Triage. The average (median) time people wait for triage by a clinician following arrival, and performance by ‘triage category’ which include ‘immediate’; ‘very urgent’; and ‘urgent’.
* Time to Clinician. The average (median) time a patient waits for a more thorough assessment by a clinician.
* Outcome. Information on where people go once they have been triaged, assessed and treated in the Emergency Department. This will improve understanding of how services are being used to help health boards better manage patients in the community or in different parts of the hospital.
The data is currently classed as experimental, and should be viewed with caution as the quality and accuracy of data improves. The Welsh Government continues to work with health boards to improve data capture and quality.
The data will be published at 09\.30 on Thursday 19 November and can be seen here: https://nccu.nhs.wales/npuc/edqdf
Plans are also underway to develop further measures reflecting the wider urgent and emergency care pathway and to publish information on patient experience.
|
Bydd y tri mesur newydd, sydd wedi’u datblygu ar y cyd â chlinigwyr y rheng flaen, yn cynnig llawer mwy o gyd\-destun am brydlondeb ac ansawdd gofal mewn adrannau brys.
Bydd y mesurau’n cynnig gwell cofnod o’r hyn sy’n digwydd i gleifion wrth iddynt ddefnyddio gwasanaethau gofal brys na’r targedau presennol, a dylent helpu i sicrhau gwell gofal i gleifion. Bydd y data’n cael eu cyhoeddi bob mis, ar sail genedlaethol i ddechrau, o heddiw ymlaen (dydd Iau, 19 Tachwedd).
Dywedodd Mr Gething:
> “Bydd y mesurau newydd hyn, sydd wedi’u datblygu ar y cyd â chlinigwyr, yn rhoi darlun llawer gwell inni i gyd o’r gofal sy’n cael ei ddarparu gan staff mewn adrannau brys na’r targedau pedair a deuddeg awr sylfaenol yn unig. Bydd hyn, yn ei dro, yn helpu byrddau iechyd i neilltuo’r adnoddau yn y mannau cywir, ar yr adeg gywir, er mwyn gwella profiadau a chanlyniadau.”
Arweiniodd Dr Jo Mower, Is\-lywydd Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys Cymru a Chyfarwyddwr Clinigol y Rhaglen Genedlaethol ar gyfer Gofal Heb ei Drefnu, dîm o staff y rheng flaen a ddatblygodd y mesurau newydd, ar ôl iddynt ofyn am farn staff a chleifion.
Dywedodd:
> “Yn ystod ein trafodaethau gyda nyrsys, meddygon a staff allweddol eraill – a thrwy ymgysylltu â’r cyhoedd – gwelsom fod pobl yn gwerthfawrogi cael asesiad cychwynnol amserol a chysur wrth gael gofal mewn adrannau argyfwng.
>
>
> Roedd staff rheng flaen y Gwasanaeth Iechyd Gwladol yn teimlo’n gyffredinol nad yw’r targedau amseroedd aros presennol ar eu pennau eu hunain yn disgrifio faint o ofal a roddir i gleifion, faint o gyswllt a gânt gyda chleifion na phrydlondeb ac ansawdd y gofal a ddarperir. Roeddent am weld llawer mwy o gyd\-destun.
>
>
> Ynghyd â’r targedau presennol a gwybodaeth newydd yn ymwneud â phrofiad cleifion, byddant hefyd yn cynnig gwell tryloywder, drwy amlygu amseroedd aros hirach na fyddent wedi dod i’r amlwg yn y gorffennol. Yn y pen draw, bydd y tri mesur newydd yn cael eu hategu gan fesurau eraill a ddylai helpu i wella gwasanaethau drwy neilltuo’r adnoddau yn y mannau cywir a gwella llif cleifion drwy’r system ysbyty.”
Dyma’r set gyntaf o fesurau newydd:
* Amser cyn brysbennu. Yr amser cyfartalog (canolrif) y mae pobl yn ei dreulio’n aros i gael eu brysbennu gan glinigydd ar ôl cyrraedd, a pherfformiad fesul ‘categori brysbennu’ sy’n cynnwys ‘sylw ar unwaith’, ‘brys iawn’ a ‘brys’.
* Amser cyn gweld clinigydd. Yr amser cyfartalog (canolrif) y mae claf yn ei dreulio’n aros am asesiad mwy trylwyr gan glinigydd.
* Gwybodaeth ynglŷn â lle mae pobl yn mynd ar ôl cael eu brysbennu, eu hasesu a’u trin yn yr Adran Damweiniau ac Achosion Brys. Bydd hyn yn gwella dealltwriaeth o’r modd y caiff gwasanaethau eu defnyddio i helpu byrddau iechyd i reoli cleifion yn fwy effeithiol yn y gymuned neu mewn gwahanol rannau o’r ysbyty.
Mae’r data’n cael eu hystyried yn arbrofol ar hyn o bryd, a dylid cymryd gofal wrth eu hystyried tra bo ansawdd a chywirdeb y data yn gwella. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i weithio gyda byrddau iechyd i wella ansawdd data a’r dulliau a ddefnyddir i’w casglu.
Gellir gweld y data yma o 09\.30 dydd Iau 19 Ionawr: https://nccu.nhs.wales/npuc/edqdf
Mae cynlluniau ar y gweill hefyd i ddatblygu mesurau eraill, gan adlewyrchu’r llwybr gofal brys ac argyfwng ehangach, ac i gyhoeddi gwybodaeth am brofiad cleifion.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Wedi’u hadeiladu ym 1970, mae’r tair pont sy’n rhan o’r A55 drwy Gyfnewidfa Talardy yn cael eu cryfhau er mwyn iddynt barhau i gario llwythi trwm yn ddiogel am flynyddoedd i ddod.
Mae cwmpas y gwaith yn cynnwys atgyweirio concrit, ailosod cymalau symud, gosod wyneb newydd ar y gerbytffordd ac ychwanegu gwaith dur i gryfhau deciau’r bont.
Mae hyn yn hanfodol i sicrhau diogelwch teithwyr ac i ddarparu llwybr dirwystr ar gyfer cerbydau trwm a fyddai fel arall yn gorfod cael eu gwyro oddi ar yr A55 i ddefnyddio ffyrdd lleol.
Er mwyn tarfu cyn lleied â phosibl ar deithwyr, mae’r gwaith yn cael ei wneud 24 awr y dydd er mwyn sicrhau bod y gwaith yn cael ei gwblhau cyn gynted â phosib. Ni fydd y gwaith yn effeithio ar draffig ar y penwythnosau drwy gydol cyfnod y prosiect i sicrhau nad yw’n effeithio ar draffig ar adegau prysurach.
Mae'r gwaith wedi'i raglennu i gymryd 11 wythnos gan ddibynnu ar y tywydd a bwriedir ei gwblhau erbyn 27 Tachwedd, ond bydd pob ymdrech yn cael ei gwneud i orffen cyn hynny os bydd hynny’n bosibl.
Bydd lonydd tua’r dwyrain a thua’r gorllewin ar gau am bedair wythnos o 28 Medi ymlaen, gyda’r gerbytffordd ar gau yn gyfan gwbl dros nos am bythefnos o 8 Tachwedd ymlaen. Bydd ffordd ymuno tua’r dwyrain a ffordd ymadael tua’r gorllewin cyffordd 27 hefyd ar gau pan fo angen.
Bydd peth o’r gwaith yn cael ei wneud mewn ardaloedd gwarchodedig allan o olwg gyrwyr.
Bydd y gwaith yn cael ei wneud pan fo lefelau’r traffig yn is a phan fo’r tywydd fel arfer yn well yn hytrach na’i wneud yn nes ymlaen yn y gaeaf.
Bydd pob ymdrech yn cael ei gwneud i darfu cyn lleied â phosibl ar deithwyr ond dylid disgwyl ychydig o oedi wrth nesáu at gyffordd 27 wrth deithio tua’r gorllewin rhwng dydd Llun a dydd Iau. Bydd gyrwyr yn cael eu cyfarwyddo i aros ar yr A55 yn hytrach na defnyddio llwybrau traffig lleol eraill nad ydynt yn addas fel llwybrau gwyro pan fo lefelau’r traffig yn uchel.
Dywedodd y Gweinidog Trafnidiaeth, Ken Skates:
> Diogelwch y cyhoedd yw ein blaenoriaeth. Bydd y gwaith hanfodol yn Nhalardy yn cryfhau’r pontydd ar gyfer y dyfodol, gan helpu i leihau achosion o darfu annisgwyl neu wyro llwythi trwm i ffyrdd llai.
Am ragor o wybodaeth, ewch i wefan Traffig Cymru neu dilynwch @TraffigCymruG.
|
Built in 1970, the three bridges supporting the A55 through the Talardy Interchange are being strengthened so they can continue to carry heavy loads safely in the years to come.
The scope of works includes concrete repairs, replacement of movement joints, carriageway resurfacing and the addition of steelwork to strengthen the bridge decks.
This is essential to protect the safety of the travelling public and to provide unrestricted passage for heavy vehicles which would otherwise need to be diverted off the A55 on to local roads.
To minimise disruption the work is being carried out 24 hours a day to ensure that the works are completed as quickly as possible. Traffic will be unaffected at the weekends throughout the project to ensure that busier traffic flows are not impacted.
The works are programmed to take 11 weeks depending on weather conditions and are scheduled to be completed by 27 November, but every effort will be made to finish ahead of schedule if that is possible.
Eastbound and westbound lane closures are programmed to be in place for four weeks from 28 September, with full overnight carriageway closures due to take place for two weeks from 8 November. The junction 27 eastbound on\-slip and westbound off\-slip will also be closed when needed
Some work will be done out of sight of motorists in protected areas.
The work is being carried out when traffic levels are lower and when the weather is usually better than later in the winter.
Every effort will be made to keep disruption to a minimum but some delays should be expected when approaching junction 27 when travelling westbound on Mondays to Thursdays. Traffic will be directed to stay on the A55 rather than use alternative local traffic routes which are unsuitable for use as diversion routes when traffic flows are high.
Transport Minister Ken Skates said:
> The safety of the travelling public is our priority. The essential work at Talardy will increase the resilience of the bridges here for the future, helping reduce incidence of unplanned disruption or heavy loads having to be diverted to smaller roads.
For more information visit Traffic Wales or follow @TrafficWalesN.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae’r Fframwaith Datblygu Cenedlaethol yn gynllun datblygu newydd a fydd yn darparu strategaeth ofodol genedlaethol, gan nodi ym mhle y dylwn roi sylw i ddatblygiadau dros yr 20 mlynedd nesaf er mwyn sicrhau datgarboneiddio, ecosystemau cydnerth a chynhwysol, a thwf economaidd teg.
Yn dilyn ymgynghoriad eang ar y Fframwaith drafft y llynedd, rwyf wedi gosod fersiwn ddrafft ohono gerbron y Senedd heddiw i’w ystyried am 60 o ddiwrnodau. Mae adroddiad yr ymgynghoriad yn mynd gydag ef sy’n nodi’r materion a godwyd yn ystod yr ymgynghoriad, rhestr o’r newidiadau y bwriadaf eu gwneud ar ôl ystyried ymatebion yr ymgynghoriad a’r arfarniad o gynaliadwyedd integredig diweddaraf. Mae modd gweld y dogfennau hyn yma.
Rwyf wedi cyhoeddi dwy ddogfen heddiw er mwyn cefnogi’r broses graffu. Mae’r ddogfen gyntaf yn disgrifio sut rwy’n bwriadu monitro’r Fframwaith ar ôl iddo gael ei gyhoeddi; ac mae’r ail ddogfen yn fersiwn o’r ddogfen atodlen o newidiadau sydd wedi’i gosod ar ffurf y Fframwaith drafft yr ymgynghorwyd yn ei gylch y llynedd. Gallwch weld y dogfennau hyn yma
Byddaf yn cyflwyno cynnig y gellir ei ddiwygio yn ystod cyfnod y llywodraeth i roi cyfle i’r Senedd fynegi ei barn ar y Fframwaith drafft (ond nid ei gymeradwyo). Bydd y ddadl yn cael ei chynnal yn ystod y cyfnod ystyried 60 diwrnod fel bod y Llywodraeth yn gallu adlewyrchu’n brydlon ar y materion a godwyd ac unrhyw argymhellion a ddaw i law oddi wrth y Senedd.
Dyma’r Fframwaith cyntaf i’w baratoi gan Lywodraeth Cymru a bydd yn pennu cyfeiriad y cynlluniau datblygu strategol a lleol sydd i ddod. Rydym wedi gwrando ar lawer o’r ymatebion sydd wedi dod i law yn ystod yr ymgynghoriad a bydd y fersiwn ddrafft o’r Fframwaith yn cael ei diwygio’n helaeth, a’i gwella, ar sail y sylwadau a’r argymhellion a gawsom.
Edrychaf ymlaen at glywed ymateb y Senedd i’r Fframwaith drafft a’r newidiadau yr wyf wedi’u disgrifio ynddo. Rwy’n bwriadu cyhoeddi’r fersiwn derfynol o’r ddogfen, o dan yr enw Cymru’r Dyfodol – y Cynllun Cenedlaethol 2040, ym mis Chwefror 2021\.
|
The National Development Framework (NDF) is a new development plan which will provide a national spatial strategy, setting out where we should focus development over the next 20 years to help deliver decarbonisation, ecosystem resilience and inclusive, fair economic growth.
Following extensive consultation on the draft NDF last year, I have today laid the draft NDF before the Senedd for a 60\-day consideration period. It is accompanied by a consultation report setting out the issues raised during the consultation, a schedule of changes I intend to make following consideration of the consultation responses and an updated integrated sustainability appraisal. These documents are available to view here.
To support the scrutiny process I have today published two documents. The first sets out how I intend to monitor the NDF after its publication; and the second is a version of the schedules of changes document that has been laid in the format of the draft NDF document that was consulted upon last year. These documents are available to view here.
I will be tabling an amendable motion in government\-time to provide an opportunity for the Senedd to express its views on (but not approve) the draft NDF. The debate will take place during the 60\-day consideration period so the Government can reflect on the issues raised and any recommendations received from the Senedd in a timely manner.
This is the first NDF to be prepared by the Welsh Government and will set the direction for strategic and local development plans to come. We have listened to the many responses we received during the consultation and the draft NDF will be significantly amended, and improved, by the comments and recommendations we received.
I look forward to hearing the response from the Senedd on the draft NDF and the changes I have set out to it. I intend to publish the final version of the document, to be known as Future Wales – The National Plan 2040, in February 2021\.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cyhoeddais yn y Cyfarfod Llawn ym mis Mawrth y byddai Llywodraeth Cymru yn rhannu'r gwersi a ddysgwyd o ganlyniad i gyfres o brosiectau arddangos y Canllaw Ceisiadau ar y Cyd a gafodd ei lansio ym mis Hydref 2013\. Cafodd y Canllaw ei greu ar y cyd gan Lywodraeth Cymru a Chyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru yn becyn cymorth ymarferol i brynwyr a chyflenwyr er mwyn i gonsortia gael mwy o lwyddiant wrth gyflwyno ceisiadau am gontractau'r sector cyhoeddus.
Ym mis Mawrth, cyhoeddais fod y contract cyntaf a gefnogwyd drwy'r astudiaeth beilot wedi cael ei ddyfarnu i gonsortiwm newydd. Nod y contract oedd sefydlu fframwaith, dan arweiniad Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili, i sicrhau bod ei dai'n cydymffurfio yn unol â'i raglen barhaus o dan Safon Ansawdd Tai Cymru (SATC). Cafodd Allied Construction Consortium Ltd, y consortiwm llwyddiannus, ei sefydlu'n arbennig i wneud cais am y prosiect hwn. Erbyn hyn, mae'r consortiwm wedi dechrau gweithio ar brosiect gwerth £1\.1 miliwn.
Erbyn hyn, mae wyth o'r deuddeg prosiect arddangos a gafodd eu cefnogi gan Lywodraeth Cymru a Chanolfan Cydweithredol Cymru wedi dod i ben. Cafodd contractau eu dyfarnu i bump o'r rhain, a'r mwyafrif ohonynt yn gonsortia newydd a gafodd eu sefydlu'n benodol i gynnig am y contractau.
Enghraifft wych arall yw prosiect Cyngor Sir Caerfyrddin i gyflawni'r rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf a gafodd ei dylunio i integreiddio gwasanaethau cymorth i deuluoedd. Mae consortiau newydd, sy'n cynnwys sefydliadau yn y trydydd sector, wedi cael eu penodi i gyflawni'r ddwy lot a gafodd eu dyfarnu.
Bydd adroddiad Gwersi a Ddysgwyd yn cael ei gyhoeddi ar wefan Llywodraeth Cymru heddiw. Mae'r adroddiad yn tynnu sylw at lwyddiant y prosiectau ac yn tynnu ynghyd adborth gan brynwyr a chyflenwyr ar eu profiadau o hysbysebu a chyflwyno ceisiadau am gontractau sy'n hybu cyflawni gan gonsortia. Bydd yr wybodaeth ddefnyddiol hon yn cael ei rhannu yn eang a bydd yn helpu i fynd i'r afael â'r risgiau gwirioneddol a thybiedig mewn perthynas â cheisiadau gan gonsortia.
Mae Datganiad Polisi Caffael Cymru ar ei newydd wedd, a gafodd ei gyhoeddi ym mis Mehefin, yn pwysleisio pa mor bwysig yw sicrhau bod cyfleodd caffael yn agored ac yn hygyrch i gynigwyr newydd, gan gynnwys consortia. Mae'n nodi bod y Canllaw Ceisiadau ar y Cyd yn arf pwysig ar gyfer helpu cyflawni hyn. Yn hinsawdd ariannol bresennol y sector cyhoeddus, mae'n bwysicach nag erioed bod busnesau bach yng Nghymru a sefydliadau yn y trydydd sector yn gallu ffurfio consortia a gwneud cais am gontractau cyhoeddus a fyddai'n rhy fawr iddynt eu cyflawni ar eu pen eu hunain.
Yr wyf bellach yn ystyried sut y gall y dull Ceisiadau ar y Cyd gael ei gryfhau ymhellach drwy ddefnyddio'r pwerau rheoleiddio a roddwyd i Lywodraeth Cymru ym mis Awst.
|
I announced in Plenary in March that the Welsh Government would be sharing lessons learned from a series of Demonstration Projects of the Joint Bidding Guide, which I launched in October 2013\. Jointly developed by Welsh Government, the Wales Council for Voluntary Action and the Wales Cooperative Centre, the Guide is a practical toolkit offering support to both buyers and suppliers to increase the success of consortium bidding for public sector contracts.
In March I announced that the first contract supported through the pilot study had been awarded to a new consortium. The procurement was for a framework, let by Caerphilly County Borough Council, established to bring housing stock in line with its ongoing Welsh Housing Quality Standard (WHQS) Programme. The winning consortium, Allied Construction Consortium Ltd, was set up specifically to bid for this project and was appointed onto the framework. The consortium has now begun work on a £1\.1m project.
Eight of the twelve demonstration projects supported by Welsh Government and the Wales Cooperative Centre have now reached their conclusion. Contracts were awarded to consortia in five of these, with the majority being new consortia set up specifically to bid for the contracts.
Carmarthenshire County Council’s project to deliver the Families First programme, designed to integrate family support services, is another great example. New consortia, made up of third sector organisations, have been appointed to deliver both of the lots awarded.
A Lessons Learned report is being published on the Welsh Government’s website today. The report highlights the success of the projects and draws together feedback from both buyers and suppliers on their experiences of advertising and bidding for contracts that encouraged consortium delivery. This useful insight will be shared widely and will help to address the real and perceived risks around consortium bidding.
The refreshed Wales Procurement Policy Statement, published in June, emphasises the importance of making procurement opportunities open and accessible to new bidders, including consortia, and references the Joint Bidding Guide as an important tool available to help achieve this. In the present public sector funding climate it is more important than ever that smaller Wales\-based businesses and third sector organisations are able to form consortia and bid for public contracts that would have been too large for each of them to deliver alone.
I am now considering how the Joint Bidding approach can be further strengthened using the regulatory powers granted to the Welsh Government in August.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 4 October 2022, an oral statement was made in the Senedd: Biodiversity (external link).
|
Ar 4 Hydref 2022, gwnaed datganiad llafar yn y Senedd: Bioamrywiaeth (dolen allanol).
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Welsh Government is committed to securing accessible, efficient and competitive retail and commercial provision for all the communities of Wales and for revitalising our existing town centres through a range of regeneration initiatives.
The Minister for Communities and Tackling Poverty is responsible, through the Vibrant and Viable Places agenda and the Support Your High Street Campaign, for taking direct action by the Welsh Government to help regenerate our town centres.
However, I recognise, through my own responsibilities, that the planning system is a key tool in supporting and creating successful town centres.
Our existing national retail planning policies promote Wales’ established retail centres as the most appropriate locations for new retail development, reflected in Planning Policy Wales.
I have recently laid the Planning (Wales) Bill before the National Assembly for Wales. The aim of this bill, and my wider positive planning agenda, is to tackle delivery structures and procedures, to streamline the planning system and to support the change of culture so that planning is an enabler of quality developments in appropriate locations.
In January I published best practice guidance on Local Development Orders which enable local planning authorities to designate areas, including retail centres, which have a more simplified planning regime and in which certain change of use applications, for example, would no longer be required.
I am also examining ways in which certain uses of buildings, including retail premises, and current planning controls which affect changes in these, can be improved. I have instructed officials to commission research on the “use classes” issue and, in particular, to examine potential changes to town centre use classes. This will inform secondary legislation in due course.
It is also my intention to introduce controls on the insertion of new mezzanine floors in retail developments, a tool which has been used by out\-of\-town retailers to increase the sizes of their stores significantly, without the need for planning permission. I shall be consulting on the specific nature of these controls in due course.
I am also aware of the need to review and refresh retail planning policy and advice.
Earlier this year, I published research which examined the effects of our current retail planning policies on town centres. One of the key findings was the growth and extent of alternative forms of retailing, including out of town and online shopping, and their impact on town centres. Amongst the recommendations was the need for improved clarity in retail planning guidance.
With this in mind I have instructed officials to commence a refresh of Planning Policy Wales and TAN 4, on retailing and town centres, to ensure they are up\-to\-date and take into account the needs and requirements of 21st century town and retailing centres which are changing their character as shopping trends evolve.
We are using all of the tools available to us, to ensure we have up to date appropriate legislation, policy and guidance in place to support, enhance and regenerate our town centres.
|
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i sichrau darpariaeth fanwerthu a masnachol hygyrch, effeithiol a chystadleuol ar gyfer pob cymuned yng Nghymru, ac i adfywio ein canol trefi presennol trwy amrywiol fentrau adfywio.
Mae'r Gweinidog Cymunedau a Threchu Tlodi yn gyfrifol, drwy'r agenda Lleoedd Llewyrchus Llawn Addewid a'r Ymgyrch Cefnogwch eich Stryd Fawr, am weithredu uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru i helpu i adfywio canol ein trefi.
Fodd bynnag, rwy'n cydnabod, drwy fy nghyfrifoldebau fy hun, bod y system gynllunio yn arf allweddol o ran cefnogi a chreu canol trefi llwyddiannus.
Mae ein polisïau cynllunio cenedlaethol ar gyfer manwerthu yn hyrwyddo canolfannau manwerthu sefydledig Cymru fel y lleoliadau mwyaf priodol ar gyfer datblygiadau manwerthu newydd, sy'n cael eu hadlewyrchu ym Mholisi Cynllunio Cymru.
Rwyf wedi cyflwyno'r Bil Cynllunio (Cymru) gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn ddiweddar. Nod y bil hwn, a'm hagenda cynllunio positif ehangach, yw i fynd i'r afael â strwythurau a gweithdrefnau cyflewni, symleiddio'r system gynllunio a chefnogi newid mewn diwylliant fel bod cynllunio yn fodd o sicrhau datblygiadau o safon mewn lleoliadau priodol.
Ym mis Ionawr, cyhoeddais ganllaw arfer gorau ar Orchmynion Datblygu Lleol sy'n galluogi awdurdodau cynllunio lleol i ddynodi ardaloedd, gan gynnwys canolfannau manwerthu, sydd â threfn gynllunio symlach, a ble na fyddai angen ceisiadau newid defnydd, er enghraifft, bellach.
Rwyf hefyd yn edrych ar ffyrdd o wella defnydd penodol rhai adeiladau, gan gynnwys eiddo manwerthu, a'r rheolau cynllunio presennol sy'n newid rhain. Rwyf wedi gofyn i'm swyddogion gomisiynu gwaith ymchwil ar y mater "Dosbarthiadau Defnydd",ac yn benodol, i edrych ar newidiadau posib i ddosbarthiadau defnydd canol trefi. Bydd hyn yn llywio is\-ddeddfwriaeth maes o law.
Fy mwriad hefyd yw cyflwyno rheolau ar ddefnyddio lloriau mesanîn newydd mewn datblygiadau manwerthu, dull sydd wedi'i ddefnyddio gan fanwerthwyr ar gyerion y dref i gynyddu maint eu siopau yn sylweddol, heb fod angen caniatâd cynllunio. Byddaf yn ymgynghori ar natur benodol y rheolau hyn maes o law.
Rwyf hefyd yn ymwybodol o'r angen i adolygu ac adnewyddu polisïau a chyngor ar gynllunio manwerthu.
Yn gynharach eleni, cyhoeddais waith ymchwil a oedd yn edrych ar effaith ein polisïau cynllunio presennol ar ganol trefi. Un o'r prif ganfyddiadau oedd twf a chwmpas y dulliau amgen o fanwerthu, gan gynnwys siopa ar gyrion y dref ac ar\-lein, a'u heffaith ar ganol trefi. Ymysg yr argymhellion oedd yr angen am fwy o eglurder mewn canllawiau cynllunio manwerthu.
O ystyried hyn, rwyf wedi rhoi cyfarwyddyd i swyddogion ddechrau adnewyddu Polisi Cynllunio Cymru a TAN 4, ar fanwerthu a chanol trefi, i sicrhau eu bod wedi'u diweddaru ac i ystyried anghenion a gofynion canolfannau tref a manwerthu y 21ain ganrif, sy'n newid eu cymeriad wrth i dueddiadau siopa ddatblygu.
Rydym yn defnyddio pob dull sydd ar gael inni, i sicrhau bod gennym y ddeddfwriaeth, y polisïau a'r canllawiau diweddaraf, i gefnogi ac i adfywio canol ein trefi.
|
Translate the text from English to Welsh. |
ABER Instruments is a successful global company producing advanced electronic instrumentation, supplying a world\-wide customer base with a portfolio of ‘manufacturing ready' certified systems in use in the Brewing, Biotech, Biorenewables, and Biofuel industries.
ABER Instruments was formed over 30 years ago, when Professor Douglas Kell and Dr Robert Todd from the Aberystwyth University and the Centre for Alternative Technology invented and patented a unique method for biomass monitoring using radio frequency impedance.
In 2011, ABER Instruments became an employee\-owned company, and continues to invest heavily in R\&D and innovation. Today their customers include some of the world’s biggest pharmaceutical and brewing companies, including Glaxo Smithkline, Novartis, ABInBev, Heineken, and Pfizer.
The company has more than doubled turnover and staff numbers in the past three to four years. It currently has 70 employees and is expanding its footprint in Aberystwyth.
Economy Minister, Vaughan Gething, said:
> “Employee ownership gives employees the opportunity to have a significant and meaningful stake in the business they work for. It gives them more control over their own destiny. It also provides business owners with the peace of mind that that the future of their business is in safe hands, and that the future of their highly valued employees has been safeguarded in the community the business was fostered in.
>
>
> “It's been inspiring to see the global reach of the work done at ABER Instruments, and to see how being an employee\-owned company brings a different perspective to their business and culture. I’m delighted that we’ve been able to support the growth of the company.
>
>
> “The Welsh Government is committed to doubling the number of employee\-owned businesses by 2026\. To achieve that, we want to provide greater support for worker buyouts. I urge more businesses to explore the benefits on offer via Business Wales and Social Business Wales, to ensure Wales\-based companies remain in Welsh hands.
Managing Director of Aber Instruments, Matthew Lee, said:
> "We were delighted to be visited by Vaughan Gething and tell him about our world\-leading portfolio of products and our export successes.
>
>
> “Employee ownership is a key part of our brand, and we work hard to assist other SMEs who are on their own employee ownership journey.
>
>
> “We are grateful for the support that the Welsh Government has given to Aber Instruments over the years and are pleased that the Welsh Government is fully committed to developing the employee ownership model and to growing the number of employee\-owned businesses in Wales.
|
Mae ABER Instruments yn gwmni rhyngwladol llwyddiannus sy'n gweithgynhyrchu offer electronig uwch gan gyflenwi cwsmeriaid ledled y byd gyda phortffolio o systemau ardystiedig parod sy’n cael eu defnyddio yn y diwydiannau Bragu, Biodechnegol, Bioadnewyddadwy a Biodanwydd.
Ffurfiwyd Aber Instruments dros 30 mlynedd yn ôl, pan wnaeth yr Athro Douglas Kell a Dr Robert Todd o Brifysgol Aberystwyth a Chanolfan y Dechnoleg Amgen ddyfeisio a phatentio dull unigryw o fonitro biomas drwy ddefnyddio tonfeddi radio.
Yn 2011, daeth ABER Instruments yn gwmni sy’n eiddo i'w weithwyr, ac mae'n parhau i fuddsoddi'n helaeth mewn ymchwil a datblygu ac arloesedd. Heddiw mae ei gwsmeriaid yn cynnwys rhai o gwmnïau fferyllol a bragu mwya’r byd, gan gynnwys Glaxo Smithkline, Novartis, ABInBev, Heineken, a Pfizer.
Mae'r cwmni wedi mwy na dyblu ei drosiant a nifer ei staff yn ystod y tair i bedair blynedd diwethaf. Ar hyn o bryd mae ganddo 70 o weithwyr ac mae ei ôl troed yn Aberystwyth yn tyfu.
Dywedodd Gweinidog yr Economi, Vaughan Gething:
"Mewn cwmnïau sy’n eiddo i’w gweithwyr, mae’r gweithwyr yn cael cyfle i gymryd rhan sylweddol ac ystyrlon yn y busnes maen nhw'n gweithio iddo. Mae'n rhoi mwy o reolaeth iddyn nhw dros eu tynged eu hunain. Mae hefyd yn rhoi tawelwch meddwl i berchnogion busnes fod dyfodol eu busnes mewn dwylo diogel, a bod dyfodol eu gweithwyr gwerthfawr wedi’i ddiogelu yn y gymuned y cafodd y busnes ei fagu ynddi.
"Mae wedi bod yn ysbrydoliaeth gweld offer ABER Instruments yn cyrraedd pedwar ban byd, a gweld sut mae bod yn gwmni sy'n eiddo i'r gweithwyr yn dod â phersbectif gwahanol i'r busnes a'i ddiwylliant. Rwy'n falch iawn ein bod wedi gallu cefnogi twf y cwmni.
"Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ddyblu nifer y busnesau sy'n eiddo i weithwyr erbyn 2026\. Er mwyn cyflawni hynny, rydym am roi mwy o help i weithwyr sydd am brynu’u busnesau. Rwy'n annog mwy o fusnesau i ystyried y buddion y gall Busnes Cymru a Busnes Cymdeithasol Cymru eu cynnig, er mwyn sicrhau bod cwmnïau sy'n gweithio yng Nghymru yn aros yn nwylo Cymry.
Dywedodd Rheolwr Gyfarwyddwr Aber Instruments, Matthew Lee:
"Rydyn ni’n falch iawn bod Vaughan Gething wedi gallu ymweld â ni a dangos iddo ein portffolio o gynnyrch ardderchog ac am ein llwyddiannau wrth ei hallforio.
"Mae bod yn gwmni sy’n eiddo i’w weithwyr yn rhan allweddol o'n brand, ac rydym yn gweithio'n galed i helpu busnesau bach a chanolig eraill sydd ar eu taith i fod yn gwmni sy’n eiddo i’w weithwyr.
"Rydym yn ddiolchgar am y gefnogaeth y mae Llywodraeth Cymru wedi'i rhoi i Aber Instruments dros y blynyddoedd ac rydym yn falch bod Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo'n llwyr i ddatblygu'r model eiddo i weithwyr ac i gynyddu nifer y busnesau sy'n eiddo i weithwyr yng Nghymru.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 12 July 2016, the Cabinet Secretary for Economy and Infrastructure made an Oral Statement in the Siambr on: Transport Modernisation: an update on the Wales and Borders Franchise and Metro Programmes (external link).
|
Ar 12 Gorffennaf 2016, gwnaeth y Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a'r Seilwaith Ddatganiad Llafar yn y Siambr ar: Moderneiddio Trafnidiaeth: y wybodaeth ddiweddaraf am Fasnachfraint Cymru a'r Gororau a'r Rhaglenni Metro (dolen allanol).
|
Translate the text from English to Welsh. |
Care \& Repair agencies work in every part of Wales and provide services to help older people live as independently as possible in their own homes. As well as delivering small adaptations to properties, agencies also provide free home visits to help keep residents safe and warm, and protect their health and well\-being.
Rebecca Evans said:
> “Housing adaptations play an important role in helping many older and disabled people live safely and independently. As well as improving their lives, it reduces pressure on frontline health and social care services. The services provided by Care and Repair agencies help people to live longer at home with more confidence and dignity, and with an improved quality of life.
>
> “This funding will enable agencies to provide valuable support at the heart of the communities they serve, working closely with partners in Health, Social Care, Housing and the rest of the third sector.”
There are 13 Care and Repair agencies in Wales whose responsibilities cover every local authority area. Last year Care and Repair agencies helped more than 40,000 older people in Wales, carried out over £11\.5 million of repairs, helped more than 22,000 with safety and falls\-prevention work, and carried out some 17,000 small adaptations.
|
Mae asiantaethau Gofal a Thrwsio Cymru yn gweithio ym mhob rhan o Gymru ac yn darparu gwasanaethau i helpu pobl hŷn i fyw mor annibynnol â phosibl yn eu cartrefi eu hunain. Yn ogystal â gwneud mân addasiadau i eiddo, mae'r asiantaethau hefyd yn darparu ymweliadau am ddim â chartrefi er mwyn helpu i gadw preswylwyr yn ddiogel ac yn gynnes, a diogelu eu hiechyd a'u lles.
Dywedodd Rebecca Evans:
> "Mae addasiadau i gartrefi yn bwysig er mwyn helpu nifer o bobl hŷn a phobl anabl i fyw'n ddiogel ac yn annibynnol. Yn ogystal â gwella eu bywydau nhw, mae'n lleihau'r pwysau ar wasanaethau rheng flaen. Mae'r gwasanaethau a ddarperir gan asiantaethau Gofal a Thrwsio Cymru yn helpu pobl i fyw yn eu cartrefi'n hirach gyda mwy o hyder ac urddas ac ansawdd bywyd gwell.
>
> "Bydd y cyllid hwn yn galluogi'r asiantaethau i ddarparu cymorth gwerthfawr yn y cymunedau y maent yn eu gwasanaethu, gan weithio'n agos â phartneriaid yn y sectorau Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Thai a gweddill y trydydd sector.
Mae 13 o asiantaethau Gofal a Thrwsio yng Nghymru, ac mae eu cyfrifoldebau'n cwmpasu ardaloedd pob awdurdod lleol. Y llynedd, gwnaeth Gofal a Thrwsio Cymru helpu mwy na 40,000 o bobl hŷn yng Nghymru ac ymgymryd â gwerth mwy na £11\.5 miliwn o atgyweiriadau. Gwnaeth hefyd helpu mwy na 22,000 o bobl drwy wneud gwaith yn ymwneud â diogelwch ac atal cwympiadau, a rhyw 17,000 o fân addasiadau.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The theme of this year’s Young Carers Action Day, 15th March, is *Making Time for Young Carers*. The aim is to encourage more professionals to listen to the challenges young carers face. I will be making time on 16th March to meet with a group of young carers to hear how Welsh Government can support young people who are struggling to balance their education and leisure time with caring responsibilities.
The Young Carers’ ID Card project is raising awareness of the challenges young carers experience at school, in health settings or in the community. £600,000 has been invested into the project and local authorities are making young carers aware of the benefits of owning a card and encouraging sign up. I want to ensure the incredible progress made over the past few years is maintained and built upon.
To ensure we continue to make time to listen to the views of young carers and hear about their experiences, we are making funding available to Children in Wales to facilitate a Young Carers Advisory Board. This board will form an integral part of our wider engagement work and help us to coproduce services that support young carers to reach their potential.
Following the huge success of last year’s event, Welsh Government is supporting a second Young Carers’ Festival in August. I attended the event last year and saw how the event gave young carers much needed time to enjoy themselves but also a chance to talk to professionals about their experiences. It was a rewarding experience for everyone who took part and I look forward to making time to attend the event again this year.
Today marks the publication of our first annual report on the implementation of the Unpaid Carers Strategy and its supporting Delivery Plan, published in November 2021\. These documents map out how Welsh Government and other key stakeholders will take positive steps to improve lives for unpaid carers of all ages.
A great deal has been achieved since the launch of the Strategy in 2021\. As part of our £9million investment in a national Short Breaks Fund, money has been allocated to Regional Partnership Boards to develop innovative and person\-centred opportunities for unpaid carers to take a break. A third sector grant scheme, Amser, was also launched in January 2023\. I would like to thank everyone who has worked hard to move us closer to completing the ambitious goals set out in the Strategy. This includes members of the Ministerial Advisory Group for Unpaid Carers who helped shaped the Short Breaks Fund and Carers Trust Wales who are the national coordinating body for the project.
Finally, we are moving forward with our plans to introduce a national register for unpaid carers. Officials have written to health boards, local authorities and third sector organisations to collate a list of professional contacts that can disseminate information to unpaid carers at short notice. We are also working with Digital Health and Care Wales to explore options for the administration of the register and how it will benefit unpaid carers across Wales. Our ambition is that the register will act as a tool to disseminate quick and clear messaging from Welsh Government directly to unpaid carers.
It is important to take stock and assess how far we have come but we must also look ahead at what more we can do to ensure that unpaid carers of all ages are supported to prioritise their own health and well\-being alongside caring. I am confident that by making time to listen to unpaid carers of all ages, we can achieve this.
|
Thema’r Diwrnod Gweithredu ar gyfer Gofalwyr Ifanc eleni yw *Gwnewch Amser i Ofalwyr Ifanc.* Y nod yw annog mwy o weithwyr proffesiynol i wrando ar yr heriau y mae gofalwyr ifanc yn eu hwynebu. Byddaf yn gwneud amser ar 16 Mawrth i gwrdd â grŵp o ofalwyr ifanc i glywed sut y gallai Llywodraeth Cymru gefnogi pobl ifanc sy’n wynebu anawsterau wrth geisio cael cydbwysedd rhwng eu hamser addysg, hamdden a’u cyfrifoldebau gofalu.
Mae’r prosiect cerdyn adnabod i ofalwyr ifanc yn codi ymwybyddiaeth o’r heriau sy’n wynebu gofalwyr ifanc yn yr ysgol, mewn lleoliadau iechyd, ac yn y gymuned. Cafodd £600,000 ei fuddsoddi yn y prosiect, ac mae awdurdodau lleol yn gweithio i sicrhau bod gofalwyr ifanc yn gwybod am fanteision y cerdyn ac yn eu hannog i’w ddefnyddio. Rwy’n awyddus i weld cynnydd rhagorol y blynyddoedd diwethaf yn parhau, wrth inni adeiladu ar ein llwyddiannau.
Er mwyn gwneud yn siŵr ein bod yn dal i roi o’n hamser i wrando ar farn gofalwyr ifanc a chlywed am eu profiadau, rydym yn darparu cyllid i Plant yng Nghymru ar gyfer sefydlu Bwrdd Cynghori ar gyfer Gofalwyr Ifanc. Bydd y bwrdd hwn yn rhan annatod o’n gwaith ymgysylltu ehangach, a bydd yn ein helpu i weithio ar y cyd i ddarparu gwasanaethau sy’n galluogi gofalwyr ifanc i wireddu eu potensial.
Wedi llwyddiant mawr digwyddiad y llynedd, mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi’r ail ŵyl i ofalwyr ifanc a gynhelir ym mis Awst. Wrth fynychu’r ŵyl y llynedd, cefais gyfle i weld sut yr oedd y digwyddiad yn rhoi amser gwerthfawr i’r gofalwyr ifanc fwynhau eu hunain, yn ogystal â rhoi cyfle iddynt siarad â gweithwyr proffesiynol am eu profiadau. Roedd yn brofiad gwerth chweil i bawb a gymerodd ran, ac rwy’n edrych ymlaen at wneud amser i fynychu’r digwyddiad eto eleni.
Heddiw, rydym hefyd yn cyhoeddi ein hadroddiad blynyddol cyntaf ar hynt y Strategaeth ar gyfer Gofalwyr Di\-dâl a’i chynllun gweithredu ategol, a gyhoeddwyd ym mis Tachwedd 2021\. Mae’r dogfennau hyn yn disgrifio sut y bydd Llywodraeth Cymru a rhanddeiliaid allweddol eraill yn cymryd camau pendant i wella bywydau gofalwyr di\-dâl o bob oed.
Mae llawer iawn wedi cael ei gyflawni ers lansio’r Strategaeth yn 2021\. Fel rhan o’n buddsoddiad o £9m mewn Cronfa Seibiannau Byr, mae cyllid wedi cael ei roi i Fyrddau Partneriaeth Rhanbarthol i ddatblygu cyfleoedd arloesol sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn er mwyn cynnig seibiannau i ofalwyr di\-dâl. Hefyd, cafodd cynllun grant trydydd sector, Amser, ei lansio ym mis Ionawr 2023\. Hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi gweithio’n galed i sicrhau ein bod yn symud yn nes tuag at gyflawni nodau uchelgeisiol y Strategaeth. Mae hyn yn cynnwys aelodau Grŵp Cynghori’r Gweinidog ar Ofalwyr Di\-dâl sydd wedi helpu i gynllunio’r Gronfa Seibiannau Byr, ac Ymddiriedolaeth Gofalwyr Cymru, sef y corff cydgysylltu cenedlaethol ar gyfer y prosiect.
Yn olaf, rydym yn bwrw ymlaen â’n cynlluniau i gyflwyno cofrestr genedlaethol ar gyfer gofalwyr di\-dâl. Mae swyddogion wedi ysgrifennu i fyrddau iechyd, awdurdodau lleol a sefydliadau trydydd sector i goladu rhestr o gysylltiadau proffesiynol a fyddai’n gallu anfon gwybodaeth at ofalwyr di\-dâl ar fyr rybudd. Rydym hefyd yn gweithio gydag Iechyd a Gofal Digidol Cymru i ymchwilio i’r opsiynau ar gyfer gweinyddu cofrestr, a sut y gallai honno fod o fudd i ofalwyr di\-dâl ledled Cymru. Ein huchelgais yw sicrhau bod y gofrestr yn gweithredu fel adnodd i ddosbarthu negeseuon clir gan Lywodraeth Cymru yn gyflym ac yn uniongyrchol i ofalwyr di\-dâl.
Mae’n bwysig oedi am eiliad i asesu’r sefyllfa bresennol i weld pa mor bell yr ydym wedi teithio, ond mae’n hanfodol hefyd edrych i’r dyfodol i weld faint yn rhagor y gallwn ei wneud i sicrhau bod gofalwyr di\-dâl o bob oed yn cael y cymorth y mae ei angen i flaenoriaethu eu hiechyd a’u llesiant eu hunain ochr yn ochr â’u gweithgarwch gofalu. Rwy’n hyderus y gallwn gyflawni hyn drwy wneud amser i wrando ar ofalwyr di\-dâl o bob oed.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ar 13 Mehefin 2023 gwnaed datganiad llafar yn y Senedd: Codi Proffil Rhyngwladol Cymru – diweddariad ar weithgarwch cysylltiadau rhyngwladol Llywodraeth Cymru (dolen allanol).
|
On 13 June 2023 an oral statement was made in the Senedd: Raising Wales’ International Profile – an update on the Welsh Government’s international relations activity (external link).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd y pecyn yn golygu bod modd datblygu eiddo busnes newydd i helpu gyda’r galw yn lleol gan fentrau sydd eisoes yn bodoli, yn ogystal â chreu cyfleoedd newydd am swyddi.
Bydd cynllun gwerth £12\.7m Ffordd y Brenin yn Abertawe, gyda chefnogaeth £4\.5m o gyllid yr UE, yn darparu 850m² o ofod swyddfa wedi'i dargedu at y sector digidol, gan arwain y ffordd i ddatblygu pentref digidol yng nghanol y ddinas.
Bydd yn cynnig lle i'r busnesau technoleg sydd eisoes yn bodoli a chwmnïau newydd sy'n cychwyn o'r sector addysg uwch sy'n ehangu yn Abertawe a'r cyffiniau.
Yn Robertstown, Aberdâr, bydd cynllun gwerth £3\.9m i adeiladu 11 o unedau busnes newydd yn mynd rhagddo i ddiwallu'r galw lleol. Diolch i £2\.5m o gyllid yr UE, bydd yr unedau yn cael eu lleoli ar safle tir llwyd, hen iard nwyddau, ger gorsaf drenau Aberdâr a Choleg y Cymoedd.
Yng Nghaerffili, bydd £2m yn cael ei fuddsoddi yn Ystad Ddiwydiannol y Lawnt, Rhymni, gan gynnwys £1\.3m o gyllid yr UE, i adeiladu 10 uned newydd a seilwaith cysylltiedig ar safle lle mae 21 o unedau diwydiannol yn llawn eisoes a rhestr aros sylweddol.
Nod y datblygiad yw diwallu'r galw lleol am ehangu'r ystad ddiwydiannol hon yng nghanol Rhymni, sy'n agos at y prif adnoddau lleol a chysylltiadau ffyrdd a rheilffyrdd strategol.
Dywedodd Ysgrifennydd Cabinet dros Gyllid, Mark Drakeford:
> "Rwy'n falch iawn o weld cyllid yr Undeb Ewropeaidd yn cael ei fuddsoddi mewn prosiectau sy'n helpu busnesau i dyfu'n gynaliadwy, a chreu cyfleoedd am swyddi lle mae dirfawr eu hangen. Mae'r prosiectau hyn yn rhan o'n hymrwymiad ehangach i wneud Cymru'n fan llewyrchus a diogel i fyw a gweithio".
Mae'r cyhoeddiad hwn yn adeiladu ar waith Tasglu'r Cymoedd Llywodraeth Cymru, a'r blaenoriaethau a amlygwyd yn ein cynllun cyflawni Ein Cymoedd, Ein Dyfodol, gan gynnwys ymrwymiad i gau'r bwlch cyflogaeth rhwng Cymoedd y De a gweddill Cymru.
Dywedodd y Cynghorydd Sean Morgan, Dirprwy Arweinydd Cyngor Caerffili:
> "Mae'r buddsoddiad hwn yn newyddion ardderchog i economi bwrdeistref sirol Caerffili ac, yn bwysicach na dim, fe fydd yn dod â chyfleoedd am swyddi gwerthfawr i Flaenau Cwm Rhymni. Mae'r cyngor wedi ymrwymo i adfywio cymunedau lleol, ac fe fydd yr unedau busnes newydd hyn yn darparu eiddo o safon, lle bydd modd i'r busnesau ffynnu."
Dywedodd Arweinydd Cyngor Abertawe, Rob Stewart:
> "Dyma newyddion da, a phleidlais arall o hyder yn y ddinas. Bydd y cyllid yn help i gyflawni ein cynlluniau ar gyfer canol y ddinas, a hefyd yn helpu i gyflawni'r Ardal Ddigidol ar Ffordd y Brenin, sy’n un o'r prif brosiectau penodol ym margen ddinesig Abertawe.”
Dywedodd y Cynghorydd Robert Bevan, Aelod Cabinet Cyngor Rhondda Cynon Taf dros Fenter, Datblygu a Thai:
> "Rwy'n croesawu'r cyllid sylweddol hwn y mae'r cyngor wedi'i gael o Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop, a fydd yn helpu i roi hwb i'r prosiect strategol hwn yng Nghwm Cynon."
Bydd y cynlluniau yn cael eu cyflawni gan Gyngor Dinas a Sir Abertawe, Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf a Chyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili, a fydd hefyd yn buddsoddi gweddill y cyllid.
|
The package will enable the development of new business premises to support local demand in existing ventures as well as creating new employment opportunities.
The £12\.7m Kingsway scheme in Swansea, backed with £4\.5m EU funds, will provide 850m² of office space targeted at the digital sector, paving the way for the development of a digital village in the city centre.
The space will accommodate existing technology businesses and new start\-up companies growing out of the expanding higher education sector in Swansea and the surrounding area.
In Robertstown, Aberdare, a £3\.9m scheme to construct 11 new business units will get underway to accommodate local demand. Made possible with £2\.5m of EU funds, the units will be located on a brownfield site, formerly a goods yard, next to Aberdare train station and Coleg y Cymoedd.
