ELRC project Acquisition of bilingual data (from multilingual websites), normalization, cleaning, deduplication and identification of parallel documents have been done by ILSP-FC tool. Maligna aligner was used for alignment of segments. Merging/filtering of segment pairs has also been applied. pl en 514 7840 7173 1541 2407

1.0147058823529411 This is offered to women in accordance with national recommendations. Badania takie wykonuje się u kobiet zgodnie z krajowymi zaleceniami. 0.8677685950413223 For more information check the ECDC website: https://www.ecdc.europa.eu/en/human-papillomavirus/factsheet Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/human-papillomavirus/factsheet 0.9560439560439561 A healthcare provider should be consulted for advice on the specific treatment options. W celu uzyskania informacji o konkretnych opcjach leczenia należy zasięgnąć porady lekarza. 1.1851851851851851 Routine HPV vaccination usually takes place between 9 and 14 years of age, in accordance with the national vaccination schedule. Rutynowe szczepienie przeciw HPV ma zwykle miejsce w wieku 9-14 lat, zgodnie z krajowym schematem szczepień. 0.9111111111111111 About 40 of them can infect the genitals. Około 40 z nich może zakazić narządy płciowe. 0.9402985074626866 It is the most common sexually transmitted infection worldwide. Jest to najczęstsze na świecie zakażenie przenoszone drogą płciową. 0.7708333333333334 If HPV does not go away it may cause: Jeśli zakażenie HPV nie ustąpi, może spowodować: 1.2162162162162162 There are more than 100 types of HPV viruses. Istnieje ponad sto typów wirusów HPV. 1.1643835616438356 The use of condoms is not 100% effective in preventing the transmission of the virus. Stosowanie prezerwatyw nie zapobiega skutecznie w 100% zakażeniu wirusem. 0.9504132231404959 There is no treatment for the virus itself, but the health problems caused by HPV can be treated in different ways. Nie istnieje lek przeciw samemu wirusowi, ale problemy zdrowotne wywołane przez wirusa HPV można leczyć na różne sposoby. 1.2792792792792793 Cervical cancer (cancer of the neck of the womb) is the most common cancer after breast cancer to affect women aged 15-44 years in Europe (1). Rak szyjki macicy to najczęstszy rodzaj raka po raku piersi dotykający kobiety w wieku 15-44 lat w Europie (1). 0.8 Genital warts can be treated using medication or by surgery. Brodawki narządów płciowych można leczyć za pomocą leków lub chirurgicznie. 0.9035087719298246 In most cases, an HPV infection disappears on its own without causing any obvious symptoms or problems. W większości przypadków zakażenie HPV ustępuje samoistnie, nie wywołując żadnych widocznych objawów lub problemów. 0.8597560975609756 Other HPV-related cancers are also more treatable when diagnosed and treated early, but there are no specific screening programmes for these. Inne nowotwory związane z wirusem HPV są również łatwiejsze w leczeniu, gdy są wcześnie diagnozowane, ale nie ma dla nich specjalnych programów badań przesiewowych. 1.0 However, sometimes the HPV infection can persist and cause after some years some of the complications listed below. Jednak czasami zakażenie wirusem HPV może utrzymywać się i spowodować poniżej wymienione powikłania po paru latach. 1.02 This is because HPV can also occasionally infect surrounding skin that is not protected by the condom. Wynika to z faktu, że wirus HPV może czasami zakazić skórę w okolicy niezabezpieczonej prezerwatywą. 0.8259109311740891 Vaccination of girls and boys against HPV can prevent HPV infections and consequently HPV-related diseases in both sexes, including genital and anal warts, cervical cancer and other cancers caused by HPV. Szczepienia dziewcząt i chłopców przeciw HPV mogą zapobiegać zakażeniom wirusem HPV, a tym samym chorobom związanym z zakażeniem HPV u obu płci, w tym brodawkom narządów płciowych i odbytu, rakowi szyjki macicy i innym rakom wywołanym wirusem HPV. 0.9655172413793104 HPV is transmitted by direct contact, mainly sexual, with someone who has the virus. HPV przenoszony jest przez bezpośredni kontakt, głównie seksualny, z nosicielem wirusa. 0.8145161290322581 At least 14 HPV types, classified as ‘high risk', can cause cancer, such as cervical cancer in women. Co najmniej 14 typów HPV, sklasyfikowanych jako wirusy wysokiego ryzyka, może wywołać raka, np. raka szyjki macicy u kobiet. 0.7792207792207793 Anyone who is sexually active is at risk of contracting HPV. Każda osoba seksualnie aktywna jest narażona na ryzyko zakażenia wirusem HPV. 0.9066666666666666 Human papillomavirus (HPV) infection is a viral infection that is mainly sexually transmitted by direct contact with an infected person. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) jest zakażeniem wirusowym przenoszonym głównie drogą płciową przez kontakt bezpośredni z zakażoną osobą. 0.8963414634146342 Cervical cancer and tissue in the cervix that is described as ‘precancerous' can be identified early through cervical cancer screening and treated. Raka szyjki macicy i tkankę w szyjce określaną jako „stan przedrakowy" można wcześnie rozpoznać i leczyć dzięki badaniom przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy. 0.6875 Who is at risk of HPV? Kto jest narażony na ryzyko HPV? 0.7950310559006211 The ‘high risk' HPV types can also cause anal and genital cancers, and some cancers of the head and neck, in both men and women. Typy wirusów HPV wysokiego ryzyka mogą również wywołać raka odbytu i narządów płciowych oraz niektóre nowotwory głowy i szyi, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. 0.9105691056910569 cervical or other types of cancer (e.g. vulvar, vaginal, anal penile, and some cancers of the head and the neck) raka szyjki macicy lub inne rodzaje raka (np. raka sromu, pochwy, odbytu i prącia, a także niektóre nowotwory głowy i szyi) 0.8571428571428571 What is HPV? Czym jest HPV? 0.6373626373626373 The 'low risk' HPV types can cause genital and anal warts. Typy wirusów HPV niskiego ryzyka mogą również wywołać brodawki narządów płciowych i odbytu. 1.45 What are the symptoms of HPV? Jakie są objawy HPV? 0.6111111111111112 genital and anal warts brodawki narządów płciowych i odbytu 1.0555555555555556 How is HPV treated? Jak leczy się HPV? 0.8620689655172413 How can HPV be prevented? Jak zapobiegać zakażeniu HPV? 1.4166666666666667 What are the complications of HPV? Jakie są powikłania HPV? 0.9818181818181818 National governments take account of factors such as their health systems, legal systems and cultural norms. Władze krajowe biorą pod uwagę takie czynniki jak systemy opieki zdrowotnej, systemy prawne i normy kulturowe. 1.1290322580645162 Vaccination schedules in the EU/EEA Harmonogramy szczepień w UE/EOG 1.0 Mandatory or recommended vaccination Obowiązkowe lub zalecane szczepienia 1.0405405405405406 In 12 EU/EEA countries, vaccinating children against some diseases is mandatory, although different vaccines are required as mandatory in those countries. W 12 państwach UE/EOG szczepienie dzieci przeciwko niektórym chorobom jest obowiązkowe, choć każde z państw uznaje różne szczepionki za obowiązkowe. 0.9117647058823529 Each EU/EEA country implements its own immunisation programme. Każde państwo członkowskie UE/EOG prowadzi własny program szczepień. 0.8899082568807339 Information on which countries have mandatory vaccination can be found in the Vaccine Scheduler . Wykaz państw stosujących obowiązkowe szczepienia znajduje się w harmonogramie szczepień (Vaccine Scheduler) . 0.7928571428571428 EU/EEA countries have achieved high vaccination coverage rates through mandatory and non-mandatory vaccination. Państwa UE/EOG mogą pochwalić się wysokimi poziomami wyszczepialności, zarówno jeśli chodzi o obowiązkowe, jak i nieobowiązkowe szczepienia. 0.7818181818181819 Each EU/EEA country decides if vaccination is mandatory or voluntary in its territory. Każde państwo samodzielnie decyduje o tym, czy szczepienie jest obowiązkowe, czydobrowolne na jego terytorium. 1.0677966101694916 Most EU/EEA countries offer vaccination on a recommended basis. Większość z nich oferuje szczepienia na zasadzie zalecenia. 0.8490566037735849 For more information check the ECDC website: https://www.ecdc.europa.eu/en/pertussis/facts Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/pertussis/facts 0.6 More factsheets Więcej not informacyjnych 1.0681818181818181 Symptoms usually appear 7 to 10 days after infection, but may also appear up to 21 days later: Objawy pojawiają się 7-10 dni po zakażeniu, ale mogą również pojawić się 21 dni później: 1.018348623853211 They initially occur at night and then become more frequent during the day and may recur for one to two months. Na początku występują w nocy, a następnie stają się częstsze w ciągu dnia i mogą nawracać przez 1-2 miesięcy. 0.9206349206349206 A third or fourth dose is recommended at 11-24 months of age, and another dose between three and seven years of age. Trzecia i czwarta dawka jest zalecana w wieku od 11-24 miesięcy, a kolejna dawka powinna być w wieku od trzech do siedmiu lat. 0.9019607843137255 A primary course of 2-3 doses is usually given between two and twelve months of age, in accordance with the national vaccination schedule. Szczepienie podstawowe składające się z 2-3 dawek zazwyczaj podaje się w wieku od dwóch do dwunastu miesięcy, zgodnie z krajowym harmonogramem szczepień. 1.6825396825396826 Note: The information contained in this factsheet is intended for the purpose of general information and should not be used as a substitute for the individual expertise and judgement of a healthcare professional. Uwaga: Celem niniejszej broszury jest podanie ogólnych informacji, które nie powinny zastąpić profesjonalnej porady medycznej. 1.0707070707070707 Adolescents, adults, or children partially immunised generally have milder or somewhat different symptoms. Młodzież, dorośli i częściowo uodpornione dzieci mają zazwyczaj łagodniejsze lub nieco inne objawy. 0.9221556886227545 Some EU/EEA countries recommend boosters for adolescents, adults, and/or women during pregnancy, which also temporarily protects the baby once it is born. W niektórych państwach UE/EOG zaleca się szczepienia uzupełniające dla młodzieży, osób dorosłych lub kobiet w ciąży, co również chroni dziecko tymczasowo po urodzeniu. 1.0405405405405406 The most important way to prevent pertussis is through complete immunisation. Najważniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi to całkowite uodpornienie. 0.9299363057324841 After this phase, the coughing fits become less frequent and less severe, and the infant gradually gets better (this can take up to three months). Po tej fazie choroby napady kaszlu stają się rzadsze i zmniejsza się ich nasilenie, a niemowlę stopniowo wraca do zdrowia (może to trwać do trzech miesięcy). 0.9770114942528736 Antibiotics can be used to treat pertussis and prevent further spread of the disease. Do leczenia krztuśca i zapobiegania dalszemu jego zarażaniu można stosować antybiotyki. 0.9871794871794872 It is caused by bacteria in the mouth, nose and throat of an infected person. Jest wywoływana przez bakterie w jamie ustnej, nosie i gardle zakażonej osoby. 0.9468085106382979 However, in order to be most effective, treatment must begin early in the course of disease, during the first one to two weeks before the episodes of numerous rapid coughs occur. Jednakże, aby leczenie było jak najskuteczniejsze, należy je koniecznie rozpocząć na wczesnym etapie rozwoju choroby (w ciągu 1-2 tygodni), przed rozwinięciem się napadów szybkiego kaszlu. 0.7916666666666666 In these groups, and in very young infants, pertussis is harder to diagnose. U osób z tych grup oraz u bardzo młodych niemowląt krztusiec jest trudniejszy do zdiagnozowania. 1.5113636363636365 Frequently, older siblings and parents who may be carrying the bacteria bring the disease home and infect an infant in the household. Często starsze rodzeństwo i rodzice przynoszą do domu bakterie i zarażają nimi niemowlę. 1.0769230769230769 Complications include pneumonia, encephalopathy (a disease of the brain), seizures and even death. Powikłania obejmują zapalenie płuc, encefalopatię (chorobę mózgu), drgawki, a nawet śmierć. 1.0 The most severe forms of pertussis are in infants. Najcięższe postaci krztuśca występują u niemowląt. 0.8106995884773662 The vaccine for pertussis is usually given in combination with diphtheria and tetanus vaccination (often in combination also with poliomyelitis, Haemophilus influenzae and hepatitis B vaccination). Szczepionkę przeciwko krztuścowi podaje się zazwyczaj w skojarzeniu ze szczepionką przeciwko błonicy i tężcowi (często w skojarzeniu również ze szczepionką przeciwko poliomyelitis, Haemophilus influenzae i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B). 0.8857142857142857 Some countries also recommend a booster to unprotected women soon after they have delivered, to reduce the risk of transmission of the disease to the baby. W niektórych państwach zaleca się również szczepienie uzupełniające dla niezaszczepionych kobiet wkrótce po urodzeniu dziecka, aby zmniejszyć ryzyko zarażenia dziecka chorobą. 0.9807692307692307 These episodes frequently end with the expulsion of a thick, clear mucous, often followed by vomiting. Te napady często kończą się wydzielaniem gęstego, przejrzystego śluzu, po czym często następują wymioty. 0.875 It is also known as whooping cough. Choroba jest znana również jako koklusz. 0.5833333333333334 Who is at risk of pertussis? Kto jest narażony na ryzyko zarażenia krztuścem? 0.9285714285714286 Pertussis can also be spread by an individual who has only a mild form of the disease, or by an infected individual who has no symptoms at all. Krztuścem można się również zarazić od osoby z jedynie łagodną postacią choroby lub od osoby zarażonej krztuścem, lecz niemającej żadnych objawów choroby. 1.1369863013698631 Pertussis is a highly infectious bacterial disease involving the lungs and airways. Krztusiec jest wysoce zakaźną bakteryjną chorobą płuc i dróg oddechowych. 1.0075757575757576 In adults and older children, complications include inability to breathe for short periods, broken ribs, rectal prolapse and hernias. U osób dorosłych i starszych dzieci powikłania obejmują krótko trwające bezdechy, złamania żeber, wypadanie odbytnicy i przepukliny. 