diff --git "a/data/doc_by_doc/test.csv" "b/data/doc_by_doc/test.csv"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/data/doc_by_doc/test.csv"
@@ -0,0 +1,11308 @@
+text
+"remissie
+philips etc. doen te weten dat wy hebben
+ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons
+hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele
+by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen
+10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse
+met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt
+den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel
+gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven
+ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel
+alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende
+verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben
+vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo
+hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen
+te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel
+om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam
+steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat
+alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke
+sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de
+caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven
+opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors.
+suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat
+hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck
+hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop
+gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen
+hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst
+voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de
+caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde
+keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we-
+-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen
+aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen
+met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden
+gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors.
+suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere
+ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam
+steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende
+wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort
+jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen
+t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte
+kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde
+hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder
+om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
+met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
+tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
+ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
+hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
+vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
+hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
+in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
+aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
+meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
+bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
+gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
+geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
+hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
+criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
+cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
+hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
+tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
+in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
+voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
+ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
+costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
+syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
+gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
+gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
+daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
+naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden
+sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
+het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
+die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
+ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
+hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
+henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
+toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
+voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
+laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
+ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
+hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
+manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
+goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
+setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
+des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
+xxxve
+stelmoe"
+"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief
+zullen zien saluyt doen te wetene dat wy
+ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van
+dierick penninck gehuwet man geboren uuyten
+duytschen lande iegenwoirdelyck gevangen inde
+gevanckenisse onser stede van antwerpen inhoudende
+hoe dat aleer eenige publicatie van onsen wegen
+is gedaen geweest in onsen lande van brabant
+beruerende die sect luterianne de voirs. suppliant
+doen ter tyt oudt wesende veerthien oft vyffthien
+jaeren verleyt ende geseduceert zynder van eenigen
+zyn quaet willende es geweest in een herberge
+genaempt tscupken staende in onse voirs. stede
+aldaer clement h kather hem suppliant ende andere$
+daer by zynde gaf een stuck broots seggende tselve
+te zyne dat lichaem onsenheer iesu christi ende
+de voirs. suppliant is noch geweest in een huys
+daer uuyt hangt de tassche aldair men hilt zekere
+disputacie vanden voirs. heyligen sacramente seggende
+wylen bernaert die harnasmakere dat heylige sacrament$
+als die priester tselve consacreerde daer nyet en
+was in vleesche ende bloede mitswelcken ende dat
+ten huyse vanden suppliant zyn gevonden twee boucken
+den eenen getranslateert by melanten op ten epistelen
+ad romanos $ndre dandere geintituleert dat
+nyeuwe testament getranslateert by martin
+luther de welcke boucken de zelve suppliant als
+die nyet achtende heeft gelaten in eene ver$$
+houck binnen zynen huyse nochtans heeft alle
+jaere ontfangen dat weerdich heylich sacrament
+ende hem gebiecht levende ende hem dragende als
+een goet kersten mensche behoirten ende sculdich is
+te doene als zyn gebueren ende andere die hem
+kennen wel weten zunderlinge die prochianen
+vander burch kercke in onse voirs. stede van
+antwerpen die zyn biechte gehoirt ende hem $
+heylich sacrament geadministreert heeft in zyn
+ziecte inde voirs. gevanckenisse aldaer de
+voirs. suppliant vyfthien maenden gevangen
+gelegen heeft in grooter aermoede ende
+ketmicheyt ende vreest datmen iegens hem
+criminelyck sal willen procederen als gedaen hebbenen
+iegens onse prohibicien ende placcaten gedaen
+iegens de voirs. lutheraensche secte ten zy
+dat onse gracie hem hierop verleent worde
+omme de welcke gemerct zyn langhe detencie
+van gevanckenisse ionkheyt oick dat hy de voirs.
+worden nyet gesproken noch oy$$ geloove daer toe
+gegeven of geconsenteert heeft ende als hy hem
+vont int geselscap vanden genen die de voirs.
+woorden spraken hy enwas maer oudt vierthien
+of vyffthien jaeren ende gebuerde tzelve voere
+onse voirs. verboden ende placcaten zichtent
+den welcken ende oick langen tyt daer te voeren
+de voirs. suppliant nyet en heeft der voirs.
+secte geadhereert ende daertoe en heeft noynt
+in gheen andere geselscip geweest daer eenige
+difficulteyten gedebateert zyn geweest iegens
+onse heylighen kersten gelove dan zoe voirs. is
+hy ons oetmoedelyck gebeden heeft waeromme
+zoe eest dat wy desen aengesien ende hierop
+tadvis eerst van onsen marcgrave van antwerpen
+ende daerinne van onsen lieven ende ghetruwen
+den cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+de welcke hemluden op tgene des voirs. es
+hebben duechdelick doen informeren by onsen procureur
+generael van brabant den voirs. dierick penninck
+genegen wesende tot zynder bede ende suplicatie
+ende willende hem in desen gracie ende
+genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
+van justicien hebben inden gevalle als boven
+by deliberatie van onse zeerelieve ende beminde
+zuster die coniginne douagnere van hongrie
+regente $$ quytgescholden ende vergevenen scelden
+quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger
+gracien by desen tmesuse boven verclaert mitgaders
+alle peyne end amende corporelle criminelle
+ende civile daer inne hy hem overmits ende uuyt
+saken van tgene des voirs. is iegens ons onse
+hoogheyt ordonnancie ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende uuyt onser meerder gracie
+wederroupen doen af ende te nyenten alle
+rechtvorderingen ende procedueren iegens hem
+gedaen voere onsen wethouderen onser voirs. stede
+antwerpen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zyne goede fame ende name
+in onsen lande ende hertochdom van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisquiert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hier op een eeuwich zwygen ende onsen voirs.
+procureur generael ende allen anderen onsen richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van
+brabant hoedanige die zyn of wesen mogen
+behoudelyck dat die boucken by den voirs. suppliant
+bevonden zullen worden gecasseert dat hy gehouden
+zal zyn een jaer lanck naer zyne relaxacie
+oft ontslakinge vander gevanckenisse te hooren
+alle sondage in zyn prochiekercke de hoogmisse
+het sermoen ende de geboden onsenheeren ende
+alle heilich daghen tsermoen ende messe ter
+minderbruederen in onse voirs. stede van antwerpen
+ende binnen den zelven jaere vier reysen te gaen
+te biechten ende ten heyligen sacramente ende
+ten eynde vanden zelven jaere te bringen onsen
+voirs. marcgrave certificatie ende goet
+bescheet tzelve alzoe gedaen te hebbene ende
+tot dien te betalene de somme van viertich karolus guldens eens tot behoeff vande armen
+omme die te distribuerene ter ordonantien van onse
+voirs. zuster wel ter staende oick dat hy
+gehouden weert te betalen de redelicke costen
+van zynden gevanckenissen ende vanden justicien
+ter taxacien van onsen voirs. cancellier ende luden
+van onsen voirs. raede in brabant den welcken
+wy daer toe commaitteren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant dat voere hemluden
+geroupen de gene die daeromme behoiren sullen
+geroupen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verifficatien ende interinemente van dese
+onsen iegenwoirdigen brieve naer huere vorme
+ende inhouden ende welck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen
+voirs. raede te versoucken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat gedaen ende de
+voirs. viertich karolus gulden betaelt zynde alst
+behoirt zy onse voirs. marcgrave ende scoutet
+van antwerpen ende alle andere onse ende onsen
+vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+ende van overmaze hoedanige die zyn of wesen
+mogen tegenwoirdige ende teoocommende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat
+#sy byden marcgrave
+van antwerpen
+toen achtervolging
+tinhout van desen
+laste
+toebehoirt ende aengaen mach doen laeten
+ende gedoigen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie quytscheldinge ende vergiffenisse
+onder den condicien ende inder manieren voeren
+verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen noch te
+laeten geschien in lyve noch in goede eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarie maer
+zyn lyff nu wesende in hechte van vangnisse
+als voirs. is mitgaders zyn onverbuerde goeden
+indien de zelve daeromme becommert oft
+gearresteert waeren stellen of doen stellen tot
+vulcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alzoe belieft des toerconden zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+in onse stede van bruessel xien dage van september
+int jaer onsenheeren duysent vyffhonder ende
+zessendertich van onsen keyserycke txviie
+ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxie aldus stont ghescreven op de
+plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht
+inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde
+vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten
+den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende
+nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden
+cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort
+hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen
+gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en
+hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken
+aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde
+totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe
+ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was
+alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht
+hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers.
+gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy
+dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde
+de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het
+quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de
+suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe
+noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen
+ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken
+ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer
+verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille
+gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck
+hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer
+veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen
+en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer
+veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft
+ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl
+antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel
+willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede
+alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael
+in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat
+hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont
+int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj
+weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een
+kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot
+ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse
+ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere
+van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is
+nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende
+converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om
+de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
+wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende
+tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert
+quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders
+oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse
+hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van
+brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck
+als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren
+justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre
+die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren
+civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
+ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van
+justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die
+gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende
+heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl
+sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare
+naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende
+onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse
+officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet
+van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons
+voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende
+heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven
+peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien
+nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser
+rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van
+bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke
+byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zyneen originale by my
+xxx handtekening"
+"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan
+van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren
+jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle
+van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder
+befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te cuelen van
+zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in
+diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs
+bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert
+zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge
+te rydene nae mechelen zyn naeden noenen gecomen buyten deser voirs.
+stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn
+by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke
+om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedronken gehadt ende
+ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen
+brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs.
+gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolgt
+ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt
+heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden
+in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende
+hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken
+hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant
+ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert
+wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits
+ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs.
+persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere
+gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is
+geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen
+wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten
+voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende
+heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten
+gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den
+voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs.
+jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen
+dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen
+brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe
+van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$
+te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den
+voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen
+houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan
+vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot
+voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is
+de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $
+te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy
+woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige
+lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen
+hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in
+onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc
+gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant
+verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van
+vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde
+gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende
+lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn
+beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den
+voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af
+zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was
+gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude
+hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in
+zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn
+vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck
+is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant
+tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer
+hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne
+satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck
+was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van
+iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van
+brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat
+onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert
+alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des
+voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van
+iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt
+zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych
+gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden
+met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
+die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
+behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse
+amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van
+hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne
+te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme
+gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den
+keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve
+plycke visa etc.
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock
+sy her af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"copie van remissie van dootslage
+voere philipse taye
+philips byder gracien goids ertshertoge van orstryck hertoge van bourgoingnien
+van lotharingen van brabant van stier van karenten van cram van limborch van luxemborch
+ende van gelre greve van habspurg van vlaenderen van thirol van artois van
+bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe lantgrave in elsaten mercgreve
+van burgauw ende des heylichs rycs van hollant van phirt van
+kieburg van namen ende van zutphen greve heere van vrieslant opter windischemarg
+van portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene alle jegewoirdigen
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen
+wel geminden schiltknape philippe taye inhoudende hoe dat wylen joes vander
+straten dienere ende wagenknecht des voirs. suppliant nae dien dat hy eene lange
+wyle tyts met hem gewoent ende gedient hadde die voirs. suppliant bevindende ende
+gewaer worddende dat hy in absentien van hem tot vele diversche stonden
+alrehande convercatie ende sprake hielt metter huysvrouwe desselfs suppliant den selven
+joese dair af gestraeft heeft met sueten woerden dicwils ende menich werven
+om te bewaeren die eere van hem selven zynre huysvrouwe den vrinden ende magen
+in allen zyden ende mits dat die voirs. wylen joes dair af nyet en desisteerde
+heeft den selven oerlof gegeven ende uuyt zynen huyse gedaen ende hem verboden
+zyn huys ende de sprake ende tvervolgh van zynre voirs. huysvrouwe, hopende by
+middele van desen by goeder manieren alle saecken ter neder te leggene ende
+hoe wel die voirs. wylen joes van allen vervolge ende sprake metter huysvrouwe
+des voirs. suppliant hem sculdich hadde geweest te verdragene soe en heeft
+hy dat nyet gedaen mair es tot vele ende diverse stonden gecomen bynnen den
+byvange ende huyse des voirs. suppliant sprake houdende metter voirs. zynder
+huysvrouwe die voirs. suppliant dit wetende ende wel te bynnen wesende van zynen
+dieneers ende dienerssen heeft om alle eeren wille ende om alle woirden te
+schouwene den voirs. wylen joes te hem genomen hem seggende een voer al
+dat hy nyet meer bynnen zynen byvange en quame noch zyne voirs. huysvrouwe
+nergens toe en sprake die voirs. wylen joes dair op nyet achtende mair
+persevererende in synen voernemen heeft tot meer stonden sprake gehouden metter
+voirs. vrouwen soe bynnen soe buyten den byvange des voirs. suppliant ende het
+soe zy dat over eene wyle tyts geleden die voirs. suppliant boven die verboden
+voeren geruert den voirs. joese bevonden heeft sprake houdende metter voirs.