In Caerphilly, £2m will be invested at the Lawns Industrial Estate, Rhymney, including EU funding of £1\.3m to build 10 new units and associated infrastructure on the site where there are already 21 fully occupied industrial units and a substantial waiting list.
The development is aimed at meeting local demand for the expansion of this industrial estate in central Rhymney with close proximity to key local facilities and strategic road and rail links.
The Cabinet Secretary for Finance, Mark Drakeford, said:
> “I’m delighted to see EU funds being invested in projects to support sustainable business growth and create employment opportunities where they are most needed. These projects are part of our wider commitment to making Wales a more prosperous and secure place to live and work”.
This announcement builds on the work of the Welsh Government’s Valleys Taskforce and the priorities highlighted in the Our Valleys, Our Future delivery plan, including a commitment to close the employment gap between the South Wales Valleys and the rest of Wales.
Councillor Sean Morgan, Caerphilly Council’s Deputy Leader said:
> “This investment is excellent news for the economy of the Caerphilly county borough and, most importantly, it will bring much\-needed employment opportunities to the Upper Rhymney Valley. The council is committed to regenerating its local communities and these new industrial units will deliver quality premises where businesses will be able to thrive.”
Leader of Swansea Council, Rob Stewart, said:
> “This is good news and a further vote of confidence in the city. The funding will help with delivery of our new city centre and also help with the delivery of the Digital District on the Kingsway which is a key Swansea specific city deal project.”
Councillor Robert Bevan, Rhondda Cynon Taf Council’s Cabinet Member for Enterprise, Development and Housing, said:
> “I welcome this significant funding secured by the council from the European Regional Development Fund, which will help kick\-start this strategic project in the Cynon Valley.”
The schemes will be delivered by the City and Council of Swansea, Rhondda Cynon Taf County Borough Council and Caerphilly County Borough Council who will also invest the remainder of the funding.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today I am launching a six week consultation into the future shape and remit of the Welsh Government’s Equality and Inclusion Funding Programme.
Equality and Human Rights have always been central to the work of the Welsh Government and our vision for a more equal Wales; a country which ensures equity of access to services, tackling inequality and seeking fairer equality of outcomes for all our citizens, now and for future generations.
We must continue to support those who remain at greatest risk of discrimination and unfair treatment. These include disabled people; Black, Asian and minority ethnic communities; Gypsies, Roma and Travellers; refugees and asylum seekers; and LGBT\+ people; as well as those who are socio\-economically disadvantaged.
Our Equality and Inclusion Fund, which currently has an annual budget of £1\.6million, has long been at the heart of our work in this area, providing support for and through representative organisations with expertise in aspects of equality and inclusion. At the same time, we have supported distinct service provision for some key groups. We intend to continue doing so, but it is not enough to stand still.
We must periodically examine whether or not this approach is working and whether or not we need to do things differently. I am especially keen to explore options for greater collaboration between representative equality organisations in Wales, to provide the greatest benefit to everyone who is disadvantaged or experiences discrimination, and show that equality is for all.
We have increasingly recognised that different aspects of inequality, such as racism, and poverty, can combine to produce even worse outcomes for some people and communities. These intersectional impacts are of great concern and
it is vital that we use all available resources to tackle the issues in conjunction, to make the greatest overall impact and achieve the best possible outcomes.
We need our equality organisations, individuals and communities, to tell us what needs to change. These issues affect us all, so please let us know your views on how this funding can best be used in future. We welcome responses in multiple formats.
Consultation documents versions include Welsh, Easy Read and British Sign Language.
Alternative formats can also be made available on request.
I encourage all those with an interest in promoting equality and human rights in Wales to consider the proposals here carefully and respond to this consultation.
|
Heddiw rwy’n lansio ymgynghoriad chwe wythnos ar ffurf a chylch gwaith Rhaglen Gyllido Cydraddoldeb a Chynhwysiant Llywodraeth Cymru yn y dyfodol.
Mae Cydraddoldeb a Hawliau Dynol bob amser wedi bod yn rhan ganolog o waith Llywodraeth Cymru a’n gweledigaeth i gael Cymru fwy cyfartal; gwlad sy’n sicrhau mynediad teg at wasanaethau, sy’n mynd i’r afael ag anghydraddoldeb ac yn ceisio canlyniadau mwy cyfartal i’n holl ddinasyddion, nawr ac ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.
Rhaid i ni ddal ati i gefnogi’r rhai sy’n parhau i wynebu’r perygl mwyaf o gael eu gwahaniaethu a’u trin yn annheg. Mae’r rhain yn cynnwys pobl anabl; cymunedau pobl dduon, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig; pobl sy’n Sipsiwn, Roma neu Deithwyr; ffoaduriaid a cheiswyr lloches; a phobl LGBT\+; yn ogystal â’r rhai sydd dan anfantais economaidd\-gymdeithasol.
Mae ein Cronfa Cydraddoldeb a Chynhwysiant, sydd â chyllideb flynyddol o £1\.6 miliwn ar hyn o bryd, wedi bod wrth wraidd ein gwaith yn y maes hwn ers amser maith. Mae’n rhoi cymorth i sefydliadau cynrychiadol sydd ag arbenigedd mewn agweddau ar gydraddoldeb a chynhwysiant a thrwyddynt. Ar yr un pryd, rydym wedi cefnogi gwasanaethau penodol a ddarperir i rai grwpiau allweddol. Rydym yn bwriadu parhau i wneud hynny, ond nid yw aros yn ein hunfan yn ddigon.
Rhaid i ni archwilio’n gyson a yw’r dull hwn yn gweithio ai peidio, ac a oes angen i ni wneud pethau’n wahanol ai peidio. Rwy’n arbennig o awyddus i edrych ar opsiynau i sicrhau rhagor o gydweithio rhwng sefydliadau cydraddoldeb cynrychiadol yng Nghymru. Bydd hyn yn sicrhau’r budd gorau i bawb sydd dan anfantais neu’n cael eu gwahaniaethu, ac yn dangos bod cydraddoldeb i bawb.
Rydym wedi sylwi yn fwy a mwy y gall gwahanol agweddau ar anghydraddoldeb, fel hiliaeth, a thlodi, gyfuno i greu canlyniadau hyd yn oed yn waeth i rai pobl a chymunedau. Mae’r effeithiau rhyngblethol hyn yn achosi llawer o bryder ac mae’n hanfodol ein bod yn defnyddio’r holl adnoddau sydd ar gael i fynd i’r afael â’r materion ar y cyd, i sicrhau’r effaith gyffredinol fwyaf a’r canlyniadau gorau posibl.
Mae angen i’n sefydliadau cydraddoldeb, unigolion a chymunedau ddweud wrthym ni beth sydd angen ei newid. Mae’r materion hyn yn effeithio arnom i gyd, felly dywedwch wrthym sut ydych yn credu y gall y cyllid hwn gael ei ddefnyddio orau yn y dyfodol. Rydym yn croesawu ymatebion mewn nifer o fformatau gwahanol.
Gallwch ddod o hyd i’r dogfennau ymgynghori, gan gynnwys fersiynau Cymraeg, Hawdd ei Ddeall ac Iaith Arwyddion Prydain drwy’r ddolen hon:
Dyfodol y Rhaglen Gyllido Cydraddoldeb a Chynhwysiant
Mae fformatau eraill ar gael hefyd ar gais.
Rwy’n annog pawb sydd â diddordeb mewn hyrwyddo cydraddoldeb a hawliau dynol i ystyried y cynigion hyn yn ofalus ac ymateb i’r ymgynghoriad hwn.
|
Translate the text from English to Welsh. |
It is vital children and young people, parents and the education workforce feel confident that all measures are being taken to protect them as they return to schools and colleges.
Welsh Government has already issued operational guidance to schools and colleges, and schools have worked hard to implement safety measures. The opportunity for pupils to attend school before the end of the summer term to check in, catch up and prepare allowed schools to test these measures.
Today we publish the additional advice from the Technical Advisory Group following its review of the use of face coverings in schools.
It builds on recent publications from the UK Chief Medical Officers and Deputy Chief Medical Officers and the World Health Organisation.
We are advised that while face coverings are likely to be of little value in children under the age of 11 years, the rates of infection and transmission increase after from the age of 11 onwards and could have a role in risk mitigation.
The current advice from the Chief Medical Officer for Wales is that face coverings are recommended for all members of the public over 11 years in indoor settings in which social distancing cannot be maintained, including schools and school transport.
We will amend our operational guidance for schools and FE to require settings and local authorities to undertake risk assessments of their estates to determine if face coverings should be recommended for their staff and young people in communal areas. This will also include school and college transport.
As part of the risk assessment we recommend that staff, students, families and unions are engaged. Social distancing is still required in the class room, so face to face teaching without coverings can continue. The overall interests of the young person must be given priority in these assessments and there must be no risk of exclusion from transport to school. Face coverings may need to be provided to young people who don’t have them, if they are recommended locally.
At present, the incidence of coronavirus in the community is low, but we expect to see clusters of cases, which may require additional local control measures. In addition to the support provided and advice by our Test Trace Protect service these should be taken in accordance with our recently published Coronavirus Control Plan.
This guidance will remain under review as the pandemic continues and may change if community prevalence changes across Wales in the future.
|
Mae’n hollbwysig bod plant a phobl ifanc, rhieni a’r gweithlu addysg yn teimlo’n hyderus bod pob cam posibl yn cael ei gymryd i’w diogelu wrth iddynt ddychwelyd i’w hysgolion a’u colegau.
Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi cyhoeddi canllawiau gweithredu i ysgolion a cholegau, ac mae ysgolion wedi gweithio’n galed i roi’r mesurau diogelwch ar waith. Roedd agor ysgolion i ddisgyblion cyn diwedd tymor yr haf er mwyn ailgydio, dal i fyny a pharatoi yn gyfle i ysgolion dreialu’r mesurau hyn.
Heddiw rydym yn cyhoeddi’r cyngor ychwanegol a luniwyd gan y Grŵp Cynghori Technegol yn dilyn ei adolygiad o ddefnyddio gorchuddion wyneb mewn ysgolion.
Mae’n seiliedig ar gyhoeddiadau ysgrifenedig diweddar gan Brif Swyddogion Meddygol a Dirprwy Brif Swyddogion Meddygol y DU a Sefydliad Iechyd y Byd.
Y cyngor a roddwyd inni yw, er nad yw gorchuddion wyneb yn gwneud gwahaniaeth mawr ymhlith plant o dan 11 oed, fod y cyfraddau heintio a throsglwyddo yn cynyddu o 11 oed ymlaen, ac y gallai gorchuddion wyneb helpu i leihau’r risg.
Y cyngor gan Brif Swyddog Meddygol Cymru ar hyn o bryd yw ein bod yn argymell bod pob aelod o’r cyhoedd sydd dros 11 oed yn gwisgo gorchuddion wyneb dan do lle nad oes modd cadw pellter cymdeithasol, gan gynnwys ysgolion a cherbydau cludo dysgwyr i’r ysgol.
Byddwn yn diwygio ein canllawiau gweithredu i ysgolion a sefydliadau addysg bellach i’w gwneud yn ofynnol i leoliadau ac awdurdodau lleol gynnal asesiadau risg o’u hystadau er mwyn penderfynu p’un a ddylid argymell bod eu staff a’u pobl ifanc yn gwisgo gorchuddion wyneb mewn ardaloedd cymunol. Bydd hyn hefyd yn cynnwys cerbydau cludo dysgwyr i ysgolion a cholegau.
Wrth asesu’r risg, rydym yn argymell bod staff, myfyrwyr, teuluoedd ac undebau yn rhan o’r broses. Mae’n dal i fod yn ofynnol cadw pellter cymdeithasol yn yr ystafell ddosbarth, ac felly gall addysgu wyneb yn wyneb barhau heb wisgo gorchuddion. Rhaid rhoi blaenoriaeth i fuddiannau cyffredinol y person ifanc yn yr asesiadau hyn, a rhaid sicrhau nad oes perygl na fyddant yn gallu defnyddio cerbydau cludo i’r ysgol. Os argymhellir gwisgo gorchuddion wyneb yn lleol, mae’n bosibl y bydd angen eu darparu i bobl ifanc nad oes ganddynt rai.
Ar hyn o bryd, mae nifer yr achosion o’r coronafeirws yn y gymuned yn isel, ond rydym yn disgwyl gweld clystyrau, a allai olygu y bydd angen mesurau rheoli lleol ychwanegol. Yn ogystal â’r cymorth a’r cyngor a roddir gan ein gwasanaeth Profi Olrhain Diogelu, dylid cymryd y mesurau hyn yn unol â Chynllun Rheoli’r Coronafeirws a gyhoeddwyd yn ddiweddar.
Caiff y canllawiau hyn eu hadolygu’n gyson wrth i’r pandemig barhau, ac mae’n bosibl y byddant yn newid os bydd nifer yr achosion yn y gymuned yn newid yng Nghymru.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Independent Maternity Services Oversight Panel has continued to provide challenge and support to Cwm Taf Morgannwg University Health Board as it improves maternity and neonatal services.
Today, I am publishing the panel’s September 2022 Progress Report, which summarises its assessment of the progress made by the health board.
In my update to Members on 23 May, I agreed a set of conditions jointly developed between the panel and the health board to support the delivery of continuous and sustainable improvements. These spanned maternity and neonatal services and included advancements in quality improvement initiatives, enhanced medical leadership, further work to address culture change and the delivery of a cross\-service strategy.
The health board has focused on delivering the required improvements within each of the conditions during this reporting period. The panel has maintained oversight of progress and, at the beginning of September, visited the health board to assess whether the changes could be felt on the ground and were generating a positive impact for staff, families and communities using the services.
I am pleased to report the panel’s assessment that each of the conditions have been met during this reporting period and the health board’s maternity and neonatal improvement journey can now be considered sustainable.
This clear progress is testament to the dedication and resilience shown by health board staff at all levels in delivering service improvements within challenging circumstances. It is also important to recognise the resolve demonstrated by families who have and continue to ensure their experiences help shape service design and delivery. I want to thank staff and families for their clear commitment to ensuring maternity and neonatal services meet the expectations of local communities.
It is reassuring to read the panel’s reflections following its assurance visit that the maternity service felt markedly different when compared to the services and conditions it observed in 2019\. I welcome the enthusiasm and confidence demonstrated by staff in taking forward improvement activities, alongside their pride in wishing to provide the best possible care for the families and communities they serve.
Culture change in any organisation takes time and dedication and there will always be more to do. I am encouraged that the health board’s leadership recognises these further development opportunities and remains committed to working collaboratively with staff in taking forward these positive cultural changes.
In light of the panel’s assessment and that of other key national stakeholders, I am pleased to announce my decision to de\-escalate the health board’s maternity and neonatal services from special measures to targeted intervention. This transition recognises the clear progress made over the last three\-and\-a\-half years.
A degree of oversight and support will continue to be required; this is particularly true for the neonatal service, which still has some way to go in its improvement journey. Under targeted intervention, we will continue to work with the health board to ensure all the necessary improvements are made and embedded in practice.
I expect the health board to maintain the momentum over recent months in delivering the remainder of the neonatal improvement plan in line with proposed timescales.
Alongside my decision to de\-escalate from special measures, I am also standing down the oversight panel at the end of the year. This will provide time to determine arrangements for monitoring and support and ensure any learning from the oversight process is captured and taken forward.
I want to thank the members of the panel for their dedication in supporting the health board to deliver the necessary improvements, the transparent way they have reported on progress and importantly, their commitment to placing the needs and experiences of families at the heart of the oversight process.
As Members are aware, there are a number of national programmes of work underway which will support a clear understanding of maternity and neonatal service provision across Wales, as well as help to identify any improvements which can be made and provide the support necessary to take these forward collaboratively with health boards.
It is vital that the learning from the panel’s clinical review programme and Cwm Taf Morgannwg’s improvement journey continues to feed into these programmes.
|
Mae'r Panel Trosolwg Annibynnol ar Wasanaethau Mamolaeth wedi parhau i ddarparu her a chymorth i Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg wrth iddo wella’i wasanaethau mamolaeth a newyddenedigol.
Heddiw, rwy'n cyhoeddi Adroddiad Cynnydd Medi 2022 y panel, sy'n crynhoi ei asesiad o'r cynnydd a wnaed gan y bwrdd iechyd.
Pan roddais yr wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ar 23 Mai, cytunais ar gyfres o amodau a a ddatblygwyd ar y cyd rhwng y panel a'r bwrdd iechyd i gefnogi'r gwaith o wneud gwelliannau parhaus a chynaliadwy. Roedd y rhain yn rhychwantu gwasanaethau mamolaeth a gwasanaethau newyddenedigol ac yn cynnwys datblygiadau o ran mentrau gwella ansawdd, arweinyddiaeth feddygol well, gwaith pellach i fynd i'r afael â newid diwylliant, a gweithredu strategaeth ar draws gwasanaethau.
Mae'r bwrdd iechyd wedi canolbwyntio ar wneud y gwelliannau angenrheidiol ym mhob un o'r amodau yn ystod y cyfnod adrodd hwn. Mae'r panel wedi cynnal trosolwg o’r cynnydd, a ddechrau mis Medi ymwelodd â'r bwrdd iechyd i farnu a ellid teimlo'r newidiadau yn y fan a’r lle, ac a oeddent yn creu effaith gadarnhaol i’r staff ac i’r teuluoedd a'r cymunedau sy'n defnyddio’r gwasanaethau.
Rwy'n falch o roi gwybod bod y panel o’r farn fod pob un o’r amodau wedi’u bodloni yn ystod y cyfnod adrodd hwn ac y gellir bellach ystyried fod taith gwella gwasanaethau mamolaeth a newyddenedigol y bwrdd iechyd yn un gynaliadwy.
Mae'r cynnydd clir hwn yn dangos ymroddiad a gwydnwch staff y bwrdd iechyd ar bob lefel wrth iddynt sicrhau gwelliannau i wasanaethau o dan amgylchiadau heriol. Mae hefyd yn bwysig cydnabod ymroddiad y teuluoedd sydd wedi sicrhau bod eu profiadau'n helpu i lywio'r gwaith o gynllunio a darparu gwasanaethau ac sy'n parhau i wneud hynny. Hoffwn ddiolch i’r staff a’r teuluoedd am eu hymrwymiad clir i sicrhau bod y gwasanaethau mamolaeth a newyddenedigol yn bodloni disgwyliadau'r cymunedau lleol.
Mae'n galonogol darllen sylwadau’r panel, yn dilyn ei ymweliad sicrwydd, sy’n nodi bod y gwasanaeth mamolaeth yn teimlo'n wahanol iawn i’r gwasanaethau a’r amodau a welwyd yn 2019\. Rwy'n croesawu brwdfrydedd a hyder y staff wrth iddynt fwrw ymlaen â'r gweithgareddau gwella, ochr yn ochr â'u balchder o geisio darparu'r gofal gorau posibl i'r teuluoedd a'r cymunedau y maent yn eu gwasanaethu.
Mae’n cymryd amser i newid diwylliant unrhyw sefydliad a bydd bob amser fwy i’w wneud. Mae’n galonogol bod arweinwyr y bwrdd iechyd yn cydnabod y cyfleoedd ychwanegol hyn i ddatblygu a’u bod yn parhau i fod yn ymrwymedig i weithio ar y cyd â’r staff i fwrw ymlaen â’r newidiadau diwylliannol cadarnhaol hyn.
Yn sgil asesiad y panel a rhanddeiliaid cenedlaethol allweddol eraill, rwy'n falch o gyhoeddi fy mhenderfyniad i symud gwasanaethau mamolaeth a newyddenedigol y bwrdd iechyd o fesurau arbennig i ymyrraeth wedi’i thargedu. Mae'r newid hwn yn cydnabod y cynnydd clir a wnaed dros y tair blynedd a hanner diwethaf.
Bydd angen rhywfaint o oruchwyliaeth a chefnogaeth o hyd. Mae hyn yn arbennig o wir am y gwasanaeth newyddenedigol, sydd â pheth ffordd i fynd yn ei daith wella o hyd. O dan ymyrraeth wedi'i thargedu, byddwn yn parhau i weithio gyda'r bwrdd iechyd i sicrhau bod yr holl welliannau angenrheidiol yn cael eu gwneud ac yn cael eu gwreiddio'n ymarferol.
Rwy'n disgwyl i'r bwrdd iechyd gynnal y momentwm sydd wedi'i greu yn ystod y misoedd diwethaf wrth iddo gyflawni gweddill y cynllun gwella gwasanaethau newyddenedigol yn unol â'r amserlenni arfaethedig.
Ochr yn ochr â’m penderfyniad i godi’r mesurau arbennig, rwyf hefyd yn dod â’r panel goruchwylio i ben ddiwedd y flwyddyn. Bydd hyn yn rhoi amser i bennu trefniadau ar gyfer monitro a chefnogi, ac i sicrhau bod unrhyw wersi o'r broses oruchwylio yn cael eu cofnodi a’u datblygu.
Hoffwn ddiolch i aelodau'r panel am eu hymroddiad i helpu’r bwrdd iechyd i gyflawni'r gwelliannau angenrheidiol, am y ffordd dryloyw y maent wedi'i adrodd ar y cynnydd ac, yn bwysig iawn, eu hymrwymiad i osod anghenion a phrofiadau teuluoedd wrth wraidd y broses oruchwylio.
Fel y mae'r Aelodau’n gwybod, mae nifer o raglenni gwaith cenedlaethol ar y gweill a fydd yn helpu i roi dealltwriaeth glir o'r ddarpariaeth o ran gwasanaethau mamolaeth a newyddenedigol ledled Cymru. Byddant hefyd yn helpu i nodi unrhyw welliannau y gellir eu gwneud ac yn darparu'r gefnogaeth sy'n angenrheidiol i fwrw ymlaen â'r rhain ar y cyd â'r byrddau iechyd.
Mae'n hanfodol bod yr hyn a ddysgwyd o raglen adolygu clinigol y panel a thaith wella Cwm Taf Morgannwg yn parhau i fwydo'r rhaglenni hyn.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 19 September 2023, an oral statement was made in the Senedd: The Senedd Cymru (Members and Elections) Bill (external link).
|
Ar 19 Medi 2023 gwnaed datganiad llafar yn y Senedd: Bil Senedd Cymru (Aelodau ac Etholiadau) (dolen allanol).
|
Translate the text from English to Welsh. |
The visit is part of Apprenticeship Week 2019 \- a week long celebration of the positive impact apprenticeships have on individuals and businesses.
The Welsh Government supports a wide range of individuals, businesses and sectors through its Apprenticeship Scheme and is committed to creating 100,000 apprenticeship opportunities over the life of the current Assembly term.
Speaking after the visit, Economy Minister Ken Skates said:
> “It was a pleasure to visit Jones Bros, a family founded and run civil engineering company that employs around 350 people here in Ruthin, and is behind some of our flagship North Wales infrastructure schemes including the Llangefni Link Road.
>
> In the last five years, Jones Bros has recruited and trained an average of 34 apprentices per year, with each employed by the company from day one and benefiting from the high\-quality training provided at its dedicated training facility.
>
> Securing and retaining a skilled workforce will be crucial for future economic success beyond Brexit. The quality of people in a business has been proved time and again by research to be the difference between success and failure, so raising workforce skills is an investment in the future.
>
> Apprenticeships can provide the perfect avenue into work and allow companies to find, nurture and develop staff. They also help ensure our economy is supported by a workforce that is equipped to tackle the challenges of today and ready for the opportunities of tomorrow – and as we work to prepare for a life outside of the EU this is more important than ever.
>
> The Welsh Government is determined to see Wales lead the way. Two years into our ambitious commitment to deliver 100,000 apprenticeships here in Wales by 2021, we are already seeing apprenticeships across all sectors make a significant contribution to our economy. And it’s an economy and a workforce that’s growing.
>
> The last few months have seen record levels of employment in Wales, with economic inactivity at a record low. This is testament to our ongoing work to drive prosperity and increase resilience within our economy, with apprenticeships an important part of this mix.”
Richard Owen, training manager at Jones Bros Civil Engineering UK, said:
> “Jones Bros is an industry leader for apprenticeships, and the feedback we have from those taking part is incredible.
>
> Our apprenticeship programmes not only train the learners how to carry out their work, but they give them life skills and a very solid foundation for their career progression.
>
> The vast majority of our apprentices have stayed with the company after completing their apprenticeship, with some now enrolled on our higher apprenticeship course as part of their career development.
>
> We were pleased to have the chance to showcase how our apprentices have, and will continue to, impact the Welsh economy by working and developing new skills on significant projects in the region such as the Caernarfon and Bontnewydd Bypass.”
|
Roedd yr ymweliad yn rhan o Wythnos Prentisiaethau 2019 − wythnos i ddathlu'r effeithiau cadarnhaol y mae prentisiaethau'n eu cael ar unigolion ac ar fusnesau.
Mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi amrywiaeth eang o unigolion, busnesau a sectorau drwy ei Chynllun Prentisiaethau ac mae wedi ymrwymo i greu 100,000 o gyfleoedd i fanteisio ar brentisiaeth yn ystod tymor presennol y Cynulliad.
Wrth siarad ar ôl yr ymweliad, dywedodd Gweinidog yr Economi, Ken Skates:
> “Roedd yn bleser cael ymweld â Jones Bros, cwmni peirianneg sifil teuluol sy'n cyflogi rhyw 350 o bobl yma yn Rhuthun, ac sy'n gyfrifol am rai o'n cynlluniau seilwaith pwysig yn y Gogledd, gan gynnwys Ffordd Gyswllt Llangefni.
>
> Yn ystod y pum mlynedd diwethaf, mae Jones Bros wedi recriwtio a hyfforddi 34 o brentisiaid y flwyddyn ar gyfartaledd. Mae pob un ohonyn nhw'n cael ei gyflogi gan y cwmni o'r diwrnod cyntaf un ac yn elwa ar yr hyfforddiant uchel ei ansawdd sy'n cael ei ddarparu yn ei gyfleusterau hyfforddi priodol.
>
> Bydd cael gafael ar weithlu medrus, a'i gadw, yn hanfodol er mwyn sicrhau llwyddiant economaidd ar ôl Brexit. Mae ymchwil wedi profi dro ar ôl tro mai ansawdd y bobl sy'n gweithio i unrhyw fusnes sy’n gwneud y gwahaniaeth rhwng llwyddo a methu, felly mae gwella sgiliau'r gweithlu yn fuddsoddiad yn y dyfodol.
>
> Gall prentisiaethau gynnig llwybr perffaith i mewn i fyd gwaith ac maen nhw'n caniatáu i fusnesau ddod o hyd i staff, ac i'w meithrin a'u datblygu. Maen nhw'n helpu hefyd i sicrhau bod ein heconomi'n cael ei chynnal gan weithlu sy'n gallu mynd i'r afael â'r heriau sy'n ein hwynebu heddiw ac sy'n barod ar gyfer y cyfleoedd a ddaw i'n rhan yn y dyfodol − ac wrth inni fynd ati i baratoi ar gyfer bywyd y tu allan i'r UE, bydd hyn yn bwysicach nag erioed.
>
> Mae Llywodraeth Cymru yn benderfynol o weld Cymru yn arwain y ffordd. Ddwy flynedd ar ôl inni wneud yr ymrwymiad uchelgeisiol i ddarparu 100,000 o brentisiaethau yma yng Nghymru erbyn 2021, rydyn ni eisoes yn gweld prentisiaethau ym mhob sector yn gwneud cyfraniad pwysig at ein heconomi. Ac mae'r economi a'r gweithlu'n tyfu.
>
> Yn ystod y misoedd diwethaf, rydyn ni wedi gweld mwy o bobl mewn gwaith yng Nghymru nag erioed, ac mae anweithgarwch economaidd yn is nag erioed. Dyma ffrwyth ein gwaith i sbarduno ffyniant ac i gryfhau'n heconomi, ac mae prentisiaethau'n chwarae rhan mor bwysig yn hynny o beth.”
Dywedodd Richard Owen, rheolwr hyfforddi gyda Jones Bros Civil Engineering UK:
> “Mae Jones Bros yn un o'r cwmnïau sy'n arwain y ffordd ym maes prentisiaethau, ac rydyn ni wedi cael adborth anhygoel gan y bobl sy'n cymryd rhan yn ein rhaglenni prentisiaeth.
>
> Yn ogystal â hyfforddi'r dysgwyr sut i wneud eu gwaith, mae'r rhaglenni hynny’n gyfle hefyd iddyn nhw feithrin sgiliau bywyd, ac yn sylfaen gadarn iawn ar gyfer symud 'mlaen yn eu gyrfaoedd.
>
> Mae mwyafrif llethol ein prentisiaid wedi aros gyda'r cwmni ar ôl cwblhau eu prentisiaethau, ac mae rhai bellach wedi cofrestru ar gyfer ein cwrs prentisiaeth uwch er mwyn datblygu'u gyrfaoedd.
>
> Roedden ni’n falch o gael y cyfle i ddangos yr effaith mae'n prentisiaid wedi'i chael − ac y byddan nhw'n parhau i'w chael − ar economi Cymru drwy ddatblygu sgiliau newydd wrth weithio ar brosiectau pwysig yn y rhanbarth fel Ffordd Osgoi Caernarfon a Bontnewydd.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today I am launching a 12\-week public consultation on a draft noise and soundscape action plan for Wales for the period 2018\-2023\. This document replaces the current noise action plan for Wales, which the Welsh Government adopted in 2013\. Environmental noise legislation requires national noise action plans to be reviewed and revised, where necessary, at least every five years.
Noise – meaning unwanted or harmful sound – can, in the short term, disrupt sleep and increase levels of stress, irritation and fatigue, as well as interfering with important activities such as learning, working and relaxing. Ultimately, it reduces the quality of people’s lives. Exposure to loud sounds can cause hearing damage, while exposure to noise in the long term can increase the risk of hypertension\-related illnesses and cardiovascular disease.
A question on noise was included in the National Survey for Wales for the first time in 2017\-18\. People were asked whether they had regularly been bothered by noise from outside their home in the previous 12 months. 24% said they had. Of these:
• 36% said the noise was caused by neighbours inside their homes;
• 47% by neighbours outside their homes; and
• 45% by traffic, businesses, or factories.
Other findings from the National Survey relating to noise are presented in an annex to the consultation draft of the noise and soundscape action plan. These include the finding that “people were more likely to be bothered by noise if they lived in materially deprived households or in deprived areas.”
Whilst acknowledging the negative impact of noise on our society, we also recognise that our lives are enhanced by conversation, laughter and cheering, music and the sounds of nature. A healthy acoustic environment is more than simply the absence of unwanted sound. The term “soundscape” refers to the acoustic environment as perceived, experienced or understood by people in any given context, and this includes beneficial and neutral sounds as well as noise.
The noise and soundscape action plan is the Welsh Government’s central noise policy document, and has been produced collaboratively with local authorities and other public bodies. It outlines the Welsh public sector’s strategic policy direction in relation to noise and soundscape management for the next five years. It has a broader focus than just clamping down on the decibels, recognising that we also need to create appropriate soundscapes – the right acoustic environment in the right time and place. Towns and cities should contain a variety of soundscapes appropriate to the land use.
Key points in the draft plan include:
• The Welsh Government expects public bodies subject to the Well\-being of Future Generations (Wales) Act 2015 to follow the five ways of working contained in that Act when managing noise and soundscapes.
• By defining environmental noise as an airborne pollutant within our Clean Air Programme, we will create and pursue any opportunities to further align noise/soundscape and air quality policy and regulation in Wales over the course of the next five years, in order to achieve multiple benefits from our actions.
• We will build upon the new air quality and soundscape content of Planning Policy Wales as we take forward Wales’ first statutory National Development Framework and produce further guidance on air and soundscape quality to assist local planning authorities in Wales. In particular, we will conduct a detailed review of Technical Advice Note (TAN) 11: Noise with a view to replacing it with a new TAN addressing air quality and soundscape.
• New arrangements for providing environment grants, including for improving the provision of tranquil green space in the built environment, will commence during the 2019/20 financial year.
• The Welsh Government will prioritise sites on the motorway and trunk road network for treatment, based on ranking the sites according to noise values, numbers of homes affected, complaints received in the five years to June 2018, proximity of network improvement works, cost and deliverability. We will develop a programme of works to treat the most pressing locations with mitigation measures such as noise barriers and low noise surfacing. Decisions on exactly which locations will receive mitigation in the next five years are, however, beyond the scope of the overarching noise and soundscape action plan document, and will be taken by the Cabinet Secretary for Economy and Transport.
• Through its membership of the British Standards Institution’s noise committees, the Welsh Government will continue to work to ensure that public bodies in Wales get clear and appropriate technical guidance to help them do their job.
• We will continue to work with noise regulators in Wales to keep legislation and guidance relating to neighbourhood noise up to date and provide clear and accurate information to members of the public on how to make a complaint about noise nuisance in their area.
I would welcome any views on the proposed content of the 2018 noise and soundscape action plan. The consultation closes on 3 October.
https://beta.gov.wales/noise\-and\-soundscape\-action\-plan\-2018\-2023
|
Heddiw, rwy’n lansio ymgynghoriad 12 wythnos ar gynllun gweithredu drafft i Gymru ynghylch sŵn a seinwedd, ar gyfer y cyfnod 2018\-23\. Mae’r ddogfen hon yn cymryd lle’r cynllun gweithredu presennol ar gyfer sŵn a fabwysiadwyd gan Lywodraeth Cymru yn 2013\. Mae deddfwriaeth ynglŷn â sŵn amgylcheddol yn ei gwneud yn ofynnol i adolygu cynlluniau gweithredu sŵn, gan eu diwygio lle bo’r angen, o leiaf bob pum mlynedd.
Gall sŵn, sy’n golygu sain ddiangen neu niweidiol, yn y byrdymor, amharu ar gwsg a chynyddu lefelau straen, dicter neu flinder, yn ogystal â tharfu ar weithgareddau pwysig megis dysgu, gweithio ac ymlacio. Yn y pen draw, mae’n lleihau ansawdd bywydau pobl. Gall seiniau uchel achosi niwed i’r clyw, tra gall sŵn dros amser hir gynyddu’r risg o gael clefydau sy’n gysylltiedig â phwysedd gwaed uchel a chlefyd cardiofasgwlaidd.
Roedd cwestiwn am sŵn am y tro cyntaf yn Arolwg Cenedlaethol i Gymru 2017\-18\. Gofynnwyd i bobl a oedd sŵn o’r tu allan i’w cartref wedi bod yn eu poeni’n rheolaidd yn ystod y 12 mis blaenorol. Dywedodd 24% ei fod wedi. O'r rhain, dywedodd:
• 36% fod y sŵn wedi’i achosi gan gymdogion yn eu cartrefi
• 47% ei fod wedi’i achosi gan gymdogion y tu allan i’w cartrefi
• 45% ei fod wedi’i achosi gan draffig, busnesau neu ffatrïoedd
Ceir canfyddiadau eraill yr Arolwg Cenedlaethol mewn perthynas â sŵn mewn atodiad i’r papur ymgynghori drafft ar y cynllun gweithredu sŵn seinwedd. Roedd y rheini’n cynnwys y canfyddiad fod “pobl yn fwy tebygol o gael eu poeni gan sŵn os oeddent yn byw mewn aelwydydd mewn amddifadedd materol neu ardaloedd difreintiedig.”
Er ein bod yn cydnabod effaith niweidiol sŵn ar ein cymdeithas, rydym hefyd yn cydnabod bod siarad, chwerthin, bloeddio cymeradwyaeth, cerddoriaeth a seiniau natur yn cyfoethogi’n bywydau. Mae amgylchedd acwstig iach yn fwy nag un sydd heb sain ddiangen yn unig. Diffinnir seinwedd fel yr amgylchedd acwstig a ganfyddir, a brofir neu a ddeellir gan unigolion neu bobl, o fewn cyd\-destun. Mae’n cynnwys seiniau sy’n fuddiol a seiniau niwtral yn ogystal â sŵn.
Y cynllun gweithredu sŵn a seinwedd yw prif ddogfen bolisi Llywodraeth Cymru, a chydweithiodd Llywodraeth Cymru ag awdurdodau lleol a chyrff cyhoeddus eraill i’w lunio. Mae’n amlinellu polisi strategol y sector cyhoeddus yng Nghymru mewn perthynas â rheoli sŵn a seinwedd yn ystod y pum mlynedd nesaf. Mae’n ymwneud â mwy na lleihau sŵn yn unig. Mae’n cydnabod hefyd fod angen inni greu seinweddau priodol. Hynny yw, yr amgylchedd acwstig iawn yn y man iawn ar yr adeg iawn. Dylai trefi a dinasoedd gynnwys amrywiaeth o seinweddau sy’n briodol iddynt.
Mae pwyntiau allweddol y cynllun drafft yn cynnwys:
• Mae Llywodraeth Cymru yn disgwyl i gyrff cyhoeddus sy’n dod o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol ddilyn y pum ffordd o weithio a nodir yn y Ddeddf honno wrth reoli sŵn a seinweddau.
• Drwy ddiffinio sŵn amgylcheddol fel llygrydd a gludir yn yr awyr yn ein Rhaglen Aer Glân, byddwn yn creu cyfleoedd i gysoni ymhellach bolisïau a rheoliadau sŵn/seinwedd ac ansawdd aer yng Nghymru yn ystod y pum mlynedd nesaf, er mwyn inni elwa’n fawr arnynt.
• Byddwn yn datblygu cynnwys newydd Polisi Cynllunio Cymru sy’n ymwneud ag ansawdd aer a seinwedd wrth inni roi Fframwaith Datblygu Cenedlaethol statudol cyntaf Cymru ar waith ac yn llunio canllawiau pellach ar ansawdd aer a seinwedd i helpu’r awdurdodau cynllunio lleol yng Nghymru. Yn benodol, byddwn yn cynnal adolygiad manwl o Nodyn Cyngor Technegol (TAN) 11: Sŵn, gyda’r nod o gyflwyno TAN newydd yn ei le a fydd yn ymdrin ag ansawdd aer a seinwedd.
• Bydd trefniadau newydd ar gyfer rhoi grantiau amgylcheddol, gan gynnwys grantiau ar gyfer darparu mwy o fannau gwyrdd llonydd yn yr amgylchedd adeiledig, yn dechrau yn ystod blwyddyn ariannol 2019/20\.
• Bydd Llywodraeth Cymru yn blaenoriaethu’r gwaith o drin safleoedd ar y rhwydwaith traffyrdd a chefnffyrdd yn ôl lefel y sŵn, nifer y cartrefi yr effeithir arnynt, y cwynion a ddaeth i law yn ystod y pum mlynedd hyd at fis Mehefin 2018, agosrwydd at y gwaith i wella rhwydweithiau, y gost a’r ymarferoldeb. Byddwn yn datblygu rhaglen waith i drin y lleoliadau pwysicaf â mesurau lliniaru megis rhwystrau sŵn ac arwynebau sŵn isel. Fodd bynnag, mae penderfynu ynghylch pa leoliadau yn union fydd yn cael eu lliniaru yn y pum mlynedd nesaf y tu hwnt i gwmpas dogfen gyffredinol y cynllun gweithredu ar gyfer sŵn a seinwedd, ac Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth fydd yn penderfynu yn eu cylch.
• Drwy ei haelodaeth o bwyllgorau sŵn y Sefydliad Safonau Prydeinig, bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i weithio i sicrhau bod cyrff cyhoeddus yng Nghymru yn cael canllawiau technegol clir a phriodol er mwyn eu helpu i wneud eu gwaith.
• Byddwn yn parhau i gydweithio â rheoleiddwyr sŵn yng Nghymru er mwyn sicrhau bod deddfwriaeth a chanllawiau sy’n ymwneud â sŵn mewn cymdogaethau yn parhau i fod yn gyfredol, ac yn rhoi gwybodaeth glir a chywir i’r cyhoedd ynghylch sut i wneud cwyn am niwsans sŵn yn eu hardal.
Byddwn yn croesawu unrhyw sylwadau ar gynnwys arfaethedig cynllun gweithredu sŵn a seinwedd 2018\. Bydd yr ymgynghoriad yn dod i ben 3 Hydref 2018\.
https://beta.llyw.cymru/cynllun\-gweithredu\-ynghylch\-swn\-seinwedd\-2018\-2023
|
Translate the text from English to Welsh. |
Directed by Danish filmmaker Lone Scherfig, Their Finest follows the misadventures of a British movie crew struggling to make a patriotic film to boost morale during the London Blitz in World War II.
Its star\-studded cast includes Gemma Arterton, Sam Claflin, Bill Nighy, Helen McCrory, Jeremy Irons and Richard E. Grant.
The locations used in south west Wales include Swansea’s Grand Theatre and the Guildhall \- which double up as the Ministry of Information and Whitehall, alongside a number of locations in Pembrokeshire including Trecwn Valley, Freshwater West, Porthgain Harbour, Haverfordwest’s Palace Cinema and The Cresselly Arms in Cresswell Quay.
The crew spent four weeks filming in South West Wales and received location assistance from Wales Screen, part of Welsh Government Creative Industries team, while the film was backed by the Welsh Government’s £30m Media Investment Budget, which is managed by Pinewood Pictures, and developed and co\-financed by BBC Films.
Economy Cabinet Secretary Ken Skates said:
> “Attracting a high calibre production like Their Finest to Wales not only creates direct economic benefits during filming but also brings long term benefits.
>
> “It helps promote Wales on an international stage and highlights the expertise we have in Wales within the film industry while the stunning scenery, picturesque locations and wonderful landscapes featured in the film provide an invaluable promotion for our tourism industry.”
Their Finest gets the red carpet treatment at the Toronto International Film Festival (8\-18th Sept) with a gala screening on Sunday 11 Sept. This will be followed by its European premiere at the 60th BFI London Film Festival at the Mayor of London's Gala screening at the Odeon Leicester Square on Thursday 13 October
Adapted for the screen by Gaby Chiappe from the 2009 comic and heart\-breaking novel Their Finest Hour and a Half by Lissa Evans, it is described as ‘a witty, warm\-hearted and moving portrayal of a young woman screenwriter ( Gemma Arterton) finding her way in matters of life, death and the heart.’
|
Mae Their Finest yn dilyn hynt a helynt criw ffilmio o Brydain sy’n ymlafnio i wneud ffilm wlatgar i godi’r galon yn ystod dyddiau’r Blitz yn Llundain yn yr Ail Ryfel Byd. Y cyfarwyddwr yw Lone Scherfig o Ddenmarc.
Ymhlith sêr y cast y mae Gemma Arterton, Sam Claflin, Bill Nighy, Helen McCrory, Jeremy Irons a Richard E. Grant.
Defnyddiwyd nifer o leoliadau yn y De Orllewin gan gynnwys Theatr y Grand a Neuadd y Ddinas, Abertawe – i ddarlunio’r Weinyddiaeth Wybodaeth a Whitehall \- ynghyd â nifer o leoedd yn Sir Benfro gan gynnwys Cwm Trecŵn, Freshwater West, Harbwr Porthgain, Sinema’r Palace yn Hwlffordd a’r Cresselly Arms yn Cresswell Quay.
Treuliodd y criw pedwer wythnos yn ffilmio yn y De Orllewin a chael help i chwilio am leoliadau gan Sgrin Cymru, rhan o dîm Diwydiannau Creadigol Llywodraeth Cymru. Cafodd werth £30m o nawdd trwy Gyllideb Buddsoddi Cyfryngau Llywodraeth Cymru sy’n cael ei rheoli gan Pinewood Studios, a chafodd y ffilm ei datblygu a’i chyd\-ariannu gan BBC Films.
Meddai Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi:
> “Yn ogystal â dod â buddiannau economaidd uniongyrchol yn ystod y ffilmio, mae denu cynhyrchiad o fri fel Their Finest yn dod â buddiannau mwy tymor hir hefyd.
>
> “Mae’n helpu i hyrwyddo Cymru i’r byd ac yn llwyfan i’r doniau sydd gennym yng Nghymru yn y diwydiant ffilm. Yn ogystal, mae’r golygfeydd, lleoliadau a thirweddau trawiadol a hardd sy’n cael eu dangos yn hwb amhrisiadwy i’r diwydiant twristiaeth.”
Bydd y carped coch allan ar gyfer Their Finest yng Ngŵyl Ffilm Ryngwladol Toronto (8\-18 Medi) gyda dangosiad gala ddydd Sul, 11 Medi. Caiff y ffilm ei phremiere Ewropeaidd yn 60fed Gŵyl Ffilm Llundain y BFI yn noson Gala Maer Llundain yn yr Odeon Leicester Square ddydd Iau, 13 Hydref.
Addasiad yw’r ffilm gan Gaby Chiappe o’r nofel ddoniol a thorcalonnus, Their Finest Hour and a Half gan Lissa Evans a gyhoeddwyd yn 2009\. Cafodd ei disgrifio fel “portread ffraeth, twymgalon ac emosiynol o awdures ffilmiau ifanc (Gemma Arterton) wrth iddi ddelio â threialon byw, marw a charu.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rwyf yn falch o osod gerbron y Cynulliad heddiw y pedwerydd adroddiad blynyddol ar weithredu cynigion Comisiwn y Gyfraith gan Lywodraeth Cymru.
Yn unol ag Adran 3C o Ddeddf Comisiynau’r Gyfraith 1965, fel y’i mewnosodwyd gan Adran 25 o Ddeddf Cymru 2014, mae'n ofynnol i Weinidogion Cymru adrodd yn flynyddol gan egluro i ba raddau y mae cynigion Comisiwn y Gyfraith sy'n ymwneud â materion datganoledig yng Nghymru wedi cael eu rhoi ar waith.
Mae'r adroddiad hwn yn ymwneud â'r cyfnod rhwng 17 Chwefror 2018 a 15 Chwefror 2019, ac yn rhoi'r newyddion diweddaraf i'r aelodau am nifer o feysydd sy'n ymwneud â chynigion Comisiwn y Gyfraith yn ogystal â gwybodaeth am brosiectau Comisiwn y Gyfraith yn awr ac yn y dyfodol.
Mae llawer o gynnydd wedi'i wneud dros y deuddeg mis diwethaf, gan gynnwys cyflwyno Bil Deddfwriaeth (Cymru) a chyhoeddi adroddiad terfynol Comisiwn y Gyfraith “Cyfraith Cynllunio yng Nghymru”. Rydym hefyd wedi bod yn rhan o’r prosiect ar ddiwygio lesddaliadol a chyfunddaliadol ac rydym hefyd wedi cytuno â Chomisiwn y Gyfraith ar brosiect i Gymru yn unig i ystyried y gyfraith sy'n ymwneud â thribiwnlysoedd datganoledig i Gymru.
Mae Llywodraeth Cymru yn rhoi pwys mawr ar gynigion Comisiwn y Gyfraith, fel y dangosir gan y cynnydd a nodir yn yr adroddiad.
Adroddiad ar weithredu cynigion Comisiwn y Gyfraith
|
I am pleased to lay before the Assembly today, the fourth annual report on the Welsh Government’s implementation of Law Commission proposals.
Under Section 3C of the Law Commissions Act 1965, as inserted by Section 25 of the Wales Act 2014, the Welsh Ministers are required to report annually on the extent to which Law Commission proposals relating to Welsh devolved matters have been implemented.
This report covers the period from 17 February 2018 to 15 February 2019, and provides Members with an update about a number of areas that relate to Law Commission proposals as well as information on current and future Law Commission projects.
Much progress has been made over the last 12 months, including the introduction of the Legislation (Wales) Bill and the publication of the Law Commission’s final report 'Planning Law in Wales'. We have also engaged with the project on leasehold and commonhold reform, and have agreed with the Law Commission a Wales\-only project to consider the law relating to devolved Welsh tribunals.
The Welsh Government regards the proposals of the Law Commission with great importance, as demonstrated by the progress set out in the report.
Report on the implementation of Law Commission proposals
|
Translate the text from English to Welsh. |
**CHILDREN’S FLU VACCINES**
I am writing to inform Members that due to factors beyond our control, the primary school flu immunisation programme for children aged 4\-10 years will be re\-scheduled due to a delay in vaccine supply.
Public Health England, which is responsible for procuring the vaccines on behalf of the UK, has informed us that there will be a delay to some deliveries of the nasal spray vaccine (Fluenz Tetra®) used in the children’s flu vaccination programme. The delay will affect deliveries due to be received during November and relates to issues around routine testing by the manufacturer and is not related to the safety of efficacy of the vaccine. An alternative supplier of vaccine is not available.
To ensure that the delay in vaccine supply does not impact on those who are most vulnerable, the Chief Medical Officer (CMO) has written to health boards and GPC Wales asking them to re\-prioritise vaccination in primary care of children:
* aged 2 and 3 years
* aged 2 to 17 years in a clinical risk group (including those who would normally receive a vaccine in school).
Ordering of children’s flu vaccines for primary care commenced on 18th October and there is sufficient stock and unaffected planned deliveries to see this element of the programme through to completion. To maximise protection for all children in clinical risk groups, the CMO has requested general practice colleagues vaccinate these priority groups as early as possible.