1.0364963503649636 Anyone who is not vaccinated with the pertussis vaccine, or whose vaccination status is not up-to-date, is at risk of contracting the disease. Każda niezaszczepiona przeciwko krztuścowi osoba lub każdy z nieaktualnym statusem szczepień są narażeni na ryzyko zarażenia się chorobą. 0.9478260869565217 Initially, symptoms resemble those of a common cold (sneezing, runny nose, low-grade fever and a mild cough). na początku objawy przypominają objawy zwykłego przeziębienia (kichanie, katar, stan podgorączkowy i lekki kaszel). 1.0819672131147542 In young infants the typical 'whoop' may never develop, and the coughing fits may be followed by brief periods when breathing stops. U niemowląt typowy krztuścowy świst może w ogóle nie wystąpić, a po napadach kaszlu mogą nastąpić krótkie okresy bezdechu. 1.186046511627907 Within two weeks, the cough becomes more severe and is characterized by episodes of numerous rapid coughs, followed by a crowing or high-pitched ‘whoop'. W ciągu dwóch tygodni kaszel zaostrza się i pojawiają się liczne napady kaszlu z bezdechami, a następnie charakterystyczny świst. 1.4 What are the symptoms of pertussis? Jakie są objawy krztuśca? 0.9 What is pertussis? Czym jest krztusiec? 0.8095238095238095 Pertussis in unvaccinated infants or infants whose mother was unvaccinated can be particularly severe. Krztusiec może mieć szczególnie ciężki przebieg u niezaszczepionych niemowląt i niemowląt, których matka jest niezaszczepiona. 0.8857142857142857 How can pertussis be prevented? Jak zapobiegać zakażeniu krztuścem? 1.3793103448275863 What are the complications of pertussis? Jakie są powikłania krztuśca? 0.8556701030927835 Pertussis is spread via airborne droplets produced when the infected person coughs. Krztusiec przenosi się drogą kropelkową - wraz z kropelkami powstającymi, gdy chora osoba kaszle. 1.0869565217391304 How is pertussis treated? Jak leczy się krztuśca? 0.8269230769230769 the eyes become red and sensitive to light; oczy stają się zaczerwienione i wrażliwe na światło; 1.3958333333333333 on the third to seventh day, the temperature may reach up to 41 ⁰C; 3.-7. dnia temperatura może nawet sięgnąć 41 ⁰C; 1.186046511627907 The only protection against measles is vaccination. Jedyną ochroną przed odrą jest szczepienie. 0.9682539682539683 The second dose can be given one month or more after the first dose, in accordance with the national vaccination schedule. Drugą dawkę można podać po upływie miesiąca lub więcej od podania pierwszej dawki, zgodnie z krajowym harmonogramem szczepień. 1.171875 30% of children and adults infected with measles can develop complications. U 30% dzieci i dorosłych zarażonych odrą może dojść do powikłań. 0.9090909090909091 It is a serious disease that can lead to complications and even death. Jest to poważna choroba, która może prowadzić do powikłań, czy nawet śmierci. 0.9904761904761905 It is estimated that one person with measles can infect on average between 12 and 18 unprotected people. Ocenia się, że jedna osoba zarażona wirusem odry może zarazić średnio od 12 do 18 niezaszczepionych osób. 1.0684931506849316 Antibiotics are not effective against measles because it is caused by a virus. Antybiotyki nie są skuteczne przeciwko odrze, ponieważ wywołuje ją wirus. 0.8210526315789474 The first dose is given between 10 and 18 months of age in European countries. W większości państw Europy pierwszą dawkę podaje się dzieciom między 10. a 18. miesiącem życia. 1.0065359477124183 The mortality rate for measles is 1-3 persons per 1 000 cases and highest in those younger than five years of age and among immunocompromised individuals. Śmiertelność w przypadku odry wynosi 1-3 osoby na 1000 i jest najwyższa w przypadku pacjentów poniżej 5. roku życia i wśród osób z niedoborem odporności. 0.92 Symptoms include personality changes, gradual mental deterioration, muscle spasms and other neuromuscular symptoms. Objawy obejmują zmiany osobowości, stopniowe pogarszanie się zdrowia psychicznego, spastyczność i inne objawy neuromięśniowe. 0.8228571428571428 Virus-containing droplets can remain in the air for several hours and the virus remains infectious on contaminated surfaces for up to two hours. Kropelki zawierające wirusa mogą pozostawać w powietrzu przez kilka godzin, a wirus znajdujący się na zakażonych powierzchniach może wciąż zarażać przez okres do dwóch godzin. 0.8311111111111111 Infants from six to nine months of age who are in an area - or will be travelling to areas - with high risk of exposure to measles, should receive a supplementary dose of the MMR vaccine. Niemowlęta w wieku od 6-9 miesięcy przebywające w miejscu występowania epidemii lub które będą podróżować do takiego miejsca, zagrożone wysokim ryzykiem narażenia się na odrę, powinny otrzymać dodatkową dawkę szczepionki MMR. 0.9 Measles spreads easily among unvaccinated individuals. Odra łatwo rozprzestrzenia się wśród osób niezaszczepionych. 0.826530612244898 Such dose before the age of nine months is supplementary to the two doses included in the national vaccination programme, which are aimed to give full protection. Taka dawka podana dzieciom poniżej 9. miesiąca życia jest dodatkowa w stosunku do dwóch dawek przewidzianych w krajowym programie szczepień, które mają na celu objęcia pełną ochroną przed chorobą. 1.0555555555555556 a red rash lasting four to seven days begins on the face and then spreads over the entire body; pojawia się czerwona wysypka trwająca 4-7 dni, najpierw na twarzy, a potem na całym ciele; 0.9090909090909091 Pneumonia is the most common cause of measles-related death. Zapalenie płuc jest najczęstszą przyczyną śmierci związaną z odrą. 0.9146341463414634 small white spots may also appear on the gums and the inside of the cheeks. mogą również pojawić się białe kropki na dziąsłach i na błonie śluzowej policzków. 0.9117647058823529 Measles symptoms usually appear after 10-12 days of infection: Objawy odry pojawiają się zazwyczaj na 10 do12 dni od zarażenia się: 0.8428571428571429 Two doses of the vaccine are needed for maximum protection. Dla maksymalnej ochrony wymagane jest podanie dwóch dawek szczepionki. 0.7583333333333333 Mild reactions such as fever, redness or swelling at the injection site have been reported. Zgłaszano występowanie łagodnych reakcji, takich jak gorączka, zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu podania szczepionki. 0.823943661971831 Anyone who is not vaccinated against measles or who has not had the disease is at risk of getting measles at any age. Każdy, kto nie jest zaszczepiony przeciwko odrze lub kto nie przebył choroby, jest narażony na ryzyko zarażenia się odrą niezależnie od wieku. 1.0681818181818181 These can include ear infections and diarrhoea. Mogą one obejmować infekcje uszu i biegunki. 0.8914027149321267 A variety of measures are employed to avoid the further spread of measles, such as quarantine from school or work for both the ill person and those close contacts with uncertain vaccination status. Stosuje się szereg środków w celu zapobiegania dalszemu szerzeniu się odry, takie jak izolacja np. unikanie chodzenia do szkoły i pracy zarówno chorych, jak i kontaktujących się z nimi osób o niepewnym statusie szczepień. 0.6896551724137931 Most people recover with supportive treatment, which can include hydration and anti-fever medicines. Większość osób wraca do zdrowia, stosując leczenie wspomagające, które może obejmować utrzymywanie w dobrym nawodnieniu i leki przeciwgorączkowe. 1.0502793296089385 About 1 measles patient in 1 000 develops inflammation of the brain tissue (encephalitis), a condition that results in permanent neurological disability in approximately one of four cases. U około 1 pacjenta chorego na odrę na 1000 dochodzi do zapalenia tkanki mózgowej (zapalenie mózgu), stanu powodującego trwałą niepełnosprawność neurologiczną u blisko 1 na 4 osób. 1.0518518518518518 A person who is infected may transmit measles even before the rash appears (usually 4 days), and for about 4 days after the rash has appeared. Chory może zarażać wirusem odry nawet przed pojawieniem się wysypki (zazwyczaj 4 dni) oraz przez około 4 dni od pojawienia się wysypki. 0.8355263157894737 Very rarely, a persistent measles virus infection can produce subacute sclerosing panencephalitis (SSPE), a disease in which nerves and brain tissue degenerate progressively and which is more likely to appear if measles infection occurs at a younger age. W bardzo rzadkich przypadkach przetrwałe zakażenie wirusem odry może spowodować podostre stwardniające zapalenie mózgu - chorobę, w której dochodzi do stopniowej degeneracji nerwów i tkanki mózgowej i której prawdopodobieństwo wystąpienia jest większe, jeżeli do zakażenia odrą dochodzi w młodszym wieku. 0.9636363636363636 However, antibiotics are often used to treat complications with bacterial infections that can develop because of measles, such as pneumonia and ear infections. Jednakże antybiotyki są często stosowane do leczenia powikłań, takich jak zakażenia bakteryjne, które mogą wystąpić z powodu odry np. zapalenie płuc i infekcje uszu. 0.8266666666666667 The MMR vaccine may be given earlier in life during outbreaks. Szczepionkę MMR można podać we wcześniejszym wieku w trakcie epidemii odry. 1.0238095238095237 There is no specific treatment for measles. Nie istnieją swoiste leki przeciwko odrze. 0.6046511627906976 Who is at risk of measles? Kto jest narażony na ryzyko zarażenia odrą? 0.7640449438202247 The MMR vaccine is safe and effective and has very few side effects. Jest bezpieczna w stosowaniu, skuteczna i wywołuje bardzo niewiele działań niepożądanych. 0.9469026548672567 Measles is a highly contagious viral disease that can be contracted at any age, and that can spread widely. Odra jest chorobą wysoce zakaźną, którą można się zarazić niezależnie od wieku i która łatwo rozprzestrzenia się. 0.625 There is no cure for SSPE and it always leads to death. Na podostre stwardniające zapalenie mózgu nie ma lekarstwa i zawsze prowadzi do śmierci. 0.869281045751634 SSPE typically appears several years after the affected patient had measles; on average it is seen 7 to 10 years after the infection. Podostre stwardniające zapalenie mózgu pojawia się zazwyczaj kilka lat po przebyciu odry; średnio obserwowano je od 7 do 10 lat po zarażeniu sią chorobą. 1.0666666666666667 What is measles? Czym jest odra? 0.9146341463414634 initial symptoms resemble a cold with a runny nose, cough and a mild fever; początkowo choroba przypomina przeziębienie: katar, kaszel i umiarkowana gorączka; 0.8054054054054054 Some vaccine recipients develop a non-infectious mild measles-like rash, typically 7 - 14 days after vaccination, which disappears within 1 - 3 days. U niektórych szczepionych osób występowała niezakaźna, łagodna wysypka charakterystyczna dla odry, pojawiająca się zwykle w ciągu 7-14 dni od zaszczepienia i ustępująca w ciągu 1-3 dni. 0.8584070796460177 Pneumonia is a potential serious complication that has led to the death of some measles patients. Możliwym poważnym powikłaniem jest zapalenie płuc, które u niektórych pacjentów z odrą może prowadzić do śmierci. 1.5714285714285714 What are the symptoms of measles? Jakie są objawy odry? 1.837837837837838 The MMR (measles, mumps and rubella) vaccine is a combination vaccine that protects against measles, mumps and rubella (German measles). MMR to szczepionka skojarzona, która chroni przed odrą, świnką i różyczką. 0.9666666666666667 How can measles be prevented? Jak zapobiegać zakażeniu odrą? 0.9716981132075472 The measles virus is spread via airborne droplets produced when the infected person coughs and sneezes. Wirus odry przenosi się drogą kropelkową - wraz z kropelkami powstającymi, gdy chora osoba kaszle i kicha. 1.52 What are the complications of measles? Jakie są powikłania odry? 1.2105263157894737 How is measles treated? Jak leczy się odrę? 1.0862068965517242 Immunity usually lasts for years, and sometimes for a lifetime. Odporność trwa wiele lat, a czasem nawet przez całe życie. 0.68 How vaccines work Jak działają szczepionki? 0.65 The length of time varies by disease and by vaccine. Długość czasu trwania odporności różni się w zależności od choroby i szczepionki 0.7857142857142857 The person is also at risk of complications. Osoba taka jest również bardziej narażona na powikłania. 1.0185185185185186 Vaccines contain a greatly weakened or an inactivated (killed) form of a virus or bacterium that usually causes a disease, or a small part of the virus or bacterium. Szczepionki zawierają mocno osłabioną lub inaktywowaną (zabitą) formę wirusów lub bakterii, które zazwyczaj wywołują chorobę, albo małą część wirusa lub bakterii. 0.9179487179487179 Immunity through vaccination protects not only the immunised individual but also protects unvaccinated people in the community, such as infants who are too young to be vaccinated. Odporność nabyta dzięki szczepieniom chroni nie tylko osobę zaszczepioną, lecz także chroni osoby niezaszczepione w danej społeczności, np. niemowlęta, które są za małe, aby otrzymać szczepienia. 0.9436619718309859 Each virus and bacterium triggers a unique response in the immune system involving a specific set of cells in the blood, in the bone marrow and all over the body, called T-cells, B-cells, among others. Każdy wirus i każda bakteria wywołują unikalną reakcję w układzie odpornościowym, z udziałem określonego zestawu komórek we krwi, w szpiku kostnym i w całym organizmie, zwanych m.in. limfocytami T i limfocytami B. 0.7872340425531915 This ‘ community immunity ' can only work if enough people are vaccinated. Ta odporność populacyjna może działać tylko jeśli wystarczająca liczba osób jest zaszczepiona. 0.9345238095238095 It will then quickly produce the right antibodies and activate the right immune cells to kill the virus or bacterium, protecting the person from the disease. Wówczas szybko wytworzy odpowiednie przeciwciała i uaktywni właściwe komórki odpornościowe do zabicia wirusa lub bakterii, chroniąc w ten sposób tę osobę przed chorobą. 0.918918918918919 Antibodies are special proteins that help kill the infectious agent. Przeciwciała to specjalne białka ułatwiające zabijanie zakaźnego antygenu. 1.35 This is called the antigen. Ta część to antygen. 