+zynder huysvrouwe buyten zynen huyse aen eenen bogaert soe es de selve suppliant
+dat aensiende gegaen aenden voirs. joese seggende dese woerden in substancie
+joes ic soude wel willen weten uuyt wat meyningen dat ghy myne huysvrouwe
+volght en wildys u nyet verdragen ic sal u thoenen dat my leet es op dwelcke
+de selve wylen joes antwoerde hebdyt op my de voirs. suppliant was dair
+op seggende ja ic op wyen soudict hebben, hier en es nyemant dan ghy ende
+icke dair op die voirs. joes seyde jae soudt soe gaen, ende metten selven woirden
+es hy den voirs. suppliant inne getorden met grooter gramschapen ende felheyden
+nemende den selven suppliant zeere strangelycken met zynen slincken arme dwelck
+aensiende de voirs. suppliant ende nyet wetende oft die voirs. wylen joes by hem hadde
+opsteke mes preyeme oft andere bedecte wapenen heeft uuytgetogen een lanck mes
+dat hy aen hem gemeynlic droech houdende dat in zyn rechte hant meynende alsoe
+te recouvreren ende verlossen zyn voirs. slincke hant ende hem alsoe te lossen vanden
+voirs. joese mair overmits dat de selve joes persevererende ende den voirs. suppliant
+meer innecomende was soe heeft de voirs. suppliant den voers. joese metten voirs.
+messe oft dagge gesteken in zynen buyck omtrent zynen ryeme sonder enige
+andere slagen te ghevene noch van boven noch van beneden van welcker quetsueren
+nae dien dat hy gebiecht was ende alle zyn recht vander heyliger kercken
+bynnen den tweesten daige dair nae van lyve ter doot gecomen es ende al eest
+soe dat hy den voirs. dooden gesoent ende partyen gebetert heeft nochtans
+duchtende riguer van justicien ende oic overmits dat hy hier voertyts eenen
+anderen dootslach by ongevalle inden dorpe van hoolaer gedaen heeft daeraf hy
+remissie heeft en soude hem nyet dorren houden in desen onsen voirs. lande van brabant
+ende van overmaze maer soude bedwongen wesen die te moeten laten ende gaen
+dolen in anderen vrempden landen het en waert dat wy hem onse gracie ende
+genade hier op wouden verleenen ende tvoirs. feyt misdaet ende dootslach vergheven
+dair om hy ons oitmoedelic heeft gebeden waer om soe eest dat gemerct
+tgene des voirs. es wy ter beden des voirs. suppliant geneycht ende willende
+altyt ende besundere te desen male gracie ende genade prefereren ende voertkeeren
+voere strangheyt van rechte hebben den voirs. suppliant in gevalle als boven
+quytgeschouwen geremitteert ende vergheven schelden quyte remitteren ende
+vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gracien mits
+desen tvoirs. feyt ende dootslach ende alle penen boeten kueren ende bruecken
+het zy van lyve leden oft goeden inde welcke hy overmits ende uuyt saken
+vanden voirs. feyte ende dootslage enichssins tegen ons ende den gerichte
+gevallen moge zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom
+in zynre eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy enige heeft hem oirlovende ende consenterende dat
+hy dien nyet tegenstaende sal mogen gaen blyven keeren ende verkeeren
+alomme bynnen onsen voirs. lande van brabant ende anderen van overmaze
+gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte
+imponerende hier af een eewich geswych onsen procureur van brabant ende allen
+anderen onsen officieren dien dat enichsins aengaen mach satisfactie yerst
+ende voer al gedaen der partyen geinteresseert civilic alleenlic soe verre
+die alnoch niet gedaen en zy ende want dit den tweesten dootslach es
+die de voirs. suppliant gedaen heeft als voers. es soe sal hy gehouden wesen
+in synen persoen te doen eenen wech te roome ofte elswaer ter belieften ende seggende
+van onsen lieven ende getruwen neve den greve van nassouw onsen stadhoudere
+generael ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehouden zyn dat
+aen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt ende exigene vanden stucke
+ende die faculteyt van zyne goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen lieven
+ende getrauwen ridder ende cancelier den heere van orbais ende van maleve
+ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van
+brabant ontbieden hier om ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen die ghene die dair om
+selen behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen tot verificatien
+ende interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxacien vander
+voirs. civylder beternissen inder manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien
+gedaen ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van enigen van onsen rentmeesteren oft ontfangeren
+dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene
+tot onsen behoef zy onse drosset van brabant meyer van loeven amman van bruessel
+schoutheten van antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvelle
+ende van onsen walschen lande van brabant ende allen anderen onsen ambachteren
+rechteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren
+rechteren ende dieneren vanden smallen heeren inden selven onsen lande geseten
+ende hueren stedehouderen nu zynde ende namaels wesende ende een yegelic van hen
+alsoe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser onser voirs. gracien remissien
+ende quyt scheldingen doen ende laten rastelic ende vredelic genyeten ende
+gebruycken sonder hem dair tegen te doene oft te laten geschieden
+aen zynen voirs. lijve leden oft goeden enigen hynder stoot oft letsel ter contrarien
+mair soe verre die voirs. suppliant oft zyne voers. goeden nyet verbuert
+zynde zyn oft waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft
+gecommert zy die sonder vertreck ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot
+volcomender ende geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+des torconden hebben wy onsen segel hier aen doen hangen gegeven
+in onser stad van bruessel inde maent van octobri int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert ende twee aldus ondergescreven
+ende geteykent opte plycke by mynen heere den ertshertoge jo. de witte
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij"
+"kaerle ... doen te wetene allen tegenwoordigen ende toecomenden
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de
+weendt janss wylen woonende tot rymenam inhoudende hoe dat
+hy suppliant des sondaeche xix daghen in julio anno xxxiiy lestleden
+bynen den selven dorpe van rymenam als vrindt ofte maech
+hadde geweest ter bruloft van eenen genoempt marcq de neve
+alwaer goet chiere gemaect hebbende ende vindende ander
+geselscap is mitten selven van daer gegaen des achternoens
+totten huyse van martene clemens aldaer hy verdroncken
+heeft omtrent eenen halven braspenninck ende van daer
+scheydende ende commende ter straten vuyte soe is hy
+van daer geleydt geweest ten huyse van gheerde lankens
+daer hy oyck eens oft tweemael dronk twelck hem
+geschoncken wert ende rakende in den avonde de clocke
+hebbende omtrent acht uren ende was den tyt vander
+sonnen onderganck soe heeft hem de voirnoemden suppliant gestelt
+opden wech omme naer huys te gaene ende alzoe zynen
+wech was liggende voorby de duere daermen de voirs.
+bruloft gehouden hadde soe heeft hy suppliant aldaer voer de
+selve duere omden staende den voirs. brudegom den welcken
+hy aenriep vragende oft hy hem noch eens te drincken gheven
+woude daer op deselve brudegom antwoerdende zeyde ja
+ick ende comende nae hem toe heeft hem vriendelyck
+genomen mitten arme omme int bruloft huys te leydene
+ende dat doende al eer zy ten voischreven huyse bynnen waren
+zoe eest gebuert dat een genoempt jan verhaigen al$ cogge?
+dit siende is daer toe gecomen hebbende een jonck kindt op
+zynen arme ende heeft geseght denoterende den voirs. suppliant
+waer gade ghy pockaert dewelcke woerden hoorende
+deselve suppliant es tot gramscapen genegen ende gevallen
+geweest temeer want hy de selve ende veel meer andere
+diergelycke scimpighe oft spottighe woorden vanden voirnoemden
+jannen verhagen dicwils tot verscheydenen plaetsenende
+in diversschen geselscapen hadde moeten hooren zeggende
+dese oft diergelycke woerden wa jan dits doch allen den dach
+te doene ick en wils van v nyet meer horen/ ick soude v
+een vuyst in v aengesicht oft op v bachuys lappen waerop
+de voirgenoemden jan verhagen persevererende in zynen voirs. geckene
+zeyde ghy en sout sonder raken nyet ende metten selven
+den voirs. suppliant inne comende den welcken de voirs.
+brudegom alnoch met zynen rechten arme hadde als boven
+heeft de selve suppliant mit zynder slincken handt getrocken
+van zyn hengere dien hy aen hadde eenen opstekere ende
+mitten selven naden voirs. iannen steeckende tvoirschreven zyn
+kindt al noch op zynen arme hebbende als voeren heeft hem
+daermede terstont onersienlyck geraect ende een
+quetsure gegeven zonder meer van voere omtrent zyn rechte
+schoudere vander welcker hy corts daernae is gecomen van
+levende lyfve ter doot dwelck hem suppliant vuyt gronde
+zyns herten zeer leet is ende hoe wel tvoirs. feyt
+onnoeselyck? toegecomen? es gelyck voirs. staet vuyt eender
+cleynder quetsuren ende by quader fortuynen : gemerct de
+voirs. suppliant alsoeven seggen soude in in vaster sneden was
+ghelyck voirs. ... ende de voirs. jan verhaehen alsoe hem
+wel hadde moghen ontgaen indient hem gelieft hadde
+hebbende nyetmin boven dien partyen geinteresseerde
+ghecontenteert en soude nochtans deselve suppliant
+ontsierde rigeur van iusticien hem nyet dorren houden
+bynnen onsen lande van brabant ende anderen onsen landen
+ende heerlicheyden tn zij dat hem hierop onse gracie
+ende genade verleent worde alzoe hy zeght ons
+daerome oitmoedelyck biddende soe eest dat?
+de saken voirscreven onerghemerct $$ den voirs. jan
+de weendt suppliant genegen wesende tzynder bede ende
+begeerte ende willende in dit stuck gratie
+ende ghenade prefereren voir rigeur van iusticien
+zunderlinghe ter eeren ende renercie? van desen heyligen
+goeden tegewoidigen vrydach hebben inden gevalle
+als boven quytgescolden ende gheremitteert quytscelden
+ende remitteren vuyt sunderlinghe gracie midts dese
+t..eyt ende manslach boven geroert mitgaders alle
+peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cansen van dien met des$$ aencleeff
+misdaen ende misbruyckt mach hebben iegensons ende
+iusticie ende hebben hem als hier aff wederghestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynder goeder fame ende name in ons voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+mitgaders tot synen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voer de toecomste vanden voirscreven
+manslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
+$$ onsen procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen en zyn / satisfactie
+ende betrinhe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partyen inien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toestaet
+$$lyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyck$$.llyck
+$$ tgelentgheyt vanden feyte ende faculteyt van zynen goeden
+ende te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+iusticien indien hierome eenighe gedaen ende naergevolght
+zyn de ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen reade
+in brabant die wy daer toe comitteren/ ontbieden
+daerome ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroepen die ghene dier behoiren geroepen te
+zyne en procederen wel ende duechdelyck tot verifficatie
+ende intermement? van desen ende tot taxacie ende
+arbitrescepe vander amende $$ ende costen van iusticien
+voirscreven/ enda dat gedaen ende de voirs. amende ...
+getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger
+diet behooren sal / dewelcke gehouden werdt daer aff
+ontfanck te maken bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen pe$ afkorting? van zynen ontfanck/ zy en? onsen
+drossaert van brabant/ meyer van loeven amptman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche?
+ende allen anderen onsenende der smaelre heeren ende van
+onsen vasallen rechteren insticieren ende officieren ons
+voirs. lants van brabant / doen laeten ende gedoeghen
+den voirn. jan de weerdt suppliant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinghe ende pardoene ende van al den
+inhouden van desen inder voegen ende manieren vooren
+verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden aen lyff noch goet eenich hinder
+letsel oft moeyenisse ter contrarien. maer by alsoe
+synde daeromme gevanghen becommert oft belet waeren
+dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot gheheelder $$ want
+ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende ghestadich blyve teenwighen daghen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck
+in anderen zaken ons regt een eeneyghelyck? tsyne in
+allen dhegenen in onser stadt van bruessele opden
+heylighen vrydach inde maent van maarte int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert vierendertigh / van ons.
+keyserycke sxv.. ende van onsen rycken van
+spaengien van beyden .... ende anderen txvy.../
+aldus stont ghescreven opde plycke byden
+keyser in zyn rade ende gheteekent ..
+.... / visa? / ...
+gecollacioneert tegen...
