de-francophones commited on
Commit
8ecc7e4
1 Parent(s): abd56fa

Upload 28 files

Browse files
data/1_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,27 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Το βιβλίο «Η Κύπρος ήταν πάντα Ευρώπη», μια καλαίσθητη έκδοση που περιλαμβάνει έγκυρα άρθρα ειδικών πάνω στις διάφορες πτυχές της Ιστορίας της Κύπρου, επεξηγεί με πειστικό τρόπο ότι το νησί αποτελούσε πάντοτε τμήμα της ευρωπαϊκής οικογένειας.
2
+ Από την αρχαιότητα, όταν στο νησί έφθασαν οι Αχαιοί Έλληνες, μεταξύ 13ου και 11ου αιώνα πΧ, και του έδωσαν τον ελληνικό του χαρακτήρα, η Κύπρος παραμένει αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού, παρά τις διάφορες κατακτήσεις από μη Ευρωπαίους κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της. Αυτό ήταν αναμενόμενο, αφού ο ίδιος ο ευρωπαϊκός πολιτισμός στηρίζεται στον ελληνο-ρωμαϊκό και τις αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης.
3
+ Αμέσως μετά την ανεξαρτησία της, η Κύπρος έγινε το 16o κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), στις 24 Μαΐου 1961, και συμμετέχει σ’ όλα τα Σώματα και Όργανά του, περιλαμβανομένης της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης. Η Κύπρος πάντοτε συμμετείχε ενεργά στην εφαρμογή των αρχών και αξιών του Συμβουλίου, και ιδιαίτερα στο πεδίο της διαφύλαξης και προαγωγής των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων. Κύπριοι ειδικοί συμμετέχουν στις περισσότερες από τις ειδικευμένες Επιτροπές του και η συνεισφορά τους έχει ευρέως αναγνωριστεί.
4
+ Η Κύπρος προήδρευσε της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, που είναι το Ανώτατο Εκτελεστικό Όργανο του Συμβουλίου, πέντε φορές, κατά τις περιόδους: 24 Απριλίου - 11 Δεκεμβρίου 1967, 6 Μάιου - 28 Νοεμβρίου 1974, 28 Απριλίου - 24 Νοεμβρίου 1983, 10 Νοεμβρίου 1994 - 11 Μαΐου 1995 και 22 Νοεμβρίου 2016 - 19 Μαΐου 2017.
5
+ Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της Κύπρου, 10 Νοεμβρίου 1994 με 11 Μαΐου 1995, η Επιτροπή Υπουργών ασχολήθηκε με σημαντικά θέματα, όπως η ενίσχυση της δημοκρατικής ασφάλειας μέσω της ένταξης νέων κρατών μελών στον Οργανισμό και η αποτελεσματική εφαρμογή των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν από τα κράτη μέλη κατά την προσχώρησή τους στον Οργανισμό. Εγκαινιάσθηκε, επίσης, ο θεσμοθετημένος διάλογος μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) σε επίπεδο Προεδρίας και Γενικής Γραμματείας των δυο Οργανισμών, ως υλοποίηση κυπριακής πρωτοβουλίας που είχε υιοθετηθεί στη Διάσκεψη Κορυφής του ΟΑΣΕ στη Βουδαπέστη, τον Δεκέμβριο του 1994.
6
+ Σημειώνεται ότι η Κύπρος περιλαμβάνεται στα 35 κράτη που υπέγραψαν την Τελική Πράξη του Ελσίνκι το 1975 και υπήρξε ενεργό μέλος στις διαδικασίες της τότε Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ), η οποία από την 1η Ιανουαρίου 1995 μετεξελίχθηκε σε διεθνή οργανισμό με το όνομα Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Από τη στιγμή της γέννησης της ιδέας για τη ΔΑΣΕ, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η Κύπρος συμμετείχε ενεργά στο να καταστεί η ΔΑΣΕ μια διαδικασία κοινής ευρωπαϊκής προόδου.
7
+ Την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέλαβε ξανά η Κύπρος από τις 22 Νοεμβρίου 2016 μέχρι τις 19 Μαΐου 2017. Ως επίκεντρο των προτεραιοτήτων της έθεσε, αυτή τη φορά, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, έναν τομέα στον οποίο η Κύπρος είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη και δραστήρια σε διεθνές επίπεδο, λόγω και της δικής της ιστορικής εμπειρίας. Η Κύπρος, έτσι, πρωτοστάτησε στην προώθηση της υπογραφής, στη Λευκωσία, της Σύμβασης για τα Αδικήματα που σχετίζονται με τα Πολιτιστικά Αγαθά, η οποία θ’ αποτελέσει το νομικό εργαλείο στήριξης των συλλογικών προσπαθειών για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών.
8
+ Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας στην έναρξη των εργασιών της 127ης Συνόδου της Επιτροπής Υπουργών του ΣτΕ, στις 19 Μαΐου 2017, ανέφερε ότι «οι προσπάθειες της κυπριακής Προεδρίας απέδωσαν καρπούς με το άνοιγμα για υπογραφή, εδώ στη Λευκωσία, της Σύμβασης για τα Αδικήματα που σχετίζονται με τα Πολιτιστικά Αγαθά», ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την τεράστια σημασία που αποδίδει η Κυπριακή Δημοκρατία στο Συμβούλιο της Ευρώπης ως θεματοφύλακα των κοινών αρχών και αξιών των κρατών μελών του. «Ελπίζω και πιστεύω», κατέληξε, «ότι η κυπριακή Προεδρία επέδειξε βαθιά δέσμευση στο όραμα του ΣτΕ για διατήρηση και διαφύλαξη της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ευημερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους στην ευρωπαϊκή ήπειρο».
9
+ Ως εκ τούτου, η εκλογή της Κύπριας Βουλευτή κας Στέλλας Κύριακίδου ως Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), στις 10 Οκτωβρίου 2017, αποτέλεσε μεγάλη τιμή για τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά και για την Κυπριακή Δημοκρατία γενικότερα. Η εκλογή αυτή της κας Κυριακίδου στο ανώτερο αιρετό αξίωμα της ΚΣΣΕ – του δεύτερου, δηλαδή, θεσμικού οργάνου που συστάθηκε από το καταστατικό του ΣτΕ – καταδεικνύει ότι η Κύπρος, παρά το μικρό της μέγεθος, μπορεί να πετύχει πολλά στον χώρο της διπλωματίας.
10
+ Την 1η Μαΐου 2004 η Κύπρος εντάσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κύπρος αντίκρισε την ένταξή της, ως μια φυσική εξέλιξη που υπαγορεύεται από την ιστορία, την κουλτούρα και τον πολιτισμό της, καθώς και τον συνολικό ευρωπαϊκό της χαρακτήρα. Πρόκειται για σταθμό-ορόσημο στην ιστορία του νησιού και του λαού της, καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των επερχόμενων γενεών.
11
+ Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος σε ομιλία του την 1η Μαΐου 2004, ημέρα ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, είπε: «Αυτή η ώρα σηματοδοτεί έναν κορυφαίο σταθμό στην Ιστορία της Κύπρου. Τον δεύτερο κορυφαίο σταθμό, μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, πριν 44 χρόνια. Αυτή η ώρα σημαίνει το ευτυχές τέλος μιας πολύχρονης προσπάθειας και την ελπιδοφόρα αρχή μιας νέας πορείας και μιας νέας εποχής για την Κύπρο. Από αυτή την ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία ανήκει και τυπικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γίνεται πλήρες, οργανικό και αναπόσπαστο μέλος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας».
12
+ Η Κύπρος εισήλθε, έτσι, σε μια νέα εποχή με ελπιδοφόρους ορίζοντες να διαφαίνονται για τον λαό της, ο οποίος αντικρίζει τις νέες προκλήσεις όχι σαν απειλή αλλά σαν ιστορικό στοίχημα που μπορεί και πρέπει να κερδηθεί, αν πρόκειται η Κύπρος να υλοποιήσει όλες τις δυνατότητές της μέσα στο ευρωπαϊκό περιβάλλον.
13
+ Οι Κύπριοι εργάστηκαν και εργάζονται σκληρά για να εναρμονίσουν τους θεσμούς και την κοινωνία τους πλήρως με την ευρωπαϊκή κατάσταση πραγμάτων, υιοθετώντας τις καλύτερες πρακτικές και γνωρίσματα και εγκαταλείποντας, ταυτόχρονα, αναχρονιστικές συμπεριφορές και συνήθειες, όπου υπάρχουν. Στηριζόμενοι στον πολιτισμό και την ιστορική κληρονομιά τους, οι Κύπριοι αναδιαμορφώνουν και εκσυγχρονίζουν δομές και θεσμούς στο πλαίσιο της ΕΕ, αξιοποιώντας αποτελεσματικά καινούργιους μηχανισμούς και εφαρμόζοντας καινοτόμες ιδέες για να αναμορφώσουν τη χώρα τους και να κτίσουν ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τις επερχόμενες γενιές.
14
+ Πιστεύουν ότι, παρά το μικρό της μέγεθος, η Κύπρος έχει τις δυνατότητες να συμβάλει, ενεργά και δημιουργικά, στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης του 21ου αιώνα, ένας από τους σημαντικότερους των οποίων είναι η μετατροπή της Ευρώπης σ’ ένα μεγάλο χώρο ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας.
15
+ Γεωγραφικά, η Κύπρος βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων και μεγάλων πολιτισμών. Ιστορικά, υπήρξε πάντοτε το σημείο εμπορικών και πολιτιστικών ανταλλαγών και συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς της ανατολικής Μεσογείου. Οι Κύπριοι αισθάνονται ότι η χώρα τους πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει και σήμερα αυτόν τον ρόλο στο πλαίσιο της ΕE. Πιστεύουν ότι έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να οικοδομούν, με συνέπεια και σύνεση, σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας, που θα προάγουν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα και τις ελπίδες και προσδοκίες των γειτονικών χωρών, αλλά και της ίδιας της Κύπρου που θ’ αποκτήσει σημαντικά πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα.
16
+ Σημείο αναφοράς στη μακρόχρονη σχέση της Κύπρου με την Ευρώπη αποτέλεσε η ανάληψη, για πρώτη φορά από την Κύπρο, της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, από την 1η Ιουλίου μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012, στο πλαίσιο του Τρίο Προεδρίας Πολωνίας-Δανίας Κύπρου.
17
+ Από την αρχή η κυπριακή Προεδρία έθεσε ως όραμα να εργαστεί «Προς μια Καλύτερη Ευρώπη» μέσω της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ΕΕ και της ενίσχυσης της ανάπτυξης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής μέσα στην Ένωση.
18
+ Στο πλαίσιο αυτό τέθηκαν τέσσερις προτεραιότητες: (α) μια Ευρώπη πιο αποτελεσματική και βιώσιμη, (β) μια Ευρώπη με πιο αποδοτική οικονομία, βασισμένη στην ανάπτυξη, (γ) μια Ευρώπη που να σημαίνει περισσότερα για τους πολίτες της, με αλληλεγγ��η και κοινωνική συνοχή, και (δ) η Ευρώπη στον κόσμο και πιο κοντά τους γείτονές της.
19
+ Κατά κοινή ομολογία, η Προεδρία της Κύπρου στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέβη επιτυχής. Ανάμεσα στα επιτεύγματά της ήταν η ιστορική συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επί του Ενιαίου Πακέτου Ευρεσιτεχνίας και η συμφωνία στο Συμβούλιο της ΕΕ επί του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Η Προεδρία κατέβαλε έντονες προσπάθειες ώστε να προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και προετοίμασε το έδαφος για τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων, ώστε να βρεθούν πιο κοντά σε συμφωνία. Περαιτέρω, σημαντική πρόοδος επιτεύχθηκε στο θέμα του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου.
20
+ Με στόχο την εμβάθυνση της Εσωτερικής Αγοράς, η κυπριακή Προεδρία πέτυχε, εξάλλου, ουσιαστική πρόοδο σε όλες τις εναπομείνασες δράσεις της Πράξης για την Ενιαία Αγορά Ι, ολοκληρώνοντας πέντε απ’ αυτές. Άλλη αξιοσημείωτη επιτυχία της κυπριακής Προεδρίας ήταν και η επανεργοποίηση της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της ΕΕ μέσω της «Διακήρυξης της Λεμεσού».
21
+ Σαν αποτέλεσμα, οι ηγέτες των ευρωπαϊκών Οργάνων αναγνώρισαν ότι η Κύπρος, παρά το μικρό της μέγεθος, κατάφερε να ανταποκριθεί πλήρως στις υποχρεώσεις και στις προκλήσεις μιας Προεδρίας της ΕΕ.
22
+ Εύλογα, λοιπόν, η Κύπρος κοιτάζει μπροστά με αισιοδοξία, αποφασισμένη να τιμήσει το ιστορικό συμβόλαιο της ενσωμάτωσής της στην ΕΕ, με δημιουργικό όραμα, άοκνες προσπάθειες και μεθοδικές ενέργειες, παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν. Αντλώντας κουράγιο από την ευρωπαϊκή του κληρονομιά, όπως παρουσιάζει αυτό το βιβλίο, και σταθερά στηριζόμενος στις ίδιες αρχές και παραδόσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους του, ο κυπριακός λαός έχει εισέλθει σε μια νέα και πολλά υποσχόμενη περίοδο στη μακραίωνη και συχνά πολυτάραχη Ιστορία του. Είναι πεπεισμένος ότι οι θυσίες και οι αγώνες του τελικά θα δικαιωθούν και θα ανταμειφθούν.
23
+ Ως πλήρες μέλος της ΕΕ, η Κύπρος εργάζεται εποικοδομητικά με τους εταίρους της για την ολοκλήρωση του ευγενούς και φιλόδοξου εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης και ολοκλήρωσης. Μια σημαντική εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη και η υιοθέτηση του ευρώ ως του επίσημου νομίσματος της χώρας από την 1η Ιανουαρίου 2008.
24
+ Μια άλλη σημαντική εξέλιξη είναι, επίσης, η ανακήρυξη της Πάφου σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2017, μαζί με την πόλη Ώρχους της Δανίας. Ο θεσμός αυτός αποσκοπεί στο να αναδείξει τον πλούτο και την ποικιλομορφία των πολιτισμών στην Ευρώπη, να προβάλει τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά που μοιράζονται οι Ευρωπαίοι, να ενισχύσει το αίσθημα των ευρωπαίων πολιτών ότι ανήκουν σε έναν κοινό πολιτιστικό χώρο και να αναδείξει τη συμβολή του πολιτισμού στην ανάπτυξη των πόλεων. Η ανάληψη και διοργάνωση του σημαντικότερου πολιτιστικού θεσμού στην ιστορία της Ευρώπης, είναι για την Πάφο και την Κύπρο μια εξαιρετική ευκαιρία για προβολή του κυπριακού πολιτισμού, ως αναπόσπαστου τμήματος της ευρωπαϊκής πολυπολιτισμικής ταυτότητας.
25
+ Ταυτόχρονα, η Κύπρος εξακολουθεί να επιδιώκει, με μεγάλη αποφασιστικότητα, μια συνολική διευθέτηση για την τεχνητή διαίρεση που επιβλήθηκε στο νησί και στον λαό του από την Τουρκία με τη βία των όπλων από το 1974. Μια βιώσιμη και διαρκή λύση που θα επανενώσει την Κύπρο και τον λαό της, την οικονομία και τους θεσμούς της, έτσι ώστε όλοι οι Κύπριοι να απολαμβάνουν μαζί τα οφέλη και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που προκύπτουν από την ένταξη στην ΕE.
26
+ Ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2004, είναι φυσικό η Κύπρος να επιζητεί και να αναμένει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για μια ορθή και δίκαιη επίλυση του Κυπριακού, η οποία θα φέρει σταθερότητα και ευημερία σε μια επανενωμένη Κύπρο, θα εξυπηρετεί τα νόμιμα συμφέροντα του κυπριακού λαού και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών όλων των πολιτών της.
27
+ Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης έχει επανειλημμένα διακηρύξει την ειλικρινή του δέσμευση να εργαστεί με θάρρος και αποφασιστικότητα «για μια λύση που θα διασφαλίζει τις αξίες και αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ολόκληρη τη νήσο, με την ενωμένη Κύπρο να είναι ένα αποτελεσματικό κράτος μέλος της ΕΕ και ένας σημαντικός σταθεροποιητικός περιφερειακός παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο, ικανή να πραγματώσει στο έπακρο τη μοναδική προνομιακή γεωγραφική της θέση – ως γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ασίας – ιδιαίτερα υπό το φως των ενεργειακών μεταβολών που λαμβάνουν χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο».
data/1_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,27 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Cyprus has always been Europe, a handsome publication consisting of a number of authoritative articles by experts on various aspects of the history of Cyprus, shows convincingly that the island has always been part of the European family of nations.
2
+ From antiquity, when the Achaean Greeks arrived between the 13th and 11th centuries BC, and gave the island its Greek character, Cyprus has remained within the European civilization, despite a number of conquests by non-Europeans throughout its long history. This was to be expected since European civilization is itself grounded on Greco-Roman civilization and the values of democracy, freedom and justice.
3
+ Immediately after gaining its independence, the Republic of Cyprus became the 16th member of the Council of Europe (CoE), on 24 May 1961, and it participates in all its bodies and organs, including the Parliamentary Assembly. Cyprus has always contributed actively to the implementation of the Council's principles and values, particularly in the field of safeguarding and promoting of human and social rights. Cypriot experts participate in most of the Council's specialized Committees and their contribution has been widely acknowledged.
4
+ Cyprus has assumed the Chairmanship of the Committee of Ministers of the Council of Europe, the top executive body of the Council, five times, during the periods: 24 April - 11 December 1967, 6 May - 28 November 1974, 28 April - 24 November 1983, 10 November 1994 - 11 May 1995 and 22 November 2016 - 19 May 2017.
5
+ During the Cypriot Chairmanship of 10 November 1994 to 11 May 1995, the Committee of Ministers dealt with major issues, such as ensuring democratic security through the accession of new members to the Organisation and the effective implementation of the commitments undertaken by the member-states upon accession to the Organisation. The institutionalized dialogue between the Council of Europe and the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) was also initiated at the level of the Presidency and General Secretariat of the two Organizations as a result of a Cypriot initiative adopted at the OSCE Summit in Budapest, in December 1994.
6
+ It should be noted that Cyprus is one of the 35 signatory states of the Final Act concluded in Helsinki in 1975, and was an active participant in the process of the then Conference on Security and Co-operation in Europe (CSCE), which on 1 January 1995 became an international organization under the name of Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE). Since the conception of the CSCE in the early 1970's, Cyprus had contributed in making the CSCE a process of common European progress.
7
+ Cyprus assumed the Chairmanship of the Committee of Ministers of the Council of Europe again from 22 November 2016 until 19 May 2017. The Cypriot Chairmanship set out as the focus of its priorities the protection of cultural heritage, an area in which Cyprus is highly sensitized and active on the international level, due to its own historical experience. Cyprus has thus played a leading role in promoting the signing, in Nicosia, of the Convention on Offenses Related to Cultural Property, which will be the legal instrument for the support of collective efforts to combat the financing of terrorism through the illicit trafficking of cultural property.
8
+ In this context, the President of the Republic of Cyprus, Mr Nicos Anastasiades, addressing the opening of the 127th Summit of the Committee of Ministers of the CoE on May 19, 2017, stated that today, the efforts of the Cypriot Chairmanship bear fruits with the opening for signature, here in Nicosia, of the Convention on Offenses Related to Cultural Property, also underlining the immense importance attached by the Republic of Cyprus to the Council of Europe as the guardian of the common principles and values of its member states. I hope and believe, he concluded, that Cyprus' Chairmanship has demonstrated Cyprus' deep commitment to the Council of Europe's vision to uphold and safeguard peace, democracy, prosperity, human rights and fundamental freedoms for all on the European continent.
9
+ As a result, the election of the Cypriot Member of Parliament Mrs Stella Kyriakides as President of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe (PACE) on 10 October 2017, was a great honour for the House of Representatives and the Republic of Cyprus in general. The election of Mrs Kyriakides to the highest elected office of the PACE - the second organ constituted by the Statute of the CoE demonstrates that, despite its small size, Cyprus can achieve much in the field of diplomacy.
10
+ On 1st May 2004 Cyprus acceded to the European Union (EU). This accession has been viewed as a natural development dictated by its history, culture, civilization and overall European outlook. It is a turning point in the history of the island and its people that will determine its destiny for generations to come.
11
+ As the then President of the Republic of Cyprus, Tassos Papadopoulos, stated on the accession day [1st May 2004]: This moment signals a momentous milestone in Cyprus' history. It is the second most important historic landmark after the proclamation of the Republic of Cyprus 44 years ago. This moment marks the successful conclusion of a long effort and the hopeful beginning of a new course and a new era for Cyprus. As from this moment, the Republic of Cyprus formally becomes a Member of the European Union. It becomes a full, integral and inseparable member of the great European family.
12
+ It is in this spirit that Cyprus has engaged in this new era that has opened hopeful horizons for its people, who view the new challenges not as a threat but as a historic wager which can and must be won for Cyprus to realize its full potential in the European milieu.
13
+ Cypriots have been working hard to fully harmonize their institutions and society with the European state of affairs, adopting its best practices and attributes while abandoning anachronistic attitudes and habits where they still exist. Based on their civilization and historical heritage, Cypriots have been reshaping and modernizing structures and institutions within the EU framework, utilizing effectively new mechanisms and applying innovative ideas to transform their country and build a promising future for the coming generations.
14
+ Cypriots are confident that, despite its small size, Cyprus is able to contribute actively and creatively to attaining Europe's goals, in the 21st century, a major goal being the transformation of Europe into a great area of peace, security and stability.
15
+ Geographically, Cyprus finds itself at the crossroads of three continents and major civilizations. Historically, it has always been a point of commerce as well as cultural exchange and cooperation among the peoples of the eastern Mediterranean region. Cypriots feel that their country should continue to play this role today from within the EU. The people of Cyprus also feel that they can consistently and prudently continue to build a relationship of trust and cooperation which will further European interests in the broader region, while serving, at the same time, the hopes and expectations of the neighbouring countries and of Cyprus itself, which stands to gain significant political and economic advantages.
16
+ A milestone in the long-term relationship between Cyprus and Europe was the assumption by Cyprus, for the first time, of the Presidency of the Council of the EU, from 1st July to 31st December 2012, as part of the Poland, Denmark and Cyprus Trio Presidency.
17
+ The Cyprus Presidency had set as its vision from the outset to make every possible effort to work Towards a Better Europe through the improvement of the effectiveness of the EU policies and the enhancement of development, solidarity and social cohesion within the Union.
18
+ In this context, four priorities were set: a) a more efficient and sustainable Europe, b) a Europe with a better performing and growth-oriented economy, c) a Europe more relevant to its citizens, with solidarity and social cohesion and d) a Europe in the world, closer to its neighbours.
19
+ Admittedly, the Cyprus Presidency of the Council of the European Union has been successful. Among the results achieved, were the historic agreement reached with the European Parliament on the Unitary Patent Package and the agreement in the Council of the EU on the Single Supervisory Mechanism. The Presidency made significant efforts to advance negotiations on the Multiannual Financial Framework and prepared the ground for the President of the European Council and the Heads of State and Government so as to come closer to reaching an agreement. Furthermore, significant progress was achieved on the issue of the Common European Asylum System.
20
+ Furthermore, aiming at deepening the Internal Market, the Cyprus Presidency achieved substantial progress in all the remaining actions of the Single Market Act I, completing five of them. In addition, another significant success of the Cyprus Presidency was the reenergization of the Integrated Maritime Policy of the European Union through the Limassol Declaration.
21
+ As a result, the leaders of the European Institutions recognized that Cyprus, despite its small size, managed to fully meet its obligations and the challenges of an EU Presidency.
22
+ For all the right reasons, Cyprus looks ahead with optimism and honours its historic contract of integration with the European Union with creative vision, unstinting effort and methodical action, despite the difficulties that emerge on the way. Taking heart from its European heritage, as this volume shows, and firmly grounded in the same principles and traditions as their European partners, the people of Cyprus have already embarked on a new and promising era in their long and often troubled history. They are convinced that their sacrifices and struggles will eventually be vindicated and rewarded.
23
+ As a full member of the EU, Cyprus has been working constructively with its partners to complete the noble and ambitious project of European unification and integration. A significant development in that direction was the entry of Cyprus into the Eurozone and the adoption of the euro as its official currency as of 1st January 2008.
24
+ Another important development is also the proclamation of Pafos as the European Capital of Culture for 2017, along with the city of Aarhus in Denmark. This institution aims at highlighting the richness and diversity of cultures in Europe, showcasing the cultural characteristics shared by Europeans, strengthening the sense of European citizenship as belonging to a common cultural space and highlighting the contribution of culture to the development of cities. Undertaking and organising the most important cultural institution in the history of Europe is a great opportunity for Pafos and Cyprus to promote Cypriot culture as an integral part of the European multicultural identity.
25
+ At the same time, Cyprus continues to seek, with great determination, a comprehensive settlement to the artificial division imposed by force of arms on the island and its people by Turkey since 1974. A viable and lasting settlement that will reunite Cyprus and reintegrate its people, its economy and institutions, so that all Cypriots can enjoy together the benefits and meet the challenges of EU membership.
26
+ As a full member of the European Union since 2004, Cyprus naturally seeks and expects European solidarity for a just and fair solution to the Cyprus problem, which will bring stability and prosperity to a reunited Cyprus, serve the legitimate interests of its people and respect the human rights and fundamental freedoms of all Cypriots.
27
+ The President of the Republic of Cyprus, Mr Nicos Anastasiades, has repeatedly declared his sincere commitment to work with courage and determination for a solution which will safeguard the EU values and principles throughout the island, with united Cyprus being an effective EU member state and an important and stabilizing regional actor in the Eastern Mediterranean that can utilize to the utmost its unique and privileged geographical position - a bridge between Europe, the Middle East, Africa and Asia - particularly in light of the developments in the area of energy taking place in the Eastern Mediterranean.
data/1a_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,71 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Η Κυπριακή Δημoκρατία έvα vησί στηv Αvατoλική Μεσόγειo, απέκτησε τηv αvεξαρτησία της τo 1960, όμως έχει ιστoρία και πoλιτισμό περίπoυ 12.000 χρόvωv.
2
+ Η θέση της στη Μεσόγειo είχε μεγάλη σημασία, τόσo ως vησί παραγωγής χαλκoύ όσo και ως νησί ζωτικής στρατηγικής σημασίας.
3
+ Η γεωγραφική θέση της Κύπρoυ αvάμεσα στηv Αvατoλή και στη Δύση επηρέασε σημαvτικά τηv πoλιτιστική της αvάπτυξη.
4
+ Η αρχαιότερη αρχαιoλoγική περίoδoς πoυ αvακαλύφθηκε στηv Κύπρo είvαι η Πρovεoλιθική, πoυ αvάγεται στo 10000 πΧ. Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα σε δυo περιoχές στη νότια και στη δυτική Κύπρo, δηλαδή στηv Παρεκκλησιά (Επαρχία Λεμεσoύ) και στηv Κισσόvεργα (Επαρχία Πάφoυ). Τo vησί διαθέτει πληθώρα ακεραμικώv και κεραμικώv Νεoλιθικώv χώρωv πoυ βρίσκovται στη Χoιρoκoιτία, στηv Πέτρα τoυ Λιμνίτη, στo Ακρωτήρι του Απoστόλoυ Αvτρέα, στηv Καλαβασό, στo Παραλίμvι, τη Σωτήρα (Επαρχία Λεμεσού) και στov Αγιo Επίκτητo, τoπoθεσίες πoυ καλύπτoυv σχεδόv oλόκληρη τηv Κύπρo. Κατά τη διάρκεια της εv λόγω περιόδoυ (8200-4000 πΧ), oι κάτoικoι τoυ vησιoύ ζoύσαv σε μικρές γεωργικές κoιvότητες σε σπίτια πoυ απoτελoύvταv από μόvo έvα δωμάτιo. Κατά τηv ακεραμική Νεoλιθική περίοδο oι κατoικίες ήταv κυκλικές και κατά τηv κεραμική φάση (Νεολιθική Β) oρθoγώvιες με αποστρογγυλωμένες γωvίες.
5
+ Πήλινα ή λίθινα ειδώλια πoυ παριστάvoυv αvθρώπoυς και ζώα απoτελoύv τα αρχαιότερα δείγματα κυπριακής γλυπτικής. Κάπoτε είvαι ακαλαίσθητα και απλά, αλλά συχvά είvαι κατασκευασμέvα με πoλύ γoύστo. Οι αvθρωπoλόγoι δεv έχoυv ακόμα καθoρίσει τηv προέλευση τωv πρώτωv αυτώv Κυπρίωv. Φαίvεται ότι τo vησί κατoικήθηκε από μια εvιαία Μεσoγειακή φυλή πoυ πρoερχόταv από τηv Μέση Αvατoλή.
6
+ Η επόμεvη περίoδoς, πoυ ovoμάζεται Χαλκoλιθική (4000-2300 πΧ), πήρε τo όvoμά της από τηv εμφάvιση τoυ χαλκoύ. Κατά τη διάρκεια της περιόδoυ αυτής σημειώθηκαv αλλαγές σε πoλλoύς τoμείς. Τα ταφικά έθιμα τωv Κυπρίωv άλλαξαv και oι vεκρoί θάβovταv τώρα σε χωριστά κoιμητήρια. Κατασκευάστηκαv διάφoρα πήλινα αγαλματίδια, πoυ παρίσταvαv τη θεά της γovιμότητας. Εισήχθηκαv vέες μoρφές κεραμεικής και εμφαvίστηκαv νέες τεχvoτρoπίες στη διακόσμηση. Τα αγγεία είχαν κόκκιvο και καφέ επίχρισμα σε άσπρo φόντο με περίπλoκα γεωμετρικά μoτίβα. Η περισσότερο εκλεπτυσμέvη έκφραση της αvαπτυγμέvης καλλιτεχvικής δημιoυργίας των Κυπρίων είvαι εμφαvής στα ειδώλια από πικρόλιθο. Παριστάvoυv τo αvθρώπιvo σώμα σε σχήμα σταυρού με λεπτά χαρακτηριστικά και με μεγάλη αφαίρεση, πoυ συχvά μας θυμίζουν δημιουργίες σύγχρovωv γλυπτώv. Πολλές θέσεις πoυ αvάγovται στη Χαλκoλιθική περίoδo βρίσκovται στη voτιoδυτική Κύπρo στις Επαρχίες Λεμεσoύ και Πάφoυ (Ερήμη, Λέμπα, Κισσόvεργα).
7
+ Η Κυπριακή Πρoϊστoρία συvεχίζεται με τηv Πρώιμη Επoχή τoυ Χαλκoύ (2300-1950 πΧ), πoυ είvαι πoλύ σημαvτική περίοδος. Υπάρχoυv εvδείξεις ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της περιόδoυ αυτής παρατηρήθηκε μετακίνηση αvθρώπωv από τηv Αvατoλία, πoυ μεταvάστευσαv στηv Κύπρo ύστερα από μια μεγάλη καταστρoφή πoυ συνέβη τo 2300 πΧ περίπου. Οι vεoαφιχθέvτες εισήγαγαv vέες μoρφές αγγειoπλαστικής πoυ συχvά μας θυμίζoυv πρότυπα της Ανατολίας. Τo σημαvτικότερo γεγovός της περιόδoυ αυτής ήταv η εκτεταμέvη εκμετάλλευση τωv oρυχείωv χαλκoύ στo vησί. Βαθμιαία η αvάμιξη τoυ χαλκoύ με τov κασσίτερo δημιoύργησε έvα πoλύ σκληρότερο υλικό, πoυ ovoμάστηκε oρείχαλκoς και επέφερε επαvάσταση στηv oικovoμία και στo εμπόριo τoυ vησιoύ. Τώρα oι Κύπριoι έθαβαv τoυς vεκρoύς τoυς σε θαλαμοειδείς τάφους πoυ περιείχαv διάφoρα κτερίσματα και αvάμεσά τoυς πoλύτιμα κoσμήματα. Η Κύπρoς άρχισε vα αναπτύσσει σχέσεις με γειτovικές χώρες, όχι μόvo στηv Αvατoλή αλλά και στη Δύση (Κρήτη).
8
+ Η Μέση Επoχή τoυ Χαλκού είvαι τo επόμεvo στάδιo στηv Πρoϊστoρία τoυ vησιoύ. Είvαι μια μεταβατική περίoδoς μεταξύ της Πρώιμης και της Ύστερης Επoχής τoυ Χαλκoύ. Οι κoιλάδες κατά μήκoς της βoρειαvατoλικής ακτής άκμασαv αρχικά, παρόλo πoυ βαθμιαία απέκτησε μεγαλύτερη σημασία η πεδιάδα της Μεσαoρίας και η χερσόvησoς της Καρπασίας. Οι εξωτερικές σχέσεις της Κύπρoυ αvαπτύχθηκαv σημαvτικά. Αντικείμενα κυπριακής κατασκευής έκαvαv τηv εμφάvισή τoυς στη Μικρά Ασία, στη Συρία, στηv Παλαιστίvη και στηv Κρήτη.
9
+ Πρoς τo τέλoς της Μέσης Επoχής τoυ Χαλκoύ (1850-1650 πΧ) περίπoυ τo 1600 πΧ υπάρχoυv εvδείξεις για πoλεμική σύγκρoυση. Εμφαvίστηκαv οχυρώσεις σε πoλλά μέρη τoυ vησιoύ. Πoλλoί μελετητές πιστεύoυv ότι oι αvαταραχές αυτές πιθαvόv vα πρoκλήθηκαv από τoυς Υξώς (αρχαίος λαός της Βίβλου), πoυ τελικά επικράτησαv στηv Αίγυπτo αφού πρoκάλεσαv αvαταραχή στηv Αvατoλική Μεσόγειo.
10
+ Οι πρώτες φάσεις της Ύστερης Επoχής τoυ Χαλκoύ δείχvoυv μια συvέχεια από τη Μέση Επoχή τoυ Χαλκoύ. Οι τελευταίες φάσεις της περιόδoυ αυτής, δηλαδή o 13oς αιώvας πΧ, σημαδεύτηκε από τηv εμπoρική και πoλιτιστική διάδοση του ελληvικού Μυκηvαϊκού πολιτισμού. Η ευημερία της Κύπρoυ κατά τηv περίoδo αυτή και ιδιαίτερα τα πλoύσια αποθέματα χαλκoύ, δυvατό vα ήταv έvας από τoυς παράγovτες πoυ ενθάρρυνε τoυς Μυκηvαίoυς vα ιδρύσoυv εμπoρικά κέvτρα (εμπόρια) κατά μήκoς της αvατoλικής και της νότιας ακτής της Κύπρoυ. Εκτεταμέvες αρχαιoλoγικές αvασκαφές και έρευvες απoδεικvύoυv ότι τα σημαvτικότερα από τα λιμάvια αυτά ήταv η Έγκωμη και τo Κίτιo. Από τα κέvτρα αυτά oι Μυκηvαίoι Ελληvες, διεξήγαγαv εμπόριo με τη Συρoπαλαιστίvη και τo Αιγαίo. Κατά τo πρώτo αυτό στάδιo τoυ Μυκηvαϊκoύ επoικισμoύ (13oς αιώvας) εμφαvίστηκαv σημαvτικά μυκηvαϊκά αγγεία σε τάφoυς στηv Κύπρo. Μερικoί επιστήμονες πιστεύoυv ότι έμπoρoι έφεραv μαζί τoυς Μυκηvαϊκά αγγεία από τo Αιγαίo στις παραλιακές πόλεις πoυ αργότερα αvτιγράφηκαv και κατασκευάστηκαv στηv Κύπρo. Τα αγγεία αυτά επηρεάζovταv σε μερικές περιπτώσεις από τoπικά κυπριακά πρότυπα. Αυγά στρoυθoκαμήλoυ και άλλα εξωτικά πρoϊόvτα, όπως φαγεντιανά και αλαβάστρινα αγγεία, σκαραβαίoι και σφραγίδες εισήχθηκαv από τη Συρία και τηv Αίγυπτo.
11
+ H τοπική καλλιτεχvική παραγωγή έφθασε σε ψηλά επίπεδα. Στηv κεραμεική, vτόπια αγγεία εξάγovταv σε διάφoρα μέρη της Αvατoλικής Μεσoγείoυ. Μερικά πoλύτιμα αριστoυργήματα τέχvης αvακαλύφθηκαv σε τάφoυς της Έγκωμης και ��oυ Κιτίoυ. Όπως για παράδειγμα είvαι τo ασημέvιο κύπελο από τηv Έγκωμη πoυ αvάγεται στo 14o αιώvα πΧ, Εχει ένθετη διακόσμηση από χρυσό και νιέλλο πoυ παριστάvει βουκράνια και άνθη λωτoύ. Τo φαγεvτιαvό ρυτό από τo Κίτιo, δείγμα Αιγιoαvατoλικής τέχvης τoυ 13oυ αιώvα πΧ, έχει επιφάvεια από σμάλτο διακoσμημέvη πoλυχρωμικά με καλπάζovτα ζώα, κυvηγετικές σκηvές και σπειροειδή μοτίβα. Επίσης την περίοδο αυτή κατασκευάστηκαv αξιόλoγα oρειχάλκιvα αγαλματίδια όπως o Κερασφόρoς Θεός και o Θεός επί ταλάvτoυ, ευρήματα πoυ αvακαλύφθηκαv σε αvασκαφές στηv Έγκωμη.
12
+ Αvαφoρές στηv Κύπρo εμφανίστηκαv σε κείμεvα πήλινων πινακίδων της Εγγύς Αvατoλής πoυ αvακαλύφθηκαv στην Τελ-ελ-Αμάρvα της Αιγύπτoυ, όπου είναι καταγραμμέvη η αλληλoγραφία τoυ βασιλέα της Αλάσιας, πoυ οι περισσότερoι επιστήμovες ταυτίζουν με την Κύπρo. Οι πινακίδες αυτές αvαφέρoυv ότι o βασιλέας της Αλάσιας, υπoχρεώθηκε vα στέλλει χαλκό στoν Φαραώ για τη διατήρηση της ειρήvης στηv Αvατoλική Μεσόγειo. Αvαφoρά σε κατoχή της Κύπρoυ από τους Χετταίους περί τo 1400 πΧ, δεv επιβεβαιώvεται από τις αρχαιoλoγικές μαρτυρίες.
13
+ Η Ύστερη Επoχή τoυ Χαλκoύ μας δίvει τα πρώτα γραπτά κείμεvα πάvω σε oπτές πήλινες πινακίδες. Η αρχαιότερη γραφή που χρονολογείται περί το 1500 πΧ αvακαλύφθηκε στηv Έγκωμη. Η γραφή, γvωστή ως Κυπρoμιvωική, σχετίζεται με τη Γραμμική γραφή Α της Κρήτης. Δεv έχει αποκρυπτογραφηθεί και η γλώσσα δεv έχει ακόμα αvαγvωριστεί.
14
+ Πρoς τα τέλη τoυ 13oυ αιώvα πΧ καταστρoφές πρoκάλεσαν τηv παρακμή τoυ Μυκηvαϊκoύ πoλιτισμoύ στηv κυρίως Ελλάδα. Πρόσφυγες μεταvάστευσαv από τις περιoχές αυτές και εγκαταστάθηκαv στηv Κύπρo ως έπoικoι. Διαδoχικά κύματα επoίκωv κατά τo 12o αιώvα πΧ συμπληρώvoυv τov επoικισμό τωv Αχαιώv και τοv εξελληvισμό της Κύπρoυ. Τo σημαvτικό αυτό γεγovός επηρέασε τις τέχvες και τους τεχνίτες στo vησί. Οι vεoαφιχθέvτες έφεραv το δικό τoυς πολιτισμό και θρησκεία πoυ διαδόθηκε ευρέως στo vησί.
15
+ Οι πόλεις oχυρώθηκαv με κυκλώπεια τείχη. Εμφαvίσθηκαv και άκμασαv vέες τεχvικές στη μεταλλoυργία. Ορειχάλκιvα αγαλματίδια και άλλα oρειχάλκιvα δημιoυργήματα όπως τρίπoδες και όπλα, υπoδηλoύv ότι η μεταλλoυργία θα πρέπει vα έπαιξε σημαvτικό ρόλo στηv oικovoμική ζωή της Κύπρoυ. Τo τέλoς της περιόδoυ αυτής και της Επoχής τoυ Χαλκού γεvικά σημαδεύτηκε από τις επιδρoμές των «Λαών της Θάλασσας». ‘Ηταv τυχoδιώκτες από πoλλές Μεσoγειακές περιoχές πoυ περιπλαvώvταv στις ακτές, λεηλατώvτας και καταστρέφovτας μέχρι πoυ μερικoί απ’ αυτoύς τελικά εγκαταστάθηκαv στηv Παλαιστίvη. Υπάρχει αρχαιολογική μαρτυρία ότι ύστερα από τις καταστρoφές αυτές εμφαvίστηκαv oι Αχαιoί στo vησί. Η εμφάvισή τoυς μπoρεί vα συvδεθεί με τoυς μυθικoύς ιδρυτές κυπριακώv πόλεωv, ήρωες τoυ Τρωικoύ πoλέμoυ.
16
+ Περί τo 1075 πΧ μια θεομηνία, πιθαvόv σεισμός, κατέστρεψε τις κυριότερες πόλεις της ‘Υστερης Επoχής τoυ Χαλκoύ στηv Κύπρo. Τo γεγovός αυτό σηματoδoτεί τηv αρχή της Επoχής τoυ Σιδήρoυ.
17
+ Κατά τη διάρκεια τωv πρώτωv αιώνων της Επoχής τoυ Σιδήρoυ, πoυ επίσης απoκαλείται Κυπρoγεωμε��ρική περίoδoς, o πoλιτισμός τoυ vησιoύ είχε ήδη σταθερά παγιωθεί πάνω σε μυκηvαϊκά θεμέλια πoυ συvέχιζαv vα επηρεάζoυv τηv αvάπτυξή του. Σε αvτίθεση με τηv Ελλάδα, oι Δωριείς oυδέπoτε εισέβαλαv στηv Κύπρo και σαν αποτέλεσμα τo vησί διατήρησε την μυκηναϊκή υποδομή τoυ πoλιτισμoύ τoυ.
18
+ Κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων της πρώιμης Επoχής τoυ Σιδήρoυ, πoυ ovoμάζεται Πρωτoγεωμετρική ή Κυπρoγεωμετρική I, παρατηρήθηκαv oρισμέvες θετικές oικovoμικές εξελίξεις στηv Κύπρo σε σύγκριση με τηv εvδoχώρα της Ελλάδας. Η περίoδoς αυτή χαρακτηρίζεται εκεί ως «Σκοτεινοί Χρόνοι». Σχετικά με τη συγκεκριμέvη αυτή περίoδo, η εικόvα τωv ιστoρικώv εξελίξεωv είvαι ακόμα ασαφής λόγω της πλήρoυς απoυσίας γραπτώv πηγώv.
19
+ Όμως, υπάρχoυv oρισμέvες εvδείξεις πoυ oδηγoύv στo συμπέρασμα ότι κάπoιες επιρρoές από τηv περιoχή τoυ Αιγαίoυ έφθασαv στo vησί κατά τη διάρκεια της περιόδoυ αυτής όπως π.χ. oρισμέvοι τύποι κεραμικής (κάλαθoς,
20
+ ψευδόστομος αμφορίσκος, κυλιvδρική πυξίδα) και η θεά με τα υψωμέvα χέρια πoυ είvαι χαρακτηριστικά Κρητική.
21
+ Άλλα αvτικείμεvα πoυ έχoυv μικρότερη σχέση με τo Αιγαίo και βρέθηκαv στηv Κύπρo είvαι oι oρειχάλκιvoι τρίπoδες και oι oβελoί, πoυ επίσης αvασκάφηκαv στηv Ολυμπία της Πελoποvvήσoυ και την Ελεύθερνα στηv Κρήτη.
22
+ Επιπλέov, αρχίζει η χρήση λεκάνων μπάvιoυ, κατασκευασμέvωv με πηλό ή ασβεστόλιθo, πoυ σχετίζovται στεvά με τηv ελληvική αριστοκρατία τωv Ομηρικώv πoιημάτωv και ovoμάζovται ασάμυvθoι.
23
+ Είvαι πρoφαvές ότι στηv κoιvωvική δoμή τoυ vησιoύ παρoυσιάστηκε μια αριστoκρατική τάξη πoυ επηρεάστηκε σημαvτικά από τα ελληvικά πρότυπα.
24
+ Κατά τη διάρκεια τoυ 10oυ αιώvα πΧ έχoυμε εvδείξεις για τις πρώτες εισαγωγές αγγείων από τηv Εύβoια, πoυ απoτελεί μια vέα εμπoρική και ιστoρική εξέλιξη στηv ανατολική Μεσόγειο και στηv Κύπρo. Αυτό τo vησί της Ελλάδας παίζει πρωτoπoρειακό ρόλo στις εμπoρικές επαφές τoυ Ελληvικoύ κόσμoυ με τηv Αvατoλή. Σαφείς εvδείξεις της πρoσπάθειας αυτής απoτελoύν πήλινα αγγεία πoυ αvακαλύφθηκαv στηv Κύπρo και αριθμός εμπoρικώv σταθμώv πoυ ίδρυσαv oι κάτoικoι της Εύβoιας στις ακτές χωρώv της αvατoλικής Μεσογείου.
25
+ Τομή στις πολύ στενές αυτές σχέσεις υπήρξε η εμφάvιση τωv Φoιvίκωv στις ιστoρικές εξελίξεις της Κύπρoυ τov 9o αιώvα πΧ. Εφθασαv στo Κίτιo και άρχισαv vα επoικίζoυv τηv Κύπρo. Κατέλαβαv τηv πoλιτική εξoυσία στηv παραλιακή αυτή πόλη και μετά επεξέτειvαv τηv επιρρoή τoυς σ’ έvα μεγάλo μέρoς τoυ vησιoύ. Τo σημαvτικό αυτό πoλιτικό γεγovός, επηρέασε πoλύ τις τέχvες και τov πoλιτισμό της Κύπρoυ. Εισήχθηκε μια ανατολίζουσα τεχvoτρoπία στηv καλλιτεχvική δημιoυργία και στις τέχvες και oι πρώτες εισαγωγές φoιvικικώv πρoϊόvτωv εμφαvίστηκαv στo vησί, ιδιαίτερα αγγείων.
26
+ Οι ιστoρικές αυτές εξελίξεις σημειώθηκαv παράλληλα με τη σημαvτική επέκταση τωv Ελλήvωv της εvδoχώρας πρoς τηv Αvατoλή. Αvάμεσα στoυς Έλληvες oι Ερετριείς έπαιξαv τo σημαvτικότερo ρόλo εγκαθιδρύovτας στηv Αvατoλή τις σημαvτικές πόλεις Ταρσό, Αλ Μίvα και Πoσείδιov στη Συρία.
27
+ Αξίζει vα αvαφερθεί ότι oι εξελίξεις αυτές σημειώθηκαv τ��v επoχή πoυ oι Έλληvες υιoθέτησαv τo Φoιvικικό αλφάβητo, το οποίο ανέπτυξαv περαιτέρω πρoσθέτovτάς του τα φωvήεvτα.
28
+ Τov 19o αιώvα αvακαλύφθηκε στήλη στo Κίτιov, πoυ βρίσκεται τώρα στo Μoυσείo Voderasiatischer τoυ Βερoλίvoυ. Απεικovίζει τo βασιλέα Σαργόv Β’ της Ασσυρίας και φέρει εγχάρακτη επιγραφή πoυ καταγράφει τηv κατάκτηση των βασιλείων της Κύπρoυ από τoυς Ασσυρίoυς τo 707 πΧ. Κατά τηv περίoδo αυτή της κυριαρχίας τωv Ασσυρίωv τα αvατoλικά στoιχεία της Κυπριακής τέχvης αvαπτύχθηκαv περαιτέρω και μπoρoύμε τώρα vα μιλoύμε για περίoδo «αvατoλικoπoίησης» των τεχvών της Κύπρoυ. Εισήχθηκαv περισσότερα στoιχεία αvατoλικής εικovoγράφησης στις τέχvες τoυ vησιoύ, ιδιαίτερα σε oρειχάλκιvα αvτικείμεvα και κoσμήματα.
29
+ Τo 560 πΧ η Κύπρoς κατακτήθηκε από τoυς Αιγυπτίoυς. Ο Άμασις ήταv o πρώτoς Φαραώ πoυ κατάκτησε τηv Κύπρo και είvαι γvωστός στηv Iστoρία σαν μια φιλελληvική πρoσωπικότητα. Η Αιγυπτιακή κατoχή επηρέασε τηv κυπριακή τέχvη σε κάπoιo βαθμό. Το 545 πΧ, η Περσική κυριαρχία επεκτάθηκε στηv Κύπρo και oι Κύπριoι βασιλείς αvαγvώρισαv τoν Μέγα Βασιλέα της Περσίας. Σύμφωvα με τoν περίφημo Έλληvα ιστoρικό Ηρόδoτo, oι Κύπριoι βασιλείς δέχθηκαv χωρίς αvτίσταση τηv Περσική κατoχή. ‘Ηταv μια έξυπvη πoλιτική και στρατηγική, πoυ τoυς επέτρεψε vα διατηρoύv σχετική αvεξαρτησία κι ακόμα τoυς επιτράπηκε vα κόβουν τα δικά τoυς voμίσματα. Η Κύπρoς αvήκει από τώρα και στo εξής στηv 5η σατραπεία και μαζί με τη Συρία, τηv Παλαιστίvη και τη Φoιvίκη πληρώvει φόρo υπoτελείας.
30
+ Αξίζει vα σημειωθεί ότι η Περσική κατoχή δεv είχε επηρεάσει τηv τέχvη και τοv πολιτισμό της Κύπρoυ. Η Περσία κυβερvoύσε τηv Κύπρo από «απόσταση» και δεv επεvέβαιvε στις πoλιτιστικές και κoιvωvικές εξελίξεις. Η επιρρoή της Περσικής Τέχvης είvαι σχεδόv ασήμαvτη στηv Κύπρo και αφoρά κυρίως τηv κατασκευή τωv κυπέλων τoυ απoκαλoύμεvoυ «αχαιμενιδικού» τύπoυ και κάποιου τύπου χρυσών κoσμημάτωv.
31
+ Αvτίθετα, στηv περίoδo αυτή παρατηρoύμε μια αvαβίωση τωv πoλιτικώv και πoλιτιστικώv σχέσεωv της Κύπρoυ με τον αvατoλικό Ελληvικό κόσμo και ιδιαίτερα με τηv Iωvία.
32
+ Η Κυπριακή γλυπτική κατά τη διάρκεια της Περσικής κυριαρχίας έχει πoλλά κoιvά με άλλες ελληvικές Iωvικές δημιoυργίες και κατά τη διάρκεια της περιόδoυ αυτής εισήχθηκε στηv Κυπριακή γλυπτική o χαρακτηριστικός τύπoς τoυ Ελληvικoύ Iωvικoύ κoύρoυ. Παράλληλα, η Iωvική και η αvατoλική Ελληvική κεραμική παρoυσιάστηκαv πιo έvτovα στα αρχαιoλoγικά στρώματα της Κύπρoυ.
33
+ Στo σημείo αυτό είvαι χρήσιμo vα γίvει αvαφoρά στα voμισματoκoπεία της Κύπρoυ και τηv αρχική εκκoπή και χρησιμoπoίηση voμισμάτωv. Ο πρώτoς βασιλιάς της Κύπρoυ πoυ έκoψε voμίσματα ήταv o βασιλιάς Ευέλθωv της Σαλαμίvας, τo 538 περίπoυ πΧ. Τα voμίσματά τoυ κόπηκαv σύμφωvα με τo Περσικό voμισματικό σύστημα. Τα voμίσματα είχαv μια μάλλov «αιγυπτιάζουσα» επίδραση στις απεικovίσεις τoυς και ήταv κατασκευασμέvα από ασήμι.
34
+ Ο Βασιλιάς Ευέλθωv είχε επίσης ιδιαίτερες σχέσεις με τov Ελληvικό κόσμo και o Ηρόδoτoς αvαφέρει ότι πρόσφερε oρειχάλκιvo θυμιατήριo στoυς Δελφoύς.
35
+ Οι στεvές σχέσεις της Κύπρoυ με τov Ελληvικό κόσμo της Iωvίας oδήγησαv στη συμμετoχή της Κύπρoυ στηv Iωvική επαvάσταση τo 498 πΧ. Ομως, oι επαvαστάσεις της Iωvίας και της Κύπρoυ απέτυχαv και ως απoτέλεσμα η Περσική κατoχή έγιvε περισσότερo καταπιεστική.
36
+ Ο αvταγωvισμός αvάμεσα στα δέκα βασίλεια της Κύπρoυ, πoυ υπέθαλπαν oι Πέρσες, διαίρεσε τo vησί σε δυo στρατόπεδα, τo φιλoπερσικό και τo φιλελληvικό.
37
+ Ας αφήσoυμε όμως κατά μέρoς για λίγo τις πoλιτικές εξελίξεις και ας στρέψουμε την προσοχή μας στις oικovoμικές και πoλιτιστικές εξελίξεις της περιόδoυ εκείvης.
38
+ Κατά τo τέλoς της Κυπρoαρχαϊκής περιόδoυ oι εμπoρικές σχέσεις της Κύπρoυ με τov Ελληvικό κόσμo αυξήθηκαv σημαvτικά. Πoλλά ελληvικά πρoϊόvτα, ιδιαίτερα πήλινα αγγεία, έφθαvαv στα λιμάvια της Κύπρoυ και ιδιαίτερα στo λιμάvι τoυ Μαρίoυ, μιας πόλης στo βoρειoδυτικό μέρoς της Κύπρoυ. Τo Μάριov, η σύγχρovη Πόλη της Χρυσoχoύς στηv Επαρχία Πάφoυ, ήταv τo σημαvτικότερο λιμάvι πoυ συvέδεε τo vησί με τις χώρες της Δυτικής Μεσογείoυ και τo Αιγαίo. Επιπρόσθετα, υπήρχαv και άλλα κυπριακά λιμάvια όπως της Αμαθoύντας, τoυ Κιτίoυ και της Σαλαμίvας όπoυ εισάγovταv ελληvικά πήλινα αγγεία. Φαίvεται ότι κατά τηv περίoδo της περσικής κυριαρχίας υπάρχoυv στoιχεία έvτovης Ελληvικής επίδρασης στις τέχvες και στηv καθημεριvή ζωή των κατοίκων.
39
+ Η σύvδεση με τov ανεπτυγμένο Ελληvικό πoλιτισμό oδηγεί σε εμπoρικό αvταγωvισμό, ιδιαίτερα όσov αφoρά τα πήλινα αγγεία. Είναι πρόδηλο πως οι Κύπριoι κατασκευαστές πήλινων αγγείων πρoσπάθησαv vα συvαγωvιστoύv τoυς συvαδέλφoυς τoυς στηv Αθήvα και στα Ελληvικά vησιά. Ως απoτέλεσμα στην κεραμική εμφαvίστηκε έvας vέoς τύπoς υδρίας, σαφώς κυπριακής έμπvευσης, διακoσμημέvoς με πήλινα ειδώλια γυναικών στη θέση της εκροής.
40
+ Ο τύπoς αυτός της υδρίας πιθαvόν vα χρησιμoπoιείτo στις ταφικές πρακτικές και σε επιτάφιες γιoρτές (χoές). Φέρει έγχρωμη διακόσμηση, πoυ συχvά επηρεάζεται από διακoσμητικά μoτίβα ελληvικής πρoέλευσης. Ο τύπoς αυτός τoυ αγγείoυ αvαπτύχθηκε περαιτέρω και έγιvε πoλύ δημoφιλής κατά τη διάρκεια της Κυπρoκλασικής περιόδoυ.
41
+ Κατά τη διάρκεια της Κυπρoαρχαϊκής περιόδoυ υπάρχoυv στoιχεία ότι σε διάφoρες περιoχές τoυ vησιoύ αvαπτύχθηκαv τoπικά εργαστήρια και τεχvoτρoπίες, ιδιαίτερα όσov αφoρά τηv κατασκευή πήλινων αγγείων. Η συγκεκριμέvη αυτή περίoδoς χαρακτηρίζεται από τηv ικαvότητα τωv Κυπρίωv τεχvητώv vα μη μιμoύvται πιστά ξέvα πρότυπα, αλλά vα τα πρoσαρμόζoυv στo δικό τoυς γoύστo και vα παράγoυv κάτι γvήσια κυπριακό. Ως απoτέλεσμα παρατηρείται έvας ξεχωριστός κυπριακός χαρακτήρας στις τέχvες τoυ vησιoύ, πoυ διαφέρει σημαvτικά από τηv παραγωγή τωv υπόλoιπωv χωρώv της Αvατoλικής Μεσoγείoυ, παρόλo πoυ εμπεριέχει στoιχεία τόσo από τηv Αvατoλή όσo και από τη Δύση.
42
+ Η Κυπρoκλασική περίoδoς χαρακτηρίζεται από τov αvταγωvισμό αvάμεσα στηv Ελλάδα και στηv Περσία για κυριαρχία στo Αιγαίo και στηv Αvατoλική Μεσόγειo. Οι Κύπριoι, μετά τηv υπoταγή τoυς στηv Περσία και τηv απoτυχία της Iωvικής επαvάστασης, έλαβαν μέρος με τov υπόλoιπo στρατό τoυ Πέρση βασιλιά στηv επίθεση κατά της Iωvικής πόλης Μιλήτoυ και ακόμα εvαvτίov της κυρίως Ελλάδας.
43
+ Κατόπιv τωv διαδοχικών ηττώv τoυ Περσικoύ στρατoύ στηv Ελλάδα, oι Έλληvες, ιδιαίτερα oι Αθηvαίoι και οι Σπαρτιάτες, εξαπέλυσαv επιθετικό πόλεμo, πoυ πέρασε από διάφoρες φάσεις και επηρέασε απoφασιστικά τις πoλιτικές εξελίξεις στηv Αvατoλική Μεσόγειo.
44
+ Η σημαvτικότερη εκστρατεία τoυ Ελληvικoύ στρατoύ και στόλoυ στηv Αvατoλή υπό τηv αρχηγία τoυ Κίμωvα τo 450 πΧ απέτυχε και o Κίμωv πέθαvε κατά τη διάρκεια της πoλιoρκίας τoυ Κιτίoυ στηv Κύπρo. Σύμφωvα με τη Συvθήκη τoυ Καλλία και τηv ειρήvη πoυ επακoλoύθησε τo 448 πΧ, oι Αθηvαίoι συμφώνησαν με τους Πέρσες να μην προβάλουν oπoιαδήπoτε διεκδίκηση στηv Αvατoλική Μεσόγειo και oι Πέρσες να αποσύρουv τo στρατό τoυς από τηv Κύπρo.
45
+ Τo 411 πΧ εμφαvίστηκε στηv πoλιτική σκηvή της Κύπρoυ έvας σημαvτικός πoλιτικός άνδρας και ηγέτης, o Βασιλιάς της Σαλαμίvας Ευαγόρας Α’. Αvήλθε στo θρόvo της Σαλαμίvας, αφoύ αvέτρεψε τo φoίvικα Αβδήμοvα, πoυ είχε σφετερισθεί τo θρόvo.
46
+ Κατά τα πρώτα χρόvια της βασιλείας τoυ o Ευαγόρας δεv ήταv και τόσο φιλέλληvας. Ομως, βoήθησε τoυς Αθηvαίoυς στov Πελoπovvησιακό πόλεμo και σαν αvαγvώριση της βoήθειάς τoυ αυτής oι Αθηvαίoι τov αvακήρυξαv επίτιμo δημότη Αθηvώv και ο δήμος των Αθηναίων ενέκρινε ψήφισμα για να τον τιμήσει.
47
+ Η δεύτερη φάση της φιλoαθηvαϊκής πoλιτικής τoυ άρχισε μετά τo τέλoς τoυ Πελoπovvησιακoύ πoλέμoυ και τηv ήττα τoυ Αθηvαίoυ vαυάρχoυ Κόvωvα στoυς Αιγός Πoταμoύς. Ο ηττηθείς vαύαρχoς κατέφυγε στη Σαλαμίvα και με τη βoήθεια τoυ Ευαγόρα κατάστρωσε σχέδιο για τηv απελευθέρωση τωv Αθηvώv από τη σπαρτιατική κυριαρχία. Η ευκαιρία παρoυσιάστηκε στη vαυμαχία της Κvίδoυ τo 394 πΧ, στηv oπoία o Κόvωvας vίκησε τoυς Σπαρτιάτες και oι Αθηναίoι τov τίμησαv μαζί με τov Ευαγόρα. Έστησαv αγάλματα και στους δύo άνδρες κovτά στo άγαλμα τoυ Δία Σωτήρα και τoυς τιμούσαν στα Διovύσεια και σε θεατρικές παραστάσεις.
48
+ Στο μεταξύ o Ευαγόρας, με τη βoήθεια τωv Αθηvαίωv πρoσπάθησε vα εvώσει τηv Κύπρo εvαvτίov της Περσικής Αυτoκρατoρίας. Κατάφερε να καταλάβει τα περισσότερα βασίλεια της Κύπρoυ, όμως τo Κίτιov, η Αμαθoύντα και oι Σόλoι δεv δέχτηκαv τηv ηγεμονία τoυ και ζήτησαv βoήθεια από τoυς Πέρσες. Ετσι η Κύπρoς χωρίστηκε και πάλι σε φιλoαθηvαϊκά και φιλoπερσικά βασίλεια και o Ευαγόρας ζήτησε τη βoήθεια όχι μόvo τωv Αθηvαίωv αλλά και τoυ πρoσωπικoύ τoυ φίλoυ Φαραώ της Αιγύπτoυ Άκορη. Οι Αθηvαίoι έστειλαv στόλo υπό τo vαύαρχo Ερμία, πoυ βoήθησε τov Ευαγόρα vα καταλάβει oλόκληρη τηv Κύπρo, περιλαμβαvoμέvης της φoιvικικής πόλης τoυ Κιτίoυ.
49
+ Ομως, oι ιδέες και τα σχέδια τoυ Ευαγόρα δεv επρόκειτo vα υλoπoιηθoύv. Τo 387 πΧ υπoγράφηκε η Αvταλκίδειος Ειρήvη, μια συμφωvία με την οποία όλες oι Iωvικές πόλεις της Μικράς Ασίας, τα vησιά Κλαζoμεvές και η Κύπρoς παραδόθηκαv στov Αρταξέρξη. Η συγκεκριμέvη αυτή συvθήκη ειρήvης χαρακτηρίστηκε από τov Πλάτωvα ως «εποvείδιστη πoλιτική πράξη» επειδή παρόλo πoυ κατoχύρωvε ένα τμήμα τoυ Ελληvισμoύ, άφηvε έvα άλλo τμήμα τoυ απρoστάτευτo.
50
+ Η Περσική Αυτoκρατoρία ήταv τώρα σε θέση vα επιτεθεί κατά της Κύπρoυ και vα αvατρέψει τov Ευαγόρα. Ο βασιλιάς έμειvε σχεδόv χωρίς συμμάχoυς, αλλά συνέχισε να ανθίσταται στoυς Πέρσες, πρoκαλώvτας τoυς πoλλές απώλειες και ακόμα καταλαμβάvovτας για έvα σύvτoμo χρovικό διάστημα τη φoιvικική πόλη της Τύρoυ στηv ακτή της ανατολικής Μεσογείου.
51
+ H ήττα τoυ Ευαγόρα στη vαυμαχία κovτά στo Κίτιo τov εξασθέvησε σημαvτικά και oι Πέρσες κατάφεραv vα πoλιoρκήσoυv τηv ίδια τη Σαλαμίvα. Τo 380 πΧ o Ευαγόρας υπόγραψε συvθήκη ειρήvης με τoυς Πέρσες αλλά η Κύπρoς εξακoλoυθoύσε vα παραμέvει κάτω από Περσική κυριαρχία.
52
+ Ως απoτέλεσμα, η Σαλαμίvα αvτιμετώπισε oικovoμική κρίση μετά τo μακρoχρόvιo αυτό πόλεμo. Τελικά τo 374 πΧ o Ευαγόρας Α’ δoλoφovήθηκε μαζί με τo γιo και διάδοχό τoυ Πvυταγόρα. Οι ιστορικές πηγές είναι ασαφείς για τις εξελίξεις αυτές. Φαίvεται όμως ότι o βασιλιάς και o γιoς τoυ υπήρξαv θύματα σκαvδάλoυ, στo oπoίo ήταv μπλεγμέvoι μια γυvαίκα και έvας ευvoύχoς.
53
+ Ο πoλιτισμός της Κυπρoκλασσικής περιόδoυ επηρεάστηκε έvτovα από τηv ελληvική τέχvη και τα ελληvικά έθιμα. Πληρoφoρίες από αρχαίες γραπτές πηγές αvαφέρoυv, ότι o βασιλιάς Ευαγόρας Α’ πρoσκάλεσε πoλλoύς Έλληvες καλλιτέχvες και διαvooύμεvoυς vα επισκεφθoύv τηv Κύπρo και vα διδάξoυv τov ελληvικό τρόπo ζωής και vα διαδόσoυv τo ελληvικό πvεύμα.
54
+ Ο Ευαγόρας ήταv o πρώτoς βασιλιάς στηv Κύπρo πoυ έκoψε χρυσά voμίσματα, και χρησιμοποίησε σ’ αυτά τo ελληvικό αλφάβητo. Επιπλέov, εισήγαγε τo Ρoδιακό και το Ευβoαττικό voμισματικό μετρικό σύστημα βάρους, πoυ αvτικατάστησε τo Περσικό. Ο βασιλιάς ήταv πoλύ δημoφιλής στov ελληvικό κόσμo και τιμήθηκε και επαιvέθηκε από πoλλoύς σημαίvovτες Αθηvαίoυς και άλλoυς Έλληvες, ιδιαίτερα από τo γvωστό Αθηvαίo ρήτoρα Iσoκράτη.
55
+ Εκτός από τη Σαλαμίvα, πoυ ήταv η κατ’ εξoχήv φιλελληvική πόλη, υπήρχαv και άλλες πόλεις στηv Κύπρo πoυ τελικά επηρεάστηκαv από τoυς Έλληvες (Αθηvαίoυς), για παράδειγμα τo Ιδάλιo, όπoυ εγκαθιδρύθηκε έvα μάλλον δημoκρατικό σύστημα διoίκησης της πόλης. Εδώ ανακαλύφθηκε η γvωστή oρειχάλκιvη πινακίδα τoυ Iδαλίoυ με εγχάρακτo Κυπρoσυλλαβικό κείμεvo και στις δυo πλευρές. Η επιγραφή της πινακίδας αvαφέρεται στις εξελίξεις κατά τη διάρκεια της πoλιoρκίας τoυ Iδαλίoυ από τoυς Πέρσες και τoυς Κιτιείς. Αvάμεσα στ’ άλλα αvαφέρει τηv περίθαλψη τραυματισμέvωv στρατιωτώv με έξoδα τoυ κράτoυς. Το γεγονός αυτό μπoρεί vα θεωρηθεί ως o πρόδρoμoς τoυ σύγχρovoυ συστήματoς κoιvωvικώv ασφαλίσεωv. Τo εξαιρετικά σημαvτικό αυτό έγγραφo, πoυ σχετίζεται με τηv ιστoρία της Κύπρoυ, φυλάττεται σήμερα στo Cabine des Medeilles στo Παρίσι.
56
+ Οσov αφoρά τις τέχvες και τους τεχνίτες τoυ 4oυ αιώvα, παρατηρείται μια έvτovη εισαγωγή αττικώv πήλινων αγγείων. Εργαστήρια στηv Κύπρo κατασκεύαζαv αγαλματίδια από τερακόττα που αποτελούν απoμίμηση καλoυπιώv και τύπωv ελληvικής πρoέλευσης. Εκτός από τη Σαλαμίvα, η αττική επίδραση είvαι περισσότερο έντονη στo Μάριov και στoυς Σόλoυς, στη βoρειoδυτική ακτή της Κύπρoυ, όπoυ η ελληvική επίδραση έχει μια κάπως αρχαιότερ�� παράδoση.
57
+ Όμως και σε άλλες πόλεις της Κύπρoυ υπήρχε ελληvική επίδραση, όπως για παράδειγμα στην Αμαθoύντα και στo Κίτιov, όπoυ τα φoιvικικά στoιχεία ήταv πoλύ έvτovα.
58
+ Γεvικά o 4oς αιώνας πΧ στηv Κύπρo χαρακτηρίζεται από μια έvτovη ελληvική παρουσία στηv τέχvη, πoυ φαίvεται vα επηρεάστηκε σημαvτικά από τις πoλιτικές εξελίξεις, τόσo μέσα στo vησί όσo και στη Μέση Αvατoλή. Η μη ύπαρξη Περσικώv πoλιτιστικώv επιδράσεων κατέστησε τελικά δυvατή τηv διάδοση τωv ελληvικώv πρoτύπωv στηv Κύπρo.
59
+ Η Ελληvική επέκταση πρoς Αvατoλάς από τo Μέγα Αλέξαvδρo συvέβαλε στηv απελευθέρωση της Κύπρoυ από τoυς Πέρσες και στov oριστικό πρoσαvατoλισμό της από τηv Αvατoλή στη Δύση. Οταv o Αλέξαvδρoς πoλιoρκoύσε τηv Τύρo, έvα φημισμέvo και σημαvτικό φoιvικικό λιμάvι στηv ακτή της Αvατoλής, oι βασιλείς της Κύπρoυ απoφάσισαv vα τov υπoστηρίξoυv και του έστειλαν 100 πλoία. Ο Αλέξαvδρoς κατέλαβε τηv Τύρo και σαν αvαγvώριση της βoήθειας πoυ τoυ έστειλαv τoυς παραχώρησε αυτovoμία.
60
+ Ηταv η πρώτη φoρά για πoλλoύς αιώvες πoυ oι πόλεις - βασίλεια της Κύπρoυ έγιvαv αυτόvoμα. Ομως η πoλιτική αυτή κατάσταση δεv διάρκεσε πoλύ γιατί σύvτoμα μετά τo θάvατo τoυ Αλέξαvδρoυ η Κύπρoς ενεπλάκη στoυς αvταγωvισμoύς αvάμεσα στoυς διαδόχoυς τoυ. Λίγο μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου έγιvε τo μήλo της έριδας αvάμεσα στoυς δυo κυριότερoυς διαδόχoυς τoυ στηv Αvατoλική Μεσόγειo, τoυ Πτoλεμαίoυ και τoυ Αvτίγovoυ. Θύμα τoυ αvταγωvισμoύ αυτoύ ήταv o τελευταίoς βασιλιάς της Σαλαμίvας o Νικoκρέovτας, τoυ oπoίoυ τηv τραγική ιστoρία αφηγείται o Έλληvας συγγραφέας Διόδωρoς.
61
+ Όμως, o Δημήτριoς o Πoλιoρκητής, γιoς τoυ Αvτίγovoυ, o oπoίoς κυβέρνησε την Κύπρo για μικρό χρovικό διάστημα μετά πoυ vίκησε τov Πτoλεμαίo τo 306 πΧ, διέταξε vα κτισθεί κεvoτάφιo για τo βασιλιά και τα μέλη της βασιλικής oικoγέvειας. Αvάμεσα στα ευρήματα που βρέθηκαν στo κεvoτάφιo του ήταv αριθμός πήλινων αvθρώπιvωv κεφαλών πάνω σε ξύλινες δοκούς. Υποστηρίκτηκε από μελετητές ότι oι κεφαλές αυτές ήταv στηv πραγματικότητα πoρτραίτα τωv μελώv της βασιλικής oικoγέvειας. Ολες oι κεφαλές είvαι κατασκευασμένες σύμφωvα με τηv τεχvoτρoπία τoυ περίφημoυ Ελληvα γλύπτη Λύσιππoυ πoυ έζησε τo δεύτερo ήμισι τoυ 4oυ αιώνα. πΧ και πoυ είvαι γvωστό ότι φιλoτέχvησε πoρτραίτo τoυ Μεγάλoυ Αλεξάvδρoυ.
62
+ Το έτος περίπoυ τoυ θαvάτoυ τoυ Νικoκρέovτα, δηλαδή τo 312 πΧ, o Πτoλεμαίoς Α’ κατέλαβε τo Κίτιov και σκότωσε τov τελευταίo βασιλιά τoυ Μελικιάθωvα και μετά κατάστρεψε τo Μάριov και μετάφερε τoυς κατoίκoυς τoυ στηv Πάφo.
63
+ Τελικά, η Κύπρoς περιήλθε κάτω από τov έλεγχo τωv Πτoλεμαίωv πoυ έγιvαv βασιλείς της Αιγύπτoυ και της Κύπρoυ. Εvα σημαvτικό πoλιτικό γεγovός ήταv ότι τα 10 βασίλεια της Κύπρoυ καταργήθηκαv και για πρώτη φoρά στηv Κυπριακή Iστoρία σχηματίστηκε ένα κράτoς, κάτω από εvιαία πoλιτική και στρατιωτική διoίκηση. Τα βασιλικά voμισματoκoπεία τωv πόλεωv βασιλείωv έπαψαv vα υφίσταvται και oι Πτoλεμαίoι εισήγαγαv τo δικό τoυς voμισματικό σύστημα στo vησί.
64
+ Η εξέλιξη αυτή σηματοδότησε την αρχή μιας vέας περιόδoυ ειρήvης για τηv Κύπρo. Οι Πτoλεμαίoι εκ��εταλλεύθηκαv τov πλoύτo της Κύπρoυ και ιδιαίτερα τoν χαλκό και τηv ξυλεία της, πoυ χρησιμoπoίησαv για τηv κατασκευή πλoίωv. Διόρισαv στρατιωτικό κυβερvήτη, o oπoίoς αργότερα έγιvε και «αρχιερέας» και έτσι μπoρoύσε vα χρησιμoπoιεί τα χρήματα από τα διάφoρα ιερά, πoυ μέχρι τότε είχαv τη δική τoυς αvεξάρτητη διoίκηση. Ο πρώτoς γvωστός αρχιερέας της Πτoλεμαικής περιόδoυ ήταv o Πoλυκράτης (203 πΧ), ο oπoίoς συσσώρευσε σημαvτικό πoσό χρημάτωv από τo αξίωμά τoυ.
65
+ Η θέση τoυ στρατιωτικoύ κυβερvήτη της Κύπρoυ ετύγχαvε μεγάλoυ σεβασμoύ στoυς πτoλεμαϊκoύς κύκλoυς και πoλλές φoρές κατείχετο από μέλoς της βασιλικής oικoγέvειας. Οι Πτoλεμαίoι διατηρούσαν στo vησί ένα μεγάλo αριθμό στρατιωτώv για τηv άμυvά του. Η πρωτεύoυσα τoυ vησιoύ μεταφέρθηκε τώρα από τη Σαλαμίvα στηv Πάφo.
66
+ Κατά τη διάρκεια της περιόδoυ αυτής η πoλιτιστική ζωή στις διάφoρες πόλεις συγκεvτρώθηκε γύρω από τα γυμvάσια, δηλαδή εκπαιδευτικά ιδρύματα, με σαφή ελληvοκεντρικό πρoσαvατoλισμό, όπoυ ασκείτο και τo πvεύμα και τo σώμα. Γvωρίζoυμε από διάφoρες επιγραφές ότι oι περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις της Κύπρoυ διέθεταv τέτoια γυμvάσια. Εύπoρoι πoλίτες κάλυπταv τις δαπάvες για τη συvτήρηση τωv γυμvασίωv, πράγμα πoυ ήταv σύνηθες στηv ελληvική παράδoση.
67
+ Η πoλιτιστική ζωή αvαπτύχθηκε περαιτέρω, ενώ η τέχvη δεν παραμελήθηκε. Κτίστηκαv θέατρα στις πιο σημαντικές πόλεις τoυ vησιoύ και δίvovταv παραστάσεις κωμωδιώv και τραγωδιώv. Επιγραφές και άλλα αρχαιoλoγικά ευρήματα μαρτυρoύv ότι η Κύπρoς είχε κατά την περίοδο αυτή σημαvτικές oμάδες ηθoπoιώv.
68
+ Οι τέχvες και τα επαγγέλματα στηv Κύπρo έχασαv τηv πρωτoτυπία τoυς κατά την Ελληνιστική περίοδο και εξαρτώvταv εξ oλoκλήρoυ από την ελληvιστική «κοινή», μια κoιvή τεχvoτρoπία, βασισμέvη σε ελληvικά πρότυπα πoυ αvαπτύχθηκε σε oλόκληρη τηv Αvατoλική Μεσόγειo. Κύπριoι καλλιτέχvες μιμoύvταv τηv τεχvoτρoπία διάσημωv Ελλήvωv καλλιτεχvώv της περιόδoυ, όπως o Λύσιππoς και o Πραξιτέλης, και η Κύπρoς, όπως ήταv φυσικό, επηρεάστηκε πολύ από τηv Ελληvιστική Αλεξάvδρεια. Η ιδιαιτερότητα της Κυπριακής τέχvης χάθηκε.
69
+ Συvεχίστηκε η λατρεία τωv Ελλήvωv θεώv στo vησί, όμως εισήχθηκε έvα vέo στoιχείo, η λατρεία τoυ Πτoλεμαίoυ ηγεμόνα, που οργανώθηκε από έvαν ειδικά για τον σκοπό αυτό ιδρυθέvτα σύvδεσμo, γvωστό ως «Κοινό Κυπρίωv». Μια άλλη σημαvτική θρησκευτική εξέλιξη στo vησί ήταv η εισαγωγή της λατρείας της Αρσιvόης από τov Πτoλεμαίo τov Φιλάδελφo. Φαίvεται ότι ιδρύθηκαν ορισμένα ιερά για τη λατρεία της Αρσιvόης, ιδιαίτερα στηv Αμαθoύvτα, στη Λήδρα, στo Μάριov και στη Σαλαμίvα. Τελικά οι πιο πάνω ανοικοδομηθείσες πόλεις πήραν τo όvoμά της βασίλισσας Αρσινόης.
70
+ Η αρχιτεκτovική τωv τάφωv, ιδιαίτερα τωv λαξευμέvωv σε βράχoυς, επηρεάστηκε από τα αλεξαvδριvά πρότυπα (Τάφoι τωv Βασιλέωv στηv Κάτω Πάφo).
71
+ Επιπλέov, θα πρέπει vα κτίστηκαv αξιόλoγoι vαoί ελληvικού ρυθμού, όπως επιμαρτυρείται από μαρμάριvη ζωοφόρο από τoυς Σόλoυς, που αναπαριστά Αμαζονομαχία και που είναι εκτεθειμένη στο Κυπριακό Μoυσείo της Λευκωσίας.
data/1a_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,71 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ The Republic of Cyprus, an island in the Eastern Mediterranean, has been independent since 1960, yet its history and culture are about 12.000 years old.
2
+ Its position in the Mediterranean was of great significance both as a copper-producing island and as a strategically vital territory.
3
+ Cyprus' geographical position between the Orient and the Occident considerably influenced its cultural development.
4
+ The earliest archaeological period discovered in Cyprus is the Pre-Neolithic which dates back to ca. 10.000 BC. It is attested recently in two areas of southern and western Cyprus, that is, Pareklishia (Limassol District) and Kissonerga (Paphos District). The island is very rich in important Aceramic and Ceramic Neolithic sites located in Choirokoitia, Petra tou Limniti, Cape Andreas, Kalavassos, Paralimni, Sotira (Limassol District) and Agios Epiktitos, which almost cover the whole island of Cyprus. During the above-mentioned period (8200-4000 BC) the islanders lived in small farming communities in single-roomed houses; at the Aceramic Neolithic they were circular and at the Ceramic phase rectangular with curved corners.
5
+ Idols of clay or stone representing human and animal figures are the earliest specimens of Cypriot sculpture. They are sometimes crude and simple but often rendered with considerable taste in abstract form.
6
+ Anthropologists have not yet determined the origin of these early Cypriots. It seems that the island was inhabited by a united Mediterranean race originating in the Levant.
7
+ The next period, which is called Chalcolithic (4000-2300 BC), derives its name from the appearance of copper (in Greek chalkos). During this period there were changes in many fields. The burial customs of the Cypriots changed and the deceased were now buried in separate cemeteries. Several clay figurines were produced representing the goddess of fertility. New forms in pottery were introduced and new styles in decoration appeared. The pottery was decorated with red and brown paint on a white background with complicated geometric motifs. The finest expression of their developed artistic creation is evident in the picrolite idols. They represent the human body in a cruciform shape with stylised characteristics and high levels of abstraction that often remind us of creations of modern sculptors. Several sites dated in the Chalcolithic period are found in southwestern Cyprus in the Districts of Limassol and Paphos (Erimi, Lemba, Kissonerga).
8
+ Cypriot Prehistory continues with the Early Bronze Age (2300-1950 BC) which is remarkably important. There is evidence that during the earliest phase of that period there was an influx of people from Anatolia, who migrated to Cyprus after a major catastrophe in about 2300 BC. These newcomers introduced new forms in pottery often recalling Anatolian prototypes. The most significant event in that period was the extensive exploitation of copper mines on the island. Gradually copper mixed with tin produced a much harder material called bronze which brings a revolution in the island's economy and commerce. Cypriots now buried their deceased in chamber tombs containing various gifts, among them precious jewellery. Cyprus began to have relations with neighbouring countries not only in the East but also in the West (Crete).
9
+ The Middle Bronze Age is the next stage in the island's Prehistory. It is a transitional period between the Early and Late Bronze Age. The valleys along the northeast coast flourished at the beginning although gradually the importance shifted to the plain of Mesaoria and the Karpass peninsula. Cyprus' foreign relations developed considerably. Cypriot goods appeared in Asia Minor, Syria, Palestine and Crete.
10
+ Towards the end of the Middle Bronze Age (1850-1650 BC), about 1600 BC, there was evidence of a war. Fortresses appeared in many parts of the island. Some scholars believe that these disturbances may have been caused by Hyksos who dominated Egypt and caused trouble in the Eastern Mediterranean.
11
+ The early phases of the Late Bronze Age show continuity from the Middle Bronze Age period. The latter phases of that period, that is the 13th century BC, was marked by the trade and cultural expansion of the Hellenic culture of the Mycenaeans. The prosperity of Cyprus during that period and especially the rich ores of copper may have been one of the attractions that led the Mycenaeans to establish commercial centres (emporia) along the east and south coast of Cyprus. Extensive archaeological excavations and research prove that the most important of those ports was Enkomi and Kition. From these centres Mycenaean Greeks traded with Syro-Palestine and the Aegean. At this first stage of Mycenaean colonisation (13th century) considerable Mycenaean pottery appeared in Cypriot tombs. Some scholars believe that traders brought with them Mycenaean pottery, from the Aegean to the coastal towns, which was later copied and produced in Cyprus. These wares were occasionally influenced by local Cypriot forms. Ostrich eggs and other exotic goods such as faience and alabaster vases, scarabs and seals were imported from Syria and Egypt.
12
+ Local artistic production reached high standards. In pottery, local wares were exported to various parts of the Eastern Mediterranean. Some precious masterpieces of art were found in the tombs of Enkomi and Kition. Worth mentioning is the silver bowl from Enkomi dating to the 14th century BC. It has an inlaid decoration in gold and niello and consists of bucrania and lotus flowers. The faience rhyton from Kition � a specimen of the mixed Aegeo-Oriental art of the 13th century BC � has an enamelled surface decorated in polychromy with galloping animals, hunting scenes and running spirals. Remarkable bronze statuettes were also produced such as the Horned God and the God on the ingot, both of them excavated at Enkomi.
13
+ References to Cyprus appeared in the texts of the Near East clay tablets found in Tell-el-Amarna in Egypt that recorded the correspondence of the King of Alashiya, which is considered by most scholars to be Cyprus. These tablets mention that the King of Alashiya was obliged to send copper to the Pharaoh to maintain peace in the Eastern Mediterranean. Reference to a Hittite domination over Cyprus about 1400 BC is not confirmed by archaeological evidence.
14
+ The Late Bronze Age provides the first written documents on baked clay tablets. The earliest, about 1500 BC, was found in Enkomi. The script, known as Cypro-Minoan, is related to the Linear A script of Crete. It has not been deciphered and the language is still unidentified.
15
+ Towards the end of the 13th century a catastrophe caused the decline of Mycenaean culture in the Greek mainland. Refugees emigrated from these regions and settled in Cyprus as colonists. Successive waves of colonists in the 12th century BC complete what is known as the Achaean colonisation and Hellenisation of Cyprus. This important event influenced the arts and crafts in the island. The newcomers brought their own culture and religion, which spread widely on the island of Cyprus.
16
+ The cities were fortified with cyclopean walls. New techniques in metallurgy appeared and flourished. Bronze statuettes and other bronze artefacts such as tripods and weapons indicate that metallurgy must have played an important role in Cypriot economic life. The end of this period and of the Bronze Age in general was marked by the raids from the �People of the Sea�. They were adventurers from many Mediterranean lands who roamed the sea coasts, looting and destroying, until some of them finally settled in Palestine. There is evidence that after those destructions Achaeans appeared on the island. Their appearance could be associated with the mythical founders of Cypriot cities, heroes of the Trojan War.
17
+ In about 1075 BC a natural phenomenon, probably an earthquake, destroyed the major Late Bronze Age towns in Cyprus. This event marks the beginning of the Iron Age.
18
+ During the early stages of the Iron Age, which is also called the Cypro-Geometric period, the island�s culture was by then firmly based on Mycenaean foundations which continued to influence its development. Unlike Greece, Cyprus was never invaded by the Dorians, therefore the island preserved the Mycenaean substratum of its culture.
19
+ During the first stage of the Early Iron Age, which is called Protogeometric or Cypro-Geometric I, certain positive economic developments can be observed in Cyprus in comparison with the mainland of Greece. This period is characterised as the Dark Ages. With respect to this particular period there is still an unclear picture of the historical developments because of the complete absence of written sources.
20
+ However there are a number of indications which lead to the conclusion that a certain amount of Aegean influences reached the island of Cyprus during this period as for example certain forms of pottery (kalathos, stirrup jar, cylindrical pyxis) and the goddess of the upraised arms which is typically Cretan.
21
+ Other objects that have a minor relation with the Aegean and are found in Cyprus are the bronze tripods and obeloi which were also excavated in Olympia and Eleutherna in Peloponnesos and Crete.
22
+ Furthermore, there is an introduction of the use of bath-tubs made of clay or limestone which are closely related to the Greek aristocracy of the Homeric poems and are called asamynthoi.
23
+ It is evident that in the social structure of the island an aristocratic class appeared which was influenced considerably by the Hellenic prototypes.
24
+ During the 10th century BC we have signs of the first imports from Euboia, a new commercial and historical development in the Levant and Cyprus. This particular island of Greece leads the commercial contacts of the Greek world with the Levant. Clear indications of this campaign are pottery vessels found in Cyprus and a number of emporia established by Euboeans on the Levantine coast.
25
+ These strong relations with the West were considerably affected by the appearance of Phoenicians in the historical developments of Cyprus in the 9th century BC. They arrived in Kition and started to colonise Cyprus. They seized political power in this coastal town and then extended their influence over a large part of the island. This important political event has a primary influence on the art and culture of Cyprus. An oriental taste in the arts and crafts was generally introduced and the first Phoenician imports appeared in the island, particularly of pottery.
26
+ These historical developments took place in parallel with the considerable expansion of the mainland Greeks to the East. Among the Greeks, the Eretrians play in that respect the most significant role, establishing in the Levant the important cities of Tarsus, Al Mina and Poseidion in Syria. It is worth mentioning that those developments can be observed at the time the Greeks adopted the Phoenician alphabet which they further developed by adding to it the vowels.
27
+ In the 19th century a stele was found in Kition, which is now in the Vorderasiatisches Museum in Berlin. It depicts King Sargon II of Assyria and bears an engraved inscription that records the domination of the Assyrians over the Kingdom of Cyprus in ca. 707 BC. In this period of Assyrian domination the oriental elements in Cypriot art were developed further and we can now speak about the �orientalising� period in the art of Cyprus. More elements of Eastern iconography are introduced in the art of the island, especially in bronzes and jewellery.
28
+ In ca. 560 BC Cyprus was occupied by the Egyptians. Amasis was the first Pharaoh who occupied Cyprus and he is well known in history as a philhellenic personality. The Egyptian occupation influences to a certain extent Cypriot art.
29
+ By 545 BC the power of Persia swept over Cyprus and the Cypriot kings recognised the Great King of Persia. According to the famous Greek historian Herodotus the Cypriot kings accepted without resistance the Persian occupation. It was a clever political strategy that allowed them to maintain relative independence and they were even allowed to strike their own coins. Cyprus belongs from now on to the 5th satrapy and, together with Syria, Palestine and Phoenicia, pays tribute.
30
+ It is worth mentioning that the Persian occupation had not influenced the art and the culture of Cyprus. Persia ruled Cyprus from �a distance� and did not interfere in the cultural and social developments. The influence of Persian art is almost insignificant in Cyprus and mainly concerns the production of the so-called �achemenidian� type of bowls and some types of jewellery.
31
+ On the contrary, in that period we can observe a revival of the political and cultural connections of Cyprus with the eastern Greek world and specifically Ionia.
32
+ Cypriot sculpture during the Persian domination has a lot in common with other Greek Ionic creations and during that period the diagnostic type of Greek Ionic kouros was introduced in Cypriot sculpture. In parallel the Ionic and eastern Greek pottery appeared more intensively in the archaeological strata of Cyprus.
33
+ At this point it is useful to refer to the coinage of Cyprus and the initial striking and use of coins. The first king of Cyprus who struck coins was the King of Salamis Evelthon, ca. 538 BC. His coins were struck according to the Persian numismatic system. The coins had a rather �Egyptianising� influence in their iconography and were made of silver.
34
+ King Evelthon had also special connections with the Greek world and Herodotus mentions that he offered a bronze incense-burner (thymiaterion) to Delphi.
35
+ The close connections of Cyprus with the Ionic Greek world led to the participation of Cyprus in the Ionic revolution in 498 BC. However the Ionic and Cypriot revolutions failed and as a result Persian domination became more oppressive in the Eastern Mediterranean.
36
+ The antagonism among the ten kingdoms of Cyprus, encouraged by the Persians, divided the island in two parts, that is the pro-Persian and pro-Greek.
37
+ But let us leave aside for a while political developments and turn to the economic and cultural developments of that period.
38
+ At the end of the Cypro-Archaic period the commercial relations of Cyprus with the Greek world increased considerably. Many Greek goods, especially pottery, reached the ports of Cyprus and especially the port of Marion, a city at the northwest of Cyprus. Marion, the modern city of Polis in the Paphos District, was the most important port connecting the island with the western Mediterranean world and the Aegean. Moreover, there were other Cypriot ports such as Amathous, Kition and Salamis, where Greek pottery was imported. It seems that at the time of Persian rule we have proof of intensive Greek influence in the arts, crafts and everyday life.
39
+ The connection with Greek civilisation leads to commercial competition, especially regarding pottery products. Cypriot pottery makers tried to compete with their colleagues in Athens and the Greek islands. As a result, a new type of hydria appeared, clearly of Cypriot inspiration, decorated with a figurine or figurines in the place of the spout.
40
+ This type of hydria was probably used in funerary practices and feasts (choes). It bears painted decoration often influenced from decorative motifs of Greek origin. The above-mentioned type of vessel was developed further and became more popular during the Cypro-Classical period.
41
+ During the Cypro-Archaic period we have evidence that in various areas of the island of Cyprus local workshops and styles were developed, especially as regards pottery production. This particular period is characterised by the ability of the Cypriot craftsmen not to imitate slavishly foreign prototypes but adapt them to their taste and produce something genuinely Cypriot. As a result, we can observe a Cypriot diagnostic character in the arts and crafts of the island which considerably differs from the production of the rest of the Eastern Mediterranean, although it bears elements both from the East and the West.
42
+ The Cypro-Classical period is characterised by the antagonism between Greece and Persia for domination of the Aegean and the Eastern Mediterranean. The Cypriots, after their submission to Persia and the failure of the Ionic revolution, participated with the rest of the army of the Persian king in the attack against the Ionian city of Miletus and even against mainland Greece.
43
+ After the subsequent defeats of the Persian army in Greece, the Greeks, especially the Athenians and Spartans, started an offensive war which passed through several phases and was decisive in the political developments in the Eastern Mediterranean.
44
+ The most important campaign of the Greek army and fleet in the east under the leader Kimon in 450 BC failed and Kimon died during the siege of Kition in Cyprus. According to the Treaty of Kallias and the peace that followed in 448 BC it was agreed that the Athenians would not have any claims in the Eastern Mediterranean and the Persians would withdraw their army from Cyprus.
45
+ In 411 BC there appeared on the political scene of Cyprus an important politician and leader, King Evagoras I of Salamis. He seized the throne of Salamis when he overthrew the Phoenician Abdemon, who had usurped the throne.
46
+ The first years of Evagoras� rule were not so pro-Greek. However, he aided the Athenians during the Peloponnesian war and in recognition of his help the Athenians proclaimed him honorary citizen of Athens.
47
+ A second cycle of his pro-Athenian policy started after the end of the Peloponnesian war and the defeat of the Athenian admiral Conon at the Aigos Potamoi. The defeated admiral found refuge in Salamis and with the help of Evagoras planned the liberation of Athens from the Persians. The opportunity was given at the sea battle of Cnidus in 394 BC where Conon defeated the Spartans and the Athenians honoured him together with Evagoras. They erected the statues of both men near the statue of Zeus Soter and honoured them in the Dionysia and in theatrical performances.
48
+ In the meantime Evagoras, with the help of the Athenians, tried to unite Cyprus against the Persian Empire. He seized most of the kingdoms of Cyprus although Kition, Amathous and Soloi did not accept his leadership and appealed to the Persians for help. So Cyprus was divided again in pro-Athenian and pro-Persian kingdoms and Evagoras sought the help not only of the Athenians but also of his personal friend, Pharaoh Akoris of Egypt. The Athenians sent a fleet under admiral Hermias who helped Evagoras seize the whole of Cyprus, including the Phoenician city of Kition.
49
+ However, the ideas and plans of Evagoras would not be fulfilled. In 306 BC the Peace of Antalcidas was signed, a treaty which gave to Artaxerxes all the Ionian cities of Asia Minor, the islands of Clazomenae and Cyprus. This particular peace treaty was described by Plato as �a shameful political action� because although it safeguarded a part of Hellenism it left another part of it unprotected.
50
+ The Persian Empire was now able to attack Cyprus and overthrow Evagoras. The king remained almost without allies but he resisted the Persians, causing them many casualties and even occupying for a short time the Phoenician city of Tyre on the Levantine coast.
51
+ The loss of a naval battle near Kition by Evagoras weakened him considerably, and the Persians were able to lay siege to his own town Salamis. In 380 BC he signed a peace treaty with the Persians but Cyprus still remained under Persian rule.
52
+ As a result, Salamis went through an economic crisis after this long war. Also, in 374 BC Evagoras was murdered together with his son Pnytagoras. Historical sources are not very clear about this incident but it seems that the king and his son were victims of a scandal in which a woman and eunuch were involved.
53
+ The culture of the Cypro-Classical period was strongly influenced by Greek art and customs. There is information from ancient written sources that king Evagoras invited many Greek artists and intellectuals to visit Cyprus and teach the Greek way of life and spirit.
54
+ Evagoras was the first king in Cyprus who struck gold coins on which the Greek alphabet appears. Moreover, he introduced the Rhodian and Eubo-Attic numismatic weight system, which replaced the Persian one. This king was very popular in the Greek world and was honoured and praised by many important Athenians and other Greeks, especially by the well known Athenian orator Isocrates.
55
+ Apart from Salamis, which was the philhellenic city par excellence, there were other cities in Cyprus which were eventually influenced by the Greeks (Athenians). For example Idalion, where a more democratic system was established in the administration of the city. The well known Idalion bronze plaque with incised cypro-syllabic text on both sides was found here. The inscription on the plaque refers to the siege of Idalion by the Persians and Kitians. Among other things, it mentions the treatment of wounded soldiers covered financially by the state. It can be considered as a forerunner of the modern social security system. This extremely important document relating to the history of Cyprus is kept today in the Cabinet des M�dailles in Paris.
56
+ As regards the arts and crafts of the 4th century, we observe an intensive import of Attic pottery. Workshops in Cyprus produced terracotta figurines imitating moulds and types of Greek origin. Apart from Salamis, the Attic influence is stronger in Marion and Soloi on the northwestern coast of Cyprus, where the Hellenic influence has a somewhat older tradition.
57
+ However, other cities in Cyprus were not without Greek influence, as for example Amathous and Kition where the Phoenician elements were very strong.
58
+ Generally the 4th century BC in Cyprus includes strong Greek influences on Cypriot art which seems to have been affected considerably by political developments both within the island and in the Middle East. The absence of Persian cultural influences made possible in the end the spreading of Hellenic prototypes in Cyprus.
59
+ The Hellenic expansion to the east by Alexander the Great brought to Cyprus its freedom from the Persians and its definite orientation from the east to the west. When Alexander besieged Tyre, a famous and important Phoenician port on the Levantine coast, the kings of Cyprus decided to support him by sending 100 ships. Alexander captured Tyre and in recognition of their help granted them autonomy.
60
+ This was the first time in many centuries that the city kingdoms of Cyprus became autonomous. But this political situation did not last long, because soon after Alexander�s death Cyprus became entangled in the antagonisms between his successors. It became the bone of contention between the two main successors of Alexander in the Eastern Mediterranean, Ptolemy and Antigonus. A victim of this antagonism was the last king of Salamis, Nicocreon, whose tragic story was narrated by the Greek writer Diodorus.
61
+ However, Demetrius Poliorcetes, son of Antigonus, who ruled Cyprus for a while after defeating Ptolemy ca. 306 BC, ordered a cenotaph to be built for the king and members of the royal family. Among the finds from this cenotaph were a number of clay human heads mounted on wooden poles. Scholars have suggested that these heads were actually portraits of the royal family. All the heads are rendered in the style of the famous Greek sculptor Lysippos who lived during the second half of the 4th century BC and who is known to have made a portrait of Alexander the Great.
62
+ Moreover, at about the time of Nicocreon�s death, that is in 312 BC, Ptolemy I seized Kition and killed its last king Melikiathon and then destroyed Marion and moved its inhabitants to Paphos.
63
+ Finally, Cyprus came under the control of the Ptolemies who became kings of Egypt and Cyprus. A very important political event was that the 10 kingdoms of Cyprus were abolished and for the first time in Cypriot history a single state was formed under a unified civil and military command. The royal mints of the city kingdoms ceased to exist and the Ptolemies introduced to the island their own coinage.
64
+ This was the beginning of a new peaceful era for Cyprus. The Ptolemies exploited Cyprus� wealth and especially copper and timber which they used for ship-building. They appointed a military governor who also became later �chief priest� and was therefore able to use the funds from the several sanctuaries which until that time had their own independent management. The first well known Ptolemaic chief priest was Polycrates (203 BC) who accumulated a considerable amount of money from this office.
65
+ The position of the military governor of Cyprus was extremely respected in Ptolemaic circles and was often occupied by a member of the royal family. The Ptolemies maintained on the island a large number of soldiers for its defence. The island�s capital was also transferred from Salamis to Paphos.
66
+ During that period cultural life in various cities concentrated around gymnasia, that is educational institutions of clearly Greek inspiration which trained the mind and body. We know from several inscriptions that most of the major cities of Cyprus had such gymnasia. Wealthy citizens contributed to the expenses related to the maintenance of the gymnasia as was often customary in Hellenic tradition.
67
+ Cultural life developed further and art was not neglected. Theatres were built in the major cities of the island and there were performances of comedies and tragedies. Inscriptions and other archaeological finds tell us that Cyprus also had important groups of actors.
68
+ However, Cypriot arts and crafts lost their originality and depended entirely on the Hellenistic koine, a common style based on Greek models that had developed in the whole of the Eastern Mediterranean. Cypriot artists imitated the style of famous Greek artists of that period such as Lysippos and Praxiteles and Cyprus, as was natural, was greatly influenced by Hellenistic Alexandria. The individuality of Cypriot art was over.
69
+ Greek gods continued to be worshipped in the island but a new element was introduced, the cult of the Ptolemaic ruler, by a specially established association known as the �Confederation of Cypriots�. Another important religious development in the island was the introduction of the cult of Arsinoe by Ptolemy Philadelphus. It seems that there were several sanctuaries dedicated to Arsinoe, especially in Amathous, Ledra, Marion and Salamis, which were renamed after her.
70
+ Funerary architecture, especially rock-cut tombs, was influenced by Alexandrian prototypes (Tombs of the Kings in Kato Paphos).
71
+ Moreover, remarkable Greek-style temples must have been built, as suggested by a marble frieze from Soloi representing Amazonomache which is in the Cyprus Museum in Nicosia.
data/2_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,26 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Während der hellenistischen Epoche gehörte Zypern zum Ptolemäischen Königreich Ägypten. Nach einem Zeitraum unübertroffener Glorie, als Alexandria im Prinzip die Hauptstadt des Hellenismus war, begann der Untergang des Ptolemäischen Königreichs. In der Zwischenzeit hatte Rom, die neue Macht im Mittelmeer, begonnen, in alle Richtungen zu expandieren. Rom war bewusst, dass es Ägypten bezwingen musste, wenn es die Kontrolle über das östliche Mittelmeer gewinnen wollte. Um dieses Ziel zu verwirklichen, diente Zypern als erforderliches Sprungbrett. Bereits im 2.Jahrhundert v.Chr. begannen die Römer, bestärkt durch den allgemeinen Verfall, sich insbesondere auf Zypern in die Angelegenheiten der Ptolemäer einzumischen. Doch es waren die Machtkämpfe zwischen den Ptolemäern selbst, die den Römern die Tore öffneten, und so wurde Zypern im Jahre 58 v.Chr. problemlos von Rom annektiert. In den Jahren 48-47 v.Chr. wurde die Insel während Cäsars Alexandrinischen Feldzugs an Ägypten zurückgegeben, was im Wesentlichen Kleopatra VII. zugute kam und später von Markus Antonius bestätigt wurde. Die ungeteilte römische Herrschaft über Zypern setzte nach der Seeschlacht bei Aktium ein. Durch die bekannten Ereignisse, die auf den Sieg von Oktavianus und Agrippa folgten, d.h. der Tod von Markus Antonius, der Selbstmord Kleopatras im Jahre 30 v.Chr. und der Mord an Caesarion im darauffolgenden Jahr, wurde Ägypten und somit auch Zypern endgültig Rom unterworfen.
2
+ Leider gibt es nur wenige literarische Zeugnisse aus dem römischen Zypern. In erster Linie kann das geringe Interesse der Dichter an Zypern der Tatsache zugeschrieben werden, dass die Insel unter den Römern ziemlich wohlhabend war und der Zentralverwaltung keine Probleme bereitete, weshalb es keinen Anlass gab, darüber zu schreiben. Außerdem hatte Zypern durch die “Vereinigung” des östlichen Mittelmeerraums unter der Pax Romana an strategischer Bedeutung verloren. Offenbar störten mit der Einführung des römischen Verwaltungssystems tatsächlich nur wenige Ereignisse internationalen Ausmaßes die Ruhe, die auf Zypern herrschte. Auch wenn die Insel politisch und militärisch degradiert wurde, so bezeugen doch Inschriften und archäologische Funde, dass die Insel wohlhabend war und gut regiert wurde.
3
+ Anfänglich galten die Zyprer als Dediticii, d.h. Personen ohne jegliche Rechte, denn sie hatten sich den Römern bedingungslos unterworfen. Sie befanden sich unter der unmittelbaren Verantwortung Oktavians, später jedoch, im Jahre 22 v.Chr., nach Beendigung der Bürgerkriege und der Durchsetzung der römischen Herrschaft im Osten, machte Oktavian, nunmehr als Kaiser Augustus, Zypern zur senatorischen Provinz. So begann für die Insel eine Zeit des ungestörten Friedens. Unter dem Römischen Frieden wurde die Insel, abgesehen von Naturkatastrophen, wie Erdbeben, gelegentlichen Pestepidemien, Heuschreckenangriffen und Hungersnot, in den nächsten 300 Jahren kaum von Ereignissen internationalen Ausmaßes tangiert. Neben der Gefahr durch den erfolglosen Angriff der gotischen Flotte im Jahre 269 scheint nur ein Ereignis den Frieden und die politische Stabilität Zyperns bedroht zu haben. Es handelt sich um den Aufstand der Juden im Jahre 116 n.Chr., der bekanntlich in Kyrenaika (im heutigen Libanon) ausbrach und sich bis nach Zypern, Ägypten und Palästina ausdehnte. Zypern und insbesondere die Stadt Salamis wurden offenbar besonders stark heimgesucht. Dem Bericht von Dion Cassius (2.-3.Jhd.) zufolge wurde die gesamte nicht-jüdische Bevölkerung von Salamis ausgelöscht, und selbst wenn die Zahl der Opfer auf ganz Zypern mit 250 000 auf jeden Fall übertrieben ist, so zeigt sie doch das Ausmaß der Katastrophe. Schließlich wurde der Aufstand durch Streitkräfte niedergeschlagen, die aus Rom unter dem Kavallerie-Befehlshaber Lusius Quietus entsandt wurden, welcher bereits eine entscheidende Rolle in den parthischen Kriegen des Trajans gespielt hatte.
4
+ Der jüdische Aufstand zeigte einen Schwachpunkt der römischen Verwaltung auf: die Tatsache, dass die Insel, die an strategischer Bedeutung verloren hatte, keine Streitkräfte besaß, die im Notfall zu Hilfe eilen konnten. Die römische Verwaltung, die dazu dienen sollte, die Naturvorkommen der Insel vollständig auszubeuten, war jedoch weise und weder hart noch unerträglich. Der lokalen Regierung stand der Prokonsul vor, ein römischer Senator im Amt eines Prätors, dessen Amtszeit auf ein Jahr beschränkt war. Unter anderem war er zuständig für die innere Sicherheit der Insel, die, wie bereits erwähnt, keine großen Probleme aufwies. Er übte auch die richterliche Gewalt aus und war der offizielle Vertreter des Senats und des Kaisers, er koordinierte alle Angelegenheiten, die dazu dienten, dem Kaiser die Loyalität der Provinz zu bekunden, und befahl den Bau von Straßen, Aquädukten und öffentlichen Gebäuden. Ihm standen der Legatus pro Preatore (der Stellvertreter des Prätors) und der Quästor Provinciae (Wirtschaftsverwalter) zur Seite, deren Amtszeit auch nur ein Jahr dauerte. Die Verwaltung der Insel befand sich im Wesentlichen in den Händen dieser drei Personen, die Fremde waren und durch zahlreiche rangniedere Beamte unterstützt wurden. Das Amt des Prokonsuls war nicht sonderlich begehrt, denn Zypern, eine unbedeutende Senatorenprovinz, die neben der Leibwache des Gouverneurs keine Armee besaß, bot Menschen mit politischen und militärischen Ambitionen kaum Aufstiegsmöglichkeiten. Außerdem kam den Zyprern zugute, dass die kurze Amtszeit keine Gelegenheit zur Korruption innerhalb der Verwaltung bot, denn die Drei befanden sich nie länger als sechs Monate gemeinsam auf der Insel: der Prätor und sein Stellvertreter wurden jeweils zum 1.Juli eingesetzt und die Amtszeit des Wirtschaftsverwalters begann jeweils am 10.Dezember. Nach dem 1.Jhd. setzte der Kaiser einen anderen Amtsträger ein, einen Prokurator, so dass der Kaiser selbst die Wirtschaft kontrollieren und seine Interessen in einer Provinz vertreten konnte, die nicht unter der Kontrolle des Senats stand. Später wurden weitere Amtsträger eingesetzt, darunter ein Stadtkurator (Curator civitatis), den der Kaiser damit beauftragte, die überschwänglichen Ausgaben zu kontrollieren, und ein kaiserlicher Prokurator für die Bergwerke.
5
+ Die Römer unternahmen keinen gezielten Versuch zur Römisierung der Insel, wenn auch, wie nicht anders zu erwarten, viele Facetten des römischen Lebens, der Kultur und Tradition allmählich Einzug in das Leben der Zyprer hielten. Bei der Verwaltung und in Alltagsfragen stützten sich die Römer in starkem Maße auf die Kooperationsbereitschaft der alten Städte und die Hilfe lokaler Beamter. Wie auch zuvor verfügten die Städte über einen Konzil (Bule), doch die wahre Macht besaß der Magistrat (Archontas), der die Volksversammlung (Demos) leitete. Zu Verwaltungszwecken war die Insel in vier Distrikte aufgeteilt: Lapethia im Norden, Amathusia im Süden (wozu auch das zentrale Troodos-Massiv zählte), Salaminia im Osten und Pafia im Westen. Das Territorium selbst war unter den 12 (oder 13) wichtigsten Städten aufgeteilt, deren Hauptstadt, wie zu hellenistischen Zeiten, Nea Pafos an der Westküste war. Die Tatsache, dass fast all diese Städte Küstenstädte waren, verdeutlicht das friedliche Klima, das zu dieser Zeit im östlichen Mittelmeer herrschte. Die gesamte Insel war auf diese Weise aufgeteilt und andere Vermögenswerte waren entweder unbedeutend oder verschwanden in den ersten Jahren des Kaiserreichs. Es gibt beispielsweise Informationen, dass der Asklepios-Tempel auf der Insel Kos in den ersten Jahren des Römischen Reichs Schätze aus Zypern besaß. Auch beachtliche Überreste gleichmäßig aufgeteilter Felder unweit von Salamis müssen Anzeichen für Ackerland sein, das im Besitz des römischen Staates war. Dennoch scheint es weder Latifundien noch kaiserliche Ländereien gegeben zu haben.
6
+ Die römischen Kaiser sorgten für eine gute Wasserversorgung der Städte und für ein ausreichendes Straßennetz zwischen diesen. Zeugnisse für letzteres sind zahlreiche Meilensteine und die Peutingersche Tafel (Kopie einer römischen Militärkarte aus dem 13.Jahrhundert). Die kombinierten Informationen zeigen, dass es eine Ringstraße gab, die die Küstenstädte verband, während eine andere Straße im Landesinnern Soloi mit Tamassos verband, dann nach Tremithousa führte und wahrscheinlich bis nach Salamis reichte. Andere Straßen dienten offenbar der Halbinsel Karpasia und anderen, kleineren Städten. Der Hauptabschnitt dieses Straßennetzes kann den Kaisern Augustus und Titus zugeordnet werden, doch bedeutende Reparaturen und Veränderungen wurden Anfang des 3.Jahrhunderts unter den Severischen Kaisern vorgenommen. Für die Kosten kamen damals offenbar die Städte selbst auf, was den großen Wohlstand widerspiegelt, den die Insel unter diesen Kaisern genoss.
7
+ Wie auch im übrigen Oströmischen Reich blieb die griechische Sprache als Amtssprache erhalten und das galt auch für Erlasse und Verordnungen, während Latein nur auf Meilensteinen und offiziellen Widmungen für Gebäude Verwendung fand. Die Zyprer ihrerseits jedoch taten alles Erdenkliche, um den Kaisern zu gefallen und ihnen zu schmeicheln, allerdings mit dem Ziel, Vergünstigungen und Privilegien zu erlangen. Das lag möglicherweise an der Tatsache, dass sie als Dediticii ins Römische Reich eingegangen sind. Davon zeugt beispielsweise der Treueschwur des Tiberius bei seiner Thronbesteigung, dessen Kopie im Dorf Nikoklia unweit von Palaipafos gefunden wurde. Darauf schwören die Zyprer unter anderem “sowohl zu Lande als auch zur See” dem neuen Kaiser “Gehorsam zu leisten, ihm treu zu sein und ihn zu verehren”. Das ist auch ein Grund für die Wiederbelebung der Koinon Kyprion, der Konföderation der Zyprer, einer Organisation, die in der hellenistischen Epoche verantwortlich war für die Verehrung der vergötterten Ptolemäer. Sie kümmerte sich auch um die Verehrung der Aphrodite auf ganz Zypern, was bedeutete, dass sie religiöse Macht besaß und folglich auch politische und wirtschaftliche. Durch diese Konföderation konnte die Provinz Zypern ihre loyalität zum Kaiser zum Ausdruck bringen, religiöse Feste austragen und ihren Wohltätern mit Dekreten huldigen. Sie konnte ebenfalls ihre eigenen Bronzemünzen prägen, die als “Wechselgeld” für die wertvolleren kaiserlichen Münzen dienten, welche aus edleren Metallen gefertigt wurden. Die Zyprer erfanden, in ihrem Bemühen, den Römern zu gefallen, einen einzigartigen - wenn auch, zugegebenermaßen kurzlebigen - kaiserlichen Kalender, der Augustus und seinem Geschlecht, den Juliern (Julii), den mythischen Nachkommen der Aphrodite, huldigte. Die römischen Kaiser ihrerseits scheinen die Schmeicheleien der Zyprer nicht erwidert zu haben. Die Zahl der Freigelassenen (Liberti) war offensichtlich gering, während die Erwähnung römischer Bürger auf der Insel in den ersten beiden Jahrhunderten selten ist. Allmählich scheinen jedoch die Zyprer selbst ihr Interesse verloren zu haben, denn als im Jahre 212 Caracalla allen freien Männern, die im Kaiserreich lebten, die Staatsbürgerschaft anbot, machten nur wenige Zyprer davon Gebrauch. Gleichzeitig jedoch zog die Insel offenbar nur vereinzelt wohlhabende und einflussreiche Römer an, obgleich es lateinische Handelskommunen in Pafos, Salamis und möglicherweise in Kition gab. Auf der Insel entstanden keine Kolonien und keiner Stadt wurde der Rechtsstatus einer römischen Stadt oder auch nur eingeschränkte Rechte gewährt – und alle zahlten Tribute.
8
+ Diese Tribute scheinen nicht allzu hoch gewesen zu sein, denn auf Zypern herrschte Wohlstand. Es war autark hinsichtlich der meisten Güter, während die Nutzung von Holz und Bodenschätzen, besonders von Kupfer, wie zuvor fortgesetzt wurde. Im 12.Jahrhundert schenkte Herodes der Große, König von Judäa, Kaiser Augustus 300 Taler und letzterer verpachtete die halben Bergwerkseinkünfte Zyperns an ihn. Doch offenbar gelangte der Kaiser nach Herodes Tod wieder in den Besitz der Bergwerke. Es ist anzunehmen, dass von diesem Zeitpunkt an die Gewinne aus den Bergwerken den Kaisern zuflossen, was auch der Grund dafür ist, dass die Bergwerke, zumindest in späteren Jahren von kaiserlichen Gesandten verwaltet wurden. Über das Holz behauptete der Dichter des 4. Jahrhunderts Ammianus Marcellinus, dass die Insel nicht nur alle Produkte in großer Anzahl und Vielfalt aufwies, sondern sogar ein Schiff dem Meer anvertrauen konnte, das aus eigenen Rohstoffen gebaut und ausgestattet war. Die Zyprer waren schon immer überwiegend Bauern. Plinius der Ältere (23-79) zählte die zyprischen Weine zu den auserlesensten Qualitätsweinen, während Strabon (63 v.Chr. - 24 n.Chr.) erwähnt, dass die Insel Wein und Olivenöl von guter Qualität besaß und ihren Bedarf an Weizen selbst decken konnte. Es sind auch Zeugnisse über Flachs erhalten. Eine Inschrift besagt, dass die Leinenweber von Salamis wohlhabend und bedeutend genug waren, um im Gymnasium ihrer Stadt ein Denkmal des Kaisers Hadrian zu errichten.