Over 80,000 doses of vaccine had already been received by health boards for the school programme by the half term break – this is sufficient for 46% of the total number of children vaccinated last year in schools. England may be able to carry on with their schools programme for longer, but that is only because they will have used proportionately less of their allocated stock in October.
I anticipate that the full allocation of vaccines for Wales will be received over the course of the season, and that the school programme will recommence as soon as sufficient supplies are available. Health boards which have vaccines already available in pharmacies can continue an ongoing school programme for as long as is possible, or use the stock to support general practices.
The CMO has asked health boards to reschedule those school vaccination sessions which are being postponed, and to ensure that parents’ local information needs are met. Public Health Wales has developed materials to support health boards and practices during this period including template letters and Frequently Asked Questions.
Whilst this situation is unfortunate and challenging, our priority is to protect as many children as possible from the effects of flu and help reduce its spread in the community to other vulnerable individuals.
**ADULT VACCINES**
Members may also be aware that there have been delays in the availability of a quadrivalent vaccine manufactured by Sanofi, recommended for at risk adults under 65 years of age. The delay in announcing the vaccine composition for this winter has put additional pressure on manufacturers to produce the millions of vaccines required for the northern hemisphere by the usual time. The vaccines that take longer to produce have been affected more, and in this case have resulted in staggered deliveries to practices.
General practices and pharmacies in Wales order injectable flu vaccines directly from manufacturers or suppliers; they are not supplied through the NHS. Other vaccines for at risk people under 65 years of age were available to order and these have not been delayed. Vaccines for over 65s have also not been affected.
Flu doesn’t tend to start to circulate until mid\-December but I appreciate that any delays in receiving the vaccine are worrying. If a suitable vaccine is not available at GP surgeries, individuals in at\-risk groups should consider having the vaccine at a local pharmacy that offers the NHS flu vaccination service.
I acknowledge the impact that disruption to vaccine supplies has on delivering the flu vaccination campaign. I am grateful for the support of general practice staff, the school nursing service and other NHS staff during this challenging period.
|
**Y RHAGLEN BRECHU PLANT RHAG Y FFLIW**
Rwy’n ysgrifennu i hysbysu Aelodau, oherwydd ffactorau y tu hwnt i'n rheolaeth, y caiff y rhaglen imiwneiddio rhag y ffliw mewn ysgolion cynradd ar gyfer plant 4\-10 oed ei had\-drefnu oherwydd oedi o ran cyflenwi’r brechlyn.
Mae Iechyd Cyhoeddus Lloegr, sy'n gyfrifol am gaffael y brechlynnau ar ran y DU, wedi ein hysbysu y bydd oedi o ran rhai cyflenwadau o'r brechlyn chwistrell trwyn (Fluenz Tetra®) a ddefnyddir yn y rhaglen brechu plant rhag y ffliw. Bydd yr oedi yn effeithio ar gyflenwadau a oedd i fod i gyrraedd yn ystod mis Tachwedd. Mae'r oedi wedi ei achosi gan faterion sy'n ymwneud â chynnal profion rheolaidd gan y gweithgynhyrchwr, ac nid yw'n ymwneud â diogelwch y brechlyn na'i effeithiolrwydd. Nid yw'r brechlyn ar gael o gyflenwr arall.
Er mwyn sicrhau nad yw'r oedi o ran cyflenwi'r brechlyn yn effeithio ar y rheini sydd fwyaf agored i niwed, mae'r Prif Swyddog Meddygol wedi ysgrifennu at fyrddau iechyd a Phwyllgor Ymarferwyr Cyffredinol Cymru i ofyn iddynt ail\-flaenoriaethu brechu ym maes gofal sylfaenol plant:
* 2 a 3 oed
* 2 i 17 oed mewn grŵp risg clinigol (gan gynnwys y rheini a fyddai fel arfer yn cael brechlyn yn yr ysgol).
Dechreuodd y broses o archebu brechlynnau ffliw plant ar gyfer gofal sylfaenol ar 18 Hydref, ac mae digon o stoc a threfniadau nas effeithiwyd arnynt i ddanfon cyflenwadau i sicrhau y caiff yr elfen hon o'r rhaglen ei chwblhau. Er mwyn diogelu pob plentyn mewn grwpiau risg clinigol yn y ffordd orau bosibl, mae'r Prif Swyddog Meddygol wedi gofyn i feddygon teulu frechu'r grwpiau hyn â blaenoriaeth cyn gynted â phosibl.
Mae byrddau iechyd eisoes wedi cael dros 80,000 o ddosau o'r brechlyn ar gyfer y rhaglen brechu mewn ysgolion erbyn y gwyliau hanner tymor \- mae hynny'n ddigon ar gyfer 46% o gyfanswm nifer y plant a frechwyd mewn ysgolion y llynedd. Mae'n bosibl y gall Lloegr barhau â'u rhaglen brechu mewn ysgolion am gyfnod hwy, ond mae hynny oherwydd yn gyfrannol y byddant wedi defnyddio llai o'r stoc a ddyrannwyd yn gyfrannol iddynt ym mis Hydref.
Rwy'n rhagweld y bydd y dyraniad llawn o frechlynnau ar gyfer Cymru yn cyrraedd yn ystod y tymor, ac y bydd y rhaglen brechu mewn ysgolion yn ailddechrau cyn gynted â bod cyflenwadau digonol ar gael. Gall fyrddau iechyd y mae brechlynnau ar gael eisoes ganddynt mewn fferyllfeydd barhau â'r rhaglen brechu mewn ysgolion am gyhyd â phosibl, neu ddefnyddio'r stoc i gynorthwyo practisau cyffredinol.
Mae'r Prif Swyddog Meddygol wedi gofyn i fyrddau iechyd aildrefnu'r sesiynau brechu mewn ysgolion hynny a gaiff eu gohirio, a sicrhau bod anghenion rhieni o ran gwybodaeth leol yn cael eu diwallu. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi datblygu deunyddiau i fod o gymorth i fyrddau iechyd a phractisau yn ystod y cyfnod hwn, gan gynnwys templedi llythyrau ac atebion i Gwestiynau Cyffredin.
Er bod y sefyllfa hon yn anffodus ac yn heriol, ein blaenoriaeth yw diogelu cynifer o blant â phosibl rhag effeithiau'r ffliw, a helpu i atal y ffliw rhag lledaenu yn y gymuned i unigolion eraill sy'n agored i niwed.
**BRECHLYNNAU OEDOLION**
Mae'n bosibl bod aelodau hefyd yn ymwybodol y bu oedi o ran argaeledd brechlyn pedwarfalent a gynhyrchir gan Sanofi, sef brechlyn a argymhellir ar gyfer oedolion o dan 65 oed sy'n wynebu risg. Mae'r oedi o ran cyhoeddi cyfansoddion y brechlyn ar gyfer y gaeaf hwn wedi rhoi pwysau ychwanegol ar weithgynhyrchwyr i gynhyrchu'r miliynau o frechlynnau sydd eu hangen ar gyfer hemisffer y gogledd erbyn yr adeg arferol. Mae hyn wedi cael mwy o effaith ar y brechlynnau hynny sy'n cymryd mwy o amser i'w cynhyrchu, ac mae hyn wedi arwain at anfon cyflenwadau fesul cam i bractisau.
Mae brechlynnau ffliw i'w chwistrellu yn cael eu harchebu gan bractisau cyffredinol a fferyllfeydd yng Nghymru yn uniongyrchol o'r gweithgynhyrchwyr neu'r cyflenwyr; nid ydynt yn cael eu cyflenwi drwy'r GIG. Roedd brechlynnau eraill ar gyfer pobl o dan 65 oed sy'n wynebu risg ar gael i'w harchebu, ac nid oes oedi o ran y cyflenwadau hynny. Nid yw hyn wedi effeithio ar frechlynnau i bobl dros 65 oed ychwaith.
Nid yw'r ffliw yn dueddol o ddechrau mynd ar led tan tua chanol mis Rhagfyr, ond rwy'n gwerthfawrogi bod unrhyw oedi o ran cael y brechlyn yn peri pryder. Os nad oes brechlyn addas ar gael mewn meddygfeydd meddygon teulu, dylai unigolion sydd mewn grwpiau sy'n wynebu risg ystyried cael y brechlyn mewn fferyllfa leol sy'n cynnig gwasanaeth brechu rhag y ffliw y GIG.
Rwy'n cydnabod yr effaith y mae oedi o ran cyflenwadau brechlynnau yn ei chael ar gyflawni'r ymgyrch brechu rhag y ffliw. Rwy'n ddiolchgar am gymorth staff practisau cyffredinol, y gwasanaeth nyrsio mewn ysgolion a staff y GIG yn ystod y cyfnod heriol hwn.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 4 June 2019, the Counsel General and Brexit Minister made an Oral Statement in the Siambr: Update on Brexit (external link).
|
Ar 4 Mehefin 2019, gwnaeth y Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit Datganiad Llafar yn y Siambr ar: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Brexit (dolen allanol).
|
Translate the text from English to Welsh. |
First Minister Carwyn Jones said:
> “I have been very clear that Wales must lead the way on tackling youth homelessness, with bold new approaches and interventions that make a real difference. It’s vital that government works with partners to help young people to avoid crisis situations and get into stable accommodation.
>
> “Today we are announcing a task and finish group, to be chaired by Housing and Regeneration Minister Rebecca Evans, to lead on this important area of work, building on the extra £10m to tackle youth homelessness I announced at the end of last year.
>
> “I said when I helped to launch this campaign that the words ‘youth’ and ‘homelessness’ do not belong together. We will continue to work with the End Youth Homelessness Cymru campaign to ensure all young people in Wales have a safe place to call home.”
Housing and Regeneration Minister Rebecca Evans said:
> “Through this group we will ensure that across government and beyond, in areas such as social services, education, mental health, substance misuse and youth justice, we have a unified approach to prevention, and to supporting young people who are homeless to obtain somewhere safe and secure to live.
>
> “The group will also advise on the implementation of the Housing First approach across Wales, including evaluation. Housing First is an innovative approach that has been proven to work, providing homeless people with accommodation and then offering them the support they need to be able to sustain a tenancy themselves. I’m looking forward to taking the lead on this work.”
Frances Beecher, Chief Executive of Llamau , which is the lead charity in the End Youth Homelessness Cymru campaign, said:
> “We are delighted to see further commitment from the Welsh Government to ending youth homelessness in Wales which will build on the progress that End Youth Homelessness Cymru has made over the last year.
>
> “We’re looking forward to continuing to work with Welsh Government to ensure that more young people are prevented from becoming homeless and that young people get the right support as soon as they need it.”
|
Dywedodd y Prif Weinidog, Carwyn Jones:
> “Bydd rhaid i Gymru arwain y ffordd o ran mynd i'r afael â digartrefedd ymhlith pobl ifanc, a hynny drwy ddefnyddio dulliau ac ymyriadau newydd a beiddgar sy'n gwneud gwahaniaeth go iawn. Rwyf wedi bod yn hollol glir yn hyn o beth. Mae'n hanfodol bod llywodraeth yn cydweithio â phartneriaid i helpu pobl ifanc i osgoi sefyllfaoedd argyfyngus a chael llety sefydlog.
>
> “Heddiw, rydym yn cyhoeddi y bydd grŵp gorchwyl a gorffen, o dan gadeiryddiaeth Rebecca Evans, y Gweinidog Tai ac Adfywio, yn arwain y ffordd yn y maes pwysig hwn. Y nod fydd manteisio i’r eithaf ar y £10m ychwanegol a gyhoeddais tua diwedd y llynedd i fynd i'r afael â digartrefedd ymhlith pobl Ifanc, ac adeiladu ar hynny.
>
> “Wrth roi help llaw i lansio'r ymgyrch hwn, dywedais na ddylai'r geiriau ‘pobl ifanc’ a ‘digartrefedd’ fod yn yr un frawddeg. Byddwn yn parhau i gydweithio ag ymgyrch End Youth Homelessness Cymru er mwyn sicrhau bod gan bob person ifanc yng Nghymru le saff i alw'n gartref.”
Dywedodd Rebecca Evans, y Gweinidog Tai ac Adfywio:
> “Drwy waith y grŵp hwn byddwn yn sicrhau bod gennym un dull gweithredu, ar draws y llywodraeth a thu hwnt, o ran atal digartrefedd ymhlith pobl ifanc.
>
> "Bydd hyn yn cynnwys meysydd fel gwasanaethau cymdeithasol, iechyd meddwl, camddefnyddio sylweddau a chyfiawnder ieuenctid. Byddwn hefyd yn cefnogi pobl ifanc sy'n ddigartref i gael gafael ar rywle saff a diogel i fyw.”
>
> “Bydd y grŵp hefyd yn rhoi cyngor ar sut i roi'r dull gweithredu Tai yn Gyntaf ar waith ledled Cymru, gan gynnwys gwerthuso. Mae Tai yn Gyntaf yn ddull gweithredu arloesol sy'n gweithio \- mae'n darparu llety i bobl ddigartref ac yn rhoi'r cymorth sydd ei angen arnynt i gynnal tenantiaeth eu hunain. Rwy'n edrych ymlaen at gael arwain y gwaith hwn.”
Dywedodd Frances Beecher, Prif Weithredwr Llamau, sef yr elusen arweiniol yn yr ymgyrch End Youth Homelessness Cymru:
> “Rydym yn hynod falch o weld ymrwymiad pellach gan Lywodraeth Cymru i geisio rhoi diwedd ar ddigartrefedd ymhlith pobl ifanc. Bydd hyn yn ychwanegu at y cynnydd sy'n wedi cael ei wneud gan End Youth Homelessness Cymru dros y flwyddyn ddiwethaf.
>
> “Rydym yn edrych ymlaen at gael cydweithio â Llywodraeth Cymru i sicrhau ein bod yn atal mwy o bobl ifanc rhag bod yn ddigartref. Bydd hefyd yn sicrhau bod pobl ifanc yn cael y gefnogaeth briodol cyn gynted ag y bo angen y gefnogaeth honno arnynt.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ar 30 Medi 2014, gwnaeth y Gweinidog Gwasanaethau Cyhoeddus Ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Swyddogion Cymorth Cymunedol – Flwyddyn yn Ddiweddarach.
Gallwch weld y datganiad ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru (dolen allanol).
Os ydych yn cael anhawster i fynd at y datganiad drwy'r hyperddolen yna gallwch ei weld ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddewis y canlynol: www.cynulliadcymru.org/ Busnes y Cynulliad/Cyfarfodydd Llawn/Cofnodion o drafodion y Cyfarfodydd Llawn/Cyfarfodydd Llawn/dewiswch ddyddiad perthnasol y cyfarfod llawn o'r gwymplen/dewiswch ddatganiad o'r dudalen gynnwys.
|
On 30 September 2014, the Minister for Public Services made an oral Statement in the Siambr on: Community Support Officers \- One Year On.
The statement can be accessed on the National Assembly for Wales website (external link).
If you have difficulty accessing the statement via the hyperlink then you can access it on the National Assembly for Wales website by selecting the following: www.assemblywales.org/ Assembly Business/Plenary Meetings/Records of Plenary Proceedings/Plenary meetings/select relevant date of plenary meeting from the drop down menu/select statement from the contents page.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 11 June 2024, an oral statement was made in the Senedd: **Six Goals for Urgent and Emergency Care Two Years On (external link)****.**
|
Ar 11 Mehefin 2024, gwnaed **datganiad llafar yn y Senedd: Y Chwe Nod ar gyfer Gofal Brys a Gofal mewn Argyfwng Ddwy Flynedd yn Ddiweddarach (dolen allanol)**.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ar 14 Tachwedd 2023, gwnaed datganiad llafar yn y Senedd: Hawliau Plant (dolen allanol).
|
On 14 November 2023 an oral statement was made in the Senedd: Children's Rights (external link).
|
Translate the text from English to Welsh. |
In August I announced the establishment of a new group to review the future role of the Coleg Cymraeg Cenedlaethol.
I am pleased to announce that Delyth Evans, who was a member of the National Assembly for Wales between 2000 and 2003, has agreed to chair the task and finish group.
I am also pleased to announce that the following have agreed to become members of the group:
* Barry Liles, Principal Coleg Sir Gar
* Heledd Bebb, Previously a lecturer for the Coleg Cymraeg Cenedlaethol, now a Director of OB3 Research
* Bethan Guilfoyle, former head teacher of Treorchy Comprehensive School
* Rhun Dafydd, nominated as a student representative by NUS Wales
* Professor Mari Lloyd\-Williams, Lecturer at the University of Liverpool
* Professor Noel Lloyd, former Vice\-Chancellor Aberystwyth University.
The task and finish group are required to consider the following and provide a report and recommendations to me:
* Should the Coleg’s remit extend to the post\-16 sector (further education and work based learning), and if so, to provide potential options on how to take this forward.
* Is the current model and structure for the Coleg Cymraeg Cenedlaethol appropriate and fit for the purpose to promote and develop Welsh\-medium higher education provision from 2017 onwards. If not, define the future role, activity and structure of the Coleg, or alternative entity, with full consideration of value for money and sustainability.
* What are the future options for funding the Coleg.
* Is the working relationship between the Coleg and Welsh higher education institutions suitable for the future.
* What is the role of the Coleg in response to the recommendations of the Diamond review and other recent policy developments.
The draft budget for 2017\-18, which was published on 18 October, confirmed that funding for the Coleg Cymraeg Cenedlaethol is now the responsibility of the Welsh Language Division. £5\.4m has been allocated to support the activities of the Coleg in addition to £0\.330m which will be provided via HEFCW to support the Welsh\-medium Scholarship Scheme. This will provide the Coleg with stability until the review group report its findings.
|
Rwyf hefyd yn falch bod y canlynol wedi cytuno i fod yn aelodau o’r grŵp:
Heddiw, rwyf yn falch o gyhoeddi bod Delyth Evans, a oedd yn aelod o Gynulliad Cenedlaethol Cymru rhwng 2000 a 2003, wedi cytuno i gadeirio'r grŵp gorchwyl a gorffen.
Ym mis Awst, cyhoeddais y byddai grŵp newydd yn cael ei sefydlu i adolygu rôl y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i’r dyfodol.
* Barry Liles, Prifathro Coleg Sir Gâr;
* Heledd Bebb, cyn ddarlithydd gyda’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol a bellach yn Gyfarwyddwr gyda chwmni Ymchwil OB3;
* Bethan Guilfoyle, cyn brifathrawes Ysgol Gyfun Treorci;
* Rhun Dafydd, wedi ei enwebu fel cynrychiolydd myfyrwyr gan UCM Cymru;
* Yr Athro Mari Lloyd\-Williams, darlithydd ym Mhrifysgol Lerpwl, a’r
* Athro Noel Lloyd, cyn Is\-Ganghellor Prifysgol Aberystwyth.
Bydd gofyn i'r grŵp gorchwyl a gorffen ystyried y canlynol a darparu adroddiad ac argymhellion i mi:
* A yw model a strwythur presennol y Coleg Cymraeg Cenedlaethol yr briodol ac yn addas at y diben o hyrwyddo a datblygu darpariaeth cyfrwng Cymraeg AU o 2017 ymlaen. Os nad ydyw, dylid diffinio rôl, gweithgareddau a strwythur y Coleg (neu endid arall) i’r dyfodol, gan roi ystyriaeth lawn i werth am arian a chynaliadwyedd.
* Beth yw’r opsiynau ar gyfer cyllido’r Coleg i’w dyfodol.
* A yw’r berthynas rhwng y Coleg a sefydliadau AU yng Nghymru yn gynaliadwy i’r dyfodol.
* A ddylid ymestyn cylch gwaith y Coleg i gynnwys y sector ôl\-16 (addysg bellach a dysgu seiliedig ar waith), ac os felly, dylid cynnig opsiynau posib ar sut i symud mlaen gyda hyn.
* Beth yw rôl y Coleg mewn ymateb i argymhellion adolygiad Diamond a datblygiadau polisi diweddar eraill.
Cadarnhaodd y gyllideb ddrafft ar gyfer 2017\-18, a gyhoeddwyd ar 18 Hydref, bod y gyllideb ar gyfer y Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn awr yn un o gyfrifoldebau Is\-adran y Gymraeg. Mae £5\.4m wedi ei ddyrannu i gefnogi gweithgareddau’r Coleg gyda £0\.330m ychwanegol yn cael ei ddarparu drwy CCAUC i gefnogi’r Cynllun Ysgoloriaethau cyfrwng Cymraeg. Bydd hyn yn rhoi sefydlogrwydd i’r Coleg nes bydd y grŵp adolygu wedi adrodd ar ei ganfyddiadau.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd yr Aelodau'n ymwybodol o fwriad Llywodraeth y DU i wneud darpariaeth er mwyn sicrhau bod teithwyr sy'n dod i’r Deyrnas Unedig o dramor yn gorfod hunainynysu am 14 diwrnod, er mwyn rhwystro coronafeirws rhag lledaenu ymhellach.
Yn hwyrach heddiw byddaf yn gwneud y rheoliadau perthnasol ar gyfer Cymru: Rheoliadau Diogelu Iechyd (Coronafirus, Teithio Rhyngwladol) (Cymru) 2020 a fydd yn dod i rym ddydd Llun, 8 Mehefin 2020\. Mae hyn yn adlewyrchu safbwynt cyffredin pedair gwlad y DU ar y trefniadau hyn. Fodd bynnag, mae hefyd yn golygu na ellir gosod y rheoliadau gerbron y Senedd tan ddydd Llun, pan fydd y Swyddfa Gyflwyno yn ailagor
Pan gaiff y Rheoliadau eu gosod bydd y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd yn ysgrifennu at y Llywydd, yn unol â gofynion Deddf Offerynnau Statudol 1946 a'n harferion arferol.
|
Members will be aware of the intention of the UK Government to make provision to ensure that travellers entering the United Kingdom from overseas must self\-isolate for 14 days, to prevent the further spread of coronavirus.
Later today I will be making the relevant regulations for Wales: the Health Protection (Coronavirus, International Travel) (Wales) Regulations 2020 which will come into force on Monday, 8 June 2020\. This reflects the common position being taken by all four nations of the UK on these arrangements. However it also means that the Regulations cannot be laid before the Senedd until Monday, when Table Office re\-opens.
When the Regulations are laid the Minister for Finance and Trefnydd will write to the Llywydd, in accordance with the requirements of the Statutory Instruments Act 1946 and our usual practice.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd yr asesiadau risg hyn yn fan cychwyn ar gyfer gweithredu’r mesurau rhesymol sy’n ofynnol er mwyn lleihau’r cyswllt â’r coronafeirws mewn eiddo sy’n agored i’r cyhoedd ac mewn gweithleoedd.
Mae hyn yn cynnwys ystyried materion fel:
* a yw’r awyru'n ddigonol
* hylendid
* sicrhau bod cadw pellter corfforol yn digwydd
* defnyddio cyfarpar diogelu personol a gorchuddion wyneb.
Bydd hefyd yn cynnwys ystyried sut mae cyflogwyr yn sicrhau bod cymaint â phosibl o bobl yn gallu gweithio o gartref.
Mae'r straen newydd heintus iawn o'r feirws yn golygu ein bod wedi gorfod edrych eto ar y rheolau sy'n rheoleiddio gweithleoedd ac eiddo sy’n parhau ar agor i’r cyhoedd.
Yn ystod ei gynhadledd wythnosol i'r wasg, bydd y Prif Weinidog yn diolch i fusnesau am eu holl ymdrechion i sicrhau bod eu hadeiladau'n ddiogel i weithio ynddynt ac ymweld â hwy.
Meddai Mark Drakeford:
> “Rhaid adolygu a diweddaru’r asesiadau risg yn rheolaidd, pan fydd amgylchiadau'n newid ac rwyf eisiau nodi’n glir yn y gyfraith bod hyn yn cynnwys pan fydd lefelau Rhybudd y coronafeirws yn newid yng Nghymru.
>
>
> “Dim ond y rhai sy'n cyflogi pump neu mwy o bobl fydd yn gorfod cofnodi'r asesiad risg. Rydym yn gweithio'n agos gyda chyflogwyr, undebau llafur, Awdurdodau Lleol a'r Gweithgor Iechyd a Diogelwch i ystyried y manylion am sut i gadw lleoliadau gwaith yn ddiogel.
>
>
> “Hefyd mae Gweinidogion wedi cyfarfod yr wythnos hon gyda manwerthwyr allweddol i drafod eu rôl hanfodol yn ystod y pandemig. Maent yn nodi'r camau maent yn eu cymryd, o ddarparu diheintyddion ar gyfer dwylo a throlïau wrth fynd i mewn i siopau; cyfyngu ar y niferoedd yn y siop ar unrhyw un adeg; a gwneud cyhoeddiadau rheolaidd yn atgoffa pobl i gadw pellter oddi wrth bobl eraill.
>
>
> “Byddwn yn cryfhau’r rheoliadau i sicrhau bod manwerthwyr yn cymryd y camau hyn fel bod eu heiddo mor ddiogel â phosibl i siopwyr a hefyd i’w cyflogeion. Mae llawer eisoes yn gweithredu safonau uchel ac mae angen i ni godi'r safon ar gyfer y rhai a allai ac a ddylai wella.
>
>
> “Fodd bynnag, mae gan bob un ohonom ni gyfrifoldeb allweddol i helpu i wneud siopau mor ddiogel â phosibl. Rhaid i bob un ohonom ni siopa ar ein pen ein hunain os gallwn ni, cadw at y rheol 2m, ymarfer hylendid dwylo da a gwisgo gorchudd wyneb oni bai eich bod wedi'ch eithrio. Ni fydd unrhyw sarhad a gyfeirir at gyflogeion siopau sy’n atgoffa pobl o’u cyfrifoldebau’n cael ei oddef.”
|
These risk assessments will be the starting point for implementing the reasonable measures that are required to be taken to minimise exposure to the coronavirus on premises open to the public and in workplaces.
This involves considering issues such as:
* whether ventilation is adequate
* hygiene
* ensuring physical distancing is taking place
* use of PPE and face coverings.
It will also include considering how employers maximise the number of people who can work from home.
The highly contagious new strain of the virus means we have had to look again at the rules regulating workplaces and premises that remain open to the public.
During his weekly press conference the First Minister will thank businesses for all their efforts to ensure their premises are safe places to work and visit.
First Minister, Mark Drakeford said:
> “Risk assessments must be reviewed and updated regularly, whenever circumstances change and I want to make clear in law this includes whenever the coronavirus Alert levels change in Wales.
>
>
> "Recording the risk assessment will only be required by those who employ 5 or more people. We are working closely with employers, trade unions, local authorities and the Health and Safety Executive to consider the detail on how to keep work settings safe.
>
>
> "Ministers have also met this week with key retailers to discuss their vital role during the pandemic. They set out the actions they are taking from providing sanitisers for hands and trolleys on entry; limiting the numbers in store at any one time; and making regular announcements reminding people to keep their distance from others.
>
>
> "We will strengthen regulations to ensure retailers take these steps so that their premises are as safe as possible for shoppers and their employees alike. Many are already operating high standards and we need to raise the bar for those who could and should improve.
>
>
> "However we all have a personal responsibility to help make shops as safe as possible. We all need to shop alone if we can, observe the 2m rule, practise good hand hygiene and wear a face covering unless exempt. Any abuse directed at store employees who remind people of their responsibilities will not be tolerated.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
I will shortly invite local authorities in Wales to submit applications for funding from the Active Travel Fund for the 2021/22 financial year.
Originally set up for the three years 2018/19, 2019/20 and 2020/21, we are showing our strong commitment to active travel by continuing this funding to deliver the schemes developed by local authorities.
Since becoming Deputy Minister for Economy and Transport, I have made clear that I want to challenge and support local authorities to raise the quality and ambition and improve overall delivery of active travel schemes. This means putting in place resource to work with local authorities in each region on their scheme prioritisation and development at the pre funding application stage and throughout scheme implementation.
I have agreed that this additional support and the grant management of the Active Travel Fund, including the day\-to\-day administration and claim processing will be provided through Transport for Wales (TfW), who will work with my officials to ensure that our processes work as seamlessly as possible.
An important part of this work was the development by TfW of an online grant application portal, which built on learning from a small pilot run for last year’s grant. For 2021/22 all applications will be submitted through the newly developed system, which is intended to make the application and appraisal process more efficient for local authorities and will make on\-going tracking and monitoring over the life of each scheme simpler. TfW will also develop consistent monitoring and evaluation frameworks to track the impact of the funding.
TfW is company limited by guarantee, wholly owned by the Welsh Ministers. TfW do not hold executive functions; executive functions remain with the Welsh Ministers, and the Welsh Ministers retain legal responsibility for their discharge. TfW’s remit letter and the defined governance and assurance framework directs TfW’s activities in this context.
I will provide a further update when I am announcing the successful applications for the coming financial year.
This statement is being issued during recess in order to keep members informed. Should members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Senedd returns I would be happy to do so.
|
Cyn bo hir, byddaf yn gwahodd awdurdodau lleol yng Nghymru i gyflwyno ceisiadau am arian o'r Gronfa Teithio Llesol ar gyfer blwyddyn ariannol 2021/22\. Sefydlwyd yn wreiddiol ar gyfer tair blynedd 2018/19, 2019/20 a 2020/21, rydym yn dangos ein hymrwymiad cryf i deithio llesol drwy barhau â'r cyllid hwn i gyflawni'r cynlluniau a ddatblygwyd gan awdurdodau lleol.
Ers dod yn Ddirprwy Weinidog dros yr Economi a Thrafnidiaeth, yr wyf wedi egluro fy mod am herio a chefnogi awdurdodau lleol i wella ansawdd ac uchelgais a gwella'r modd y cyflawnir cynlluniau teithio llesol yn gyffredinol. Mae hyn yn golygu rhoi adnoddau ar waith i weithio gydag awdurdodau lleol ym mhob rhanbarth ar flaenoriaethu a datblygu eu cynllun yn ystod y cam ymgeisio cyn ariannu a thrwy gydol y broses o weithredu'r cynllun.
Rwyf wedi cytuno y bydd y cymorth ychwanegol hwn a rheoli grantiau'r Gronfa Teithio Llesol, gan gynnwys gweinyddu a phrosesu hawliadau o ddydd i ddydd, yn cael eu darparu drwy Trafnidiaeth Cymru, a fydd yn gweithio gyda'm swyddogion i sicrhau bod ein prosesau'n gweithio mor ddi\-dor â phosibl.
Rhan bwysig o'r gwaith hwn oedd datblygu porth ymgeisio am grant ar\-lein gan Trafnidiaeth Cymru, a oedd yn dysgu o gynllun peilot bach a gynhaliwyd ar gyfer grant y llynedd. Ar gyfer 2021/22 bydd pob cais yn cael ei gyflwyno drwy'r system sydd newydd ei datblygu, sydd â'r bwriad o wneud y broses ymgeisio ac arfarnu yn fwy effeithlon i awdurdodau lleol ac a fydd yn gwneud tracio a monitro parhaus dros oes pob cynllun yn symlach. Bydd Trafnidiaeth Cymru hefyd yn datblygu fframweithiau monitro a gwerthuso cyson i olrhain effaith y cyllid.
Mae Trafnidiaeth Cymru yn gwmni cyfyngedig drwy warrant ac yn eiddo i Weinidogion Cymru. Nid oes gan Trafnidiaeth Cymru unrhyw swyddogaethau gweithredol; Gweinidogion Cymru sydd â’r swyddogaethau gweithredol ac maent wedi cadw’r cyfrifoldeb cyfreithiol am eu cyflawni. Mae llythyr cylch gwaith a hefyd fframwaith llywodraethu a sicrwydd Trafnidiaeth Cymru yn pennu ei weithgareddau o fewn y cyd\-destun hwn.
Byddaf yn cyflwyno’r newyddion diweddaraf pan fyddaf yn cyhoeddi manylion y ceisiadau llwyddiannus ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf.
Mae’r datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi yn ystod y toriad er mwyn sicrhau bod yr Aelodau’n ymwybodol o’r newyddion diweddaraf. Os hoffai’r Aelodau i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau am hyn pan fydd y Senedd yn dychwelyd byddwn yn barod i wneud hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Significant challenges caused by COVID outbreaks within hospitals limiting available bed capacity, high levels of COVID in the community, staff sickness absence and blockages in patient flow through hospitals leading to difficulties discharging patients have put the sector under strain.
These issues, which NHS Wales and social care staff are working tirelessly to manage, have been exacerbated by a recent increase in levels of demand.
People in Wales are being urged to ‘help us, help you’ by accessing the NHS 111 Wales website and its symptom checkers, helping to ensure they access the right care in the right place first time.
This will help reduce avoidable delays to care, and support more acutely ill people to be treated in the most appropriate way.
It comes after the Aneurin Bevan University health board declared a business continuity incident yesterday, also known as a Black alert, in light of exceptional pressures it is facing at its Grange University Hospital and other sites.
This is the highest level of escalation available and clearly indicates the severe pressure being experienced by our health and care services.
Hospital sites across Wales are currently under extraordinary pressure and this has impacted on timely delivery of care.
This has resulted, at times, in lengthy ambulance patient handover delays, limits on ambulance capacity, increased waits for admission from emergency departments to a hospital bed and longer waits for discharge home once treatment has completed.
The Welsh Government has invested an extra £42m funding for social care, some of which will be used to help increase community capacity and support people to return to their local communities from hospital when ready, and an additional £25m in urgent and emergency care; on top of £248m already announced for the NHS COVID recovery fund.
Measures have already been taken across all health board areas to relieve pressure to ensure patients can continue to receive the care and treatment they need in a safe and timely manner.
In an effort to manage the situation in the Aneurin Bevan University Health Board area, where The Grange University Hospital is based, all non\-essential activities have been cancelled, with clinical and non\-clinical senior colleagues re\-prioritising their workload accordingly to manage the position across the Gwent region.
The escalation status is being reviewed throughout the day.
Health Minister Eluned Morgan said:
> The health and social care system in Wales is currently under extraordinary pressure and we would strongly urge anyone seeking care to make sure they access the right care in the right place, whether that’s through ‘help us, help you’, access to the NHS Wales 111 website or urgent and emergency care.
>
>
> We have been open about the challenges that NHS Wales, and 999 and Emergency Departments in particular are under. This is not a unique situation in Wales; health services across the UK are facing similar challenges.
>
>
> Our priority is to ensure the safe and efficient delivery of healthcare services and anyone with a serious or urgent need for hospital treatment and those who have ‘a life\-threatening illness or serious injury’ should still attend the emergency department.
>
>
> Those who have a less urgent need or could access the treatment they need at an alternative setting can help reduce pressure by choosing the right service for their needs.
>
>
> The public can also help by supporting the timely discharge of their family members when they are ready to leave hospital. If you have a relative or loved one in hospital who is well enough to go home, but is waiting to be discharged with home care and community health support, you may be able to help them to get home more quickly if you and your family are in a position to support them at home.
|
Mae heriau sylweddol wedi rhoi’r sector dan straen – achosion o COVID mewn ysbytai, sy’n cyfyngu ar y capasiti sydd ar gael o ran gwelyau, lefelau uchel o COVID yn y gymuned, absenoldeb staff oherwydd salwch, a phroblemau wrth symud cleifion drwy ein hysbytai, gan greu anawsterau o ran eu rhyddhau.
Mae’r problemau hyn, y mae Gwasanaeth Iechyd Cymru a staff gofal cymdeithasol wedi bod yn gweithio’n ddiflino i’w rheoli, wedi’u gwaethygu gan gynnydd diweddar yn lefelau’r galw.
Rydyn ni’n pwyso ar bobl Cymru i’n ‘helpu ni i’ch helpu chi’ drwy ddefnyddio gwefan GIG 111 Cymru sy’n nodi’r symptomau, i sicrhau eu bod nhw’n cael y gofal cywir yn y lle cywir y tro cyntaf.
Bydd hyn yn help i leihau oedi, lle bo modd, cyn gallu rhoi gofal, ac i drin pobl sy’n fwy difrifol wael yn y ffordd fwyaf priodol.
Daw hyn wedi i fwrdd iechyd Prifysgol Aneurin Bevan ddatgan argyfwng parhad busnes ddoe, neu rybudd du, yng ngoleuni’r pwysau eithriadol y mae’n eu hwynebu yn Ysbyty Athrofaol y Faenor ac ar safleoedd eraill.
Dyma’r lefel uchaf o ran straen, ac mae’n dangos yn glir y pwysau difrifol sy’n wynebu ein gwasanaethau iechyd a gofal.
Ar hyn o bryd, mae safleoedd ysbytai ar draws Cymru o dan bwysau eithriadol, ac mae hyn wedi effeithio ar y gallu i ddarparu gofal yn brydlon.
Ar adegau, mae hyn wedi golygu oedi hirfaith cyn gallu symud cleifion o ambiwlansys, cyfyngu ar gapasiti ambiwlansys, oedi mwy cyn gallu symud cleifion o adrannau brys i wely ysbyty, ac oedi mwy cyn gallu eu rhyddhau i fynd adref ar ôl eu triniaeth.
Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi £42m mewn gofal cymdeithasol – caiff rhywfaint o hwn ei ddefnyddio i gynyddu capasiti cymunedol a chefnogi pobl i fynd yn ôl i’w cymuned leol pan fyddan nhw’n barod i adael yr ysbyty – a £25m mewn gofal brys; yn ogystal â £248m yng nghronfa’r GIG i ddod dros COVID.
Mae mesurau eisoes wedi’u cymryd ar draws pob bwrdd iechyd i leddfu’r pwysau, i sicrhau y gall cleifion barhau i gael y gofal a’r driniaeth sydd eu hangen arnyn nhw mewn ffordd ddiogel a phrydlon.
Mewn ymgais i reoli’r sefyllfa yn ardal bwrdd iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, lle mae Ysbyty Athrofaol y Faenor, mae pob gweithdrefn nad yw’n hanfodol wedi’u canslo, ac mae’r uwch\-weithwyr clinigol ac anghlinigol yn ailflaenoriaethu eu llwyth gwaith yn unol â hynny er mwyn rheoli’r sefyllfa ar draws ardal Gwent.
Mae’r sefyllfa yn cael ei hailasesu drwy gydol y diwrnod.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd Eluned Morgan:
> Mae’r system iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru o dan bwysau eithriadol ar hyn o bryd ac fe fydden ni’n annog unrhyw un sydd angen gofal i sicrhau eu bod yn cael y gofal cywir yn y lle cywir, boed hynny drwy ‘ein helpu ni i’ch helpu chi’ a defnyddio gwefan GIG 111 Cymru, neu drwy ofal brys neu ofal argyfwng.
>
>
> Rydyn ni wedi bod yn agored am yr heriau sy’n wynebu Gwasanaeth Iechyd Cymru, ac adrannau 999 ac Adrannau Achosion Brys yn benodol. Nid yw hon yn sefyllfa unigryw i Gymru; mae gwasanaethau iechyd ledled y Deyrnas Unedig yn wynebu heriau tebyg.
>
>
> Ein blaenoriaeth yw sicrhau bod gwasanaethau gofal iechyd yn cael eu darparu’n ddiogel ac yn effeithiol a dylai unrhyw un sydd wir angen triniaeth ysbyty ar frys a’r rhai sydd â ‘salwch sy’n bygwth bywyd neu anaf difrifol’ fynd o hyd i’r adran achosion brys.
>
>
> Gall y rhai nad oes angen gofal ar gymaint o frys arnynt, neu’r rhai a allai gael y driniaeth angenrheidiol mewn lleoliad arall, helpu i leihau’r pwysau drwy ddewis y gwasanaeth cywir ar gyfer eu hanghenion.
>
>
> Gall y cyhoedd fod o gymorth hefyd drwy helpu’r broses o ryddhau aelodau o’u teuluoedd o’r ysbyty yn amserol pan fyddan nhw’n barod i adael. Os oes perthynas i chi neu un o’ch anwyliaid yn yr ysbyty sy’n ddigon iach i fynd adref, ond mae’n aros i gael ei ryddhau gyda gofal cartref a chymorth iechyd cymunedol, efallai y gallwch chi ei helpu i fynd adref yn gynt os gallwch chi a’ch teulu ei gefnogi gartref.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Defnyddiodd Llywodraeth Cymru fodel a gynlluniwyd i helpu busnesau sy'n dymuno sefydlu safle yng Nghymru, a darparodd cyn weithdy'r RAF a oedd ar gael ar Barc Busnes Picketson yn Sain Tathan. Cytunwyd ar rent masnachol cystadleuol ar gyfer prydles 10 mlynedd a oedd yn adlewyrchu'r gwaith y byddai angen ei wneud er mwyn sicrhau bod yr adeilad yn addas i'r diben.
Mae'r gweithdy'n cynnwys cyfanswm o 4,500 metr sgwâr (49,000 troedfedd sgwâr) o ofod mewnol, a hefyd 13,380 metr sgwâr arall (144,000 troedfedd sgwâr) o ofod ffilmio y tu allan. Mae hefyd yn cynnwys nifer o gyfleusterau ychwanegol, gan gynnwys unedau, lle storio, ystafelloedd a swyddfeydd y mae modd eu haddasu at ddibenion cynyrchiadau.
Mae Dresd wedi gweithio o fewn y diwydiant ffilm a theledu, gan gynnig gwasanaethau cynaliadwy i gynyrchiadau, ers 2012\. Mae eu gwaith i leihau gwastraff o fewn y diwydiant wedi'i gwneud hi'n bosibl i hyd at 99% o setiau gael eu hailgylchu a'u hailddefnyddio, gan arbed arian i'r cynyrchiadau y maent wedi gweithio arnynt.
Eu nod yw sicrhau bod eu stiwdios yn lleihau ôl troed carbon cynyrchiadau. Mae modd i'r bobl sy'n ffilmio yn y stiwdios elwa ar eu gwasanaethau costeffeithiol, unigryw a chynaliadwy.
Ers i Dresd symud i mewn i'r stiwdios maent wedi cael eu defnyddio ar gyfer ffilmio Requiem, sef cydgynhyrchiad diweddar gan BBC One a Netflix. Yn y gorffennol maent wedi cael eu defnyddio ar gyfer cynyrchiadau teledu fel Doctor Who, Torchwood a Sherlock a ffilmiau fel Mr. Nice a The Killer Elite.
Maent yn cyflogi'n rheolaidd weithwyr sydd wedi'u cofrestru ag asiantaethau cyflogaeth lleol ac maent yn edrych ymlaen at groesawu dau aelod arall o staff pan fydd y swyddi ar gael yn ddiweddarach eleni. Maent hefyd mewn cysylltiad rheolaidd â cholegau a myfyrwyr lleol sy'n awyddus i ennill profiad o fewn y sector creadigol.
Meddai'r Rheolwr Gyfarwyddwr, Lynn McFarlane:
> "Ein nod yw darparu hyb cynaliadwy ar gyfer cynyrchiadau teledu a ffilm, lle gall crëwyr ffilmiau fanteisio ar ddeunyddiau sydd eisoes wedi'u defnyddio ar gyfer eu gwaith, gan leihau'r angen i adeiladu setiau newydd sbon.
>
> "Byddai'r rhan fwyaf o'r eitemau a achubwyd wedi mynd i gael eu tirlenwi, ond maent bellach yn rhan o gartref o bropiau ar gyfer y diwydiant cynhyrchu. Maent ar gael ar gyfer cynyrchiadau teledu a ffilm a hefyd ar gyfer cynyrchiadau theatrig, digwyddiadau a'r diwydiant dylunio mewnol.
>
> "Hoffem ddiolch i Lywodraeth Cymru am ein helpu i sefydlu'r hyb sy'n cynnig y lle sydd ei angen arnom i gynnig ein gwasanaethau i gwmnïau ymhob rhan o'r diwydiannau creadigol."
Dywedodd Ysgrifennydd yr Economi, Ken Skates:
> "Dyma enghraifft wych o'r cymorth y gallwn ei gynnig i fusnesau newydd a busnesau sydd eisoes wedi'u sefydlu sy'n cydnabod y manteision y gallwn eu cynnig.
>
> "Rwy'n falch iawn fod Llywodraeth Cymru wedi gallu cynorthwyo Dresd i sefydlu hyb yng Nghymru.
>
> "Mae cynyrchiadau ffilm a theledu sydd wedi'u creu yng Nghymru ac sydd wedi'u cyllido gan Lywodraeth Cymru wedi gwario dros £100 miliwn yng Nghymru dros y pum mlynedd diwethaf. Dyma fuddsoddiad mewn economïau lleol, gan greu gwaith uchel ei werth i fusnesau ac unigolion Cymreig. Heb unrhyw amheuaeth mae galw o fewn y sector creadigol am y gwasanaethau cynaliadwy y gall Dresd eu cynnig.
>
> "Bydd y stiwdios yn galluogi'r cwmni i symud ymlaen i faes gwaith newydd, gan greu hyb newydd a chynaliadwy ar gyfer ailgylchu setiau cynyrchiadau. Dyma'r hyb cyntaf o'i fath yng Nghymru. Mae'n syniad clodwiw iawn ac yn gryn gyflawniad. Hoffwn ddymuno pob llwyddiant iddynt yn y dyfodol."
|
Using a model designed to help businesses interested in setting up in Wales, the Welsh Government made a former RAF workshop available on the Welsh Government’s Picketston Business Park in St Athan. They agreed a 10 year lease at a competitive commercial rent that reflected the work needed to convert the building to make it fit for purpose.
The workshop boasts a total of 4,550 sq m (49,000 sq ft) of indoor space, as well as a further 13,380 sq m (144,000 sq ft) of outdoor filming space. It also features a number of additional facilities, including unit bases and storage and rooms and offices which can be adapted to suit a productions needs.
Dresd have operated in the film and TV industry offering sustainable services to productions since 2012\. Their work to reduce waste in the industry has allowed up to 99% of sets to be recycled and reused, while saving money for the productions they have worked with.
Their aim is for the studios to lower the carbon footprint of productions. Those who film at the studios are able to benefit from their cost\-effective, unique and sustainable services.
Since Dresd moved in, the studios have already hosted filming for Requiem, a recent co\-production by BBC One and Netflix. In the past they have accommodated TV productions such as Doctor Who, Torchwood and Sherlock, and features such as Mr. Nice and The Killer Elite.
They regularly employ workers registered with local employment agencies, and are looking forward to welcoming two more into their team when the positions open this year. They are also regularly in touch with local colleges and students who are looking to gain experience in the creative sector.
Managing Director Lynn McFarlane said:
> “We aim to provide a sustainable hub for television and film productions, where filmmakers can access used materials for their work, reducing the need to build brand new sets.
>
> “Most of the salvaged items would have ended up in landfill, but they now form part of a reclaimed prop house for the production industry, not only film and television, but theatrical productions, events and the interior design industry as well.
>
> “We are grateful for the Welsh Government’s assistance in helping us to set up in the premises with the room we need to be able to offer our services to companies across the creative industries.”
Economy Secretary Ken Skates said:
> “This is an excellent example of the support we can give new and established businesses that recognise the benefits we have to offer here.
>
> “I am delighted the Welsh Government could help Dresd come into Wales.
>
> “Over the last five years, film and TV productions shot in Wales and funded by Welsh Government have spent in excess of £100m in Wales. This is investment into local economies, providing hundreds of Welsh businesses and individuals with high quality work. Without a doubt there is a place within the creative sector for the sustainable services Dresd can offer.
>
> “These studios will allow the company to move into a new phase of work, focused around providing a new, sustainable hub for the recycling of production sets, and will be the first of its kind in Wales. It’s a commendable idea and an admirable achievement, and I wish them every success in the future.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
Following advice from the Climate Change Committee, the Senedd agreed our first statutory decarbonisation targets in 2018\. The were set at 27 percent reduction in emissions by 2020 and an average reduction of 23 percent over the period of carbon budget 1\. The targets were against our baseline year of 1990\. Last year, in line with legislation, we published our Final Statement for our first carbon budget, confirming that the Welsh Government had not only met the targets but had surpassed them.
In the Statement, I outlined whilst it was positive, there are challenges ahead. To achieve our second carbon budget for 2021\-26 we need to follow through on commitments made, such as the trebling of our peatland restoration target, and to develop further policies to accelerate action. The Committee have advised us that we must build on positive progress and take further steps now in order to be on track to continue to meet our targets for the second half of this decade.
I welcome the publication of the Climate Change Committee’s independent Progress report: Reducing emissions in Wales 2023. In the report, I am pleased the CCC have acknowledged where we have made progress such as the progress on local energy planning, development of our skills plan, the “significant and laudable decisions” to change to a default 20mph speed limit and introduce environmental requirements for future road\-building, and the recognition that our focus on active travel is making a difference, with Wales having committed more funding per capita to active travel than the UK Government.
I am also grateful to the committee for identifying those areas we should prioritise for further action. A series of actions have been taken forward since the report was developed which will contribute to delivering on the Committee’s recommendations.
The CCC call on us to prioritise our plans to decarbonise public buildings and socially rented homes, describing the need for a detailed plan for delivering energy efficiency measures and low\-carbon heat.
Following consultation and intensive engagement with the sector we expect to publish the new Welsh Housing Quality Standard this Autumn. We will also shortly publish details of the new Warm Homes Programme.