+d originale brieve by my"
+"phelippe etc scavoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+lhumble supplication et requeste de jehan jannez de willery charge
+de femme et sept enfans contenant comme non obstant que ledit supplliant
+a toujiours este a bonne fame et renommee sans oucques avoir mesprins
+en faict chose meritante correction justicielle si est toutteffois
+advenir que le suppiant estant au jour de pentecostes lan xvc
+soixante quatre sorty de leglise de sprimont pays de lembourg
+ou il avoit ony les vespres que jannin filz dudict suppliant a eu
+debat et question contre feu urhain dongnies mayeur dudict lieu
+et ce a cause que ledict mayeur a tort vouloit tenir a soy la vache dudict
+suppliant soubz vinbre que ledict suppliant auroit este cautionaire pour
+les despens en la cause de feu euvraert de la marche contre jehan
+jehan et wery vilain son beaufilz en quelle cause toutesfois le suppliant
+nestoit pleisge mais damoiseau laures de la marche et aussi
+a cause que le predecent jour ledict mayeur avoit faict tuer le
+veau procedant de ladite vache sans le sceu ou ladvertissement dudict suppliant
+et contre lordonnance du pays non obstant quil estoit par paye
+de ce a quoy le suppliantpar la recharge des eschevins de
+lembourg estoit condempnes et a raison desquelz $$prendaiz despens
+ledict mayeur avoit pa$$ ladicte vache dont pour la restitution
+dicelle ilz estoient en proces tellement que ledict janny ne pouvant
+souffrir le tort que ledict mayeur avoit faict audict suppliant son
+pere est alors si avant entre en querelle que apres aucuns propos
+ait avalle son espieu quil avoit en la main contre ledict mayeur
+faisant la mine de le vouloir frapper lequel espieu ledict
+mayeur incontinent empoignoit tellement que ledict jamin ne sen
+pouvoit aider a raison de quoy ledict jamin tira son poingnart
+pour en sticher ledict mayeur ce que ledict mayeur voyant
+sest recule et en reculant tomba par terre ce que voyant
+remacq de damery jehan filz loys de sprimont et aultres
+sont courruz envers ledict jamin et le$$ loint de tous
+costez saysiz $$$ et tenu de sorte que luy estoit impossible
+de nuyre ou approcher ledict mayeur si est il toutesfois que
+le suppliant estant * sur une pierre et ayant paravant defendu
+a son filz jamin de nentrer en querelle avecq ledict mayeur
+voyant le mayeur a espee desgainnee assiste comme il sambloit
+de noel de damery avecq ung espieu cousin germain dudict feu
+mayeur craindant quil en frapperoit ou tueroit sondit filz est venu
+son filz estant detenu vers ledit mayeur luy ayant donne parderiere
+et sans parler ung coup sur la teste de son petit espieu qualors il
+avoit sans quil scait si ledit mayeur estoit releve ou poent ou sil
+se relevoit dont ledit mayeur a receu unne playe laquelle
+estoit curable comme certain chirurgyn at relate telement que ledit
+mayeur non seulement dudit coup mais pour la maladie laquelle long
+temps paravant il avoit eu et mauvaise garde de ladite playe
+dont lincision ausi na este faicte en temps du vendredy apres au grandt
+regret et desplaisir dudit suppliant a termine vie par mort lequel
+suppliant ait avecq partye interesse accorde et combien que aucuns
+jour au paravant le suppliant par courroulx peut avoir dict parolles
+injurieuses dudit mayeur mesmes quil se devroit garder de luy et
+de son filz et quil rauroit sa vache fust dung roustelon dautie
+avecq semblables parolles sy sen estoit le suppliant de ce de tout
+repenty et considere que ledit debat et querelle na prins occasion
+par le gre adveu et consentement dudit suppliant comme le tout est appareu
+tant par tesmoingz produictz en la cause que ledit jamin son filz
+est contres notre procureur general en brabant que le tesmoings de la
+part dudit suppliant examinez au lieu de sprimont par certaines
+commissaires par nous a ce petutez ledit suppliant nous a treshumblement
+supplie et requiz quil nous pleust luy pardonner le faict et
+mes$$ susdit avecq toutes amendes corporelles criminelles et a
+ceste fin luy faire despescher noz lettres patentes ace part$$$
+pour ce il $$$ nous ses choses dessusdit considereez audict
+jehan jemin de willery suppliant inclinans a sadite requeste et
+luy veullans en ce preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice a nous au cas susdit quicte remis et pardonne quictons
+pardonnons et remectons et pardonnons de grace especials par cestes
+le cas et homicide dessudit avecq toute paine et amande corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion diceluy cas il
+a ou peult avoir mesprins ou estre encouru envers nous et justice
+et lavons quant a ce restitue et restituons par cestes a ces
+bonne fame et renomme en notredit pays de brabant et doultremere
+et par tout ailleurs et a ces biens non confisquez saucuns en ya
+ainsi quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant sur ce silence
+parpetuel a notre procureur generael a notre drossart de lembourg
+et a tous aultres nos juqticiers et officiers quelzconques et aussi
+a ceulx de nos vassaulx satisfaction preallablement et avant toute
+$$$ faicte a la partie interessee se faicte nest et elle $$$
+civilement tant seulement pour veu que ledit suppliant sera tenu de amander
+in de marge: v$ soit respondu par la
+$ $ des $$ loix
+ledit cas envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens et aussi de payer les fraiz et mises de justice
+le tout a larbitraige et tauxation de noz aimez et feaulx les
+chancelliers et gens de notre conseil en brabant que commectons
+a ce si mandons et commendons a nosdits chancelliers et aultres
+de notredit conseil que appeler ceulx qui pour ce feront a
+appeler iiz procedent bien et devemment a la verification et interinement
+de ces presentes et a larbetraige et tauxation de ladite amande
+fraiz et mises de justice tauxez moderez et payer ladite aussi
+que ainsi il appartiendra lequel interinement ledit suppliant
+sera tenu de requerir et soy presenter en personne en notredit
+conseil endedens six mois prochainement venans et ce faict
+et ladite amande civile fraiz et mises de justice tauxes
+moiderez et payez la$ et ainsy quil appartiendra ilz et
+tous aultres nous justiciers etofficiers et aussy ceulx de
+noz vassaulx facent souffrent et laisent ledit supplient de
+notre presennte grace remission et pardon selon et par la forme
+et maniere que dict est paisiblement plainement et parpetuellement
+joyer et user sans en ce luy faire mectre ou donner ne souffrir
+estre faict mis ou donne ores ne pour le temps advenir en
+corps ne en biens quelque destourbier ou empeschement au contraire
+a nis se son corps ou aucuns desesdits biens non confisquez estoient
+ou sont pource prins arrestez ou empeschez les mectent ou
+facent mectre inconinent et sans delay a plaine delivrance
+car ainsi nous plaist il et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousiours nous avons faict mectre notre seel
+a ces presentes saulf en aultres choses notre droict et
+lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles au
+mois de mars lan de grace mil cincq cens soixante sept avant
+pasques de noz regnes de espaignes sicille $ le xiij et $$$ de
+naples le xve sur la plicque estoit escript par le roy en
+son conseil soubsigne witte visa"
+"philippe etc. savoir faison a tous presents et advenir nous avoir
+receu lhumble supplication de maitre gilles le chesne demourant
+a villers le parwyn contenant que pour assopir certains
+differens et questions esmendeez entre ledit supliant et feu philippes
+guyot, parties sen avoient soubmis a l arbitraige daulcuns
+gens de bien qui suyvant icelle submission en ont depuis
+esmologue leur sentence arbitraire et combien que ledit philippe
+guyot se debvroit avoir tenu content de ladite sentence sans
+au supliant avoir faict aulcune foulle force violence ce
+nonobstant ayant ledit feu philippe guyot sur la feste de la
+sainte magdaleine dernierement passee trouve le supliant
+passant son chemin pour aller a sa maison sur les rues
+devant la cense ou que ledit philippe demouroit luy dit
+plusieurs atroces iniurieuses parolles et luy donna quant a
+quant ung vilain coup de poing et se retirant incontinent
+dedans ladite cense sortit incontinent apres avecq une dernyere
+picque courrant en grand fureur apres ledit supliant en lune
+main et en laultre une pierre laquelle il jetta sur
+lestommach du supliant de sorte que estant ledit supliant par
+i ce constrainct de se mettre a juste et necessaire desfence
+leva de terre ladite pierre et la jettant contre ledit philippe
+lattaint au front et le blessant quelcque peu et eust ledit
+philippe au mesme instant perche ledit supliant tout oultre et tue
+sur la place en cas que par intercession daulcuns il neust
+este empesche et comme la blessure dudit philippe estoit de
+fort petite importance et entierement curable ne laissa ledit
+philippe a cause dicelle continuer son labeur ny de boire ny de
+manger a laccoustume, mesmes de frequenter et hanter
+les tavernes courir saulter et suyvre le compaignon ne se
+plaindant oncques dicelle blessure, comme aussy pour la
+tante petite importance dicelle il navoit occasion de se
+plaindre ains quelzques jours apres comme ledit philippe
+ne cessa de sa vye irriglee seroit advenu que le mal du
+coste et pleurisie luy surprins, dont parapres il est
+decede de ce monde et combien que selon ladvis des maistres
+es droictz, mesmes suyvant certaines informations sur ce
+tenues il seroit tout notoire que le supliant nest culpable
+de ladite mort joinct quil a faict paix a partie interessee
+ce nonobstant comme le coup de ladite pierre joinct la
+devantdite nonchalance dudit defunct ladite maladie en
+pourroit avoir prins en luy son origine a la mort et
+que partant aulcuns noz officiers ou des aultres particuliers
+luy pourroient par cy apres donner quelcque fascherie soubz
+pretext que le supliant auroit quelcque coulpe en icelle
+il nous a treshumblement suplie et requiz luy vouloir pardonner
+ledit faict et sur ce luy faire despescher noz lettres patentes
+de remission en tel cas pertinentes pource est il que
+nous les choses dessusdites considerees et sur icelles eu ladvis de
+noz bien aimez les mayeur et eschevins dudit villers le parwyn
+audit maitre gilles le chaisne supliant inclinans a sadite supplication
+et requeste et luy veullans en ceste partie grace et misericorde
+preferer a rigeur de justice avons au cas susdit quicte remis et
+pardonne quictons remettons et pardonnons de grace especialle
+par ces presentes le cas et homicide dessus declaire ensamble
+toutes paines amendes et offences corporelle et criminelle
+enquoy pour et a raison dudit cas et homicide es circumptances
+et dependences, il a et peult avoir mesprins offence et
+estre encourru envers nous et justice, lequel quant a ce
+avons remis et restitue mettons et restituons a ses bons
+noin et fame en notre pays et duce de brabant lembourg
+et oultremeuze et en tous aultres noz pays terres et seigneuries
+et a ses biens non confisquez sanlcuns en y a tout ainsy
+et par la forme et maniere quil estoit auparavant
+ladvenue dudit cas et homicide imposant surce silence
+perpetuel a notre procureur general et a tous aultres noz
+* justiciers officiers et subiectz quelzconcques satisfaction
+toutesfois faicte a partie interessee premierement et avant
+tout oeuvre si faicte nest et elle y chiet civiliement
+tant seulement pourveu que ledit supliant sera tenu amender
+ledit cas envers nous aussy civilement selon lexigence
+diceluy la faculte de ses biens et la forme de noz ordonnances
+surce faictes et enoultre de refundre et payer les fraiz
+mises et despens de justice, sanlcuns en ont este pource
+faictz le tout a larbitraige et taxation de noz ames
+et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commettons a ce dausquelz mandons que appellez
+pardevant eulx tous ceulx et celles qui pource feront
+a appeller ilz procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de ces presentes, selon leur forme et teneur
+et a la taxation desdits frais et despens de justice et aussy
+de ladite amende civile lequel interinement ledit supliant
+sera tenu requerir et poursuyr pardevant lesdits de notre
+conseil en brabant endeans six mois prochainement venans
+apres la date de ces presentes, a paine de perdre le fruyt
+et effect dicelles ce faict lesdits despens deuement
+payez et ladite amende civile tauxee et payee es mains de
+notre receveur des exploix ou aultres noz officiers quil
+appertiendra, et qui sera tenu den faire recepte et tenir
+compte a notre prouffit avecq aultres deniers de sa charge
+et entremise ilz et tous aultres noz justiciers, officiers,
+* soit de lamende civile
+a tauxer quie et payer
+es mains du receveur
+des exploix fait recepte
+et respondu au prouffit
+de sa majeste paricelluy receveur
+des exploix
+et subiectz presents et advenir cuy ce regardera, leurs lieuxtenans
+et chacun deulx endroict soy et sicomme a luy appertiendra
+facent soeuffrent et laissent ledit supliant de ceste notre grace
+remission et pardon et de tout le contenu en cesdites presentes selon
+et par la forme et maniere que dict est plainement, paisiblement
+et perpetuellement joyr et user. sans en ce luy faire mettre
+ou donner, ne souffrir estre faict mis ou donne ores ny au
+temps advenir en corps ny en biens aulcun arrest destourbier
+ny empeschement au contraire ains si son corps ou aulcuns
+de sesdits biens sont ou estoient cy apres pource prins saisiz ou
+arrestez ou aultrement empeschez les mettent ou facent
+mettre incontinent et sans dilay a plaine et entiere delivrance
+car ainsy nous plaist il nonobstant que le cas cy dessus
+declaire ne soit encoires sur a$$e et a fin que ce soit chose
+ferme et stable a tousiours nous avons faict mettre nostre
+seel a ces presentes. saulf en aultres choses notre droict et
+laultruy en toutes donne en notre ville de bruxelles au
+mois de mars lan de grace mil cincq cens soixange quatorze
+avant pasques de noz regnes, assavoir des espaignes sicille roy
+le xxe. et de naples le xxije ainsy soubscript sur le ply
+par le roy en son conseil et signe mesdach
+collationnee aux lettres originalles.