1.0084745762711864 A vaccine stimulates an immune response, and a ‘memory' of the body to a specific disease, without causing the disease. Szczepionka stymuluje reakcję układu odpornościowego i tworzy „pamięć" organizmu dla danej choroby, nie wywołując jej. 0.8787878787878788 In contrast, a person who becomes immune by getting the disease can expose other unvaccinated people to the disease. Osoby, które nabywają odporność na skutek przebycia choroby, mogą natomiast narazić innych, niezaszczepionych ludzi na zachorowanie. 0.9 Later, if the person comes into contact with the actual infectious virus or bacterium, their immune system will ‘remember' it. W przyszłości, gdy dana osoba zetknie się z prawdziwymi, mogącymi zakażać wirusami lub bakteriami, układ odpornościowy będzie je „pamiętać". 0.8504672897196262 The immune cells are trained to kill and make antibodies against the disease-causing agent. Komórki odpornościowe są nauczone zabijać i wytwarzać przeciwciała przeciwko antygenom wywołującym choroby. 1.2602739726027397 When a person is given the vaccine, their immune system recognises the antigen as ‘foreign'. Układ odpornościowy osoby zaszczepionej rozpoznaje antygen jako „obcego". 0.96875 Twitter Facebook Linked In Mail Odpowiedź układu odpornościowego 1.1428571428571428 They can still catch up. Mogą nadal to zrobić. 1.4285714285714286 diphtheria błonica 0.7272727272727273 Most vaccines provide lifelong immunity. Większość szczepionek zapewnia odporność na całe życie. 0.9256756756756757 For example, due to an increasing number of measles cases among teenagers and young adults, catch-up programmes exist in a number of EU/EEA countries for people who may have missed the measles vaccination when they were younger or are too old to have received it as a child. Na przykład, z powodu zwiększonej liczby przypadków odry wśród nastolatków i młodych osób dorosłych w niektórych państwach UE/EOG, uruchomiono programy uzupełniające dla osób, które mogły zostać niezaszczepione w młodym wieku albo są w zbyt zaawansowanym wieku, by mogły otrzymać je jako dziecko. 0.7747747747747747 If a person does not know if they have been vaccinated against a certain disease they can usually get an extra dose without increasing the risk of serious side effects (1). Jeżeli osoba nie jest pewna, czy została zaszczepiona przeciwko konkretnej chorobie, może poddać się szczepieniu dodatkową dawką i zwykle nie wiąże się to ze zwiększeniem ryzyka wystąpienia poważnych skutków ubocznych (1). 0.89 Some people may have missed a vaccination or did not get the recommended number of doses. Niektóre osoby mogły nie otrzymać pełnej liczby szczepień albo nie otrzymały zalecanej liczby dawek. 0.9466666666666667 Catch-up vaccination programmes for specific diseases may be organised. Można zorganizować programy szczepień uzupełniających dla konkretnych osób. 0.7873303167420814 Some countries recommend booster doses at regular intervals during adolescence and adulthood, in order to maintain immunity over a longer period of time, against for example: Niektóre państwa zalecają przyjmowanie dawek przypominających w regularnych odstępach w okresie dojrzewania i w dorosłym wieku w celu utrzymania odporności przez dłuższy okres, na przykład przeciwko następującym chorobom: 0.8087431693989071 Everyone should check if they have had the nationally recommended vaccinations, and consult a medical professional in case any catch-ups are needed. Każdy powinien sprawdzić, czy otrzymał zalecaną liczbę szczepień na szczeblu krajowym, a w razie konieczności szczepienia uzupełniającego powinien udać się do placówki służby zdrowia. 1.2613636363636365 This may involve looking at vaccination records or the vaccination schedules in place when the person was born. Może okazać się, że należy sprawdzić kartę lub harmonogram szczepień w chwili urodzenia. 0.6875 Catch-up vaccination and boosters Szczepienia uzupełniające i dawki przypominające 1.0403225806451613 For some diseases, such as varicella (chickenpox) and rubella, it is also possible to do a test to check if the person is immune. W przypadku niektórych chorób, takich jak ospa wietrzna czy różyczka, można przeprowadzić badanie na sprawdzenie odporności. 0.8017241379310345 However, some vaccines provide immunity that decreases over time, known as ‘waning immunity'. Jednak w przypadku niektórych szczepionek odporność maleje z czasem - zjawisko to zwane jest „słabnącą odpornością". 1.0416666666666667 European Medicines Agency Europejska Agencja Leków 0.7757009345794392 The Commission is divided into departments that develop policies in specific areas. Komisja jest podzielona na departamenty, które opracowują strategie polityczne dla poszczególnych obszarów. 1.2375 (1) The European Commission, ECDC and EMA have mechanisms in place in order to ensure impartiality. (1) Komisja Europejska, ECDC i EMA stosują mechanizmy zapewniające bezstronność. 1.0927152317880795 It is alone responsible for drawing up proposals for new European legislation, and it implements the decisions of the European Parliament and the Council of the EU . Samodzielnie odpowiada za przygotowanie projektów nowych przepisów europejskich oraz wdraża decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej . 1.1384615384615384 The European Commission is the EU's politically independent executive arm. Komisja Europejska to niezależny politycznie organ wykonawczy UE. 0.831081081081081 EMA works closely with European and international partners and shares information on vaccines and good regulatory practice. EMA ściśle współpracuje z europejskimi i międzynarodowymi partnerami oraz współdzieli informacje o szczepionkach i dobrych praktykach regulacyjnych. 0.9369369369369369 This is to ensure that staff and experts do not, in the performance of their duties, deal with matters in which they may, directly or indirectly, have a personal interest that could impair their independence. Ma to na celu zapewnienie, że ani personel ani eksperci nie będą zajmowali się w ramach swoich obowiązków zagadnieniami, w których mogą mieć - bezpośrednio bądź pośrednio - interesy osobiste wpływające na ich niezależność. 1.0289017341040463 It also provides an overview of the mechanisms in place in the European Union (EU) to ensure that available vaccines conform to the highest standards of safety and effectiveness. Zawiera ona też opis mechanizmów stosowanych w Unii Europejskiej (UE), które zapewniają, że dostępne szczepionki spełniają najwyższe standardy bezpieczeństwa i skuteczności. 0.8535031847133758 ECDC also maintains the Vaccine Scheduler , an online, interactive platform showing the vaccination schedules of all EU Member States. ECDC prowadzi też harmonogram szczepień - interaktywną platformę internetową przedstawiającą harmonogramy szczepień we wszystkich państwach członkowskich UE. 0.6263736263736264 EMA ensures the efficacy, quality and safety of vaccines. EMA odpowiada za zapewnianie skuteczności, jakości i bezpieczeństwa stosowania szczepionek. 0.9454545454545454 Communication and scientific experts in these organisations are involved in developing the contents (1). Treść strony tworzą eksperci w dziedzinie komunikacji i nauki, współpracujący ze wskazanymi organizacjami (1). 0.9514563106796117 EMA is a networking organisation whose activities involve thousands of experts from across Europe. Jest organizacją wykorzystującą sieć kontaktów - pracę EMA wspomagają tysiące ekspertów z całej Europy. 0.8632478632478633 ECDC is an EU scientific agency aimed at strengthening Europe's defences against infectious diseases. ECDC to agencja naukowa UE, która zajmuje się wzmacnianiem europejskich mechanizmów obrony przed chorobami zakaźnymi. 0.9701492537313433 Read more: https://ec.europa.eu/health/vaccination/overview_en and https://ec.europa.eu/info/departments/health-and-food-safety_en Czytaj dalej: https://ec.europa.eu/health/vaccination/overview_pl oraz https://ec.europa.eu/info/departments/health-and-food-safety_pl 1.6666666666666667 European Centre for Disease Prevention and Control Zapobiegania i Kontroli Chorób 0.8693181818181818 Staff and experts are required to declare any personal interest or any interest in any business or organisation that could compromise their impartiality. Personel i eksperci muszą złożyć deklaracje o braku konfliktu interesów osobistych lub związanych z jakąkolwiek działalnością/organizacją mogącą mieć wpływ na ich bezstronność. 0.9769230769230769 The main purpose of this website is to provide accurate, objective, up-to-date evidence on vaccines and vaccination in general. Głównym przeznaczeniem tej strony jest dostarczanie dokładnych, obiektywnych i aktualnych danych na temat szczepionek i szczepień. 1.2684563758389262 The European Medicines Agency (EMA) is a decentralized agency of the European Union (EU) responsible for the scientific evaluation, supervision and safety monitoring of medicines in the EU. Europejska Agencja Leków to zdecentralizowana agencja UE odpowiedzialna za ocenę naukową, nadzór i monitorowanie bezpieczeństwa leków na obszarze UE. 0.7658959537572254 The core functions cover a wide spectrum of activities: surveillance, epidemic intelligence, response, scientific advice, microbiology, preparedness, public health training, international relations, health communication, and the scientific journal Eurosurveillance. Podstawowe działania ECDC obejmują wiele czynności: nadzór, wywiad epidemiologiczny, reagowanie, doradztwo naukowe, badania mikrobiologiczne, odpowiadanie za gotowość, szkolenia w zakresie zdrowia publicznego, utrzymywanie stosunków międzynarodowych, opracowywanie komunikatów na temat zdrowia i prowadzenie czasopisma naukowego Eurosurveillance. 0.6165413533834586 One of the departments is DG for Health and Food Safety , responsible for EU policy on food safety and health and for monitoring the implementation of related laws. Jednym z takich departamentów jest Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności , która odpowiada za opracowanie strategii politycznej UE w zakresie bezpieczeństwa żywności i zdrowia oraz za kontrolę wprowadzania przepisów powiązanych z tymi dziedzinami. 1.4545454545454546 These experts carry out the work of EMA's scientific committees. Działają oni w komitetach naukowych Agencji. 1.2323232323232323 This website was developed by the European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), in partnership with the European Commission, specifically, its Department on Health and Food Safety (DG SANTE) and the European Medicines Agency (EMA). Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) we współpracy z Komisją Europejską - a konkretnie jej Dyrekcją Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) - oraz Europejską Agencją Leków (EMA). 0.7974683544303798 The initiative aims to tackle vaccine hesitancy, improve coordination on vaccine procurement, support research and innovation, and strengthen EU cooperation on vaccine-preventable diseases. Inicjatywa ta ma na celu walkę z niezdecydowaniem dotyczącym przyjmowania szczepień, poprawę koordynacji nabywania szczepionek, wsparcie badań i innowacji oraz wzmocnienie współpracy unijnej w zakresie chorób zwalczanych drogą szczepień. 0.9219330855018587 In the area of vaccine-preventable diseases, ECDC provides regular surveillance data, e.g. the number of confirmed cases, and scientific advice on vaccines, monitors disease outbreaks and develops materials to support communication on immunisation. W dziedzinie chorób zwalczanych drogą szczepień, ECDC regularnie dostarcza danych nadzorczych, np. o liczbie potwierdzonych przypadków, a także doradza w sprawie szczepień, kontroluje ogniska choroby i opracowuje materiały wspomagające komunikację w zakresie szczepień. 0.8743169398907104 EMA and its scientific committees examine all available data and assess their benefits and risks before they are approved and while they are marketed in the EU. Wraz z komitetami naukowymi kontroluje ona zbiór dostępnych danych i ocenia stosunek korzyści do ryzyka szczepionek przed ich dopuszczeniem do obrotu i po wprowadzeniu do obrotu w UE. 0.7857142857142857 For more information visit: https://www.ema.europa.eu / Więcej informacji zamieszczono na stronie: https://www.ema.europa.eu / 0.8333333333333334 Representatives from EU and EEA countries' public health organisations were consulted for finalising the website's contents and its language versions. Przed opublikowaniem końcowej wersji zawartości strony oraz wersji w różnych językach konsultowano się z przedstawicielami organizacji ds. zdrowia publicznego z państw UE oraz EOG. 0.7857142857142857 For more information visit: https://www.ecdc.europa.eu/ Więcej informacji zamieszczono na stronie: https://www.ecdc.europa.eu/ 0.958974358974359 It is an initiative of the European Union and was developed following the Council Recommendation on Strengthened Cooperation against Vaccine Preventable Diseases adopted in December 2018. Jest to inicjatywa Unii Europejskiej, opracowywana od przyjęcia w grudniu 2018 r. zalecenia Rady w sprawie ściślejszej współpracy w zakresie przeciwdziałania chorobom zwalczanym drogą szczepień . 0.872093023255814 To improve vaccination uptake, the Council adopted a Recommendation to strengthen the EU cooperation on vaccine-preventable diseases in December 2018. W celu poprawy wyszczepialności Rada przyjęła w grudniu 2018 r. zalecenie w sprawie ściślejszej współpracy w zakresie przeciwdziałania chorobom zwalczanym drogą szczepień . 1.0909090909090908 sore throat; ból gardła; 0.9354838709677419 The World Health Organization (WHO) also recommends vaccination for healthcare workers. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca również szczepienia dla pracowników służby zdrowia. 0.8431372549019608 For those that do, common symptoms include: Do powszechnie występujących objawów zaliczają się: 0.9052631578947369 However, antivirals are generally recommended for severe or rapidly progressing cases. Leki przeciwwirusowe zaleca się jednak zwykle w poważnych lub szybko postępujących przypadkach. 0.806930693069307 Most EU Member States follow the WHO recommendations to vaccinate pregnant women, and some follow recommendations to vaccinate healthy children aged 6 - 59 months. Większość państw członkowskich UE stosuje się do zaleceń WHO w sprawie szczepienia ciężarnych kobiet, a niektóre stosują się do zaleceń w sprawie szczepienia zdrowych dzieci w wieku od 6 do 59 miesięcy. 