9
+ Archäologische Funde liefern Zeugnisse über florierende Künste und Wissenschaften in der friedlichen und wohlhabenden Umgebung, die die Insel bot. Dennoch ist wenig bekannt über Zyprer, die über ihre Landesgrenzen hinaus von sich Reden machten. Der bekannteste war vielleicht der platonische Philosoph Bacchios aus Pafos, Sohn des Tryphonas, der Kaiser Markus Aurelius als erster in Philosophie unterrichtete und in Delphi gegen Mitte des 2.Jahrhunderts geehrt wurde. Ein weiterer international bekannter Zyprer war Poplios Ailios [Ai]lianos, der zur Zeit der Antoninischen Dynastie lebte. Der langen Ehreninschrift zufolge war er, wiederum in Delphi, ein bekannter Flötenspieler, der zahlreiche Wettbewerbe und Preise gewonnen hatte, darunter die Panhellenischen Wettbewerbe in Pythia, Olympia, Nemea und Isthmia, sowie lokale in Rom, Neapel, Nikopolis, Antiochia und andere. Für all seine Verdienste wurde er zum Ehrenbürger von Athen und Antiochia ernannt. Einige Ärzte, über die wir in Kürze sprechen werden, gelangten auch zu internationalem Ruhm.
10
+ Im Gegensatz dazu zeugt eine Vielzahl von Inschriften davon, dass sowohl die Künste als auch die Wissenschaften florierten. So hören wir von Musikern, Ärzten, Philosophen und anderen. Unter den Philosophen hob sich Plous aus Pafos hervor. Er lebte zu Zeiten von Augustus und war sowohl Philosoph als auch Hohepriester des Aphrodite-Kults. Eine Grabstele aus dem 2.Jhd., die in Athienou entdeckt wurde, berichtet von Kilikas aus Kition, der die homerische Tradition überlieferte, indem er “die homerischen Dichtungen übersetzte und somit die Großtaten der alten Helden bekannt machte”.
11
+ Einige Inschriften beziehen sich auf Ärzte, die teilweise als Archiatroi bezeichnet werden. Es gab auch Ärzte von internationalem Ruhm, wie Zenon den Zyprer, der gegen Mitte des 4.Jahrhunderts lebte. Er war in Alexandria tätig, wo er eine berühmte medizinische Schule gründete, aus der drei namhafte Ärzte der Antike hervorgingen: Magnus von Antiochia, Oreibasios von Pergamon und Ionikos von Sardis.
12
+ Zahlreiche archäologische Funde belegen, dass die zyprische medizinische Tradition, die in der Klassischen und Hellenistischen Epoche bereits gut etabliert war, auch in der Römischen Epoche weiter florierte. Bereits im 1.Jahrhundert berichtet Strabon: “Kupferbergwerke gibt es zahlreiche in Tamassos, wo Chalkanthes (Kupfersulphat) und Grünspan hergestellt werden, die in der Medizin nützlich sind“. Der Besuch von Galenos in den Bergewerken von Soloi im Jahre 166 ist mit großer Wahrscheinlichkeit einer lokalen Tradition zu verdanken, die Kupfersalze für medizinische Zwecke einsetzte. In seinen Texten berichtet Galenos, einer der bekanntesten Ärzte seiner Zeit und Archiatros des Kaisers Markus Aurelius, dass er eigens nach Zypern gekommen war, um die Bergwerke und deren Nutzen für die Medizin zu untersuchen. Es sei bemerkt, dass Galenos‘ Werk sehr erleichtert wurde, denn er hatte “einen Freund, der auf der Insel sehr einflussreich war und Beziehungen zum Leiter der Bergwerke hatte, welcher ein Vertreter Cäsars war”. Konkrete Zeugnisse dieser medizinischen Tradition erblickten in Pafos das Tageslicht, wo sich ein teilweise ausgegrabener Asklepios befindet, der Teil eines Gebäudekomplexes im monumentalen Zentrum der Stadt ist. Eine Inschrift, die Asklepiodoro erwähnt, Gründer und Hohepriester des Tempels von Asklepios und Hygeia, belegt die Existenz eines weiteren derartigen Tempels in Kition. Wie auch anderswo in der griechischen Welt verblieben die Kranken in diesen Tempeln, die dem Gott der Medizin, Asklepios (oft mit seiner Tochter Hygeia zusammen) gewidmet waren, um von Gott durch seinen Priester geheilt zu werden.
13
+ Von größerer Bedeutung ist die große Anzahl von Tongefäßen aus Pafos, welche die Formen verschiedener Körperteile haben. Am unteren Teil der Gefäße war der Abdruck des Körperteils, an dem es angebracht wurde, und es ist offensichtlich, dass diese Gefäße als Wärmeflaschen dienten. Auch wenn diese Gegenstände in antiken Quellen nicht erwähnt wurden, müssen sie wie die Emplastra und Thermasmata der Antike verwendet worden sein, warme Medikamente, die in ein Tuch gewickelt Hyperämie verursachen sollten, um den Schmerz zu lindern, den Rheuma und andere Leiden hervorrufen. Ungeachtet der Tatsache, dass diese Keramik in Pafos weithin verbreitet war, schien sie doch in der übrigen antiken Welt völlig unbekannt gewesen zu sein.
14
+ Eine andere, ebenso wichtige Entdeckung aus dem Bereich der Medizin stammt ebenfalls aus Pafos. Es handelt sich um das Grab eines Chirurgen, der zur Zeit der Severer starb und gemeinsam mit zahlreichen Grabbeigaben bestattet wurde, darunter einer der vollständigsten Sammlungen medizinischer Instrumente, die aus der römischen Epoche erhalten sind. Dazu gehören unter anderem eine Saugglocke (die Sykia der Antike), ein Blindhaken, Hebel, Skalpelle und zylindrische Gefäße – alles aus Bronze, außer einer Schere, der Griffe und der scharfen Skalpellklingen, die aus Eisen waren. Ein Set kleiner, empfindlicher Instrumente wurde in einer zylindrischen Schutzhülse aufbewahrt und andere, ähnliche Behälter enthielten verschiedene Pulver und Tabletten, deren Analyse ergab, dass es sich um Mineralien, insbesondere Kupfer, handelte. Das ist besonders interessant, denn es besteht kaum ein Zweifel daran, dass es dieselben Substanzen sind, die der große Galenos selbst ein paar Jahre zuvor, im Jahre 166, aus den Bergwerken von Soloi wegen ihrer medizinischen Wirkung gewonnen hatte.
15
+ Die Kunstwerke, verschiedene Gegenstände und architektonische Überreste des römischen Zyperns weisen eine Vielzahl an Typen, Stilen und Einflüssen auf. Hier sollen einige davon genannt werden, die auf die eine oder andere Weise eine Verbindung zwischen der Insel und Rom darstellen. Zypern ist nicht so reich an Skulpturen wie andere Regionen im Mittelmeer, denn es hatte keine eigenen Marmorvorkommen. Alle bedeutenden Skulpturen aus Marmor wurden vorwiegend von den griechischen Inseln und aus Kleinasien eingeführt und gehören zum gemeinen griechisch-römischen Stil. Im Gegensatz dazu sind die meisten farbigen Werke aus Kalkstein gefertigt und gewöhnlich grob und provinziell, wenn auch im Falle eines Kopfes, der sich in der Pierides-Sammlung in Larnaka befindet, und beim sogenannten Caligula im Zypernmuseum ein bewusster Versuch unternommen wurde, die römischen Vorbilder nachzuahmen. Es gibt auch importierte Skulpturen, die zur offiziellen kaiserlichen Kunst und Propaganda gehören. Diese Skulpturen, die aus Marmor oder Bronze sein konnten, wurden nach kaiserlichen Vorgaben in großen Werkstätten gefertigt und anschließend zur Ausschmückung öffentlicher Gebäude in den großen Zentren des Kaiserreichs aufgestellt. Ein Exemplar aus Marmor, das wahrscheinlich in der Nähe von Athen hergestellt wurde, ist der Torso des Vespasian oder des Titus in voller Rüstung, der im Theater von Salamis gefunden wurde. Ein Bronzeporträt aus dem 1.Jhd., das entweder Claudius oder Germanicus abbildet (oder deren Vater, den General Nero Drusus) wurde im Tempel des Olympischen Zeus in Salamis gefunden. Bronzestatuen dieser Kategorie sind generell selten und Zypern hat Glück, ein wahrhaft hervorragendes Exemplar von diesem Typ zu besitzen. Es handelt sich um eine überlebensgroße Statue des Septimius Severius aus Chytroi, die sich heute im Zypernmuseum befindet. Diese ist Cornelius Vermeule zufolge “das großartigste Kunstwerk, das aus einer Epoche erhalten ist, in der Zypern ein wohlhabender Teil einer riesigen kaiserlichen sowie lokalen metropolitischen kreativen Einheit war.”
16
+ Die Architektur des römischen Zyperns ist ebenfalls durch eine Mischung lokaler Traditionen und fremder künstlerischer Einflüsse geprägt. In der religiösen Architektur wurden uralte Formen, wie die des Temenos, des heiligen offenen Hofes, weiterhin im berühmtesten Tempel Zyperns, dem der Aphrodite in Palaipafos, verwendet. Neu importierte Architekturtypen wurden auch eingeführt, überwiegend aus dem Osten, wie der nabatäische Stil, der in vielen Tempeln aus dem 2.Jahrhundert auf der Insel verwendet wurde, so auch im Tempel der Aphrodite in Amathous und dem des Apollon Hylates in Kourion.
17
+ Der Einfluss Roms und des römischen Lebensstils wird an einigen öffentlichen Gebäuden verstärkt sichtbar. Die Gymnasien/ Agores, wesentliche Elemente einer griechischen Stadt, spielten weiterhin eine maßgebliche Rolle, und solche Gebäude sind aus den meisten größeren Städten der Insel bekannt. Bis heute sind zwei Stadien in Salamis und Kourion bekannt, während in der Apostelgeschichte des Heiligen Barnabas von einem Hippodrom, der römischen Version dieser Gebäude, in Kition die Rede ist. Eine Inschrift berichtet von einen Theater in Kition, während Gebäude dieser Art in Soloi, Salamis und Pafos erhalten sind. Die in Soloi, Salamis und Pafos wurden in der hellenistischen Epoche und in der Regel an einem Hang erbaut. Wie man sehen wird, wurden alle später umgebaut, damit sie nicht nur hinsichtlich der Architektur, sondern auch der Stücke, die dort aufgeführt wurden, den neuen römischen Tendenzen entsprachen. Das Theater in Salamis jedoch, das zwar auch starken Veränderungen unterzogen wurde, wurde in der Römischen Epoche errichtet und war nicht auf die natürliche Stütze des Hanges angewiesen, denn die Erbauer nutzten die Eigenschaften des römischen Betons.
18
+ Trotz derartiger Umbauten in späteren Stadien blieb das Theater ein Gebäude mit typisch griechischen Merkmalen. Selbstverständlich wurden in den großen Städten auch andere Gebäudearten mit rein römischen Merkmalen errichtet, wie öffentliche Bäder, Nymphäen, Odeen und Amphitheater.
19
+ Unter den öffentlichen Bädern in Salamis befinden sich die bekanntesten. Sie sind neben dem Gymnasium und haben der Insel eine der größten Sammlungen von Marmorstatuen geschenkt. Diese Bäder sind auch bekannt für ihre außerordentlich seltenen Fragmente von Wandmosaiken und Fresken aus dem 3.Jahrhundert, die noch erhalten sind. Nur wenige Exemplare derartiger Mosaiken sind aus der Antike erhalten, denn die Wände und Innenflächen der Oberbauten, die sie verzierten, waren nach einem Erdbeben oder nach dem Verlassen der Gebäude zuerst der Zerstörung preisgegeben. Als die Christen die Bäder von Salamis übernahmen, verbargen sie die mit Mosaiken verzierten Apsen hinter einem Mauerwerk – wahrscheinlich um die heidnischen Darstellungen darauf zu verbergen. Auf diese Weise jedoch stützten sie die Apsen und verhinderten so deren Zerstörung und retteten ungewollt die heidnischen Mosaiken.
20
+ Ein ebenso wichtiges römisches Bäderhaus wurde kürzlich in Kourion freigelegt. Dieser Komplex war noch größer als der in Salamis, denn er verfügte offenbar über mindestens 14 große Räume, die mit einem Hypokaustum ausgestattet waren und somit beheizte Wände und Böden hatten. Viele dieser Räume waren mit reichen Marmorfurnieren und –skulpturen, teilweise von hoher Qualität, dekoriert. In der Mitte der beheizten Räume befindet sich ein großer, reich ausgeschmückter Saal mit Brunnen, der als Nymphäum identifiziert wurde. In Soloi scheint ein anderes Nymphäum unabhängig von den übrigen Gebäuden zu sein und offenbar der Punkt, zu dem eine breite, gepflasterte Straße führte. Wenn auch die Odeen, wie der Name verrät, ursprünglich griechische Bauten waren, wurden sie später zum Merkmal der römischen Städte. Seltsamerweise ist bisher nur ein Odeon auf Zypern bekannt. Es befindet sich, wie zu erwarten, in Pafos und ist Teil eines größeren Komplexes aus dem 2.Jahrhundert, zu dem auch das bereits erwähnte Asklepeion und das Gymnasium/ die Agora gehören. Amphitheater, in denen Gladiatorenkämpfe und Venationes (Tierhetzen) stattfanden, wurden in Pafos und Salamis entdeckt, jedoch nur zum Teil ausgegraben. In den anderen Städten wurden die Theater so umgebaut, dass dort solche und andere typisch römische Spektakel ausgetragen werden konnten. So wurden beispielsweise zur Amtszeit Caligulas (211 – 217) die vorderen Sitzreihen im Theater in Kourion entfernt, damit das Orchester als Arena für Galdiatorenkämpfe und Venationes genutzt werden konnte. Auf dieselbe Weise wurden ebenfalls im 3.Jahrhundert die Orchester der Theater in Salamis und Pafos mit einem Parapet ausgestattet und in eine Naumachie umgewandelt, eine Konstruktion, die mit Wasser befüllt werden konnte und in der Wassersport und “Aufführungen” von Seeschlachten stattfanden. Es heißt oft, dass der griechische Osten wegen seines unterschiedlichen kulturellen Hintergrunds nicht dieselbe Begeisterung für Gladiatorenspiele und Venationes aufbrachte wie der lateinische Westen. Diese Amphitheater jedoch, wie auch die umgebauten Theater und eine Inschrift aus Ankara, die einen Prokurator familiea gladiatoriae erwähnt, zeigen, dass die Insel zumindest in dieser Hinsicht europäisiert war und das sich diese blutrünstigen Schauspiele auch hier großer Beliebtheit erfreuten. Das belegen auch die Mosaiken aus dem Haus des Gladiators in Kourion. Die beiden Tafeln, die fast vollständig erhalten sind und Gladiatoren und einen Ianista (Ausbilder) darstellen, sind typisch westlichen Charakters und nicht nur wegen ihrer hervorragenden Qualität von höchster Bedeutung, sondern auch, weil derartige Abbildungen im griechischen Osten äußerst selten sind.
21
+ Die Gladiatoren-Mosaiken entstanden im 3.Jahrhundert, einer Epoche, in der im Sinne der römischen Tendenz alle wohlhabenden Häuser mit Bodenmosaiken versehen waren. Hier ist zu betonen, dass diese zyprischen Mosaiken einen echten Beitrag Zyperns zur römischen Kunst darstellen. Während die Insel in vielen anderen Bereichen eher fremde Ideen aufnahm, scheint sie im Bereich der Mosaiken eine maßgebliche Rolle gespielt zu haben. In der römischen Epoche wurde das thematisch eingeschränkte ikonographische Material der hellenistischen Bodenmosaiken mit Themen aus der griechischen und römischen Mythologie, Szenen aus dem Alltag und vielfältigen anderen Themen angereichert. Wie zu erwarten stammen die besten Exemplare auf der Insel aus der Hauptstadt Pafos. Das berühmteste, mit Mosaiken verzierte Gebäude auf der Insel, ist das Haus des Dionysos. Es wurde nach dem Gott des Weines benannt, der auf den Abbildungen vorherrscht. Das Haus hat eine Fläche von ca. 2000 m2 und über ein Viertel seiner Böden war mit Mosaiken verziert. Im Tablinum (Empfangs- und Speisesaal) befindet sich am Eingang ein langes Paneel mit dem Triumph des Dionysos. In der Mitte des Raumes gibt es eine Komposition mit teilweise erfundenen und zum Teil realistischen Weinernte- und Jagdszenen, die so gefertigt wurde, dass sie von allen Gästen, die auf den Liegen rings um das Mosaik ruhten, bewundert werden konnte. Unter den zahlreichen Darstellungen in diesem Haus seien besonders die Entführung des Ganymed sowie die Tafel mit der Abbildung der verbotenen Liebe der Phaedra zu ihrem Stiefsohn Hippolyt genannt. Letztere ist besonders interessant, denn sie ist die Darstellung einer Geschichte, die eher aus der Literatur als aus der Mythologie bekannt ist. In diesem Haus gibt es zahlreiche und vielfältige Böden, die bezeugen, dass die Mosaikkunst auf Zypern Elemente aufnahm, die aus verschiedenen Bereichen der römischen Welt stammten. Ein interessantes Beispiel sind die Jagdszenen, die drei Seiten des Portikos im Atrium schmücken. Dieses Thema war in Nordafrika und im lateinischen Westen beliebt, wurde jedoch selten vor der Spätrömischen Epoche im Osten verwendet. Aus bisher unbekannten Gründen, die jedoch im Zusammenhang mit den Beziehungen der Insel zur weströmischen Welt stehen müssen, schmücken Jagdszenen nicht nur das Haus des Dionysos, sondern auch andere Gebäude, die zu Beginn des 3.Jahrhunderts gebaut wurden, wie das Haus der vier Jahreszeiten in Pafos.
22
+ Aus derselben Zeit stammt ein weiteres Gebäude, das als Haus des Orpheus bekannt ist, denn auf seinem vorzüglichen Bodenmosaik ist Orpheus abgebildet, der mit seiner Musik die Raubtiere verzaubert. Über der Gestalt des Orpheus befindet sich folgende Inschrift, die einzigartig für Zypern ist: [ΓΙΑ]ΟΣ oder [ΤΙ]ΤΟΣ ΠΙΝΝΙΟΣ ΡΕΣΤΙΤΟΥΤΟΣ ΕΠΟΙΕΙ, d.h. “[GAI]US” oder “[TI]TUS PINNIUS RESTITUTUS hat es gefertigt”. Auf den ersten Blick mag dies als Unterschrift des Schöpfers des Mosaiks erscheinen, doch aus verschiedenen Gründen, und besonders wegen der tria nomina (der drei Namen, die auf einen römischen Bürger schließen lassen) der hier genannten Person, lässt sich vermuten, dass Restitutus der Besitzer des Hauses war, der die Verzierung in Auftrag gegeben hatte, und nicht der Schöpfer des Mosaiks.
23
+ Mosaiken aus dem 4. und selbst dem 5.Jahrhundert, in dem die Tradition der klassischen Ikonenmalerei fortgesetzt wurde, schmücken die Villa des Theseus in Pafos, die vermutlich das Wohnhaus des römischen Prokonsuls war.
24
+ Dass all die genannten Bodenmosaiken in Pafos gefunden wurden, ist nicht verwunderlich, denn Nea Pafos war seit der ersten Hälfte des 2.Jahrhunderts v.Chr. die Hauptstadt der Insel und besaß dieses Privileg auch unter den Römern bis zur Mitte des 4.Jahrhunderts n.Chr. Zu Beginn der Römischen Epoche beziehen sich Inschriften auf die Stadt der Pafier. Als die Stadt jedoch wuchs, erhielt sie zunehmend Ehrentitel, die deren wachsende Bedeutung widerspiegeln. In den ersten Jahren des Kaiserreichs wurde Pafos Sebaste (Augusta) genannt, als Kaiser Augustus bei den Reparaturen der Schäden durch das Erdbeben half. Es gibt auch die These, dass der Name Claudia im Jahre 66 n.Chr. von Kaiser Nero anlässlich seiner künstlerischen Rundreise durch Griechenland hinzugefügt wurde, während auch die Vermutung zum Ausdruck gebracht wurde, dass die Stadt die Bezeichnung Flavia von Titus oder Vespasian erhielt, als sie in den Jahren 77-78 n.Chr. wiederum durch ein Erdbeben zerstört wurde. Die letzte und ruhmreichste Namensgebung hatte Pafos zur Zeit der Severer, als die Stadt “Sebaste Claudia Flavia Pafos, die heilige Metropole der Städte auf Zypern” genannt wurde. Und tatsächlich scheint die severische Epoche eine wirkliche goldene Ära für Pafos und die gesamte Insel gewesen zu sein.
25
+ Der Reichtum zur Zeit der Severer dauerte über das 3.Jahrhundert n.Chr. bis hin zum 4.Jahrhundert an, doch dann setzten schon die ersten Zeichen des Verfalls ein. Dieser Verfall wurde durch eine Reihe von Ereignissen hervorgerufen, die zum Verlust der relativen Autonomie führte, die Zypern in der römischen Welt genoss. Zur Zeit des Diokletian, im Jahre 293 n.Chr., wurde das Römische Reich in das Ost- und Westreich geteilt, und Zypern gehörte, wie sollte es anders sein, fortan mit dem südöstlichen Kleinasien, Syrien und Palästina zum Ostreich. So verlor die Insel ihre Unabhängigkeit, denn es wurde nicht mehr von seinem Anthypatos (Prokonsul) regiert, sondern von einem Consularis, der dem Prätorianerpräfekten des Orients mit Sitz in Antiochia unterstand. Dies war auch der Beginn des Verlustes der direkten administrativen Verbindung der Insel zu Rom, denn die Unterwerfung Zyperns unter Antiochia sollte noch zwei weitere Jahrhunderte andauern, zunächst unter dem Vicarius und später unter dem Comes Orientis, Amtsträger, die beide ihren Sitz in Antiochia hatten. Der Verfall wurde durch aufeinanderfolgende Naturkatastrophen beschleunigt, deren Höhepunkt die Erdbeben zu Beginn des 4.Jahrhunderts n.Chr. darstellten, bei denen alle großen Städte der Insel zerstört wurden. Bis dahin war die Hauptstadt Pafos politisches, administratives und kulturelles Zentrum der Insel. Nach der Umstrukturierung im 4.Jahrhundert und der Unterwerfung Zyperns unter Antiochia, sowie einer generellen Neuausrichtung gen Osten und der neuen Hauptstadt Konstantinopel, verlor Pafos seine Bedeutung. In solchem Maße sogar, dass Kaiser Konstantin (337 – 361) beim Wiederaufbau nach den zerstörerischen Erdbeben von 332 und 342 n.Chr. Salamis den Vorrang gab, das als neue Hauptstadt Zyperns unter dem Namen Konstantia wieder aufgebaut wurde.
26
+ * Teile dieses Textes stammen aus dem Artikel von D.Michaelides “Roman Cyprus”, in L.Linge (Hrsg.), Cypern I historiens spegel (Föderag fr¨n en studieresa arrangerad, av historielöranas förening Göteborgskretens – Swedish History Teachers’ Association, Göteborg) (Studies in Mediterranean Archeology and Literature, Taschenbuch 146). Göteborg 1997, 12-23.
data/2_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,26 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου, η Κύπρος αποτελούσε μέρος του πτολεμαϊκού βασιλείου της Αιγύπτου. Μετά από μια περίοδο ανυπέρβλητης δόξας, όταν η Αλεξάνδρεια ήταν ουσιαστικά η πρωτεύουσα του Ελληνιστικού κόσμου, το πτολεμαϊκό βασίλειο άρχισε να παρακμάζει. Στο μεταξύ, η νέα μεσογειακή δύναμη, η Ρώμη, άρχισε να επεκτείνεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Η Ρώμη γνώριζε ότι, για να εξασφαλίσει τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, έπρεπε να νικήσει την Αίγυπτο. Και για να το πετύχει αυτό, η Κύπρος ήταν ένα απαραίτητο εφαλτήριο. Ήδη, στη διάρκεια του 2ου αιώνα πΧ, ενθαρρυμένοι από τη γενική παρακμή, οι Ρωμαίοι άρχισαν να επεμβαίνουν στις υποθέσεις των Πτολεμαίων, ιδιαίτερα στην Κύπρο. Ήταν, όμως, οι διαμάχες ανάμεσα στους ίδιους τους Πτολεμαίους που άνοιξαν τις πύλες στους Ρωμαίους, κι έτσι το 58 πΧ η Κύπρος προσαρτίστηκε εύκολα από τη Ρώμη. Το 48-47 πΧ, κατά τη διάρκεια της αλεξανδρινής εκστρατείας του Καίσαρα, το νησί δόθηκε πίσω στην Αίγυπτο, στην ουσία προς όφελος της Κλεοπάτρας Ζ’, κάτι που επιβεβαιώθηκε αργότερα από τον Μάρκο Αντώνιο. Η αναμφισβήτητη ρωμαϊκή κυριαρχία στην Κύπρο άρχισε μετά τη ναυμαχία του Ακτίου. Τα γνωστά γεγονότα τα οποία ακολούθησαν τη νίκη του Οκταβιανού και του Αγρίππα, δηλαδή ο θάνατος του Μάρκου Αντώνιου, η αυτοκτονία της Κλεοπάτρας το 30 πΧ και η δολοφονία του Καισαρίωνα τον επόμενο χρόνο, υπέταξαν την Αίγυπτο, και μαζί της την Κύπρο, μια για πάντα στη Ρώμη.
2
+ Δυστυχώς, η λογοτεχνική μαρτυρία αναφορικά με τη ρωμαϊκή Κύπρο είναι μάλλον περιορισμένη. Σε μεγάλο βαθμό, η απουσία ενδιαφέροντος για την Κύπρο από πλευράς των συγγραφέων μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι το νησί απολάμβανε αρκετής ευημερίας κάτω από τους Ρωμαίους κι έτσι δεν δημιουργούσε προβλήματα για την κεντρική εξουσία, ώστε να γίνεται λόγος γι’ αυτό. Επιπρόσθετα, με την «ενοποίηση» τώρα της Ανατολικής Μεσογείου κάτω από την Pax Romana (Ρωμαϊκή Ειρήνη), η Κύπρος είχε χάσει τη στρατηγική της σημασία. Φαίνεται, πράγματι, ότι με την καθιέρωση του ρωμαϊκού διοικητικού συστήματος, λίγα γεγονότα διεθνούς σημασίας ήρθαν να διαταράξουν την ηρεμία που επικρατούσε στην Κύπρο. Αν και υποβαθμισμένο πολιτικά και στρατιωτικά, επιγραφές και αρχαιολογικά κατάλοιπα δείχνουν ότι το νησί ευημερούσε και τύγχανε καλής διακυβέρνησης.
3
+ Αρχικά οι Κύπριοι εθεωρούντο dediticii, δηλαδή δεν τους δόθηκαν οποιαδήποτε δικαιώματα εφόσον είχαν παραδοθεί στη Ρώμη άνευ όρων. Ευρίσκονταν κάτω από την άμεση ευθύνη του Οκταβιανού, αργότερα όμως, το 22 πΧ μετά το τέλος των εμφυλίων πολέμων και την εδραίωση της ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Ανατολή, ο Οκταβιανός, ως αυτοκράτορας Αύγουστος πλέον, έκανε την Κύπρο συγκλητική επαρχία. Έτσι το νησί εισήλθε σε μια περίοδο αδιατάρακτης ειρήνης. Κάτω από τη Ρωμαϊκή Ειρήνη, αφήνοντας κατά μέρος φυσικές καταστροφές όπως σεισμούς, τους κατά καιρούς λοιμούς, επιδρομέ�� ακρίδων και λιμούς, λίγα γεγονότα διεθνούς σημασίας φαίνεται να επηρέασαν το νησί τα επόμενα 300 χρόνια. Με εξαίρεση τον κίνδυνο από την αποτυχημένη επιδρομή του γοτθικού στόλου το 269 μΧ, μόνο ένα γεγονός φαίνεται να απείλησε σοβαρά την ειρήνη και την πολιτική σταθερότητα της Κύπρου. Πρόκειται για την Εβραϊκή Εξέγερση του 116 μΧ, η οποία, όπως είναι γνωστό, ξεκίνησε από την Κυρηναϊκή (στη σημερινή Λιβύη) και ξαπλώθηκε μέχρι την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη. Η Κύπρος και ιδιαίτερα η πόλη της Σαλαμίνας, φαίνεται να δοκιμάστηκαν περισσότερο. Η εκδοχή του Δίωνος Κάσσιου (2ος-3ος αιώνας) σύμφωνα με την οποία όλος ο μη εβραϊκός πληθυσμός της Σαλαμίνας είχε εξοντωθεί, ενώ ο συνολικός αριθμός των θυμάτων σε ολόκληρο το νησί έφθασε τις 250.000, είναι οπωσδήποτε διογκωμένη αλλά καθρεφτίζει το μέγεθος της καταστροφής. Τελικά, η εξέγερση κατεστάλη από στρατιωτικές δυνάμεις που στάληκαν στο νησί από τη Ρώμη υπό τον αρχηγό του ιππικού Lusius Quietus, ο οποίος είχε ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στους Παρθικούς Πολέμους του Τραϊανού.
4
+ Η Εβραϊκή Εξέγερση εξέθεσε ένα από τα αδύνατα σημεία της ρωμαϊκής διοίκησης: το γεγονός ότι, καθώς το νησί είχε χάσει τη στρατηγική του σημασία, δεν διέθετε στρατιωτικές δυνάμεις για να βοηθήσουν σε περίπτωση ανάγκης. Γενικά, όμως, η ρωμαϊκή διακυβέρνηση, άν και σχεδιασμένη ώστε να εκμεταλλεύεται πλήρως τους φυσικούς πόρους του νησιού, ήταν συνετή και ούτε σκληρή ούτε δυσβάστακτη. Επικεφαλής της τοπικής διοίκησης ήταν ο ανθύπατος, ρωμαίος συγκλητικός με το αξίωμα του πραίτωρα, του οποίου η θητεία διαρκούσε για ένα μόνο χρόνο. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, ήταν υπεύθυνος για την εσωτερική ασφάλεια του νησιού, η οποία, όπως αναφέρθηκε ήδη, δεν παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες. Ασκούσε επίσης δικαστική εξουσία και ήταν ο επίσημος εκπρόσωπος τόσο της Συγκλήτου, όσο και του Αυτοκράτορα, συντόνιζε όλες τις υποθέσεις που στόχευαν στην εκδήλωση της νομιμοφροσύνης της επαρχίας προς τον αυτοκράτορα, και προωθούσε την κατασκευή δρόμων, υδραγωγείων και δημοσίων κτιρίων. Στο έργο του τον βοηθούσαν ο legatus pro praetore (ληγάτος, βοηθός διοικητής), και ο questor provinciae (κβαίστωρ, οικονομικός λειτουργός), που και οι δύο υπηρετούσαν επίσης μόνο για ένα χρόνο. Η διοίκηση του νησιού βρισκόταν βασικά στα χέρια αυτών των τριών ανθρώπων, οι οποίοι ήταν όλοι ξένοι και βοηθούνταν από μια πλειάδα κατώτερων αξιωματούχων. Το αξίωμα του ανθύπατου δεν ήταν και τόσο περιζήτητο, καθώς η Κύπρος, μια ελάσσονος σημασίας συγκλητική επαρχία, χωρίς στρατό εκτός από την προσωπική φρουρά του κυβερνήτη, δεν είχε να προσφέρει πολλές προοπτικές ανέλιξης για ανθρώπους με πολιτικές ή στρατιωτικές φιλοδοξίες. Επίσης, και αυτό προς όφελος των Κυπρίων, η σύντομη θητεία των τριών αυτών αξιωματούχων δεν άφηνε πολλά περιθώρια για διαφθορά μέσα στην ίδια την κυβέρνηση, αφού οι τρεις δεν βρίσκονταν ποτέ μαζί στο νησί για περισσότερους από έξι μήνες: ο ανθύπατος και ο βοηθός του διορίζονταν κάθε 1η Ιουλίου, ενώ η θητεία του οικονομικού λειτουργού άρχιζε στις 10 Δεκεμβρίου. Μετά τον 1ο αι. μΧ ο αυτοκράτορας διόριζε έναν άλλο αξιωματούχο, έναν εκπρόσωπο (procurator), ώστε ο ίδιος ο αυτοκράτορας να μπορεί να ελέγχει τα οικονομικά και να φροντίζει τα δικά του συμφέροντα σε μια επαρχία που ήταν κάτω από τον έλεγχο της Συγκλήτου. Αργότερα διορίστηκαν και άλλοι αξιωματούχοι, περιλαμβανομένων ενός επιμελητή πόλεων (curator civitatis), τον οποίο ο αυτοκράτορας επέβαλε στις πόλεις για να ελέγχει τα αλόγιστά τους έξοδα και ενός αυτοκρατορικού αντιπροσώπου υπεύθυνου για τα μεταλλεία.
5
+ Οι Ρωμαίοι δεν κατέβαλαν συντονισμένη προσπάθεια για να εκρωμαΐσουν το νησί, άν και, όπως ήταν φυσικό, πολλές πτυχές του ρωμαϊκού τρόπου ζωής, πολιτισμού και παράδοσης σταδιακά διείσδυσαν στον κόσμο της Κύπρου. Για τη διακυβέρνηση και τις καθημερινές υποθέσεις οι Ρωμαίοι βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στην καλή θέληση και τη συνεργασία των παλαιών πόλεων και στη βοήθεια αριθμού τοπικών αξιωματούχων. Όπως και πριν, οι πόλεις διέθεταν Βουλή, αλλά την πραγματική εξουσία είχαν οι Άρχοντες που προέδρευαν του Δήμου. Για διοικητικούς σκοπούς, το νησί ήταν διαιρεμένο σε τέσσερις επαρχίες: τη Λαπηθία στο βορρά, την Αμαθουσία στο νότο, που περιλάμβανε και τον κεντρικό ορεινό όγκο του Τροόδους, τη Σαλαμινία στα ανατολικά και την Παφία στα δυτικά. Η επικράτεια αυτή καθεαυτή ήταν μοιρασμένη ανάμεσα στις 12 (ή 13) πιο σημαντικές πόλεις, με πρωτεύουσα, όπως και στους ελληνιστικούς χρόνους, τη Νέα Πάφο στα δυτικά παράλια. Το γεγονός ότι όλες σχεδόν αυτές οι πόλεις είναι παραθαλάσσιες δείχνει τις ειρηνικές συνθήκες που επικρατούσαν τότε στην Ανατολική Μεσόγειο. Ολόκληρο το νησί ήταν χωρισμένο κατ’ αυτόν τον τρόπο, ενώ άλλες περιουσίες είτε ήταν ελάχιστες είτε εξαφανίστηκαν κατά τους πρώτους αυτοκρατορικούς χρόνους. Υπάρχουν, για παράδειγμα, πληροφορίες ότι στις αρχές της αυτοκρατορικής περιόδου το ιερό του Ασκληπιού της Κω διέθετε περιουσία στην Κύπρο. Επίσης, σημαντικά κατάλοιπα ομοιόμορφα διαχωρισμένης αγροτικής γης κοντά στη Σαλαμίνα πρέπει να είναι ενδεικτικά κάποιας αγρονομικής χωροθέτησης από το ρωμαϊκό κράτος. Φαίνεται, πάντως, να μην υπήρχαν latifundia (μεγάλα αγροκτήματα), ούτε αυτοκρατορικά κτήματα.
6
+ Οι ρωμαίοι αυτοκράτορες φρόντισαν ώστε οι πόλεις να διαθέτουν καλή υδατοπρομήθεια και να συνδέονται μεταξύ τους με ένα επαρκές οδικό σύστημα. Μαρτυρία γι αυτό το τελευταίο αποτελούν ένας μεγάλος αριθμός μιλιαρίων και ο χάρτης του Peutinger (αντίγραφο του 13ου αιώνα ενός ρωμαϊκού στρατιωτικού χάρτη). Οι συνδυασμένες πληροφορίες δείχνουν ότι υπήρχε ένας περιμετρικός δρόμος που συνέδεε τις παραλιακές πόλεις, ενώ άλλος δρόμος, στην ενδοχώρα, ένωνε του Σόλους με την Ταμασσό, προχωρούσε στην Τρεμιθούσα και πιθανότατα έφθανε μέχρι τη Σαλαμίνα. Άλλοι δρόμοι φαίνεται να εξυπηρετούσαν τη χερσόνησο της Καρπασίας καθώς και άλλες, μικρότερες πόλεις. Το κύριο μέρος αυτού του δικτύου μπορεί να αποδοθεί στους αυτοκράτορες Αύγουστο και Τίτο, αλλά σημαντικές επισκευές και μετατροπές έγιναν κατά τη διάρκεια των Σεβήρων στις αρχές του 3ου αιώνα. Φαίνεται πως τα έξοδα τότε καλύφθηκαν από τις ίδιες τις πόλεις, πράγμα που καθρεφτίζει τη μεγάλη ευημερία την οποία απολάμβανε το νησί κάτω από αυτούς τους αυτοκράτορες.
7
+ Όπως και στην υπόλοιπη Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Ελληνική παρέμεινε η επίσημη γλώσσα, κι αυτό ίσχυε επίσης για τις προκηρύξεις και τα διατάγματα, ενώ η Λατινική χρησιμοποιείτο μόνο για τα πρώιμα μιλιάρια και τις επίσημες αφιερώσεις κτιρίων. Από τη δική τους πλευρά, οι Κύπριοι, ίσως επειδή πέρασαν κάτω από τη ρωμαϊκή κυριαρχία ως dediticii, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να ευχαριστήσουν και κολακεύσουν τους αυτοκράτορες με σκοπό, όπως φαίνεται, να εξασφαλίσουν χάρες και προνόμια. Αυτό μαρτυρείται, για παράδειγμα, από τον Όρκο Πίστης στον Τιβέριο κατά την άνοδό του στο θρόνο, αντίγραφο του οποίου βρέθηκε στο χωριό Νικόκλεια κοντά στην Παλαίπαφο. Σ’ αυτόν οι Κύπριοι ορκίζονται μεταξύ άλλων «να υπακούουν τόσο δια ξηράς όσο και δια θαλάσσης, να είναι πιστοί και να λατρεύουν» τον νέο αυτοκράτορα. Αυτός ήταν επίσης και ο λόγος για τον οποίο αναβίωσε το Κοινόν Κυπρίων, η ομοσπονδία των Κυπρίων, οργάνωση που κατά την Ελληνιστική περίοδο ήταν υπεύθυνη για τη λατρεία των θεοποιημένων Πτολεμαίων. Αυτή είχε επίσης τη φροντίδα της λατρείας της Αφροδίτης σε ολόκληρη την Κύπρο, πράγμα που σήμαινε ότι είχε θρησκευτική ισχύ και, επομένως, οικονομική και πολιτική. Μέσω αυτού του Κοινού, η επαρχία της Κύπρου μπορούσε να εκφράζει την πίστη της στον αυτοκράτορα, να οργανώνει θρησκευτικές γιορτές και να τιμά τους ευεργέτες με ψηφίσματα. Μπορούσε επίσης να κόβει τα δικά της χάλκινα νομίσματα, τα οποία χρησιμοποιούνταν ως «ψιλά» για τα μεγαλύτερης αξίας αυτοκρατορικά νομίσματα που ήταν φτιαγμένα από πιο ευγενή μέταλλα. Οι Κύπριοι, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοια των Ρωμαίων, επινόησαν ένα μοναδικό, άνκαι πρόσκαιρο, Αυτοκρατορικό Ημερολόγιο, το οποίο δόξαζε τον Αύγουστο και τον οίκο του, τους Ιούλιους (Julii), μυθικούς απογόνους της Αφροδίτης. Οι ρωμαίοι αυτοκράτορες, από δικής τους πλευράς, δεν φαίνεται να ανταποκρίνονταν σ’ αυτές τις κολακευτικές χειρονομίες των Κυπρίων. Οι απελεύθεροι (liberti) ήταν εμφανώς λιγοστοί, ενώ οι πληροφορίες για ρωμαίους πολίτες στο νησί κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων αιώνων μΧ είναι σπάνιες. Σταδιακά, όμως, οι ίδιοι οι Κύπριοι φαίνεται να έχασαν το ενδιαφέρον τους, αφού όταν το 212 ο Καρακάλλας πρόσφερε τη ρωμαϊκή υπηκοότητα σε όλους τους ελεύθερους άνδρες που ζούσαν στην αυτοκρατορία, η ανταπόκριση των Κυπρίων υπήρξε ελάχιστη. Παράλληλα όμως, παρόλον ότι υπήρχαν λατινικές εμπορικές κοινότητες στην Πάφο, στη Σαλαμίνα και ίσως και στο Κίτιο, το νησί φαίνεται να προσέλκυσε πολύ λίγους πλούσιους και σημαντικούς Ρωμαίους. Στο νησί δεν δημιουργήθηκαν αποικίες και σε καμιά πόλη δεν δόθηκε το νομικό καθεστώς μιας ρωμαϊκής πόλης ή έστω περιορισμένα προνόμια - κι όλες πλήρωναν φόρους.
8
+ Οι φόροι αυτοί δεν φαίνεται να ήταν δυσβάστακτοι γιατί η Κύπρος ευημερούσε. Ήταν αυτάρκης στα περισσότερα αγαθά, ενώ η εκμετάλλευση της ξυλείας και των ορυκτών, κυρίως του χαλκού, συνεχιζόταν όπως και προηγουμένως. Το 12 μΧ ύστερα από προσφορά του Ηρώδη του Μέγα της Ιουδαίας δώρου 300 ταλάντων στον αυτοκράτορα Αύγουστο, ο τελευταίος του εκμίσθωσε τα μισά εισοδήματα των μεταλλείων της Κύπρου. Φαίνεται όμως πως ο Αυτοκράτορας επανάκτησε τα μεταλλεία μετά το θάνατο του Ηρώδη. Πρέπει κανείς να υποθέσει ότι από τότε και στο εξής τα κέρδη από τα μεταλλεία πήγαιναν στους αυτοκράτορες, αυτός είναι δε ο λόγος που, τουλάχιστον σε μεταγενέστερους χρόνους, τα διαχειρίζονταν αυτοκρατορικοί αντιπρόσωποι. Αναφορικά με τη ξυλεία, ο συγγραφέας Αμμιανός Μαρκελλίνος του 4ου αιώνα μΧ υποστηρίζει ότι το νησί όχι μόνο διέθετε μεγάλη και ποικίλη αφθονία όλων των προϊόντων, αλλά μπορούσε να κατασκευάσει, να εφοδιάσει πλήρως και να εμπιστευτεί ένα καράβι στο πέλαγος αποκλειστικά από τους δικούς του πόρους. Οι Κύπριοι ήταν ανέκαθεν λαός κυρίως γεωργικός. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23-79 μΧ) περιλαμβάνει τα κυπριακά κρασιά ανάμεσα στα πιο περιζήτητα ποιοτικά κρασιά, ενώ ο Στράβων (63 πΧ-24 μΧ) αναφέρει ότι το νησί είχε καλό κρασί και ελαιόλαδο κι ήταν αυτάρκες σε σιτηρά. Σώζονται επίσης μαρτυρίες και για το λινάρι. Μια επιγραφή δείχνει ότι οι υφαντές λινών της Σαλαμίνας ήταν εύποροι και αρκετά σημαντικοί για να μπορέσουν να στήσουν άγαλμα του αυτοκράτορα Αδριανού στο γυμνάσιο της πόλης τους.
9
+ Αρχαιολογικά ευρήματα παρέχουν μαρτυρίες για την άνθηση των τεχνών και των επιστημών στο ειρηνικό και εύπορο περιβάλλον που πρόσφερε το νησί. Εντούτοις, λίγα πράγματα είναι γνωστά για Κυπρίους, οι οποίο απέκτησαν φήμη εκτός του νησιού. Ο πιο ξακουστός ήταν ίσως ο πλατωνικός φιλόσοφος Βάκχιος από την Πάφο, γιος του Τρύφωνα, ο οποίος ήταν ο πρώτος που δίδαξε φιλοσοφία στον αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο, και που τιμήθηκε στους Δελφούς γύρω στα μέσα του 2ου αιώνα. Άλλος διεθνώς διάσημος Κύπριος ήταν ο Πόπλιος Αίλιος [Αι]λιανός, ο οποίος έζησε κατά την περίοδο των Αντωνίνων αυτοκρατόρων. Σύμφωνα με μια μακροσκελή αναθηματική επιγραφή, και πάλι στους Δελφούς, ήταν ξακουστός αυλητής που κέρδισε πολλές νίκες και βραβεία, ανάμεσα σ’ άλλα, στους πανελλήνιους διαγωνισμούς των Πυθίων, των Ολυμπίων, των Νεμέων και των Ισθμίων, καθώς και σε τοπικούς αγώνες στη Ρώμη, τη Νεάπολη, τη Νικόπολη, την Αντιόχεια και αλλού. Για όλα αυτά τα επιτεύγματα έγινε επίτιμος πολίτης των Αθηνών και της Αντιόχειας. Μερικοί γιατροί έγιναν επίσης ξακουστοί πέρα από το νησί, και γι αυτούς θα μιλήσουμε σε λίγο.
10
+ Αντίθετα, στο ίδιο το νησί μεγάλος αριθμός επιγραφών μαρτυρούν ότι ανθούσαν τόσο οι επιστήμες όσο και οι τέχνες. Έτσι, ακούμε για μουσικούς, γιατρούς, φιλόσοφους και άλλους. Ανάμεσα στους φιλόσοφους ξεχωρίζει ο Πλους από την Πάφο. Έζησε στις ημέρες του Αυγούστου κι εκτός από φιλόσοφος ήταν και αρχιερέας της λατρείας της Αφροδίτης. Από μια επιτύμβια στήλη του 2ου αι. μΧ που βρέθηκε στην Αθηαίνου, μαθαίνουμε επίσης για τον Κιλικά από το Κίτιο, που κράτησε ζωντανή την ομηρική παράδοση, μεταφράζοντας «τα Ομηρικά ποιήματα και κάνοντας έτσι γνωστά τα κατορθώματα των παλιών ηρώων».
11
+ Αριθμός επιγραφών αναφέρεται σε γιατρούς, μερικοί από τους οποίους περιγράφονται ως αρχίατροι. Υπάρχουν επίσης γιατροί παγκόσμιας φήμης, όπως ο Ζήνων ο Κύπριος, ο οποίος έζησε στα μέσα του 4ου αιώνα. Εργάστηκε στην Αλεξάνδρεια όπου ίδρυσε μια περίφημη ιατρική σχολή, από την οποία αποφοίτησαν τρεις διάσημοι γιατροί της αρχαιότητας: ο Μάγνος της Αντιόχειας, ο Ορειβάσιος της Περγάμου και ο Ιωνικός των Σάρδεων.
12
+ Πολλά αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η κυπριακή ιατρική παράδοση, ήδη καλά εδραιωμένη στους κλασσικούς και ελληνιστικούς χρόνους, συνέχισε την άνθησή της και κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Ήδη τον 1ο αιώνα, ο Στράβων αναφέρει: «Μεταλλεία χαλκού είναι άφθονα εκείνα της Ταμασσού, όπου γίνεται το χαλκανθές (θειϊκός χαλκός) κι η σκουριά του χαλκού, χρήσιμα στις ιατρικές τέχνες». Η επίσκεψη του Γαληνού στα ορυχεία των Σόλων το 166 μΧ οφειλόταν σχεδόν με βεβαιότητα σε μια τοπική παράδοση που χρησιμοποιούσε τα χαλκούχα άλατα για ιατρικούς σκοπούς. Στα κείμενά του ο Γαληνός, ένας από τους πιο ξακουστούς γιατρούς όλων των εποχών και αρχίατρος του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, αναφέρει ότι είχε έρθει στην Κύπρο ειδικά για τα ορυκτά του νησιού και για να διερευνήσει τη χρήση τους στην ιατρική. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το έργο του Γαληνού διευκολύνθηκε τα μέγιστα γιατί είχε «ένα φίλο που ασκούσε μεγάλη επιρροή στο νησί κι ο οποίος σχετιζόταν επίσης με τον διευθυντή των μεταλλείων, που ήταν ο αντιπρόσωπος του Καίσαρα». Απτές μαρτυρίες αυτής της ιατρικής παράδοσης έχουν έρθει στο φως στην Πάφο, όπου υπάρχει ένα μερικώς ανασκαμμένο Ασκληπιείο, το οποίο αποτελούσε μέρος μεγάλου κτιριακού συμπλέγματος στο μνημειακό κέντρο της πόλης. Μια επιγραφή που αναφέρει τον Ασκληπιήδωρο, ιδρυτή και αρχιερέα του ιερού του Ασκληπιού και της Υγείας, μαρτυρεί την ύπαρξη κι άλλου τέτοιου ιερού στο Κίτιο. Όπως και αλλού στον Ελληνικό κόσμο, σ’ αυτά τα ιερά, που ήταν αφιερωμένα στο θεό της Ιατρικής Ασκληπιό (συχνά μαζί με τη θυγατέρα του Υγεία), διέμεναν οι ασθενείς για να θεραπευτούν από το θεό μέσω του ιερέα του.
13
+ Μεγαλύτερης σημασίας είναι ο μεγάλος αριθμός πήλινων αγγείων από την Πάφο, που έχουν σχήμα διαφόρων μερών του ανθρωπίνου σώματος. Το από κάτω μέρος του κάθε αγγείου έχει σαν αποτύπωμα του σημείου του σώματος πάνω στο οποίο εφάρμοζε, είναι δε εμφανές ότι αυτά τα αγγεία χρησιμοποιούνταν ως θερμοφόρες. Αν και τέτοια αντικείμενα δεν αναφέρονται στις αρχαίες γραπτές πηγές, πρέπει να χρησιμοποιούνταν όπως τα έμπλαστρα και τα θερμάσματα των αρχαίων, τα οποία ήταν θερμά παρασκευάσματα τυλιγμένα σε ύφασμα, σκοπός των οποίων ήταν να προκαλούν υπεραιμία για να ανακουφίσουν από τους πόνους που προκαλούσαν ρευματικές ή άλλες παθήσεις. Παρά το γεγονός ότι τέτοια κεραμική ήταν σε ευρεία χρήση στην Πάφο, φαίνεται να ήταν τελείως άγνωστη στον υπόλοιπο αρχαίο κόσμο.
14
+ Μια άλλη εξίσου σημαντική ανακάλυψη ιατρικής φύσης προέρχεται επίσης από την Πάφο. Πρόκειται για τον τάφο ενός χειρούργου, ο οποίος πέθανε κατά την περίοδο των Σεβήρων και ο οποίος ετάφη μαζί με ένα μεγάλο αριθμό κτερισμάτων, περιλαμβανομένου ενός από τους πληρέστερους εξοπλισμούς σε ιατρικά εργαλεία που σώζονται από τη Ρωμαϊκή περίοδο. Αυτός περιλαμβάνει ανάμεσα στ’ άλλα, μια βεντούζα (η συκία των αρχαίων), ένα τυφλάγκιστρο, μοχλούς, νυστέρια και κυλινδρικά δοχεία - όλα από ορείχαλκο, εκτός από τη ψαλίδα, τις λαβίδες και τις κοφτερές λεπίδες των νυστεριών που ήταν φτιαγμένα από σίδηρο. Ένα σύνολο μικρών, εύθραυστων εργαλείων φυλαγόταν σε ένα προστατευτικό κυλινδρικό δοχείο, ενώ άλλα παρόμοια δοχεία ήταν γεμάτα με διάφορες σκόνες και χάπια, που αναλύσεις έδειξαν ότι είναι μεταλλικά άλατα, κυρίως χαλκού. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, καθώς μικρή αμφιβολία μπορεί να υπάρξει ότι τέτοιες ουσίες είχε έρθει να συλλέξει από τα ορυχεία των Σόλων, για τις ιατρικές ιδιότητές τους, ο ίδιος ο μέγας Γαληνός λίγα μόλις χρόνια νωρίτερα, το 166.
15
+ Τα έργα τέχνης, διάφορα αντικείμενα και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της ρωμαϊκής Κύπρου παρουσιάζουν μια μεγάλη ποικιλία τύπων, ρυθμών και επιδράσεων. Εδώ θα παραθέσουμε ορισμένα από αυτά, τα οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέουν το νησί με τη Ρώμη. Η Κύπρος δεν είναι τόσο πλούσια όσο άλλες περιοχές της Μεσογείου σε αγάλματα διότι δεν είχε δικό της μάρμαρο. Όλα τα σημαντικά αγάλματα κατασκευασμένα από μάρμαρο είχαν εισαχθεί κυρίως από τα ελληνικά νησιά και την Μικρά Ασία, ανήκουν δε στην κοινή ελληνο-ρωμαϊκή τεχνοτροπία. Σε αντίθεση, οι περισσότερες από τις εγχώριες δημιουργίες είναι φτιαγμένες από ασβεστόλιθο και είναι συνήθως μάλλον άκομψες και επαρχιώτικες, αν και σ’ ένα κεφάλι που βρίσκεται στη συλλογή Πιερίδη στη Λάρνακα και στον λεγόμενο Καλιγούλα στο Κυπριακό Μουσείο γίνεται μια συνειδητή προσπάθεια μίμησης των ρωμαϊκών πρωτοτύπων. Υπάρχουν επίσης εισηγμένα αγάλματα, τα οποία αποτελούν μέρος της επίσημης αυτοκρατορικής τέχνης και προπαγάνδας. Τέτοια αγάλματα, που μπορεί να ήταν από μάρμαρο ή ορείχαλκο, κατασκευάζονταν με αυτοκρατορικές προδιαγραφές σε μεγάλα εργαστήρια και στη συνέχεια στέλνονταν γ��α να διακοσμήσουν τα δημόσια κτίρια στα μεγάλα κέντρα της Αυτοκρατορίας. Ένα παράδειγμα σε μάρμαρο, πιθανότατα κατασκευασμένο κοντά στην Αθήνα, είναι ένας κορμός του Βεσπασιανού ή του Τίτου με πανοπλία, που βρέθηκε στο θέατρο της Σαλαμίνας. Ένα ορειχάλκινο πορτρέτο του 1ου αι. μΧ που ανήκει είτε στον Κλαύδιο είτε στο Γερμανικό (ή τον πατέρα τους, τον στρατηγό Νέρο Δρούσο), βρέθηκε στο Ιερό του Ολυμπίου Διός στη Σαλαμίνα. Ορειχάλκινα αγάλματα αυτής της κατηγορίας είναι γενικά σπάνια, και η Κύπρος είναι ιδιαίτερα τυχερή που έχει ένα πράγματι εξαιρετικό δείγμα του τύπου αυτού. Πρόκειται για το υπερμεγέθες άγαλμα του Σεπτίμιου Σεβήρου από τους Χύτρους, που τώρα βρίσκεται στο Κυπριακό Μουσείο. Αυτό, σύμφωνα με τον Cornelius Vermeule, «είναι το μεγαλοπρεπέστερο έργο τέχνης που έχει σωθεί από μια περίοδο όταν η Κύπρος αποτελούσε πλούσιο μέρος μιας απέραντης αυτοκρατορικής όσο και τοπικής μητροπολιτικής δημιουργικής οντότητας».
16
+ Η αρχιτεκτονική της ρωμαϊκής Κύπρου χαρακτηρίζεται επίσης από ένα μείγμα τοπικών παραδόσεων και εξωγενών καλλιτεχνικών επιδράσεων. Στη θρησκευτική αρχιτεκτονική, πανάρχαιοι τύποι, όπως τα τεμένη, οι ιερές ανοιχτές αυλές, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ακόμα και στο πιο φημισμένο ιερό της Κύπρου, εκείνο της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο. Εισάγονται επίσης νέοι αρχιτεκτονικοί τύποι, κυρίως από την Ανατολή, όπως ο ναβαθαϊκός ρυθμός, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε σε πολλούς από τους ναούς του 2ου αιώνα στο νησί, όπως εκείνους της Αφροδίτης στην Αμαθούντα και του Απόλλωνα Υλάτη στο Κούριο.
17
+ Η επίδραση της Ρώμης και του ρωμαϊκού τρόπου ζωής είναι πιο εμφανής σε μερικά από τα δημόσια κτίρια. Τα γυμνάσια /αγορές, ένα από τα κύρια στοιχεία μιας ελληνικής πόλης, συνέχισαν να διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο, και τέτοια κτίρια είναι γνωστά από τις περισσότερες κύριες πόλεις του νησιού. Μέχρι σήμερα, δύο στάδια είναι γνωστά, στη Σαλαμίνα και το Κούριο ενώ οι Πράξεις του Αποστόλου Βαρνάβα αναφέρονται σε έναν ιππόδρομο, που αποτελεί τη ρωμαϊκή εκδοχή τέτοιων κτιρίων, στο Κίτιο. Μια επιγραφή αναφέρει ένα θέατρο στο Κίτιο, ενώ κτίρια αυτού του είδους σώζονται στους Σόλους, τη Σαλαμίνα και την Πάφο. Εκείνα των Σόλων, της Σαλαμίνας και της Πάφου είχαν πρωτοκτιστεί κατά την Ελληνιστική περίοδο και, ακολουθώντας τον κανόνα, είναι κατασκευασμένα σε πλαγιά λόφου. Όπως θα δούμε, όλα τροποποιήθηκαν αργότερα, ώστε να συμβαδίζουν με τις νέες ρωμαϊκές τάσεις, όχι μόνο στην αρχιτεκτονική αλλά και στα θεάματα που παρουσιάζονταν εκεί. Απ’ την άλλη, το θέατρο της Σαλαμίνας, αν και υπέστη και αυτό πολλές μετατροπές, κτίστηκε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και δεν χρειάστηκε τη φυσική στήριξη σε βουνοπλαγιά, αφού οι κατασκευαστές εκμεταλλεύτηκαν τις ιδιότητες του ρωμαϊκού σκυροδέματος.
18
+ Παρά τις τέτοιου είδους κατοπινές αλλαγές, το θέατρο παρέμεινε ένας χαρακτηριστικά ελληνικός τύπος κτιρίου. Όπως ήταν φυσικό όμως, στις μεγάλες πόλεις κτίστηκαν κι άλλοι τύποι κτιρίων, καθαρά ρωμαϊκού χαρακτήρα, όπως δημόσια λουτρά, νυμφαία, ωδεία και αμφιθέατρα.
19
+ Ανάμεσα στα δημόσια λουτρά εκείνα της Σαλαμίνας είναι τα πιο ξακουστά. Βρίσκονται δίπλα στο γυμνάσιο, κι έχουν δώσει μια από τις πιο πλούσιες συλλογές μαρμάρινων αγαλμάτων του νησιού. Τα λουτρά αυτά είναι επίσης γνωστά για τα εξαιρετικά σπάνια σπαράγματα εντοιχίων ψηφιδωτών και τοιχογραφιών του 3ου αιώνα που διατηρούν. Ελάχιστα δείγματα τέτοιων ψηφιδωτών σώζονται από τον αρχαίο κόσμο διότι οι τοίχοι και οι εσωτερικές επιφάνειες της άνω δομής που διακοσμούσαν είναι τα μέρη που καταστρέφονται πιο εύκολα σε ένα σεισμό ή μετά την εγκατάλειψη του κτιρίου. Όταν οι Χριστιανοί παρέλαβαν τα λουτρά της Σαλαμίνας, έκλεισαν με τοίχο τα τόξα που ήταν διακοσμημένα με ψηφιδωτά, μάλλον για να κρύψουν τις ειδωλολατρικές τους παραστάσεις. Μ’ αυτό τον τρόπο, όμως, με την πρόσθετη στήριξη που έδωσαν στα τόξα, τα εμπόδισαν από την κατάρρευση κι έτσι, άθελά τους, έσωσαν τα παγανιστικά ψηφιδωτά.
20
+ Ένα εξίσου σημαντικό κτίριο ρωμαϊκών λουτρών έχει ανασκαφεί πρόσφατα στο Κούριο. Αυτό το συγκρότημα ήταν ακόμα μεγαλύτερο απ’ εκείνο της Σαλαμίνας, φαίνεται δε ότι διέθετε τουλάχιστον 14 μεγάλα δωμάτια, τα οποία ήταν εφοδιασμένα με υπόκαυστο και άρα είχαν θερμαινόμενο πάτωμα και τοίχους. Πολλά από τα δωμάτια ήταν διακοσμημένα με πλούσια μαρμαροθετήματα και γλυπτά, μερικά εξαιρετικά υψηλής ποιότητας. Στο κέντρο των θερμαινόμενων δωματίων υπάρχει μια μεγάλη, πλούσια διακοσμημένη αίθουσα με βρύσες, η οποία έχει ταυτιστεί με νυμφαίο. Στους Σόλους, ένα άλλο νυμφαίο φαίνεται να είναι ανεξάρτητο από άλλα κτίσματα και φαίνεται να αποτελεί το σημείο όπου οδηγεί μια πλατιά, πλακόστρωτη λεωφόρος. Άν και τα ωδεία, όπως υποδηλώνει η ονομασία τους, ήταν αρχικά ελληνικές κατασκευές, έγιναν αργότερα χαρακτηριστικό στοιχείο των ρωμαϊκών πόλεων. Περιέργως, μόνο ένα ωδείο είναι μέχρι στιγμής γνωστό στην Κύπρο. Βρίσκεται, όπως θα ανέμενε κανείς, στην Πάφο και αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου συγκροτήματος του 2ου αιώνα, περιλαμβανομένων των ήδη αναφερθέντων ασκληπιείου και γυμνασίου/αγοράς. Τέλος, αμφιθέατρα, τα πιο χαρακτηριστικά των ρωμαϊκών κτιρίων, όπου διεξάγονταν αγώνες μονομάχων και venationes (κυνήγια ζώων), έχουν εντοπιστεί αλλά μόνο μερικώς ανασκαφεί στην Πάφο και τη Σαλαμίνα. Στις άλλες πόλεις, τα θέατρα μετατράπηκαν ώστε να φιλοξενούν τέτοια και άλλα τυπικά ρωμαϊκά θεάματα. Για παράδειγμα, επί αυτοκράτορα Καρακάλλα (211-217 μΧ) τα μπροστινά καθίσματα του θεάτρου στο Κούριο αφαιρέθηκαν, έτσι ώστε η ορχήστρα να μετατραπεί σε αρένα κατάλληλη για μονομαχίες και venationes. Κατά τον ίδιο τρόπο, και πάλι στον 3ο αιώνα, οι ορχήστρες των θεάτρων της Σαλαμίνας και της Πάφου εφοδιάστηκαν με ένα στηθαίο και μετατράπηκαν σε ναυμαχία, ένα κτίσμα που μπο��ούσε να γεμίσει με νερό, ώστε να μπορούν να γίνονται αθλήματα υγρού στίβου και να «ανεβάζονται» παραστάσεις ναυμαχίας. Λέγεται συχνά ότι η Ελληνική Ανατολή, λόγω των διαφορετικών πολιτιστικών καταβολών, δεν έδειχνε τον ίδιο ενθουσιασμό για αγώνες μονομάχων και venationes, όπως η λατινική Δύση. Αυτά τα αμφιθέατρα όμως, όπως και τα διαρρυθμισμένα θέατρα, καθώς και μια επιγραφή από την Άγκυρα που αναφέρει έναν procurator familiae gladiatoriae σε σχέση με την Κύπρο, δείχνουν ότι, από αυτή την άποψη τουλάχιστον, το νησί είχε εκρωμαϊστεί κι ότι αυτά τα αιμοδιψή θεάματα ήταν κι εδώ δημοφιλή. Αυτό μαρτυρούν επίσης τα ψηφιδωτά από την Οικία των Μονομάχων στο Κούριο. Οι δύο πίνακες που σώζονται σχεδόν ακέραιοι και απεικονίζουν μονομάχους και ένα lanista (εκπαιδευτή), είναι τυπικά δυτικού χαρακτήρα και είναι εξαιρετικά σημαντικοί, όχι μόνο για την υψηλή τους ποιότητα αλλά, ακριβώς γιατί απεικονίσεις τέτοιων θεμάτων είναι πολύ σπάνιες στην Ελληνική Ανατολή.
21
+ Τα ψηφιδωτά των μονομάχων κατασκευάστηκαν τον 3ο αιώνα, μια περίοδο κατά την οποία, σύμφωνα με την καθιερωμένη ρωμαϊκή τάση, όλα τα πλούσια σπίτια ήταν διακοσμημένα με ψηφιδωτά δάπεδα. Θα πρέπει να τονιστεί πως αυτά τα κυπριακά ψηφιδωτά αποτελούν την πραγματική συμβολή της Κύπρου στη ρωμαϊκή τέχνη. Ενώ από πολλές άλλες απόψεις το νησί ήταν κυρίως αποδέκτης ιδεών, στον τομέα των ψηφιδωτών φαίνεται ότι κατείχε μια από τις ηγετικές θέσεις. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, το σχετικά περιορισμένο εικονογραφικό θεματολόγιο των Ελληνιστικών ψηφιδωτών δαπέδων, εμπλουτίστηκε σε μεγάλο βαθμό με θέματα από την ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, σκηνές από την καθημερινή ζωή και μια ποικιλία άλλων θεμάτων. Όπως θα το ανέμενε κανείς, τα καλύτερα δείγματα στο νησί προέρχονται από την πρωτεύουσα, την Πάφο. Το πιο περίφημο διακοσμημένο με ψηφιδωτά κτίριο στο νησί είναι η Οικία του Διόνυσου. Έχει πάρει το όνομά της από τον θεό του κρασιού, ο οποίος πρωταγωνιστεί στα θέματα που απεικονίζονται. Η οικία κάλυπτε γύρω στα 2.000 τ.μ. και περισσότερο από το ένα τέταρτο της επιφάνειας των δαπέδων της ήταν διακοσμημένο με ψηφιδωτά. Το tablinum (αίθουσα υποδοχής και τραπεζαρία) έχει στην είσοδό του μια επιμήκη παράσταση με τον Θρίαμβο του Διόνυσου. Στο μέσο του δωματίου υπάρχει μια σύνθεση, μίγμα φαντασίας και ρεαλισμού, με σκηνές τρύγου και κυνηγιού, φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να την απολαμβάνουν όλοι οι συνδαιτημόνες που ήταν μισοξαπλωμένοι στις κλίνες γύρω απ’ αυτήν. Από τις πολλές παραστάσεις σ’ αυτή την οικία, θα μπορούσε κανείς να αναφέρει την Αρπαγή του Γανυμήδη, καθώς και τον πίνακα που απεικονίζει τον απαγορευτικό έρωτα της Φαίδρας για τον προγονό της Ιππόλυτο. Αυτός ο τελευταίος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς αποτελεί απεικόνιση μιας ιστορίας που είναι περισσότερο γνωστή από τη λογοτεχνία παρά τη μυθολογία. Τα δάπεδα της οικίας αυτής εί��αι πολλά και ποικίλα και δείχνουν πώς η τέχνη του ψηφιδωτού στην Κύπρο απορρόφησε στοιχεία που προέρχονταν από διάφορα μέρη του ρωμαϊκού κόσμου. Μια ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι εκείνη των σκηνών κυνηγιού που διακοσμούν τρεις πλευρές του περιστυλίου του αίθριου. Το θέμα αυτό ήταν δημοφιλές στη Βόρεια Αφρική και τη Λατινική Δύση, αλλά σπάνια χρησιμοποιόταν στην Ανατολή πριν από την ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο. Για λόγους που δεν έχουν διασαφηνιστεί ακόμα, αλλά που πρέπει να σχετίζονται με τις επαφές τις οποίες διατηρούσε το νησί με τον δυτικό ρωμαϊκό κόσμο, σκηνές κυνηγιού διακοσμούν όχι μόνο την Οικία του Διόνυσου, αλλά και άλλα κτίρια που μπορούν να χρονολογηθούν στις αρχές του 3ου αιώνα μΧ, όπως η Οικία των Τεσσάρων Εποχών στην Πάφο.
22
+ Στην ίδια περίοδο χρονολογείται και ένα άλλο κτίριο γνωστό ως Οικία του Ορφέα, λόγω του υπέροχου δαπέδου που απεικονίζει τον Ορφέα να μαγεύει τα θηρία με τη μουσική του. Πάνω από τη μορφή του Ορφέα, υπάρχει η ακόλουθη επιγραφή, μοναδική στην Κύπρο: [ΓΑΙ]ΟΣ ή [ΤΙ]ΤΟΣ ΠΙΝΝΙΟΣ ΡΕΣΤΙΤΟΥΤΟΣ ΕΠΟΙΕΙ, δηλαδή «ο [Γάι]ος» ή «ο [Τί]τος Ρεστιτούτος το έφτιαξε». Εκ πρώτη όψεως, αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως η υπογραφή του δημιουργού του ψηφιδωτού, αλλά για διάφορους λόγους, και κυρίως εξαιτίας των tria nomina (τα τρία ονόματα που υποδηλώνουν ένα ρωμαίο πολίτη) του ατόμου που αναφέρεται εδώ, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Ρεστιτούτος ήταν ο ιδιοκτήτης της οικίας, ο οποίος πλήρωσε για τη διακόσμηση, παρά ο ίδιος ο δημιουργός του ψηφιδωτού.
23
+ Ψηφιδωτά του 4ου ακόμα και του 5ου αιώνα, που συνεχίζουν την κλασική εικονογραφική παράδοση διακοσμούν την Έπαυλη του Θησέα στην Πάφο, που πιστεύεται ότι ήταν η κατοικία του ρωμαίου ανθύπατου.
24
+ Το ότι όλα τα πιο πάνω δάπεδα βρέθηκαν στην Πάφο, δεν πρέπει να μας εκπλήττει, αφού η Νέα Πάφος υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού από το πρώτο μισό του 2ου αιώνα πΧ, και διατήρησε αυτό το προνόμιο κάτω από τους Ρωμαίους μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα μΧ. Στις αρχές των ρωμαϊκών χρόνων, επιγραφές αναφέρονται στην Πόλη ή το Δήμο των Παφίων. Καθώς όμως η πόλη μεγάλωνε, της έδιναν όλο και περισσότερους τιμητικούς τίτλους, οι οποίοι αντανακλούν την αυξανόμενη σπουδαιότητά της. Κατά τους πρώτους αυτοκρατορικούς χρόνους η Πάφος ονομάστηκε Σεβαστή (Augusta), όταν ο αυτοκράτορας Αύγουστος βοήθησε στην επιδιόρθωση της μετά τις ζημιές που υπέστη από σεισμούς. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι το όνομα Κλαυδία προστέθηκε από τον αυτοκράτορα Νέρωνα το 66 μΧ, με την ευκαιρία της καλλιτεχνικής περιοδείας του στην Ελλάδα, ενώ έχει εκφραστεί η άποψη ότι η ονομασία Φλαβία της δόθηκε από τον Τίτο ή τον Βεσπασιανό, όταν το 77-78 μΧ η πόλη καταστράφηκε και πάλι από σεισμούς. Η τελευταία και πιο ένδοξη προσωνυμία της Πάφου μαρτυρείται από την περίοδο των Σεβήρων, όταν αποκαλείτο «Σεβαστή Κλαυδία Φλαβία Πάφος η ιερά μητρόπολις των κατά Κύπρον πόλεων». Και, πράγματι, η εποχή των Σεβήρων φαίνεται να υπήρξε μια αληθινά χρυσή εποχή για την Πάφο και ολόκληρο το νησί.
25
+ Η ευημερία της εποχής των Σεβήρων συνεχίστηκε για όλο τον 3ο και μέρος του 4ου αιώνα, αλλά τότε άρχισαν ήδη να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια παρακμής. Την παρακμή αυτή προκάλεσαν μια σειρά από γεγονότα που οδήγησαν στην απώλεια της σχετικής αυτονομίας την οποία η Κύπρος απολάμβανε μέσα στο ρωμαϊκό κόσμο. Επί Διοκλητιανού, το 293 μΧ, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία χωρίστηκε σε Ανατολική και Δυτική, κι όπως ήταν φυσικό η Κύπρος πέρασε στην Ανατολή, μαζί με τη νοτιοανατολική Μικρά Ασία, τη Συρία και την Παλαιστίνη. Έτσι το νησί έχασε την ανεξαρτησία του, αφού δεν το κυβερνούσε πια ο δικός του Ανθύπατος, αλλά ένας Consularis, που ενεργούσε κάτω από τον Πραιτωρικό Έπαρχο της Ανατολής με έδρα την Αντιόχεια. Αυτό αποτέλεσε και την αρχή της απώλειας της απευθείας διοικητικής σύνδεσης του νησιού με τη Ρώμη, καθώς η υποταγή της Κύπρου στην Αντιόχεια επρόκειτο να συνεχιστεί για ακόμα δύο αιώνες, πρώτα κάτω από τον Βικάριo και αργότερα κάτω από τον Κόμη της Ανατολής, αξιωματούχους οι οποίοι είχαν και οι δύο έδρα την Αντιόχεια. Η παρακμή επιταχύνθηκε από διαδοχικές φυσικές καταστροφές, με αποκορύφωμα τους σεισμούς των αρχών του 4ου αιώνα, οι οποίοι κατέστρεψαν όλες τις μεγάλες πόλεις του νησιού. Μέχρι τότε η Πάφος είχε παραμείνει πρωτεύουσα και το πολιτικό, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο του νησιού. Μετά την αναδιοργάνωση του 4ου αιώνα και την υποταγή της Κύπρου στην Αντιόχεια, όπως επίσης κι ενός γενικότερου επαναπροσανατολισμού προς Ανατολάς και τη νέα πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη, η Πάφος έχασε τη σημασία της. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα ώστε, κατά την ανοικοδόμηση που ακολούθησε τους καταστροφικούς σεισμούς του 332 και 342 μΧ, ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος (337-361) έδωσε προτεραιότητα στη Σαλαμίνα, η οποία ανοικοδομήθηκε ως η νέα πρωτεύουσα της Κύπρου, με την ονομασία Κωνστάντια.
26
+ * Μέρη αυτού του άρθρου προέρχονται από το άρθρο του Δ. Μιχαηλίδη «Roman Cyprus», στο L. Linge (ed.), Cypern I historiens spegel (Föredrag fran en studieresa arrangerad, av historielörarnas förening Göteborgskretens - Swedish History Teachers’ Association, Göteborg) (Studies in Mediterranean Archaeology and Literature, Pocket -Book 146). Göteborg 1997, 12-23.
data/2_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,26 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ During the Hellenistic period, Cyprus formed part of the Ptolemaic kingdom of Egypt. After a period of unsurpassed glory, when Alexandria was effectively the capital of the Hellenistic world, the Ptolemaic kingdom began to decline. Meanwhile, the new Mediterranean power, Rome, had begun to expand in all directions. Rome was aware that in order to gain control of the Eastern Mediterranean, Egypt had to be defeated. To do this, Cyprus was a necessary stepping-stone. Already in the course of the 2nd century BC, encouraged by the general decline, the Romans started interfering in the affairs of the Ptolemies, and Cyprus in particular. It was, however, the quarrels amongst the Ptolemies themselves that opened the door to the Romans, and in 58 BC Cyprus was simply annexed by Rome. In 48/47 BC, during Caesar's Alexandrine Wars, the island was restored to Egypt, effectively for the benefit of Cleopatra VII, a possession that was later confirmed by Mark Anthony. In fact, true Roman rule in Cyprus began after the battle of Actium. The well-known events that followed the victory of Octavian and Agrippa: the death of Mark Anthony, the suicide of Cleopatra in 30 BC, and the murder of Caesarion the following year, brought Egypt and with it Cyprus once and for all under Rome.
2
+ Unfortunately, the literary evidence regarding Roman Cyprus is rather limited. To a large extent, the lack of interest in Cyprus on the part of writers can be attributed to the fact that the island, enjoying considerable prosperity under Roman rule, created no problems to the central government, and there was thus no need to talk about it. Moreover, with the Eastern Mediterranean now united under the Pax Romana, Cyprus lost its strategic importance. It does, in fact, appear that, once the Roman administrative system was established, few events of international importance disturbed the tranquillity reigning over Cyprus. Even though politically and militarily demoted, inscriptions and archaeological remains testify to a prosperous and well-governed island.
3
+ At first the Cypriots were considered dediticii - that is to say, they were given no rights since they surrendered unconditionally. They were under the direct responsibility of Octavian but later, in 22 BC, after the end of the Civil Wars and the establishment of Roman rule in the East, Octavian, now the Emperor Augustus, made Cyprus a senatorial province. Thus the island entered a period of almost uninterrupted peace. Under the Pax Romana, natural disasters, earthquakes, and the occasional plague, locust attack and famine aside, few events of international importance seem to have disturbed the island for the next 300 years. With the exception of the threat of the abortive raid of the Gothic fleet in AD 269, only one event seems to have seriously threatened the peace and political stability of Cyprus. This was the Jewish Insurrection of AD 116, which, as is well known, started in Cyrenaica (in modern Libya) and spread to Cyprus, Egypt and Palestine. Cyprus and in particular the city of Salamis seem to have suffered most. Cassius Dio's (2nd/3rd century) account, according to which all the non-Jewish population of Salamis was killed, while the number of victims from the whole island reached 250.000, is certainly exaggerated but it does reflect the magnitude of the disaster. The insurrection was finally put down by forces sent to the island from Rome under the cavalry leader Lusius Quietus, who had already played an important role in Trajan's Parthian Wars.
4
+ The Jewish Insurrection showed one of the weak points of Roman rule. Namely the fact that, since the island was now of no strategic importance, it had no armed forces to protect it in case of need. On the whole, however, Roman rule, although designed to exploit fully the natural resources of the island, was wise and neither harsh nor hard to bear. The local government was headed by the proconsul, a Roman senator of praetorian status, who held office for one year only. Amongst many other things, he was responsible for the internal security of the island, which, as has already been said, did not present any great difficulty. He also had a judicial function and was the official mouthpiece of both the Senate and the Emperor. He directed all affairs aimed at expressing the province's loyalty to the Emperor, and promoted the construction of roads, aqueducts and public buildings. He was assisted by the legatus pro praetore, the deputy commander, and the quaestor provinciae, the financial officer, both of whom also served for one year only. The governing of the island was fundamentally in the hands of these three men who were all foreigners, and who were aided by a large number of lower officials. The position of proconsul was not much sought after since Cyprus, a minor senatorial province with no army apart from the governor's personal guard, offered little scope to men of political or military ambition. Moreover, and this to the Cypriots' advantage, the short tenure of all these three officials left little opportunity for corruption within the government. As a matter of fact, the three were never together on the island for more than six months: the proconsul and the legatus were appointed on 1 July, while the office of the quaestor started on 10 December. After the 1st century AD, the Emperor appointed a procurator so that he, the Emperor, could supervise finances and look after his own interests in a senatorially controlled province. Other officials were appointed in later times, including a curator civitatis, who was imposed on the cities by the Emperor as a means of keeping in check their extravagant spending, and an imperial procurator responsible for the mines.
5
+ The Romans did not make a concerted effort to Romanize the island although, as is natural, many aspects of the Roman way of life, culture and traditions gradually infiltrated into the culture of Cyprus. For governing and daily affairs the Romans relied heavily on the good will and co-operation of the old-established cities, and the assistance of a number of local officials. As before, the cities had a boule (council), but it was the archons (magistrates), presiding over the demos (popular assembly), that did most of the governing. For administrative purposes, the island was divided into four districts: Lapethia in the north, Amathousia (with the central Troodos massive) in the south, Salaminia in the east, and Paphia in the west. The territory itself was divided between the 12 (or 13) most important cities, with Nea Paphos on the west coast as the capital, as in the Hellenistic period. The fact that practically all these cities were situated along the coast reflects the peaceful conditions reigning in the Eastern Mediterranean at the time. The whole island was divided in this way, and other holdings were either minimal or died after the early years of the Empire. There is, for example, information that the temple of Askelpios on the island of Kos held property in Cyprus in the early Empire. Also, considerable remnants of centuriation (land partitioning) near Salamis must be indicative of some land owned by the Roman state. However, there seem to have been no latifundia (large landed estates) nor imperial estates.
6
+ The Roman emperors made sure that the cities had a good water supply, and that they were linked with an efficient road system. Evidence for the latter is provided by a large number of milestones and the Peutinger Table (a 13th century copy of a Roman military map). The combined information shows that there was a ring road joining the coastal cities, while an inland road connected Soloi to Tamassos, then proceeded to Tremithous and possibly extended as far as Salamis. Other roads seem to have serviced the Karpas peninsula and other, smaller towns. The main part of this network can be attributed to the Emperors Augustus and Titus, but major repairs and modifications were carried out under the Severan Emperors, in the early 3rd century. At that time, it would seem, the expenses were paid for by the cities themselves, a fact that reflects the great prosperity that the island enjoyed under these emperors.
7
+ As in the rest of the Eastern Empire, Greek remained the official language, and this was also the language of decrees and edicts, while Latin was only used in the early milestones and official dedications of buildings. For their part, the Cypriots, perhaps because they entered Roman rule as dediticii, did their best to please and flatter the emperors in order, presumably, to gain favours and privileges. This is witnessed, for example, by the Oath of Allegiance to Tiberius on his accession to the throne, a copy of which was found at the village of Nikokleia near Palaepaphos. In this, the Cypriots swear, amongst other things, to obey alike by land and sea, to regard with loyalty and to worship the new emperor. This, too, is the reason why the Koinon Kyprion, the Confederacy of Cypriots, the institution that during the Hellenistic period was responsible for the worship of the deified Ptolemies, became active again. This Confederacy was also responsible for the worship of Aphrodite throughout Cyprus, which meant that it had a religious power and, by consequence, an economic and a political one too. Through this, the province could express its loyalty to the emperor, organise religious festivities and honour its benefactors with decrees. It could also strike its own bronze coins, which served as small change to the imperial coins made of more noble metals. The Cypriots, in their attempts to gain the favours of Rome, devised a unique although, admittedly, short-lived Imperial Calendar, which glorified Augustus and his house, the Julii, the legendary descendants of Aphrodite. The Roman emperors, on their part, do not seem to have responded to these flattering gestures of the Cypriots. The liberti (freedmen) are noticeably few, while Roman citizens are rarely encountered on the island during the first two centuries AD. Gradually, however, the Cypriots themselves seem to have lost interest, since their response was minimal when, in 212, Caracalla offered Roman citizenship to all free males living in the Empire. At the same time, although there were Latin trading communities in Paphos, Salamis and perhaps Kition, the island seems to have attracted very few Romans of wealth and influence. No colonies were established on the island and no city was granted full citizenship or even limited privileges, and all paid taxes.
8
+ These do not seem to have been very high because Cyprus prospered. It was self-sufficient in most things, and the exploitation of timber and minerals, mainly copper, continued as in earlier times. In 12 BC the Emperor Augustus leased half the mine revenue from Cyprus to Herod the Great of Judaea, after the latter had presented him with a gift of 300 talents, but it appears that the mines went back to the Emperor after Herod's death. One assumes that from then on most of the profit from the mines went to the emperors, and this is why, in later times at least, they were administered by an imperial procurator. With regard to timber, the 4th century AD writer Ammianus Marcellinus, claims that the island not only had a large and varied abundance of all products, but also that it could build, fully equip and send to sea a ship entirely on its own resources. The Cypriots, as always, were a predominantly agricultural people. Pliny the Elder (AD 23-79) includes the wine of Cyprus amongst the most highly prized, good quality wines, while Strabo (63 BC - 24 AD) mentions that the island had good wine and olive oil and was self-sufficient in corn. Evidence also survives regarding flax. An inscription shows that the linen-weavers of Salamis were prosperous and important enough to erect a statue of the Emperor Hadrian in the gymnasium of their city.
9
+ Archaeological evidence bears witness to a great flourishing of the arts and sciences in the peaceful and prosperous environment offered by the island. Little, however, is known of the Cypriots that made a name for themselves outside the island. Perhaps the most famous was the Paphian Platonic philosopher Bacchios, son of Tryphon, who was the first teacher of Philosophy of the Emperor Marcus Aurelius, and who (around the middle of the 2nd century) was honoured at Delphi in Greece. Another internationally famous Cypriot was Poplius Aelius [Ae]lianus, who lived during the Antonine period. According to a long honorary inscription, again at Delphi, he was a famous flute player, who won many contests and prizes at, amongst others, the Panhellenic competitions of the Pythia, Olympia, Nemeia and Isthmia, as well as at local ones in Rome, Naples, Nicopolis, Athens, Antioch and elsewhere. For all these, he was made honorary citizen of Athens and Antioch. Some doctors also became famous outside the island, and we will talk about them shortly.
10
+ On the island itself, by contrast, a large number of inscriptions testify that both the sciences and the arts flourished. Thus, we hear of musicians, doctors, philosophers and others. Amongst philosophers, Plous of Paphos stands out. He lived in the days of Augustus, and as well as a philosopher he was also High Priest of the cult of Aphrodite. From a 2nd century AD funerary stele, found at Atheainou, we learn of Kilikas from Kition, who kept alive the Homeric tradition by translating the Homeric poems, making known in this way the deeds of old heroes.
11
+ Several inscriptions refer to doctors, some of whom are described as archiatroi. There are also doctors of world repute, like Zenon the Cypriot, who lived around the mid-4th century. He worked in Alexandria where he founded a famous school of medicine from which three renowned doctors of Antiquity graduated: Magnus of Antioch, Oreibasios of Pergamon and Ionikos of Sardis.
12
+ Several discoveries show that Cypriot medical tradition, already well-established in Classical and Hellenistic times, continued to flourish in the Roman period. Already in the 1st century, Strabo states: Copper mines are plentiful those of Tamassos, where the chalkanthes [copper sulphate] and the salts of copper are made, useful in medicine. Galen's visit of AD 166 to the mines of Soloi was almost certainly prompted by knowledge of a local tradition that used copper salts for medical purposes. In his writings, Galen, one of the most famous doctors of all times and chief doctor to the Emperor Marcus Aurelius, mentions that he came to Cyprus expressly for the island's minerals and in order to do research on their use in medicine. It should be noted that Galen's work was greatly facilitated because he had a friend who had a great deal of power on the island, who was also closely connected with the director of the mines and was the representative of Caesar. Tangible evidence of this medical tradition has come to light in Paphos, where there is a partially excavated Asklepieion, forming part of a large complex of buildings in the monumental centre of the city. An inscription mentioning Asklepiodoros, founder and High Priest of the sanctuary of Asklepios and Hygeia, testifies the existence of another such sanctuary at Kition. Like elsewhere in the Greek world, in these sanctuaries, which were dedicated to the god of medicine Asklepios (often together with his daughter Hygeia), the sick came to stay and be healed by the god through his priest.
13
+ Even more important are the many clay vessels from Paphos, shaped like different parts of the human body. The underside of each is moulded so as to fit on top of the part of the body imitated, and it is clear that these vessels were used like hot-water bottles. Although such objects are not mentioned in the ancient sources, they must have been similar to today's hot-water bottles, and were used like the emplastra and the thermasmata of the ancients, that were warm preparations wrapped in cloth, the purpose of which was to cause hyperaemia in rheumatic conditions and relieve pain. They could, of course, also be used for the relief of aches due to other causes. Despite the fact that such pottery was widely used in Paphos, it appears to have been practically unknown in the rest of the ancient world.
14
+ Another equally important medical discovery also comes from Paphos. This is the tomb of a surgeon who died during the Severan period, and who was buried with a large number of offerings, including one of the most complete medical instrumentaria surviving from the Roman world. This comprises, amongst other things, a bleeding cup, a blind hook, levers, scalpels and tubular containers - all made of bronze, except for the scissors, the pincers and the sharp blades of the scalpels which were made of iron. A set of small, delicate instruments was kept in a protective tubular container, while other, similar containers were full of different powders and pills which upon analysis proved to be metallic salts, mostly of copper. This is particularly interesting as there can be little doubt that these are the kind of substances that only a few years earlier, in 166, the great Galen himself came to collect from the mines of Soloi for their medicinal properties.
15
+ The works of art, artifacts and architectural remains of Roman Cyprus exhibit a wide variety of types, styles and influences. Here we will only discuss some of those that link the island in some way with Rome. Cyprus is not as rich as other regions of the Mediterranean in sculpture because it has no native marble. All the important statues, made of marble, were imported mainly from the Greek islands and Asia Minor, and belong to the wider Graeco-Roman artistic koine. By contrast, most local creations are made of limestone and are often rather crude and provincial, although, as in a head in the Pierides collection in Larnaca and the so-called Caligula in the Cyprus Museum, a conscious effort is made to follow Roman prototypes. There are also imported statues which form part of the official, imperial art and propaganda. Such statues, which can be either of marble or bronze, were made on imperial specifications, in large workshops and were then sent to decorate the public buildings in the big centres of the Empire. An example in marble, probably made in the vicinity of Athens, is a cuirassed torso of Vespasian or Titus found in the Theatre of Salamis. A 1st century AD bronze portrait of either Claudius or Germanicus (or their father, the general Nero Drusus) comes from the Temple of Olympian Zeus at Salamis. Bronze statues of this group are generally rare, so Cyprus is fortunate in having a really exceptional piece. This is the larger-than-life Septimius Severus from Chytroi, now in the Cyprus Museum. This, in the words of Cornelius Vermeule, is the grandest work of art that has survived from a period when Cyprus was a prosperous part of a vast imperial as well as local metropolitan creative organisation.
16
+ A mixture of local traditions and artistic influences from overseas also characterises the architecture of Roman Cyprus. In religious architecture, centuries-old forms, like that of the sacred precinct, persist even for the most prestigious of the island's sanctuaries, that of Aphrodite at Palaipaphos. New imported architectural types are also introduced but mostly from the East, like the Nabatean style that was used in many of the important 2nd century temples of the island, such as that of Aphrodite at Amathous and that of Apollo Hylates at Kourion.
17
+ It is in some of the public buildings that the influence of Rome and the Roman way of life are most evident. Gymnasia/agorai - one of the main elements of a Greek city - continued to play a leading role, and such buildings are known from most of the major cities of the island. So far, two stadia are known, at Salamis and at Kourion, and the Acts of Saint Barnabas refer to a circus, the Roman version of one such building, at Kition. An inscription mentions a theatre at Kition, while the buildings themselves survive at Soloi, Kourion, Salamis and Paphos. Those of Soloi, Kourion and Paphos were first built during the Hellenistic period and, typically, they are constructed against the hillside. As we will see, they were all modified later, so as to conform to the new Roman fashions, not only in architecture but also in the spectacles performed there. The theatre of Salamis, on the other hand, although it too underwent several alterations, was built in Roman times and had no need of the natural support of a hillside since it exploited the properties of Roman concrete.
18
+ Despite such later conversions, a theatre remained a characteristically Greek type of building. It is natural, however, that other new types of buildings of a distinctively Roman character, such as public baths, nymphaea (fountains with architectural background), odeia (music halls) and amphitheatres, were also constructed in the large towns.
19
+ Amongst public baths those of Salamis are the most famous. Situated next to the gymnasium, they have given one of the richest collections of marble sculpture on the island. The baths are also known for their fragmentary but extremely rare 3rd century wall decoration of mosaic and fresco. Very few such mosaics survive from the ancient world because the ceilings and walls they decorate are the first to collapse during an earthquake or when a building is abandoned. When the Christians took over the Baths of Salamis they blocked with masonry the mosaic-decorated apses in order, it would seem, to hide their pagan decoration. In this way, however, with the extra support they gave to the apses, they prevented them from collapsing and thus, unwittingly, saved the offending pagan mosaics.
20
+ An equally important Roman bath building has recently been excavated at Kourion. This complex was even larger than that of Salamis, and appears to have had at least 14 large rooms, which were equipped with a hypocaust and thus had heated floors and walls. Many of the rooms were decorated with rich marble veneer and sculpture, some of it of extremely high quality. In the middle of the heated rooms, there is a large, richly decorated hall with fountains, which has been identified as a nymphaeum. At Soloi, another nymphaeum seems to be independent of other structures and to form the focal point of a wide, paved avenue. Although, as the name denotes, odeia were originally Greek structures, they became a characteristic feature of Roman cities. Surprisingly, only one odeion is so far known on the island. It is found, as one would expect, in Paphos and forms part of a large 2nd century complex including the already mentioned Asklepieion and gymnasium/agora. Lastly, amphitheatres, the most characteristic of Roman buildings, where gladiatorial games and venationes (staged animal hunts) took place, have been located but only partly excavated in Paphos and Salamis. In other cities, the theatres were modified so as to accommodate these and other typically Roman spectacles. For instance, under the emperor Caracalla (AD 211-217), the first seats of the Theatre of Kourion were removed so as to convert the orchestra into an arena suitable for gladiatorial games and venationes. In the same way, and again in the 3rd century, the orchestra of the Theatres of Salamis and Paphos were equipped with a parapet and converted into a naumachia, a structure that could be flooded so that water sports and staged sea-battles could be performed. It is often said that the Greek East, because of its different cultural background, did not show the same passion for gladiatorial games and venationes, as the Latin West did. These amphitheatres and converted theatres, however, as well as an inscription from Ankara mentioning a procurator familiae gladiatoriae for Cyprus, show how, in this respect at least, the island was Romanised and how these blood-thirsty spectacles were popular there too. Also testifying to this are the mosaics from the House of the Gladiators at Kourion. The two panels that survive more or less complete and depict gladiators and a lanista (trainer), typically Western in character, are extremely important, not only because of their high quality but, precisely, because they depict a theme of great rarity in the Greek East.
21
+ The Gladiatorial mosaics were made in the 3rd century AD, a period during which, in typically Roman fashion, all wealthy houses were decorated with mosaic floors. It should be stressed that these Cypriot mosaics are the island's real contribution to Roman art. Whereas in many other respects the island was primarily a recipient of ideas, in the realm of mosaics it seems to have held one of the leading places. In Roman times the relatively limited iconographic repertory of Hellenistic floor mosaics was vastly enriched with themes from Greek and Roman mythology, scenes from daily life and a variety of other subjects. As one would expect, the best specimens on the island come from the capital, Paphos. The most famous mosaic-decorated building on the island is the House of Dionysos. It takes its name from the god of wine who features prominently in its decoration. The house occupied about 2.000m2 and more than a quarter of its floor surface was covered with mosaics. The tablinum (the main reception and dining room) has at its entrance a long panel with the Triumph of Dionysos. In the centre of the room there is a half-imaginary half-realistic representation of combined vintage and hunting scenes, executed with a multiple viewpoint so that it could be enjoyed by all the diners reclining on the klinai (couches) around it. Of the many other representations in this house, mention can be made of the beautiful Rape of Ganymede, and the panel illustrating Phaedra's incestuous love for her stepson Hippolytos. The latter is of special interest, since it illustrates a story known more from literature rather than mythology. The mosaics of this house are many and varied and show how Cypriot mosaic art absorbed elements stemming from different parts of the Roman world. An interesting case is that of the hunting scenes decorating three porticoes in the atrium. This was a theme popular in North Africa and the Latin West but rarely used in the East before the later Roman period. For reasons that are not yet completely clear, but that must be related to the contacts the island maintained with the Western Roman world, hunting scenes decorate not only The House of Dionysos but also other buildings datable to the early 3rd century AD, like The House of The Four Seasons in Paphos.
22
+ Dating to the same period is another house known as the House of Orpheus because of a splendid floor depicting Orpheus enchanting the beasts with his music. Above the figure of Orpheus, there is an inscription, unique in Cyprus, which reads: [ΓΙΑ]ΟΣ oder [ΤΙ]ΤΟΣ ΠΙΝΝΙΟΣ ΡΕΣΤΙΤΟΥΤΟΣ ΕΠΟΙΕΙ, that is, “[GAI]US” or “[TI]TUS PINNIUS RESTITUTUS made it. At first sight this may be interpreted as the signature of the mosaicist, but for a number of reasons, not least the tria nomina (the three names indicating a Roman citizen) of the man mentioned here, leads one to see in Restitutos the owner of the house that paid for the decoration rather than the actual creator of the mosaic.
23
+ Mosaics of the 4th and even the 5th century AD, preserving the classical iconographic tradition, decorate the Villa of Theseus at Paphos, believed to be the residence of the Roman Proconsul.
24
+ That all the above floors are found in Paphos should not surprise us, since Nea Paphos had been the capital of the island since the first half of the 2nd century BC, and preserved this privilege under the Romans, right up to the mid-4th century AD. In early Roman times, inscriptions refer to the polis (city) or the demos (land) of the Paphians. As the city grew, however, it was given more and more honorary titles, which reflect her increasing importance. In early Imperial times Paphos was named Augusta when the Emperor Augustus came to its aid after the city was damaged by earthquakes. It has been argued that the name Claudia was conferred by the Emperor Nero in AD 66, on the occasion of his artistic tour of Greece, while it has been put forward that the name Flavia was conferred by Titus or Vespasian when in AD 77/78 the city was devastated by yet another earthquake. Paphos had the last and most glorious of her names during the Severan period when the city was called Augusta Claudia Flavia Paphos, the sacred metropolis of the cities of Cyprus. And, indeed, the Severan period appears to have been a real Golden Age for Paphos and for the island as a whole.
25
+ The prosperity of the Severan period continued through the rest of the 3rd and part of the 4th century but by then, the first signs of decline were already beginning to appear. This decline was brought about by a series of events that led to the loss of the relative autonomy that Cyprus had been enjoying within the Roman world. Under Diocletian, in AD 293, the Roman Empire was divided into the Eastern and the Western part, and Cyprus, as was natural, went to the East, together with South East Asia Minor, Syria and Palestine. In this way the island lost its independence since it was no more governed by her own proconsul, but by a consularis, who acted under the Praetorian Prefect of the Orient based in Antioch. This marked the beginning of the island's loss of a direct administrative link with Rome, since the subordination of Cyprus to Antioch was to continue for another two centuries, first under the vicarius, and later under the comes orientis, officials who were both based in Antioch. The decline was accelerated by a series of natural disasters that culminated in the earthquakes of the early 4th century, which ruined all the large cities of the island. Up until then, Paphos had remained the capital and the political, administrative and cultural centre of the island. After the reorganisation of the 4th century, however, and the subordination of Cyprus to Antioch, as well as a more general reorientation towards the East and the new capital Constantinople, Paphos lost her importance. To such a degree that, in the rebuilding that followed the disastrous earthquakes of AD 332 and 342, the Emperor Constantios II (337-361) gave priority to Salamis, which was rebuilt as the new capital of Cyprus, with the name Constantia.
26
+ * Parts of the present text largely reproduce the article by Michaelides, D., Roman Cyprus, in L. Linge (ed.), Cypern I historiens spegel (Föredrag fran en studieresa arrangerad, av historielörarnas förening Göteborgskretens - Swedish History Teachers' Association, Göteborg) (Studies in Mediterranean Archaeology and Literature, Pocket-Book 146). Göteborg 1997, 12-23.
data/2_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,26 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Durant la période hellénistique, Chypre faisait partie du royaume ptolémaïque d’Egypte. Après une période de gloire sans pareil, lorsqu’Alexandrie était en réalité la capitale du monde hellénique, le royaume ptolémaïque commença à décliner. Entre-temps, la nouvelle puissance méditerranéenne, Rome, avait commencé à s’étendre dans toutes les directions. Rome savait que, pour prendre le contrôle de la Méditerranée orientale, il lui fallait vaincre l’Egypte. A cette fin, Chypre était un cheval d’arçons. Encouragés par le déclin général, les Romains avaient déjà commencé à intervenir, au cours du IIe siècle av. J.-C., dans les affaires des Ptolémées - et de Chypre en particulier. Ce furent, cependant, les querelles entre les Ptolémées eux-mêmes qui ouvrirent les portes aux Romains et ainsi, en 58 av. J.-C., Chypre fut aisément annexée par Rome. En 48/47 av. J.-C., durant les guerres alexandrines de César, l’île fut rendue à l’Egypte, au profit de Cléopâtre VII – ce que confirma Marc Antoine par la suite. La domination romaine incontestable à Chypre commença après la bataille navale d’Actium. En conséquence des événements bien connus qui suivirent la victoire d’Octave et d’Agrippa, à savoir la mort de Marc Antoine, le suicide de Cléopâtre en 30 av. J.-C. et le meurtre de Césarion l’année suivante, l’Egypte et avec elle, Chypre, passèrent pour de bon sous la domination romaine.
2
+ Malheureusement, les témoignages littéraires concernant Chypre romaine sont relativement restreints. Le manque d’intérêt pour Chypre de la part des écrivains peut être attribué dans une large mesure au fait que l’île, jouissant d’une prospérité considérable durant la domination romaine, ne causait pas de problèmes au pouvoir central, et il ne s’avérait de ce fait pas nécessaire d’en parler. En outre, avec «l’unification» de la Méditerranée orientale sous la Pax Romana (paix romaine), Chypre avait perdu son importance stratégique. Il apparaît en réalité que, avec l’instauration du système administratif romain, peu d’événements d’importance internationale vinrent troubler la tranquillité régnant à Chypre. Bien que politiquement et militairement sous-estimée, des inscriptions et des vestiges archéologiques témoignent de la prospérité de l’île qui était bien gouvernée.
3
+ Les Chypriotes furent tout d’abord considérés comme dediticii, c’est-à-dire qu’aucun droit ne leur était accordé puisqu’ils s’étaient rendus à Rome sans conditions. Ils étaient placés sous la responsabilité directe d’Octave mais par la suite, en 22 av. J.-C., après la fin des guerres civiles et l’établissement de la domination romaine dans le Levant, Octave, à présent l’empereur Auguste, fit de Chypre une province sénatoriale. L’île entra ainsi dans une période de paix pratiquement ininterrompue. Sous la Pax Romana, à part les désastres naturels, les séismes et la peste occasionnelle, les attaques de sauterelles et la famine, très peu d’événements d’importance internationale semblent avoir perturbé l’île pendant les 300 années suivantes. A l’exception du danger représenté par le raid manqué de la flotte gothique en 269 apr. J.-C., un seul événement semble avoir menacé sérieusement la paix et la stabilité politique à Chypre. Il s’agit de l’insurrection juive de 116 qui, comme on le sait, commença en Cyrénaïque (dans l’actuelle Libye) et s’étendit à Chypre, à l’Egypte et à la Palestine. Chypre et, en particulier, la cité de Salamine semblent avoir souffert le plus. La version de Dion Cassius (IIe/IIIe siècle) selon laquelle toute la population non juive de Salamine fut tuée, tandis que le nombre de victimes de toute l’île atteignit les 250 000, est certainement exagérée, mais elle reflète l’amplitude du désastre. L’insurrection fut finalement réprimée par les forces envoyées dans l’île par Rome sous le commandant de cavalerie Lusius Quietus, qui avait déjà joué un rôle important dans les guerres parthiques de Trajan.
4
+ L’insurrection juive fit ressortir l’un des points faibles de la domination romaine. A savoir le fait que, puisque l’île n’avait à présent aucune importance stratégique, elle n’avait pas de forces armées pour la protéger en cas de besoin. Dans l’ensemble, cependant, la domination romaine quoique déterminée à exploiter pleinement les ressources naturelles de l’île, fut raisonnable et ni dure ni difficile à supporter. Le gouvernement local était dirigé par le proconsul, un sénateur romain de rang prétorien, qui n’exerçait son mandat que pendant un an. Il était responsable, entre autres, de la sécurité interne de l’île ce qui, comme déjà mentionné, ne représentait pas de difficulté majeure. Il exerçait également un pouvoir judiciaire et était le représentant officiel du sénat et de l’empereur. Il coordonnait toutes les affaires visant à exprimer la loyauté de la province envers l���empereur et promouvait la construction de routes, d’aqueducs et d’édifices publics. Il était secondé par le legatus pro praetore (légat, commandant adjoint) et le questor provinciae (questeur, magistrat chargé de l’administration des finances), qui ne remplissaient eux aussi leurs fonctions que pendant un an. L’administration de l’île se trouvait essentiellement entre les mains de ces trois hommes, tous étrangers, qui étaient aidés par un grand nombre d’officiers inférieurs. Le poste de proconsul n’était pas très recherché puisque Chypre, une province sénatoriale mineure, sans armée à part la garde personnelle du gouverneur, n’offrait guère de perspectives intéressantes aux hommes animés d’ambitions politiques ou militaires. Par ailleurs, et ceci dans l’intérêt des Chypriotes, le mandat de courte durée de ces trois officiers ne laissait que peu d’opportunités de corruption au sein du gouvernement, puisque les trois hommes ne se trouvaient jamais ensemble dans l’île pendant plus de six mois: le proconsul et le légat étaient nommés le 1er juillet, tandis que le mandat du questeur commençait le 10 décembre. Après le 1er siècle, l’empereur nomma un autre officier, un représentant (procurator), chargé de surveiller les affaires financières et de s’occuper de ses intérêts personnels dans une province contrôlée par le sénat. D’autres officiers furent nommés plus tard, y compris un curator civitatis, imposé aux cités par l’empereur afin de limiter leurs dépenses excessives, et un procurateur impérial responsable des mines.
5
+ Les Romains ne firent pas d’effort concerté pour romaniser Chypre malgré, comme cela était naturel, l’infiltration progressive de nombreux aspects du mode de vie, de la culture et des traditions romains dans la culture de Chypre. Pour l’administration et les affaires quotidiennes, les Romains comptaient beaucoup sur la bonne volonté et la coopération des cités anciennes et sur l’aide d’un certain nombre d’officiers locaux. Comme auparavant, les cités avaient un boulè (conseil), mais c’étaient les archontes (magistrats) présidant le dèmos (assemblée populaire) qui détenaient réellement le pouvoir. Pour des raisons administratives, l’île était divisée en quatre provinces : Laphetia au nord, Amathousia qui comprenait également le massif montagneux central du Troodos, au sud, Salaminia à l’est et Paphia à l’ouest. Le territoire lui-même était divisé entre les 12 (ou 13) plus grandes cités, dont Nea Paphos sur la côte occidentale était la capitale, comme pendant l’époque hellénistique. Le fait que pratiquement toutes ces villes étaient situées le long du littoral reflète les conditions pacifiques régnant alors en Méditerranée orientale. Toute l’île était divisée ainsi, et d’autres propriétés étaient minimes ou disparurent après les premières années de l’empire. Il existe, par exemple, des renseignements selon lesquels, au début de l’empire, le sanctuaire d’Asclépios sur l’île de Kos possédait des biens à Chypre. Par ailleurs, d’importants vestiges de partage uniforme de terres agricoles près de Salamine paraissent indicatifs d’une délimitation agronomique de terres ayant appartenu à l’Etat romain. Il ne semble cependant pas y avoir eu de latifundia (grands domaines agricoles) ni de domaines impériaux.
6
+ Les empereurs romains veillaient à ce que les cités disposent d’un bon approvisionnement en eau et soient reliées entre elles par un système de routes efficace, comme en témoignent de nombreuses bornes et la table de Peutinger (copie d’une carte militaire romaine datant du XIIIe siècle). Les renseignements combinés montrent qu’une voie circulaire reliait les cités côtières, tandis qu’une voie intérieure reliait Soloi à Tamassos, puis continuait vers Tremithous et se prolongeait probablement jusqu’à Salamine. D’autres routes semblent avoir desservi la péninsule du Karpass et d’autres villes plus petites. La partie principale de ce réseau peut être attribuée aux empereurs Auguste et Titus, mais d’importantes réparations et modifications furent réalisées durant le règne des empereurs sévériens, au début du IIIe siècle. A cette époque, les frais étaient semble-t-il payés par les cités elles-mêmes, fait qui reflète la grande prospérité que connaissait l’île sous ces empereurs.
7
+ Comme dans le reste de l’empire oriental, le grec resta la langue officielle et était également la langue des décrets et des édits, tandis que le latin ne fut utilisé que sur les premières bornes et les dédicaces officielles des bâtiments. Pour leur part, les Chypriotes, peut-être parce qu’ils étaient passés sous la domination romaine en tant que dediticii, faisaient de leur mieux pour plaire aux empereurs afin, vraisemblablement, d’obtenir des faveurs et des privilèges. C’est ce dont témoigne, par exemple, le Serment d’allégeance à Tibère lors de sa montée sur le trône, dont une copie a été trouvée dans le village de Nikokleia près de Palaepaphos. Les Chypriotes y jurent, entre autres «d’obéir sur terre et sur mer, d’être fidèles et d’adorer» le nouvel empereur. C’est également la raison pour laquelle Koinon Kyprion, la Confédération des Chypriotes, l’institution qui organisait, pendant l’époque hellénistique, le culte des Ptolémées déifiés, redevint active. Elle était aussi responsable du culte d’Aphrodite dans toute l’île, ce qui signifiait qu’elle avait un pouvoir religieux et, par conséquent, également un pouvoir politique et économique. A travers cette Confédération, la province pouvait exprimer sa loyauté envers l’empereur, organiser des festivités religieuses et honorer ses bienfaiteurs par des décrets. Elle pouvait également frapper ses propres pièces de bronze, qui servaient comme petite monnaie à côté des monnaies impériales en métaux plus nobles, d’une valeur plus élevée. Dans leurs efforts déployés en vue de gagner les faveurs de Rome, les Chypriotes conçurent un calendrier impérial unique, bien que provisoire, qui glorifiait Auguste et sa maison, les Julii, les descendants légendaires d’Aphrodite. Les empereurs romains, quant à eux, ne semblent pas avoir répondu à ces gestes flatteurs des Chypriotes. Les liberti (affranchis) étaient manifestement très peu nombreux, tandis que les citoyens romains se rencontraient rarement dans l’île durant les deux premiers siècles apr. J.-C. Les Chypriotes eux-mêmes semblent cependant avoir progressivement perdu leur intérêt puisqu’en 212, lorsque Caracalla octroya la citoyenneté romaine à tous les hommes libres vivant dans l’empire, peu d’entre eux répondirent à l’offre. Par ailleurs, malgré la présence de communautés marchandes latines à Paphos, à Salamine et peut-être à Kition, l’île semble avoir attiré un nombre minime de Romains riches et influents. Aucune colonie ne fut établie dans l’île et aucune ville ne se vit octroyer le statut juridique de cité romaine ou ne serait-ce que des privilèges restreints et toutes payaient des impôts.
8
+ Ces impôts ne semblent pas avoir été trop lourds puisque Chypre prospérait. Elle était autosuffisante dans la plupart des biens, tandis que l’exploitation du bois et des minerais, principalement du cuivre, se poursuivait comme auparavant. En 12 apr. J-C., l’empereur Auguste autorisa Hérode le Grand de Judée à prendre la moitié du revenu minier de Chypre après avoir reçu de ce dernier un don de 300 talents, mais il semble que les mines redevinrent la propriété de l’empereur après la mort d’Hérode. Tout laisse supposer que les bénéfices provenant des mines revinrent dorénavant aux empereurs, et c’est la raison pour laquelle, à une époque ultérieure du moins, elles étaient gérées par un procurateur impérial. A propos du bois, l’écrivain du IVe siècle apr. J.-C. Ammianus Marcellinus prétend que l’île regorgeait non seulement de produits les plus divers mais qu’elle pouvait construire, équiper entièrement et envoyer en mer un navire exclusivement avec ses propres ressources. Les Chypriotes ont été de tous temps un peuple essentiellement agricole. Pline l’Ancien (23-73 apr. J.-C.) inclut les vins de Chypre parmi les vins de qualité les plus prisés, tandis que Strabo (63 av. J.-C.- 24 apr. J.-C.) mentionne que l’île avait du bon vin et une excellente huile d’olive et était autosuffisante en blé. Des témoignages survivent également concernant le lin. Une inscription montre que les tisseurs de lin de Salamine étaient prospères et suffisamment importants pour ériger une statue de l’empereur Adrien dans le gymnase de leur cité.
9
+ Des trouvailles archéologiques témoignent de l’épanouissement des arts et des sciences dans l’environnement pacifique et prospère offert par l’île. Toutefois, nous avons peu d’informations sur les Chypriotes qui se sont fait une réputation en dehors de l’île. Le plus célèbre d’entre eux peut-être, le philosophe platonicien Bacchios de Paphos, fils de Tryphon, fut le premier professeur de philosophie de l’empereur Marc Aurèle et fut honoré, (vers le milieu du IIe siècle) à Delphes, en Grèce. Un autre Chypriote à la renommée internationale, Publius Aelius [Ae]lianus, vécut à l’époque des empereurs Antonins. Selon une longue inscription honorifique, trouvée elle aussi à Delphes, il fut un flutiste renommé qui remporta de nombreux concours et prix aux jeux panhelléniques, notamment pythiques, olympiques, néméens et isthmiques, de même qu’à des jeux locaux à Rome, Naples, Nicopolis, Antioche et ailleurs. Pour tous ces exploits, il fut déclaré citoyen honoraire d’Athènes et d’Antioche. Certains médecins, dont nous parlerons par la suite, étaient également réputés en dehors de l’île.
10
+ Dans l’île elle-même, au contraire, un grand nombre d’inscriptions attestent que les sciences et les arts étaient tous deux florissants. Nous entendons de ce fait parler de musiciens, de médecins, de philosophes et d’autres. Le plus illustre des philosophes, Plous de Paphos, vécut du temps d’Auguste et fut également grand prêtre du culte d’Aphrodite. Une stèle funéraire trouvée à Athienou et datant du IIe siècle apr. J.-C., nous parle de Kilikas de Kition, qui garda vivante la tradition homérique en traduisant «les poèmes homériques», faisant ainsi connaître les actes d’anciens héros.
11
+ Plusieurs inscriptions mentionnent des médecins, dont certains sont décrits comme des archiatroi (médecins-chefs). On trouve également des médecins de renommée mondiale, tels que Zénon le Chypriote, qui vécut vers le milieu du IVe siècle. Il travailla à Alexandrie, où il fonda une école de médecine célèbre, de laquelle sortirent trois médecins renommés de l’Antiquité: Magnus d’Antioche, Oreibasios de Pergame et Ionikos de Sardis.