+par moy
+vanden houte $"
+"philippes etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie
+van nicolas crop temmerman belast met wyf ende zeven
+kinderen inhoudende hoe dat op den vierde meye xvc twee ende
+tzeventich hy suppleant met zekere personen wesende ten
+huyse van malin vande schals tavernier inde prochie van
+ghids onder wynendale, zoo heeft de selve malin questie
+souckende, hem supliant aengeseyt dat hy aen hadde zyn
+wyfs halscleet, daerop hy suppliant zeyde by uwen paeyse
+ick en doe open treckende zyn weetrock ende toochde
+de contrarien van dyer twelck den voirn. malin ziende
+zeyde wat pestilentie hoe zie ick alsoe ende nyetmin
+voirts questie souckende heeft geseyte tot eenen wouter
+caeckaert indien claes denoterende hem suppliant ende ick
+vochten wyen zoudte ghy helpen, daerop de zelve wouter
+antwoirde ick zoude claes helpen, endenhy supplient alle tselve
+patientich verdragende seide hy malin sints dien egheen occasu
+van querellen crygende, heeft nochtans anderwarf zyn
+proposte geaddresseert aen hem suppliant met spitige woirden
+ende geseyde wat pestilentie, ghy hebte de gegheelen dach
+geloopen rontomme myn huys hem supplient in proprieteyt
+toebehoirende ick hebber meer aene dan ghy doet, willende
+infereren dat tzelve huys zeer belast was, daerop
+hy supliant gracelyck antwoirdende zeyde hebt ghy meer
+daeraen bewaert wel, den cortsten dach es lanckt genouch
+van eens mans aermoede ofte leedt te verwytene ofte
+diergelycke woirden, mits welcken den voirn malin zeyde ten
+oneerlycxten doet uwe moedere ick soude u naer u vleesch
+steken steckende mitsdien met eenen snydere zeere vi$$eeselve
+naer hem suppliant, twelcke ziende janneken die huysvrouwe vande voirn. malin
+met assistentie van eenige heeft hem uuyter camer gesteken
+ende corts daernaer es met grooten furie wederomme inden
+camer gecommen met eenen blooten snydere , daermede hy hem
+suppliant een steke gegeven heeft in zyn een ooghe, die vande
+selven steke uuyte ende verloren es vallende hy suppliant
+mits dien ter eerden , ende alzoe de voirn malin even aerch
+bleeft stekende, hij supliant op geraeckt zynde, heeft hem
+geweert met eenen snyder, ende den zelven malin gegeven zestien
+quetsueren, danof hy in corten tyde ghenesen wierdt, nyetmin
+alzoe int zelve conflicte present ende tusschen beeder was
+tvoirn. janneken, heeft in haer schoudere een wonde gecregen
+daerof zy terstont overleden es, twelcke wonde zy voer
+haer overlyden hem supliant geimputeert heeft, danof hy nochtans
+gheene zekertheyt en weet als duer dabondantie vanden bloede
+vloyende uuyt zyn uuytgesteken ooghe ende continuelle invasie
+vande voirn. malin zoe verturbeert ende van allen jugemente
+geprimeert wesende, dat hem nyet mogelick en was zyn deffentie
+by maen oft discretie te connen doene twelck over zulcx
+by grooten ongelucke ende fortune zoude moeten zyn geschiet
+aenden persoen van tvoirs. janneken ter cause vanden welcken
+hy suppliant hem zedert geghouden heeft in abstracte plaetsen
+tot zyne verdriete ende desolatie van zyne huysvrauwe ende
+zeven kinderen gheen goet hebbende dat hy met zynen zueren
+aerbeyt heeft connen winnen ende hoewel hy anderssins
+es van goede naeme ende fame, ende paeys gemaect heeft
+met de gheinteresseerde partye en zoude nyet vrielick
+dorren hanteren noch converseren binnen onsen lande alsoe
+hy zeght zonder onsr gracie omme de welcke hy ons zeer
+oitmoedelyck ghebeden heeft soe eist dat wy de
+zaeken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis
+van onsen lieven beminden bailliu burchmeesters ende schepenen van
+wynendale, den voirs. nicolas crop suppliant genegen wesende
+tzynder voirs bede ende supplicatie ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur ende
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse s$$derlinge gracie by desen
+tfeyt ende manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne
+ende boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause
+van dyen $$$ diesser aencleeft tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff
+wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende
+naeme in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaenderen
+ende allen anderen onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne
+ongeconfiskeerde goeden indien hy eenige heeft alsoe hy
+was voerde toecompste vande manslach voirs., imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden
+voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre
+die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet
+civilick alleenelick behoudelyck dat de voirs supliant gehouden
+wort tvoirs feyte ende manslach jegens ons oick civilick
+te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt
+van zyne goede ende onse ordinancien daerop gemaect ende
+boven dien te betaelen die redelycke costen van justicie
+indien eenige ter causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige
+ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president
+ende luyden van onsen rade in vlaenderen die wy daertoe committeren,
+ontbiedende daeromme ende bevelen den voirs. van onsen rade in vlaenderen
+dat voir hen geroupen de ghene dier behoiren gerroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente
+van desen naer haer vorme ende inhouden, ende ter arbitraige
+ende tauxatie vander amende civile ende costen van justicie
+voirs. twelcke interinemente de selve supliant sal gehouden
+zyn te vervolgen voer de voors. van onsen rade binnen zesse
+maenden naestcommendeop peyne te verliesen deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfangers diet
+behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te maeken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+andere penningen van zynen ontfanghe zy onse souverain bailliu
+van vlaenderen, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegewoirdige
+ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck
+van hen die dit aengaen zal, doen laeten ende gedoogen
+den voirs supliant van onse jegewoirdige gracie ende remissie
+quyt scheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren
+voirs. rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien
+nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisceerde goeden
+daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert waeren
+dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe
+gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve ten eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel
+hiernaer doen hangen behoudelick in andere zaken ons
+rechte ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in
+onser stadt van brussele inde maent van november
+int jaer onssheeren duyssent vyfhondert ende
+dryentzeventich van onsen rycken etc. opden ply
+stont gescreven byden coninck in zynen rade ende
+geteeckent j delatorre"
+"kaerle etc. ic doen te wetene allen lieden iegenwoirdich ende
+toecommende dat wij ontfaen hebben de oitmoedige suppliatie van
+peter van cockelberghe, inhoudende hoe dat wouter van cockelnberghe
+broeder van den suppliant hier voortijts in alle duecht ende eerbaerheyt
+gevrijt ende gevolcht heeft eene eerbare jonge dochter aldoe
+oudt zeventhien jaren oft daeromtrent, wonende tot hombeke
+genaempt peternelle van wuluwe, alsnu huysvrouwe vanden
+voirschreven wouter, vader noch moeder hebbende zulcx dat zij malcanderen
+lief hadden, zoe dat om malcanderen te trouwen ende de voirschreven
+wouter verstaen hebbende dat de vrienden vander selve peternelle
+genegen waren haer te geven eenen anderen man, heeft tselve
+haer te kennen gegeven haer vragende of tselve wel haer
+meyninge was, waerop zij seyde dat neen ende dat zij dien
+nimmermeer nemen en soude ende mits dien ende diergelijcke
+woorden die zij onderlinghe hadden de voirschreven wouter bemerckende
+dat de voirschreven peternelle goede jonst tot hem drouch heeft
+haer geseyt indien ick wiste dat uwen wille zulck ware
+ick zoude u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen
+wert lachende ende colarierende dair inne genouch consent
+gevende zoe hem dochte. ende ten eynde zoe zette zij hem dach
+te commen tot hueren huyse up den lesten heyligen paeschdach
+xvc twintich lestleden. ende achtervolgende dien de voirschreven wouter
+zorge dragende te voldoen ten seggen vander voirschreven peternelle is
+ten selven dage binnen zonneschine gecommen metten suppliante
+mitgaders hennen steelman, dierick eertbrugge, jacob camerlinck,
+jan van breedonck ende jacob van oistenrijck, te huyse daer de
+selve peternelle met huere moye wonende was ende de selve
+wouter commende binnen den huyse, heeft aldaer gevonden de
+selve peternelle, hebbende een jonck kint op hueren schoot haer
+vragende met zoete woorden oft haer beliefte ware met hem te
+gaen drincken, waerop de moye vander voirschreven peternelle, daer
+tegenwoirdich zijnde, seyde dat zij vuyten huyse niet gaen en
+zoude. met dien zoe sijn de suppliant ende die voirnnoemde andere gesellen
+complicen oick binnen den huyse gecommen des onder andere de
+voirschreven jan van breedonck nam zoetelick de voirschreven peternelle metten
+arme haer seggende staet op ghij moet mede gaen, waerop zij
+antworde ziende huere voirschreven moye, ikck en sal nyet mede gaen
+zoe dat de voirschreven jacop camerlinck nam haer tkint van den schoye
+ende zettet neder op den vloer, ende nam se metten anderen arm ende
+leyde se soe buyten den huyse, dwelck merckende de selve peternelle
+seyde waer sult ghij mij leyden en hebbick hier geen vrienden
+soe dat zij creet ende weende, ende mits desen soe hebben
+zommige vrouwen de voirschreven peternelle willen houden, maer een
+van den voirschreven complicen oft gesellen ontrack haer die handt ende
+commende alsoe buyten den huyse, soe es gecommen de oom van der
+selver peternelle seggende gesellen siet wat ghij doet ende zijn
+also voirts wech gegaen belettende de zommige van henlieden dat men
+hen nyet en volchde ende zonderlinghe de voirschreven jacop van oistenrijck
+de welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schauwer ziende
+dat de oom der voirschreven peternelle henlieden volchde, heeft de zelve
+boge genomen in deen hant ende een pijl in dander, zeggende
+blijft achter ick raet u voor tbeste, of ick doen u achter blijven
+ende oick alsoe de moeye vander zelve peternelle ende andere
+vrouwezn altijts volgen wilden, zoe seydt oick een van der voirschreven
+gesellen tot henlieden blijft achter of ick sal u smijten ende mits
+desen mach wesen dat een van den voirschreven vrouwen metten
+platte van eender pycken geslagen was, heeft oick een van den
+selven gesellen metten stocke van der pycke geslegen omtrent den
+rugge van eenen geselle die hen volchde ende zijn ten lesten zoe
+voirt gegaen sonder yemant te grieven toen huyse van willem
+van wueluwe des voirschreven peternelle oom aldaer zij twee oft
+drie potten biers gedroncken hebben ende alsoe een van den
+gesellen een pot nam ende een dronck brochte, der selver peternelle
+soe heeft zij dat gewacht ende den pot nemende heeft voirts den
+voirschreven wouter cockelberghe, hueren vrijer, gebracht ende alsoe zij
+hoorden dat zommige vrienden haer volchden zou zijn zij tsamen
+gewillichlick vuyt den huyse gegaen ende de selve peternelle sonder
+in huer voirschreven ooms huys eenen mesbaer te maken heeft buyten
+wesende ende hoorende dat huere vrienden riepen waer zijdij
+nelle, geseyt totten voirschreven wouter, haeren vrijer, gaende samender
+handt sonder te antwordn op troupen van hueren vrienden, laet
+ons gaen dat zij ons niet en vinden, ende liepen alsooe malcanderen
+bij der handt houdende voor bij gielis bessems in de straete gelijck
+oft zij man ende wijf geweest hadden ende zijn alsoe tsamen
+gegaen, eerst nae raemdonck ten huyse van een goeden eerbaren
+man genaempt willem zellekens, aldaer zij ontboden hebben
+den prochiaen, in meyninge malcanderen te ondertrouwene, maer
+hij en wasd nyet thuys. ende nae dien betaelt hebbende der
+weerdinnen zijn tsamen voirtgegaen tot inde prochie van
+maeldere, aldaer zij oock ontboden hebben den prochiaen maer alsoe
+hij niet thuys en was, es daer gecommen een cappellaen de welcke
+dat niet en dorste doen overmits dat zij van dier prochie niet
+en waren. ende mits dien naer goede chiere aldaer gedaen
+hebbende tot tsandersachs zoe zij zij tsamen voirts gegaen tot
+inde prochie van puers, daer de voirschreven peternelle bij hueren wille
+ende daer toe oick ontboden den prochiaen die mem excuseerde
+te commen zeggende dat hij tsanderdachs geerne commen soude waer van
+de voirschreven wouter ende peternelle des droeve wesende, braken tsamen
+eenen penninck ende aelck van hen beyden nemende een stuck
+herbben malcanderen hunne kerstelick trouwe gegeven ende daerop
+zij zij gewillich tsamen gaen slapen. ende in teeken van dien
+soe heeft de selve peternele daeraf verleden een instrument.