0.7802197802197802 The 2009 A(H1N1)pdm09 influenza pandemic accounted for 123 000 to 203 000 deaths worldwide and a significant global socio-economic burden (3). Szacuje się, że pandemia grypy A(H1N1)pdm09 z 2009 r. pochłonęła od 123 tys. do 203 tys. ofiar na całym świecie i przyczyniła się do znacznego obciążenia społeczno-gospodarczego (3). 1.0 These epidemics are associated with high hospitalisation rates and mortality. Epidemie te związane są z wysokim wskaźnikiem hospitalizacji i śmiertelności. 0.9365079365079365 Vaccination is the most effective way to prevent influenza. Szczepienia są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie. 0.8571428571428571 Children are infected slightly more often than adults. U dzieci dochodzi do trochę częstszych zakażeń niż u dorosłych. 0.953125 Severe illness and complications are more common in very young infants, the frail elderly and certain medical risk groups. Poważne choroby i powikłania są częstsze u bardzo małych dzieci, słabowitych osób starszych i niektórych medycznych grup ryzyka. 0.6890756302521008 It is also spread via secretions on hands, tissues and surfaces that people touch. Choroba rozprzestrzenia się również poprzez wydzielinę na rękach, chusteczkach i powierzchniach dotykanych przez ludzi. 1.0476190476190477 Animals can also be infected with influenza. Zwierzęta mogą również być zarażone grypą. 1.1517857142857142 Approximately 20% of the population gets infected with influenza each year and one in four infected people will develop symptoms. U ok. 20 proc. populacji dochodzi do zakażenia grypą, a u jednej osoby na cztery dojdzie do rozwoju jej objawów. 0.875 In Europe, influenza occurs in regular annual epidemics in the winter season. W Europie grypa występuje w postaci regularnie występujących epidemii w sezonie zimowym. 1.0891089108910892 The mortality rate due to influenza has been estimated in the EU/EEA countries participating to the EuroMOMO network (1) to be as high as 25 deaths per 100 000 population in the 2016/27 and 2017/18 influenza seasons (2). Według szacunków państw UE/EOG uczestniczących w sieci EuroMOMO, wskaźnik śmiertelności spowodowany grypą (1) mógł wynieść nawet do 25 zgonów na 100 tys. osób w sezonach grypowych 2016/17 i 2017/18 (2). 0.8755186721991701 In addition to vaccination, antiviral medicines have been shown to be safe and effective measures to prevent influenza infection or to reduce the severity of infection in certain settings, such as nursing homes. Oprócz szczepionek, wykazano także, że leki wirusowe są bezpiecznymi i skutecznymi środkami zapobiegającymi zakażeniu grypą, a także przyczyniają się do zmniejszenia stopnia nasilenia zakażenia w niektórych środowiskach, np. w domach opieki. 1.1020408163265305 Influenza is easily transmitted from person to person. Grypa łatwo przenosi się z jednej osoby na drugą. 0.9044585987261147 The EU Council Recommendation on seasonal influenza vaccination encourages countries to improve vaccination coverage among healthcare workers. Zalecenie Rady UE w sprawie szczepień przeciw grypie sezonowej zachęca państwa do zwiększenia poziomu objęcia szczepieniami wśród pracowników służby zdrowia. 1.173913043478261 Even so, about half of the children and working-age adults needing admission to intensive care have no pre-existing medical conditions. Pomimo tego ok. połowa dzieci i dorosłych osób pracujących bez historii chorób wymaga intensywnej opieki medycznej. 1.152542372881356 Not everyone who is infected with an influenza virus becomes unwell. Nie każda osoba, która zarazi się wirusem grypy, zachoruje. 1.0098039215686274 In addition to seasonal epidemics, novel influenza viruses may occasionally emerge and cause pandemics. Poza epidemiami sezonowymi od czasu do czasu mogą pojawiać się nowe wirusy grypy i wywoływać pandemie. 0.780952380952381 In uncomplicated cases, symptoms resolve spontaneously within one week from onset. W nieskomplikowanych przypadkach, objawy choroby ustępują samoistnie w ciągu tygodnia od jej rozpoczęcia. 0.8727272727272727 In some cases, humans can be infected by animals, such as in cases of avian and swine influenza. W niektórych przypadkach ludzie mogą zarazić się od zwierząt - tak było w przypadku ptasiej i świńskiej grypy. 1.1260504201680672 Antiviral medicines, taken as rapidly as possible after illness onset, are safe and effective measures for the treatment of influenza. Leki przeciwwirusowe przyjęte natychmiast na początku choroby, stanowią bezpieczne i skuteczne środki zwalczania grypy. 0.8295454545454546 A pandemic is the rapid spread of a new human influenza around the world. Pandemia jest szybko rozprzestrzeniającą się grypą nowego typu u ludzi na całym świecie. 1.0600858369098713 The EU Member States recommend seasonal influenza vaccination for risk groups, such as the elderly, as well as individuals with chronic medical conditions like heart disease, problems with the lungs and airways, diabetes or immune system problems. Państwa członkowskie zalecają sezonowe szczepienia dla grup ryzyka, jak np. dla osób starszych i osób z przewlekłymi schorzeniami, tj. choroby serca, niewydolność płuc i dróg oddechowych, cukrzyca i problemy z układem odpornościowym. 0.9253731343283582 Influenza pandemics happen when a new strain of a flu virus appears which can infect humans, to which most people have no immunity and which can transmit efficiently from human to human. O pandemii grypy można mówić w chwili pojawienia się nowego szczepu wirusa grypy mogącego zakazić ludzi, na który większość z nich jest nieudporniona i który łatwo przenosi się z jednej osoby na drugą. 0.9528301886792453 An update of seasonal influenza vaccines is needed yearly, since influenza viruses constantly evolve. Co roku istnieje potrzeba przeglądu szczepionek sezonowych, ponieważ wirusy grypy ulegają ciągłej mutacji. 0.9312977099236641 People with pre-existing medical conditions are at higher risk of their condition worsening following influenza infection. Osoby z wcześniejszymi schorzeniami są narażone na zwiększone ryzyko pogorszenia stanu ich choroby, jeśli zarażą się wirusem grypy. 1.1851851851851851 Influenza (flu) is a contagious respiratory illness caused by infection with an influenza virus. Grypa jest zakaźną chorobą dróg oddechowych spowodowaną zakażeniem wirusem grypy. 1.0689655172413792 The severity of the disease varies widely, from no symptoms at all through to severe illness. Choroba może mieć bardzo różny przebieg - od braku objawów do ciężkiej postaci choroby. 1.2135922330097086 In some cases patients develop bacterial complications following influenza infection and need to be treated with antibiotics. W niektórych przypadkach u pacjentów występują powikłania bakteryjne wymagające leczenia antybiotykami. 0.922077922077922 This is mainly via direct contact with secretions from infectious patients, such as droplets of fluid released when they cough or breathe out. Do zakażenia dochodzi głównie przy bezpośrednim kontakcie z wydzieliną zakażonego pacjenta, tj. z kropelkami wydzielanymi podczas kasłania lub oddychania. 0.7567567567567568 Who is at risk of influenza? Kto jest narażony na zakażenia grypą? 0.8378378378378378 How can influenza be prevented? Jak można zapobiegać zakażeniu grypą? 1.4765625 For most cases of influenza, patients are advised to take bed rest and drink plenty of fluids in order to manage their symptoms; staying at home also minimises the risk of infecting others. W większości przypadków grypy pacjentom doradza się odpoczynek w łóżku i spożywanie dużej ilości płynów w celu kontroli objawów. 1.125 Complications of influenza include pneumonia and encephalitis (inflammation of the brain). Do powikłań związanych z grypą zaliczają się - zapalenie płuc i zapalenie mózgu. 1.125 What is influenza? Czym jest grypa? 1.1466666666666667 Patients are advised to seek medical advice if their condition continues to get worse. W razie pogorszenia stanu choroby pacjentom doradza się kontakt z lekarzem. 1.5909090909090908 What are the symptoms of influenza? Jakie są objawy grypy? 1.5384615384615385 What are the complications of influenza? Jakie są powikłania grypy? 1.25 How is influenza treated? Jak leczy się grypę? 0.8571428571428571 How is influenza spread? Jak można zarazić się grypą? 1.125 Clinical Microbiology and Infection. gorączka lub stan podgorączkowy; 1.0952380952380953 Benefits of vaccinating Korzyści ze szczepień 0.8333333333333334 Decisions on vaccines in use in different European countries Decyzje dotyczące szczepionek stosowanych w różnych krajach europejskich 0.8253968253968254 Combined use of vaccines is well established and based on scientific studies on its benefits and safety. Łączenie szczepionek jest powszechnie przyjęte i bazuje na wynikach badań naukowych dotyczących ich korzyści i bezpieczeństwa. 0.9333333333333333 This is based on local conditions, such as how common the disease is, as well as economic factors. Zależy to od czynników lokalnych, np. jak często dana choroba występuje, a także czynników ekonomicznych. 0.9559748427672956 Individual European countries decide which vaccines should be part of their national vaccination programmes and funded by their national health systems. Poszczególne kraje europejskie decydują, które szczepionki należy włączyć do krajowych programów szczepień i finansować z krajowych systemów opieki zdrowotnej. 1.2514619883040936 In addition, vaccines to protect against specific diseases are sometimes recommended for ‘high-risk' groups, such as people with long-term health conditions or people planning to travel to other parts of the world. Ponadto szczepionki przeciwko określonym chorobom zaleca się czasem grupom „wysokiego ryzyka", np. ludziom przewlekle chorym lub planującym podróż do innych części świata. 0.9133333333333333 Most national vaccination programmes in the EU/EEA include vaccines for up to twenty diseases which are given to people at specific ages. Większość krajowych programów szczepień w UE/EOG uwzględnia szczepionki przeciwko aż dwudziestu chorobom, które podaje się ludziom w konkretnym wieku. 0.9619047619047619 Sometimes, more than one vaccine may be given at once to protect against several infectious diseases. Czasami podaje się więcej niż jedną szczepionkę na raz, w celu ochrony przed kilkoma chorobami zakaźnymi. 0.839622641509434 Some vaccines protect against only one disease, but others protect against more than one. Niektóre szczepionki chronią tylko przed jedną chorobą, natomiast inne zapewniają ochronę przeciwko kilku. 0.8802083333333334 For more information about national vaccination programmes, see the ECDC vaccine scheduler and visit the official websites on immunisation of the EU/EEA countries here . Więcej informacji na temat krajowych programów szczepień znajduje się w harmonogramie szczepień ECDC oraz na oficjalnych stronach internetowych krajów UE/EOG, poświęconych szczepieniom tutaj . 0.9666666666666667 Safety, quality and standards Bezpieczeństwo, jakość i normy 1.121212121212121 The first vaccine was developed in the 18th century in the United Kingdom. Pierwszą szczepionkę opracowano w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. 0.842741935483871 The vaccine can only be approved for use in the European Union (EU) and European Economic Area (EEA) after a scientific evaluation of the results of these tests to ensure its quality, safety and effectiveness. Szczepionka może zostać zatwierdzona do stosowania w Unii Europejskiej (UE) i Europejskim Obszarze Gospodarczym po uprzednim przeprowadzeniu oceny naukowej wyników tych badań, mających na celu zapewnienie jej jakości, bezpieczeństwa i skuteczności. 0.6481481481481481 Serious side effects are very rare. Poważne działania niepożądane występują bardzo rzadko. 0.75 The vaccine is continuously monitored to ensure it remains safe and effective. Szczepionka jest nieustannie monitorowana w celu zapewnienia jej ciągłego bezpieczeństwa i skuteczności. 1.0239520958083832 The scientific experts evaluating vaccines always consider the benefits and any potential risks very carefully, in particular because vaccines are given to healthy people. Eksperci naukowi oceniający szczepionki zawsze bardzo ostrożnie biorą pod uwagę korzyści i potencjalne zagrożenia, ze względu na podawanie szczepionek zdrowym ludziom. 0.7733333333333333 They mainly target diseases caused by viruses or bacteria. Głównym obiektem szczepionek są choroby wywołane przez wirusy lub bakterie. 0.7121212121212122 Only then, after approval, can a vaccine be manufactured, marketed and used to protect people. Jedynie po uzyskaniu zatwierdzenia, szczepionkę można zacząć produkować, wprowadzać na rynek, a następnie stosować do ochrony ludzi. 0.7216494845360825 They can include mild fever, or pain or redness at the injection site. Objawiają się one przeważnie niewysoką gorączką, bólem lub zaczerwieniem w miejscu wstrzyknięcia. 0.9769230769230769 Vaccines work by ‘teaching' a person's immune system (the body's natural defences) to defend itself against a specific disease. Ich działanie polega na „uczeniu" układu odpornościowego (naturalnego systemu obronnego organizmu) obrony przed konkretną chorobą. 0.8897058823529411 As with any medicine, some people may experience side effects from a vaccine, but these are usually mild and short-lived. Tak jak w przypadku innych leków, u niektórych osób mogą pojawić się działania niepożądane, zwykle o łagodnym i krótkotrwałym przebiegu. 0.8461538461538461 They also help to prevent the spread of diseases in the community. Szczepionki pomagają również zapobiegać szerzeniu się chorób w społeczeństwie. 0.9646017699115044 Vaccines are used worldwide as a highly effective way to protect people from contracting infectious diseases. Szczepionki stosuje się na całym świecie jako wysoce skuteczny sposób w zapobieganiu zarażeń chorobami zakaźnymi. 0.7976190476190477 This evaluation needs to show that a vaccine's benefits in protecting people against diseases are far greater than any potential risk. Ocena musi wykazać, że korzyści jakie ludzie odniosą z przyjęcia szczepionki przeciwko chorobom znacznie przewyższają potencjalne zagrożenia związane z jej stosowaniem. 