The need for agri\-environment financial support to facilitate transition to the Sustainable Farming Scheme is identified as another priority, as is accelerating woodland creation in Wales. We have extended existing agri\-environment contracts for 2023 and new schemes have been implemented to encourage more planting until 2025, including the woodland creation grant, Investment grant and the small woodlands scheme.
Even in areas where good progress had been made the committee call on us to do more. This includes contentious areas like the need to reduce emissions from agriculture and the need to deliver further reductions in levels of traffic. We are clear – we agree with the committee that now is the time to strengthen our resolve to make difficult decisions, and not a time for the distraction or delay argued for by critics of the environmental agenda. We hope that this report can help to bring about greater cross\-party support in the Senedd for measures to reduce emissions and measures that help those affected by change to adapt.
We have always looked to take a team Wales approach, with a Wales plan, not just a Welsh Government plan. I am glad to see the Committee highlighting the important role of others including the UK Government in some of our biggest emitting sectors such as Energy, Industry and Transport. However, the report also highlights the UK Government has a key role in some of our devolved areas and highlights we have significant risks from lack of UK Government action in areas such as buildings, energy efficiency and low\-carbon heat in non\-fuel\-poor homes. I will continue to press UK Ministers to take the actions within their responsibilities which will enable delivery of decarbonisation whilst protecting social justice. This includes developing further mechanisms to mobilise housing renovation and decarbonisation at scale and creating the funding packages required to enable and incentivise industry in Wales to decarbonise so we can avoid the economic and environmental harm of offshoring the UK’s emissions.
Climate change requires everyone to act. Now the focus is on the delivery of Net Zero Wales. I welcome the report and will now carefully consider its conclusions before publishing our response before the end of the year.
|
Yn dilyn cyngor gan y Pwyllgor Newid Hinsawdd, cytunodd y Senedd ar ein targedau datgarboneiddio statudol cyntaf yn 2018\. Gosodwyd gostyngiad o 27% mewn allyriadau erbyn 2020 a gostyngiad cyfartalog o 23% dros gyfnod y gyllideb garbon 1\. Roedd y targedau yn erbyn ein blwyddyn sylfaen, sef 1990\. Y llynedd, yn unol â deddfwriaeth, cyhoeddwyd ein Datganiad Terfynol ar gyfer y Gyllideb Garbon Gyntaf, gan gadarnhau bod Llywodraeth Cymru nid yn unig wedi cyrraedd y targedau ond wedi rhagori arnynt.
Dywedais yn y datganiad, er bod hyn yn gadarnhaol, mae heriau o'n blaenau. Er mwyn cyflawni ein hail gyllideb garbon ar gyfer 2021\-26 mae angen inni gyflawni yr ymrwymiadau a wnaed, megis treblu ein targed adfer mawndir, a datblygu polisïau pellach i gyflymu y camau gweithredu. Mae'r Pwyllgor wedi ein cynghori bod yn rhaid inni adeiladu ar gynnydd cadarnhaol a chymryd camau pellach nawr er mwyn bod ar y trywydd iawn i barhau i gyrraedd ein targedau ar gyfer ail hanner y degawd hwn.
Rwy'n croesawu adroddiad Cynnydd annibynnol y Pwyllgor Newid Hinsawdd: Lleihau allyriadau yng Nghymru 2023. Yn yr adroddiad, rwy'n falch bod y Pwyllgor Newid Hinsawdd wedi cydnabod ble rydym wedi gwneud cynnydd, megis y cynnydd ar gynllunio ynni lleol, datblygu ein cynllun sgiliau, y "penderfyniadau sylweddol a chanmoladwy" i newid i derfyn cyflymder diofyn o 20mya a chyflwyno gofynion amgylcheddol ar gyfer adeiladu ffyrdd yn y dyfodol, a'r gydnabyddiaeth bod ein ffocws ar deithio llesol yn gwneud gwahaniaeth, gyda Cymru wedi ymrwymo mwy o gyllid y pen i deithio llesol na Llywodraeth y DU.
Rwyf hefyd yn ddiolchgar i'r pwyllgor am nodi'r meysydd hynny y dylem eu blaenoriaethu ar gyfer gweithredu pellach. Mae cyfres o gamau gweithredu wedi'u cymryd ers i'r adroddiad gael ei ddatblygu a fydd yn cyfrannu at gyflawni argymhellion y Pwyllgor.
Gwnaeth y Pwyllgor Newid Hinsawdd sylw ar ein cynlluniau i ddatgarboneiddio adeiladau cyhoeddus a chartrefi rhent cymdeithasol, gan ddisgrifio'r angen am gynllun manwl ar gyfer darparu mesurau effeithlonrwydd ynni a gwres carbon isel.
Yn dilyn ymgynghori ac ymgysylltu dwys â'r sector, rydym yn disgwyl cyhoeddi safon Ansawdd Tai newydd i Gymru yr hydref hwn. Byddwn hefyd yn cyhoeddi manylion y Rhaglen Cartrefi Cynnes newydd cyn bo hir.
Nodir bod yr angen am gymorth ariannol amaeth\-amgylcheddol i hwyluso'r broses bontio i'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy yn flaenoriaeth arall, yn ogystal â chyflymu'r gwaith o greu coetiroedd yng Nghymru. Rydym wedi ymestyn contractau amaeth\-amgylcheddol presennol ar gyfer 2023 ac mae cynlluniau newydd wedi'u rhoi ar waith i annog mwy o blannu tan 2025, gan gynnwys y grant creu coetiroedd, grant Buddsoddi a'r cynllun coetiroedd bach.
Hyd yn oed mewn meysydd lle gwnaed cynnydd da mae'r pwyllgor yn galw arnom i wneud mwy. Mae hyn yn cynnwys meysydd dadleuol fel yr angen i leihau allyriadau o amaethyddiaeth a'r angen i leihau lefelau traffig ymhellach. Rydym yn glir o ran hyn \- rydym yn cytuno gyda'r pwyllgor mai nawr yw'r amser i gryfhau ein bwriad i wneud penderfyniadau anodd, ac nid yr amser i dynnu sylw oddi ar y mater neu i oedi yn ôl dadl beirniaid yr agenda amgylcheddol. Gobeithiwn y gall yr adroddiad hwn helpu i sicrhau mwy o gefnogaeth drawsbleidiol yn y Senedd ar gyfer mesurau i leihau allyriadau a mesurau sy'n helpu y rhai y mae’r newid yn effeithio arnynt, i addasu.
Rydym wedi ceisio cymryd agwedd tîm Cymru, gyda chynllun Cymru, nid cynllun Llywodraeth Cymru yn unig. Rwy'n falch o weld y Pwyllgor yn tynnu sylw at rôl bwysig eraill gan gynnwys Llywodraeth y DU yn rhai o'n sectorau allyrru mwyaf megis Ynni, Diwydiant a Thrafnidiaeth. Fodd bynnag, mae'r adroddiad hefyd yn tynnu sylw at y ffaith bod gan Lywodraeth y DU rôl allweddol yn rhai o'n meysydd datganoledig ac mae'n tynnu sylw at y ffaith bod risgiau sylweddol yn sgil diffyg gweithredu gan Lywodraeth y DU mewn meysydd fel adeiladau, effeithlonrwydd ynni a gwres carbon isel mewn cartrefi nad ydynt yn rhai sy'n dlawd o ran tanwydd. Byddaf yn parhau i bwyso ar Weinidogion y DU i gymryd y camau gweithredu o fewn eu cyfrifoldebau a fydd yn galluogi cyflawni datgarboneiddio tra'n diogelu cyfiawnder cymdeithasol. Mae hyn yn cynnwys datblygu mecanweithiau pellach i ysgogi adnewyddu tai a datgarboneiddio ar raddfa fawr a chreu'r pecynnau cyllido sydd eu hangen i alluogi a chymell diwydiant yng Nghymru i ddatgarboneiddio.
Mae newid yn yr hinsawdd yn gofyn i bawb weithredu. Nawr mae'r ffocws ar ddarparu Cymru Sero Net. Rwy'n croesawu'r adroddiad a byddaf nawr yn ystyried ei gasgliadau yn ofalus cyn cyhoeddi ein hymateb cyn diwedd y flwyddyn.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd y digwyddiad hwn yn dod â’r wlad ynghyd i dalu teyrnged i’r rhai sydd wedi colli eu bywydau ac i gydymdeimlo â’r rhai sy’n galaru am eu hanwyliaid.
Bydd yn gyfle i ystyried sut mae’r pandemig wedi cael effaith ddofn ar bob cymuned yng Nghymru ac i ddathlu sut mae pobl yn y cymunedau hynny wedi bod yn gefn i’w gilydd.
Bydd yr achlysur hefyd yn gyfle i ddiolch i’n gweithwyr iechyd a’n gofalwyr sydd wedi gwneud cymaint i ofalu am y rhai sydd wedi bod yn sâl a’r rhai sydd wedi colli eu bywydau.
Bydd y Prifardd Ifor ap Glyn, Bardd Cenedlaethol Cymru, yn darllen cerdd sydd wedi’i chyfansoddi’n arbennig ar gyfer y Coffa. Yn ogystal, mae Côr Adran Achosion Brys Ysbyty Treforys wedi recordio perfformiad arbennig ar gyfer yr achlysur.
Bydd y Prif Weinidog hefyd yn cymryd rhan mewn munud o dawelwch am hanner dydd i gofio’r rhai sydd wedi marw dros y flwyddyn ddiwethaf.
Dywedodd Mark Drakeford:
> “Dros y 12 mis diwethaf, mae’r pandemig wedi troi ein bywydau ni i gyd ben i waered.
>
>
> “Mae gormod o deuluoedd wedi colli anwyliaid a ffrindiau agos ac mae cymaint o bobl heb gael cyfle i ddweud ffarwél oherwydd yr holl newidiadau y mae’r coronafeirws wedi’u hachosi yn ein bywydau.
>
>
> “Mae’n bwysig dros ben ein bod yn cael cyfle i ddod ynghyd i edrych yn ôl ar y flwyddyn ddiwethaf a chefnogi ein gilydd drwy’r cyfnod anodd hwn.”
Bydd Digwyddiad Coffa Cenedlaethol y Coronafeirws yn cael ei gyflwyno gan Huw Edwards a’i ddarlledu am 5:15pm ar S4C a BBC 1 Cymru.
|
The event will bring the nation together to pay our respects to those we’ve lost and express our sympathy to those who are grieving for their loved ones.
It will be a chance to reflect on how the pandemic has had a profound impact on every community in Wales and celebrate how people in those communities have sustained each other.
The occasion will be an opportunity to express our thanks to our health workers and carers, who have done so much to care for those who have been ill and those who have lost their lives.
Ifor ap Glyn the National Poet of Wales will read a poem written especially for the Commemoration and the Morriston Hospital Emergency Department Choir have recorded a special performance for the event.
The First Minister will also take part in a minute silence at midday to remember those who have died over the last year.
Mark Drakeford said:
> “Over the last 12 months, the pandemic has turned all our lives upside down.
>
>
> “Too many families have lost loved ones and close friends and so many people haven’t had a chance to say goodbye because of all the changes coronavirus has meant to our lives.
>
>
> “It’s really important we have an opportunity to come together to reflect on the last year and to unite to support each other through this tough time.”
The National Coronavirus Commemorative Event will presented by Huw Edwards and broadcast at 5:15pm on BBC One Wales and S4C.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Wales’ three Fire and Rescue Services continue to succeed in reducing both the incidence and severity of fire.
Wales has the most extensive programme of home fire safety visits in Great Britain, which focuses effectively on people most at risk of fire. The Welsh Government provides the service with £660,000 in funding to ensure these visits, and the safety devices which are supplied as part of them, are completely free to householders.
This success means the demand on the service is now so low, the service is increasingly under\-occupied in many parts of Wales.
Many rural fire stations now respond to only a handful of fires a month. This is making it difficult to recruit and retain the on\-call firefighters on which most of Wales relies, and risks jeopardising the sustainability of the Service in rural areas.
In addition, the Fire Service continues to attend a high number of false alarms – which outnumber actual fires, accounting for around 40% of all incidents the Service attends, and consume significant resources for no benefit at all.
The future vision for the service being outlined today involves the possibility of giving Wales’ fire and rescue services responsibility for responding to a range of threats to people’s health and safety, both in terms of prevention and emergency response.
Deputy Minister for Housing and Local Government, Hannah Blythyn said:
> I would like to thank our Fire and Rescue Services in Wales for their continued success in reducing both the incidence and severity of fire. I have little doubt that this success is partly due to the great emphasis that the Fire Service places on preventing fire and improving awareness of fire risks.
>
>
> Firefighters are highly trained to deal with a wide range of incidents besides fires, and have the expertise and respect to raise awareness of and prevent non\-fire threats too. There is clear potential for the service to make a real contribution to supporting the NHS in particular, whether in terms of responding to medical emergencies or helping to prevent accidents like falls at home; and clear evidence that this can secure better outcomes and significant savings. There are many impressive examples of this happening, but they are often small\-scale and piecemeal.
>
>
> I believe we need to go further, and to do so more consistently and strategically. I want to see a Fire and Rescue Service which deals with a range of threats to people’s health and safety, both in terms of prevention and emergency response, complementing not duplicating the work of other professionals. Only by doing so can we maximise the Service’s public value and secure a sustainable future for it.
>
>
> There is real potential to capitalise on the success the Service has already achieved and to maximise its value to the people of Wales. I will make a further announcement in due course on the way ahead.
To deliver the vision:
* There needs to be an agreement on firefighters’ pay and conditions which fairly reflects a broader role. Bilateral UK\-level negotiations on this have been very slow. While Welsh Ministers have no wish to step outside the current negotiating machinery, they believe setting out a clearer and more tightly\-defined set of requirements for Wales could give the negotiations the impetus they need. The Deputy Minister reiterates the Welsh Government’s commitment to consider providing financial support to a pay deal that meets the needs of Wales and Welsh firefighters.
* There needs to be a robust and strategic agreement between the Fire Service, the NHS and other partners, so that the former’s resources can be deployed where they are most needed. There are already constructive discussions on this at senior management level.
* The Welsh Government will work with the Fire and Rescue Authorities to ensure they have the necessary funding and governance mechanisms to support this broader role going forward.
|
Mae’r tri gwasanaeth tân ac achub yng Nghymru yn parhau i gael llwyddiant wrth leihau nifer a difrifoldeb achosion o dân.
Cymru sydd â’r rhaglen fwyaf helaeth o ymweliadau i wirio diogelwch tân yn y cartref ym Mhrydain Fawr, sy'n canolbwyntio’n effeithiol ar y bobl sydd fwyaf mewn perygl oherwydd tanau. Mae Llywodraeth Cymru'n darparu'r gwasanaeth gyda £660,000 mewn cyllid i sicrhau bod yr ymweliadau hyn, a’r dyfeisiau diogelwch sy’n cael eu darparu fel rhan ohonynt, yn rhad ac am ddim i ddeiliaid y tai.
Mae llwyddiant y rhaglen yn golygu bod y galw ar y gwasanaeth yn awr mor isel, bod y gwasanaeth yn llai a llai prysur mewn sawl rhan o Gymru.
Dim ond i lond llaw o danau y mae nifer o orsafoedd tân gwledig yn ymateb iddynt bob mis bellach. Mae hyn yn golygu ei bod hi’n anodd recriwtio a chadw diffoddwyr tân ar alwad, y mae’r rhan fwyaf o Gymru yn dibynnu arnynt, sy'n arwain at risg y bydd cynaliadwyedd y Gwasanaeth mewn ardaloedd gwledig mewn perygl.
Hefyd, mae'r Gwasanaeth Tân yn dal i ymateb i nifer uchel o alwadau tân diangen \- sy'n fwy niferus na’r tanau go iawn, ac maent yn cyfrif am oddeutu 40% o’r holl achosion y mae’r Gwasanaeth yn rhoi sylw iddynt, gan arwain at ddefnyddio llawer o adnoddau am ddim budd o gwbl.
Mae'r weledigaeth ar gyfer y gwasanaeth yn y dyfodol sy'n cael ei hamlinellu heddiw yn cynnwys y posibilrwydd o roi'r cyfrifoldeb i wasanaethau tân ac achub i ymateb i amryw o fygythiadau i iechyd a diogelwch pobl, o ran atal ac ymateb i argyfwng.
Dywedodd Hannah Blythyn, y Dirprwy Weinidog Tai a Llywodraeth Leol:
> Hoffwn ddiolch i'n gwasanaethau tân ac achub yng Nghymru am barhau i lwyddo i leihau nifer yr achosion o dân a pha mor ddifrifol yw'r tân. Does gen i ddim amheuaeth fod y llwyddiant hwn yn rhannol oherwydd y pwyslais mawr y mae’r Gwasanaeth Tân yn ei roi ar atal tanau a gwella ymwybyddiaeth o risgiau tân.
>
>
> Mae diffoddwyr tân wedi cael eu hyfforddi’n dda i ddelio ag amrywiaeth eang o ddigwyddiadau, yn ogystal â thân. Mae ganddynt yr arbenigedd a’r parch i godi ymwybyddiaeth ynghylch bygythiadau nad ydynt yn danau a’u hatal hefyd. Mae potensial amlwg i'r gwasanaeth wneud cyfraniad gwirioneddol at gefnogi’r GIG yn benodol, boed hynny o ran ymateb i argyfyngau meddygol neu helpu i atal damweiniau fel codymau yn y cartref; ac mae tystiolaeth glir y gall hyn sicrhau gwell canlyniadau ac arbedion sylweddol. Mae nifer o enghreifftiau da o hyn yn digwydd, ond maent yn aml ar raddfa fechan ac i’w gweld yn achlysurol.
>
>
> Rwy’n credu bod gofyn i ni fynd ymhellach, a gwneud hynny mewn ffordd fwy cyson a strategol. Rwy’n dymuno gweld Gwasanaeth Tân ac Achub sy’n delio ag amryw o fygythiadau i iechyd a diogelwch pobl, a hynny o ran atal ac ymateb i argyfyngau, gan ategu yn hytrach na dyblygu gwaith gweithwyr proffesiynol eraill. Dim ond drwy wneud hyn y gallwn ni fanteisio i’r eithaf ar werth cyhoeddus y Gwasanaeth a sicrhau dyfodol cynaliadwy ar ei gyfer.
>
>
> Mae potensial go iawn i fanteisio ar lwyddiant y Gwasanaeth a chynyddu ei werth i bobl Cymru. Byddaf yn gwneud cyhoeddiad arall yn y man ynglŷn â'r ffordd ymlaen.
I gyflawni'r weledigaeth:
* Mae arnom angen cael cytundeb ynghylch tâl ac amodau diffoddwyr tân, sy’n adlewyrchu rôl ehangach yn deg. Mae trafodaethau dwyochrog ar lefel y DU wedi bod yn araf iawn yn hyn o beth. Er nad yw Gweinidogion Cymru yn dymuno camu y tu hwnt i’r dull negodi presennol, maent yn credu y gallai pennu cyfres o ofynion cliriach, wedi’u diffinio’n well i Gymru roi’r hwb angenrheidiol ymlaen i’r trafodaethau. Mae'r Dirprwy Weinidog yn ailadrodd ymrwymiad Llywodraeth Cymru i ystyried darparu cymorth ariannol ar gyfer cytundeb tâl sy’n bodloni anghenion Cymru a diffoddwyr tân Cymru.
* Mae arnom angen cytundeb cadarn a strategol rhwng y Gwasanaeth Tân, y GIG a phartneriaid eraill, er mwyn gallu defnyddio adnoddau’r cyntaf lle mae eu hangen fwyaf. Mae uwch reolwyr eisoes yn cynnal trafodaethau adeiladol ynghylch hyn.
* Bydd Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'r ATA i sicrhau bod ganddynt y mecanweithiau cyllid a llywodraethu angenrheidiol i gefnogi'r rôl ehangach hon wrth symud ymlaen.
|
Translate the text from English to Welsh. |
In December 2016 in a written statement I outlined our decarbonisation programme, which focusses on the delivery of the requirements under the act which are:
* Defining what emissions are counted in our Welsh account
* Setting the decarbonisation pathway in Wales, including setting the interim targets (for 2020, 2030 and 2040\) and the first 2 carbon budgets (for 2016\-2020 and 2021\-25\)
* Setting out how we will achieve our emission reduction targets, through our collective delivery plan covering the first carbon budget (2016\-2020\).
Establishing how we account for our emissions will enable us to set targets and budgets and develop the policies, which enable us to meet our targets.
The UK Committee on Climate Change (UKCCC), our independent advisory body, has now provided me with advice on how they believe we should account for emissions in Wales. I am evaluating their advice, along with wider evidence, and will shortly be discussing this with my Cabinet colleagues. I will then provide a further update on our decision around this key area.
The transition to a low carbon economy not only brings opportunities around clean growth, quality jobs and global market advantages, but also has wider benefits of enhanced places to live and work, with clean air and water and improved health outcomes. If we are to drive this agenda, we need to take a whole government approach. With this in mind, I have established a ministerial decarbonisation task and finish group with the Cabinet Secretaries for Economy and Infrastructure, Communities and Children and Finance and Local Government. The group will be looking to work together to further explore and maximise the opportunities around decarbonisation.
Until our interim targets and carbon budgets have been set, we will use our existing Climate Change Strategy (2010\) targets to track progress of decarbonisation across sectors. This will ensure we are continuing to tackle our emissions in the short term, before we set our long term legislative framework. The existing commitments, as set out the Climate Change Strategy through 2 non\-statutory headline targets, are a 3% annual reduction in emissions in devolved areas and a 40% reduction in total emissions by 2020\.
We have once again achieved our 3% target. In 2014 emissions were 27\.34 MtCO2e, a reduction of 20% from the baseline which is in excess of our target of 12% for 2014\. This means there has been a 6% reduction compared with the previous year.
In terms of progress against our 40% target, we have reduced emissions by 18% compared to the base year. This is mainly due to a reduction in the use of coal in the power generation sector, a reduction in emissions from refineries and the residential sector. Whilst this shows there is significant work to be undertaken, I feel it is positive, we are moving in the right direction and there was an 8% decrease in greenhouse gas emissions in 2014 compared with 2013\. Our infographic shows the full breakdown of our emissions.
I am continuing to drive forward decarbonisation through my portfolio. We continue to work across government to maximise the benefit to Wales from the low carbon Wylfa Newydd project. We are considering the development of renewable energy generation targets and continually investing in energy efficiency and fuel poverty. Since 2011 our Welsh Government Warm Homes programme has improved over 39,000 homes across Wales and over the next 4 years, we will be investing £104m to increase the energy efficiency of up to a further 25,000 homes, helping to cut energy bills and improve the health and well\-being of some of Wales’ most vulnerable households.
As well as driving energy efficiency in the residential sector, I am also investing in the public sector, recognising it has a crucial role to play in decarbonisation through leadership, action and as enablers of change. The technical, commercial and financial support in place through Green Growth Wales will help support the decarbonisation of the public sectors building estate and has a pipeline with a capital expenditure of approximately £500m. Finance is in the form of 0% interest loans or repayable grants with around £65m expected to be invested by the end of the current term, providing a significant economic stimulus for Wales.
Over £24m of investment has been made in the last 2 years. This has led to projected undiscounted cost savings of over £72m and reductions in CO2 emissions of over 280,000 tonnes.
As a government we have previously highlighted the need for transparency around our emissions to understand where action needs to happen. We have now launched our online platform which shows where emissions are from in Wales broken down to local authority areas, sectors and emission types.
Despite the improved performance in 2014, we as government recognise further action is needed. We are now moving into the 2nd phase of the decarbonisation programme looking at the decarbonisation pathways where, I have once again asked the UKCCC for their advice who will be holding another call for evidence. I look forward to updating you further before summer recess.
Welsh emissions
Climate change publications
|
Ym mis Rhagfyr 2016, mewn Datganiad Ysgrifenedig rhoddais amlinelliad o'n Rhaglen Ddatgarboneiddio, sy'n canolbwyntio ar gyflawni gofynion y Ddeddf sef:
* Diffinio pa allyriadau sy'n cael eu cynnwys yn ein cyfrif yng Nghymru
* Gosod y llwybr datgarboneiddio yng Nghymru, gan gynnwys gosod y targedau dros dro (ar gyfer 2020, 2030 a 2040\) a'r ddwy gyllideb garbon gyntaf (ar gyfer 2016\-2020 a 2021\-25\)
* Pennu sut y byddwn yn cyrraedd ein targedau gostwng allyriadau, trwy ein Cynllun Cyflawni ar y cyd sy'n cynnwys y gyllideb garbon gyntaf (2016\-2020\).
Bydd sefydlu sut yr ydym yn cyfrif ein hallyriadau yn ein galluogi i osod targedau a chyllidebau a datblygu'r polisïau, sy'n ein galluogi i gyrraedd ein targedau.Mae Pwyllgor y DU ar Newid Hinsawdd (UKCCC), ein Corff Cynghori Annibynnol, bellach wedi rhoi cyngor imi ar sut y maent hwy yn credu y dylem roi cyfrif am ein hallyriadau yng Nghymru. Rwy'n gwerthuso eu cyngor, yn ogystal â thystiolaeth ehangach, a byddaf yn trafod hyn cyn bo hir gyda fy nghydweithwyr yn y Cabinet. Byddaf yna'n rhoi diweddariad pellach ar ein penderfyniad yn y maes allweddol hwn.
Daw y newid i economi carbon isel nid yn unig â chyfleoedd ar gyfer twf glân, swyddi o safon a manteision yn y farchnad fyd\-eang, ond daw â manteision ehangach o gael lleoedd gwell i fyw a gweithio, gyda aer a dŵr glân a gwell iechyd i drigolion. Os ydym i ddilyn yr agenda hon, mae angen inni weithredu fel Llywodraeth gyfan. Gan ystyried hyn, rwyf wedi sefydlu Grŵp Gorchwyl a Gorffen Datgarboneiddio Gweinidogol gydag Ysgrifenyddion y Cabinet dros yr Economi a'r Seilwaith, Cymunedau a Phlant a Cyllid a Llywodraeth Leol. Bydd y grŵp yn cydweithio i edrych eto a manteisio i'r eithaf ar y cyfleoedd sy'n gysylltiedig â datgarboneiddio.
Tan inni bennu ein targedau dros dro a'n cyllidebau carbon, byddwn yn defnyddio targedau presennol y Strategaeth Newid Hinsawdd (2010\) i olrhain cynnydd datgarboneiddio ar draws pob sector. Bydd hyn yn sicrhau ein bod yn parhau i fynd i'r afael â'n hallyriadau yn y tymor byr, cyn inni bennu ein fframwaith deddfwriaethol hirdymor. Yr ymrwymiadau presennol, sydd wedi'u pennu yn y Strategaeth Newid Hinsawdd trwy ddau brif darged anstatudol, yw gostyngiad blynyddol o 3% mewn allyriadau mewn ardaloedd datganoledig a gostyngiad o 40% yng nghyfanswm yr allyriadau erbyn 2020\.
Rydym unwaith eto wedi cyrraedd ein targed o 3%. Yn 2014 roedd yr allyriadau yn 27\.34 MtCO2e, gostyngiad o 20% o'r sylfaen sydd dros ein targed o 12% ar gyfer 2014\. Golyga hyn y bu gostyngiad o 6% o gymharu â'r flwyddyn flaenorol.
O ran cynnydd yn erbyn ein targed o 40%, rydym wedi lleihau allyriadau 18% o gymharu â'r flwyddyn sylfaen. Mae hyn oherwydd gostyngiad yn y defnydd o lo yn y sector cynhyrchu pŵer, gostyngiad mewn allyriadau o burfeydd olew a'r sector preswyl. Er y dengys hyn bod gwaith mawr i'w wneud, rwy'n teimlo'n bositif, rydym yn mynd i’r cyfeiriad iawn ac roedd gostyngiad o 8% mewn allyriadau nwyon tŷ gwydr yn 2015 o gymharu â 2013\. Dengys ein ffeithlun y dadansoddiad llawn o'n hallyriadau.
Rwy'n parhau i roi pwyslais ar ddatgarboneiddio trwy fy mhortffolio. Rydym yn parhau i weithio ar draws y llywodraeth i sicrhau cymaint o fanteision â phosib i Gymru o brosiect carbon isel Wylfa Newydd. Rydym yn ystyried datblygu targedau cynhyrchu ynni adnewyddadwy ac yn buddsoddi'n barhaus mewn defnyddio ynni yn effeithlon a thlodi tanwydd. Ers 2011 mae rhaglen Aelwydydd Cynnes Llywodraeth Cymru wedi gwella dros 39,000 o gartrefi ledled Cymru, a dros y bedair blynedd nesaf, byddwn yn buddsoddi £104 miliwn er mwyn sicrhau bod hyd at 25,000 o gartrefi ledled Cymru yn gallu defnyddio ynni'n fwy effeithlon, gan helpu i leihau biliau ynni a gwella iechyd a lles y bobl sy'n byw ar rai o aelwydydd mwyaf bregus Cymru.
Yn ogystal â rhoi pwyslais ar ddefnyddio ynni yn effeithlon yn y sector preswyl, rwyf hefyd yn buddsoddi yn y sector cyhoeddus, gan gydnabod bod ganddo swyddogaeth hollbwysig yn datgarboneiddio trwy arweinyddiaeth, trwy weithredu ac fel galluogwyr newid. Mae'r cymorth technegol, masnachol ac ariannol sydd wedi'i sefydlu drwy Twf Gwyrdd Cymru yn help i gefnogi'r broses o ddatgarboneiddio ystad adeiladau y sectorau cyhoeddus ac mae cynllun gwariant cyfalaf o oddeutu £500 miliwn. Bydd y cyllid ar ffurf benthyciadau â llog o 0% neu grantiau ad\-daladwy gydag oddeutu £65 miliwn yn cael ei fuddsoddi erbyn diwedd y tymor presennol, gan roi hwb economaidd i Gymru.
Gwnaethpwyd dros £24 miliwn o fuddsoddiad dros y ddwy flynedd ddiwethaf. Mae hyn wedi arwain at arbedion cost rhagamcanol heb ostyngiad o £72 miliwn a gostyngiadau mewn allyriadau CO2 o dros 280,000 tunnell.
Fel Llywodraeth, rydym wedi tynnu sylw yn y gorffennol at yr angen am dryloywder ynghylch ein hallyriadau i ddeall ble y mae angen gweithredu. Rydym bellach wedi lansio ein platfform ar\-lein sy'n dangos o ble y daw'r allyriadau o Gymru, fesul ardal yr awdurdod lleol, sectorau a mathau o allyriadau.
Er gwaethaf y perfformiad gwell yn 2014, rydym fel Llywodraeth am gydnabod bod angen cymryd camau pellach. Rydym bellach yn symud ymlaen i ail gam y Rhaglen Datgarboneiddio gan edrych ar y llwybrau datgarboneiddio ble yr wyf wedi gofyn i UKCCC am eu cyngor unwaith eto, ac a fydd yn cynnal galwad arall am dystiolaeth. Rwy'n edrych ymlaen at roi rhagor o wybodaeth ichi cyn toriad yr haf.
Allyriadau yng Nghymru
Cyhoeddiadau newid hinsawdd
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ar 21 Mai 2012, cyhoeddodd y Gweinidog Tai, Adfywio a Threftadaeth y Papur Gwyn ar Dai, Papur Gwyn ar gyfer Bywyd Gwell a Chymunedau Gwell, ar gyfer ymgynghoriad cyhoeddus. Roedd yn amlinellu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i sicrhau bod cartrefi fforddiadwy o ansawdd da ar gael i bawb yng Nghymru, gan gynnwys ymrwymiad i foderneiddio'r sector rhentu preifat drwy gyflwyno mesurau i wella safonau rheoli a chyflwr eiddo.
Un o’r blaenoriaethau ar gyfer gweithredu oedd mynd i’r afael ag eiddo gwag. Yn ogystal â chyflwyno Troi Tai'n Gartrefi, menter tai gwag genedlaethol lwyddiannus yn cymell perchnogion i ddefnyddio eu heiddo unwaith eto, roedd y Papur Gwyn yn cynnwys cynigion ar gyfer pŵer disgresiwn i ganiatáu i Awdurdodau Lleol godi cyfradd uwch o'r dreth gyngor ar eiddo gwag hirdymor. Rydym wedi nodi’r ymatebion i'r ymgynghoriad, a hefyd wedi ystyried sylwadau eraill a wnaed fel rhan o’r ymatebion hynny. Roedd rhai ymatebion yn cyfeirio at godi treth gyngor ychwanegol ar “ail gartrefi”. O ystyried hyn, ac er mwyn cael mwy o sylwadau, mae Llywodraeth Cymru yn ymgynghori ar godi treth gyngor ychwanegol ar ail gartrefi.
Mae’r amcanion sydd wrth wraidd codi treth gyngor uwch ar eiddo gwag hirdymor yn glir. Mae cartrefi gwag yn adnodd tai y dylid dechrau ei ddefnyddio unwaith eto, yn enwedig ar adeg pan mae angen mwy o gartrefi fforddiadwy. Maent hefyd yn gallu denu ymddygiad gwrthgymdeithasol a chael effaith andwyol ar yr amgylchedd, ac yn gallu arwain at drobwll o ddirywiad mewn rhai cymunedau.
Nid yw’r un problemau yn berthnasol i ail gartrefi. Fodd bynnag, mae’n bosibl bod cymunedau â mwy o ail gartrefi – gyda rhai ohonynt yn cael eu defnyddio fel cartrefi gwyliau o bosibl – yn wynebu problemau gwahanol. Gallai’r problemau hyn gynnwys cynaliadwyedd trafnidiaeth gyhoeddus a gwasanaethau a chyfleusterau lleol, er enghraifft. Felly, mae'r Llywodraeth yn dymuno cynnal ymgynghoriad ar y mater hwn.
Heddiw, rydym yn lansio’r ymgynghoriad hwn i wahodd sylwadau ar roi pŵer disgresiwn i Awdurdodau Lleol godi treth gyngor ychwanegol ar ail gartrefi fel ffordd bosibl o helpu Awdurdodau i fynd i'r afael â nifer y tai fforddiadwy sydd ar gael, ac i gynnal cymunedau a'r gwasanaethau cyhoeddus y maent yn dibynnu arnynt.
Bydd yr ymgynghoriad yn para am chwe wythnos. Gofynnir am ymatebion erbyn 28 Hydref 2013\. Mae'r papur ymgynghori yn cael ei roi i Awdurdodau Lleol, cymdeithasau tai, asiantaethau cynghori a chyrff perthnasol eraill sydd â diddordeb mewn trethi lleol, tai, a lles dinasyddion yng Nghymru. Bydd yn cael ei gyhoeddi ar\-lein.
Mae’r datganiad hwn yn cael ei gyflwyno yn ystod y toriad er mwyn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau. Os bydd aelodau yn dymuno i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ar hyn pan fydd y Cynulliad yn ailgychwyn, rwyf yn fwy na pharod i wneud hynny.
|
On 21 May 2012, the Minister for Housing, Regeneration and Heritage published, for public consultation, the Housing White Paper, A White Paper for Better Lives and Communities. It outlined the Welsh Government’s commitment to ensure the provision of good quality, affordable homes for everyone in Wales, including a commitment to modernise the private rented sector by introducing measures to improve standards of management and property condition.
One priority for action was tackling empty properties. Over and above the introduction of the successful Houses into Homes national empty homes initiative as another incentive for owners to bring their properties back into use, the White Paper included proposals for a discretionary power to allow Local Authorities to charge a higher rate of council tax on long\-term empty properties. We have noted the responses to the consultation and we have also taken into account other comments made as part of those responses. Some responses referred to charging additional council tax on “second homes”. Given this, and in order to obtain more views, the Welsh Government is consulting on the topic of charging additional council tax on second homes.
The objectives of charging higher council tax on long\-term empty properties are clear. Empty homes are a housing resource that should be brought back into use, particularly at a time when more affordable homes are needed. They can also be a magnet for anti\-social behaviour and can have an adverse effect on the environment and can lead to a spiral of decline in certain communities.
The same issues do not apply to second homes. However, communities which have larger numbers of second homes, some of which may be used as holiday homes, may face different issues. These might include, for example, the sustainability of public transport and other local services and facilities. The Government, therefore, wishes to consult on this matter.
Today, we are launching this consultation to invite views on providing a discretionary power for Local Authorities to charge additional council tax on second homes as a potential means of helping Authorities to address the availability of affordable housing and to sustain communities and the public services on which they rely.
The consultation will run for a period of six weeks. Responses are requested by 28 October 2013\. The consultation paper is being issued to Local Authorities, housing associations, advice agencies and other relevant organisations with an interest in local taxation, housing and citizen welfare in Wales. It will also be published online.
This statement is being issued during recess in order to keep members informed. Should members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Assembly returns I would be happy to do so.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cydnabyddaf fod sector fferylliaeth gymunedol cryf yn rhan annatod o wasanaeth gofal sylfaenol cryf. Yn wahanol i’r sefyllfa yn Lloegr, lle mae fferyllfeydd wedi wynebu toriadau sylweddol i’w cyllid, fferyllfeydd yn cau a methiant y Llywodraeth yn Lloegr i gydnabod gwerth y sector, yng Nghymru rydym wedi cynnal ein buddsoddiad yn yr asedau cymunedol hanfodol hyn.
Ers 2016, mae fy swyddogion wedi bod yn gweithio gyda Fferylliaeth Gymunedol Cymru (CPW) i drawsnewid y trefniadau contractio ar gyfer fferyllfeydd cymunedol ac i gyflawni ein huchelgais am wasanaeth fferylliaeth gymunedol sy’n gallu bodloni anghenion dinasyddion yng Nghymru nawr ac yn y dyfodol. Rydym wedi gwneud cynnydd arwyddocaol tuag at yr uchelgais hwnnw a fydd yn parhau yn 2019\-20\.
Yn gynharach eleni mynegodd CPW bryderon i mi fod y sector fferylliaeth gymunedol yn wynebu rhychwant o bwysau ariannol a rheoliadol a allai arafu’r raddfa drawsnewid pe baent heb eu datrys. Wedi ystyried yn ofalus, rwyf wedi dod i’r casgliad bod y pwysau chwyddiannol ar fferyllfeydd yn risg inni wireddu potensial fferylliaeth gymunedol i wella iechyd a llesiant. Rwyf yn falch felly i hysbysu Aelodau’r Cynulliad fy mod wedi cytuno cynyddu cyllid fferylliaeth gymunedol gan £1\.4 miliwn yn 2018\-19\. Bydd y cyllid ychwanegol hefyd yn sicrhau newidiadau pellach i’r trefniadau contractio yn 2019\-20 i wella ansawdd, diogelwch meddyginiaethau ac argaeledd gwasanaethau newydd ac arloesol oddi wrth fferyllfeydd a fydd yn lleihau’r pwysau ar rannau eraill y GIG.
|
I recognise that a strong community pharmacy sector is a fundamental part of a strong primary care service. In contrast to the position in England, where pharmacies have been faced with significant cuts to funding, closures and a failure of the Government in England to recognise the sector’s value, in Wales we have maintained our investment in these vital community assets.
Since 2016, my officials have been working with Community Pharmacy Wales (CPW) to transform the contractual arrangements for community pharmacies and to deliver our aspiration for a community pharmacy service able to meet the needs of citizens in Wales, now and in the future. We have made significant progress towards that aspiration which will continue in 2019\-20\.
Earlier this year CPW made representations to me regarding concerns that the community pharmacy sector was facing a range of financial and regulatory pressures which, if not addressed, could slow the rate of transformation. After careful consideration I have concluded that the inflationary pressures pharmacies are experiencing are a risk to us realising the potential of community pharmacy to improve health and wellbeing. I am therefore pleased to inform Assembly Members that I have agreed an increase in community pharmacy funding of £1\.4m in 2018\-19\. The additional funding will also secure further changes to the contractual arrangements in 2019\-20 to improve quality, medicines safety and the availability of new and innovative services from pharmacies and which take pressure off other parts of the NHS.
|
Translate the text from English to Welsh. |
This autumn, I launched a public consultation to further inform the development of new homelessness legislation I am bringing forward in my Housing Bill. It set out my proposal to amend the priority need status of former prisoners in relation to the homelessness duties of local authorities. Today, I am publishing the outcome of the consultation.
I am mindful that the subject of former prisoners having priority need status for housing has long been a controversial one. The needs of former prisoners are recognised but the current arrangements are widely perceived as being unfair in that they are given priority over many other vulnerable people irrespective of their personal circumstances.
I am grateful to all those who responded to the consultation. We received fifty\-five responses from organisations and individuals inside and outside the field of housing.
A wide range of comments were made, and the substantial majority were in favour of the proposal. Respondents supported the refocusing of duties and priorities on working with all prisoners at risk to help prevent them becoming homeless, whilst retaining a duty to rehouse them where they were clearly vulnerable due to their imprisonment. The legislation will continue to provide priority need status to anyone, including a prisoner, who is vulnerable due to special circumstances, such as due to mental illness.
Several respondents expressed concerns about some aspects of the proposal, particularly the potential impact on the successful resettlement of vulnerable prisoners and the impact on reoffending. The broader provisions on homelessness will provide much improved help for prisoners before release to find them suitable accommodation.
I have decided to include the proposal on the face of the Bill. We will support the successful introduction of this change through joint working with criminal justice agencies, local authorities and the third sector.
**I would like to emphasise that the needs of vulnerable former prisoners will continue to be met through the legislation, within the context of a more proactive approach to prevention.**
|
Yr hydref hwn, lansiais ymgynghoriad cyhoeddus i lywio ymhellach y gwaith o ddatblygu deddfwriaeth ddigartrefedd newydd yr wyf yn ei chyflwyno yn fy Mil Tai. Mae’n nodi fy nghynnig i newid statws angen blaenoriaethol cyn\-garcharorion mewn perthynas â dyletswyddau digartrefedd awdurdodau lleol. Heddiw, rwy’n cyhoeddi canlyniad yr ymgynghoriad.
Rwy’n ymwybodol bod y pwnc o gyn\-garcharorion yn cael statws angen blaenoriaethol ar gyfer tai yn un dadleuol. Cydnabyddir anghenion cyn\-garcharorion ond ystyrir bod y trefniadau presennol yn annheg o ran eu bod yn cael blaenoriaeth dros nifer o bobl eraill sy’n agored i niwed waeth beth fo’u hamgylchiadau personol.
Rwy’n ddiolchgar i bawb sydd wedi ymateb i’r ymgynghoriad. Daeth 55 ymateb i law gan sefydliadau ac unigolion ym maes tai a thu hwnt.
Gwnaed amrywiaeth eang o sylwadau, ac roedd y mwyafrif llethol o blaid y cynnig. Roedd yr ymatebwyr yn cefnogi bod dyletswyddau a blaenoriaeth yn canolbwyntio ar weithio gyda phob carcharor mewn perygl i’w helpu i’w hatal rhag dod yn ddigartref, tra’n cynnal dyletswydd i’w hailgartrefu lle maent yn amlwg yn agored i niwed oherwydd eu carchariad. Bydd y ddeddfwriaeth yn parhau i ddarparu statws angen blaenoriaethol i unrhyw un, gan gynnwys carcharor, sy’n agored i niwed oherwydd amgylchiadau arbennig, fel salwch meddwl.
Mynegodd sawl ymatebydd bryderon am rai agweddau ar y cynigion, yn enwedig yr effaith bosibl ar adsefydlu carcharorion sy’n agored i niwed yn llwyddiannus a’r effaith ar aildroseddu. Bydd darpariaethau ehangach digartrefedd yn rhoi gwell cymorth i garcharorion cyn eu rhyddhau i ganfod llety addas iddynt.
Rwyf wedi penderfynu cynnwys y cynnig ar wyneb y Bil. Byddwn yn cefnogi’r gwaith o gyflwyno’r newid hwn yn llwyddiannus drwy gydweithio ag asiantaethau cyfiawnder troseddol, awdurdodau lleol a’r trydydd sector.
Hoffwn bwysleisio y byddwn yn parhau i ddiwallu anghenion cyn\-garcharorion sy’n agored i niwed drwy’r ddeddfwriaeth, o fewn cyd\-destun mwy rhagweithiol i atal.
Ymgynghori ar y cynnig i newid y ddyletswydd i awdurdod lleol i ddarparu ar gyfer cyn\- garcharor o ganlyniad i'w statws angen blaenoriaeth, ar gael ar\-lein.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r hinsawdd economaidd bresennol yn cael effaith sylweddol ar ddiwydiannau ledled Cymru a'r DU, ac mae'r cyfryngau print yn profi cyfnod arbennig o anodd.
Daw'r cyhoeddiad diweddar gan Reach Plc am golli swyddi o ganlyniad i newidiadau i'r ffordd y mae'r sefydliad yn gweithredu i fynd i'r afael â'r heriau y mae'r diwydiant yn eu hwynebu. Mae Reach Plc wedi dweud y bydd y newidiadau hyn yn helpu i gynnal ei deitlau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol wrth iddo barhau i ddarparu sefydlogrwydd i'r sefydliad ehangach.
Yn anffodus, yng Nghymru, mae hyn yn golygu bod nifer fach o swyddi golygyddol mewn perygl o gael eu dileu.
Mae Llywodraeth Cymru yn gwerthfawrogi'r rôl amhrisiadwy y mae newyddiaduraeth yn ei chwarae wrth hysbysu ac ymgysylltu â chymunedau lleol ledled Cymru ac wrth gefnogi democratiaeth yng Nghymru. Mae'n siomedig felly gweld colli mwy o swyddi newyddiadurol o deitlau Cymreig Reach Plc.
Mae fy swyddogion yn parhau i drafod â chynrychiolwyr Reach Plc, ar lefel un i un a thrwy Weithgor Newyddiaduraeth Budd Cyhoeddus Cymru, i barhau i nodi a thrafod y cymorth posibl y gallwn ei ddarparu i helpu i sicrhau bod gan Gymru sector cyfryngau print cynaliadwy sy'n addas i'r diben.
|
The current economic climate is having a significant impact on industries across Wales and the UK, with the print media experiencing particularly difficult times.
The recent announcement by Reach Plc about job losses comes as a result of changes made to the way the organisation operates to address the challenges facing the industry. Reach Plc has said these changes will help sustain its local, regional and national titles as it continues to provide stability to the wider organisation.
Unfortunately, in Wales, this means a small number of editorial roles are at risk of redundancy.
The Welsh Government appreciates the invaluable role journalism plays in informing and engaging local communities across Wales and in supporting democracy in Wales. It is therefore disappointing to see the further loss of journalist jobs from Reach Plc’s Welsh titles.
My officials remain in dialogue with representatives of Reach Plc, via one\-to\-one discussions and the Wales Public Interest Journalism Working Group, to continue to identify and discuss the potential support we can provide to help ensure Wales has a sustainable, fit\-for\-purpose print media sector.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Earlier this year I agreed to fund an 18 month extension of the Measuring the Mountain project. Measuring the Mountain is a Welsh Government funded project which makes up part of the Welsh Government’s commitment to evaluate the performance of the Social Services and Well\-being Act (Wales) 2014\. Measuring the Mountain produced a report exploring people’s experiences of social care in Wales.
Today I am publishing Welsh Government’s response to those recommendations. The report is critical to the whole sector and highlights a number of important areas where the sector is working well but also what needs to be improved. I want the whole sector to own and take forward these recommendations to ensure that, as the changes demanded by the Act continue to be embedded into practice, the findings set out in the report actively inform these improvements.
Projects such as Measuring the Mountain are essential for us to hear voices of those who are at the heart of the Act. The positive momentum that has been created from this project must continue and it is for this reason that I have agreed to fund Measuring the Mountain for a further 18 months. The next phase of the project will allow us further insight and understanding to help guide the sector towards improvement. Crucially the project will expand on the excellent work that was undertaken in 2018/19 and will further explore the gaps that were identified in phase one. I look forward to receiving the phase two recommendations when they are published in September 2020\.
|
Yn gynharach eleni, cytunais i gyllido estyniad 18 mis i’r prosiect Mesur y Mynydd a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Mae’r prosiect yn rhan o ymrwymiad Llywodraeth Cymru i werthuso perfformiad Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014\. Lluniwyd adroddiad gan y prosiect Mesur y Mynydd a oedd yn edrych ar brofiad unigolion o ofal cymdeithasol yng Nghymru.
Heddiw rwy’n cyhoeddi ymateb Llywodraeth Cymru i’r argymhellion hynny. Mae’r adroddiad yn hollbwysig i’r sector cyfan ac mae’n tynnu sylw at amryw o feysydd pwysig lle mae’r sector yn gweithio’n dda yn ogystal â meysydd lle y mae angen gwella. Hoffwn i weld y sector cyfan yn perchenogi’r argymhellion hyn a gweithredu arnynt. O ganlyniad, wrth i’r newidiadau y mae’r Ddeddf yn galw amdanynt barhau i gael eu hymwreiddio, bydd y canfyddiadau’r adroddiad yn llywio’r gwelliannau.