+ende hoe wel dat de voirschreven peternelle tot menigen stonden ende in
+presencie van goede mannen geseyt ende vercalert heeft dat zij den
+voirschreven wouter voor hueren amn hilt, ende dat huer niet letten
+was tgene dat zij gedaen hadde, maer waere dat zij dat te doen
+hadde zij zoudt noch doen. nietmin de voirnoemde suppliant duchtende rigteren
+van justicie en soude met niet dorren houden noch converseren
+in onsen landen ende heerlicheyden, maer hem daer van moeten
+absent houden tot zijne geheele verderfenisse ten zij dat onse
+gracie ende genade hem hierop verleent en worde over dwelck
+gemerct dat de voirschreven wouter ende zijn gesellen des van ons
+verworven hebben onse opene brieven van remissie, hij ons zeer
+oetmoedelick gebeden heeft, soe eyst dat wij de saken voirschreven
+getruwen deen cancellier ende luden van onse rade in brabant
+den voirnoemde peter van cockelberghe suppliant genegen wesende tot zijder
+bede ende supplicatie ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voir rigueur van justicie, zonderlinge ter eeren vander
+bitter passie ons heeren jesu christi die hij leet voir ons allen op
+sulcken dach als huyden, hebben inden gevalle als boven begerende
+quytgescholden ende geremitteert, vergeven, schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse zonderlinge gracie bij desen onsen brieve tfact ende
+messiven boven verclaert, mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle
+ende criminelle, daer inne hij ter cause van dien met diesser
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben, hem als te desen wederstellende ende restituerende
+tot zijne goede fame ende name in onsen lande van brabant ende
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zijn onverbuerden
+goeden indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren
+als hij was voor die toecompste vanden mesive voirschreven.
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende smeken onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zij zijn. satiffactie ende beteringe yerst ende
+alvoiren gedaen der geinteresseeerde partije in dien die niet
+gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlick
+behoudelick nochtans dat de voirnoemde suppliant gehouden sal wesen
+tvoirnoemde fait ende messive tegens ons civilyck te beteren nae gelegenthijt
+van den mesdaet ende faculteyt van sijnen goeden ende oick te betalen
+ende opleggen de redelicken costen van justicien hier op gedaen ende
+naegevolght ter taxacie ende arbiterscepe van onse voirschreven cancelier
+ende luden van onsen voirschreven rade in brabant die wij daer toe
+commiteren, ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+rade in brabant dat voor henlieden geroupen de ghene die behoiren
+geroupen te zijne, zij procedern wel ende deuchtelyck ter verificatie
+ende interinvenieren van desen onsen iegenwoirdigen brieve nae huere
+voirme ende inhouden ender ter taxatie ende arbiterscepe vander voirnoemde
+civile boete ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven
+civile boete getaxeert ende bij den voirschreven suppliant betaelt zijnde in
+handen vanden genen van onsen rentmeesteren oft ontfangers dient
+behouden sal, dit gehouden weert daervan ontfanck te maken
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffijte metten
+anderen penningen van zijnen ontfange. zij onsen drossaert van brabant
+ende alleen anderen onsen rechteren, justicieren ende officieren mitgaders
+van den smalre heere ons lants van brabant wien dit aengaen
+oft aenroeren sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelick van
+hen besondere soe hem toebehoiren sal, doen laten ende gedagen
+den voirnoemde suppliant van dese onse remissie quytscheldinge ende
+pardoene zoe ende inder manieren als boven rustelick, vredelick
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, zonder hem te doen
+noch te laten geschyen in lijve noch in goede eenich hinder
+letsel oft moeynesse ter contrarien. maer indien zijn lijf of
+eenige van zijn onverbuerden goeden waren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert, dat zij die tersont stellen of doen stellen
+tot volcommen dilvrance want ons alsoe gelieft. ende ten eynde
+dat dit goet vaste ende gestadich blijve tot eeuwigen dage
+soe hebbe, wij onsen zegel hier aen doen hangen. behoudelick
+in anderen saken ons recht ende een yegelick tzijne in allen
+degenen in onse stede van mechelen op ten goeden vrijdach inde
+maent van maerte int jaer ons heeren duyst vijfhondert
+ende twintich ende van onsen rijcken te weten vanden
+roomschen ende hongrie etc tderde ende van spaengien etc tseste.
+aldus stont gescreven onder opte plycke bij den keysere ende geteekent
+du blioul, ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden taccorderen
+metten originale"
+"$ppel van pardon
+kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen
+zien saluyt wy hebben ontfanghen die oitmoedighe supplicatie
+van coencken van kersbeke poorter onser stede van loevene
+belast met wyf ende drye cleyn kinderkens inhoudende
+hoe geleden is derthien jaren de suppliant mede ende by
+gheweest hebbende inde steenstraete binnen der selver
+stede ende uuyt dronckenscape verleyt wesende heeft helpen
+worpen met steenen ende anderssins op een huys gestaen
+op den hoeck vanden pensstraten aldaer ende voirts met
+hellebaerden ende derghelycker wapenen de ghelaesen
+vensteren de dueren ende oick andere vensteren vanden
+zelven huyse om sticken stooten ende smyten ter causen
+van welcken excessen de suppliant ghevlucht wesende
+es by edicte ende publicatie voer die van loevene ghedachvaert
+gheweest om hem te commen excuseren ende ontsculdighen
+maer omdat hy noch procureur voer hem niet ghecompareert
+en es soe es hy suppliant zoe verre tzelve hem aengaet
+ter beternissen voirs. by openbaere publicatie ende uuytroepinghe
+ter puyten by die van loeven voirs. geordonneert gheweest
+te doene eenen wech te cypers ende aldaer te blivene jaer
+ende dach ende hem aldaer porren ende buyten brabant te zyne
+ten daghe voirn. vander voorn. uuytroepinghe met zonneschyne
+ende dat op de verbuerte van zynen lyve alst breederblyct
+byden tytle hier naer volghende van woorde te worde
+uuyt dien willem beram coenken van kersbeke gorys gheylarts
+pietere gherys thiecheldeckere pauwel ledertouwer nyelen
+de vroede moldere ende peeterken van kersbeke hen grootelyck
+mesdraghen hebben tegen de hooghe heerlycheyt ons genadichs heeren
+ende desen zyne stadt rechte van dat onlancx leden omtrent
+thien uren inden avont groote fortsse wille ende vrolenc$$ gedaen
+ende bedreven hebben inde steenstraete aen ende op thuys staende
+inde zelve straete op den hoeck vander penstraten aldaer
+tzelve huys met hillebaerden worpende van steenen ende
+anderssins de gelaze veynsteren van den zelven huyse ende
+oick te doere ende andere veynsteren ontstucken geworpen ende
+gesmeten zyn alze dat de ghene bynnen den voirs. huyse wesende
+riepen mort mort daer aff de stadt met goeder orconden te
+bynnen es ende daeromme ende om dat de voirs. persoonen
+by hen selven oft by hueren procureurs tot hueren verantwoirden
+souden hebben moegen comen soe verre zy hen hadden willen oft
+comen ontschuldigen gedaight zyn geweest by edictie ende
+publicatien gemerct eenich van hen hen hielden voer vluchtich etc.
+om voer den rade vander stadt te compareren ende hueren processe
+te zien ende aenhoiren aldaer zy noch nyemant van hueren weghe
+gecompareert en zyn soe es den selven ter beternissen van des voirs.
+es gesedt te doene te wetene den voirs. willeme beauram
+coenkene van kersbeke goryse gheylaert ende peeteren gherys
+dat zy ende elck van hen vieren doen sullen eenen wech in
+cypers daer te blyven jaer ende dach ende van huer te porrene ende
+buyten brabant te zyne desen dach met sonne schyne ende dit a$
+op de verbuerde van hueren lyve ende den voirs. nyelen de
+vroede ende pauwelsse ledertouwere dat elck van hen oyck doen
+sal eenen bedevaert in cypers derwaerts te porrene ende buyten
+landts te zyne ende opte verbuerte als voeren ende dat elck vanden
+voirs. persoonen soe verre hem aengaet schuldich zal zyn van
+des voirs. es goede waerheyt te bringhene na deser stadt recht
+ende al zonder verdrach ende dat de voirs. peeterken van
+kersbeke sal ghestelt weerden inde byest poirte ende aldaer blint
+een jaer lanc tot zynen cost ende dat hy na tjaer zyn costen sal moeten
+betaelen eer hy ontslagen sal werdden ende daerentynden als
+byder stadt gecorrigeert werdden ter ordinancie vander zelver stadt
+rade publicatlyck coram schoenvorst villico graven baets burgmeester
+blanckaert berge caverson scrab? january m anno xvc xyfft$
+brabant aldus onderghescvreven geextrakeert uuyt eenen der
+wetlyck der stadt van lovenen auctentycke registre genoemt
+tcorrectie boeck waer teghen tselve es gecollacioneert ende
+bevonden daer mede van woerde te woerde concorderende by
+my lambrecht joerdens der voirs. stadt secretaris op den iiie
+juni anno xvc ende dertich ende gheteekent j loerdens overmid$
+welcken ban vreesende rigeur van justicie den voirs. suppliant
+hem heeft gheabsenteert uuyt onser voirs. stede van lovene
+ende lande van brabant ende en zoude inden zelven niet
+dorren wederkeeren ten waere dat hem al eerst hier op
+verleent werde onse gracie ons daer omme odmoedelick biddende
+soe eerst dat wy de zaken voirscreven overgemerct den
+voirs. coenken van kersbeke suppliant geneghen wesende
+tzynder bede hebben inden ghevalle als boven incontempla$
+van onse blyde wedercomste in dese onse stede van loevene
+lande ende hertochdom van brabant als ghecroont roomsch
+keyser wedergeroupen gerappelleert ende te nyete gedaen
+wederroupen rappeleren ende doen te nyete uuyt onse onse
+zonderlinghe gracie midts desen den voirs. ban tot cypers mitgaders
+alle procedueren deffaulten ende continnacien jeghens hem
+ghegeven ende geprononcueert ter cause voirs. ende uuyt
+onse meerder gracie hebben hem vergheven ende quytgescolden
+vergeven ende scelden quyte den voirs. excessen ende mesusen
+daer uuyt den zelven ban gesproken es ende oyck des voirs.