0.5142857142857142 The last known naturally occurring case was recorded in 1977 in Somalia. Dzięki szczepionkom ospę prawdziwą wyeliminowano na całym świecie, a ostatni naturalnie występujący przypadek zanotowano w Somalii w 1977 r. 0.7428571428571429 It was a vaccine against smallpox, a deadly disease. Była to szczepionka przeciwko śmiertelnej chorobie - ospie prawdziwej. 0.5535714285714286 Research is ongoing to develop vaccines against more diseases. Na całym świecie prowadzone są badania nad opracowaniem kolejnych szczepionek przeciwko większej liczbie chorób. 1.0757575757575757 Before any new vaccine can be used, it has to undergo rigorous testing. Szczepionka musi przejść rygorystyczne testy zanim trafi na rynek. 0.9506172839506173 Recently, a vaccine was developed against Ebola virus disease, and research is underway on vaccines to protect against human immunodeficiency virus (HIV). Jednym z niedawnych sukcesów było przygotowanie szczepionki przeciwko wirusowi Ebola, prace nad szczepieniem przeciwko wirusowi HIV nie zostały jeszcze ukończone. 0.900990099009901 Regulators check that their benefits are weighed against the risk of any reactions to them. Organy regulacyjne sprawdzają, czy ich korzyści przeważają nad ryzykiem jakichkolwiek reakcji na nie. 1.1428571428571428 An example is aluminium; Przykładem jest glin; 1.0 These include: Należą do nich 0.8850574712643678 In addition to one or more antigens, there are other components in a vaccine. Oprócz co najmniej jednego antygenu, w szczepionce znajdują się również inne składniki. 0.9344262295081968 These substances are consistently controlled to ensure they are present at levels that have been shown to be safe. Substancje te są regularnie kontrolowane w celu zapewnienia, że ich zawartość pozostaje na poziomie uznanym za bezpieczny. 0.8193548387096774 adjuvants: these improve the immune response to the vaccine by making the response stronger, faster and more sustained in time. adiuwanty: poprawiają reakcję układu odpornościowego na szczepionkę, sprawiając, że reakcja ta jest silniejsza, szybsza i utrzymuje się przez dłuższy czas. 0.7692307692307693 excipients: these are inactive ingredients, like water, or sodium chloride (salt), as well as the preservatives or stabilisers that help the vaccine remain unchanged during storage, keeping it active. substancje pomocnicze: są to substancje nieaktywne, takie jak woda czy chlorek sodu (sól), a także substancje konserwujące lub stabilizujące, które umożliwiają utrzymanie szczepionki w niezmienionej postaci w trakcie przechowywania, zachowując jej właściwości. 0.8641304347826086 There may also be trace amounts of other substances used in the manufacturing process, such as ovalbumin (a protein found in eggs) or neomycin (an antibiotic). W szczepionkach mogą także znajdować się śladowe ilości innych substancji wykorzystywanych w procesie wytwarzania, takich jak albumina jaja kurzego (białko) czy neomycyna (antybiotyk). 1.009049773755656 Whenever these substances are present at a level that might trigger a reaction in a sensitive or allergic individual, their presence is declared in the information provided to healthcare workers and patients on the vaccine. Jeżeli substancje te są zawarte w szczepionce w ilościach mogących wywołać reakcję u osoby wrażliwej lub z alergią, ich obecność jest podawana w informacji o szczepionce, udzielanej pracownikom służby zdrowia i pacjentom. 0.7526881720430108 For example, the package leaflet will state if there are special precautions for use of a vaccine in people with certain allergies, such as vaccines including trace amounts of egg in people with an egg allergy. Na przykład w ulotce dla pacjenta napisane będzie, czy istnieją szczególne środki ostrożności dotyczące stosowania szczepionki u osób z niektórymi alergiami, takie jak w przypadku stosowania szczepionki zawierającej śladowe ilości jaja kurzego u osób uczulonych na tę substancję. 1.4761904761904763 Twitter Facebook Linked In Mail Składniki szczepionki 1.1891891891891893 It analyses many sources of data, including: Analizuje wiele źródeł danych, m.in.: 0.8817204301075269 This ensures that any possible risks are detected and managed as soon as possible. Oznacza to, że wszelkie możliwe zagrożenia są jak najszybciej wykrywane i poddawane kontroli. 0.78 information shared by other regulators. informacje podawane przez inne organy regulacyjne. 0.9230769230769231 reports from patients, parents and healthcare professionals; sprawozdania od pacjentów, rodziców i pracowników służby zdrowia; 0.7857142857142857 EMA checks new information on the safety of all vaccines available in Europe. EMA sprawdza nowe informacje dotyczące bezpieczeństwa wszystkich dostępnych szczepionek w Europie. 0.8373983739837398 The process of monitoring the safety and managing the risks of medicines is called ‘pharmacovigilance'. Proces monitorowania bezpieczeństwa i zarządzania ryzykiem lekiem zwany jest „nadzorem nad bezpieczeństwem farmakoterapii". 1.0113636363636365 Once a vaccine is approved for use, EU/EEA national authorities and the European Medicines Agency (EMA), continually monitor side effects in people who have received the vaccine. Po zatwierdzeniu szczepionki do stosowania organy krajowe UE/EOG wraz z Europejską Agencją Leków (EMA) stale monitorują działania niepożądane osób, które otrzymały szczepionkę. 1.0405405405405406 Patients, healthcare professionals and pharmaceutical companies should report all suspected side effects to their national medicines regulatory authority. Pacjenci, pracownicy służby zdrowia i firmy farmaceutyczne zgłaszają podejrzane działania niepożądane swoim krajowym organom regulacyjnym ds. leków. 0.7517241379310344 EMA carefully assesses suspected side effects to determine if there is a causal link with the vaccine or not. EMA przeprowadza ostrożną ocenę podejrzanych działań niepożądanych w celu ustalenia, czy istnieje związek przyczynowy między szczepionką czy nie. 0.9012345679012346 These could be due to an illness or anxiety over being given the vaccine. Do czynników tych może zaliczać się choroba lub obawa przed podaniem szczepionki. 0.4727272727272727 For more information, see: Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej: 0.6666666666666666 Monitoring vaccine safety and reporting side effects Monitorowanie bezpieczeństwa szczepionek oraz zgłaszanie działań niepożądanych 0.7878787878787878 This helps to rule out the possibility that it was a coincidence or that it was caused by factors unrelated to the vaccine itself. Takie podejście pomaga w wyeliminowaniu ewentualnego zbiegu okoliczności lub przypadku, w którym sytuacja była spowodowana przez czynniki niezwiązane ze szczepionką. 0.8289473684210527 More information on how to report suspected side effects can be found in the prescribing information or package leaflet or the European database of suspected adverse drug reaction reports . Więcej informacji dotyczących sposobu zgłaszania działań niepożądanych znajduje się w informacjach o środkach ostrożności, ulotce dla pacjenta lub w europejskiej bazie danych zgłoszeń podejrzewanych niepożądanych działań leków . 0.9230769230769231 Information on these reported suspected side effects is publicly available on the European database of suspected adverse drug reaction reports . Informacje dotyczące zgłaszanych działań niepożądanych są ogólnie dostępne w europejskiej bazie danych zgłoszeń podejrzewanych niepożądanych działań leków . 0.4921875 For example, they can provide updated guidance to healthcare workers, or even restrict the use of a vaccine in certain groups. W razie potrzeby EMA w porozumieniu z innymi europejskimi organami regulacyjnymi podejmują odpowiednie działania - np. mogą udostępnić zaktualizowane wskazówki dla pracowników służby zdrowia lub nawet ograniczyć stosowanie szczepionki w niektórych grupach. 2.7777777777777777 Monitoring vaccine safety & reporting side effects badania kliniczne; 1.5384615384615385 Read more About us . Czytaj więcej 0.8823529411764706 Trusted sources Wiarygodne źródła 0.912 This section provides links to the websites of other health organisations both at national and international level Ta sekcja zawiera linki do stron internetowych innych organizacji zdrowia zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym 0.9312977099236641 Each virus and bacterium triggers a unique response in the immune system involving a specific set of cells in the blood... Każdy wirus i każda bakteria wywołują unikalną reakcję w układzie odpornościowym, z udziałem określonego zestawu komórek we krwi... 1.0975609756097562 Vaccines are recommended for different age... Szczepionki są zalecane w różnym wieku... 0.8672566371681416 Before a vaccine can be approved in the EU, it has to undergo rigorous testing by its developer... Zanim szczepionka zostanie zatwierdzona w UE musi zostać poddana rygorystycznym testom przez firmę farmaceutyczną 1.0980392156862746 Vaccines protect people during different stages of life. Szczepionki chronią ludzi na różnych etapach życia. 1.2093023255813953 In healthy individuals it is usually a mild disease. U osób zdrowych ma zwykle przebieg łagodny. 0.9444444444444444 When to vaccinate Kiedy się szczepić 0.8923076923076924 The main purpose of this website is to provide accurate, objective, up-to-date evidence on vaccines and vaccination. Głównym przeznaczeniem tej strony jest dostarczania dokładnych, obiektywnych i aktualnych danych na temat szczepionek i szczepień. 1.0813953488372092 Vaccination protects individuals against diseases that could have serious consequences for... Szczepienia chronią ludzi przed chorobami, które mogą mieć poważne konsekwencje dla... 0.8863636363636364 European Vaccination Information Portal Europejski portal informacji o szczepieniach 0.9333333333333333 Approval of vaccines in the European Union Zatwierdzanie szczepionek w Unii Europejskiej 1.1573033707865168 Vaccination protects the vaccinated persons and those around them who are vulnerable to the diseases... Szczepionki chronią zaszczepione osoby i ich otoczenie, które jest podatne na choroby ... 1.1794871794871795 Rubella (German measles) is a viral infection. Różyczka jest wirusową chorobą zakaźną. 1.0789473684210527 Benefits of vaccination for the community Korzyści ze szczepień dla społeczności 1.2580645161290323 Benefits of vaccination for individuals Korzyści ze szczepień dla ludzi 0.6148148148148148 Pertussis is a highly infectious bacterial disease involving the lungs and airways. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) jest zakażeniem wirusowym przenoszonym głównie drogą płciową przez kontakt bezpośredni... 0.5692307692307692 This website does not contain any specific information on the ongoing development of vaccines against COVID-19. Jest to inicjatywa Unii Europejskiej, opracowywana od przyjęcia w grudniu 2018 r. zalecenia Rady w sprawie ściślejszej współpracy w zakresie przeciwdziałania chorobom zwalczanym drogą szczepień . 1.0606060606060606 It is also known as whooping cough. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) 1.0869565217391304 When to avoid vaccination Kiedy unikać szczepień? 0.8308457711442786 Immunocompromised patients also benefit from those around them being fully vaccinated (such as family members, caregivers), as then they are also indirectly protected. Pacjenci mający obniżoną odporność również odnoszą korzyści z tego, że osoby z ich otoczenia są w pełni zaszczepione (np. członkowie rodziny, opiekunowie), gdyż w ten sposób są oni pośrednio chronieni. 0.961038961038961 It usually occurs within minutes of exposure to the source of the allergy. Występuje zazwyczaj w ciągu kilku minut od wystawienia na działanie alergenu. 1.0220588235294117 A vaccine is contraindicated to those allergic to any of the vaccine active substances or ingredients as listed in the product information. Szczepionka jest przeciwwskazana dla osób z alergią na którekolwiek substancje czynne lub składniki wymienione w informacji o produkcie. 0.9826086956521739 Anaphylaxis is a rare, rapid, extreme allergic reaction which can cause shock, swelling and difficulty breathing. Anafilaksja jest rzadką, gwałtowną i skrajną reakcją, która może wywołać wstrząs, obrzęk i trudności z oddychaniem. 1.0 In some cases, the completion of the immunisations needed is recommended prior to the start of a treatment, as during the treatment the patient may be at higher risks of infection. W niektórych przypadkach zalecane jest ukończenie cyklów koniecznych szczepień przed rozpoczęciem leczenia, ponieważ w jego trakcie pacjent może być bardziej narażony na zakażenia. 0.9139072847682119 Women of childbearing age should discuss with their healthcare provider which vaccines are recommended before, during and after pregnancy. Kobiety w wieku rozrodczym powinny omówić z pracownikiem służby zdrowia, które szczepienia zalecane są przed ciążą, w jej trakcie i po jej zakończeniu. 1.0080645161290323 Every effort should be made to see that women receive all routinely recommended vaccines before they reach child-bearing age. Należy dokładać wszelkich starań, aby kobiety otrzymały wszystkie zalecane szczepienia przed osiągnięciem wieku rozrodczego. 0.8144927536231884 Certain immune system disorders (e.g. congenital immune deficiencies), or medical treatments (e.g. chemotherapy, a bone marrow or other organ transplant, or high doses of steroids) are contraindications for some vaccines, such as measles, mumps, rubella, varicella or oral typhoid. Niektóre zaburzenia układu odpornościowego (np. wrodzone niedobory odporności), czy też zabiegi medyczne (np. chemioterapia, przeszczep szpiku kostnego lub innego organu, albo przyjmowanie wysokich dawek sterydów) stanowią przeciwwskazania dla niektórych szczepionek, np. przeciwko odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej czy durowi brzusznemu. 0.90625 Some vaccines are contraindicated during pregnancy, such as measles, mumps and rubella. Niektóre szczepionki są przeciwwskazane w okresie ciąży, np. przeciwko odrze, śwince i różyczce. 0.9054054054054054 Someone who experiences an anaphylactic or other serious allergic reaction following a certain vaccine should not be given that vaccine again, unless the vaccine is definitively ruled out as the cause. Osoba, u której wystąpiła anafilaksja lub inna poważna reakcja alergiczna po przyjęciu szczepionki, nie powinna jej ponownie otrzymać, chyba że zostanie jednoznacznie stwierdzone, iż to nie szczepionka wywołała tę reakcję. 