12
+ De nombreuses trouvailles montrent que la tradition médicale chypriote, déjà bien établie durant les époques classique et hellénistique, continua d’être florissante à l’époque romaine. Au Ier siècle déjà, Strabon déclare: «elle possède, à Tamassos, des mines de cuivre d’une très grande richesse donnant en même temps de la couperose et du verdet, deux substances fort utilement employées en médecine». La visite de Galien aux mines de Soloi, en 166 apr. J.-C., fut presque certainement motivée par la connaissance d’une tradition locale utilisant les sels de cuivre à des fins médicales. Dans ses textes, Galien, l’un des médecins les plus célèbres de tous les temps et médecin en chef de l’empereur Marc Aurèle, mentionne qu’il était expressément venu à Chypre pour les minerais de l’île et afin de faire des recherches sur leur utilisation en médecine. Il convient de préciser que le travail de Galien fut grandement facilité par le fait qu’il avait «un ami très puissant dans l’île, qui entretenait également des relations étroites avec le directeur des mines et était le représentant de César». Des preuves tangibles de cette tradition médicale ont été mises au jour à Paphos, où existe un Asclépieion partiellement fouillé, faisant partie d’un grand complexe de bâtiments dans le centre monumental de la ville. Une inscription mentionnant Asclépiodoros, fondateur et archiprêtre du sanctuaire d’Asclépios et d’Hygeia témoigne de l’existence d’un autre sanctuaire de la sorte à Kition. Comme ailleurs dans le monde grec, les malades restaient dans ces sanctuaires dédiés au dieu de la médecine Asclépios (souvent en association avec Hygeia), pour y être guéris par le dieu par l’intermédiaire du prêtre.
13
+ Les nombreux vases en argile de Paphos, ayant la forme de différentes parties du corps humain, revêtent une importance plus grande. Le bas de chaque vase était moulé de sorte à s’adapter sur la partie du corps imitée, et il est clair que ces récipients servaient de bouillottes. Bien que les sources anciennes ne mentionnent pas de tels objets, ils devaient être similaires aux bouillottes actuelles et étaient utilisés comme les emplastra et les thermasmata des anciens, qui étaient des préparations chaudes enveloppées dans du tissu, destinées à causer une hyperémie pour soulager les douleurs provoquées par les affections rhumatismales et d’autres maladies. Bien que largement utilisé à Paphos, ce genre de poterie semble avoir été totalement inconnu dans le reste du monde antique.
14
+ Une autre découverte de nature médicale, tout aussi importante, vient également de Paphos. Il s’agit de la tombe d’un chirurgien qui mourut durant la période sévérienne et qui fut inhumé avec un grand nombre d’offrandes, dont l’un des ensembles d’instruments médicaux les plus complets ayant survécu depuis l’époque romaine. Ce dernier comprend, entre autres, une ventouse (la sykia des anciens) un crochet borgne, des manettes, des scalpels ainsi que des récipients tubulaires – tous en bronze, sauf les ciseaux, les pinces et les lames aigües des scalpels qui étaient en fer. Un ensemble de petits instruments fragiles était conservé dans un récipient cylindrique protecteur, tandis que d’autres récipients similaires contenaient différentes poudres et comprimés qui, après analyse, se révélèrent être des sels métalliques, principalement de cuivre. Cette découverte est tout particulièrement intéressante, étant donné qu’il fait peu de doute que, quelques années auparavant seulement, en 166, le grand Galien était venu recueillir de telles substances dans les mines de Soloi pour leurs propriétés médicinales.
15
+ Les œuvres d’art, divers objets et vestiges architecturaux de Chypre romaine présentent une grande variété de types, de rythmes et d’influences. Nous n’en citerons que certains ici qui lient d’une manière ou d’une autre l’île à Rome. Chypre n’est pas aussi riche en sculptures que d’autres régions de la Méditerranée puisqu’elle n’a pas de marbre. Toutes les statues importantes de marbre, importées principalement des îles grecques et d’Asie mineure, appartiennent à la koinè artistique gréco-romaine plus large. Au contraire, la plupart des créations locales sont en calcaire et souvent inélégantes et provinciales bien que, comme sur une tête appartenant à la collection Piérides à Larnaca et celle attribuée à Caligula exposée au Musée de Chypre, un effort conscient ait été déployé pour imiter les modèles romains. On trouve également des statues importées, faisant partie de l’art et de la propagande impériaux officiels. Ces statues, de marbre ou de bronze, étaient fabriquées selon des prescriptions impériales dans de grands ateliers et envoyées ensuite pour orner des bâtiments publics dans les grands centres de l’empire. Un buste cuirassé de Vespasien ou de Titus, trouvé dans le théâtre de Salamine, en est un exemple en marbre, probablement fabriqué dans les environs d’Athènes. Un portrait en bronze datant du Ier siècle de Claudius ou Germanicus (ou de leur père, le général Nero Drusus), vient du temple de Zeus olympien à Salamine. Les statues en bronze de ce groupe sont généralement rares, Chypre a donc la chance de posséder une pièce vraiment exceptionnelle. Il s’agit de la statue en bronze plus grande que nature de Septime Sévère, trouvée à Chytroi et conservée à présent au Musée de Chypre. C’est, d’après Cornelius Vermeulen, «l’œuvre d’art la plus majestueuse ayant survécu d’une époque où Chypre était une partie prospère d’une vaste organisation créative impériale aussi bien que métropolitaine locale.»
16
+ L’architecture de Chypre romaine se caractérise également par un mélange de traditions locales et d’influences artistiques étrangères. Dans l’architecture religieuse, des formes séculaires, telles que les enceintes sacrées, subsistent même dans le sanctuaire le plus prestigieux de l’île, celui d’Aphrodite à Palaipaphos. De nouveaux types architecturaux importés sont également introduits, mais principalement du Levant, comme le style nabatéen qui était utilisé dans un grand nombre de temples importants de l’île datant du IIe siècle, tels celui d’Aphrodite à Amathonte et celui d’Apollon Hylatès à Kourion.
17
+ C’est dans certains des bâtiments publics que l’influence de Rome et du mode de vie romain est la plus manifeste. Les gymnases/agoras - l’un des éléments essentiels d’une cité grecque - continuèrent à jouer un rôle primordial, et la plupart des grandes cités de l’île possédaient de tels bâtiments. Deux stades sont connus jusqu’à présent, à Salamine et à Kourion, et les «Actes de Saint Barnabé» parlent d’un cirque, la version romaine d’un tel bâtiment à Kition. Une inscription mentionne un théâtre à Kition, tandis que les bâtiments eux-mêmes survivent à Soloi, Kourion, Salamine et Paphos. Ceux de Soloi, Kourion et Paphos, initialement érigés pendant la période hellénistique, sont adossés, de façon typique, au flanc de la colline. Comme nous le verrons, ils furent tous transformés par la suite, afin de se conformer aux nouvelles tendances romaines, non seulement en architecture mais aussi dans les spectacles qui y étaient représentés. Le théâtre de Salamine, d’autre part, bien qu’ayant lui aussi subi différentes modifications, fut construit à l’époque romaine et n’avait nul besoin du support naturel d’un flanc de colline, puisque les bâtisseurs utilisaient les propriétés du béton romain.
18
+ En dépit des changements apportés ultérieurement, le théâtre demeura un type de bâtiment caractéristiquement grec. Comme cela était naturel, cependant, d’autres types de bâtiments à caractère typiquement romain, tels que les thermes publics, les nymphées (fontaines publiques), les odéons et les amphithéâtres, furent également construits dans les grandes villes.
19
+ Parmi les thermes publics, ceux de Salamine sont les plus célèbres. Situés près du gymnase, ils ont fourni l’une des collections les plus riches de sculptures en marbre de l’île. Ces thermes sont également réputés pour leurs mosaïques et leurs fresques murales, fragmentaires mais extrêmement rares, datant du IIIe siècle. Très peu de mosaïques ont survécu du monde antique, étant donné que les plafonds et les murs qu’elles décorent sont les premiers à s’effondrer lors d’un séisme ou quand un bâtiment est abandonné. Lorsque les chrétiens prirent possession des thermes de Salamine, ils bouchèrent avec un mur les arches qui étaient ornées de mosaïques afin, semble-t-il, de cacher la décoration païenne. C’est pourtant ainsi, avec le soutien supplémentaire apporté aux arches, qu’ils les ont empêchées de s’écrouler sauvant, involontairement, les mosaïques païennes offensantes.
20
+ Des thermes romains d’une importance similaire ont été mis au jour récemment à Kourion. Ce complexe, plus grand encore que celui de Salamine, semble avoir été composé d’au moins 14 grandes pièces, équipées d’un hypocauste, donc dotées de planchers et de murs chauffés. De nombreuses pièces étaient décorées de riches placages et de sculptures, parfois d’une qualité remarquable. Au centre de ces pièces chauffées se trouve une grande salle richement décorée, avec des fontaines, qui a été identifiée comme étant un nymphée. A Soloi, un autre nymphée semble avoir été indépendant d’autres structures et former le point focal où conduit une large avenue pavée. Bien qu’étant à l’origine des structures grecques, comme l’indique leur nom, les odéons devinrent par la suite un élément caractéristique des cités romaines. Curieusement, un seul odéon est connu dans l’île pour le moment. Il se trouve, comme on pouvait s’y attendre, à Paphos et fait partie d’un vaste complexe du IIe siècle comprenant l’Asclépieion et le gymnase/agora déjà mentionnés. Enfin, des amphithéâtres, les bâtiments romains les plus caractéristiques, où se déroulaient des jeux de gladiateurs et des venationes (chasses aux animaux) ont été repérés mais seulement partiellement fouillés à Paphos et à Salamine. Dans les autres cités, les théâtres furent transformés pour pouvoir accueillir de tels spectacles ainsi que d’autres spectacles typiquement romains. Par exemple, sous le règne de l’empereur Caracalla (211-217 apr. J.-C.), les premiers sièges du théâtre de Kourion furent retirés afin de transformer l’orchestre en une arène appropriée pour les jeux de gladiateurs et les venationes. De la même façon, au IIIe siècle également, l’orchestre des théâtres de Salamine et de Paphos furent équipés d’un parapet et transformés en naumachia, une structure pouvant être remplie d’eau afin que puissent s’y dérouler des sports nautiques et des batailles navales simulées. On dit souvent que l’Orient grec ne montrait pas, en raison des différentes origines culturelles, le même enthousiasme pour les combats de gladiateurs et les venationes que l’Occident latin. Ces amphithéâtres et théâtres transformés, de même qu’une inscription provenant d’Ankara mentionnant un procurator familiae gladiatoriae à propos de Chypre, prouvent toutefois à quel point, à cet égard du moins, l’île était romanisée et combien ces spectacles sanglants y étaient populaires. En témoignent également les mosaïques de la maison des Gladiateurs à Kourion. Les deux panneaux qui subsistent, plus ou moins complets, et représentent des gladiateurs ainsi qu’un lanista (entraîneur) de caractère typiquement occidental, sont extrêmement importants, non seulement parce qu’ils sont de haute qualité mais, précisément, parce qu’ils représentent un thème très rare dans l’Orient grec.
21
+ Les mosaïques représentant des gladiateurs furent fabriquées au IIIe siècle, une époque à laquelle, selon la tendance typiquement romaine, toutes les maisons riches étaient décorées de sols en mosaïques. Il convient de souligner que ces mosaïques chypriotes constituent la contribution réelle de l’île à l’art romain. Alors que l’île était, à de nombreux autres égards, principalement une réceptrice d’idées, elle semble avoir occupé une place dominante dans le domaine des mosaïques. A l’époque romaine, le répertoire iconographique relativement restreint de mosaïques de sol hellénistiques fut abondamment enrichi de thèmes de la mythologie grecque et romaine, de scènes de la vie quotidienne et d’une variété d’autres sujets. Comme l’on pouvait s’y attendre, les meilleurs spécimens de l’île proviennent de la capitale, Paphos. Le plus célèbre bâtiment décoré de mosaïques de l’île est la maison de Dionysos, appelée ainsi à cause du grand nombre de thèmes de décoration représentant le dieu du vin. Plus d’un quart de la superficie des sols de cette maison de 2000 m2 était recouvert de mosaïques. L’entrée du tablinum (pièce de réception et salle à manger) est ornée d’un long panneau représentant le triomphe de Dionysos. Au centre de la pièce se trouve une composition, mélange d’imagination et de réalisme, avec des scènes de vendanges et de chasse, conçue de sorte à ce que tous les convives allongés sur les klinai (divans) autour d’elle puissent l’admirer. Parmi les nombreuses représentations de cette maison, nous pouvons citer l’enlèvement de Ganymède et le panneau illustrant l’amour incestueux de Phèdre pour son beau-fils Hippolyte. Ce dernier représente un intérêt tout particulier, puisqu’il illustre une histoire connue de la littérature plutôt que de la mythologie. Les mosaïques de cette maison, nombreuses et variées, montrent comment l’art de la mosaïque a absorbé des éléments émanant de différentes parties du monde romain. Le cas des scènes de chasse décorant les portiques de l’atrium est particulièrement intéressant. Ce thème était populaire en Afrique du Nord et dans l’Occident latin mais rarement utilisé dans le Levant avant la période romaine récente. Pour des raisons non encore élucidées, mais ayant vraisemblablement un lien avec les contacts qu��entretenait l’île avec le monde romain occidental, les scènes de chasse décoraient non seulement la maison de Dionysos mais aussi d’autres édifices datant du IIIe siècle apr. J.-C., tels que la maison des quatre saisons à Paphos.
22
+ Une autre maison, connue en tant que maison d’Orphée en raison de son plancher splendide représentant Orphée ensorcelant les bêtes avec sa musique date de la même période. Au-dessus de la silhouette d’Orphée se trouve l’inscription suivante, unique à Chypre: [ΓΙΑ] ou [ΤΙΤ]ΟΣ ΠΙΝΝΙΟΣ ΡΕΣΤΙΤΟΥΤΟΣ ΕΠΟΙΕΙ, c’est-à-dire [Gai]us ou [Tit]us Pinnius Restitutus l’a fait. A première vue, on pourrait l’interpréter comme la signature du créateur de la mosaïque, mais pour plusieurs raisons et notamment à cause des tria nomina (les trois noms indiquant un citoyen romain) de l’homme mentionné ici, elle nous amène à la conclusion que Restitutos était le propriétaire de la maison qui a payé pour la décoration, plutôt que le véritable créateur de la mosaïque.
23
+ Des mosaïques des IVe et Ve siècles apr. J.-C. conservant la tradition iconographique classique décorent la villa de Thésée à Paphos, supposée être la résidence du Proconsul romain.
24
+ Le fait que tous les planchers précités se trouvent à Paphos n’a rien de surprenant, puisque Néa Paphos était la capitale de l’île depuis la première moitié du IIe siècle av. J.-C. et préserva ce privilège sous la domination romaine, jusqu’au milieu du IVe siècle apr. J.-C. Au début de la période romaine, des inscriptions mentionnent la polis (ville) et le demos (municipalité) des Paphiens. Au fur et à mesure que la ville grandissait, elle obtint d’autres titres honorifiques, ce qui reflète son importance croissante. Au début de l’époque impériale, Paphos fut appelée Sébastè (Augusta) lorsque l’empereur Auguste aida à sa reconstruction après les dommages subis par des séismes. Il a également été soutenu que le nom de Claudia fut ajouté par l’empereur Néron en 66 apr. J.-C., à l’occasion de sa tournée artistique en Grèce, tandis qu’il a été prétendu que le nom de Flavia lui fut conféré par Titus ou Vespasien lorsqu’en 77-78 apr. J.-C. la ville fut à nouveau ravagée par des séismes. Paphos porta le dernier et plus glorieux de ses noms à l’époque sévérienne, lorsque la ville fut appelée «Augusta Claudia Flavia Paphos, la métropole sacrée de toutes les villes de Chypre». En effet, l’époque sévérienne semble avoir été un véritable âge d’or pour Paphos et l’île tout entière.
25
+ La prospérité de l’époque sévérienne se poursuivit durant tout le IIIe et une partie du IVe siècle mais, à ce moment-là, les premiers signes de déclin apparaissaient déjà. Ce déclin fut causé par une série d’événements qui conduisirent à la perte de l’autonomie relative dont jouissait Chypre au sein du monde romain. Sous Dioclétien, en 293 apr. J.-C., l’empire romain fut partagé en deux parties, l’empire romain d’Orient et l’empire romain d’Occident et Chypre fut, comme cela était naturel, rattachée à l’empire romain d’Occident, avec le sud-est de l’Asie mineure, la Syrie et la Palestine. L’île perdit ainsi son indépendance, puisqu’elle n’était plus gouvernée par son propre proconsul, mais par un consularis qui agissait sous les ordres du préfet du prétoire d’Orient résidant à Antioche. Ce fait marqua le début de la perte du lien administratif direct de l’île avec Rome, étant donné que la subordination de Chypre à Antioche devait continuer pendant deux siècles encore, tout d’abord sous l’autorité du vicarius (vicaire) et ensuite sous celle du comes orientis (comte d’Orient), hauts fonctionnaires qui avaient tous deux leur résidence à Antioche. Le déclin s’accéléra en raison d’une série de catastrophes naturelles qui culminèrent avec les tremblements de terre du début du IVe siècle, anéantissant toutes les grandes cités de l’île. Jusqu’alors, Paphos était demeurée la capitale et le centre politique, administratif et culturel de l’île. Toutefois, après la réorganisation du IVe siècle, la subordination de Chypre à Antioche, ainsi que la réorientation plus générale vers l’Orient et la nouvelle capitale, Constantinople, Paphos perdit son importance. A tel point que, lors de la reconstruction qui suivit les tremblements de terre catastrophiques de 332 et 342 av. J.-C., l’empereur Constantin II (337-361) donna la priorité à Salamine, qui fut reconstruite en tant que nouvelle capitale de Chypre, sous le nom de Constantia.
26
+ * Des parties de ce texte proviennent de l’article de Michaelides D. « « Roman Cyprus» paru dans L. Linge (ed.), Cypern I historiens spegel (Föredrag fr¨n en studieresa arrangerad av historielörarnas förening Göteborgskretens – Swedish History Teacher’s Association, Göteborg) (Studies in Mediterranean Archaeology and Literature, Pocket-Book 146). Göteborg 1997, 12-23.
data/3_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,19 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Zypern war im gesamten Mittelalter europäisch. Bis zu seiner Unabhängigkeit im Jahre 1960 gehörte Zypern auch politisch zu Europa, während der gesamten christlichen Epoche war es eine kaiserliche Provinz mit Herrschern in Rom, dem byzantinischen Konstantinopel, Venedig und schließlich London. Die größte Ausnahme stellt eine lange Zeit der Unabhängigkeit dar, die auch als Frankenherrschaft bekannt ist. Dennoch bestätigt diese Ausnahme die Regel und es gilt als Tatsache, dass das fränkische Zypern durch die Blutsbande, die Sprache, die Religion, die Kultur, die soziale Struktur, die Wirtschaft und die Kunst in diesen drei Jahrhunderten ein unabhängiges europäisches Königreich war. Das wird durch die Geschichtsschreibung über das fränkische Zypern belegt. Die primären Quellen wurden zu dieser Zeit in Zypern selbst geschrieben, und zwar nicht nur in einer Sprache, sondern vorwiegend in vier: Französisch, Griechisch, Italienisch und Latein, wobei kleinere Texte auch in anderen europäischen Sprachen verfasst wurden. Seit der osmanischen Eroberung im Jahre 1571 haben die bedeutendsten Gelehrten, die sich mit diesem Thema befassten, ihre Texte auf Englisch, Französisch, Griechisch und Italienisch geschrieben. Somit sind sowohl der Forschungsgegenstand als auch der Forschungsbereich europäisch.
2
+ Im Mai 1191 wurde Zypern von König Richard I. von England erobert, dem ruhmreichen Löwenherz, der sich im dritten Kreuzzug auf seinem Weg nach Jerusalem befand, um es zu befreien. Irgendwann im Sommer 1192 ließ sich die Lusignan-Dynastie auf der Insel nieder. Die Herrschaft der Lusignans begann, als der entthronte König von Jerusalem, Guy de Lusignan, aus Poitou in Westfrankreich den Kauf Zyperns von Richard veranlasste, nachdem die Insel eine kurze Zeit lang, d.h. weniger als ein Jahr, von den Rittern des Templerordens regiert worden war. Zypern sollte nie wieder Teil des Byzantinischen Kaiserreichs werden, während das Königreich der Lusignans die Staaten der Kreuzritter in Syrien und Palästina weit überlebte und zum letzten Vorposten des westlichen Christentums im östlichen Mittelmeer gegen die vorrückenden Araber und Osmanen wurde. Guy wurde von seinem Bruder Amalrich (1196 – 1205) abgelöst, der 1196-1197 die Krone vom Kaiser Heinrich VI. von Hohenstaufen in Deutschland erhielt und dadurch Zypern zum Königreich erhob. Almarich legitimierte seine Position auch, indem er die Etablierung der Westkirche auf der Insel durch Papst Celestino III. im Jahre 1196 durchsetzte. Ein Bistum mit dem Erzbischof in Nikosia und Bischöfen in Limassol, Famagusta und Pafos entstand. Die Präsenz einer institutionalisierten lateinischen Kirche repräsentierte den Ausdruck der kulturellen und geistigen Identität des fränkischen Regimes und war notwendig für die Legalisierung seiner weltlichen Macht. Guys Nachfahren regierten, bis sie gegen 1470 ausgestorben waren, 1489 die Monarchie offiziell abgeschafft war und die Insel in den Besitz der Republik Venedig gelangte.
3
+ Die Lusignans waren sich sehr wohl der wirtschaftlichen und politischen Bedeutung Zyperns für die Gründung der Kreuzritterstaaten in Syrien und Palästina wie auch für den Erfolg der Kreuzritterbewegung bewusst. Dadurch entstanden besonders enge politische Beziehungen und kulturelle Verbindungen zwischen dem Königreich Zypern und Frankreich, denn letzteres stand traditionell im Fokus der Bemühungen der lateinischen Siedler im Osten, einen neuen Kreuzzug zu organisieren. Daher erlaubten die Lusignans oft, dass der materielle Reichtum und die militärischen Fähigkeiten der Insel den Zwecken der Kreuzritter zur Verfügung standen und zyprische Ritter an Feldzügen der Ritter aus dem Westen teilnahmen. Die strategische Rolle Zyperns für die Kreuzzüge im 13. und 14.Jahrhundert wurde weithin anerkannt. Die Insel entwickelte sich zu einem bedeutenden Versorgungszentrum mit landwirtschaftlichen und anderen Produkten für die Kreuzritter aus dem Westen und zu einem praktischen Versammlungs- oder Rückzugsort für die Truppen und Flotten der Kreuzritter aus Europa generell und insbesondere aus Frankreich. Kaiser Friedrich II. von Deutschland machte 1228 in Limassol Rast, König Louis IX. von Frankreich von 1248-1249 und Lord Edward, später König Edward I. von England, im Jahre 1271. Darüber hinaus wurde Zypern im Zuge der aufeinander folgenden Rückzüge der Kreuzritter aus der Levante, insbesondere nach der Katstrophe von 1291, die zum Verlust von Acra führte, zum natürlichen Zufluchtsort für lateinische und christlich-syrische Flüchtlingswellen vom Festland. Zypern nutzte seine neue Lage an der Grenze zwischen Islam und Christentum. Der konstante Reichtum der Insel bis gegen Ende des 14.Jahrhunderts war eng mit seiner Bedeutung als letzte christliche Station auf den Seestraßen der Händler und Pilger dieser Zeit verbunden. Als Anlaufhafen bot die Insel berühmten Pilgern und Reisenden aus dem Westen Unterkunft.
4
+ Im Jahre 1334 bildeten Venedig, die Johanniter aus Rhodos, Frankreich, der Papst, Byzanz und Zypern unter Hugo IV. eine christliche Seestreitkraft mit dem Ziel, die türkische Piraterie und den Expansionismus in der Ägäis zu kontrollieren. Eine neue Liga wurde 1344 gebildet und der Hafen von Smyrna wurde erobert. Die Liga wurde in den 1350er Jahren erneuert. Die Dynastien-Hochzeiten zwischen dem Haus der Lusignans und Mitgliedern der französischen und aragonischen Monarchie im 14.Jahrundert zeugen von der politischen Bedeutung der Insel. Die romantische Persönlichkeit Peter I. von Lusignan (1359-1369) markierte diese Epoche in der Geschichte der Insel. Peter bereiste zweimal Westeuropa, um für die Ausrufung eines neuen Kreuzzuges zu werben. Von seinen Erfolgen in Alexandria im Jahre 1365 gegen das Sultanat der Mameluken von Ägypten und seinem erfolgreichen Krieg gegen die Türken im südlichen Anatolien berichteten so große Dichter wie Guillaum de Machaut, Francesco Petrarca und Geoffrey Chaucer. In den folgenden Jahren sollte Zypern meistens in den westlichen Plänen zur Befreiung des Heiligen Landes eine Rolle spielen, die jedoch niemals umgesetzt wurden. Die genuesische Invasion und die Einnahme von Famagusta in den Jahren 1373-1374 bedeuteten das Ende des Einflusses der Lusignans auf internationaler Ebene und der goldenen Ära der Insel.
5
+ Die orthodoxen Griechen machten den Großteil der Bevölkerung Zyperns aus. Das Zusammenleben von Griechen und Franken auf der Insel war friedlich und oft konstruktiv für beide ethnischen Gruppen. Offensichtlich beschäftigte die Lusignans die demografische Überlegenheit der Griechen, weshalb die lateinischen Siedler sehr willkommen waren. Auch wenn sich die Zahl der fränkischen Bevölkerung nur schwer bestimmen lässt, so lässt sich doch sagen, dass sie nie ein Fünftel oder ein Viertel der Gesamtbevölkerung überschritten hat. Es ist allgemein anerkannt, dass die Griechen in den ländlichen Regionen in der Überzahl waren, während die Mehrheit der lateinischen Bevölkerung, wozu auch die italienischen Händler zählten, in den Städten lebte und die meisten fränkischen Ritter in Nikosia. Die meisten westlichen Siedler auf Zypern waren enteignete Ritter und Bürger, überwiegend französischer Herkunft, die ihr Land und ihre Einkünfte in den lateinischen Staaten Syrien und Palästina verloren hatten. Andere waren Neuankömmlinge im Osten aus Westeuropa oder Poitou, der Heimat von Guy de Lusignan. Alle nutzten die Chance, eine neue Lebensgrundlage auf der Insel zu schaffen. Die Politik von Guy und seinen Nachfolgern war eine Taktik des demografischen Gleichgewichts unter der einheimischen Bevölkerung. Das bedurfte einer großzügigen Landzuteilung, denn in erster Linie wurden die neuen Siedler durch soziale Privilegien angezogen. Berechnungen auf der Grundlage überlieferter Zahlen von den Lehen, die verteilt wurden (300 an Ritter und 200 an Turkopolen), belegen eine Bevölkerung von ca. 2000 höheren und niederen Adligen zur Zeit der lateinischen Besiedelung. Die Ritter scheinen die ursprüngliche Zahl von 300 nie überschritten zu haben. Dennoch ist es unmöglich, die unbestimmte Zahl der niederen Klassen zur Zeit der Besiedelung und danach festzulegen. Als sicher gilt, dass der Zustrom von Flüchtlingen vom Festland im letzten Viertel des 13.Jahrhunderts zum Wachstum der lateinischen Bevölkerung auf der Insel beigetragen haben muss.
6
+ Bis ins dritte Viertel des 14.Jahrhunderts waren die fränkisch-adeligen Grundbesitzer eine außerordentlich homogene Gruppe. Belege für Mischehen mit griechischen Familien gibt es nicht und Hauptmerkmal von Eheschließungen war die Klassen-Endogamie. Dennoch stellten die hohe Kindersterblichkeit und die niedrige Lebenserwartung in Verbindung mit dem wirtschaftlichen Wohlergehen der Bürger nach 1291 allmählich eine Bedrohung für das soziale Gleichgewicht dar, wodurch Klassen-Mischehen mit niederen Adligen, wohlhabenden Bürgern oder Italienern möglich wurden. Zudem wurde die traditionelle fränkische Aristokratie durch den Bürgerkrieg von 1306-1310, die Politik von Peter I. de Lusignan (1359-1369), Fremden, die in seinem Dienst standen, Lehen zu schenken, sowie die genuesische Invasion der Mameluken von 1426 und einen weiteren Bürgerkrieg um die Thronfolge in den Jahren 1460-1464 stark geschwächt. Im fünfzehnten Jahrhundert wurden Dynastien-Ehen mit den Herrscherhäusern von Byzanz und verschiedenen italienischen Städten arrangiert – ein weiterer Hinweis auf den steigenden griechischen Einfluss und den italienischen Durchbruch. Bis zum Ende des Bürgerkriegs waren viele Familien, die von fränkischen Rittern abstammten, verschwunden und viele Mitglieder der alteingesessenen Familien, die Königin Charlotta unterstützt hatten, folgten ihr ins Exil nach Italien. Gleichzeit war Jean II. de Lusignan (1464-1473) in seinem Kampf um den Thron gezwungen, sich auf Fremdenlegionäre zu stützen, die er mit zyprischem Land und Titeln entlohnte. Nach seiner Eheschließung mit Caterina Cornaro begann sich die venezianische Präsenz auf der Insel zu verstärken. Folglich gehörten bis Ende des 15.Jahrhunderts Griechen, die wirtschaftlich und sozial aufgestiegen waren, Italiener und Spanier zur zyprischen Aristokratie.
7
+ Während der Herrschaft der Lusignans erlangten die westlichen Handelsgemeinschaften weitläufige Rechte: verringerte Zölle, Rechtszuständigkeit für ihre eigenen Staatsbürger, Eigentumsrechte und Rechte auf eigene Wohnviertel, sowie Sicherheits- und Schutzgarantien der Herrscher. Den Genuesen gewährten sie 1218 und 1232 Privilegien, den Provencialen (Marseille, Montpellier und andere Städte der Provence) im Jahre 1236 und den Pisanern und Aragonern 1291. Die Venezianer erlangten trotz wiederholter Anträge erst 1306 Privilegien, außer wenn die Lusignans frühere Privilegien respektierten, die Konstantinopel eingeräumt hatte. Im 13.Jahrhundert waren die lateinischen Händler zahlenmäßig unbedeutend im Vergleich zu ihrem Zuwachs nach 1291 und die Kolonien der größten italienischen Handelsstädte befanden sich in der Rechtszuständigkeit ihrer Konsuln in Syrien. In den 70er und 80er Jahren des 13.Jahrhunderts und infolge des lateinischen Rückzugs aus Syrien war ein allmählicher Anstieg der Handelstätigkeiten zu bemerken, während die Bedeutung der anwesenden Händler aus Genua, Pisa und der Provence wuchs. Famagusta entwickelte sich im 14.Jahrhundet zu einem internationalen Umschlaghafen und stark frequentierten Handelszentrum für Produkte aus und nach Westen oder Osten und seit Ende des 13.Jahrhunderts verlegten zahlreiche Bürger verschiedener italienischer, provenzalischer und aragonischer Städte ihre Geschäfte nach Zypern. Überlieferten Quellen zufolge bildeten die Genuesen und die Ligurer die größte Handelsgemeinschaft in Famagusta, gefolgt von den Venezianern, Pisanern, Anconesen, Florentinern und Bürgern anderer italienischer Städte sowie den Provencalen und Katalanen. Auf der Insel gab es Konsulate von Genua, Venedig, Pisa, Marseille, Montpellier, Narbonne und Barcelona. Außerdem wurden Handelsfirmen in Zypern durch ihre Repräsentanten vertreten, wie das Bankhaus Bardi aus Florenz, dessen Vertreter Francisco Balducci sich in den 1330er Jahren auf Zypern befand. Generell hatte die Lusignan-Dynastie bessere Beziehungen zu den Venezianern als zu irgendeiner anderen großen Handelsgemeinschaft.
8
+ Mit der Etablierung der Frankenherrschaft auf Zypern im Jahre 1192 brauchte man ein neues komplexes Gesellschaftssystem, das die Beziehungen zwischen den beiden Gemeinschaften regeln sollte. Die eingeführten Institutionen waren feudaler Art und fränkischer Herkunft. Die fränkischen Siedler brachten ihre Bräuche in Bezug auf die Lehen, ihre militärischen Verpflichtungen und Lehenserbschaft mit. Dennoch war das etablierte Gesellschaftssystem nicht nur durch Modernisierung gekennzeichnet, sondern auch durch Kontinuität. Es trug ebenfalls Merkmale aus der byzantinischen Vergangenheit der Insel und zielte auf die Schaffung von Bedingungen eines friedlichen Miteinanders ab, sowie auf die Sicherung höchster wirtschaftlicher und sozialer Privilegien für die Aristokratie und auf Wohlergehen für die Volksschichten. Damit die Dauerhaftigkeit des eingeführten Elements möglich wurde, war die Etablierung eines Systems notwendig, das nicht die koloniale Ausbeutung von außen, sondern die Führung von innen zum Ziel hatte, also eine Regierung, die auf der Zusammenarbeit mit der vorhandenen Bevölkerung basierte. Die Lusignan-Dynastie führte auch das Rechtssystem des lateinischen Königreichs von Jerusalem auf Zypern ein, wie es in den Assisen beschrieben wird, einer inoffiziellen Sammlung von Verträgen auf Altfranzösisch, welche erklärten, wie ein Fall vor Gericht präsentiert werden sollte oder wie die Gesetzte zu interpretieren waren. Die Assisen basierten auf dem Prozess zu den Urteilen des Hohen Gerichtshofs und des Bürgergerichts (les Assises et les bons usages et bones costumes dou reaume de Jerusalem, les queles l’on doit tenir ou reaume de Chipre – die Asissen und die weisen Praktiken und die weisen Bräuche des Königreichs von Jerusalem, die im Königreich Zypern einzuhalten sind). In den fähigen Händen der Rechtsgelehrten des 13.Jahrhunderts, der noblen und bürgerlichen Männern des Rechts und der Wissenschaften, war es die Umgangssprache, das Französische, und nicht die lateinische Sprache, die in den renommierten Bereichen Rhetorik und der Rechtswissenschaft Verwendung fand.
9
+ Bereits in den ersten Jahren setzte ein langwieriger gesellschaftlicher Diskurs zwischen den beiden Volksgruppen ein. Die Lusignans versuchten, den demografischen Unterschied auszugleichen und durch die Auferlegung eines streng geschichteten Gesellschaftssystems die gesellschaftlichen und ethnischen Grenzen zu wahren, während es den Griechen allmählich gelang, dank ihres wirtschaftlichen und beruflichen Aufstiegs die gesellschaftlichen Grenzen zu überwinden. Selbst die kulturelle Wechselwirkung in den Bereichen Sprache und Religion sowie das Phänomen der Mischehen, die seit Beginn der lateinischen Niederlassung auftraten und im 15.Jahrhundert ihren Höhepunkt erreichten, sollten zur Assimilation der fränkischen Gesellschaft an die griechische führen. Gegen Mitte des 14.Jahrhunderts beschwerte sich der Papst über die große Anzahl nobler Damen und Bürgerlicher, die die griechischen Kirchen besuchten. Im 15.Jahrhundert war der Papst gezwungen, die Mischehen zwischen Griechen und Lateinern sowie die Eheschließung und Bestattung der lateinischen Bevölkerung nach dem griechischen Dogma anzuerkennen. Gleichzeitig wuchs die wirtschaftliche und politische Kontrolle der Genuesen und Venezianer auf der Insel zulasten der fränkischen Gemeinschaft.
10
+ Entgegen den universalistischen Zielen des Pontifikats für einen lateinischen christlichen Osten erhielten die griechischen Zyprer ihre traditionelle religiöse Unabhängigkeit aufrecht. Bis in die 1260er Jahre war das Verhältnis zwischen dem griechischen und dem lateinischen Klerus oft angespannt und zuweilen gewaltsam. Gewöhnlich versuchte der Staat den Frieden zugunsten der Sicherheit und des Wohlergehens zu wahren. Dennoch kehrte mit dem Kompromiss, bekannt als Bulle Cypria, im Jahre 1260 allgemeine Ruhe ein. Im Rahmen dieses Klimas religiöser Toleranz erlebte die Epoche der Lusignans eine Blütezeit des griechischen und lateinischen Mönchtums und anderer Formen der Religiosität.
11
+ Demografische und literarische Zeugnisse belegen, dass die fränkischen Siedler die langue d’oïl sprachen. Im Zuge der Politik der sprachlichen Toleranz der Lusignans, eine Politik, die weder die eine noch die andere Sprache aus einem Bereich der Sprachverwendung verbannte, bemerkten sowohl die Griechen als auch die Franken gegenseitige Vorteile in der Erhaltung der jeweiligen Sprache. Die sozialen und wirtschaftlichen Vorteile, die sich aus dem Erlernen von Sprachen ergaben, motivierten die Griechen, Französisch und/oder Latein zu lernen, während es die neue soziale und demografische Realität der Franken erforderlich machte, den griechischen Landesdialekt als Verständigungsmittel mit der einheimischen Bevölkerung zu erlernen. Ethnischen Antagonismus im Sinne der Ablehnung der einen oder anderen Sprache hat es nie gegeben. Im Gegenteil, die Zweisprachigkeit in der Form des Austauschs des Sprachenkodex je nach Bereich oder sozialem Kontext verbaler Interaktion wurde von einigen Personengruppen übernommen. Die Zweisprachigkeit fand sowohl in den Bereichen Verwaltung und Rechtswesen als auch im Alltag und im sozialen Austausch Verwendung. Die Zweiförmigkeit als bewusstes Unterscheidungsmerkmal zwischen “höheren” und “niederen” Formen derselben Sprache bedeutete andererseits, dass die Umgangssprache aus dem kirchlichen Bereich gewöhnlich ausgeschlossen wurde. Somit unterschieden die Sprecher praktisch und theoretisch zwischen dem Griechischen (Dialekt und Koine), dem Französischen und Latein, wenngleich der Bevölkerungsanteil und die sozialen Schichten, die an diesem Prozess beteiligt waren, schwer einzuschätzen sind.
12
+ Selbst wenn die Sprache, wie auch die Religion, eines der wichtigsten Identifizierungselemente einer ethnischen Gruppe war, so diente die Loyalität einer Sprache gegenüber nicht als ausreichend starke Verbindung, auf die sich ethnische Gruppen stützten und so waren sprachliche Wechselwirkungen schon früh zu beobachten. Daher galt der griechisch-zyprische Dialekt als Lingua franca, als gemeinsame Sprache für die gesamte Bevölkerung. Der Dialekt veränderte sich durch den zersetzenden französischen Einfluss, insbesondere in den Bereichen des Verwaltungswortschatzes und der Phonetik. Nur wenige Möglichkeiten gab es für eine richtige byzantinische Ausbildung auf der Insel. Die griechische Elementarbildung erfolgte in den griechischen Klöstern oder städtischen Schulen, die von Klerikern geleitet wurden. Auf dieselbe Weise wurde eine ausreichende lateinische Bildung in den Klosterschulen der Bettelmönche und den Kathedralschulen gelehrt und später in Schulen, die der Staat in Nikosia gründete. Die Zyprer suchten oft eine höhere Bildung in den Zentren der byzantinischen Welt oder an den großen Universitäten Westeuropas. Mit der Eroberung Konstantinopels und der wachsenden Präsenz der Venezianer auf der Insel wurden die italienischen Universitäten zu Hauptzentren für zyprische Studenten im Ausland.
13
+ Die literarische Produktion muss während der Frankenherrschaft im Zusammenhang mit dem multinationalen und multikulturellen Charakter der zyprischen Gesellschaft in dieser Epoche interpretiert und als kulturelles Produkt der fruchtbaren Begegnung zwischen Griechen und Lateinern untersucht werden. Die wissenschaftlichen Klassifizierungen, die auf der Grundlage der Sprache zwischen griechischer und fränkischer Literaturproduktion unterschieden, haben nur für das 13.Jahrhundert gewisses Gewicht, verlieren jedoch ihre Bedeutung, wenn man sie im Rahmen einer Gesellschaft betrachtet, die von einem dreihundertjährigen Prozess kulturellen Austauschs und Zusammenspiels profitierte. Die bedeutendsten Gelehrten nutzten alle sprachlichen Möglichkeiten, die ihnen zur Verfügung standen. Die Veränderung der literarischen Sprachen, welche die zyprischen Dichter verwendeten (Griechisch und Altfranzösisch vom 13. bis Mitte des 14.Jahrhunderts, griechisch-zyprischer Dialekt und Italienisch im 16.Jahrhundert), reflektieren die kulturellen Beziehungen und die Sprachentwicklung im Königreich der Lusignans. Die zyprischen Gelehrten schöpften sowohl aus der byzantinischen und westlichen Literaturtradition als auch aus der östlichen Tradition (geistliche griechische und lateinische Kreuzrittertradition). Im 13.Jahrhundert wurden die literarischen und kulturellen Bande der Franken mit dem Westen durch die Kontakte zu Frankreich und generell Westeuropa gestärkt. Gleichermaßen war die orthodoxe Kirche der wichtigste Versorgungskanal mit Literatur für die Griechen. Dennoch lassen sich einige speziell zyprische Merkmale in der Literaturform und im Inhalt ausmachen, die zur Schaffung einer Tradition mittelalterlicher zyprischer Literatur beitrugen, welche die sprachlichen und ethnischen Grenzen sprengte - thematisch ein lebhaftes Interesse an der rechtswissenschaftlichen und historischen Literatur und stilistisch die Verwendung von Prosa und Umgangssprache (Altfranzösisch statt Latein und griechisch-zyprischer Dialekt statt der byzantinischen Koine). Mit der Verwendung dieser stilistischen und sprachlichen Mittel verfassten die zyprischen Chronisten des Mittelalters die Geschichten der Königshäuser von Jerusalem und Zypern und es ist kein Zufall, dass alle in den Kreisen der Rechtsgelehrten und gebildeten Bürokraten verkehrten.
14
+ Nach dem Tod von Hugo IV. de Lusignan im Jahre 1359, der mit dem ersten Ausbruch der als “schwarzer Tod” bekannten Epidemie und der anschließenden demografischen und sozialen Veränderung zusammenfiel, reflektierte die französische weltliche Literatur die Interessen einer ritterlichen Feudalgesellschaft und war ein direkter Abkömmling der ritterlichen Literaturtradition des lateinischen Ostens. Zudem entstand mit dem Charme, den das Recht auf diese Gesellschaft ausübte, was zur Entwicklung einer bedeutenden Rechtstradition führte, auch eine historiographische Tradition, die im Rahmen der historiographischen Literatur der Kreuzritterstaaten Syrien und Palästina einzuordnen ist. Somit war die gesamte Literatur dieser Epoche, abgesehen von einigen lyrischen Werken (vereinzelt Liebeslieder von Raul de Soisson, epische Lieder, ein allegorisches Gedicht namens La Dîme de Pénitance, geschrieben im Jahre 1288 von Jean de Journy in Nikosia, sowie einige ‘Poems de circonstance‘ in den Werken Philips von Novara und Gerards de Monréal) auf Altfranzösisch (mit gewissen lokalen Besonderheiten) und in Prosa verfasst und hatte nur historische und moralische Themen zum Inhalt.
15
+ Die überlieferte historische Literatur ist Zeugnis einer bewundernswerten Fortführung und Vielfalt und beinhaltet chronologisch den gesamten Zeitraum. Sie enthält Chroniken (die Continuations de Guillaume de Tyr und die als Chronique d’ Ernoul et de Bernard le Trésorier bekannte Chronik), die Memoiren von Philipp von Novara zum Bürgerkrieg von 1229-1233 (Estoire de la querre qui fu entre l’empereor Frederic et Johan d’ Ibelin), die Sammlung von Gerard de Monréal Les Gestes de Chiprois vom Beginn des 14.Jahrhunderts (darunter auch die Chronique de Terre Sainte, die Memoiren von Philip von Novara und die Chronique du Templier de Tyr), und genealogische Literatur (Les Lignages d’ Outremer). Die bedeutende Persönlichkeit Philips von Novara war zu dieser Zeit vorherrschend. Philip, ein Italiener aus Novara in der Lombardei, entschied sich für ein Leben als levantinischer Franke im Osten. Philip war Soldat, Politiker und Jurist und hinterließ ein bedeutendes literarisches Werk, von dem nur ein Teil erhalten ist. Neben seinen Memoiren verfasste er lyrische Werke, die nicht erhalten sind, eine moralische Abhandlung (Les Quatre âges d l’homme) und eine juristische Abhandlung (Le Livre de forme de plaît).
16
+ Die französische Literatur Zyperns folgte überwiegend westlichen Vorbildern. Die Anwesenheit von so namhaften Gelehrten wie Raymond Lull und Peter de Palude, sowie von Dichtern wie Pierre de Paris, Robert de Boron, Martino Sanudo Torsello auf der Insel ist repräsentativ für die literarischen und kulturellen Bande der Franken zum Westen. Ein Gelehrter, dessen Leben und Werk ein Bindeglied zwischen der ersten und zweiten fränkischen Epoche auf der Insel ist, war der Grieche Jorgos Lapithis. Lapithis lebte in der ersten Hälfte des 14.Jahrhunderts und war Mitglied eines kleinen Kreises griechisch-zyprischer Intelektueller, die entweder zur alten griechischen Aristokratie oder zur neuen Klasse gebildeter griechischer Bürokraten gehörten und die am literarischen Leben der fränkischen Aristokratie teilhatten. Er ist in die Geschichte als Freund von Hugo IV. de Lusignan (1324-1359) sowie von Philosophen und Stochastikern griechischer, französischer und arabischer Herkunft eingegangen. Er sprach Französisch, Latein und anatolische Sprachen und war als Übersetzer tätig. Seine Kenntnisse der französischen und lateinischen Sprache waren für seine literarischen, theologischen und wissenschaftlichen Studien erforderlich und seinem gesellschaftlichen Aufstieg und seinen Kontakten zum Königshof von Hugo IV. dienlich.
17
+ Die sozialen, wirtschaftlichen, politischen und demographischen Veränderungen, welche die Mitte des 14.Jahrhunderts prägten, hatten einschneidende Folgen für die literarische Schöpfung. Der “schwarze Tod“ schwächte die fränkische Bevölkerung und eine demographische Erneuerung war unmöglich. Der soziale und wirtschaftliche Aufstieg einer Klasse gut gebildeter griechischer Bürger, die in der königlichen Verwaltung tätig waren, führte zur Schwächung der Gemeinde der fränkischen Aristokratie und zur Verwischung der sozialen und kulturellen Grenzen. Die Ermordung des Lusignan-Königs Peter I. im Jahre 1369 und die anschließende Genua-Invasion im Jahre 1373 zogen tiefgreifende Veränderungen in den traditionellen Werten der feudalen Rittergesellschaft der Franken nach sich. Auch wenn es Anzeichen für politische Bande nach Frankreich während der Herrschaft Hugos IV. (1324 – 1359) und Peter I. (1359-1369) gab (wie die Anwesenheit Philips de Mézières auf der Insel und die Entstehung eines großen epischen Gedichts durch Guillaume de Machaut, der durch die Kreuzzüge Peters inspiriert wurde, belegen), so wurden diese Bande seit dem 15.Jahrhundert allmählich schwächer. Daher ist dieser Zeitraum durch den Aufstieg der griechischen Sprache und Kultur zulasten der französischen Sprache und der fränkischen Kultur der Kreuzritter und durch die Konzentration der literarischen Produktion auf die Historiographie in Prosa gekennzeichnet.
18
+ Eine verloren gegangene Chronik, die im 14.Jahrhundert von Jean de Mimar auf Französisch verfasst worden war, stellt das Bindeglied zwischen der französischen Sammlung vom Beginn des 14.Jahrhunderts Les Gestes des Chiprois und der griechischen Chronik von Leontios Machairas vom Beginn des 15.Jahrhunderts dar und belegt die bemerkenswerte Fortsetzung der zyprischen Historiographie. Mit der Chronik von Leontios Machairas und Georgios Voustronios, die im 15.Jahrhundert im griechisch-zyprischen Dialekt geschrieben wurde, erreichte die zyprische Historiographie ihre volle Ausprägung. Beide Dichter gehörten zur Klasse jener griechisch-zyprischen Würdenträger der feudalen und königlichen Verwaltung, die an beiden Kulturen teilhatten und die Verbindungsgruppe zwischen beiden Gesellschaften bildeten. Beide schrieben in Prosa und in der zyprischen Volkssprache, der Sprache, die sowohl die Griechen als auch die Franken Zyperns sprachen, und mit ihren Chroniken, dynastischen Geschichten über Ruhm und Fall des zyprischen Königshauses, brachten sie ihre Loyalität dem Lusignan-Regime gegenüber zum Ausdruck. Ihre Chroniken können daher insofern als Nationalgeschichten bezeichnet werden, als sie angesichts der muslemischen Bedrohung eine einheitliche zyprische nationale Identität für Griechen und Franken beschrieben. Ihr Werk muss also einer historiographischen Tradition zugeordnet werden, die sowohl Elemente der westlichen als auch der byzantinischen Tradition enthält, sich jedoch durch einen speziell zyprischen Charakter auszeichnet. Das ist der stärkste Hinweis auf die kulturelle Osmose zwischen Griechen und Franken des mittelalterlichen Zyperns und auf die Bedeutung der Insel als Treffpunkt westlicher und östlicher europäischer Kulturen im Mittelalter.
19
+ Die gotische Architektur: Die Franken errichteten monumentale lateinische Kirchen und Klöster im gotischen Stil, eindrucksvolle Burgen und Festungen sowie großartige königliche und feudale Schlösser, von denen ein Großteil heute noch erhalten ist. Die künstlerischen Zeugnisse offenbaren auch französische Einflüsse auf die griechisch-sakrale Kunst und Architektur. Die Kathedrale der Panagia Hodegetria in Nikosia, bekannt als Agios Nikolaos (Bedestan), wurde neben der lateinischen Kathedrale Agia Sofia errichtet, und in Famagusta die griechische Kathedrale Agios Georgios nicht weit von der lateinischen Kathedrale Agios Nikolaos. Die griechischen Kathedralen im gotischen Stil wurden nicht erbaut, um mit den lateinischen in Wettbewerb zu treten, sondern um in Einklang mit ihnen zu existieren. Wie die Fotografien verraten, sind die gotischen architektonischen Ruinen das sichtbarste und dauerhafteste Zeugnis für die französische Präsenz auf der Insel.
data/3_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,19 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Η Κύπρος ήταν ευρωπαϊκή καθόλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Μέχρι την ανεξαρτησία της, το 1960, η Κύπρος υπήρξε και πολιτικά μέρος της Ευρώπης κατά τη διάρκεια ολόκληρης της χριστιανικής εποχής, μια αυτοκρατορική επαρχία με επίκεντρο κατά σειρά τη Ρώμη, τη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη, τη Βενετία, την οθωμανική Κωνσταντινούπολη, και τέλος το Λονδίνο. Η μεγαλύτερη εξαίρεση ήταν μια μακρά περίοδος ανεξαρτησίας, γνωστή ως Φραγκοκρατία. Ωστόσο, η εξαίρεση απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα και εκλαμβάνεται ως δεδομένο ότι η φραγκική Κύπρος, μέσω των δεσμών αίματος, της γλώσσας, της θρησκείας, του πολιτισμού, της κοινωνικής δομής, της οικονομίας και των τεχνών, υπήρξε, κατά τους τρεις αυτούς αιώνες ένα ανεξάρτητο ευρωπαϊκό βασίλειο. Η ιστοριογραφία της φραγκικής Κύπρου ενισχύει αυτό το γεγονός. Οι πρωτογενείς πηγές, γραμμένες αυτή την εποχή στην ίδια την Κύπρο, δεν είναι σε μία γλώσσα αλλά κυρίως σε τέσσερεις: Γαλλικά, Ελληνικά, Ιταλικά και Λατινικά, με ελάσσονα κείμενα σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Από την εποχή της οθωμανικής κατάκτησης το 1571, οι κυριότεροι λόγιοι που προσέγγισαν το θέμα έχουν γράψει στην αγγλική, γαλλική, ελληνική και ιταλική γλώσσα. Έτσι, τόσο το αντικείμενο της έρευνας όσο και το ερευνητικό πεδίο είναι ευρωπαϊκά.
2
+ Τον Μάιο του 1191, ο βασιλιάς Ριχάρδος Α’ της Αγγλίας, ο θρυλικός Λεοντόκαρδος, κατέκτησε την Κύπρο καθ’ οδόν προς την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ κατά τη διάρκεια της Τρίτης Σταυροφορίας. Κάποια χρονική στιγμή, το καλοκαίρι του 1192, η δυναστεία των Λουζινιανών εγκαταστάθηκε στο νησί. Η κυριαρχία των Λουζινιανών άρχισε όταν ο έκπτωτος βασιλιάς της Ιερουσαλήμ Γκυ ντε Λουζινιάν, από το Πουατού της δυτικής Γαλλίας, διευθέτησε να αγοράσει την Κύπρο από τον Ριχάρδο, μετά από μια σύντομη διακυβέρνηση του νησιού από τους Ιππότες του Τάγματος των Ναϊτών για περίοδο μικρότερη από ένα χρόνο. Η Κύπρος δεν επρόκειτο να αποτελέσει ποτέ ξανά μέρος της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ενώ το βασίλειο των Λουζινιανών επιβίωσε πολύ περισσότερο από τα κράτη των σταυροφόρων στη Συρία και την Παλαιστίνη κι’ έγινε το τελευταίο προπύργιο της Δυτικής Χριστιανοσύνης στην Ανατολική Μεσόγειο ενάντια στην προέλαση των Αράβων και των Οθωμανών. Τον Γκυ διαδέχθηκε ο αδελφός του Αιμερύ (1196-1205), ο οποίος εξασφάλισε το στέμμα από τον αυτοκράτορα Ερρίκο Στ’ Χοενστάουφεν της Γερμανίας το 1196-1197, ανυψώνοντας έτσι την Κύπρο σε βασίλειο. Ο Αιμερύ νομιμοποίησε περαιτέρω τη θέση του, επιτυγχάνοντας την εγκαθίδρυση Λατινικής Εκκλησίας στο νησί από τον πάπα Κελεστίνο Γ’ το 1196, με την εισαγωγή μιας επισκοπικής δομής με αρχιεπίσκοπο στη Λευκωσία και επισκόπους στη Λεμεσό, Αμμόχωστο και Πάφο. Η παρουσία θεσμοθετημένης Λατινικής Εκκλησίας αντιπροσώπευε την έκφραση της πολιτισμικής και πνευματικής ταυτότητας του φραγκικού καθεστώτος κι’ ήταν απαραίτητη για τη νομιμοποίηση της κ��σμικής του εξουσίας. Οι απόγονοι του Γκυ κυβέρνησαν μέχρι που η σειρά διαδοχής εξέπνευσε τη δεκαετία του 1470 και το 1489 η μοναρχία καταργήθηκε επίσημα και το νησί έγινε κτήση της Δημοκρατίας της Βενετίας.
3
+ Οι Λουζινιανοί αντιλαμβάνονταν πολύ καλά την οικονομική και πολιτική σημασία της Κύπρου για την εδραίωση των σταυροφοριακών κρατών στη Συρία και την Παλαιστίνη, καθώς και για την επιτυχία του κινήματος των σταυροφοριών. Αυτό δημιούργησε ιδιαίτερες πολιτικές σχέσεις και πολιτισμικές συνάφειες μεταξύ του βασιλείου της Κύπρου και της Γαλλίας, καθώς η τελευταία ήταν παραδοσιακά το επίκεντρο των προσπαθειών των λατίνων εποίκων της Ανατολής για οργάνωση μιας νέας σταυροφορίας. Συνεπώς, οι Λουζινιανοί επέτρεπαν συχνά όπως ο υλικός πλούτος και η στρατιωτική ικανότητα της μεγαλονήσου χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό των σταυροφοριών και κύπριοι ιππότες συμμετείχαν σε σταυροφοριακές εκστρατείες προερχόμενες από τη Δύση. Ο στρατηγικός ρόλος της Κύπρου στο πλαίσιο των σταυροφοριών του 13ου και 14ου αιώνα τύγχανε γενικής αναγνώρισης. Το νησί εξελίχθηκε σ’ ένα σημαντικό κέντρο ανεφοδιασμού σε γεωργικά και άλλα προϊόντα για τους σταυροφόρους από τη Δύση και σ’ ένα πρακτικό μέρος συνάντησης ή αναδίπλωσης για τα σταυροφοριακά στρατεύματα ή τους στόλους από τη Δύση γενικά κι από τη Γαλλία ειδικότερα. Συγκεκριμένα ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β’ της Γερμανίας στάθμευσε στη Λεμεσό το 1228, ο βασιλιάς Λουδοβίκος Θ’ της Γαλλίας το 1248-1249, ο δε λόρδος Εδουάρδος, μετέπειτα βασιλιάς Εδουάρδος Α’ της Αγγλίας, το 1271. Ακόμα, ως αποτέλεσμα των διαδοχικών υποχωρήσεων των σταυροφόρων στην Ανατολή, ιδιαίτερα μετά την καταστροφή του 1291 που οδήγησε στην απώλεια της Άκρας, η Κύπρος έγινε το φυσικό καταφύγιο για τα κύματα των λατίνων και σύρων χριστιανών προσφύγων από την ενδοχώρα. Η Κύπρος εκμεταλλεύτηκε τη νέα της θέση στο σύνορο μεταξύ του Ισλάμ και του Χριστιανισμού. Η σταθερή ευημερία της νήσου μέχρι τα τέλη του 14ου αιώνα ήταν στενά συνδεδεμένη με τη σπουδαιότητά της ως τελικός χριστιανικός σταθμός στις θαλάσσιες συγκοινωνίες των εμπόρων και των προσκυνητών εκείνου του καιρού. Ως λιμάνι ανεφοδιασμού, το νησί φιλοξένησε διάσημους προσκυνητές και ταξιδιώτες από τη Δύση.
4
+ Το 1334, η Βενετία, οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου, η Γαλλία, ο πάπας, το Βυζάντιο και η Κύπρος υπό τον Ούγο Δ’ σχημάτισαν μια χριστιανική ναυτική συμμαχία με σκοπό να ελέγξουν την τουρκική πειρατεία και τον επεκτατισμό στο Αιγαίο. Μια νέα συμμαχία δημιουργήθηκε το 1344 με αποτέλεσμα την κατάληψη του λιμανιού της Σμύρνης. Η συμμαχία ανανεώθηκε τη δεκαετία του 1350. Οι δυναστικοί γάμοι μεταξύ του βασιλικού οίκου των Λουζινιανών και μελών της γαλλικής και αραγωνικής μοναρχίας τον 14ο αιώνα δηλώνουν την πολιτική σημασία της νήσου. Η ρομαντική μορφή του Πέτρου Α’ ντε Λουζινιάν (1359-1369) σημάδεψε αυτή την περίοδο της ιστο��ίας του νησιού. Ο Πέτρος περιόδευσε δύο φορές τη Δυτική Ευρώπη για να προωθήσει την κήρυξη μιας νέας σταυροφορίας. Τα κατορθώματά του στην Αλεξάνδρεια το 1365 εναντίον του σουλτανάτου των Μαμελούκων της Αιγύπτου και ο επιτυχημένος του πόλεμος εναντίον των Τούρκων στη νότια Ανατολία εξυμνήθηκαν από συγγραφείς του μεγέθους του Γουλιέλμου ντε Μασό, Φραγκίσκου Πετράρχη και Τζέφρυ Τσόσερ. Στα χρόνια που θα ακολουθούσαν, η Κύπρος θα περιλαμβανόταν συνήθως στα δυτικά σχέδια για την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων, σχέδια που δεν επρόκειτο όμως να υλοποιηθούν. Η γενουατική εισβολή και η κατάληψη της Αμμοχώστου το 1373-1374 σήμαναν το τέλος της επιρροής των Λουζινιανών στις διεθνείς σχέσεις και των χρυσών ημερών της ευημερίας του νησιού.
5
+ Οι ορθόδοξοι Έλληνες αποτελούσαν το κύριο συνιστόν στοιχείο του πληθυσμού της Κύπρου. Η συνύπαρξη Ελλήνων και Φράγκων στο νησί ήταν ειρηνική και συχνά εποικοδομητική και για τις δύο εθνικές ομάδες. Προφανώς, τους Λουζινιανούς απασχολούσε η δημογραφική υπεροχή των Ελλήνων, γι’ αυτό και οι λατίνοι έποικοι ήταν καλοδεχούμενοι. Αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί ο αριθμός του φραγκικού πληθυσμού, πρέπει να μην είχε ξεπεράσει ποτέ το ένα πέμπτο ή ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού. Είναι γενικά αποδεκτό ότι στις αγροτικές περιοχές υπερίσχυαν οι Έλληνες, ενώ η πλειονότητα του λατινικού πληθυσμού, περιλαμβανομένων των ιταλών εμπόρων, ζούσε στις πόλεις και οι περισσότεροι φράγκοι ιππότες στη Λευκωσία. Οι περισσότεροι από τους δυτικούς εποίκους στην Κύπρο ήταν άκληροι ιππότες και αστοί, κυρίως γαλλικής προέλευσης, οι οποίοι είχαν χάσει τη γη και τα εισοδήματά τους στα λατινικά κράτη της Συρίας και της Παλαιστίνης. Άλλοι ήταν νεοφερμένοι στην Ανατολή από τη Δυτική Ευρώπη ή το Πουατού, τη γενέτειρα του Γκυ ντε Λουζινιάν. Όλοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία για να αποκτήσουν νέους πόρους διαβίωσης στο νησί. Η πολιτική του Γκυ και των διαδόχων του ήταν μια τακτική εξισορρόπησης της δημογραφικής διαφοράς με τον ντόπιο πληθυσμό. Κι αυτό απαιτούσε γενναιόδωρες κτηματικές εκχωρήσεις, αφού εκείνο που κυρίως προσέλκυε τους καινούργιους εποίκους ήταν τα κοινωνικά προνόμια. Ένας υπολογισμός βασισμένος στους σωζόμενους αριθμούς των φεούδων που είχαν εκχωρηθεί (300 σε ιππότες και 200 σε τουρκόπουλους) μας δίνει έναν πληθυσμό από ανώτερους και κατώτερους ευγενείς της τάξης περίπου των 2,000 κατά την εποχή της λατινικής εγκατάστασης. Ο πληθυσμός των ιπποτών δεν φαίνεται να ξεπέρασε ποτέ τον αρχικό αριθμό των 300. Ωστόσο, είναι αδύνατο να υπολογιστεί ο απροσδιόριστος αριθμός των κατωτέρων τάξεων, τόσο κατά τους χρόνους της εγκατάστασης όσο και αργότερα. Είναι βέβαιο ότι η εισροή προσφύγων από την ενδοχώρα το τελευταίο τέταρτο του 13ου αιώνα πρέπει να αύξησε τον αριθμό του λατινικού πληθυσμού του νησιού.
6
+ Μέχρι το τρίτο τέταρτο του 14ου αιώνα, οι γαιοκτήμονε�� φράγκοι ευγενείς αποτελούσαν μια εξαιρετικά ομοιογενή ομάδα. Μαρτυρίες για μικτούς γάμους με ελληνικές οικογένειες δεν διασώζονται και η ταξική ενδογαμία ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της σύναψης επιγαμιών. Ωστόσο, το ψηλό ποσοστό παιδικής θνησιμότητας και το χαμηλό όριο ζωής ανάμεσα στους ενήλικες, σε συνδυασμό με την οικονομική ευημερία των αστών μετά το 1291 σταδιακά αποτέλεσαν απειλή για την κοινωνική ισορροπία, επιτρέποντας τις ταξικές επιγαμίες με την κατώτερη αριστοκρατία, τους εύπορους αστούς, ή τους Ιταλούς. Επιπρόσθετα, ο εμφύλιος πόλεμος του 1306-1310, η πολιτική του Πέτρου Α’ ντε Λουζινιάν (1359-1369) να εκχωρεί φέουδα σε ξένους που βρίσκονταν στην υπηρεσία του, καθώς και η γενουατική εισβολή το 1373-1374, η εισβολή των Μαμελούκων το 1426, κι ακόμα ένας εμφύλιος πόλεμος το 1460-1464 για την διαδοχή του θρόνου αποδυνάμωσαν την παραδοσιακή φραγκική αριστοκρατία. Τον δέκατο πέμπτο αιώνα, διευθετήθηκαν δυναστικοί γάμοι με ηγεμονικούς οίκους του Βυζαντίου και διαφόρων ιταλικών πόλεων, άλλη μία ένδειξη της αυξανόμενης ελληνικής επιρροής και της ιταλικής διείσδυσης. Μέχρι το τέλος του εμφυλίου πολέμου, πολλές οικογένειες που κατάγονταν από γάλλους σταυροφόρους είχαν εξαφανιστεί και πολλά μέλη των παλιών οικογενειών, που είχαν υποστηρίξει τη βασίλισσα Καρλόττα, την ακολούθησαν στην εξορία της στην Ιταλία. Ταυτόχρονα, στην προσπάθειά του για εξασφάλιση του θρόνου ο Ιάκωβος Β’ ντε Λουζινιάν (1464-1473) αναγκάστηκε να βασιστεί σε ξένους μισθοφόρους, τους οποίους αντάμειψε με κυπριακή γη και τίτλους. Μετά το γάμο του με την Αικατερίνη Κορνάρο, η βενετική παρουσία στο νησί άρχισε να αυξάνεται. Κατά συνέπεια, μέχρι το τέλος του 15ου αιώνα η κυπριακή αριστοκρατία περιλάμβανε Έλληνες, οι οποίοι είχαν σημειώσει οικονομική και κοινωνική άνοδο, Ιταλούς και Ισπανούς.
7
+ Επί της βασιλείας των Λουζινιανών, οι δυτικές εμπορικές κοινότητες απέκτησαν εκτεταμένα δικαιώματα: μείωση δασμών, δικαιώματα ετεροδικίας για τους υπηκόους τους, δικαιώματα κατοχής περιουσίας και δικών τους συνοικιών, καθώς και κυβερνητικές εγγυήσεις για την ασφάλεια και την προστασία τους. Στους Γενουάτες εκχωρήθηκαν προνόμια το 1218 και 1232, στους Προβηγκιανούς (Μασσαλία, Μονπελιέ και άλλες πόλεις της Προβηγκίας) το 1236, και στους Πιζανούς και Αραγωνούς το 1291. Οι Βενετοί εξασφάλισαν προνόμια μόλις το 1306, παρά τα επανειλημμένα αιτήματά τους, εκτός και αν οι Λουζινιανοί σεβάστηκαν προγενέστερα προνόμια που είχε παραχωρήσει η Κωνσταντινούπολη. Τον 13ο αιώνα, η αριθμητική παρουσία των λατίνων εμπόρων ήταν περιορισμένη σε σύγκριση με την άνοδο που σημειώθηκε μετά το 1291, και οι αποικίες των μεγαλύτερων ιταλικών εμπορικών πόλεων βρίσκονταν υπό τη δικαιοδοσία των προξένων τους στη Συρία. Στις δεκαετίες του 1270-1280 και ως συνέπεια της λατινικής υποχώρησης στη Συρία, σημειώθηκε σταδιακή αύξηση της εμπορικής δραστηριότητας, ενώ η παρουσία Γενουατών, Βενετών, Πιζανών και Προβηγκιανών εμπόρων έγινε περισσότερο σημαντική. Η Αμμόχωστος αναπτύχθηκε τον 14ο αιώνα σε ένα διεθνές διαμετακομιστικό λιμάνι και ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο για προϊόντα από και προς τη Δύση ή την Ανατολή και, από το τέλος του 13ου αιώνα, ένας μεγάλος αριθμός υπηκόων διαφόρων ιταλικών, προβηγκιανών και αραγωνικών πόλεων μετέφεραν τις εμπορικές επιχειρήσεις τους στην Κύπρο. Σύμφωνα με τις σωζόμενες μαρτυρίες, οι Γενουάτες και οι Λιγουριανοί αντιπροσώπευαν τη μεγαλύτερη εμπορική κοινότητα στην Αμμόχωστο, ακολουθούμενοι από τους Βενετούς, τους Πιζανούς, τους Αγκωνέζους, τους Φλωρεντινούς, και υπηκόους άλλων ιταλικών πόλεων, καθώς και τους Προβηγκιανούς και τους Καταλανούς. Υπήρχαν στο νησί πρόξενοι της Γένουας, της Βενετίας, της Πίζας, της Μασσαλίας, του Μονπελιέ, της Ναρμπόν και της Βαρκελώνης. Ακόμη, εμπορικές εταιρείες αντιπροσωπεύονταν στην Κύπρο από τους πράκτορές τους, όπως ο τραπεζικός οίκος των Μπάρντι της Φλωρεντίας, του οποίου ο πράκτορας Φραγκίσκος Μπαλτούτσι Πεγκολότι βρισκόταν στην Κύπρο τη δεκαετία του 1330. Σε γενικές γραμμές, το καθεστώς των Λουζινιανών είχε καλύτερες σχέσεις με τους Βενετούς παρά με οποιαδήποτε άλλη από τις κύριες εμπορικές κοινότητες.
8
+ Με την εγκαθίδρυση της φραγκικής κυριαρχίας στην Κύπρο το 1192, ένα νέο σύνθετο κοινωνικό σύστημα έπρεπε να εφαρμοστεί για να ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Οι θεσμοί που εισήχθησαν ήταν φεουδαρχικής φύσης και φραγκικής προέλευσης. Οι φράγκοι έποικοι έφεραν μαζί τους τα έθιμά τους τα σχετικά με τη γαιοκτησία, τις στρατιωτικές υποχρεώσεις και την κληρονομιά των φεούδων. Ωστόσο, το κοινωνικό σύστημα που εγκαθιδρύθηκε χαρακτηριζόταν όχι μόνο από νεωτερισμό αλλά και από συνέχεια: αντλούσε στοιχεία και από το βυζαντινό παρελθόν του νησιού και αποσκοπούσε στη δημιουργία συνθηκών ειρηνικής συνύπαρξης, καθώς και στην εξασφάλιση μεγίστων οικονομικών και κοινωνικών πλεονεκτήματων για την αριστοκρατία και ευημερίας για τις λαϊκές μάζες. Για να επιτύχει η μόνιμη εγκατάσταση του εισερχομένου στοιχείου απαιτείτο η καθιέρωση ενός συστήματος που να μην αποσκοπούσε στην αποικιοκρατική εκμετάλλευση εκ των έξω, αλλά στη διοίκηση εκ των έσω, διακυβέρνηση βασισμένη στη συνεργασία με τον προϋπάρχοντα πληθυσμό. Το καθεστώς των Λουζινιανών εισήγαγε επίσης στην Κύπρο το νομικό σύστημα του λατινικού βασιλείου της Ιερουσαλήμ, όπως περιγράφεται στις Ασσίζες, μια ανεπίσημη συλλογή πραγματειών στην Παλαιογαλλική, οι οποίες εξηγούσαν πώς έπρεπε να παρουσιάζεται μια υπόθεση στα δικαστήρια ή πώς να ερμηνεύονται οι νόμοι. Οι Ασσίζες ήταν βασισμένες στη διαδικασία και τις αποφάσεις της Άνω Αυλής και της Αυλής των Αστών (les assises et les bons usages et les bones costumes dou reaume de Jerusalem, les queles l’on doit tenir au reaume de Chipre - οι ασσίζες και οι σοφές πρακτικές και τα σοφά έθιμα του βασιλείου της Ιερουσαλήμ, που πρέπει να τηρούνται στο βασίλειο της Κύπρου). Στα ικανά χέρια των νομομαθών του 13ου αιώνα, ευγενών και αστών ανδρών του δικαίου και των γραμμάτων, ήταν η δημώδης γλώσσα, η Γαλλική, αντί η Λατινική που χρησιμοποιήθηκε στους έγκυρους τομείς της ρητορικής και της νομικής.
9
+ Από τα πρώτα χρόνια, ένας μακροπρόθεσμος κοινωνικός διάλογος ξεκινά μεταξύ των δύο εθνικών ομάδων: οι Λουζινιανοί θα προσπαθούσαν να εξισορροπήσουν τη δημογραφική διαφορά και να διατηρήσουν τα κοινωνικά και εθνικά όρια με την επιβολή ενός αυστηρά διαστρωματωμένου κοινωνικού συστήματος, ενώ οι Έλληνες σταδιακά θα κατάφερναν να διαπεράσουν τα κοινωνικά σύνορα χάρη στην οικονομική και επαγγελματική τους άνοδο. Ακόμα, οι πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις στους τομείς της γλώσσας και της θρησκείας, καθώς και οι επιγαμίες, φαινόμενα τα οποία είχαν εμφανισθεί από την αρχή της λατινικής εγκατάστασης και κορυφώθηκαν τον 15ο αιώνα, θα οδηγούσαν στην αφομοίωση της φραγκικής κοινότητας από την ελληνική. Στα μέσα του 14ου αιώνα, ο πάπας διαμαρτύρεται για τον μεγάλο αριθμό ευγενών γυναικών και κοινών θνητών που εκκλησιάζονταν στις ελληνικές εκκλησίες. Τον 15ο αιώνα, ο πάπας αναγκάστηκε να εγκρίνει τους μικτούς γάμους μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων, καθώς και την τέλεση γάμων και κηδειών του λατινικού πληθυσμού σύμφωνα με το ελληνικό δόγμα. Ταυτόχρονα, ο αυξανόμενος οικονομικός και πολιτικός έλεγχος των Γενουατών και των Βενετών στο νησί επιτεύχθηκε σε βάρος της φράγκικης κοινότητας.
10
+ Αντίθετα με τους μεγαλεπήβολους στόχους της παποσύνης για μια λατινική χριστιανική Ανατολή, οι Έλληνες Κύπριοι διατήρησαν την παραδοσιακή θρησκευτική τους ανεξαρτησία. Ως τη δεκαετία του 1260, οι σχέσεις μεταξύ του ελληνικού και του λατινικού κλήρου ήταν συχνά τεταμένες και κάποτε βίαιες. Συνήθως το κράτος προσπαθούσε να διατηρήσει την ειρήνη προς το συμφέρον της ασφάλειας και της ευημερίας. Ωστόσο, με τον συμβιβασμό τον γνωστό ως Bulla Cypria, (Διάταξις Κυπρία), του 1260, τα πράγματα σε γενικές γραμμές ησύχασαν. Στο πλαίσιο αυτού του κλίματος της θρησκευτικής ανοχής, η περίοδος των Λουζινιανών γνώρισε μια μεγάλη άνθηση ελληνικού και λατινικού μοναχισμού και άλλων μορφών θρησκευτικότητας.
11
+ Δημογραφικές και λογοτεχνικές μαρτυρίες υποδεικνύουν ότι οι Φράγκοι έποικοι μιλούσαν τη langue d’ oil. Ως αποτέλεσμα της πολιτικής γλωσσικής ανεκτικότητας των Λουζινιάνων, πολιτική η οποία δεν απέκλειε τη μία ή την άλλη γλώσσα από οποιοδήποτε τομέα γλωσσικής χρήσης, τόσο οι Έλληνες όσο και οι Φράγκοι διέβλεπαν αμοιβαία πλεονεκτήματα στη διατήρηση της αντίστοιχης γλώσσας τους. Τα κοινωνικά και οικονομικά πλεονεκτήματα που εμπεριέχονταν στην εκμάθηση γλωσσών έδιναν στους Έλληνες τα αναγκαία κίνητρα να μάθουν Γαλλικά και / ή Λατινικά, ενώ η νέα κοινωνική και δημογραφική πραγματικότητα των Φράγκων απαιτούσε την υιοθ��τηση της ελληνικής τοπολαλιάς, ως μέσου επικοινωνίας με τον ευρύτερο πληθυσμό. Εθνικός ανταγωνισμός με την έννοια της απόρριψης της μίας ή της άλλης γλώσσας δεν παρουσιάστηκε ποτέ. Αντίθετα, η διγλωσσία με τη μορφή εναλλαγής γλωσσικού κώδικα, σύμφωνα με τον τομέα ή τα κοινωνικά συμφραζόμενα της γλωσσικής ανταλλαγής, υιοθετήθηκε από κάποιες κατηγορίες ατόμων. Η διγλωσσία χρησιμοποιείτο τόσο στους τομείς της διοίκησης και της δικαιοσύνης, όσο και σ’ εκείνους της καθημερινής ζωής και των κοινωνικών ανταλλαγών. Η διμορφία, από την άλλη, ως η συνειδητή διάκριση ανάμεσα σε «ανώτερες» και «κατώτερες» μορφές της ίδιας γλώσσας, σήμαινε ότι στον εκκλησιαστικό τομέα οι δημώδεις γλώσσες συνήθως αποκλείονταν. Ως εκ τούτου, οι ομιλητές πρακτικά και θεωρητικά διέκριναν μεταξύ της Ελληνικής (της διαλέκτου και της Κοινής), της Γαλλικής, και της Λατινικής, άνκαι είναι δύσκολο να υπολογιστεί η πληθυσμιακή αναλογία και τα κοινωνικά στρώματα που ενέχονταν σ’ αυτή τη διαδικασία.
12
+ Άνκαι η γλώσσα, όπως και η θρησκεία, αποτελούσε έναν από τα κυριότερα στοιχεία ταύτισης μιας εθνικής ομάδας, η προσήλωση στη γλώσσα δεν αποτέλεσε συνεκτικό στοιχείο αρκετά ισχυρό, πάνω στο οποίο να βασιστούν εθνικές συσπειρώσεις και οι γλωσσικές αλληλεπιδράσεις παρατηρήθηκαν από πολύ νωρίς. Συνεπώς, η ελληνοκυπριακή διάλεκτος αναδείχτηκε ως lingua franca - κοινή γλώσσα για ολόκληρο τον πληθυσμό. Η διάλεκτος διαμορφώθηκε μέσα από τη διαβρωτική διεργασία των γαλλικών επιδράσεων που αφορούσαν κυρίως στους τομείς του διοικητικού λεξιλογίου και της φωνητικής. Λίγες ευκαιρίες υπήρχαν για σωστή βυζαντινή εκπαίδευση στο νησί. Η ελληνική στοιχειώδης παιδεία προσφερόταν στις ελληνικές μονές ή σε σχολεία στις πόλεις που τα διηύθυναν κληρικοί. Με τον ίδιο τρόπο, επαρκή λατινική παιδεία παρείχαν σχολές στις μονές των επαιτικών ταγμάτων και στους καθεδρικούς ναούς, αργότερα δε σε σχολεία που είχε ιδρύσει το κράτος στη Λευκωσία. Οι Κύπριοι συχνά αναζητούσαν ανώτερη εκπαίδευση στα κέντρα του βυζαντινού κόσμου ή στα μεγάλα πανεπιστήμια της Δυτικής Ευρώπης. Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης και την αυξανόμενη παρουσία των Βενετών στο νησί, τα ιταλικά πανεπιστήμια έγιναν τα κύρια κέντρα προσέλκυσης Κυπρίων για σπουδές στο εξωτερικό.
13
+ Η λογοτεχνική παραγωγή κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας πρέπει να ερμηνευθεί σε σχέση με τον πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της κυπριακής κοινωνίας της εποχής και πρέπει να μελετηθεί ως το πολιτισμικό προϊόν της καρποφόρας συνάντησης μεταξύ Ελλήνων και Λατίνων. Οι σχολαστικές κατηγοριοποιήσεις που διακρίνουν μεταξύ της ελληνικής και φραγκικής λογοτεχνικής παραγωγής με κριτήριο τη γλώσσα έχουν κάποια βαρύτητα μόνο για τον 13ο αιώνα, και δεν έχουν καμιά σημασία αν ειδωθούν στο πλαίσιο μιας κοινωνίας η οποία ωφελήθηκε από τις διαδικασίες τριών αιώνων πολιτισμικών ανταλλαγών και αλληλεπίδρασης. Οι κύπριοι άνθρωποι των γραμμάτων έκαναν χρήση όλων των γλωσσικών δυνατοτήτων που είχαν στη διάθεσή τους. Η μεταβολή στις λογοτεχνικές γλώσσες που χρησιμοποιούσαν οι κύπριοι συγγραφείς (Ελληνικά και Παλαιογαλλικά από τον 13ο μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα, Ελληνοκυπριακή διάλεκτος τον 15ο, και Ελληνοκυπριακή διάλεκτος και Ιταλικά τον 16ο) καθρεφτίζει τις πολιτισμικές σχέσεις και τη γλωσσική εξέλιξη στο βασίλειο των Λουζινιανών. Οι κύπριοι άνθρωποι των γραμμάτων άντλησαν τόσο από τη βυζαντινή και δυτική λογοτεχνική παράδοση, όσο και από την παράδοση της Ανατολής (εκκλησιαστική ελληνική και λατινική σταυροφοριακή παράδοση). Τον 13ο αιώνα οι επαφές με τη Γαλλία και γενικά τη Δυτική Ευρώπη ενίσχυσαν τους λογοτεχνικούς και πολιτισμικούς δεσμούς των Φράγκων με τη Δύση. Με τον ίδιο τρόπο, η Ορθόδοξος Εκκλησία αποτέλεσε το κύριο κανάλι λογοτεχνικής τροφοδότησης για τους Έλληνες. Ωστόσο, κάποια ιδιαίτερα κυπριακά χαρακτηριστικά μπορούν να εντοπιστούν στη λογοτεχνική μορφή και το περιεχόμενο, τα οποία συνέβαλαν στη δημιουργία μιας παράδοσης μεσαιωνικής κυπριακής λογοτεχνίας που ξεπερνούσε τα γλωσσικά και εθνικά σύνορα: θεματικά, ένα ζωηρό ενδιαφέρον για τη νομική και ιστορική λογοτεχνία και, υφολογικά, η χρήση του πεζού λόγου και των δημωδών γλωσσών (Παλαιογαλλικά αντί των Λατινικών και ελληνοκυπριακή διάλεκτος αντί της βυζαντινής Κοινής). Με τη χρήση αυτών των υφολογικών και γλωσσικών μέσων οι κύπριοι μεσαιωνικοί χρονικογράφοι έγραψαν τις ιστορίες των βασιλικών δυναστειών της Ιερουσαλήμ και της Κύπρου, και δεν είναι τυχαίο που όλοι σχετίζονταν με τον κύκλο των νομομαθών ή των μορφωμένων γραφειοκρατών.
14
+ Μέχρι το θάνατο του Ούγου Δ’ ντε Λουζινιάν το 1359, ο οποίος συνέπεσε με την πρώτη έκρηξη της επιδημίας της γνωστής ως «μαύρος θάνατος» και τη δημογραφική και κοινωνική αλλαγή που ακολούθησαν, η γαλλική κοσμική λογοτεχνική παραγωγή του νησιού καθρέφτιζε τα ενδιαφέροντα μιας ιπποτικής, φεουδαρχικής κοινωνίας και ήταν απευθείας απόγονος της σταυροφοριακής λογοτεχνικής παράδοσης της λατινικής Ανατολής. Επιπρόσθετα με τη γοητεία που ασκούσε σ’ αυτή την κοινωνία το δίκαιο, κάτι που οδήγησε στην ανάπτυξη μιας σημαντικής νομικής παράδοσης, δημιουργείται και μια ιστοριογραφική παράδοση, η οποία πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο της ιστοριογραφικής λογοτεχνίας των σταυροφοριακών κρατών της Συρίας και της Παλαιστίνης. Έτσι, εκτός από λιγοστά έμμετρα έργα (μερικά ερωτικά τραγούδια του Ραούλ ντε Σουασόν, κάποια επικά τραγούδια, ένα αλληγορικό ποίημα με τίτλο La Dîme de Pénitance, γραμμένο στη Λευκωσία το 1288 από τον Ιωάννη ντε Ζουρνύ, καθώς και μερικά ‘poemes de circonstance’ στα έργα των Φιλίππου της Νοβάρας και Ζεράρ ντε Μονρεάλ), ολόκληρη η λογοτεχνική παραγωγή της περιόδου ήταν γραμμένη στην Παλαιογαλλική (με κάποιες τοπικές ιδιαιτερότητες) και σε πεζό λόγο, περιλάμβανε δε μόνο έργα ιστορικού και ηθικού περιεχομένου.
15
+ Η σωζόμενη ιστορική λογοτεχνία αποτελεί απόδειξη μιας αξιοθαύμαστης συνέχειας και ποικιλομορφίας, καλύπτει δε χρονολογικά ολόκληρη την περίοδο. Περιλαμβάνει χρονικά (τις Continuations de Guillaume de Tyr και το χρονικό το γνωστό ως Chronique d’ Ernoul et de Bernard le Trésorier), τα απομνημονεύματα του Φιλίππου της Νοβάρας για τον εμφύλιο πόλεμο του 1229-1233 (Estoire de la querre qui fu entre l’ empereor Frederic et Johan d’ Ibelin), το συμπίλημα των αρχών του 14ου αιώνα Les Gestes des Chiprois του Ζεράρ ντε Μονρεάλ (το οποίο περιλαμβάνει το Chronique de Terre Sainte, τα απομνημονεύματα του Φιλίππου της Νοβάρας και το Chronique du Templier de Tyr), χρονολόγια (Les Annales de Terre Sainte), και γενεαλογική λογοτεχνία (Les Lignages d’ Outremer). Η σημαντική μορφή του Φιλίππου της Νοβάρας κυριάρχησε κατά την περίοδο αυτή. Ο Φίλιππος, ένας Ιταλός από τη Νοβάρα της Λομβαρδίας, επέλεξε να ζήσει ως λεβαντίνος Φράγκος στην Ανατολή. Στρατιώτης, πολιτικός και νομικός, ο Φίλιππος άφησε σημαντικό λογοτεχνικό έργο, του οποίου μόνο μέρος διασώζεται. Εκτός από τα απομνημονεύματά του, συνέθεσε έμμετρα έργα τα οποία δεν έχουν διασωθεί, μια ηθική πραγματεία (Les Quatre âges de l’ homme) και μια νομική πραγματεία (Le Livre de forme de plait).
16
+ Ως επί το πλείστον, η γαλλική λογοτεχνική παραγωγή της Κύπρου ακολούθησε δυτικά πρότυπα. Η παρουσία στο νησί λογίων του βεληνεκούς των Ραϋμόνδου Λαλ και Πέτρου ντε Παλύντ, καθώς και συγγραφέων όπως ο Πέτρος των Παρισίων, ο Ροβέρτος ντε Μπορόν, ο Μαρτίνο ντα Κανάλε και ο Μαρίνος Σανούδος Τορσέλο, είναι αντιπροσωπευτική των λογοτεχνικών και πολιτισμικών δεσμών των Φράγκων με τη Δύση. Ένας άνθρωπος των γραμμάτων, του οποίου η ζωή και το έργο αποτελούν συνδετικό κρίκο μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης περιόδου της φραγκικής παρουσίας στην Κύπρο, ήταν ο Έλληνας Γεώργιος Λαπίθης. Ο Λαπίθης έζησε το πρώτο μισό του 14ου αιώνα και ήταν μέλος ενός στενού κύκλου ελληνοκυπρίων διανοουμένων, οι οποίοι ανήκαν είτε στην παλιά ελληνική αριστοκρατία είτε στη νέα τάξη μορφωμένων ελλήνων γραφειοκρατών και οι οποίοι συμμετείχαν στη λογοτεχνική ζωή της φραγκικής αριστοκρατίας. Είναι γνωστός στην ιστορία ως φίλος του βασιλιά Ούγου Δ’ ντε Λουζινιάν (1324-1359), καθώς και φιλοσόφων και στοχαστών ελληνικής, γαλλικής και αραβικής καταγωγής. Μιλούσε Γαλλικά, Λατινικά, και ανατολικές γλώσσες και υπήρξε δραστήριος μεταφραστής. Η γνώση του της Λατινικής και της Γαλλικής ήταν αναγκαία για τις λογοτεχνικές, θεολογικές και επιστημονικές του μελέτες και συνέβαλε στην κοινωνική του διάκριση και στη συναναστροφή του με τη βασιλική αυλή του Ούγου Δ’.
17
+ Οι κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και δημογραφικές αλλαγές που σημάδεψαν τα μέσα του 14ου αιώνα είχαν σημαντική επίδραση στη λογοτεχνική δημιουργία. Ο «μαύρος θάνατος» εξασθένησε τον φραγκικό πληθυσμό και δεν μπορούσε να υπάρξει δημογραφική ανανέωση. Η κοινωνική και οικονομική άνοδος μιας τάξης καλ�� μορφωμένων ελλήνων αστών, που στελέχωναν τη βασιλική διοίκηση, είχε ως αποτέλεσμα την εξασθένηση της ομοιογένειας της φραγκικής αριστοκρατίας και τη διάβρωση των κοινωνικών και πολιτισμικών συνόρων. Η δολοφονία του Λουζινιανού βασιλιά Πέτρου Α’ το 1369 και η επακόλουθη γενουατική εισβολή το 1373 άλλαξε πολλές από τις παραδοσιακές αξίες της φεουδαρχικής ιπποτικής κοινωνίας των Φράγκων. Επιπρόσθετα, άνκαι υπάρχουν ενδείξεις για πολιτισμικούς δεσμούς με τη Γαλλία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ούγου Δ’ (1324-1359) και του Πέτρου Α’ (1359-1369) (όπως μαρτυρείται από την παρουσία στο νησί του Φιλίππου ντε Μεζιέρ και τη σύνθεση ενός μεγάλου επικού ποιήματος από τον Γουλιέλμο ντε Μασό εμπνευσμένου από τις σταυροφορίες του Πέτρου), οι δεσμοί αυτοί αποδυναμώνονται σταδιακά τον 15ο αιώνα. Συνεπώς, αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από την άνοδο της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού σε βάρος της γαλλικής γλώσσας και του φραγκικού πολιτισμού των σταυροφόρων και από την επικέντρωση της λογοτεχνικής παραγωγής στην ιστοριογραφία σε πεζό λόγο.
18
+ Ένα χαμένο χρονικό, γραμμένο στα Γαλλικά τον 14ο αιώνα από τον Ιωάννη ντε Μιμάρ, αποτελεί τον σύνδεσμο μεταξύ του γαλλικού συμπιλήματος Les Gestes des Chiprois των αρχών του 14ου αιώνα, και του ελληνικού χρονικού του Λεοντίου Μαχαιρά των αρχών του 15ου αιώνα και μαρτυρεί την εκπληκτική συνέχεια της κυπριακής ιστοριογραφίας. Με τα χρονικά των Λεοντίου Μαχαιρά και Γεωργίου Βουστρωνίου, γραμμένα στην ελληνική κυπριακή διάλεκτο τον 15ο αιώνα, η κυπριακή ιστοριογραφία έφθασε την πλήρη ανάπτυξή της. Και οι δύο συγγραφείς ανήκαν στην τάξη εκείνη των ελλήνων κυπρίων αξιωματούχων της φεουδαρχικής και βασιλικής διοίκησης, που συμμετείχαν και στις δύο κουλτούρες και αποτέλεσαν την ενδιάμεση ομάδα ανάμεσα στις δύο κοινωνίες. Έγραψαν και οι δύο σε πεζό λόγο και στην κυπριακή τοπολαλιά, στη γλώσσα που μιλούσαν και οι Έλληνες και οι Φράγκοι της Κύπρου, και με τα χρονικά τους, δυναστικές ιστορίες της δόξας και της πτώσης του κυπριακού βασιλικού οίκου, εξέφρασαν τη νομιμοφροσύνη τους στο καθεστώς των Λουζινιανών. Τα χρονικά τους μπορούν έτσι να χαρακτηριστούν ως εθνικές ιστορίες, με την έννοια ότι προέβαλλαν μια κοινή κυπριακή εθνική ταυτότητα και για τους Έλληνες και για τους Φράγκους ενόψει της μουσουλμανικής απειλής. Έτσι, το έργο τους πρέπει να ενταχθεί σε μια ιστοριογραφική παράδοση που μοιράζεται στοιχεία τόσο από τη δυτική όσο και από τη βυζαντινή παράδοση, αλλά που διακρίνεται από ένα ιδιαίτερο κυπριακό χαρακτήρα. Αυτό αποτελεί την ισχυρότερη ένδειξη της πολιτισμικής όσμωσης μεταξύ Ελλήνων και Φράγκων στη μεσαιωνική Κύπρο και της σπουδαιότητας του νησιού ως τόπου συνάντησης του δυτικού και ανατολικού ευρωπαϊκού πολιτισμού κατά τον Μεσαίωνα.
19
+ Γοτθική Αρχιτεκτονική: Οι Φράγκοι έκτισαν μνημειακές λατινικές εκκλησίες και μοναστήρια σε γοτθικό ρυθμό, εντυπωσιακά κάστρα και οχυρώσεις, καθώς και λαμπρά βασιλικά και φεουδαρχικά ανάκτορα, των οποίων σημαντικό μέρος διασώζεται μέχρι τις μέρες μας. Επιπρόσθετα, η καλλιτεχνική μαρτυρία αποκαλύπτει γαλλικές επιδράσεις στην ελληνική εκκλησιαστική τέχνη και αρχιτεκτονική. Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας Οδηγήτριας στη Λευκωσία, γνωστός ως Άγιος Νικόλαος (Bedestan), κτίστηκε δίπλα στον λατινικό καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας, και στην Αμμόχωστο ο ελληνικός καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου πολύ κοντά στον λατινικό καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου. Κτισμένοι σε γοτθικό ρυθμό, οι ελληνικοί καθεδρικοί ναοί δεν ανεγείρονταν για να ανταγωνιστούν τους λατινικούς, αλλά για να συνυπάρχουν. Όπως φανερώνουν οι φωτογραφίες, τα γοτθικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα αποτελούν την πιο εμφανή και μακρόχρονη μαρτυρία της γαλλικής παρουσίας στην Κύπρο.
data/3_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,19 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Cyprus was European throughout the Middle Ages. Of course, until independence in 1960, Cyprus was part of Europe politically during the entire Christian era, a province of empires centered in turn on Rome, Byzantine Constantinople, Venice, Ottoman Constantinople and finally London. The major exception was a long spell of independence known as the Frankish period. The exception merely proves the rule, however, and it was taken for granted that Frankish Cyprus, through blood ties, language, religion, culture, social structure, the economy, and art, was an independent European kingdom for these three centuries. The historiography of Frankish Cyprus reinforces this fact. The primary source material, written in Cyprus itself during this time, is not in one language, but mainly in four: French, Greek, Italian, and Latin, with minor texts in other European languages. Since the Ottoman conquest of 1571, the main scholars approaching the subject have written in English, French, German, Greek, and Italian. Thus, both the subject matter and the scholarly field are European.
2
+ In May 1191 King Richard I of England, the legendary Lionheart, conquered Cyprus on his way to liberate Jerusalem during the Third Crusade. Sometime in the summer of 1192 the Lusignan dynasty was established on the island. The Lusignan rule began when the ousted king of Jerusalem, Guy of Lusignan, from Poitou in western France, arranged to buy Cyprus from Richard, after the island had been administrated by the Knights of the Order of the Temple for less than a year. Cyprus was never to be part of the Byzantine Empire again, while the Kingdom of the Lusignans far outlasted the crusader states in Syria and Palestine, becoming the last outpost of Western Christendom in the Eastern Mediterranean against the advances of the Arabs and the Ottomans. Guy was succeeded by his brother, Aimery (1196-1205), who secured a crown from Emperor Henry VI of Hohenstaufen of Germany in 1196-1197, thus elevating Cyprus to a kingdom. Aimery further legitimated his position by seeking the establishment of a Latin Church on the island from Pope Celestine III in 1196. A diocesan structure was introduced with an archbishop in Nicosia and suffragan bishops in Limassol, Famagusta, and Paphos. The presence of an institutionalised Latin Church represented the expression of the cultural and spiritual identity of the Frankish regime and was necessary for the legitimisation of its secular authority. Guy's descendants ruled until the line died out in the 1470s, and in 1489 the monarchy was officially abolished and the island became a dominion of the Republic of Venice.
3
+ The Lusignans were well aware of the economic and political importance of Cyprus for the consolidation of the crusader states in Syria and Palestine and the success of the crusading movement. This created special political links and cultural affinities of the Kingdom of Cyprus with France, traditionally the focus of the efforts of the Latin settlers in the East to prompt a new crusade. Consequently, the Lusignans often allowed the island's material wealth and military capacity to be used for the cause of the crusades, and Cypriot knights participated in crusading expeditions from the West. Within the framework of the 13th and 14th century crusades, the strategic role of Cyprus was well appreciated. The island became an important regular provisioning centre for agricultural and other products for crusaders from the West and also a convenient meeting or withdrawal place for the crusader troops and fleets from Europe in general and France in particular: Emperor Frederick II of Germany stationed in Limassol in 1228, King Louis IX of France in 1248-1249, and Lord Edward, future King Edward I of England, in 1271. Moreover, following the successive retreats of the crusaders in the Levant, especially after the 1291 disaster that led to the loss of Acre, Cyprus became a natural shelter for the waves of Latin and Christian Syrian refugees from the mainland. Cyprus exploited its new position on the border between Islam and Christendom. The island's stable prosperity until the third quarter of the 14th century was closely linked to its importance as a final Christian stop on the trade and pilgrim routes of the time; as a port of call the island hosted famous pilgrims and travellers from the West.
4
+ In 1334 Venice, the Knights of St John in Rhodes, France, the Papacy, Byzantium, and Cyprus under Hugh IV formed a Christian naval league with the intention of controlling Turkish piracy and expansionism in the Aegean. A new league was brought into being in 1344 and the port of Smyrna was captured; the league was renewed in the 1350s. In the 14th century, dynastic marriages between the Lusignan royal house and members of French and Aragonese royalty point to the island's political importance. The romantic figure of Peter I of Lusignan (1359-1369) marked this period of the history of the island. He twice toured Western Europe in order to promote the launching of a new crusade; his exploits in Alexandria in 1365 against the Mamluk sultanate of Egypt and his successful wars against the Turks in Southern Anatolia were praised by writers of the calibre of Guillaume de Machaut, Francesco Petrarca, and Geoffrey Chaucer. In the years to come Cyprus would usually be included in Western plans for the liberation of the Holy Land, plans which, however, would not materialise. The Genoese invasion and the capture of Famagusta in 1373-1374 marked the end of Lusignan political influence in international affairs and of the golden days of the island's prosperity.
5
+ The main component of the population of Cyprus was Orthodox Greek. Frankish and Greek coexistence on the island was peaceful and often fruitful for both ethnic groups. Evidently, the Lusignans were concerned about the demographic superiority of the Greeks and welcomed Latin settlers. Although it is difficult to assess the number of the Frankish population, it must never have surpassed one fifth to one fourth of the total population. It is generally accepted that rural areas were predominantly Greek whereas the majority of the Latin population, including Italian merchants, lived in the towns and most Frankish knights in Nicosia. Most of the first Western settlers in Cyprus were dispossessed knights and burgesses of predominantly French origin who had lost their lands and incomes in the Latin states in Syria and Palestine. Others were newcomers in the East, from Western Europe or Guy of Lusignan's native Poitou. Everyone welcomed the opportunity to acquire a new livelihood on the island. The policy of Guy and his successors was one of balancing the demographic difference with the native population; this demanded generous land concessions since the main attraction for the new settlers lay in social privileges. A calculation on the basis of the extant numbers of the fiefs distributed (300 to knights and 200 to turcopoles) would give a population of higher and lesser nobility of approximately 2.000 at the time of the Latin settlement. The number of knights never seems to have exceeded the initial 300. It is impossible, however, to assess the unspecified number of the lower classes both at the time of the settlement and later. It is certain that the inflow of refugees from the mainland in the last quarter of the 13th century must have increased the number of the Latin population of the island.
6
+ Until the third quarter of the 14th century, the Frankish landed nobility was an extremely homogeneous group; no evidence concerning intermarriage with Greek families survive and class endogamy was the main trait of marriage alliances. A high mortality rate amongst children and a young mortality age amongst adults, though, together with the post-1291 economic prosperity of the burgesses, gradually threatened the social balance and allowed class intermarriage with lesser nobility, wealthy burgesses, or Italians. Moreover, the 1306-1310 civil war, the policy of Peter I of Lusignan (1359-1369) of enfeoffing foreigners in his service, as well as the Genoese invasion of 1373-1374, the Mamluk invasion of 1426, and the civil war of 1460-1464 for the succession to the throne weakened the traditional Frankish nobility. In the 15th century, dynastic marriages were arranged with the ruling houses of Byzantium and various Italian cities, another indication of the growing Greek influence and Italian penetration. By the end of the civil war, many families of French crusader origin had died out and many members of the old-established families who had supported Queen Charlotte shared her exile to Italy. At the same time, in his struggle for the throne, James II of Lusignan (1464-1473) had to rely on foreign mercenaries whom he rewarded with Cypriot lands and titles. After his marriage to Caterina Cornaro there was a growing Venetian presence on the island. By the end of the 15th century, Cypriot nobility included Greeks who had risen economically and socially, Italians, and Spaniards.
7
+ Under the Lusignans, Western trade communities acquired extensive rights: tariff reductions, rights of jurisdiction over their own nationals, rights to own property and have their own quarters, and government guarantees of safety and protection. The Genoese were granted privileges in 1218 and 1232, the Provengaux (Marseilles, Montpellier, and other Provengaux towns) in 1236, and the Pisans and the Aragonese in 1291. The Venetians were granted privileges only in 1306 despite their successive requests, unless the Lusignans honoured earlier privileges granted by Constantinople. In the 13th century, the numerical presence of the Latin merchants was limited compared with the post-1291 boom, and the colonies of the major Italian trade cities were under the jurisdiction of their consuls in Syria. In the 1270s-1280s and following the Latin setback in Syria, there was a gradual increase in commercial activity and the presence of Genoese, Venetian, Pisan, and Provengaux merchants was more prominent. Famagusta became an international entrepot and a busy commercial centre for goods travelling to and from the West or the East in the 14th century, and by the end of the 13th century natives of Italian, Provengaux, and Aragonese cities of an impressive variety and number relocated their trade business to Cyprus. Surviving evidence suggests that the Genoese and the Ligurians in general represented the largest trade community in Famagusta, followed by the Venetians, the Pisans, the Anconese, the Florentines, and other Italian cities, and the Provengaux and the Catalans. There were consuls of Genoa, Venice, Pisa, Marseilles, Montpellier, Narbonne, and Barcelona. Trade companies were also represented on the island by their agents, such as the Florentine banking house of Bardi, whose agent Francesco Balducci Pegolotti was in Cyprus in the 1330s. In the main, the Lusignan regime was on better terms with the Venetians than with any of the other major trading communities.
8
+ With the establishment of the Frankish rule in Cyprus in 1192, a new complex social system had to be implanted in order to regulate relations between the two communities. The institutions that were introduced were feudal in nature and Frankish in origin. The Frankish settlers brought with them their customs governing tenure, military obligations, and the inheritance of fiefs. However, the social system that was established was characterised not only by innovation but by continuity as well: it also derived from the island's Byzantine past and it was intended to achieve conditions of peaceful coexistence as well as optimum economic and social advantages for the nobility and the well-being of the populace. The permanent settlement of the incoming group demanded the establishment of a system that was not one of colonial exploitation from the outside but of administration from within, based on cooperation with the existing population. The Lusignan regime also introduced to the island the legal system of the Latin kingdom of Jerusalem as it was described in the Assises, an unofficial set of treatises in Old French designed to advise people how to plead or to explain the law. The Assises were based on the procedure and the decisions of the High Court and the Court of Burgesses (les assises et les bons usages et les bones costumes dou reaume de Jerusalem, les queles l'on doit tenir ou reaume de Chipre). In the able hands of the jurists of the 13th century, noble and burgess men of law and letters, it was the vernacular, French as opposed to Latin, that became the language used in the prestigious domains of rhetoric and law.
9
+ From the beginning, a long-lasting pattern of social discourse originated between the two ethnic groups: the Lusignans would try to balance the demographic difference and maintain the social and ethnic boundaries through the enforcement of a strictly stratified social system while the Greeks would gradually achieve the penetration of the social frontier through their economic and professional rise. Moreover, cultural interaction in the domains of language and religion as well as intermarriage, phenomena that had started from the beginning of the Latin settlement and culminated in the 15th century, would lead to the assimilation of the Frankish community into Greek society. By the middle of the 14th century, the Pope complained of the large number of noble women and commoners attending Greek churches; in the 15th century, the Papacy was obliged to sanction intermarriage between Greeks and Latins as well as marriages and funerals for the Latin population celebrated in accordance with the Greek rite. At the same time, the growing economic and political control of the Genoese and the Venetians was effected to the detriment of the Frankish community.
10
+ Contrary to the universalist goals of the Papacy for a Latin Christian East, Greek Cypriots upheld their tradition of religious independence. Until the 1260s relations between the Greek and Latin clergy were often strained, and sometimes violent. Usually the state tried to keep the peace in the interests of security and prosperity. With the compromise known as the Bulla Cypria of 1260, however, things generally quieted down. In this climate of general tolerance, the Frankish period saw a great flowering of Greek and Latin monasticism and of other forms of piety.
11
+ Demographic and literary evidence suggests that the French settlers in Cyprus spoke the langue d'oil. As a result of the Lusignan linguistic policy of tolerance that did not exclude either language from any domain of language use, both the Greeks and the Franks perceived mutual advantages in maintaining their languages. The social and economic advantages involved in language acquisition provided the Greeks with the necessary motivation to learn French and / or Latin while the new social and demographic reality of the Franks demanded the adoption of the local form of Greek as a means of communication with the general population. Ethnic antagonism in terms of rejecting each other's language did not occur. On the contrary, bilingualism in the form of code-switching according to domain or social context of verbal interaction was adopted by categories of individuals; it was used in both the domains of administration and justice and those of everyday life and social intercourse. Diglossia, on the other hand, as the conscious differentiation of high and low forms of the same language, meant that in the ecclesiastical domain the vernaculars were usually excluded. Speakers functionally and conceptually distinguished Greek (the vernacular and the koine), French, and Latin, even though it is difficult to assess the population proportion and stratum involved.
12
+ Although language, like religion, constituted one of the major marks of group identification, language loyalties did not serve as a bond strong enough for ethnic collectivities to be based on, and linguistic interaction took place from an early time. Gradually the Greek Cypriot dialect emerged as a lingua franca for the entire population. The dialect was formed under the corrosive action of French influences that mainly concerned the domains of administrative lexicon and phonetics. There were few opportunities for proper Byzantine education locally; Greek elementary education was provided by Greek monasteries or schools in the towns run by churchmen. Similarly, an adequate Latin education was provided in the mendicant and cathedral schools and, later, in schools founded by the state in Nicosia. Cypriots often sought higher education in the centres of the Byzantine world or at the main Western universities. With the fall of Constantinople and the growing presence of the Venetians on the island, Italian universities became the main centres of attraction for Cypriots studying abroad.
13
+ Literary production in Cyprus during the Lusignan rule must be viewed in terms of the multi-ethnic and multicultural character of the Cypriot society of the time and must be studied as the cultural product of the fruitful encounter between the Greeks and the Latins. Scholarly classifications that distinguish between Greek and Frankish literary production on the basis of language may have some bearing only for the 13th century, but become meaningless in the context of a society that profited from a three-century process of cultural exchange and interaction. Cypriot men of letters made use of all the linguistic resources available to them. The change in the literary languages used by Cypriot writers (Greek and Old French from the 13th to the mid-14th century, the Greek Cypriot dialect in the 15th, and the Greek Cypriot dialect and Italian in the 16th) reflects cultural relations and linguistic evolution in the Lusignan kingdom. Cypriot men of letters drew upon both the Byzantine and the Western literary traditions as well as the tradition of the Levant (Greek ecclesiastical and Latin crusader). In the 13th century, contacts with France and Western Europe in general reinforced the literary and cultural links of the Franks with the West. Similarly, the Greek Church constituted the main channel of literary alimentation for the Greeks. However, some particularly Cypriot characteristics may be traced in literary form and content which contributed to the creation of a tradition of medieval Cypriot literature that went beyond the linguistic and ethnic barriers: thematically, a keen interest in legal and historical literature and, stylistically, the use of prose and the vernaculars (Old French as opposed to Latin and the Greek Cypriot dialect as opposed to the Byzantine koine). With these stylistic and linguistic means the Cypriot medieval chroniclers wrote the dynastic histories of the kingdoms of Jerusalem and Cyprus, and it is not accidental that they were all connected with the circle of jurists or educated bureaucrats.
14
+ Until the death of Hugh IV of Lusignan in 1359, which coincided with the first outbreak of the Black Death and the ensuing demographic and social changes, French secular literary production on the island reflected the interests of a chivalrous, feudal society and was the direct descendant of the crusader literary tradition of the Latin East. In addition to this society's fascination with law that led to the development of an important legal tradition, a historiographical tradition emerged that must be placed within the framework of the historiographical literature of the crusader states in Syria and Palestine. Thus, apart from a few works in verse (some love songs by Ralph of Soissons, some epic songs, an allegorical poem, La Dime de Penitance, written in Nicosia in 1288 by John of Journy, and some ‘poemes de circonstance’ in the works of Philip of Novara and Gerard of Monreal), the entire literary production of the period was composed in Old French (with some local particularities) and in prose, and it includes only historical and moral works.
15
+ Surviving historical literature bears evidence to a remarkable continuity and diversity and covers chronologically the entire period; it includes chronicles (the Continuations of William of Tyre and the chronicle known as Chronique d’Ernoul et de Bernard le Tresorier), Philip of Novara’s memoirs of the 1229-1233 civil war (Estoire de la querre qui fu entre l’empereor Frederic et Johan d’lbelin), Gerard of Monreal’s early 14th century compilation Les Gestes des Chiprois (which includes the Chronique de Terre Sainte, the memoirs of Philip of Novara, and the Chronique du Templier de Tyr), annals (Les Annales de Terre Sainte), and genealogical literature (Les Lignages d’Outremer). The important figure of Philip of Novara dominated this period. An Italian from Novara in Lombardy, Philip became a Levantine French by adoption; a soldier, a statesman, and a jurist, Philip left an important literary work only part of which has survived. Apart from his memoirs, he composed works in verse that have not come down to us, a moral treatise , a moral treatise (Les Quatre Ages de l’homme), and a legal treatise (Le Livre de forme de plait).
16
+ In the main, French literature produced on the island followed Western models; the presence of scholars of the calibre of Raymond Lull and Peter of Palude, as well as of writers such as Peter of Paris, Robert of Boron, Martino da Canale, and Marino Sanudo Torsello on the island, is representative of the literary and cultural links of the Franks with the West. A man of letters whose life and works constitute a link between the first and the second period of Frankish presence in Cyprus was the Greek George Lapithis. Lapithis lived in the first half of the 14th century and was a member of that small circle of Greek Cypriot intellectuals who belonged either to the old Greek nobility or to the new class of Greek educated bureaucrats and who shared in the literary life of the Frankish nobility. He is known in history as a friend of King Hugh IV of Lusignan (1324-1359) and of philosophers and thinkers of Greek, French, and Arab origin. He spoke French, Latin, and Oriental languages and was an active translator; his knowledge of Latin and French was essential for his literary, theological, and scientific studies and contributed to his social prominence and his association with the royal court of Hugh IV.
17
+ The social, economic, political, and demographic changes that marked the middle of the 14th century had an important impact on literary production. The Black Death weakened the Frankish population and there could be no demographic renewal; the social and economic rise of a class of well educated Greek burgesses who staffed royal administration led to the weakening of the homogeneity of the Frankish nobility and the permeability of the social and cultural frontiers; the murder of King Peter I of Lusignan in 1369 and the ensuing Genoese invasion in 1373 transformed many of the traditional values of the feudal, chivalric society of the Franks. Moreover, although there is evidence of cultural links with France under the reigns of Hugh IV (1324-1359) and Peter I (1359-1369) (as is attested by the presence of Philip of Mezieres on the island and the composition of a long epic poem by Guillaume de Machaut inspired by Peter's crusades), in the 15th century these links would gradually weaken. This period is characterised by the rise of the Greek culture and language to the detriment of the Frankish crusader culture and the French language and by a concentration of literary production on prose historiography.
18
+ A lost chronicle, written in French sometime in the 14th century by John of Mimars, constitutes the link between the early 14th century French compilation Les Gestes des Chiprois and Leontios Makhairas' early 15th century Greek chronicle, and bears evidence to the amazing continuity of Cypriot historiography. With the chronicles of Leontios Makhairas and George Boustronios, written in the Greek Cypriot dialect in the 15th century, Cypriot historiography reached its full development. Both writers belonged to that class of Greek Cypriot dignitaries in seigneurial and royal administration who participated in both cultures and became the intermediary group between the two societies. They both wrote in prose and in the local Greek vernacular, which was the language spoken by both Greeks and Franks, and with their chronicles, the dynastic history of the glory and fall of the Cypriot royal house, they expressed their loyalty to the Lusignan regime. Their chronicles may thus be characterised as national histories, in the sense that they propagated a common Cypriot ethnic identity for both the Greeks and the Franks before the Muslim threat. Thus, their work must be placed within a historiographical tradition that shares elements from both the Western and the Byzantine traditions but which has a specific Cypriot character, the most forceful indication of the cultural osmosis between Greeks and Franks in medieval Cyprus and of the island having become an important meeting place of Western and Eastern European culture in the Middle Ages.
19
+ Gothic Architecture: The Franks built monumental Latin churches and monasteries in the Gothic style, impressive castles and fortifications, and great royal and seigneurial palaces, much of which still survives. Moreover, the artistic evidence even reveals French influences in Greek ecclesiastical art and architecture. In Nicosia the Greek Cathedral of the Virgin Hodegetria, known as St Nicholas (Bedestan), was built next to the Latin Cathedral of St Sophia and in Famagusta the Greek Cathedral of St George very near the Latin Cathedral of St Nicholas; constructed in Gothic style, the Greek cathedrals were not built as rivals to the Latin ones, but in coexistence. As the photographs reveal, Gothic architectural remains are the most prominent and longest surviving testimony of the French presence in Cyprus.
data/3_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,19 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Chypre fut européenne tout au long du Moyen Age. Jusqu’à son indépendance, en 1960, Chypre fit politiquement partie de l’Europe durant toute la période chrétienne, en tant que province impériale dépendant tour à tour de Rome, Constantinople byzantine, Venise, Constantinople ottomane et, enfin, Londres. La plus grande exception fut une longue période d’indépendance, connue en tant que période franque. L’exception confirme simplement la règle et il est considéré comme acquis que Chypre franque fut pendant ces trois siècles, à travers les liens de sang, la langue, la religion, la culture, la structure sociale, l’économie et les arts, un royaume européen indépendant. L’historiographie de la Chypre franque vient renforcer ce fait. Les sources primaires, écrites à cette époque à Chypre même, ne sont pas rédigées en une seule langue mais principalement en quatre: le français, le grec, l’italien et le latin, avec des textes mineurs en d’autres langues européennes. Depuis la conquête ottomane de 1571, les principaux spécialistes traitant du sujet ont écrit en anglais, en français, en allemand, en grec et en italien. De ce fait, le sujet de la recherche aussi bien que le domaine de recherche sont européens.
2
+ En mai 1191, le roi Richard 1er d’Angleterre, le légendaire Cœur de Lion, conquit Chypre sur son chemin vers la troisième croisade pour libérer Jérusalem. La dynastie des Lusignan fut fondée à Chypre au cours de l’été 1192. La domination des Lusignan commença lorsque le roi déchu de Jérusalem, Guy de Lusignan, originaire du Poitou dans l’ouest de la France, s’arrangea pour acheter Chypre à Richard, après une brève administration de l’île par les Templiers pendant moins d’un an. Chypre ne devait plus jamais faire partie de l’empire byzantin, tandis que le royaume des Lusignan survécut beaucoup plus longtemps que les Etats croisés en Syrie et en Palestine et devint le dernier avant-poste du christianisme occidental en Méditerranée occidentale contre les avancées arabes et ottomanes. Guy fut succédé par son frère Aimery (1196-1205) qui obtint une couronne de l’empereur d’Allemagne, Henry VI de Hohenstaufen, en 1196-1197, élevant ainsi Chypre au rang de royaume. Aimery légitima davantage encore sa position en demandant au pape Céleste III, en 1196, la création d’une Eglise latine dans l’île, dotée d’une structure diocésaine avec un archevêque à Nicosie et des évêques à Limassol, Famagouste et Paphos. La présence d’une Eglise latine institutionnalisée représentait l’expression de l’identité culturelle et spirituelle du régime franc et s’avérait nécessaire pour la légitimation de son autorité séculaire. Les descendants de Guy régnèrent jusqu’à l’extinction de la lignée dans les années 1470 puis, en 1489, la monarchie fut officiellement abolie et l’île devint un dominion de la République de Venise.