+wech van cypers metgaders alle peynen ende bruecken
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dien
+met datter aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben hem wederstellende ende restituerende
+tzyndergoede fame ende name in onse voirs. stede van loevene
+ende lande van brabant ende in allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy der
+eenighe heeft gelyck ende in alder manieren hy was voor de
+toecomste vanden zelven excessen ende delicten ende prononciatie
+vanden zelven ban imponerende hier op een eeuwich zwyghen
+onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen der gheinterresseerde partie
+indien die noch niet gedaen en es ende daer eenighe toe staet
+civilick allenlick behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+werde de zelve excessen ende delicten teghens ons te beteren
+civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaden ende faculteyt
+van zynen goeden ende te betaelen die redelicke costen van
+justicien daer omme gedaen ter tauxacie ende arbitragie van
+onsen lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daer omme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voere hemlieden geroepen dieghene die daeromme behoiren
+gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+totten interinement ende verifficatie van desen ende totter
+taxacien vande voirs. amende civile ende costen van justicie
+dwelck ghedaen ende dezelve amende ende costen betaelt
+zynde zy onsen drossaet van brabant meyere van loevenen
+#sy hieraf
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten"
+"kaerle etc onsen lieven ende getrouwen riddere heeren ieromme
+vander noot cancellier ende den anderen luden van onsen raide in
+brabant geordineert saluyt ende dilectie. wy hebben
+onfangen die oitmoedige supplicatie van henricke loys
+bogemakere in onser stadt van loeven inhoudende hoe dat
+hy inde maent van meye int jair xvc negenthiene
+lestleden heeft van ons vercregen onse oepene brieven van
+remissien van zekeren dootslage by hem geperpetreert inden
+persoen van wylen a$$de vander meeren welcke brieven
+van remissien die suppliant versocht heeft gehadt
+geinterineert te hebbene ende alsoe die suppliant
+int vercrygen vanden voirs. onsen brieven van remissien
+geomitteert heeft te kennen te gevene dat hy voirtyden noch
+eenen dootslach geperpetreert hadde inden persoen van
+wylen cornele van testelen dair af hy oick onse brieve
+van remissien vercregen heeft inde maent van januario
+inden iaire vyfthienhondert elfve lestgeleden ende
+die selve doen interineren soe dat behoirde hoe wel
+nochtans hy tselve nyet en heeft verswegen dan alleenlyc
+wyt sympelheyden meynende dat van egheenen noode
+en hadde geweest mits dat hy die voirs. onse andere
+oepene brieven van remissien hadde geobtineert nietemin
+beduchtende dat onder tdecssel van dien hem int interinement
+van desen onsen opene brieven soude mogen gemaict
+wordden * gere$icieert oft sureptys vercleert dwelck hem * tussenvoegsel, zie verder
+soudet comen tot grooten achterdeele alsoe hy seeght
+soe heeft hy ons oitmoedelyc gebeden hem te willen
+verleenen onse oepene brieven van ampliatien waerom
+soe eest dat wy desen aengesien u ontbieden ende bevelen
+by desen dat soe verre u blycke van onsen voirs. voirgaenden
+oepene brieven van remissien byden suppliant geobtineert
+ende dat die oick geinterineert zyn als voire verclaert is
+ghy in dien gevalle ten versuecke vanden suppliant
+procedeert ende doet procederen totter verificatien ende
+interinemente der voirs. onsen lester brieven van
+remissien in alle der manieren ende gelyck ghy hadt
+mogen doen in dien die suppliant vanden voirs. voirgande
+dootslage ende brieven van remissie hadde te kennen
+gegeven ende doen stellen in onse leste brieven van
+remissie willende ende verclarende dat tselve
+* swarich$ oft weyger ende dat zyn remissie soude mogen worden
+verswigen den suppliant egheen preiudicie oft achterdeel
+en drage ende soe verre des noet zy hebben hem
+dat vergeven ende vuyt onser zunderlinger gracien dair
+af gereleveert by desen want ons alsoe gelieft
+gegeven in onser stadt van bruessele vierthien dagen
+in meye int jair onss heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van den anderen castillien van
+leon etc tvyfste. aldus stondt onder gescreven
+byden coninck tuwer relatien ende gheteekent
+h de hane
+gecollacioneert ende bevonden accorderend
+metten originale by my"
+"remissie van dootslage
+philips etc
+doen te weten allen ende eenen yegelycken
+tegewoirdige supplicatie van dionis robbens inhoudende hoe
+dat des is geleden van inde maent van meye hy was
+ter kermissen inden dorpe van nederhespen tot zyne vrienden
+huyst aldaer comen is een geheeten henrick gemels int hem met
+grootten woerden injurieerde seggende dat hy des zelve
+jaere souden overleden zyn overvaren soudt hebben een kint ende dat
+hy in lancx soe meer den selven suppliant injurieerde ende oic mede
+den meyer van thieen ende die selve suppliant lantwyve af was
+ende is ten lesten tot vele met goeden manieren gedaen dat die
+selve suppliant is gegaen te winde weerts dair hy woenechtich is
+die voirs. henrick hadde oic den selven suppliant willen met eenen
+potte op zyn aensicht werpen alsoe hem geseight was onder
+wegen thuysweerts gaende dat hoerende soe es die selve suppliant
+wederom gekeert ende heeft vuyten paenhuys geroepen eenen
+geheeten merten nagels ende hy sat en dranck ende heeft geseet
+totten voors. merten ende hem geclaegcht soe dat die voors.
+henrick gemels hem met grooten woerden geinjurieert hadde
+ende eenen pot op zyn aensicht hadde willen worpen ende alsoe
+es die voors. merten gegaen mitten voors. suppliant aene voirs.
+henrick hem vragende oft hy by zyne woerden bleef die hy
+geseght hadde die soudt jae doen antwoirde die voors.
+merten ic soude ende moeten by zyn dair ghy hem slaen soudt
+doen seyde die voors. henrick ja ende terstont nam hy den selven
+merten met zyne boesemme soo dat die voors. henrick den selven
+merten alle zyn hemde op schoerde dair nae gaf die voors.
+merten den voirs. henrick die hem inne schoet eene placq in zyn
+hooft metten cruyct van zyne daggen ende daer nae
+schoet die voirs. henrick den voirs. merten noch eens jnne
+daer de selve merten den voirs. henrick quetste inden
+kuyt van zyne beene die zoo lange dair nae ter
+bedde lach te weten eene tyt van vyf maenden dair van
+de selve henrick van leve ter doot is gecomen ende overmits
+dat de selve suppliant metten voirs. merten ghinck opten
+kercken ende maecte hem vluchtich soe heeft die
+selve suppliant anxt oft hy hier inne mochte hebben
+mesdaen hoe wel dese suppliant nooyt place noch stoot
+en gaf. ter van soe van welcken feyte ende mesuse
+die voirs. suppliant vreesen strangheit ende riguer van
+justicien hy hem met en soude dorren houden heden
+noch v$kten in onse lande van brabant ende meyeren
+van thienen voirs. mair hem moeten absenteren ende
+souden in vremde landen ende contraien in grooter armoede
+ende hartmichende by alsoe hem onse gratie ende ontfermichticheyt
+in desen nyet vuyt gereyct en naer alsoe hy seet
+ons daer om oitmoedelick bidden soe eest dat van
+desen aengtsen compassie ende medelyden hebben metten
+voirs. suppiant willen hem in desen gratie ende ontfermihticheyt
+gedaen werdden tegen riguer ende strangheit van
+justicien besundere te desen male dat wy onse
+yerste ende nyeuwe tucompst oft in onser stadt van
+thienen gedaen hebben comende vuyt onser reysen
+van spaeignien hebben den selven suppliant in gevalle
+als boven quyt geschonden ende vergheven scelden quyte
+ende vergheven vuyt zundelinger gratien mits desen het
+feyt ende mesusen voerscreven mitgaders alle penen ende
+amenden corporeele ende criminele dair jinnt hy hem
+tegen ons ende justicie vuyt saken voirs. misgrepen
+ende mesbruyct moegt hebben ende hebben hem
+als van famen ende name tot onse lande van brabant
+meneren van thienen voergenoemd ende tot zyne goeden nyet
+geconfisqueert noch verbuert zynde op datter enige zyn
+gelijckerwijs ende in alle der manieren zy naeren toe die
+geschiedenisse vanden voirs. ongevalle imponeren hier op een eewich
+geswych onsen procureur generaal ende allen anderen onse ende der
+smaelre heeren officieren ende justicien ine voirs. onse landen
+van brabant geseten satisfactie ende beternisse civile yerst
+ende voer al gedaen zyn der partyen getuterisseert by alsoo
+enige dair tot staet ende dat nyet gedaen en zy ende
+besondelick dat dit voirs. suppliant ons oic gehouden syn sal
+civile beternisse te doende nae die faculteyt van syne persoonen
+ende goeden ter arbitragien ende taxatien van onse heren
+ende getrouwen cancellier ende luyden van onse raede in brabant
+die wy daer toe gecommiteert hebben ende committeren by dese
+ontbieden hier om ende in brabant dat voere hen
+geroepen die ghene die dair om behoeren geroepen te zyn
+zy procederen ende doen procederen wel ende drustelic totter
+verificatien ende jnterinnemente van desen ende totter arbitragien
+ende taxatien vanden voirs. amenden civile soe dat behoeren
+sal ende dat gedaen ende die voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zyn tonsen rentmetste die dat
+behoert die ende af schuldich sal zyn tonsen profyte rekenen
+ende bewys te doen zy onse drosset van brabant
+meneren van loeven ende van thienen ende alle andere
+onse officieren rechteren ende dieneren hier stedehouderen
+ende elck van hen dien dat aengaen mach doen ende laten
+den voirs. suppliant van desen onsen tegewoirdiger gratien
+ende remissen inder manieren voirschr. restelic ende vredelic
+genyeten ende gebruycken sonder hem daer tegen te doent
+noch te laten geschieden nu oft toecomende tydt aen synen
+live leden oft goeden enigen hynder arrest stoot oft belet
+ter contrarien maer by alsoo hy oft zyne voirs. goeden
+dairom gevangen aengetast oft gearresteert wesen
+zy die terstondt ende sonder vertreck ontslaen doch ende laten
+ontslaen ende stellen tot volcomender delivreren ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blive teeuwigen
+daigen. zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen
+yegelycken des zyns gegeven in onser voors. stadt van
+thienen opten viien dach van november int jair
+ons heren duysent vijfhondert ende drie
+aldus ondergeschrevene opte plycke en myne heer
+den ertshertoge dair ghy heer philips vilam? r$$
+meesteren lodewijck roelants peronim vande met
+anthonis heenkenshoot ende andere vanden raede
+by waeren. en geteykent thielt ende noch visa
+gecollationneert bevonden grond$
+met den originale by my
+n frate$"
+"remission
+albert et isabel rey ssavoir faisons a
+tous presens et advenir qu’avons receu lhumble
+supplication de bertrand jacque que combien quil saye
+tousiours este de gaigner sa vie par son labeur sans
+oncques eu querelle ou combat avecque personne sy est
+touttefois advenu que feu emanuel vander meren filz
+n van meren et de damoiselle anne de cambier et ?
+luy tombe en question accause que le suppliant venant
+dehors trouvant iceluy emanuel au xixe du mois
+de mars 1607 en sa maison au lieu de la chappelle
+st lambert, couche en lestable des vaches
+couvert destrain non obstant que quelque fois ledict
+suppliant avoit dict a sa femme et aussi audict
+emanuel quil ne vouloit que en son absente il ???
+sa maison pour le mauvais bruict quil y pourrat
+et combien que ledict emanuel estant par ledict
+suppliant trouve et admoneste de se debvoir retere
+rethirer et sen aller en la maison de sa mere et
+texte barre debvait faire
+le mesme sans quelcune querelle sy at il icelle
+admonition toutefois prins de mauvaise part non de
+que le suppliant et luy par ensemble avoyent ???
+beu en une taverne audict chapelle le mesme jour
+ce faisant ne se contenta de donner des coups de?
+audict suppliant tellement quiceluy fust contrainct de
+deffendre et ce faisant lui donna acecq ung
+avecque son cousteau ung coup dont par apres
+est mort au grand regret dudict suppliant qui onc
+ne pensit nayre ou faire du mal audict trepasse
+comme il neusse aussi faire sans sa presente invasion
+quoi considere quicelle invasion at este faicte
+luy suppliant sans cause et sans aulcunne preallable
+querelle selon quil appert par escript cy
+joint et que le suppliant desa passe bonne et par
+temps avoit donne charge a certan solliceteur en ce
+court affin de poursuivi les lettres de pardon et quil
+scavoit aultre chose synon quicelles furent desia ??
+pensante y estre asseuere cy at il touteffois par
+drossart de brabant este seisy et constitue
+prisonnier en ceste ville, ou quil est pourle present
+encoirs detenu parquoy supplie tres humblement quil
+plaise a v s depescher ?nos lettres patentes de
+remission a ce servante pour il est il que
+nous ces choses susdictes considerees audict suppliant
+inclinans a sadicte requeste et luy veu vueillans en
+ce preferer grace et misericorde en rigeur de
+justice avons aue cas susdict quicte remis et pardonne
+quictons remetons et pardonnons de grace especialle
+par cestes le cas et homicide dessusddict avecq
+toute pame et amende corporelle et criminelle
+suquoi par cause et occasion diceluy cas le atois
+peult avoir mesprins ou estre encouru envers
+nous et justice et lanons quant ce restituer et
+restitons par ceste en la bonne fame et renomee
+en notredict pays de brabant et oultremeuze et par
+tous ailleurs a ces biens non onfisquez saulcuns en y a
+ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant
+sur ce silence perpetuelle de nostre chier et feal
+procureur general en brabant et a nostre drossart de
+brabant et a tous aultres noz justiciers et officiers
+et aussy a ceulx de noz vassaulx satisfaction
+peallablement et a ??? toute oeuvre faict a la partie
+interessee se faict nest et elle y chiet civillement tant
+seullement pourvu que ledict suppliant sera tenue d’amender
+ledict cas envers nous et justice civillement selon
+lexigence de cas et la faculte de ces biens et
+aussi de payer ces fraict et mises de justice le tout
+a larbitraige et tauxation de noz aimez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que
+commectons a ce simandons er comandons a nosdict
+conseiller et gens de notredict conseil que appelez ceulx
+qui pour ce feront a appller ilz procedent bien et
+duemrnt a la verification et internnent de ces presentes
+et a larbitrage et tauxation de ladicte amende fraictz
+et mises de justice ainsi quil appertiendra lequel internement
+ledict suppliant suppliant serat tenu de requerir et soy par toutes
+en personne en notredict conseil endedans six mois
+prochain venants et ce faict et ladicte amende c??le
+fraictz et mises de justice tauxer anoderez et payez
+la et ainsi quil appertiendra ilz et tans aultres
+noz justiciers et officiers et aussy ceux de noz
+vasseaux facent seueffrent et laissent ledict suppliant et de
+notre presente grace remission et pardon selon et en
+forme et mabiere que dict est paisiblement plau ? en
+et perpetuellement joyr et user sans en celuy faire
+ou donner ny souffrir estre faict mis ou donne ores ne par??
+temps advenu en corps ny en biens quelque destour
+ou empeschement au contraire avis si son corps ou quilcuns
+sesdict iens non confisquez estoient ou sont pource pris
+arrestez ou empescher les mectent ou facent mectre
+incontinent et sans delay a plaine delui rance car ainsy
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a ??