0.8228571428571428 A history of 'anaphylactic' or other serious allergic reaction after receiving a vaccine is a contraindication to further doses of that vaccine. Wcześniejsze wystąpienie reakcji „anafilaktycznej" lub innych poważnych reakcji alergicznych po otrzymaniu szczepionki jest przeciwwskazaniem do przyjęcia kolejnych jej dawek. 1.7903225806451613 There may be other contraindications for specific vaccines, which need discussing with the healthcare provider. Mogą istnieć inne przeciwwskazania dla niektórych szczepionek. 1.8425925925925926 A vaccine may be contraindicated for certain people, meaning they should not receive it. Possible contraindications should be always discussed with the healthcare provider before receiving a vaccine. Ewentualne przeciwwskazania należy zawsze omówić z pracownikiem służby zdrowia przed przyjęciem szczepionki. 0.7 These include: Zalicza się do nich: 1.087719298245614 Effectiveness in an individual depends on a number of factors. Skuteczność u danego człowieka zależy od wielu czynników. 1.032 It typically provides lifelong protection and has an effectiveness of around 97-99% among healthy children who receive two doses. Zwykle gwarantuje ochronę na całe życie, a jej skuteczność wynosi około 97-99% u zdrowych dzieci, które otrzymają dwie dawki. 0.671875 They are also less likely to infect others. Znacznie mniej prawdopodobne jest również zarażenie innych osób. 0.7289719626168224 As with any medicine, no vaccine is 100% effective in every person vaccinated. Tak jak w przypadku każdego leku, żadna szczepionka nie jest w 100% skuteczna u każdej zaszczepionej osoby. 1.096774193548387 previous contact with the disease; wcześniejszy kontakt z chorobą; 0.904 Vaccines prevent diseases that could otherwise cause serious health problems, permanent disability or even death. Szczepionki zapobiegają chorobom, które mogą powodować poważne problemy zdrowotne, trwałą niepełnosprawność lub nawet śmierć. 1.0289017341040463 Once a vaccine is approved for use, EU/EEA national authorities and the European Medicines Agency (EMA), continually monitor side effects in people who have received the vaccine. Po zatwierdzeniu szczepionki do stosowania organy krajowe UE/EOG i Europejska Agencja Leków (EMA) stale monitorują działania niepożądane u osób, które otrzymały szczepionkę. 0.9534883720930233 In some circumstances, a person can still get a disease even after receiving the recommended doses of a vaccine against it. W niektórych przypadkach dana osoba może jednak zachorować, pomimo przyjęcia zalecanych dawek szczepionki przeciwko tej chorobie. 1.0394736842105263 A vaccine's ability to prevent a specific disease determines its effectiveness. Zdolność szczepionki do zapobiegania danej chorobie określa jej skuteczność. 0.990990990990991 In these cases, however, the person's symptoms are often milder than they would have been without vaccination. W takich przypadkach jednak objawy choroby u tej osoby są często łagodniejsze niż w przypadku niezaszczepienia. 1.0093457943925233 For example, the vaccine against measles, mumps and rubella (MMR) is highly effective at preventing disease. Przykładowo, szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) jest bardzo skuteczna w ich zapobieganiu. 1.1944444444444444 other diseases or conditions they may have; inne choroby lub problemy zdrowotne; 1.0 the vaccine. szczepionka. 0.825503355704698 This is due to the person not developing sufficient protection against the disease or due to immunity decreasing over time. Jest to spowodowane tym, że w organizmie tej osoby nie wytworzyła się wystarczająca odporność na tę chorobę, lub odporność ta z czasem zmniejsza się. 1.0857142857142856 Authorised vaccines are effective at preventing disease and protecting the population when administered correctly. Zatwierdzone szczepionki, jeśli podawane są właściwie, skutecznie zapobiegają chorobie i chronią ludność. 0.9259259259259259 how the vaccine is given; sposób podania szczepionki; 1.0757575757575757 They just take into account different circumstances and health systems. Po prostu uwzględniają one różne okoliczności i systemy zdrowotne. 0.7954545454545454 Vaccines in the national schedules are given in the appropriate timeframes to ensure adequate protection. Szczepionki w harmonogramach krajowych podawane są we właściwych przedziałach czasowych w celu zagwarantowania odpowiedniej ochrony. 1.0 The differences between vaccination schedules do not mean that some are better than others. Różnice pomiędzy harmonogramami szczepień nie oznaczają, że jedne są lepsze, a inne gorsze. 1.0327868852459017 The same level of protection is ensured in each EU/EEA country. W każdym kraju UE/EOG zapewniony jest ten sam poziom ochrony. 0.9888888888888889 Factors driving such differences may include the disease's burden, prevalence of the disease and trends in different countries, the resources and structures of healthcare systems, political and cultural factors, as well as the resilience of the vaccination programme. Czynniki warunkujące te różnice mogą obejmować np. obciążenie zdrowotne, rozpowszechnienie danej choroby i tendencje z nią związane w różnych krajach, zasoby i struktury systemów opieki zdrowotnej, czynniki polityczne i kulturowe, a także efektywność programu szczepień. 0.8727810650887574 These may include the age and population to be vaccinated (for example, all children of a certain age or only those in a risk group), the exact type of vaccine (e.g. some ingredients may differ), the number and timing of doses, and whether a vaccine is given alone or in combination with others. Różnice mogą dotyczyć wieku szczepienia i populacji, którą należy zaszczepić (np. wszystkie dzieci w określonym wieku lub tylko należące do grupy ryzyka), dokładnego rodzaju szczepionki (np. niektóre składniki mogą się różnić), liczby dawek i odstępów czasu pomiędzy ich podawaniem oraz podawania szczepionki samodzielnej lub skojarzonej. 1.0492957746478873 Each EU/EEA country is responsible for its own national public health policy, including its national immunisation programme and vaccination schedule. Każdy kraj UE/EOG jest odpowiedzialny za swoją krajową politykę w zakresie zdrowia publicznego, w tym krajowy program i harmonogram szczepień. 1.0222222222222221 The childhood vaccination schedules in all EU/EEA countries include the vaccination against: Harmonogramy szczepień dzieci we wszystkich krajach UE/EOG obejmują szczepionki przeciwko: 0.890625 Information on the national vaccination schedules in EU/EEA countries can be found in the ECDC Vaccine Scheduler . Informacje na temat krajowych programów szczepień można znaleźć na stronie ECDC Vaccine Scheduler (harmonogram szczepień ECDC) . 1.9487179487179487 There are some differences in the way countries organise their vaccination schedules, which are similar but not identical in different EU/EEA countries. Istnieją pewne różnice, w jaki sposób kraje organizują harmonogramy szczepień. 6.2 Twitter Facebook Linked In Mail odrze 1.0714285714285714 In Europe, influenza occurs... W Europie grypa występuje... 0.8888888888888888 About us Krztusiec 1.1 Thanks to vaccination: Dzięki szczepieniom: 0.8369565217391305 transmission of polio has ended in most parts of the world, including Europe. przenoszenie poliomyelitis zahamowano w większości regionów świata, w tym również w Europie. 0.9356060606060606 They help reduce the social, psychological and financial burdens of disease on people and governments, reducing pressures on healthcare and social care systems and enabling people to pursue productive activities including education and employment. Pomagają zmniejszyć społeczne, psychologiczne i finansowe obciążenie zdrowotne dla ludności i rządów, redukując presję wywieraną na systemy opieki zdrowotnej i socjalnej oraz umożliwiając ludziom nieprzerwane prowadzenie produktywnych działań, w tym nauki i pracy. 0.7834394904458599 This shows both the most conservative estimate (inner ring, darker dots) and the maximum estimate (outer ring, paler dots). Przedstawia to zarówno najbardziej ostrożne szacowania (okrąg wewnętrzny, ciemniejsze kropki) oraz maksymalne szacunki (okrąg zewnętrzny, jaśniejsze kropki). 0.8125 Vaccination programmes have wider societal benefits. Programy szczepień przynoszą szersze korzyści dla społeczeństwa. 1.0380952380952382 Vaccination also prevents the development of certain types of pre-cancerous growths and cancers, for example: Szczepienia zapobiegają również rozwojowi niektórych rodzajów zmian przednowotworowych i nowotworów, np.: 1.0810810810810811 The connected dots indicate the maximum and minimum number of previously uninfected and unvaccinated people who could get infected by a person with the disease. Połączone kropki oznaczają maksymalną i minimalną liczbę wcześniej niezakażonych i niezaszczepionych osób, które mogą zostać zakażone przez chorego. 0.9540229885057471 Vaccination can eliminate diseases or reduce the number of new cases significantly. Szczepienia mogą wyeliminować choroby lub znacznie zmniejszyć liczbę nowych zachorowań. 0.6379310344827587 smallpox is now eradicated worldwide; ospa prawdziwa została obecnie zwalczona na całym świecie; 0.95 This is known as 'community immunity' (also referred to as 'herd immunity'). Mówimy wtedy o „odporności populacyjnej" (zwanej również „odpornością grupową"). 0.7875 Vaccination helps prevent the spread of disease in communities. Szczepienia pomagają zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób w społecznościach. 1.0740740740740742 The centre dot represent one person affected by a disease. Kropka w środku oznacza jedną osobę dotkniętą chorobą. 0.7421052631578947 Vaccination is the best way to acquire immunity against vaccine-preventable diseases, as opposed to immunity attained by getting the disease. Immunizacja jest najlepszym sposobem nabycia odporności przeciwko chorobom, którym można zapobiegać przez szczepienia, w przeciwieństwie do odporności uzyskanej w związku z przebytą chorobą. 0.7615894039735099 vaccinating against humanpapilloma virus (HPV) can help prevent cervical and other cancers caused by HPV infection; szczepienie przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) może pomóc zapobiegać rakowi szyjki macicy i innym nowotworom powodowanym przez zakażenie HPV; 1.0666666666666667 When a large percentage of a population is vaccinated, infectious diseases cannot easily spread. Zaszczepienie znacznej części populacji uniemożliwia łatwe szerzenie się chorób zakaźnych. 0.7428571428571429 vaccinating against hepatitis B can help prevent liver cancer caused by long-term hepatitis B infection. szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B może pomóc zapobiegać rakowi wątroby wywołanemu długotrwałym zakażeniem tym wirusem. 1.4516129032258065 Vaccination prevents people from getting the symptoms of the disease, which can be severe. Szczepienia zapobiegają wystąpieniu poważnych objawów choroby. 0.8636363636363636 The MMR vaccine is safe and effective. Szczepionka MMR jest bezpieczna i skuteczna. 0.8378378378378378 Measles had almost been eliminated in many European countries. Odra została prawie całkowicie wyeliminowana w wielu krajach europejskich. 1.1153846153846154 Therefore, the long-term benefits of getting vaccinated may not be immediately obvious. Dlatego też długoterminowe korzyści szczepienia mogą nie być widoczne od razu. 0.8974358974358975 Vaccines are used in hundreds of millions of people worldwide each year to protect from serious diseases. Każdego roku szczepionki podawane są setkom milionów ludzi na całym świecie w celu ochrony przed chorobami zakaźnymi. 0.8392857142857143 If people stopped being vaccinated, many of these diseases and related outbreaks could return. Gdyby ludzie przestali się szczepić, wiele z tych chorób i związanych z nimi epidemii mogłoby wystąpić ponownie. 0.9240506329113924 It can cause severe spasms of cough and usually lasts three to six weeks. Choroba może powodować poważne ataki kaszlu i trwa zazwyczaj od 3 do 6 tygodni. 0.9834710743801653 For example, during 2018 about 86% of infants worldwide received three doses of the vaccine that protects them against diphtheria, tetanus and pertussis (DTP), and 85% of infants around the world received three doses of polio vaccine (1). Przykładowo, w 2018 r. około 86% niemowląt na całym świecie otrzymało trzy dawki szczepienia chroniącego je przed błonicą, tężcem i krztuścem (DTP), a 85% wszystkich niemowląt zostało zaszczepionych trzema dawkami przeciwko poliomyelitis (1). 0.9882352941176471 Vaccination against pertussis is part of national immunisation programmes in the EU. Szczepienie przeciwko krztuścowi włączone jest do krajowych programów szczepień w UE. 1.0220588235294117 Many infectious diseases are very rare today thanks to vaccination, so the negative consequences of these diseases are sometimes forgotten. Dzięki szczepieniom wiele chorób zakaźnych występuje dziś bardzo rzadko, dlatego o negatywnych skutkach tych chorób czasem się zapomina. 0.8661971830985915 Unlike a treatment given to cure an illness, vaccines are usually given to healthy people to prevent them from getting ill. W przeciwieństwie do terapii stosowanych w celu wyleczenia choroby, szczepionki podaje się zwykle osobom zdrowym, aby zapobiegać zachorowaniu. 0.9879518072289156 However, since October 2016 a resurgence of measles has been observed in the EU/EEA, with outbreaks in several countries (2), due to a decline in vaccination rates. Jednak od października 2016 r. w UE/EOG obserwuje się powrót odry i związanych z nią epidemii w kilku krajach (2) w następstwie spadku wyszczepialności społeczeństwa. 0.9801324503311258 It will often lead to hospitalisation in infants, and the risk of complications and hospitalisation increases for infants younger than three months. U niemowląt często prowadzi do hospitalizacji, a ryzyko powikłań i konieczności pobytu w szpitalu wzrasta u dzieci przed ukończeniem 3. miesiąca życia. 1.3421052631578947 Complications can include pneumonia, encephalopathy (a disease of the brain), seizures and even death. Powikłania obejmują zapalenie płuc, zapalenie mózgu, drgawki a nawet śmierć. 