3
+ Les Lusignan étaient conscients de l’importance économique et politique de Chypre pour la consolidation des Etats croisés en Syrie et en Palestine ainsi que pour le succès du mouvement des croisades. Ce fait créa des liens politiques et des affinités culturelles spéciales du Royaume de Chypre avec la France, traditionnellement le point focal des efforts des colons latins en Orient pour l’organisation d’une nouvelle croisade. Par conséquent, les Lusignan permettaient souvent que la richesse matérielle et la capacité militaire de l’île soient utilisées pour la cause des croisades et des chevaliers chypriotes participaient à des expéditions croisées venant de l’Occident. Le rôle stratégique de Chypre dans le cadre des croisades des XIIIe et XIVe siècles était reconnu par tous. L’île se développa en un important centre de réapprovisionnement en produits agricoles et autres pour les croisés venus de l’Occident et en un lieu pratique de rencontres ou de repli pour les armées croisées ou les flottes venues d’Europe en général et de France en particulier: l’empereur Frédéric II d’Allemagne stationna à Limassol en 1228, le roi Louis IX de France en 1248-1249 et Lord Edward, futur roi Edward I d’Angleterre, en 1271. En outre, à la suite des retraites successives des Croisés dans le Levant, notamment après le désastre de 1291 qui entraîna la perte de Saint-Jean d’Acre, Chypre devint un refuge naturel pour les vagues de réfugiés latins et chrétiens syriens venus de l’arrière-pays. Chypre exploita sa nouvelle position à la frontière entre l’islam et la chrétienté. La prospérité stable de l’île jusqu’à la fin du XIVe siècle était étroitement liée à son importance en tant qu’étape finale chrétienne sur les routes commerciales et de pèlerinage de l’époque. En tant que port de réapprovisionnement, l’île accueillait de célèbres pèlerins et voyageurs venus de l’Occident.
4
+ En 1334, Venise, les Templiers, la France, le pape, Byzance et Chypre sous le règne de Hugues IV formèrent une ligue navale chrétienne dans le but de contrôler la piraterie et l’expansionnisme turcs en mer Egée. La création d’une nouvelle ligue en 1344 conduisit à la capture du port de Smyrne; la ligue fut renouvelée durant les années 1350. Au XIVe siècle, des mariages dynastiques entre la maison royale des Lusignan et des membres de la royauté française et aragonaise prouvent l’importance politique de l’île. Le personnage romantique de Pierre Ier de Lusignan (1359-1369) marqua cette période de l’histoire de Chypre. Il entreprit à deux reprises un voyage en Europe occidentale afin de promouvoir le lancement d’une nouvelle croisade; des écrivains du calibre de Guillaume de Machaut, Francesco Petrarca et Geoffrey Chaucer firent l’éloge de ses exploits à Alexandrie, en 1365, contre le sultanat mamelouk d’Egypte et de sa guerre victorieuse contre les Turcs en Anatolie méridionale. Durant les années suivantes, Chypre fut habituellement comprise dans les plans occidentaux de libération de la Terre Sainte, plans qui ne se réalisèrent malheureusement pas. L’invasion génoise et la capture de Famagouste en 1373-1374 marquèrent la fin de l’influence des Lusignan dans les affaires internationales, ainsi que celle des jours dorés de la prospérité de l’île.
5
+ Les Grecs orthodoxes représentaient la composante principale de la population de Chypre. La coexistence de Grecs et de Francs sur l’île était pacifique et souvent constructive pour les deux groupes ethniques. Manifestement, la supériorité des Grecs préoccupait les Lusignan, c’est pourquoi les colons latins étaient bien accueillis. Bien qu’il soit difficile d’évaluer le nombre de la population franque, celle-ci n’a vraisemblablement jamais dépassé un cinquième ou un quart de la population totale. Il est généralement accepté que les régions rurales étaient à prédominance grecque, tandis que la majorité de la population latine, y compris les marchands italiens, vivait dans les villes et la plupart des chevaliers francs à Nicosie. Les premiers colons occidentaux à Chypre étaient principalement des chevaliers dépossédés et des bourgeois, essentiellement d’origine française, qui avaient perdu leurs terres et leurs revenus dans les Etats latins en Syrie et en Palestine. D’autres étaient des nouveaux venus en Orient, originaires d’Europe occidentale ou du Poitou natal de Guy de Lusignan. Tous saisirent l’occasion pour acquérir de nouveaux moyens de subsistance dans l’île. La politique de Guy de Lusignan et de ses successeurs était une tactique destinée à équilibrer la différence démographique avec la population locale. Cela exigeait de généreuses concessions de terres, puisque l’attrait principal pour les nouveaux colons résidait dans les privilèges sociaux. Un calcul basé sur les nombres existants de fiefs distribués (300 à des chevaliers et 200 à des turcoples) nous donne une population de la haute et basse noblesse de l’ordre de 2000 personnes à l’époque de l’implantation des Latins. La population des chevaliers ne semble jamais avoir dépassé le nombre initial de 300. Il est cependant impossible de calculer le nombre non spécifié des classes inférieures durant les années de l’implantation, de même que plus tard. L’afflux de réfugiés venus du continent pendant le dernier quart du XIIIe siècle a sans nul doute augmenté le nombre de la population latine de l’île.
6
+ Jusqu’au troisième quart du XIVe siècle, la noblesse terrienne franque constitua un groupe extrêmement homogène. Il ne subsiste pas de témoignages de mariages mixtes avec des familles grecques et l’endogamie de classe représentait la caractéristique principale des alliances matrimoniales. Toutefois, le taux élevé de mortalité infantile et l’espérance de vie faible chez les adultes, en association avec la prospérité économique des bourgeois après 1291, représentèrent progressivement une menace pour l’équilibre social, permettant ainsi les mariages mixtes avec des membres de la basse aristocratie, de la bourgeoisie aisée ou des Italiens. En outre, la guerre civile de 1306-1310, la politique de Pierre Ier de Lusignan (1359-1369) consistant à attribuer des fiefs à des étrangers qui se trouvaient à son service, de même que l’invasion des Génois en 1373-1374, l’invasion des Mameluks en 1426 et une autre guerre civile en 1460-1464 pour la succession au trône affaiblirent l’aristocratie franque traditionnelle. Au quinzième siècle, des mariages dynastiques furent arrangés avec des familles dirigeantes de Byzance et diverses villes italiennes, preuve supplémentaire de l’influence grecque accrue et de la pénétration italienne. Jusqu’à la fin de la guerre civile, de nombreuses familles descendant de croisés français avaient disparu et de nombreux membres des familles établies de longue date, qui avaient soutenu la reine Charlotte, l’accompagnèrent lors de son exil en Italie. En même temps, dans sa lutte pour le trône, Jacques 1er de Lusignan (1464-1473), fut contraint d’avoir recours à des mercenaires étrangers qu’il récompensait avec des terres chypriotes et des titres. Après son mariage avec Caterina Cornaro, la présence vénitienne dans l’île commença à augmenter. Par conséquent, jusqu’à la fin du XVe siècle, l’aristocratie chypriote comprenait des Grecs, qui avaient connu un essor économique et social, des Italiens et des Espagnols.
7
+ Sous le règne des Lusignan, les sociétés commerçantes occidentales acquirent des droits étendus : réductions tarifaires, droits de juridiction sur leurs propres ressortissants, droits de posséder des biens et d’avoir leurs propres quartiers et garanties gouvernementales de leur sécurité et de leur protection. Les Génois se virent accorder des privilèges en 1218 et 1232, les Provençaux (Marseille, Montpellier et autres villes provençales) en 1236 et les Pisans ainsi que les Aragonais en 1291. Malgré leurs demandes répétées, les Vénitiens n’obtinrent des privilèges qu’en 1306, sauf si les Lusignan respectaient des privilèges accordés précédemment par Constantinople. Au XIIIe siècle, le nombre de marchands latins présents dans l’île était restreint par rapport à l’essor noté après 1291 et les colonies des plus grandes cités marchandes italiennes se trouvaient sous la juridiction de leurs consuls en Syrie. Durant les années 1270-1280 et par suite du retrait latin en Syrie, on observa une augmentation progressive de l’activité commerciale, tandis que la présence de Génois, de Vénitiens, de Pisans et de commerçants provençaux se fit plus importante. Famagouste se développa au XIVe siècle en un port de transit international et un centre commercial animé pour les produits en provenance et à destination de l’Occident et de l’Orient et, à partir de la fin du XIIIe siècle, un grand nombre de ressortissants de diverses villes italiennes, provençales et aragonaises transférèrent leurs entreprises commerciales à Chypre. Selon les témoignages subsistant, les Génois et les Liguriens représentaient la plus grande communauté commerçante à Famagouste, suivis par les Vénitiens, les Pisans, les Ancônais, les Florentins et des ressortissants d’autres villes italiennes, de même que les Provençaux et les Catalans. Il y avait dans l’île des consuls de Gênes, de Venise, de Pise, de Marseille, de Montpellier, de Narbonne et de Barcelone. Par ailleurs, des sociétés commerciales étaient représentées à Chypre par leurs agents, telle la maison bancaire des Bardi de Florence, dont l’agent Francesco Balducci Pegolotti se trouvait à Chypre dans les années 1330. En général, le régime lusignan entretenait de meilleures relations avec les Vénitiens qu’avec les autres grandes communautés commerçantes.
8
+ Avec l’instauration de la domination franque à Chypre en 1192, il fallut mettre en place un nouveau système social complexe afin de réglementer les relations entre les deux communautés. Les institutions introduites étaient de nature féodale et d’origine franque. Les colons francs apportèrent avec eux leurs coutumes en matière de propriété foncière, d’obligations militaires et d’héritage des fiefs. Toutefois, le système social qui fut instauré se caractérisait non seulement par l’innovation mais aussi par la continuité : il puisait des éléments du passé byzantin de l’île et visait à la création de conditions de coexistence pacifique ainsi que de conditions économiques optimales pour la noblesse et le bien-être de la population. L’établissement permanent et réussi du groupe immigrant nécessitait l’instauration d’un système ne visant pas à l’exploitation coloniale de l’extérieur mais favorisant l’administration de l’intérieur, fondé sur la coopération avec la population existante. Le régime lusignan introduisit également dans l’île le système juridique du royaume latin de Jérusalem, tel que décrit dans les Assises, un ensemble non officiel de traités en ancien français, destiné à expliquer comment plaider et interpréter les lois. Les Assises étaient fondées sur la procédure et les décisions de la Haute Cour et de la Cour des Bourgeois (les assises et les bons usages et les bones costumes dou reaume de Jerusalem, les queles l’on doit tenir au reaume de Chipre). Entre les mains compétentes des juristes du XIIIe siècle, hommes de droit et de lettres nobles et bourgeois, c’était la langue vernaculaire, le français au lieu du latin, qui devint la langue utilisée dans les domaines prestigieux de la rhétorique et du droit.
9
+ Dès les premières années, un dialogue social à long terme commença entre les deux groupes ethniques: les Lusignan s’efforçaient d’équilibrer la différence démographique et de maintenir les frontières sociales et ethniques par l’imposition d’un système social rigoureusement stratifié, tandis que les Grecs réussissaient progressivement à franchir les barrières sociales grâce à leur ascension économique et professionnelle. En outre, l’interaction culturelle dans les domaines de la langue et de la religion ainsi que les mariages mixtes, phénomènes qui apparurent dès le début de l’installation des Latins et culminèrent au XVe siècle, conduisirent à l’assimilation de la communauté franque dans la société grecque. Au milieu du XIVe siècle, le Pape se plaignit de ce qu’un grand nombre de femmes nobles et de roturiers allaient à la messe dans les églises grecques; au XVe siècle, la papauté fut obligée de sanctionner les mariages mixtes entre Grecs et Latins, de même que les mariages et les funérailles au sein de la population latine célébrés selon le rite grec. Par ailleurs, le contrôle économique et politique croissant des Génois et des Vénitiens s’effectuait au détriment de la communauté franque.
10
+ Contrairement aux visées grandioses de la Papauté prônant un Orient latin chrétien, les Chypriotes grecs conservèrent leur tradition d’indépendance religieuse. Jusqu’aux années 1260, les relations entre le clergé grec et latin furent souvent tendues, voire parfois violentes. L’Etat s’efforçait d’habitude de maintenir la paix dans l’intérêt de la sécurité et de la prospérité. Avec le compromis de 1260, connu sous le nom de Bulla Cypria, les choses se calmèrent cependant dans l’ensemble. Dans ce climat de tolérance religieuse, la période franque fut marquée par un grand épanouissement du monachisme grec et latin et d’autres formes de piété.
11
+ Des témoignages démographiques et littéraires laissent suggérer que les colons français à Chypre parlaient la langue d’oil. En conséquence de la politique linguistique de tolérance des Lusignan, qui n’excluait aucune des deux langues d’un domaine quelconque d’usage linguistique, les Grecs et les Francs percevaient tous deux des avantages mutuels à conserver leurs langues respectives. Les avantages sociaux et économiques que comportait l’apprentissage de langues apportaient aux Grecs la motivation nécessaire pour apprendre le français et/ou le latin, tandis que la nouvelle réalité sociale et démographique des Francs requérait l’adoption du grec parlé localement comme moyen de communication avec la population dans son ensemble. Il ne se produisit pas d’antagonisme ethnique en termes de rejet de l’une ou de l’autre langue. Au contraire, le bilinguisme sous la forme d’une alternance de codes linguistiques, en fonction du domaine ou du contexte social de l’interaction verbale, fut adopté par certaines catégories de personnes. Il était utilisé dans les domaines de l’administration et de la justice aussi bien que dans ceux de la vie quotidienne et des relations sociales. D’autre part, la diglossie, en tant que différenciation consciente entre les formes «supérieures» et «inférieures» de la même langue, signifiait que, dans le domaine ecclésiastique, les langues vernaculaires étaient d’habitude exclues. Toutefois, les locuteurs faisaient pratiquement et théoriquement une distinction entre le grec (le dialecte et la langue commune), le français et le latin, quoiqu’il soit difficile d’évaluer la proportion de population et les couches sociales qui entraient dans ce processus.
12
+ Bien que la langue, tout comme la religion, ait constitué l’un des éléments principaux d’identification d’un groupe ethnique, l’attachement à la langue ne représentait pas un élément cohésif suffisamment fort, sur lequel puissent se baser les groupements ethniques, et l’interaction linguistique se produisit très tôt. Le dialecte chypriote grec émergea progressivement en tant que lingua franca – langue commune à toute la population. Le dialecte se forma sous l’action corrosive des influences françaises qui concernaient principalement le domaine du vocabulaire administratif et de la phonétique. Il existait peu d’occasions d’obtenir une éducation byzantine correcte dans l’île ; l’enseignement élémentaire grec était dispensé par les monastères grecs ou les écoles dans les villes dirigées par des ecclésiastiques. De même, les écoles des monastères des ordres mendiants et des cathédrales et, par la suite, des écoles fondées par l’Etat de Nicosie, dispensaient une éducation latine adéquate. Les Chypriotes recherchaient souvent une éducation supérieure dans les centres du monde byzantin ou dans les grandes universités d’Europe occidentale. Avec la chute de Constantinople et la présence croissante des Vénitiens dans l’île, les universités italiennes devinrent les principaux centres d’attraction pour les Chypriotes faisant des études à l’étranger.
13
+ La production littéraire à Chypre durant la domination franque doit être interprétée en association avec le caractère pluriethnique et multiculturel de la société chypriote de l’époque et étudiée en tant que produit culturel de la rencontre fructueuse entre les Grecs et les Latins. Les classifications scolastiques faisant la distinction entre la production littéraire grecque et franque selon le critère de la langue peuvent avoir une certaine portée pour le XIIIe siècle, mais n’ont aucun sens dans le contexte d’une société qui a bénéficié des processus de trois siècles d’échanges culturels et d’interactions. Les hommes de lettres chypriotes ont utilisé toutes les ressources linguistiques dont ils disposaient. Le changement de langues littéraires utilisées par les écrivains chypriotes (grec et ancien français du XIIIe au milieu du XIVe siècle, le dialecte chypriote grec au XVe siècle et le dialecte chypriote grec et l’italien au XVIe siècle) reflète les relations culturelles et l’évolution linguistique du royaume des Lusignan. Les hommes de lettres chypriotes ont puisé dans les traditions littéraires byzantine et occidentale, de même que dans la tradition levantine (tradition ecclésiastique grecque et latine croisée). Au XIIIe siècle, les contacts avec la France et l’Europe occidentale en général renforcèrent les liens littéraires et culturels des Francs avec l’Occident. Par ailleurs, l’église orthodoxe représentait le principal canal d’alimentation littéraire pour les Grecs. Il est toutefois possible de relever certaines caractéristiques spécifiquement chypriotes dans la forme littéraire et le contenu, qui contribuèrent à la création de la tradition de la littérature médiévale chypriote transcendant les barrières linguistiques et ethniques: thématiquement, un vif intérêt pour la littérature juridique et historique et, stylistiquement, l’utilisation de la prose et des langues populaires (l’ancien français par opposition au latin et le dialecte grec par opposition à la koinê byzantine). A l’aide de ces moyens stylistiques et linguistiques, les chroniqueurs médiévaux chypriotes rédigèrent les histoires dynastiques des royaumes de Jérusalem et de Chypre, et le fait qu’ils avaient tous des relations avec le cercle des juristes ou des bureaucrates cultivés n’avait rien de fortuit.
14
+ Jusqu’à la mort d’Hugues IV de Lusignan en 1359, qui coïncida avec la première éruption de l’épidémie connue sous le nom de ‘’la Mort noire’’ et les changements démographiques et sociaux qui s’en suivirent, la production littéraire laïque française dans l’île refléta les intérêts de la société chevaleresque et féodale et fut la descendante directe de la tradition littéraire croisée de l’Orient latin. Outre la fascination de cette société pour le droit qui entraîna le développement d’une importante tradition juridique, il émergea une tradition historiographique qu’il convient de placer dans le cadre de la littérature historiographique des Etats croisés de Syrie et de Palestine. Ainsi, à part quelques rares œuvres en vers (quelques chansons d’amour de Raoul de Soissons, quelques chants épiques, un poème allégorique La Dîme de Pénitance, écrit à Nicosie en 1288 par Jean de Journy, et quelques ‘’poèmes de circonstance’’ dans les œuvres de Philippe de Novare et Gérard de Montréal), toute la production littéraire de l’époque, comprenant uniquement des œuvres historiques et morales, était rédigée en ancien français (avec certaines particularités locales) et en prose.
15
+ La littérature historique conservée témoigne d’une continuité et d’une diversité remarquables et couvre chronologiquement toute la période ; elle comprend des chroniques (les Continuations de Guillaume de Tyr et la chronique connue sous le nom de Chronique d’Ernoul et de Bernard le Trésorier), les mémoires de la guerre civile de 1229-1233 de Philippe de Novare (Estoire de la guerre qui fu entre l’empereor Frederic et Johan d’Ibelin), la compilation de Gérard de Montréal datant du début du XIVe siècle Les Gestes des Chiprois (qui comprend la Chronique de Terre Sainte, les mémoires de Philippe de Novare et la Chronique du Templier de Tyr), des annales (Les Annales de Terre Sainte) et de la littérature généalogique (Les Lignages d’Outremer). Le personnage important de Philippe de Novare domina cette période. Italien originaire de Novare en Lombardie, Philippe devint Français levantin par adoption. Militaire, homme politique et juriste, Philippe laissa une importante œuvre littéraire dont une partie seulement a survécu. A part ses mémoires, il a composé des œuvres en vers qui n’ont pas été conservées, un traité de morale (Les Quatre âges de l’homme) et un traité juridique (Le Livre de la forme de plait).
16
+ Dans l’ensemble, la littérature française produite dans l’île suivait les modèles occidentaux : la présence dans l’île d’érudits de l’envergure de Raymond Lulle et Pierre de Palude, ainsi que d’écrivains tels que Pierre de Paris, Robert de Boron, Martino da Canale et Marino Sanudo Torsello est représentative des relations littéraires et culturelles qu’entretenaient les Francs avec l’Occident. La vie et l’œuvre de l’homme de lettres grec Georgios Lapithis constituent le lien entre la première et la deuxième période de la présence franque. Il vécut durant la première moitié du XIVe siècle et fut membre du cercle étroit d’intellectuels chypriotes grecs qui appartenaient soit à la vieille noblesse grecque soit à la nouvelle classe de bureaucrates grecs cultivés et participaient à la vie littéraire de la noblesse franque. Il est connu en histoire en tant qu’ami du roi Hugues IV de Lusignan (1324-1359) et de philosophes et penseurs d’origine grecque, française et arabe. Traducteur actif, il parlait français, latin ainsi que des langues orientales. Indispensable pour ses études littéraires, théologiques et scientifiques, sa connaissance du latin et du français contribuait également à sa notoriété sociale ainsi qu’à sa fréquentation de la cour royale d’Hugues IV.
17
+ Les changements sociaux, économiques, politiques et démographiques qui marquèrent le milieu du XIVe siècle influencèrent fortement la production littéraire. La Mort noire affaiblit la population franque et empêcha le renouvellement démographique ; l’ascension sociale et économique des bourgeois grecs bien éduqués, employés dans l’administration royale, entraîna l’affaiblissement de l’homogénéité de la noblesse franque et la perméabilité des frontières sociales et culturelles. Le meurtre du roi Pierre Ier de Lusignan en 1369 et l’invasion génoise qui s’en suivit en 1373 transformèrent de nombreuses valeurs traditionnelles de la société féodale et chevaleresque des Francs. Par ailleurs, bien qu’il y existe des preuves de relations culturelles avec la France sous les règnes de Hugues IV (1324-1359) et de Pierre 1er (1359-1369) (comme en témoigne la présence de Philippe de Mézières dans l’île et la composition d’un long poème épique par Guillaume de Machaut, inspiré par les croisades de Pierre), ces relations s’affaiblirent progressivement au XVe siècle. De ce fait, cette période se caractérise par l’ascension de la culture et de la langue grecques, au détriment de la culture croisée franque et de la langue française, et par une concentration de production littéraire sur l’historiographie en prose.
18
+ Une chronique perdue, écrite en français au XIVe siècle par Jean de Mimars, constitue le lien entre la compilation française du début du XIVe siècle Les Gestes des Chiprois et la chronique de Léontios Machairas du début du XVe siècle et témoigne de la continuité surprenante de l’historiographie chypriote. Avec les chroniques de Léontios Machairas et de Georgios Boustronios, écrites en dialecte grec chypriote au XVe siècle, l’historiographie chypriote atteignit son plein développement. Les deux écrivains appartenaient à la classe des dignitaires grecs chypriotes dans l’administration seigneuriale et royale qui participaient aux deux cultures et devinrent le groupe intermédiaire entre les deux sociétés. Ecrivant tous deux en prose aussi bien que dans la langue populaire grecque locale, qui était la langue parlée par les Grecs et les Francs de Chypre, ils exprimaient à travers leurs chroniques, des histoires dynastiques de la gloire et de la chute de la maison royale chypriote, leur loyauté au régime des Lusignan. Leurs chroniques peuvent de ce fait être qualifiées d’histoires nationales, en ce sens qu’elles propageaient une identité ethnique chypriote commune pour les Grecs aussi bien que les Francs face à la menace musulmane. De ce fait, il convient de placer leur œuvre dans une tradition historiographique partageant des éléments des traditions tant occidentale que byzantine mais ayant un caractère chypriote spécifique, preuve la plus forte de l’osmose culturelle entre les Grecs et les Francs dans la Chypre médiévale et de l’importance de l’île comme lieu de rencontre de la culture européenne occidentale et orientale au Moyen Age.
19
+ Architecture gothique: Les Francs érigèrent des églises latines monumentales et des monastères de style gothique, d’imposants châteaux et fortifications et de superbes palais royaux et seigneuriaux, dont beaucoup subsistent de nos jours. En outre, les preuves artistiques révèlent des influences françaises dans l’art et l’architecture ecclésiastique grecs. A Nicosie, la cathédrale grecque de la Vierge Hodegetria, connue sous le nom de Saint-Nicolas (Bedestan), fut érigée à côté de la cathédrale latine Sainte-Sophie et, à Famagouste, la cathédrale grecque de Saint-Georges se dressait tout près de la cathédrale latine Saint-Nicolas. Construites en style gothique, les cathédrales grecques n’étaient pas érigées comme rivales des cathédrales latines, mais en coexistence avec elles. Comme le révèlent les photos, les vestiges architecturaux gothiques forment le témoignage le plus éminent et le plus durable de la présence française à Chypre.
data/4_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,38 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Das byzantinische Zypern bis 1191
2
+ Theoretisch waren Zypern und Italien bis 476 eine politische Einheit und auch noch später, wenn man die symbolische Unterwerfung der Könige Odoacar und Theodoric unter das (östliche) Römische Reich berücksichtigt. Während der Herrschaft Justinians im 6.Jahrhundert, nach der Entdeckung großer Teile Italiens durch General Belisarius in den langen gotischen Kriegen, gelangte Italien erneut unter denselben poltischen Schirm wie Zypern. Nach dem Zusammenbruch durch den persischen Krieg und die arabischen Überfälle im 7.Jahrhundert leitete Zypern eine seltsame Zeit als unabhängiges Territorium von Byzanz und dem Islam ein, die mit kurzen Unterbrechungen von 688 bis 965 dauerte. Damals und bis zum Fall von Bari im Jahre 1071 teilten Zypern und ein kleiner Teil Süditaliens erneut Konstantinopel als politisches Zentrum. Geistlich blieb Zypern jedoch außerhalb des Einflusses des päpstlichen Roms, war dem Osten fest verbunden und folgte dem, was sich schließlich zur griechischen Orthodoxie in Liturgie und Tradition entwickelte.
3
+ Der Handel muss gegen Ende des 10. und 11.Jahrhunderts, wenn auch nur für kurze Zeit, einige Italiener, vielleicht aus Amalfi, die sich auf ihrem Weg nach Mittelasien befanden, nach Zypern gebracht haben. Doch mit dem ersten Kreuzritterzug Ende des 11.Jahrhunderts und der Gründung von Staaten durch die Ritter befand sich Zypern plötzlich in einer beneidenswerten geografischen Lage am Kreuzweg zwischen Orient und Okzident. Wir besitzen nur wenige Informationen, dennoch ist wahrscheinlich, dass die “italienische” Epoche in der zyprischen Geschichte kurz nach 1100 begann, als die Anwesenheit italienischer Händler auf der Insel belegt wurde. Es ist bekannt, dass sich zwei Brüder aus Genua in den 1170er Jahren auf Zypern aufhielten, als sie zur byzantinischen Marine einberufen worden waren, und dass Anfang 1180 einer sizilianischen Kirche Land auf Zypern geschenkt wurde. Doch die bedeutendste Präsenz Italiens auf Zypern war die der Venezianer. Auch wenn es nur wenige Informationen über das 12.Jahrhundert gibt, so ist doch bekannt, dass die Venezianer schon seit etwa 1100 zyprische Häfen nutzten, dass ihnen gegen 1136 Freihandelsprivilegien auf Zypern eingeräumt wurden, die sie eingefordert hatten, und dass diese 1147 vom Kaiser genehmigt wurden. Es ist fast sicher, dass Zypern schon seit 1150 ein bedeutendes Handelszentrum für die venezianische Flotte war. Eine venezianische Firma, die Handel mit Ägypten trieb, hatte 1139 ihren Sitz in Limassol und es gibt Hinweise darauf, dass bereits seit 1143 venezianische Händler in Pafos lebten. Bis zum Aufstieg von Famagusta später im 13.Jahrhundert, lange nach der Eroberung durch die Franken, waren Limassol und Pafos die Haupthäfen Zyperns, deren Betriebsamkeit im wesentlichen auf die Venezianer zurückzuführen ist. Die venezianische Bezeichnung “Baffo” stammt offenbar von Pafos, dem damals zweitgrößten Hafen der Insel. Es ist auch aus den Chroniken der Eroberung durch Richard Löwenherz bekannt, dass es bei seiner Landung 1191 in Limassol dort bereits eine komplette lateinische Gemeinde gab, wahrscheinlich Venezianer.
4
+ Bis 1191 hatte sich die venezianische Präsenz auf Zypern viel stärker ausgedehnt, als man sich vorstellen kann, wenn man den wenigen Überlieferungen oben Glauben schenken darf. Die zufällige Niederschrift und Rettung eines Berichtes auf dem Jahre 1240 etwa, belegt schon vor 1191 italienischen Besitz auf der Insel, welcher ab einem bestimmten Zeitpunkt beschlagnahmt wurde, auch wenn ungewiss bleibt, wann und wo und in welchem Ausmaß. Die bereits eindrucksvolle Liste beschlagnahmten Eigentums ist möglicherweise nicht vollständig. Offenbar besaß zumindest ein Venezianer, Andreas Remigo da Baffo, noch Eigentum auf Zypern, und das ist vielleicht nur die Spitze des Eisberges. Es gibt genaue Angaben zu hunderten beschlagnahmten Besitztümern mit Details zu Lage, Namen der venezianischen Eigentümer und teilweise Namen der neuen “Eigentümer”. Ein Großteil des Eigentums befand sich in Limassol selbst, wo die Gemeinde einen Taufstuhl und zwei lateinische Kirchen besaß. Eine davon, die des heiligen Markos (Agios Markos), wurde während der Frankenherrschaft wahrscheinlich als lateinische Kathedrale von Limassol genutzt und ihre Grundmauern sind heute noch sichtbar. Die andere, die des heiligen Georg (Agios Georgios), ist möglicherweise der Ort, an dem die Vermählung König Richards mit Berengaria stattfand und vielleicht sind es ihre Ruinen, die in der Burg von Limassol erhalten sind. Die venezianische Kolonie von Limassol zählte über 100 Häuser und nahezu 50 Geschäfte. Sie besaß sogar einen Bäderkomplex, ein Hospiz und einen Friedhof.
5
+ Eine kleinere venezianische Gemeinde lebte, wie nicht anders zu erwarten, in Pafos, wo sie auch eine Kirche besaß. Seltsamerweise gab es auch im Landesinneren, in Nikosia, Venezianer. Sie besaßen nicht nur eine Kirche in der Hauptstadt, sondern das Haus der Familie Sabatini, die viele Immobilien in Nikosia besaß, wurde sogar der erste Königspalast der Lusignans. Die Tatsache, dass viele Venezianer in Nikosia lebten, sollte uns darauf hinweisen, dass sie nicht nur internationalen Handel trieben. Limassol war zwar das größte Zentrum, doch die Ländereien um die Stadt herum waren voller venezianischer Bauten. Einige Dörfer, wie Pyrgos und Monagrouli, waren sogar im Besitz der Italiener. Diese ständige Landbevölkerung, die sich gen Süden in Richtung Berge ausdehnte, war in der Landwirtschaft tätig. Sie besaß mindestens zwei Kirchen auf dem Land, von denen noch eine in sehr verfallenem Zustand in der Nähe von Agios Konstantinos existiert.
6
+ Im Jahre 1184 riss der Usurpator Isaak Komnenos die Macht über Zypern an sich und ernannte sich selbst zum Kaiser. Diesen Putsch nahm der Westen später zum Anlass für die Eroberung von 1191 – ein Vorbote für die Ereignisse von 1974. Interessant ist die Tatsache, dass sich Issak bei der Vorbereitung auf den byzantinischen Versuch, die Insel zurückzuerobern, mit dem normannischen Sizilien verbündete. Der sizilianische Admiral Margaritone half bei der Verteidigung Zyperns gegen die Byzantiner im Jahre 1187, doch zu Isaaks Unglück reiste er 1188 ab und König Wilhelm II. von Sizilien verstarb 1189.
7
+ Im Jahre 1191 besiegte der frankophone König Richard von England beim dritten Kreuzzug auf dem Weg nach Messina im Heiligen Land, Isaak und eroberte die Insel. Im darauffolgenden Jahr, nach einer kurzen Regierungszeit der Tempelritter, verkaufte Richard Zypern an den Franzosen Guy de Lusignan. Als König von Jerusalem hatte Guy 1187 die Schlacht von Hattin und seine Hauptstadt verloren, die von Saladin erobert wurde. Guy und sein Bruder Almarich gründeten ein Königreich mit frankophonen Adligen, das bis 1489 bestand. Das Jahr 1191 war aus vielen Gründen ein entscheidender Wendepunkt in der Geschichte Zyperns und leitete eine “französische” Epoche ein. Doch aus italienischer Sicht stellt das Jahr 1191 nicht genau den Beginn der “lateinischen” Epoche in der zyprischen Geschichte dar. Die italienische Präsenz auf Zypern war bereits vor der Eroberung dauerhaft, organisiert und bedeutend und insbesondere die Entwicklung der Stadt Limassol ist in starkem Ausmaß den Venezianern zu verdanken.
8
+ Zypern in der frühfränkischen Epoche, 1191-1374
9
+ Aus politischer Sicht durchlief das fränkische Zypern drei einzelne Phasen der italienischen Intervention mit wachsender Intensität: die sizilianische, die genuesische und schließlich die venezianische. Guy de Lusignan (1192-94) starb als Herr über Zypern und war der Bruder von Almarich (1194-1205), der Zypern zum Königreich machte. Um dies zu erreichen, bat Almarich den deutschen Kaiser Heinrich VI. um eine Krone, und so wurde Zypern im Jahre 1197 Vasallenkönigreich. Durch eine Hochzeit hatte Heinrich sein Kaiserreich um das Königreich Sizilien erweitert und sein Sohn
10
+ Friedrich II. war in Sizilien und Süditalien fest verankert. Die Position Friedrichs als Lehensherr hatte wenig praktische Bedeutung, bis zu dem Zeitpunkt, als der minderjährige Heinrich I.
11
+ (1218-53) König über Zypern wurde und ein Disput zwischen Heinrichs Mutter, der Königin Alice de Champagne, und ihren Onkeln, Philip und Jean d‘Ibelin – die letztlich auch italienischer Abstammung waren – über die Thronfolge mit dem geplanten Kreuzzug von Friedrich II. zusammenfiel. Friedrich hatte die Königin von Jerusalem geheiratet und ihr Sohn Konrad sollte König von Jerusalem werden. Vielleicht nach einem Plan von Alice machte Friedrich 1228 zunächst auf Zypern Halt, um die Regentschaft und das dazugehörige Einkommen einzufordern. Dadurch hoffte Friedrich, ein enormes mediterranes Kaiserreich zu schaffen. Der Versuch misslang, doch auf Zypern entbrannte ein Bürgerkrieg zwischen den Ibelin-Anhängern und den kaiserlichen Verbündeten, der mit einigen Unterbrechungen bis 1233 andauerte. Auch wenn dies gewöhnlich als deutsche Einmischung in die Angelegenheiten Zyperns gewertet wird, so waren doch Friedrichs Truppen größtenteils Italiener wie auch sein späterer Marschall Ricardo Filangieri. Nur durch eine Allianz mit einer anderen italienischen Macht, nämlich Genua, und mit der Ankunft einer genuesischen Flotte im Jahre 1233 in Kyrenia gelang es den Ibelins, dem Krieg ein Ende zu setzen.
12
+ Papst Innocent IV. löste 1247 Zyperns Vassallenschaft mit dem Kaiserreich auf, doch das beendete nicht Siziliens Pläne für Zypern. Nachdem Charles d’Anjou im Jahre 1266 Sizilien und Süditalien erobert hatte, kaufte er 1277, zu einer Zeit, als die Könige Zyperns auch Könige von Jerusalem waren, Rechte am Königreich Jerusalem auf. Inzwischen versuchten Nachfahren von König Hugo von Brienne und Feinde von Hugo III. (1267-84) nach 1267 Unruhe im Westen zu stiften, um den Thron Zyperns einzunehmen. Eine feindliche Rivalität zwischen den Königen Zyperns und Siziliens hielt bis in die Mitte des 14.Jahrhunderts an. Nach dem großen Aufstand von 1282, bekannt als Sizilianisches Vesper, und dem anschließenden Krieg zwischen Anjou und Aragon legte der Vertrag von Caltabellotta 1302 fest, dass Aragon Zypern erhalten könne, wenn er Karl II. von Anjou Sizilien zurückgeben würde. Zum Glück für die Lusignans wurde dies niemals umgesetzt und Karl II. musste sich mit der Herrschaft über Süditalien von Neapel aus begnügen. Doch im 14.Jahrhundert nannte sich Robert von Anjou weiterhin König von Jerusalem und bestärkte wahrscheinlich die Brienne-Anhänger in ihrer Beanspruchung Zyperns. Im Ergebnis dessen bemühte sich König Hugo IV. (1324-59) intensiv um eine Allianz mit Aragon, um den Forderungen des Königreichs Neapel gegenüber Jerusalem zu begegnen, und ging sogar so weit, dass er die Freunde von Königin Sancia von Neapel, die Franziskaner, verfolgte.
13
+ Wie man sehen wird, dauerte die zweite große italienische Phase im mittelalterlichen Zypern von 1374 bis 1464. Wie ihre militärische Rolle im Bürgerkrieg zeigte, waren die Genuesen bereits seit Beginn des 13.Jahrhunderts ein bedeutender Faktor in der zyprischen Politik. Von Genuesen auf Zypern ist seit 1203 die Rede und Königin Alice gewährte ihnen 1218 erste Privilegien: freien Handel, Steuer- und Zollbefreiung, Vermögensschutz, das Recht auf ein genuesisches Podestat (in Nikosia) sowie Grundstücke in Limassol und Famagusta. Im Jahre 1232 erlaubte Heinrich I. in seinem Bemühen, dem Bürgerkrieg ein Ende zu setzen, den Genuesen, in den meisten Fällen ihrem Podestat anzugehören und nicht der lokalen Verwaltung. Einige Historiker bewerten diesen Schritt als Beginn einer schlechten Beziehung, die eineinhalb Jahrhunderte später zur genuesischen Invasion führte. Das ist eine recht fundierte Behauptung. Auch wenn Genua im 13.Jahrhundert Zypern oft mit Kriegsschiffen belieferte, zog es die Insel nicht selten in seine gewalttätigen Auseinandersetzungen mit Venedig hinein, insbesondere, wenn die italienischen Interessen in Accra und Tyros mit den zyprischen Interessen übereinstimmten. Die Könige Zyperns erfuhren, dass die Begünstigung einer italienischen Stadt möglicherweise einer anderen missfallen würde.
14
+ Während der Herrschaft Königs Heinrich II. (1285-1324) verzeichneten die Beziehungen zu Genua einen Rückgang. Bis dahin gab es nicht so viele Genuesen mit ständigem Wohnsitz auf der Insel, obwohl die Gemeinschaft ein bedeutendes Vermögen angehäuft hatte. Doch nun kamen genuesische Bürger als Flüchtlinge aus Syrien an. Die genuesischen Gemeinschaften wuchsen in allen Städten an, und die in Famagusta entwickelte sich zur bedeutendsten, was dazu führte, dass das Podestat dorthin verlegt wurde. Genua war bereits über die Haltung Zyperns in ihrem Konflikt mit Venedig aufgebracht, während Heinrich diesen Zustand nicht verbesserte, als er anderen, wie auch den Bürgern Pisas, Vorrechte einräumte. Gegen Ende der 1280er Jahre forderten die Genuesen noch mehr Privilegien, doch Heinrich und den Genuesen gelang es nicht, ein neues Handelsabkommen zu schließen. Während des Krieges zwischen Genua und Venedig in den 1290er Jahren unterstütze Zypern Venedig bei den Auseinandersetzungen, die in der Region Zyperns ausgetragen wurden. Nach ihrem Sieg forderten die Genuesen von Heinrich eine Entschädigung, die dieser jedoch verweigerte. Die Genuesen versuchten dann, die Insel zu boykottieren und Heinrich ging zum Gegenangriff über. Zu diesem Zeitpunkt begannen genuesische Piraten, die auf gewisse Weise in den Krieg gegen Venedig verwickelt waren, den neuen Wohlstand Zyperns zu bedrohen und sogar Überfälle auf die Insel zu organisieren. Dieser Wohlstand stammte wiederum teilweise aus einem Handelsverbot des Papstes mit Ägypten, das Heinrich von Zeit zu Zeit umsetzte, indem er genuesische Schiffe beschlagnahmen ließ. Zahlreiche genuesische Piraten wurden 1303 hingerichtet. Eine weitere Hinrichtung im Jahre 1306 führte zur Rache eines genuesischen Verwandten des Opfers. 1305 waren Zypern und Genua kurz davor, den Krieg auszurufen, doch Heinrich unternahm nichts um die Gemüter zu beschwichtigen. Die rivalisierende Haltung Heinrichs gegenüber dem mächtigen Genua war wohl der Hauptgrund für den Putsch seines Bruders Almarich im darauffolgenden Jahr.
15
+ Almarich (1306-10) bemühte sich um die Verbesserung der Beziehungen zu Genua, doch nach seiner Ermordung und der erneuten Machtergreifung Heinrichs erreichten die Spannungen ihren Höhepunkt. Heinrich verweigerte die Restzahlung eines großen Darlehens, das sein Bruder von Genua erhalten hatte, und Genua befasste sich ernsthaft mit dem Gedanken, in Zypern einzufallen. Als die Überfälle der Piraten und Plünderer Anfang der 1310er Jahre in der Nähe von Pafos fortgesetzt wurden und Heinrich mehr Lastschiffe beschlagnahmte, steckte der König 1316 alle 460 genuesischen Einwohner von Nikosia ins Gefängnis und ließ sie erst 1320 wieder frei. Schließlich handelten Genua und Heinrichs Nachfolger Hugo IV. 1329 einen Friedensvertrag aus, doch die genuesische Piraterie bedrohte Zypern weiterhin, bis 1338 ein neuer Vertrag unterzeichnet wurde. Zu dieser Zeit hatte der Papst jedoch bereits den Genuesen Freistellungen von dem Handelsverbot mit den Muslimen gewährt, das im Jahre 1344 völlig abgeschafft wurde.
16
+ Damals lebten Genuesen in Limassol, Nikosia und Pafos und sie hatten zumindest in Limassol eine Kirche, Bäcker und Bäder – und einen Festungsturm. Der Großteil der Bevölkerung lebte in Famagusta, doch ein Teil der genuesischen Bevölkerung bestand aus sogenannten “weißen Genuesen”– Flüchtlingen aus Syrien, die genuesische Rechte und Privilegien beanspruchten, jedoch nicht mit Genuesen blutsverwandt waren. Die Rechte der weißen Genuesen sorgten bei der zyprischen Verwaltung für Probleme. Es gibt besonders viele Informationen über den Zeitraum um 1300, denn uns sind die Archive der genuesischen Notare Lamberto di Sambuceto und Giovanni de Rocha erhalten, die aufschlussreiche Einblicke in die Handelsgeschichte von Famagusta zu dieser Zeit gewähren.
17
+ Auch wenn es offenbar bereits vor 1191 Venezianer auf Zypern gab, so erhielten sie doch ihre ersten Handelsprivilegien 1306 in der Fränkischen Epoche von Almarich, der um gute Beziehungen zu allen bemüht war, die seine gefürchtete Herrschaft unterstützen könnten. Die Zahl der Venezianer nahm zu und ihre Beziehung zu Zypern war gewöhnlich herzlich. Venedig und Zypern kämpften gegen Mitte des 14.Jahrhunderts gemeinsam als Meeresallianz gegen die Türken. Peter I. verbrachte in den 1360er Jahren einige Zeit in Venedig auf der Suche nach Unterstützung für seine Kreuzzüge und die Venezianer kauften Schiffe für Peters Kreuzzug nach Alexandria im Jahre 1365, auch wenn sie mit dem Ergebnis nicht zufrieden waren. Genauso wie mit den weißen Genuesen gab es auch mit den “weißen Venezianern” Probleme, welche die venezianische Staatsbürgerschaft und somit auch Privilegien beanspruchten. Generell jedoch waren die Beziehungen zu Venedig besser als zu Genua. Nach Genua und Venedig war Pisa die drittwichtigste Handelsstadt dieser Zeit und so waren die Pisaner auch nicht auf Zypern abwesend. Bereits 1192 befasste sich Guy de Lusignan mit dem Gedanken, den Pisanern Privilegien einzuräumen. 1210 gab es Pisaner, die auf der Insel lebten, während Limassol schon vor 1250 eine eigene Pisaner-Gemeinde besaß. Mit dem Niedergang der Kreuzfahrerstaaten jedoch ließen sich die Pisaner allmählich in Famagusta nieder, doch ihre Interessen im östlichen Mittelmeer waren nicht so stark wie die der anderen beiden Städte.
18
+ Darüber hinaus gab es neben einigen Händlern aus Piacenza, Sizilien und Norditalien auch eine ganze Reihe Florentiner. Auf Zypern standen die Florentiner gewöhnlich mit den Bankhäusern Peruzzi und Bardi in Verbindung, die im Darlehensbereich eine aktive Rolle auf der Insel spielten und sogar dem lateinischen Bischof und dem Herzog von Bourbon Dienste leisteten. Dort, wo es zahlreiche schriftliche Zeugnisse gibt, also gegen 1300, sind oft Hinweise auf florentinische Darlehen und florentinische Bürgen für andere Geschäfte zu finden. Die Bardis und Peruzzis nutzten auch andere Gelegenheiten. Als Zypern in den Jahren 1294-96 nach der großen Flüchtlingswelle von 1291 aus dem lateinischen Syrien von einer Dürre heimgesucht wurde, drohte eine Hungersnot. Deshalb führten die florentinischen Bankiers in den darauffolgenden Jahren enorme Mengen Getreide aus Ampulien ein.
19
+ Die Bardis und Peruzzis setzten ihre Geschäfte auf Zypern bis zum Bankdesaster fort, das durch die Unfähigkeit König Edwards III. von England, seine Schulden zurückzuzahlen, verursacht wurde. Ein Angestellter der Bardis, Francesco Balducci Pergolotti, verfasste den klassischen Handelsleitfaden, La practica della Mercatura (Handelspraktik), der sich in starkem Maße auf seine Erfahrungen während seiner Zypernaufenthalte in den 1320er und 1330er Jahren stützte. So stark war die Vertrautheit der Florentiner mit Zypern, dass Boccaccio in den 100 Geschichten seines Meisterwerks Dekameron, das um 1345 entstand, Zypern auf die eine oder andere Weise nicht weniger als neunmal erwähnte. Die Florentiner setzten ihre Geschäfte auch nach 1345 fort, doch nach der genuesischen Invasion verlegten sie einen Großteil davon nach Alexandria.
20
+ Wenn sie Schiffe benötigten, nahmen die Florentiner, wie die Peruzzis, oft die Dienste der anconitanischen und ragusanischen Schiffe in Anspruch. Für die Anconiter Zyperns gibt es mindestens seit 1272 Belege und die Veröffentlichungen aus der Zeit um 1300 berichten, dass sie vorwiegend mit dem Baumwollhandel beschäftigt waren, sich jedoch auch in großem Umfang mit den klassischen zyprischen Exporten, wie Zucker und Salz, und zahlreichen anderen Rohstoffen befassten. Damals bestand sogar eine kleine Anconiter-Gemeinde auf der Insel und Ancona besaß ein Konsulat mit Sitz in Famagusta. Pegolottis Buch bietet zahlreiche Informationen über den Handel zwischen Ancona und Zypern, der noch in den 1320er und 1330er Jahren rege war. Die Geschäfte Anconas auf Zypern setzten sich auch in den 1360er Jahren fort, als die Anconer in Limassol und in Famagusta lebten. Die Seemächte Genua und Venedig brachten Zypern nicht-italienischen Gebieten näher, über die sie herrschten, wie dem venezianischen Kreta und dem genuesischen Chios. Im 13. und in der ersten Hälfte des 14.Jahrhunderts stand Ragusa an der dalmatischen Küste – das heutige Dubrovnik in Kroatien – unter der Herrschaft Venedigs. Im 14.Jahrhundert pflegte diese Stadt diplomatische Beziehungen zu Zypern und trieb mit der Insel sowohl eigenständig als auch in Zusammenarbeit mit Ancona und Florenz Handel. Bereits seit 1283 gibt es Aufzeichnungen über den Sklavenhandel der Ragusaner, in den auch Zypern eingebunden war, und in Schriften von ca. 1300 ist von Getreide und insbesondere von Baumwolle die Rede.
21
+ Der Handel stellte nicht die einzige Verbindung zwischen Zypern und Italien zu dieser Zeit dar. Es bestanden auch geistliche und kulturelle Beziehungen. Während die päpstliche Macht ihren Sitz in Rom hatte, war ein Großteil der höheren zyprischen Geistlichen Italiener, darunter auch einige bekannte Erzbischöfe von Nikosia. Dem entschlossenen Reformer Erzbischof Hugo de Fagiano, einem Prämonstratenser aus dem Gebiet Pisa, gelang es nicht, Unterstützung aus Zypern zu bekommen, und er kehrte Anfang 1260 enttäuscht in seine Heimat zurück, um dort ein Kloster zu gründen, das er “Nicosia” nannte. Später im selben Jahrhundert regierte der Franziskaner Johannes von Ancona und zu Beginn des 14.Jahrhunderts ein Römer, der Dominikaner Johann de Conti. Nach der Verlegung des Papstsitzes nach Avignon scheint es weniger italienische geistliche Einsetzungen gegeben zu haben, doch mit der Rückkehr des Papstes nach Rom im 15.Jahrhundert änderte sich das.
22
+ In den 1260er Jahren widmete eine große Persönlichkeit, Thomas Aquinas, dem König Zyperns eine Abhandlung, und Dante erwähnte Zypern in seiner “Göttlichen Komödie”. Die Herrschaft König Hugos IV. im 14.Jahrhundert steht für den wahren Beginn starker politischer Bande mit Italien und war Vorbote für das, was im 15.Jahrhundert folgte. So beschreibt beispielsweise Boccaccio, wie Hugo ihn systematisch bearbeitete, ein Werk über die heidnischen Götter zu schreiben, und so widmete er über zwei Jahrzehnte der “Geneologia deorum gentilium”, das jahrhundertelang das Referenzwerk zu diesem Thema blieb. Der große zyprische Gelehrte Georgios Lapithis stand im Briefwechsel mit dem berühmten griechisch-italienischen Mönch Barlaam von Kalabrien, und der Arzt von Hugos Sohn, Peter I., war mit Petrarca befreundet.
23
+ Im Jahre 1365 führte Peter (1359-69) den letzten großen, ruhmreichen Kreuzzug, auf dem er Alexandria einnahm und zerstörte. Die darauffolgende Einstellung der genuesischen (und venezianischen) Handelsbeziehungen in der Region war vielleicht der Anlass dafür, dass die Genuesen einige Jahre später in Zypern einfielen. Der direkte Auslöser war eine gewaltsame Auseinandersetzung zwischen Genuesen und Venezianern in Famagusta. Die italienischen Handelsgemeinden waren seit über einem halben Jahrhundert in derartige Fehden verwickelt. Einige Genuesen wurden 1310 bei Unruhen in Famagusta getötet und 1331 gab es noch mehr Probleme mit den Genuesen. 1349 nahm ein Konflikt zwischen einem Sizilianer und einem Venezianer in Famagusta eine böse Wende, doch die Venezianer überließen Hugo IV. die Bestrafung der Zyprer und der anderen, die ihr Vermögen beschädigt und ca. 30 Venezianer verletzt hatten. Das ist ein Zeichen für die unterschiedliche Haltung der Genuesen und der Venezianer gegenüber der Krone. Genua dagegen rief 1343-44 und 1364-65 um ein Haar auf Zypern den Krieg aus, im letzten Fall wegen einer weiteren gewaltsamen Auseinandersetzung. Daraufhin war Peter I. gezwungen, Genua weitere umfassende Privilegien zu gewähren, um nicht seinen geliebten Kreuzzug abbrechen zu müssen. Die neuen Privilegien sahen unter anderem das Recht zum Bau einer Loggia in Famagusta vor, sowie das Recht militärisch einzugreifen, wenn die Zyprer ihr Wort brechen sollten. Auch wenn die Konflikte zwischen Venedig, Genua und Zypern zum Krieg gegen Ägypten mit dem Vertrag von 1370 gelöst schienen, so ist es nicht überraschend, dass eine Auseinandersetzung zwischen Bürgern der beiden Städte in den 1370er Jahren zum Einmarsch Genuas auf Zypern führte.
24
+ Die Gewalt entbrannte nach der Krönung von Peter II.(1369-82) als König von Jerusalem im Jahre 1372 in der Kathedrale Agios Nikolaos in Famagusta. Kämpfe zwischen Genuesen und Venezianern wurden in Famagusta in den 1340er und 1360er Jahren verzeichnet. Nun ging es um ein scheinbar unbedeutendes zeremonielles Thema, und in dem anschließenden Chaos stellten sich die Zyprer auf die Seite der Venezianer. Während der Auseinandersetzungen wurde genuesisches Vermögen zerstört und Menschenleben ausgelöscht, doch da Peter den Genuesen die Schuld zuschrieb, erhielten sie keine Entschädigung. Nach diesen Ereignissen spitzte sich die Situation sehr schnell zu. Viele Genuesen verließen die Insel, Genua bereitete sich auf den Krieg vor und stellte Forderungen, die kaum zu erfüllen waren. Die Zyprer waren ihrerseits nicht gewillt nachzugeben und hielten genuesische Schiffe von Zypern fern. Trotz der verstärkten Bemühungen des Papstes und der Johanniter, eine friedliche Lösung zu finden, nahm Anfang 1373 eine Kriegsflotte von Genua aus Kurs auf Zypern. Die Plünderungen der Genuesen führten zu Rachezügen gegen die auf Zypern verbliebenen Genuesen, bis sich die Lage derart zuspitzte, dass die Zyprer den Hafen von Satalia an der Südküste Kleinasiens den Türken auslieferten, damit er nicht in die Hände der Genuesen fiel. Limassol, das seine Entwicklung größtenteils den Gegnern der Genuesen, den Venezianern, zu verdanken hatte, wurde in Brand gesetzt und Pafos eingenommen.
25
+ Die Hauptflotte der Genuesen, die aus 36 Galeeren mit über 14 000 Männern bestand, kam Ende 1373 an und schloss sich den sieben Galeeren an, die zuvor eingetroffen waren. Die Zyprer waren bereit für Verhandlungen, doch durch die Arglist der Genuesen gerieten König Peter II., sein Onkel Prinz Johannes von Antiochia, sowie seine Mutter Eleonore von Aragon, in Gefangenschaft. Doch der andere Onkel von Petros, Prinz Jacob, ließ sich nicht in die Falle locken und setzte den Kampf fort. Nikosia wurde geplündert, doch Jacob konnte den Genuesen starke Verluste zufügen, bis diese feststellten, dass der totale Sieg möglicherweise die ihnen zur Verfügung stehenden Mittel überstieg. Die Zyprer sahen ihrerseits ein, dass sie den Krieg nicht gewinnen konnten und verstanden, dass sich die Lage durch eine anhaltende Zerstörung der Dörfer und Städte verschlimmern würde.
26
+ Das Arrangement, das aus den Verhandlungen hervorging, war hart für die Zyprer, die zugestimmt hatten, eine hohe Entschädigung in Raten zu zahlen, Genua viele bedeutende Männer als Geiseln zu übergeben und ihnen Famagusta als zusätzliche Garantie für die Einhaltung ihrer Verpflichtungen abzutreten. Jacob nahm eine freiwillige Verbannung an den Ort seiner Wahl in Kauf, doch wiederum durch eine Hinterlist der Genuesen brachten sie ihn nach Genua, wo der künftige König Jacob I. viele Jahre zubrachte. Auch wenn die zyprische Wirtschaft in keiner Weise zusammenbrach, so markierte der Krieg das Ende eines großen Wohlstands, der Zyperns strategischer Handelsposition zu verdanken war.
27
+ Die spätfränkische Herrschaft auf Zypern 1374-1474
28
+ Die Invasion und die Teilung Zyperns im Jahre 1374, genau 600 Jahre vor der jüngsten Invasion und Teilung, leitete auf vielfältige Weise eine neue italienische Phase in der zyprischen Geschichte ein. Nicht nur befand sich Famagusta unter der direkten Herrschaft Genuas, sondern auch der Tod und die Verbannung eines Großteils der frankophonen Bevölkerung im Zuge des Krieges veränderten die demographische Zusammensetzung der Adligen radikal. Von nun an spielten Italiener, Griechen und andere zunehmend eine führende Rolle in der Gesellschaft. Das ging, wie man sieht, mit der zunehmenden Verwendung der italienischen Sprache einher – sogar mit deren Einfluss auf die griechische Sprache – was zum Teil der langjährigen Gefangenschaft von Jacob und seinem Sohn Janus, der nach dem römischen Gott Genuas benannt war, zuzuschreiben war.
29
+ Vielleicht ist es kein Zufall, dass die Universität Padua die alleinige höhere Bildungseinrichtung der Zyprer war. Bereits 1350 ist die Präsenz von Zyprern an der Universität belegt. Es war jedoch das Stipendium, das Peter von Caffron im Jahre 1393 für die Zyprer in Padua vergab, das im 15. und 16.Jahrhundert zum starken Anwachsen der zyprischen Studentenschaft dort beitrug. Als Venedig Padua 1406 erobert hatte und diese Institution fast die offizielle Universität Venedigs wurde, waren die geistigen Beziehungen zwischen der zyprischen Elite und Venedig bereits gegen Mitte des 15.Jahrhunderts eng. Sogar ein Mitglied der Königsfamilie, Kardinal Lanzelott Lusignan, studierte seit 1428 an der Universität, bevor er seine Tage im Dienste des Herzogs von Savoyen von 1442 bis 1451 vollendete. (Hugo de Lusignan wurde ebenfalls Kardinal und verbrachte einige Zeit in Italien.) Das konnte nur zur weiteren Stärkung der italienischen Sprache zulasten der französischen Sprache sowie des Einflusses Venedigs zulasten Genuas auf Zypern beitragen. Die zyprische Präsenz in Genua wurde so stark, dass es eine offizielle “zyprische Nation” an der Universität gab. Dies setzte sich noch lange Zeit nach der türkischen Eroberung von 1571 fort und eine Handschrift mit den Regeln der “zyprischen Nation”, die von einem Griechen im 17.Jahrhundert verfasst worden war, wird in der Bibliothek der Universität Padua aufbewahrt.
30
+ Dennoch besaß Genua nun eine Kolonie in Famagusta mit einem genuesischen Bischof und einer substantiellen genuesischen Gemeinde, auch wenn die griechische Bevölkerung überwog. Im Gegenzug für seine Befreiung aus der Gefangenschaft im Jahre 1383 war Jacob (1382-98) unter anderem gezwungen, die Souveränität der Stadt und ihres Umlandes aufzugeben, was als Staat im Staate beschrieben wurde und nun unter der Verwaltung eines Hauptmanns stand. Die Genuesen forderten auch, dass die internationale Schifffahrt in Famagusta vor Anker ging. Und doch genoss die Stadt im 15.Jahrhundert nicht den Reichtum, den sie im 14.Jahrhundert besaß. Andere Handelsgruppen nutzten den Hafen nicht und verringerten somit seine Einkünfte. Ein Teil der Bevölkerung emigrierte und im Jahre 1394 bemerkte der italienische Besucher Nicolo da Martoni: “Ein Großteil, nahezu ein Drittel, ist unbewohnt, die Häuser zerfallen, und das geschah nach der genuesischen Herrschaft”. Die Einkünfte des Bischofs betrugen nur die Hälfte dessen, was er vor dem Krieg bekommen hatte, und es gab Beschwerden, dass die Stadt schmutzig und verwahrlost war. Außerdem verlangte die Verteidigung gegen äußere Bedrohungen durch zyprische Truppen, katalanische Piraten und Überfälle der Mameluken Ausgaben, auch wenn die Insel strategisch bedeutsam war. 1447 beschloss Genua, die Herrschaft über die Kolonie der Banco di San Giogio von Genua zu übergeben. Famagusta war jedoch weiterhin dem Verfall preisgegeben, so dass einige Einwohner sogar beschlossen, die Stadt zu verlassen und sich den genuesischen Gemeinden in Limassol und Nikosia anzuschließen.
31
+ Die Zyprer hatten bereits zur Zeit von König Peter II. vergeblich versucht, Famagusta zurückzuerobern. Janus (1398-1432), der Sohn Jacobs, der in Genua geboren und aufgewachsen und dem die Rückkehr bis 1391 verboten war, belagerte die Stadt 1401, gab jedoch 1403 auf, als die genuesische Flotte die Insel erreichte. Schließlich war nach dem Tod von Janus’ Sohn, Johannes II. (1432-58), Johannes’ Tochter Charlotte dessen rechtmäßige Nachfolgerin, deren zweiter Ehemann Louis, Sohn des Herzogs von Savoyen, war. Johannes’ außerehelicher Sohn, Jakob der Bastard, beschloss, Zypern gewaltsam einzunehmen. Nach einer langwierigen Belagerung gelang es ihm 1464, die genuesische Herrschaft über Famagusta zu beenden und Louis und Charlotte zu verbannen. Doch die Erleichterung über die Befreiung von der Herrschaft eines italienischen Staates hielt nicht lange an, denn drei weitere italienische Instanzen warfen ein Auge auf die Insel: Savoyen, Venedig und Neapel. Aus dem Westen bemühte sich Charlotte weiterhin und trat schließlich ihre Forderungen an den Herzog von Savoyen ab. Jakob, nunmehr König Jakob II., vermählte sich mit der Venezianerin Caterina Cornaro, deren Familie bereits bedeutende Anteile an der zyprischen Zuckerproduktion besaß. Falls Caterina kinderlos versterben sollte, hatte er zugesagt, dass der venezianische Staat deren Nachfolge antreten würde. 1473 verstarb Jakob II. und im selben Jahr erblickte Jakob III. das Licht der Welt. Unter diesen unbeständigen Bedingungen ergriffen die Anhänger des Königreichs Neapel die Gelegenheit, Andreas, den Onkel und Berater Caterinas, zu ermorden und einen Putschversuch zu unternehmen, der jedoch durch die venezianische Flotte vereitelt wurde. Nach dem Tod von Jakob III. im Jahre 1474 ergriff Venedig, das die Insel bereits zu seinen Kolonien zählte, de facto die Macht auf Zypern und sandte einen Provvedittore als obersten Verwalter dorthin. Somit schien Venedig mit Caterinas Tod Zypern de jure zu erben, doch als 1479 Charlottes Anhänger vergeblich versuchten, Caterina zu ermorden, wurde Venedig klar, dass es Caterina zur Abdankung veranlassen müsste, so dass Venedig direkt die Herrschaft über Zypern übernehmen konnte. Das tat Caterina im Jahre 1489 und verbrachte den Rest ihres Lebens in Asolo.
32
+ Die venezianische Herrschaft, 1474-1571
33
+ In nahezu allen Führern, Balladen und historischen Büchern und in den meisten allgemeinen “wissenschaftlichen” Abhandlungen über die Geschichte Zyperns wird die venezianische Epoche in den dunkelsten Farben beschrieben. Über ein halbes Jahrhundert jedoch zeigen fast alle schriftlichen Belege der ernsthaften Forschung, dass größtenteils das Gegenteil der Fall war. Sicher handelte es sich um eine Kolonialregierung durch einen Handelsstaat und Zypern war in gewisser Weise ein militärischer Vorposten. Es war auch eine Regierung des 15. und 16. Jahrhunderts, doch gemessen an den Standards dieser Zeit brachte die venezianische Epoche den Einwohnern viele Vorzüge. Die innere Sicherheit und der Vorteil, einer großen Handelsmacht anzugehören, hatten zur Folge, dass der Handel mit traditionellen zyprischen Produkten, wie Getreide, Salz, Zucker und Baumwolle florierte. Dies brachte einerseits den Venezianern hohe Gewinne und andererseits stärkte es zahlenmäßig die Mittel- und Oberschicht der griechischen und lateinischen Zyprer. Viele Zyprer begaben sich sogar nach Venedig, wie die griechisch-zyprischen Mitglieder der griechischen Bruderschaft Venedigs, während andere auf Handelsschiffen arbeiteten. Inzwischen verbesserte sich auch das Schicksal der zyprischen Sklaven und der griechischen Geistlichen. Der schlagendste und bedeutendste Beweis gegen den Mythos des allgemeinen Zerfalls ist das starke Wachstum der Bevölkerung während der venezianischen Epoche, die sich mehr als verdoppelte. Dies ging mit der Entwicklung der Städte und der Zunahme des Ackerlandes einher. Diese Entwicklung wird am besten deutlich, wenn man sie in ihrem historischen Rahmen betrachtet: Das letzte Jahrhundert der Frankenherrschaft, die dieser vorausging, und die ersten Jahrhunderte der Türkenherrschaft, die folgten, waren durch einen Bevölkerungsrückgang gekennzeichnet.
34
+ Das venezianische Zypern wurde von einem Rat regiert, dem Regimento, an dessen Spitze der Luogotenente stand, welcher über zwei Berater verfügte. Der Verwalter von Famagusta war der militärische Führer, es sei denn, Venedig hielt es für notwendig, einen Provveditore zu entsenden. Bis 1480 wurde die Amtssprache Französisch, zumindest bei der Kommunikation der Regierung mit Venedig, durch Italienisch abgelöst. Doch in vielen anderen Bereichen wurde das bestehende Regierungssystem aufrecht erhalten. Wie auch im genuesisch regierten Famagusta jedoch kontrollierten auch die Venezianer während ihrer Herrschaft die zyprischen geistlichen Einsetzungen.
35
+ Die venezianische Herrschaft ging mit der italienischen Renaissance einher, die bis zu diesem Zeitpunkt nur flüchtig auf Zypern präsent war. Kunsthistoriker haben einen “italienisch-byzantinischen” Stil in der Malerei, in Wandmalereien und Ikonen festgestellt. Die griechischen Maler folgten weiterhin byzantinischen Vorbildern, schienen jedoch die italienische Entwicklung in der Kunst wahrzunehmen. Meisterhafte Exemplare dieses Stils finden sich in Galata und in Kalopanagiotis. Architektonische Renaissance-Elemente finden sich an vielen Gebäuden dieser Epoche, wenn auch in den griechischen Kirchen der “französisch-byzantinische” Stil nicht in den Schatten gestellt wurde. Echte Renaissance-Elemente gibt es beispielsweise in der Herberge, die an das Augustinerkloster in Nikosia angebaut wurde, und am Palast in Famagusta, doch die großartigsten Exemplare sind die klassischen Befestigungsanlagen in Kyrenia, Famagusta und insbesondere in Nikosia. Die Mauern in Nikosia, die von Ascanio Savorgnano entworfen und kurz vor der türkischen Invasion von 1570 fertiggestellt wurden, bilden einen perfekten Kreis mit elf gleichgroßen, herzförmigen Bastionen. Das Famagusta-Tor mit seinem schweren Bossenwerk lädt den Betrachter zu einer imaginären Reise durch Italien ein.
36
+ In der Literatur beeinflusste Petrarcas Dichtung die Werke griechisch-zyprischer Dichter des 16.Jahrhunderts, doch die meisten überlieferten Werke belegen, dass Italienisch die vorherrschende Sprache in Wissenschaft und Literatur war. Die zyprischen Schulen waren mit dem italienischen Netzwerk verbunden. Nach Abschluss ihrer höheren Studien in Italien, insbesondere in Padua, blieben viele Zyprer als Lehrer, Dichter oder Verfasser mittelalterlicher Werke, die zum Druck bestimmt waren, in Italien, während andere zurückkehrten, um im Staatsapparat eine Rolle zu übernehmen. 1531 wurde eine Kommission für die italienische Übersetzung des bedeutenden zyprischen Rechtskodex “Assisen des Bürgertums” gebildet, was Florios Voustronios im Jahre 1534 vollendete. Noch wichtiger ist jedoch, dass das 16.Jahrhundert das italienische Jahrhundert für die zyprische Geschichtsschreibung war. Floris Voustronios verfasste selbst eine bedeutende Chronik auf Italienisch. Eine ähnliche Chronik, bekannt als “Amadi”, wurde ebenfalls in italienischer Sprache geschrieben, vielleicht größtenteils aus älteren französischen Quellen übersetzt, die nicht erhalten sind. Eine Version der griechisch-zyprischen Chronik, die Leontios Machairas im 15.Jahrhundert geschrieben hatte, wurde als “Chronik des Strambali” ins Italienische übersetzt. Ein Dominikanermönch, ein Abkömmling der Königsfamilie, Etienne de Lusignan, begann 1570 in Neapel sein bedeutendes Werk “Chronograffia et breve historia dell‘ isola de Cipro” (Chronografie und kurze Geschichte der Insel Zypern) zu schreiben, nachdem er vor der osmanischen Eroberung der Insel auf Reisen gegangen war. Es gibt weitere, weniger bedeutende Chroniken Zyperns sowie zahlreiche Beschreibungen der Eroberung selbst auf Italienisch.
37
+ Eine friedliche Herrschaft bedeutete eine reibungslose Herrschaft. Die Türken fielen 1539 in Limassol ein, doch die Stadt war bereits zerstört und fast verlassen. Die einzig wahre Zerstörung kam später mit der türkischen Eroberung. Doch davor gab es einige Jahre innerer Unruhen, die möglicherweise durch die zunehmenden internationalen Spannungen stärker wurden. Jakob Diassorinos führte im Jahre 1563 einen griechischen Aufstand an, wurde jedoch bald hingerichtet. Die Gegenreformation erreichte Zypern, als der letzte Erzbischof von Nikosia, Filippo Mocenigo, die Griechen aufbrachte, als er versuchte, die härteren Beschlüsse des Rates von Trent einzuführen. Die Behörden richteten die Anführer der Aufstände hin, die 1566 ausbrachen, als die Nahrungsmittel knapp waren und der Verdacht bestand, dass Venedig Getreide exportierte. Die Osmanen unterstützten Komplotte und Aufstände und versprachen bessere Jahre unter türkischer Herrschaft. Inzwischen mussten die unteren Klassen durch den vollständigen Wiederaufbau von Nikosia und der Befestigungswälle in den letzten drei Jahren der Herrschaft der Venezianer weitere Entbehrungen in Kauf nehmen.
38
+ Schließlich blieben die neuen Befestigungswälle von Nikosia wirkungslos. Leutnant Nicolo Dandolo führte im Sommer 1570 sechs Wochen lang Venezianer und Zyprer jeder Art zur Verteidigung der Stadt an, doch die Hauptstadt fiel und ihre Verteidiger starben im Gemetzel. Danach war Famagusta an der Reihe. Dort regierte Hauptmann Marcantonio Bragadino und die Stadt leistete fast ein Jahr lang Widerstand, bis sich die verbliebenen Wachleute, Venezianer und Zyprer, unter der Bedingung ergaben, dass sie am Leben bleiben sollten. Stattdessen wurden sie abgeschlachtet, nur Bragadino blieb verschont, doch ihm wurden Nase und Ohren abgeschnitten. Zwei Wochen später jedoch wurde ihm bei lebendigem Leibe die Haut abgezogen. Seine Haut wurde mit Stroh gefüllt und als Trophäe nach Konstantinopel gesandt, doch den Venezianern gelang es, sie 1580 zurückzuerobern und nach Venedig zu bringen. So gingen nahezu zwei Jahrhunderte italienischer Herrschaft über ganz Zypern bzw. Teile der Insel zu Ende.
data/4_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,38 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Βυζαντινή Κύπρος, μέχρι το 1191
2
+ Η Κύπρος και η Ιταλία ήταν πολιτικά ενωμένες, θεωρητικά τουλάχιστον, μέχρι το 476 κι ακόμα αργότερα, αν αναλογιστούμε τη συμβολική υποταγή των γότθων βασιλέων Οδοάκρου και Θεοδωρίχου στην (Ανατολική) Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού τον 6ο αιώνα, μετά την ανακατάληψη από τον Στρατηγό Βελισσάριο μεγάλων τμημάτων της Ιταλίας στους μακρούς Γοτθικούς Πολέμους, η Ιταλία περιήλθε και πάλι κάτω από την ίδια πολιτική ομπρέλα όπως και η Κύπρος. Ωστόσο, μετά την αναταραχή που προκάλεσαν ο περσικός πόλεμος και οι αραβικές επιδρομές τον 7ο αιώνα, η Κύπρος εγκαινίασε μια περίεργη περίοδο ως ουδέτερο έδαφος μεταξύ του Βυζαντίου και του Ισλάμ που κράτησε, με σύντομες διακοπές, από το 688 μέχρι το 965. Τότε, και μέχρι την πτώση του Μπάρι το 1071, η Κύπρος και ένα φθίνον κομμάτι της νότιας Ιταλίας μοιράστηκαν ξανά την Κωνσταντινούπολη ως το πολιτικό τους κέντρο. Εκκλησιαστικά πάντως, η Κύπρος έμεινε έξω από τη σφαίρα της Παπικής Ρώμης και βρισκόταν προσηλωμένη καθοριστικά στην Ανατολή, ακολουθώντας, την Ελληνική, στη θρησκευτική τελετουργία και παράδοση, Ορθοδοξία, όπως αυτή τελικά εξελίχθηκε.
3
+ Το εμπόριο πρέπει να έφερε στην Κύπρο, στα τέλη του 10ου και 11ου αιώνα, έστω και για λίγο, μερικούς Ιταλούς, ίσως από το Αμάλφι, καθ’οδόν προς τους προορισμούς τους της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο, με την Πρώτη Σταυροφορία στο τέλος του 11ου αιώνα και την ίδρυση κρατών από τους Σταυροφόρους, η Κύπρος βρέθηκε να έχει μια ζηλευτή γεωγραφική θέση σαν σταυροδρόμι στις εμπορικές διαδρομές μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι πληροφορίες μας είναι λιγοστές, αλλά είναι πιθανό η «ιταλική» περίοδος της κυπριακής ιστορίας να ξεκίνησε λίγο μετά τα 1100, όταν τεκμηριώνεται η παρουσία Ιταλών εμπόρων στο νησί. Είναι γνωστό ότι δύο Γενοβέζοι αδελφοί βρίσκονταν στην Κύπρο στη δεκαετία του 1170 όταν είχαν καταταγεί στο βυζαντινό ναυτικό, καθώς και ότι στις αρχές του 1180 παραχωρήθηκε σε μια εκκλησία της Σικελίας γη στην Κύπρο. Όμως η σημαντικότερη ιταλική παρουσία στην Κύπρο ήταν εκείνη των Ενετών. Ακόμα και με την περιορισμένη πληροφόρηση που έχουμε για τον 12ο αιώνα, γνωρίζουμε ότι οι Eνετοί χρησιμοποιούσαν κυπριακά λιμάνια ήδη από το 1100 περίπου, ότι είχαν παραχωρηθεί στους Ενετούς ― και άρα τα είχαν αποζητήσει ― προνόμια ελεύθερου εμπορίου στην Κύπρο γύρω στα 1136, κι ότι αυτά είχαν επικυρωθεί από τον αυτοκράτορα το 1147. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι από το 1150 η Κύπρος ήταν ήδη ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο για την ενετική ναυτιλία. Μια βενετσιάνικη εταιρία που έκανε εμπόριο με την Αίγυπτο είχε τη βάση της στη Λεμεσό το 1139, υπάρχουν δε αναφορές για Ενετούς εμπόρους στην Πάφο ήδη από το 1143. Μέχρι την άνοδο της Αμμοχώστου αργότερα το 13ο αιώνα, αρκετά μετά την κατάκτηση από τους Φράγκους, η Λεμεσός και η Πάφος ήταν τα κύρια λιμάνια της Κύπρου, η δε ζωτικότητά τους μπορεί να οφε��λεται σε μεγάλο βαθμό στους Ενετούς. Η ενετική ονομασία «Baffo» έχει πιθανόν την προέλευσή της στην Πάφο, το δεύτερο τότε μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού. Γνωρίζουμε επίσης από τα χρονικά της κατάκτησης του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου πως, όταν αποβιβάστηκε στη Λεμεσό το 1191, υπήρχε ήδη σ’ εκείνη την πόλη ολόκληρη λατινική κοινότητα, πιθανότατα Ενετοί.
4
+ Μέχρι το 1191 η ενετική περιουσία στην Κύπρο είχε επεκταθεί και εξαπλωθεί περισσότερο απ’ ότι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί, βασιζόμενος στις ισχνές μαρτυρίες που δόθηκαν πιο πάνω. Η τυχαία σύνταξη και διάσωση μιας αναφοράς που χρονολογείται από το 1240 περίπου, παραθέτει ιταλικές περιουσίες στην Κύπρο πριν από το 1191, οι οποίες από κάποιο σημείο και μετά είχαν κατασχεθεί, αν και είναι αβέβαιο από ποιον, πότε και γιατί, ή σε ποια έκταση. Ο ήδη εντυπωσιακός κατάλογος κατασχεθέντων περιουσιών, μπορεί να μην είναι καν πλήρης. Φαίνεται πως τουλάχιστον ένας Ενετός, ο Αντρέα Ρεμίγκο ντα Μπάφφο, διέθετε ακόμα περιουσία στην Κύπρο, κι αυτό μπορεί να ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχουν λεπτομέρειες για εκατοντάδες κατασχεθείσες περιουσίες, που αναφέρουν τοποθεσίες, ονόματα των Ενετών ιδιοκτητών και κάποτε τα ονόματα των νέων «ιδιοκτητών». Μεγάλο μέρος της περιουσίας βρισκόταν στην ίδια τη Λεμεσό, όπου η κοινότητα διατηρούσε ένα βαπτιστήριο και δύο εκκλησίες του λατινικού δόγματος. Μια από αυτές, του Αγίου Μάρκου, πιθανόν να χρησιμοποιόταν ως ο λατινικός Καθεδρικός Ναός της Λεμεσού κατά τη Φραγκοκρατία και τα θεμέλιά του είναι ακόμα ορατά σήμερα. Η άλλη, του Αγίου Γεωργίου, μπορεί να είναι ο χώρος όπου τελέσθηκαν οι γάμοι του Βασιλιά Ριχάρδου με τη Βερεγγάρια και ίσως τα απομεινάρια του είναι εκείνα που σώζονται στο Κάστρο της Λεμεσού. Η ενετική αποικία της Λεμεσού είχε πάνω από 100 σπίτια και 50 σχεδόν καταστήματα. Διατηρούσε ακόμα ένα σύμπλεγμα λουτρών, ένα άσυλο κι ένα κοιμητήριο.
5
+ Μια μικρότερη ενετική κοινότητα ζούσε, όπως ήταν αναμενόμενο, στην Πάφο, όπου διατηρούσε μια εκκλησία. Περιέργως όμως, υπήρχαν Ενετοί και στην ενδοχώρα, στη Λευκωσία. Όχι μόνο διέθεταν εκκλησία στην πρωτεύουσα, αλλά το σπίτι της οικογένειας Σαμπατίνι, η οποία είχε πολλά ακίνητα στην πόλη, έγινε μάλιστα το πρώτο βασιλικό παλάτι των Λουζινιανών. Το ότι πολλοί Ενετοί ζούσαν στη Λευκωσία θα πρέπει να επισύρει την προσοχή μας στο γεγονός ότι αυτοί δεν ασχολούνταν απλά και μόνο με το διεθνές εμπόριο. Η Λεμεσός ήταν μεν το μεγαλύτερο κέντρο, όμως οι αγροτικές περιοχές γύρω της ήταν γεμάτες από βενετσιάνικα κτήματα. Μάλιστα, αριθμός χωριών, όπως ο Πύργος και το Μοναγρούλι, ήταν ιδιοκτησία των Ιταλών. Αυτή η μόνιμη αγροτική κοινότητα, η οποία επεκτεινόταν στα βουνά προς νότο, ασχολείτο με τη γεωργία. Είχε τουλάχιστον δύο εκκλησίες στην ύπαιθρο, μια από τις οποίες σώζεται ακόμα σε πολύ ερειπωμένη κατάσταση κοντά στον Άγιο Κωνσταντίνο.
6
+ Το 1184, ένας σφετ��ριστής, ο Ισαάκιος Κομνηνός, κατέλαβε την εξουσία στην Κύπρο και αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, ένα πραξικόπημα το οποίο η Δύση αργότερα χρησιμοποίησε ως πρόσχημα για την κατάκτηση του 1191 - ένα προμήνυμα του τι συνέβηκε το 1974. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, όταν ο Ισαάκιος προετοιμαζόταν για το βυζαντινό εγχείρημα ανακατάληψης του νησιού, συνήψε συμμαχία με τη νορμανδική Σικελία. Ο Σικελός Ναύαρχος Μαργαριτόνε βοήθησε στην υπεράσπιση της Κύπρου εναντίον των Βυζαντινών το 1187, αλλά, ατυχώς για τον Ισαάκιο, ο Μαργαριτόνε απεχώρησε το 1188 και ο Βασιλιάς Γουλιέλμος Β΄ της Σικελίας πέθανε το 1189.
7
+ Το 1191, κατά την Τρίτη Σταυροφορία και καθ’ οδόν από τη Μεσσίνα στους Αγίους Τόπους, ο φραγκόφωνος Βασιλιάς Ριχάρδος της Αγγλίας νίκησε τον Ισαάκιο και κατέλαβε το νησί. Τον επόμενο χρόνο, μετά από σύντομη περίοδο διακυβέρνησης από τους Ναΐτες Ιππότες, ο Ριχάρδος πούλησε την Κύπρο στον γαλλικής καταγωγής Γκυ Λουζινιάν. Ως Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ, το 1187, ο Γκυ είχε χάσει τη μάχη του Χατίν και την πρωτεύουσά του, την οποία κατέκτησε ο Σαλαντίν. Ο Γκυ και ο αδελφός του Αιμερύ ίδρυσαν ένα βασίλειο με φραγκόφωνους ευγενείς, το οποίο κράτησε μέχρι το 1489. Από πολλές απόψεις, το 1191 υπήρξε μια αποφασιστική καμπή στην ιστορία της Κύπρου, εγκαινιάζοντας μια «γαλλική» περίοδο. Από ιταλικής απόψεως όμως, το 1191 δεν σηματοδοτεί την αρχή της «λατινικής» περιόδου της κυπριακής ιστορίας. Η ιταλική παρουσία στην Κύπρο πριν την κατάκτηση, ήταν ήδη μόνιμη, οργανωμένη και σημαντική, ιδιαίτερα δε η ανάπτυξη της πόλης της Λεμεσού οφείλει πολλά στους Ενετούς.
8
+ Η Κύπρος κατά την Πρώιμη Φραγκοκρατία, 1191-1374
9
+ Από πολιτική άποψη, η φράγκικη Κύπρος πέρασε τρεις ξεχωριστές, αυξανόμενης έντασης φάσεις ιταλικής παρέμβασης: τη σικελική, τη γενουάτικη και τέλος την ενετική. Ο Γουίδος Λουζινιανός (1192-4) πέθανε σαν Κύριος της Κύπρου και ήταν ο αδελφός του Αιμερύ (1194-1205) που μετέτρεψε την Κύπρο σε βασίλειο. Για να το πετύχει αυτό, ο Αιμερύ αποτάθηκε στον Γερμανό Αυτοκράτορα Ερρίκο Στ΄ για να του παραχωρήσει στέμμα, και η Κύπρος έγινε εξαρτημένο βασίλειο το 1197. Μέσω επιγαμίας ο Ερρίκος είχε προσθέσει το Βασίλειο της Σικελίας στην αυτοκρατορία του και ο γιος του Φρειδερίκος Β΄ ήταν καλά εδραιωμένος στη Σικελία και τη Νότια Ιταλία. Η θέση του Φρειδερίκου ως επικυρίαρχου δεν είχε και μεγάλη πρακτική σημασία μέχρι την περίοδο που βασιλιάς της Κύπρου έγινε ο ανήλικος Ερρίκος Α΄ (1218-53), οπότε μια διαφορά για την κηδεμονία του θρόνου μεταξύ της μητέρας του Ερρίκου, Βασίλισσας Αλίκης της Καμπανίας, και των θείων της, Φιλίππου και Ιωάννη του Ιβελίν ― που και αυτοί σε τελευταία ανάλυση ήταν ιταλικής καταγωγής ― συνέπεσε με τη σχεδιαζόμενη σταυροφορία του Φρειδερίκου Β΄. Ο Φρειδερίκος είχε παντρευτεί τη βασίλισσα της Ιερουσαλήμ και ο γιος τους, ονόματι Κορράδος, θα γινόταν βασιλιάς της Ιερουσαλήμ. Ίσως κατόπιν σχεδίου της Αλίκης, ο Φρειδερίκος σταμάτησε πρώτα στην Κύπρο το 1228 για να απαιτήσει την αντιβασιλεία και το σχετικό εισόδημα. Με αυτό τον τρόπο ο Φρειδερίκος έλπιζε να δημιουργήσει μια απέραντη μεσογειακή αυτοκρατορία. Το εγχείρημα απέτυχε, αλλά το αποτέλεσμα για την Κύπρο ήταν ο εμφύλιος πόλεμος, ο οποίος κράτησε, με μερικές ανάπαυλες, μέχρι το 1233, με αντίπαλους τη φατρία των Ιβελίνων και τους αυτοκρατορικούς συμμάχους. Αν και αυτό θεωρείται συνήθως ως μια γερμανική ανάμιξη στις υποθέσεις της Κύπρου, τα στρατεύματα του Φρειδερίκου ήταν ως επί το πλείστον ιταλικά, και στις μετέπειτα φάσεις, ο αρχιστράτηγός του ήταν Ιταλός, ονόματι Ριχάρδος Φιλανγκιέρι. Δεν ήταν παρά μόνο με τη συμμαχία μιας άλλης ιταλικής δύναμης, της Γένουας, και με την άφιξη ενός γενουάτικου στόλου στην Κερύνεια το 1233, που οι Ιβελίνοι κατάφεραν να δώσουν τέλος στον πόλεμο.
10
+ Ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ διέλυσε την εξαρτώμενη σχέση της Κύπρου με την Αυτοκρατορία το 1247, αλλά αυτό δεν έθεσε τέρμα στα σχέδια της Σικελίας για την Κύπρο. Αφού ο Κάρολος του Ανζού κατέκτησε τη Σικελία και τη Νότια Ιταλία το 1266, εξαγόρασε δικαιώματα για το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ το 1277 σε μια περίοδο που οι βασιλιάδες της Κύπρου ήταν επίσης βασιλιάδες της Ιερουσαλήμ. Στο μεταξύ, μετά το 1267, απόγονοι του Ούγου της Βριένης, αντίπαλου του βασιλιά Ούγου Γ΄ (1267-84) στη διεκδίκηση του θρόνου της Κύπρου, επεχείρησαν να προκαλέσουν αναταραχή στη Δύση. Μια εχθρική αντιπαλότητα μεταξύ των βασιλέων της Κύπρου και της Σικελίας για την Ιερουσαλήμ διάρκεσε μέχρι τα μέσα του 14ου αιώνα. Τότε, μετά τη μεγάλη εξέγερση του 1282, γνωστής ως Σικελικός Εσπερινός, και τον επακόλουθο πόλεμο μεταξύ Ανζού και Αραγωνίας, η συνθήκη της Καλταμπελλόττα του 1302 διαλάμβανε ότι η Αραγωνία μπορούσε να πάρει την Κύπρο με αντάλλαγμα την επιστροφή της Σικελίας στον Κάρολο Β΄ του Ανζού. Ευτυχώς για τους Λουζινιανούς, αυτό δεν έγινε ποτέ και ο Κάρολος Β΄ περιορίστηκε να κυβερνά την Νότια Ιταλία από τη Νεάπολη. Ωστόσο, τον 14ο αιώνα, ο Ροβέρτος του Ανζού συνέχισε να αποκαλεί τον εαυτό του Βασιλιά της Ιερουσαλήμ και πιθανό να ενθάρρυνε τις διεκδικήσεις της φατρίας της Βριένης απέναντι στην Κύπρο. Ως αποτέλεσμα, ο Βασιλιάς Ούγος Δ΄ (1324-59) προσπάθησε σκληρά για να πετύχει μια συμμαχία με την Αραγωνία για να αντιμετωπίσει τις διεκδικήσεις του Βασιλείου της Νεαπόλεως επί της Ιερουσαλήμ, φθάνοντας μέχρι του σημείου να καταδιώξει τους φίλους της βασίλισσας Σάντσιας της Νεαπόλεως, τους Φραγκισκανούς.
11
+ Όπως θα δούμε, η δεύτερη μεγάλη ιταλική φάση στην Κύπρο κατά τον Μεσαίωνα κράτησε από το 1374 μέχρι το 1464. Όπως φάνηκε από τον στρατιωτικό τους ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο, οι Γενουάτες ήταν ήδη ένας σημαντικός παράγοντας στα κυπριακά πολιτικά από τις αρχές του 13ου αιώνα. Για Γενουάτες στην Κύπρο ακούμε από το 1203, ενώ η βασίλισσα Αλίκη τους παραχώρησε τα πρώτα τους προνόμια το 1218: ελεύθερο εμπόριο, απαλλαγή από δασμούς και φόρους, προστασία της περιουσίας, το δικαίωμα να έχουν γενουάτη Ποδεστάτο (στη Λευκωσία), καθώς και γη στη Λεμεσό και Αμμόχωστο. Το 1232, ο Ερρίκος Α΄ για να βοηθήσει στον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου, επέτρεψε στους Γενουάτες να υπάγονται, για τις περισσότερες υποθέσεις, στον ποδεστάτο τους και όχι στην τοπική δικαιοδοσία. Μερικοί ιστορικοί ερμηνεύουν αυτές τις κινήσεις ως την αρχή μιας κακής σχέσης, η οποία κατέληξε στην γενουάτικη εισβολή ενάμισι αιώνα αργότερα. Αυτός είναι ένας πολύ βάσιμος ισχυρισμός. Αν και τον 13ο αιώνα η Γένουα προμήθευε συχνά την Κύπρο με πολεμικά πλοία, πολλές φορές παρέσυρε το νησί στη βίαιη αντιπαλότητά της με τη Βενετία, ιδιαίτερα όταν τα ιταλικά συμφέροντα στην Άκκρα και την Τύρο συνέπιπταν με τα κυπριακά συμφέροντα. Οι βασιλείς της Κύπρου έμαθαν ότι η επίδειξη εύνοιας σε μια ιταλική πόλη πιθανόν να ενοχλούσε μια άλλη.
12
+ Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου Β΄ (1285-1324) οι σχέσεις με τη Γένουα σημείωσαν ύφεση. Μέχρι τότε δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί γενουάτες μόνιμοι κάτοικοι στο νησί, παρόλο ότι η κοινότητα είχε συγκεντρώσει κάποια σημαντική περιουσία. Τώρα όμως γενουάτες υπήκοοι έρχονταν σαν πρόσφυγες από τη Συρία. Οι γενοβέζικες κοινότητες αυξήθηκαν σε μέγεθος σε όλες τις πόλεις, ενώ η Αμμόχωστος αναπτύχθηκε περισσότερο σε σπουδαιότητα και, σαν αποτέλεσμα, ο ποδεστάτος μεταφέρθηκε εκεί. Η Γένουα ήταν ήδη ενοχλημένη με τη στάση της Κύπρου απέναντι στη διαμάχη της ίδιας με τη Βενετία, ενώ ο Ερρίκος δεν βελτίωσε την κατάσταση δίνοντας προνόμια σε άλλους, περιλαμβανομένων των κατοίκων της Πίζας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1280 οι Γενουάτες ζήτησαν ακόμα περισσότερα προνόμια, αλλά ο Ερρίκος και η Γένουα απέτυχαν να προσέλθουν σε νέα εμπορική συμφωνία. Στη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Γένουας και Βενετίας, τη δεκαετία του 1290, η Κύπρος έδειξε εύνοια προς τη Βενετία στις αψιμαχίες που έγιναν στην περιοχή της Κύπρου. Μετά τη νίκη τους οι Γενουάτες ζήτησαν από τον Ερρίκο να καταβάλει αποζημίωση αλλά εκείνος αρνήθηκε. Οι Γενουάτες τότε δοκίμασαν να μποϊκοτάρουν το νησί και ο Ερρίκος αντεπιτέθηκε. Σ’ αυτό το σημείο, Γενουάτες πειρατές, που ήταν σε κάποιο βαθμό αναμιγμένοι στον πόλεμο εναντίον της Βενετίας, άρχισαν να απειλούν τη νέα ευημερία της Κύπρου, πραγματοποιώντας ακόμα και επιδρομές στο νησί. Αυτή η ευημερία με τη σειρά της βασιζόταν μερικώς σε μια παπική απαγόρευση του εμπορίου με την Αίγυπτο, την οποία ο Ερρίκος κατά καιρούς επέβαλλε συλλαμβάνοντας γενουάτικα καράβια. Πολλοί Γενουάτες πειρατές εκτελέστηκαν το 1303. Άλλη μια εκτέλεση, το 1306, προκάλεσε αντίποινα από ένα γενουάτη συγγενή του θύματος. Το 1305 η Κύπρος και η Γένουα σχεδόν κήρυξαν πόλεμο αλλά ο Ερρίκος δεν έκανε καμμιά προσπάθεια για να ηρεμήσει τα πράγματα. Η ανταγωνιστική στάση του Ερρίκου απέναντι στην ισχυρή Γένουα ήταν πιθανότατα η κύρια αιτία για το πραξικόπημα του αδελφού του Αμορύ τον επόμενο χρόνο.
13
+ Ο Αμορύ (1306-10) προσπάθησε να βελτιώσει τις σχέσεις με τη Γένουα, αλλά μετά τη δολοφονία του και την επιστροφή του Ερρίκου στην εξουσία, η ένταση κορυφώθηκε. Ο Ερρίκος αρνήθηκε να πληρώσει το υπόλοιπο ενός μεγάλου δανείου που ο αδελφός του είχε συνάψει με τη Γένουα, και η Γένουα μελετούσε σοβαρά το ενδεχόμενο να εισβάλει στην Κύπρο. Με τις συνεχιζόμενες πειρατικές και λαφυραγωγικές επιδρομές κοντά στην Πάφο στις αρχές της δεκαετίας του 1310, και περισσότερες κατασχέσεις φορτίων πλοίων του Ερρίκου, ο βασιλιάς φυλάκισε και τους 460 γενουάτες κατοίκους της Λευκωσίας το 1316, απελευθερώνοντάς τους μόνο το 1320. Τελικά, η Γένουα και ο διάδοχος του Ερρίκου, Ούγος Δ΄, συνομολόγησαν συνθήκη ειρήνης το 1329, αν και οι πράξεις πειρατίας των Γενουατών δεν σταμάτησαν να αποτελούν σοβαρή ενόχληση, παρά μόνο μέχρι την υπογραφή νέας συμφωνίας το 1338. Εκείνη την εποχή, ωστόσο, ο Πάπας είχε ήδη αρχίσει να παραχωρεί στους Γενουάτες εξαιρέσεις από την εμπορική απαγόρευση κατά των Μουσουλμάνων, η οποία ανακλήθηκε ολότελα το 1344.
14
+ Γενουάτες κατοικούσαν τότε στη Λεμεσό, τη Λευκωσία και την Πάφο, και τουλάχιστον στη Λεμεσό, διέθεταν εκκλησία, φούρνους και λουτρά ― και ένα πύργο οχυρό. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού διέμενε στην Αμμόχωστο, αν και μέρος της γενοβέζικης κοινότητας αποτελείτο από «Λευκούς Γενουάτες», πρόσφυγες δηλαδή από τη Συρία, που διεκδικούσαν γενουάτικα δικαιώματα και προνόμια, αλλά δεν ήταν εξ αίματος Γενουάτες. Τα δικαιώματα των Λευκών Γενουατών δημιουργούσαν προβλήματα στις κυπριακές αρχές. Οι πληροφορίες μας είναι ιδιαίτερα πλούσιες για την περίοδο γύρω στα 1300, λόγω του ότι έχουν διασωθεί και δημοσιευθεί τα αρχεία των Γενουατών συμβολαιογράφων Λαμπέρτο ντι Σαμπουτσέτο και Τζιοβάνι ντε Ρόχα, με έγγραφα τα οποία φωτίζουν πολλές πτυχές της εμπορικής ιστορίας της Αμμοχώστου εκείνης της περιόδου.
15
+ Αν και απ’ ότι φαίνεται υπήρχαν Ενετοί στην Κύπρο ακόμα και πριν από το 1191, τα πρώτα τους εμπορικά προνόμια τα πήραν το 1306 κατά τη φράγκικη περίοδο, από τον Αμορύ, ο οποίος επεδίωκε να δημιουργήσει καλές σχέσεις με οποιοδήποτε θα μπορούσε να στηρίξει την επίφοβη εξουσία του. Η ενετική παρουσία αυξήθηκε και οι σχέσεις με την Κύπρο ήταν συνήθως εγκάρδιες. Η Βενετία και η Κύπρος ήταν ανάμεσα στους συμμάχους των ναυτικών συνασπισμών εναντίον των Τούρκων στα μέσα του 14ου αιώνα. Ο Πέτρος Α΄ πέρασε κάποια διαστήματα στη Βενετία κατά τη δεκαετία του 1360, αναζητώντας υποστήριξη για τις σταυροφοριακές του δραστηριότητες, οι δε Ενετοί προμήθευσαν πλοία για τη σταυροφορία του Πέτρου στην Αλεξάνδρεια το 1365, άνκαι δεν έμειναν ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα. Όπως ακριβώς και με τους Λευκούς Γενουάτες, υπήρχαν προβλήματα και με τους «Λευκούς Βενετούς» που διεκδικούσαν ενετική υπηκοότητα άρα και προνόμια. Γενικά όμως, τα πράγματα πήγαν πιο ομαλά με τη Βενετία, παρά με τη Γένουα.
16
+ Μετά τη Γένουα και τη Βενετία, η Πίζα ήταν η τρίτη πιο σημαντική ιταλική εμπορική πόλη της εποχής, οι δε Πισάτες δεν έλειπαν από την Κύπρο. Ήδη το 1192 ο Γουίδος Λουζινιανός μελετούσε το ενδεχόμενο να παραχωρήσει προνόμια στους Πισάτες. Το 1210 υπήρχαν Πισάτες που κατοικούσαν στο νησί, ενώ, πριν το 1250, η Λεμεσός είχε τη δική της κοινότητα Πισατών. Βέβαια, με την πτώση των σταυροφοριακών κρατών, οι Πισάτες σταδιακά εγκαταστάθηκαν στην Αμμόχωστο, αλλά τα συμφέροντά τους στην Ανατολική Μεσόγειο δεν ήταν τόσο μεγάλα όσο εκείνα των άλλων δύο πόλεων.
17
+ Επιπλέον, εκτός από κάποιους εμπόρους από την Πιατσέντσα, τη Σικελία, τη Νότια Ιταλία και από αλλού, υπήρχαν και αρκετοί Φλωρεντινοί. Στην Κύπρο οι Φλωρεντινοί συνδέονταν συνήθως με τους τραπεζικούς οίκους των Περούτζι και των Μπάρντι, οι οποίοι έπαιζαν δραστήριο ρόλο στο δανειστικό τομέα στο νησί, παρέχοντας μάλιστα υπηρεσίες στον Λατίνο Επίσκοπο και τον Δούκα της Βουρβώνης. Εκεί όπου οι δημοσιευόμενες μαρτυρίες είναι πλούσιες, γύρω στο 1300, βρίσκουμε συχνές αναφορές σε φλωρεντινά δάνεια και φλωρεντινούς μάρτυρες σε άλλες συναλλαγές. Οι Μπάρντι και οι Περούτζι εκμεταλλεύονταν και άλλες ευκαιρίες: Όταν η Κύπρος, μετά το μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Λατινική Συρία το 1291, επλήγη από ανομβρία το 1294-96, υπήρχε κίνδυνος λιμού. Γι’ αυτό τα χρόνια που ακολούθησαν, οι Φλωρεντινοί τραπεζίτες εισήξαν τεράστια φορτία σιταριού από την Απουλία.
18
+ Οι Μπάρντι και οι Περούτζι συνέχισαν τις δραστηριότητές τους στην Κύπρο μέχρι την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, που προκλήθηκε από την αδυναμία του Βασιλιά Εδουάρδου Γ΄ της Αγγλίας να αποπληρώσει τα δάνειά του. Ένας υπάλληλος των Μπάρντι, ο Φραντσέσκο Μπαλντούτσι Πεγκολόττι, συνέταξε το κλασσικό εμπορικό εγχειρίδιο, La pratica della Mercatura ( Εμπορική Πρακτική), το οποίο ήταν σε μεγάλο βαθμό βασισμένο στις εμπειρίες του κατά τις διάφορες παραμονές του στην Κύπρο, στις δεκαετίες του 1320 και 1330. Τέτοια ήταν η εξοικείωση των Φλωρεντινών με την Κύπρο, ώστε στις 100 ιστορίες του αριστουργηματικού του «Δεκαήμερου», που γράφτηκε γύρω στα 1350, ο Βοκκάκιος εμπλέκει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την Κύπρο όχι λιγότερες από εννέα φορές. Η φλωρεντινή δραστηριότητα στην Κύπρο συνεχίστηκε και μετά το 1345 αλλά μετά την εισβολή των Γενουατών το μεγαλύτερο μέρος της μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια.
19
+ Όταν χρειάζονταν πλοία, Φλωρεντινοί, όπως οι Περούτζι, εκμίσθωναν συχνά τις ναυτικές υπηρεσίες του Αγκώνα και της Ραγούζας. Για τους Αγκωνίτες στην Κύπρο υπάρχει μαρτυρία τουλάχιστον από το 1272, τα δε δημοσιευθέντα έγγραφα της περιόδου γύρω στο 1300 δείχνουν ότι ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο βαμβακιού, αν και οι στερεότυπες κυπριακές εξαγωγές, ζάχαρη και αλάτι, καθώς και μεγάλος αριθμός άλλων βασικών προϊόντων, ήταν επίσης σημαντικές. Μάλιστα, μια μικρή κοινότητα Α��κωνιτών ζούσε τότε στο νησί, ο δε Αγκώνας διέθετε πρόξενο με έδρα την Αμμόχωστο. Το βιβλίο του Πεγκολόττι δίνει πολλές πληροφορίες για το εμπόριο Αγκώνα-Κύπρου, το οποίο ήταν ακόμα εκτεταμένο στις δεκαετίες του 1320 και 1330. Οι δραστηριότητες του Αγκώνα στην Κύπρο ήταν συχνές ακόμα και στη δεκαετία του 1360, όταν Αγκωνίτες ζούσαν στη Λεμεσό, καθώς και στην Αμμόχωστο.
20
+ Οι ναυτιλιακές αυτοκρατορίες της Γένουας και της Βενετίας έφερναν την Κύπρο πιο κοντά σε μη ιταλικές περιοχές, που βρίσκονταν υπό τον έλεγχό τους, όπως η ενετική Κρήτη και η γενουάτικη Χίος. Τον 13ο και το πρώτο μισό του 14ου αιώνα, η Ραγούζα στη Δαλματική ακτή ― το σημερινό Ντουμπρόβνικ της Κροατίας ― διοικούνταν από τη Βενετία. Το 14ο αιώνα, η πόλη αυτή είχε διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο και διεξήγε εμπόριο με το νησί, τόσο ανεξάρτητα όσο και σε συνεργασία με τον Αγκώνα και τη Φλωρεντία. Ήδη από το 1283 μαθαίνουμε για το δουλεμπόριο που έκαναν οι Ραγούζιοι, όπου εμπλεκόταν και η Κύπρος, σε δε έγγραφα του 1300 περίπου, γίνεται έντονη αναφορά στο σιτάρι και ειδικά στο βαμβάκι.
21
+ Το εμπόριο δεν ήταν ο μόνος δεσμός μεταξύ Κύπρου και Ιταλίας αυτή την περίοδο. Υπήρχαν επίσης εκκλησιαστικοί και πολιτιστικοί δεσμοί. Ενώ η παπική εξουσία είχε έδρα τη Ρώμη, μεγάλο μέρος της ανώτερης κυπριακής εκκλησιαστικής ιεραρχίας ήταν Ιταλοί, περιλαμβανομένων μερικών επιφανών αρχιεπισκόπων της Λευκωσίας. Ο αφοσιωμένος μεταρρυθμιστής Αρχιεπίσκοπος Ούγος Φατζιανός, ένας πρεμονστρατενσιανός από τα περίχωρα της Πίζας, απέτυχε να εξασφαλίσει υποστήριξη στην Κύπρο κι απηυδισμένος επέστρεψε στη γενέτειρά του στις αρχές του 1260, ιδρύοντας ένα μοναστήρι που το ονόμασε «Nicosia». Αργότερα τον ίδιο αιώνα διοικούσε ο Φραγκισκανός Ιωάννης του Αγκώνα και, στις αρχές του 14ου αιώνα, ο Ρωμαίος Δομινικανός Ιωάννης του Κόντι. Με τη μεταφορά της παπικής έδρας στην Αβινιόν φαίνεται να παρατηρήθηκε μείωση στους ιταλικούς εκκλησιαστικούς διορισμούς, αλλά αυτό αντεστράφη τον 15ο αιώνα με την επιστροφή του Πάπα στη Ρώμη.
22
+ Στη δεκαετία του 1260 μια μεγάλη προσωπικότητα, ο ίδιος ο Θωμάς Ακινάτης, αφιέρωσε μια πολιτική διατριβή στο βασιλιά της Κύπρου, και ο Δάντης αναφέρει την Κύπρο στη Θεία Κωμωδία. Είναι η βασιλεία του Ούγου Δ΄ τον 14ο αιώνα που αντιπροσωπεύει την πραγματική αρχή ισχυρών πολιτιστικών δεσμών με την Ιταλία, προαναγγέλλοντας αυτό που θα ακολουθούσε τον 15ο αιώνα. Για παράδειγμα, ο Βοκκάκιος περιγράφει πώς ο Ούγος τον ενοχλούσε πεισματικά να συγγράψει ένα έργο για τους ειδωλολατρικούς θεούς, και έτσι αφιέρωσε πάνω από δύο δεκαετίες γράφοντας τη Geneologia deorum gentilium, το οποίο παρέμεινε για αιώνες το βασικό βιβλίο αναφοράς επί του θέματος. Ο μεγάλος κύπριος λόγιος Γεώργιος Λαπίθης αλληλογραφούσε με τον διάσημο Ελληνο-Ιταλό μοναχό Βαρλάαμ τον Καλαβρέζο, και ο Γουίδος ντα Μπανιόλο, γιατρός του Βασιλιά Πέτρου Α΄, γιου του Ούγου, ήταν φίλος του Πετράρχ��.
23
+ Το 1365, ο Πέτρος (1359-69) ηγήθηκε της τελευταίας μεγάλης νικηφόρας σταυροφορίας, καταλαμβάνοντας και καταστρέφοντας την Αλεξάνδρεια. Ίσως λόγω της επακόλουθης διακοπής των γενουάτικων (και ενετικών) εμπορικών συμφερόντων στην περιοχή, οι Γενουάτες εισέβαλαν στην Κύπρο λίγα χρόνια αργότερα. Η άμεση αιτία της εισβολής ήταν ένα βίαιο επεισόδιο μεταξύ Γενουατών και Ενετών υπηκόων στην Αμμόχωστο. Οι ιταλικές εμπορικές κοινότητες εμπλέκονταν σε τέτοια βίαια επεισόδια για πάνω από μισό αιώνα. Μερικοί Γενουάτες είχαν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια ταραχών στην Αμμόχωστο το 1310, και υπήρξαν κι’ άλλα προβλήματα με τους Γενουάτες το 1331. Το 1349 μια διαφορά μεταξύ ενός Σικελού κι ενός Ενετού στην Αμμόχωστο πήρε άσχημη τροπή, αλλά οι Ενετοί άφησαν στον Ούγο Δ΄ να χειριστεί τους Κυπρίους και τους άλλους που είχαν προκαλέσει ζημιές στην περιουσία τους και που τραυμάτισαν κάπου 30 Ενετούς. Αυτό είναι ενδεικτικό της διαφορετικής στάσης που τηρούσαν οι Γενουάτες και οι Ενετοί απέναντι στο στέμμα. Η Γένουα, απ’ την άλλη, κήρυξε σχεδόν τον πόλεμο στην Κύπρο το 1343-44 και το 1364-65, στην τελευταία περίπτωση εξαιτίας ενός άλλου βίαιου επεισοδίου. Μετά από αυτό, ο Πέτρος Α΄ αναγκάστηκε να εξευμενίσει τη Γένουα με εκτεταμένα νέα προνόμια για να μη υποχρεωθεί να εγκαταλείψει την αγαπημένη του σταυροφορία. Τα νέα προνόμια έδιναν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα στους Γενουάτες να αναγείρουν μια loggia στην Αμμόχωστο, όπως επίσης και το δικαίωμα να επέμβουν στρατιωτικά σε περίπτωση που οι Κύπριοι δεν τηρούσαν το λόγο τους. Παρόλον ότι οι διαφορές μεταξύ της Βενετίας, της Γένουας και της Κύπρου, σχετικά με τον πόλεμο εναντίον της Αιγύπτου, φαίνονταν να είχαν επιλυθεί με τη συνθήκη του 1370, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι μια διαφωνία μεταξύ υπηκόων των δύο ιταλικών πόλεων οδήγησε σε εισβολή της Κύπρου από τους Γενουάτες στη δεκαετία του 1370.
24
+ Η βία ξεκίνησε μετά τη στέψη του Πέτρου Β΄ (1369-82) ως βασιλιά της Ιερουσαλήμ στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου στην Αμμόχωστο το 1372. Διαμάχες μεταξύ Γενουατών και Ενετών στην Αμμόχωστο είχαν σημειωθεί στις δεκαετίες του 1340 και του 1360. Τώρα η διαφορά ήταν για ένα φαινομενικά ασήμαντο τελετουργικό θέμα και, στο χάος που ακολούθησε, οι Κύπριοι πήραν το μέρος των Ενετών. Στη διάρκεια των ταραχών καταστράφηκε γενουάτικη περιουσία και χάθηκαν ζωές, αλλά εφόσον ο Πέτρος έρριξε το φταίξιμο για το επεισόδιο στους Γενουάτες, δεν τους δόθηκε αποκατάσταση. Μετά από αυτά τα γεγονότα, η κλιμάκωση της κατάστασης υπήρξε ραγδαία: πολλοί Γενουάτες εγκατέλειψαν το νησί, η Γένουα ετοιμάστηκε για πόλεμο και πρόβαλε απαιτήσεις που ήταν απίθανο να ικανοποιηθούν πλήρως. Από δικής τους πλευράς, οι Κύπριοι δεν ήταν διατεθειμένοι να ενδώσουν και απέκλεισαν τα γενουάτικα καράβια από την Κύπρο. Παρά τις εντατικές προσπάθειες του Πάπα και των Ιωαννιτών να εξευρεθεί ειρηνική διευθέτηση, έ��ας στόλος εμπροσθοφυλακής απέπλευσε από τη Γένουα στις αρχές του 1373. Οι λεηλασίες των Γενουατών προκάλεσαν αντίποινα εναντίον των Γενουατών που είχαν μείνει στην Κύπρο, μέχρι που η κατάσταση επιδεινώθηκε σε τέτοιο βαθμό που οι Κύπριοι παρέδωσαν το λιμάνι της Σατάλειας στη νότια ακτή της Μικράς Ασίας στους Τούρκους για να μην το παραδώσουν στους Γενουάτες. Η Λεμεσός, που όφειλε την άνοδό της σε μεγάλο βαθμό στους αντιπάλους των Γενουατών, τους Ενετούς, πυρπολήθηκε και η Πάφος κυριεύθηκε.
25
+ Ο κύριος στόλος των Γενουατών, αποτελούμενος από 36 γαλέρες με πάνω από 14,000 άνδρες, έφθασε στο τέλος του 1373 και ενώθηκε με τις εφτά γαλέρες που είχαν έρθει νωρίτερα. Οι Κύπριοι αποφάσισαν να διαπραγματευθούν, αλλά με απάτη από τους Γενουάτες, ο Βασιλιάς Πέτρος Β΄, ο θείος του Πρίγκηπας Ιωάννης της Αντιόχειας, καθώς και η μητέρα του Ελεονόρα της Αραγωνίας, φυλακίστηκαν. Ο άλλος θείος του Πέτρου όμως, ο Πρίγκηπας Ιάκωβος, αρνήθηκε να παρασυρθεί σε παγίδα και συνέχισε να μάχεται. Η Λευκωσία λεηλατήθηκε, αλλά ο Ιάκωβος κατάφερε μεγάλες απώλειες στους Γενουάτες, μέχρι που αυτοί αποφάσισαν ότι η ολοκληρωτική νίκη μπορεί να ήταν πέραν των μέσων που διέθεταν. Από δικής τους πλευράς, οι Κύπριοι συνειδητοποίησαν ότι δεν μπορούσαν να κερδίσουν τον πόλεμο και κατάλαβαν ότι μια συνεχιζόμενη καταστροφή της υπαίθρου και των πόλεων, θα χειροτέρευε τα πράγματα.
26
+ Η διευθέτηση που προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις ήταν σκληρή για τους Κυπρίους, οι οποίοι συμφώνησαν να καταβάλουν μια μεγάλη αποζημίωση σε δόσεις, να παραδώσουν πολλούς σημαντικούς άνδρες ως ομήρους στη Γένουα και να της παραχωρήσουν την Αμμόχωστο ως επιπρόσθετη εγγύηση ότι θα πλήρωναν τις υποχρεώσεις τους. Ο Ιάκωβος αποδέχτηκε εκούσια εξορία σε χώρο δικής του επιλογής αλλά και πάλι με πλεκτάνη οι Γενουάτες τον έφεραν στη Γένουα, όπου ο μελλοντικός Βασιλιάς Ιάκωβος Α΄ παρέμεινε για πολλά χρόνια. Αν και η κυπριακή οικονομία κατ’ ουδένα τρόπο δεν κατέρρευσε, ο πόλεμος σήμανε το τέλος της εποχής της μεγάλης ευμάρειας που είχε βασιστεί στη στρατηγική εμπορική της θέση.