Mae prosiectau fel Mesur y Mynydd yn anhepgor er mwyn inni gael clywed llais y rheini sy’n ganolog i’r Ddeddf. Rhaid i’r momentwm cadarnhaol a grëwyd gan y prosiect hwn barhau ac felly rwyf wedi cytuno i gyllido Mesur y Mynydd am 18 mis arall. Bydd cam nesaf y prosiect yn rhoi gwell dealltwriaeth inni ar gyfer helpu i arwain y sector tuag at wneud gwelliannau. Yn hanfodol, bydd y prosiect yn datblygu’r gwaith rhagorol a gafodd ei wneud yn 2018/19 ymhellach a bydd yn ymchwilio’n ddyfnach i’r bylchau a gafodd eu nodi yng ngham un. Edrychaf ymlaen at dderbyn argymhellion cam dau pan fyddant yn cael eu cyhoeddi ym mis Medi 2020\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
This Statement provides an update on Welsh Government measures for improving road safety for motorcyclists in Wales.
Motorcyclists are amongst the most at\-risk groups of road users in Wales. Their likelihood of being involved in a serious collision is disproportionate; in 2011 they made up 1% of road traffic, but 37% of those killed or seriously injured in a vehicle. We have not seen a significant reduction in casualty numbers amongst motorcyclists over the last decade, in contrast to the reductions amongst other groups of road users. This is not something that I consider acceptable.
Mid\-Wales does have a disproportionate number of motorcyclist road casualties. Statistical analysis has shown that these tend to be male riders on powerful bikes, during the drier months of the year. We will continue to work with Dyfed Powys Police and other partners through Operation ‘Darwin’ which targets these riders to educate them about the importance of safety and, where appropriate, enforce the law.
I have provided local authorities with £6m of road safety funding in 2013/14, some of which will be used to specifically target motorcyclists. This includes advanced rider training courses, practical safety advice, targeted publicity and engineering schemes.
I will also soon publish our Road Safety Framework. The consultation document highlighted the vulnerability of motorcyclists, included a specific target for casualty reduction amongst this group and placed an onus on partners to actively engage with riders. My officials are finalising the analysis of the consultation responses and I will determine the way forward once this is completed.
|
Mae’r Datganiad hwn yn cyflwyno’r newyddion diweddaraf ynghylch mesurau Llywodraeth Cymru ar gyfer sicrhau bod beicwyr modur yn fwy diogel ar ein ffyrdd yng Nghymru.
Mae beicwyr modur ymysg y grwpiau sy’n wynebu’r perygl mwyaf ar y ffyrdd yng Nghymru. Nid yw’r data ynghylch pa mor debygol ydynt o fod mewn gwrthdrawiad difrifol yn gymesur; yn 2011 roeddent yn cynrychioli 1% o wrthdrawiadau traffig ffordd ond 37% o’r rhai a gafodd eu lladd neu eu hanafu’n ddifrifol mewn cerbyd. Nid yw nifer y beicwyr modur sydd wedi’u hanafu'n ddifrifol neu eu lladd mewn damweiniau ffyrdd wedi lleihau’n sylweddol yn ystod y degawd diwethaf, o’i gymharu â grwpiau eraill o ddefnyddwyr y ffyrdd. Nid wyf yn credu bod hyn yn dderbyniol.
Mae nifer anghymesur o feicwyr modur yn cael eu lladd neu eu hanafu’n ddifrifol ar ffyrdd Canolbarth Cymru. Mae dadansoddiadau ystadegol wedi dangos mai beicwyr gwrywaidd ar feiciau pwerus yw nifer uchel y rhain, ac mae’r damweiniau yn dueddol o ddigwydd yn ystod misoedd mwyaf sych y flwyddyn. Byddwn yn parhau i gydweithio â Heddlu Dyfed Powys ac â phartneriaid eraill drwy Ymgyrch ‘Darwin’ sy’n targedu’r gyrwyr modur hyn ac yn eu haddysgu ynghylch pwysigrwydd diogelwch a lle y bo’n bosibl orfodi’r gyfraith.
Rwyf wedi darparu £6 miliwn i awdurdodau lleol yn 2013/14 ar gyfer gwaith ym maes diogelwch ar y ffyrdd. Bwriedir defnyddio cyfran o’r arian hwn ar gyfer targedu beicwyr modur. Bydd y gwaith hwn yn cynnwys cyrsiau gyrru beiciau modur ar lefel uwch, cyngor ymarferol ar ddiogelwch, cyhoeddusrwydd penodol a chynlluniau peirianneg.
Byddaf hefyd yn cyhoeddi ein Fframwaith Diogelwch ar y Ffyrdd yn fuan. Pwysleisiodd y ddogfen ymgynghori ba mor agored i niwed yw beicwyr modur, ac roedd yn cynnwys targed penodol ar gyfer lleihau nifer y beicwyr modur a gaiff eu lladd neu eu hanafu’n ddifrifol mewn damweiniau ffyrdd. Nodwyd hefyd fod disgwyl i bartneriaid fynd ati i geisio trafod y mater â beicwyr modur. Mae fy swyddogion wrthi’n cwblhau’r gwaith o ddadansoddi’r ymatebion i’r ymgynghoriad. Byddaf yn nodi’r ffordd ymlaen ar ôl i’r gwaith hwn ddod i ben.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Yr wythnos ddiwethaf roeddwn ar ymweliad â Catalonia a Gwlad y Basg, i rannu profiadau, dysgu mwy o lwyddiant eu mentrau clystyru arloesol ac edrych am ragor o gyfleoedd i gydweithio.
Yn ddiweddar, mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi i sefydlu Clystyrau Bwyd penodol, sy'n cynnwys sectorau pwysig megis diod, bwyd môr, maetheg, bwyd da ac allforion. Mae'r Clystyrau Bwyd newydd hyn eisoes yn trafod gyda dros 450 o fusnesau, gan annog cydweithio a gweithio ar y cyd, darparu dull pwerus ar gyfer ysgogi twf ac agor cyfleoedd newydd yn y farchnad ar draws ein diwydiant bwyd a diod 'sylfaenol'.
Ochr yn ochr â chynrychiolwyr Clystyrau Bwyd Cymru, cefais gyfarfod ag ACCIÓ, Asiantaeth Cystadleurwydd Catalonia; Rhwydwaith TCI, sy'n cefnogi datblygu economaidd yn seiliedig ar glystyrau; IRTA, Canolfan Technoleg Bwyd Catalonia; SPRI, Asiantaeth Datblygu Busnes Gwlad y Basg; Orkestra, Sefydliad Cystadleurwydd Gwlad y Basg; a Chlwstwr Bwyd Gwlad y Basg. Rhoddodd y cyfarfodydd gipolwg gwerthfawr i Glysytrau Bwyd Cymru ar bolisi clystyrau Catalonia a Gwlad y Basg (sy'n cael eu cydnabod fel un o'r hynaf yn y byd), fydd yn cefnogi datblygiad Clystyrau Bwyd Cymru yn y dyfodol i gefnogi mwy o fasnach a chystadleurwydd.
Yn ystod yr ymweliad â Gwlad y Basg, cefais gyfarfod â Dirprwy Weinidog Amaethyddiaeth, Pysgodfeydd a Bwyd Gwlad y Basg, i drafod datblygu rhwydwaith newydd ar gyfer yr UE o 'ranbarthau bwyd amlwg' \- y rhwydwaith REGAL. Mae'r rhwydwaith, sy'n cynnwys Cymru a Gwlad y Basg, yn canolbwyntio ar ddatblygu diwylliant bwyd a chefnogi entrepreneuriaeth ac arloesedd. Roedd y cyfarfod hwn hefyd yn rhan o broses gyfnewid barhaus rhwng Cymru a Gwlad y Basg wrth inni barhau i gryfhau'r cysylltiadau rhwng y ddwy wlad.
Ar y cyfan, roedd yr ymweliad yn cynnig cipolwg ymarferol i lywio datblygiad y diwydiant bwyd a diod yng Nghymru yn y dyfodol, roedd hefyd yn gwneud mwy i godi proffil Cymru yn y marchnadoedd pwysig hyn, ac yn dangos ein hymrwymiad cadarn i barhau i gydweithio'n agos â'n partneriaid yn Ewrop mewn meysydd o ddiddordeb cyffredin, a thrwy hynny gefnogi'n hymdrechion i sicrhau diwydiant cadarn sy'n ffynnu yng Nghymru wedi inni ymadael â'r UE.
|
Last week I visited Catalonia and the Basque Country, to share experiences, learn from the success of their pioneering clustering initiatives and explore future collaborative opportunities.
In recent years, the Welsh Government has invested in the establishment of dedicated Food Clusters, covering important sectors such as drinks, seafood, nutrition, fine food and exports. These fledgling Food Clusters are already engaging with over 450 businesses, encouraging collaboration and joint working, providing a powerful engine for driving growth and opening up new market opportunities across our ‘foundation’ food and drinks industry.
Alongside representatives from the Welsh Food Clusters, I met with ACCIÓ, the Catalan Agency for Competitiveness; TCI Network, which supports the development of cluster\-based economic development; IRTA, the Catalonia Food Technology Centre; SPRI, the Basque Business Development Agency; Orkestra, the Basque Institute of Competitiveness; and the Basque Country Food Cluster. The meetings provided the Welsh Food Clusters with a valuable insight into the Catalan and Basque cluster policy (recognised as one of the oldest of its kind in the world), which will support the future development of our Welsh Food Clusters to support increased trade and competitiveness.
During the visit to the Basque Country, I met with the Basque Deputy Minister for Agriculture, Fisheries and Food, to discuss the development of a new EU network of ‘renowned food regions’ – the REGAL network. The network, which includes Wales and the Basque Country, is focused on developing food culture and supporting entrepreneurship and innovation. This meeting was also part of an ongoing exchange of Ministerial visits between Wales and the Basque Country as we continue to strengthen collaborative links between the two.
Overall, the visit provided practical insight to inform the future development of our support for the Welsh food and drinks industry, further raised Wales’ profile in these key markets, and demonstrated our firm commitment to continue to work closely with our European partners in areas of common interest, thereby supporting our efforts to secure a resilient and thriving industry in Wales after leaving the EU.
|
Translate the text from English to Welsh. |
During the visit, the Cabinet Secretary will meet representatives from the Marina, the Harbour Authority and NRW to hear about the clean up operation underway.
Over 80 vessels were damaged and booms have been put in place to contain the diesel and debris to the perimeter of the dock.
Speaking ahead of the visit, Cabinet Secretary said:
> “The images of the damage to Holyhead Marina were shocking and my thoughts are with all the businesses and individuals affected. That is why I wanted to visit the site today to see first hand the damage caused and the impact on the local community and environment.
>
> “The Marina, supported by the Harbour Authority and NRW, is working hard to assess the damage caused by the storms and undertake the clean up operation and I am being kept updated on the situation.
>
> “The damage has undoubtedly caused distress and has financial implications. We would encourage those affected, if they have not already done so, to get in touch with their insurers.”
|
Yn ystod yr ymweliad, bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn cyfarfod â chynrychiolwyr o’r Marina, Awdurdod yr Harbwr a Chyfoeth Naturiol Cymru i glywed sut y mae’r gwaith adfer yn mynd rhagddo.
Cafodd dros 80 o longau a chychod eu difrodi ac mae trawstiau wedi’u gosod i sicrhau nad yw diesel a gweddillion yn gallu cael eu golchi i’r môr o’r harbwr.
Gan siarad cyn yr ymweliad, dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet:
> "Roedd gweld y difrod ym Marina Caergybi’n dorcalonnus a dw i’n cydymdeimlo’n ddiffuant â’r holl unigolion a busnesau a ddioddefodd. Dyna pam yr oeddwn am ymweld â’r Marina heddiw, i weld drosof fi fy hunan y difrod a achoswyd a’r effaith ar y gymuned a’r amgylchedd lleol.
>
> “Mae’r Marina, â chefnogaeth Awdurdod yr Harbwr a Chyfoeth Naturiol Cymru, yn gweithio’n galed i asesu’r difrod a achoswyd gan y stormydd a bwrw ati i adfer yr harbwr a dw i’n cael gwybod am y sefyllfa yn rheolaidd.
>
> “Yn sicr, mae’r difrod wedi achosi trallod, ac mae hefyd oblygiadau ariannol. Dw i’n annog unrhyw un yr effeithiwyd arno i gysylltu â’i yswiriwr os nad yw eisoes wedi gwneud hynny.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Yn dilyn fy Natganiad Ysgrifenedig diwethaf ym mis Chwefror 2020, roeddwn i am roi’r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau am gynnydd y prosiect hwn.
Mae llawer o’r gwaith adeiladu bellach wedi cael ei gwblhau, a’r gwaith sydd ar ôl i’w gwblhau yn gymharol fach. Rhoddwyd newid mawr i’r ffordd mae traffig yn cael ei reoli ar waith ym mis Awst 2020, gan symud yr holl draffig i fyny i'r ffordd uwch newydd ym mhen gorllewinol y cynllun, gan alluogi gwaith i ddechrau ar ailadeiladu ffordd bresennol yr A465 islaw. Ar 7 Rhagfyr 2020 ailagorwyd y ffordd ymuno tua'r gorllewin ym Mryn\-mawr, a oedd wedi bod ar gau ers mis Awst 2020, gan adfer mynediad uniongyrchol ar hyd yr A465 ar gyfer traffig sy'n mynd tua'r gorllewin.
Fel y mae gyda bron pob agwedd ar fywyd, mae COVID wedi effeithio ar y rhaglen. Er hynny, mae tîm y prosiect wedi gweithio’n arbennig o galed i reoli'r safle er mwyn sicrhau diogelwch a lles eu staff, a'r cyhoedd yn ehangach, ac mae unrhyw oedi wedi bod yn gyfyngedig. Bellach y dyddiad cwblhau disgwyliedig yw hydref 2021, er bod hyn yn parhau i ddibynnu ar unrhyw oedi a achosir gan COVID yn y dyfodol.
Mae'r cynnydd mewn costau ac oediadau i’r rhaglen sy'n gysylltiedig â chwblhau’r cynllun wedi cael eu dogfennu'n dda, gan gynnwys adroddiad interim gan yr Archwilydd Cyffredinol a sesiwn ym mis Medi 2020 o flaen y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus. Bu anghydfod cytundebol rhwng Llywodraeth Cymru a Costain ers 2018 ynghylch pwy ddylai dalu cost y cynnydd hwn. Gallaf gadarnhau bod Llywodraeth Cymru bellach wedi setlo ei dadl gyda Costain. Er y bydd manylion y setliad yn parhau i fod yn gyfrinachol, at ei gilydd mae’r broses o ddatrys yr anghydfod wedi cefnogi dehongliad Llywodraeth Cymru o delerau'r contract.
Mae'r setliad terfynol gyda Costain yn caniatáu i'r tîm sicrhau eu bod yn canolbwyntio'n gyfan gwbl ar orffen y gwaith adeiladu yn y ffordd fwyaf effeithlon posibl. Mae’r amserlen ar gyfer gwneud rhagor o daliadau i Costain yn gysylltiedig â Costain yn cyrraedd cerrig milltir a nodir yn y rhaglen.
Rwy'n parhau i fod yn ddiolchgar am amynedd defnyddwyr y ffordd a'r rhai sy'n byw ac yn gweithio yn yr ardal wrth inni gwblhau'r gwaith adeiladu terfynol. Gobeithio y bydd y datganiad hwn yn rhoi sicrwydd i bawb ein bod yn gweithio i orffen y cynllun hwn cyn gynted ag y bo modd.
Wrth i'r broses o ddatrys yr anghydfod fynd rhagddi, mae Costain wedi gwneud dau ddatganiad rheoleiddiol, un ar ddiwedd 2019 ac un arall ym mis Medi 2020, i ddiweddaru’r marchnadoedd ac addasu lefel y refeniw yr oeddent yn disgwyl ei dderbyn o'r contract hwn. Deallaf fod Costain yn bwriadu rhoi diweddariad masnachu arall i gadarnhau bod yr anghydfod wedi cael ei ddatrys
Yn fy natganiad ym mis Chwefror, nodais fod fy swyddogion, ynghyd ag aelodau etholedig lleol, yn gofyn am gysyniadau ar gyfer prosiectau etifeddol posibl ar gyfer cymunedau lleol ar hyd y llwybr. Mae swyddogion wedi cwblhau'r rhestr o gysyniadau ac maent yn gweithio gyda rhanddeiliaid lleol i ddatblygu a chyflawni Prosiectau Etifeddol ystyrlon a chyraeddadwy ar yr A465, naill ai ochr yn ochr â'r gwaith adeiladu sy'n weddill neu pan fydd y gwaith adeiladu wedi'i gwblhau.
Bydd yr Aelodau hefyd yn gwybod i’r contract i gyflawni dau gam olaf y prosiect i ddeuoli'r A465 rhwng Dowlais a Hirwaun (Adrannau 5 a 6\) gael ei ddyfarnu i gonsortiwm Future Valleys ym mis Hydref. Disgwylir i'r gwaith adeiladu ddechrau yng ngwanwyn 2021 a chael ei gwblhau erbyn canol 2025\.
Fel yr wyf wedi dweud o'r blaen, mae adrannau 5 a 6 yn cael eu cyflawni drwy’r Model Buddsoddi Cydfuddiannol, sef contract pwrpasol sy'n sylfaenol wahanol i'r hyn sy'n cael ei ddefnyddio ar hyn o bryd ar gyfer Rhan 2\. O dan y model hwn, ni fydd Llywodraeth Cymru yn talu am y gwasanaeth hwn nes ei fod yn weithredol. Y darparwr gwasanaeth sy’n ysgwyddo’r rhan fwyaf o’r risgiau sy’n gysylltiedig â’r cynllun hwn, gyda chosbau yn cael eu rhoi os na fodlonir gofynion gweithredol llym. Bydd hyn yn sicrhau nad yw Llywodraeth Cymru yn agored i'r cynnydd mewn costau ac oedi i’r rhaglen a welwyd yn ystod Rhan 2\.
Bydd y gwaith o adeiladu rhannau 5 a 6 yn cwblhau'r broses o ddeuoli'r A465 ac yn darparu ffordd ddeuol di\-dor o Ganolbarth Lloegr a'r M4, gan gynnwys Ardal Fenter Glynebwy. Ynghyd ag agor Rhan 2, bydd cyflawni'r cynlluniau hyn yn sicrhau bod yr amrediad llawn o fanteision yn cael eu gwireddu, ac yn sicrhau bod cymdeithas ac economi ardal Blaenau'r Cymoedd yn cael eu trawsnewid mewn modd gwirioneddol. Mae hyn yn arbennig o bwysig wrth i'r rhanbarth hwn, a brofodd effeithiau mor drwm, adfer o effeithiau COVID.
|
Further to my last Written Statement in February 2020, I wanted to update members on progress with this project.
Construction is now substantially complete with the scope of work remaining relatively limited. A major traffic management switch was implemented in August 2020 which moved all traffic up onto the new elevated road at the western end of the scheme enabling work to start on the rebuilding the existing A465 road below. On the 7th December 2020 we re\-opened the westbound on\-slip road at Brynmawr which had been closed since August 2020 reinstating direct access along the A465 for traffic heading westbound.
As with almost every facet of life, COVID has had an impact on the programme although the project team has been exceptional in their management of the site to ensure the safety and well\-being of their staff and the wider public and that any delay has been limited. The anticipated completion date is now autumn 2021 although this remains dependent on any future delays caused by COVID.
The cost increases and programme delays associated with the construction of the scheme have been well\-documented including an interim report by the Auditor General and a session in September 2020 in front of the Public Accounts Committee. Welsh Government has been in a contractual dispute with Costain since 2018 about who should bear the cost of these increases. I can confirm that Welsh Government has now settled its dispute with Costain. While the details of the settlement will remain confidential the dispute process has been largely supportive of Welsh Government’s interpretation of the contract terms.
The final settlement with Costain allows the team to ensure their entire focus is on finishing the construction in the most efficient way possible. The timing of further payments to Costain is linked to them achieving identified programme milestones.
I remain grateful for the patience of road users and those living and working in the area while we complete the final construction works. I hope that this statement re\-assures everyone that we are working to finish this scheme as soon as possible.
As the dispute resolution process has progressed Costain have made two regulatory statements, at the end of 2019 and again in September 2020, to update markets and adjust the level of revenue they expected to achieve from this contract. I understand that Costain plans to provide a further trading update to confirm settlement of the dispute.
In my February statement, I noted that my officials, along with local elected members, were requesting concepts of potential legacy projects for local communities along the route. Officials have finalised the list of concepts and are working with local stakeholders to develop and deliver meaningful and achievable Legacy Projects on the A465, either alongside the remaining construction or once construction is finished.
Members will also be aware that the contract to deliver the last two stages of the A465 Dualling between Dowlais and Hirwaun (Sections 5 \& 6\) was awarded to the Future Valleys consortium in October. Construction is due to start in spring 2021 and be completed by mid\-2025\.
As I have mentioned previously, sections 5 \& 6 are being delivered by the Mutual Investment Model (MIM) which is a bespoke contract that is fundamentally different to that currently being used on Section 2\. Under MIM, Welsh Government will not pay for this service until it is operational. The risks on this scheme sit largely with the appointed service provider with penalties if stringent operational requirements aren’t met. This will ensure Welsh Government is not exposed to the cost increases and programme delays experienced on Section 2\.
Construction of Sections 5 \& 6 will complete the dualling of the A465 and provide the continuous dual carriageway from the English Midlands and the M4, including the Ebbw Vale Enterprise Zone. When combined with the opening of Section 2, delivery of these schemes will ensure the full range of benefits are realised and deliver real social and economic transformational change to the Heads of the Valleys area. This is particularly important as the region which has been hard\-hit recovers from the impacts of COVID.
|
Translate the text from English to Welsh. |
In their message, they say:
> As the festive period fast approaches, please think carefully about what you ‘should do’ rather than what you ‘can do’.
>
>
> Coronavirus is spreading faster and wider in Wales than at any other point in this pandemic. Our public services are under intense pressure as they work around the clock to care for and keep people safe.
>
>
> Frontline workers are putting our health and care first, every day but as the virus continues to spread, so too does the strain on our NHS. We must do everything we can to protect our NHS and save lives.
>
>
> The virus is also having a major impact on our emergency services.
>
>
> Over the coming days and weeks, we need to make sure they are there for those who really need them – for real emergencies.
>
>
> Thank you so much to all of you who continue to follow the rules.
>
>
> Sadly, as coronavirus cases grow even higher, and coupled with the additional threat that a new, variant strain of the virus can be passed on more easily, our chances of catching and spreading this awful virus also increases.
>
>
> To keep yourself and your loved ones safe this Christmas, please avoid mixing wherever possible.
>
>
> For most people the virus will cause a mild illness but there are many – our parents and grandparents – who are at risk of serious illness or death if they catch it.
>
>
> Too many families have already lost loved ones to this terrible virus – if we don’t act now, even more deaths will follow.
>
>
> Our actions and decisions over the festive period, and in the coming weeks and months, will shape Wales for years to come.
>
>
> Please, let’s all think carefully before we act and protect our public and emergency services so they’re there for when we really need them.
|
Yn eu neges, maen nhw'n dweud:
> A ninnau ar drothwy’r Nadolig, gofynnwn i chi feddwl yn ofalus am yr hyn y ‘dylech’ ei wneud, yn hytrach na’r hyn y ‘cewch’ ei wneud.
>
>
> Mae’r coronaferiws yn carlamu trwy Gymru yn gyflymach nac ar unrhyw adeg arall yn y pandemig.
>
>
> Mae ein gwasanaethau cyhoeddus dan bwysau anferthol. Maen nhw’n gweithio ddydd a nos i ofalu am bobl a’u diogelu.
>
>
> Mae’r gweithwyr rheng flaen yn rhoi ein hiechyd a’n gofal ni gyntaf, yn ddyddiol.
>
>
> Ond wrth i’r feirws barhau i ledaenu, tyfu hefyd mae’r pwysau ar ein Gwasanaeth Iechyd.
>
>
> Rhaid inni wneud popeth yn ein gallu i amddiffyn y GIG ac achub bywydau.
>
>
> Mae’r feirws yn cael effaith fawr ar ein gwasanaethau argyfwng hefyd.
>
>
> Dros yr wythnosau nesaf, mae angen inni sicrhau eu bod nhw yno i ni pan fo gwir angen, a gwir argyfwng.
>
>
> Diolch o galon i bob un ohonoch sy’n dal ati i ddilyn y rheolau.
>
>
> Yn anffodus, wrth i nifer yr achosion coronafeirws godi’n uwch eto, a bygythiad ychwanegol yr amrywiolyn newydd yn ei gwneud yn haws i’r feirws drosglwyddo i eraill, mae mwy fyth o debygrwydd y byddwn ni’n dal y feirws ofnadwy hwn a’i basio i eraill.
>
>
> I gadw eich hun a’ch hanwyliaid yn ddiogel y Nadolig hwn, ddylech chi ddim cymysgu â phobl eraill.
>
>
> I’r rhan fwyaf o bobl bydd y feirws yn achosi salwch ysgafn, ond mae llawer – ein rhieni, ein neiniau a’n teidiau – a allai fynd yn ddifrifol wael, neu farw.
>
>
> Mae gormod o deuluoedd wedi colli pobl i’r feirws erchyll hwn. Ac os na weithredwn ni nawr, bydd rhagor yn marw.
>
>
> Bydd ein gweithredoedd ni dros y Nadolig ac yn yr wythnosau a misoedd nesaf yn effeithio ar Gymru am flynyddoedd.
>
>
> Dyma erfyn ar bawb i feddwl yn ofalus cyn gweithredu, i ddiogelu ein gwasanaethau brys a’n cyrff cyhoeddus fel eu bod nhw yno i ni pan fo gwir angen.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Welsh Government Cabinet Secretary for Finance Mark Drakeford, Scottish Government Finance Secretary Derek Mackay, and Northern Ireland Minister of Finance Máirtín Ó Muilleoir MLA met in Cardiff.
The Finance Ministers agreed to continue to work together on important financial issues of common interest, in particular against further cuts that might be pursued post referendum by the UK Government and to seek firm commitments on continued EU related funding streams.
Mr Drakeford said:
> “The referendum result has raised a number of uncertainties common across all our devolved administrations. It is clear that it will have an impact on the UK’s fiscal position and this will inevitably impact on our devolved budgets.
>
> “Today’s meeting gave us an opportunity to come together to share our concerns and to explore how we can speak with one voice in our talks with Westminster. That is why we have written to the Chancellor requesting a meeting to raise our collective concerns and to seek assurances for our people, communities and businesses.
> “Wales is a net beneficiary from the European Union with the millions of pounds we receive helping people into work and training, supporting businesses and regenerating communities. The UK Government must now guarantee that Wales will not lose a penny of this crucial funding as a result of leaving the EU.”
Mr Mackay said:
> “I firmly believe that membership of the European Union is in the best interests of Scotland, which is why the Scottish Government is absolutely committed to pursuing all possible avenues to maintain our place in the EU, in line with the way people in Scotland voted.
>
> “We remain unclear on the likely impact of Brexit on UK Government finances, and we are already seeing the UK Government suggest changes to future spending plans as well as considerable concern over the economy and investment levels.
>
> “The devolved administrations need urgent answers from the UK Government on the impact that the Brexit vote could have on future budgets, and that is why it is crucial that we meet with Mr Osborne imminently.
>
> “I have already expressed concerns about the impact this will have on this year’s Scottish budget process, and given this uncertainty, there is a strong case for publishing a one year rather than a three year budget this year.”
Finance Minister, Máirtín Ó Muilleoir said:
> “It is vital that the interests of the people across the devolved administrations are protected and that we work together on areas of common interest. Together we are seeking assurances from the Westminster Government around budgets and that the levels of current significant EU investment will be sustained.
>
> “Obviously the potential economic impact on the border region, which has greatly benefitted from European funding is of particular concern.
>
> “Across these islands, we all share a desire to provide clarity amidst the uncertainty that the EU Referendum has created. As devolved finance ministers we have agreed to act resolutely to protect the interests of all our people especially against further austerity policies that might be pursued as a result of the referendum.
|
Cafodd Mark Drakeford, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid Llywodraeth Cymru a Derek Mackay, Ysgrifennydd dros Gyllid Llywodraeth yr Alban a Máirtín Ó Muilleoir MLA, Gweinidog Cyllid Gogledd Iwerddon, gyfarfod yng Nghaerdydd.
Cytunodd y Gweinidogion Cyllid i barhau i weithio gyda’i gilydd ar faterion ariannol pwysig sydd o ddiddordeb i bob un ohonynt, ac yn arbennig yn erbyn toriadau pellach y gallai Llywodraeth y Deyrnas Unedig eu hystyried yn dilyn y refferendwm. Mae’r Gweinidogion hefyd eisiau i Lywodraeth y Deyrnas Unedig roi addewid cadarn y bydd y ffrydiau cyllid sy’n gysylltiedig â’r Undeb Ewropeaidd yn parhau.
Dywedodd Mr Drakeford:
> “Yn dilyn canlyniad y refferendwm, mae rhywfaint o ansicrwydd wedi codi sy’n berthnasol i Gymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon. Mae’n amlwg y bydd yn cael effaith ar sefyllfa gyllidol y Deyrnas Unedig ac, o ganlyniad, bydd ein cyllidebau ninnau hefyd yn cael eu heffeithio.
> “Cawson ni gyfle yn y cyfarfod heddiw i ddod at ein gilydd i rannu ein pryderon ac i feddwl sut allwn ni siarad fel un yn y trafodaethau â San Steffan. Dyna pam rydyn ni wedi ysgrifennu at y Canghellor yn gofyn iddo am gyfarfod i drafod ein pryderon ni i gyd ac i ofyn hefyd am sicrwydd i’n pobl, ein cymunedau a’n busnesau.
> “Gyda’r miliynau o bunnoedd rydyn ni’n eu cael i helpu pobl i gael gwaith a hyfforddiant, ac i gefnogi busnesau ac adfywio cymunedau, mae Cymru yn fuddiolwr net o’r Undeb Ewropeaidd. Rhaid i Lywodraeth y Deyrnas Unedig roi sicrwydd nawr na fydd Cymru yn colli ceiniog o’r arian hanfodol hwn o ganlyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd.”
Dywedodd Mr Mackay:
> “Rydw i’n credu’n bendant mai bod yn aelod o’r Undeb Ewropeaidd sydd orau i’r Alban. Dyn pam mae Llywodraeth yr Alban yn benderfynol o fynd ar drywydd pob opsiwn posibl i gadw ein lle yn yr Undeb Ewropeaidd, i adlewyrchu’r ffordd y gwnaeth pobl yr Alban bleidleisio.
> “Dydyn ni dal ddim yn gwybod beth yn union fydd canlyniad Brexit ar sefyllfa ariannol Llywodraeth y Deyrnas Unedig. Rydyn ni’n gweld yn barod fod y Llywodraeth honno yn awgrymu newid cynlluniau gwariant yn y dyfodol, ac mae yna hefyd bryderon mawr am yr economi a lefelau buddsoddi.
> “Mae angen i Lywodraeth y Deryrnas Unedig roi atebion ar frys i’r Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon; atebion am yr effaith y gallai’r bleidlais o blaid Brexit ei chael ar gyllidebau’r dyfodol. Dyna pam mae’n hanfodol ein bod ni’n cwrdd â Mr Osborne cyn gynted â phosibl.
> “Rydw i hefyd wedi mynegi pryderon yn barod am yr effaith y bydd hyn yn ei chael ar broses gyllideb yr Alban eleni. O ystyried yr ansicrwydd hwn, mae yna achos cadarn o blaid cyhoeddi cyllideb un flwyddyn yn hytrach nag un dair blynedd eleni.”
Dywedodd Máirtín Ó Muilleoir, Gweinidog Cyllid Gogledd Iwerddon:
> “Mae’n hanfodol ein bod ni’n gweithio er budd y bobl ar draws Gogledd Iwerddon, Cymru a’r Alban a gweithio gyda’n gilydd ar faterion sydd o ddiddordeb i ni i gyd. Gyda’n gilydd, rydyn ni’n chwilio am sicrwydd gan Lywodraeth San Steffan ynghylch cyllidebau a bod y lefelau sylweddol o fuddsoddiad yr Undeb Ewropeaidd rydyn ni’n elwa arnyn nhw nawr yn mynd i barhau.
>
> “Mae’r effaith economaidd bosibl ar ardal y ffin, sydd wedi cael llawer o arian Ewropeaidd, yn fater sy’n amlwg yn achosi tipyn o bryder.\
>
> “Rydyn ni i gyd, ar draws yr ynysoedd hyn, am gynnig sefydlogrwydd yn wyneb yr ansicrwydd sydd wedi’i greu gan Refferendwm yr UE. Fel Gweinidogion Cyllid y gweinyddiaethau datganoledig, rydyn ni wedi cytuno i weithredu’n gadarn i ddiogelu buddiannau ein pobl, yn arbennig yn erbyn polisïau ariannol anodd pellach y gallai Llywodraeth y Deyrnas Unedig eu cyflwyno o ganlyniad i’r refferendwm.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Fis Tachwedd 2011, cyhoeddais fy mod o’r farn y dylid newid blwyddyn yr etholiad cyffredin i ethol cynghorwyr i Gyngor Sir Ynys Môn, gan ei gynnal flwyddyn yn ddiweddarach ym mis Mai 2013 yn hytrach na mis Mai 2012\. Cyhoeddais hynny yn sgil adroddiad Archwilydd Cyffredinol Cymru a gyhoeddwyd ar 16 Mawrth 2011\. Roedd hwn yn argymell rhaglen o adnewyddu democrataidd ar gyfer y Cyngor, gan gynnwys adolygiad o’i drefniadau etholiadol gan y Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol i Gymru, ac y dylai unrhyw newidiadau gael eu cyflwyno cyn yr etholiadau llywodraeth leol nesaf. Yn ei adroddiad, aeth yr Archwilydd Cyffredinol yn ei flaen i argymell, pe na bai hi’n bosibl gweithredu’r newidiadau i’r trefniadau etholiadol yn sgil adolygiad y Comisiwn Ffiniau cyn etholiadau 2012, y dylid ystyried defnyddio’r pŵer o dan adran 87 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 i ohirio’r etholiad tan fis Mai 2013\.
Fe ymgynghorais â llywodraeth leol, y pleidiau gwleidyddol, ynghyd â chyrff a mudiadau eraill sydd â diddordeb, ar y cynnig hwn. Rwyf wedi ystyried y mater hwn a’r sylwadau a gyflwynwyd erbyn hyn, ac wedi penderfynu gweithredu fy mhwerau o dan adran 87 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 i newid y flwyddyn pan gynhelir yr etholiad cyffredin ar gyfer cynghorwyr sir a chynghorwyr tref a chymuned ar Ynys Môn, o fis Mai 2012 i fis Mai 2013\.
Bydd fy mhenderfyniad yn golygu y gall y Comisiwn Ffiniau gwblhau ei adolygiad o’r trefniadau etholiadol ar gyfer Sir Ynys Môn, y gellir ystyried y cynigion, ac y gellir cyflwyno unrhyw newidiadau i nifer y cynghorwyr a’u dosbarthiad pe bawn i’n penderfynu gwneud hynny. Bydd hefyd yn cynnig sefydlogrwydd wrth i’r Cyngor symud i gyfeiriad adferiad ehangach o’r problemau a amlinellodd yr Archwilydd Cyffredinol.
Bydd y Comisiynwyr a benodwyd gennyf i redeg y cyngor fis Mawrth diwethaf yn parhau yn eu lle hyd nes y byddaf yn fodlon bod y Cyngor yn gallu rhedeg ei faterion ei hun mewn modd cynaliadwy. Ni fydd hynny’n dibynnu ar amseriad yr etholiadau. Rwy’n monitro’r cynnydd y mae’r Cyngor yn ei wneud o dan arweiniad y Comisiynwyr yn ofalus, a byddaf yn gwneud datganiad pellach i’r Cynulliad yn y man.
Rwyf wedi penderfynu ar y mater hwn mor gynnar â phosibl er mwyn rhoi digon o rybudd i’r rhai sy’n gysylltiedig â’r broses etholiadol.
Caiff Gorchymyn ei baratoi yn awr er mwyn gweithredu fy mhenderfyniad.
|
In November 2011 I announced that I was minded to change the year in which the ordinary election of councillors in the County of the Isle of Anglesey would be held by one year from May 2012 to May 2013\. I did this in the light of the report by the Auditor General for Wales of 16 March 2011\. This recommended a programme of democratic renewal of the Council, including a review of their electoral arrangements by the Local Government Boundary Commission for Wales and that any changes should be implemented ahead of the next local government elections. In his report the Auditor General went on to recommend that should it not be possible to implement changes to electoral arrangements resultant from the Boundary Commission’s review ahead of the 2012 elections, consideration should be given to using the power under section 87 of the Local Government Act 2000 to delay the elections to May 2013\.
I consulted with local government, political parties and other interested parties on this proposal. I have now considered the matter and comments made and have decided to exercise my powers under section 87 of the Local Government Act 2000 to change the year in which the ordinary election of county councillors and town and community councillors on the Isle of Anglesey is to be held, from May 2012 to May 2013\.
My decision will enable the Boundary Commission to conclude their review of electoral arrangements in County of Anglesey, for consideration to be given to their proposals and for any changes in councillor numbers and distribution to be brought into effect should I so decide. It will also provide stability while the Council proceeds towards a wider recovery from the problems which the Auditor General described.
The Commissioners I appointed to run the council last March will remain in place until I am satisfied that the Council is able to manage its own affairs in a sustainable way. This will not depend on the timing of elections. I am closely monitoring the progress the Council is making under the Commissioners’ stewardship and will make a further statement to the Assembly in due course.
I have made my decision as early as possible to provide adequate notice to those involved in the electoral process.
An Order will now be prepared to give effect to my decision.
|
Translate the text from English to Welsh. |
There was a request during this week’s Business Statement for a statement from the Welsh Government on the Consolidated Annual Accounts for 2020\-21 insofar as they relate to the Welsh Budget.
On 5th August 2022, I provided the Finance Committee with a written report on the 2020\-21 final outturn for the Welsh Government, set against spending plans approved in the Third Supplementary Budget 2020\-21, in line with my commitment to good practice and transparency.
I have also set out the facts in the Chamber on at least two occasions, and I have done so in Finance Committee scrutiny. However, I am pleased to set out the facts one more time today.
The pandemic and the funding made available for our response made 2020\-21 an extraordinary year. Significant funding was provided to the Welsh Government by the UK Government **very late in the 2020\-21 financial year**. To make the most effective use of this funding and secure best value for the taxpayer, we made decisions to maximise expenditure wherever possible, including bringing forward progress on our capital plans.
As a devolved government, **we operated within the overall DEL budgetary control set by HM Treasury** and should have been allowed a reasonable level of flexibility in respect of the individual revenue and capital controls. **Our decisions to maximise capital expenditure were made having regard for the rules within HM Treasury’s Consolidated Budgeting Guidance that revenue budgets can be switched to capital – a practice we have utilised in the past to manage the financial position.**
Following a protracted exchange with the then Chief Secretary to the Treasury and HM Treasury officials, we were denied the flexibility to switch revenue to capital. This is **despite being given to understand that the revenue and capital imbalance could be managed after the year\-end via an outturn adjustment**. As a result, funding was reclaimed by Treasury due to a completely arbitrary application of the Consolidated Budgeting Guidance which did not fully recognise the arrangements agreed with devolved governments in their respective financial frameworks.
The situation should be seen in the wider UK context – a context which in my view goes some way to explaining Treasury’s approach:
* **The total underspend in 2020\-21 by all UK government departments was £25bn.**
* **The Department for Health and Social Care alone underspent by over 9%, returning £18\.6bn to the Treasury.**
* **Overall, UK departments returned almost 6% of their funding to the Treasury that year.**
* **In Wales, the figure returned represented only 1% of our available resources.**
* **A Barnett share of the funding returned to Treasury by UK departments would have been well in excess of £1bn, rather than the much lower £155m (which would have been nothing had the revenue to capital swich been agreed).**
The Welsh Government has a **long record of being amongst the best UK departments and devolved governments in terms of utilising our budget**. This remained the case in 2020\-21\. Our better management of public money meant that we were able to do more in Wales to support people and businesses through the pandemic – such as providing businesses here with a more generous package of support, and providing free school meals to families throughout the school breaks, for example.
|
Cafwyd cais yn ystod y Datganiad Busnes yr wythnos hon am ddatganiad gan Lywodraeth Cymru ar y Cyfrifon Blynyddol Cyfunol ar gyfer 2020\-21 i'r graddau y maent yn ymwneud â Chyllideb Cymru.
Ar 5 Awst 2022, rhoddais adroddiad ysgrifenedig i'r Pwyllgor Cyllid ar alldro terfynol 2020\-21 ar gyfer Llywodraeth Cymru, wedi’i osod yn erbyn cynlluniau gwariant a gymeradwywyd yn Nhrydedd Gyllideb Atodol 2020\-21, yn unol â'm hymrwymiad i arfer da a thryloywder.
Rwyf hefyd wedi nodi'r ffeithiau yn y Siambr ar o leiaf ddau achlysur, ac rwyf wedi gwneud hynny hefyd yn ystod proses graffu’r Pwyllgor Cyllid. Fodd bynnag, rwy'n hapus i nodi'r ffeithiau unwaith eto heddiw.
Roedd y pandemig a’r cyllid a ddarparwyd ar gyfer ein hymateb yn golygu bod 2020\-21 yn flwyddyn eithriadol. Darparwyd cyllid sylweddol i Lywodraeth Cymru gan Lywodraeth y DU **yn hwyr iawn ym mlwyddyn ariannol 2020\-21**. Er mwyn gwneud y defnydd mwyaf effeithiol o’r cyllid hwn a sicrhau’r gwerth gorau i’r trethdalwr, gwnaethom benderfyniadau i sicrhau’r gwariant mwyaf lle bynnag y bo modd, gan gynnwys bwrw ymlaen yn gynharach â’n cynlluniau cyfalaf.
Fel llywodraeth ddatganoledig, fe wnaethom weithredu **o fewn y rheolaeth gyllidebol gyffredinol a osodwyd gan Drysorlys Ei Fawrhydi ar gyfer y Terfyn Gwariant Adrannol (DEL),** a dylem fod wedi cael lefel resymol o hyblygrwydd o ran y rheolaethau refeniw a chyfalaf unigol. **Cafodd ein penderfyniadau i sicrhau’r gwariant cyfalaf mwyaf eu gwneud gan ystyried y rheolau yng Nghanllawiau Cyllidebu Cyfunol y Trysorlys, sef bod modd newid cyllidebau refeniw yn gyfalaf – arfer yr ydym wedi’i defnyddio yn y gorffennol i reoli’r sefyllfa ariannol.**
Yn dilyn trafodaeth hir gyda Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys ar y pryd, a swyddogion Trysorlys Ei Mawrhydi, gwrthodwyd yr hyblygrwydd inni newid refeniw yn gyfalaf. Mae hyn **er gwaethaf cael ar ddeall y byddai modd i’r anghydbwysedd o ran refeniw a chyfalaf gael ei reoli ar ôl diwedd y flwyddyn drwy addasiad o ran alldro**. O ganlyniad, cafodd cyllid ei hawlio’n ôl gan y Trysorlys oherwydd defnydd cwbl fympwyol o'r Canllawiau Cyllidebu Cyfunol nad oedd yn cydnabod yn llawn y trefniadau y cytunwyd arnynt gyda llywodraethau datganoledig yn eu priod fframweithiau ariannol.
Dylid edrych ar y sefyllfa yng nghyd\-destun ehangach y DU \- cyd\-destun sydd yn fy marn i yn mynd rywfaint o'r ffordd at esbonio dull y Trysorlys o weithio:
* **Cyfanswm y tanwariant yn 2020\-21 gan bob un o adrannau llywodraeth y DU oedd £25bn.**
* **Fe wnaeth yr Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol yn unig danwario dros 9%, gan ddychwelyd £18\.6bn i'r Trysorlys.**
* **Drwyddi draw, dychwelodd adrannau'r DU bron i 6% o'u cyllid i'r Trysorlys y flwyddyn honno.**
* **Yng Nghymru, roedd y ffigur a ddychwelwyd yn cynrychioli 1% yn unig o’r adnoddau sydd gennym ar gael.**
* **Byddai cyfran Barnett o'r cyllid a ddychwelwyd i'r Trysorlys gan adrannau'r DU wedi bod yn ymhell dros £1bn, yn hytrach na'r £155m is o lawer (na fyddai wedi bod yn ddim pe bai'r newid o refeniw i gyfalaf wedi cael ei gytuno)**
Mae gan Lywodraeth Cymru **hanes hir o fod ymysg adrannau gorau'r DU a'r llywodraethau datganoledig o ran defnyddio ein cyllideb**. Roedd hyn yn dal yn wir yn 2020\-21\. Roedd ein gwell rheolaeth o arian cyhoeddus yn golygu ein bod yn gallu gwneud mwy yng Nghymru i gefnogi pobl a busnesau trwy'r pandemig – er enghraifft drwy ddarparu pecyn cefnogaeth mwy hael i fusnesau yma, a darparu prydau ysgol am ddim i deuluoedd trwy gydol gwyliau'r ysgol.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rydym yn ystyried manylion y cyhoeddiadau a wnaed heddiw gan yr Asiantaeth Rheoleiddio Meddyginiaethau a Chynhyrchion Gofal Iechyd (MHRA) a’r Cyd\-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu (JCVI) ond nid ydym yn rhag\-weld oedi i’n rhaglen frechu yng Nghymru.
Mae brechlyn Prifysgol Rhydychen\-AstraZeneca yn ddiogel ac yn effeithiol o hyd ac mae eisoes wedi achub miloedd o fywydau.
Mae Llywodraeth Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru a GIG Cymru yn gweithio gydag asiantaethau eraill i fonitro diogelwch y brechlynnau’n barhaus a byddant yn parhau i gadw llygad gofalus ar y mater hwn. Yng Nghymru, diogelwch pobl a ddaw gyntaf bob amser ac ni fyddwn yn defnyddio brechlynnau ond pan fo hynny’n ddiogel a phan fo’r manteision yn drech na’r risgiau.
Brechlynnau yw’r ffordd orau allan o’r pandemig hwn gan eu bod yn darparu amddiffyniad cryf rhag COVID\-19\. Pan fydd pobl yn cael eu gwahodd, mae’n bwysig eu bod yn dod i gael eu brechu. Hyd yma, mae dros 1\.5 miliwn o bobl yng Nghymru wedi cael dos cyntaf o frechlyn ac mae 475,000 hefyd wedi cael ail ddos.
Bydd pawb sydd eisoes wedi cael dos cyntaf o frechlyn Prifysgol Rhydychen\-AstraZeneca yn gallu cael ail ddos o’r un brechlyn, ni waeth beth fo’i oedran.
|
The Oxford AstraZeneca (OAZ) vaccine remains safe and effective and has already saved thousands of lives.
The Welsh Government, Public Health Wales and NHS Wales are working with other agencies to continually monitor vaccine safety and will keep this issue under close review. In Wales, people’s safety will always come first and we will only use vaccines where it is safe to do so and the benefits continue to outweigh the risks.
Vaccines are the best way out of this pandemic and provide strong protection against COVID\-19 – it is important that when people are called forward, they should get their jab. To date, over 1\.5 million people in Wales have received a first dose of vaccine and a further 475,000 have also received a second dose.
Everybody who has already had a first dose of the OAZ vaccine should be reassured that they can receive a second dose of the same brand, irrespective of age.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Yn dilyn y cyhoeddiad heddiw am Gyllideb Derfynol Llywodraeth Cymru, rwy'n cyhoeddi manylion y dyraniadau cyllid craidd i awdurdodau unedol ar gyfer y flwyddyn ariannol sydd i ddod drwy’r Setliadau Refeniw a Chyfalaf Terfynol ar gyfer Llywodraeth Leol yn 2021\-22 (y Setliad).
Wrth baratoi'r Setliad terfynol, rwyf wedi ystyried yn ofalus yr ymatebion a gefais i'r ymgynghoriad ar y setliad dros dro, a ddaeth i ben ar 9 Chwefror. Ni nodwyd yn yr ymatebion i’r ymgynghoriad unrhyw faterion y dylid newid y dull gweithredu a ddefnyddir mewn perthynas â hwy ar gyfer y Setliad terfynol. Ar gyfer 2021\-22 bydd awdurdodau lleol yn cael £4\.65 biliwn gan Lywodraeth Cymru mewn cyllid refeniw craidd ac ardrethi annomestig i'w wario ar ddarparu gwasanaethau allweddol. Ar ôl addasu ar gyfer trosglwyddiadau, bydd cynnydd o 3\.8% yn y cyllid refeniw craidd, ar sail tebyg am debyg o'i gymharu â 2020\-21, ar gyfer llywodraeth leol yn 2021\-22\.