0.8571428571428571 Measles can be serious or even life-threatening. Odra może mieć poważny przebieg, a nawet zagrażać życiu. 0.6542056074766355 About 20% of infants will have redness and pain at the injection site. U około 20% niemowląt występuje zaczerwienienie i ból w miejscu wstrzyknięcia, a u mniej niż 5% - gorączka. 1.0 This protects children from whooping cough, while it only causes minor side effects. Chroni ono dzieci przed tą chorobą i wywołuje jedynie łagodne działania niepożądane. 1.4528301886792452 The MMR vaccine protects against measles, mumps and rubella (German measles). Szczepionka MMR chroni przed odrą, świnką i różyczką. 0.8103448275862069 For more information, see pertussis factsheet . Więcej informacji znajduje się w broszurze na temat odry . 0.7654320987654321 Pertussis (whooping cough) is a disease affecting the airways. Krztusiec (koklusz) jest szybko rozprzestrzeniającą się chorobą dróg oddechowych. 1.631578947368421 Twitter Facebook Linked In Mail Przykład: krztusiec 0.925 When symptoms do occur, they include: Jeśli jednak się pojawiają, to obejmują: 1.078125 Up to 50% of people infected with rubella do not experience symptoms. U nawet 50% osób zakażonych różyczką nie występują żadne objawy. 0.5294117647058824 red rash; czerwoną wysypkę; 0.8736842105263158 The first dose is given between 10 and 18 months of age in most European countries. W większości państw Europy pierwszą dawkę podaje się dzieciom między 10. a 18. miesiącem życia. 1.1481481481481481 swollen lymph glands around the ears and the back of the head; obrzęk węzłów chłonnych w okolicy uszu i z tyłu głowy; 1.0851063829787233 The only protection against rubella is vaccination. Jedyną ochroną przed różyczką jest szczepienie. 1.2093023255813953 In healthy individuals it is usually a mild disease. U osób zdrowych ma zwykle łagodny przebieg. 0.7398373983739838 Mild reactions such as fever, redness or swelling at the injection site have been reported. Zgłaszano występowanie łagodnych reakcji, takich jak gorączka czy zaczerwienienie lub obrzęk w miejscu podania szczepionki. 1.15 pain and inflammation of the joints in adults. ból i zapalenie stawów u osób dorosłych. 0.8579881656804734 Some vaccine recipients develop a non-infectious mild measles-like rash, typically 7-14 days after vaccination, which disappears within 1-3 days. U niektórych szczepionych osób występowała niezakaźna, łagodna wysypka różyczkowa, pojawiająca się zwykle w ciągu 7-14 dni od zaszczepienia i ustępująca w ciągu 1-3 dni. 1.0305343511450382 Women who plan to become pregnant should check their vaccination status, as they cannot be vaccinated against rubella during pregnancy. Kobiety planujące ciążę powinny sprawdzić stan swoich szczepień, ponieważ zaszczepienie na różyczkę w czasie ciąży jest niemożliwe. 0.5306122448979592 Who is at risk of rubella? Kto jest narażony na ryzyko wystąpienia różyczki? 0.8607594936708861 However, if a woman gets rubella during the first three months of pregnancy, it is very likely to result in miscarriage or a baby born with congenital anomalies known as congenital rubella syndrome (CRS). Jeśli jednak kobieta zachoruje na nią w ciągu pierwszych trzech miesięcy ciąży, to prawdopodobieństwo poronienia albo urodzenia dziecka z wadami wrodzonymi, znanymi jako zespół różyczki wrodzonej (lub zespół Gregga), jest bardzo wysokie. 1.32 What are the symptoms of rubella? Jakie są objawy różyczki? 0.725 How can rubella be prevented? Jak można zapobiegać zakażeniu różyczką? 0.8917748917748918 The consequences for unvaccinated pregnant women that get rubella are particularly severe, due to the likelihood that contracting the disease during pregnancy can lead to miscarriage or CRS in their babies. Powikłania w przypadku nieszczepionych kobiet ciężarnych, które zachorują na różyczkę, są poważne - ze względu na to, że zachorowanie w czasie ciąży może prowadzić do poronienia albo wystąpienia zespołu różyczki wrodzonej u dzieci. 1.6081081081081081 The MMR (measles, mumps and rubella) vaccine is a combination vaccine that protects against measles, mumps and rubella. MMR to szczepionka skojarzona, która chroni przed odrą, świnką i różyczką. 0.7658227848101266 Anyone who has not had the disease or who has not been vaccinated with the MMR vaccine is at risk of contracting rubella. Narażone są wszystkie osoby, które na nią nie chorowały lub nie były zaszczepione szczepionką MMR (szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce). 0.9363636363636364 The rubella virus is spread via airborne droplets produced when the infected person coughs and sneezes. Wirus różyczki przenosi się drogą kropelkową - wraz z kropelkami powstającymi, gdy chora osoba kaszle i kicha. 0.7326732673267327 CRS can lead to deafness, cataracts and learning disabilities in the baby. Zespół różyczki wrodzonej może powodować u dziecka głuchotę, zaćmę i niepełnosprawność intelektualną. 1.0 How is rubella treated? Jak leczy się różyczkę? 1.3103448275862069 What are the complications of rubella? Jakie są powikłania różyczki? 1.2105263157894737 Thousands of volunteers Kilkuset ochotników 0.7843137254901961 This programme has to follow the procedures and protocols set by the regulators: Program musi być realizowany zgodnie z procedurami i protokołami określonymi przez organy regulacyjne: 0.7857142857142857 its purity; jej czystości; 0.9615384615384616 What is the optimal dose? Jaka jest optymalna dawka? 0.9583333333333334 how it is manufactured. sposobu jej wytworzenia. 0.918918918918919 its ingredients, including its inactive ingredients or ‘excipients'; jej składników, w tym składników nieaktywnych lub substancji pomocniczych; 0.8811881188118812 These include the European Medicines Agency and other regulators in the EU/EEA countries. Zaliczają się do nich Europejska Agencja Leków (EMA) oraz inne organy regulacyjne w państwach UE/EOG. 1.0 This involves tests in the laboratory and in animals. Obejmuje ono testy laboratoryjne oraz na zwierzętach. 0.625 Is the vaccine safe? Czy szczepionka jest bezpieczna? 0.9230769230769231 Testing includes checking the vaccine's quality: Testowanie obejmuje sprawdzenie jakości szczepionki: 1.0579710144927537 How are the immune systems of the participants responding to the vaccine? W jaki sposób układ odpornościowy uczestników reaguje na szczepionkę? 0.7942583732057417 This is followed by a clinical testing programme in humans, which can take around ten years from initial concept to authorisation and must adhere to strict standards. Na kolejnym etapie przeprowadzany jest program badań klinicznych na ludziach, który może potrwać ok. 10 lat i liczony jest od wstępnego pomysłu aż do zatwierdzenia oraz musi być podporządkowany ścisłym normom. 0.7317073170731707 Does the vaccine seem to work? Czy szczepionka wydaje się być skuteczna? 1.0344827586206897 At the end of the testing programme, the vaccine developer submits the results to the medicines regulatory authorities in Europe as part of a ‘marketing authorisation' application. Na koniec programu badań firma opracowująca szczepionkę przedstawia wyniki europejskim organom regulacyjnym ds. leków jako część wniosku pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. 0.9107142857142857 Before a vaccine can be approved in the EU, it has to undergo rigorous testing by its developer and then scientific evaluation by regulatory authorities. Zanim szczepionka zostanie zatwierdzona w UE musi zostać poddana rygorystycznym testom przez firmę farmaceutyczną, a następnie ocenie naukowej przez organy regulacyjne. 0.9424083769633508 The companies are required to conduct stringent testing, for which the acceptance criteria are pre-defined by the authorities, on each batch of vaccine released onto the EU market. Firmy mają obowiązek przeprowadzenia rygorystycznych badań, w odniesieniu do których wstępnie określono kryteria akceptowalności, dotyczące każdej serii szczepionek wypuszczanych na rynek UE. 0.9936305732484076 They can also run tests to make sure that the batches of vaccines released onto the market are of the expected quality and have been manufactured correctly. Organy mogą przeprowadzić również badania, aby upewnić się, że serie szczepionek wypuszczanych na rynek są wymaganej jakości i zostały prawidłowo wytworzone. 1.112 Medicines regulatory authorities can carry out inspections to make sure that the information the vaccine developer provides is trustworthy. Organy regulacyjne ds. leków mogą przeprowadzić kontrole, aby upewnić się, że firma wytwarzająca szczepionkę jest wiarygodna. 0.7424242424242424 What are the most common short-term side effects? Jakie są najczęściej spotykane krótkotrwałe działania niepożądane? 0.7045454545454546 Are there serious side effects? Czy występują poważne działania niepożądane? 1.099290780141844 The regulators can only approve the vaccine if its scientific evaluation of the tests results show that the vaccine's benefits are greater than its risks . Organy regulacyjne mogą zatwierdzić szczepionkę jedynie pod warunkiem, że ocena naukowa wyników badań wykaże przewagę korzyści nad ryzykiem . 0.873015873015873 Then the vaccine developer tests the vaccine's effects. Następnie firma opracowująca szczepionkę testuje jej działanie. 1.3953488372093024 The vaccine developer tests the vaccine in three phases of clinical trials, with larger numbers of people in each phase. Firma opracowująca szczepionkę poddaje ją badaniom w trzech etapach badań klinicznych. 0.6909090909090909 What are the most common side effects? Jakie są najczęściej występujące działania niepożądane? 1.1584158415841583 Vaccination protects individuals against diseases that could have serious consequences for their health, for example: Szczepienia chronią ludzi przed chorobami, które mogą mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia, np.: 1.0241935483870968 pertussis (whooping cough) can be particularly serious in infants, causing coughing spells that may recur for up to two months. krztusiec (koklusz) może mieć bardzo poważny przebieg u niemowląt, wywołując ataki kaszlu mogące nawracać do dwóch miesięcy. 0.8728813559322034 meningococcal disease kills 1 in 10 people affected, even with prompt diagnosis and treatment, while problems including neurological or hearing impairment and amputation occur in up to 20% of survivors (3); choroba meningokokowa zabija 1 na 10 dotkniętych nią osób, pomimo szybkiej diagnozy oraz natychmiastowego leczenia, a problemy obejmujące zaburzenia neurologiczne lub niedosłuch czy amputację występują aż u 20% osób, które przeżyły (3); 1.2439024390243902 Complications include pneumonia, encephalopathy (a disease of the brain), seizures and even death (5). Powikłania obejmują zapalenie płuc, zapalenie mózgu , drgawki, a nawet śmierć (5). 0.9024390243902439 diphtheria kills 1 in every 10 people who get it, even with treatment (1); błonica zabija 1 na 10 osób, które zachorowały na tę chorobę, pomimo leczenia (1); 1.0264550264550265 measles is highly contagious and 3 out of 10 people affected develop complications (4), which can include ear infection, diarrhoea, pneumonia and encephalitis (inflammation of the brain tissue); odra jest bardzo zakaźna i u 3 na 10 dotkniętych nią osób występują powikłania (4), które mogą obejmować zapalenie ucha, biegunkę, zapalenie płuc i zapalenie mózgu (zapalenie tkanki mózgu); 0.995 almost 9 out of 10 babies born to mothers who had rubella in early pregnancy, will suffer from congenital rubella syndrome (with conditions such as deafness, cataracts and learning disabilities) (2); u prawie 9 na 10 niemowląt, których matki zachorowały na różyczkę na początku ciąży, wystąpi wrodzony zespół różyczkowy (z takimi problemami jak głuchota, zaćma i niepełnosprawność intelektualna) (2); 0.8842105263157894 (4) US CDC Pink Book - Measles: https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/meas.html (4) „Pink Book" amerykańskiego CDC - Odra: https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/meas.html 1.8181818181818181 This list with examples includes diseases for which vaccines are included in the national immunisation programmes, and/or are given to persons considered to be at a higher risk of getting the disease. Powyższe przykłady obejmują choroby, przeciw którym szczepionki znajdują się w krajowych programach szczepień. 0.9130434782608695 (3) ECDC factsheet - Meningococcal disease: https://www.ecdc.europa.eu/en/meningococcal-disease/factsheet (3) Ulotka informacyjna ECDC - Choroba meningokokowa: https://www.ecdc.europa.eu/en/meningococcal-disease/factsheet 0.9262295081967213 (2) ECDC factsheet - Congenital Rubella Syndrome: https://www.ecdc.europa.eu/en/congenital-rubella-syndrome/facts (2) Ulotka informacyjna ECDC - Wrodzony zespół różyczkowy: https://www.ecdc.europa.eu/en/congenital-rubella-syndrome/facts 0.8850574712643678 (5) ECDC factsheet - Pertussis: https://www.ecdc.europa.eu/en/pertussis/facts (5) Ulotka informacyjna ECDC - Krztusiec: https://www.ecdc.europa.eu/en/pertussis/facts 0.9186046511627907 (1) ECDC factsheet - Diphtheria: https://www.ecdc.europa.eu/en/diphtheria/facts (1) Ulotka informacyjna ECDC - Błonica: https://www.ecdc.europa.eu/en/diphtheria/facts 0.8539325842696629 This is known as 'community immunity' (also referred to as 'herd immunity'). Określa się to pojęciem „odporności populacyjnej" (zwanej również „odpornością grupową"). 1.0 In this way, vaccines indirectly protect others who are vulnerable to disease. W ten sposób szczepionki pośrednio chronią pozostałe osoby podatne na chorobę. 0.8275862068965517 Vaccination is the only way to ensure direct protection against tetanus. Szczepienie jest jedynym sposobem zapewniającym bezpośrednią ochronę przeciwko tężcowi. 1.025735294117647 Furthermore, immunisation programmes help reduce the social, psychological and financial burdens of disease on people and governments, reducing pressures on healthcare and social care systems and enabling people to pursue productive activities including education and employment. Ponadto pomagają zmniejszyć społeczne, psychologiczne i finansowe obciążenie zdrowotne dla ludności i rządów, redukując presję wywieraną na systemy opieki zdrowotnej i socjalnej oraz umożliwiając ludziom nieprzerwane prowadzenie produktywnych działań, w tym nauki i pracy. 