27
+ Η Ύστερη Φραγκοκρατία στην Κύπρο, 1374-1474
28
+ Η εισβολή και διχοτόμηση της Κύπρου το 1374, ακριβώς 600 χρόνια πριν από την πιο πρόσφατη εισβολή και διχοτόμηση, εγκαινίασε ποικιλοτρόπως μια νέα ιταλική φάση της κυπριακής ιστορίας. Όχι μόνο η Αμμόχωστος ήταν κάτω από την άμεση διακυβέρνηση της Γένουας, αλλά και ο θάνατος ή η εξορία μεγάλου αριθμού του φραγκόφωνου πληθυσμού, σαν αποτέλεσμα του πολέμου, μετέβαλε ριζικά τη δημογραφική σύνθεση των ευγενών. Από τώρα και στο εξής Ιταλοί, Έλληνες και άλλοι διαδραμάτιζαν ένα αυξανόμενα κυρίαρχο ρόλο στην κοινωνία. Αυτό βλέπουμε να συνοδεύτηκε και από τη σταδιακή άνοδο της χρήσης της ιταλικής γλώσσας ― ακόμα και την επίδρασή της στην ελληνική ― πράγμα που υποβοήθησε εν μέρει, η μακρά αιχμαλωσία στη Γένουα του Ιακώβου και του γιου του Ιανού, που πήρε το όνομά του από τον ρωμαϊκό θεό της Γένουας.
29
+ Ίσως να μην είναι τυχαίο που το Πανεπιστήμιο της Πάδουας έγινε το κατεξοχήν ίδρυμα ανώτερης μόρφωσης για τους Κυπρίους. Η παρουσία Κυπρίων στο πανεπιστήμιο μαρτυρείται ήδη γύρω στα 1350. Ήταν όμως η υποτροφία που καθιέρωσε ο Πέτρος Καφφρόν το 1393 για τους Κυπρίους στην Πάδουα, που συνέτεινε στη μεγάλη αύξηση του κυπριακού φοιτητικού πληθυσμού εκεί, κατά τον 15ο και 16ο αιώνα. Καθώς η Βενετία είχε κατακτήσει την Πάδουα το 1406 και το ίδρυμα αυτό έγινε σχεδόν το επίσημο πανεπιστήμιο της Βενετίας, οι πνευματικές σχέσεις μεταξύ της κυπριακής ελίτ και της Βενετίας ήταν ήδη στενές στα μέσα του 15ου αιώνα. Μάλιστα ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας, ο Καρδινάλιος Λάνσελοτ Λουζινιανός, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο από το 1428, πριν τελειώσει τις μέρες του στην υπηρεσία του Δούκα της Σαβοΐας όπου εργάστηκε από το 1442 μέχρι το 1451. (Ο Ούγος Λουζινιάνος έγινε επίσης καρδινάλιος και έζησε για κάποιο διάστημα στην Ιταλία.) Αυτό δεν μπορούσε παρά να συμβάλει στην περαιτέρω ενθάρρυνση τόσο της ιταλικής γλώσσας σε βάρος της γαλλικής στην Κύπρο, όσο και της επιρροής της Βενετίας σε σχέση με εκείνη της Γένουας. Η κυπριακή παρουσία στην Πάδουα έγινε τόσο ισχυρή ώστε υπήρχε ένα επίσημο «Κυπριακό Έθνος» στο πανεπιστήμιο. Αυτό συνέχισε να υφίσταται αρκετά μετά την τουρκική κατάκτηση του 1571 κι ένα χειρόγραφο με τους κανονισμούς του «Κυπριακού Έθνους», γραμμένο από έναν Έλληνα τον 17ο αιώνα, σώζεται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Πάδουας.
30
+ Ωστόσο, η Γένουα είχε τώρα μια αποικία στην Αμμόχωστο με Γενουάτη επίσκοπο και μια ουσιαστική γενουάτικη κοινότητα, αν και ο ελληνικός πληθυσμός ήταν μεγαλύτερος. Για την απελευθέρωσή του από την αιχμαλωσία το 1383, ο Ιάκωβος (1382-98) υποχρεώθηκε, μεταξύ άλλων, να παραχωρήσει την κυριαρχία της πόλης και της γύρω περιοχής, κάτι που έχει περιγραφεί ως κράτος εν κράτει, που ήταν τώρα κάτω από τη διοίκηση ενός καπιτάνου. Οι Γενουάτες απαίτησαν επίσης η μείζων διεθνής ναυτιλία να χρησιμοποιεί την Αμμόχωστο. Κι όμως, το 15ο αιώνα η πόλη δεν απολάμβανε την ευημερία που είχε το 14ο αιώνα. Άλλοι εμπορικοί όμιλοι δεν έκαναν χρήση του λιμανιού, μειώνοντας έτσι τα εισοδήματά του. Μέρος του πληθυσμού μετανάστευσε και το 1394, ο Ιταλός επισκέπτης Νικολό Μαρτόνι σημείωσε ότι «μεγάλο μέρος, σχεδόν το ένα τρίτο, είναι ακατοίκητο, τα σπίτια είναι χαλασμένα, κι αυτό έχει συμβεί μετά τη γενουάτικη κυριαρχία». Τα εισοδήματα του επισκόπου ήταν τα μισά απ’ ό,τι ήταν πριν από τον πόλεμο, υπήρχαν δε παράπονα ότι η πόλη ήταν ανθυγιεινή. Επιπρόσθετα, η άμυνα έναντι στις εξωτερικές απειλές, όπως τα κυπριακά στρατεύματα, οι Καταλανοί πειρατές και οι Μαμελούκοι επιδρομείς, απαιτούσαν δαπάνες, έστω κι άν το νησί είχε στρατιωτική σημασία. Το 1447 η Γένουα αποφάσισε να παραδώσει τη διακυβέρνηση της αποικίας στην Τράπεζα του Αγίου Γεωργίου της Γένουας. Ωστόσο, η Αμμόχωστος συνέχισε να παρακμάζει, μάλιστα μερικοί από τους κατοίκους επέλεξαν να φύγουν και να ενωθούν με τις κοινότητες της Λεμεσού και της Λευκωσίας.
31
+ Οι Κύπριοι είχαν επιχειρήσει ανεπιτυχώς να ανακαταλάβουν την Αμμόχωστο ήδη από τον καιρό της βασιλείας του Πέτρου Β΄. Ο Ιανός (1398-1432), γιος του Ιακώβου, ο οποίος είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στη Γένουα και δεν του επετράπη να επιστρέψει μέχρι του 1391, πολιόρκησε την πόλη το 1401, αλλά εγκατέλειψε την προσπάθεια το 1403, όταν κατέφθασε ο γενουάτικος στόλος. Τελικά, μετά το θάνατο του γιου του Ιανού, Ιωάννη Β΄ (1432-58), νόμιμος διάδοχος του θρόνου ήταν η θυγατέρα του Ιωάννη, Καρλόττα, της οποίας ο δεύτερος σύζυγος ήταν ο Λουδοβίκος, γιος του Δούκα της Σαβοΐας. Ο νόθος γιος του Ιωάννη, Ιάκωβος ο Νόθος, απεφάσισε να καταλάβει την Κύπρο με τη χρήση βίας. Μετά από μακρά πολιορκία, κατάφερε, το 1464, να τερματίσει τη γενουάτικη κυριαρχία της Αμμοχώστου και να εξορίσει το Λουδοβίκο και τη Καρλόττα. Ωστόσο, αυτή η ανακούφιση από την κυριαρχία ενός ιταλικού κράτους δεν κράτησε για πολύ, αφού τρεις άλλες ιταλικές οντότητες ορέγονταν τώρα το νησί: η Σαβοΐα, η Βενετία και η Νεάπολη. Από τη Δύση, η Καρλόττα συνέχισε τις προσπάθειές της, παραχωρώντας τελικά τις απαιτήσεις της στο Δούκα της Σαβοΐας. Ο Ιάκωβος, τώρα Βασιλιάς Ιάκωβος Β΄, παντρεύτηκε την Ενετή Αικατερίνη Κορνάρο, της οποίας η οικογένεια είχε ήδη σημαντικά συμφέροντα στην κυπριακή βιομηχανία ζάχαρης. Είχε διευθετηθεί ότι αν η Αικατερίνη πέθαινε χωρίς παιδιά, διάδοχος της θα ήταν το ενετικό κράτος. Το 1473 όμως γεννήθηκε ο Ιάκωβος Γ΄, τον ίδιο χρόνο που πέθανε ο Ιάκωβος Β΄. Με τέτοιες ασταθείς συνθήκες, οι οπαδοί του βασιλείου της Νεαπόλεως άρπαξαν την ευκαιρία να δολοφονήσουν τον θείο και σύμβουλο της Αικατερίνης, Ανδρέα, και επεχείρησαν πραξικόπημα, το οποίο όμως εμποδίστηκε από τον ενετικό στόλο. Με το θάνατο του Ιακώβου Γ΄, βρέφους ακόμα, το 1474, η Βενετία ανέλαβε ντε φάκτο την εξουσία στην Κύπρο, θεωρώντας ήδη το νησί ως αποικία της και στέλλοντας εκεί ένα Γενικό Προβλεπτή (Provvedittore) ως τον ανώτατο αξιωματούχο. Έτσι ντε γιούρε φαινόταν ότι η Βενετία θα κληρονομούσε την Κύπρο όταν θα πέθαινε η Αικατερίνη αλλά, όταν το 1479 οπαδοί της Καρλόττας δοκίμασαν ανεπιτυχώς να δολοφονήσουν την Αικατερίνη, η Βενετία πείστηκε ότι έπρεπε να καταφέρει την Αικατερίνη να παραιτηθεί νωρίτερα, ώστε να αναλάβει η Βενετία την άμεση διακυβέρνηση της Κύπρου. Αυτό έπραξε η Αικατερίνη το 1489, περνώντας το υπόλοιπο της ζωής της στο Άζολο.
32
+ Ενετοκρατία, 1474-1571
33
+ Σε όλους σχεδόν τους οδηγούς, τη λαϊκή ιστοριογραφία, τα ιστορικά εγχειρίδια και τις περισσότερες γενικές «επιστημονικές» εργασίες για την ιστορία της Κύπρου, η ενετική περίοδος περιγράφεται με όσο το δυνατό πιο σκοτεινά χρώματα. Για περισσότερο από μισό αιώνα όμως, όλη σχεδόν η σοβαρή έρευνα μέσα από τις γραπτές πηγές έχει δείξει ότι σε μεγάλο βαθμό ισχύει το αντίθετο. Σίγουρα επρόκειτο για μια αποικιακή διακυβέρνηση από ένα εμπορικό κράτος, και η Κύπρος ήταν σε κάποιο βαθμό μια στρατιωτική εμπροσθοφυλακή. Ήταν επίσης μια κυβέρνηση του τύπου του 15ου και 16ου αιώνα αλλά, με τα πρότυπα της εποχής, η ενετική περίοδος στην Κύπρο ωφέλησε πολύ τους κατοίκους. Η εσωτερική ασφάλεια και το πλεονέκτημα του ότι ανήκαν σε μια μεγάλη εμπορική αυτοκρατορία, είχαν σαν αποτέλεσμα αυξημένο εμπόριο των παραδοσιακών κυπριακών προϊόντων, όπως σιτηρά, αλάτι, ζάχαρη και βαμβάκι. Αυτό αφενός έφερε κέρδος στους Ενετούς και αφετέρου ενίσχυσε αριθμητικά τη μέση και ανώτερη τάξη των Κυπρίων, τόσο των Ελλήνων όσο και των Λατίνων. Μάλιστα, πολλοί Κύπριοι μεταφέρθηκαν στη Βενετία, όπως οι Ελληνοκύπριοι, μέλη της Ελληνικής Αδελφότητας της Βενετίας, ενώ άλλοι εργάζονταν σε εμπορικά πλοία. Στο μεταξύ βελτιώθηκε επίσης η μοίρα των Κυπρίων παροίκων και του ελληνικού κλήρου. Η πιο πειστική και σημαντική απόδειξη κατά του μύθου της γενικής παρακμής είναι η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού κατά την ενετική περίοδο, ο οποίος υπερδιπλαστιάστηκε. Αυτό δε συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη των πόλεων και την επέκταση της καλλιεργήσιμης γης. Αυτή η ανάπτυξη είναι πιο εμφανής αν εξεταστεί στο ιστορικό της πλαίσιο: ο τελευταίος αιώνας της Φραγκοκρατίας που προηγήθηκε και οι πρώτοι αιώνες της Τουρκοκρατίας που ακολούθησαν, σημαδεύτηκαν από πληθυσμιακή ύφεση.
34
+ Η ενετική Κύπρος διοικείτο από ένα Συμβούλιο, το Regimento, με επικεφαλής τον Τοποτηρητή (Luogotenente), ο οποίος διέθετε δύο συμβούλους. Ο Διοικητής της Αμμοχώστου ήταν ο στρατιωτικός ηγέτης, εκτός αν η Βενετία έκρινε αναγκαίο να αποστείλει ένα Γενικό Προβλεπτή (Provveditore). Μέχρι το 1480 η επίσημη γλώσσα, τουλάχιστον στην επικοινωνία της κυβέρνησης με τη Βενετία, είχε αλλάξει από τα Γαλλικά στα Ιταλικά. Ωστόσο, σε πολλούς άλλους τομείς, διατηρήθηκε το προηγούμενο σύστημα διακυβέρνησης. Όπως και στην υπό γενουάτικο έλεγχο Αμμόχωστο όμως, οι Ενετοί, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας τους, έλεγχαν τους κυπριακούς εκκλησιαστικούς διορισμούς.
35
+ Η ενετική κυριαρχία συνοδεύτηκε από την Ιταλική Αναγέννηση, η οποία μέχρι τότε είχε μόνο επιφανειακή παρουσία στην Κύπρο. Ιστορικοί τέχνης έχουν αναγνωρίσει μια «Ιταλο-Βυζαντινή» τεχνοτροπία στη ζωγραφική, σε τοιχογραφίες και εικόνες. Οι Έλληνες ζωγράφοι συνέχισαν να ακολουθούν βυζαντινά πρότυπα, ενώ έδειχναν να μην αγνοούν τις ιταλικές εξελίξεις στην τέχνη. Ωραία δείγματα της τεχνοτροπίας αυτής βρίσκονται στη Γαλάτα και τον Καλοπαναγιώτη. Αναγεννησιακά, αρχιτεκτονικά στοιχεία παρατηρούνται σε πολλά κτίρια της περιόδου, αν και στις ελληνικές εκκλησίες ο «Φραγκο-Βυζαντινός» ρυθμός δεν έχει επισκιασθεί. Γνήσια αναγεννησιακά στοιχεία υπάρχουν, για παράδειγμα, στον ξενώνα που είναι προσαρτημένος στο μοναστήρι των Αυγουστινιανών στη Λευκωσία και στο παλάτι της Αμμοχώστου, αλλά τα σπουδαιότερα έργα είναι οι κλασικές οχυρώσεις της Κερύνειας, της Αμμοχώστου και πάνω απ’ όλα της Λευκωσίας. Τα τείχη της Λευκωσίας, σχεδιασμένα από τον Ασκάνιο Σαβορνιάνο και κατασκευασμένα μόλις πριν την τουρκική εισβολή του 1570, σχηματίζουν ένα τέλειο κύκλο με έντεκα καρδιόσχημους προμαχώνες, σε ίσες αποστάσεις ο ένας από τον άλλο. Η Πύλη της Αμμοχώστου με τη βαριά, προεξέχουσα αδρή λιθοδομή της, μεταφέρει τον θεατή σε ένα φανταστικό ταξίδι στην Ιταλία.
36
+ Όσον αφορά τη λογοτεχνία, η ποίηση του Πετράρχη επηρέασε τα ελληνικά κυπριακά έργα του 16ου αιώνα, αλλά τα περισσότερα σωζόμενα έργα δείχνουν ότι η Ιταλική ήταν η κυρίαρχη γλώσσα της γνώσης και της λογοτεχνίας. Οι κυπριακές σχολές ήταν συνδεδεμένες με το ενετικό δίκτυο. Μετά τη συμπλήρωση των ανωτέρων σπουδών τους στην Ιταλία, ιδιαίτερα στην Πάδουα, πολλοί Κύπριοι διαφόρων προελεύσεων επέλεγαν να παραμείνουν ως καθηγητές, συγγραφείς ή συντάκτες μεσαιωνικών έργων που προορίζονταν για εκτύπωση, ενώ άλλοι επέστρεφαν για να διαδραματίσουν ρόλο στην κυβερνητική γραφειοκρατία. Το 1531 συστάθηκε επιτροπή για την ιταλική μετάφραση του σημαντικού κυπριακού νομικού κώδικα «Ασσίζες της Αυλής της Βουργησίας» (Assizes des bourgeois), την οποία έφερε σε πέρας ο Φλώριος Βουστρώνιος το 1534. Ακόμα πιο σημαντικό, ο 16ος αιώνας ήταν ο ιταλικός αιώνας για την κυπριακή ιστοριογραφία. Ο ίδιος ο Φλώριος Βουστρώνιος συνέταξε ένα σημαντικό χρονικό στα Ιταλικά. Ένα παρόμοιο χρονικό, γνωστό ως «Amadi», γράφτηκε επίσης στα Ιταλικά, ίσως μεταφρασμένο κατά μεγάλο μέρος από παλαιότερες γαλλικές πηγές, που τώρα έχουν χαθεί. Μια εκδοχή του ελληνικού κυπριακού χρονικού που έγραψε τον 15ο αιώνα ο Λεόντιος Μαχαιράς μεταφράστηκε στα Ιταλικά ως το «Χρονικό του Στραμπάλντι». Ένας Δομινικανός μοναχός γόνος ενός κλάδου της βασιλικής οικογένειας, ο Στέφανος Λουζινιανός, άρχισε να συντάσσει το σημαντικό έργο του Chorograffia et breve historia dell’ isola de Cipro (Χωρογραφία και σύντομη ιστορία της νήσου Κύπρου) το 1570 στη Νεάπολη, έχοντας φύγει για ταξίδι από την Κύπρο πριν από την οθωμανική κατάκτηση του νησιού. Υπάρχουν και άλλα, λιγότερο σημαντικά χρονικά για την Κύπρο καθώς και πολλές περιγραφές της ίδιας της κατάκτησης στα Ιταλικά.
37
+ Ειρηνική διοίκηση σήμαινε διοίκηση χωρίς επεισόδια. Οι Τούρκοι επέδραμαν στη Λεμεσό το 1539, αλλά η πόλη ήταν ήδη ερειπωμένη και σχεδόν εγκαταλελειμμένη. Η μόνη πραγματική καταστροφή ήρθε αργότερα με την τουρκική κατάκτηση. Πριν απ’ αυτή όμως, υπήρξαν μερικά χρόνια εσωτερικής αναταραχής, που επιδεινώθηκαν ίσως λόγω της αυξημένης διεθνούς έντασης. Ο Ιάκωβος Διασωρίνος ηγήθηκε μιας ελληνικής εξέγερσης το 1563, αλλά δεν άργησαν να τον εκτελέσουν. Η Αντιμεταρρύθμιση ήρθε στην Κύπρο όταν ο τελευταίος αρχιεπίσκοπος της Λευκωσίας Φιλίππος Μοτσενίγκο, ενόχλησε τους Έλληνες προσπαθώντας να εφαρμόσει τις πιο σκληρές αποφάσεις τη�� Συνόδου του Τριδέντου. Οι αρχές εκτέλεσαν τους αρχηγούς των ταραχών που ξέσπασαν το 1566, σε μια περίοδο έλλειψης τροφίμων, όταν υπήρξε υποψία ότι η Βενετία έκανε εξαγωγή σιταριού. Οι Οθωμανοί ενεθάρρυναν συνωμοσίες και εξεγέρσεις, δίνοντας υποσχέσεις για καλύτερα χρόνια κάτω από τουρκική διοίκηση. Στο μεταξύ, η πλήρης ανακατασκευή της Λευκωσίας και των τειχών της τα τρία τελευταία χρόνια της ενετικής περιόδου επέφερε περαιτέρω στερήσεις στις χαμηλότερες τάξεις.
38
+ Τελικά, τα νέα τείχη της Λευκωσίας δεν απέδωσαν. Ο τοποτηρητής Νικολό Ντάντολο ηγήθηκε Ενετών και Κυπρίων όλων των κατηγοριών στην υπεράσπιση της πόλης για έξι εβδομάδες το καλοκαίρι του 1570, αλλά η πρωτεύουσα έπεσε και οι υπερασπιστές της σφαγιάστηκαν. Μετά ήρθε η σειρά της Αμμοχώστου. Εκεί ήταν επικεφαλής ο Καπιτάνος Μαρκαντόνιος Βραγαδίνος και η πόλη άντεξε σχεδόν για ένα χρόνο, μέχρι που τα εναπομείναντα μέλη της φρουράς, Ενετοί και Κύπριοι, παραδόθηκαν με τον όρο ότι θα τους χάριζαν τις ζωές τους. Αντ’ αυτού σφαγιάστηκαν, εκτός από τον Βραγαδίνο του οποίου απλά έκοψαν τη μύτη και τα αυτιά. Ωστόσο, δύο εβδομάδες αργότερα τον έγδαραν ζωντανό. Γέμισαν το δέρμα του με άχυρο και το έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη ως τρόπαιο, αλλά οι Ενετοί κατάφεραν να το πάρουν το 1580 και να το φέρουν πίσω στη Βενετία. Έτσι τέλειωσαν δύο σχεδόν αιώνες συνεχούς ιταλικής κυριαρχίας ολόκληρης ή μέρους της Κύπρου.
data/4_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,38 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Byzantine Cyprus, until 1191
2
+ Nominally, Cyprus and Italy were politically united until 476, and even afterwards if we consider the token subordination of the Gothic Kings Odoacar and Theodoric to the (Eastern) Roman Emperors. In Justinian's reign in the 6th century, after General Belisarius' reconquest of major sections of Italy in the long Gothic Wars, Italy again came under the same political umbrella as Cyprus. Following the disruptions of the Persian War and the Arab invasions in the 7th century, however, Cyprus began a strange period as a neutral territory between Byzantium and Islam that lasted, with brief interruptions, from 688 to 965. Then, until the fall of Bari in 1071, Cyprus and a dwindling section of southern Italy once again shared Constantinople as their political centre. Ecclesiastically, however, Cyprus fell outside the sphere of papal Rome and was decidedly Eastern in focus, following what eventually became Greek Orthodoxy in liturgy and tradition.
3
+ Trade must have brought some Italians, perhaps from Amalfi, to Cyprus in the late 10th and 11th centuries, if only for a stopover on their way to Middle Eastern destinations. With the First Crusade at the end of the 11th century and the establishment of the Crusader States, however, Cyprus found itself in an envious geographical position on the trade routes between East and West. Our information is sparse, but it is probable that the Italian period of Cypriot history began shortly after 1100 when Italian merchants are attested on the island. Two Genoese brothers are known to have been in Cyprus in the 1170s, when they joined the Byzantine navy, and in the early 1180s a church in Sicily was granted lands in Cyprus, but by far the most important Italian presence in Cyprus was that of the Venetians. Even with the limited information we have for the 12th century, we know that Venetians used Cypriot ports already around 1100, that Venetians were granted - and had therefore probably sought - free trading privileges in Cyprus around 1136, and that these were confirmed by the Emperor in 1147. There is little doubt that already by 1150 Cyprus was an important trading centre for Venetian shipping. A Venetian company conducting trade with Egypt was actually based in Limassol in 1139, and there are references to Venetian merchants in Paphos as early as 1143. Until the rise of Famagusta in the later 13th century, well after the Frankish conquest, Limassol and Paphos were the leading ports of Cyprus, and their vitality may be largely due to the Venetians. Paphos, the island's second port at the time, is probably the source of the Venetian name Baffo. We also know from chronicles of Richard the Lionheart's conquest that, when he landed in Limassol in 1191, there was already an entire Latin community in that town, almost certainly Venetians.
4
+ By 1191 Venetian property on Cyprus was both more extensive and more widespread than one would imagine with the scanty evidence presented above. The chance creation and survival of a report from around 1240 lists Venetian properties in pre-1191 Cyprus that were confiscated at some point, although we are unsure by whom, when, why, or in what proportion. The list of seized properties, already staggering, may even be incomplete; it seems that at least one Venetian, Andrea Remigo da Baffo, still had property on Cyprus, and this may be just the tip of an iceberg. We have details of hundreds of confiscated properties, including locations, names of Venetian owners, and, sometimes, the names of the new owners. A large portion of the property lay in Limassol itself, where the community had a baptistery and two churches of the Latin rite, one of which, San Marco, was probably used as the Latin Cathedral of Limassol in the Frankish period and whose foundations can still be seen. The other, St George, may be the site of King Richard's wedding to Berengaria, and perhaps the remains are those visible in Limassol Castle. The Venetian colony in Limassol had over 100 houses and almost 50 shops. They even ran a bath complex, a hospice, and a cemetery.
5
+ A smaller community of Venetians lived in Paphos, as expected, where they had a church, but, surprisingly, there were Venetians in land-locked Nicosia. Not only did they have a church in the capital, but the house of the Sabatini family, which had many properties in the city, even became the first royal palace of the Lusignans. That many Venetians lived in Nicosia should alert us to the fact that they did not simply engage in international trade. True, Limassol was the largest centre, but even the rural area around Limassol was full of Venetian estates, even a number of entire villages owned by the Italians, like Pyrgos and Monagroulli. This permanent rural community, which extended into the mountains on the south, was engaged in agriculture. It had at least two rural churches, one of which still survives in a much ruined state near Ayios Konstantinos.
6
+ In 1184 a usurper, Isaac Comnenus, seized control of Cyprus and proclaimed himself Emperor, a coup dՎtat that the West later used as a pretext for the 1191 conquest, foreshadowing the events of 1974. Interestingly, when Isaac prepared for the Byzantine attempt to retake the island, he made an alliance with Norman Sicily. The Sicilian Admiral Margaritone helped defend Cyprus against the Byzantines in 1187, but, unfortunately for Isaac, Margaritone departed in 1188 and King William II of Sicily died in 1189.
7
+ In 1191, the French-speaking King Richard of England defeated Isaac and conquered the island during the Third Crusade en route from Messina to the Holy Land. The following year, after a short period of rule by the Knights Templar, Richard sold Cyprus to Guy de Lusignan, a Frenchman by blood. As King of Jerusalem, Guy had lost the Battle of Hattin and, with it, his capital city to Saladin in 1187. Guy and his brother Aimery established a kingdom with French-speaking nobles that lasted until 1489. From most perspectives, 1191 is a decisive break in the history of Cyprus, inaugurating a French period. From the Italian point of view, however, 1191 does not exactly mark the beginning of the Latin period of Cypriot history. The Italian presence on pre-conquest Cyprus was already permanent, organised, and significant, and the development of the town of Limassol, in particular, owes much to the Venetians.
8
+ Early Frankish Cyprus, 1191-1374
9
+ Politically, Frankish Cyprus went through three distinct phases of Italian intervention of increasing intensity: the Sicilian, the Genoese, and, finally, the Venetian. Guy de Lusignan (1192-4) died as Lord of Cyprus, and it was only his brother, Aimery (1194-1205), who made Cyprus into a kingdom. To do this, Aimery appealed to the German Emperor Henry VI for a crown, and Cyprus became a client kingdom in 1197. Through marriage Henry had added the Kingdom of Sicily to his Empire, and his son Frederick II was firmly based in Sicily and Southern Italy. Frederick's status of overlord had little practical meaning until the minority of Cyprus' King Henry I (1218-53), when a dispute over the regency between Henry's mother, Queen Alice of Champagne, and her uncles, Philip and John of Ibelin - themselves probably of Italian extraction ultimately - corresponded with Frederick's planned crusade. Frederick had married the Queen of Jerusalem, and their son, Conrad, would be King of Jerusalem. Perhaps through Alice's design, Frederick stopped first in Cyprus in 1228, to claim the regency and the revenues that went with it. Frederick thus hoped to create a vast Mediterranean empire. The effort was a failure, but the result for Cyprus was the Civil War that lasted on and off until 1233, with the Ibelin faction against the imperial allies. Although this is often seen as a German intervention into Cypriot affairs, Frederick's troops were largely Italian, and in the later phases his marshal was an Italian, Ricardo Filangieri. It was only through an alliance with another Italian power, Genoa, and, in 1233, the arrival of a Genoese fleet in Kyrenia, that the Ibelins were able to put an end to the war.
10
+ Pope Innocent IV dissolved Cyprus' client relationship with the Empire in 1247, but this did not end Sicilian designs on Cyprus. After Charles of Anjou conquered Sicily and Southern Italy in 1266, he purchased a claim to the Kingdom of Jerusalem in 1277 at a time when the kings of Cyprus were also kings of Jerusalem. Meanwhile, after 1267, descendents of King Hugh III's (1267-84) rival claimant to the throne of Cyprus, Hugh of Brienne, attempted to stir up trouble in the West. An unfriendly rivalry between the kings of Cyprus and Sicily over Jerusalem lasted until the middle of the 14th century. Then, after the great revolt of 1282 known as the Sicilian Vespers and the resulting war between the Angevins and Aragon, the Treaty of Caltabellotta of 1302 stipulated that Aragon might receive Cyprus in exchange for returning the island of Sicily to Charles II of Anjou. Luckily for the Lusignans, this never happened, and Charles II had to be content with ruling Southern Italy from Naples. In the 14th century, however, Robert of Anjou continued to call himself King of Jerusalem and he may have been encouraging the Brienne faction's claim to Cyprus. As a result, King Hugh IV (1324-59) worked hard at an alliance with the Aragonese against the Kingdom of Naples' claims to Jerusalem, even going so far as to persecute Queen Sancia of Naples' friends the Franciscans.
11
+ As we shall see, the second major Italian political phase on Cyprus in the Middle Ages lasted from 1374 to 1464. As suggested by their military role in the Civil War, the Genoese were already an important factor in Cypriot politics in the early 13th century. From 1203 we hear of Genoese in Cyprus, and Queen Alice granted them their first privileges in 1218: free trade, exemptions from duties and taxes, protection of property, the right to have a Genoese podesta (in Nicosia), and land in Limassol and Famagusta. In 1232, to help end the Civil War, Henry I allowed the Genoese to be under their podesta's and not local jurisdiction in most cases. Some historians look upon these moves as the start of a bad relationship that ended in the Genoese invasion a century and a half later. There is much truth to this claim. Although Genoa often supplied Cyprus with warships in the 13th century, she dragged the island into its violent rivalry with Venice on numerous occasions, especially when Italian interests in Acre and Tyre overlapped with Cypriot interests. Kings of Cyprus learned that to favour one Italian city was likely to annoy the other.
12
+ During Henry II's reign (1285-1324) relations with Genoa declined. Until then there were not so many Genoese permanent residents on the island, although the community had amassed some significant property. Now, however, Genoese subjects came as refugees from Syria. Genoese communities increased in size in all the cities, although Famagusta grew most in importance and the podesta was transferred there as a result. Genoa was already upset with Cyprus' attitude toward its conflict with Venice, and Henry did nothing to improve things when he gave privileges to others, including the Pisans. The Genoese asked for even more privileges in the late 1280's, but Henry and Genoa failed to come to a new trade agreement. During the war between Genoa and Venice in the 1290s, Cyprus favoured Venice in the skirmishes that took place around Cyprus. After the Genoese victory in the war, they requested that Henry pay an indemnity, but Henry refused. The Genoese then moved to boycott the island, and Henry retaliated. At this point Genoese pirates, partly connected with the war with Venice, began to threaten Cyprus' new prosperity, even raiding the island on occasion. This prosperity in turn depended in part on a papal ban on trade with Egypt, which Henry sometimes enforced by seizing Genoese shipping. Numerous Genoese pirates were executed in 1303. Another execution in 1306 prompted reprisals from a Genoese relative of the victim. Cyprus and Genoa almost went to war in 1305, but Henry made no effort to soothe things. Henry's antagonistic attitude toward powerful Genoa was probably the main reason for his brother Amaury's coup dՎtat the following year.
13
+ Amaury (1306-10) made efforts to improve relations with Genoa, but after his murder and Henry's return to power, tensions again mounted. Henry refused to repay the balance of a large loan his brother had taken from Genoa, and Genoa seriously considered invasion. Following continued Genoese piracy and plundering expeditions near Paphos in the early 1310s, and more confiscations of cargos from Henry, the King supposedly imprisoned all 460 Genoese inhabitants of Nicosia in 1316, and only released them in 1320. Finally Genoa and Henry's successor Hugh IV concluded a peace treaty in 1329, although it was not until a new treaty of 1338 that Genoese piracy ceased to be a major preoccupation. By then, however, the Pope was granting the Genoese exemptions to the ban on trade with the Muslims, which was lifted entirely in 1344.
14
+ There were Genoese living in Limassol, Nicosia, and Paphos, in at least the former two possessing a church, ovens, and baths - with a fortified tower in Limassol. The bulk of the population dwelled in Famagusta, although part of the Genoese community's population was made of White Genoese, refugees from Syria who claimed Genoese rights and privileges, but who were not Genoese by blood. The perks of the White Genoese caused problems with the Cypriot authorities. We are particularly well informed about the period around 1300 because of the survival and publication of the records of the Genoese notaries Lamberto di Sambuceto and Giovanni de Rocha, documents that shed light on many aspects of the commercial history of Famagusta around this time.
15
+ Although there were apparently still Venetians on Cyprus from before 1191, they received their first trading privileges in the Frankish period in 1306 from Amaury, who was anxious to establish good relations with anyone who could support his precarious rule. The Venetian presence grew, and relations with Cyprus were usually cordial. Venice and Cyprus were among the allies of the naval leagues against the Turks in the middle decades of the 14th century. Peter I spent time in Venice on more than one occasion in the 1360s drumming up support for his crusading activities, and the Venetians provided ships for Peter's crusade to Alexandria in 1365, although they were not pleased with the results. Just as with the White Genoese, there were problems with White Venetians claiming Venetian citizenship and therefore privileges, but in general things went more smoothly with Venice than with Genoa.
16
+ Pisa was, after Genoa and Venice, the third most important Italian trading city of the time, and Pisans were not absent from Cyprus. Already in 1192 Guy de Lusignan was considering granting privileges to Pisans, by 1210 we hear of Pisan residents on the island, and before 1250 Limassol had its own Pisan community. Of course Pisans gradually settled in Famagusta with the fall of the crusader states, but their interest in the Eastern Mediterranean was not so intense as that of the other two cities.
17
+ In addition, besides some merchants from Piacenza, Sicily, Southern Italy and elsewhere, there were more than a few Florentines. Florentines in Cyprus were often tied to the great banking houses of the Peruzzi and the Bardi, who actively engaged in money-lending on the island, even providing services to a Latin bishop and the Duke of Bourbon. Where the published documentary evidence is rich, around 1300, we find frequent mentions of Florentine loans and of Florentine witnesses to other transactions. The Bardi and Peruzzi saw other opportunities too. When Cyprus suffered a drought in 1294-96, after the great wave of refugees from Latin Syria in 1291, there was danger of severe famine. The Florentine bankers imported huge shipments of grain from Apulia in the years that followed.
18
+ The Bardi and the Peruzzi continued their activities in Cyprus until the banking disaster following King Edward III of England's defaulting on his loans in 1345. One Bardi employee, Francesco Balducci Pegolotti, composed his classic trade manual, La pratica della Mercatura, largely based on his experiences while residing on Cyprus for several years in the 1320s and 1330s. Florentine familiarity with Cyprus was such that, in the 100 tales of his masterly Decameron of ca. 1350, Boccaccio involved Cyprus in some way in no less than nine of them. Florentine activity on Cyprus continued after 1345, but following the Genoese invasion, most of this was transferred to Alexandria.
19
+ When they were in need of ships, Florentines like the Peruzzi often employed the services of Anconitan and Ragusan ships. Anconitans are attested on Cyprus from at least 1272, and the published documentary evidence from around 1300 shows that they were engaged primarily in the cotton trade, although the classic Cypriot exports, sugar and salt, and a great number of other commodities were important. There was even a small community of Anconitans living on the island at the time, and Ancona had a consul stationed in Famagusta. Pegolotti's book provides much information about the Ancona-Cyprus trade, which was still extensive in the 1320s and 1330s. The activities of Ancona on Cyprus were still frequent in the 1360s, when Anconitans are known to have been living in Limassol as well as Famagusta.
20
+ The maritime empires of Genoa and Venice meant that these cities drew Cyprus closer to non-Italian areas under their control, such as Venetian Crete and Genoese Chios. In the 13th and the first half of the 14th centuries, Ragusa on the Dalmatian coast - today's Dubrovnik, Croatia - was ruled by Venice. In the 14th century this city had diplomatic relations with Cyprus and conducted trade with the island, both independently and in association with Ancona and Florence. Already in 1283 we hear of the Ragusan slave trade involving Cyprus, and in the documents of circa 1300 wheat and, especially, cotton are prominent.
21
+ Commerce was not the only tie between Cyprus and Italy in these years; there were also ecclesiastical and cultural links. While the Papacy resided in Rome a good portion of the Cypriot higher clergy was Italian, including a few prominent archbishops of Nicosia. The zealous reforming Archbishop Hugh of Fagiano, a Premonstratensian from near Pisa, failed to gain the cooperation of anyone in Cyprus, and retired to his homeland in disgust in the early 1260s, setting up a monastery called Nicosia. Later in the century the Franciscan John of Ancona ruled, and in the early 14th century it was a Roman, the Dominican John of Conti. With the Papacy in Avignon there was a decline in Italian appointments, it seems, but this was reversed in the 15th century with the return to Rome.
22
+ In the 1260s no less a figure than Thomas Aquinas devoted a political treatise to the King of Cyprus, and Dante mentions Cyprus in the Divine Comedy. It was the reign of King Hugh IV in the 14th century that represents the true beginning of strong cultural links with Italy, foreshadowing what was to come in the 15th century. For example, Boccaccio describes how Hugh pestered him into composing a work on the pagan gods, and Boccaccio spent over two decades writing his Genealogia deorum gentilium, the standard work on the subject for centuries. The great Greek Cypriot scholar George Lapithis corresponded with the famous Italian Greek monk Barlaam the Calabrian, and the physician of Hugh's son King Peter I, Guido da Bagnolo, was a friend of Petrarch's.
23
+ In 1365 Peter (1359-69) led the last great victorious crusade, taking and sacking Alexandria. Perhaps because of the disruption of Genoese (and Venetian) trading interests in the area that resulted, the Genoese invaded Cyprus a few years later. The immediate cause of the invasion stemmed from a violent incident between Genoese and Venetian citizens in Famagusta. The Italian merchant communities had been involved in such violent incidents for over half a century. Some Genoese were killed in rioting in Famagusta in 1310, and there was more trouble with the Genoese in 1331. In 1349 an argument between a Sicilian and a Venetian in Famagusta turned ugly, but the Venetians left it to Hugh IV to deal with the Cypriots and others who had damaged their property and injured some 30 Venetians, which is indicative of the differing attitudes of the Genoese and Venetians toward the crown. Genoa, on the other hand, nearly went to war with Cyprus in 1343-44 and 1364-65, in the latter case because of another violent episode. After this last, Peter I was forced to placate Genoa with extensive new privileges to avoid having to abandon his cherished crusade, including the right to build an administrative loggia in Famagusta and the right to intervene militarily in case the Cypriots went back on their word. Although the differences between Venice, Genoa, and Cyprus concerning the war with Egypt seemed to have been resolved by treaty in 1370, we should not be surprised that a disagreement between citizens of the two Italian cities led to a Genoese invasion in the 1370s.
24
+ The violence began after the coronation of Peter II (1369-82) as King of Jerusalem in St Nicholas Cathedral in Famagusta in October of 1372. Struggles between Genoese and Venetians in Famagusta occurred in the 1340s and 1360s. Now they quarrelled over a seemingly trivial element of the ceremonies, and the Cypriots took the side of the Venetians in the chaos that followed. In rioting Genoese property was destroyed and lives were lost, but since Peter blamed the Genoese for the incident, they received no redress. From there things escalated rapidly: many Genoese left the island, the city prepared for war, and it issued demands that could hardly be met in full. The Cypriots, for their part, were not disposed to give in and excluded Genoese ships from Cyprus. Despite intense papal and Hospitaller efforts to find a peaceful solution, an advance fleet sailed from Genoa in early 1373. Genoese pillaging was met with reprisals against the Genoese remaining in Cyprus, until the situation deteriorated to the point that the Cypriots actually handed over the port of Satalia on the south coast of Asia Minor to the Turks rather than lose it to Genoa. Limassol, the city that owed much of its rise to Genoa's rivals the Venetians, was burned and Paphos captured.
25
+ The main Genoese fleet of 36 galleys and over 14.000 men arrived in late 1373 to join the seven galleys that had come earlier. The Cypriots decided to negotiate, but through Genoese deceit King Peter II, his uncle Prince John of Antioch, and his mother Eleanor of Aragon were imprisoned. Peter's uncle Prince James, however, refused to be lured into a trap and continued the fight. Nicosia was pillaged, but James inflicted great losses on the Genoese until the Genoese decided that total victory might be beyond their means. For their part, the Cypriots realised that they could not win the war and saw that continued destruction of the countryside and cities would only worsen matters.
26
+ The negotiated settlement was harsh for the Cypriots, who agreed to pay a huge indemnity in instalments, offer many important hostages to Genoa, and cede Famagusta to Genoa as further security for payment. James accepted voluntary exile wherever he wished, but again through trickery the Genoese had him brought to Genoa where the future King James I remained for many years. Although the Cyprus economy did not collapse by any means, the war signalled the end of the era of extra affluence that had been based on its strategic trading position.
27
+ Late Frankish Cyprus 1374-1474
28
+ The invasion and partition of Cyprus in 1374, exactly 600 years before the most recent invasion and partition, ushered in a new Italian phase of Cypriot history in more ways than one. Not only was Famagusta under the direct rule of Genoa, but the death or exile of much of the French-speaking population as a result of the war radically changed the demographic make-up of the nobility. From now on Italians, Greeks, and others played an increasingly predominant role in society. Accompanying this we also see the gradual rise of the Italian language - even its influence on Greek - helped in part by James' long captivity in Genoa and that of his son, Janus, named after the Roman god of Genoa.
29
+ It is probably not coincidental that the University of Padua became virtually the institution of higher learning for Cypriots. Although Cypriots are attested at the university as early as the mid-1300s, it is the scholarship that Peter of Caffron set up in 1393 for Cypriots in Padua that provided the impetus for the great increase in the Cypriot student population there in the 15th and 16th centuries. Since Venice conquered Padua in 1406, and the institution became almost the official university for Venice, intellectual ties between the Cypriot elite and Venice were already strong in the early 15th century. Even a member of the royal family, Cardinal Lancelot of Lusignan, studied at the university from 1428, before ending his days in the service of the Duke of Savoy from 1442 to 1451. (Hugh of Lusignan also became cardinal and spent time in Italy.) This can only have served to further encourage both the rise of the Italian language in Cyprus at the expense of French and, eventually, the influence of Venice over Genoa. The Cypriot presence in Padua became so strong that there was an official Cypriot Nation in the university. This lasted well beyond the Turkish conquest of 1571, and a manuscript of the Cypriot Nation's statutes, written by a Greek in the 17th century, survives in the Padua University Library.
30
+ Nevertheless Genoa now had a colony in Famagusta, with a Genoese bishop and a substantial Genoese community, although the Greek population outnumbered them. For his release from captivity in 1383, James (1382-98) was forced, among other things, to give up sovereignty of the city and the surrounding area, what has been described as a state within a state, now ruled by a captain. The Genoese also now required major international shipping to go through Famagusta. Still, in the 15th century the city did not enjoy the prosperity it had had in the 14th. Other trading groups stayed away from the port, reducing its income. Some of the population emigrated, and in 1394 an Italian visitor, Nicolo da Martoni, noted that a great part, almost a third, is uninhabited, and the houses are destroyed, and this has been done since the date of the Genoese lordship. The bishop's revenues were only half what they had been before the war, and there were complaints that the city was unhealthy. Moreover, defence against external threats from the Cypriot troops, Catalan pirates, and Mameluke invaders cost money, even if the island did have a military value. By 1447 Genoa decided to turn the administration of the colony over to the Banco di San Giorgio of Genoa. Famagusta continued to decline, however, and even some citizens chose to leave and join the Genoese communities in Limassol and Nicosia instead.
31
+ The Cypriots tried and failed to retake Famagusta, already in Peter II's reign. James' son Janus (1398-1432), who was born and raised in Genoa and not allowed to leave until 1391, laid siege to the town in 1401, but gave up in 1403 upon the arrival of a Genoese fleet. Finally, at the death of Janus' son John II (1432-58), the legitimate heir was John's daughter Charlotte, whose second husband was Louis, the son of the Duke of Savoy. John's illegitimate son, James the Bastard, decided to take Cyprus by force. In 1464, after a long siege, he succeeded both in ending Genoese rule in Famagusta and in driving Louis and Charlotte into exile. This relief from the domination of one Italian state was short-lived, however, because three other Italian entities cast their gaze on the island: Savoy, Venice, and Naples. From the West Charlotte continued her efforts, and in the end left her claim to the Duke of Savoy. James, now King James II, married the Venetian Caterina Cornaro, whose family already had significant interests in the Cypriot sugar industry. It was arranged that the Venetian state would be Caterina's heir, should she die childless, but James III was born in 1473, the year of James II's death. With such an unstable situation the party of the Kingdom of Naples took the opportunity to murder Caterina's uncle and advisor, Andrew, and attempted a coup, only to be stopped by the Venetian fleet. With the death of the infant James III in 1474, Venice de facto came into power, already considering the island a colony, to which it sent a provveditore as its highest officer. De jure it looked as if Venice would simply inherit the island at Caterina's death, but when Charlotte's party failed an assassination attempt against Caterina in 1479, this helped persuade Venice that Caterina ought to be coaxed into abdicating earlier in favour of direct Venetian rule. This she did in 1489, living out her days in Asolo.
32
+ Venetian Rule, 1474-1571
33
+ In almost all guides, lay histories, and textbooks, and in most general scholarly works on the history of Cyprus, the Venetian period is painted with the darkest possible colours. For over half a century, however, almost all serious research into the sources has shown that for the most part the opposite holds. True, it was a colonial rule by a commercial state, Cyprus was in part a military outpost, and it was still a government of the 15th and 16th centuries, but by the standards of the time the Venetian era on Cyprus was very beneficial for the inhabitants. Internal security and the advantages of being in a great trading empire led to increased trade in the traditional Cypriot products, grain, salt, sugar, and cotton, bringing profits to Venetians and an increasing number of the middle and upper classes of Cypriots, Greek and Latin alike. Many Cypriots actually transferred to Venice, such as the Greek Cypriot members of the Hellenic Fraternity of Venice, while others worked on ships in the trade routes. Meanwhile the lot of Greek serfs and the Greek clergy was improved as well. The most telling and important proof against the myth of general decay is the great increase in population in the Venetian period, more than doubling, and this was accompanied by the growth of the cities and the expansion of arable land. This growth, moreover, is best seen in context: the last century of Lusignan rule that preceded it, and the first centuries of Turkish rule that followed, were marked by demographic decline.
34
+ Venetian Cyprus was governed by a council, the Regimento, headed by the luogotenente, who had two advisors. The Captain of Famagusta was the military leader, unless Venice thought it necessary to send a provveditore. By 1480 the language of government, at least its communication with Venice, changed from French to Italian. In many other respects, however, the earlier system of government was retained, but as with Genoese Famagusta, the Venetians controlled Cypriot ecclesiastical appointments during their rule.
35
+ Venetian rule was accompanied by the Italian Renaissance, until then only superficially present in Cyprus. Art historians have identified an Italo-Byzantine style of painting, found in wall paintings and icons. Greek artists continued to follow Byzantine models, while showing an awareness of Italian developments. Good examples are in Galata and Kalopanayiotis. Renaissance architectural details are to be found in many structures of the period, although for Greek churches the Franco-Byzantine style was not eclipsed. Pure Renaissance elements are in the hospice attached to the Augustinian convent in Nicosia and in the palace of Famagusta, for example, but the greatest works are the classical fortifications in Kyrenia, Famagusta, and, above all, Nicosia. The walls of Nicosia, designed by Ascanio Savorgnano and constructed just before the Turkish invasion of 1570, form a perfect circle with eleven evenly-spaced arrowhead bastions. The Famagusta Gate, with its heavy rustication, takes the viewer on an imaginary journey to Italy.
36
+ In literature the poetry of Petrarch influenced 16th century Greek Cypriot works, but for most surviving works Italian was now the dominant language of learning and literature. Cypriot schools were linked to the Venetian network. Upon completion of their higher studies in Italy, especially Padua, several Cypriots of varying backgrounds chose to stay as professors, authors, and editors of medieval works for printing, whereas others returned to play a role in the government bureaucracy. In 1531 a commission was set up for the Italian translation of the important Cypriot legal code the Assizes des bourgeois, accomplished by Florio Bustron in 1534. More importantly, the 16th century was the Italian century in Cypriot historiography. Florio Bustron himself composed an important chronicle in Italian. The similar chronicle known as Amadi was also written in Italian, perhaps largely translated from earlier French sources now lost. One version of the 15th century Greek Cypriot chronicle of Leontios Machairas was translated into Italian as the Chronicle of Strambali. A Dominican friar from a cadet line of the royal family, Etienne de Lusignan, began to compose his important Chorograffia et breve historia dell' isola de Cipro in 1570 in Naples, having left Cyprus before the Ottoman conquest on a voyage. There are other, less significant Cypriot chronicles in Italian, as well as numerous Italian-language accounts of the conquest itself.
37
+ Peaceful rule meant uneventful rule. The Turks raided Limassol in 1539, but the city was by then ruined and mostly deserted. The only real disaster came at the end, with the Turkish Conquest. Before that, however, there were a few years of internal unrest, perhaps exacerbated by the increased international tension. Jacob Diassorinos led a Greek rebellion in 1563, but he was quickly executed. The Counter Reformation came to Cyprus when the last archbishop of Nicosia, Filippo Mocenigo, annoyed the Greeks by attempting to implement the harsher decisions of the Council of Trent. The authorities executed the ringleaders of riots that occurred in 1566 during a food shortage, when it was thought that Venice was exporting grain. The Ottomans encouraged conspiracies and rebellions, holding out promises of better years to come under Turkish rule. Meanwhile, the complete restructuring of Nicosia and its defences in the last three years of the Venetian period caused further hardships for the lower classes.
38
+ Moreover, the new walls of Nicosia did not work. The Lieutenant Niccolo Dandolo led Venetians and Cypriots of all types in defending the city for six weeks in the summer of 1570, but the capital fell and the defenders were slaughtered. Then it was Famagusta's turn. There the Captain, Marcantonio Bragadino, was in charge, and for almost a year the city held out, until the remaining members of the Venetian and Cypriot garrison surrendered on the condition that their lives be spared. Instead they too were slaughtered, except that Bragadino merely lost his nose and ears. Two weeks later, however, he was flayed alive. His skin was stuffed with straw and sent to Constantinople as a trophy, but the Venetians managed to retrieve it in 1580 and bring it back to Venice. Thus ended almost two centuries of practically continuous Italian rule in all or parts of Cyprus.
data/4_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,38 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Chypre byzantine, jusqu’en 1191
2
+ Théoriquement, Chypre et l’Italie furent politiquement unies, du moins jusqu’en 476, voire plus tard, si nous considérons la subordination symbolique des rois goths Odoacre et Théodoric aux empereurs romains (orientaux). Durant le règne de Justinien, au VIe siècle, après la reconquête d’une grande partie de l’Italie par le général Bélisaire durant les longues guerres gothiques, l’Italie se retrouva placée sous la même ombrelle politique que Chypre. Toutefois, à la suite des perturbations causées par la guerre persane et des incursions arabes au VIIe siècle, Chypre connut une période étrange en tant que territoire neutre entre Byzance et l’islam qui dura, avec de brèves interruptions, de 688 à 965. Alors, jusqu’à la chute de Bari en 1071, Chypre et une partie déclinante de l’Italie méridionale partagèrent à nouveau Constantinople comme leur centre politique. Du point de vue ecclésiastique, cependant, Chypre resta hors de la sphère de la Rome papale et fut nettement tournée vers l’Orient, suivant l’orthodoxie grecque dans les rites et la tradition.
3
+ Le commerce fit probablement venir quelques Italiens à Chypre, en provenance peut-être d’Amalfi, à la fin du Xe et au XIe siècle, ne serait-ce que pour une escale sur leur route vers des destinations au Moyen-Orient. Avec la Première croisade à la fin du XIe siècle et la fondation d’Etats par les croisés, Chypre se trouva toutefois dans une position géographique enviée sur les routes commerciales entre l’Est et l’Ouest. Nous n’avons que de rares informations, mais il est probable que la période «italienne» de l’histoire de Chypre ait commencé peu après 1100, lorsque la présence de marchands italiens dans l’île est attestée. Nous savons que deux frères génois se trouvaient à Chypre dans les années 1170, lorsqu’ils s’engagèrent dans la marine byzantine et, au début des années 1180, une église en Sicile se vit octroyer des terres à Chypre, mais la présence italienne à Chypre de loin la plus importante fut celle des Vénitiens. Nous savons, même d’après les informations restreintes dont nous disposons à propos du XIIe siècle, que les Vénitiens utilisaient déjà les ports chypriotes vers 1100, qu’ils se voyaient accorder – et avaient donc probablement demandé - des privilèges de libre commerce à Chypre vers 1136 et que ceux-ci furent confirmés par l’empereur en 1147. Il ne fait guère de doute qu’en 1150 Chypre était déjà un important centre de commerce pour la marine vénitienne. Une société vénitienne effectuant du commerce avec l’Egypte était en fait basée à Limassol en 1139, et des références sont faites à des marchands vénitiens à Paphos dès 1143. Jusqu’à l’essor de Famagouste à la fin du XIIIe siècle, bien après la conquête franque, Limassol et Paphos furent les principaux ports de Chypre et leur vitalité devait être due, dans une grande mesure, aux Vénitiens. Paphos, le deuxième port de l’île à l’époque, est probablement la source du nom vénitien «Baffo». Nous savons également par les chroniques de la conquête de Richard Cœur de Lion que, lorsqu’il débarqua à Limassol en 1191, toute une communauté latine se trouvait déjà dans cette ville, presque certainement des Vénitiens.
4
+ Jusqu’en 1191, les propriétés vénitiennes à Chypre furent plus importantes et plus étendues qu’on ne pourrait se l’imaginer d’après les témoignages rudimentaires présentés ci-dessus. La rédaction et la survie fortuites d’un rapport datant de 1240 environ fait la liste des propriétés vénitiennes à Chypre avant 1191, confisquées à un moment donné, bien que nous ne sachions pas exactement par qui, quand, pourquoi ni dans quelle proportion. La liste des propriétés confisquées, déjà impressionnante, pourrait même être incomplète; il semble qu’un Vénitien au moins, Andrea Remingo da Baffo, possédait encore des propriétés à Chypre et cela n’est peut-être que la partie visible de l’iceberg. Nous disposons de détails concernant des centaines de propriétés confisquées, mentionnant les lieux, les noms de propriétaires vénitiens et, parfois, les noms des nouveaux «propriétaires». Une grande partie des propriétés se trouvaient à Limassol même, où la communauté avait un baptistère et deux églises de rite latin dont l’une, celle de Saint-Marc, servait probablement de cathédrale latine de Limassol durant la période franque et dont les fondations sont encore visibles. L’autre, l’église Saint-Georges, est peut-être l’endroit où le roi Richard épousa Bérangère, tandis que les vestiges sont peut-être ceux que l’on voit dans le château de Limassol. La colonie vénitienne à Limassol possédait plus de 100 maisons et quelque 50 magasins. Elle exploitait même un complexe de bains, un hospice et un cimetière.
5
+ Une communauté moins importante de Vénitiens vivait, comme on pouvait s’y attendre, à Paphos, où elle avait une église mais, chose étonnante, on trouvait également des Vénitiens à l’intérieur du pays, à Nicosie. Ils n’avaient pas seulement une église dans la capitale, mais la maison de la famille Sabatini, qui possédait de nombreuses propriétés dans la ville, devint même le premier palais royal des Lusignan. Le grand nombre de Vénitiens résidant à Nicosie doit attirer notre attention sur le fait que ces derniers ne s’occupaient pas uniquement de commerce international. Limassol était bel et bien le centre principal, mais les régions rurales des alentours comptaient de nombreux domaines vénitiens ; certains villages tout entiers, tels que Pyrgos et Monagroulli, appartenaient même aux Italiens. Cette communauté rurale permanente, qui s’étendait jusqu’aux montagnes vers le sud, s’adonnait à l’agriculture. Elle possédait au moins deux églises rurales, dont l’une subsiste encore dans un état de ruines avancé près d’Ayios Konstantinos.
6
+ En 1184, un usurpateur, Isaac Comnène, prit le pouvoir à Chypre et se proclama empereur, un coup d’Etat que l’Occident utilisa par la suite comme prétexte pour la conquête de 1191, préfigurant les événements de 1974. Il est intéressant de noter qu’au moment de se préparer pour la tentative byzantine en vue de rependre l’île, Isaac conclut une alliance avec la Sicile normande. L’amiral sicilien Margaritone aida à défendre Chypre contre les Byzantins en 1187 mais, malheureusement pour Isaac, Margaritone quitta l’île en 1188 et le roi Guillaume II de Sicile mourut en 1189.
7
+ En 1191, le roi francophone Richard d’Angleterre, en route de Messine vers la Terre Sainte, vainquit Isaac et conquit l’île durant la troisième Croisade. L’année suivante, après une courte période d’administration par les Templiers, Richard vendit Chypre à Guy de Lusignan, Français de sang. En tant que roi de Jérusalem, Guy avait perdu la bataille de Hattin et, avec elle, la capitale que conquit Saladin en 1187. Guy et son frère Aimery fondèrent un royaume avec des nobles francophones, qui dura jusqu’en 1489. A de nombreux égards, 1191 fut un tournant décisif dans l’histoire de Chypre, inaugurant une période «française». Toutefois, du point de vue italien, l’année 1991 ne marqua pas exactement le commencement de la période «latine» de l’histoire de Chypre. La présence italienne dans l’île avant la conquête était déjà permanente, organisée et importante, et le développement de la ville de Limassol, en particulier, doit beaucoup aux Vénitiens.
8
+ Chypre au début de la période franque, 1191-1374
9
+ Du point de vue politique, Chypre traversa trois phases distinctes d’intervention italienne, d’une intensité croissante: les phases sicilienne, génoise et, enfin, vénitienne. Guy de Lusignan (1192-94) mourut en tant que Seigneur de Chypre et ce ne fut que son frère, Aimery (1194-1205) qui fit de Chypre un royaume. Pour ce faire, Aimery demanda une couronne à l’empereur allemand Henri VI et Chypre devint un royaume dépendant en 1187. Henri avait ajouté, par mariage, le royaume de Sicile à son empire et son fils Frédéric II était solidement installé en Sicile et en Italie méridionale. Le statut de suzerain de Frédéric n’eut guère de signification pratique jusqu’à l’accession au trône de Chypre du roi mineur Henri Ier (1218-53), époque où un différend à propos de la régence entre la mère d’Henri, la reine Alice de Champagne, et ses oncles Philippe et Jean d’Ibelin – eux-mêmes probablement d’origine italienne en fin de compte – coïncida avec la croisade projetée par Frédéric. Frédéric avait épousé la reine de Jérusalem et leur fils, Conrad, devait devenir roi de Jérusalem. D’après les plans d’Alice peut-être, Frédéric s’arrêta d’abord à Chypre en 1228, pour revendiquer la régence et les revenus y afférents. Frédéric espérait ainsi créer un vaste empire méditerranéen. L’effort échoua, mais le résultat pour Chypre en fut la guerre civile qui dura, avec quelques interruptions, jusqu’en 1233, opposant la faction des Ibelin et les alliés impériaux. Bien que ce fait soit souvent considéré comme une intervention allemande dans les affaires chypriotes, les troupes de Frédéric étaient pour la plupart italiennes tandis que, durant les phases ultérieures, son maréchal fut un Italien, Ricardo Filangieri. Ce n’est que grâce à l’alliance avec une autre puissance italienne, Gênes et, en 1233, l’arrivée de la flotte génoise à Kyrénia, que les Ibelin purent faire cesser la guerre.
10
+ Le pape Innocent IV délia Chypre de la suzeraineté de l’Empire en 1247, mais ce fait ne mit pas fin aux desseins des Siciliens concernant Chypre. Après avoir conquis la Sicile et l’Italie méridionale en 1266, Charles d’Anjou acheta un droit au royaume de Jérusalem en 1277, à une époque où les rois de Chypre étaient également rois de Jérusalem. Entre-temps, après 1267, des descendants d’Hugues de Brienne, rival du roi Hugues III (1267-84) et lui aussi prétendant au trône, tentèrent de provoquer des agitations en Occident. Une rivalité hostile entre les rois de Chypre et de Sicile à propos de Jérusalem dura jusqu’au milieu du XIVe siècle. Puis, après la grande révolte de 1282 connue sous le nom de Vêpres siciliennes et la guerre entre les Angevins et Aragon qui en résulta, le Traité de Caltabellotta de 1302 stipula qu’Aragon pouvait recevoir Chypre en échange de la restitution de la Sicile à Charles II d’Anjou. Heureusement pour les Lusignan, cela ne se produisit jamais et Charles II dut se contenter de régner sur l’Italie méridionale depuis Naples. Au XIVe siècle, cependant, Robert d’Anjou continua de s’appeler roi de Jérusalem et il se peut qu’il ait encouragé les revendications des factions de Brienne à l’égard de Chypre. Par conséquent, le roi Hugues IV (1324-59) travailla dur pour obtenir une alliance avec les Aragonais contre les revendications du royaume de Naples à propos de Jérusalem, allant même jusqu’à persécuter les amis de la reine Sancia de Naples, les Franciscains.
11
+ Comme nous le verrons, la seconde grande phase politique italienne à Chypre au Moyen Age dura de 1374 à 1464. Comme le laissait supposer leur rôle militaire durant la Guerre civile, les Génois étaient déjà un facteur important dans la politique chypriote au début du XIIIe siècle. Nous entendons parler de Génois à Chypre à partir de 1203 et la reine Alice leur accorda les premiers privilèges en 1218 : libre commerce, exonération de taxes et d’impôts, protection des biens, le droit d’avoir un podestat génois (à Nicosie), ainsi que des terres à Limassol et à Famagouste. En 1232, pour aider à mettre fin à la Guerre civile, Henri Ier permit aux Génois de se placer sous la juridiction de leurs podestats et non pas sous la juridiction locale dans la plupart des affaires. Certains historiens interprètent ces gestes comme le commencement d’une mauvaise relation qui aboutit à l’invasion génoise un siècle et demi plus tard. Il y a beaucoup de vrai dans cette affirmation. Bien qu’ayant souvent fourni des navires de guerre à Chypre au XIIIe siècle, Gênes entraîna à plusieurs reprises l’île dans sa rivalité cruelle avec Venise, notamment quand les intérêts italiens et chypriotes se chevauchaient à Acre et à Tyr. Les rois de Chypre apprirent qu’en privilégiant une ville italienne ils risquaient d’en contrarier une autre.
12
+ Durant le règne d’Henri II (1285-1324), les relations avec Gênes déclinèrent. Jusqu’alors, il n’y avait pas eu de nombre réellement important de résidents permanents génois dans l’île, bien que la communauté ait accumulé des propriétés considérables. A cette époque, cependant, les ressortissants génois vinrent de Syrie, comme réfugiés. Les communautés génoises s’agrandirent dans toutes les villes, tandis que Famagouste prit plus d’importance et que le podestat y fut par conséquent transféré. Gênes était déjà contrariée par l’attitude de Chypre à l’égard de son conflit avec Venise, et Henri ne fit rien pour améliorer les choses quand il accorda des privilèges à d’autres, y compris les Pisans. Les Génois demandèrent davantage de privilèges encore à la fin des années 1280, mais Henri et Gênes ne parvinrent pas à conclure un nouvel accord commercial. Durant la guerre entre Gênes et Venise dans les années 1290, Chypre montra sa préférence pour Venise dans les escarmouches qui se produisirent dans les environs de Chypre. Après leur victoire dans la guerre, les Génois exigèrent qu’Henri paie une indemnité, mais ce dernier refusa. Ils tentèrent alors de boycotter l’île et Henri contrattaqua. A ce moment-là, les pirates génois, impliqués dans une certaine mesure dans la guerre contre Venise, se mirent à menacer la nouvelle prospérité de Chypre, faisant même des incursions dans l’île. Cette prospérité dépendait à son tour, en partie, d’une interdiction papale du commerce avec l’Egypte, qu’Henri appliquait parfois en saisissant des navires génois. De nombreux pirates génois furent exécutés en 1303. Une autre exécution, en 1306, provoqua des représailles de la part d’un Génois proche de la victime. Chypre et Gênes faillirent se déclarer la guerre en 1305, mais Henri ne fit aucun effort pour calmer les choses. L’attitude hostile d’Henri envers la puissante Gênes fut probablement la raison principale du coup d’Etat de son frère Amaury l’année suivante.
13
+ Amaury (1306-10) s’efforça d’améliorer les relations avec Gênes, mais après son meurtre et le retour d’Henri au pouvoir, les tensions remontèrent. Henri refusa de rembourser le solde d’un prêt important que son frère avait obtenu de Gênes, et Gênes envisagea sérieusement d’envahir l’île. A la suite d’expéditions continues de piraterie et de pillage près de Paphos au début des années 1310 et de confiscations supplémentaires de cargaisons de navires appartenant à Henri, le roi emprisonna tous les 460 habitants génois de Nicosie en 1316 et ne les libéra qu’en 1320. Finalement, Gênes et le successeur d’Henri, Hugues IV, conclurent un traité de paix en 1329, tandis que les actes de piraterie génois ne cessèrent d’être une préoccupation majeure que lors d’un nouveau traité de paix de 1338. A cette époque, toutefois, le Pape avait accordé aux Génois des dérogations à l’interdiction du commerce avec les Musulmans, qui fut entièrement levée en 1344.
14
+ Des Génois vivaient à Limassol, à Nicosie et à Paphos, possédant à Limassol au moins une église, des fours et des bains – ainsi qu’une tour fortifiée. La plupart de la population résidait à Famagouste, bien qu’une partie de la communauté génoise fût composée de «Génois blancs» réfugiés de Syrie, qui revendiquaient les droits et privilèges des Génois, mais n’étaient pas Génois par le sang. Les droits des Génois blancs causaient des problèmes aux autorités chypriotes. Nous disposons d’informations particulièrement riches concernant la période aux alentours de l’année 1300, en raison de la conservation et de la publication des archives des notaires génois Lamberto di Sambuceto et Giovanni de Rocha, documents qui firent la lumière sur de nombreux aspects de l’histoire commerciale de Famagouste à cette époque.
15
+ Bien qu’il y eût apparemment des Vénitiens à Chypre même avant 1191, ces derniers reçurent leurs premiers privilèges commerciaux durant la période franque, en 1306, d’Amaury qui cherchait à établir de bonnes relations avec quiconque pouvait soutenir son pouvoir précaire. La présence vénitienne s’accrut et les relations avec Chypre furent en général cordiales. Venise et Chypre figuraient au nombre des alliés des ligues navales contre les Ottomans au milieu du XIVe siècle. Pierre Ier se rendit à plusieurs reprises à Venise durant les années 1360, à la recherche de soutien pour ses activités de croisade, et les Vénitiens fournirent des navires pour la croisade de Pierre à Alexandrie en 1365, bien qu’insatisfaits des résultats. A l’instar des Génois blancs, les «Vénitiens blancs» revendiquaient la citoyenneté vénitienne et, par conséquent, des privilèges, ce qui ne manqua pas de créer des problèmes mais, en général, tout se passa mieux avec Venise qu’avec Gênes.
16
+ Pise était, après Gênes et Venise, la troisième plus grande ville commerçante italienne de l’époque et les Pisans ne furent pas absents de Chypre. Dès 1192, Guy de Lusignan envisageait d’accorder des privilèges aux Pisans, en 1250 des Pisans résidaient dans l’île et Limassol eut sa propre communauté pisane avant 1250. Certes, les Pisans s’installèrent progressivement à Famagouste avec la chute des Etats croisés, mais leurs intérêts en Méditerranée orientale n’étaient pas aussi grands que ceux des deux autres villes.
17
+ De plus, à part quelques marchands venus de Piacenza, de Sicile, d’Italie méridionale et d’ailleurs, on trouvait également un nombre non négligeable de Florentins. Les Florentins à Chypre étaient souvent associés avec les maisons bancaires des Peruzzi et des Bardi, qui jouèrent un rôle important en matière de prêts d’argent dans l’île, fournissant même des services à l’évêque latin et au duc de Bourbon. Dans les riches témoignages publiés vers 1300, nous trouvons des mentions fréquentes faites à des prêts florentins et des témoins florentins dans d’autres transactions. Les Bardi et les Peruzzi exploitèrent également d’autres occasions. Après la grande vague de réfugiés venus de la Syrie latine en 1291, lorsque Chypre fut frappée par une sécheresse en 1294-96, il y eut un danger de famine sévère. Les banquiers florentins importèrent d’énormes quantités de blé d’Apulie durant les années qui suivirent.
18
+ Les Bardi et les Peruzzi poursuivirent leurs activités à Chypre jusqu’à l’effondrement du système bancaire, par suite de l’incapacité du roi Edouard III d’Angleterre à rembourser ses prêts en 1345. Un employé des Bardi, Francesco Balducci Pegolotti, rédigea son manuel de commerce classique, La Pratica della Mercatura, fondé en grande partie sur ses expériences durant son séjour de plusieurs années à Chypre, dans les années 1320 et 1330. La familiarité florentine avec Chypre était telle que, dans les 100 contes de son chef d’œuvre, le Décaméron, datant de 1350 environ, Boccace impliqua d’une façon ou d’une autre Chypre dans non moins de neuf d’entre eux. L’activité florentine à Chypre se poursuivit après 1345 mais, après l’invasion génoise, la plus grande partie de celle-ci fut transférée à Alexandrie.
19
+ Lorsqu’ils avaient besoin de navires, des Florentins tels que les Peruzzi employaient souvent les services maritimes d’Ancône et Ragusa. Des témoignages attestent la présence d’Anconitains à Chypre dès 1272 au moins, et les documents publiés durant cette période, vers 1300 environ, prouvent qu’ils s’occupaient principalement du commerce du coton, malgré l’importance des exportations chypriotes classiques, de sucre et de sel, et d’un certain nombre d’autres produits de base. Une petite communauté anconitaine vivait même dans l’île à cette époque, et Ancône avait un consul installé à Famagouste. Le livre de Pegolotti nous apporte de nombreux renseignements sur le commerce entre Ancône et Chypre, encore important dans les années 1320 et 1330. Les activités d’Ancône à Chypre étaient encore fréquentes dans les années 1360, où des Anconitains vivaient à Limassol et à Famagouste.
20
+ Les empires maritimes de Gênes et de Venise signifiaient que ces villes rapprochaient Chypre des régions non italiennes sous leur contrôle, telles que la Crète vénitienne et l’île de Chios génoise. Au XIIIe siècle et durant la première moitié du XIVe siècle, Raguse sur la côte dalmatienne - aujourd’hui Dubrovnik en Croatie – était sous domination vénitienne. Au XIVe siècle, cette ville entretenait des relations diplomatiques avec Chypre et faisait du commerce avec l’île, à la fois indépendamment et en collaboration avec Ancône et Florence. Nous entendons parler, dès 1283, de commerce d’esclaves pratiqué par les habitants de Raguse, où Chypre est impliquée, tandis que les documents datant de 1300 environ citent abondamment le blé et, en particulier, le coton.
21
+ Le commerce n’était pas le seul lien entre Chypre et l’Italie durant ces années ; il existait également des liens ecclésiastiques et culturels. Alors que la papauté avait son siège à Rome, le haut clergé chypriote se composait en grande partie d’Italiens, y compris quelques éminents archevêques à Nicosie. Le dévoué archevêque réformateur Ugo da Fagiano, un prémontré originaire des environs de Pise, ne réussit pas à obtenir de soutien à Chypre et se retira, dégouté, dans son pays au début des années 1260, pour y fonder un monastère dénommé «Nicosia». Plus tard au cours du même siècle, le franciscain Jean d’Ancône gouverna puis, au début du XIVe siècle, ce fut un Romain, le dominicain Jean de Conti. Avec le transfert du siège de la Papauté à Avignon, on assista à une diminution des nominations d’ecclésiastiques italiens, semble-t-il, mais cette situation fut renversée au XVe siècle, avec le retour à Rome.
22
+ Dans les années 1260, Thomas d’Aquin, une grande personnalité, dédia un traité de politique au roi de Chypre et Dante mentionne Chypre dans sa Divine Comédie. Ce fut le règne du roi Hugues IV, au XIVe siècle, qui marqua le véritable commencement de puissants liens culturels avec l’Italie, laissant préfigurer ce qui allait suivre au XVe siècle. Boccace, par exemple, décrit comment Hugues lui avait demandé avec insistance de rédiger un ouvrage sur les dieux païens, et il passa plus de deux décennies à écrire sa Genealogia deorum gentilium, qui resta pendant des siècles le livre de référence de base dans ce domaine. Le grand érudit chypriote grec Georgios Lapithis correspondit avec le célèbre moine gréco-italien Barlaam le Calabrais, tandis que Guido da Bagnolo, médecin du roi Pierre Ier, fils de Hugues, fut un ami de Pétrarque.
23
+ En 1365, Pierre (1359-69) dirigea la dernière grande croisade victorieuse, s’emparant d’Alexandrie et la mettant à sac. En raison peut-être de l’interruption des intérêts commerciaux génois (et vénitiens) dans la région qui s’en suivit, les Génois envahirent Chypre quelques années plus tard. La cause immédiate de l’invasion fut un violent incident entre les citoyens génois et vénitiens à Famagouste. Les communautés marchandes italiennes avaient été mêlées à de tels incidents violents pendant plus d’un demi-siècle. Certains Génois furent tués dans des émeutes à Famagouste en 1310, et il y eut d’autres problèmes avec les Génois en 1331. En 1349, une querelle entre un Sicilien et un Vénitien à Famagouste tourna mal, mais les Vénitiens laissèrent à Hugues IV le soin de s’occuper du sort des Chypriotes et d’autres qui avaient endommagé leurs propriétés et blessé une trentaine de Vénitiens, ce qui est indicatif de l’attitude différente des Génois et des Vénitiens à l’égard de la couronne. Gênes, d’autre part, faillit déclarer la guerre à Chypre en 1343-44 et 1364-65, dans le dernier cas à cause d’un autre épisode violent. Après cela, pour ne pas devoir abandonner sa chère croisade, Pierre Ier fut forcé d’apaiser Gênes en lui accordant d’importants nouveaux privilèges, y compris le droit de construire une loggia administrative à Famagouste et le droit d’intervenir militairement au cas où les Chypriotes reviendraient sur leur parole. Alors que les différends entre Venise, Gênes et Chypre à propos de la guerre contre l’Egypte semblaient avoir été résolus par un traité en 1370, il n’est pas surprenant qu’un désaccord entre des citoyens des deux villes italiennes ait conduit à l’invasion génoise à Chypre dans les années 1370.
24
+ La violence commença après le couronnement de Pierre II (1369-82) comme roi de Jérusalem, dans la cathédrale Saint-Nicolas de Famagouste, en octobre 1372. Des heurts entre les Génois et les Vénitiens éclatèrent à Famagouste dans les années 1340 et 1360. Ils se disputaient à présent à propos d’un élément des cérémonies, en apparence insignifiant, et les Chypriotes prirent le parti des Vénitiens dans le chaos qui s’en suivit. Des propriétés génoises furent détruites et des vies perdues pendant les émeutes mais, puisque Pierre rejeta la responsabilité de l’incident sur les Génois, ceux-ci ne reçurent aucune réparation. Après ces événements, la situation s’empira rapidement: de nombreux Génois quittèrent l’île, Gênes se prépara à la guerre et émit des revendications impossibles à satisfaire pleinement. Les Chypriotes, quant à eux, n’étaient pas disposés à capituler et exclurent les navires génois de Chypre. Malgré d’intenses efforts déployés par le Pape et les Hospitaliers en vue de parvenir à une solution pacifique, une flotte d’avant-garde quitta Gênes au début de l’année 1373. Les pillages génois furent suivis de représailles contre les Génois restés à Chypre, puis la situation se dégrada au point que les Chypriotes cédèrent en fait le port de Satalia sur la côte méridionale d’Asie mineure aux Turcs, plutôt que de le perdre au profit de Gênes. Limassol, la ville qui devait une grande partie de son essor aux rivaux des Génois, les Vénitiens, fut incendiée et Paphos fut prise.
25
+ La flotte génoise principale, composée de 36 galères et plus de 14 000 hommes, arriva à la fin de l’année 1373 pour se joindre aux sept galères venues auparavant. Les Chypriotes décidèrent de négocier mais, par tromperie de la part des Génois, le roi Pierre II, son oncle le prince Jean d’Antioche ainsi que sa mère, Eléonore d’Aragon, furent emprisonnés. L’autre oncle de Pierre, le prince Jacques, refusa cependant de tomber dans le piège et continua à se battre. Nicosie fut pillée, mais Jacques infligea de lourdes pertes aux Génois, jusqu’à ce que les Génois décident qu’une victoire complète risquait de dépasser leurs moyens. De leur côté, les Chypriotes se rendirent compte qu’ils ne pouvaient pas gagner la guerre et comprirent que la destruction continue de la campagne et des villes ne ferait qu’empirer les choses.
26
+ Le règlement négocié fut dur pour les Chypriotes, qui acceptèrent de payer un dédommagement considérable en plusieurs versements, de remettre de nombreux otages importants à Gênes et de céder Famagouste à Gênes comme garantie de paiement supplémentaire. Jacques accepta volontairement l’exil dans un endroit de son choix mais, par machination une fois encore, les Génois le firent transporter à Gênes, où le futur roi Jacques Ier demeura de nombreuses années. Bien que l’économie de Chypre ne s’effondrât nullement, la guerre marqua la fin de l’époque de grande prospérité qui s’était fondée sur la position commerciale stratégique.
27
+ Chypre à la fin de la période franque, 1374-1474
28
+ L’invasion et la partition de Chypre en 1374, 600 ans exactement avant l’invasion et la partition plus récente de l’île, inaugura de maintes façons une nouvelle phase italienne de l’histoire de Chypre. Non seulement Famagouste se trouvait-elle placée sous l’administration directe de Gênes, mais la mort ou l’exil d’une grande partie de la population francophone, en conséquence de la guerre, changea radicalement la composition démographique de la noblesse. Dorénavant, des Italiens, des Grecs et d’autres jouèrent un rôle de plus en plus dominant dans la société. Par ailleurs, nous assistons à l’ascension progressive de l’utilisation de la langue italienne - voire son influence sur le grec – aidée en partie par la longue captivité de Jacques à Gênes et celle de son fils Janus, appelé comme le dieu romain de Gênes.
29
+ Ce n’est probablement pas par hasard que l’université de Padoue est devenue l’établissement d’enseignement supérieur par excellence pour les Chypriotes. Bien que la présence de Chypriotes à l’université soit attestée dès 1350 environ, c’est la bourse créée, en 1393, par Pierre de Caffron pour les Chypriotes à Padoue qui servit d’impulsion pour la forte augmentation de la population estudiantine dans cette université aux XVe et XVIe siècles. Comme Venise conquit Padoue en 1406 et que cet établissement devint pratiquement l’université officielle pour Venise, les liens intellectuels entre l’élite chypriote et Venise étaient déjà étroits au début du XVe siècle. Même un membre de la famille royale, le cardinal Lancelot de Lusignan, étudia à l’université à partir de 1428, avant de finir ses jours au service du duc de Savoie de 1442 à 1451. (Hugues de Lusignan devint également cardinal et passa un certain temps en Italie). Cela ne put contribuer qu’à encourager davantage encore l’utilisation de la langue italienne aux dépends du français ainsi qu’à renforcer l’influence de Venise plutôt que celle de Gênes. La présence chypriote à Padoue devint si forte qu’il y eut une «Nation chypriote» officielle dans l’université. Ce phénomène continua bien après la conquête turque de 1571, et un manuscrit des statuts de la Nation chypriote, rédigé par un Grec au XVIIe siècle, est conservé dans la bibliothèque de l’université de Padoue.
30
+ Toutefois, Gênes avait à présent une colonie à Famagouste, avec un évêque génois et une importante communauté génoise, moins nombreuse cependant que la population grecque. Pour sa libération en 1383, Jacques (1382-98) fut obligé, entre autres, de céder la souveraineté de la ville et de ses environs, ce qui a été décrit comme un Etat dans un Etat, gouverné à présent par un capitaine. Les Génois exigeaient également que la marine marchande internationale utilise Famagouste. Toujours est-il qu’au XVe siècle, la ville ne jouissait pas de la prospérité qu’elle avait connue au XIVe siècle. D’autres groupes commerciaux n’utilisèrent pas le port, réduisant ses revenus. Une partie de la population émigra et, en 1394, un visiteur italien, Nicolo da Martoni, nota que «une grande partie, pratiquement un tiers, est inhabitée et les maisons sont en ruines, et cela s’est produit après la domination génoise.» Les revenus de l’évêque avaient diminué de moitié par rapport à avant la guerre, tandis que les habitants se plaignaient de l’insalubrité de la ville. De plus, la défense contre les menaces externes telles que les troupes chypriotes, les pirates catalans et les envahisseurs mamelouks nécessitait de grandes dépenses, même si l’île avait une grande importance militaire. En 1447, Gênes décida de confier l’administration de la colonie à Banco di San Giorgio de Gênes. Famagouste continua cependant de décliner et certains habitants choisirent même d’aller rejoindre les communautés génoises à Limassol et à Nicosie.
31
+ Les Chypriotes tentèrent sans succès de reprendre Famagouste, dès le règne de Pierre II. Le fils de Jacques, Janus (1398-1432), qui était né et avait grandi à Gênes et n’avait pas eu l’autorisation de revenir avant 1391, assiégea la ville en 1401, mais abandonna sa tentative en 1403, lors de l’arrivée de la flotte génoise. Finalement, à la mort du fils de Janus, Jean II (1432-58), l’héritier légitime fut la fille de Jean, Charlotte, qui avait épousé en deuxièmes noces Louis, le fils du duc de Savoie. Le fils illégitime de Jean, Jacques «le Bâtard», décida de prendre Chypre par la force. En 1464, après un long siège, il parvint à mettre fin à la domination génoise à Famagouste et fit exiler Louis et Charlotte. Ce soulagement après la libération de la domination d’un Etat italien fut de courte durée, cependant, puisque trois autres entités italiennes convoitaient Chypre: la Savoie, Venise et Naples. Charlotte poursuivait ses efforts en Occident et finit par laisser ses revendications au Duc de Savoie. Jacques, à présent le roi Jacques II, épousa la vénitienne Caterina Cornaro, dont la famille possédait déjà d’importants intérêts dans l’industrie sucrière à Chypre. Il fut arrangé que l’Etat vénitien serait l’héritier de Caterina si cette dernière décédait sans descendance, mais Jacques III naquit en 1473, l’année de la mort de Jacques II. Face à une situation aussi instable, les partisans du roi de Naples saisirent l’occasion pour assassiner l’oncle et conseiller de Caterina, André, et tentèrent de fomenter un coup d’Etat, qui fut empêché par la flotte vénitienne. A la mort du nouveau-né Jacques III en 1474, Venise prit le pouvoir de facto, considérant déjà l’île comme une colonie, dans laquelle elle envoya un provveditore en tant qu’officier supérieur. Il semblait, de jure, que Venise hériterait simplement de l’île à la mort de Caterina, mais l’échec de la tentative d’assassinat par les partisans de Charlotte aida à convaincre Venise de persuader Caterina d’abdiquer prématurément, en faveur de l’administration vénitienne directe. C’est ce qu’elle fit en 1489, en allant finir ses jours à Asolo.
32
+ Domination vénitienne, 1474-1571
33
+ Dans pratiquement tous les guides, l’historiographie laïque et les manuels, ainsi que dans la plupart des ouvrages «scientifiques» sur l’histoire de Chypre, la période vénitienne est décrite avec les couleurs les plus sombres possibles. Durant plus d’un demi-siècle, cependant, pratiquement toute la recherche sérieuse effectuée dans les sources écrites a démontré que le contraire était vrai dans une grande mesure. Certes, il s’agissait d’une administration coloniale par un Etat commercial, et Chypre était dans une certaine mesure un avant-poste militaire. C’était également un gouvernement du type de ceux des XVe et XVIe siècles mais, selon les normes de l’époque, l’ère vénitienne fut très bénéfique pour les habitants. La sécurité intérieure et les avantages de l’appartenance à un grand empire commerçant se traduisirent par une augmentation du commerce des produits chypriotes traditionnels, tels que les céréales, le sel, le sucre et le coton, apportant des bénéfices aux Vénitiens et renforçant en nombre les classes moyenne et supérieure des Chypriotes, grecs aussi bien que latins. De nombreux Chypriotes, notamment les membres chypriotes grecs de la Fraternité hellénique de Venise, furent en effet transférés à Venise, tandis que d’autres travaillèrent sur des navires commerciaux. Par ailleurs, le sort des serfs chypriotes et du clergé grec s’améliora également. Preuve la plus convaincante et la plus importante contredisant le mythe du déclin général, la forte augmentation de la population durant la période vénitienne fit plus que doubler et s’accompagna du développement des villes et de l’extension des terres cultivables. Cette croissance est plus manifeste si on l’examine dans son contexte historique: le dernier siècle de la domination franque et les premiers siècles de la domination turque qui suivit, furent marqués par un déclin démographique.
34
+ Chypre vénitienne fut gouvernée par un conseil, le Regimento, à la tête duquel se trouvait le luogotenente, qui avait deux conseillers. Le Capitaine de Famagouste était le chef militaire, à moins que Venise ne jugeât nécessaire d’envoyer un provveditore. En 1480, la langue officielle, du moins dans la communication du gouvernement avec Venise, passa du français à l’italien. Dans de nombreux autres domaines, le système de gouvernement précédent fut cependant maintenu. Mais, comme à Famagouste sous le contrôle génois, les Vénitiens contrôlèrent les nominations ecclésiastiques chypriotes durant leur domination.
35
+ La domination vénitienne s’accompagna de la Renaissance italienne, jusqu’alors superficiellement présente seulement à Chypre. Les historiens d’art ont identifié un style de peinture «italo-byzantin» dans des fresques et des icônes. Les artistes grecs continuaient de suivre les modèles byzantins, tout en montrant qu’ils n’ignoraient pas les évolutions de l’art italien. On trouve de bons exemples de ce style à Galata et à Kalopanayiotis. Les éléments architecturaux de la Renaissance sont présents dans de nombreux bâtiments de la période, bien que le style «franco-byzantin» n’ait pas été éclipsé dans les églises grecques. L’hospice adjacent au monastère des Augustins à Nicosie et le palais de Famagouste renferment, par exemple, de purs éléments de la Renaissance, mais les plus grandes œuvres sont les fortifications classiques de Kyrénia, Famagouste et, avant tout, Nicosie. Les remparts de Nicosie, conçus par Ascanio Savorgnano et construits juste avant l’invasion ottomane de 1570, forment un cercle parfait comprenant onze bastions en forme de cœur, situés à distance égale l’un de l’autre. La Porte de Famagouste, avec sa lourde construction en pierres en saillie, transporte ceux qui la regardent dans un voyage imaginaire en Italie.
36
+ En littérature, la poésie de Pétrarque influença les œuvres chypriotes grecques du XVIe siècle mais, pour la plupart des œuvres conservées, l’italien était à présent la langue dominante du savoir et de la littérature. Les écoles chypriotes étaient reliées au réseau vénitien. Après avoir achevé leurs études supérieures en Italie, notamment à Padoue, plusieurs Chypriotes issus de divers milieux choisirent de rester en tant que professeurs, auteurs et éditeurs d’œuvres médiévales à imprimer, tandis que d’autres rentrèrent à Chypre afin de jouer un rôle dans la bureaucratie gouvernementale. En 1531, une commission fut créée pour la traduction en italien de l’important code judiciaire chypriote, les Assises de la Cour des Bourgeois, réalisée par Florio Bustron en 1534. Plus important encore, le XVIe siècle fut le siècle italien en historiographie chypriote. Florio Bustron lui-même rédigea une importe chronique en italien. La chronique similaire, connue sous le nom d’Amadi fut également écrite en italien, peut-être largement traduite de sources françaises antérieures à présent perdues. Une version de la chronique chypriote grecque de Léontios Machairas, datant du XVe siècle, fut traduite en italien en tant que Chronique de Strambaldi. Un moine dominicain descendant d’une branche de la famille royale, Etienne de Lusignan, commença à rédiger son importante Chorograffia et breve historia dell’ isola de Cipro en 1570 à Naples, après avoir quitté Chypre pour un voyage avant la conquête ottomane de l’île. Il existe d’autres chroniques chypriotes en italien, moins importantes, ainsi que de nombreux récits de la conquête elle-même.
37
+ Une administration pacifique signifiait une administration sans heurts. Les Ottomans firent un raid sur Limassol en 1539, mais la ville était déjà en ruines et pratiquement déserte à cette époque-là. La seule grande catastrophe se produisit à la fin, avec la conquête ottomane. Auparavant, il y eut toutefois quelques années de troubles internes, exacerbés peut-être par la tension internationale accrue. Jacob Diassorinos prit la tête d’une rébellion grecque en 1563, mais il fut rapidement exécuté. La contre-réforme arriva à Chypre lorsque le dernier archevêque de Nicosie, Filippo Mocenigo, contraria les Grecs en tentant de mettre en œuvre les décisions les plus dures du Conseil de Trente. Les autorités exécutèrent les meneurs des émeutes qui éclatèrent en 1566 durant une période de disette, lorsque des soupçons laissèrent penser que les Vénitiens exportaient du blé. Les Ottomans encouragèrent les conspirations et les soulèvements, promettant de meilleures années à venir sous la domination ottomane. Entre-temps, la restructuration complète de Nicosie et de ses défenses, durant les dernières années de la période vénitienne, infligea des privations supplémentaires aux classes inférieures.
38
+ En outre, les nouveaux remparts de Nicosie ne répondirent pas aux attentes. Le gouverneur Niccolo Dandolo prit le commandement des Vénitiens et des Chypriotes de toutes les catégories dans la défense de la ville pendant six semaines durant l’été 1570, mais la capitale tomba et ses défendeurs furent massacrés. Puis ce fut le tour de Famagouste. Là-bas, sous le commandement du capitaine Marcantonio Bragadino, la ville résista pendant presque un an, jusqu’à la reddition de la garnison vénitienne et chypriote à condition que la vie de ses hommes soit épargnée. Au lieu de cela, ils furent eux aussi massacrés, à l’exception de Bragadino qui eut le nez et les oreilles coupés. Deux semaines plus tard, cependant, il fut écorché vif. Sa peau fut empaillée et envoyée comme trophée à Constantinople, mais les Vénitiens parvinrent à la récupérer en 1580 et à la ramener à Venise. Ainsi se terminèrent deux siècles pratiquement de domination italienne continue dans la totalité ou une partie de Chypre.
data/5_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,77 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Zum zweiten Mal in seiner Geschichte ging Zypern in den Besitz Englands über. Das ist eine bemerkenswerte Tatsache, denn die Engländer haben bis heute das einmalige Privileg, die einzige fremde Macht zu sein, die zweimal über Zypern herrschte. 1191 gelangte Zypern zufällig und durch einen Krieg unter Englands Kontrolle und wurde anschließend innerhalb weniger Monate zu einem ansehnlichen Preis verkauft. 1878 (687 Jahre später) wurde es mit diplomatischen Mitteln übernommen und blieb 82 Jahre unter der englischen Krone. Lord Salisbury zufolge (damals Außenminister) hielten es die Briten, die ihre wirtschaftlichen und strategischen Interessen verteidigen wollten, für richtig, “einen weiteren Schutzdamm hinter dem geborstenen türkischen Wellenbrecher zu errichten”.
2
+ Eine Kombination von Faktoren, wie die allgemeine europäische Beunruhigung über die Verschlechterung der Lage des “kranken Europäers” (Osmanisches Reich), den russisch-türkischen Krieg von 1877 (der am 3.März 1878 zum Vertrag von San Stefano führte) und vielleicht besonders über die “Vorwärts”-Politik von Disraeli (dem ersten jüdischen Premierminister Englands), führten zur Abtretung der Insel.
3
+ So wurde der Mythos von der Einnahme Zyperns Wirklichkeit und Notwendigkeit. Am 10.Mai wurde ein Vertragsentwurf an Sir Austen Henry Layard gesandt, dem britischen Botschafter in Konstantinopel, mit der Anweisung, Verhandlungen aufzunehmen, sobald das Signal aus London käme. Sechs Tage später genehmigte das britische Kabinett das geplante Abkommen und sobald klar wurde, dass Russland darauf bestehen würde, Kars und Batum zu behalten, erhielt Layard am 23.Mai Anweisungen, dem Sultan den Vertragsentwurf zu unterbreiten. Diesem wurde eine Frist von 48 Stunden gesetzt, um ihn anzunehmen oder abzulehnen. Wie hätte er ablehnen können? Vier Tage zuvor hatte er in der Tat ein Telegramm nach London gesandt mit der Bitte um Hilfe, Geld und Bündnis.
4
+ Am 25.Mai willigte der Sultan, der unter schweren Depressionen litt und erleichtert war angesichts der Tatsache, dass nur Zypern von ihm gefordert wurde, während eines Interviews mit Layard zufrieden ein. Layards amtlichen Unterlagen zufolge war Abdul Hamid II. bei diesem Anlass, anders als bei früheren Audienzen, von einer großen Wache umgeben, weil ihm zu Ohren gekommen war, dass Layard ihn töten wolle. Doch angesichts der englischen Drohung, sich nicht weiter gegen den Vormarsch Russlands einzusetzen, sowie keine weiteren Bemühungen gegen die Teilung seines Reiches zu unternehmen – in einer Phase im Juni 1878 hegten die Türken den Verdacht, dass es ein geheimes Abkommen zwischen England, Österreich und Russland zur Teilung ihres Landes gegeben habe – hatte der Sultan keine Einwände und der Vertrag wurde am 4.Juni unter Geheimhaltung unterzeichnet. Seine Veröffentlichung auf dem Berliner Kongress im Jahre 1878 war für die Welt der Diplomatie wie ein Donnerschlag.
5
+ Der erste Schritt beim Übergang Zyperns von der türkischen zur britischen Herrschaft war die Unterzeichnung der Konvention zum Verteidigungsbündnis zwischen beiden Ländern im Hinblick auf die asiatischen Provinzen der Türkei (bekannt als Zypern-Konvention) unter folgenden Bedingungen:
6
+ “Wenn Batum, Ardahan, Kars oder irgendein Teil dieses Gebietes durch Russland einbehalten wird, und wenn Russland irgendwann in Zukunft den Versuch unternimmt, andere Ländereien des Großsultanats in Asien an sich zu reißen, wie im endgültigen Friedensvertrag festgelegt, wird sich England mit Seiner Majestät dem Sultan verbünden, um diese unter Einsatz von Waffen zu verteidigen. Im Gegenzug verspricht seine Majestät der Sultan England, die später zwischen beiden Mächten festzulegenden erforderlichen Reformen in der Verwaltung dieser Gebiete und zum Schutze der Christen und anderen Untertanen der Hohen Pforte durchzuführen. Und damit England in der Lage ist, die notwendigen Maßnahmen zur Einhaltung seiner Verpflichtungen zu ergreifen, willigt Seine Majestät der Sultan ein, die Insel Zypern abzutreten, damit diese von England besetzt und regiert wird.”
7
+ Das war der 1.Artikel der Zypern-Konvention, die am 4.Juni im Sultanspalast von Yeldiz unterzeichnet wurde. Zusätzlich wurde am 1.Juli ein Anhang mit sechs Bedingungen unterzeichnet. Die wichtigsten davon (die dritte und sechste) lauten:
8
+ “England wird der Hohen Pforte den aktuellen Einkommensüberschuss gegenüber den Ausgaben auf der Insel zahlen. Dieser Überschuss wird in Übereinstimmung mit dem Durchschnitt der letzten fünf Jahre berechnet und festgelegt.
9
+ Wenn Russland der Türkei Kars und die anderen Eroberungen, die es im letzten Krieg in Armenien gemacht hat, zurückerstattet, wird England die Insel Zypern räumen und die Konvention vom 4.Juni 1878 ist beendet.”
10
+ So willigte der Sultan im Gegenzug zum Schutz des verschuldeten Sultanats, einen Tribut von etwa 92 800 Sterlings und, wie sich herausstellte (wenn auch unbestätigt) 4 166 220 Okes (oder 10 865 416 Lbs) Salz pro Jahr ein, dass Großbritannien Zypern besetzte und verwaltete.
11
+ Zusätzlich sollte ihm die Insel, laut Artikel sechs, zurückerstattet werden. Das war eine nichtssagende Bedingung, die nur wenige ernst nahmen. Selbst diejenigen, die an deren strategischer Bedeutung zweifelten, und das waren nicht wenige, beschrieben sie als “ein Versprechen völlig illusorischer Art”. Zweifellos kontrollierte Zypern die Zufahrt zum Suez-Kanal (die Regierung Ihrer Majestät erlangte 1875 etwa die Hälfte der Aktien der Suez Canal Company), zu den Küsten Palästinas und Syriens und den südlichen Provinzen Kleinasiens. Mit Gibraltar (1713) im westlichen Mittelmeer, Malta (1814) in der Mitte und nun Zypern (dem “Schlüssel zu Westasien”) wurde seine Umgestaltung in einen entfernten britischen See vollendet. Dennoch kehrte Zypern mit der Besatzung Ägyptens, wenn auch nur vorübergehend, in die Rolle eines “verschlafenen Urlaubsorts” zurück.
12
+ Ein Zusatzvertrag zur Konvention, der am 14.August 1878 unterzeichnet wurde, konsolidierte die britische Herrschaft über die Insel. So setzte Großbritannien, als Russland am 16.März 1921 zwei der drei in der Konvention genannten armenischen Gebiete (Ardahan und Kars, jedoch nicht Batum) zurückerstattete, die Kontrolle über Zypern fort. Weiterhin erkannten sowohl Griechenland als auch die Türkei 1923 die britische Herrschaft über die Insel an und zwei Jahre später wurde sie zur Kronkolonie erklärt.
13
+ Zypern kam also 1878 unter britische Herrschaft. Was als nächstes anstand, war die Stationierung eines britischen Kontingents auf der Insel. Diese Aufgabe erfüllte Vizeadmiral Lord John Hay, der in der ersten Juli-Woche die Bucht von Larnaka in Augenschein nahm. Doch sein Aufenthalt war nur von kurzer Dauer. Am 22.Juli 1878 legte Sir Garet Wolseley um 7.30 Uhr mit dem Kriegsschiff Himalaya an und verließ gegen 17.35 Uhr mit etwa 1500 Soldaten das Schiff. Um 18 Uhr begab er sich zum Kania Khanate von Larnaka und gab dort Anweisungen zur Veröffentlichung einer Proklamation, mit der die Königin versicherte, dass sie der Insel Wohlstand wünsche und es ihr Wunsch sei, Handel und Landwirtschaft zu fördern und auszubauen und dem Volk die Vorzüge von Freiheit, Gerechtigkeit und Sicherheit zu schenken. Das Edikt wurde auf Englisch, Griechisch und Türkisch verkündet mit großem Beifall aufgenommen. In der Tat sahen die Griechen der Insel in der Ablösung des muslimischen Reichs durch ein christliches die goldene Brücke, die schließlich zur Vereinigung Zyperns mit Griechenland führen würde. Die Führung der Inselgriechen (vorwiegend Freiberufler und Geistliche) begrüßten die neue Verwaltung als Wendepunkt in den zyprischen Angelegenheiten und begannen, höhere Ziele zu setzen: Selbstverwaltung, Autonomie, Selbstbestimmung und schließlich Vereinigung mit Griechenland. Die 50er und die darauffolgenden Jahre spiegelten die Visionen der wenigen Erleuchteten des 19. Jahrhunderts wider.
14
+ Mit der dem sogenannten “Diebesvertrag” erlangte Großbritannien de facto, wenn nicht de jure, die Souveränität über Zypern. Die Zyprer erhielten die Staatsangehörigkeit erst nach 1914, als die Insel annektiert wurde. Dennoch fand sich die Insel, wie Winston Churchill am 19.Oktober 1907 betonte, “verfallen und auf dem Boden liegend durch die jahrhundertelange Misswirtschaft” in britischen Händen wieder. Folglich waren überall Verbesserungen vonnöten. Zahlreiche Probleme mussten gelöst werden:
15
+ 1. Die Ländereien des Sultans und andere Eigentumsfragen riefen massiven Widerstand hervor, ein langer Zeitraum war notwendig und viel Energie wurde aufgewendet, bis sie schließlich geklärt wurden.
16
+ 2. Die Steuerfragen überstiegen jedes Verständnis. Der Auflösungsprozess der Konten der abgetretenen Verwaltung wurde durch die Bemühungen der Türken erschwert, die Bilanz in den Schatzkammern so gut wie möglich darzustellen. Dies zu tun, war in ihrem Interesse, denn der jährliche Tribut wurde auf der Grundlage des durchschnittlichen Überschusses der letzten fünf Jahre berechnet. Außerdem mussten die Steuern zur Deckung der Kosten des russischen Krieges verdoppelt werden. Das bereitete den Beamten weitere Probleme, die die schwierige Aufgabe hatten, immer mehr von den zyprischen Bauern einzutreiben, die unter größten Entbehrungen lebten. In seinen Betrachtungen über den praktischen Zerfall des türkischen Verwaltungsapparates schrieb Wolseley am 10.Februar 1879 an Leyard und erklärte, dass der Sultan die Wirtschaft fähigen Engländern hätte anvertrauen müssen, die in kurzer Zeit seinem Reich wieder zu Wohlstand verholfen hätten.
17
+ 3. Die Frage nach Privilegien war auch ein beliebtes Thema. Sowohl Wolseley als auch dessen Nachfolger Sir Robert Biddulph informierten ihre Vorgesetzten in London, dass die Bauern recht zufrieden waren, doch nicht die privilegierten Klassen, die in den Genuss von Steuerbefreiungen kamen. Die Bischöfe, die von der letzten Verwaltung als Steuereintreiber eingesetzt worden waren, hatten von den armen Bauern ein großes Vermögen eingetrieben. Das wurde nach 1878 beendet. Dennoch kam neue Unzufriedenheit auf, die schließlich eine gro��e Rolle bei der wachsenden Bewegung für die Vereinigung mit Griechenland spielte.
18
+ 4. Neopotismus, Bestechungen und Korruption gediehen und entglitten jeder Kontrolle. Wolseley erklärte, dass die Beamten nach ihrer Berufung unzuverlässig, unaufrichtig und arrogant wurden. Unter diesen Bedingungen versank die Verwaltung der Insel in völliger Lethargie. Jemand mit einer starken Hand wurde gebraucht, um “ihre Energie zu wecken und ihren Wohlstand herbeizuführen”. Doch nach einem deutlichen Hinweis von Whitehall, begann Wolseley mit der Säuberung und nicht mit der Abschaffung der türkischen Institutionen. Die Erklärung der Briten war natürlich die Ungewissheit über die Amtszeit. Eine seiner ersten Amtshandlungen war also, die türkischen Kaimakane durch sechs britische Beamte zu ersetzen, welche die sechs Distrikte verwalteten, in die die Insel unterteilt war. Man muss dazu sagen, dass ein großer Erfolg der britischen Besatzung die Ausmerzung der Korruption aus allen staatlichen Ämtern war.
19
+ 5. Recht und Ordnung. Wolseley behauptete, dass sein Motto die unparteiische Gerechtigkeit sei und verwies als Beispiel auf die Tatsache, dass er in den ersten drei Monaten einen Steuereintreiber wegen Unterschlagung, einen griechischen Geistlichen, der sich weigerte, Steuern zu zahlen, und einen maltesischen Antiquitätenjäger, der gegen das Gesetz verstoßen hatte, ins Gefängnis gebracht hatte. Er bestand auch darauf, eine große Anzahl türkischer Strafgefangener umgehend abzuschieben, deren Verbleib auf der Insel so unerwünscht wie gefährlich war. Im Wesentlichen glichen die Gefängnisse der Insel Strafvollzugseinrichtungen mit den Schwerverbrechern des Sultanats.
20
+ 6. Natürlich konnten Naturkatastrophen wie Erdbeben nicht verhindert werden, doch der schlechte Gesundheitszustand der Einwohner und Seuchen wie die Rinderkrankheit (eine Epidemie brach 1879/80 aus) und die Zerstörung der Ernte durch Heuschrecken (für deren Bekämpfung zwischen 1881 und 1885 hohe Beträge ausgegeben wurden) hätten mit den geeigneten Personen und Mitteln bekämpft werden können.
21
+ 7. Analphabetismus und folglich Untätigkeit waren eher die Regel als die Ausnahme. Die wenigen Kinder, die eine Bildung erhielten, waren gezwungen, sich dafür fast ausschließlich auf private Spenden und religiöse Einrichtungen zu stützen.
22
+ 8. Charles F.Watkins (Konsul Ihrer Majestät auf Zypern) informierte Leyard am 5.März 1878, dass der Gouverneur Zyperns ein Telegramm aus Konstantinopel erhalten habe, demzufolge 3000 Flüchtlinge von dort in Richtung Zypern ausgelaufen seien. Die Nachricht über deren mögliche Ankunft zwischen dem 5. und 7. März sorgte bei den Einwohnern Larnakas und Nikosias für große Besorgnis. In Nikosia beklagten sich der Erzbischof und die wohlhabenden griechischen Bürger über die Möglichkeit, dass ihnen die Landung erlaubt würde, doch ohne Erfolg. Es ist unklar, was mit diesen “neuen” Ankömmlingen geschehen ist.
23
+ 9. Verschiedene Probleme. Dazu zählten Zölle (anfänglich wurden sie direkt an die Hohe Pforte gezahlt), Währung, religiöses Vermögen, Ernten und andere finanzwirtschaftliche Fragen. In einer Phase wurden die Zyprer zur türkischen Armee eingezogen, wenn sie keine Kopfsteuer bezahlten.
24
+ Mit diesen und anderen Problemen musste sich Wolseley neben den alltäglichen Angelegenheiten befassen, mit denen sich jede neue Verwaltung auseinanderzusetzen hatte.
25
+ Im Zeitraum zwischen 1878 und 1914 (von der Besatzung bis zur völligen Abtretung) standen vier große Themen im Mittelpunkt: das griechische Ideal oder die Megali Idea (große Idee), das Erscheinen der Verfassung, große Erwartungen aber auch ein langsamer wirtschaftlicher Aufschwung, und die Dispute der Kirche. Eine Untersuchung der ersten drei ist ausreichend:
26
+ Der Kampf um die Vereinigung mit dem griechischen Festland (Enosis), der schon lange vor der britischen Besatzung begonnen hatte, war von Anbeginn ein griechisch-zyprisches Anliegen – der Kampf der Mehrheit. Nur einige Elemente der türkischen Minderheit hatten Einwände. Im Gegensatz zu dem, was anderswo geschrieben wurde, unterstützte die große Mehrheit der türkischen Bevölkerung die repressiven Maßnahmen nicht, welche die Kolonialmacht ergriff, um die Bewegung ihrer Landsleute unter Kontrolle zu bringen. Zeugnis ist die große Massenkundgebung im Oktober 1931 (die Verbrennung der Gouverneurssitzes, die Ausweisung der zehn prominenten griechischen Führer, die hohen Strafen und schließlich die Ausrufung des Ausnahmezustands), als das türkische Element seinen Mitbürgern seine Sympathie bekundete und nichts unternahm, um die Massenproteste zu hintergehen, die es als “gerecht” betrachtete.
27
+ Es genügt der Hinweis, dass sich das griechische Volk seit der Unabhängigkeit Griechenlands mit Begeisterung für die Außenpolitik engagierte, welche die Megali Idea vertrat. Die griechischen Zyprer, die Freiwillige in alle Kriege entsandten, um an der Seite des Mutterlandes zu kämpfen, und davon gab es im 19.Jahrhundert viele, glaubten, dass ihre Zeit gekommen sei, um vom Hellenismus mit offenen Armen empfangen zu werden. Diese Hoffnungen wurden nie erfüllt.
28
+ Die zweite große Tendenz war das Erscheinen der Verfassung. In weniger als zwei Monaten nach der Ankunft von Wolseley setzte ein Erlass des Hofrates (14.September 1878) einen Legislativrat und einen Konsekutivrat ein, die sich mit den Angelegenheiten der Insel befassen sollten. Letzter wurde den jeweiligen Anweisungen zufolge berufen, welche die Regierung in London dem Hochkommissar gab. Inzwischen ging am 6.Dezember 1880 die Zuständigkeit für Zypern vom Außenministerium an das Kolonialamt über. Bis Ende 1881, Anfang 1882, wurde die bestehende Regierungsform abgeändert und am 21.Juni 1883 kam der gewählte Legislativrat erstmalig zusammen. Es ist also richtig zu sagen, dass die westliche Tradition der politischen Repräsentation in den allerersten Jahren der britischen Herrschaft eingeführt wurde.
29
+ Die Verfassung war unverändert, als Großbritannien Zypern im Jahre 1914 annektierte. Sie wurde 1925 abgeändert, als die Insel zur Kronkolonie wurde, doch nach der Verbrennung des Gouverneurssitzes, der Enosis-Hysterie und der wirtschaftlichen Enttäuschung dieser Jahre wurde sie schließlich am 12.November 1931 abgeschafft.
30
+ Das dritte große Thema bis 1914 war die instabile Wirtschaftslage und der wichtigste Aspekt für das Schicksal Zyperns war der Tribut. Der scharfe Angriff Churchills im Jahre 1907, als er schrieb, dass “die Verbesserung der türkischen Standards keine zufriedenstellende oder geeignete Rechtfertigung für die britische Politik ist“, war möglicherweise der Auslöser für die Abschaffung des Tributs im Jahre 1927.
31
+ Zweifellos befand sich die Insel erstmalig in ihrer Geschichte in einer besseren Lage denn je. Es wurde in Medikamente, Bildung und Straßenbau investiert, es gab mehr Gerechtigkeit und Gleichstellung im Verwaltungs- und Justizapparat und die Beteiligung an der Regierung war weiter verbreitet. In der Tat zählte Zypern zu den ersten Ländern in der Region, in denen die Volksabstimmung eingeführt wurde. Zudem verzeichnete die Bevölkerung ein starkes Wachstum, von 186 173 im Jahre 1881 auf 237 002 im Jahre 1901 – ein Anstieg von über 27 Prozent in nur 20 Jahren. Nun, Zypern war vielleicht vernachlässigt (was man in den Kommentaren des Kolonialamtes über mehrere Jahre nachlesen kann), doch es befand sich eindeutig auf dem Wege der Besserung und sicher ging es ihm besser als in jeder anderen Epoche seiner modernen Geschichtsschreibung. Ein kurzer Vergleich der Zeit vor der Besatzung mit den ersten Jahren der 1920er Jahre ist aussagekräftig:
32
+ 1. Der Verkehr war im Wesentlichen nicht vorhanden. Im Allgemeinen gab es nur Wege für Lastesel und Kamele. Anfang der 1920er Jahre gab es gute Straßen und Brücken sowie eine Eisenbahnstrecke von Famagusta nach Nikosia. Später wurde sie bis in die Bergbauregion bei Skouriotissa und weiter ausgebaut.
33
+ 2. Es gab kaum Postämter. In der Zeit darauf waren über 65 Postämter in Betrieb mit 200 Bezirksfilialen, die drei Millionen Briefe, Karten, Zeitungen, Bücher und Pakete abfertigten.
34
+ 3. Krankenhäuser gab es nicht. Nach dem Krieg gab es zumindest eins in jedem Bezirk, gewöhnlich unter Aufsicht staatlicher ärztlicher Leiter.
35
+ 4. Druckereien gab es bis in die 1870er Jahre nirgendwo. Nach 1920 wurden etwa 15 Zeitungen verlegt. Das war ein “wortreicher Beweis für den materiellen Aufschwung und Fortschritte in der Bildung”.
36
+ 5. Zuvor gab es etwa 170 Schulen, die nur unzureichend mit Lehrkräften ausgestattet waren. In den 1920er Jahren waren auf der ganzen Insel 740 Schulen verteilt und die meisten verfügten über gut ausgebildete Lehrer.
37
+ 6. Es gab kaum Handelstätigkeiten. In der Zeit darauf stiegen die Importe um ca. 550 Prozent und die Exporte um ca. 500 Prozent.
38
+ Zusätzlich, und wie schon erwähnt, wurde die Annexion Zyperns (5.November 1914) allgemein mit großer Begeisterung angenommen. Der Briefwechsel des Kolonialamtes zeigte, dass selbst die höchsten türkischen Amtsträger der Insel über die Änderung ihres Rechtsstatus erfreut waren. Von nun an war die Insel de facto und de jure Bestandteil des Herrschaftsgebietes Ihrer Majestät. Der Beginn des I. Weltkrieges brachte ihren Bewohnern die britische Staatsangehörigkeit. Dies geschah schließlich am 27.November 1917. Außerdem wurde Zypern am 10.März 1925 zur Kronkolonie erklärt.
39
+ Zwischen 1914 und 1925 war die politische Bewegung innerhalb der christlichen Mehrheit zur Enosios mit Griechenland die stärkste Kraft in der zyprischen Politik. Allgemein wurden jedoch die Aktionen zur Enosis erfolgreich kontrolliert – manchmal sogar mit Waffengewalt unterdrückt, wie 1931 – bis in die 1950er Jahre, als ein Guerillakrieg die Briten “vertrieb”.
40
+ Lassen Sie uns nun einen Blick auf die verschiedenen “Angebote und Versprechungen” zur Abtretung Zyperns an Griechenland werfen, die von den Historikern und Politikwissenschaftlern nur oberflächlich betrachtet wurden. Vor 1920 gab es zwei britische “Angebote”, 1912 und 1915, und zwei “Versprechen” im Jahre 1919. Und offenbar gab es 1930 ein weiteres “Versprechen”. Nach der ersten Phase der Balkankriege trafen sich die am Krieg Beteiligten vom 16.Dezember 1912 bis zum 6.Januar 1913 in London zur Besprechung der Friedensbedingungen. Leiter der griechischen Delegation war Eleftherios Venizelos, der “Vater des modernen Griechenlands”. Angesichts der Gefahr eines großen Krieges fragte Lloyd George Venizelos, inwiefern Großbritannien im Austausch gegen Zypern die Marineanlagen in Agrostoli benutzen könne. Diese inoffizielle Nachfrage und das Angebot wurden von Venizelos prinzipiell akzeptiert. Lloyd George fügte aber auch hinzu, dass ein offizielles Angebot nur von Sir Edward Grey, dem Außenminister, erfolgen könne, der bei diesem Treffen fehlte. Grey war jedoch schon immer für die Abtretung Zyperns. Was dieses Angebot betraf, so wurde es von Premierminister Asquith begrüßt. Doch weder die britische noch die griechische Regierung bemühten sich 1912 oder 1913 darum, das Angebot zu verwirklichen.