Yn ogystal â hyn, rwy'n cyhoeddi gwybodaeth am grantiau refeniw a chyfalaf a gynlluniwyd ar gyfer 2021\-22\. Mae'r rhain yn dod i fwy na £1 biliwn ar gyfer refeniw a mwy na £760 miliwn ar gyfer cyfalaf, gyda grantiau pellach i gefnogi awdurdodau lleol drwy'r pwysau a wynebir yn sgil pandemig y coronafeirws. Rydym yn darparu'r lefelau hyn o grant i alluogi awdurdodau lleol i gynllunio eu cyllidebau'n effeithlon.
Rwyf wedi dyrannu'r holl gyllid sydd ar gael i'r setliad dros dro i roi cymaint o sicrwydd cynnar ag y gallwn i’r awdurdodau. Nid oes unrhyw gyllid pellach ar gael gennyf ar hyn o bryd. Nid wyf felly'n pennu lefel cyllid gwaelodol oherwydd byddai gwneud hynny yn galw am ailddosbarthu cyllid.
Fel y nodwyd yn y gyllideb heddiw, iechyd a gwasanaethau llywodraeth leol sy’n cael blaenoriaeth gan Lywodraeth Cymru o hyd wrth ddarparu cyllid. Nid oes unrhyw amheuaeth bod hwn yn Setliad da i lywodraeth leol. Fodd bynnag, rwy’n ymwybodol nad yw hwn, yr ail setliad da mewn dwy flynedd, yn gwneud yn iawn am 10 mlynedd o agenda Llywodraeth y DU o gyni cyllidol.
Rwy'n gwybod bod llywodraeth leol wedi bod yn wynebu pwysau sylweddol, yn sgil y pandemig COVID\-19 yn arbennig. Fel rhan o'r gyllideb, cyhoeddodd y Gweinidog Cyllid ein bod wedi ymestyn y Gronfa Galedi Llywodraeth Leol am 6 mis, gyda £206m i gefnogi cynghorau gyda chostau ychwanegol parhaus ac incwm a gollwyd oherwydd y pandemig.
Wrth bennu'r Setliad cyffredinol ar y lefel hon mae'r Llywodraeth wedi ymateb i effaith negyddol y pandemig ar gasglu ardrethi annomestig a rhewi’r lluosydd ardrethi annomestig drwy gynyddu’r elfen grant cynnal refeniw o'r Setliad er mwyn digolledu am hyn.
Ynghlwm wrth y datganiad hwn mae tabl cryno sy'n nodi dyraniadau’r Setliad fesul awdurdod. Mae'r dyraniadau yn deillio o'r fformiwla a ddatblygwyd ac y cytunwyd arni mewn partneriaeth â llywodraeth leol. O ganlyniad i'r fformiwla a’r data cysylltiedig, mae'r tabl yn dangos ystod y dyraniadau cyllid, o gynnydd o 2\.0% dros setliad 2020\-21 i gynnydd o 5\.6%.
Bydd rhagor o fanylion ynghylch y Setliad yn cael eu hanfon i bob awdurdod lleol a'u cyhoeddi ar wefan Llywodraeth Cymru.
Bydd y cyllid cyfalaf cyffredinol ar gyfer 2021\-22 yn cael ei bennu yn £198 miliwn. Mae hyn yn cynnwys £20 miliwn ar gyfer y grant adnewyddu priffyrdd cyhoeddus a pharhad o £35m ychwanegol y darperir ar ei gyfer yn y gyllideb ar gyfer 2020\-2021\. Bydd hyn yn helpu awdurdodau i barhau i ymateb i'r blaenoriaethau a rennir gennym o ddatgarboneiddio, yr argyfwng hinsawdd a’r adferiad economaidd yn dilyn COVID\-19\.
Rwy’n gwybod y bydd awdurdodau eisoes wedi gwneud dewisiadau anodd wrth bennu eu cyllidebau. Cyfrifoldeb pob awdurdod lleol yw pennu cyllidebau, a’r dreth gyngor yn ei thro. Bydd angen i awdurdodau lleol ystyried yr amrediad llawn o ffynonellau cyllid sydd ar gael iddynt, yn ogystal â'r pwysau sy’n eu hwynebu, wrth bennu eu cyllidebau ar gyfer y flwyddyn sydd i ddod.
Mae dadl ar y cynnig i'r Senedd gymeradwyo Adroddiad Cyllid Llywodraeth Leol (Rhif 1\) 2021\-22 wedi cael ei threfnu i’w chynnal ar 9 Mawrth 2021\.
### Dogfennau
* #### Atodiad,
math o ffeil: pdf, maint ffeil: 237 KB
237 KB
|
Following today’s announcement of the Welsh Government’s Final Budget, I am publishing details of the core funding allocations for unitary authorities for the forthcoming financial year through the Final Local Government Revenue and Capital Settlements for 2021\-22 (the Settlement).
In preparing the final Settlement, I have given careful consideration to the responses I received to the consultation on the provisional settlement, which closed on 9 February. The responses did not identify any matters which required a change of approach for the final Settlement. For 2021\-22 local authorities will receive £4\.65 billion from the Welsh Government in core revenue funding and non\-domestic rates to spend on delivering key services. Adjusting for transfers, the core revenue funding for local government in 2021\-22 will increase by 3\.8% on a like\-for\-like basis compared to 2020\-21\.
In addition to this, I am publishing information on revenue and capital grants planned for 2021\-22\. These amount to over £1 billion for revenue and over £760 million for capital, with further grants to support local authorities through the pressures faced by the Coronavirus pandemic. We are providing these grant values to enable local authorities to plan their budgets efficiently.
I have allocated all available funding into the provisional settlement to give as much early certainty as I could to authorities. I have no further funding currently available. I am not therefore providing for a funding floor since any floor which would be put in place would have to redistribute funding.
As set out in today‘s budget, the Welsh Government’s funding priorities continue to be health and local government services. This is undoubtedly a good Settlement for local government; however, I am aware a second good settlement in as many years does not make up for 10 years of the UK government’s austerity agenda.
I know local government has been facing significant pressures, particularly arising from the COVID\-19 pandemic. As part of the budget, the Finance Minister announced that we have extended the Local Government Hardship Fund for 6 months, with £206m to support councils with ongoing additional costs and loss of income due to the pandemic.
In setting the overall Settlement at this level the Government has responded to the negative impact of the pandemic on Non Domestic Rate (NDR) collection and the freeze of the NDR multiplier by a compensating rise in the revenue support grant element of the Settlement.
Attached to this statement is a summary table setting out the Settlement allocations by authority. The allocations are derived using the formula developed and agreed in partnership with local government. As a result of the formula and related data, the table shows the range of the funding allocations, from a 2\.0% increase over the 2020\-21 settlement to a 5\.6% increase.
Further details on the Settlement will be sent to all local authorities and published on the Welsh Government’s website.
General capital funding for 2021\-22 will be set at £198 million. This includes £20 million for the public highways refurbishment grant and a continuation of an additional £35m provided for in the budget for 2020\-2021\. This will help enable authorities to continue to respond to our joint priorities of decarbonisation, the climate emergency and economic recovery following Covid\-19\.
I know that authorities will have already made tough choices in setting their budgets. The setting of budgets, and in turn council tax, is the responsibility of each local authority and authorities will need to take account of the full range of sources of funding available to them, as well as the pressures they face, in setting their budgets for the coming year.
The motion for the Senedd to approve the Local Government Finance Report (No.1\) for 2021\-22 is scheduled for debate on 9 March 2021\.
### Documents
* #### Annex,
file type: pdf, file size: 143 KB
143 KB
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r gwasanaeth newydd, a lansiwyd heddiw \[Dydd Gwener 17 Tachwedd], yn gwneud y broses o bresgripsiynu a dosbarthu meddyginiaethau i gleifion a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn haws, yn fwy diogel ac yn fwy effeithlon.
Am y tro cyntaf, nid oes rhaid i feddygon teulu argraffu, llofnodi na chyflwyno presgripsiwn papur gwyrdd i'r claf nac aros iddo gael ei ddanfon i'r fferyllfa. Yn hytrach, anfonir y presgripsiwn yn electronig o'r feddygfa drwy'r system TG i fferyllfa o ddewis y claf \- heb iddo orfod mynd i'r feddygfa i gael ffurflen presgripsiwn rheolaidd.
Yn ogystal â chreu manteision i gleifion, bydd symud i bresgripsiynau electronig yn arbed hyd at 40 miliwn o ffurflenni papur rhag cael eu hargraffu a'u didoli bob blwyddyn.
Bydd y gwasanaeth newydd yn cael ei gyflwyno'n raddol ledled Cymru o fis Ionawr 2024 ymlaen, ac mae'n rhan o ymrwymiad ehangach i gyflwyno meddyginiaethau digidol ac e\-bresgripsiynu ym mhob ysbyty a lleoliad gofal sylfaenol yng Nghymru.
Ar ymweliad â'r feddygfa a'r fferyllfa gymunedol gyntaf i ddefnyddio presgripsiynau electronig, Canolfan Feddygol Lakeside a Fferyllfa Ffordd Wellington y Rhyl, dywedodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Eluned Morgan AS:
> Rydyn ni ar ddechrau taith ddigidol gyffrous a fydd yn gweddnewid y ffordd mae presgripsiynau yn cael eu rheoli ym maes gofal sylfaenol, gan symleiddio proses nad yw wedi newid fawr ddim ers degawdau.
>
>
>
> Bydd presgripsiynau electronig yn gwneud gwahaniaeth enfawr i'r Gwasanaeth Iechyd a chleifion ac mae'n garreg filltir bwysig yn ein taith tuag at ddigideiddio pob presgripsiwn ym mhob lleoliad gofal iechyd yng Nghymru.
>
>
>
> Hoffwn ddiolch i'r staff yn y feddygfa a'r fferyllfa am eu cefnogaeth fel y rhai cyntaf i fabwysiadu'r Gwasanaeth Presgripsiynau Electronig ac rwy'n gobeithio gallwn ni edrych ar sut all lleoliadau gofal sylfaenol eraill ddefnyddio presgripsiynu digidol.
Dywedodd Andrew Evans, Prif Swyddog Fferyllol Cymru:
> Mae arloesi digidol yn allweddol i wella'r gwasanaeth presgripsiynau i gleifion a'n fferyllwyr a'n meddygon teulu sy'n gweithio'n galed. Mae hyn yn newid trawsnewidiol a fydd yn cael effaith sylweddol ar y ffordd rydyn ni'n gweithio ac yn gweddnewid prosesau cyfredol. Mae'n hanfodol bod y newidiadau hyn yn cael eu cyflwyno'n ddiogel, a dyna pam mae'r cyfnod profi byw hwn mor bwysig. Rwy'n ddiolchgar i'r timau sy'n gweithio'n galed yn y feddygfa a'r fferyllfa, sef y rhai cyntaf i fabwysiadu presgripsiynau digidol ym maes gofal sylfaenol ac i bawb sy'n rhan o gyflawni'r gwaith pwysig hwn i bobl ac ymarferwyr yn y maes ledled Cymru.
Dywedodd yr Athro Hamish Laing, y Prif Berchennog Cyfrifol ar gyfer y Portffolio Trawsnewid Meddyginiaethau Digidol:
> Mae heddiw yn llwyddiant mawr ac yn garreg filltir allweddol ar ein taith i ddigideiddio'r gwaith o reoli presgripsiynau a meddyginiaethau yng Nghymru. Rydyn ni wedi gweld awydd ac ymrwymiad gwirioneddol gan feddygon teulu a fferyllwyr cymunedol i fabwysiadu hyn a gan y cwmnïau meddalwedd dan sylw i wneud y newidiadau angenrheidiol i'w systemau cyn gynted â phosibl.
>
>
>
> Mae cydweithwyr yn y Gwasanaeth Iechyd yn Lloegr a Phartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru hefyd wedi gwneud cyfraniad mawr, gan gynnwys sefydlu proses ar gyfer ad\-dalu fferyllfeydd yn ddigidol a rhoi mesurau diogelwch ar waith.
>
>
>
> Mae ein dull cydweithredol o roi pobl wrth galon y gwaith a gweithio'n agos gyda chlinigwyr, cleifion a chyflenwyr yn y diwydiant yn sicrhau ein bod yn darparu gwasanaeth sy'n diwallu anghenion pawb sy'n ei ddefnyddio.
|
The new service, launched today \[Friday 17 November], makes the prescribing and dispensing of medicines for patients and healthcare professionals easier, safer and more efficient.
For the first time, GPs no longer have to physically print, sign and hand a green paper prescription form to the patient or wait for it to be taken to the pharmacy. Instead, the prescription is sent electronically from the surgery via the IT system to the patient’s chosen pharmacy \- even without the patient needing to visit the surgery to pick up a repeat prescription form.
As well as patient benefits, moving to electronic prescriptions will save up to 40 million paper forms from being printed and handled each year.
The new service will be gradually rolled out across Wales from January 2024, and is part of a wider commitment to introduce digital medicines and e\-prescribing in all hospitals and primary care in Wales.
Visiting the first GP practice and community pharmacy to use electronic prescriptions, Rhyl’s Lakeside Medical Centre and Wellington Road Pharmacy, Minister for Health and Social Services Eluned Morgan MS said:
> We are at the start of an exciting digital transformation that will completely change the way prescriptions are managed in primary care, streamlining a process that has not altered significantly in decades.
>
>
>
> Electronic prescriptions will make a huge difference to the NHS and patients and is a major milestone in our journey towards digitising every prescription in every healthcare setting across Wales.
>
>
>
> I would like to thank the staff at both the GP practice and pharmacy for their support as the first adopters of the Electronic Prescription Service technology and I hope we can explore how other primary care settings can use digital prescribing.
Andrew Evans, Chief Pharmaceutical Officer for Wales, said:
> Digital innovation is key to improving the prescription service for patients and our hard\-working pharmacists and GPs. This is transformational change that will have a significant impact on the way we work and introduce a real change to current processes. It is critical these changes are introduced safely, which is why this live phase of testing is so important. I am grateful to the hardworking teams at both the GP practice and pharmacy who are the first to adopt digital prescriptions in primary care and to everyone involved in delivering this important work for people and primary care practitioners across Wales.
Professor Hamish Laing, Senior Responsible Owner for the Digital Medicines Transformation Portfolio, said:
> Today is a big achievement and a key milestone on our journey to digitalise prescriptions and medicines management in Wales. We have seen a real desire and commitment from GPs and community pharmacists to adopt this and from the software companies involved to make the necessary changes to their systems as soon as possible.
>
>
>
> The support from colleagues in NHS England and NHS Wales Shared Services Partnership has also made a major contribution, incorporating digital reimbursement to pharmacies and putting security measures in place.
>
>
>
> Our collaborative approach, placing people at the centre and working closely with clinicians, patients and industry suppliers ensures we are delivering a service that meets the needs of all who use it.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Welsh Government is committed to improving health care services in Wales, and improving service provision for people with poor eye health is a priority.
Following optometry contract negotiations, I announced, in principle, a new optometry contract terms of service in a Written Statement last September. We are now consulting on the proposals to expand the services delivered by primary care optometry providers and launch the new optometry contract. The consultation will run from 24 April to 19 June.
This represents a significant reform of eye care services, aligned to the commitments set out in A Healthier Wales and our Future Approach for Optometry Services, and will drive forward the delivery of higher quality services and, subsequently, improved outcomes for citizens. Furthermore, this will deliver positive benefits for health professionals and NHS Wales and will enable a new system\-wide approach for the delivery of ophthalmic services by NHS Wales
A key driver for change is the need to alleviate pressure on hospital eye departments. This is achievable through increasing the range of services delivered closer to home in primary care, by a trained and well\-equipped workforce.
We have the infrastructure and a highly qualified and motivated workforce in primary care, working collaboratively with hospital eye services to ensure Wales’ eye care services continue to be a triumph for devolution. I encourage all those with an interest in eye health care in Wales to consider the proposals and to respond to this consultation at the earliest opportunity.
This policy development ensures Wales remains at the cutting edge of the UK, leading reform clinically from a patient centred perspective, and being the first UK nation to fully embrace clinical services in optometry primary and community care.
The Welsh Government has worked closely with stakeholders on the proposed reform to ophthalmic services through robust dialogue, discussion, and collaborative working. I look forward to continuing with this collaborative approach over the upcoming months in our shared endeavour to further improve services for people with poor eye health and deliver against the objectives of the Future Approach for Optometry Services in Wales.
|
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wella gwasanaethau gofal iechyd yng Nghymru, ac mae gwella darpariaeth gwasanaethau i bobl sydd ag iechyd llygaid gwael yn flaenoriaeth.
Yn dilyn negodiadau’r contract optometreg, cyhoeddais, mewn egwyddor, delerau gwasanaeth contract optometreg newydd mewn Datganiad Ysgrifenedig fis Medi y llynedd. Rydym nawr yn ymgynghori ar y cynigion i ehangu’r gwasanaethau a ddarperir gan ddarparwyr optometreg gofal sylfaenol a lansio’r contract optometreg newydd. Bydd yr ymgynghoriad yn cael ei gynnal rhwng 24 Ebrill ac 19 Mehefin.
Mae hyn yn cynrychioli diwygiad sylweddol o’r gwasanaethau gofal llygaid, sy’n cyd\-fynd â’r ymrwymiadau yn strategaeth Cymru Iachach a’n dogfen Dull Gweithredu ar gyfer Gwasanaethau Optometreg yn y Dyfodol. Bydd yn ysgogi’r broses o ddarparu gwasanaethau o ansawdd uwch ac, yn y pen draw, yn arwain at well canlyniadau i ddinasyddion. Yn ogystal, bydd hyn yn arwain at fuddion cadarnhaol i weithwyr iechyd proffesiynol a GIG Cymru ac yn galluogi dull system gyfan newydd ar gyfer darparu gwasanaethau offthalmig gan GIG Cymru.
Ysgogydd allweddol ar gyfer newid yw’r angen i liniaru’r pwysau ar adrannau llygaid yr ysbytai. Gellir cyflawni hyn drwy gynyddu’r ystod o wasanaethau a ddarperir yn agos at y cartref mewn gofal sylfaenol, a hynny gan weithlu hyfforddedig sydd â’r cyfarpar angenrheidiol.
Mae gennym y seilwaith a gweithlu cymwys a brwdfrydig mewn gofal sylfaenol, sy’n cydweithio gyda gwasanaethau llygaid yr ysbytai i sicrhau bod gwasanaethau gofal llygaid Cymru’n parhau i fod yn llwyddiant ar gyfer datganoli. Rwy’n annog pawb sydd â diddordeb mewn gofal iechyd y llygaid yng Nghymru i ystyried y cynigion ac i ymateb i’r ymgynghoriad hwn cyn gynted â phosibl.
Mae’r datblygiad polisi hwn yn sicrhau bod Cymru ar flaen y gad yn y Deyrnas Unedig, gan arwain y gwaith diwygio clinigol o safbwynt y claf. Cymru fydd y wlad gyntaf yn y DU i fanteisio’n llawn ar wasanaethau clinigol mewn optometreg gofal sylfaenol a chymunedol.
Mae Llywodraeth Cymru wedi gweithio’n agos gyda rhanddeiliaid ar y diwygiadau arfaethedig i wasanaethau offthalmig drwy drafodaethau cadarn a gwaith ar y cyd. Rwy’n edrych ymlaen at barhau â’r dull cydweithredol hwn dros y misoedd nesaf yn ein hymdrech i wella gwasanaethau ymhellach i bobl ag iechyd llygaid gwael a chyflawni amcanion y Dull Gweithredu ar gyfer Gwasanaethau Optometreg yn y Dyfodol yng Nghymru.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The National Survey results published today provide some very encouraging findings. The National Survey for Wales has run since 2012 and is based on interviews with more than 14,000 people across Wales each year. This produces robust, detailed information on the views and experiences of people in Wales on a wide range of subjects.
The survey shows that 91% of people in Wales were satisfied with the care they received from their GP and 92% were satisfied with the care they received at their last NHS hospital appointment. Other health findings show that 96% of hospital patients felt treated with dignity and respect; and that 79% of people, who had used the ambulance service, were satisfied with the time taken for the ambulance to arrive.
Survey questions on education and parental support showed that 81% of parents helped their children with reading and writing at least several times a week. Over 75% of parents were confident helping their primary school aged child to read or write in English; 60% were confident in their ability to help their child with maths.
An encouraging statistic was that more people (60%) than in previous years had no difficulties keeping up with their bills and financial commitments – up from 50% in 2013\-14 and 48% in 2012\-13\.
Internet access and use continues to increase with 78% of households accessing the internet – up from 75% in 2013\-14 and 73% in 2012\-13\.
A new question in the 2014\-15 survey showed that 35% of people aged 16 to 65 would like to start their own business.
The survey found that 83% of people in Wales are satisfied with their daily lives.
The release can be found on the new look National Survey webpages.
|
Mae canlyniadau Arolwg Cenedlaethol a gyhoeddwyd heddiw yn darparu rhai canfyddiadau calonogol iawn. Mae Arolwg Cenedlaethol Cymru wedi cael ei gynnal ers 2012 ac mae'n seiliedig ar gyfweliadau gyda mwy na 14,000 o bobl ar draws Cymru bob blwyddyn. Mae hyn yn cynhyrchu gwybodaeth gadarn a manwl ar farn a phrofiadau pobl yng Nghymru ar ystod eang o bynciau.Mae'r arolwg yn dangos bod 91% o bobl yng Nghymru yn fodlon ar y gofal a gawsant gan eu meddyg teulu a 92% yn fodlon ar y gofal a gawsant yn eu hapwyntiad diwethaf yn yr ysbyty. Mae canfyddiadau iechyd eraill yn dangos bod 96% o gleifion mewn ysbytai yn teimlo eu bod yn cael eu trin gydag urddas a pharch; a bod 79% o bobl, a oedd wedi defnyddio'r gwasanaeth ambiwlans, yn fodlon gyda'r amser a gymerir i'r ambiwlans gyrraedd.
Dangosodd cwestiynau’r arolwg ar addysg a chefnogaeth rhieni fod 81% o rieni yn helpu eu plant i ddarllen ac i ysgrifennu o leiaf sawl gwaith yr wythnos. Mae dros 75% o rieni yn hyderus i helpu eu plant ysgol gynradd i ddarllen neu ysgrifennu yn Saesneg; 60% yn hyderus i helpu eu plant gyda mathemateg.
Yn galonogol, gwelwn fod fwy o bobl (60%) nag yn y blynyddoedd blaenorol yn dweud nad oedd ganddynt unrhyw anawsterau cadw i fyny â’u biliau ac ymrwymiadau ariannol – cynnydd o 50% yn 2013\-14 a 48% yn 2012\-13\.
Mae’r canran sydd â mynediad i'r rhyngrwyd ac sy’n ei ddefnyddio yn parhau i gynyddu gyda 78% o gartrefi â mynediad at y rhyngrwyd – cynnydd o 75% yn 2013\-14 a 73% yn 2012\-13\.
Mae cwestiwn newydd yn yr arolwg 2014\-15 yn dangos y byddai 35% o bobl rhwng 16 a 65 oed, yn dymuno dechrau busnes eu hunain.
Canfu'r arolwg fod 83% o bobl yng Nghymru yn fodlon ar eu bywydau bob dydd.
Gellir gweld y datganiad ar dudalennau gwe newydd yr Arolwg Cenedlaethol.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The additional places are being created as part of a wider package of investment to develop new and improved NHS dental services across Wales.
As part of this investment, £450,000 will go to Cardiff and Vale University Health Board and £300,000 to Aneurin Bevan University Health Board to provide access to new NHS dentistry places. Cardiff has seen significant population growth and this additional funding will help meet a growing need. New access is also planned in the areas of greatest need across the Aneurin Bevan University Health Board area.
In addition, new investment is being made to strengthen specialist children’s dentistry services. This will see new consultant and specialist appointments being made to work with existing community and hospital\-based services. This will help increase access to specialist paediatric dental services closer to home and ensure those children with highest treatment need have timely access to treatment.
The new specialists will work closely with general dental practice teams to improve children’s preventive care and treatment services in NHS dental services in Wales. It’s expected up to 3,000 additional patients per year will be able to access specialist paediatric dentistry services as a result, which will reduce waiting times for hospital\-based services.
Other investments as part of a wider reform of the way in which NHS dental services are delivered include:
* Funding for courses to equip all dentists in Wales with the skills and knowledge they need to lead their teams in the delivery of effective preventive treatment and care
* A clinically\-led dental e\-referral management system for Wales that will improve the quality of patient care and reduce waiting times for treatment
* Improving dental information to better understand variation in provision and to link the use of services by patients to improve the value of services and outcomes of care
* Widening access to training and education for communities by offering opportunities for people who want to train and work as dental care professionals.
Health Secretary Vaughan Gething said:
> “Improving NHS dental services and patients’ access to them is a priority for the Welsh Government.
>
> “I’m really pleased that the investment I’m announcing today will create 10,000 new NHS dental places. This will improve access to NHS dental services for people in some of the most deprived areas of Wales.
>
> “We’re also investing in new specialist paediatric dentistry to ensure the needs of the most vulnerable children are met. The investment in specialist paediatric dentistry will help improve NHS dental treatment and care for those children who are affected by dental disease.”
|
Mae'r lleoedd ychwanegol yn cael eu creu fel rhan o becyn buddsoddi ehangach i ddatblygu gwasanaethau deintyddol newydd a gwell i'r gwasanaeth iechyd yng Nghymru.
Fel rhan o'r buddsoddiad hwn, bydd £450,000 yn cael ei roi i Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro a £300,000 i Fwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan er mwyn caniatáu i ragor gael gwasanaethau deintyddol y gwasanaeth iechyd. Mae poblogaeth Caerdydd wedi cynyddu'n sylweddol a bydd y cyllid ychwanegol hwn yn helpu i ddiwallu angen cynyddol. Y bwriad hefyd yw cynyddu nifer y lleoedd yn yr ardaloedd o angen mwyaf yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan.
Yn ogystal â hyn, bydd arian yn cael ei fuddsoddi i atgyfnerthu gwasanaethau deintyddol arbenigol i blant. Drwy hyn, bydd apwyntiadau ag ymgynghorydd ac apwyntiadau arbenigol ychwanegol ar gael wrth gydweithio â gwasanaethau presennol yn y gymuned ac yn yr ysbyty. Bydd hyn yn helpu i gynyddu'r nifer sy'n gallu cael gwasanaethau deintyddol pediatrig arbenigol yn nes at adref a sicrhau bod y plant hynny sydd angen triniaeth fwyaf yn cael mynediad amserol ati.
Bydd yr arbenigwyr newydd yn gweithio'n agos gyda thimau practisau deintyddol cyffredinol i wella gofal ataliol a gwasanaethau triniaeth i blant o fewn gwasanaethau deintyddol y gwasanaeth iechyd yng Nghymru. Mae disgwyl y bydd modd i hyd at 3,000 o gleifion ychwanegol y flwyddyn fanteisio ar wasanaethau deintyddol pediatrig arbenigol, a bydd hyn yn lleihau amseroedd aros am wasanaethau mewn ysbytai.
Mae buddsoddiadau eraill sy'n rhan o ddiwygiad ehangach i'r ffordd y caiff gwasanaethau deintyddol y gwasanaeth iechyd eu darparu yn cynnwys:
* • Arian ar gyfer cyrsiau i roi'r sgiliau a'r wybodaeth sydd eu hangen ar yr holl ddeintyddion yng Nghymru i arwain eu timau er mwyn darparu gofal a thriniaeth ataliol effeithiol
* System rheoli e\-atgyfeirio deintyddol sy'n cael ei harwain gan glinigwyr i Gymru a fydd yn gwella ansawdd gofal cleifion a lleihau amseroedd aros am driniaeth
* Gwella'r wybodaeth ddeintyddol er mwyn deall yr amrywiad yn y ddarpariaeth yn well a chysylltu'r defnydd o wasanaethau gan gleifion i wella gwerth gwasanaethau a chanlyniadau gofal
* Ehangu mynediad at hyfforddiant ac addysg ar gyfer cymunedau drwy gynnig cyfleoedd i bobl sydd am hyfforddi a gweithio fel gweithwyr gofal deintyddol proffesiynol.
Dywedodd yr Ysgrifennydd Iechyd, Vaughan Gething:
> "Mae gwella gwasanaethau deintyddol y gwasanaeth iechyd a'r mynediad atyn nhw yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru.
>
> "Rwy'n falch iawn y bydd y buddsoddiad rwy'n ei gyhoeddi heddiw yn creu 10,000 o leoedd deintyddol newydd yn y gwasanaeth iechyd. Bydd hyn yn gwella mynediad at wasanaethau deintyddol y gwasanaeth iechyd i bobl yn rhai o ardaloedd mwyaf difreintiedig Cymru.
>
> "Rydyn ni hefyd yn buddsoddi mewn gwasanaethau deintyddol pediatrig arbenigol newydd er mwyn sicrhau bod anghenion y plant mwyaf agored i niwed yn cael eu diwallu. Bydd buddsoddi mewn gwasanaethau deintyddol pediatrig arbenigol yn helpu i wella triniaeth ddeintyddol y gwasanaeth iechyd a'r gofal i'r plant hynny sy'n dioddef o glefyd deintyddol."
|
Translate the text from English to Welsh. |
The money will allow the flagship 21st Century Schools and Education Programme – a major, long\-term and strategic capital investment programme – to continue for a second wave of investment.
Band A of the programme will conclude in 2019 after a £1\.4bn spend over 5 years. This second wave of investment, Band B, will comprise 2 funding streams; one using traditional capital, and one using revenue funding, via a new form of Public Private Partnership called the Mutual Investment Model (MIM).
Local authorities and further education institutions have proposed £2\.3bn of projects, which meet the investment objectives of Band B of the programme including:
* addressing growth in demand for Welsh medium education
* reductions of surplus capacity and inefficiency in the system
* expansion of schools and colleges in areas of increased demand for educational services
* address condition of educational assets
* making assets available for community use where demand exists.
The Welsh Government is committed to supporting all of these projects, subject to approval of business cases.
Speaking at the opening of Ysgol Cybi, a new 540 place Welsh medium primary school in Holyhead delivered by £9\.7m of Band A funding, Kirsty Williams said:
> “I am committed to raising standards, reducing the attainment gap and delivering an education system from the ground up that is a source of national pride and confidence. The 21st Century Schools and Education Programme is one of the means to achieve this ambition and represents the largest investment in our schools and colleges since the 1960s.
>
> “The first wave of funding provided though the programme will see investment of more than £1\.4bn over the 5 year period ending 2019, supporting the rebuild and refurbishment of more than 150 schools and colleges across the Wales.
>
> “This is why I am delighted to announce a second wave of investment for the programme, which will begin in April 2019\.
>
> “We will work closely with our partners to agree the pace of delivery and put in place investment plans that are affordable and meet our shared ambition to create sustainable learning environments that meet the needs of our communities.”
Announcements on individual Band B projects will be made in conjunction with local authorities in due course.
21st century schools (external link)
|
Bydd yr arian yn gwneud ail don fuddsoddi'n bosibl i'r rhaglen flaenllaw, Addysg ac Ysgolion ar gyfer yr 21ain ganrif \- sy'n rhaglen buddsoddi cyfalaf strategol hirdymor.
Bydd Band A y Rhaglen yn dod i ben yn 2019 ar ôl gwario £1\.4 biliwn dros gyfnod o bum mlynedd. Bydd Band B, yr ail don fuddsoddi, yn cynnwys dwy ffrwd gyllido; un yn defnyddio cyfalaf traddodiadol, ac un yn defnyddio cyllid refeniw, drwy fath newydd o Bartneriaeth Cyhoeddus\-Preifat sef y Model Buddsoddi Cydfuddiannol.
Mae Awdurdodau Lleol a Sefydliadau Addysg Bellach wedi cynnig gwerth £2\.3 biliwn o brosiectau sy'n bodloni amcanion buddsoddi Band B y rhaglen, gan gynnwys:
* ymdrin â'r cynnydd yn y galw am addysg Gymraeg
* lleihau'r nifer o leoedd dros ben ac aneffeithlonrwydd yn y system
* ehangu ysgolion a cholegau mewn ardaloedd lle bu cynnydd yn y galw am wasanaethau addysgol
* mynd i'r afael â chyflwr asedau addysgol
* sicrhau bod asedau ar gael i'r gymuned eu defnyddio lle bo galw.
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymroi i gefnogi'r holl brosiectau hyn, cyn belled â bod yr achosion busnes yn cael eu cymeradwyo.
Wrth agor Ysgol Cybi, ysgol gynradd Gymraeg newydd ar gyfer 540 o blant yng Nghaergybi a ariannwyd â £9\.7 miliwn o gyllid Band A, dywedodd Kirsty Williams:
> “Dw i wedi ymroi i godi safonau, lleihau’r bwlch cyrhaeddiad a chyflwyno system addysg sy’n destun hyder a balchder cenedlaethol drwyddi draw. Mae'r Rhaglen Addysg ac Ysgolion ar gyfer yr 21ain Ganrif yn un o'r dulliau rydyn ni'n eu defnyddio i gyflawni'r uchelgais hon. Dyma'r buddsoddiad mwyaf yn ein hysgolion a’n colegau ers y 1960au.
>
> “Bydd y don fuddsoddi gyntaf a ddarperir drwy'r Rhaglen yn golygu gwario dros £1\.4 biliwn dros y cyfnod o bum mlynedd sy'n dod i ben yn 2019, drwy helpu i ailadeiladu ac ailwampio dros 150 o ysgolion a cholegau yng Nghymru.
>
> “Dyma pam dw i mor falch o gyhoeddi ail don fuddsoddi'r Rhaglen, a fydd yn dechrau ym mis Ebrill 2019\.
>
> “Rydyn ni'n gweithio'n agos gyda'n partneriaid i gytuno ar ein hamserlen ac i sefydlu cynlluniau buddsoddi sy'n fforddiadwy ac sy'n gydnaws â'r nod sydd gennym yn gyffredin, i greu amgylcheddau dysgu cynaliadwy sy'n diwallu anghenion ein cymunedau.”
Bydd gwybodaeth ynghylch prosiectau unigol Band B yn cael ei chyhoeddi mewn cydweithrediad ag awdurdodau lleol maes o law.
Ysgolion yr 21ain ganrif (dolen allanol)
|
Translate the text from English to Welsh. |
The following Written Statement have been laid before the Senedd under Standing Order 30C \- Notification in Relation to Statutory Instruments made by UK Ministers in devolved areas under the European Union (Withdrawal) Act 2018 not laid before the Assembly:
**The Nutrition (Amendment etc) (EU Exit) Regulations 2020**
|
Gosodwyd y Datganiad Ysgrifenedig canlynol gerbron y Senedd o dan Reol Sefydlog 30C \- Hysbysu mewn perthynas ag Offerynnau Statudol a wneir gan Weinidogion y DU mewn meysydd datganoledig o dan Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 na chânt eu gosod gerbron y Cynulliad:
**Rheoliadau Maeth (Diwygio etc) (Ymadael â’r UE) 2020**
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r dystiolaeth yn glir mai cadw pellter o 2 fetr a sicrhau hylendid dwylo da yw’r ffordd fwyaf effeithiol o ddiogelu eich hun ac eraill rhag dal coronafeirws, ond mae’r canllawiau diweddaraf gan Sefydliad Iechyd y Byd yn dweud y gallai gorchuddion wyneb tair haen helpu i reoli’r feirws mewn rhai amgylchiadau.
Mae’r cyngor diweddaraf hwn yn berthnasol dim ond i bobl nad oes ganddynt symptomau coronafeirws. Mae’n rhaid i bobl â symptomau hunanynysu am saith diwrnod a chael prawf, fel y nodwyd yn y canllawiau presennol. Oni bai bod prawf yn dangos canlyniad negatif, ni ddylent fynd allan yn ystod y cyfnod hwn, dim hyd yn oed os ydynt yn gwisgo gorchudd wyneb neu fasg.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd Vaughan Gething:
> Golchi’ch dwylo, osgoi cyffwrdd eich wyneb a chadw pellter o 2 fetr oddi wrth eraill yw’r ffordd orau o atal lledaeniad y feirws.
>
>
> “Ddydd Gwener, diweddarodd Sefydliad Iechyd y Byd eu canllawiau ar orchuddion wyneb, gan gynghori y dylid ystyried eu gwisgo mewn lleoliadau lle mae’n anodd cadw pellter cymdeithasol. Ond hoffwn bwysleisio nad yw gwisgo gorchudd wyneb yn dileu’r angen i gadw pellter cymdeithasol a golchi’ch dwylo yn rheolaidd.
>
>
> “Mae angen tystiolaeth wyddonol bellach ar fanteision gorchuddion wyneb i’r cyhoedd. Ond hyd yma mae canfyddiadau arsylwadol yn awgrymu y gall gorchuddion wyneb tair haen, sy’n cael eu prynu neu eu gwneud gartref, atal trosglwyddiad haint o un person i berson arall os yw’r gorchuddion hyn yn cael eu gwneud, eu gwisgo, eu trin a’u gwaredu yn briodol.
>
>
> “Felly rydym yn argymell y dylai pobl Cymru wisgo gorchuddion wyneb tair haen mewn sefyllfaoedd lle gall fod yn anoddach cadw pellter cymdeithasol, fel ar gludiant cyhoeddus. Nid ydym yn argymell eu defnyddio yn yr awyr agored.
>
>
> “Ni fydd yn orfodol i bobl wisgo gorchuddion wyneb, ond rydym yn eu hannog i wneud hyn er eu lles eu hunain ac eraill.
Pwysleisiodd y Gweinidog mai dim ond i bobl nad oes ganddynt symptomau coronafeirws y mae’r cyngor hwn yn berthnasol, gan ychwanegu:
> Mae’n rhaid i unrhyw un sydd â thymheredd uchel, peswch newydd, cyson, neu sydd wedi colli eu gallu i arogli neu flasu, neu wedi gweld newid yn yr ymdeimlad hwnnw, hunanynysu am o leiaf saith diwrnod a chael prawf cyn gynted â phosibl. Oni bai bod prawf yn dangos canlyniad negatif, ni ddylent fynd allan yn ystod y cyfnod hwn, dim hyd yn oed os ydynt yn gwisgo gorchudd wyneb neu fasg.
|
The evidence remains clear that maintaining a 2 metre distance and good hand hygiene is the most effective way to protect yourself and others from contracting coronavirus, but the updated guidance from the WHO says 3 layer face coverings could help provide some control of the virus in specific circumstances.
This updated advice only applies to people who are not showing symptoms of coronavirus. People who are symptomatic must self\-isolate for 7 days and get a test, as set out in existing guidance. Unless the test shows a negative result, they must not go out during this time, even with a face covering or mask.
Health Minister Vaughan Gething said:
> Washing your hands, avoiding touching your face and maintaining a 2 metre distance from others remain the best way of stopping the spread of the virus.
>
>
>
> “On Friday, the WHO updated their guidance on face coverings, advising that they should be considered in settings where maintaining social distancing is difficult. However, to be crystal clear, wearing a face covering does not replace the need for social distancing or washing your hands regularly.
>
>
>
> “Further scientific evidence is needed on the benefits to the wider public of wearing face coverings, but observational findings so far suggest that homemade or purchased 3 layer face\-coverings might reduce transmission from one person to another if made, worn, handled and disposed of properly.
>
>
>
> “Therefore, on balance, we are recommending to the people of Wales that 3 layer face\-coverings should be used in situations where social distancing measures can be more difficult to achieve, for example, on public transport. We are not recommending their use outdoors.
>
>
>
> “The wearing of face coverings will not be mandatory, but we will encourage people to do this for the benefit of themselves and others.
The minister stressed that this advice only applies to people who are not showing symptoms of coronavirus, adding:
> “Anyone who has a high temperature, a new, continuous cough or a loss or change to their sense of smell or taste must self\-isolate for a minimum of 7 days and get a test as quickly as possible. Unless the test shows a negative result, people must not go out during this time, even with a face covering or mask.
|
Translate the text from English to Welsh. |
In March I published a consultation on the Welsh Government’s response to the recommendations of the independent review by Richard Penn of the ethical standards framework (“the framework”) for local government.
The review concluded the current framework is ‘fit for purpose’ and works well in practice. However, it suggested a few amendments could lead to a greater emphasis in the framework on prevention of complaints, improve complaint handling and result in ethical standards being further enhanced.
The consultation also sought views on a small number of matters subsequently raised in discussions with stakeholders.
Today I have published the Summary of the Consultation Responses. The consultation received 31 responses and I am grateful to all the respondents for submitting their considered views. Overall, broad support was expressed for the proposals.
|
Ym mis Mawrth cyhoeddais ymgynghoriad ar ymateb Llywodraeth Cymru i argymhellion adolygiad annibynnol Richard Penn o fframwaith safonau moesegol llywodraeth leol ("y fframwaith")
Daeth yr adolygiad i'r casgliad bod y fframwaith presennol yn 'addas at ei ddiben' a’i fod yn gweithio'n dda yn ymarferol. Fodd bynnag, awgrymwyd y gallai gwneud rhai newidiadau arwain at fwy o bwyslais yn y Fframwaith ar atal cwynion, gwella’r ffordd yr ymdrinnir â chwynion a sicrhau bod y safonau moesegol yn cael eu gwella ymhellach.
Roedd yr ymgynghoriad hefyd yn gofyn am farn ar nifer fach o faterion a gafodd eu codi wedyn mewn trafodaethau â rhanddeiliaid.
Heddiw, rwyf wedi cyhoeddi'r Crynodeb o Ymatebion i'r Ymgynghoriad. Cafwyd 31 o ymatebion i’r ymgynghoriad ac rwy'n ddiolchgar i bawb a ymatebodd am ystyried y materion a mynegi eu barn. Yn gyffredinol, roedd cefnogaeth eang i’r cynigion.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Roedd y dysgwyr yn cymryd rhan mewn cyfres o weithdai a drefnwyd gan Lywodraeth Cymru sy'n canolbwyntio ar ffynonellau llygredd aer a'r effaith y maent yn ei gael ar iechyd.
Roedd Ysgol Uwchradd Bedwas yn un o 40 o ysgolion a gymerodd ran yn y fenter a gyflwynwyd gan Gynllun Addysg Beirianneg Cymru/STEM Cymru ar ran Llywodraeth Cymru.
Fel rhan o'r gweithdy, cafodd disgyblion eu herio i ddylunio arwydd ffordd i annog gyrwyr i arafu er mwyn lleihau llygredd nitrogen deuocsid a helpu i wneud yr aer y maent yn ei anadlu'n lanach.
Enillydd y gystadleuaeth oedd disgybl Blwyddyn 7 Ysgol Uwchradd Bedwas, Miley Fletcher gyda safle cydradd ail i Thomas Lukins (Ysgol Uwchradd Bedwas) ac Amelie Norbury (Ysgol Crist y Gair yn Abergele).
Bydd yr arwydd buddugol yn cael ei gynhyrchu a'i osod mewn lleoliadau ledled Cymru lle mae'r terfyn cyflymder amgylcheddol o'r 50au yn cael ei ddefnyddio.
Dywedodd yr enillydd Miley Fletcher:
> "Roeddwn i ar ben fy nigon ac yn teimlo'n gyffrous iawn ac yn hapus pan wnes i ddarganfod fy mod i wedi ennill! Roeddwn i eisiau creu dyluniad a oedd yn fyr a bachog, a heb dynnu sylw gyrwyr yn ormodol, ond hefyd yn codi ymwybyddiaeth o aer glanach ar yr un pryd. Rwy'n teimlo bod fy nghynllun yn gwneud hyn ac rwy'n falch iawn o'm llwyddiant"
Ychwanegodd Larissa Lockwood, Cyfarwyddwr Aer Glân yn y Cynllun Gweithredu Byd\-eang:
> "Rydym wrth ein boddau yn parhau i gefnogi Diwrnod Aer Glân Cymru yn ei chweched blwyddyn ac yn cymeradwyo ysgolion fel Ysgol Uwchradd Bedwas am gymryd camau creadigol o'r fath i ysbrydoli dyfodol gydag awyr glanach."
|
The learners were taking part in a series of workshops organised by the Welsh Government that focus on air pollution sources and the impact they have on health.
Bedwas High was one of 40 schools to take part in the initiative which was delivered by Engineering Education Scheme Wales/STEM Cyrmu on behalf of the Welsh Government.
As part of the workshop, pupils were challenged to design a road sign to encourage drivers to slow down in order to reduce nitrogen dioxide pollution and help make the air they breathe cleaner.
The winner of the competition was Year 7 Bedwas High pupil, Miley Fletcher with joint runners\-up named as Thomas Lukins (Bedwas High) and Amelie Norbury (Christ the Word school in Abergele).
The winning sign will be produced and installed at locations across Wales where the environmental 50s speed limit is in place.
Winner Miley Fletcher said:
> "I was over the moon and really excited and happy when I found out that I had won! I wanted to create a design that was short and snappy, and not too distracting for drivers, but also raise awareness of cleaner air at the same time. I feel my design does this and I am really proud of my achievement"
Larissa Lockwood, Director of Clean Air at Global Action Plan, added:
> “We are thrilled to continue supporting Clean Air Day Wales in its sixth year and applaud schools like Bedwas High School for taking such creative action to inspire a cleaner air future.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
The warning comes after a recent campaign was launched encouraging people to light sky lanterns to show support for the NHS. All emergency services across Wales are under increased pressure during this unprecedented time. Sky lanterns can and do start fires wherever they land, which can tie up the vital resources needed to respond to Coronavirus. This can leave many crews unavailable for other tasks including providing support for the NHS during the current pandemic by driving ambulances or delivering medicines.
Every year the Fire and Rescue Service have to deal with hundreds of deliberately set grass fires, which are particularly common during the fine and dry weather around Easter. Figures for last year show there were 566 deliberate grass fires in April 2019\. There have already been 169 this year in South Wales alone.
Grass fires can devastate the environment and wildlife, and put communities and the firefighters who tackle them at serious risk. Smoke from grass fires also causes significant air pollution and is a serious hazard for people suffering from respiratory and other conditions – including coronavirus.
It is not just sky lanterns which people have been warned against using. Landowners have been asked to avoid clearing land outside of the legal burning season. Such fires can all too easily spread out of control, leading to large areas of land being completely unusable for any agricultural purpose. Fire Services across Wales have also appealed for people to behave responsibly, after being called to hundreds of incidents which have taken place since the school closures; with fires often lasting for days before crews are able to tackle them.
The Deputy Minister for Housing and Local Government, Hannah Blythyn said:
> The risk of grass fires starting where sky lanterns have landed is well\-known. Deliberately setting grass fires by any means is totally irresponsible and unacceptable. At a time of increased pressure, we need to work together and avoid putting further strain on Wales’ emergency services.
>
>
> Whilst we fully understand and encourage people to show their support and gratitude to members of the NHS for all they do, we strongly discourage people from showing that support by releasing sky lanterns.
Deputy Chief Fire Officer, Roger Thomas, Chair of the Strategic Arson Reduction Board for Wales said:
> The releasing of highly flammable sky lanterns poses a significant fire hazard with the potential to endanger properties, our environment and put a further strain on Fire and Rescue Services and partner agencies at this difficult time.
>
>
> Whilst I recognise that people wish to show solidarity for NHS workers I would urge them to seek alternative ways of doing so, such as the weekly ‘Clap for our Carers’ or through charitable donations.
|
Mae Llywodraeth Cymru a Gwasanaethau Tân ac Achub Cymru wedi rhybuddio pobl rhag defnyddio llusernau awyr i ddangos eu cefnogaeth i’r GIG yn ystod COVID\-19\.
Daw’r rhybudd yn dilyn ymgyrch ddiweddar a oedd yn annog pobl i gynnau llusernau awyr i ddangos eu cefnogaeth i’r GIG. Mae’r holl wasanaethau brys ar draws Cymru dan bwysau cynyddol yn ystod y cyfnod digynsail hwn. Gall llusernau awyr gynnau tanau pan fyddant yn glanio, a gall hyn ddefnyddio adnoddau hanfodol sydd eu hangen i ymateb i achosion o’r coronafeirws. Gall olygu na fydd llawer o griwiau ar gael ar gyfer tasgau eraill gan gynnwys rhoi cymorth i’r GIG yn ystod y pandemig presennol drwy yrru ambiwlansiau neu ddanfon meddyginiaeth.
Bob blwyddyn, mae’n rhaid i’r Gwasanaeth Tân ac Achub ymdrin â channoedd o danau glaswellt bwriadol, sy’n arbennig o gyffredin yn ystod y cyfnod o dywydd braf a sych adeg y Pasg. Mae ffigurau y llynedd yn dangos y cafwyd 566 o danau glaswellt bwriadol ym mis Ebrill 2019\. Rydym wedi gweld 169 o danau yn barod eleni yn y De yn unig.
Gall tanau glaswellt ddifrodi’r amgylchedd a bywyd gwyllt, a rhoi cymunedau a’r diffoddwyr tân sy’n eu hymladd mewn perygl difrifol. Mae mwg o danau glaswellt hefyd yn achosi llygredd aer sylweddol ac yn beryglus iawn i bobl sy’n dioddef o gyflyrau anadlol a chyflyrau eraill – gan gynnwys coronafeirws.