1.423728813559322 For example, to ensure community immunity against measles, public health authorities recommend that 95% of the population are vaccinated with two doses of the vaccine against measles (the MMR vaccine, which protects against measles, mumps and rubella). Na przykład, aby zapewnić odporność populacyjną 95% społeczności szczepi się dwoma dawkami szczepionki przeciwko odrze (szczepionka MMR chroniąca przed odrą, świnką i różyczką). 0.9646017699115044 It means that people who cannot be vaccinated, for instance because they are too young or allergic to vaccine components, benefit from others being vaccinated, because the disease cannot easily spread in the community. Oznacza to, że osoby których nie można szczepić, ponieważ są zbyt młode lub wykazują reakcje alergiczne na składniki szczepionki, korzystają ze szczepień innych, gdyż choroba nie może łatwo rozprzestrzeniać się w społeczności. 0.9213483146067416 Vaccination protects the vaccinated persons and those around them who are vulnerable to the diseases, reducing the risk of diseases spreading among family members, school mates or colleagues, friends, neighbours and other people in the community. Szczepionki chronią zaszczepione osoby i ich otoczenie, które jest podatne na choroby, ograniczając ryzyko szerzenia się chorób wśród członków rodziny, rówieśników szkolnych, współpracowników, przyjaciół, sąsiadów i innych osób wchodzących w skład danej społeczności. 0.9381443298969072 For example, tetanus can be encountered due to common injuries, including dog or cat bites. Na przykład tężcem można się zarazić przy okazji zwykłych ran, w tym ugryzień przez psa lub kota. 0.893491124260355 These include babies, children, the elderly, people with weak immune systems, cancer patients, and people who cannot be vaccinated for medical reasons. Do tej grupy zaliczają się dzieci, osoby starsze, osoby ze słabym układem odpornościowym, osoby z nowotworem oraz osoby, których nie można szczepić z powodów medycznych. 0.8888888888888888 Community immunity occurs when enough people in a population are immune to an infectious disease Odporność populacyjna ma miejsce, gdy wystarczająca liczba osób w populacji jest odporna na chorobę zakaźną. 0.8926174496644296 When enough people in a population are immune to an infectious disease, the disease is then unlikely to spread from person to person. Gdy wystarczająca liczba osób w danej społeczności jest uodporniona na choroby zakaźne, mało prawdopodobne jest że dojdzie do ich rozprzestrzeniania. 0.9294117647058824 However, people cannot rely on community immunity for some infectious diseases. W przypadku niektórych chorób zakaźnych nie można polegać na odporności populacyjnej. 0.8522727272727273 In some countries such recommendations are done at state or regional level. W niektórych krajach zalecenia takie wydawane są na szczeblu państwowym lub regionalnym. 1.0 More factsheets will be included at a later stage. Kolejne zostaną opublikowane w późniejszym czasie. 0.8275862068965517 Below are the most recent data on measles outbreaks in EU Member States. Poniżej przedstawiono najnowsze dane na temat ognisk odry w państwach członkowskich UE. 0.8 The data is based on information submitted and verified by Member States through ECDC's disease surveillance system. Dane opierają się na informacjach przedłożonych i zweryfikowanych przez państwa członkowskie za pośrednictwem systemu nadzoru nad chorobami ECDC. 0.8495575221238938 Some vaccines are not part of routine vaccination schedules but are targeted at specific groups. Niektóre szczepionki nie są częścią rutynowych programów immunizacyjnych, lecz skierowane są do określonych grup. 0.9621621621621622 People may wonder where to find accurate information, who is behind the development of the information they find, and also if the information is supported by scientific evidence. Ludzie mogą się zastanawiać, gdzie można znaleźć dokładne informacje, kto stoi za opracowywaniem znajdowanych przez nich danych, a także czy informacje te są poparte dowodami naukowymi. 0.875 The Vaccine Safety Net (VSN) is a global network of websites, established by the World Health Organization, that provides reliable information on vaccine safety. Vaccine Safety Net (VSN) to globalna sieć stron internetowych utworzona przez Światową Organizację Zdrowia, która dostarcza wiarygodnych informacji na temat bezpieczeństwa szczepionek. 0.8461538461538461 It provides options for the user to filter information by criteria such as disease and time-period. Zapewnia on użytkownikowi możliwości filtrowania informacji według kryteriów takich jak: choroba i przedział czasowy. 0.9772727272727273 Official websites from EU and EEA countries Oficjalne strony internetowe państw UE i EOG 0.9219512195121952 This section provides links to the websites of other health organisations both at national and international level, in order to facilitate access to trusted sources of information, such as: Ta sekcja zawiera linki do stron internetowych innych organizacji w dziedzinie zdrowia zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym, aby ułatwić dostęp do wiarygodnych źródeł informacji, takich jak: 0.848314606741573 Healthcare professionals (e.g. doctors, nurses) have a role in ensuring that patients in their care receive the recommended vaccines at the right time. Pracownicy służby zdrowia (np. lekarze, pielęgniarki) mają za zadanie dopilnowanie, aby pacjenci w ramach opieki zdrowotnej otrzymywali zalecane szczepionki w odpowiednim czasie. 0.8396946564885496 To learn more about the diseases that can be prevented by vaccination, consult the factsheets available below. Aby dowiedzieć się więcej o chorobach, którym można zapobiegać za pomocą szczepień, zapoznaj się z informacjami dostępnymi poniżej. 0.945054945054945 Below are links to official websites with information on vaccination from public health organisations of the European Union (EU) and European Economic Area (EEA) countries. Poniżej znajdują się linki do oficjalnych stron internetowych zawierających informacje na temat szczepień z państw Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). 0.85625 With all the information that is available on the internet and circulating on social media on vaccination, people may sometimes get lost. Wszystkie informacje dostępne w internecie i rozpowszechniane przez media społecznościowe na temat szczepień mogą sprawiać, że ludzie czują się nieco zagubieni. 1.023076923076923 Vaccines are recommended for different age groups, often for infants and children, but also for teenagers, adults and elderly people. Szczepionki są zalecane w różnym wieku, często u niemowląt i dzieci, lecz również u młodzieży, osób dorosłych i w podeszłym wieku. 0.9935897435897436 For example, people who travel to regions where certain infectious diseases circulate such as yellow fever and typhoid fever may need to have vaccinations. Przykładowo osoby podróżujące do regionów, w których występują niektóre choroby zakaźne, takie jak żółta febra czy dur brzuszny, mogą potrzebować szczepień. 1.1121495327102804 When looking at health-related information, it can be difficult to judge the quality and accuracy of information found. Jeśli chodzi o informacje dotyczące zdrowia, ocena jakości i dokładności informacji może okazać się trudna. 1.0172413793103448 Nowadays, several diseases can be prevented by vaccination. Obecnie wielu chorobom można zapobiec za pomocą szczepień. 1.1964285714285714 They also provide recommendations for people with chronic diseases. Zawierają również zalecenia dla osób przewlekle chorych. 0.95 Information and links to the VSN member websites is available here: https://www.vaccinesafetynet.org/vsn/network . Informacje i linki do stron internetowych członków VSN są dostępne tutaj: https://www.vaccinesafetynet.org/vsn/network . 1.0175438596491229 National vaccination schedules in EU/EEA countries recommend vaccines at specific ages and for specific populations. Krajowe programy szczepień w państwach UE/EOG zalecają szczepienia w określonym wieku i dla konkretnych populacji. 0.8849557522123894 Each factsheet provides key facts about a disease, with an overview of the symptoms, complications, how the disease spreads, who is at risk, how the disease can be prevented and how it can be treated. Każda broszura informacyjna zawiera podstawowe fakty nt. danej choroby, przegląd jej objawów, powikłań, sposobu w jaki się rozprzestrzenia, grupy narażonej na ryzyko zachorowania, sposobów zapobiegania chorobie i jej leczenia. 0.8944723618090452 Vaccination also reduces the risk of spreading the diseases among family members, school mates or colleagues, friends and neighbours, as well as to other people in the community. Szczepienia ograniczają również ryzyko szerzenia się chorób wśród członków rodziny, rówieśników szkolnych, współpracowników, przyjaciół, sąsiadów i innych osób wchodzących w skład danej społeczności. 0.8830409356725146 The ECDC Surveillance Atlas of Infectious Diseases also provides data on other vaccine-preventable diseases, such as diphtheria, pertussis and rubella. Atlas nadzoru chorób zakaźnych ECDC dostarcza również danych na temat innych chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, takich jak błonica, krztusiec i różyczka. 1.0714285714285714 Situation of measles in the EU Sytuacja dotycząca odry w UE 0.7294117647058823 Research is ongoing to develop vaccines against more diseases. Prowadzone są badania nad opracowaniem szczepionek przeciwko większej liczbie chorób. 0.8111111111111111 Factsheets of five vaccine- preventable diseases are currently available. Obecnie dostępne są broszury nt. pięciu chorób, którym można zapobiegać przez szczepienia. 0.8444444444444444 Human papillomavirus (HPV) infection is a viral infection that is mainly sexually transmitted by direct contact... Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) jest zakażeniem wirusowym przenoszonym głównie drogą płciową przez kontakt bezpośredni... 1.0843373493975903 Some countries require proof of certain vaccinations before granting entry to the country. W niektórych krajach przed wjazdem należy okazać dowód przyjęcia niektórych z nich. 0.7352941176470589 how the vaccine is given; czas, jaki upłynął od szczepienia; 0.9615384615384616 How can HPV be prevented? Jak można zarazić się HPV? 1.0260869565217392 Thanks to vaccination, people can be protected against diseases that could have serious consequences for their health. Dzięki nim ludzie mogą być chronieni przed chorobami, które mają potencjalnie poważne konsekwencje dla ich zdrowia. 0.9166666666666666 Catch-up vaccination and boosters brodawki narządów płciowych i odbytu 0.9047619047619048 For more information about the network visit: https://vaccinesafetynet.org . Więcej informacji na temat sieci można znaleźć tutaj: https://vaccinesafetynet.org . 0.5714285714285714 Who is at risk of pertussis? Kto jest narażony na ryzyko wystąpienia różyczki? 1.4285714285714286 What are the complications of influenza? Jak można zarazić się grypą? 0.90625 How can measles be prevented? Jak można zarazić się krztuścem? 0.4025974025974026 Twitter Facebook Linked In Mail Niniejsza strona internetowa została opracowana przez Europejskie Centrum ds. 1.064516129032258 What are the symptoms of rubella? Jak można zarazić się różyczką? 0.6451612903225806 What are the complications of pertussis? Więcej informacji znajduje się w broszurze na temat krztuśca . 1.5625 Monitoring vaccine safety & reporting side effects Odpowiedź układu odpornościowego 1.0 Source: Plotkin S, Orenstein W, Offit P. Vaccines. Źródło: Plotkin S, Orenstein W, Offit P. Vaccines. 1.0185185185185186 Possible contraindications should be always discussed with the healthcare provider before receiving a vaccine. Ewentualne przeciwwskazania należy zawsze omówić z pracownikiem służby zdrowia przed przyjęciem szczepionki. 1.0480769230769231 Vaccination also prevents the development of certain types of pre-cancerous growths and cancers, for example: Szczepienia zapobiegają również rozwojowi niektórych rodzajów zmian przednowotworowych i nowotworów, np. 0.7878787878787878 Human papillomavirus (HPV) Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) 0.8 A vaccine may be contraindicated for certain people, meaning they should not receive it. Immunizacja może być przeciwwskazana dla niektórych osób, co oznacza, że nie powinny one otrzymać szczepionki. 0.6875 fever or feverishness; gorączka lub stan podgorączkowy; 0.7884615384615384 One of the departments is DG for Health and Food Safety , responsible for EU policy on food safety and health and for monitoring the implementation of related laws. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności , która odpowiada za opracowanie strategii politycznej UE w zakresie bezpieczeństwa żywności i zdrowia oraz za kontrolę wprowadzania przepisów powiązanych z tymi dziedzinami. 0.6764705882352942 time since vaccination; czas, jaki upłynął od szczepienia; 1.17 Vaccination protects individuals against diseases that could have serious consequences for their health, for example: Szczepienia chronią ludzi przed chorobami, które mogą mieć poważne konsekwencje dla ich zdrowia, np. 0.8285714285714286 How can measles be prevented? Jak zapobiegać zakażeniu krztuścem? 1.3103448275862069 What are the complications of measles? Jakie są powikłania krztuśca? 1.0 How is measles treated? Jak leczy się krztuśca? 1.3793103448275863 What are the complications of pertussis? Jakie są powikłania różyczki? 0.5982142857142857 Antiviral medicines, taken as rapidly as possible after illness onset, are safe and effective measures for the treatment of influenza. Oprócz szczepionek, wykazano także, że leki wirusowe są bezpiecznymi i skutecznymi środkami zapobiegającymi zakażeniu grypą, a także przyczyniają się do zmniejszenia stopnia nasilenia zakażenia w niektórych środowiskach, np. 1.0382165605095541 Most EU Member States follow the WHO recommendations to vaccinate pregnant women, and some follow recommendations to vaccinate healthy children aged 6 - 59 months. Zalecenie Rady UE w sprawie szczepień przeciw grypie sezonowej zachęca państwa do zwiększenia poziomu objęcia szczepieniami wśród pracowników służby zdrowia. 0.88 How is measles spread? Jakie są powikłania odry?