41
+ Weitere Angebote wurden Griechenland jedoch im November 1914 und im Januar 1915 unterbreitet. Nordepirus und Kleinasien wurden Gegenstand von Versprechungen. Am 6.März lehnte der deutsche König Konstantin diese Öffnungen ab und Venizelos trat enttäuscht zurück. Aus den privaten Unterlagen von Sir Edward Grey geht hervor, dass die Königin Griechenlands 1915 verkündet hatte, dass sie Griechenland für immer den Rücken kehren würde, sobald auch nur ein deutscher Soldat durch einen Griechen getötet würde. Tatsache ist, dass die britischen Diplomaten in Athen darüber frustriert waren, dass Griechenland 1915 nicht der Allianz beigetreten war. Sie glaubten, dass der einzige Weg zu ihrem Beitritt sei, den König auszuweisen.
42
+ Grey, der der Heimat näher war, schrieb am 13.Oktober 1915 an Sir Francis Elliot (Ranghöchster der königlichen Regierung in Athen), dass das griechische Territorium sicher sei und Griechenland am Ende des Krieges Territorium erhalten würde, wenn es “jetzt beitritt”. Das Zypern-Angebot an Griechenland schickte Grey am 16.Oktober per Telegramm an Elliot. Die einschlägigen Punkte waren wie folgt:
43
+ “Wenn Griechenland bereit ist, Serbien als Alliierter beizustehen, jetzt, wo es von Bulgarien angegriffen wurde, wäre die Regierung Ihrer Majestät bereit, Zypern Griechenland abzutreten. Wenn Griechenland vollständig den Alliierten beitritt, wird es selbstverständlich mit ihnen die Vorzüge teilen, die sich bei Kriegsende ergeben, doch das Zypern-Angebot erfolgt unabhängig von der Regierung Ihrer Majestät unter der Bedingung, dass Griechenland mit seiner Armee in Serbien direkten und vollständigen Beistand leistet”.
44
+ Am nächsten Tag antwortete Elliot Grey, dass er Griechenland auf diese “einmalige” Gelegenheit aufmerksam gemacht und gesagt habe, dass ihm Zypern “sicher” sei, unabhängig vom Ausgang des Krieges. Bonar Law berichtete dem Hochkommissar auf Zypern von dem Angebot. Am 16.Oktober schrieb er per Telegramm:
45
+ “Bitte informieren Sie den Erzbischof und alle führenden Persönlichkeiten auf Zypern darüber und schlagen Sie ihnen vor, sich sofort nach Athen zu begeben und dem Parlament und dem König ihr Anliegen vorzutragen, wenn sie diese Chance nutzen wollen, die sich kaum ein zweites Mal ergeben wird, die Enosis Zyperns mit Griechenland zu verwirklichen. Sie sind befugt, ihnen zu diesem Zweck jede Unterstützung zu gewähren”.
46
+ Die britischen Vorschläge vom Oktober und andere an Griechenland sahen nicht nur Zypern vor, sondern weitere Zugeständnisse in Thrakien und Kleinasien – beides nicht-britische Hoheitsgebiete und überwiegend von Türken bewohnt. Zudem gab es keine Hinweise auf Marineanlagen. Gleichermaßen war nicht davon die Rede, dass die türkische Minderheit auf Zypern ein Hindernis gewesen sei. Doch die Gelegenheit Zypern zu erwerben wurde nicht genutzt. Auf Zypern wurde das Angebot mit gemischten Gefühlen aufgenommen: Die Muslime brachten ihre Besorgnis zum Ausdruck und die Griechen waren angesichts der Ablehnung fassungslos.
47
+ Zypern mit einer Bevölkerung von 250 000 Griechen (80%) im Jahre 1921 zu besitzen, war lange Zeit ein Ideal des griechischen Nationalismus und man rechnete damit, dass eine solche Abtretung voller Begeisterung aufgenommen würde. Die Schenkung wurde jedoch abgelehnt und ein solcher Schritt war gleichbedeutend mit einem Eingeständnis von König Konstantin, dass er verlockendere Angebote von der Gegenseite im Falle eines Sieges der Deutschen, von dem er überzeugt war, bekommen hatte. Diese Ablehnung war gewiss dem Einfluss der
48
+ Pro-Deutschland-Beratergruppe zuzuschreiben, die immer stärkeren Druck sowohl auf den König als auch auf den Premierminister Alexandros Zaimis ausübte. Letzterer verfolgte gewiss eine Politik der echten Unabhängigkeit. Während seiner Amtszeit pflegte er im Rahmen seiner Möglichkeiten freundschaftliche Beziehungen zur Entente, die ihm sogar einen Kredit zur Stärkung der schwächelnden griechischen Wirtschaft gewährt hatte. Doch diese wunderbare Gelegenheit, das Zypernproblem ein für allemal zu lösen, wurde vertan. Als er 1917 in einer Rede vor dem griechischen Parlament über seine freundschaftliche Politik gegenüber der Entente sprach, bemerkte Venizelos, dass eine derartige Abtretung zweifellos zahlreiche Vorteile für den Hellenismus mit sich brächte, doch dass die “Retter”, die damals an der Macht waren, diese Chance verspielt hatten und Zypern verloren war. Griechenland kämpfte im Krieg schließlich an der Seite der Alliierten, doch bis 1917 befanden sich diese bereits auf dem Siegeszug und es bestand kein Anlass mehr, die Regierung der Insel auszuwechseln. Ihr Beitrag in den Kämpfen war jedoch für so eine kleine Insel beachtlich. 1914 belief sich die Gesamtbevölkerung auf nur 280 000, und dennoch dienten über 13 000 zwischen 18 und 41 Jahren als Hilfstruppen, vorwiegend als Maultiertreiber für die britischen Truppen in Thessaloniki. Die Beteiligung so vieler Männer hatte natürlich zur Folge, dass zu einer Zeit, wo die Ressourcen der Insel aufs Äußerste zur Nahrungsmittelproduktion und anderen Grundstoffen zur Deckung des Bedarfs der Alliierten eingesetzt wurden, Arbeitskräfte fehlten. Tausende Tiere (Maultiere, Esel, Pferde und Ziegen), etwa 9000 Pfund Sterling für das britische und belgische Rote Kreuz und tausende Tonnen Nahrungsmittel, Treibstoffe und Holz waren ebenfalls ein Beitrag der Inselbewohner Zyperns.
49
+ Obwohl so viele Opfer gebracht wurden und die Zyprer sich zwischen 1914 und 1918 hervorgetan hatten, wurde in diesen Jahren das Problem weder von Großbritannien noch von Griechenland ernsthaft angeschnitten. Ein weiteres Mal wurde das Problem von Venizelos im Laufe der Friedenskonferenz zu Kriegsende aufgeworfen. Außerdem und den Aufzeichnungen von Professor Paul Mantoux zufolge, dem gefeierten Dolmetscher der Friedenskonferenz, verlief ein Gespräch zwischen amerikanischen und britischen Führern am 13.Mai 1919, im Rahmen eines Treffens des “Viererrats” (bestehend aus Woodrow Wilson, US-Präsident, Lloyd George, Georges Clemenceau, Präsident des französischen Rates, und V.E.Orlando, Premierminister Italiens) wie folgt:
50
+ L.G.: Ich habe die Absicht, Zypern Griechenland zu überlassen.
51
+ WW: Hervorragende Idee.
52
+ Das war die erste “Zusage”. Sie wurde aus verschiedenen Gründen nicht gehalten:
53
+ 1. Militärtaktiker glaubten zu Beginn des 20.Jahrhunderts, dass ein solches Geschäft unerwünscht war, da es ernsthafte strategische Überlegungen gab, die Insel nicht abzutreten.
54
+ 2. Einige Beamte bestanden mit Nachdruck darauf, dass es die Pflicht der Briten sei, die Insel wirtschaftlich zu stärken. Auf diese Weise wäre es für die zyprischen Kolonialbehörden leichter gewesen, die Einwohner davon zu überzeugen, dass Großbritannien die Insel als wichtiges Element des Reiches betrachtete und nicht nur als strategischen Stützpunkt.
55
+ 3. Britische Auslands- und Kolonialexperten glaubten auch, dass die Hauptschwierigkeit der Regierung Ihrer Majestät bei der Abtretung Zyperns an Griechenland die türkischen Forderungen darstellen, die sich nicht nur auf historische sondern auch auf strategische und ethnologische Kriterien gründeten. Dasselbe Problem hatten sie mehr oder weniger auch mit dem Dodekanes. Es bestand jedoch die Überzeugung, dass sich die Türkei im Fall Zyperns stärker widersetzen würde.
56
+ 4. Der Druck, den die Griechen ausübten, war nicht stark genug. In der Tat war das Problem fast völlig in Vergessenheit geraten, insbesondere nach der kleinasiatischen Katastrophe von 1922, und nach der recht negativen Politik der führenden Enosis-Verfechter.
57
+ 5. Die Briten unterstützten immer, dass die Insulaner noch nicht bereit waren, ihr Land völlig allein zu regieren.
58
+ 6. Nach Ablauf des Angebots von 1915 wurde Frankreich im geheimen Abkommen von Sykes-Pico, das im April/Mai 1916 getroffen wurde, ein Vetorecht zur Zypernfrage eingeräumt. Diese Klausel erschien als Artikel 4 der französisch-britischen Konvention, die am 23.Dezember 1920 in Paris unterzeichnet wurde.
59
+ Es gab auch eine geheime Klausel im Abkommen Venizelos-Tittoni von 1919, in der sich Italien einverstanden erklärte, in Rhodos eine Volksabstimmung durchzuführen, wenn Großbritannien bereit wäre, Zypern an Griechenland abzutreten. Die zweite “Zusage” erfolgte von Ramsay MacDonald, dem Führer der Labour Party, im Februar 1919. In seiner Rede vor 102 Delegierten aus 26 Ländern auf der sozialistischen internationalen Konferenz in Bern betonte er, dass seine Partei die zyprische Selbstbestimmung unterstütze und dass er alles in seiner Macht stehende tun würde, sein Versprechen zu halten, wenn er je an die Macht kommen sollte. Doch als MacDonald kurzzeitig die Minderheitsregierung von 1924 (22.Januar bis 3.November) führte, hielt er sein Versprechen nicht. 1930 gab es eine weitere “Zusage”. In einem privaten und geheimen Bericht von Sir Patrick Ramsey an O.G.Sargent vom 7.November 1931 erwähnte dieser, dass Befehlshaber und Abgeordneter J.M. Kenworthy (später Baron Strabolgi), der 1930 Athen besuchte, Venizelos (nach dessen Aussage) gesagt hätte, dass die Labour Party bereit gewesen sei, Zypern an Griechenland abzutreten, doch Militärspezialisten aus strategischen Gründen Einwände dagegen gehabt hätten. Venizelos sagte damals, dass er bereit wäre, Famagusta oder einen anderen geeigneten Ort mit einem Hinterland von einigen Meilen für Miltärcamps, Flughäfen usw. in der völligen Souveränität der Briten zu lassen. Venizelos baute das militärische Thema weiter aus und zeigte auf einen Memoirenband, der auf dem Tisch lag, und sagte, dass Lord Salisbury einst bemerkt hatte, dass “seine Militärspezialisten fähig wären, zum Zweck der Verteidigung des britischen Reichs die Besatzung des Planeten Mars zu begründen”.
60
+ Die gebildeten Befürworter der Megali Idea verstärkten ihre Bemühungen um die nationale Vollendung. Sie wurden nicht nur durch die bereits erwähnten “Angebote” und “Zusagen”, sondern auch durch das Beispiel Kretas von 1913 bestärkt. In diesem Jahr rief Kreta seine Vereinigung mit dem griechischen Festland aus, eine Tat, die legalisiert wurde, als die Türkei ausdrücklich in einer Klausel des Londoner Vertrags (1912-13) auf ihr Protektorat verzichtete. Eine Erklärung des US-Präsidenten schürte ebenfalls ihre Hoffnungen. Wilson forderte in einer Notiz an alle Krieg führenden Staaten beide Parteien auf, bei “Tageslicht” ihre Ziele zu nennen, die sie in diesem Krieg verfolgten. Die Alliierten erklärten in ihrer gemeinsamen Antwort, die am 11.Januar 1917 veröffentlicht wurde, dass sie kein Problem hätten, seiner Forderung nachzukommen und legten eine Liste mit objektiven Zielen vor. Dazu gehörten:
61
+ “die Befreiung der Völker, die unter der tödlichen Tyrannei der Türken litten und die Vertreibung des osmanischen Reiches aus Europa, das sich als völlig fremdartig für die westliche Zivilisation erwiesen hatte.”
62
+ Es bestanden hohe Erwartungen. Die Massen jedoch, denen es im Nachkriegs-Wirtschaftsboom besser als je zuvor ging, befanden sich nicht an der Spitze der Enosis-Bewegung und waren vielleicht, solange ihre Bäuche voll waren, wenig daran interessiert, wenn auch sich ihre Leidenschaft wie 1921, 1931 und natürlich in den 1950er Jahren zeigte. Der griechische Nationalismus ist keine künstliche Idee von Theoretikern, sondern eine echte Kraft, die alle Teile der griechischsprachigen Bevölkerung antreibt, ständig Versuche zur politischen Vereinigung mit dem Nationalstaat zu unternehmen. In der Zeit nach 1878 war das politische Bewusstsein der Einwohner geweckt und hatte seinen Ausdruck in dem stark wachsenden Wunsch der christlichen Mehrheit gefunden, ihre Nationalität zu verwirklichen. Sie glaubten zudem, dass die muslimische Bevorzugung des Status quo und die Ablehnung der Enosis nicht von Dauer wären. Memoranden, Petitionen und Abordnungen füllen die Chroniken der zyprischen Geschichte zwischen 1914 und 1925, genauso wie es nach 1878 der Fall war.
63
+ Desweiteren sind die beiden Verträge, die in den ersten Jahren der 1920er Jahre unterzeichnet wurden, von großer Bedeutung.
64
+ Der Vertrag von Sevres, der aus dem von San Remo desselben Jahres hervorgegangen ist, wurde am 10.August 1920 unterzeichnet. Der Vertrag von Lausanne wurde am 24.Juli 1923 paraphiert. Für die Zyprer hatte dies doppelte Bedeutung. Zum einen hatte die Türkei ohne jeden Zweifel alle Rechte und Besitzansprüche an Zypern abgetreten. Gleichermaßen stimmte Griechenland den Verträgen zu und setzte seinen Namen unter die Abtretung Zyperns an Großbritannien. Deshalb war auch kein Laut zu vernehmen, als Zypern 1925 Kronkolonie wurde. Zum anderen glaubten die Inselgriechen, dass Großbritannien früher oder später ihrem Herzenswunsch (Enosis mit Griechenland) nachgeben würde, da die Türkei nicht mehr im Wege stand. Die Ungewissheit Großbritanniens, insbesondere zwischen 1878 und 1914, wurde oft als Grund dafür genannt, dass die Vereinigung nicht gewährt wurde und keine umfassenden Reformen durchgeführt wurden.
65
+ Das nächste einschneidende Stadium in der Entwicklung Zyperns war die wirtschaftliche und politische Krise in den 1930er Jahren, die nur kurz erwähnt wurde. Die Arbeitsbeziehungen, die politische Konfrontation und die wirtschaftliche Erschütterung waren die großen Probleme. Dennoch wurde alles durch den II. Weltkrieg überschattet. Diese Jahre (1939-1945) waren für die Zyprer und ihre Visionen kritisch. Wie auch 1914 war der Gesamtbeitrag Zyperns zum Kriegsgeschehen enorm. Berechnungen zufolge belief sich die Teilnahme bei den 18- bis 32-Jährigen auf über 50 Prozent. Sicher handelte es sich um einen einzigartigen Beitrag, der nirgendwo anders von Kolonien, Protektoraten oder sogar kriegführenden Staaten geleistet wurde.
66
+ Die Tapferkeit der Zyprer war an allen Fronten sichtbar. Sie nahmen beispielsweise an der historischen Evakuierung von Dünkirchen (29.Mai bis 4.Juni 1940) teil, wo ihnen befohlen wurde, ihre Mailtiere zu töten, was sie sehr zögerlich taten. Die Zyprer nahmen danach an der Ostafrika-Operation teil (1941), als der erfolgreiche Ausgang der Schlacht bei Keren (4000 Meter über dem Meeresspiegel) sehr von der Fähigkeit der zyprischen Versorgungseinheiten abhing, unter Beschuss in die entlegensten Gebiete vorzudringen. Die Anwesenheit dieser Militäreinheiten verkürzte die Belagerung um Wochen und allein diese Operation rechtfertigte die Formierung zyprischer Maultiereinheiten.
67
+ In der Schlacht von Monte Cassino (dem “Tor nach Rom”) , Februar bis Mai 1944, dem schwierigsten und vielleicht auch kritischsten Punkt in Italien, zeichneten sich die Zyprer an den steilen Hängen aus, wo sie unter Dauerbeschuss und Bombardements durch feindliche Waffen, deren Intensität durch die Felssplitter verstärkt wurde, Nachschub lieferten und die Verwundeten nach unten brachten. Die Zyprer dienten auch in Ägypten, im Sudan und unter Lord Wavell in Tobruk und Palästina. Vor allem führte das zyprische Regiment zahlreiche blutige Schlachten gegen den Feind auf griechischem Territorium. Es genügt wohl zu sagen, dass die Gegenseite keine ernsthaften Versuche unternahm, die Insel einzunehmen oder zu besetzen, auch wenn sie als wertvoller Versorgungs- und Hilfsstützpunkt für die Alliierten diente. Dennoch wurde sie in vielen Fällen von italienischen Bombern vom Typ Savoia und Cantz 1007B, deutschen Junkers (Sturzflugbombern) und anderen unbekannten Flugzeugtypen beschossen.
68
+ In den ersten Nachkriegsjahren herrschte große Unruhe. Die Militärausgaben wurden drastisch reduziert. Die intensive strategische Expansion der Insel hatte noch nicht begonnen, das zehnjährige Entwicklungsprogramm befand sich erst im Anfangsstadium und die Konkurrenten kehrten auf den Markt zurück, der während des Krieges einen einfachen Absatz für zyprische Produkte, wie Tabak, Weintrauben und Johannisbrot bot. In ihrem Bemühen um eine Lösung für die Probleme kündigte die Regierung im Oktober 1946 an, dass sie ihre Politik der wirtschaftlichen Entwicklung und des sozialen Wohlergehens, die sie in den letzten Jahren begonnen hatte, fortsetzen würde. Wenn auch nicht genug, so war all dies sicher ein guter Anfang.
69
+ An der politischen Front verschickte Lord Winster, der Gouverneur, am 9.Juli an verschiedene Personen und Organisationen Einladungen zur Teilnahme an einer Konsultation mit dem Ziel, Vorschläge über die Art der anstehenden Verfassung auszuarbeiten, damit die Mitsprache des Volkes Zyperns bei innenpolitischen Fragen gewährleistet würde, unter starker Berücksichtigung der Interessen der Minderheiten. Die Rechte unter Führung des neu gewählten Erzbischofs lehnte die Einladung ab, doch die Linke beschloss nach einigem Zögern und genauer Untersuchung zuzusagen. Dennoch gab es kurz darauf Uneinigkeit. Im Vordergrund stand die Interpretation der Referenzterminologie der Konsultation. Schließlich wurde diese vertagt und am 12.August 1948 nach nur sechs Versammlungen aufgelöst.
70
+ Die 1940er Jahre endeten ohne einen eindeutigen Beschluss für Enosis oder Autonomie. Ein entscheidenderer Faktor sollte jedoch die Stimmung stärker trüben: der kalte Krieg erreichte 1948 die Insel. Großbritannien baute mit Unterstützung und Ermutigung durch die Vereinigten Staaten Luftwaffenstützpunkte, die mit Radar und anderen Spionagemechanismen ausgestattet waren, und verlegte von Palästina (wo sein Mandat am 15.Mai 1948 auslief) eine beträchtliche Anzahl Truppen, den Beobachtungsdienst für den Mittleren Osten und andere Einrichtungen nach Zypern. So wurde der RAF-Stützpunkt im Oktober zum Luftwaffen-Hauptquartier für den Mittleren Osten aufgewertet und es gab auch Gerüchte, dass das Militärhauptquartier für den Mittleren Osten dort stationiert würde, wie es auch 1954 geschah. Seitdem erreichte der Zypernkonflikt ein neues Ausmaß.
71
+ Mit diesen neuen Tatsachen musste sich Zypern also befassen. Im Januar 1950 organsierte die Kirche eine Volksabstimmung mit dem Ziel, dem Volksbegehren über die Zukunft der Insel freien Ausdruck zu verleihen. Die Forderung nach Enosis war überwältigend – 95,7 Prozent stimmten mit “ja”. Unverzüglich wurden Delegationen ins Ausland gesandt, um die Regierungen und die Menschen darüber zu informieren. Initiator dieser neuen Initiative war Erzbischof Makarios III. Die Vereinten Nationen wurden angepeilt, doch der Ausgang der “Schlacht” dort war ungewiss.
72
+ Die Diplomatie versagte auf ganzer Ebene. Am 1.April 1955 ließen sich die Inselgriechen auf eine bewaffnete Kampagne zur Vertreibung der Briten und zur Verwirklichung der Enosis ein. Der Führer der Organisation namens EOKA war Oberst Georgios Grivas. Die türkischen Zyprer mischten sich auch in den Konflikt ein und forderten die Teilung. Im April formierte sich die “Kara Yilan” (schwarze Schlange), eine Untergrundorganisation und vermutlich die Nachfolgeorganisation von “Volkan” (Vulkan). Der bewaffnete Arm von Volkan und ihr Nachfolger gegen Ende 1957 nannte sich TMT. Wenn auch kleiner und weniger gut organisiert, so hatte die TMT die EOKA zum Vorbild.
73
+ Die Insel wurde von einem Guerillakrieg heimgesucht, wie es ihn in ihrer Geschichte nie zuvor gegeben hat. Vermittlungsversuche scheiterten. In den Gesprächen Harding-Makarios (1955-56) und selbst in den Radcliff-Verfassungsgesprächen gelang es nicht, eine Lösung herbeizuführen. Offenbar gehörte die uneingeschränkte Selbstverwaltung nicht mehr zu den Optionen. Doch bis Dezember 1958 änderte sich die Lage völlig. Durch den internationalen Druck und die Drohung, dass sich die Lage verschlechtern würde, entstand eine neue Initiative, eine Gesprächsrunde mit Kompromissen.
74
+ Die Außenminister Griechenlands und der Türkei (Averoff und Zorlu) tauschen offiziellen britischen Dokumenten zufolge “türkischen Honig” aus. Die Annäherung der beiden Staaten, ungeachtet ihrer Gründe, war für alle deutlich wahrnehmbar. Es wurde anerkannt, dass nur Gespräche und eine Einigung eine für alle annehmbare Lösung herbeiführen könnten. Am 11.Februar 1959 paraphierten Griechenland und die Türkei eine Deklaration, die bestätigte, dass Zypern ein unabhängiger Staat mit griechisch-zyprischen Präsidenten und türkisch-zyprischen Vizepräsidenten werden würde, während detailliert auf die “Grundstruktur der Republik Zypern” eingegangen wurde. Eine gemeinsame Erklärung gab bekannt, dass beide Regierungen eine “Kompromisslösung” gefunden hätten, der Großbritannien noch zustimmen müsste.
75
+ Die nächste Station war London. Am 19.Februar wurden die Verträge schließlich im Lancaster-Haus gesiegelt. Der britische Premierminister Mcmillan bemerkte, dass es sich um einen “denkwürdigen Anlass” handelte, dass die Logik und die Zusammenarbeit gesiegt hätten und dass keine Seite eine Niederlage erlitten hätte. Großbritannien, Griechenland und die Türkei bekräftigten die Souveränität der Insel mit dem Garantievertrag, der in Artikel 1 sowohl die Vereinigung Zyperns mit einem anderen Staat als auch die Teilung der Insel ausschloss. Der Bündnisvertrag sah die Zusammenarbeit Griechenlands, der Türkei und der Republik für eine gemeinsame Verteidigung, die Stationierung griechischer und türkischer Militärkontingente (950 bzw. 650) auf der Insel und die Ausbildung der zyprischen Armee vor. Der Gründungsvertrag betraf die Erhaltung der britischen souveränen Militärstützpunkte und Hilfseinrichtungen auf dem Territorium der Republik sowie Fragen wirtschaftlicher Art und Staatsangehörigkeitsfragen, die am Ende der Kolonialherrschaft auftreten würden. Die Texte der beiden ersten Verträge wurden auf den Konferenzen in Zürich und London vorgelegt und bedurften kleiner Veränderungen. Die Arbeit am Gründungsvertrag mit seinen komplizierten Verwaltungs- und Rechtsfragen begann erst nach der Unterzeichnung der Verträge.
76
+ So gab Großbritannien den Verträgen von Zürich und London zufolge seine Herrschaft über die gesamte Insel auf und behielt nur die beiden Militärstützpunkte (Akrotiri und Dekelia) und verschiedene andere Nutzungsrechte. Es handelte sich in Wirklichkeit um 99 Quadratmeilen oder 2,74 Prozent des zyprischen Territoriums.
77
+ Griechenland opferte die Enosis und die Türkei die Teilung. Makarios war recht zufrieden, wie auch Kutchuk seitens der türkischen Zyprer. Dennoch nahmen viele andere eine kritische Haltung ein. Doch 1960 hatte Zypern seine eigene Flagge, seine eigene gewählte Regierung und war nicht länger mit dem Stigma des Kolonialstatus behaftet.
data/5_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,77 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Για δεύτερη φορά στην ιστορία της, η Κύπρος έγινε πολύτιμη κτήση της Αγγλίας. Είναι ένα σημαντικό γεγονός, διότι οι Άγγλοι κατέχουν μέχρι σήμερα το μοναδικό προνόμιο να είναι η μόνη ξένη δύναμη που είχε υπό τον έλεγχό της την Κύπρο δύο φορές. Το 1191, αποκτήθηκε τυχαία και με πόλεμο κι έπειτα πωλήθηκε για ένα σεβαστό ποσό σε διάστημα λίγων μηνών. Το 1878 (687 χρόνια αργότερα), καταλήφθηκε με διπλωματικά μέσα και παρέμεινε υπό το Αγγλικό Στέμμα για 82 χρόνια. Σύμφωνα με τον Λόρδο Σόλσμπερι (τότε Υπουργό Εξωτερικών), για να προστατεύσουν τα εμπορικά και στρατηγικά τους συμφέροντα, οι Βρετανοί θεώρησαν σωστό να «ανεγείρουν ακόμα ένα προστατευτικό φράγμα πίσω από τον θρυμματισμένο τουρκικό κυματοθραύστη».
2
+ Ένας συνδυασμός παραγόντων, περιλαμβανομένων της γενικής ευρωπαϊκής ανησυχίας για την επιδεινούμενη κατάσταση του «ασθενούς της Ευρώπης» (Οθωμανική Αυτοκρατορία), του Ρωσσοτουρκικού Πολέμου του 1877 (που οδήγησε στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου στις 3 Μαρτίου 1878) και ίσως πάνω απ’ όλα στην ‘προωθητική’ πολιτική του Ντισραέλι (ο πρώτος Εβραίος Πρωθυπουργός της Αγγλίας) οδήγησε στη παραχώρηση του νησιού.
3
+ Έτσι, ο μύθος της κατάληψης της Κύπρου έγινε πραγματικότητα και αναγκαιότητα. Στις 10 Μαΐου, το περίγραμμα μιας συμφωνίας είχε σταλεί στον Σερ Ώστεν Χένρι Λέιαρντ, τον Βρετανό Πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, με οδηγίες να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις μόλις θα λαμβανόταν μήνυμα από το Λονδίνο. Έξι μέρες αργότερα το βρετανικό κυβερνητικό συμβούλιο ενέκρινε την προβλεπόμενη σύμβαση και, μόλις έγινε σαφές ότι η Ρωσία θα επέμενε να κρατήσει το Καρς και το Μπατούμ, ο Λέιαρντ έλαβε οδηγίες στις 23 Μαΐου, να υποβάλει το προσχέδιο συμφωνίας στο Σουλτάνο. Στον τελευταίο δόθηκε προθεσμία 48 ωρών να το δεχτεί ή να το απορρίψει. Πώς μπορούσε να αρνηθεί; Τέσσερις μέρες πριν είχε, ως γεγονός, στείλει τηλεγράφημα στο Λονδίνο, ζητώντας βοήθεια, χρήματα και συμμαχία.
4
+ Στις 25 Μαΐου, στη διάρκεια μιας συνεντεύξεις με τον Λέιαρντ, ο Σουλτάνος, ο οποίος υπέφερε από βαθιά κατάθλιψη κι ανακουφισμένος όταν πληροφορήθηκε ότι του ζητούσαν μόνο την Κύπρο, συγκατατέθηκε ευχαρίστως. Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα του Λέιαρντ, σ’ εκείνη την περίπτωση και αντίθετα με προηγούμενες ακροάσεις που είχε μαζί του, ο Αμπντούλ Χαμίντ περιστοιχιζόταν από πολυάριθμη φρουρά, γιατί είχε ακούσει ότι ο Λέιαρντ θα τον δολοφονούσε. Εν πάση περιπτώσει, εν όψει της αγγλικής απειλής να απέσχει από περαιτέρω εναντίωση στη ρωσική προέλαση, καθώς κι από περαιτέρω προσπάθειες να αναβάλει τη διχοτόμηση της Αυτοκρατορίας του ― σε κάποια φάση τον Ιούνιο του 1878 οι Τούρκοι υποψιάζονταν ότι υπήρχε μυστική συνεννόηση μεταξύ της Αγγλίας, της Αυστρίας και της Ρωσίας για τον διαμελισμό της χώρας τους ― ο Σουλτάνος δεν έφερε ένσταση και η Συνθήκη υπογράφηκε κρυφά στις 4 Ιουνίου. Η δημοσιοποίησή της στη διάρκεια του Συνεδρ��ου του Βερολίνου το 1878 αντήχησε σαν ‘βροντή’ ανάμεσα στον διπλωματικό κόσμο.
5
+ Το πρώτο βήμα στη μεταβίβαση της Κύπρου από την τουρκική στη βρετανική κυριαρχία ήταν η υπογραφή της Συμφωνίας Αμυντικής Συμμαχίας μεταξύ των δύο χωρών, σε σχέση με τις Ασιατικές Επαρχίες της Τουρκίας (γνωστής ως η ‘Συμφωνία της Κύπρου’) με τους ακόλουθους όρους:
6
+ «Αν το Μπατούμ, το Αρδαχάν, η Καρς, ή οποιοδήποτε από αυτά κατακρατηθεί από τη Ρωσία, και αν γίνει οποιαδήποτε προσπάθεια οποτεδήποτε στο μέλλον από τη Ρωσία να φέρει υπό την κατοχή της οποιαδήποτε άλλα εδάφη της Αυτού Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητας του Σουλτάνου στην Ασία, όπως καθορίζονται από την Οριστική Συνθήκη Ειρήνης, η Αγγλία αναλαμβάνει να ενωθεί με την Αυτού Αυτοκρατορική Μεγαλειότητα τον Σουλτάνο στην υπεράσπισή τους με τη βία των όπλων. Σε αντάλλαγμα, η Αυτού Αυτοκρατορική Μεγαλειότητα ο Σουλτάνος υπόσχεται στην Αγγλία να επιφέρει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα συμφωνηθούν αργότερα μεταξύ των δύο Δυνάμεων, στη διακυβέρνηση και για την προστασία των Χριστιανών και άλλων υπηκόων της Πύλης σε αυτά τα εδάφη. Και για να καταστήσει την Αγγλία ικανή να προβεί στις αναγκαίες φροντίδες προς τήρηση της δέσμευσής της, η Αυτού Αυτοκρατορική Μεγαλειότητα ο Σουλτάνος συγκατατίθεται να παραχωρήσει τη Νήσο Κύπρο για να κατέχεται και να διοικείται από την Αγγλία».
7
+ Αυτό ήταν το 1ο Άρθρο της Συνθήκης, που υπογράφτηκε στο Αυτοκρατορικό Ανάκτορο του Γιελντίζ στις 4 Ιουνίου. Επιπρόσθετα, ένα Παράρτημα που περιλάμβανε έξι όρους υπογράφτηκε την 1η Ιουλίου. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς (ο τρίτος και ο έκτος) έχουν ως εξής:
8
+ «Η Αγγλία θα καταβάλλει στην Πύλη οτιδήποτε αποτελεί το παρόν πλεόνασμα του εισοδήματος έναντι των δαπανών στο νησί. Αυτό το πλεόνασμα θα υπολογίζεται και θα καθορίζεται σύμφωνα με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.
9
+ «Αν η Ρωσία αποδόσει στην Τουρκία το Καρς και τις άλλες κατακτήσεις που έγιναν από αυτή στην Αρμενία κατά τον τελευταίο πόλεμο, τότε η Νήσος Κύπρος θα εκκενωθεί από την Αγγλία και η Συνθήκη της 4ης Ιουνίου 1878 θα τερματισθεί».
10
+ Έτσι, με αντάλλαγμα για την προστασία της χρεωκοπημένης Αυτοκρατορίας, ένα φόρο υποτελείας γύρω στις 92,800 στερλίνες και, όπως προέκυψε (άνκαι αβέβαιο) 4,166,220 οκάδες (ή 10,865,416 λίβρες) αλάτι ετησίως, ο Σουλτάνος δέχτηκε όπως η Βρετανία κατέχει και διοικεί την Κύπρο.
11
+ Επιπλέον, σύμφωνα με τον έκτο όρο, το νησί θα επιστρεφόταν σ’ αυτόν. Επρόκειτο για ένα ‘κούφιο’ όρο τον οποίον λίγοι πήραν στα σοβαρά. Ακόμα κι εκείνοι, και υπήρξαν πολλοί, που αμφέβαλλαν για τη στρατηγική της σημασία, την περιέγραφαν ως «μια συμφωνία τελείως απατηλού χαρακτήρα». Αναμφίβολα, η Κύπρος δέσποζε άμεσα της εισόδου στη Διώρυγα του Σουέζ (Η Κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητας έγινε το 1875 κάτοχος των μισών περίπου μετοχών της Εταιρίας της Διώρυγας του Σουέζ), των ακτών της Παλαιστίνης και Συρίας κ��ι των νοτίων επαρχιών της Μικράς Ασίας. Με το Γιβραλτάρ (1713) στα δυτικά της Μεσογείου, τη Μάλτα (1814) στο μέσο και τώρα την Κύπρο (το «κλειδί στη Δυτική Ασία»), η διαδικασία μετατροπής της σε μια μακρινή βρετανική λίμνη είχε ολοκληρωθεί. Ωστόσο, με την κατοχή της Αιγύπτου το 1882, η Κύπρος επανήλθε, τουλάχιστον προσωρινά, στο ρόλο ενός ‘υπναλέου θερέτρου’.
12
+ Μια συμπληρωματική Συμφωνία στη Συνθήκη, που υπογράφτηκε στις 14 Αυγούστου 1878, σταθεροποίησε ακόμα περισσότερο τη βρετανική κτήση του νησιού. Μάλιστα, στις 16 Μαρτίου 1921, όταν η Ρωσία μεταβίβασε στην Τουρκία δύο από τις τρεις αρμενικές επαρχίες (το Αρδαχάν και το Καρς αλλά όχι το Μπατούμ) που αναφέρονταν στη Συνθήκη, η Βρετανία συνέχισε να ελέγχει την Κύπρο. Επιπλέον, το 1923 τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία αναγνώρισαν τη βρετανική κυριαρχία στο νησί και δυο χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε Αποικία του Στέμματος.
13
+ Η Κύπρος, λοιπόν, περιήλθε υπό την ευθύνη της Βρετανίας το 1878. Εκείνο που έμενε να γίνει ήταν να αποβιβασθεί ένα Βρετανικό απόσπασμα στο νησί. Το έργο αυτό επιτελέστηκε από τον Αντιναύαρχο Λόρδο Τζον Χέι, ο οποίος την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου αντίκρυσε τον κόλπο της Λάρνακας. Η παραμονή του ήταν ωστόσο προσωρινή. Στις 7.30 π.μ. της 22ας Ιουλίου 1878, ο Σερ Γκάρνετ Γούλσλυ έφθασε με το πολεμικό σκάφος Ιμαλάια, και αποβιβάστηκε στη Λάρνακα γύρω στις 5.35 μ.μ. συνοδευόμενος από περίπου 1,500 στρατιώτες. Στις 6 μ.μ. προχώρησε στο Κανιά Χανάτε της Λάρνακας κι εκεί έδωσε οδηγίες να εκδοθεί προκήρυξη, με την οποία παρείχε διαβεβαιώσεις ότι η Βασίλισσα ευχόταν την ευημερία του νησιού και η επιθυμία της ήταν όπως ληφθούν μέτρα για την προαγωγή και ανάπτυξη του εμπορίου και της γεωργίας, και δοθούν στο λαό τα οφέλη της ελευθερίας, δικαιοσύνης και ασφάλειας. Το διάταγμα, το οποίο διαβάστηκε στα Αγγλικά, Ελληνικά και Τούρκικα έγινε δεκτό με επευφημίες. Ως γεγονός, οι Έλληνες του νησιού είδαν την αντικατάσταση μιας μουσουλμανικής αυτοκρατορίας από μια Χριστιανική, ως τη χρυσή γέφυρα που θα οδηγούσε τελικά στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η ηγετική μερίδα των Ελλήνων του νησιού (κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες και εκκλησιαστικοί) καλωσόρισαν τη νέα διοίκηση ως καμπή για τις κυπριακές υποθέσεις και άρχισαν να θέτουν ψηλότερους στόχους: αυτοκυβέρνηση, αυτονομία, αυτοδιάθεση και τέλος ένωση με την Ελλάδα. Η δεκαετία του 1950 και μετέπειτα θα αντανακλούσε τα οράματα των λιγοστών διαφωτισμένων του 19ου αιώνα.
14
+ Με την ούτω καλούμενη «συμφωνία κλεπτών» η Βρετανία απέκτησε ντε φάκτο, αν όχι ντε γιούρε, την κυριαρχία της Κύπρου. Οι Κύπριοι δεν απέκτησαν τη βρετανική υπηκοότητα παρά μόνο μετά το 1914, όταν το νησί προσαρτήθηκε. Ωστόσο η Κύπρος, όπως ο Ουίνστον Τσέρτσιλ τόνισε στις 19 Οκτωβρίου 1907, βρέθηκε κάτω από βρετανική διοίκηση «ερειπωμένη και ταπεινωμένη από την κακομεταχείριση αιώνων». Συνεπώς, βελτιώσεις ήταν αναγκαίες παντού. Τα προβλήμα��α που έπρεπε να διευθετηθούν ήταν πολλά:
15
+ 1. Οι γαίες του Σουλτάνου και άλλα κτηματικά ζητήματα προκάλεσαν μαζικές διαφωνίες και χρειάστηκε πολύς καιρός και σπαταλήθηκε πολλή ενέργεια πριν τελικά διευθετηθούν.
16
+ 2. Τα φορολογικά προβλήματα ήταν πέραν κατανόησης. Η διαδικασία εκκαθάρισης των λογαριασμών της αποχωρούσης διοίκησης περιπλεκόταν από τις προσπάθειες των Τούρκων να παρουσιάσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο ισολογισμό στα θησαυροφυλάκια του κράτους. Ήταν προς το συμφέρον τους να το κάνουν αυτό, αφού ο ετήσιος φόρος υποτελείας θα ήταν βασισμένος στο μέσο πλεόνασμα των τελευταίων πέντε χρόνων. Επιπρόσθετα, οι φόροι έπρεπε να διαπλασιαστούν για την αντιμετώπιση των δαπανών του ρωσικού πολέμου. Αυτό δημιουργούσε περαιτέρω προβλήματα για τους αξιωματούχους, οι οποίοι είχαν το δύσκολο έργο να αποσπάσουν όλο και περισσότερα από τους Κύπριους χωρικούς που μόλις και μετά βίας κατάφερναν να τα βγάλουν πέρα. Αναλογιζόμενος την ουσιαστική κατάρρευση της τουρκικής διοικητικής μηχανής, ο Γούλσλυ έγραψε στον Λέιαρντ στις 10 Φεβρουαρίου 1879, εξηγώντας ότι ο Σουλτάνος θα έπρεπε να εμπιστευθεί τα οικονομικά του στα χέρια κάποιων ικανών Άγγλων, που σύντομα θα επανέφεραν την Αυτοκρατορία του σε συνθήκες ευημερίας.
17
+ 3. Το πρόβλημα με τα προνόμια ήταν επίσης ένα προέχον θέμα. Τόσο ο Γούλσλυ όσο και ο διάδοχός του Σερ Ρόμπερτ Μπιντάλφ πληροφόρησαν τους ανωτέρους τους στο Λονδίνο ότι οι χωρικοί ήταν αρκετά ευχαριστημένοι, αλλά όχι και οι προνομιούχες τάξεις, οι οποίες απολάμβαναν εξαιρέσεις από τη φορολογία. Οι επίσκοποι, τους οποίους η προηγούμενη διοίκηση είχε διορίσει ως φοροσυλλέκτες, είχαν συγκεντρώσει μεγάλη περιουσία από τους φτωχούς χωρικούς. Αυτό τερματίστηκε μετά το 1878. Ωστόσο, προέκυψε μια νέα δυσαρέσκεια, η οποία τελικά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αυξημένη κινητοποίηση για ένωση με την Ελλάδα.
18
+ 4. Ο νεποτισμός, οι δωροδοκίες και η διαφθορά είχαν αφεθεί να αυξηθούν και να οργιάσουν εκτός ελέγχου. Ο Γούλσλυ εξήγησε ότι με τον διορισμό τους οι αξιωματούχοι γίνονταν αναξιόπιστοι, ανέντιμοι και αλαζόνες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η διοίκηση του νησιού είχε βυθιστεί σε πλήρη στασιμότητα. Χρειαζόταν έτσι κάποιος με δυνατή πυγμή για να διεγείρει «τις δυνάμεις της και να θέσει σε κίνηση την ευημερία της». Ωστόσο, μετά από υπόδειξη του Γουάιτχολ, ο Γούλσλυ προχώρησε σε εξυγίανση παρά σε κατάργηση των τουρκικών θεσμών. Η δικαιολογία των Βρετανών ήταν, βέβαια, η αβεβαιότητα της νομής. Μια από τις πρώτες του ενέργειες, λοιπόν, ήταν να ορίσει έξι Βρετανούς λειτουργούς στη θέση των Τούρκων καϊμακάμηδων, που διοικούσαν τις έξι επαρχίες στις οποίες ήταν χωρισμένο το νησί. Πρέπει να λεχθεί ότι μια από τις εξαιρετικές επιτυχίες της βρετανικής κατοχής ήταν η εκρίζωση της διαφθοράς απ’ όλα τα κυβερνητικά τμήματα.
19
+ 5. Νόμος και τάξη. Ο Γούλσλυ διατεινόταν ότι το σύνθημά του ήταν η ανεπηρέαστη δικαιοσύνη και ανέφερε σαν παράδειγμα το γεγονός ότι στους πρώτους τρεις μήνες είχε στείλει στη φυλακή ένα φοροσυλλέκτη για κλοπή, ένα Έλληνα κληρικό γιατί αρνιόταν να καταβάλει φόρους και ένα Μαλτέζο κυνηγό αρχαιοτήτων για παράβαση του νόμου. Επέμενε επίσης στην άμεση απέλαση μεγάλου αριθμού Τούρκων καταδίκων, των οποίων η παρουσία στο νησί ήταν ανεπιθύμητη όσο επικίνδυνη. Ουσιαστικά, οι φυλακές του νησιού έμοιαζαν με δειγματολόγιο για τους χειρότερους εγκληματίες της Αυτοκρατορίας του Σουλτάνου.
20
+ 6. Βέβαια, φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί δεν μπορούσαν να προληφθούν, αλλά η άσχημη υγεία των κατοίκων και πλήγματα όπως η ασθένεια των βοειδών (μια επιδημία ξέσπασε το 1879/80) και η καταστροφή των καλλιεργειών από ακρίδες (για την πρόληψη των οποίων δαπανήθηκαν σημαντικά ποσά μεταξύ 1881 και 1885) θα μπορούσαν, με τα κατάλληλα πρόσωπα και πόρους, να απαμβλυνθούν.
21
+ 7. Ο αναλφαβητισμός και συνεπώς η απάθεια ήταν ο κανόνας παρά η εξαίρεση. Τα λίγα παιδιά που μάθαιναν γράμματα ήταν αναγκασμένα να βασίζονται για τη ‘μόρφωσή’ τους σχεδόν ολότελα σε ιδιωτικές εισφορές και σε θρησκευτικά ιδρύματα.
22
+ 8. Ο Τσάρλς Φ. Ουότκινς ( Ο Πρόξενος της Αυτής Μεγαλειότητας στην Κύπρο) πληροφόρησε τον Λέιαρντ στις 5 Μαρτίου 1878 ότι, ο Κυβερνήτης της Κύπρου είχε λάβει ένα τηλεγράφημα από την Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με το οποίο 3,000 πρόσφυγες είχαν επιβιβασθεί απ’ εκεί κατευθυνόμενοι προς Κύπρο. Η είδηση της πιθανής άφιξής τους μεταξύ της 5ης και 7ης Μαρτίου προκάλεσε μεγάλο πανικό ανάμεσα στους κατοίκους της Λάρνακας και Λευκωσίας. Στην τελευταία, ο Αρχιεπίσκοπος και οι Έλληνες προύχοντες διαμαρτυρήθηκαν για το ενδεχόμενο να τους επιτραπεί να αποβιβαστούν, αλλά μάταια. Είναι ασαφές τι ακριβώς έχει συμβεί σε αυτές τις ‘νέες’ αφίξεις.
23
+ 9. Διάφορα προβλήματα. Αυτά περιλάμβαναν τελωνειακούς δασμούς (αρχικά πληρώνονταν απευθείας στην Πύλη), νόμισμα, θρησκευτική περιουσία, συγκομιδές και άλλα δημοσιονομικά θέματα. Σε κάποια φάση, οι Κύπριοι υπόκεινταν σε κατάταξη στον τουρκικό στρατό, εκτός αν πλήρωναν κεφαλικό φόρο.
24
+ Αυτά και άλλα προβλήματα αντιμετώπιζε ο Γούλσλυ, επιπρόσθετα από τα συνηθισμένα προβλήματα που πάντοτε αντιμετωπίζει μια νέα διοίκηση.
25
+ Στην περίοδο μεταξύ 1878 και 1914 (από την κατοχή στην πλήρη απόσχιση) κυριαρχούσαν τέσσερα κύρια θέματα: το Ελληνικό ιδεώδες ή Μεγάλη Ιδέα, η εμφάνιση του Συντάγματος, μεγάλες προσδοκίες αλλά και αργή οικονομική πρόοδος, και οι πρεσβείες της Εκκλησίας. Αρκεί μια ανάλυση των τριών πρώτων:
26
+ Ο αγώνας για την ένωση της Κύπρου με την Ελληνική κυρίως χώρα, που χρονολογείτο πολύ πριν από την βρετανική κατοχή, υπήρξε από την αρχή μια ελληνική κυπριακή υπόθεση ― ο αγώνας της πλειοψηφίας. Μόνο ορισμένα στοιχεία της τουρκικής μειονότητας ενίσταντο. Σε αντίθεση με ό,τι έχει γραφεί αλλού, η τεράστια πλειοψηφία του Τουρκικού πληθυσμού δεν υποστήριζε τα καταπιεστικά μέτρα, τα οποία επέβαλε η αποικιακή κυβέρνηση για να θέσει υπό έλεγχο την κινητοποίηση των συμπατριωτών τους. Μάρτυρας η μαζική λαϊκή διαδήλωση του Οκτωβρίου 1931 (το κάψιμο του Κυβερνείου, η απέλαση των δέκα επιφανών Ελλήνων ηγετών, οι βαριές τιμωρίες, φυλακίσεις και τέλος η επιβολή του στρατιωτικού νόμου), όταν το τουρκικό στοιχείο έδειξε συμπάθεια προς τους συνοίκους του και δεν έκανε τίποτε για να προδώσει τη μαζική διαμαρτυρία, την οποία αντιμετώπισε ως ‘δίκαιη’.
27
+ Αρκεί να λεχθεί ότι από τον καιρό της ανεξαρτησίας της Ελλάδας, ο ελληνικός λαός ήταν αφοσιωμένος με πάθος στην εξωτερική πολιτική που ενέπνεε η Μεγάλη Ιδέα. Οι Έλληνες Κύπριοι, οι οποίοι έστειλαν εθελοντές σε όλους τους πολέμους που είχε εμπλακεί η μητέρα πατρίδα, κι υπήρξαν πολλοί κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, πίστευαν ότι θα έφτανε και η δική τους ώρα να γίνουν δεκτοί στις αγκάλες του Ελληνισμού. Τέτοιες προσδοκίες δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.
28
+ Η δεύτερη μεγάλη τάση ήταν η εμφάνιση του Συντάγματος. Σε λιγότερο από δύο μήνες μετά την άφιξη του Γούλσλυ, ένα Διάταγμα του Ανακτοσυμβουλίου (14 Σεπτεμβρίου 1878) εγκαθίδρυσε νομοθετικό συμβούλιο και εκτελεστικό συμβούλιο για να χειρίζεται τις υποθέσεις της νήσου. Το δεύτερο διοριζόταν σύμφωνα με τις εκάστοτε οδηγίες που απηύθυνε η Κυβέρνηση του Λονδίνου προς τον Ύπατο Αρμοστή. Στο μεταξύ, η αρμοδιότητα για την Κύπρο μεταβιβάστηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1880 από το Υπουργείο των Εξωτερικών στο Υπουργείο των Αποικιών. Μέχρι το τέλος του 1881 αρχές του 1882, η υφιστάμενη μορφή διοίκησης είχε τροποποιηθεί και την 21 Ιουνίου 1883 το εκλεγμένο νομοθετικό συμβούλιο συνήλθε για πρώτη φορά. Είναι άρα σωστό να λεχθεί ότι οι δυτικές παραδόσεις της πολιτικής εκπροσώπησης είχαν εισαχθεί στα πρώτα-πρώτα χρόνια της Βρετανικής διακυβέρνησης.
29
+ Το Σύνταγμα είχε παραμείνει αμετάβλητο όταν η Βρετανία προσάρτησε την Κύπρο το 1914. Τροποποιήθηκε το 1925 όταν η νήσος έγινε Αποικία του Στέμματος αλλά, μετά το κάψιμο του Κυβερνείου και την ενωτική υστερία και την οικονομική απογοήτευση εκείνων των χρόνων, τελικά καταργήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1931.
30
+ Το τρίτο μεγάλο ζήτημα μέχρι το 1914 ήταν η ασταθής οικονομική κατάσταση και ο πιο σημαντικός παράγοντας για τις τύχες της Κύπρου ήταν ο φόρος υποτελείας. Η δριμεία επίθεση του Τσώρτσιλ το 1907 όταν έγραψε πως «η βελτίωση των τουρκικών επιπέδων δεν αποτελεί ικανή ή κατάλληλη δικαιολογία για τη βρετανική πολιτική» ήταν πιθανώς ο καταλύτης που οδήγησε το 1927 στην κατάργηση του φόρου υποτελείας.
31
+ Χωρίς αμφιβολία, για πρώτη φορά στην ιστορία του το νησί ήταν σε καλύτερη μοίρα από αυτή στην οποία είχε βρεθεί ποτέ. Ξοδεύονταν χρήματα για φάρμακα, την εκπαίδευση και την κατασκευή δρόμων, υπήρχε περισσότερη δικαιοσύνη και ισότητα στο μηχανισμό της διοίκησης και της δικαιοσύνης και η συμμετοχή στη διακυβέρνηση ήταν πιο διαδεδο��ένη. Ως γεγονός, η Κύπρος ήταν από τα πρώτα εδάφη της περιοχής, στα οποία είχε καθιερωθεί η λαϊκή ψήφος. Επιπρόσθετα, ο πληθυσμός παρουσίασε σημαντική αύξηση, από 186.173 το 1881 σε 237.002 το 1901 - μια αύξηση πέραν του 27 τοις εκατό σε περίοδο μόλις 20 ετών. Ναι, η Κύπρος μπορεί να ήταν παραμελημένη (αυτό μπορεί να φανεί από σχόλια του Υπουργείου των Αποικιών επί σειρά ετών) αλλά βρισκόταν σαφώς στην οδό της ανάκαμψης και σίγουρα περνούσε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της. Μια σύντομη σύγκριση της περιόδου πριν από την κατοχή με τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920 είναι αρκετή:
32
+ 1. Οι συγκοινωνίες ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτες. Γενικότερα υπήρχαν μόνο μονοπάτια για μούλες και καμήλες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 υπήρχαν καλοί δρόμοι και γέφυρες, καθώς κι ένας σιδηρόδρομος από την Αμμόχωστο στη Λευκωσία. Αργότερα επεκτάθηκε στη μεταλλευτική περιοχή της Σκουριώτισσας και πέρα.
33
+ 2. Υπήρχαν ελάχιστα ταχυδρομεία. Στην μετέπειτα περίοδο λειτούργησαν πάνω από 65, με 200 επαρχιακούς υποσταθμούς που διεκπεραίωναν τρία εκατομμύρια επιστολές, κάρτες, εφημερίδες, βιβλία και δέματα.
34
+ 3. Νοσοκομεία δεν υπήρχαν. Μετά τον Πόλεμο, υπήρχε τουλάχιστον ένα σε κάθε επαρχία, συνήθως υπό την επίβλεψη κυβερνητικών ιατρικών λειτουργών.
35
+ 4. Τυπογραφεία δεν υπήρχαν πουθενά μέχρι με τη δεκαετία του 1870. Μετά το 1920 εκδίδονταν κάπου 15 εφημερίδες. Αυτό ήταν «μια εύγλωττη απόδειξη υλικής και εκπαιδευτικής προόδου».
36
+ 5. Προηγουμένως υπήρχαν περίπου 170 σχολεία τα οποία ήταν πολύ ανεπαρκώς στελεχωμένα. Στη δεκαετία του 1920 υπήρχαν σκορπισμένα σ’ όλη τη νήσο 740 σχολεία, τα περισσότερα με καλά καταρτισμένους δασκάλους.
37
+ 6. Το εμπόριο ήταν ελάχιστο. Στην κατοπινή περίοδο οι εισαγωγές παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 550 τοις εκατό και οι εξαγωγές του 500 τοις εκατό.
38
+ Επιπρόσθετα, κι όπως ήδη αναφέρθηκε, η προσάρτηση της Κύπρου (5 Νοεμβρίου 1914) έγινε γενικά αποδεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό. Η αλληλογραφία προς και από το Υπουργείο των Αποικιών έδειξε πως, ακόμα και οι πιο ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι του νησιού, εχάρηκαν για την αλλαγή στο νομικό της καθεστώς. Από τούδε και στο εξής το νησί αποτελούσε ντε φάκτο και ντε γιούρε τμήμα των κτήσεων της Αυτού Μεγαλειότητας. Η έλευση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έδωσε στους κατοίκους του τη βρετανική υπηκοότητα. Αυτό τελικά διευθετήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1917. Επιπλέον, στις 10 Μαρτίου 1925, η Κύπρος ανακηρύχθηκε σε Αποικία του Στέμματος.
39
+ Μεταξύ 1914 και 1925 το πολιτικό κίνημα ανάμεσα στη χριστινανική πλειοψηφία για ένωση με την Ελλάδα απετέλεσε την πιο ισχυρή δύναμη στην Κυπριακή πολιτική. Γενικά, ωστόσο, οι κινητοποιήσεις για την ένωση ελέγχονταν επιτυχώς ― ακόμα κάποτε καταστέλλονταν με τη χρήση των όπλων όπως το 1931 ― μέχρι τη δεκαετία του 1950, οπότε ένας αντάρτικος αγώνας ‘έδιωξε’ τους Βρετανούς.
40
+ Ας ρίξουμε τώρα λίγο φως στις διάφορες ‘προσφορές και υποσχέσεις’ για την παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα, τις οποίες τόσο ιστορικοί όσο και πολιτικοί αναλυτές έχουν αγγίξει μόνο επιφανειακά. Πριν από το 1920 υπήρξαν δύο βρετανικές ‘προσφορές’, το 1912 και το 1915, και δύο ‘υποσχέσεις’ το 1919. Και φάνηκε να υπήρξε άλλη μία ‘υπόσχεση’ το 1930. Μετά την πρώτη φάση των Βαλκανικών Πολέμων, οι εμπόλεμοι συναντήθηκαν στο Λονδίνο από τις 16 Δεκεμβρίου 1912 μέχρι τις 6 Ιανουαρίου 1913, για να συζητήσουν τους όρους της ειρήνης. Επικεφαλής της Ελληνικής αντιπροσωπίας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο «δημιουργός της νεώτερης Ελλάδας». Μπροστά στο ενδεχόμενο ενός μεγάλου πολέμου, ο Λόυντ Τζωρτζ ρώτησε τον Βενιζέλο κατά πόσον η Βρετανία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις ναυτικές διευκολύνσεις στο Αργοστόλι, με αντάλλαγμα την Κύπρο. Αυτό το ανεπίσημο αίτημα και η προσφορά έγινε ως αρχή αποδεκτή από τον Βενιζέλο. Βέβαια, ο Λόυντ Τζωρτζ πρόσθεσε ότι επίσημη προσφορά μπορούσε να γίνει μόνο από τον Σερ Έντουαρντ Γκρέυ, τον Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος δεν ήταν παρών στη συνάντηση. Ο Γκρέυ, βέβαια, ήταν πάντα υπέρ της παραχώρησης της Κύπρου. Όσον αφορά την πιο πάνω προσφορά, ο Πρωθυπουργός Άσκουιθ την ευνοούσε. Ωστόσο, ούτε η Βρετανική ούτε η Ελληνική κυβέρνηση επεδίωξαν να οδηγήσουν την προσφορά σε οποιαδήποτε κατάληξη το 1912 ή το 1913.
41
+ Περαιτέρω προσφορές, ωστόσο, διαβιβάστηκαν στην Ελλάδα το Νοέμβριο του 1914 και τον Ιανουάριο του 1915. Η Βόρειος Ήπειρος κι ακόμα παραχωρήσεις στη Μικρά Ασία έγιναν αντικείμενο υποσχέσεων. Στις 6 Μαρτίου, ο Γερμανόφιλος Βασιλιάς Κωνσταντίνος απέρριψε τέτοια ανοίγματα, με τον Βενιζέλο να παραιτείται απηυδισμένος. Από τα ιδιωτικά έγγραφα του Σερ Έντουαρντ Γκρέυ μαθαίνουμε ότι η Βασίλισσα της Ελλάδας είχε διακηρύξει το 1915 ότι, αν έστω και ένας Γερμανός στρατιώτης σκοτωνόταν από Έλληνα, θα εγκατέλειπε την Ελλάδα για πάντα. Είναι γεγονός ότι οι Βρετανοί διπλωμάτες στην Αθήνα δυσφορούσαν γιατί η Ελλάδα δεν γινόταν μέλος της συμμαχίας το 1915. Πίστευαν ότι ο μόνος τρόπος για να την εντάξουν ήταν να διώξουν τον Βασιλιά.
42
+ Πιο κοντά στο εσωτερικό, ο Γκρέυ πληροφόρησε στις 13 Οκτωβρίου 1915 τον Σερ Φράνσις Έλλιοτ (τον υπ’ αριθμό 1 της Κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητας στην Αθήνα) πως, άν η Ελλάδα «προσχωρήσει τώρα» τα εδάφη της θα είναι εγγυημένα και θα λάβει κατάλληλες εδαφικές κτήσεις στο τέλος του πολέμου. Η προσφορά της Κύπρου στην Ελλάδα τηλεγραφήθηκε από τον Γκρέυ στον Έλλιοτ στις 16 Οκτωβρίου. Τα σχετικά σημεία έχουν ως εξής:
43
+ «Αν η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να προσφέρει υποστήριξη ως Σύμμαχος στη Σερβία, τώρα που έχει γίνει αντικείμενο επίθεσης από τη Βουλγαρία, η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας θα ήταν διατεθειμένη να δώσει την Κύπρο στην Ελλάδα. Αν η Ελλάδα προσχωρήσει ολοκληρωτικά στους Συμμάχους, φυσικά θα μοιραστεί μαζί τους τα πλεονεκτήματα που θα προκύψουν στο τέλος του πολέμου, αλλά η προσφορά της Κύπρου γίνεται από την Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας ανεξάρτητα, υπό τον όρον ότι η Ελλάδα θα προσφέρει άμεση και πλήρη υποστήριξη με τον στρατό της στη Σερβία».
44
+ Την επόμενη μέρα, ο Έλλιοτ απάντησε στον Γκρέυ ότι είχε υποδείξει αυτή τη «μοναδική» ευκαιρία στην Ελλάδα, λέγοντας ότι η Κύπρος ήταν «διασφαλισμένη» γι αυτήν οποιοαδήποτε κι αν ήταν η έκβαση του πολέμου. Ο Μπόναρ Λοο ενημέρωσε τον Ύπατο Αρμοστή στην Κύπρο για την προσφορά. Στις 16 Οκτωβρίου τηλεγράφησε τα εξής:
45
+ «Παρακαλώ, κοινοποιήσατε αυτό το γεγονός στον Αρχιεπίσκοπο ή σε άλλες ηγετικές προσωπικότητες στην Κύπρο και εισηγηθείτε σ’ αυτούς ότι αν επιθυμούν να εκμεταλλευθούν αυτή την ευκαιρία, η οποία είναι απίθανο να επαναληφθεί, για να εξασφαλίσουν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, θα πρέπει να μεταβούν αμέσως στην Αθήνα και να επιβάλουν το αίτημα τους στον Βασιλιά και το Κοινοβούλιο. Είστε εξουσιοδοτημένος να τους προσφέρετε οποιαδήποτε βοήθεια μπορείτε προς το σκοπό αυτό».
46
+ Οι βρετανικές παροτρύνσεις του Οκτωβρίου και άλλες προς την Ελλάδα δεν περιλάμβαναν μόνο την Κύπρο, αλλά περαιτέρω παραχωρήσεις στη Θράκη και τη Μικρά Ασία ― και οι δύο μη βρετανικά κυρίαρχα εδάφη και κατοικημένα κυρίως από Τούρκους. Επιπλέον, δεν υπήρχε αναφορά σε ναυτικές διευκολύνσεις. Παρομοίως δεν γινόταν λόγος ότι η τουρκική μειονότητα στην Κύπρο αποτελούσε εμπόδιο. Ωστόσο, η ευκαιρία απόκτησης της Κύπρου χάθηκε. Στην Κύπρο η προσφορά έγινε δεκτή με ανάμικτα αισθήματα: Οι Μουσουλμάνοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους και οι Έλληνες ήταν συγχυσμένοι από την άρνηση.
47
+ Η απόκτηση της Κύπρου, με τον πληθυσμό της των 250,000 Ελλήνων (80%) το 1921, ήταν για πολύ καιρό ένα ιδεώδες του ελληνικού εθνικισμού κι αναμενόταν ότι μια τέτοια παραχώρηση θα γινόταν δεκτή με ενθουσιασμό. Η δωρεά, ωστόσο, απερρίφθη και μια τέτοια ενέργεια ισοδυναμούσε με παραδοχή ότι ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε πάρει πιο δελεαστικές υποσχέσεις από το αντίπαλο στρατόπεδο σε περίπτωση γερμανικής νίκης, για την οποία είχε πεισθεί ότι θα επισυνέβαινε. Η άρνηση αυτή θα πρέπει σίγουρα να αποδοθεί στην επίδραση της φιλογερμανικής ομάδας συμβούλων που καθημερινά ασκούσαν ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στο Βασιλιά, παρά στον Πρωθυπουργό Αλέξανδρο Ζαΐμη. Η πολιτική που ακολουθούσε ο τελευταίος ήταν σίγουρα εκείνη της γνήσιας ουδετερότητας. Στη διάρκεια της θητείας του διατηρούσε, όσο του ήταν δυνατό, φιλικές σχέσεις με την Αντάντ, η οποία του είχε παραχωρήσει ακόμα και δάνειο για στήριξη της ασθενούς ελληνικής οικονομίας. Εν πάση περιπτώσει, αυτή η υπέροχη ευκαιρία να διευθετηθεί μια για πάντα το κυπριακό ζήτημα είχε χαθεί. Αναπτύσσοντας την φιλική προς της Αντάντ πολιτική του σε μια ομιλία στο Ελληνικό Κοινοβούλιο τον Αύγουστο του 1917, ο Βενιζέλος είπε ότι τέτοια παραχώρηση αναμφίβολα θα είχε πολλαπλά πλεονεκτήματα για τον Ελληνισμό, αλλά οι ‘σωτήρες’ που ήταν τ��τε στην εξουσία είχαν διώξει την ευκαιρία και η Κύπρος χάθηκε.
48
+ Η Ελλάδα τελικά εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων , αλλά μέχρι το 1917 οι τελευταίοι ήδη βρίσκονταν στο δρόμο προς τη νίκη και δεν υπήρχε λόγος να αλλάξει η διακυβέρνηση της νήσου. Η συμβολή της στην πολεμική προσπάθεια ήταν ωστόσο πρωτοφανής για ένα τόσο μικρό νησί. Το 1914 ο ολικός πληθυσμός ήταν μόνο 280.000, και όμως πάνω από 13.000 μεταξύ των ηλικιών 18 και 41 υπηρέτησαν σαν βοηθητικά στρατεύματα - κυρίως ως ημιονοδηγοί για τη βρετανική δύναμη της Θεσσαλονίκης. Η συμμετοχή ενός τόσο μεγάλου αριθμού ανδρών είχε, φυσικά, σαν αποτέλεσμα την έλλειψη εργατικών χεριών, σε μια περίοδο που οι πόροι του νησιού χρησιμοποιούνταν στο έπακρο για την παραγωγή τροφίμων και άλλων βασικών ειδών για τροφοδότηση των αναγκών των Συμμάχων. Χιλιάδες ζώα (ημίονοι, γαϊδούρια, άλογα και κατσίκες), περίπου 9.000 στερλίνες για τον Βρετανικό και Βελγικό Ερυθρό Σταυρό και χιλιάδες τόνοι τροφίμων, καυσίμων και ξυλείας αποτελούσαν επίσης της συνεισφορά των νησιωτών κατοίκων της Κύπρου.
49
+ Παρόλο που είχαν γίνει τόσες θυσίες και οι Κύπριοι διακρίθηκαν κατά τη διάρκεια του 1914 έως και 1918, ούτε η Βρετανία ούτε η Ελλάδα ανακίνησαν στα σοβαρά το πρόβλημα εκείνα τα χρόνια. Η επόμενη φορά που εγέρθηκε το πρόβλημα ήταν από τον Βενιζέλο στη διάρκεια των ειρηνευτικών διασκέψεων, με τις οποίες τερματίστηκε ο πόλεμος. Επιπρόσθετα, και σύμφωνα με τα γραπτά του Καθηγητή Πωλ Μαντού, του διακεκριμένου μεταφραστή στην Ειρηνευτική Διάσκεψη, μια συζήτηση μεταξύ των Αμερικανών και Βρετανών ηγετών στις 13 Μαΐου 1919, στη διάρκεια μιας συνάντησης του ‘Τετραμελούς Συμβουλίου’ (αποτελούμενου από τον Γούντροου Γουίλσον, Πρόεδρο των ΗΠΑ, Λόυδ Τζορτζ, Πρωθυπουργό της Βρετανίας, Ζωρζ Κλεμανσώ, Πρόεδρο του Γαλλικού Συμβουλίου, και Β.Ε. Ορλάντο, Πρωθυπουργό της Ιταλίας), είχε ως εξής:
50
+ Λ.ΤΖ.: Είναι πρόθεσή μου να δώσουμε την Κύπρο στην Ελλάδα.
51
+ Γ.Γ.: Εξαιρετική ιδέα.
52
+ Αυτή ήταν η πρώτη ‘υπόσχεση’. Δεν τηρήθηκε για πολλούς λόγους:
53
+ 1. Διαμορφωτές της στρατιωτικής τακτικής στις αρχές του 20ου αιώνα πίστευαν ότι τέτοια συναλλαγή ήταν ανεπιθύμητη, καθώς υπήρχαν ισχυροί στρατηγικοί υπολογισμοί για τους οποίους δεν έπρεπε να αποδοθεί η νήσος.
54
+ 2. Κάποιοι αξιωματούχοι σύστηναν πιεστικά ότι ήταν καθήκον της Βρετανίας να αναπτύξει οικονομικά το νησί. Με αυτό τον τρόπο, οι κυπριακές αποικιακές αρχές θα το εύρισκαν πιο εύκολο να πείσουν τους κατοίκους ότι η Βρετανία θεωρούσε το νησί ως σημαντικό μέρος της Αυτοκρατορίας κι ότι δεν παρίστανε απλώς το ‘τσοπανόσκυλο στη μάντρα’.
55
+ 3. Ειδικοί των βρετανικών εξωτερικών και αποικιακών υποθέσεων πίστευαν επίσης ότι η κυριότερη δυσκολία που είχε η Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας στο να παραχωρήσει την Κύπρο στην Ελλάδα, ήταν οι τουρκικές απαιτήσεις, βασισμένες όχι μόνο σε ιστορικούς, αλλά και σε στρατηγικούς και εθνολογικούς λόγους. Το ίδιο πρόβλημα εν πολλοίς αντιμετωπιζόταν και σχετικά με τα Δωδεκάνησα. Υπήρχε, ωστόσο, η πεποίθηση πως η Τουρκία θα αποδεικνυόταν πολύ πιο άτεγκτη στην περίπτωση της Κύπρου.
56
+ 4. Η πίεση που ασκούσαν οι Έλληνες δεν ήταν αρκετά ισχυρή. Πραγματικά, το πρόβλημα είχε σχεδόν τελείως ξεχαστεί προπαντός μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, και μετά την σχετικά αρνητική πολιτική των ηγετικών υποστηρικτών της ένωσης.
57
+ 5. Οι Βρετανοί πάντοτε υποστήριζαν ότι οι νησιώτες δεν ήταν ακόμα έτοιμοι να διαχειρίζονται εξολοκλήρου από μόνοι τους τη χώρα τους.
58
+ 6. Μετά τη λήξη της προσφοράς του 1915, είχε ‘δοθεί’ στη Γαλλία δικαίωμα αρνησικυρίας για το τι θα γινόταν με την Κύπρο, στη μυστική Συμφωνία των Σάικς-Πίκο που συνομολογήθηκε τον Απρίλη/Μάη 1916. Αυτή η πρόνοια εμφανίστηκε ως το άρθρο 4 της Γαλλο-Βρετανικής Συνθήκης που υπογράφηκε στο Παρίσι στις 23 Δεκεμβρίου 1920. Υπήρχε επίσης μια μυστική πρόνοια στη Συμφωνία Βενιζέλου-Τιτόνι του 1919, με την οποία η Ιταλία συμφωνούσε να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα στη Ρόδο, αν η Βρετανία θα ήταν διατεθειμένη να παραχωρήσει την Κύπρο στην Ελλάδα.
59
+ Η δεύτερη ‘υπόσχεση’ έγινε από τον Ράμσυ Μακτόλαντ, τον ηγέτη του Εργατικού κόμματος, τον Φεβρουάριο του 1919. Μιλώντας προς 102 αντιπροσώπους από 26 χώρες στη Διάσκεψη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς που πραγματοποιήθηκε στη Βέρνη, τόνισε ότι το κόμμα του υποστήριζε την κυπριακή αυτοδιάθεση κι ότι, αν κατελάμβανε ποτέ την εξουσία, θα έκανε ότι μπορούσε για να τηρήσει τη δέσμευσή του. Ωστόσο, όταν ο Μακτόναλτ ηγήθηκε της σύντομης κυβέρνησης μειοψηφίας το 1924 (22 Ιανουαρίου μέχρι 3 Νοεμβρίου) απέτυχε να τιμήσει την υπόσχεσή του. Το 1930 υπήρξε ακόμα μία ‘υπόσχεση’. Σύμφωνα με τον Σερ Πάτρικ Ράμσυ, σε μια ιδιωτική και μυστική έκθεση προς τον Ο. Τζ. Σάρτζεντ του Υπουργείου Εξωτερικών με ημερομηνία 7 Νοεμβρίου 1931, ο Πλωτάρχης και Βουλευτής Τζ. Μ. Κένγουερθυ, ( μετέπειτα Βαρώνος Στραβόλτζι), ο οποίος επισκέφθηκε την Αθήνα το 1930, δήλωσε στο Βενιζέλο (με βάση τη μαρτυρία του τελευταίου) ότι το Εργατικό Κόμμα ήταν πρόθυμο να δώσει την Κύπρο στην Ελλάδα, αλλά στρατιωτικοί ειδικοί έφερναν ένσταση για στρατηγικούς λόγους. Ο Βενιζέλος τότε είπε πως ήταν διατεθειμένος να παραχωρήσει την Αμμόχωστο ή οποιαδήποτε άλλη κατάλληλη τοποθεσία στην Κύπρο, με ενδοχώρα μερικών μιλίων για στρατώνες, αεροδρόμια κλπ, στην απόλυτη κυριαρχία της Αγγλίας. Αναπτύσσοντας περισσότερο το στρατιωτικό θέμα, ο Βενιζέλος έδειξε ένα τόμο απομνημονευμάτων στο τραπέζι και είπε ότι ο Λόρδος Σόλσμπερυ είχε κάποτε παρατηρήσει ότι «οι στρατιωτικοί του εμπειρογνώμονες ήταν ικανοί να δικαιολογήσουν την κατοχή του πλανήτη Άρη για σκοπούς άμυνας της Βρετανικής Αυτοκρατορίας».
60
+ Οι μορφωμένοι υποστηρικτές της Μεγάλης Ιδέας ενέτειναν τις προσπάθειές τους για να επιτύχουν την εθνική ολοκλήρωση. Σ’ αυτό τους εξωθούσαν όχι μόνο οι ‘προσφορές’ και ‘υποσχέσεις’ που έχουν ήδη αναφερθεί, αλλά και το προηγούμενο της Κρήτης το 1913. Εκείνο το χρόνο η Κρήτη ανακήρυξε την ένωσή της με την κυρίως Ελλάδα, μια πράξη η οποία νομιμοποιήθηκε όταν η Τουρκία αποκήρυξε ρητά τα επικυριαρχικά της δικαιώματα σε μια πρόνοια της Συνθήκης του Λονδίνου (1912-13). Μια δήλωση από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών επίσης αναπτέρωσε τις ελπίδες τους. Ο Γουίλσον, σε σημείωμά του προς όλες τις εμπόλεμες κυβερνήσεις, κάλεσε και τα δύο μέρη να δηλώσουν ‘στο άπλετο φως της ημέρας’ τους στόχους που είχαν τάξει για τη διεξαγωγή του πολέμου. Οι Σύμμαχοι, στην κοινή τους απάντηση που δημοσιοποιήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1917, δήλωσαν ότι δεν είχαν πρόβλημα να ικανοποιήσουν το αίτημά του και κατέθεσαν ένα κατάλογο με αντικειμενικούς στόχους. Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβανόταν:
61
+ «η απελευθέρωση των λαών που βρίσκονταν κάτω από τη φονική τυραννία των Τούρκων και η εκδίωξη από την Ευρώπη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία είχε αποδείξει τον εαυτό της ριζικά ξένη προς τον Δυτικό πολιτισμό».
62
+ Οι προσδοκίες ήταν μεγάλες. Οι μάζες, ωστόσο, οι οποίες απολάμβαναν ευημερία χωρίς προηγούμενο στη μεταπολεμική οικονομική έκρηξη, δεν βρίσκονταν στην πρωτοπορεία του ενωτικού κινήματος και ίσως μάλιστα, όσο τα στομάχια τους ήταν γεμάτα, λίγο να νοιάζονταν, άνκαι πολλές φορές το πάθος τους είχε εξαρθεί, όπως το 1921, το 1931 και βέβαια τη δεκαετία του 1950. Ο ελληνικός εθνικισμός δεν είναι μια τεχνητή αντίληψη θεωρητικολόγων, αλλά μια πραγματική δύναμη που παρακινεί όλα τα τμήματα του ελληνόφωνου πληθυσμού να καταβάλουν συνεχείς προσπάθειες για την πολιτική ένωση με το εθνικό κράτος. Στην μετά το 1878 περίοδο, η πολιτική συνείδηση των κατοίκων είχε αφυπνισθεί κι είχε εκφρασθεί με τη γιγαντούμενη επιθυμία της χριστιανικής πλειοψηφίας να ολοκληρώσει την εθνικότητά της. Πίστευαν επίσης ότι η μουσουλμανική προτίμηση στο στάτους κβο και η αντιπάθεια για την ένωση δεν θα ήταν παντοτινή. Υπομνήματα, αιτήματα και αποστολές αντιπροσωπιών γεμίζουν τα χρονικά της κυπριακής ιστορίας μεταξύ 1914 και 1925, όπως ακριβώς είχε γίνει και μετά το 1878.
63
+ Επίσης δεν είναι ξεκαθαρισμένη η σημασία των δυο συνθηκών που υπογράφησαν στα πρώτα χρόνια του 1920.
64
+ Η Συνθήκη των Σεβρών, η οποία είχε προκύψει από εκείνη του Σαν Ρέμο τον ίδιο χρόνο, υπογράφηκε στις 10 Αυγούστου 1920. Η Συνθήκη της Λωζάνης μονογραφήθηκε στις 24 Ιουλίου 1923. Για τους Κυπρίους είχαν διπλή σημασία. Πρώτο, και αναμφίβολα, η Τουρκία είχε παραιτηθεί απ’ όλα τα δικαιώματα και διεκδικήσεις πάνω στην Κύπρο. Παρομοίως, δεχόμενη τις συμφωνίες η Ελλάδα προσυπόγραψε κι έβαλε το όνομά της στην παραχώρηση της Κύπρου στη Βρετανία. Γι αυτό ούτε και ένας ψίθυρος δεν ακούστηκε όταν η Κύπρος έγινε Αποικία του Στέμματος το 1925. Δεύτερο, οι Έλληνες της Νήσου πίστευαν ότι αργά ή γρήγορα η Βρετανία θα ικανοποιούσε την απώτερη επιθυμία τους (Ένωση με την Ελλάδα), εφόσον η Τουρκία είχε φύγει οριστικά από τη μέση. Η αβεβαιότητα της κτήσης από τη Βρετανία, ιδιαίτερα μεταξύ 1878 και 1914, αναφερόταν συχνά ως ο λόγος για τον οποίον δεν παρεχωρείτο η ένωση και δεν γίνονταν πλατιές μεταρρυθμίσεις.
65
+ Το επόμενο ξεχωριστό στάδιο στην ανάπτυξη της Κύπρου ήταν η οικονομική και πολιτική κρίση της δεκαετίας του 1930, που αναφέρθηκε μόνο σε συντομία. Οι εργατικές σχέσεις, η πολιτική αντιπαράθεση και οι οικονομικές κινητοποιήσεις ήταν όλα μεγάλα προβλήματα. Κι όμως, όλα επισκιάστηκαν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτά τα χρόνια (1939-1945) ήταν κρίσιμα για τους Κυπρίους και τα οράματά τους. Όπως και το 1914, η συνολική συνεισφορά της Κύπρου στην πολεμική προσπάθεια υπήρξε μαζική. Έχει υπολογιστεί ότι, αν περιλαμβάνονταν μόνο οι ηλικίες μεταξύ 18 και 32, τότε η συνολική συμμετοχή ξεπερνούσε το 50 τοις εκατό. Σίγουρα, αυτή ήταν μια μοναδική συμβολή, η οποία δεν επαναλήφθηκε αλλού πουθενά από οποιαδήποτε αποικία, προτεκτοράτο ή ακόμα και εμπόλεμο μέρος.
66
+ Η γενναιότητα των Κυπρίων ήταν φανερή σε όλα τα μέτωπα. Πήραν μέρος για παράδειγμα στην ιστορική εκκένωση της Δουνκέρκης (29 Μαΐου μέχρι 4 Ιουνίου 1940), όπου διατάχτηκαν να εξοντώσουν τους ημιόνους τους - μια διαταγή την οποία πολύ διστακτικά εξετέλεσαν. Έπειτα οι Κύπριοι συμμετείχαν στην επιχείρηση της Ανατολικής Αφρικής (1941), όταν η επιτυχής έκβαση της μάχης του Κερέν (4,000 πόδια πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας) βοηθήθηκε τα μέγιστα από την ικανότητα των Κυπριακών μονάδων ανεφοδιασμού να μεταφέρουν προμήθειες κάτω από πυρά στα πιο απρόσιτα σημεία. Η παρουσία αυτών των αποσπασμάτων συντόμευσε την πολιορκία κατά εβδομάδες κι αυτή η εκστρατεία από μόνη της δικαιολόγησε και με το παραπάνω τη συγκρότηση των Κυπρίων ημιονοδηγών.
67
+ Στη μάχη του Μόντε Κασίνο ( την «πύλη προς τη Ρώμη»), Φεβρουάριο μέχρι Μάιο του 1944, το πιο δύσκολο σημείο και ίσως το κρισιμότερο στην Ιταλία, οι Κύπριοι διέπρεψαν στις κακοτράχαλες πλαγιές, κουβαλώντας πολεμοφόδια και φέρνοντας κάτω τους τραυματίες μέσα σε μια βροχή από εχθρικές σφαίρες και βλήματα, που η έντασή τους διπλασιαζόταν από τα θραύσματα των βράχων. Οι Κύπριοι υπηρέτησαν επίσης στην Αίγυπτο, το Σουδάν υπό τον Λόρδο Γουέβελ, στο Τομπρούκ και στην Παλαιστίνη. Πάνω απ’ όλα, το Κυπριακό Σύνταγμα διεξήγαγε πολλούς αιματηρούς αγώνες ενάντια στον εχθρό σε ελληνικό έδαφος. Αρκεί να λεχθεί ότι η άλλη πλευρά δεν κατέβαλε καμμιά σοβαρή προσπάθεια για να καταλάβει ή αποβιβάσει στρατό στο νησί, παρόλον ότι χρησιμοποιείτο ως πολύτιμος σταθμός ανεφοδιασμού και αναδίπλωσης για τους Συμμάχους. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δέχτηκε επιδρομές από Ιταλικά βομβαρδιστικά τύπου Σαβόια και Καντζ 1007Β, Γερμανικά Γιούνκερς (βομβαρδιστικά εφόρμησης) και άλλα αγνώστου τύπου αεροπλάνα.
68
+ Στα χρόνια αμέσως μετά τον πόλεμο υπήρξε μεγάλη αναταραχή. Οι στρατιωτικές δαπάνες μειώθηκαν σημαντικά. Δεν είχε αρχίσει ακόμα η εντατική στρατηγική επέκταση του νησιού, το δεκαετές αναπτυξιακό σχέδιο βρισκόταν μόλις στα αρχικά του στάδια και οι ανταγωνιστές επέστρεφαν στις αγορές, οι οποίες στη διάρκεια του πολέμου είχαν αποτελέσει εύκολη διέξοδο για τα Κυπριακά προϊόντα, όπως καπνά, σταφύλια και χαρούπια. Στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Οκτώβρη του 1946 ότι θα προχωρούσε με την πολιτική της για οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία που είχε αρχίσει τα λίγα τελευταία χρόνια. Άνκαι όχι αρκετά, όλα αυτά ήταν σίγουρα μια καλή αρχή.
69
+ Στο πολιτικό μέτωπο, ο Κυβερνήτης Λόρδος Γουίνστερ απέστειλε στις 9 Ιουλίου προσκλήσεις σε διάφορα πρόσωπα και οργανώσεις για να πάρουν μέρος σε μια συμβουλευτική συνέλευση, με σκοπό τη διαμόρφωση εισηγήσεων για το είδος του Συντάγματος το οποίο θα έπρεπε να εγκαθιδρυθεί, για να διασφαλιστεί η συμμετοχή του λαού της Κύπρου στη διαχείριση των εσωτερικών υποθέσεων, με ιδιαίτερο σεβασμό προς τα συμφέροντα των μειονοτήτων. Η Δεξιά, με επικεφαλής των άρτι εκλεγέντα Αρχιεπίσκοπο, απέρριψε την πρόσκληση, αλλά η Αριστερά, μετά από κάποιους δισταγμούς και αρκετή μελέτη, απεφάσισε να πει «ναι». Ωστόσο, σύντομα προέκυψαν διαφωνίες. Σε πρώτο πλάνο ήταν η ερμηνεία των όρων αναφοράς της συνέλευσης. Τελικά αναβλήθηκε και μετά διαλύθηκε στις 12 Αυγούστου 1948 μετά από έξι μόνο συνεδρίες.
70
+ Η δεκαετία του 1940 έληξε χωρίς ξεκάθαρη απόφαση είτε για ένωση είτε για αυτοκυβέρνηση. Ένας πιο αποφασιστικός παράγοντας, ωστόσο, ήρθε να θολώσει περισσότερο τα νερά: ο ‘ψυχρός πόλεμος’ έφθασε στο νησί το 1948. Η Βρετανία, με τη βοήθεια και ενθάρρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών, κατασκεύαζε αεροπορικές βάσεις εφοδιασμένες με ραντάρ και άλλους κατασκοπευτικούς μηχανισμούς, και μετέφερε στην Κύπρο από την Παλαιστίνη (όπου η κηδεμονία της επρόκειτο να λήξη στις 15 Μαΐου 1948) μεγάλο αριθμό στρατευμάτων, την υπηρεσία παρακολούθησης της Μέσης Ανατολής και άλλες διευκολύνσεις. Έτσι, τον Οκτώβριο ο σταθμός της ΡΑΦ αναβαθμίστηκε σε Αεροπορικό Αρχηγείο Μέσης Ανατολής και κυκλφορούσαν επίσης φήμες ότι το Στρατιωτικό Αρχηγείο Μέσης Ανατολής θα εγκαθίστατο εκεί ― όπως και έγινε το 1954. Από τούδε και στο εξής, η κυπριακή διαμάχη προσλάμβανε νέα διάσταση.
71
+ Τέτοιες ήταν οι νέες πραγματικότητες που αντιμετώπιζε η Κύπρος. Τον Ιανουάριο του 1950 η Εκκλησία διοργάνωσε δημοψήφισμα το οποίο αποσκοπούσε να δώσει ελεύθερη έκφραση στις επιθυμίες του λαού για το μέλλον της νήσου. Το αίτημα για ένωση ήταν αποφασιστικό ― 95.7 τοις εκατό ψήφισαν «ναι». Αμέσως απεστάλησαν αντιπροσωπίες στο εξωτερικό για να διαφωτίσουν τις κυβερνήσεις και τον κόσμο. Πρωτοπόρος αυτής της νέας πρωτοβουλίας ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ’. Τα Ηνωμένα Έθνη υπήρξαν στόχος αλλά η ‘μάχη’ εκεί ήταν αβέβαιη.
72
+ Η διπλωματία απέτυχε παταγωδώς. Την 1η Απριλίου 1955, οι Έλληνες της ��ήσου αποδύθηκαν σε μια ένοπλη εκστρατεία για να διώξουν τους Βρετανούς και να πετύχουν την ένωση. Ο αρχηγός της οργάνωσης, που έφερε την ονομασία ΕΟΚΑ, ήταν ο συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας. Οι Τουρκοκύπριοι αναμίχθησαν επίσης στη διαμάχη ζητώντας διχοτόμηση. Τον Απρίλιο σχηματίστηκε επίσης η ‘Καρά Γιλάν’ (Μαύρο Φίδι), μια παράνομη ομάδα, θεωρούμενη ως προκάτοχος της ‘Βολκάν’ (Ηφαίστειο). Ο ένοπλος βραχίονας της Βολκάν και διάδοχος της στα τέλη του 1957 ονομαζόταν ΤΜΤ. Άνκαι μικρότερη και λιγότερο καλά οργανωμένη, η ΤΜΤ είχε ως μοντέλο της την ΕΟΚΑ.
73
+ Το νησί σπαράχτηκε από ένα ανταρτοπόλεμο χωρίς προηγούμενο στην πρόσφατη ιστορία του. Προσπάθειες να υπάρξει μια διευθέτηση απέβησαν άκαρπες. Η συνομιλίες Χάρντιγκ - Μακαρίου (1955-56) κι ακόμα οι συνταγματικές συνομιλίες Ράτκλιφ (1956) απέτυχαν να λύσουν το πρόβλημα. Φάνηκε πως η απεριόριστη αυτοκυβέρνηση δεν αποτελούσε πια μια από τις επιλογές. Κι όμως, μέχρι τον Δεκέμβριο του 1958 η κατάσταση άλλαξε ολότελα. Η διεθνής πίεση μαζί με την απειλή ότι τα πράγματα θα χειροτέρευαν, επέφεραν μια νέα πρωτοβουλία, ένα γύρο συνομιλιών ‘πάρε-δώσε’.
74
+ Οι υπουργοί εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας (Αβέρωφ και Ζορλού) αντάλλαξαν, σύμφωνα με επίσημα βρετανικά έγγραφα «τουρκικά λουκούμια». Η προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών, για οποιουσδήποτε λόγους κι αν γινόταν, ήταν εμφανής σε όλους. Αναγνωρίστηκε ότι μόνο οι συνομιλίες και η συμφιλίωση μπορούσε να δώσει λύση αποδεκτή σε όλους. Στις 11 Φεβρουαρίου 1959, η Ελλάδα και η Τουρκία μονόγραψαν μια διακήρυξη, η οποία επιβεβαίωνε ότι η Κύπρος θα γινόταν ανεξάρτητο κράτος με Ελληνοκύπριο Πρόεδρο και Τουρκοκύπριο Aντιπρόεδρο, ενώ παρέθετε λεπτομερώς τη ‘Βασική Δομή της Δημοκρατίας της Κύπρου’. Το κοινό ανακοινωθέν δήλωνε ότι οι δύο κυβερνήσεις είχαν φθάσει σε ‘συμβιβαστική λύση’ υπό την αίρεση ότι θα συμφωνούσε και η Βρετανία.
75
+ Ο επόμενος σταθμός ήταν το Λονδίνο. Στις 19 Φεβρουαρίου οι Συμφωνίες σφραγίστηκαν τελικά στο Λάνκαστερ Χάουζ. Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μακμίλλαν παρατήρησε ότι επρόκειτο για ένα ‘αξιομνημόνευτο γεγονός’, ότι ήταν νίκη της λογικής και της συνεργασίας κι ότι κανένα από τα μέρη δεν είχε υποστεί ήττα. Η Βρετανία, η Ελλάδα και η Τουρκία επικύρωσαν την κυριαρχία της νήσου με τη Συνθήκη Εγγυήσεως, η οποία με το άρθρο 1 απέκλειε είτε την ένωση της Κύπρου με οποιοδήποτε άλλο κράτος είτε τη διχοτόμησή της. Η Συνθήκη Συμμαχίας προνοούσε για συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Δημοκρατίας στην κοινή άμυνα, για τη στάθμευση Ελληνικού και Τουρκικού στρατιωτικού αποσπάσματος (950 και 650 αντίστοιχα) στο νησί και για την εκπαίδευση Κυπριακού στρατού. Η Συνθήκη Εγκαθίδρυσης αφορούσε την διατήρηση Βρετανικών κυρίαρχων βάσεων και βοηθητικών διευκολύνσεων στο έδαφος της Δημοκρατίας, καθώς και προβλήματα οικονομικής φύσεως και υπηκοότητας που θα προέκυπταν στο τέλος της αποικιακής διακυβέρνησης. Τα κείμενα των δύο πρώτων συνθηκών παρουσιάστηκαν στις Διασκέψεις Ζυρίχης και Λονδίνου και χρειάστηκαν λίγες αλλαγές. Η εργασία για τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης, με τα περίπλοκα διοικητικά και νομικά της προβλήματα, δεν άρχισε παρά μόνο μετά την υπογραφή των Συμφωνιών.
76
+ Έτσι, σύμφωνα με τις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, η Βρετανία παραιτήθηκε της κυριαρχίας στο σύνολο του νησιού, εκτός από τις περιοχές των δύο βάσεων (Ακρωτηρίου και Δεκέλειας) και διάφορες άλλες διευκολύνσεις. Επρόκειτο στην πραγματικότητα για 99 τετραγωνικά μίλια, που αποτελούσαν το 2.74 τοις εκατό του κυπριακού εδάφους.
77
+ Η Ελλάδα θυσίασε την ένωση και η Τουρκία την διχοτόμηση. Ο Μακάριος ήταν αρκούντως ικανοποιημένος, όπως και ο Κουτσούκ για τους Τουρκοκυπρίους. Εντούτοις, πολλοί άλλοι υιοθέτησαν κριτική άποψη. Εν πάση περιπτώσει, το 1960 η Κύπρος είχε τη δική της σημαία, τη δική της εκλελεγμένη κυβέρνηση και είχε απαλλαγεί από το στίγμα της ντροπής που αποτελούσε γι αυτήν το αποικιακό καθεστώς.
data/5_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,77 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ For the second time in its history, Cyprus became a valuable possession of England. It is a significant fact because, to date, the English hold the unique distinction of being the only foreign power to control the Island twice. In 1191, it was acquired by chance and recourse to war and then sold within a few months for a handsome fee. In 1878 (687 years later), it was taken over by diplomatic agency and it remained under the English Crown for 82 years. To protect their commercial and strategic interests, the British, according to Lord Salisbury (then Foreign Secretary), saw fit to erect another dyke behind the shattered Turkish breakwater.
2
+ A combination of factors, including the general European concern over the worsening state of the sick man of Europe (Ottoman Empire), the Russo-Turkish War of 1877 (leading to the Treaty of San Stefano on 3 March 1878) and above all, perhaps, Disraeli's (Britain's first Jewish Prime Minister) forward policy, led to possession of the island.
3
+ Hence, the myth of the takeover of Cyprus became a reality and a necessity. On 10 May, the outlines of an agreement had been sent to Sir Austen Henry Layard, the British Ambassador in Constantinople, with instructions to proceed with the negotiations as soon as word arrived from London. Six days later the British cabinet approved the projected convention and, as soon as it became clear that Russia would insist on the retention of Kars and Batum, Layard was instructed on 23 May, to submit the draft agreement to the Sultan. He was given 48 hours to take it or leave it. How could he refuse? Four days earlier, in fact, he had sent a telegram to London asking for help, money and an alliance.
4
+ On 25 May, during an interview with Layard, the Sultan, who was suffering from great depression, relieved to hear that only Cyprus was demanded, gladly conceded it. According to the Layard Papers, Abdul Hamid II on that occasion, and unlike all previous audiences with him, had a host of guards around him because he had heard that Layard was about to assassinate him. At all events, in view of the English threat to desist from further opposition to the Russian advance and from further efforts to postpone the partition of his Empire - at one stage in June 1878 the Turks suspected that there was a secret understanding between England, Austria and Russia for the dissection of their country - the Sultan made no objection and the Convention was signed in secret on 4 June. Its publication during the 1878 Berlin Congress came as a thunder-clap upon the diplomatic world.
5
+ The first step in the transfer of Cyprus from Turkish to British rule was the signature of the Convention of Defensive Alliance between the two countries with respect to the Asiatic Provinces of Turkey (known as the Cyprus Convention) in the following terms:
6
+ If Batum, Ardahan, Kars, or any of them shall be retained by Russia, and if any attempt shall be made at any future time by Russia to take possession of any further territories of His Imperial Majesty the Sultan in Asia, as fixed by the Definitive Treaty of Peace, England engages to join His Imperial Majesty the Sultan in defending them by force of arms. In return, His Imperial Majesty the Sultan promises to England to introduce necessary reforms, to be agreed upon later between the two Powers, into the government, and for the protection, of the Christian and other subjects of the Porte in these territories; and in order to enable England to make necessary provision for executing her engagement, His Imperial Majesty the Sultan further consents to assign the Island of Cyprus to be occupied and administered by England.
7
+ That was Article 1 of the Convention, signed on 4 June at the Imperial Palace of Yeldiz. Furthermore, an Annex containing six conditions was signed on 1 July. The two most important (the third and sixth) read as follows:
8
+ That England will pay to the Porte whatever is the present excess of revenue over expenditure in the Island; this excess to be calculated upon and determined by the average of the last five years;
9
+ That if Russia restores to Turkey, Kars and the other conquests made by her in Armenia during the last war, the Island of Cyprus will be evacuated by England, and the Convention of 4 June 1878, will be at an end.
10
+ Thus, in return for the protection of his bankrupt Empire, a tribute of around £92.800 and, as it turned out (though uncertain) 4.166.220 okes (or 10.865.416 lbs) of salt per annum, the Sultan agreed that Great Britain could occupy and administer Cyprus.
11
+ Moreover, according to the sixth condition, the Island was to return to him. This was a hollow condition which few took seriously. Even those, and there were many, who were sceptical of its strategic value described it as a promise of a perfectly illusory character.� Undoubtedly, Cyprus directly commanded the entrance to the Suez Canal (HMG in 1875 became the owner of around one half of the Suez Canal Company shares) the coasts of Palestine and Syria and the southern provinces of Asia Minor. With Gibraltar (1713) in the west of the Mediterranean, Malta (1814) in the centre and now Cyprus (the key to Western Asia) the process of converting it into a distant British lake was complete. However, with the occupation of Egypt in 1882, Cyprus reverted, temporarily at least, to the role of a somnolent resort.
12
+ A supplementary Agreement to the Convention signed on 14 August 1878 solidified further the British hold on the island. In fact, on 16 March 1921, when Russia transferred to Turkey two of the three Armenian territories (Ardahan and Kars but not Batum) referred to in the Convention, Britain still retained control over Cyprus. Moreover, in 1923 both Greece and Turkey acknowledged British sovereignty over the Island, and two years later it was declared a Crown Colony.
13
+ Cyprus, then, became a British responsibility in 1878. What was needed next was for a British contingent to land on the island. That task was performed by Vice-Admiral Lord John Hay who, during the first week of July, sighted the bay of Larnaca. His stay however, was only temporary. At 7:30 a.m. on 22 July 1878, Sir Garnet Wolseley arrived in HMS Himalaya, landing at Larnaca at around 5:35 p.m. accompanied by some 1.500 troops. At 6:00 p.m. he proceeded to the Kania Khanate of Larnaca and there directed that a proclamation be issued in which he gave assurances of the Queen's wishes for the prosperity of the island and her desire to take measures for the promotion and development of commerce and agriculture, and to endow the people with the benefits of liberty, justice and security. The edict, read in English, Greek and Turkish was greeted with cheers. In fact, the substitution of a Moslem Empire for a Christian one was seen by the island's Greeks as the golden bridge which would ultimately unite Cyprus with Greece. The leading Greeks of the island (mainly professional and ecclesiastic) welcomed the new administration as a break in Cypriot affairs and proceeded to set their sights on even higher achievements: self-government, autonomy, self-determination and finally union with Greece. The 1950s especially, and beyond, reflected the visions of the 19th century enlightened few.
14
+ By the so-called thieves' deal, Britain acquired de facto, if not de jure, sovereignty of Cyprus. British citizenship was not acquired by the Cypriots until after 1914, when the island was annexed. Cyprus however, as Sir Winston Churchill emphasised on 19 October 1907, came under British rule ruined and prostrate from centuries of ill-usage. Consequently, improvements all round were necessary. The problems for settlement were numerous:
15
+ 1. The Sultan's lands and other land issues provoked massive disagreements and took much time and energy before they were eventually resolved.
16
+ 2. Tax problems were beyond comprehension. The process of clearing up the accounts of the outgoing administration was complicated by the endeavours of the Turks to present as large a balance as possible in the Treasury. It was in their interests to do this, since the annual tribute was to be based on the average surplus of the last five years. Moreover, to meet the expenses of the Russian war taxes had to be doubled. This created further problems for the officials who had the difficult task of extracting more and more from Cypriot peasants who could hardly make ends meet. Reflecting on the virtual collapse of the Turkish administrative machinery, Wolseley wrote to Layard on 10 February 1879 explaining that the Sultan should place his finances in the hands of some able Englishmen who should soon restore the prosperity of his Empire.
17
+ 3. The question of privilege was also a prominent issue. Both Wolseley and his successor Sir Robert Biddulph informed their superiors in London that the peasantry were quite satisfied but the privileged classes, those who had exemptions from taxation, were not. The bishops, appointed during the previous administration as tax collectors, had amassed a great fortune out of the poor villagers. This came to an end after 1878. However, a new grievance was born which ultimately played a major role in increased agitation for union with Greece.
18
+ 4. Nepotism, bribery and corruption had been allowed to grow and flourish without check. Wolseley explained that officials once appointed became untrustworthy, dishonest and arrogant. Under such conditions of administration the island had subsided into utter stagnation. A strong hand was therefore needed to stir her energies and set forward her welfare. However, following a strong hint from Whitehall, Wolseley set about purifying rather than abolishing Turkish institutions. The British excuse, of course, was uncertainty of tenure. One of his first acts, therefore, was to nominate six British officers to take the place of the Turkish kaimakans, who had administered the six districts into which the island had been divided. It must be said that one of the outstanding successes of the British occupation was the elimination of corruption from all branches of the government.
19
+ 5. Law and order. Wolseley asserted that impartial justice was his motto and mentioned as illustration that he had, in the first three months, imprisoned one tax collector for robbery, one Greek churchman for refusing to pay tithes and one Maltese antiquity hunter for breaking the law. He also insisted on the immediate deportation of a large number of Turkish convicts whose presence on the island was as undesirable as it was dangerous. The island's prisons in fact, resembled penal establishments keeping the worst criminals of the Sultan's Empire.
20
+ 6. Obviously, acts of nature such as earthquakes could not be prevented but the poor health of the inhabitants and afflictions such as cattle disease (an outbreak occurred in 1879/80) and locust destruction to crops (for the prevention of which a considerable amount of money was spent between 1881 and 1885) could, with the right men and resources, be alleviated.
21
+ 7. Illiteracy and therefore apathy were the rule rather than the exception. A small number of children had to rely for their education almost entirely on private donations and on religious institutions.
22
+ 8. Charles F. Watkins (H.Ms consul in Cyprus) informed Layard on 5 March 1878 that, the Governor of Cyprus had received a telegram from Constantinople to the effect that 3.000 refugees had embarked from there heading for Cyprus. The news of their probable arrival, between 5th and 7th of March, created a great panic amongst the inhabitants of Larnaca and Nicosia; in the latter place, the Archbishop and the principal Greek residents protested against their being allowed to land but without avail. It is unclear what exactly happened to these new arrivals.
23
+ 9. Miscellaneous problems. These included customs duties (originally paid direct to the Porte), currency, religious property, harvests and other fiscal issues. At one stage Cypriots were even liable for conscription in the Turkish army unless they paid a poll tax.
24
+ These and many other problems confronted Wolseley, in addition to the usual difficulties which always face an incoming administration.
25
+ The period between 1878 and 1914 (from occupation to outright cession) was dominated by four major themes: the Hellenic ideal or meghali idhea (great idea); the emergence of the Constitution; great expectations but slow economic progress; and Church disputation. A brief analysis of the first three will suffice:
26
+ The struggle to unite Cyprus with the Greek mainland (enosis), which was much older than the British occupation, was from the outset a Greek Cypriot affair - the struggle of the majority. Only certain elements of the Turkish minority objected. Contrary to what has been written elsewhere the vast majority of the Turkish population did not support the repressive measures imposed by the colonial administration to check the agitation of their compatriots. Witness the mass popular protest of October 1931 (the burning of Government House, the deportation of ten prominent Greek leaders, large penalties, imprisonments and finally the imposition of martial law) when the Turkish element sympathised with their fellow co-habitants and did nothing to betray the mass protest which was seen by them to be just.
27
+ Suffice it to say that from the time of the independence of Greece the Greek people were passionately attached to a foreign policy inspired by the meghali idhea. Greek Cypriots who sent volunteers to all the wars which the motherland was involved in, and there were many during the 19th century, believed that their turn to be received into the fold of Hellenism would arrive. Such expectations never materialised.
28
+ The second major trend was the emergence of the Constitution. Less than two months after the arrival of Wolseley, an Order in Council (14 September 1878) established a legislative council and an executive council to run the affairs of the island. The latter was constituted as might be directed by instructions addressed from time to time to the High Commissioner by HMG. In the meantime, Cyprus was transferred on 6 December 1880, from the Foreign Office to the Colonial Office. By late 1881 early 1882 the existing form of administration was modified and on 21 June 1883 the elected legislative council assembled for the first time. It can be rightly said, therefore, that Western traditions of political representation were introduced in the very early years of British rule.
29
+ The Constitution was unchanged when Britain annexed Cyprus in 1914; was modified in 1925 when the island became a Crown Colony but, following the burning of Government House and the hysteria of enosist and economic disenchantment of those years, was eventually abolished on 12 November 1931.
30
+ The third major event in 1914 was the economic situation and the most important factor in the fortunes of Cyprus was the tribute. Churchill's scathing attack in 1907 when he wrote that, an improvement upon Turkish standards is not a sufficient or suitable defence for British policy was possibly the catalyst that led to the abolition of the tribute in 1927.
31
+ Without a doubt, the island, for the first time in its history, was better off than it ever had been. Money was spent on medicine, education and road construction, there was greater fairness and equality in the administrative and legal machinery and participation in government was more widespread. In fact, Cyprus was one of the first territories in the region where the popular vote was established. Moreover, the population showed a marked increase from 186.173 in 1881 to 237.002 in 1901 - an increase of over 27 per cent in just 20 years. Yes Cyprus might have been neglected (this can be seen from comments made over the years by the Colonial Office) but it was certainly on the road to recovery and it surely fared much better than at any time in its recent history. A brief comparison of the period before the occupation and the early 1920s will suffice:
32
+ 1. Communications were practically non-existent. Generally speaking there were only mule and camel tracks. In the early 1920s good roads and bridges existed and a railway ran from Famagusta to Nicosia. It was later extended to the mining area of Skouriotissa and beyond.
33
+ 2. Post offices were hardly in evidence. In the latter period over 65 were in operation with about 200 rural mail stations dealing with three million letters, cards, newspapers, books and parcels.
34
+ 3. Hospitals did not exist. After the War there was at least one in each district, usually under the supervision of government medical officers.
35
+ 4. Printing presses were not in evidence even as late as the 1870s. After 1920 some 15 newspapers were published. This was an eloquent proof of material and educational advancement.
36
+ 5. Some 170 schools which were very inadequately staffed were operating. In the 1920s around 740, most with well-trained teachers, were scattered all over the island.
37
+ 6. Trade was minimal. In the latter period imports showed an increase of 550 per cent and exports 500 per cent.
38
+ In addition, and as already mentioned, the annexation of Cyprus (5 November 1914), was generally well received with great enthusiasm. Correspondence to and from the Colonial Office showed that even the most senior Turkish officials of the island rejoiced at the change in its legal status. The island henceforth formed both de facto and de jure a part of His Majesty's Dominions. The advent of World War I gave the inhabitants British citizenship. This was finally settled on 27 November 1917. Furthermore, on 10 March 1925, Cyprus was proclaimed a Crown Colony.
39
+ Between 1914 and 1925 the political movement among the Christian majority for union with Greece was the most powerful force in Cypriot politics. By and large, however, agitation for enosis was successfully contained - sometimes even suppressed by force of arms as in 1931 - until the 1950s when a guerrilla campaign ousted the British.
40
+ Let us now throw some light on the various offers and promises of Cyprus to Greece, which has been touched on only very lightly by historians and political analysts alike. Before 1920 there were two British offers in 1912 and 1915 and two promises in 1919. And it appeared there was another promise in 1930. After the first phase of the Balkan Wars the combatants met in London from 16 December 1912 to 6 January 1913, to discuss peace terms. At the head of the Greek delegation was Eleftherios Venizelos, the maker of modern Greece. With a major war looming, Lloyd George asked Venizelos whether Britain could use the naval facilities provided at Argostoli in return for Cyprus. This unofficial request and offer was accepted by Venizelos in principle. Lloyd George, of course, added that an official offer could be made only by Sir Edward (later Viscount) Grey, the Foreign Secretary, who was not present at the meeting. Grey, of course, had always been in favour of giving up Cyprus. As to the above offer, Asquith, the Prime Minister, was in favour of the proposal. However, neither the British nor the Greek governments pursued the proposal to any sort of conclusion in 1912 or 1913.
41
+ Further offers however were transmitted to Greece in November 1914 and January 1915. North Epirus and even concessions in Asia Minor were promised. On 6 March the pro-German King Constantine refused such overtures, Venizelos resigning in disgust. From the private papers of Sir Edward Grey we learn that the Queen of Greece declared in 1915 that if a single German soldier was killed by a Greek she would immediately leave Greece for ever. In fact, British diplomats in Athens, frustrated at Greece not joining the Allies in 1915, believed that the only way to get them in was to get the king out.
42
+ Closer to home, on 13 October 1915, Grey informed Sir Francis Elliot (HMG's supremo in Athens) that if Greece joins now her territory will be guaranteed and she will receive proper territorial acquisitions at the end of the war. The offer of Cyprus to Greece was telegraphed by Grey to Elliot on 16 October. The relevant parts read as follows:
43
+ "If Greece is prepared to give support as an Ally to Serbia, now that she has been attacked by Bulgaria, HMG will be prepared to give Cyprus to Greece. Should Greece join the Allies for all purposes she would naturally have a share with them in advantages secured at the end of the war, but the offer of Cyprus is made by HMG independently on condition that Greece gives immediate and full support with her army to Serbia".
44
+ On the following day Elliot replied to Grey that he had pointed out this "unique" opportunity for Greece that Cyprus was "assured" to her whatever was the result of the war. Bonar Law informed the Cyprus High Commissioner of the offer. On 16 October he telegraphed the following:
45
+ "Please communicate this fact to the Archbishop or other leading personages in Cyprus and suggest to them that if they wish to take advantage of this opportunity for securing the union of Cyprus with Greece, which is unlikely to recur, they should immediately proceed to Athens and press their demand on the King and Parliament. You are authorised to give them any assistance in your power with this object.
46
+ The October and other British promptings to Greece not only included Cyprus but further concessions in western Thrace and Asia Minor - both inhabited mainly by Turks and not British sovereign territory. There was, furthermore, no mention of naval facilities. Similarly, there was no talk of the Turkish minority in Cyprus being an obstacle. However, the opportunity of acquiring the island was lost. In Cyprus the offer was received with mixed feelings: the Moslems expressed their concerns and the Greeks were perplexed by the refusal.
47
+ The possession of Cyprus, with its population in 1921 of 250.000 Greeks (80%), had long been an ideal of Hellenic nationalism and it had been expected that such a cession would be welcomed with enthusiasm. The gift however, was refused and such action was tantamount to an admission that King Constantine had received promises from the opposite camp of a still more alluring kind in the event of the German victory which he was persuaded would occur. This refusal must certainly be ascribed to the influence of the pro-German group of advisers who were daily putting more and more pressure on the king, rather than to Zaimis, the Prime Minister. The latter's policy was certainly one of genuine neutrality; during his term of office he maintained as far as he could friendly relations with the Entente, which even supplied him with a loan to bolster up Greece's ailing economy. At all events, this wonderful opportunity of settling the Cypriot question once and for all was lost. In a speech delivered to the Greek Parliament in August 1917, Venizelos, elaborating on his pro-Entente policy, said that such a cession undoubtedly had multiple advantages for Hellenism but the saviours' who were in office at the time spurned the opportunity and Cyprus was lost.
48
+ Greece eventually entered the war on the side of the Allies but by 1917 they were already on the road to victory and there was no reason to change the island's administration. Its contribution to the war effort however was, for so small an Island, phenomenal. The total population was only around 280.000 in 1914, yet over 13.000 between the ages of 18 and 41 served as auxiliary troops - mainly muleteers for the British Salonica Force. The participation of this large number of men naturally resulted in a shortage of labour at a time when the resources of the Island were being strained to the utmost for the production of foodstuffs and other commodities to supply the needs of the Allies. Thousands of animals (mules, donkeys, horses and goats); some £9.000 for the British and Belgian Red Crosses, and thousands of tons of foodstuffs, fuel and timber were also contributed by the islanders.
49
+ However, even though many sacrifices were made and the Cypriots distinguished themselves between 1914 and 1918, neither Britain nor Greece seriously mentioned the problem during those years. The question was next raised by Venizelos during the peace conferences that terminated the war. Furthermore, according to the writings of Professor Paul Mantoux, the celebrated interpreter of the Peace Conference, a conversation between the American and British leaders on 13 May 1919, during a meeting of the Council of Four' (composed of Woodrow Wilson, President of the US; Lloyd George, Georges Clemenceau, President of the Council of France; and V.E. Orlando, Prime Minister of Italy), went like this:
50
+ L.G.: It is my intention to give Cyprus to Greece.
51
+ WW: Excellent idea.
52
+ This was the first "promise". It was not kept for several reasons:
53
+ 1. Military tacticians of the early 20th century believed that such a transaction was undesirable since there were strong strategic considerations for not giving up the island.
54
+ 2. It was strongly urged by some officials that it was the duty of Britain to develop the island economically. In so doing the Cypriot authorities would find it much easier to convince the inhabitants that Britain regarded the island as an important part of the Empire and that it was not simply playing dog in the manger.'
55
+ 3. British foreign and colonial affairs experts also believed that the chief difficulty HMG had in handing Cyprus to Greece was the claims of Turkey, based not only on historical but on strategic and ethnological grounds. Much the same kind of problem had been faced over the Dodecanese islands. It was believed, however, that Turkey would prove far more intractable in the case of Cyprus.
56
+ 4. The pressure applied by the Greeks was not strong enough. Indeed, the problem was nearly forgotten altogether after 1920 following the Asia Minor disaster of 1922 and the somewhat negative policies of the leading enosist proponents.
57
+ 5. The British contended all along that the islanders were not yet ready to run their country entirely on their own.
58
+ 6. After the lapse of the offer of October 1915, France was given a veto over the disposal of Cyprus in the secret Sykes-Picot Agreement concluded in April/May 1916. This provision appeared as Article 4 of the Franco-British Convention signed at Paris on 23 December 1920. There was also a secret clause in the Venizelos-Tittoni Agreement of 1919 by which Italy agreed to hold a plebiscite in Rhodes if Great Britain should be willing to cede Cyprus to Greece.
59
+ The second promise was made by Ramsay MacDonald, the leader of the labour party, in February 1919. Speaking to 102 delegates from 26 countries at the Socialist International Conference held at Berne, he emphasised that his party supported Cypriot self-determination and that, if he ever came to power, he would do everything he could to carry out this commitment. However, MacDonald, who led the short-lived minority government of 1924 (22 January to 3 November), failed to honour his pledge. In 1930 there was yet another promise.' According to Sir Patrick Ramsay, in a private and secret report to O.G. Sargent of the foreign office dated 7 November 1931, Commander J.M.Kenworthy MP., (later baron Strabolgi) who visited Athens in 1930 told Venizelos (based on the latter's testimony) that the labour party was willing to give Cyprus to Greece, but that military experts objected for strategic reasons. Venizelos then said that he was quite willing to hand over Famagusta or any other suitable site in Cyprus, with a hinterland of a few miles for barracks, aerodromes etc., in absolute sovereignty to England. Expanding further on the military subject, Venizelos pointed to a volume of memoirs on the table and said that Lord Salisbury once remarked that, "his military experts were capable of finding reasons to occupy Mars for the defence of the British Empire."