Nid llusernau awyr yn unig y rhybuddiwyd pobl rhag eu defnyddio. Gofynnwyd i dirfeddianwyr osgoi clirio tir y tu allan i’r tymor llosgi cyfreithiol. Gall tanau o’r fath ledaenu yn afreolus, gan olygu na ellir defnyddio ardaloedd mawr o dir o gwbl at unrhyw ddiben amaethyddol. Mae’r Gwasanaethau Tân ar draws Cymru hefyd wedi apelio ar bobl i ymddwyn yn gyfrifol, ar ôl cael galwadau i gannoedd o achosion ers cau’r ysgolion; gyda thanau yn aml ynghyn am ddyddiau cyn i griwiau fedru mynd i’r afael â nhw.
Dywedodd y Dirprwy Weinidog Tai a Llywodraeth Leol, Hannah Blythyn:
> Mae llawer o bobl yn gwybod am y risg y gall tanau glaswellt gynnau yn lle bydd llusernau awyr yn glanio. Mae cynnau tanau glaswellt yn fwriadol mewn unrhyw ffordd yn gwbl anghyfrifol ac annerbyniol. Ar adeg pan mae gwasanaethau brys Cymru dan bwysau cynyddol, mae angen inni gydweithio ac osgoi rhoi straen pellach arnynt.
>
>
> Er ein bod yn deall bod pobl eisiau dangos eu cefnogaeth a’u gwerthfawrogiad i’r GIG am eu holl waith, a’n bod yn eu hannog i wneud hynny, nid ydym yn awyddus i bobl ddangos eu cefnogaeth drwy ryddhau llusernau awyr.
Dywedodd y Dirprwy Brif Swyddog Tân, Roger Thomas, Cadeirydd y Bwrdd Strategol ar gyfer Lleihau Tanau Bwriadol Cymru:
> Mae rhyddhau llusernau awyr fflamadwy iawn yn arwain at risg sylweddol o dân a’r posibilrwydd o beryglu eiddo, ein hamgylchedd, a rhoi straen pellach ar y Gwasanaethau Tân ac Achub ac asiantaethau partneriaeth yn y cyfnod anodd hwn.
>
>
> Er fy mod yn cydnabod dymuniad pobl i ddangos eu cefnogaeth i weithwyr y GIG, rwy’n eu hannog i ddod o hyd i ffyrdd eraill o wneud hyn, fel clapio i’r gofalwyr yn wythnosol, neu roi arian i elusen.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 13 March 2018, the Cabinet Secretary for Health and Social Services made an oral statement in the Siambr on: Update on the UK Inquiry on Infected Blood (external link).
|
Ar 13 Mawrth 2018, gwnaeth y Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Diweddariad ar Ymchwiliad y DU i Waed wedi'i Heintio (dolen allanol).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ym mis Tachwedd 2014, dechreuodd Llywodraeth Cymru ymgynghori ar y gyfres gyntaf o reoliadau, y codau ymarfer a'r canllawiau statudol cysylltiedig, sydd i'w gwneud o dan Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014\.
Yn dilyn diwedd yr ymgynghoriad ar 2 Chwefror, 2015, mae'r datganiad hwn yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i Aelodau'r Cynulliad am y cynnydd a wnaed hyd yn hyn a'r cyllid a'r cymorth ychwanegol a fydd ar gael wrth i'r Ddeddf gael ei rhoi ar waith yng Nghymru.
Roedd yr ymgynghoriad yn cwmpasu pum rhan o'r Ddeddf \- yn benodol rhannau 2, 3, 4, 7 ac 11 \- yn unol â'r dull gweithredu a nodwyd gan y cyn\-Ddirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol, Gwenda Thomas AC, yn ei datganiad ysgrifenedig ar 16 Gorffennaf 2014\.
Yn ystod y cyfnod ymgynghori o 12 wythnos, cynhaliwyd dau ddigwyddiad llwyddiannus, a oedd yn cynnwys 250 o bobl o amrywiaeth eang o gyrff sy'n rhanddeiliaid o bob rhan o Gymru. Cafwyd dros 300 o ymatebion ysgrifenedig sylweddol mewn ymateb i'r ymgynghoriad gan amrywiaeth eang o unigolion, grwpiau cynrychioliadol, Llywodraeth Leol a sefydliadau proffesiynol.
Roedd yr ymateb cyffredinol i'r ymgynghoriad yn gadarnhaol. Roedd yr ymatebwyr o blaid egwyddorion a manylion y rheoliadau, y codau ymarfer a'r canllawiau statudol drafft.
Mae gwaith yn mynd rhagddo i ddadansoddi'r ymatebion yn fanwl, ond mae nifer o themâu cyffredin wedi dod i'r amlwg:
* Yr angen am ddull cynhwysfawr o ymdrin â dysgu a datblygu er mwyn sicrhau bod staff ym mhob rhan o'r sector a phartneriaid yn meddu ar y wybodaeth a'r sgiliau i fodloni'r gofynion newydd a bod sefydliadau yn cael cymorth i wneud y newidiadau diwylliannol sydd eu hangen;
* Yr angen i roi ystyriaeth drylwyr i'r dull o bontio i'r system newydd;
* Yr angen i godi ymwybyddiaeth ymhlith y cyhoedd ynglŷn â'r newidiadau a gaiff eu cyflwyno;
* Yr angen i sicrhau bod yr holl bartneriaid cyflawni yn cael eu cynnwys yn llawn wrth ystyried y ffordd y caiff adnoddau eu targedu pan gaiff y newidiadau eu rhoi ar waith;
* Yr angen i ymgorffori trefniadau cydweithredu, nid yn unig wrth gyflawni drwy drefniadau partneriaeth megis y rhai ag awdurdodau lleol a byrddau iechyd, ond hefyd wrth weithredu polisi drwy rannau gwahanol o'r Ddeddf;
* Yr angen i barhau i gydweithio i ymgorffori arferion a threfniadau newydd ar ôl mis Ebrill 2016, gan gynnwys cyd\-ddatblygu canllawiau ar arfer da.
Bydd yr ymatebion yn llywio'r broses o ddatblygu'r rheoliadau, y codau ymarfer a'r canllawiau statudol terfynol, a gaiff eu cyflwyno ger bron y Cynulliad Cenedlaethol o fis Mai 2015\. Er mwyn sicrhau bod cyfres lawn o wybodaeth ar gael i helpu i wneud y Rheoliadau caiff drafftiau gwaith o'r gyfres gyntaf o godau ymarfer a chanllawiau statudol eu cyhoeddi ochr yn ochr ag adroddiad yr ymgynghoriad.
Bydd ail gyfres o reoliadau, codau ymarfer a chanllawiau statudol, a fydd yn ymwneud â rhannau 5, 6 a 9 o'r Ddeddf, ar gael ar gyfer ymgynghoriad o fis Mai, gyda'r nod o'u gosod ger bron y Cynulliad Cenedlaethol ddiwedd 2015\.
Bydd yr ail gyfres hon yn creu system sy'n sicrhau canlyniadau ar gyfer plant sy'n derbyn gofal a phlant sy'n cael eu lletya; sy'n ysgogi ymdrechion cydweithio rhanbarthol; sy'n rhoi system ar waith ar gyfer codi tâl, cynnal asesiadau ariannol a thalu am ofal; sy'n hwyluso'r broses o gyflwyno sylwadau a darparu eiriolaeth ac sy'n ymdrin â'r materion sy'n deillio o fethiannau gan ddarparwyr.
Mae'r gwaith o weithredu Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) \- a thrwyddi'r system newydd ar gyfer gofal cymdeithasol sydd ei hangen ar gyfer Gwasanaethau Cymdeithasol Cynaliadwy \- yn mynd y tu hwnt i wneud is\-ddeddfwriaeth, er mor bwysig yw hyn. Mae tri darn o waith yn mynd rhagddynt, sy'n cwmpasu parodrwydd y gweithlu, codi ymwybyddiaeth ymhlith y boblogaeth ehangach, a gweithgarwch gweithredu rhanbarthol allweddol.
Bydd Cyngor Gofal Cymru, fel y corff arweiniol ar gyfer datblygu'r gweithlu, yn arwain y gwaith o ddatblygu a gweithredu strategaeth dysgu a datblygu genedlaethol. Mae'r strategaeth yn hollbwysig o ran gweithredu'r Ddeddf a bydd angen arweinyddiaeth barhaus, benderfynol a phroffil uchel, a all ymestyn at amrywiaeth eang o sefydliadau a phartneriaid y tu hwnt i ffiniau'r sector gofal cymdeithasol traddodiadol.
Bydd y Cyngor Gofal yn bwrw ymlaen â'r gwaith hwn ar y cyd â rhanddeiliaid allweddol er mwyn sicrhau bod gennym strategaeth sy'n cwmpasu pawb sy'n ymwneud â darparu gofal cymdeithasol, ynghyd â'u partneriaid allweddol, a'i fod yn cael ei gyflawni ar y cyd â'r partneriaid hynny ac mewn cydweithrediad â hwy.
Bydd y strategaeth hon yn cynnwys cynllun defnyddio hyfforddiant a chanolfan wybodaeth 'siop un stop', gan chwarae rhan gynorthwyol allweddol ar gyfer y sector o ran sicrhau ei fod yn barod ar gyfer y newidiadau y bydd y Ddeddf a'i rheoliadau yn eu dwyn i rym.
Caiff ei hategu gan £1m yn 2015\-16 o raglen datblygu'r gweithlu gofal cymdeithasol. Bydd £7\.1m arall o'r rhaglen, ynghyd â'r arian cyfatebol gan awdurdodau lleol, sef cyfanswm o tua £11m, yn helpu i ddatblygu a gweithredu cynlluniau hyfforddiant rhanbarthol traws\-sector, a fydd yn gyson â'r strategaeth genedlaethol a'r cynlluniau gweithredu rhanbarthol. Bydd hyn yn sicrhau cydlyniant o ran y gwaith o gynllunio gwasanaethau a'r gweithlu er mwyn gweithredu ar lefel genedlaethol, ranbarthol a lleol.
Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i helpu llywodraeth leol a'i phartneriaid i bontio i'r trefniadau newydd. Yn 2013\-14 a 2014\-15, cynigiwyd grant Cyflawni Trawsnewid i'r chwe phartneriaeth ranbarthol ac i bartneriaid cenedlaethol dethol er mwyn galluogi llywodraeth leol a'i phartneriaid i roi gofynion y Ddeddf newydd ar waith.
Mae'r chwe rhanbarth wedi cyflawni gwaith arbennig hyd yn hyn, sy'n dangos eu hymrwymiad i weithredu'r Ddeddf ac yn darparu sail ardderchog ar gyfer y cynlluniau gweithredu manylach sydd wrthi'n cael eu datblygu ar hyn o bryd.
Bydd Llywodraeth Cymru yn dyblu'r arian sydd ar gael drwy'r grant Cyflawni Trawsnewid i £3m yn 2015\-16\. Mae'r swm hwn yn ychwanegol at yr £20m a gyhoeddwyd eisoes eleni er mwyn i waith y prosiectau a ariennir drwy'r Gronfa Gofal Canolraddol allu parhau ac at y cynnydd o £10m yn y Grant Cynnal Refeniw at ddibenion y Gwasanaethau Cymdeithasol.
Yn dibynnu ar benderfyniadau cyllidebol, darperir £3m arall mewn arian grant yn 2016\-17 i ategu'r broses ymgorffori, gyda'r nod o drosglwyddo’r swm hwn i'r Grant Cynnal Refeniw o 2017\-18 er mwyn cydnabod y newid parhaus y mae'r Ddeddf yn ei ysgogi.
Bydd y gwaith sy'n mynd rhagddo ar hyn o bryd yn adeiladu ar y consensws cenedlaethol a gafwyd i wneud y newidiadau sydd eu hangen arnom er mwyn gwella'r gwasanaethau cymdeithasol yng Nghymru. Byddwn yn parhau i sicrhau y caiff pob agwedd allweddol ar Gwasanaethau Cymdeithasol Cynaliadwy ei gweithredu gan sicrhau y caiff dinasyddion eu cynnwys yn rheolaidd ac y ceir arweinyddiaeth gadarn ar y cyd gan lywodraeth leol, y GIG a darparwyr yn y sector preifat a'r trydydd sector.
Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i weithio gyda'r fforwm partneriaeth cenedlaethol, y grŵp arweinyddiaeth a phanel y dinasyddion er mwyn cefnogi hyn, ac er mwyn sicrhau bod y bobl sy'n defnyddio gwasanaethau yn parhau i fod wrth wraidd ein rhaglen newid.
|
In November 2014, the Welsh Government started consulting on the first tranche of regulations, the related codes of practice and statutory guidance, to be made under the Social Services and Well\-being (Wales) Act 2014\.
Following the end of the consultation on February 2, 2015, this statement updates Assembly Members about progress to date and the additional funding and support which will be made available as the Act is implemented in Wales.
The consultation covered five parts of the Act – specifically parts 2, 3, 4, 7 and 11 – in line with the approach to implementation set out by the former Deputy Minister for Social Services Gwenda Thomas AM in her written statement on July 16, 2014\.
During the 12\-week consultation period, two successful events were held, involving 250 delegates from a wide range of stakeholder bodies from across Wales. More than 300 substantive written responses were received in response to the consultation from a wide range of individuals, representative groups, Local Government and professional organisations.
The overall response to the consultation was positive. Respondents were supportive of the principles and detail of the draft regulations, codes of practice and statutory guidance.
Work is ongoing to analyse the responses in detail, however a number of common themes have emerged:
* The need for a comprehensive approach to learning and development to ensure staff across the sector and partners have the knowledge and skills to deliver the new requirements and organisations are supported to make the necessary cultural changes;
* The need for a considered approach to transition to the new system;
* The need to raise awareness among the public about the changes that will be introduced;
* The need to ensure all delivery partners are fully engaged in considering the way resources are targeted on implementation;
* The need to embed collaboration, not only in delivery through partnership arrangements such as local authorities and health boards, but also in policy delivery through different parts of the Act;
* The need to continue to work together to embed new practice and arrangements beyond April 2016, including co\-developing guidance around good practice.
The responses will inform the development of final regulations, codes of practice and statutory guidance, which will be laid before the National Assembly from May 2015\. In order to have a full suite of information to support the making of the Regulations, working drafts of the first tranche of the codes of practice and statutory guidance will be published alongside the consultation report.
A second tranche of regulations, codes of practice and statutory guidance, in relation to parts 5, 6 and 9 of the Act, will be made available for consultation from May, with a view to being laid before the National Assembly late in 2015\.
This second tranche will create a system, which secures outcomes for looked after and accommodated children; drives regional collaboration; puts in place a system of charging, financial assessment and paying for care; supports the making of representations and provision of advocacy and addresses the issues raised by provider failure.
The work of implementing the Social Services and Well\-being (Wales) Act – and through it the new system for social care required by Sustainable Social Services – goes beyond making subordinate legislation, as important as this is. There are three pieces of work underway covering workforce readiness, awareness\-raising among the wider population, and key regional implementation activity.
The Care Council for Wales, as the lead body for workforce development, will lead on the development and implementation of a national learning and development strategy. The strategy is critical to the implementation of the Act and will need sustained, deliberate and high\-profile leadership, which can reach out across a wide range of organisations and partners beyond the boundaries of the traditional social care sector.
The Care Council will take this work forward with key stakeholders to ensure we have a strategy which covers all of those involved in the provision of social care, together with their key partners, and that it is delivered jointly and in collaboration with those partners.
The strategy will include a training deployment plan and a one\-stop\-shop information hub, playing a key supporting role for the sector in ensuring its own readiness for the changes the Act and its regulations will bring into force.
It will be supported by £1m in 2015\-16 from the social care workforce development programme. A further £7\.1m from the programme, together with the local authority match funding, making a total of some £11m will support the development and implementation of cross\-sector regional training plans, which will align with both the national strategy and regional implementation plans. This approach will ensure coherence across the service and workforce planning for implementation at a national, regional and local level.
The Welsh Government will continue to support local government and its partners in making the transition to the new arrangements. In 2013\-14 and 2014\-15, a Delivering Transformation grant was made available to the six regional partnerships and selected national partners to enable local government and its partners to put in place the requirements of the new Act.
The six regions have carried out some impressive work to date, which demonstrates their commitment to the Act’s implementation and provides an excellent base for the more detailed implementation plans which are now being developed.
The Welsh Government will double the funding available through the Delivering Transformation grant to £3m in 2015\-16\. This is in addition to the £20m already announced this year to carry on the work of projects funded through the Intermediate Care Fund and the £10m increase in the Revenue Support Grant for Social Services purposes..
Subject to budgetary decisions, a further £3m in grant funding will be made available in 2016\-17 to support the embedding process, with a view to transferring this sum into the Revenue Support Grant from 2017\-18 in recognition of the ongoing change which the Act is driving.
The work underway now will build on the national consensus we have to make the changes we need to improve social services in Wales. We will continue to ensure all the key aspects Sustainable Social Services are taken forward with the close involvement of citizens and strong joint leadership from local government, the NHS and private and third sector providers.
The Welsh Government will continue to work with the national partnership forum, the leadership group and citizens panel to support this, and ensure that people who use services remain at the heart of our programme for change.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Mr Gething said:
> “The Welsh Government is committed to ensuring everyone in Wales is able to access essential period products. We have already committed more than £1m to tackle period poverty in our schools and communities.
>
> “Currently the provision of sanitary products for hospital inpatients varies across Wales as each health board has their own policy. I want to ensure all women admitted to hospital in Wales can access these essential products.
>
> “It's unacceptable for anyone not to be able to access essential period products because they can’t afford them, particularly when they are receiving treatment in hospital.
>
> “Patients should expect to receive the best possible care in comfort and dignity. I have asked our officials to work with NHS Wales to implement this policy as soon as possible.”
|
Dywedodd Mr Gething:
> "Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i sicrhau bod pawb yng Nghymru yn gallu cael gafael ar gynhyrchion misglwyf hanfodol. Rydym eisoes wedi ymrwymo mwy na £1m i fynd i'r afael â thlodi misglwyf yn ein hysgolion a'n cymunedau.
>
> Ar hyn o bryd, mae'r ddarpariaeth o gynhyrchion misglwyf ar gyfer cleifion mewnol mewn ysbytai yn amrywio ledled Cymru, gan fod gan bob bwrdd iechyd ei bolisi ei hun. Rwyf am sicrhau bod pob menyw sy'n mynd i ysbyty yng Nghymru yn gallu cael y cynhyrchion hanfodol hyn.
>
> Mae'n hollol annerbyniol i unrhyw un beidio cael deunydd addas yn ystod misglwyf am nad ydynt yn gallu eu fforddio, yn enwedig pan fyddant yn derbyn triniaeth yn yr ysbyty.
>
> Dylai cleifion ddisgwyl derbyn y driniaeth orau bosibl, gydag urddas, a gan fod yn gyfforddus. Rwyf wedi gofyn i'n swyddogion weithio gyda GIG Cymru i roi'r polisi hwn ar waith cyn gynted â phosibl."
|
Translate the text from Welsh to English. |
Heddiw, gallaf gyhoeddi bod y cyllidebau ar gyfer iechyd a lles anifeiliaid yn cael eu datganoli i Lywodraeth y Cynulliad.
Cafodd y pwerau dros iechyd a lles anifeiliaid eu datganoli i Weinidogion Cymru yn 2005, felly mae datganoli’r cyllidebau yn golygu ein bod bellach yn gallu gwario ar flaenoriaethau sy’n berthnasol i Gymru yn ogystal â gwneud polisïau.
Daeth y cyhoeddiad hwn ar ôl trafod hir a maith rhwng llywodraethau gwledydd y Deyrnas Unedig. Mae’n dda gen i hysbysu Gweinidogion nad yw’r setliad terfynol yn seiliedig ar y 5\.8% arferol y byddem wedi’i gael trwy broses Barnett. Y mae yn hytrach yn adlewyrchu’n well ein hanghenion a’r gwaith sydd angen ei wneud, gan olygu setliad tecach i Gymru.
Dros 4 blynedd yr Adolygiad o Wariant y setliad, bydd Cymru’n cael tua 14% o’r gyllideb Brydeinig a fu cyn hynny’n cael ei chadw gan DEFRA ar ran Lloegr, yr Alban a Chymru. Ar gyfer 2011/12, bydd yr Alban a Chymru’n cael £21 miliwn yr un a Lloegr yn cael £105m i’w wario ar iechyd a lles anifeiliaid. Dros 4 blynedd yr Adolygiad Cynhwysfawr o Wariant, bydd Cymru’n cael £77\.71m o’r gyllideb, yr Alban 76\.98m a bydd Lloegr yn cael £387\.93m.
Er ei bod yn bwysig bod gennym y pwerau a’r gyllideb i daclo ein blaenoriaethau ym maes iechyd anifeiliaid yng Nghymru, byddwn wrth reswm yn parhau i gydweithio â gwledydd eraill y Deyrnas Unedig. Er mwyn gallu mynd i’r afael yn effeithiol ag achosion o glefydau egsotig unrhyw le ym Mhrydain, rhaid i Lywodraethau a’r sector cyhoeddus, asiantaethau a’r diwydiant allu cyd\-drefnu a chydweithio. Bydd Iechyd Anifeiliaid a’r Asiantaeth Labordai Milfeddygol yn dal i ddarparu gwasanaethau i Gymru yn ogystal â’r Deyrnas Unedig yn gyfan.
Fel y cyhoeddais yn ddiweddar, rydym yn dal am fynd ati mewn ffordd gynhwysfawr i wireddu ein hamcan i ddileu TB gwartheg yng Nghymru. Bydd datganoli’r cyllidebau hyn yn cefnogi’r gwaith hwn ac yn ychwanegu at ei werth, yn ogystal â chreu cyfleoedd newydd i drafod a gweithio gyda’r diwydiant i ddatblygu polisïau penodol i Gymru.
|
Today I am able to announce the devolution of animal health and welfare budgets to the Welsh Assembly Government.
The powers for animal health and welfare have been devolved to Welsh Ministers since 2005 and therefore the transfer of these budgets aligns our policy making ability with the ability to direct more spending on the priorities relevant to Wales.
This announcement is the outcome of a long negotiation process involving governments across the UK. I am pleased to inform Members that the final settlement is not based on the usual 5\.8% through the Barnett process but is more reflective of the needs and the work involved. This secures a fairer settlement for Wales.
Over the 4 year Spending Review period of the settlement, Wales will receive around 14% of the GB budget that was previously held by DEFRA on behalf of England, Scotland and Wales. For 2011/12, Scotland and Wales will each receive £21million and England will receive £105m to spend on animal health and welfare. Over the 4 years of the Comprehensive Spending Review period, Wales' share of the budget will amount to £77\.71m, Scotland £76\.98m and England £387\.93m.
Whilst it is important that we now have the powers and the budget to tackle animal health priorities in Wales, we will of course continue to co\-operate closely with administrations across the UK. Our ability to effectively manage exotic animal disease outbreaks anywhere across the UK depends on the coordinated action of Governments and the public sector, the agencies and the industry. Animal Health and the Veterinary Laboratories Agency will continue to deliver services for Wales as well as across the UK.
As I have recently announced, our work continues on our comprehensive approach to take forward our aim of eradicating bovine TB in Wales. Devolving these budgets will support and add value to the work already being undertaken as well as opening up new opportunities for engaging and working with industry to develop more Welsh specific policies.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 12 March 2024, an oral statement was made in the Senedd: **Senedd Cymru (Electoral Candidate Lists) Bill (external link)****.**
|
Ar 12 Mawrth 2024, gwnaed **datganiad llafar yn y Senedd: Bil Senedd Cymru (Rhestrau Ymgeiswyr Etholiadol) (dolen allanol)**.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ar 15 Tachwedd 2016, gwnaeth y Kirsty Williams, Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg Ddatganiad Llafar yn y Siambr ar: Strategaeth Genedlaethol ar gyfer Ysgolion Bach a Gwledig (dolen allanol).
|
On 15 November 2016, Kirsty Williams, Cabinet Secretary for Education made an Oral Statement in the Siambr on: National Strategy for Small and Rural Schools (external link).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Heddiw (dydd Iau 17 Hydref) cyhoeddodd y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip Jane Hutt £350,000 ar gyfer prosiect Troseddau Casineb mewn Ysgolion a fydd yn cael ei gyflawni gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (CLlLC).
Mae cynnydd wedi bod yn nifer yr adroddiadau am droseddau casineb bob blwyddyn ers i Lywodraeth Cymru gyhoeddi ei Fframwaith Mynd i'r Afael â Throseddau a Digwyddiadau Casineb yn 2014\. Mae’r prosiect Troseddau Casineb mewn Ysgolion yn cael ei gyllido gan Gronfa Bontio Ewropeaidd Llywodraeth Cymru ac mae’n rhan o becyn o gefnogaeth ychwanegol sy’n cael ei ddarparu yn ystod y 18 mis nesaf er mwyn helpu gydag atal achosion o droseddau casineb yng Nghymru, a lleihau eu heffaith ar ddioddefwyr a chymunedau.
Bydd CLlLC yn gweithio gyda phartneriaid arbenigol i ymweld ag ysgolion ar hyd a lled y wlad i annog meddwl yn feirniadol a herio mythau mae'r plant wedi’u clywed o bosib. Bydd hyn yn cael ei wneud mewn tua 100 o ysgolion yn ystod blwyddyn academaidd 2019/2020\.
Dywedodd Jane Hutt,
> Gyda’n gilydd rydyn ni’n gweithio i greu cymdeithas gref ac amrywiol yma yng Nghymru, lle gwelir gwerth mewn pobl o bob hil neu ffydd am eu cymeriad a’u gweithredoedd. Rydyn ni i gyd eisiau helpu i greu gwlad heddychlon a chytûn lle gall ein plant ni a chenedlaethau’r dyfodol ffynnu.
>
>
> “Rydyn ni’n gobeithio y gall y prosiect yma gefnogi ein plant a’n pobl ifanc ni i ddatblygu sgiliau meddwl yn feirniadol a fydd yn eu galluogi i gwestiynu unrhyw naratif llawn casineb sy’n dod ar eu traws. Hefyd bydd y prosiect yn arfogi staff ysgolion â’r sgiliau i herio troseddau casineb a chefnogi dioddefwyr pan fydd yn digwydd mewn ysgolion.
Dywedodd y Cynghorydd Debbie Wilcox (Casnewydd), Llefarydd CLlLC ar Addysg:
> Rydyn ni’n croesawu’r cyllid hwn yn fawr iawn. Bydd yn rhoi cefnogaeth werthfawr i ysgolion ac, yn bwysig iawn, i fyfyrwyr i roi arweiniad a chymorth, ac i herio ac atal achosion o droseddau casineb yn ein hysgolion. Bydd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru yn gweithio gydag awdurdodau lleol i ddatblygu’r rhaglen hon, ac yn gwneud hynny wrth ochr y gwaith da sydd eisoes yn digwydd drwy awdurdodau ac ysgolion, gan geisio targedu’r cymunedau a’r ysgolion sydd fwyaf angen cefnogaeth.
Mae’r cyllid sy’n cael ei gyhoeddi heddiw yn gam cadarnhaol i’r cyfeiriad cywir, yn addysgu pobl ifanc ac yn newid ffyrdd o feddwl o’r cychwyn cyntaf. Wrth gwrs, ni fydd y newid hwn yn digwydd dros nos, felly bydd angen i ni barhau i gynnig cymorth a chefnogaeth i’r dioddefwyr hynny sy’n profi troseddau casineb nawr. Mae’r Ganolfan Genedlaethol Cymorth ac Adrodd ar Droseddau Casineb yn ddarparwr blaenllaw o’r cymorth hwn, wedi’i ariannu gan Lywodraeth Cymru i ddarparu cyngor a chymorth i bawb sy’n dioddef trosedd gasineb.
Heddiw bydd y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip, a’r Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit yn cyfarfod staff o’r ganolfan a chynrychiolwyr sefydliadau sy’n cynrychioli’r rhai sydd wedi cael eu heffeithio gan drosedd gasineb. Y nod yw gweld sut mae Cyllid Pontio’r UE Llywodraeth Cymru yn helpu i ddatblygu darpariaeth y Ganolfan, a thrafod beth arall sydd angen ei wneud i fynd i’r afael â’r troseddau hyn.
Bydd y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip, a’r Cwnsler Cyffredinol a’r Gweinidog Brexit ar gael i’w cyfweld yn y ganolfan.
|
Deputy Minister and Chief Whip Jane Hutt today (Thursday 17October) announced £350,000 for the Hate Crime in Schools project which will be delivered through the Welsh Local Government Association (WLGA).
Hate crime reporting has increased year\-on\-year since the Welsh Government published its Tackling Hate Crimes and Incidents Framework in 2014\. The Hate Crime in Schools project is being funded from the Welsh Government’s European Transition Fund and is part of a package of additional support being provided over the coming 18 months to help to prevent hate crimes and incidents, and mitigate their effects on victims and communities in Wales.
The WLGA will work with partners with the expertise to visit schools across the country to encourage critical thinking skills and challenge myths which children may have heard. This will be achieved in approximately 100 schools during the 2019/2020 academic year.
Jane Hutt said,
> Together we’re working to build a strong and diverse society here in Wales, where people of any race or faith are valued for their character and their actions. We all want to help create a peaceful and harmonious country where our children and future generations can thrive.
>
>
> We hope this project can support our children and young people to develop critical thinking skills which will enable them to question hateful narratives wherever they encounter them. The project will also aim to equip school staff with the skills to challenge hate crime and support victims when it occurs in school.
Councillor Debbie Wilcox, WLGA Education spokesperson said:
> This funding announcement is welcome and will provide valuable support to schools and, crucially, to students to provide guidance and support, and to challenge and prevent incidents of hate crime occurring within our schools. The WLGA will work with local authorities in developing this programme and will align with the good work already established through authorities and in schools to ensure a cohesive approach, seeking to target the communities and schools which are most in need of support.
Today’s funding is a positive step in the right direction, educating the young and changing mind\-sets from the very beginning. Of course this change won’t happen overnight, so we need to continue to offer help and support to those victims experiencing hate crime now. The National Hate Crime Report and Support Centre is at the forefront of the delivery of this support, funded by the Welsh Government to provide all Wales support and advice to victims of hate crime.
Today the Deputy Minister \& Chief Whip and the Counsel General \& Brexit Minister will meet with staff from the centre and representatives from organisations who represent those affected by hate crime to learn more about how Welsh Government EU Transition Funding is helping further the Centre’s provision and to talk about what more needs to be done to tackle these crimes.
The Deputy Minister \& Chief Whip and the Counsel General \& Brexit Minister will both be available for interview at the centre.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 20 February 2024, an oral statement was made in the Senedd: **The Welsh Language Technology Action Plan (external link)**.
|
Ar 20 Chwefror 2024, gwnaed **datganiad llafar yn y Senedd: Cynllun Gweithredu Technoleg Gymraeg (dolen allanol)****.**
|
Translate the text from Welsh to English. |
‘Pwysau Iach: Cymru Iach’ yw strategaeth hirdymor Llywodraeth Cymru i atal a lleihau gordewdra. Nod y cynllun yw darparu lleoliadau ac amgylcheddau iach i alluogi pobl o bob oed i wneud dewisiadau iach.
Yng Nghymru, mae dros 60% (1\.5 miliwn) o'r boblogaeth sy'n oedolion yn ordrwm neu'n ordew, a bob blwyddyn mae'r ffigur hwn yn cynyddu cymaint â 10,000\. Os bydd y duedd hon yn parhau, bydd nifer yr oedolion y rhagwelir y byddant yn dod yn ordrwm neu'n ordew yn cynyddu i 64% o boblogaeth y genedl \- 160,000 yn rhagor o oedolion erbyn 2030\.
Mae tystiolaeth yn dangos mai cynnal pwysau iach yw un o'r ffyrdd mwyaf effeithiol o leihau'r risg o gyflyrau iechyd hirdymor fel diabetes, clefyd y galon a chanser.
Mae atal gordewdra yn her gymhleth, gyda sawl ffactor yn cyfrannu at hyn ar lefel unigol, cymunedol, cymdeithasol a byd\-eang.
Mae ‘Pwysau Iach: Cymru Iach’ yn rhoi pwyslais cryf ar atal a bydd cynlluniau’n cael eu cyflwyno gan y llywodraeth. Mae'r cynllun wedi'i rannu'n bedair thema:
**Amgylcheddau iach:** Ceisio cefnogi pobl i fedru gwneud dewisiadau iach. Bydd hyn yn canolbwyntio ar newid y ffordd yr ydym yn siopa, y ffordd yr ydym yn bwyta allan, y ffordd yr ydym yn teithio, neu sut yr ydym yn defnyddio mannau awyr agored.
**Lleoliadau iach:** Datblygu amgylcheddau cefnogol i hyrwyddo dewisiadau iachach. Mae hyn yn cynnwys lleoliadau gofal plant, ysgolion ac addysg bellach ac uwch, gweithleoedd a lleoliadau cymunedol.
**Pobl Iach:**Rhoi cyngor, gwybodaeth a chymorth. Mae hyn yn cynnwys rhoi cyfle i bobl drafod eu dewisiadau ffordd o fyw gyda gweithwyr iechyd a gofal proffesiynol.
**Arweinyddiaeth a galluogi newid:** Ysgogi gwell arweinyddiaeth ac atebolrwydd er mwyn cyflawni nodau ‘Pwysau Iach: Cymru Iach’ ar draws pob sector.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd, Vaughan Gething:
> Rhagwelir y bydd gordewdra yn pasio ysmygu fel her iechyd y cyhoedd fwyaf y genedl. Yn llawer rhy aml, mae pobl yn wynebu dewisiadau nad ydynt yn iach ac yn cael eu llethu â negeseuon sy'n hyrwyddo dewisiadau nad ydynt yn iach. Mae'n ddiwylliant sy'n dod i’r amlwg ar draws y byd Gorllewinol, nid yng Nghymru yn unig, ac mae angen inni gywiro hyn. Gall camau bach tuag at arferion iachach sicrhau newid mawr, a dyma sail y strategaeth hon.
>
>
> Mae angen i bawb chwarae eu rhan. Ni all y Llywodraeth, y GIG nac unrhyw sector unigol arall gyflawni'r gwaith atal ar ei ben ei hun. Byddaf yn sefydlu Bwrdd Gweithredu Cenedlaethol yn ddiweddarach eleni i fwrw ymlaen â’r blaenoriaethau cenedlaethol ar gyfer 2020\-22\.
>
>
> Fy uchelgais yw i Gymru fod yn un o'r gwledydd cyntaf yn y byd i weld cyfraddau gordewdra'n gostwng. Bydd hyn yn cael gwaddol sylweddol a pharhaol i genedlaethau heddiw a'r dyfodol.
Dywedodd Frank Atherton, Prif Swyddog Meddygol Cymru:
> Fel cenedl, rydym yn mynd yn llai egnïol. Mae ein bywydau prysur yn golygu ein bod yn blaenoriaethu cyfleustra dros fwyd iach. Mae 60% o'r boblogaeth sy'n oedolion yn ordrwm neu'n ordew, ac mae'n rhaid i ni wyrdroi'r ffigwr hwn.
>
>
> Os yw'r duedd hon yn parhau, bydd gan genedlaethau'r dyfodol oes fyrrach na'r cenedlaethau o'u blaenau. Rydym yn gwybod y gall fod yn heriol i newid arferion bywyd bob dydd, ond mae'n bosibl \- rydym eisiau helpu pobl i dorri hen arferion a chreu arferion newydd.
|
Healthy Weight: Healthy Wales is the Welsh Governments long term strategy to prevent and reduce obesity. The aim of the plan is to deliver healthy settings and environments to allow people of all ages to make healthy choices.
In Wales over 60% (1\.5 million) of the adult population is overweight or obese, each year this figure rises by 10,000\. If this trend continues the number of adults projected to become overweight or obese will increase to 64% of the nation’s population \- another 160,000 adults by 2030\.
Evidence shows having a healthy weight is one of the most effective ways to reduce the risk of long term health conditions such as diabetes, heart disease and cancers.
Preventing obesity is a complex challenge, with many contributing factors at an individual, community, societal and global level.
Healthy Weight: Healthy Wales has a strong focus on prevention and will see initiatives from across government. The plan is broken into 4 themes:
The strategy sets out 4 themes.
**Healthy Environments:** aims to support people to be able to make healthy choices. This will focus on changing the way we shop, the way we eat out, the way we travel, or how we use outdoor spaces.
**Healthy Settings:** will develop supportive environments to promote healthier choices. This includes childcare settings, schools and higher and further education, workplaces and community settings.
**Healthy People:** providing advice, information and support. This includes providing people with the opportunity to regularly discuss their lifestyle choices with health and care professionals.
**Leadership and Enabling Change:** to drive improved leadership and accountability to deliver Healthy Weight: Healthy Wales across all sectors.
Health Minister Vaughan Gething, said:
> Obesity is projected to overtake smoking as the nation’s biggest public health challenge. Too often people are confronted with unhealthy choices and bombarded with messages that promote unhealthy options. A culture that is occurring not just in Wales but across the Western world, we need to redress the balance. Small steps towards healthier habits can create big change, and this is the basis of the strategy.
>
>
> Everybody needs to play a role, prevention cannot be achieved by Government, the NHS or any other individual sector alone. I will be establishing a National Implementation Board later this year to drive forward National priorities for 2020\-22\.
>
>
> My ambition is for Wales to be one of the first countries in the world to witness declining rates of obesity. This will have a significant and long\-lasting legacy for both our current and future generations.
Frank Atherton, Chief Medical officer for Wales, said:
> As a nation we are becoming less active. Our busy lifestyles prioritise convenience over healthy food.
>
>
> 60% of the adult population is obese or overweight, we have to turn this figure around. If this trend continues future generations will have a shorter lifespan than generations before them. We know that changing daily lifestyle habits can be challenging but it can be done— we want to help people to break old habits and create healthy new ones.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 8 October 2013, the Minister for Finance made an oral Statement in the Siambr on: Progress on the development of European Structural Fund Programmes 2014\-20\.
The statement can be accessed on the National Assembly for Wales website (external link).
If you have difficulty accessing the statement via the hyperlink then you can access it on the National Assembly for Wales website by selecting the following: www.assemblywales.org/ Assembly Business/Plenary Meetings/Records of Plenary Proceedings/Plenary meetings/select relevant date of plenary meeting from the drop down menu/select statement from the contents page.
|
Ar 8 Hydref 2013, gwnaeth y Gweinidog dros Cyllid Ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Y cynnydd a wnaed o ran datblygu Rhaglenni’r Cronfeydd Strwythurol Ewropeaidd 2014\-20\.
Gallwch weld y datganiad ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru (dolen allanol).
Os ydych yn cael anhawster i fynd at y datganiad drwy'r hyperddolen yna gallwch ei weld ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddewis y canlynol: www.cynulliadcymru.org/ Busnes y Cynulliad/Cyfarfodydd Llawn/Cofnodion o drafodion y Cyfarfodydd Llawn/Cyfarfodydd Llawn/dewiswch ddyddiad perthnasol y cyfarfod llawn o'r gwymplen/dewiswch ddatganiad o'r dudalen gynnwys.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Public paths and land in several popular areas across Wales have been closed to avoid crowds gathering. Local authorities, national park authorities and Natural Resources Wales have powers to close paths in their areas if their use poses a high risk to the incidence or spread of infection in their areas.
While the majority of paths are still open, the Deputy Minister has appealed to people, especially dog walkers – to follow the rules:
* Do not travel – exercise outside close to your home
* Go out alone or with members of your household
* Keep 2 metres away from others at all times
* Be vigilant with hand\-washing and hygiene – gates, stiles and other outdoor structures are touched regularly
* Do not undertake new or risky activities – stay safe during this time of increased burden on our emergency and health services
* Follow the Countryside Code – consider farmers and others who are working hard to keep our shelves stocked and infrastructure running
* Keep dogs on leads
The Deputy Minister said:
> We are very lucky to live in such a beautiful part of the world but that natural beauty will still be there after this crisis is over.
>
>
> If you have farmland close to home and are using public paths that cross it, please remember you are walking through someone’s home and workplace.
>
>
> As with the rest of the population, many farmers will be self\-isolating while also tending to their livestock. There will be nobody to care for the animals and produce the food you need if they become unwell.
>
>
> Observe social distancing at all times, especially if walking through farmyards, and be aware that gates and stiles are touched regularly.
>
>
> Please follow the Countryside Code. Stick to the path, leave any gates as you found them and, most importantly, keep your dogs on a lead around livestock. We are currently in the middle of the lambing season, a time when livestock is particularly vulnerable, and even the best\-behaved dog can chase farm animals.
|
Mae llywbrau cyhoeddus a thir mewn sawl ardal boblogaidd ledled Cymru wedi eu cau er mwyn atal pobl rhag casglu yno. Mae gan awdurdodau lleol, awdurdodau Parciau Cenedlaethol a Cyfoeth Naturiol Cymru bwerau i gau llwybrau yn eu hardaloedd os yw y defnydd ohonynt yn achosi risg uchel o ran lledaenu’r haint yn eu hardaloedd.
Er bod rhan fwyaf y llwybrau yn parhau ar agor, mae’r Dirprwy Weinidog wedi apelio i bobl, yn enwedig pobl sy’n cerdded eu cŵn – gadw at y rheolau canlynol:
* Peidio teithio – ymarfer y tu allan yn agos at eich cartref
* Mynd ar eich pen eich hun neu gydag aelodau eich cartref
* Cadw 2 fetr o eraill drwy’r amser
* Bod yn ofalus gyda golchi’r dwylo a hylendid – mae pobl yn cyffwrdd clwydi, camfeydd a strwythurau eraill y tu allan yn rheolaidd
* Peidiwch â gwneud unrhwy weithgareddau newydd neu beryglus – byddwch yn ofalus yn ystod y cyfnod hwn ble y mae mwy o faich ar ein gwasanaethau brys a iechyd
* Dilyn y Cod Cefn Gwlad – cofiwch am ffermwyr ac eraill sy’n gweithio’n galed i wneud yn siwr bod ein silffoedd yn llawn a’r seilwaith yn parhau i wethio.
* Cadwch eich cŵn ar dennyn
Meddai’r Dirprwy Weinidog:
> Rydym yn lwcus iawn i fyw mewn rhan mor brydferth o’r byd ond bydd y prydferddwrch naturiol hwn yma o hyd wedi’r argyfwng hwn.
>
>
> Os oes gennych dir fferm sy’n agos at adref a’ch bod yn defnyddio llwybrau cyhoeddus i’w groesi, cofiwch eich bod yn cerdded trwy gartref a lle gwaith rhywun.
>
>
> Fel gyda gweddill y boblogaeth, bydd nifer o ffermwyr yn hunan\-ynysu a hefyd yn gofalu am eu da byw. Ni fydd neb ar gael i ofalu am yr anifeiliaid a chynhyrchu y bwyd rydych ei angen os fyddant yn mynd yn wael.
>
>
> Byddwch yn ymwybodol o gadw pellter cymdeithasol drwy’r amser, yn enwedig wrth gerdded drwy fuarthau ffermydd, a chofiwch bod pobl yn cyffwrdd clwydi a chamfeydd yn rheolaidd.
>
>
> Dilynwch y cod cefn gwlad. Cadwch at y llwybr, a gadael unrhyw glwydi fel yr oeddent, ac yn bwysicaf oll, cadwch eich cŵn ar dennyn wrth dda byw. Rydym yng nghannol y tymor wyna ar hyn o bryd, cyfnod pan fo da byw yn arbennig o fregus, a gall hyd yn oed y ci mwyaf ufydd redeg ar ôl anifeiliaid fferm.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The central role of coal mining to Wales’ history, and the legacy it has left behind, are not new to the National Assembly. That legacy includes mineworkers’ pensions, and the question of how surpluses generated by the pension schemes are distributed. Though this is not devolved, and is a matter for the UK Government, the welfare of those who depend on the Mineworkers’ Pension Scheme (MPS) is undoubtedly our concern. The previous First Minister wrote to the UK Government about this in 2016 and again in 2017\.
I recently met the National Union of Mineworkers to discuss their progress in looking after the approximately 22,000 people in Wales who are among the scheme’s nearly 140,000 current and future beneficiaries across the UK.
Since the privatisation of the Scheme in 1995, the UK Government has guaranteed that ‘core pensions’ would never be lost to the coal miners or their widows. In exchange for this guarantee, it has received 50% of any surpluses generated by the Fund.
When this arrangement was put in place, it was envisaged the UK Government would receive around £2 billion over a twenty\-five year period. In fact, I understand that the total return, to all Governments since then from the MPS, has been approximately £4\.5 billion, creating a windfall to the UK Government at the expense of those who rely on the Scheme.
The unfairness of that position has resulted in campaigns for reform in many parts of the United Kingdom, including here in Wales.
I recognise the need for proper, safe and well\-managed arrangements for this pension scheme, and the important role that the UK Government plays in guaranteeing core pensions. But the level of return from surpluses generated by the scheme should be proportionate to the risk and mindful of the wider needs of the scheme beneficiaries.
The National Union of Mineworkers has commissioned a detailed financial report, from two separate Pensions Actuaries, which examined the history and operation of the Scheme. The report identifies practical actions to remedy the unfairness of the current arrangements. I agree with the report’s analysis that the current approach to distributing surpluses is unfair and should be reviewed as a matter of urgency.
I have therefore written to the UK Government and to the Scheme Trustees to ask them once again to review this scheme, and to consider revising the approach to the division of surpluses, to agree a new and fairer distribution of those surpluses and thus improve pensioners’ benefits and reflect the true level of risk the guarantee represents.
I hope the UK Government will respond to the issues raised in the report, and undertake to work with the NUM to deliver a positive outcome for the scheme’s dependents. I have asked the UK Government to recognise the urgency of this review, as many of the beneficiaries are elderly and cannot wait for a protracted bureaucratic process to take place.
|
Nid yw rôl allweddol y diwydiant glo yn hanes Cymru, a'r etifeddiaeth mae wedi'i gadael ar ei ôl, yn bwnc newydd i'r Cynulliad Cenedlaethol. Mae'r etifeddiaeth honno'n cynnwys pensiynau glowyr, a'r cwestiwn ynghylch sut mae arian dros ben a gynhyrchir gan y cynlluniau pensiwn yn cael ei rannu. Er nad yw'r maes hwn wedi cael ei ddatganoli, ac mai Llywodraeth y DU sy'n gyfrifol amdano, nid oes dwywaith nad yw llesiant y rhai sy'n dibynnu ar Gynllun Pensiwn y Glowyr yn bwysig inni. Ysgrifennodd Prif Weinidog blaenorol Cymru at Lywodraeth y DU ynglŷn â'r mater hwn yn 2016, ac eto yn 2017\.
Cwrddais ag Undeb Cenedlaethol y Glowyr yn ddiweddar i drafod eu cynnydd o ran gofalu am y tua 22,000 o bobl yng Nghymru sydd ymhlith y bron 140,000 o bobl ledled y DU sy'n dibynnu ar y cynllun ar hyn o bryd, neu a fydd yn dibynnu arno yn y dyfodol.
Ers i'r cynllun gael ei breifateiddio yn 1995, mae Llywodraeth y DU wedi gwarantu na fydd glowyr na’u gweddwon byth yn colli eu pensiynau craidd. Yn gyfnewid am y gwarant hwn, mae wedi derbyn 50% o unrhyw arian dros ben mae'r gronfa'n ei gynhyrchu.
Pan roddwyd y trefniant hwn ar waith, disgwylid y byddai Llywodraeth y DU yn derbyn tua £2 biliwn dros cyfnod o 25 mlynedd. Ond rwy’n deall bod yr holl adenillion gan Gynllun Pensiwn y Glowyr ers yr adeg honno, i wahanol Lywodraethau'r Du, wedi bod tua £4\.5 biliwn, gan greu elw cryn dipyn yn uwch na'r disgwyl ar gyfer Llywodraeth y DU ar draul y rhai sy'n dibynnu ar y cynllun.
Mae annhegwch y sefyllfa honno wedi arwain at ymgyrchoedd dros ddiwygio'r system yn llawer o rannau'r DU, gan gynnwys yma yng Nghymru.
Rwy'n cydnabod yr angen am drefniadau sy'n briodol, yn ddiogel ac sy'n cael eu rheoli'n dda ar gyfer y cynllun pensiwn hwn, a'r rôl mae Llywodraeth y DU yn ei chwarae wrth warantu pensiynau craidd. Ond dylai lefel yr adenillion o'r arian dros ben mae'r cynllun yn ei greu fod yn gyfatebol i'r risg ac ystyried anghenion ehangach y rhai sy'n dibynnu ar y cynllun.