+avons faict mectre nottre seel aces presentes san?
+en tout aultres choses notre droict et lantruy et toutes
+donnes en notre ville de bruxelles au mois de
+jullet lan de grace mil six cent et huicte
+la plicque estoit escrit par les archiducqs et
+soubsigne par piermons et estoit seele avecque ung
+grand seau de verde cire pendant de hors
+f cordon de soyes."
+"philips byder gracien goidts coninck van
+castillien, van arragon, van leon etc. doen te wetene
+allen iegenwoordige ende toecommende dat wij ontfangen
+hebben de supplicatie van sebastiaen keldermans een
+jongen sone wijlen peeters inhoudende hoe dat hij suppliant
+over enigen tijt binnen onse stadt van vilvoorden de wacht heeft
+gehadt met andere ingesetenen der selver stadt ende naementlijck
+met bernaert buelens, metten welcken den suppliant
+commende vuijtte wachte vande mechelsche poorte naer
+de herberge genoempt de hoochpoorte snachts ontrent thien
+uren ende aldaer met noch ander geselschap gespeelt hebbende
+hebben den suppliant ende den voorz. bernaert buelens
+t’saemen gaen spelen mette caerte voor elcx anders gelach
+tot ontrent den twee uren oft drije ure inden nacht, in welck
+spel sij onderlunge questie ende hooge woorden gecregen hebben,
+ende zeyde den voorz. bernaert buelens ierst tegen den suppliant
+met grammen moede onder correctie ghij liecht daer aene,
+hebdyt hert compt hier buijten, daer toe noch vuegende
+ghij sijt daer maer een hondtfot om ende meer diergelijcke
+atroce injurieuse propoosten, ende treckende sijn rappier vuijt
+heeft den suppliant gedwongen geweest syn rappier oijck
+vuijt te trecken, het welcke siende sommige van henne com=
+paignie hebben partijen van malckanderen gehouden, als=
+wanneer den voernoempden bernaert bulens seijde tegen=
+den ghenen die hem vast hielde, laet mij gaen oft ick sal u door=
+steken ende tastende naer sijnen sack, soo wirde hij van andere
+door vreese van gesteken te wordden los gelaeten, waer naer
+den voorseyden bernaert bulens terstonts eenen kareel steen
+op namp, sonder te weten waer hij dien gehaelt hadde, midts
+dat hij vuijt de kamer nijet en hadde geweest, metten
+welcken hij naer den suppliant seer furieuselijck was wor=
+pende meijnende hem alsoe inne te loopen ende bij naer
+op het lijff des suppliants wesende is den suppliant we=
+deromme genootsaeckt geweest hem te defenderen
+cum moderanine inculpate tutele, soe seer als hij coste
+midts dat hij suppliant alnoch van eenige vanden compaing=
+nie in sijn middelste seer vast gehouden wirdde, ende
+heeft alsoo den voorz. bernaert bulens van hem geweert
+met sijn rappier daerdore hij hem in sijn hooft heeft
+gegeven eene cleijne quetsure daermede den suppliant is
+los geraeckt ende den voorz. bernaert bulens gequetst
+sijnde naer den berbier gegaen, alles gelijck ons is ge=
+bleken bijde informatie dijen aengaende op den xxviiien 28en
+ianuarij vanden voorleden jaere xvic ende xxiii 1623
+genomen bij schepenen onser voorz. stadt van vilvoor=
+den ten versuecke van sebastiaen keldermans des
+suppliants grootvaeder: welcken barbier den ge=
+quetsten wel heeft gecureert, soo dat de wonde
+haer altijds seer schoon heeft gedraegen tot opden ixen 9en
+dach alswanneer door groote beroerte ende stoornisse
+die den selven gequetsten hem sonder oirsaecke des suppliants
+was aendoende, al willens ende wetens in sijn doot
+heeft geloopen, hebbende tot dien gaen sitten smilten
+sekere quantiteijt van loot wesende geheel dangereux
+voor de gequetste, soe door den vuijlen stanck als het
+quaet fenijn daer vuijt commende, dwelck heeft gecauseert
+abundantie van bloet loopende vuijt d’arterie open ge=
+borsten sijnde inde quetsure des voorz. buelens soe dat
+meer is heeft t‘smilten van voorz. loot den gequetsten
+soo vehementelijck gealtereert dat hij opden elffsten
+dach heeft gecregen eene swaere cortse ende groote
+pijne in sijne zijde gelijck pleuris welcke cortse ende
+pleuris tot zijnen sterffdaege toe heeft gecontinueert
+nijettegenstaende dat hij tweemael vanden chirurgijn
+hadde gelaeten geweest claegende meer sijne pijne
+inde zijde totte leste ure sijns levens als de wonde vanden
+suppliant defensievelijck ontfangen, alles naer vuijtwijsen
+vande voorz. informatie ende gemerckt dat den voorz.
+overleden ierst questie heeft gemoneert tegen den suppliant
+die hem voorsulcx nootsaeckelijck heeft moeten defenderen
+als anderssints in evident perijckel geweest sijnde van
+op de plaetse te blijven ende dat den selven overleden int
+smilten van tvoorz. loot hem willens ende wetens heeft
+versuempt aengesien oijck dat den suppliant met sijne
+weduwe ende andere vrienden in presentie van onsen voorz.
+schepenen van vilvoorden ende andere geestelijcke heeren
+opden derthiensten martij sesthienhondert drijentwintich
+is gereconsilieert volgende het accoort daer aff gemaeckt
+ende dat den suppliant hem altoos eerlijck ende deuchdelijck
+heeft gecomporteert ende dat hij ter saecken van dit
+$$$ ongeluck hem tot noch toe heeft moeten absenteren
+tot sijne groote ende irreparable schaede ende interest
+daeromme hij hem keerende tot ons seer oijtmoedelijck badt
+dat ons geliefde hem t’voorschreven feijt ende ongeval
+te vergeven ende hem daer over te doen depescheren onse
+opene brieven van remissie in behoorlijcke forme daer
+toe dienende, soo eest dat wij de saecken voorz. overgemerckt
+ende gesien d’informatie bij de wethouderen onser stadt van
+vilvoorden hier op genomen den achtentwintichsten januarij
+sesthienhondert drijentwintich gelijck voorz., is genegen
+wesende ter beden des suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheijt
+ende rigeur van rechte, hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quijt geschouwen ende vergeven, schelden
+quijte ende vergeven vuijt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve, t’feijt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle offensie corporele ende criminele daerinne
+hij hem overmidts ende vuijt saecken van t’selve feijt ende
+ongeval, tegens ons ende justitie eenichssints mach
+hebben ontgaen, ende hebben hem dien aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen
+voorschreven lande ende hertochdomme van brabant
+ende alle andere onse landen ende heerlijckheyden ende
+tot zijne onverbeurde goeden indijen hij eenige onder ons
+heeft gelijck ende in alder manieren soo hij was voor
+de toecompste vanden voorz. feijte, imponerende hier
+op een eewich geswijch onsen procureur generael in
+brabant onsen meijer van vilvoorden ende alle andere
+onse justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voor al gedaen sijnde, der
+partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen
+en sij, ende eenige daertoe staet civilijck, alleenlijck,
+behoudelijck dat de voorz. suppliant gehouden sal sijn
+tvoorz. feijt tegens ons te beteren civilijck naer de
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van sijnen
+middele met oock te betaelen de redelijcke costen van
+justitie hier omme alreede gedaen ende te doene,
+aller ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luijden van onsen
+raede geordineert in brabant die wij daer toe gecom=
+mitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raitslieden dat voor hun geroepen de ghene die daeromme
+behooren geroepen te sijne sij procederen wel ende deuchdelijck
+tot verificatie ende interinement van desen ende tot
+taxatie ende moderatie vande voorz. amenden ende
+costen van justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck
+interinement den suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorz. raede
+binnen sesse maenden naestcommende opde pene van
+te verbeuren d’effect van desen, ende dat gedaen ende
+de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert
+ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dien dat behooren
+sal, sy onsen voorz. procureur generael in brabant onsen
+justicieren, officieren ende ondersaeten tegewoordige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen hunne stede=
+houderen ende een ijegelijck van hen besundere soo hem toebe=
+hooren sal, doen laeten ende gedoogen den voorz. suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gratien ende remissien
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren boven verhaelt rustelijck, vredelijck, volcomelijck
+ende eewelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem te
+doen oft te laeten geschieden nu oft in toecommende
+tijden eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijff noch aen
+goeden ter contrarien maer in dijen sijn lijff oft
+eenige van zijne onverbeurde goederen daeromme
+gearresteert, becommert oft beleth waeren, dat sij
+die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrantien want
+ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestaedich blijve tot eewigen daegen, soo hebben wij
+onsen zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in andere
+dingen onsen rechte ende eenenijegelijcken anderen dessijns
+gegeven binnen onser stadt van brussele vierthien
+daegen inde maent van februarie int jaer ons heeren
+duijsent ses hondert vierentwintich ende van onse rycken
+het derde, onder op de plicque stondt geschreven aldus
+byden coninck, onderteekent, i. $$ourden ende was
+gesegelt met eenen groenen wassen segele vuijt hangende
+in groene syde snoeren."
+"abolicie van zekeren diversen mesusen ende commotien
+byden ingesetenen vande stadt vanden bossche gedaen
+kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich en toecomene
+ontfangen te hebben die oitmoedige supplicatie vanden
+borgmeesters scepen gesworen raden rentmeesteren
+oft zessemannen vanden notabels oic vanden dekens
+gezworen ende den gemeenen mannen vanden
+ambachten van onser stadt van shertogenbossche zoe
+voir hen als voer allen anderen poorters ingesetene ende
+inwoenende der voirs. stadt inhoudende hoe dat zy hier
+te voeren ons ende onsen voirzaten hertoghen ende
+hertoghinnen van brabant in allen onsen ende hueren
+lasten ende affairen trouwelyck gedient ende by
+gestaen hebben zonder hueren persoene oft huere goeden
+daer inne te spaeren ende hoe wel zy goetwillich zyn
+ons voirtaen te dienen ende by te staene zoo getrouwe
+ondersaten huere heere ende prince behooren ende
+schuldich zyn te doen des nyet tegenstaende want
+zy zichten den xiiten dach der maent junij lestleden
+ombegrepen tot nu toe vuyt huere auctoriteyt ende
+zonder consent van ons oft van onsen officieren
+hemluyden gevoirdert hebben diversche onredelycke
+vergaderinghen by nachte als by dage te doene zekere
+bier excise die malghet ende andere imposicie dien
+welcken om de voirs. stadt tonderhouden ende
+die lasten van dien te draghen upgestelt waeren
+aff te stellen ende af te roupen die wapenen ende
+harnas aen te nemene den slotels van onsen
+stadt poorte te nemen vuuten handen vanden
+ghenen diese te bewaeren hadden de selve poorten
+by nacht als by dage up te doene ende int harnas
+mit bende vuut onsen stadt te treckene in diversche
+dorpen ende dien allerme clocken aldaer ende
+oic binnen onser voirs. stadt te slaen ende binnen ende buiten
+onser stadt diverschen geboden van hueren wegen te doen
+vuutroepen ende publiceren den poorten van diverschen
+cloesters ende goidshuysen zoo buiten als binnen
+der voirs. stadt mit molekarren mit hameren ende
+anderen instrumenten fortselinge te doen breken
+den provisien vanden voirs. godshuysen teten te
+drincken af te terren den religieusen vanden selven
+goidshuysen mitfortse ende gewalt bedwongen ende
+gesubmitteert tot contributie mit hemluyden zoo in
+excysen als in anderen onser voirs. stadt lasten ende
+daertoe den selven goidshuysen tot groote somme
+van penninghen gecomposteert ende anderen
+diverschen acten van rebellicheijt ende sedicie in
+diversche manieren ende tot diverschen stonden
+tegen onse hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt
+ende contrarie hueren eedt ende dobediencie zy ons
+schuldich waeren als zy noch zyn geperpetreert
+hebben ende daer toe by onse zeere lieve ende zeere
+beminde vrouwe ende moye deertshertoginne van
+oistenricke hertoghinne ende gravinne van
+bourgoingnen etc. voere ons regente ende governante
+in onsen lande van herwertsover bescreven ende
+ontboden om van hemluyden den oirzake oft
+occasie van huere rebellicheyt te verstaene in wille
+ende meyninghe tot den selven te remedieren
+en hebben by haer nyet willen compareren ende hoe
+wel tselve hemhuyden heertelycke leet is zoo
+verstaen zy dat wy te dier cause diversche provisien
+teghens hemluyden gedecerneert hebben ende
+byden selven geordineert alle huere goeden in
+onsen handen te stellen hueren luyden staete
+van atterminatie van hueren schulden te cevoceren hemluyden
+emmers die culpabelste in hueren persoenen tegen onse procureur
+generael te doen dagen tot alsulcken fijnen als hy tegen
+hemluyden zoude willen nemen ende beduchten hen
+dat wy by anderen rigoureuser ende stranger wegen
+tegens hemluyden als ongehoirsamen ende rebellen
+souden willen oft mogen procederen hetwelcke huere
+verderffenisse ende van onser voirs. stadt wesen zoude
+ons oitmoedelic biddende dat wy aenziende huere
+voirgaende trouwe ende grooten diensten ende huere
+goetwillicheyt daer inne te contumeren in dien zy tot
+onsen gracie commen ende gerestitueert mogen wesen
+ende ter eeren vanden passie ons heeren jhesu christi dat
+ons believen wille eenighe van onsen raden te
+deputeren om van onsen wegen huere gedeputeerden
+te aenhooren ende met hem te communiceren vanden
+middel duer de welcke zy tot onser voirs. gracie
+comen mochten waer toe optempererende tot hueren
+supplicatien onse lieve ende getrouwen heere florys van
+egmondt grave van bueren onsen neve ridder van
+onser ordene ende capiteyn generael van onsen voirs.