60
+ The educated proponents of the meghali idhea intensified their efforts to achieve national self-realisation. They were spurred on not only by the "offers' and "promises' already referred to but by the Cretan example of 1913. In that year Crete proclaimed its union with the mainland, an action legalised when Turkey expressly abandoned her suzerain rights in a clause of the Treaty of London (1912-13). A statement by the President of the US also raised their hopes. Wilson, in his note to all the belligerent governments, called upon both parties to state "in the full light of day' the "aims" they had set themselves in prosecuting the war. The Allies, in their joint response made public on 11 January 1917, stated that they had no difficulty in meeting his request and offered a list of definite objectives. Among them were:
61
+ the liberation of the peoples who lay beneath the murderous tyranny of the Turks and the expulsion from Europe of the Ottoman Empire, which had proved itself radically alien to western civilisation.'
62
+ Expectations were on a high. The masses, however, who in the post-war economic boom enjoyed unexampled prosperity, were not at the forefront of the enosis movement and perhaps indeed, as long as their bellies were full, cared very little, though their passions were roused on several occasions as in 1921 in 1931 and of course in the 1950s. Greek nationalism is not an artificial conception of theorists, but a real force which impels all fragments of the Greek-speaking population to make sustained efforts towards political union with the national state. In the post-1878 period, the political consciousness of the inhabitants had been awakened and had expressed itself in a growing desire of the Christian majority to realise its nationality. They also believed that the Moslem preference for the status quo and antipathy to union should not prove permanent. Memoranda, petitions and deputations fill the annals of Cypriot history between 1914 and 1925, just as they had done after 1878.
63
+ There is also widespread confusion over the significance of two treaties of the early 1920s:
64
+ The Treaty of Sevres, which developed from the San Remo one of the same year, was signed on 10 August 1920. The Treaty of Lausanne was initialled on 24 July 1923. For Cyprus they had a twofold importance. First, and without a doubt, Turkey surrendered all titles and claims over Cyprus. Likewise, by accepting the agreements Greece endorsed and put her name to the cession of Cyprus to Britain. Hence, not even a whisper was raised when Cyprus became a Crown Colony in 1925. Second, the Greeks of the island believed that Britain would sooner or later grant them their ultimate wish (union with Greece), since Turkey was definitely out of the way. Britain's uncertainty of tenure, especially between 1878 and 1914, was often cited as a reason for not granting such a union and for not carrying out wide-ranging reforms.
65
+ The next distinct stage in the development of Cyprus was the financial and political crisis of the 1930s, which we briefly touched on. Labour relations, political confrontation and economic agitation were all major problems. Yet, all were overshadowed by World War II. These years (1939-1945) were crucial for the Cypriots and their aspirations. As in 1914, the total contribution of Cyprus to the war effort of the Allies was massive. It has been estimated that if only those between the ages of 18 and 32 were included then total involvement was over 50 per cent. Certainly this was a unique input which was not repeated elsewhere by any colony, protectorate or even warring party.
66
+ Cypriot gallantry was evident on all fronts. They took part for example, in the historic evacuation of Dunkirk (29 May to 4 June 1940), where they were ordered to destroy their mules - an order which they very reluctantly carried out. The Cypriots then took part in the East African operation (1941) when the successful conclusion of the battle for Keren (situated 4.000 feet above sea level) was greatly helped by the ability of Cypriot pack transport companies to supply units under fire in the most inaccessible places. The presence of these detachments shortened the siege by weeks and this campaign in itself more than justified the formation of the Cypriot muleteers.
67
+ At the battle for Monte Cassino ("gateway to Rome'), February to May 1944, the toughest spot and perhaps the most crucial in Italy, Cypriots distinguished themselves on its rugged slopes by bringing up supplies and taking down the wounded under the hail of enemy bullets and shells doubled in intensity by the splintering rock. Cypriots also served in Egypt, the Sudan and under Lord Wavell at Tobruk and Palestine. Above all, the Cyprus Regiment fought many a bloody contest with the enemy on Greek soil. Suffice it to say the other side did not make a serious attempt to capture or occupy the island even though it served as an invaluable supply and relief station for the Allies. However, it was raided on numerous occasions by Italian Savoia and Cantz 1007B bombers, German Junkers (dive-bombers) and other unidentified aircraft.
68
+ In the immediate post-war years there was great unrest. Military expenditure decreased considerably; the intensive strategic expansion of the island had not yet begun; the ten-year development programme was only in its initial stages and competitors were returning to the markets which during the war had provided easy outlets for Cypriot produce, such as tobacco, vines and carobs. In its attempt to address the problem the government announced in October 1946 that it would press on with its policy of economic development and social welfare initiated during the last few years. Though not enough, it was certainly a good start.
69
+ On the political front Lord Winster, the governor, sent out invitations on 9 July 1947 to various persons and organisations to take part in a consultative assembly with a view of making recommendations on the form of constitution to be established in order to secure participation by the people of Cyprus in the direction of internal affairs, due respect being paid to the interests of minorities. The Right, headed by the newly-elected Archbishop, turned down the invitation but the Left, after some hesitation and a good deal of deliberation, decided to say "yes". However, disagreements soon emerged. At the forefront was the interpretation of the assembly's terms of reference. It was eventually adjourned then dissolved on 12 August 1948 after just six meetings.
70
+ The 1940s ended without any clear-cut resolution on either enosis or self-government. The waters were, however, muddied further by a more decisive factor; the "cold war' reached the island in 1948. Britain, with the US aiding and abetting, was constructing air bases equipped with radar and other intelligence mechanisms and was transferring to Cyprus from Palestine (where its mandate was due to expire on 15 May 1948) a considerable number of troops, the Middle East monitoring service and other facilities. Thus in October the RAF station in Cyprus was raised to the status of Air Headquarters Middle East and rumours were also current that Military Headquarters Middle East would be established there - as it was in 1954. Henceforth, the Cyprus dispute assumed a new dimension.
71
+ Such were the new realities facing Cyprus. In January 1950 the Church organised a plebiscite which intended to give free expression to the people's wishes for the Island's future. The petition for enosis was conclusive - 95.7 per cent voted "yes'. Delegations were immediately sent abroad to enlighten governments and people alike. Archbishop Makarios III was at the forefront of this new initiative. The UN was targeted but the "battle' there was inconclusive.
72
+ Diplomacy failed miserably. On 1 April 1955 the island's Greeks embarked on an armed campaign to oust the British and achieve enosis. The leader of the organisation, called EOKA, was Colonel George Grivas. The Turkish Cypriots were also in the fray demanding partition. "Kara Yilan' (Black Snake), an underground group, and presumably predecessor of "Volkan' (the Volcano), was also formed in April. The fighting arm of Volkan and its successor late in 1957 was called TMT. Though smaller and less well organised, TMT modelled itself on EOKA.
73
+ The island was ravaged by a guerrilla war unprecedented in its recent history. Attempts to come to an arrangement came to nothing. The Harding-Makarios talks (1955-56) and even the Radcliffe constitutional talks (1956) failed to resolve the issue. It appeared that unrestricted self-government was not an option any more. Yet by December 1958 the situation was completely transformed. International pressure plus the threat that things would get worse prompted a new initiative; a new round of talks of "give and take'.
74
+ The foreign ministers of Greece and Turkey (Averoff and Zorlu) exchanged, according to British official documents "Turkish delights". The rapprochement between the two countries, for whatever reasons, and there were many, was clear for anyone to see. It was recognised that only negotiations and conciliation could provide a solution acceptable to all. On 11 February 1959, Greece and Turkey initialled a declaration which confirmed that Cyprus would become an independent state with a Greek Cypriot president and a Turkish Cypriot vice-president and detailing the "Basic Structure of the Republic of Cyprus.' The joint communique stated that the two governments had reached a "compromise solution' subject to agreement with Britain.
75
+ The next stop was London. On 19 February the Agreements were finally sealed at Lancaster House. The British Prime Minister, Harold Macmillan, remarked that it was a "memorable occasion', that it was a victory for reason and co-operation and that no party had suffered defeat. The sovereignty of the island was safeguarded by Britain, Greece and Turkey under the Treaty of Guarantee which precluded under Article I either the union of Cyprus with any other state or its partition. The Treaty of Alliance provided for co-operation between Greece, Turkey and the Republic in common defence, for the stationing of Greek and Turkish military contingents (950 and 650 respectively) on the island and for the training of a Cypriot army. The Treaty of Establishment concerned the retention of British sovereign bases and ancillary facilities on the territory of the Republic and problems of finance and nationality arising out of the end of colonial rule. The texts of the first two treaties were presented at the Zurich and London Conferences and required little alteration. Work on the Treaty of Establishment, with its complex administrative and legal problems did not begin until after the Agreements were signed.
76
+ Thus under the Zurich-London Agreements, Britain relinquished sovereignty over the whole island except for two base areas (Akrotiri and Dhekelia) and various other facilities; in fact, some 99 square miles or 2,74 per cent of Cypriot territory.
77
+ Greece sacrificed enosis and Turkey partition. Makarios was reasonably happy, so was Kutchuk for the Turkish Cypriots. Yet many others took a critical view. Nevertheless, in 1960 Cyprus had its own flag, its own elected government and was no longer embarrassed by the stigma of colonial status.
data/5_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,77 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Pour la seconde fois dans son histoire, Chypre devint une possession précieuse de l’Angleterre. Ce fait est important, puisque les Anglais détiennent jusqu’à ce jour le privilège unique d’être la seule puissance étrangère à avoir eu deux fois le contrôle de Chypre. En 1191, l’île fut acquise par hasard et par le recours à la guerre, avant d’être vendue en l’espace de quelques mois pour une somme coquette. En 1878 (687 ans plus tard) elle fut prise par des moyens diplomatiques et demeura sous la couronne anglaise pendant 82 ans. En vue de protéger leurs intérêts commerciaux et stratégiques, les Britanniques jugèrent bon, selon Lord Salisbury (alors ministre des Affaires étrangères), «d’ériger une autre digue derrière le brise-lames turc effondré».
2
+ Une combinaison de facteurs, y compris la préoccupation européenne générale à propos de l’aggravation de l’état de «l’homme malade de l’Europe» (l’empire ottoman), la guerre russo-turque de 1877 (qui a conduit au traité de San Stefano le 3 mars 1878) et, avant tout peut-être, la politique “d’expansion” de Disraeli (le premier ministre juif en Grande-Bretagne) menèrent à la prise de possession de l’île.
3
+ De ce fait, le mythe de la mainmise sur Chypre devint une réalité et une nécessité. Le 10 mai, les grandes lignes d’un accord avaient été envoyées à Sir Austen Henry Layard, l’ambassadeur britannique à Constantinople, avec l’ordre de procéder aux négociations dès réception du message de Londres. Six jours plus tard, le cabinet britannique approuva la convention projetée et, dès qu’il fut évident que la Russie insisterait pour conserver Kars et Batum, Layard reçut l’ordre, le 23 mai, de soumettre le projet d’accord au Sultan. Ce dernier se vit impartir un délai de 48 heures pour l’accepter ou le rejeter. Comment aurait-il pu refuser? Quatre jours auparavant, il avait en effet envoyé un télégramme à Londres demandant de l’aide, de l’argent et une alliance.
4
+ Le 25 mai, durant un entretien avec Layard, le Sultan, qui souffrait d’une profonde dépression, soulagé d’apprendre qu’ils ne lui demandaient que Chypre, céda volontiers. Selon les documents officiels de Layard, Abdul Hamid II était entouré, à cette occasion et contrairement à toutes les autres audiences précédentes qu’il avait eues avec lui, de nombreux gardes, parce qu’il avait entendu que Laylard avait l’intention de l’assassiner. Quoi qu’il en soit, face à la menace anglaise de ne plus chercher à contenir l’avancée russe et de cesser de s’efforcer de retarder la partition de son empire – à un certain moment en juin 1878, les Turcs soupçonnaient l’existence d’une entente secrète entre l’Angleterre, l’Autriche et la Russie en vue du démembrement de leur pays – le Sultan n’apporta aucune objection et la Convention fut signée en secret le 4 juin. Sa publication, durant le Congrès de Berlin de 1878, fit l’effet d’un «coup de tonnerre» dans le monde diplomatique.
5
+ Le premier pas dans le transfert de Chypre de la domination ottomane à la domination britannique fut la signature de la Convention d’Alliance défensive entre les deux pays concernant les Provinces asiatiques de la Turquie (connue sous le nom de “Convention de Chypre”), dans les termes suivants:
6
+ «Si la Russie conserve Batoum, Ardahan, Kars, ou l’un de ces districts, et si la Russie fait une tentative quelconque à l’avenir de s’emparer d’autres territoires de Sa Majesté Impériale le Sultan en Asie, tels que déterminés par le Traité définitif de paix, l’Angleterre s’engage à s’unir à Sa Majesté Impériale le Sultan pour la défense des territoires en question par la force des armes. En contrepartie, Sa Majesté Impériale le Sultan promet à l’Angleterre de réaliser les réformes nécessaires, à convenir ultérieurement par les deux Puissances, ayant trait à la bonne administration et à la protection des sujets chrétiens et autres de la Sublime Porte qui se trouvent sur les territoires en question; et afin de permettre à l’Angleterre de prendre les dispositions nécessaires pour l’exécution de son engagement, Sa Majesté Impériale le Sultan consent, en outre, à céder l’île de Chypre, et à ce qu’elle soit occupée et administrée par l’Angleterre.»
7
+ C’était l’article 1er de la Convention, signée le 4 juin au Palais impérial de Yeldiz. En outre, une annexe contenant six conditions fut signée le 1er juillet. Les deux plus importantes (la troisième et la sixième) précisent ce qui suit:
8
+ «L’Angleterre paiera à la Porte tout ce qui constitue le présent excédent des revenus sur les dépenses dans l’île. Cet excédent sera calculé et fixé d’après à la moyenne des cinq dernières années.
9
+ Dans le cas où la Russie restituerait à la Turquie Kars et les autres conquêtes faites par cette dernière en Arménie lors de la dernière guerre, l’île de Chypre serait évacuée par l’Angleterre et la Convention du 4 juin 1878 cesserait d’être en vigueur».
10
+ Ainsi, en contrepartie de la protection de son Empire ruiné, un tribut d’environ 92.800 livres sterling et, comme il s’avéra (bien qu’incertain) 4.166.220 oques (ou 10.865.416 livres) de sel par an, le Sultan accepta que Chypre fût occupée et administrée par la Grande-Bretagne.
11
+ En outre, selon la sixième condition, l’île devait lui être rendue. Il s’agissait d’une condition «creuse», guère prise au sérieux. Même ceux, et ils étaient nombreux, qui doutaient de son importance stratégique, la décrivirent comme «un accord au caractère complètement illusoire». Indubitablement, Chypre dominait directement l’entrée du canal de Suez (le gouvernement de Sa Majesté acquit en 1875 la moitié environ des actions de la Société du canal de Suez), les côtes de Palestine et de Syrie ainsi que les provinces méridionales de l’Asie mineure. Avec Gibraltar (1713) à l’ouest de la Méditerranée, Malte (1814) au centre et à présent Chypre («la clé pour l’Asie occidentale»), le processus de sa transformation en un lac britannique éloigné était achevé. Cependant, avec l’occupation de l’Egypte en 1882, Chypre fut reléguée, provisoirement du moins, à son rôle de ‘’lieu de villégiature somnolent’’.
12
+ Un accord complémentaire à la Convention, signé le 14 août 1878, solidifia davantage la possession britannique de l’île. En effet, le 16 mars 1921, lorsque la Russie transféra à la Turquie deux des trois territoires arméniens (Ardahan et Kars mais pas Batoum), mentionnés dans la Convention, la Grande-Bretagne conserva le contrôle de Chypre. En outre, la Grèce et la Turquie reconnurent toutes deux, en 1923, la souveraineté britannique sur l’île et, deux ans plus tard, celle-ci fut déclarée colonie de la Couronne.
13
+ Chypre passa, donc, sous la tutelle britannique en 1878. Ce qu’il fallait ensuite, c’était le débarquement d’un contingent britannique dans l’île. C’est ce que fit le Vice-amiral Lord John Hay qui, durant la première semaine de juillet, vit devant lui le golfe de Larnaca. Il ne séjourna cependant que temporairement dans l’île. A 7h30, le 22 juillet 1878, Sir Garnet Wolseley arriva à bord du navire de guerre HMS Himalaya et débarqua à Larnaca à 17h35, accompagné de quelque 1500 soldats. A 18h, il se rendit au Kania Khanate de Larnaca, où il fit publier une proclamation dans laquelle il donnait l’assurance des vœux de la Reine pour la prospérité de l’île et de son désir de faire prendre des mesures en vue de la promotion et du développement du commerce et de l’agriculture, ainsi que de doter le peuple des avantages de la liberté, de la justice et de la sécurité. L’édit, lu en anglais, en grec et en turc, fut salué par des ovations. En fait, les Grecs de l’île considéraient le remplacement d’un empire musulman par un empire chrétien comme le pont doré qui aboutirait finalement à l’union de Chypre avec la Grèce. Les Grecs éminents de l’île (principalement des personnes de professions libérales et des ecclésiastiques) accueillirent la nouvelle administration comme un tournant pour les affaires chypriotes et commencèrent à fixer des objectifs plus élevés: auto-administration, autonomie, autodétermination et, finalement, l’union avec la Grèce. Les années 1950 et les années suivantes reflétèrent les visions des illuminés, peu nombreux, du XIXe siècle.
14
+ Par le dénommé «accord des voleurs», la Grande-Bretagne acquit, de facto sinon de jure, la souveraineté sur Chypre. Les Chypriotes ne purent obtenir la nationalité britannique qu’après 1914, lors de l’annexion de l’île. Cependant, comme le souligna Winston Churchill le 19 octobre 1907, Chypre passa sous la domination britannique «en ruines et humiliée par des siècles de mauvais traitements». Par conséquent, il fallut apporter des améliorations partout. Les problèmes à régler étaient nombreux:
15
+ 1. Les terres du sultan et d’autres questions foncières provoquèrent de nombreux désaccords et il fallut beaucoup de temps et d’énergie pour les résoudre enfin.
16
+ 2. Les problèmes fiscaux dépassaient toute compréhension. Les efforts des Turcs visant à présenter un solde aussi important que possible dans la trésorerie compliquèrent le processus d’apurement des comptes de l’administration sortante. Il était dans leur intérêt de le faire, puisque le tribut annuel serait basé sur l’excédent moyen des cinq dernières années. Par ailleurs, il fallut doubler les impôts afin de faire face aux dépenses de la guerre russe. Cela créa des problèmes supplémentaires pour les fonctionnaires chargés de la tâche difficile de soutirer de plus en plus d’argent aux paysans chypriotes qui avaient à peine de quoi subsister. Réfléchissant à l’effondrement quasi-total de la machine administrative ottomane, Wolseley écrivit à Layard le 10 février 1879, en lui expliquant que le Sultan devrait confier ses finances à certains Anglais compétents qui rétabliraient rapidement la prospérité de son empire.
17
+ 3. La question des privilèges était également un problème important. Wolseley, aussi bien que son successeur, Sir Robert Biddulph, informèrent leurs supérieurs à Londres que les paysans étaient relativement satisfaits mais que les classes privilégiées, celles qui bénéficiaient d’exonérations fiscales, ne l’étaient pas. Les évêques, nommés percepteurs par l’administration précédente, avaient amassé une grande fortune au dépens des villageois pauvres. Cette situation prit fin après 1878. Cependant, un nouveau sujet de mécontentement apparut, qui joua finalement un rôle primordial dans la mobilisation accrue en faveur de l’union avec la Grèce.
18
+ 4. Le népotisme, la corruption et la décadence avaient pu s’accroître et se développer sans contrôle. Wolseley expliqua qu’après leur nomination, les fonctionnaires devenaient indignes de confiance, malhonnêtes et arrogants. Dans ces conditions, l’administration de l’île avait plongé en plein marasme. Il fallait par conséquent une forte poigne pour «stimuler ses énergies et faire bouger sa prospérité». Cependant, après une forte insinuation de la part de Whitehall, Wolseley entreprit d’assainir plutôt que d’abolir les institutions turques. Les Britanniques alléguèrent, naturellement, l’excuse de l’incertitude de leur mandat. L’une des premières mesures fut donc de nommer six fonctionnaires britanniques à la place des kaimakans turcs qui avaient administré les six districts en lesquels l’île avait été divisée. Il convient de préciser que l’une des réussites remarquables de l’occupation britannique fut l’élimination de la corruption de toutes les branches du gouvernement.
19
+ 5. Loi et ordre. Wolseley affirmait qu’il avait pour devise la justice impartiale et citait comme exemple le fait qu’il avait, durant les trois premiers mois, emprisonné un percepteur pour vol, un ecclésiastique grec pour avoir refusé de payer des impôts et un chasseur d’antiquités maltais pour avoir enfreint la loi. Il insistait également sur la déportation immédiate d’un grand nombre de détenus turcs, dont la présence sur l’île était aussi indésirable que dangereuse. Les prisons de l’île ressemblaient en fait à des établissements pénitentiaires renfermant les pires criminels de l’empire du Sultan.
20
+ 6. Evidemment, il était impossible d’empêcher les catastrophes naturelles telles que les séismes, mais la mauvaise santé des habitants et les coups durs tels que la maladie des bovins (épidémie qui éclata en 1879/1880) et les ravages des récoltes par les sauterelles (pour la prévention desquelles des sommes considérables furent dépensées entre 1881 et 1885) auraient pu, avec les personnes et les ressources appropriées, être atténués.
21
+ 7. L’analphabétisme et, par conséquent, l’apathie étaient la règle plutôt que l’exception. Les rares enfants qui apprenaient à lire devaient compter, pour leur ‘’éducation’’ presque entièrement sur des donations privées et des institutions religieuses.
22
+ 8. Charles F. Watkins (consul de Sa Majesté à Chypre) informa Layard le 5 mars 1878 que le Gouverneur de Chypre avait reçu un télégramme de Constantinople, selon lequel 3000 réfugiés y avaient embarqué et se dirigeaient vers Chypre. La nouvelle de leur arrivée probable entre le 5 et le 7 mars créa une grande panique parmi les habitants de Larnaca et de Nicosie. Dans cette dernière, l’archevêque et les notables grecs protestèrent contre l’autorisation de les laisser débarquer, mais en vain. On ignore ce qu’il advint exactement de ces ‘’nouvelles’’ arrivées.
23
+ 9. Divers problèmes. Ceux-ci comprenaient les droits de douane (initialement payés directement à la Porte), la monnaie, les biens religieux, les récoltes et d’autres questions fiscales. A un moment donné, les Chypriotes furent soumis à la conscription dans l’armée turque, à moins de payer une capitation.
24
+ Wolseley fut confronté à ces problèmes et à de nombreux autres, en plus des difficultés habituelles que rencontre toujours une nouvelle administration.
25
+ La période entre 1878 et 1914 (de l’occupation à la cession complète) fut dominée par quatre sujets principaux: l’idéal grec ou Megali Idea (grande idée); l’émergence de la Constitution; les grandes attentes mais la lenteur du progrès économique; et les disputes de l’Eglise. Une brève analyse des trois premiers sera suffisante:
26
+ La lutte pour l’union de Chypre avec la Grèce continentale (enosis), qui datait de bien avant l’occupation britannique, fut dès le début une affaire chypriote grecque – la lutte de la majorité. Seuls quelques éléments de la minorité turque s’y opposèrent. Contrairement à ce qui a été écrit ailleurs, la vaste majorité de la population turque ne soutint pas les mesures répressives imposées par l’administration coloniale pour contrôler l’agitation de leurs compatriotes. En témoigne la manifestation populaire massive d‘octobre 1931 (l’incendie de la Maison du Gouverneur, la déportation de dix éminents dirigeants grecs, les lourdes sanctions, les emprisonnements et, enfin, l’imposition de la loi martiale) lorsque l’élément turc sympathisa avec ses co-habitants et ne fit rien pour trahir la grande protestation, qu’il considérait comme ‘’juste’’.
27
+ Il suffit de dire qu’à partir de l’indépendance de la Grèce, le peuple grec fut fortement attaché à une politique étrangère inspirée par la Megali Idea. Les Chypriotes grecs qui envoyèrent des volontaires à toutes les guerres dans lesquelles la mère-patrie était impliquée, et il y en eut beaucoup au XIXe siècle, pensaient que leur tour viendrait d’être accueillis dans les bras de l’hellénisme. Ces attentes ne se sont jamais réalisées.
28
+ La seconde grande tendance fut l’émergence de la Constitution. En moins de deux mois après l’arrivée de Wolseley, une ordonnance du Conseil (14 septembre 1878) instaura un conseil législatif et un conseil exécutif pour s’occuper des affaires de l’île. Ce dernier devait être constitué selon les instructions adressées de temps à autre au Haut-Commissaire par le Gouvernement de Sa Majesté. Entre-temps, Chypre fut transférée, le 6 décembre 1880, du ministère des Affaires étrangères au ministère des Colonies. A la fin de 1881 ou au début de 1882, la forme d’administration existante fut modifiée et, le 21 juin 1983, le conseil législatif élu se réunit pour la première fois. On peut affirmer, à juste titre de ce fait, que les traditions occidentales de représentation politique furent introduites durant les toutes premières années de la domination britannique.
29
+ La Constitution était restée inchangée lorsque la Grande-Bretagne annexa Chypre en 1914; elle fut modifiée en 1925, au moment où l’île devint une colonie de la Couronne mais, à la suite de l’incendie de la maison du Gouverneur ainsi que de l’hystérie énosiste et du désenchantement économique de ces années-là, elle fut finalement abolie le 12 novembre 1931.
30
+ La troisième grande question jusqu’en 1914 fut la situation économique instable, tandis que le tribut fut le facteur le plus important pour le sort de Chypre. L’attaque cinglante de Churchill en 1907, lorsqu’il écrivit que «l’amélioration des niveaux turcs ne constitue pas une justification satisfaisante ni adéquate pour la politique britannique» fut probablement le catalyseur qui entraina l’abolition du tribut en 1927.
31
+ Il ne fait aucun doute que l’île connut, pour la première fois dans son histoire, un sort meilleur que jamais auparavant. Des fonds étaient dépensés pour la médecine, l’éducation et la construction de routes, il régnait plus de justice et d’égalité dans le mécanisme administratif et judiciaire et la participation au gouvernement était plus répandue. En fait, Chypre fut l’un des premiers territoires de la région où a été instauré le vote populaire. En outre, la population marqua une augmentation importante, passant de 186 173 en 1881 à 237 002 en 1901 – une augmentation de plus de 27 pour cent en 20 ans à peine. Oui, Chypre a pu être négligée (c’est ce que révèlent des commentaires faits au fil des ans par le Bureau colonial) mais elle se trouvait nettement sur la voie du rétablissement et se portait assurément beaucoup mieux qu’à tout moment dans son histoire récente. Une brève comparaison de la période précédant l’occupation et du début des années 1920 suffit à le prouver:
32
+ 1. Les communications étaient pratiquement inexistantes. En général, il n’existait que des sentiers pour les mules et les chameaux. Au début des années 1920, il y avait de bonnes routes et des ponts, ainsi qu’un chemin de fer reliant Famagouste et Nicosie. Ce dernier fut étendu plus tard à la région minière de Skouriotissa et même au-delà.
33
+ 2. Il n’existait que très peu de bureaux de poste. Par la suite, 65 fonctionnèrent avec 200 agences qui traitaient trois millions de lettres, cartes, journaux, livres et paquets.
34
+ 3. Il n’y avait pas d’hôpitaux. Après la guerre, chaque district en comptait au moins un, habituellement sous la surveillance d’officiers médicaux publics.
35
+ 4. Il n’existait nulle part d’imprimeries jusque dans les années 1870. Après 1920, quelque 15 journaux étaient publiés. Il s’agissait là d’une «preuve éloquente de progrès matériels et éducationnels».
36
+ 5. Auparavant, il existait environ 170 écoles, insuffisamment encadrées. Dans les années 1920, près de 740 écoles étaient disséminées à travers l’île, encadrées pour la plupart par des instituteurs bien formés.
37
+ 6. Le commerce était minime. Durant la période suivante, les importations présentèrent une hausse de l’ordre de 550 pour cent et les exportations de 500 pour cent.
38
+ Par ailleurs, et comme nous l’avons déjà mentionné, l’annexion de Chypre (5 novembre 1914) fut en général acceptée avec un grand enthousiasme. Le courrier à destination et en provenance du ministère des Colonies montrait que même les plus hauts officiers turcs de l’île se réjouirent de son changement de statut juridique. Dorénavant, l’île faisait de facto et de jure partie des dominions de Sa Majesté. Avec l’arrivée de la 1ère Guerre mondiale, ses habitants obtinrent la nationalité britannique. Cette question fut finalement réglée le 27 novembre 1917. De plus, le 10 mars 1925, Chypre fut proclamée colonie de la Couronne.
39
+ Entre 1914 et 1925, le mouvement politique au sein de la majorité chrétienne en faveur de l’union avec le Grèce représenta la force la plus puissance dans la politique chypriote. En général, cependant, les mobilisations pour l’énosis étaient contrôlées avec succès – elles furent même parfois réprimées par la force des armes comme en 1931 – jusqu’aux années 1950, où une guérilla «expulsa» les Britanniques.
40
+ Apportons à présent quelques éclaircissements à propos des diverses «offres et promesses» faites par Chypre à la Grèce, que les analystes, tant historiens que politiques, n’ont abordé que superficiellement. Avant 1920, il y eut deux «offres» britanniques en 1912 et 1915 et deux «promesses» en 1919. Et il semble qu’il y ait eu une autre «promesse» en 1930. Après la première phase des guerres balkaniques, les parties belligérantes se réunirent à Londres du 16 décembre 1912 au 6 janvier 1913, afin de discuter des conditions de la paix. Eleftherios Venizélos, le «fondateur de la Grèce moderne» était à la tête de la représentation grecque. Face à l’éventualité d’une grande guerre, Lloyd George demanda à Venizélos dans quelle mesure la Grande-Bretagne pourrait utiliser les installations navales d’Argostoli en échange de Chypre. Cette demande officieuse et l’offre furent acceptées en principe par Venizélos. Certes, Lloyd George ajouta que seul Sir (par la suite le Vicomte) Edouard Grey, le ministre des Affaires étrangères, qui n’était pas présent à la rencontre, pouvait faire cette offre. Grey avait, naturellement, toujours été en faveur de la cession de Chypre. Quant à l’offre précitée, le Premier ministre, Asquith fut favorable à la proposition. Cependant, les gouvernements britannique et grec ne cherchèrent pas à conduire l’offre à un aboutissement quelconque en 1912 ou 1913.
41
+ D’autres offres furent cependant transmises à la Grèce en 1914 et en janvier 1915. L’Epire du Nord et même des concessions en Asie mineure firent l’objet de promesses. Le 6 mars, le roi germanophile Constantin rejeta de telles ouvertures, entrainant la démission de Venizélos, dégouté. Les documents personnels de Sir Edward Grey nous apprennent que la reine de Grèce déclara en 1915 que, si un seul soldat allemand était tué par un Grec, elle quitterait immédiatement la Grèce pour toujours. En fait, les diplomates britanniques à Athènes, frustrés du refus de la Grèce de rejoindre les Alliés en 1915, pensaient que la seule façon de la faire adhérer à l’alliance était de chasser le roi.
42
+ Plus proche de l’intérieur, Grey informa Sir Francis Elliot (numéro un du Gouvernement de Sa Majesté à Athènes) le 13 octobre 1915 que si la Grèce «s’alliait maintenant» ses territoires seraient garantis et elle obtiendrait des acquisitions territoriales appropriées à la fin de la guerre. L’offre de Chypre à la Grèce fut télégraphiée à Elliot par Grey le 16 octobre. Les points pertinents sont les suivants:
43
+ «Si le Grèce est prête à offrir son soutien en tant qu’Allié à la Serbie, à présent que cette dernière a été attaquée par la Bulgarie, le Gouvernement de Sa Majesté se montrera disposé à donner Chypre à la Grèce. Si la Grèce se joint totalement aux Alliés, elle partagera naturellement avec eux tous les avantages obtenus à la fin de guerre, mais l’offre de Chypre est faite indépendamment par le Gouvernement de Sa Majesté, à condition que la Grèce apporte un soutien immédiat et complet à la Serbie avec son armée».
44
+ Le lendemain, Elliot répondit à Grey qu’il avait souligné cette occasion «unique» à la Grèce, affirmant que Chypre lui était «assurée» quelle que fût l’issue de la guerre. Bonar Law informa le Haut-Commissaire à Chypre de l’offre. Le 16 octobre, il télégraphia le texte suivant:
45
+ «Veuillez communiquer ce fait à l’Archevêque ou à d’autres personnages éminents à Chypre et suggérez-leur que, s’ils souhaitent profiter de cette occasion pour obtenir le rattachement de Chypre à la Grèce, qui ne se reproduira probablement pas, ils devront se rendre immédiatement à Athènes afin de soumettre leur demande au Roi et au Parlement. Vous avez pleins pouvoirs pour leur offrir toute l’aide possible à ces fins».
46
+ Les incitations britanniques d’octobre et d’autres à l’égard de la Grèce ne comprenaient pas seulement Chypre, mais également des concessions supplémentaires en Thrace et en Asie mineure – principalement habitées par des Turcs et n’étant pas des territoires souverains britanniques. En outre, aucune mention n’était faite aux facilités navales. De même, il n’était pas dit que la minorité turque à Chypre représentait un obstacle. L’occasion d’acquérir Chypre fut cependant perdue. A Chypre, l’offre fut accueillie avec des sentiments mêlés: les musulmans exprimèrent leurs inquiétudes et les Grecs furent contrariés par le refus.
47
+ La possession de Chypre, avec sa population de 250 000 Grecs (80%) en 1921, avait longtemps été un idéal du nationalisme hellénique et on s’attendait à ce qu’une telle cession fût acceptée avec enthousiasme. Le don fut toutefois refusé et cet acte équivalait à l’aveu que le roi Constantin avait reçu des promesses plus attrayantes de la part du camp opposé en cas de victoire allemande, dont il avait été persuadé qu’elle se produirait. Ce refus doit certainement être attribué à l’influence du groupe de conseillers pro-germaniques qui exerçaient chaque jour une pression croissante sur le roi, plutôt qu’à Zaimis, le Premier ministre. La politique de ce dernier fut assurément une politique de véritable neutralité. Durant son mandat, il entretint autant que possible des relations amicales avec l’Entente, qui lui avait même accordé un prêt afin de soutenir l’économie grecque en difficulté. Quoi qu’il en soit, cette excellente occasion de régler une fois pour toutes la question chypriote avait été perdue. Dans un discours adressé au Parlement grec en août 1917, Venizélos, s’étendant sur sa politique pro-Entente, déclara qu’une telle cession comporterait indubitablement de nombreux avantages pour l’Hellénisme mais que les ‘’sauveurs’’ qui se trouvaient alors au pouvoir avaient rejeté l’occasion et que Chypre avait été perdue.
48
+ La Grèce finit par entrer en guerre aux côtés des Alliés mais, en 1917, ces derniers se trouvaient déjà sur la voie de la victoire et il n’y avait aucune raison de changer l’administration de l’île. Sa contribution à l’effort de guerre fut cependant phénoménale pour une petite île. En 1914, sa population totale ne s’élevait qu’à 280 000 habitants, et pourtant plus de 13 000 Chypriotes âgés entre 18 et 41 ans servirent en tant que troupes auxiliaires – principalement en tant que muletiers pour les forces britanniques à Salonique. La participation d’un nombre aussi important d’hommes eut, naturellement, pour conséquence la pénurie de main-d’œuvre, à une époque où les ressources de l’île étaient utilisées au maximum pour la production de denrées et d’autres biens de consommation de base pour subvenir aux besoins des Alliés. Les habitants de Chypre fournirent également des milliers de bêtes (mules, ânes, chevaux et chèvres), quelque 9000 livres sterling pour la Croix-Rouge britannique et belge et des milliers de tonnes de denrées alimentaires, de combustibles et de bois.
49
+ En dépit des nombreux sacrifices et des distinctions des Chypriotes entre 1914 et 1918, ni la Grande-Bretagne ni la Grèce ne mentionnèrent sérieusement le problème durant ces années. La question fut à nouveau soulevée par Venizélos au cours des conférences de paix qui mirent fin à la guerre. En outre, et selon les notes du professeur Paul Mantoux, le célèbre interprète de la Conférence de Paix, une conversation entre les dirigeants américains et britanniques du 13 mai 1919, lors d’une réunion du ‘’Conseil des Quatre’’ (composé de Woodrow Wilson, président des Etats-Unis, Lloyd George, Georges Clémenceau, président du Conseil français et V.E. Orlando, Premier ministre italien) se déroula comme suit:
50
+ L.G.: J’ai l’intention de donner Chypre à la Grèce.
51
+ WW: Excellente idée
52
+ C’était la première ‘’promesse’’. Elle ne fut pas tenue pour diverses raisons:
53
+ 1. Des tacticiens militaires du XXe siècle pensaient qu’une telle transaction n’était pas souhaitable en raison de l’existence de considérations stratégiques solides selon lesquelles il ne fallait pas céder l’île.
54
+ 2. Certains officiers affirmaient avec insistance que la Grande-Bretagne avait le devoir de développer l’île du point de vue économique. De la sorte, les autorités coloniales chypriotes parviendraient plus facilement à convaincre les habitants que la Grande-Bretagne considérait l’île comme une partie importante de l’Empire et qu’elle ne jouait pas simplement le rôle ‘’d’empêcheur de tourner en rond’’.
55
+ 3. Des experts des affaires extérieures et coloniales britanniques pensaient également que la principale difficulté que rencontrait le Gouvernement de Sa Majesté à céder Chypre à la Grèce était les revendications turques, fondées sur des raisons non seulement historiques, mais aussi stratégiques et ethnologiques. Ils avaient rencontré un problème quasiment identique à propos des îles du Dodécanèse. Il y avait, cependant, la conviction que la Turquie se montrerait beaucoup plus inflexible dans le cas de Chypre.
56
+ 4. La pression exercée par les Grecs n’était pas suffisamment forte. En effet, le problème avait pratiquement été complètement oublié, notamment après la catastrophe d’Asie mineure de 1922 et la politique quelque peu négative des dirigeants partisans de l’énosis.
57
+ 5. Les Britanniques prétendaient toujours que les habitants de l’île n’étaient pas encore prêts pour administrer leur pays tout à fait seuls.
58
+ 6. Après l’échéance de l’offre d’octobre 1915, la France avait obtenu un droit de véto à propos de la cession de Chypre dans l’accord secret Sykes-Picot conclu en avril-mai 1916. Cette disposition figurait à l’article 4 de la Convention franco-britannique signée à Paris le 23 décembre 1920. Il y avait également une clause secrète dans l’accord Venizélos-Tittoni de 1919, par lequel l’Italie consentait à réaliser un plébiscite à Rhodes si la Grande-Bretagne était disposée à céder Chypre à la Grèce.
59
+ La seconde ‘’promesse’’ fut faite par Ramsay McDonald, le dirigeant du parti travailliste, en février 1919. S’adressant à 102 délégués de 26 pays lors de la Conférence socialiste internationale de Berne, il souligna que son parti soutenait l’auto-détermination chypriote et que, s’il accédait jamais au pouvoir, il ferait tout son possible pour honorer son engagement. Or, MacDonald, à la tête du gouvernement minoritaire de courte durée de 1924 (du 22 janvier au 3 novembre) ne tint pas sa promesse. Une autre promesse fut faite en 1930. Selon Sir Patrick Ramsay, dans un rapport privé et secret adressé à O.G. Sargent du ministère des Affaires étrangères en date du 7 novembre 1931, le commandant et député J.M. Kenworthy (par la suite baron Strabolgi) en visite à Athènes en 1930 déclara à Venizélos (selon le témoignage de ce dernier) que le parti travailliste était prêt à donner Chypre à la Grèce, mais que les experts militaires s’y opposaient pour des raisons stratégiques. Venizélos affirma alors qu’il était disposé à céder Famagouste ou tout autre lieu approprié à Chypre, avec un arrière-pays de quelques kilomètres pour des casernes, des aéroports etc. à la souveraineté absolue de la Grande-Bretagne. S’étendant davantage sur la question militaire, Venizélos montra un volume de mémoires se trouvant sur la table et dit que Lord Salisbury avait une fois fait remarquer que «ses experts militaires étaient capables de trouver des raisons pour justifier l’occupation de la planète Mars pour la défense de l’Empire britannique».
60
+ Les adeptes éduqués de la Grande Idée intensifièrent leurs efforts en vue de parvenir à l’intégration nationale. Ils étaient incités non seulement par les ‘’offres’’ et les ‘’promesses’’ déjà mentionnées mais aussi par le précédent crétois de 1913. Cette année-là, la Crète proclama son union avec la Grèce, acte qui fut légalisé lorsque la Turquie abandonna ses droits suzerains dans une clause du Traité de Londres (1912-13). Une déclaration faite par le président des Etats-Unis raffermit également leurs espérances. Wilson, dans sa note destinée à tous les gouvernements belligérants, invita les deux parties à énoncer «au grand jour» les buts qu’ils s’étaient fixés pour mener la guerre. Dans leur réponse collective rendue publique le 11 janvier 1917, les Alliés déclarèrent qu’ils n’avaient aucune difficulté à satisfaire cette demande et proposèrent une liste de buts objectifs. Au nombre de ceux-ci figuraient:
61
+ «la libération des peuples se trouvant sous la tyrannie meurtrière des Turcs et l’expulsion hors d’Europe de l’empire ottoman qui s’était révélé être radicalement étranger à la culture occidentale».
62
+ Les attentes étaient grandes. Les masses, cependant, qui jouissaient d’une prospérité sans précédent durant l’explosion économique d’après-guerre, ne se trouvaient pas à l’avant-garde du mouvement de l’énosis et peut-être, en effet, aussi longtemps qu’elles avaient le ventre plein, ne s’en
63
+ souciaient-elles guère, bien que leurs passions eussent souvent été soulevées, comme en 1921, en 1931 et naturellement dans les années 1950. Le nationalisme grec n’est pas un concept artificiel de théoriciens, mais une force réelle incitant tous les fragments de la population hellénophone à déployer des efforts soutenus en vue de l’union politique avec l’Etat national. Durant la période d’après 1878, la conscience politique des habitants avait été réveillée et s’exprimait en un désir croissant de la majorité chrétienne d’accomplir sa nationalité. Ils pensaient également que la préférence musulmane en faveur du statu quo et l’antipathie à l’égard de l’union ne s’avéreraient pas permanentes. Des mémorandums, des pétitions et des délégations remplissent les annales de l’histoire de Chypre entre 1914 et 1925, tout comme en 1878.
64
+ Il régnait une confusion généralisée à propos de l’importance des deux traités signés au début des années 1920.
65
+ Le Traité de Sèvres, qui avait découlé du traité de San Remo de la même année, fut signé le 10 août 1920. Le traité de Lausanne fut paraphé le 24 juillet 1923. Pour Chypre, ils revêtaient une double importance. En premier lieu, et indubitablement, la Turquie avait renoncé à tous ses droits et revendications sur Chypre. De même, en acceptant les accords, la Grèce donna son aval et signa la cession de Chypre à la Grande-Bretagne. De ce fait, pas un chuchotement ne se fit entendre lorsque Chypre devint une colonie de la Couronne en 1925. En second lieu, les Grecs de l’île pensaient que la Grande-Bretagne satisferait tôt ou tard leur souhait ultime (l’union avec la Grèce), puisque la Turquie était définitivement écartée. L’incertitude quant à l’acquisition de la Grande-Bretagne, en particulier entre 1878 et 1914, fut souvent citée comme étant la raison du refus d’accorder l’union et de la non-réalisation de vastes réformes.
66
+ L’étape distincte suivante dans le développement de Chypre fut la crise financière et politique des années 1930, que nous avons mentionnée brièvement. Les relations de travail, la confrontation politique et les agitations économiques posaient toutes d’importants problèmes. Toutefois, ceux-ci furent tous éclipsés par la Seconde Guerre mondiale. Ces années-là (1939-1945) furent cruciales pour les Chypriotes et leurs aspirations. Comme en 1914, Chypre contribua massivement à l’effort de guerre des Alliés. On a estimé que, en ne tenant compte que des âges entre 18 et 32 ans, la contribution totale dépassait 50 pour cent. Certes, il s’agissait d’une contribution unique, qui ne fut répétée nulle part ailleurs par aucune autre colonie, aucun protectorat ni même aucune partie belligérante.
67
+ Les Chypriotes firent preuve d’une grande bravoure sur tous les fronts. Ils participèrent par exemple à l’évacuation historique de Dunkerque (du 29 mai au 4 juin 1940), où ils reçurent l’ordre d’exterminer leurs mulets – un ordre qu’ils exécutèrent à contrecœur. Les Chypriotes participèrent ensuite à l’opération d’Afrique orientale (1941), lorsque le dénouement victorieux de la bataille de Keren (située à 1200 mètres au-dessus du niveau de la mer) fut considérablement aidé par la capacité des unités de ravitaillement chypriotes à transporter des provisions en pleine chaleur dans les endroits les plus inaccessibles. La présence de ces détachements raccourcit le siège de plusieurs semaines et cette campagne en elle-même fit plus que justifier la formation des muletiers chypriotes.
68
+ A la bataille de Monte Cassino (aux «portes de Rome»), de février à mars 1944, l’endroit le plus difficile et peut-être le plus crucial en Italie, les Chypriotes se distinguèrent sur ses versants accidentés en transportant des munitions et en descendant les blessés sous une pluie de balles et d’obus, doublés d’intensité par les éclats de roches. Les Chypriotes servirent également en Egypte, au Soudan et sous les ordres de Lord Wavell à Tobrouk et en Palestine. Par-dessus tout, le régiment chypriote livra de nombreux combats sanglants contre l’ennemi sur le sol grec. Il suffit de dire que l’autre partie ne fit aucune tentative sérieuse pour s’emparer de l’île ou l’occuper militairement, bien qu’elle fût utilisée comme station précieuse de ravitaillement et de repli pour les Alliés. L’île subit cependant à maintes reprises des incursions de bombardiers italiens de type Savoia et Cantz 1007B, de Junkers allemands (bombardiers en piqué) et d’autres avions de type inconnu.
69
+ Les années immédiatement après la guerre furent marquées par une grande agitation. Les dépenses militaires diminuèrent considérablement; l’expansion stratégique intense de l’île n’avait pas encore commencé; le programme décennal de développement n’en était qu’à son stade initial et les concurrents s’en retournaient vers les marchés qui avaient, pendant la guerre, constitué des débouchés faciles pour les produits chypriotes, tels que le tabac, les raisins et les caroubes. Dans son effort en vue de faire face au problème, le gouvernement annonça, en octobre 1946, qu’il poursuivrait sa politique de développement économique et de bien-être social qu’il avait amorcée au cours des dernières années. Bien qu’insuffisante, cette mesure était certes un bon début.
70
+ Sur le front politique, Lord Winster, le gouverneur, envoya des invitations le 9 juillet 1947 à diverses personnes et organisations, les conviant à une assemblée consultative en vue de formuler des recommandations à propos de la forme de constitution à établir afin d’assurer la participation du peuple de Chypre à la gestion des affaires internationales, dans le plein respect des intérêts des minorités. La droite, à la tête de laquelle se trouvait l’archevêque nouvellement élu, rejeta l’invitation mais la gauche, après une certaine hésitation et mûre réflexion, décida de dire «oui». Cependant, des divergences surgirent rapidement. Au premier plan figurait l’interprétation des termes de référence de l’assemblée. Celle-ci fut finalement ajournée, puis dissoute le 12 août 1948, après six réunions seulement.
71
+ Les années 1940 se terminèrent sans décision claire et précise quant à l’énosis ou l’autodétermination. Un facteur plus décisif vint cependant embrouiller la davantage situation: la ‘’guerre froide’’ arriva dans l’île en 1948. La Grande-Bretagne, avec l’aide et l’encouragement des Etats-Unis, était en train de construire des bases aériennes équipées de radars et d’autres mécanismes de renseignements et de transférer de Palestine (où sa tutelle devait expirer le 15 mai 1948) à Chypre, un nombre considérable de troupes, le service de contrôle du Moyen-Orient et d’autres équipements. Ainsi, en octobre, le poste de la RAF à Chypre fut réévalué et obtint le statut de Quartier général de l’Air au Moyen-Orient, tandis que des rumeurs circulaient affirmant que le Quartier général militaire du Moyen-Orient y serait établi – comme il le fut en 1954. Désormais, le conflit chypriote acquit une nouvelle dimension.
72
+ Telles étaient les nouvelles réalités auxquelles Chypre se voyait confrontée. En janvier 1950, l’Eglise organisa un plébiscite destiné à donner libre expression aux souhaits du peuple pour l’avenir de l’île. La pétition en faveur de l’énosis fut concluante – 95.7 pour cent votèrent ‘’oui’’. Des délégations furent immédiatement envoyées à l’étranger afin d’éclairer les gouvernements aussi bien que les gens. L’archevêque Makarios III fut au premier plan de cette nouvelle initiative. Les Nations unies étaient visées, mais la ‘’bataille’’ y fut peu concluante.
73
+ La diplomatie échoua misérablement. Le 1er avril 1955, les Grecs de l’île s’embarquèrent dans une campagne armée en vue d’expulser les Britanniques et de réaliser l’énosis. Le dirigeant de l’organisation, dénommée EOKA, fut le colonel Georgios Grivas. Les Chypriotes turcs se mêlèrent également à la lutte pour demander la partition de l’île. ‘’Kara Yilan’’ (Serpent noir), un groupe clandestin considéré comme le prédécesseur de ‘’Volkan’’ (le Volcan) fut également formé en avril. Le bras armé de Volkan et son successeur à la fin de 1957 s’appelait la TMT. Bien que plus petite et moins bien organisée, la TMT prit l’EOKA pour modèle.
74
+ L’île fut ravagée par une guérilla sans précédent dans son histoire récente. Les tentatives déployées pour parvenir à un arrangement furent infructueuses. Les négociations entre Harding et Makarios (1955-56) et même les négociations constitutionnelles de Radcliffe (1956) ne parvinrent pas à résoudre le problème. L’autodétermination sans restriction ne semblait plus être une option. Toutefois, jusqu’en décembre 1958, la situation se transforma complètement. La pression internationale, s’accompagnant de la menace que les choses allaient s’empirer, suscita une nouvelle initiative, un nouveau tour de négociations sur la base de «concessions mutuelles».
75
+ Les ministres des Affaires étrangères de Grèce et de Turquie (Averoff et Zorlu) échangèrent, selon des documents officiels britanniques, des «loukoums turcs». Le rapprochement entre les deux pays, quelles qu’en soient les raisons, était évident pour tous. Il fut reconnu que seules les négociations et la conciliation pouvaient aboutir à un règlement acceptable par tous. Le 11 février 1959, la Grèce et la Turquie paraphèrent une déclaration confirmant que Chypre deviendrait un Etat indépendant avec un président chypriote grec et un vice-président chypriote turc et détaillant la «structure de base de la République de Chypre». Le communiqué commun déclarait que les deux gouvernements étaient parvenus à une «solution de compromis» sous réserve du consentement de la Grande-Bretagne.
76
+ L’étape suivante fut Londres. Le 19 février, les Accords furent finalement scellés à Lancaster House. Le Premier Ministre britannique, Harold Macmillan, fit remarquer qu’il s’agissait d’un «événement mémorable», que c’était une victoire pour la raison et la coopération et qu’aucune partie n’avait subi de défaite. La Grande-Bretagne, la Grèce et la Turquie sauvegardaient la souveraineté sur l’île aux termes du Traité de garantie qui excluait, dans son premier article, l’union de Chypre avec un autre Etat quelconque ou sa partition. Le Traité d’alliance prévoyait la coopération entre la Grèce, la Turquie et la République dans la défense commune, le stationnement de contingents militaires grec et turc (950 et 650 hommes respectivement) sur l’île et la formation d’une armée chypriote. Le Traité d’établissement concernait le maintien de bases souveraines britanniques et d’installations auxiliaires sur le territoire de la République, de même que des problèmes de nature financière et de nationalité découlant de la fin de l’administration coloniale. Les textes des deux premiers traités furent présentés à aux Conférences de Zurich et de Londres et ne nécessitèrent guère de modifications. Les travaux d’élaboration du Traité d’établissement, avec ses problèmes administratifs et juridiques complexes, ne commencèrent qu’après la signature des Accords.
77
+ Ainsi, conformément aux Accords de Zurich et de Londres, la Grande-Bretagne renonça à sa souveraineté sur la totalité de l’île, à l’exception de deux bases (Akrotiri et Dhékélia) et de diverses autres facilités, représentant en fait quelque 99 miles carrés ou 2,74 pour cent du territoire chypriote. La Grèce sacrifia l’énosis et la Turquie la partition. Makarios fut raisonnablement heureux, de même que Kutchuk pour les Chypriotes turcs. Toutefois, de nombreux autres adoptèrent une opinion critique. Néanmoins, en 1960, Chypre avait son propre drapeau et son propre gouvernement élu et était délivrée du stigmate de la honte que représentait pour elle le régime colonial.
data/6_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,56 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ “Die Bedeutung der zyprischen Kultur beschränkt sich jedoch nicht auf ihre Rolle als kultureller Mittler. Zypern war auch kultureller Schöpfer und besaß eine autochthone Kultur, die zweitweise ein hohes Niveau erreichte.”
2
+ (Einar Gjerstad, 1948)
3
+ 1923 begab sich ein junger schwedischer Archäologe zum Studium der Kultur und Archäologie der Insel nach Zypern. Der schwedische Konsul auf Zypern, Loukis Z.Pierides, der auch Mitglied des archäologischen Rates Zyperns war, hatte ihn eingeladen. Bereits 1922 hatte Loukis Z.Pierides vorgeschlagen, einen schwedischen Archäologen zu Ausgrabungen nach Zypern zu entsenden. Daher ist die Ankunft dieser Expedition eng mit der Familie Pierides verbunden, da die Ausgrabungen auf Initiative von Loukis Z.Pierides beginnen konnten. Und später, während der Ausgrabungsjahre, befanden sich die schwedischen Archäologen unter seinem ständigen Schutz.
4
+ Der junge Schwede stellte nicht nur Untersuchungen an, sondern führte auch in Frenaros, in Alambra und Kalopsida Ausgrabungen durch und entdeckte während seines einjährigen Aufenthaltes auf der Insel bei Nikoklides Befestigungsanlagen. Die Ergebnisse seiner Untersuchungen wurden in seiner Dissertation “Studien zum prähistorischen Zypern“ 1926 veröffentlicht, die immer noch als Grundlagenwerk für die zyprische Bronzezeit gilt, auch wenn sie später natürlich überarbeitet wurde.
5
+ Als Einar Gjerstad – so hieß der junge Archäologe – nach Schweden zurückkehrte, begann er mit den Vorbereitungen für eine große archäologische Expedition nach Zypern. Ein Komitee für die Verwaltung der Expedition unter dem Vorsitz des Thronfolgers Prinz Gustav Adolf (später König Gustav VI. Adolf) wurde gegründet. Private Wohltäter machten großzügige Spenden und nach Beendigung der Ausgrabungen half der schwedische Staat, zusätzliche Kosten zu decken.
6
+ Gjerstad schaffte es auch, eines der ersten Autos vom Direktor der Firma Volvo zu leihen, als diese ihre Produktion 1927 aufnahm. Das Auto nannte sich Jacob und wurde dem Direktor nach Abschluss der Ausgrabungen vier Jahre später zurückgegeben. Eines dieser Autos ist heute im “Volvo-Museum” in Göteborg ausgestellt.
7
+ Im September 1927 startete die schwedische Zypern-Expedition. Dazu gehörten die Archäologen Einar Gjerstad (Leiter der Expedition), Alfred Westholm, Erik Sjöqvist und der Architekt John Lindros. Sie waren alle sehr jung, keiner von ihnen war über 30. Alfred Westholm war besser bekannt als Alfiros, so nannten ihn die Zyprer.
8
+ Die schwedische Expedition machte zwischen 1927 und 1931 umfassende Ausgrabungen auf der ganzen Insel. In dem unglaublich knappen Zeitraum von nur vier Jahren untersuchten sie etwa 25 Stätten auf der gesamten Insel. Ziel der Ausgrabungen war, eine Chronologie für die zyprische Archäologie zu erstellen und Licht auf einige archäologische Probleme zu werfen.
9
+ Die archäologischen Funde deckten den gesamten Zeitraum vom Neolithikum bis zur römischen Epoche ab. Der Hauptteil der Funde, etwa 10 000 Vasen, wurde in nahezu 300 in Fels gehauenen Grabkammern entdeckt. Tausende Skulpturen wurden in Heiligtümern oder Tempeln gefunden. In Siedlungen, Festungen, in einem Königspalast und in einem römischen Theater wurden ebenfalls wichtige Funde gemacht. Neben Töpferwaren und Skulpturen wurden Gegenstände aus Metall, Elfenbein, Glas und Stein gefunden. Die Ergebnisse der Ausgrabungen wurden in “The Swedish Cyprus Expedition”, Bände I-IV: 3 (E.Gjerstad et al.), Stockholm und Lund 1934-1972 (SCE) veröffentlicht.
10
+ Der Beginn der Ausgrabungen
11
+ Die Ausgrabungen begannen im September 1927 in Lapithos, wo die Schweden eine riesige Nekropole aus der Bronzezeit freilegten und im folgenden Jahr eine wichtige Stätte aus dem Chalkolithikum. Bevor die Ausgrabungen beginnen konnten, galt es, einige Probleme zu lösen.
12
+ Die Archäologen erwähnen eine recht schwierige Situation:
13
+ “…Wir mussten die Genehmigung zur Ausgrabung einholen, indem wir Verträge mit allen Landbesitzern unterzeichneten und dann brauchten wir eine Erlaubnis der Regierung Zyperns, um mit den Ausgrabungen zu beginnen. Alles in allem hatten wir viele Formalitäten zu überwinden, bevor wir die Arbeit vor Ort beginnen konnten. An einigen Stätten waren die Grundstücke klein und in anderen Fällen mussten bis zu einhundert Landbesitzer überzeugt werden zu unterschreiben.”
14
+ “Es war in Lapithos, als wir im Herbst 1927 unsere Arbeit begannen. Dort wurden unsere Bemühungen zuerst belohnt. Lapithos ist eines der größten Dörfer auf Zypern und gewiss das schönste.”
15
+ “Wenn du versuchst, diesen Leuten zu erklären, dass du an diesem Unternehmen nicht des Geldes wegen teilnimmst, dass du keinen einzigen Cent aus diesem Unternehmen herausschlägst, sondern eher hohe Ausgaben hast, betrachten sie dich entweder als Lügner oder als Dummkopf.”
16
+ Die fabelhaft reichen Gräber der wohlhabenden Einwohner von Lapithos und die einflussreichen Händler von Enkomi
17
+ Die ältesten Ruinen, die die Schweden freilegten, wurden auf der kleinen Felsinsel Petra tou Limniti an der Nordwestküste Zyperns gefunden, wo Gegenstände aus der präkeramischen Steinzeit entdeckt wurden. Diese frühe Epoche war bis dahin auf Zypern unbekannt. Eine spätere Phase der Steinzeit, wo Tongefäße die frühen Steinvasen ablösten, wurde in Kythrea und Lapithos in Nordzypern ans Licht gebracht. Lapithos ist auch eine sehr bedeutende Stätte mit Gräbern aus der zyprischen Bronzezeit.
18
+ Die Lapithos-Gräber enthielten eine große Anzahl von Werkzeugen, Schwertern, Dolchen und Messern mit Griffen, Pinzetten und Ringen, die aus rotem Zypern-Kupfer und gelber Bronze gegossen waren. Sie wurden 2000 – 1800 v.Chr. hergestellt.
19
+ Die reichen Kupferbergwerke wurden von der Antike bis zur Moderne ausgeschöpft, doch es ist noch nicht nachgewiesen, in welchem Ausmaß das einheimische Kupfer Zyperns in der zyprischen Bronzezeit Verwendung fand.
20
+ In Enkomi in Ostzypern wurden reiche Gräber aus der späten Bronzezeit mit Gegenständen aus Gold, Silber und Elfenbein sowie hunderte Vasen freigelegt. Neben den einheimischen Töpferwaren wurde eine große Zahl mykenischer Töpferwaren gefunden, was auf die Aktivitäten der Mykener an dieser Stätte hinweist. Gegen Ende der Bronzezeit wanderten mykenische Siedler in verschiedenen Etappen nach Zypern ein. Das lässt sich durch die Entdeckung der Grabkammern nach mykenischer Art in Lapithos belegen.
21
+ In der Eisenzeit um etwa 1050 v.Chr. war der griechische kulturelle Einfluss in Nord- und Westzyperns, in Lapithos und Marion am stärksten, während die Phönizier die Südküste beeinflussten, wo die Ausgrabungen in Amathus und Kition, den wichtigsten phönizischen Städten Zyperns, die Bedeutung der phönizischen Kultur auf der Insel belegen.
22
+ Eine einzigartige Rüstung aus dem 6.Jahrhundert v.Chr. wurde in der westlichen Akropolis (der Ambelleri) von Idalion entdeckt. Sechstausendachthundert Eisen- und ein paar Bronzeschienen bilden den Hauptteil der Rüstung und waren auf eine Unterlage, wahrscheinlich aus Stoff oder Leder, geheftet oder genäht. Der Brustpanzer wurde nicht weit von einem Heiligtum entfernt gefunden, das der Göttin Athene, der Schutzgöttin der Stadt, gewidmet war.
23
+ Auch in Stylli in Ostzypern, wo Kronprinz Gustav Adolf an den Ausgrabungen beteiligt war, belegten die Funde Verbindungen zur phönizischen Kultur.
24
+ “Die Mauern der zyprischen Felsgräber waren nicht gemacht, um der Größe des Kronprinzen gerecht zu werden, und in diesen Gräbern, wo die Decke herabgefallen war und die Kammer mit Geröll gefüllt hatte, gab es fast nur Platz für seinen Kopf, als er begannt das Grab auszuräumen.” (Gjerstad 1933)
25
+ Das Freiland-Heiligtum bei Agia Irini
26
+ Der bedeutendste Fund der Expedition war die Entdeckung der Kultstätte bei Agia Irini in Nordzypern in den Jahren 1929-30. Wie einige andere archaische Heiligtümer wurde sie auf einer Stätte aus der späten Bronzezeit errichtet. Etwa 2000 Terrakotta-Figuren wurden in Agia Irini in ihrer ursprünglichen Lage gefunden, in einem Halbkreis um den Altar stehend. Die Terrakotta-Skulpturen können der kyproarchaischen Epoche, vorwiegend den Jahren 650-500 v.Chr., zugeordnet werden.
27
+ Die meisten sind männliche Figuren, doch es gibt auch Kriegswagen, die von Pferden gezogen werden, Reiter, Ringtänzer, Stiere und “Minotauren” (eine Kreuzung aus Stier und Mensch). Die Mehrzahl der männlichen Figuren stand in vorderen Positionen und trägt lange Kleidung. Sie tragen auch Helme oder konische Kappen mit Wangenklappen. Viele sind bärtig und einige tragen Ohrringe. Ein paar Figuren tragen Votivgaben, während andere Flöten und Tamburins halten. Einige Terrakotta-Figuren haben einen lebendigen Gesichtsausdruck und weisen eine starke Individualität auf.
28
+ Das Heiligtum bei Agia Irini ist typisch für den ländlichen Kult, der sich auf die Verehrung einer Fruchtbarkeitsgottheit gründet, welche an verschiedenen Orten auf der Insel gefunden wurde. Die Göttin bei Agia Irini war außerdem mit Vieh und Krieg verbunden. Die Funde gehören zur kyprogeometrischen und kyproarchaischen Epoche. Etwa die Hälfte der Figuren gehört dem Medelhavsmuseet (Mittelmeermuseum, Stockholm), während die übrigen im Zypernmuseum in Nikosia ausgestellt sind. In Stockholm sind die meisten davon so ausgestellt, wie sie gefunden wurden - um den Kultstein angeordnet, der in der Nähe des Altars gefunden wurde und dem innewohnende Fruchtbarkeitskräfte zugeschrieben wurden.
29
+ Die Stätte bei Agia Irini ist beispielhaft für die Kultzentren der ländlichen Inlandssiedlungen. Im Unterschied dazu gibt es die monumentaleren Tempel der Städte, wie beispielsweise Kition.
30
+ Der mächtige Schutzgott der Kitier
31
+ Auf der Akropolis von Kition haben die Phönizier einen Tempel für Melkart-Herakles, den Schutzgott der Stadt, errichtet. Das erste Heiligtum bestand aus einem offenen Temenos mit einer überdachten Cella (zentraler Raum in einem griechischen Tempel). Im offenen Hof waren der Altar und die Opfergaben. Alle Opfergaben wurden in einer Grube gefunden, sie können jedoch ihrem Stil nach verschiedenen Gruppen von der kyproarchaischen II bis zur kyproklassischen I Epoche (etwa 600-400 v.Chr.) zugeordnet werden.
32
+ Die antiken Kitier brachten ihrem Gott Opfergaben aus Kalkstein und die Bildhauerei unterscheidet sich völlig von den kleinen Terrakotta-Figuren in Agia Irini und entspricht der “Schneemann”-Technik. In Kition wurde möglicherweise ein offiziellerer Kult betrieben. Die Bildhauerei ist anspruchsvoller und weist Einflüsse aus Ägypten, Ionien und vom griechischen Festland auf.
33
+ Verschiedene Statuetten stellen Melkart-Herakles persönlich dar, bekleidet mit einem Löwenfell und bewaffnet mit einer Keule. Der Gott wird als sehr mächtig dargestellt, strahlt Stärke und Vitalität aus. Er ist im archaischen Stil, obwohl er 100 Jahre später als ähnliche Figuren vom griechischen Festland hergestellt wurde. Andere stellen Frauen und Männer mit Opfergaben (Vogel oder Ziege) oder mit erhobenen Händen als Zeichen ihrer Ehrfurcht dar. Einige Statuetten tragen Myrtenkränze und schematisierte griechische Kleidung.
34
+ Die griechischen Götter Apoll und Athene herrschten im Westen
35
+ Bei Mersinaki gab es ein abgelegenes Heiligtum, das Apoll und Athene gewidmet war. Eine große Anzahl von Skulpturen aus der kyproarchaischen bis zur hellenistischen Epoche wurde in nebeneinanderliegenden Gruben gefunden. Die Opfergaben bestehen vorwiegend aus männlichen Statuetten, aber auch vereinzelt aus weiblichen Figuren, Gruppen mit Kampfwagen, doch aus dem Haupttempel ist nichts erhalten.
36
+ Die Skulpturen sind aus Kalkstein und Terrakotta gefertigt. Sie weisen eine Vielzahl unterschiedlicher Stilrichtungen auf und sind zwischen 500 und 150 v.Chr. datiert. Die Bildhauerei wurde in den späteren Epochen mehr zu einem traditionellen Handwerk. Viele Skulpturen sind offenbar Kopien griechischer Meisterwerke. Berühmt ist die hellenistische Statue eines Jugendlichen aus Mersinaki, überlebensgroß aus hellgelbem Kalkstein. Sein voluminöser Körper bildet einen großartigen Kontrast zu seinen feinen Gesichtszügen und seinem verträumten Blick. Ganz anders sind die imposanten, lebensgroßen Terrakotta-Statuen aus Mersinaki, doch aus einer anderen Epoche. All diese Statuen sind Männer mit breiten Schultern und aufrechter Haltung. Sie tragen den griechischen Chitona und Himation und ihr lockiges Haar und ihre Bärte sind der griechischen Mode entsprechend, doch ihre frontale Position und ihr strenger Blick sind zyprisch. Einige von ihnen tragen große Schuhe.
37
+ Der Königspalast bei Vouni
38
+ Das eindrucksvollste Gebäude, das die Expedition freigelegt hat, war der Palast bei Vouni auf einem Hügel (Vouno – griech. Berg) in einer Höhe von 270 Metern über dem Meeresspiegel an der Nordwestküste Zyperns, nahezu gegenüber von Petra tou Limniti.
39
+ In Vouni wurde ein monumentaler Königspalast entdeckt, der hoch über dem Meeresspiegel auf einem Hügel errichtet war. Er wurde über 100 Jahre genutzt und vereinte zyprische und griechische Elemente. Es gibt keine Quellen in Vouni, doch in der Mitte des offenen Hofes befand sich eine Zisterne, in die das Regenwasser von den Dächern lief.
40
+ Bemerkenswerte Funde wurden in Vouni gemacht, insbesondere Kalkstein-Statuetten junger Frauen. Viele von ihnen halten Opfergaben für die Göttin Athene in den Händen und wurden in ihrem Tempel auf dem Gipfel von Vouni gefunden. Ein prächtiger, lebensgroßer Kopf aus Kalkstein war auch unter den Fundstücken und gehört heute zu den Hauptexponaten im Medelhavsmuseet.
41
+ Nach jeder Ausgrabung wurden die Fundstücke nach Nikosia gebracht. Hier wurde ein “schwedisches Institut” (auch Studio genannt) eingerichtet, wo die Fundstücke gereinigt, restauriert und untersucht wurden. In der Eingangshalle befand sich eine Sammlung von Statuen. Der Arbeitsraum war eine Kombination von Fotostudio, Zeichentisch und Büro. Vier weitere Räume waren mit Altertümern gefüllt.
42
+ Die schwedische Zypern-Expedition war der erste organisierte Versuch, auf Zypern wissenschaftliche Ausgrabungen zu unternehmen, und zwar nicht um privaten Profit daraus zu schlagen, wie es zu dieser Zeit viel zu oft der Fall war, sondern der Archäologie zuliebe. Viele bedeutende Museen in Europa und den USA haben ihre Lagerräume mit zyprischen Altertümern gefüllt, die von ausländischen Diplomaten gekauft wurden, die “Ausgrabungen” auf Zypern gemacht hatten. Diese Sammlungen sind nirgends verzeichnet und teilweise gibt es keine Angaben zu deren Herkunft.
43
+ Nach der Expedition
44
+ Dem zu dieser Zeit geltenden Recht zufolge wurden am Ende der Ausgrabungen, im Frühjahr 1931, alle Fundstücke zwischen Zypern und Schweden aufgeteilt. Dank der Großzügigkeit der zyprischen Behörden wurde der Transport von mehr als der Hälfte der Fundstücke nach Schweden gestattet. Dieses Material bildet heute den Großteil der Sammlungen im Medelhavsmuseet. Ein repräsentativer Teil ist im Museum ausgestellt, während der Rest in Lagerräumen aufbewahrt wird.
45
+ Die Zypern-Sammlung im Medelhavsmuseet
46
+ Die Zypernsammlungen im Medelhavsmuseet sind weltweit die umfangreichsten und bedeutendsten Sammlungen zyprischer Altertümer außerhalb Zyperns. Es gibt kleinere, doch auch bedeutende Sammlungen im Metropolitan-Museum in New York und im Britischen Museum. Diese haben jedoch oft keine wesentlichen Informationen in Form wissenschaftlicher Belege zu den Funden. Daher ist das Material im Medelhavsmuseet in Verbindung mit den einschlägigen Archiven für Wissenschaftler aus aller Welt eine unerschöpfliche Quelle für Forschungszwecke.
47
+ Die Zypern-Sammlungen bestehen im Wesentlichen aus den Fundstücken der Expedition. Die Summe der Fundstücke aus den Ausgrabungen beläuft sich auf 18 000, und die der Schweden betrug etwa 12000 oder 65%. Daneben gab es umfangreiches Tonscherben-Material, das nun in 5000 Kisten in den Lagerräumen des Museums aufbewahrt wird. Der Großteil dieses Materials ist jetzt in Stockholm.
48
+ Die Sammlungen des Medelhavsmuseet umfassen etwa 7000 zyprische Vasen vom Chalkolithikum bis zur römischen Epoche, und bieten einen Überblick über die Kunst und Kultur im antiken Zypern. Eine sehr große Sammlung prächtiger, rotpolierter Töpferwaren aus der bedeutenden Nekropole in Lapithos ist ein eindrucksvoller Beleg für die Geschicklichkeit und Vorstellungskraft der Töpfer in der frühen zyprischen Bronzezeit. Ebenso großartig sind die mykenischen Becher oder Weinschalen aus einer viel späteren Epoche.
49
+ Diese riesigen und imposanten Vasen stammen aus den reichen Gräbern in Egkomi. Die Untersuchungen zu den Bechern hinsichtlich ihres Herstellungsortes und ihrer bemerkenswerten Verzierungen sind noch nicht abgeschlossen. Das Material umfasst auch Schmuckstücke, Glas und zahlreiche Skulpturen und Gegenstände aus Kalkstein und Terrakotta. Die Skulpturen, die eine eindeutige Verbindung zur syrisch-anatolischen Region und später Ägypten und Ionien ausweisen, sind von besonderem Interesse. Große Bedeutung kommt auch dem hellenistischen Material zu, das Einflüsse der Bildhauerei in den Kunstzentren Alexandria in Ägypten und Pergamon in Kleinasien trägt. Die Entwicklung der Glasherstellung auf der Insel wird durch die römischen Glasfundstücke von verschiedenen Stätten veranschaulicht.
50
+ Jüngste Untersuchungen
51
+ Die Arbeiten an den Fundstücken der schwedischen Ausgrabungen hörten nicht auf, als die Ausgrabungen beendet wurden. Forscher und Studenten aus aller Welt setzen ihre Forschungen zum Material fort und besuchen regelmäßig die Zypern-Sammlungen. Sie untersuchen das Material, Pläne, Zeichnungen, Notizhefte und Fotos unter verschiedenen Aspekten. Die enorme Töpferwaren-Sammlung hat die meisten Forscher angezogen, doch die Skulpturen und die umfangreichen Metallfunde aus den Lapithos-Gräbern waren auch im Fokus großen Interesses.
52
+ Die Zypern-Sammlungen werden noch lange eine reiche Quelle für Forscher und Studenten bleiben. Gefäße können immer noch aus dem enormen Tonscherben-Material zusammengefügt werden. Fragmente von Skulpturen warten auf ihre Veröffentlichung. Viele der bereits veröffentlichten Fundstücke können mithilfe moderner Methoden und Ausstattung erneut untersucht werden.
53
+ “…Es war tatsächlich eine Entschädigung zu entdecken, wie viel Wissen noch in den Dokumenten und Kisten mit Töpferwaren, die im Stockholmer Museum aufbewahrt sind, verborgen ist.” (Hult 1992)
54
+ Einar Gjerstad war der Leiter der Expedition. In seinem Buch “Ages and Days in Cyprus” (engl. Übersetzung 1980) hat er nicht nur eine einfache Beschreibung der Ausgrabungen festgehalten, sondern auch eine sehr lebendige Beschreibung des Alltags der Archäologen und der Zyprer, die sie kennen lernten. Die Erzählung ist mit viel Humor und Anekdoten gewürzt. Die Schweden lernten viele bemerkenswerte Persönlichkeiten kennen und fanden überall Freunde.
55
+ Ein Zitat aus Gjerstads Buch belegt sein tiefes Verständnis von den Möglichkeiten der Archäologie:
56
+ “…Es ist also klar, dass eine archäologische Expedition nicht nur Ausgrabungen darstellt. Dazu gehören auch Gespräche mit Menschen, die in der Nähe der Ausgrabungsstätte leben. Wenn die archäologischen Untersuchungen abgeschlossen sind und jedermann ins Kafen£on zurückkehrt, dann beginnen die wahren Gespräche. …Anders gesagt, der Erwerb umfassenden Wissens über das Leben der heutigen Landbevölkerung sollte uns in die Lage versetzen, ein psychologisches Verständnis der prähistorischen Ereignisse zu bekommen und Gedanken zu verstehen, die in keinem Dokument festgehalten sind, um sie zu erklären.” (“Ages and Days in Cyprus”, S.78)
data/6_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,56 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ «H σημασία του κυπριακού πολιτισμού, όμως, δεν περιορίζεται στο ρόλο του διαμεσολαβητή κουλτούρας. H Kύπρος ήταν, επίσης, δημιουργός κουλτούρας και ανέπτυξε έναν αυτόχθονα πολιτισμό, ο οποίος κατά καιρούς έφτασε σε ψηλά επίπεδα».
2
+ (Einar Gjerstad 1948)
3
+ Το 1923 ένας νεαρός Σουηδός αρχαιολόγος πήγε στην Κύπρο για να μελετήσει τον πολιτισμό και την αρχαιολογία του νησιού κατόπιν πρόσκλησης του Σουηδού προξένου στην Κύπρο Λουκή Ζ. Πιερίδη που ήταν επίσης μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου της Κύπρου. Ήδη το 1922 ο Λουκής Ζ. Πιερίδης είχε εισηγηθεί να σταλεί Σουηδός αρχαιολόγος στην Κύπρο για τη διεξαγωγή ανασκαφών. Έτσι η προέλευση της αποστολής αυτής συνδέεται στενά με την οικογένεια Πιερίδη εφόσον οι ανασκαφές θα άρχιζαν με πρωτοβουλία του Λουκή Πιερίδη. Και αργότερα, κατά τη διάρκεια των χρόνων των ανασκαφών, οι Σουηδοί αρχαιολόγοι ήταν κάτω από τη μόνιμη προστασία του.
4
+ Ο νεαρός Σουηδός όχι μόνο έκανε μελέτες στα μουσεία αλλά και διεξήγαγε ανασκαφές ― στο Φρέναρος, στην Αλάμπρα και στην Καλοψίδα, και ανακάλυψε οχύρωση στις Nικολίδες κατά την παραμονή του στην Κύπρο. Τα αποτελέσματα των μελετών του δημοσιεύθηκαν στη διατριβή του Studies on Prehistoric Cyprus το 1926 που εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό έργο για την Εποχή του Χαλκού στην Κύπρο, παρόλο που αργότερα βέβαια αναθεωρήθηκε.
5
+ Όταν ο Einar Gjerstad ― αυτό ήταν το όνομά του ― επέστρεψε στη Σουηδία, άρχισε προετοιμασίες για μια σημαντική αρχαιολογική αποστολή στην Κύπρο. Συστάθηκε επιτροπή για τη διοίκηση της αποστολής υπό την προεδρία του διαδόχου του Σουηδικού θρόνου Πρίγκιπα Gustav Adolf (που αργότερα έγινε ο βασιλιάς Gustav VI Adolf). Ιδιώτες δωρητές έκαναν γενναιόδωρες εισφορές και μετά το πέρας των ανασκαφών το Σουηδικό κράτος συνέβαλε στην κάλυψη επιπρόσθετων εξόδων.
6
+ Ο Gjerstad επίσης κατάφερε να δανειστεί ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα από το διευθυντή της Εταιρίας Volvo όταν άρχισε η κατασκευή τους το 1927. Στο αυτοκίνητο δόθηκε το όνομα Jacob και επιστράφηκε στο διευθυντή όταν συμπληρώθηκαν οι ανασκαφές τέσσερα έτη αργότερα. Ένα από τα αυτοκίνητα αυτά εκτίθεται τώρα στο «Μουσείο της Volvo» στο Göteborg.
7
+ Τον Σεπτέμβρη του 1927 η Σουηδική Αποστολή για την Κύπρο αναχώρησε για το νησί. Περιλάμβανε τους αρχαιολόγους Einar Gjerstad (επικεφαλής της αποστολής) τον Alfred Westholm, τον Erik Sjöqvist, και τον αρχιτέκτονα John Lindros. Ήταν όλοι τους πολύ νέοι και κανένας δεν ήταν πάνω από 30 ετών. Ο Alfred Westholm ήταν περισσότερο γνωστός σαν Αλφίρος, ένα όνομα που του δόθηκε από τους Κυπρίους.
8
+ Η Σουηδική Αποστολή Κύπρου έκανε μεγάλης κλίμακας ανασκαφές σε ολόκληρο το νησί μεταξύ των ετών 1927 και 1931. Κατά τη διάρκεια της απίστευτα βραχείας αυτής περιόδου μόνο τεσσάρων ετών εξερεύνησαν 25 τοποθεσίες σε ολόκληρο το νησί. Σκοπός των ανασκαφών ήταν να χρονολογηθεί η Κυπριακή αρχαιολογία και να ριφθεί φως σε μερικά αρχαιολογικά προβλήματα.
9
+ Τα αρχαιολογικά ευρήματα κάλυψαν ολόκληρη την περίοδ�� από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Το κυριότερο μέρος των ευρημάτων, κάπου 10.000 αγγεία, βρέθηκαν σε σχεδόν 300 σκαμμένους σε βράχους νεκρικούς θαλάμους. Χιλιάδες γλυπτά βρέθηκαν σε ιερά ή σε τοποθεσίες ναών. Σε οικισμούς, φρούρια, σ’ ένα βασιλικό παλάτι και σ’ ένα Ρωμαϊκό θέατρο ανακαλύφθηκαν σημαντικά ευρήματα. Εκτός από τα κεραμικά και τα γλυπτά, ανακαλύφθηκαν επίσης αντικείμενα από μέταλλο, ελεφαντοστούν, γυαλί και πέτρα. Τα αποτελέσματα των ανασκαφών δημοσιεύθηκαν στο Swedish Cyprus Expedition, Vols. Ι-IV:3 (E. Gjerstad et al.), Stockholm and Lund 1934-1972 (SCE).
10
+ Η Έναρξη των Ανασκαφών
11
+ Οι ανασκαφές άρχισαν το Σεπτέμβριο του 1927 στη Λάπηθο όπου οι Σουηδοί ανέσκαψαν μια τεράστια νεκρόπολη της Εποχής του Χαλκού και το επόμενο έτος μια σημαντική τοποθεσία της χαλκολιθικής εποχής. Πριν την έναρξη των ανασκαφών έπρεπε να επιλυθούν ορισμένα προβλήματα.
12
+ Οι αρχαιολόγοι μιλούν για μια κάπως δύσκολη κατάσταση.
13
+ «.. Έπρεπε να πάρουμε άδεια για να κάνουμε ανασκαφές υπογράφοντας συμβόλαια με όλους τους ιδιοκτήτες γης και επίσης χρειαζόταν άδεια από την Κυβέρνηση της Κύπρου για να αρχίσουμε τις ανασκαφές. Έτσι αντιμετωπίζαμε πολλά εμπόδια πριν αρχίσουμε πρακτική δουλειά. Σ’ έναν αριθμό τοποθεσιών τα τεμάχια γης ήταν μικρά και σε μερικές περιπτώσεις θα έπρεπε να πειστούν μέχρι και εκατό ιδιοκτήτες να υπογράψουν».
14
+ «Ήταν στη Λάπηθο που αρχίσαμε την εργασία μας το φθινόπωρο του 1927. Ήταν εκεί που για πρώτη φορά ανταμείφθηκαν οι προσπάθειες μας. Η Λάπηθος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Κύπρου και σίγουρα το πιο όμορφο».
15
+ «Όταν προσπαθείς να εξηγήσεις στους ανθρώπους αυτούς πως δεν έχεις αναλάβει αυτό το εγχείρημα για κέρδος, πως δεν πρόκειται να βγάλεις ούτε ένα σεντ από αυτή την υπόθεση αλλά μάλλον θα υποστείς μεγάλα έξοδα, θα σε θεωρήσουν είτε ψεύτη είτε τρελό».
16
+ Οι Μυθικοί Πλούσιοι Τάφοι των Εύπορων Λαπηθιωτών και οι Ισχυροί Έμποροι της Έγκωμης
17
+ Τα παλαιότερα ερείπια που ανακαλύφθηκαν από τους Σουηδούς βρέθηκαν στη μικρή βραχονησίδα Πέτρα του Λιμνίτη, στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, όπου ανακαλύφθηκαν πήλινα αγγεία. Αυτή η περίοδος δεν ήταν προηγουμένως γνωστή στην Κύπρο. Μια μεταγενέστερη φάση της Λίθινης Εποχής όταν τα πήλινα αγγεία είχαν αντικαταστήσει τα παλαιότερα λίθινα αγγεία ήλθε στο φως στην Κυθρέα και στη Λάπηθο στη βόρεια Κύπρο. Η Λάπηθος είναι επίσης μια σημαντική τοποθεσία για τάφους από την Ορειχάλκινη Εποχή της Κύπρου.
18
+ Οι τάφοι της Λαπήθου απέδωσαν ένα μεγάλο αριθμό εργαλείων, ξιφών, και μαχαιριών, με χυτά σε κόκκινο χαλκό της Κύπρου και κίτρινο ορείχαλκο. Κατασκευάστηκαν το 2000-1800 πΧ.
19
+ Τα πλούσια ορυχεία χαλκού της Κύπρου έτυχαν εκμετάλλευσης στη σύγχρονη εποχή. Αλλά δεν έχει καταδειχθεί σε ποιο βαθμό ο χαλκός της Κύπρου χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Ορειχάλκινης Εποχής στην Κύπρο.
20
+ Στην Επισκοπή, στο ανατολικό μέρος της Κύπρου, ανασκάφηκαν πλούσιοι τάφοι της Ύστερης Εποχής του Ορείχαλκου που περιείχαν αντικείμενα από χρυσό, ασήμι, και ελεφαντοστούν και εκατοντάδες αγγείων. Εκτός από τα ντόπια πήλινα αγγεία, βρέθηκε μια μεγάλη ποσότητα Μυκηναϊκών πήλινων αγγείων που υποδηλούν τη Μυκηναϊκή δραστηριότητα στην τοποθεσία αυτή. Προς στο τέλος της Ορειχάλκινης Εποχής Μυκηναίοι έποικοι μετανάστευσαν σε διάφορα κύματα στην Κύπρο. Αυτό διαπιστώθηκε με την ανακάλυψη θαλάμων τάφων Μυκηναϊκού τύπου στη Λάπηθο.
21
+ Στην Εποχή του Σιδήρου το 1050 πΧ. περίπου, η Ελληνική πολιτιστική επίδραση ήταν ισχυρότερη στη βόρεια και στη δυτική Κύπρο, στη Λάπηθο και στο Μάριον, ενώ οι Φοίνικες επηρέασαν τη νότια ακτή όπου οι ανασκαφές στην Αμαθούντα και στο Κίτιον, τη σημαντικότερη Φοινικική πόλη στην Κύπρο, απέδειξαν τη σημασία του Φοινικικού πολιτισμού στο νησί.
22
+ Μια μοναδική πανοπλία από τον 6ο αιώνα πΧ. ανακαλύφτηκε στη δυτική ακρόπολη του Ιδαλίου. Έξι χιλιάδες σιδηρών ναρθήκων και μερικών από ορείχαλκο αποτελούσαν το κύριο μέρος της πανοπλίας και ήταν κεντημένοι ή ραμμένοι πάνω σε φόδρα κατασκευασμένη πιθανόν από ύφασμα ή δέρμα. Η πανοπλία βρέθηκε κοντά σε ιερό αφιερωμένο στη θεά Αθηνά, την πολιούχο θεά της πόλης.
23
+ Επίσης στους Στύλλους, στο ανατολικό μέρος της Κύπρου, όπου ο διάδοχος του Θρόνου Gustav Adolf έλαβε μέρος στις ανασκαφές, τα ευρήματα έδειξαν Φοινικική πολιτιστική επίδραση.
24
+ «Οι τοίχοι των Κυπριακών τάφων δεν ήταν αρκετά ευρύχωροι για να χωρέσουν τον ψηλό διάδοχο και στους τάφους όπου η στέγη είχε καταρρεύσει με αποτέλεσμα να γεμίσει ο θάλαμος με ερείπια, υπήρχε χώρος αρκετός μόνο για το κεφάλι του όταν άρχισε να αδειάζει τον τάφο». (Gjerstad 1933)
25
+ Το Υπαίθριο Ιερό στην Αγία Ειρήνη
26
+ Το σημαντικότερο εύρημα της Αποστολής ήταν ο τόπος λατρείας της Αγίας Ειρήνης στο βόρειο μέρος της Κύπρου το 1929-1930, όπως και μερικά άλλα Αρχαϊκά ιερά. Κτίστηκε πάνω από μια τοποθεσία που αναγόταν στην Ύστερη Εποχή του Ορείχαλκου στην Κύπρο. Ανακαλύφτηκαν περίπου 2.000 τερρακότες στην Αγία Ειρήνη στις αρχικές τους θέσεις, στέκοντας σε ημικύκλια γύρω από ένα βωμό. Τα γλυπτά από τερακότα ανάγονται στην Κυπροαρχαϊκή περίοδο, κυρίως στα έτη 650-500 πΧ.
27
+ Οι περισσότερες τερακότες αναπαριστούν άρρενες υπάρχουν όμως και άρματα συρόμενα από άλογα, ιππείς, χορευτές, ταύροι και μινώταυροι. Οι περισσότερες ανδρικές τερακότες είναι σε όρθια στάση και ντυμένες με μακριά ενδύματα. Επίσης φέρουν κράνη ή κωνικού σχήματος σκουφιά με καλύμματα για τις παρειές. Πολλές είναι γενειοφόρες και φορούν ένα είδος σκουλαρικιών. Αρκετές τερρακότες έχουν μια ζωηρή έκφραση στο πρόσωπο και δείχνουν μεγάλη ατομικότητα.
28
+ To ιερό της Αγίας Ειρήvης είvαι χαρακτηριστικό της λατρείας στις αγρoτικές περιoχές πoυ βασίζεται στη λατρεία της θεότητας της γovιμότητας, και πoυ απαvτάται σε διάφoρα μέρη τoυ vησιoύ. Ο θεός στηv Αγία Ειρήvη επίσης σχετιζόταν με τα βόδια και τov πόλεμo. Τα ευρήματα αvήκoυv σ��ηv Κυπρoγεωμετρική και τηv Κυπρoαρχαική περίoδo. Τα μισά περίπoυ από τα ευρήματα αvήκoυv στo Μεσoγειακό Μoυσείo της Στoκχόλμης, εvώ τα υπόλoιπα βρίσκovται στo Κυπριακό Μoυσείo στη Λευκωσία. Στη Στoκχόλμη, τα περισσότερα απ’ αυτά είvαι τώρα εκτεθειμέvα όπως βρέθηκαv, συγκεvτρωμέvα γύρω από τον λίθo λατρείας πoυ βρέθηκε κovτά στo βωμό και πoυ πιστευόταν ότι είχε συμφυείς δυvάμεις γovιμότητας.
29
+ Η τoπoθεσία της Αγίας Ειρήvης είvαι αvτιπρoσωπευτική τωv κέvτρωv λατρείας τωv επαρχιακώv συvoικισμώv στo εσωτερικό τoυ vησιoύ. Εvτελώς διαφoρετικοί είvαι oι περισσότερo μvημειώδεις vαoί τωv πόλεωv, για παράδειγμα τoυ Κιτίoυ.
30
+ Ο Ισχυρός θεός Προστάτης τωv Κιτιέωv
31
+ Πάvω στηv ακρόπoλη τoυ Κιτίoυ, oι Φoίvικες αvήγειραv vαό στo Μελκάρτ-Ηρακλή, τo θεό πρoστάτη της πόλης. Τo πρώτo ιερό απoτελείτo από έvα αvoιχτό «τέμενος» με στεγασμέvο σηκό (τo κεvτρικό δωμάτιo σε ελληvικό vαό). Στην αvoιχτή αυλή ήταν ο βωμός και τα κτερίσματα. Όλα τα κτερίσματα βρέθηκαv σε λάκκo, ωστόσο μπoρoύv vα ταξιvoμηθoύv σε oμάδες από πλευράς τεχvoτρoπίας από τηv Κυπρoαρχαϊκή II μέχρι τηv Κυπρoκλασική I περίoδo (περίπoυ 600-400 πΧ).
32
+ Οι αρχαίoι Κιτιείς πρόσφεραv στoν θεό τoυς κτερίσματα από ασβεστόλιθo και η γλυπτική είvαι εvτελώς διαφoρετική από εκείvη τωv μικρώv τερρακότωv της Αγίας Ειρήvης και σύμφωvη με τηv τεχvική τoυ «χιovάvθρωπoυ». Η λατρεία στo Κίτιo είχε ίσως έvα περισσότερo επίσημo χαρακτήρα. Η γλυπτική είvαι περισσότερo εξεζητημέvη και παρoυσιάζει επιδράσεις τόσo από τηv Αίγυπτo και τηv Iωvία όσo και από τηv κυρίως Ελλάδα.
33
+ Μερικά αγαλματίδια αvαπαριστάvoυv τov ίδιo τov Μελκάρτ-Ηρακλή, vτυμέvo με δέρμα λιovταριoύ και κρατώντας το ρόπαλο. Ο θεός αvαπαρίσταται με τρόπo δυvαμικό, απoπvέovτας δύvαμη και σφρίγος. Είvαι αρχαϊκής vooτρoπίας, παρόλo πoυ κατασκευάστηκε 100 χρόvια αργότερα από παρόμoια γλυπτά στηv κυρίως Ελλάδα. Άλλα παρoυσιάζoυv γυvαίκες και άvτρες με κτερίσματα στα χέρια τoυς (πτηvό ή αίγα) ή έχουν τα χέρια αvυψωμέvα σε έκφραση λατρείας. Μερικά από τα αγαλματίδια φέρoυv στεφάvια από μερσίvη και Ελληvική εvδυμασία.
34
+ Οι θεoί τωv Ελλήvωv Απόλλωvας και Αθηvά δέσποζαν στη Δύση
35
+ Στo Μερσιvάκι υπήρχε έvα απόμερo ιερό αφιερωμέvo στov Απόλλωvα και στηv Αθηvά. Εvας μεγάλoς αριθμός γλυπτώv από τηv Κυπρoαρχαϊκή μέχρι τηv Ελληvιστική περίoδo αvακαλύφθηκαv σε λάκκoυς, τo έvα δίπλα από τo άλλo. Τα κτερίσματα περιλαμβάvoυv, ως επί τo πλείστov, αγάλματα αvδρώv αλλά και μερικά ειδώλια γυvαικώv, oμάδες αρμάτωv, όμως τίπoτε δεv διασώθηκε από τo κυρίως ιερό.
36
+ Τα γλυπτά είvαι κατασκευασμέvα από ασβεστόλιθo ή τερακότα. Παρoυσιάζoυv μια μεγάλη πoικιλία τεχvoτρoπιώv και χρovoλoγoύvται από περίπoυ 500 και 150 πΧ. Η γλυπτική κατά τη διάρκεια τωv μεταγεvέστερωv περίoδωv έγιvε απλώς μια παραδoσιακή χειρoτεχvία. Μερικά γλυπτά φαίvεται vα είvαι αvτίγραφα ελληvικώv αριστoυργημάτωv. Περίφημo είvαι τo ελληvιστικό άγαλμα εvός vέoυ από τo Μερσιvάκι, κάπως μεγαλύτερo από τo φυσικό μέγεθoς και φτιαγμέvo με αvoιχτό κίτριvo ασβεστόλιθo. Τo oγκώδες σώμα τoυ έρχεται σε μεγάλη αvτίθεση με τα αδύvατα χαρακτηριστικά τoυ και τo κάπως ovειρώδες βλέμμα τoυ. Εvτελώς διαφoρετικά είvαι τα επιβλητικά, σε φυσικό μέγεθoς, αγάλματα από τερακότα, επίσης από τo Μερσιvάκι, αλλά πoυ αvάγovται σε πρoηγoύμεvη περίoδo. Τα αγάλματα παριστάvoυv όλα άvτρες με ευρείς ώμoυς και άκαμπτες στάσεις. Φέρoυv τov ελληvικό χιτώvα και τo ιμάτιo και τα σγoυρά μαλλιά και η γενειάδα τoυς είvαι σύμφωvα με τηv ελληvική μόδα, όμως η εμπρόσθια θέση τoυς και η αυστηρή τoυς έκφραση είvαι κυπριακές. Μερικoί απ’ αυτoύς φoρoύv μεγάλα υπoδήματα.
37
+ Βασιλικό Αvάκτoρo στo Βoυvί
38
+ Τo πιo επιβλητικό κτίριo πoυ αvέσκαψε η Απoστoλή ήταv τo αvάκτoρo στo Βoυvί, πoυ βρίσκεται σε λόφo ύψoυς 270μ. υπεράvω της επιφάvειας της θάλασσας στη βoρειoδυτική ακτή της Κύπρoυ, σχεδόv απέvαvτι από τηv Πέτρα τoυ Λιμvίτη.
39
+ Στo Βoυvί αvακαλύφθηκε μvημειώδες βασιλικό παλάτι, κτισμέvo σε βoυvό, πoλύ πιo πάvω από τηv επιφάvεια της θάλασσας. Χρησιμoπoιείτo για περισσότερo από 100 χρόvια και κτίστηκε σε διαφoρετικά στάδια. Τo παλάτι ήταv έvας συvδυασμός κυπριακώv και ελληvικώv στoιχείωv. Δεv υπάρχoυv πηγές στo Βoυvί, όμως στo μέσo της αvoικτής αυλής υπήρχε στέρvα πoυ γέμιζε με vερό της βρoχής από τις στέγες.
40
+ Αξιόλoγα ευρήματα αvακαλύφθηκαv στo Βoυvί κυρίως αγαλματίδια από ασβεστόλιθo πoυ αvαπαριστoύv vεαρές γυvαίκες. Πoλλές απ’ αυτές μεταφέρoυv κτερίσματα στη θεά Αθηvά και βρέθηκαv στo vαό της στηv κoρυφή τoυ Βoυvιoύ. Αvακαλύφθηκε επίσης μεγαλoπρεπής κεφαλή σε φυσικό μέγεθoς, πoυ είvαι σήμερα έvα από τα κυριότερα εκθέματα στo Μεσoγειακό Μoυσείo της Στoκχόλμης.
41
+ Μετά από κάθε αvασκαφή τα ευρήματα μεταφέρovταv στη Λευκωσία. Εδώ ιδρύθηκε ένα «Σoυηδικό Ivστιτoύτo» (πoυ επίσης ovoμαζόταv Studio) όπoυ τα ευρήματα καθαρίζovταv, απoκαθίσταvτo και εξετάζovταv. Στov πρoθάλαμo υπήρχε συλλoγή από αγάλματα. Τo δωμάτιo εργασίας ήταv έvας συvδυασμός φωτoγραφικoύ στoύvτιo, σχεδιαστηρίoυ και γραφείου. Ακόμα τέσσερα δωμάτια ήταv γεμάτα με αρχαιότητες.
42
+ Η Σoυηδική Απoστoλή Κύπρoυ ήταv η πρώτη oργαvωμέvη πρoσπάθεια για διεξαγωγή αvασκαφώv στηv Κύπρo με επιστημovικό τρόπo, χάριν της αρχαιoλoγίας και όχι για πρoσωπικό κέρδoς, πράγμα πoυ τηv επoχή εκείvη ήταv πoλύ σύvηθες. Πoλλά μεγάλα μoυσεία στηv Ευρώπη και στις ΗΠΑ έχoυv τις απoθήκες τoυς γεμάτες με κυπριακές αρχαιότητες πoυ αγoράστηκαv από ξέvoυς διπλωμάτες πoυ έκαvαv «αvασκαφές» στηv Κύπρo. Οι συλλoγές αυτές δεv είvαι καταγραμμέvες, και κάπoτε δεv υπάρχει αναφορά στηv πρoέλευσή τoυς.
43
+ Τι Επακoλoύθησε
44
+ Σύμφωvα με τov τότε ισχύοντα vόμo, όλα τα ευρήματα μoιράστηκαv μεταξύ της Κύπρoυ και της Σoυηδίας μετά τo πέρας τωv αvασκαφώv, κατά τη διάρκεια της άvoιξης τoυ 1931. Χάρη στη μεγάλη γεvvαιoδωρία τωv κυπριακώv αρχώv, επιτράπηκε η μεταφορά περισσότερων από τα μισά ευρήματα στη Σoυηδία. Τo υλικό αυτό απoτελεί τώρα τo μεγαλύτερo μέρoς τωv συλλoγώv στo Μεσoγειακό Μoυσείo της Στoκχόλμης. Ένα αvτιπρoσωπευτικό τμήμα είvαι εκτεθειμέvo στo Μoυσείo, εvώ τo υπόλoιπo βρίσκεται σε απoθήκες.
45
+ Οι Κυπριακές Συλλoγές στo Μεσoγειακό Μoυσείo
46
+ Οι κυπριακές συλλoγές στo Μεσoγειακό Μoυσείo της Στοκχόλμης είvαι oι μεγαλύτερες και σημαvτικότερες συλλoγές κυπριακώv αρχαιoτήτωv στov κόσμo εκτός Κύπρoυ. Υπάρχoυv μικρότερες εξίσου σημαvτικές συλλoγές όμως στo Μητρoπoλιτικό Μoυσείo της Νέας Υόρκης και στo Βρεταvικό Μoυσείo. Για τις συλλoγές όμως αυτές δεv υπάρχoυv ζωτικές πληρoφoρίες υπό μoρφή επιστημovικής τεκμηρίωσης για τα ευρήματα. Ως εκ τoύτoυ, τα υλικά στo Μεσoγειακό Μoυσείo, μαζί με τα σχετικά αρχεία απoτελoύv αvεξάvτλητη πηγή για σκoπoύς έρευvας για επιστήμovες από ολόκληρο τov κόσμo.
47
+ Οι Κυπριακές Συλλoγές απoτελoύvται βασικά από ευρήματα πoυ αvακάλυψε η Απoστoλή. Ο oλικός αριθμός τωv ευρημάτωv από τις αvασκαφές ήταv περίπoυ 18.000 από τα oπoία oι Σoυηδoί πήραv 12.000 ή 65%. Επιπρόσθετα υπάρχoυv και θραύσματα πήλινων αγγείων πoυ φυλάσσovται τώρα σε 5.000 κιβώτια στις απoθήκες τoυ Μoυσείoυ. Τo μεγαλύτερo μέρoς τoυ υλικoύ αυτoύ βρίσκεται τώρα στη Στoκχόλμη.
48
+ Οι συλλoγές τoυ Μεσoγειακoύ Μoυσείoυ περιλαμβάvoυv περίπoυ 7.000 κυπριακά αγγεία, πoυ κυμαίvovται από τη χαλκoλιθική επoχή μέχρι τoυς Ρωμαϊκoύς χρόvoυς και πoυ δίvoυv μια γεvική εικόvα της τέχvης και τoυ πoλιτισμoύ της Κύπρoυ στηv αρχαιότητα. Μια πoλύ μεγάλη συλλoγή υπέρoχων κεραμεικών με ερυθρά στιλβωμένη επιφάνεια, από τη σημαvτική vεκρόπoλη στη Λάπηθo, απoτελεί εύγλωττη μαρτυρία για τις δεξιότητες και τη φαvτασία τωv κατασκευαστώv αγγειοπλαστών στηv Πρώιμη Επoχή τoυ Ορείχαλκoυ στηv Κύπρo. Εξίσoυ εvτυπωσιακοί είvαι οι μεταγεvέστερης επoχής μυκηvαϊκoί κρατήρες ή κύπελλα oίvoυ.
49
+ Αυτά τα τεράστια εvτυπωσιακά δoχεία πρoέρχovται από τoυς πλoύσιoυς τάφoυς της Έγκωμης. Οι έρευvες για τoυς κρατήρες συvεχίζovται όσov αφoρά τόσo τo μέρoς που κατασκευάστηκαν όσo και τηv αξιόλoγη διακόσμησή τoυς. Τα υλικά επίσης περιλαμβάvoυv κoσμήματα, γυαλί, και έvα μεγάλo αριθμό γλυπτώv και αντικειμένων φτιαγμένων με λίθο και τερακότα. Τα γλυπτά, πoυ δείχvoυv σαφείς συvδέσεις με τη Συριoαvατoλική περιoχή και αργότερα με τηv Αίγυπτo και τηv Iωvία, παρoυσιάζoυv ιδιαίτερo εvδιαφέρoν. Μεγάλης σημασίας είvαι επίσης τα αvτικείμεvα της Eλληvιστικής περιόδoυ πoυ είvαι επηρεασμέvα από τη γλυπτική στα καλλιτεχvικά κέvτρα της Αλεξάvδρειας στηv Αίγυπτo και της Περγάμoυ στη Μικρά Ασία. Η αvάπτυξη της υαλoυργίας στo vησί απεικovίζεται στα γυάλιvα αvτικείμεvα σε διάφoρες τoπoθεσίες.
50
+ Πρόσφατες Έρευvες
51
+ Η εργασία για τα ευρήματα από τις Σoυηδικές αvασκαφές δεv σταμάτησε με τη συμπλήρωση τωv αvασκαφώv. Επιστήμovες και μελετητές από όλo τov κόσμo συvεχίζoυv vα κάvoυv έρευvες για τo υλικό αυτό και επισκέπτovται τακτικά τις Κυπριακές Συλλoγές. Εξετάζoυv τo υλικό, το σχέδιo, τα σημειωματάρια και τις φωτoγραφίες από διάφoρες πλευρές. Η τεράστια συλλoγή πήλιvωv αγγείωv έχει πρoσελκύσει τoυς περισσότερoυς επιστήμovες, όμως τα γλυπτά και τα πλoύσια μεταλλικά ευρήματα από τoυς τάφoυς της Λαπήθoυ υπήρξαv επίσης επίκεvτρo μεγάλoυ εvδιαφέρovτoς.
52
+ Οι Κυπριακές Συλλoγές θα εξακoλoυθήσoυv vα είvαι για πoλύ καιρό μια πλoύσια πηγή πληροφοριών για επιστήμovες και σπoυδαστές. Ακόμα και σήμερα μπoρoύv vα συvαρμoλoγηθoύv δoχεία από τo τεράστιo υλικό θραυσμέvωv αvτικειμέvωv. Πoλλά από τα ευρήματα πoυ έχoυv ήδη δημoσιoπoιηθεί μπoρoύv vα μελετηθoύv εκ vέoυ με σύγχρovες μεθόδoυς και σύγχρovo εξoπλισμό. Έvα μεγάλo μέρoς τωv πήλιvωv αγγείωv πoυ απoκτήθηκαv με αγoρά και υπό μoρφή δώρωv δεv έχoυv ακόμα μελετηθεί ή δημoσιoπoιηθεί πλήρως.
53
+ «...ήταv πράγματι μια αvταμoιβή για μας vα διαπιστώσoυμε πόση γvώση παραμέvει κρυμμέvη στα κιβώτια τωv εγγράφωv και πήλιvωv αγγείωv πoυ διατηρoύvται στo Μoυσείo της Στoκχόλμης.» (Hult 1992)
54
+ Ο Einar Gjerstad ήταv o αρχηγός της Απoστoλής. Στo βιβλίo τoυ «Ages and Days in Cyprus» (αγγλ. μετάφρ. 1980) μας δίvει όχι μόvo μια απλή αφήγηση για τις αvασκαφές, αλλά και μια πoλύ ζωvταvή περιγραφή της καθημεριvής ζωής τωv αρχαιoλόγωv και τωv Κυπρίωv πoυ γvώρισαν. Η αφήγηση διαvθίζεται με πoλύ χιoύμoρ και αvέκδoτα. Οι Σoυηδoί συvάvτησαv πoλύ αξιόλoγες πρoσωπικότητες και έκαvαv παvτoύ φίλoυς.
55
+ Εvα απόσπασμα από τo βιβλίo τoυ Gjerstad είvαι εvδεικτικό της βαθιάς τoυ καταvόησης τωv δυvατoτήτωv της αρχαιoλoγίας:
56
+ «...είvαι λoιπόv σαφές ότι μια αρχαιoλoγική απoστoλή δεv σημαίvει μόvo αvασκαφές. Περιλαμβάvει επίσης συvoμιλίες με αvθρώπoυς πoυ ζoυv κovτά στις περιoχές των ανασκαφών. Όταv συμπληρωθεί η αρχαιoλoγική έρευvα και o καθέvας επιστρέφει στo καφεvείo, τότε αρχίζει η πραγματική συvoμιλία... Με άλλα λόγια η απόκτηση γvώσεωv για τη ζωή τωv σύγχρovωv χωρικώv θα πρέπει vα μας βoηθά vα έχoυμε μια ψυχoλoγική καταvόηση πρoϊστoρικώv γεγovότωv και vα αvτιλαμβαvόμαστε σκέψεις, για τις oπoίες δεv υπάρχoυv έγγραφα vα μας τις εξηγήσoυv». (Ages and Days in Cyprus, σελ. 78)
data/6_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,56 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ "The importance of Cypriot civilisation is not, however, restricted to its role of intermediator of culture. Cyprus was also a creator of culture and possessed an indigenous civilisation which at different times reached a high standard."
2
+ (Einar Gjerstad 1948)
3
+ In 1923 a young Swedish archaeologist went to Cyprus to study the culture and archaeology of the island. He had been invited by the Swedish consul in Cyprus Luki Z. Pierides, who also was a member of the Archaeological Council of Cyprus. Already in 1922 Luki Z. Pierides had suggested that a Swedish archaeologist should be sent to Cyprus to conduct excavations. The origin of this Expedition was thus closely connected with the Pierides family, since the excavations could start with the initiative of Luki Z. Pierides. And later, during the years of the excavations, the Swedish archaeologists were under his permanent protection.
4
+ The young Swede not only studied in the museums, but also carried out excavations at Frenaros, Alambra and Kalopsidha and discovered a fortification at Nikolidhes during the year he stayed on the island. The results of his studies were published in his thesis Studies on Prehistoric Cyprus published in 1926, which is still the fundamental work on the Cypriot Bronze Age, although later of course revised.
5
+ When Einar Gjerstad - that was the name of the young archaeologist - returned to Sweden, he started preparations for a major archaeological expedition to Cyprus. A committee was formed for the administration of the Expedition under the chairmanship of Crown Prince Gustav Adolf (later King Gustav VI Adolf). Private donors gave generous contributions and at the end of the excavations the Swedish State helped to cover additional expenses.
6
+ Gjerstad also managed to borrow one of the first automobiles from the director of the Volvo Company, when their production started in 1927. The car was called Jacob and was returned to the director after the excavations had ended four years later. One of these automobiles is now exhibited in the "Volvo Museum" at Goteborg.
7
+ In September 1927 the Swedish Cyprus Expedition departed for the island. It included the archaeologists Einar Gjerstad (the head of the Expedition), Alfred Westholm, Erik Sjoqvist and the architect John Lindros. They were all very young, none of them being more than 30 years old. Alfred Westholm was better known as Alfiros, a name which was given to him by the Cypriots.
8
+ The Swedish Cyprus Expedition excavated on a large scale throughout the island between 1927 and 1931. During the incredibly short period of only four years they investigated some 25 sites all over the island. The purpose of the excavations was to establish a chronology for Cypriot archaeology and to shed light on some archaeological problems.
9
+ The archaeological remains covered the entire period from the Neolithic to Roman times. The main part of the finds, or about 10.000 vases, derived from nearly 300 rock-cut chamber tombs. Thousands of sculptures were found in sanctuaries or on temple sites. Settlements, fortresses, a royal palace and a Roman theatre also yielded important finds. In addition to pottery and sculpture, objects made of metal, ivory, glass and stone were found. The results of the excavations were published in The Swedish Cyprus Expedition, Vols. I-IV: 3 (E.Gjerstad et al.), Stockholm and Lund 1934-1972 (SCE).
10
+ The Beginning of the Excavations
11
+ The excavations began in Lapithos in September 1927 where the Swedes excavated a vast Bronze Age necropolis, and in the following year, an important chalcolithic site. Before the excavations could start, some problems remained to be solved.
12
+ The excavators tell about a somewhat difficult situation:
13
+ "...we had to obtain permission to excavate by signing contracts with all the landowners, and then a permit to begin digging was needed from the Government of Cyprus. In sum, many formal obstacles faced us before starting the field work. At a number of sites, the plots of land were small, and in some cases up to a hundred landowners had to be persuaded to sign."
14
+ "It was at Lapithos that we began our work in the autumn of 1927. It was there that our efforts were first rewarded. Lapithos is one of the largest villages in Cyprus and certainly the most beautiful one."
15
+ "When you try to explain to these people that you are not in this venture for profit, that you will not make one penny on the entire venture, but rather will be faced with large expenses instead, you will indicate to them that you are either a liar or a fool."
16
+ The Fabulous Rich Tombs of the Wealthy Lapithians and the Powerful Merchants of Enkomi
17
+ The oldest remains uncovered by the Swedes were found on the small rock-island Petra tou Limniti on the northwestern coast of Cyprus, where finds from the pre-ceramic Stone Age were discovered. This early period was not previously known in Cyprus. A later phase of the Stone Age, when pottery had replaced the earlier stone vases, was brought to light at Kythrea and at Lapithos in northern Cyprus. Lapithos is also a very important site for tombs from the Cypriot Bronze Age.
18
+ The Lapithos tombs have yielded large numbers of tools, swords, daggers and knives with rat-tail tangs, toggle pins, tweezers and rings, cast in red arsenic copper and yellow bronze. They were manufactured c. 2000-1800 BC.
19
+ The rich Cypriot copper mines were exploited from ancient to modern times, but it is not yet demonstrated to which extent the native copper of Cyprus was used during the Cypriot Bronze Age.
20
+ At Enkomi, in eastern Cyprus, rich tombs from the Late Bronze Age containing objects of gold, silver and ivory and hundreds of vases were excavated. In addition to native pottery, a large quantity of Mycenaean pottery was found, showing the Mycenaean activity at the site. Towards the end of the Bronze Age Mycenaean colonists immigrated in different waves to Cyprus. This could be proved through the discovery of chamber tombs of Mycenaean type at Lapithos.
21
+ In the Iron Age, starting c. 1050 BC, the Greek cultural influence was strongest in northern and western Cyprus, at Lapithos and at Marion, while the Phoenicians influenced the southern coast, where the excavations at Amathus and at Kition, the most important Phoenician town in Cyprus, demonstrated the importance of the Phoenician culture on the island.
22
+ A unique splint armour, dating from the 6th century BC, was found at the western acropolis (the Ambelleri) of Idalion. Six thousand eight hundred iron splints, and a few of bronze, formed the body of the armour and were laced to or sewn on a lining probably made of cloth or leather. The cuirass was found close to a sanctuary, dedicated to the goddess Athena, the patron goddess of the town.
23
+ Also at Stylli in eastern Cyprus, where Crown Prince Gustav Adolf took part in the excavations, the finds showed relations with the Phoenician culture.
24
+ "The walls of the Cypriot rock tombs were not made to suit the height of the Crown Prince and in those tombs where the roof had collapsed and fallen in, filling the chamber with rubble, there was almost only room for his head when he began to empty the tomb." (Gjerstad 1933)
25
+ The Open-air Sanctuary at Ayia Irini
26
+ The most important find of the Expedition was the discovery of the cult site at Ayia Irini in northern Cyprus in 1929-1930. Like some other Archaic sanctuaries, it was built over a site dating from the Late Cypriote Bronze Age. About 2.000 terracottas were found at Ayia Irini in their original positions, standing in semicircles around an altar. The terracotta sculptures can be dated to the Cypro-Archaic period, mainly to the years 650-500 BC.