Mae Undeb Cenedlaethol y Glowyr wedi comisiynu adroddiad ariannol manwl, gan ddau Actiwari Pensiwn ar wahân, a archwiliodd i hanes y cynllun a'r ffordd mae'n cael ei weithredu. Mae'r adroddiad yn nodi camau ymarferol i unioni annhegwch y trefniadau cyfredol. Rwy'n cytuno â dadansoddiad yr adroddiad bod y ffordd mae'r arian dros ben yn cael ei rannu ar hyn o bryd yn annheg, a dylai gael ei hadolygu fel mater o frys.
Felly, rwyf wedi ysgrifennu at Lywodraeth y DU ac Ymddiriedolwyr y Cynllun i ofyn unwaith eto iddynt adolygu'r cynllun, ac i ystyried adolygu'r ffordd mae arian dros ben yn cael ei rannu. Gobeithio y cytunir ar ffordd newydd a thecach o rannu'r arian dros ben hwn, ac o ganlyniad gwella'r manteision i'r rhai sy'n derbyn pensiwn ac adlewyrchu gwir lefel y risg sy'n gysylltiedig â gwarantu pensiynau craidd.
Rwy'n gobeithio y bydd Llywodraeth y DU yn ymateb i'r materion a godwyd yn yr adroddiad ac yn gweithio gydag Undeb Cenedlaethol y Glowyr er mwyn sicrhau canlyniad cadarnhaol ar gyfer y rhai sy'n dibynnu ar y cynllun. Rwyf wedi gofyn i Lywodraeth y DU gydnabod brys yr adolygiad hwn, gan fod llawer o'r rhai sy'n dibynnu ar y cynllun pensiwn yn hen, ac nid oes modd iddynt aros i broses fiwrocrataidd hirfaith gael ei chynnal.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Heddiw rwyf yn falch o gyhoeddi bod y Comisiwn Ewropeaidd wedi cytuno ‘o ran egwyddor’ ar raglen Gydweithredu Iwerddon Cymru 2014\-2020 sy’n werth €100 miliwn (ERDF €75m). Disgwylir cymeradwyaeth ffurfiol yn yr wythnosau nesaf.
Mae’n dilyn gwaith WEFO i ddatblygu’r rhaglen â phartneriaid o Iwerddon a Chymru, gan gynnwys Cynulliad Rhanbarthol y De ac Adran Gwariant Cyhoeddus a Diwygio Iwerddon, a negodiadau helaeth â’r Comisiwn Ewropeaidd.
A hithau’n cysylltu arfordir gorllewinol Cymru â de\-ddwyrain Iwerddon, bydd y rhaglen newydd yn cynnig cyfleoedd sylweddol i randdeiliaid gydweithio a bydd yn helpu i gryfhau cysylltiadau economaidd o bob tu i Fôr Iwerddon.
Bydd y rhaglen yn canolbwyntio ar y meysydd datblygu canlynol:
* Arloesi trawsffiniol;
* Y ffordd y mae Môr Iwerddon a Chymunedau Arfordirol yn addasu i Newid yn yr Hinsawdd; ac
* Adnoddau Diwylliannol a Naturiol, gyda chanolbwynt ar dwristiaeth.
O gofio natur forol y ffin rhwng Iwerddon a Chymru, bydd y manteision a all ddeillio o Fôr Iwerddon yn ganolbwynt ar gyfer buddsoddiadau’r rhaglen.
Bydd y rhaglen newydd yn adeiladu ar yr hyn sydd wedi’i gyflawni hyd yn hyn, lle bu rhanddeiliaid yn dathlu 20 mlynedd o gydweithredu rhwng Iwerddon a Chymru trwy gronfeydd yr EU yn Nulyn fis Tachwedd diwethaf.
Mae llwyddiannau yn cynnwys cymorth i fusnesau megis Siwgr a Sbeis \[Sugar and Spice], busnes pobi yn Llanrwst sydd wedi ennill gwobrau. Byddaf yn ymweld â’r busnes yfory (22 Ionawr).
WEFO fydd Awdurdod Rheoli’r rhaglen Iwerddon/Cymru newydd a bydd y gwaith paratoi a’r trefniadau cyflawni’n cynnwys cyfansoddiad Pwyllgor Monitro’r Rhaglen a ddaw i ben yn gynnar eleni. Cynhelir rhaglen i lansio’r digwyddiad ar gyfer rhanddeiliaid o Iwerddon a Chymru y Gwanwyn hwn.
Mae rhaglen Iwerddon/Cymru yn un o bum rhaglen Gydweithredu Tiriogaethol Ewropeaidd y bydd Cymru’n cymryd rhan ynddynt yn ystod 2014\-2020, a bydd negodiadau â’r Comisiwn Ewropeaidd ar y pedair rhaglen sy'n weddill yn dechrau cyn hir gan y priod Awdurdodau Rheoli arweiniol ar draws rhanbarthau’r UE.
Byddaf yn parhau i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r Aelodau ar y datblygiadau.
|
Today I am pleased to announce that the European Commission has agreed ‘in principle’ the Ireland Wales Co\-operation programme 2014\-2020 worth €100 million (ERDF €75m), with formal approval expected within the coming weeks.
It follows WEFO’s development of the programme with Irish and Welsh partners, including the Southern Regional Assembly and Ireland’s Department of Public Expenditure and Reform, and extensive negotiations with the European Commission.
Linking the west coast of Wales with the south\-east of Ireland, the new programme will present significant opportunities for stakeholders to work together and will help strengthen economic links on both sides of the Irish Sea.
The programme will focus on the following investment areas:
* Cross\-border Innovation;
* Adaptation of the Irish Sea and Coastal Communities to Climate Change; and
* Cultural and Natural Resources and Heritage, with a focus on tourism.
Given the maritime nature of the border between Ireland and Wales, the benefits which can be derived from the Irish Sea will be a central focus for programme investments.
The new programme will build on achievements so far, where last November in Dublin stakeholders celebrated 20 years of Ireland/Wales co\-operation through EU funds.
Achievements include support for businesses such as Siwgr a Sbeis (Sugar and Spice), a successful and award\-winning bakery business based in Llanrwst, which I will be visiting tomorrow (22 January).
WEFO will be the Managing Authority for new Ireland/Wales programme and preparatory work on the delivery arrangements include the composition of the Programme Monitoring Committee which will be concluded early this year. A programme launch event for Irish and Welsh stakeholders will be held this Spring.
The Ireland Wales programme is one of five European Territorial Co\-operation programmes in which Wales will participate during 2014–2020, with negotiations with the European Commission on the remaining four programmes to soon commence by the respective lead Managing Authorities across EU regions.
I will continue to update Members on developments.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Skills@Work scheme, which will support around 1,400 people over the next 4 years, has been awarded £1\.94 million EU funds and will be led by Newport City Council. Both employed and self\-employed workers will be included in the programme, which will also benefit people in Cardiff and Monmouthshire.
The scheme will offer a range of community\-based learning opportunities, including literacy, numeracy, ICT and other skills, focusing on helping learners gain qualifications from Credit and Qualifications Framework for Wales (CQFW) entry level 1 to level 2, improving their job security and earning potential. Over 1,000 people helped by the scheme are expected to gain a qualification.
The scheme will help people improve their prospects as well as promote entrepreneurship and self\-employment to allow people to move out of in\-work poverty and progress in the labour market.
Counsel General and Brexit Minister Jeremy Miles said:
> “Sadly, around one in 10 people in work in the UK are in in\-work poverty. Part\-time jobs, low rates of hourly pay and a lack of career progression all take their toll. We’re determined to do all we can to address this, and I am confident collaborative efforts like this being led by Newport City Council, and made possible with EU funds, can help us achieve our ambitions."
Economy and Transport Minister Ken Skates said:
> “Making sure we have a workforce with the skills necessary to thrive in a modern economy is absolutely central to our Economic Action Plan. This funding will enable workers currently suffering because of a shortage of such skills to access the training they need to gain recognised qualifications and progress their careers, helping tackle in\-work poverty in areas where we know it remains far too prevalent.”
Councillor Debbie Wilcox, leader of Newport City Council said:
> “Newport City Council has a proven track record in delivering schemes to improve people’s skills so I’m delighted that Skills@Work has been approved.”
Alongside formal qualifications there will be help with wider work\-relevant skills such as customer service, team working, communication and problem solving, and career progression skills such as CV writing, application forms and interview techniques. Personal barriers will also be addressed through support for confidence, motivation, self\-esteem and to tackle work\-specific barriers that may be restricting an individual’s employability.
In the last decade, EU\-funded projects have created 47,000 new jobs and 13,000 new businesses across Wales, while also helping more than 85,000 people into employment.
|
Dyfarnwyd £1\.94 miliwn o gyllid yr UE i gynllun Skills@Work, a fydd yn cefnogi tua 1,400 o bobl dros y pedair mlynedd nesaf. Arweinir y cynllun, a fydd yn cynnwys gweithwyr cyflogedig a hunangyflogedig, gan Gyngor Dinas Casnewydd, a bydd pobl yn siroedd Caerdydd a Mynwy'n elwa arno hefyd.
Bydd y cynllun yn cynnig amrywiaeth o gyfleoedd i ddysgu yn y gymuned, gan gynnwys llythrennedd, rhifedd, TGCh a sgiliau eraill. Bydd yn canolbwyntio ar helpu dysgwyr i ennill cymwysterau Fframwaith Credydau a Chymwysterau Cymru lefel mynediad un a dau, gan wella diogelwch swyddi a'u rhagolygon o ran cyflog. Disgwylir i dros 1,000 o bobl a fydd yn cael eu helpu gan y cynllun, ennill cymhwyster.
Bydd y cynllun yn helpu pobl i wella eu rhagolygon yn ogystal â hynny entrepreneuriaeth a hunangyflogaeth er mwyn caniatáu i bobl adael tlodi mewn gwaith a symud ymlaen yn y farchnad lafur.
Dywedodd Jeremy Miles, y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Brexit:
> "Yn anffodus, mae tua un o bob 10 person mewn swyddi yn y DU yn dioddef tlodi mewn gwaith. Mae swyddi rhan\-amser, cyfraddau isel o gyflog fesul awr a diffyg cyfleoedd i symud gyrfa ymlaen i gyd yn cyfrannu at y sefyllfa. Rydym yn benderfynol o wneud popeth yn ein gallu i fynd i'r afael â hyn, ac rwy'n hyderus fod ymdrechion ar y cyd fel hwn, a wnaed yn bosibl gan arian yr UE ac a arweinir gan Gyngor Dinas Casnewydd, yn gallu ein helpu i wireddu ein huchelgeisiau."
Dywedodd Ysgrifennydd yr Economi a Thrafnidiaeth, Ken Skates:
> "Mae sicrhau bod gennym weithlu sy'n meddu'r sgiliau y mae eu hangen i ffynnu mewn economi fodern yn hollol greiddiol i'n Cynllun Gweithredu ar yr Economi. Bydd y cyllid hwn yn galluogi gweithwyr sy'n dioddef diffyg sgiliau o'r fath ar hyn o bryd i gael yr hyfforddiant y mae ei hangen arnynt i ennill cymwysterau cydnabyddedig ac i symud ymlaen yn eu gyrfa. Bydd hyn yn helpu i fynd i'r afael â thlodi mewn gwaith mewn ardaloedd lle y gwyddom ei fod yn rhy gyffredin o lawer."
Dywedodd y Cynghorydd Debbie Wilcox, arweinydd Cyngor Dinas Casnewydd:
> "Mae gan Gyngor Dinas Casnewydd hanes o gyflawni cynlluniau i wella sgiliau pobl felly rydw i wrth fy modd bod cynllun Skills@Work wedi'i gymeradwyo."
Ochr yn ochr â chymwysterau ffurfiol, bydd cymorth ar gael â sgiliau ehangach sy’n berthnasol i fyd gwaith, fel gwasanaethu cwsmeriaid, gweithio mewn tîm, cyfathrebu a datrys problemau, a sgiliau’n ymwneud â datblygu gyrfa fel ysgrifennu CV, llenwi ffurflenni cais a thechnegau i’w defnyddio mewn cyfweliadau. Mae help hefyd ar gael i fynd i’r afael â rhwystrau personol fel hyder, cymhelliant a hunan\-barch ac i gael gwared ar rwystrau penodol ynghylch gwaith sydd efallai’n cyfyngu ar gyflogadwyedd unigolion.
Yn ystod y degawd diwethaf, mae prosiectau sydd wedi cael eu hariannu gan yr UE wedi creu 47,000 o swyddi newydd a 13,000 o fusnesau newydd ledled Cymru, yn ogystal, maent wedi helpu dros 85,000 o bobl i gael swyddi.
|
Translate the text from English to Welsh. |
* initial adoption enquiries increase by a third
* more adoption assessments started
* £2\.3million funding from Welsh Government to continue adoption support services
Initial figures from the National Adoption Service indicate a 36% increase in adoption enquiries during April – June 2020 in comparison to the same period last year.
The news comes alongside the announcement of the £2\.3 million support fund from the Deputy Minister for Health and Social Services, Julie Morgan.
In March, the National Adoption Service adapted quickly to the challenges presented by the pandemic and restrictions on face to face contact and travel. Visits to prospective adopters and adoption panels moved online so the service was able to continue in its work to find families for children with an adoption plan.
As a result, the service has not only received more interest in adoption, but there has also been an 18% increase in adopter assessments started during lockdown.
Suzanne Griffiths, Director for the National Adoption Service Wales said:
> While the past few months have been a challenging time for everyone, we have been working hard to evolve and continue to match families in Wales, safely.
>
>
> By offering our services remotely through email, telephone calls and video conferencing, we have been able to support more people on their adoption journey. It’s promising to see this hard work result in more people coming forward.
This month, the adoption service relaunched Become the parent only you could be, a campaign to help people from all backgrounds recognise their potential to be an adopter. It doesn’t matter how old you are, your sexual orientation, whether you own your own home or if you’re single, almost anyone is able to adopt.
The service is looking for people who can give children the safety, security and love they need and encourages anyone considering adoption to contact their local adoption agency to take the first step and find out more.
As adoptive families adjust to the impact sudden changes to routine can have on children and families, the recruitment campaign will be reinforced by Welsh Government continuing to invest £2\.3 million in Welsh adoption services.
This funding continues the investment package awarded to the adoption service in 2019 and will maintain the development of adoption support services in Wales and support local authorities and voluntary adoption agencies to strengthen and enhance existing services.
The £2\.3m will:
* support the Adopting Together programme, which aims to support children who wait 12 months or more to find an adoptive family
* continue the roll\-out of the TESSA scheme in Wales including:
+ clinical psychology based family assessment
+ support psychology / education courses
+ a national peer support network
* provide a new support and information service for children and young people
* promote life journey work to help a child make sense of their past and understand their future
* help develop best practice frameworks for adoption support and evaluate the National Adoption Service improvement programme and the framework
Deputy Minister for Health and Social Services, Julie Morgan said:
> It’s heartening to hear that enquiries into adoption has risen over the lockdown period. The investment announced today will support families throughout their adoption journey. Working collaboratively with key organisations, the money will support a variety of programmes which benefit both adopters and adoptees.
Suzanne Griffiths added:
> Through our adapted services, our focus on increasing enquiries and the generous support fund, we are proud to continue to welcome new adopters and support those already going through the process to make a difference to the lives of children in need of a loving and stable home environment.
To find out more about adoption and the support available to become the parent only you could be, visit adoptcymru.com.
|
* bu cynnydd o un rhan o draean mewn ymholiadau cychwynnol ynglŷn â mabwysiadu
* bu cynnydd yn nifer yr asesiadau mabwysiadu sydd wedi cychwyn
* mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi £2\.3m ar gyfer y gwasanaethau cymorth mabwysiadu
Daw’r newyddion ochr yn ochr â’r Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Julie Morgan, yn cyhoeddi rhoi £2\.3 miliwn o gyllid cymorth.
Ym mis Mawrth, cymerodd y Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol camau brys i addasu i’r heriau, a gododd yn sgil y pandemig a’r cyfyngiadau, o ran ei allu i gyfarfod â phobl wyneb yn wyneb a theithio. Aeth ati i gynnal ymweliadau â mabwysiadwyr posibl a phaneli mabwysiadu ar\-lein, er mwyn i’r gwasanaeth barhau â’i waith o ddod o hyd i deuluoedd ar gyfer plant sydd â chynllun mabwysiadu.
O ganlyniad, gwelwyd cynnydd yn y diddordeb mewn mabwysiadu, yn ogystal â chynnydd o 18% yn yr asesiadau o fabwysiadwyr a gychwynnwyd yn ystod cyfnod y cyfyngiadau symud.
Dywedodd Suzanne Griffiths, Cyfarwyddwr Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol Cymru:
> Er y bu’r misoedd diwethaf yn amser heriol i bawb, rydyn ni wedi bod yn gweithio’n galed i ddatblygu ein gwasanaethau er mwyn inni allu parhau i baru teuluoedd yng Nghymru yn ddiogel.
>
>
> Drwy gynnig ein gwasanaethau o bell, gan ddefnyddio e\-bost, galwadau ffôn a chyfleusterau fideo\-gynadledda, rydyn ni wedi gallu cefnogi mwy o bobl ar eu taith fabwysiadu. Mae’n galonogol gweld y gwaith caled hwn yn arwain at gynnydd yn nifer y bobl sy’n mynegi diddordeb.
Yn ystod y mis hwn, ail\-lansiodd y gwasanaeth mabwysiadu ei ymgyrch Darganfydda’r rhiant sydd ynot ti i helpu pobl o bob cefndir i gydnabod eu potensial i fabwysiadu.
Does dim ots am eich oedran, eich cyfeiriadedd rhywiol, a ydych yn berchen ar eich cartref eich hunan ai peidio, neu a ydych yn sengl ai peidio, mae bron pawb â’r potensial i fod yn fabwysiadwr.
Mae’r gwasanaeth yn chwilio am bobl sy’n gallu rhoi i blant y diogelwch a’r cariad y mae eu hangen arnynt, ac mae’n annog unrhyw un sy’n ystyried mabwysiadu i gysylltu â’i asiantaeth fabwysiadu leol i gymryd y cam cyntaf ac i ddysgu mwy.
Wrth i deuluoedd sydd wedi mabwysiadu addasu i’r effeithiau y gallai’r newidiadau sydyn i arferion bob dydd eu cael ar blant a theuluoedd, bydd yr ymgyrch recriwtio’n cael ei gryfhau o ganlyniad £2\.3 miliwn y mae Llywodraeth Cymru yn ei fuddsoddi mewn gwasanaethau mabwysiadu yng Nghymru.
Mae’r cyllid hwn yn parhau â’r pecyn buddsoddi a roddwyd i’r gwasanaeth mabwysiadu yn 2019, a bydd yn helpu i ddatblygu gwasanaethau cymorth, a helpu awdurdodau lleol ac asiantaethau mabwysiadu gwirfoddol i gryfhau ac i wella eu gwasanaethau presennol.
Bydd y £2\.3m yn mynd tuag at:
* y rhaglen Mabwysiadu gyda’n Gilydd, sy’n rhoi cefnogaeth i blant sy’n aros 12 mis neu fwy i ddod o hyd i deulu i’w mabwysiadu
* y gwaith o gyflwyno’r cynllun TESSA yng Nghymru, gan gynnwys:
+ asesiadau o deuluoedd yn seiliedig ar seicoleg glinigol
+ cyrsiau cymorth seicoleg / addysg
+ rhwydwaith cymorth cynghreiriaid cenedlaethol
* gwasanaeth cymorth a gwybodaeth newydd i blant a phobl ifanc
* hyrwyddo gwaith taith bywyd i helpu plant i wneud synnwyr o’u gorffennol a deall eu dyfodol
* datblygu fframweithiau arferion gorau ar gyfer darparu cymorth mabwysiadu a gwerthuso rhaglen wella’r Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol a’r fframwaith
Dywedodd y Dirprwy Weinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Julie Morgan:
> Mae’n galonogol clywed am y cynnydd yn nifer yr ymholiadau ynglŷn â mabwysiadu yn ystod cyfnod y cyfyngiadau. Bydd y buddsoddiad a gyhoeddwyd heddiw yn helpu i gefnogi teuluoedd sydd ar daith fabwysiadu. Drwy gydweithio gyda sefydliadu allweddol, bydd y cyllid yn cefnogi amryw o raglenni sy’n rhoi cymorth i deuluoedd sy’n mabwysiadu yn ogystal â’r plant a phobl ifanc sy’n cael eu mabwysiadu.
Dywedodd Suzanne Griffiths:
> Drwy addasu ein gwasanaethau a chanolbwyntio ar y cynnydd mewn ymholiadau, yn ogystal â’r cymorth hael, rydyn ni’n gallu parhau i groesawu mabwysiadwyr newydd a chefnogi’r rheini sydd eisoes yn mynd drwy’r broses, er mwyn gwneud gwahaniaeth i fywydau plant y mae angen cartref cariadus a sefydlog arnyn nhw.
I ddysgu mwy am fabwysiadu a’r cymorth sydd ar gael i ddarganfod y rhiant sydd ynddoch chi, ewch i adoptcymru.com.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Caiff y sioe, y digwyddiad sgiliau a gyrfaoedd mwyaf ym Mhrydain, ei chynnal yn flynyddol yn yr NEC yn Birmingham. Caiff ei chynnal ar 16\-18 Tachwedd eleni, ac mae’n cynnwys Rownd Derfynol Wordskills ar gyfer y Deyrnas Unedig. Eleni, Cymru sydd â’r nifer fwyaf o gystadleuwyr o bob rhan o Brydain.
Mae’r Rownd Derfynol hon yn gyfle i feincnodi rhagoriaeth ar draws ystod o feysydd galwedigaethol. Hefyd, mae’n rhan o’r broses ddethol ar gyfer cystadlaethau rhyngwladol EuroSkills Budapest 2018 a WorldSkills Kazan 2019\.
Mae tua 500 o gystadleuwyr yn cymryd rhan yn Rownd Derfynol Worldskills y Deyrnas Unedig eleni. Mae tua 60 o gystadlaethau cenedlaethol ac mae’r cystadleuwyr yn brwydro am fedalau aur, arian ac efydd. Mae 71 o gystadleuwyr o Gymru – sef tua 14% o’r cyfanswm, sy’n gyfran fwy nag unrhyw ran arall o Brydain.
Yn ogystal, mae 9 o fyfyrwyr talentog wedi cael eu gwahodd i gystadlu am le yng Ngharfan Prydain yng nghystadlaethau WorldSkills Budapest / Kazan. Mae chwech arall yn cymryd rhan yn y cystadlaethau ‘Sgiliau Cynhwysol’, sef cystadlaethau ar gyfer pobl ag anableddau.
Hefyd yn y Sioe, bydd WorldSkills UK yn cyhoeddi enillydd gwobr Arwyr Lleol 2017\. Cefnogwyr Worldskills UK yw’r Arwyr Lleol hyn – pobl sy’n gyfrifol am sicrhau bod eu sefydliadau’n cymryd rhan mewn cystadlaethau. Maent yn hyrwyddo WorldSkills a buddion y gystadleuaeth ymysg myfyrwyr, prentisiaethau a rheolwyr uwch. Yn ogystal, maent yn rhoi o’u hamser i gefnogi cystadleuwyr, gan gynnal hyfforddiant a chynnig cefnogaeth fugeiliol.
Mae chwech wedi cyrraedd rhestr fer WorldSkills UK ar gyfer gwobr Arwyr Lleol 2017 ac mae dau o’r rheiny o Gymru \- Darren Collins o Airbus UK (Brychdyn) a Rona Griffiths o Goleg Cambria.
Gan siarad yn y digwyddiad, dywedodd Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes, Eluned Morgan:
> “Mae’r ffaith fod gan Gymru bron i gant o bobl yn cymryd rhan yn y Sioe Sgiliau yn wych ac yn brawf o’r talent a’r sgiliau rhagorol sy’n bodoli yng Nghymru.
>
> “Mae cefnogi pobl i ddatblygu eu talent a’u sgiliau yn flaenoriaeth i Lywodraeth Cymru. Drwy ein gwahanol raglenni cyflogaeth a sgiliau galwedigaethol – gan gynnwys ein Polisi Prentisiaethau newydd sy’n rhoi mwy o bwyslais ar sgiliau lefel uwch – rydym yn dangos ein bod wedi llwyr ymrwymo i helpu unigolion i wireddu eu huchelgeisiau a bod yn aelodau gwerthfawr o weithlu Cymru.
>
> "Drwy gymryd rhan mewn cystadlaethau sgiliau fel hyn, rydym yn creu cenedl llawn sgiliau er mwyn hybu ein heconomi, diogelu ein diwydiannau a gwella rhagolygon Cymru.
>
> "Pob lwc i bawb yn y cystadlaethau a diolch i’r bobl sy’n eu cefnogi am eu gwaith caled a’u hymroddiad.”
|
Held annually in Birmingham’s NEC, the Skills Show – which runs from 16\-18 November this year \- is the largest skills and careers event in the UK. It also hosts the WorldSkills UK Finals, where Wales has secured the highest number of entrants of all UK regions into this year’s competition.
The Finals are used to benchmark excellence across a range of vocational skills areas. They are also used as part of the selection process for the international competitions EuroSkills Budapest 2018 and WorldSkills Kazan 2019\.
Around 500 competitors are taking part in the WorldSkills UK Finals, which consists of up to 60 national competitions where entrants battle it out for Gold, Silver and Bronze medals and recognition as the best in the UK. Of that figure, 71 competitors are Welsh, accounting for approximately 14% of the UK total making it the highest regional representation.
In addition, nine talented students have been invited back to compete for a place in Squad UK for the WorldSkills Budapest / Kazan cycle. Sixteen entrants are also taking part in the ‘Inclusive Skills’ competitions, which have been specifically designed for those with disabilities.
WorldSkills UK will also announce the overall winner of its Local Heroes 2017 award at the Show.
Local Heroes are supporters of WorldSkills UK who drive their organisation’s involvement in competitions. In addition to promoting benefits of WorldSkills to students, apprentices and senior managers, they give their time to support competitors, putting on additional training competitors and offering pastoral and moral support.
Six people have made WorldSkills UK’s Highly Commended shortlist for the Local Heroes 2017 award and two are from Wales \- Darren Collins from Airbus UK (Broughton) and Rona Griffiths from Coleg Cambria.
Speaking at the event, Welsh Language and Lifelong Learning Minister, Eluned Morgan said:
> “That Wales has almost 100 competitors taking part in this year’s Skills Show is a fantastic achievement and testament of our national skills excellence and talent.
>
> “Supporting skills growth and talent development is a key priority for the Welsh Government. Through our various employment and vocational skills programmes \- including our new Apprenticeship Policy which places a greater emphasis on higher level skills \- we are committed to helping individuals achieve their goals and become valued members of the Welsh workforce.
>
> "By taking part in Skills Competitions like this we are creating a highly skilled nation that will support our economy, safeguard our industries and improve the prospects of Wales.
>
> "I wish everyone taking part in this week’s competitions the very best of luck and extend my thanks to those who have supported them on their journey for all their hard work and dedication to help make this happen.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
This is the message from Wales’ Skills and Science Minister, Julie James as she welcomed the latest tranche of international research Fellows and Chairs to Wales at a special reception in Cardiff last night to celebrate Sêr Cymru investments and the start of the second phase of the programme.
Sêr Cymru II aims to build on the success of the original Sêr Cymru programme, which supported the establishment of four Sêr Cymru Chairs and three research networks in Wales across STEMM (Science, Technology, Engineering, Maths and Medicine) subject areas.
This latest phase of the programme involves more than £45m investment \- £29m from European funding streams \- and it will fund more research chairs, ‘Rising Stars’ and research fellowships and include special support for those returning to work following a career break.
Led by the Welsh Government, Sêr Cymru delivers funding from the European Union (both COFUND via Horizon 2020 and European Regional Development fund via WEFO), the Welsh Higher Education sector and the Higher Education Funding Council for Wales (HEFCW).
The funding deployed through the programme aims to attract and develop some of the world’s best scientific research talent in Wales, to deliver economic growth and high quality jobs.
The overall investment in the programme since its launch in 2013 now stands at nearly £100m.
Welcoming the latest tranche of Sêr Cymru II talent, Skills and Science Minister, Julie James said:
> “Increasing our already impressive research capabilities by attracting brilliant new talent to Wales helps to drive up our economic prosperity by creating well paid and stimulating jobs.
>
> “Sêr Cymru really is a partnership approach, bringing together Welsh Government, European and academic resources to deliver a programme that places Wales at the cutting edge of research developments aimed at tackling real issues such as human disease, new energy sources and innovative manufacturing and materials technologies.
>
> “Building our research capacity also makes Wales more attractive for further investment and helps to raise our profile on an international stage. Our research discoveries can also be commercialised, creating more and better jobs for Wales which we aim to develop and keep here.”
Wales’ Chief Scientific Adviser, Professor Julie Williams, added:
> “This programme will produce a step change in research capacity and put Wales firmly on the map as a centre of scientific discovery. These young people will be the leaders of tomorrow.”
One of the latest Sêr Cymru II intakes to benefit from the programme is Dr. Catrin Williams; a multidisciplinary researcher attached to Cardiff University whose Fellowship spans the STEM subjects. One of the key areas her research aims to address is how electromagnetic fields interact with biological systems.
Explaining what this means and why she was keen to get involved with Sêr Cymru II, Catrin said:
> “My area of work \- examining how electromagnetic fields interact with biological systems – put simply is about looking at the impact microwaves (found in common devices such as mobile phones, Wi\-Fi and microwave ovens to more advanced equipment such as those used in hospitals for treating cancers and heart diseases) have on living things.
>
> “Some of the current impacts these appliances have on us are quite obvious, for example improved communications, faster cooking times and more effective medial treatments. What are less obvious are the hidden or longer term impacts these microwaves might be having on us, such as potential molecular changes in our cellular make\-up.”
Dr. Williams continued:
> “These potential changes may be positive or negative, leading to therapeutic or destructive outcomes. Even destructive changes may lead to positive results, for example a better understanding of the risks associated with microwaves and how these can be minimised or avoided. Additionally, we can also look at how potential destructive outcomes can be used to our advantage, such as in the development of new technologies and treatments that lead to the more efficient and effective removal or avoidance of cancers and some cardiac diseases.
>
> “At this point we simply don’t know what opportunities and challenges microwaves present and this is why this area of research is so exciting and important.”
|
Dyna oedd neges, Julie James, y Gweinidog Sgiliau a Gwyddoniaeth, wrth iddi groesawu’r tranche diweddaraf o Gymrodyr a Chadeiryddion ymchwil rhyngwladol i Gymru mewn derbyniad arbennig yng Nghaerdydd neithiwr i ddathlu buddsoddiadau Sêr Cymru ar ddechrau ail gyfnod y rhaglen.
Mae Sêr Cymru II am adeiladu ar lwyddiant rhaglen wreiddiol Sêr Cymru a arweiniodd at sefydlu pedair Cadair Prifysgol Sêr Cymru a thri rhwydwaith ymchwil yng Nghymru ym meysydd Gwyddoniaeth, Peirianneg, Mathemateg a Meddygaeth (STEMM).
Mae cyfnod diweddaraf y rhaglen yn ymwneud â buddsoddiad o dros £45m – gyda £29m o’r buddsoddiad hwnnw yn dod o ffrwd gyllido Ewropeaidd – a bydd yn cyllido mwy o Sêr y Dyfodol’ a chymrodoriaethau ymchwil ac yn cynnig help arbennig i’r rheini sy’n dychwelyd i weithio ar ôl bwlch yn eu gyrfa.
Yn cael ei harwain gan Lywodraeth Cymru, mae rhaglen Sêr Cymru yn derbyn cyllid gan yr Undeb Ewropeaidd (COFUND drwy Horizon 2020 a Chronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop drwy Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru), Sector Addysg Uwch Cymru a Chyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru (HEFCW).
Mae’r cyllid a drefnir drwy nodau’r rhaglen wedi ei anelu at ddenu a datblygu peth o dalent gorau’r byd ym maes ymchwil gwyddonol yng Nghymru, i gyflenwi twf economaidd a swyddi o ansawdd uchel.
Hyd yn hyn, mae bron £100m wedi ei fuddsoddi yn y rhaglen ers iddi gael ei lansio yn 2013\.
Wrth groesawu’r tranche diweddaraf o dalent yn Sêr Cymru II , dywedodd Julie James, y Gweinidog Sgiliau a Gwyddoniaeth:
> “Mae cynyddu ein galluoedd ymchwil sydd eisoes yn anhygoel, drwy ddenu talent newydd, gwych i Gymru yn mynd i fod yn help i’n ffyniant economaidd ni gan greu swyddi cyffrous sy’n talu’n dda.
>
> “Mae Sêr Cymru yn bartneriaeth yng ngwir ystyr y gair, sy’n dod â Llywodraeth Cymru ac adnoddau Ewropeaidd ac academaidd ynghyd i gyflawni rhaglen sy’n rhoi Cymru ar flaen y gad o ran datblygiadau mewn ymchwilio sydd wedi eu hanelu at fynd i’r afael â phroblemau real fel afiechyd dynol, ffynonellau newydd o egni a thechnolegau arloesol ym maes gweithgynhyrchu a deunyddiau.
>
> “Mae cynyddu ein galluedd ymchwilio yn gwneud Cymru yn fwy o atyniad o ran buddsoddiadau pellach ac yn helpu i godi ein proffil ar y llwyfan rhyngwladol. Efallai y bydd ein hymchwil a’n darganfyddiadau yn cael eu masnacheiddio, gan greu mwy o swyddi o ansawdd yng Nghymru. Mae’n fwriad gennym i ddatblygu’r rhain a’u cadw yma.”
Ychwanegodd Prif Gynghorydd Gwyddonol Cymru, Yr Athro Julie Williams:
> “Bydd y rhaglen hon yn creu newid sylweddol mewn galluedd ymchwil ac yn rhoi Cymru ar y map fel canolfan ar gyfer darganfyddiadau gwyddonol. Arweinwyr y dyfodol fydd y bobl ifanc yma.”
Dr. Catrin Williams yw un o’r rhai diweddaraf a dderbyniwyd gan raglen Sêr Cymru II, ac mae eisoes yn cael budd o’r profiad; mae’n ymchwilydd amlddisgyblaethol sydd yn gysylltiedig â Phrifysgol Caerdydd. Mae ei Chymrodoriaeth yn ymwneud ag ystod y pynciau STEMM. Sut y mae meysydd electromagnetig yn rhyngweithio â systemau biolegol, dyna yw un o brif feysydd ymchwil Catrin.
Esboniodd Catrin yn union beth oedd hyn, gan ddweud pam ei bod yn awyddus i fod yn rhan o Sêr Cymru II. Dywedodd:
> “Yn syml, mae’r maes dwi’n gweithio ynddo, sef edrych ar sut y mae meysydd electromagnetig yn rhyngweithio â systemau biolegol, yn golygu edrych ar yr effaith a gaiff microdonnau (o ddyfeisiadau cyffredin fel ffonau symudol, Wi\-Fi a’r microdon i gyfarpar mwy soffistigedig fel y rhai a ddefnyddir mewn ysbytai i drin canserau a chlefydau’r galon) ar bethau byw.
>
> “Mae rhai o effeithiau cyfredol y dyfeisiadau hyn yn eithaf amlwg, er enghraifft, gwell ansawdd wrth gyfathrebu, coginio’n gynt a thriniaethau meddygol sy’n fwy effeithiol. Yr hyn sy’n llai amlwg yw’r effeithiau cudd neu’r effeithiau hir dymor y caiff y microdonnau arnom ni, yn achosi newid molecwlar yn ein gwead cellog.”
Parhaodd Dr. Williams:
> “Gallai’r newidiadau hyn fod yn rhai cadarnhaol neu’n rhai negyddol a all arwain at ganlyniadau dinistriol neu ganlyniadau therapiwtig. Gall newidiadau dinistriol arwain at ganlyniadau cadarnhaol, er enghraifft, cael gwell dealltwriaeth o’r peryglon sy’n gysylltiedig â microdonnau a sut y gellir osgoi neu leihau’r peryglon hyn. Mae modd i ni, hefyd, edrych ar sut y gall canlyniad dinistriol posibl gael ei ddefnyddio er lles, wrth ddatblygu technolegau a thriniaethau newydd er enghraifft, sy’n arwain at gael gwared â chanserau neu rai clefydau ar y galon mewn ffordd effeithiol neu eu hosgoi’n gyfan gwbl.
>
> “Ar hyn o bryd nid oes gennym syniad pa gyfleoedd na pha heriau a ddaw yn sgil microdonnau, dyna pam fod ymchwil yn y maes hwn yn gyffrous ac yn bwysig.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
This Pride Month, we want to honour activists and advocates who have built a strong and united movement over the past five decades. The efforts of the pioneers who paved the way have secured significant advances in LGBTQ\+ equality. We recognise and remember generations of LGBTQ\+ people, who individually and collectively fought for us all to be, to live, and to love as our authentic selves.
This month is also a reminder that we still have work to do to. Pride Month and Pride events are still needed to protect and advance the rights of LGBTQ\+ people, particularly as our rights come under attack here and around the world. Despite these attacks, LGBTQ\+ communities in Wales remain strong, united, and unapologetically proud.
This Welsh Government stands proudly with our LGBTQ\+ communities in the struggle for liberation and equality – today and every day. This weekend, the First Minister and I will attend Pride Cymru in Cardiff to celebrate LGBTQ\+ people in Wales and to march in solidarity with those who continue to work for progress. Progress is not inevitable, and we cannot be complacent.
We know the value of funding local Pride organisations and the difference it can make to LGBTQ\+ communities across the country – something I have seen and felt first\-hand. I am pleased that we have expanded our Grassroots Pride Fund to enable more communities to come together and be their true selves.
This will build on support we have already offered to many Pride events across Wales, including Barry Pride, Cowbridge Pride, Glitter Pride, Pride in the Port (Newport), Swansea Pride, Colwyn Bay Pride, Abergavenny Pride and Hay Pride. We also continue to support North Wales Pride, which last year was held in Bangor and this year will be held in Caernarfon.
Since the publication of our LGBTQ\+ Action Plan for Wales, we have focused our efforts on putting the plan into practice. This week, we have published our LGBTQ\+ Action Plan tracker, so that anyone in Wales can monitor updates and progress against each action and activity in the Plan, as well as accessing support services and resources such as our new *LGBTQ\+ Action Plan Stakeholder bulletin*. We are also working to produce a framework to assess the impact of the LGBTQ\+ Action Plan and we have set up the LGBTQ\+ Internal Accountability Group to ensure we build a coherent approach across policy areas.
In April, we met with the United Nations and their Independent Expert on Sexual Orientation and Gender Identity. They recognised the LGBTQ\+ Action Plan for Wales in their end of mission statementas: ‘an example of good practice in human rights policymaking’. As we make progress to implement the Action Plan, we remember that here in Wales we stand for unity over division, inclusion rather than exclusion, and for hope not hate.
We want to create a Wales where everyone feels free, supported, and safe to be and live their lives as their authentic selves. That’s why LGBTQ\+ rights are embedded in our Programme for Government. Together, we will build a Wales where LGBTQ\+ people are accepted without exception.
|
Yn ystod Mis Balchder eleni, rydym eisiau talu teyrnged i eiriolwyr a gweithredwyr sydd wedi helpu i adeiladu mudiad cryf ac unedig dros yr hanner can mlynedd diwethaf. Mae ymdrechion yr arloeswyr a wnaeth arwain y ffordd wedi sicrhau bod cydraddoldeb i bobl LHDTC\+ wedi symud ymlaen yn aruthrol. Rydym yn cofio ac yn cydnabod y cenedlaethau o bobl LHDTC\+ sydd wedi ymladd fel unigolion, ac fel un grŵp cadarn, i ni gael bod, i ni gael byw, ac i ni gael caru fel ni ein hunain.
Mae’r mis hwn hefyd yn ein hatgoffa bod llawer o waith i’w wneud eto. Mae’r angen am Fis Balchder a Digwyddiadau Balchder yn parhau, a hynny er mwyn diogelu hawliau LHDTC\+ a symud y gwaith ymlaen, yn enwedig wrth i garfannau ymosod ar ein hawliau yma a ledled y byd. Er gwaethaf hyn, mae cymunedau LHDTC\+ yng Nghymru yn parhau’n gryf, yn gadarn ac yn gwbl falch.
Mae’r llywodraeth hon yn falch o sefyll ochr yn ochr â chymunedau LHDTC\+ yn yr ymdrech dros ryddid a chydraddoldeb – heddiw, fory, drennydd. Bydd y Prif Weinidog, Mark Drakeford a minnau yn mynd i Pride Cymru yng Nghaerdydd y penwythnos hwn i ddathlu pobl LHDTC\+ yng Nghymru, ac i orymdeithio a chefnogi’r rheini sydd yn parhau i frwydro dros gynnydd. Nid yw cynnydd i’w gymryd yn ganiataol, ac ni allwn orffwys ar ein rhwyfau.
Rydyn ni'n gwybod bod ariannu sefydliadau Balchder lleol yn werth chweil, a’r gwahaniaeth y maent yn ei wneud i gymunedau LHDTC\+ ledled y wlad \- mae hynny’n rhywbeth rydw i wedi'i weld a'i deimlo drosof fy hun. Rwy'n falch ein bod wedi ehangu ein Cronfa Balchder Llawr Gwlad i alluogi mwy o gymunedau i ddod at ei gilydd a bod yn nhw’u hunain.
Bydd hyn yn adeiladu ar y gefnogaeth rydym eisoes wedi'i chynnig i lawer o ddigwyddiadau Balchder ledled Cymru, gan gynnwys Balchder y Bari, Balchder y Bont\-faen, Grŵp Balchder Glitter Pride, Balchder yn y Porthladd (Casnewydd), Balchder Abertawe, Balchder Bae Colwyn, Balchder y Fenni a Balchder y Gelli. Rydym hefyd yn parhau i gefnogi Balchder Gogledd Cymru, a gynhaliwyd ym Mangor y llynedd ac eleni bydd yn cael ei gynnal yng Nghaernarfon.
Ers cyhoeddi ein Cynllun Gweithredu LHDTC\+ i Gymru, rydym wedi canolbwyntio ein hymdrechion ar roi'r cynllun ar waith. Yr wythnos hon, rydym wedi cyhoeddi ein Traciwr Cynllun Gweithredu LHDTC\+, fel y gall unrhyw un yng Nghymru fonitro diweddariadau a chynnydd ar bob cam gweithredu yn y Cynllun, yn ogystal â chael mynediad at wasanaethau cymorth ac adnoddau megis ein bwletin newydd i randdeiliaid y Cynllun Gweithredu LHDTC\+. Rydym hefyd yn gweithio i lunio fframwaith i asesu effaith y Cynllun Gweithredu LHDTC\+ ac rydym wedi sefydlu'r Grŵp Atebolrwydd Mewnol LHDTC\+ i sicrhau ein bod yn adeiladu dull cydlynol ar draws meysydd polisi.
Ym mis Ebrill, cynhaliwyd cyfarfod â’r Cenhedloedd Unedig a’u Harbenigwr Annibynnol ar Gyfeiriadedd Rhywiol a Hunaniaeth Rhywedd. Cydnabuwyd Cynllun Gweithredu LHDTC\+ Cymru yn y datganiad diwedd cenhadaethfel ‘*an example of good practice in human rights policymaking*’. Wrth i ni fwrw ymlaen i weithredu’r Cynllun hwn, rhaid cofio ein bod ni, yma yng Nghymru, yn sefyll yn gadarn dros undod a chynhwysiant ac yn chwyrn yn erbyn cymdeithas ranedig sy’n allgau, ac yn credu mewn gobaith nid casineb.
Rydym eisiau creu Cymru lle mae pawb yn teimlo’n rhydd, wedi’u cefnogi ac yn ddiogel i fyw eu bywydau fel y mynnant. Dyna pam mae hawliau LHDTC\+ wedi’u gwreiddio yn ein Rhaglen Lywodraethu. Gyda’n gilydd fe wnawn greu Cymru le mae pobl LHDTC\+ yn cael e derbyn yn ddieithriad.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The achievement of the Welsh Housing Quality Standard by 2020 is important because the standard of people’s homes affects their health and well\-being, their children’s educational attainment and life chances, and the quality of the area in which they live.
I welcome new data published on 6 October which shows that 177,219 households (79%) now live in good quality homes. This is an increase of 17,902 in the past year, a rise of 8 percentage points. All social landlords are still on track to meet our 2020 date for the achievement of the standard.
This achievement is possible because we have continued to provide £108m of capital investment every year, which levers in almost five times that amount from social landlords across Wales. Our money and their efforts have made a huge difference to the homes of some of our poorest tenants. 79% of the homes now have sound roofs, secure doors and windows, energy efficient boilers, smoke alarms, up\-to\-date kitchens and bathrooms. Achievement on some individual elements is even higher. For example 98% of homes now have central heating.
There is still work to be done but the improvements are now very apparent on the ground. I am impressed by what has been achieved and over the years I have spoken to many tenants whose homes have been improved and heard about the positive impact this has had on their lives.
This programme has wider benefits in terms of the Government’s priorities. The connection between poor housing and poor health is generally acknowledged. What is not always recognised are the significant benefits to be achieved by ensuring the huge capital sums invested each year through the WHQS programme by Welsh Government and landlords, creates jobs, training and supply chain opportunities in some of our poorest communities through a community benefits approach.
So far Value Wales’s Community Benefits Measurement Tool has tracked contracts worth £452 million and seen 85% of that expenditure re\-invested in Wales. As a result the investment has helped over 777 people into employment or training, and providing the equivalent of 19,920 weeks of training.
The data on WHQS progress published on 6 October is very good news for our people, our communities and our businesses in Wales.
|
Mae cyrraedd Safon Ansawdd Tai Cymru erbyn 2020 yn bwysig gan fod safon cartrefi pobl yn effeithio ar eu hiechyd a’u lles, cyrhaeddiad addysgol a chyfleoedd bywyd eu plant, ac ansawdd yr ardal lle maen nhw’n byw.
Rwy’n croesawu’r data newydd sydd wedi’u cyhoeddi 6 Hydref sy’n dangos bod 177,219 o aelwydydd (79%) nawr yn byw mewn cartrefi o ansawdd da. Mae hyn yn gynnydd o 17,902 yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, cynnydd o 8 pwynt canran. Mae pob landlord cymdeithasol yn dal ar y trywydd iawn o ran ein dyddiad ar gyfer cyrraedd y safon, sef 2020\.
Mae’r nod hwn yn bosibl am ein bod wedi parhau i fuddsoddi £108m o gyfalaf bob blwyddyn, sy’n denu bron i bum gwaith y swm hwnnw gan landlordiaid cymdeithasol ledled Cymru. Mae ein harian ni a’u hymdrechion nhw wedi gwneud gwahaniaeth aruthrol i gartrefi rhai o’n tenantiaid tlotaf. Bellach mae gan 79% o’r cartrefi doeon cadarn, drysau a ffenestri diogel, boeleri sy’n effeithlon o ran ynni, larymau mwg, a cheginau ac ystafelloedd ymolchi modern. Mae’r lefel a gyrhaeddwyd ar rai elfennau yn uwch byth. Er enghraifft, mae gan 98% o gartrefi wres canolog erbyn hyn.
Mae yna waith i’w wneud yn dal i fod, ond mae’r gwelliannau nawr yn amlwg iawn yng nghartrefi pobl. Mae’r hyn sydd wedi’i gyflawni wedi gwneud argraff arnaf, a dros y blynyddoedd rwyf wedi siarad â llawer o denantiaid y mae eu cartrefi wedi’u gwella, ac wedi clywed am effaith bositif hyn ar eu bywydau. Mae manteision ehangach i’r rhaglen hon o ran blaenoriaethau’r Llywodraeth. Yn gyffredinol, caiff y cysylltiad rhwng tai gwael ac iechyd gwael ei gydnabod. Fodd bynnag, ni chydnabyddir bob amser y manteision sylweddol a ddaw drwy sicrhau bod y symiau cyfalaf aruthrol a gaiff eu buddsoddi bob blwyddyn drwy raglen Safon Ansawdd Tai Cymru gan Lywodraeth Cymru a landlordiaid yn creu swyddi, hyfforddiant a chyfleoedd o fewn y gadwyn gyflenwi yn rhai o’n cymunedau tlotaf drwy ddulliau sy’n sicrhau budd cymunedol.
Hyd yma, mae Adnodd Mesur Buddion Cymunedol Gwerth Cymru wedi olrhain contractau gwerth £452 miliwn ac wedi gweld 85% o’r gwariant hwnnw yn cael ei ailfuddsoddi yng Nghymru. O ganlyniad, mae’r buddsoddiad wedi helpu dros 777 o bobl i gael gwaith neu hyfforddiant, gan ddarparu’r hyn sy’n cyfateb i 19,920 o wythnosau o hyfforddiant.
Mae’r data ar y cynnydd o ran Safon Ansawdd Tai Cymru a gyhoeddwyd 6 Hydref yn newyddion da iawn i’n pobl, ein cymunedau a’n busnesau yng Nghymru
|
Subsets and Splits