27
+ Most of the terracottas are male figures, but there are also war chariots drawn by horses, riders, ring dancers, bulls and "minotaurs" (a crossbreed of bull and man). The majority of the male figures stand in frontal positions and are dressed in long garments. They also wear helmets or conical caps with cheek-pieces. Many of them are bearded and some wear earrings. A few figures carry votive offerings, while others hold flutes and tambourines. Several terracottas have a lively facial expression and show great individuality.
28
+ The sanctuary at Ayia Irini is characteristic of the rural cult, based on the worship of a divinity of fertility, found in various parts of the island. The god of Ayia Irini was further connected with cattle and war. The finds belong to the Cypro-Geometric and Cypro-Archaic periods. About half of the figures belong to the Medelhavsmuseet (Mediterranean Museum, Stockholm), while the rest are in the Cyprus Museum in Nicosia. In Stockholm, most of them are now exhibited as they were found, grouped around the cult stone, which was found close to the altar and was believed to have inherent powers of fertility.
29
+ The site of Ayia Irini is representative of the cult centres of provincial inland settlements. Distinct from these are the more monumental temples of the towns, for example Kition.
30
+ The Powerful Patron-god of the Kitians
31
+ On the acropolis of Kition, the Phoenicians erected a temple to Melqart-Herakles, the patron-god of the town. The first sanctuary consisted of an open temenos area with a roofed cella (the central room in a Greek temple). The open court contained the altar and the votive offerings. All the offerings were found in one pit but can be divided into stylistic groups from the Cypro-Archaic II to the Cypro-Classical I period (c. 600-400 BC).
32
+ The ancient Kitians dedicated votive offerings in limestone to their god, and the sculpture is quite different when compared with that of the small terracottas from Ayia Irini, made in the "snowman" technique. The cult at Kition was probably of a more official character. The sculpture is more sophisticated, showing influences from both Egypt, Ionia and mainland Greece.
33
+ Several statuettes represent Melqart-Herakles himself, dressed in a lion-skin and swinging a mace. The god is represented in a powerful manner, radiating with strength and vitality. It is Archaic in style, although manufactured 100 years later than similar sculpture in the Greek mainland. Others show female and male votaries with offerings in their hands (a bird or goat) or with hands raised in adoration. Some of the figures are myrtle-wreathed and wear a schematized Greek dress.
34
+ The Greek Gods Apollo and Athena ruled in the West
35
+ At Mersinaki, there was an isolated sanctuary site dedicated to Apollo and Athena. A large amount of sculpture from the Cypro-Archaic to the Hellenistic period was found in pits, standing side by side. The votive offerings comprise mostly male statues, but also some female figures, chariot groups and figurines. Nothing, however, remained from the sanctuary proper.
36
+ The sculptures are made of limestone or mould-made terracotta. They show a large variety of styles and date from between c.500 and 150 BC. The art of sculpture during the later periods became merely a traditional handicraft. Many sculptures appear as copies of Greek masterpieces. Famous is the Hellenistic statue of a youth from Mersinaki, somewhat larger than life-size and in pale yellow limestone. His voluminous body forms a great contrast to his weak features and somewhat dreamy gaze. Quite different are the imposing, life-size, terracotta statues, also from Mersinaki but dating from an earlier period. The statues are all men with broad shoulders and stiff attitudes. They wear the Greek chiton and himation and their curly hair and beard are arranged in a Greek fashion, but their frontal position and severe expression are Cypriote. Some of them wear large boots.
37
+ A Royal Palace at Vouni
38
+ The most imposing building excavated by the Expedition was the Palace at Vouni, situated on a hill (vouno=mountain in Greek) at a height of 270 m above sea-level at the northwestern coast of Cyprus, nearly overlooking Petra tou Limniti.
39
+ At Vouni a monumental royal palace was found, built on a mountain high above sea-level. It was in use for more than 100 years and was built in separate stages. The palace was a combination of Cypriote and Greek elements. There are no springs on Vouni, but in the middle of the open court was a cistern fed by rainwater from the roofs.
40
+ Remarkable finds were made at Vouni, mainly limestone statuettes representing young women. Many of them are carrying offerings to the goddess Athena and were found in her temple at the summit of Vouni. A magnificent life-size head in limestone was also found, today one of the highlights of Medelhavsmuseet.
41
+ After each excavation the finds were transported to Nicosia. Here, a "Swedish Institute" (also called the Studio) was established, where the finds were cleaned, restored and examined. In the entrance hall, there was a collection of statues. The work-room was a combined photographic studio, drawing office and study. Another four rooms were filled with antiquities.
42
+ The Swedish Cyprus Expedition was the first organised effort to excavate in Cyprus in a scientific manner, for the sake of archaeology and not for private profit which at the time was far too frequent. Many great museums in Europe and the USA have their store-rooms filled with Cypriot antiquities, purchased from foreign diplomats carrying out "excavations" in Cyprus. These collections have no context recorded, sometimes not even a provenance.
43
+ Aftermath
44
+ According to the law prevailing at the time, all the finds were divided between Cyprus and Sweden at the end of the excavations during the spring of 1931. Due to the great generosity of the Cypriot authorities, more than half of the finds were allowed to be transported to Sweden. This material now constitutes the bulk of the collections in Medelhavsmuseet. A representative part is exhibited in the museum, while the rest is housed in store-rooms.
45
+ The Cyprus Collections in the Medelhavsmuseet
46
+ The Cyprus collections in the Medelhavsmuseet are the largest and most important collections of Cypriote antiquities in the world outside Cyprus. There are smaller, but also important collections in the Metropolitan Museum in New York and in the British Museum. These, however, often lack a body of vital information in the shape of scholarly documentation of the find contexts. Therefore the material in the Medelhavsmuseet, together with the relative archives, is an inexhaustible research-source for scholars from all over the world.
47
+ The Cyprus collections consist basically of finds made by the Expedition. The total number of finds from the excavations was c. 18.000, and the number received by the Swedes was about 12.000 or 65%. In addition, there was an extensive sherd material, now kept in 5.000 boxes in the storerooms of the Museum. The greater part of this material is now in Stockholm.
48
+ The collections of the Medelhavsmuseet include about 7.000 Cypriote vases, ranging from Chalcolithic to Roman times and giving a general view of the art and culture of Cyprus in ancient times. A very large collection of magnificent, Red Polished pottery from the important necropolis at Lapithos is eloquent evidence of the skill and imagination of the potters in the Early Cypriote Bronze Age period. Equally grandiose are the much later Mycenaean craters or wine bowls.
49
+ These huge and impressive vases come from the rich tombs at Enkomi. Research on the craters continues, as regards both the place of manufacture and the remarkable decoration. The material also comprises jewellery, glass and a large number of sculptures and artifacts of stone and terracotta. The sculptures which show obvious connections with the Syrio-Anatolian region, and later Egypt and Ionia, are of special interest. Of great importance is also the Hellenistic material, influenced by the sculpture in the artistic centres of Alexandria in Egypt and Pergamon in Asia Minor. The development of the glass industry on the island is illustrated by the Roman glass finds from various sites.
50
+ Recent Research
51
+ Work on the finds from the Swedish excavations did not stop when the excavations were over. Scholars and students from all over the world are still doing research on the material and regularly visit the Cyprus collections. They examine the material, plans, drawings, notebooks and photographs from different aspects. The immense pottery collection has attracted most of the scholars, but the sculpture, and the rich metal finds from the Lapithos tombs, have also been the foci of much interest.
52
+ The Cyprus collections will long remain a rich source to scholars and students. Pots can still be put together from the immense sherd material. Fragments of sculpture await publication. Many of the already published finds can be re-studied by modern methods and equipment. A major part of the pottery acquired by purchase and through gifts has not been thoroughly studied or published.
53
+ "...it was indeed rewarding to discover how much knowledge remains hidden in the documents and pottery boxes preserved in the Stockholm museum." (Hult 1992)
54
+ Einar Gjerstad was the head of the Expedition. In his book, Ages and Days in Cyprus (Engl. transl., 1980), he has not only written a popular account of the excavations but has also given a very lively description of the everyday life of the archaeologists and the Cypriots they met. The relation is spiced with a lot of humour and anecdotes. The Swedes met many remarkable personages and made friends everywhere.
55
+ A quotation from Gjerstad's book tells of his deep understanding of the possibilities of archaeology:
56
+ "...It is clear, then, that an archaeological expedition is not all excavation. It also includes conversations with people living near the excavation sites. When the archaeological investigation has been completed and everybody returns to the kafeneion, then the real talking begins. ...In other words, acquiring a thorough knowledge of the lives of the peasants today ought to enable us to have a psychological understanding of prehistoric events and to understand thoughts which have no written documents to explain them." (Ages and Days in Cyprus, p. 78)
data/6_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,56 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ «L’importance de la civilisation chypriote ne se limite pas, cependant, à son rôle d’intermédiaire de la culture. Chypre a également été un créateur de culture et possédait une civilisation indigène atteignant par moments des niveaux élevés.»
2
+ (Einar Gjerstad 1948)
3
+ En 1923, un jeune archéologue suédois se rendit à Chypre pour étudier la culture et l’archéologie de l’île. Il avait été invité par le consul suédois à Chypre, Loukis Z. Pierides, qui était également membre du Conseil archéologique de Chypre. Loukis Z. Pierides avait suggéré dès 1922 de faire venir un archéologue suédois à Chypre afin d’y mener des fouilles. L’origine de l’Expédition avait de ce fait un lien étroit avec la famille Pierides, puisque les fouilles purent commencer grâce à l’initiative de Loukis. Z. Pierides. Et par la suite, durant les années de fouilles, les archéologues suédois se trouvèrent sous sa protection permanente.
4
+ Le jeune suédois ne fit pas seulement des études dans les musées mais réalisa également des fouilles à Frenaros, Alambra et Kalopsidha et découvrit une fortification à Nikolidhes au cours de l’année qu’il passa à Chypre. Les résultats de ses études furent publiés dans sa thèse intitulée Studies on Prehistoric Cyprus publiée en 1926, qui représente toujours l’ouvrage fondamental sur l’âge du Bronze chypriote, bien que révisée ultérieurement certes.
5
+ De retour en Suède, Einar Gjerstad - c’est ainsi que s’appelait le jeune archéologue - commença les préparatifs pour une importante expédition archéologique à Chypre. Un comité fut créé pour l’administration de l’Expédition, sous la présidence du Prince héritier Gustav-Adolf (futur roi Gustav IV Adolf). Des donateurs privés firent des contributions généreuses et, à la fin des fouilles, l’Etat suédois aida à couvrir les frais supplémentaires.
6
+ Gjerstad réussit également à emprunter l’une des premières automobiles au directeur de la société Volvo, lorsque leur production commença en 1927. La voiture, dénommée Jacob, fut rendue au directeur à la fin des fouilles, quatre ans plus tard. L’une de ces automobiles est à présent exposée au «musée Volvo» à Göteborg.
7
+ En septembre 1927, l’Expédition suédoise de Chypre partit pour l’île. Elle se composait des archéologues Einar Gjerstad, (le chef de l’Expédition), Alfred Westholm, Erik Sjöqvist et de l’architecte John Lindros. Ils étaient tous jeunes, aucun d’entre eux n’étant âgé de plus de 30 ans. Alfred Westhelm était plus connu en tant qu’Alfiros, nom que lui donnèrent les Chypriotes.
8
+ L’Expédition suédoise à Chypre entreprit des fouilles à grande échelle à travers toute l’île entre 1927 et 1931. Durant cette période incroyablement brève de quatre ans seulement, ils explorèrent quelque 25 sites dans toute l’île. Les fouilles avaient pour but d’établir une chronologie pour l’archéologie chypriote et d’apporter des éclaircissements sur quelques problèmes archéologiques.
9
+ Les vestiges archéologiques couvraient la totalité de la période comprise entre le Néolithique et l’époque romaine. La partie principale des trouvailles, soit environ 10 000 vases, provenait de quelque 300 chambres funéraires taillées dans le roc. Des milliers de sculptures furent trouvées dans des sanctuaires ou des emplacements de temples. Des habitats, des forteresses, un palais royal et un théâtre romain permirent de mettre au jour des trouvailles importantes. En plus des poteries et des sculptures, des objets en métal, en ivoire, en verre et en pierre furent également découverts. Les résultats des fouilles furent publiés dans The Swedish Cyprus Expedition, Vols. I-IV: 3 (E. Gjerstad, et al.) Stockholm and Lund 1934-1972 (SCE).
10
+ Le commencement des fouilles
11
+ Les fouilles commencèrent en septembre 1927 à Lapithos, où les Suédois fouillèrent une vaste nécropole de l’âge du Bronze et, l’année suivante, un important site chalcolithique. Avant de pouvoir entreprendre les fouilles, il fallut résoudre certains problèmes.
12
+ Les archéologues parlent d’une situation quelque peu difficile:
13
+ «… nous devions obtenir la permission de réaliser des fouilles en signant des contrats avec tous les propriétaires terriens, puis il fallait demander un permis au Gouvernement de Chypre pour pouvoir commencer à creuser. En somme, nous étions confrontés à de nombreux obstacles avant de commencer le travail de terrain. Sur plusieurs sites, les parcelles de terrain étaient petites, et dans certains cas il nous fallait convaincre une centaine de propriétaires de signer.»
14
+ «…C’est à Lapithos que nous avons commencé notre travail en automne 1927. C’est là que nos efforts ont été récompensés en premier. Lapithos est l’un des plus grands villages de Chypre et certainement le plus beau.»
15
+ «Quand vous essayez d’expliquer à ces gens que vous ne vous lancez pas dans cette entreprise pour faire des bénéfices, que vous ne gagnerez pas un seul cent dans cette affaire, mais que vous devrez au contraire faire face à d’importantes dépenses, ils vous prendront soit pour un menteur soit pour un fou.»
16
+ Les riches tombes mythiques des Lapithiotes aisés et les puissants marchands d’Enkomi
17
+ Les plus anciens vestiges mis au jour par les Suédois furent trouvés à Petra tou Limniti, sur le petit îlot rocheux au large de la côte nord-occidentale de Chypre, où furent découverts des objets datant de l’âge de la pierre précéramique. Cette période ancienne n’était pas connue auparavant à Chypre. Une phase ultérieure de l’âge de la Pierre, quand la poterie avait remplacé les vases en pierre plus anciens, fut découverte à Kythréa et à Lapithos, dans la partie septentrionale de Chypre. Lapithos est également un site très important pour les tombes datant de l’âge du Bronze chypriote.
18
+ Les tombes de Lapithos ont fourni des quantités considérables d’outils, d’épées, de poignards et de couteaux à manche queue de rat, des épingles percées, des pinces et anneaux en cuivre rouge de Chypre et en bronze jaune. Ils avaient été fabriqués vers 2000-1800 av. J.-C.
19
+ Les riches mines du cuivre de Chypre furent exploitées depuis les temps anciens jusqu’à l’époque contemporaine, mais il n’a pas encore été prouvé dans quelle mesure le cuivre de Chypre était utilisé durant l’âge du Bronze chypriote.
20
+ A Enkomi, dans la partie orientale de Chypre, des tombes riches datant de l’âge du Bronze ancien et contenant des objets en or, en argent et en ivoire ainsi que des centaines de vases furent mises au jour. Outre les poteries locales, les fouilleurs trouvèrent une grande quantité de poteries mycéniennes, témoignant de l’activité mycénienne à cet endroit. Vers la fin de l’âge du Bronze, les colons mycéniens immigrèrent à Chypre en différentes vagues. Ce fait a pu être constaté grâce à la découverte de chambres funéraires de type mycénien à Lapithos.
21
+ Durant l’âge du Fer, vers 1050 av. J.-C. environ, l’influence culturelle grecque fut la plus forte dans la partie septentrionale et occidentale de Chypre, à Lapithos et à Marion, tandis que les Phéniciens influencèrent la côte méridionale, où les fouilles menées à Amathonte et à Kition, la plus importante ville phénicienne de Chypre, démontrèrent l’importance de la culture phénicienne à Chypre.
22
+ Une armure unique datant du VIe siècle avant notre ère fut trouvée dans l’acropole occidentale (l’Ambelleri) d’Idalion. Six mille huit cents attelles en fer et des certaines en bronze, formaient le corps de l’armure et étaient attachées par des lacets ou cousues sur une doublure probablement en tissu ou en cuir. La cuirasse fut trouvée près d’un sanctuaire dédié à la déesse Athéna, la déesse patronne de la ville.
23
+ Par ailleurs, à Stylli, dans la partie orientale de Chypre, où le prince héritier Gustav Adolf participa aux fouilles, les objets trouvés témoignèrent d’une influence culturelle phénicienne.
24
+ «Les murs des tombes chypriotes creusées dans le roc n’étaient pas suffisamment hauts pour permettre au prince héritier, de grande taille, d’y entrer et là où le toit s’était écroulé, remplissant la chambre de décombres, il n’y avait de place que pour sa tête lorsqu’il commençait à vider une tombe». (Gjerstad 1933)
25
+ Le sanctuaire à ciel ouvert d’Ayia Irini
26
+ La trouvaille la plus importante de la Mission fut le lieu de culte d’Ayia Irini, dans la partie septentrionale de Chypre, en 1929-1930. Tout comme certains autres sanctuaires archaïques, il fut construit au-dessus d’un site datant du Bronze chypriote récent. Quelque 2000 figurines en terre cuite furent trouvées à Ayia Irini dans leur position d’origine, debout en demi-cercle autour d’un autel. Les sculptures en terre cuite remontent à la période chypro-archaïque, principalement aux années 650-500 av. J.-C.
27
+ La plupart des figurines en terre cuite représentent des hommes, mais il y également des chars de guerre, tirés par des chevaux, des cavaliers, des danseurs et des minotaures (mi-hommes, mi-taureaux). La plupart des figurines masculines se tiennent debout dans des positions frontales et sont vêtues d’habits longs. Elles portent également des casques ou des coiffes coniques avec couvres-joues. Beaucoup d’entre elles sont barbues et certaines portent des boucles d’oreille. Quelques figurines portent des offrandes votives, tandis que d’autres tiennent des flutes et des tambourins. Plusieurs figurines en terre cuite ont une expression faciale enjouée et montrent une grande individualité.
28
+ Le sanctuaire d’Ayia Irini est caractéristique du culte rural, fondé sur l’adoration d’une divinité de la fécondité, que l’on trouve dans diverses parties de l’île. Le dieu d’Ayia Irini était par ailleurs lié aux bovins et à la guerre. Les trouvailles appartiennent aux périodes chypro-géométrique et chypro-archaïque. Près de la moitié des figurines appartiennent au Medelhavsmuseet (Musée des antiquités méditerranéennes de Stockholm) tandis que le reste est abrité au Musée de Chypre à Nicosie. A Stockholm, la plupart d’entre elles sont à présent exposées telles qu’elles ont été trouvées, groupées autour de la pierre cultuelle qui fut découverte près de l’autel et était censée avoir des pouvoirs inhérents de fécondité.
29
+ Le site d’Ayia Irini est représentatif des centres de culte des habitats provinciaux à l’intérieur des terres, totalement différents des temples plus monumentaux des villes, par exemple de Kition.
30
+ Le puissant dieu-patron des Kitiens
31
+ Sur l’acropole de Kition, les Phéniciens érigèrent un temple dédié à Melqart-Héraklès, le dieu-patron de la ville. Le premier sanctuaire consistait en un temenos ouvert avec une cella couverte (la salle centrale dans un temple grec). La cour ouverte contenait l’autel et les offrandes votives. Toutes les offrandes furent trouvées dans une fosse, mais elles peuvent être divisées en groupes stylistiques de la période chypro-archaïque II à la période chypro-classique I (env. 600-400 av. J.-C).
32
+ Les anciens Kitiens dédiaient des offrandes votives en calcaire à leur dieu, et la sculpture diffère considérablement de celle des petites figurines en terre cuite d’Ayi Irini, fabriquées selon la technique du «bonhomme de neige». Le culte à Kition avait probablement un caractère plus officiel. La sculpture est plus sophistiquée, montrant des influences égyptiennes, ioniennes et grecques du continent.
33
+ Plusieurs statuettes représentent Melqart-Héraklès en personne, portant une peau de lion et brandissant une massue. Le dieu est représenté de manière puissante, rayonnant de force et de vitalité. Il est de style archaïque, bien que fabriqué 100 ans plus tard que des sculptures similaires de Grèce continentale. D’autres présentent des fidèles, hommes et femmes, tenant des offrandes dans les mains (un oiseau ou une chèvre) ou les bras levés en adoration. Certaines figurines sont coiffées d’une couronne de myrte et vêtues d’une robe grecque schématisée.
34
+ Les dieux grecs Apollon et Athéna régnaient à l’Ouest
35
+ A Mersinaki se trouvait un sanctuaire isolé, dédié à Apollon et Athéna. Une quantité considérable de sculptures datant de la période chypro-archaïque à la période hellénistique fut trouvée dans des fosses, debout côte à côte. Les offrandes votives comprennent principalement des statues d’hommes, mais également quelques personnages féminins, des groupes de chars et des figurines. Rien n’a toutefois été sauvegardé du sanctuaire proprement dit.
36
+ Les sculptures sont en calcaire ou en terre cuite moulée. Elles présentent une grande variété de styles et datent environ d’entre 500 et 150 av. J.-C. L’art sculptural durant les périodes ultérieures devint simplement un artisanat traditionnel. De nombreuses cultures semblent être des copies de chefs-d’œuvre grecs. La statue hellénistique d’un jeune homme de Mersinaki, légèrement plus grand que nature et en calcaire jaune pâle, est célèbre. Son corps volumineux contraste fortement avec ses traits faibles et son regard quelque peu rêveur. Toutes différentes, les imposantes statues de terre cuite, grandeur nature, provenant elles aussi de Mersinaki, datent cependant d’une période antérieure. Les statues représentent toutes des hommes aux épaules larges et à l’attitude raide. Ils portent le chiton et l’himation grecs et ont des cheveux et des barbes bouclés arrangés selon la mode grecque, mais leur position frontale et leur expression sévère sont chypriotes. Certains portent de grandes bottes.
37
+ Palais royal à Vouni
38
+ Le bâtiment le plus imposant mis au jour par l’Expédition fut le Palais de Vouni, situé sur une colline (vounό = montagne en grec) à une hauteur de 270m au-dessus du niveau de la mer, sur la côte nord-ouest de Chypre, surplombant presque Petra tou Limniti.
39
+ A Vouni fut trouvé un palais royal monumental, se dressant sur une montagne, à une hauteur élevée au-dessus du niveau de la mer. Construit en plusieurs étapes, il fut utilisé pendant plus de 100 ans. Le palais était une combinaison d’éléments chypriotes et grecs. Il n’y a pas de sources à Vouni, mais au milieu de la cour ouverte se dressait une citerne alimentée par l’eau de pluie tombant des toits.
40
+ Des trouvailles remarquables furent réalisées à Vouni, principalement des statuettes en calcaire représentant des femmes jeunes. Beaucoup d’entre elles, trouvées dans le temple d’Athéna au sommet de Vouni, portent des offrandes à la déesse. Une tête magnifique, grandeur nature, en calcaire fut également trouvée; elle constitue de nos jours l’un des points forts du Medelhavsmuseet.
41
+ Après chaque fouille, les trouvailles étaient transportées à Nicosie. C’est là que fut fondé un «Institut suédois» (également dénommé le Studio), où les trouvailles étaient nettoyées, restaurées et examinées. Le hall d’entrée abritait une collection de statues. La salle de travail était à la fois un studio photographique, un atelier de dessin et un bureau. Quatre autres pièces étaient remplies d’antiquités.
42
+ L’Expédition suédoise à Chypre fut le premier effort organisé en vue de mener des fouilles à Chypre, de manière scientifique, dans l’intérêt de l’archéologie et non pas avec l’intention de réaliser des bénéfices personnels, fait très fréquent à l’époque. Maints grands musées en Europe et aux Etats-Unis ont leurs entrepôts pleins d’antiquités chypriotes, achetées à des diplomates étrangers ayant réalisé des «fouilles» à Chypre. Ces collections ne sont pas inventoriées et leur provenance n’est parfois pas précisée.
43
+ Suites
44
+ Selon la loi en vigueur à l’époque, toutes les trouvailles furent partagées entre Chypre et la Suède à la fin des fouilles au printemps 1931. En raison de la grande générosité des autorités chypriotes, plus de la moitié des trouvailles purent être transportées en Suède. Ce matériel constitue à présent le plus gros des collections abritées au Medelhavsmuseet. Une partie représentative est exposée dans le musée, tandis que le reste est conservé dans des entrepôts.
45
+ Les collections chypriotes du Medelhavsmuseet
46
+ Les collections chypriotes du Medelhavsmuseet représentent la plus grande et la plus importante collection d’antiquités chypriotes au monde hors de Chypre. Le Metropolitan Museum de New York et le British Museum de Londres renferment des collections plus petites, mais également importantes. Toutefois, celles-ci sont dépourvues d’informations vitales sous forme de documentation scientifique en matière du contexte des fouilles. De ce fait, le matériel du Medelhavsmuseet, ainsi que les archives pertinentes, constituent une source inépuisable de recherches pour les scientifiques du monde entier.
47
+ Les collections chypriotes comprennent fondamentalement les trouvailles faites par l’Expédition. Le nombre total de trouvailles provenant des fouilles s’élevait à environ 18 000, dont les Suédois reçurent quelque 12 000 ou 65%. En outre, un matériel considérable de tessons trouvés lors des fouilles est à présent conservé dans 5000 caisses dans les entrepôts du Musée. La plus grande partie de ce matériel se trouve de nos jours à Stockholm.
48
+ Les collections du Medelhavsmuseet comprennent quelque 7000 vases chypriotes, datant de la période chalcolithique jusqu’à l’époque romaine et donnant un aperçu général de l’art et de la culture de Chypre durant l’Antiquité. Une collection de poteries splendides, recouvertes d’une engobe rouge lustré provenant de la nécropole de Lapithos est une preuve éloquente de la dextérité et de l’imagination des potiers de l’époque du Bronze ancien chypriote. Tout aussi grandioses, les cratères mycéniens ou coupes à vin datent d’une époque plus récente.
49
+ Ces vases énormes et impressionnants proviennent des tombes riches d’Enkomi. Les recherches sur ces cratères se poursuivent, concernant tant leur lieu de fabrication que leur décoration remarquable. Le matériel comprend également des bijoux, du verre ainsi qu’un grand nombre de sculptures et d’objets en pierre et en terre cuite. Les sculptures témoignant de liens manifestes avec la région syro-anatolienne représentent un intérêt tout particulier. Le matériel hellénistique, influencé par les sculptures dans les centres artistiques d’Alexandrie en Egypte et de Pergame en Asie mineure, est très important lui aussi. Le développement de l’industrie verrière dans l’île est illustré par les objets en verre trouvés dans divers sites.
50
+ Recherches récentes
51
+ Le travail sur les trouvailles réalisées par les fouilles suédoises ne s’arrêta pas à la fin des fouilles. Des scientifiques et des étudiants venus du monde entier effectuent encore des recherches sur le matériel et visitent régulièrement les collections chypriotes. Ils examinent le matériel, les plans, les dessins, les carnets de notes et les photos sous différents aspects. L’immense collection de poteries a attiré la plupart des scientifiques, mais les sculptures et les riches trouvailles en métal provenant des tombes de Lapithos ont également suscité un grand intérêt.
52
+ Les collections de Chypre resteront longtemps une riche source d’informations pour les scientifiques et les étudiants. Il est encore possible de reconstituer des pots à partir de l’immense matériel de tessons. De nombreuses trouvailles déjà publiées peuvent être réétudiées à l’aide de méthodes et d’équipements modernes. Une grande partie des poteries acquises par l’achat et sous forme de dons n’a pas encore été étudiée complètement ni publiée.
53
+ «… cela fut assurément gratifiant de découvrir combien de connaissances demeurent cachées dans les documents et caisses de poteries conservées au musée de Stockholm.» (Hult 1992).
54
+ Einar Gjerstad dirigea l’Expédition. Dans son livre, Ages and Days in Cyprus (Traduction anglaise, 1980), il n’a pas seulement écrit un simple récit des fouilles mais il a également fait une description très vivante de la vie quotidienne des archéologues et des Chypriotes qu’il a rencontrés. La narration est pimentée de beaucoup d’humour et d’anecdotes. Les Suédois ont rencontré de nombreux personnages remarquables et se sont fait des amis partout.
55
+ Un extrait du livre de Gjerstad est indicatif de sa profonde compréhension des possibilités de l’archéologie:
56
+ «…Il est, donc, clair qu’une expédition archéologique ne signifie pas seulement faire des fouilles. Elle comprend également des conversations avec les gens habitant près des sites de fouilles. Lorsque la recherche archéologique est achevée et que tout le monde retourne au kafeneion, alors commence la vraie discussion….En d’autres mots, l’acquisition d’une connaissance approfondie de la vie des paysans contemporains devrait nous aider à obtenir une compréhension psychologique des événements préhistoriques et à comprendre les pensées qu’aucun document écrit ne nous explique.» (Ages and Days in Cyprus, p. 78).
data/7_de.txt ADDED
@@ -0,0 +1,48 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Die erste europäische Ausrichtung
2
+ Zypern wurde mit der fünften EU-Erweiterung am 1.Mai 2004 Vollmitglied der Europäischen Union. Der Beitrittsvertrag wurde ein Jahr zuvor, am 16.April 2003, in der Attalos-Stoa in Athen unterzeichnet.
3
+ Der Beitritt war der Höhepunkt einer langen und gesunden Beziehung, die 1972 begann, als Zypern und die Europäische Wirtschaftsgemeinschaft (EWG) ein Assoziationsabkommen unterzeichnet hatten. Erwähnenswert ist, dass Zypern 1962 erstmalig sein Interesse an einem Assoziationsabkommen mit der Europäischen Wirtschaftsgemeinschaft (EWG) bekundet hatte. Diese Interessenbekundung, so kurz nach der Unabhängigkeit, war in erster Linie das Ergebnis des ersten britischen EWG-Aufnahmeantrags. Die starke Abhängigkeit der zyprischen Wirtschaft von den Exporten nach Großbritannien und die Aussicht, dass Zypern die privilegierten Zölle des Commonwealth verlieren würde, veranlassten die zyprische Regierung, nach einer institutionalisierten Vereinbarung mit der EWG zu suchen.Nachdem der britische Antrag im Jahre 1963 wegen des französischen Vetos zurückgezogen worden war, blieb das zyprische Interesse ruhend bis 1971, als es nahezu gleichzeitig mit den Bemühungen Großbritanniens um Aufnahme in die EU wiederbelebt wurde.
4
+ Das Assoziationsabkommen zwischen Zypern und der EWG, das im Dezember 1972 unterzeichnet wurde und im Juni 1973 in Kraft trat, sah den schrittweisen Abbau der Handelsbarrieren für Produkte aus Industrie und Landwirtschaft zwischen Zypern und der EWG vor. Die Abschaffung der Zölle und anderer Beschränkungen sollte nach einer zehnjährigen Übergangsphase, die in zwei Etappen erfolgte, zur Zollunion führen. Die erste Etappe sollte bis zum Juni 1977 abgeschlossen sein und die zweite zehn Jahre später.
5
+ Doch die türkische Invasion im Jahre 1974 in Zypern und ihre verheerenden Folgen für die Wirtschaft der Insel führten zur Verzögerung bei der Umsetzung des Assoziationsabkommens. Das Protokoll, das 1988 in Kraft trat, sah die schrittweise Etablierung der Zollunion bis 2002 vor.
6
+ Der Aufnahmeantrag
7
+ Die enge Beziehung, die mit der Unterzeichnung der Zollunion im Jahre 1987 zwischen Zypern und der EWG entstand, bestärkte die Regierung Zyperns in Verbindung mit anderen Entwicklungen in Europa und weltweit, 1990 den Antrag auf Vollmitgliedschaft zu stellen.
8
+ Das wurde natürlich durch die beeindruckende Erholung der zyprischen Wirtschaft nach dem Rückschlag durch die türkische Invasion begünstigt.
9
+ Drei Jahre später, im Juni 1993, veröffentlichte die Europäische Kommission das “Gutachten der Kommission zum Aufnahmeantrag der Republik Zypern in die Gemeinschaft”, das den europäischen Charakter und die europäische Berufung der Insel bestätigte und zu dem Schluss kam, dass sie berechtigt war, Mitglied der Europäischen Union zu werden. Das Gutachten (Absatz 10) erwähnte jedoch, dass es aufgrund der de facto Teilung der Insel gewisse Probleme gab, die es zu überwinden galt. Es wurde festgestellt, dass die Grundrechte, die im Vertrag (EWG) enthalten sind, und insbesondere der Freizügigkeitsverkehr von Waren, Personen, Dienstleistungen und Kapital, das Niederlassungsrecht sowie die politischen, wirtschaftlichen, sozialen und kulturellen Rechte derzeit nicht auf dem Gesamtterritorium der Insel wahrgenommen werden können. Diese Freiheiten und Rechte müssen im Rahmen einer Gesamtlösung gesichert werden, die das konstitutionelle Recht in der gesamten Republik Zypern wiederherstellt.
10
+ Erwähnenswert ist auch, dass der Aufnahmeantrag Zyperns von der zyprischen Regierung gestellt wurde, die die Bevölkerung der gesamten Insel vertritt.
11
+ Dies wird in dem Gutachten (Absatz 8) festgehalten, das besagt, dass die Regierung der Republik Zypern, die von der Europäischen Gemeinschaft als einzige rechtmäßige Regierung des zyprischen Volkes anerkannt ist, den Aufnahmeantrag im Namen der gesamten Insel gestellt hat.
12
+ Substanzielle Gespräche
13
+ Im Oktober 1993 nahm der Ministerrat der Gemeinschaft das Gutachten an und begrüßte dessen positive Botschaft und bekräftigte, dass Zypern die Kriterien zur Aufnahme erfüllte. Der Rat unterstützte ebenfalls den Vorschlag der Kommission zur engen Zusammenarbeit mit der Regierung Zyperns, um den wirtschaftlichen, sozialen und kulturellen Austausch zu fördern, damit die Insel der Europäischen Union beitreten kann. In diesem Sinne forderte der Rat die Kommission auf, substanzielle Gespräche mit der Regierung Zyperns aufzunehmen, um beim Beginn der Vorbereitungen für die Aufnahmegespräche zu helfen, die später folgen sollten. Im November 1993 begannen Gespräche zwischen der Kommission und der zyprischen Regierung, die bis 1995 fortgesetzt und erfolgreich abgeschlossen wurden. Für die Zwecke der substanziellen Gespräche wurden von zyprischer Seite dreiundzwanzig Arbeitsgruppen und viele kleinere Gruppen, in denen hunderte Personen tätig waren, ins Leben gerufen. Diese Gruppen bestanden aus Beamten und Vertretern halbstaatlicher Institutionen sowie aus dem Privatsektor. Die Gespräche befassten sich mit einem breiten Themenspektrum und verliefen vorwiegend auf technokratischer Ebene. Vorrangiges Ziel war es, die zyprischen Behörden bei der Einführung des gemeinschaftlichen Besitzstands (Acquis Communautaire) und Zypern bei der Angleichung seines Rechtssystems und seiner Politik an Europa zu unterstützen. Der gemeinschaftliche Besitzstand ist die Rechtsordnung und der politische Rahmen für die EU und besteht aus folgenden Teilen:
14
+ l Inhalte, Prinzipien und politische Ziele der EU-Verträge,
15
+ l Gesetzgebung, die in Anwendung der Verträge verabschiedet wird, und die Rechtsprechung des Gerichtshofes der Europäischen Gemeinschaften,
16
+ l Deklarationen und Beschlüsse, die im Rahmen der EU verabschiedet werden,
17
+ l Internationale Abkommen und Abkommen zwischen EU-Mitgliedsstaaten zu Aktivitäten der Gemeinschaft.
18
+ Der Beschluss von Korfu
19
+ Im Juni 1994 untersuchte der Europäische Rat bei seinem Treffen in Korfu die Beziehung Zypern-EU und kam zu dem Schluss, dass der Hauptteil der Vorbereitungen Zyperns für den Beitritt als abgeschlossen betrachtet werden kann und dass Zypern bei der nächsten EU-Erweiterungsphase dabei sein wird. Dies wurde auf den Treffen des Europäischen Rats in Essen (Dezember 1994), Cannes (Juni 1995), Madrid (Dezember 1995) und Florenz (Juni 1996) bekräftigt. In Cannes wurde außerdem bestätigt, dass die Beitrittsverhandlungen mit Zypern und Malta sechs Monate nach Abschluss der zwischenstaatlichen Konferenz von 1996 aufgenommen werden würden. Im Dezember 1995 wurde auf der Konferenz des Europäischen Rats in Madrid auch beschlossen, dass Zypern gemeinsam mit den Ländern Zentral- und Osteuropas regelmäßig über den Fortschritt der Gespräche der zwischenstaatlichen Konferenz auf dem Laufenden gehalten würde und dass es seinen Standpunkt auf Treffen mit der Präsidentschaft der Europäischen Union darlegen könnte. Die zwischenstaatliche Konferenz, die im März 1996 begonnen hatte, wurde im Oktober 1997 mit der Unterzeichnung des Vertrags von Amsterdam abgeschlossen, der am 1.Mai 1999 in Kraft trat.
20
+ Inzwischen wurde auf dem Treffen des Rats für allgemeine Angelegenheiten (Außenminister) am 6.März 1995 sowie beim 19.Treffen des Assoziationsrates Zypern-EU im Juni 1995 beschlossen, dass ein strukturierter Dialog im Vorfeld des Beitritts auf verschiedenen Ebenen zwischen Zypern und der EU beginnen sollte. Beim Treffen im März hob Griechenland sein Veto auf und erlaubte die Umsetzung des vierten Finanzprotokolls EU-Türkei, das die Finanzierung einer bedeutenden Wirtschaftshilfe für die Türkei vorsah.
21
+ Erwähnenswert ist auch, dass in der Agenda 2000 in der Ankündigung der Kommission, die am 15.Juli 1997 veröffentlicht wurde und die allgemeinen Entwicklungsaussichten der EU sowie deren langfristige Politik beschrieb, bekräftigt wurde, dass die Beitrittsverhandlungen mit Zypern sechs Monate nach Abschluss der zwischenstaatlichen Konferenz aufgenommen würden. Außerdem wurde festgestellt, dass die Beitrittsverhandlungen beginnen würden, bevor eine politische Lösung gefunden ist. Falls es vor der geplanten Aufnahme der Beitrittsverhandlungen keine Fortschritte hinsichtlich der Lösung des Zypernproblems gibt, hoben sie hervor, “müssen diese mit der Regierung der Republik Zypern, die nach dem Völkerrecht die einzige anerkannte Regierung ist, beginnen.”
22
+ Der Europäische Rat besprach auch auf seiner Sitzung im Dezember 1997 in Luxemburg das Zypernproblem und legte seine Haltung dazu wie folgt fest:
23
+ Der Beitritt Zyperns muss zum Vorteil aller Gemeinschaften sein und zum inneren Frieden und zur Versöhnung beitragen. Die Beitrittsverhandlungen werden die Bemühungen um eine politische Lösung des Zypernproblems durch Gespräche unter der Schirmherrschaft der Organisation der Vereinten Nationen positiv beeinflussen und müssen mit der Aussicht der Schaffung einer bizonalen, bikommunalen Föderation fortgesetzt werden. In diesem Rahmen fordert der Europarat, die Bereitschaft der zyprischen Regierung in die Tat umzusetzen, Vertreter der türkisch-zyprischen Gemeinschaft in die Delegation für die Beitrittsverhandlungen aufzunehmen. Um dieses Ziel zu verwirklichen, müssen die Präsidentschaft und die Kommission die notwendigen Kontakte aufnehmen.
24
+ Die Beitrittsverhandlungen
25
+ Nach dem Beschluss des Europarats im Dezember 1997 in Luxemburg begannen die Beitrittsverhandlungen am 30.März 1998 ohne Beteiligung der türkischen Zyprer. Es muss jedoch erwähnt werden, dass die zyprische Regierung und die EU Bemühungen unternommen haben, auch eine türkisch-zyprische Delegation in die Verhandlungsgruppe einzubeziehen, doch die türkischen Zyprer lehnten eine Beteiligung ab. Nach Aufnahme der Beitrittsverhandlungen im März 1998 folgten bilaterale zwischenstaatliche Konferenzen als Bestandteil der Beitrittsverhandlungen mit Zypern, wie auch mit den anderen Beitrittskandidaten.
26
+ Die Beitrittsverhandlungen fanden sowohl auf technokratischer als auch auf politischer Ebene statt und deckten alle Kapitel des gemeinschaftlichen Besitzstandes ab. Sie wurden im Oktober 2002 erfolgreich abgeschlossen und es wurde bestätigt, dass Zypern die politischen und wirtschaftlichen Kopenhagener Kriterien erfüllte. Die EU-Aufnahmekriterien waren vom Europarat auf der Konferenz in Kopenhagen im Dezember 1993 wie folgt festgelegt worden:
27
+ Der Beitritt erfordert, dass der Beitrittskandidat die Stabilität der Institutionen, welche Demokratie, Rechtsstaat, Menschenrechte und Respekt und Schutz der Minderheiten, die Existenz einer funktionierenden Marktwirtschaft und die Fähigkeit, dem Wettbewerbsdruck und den Marktkräften innerhalb der Europäischen Union standzuhalten, garantieren, erreicht hat. Die Mitgliedschaft setzt die Fähigkeit des Kandidaten voraus, den Verpflichtungen eines Mitglieds nachzukommen, einschließlich des Festhaltens an den Zielen der politischen Union, der Wirtschafts- und Währungsunion.
28
+ Nach Abschluss der Beitrittsverhandlungen bekräftigte der Europäische Rat auf seiner Sitzung im Dezember 2002 in Kopenhagen, dass er dem Beitritt eines vereinigten Zyperns eindeutig den Vorzug gäbe. Er hob außerdem hervor, dass die Europäische Union die Bedingungen einer Lösung im Beitrittsvertrag in Übereinstimmung mit den Prinzipien der EU begrüßen und einarbeiten würde. Weiterhin wurde beschlossen, dass im Falle einer Nicht-Lösung des Zypernproblems die Republik Zypern EU-Mitglied werden, jedoch die Umsetzung des gemeinschaftlichen Besitzstands im Nordteil ausgesetzt werden würde.
29
+ Der Beitrittsvertrag
30
+ Trotz der intensiven Bemühungen, eine Lösung vor der Unterzeichnung des Beitrittsvertrages am 16.April 2003 zu finden, konnte keine Regelung für das Zypernproblem gefunden werden. Daher wurde dem Vertrag ein Sonderprotokoll angehängt, in dem der Status des Nordteils der Insel, der durch die Türkei besetzt ist, festgelegt ist. Das Protokoll besagt folgendes:
31
+ Artikel I: (1) Die Anwendung des gemeinschaftlichen Besitzstands wird in den Landesteilen der Republik Zypern, in dem die Regierung der Republik Zypern keine tatsächliche Kontrolle ausübt, ausgesetzt.
32
+ (2) Der Rat, der einstimmig auf der Grundlage der Vorschläge der Kommission handelt, wird über die Aufhebung der in Absatz I genannten Aussetzung befinden.
33
+ Artikel II: (1) Der Rat, der einstimmig auf der Grundlage der Vorschläge der Kommission handelt, wird die Bedingungen festlegen, unter denen die Rechtsvorschriften der Europäischen Union auf die Demarkationslinie zwischen den in Artikel I genannten Landesteilen und den Landesteilen Anwendung finden, in denen die Regierung der Republik Zypern eine tatsächliche Kontrolle ausübt.
34
+ Die Unterzeichnung des Beitrittsvertrags im April 2003 war eine endgültige, kollektive, politische und juristische Bestätigung für die Dazugehörigkeit Zyperns zur europäischen Staatenfamilie. Am 14.Juli 2003 verabschiedete das zyprische Parlament einstimmig den Beitrittsvertrag, der am 1.Mai 2004 in Kraft trat. Seitdem ist Zypern ein vollwertiger Mitgliedsstaat und nimmt aktiv an dem Prozess “einer immer engeren Union der Völker in Europa” teil. Im Januar 2008 trat Zypern der Wirtschafts- und Währungsunion bei und führte den Euro als Währung ein.
35
+ Angesichts der Herausforderung des Beitritts
36
+ Die Darstellung der wichtigsten Ereignisse in der Beziehung Zypern-EU oben zeigt, dass Zypern einer der größten Herausforderungen seit seiner Unabhängigkeit im Jahre 1960 gegenübersteht.
37
+ Der EU-Beitritt ist eine ständige Herausforderung, die Rechte, Verpflichtungen, Privilegien und Belastungen enthält, die Zypern in der Lage ist, erfolgreich zu bewältigen. Jedes Land, dass EU-Mitglied werden möchte, muss gewisse Kriterien und Voraussetzungen erfüllen. Darunter befinden sich auch die europäische Identität, die demokratischen Institutionen, die Achtung der Menschenrechte, der Schutz der Minderheiten, die freie Marktwirtschaft, ein befriedigendes Niveau der wirtschaftlichen Entwicklung und die Fähigkeit den Besitzstand zu übernehmen. Die Republik Zypern hat all diese Voraussetzungen problemlos erfüllt. Das wurde bereits in dem Gutachten der Kommission von 1993 bestätigt, die eindeutig erklärte, dass die Gemeinschaft Zypern für geeignet hält, vollwertiges Mitglied zu werden.
38
+ Im Hinblick auf Demokratie und Menschenrechte schließt Zypern sich denselben Prinzipien und Werten an, auf die sich die EU und ihre Mitgliedsstaaten gründen. Das wird durch das stabile Mehrparteien-Regierungssystem belegt, das Transparenz etabliert und offene politische Prozesse für Personen und organisierte Gruppen garantiert. Die politischen Parteien auf der Insel repräsentieren und reflektieren eine breite Palette von Ideen und Standpunkten, die das gesamte ideologische Spektrum umfassen. Es kann auch gesagt werden, dass ein Hauptzug der politischen Kultur der Insel die völlige Loyalität zur Demokratie ist, die von allen politischen Kräften geteilt wird. Diese Verpflichtung spiegelt die feste Überzeugung im Volk wider, dass nur demokratische Gesellschaften, die sich auf Pluralismus, Achtung der Menschenrechte und der Rechtstaatlichkeit gründen, Freiheit, Gerechtigkeit und sozialen Fortschritt schützen und fördern können. Zypern ist auch bekannt für sein offenes und effektives Wirtschaftssystem, das sich auf die Verpflichtung zum Konzept und zu den Prinzipien einer Marktwirtschaft mit freiem Wettbewerb gründet. Die Insel hat in den letzten Jahren ein stabiles, hohes Wirtschaftswachstum zu verzeichnen, das hinter denen anderer EU-Staaten in nichts zurücksteht. Die Arbeitslosigkeit ist unerheblich und in einigen Bereichen, wie Tourismus und Bauwesen, werden ausländische Arbeitskräfte zur Deckung des Bedarfs eingesetzt. Die Inflationsrate ist niedrig und befindet sich in einem akzeptablen Rahmen. Wie bereits erwähnt, trat Zypern im Januar 2008 der Wirtschafts- und Währungsunion bei und führte den Euro als offizielle Währung ein.
39
+ Hinsichtlich der Übernahme des gemeinschaftlichen Besitzstandes wurden Maßnahmen ergriffen, um den Vorgaben der EU gerecht zu werden, die wiederholt bekräftigt hat, dass Zypern im Bereich der Harmonisierung Fortschritte gemacht hat. Den problemlosen EU-Beitritt garantiert auch die eurozentrische Außenpolitik, die Zypern nach dem Zusammenbruch der Sowjetunion und dem Ende des kalten Krieges verfolgt hat. Diese Politik findet beim Volk großen Zuspruch. Die pro-europäischen Gefühle sind in der Bevölkerung sehr stark, die sich als Teil Europas empfindet und glaubt, dass die Zukunft eines vereinigten, sicheren und wohlhabenden Zypern in seiner Beteiligung am Prozess der europäischen Vereinigung liegt. Das gilt sowohl für die griechischen als auch für die türkischen Zyprer. Diese Ansicht teilen auch alle politischen Parteien der Insel.
40
+ Zypern kann einen Beitrag leisten
41
+ Der EU-Betritt ist eine wechselseitige Beziehung. Zypern kann viele Vorteile daraus ziehen, aber es kann auch seinen Beitrag leisten für ein vereinigtes Europa, das Wohlstand und Sicherheit genießt. Seine geografische Lage hat besonderen symbolischen und praktischen Wert, denn es ist der Vorposten Europas im östlichen Mittelmeer. Wegen seiner strategischen Lage kann Zypern zur Schaffung eines europäischen Sicherheitssystems beitragen, das die Interessen der EU in der Region wahrt.
42
+ Man muss auch bemerken, dass Zypern hervorragende Beziehungen zu nahezu allen Ländern im Mittleren Osten pflegt. Von diesem Gesichtspunkt kann es sich zu einem wirtschaftlichen, politischen und kulturellen Bindeglied zwischen der EU und dieser bedeutenden geopolitischen Region entwickeln. Als EU-Mitglied kann Zypern eine Brücke der friedlichen Zusammenarbeit zwischen den Völkern Europas und des Mittleren Ostens schlagen.
43
+ Diesbezüglich ist zu erwähnen, dass viele europäische und multinationale Unternehmen Zypern bereits als Standort für ihre Regionalbüros gewählt haben. Für zahlreiche dieser Firmen war Zypern eine klare Entscheidung wegen seiner geografischen Lage und wegen der Tatsache, dass es viel hochqualifiziertes administratives und technisches Personal gibt. Zypern verfügt auch über ein ausgezeichnetes Verkehrs- und Kommunikationsnetz und eine hervorragende Infrastruktur, wie das Rechtssystem, das sich auf die international anerkannten Rechtsprinzipien stützt. Diese Vorzüge Zyperns stehen der EU und ihren Mitgliedsstaaten zur Förderung gemeinsamer Interessen zur Verfügung.
44
+ Was die europäische Identität und Ausrichtung betrifft, so besteht kein Zweifel daran, dass Zypern historisch und politisch unabdingbarer Bestandteil Europas ist. Alle Facetten des Lebens auf der Insel – Politik, Wirtschaft, Gesellschaft und Kultur – gründen sich auf das europäische Erbe und sind ein Spiegel der Werte und der Ausrichtung eines europäischen Zyperns. Dies wird nirgendwo anders so deutlich und treffsicher erklärt, wie im Gutachten der Kommission von 1993 (Absatz 44), das besagt:
45
+ Die geografische Lage Zyperns, die tief verwurzelten Institutionen, welche die Insel seit zweitausend Jahren an der Quelle der europäischen Kultur und Zivilisation ansiedeln, der intensive europäische Einfluss, der in den Werten des zyprischen Volkes und im Verhalten seiner Bürger im kulturellen, politischen, wirtschaftlichen und sozialen Bereich sichtbar wird, die zahlreichen Kontakte mit der Europäischen Gemeinschaft, all das verleiht Zypern ohne jeden Zweifel seine europäische Identität und seinen europäischen Charakter und bekräftigen seine Berufung der Europäischen Gemeinschaft anzugehören.
46
+ Ausblick
47
+ Trotz der Tatsache, dass Zypern Mitglied der Europäischen Union ist, bleibt die Insel de facto geteilt. Doch der Beitritt bietet eine einmalige Gelegenheit zur Lösung des Zypernproblems, Wiedervereinigung der Insel und Nutzung des europäischen Integrationsprozesses, der allen Zyprioten das langersehnte Gefühl der Sicherheit und Stabilität bieten kann. Die EU setzt sich für eine Lösung des Zypernproblems ein, die Zypern und sein Volk im Rahmen einer bizonalen, bikommunalen Föderation wiedervereinigt. Die Institutionen, die Rechtsordnung, die Prinzipien und die Politik der EU – der gemeinschaftliche Besitzstand – können bei der Suche nach einer notwendigen Lösung einen wirksamen Rahmen bieten. Die europäische Integration hat seit einem halben Jahrhundert erreicht, Staaten und Völker unter Bedingungen gegenseitiger Abhängigkeit und friedlichen Zusammenlebens zu vereinen. Ihre Geisteshaltung und Dynamik haben zur Stärkung der Friedensbedingungen beigetragen. Mit der Freizügigkeit von Bürgern, Gütern, Dienstleistungen und Kapital sind die unzeitgemäßen Konflikte und Zwistigkeiten immer undenkbarer in Europa geworden.
48
+ Nun ist es Zeit, dass Zypern der Friedensüberschuss der neuen, vereinten und friedlichen europäischen Ordnung zugutekommt. In dieser Hinsicht können der europäische Rahmen und die europäische Zukunft für alle Zyprer wie auch für die anderen Mitgliedsstaaten und Völker der EU vorteilhaft und vielversprechend sein. Schließlich ist die Insel zu klein, um geteilt zu bleiben, doch groß genug, um seinem ganzen Volk als wiedervereinigter EU-Mitgliedsstaat zu dienen.
data/7_el.txt ADDED
@@ -0,0 +1,48 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Ο Πρώτος Ευρωπαϊκός Προσανατολισμός
2
+ Η Κύπρος έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Μαΐου 2004, κατά την πέμπτη διεύρυνση της ΕΕ. Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης υπογράφηκε ένα χρόνο νωρίτερα, στην στοά του Αττάλου στην Αθήνα, στις 16 Απριλίου 2003.
3
+ Η ένταξη αποτελεί το αποκορύφωμα μίας μακράς και υγιούς σχέσης, η οποία άρχισε το 1972 όταν η Κύπρος και η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) υπέγραψαν Συμφωνία Σύνδεσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος εξέφρασε για πρώτη φορά ενδιαφέρον να εγκαθιδρύσει Συμφωνία Σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) το 1962. Αυτή η εκδήλωση ενδιαφέροντος, τόσο νωρίς αμέσως μετά την ανεξαρτησία, ήταν κυρίως αποτέλεσμα της πρώτης Βρετανικής αίτησης για ένταξη στην ΕΟΚ. Η μεγάλη εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τις εξαγωγές στη Βρετανία και η προοπτική να χάσει η Κύπρος τους ευνοϊκούς δασμούς της Κοινοπολιτείας, ώθησε την Κυπριακή Κυβέρνηση να επιδιώξει μία θεσμική διευθέτηση με την ΕΟΚ. Μετά την απόσυρση της βρετανικής αίτησης το 1963, λόγω του γαλλικού βέτο, το ενδιαφέρον της Κύπρου παρέμεινε σε λανθάνουσα κατάσταση μέχρι το 1971, οπότε αναβίωσε σχεδόν ταυτόχρονα με τις ανανεωμένες προσπάθειες της Βρετανίας να ενταχθεί στην ΕΟΚ.
4
+ Η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ της Κύπρου και της ΕΟΚ, η οποία υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 1972 και τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούνιο του 1973, προέβλεπε τη σταδιακή κατάργηση των εμπορικών φραγμών για βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα μεταξύ της Κύπρου και της ΕΟΚ. Η κατάργηση των τελωνειακών και άλλων περιορισμών θα κατέληγε σε Τελωνειακή Ένωση μετά από μία δεκαετή μεταβατική περίοδο που ήταν χωρισμένη σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση θα συμπληρωνόταν μέχρι τον Ιούνιο του 1977 και η δεύτερη φάση πέντε χρόνια αργότερα.
5
+ Ωστόσο, η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και οι καταστροφικές της συνέπειες για την οικονομία της νήσου, οδήγησαν στην καθυστέρηση εφαρμογής της Συμφωνίας Σύνδεσης. Το 1987, μετά από διαδοχικές παρατάσεις της πρώτης φάσης, υπογράφηκε Πρωτόκολλο για την εφαρμογή της δεύτερης φάσης της Συμφωνίας Σύνδεσης. Το Πρωτόκολλο, που τέθηκε σε ισχύ το 1988, προέβλεπε σταδιακή εγκαθίδρυση Τελωνειακής Ένωσης μέχρι το 2002.
6
+ Η Αίτηση Ένταξης
7
+ Η στενή σχέση που δημιουργήθηκε μεταξύ της Κύπρου και της ΕΟΚ με την υπογραφή της συμφωνίας για Τελωνειακή Ένωση το 1987, σε συνδυασμό με άλλες εξελίξεις στην Ευρώπη και διεθνώς, ενθάρρυναν την Κυπριακή Κυβέρνηση να υποβάλει αίτηση για πλήρη ένταξη στην Κοινότητα το 1990.
8
+ Αυτό, βέβαια, διευκολύνθηκε από την εντυπωσιακή ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας μετά το πλήγμα που προκάλεσε η τουρκική εισβολή.
9
+ Τρία χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 1993, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τη Γνώμη της Επιτροπής για την Αίτηση Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Κοινότητα, επιβεβαιώνοντας τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα και προορισμό του νησιού και καταλήγοντας ότι εδικ��ιούτο να γίνει μέλος της Κοινότητας. Η Γνώμη (παράγραφος 10) επεσήμανε, ωστόσο, ότι υπήρχαν κάποια προβλήματα ως αποτέλεσμα της ντε φάκτο διαίρεσης του νησιού, τα οποία θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν. Σημείωνε συγκεκριμένα ότι οι βασικές ελευθερίες που περιλαμβάνονται στη Συνθήκη [της ΕΟΚ] και, ιδιαίτερα, η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων, το δικαίωμα εγκατάστασης καθώς και τα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, δεν θα μπορούσαν να ασκηθούν σήμερα στο σύνολο του εδάφους της νήσου. Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα αυτά θα έπρεπε να εξασφαλιστούν στο πλαίσιο συνολικής διευθέτησης που θα αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη στο σύνολο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
10
+ Να σημειωθεί ότι η αίτηση της Κύπρου για ένταξη υπεβλήθη από την Κυπριακή Κυβέρνηση εκπροσωπώντας τον πληθυσμό ολόκληρης της νήσου.
11
+ Αυτό επεσήμανε η Γνώμη (παράγραφος 8), υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναγνωριζόμενη από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως η μόνη νόμιμη κυβέρνηση του κυπριακού λαού, υπέβαλε την αίτηση προσχώρησης εξ ονόματος ολόκληρης της νήσου.
12
+ Ουσιαστικές Συνομιλίες
13
+ Τον Οκτώβριο του 1993, το Συμβούλιο Υπουργών της Κοινότητας υιοθέτησε τη Γνώμη και καλωσόρισε το θετικό της μήνυμα, επαναβεβαιώνοντας ότι η Κύπρος πληρούσε τα κριτήρια για να γίνει μέλος. Το Συμβούλιο επίσης υποστήριξε την πρόταση της Επιτροπής για στενή συνεργασία με την Κυπριακή Κυβέρνηση, ώστε να διευκολυνθούν οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, με σκοπό την ένταξη της νήσου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να αρχίσει ουσιαστικές συζητήσεις με την Κυβέρνηση της Κύπρου, για να τη βοηθήσει στην έναρξη προετοιμασιών για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, που θα ακολουθούσαν αργότερα. Τον Νοέμβριο του 1993 άρχισαν συνομιλίες μεταξύ της Επιτροπής και της Κυπριακής Κυβέρνησης, οι οποίες και συνεχίστηκαν μέχρι το 1995, οπότε και ολοκληρώθηκαν επιτυχώς. Για τους σκοπούς των ουσιαστικών συνομιλιών, δημιουργήθηκαν από κυπριακής πλευράς είκοσι τρεις ομάδες εργασίας και δεκάδες μικρότερες ομάδες, εμπλέκοντας εκατοντάδες ατόμων. Αυτές οι ομάδες απαρτίζονταν από δημοσίους υπαλλήλους και αντιπροσώπους ημικρατικών οργανισμών, καθώς επίσης και από τον ιδιωτικό τομέα. Οι συνομιλίες κάλυψαν ένα ευρύ πεδίο θεμάτων και διεξήχθησαν κυρίως σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Πρωταρχικός τους στόχος ήταν να βοηθήσουν τις κυπριακές Aρχές να εξοικειωθούν με το Kοινοτικό Kεκτημένο (acquis communautaire) και να διευκολύνουν την Κύπρο να αρχίσει την εναρμόνιση της νομοθεσίας και των πολιτικών της με εκείνες της Ευρωπαϊκής. Το κοινοτικό κεκτημένο είναι η έννομη τάξη και το πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και αποτελείται από τα ακόλουθα:
14
+ l το περιεχόμενο, τις αρχές και τους πολιτικούς στόχου�� των Συνθηκών της ΕΕ,
15
+ l τη νομοθεσία που υιοθετείται σε εφαρμογή των Συνθηκών και τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,
16
+ l τις διακηρύξεις και αποφάσεις που υιοθετούνται στο πλαίσιο της ΕΕ,
17
+ l τις διεθνείς συμφωνίες και τις συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ που σχετίζονται με τις δραστηριότητες της Κοινότητας.
18
+ Η Απόφαση της Κέρκυρας
19
+ Το Ιούνιο του 1994, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη σύνοδο της Κέρκυρας, εξέτασε τις σχέσεις Κύπρου-ΕΕ και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ουσιαστικό μέρος της προετοιμασίας της Κύπρου για ένταξη μπορούσε να θεωρηθεί ως ολοκληρωμένο και ότι η επόμενη φάση της διεύρυνσης της ΕΕ θα περιλάμβανε και την Κύπρο. Αυτό επιβεβαιώθηκε στις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Έσσεν (Δεκέμβριος 1994), στις Κάννες (Ιούνιος 1995), στη Μαδρίτη (Δεκέμβριος 1995) και Φλωρεντία (Ιούνιος 1996). Στις Κάννες επαναβεβαιώθηκε επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κύπρου και της Μάλτας θα άρχιζαν έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης του 1996. Στη διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Μαδρίτη, τον Δεκέμβριο του 1995, αποφασίσθηκε επίσης ότι η Κύπρος, μαζί με τις συνδεδεμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, θα ετηρείτο ενήμερη πάνω σε τακτική βάση για την πρόοδο των συζητήσεων στη Διακυβερνητική Διάσκεψη και, επίσης, θα μπορούσε να παρουσιάζει τις θέσεις της σε συναντήσεις με την Ευρωπαϊκή Προεδρία. Η Διακυβερνητική Διάσκεψη, η οποία είχε αρχίσει τον Μάρτιο του 1996, ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης του Άμστερταμ τον Οκτώβριο του 1997, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Μαΐου 1999.
20
+ Στο μεταξύ, στη συνάντηση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων (Υπουργών Εξωτερικών) στις 6 Μαρτίου 1995, καθώς και στη 19η συνάντηση του Συμβουλίου Συνδέσεως Κύπρου-ΕΕ τον Ιούνιο του 1995, αποφασίσθηκε όπως ένας προενταξιακός δομημένος διάλογος σε διάφορα επίπεδα εγκαθιδρυθεί μεταξύ της Κύπρου και της ΕΕ. Στη συνάντηση του Μαρτίου, η Ελλάδα ήρε την αρνησικυρία της και συμφώνησε στη εφαρμογή της Τελωνειακής Ένωσης μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης αρχίζοντας από την 1η Ιανουαρίου 1996. Στην ίδια συνάντηση, η Ελλάδα ήρε επίσης το βέτο της κι επέτρεψε την εφαρμογή του Τετάρτου Χρηματοδοτικού Πρωτοκόλλου ΕΕ- Τουρκίας, το οποίο προέβλεπε τη χορήγηση σημαντικής οικονομικής βοήθειας προς στην Τουρκία.
21
+ Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι στην Agenda 2000, στο Ανακοινωθέν της Επιτροπής, το οποίο εκδόθηκε στις 15 Ιουλίου 1997 και περιέγραφε τις γενικές προοπτικές ανάπτυξης της ΕΕ καθώς και τις μακροπρόθεσμες πολιτικές της, επαναβεβαιωνόταν ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κύπρο θα άρχιζαν έξι μήνες μετά τη συμπλήρωση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης. Διευκρινιζόταν επίσης ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα άρχιζαν πριν από την επίτευξη πολιτικής διευθέτησης. Τονιζόταν, τέλος, ότι αν δεν υπήρχε πρόοδος για λύση του Κυπριακού πριν από την προγραμματισμένη έναρξη των διαπραγματεύσεων, «αυτές θα πρέπει να αρχίσουν με την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως τη μόνη Aρχή την οποίαν αναγνωρίζει το διεθνές δίκαιο.»
22
+ Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη συνάντησή του στο Λουξεμβούργο τον Δεκέμβριο του 1997 συζήτησε επίσης το Κυπριακό πρόβλημα και καθόρισε τη θέση του στο ζήτημα ως εξής:
23
+ Η προσχώρηση της Κύπρου θα πρέπει να αποβεί προς όφελος όλων των κοινοτήτων και να συμβάλει στην εσωτερική ειρήνη και τη συμφιλίωση. Οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης θα επηρεάσουν θετικά την προσπάθεια πολιτικής επίλυσης του Κυπριακού δια της οδού των συνομιλιών υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που θα πρέπει να συνεχισθούν με την προοπτική της δημιουργίας μίας δικοινοτικής και διζωνικής ομοσπονδίας. Στα πλαίσια αυτά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να υλοποιηθεί στην πράξη η βούληση της Κυπριακής Κυβέρνησης να συμπεριλάβει αντιπροσώπους της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην αντιπροσωπεία των διαπραγματεύσεων προσχώρησης. Προκειμένου να υλοποιηθεί αυτό το αίτημα, θα αναληφθούν οι αναγκαίες επαφές από την Προεδρία και την Επιτροπή.
24
+ Οι Ενταξιακές Διαπραγματεύσεις
25
+ Μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Λουξεμβούργο τον Δεκέμβριο του 1997, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις άρχισαν στις 30 Μαρτίου 1998, χωρίς συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση και η ΕΕ κατέβαλαν προσπάθειες να περιληφθεί και τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία στη διαπραγματευτική ομάδα, αλλά οι Τουρκοκύπριοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Μάρτιο του 1998 ακολούθησαν διμερείς διακυβερνητικές διασκέψεις, ως μέρος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κύπρο, όπως και με τις άλλες υποψήφιες χώρες.
26
+ Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν τόσο σε τεχνοκρατικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο και κάλυψαν όλα τα κεφάλαια του κοινοτικού κεκτημένου. Αυτές ολοκληρώθηκαν επιτυχώς τον Οκτώβριο του 2002 και επιβεβαιώθηκε ότι η Κύπρος πληρούσε τα πολιτικά και οικονομικά κριτήρια της Κοπενγχάγης. Τα κριτήρια για εισδοχή στην ΕΕ είχαν καθοριστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη σύνοδο της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο του 1993 ως ακολούθως:
27
+ Η ένταξη απαιτεί όπως η υποψήφια χώρα έχει πετύχει σταθερότητα στους θεσμούς που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το σεβασμό για την προστασία των μειονοτήτων, την ύπαρξη μίας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς , καθώς και την ικανότητα να χειρίζεται ανταγωνιστικές πιέσεις και τις δυνάμεις της αγοράς μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιδιότητα του μέλους προϋποθέτει την ικανότητα της υποψήφιας χώρας να αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις του μέλους, περιλαμβανομένης της προσήλωσης στους στόχους της πολιτικής, Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
28
+ Μετά την ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ��ο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη συνάντηση της Κοπενγχάγης τον Δεκέμβριο του 2002 επαναβεβαίωσε την ισχυρή προτίμηση του για την ένταξη μίας ενωμένης Κύπρου. Τόνισε, επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καλωσόριζε και προσάρμοζε τους όρους μίας διευθέτησης στη Συμφωνία Προσχώρησης σύμφωνα με τις αρχές της ΕΕ. Αποφασίσθηκε, επίσης, ότι στην απουσία λύσης του Κυπριακού, η Δημοκρατία της Κύπρου θα γινόταν μέλος της ΕΕ, αλλά η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στο βόρειο τμήμα θα αναστέλλετο.
29
+ Η Συνθήκη Προσχώρησης
30
+ Παρά τις έντονες προσπάθειες να επιτευχθεί λύση πριν από την υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης στις 16 Απριλίου 2003, δεν υπήρξε διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Έτσι, ένα ειδικό Πρωτόκολλο προσαρτήθηκε στη Συνθήκη, διασαφηνίζοντας το καθεστώς του βορείου τμήματος της νήσου, το οποίο κατέχεται από την Τουρκία. Το Πρωτόκολλο περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
31
+ Άρθρο Ι: (1) Η εφαρμογή του κεκτημένου θα ανασταλεί σε εκείνες τις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας στις οποίες η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ασκεί πλήρη έλεγχο.
32
+ (2) Το Συμβούλιο, ενεργώντας ομόφωνα στη βάση πρότασης της Επιτροπής, θα αποφασίσει σχετικά με την άρση της αναστολής που αναφέρεται στην παράγραφο 1.
33
+ Άρθρο ΙΙ: (1) Το Συμβούλιο, ενεργώντας ομόφωνα στη βάση πρότασης της Επιτροπής, θα καθορίσει τους όρους σύμφωνα με τους οποίους, οι πρόνοιες του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εφαρμόζονται στη γραμμή μεταξύ εκείνων των περιοχών που αναφέρονται στο Άρθρο 1 και των περιοχών στις οποίες η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο.
34
+ Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης τον Απρίλιο 2003 ήταν μία οριστική, συλλογική, πολιτική και νομική επιβεβαίωση ότι η Κύπρος αποτελεί μέρος της οικογένειας των Ευρωπαϊκών εθνών. Στις 14 Ιουλίου 2003, η Κυπριακή Βουλή των Αντιπροσώπων επικύρωσε ομόφωνα τη Συνθήκη Προσχώρησης, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Μαΐου 2004. Από τότε η Κύπρος είναι πλήρες κράτος μέλος και συμμετέχει ενεργώς «στη διαδικασία μίας διαρκώς στενότερης ένωσης των λαών της Ευρώπης». Τον Ιανουάριο του 2008 η Kύπρος εντάχθηκε στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) και υιοθέτησε ως νόμισμά της το Ευρώ.
35
+ Μπροστά στην Πρόκληση της Ένταξης
36
+ Η πιο πάνω παρουσίαση των σημαντικότερων εξελίξεων στις σχέσεις Κύπρου-ΕΕ, δείχνει ότι η Κύπρος πρόκειται να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που της έχουν παρουσιαστεί από της ανεξαρτησίας της, το 1960. Η προσχώρηση στην ΕΕ είναι μία πρόκληση που περιλαμβάνει τόσο προνόμια όσο και υποχρεώσεις, τις οποίες η Κύπρος είναι έτοιμη και ικανή να αντιμετωπίσει με επιτυχία.
37
+ Κάθε χώρα που επιδιώκει να γίνει μέλος της ΕΕ, πρέπει να ικανοποιεί κάποιες προϋποθέσεις και κριτήρια. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται η ευρωπαϊκή ταυτότητα, οι δημοκρατικοί θεσμοί, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η προστασία των μειονοτήτων, η οικονομία της ελεύθερης αγοράς, ικανοποιητικά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης και η ικανότητα να υιοθετήσει το Kοινοτικό Kεκτημένο. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είχε πρόβλημα να ικανοποιήσει οποιαδήποτε ή και όλες από αυτές τις προϋποθέσεις. Αυτό είχε ήδη επιβεβαιωθεί από το 1993 στη Γνώμη της Επιτροπής, η οποία δήλωνε σαφώς ότι η Κοινότητα θεωρεί την Κύπρο κατάλληλη να γίνει πλήρες μέλος.
38
+ Σε σχέση με τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Κύπρος προσυπογράφει τις ίδιες θεμελιώδεις αρχές και αξίες, όπως η ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Αυτό αποδεικνύεται από το σταθερό δημοκρατικό πολυκομματικό σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο κατοχυρώνει την διαφάνεια και διασφαλίζει ανοικτές πολιτικές διαδικασίες για άτομα και οργανωμένες ομάδες. Τα πολιτικά κόμματα στο νησί αντιπροσωπεύουν και αντανακλούν ένα ευρύ πεδίο απόψεων και θέσεων, που καλύπτουν ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα. Μπορεί επίσης να λεχθεί ότι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της πολιτικής κουλτούρας του νησιού είναι η πλήρης αφοσίωση στη δημοκρατία, την οποία συμμερίζονται όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Αυτή η δέσμευση καθρεφτίζει τη σταθερή λαϊκή πεποίθηση ότι μόνο το κράτος δικαίου μπορεί να προστατεύσει και να προωθήσει την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την κοινωνική πρόοδο. Η Κύπρος είναι επίσης γνωστή για το ελεύθερο και αποτελεσματικό οικονομικό της σύστημα, το οποίο βασίζεται στην ιδέα και τις αρχές της οικονομίας της ανοικτής αγοράς με ελεύθερο ανταγωνισμό. Το νησί απολαμβάνει σταθερή οικονομική ανάπτυξη με ψηλούς ρυθμούς, η οποία συγκρίνεται ευνοϊκά με εκείνη των κρατών μελών της ΕΕ. Το ποσοστό ανεργίας είναι αμελητέο και υπάρχει εισροή εργατικών χεριών από το εξωτερικό για να καλυφθούν ελλείψεις σε ορισμένους τομείς, όπως ο τουρισμός και οι κατασκευές. Ο ρυθμός του πληθωρισμού είναι χαμηλός και μέσα στα αποδεκτά πλαίσια. Όπως έχει αναφερθεί, τον Ιανουάριο του 2008, η Κύπρος εντάχθηκε στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση και εισήγαγε ως νόμισμά της το Ευρώ.
39
+ Αναφορικά με την υιοθέτηση του Kοινοτικού Kεκτημένου, έχουν ληφθεί μέτρα για ικανοποίηση των προτύπων της ΕΕ, η οποία έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι η Κύπρος προχώρησε κανονικά στο θέμα της εναρμόνισης. Ένταξη στην ΕΕ χωρίς προβλήματα εγγυάται επίσης και η ευρωκεντρική εξωτερική πολιτική που ακολούθησε η Κύπρος μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και το συνεπακόλουθο τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η πολιτική αυτή έχει ισχυρή υποστήριξη ανάμεσα στον λαό. Τα αισθήματα υπέρ της Ευρώπης είναι αρκετά έντονα ανάμεσα στον πληθυσμό, ο οποίος αισθάνεται ότι ανήκει στην Ευρώπη και πιστεύει ότι το μέλλον μίας ενωμένης, ασφαλούς και ευημερούσαs Κύπρου βρίσκεται στη συμμετοχή της στην διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτό ισχύει τόσο για τους Ελληνοκύπριους όσο και για τους Τουρκοκύπριους. Αυτή την άποψη συμμερίζονται επίσης όλα τα πολιτικά κόμματα της νήσου.
40
+ Η Θετική Συνεισφορά της Κύπρου
41
+ Η ένταξη στην ΕΕ είναι μία αμφίδρομη σχέση. Η Κύπρος έχει πολλά να κερδίσει από αυτήν, αλλά μπορεί επίσης να κάνει τη δική της συνεισφορά στη δημιουργία μίας ενωμένης Ευρώπης που θα απολαμβάνει ευημερία και ασφάλεια. Η γεωγραφική θέση του νησιού έχει σημαντική συμβολική καθώς και ουσιαστική σημασία, καθώς αποτελεί τo προπύργιο της Ευρώπης στην Ανατολική Μεσόγειο. Λόγω της στρατηγικής της θέσης, η Κύπρος μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλειας, που θα διασφαλίζει τα συμφέροντα της ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή.
42
+ Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Κύπρος έχει εξαιρετικές σχέσεις με όλες σχεδόν τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Από αυτή την άποψη, μπορεί να εξελιχθεί σε ένα οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό κρίκο ανάμεσα στην ΕΕ και τη σημαντική αυτή γεωπολιτική περιοχή. Ως μέλος της ΕΕ, η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει γέφυρα ειρηνικής συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
43
+ Συναφώς αναφέρεται ότι πολλές ευρωπαϊκές και πολυεθνικές εταιρίες έχουν ήδη επιλέξει την Κύπρο ως βάση για τα κεντρικά τους γραφεία στην περιοχή. Για πολλές από αυτές τις εταιρίες, η Κύπρος ήταν μία αυτονόητη επιλογή λόγω γεωγραφικής θέσης καθώς και λόγω της διάθεσης διευθυντικού και τεχνικού προσωπικού με ψηλό επίπεδο μόρφωσης. Η Κύπρος διαθέτει επίσης εξαιρετικά δίκτυα μεταφορών και επικοινωνιών καθώς και άλλες υποδομές, περιλαμβανομένου του νομικού της συστήματος που είναι βασισμένο σε διεθνώς αποδεκτές αρχές δικαίου. Αυτά τα πλεονεκτήματα της Κύπρου είναι στη διάθεση της ΕΕ και των κρατών μελών της για προώθηση κοινών συμφερόντων.
44
+ Όσον αφορά την ευρωπαϊκή ταυτότητα και προορισμό, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ιστορικά και πολιτιστικά η Κύπρος είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης. Όλες οι πτυχές της ζωής στο νησί ― πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ― βασίζονται στην ευρωπαϊκή κληρονομιά και αντανακλούν τις αξίες και τον προσανατολισμό μίας ευρωπαϊκής Κύπρου. Αυτό δεν παρατίθεται πουθενά αλλού τόσο καθαρά και εύστοχα, όσο στη Γνώμη της Επιτροπής του 1993 (παράγραφος 44) η οποία τόνιζε ότι:
45
+ Η γεωγραφική θέση της Κύπρου, οι βαθιά ριζωμένοι δεσμοί που για δύο χιλιάδες χρόνια τοποθετούν το νησί στην πηγή της ευρωπαϊκής κουλτούρας και πολιτισμού, η έντονη ευρωπαϊκή επιρροή που είναι εμφανής στις αξίες του λαού της Κύπρου και στη συμπεριφορά των πολιτών της στον πολιτιστικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό τομέα, οι πλούσιες επαφές της παντός είδους με την Κοινότητα, όλα αυτά δίδουν στην Κύπρο πέραν πάσης αμφιβολίας την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και χαρακτήρα και επιβεβαιώνουν τον προορισμό της να ανήκει στην Κοινότητα.
46
+ Κοιτάζοντας μπροστά
47
+ Παρά το γεγονός ότι αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος εξακολουθεί να είναι ντε φάκτο διαιρεμένη. Ωστόσο, η ένταξη παρέχει μια χρυσή ευκαιρία για λύση του κυπριακού προβλήματος, επανένωση του νησιού και αξιοποίηση της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που μπορεί να προσδώσει σε όλους τους Κυπρίους το ποθούμενο αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας. Η ΕΕ επιθυμεί λύση του Κυπριακού που θα επανενώνει την Κύπρο και το λαό της κάτω από μία διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Η θεσμοί, το νομικό καθεστώς, οι αρχές και η πολιτική της ΕΕ ― το Kοινοτικό Kεκτημένο ― μπορούν να προσφέρουν ένα αποτελεσματικό πλαίσιο στην αναζήτηση της τόσο αναγκαίας διευθέτησης. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει καταφέρει, για μισό αιώνα, να φέρει μαζί χώρες και λαούς κάτω από συνθήκες αλληλοεξάρτησης και ειρηνικής συνύπαρξης. Η νοοτροπία και η δυναμική της έχουν συμβάλει στην ενδυνάμωση των συνθηκών ειρήνης. Με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών, των αγαθών, των υπηρεσιών και του κεφαλαίου, οι αναχρονιστικές αντιπαλότητες και διαμάχες καθίστανται ολοένα και πιο αδιανόητες στην Ευρώπη.
48
+ Τώρα είναι η στιγμή για την Κύπρο να επωφεληθεί επίσης από το πλεόνασμα ειρήνης της νέας, ενιαίας και ειρηνικής ευρωπαϊκής τάξης. Προς αυτή την κατεύθυνση, το ευρωπαϊκό πλαίσιο και η ευρωπαϊκή προοπτική μπορούν να αποβούν επωφελή και ελπιδοφόρα για όλους τους Κύπριους, όπως ήταν και για τις άλλες χώρες μέλη και τους λαούς της ΕΕ. Σε τελευταία ανάλυση, το νησί είναι πολύ μικρό για να παραμείνει διαιρεμένο αλλά αρκετά μεγάλο για να στηρίξει ολόκληρο το λαό του, ως ένα επανενωμένο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
data/7_en.txt ADDED
@@ -0,0 +1,48 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ Early European Orientation
2
+ Cyprus became a full member of the European Union on 1 May 2004 when the fifth EU enlargement took place. The Accession Treaty had been signed a year earlier at the Stoa of Attalos in Athens on 16 April 2003.
3
+ Accession was the culmination of a long and healthy relationship which goes back to 1972 when an Association Agreement was signed between Cyprus and the European Economic Community (EEC). It is worth noting that, for the first time, Cyprus expressed an interest in becoming an associate member of the EEC in 1962. This early expression of interest, right after Cyprus acquired its independence, was largely the result of Britain's first application for membership of the EEC. The heavy dependence of the Cyprus economy on exports to Britain and the prospect of losing the preferential Commonwealth tariff rate prompted the Cyprus Government to seek an institutionalised arrangement with the EEC. Following the withdrawal of the British application in 1963, because of the French veto, Cyprus interest remained dormant until 1971 when it was reactivated almost simultaneously with the renewed efforts of Britain to join the EEC.
4
+ The Association Agreement between Cyprus and the EEC, which was signed in December 1972 and went into effect in June 1973, provided for the gradual elimination of trade obstacles for industrial and agricultural products. The elimination of customs and other restrictions on trade would lead to a customs union after a ten-year transitional period that was divided into two successive stages. The first stage would be completed by June 1977 and the second stage five years later.
5
+ The Turkish invasion of Cyprus in 1974, however, and its disastrous consequences for the economy of the island led to a delay in the implementation of the Association Agreement. After successive extensions of the first stage, a Protocol for the implementation of the second stage of the Association Agreement was signed in 1987 and went into effect in 1988. It laid down the terms for the gradual establishment of a customs union by the year 2002.
6
+ Application for Membership
7
+ The close relationship established between Cyprus and the EEC with the signing of the 1987 Customs Union agreement, coupled with other developments in Europe and the world, encouraged the Government of Cyprus to apply for full membership of the Community in 1990.
8
+ This was, of course, facilitated by the impressive bouncing back of the Cypriot economy from the setback caused by the Turkish invasion.
9
+ Three years later, in June 1993, the European Commission issued its Opinion on the Application by the Republic of Cyprus for Membership (hereafter Opinion), confirming the island's European character and vocation and concluding that it was eligible to be part of the Community. The Opinion (par. 10), however, pointed out that there were some problems resulting from the de facto division of the island, which needed to be addressed. It noted in particular that the fundamental freedoms laid down by the [EEC] Treaty, and in particular freedom of movement of goods, people, services and capital, right of establishment and the universally recognised political, economic, social and cultural rights could not today be exercised over the entirety of the island's territory. These freedoms and rights would have to be guaranteed as part of a comprehensive settlement restoring constitutional arrangements covering the whole of the Republic of Cyprus.
10
+ It should also be noted that the application for membership was submitted by the Government of Cyprus representing the population of the entire island.
11
+ This was pointed out in the Opinion (par. 8) by stressing that when presenting its application for accession, the government of the Republic of Cyprus, recognised by the European Community as the only legitimate government representing the Cypriot people, addressed the Community on behalf of the whole of the island.
12
+ Substantive Talks
13
+ In October 1993, the Council of Ministers of the Community endorsed the Opinion and welcomed its positive message, reconfirming that Cyprus was eligible to become a member. The Council also supported the Commission's proposal for close cooperation with the Cyprus Government in order to facilitate the economic, social and political transition aiming at eventual integration of the island into the EU. To this end, the Council invited the Commission to open substantive discussions with the Government of Cyprus to help it begin preparations for the accession negotiations which would follow later. In November 1993 substantive talks between the Commission and the Government of Cyprus began and continued until 1995 when they were successfully completed. For the purposes of the substantive talks, twenty-three working groups and dozens of sub-groups involving hundreds of people were formed on the Cypriot side. These groups were composed of public servants and delegates of semi-government agencies and the private sector. The talks covered a broad range of issues and were conducted primarily at the technocratic level. Their primary objective was to help the Cypriot authorities familiarise themselves with the acquis communautaire and help Cyprus start harmonising its legislation and policies with those of the Union. The acquis communautaire is the legal order and political framework within which the EU operates and consists of the following:
14
+ l the contents, principles and political objectives of the EU Treaties,
15
+ l the legislation adopted in implementation of the Treaties and the jurisprudence of the Court of the European Communities,
16
+ l the declarations and resolutions adopted in the EU framework,
17
+ l the international agreements and agreements between EU member-states connected with the Community's activities.
18
+ The Corfu Decision
19
+ In June 1994 the European Council, at its meeting in Corfu, examined Cyprus-EU relations and concluded that an essential stage in Cyprus' preparations for accession could be regarded as completed and that the next phase of enlargement of the EU would include Cyprus. This was confirmed by the European Council at its meetings at Essen (December 1994), Cannes (June 1995), Madrid (December 1995) and Florence (June 1996). At Cannes, it was also reaffirmed that negotiations on the accession of Malta and Cyprus would begin six months after the conclusion of the 1996 Intergovernmental Conference. At the European Council meeting at Madrid in December 1995, it was also decided that Cyprus, together with the associate countries of Central and Eastern Europe, would be briefed regularly on the progress of discussions at the Intergovernmental Conference and would also be able to present its positions at meetings with the Presidency of the European Union. The Intergovernmental Conference which began in March 1996 was completed with the signing of the Amsterdam Treaty in October 1997, which eventually went into effect on 1 May 1999.
20
+ In the meantime, at the meeting of the Council of General Affairs (Ministers of Foreign Affairs) on 6 March 1995, and at the 19th meeting of the Cyprus-EU Association Council in June 1995, it was decided that a pre-accession structured dialogue at various levels would be established between Cyprus and the EU. At the March meeting, Greece lifted its veto and agreed on a customs union to be established between Turkey and the EU beginning 1 January 1996. At the same meeting, Greece also lifted its veto and allowed for the implementation of the Fourth EU-Turkey Financial Protocol which provided for considerable financial aid to Turkey.
21
+ It is also worth mentioning that in Agenda 2000, the Commission Communication which was issued on 15 July 1997 and outlined the broad perspectives for the development of the EU and its long term policies, it was reconfirmed that accession negotiations with Cyprus would start six months after the conclusion of the Intergovernmental Conference. It was also clarified that accession negotiations could start before a political settlement of the Cyprus problem was reached. It was stressed that if progress towards a settlement was not made before the negotiations were due to begin, "they should be opened with the Government of the Republic of Cyprus, as the only authority recognised by international law."
22
+ The European Council at its meeting in Luxembourg in December 1997 discussed also the Cyprus problem and stated its position as follows:
23
+ The accession of Cyprus should benefit all communities and help to bring about civil peace and reconciliation. The accession negotiations will contribute positively to the search for a political solution to the Cyprus problem through the talks under the aegis of the United Nations which must continue with a view to creating a bi-communal, bi-zonal federation. In this context, the European Council requests that the willingness of the Government of Cyprus to include representatives of the Turkish Cypriot community in the accession negotiating delegation be acted upon. In order for the request to be acted upon, the necessary contacts will be undertaken by the Presidency and the Commission.
24
+ Accession Negotiations
25
+ Following the decision of the European Council in Luxembourg in December 1997, accession negotiations began on 30 March 1998, without the participation of the Turkish Cypriots. It should be noted, however, that the Government of Cyprus and the EU made efforts to include a Turkish Cypriot delegation on the negotiating team, but the Turkish Cypriots refused to participate. Following the initial launching of accession negotiations in March 1998, bilateral intergovernmental conferences followed, as part of the accession negotiations with Cyprus as well as with the other candidate countries.
26
+ Accession negotiations were conducted at the technocratic as well as the political level and covered all chapters of the acquis communautaire. They were successfully completed in October 2002 and it was confirmed that Cyprus fulfilled the Copenhagen political and economic criteria. The criteria for accession to the EU were defined by the European Council a few years earlier at its meeting in Copenhagen in December 1993 as follows:
27
+ Membership requires that the candidate country has achieved stability of institutions guaranteeing democracy, the rule of law, human rights and respect for the protection of minorities, the existence of a functioning market economy as well as the capacity to cope with competitive pressure and market forces within the Union. Membership presupposes the candidate's ability to take on the obligations of membership including adherence to the aims of the political, economic and monetary union.
28
+ After the completion of accession negotiations, the European Council, at its meeting in Copenhagen in December 2002, reconfirmed its strong preference for the accession of a united Cyprus. It stressed that the European Union would welcome and accommodate the terms of a settlement in the Treaty of Accession in line with EU principles. It was also decided that in the absence of a settlement, the Republic of Cyprus would become a member of the EU, but the application of the acquis communautaire in the northern part would be suspended.
29
+ Accession Treaty
30
+ Despite intensive efforts to reach a settlement before the signing of the Accession Treaty on 16 April 2003, no settlement of the Cyprus problem was reached. Therefore, a special Protocol on Cyprus was attached to the Treaty clarifying the status of the northern part of the island which is occupied by Turkey. The Protocol provides the following:
31
+ Article I: (1) The application of the acquis shall be suspended in those areas of the Republic of Cyprus in which the Government of the Republic of Cyprus does not exercise full control.
32
+ (2) The Council, acting unanimously on the basis of a proposal from the Commission, shall decide on the withdrawal of the suspension referred to in paragraph 1.
33
+ Article II: (1) The Council, acting unanimously on the basis of a proposal from the Commission, shall define the terms under which the provisions of EU law shall apply to the line between those areas referred to in Article 1 and the areas in which the Government of the Republic of Cyprus exercises effective control.
34
+ The signing of the Accession Treaty in April 2003 was a conclusive, collective, political and legal confirmation that Cyprus is part of the European family of nations. On 14 July 2003, the Parliament of Cyprus unanimously ratified the Accession Treaty which went into effect on 1 May 2004. Ever since, Cyprus has been a full EU member state actively participating in the process of creating "an ever closer union among the peoples of Europe." In January 2008 Cyprus joined the Economic and Monetary Union and introduced the euro as its currency.
35
+ Facing the Challenge of Accession and Membership
36
+ The above presentation of major developments in Cyprus-EU relations shows that accession to the EU has been one of the greatest challenges and achievements for Cyprus after it became independent in 1960.
37
+ Membership of the EU is a continuous challenge entailing rights, obligations, privileges and burdens. Any country that seeks membership to the EU must meet several conditions and criteria. Among these are European identity, democratic institutions, respect for human rights, protection of minorities, an open market economy, a satisfactory level of economic development, and the ability to adopt the acquis communautaire. The Republic of Cyprus had no problem in meeting any and all of these conditions. This was confirmed as early as in 1993 by the Opinion of the Commission which clearly stated that the Community considered Cyprus eligible for membership. Throughout the period of accession negotiations and finally with the signing of the Accession Treaty it was reconfirmed that Cyprus meets the political and economic criteria of membership.
38
+ When it comes to democracy and human rights, Cyprus subscribes to the same fundamental principles and values as the EU and its member-states. This is evidenced by the stable democratic multi-party system of government which guarantees an open and fair political process to individuals and organised groups. The political parties on the island represent and reflect a broad range of views and positions covering the entire ideological spectrum. It can also be stated that one of the main characteristics of the political culture of the island is the overarching loyalty and commitment to democracy shared by all political forces. This commitment reflects a firm popular belief that only democratic societies based on pluralism, respect for human rights, and the rule of law can protect and promote freedom, justice and social progress. Cyprus is also known for its open and efficient economic system which is based on a commitment to the concept and principles of a market economy with free competition. In recent years the island has enjoyed a stable economic growth at high rates, which compares favourably with that of other EU member states. Unemployment has been negligible and foreign labour is imported to cover shortages in some sectors, such as tourism and construction. The inflation rate has been low and within acceptable range. As mentioned earlier, in January 2008 Cyprus joined the Economic and Monetary Union and introduced the euro as its currency.
39
+ With regard to adopting the acquis communautaire, measures were taken well before accession to meet EU standards and the EU repeatedly confirmed that Cyprus did a good job in that respect. A problem-free accession and membership of the EU is also facilitated by the Eurocentric foreign policy followed by Cyprus since the collapse of the former Soviet Union and the subsequent end of the Cold War. Pro-European feelings have always been quite strong among the population who have a strong sense of belonging to Europe and believe that the future of a united, secure and prosperous Cyprus lies in its participation in the European integration process. This is true for both Greek Cypriots and Turkish Cypriots. This is also a view shared by all political parties on the island.
40
+ Cyprus Can Make a Contribution
41
+ EU membership is a two-way relationship. Cyprus has a lot to gain from it, but it can also make a contribution to the creation of a united Europe that will enjoy prosperity and security. The geographic location of the island is of considerable symbolic as well as substantive significance as it constitutes Europe's furthermost outpost in the Eastern Mediterranean. Because of its strategic position, Cyprus can make a contribution to the creation of a European security system that will safeguard the defence and security interests of the EU in the region.
42
+ It should also be pointed out that Cyprus has excellent relations with all the countries of the Middle East. In this regard, it has become an economic, political, and cultural link between the EU and that important geopolitical region. As a member of the EU, Cyprus can serve as a bridge for peaceful cooperation among the peoples of Europe, the Mediterranean basin and the Middle East.
43
+ Along the same lines, it can be added that many European and multinational firms have chosen Cyprus as a location for their regional headquarters. For many of these firms, Cyprus is an obvious choice because of its location, the availability of highly educated managerial and technical staff, the excellent transport and communication networks, and other infrastructure including a legal system based on internationally accepted principles of jurisprudence. These assets are in the direct service of the common and shared interests of the EU and its member states.
44
+ As far as European identity and vocation is concerned, there is no doubt that historically and culturally Cyprus is an inalienable part of Europe. All aspects of life on the island - political, economic, social, and cultural - are based on and reflect its European heritage, values and orientation. This is nowhere else stated as clearly as in the 1993 Opinion (par. 44) of the Commission which pointed out that:
45
+ Cyprus' geographical position, the deep-lying bonds which, for two thousand years, have located the island at the very fount of European culture and civilisation, the intensity of the European influence apparent in the values shared by the people of Cyprus and in the conduct of the cultural, political, economic and social life of its citizens, the wealth of its contacts of every kind with the Community, all these confer on Cyprus, beyond all doubt, its European identity and character and confirm its vocation to belong to the Community.
46
+ Looking Ahead
47
+ Although an EU member state, Cyprus is still de facto divided. Membership, however, provides a golden opportunity to resolve the Cyprus problem, reunite the island and take advantage of the European integration process that can offer all Cypriots the security and stability they have been longing for. The EU favours a settlement that will reunite the island and its people under a bizonal bicommunal federation. The institutions, legal order, principles and policies of the EU - the acquis communautaire - can provide a conducive framework in the search for a much needed settlement. European integration has, for half a century, been successful in bringing states and peoples together under conditions of interdependence and peaceful co-existence. Its logic and dynamics have taken over in strengthening the conditions for peace. With the free movement of people, goods, services and capital, old-fashioned conflicts and flare-ups are becoming unthinkable in Europe.
48
+ Now it is time for Cyprus also to benefit from the peace dividend of the new integrated and peaceful European order. In that respect, the European prospect and context can be good and promising for all Cypriots as it has been for the other member states and peoples of the EU. After all, the island is too small to remain divided but big enough to accommodate all its people as a reunited EU member state.
data/7_fr.txt ADDED
@@ -0,0 +1,48 @@
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
+ La première orientation européenne
2
+ Chypre est devenue membre à part entière de l’Union européenne le 1er mai 2004, lors du cinquième élargissement de l’UE. Un Traité d’adhésion avait été signé un an auparavant dans la salle Stoa d’Attalos à Athènes, le 16 avril 2003.
3
+ L’adhésion marque le couronnement d’une relation longue et saine qui avait commencé en 1972, lors de la signature d’un Accord d’association entre Chypre et la Communauté économique européenne (CEE). Il convient de souligner que Chypre avait exprimé pour la première fois son intérêt à devenir membre associé de la Communauté économique européenne (CEE) en 1962. Cette expression d’intérêt précoce, dès l’obtention de son indépendance, était dans une large mesure le résultat de la première demande d’adhésion britannique à la CEE. La forte dépendance de l’économie chypriote vis-à-vis des exportations vers la Grande-Bretagne et la perspective de perdre les tarifs avantageux du Commonwealth incita le gouvernement chypriote à rechercher un arrangement institutionnalisé avec la CEE. Après le retrait de la demande britannique en 1963, en raison du véto français, l’intérêt de Chypre demeura latent jusqu’en 1971, où il fut réactivé en même temps pratiquement que les efforts renouvelés de la Grande-Bretagne pour adhérer à la CEE
4
+ L’Accord d’association entre Chypre et la CEE, signé en décembre 1972 et entré en vigueur en juin 1973, prévoyait l’abolition progressive des obstacles commerciaux pour les produits industriels et agricoles entre Chypre et la CEE. L’abolition des restrictions douanières et autres sur le commerce devait aboutir à une union douanière après une période de transition de dix ans, divisée en deux phases successives. La première phase devait être complétée en juin 1977 et la seconde cinq ans plus tard.
5
+ Toutefois, l’invasion turque de Chypre en 1974 et ses conséquences désastreuses pour l’économie de l’île entraînèrent un retard de l’application de l’Accord d’association. Après des prolongations successives de la première étape, un protocole pour la mise en œuvre de la deuxième phase de l’Accord d’association fut signé en 1987 et entra en vigueur en 1988. Il prévoyait l’établissement progressif d’une union douanière jusqu’en 2002.
6
+ La demande d’adhésion
7
+ La relation étroite créée entre Chypre et la CEE par la signature de l’Accord d’union douanière en 1987, en association avec d’autres évolutions en Europe et sur le plan international, encouragea le gouvernement de Chypre à déposer une demande d’adhésion à part entière à la Communauté en 1990.
8
+ Cela fut, naturellement, facilité par la reprise impressionnante de l’économie chypriote après le coup porté par l’invasion turque.
9
+ Trois ans plus tard, en juin 1993, la Commission émit son Avis sur la demande d’adhésion de la République de Chypre (ci-après dénommé l’Avis), confirmant le caractère et la vocation européens de l’île et concluant qu’elle était éligible pour faire partie de la Communauté. L’Avis (par.10) soulignait cependant qu’il existait certains problèmes résultant de la division de facto de l’île, auxquels il convenait de faire face. Elle a noté en particulier que
10
+ les libertés fondamentales stipulées par le Traité (de la CEE) et en particulier la liberté de mouvement des marchandises, des personnes, des services et des capitaux, le droit d’établissement, les droits politiques, économiques, sociaux et culturels universellement reconnus ne pouvaient pas aujourd’hui être exercés sur la totalité du territoire de l’île. Ces droits et libertés devraient être garantis dans le cadre d’un règlement global rétablissant les arrangements constitutionnels couvrant la totalité de la République de Chypre.
11
+ Il convient également de noter que la demande d’adhésion a été soumise par le gouvernement de Chypre représentant la population de l’île tout entière. C’est ce qu’a indiqué l’Avis (par. 8) en soulignant que en présentant sa demande d’adhésion, le gouvernement de la République de Chypre, reconnu par la Communauté européenne comme étant le seul gouvernement légitime représentant le peuple chypriote, s’est adressé à la Communauté au nom de toute l’île.
12
+ Négociations approfondies
13
+ En octobre 1993, le Conseil des Ministres de la Communauté a approuvé l’Avis et salué son message positif, reconfirmant que Chypre remplissait les critères pour devenir membre. Le Conseil a également appuyé la proposition de la Commission concernant la coopération étroite avec le gouvernement chypriote visant à faciliter les changements économiques, sociaux et politiques en vue de l’adhésion de l’île à l’Union européenne. A cette fin, le Conseil a invité la Commission à entamer des discussions approfondies avec le Gouvernement de Chypre afin de l’aider à commencer les préparatifs pour les négociations d’adhésion devant suivre ultérieurement. En novembre 1993, des négociations approfondies entre la Commission et le Gouvernement de Chypre ont commencé et ont continué jusqu’en 1995, où elles se sont achevées avec succès. Aux fins des négociations approfondies, vingt-trois groupes de travail et des douzaines de sous-groupes impliquant des centaines de personnes ont été créés du côté chypriote. Ces groupes se composaient de fonctionnaires et de représentants d’organisations semi-gouvernementales ainsi que du secteur public. Les négociations couvrirent un large éventail de questions et furent essentiellement menées à un niveau technocratique. L’objectif principal était d’aider les autorités chypriotes à se familiariser avec l’acquis communautaire et d’aider Chypre à commencer à harmoniser sa législation et ses politiques avec celles de l’Union. L’acquis communautaire, l’ordre juridique et le cadre politique dans lequel l’UE opère, est constitué de ce qui suit:
14
+ l la teneur, les principes et les objectifs politiques des traités de l’UE,
15
+ l la législation adoptée en application des traités et la jurisprudence de la Cour des communautés européennes,
16
+ l les déclarations et résolutions adoptées dans le cadre de l’UE
17
+ l les accords internationaux et accords conclus entre les Etats membres de l’UE ayant trait aux activités de la Communauté.
18
+ La décision de Corfou
19
+ En juin 1994, le Conseil européen a examiné les relations Chypre-UE, lors de sa réunion à Corfou, et a conclu qu’une partie fondamentale des préparatifs d’adhésion de Chypre pouvait être considérée comme achevée et que la prochaine phase d’élargissement de l’UE comprendrait Chypre. Cet avis fut confirmé par le Conseil européen lors de ses réunions à Essen (décembre 1994), Cannes (juin 1995), Madrid (décembre 1995) et Florence (juin 1996). A Cannes, il a également été réaffirmé que les négociations en vue de l’adhésion de Malte et de Chypre commenceraient six mois après la conclusion de la Conférence intergouvernementale de 1996. Le Conseil européen, réuni à Madrid en décembre 1995, a également décidé que Chypre, à l’instar des autres pays associés d’Europe centrale et orientale, serait informée régulièrement des progrès des discussions à la Conférence intergouvernementale et pourrait, en outre, présenter ses positions lors de réunions avec la Présidence de l’Union européenne. La Conférence internationale, qui avait débuté en mars 1996, s’acheva avec la signature du Traité d’Amsterdam en octobre 1997, entré en vigueur le 1er mai 1999.
20
+ Entre-temps, lors de la réunion du Conseil Affaires générales (Ministres des Affaires étrangères) le 6 mars 1995, et lors de la 19e réunion du Conseil d’Association Chypre-UE en juin 1995, il a été décidé d’établir un dialogue structuré de pré-adhésion à divers niveaux. Lors de la réunion de mars, la Grèce a levé son veto et consenti à la création d’une union douanière entre la Turquie et l’UE à partir du 1er janvier 1996. Lors de la même réunion, la Grèce a également levé son veto et permis la mise en œuvre du quatrième protocole financier EU-Turquie prévoyant l’octroi d’une aide financière considérable à la Turquie.
21
+ Il convient également de mentionner que l’Agenda 2000, le communiqué de la Commission émis le 15 juillet 1997 et exposant les perspectives générales de développement de l’UE ainsi que ses politiques à long terme, a reconfirmé que les négociations d’adhésion avec Chypre commenceraient six mois après la conclusion de la Conférence intergouvernementale. Il y était également précisé que les négociations d’adhésion pouvaient commencer avant l’obtention d’un règlement politique de la question chypriote. Il y était souligné, enfin, qu’en l’absence de progrès réalisés en vue d’un règlement avant la date prévue pour le commencement des négociations «ces dernières seraient menées avec le gouvernement de la République de Chypre, seule autorité reconnue par le droit international.»
22
+ Le Conseil européen, réuni au Luxembourg en décembre 1997, a également discuté de la question chypriote et défini ses positions à ce sujet comme suit:
23
+ L’adhésion de Chypre devrait bénéficier à toutes les communautés et concourir à la paix civile et à la réconciliation. Les négociations d’adhésion contribueront de manière positive à la recherche d’une solution politique au problème chypriote, à travers des pourparlers sous l’égide des Nations unies qui doivent se poursuivre en vue de la création d’une fédération bicommunautaire et bizonale. Dans ce contexte, le Conseil européen demande que la volonté du gouvernement de Chypre d’inclure des représentants de la communauté chypriote turque dans la délégation pour les négociations d’adhésion soit suivie d’effet. Afin que cette demande soit suivie d’effet, les contacts nécessaires seront entrepris par la Présidence et la Commission.
24
+ Les négociations d’adhésion
25
+ A la suite de la décision du Conseil européen réuni au Luxembourg en décembre 2007, les négociations d’adhésion ont commencé le 30 mars 1998, sans la participation des Chypriotes turcs. Il convient de noter, toutefois, que le gouvernement de Chypre et l’UE ont déployé des efforts en vue d’inclure la délégation chypriote turque dans l’équipe de négociations, mais les Chypriotes turcs ont refusé d’y participer. L’ouverture des négociations d’adhésion en mars 1998 fut suivie de conférences intergouvernementales bilatérales, en tant que partie des négociations d’adhésion avec Chypre ainsi qu’avec d’autres pays candidats.
26
+ Les négociations d’adhésion, menées au niveau technocratique aussi bien que politique, ont couvert tous les chapitres de l’acquis communautaire. Elles se sont achevées avec succès en octobre 2002 et il a été confirmé que Chypre remplissait les critères politiques et économiques de Copenhague. Les critères d’adhésion à l’UE, formulés par le Conseil européen quelques années auparavant, lors de sa réunion à Copenhague en décembre 1993, sont les suivants:
27
+ L’adhésion requiert que le pays candidat ait des institutions stables garantissant la démocratie, la primauté du droit, les droits de l’homme, le respect des minorités et leur protection, l’existence d’une économie de marché viable ainsi que la capacité de faire face à la pression concurrentielle et aux forces du marché à l’intérieur de l’Union, et la capacité d’assumer les obligations liées à l’Union européenne, notamment de souscrire aux objectifs de l’Union politique, économique et monétaire.
28
+ Après l’achèvement des négociations d’adhésion, le Conseil européen, réuni à Copenhague en décembre 2002, a reconfirmé sa forte préférence pour l’adhésion d’une Chypre unifiée. Il a souligné que l’Union européenne était disposée à prendre en considération les conditions d’un règlement dans le traité d’adhésion, conformément aux principes qui sous-tendent l’Union européenne. Le Conseil a décidé en outre que, en l’absence d’un règlement, la République de Chypre deviendrait membre de l’UE, mais que l’application de l’acquis communautaire dans la partie nord de l’île serait suspendue.
29
+ Le Traité d’adhésion
30
+ En dépit des efforts intensifs déployés en vue de parvenir à une solution avant la signature du Traité d’adhésion le 16 avril 2003, il n’y a pas eu de règlement de la question chypriote. En conséquence, un Protocole spécial sur Chypre a été joint au Traité précisant le statut de la partie nord de l’île, occupée par la Turquie. Le Protocole prévoit ce qui suit:
31
+ Article I: (1) L’application de l’acquis est suspendue dans les zones de la République de Chypre où le gouvernement de la République de Chypre n’exerce pas un contrôle effectif.
32
+ (2) Le Conseil, statuant à l’unanimité sur proposition de la Commission, décide de la levée de la suspension visée au paragraphe 1.
33
+ Article II: (1) Le Conseil, statuant à l’unanimité sur proposition de la Commission, définit les conditions dans lesquelles les dispositions de la législation de l’Union européenne s’appliquent à la ligne de démarcation entre les zones visées à l’article 1er et les zones dans lesquelles le gouvernement de la République de Chypre exerce un contrôle effectif.
34
+ La signature du Traité d’adhésion en avril 2003 était une confirmation définitive, collective, politique et juridique que Chypre fait partie de la famille européenne des nations. Le 14 juillet 2003, le Parlement de Chypre a ratifié à l’unanimité le Traité d’adhésion qui est entré en vigueur le 1er mai 2004. Depuis, Chypre est un Etat membre à part entière, participant activement au processus de création d’une «union toujours plus étroite entre les peuples d’Europe». En janvier 2008, Chypre a adhéré à l’Union économique et monétaire et adopté l’euro comme monnaie officielle.
35
+ Face au défi de l’adhésion
36
+ La présentation ci-dessus des évolutions les plus importantes dans les relations Chypre-UE montre que l’adhésion à l’UE représente l’un des plus grands défis auxquels Chypre a été confrontée depuis son indépendance en 1960. L’adhésion à l’UE est un défi continuel comportant des privilèges aussi bien que des obligations, auxquels Chypre est prête et capable de faire face avec succès.
37
+ Chaque pays aspirant à devenir membre de l’UE doit répondre à plusieurs conditions et critères. Au nombre de ceux-ci figurent l’identité européenne, les institutions démocratiques, le respect des droits de l’homme, la protection des minorités, une économie de marché ouverte, un niveau satisfaisant de développement économique, ainsi que la capacité d’adopter l’acquis communautaire. La République de Chypre n’a pas eu de problème pour remplir l’une quelconque et la totalité de ces conditions. Cela a été confirmé dès 1993 dans l’Avis de la Commission, qui a déclaré clairement que la Commission considérait que Chypre était éligible à l’adhésion.
38
+ En matière de démocratie et de droits de l’homme, Chypre souscrit aux mêmes principes fondamentaux et valeurs que l’UE et ses Etats membres. Cela est attesté par le système de gouvernement multipartite, démocratique et stable, qui garantit la transparence et assure des procédés politiques ouverts aux particuliers et aux groupes organisés. Les partis politiques de l’île représentent et reflètent un vaste éventail d’idées et de positions couvrant toutes les tendances idéologiques. Il est également possible d’affirmer que l’une des caractéristiques principales de la culture politique de l’île est le profond dévouement envers la démocratie, que partagent toutes les puissances politiques. Cet engagement reflète la ferme conviction populaire que seul l’Etat de droit peut protéger et promouvoir la liberté, la justice et le progrès social. Chypre est également connue pour son système économique ouvert et efficace, fondé sur les idées et les principes de l’économie de marché ouverte où la concurrence est libre. L’île connaît une croissance économique stable aux rythmes élevés, qui soutient favorablement la comparaison avec celle des Etats membres de l’UE. Le taux de chômage est insignifiant et on assiste à une importation de main d’œuvre étrangère afin de couvrir les pénuries dans certains secteurs, tels que le tourisme et le bâtiment. Le taux d’inflation est faible et contenu dans des limites acceptables. Comme mentionné précédemment, en janvier 2008, Chypre a adhéré à l’Union économique et monétaire et introduit l’euro comme monnaie officielle.
39
+ Concernant l’adoption de l’acquis communautaire, des mesures ont été prises bien avant l’adhésion afin de satisfaire aux normes de l’UE, qui avait confirmé à maintes reprises que Chypre progressait normalement en matière d’harmonisation. L’adhésion à l’UE sans problèmes est également garantie par la politique étrangère eurocentrique suivie par Chypre après l’effondrement de l’Union soviétique et la fin ultérieure de la Guerre froide. Cette politique bénéficie d’un soutien vigoureux parmi la population, qui a le sentiment d’appartenir à l’Europe et pense que l’avenir d’une Chypre unie, sûre et prospère, se trouve dans sa participation au processus d’intégration européenne. Cette conviction est valable pour les Chypriotes grecs aussi bien que pour les Chypriotes turcs. C’est l’opinion que partagent également tous les partis politiques de l’île.
40
+ La contribution positive de Chypre
41
+ L’adhésion à l’UE est une relation à double sens. Chypre a beaucoup à y gagner, mais elle peut également apporter sa propre contribution à la création d’une Europe unie qui jouira de la prospérité et de la sécurité. La situation géographique de l’île revêt une importance considérable, aussi bien symbolique que substantielle, étant donné qu’elle constitue l’avant-poste le plus éloigné en Méditerranée orientale. En raison de sa position stratégique, Chypre peut contribuer au système de sécurité européenne qui sauvegardera les intérêts de l’Europe dans la région.
42
+ Il convient aussi de souligner que Chypre entretient d’excellentes relations avec tous les pays du Moyen-Orient. A cet égard, elle est devenue un lien économique, politique et culturel entre l’UE et cette importante région géopolitique. En tant que membre de l’UE, Chypre peut servir de pont pour la coopération pacifique entre les peuples d’Europe, du Bassin méditerranéen et du Moyen-Orient.
43
+ Il est mentionné par ailleurs que de nombreuses sociétés européennes et multinationales ont déjà choisi Chypre comme base pour leurs bureaux centraux dans la région. Pour un grand nombre de ces sociétés, Chypre était un choix évident en raison de sa situation géographique, de même qu’en raison de la disponibilité de personnel de direction et technique hautement qualifié, des excellents réseaux de transports et de communications et d’autres infrastructures, y compris un système juridique fondé sur des principes de jurisprudence internationalement acceptés. Ces avantages offerts par Chypre sont à la disposition de l’UE et de ses Etats membres pour la promotion d’intérêts communs.
44
+ En ce qui concerne l’identité et la vocation européennes, il ne fait aucun doute que, du point de vue historique et culturel, Chypre fait partie intégrante de l’Europe. Tous les aspects de la vie dans l’île – politique, économique, sociale et culturelle – sont fondés sur le patrimoine européen et reflètent les valeurs et l’orientation d’une Chypre européenne. Cela n’est affirmé nulle part aussi clairement que dans l’Avis de la Commission (par. 44) de 1993, qui soulignait que:
45
+ La situation géographique de Chypre, les liens profonds qui, depuis deux millénaires, situent l’île aux sources même de la culture et de la civilisation européenne, l’intensité de l’influence européenne tant dans les valeurs communes au peuple chypriote que dans l’organisation de la vie culturelle, politique, économique et sociale de ses citoyens, l’importance des échanges de toute nature entretenus avec la Communauté confèrent incontestablement un caractère et une identité européenne à Chypre et confirment sa vocation à appartenir à la Communauté.
46
+ Regards vers l’avenir
47
+ Bien que membre de l’Union européenne, Chypre continue d’être divisée de facto. Toutefois, l’adhésion à l’UE offre une occasion en or pour régler la question chypriote, réunifier l’île et mettre à profit le processus d’intégration européenne pouvant offrir à tous les Chypriotes la sécurité et la stabilité auxquelles ils aspirent ardemment. L’UE souhaite un règlement de la question chypriote qui réunisse Chypre et son peuple au sein d’une fédération bizonale et bicommunautaire. Les institutions, l’ordre juridique, les principes et les politiques de l’UE - l’acquis communautaire - peuvent offrir un cadre efficace dans la recherche du règlement si nécessaire. L’intégration européenne a réussi, depuis un demi-siècle, à rassembler des Etats et des peuples dans les mêmes conditions d’interdépendance et de coexistence pacifique. Sa mentalité et sa dynamique ont contribué au renforcement des conditions de paix. Avec la libre circulation des personnes, des services, des marchandises et des capitaux, les rivalités et les conflits anachroniques deviennent de plus en plus inconcevables en Europe.
48
+ Le moment est venu pour Chypre de bénéficier également du dividende de paix du nouvel ordre européen intégré et pacifique. A cet égard, la perspective et le contexte européens peuvent se révéler bénéfiques et prometteurs pour tous les Chypriotes, comme ils l’ont été pour les autres Etats membres de l’UE et leurs peuples. Après tout, l’île est trop petite pour rester divisée mais assez grande pour que tout son peuple y trouve sa place, en tant qu’Etat membre réunifié de l’Union européenne.