+landen van herwaertsovers heeren josse laurens
+heere van terdeghem doctor president van onsen groo$n
+raide ende laurens du blioul heere vanden sart onse
+ierste secretaris audiencier ende greffier van onse
+voirs. orden$ gedeputeert hebben den welcken
+gehoort hebbende dien gedeputeerde van onser stadt
+van shertogenbossche ende huere p$$tacie van diverschen
+reparatien ten fyne als boven naer diverschen
+communicatien zekers artikels daer toe onder onse
+beliefte nochtans geconcipert hebben zoo hier nae volgh#
+die vanden bossche om tot genade te comen vanden keyser
+ende van myn genaedichste vrouwe inden name van
+zynder maiesteyt et tot abolicie vanden faulten ende
+mesusen by hem geperpetreert zichtent den xiien
+dach junij lestleden to nu toe geconsenteert hebben
+inde navolgende articlen inden iersten dat zoo
+wanner myn genadichte vrouwe die ertshertoghinne
+skeysers moye ende voere hem regente inden lande
+van herwertsover gelieven sal inder stadt te commen
+dat die wethouders die gezwoerenen die sesse mannen
+die raden ende anderen officieren ende goede mannen
+vanden voirs. stadt alsdan sullen haer f g tegens
+commen buuten der voirs. stadt aenden vuutersten
+boom ende aldaer vallende op hueren knyen blootsts
+hooffts ende ongeghordelt by eene huere gedeputeerden
+ende onge$ ongeghordelt by eenen huere gedeputeerde
+sullen zyn in alder oitmoedicheyt vergyfenisse ende
+om gratie biddende van allen $den mesusen ende
+misdaden de welcke zy teghens de k m ende
+zyne hoocheyt ende myn voirs. g v als regente
+gedaen oft geperpetreert mogen hebben zijnchten
+den voirs. dach xii dach der maent junij herwerts
+daertoe die dekens ende gezoeren ende andere
+gemeyne mannen vanden ambachten vanden
+bosch tot hondert ende vyftich persoonen toe in
+zwartte cleden blots hoofts hebbende elc inde
+handt een bernende wassen torssen wegende
+twee ponden oft daer omtrent zullen myn voirs.
+g v te gemoete gaen binnen der voirs. stadt aenden
+naesten boom vander poorte ende aldaer vallende
+op haer knyen by eene die zy daer toe ordonneren
+zullen in alder oitmoedicheyt ingelycx vergeffenisse
+ende om pardoen ende gracie bidden aenden keysere ende
+aen myn g v in zynen ma$ name van van alle tgene
+zy ende alle de gemeynten vanden voirs. stadt teghens
+zyn k m misdaen ende mesbruyct mogen
+hebben zinchtent den voirs. xiiten dach junij tot
+nu toe ende dat gedaen zynde zoo sulle die voirs.
+hondert ende viftich mannen met hueren bernende
+tourssen als boven voere myn g v in ordene gaen
+ende haer geleyen tot voere huere genade logiz
+ende van daer huere $$ torssen dragen in sint jans kercke
+ende aldaer op haer beyde knyen voere theylich sacrament
+god almechtich genade bidden van huere misdaden
+ende hueren torssen den voirs. heylich sacrament
+presenteren ende laten tot godsdienste dat alle nyeuwicheyden
+by dien vanden bossche gedaen ende gecommitteert
+zynchtent den voirs. xiiten dach junij hoedattet
+zy zullen ierst ende voere al gereparert ende
+alle zaken gestelt ende gerestitueert wesen in
+hueren staten ende zoo zy waeren voirden voirs. xiiten
+dach junij ende eer die zelve nyewicheden
+geschieden ende tselve gedaen zynde soo sullen
+die voirs. vanden bossche myn voirs. g v huere
+requesten mogen presenteren tot zulcken fyne als
+hen goetduncken sal die deken gezwoeren ende
+gemeynten vanden stadt vanden bosch en sullen
+voirdaen egheen vergaderingen mogen doen
+die zy kerchof heeten noch in kerckhoff noch
+in andere plaetsen inder manieren zoo zy onlancx
+gedaen hebben maer sullen die voirs. dekens
+ende gemeynte huere vergaderinghe aengaende hen voughen
+ende reguleren naer de ordonnantie die myn voirs. g v
+van wegen des keysers by goeden advys ende
+deliberacie maken zal die selve vanden boch bosch
+hebben williclyc geconsenteert te laten totten
+demeynen vanden keysere alzulcke pertyen daeraff
+als zy gecocht hebben zuchtent jaer xvc ende vive
+overmits huere rembourssement van huere verleyde
+penningen aengaende van een wachte vanden
+lant oft watertol van brabant te stellen binnen
+der stadt vanden bossch hebben die gedeputeerde geantwoirt
+dat die voirs. stadt hier aff in proces zy voirden raidt van
+brabant ende begeeren dat hemluyden justicie in desen
+geschien mach als vander bede den staten van brabant
+lestmael geheyst waer inne die prelaten ende
+edelen ende de drie steden te wetene loven bruessele
+ende andwerpen geconsenteert hebben die gedeputeerden
+vanden bossche hebben verclaert dat zoo wanneer
+myn g v den steden van brabant zal gelieven te
+doen vergaederen dat zy huere gedeputeerden aldaer
+seynden zullen mit volcomen macht last ende
+commissie hemluyden den voirs. beden aengaende
+te conformeren metten voirscreven drien steden den selven
+vanden bosch voir amende civile van des zy mesdaen
+moghen hebben als boven zullen gheven ende betalen
+tot keysers behoef ende proffyt die somme van twalf
+duysent rinsgulden van viertich vlaemschen grooten
+elc gulden ee$s te wetene een derden deel daer
+aff binnen drie wecken van huyden tandere derden
+deel binnen kessmisse ende de lesten derden deel
+binnen sinct jans baptiste dage naestcomende
+ende hier toe is ondersproken ende getracteert
+marge:
+no$ vercochte
+demeyne
+wachte
+sy geweten
+wy ontfant
+maict vanden
+voirs. xii ii $ $$$
+geweest dat mijn voirs. g v inder stadt vanden bossche
+sal moghen gaen tallen tyden als huere f g believen sal
+ende mede inne brenghen alzulcken getal van
+volcke te perde ende te voete als haer f g goetduncken
+sal dese voirs. articlen zyn getracteert ende geaccor-
+deert geweest te wetene van wegen den keysere ende
+myn g v byde gracie van hueren capiteyn generael
+heere josse laurens dochtor heere van terdeghen president
+vanden grooten raede ende laurens du blioul
+heere vander sarct audiencier vanden keyser onder
+de goede beliefte van zynen k m off van myn voirs.
+g v in zynen k m name ende van wegen
+der stadt van tsertoghenbossche by meester
+dierick die borchgrave jan de bever jan van
+vloderacken heere van gissen hennerick kruyft
+heyligeestmeester willem van achel goyaer van
+middegael dierick van wyck jan wouters jan
+van stryp wouter van liet zebert ygroms ende
+aert monicx daer toe gedeputeert byde geheele
+stad vande bosch inden dorpe vander vucht opten
+lesten dach julij anno xvc ende xxv orconden hueren
+handteycken hier onder gesedt onder geteekent
+florys j laurens l dublioul dierick die borchgreeff
+jan die bever j de vloderacken henderick kruyft$
+willem van achelen goyaert van middelgael jan
+wouters dierick van wyck jan strijp zebert
+ygroms wouter van liet aert monnick ende daertoe
+was gescreven ter ordonnantie ende sloote der
+drie leden der stadt van tshertoghenbossche zoo
+hebben dese gedeputeerde dese articlen geteekent
+$ct$ ii$ augusti in tegenwoirdicheyt van my jan
+lombaert secretaris der voirs. stadt ende geteekent lonbaert
+ons oitmoedelyc bidden als boven de selve supplianten
+dat wy ter eeren vander passie ons liefs heeren jhesu
+christi in faveur van huere voirnoemde diensten aensyende
+huere berouwenisse van hueren misdaden ende faulten
+ende huere goetwillicheyt tot onsen dienste voere den
+toecommenden tyt wy dien misdaden crimen delicten
+ende faulten by hemluyden tegens ons onse
+hoocheyt heerlicheyt ende auctoriteyt geperpetreert
+zynchtent den xiiten junij herwaerts souden willen
+remitteren ende aboleren mit allen peynen ende
+amenden ende hemluyden ende yegelycke van
+hen in onse gracie otfangen soe eest dat wy
+dese $$ zaken voirscreven gemerct ende besundere
+die berouwenisse vanden voirs. supplianten van hueren
+misdaden den trouwen diensten zy ons ende onsen
+voirzaten gedaen hebben ende huere goetwillicheyt voere
+den toecomenden tyt wy den selven supplianten ende
+yegelyck van hen genegen wesende tot huere
+supplicatie ende willende hemluyden in desen gracie
+prefereren tot strancheyt van justicien byde
+deliberatie van onse voirs. vrouwe ende moye regente
+ten advyse vanden heeren van onsen bloede vanden
+ridders van onse ordene ende van onsen rade
+neffens haer wesende vuut onser wetentheyt volcommen
+machtende auctoriteyt quytgescholden vegeven
+ende geaboleert hebben quytschelden ende vergeven
+ende aboleren by desen allen den crimen delicten
+misdaden faulten ende abusen hier boven verclaert
+ende andere welcken zy in generael ende yegelyck
+oft ymandt van hen in particulier tegen ons onse
+hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt in des voirs.
+is ende des daeraen cleeft oft daeraff depedeert zichtent
+den voirs. xiiten junij tot nu toe gedaen ende geperpetreert
+moghen hebben ende daer toe alle peyne ende amende
+lyflycke criminelle oft civile inden welcken zy ende
+yegelycke oft ymant van hen ter causen voirs. van hueren
+$$ delicten ende misdaden ende hueren circonstancien ende
+dependentien teghens ons ende justicie misdaen
+ende mesbruyct mogen hebben in wat manieren dat
+het zy ende den selven supplianten ende yegelyck
+van hen desen aengaende gerestitueert hebben ende
+restitueren tot huere goede name ende fame tot allen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren
+goeden soe verre dien ter causen van hueren voervhaelde
+misdaden in onser hand gestelt geweest zyn onse
+voirs. hand gelyct hebben al in alsulcken state als
+zy waeren voere die toecompste vanden misdaden
+ende faulten voirs. abolerende hier mede ende
+stellende te nyeuwte alle dagingen ad$$rnemente
+ende anderen proceduren deff$$ten sentencien ende
+condemnatien ter causen als boven teghens den voirs.
+supplianten oft ennighen van hen oft van hueren
+goeden begonnen geprovideert gedaen oft geschiet
+zoo verre ennige zy imponerende hier op onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen officieren
+een eeuwich zwygen behoudelyck dat de voirs. supplianten
+tot reparacie ende amende van hueren voirs. misdaden
+dien p$$tacien by hen gedaen ende by onsen
+gedeputeerde van onsen wegen onder onse beliefte
+geaccepteert hier boven geinfereert in allen hueren
+articlen ende yegelyck van dien voldoen sullen en $ dat
+ons daer af hueren verbandt biefven onder onser vs.
+stadt segele inden welcken dese iegewoirdich
+marge: contrbrieve
+gemisereer sal wesen in goede vorme leveren sullen ontbieden
+daer omme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen
+den hoofft vanden secreten raede ende luyden vanden
+secreten raede den president ende luyden van onsen grooten
+rade den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+president ende luyden van onsen camere vanden rade
+in vlaenderen baillu ende luyden van onsen rade te
+bergen in henegouwe stadhouder den voirnoemde van
+tshertogen bossche supplianten ende yegelycken van
+hen van onse voirs. quitscheldinghe vergevenisse ende
+abolicie ende vanden inhoudt van desen inder
+manieren als boven doen laten ende gedooghen
+rustelyc ende volcommelyc genyeten endde gebruycken
+sonder hemluyden te doen laten oft gedooghen te
+laten oft gedod gedooghen gedaen te wesen nu
+oft naemaels ennich hinder stoot letsel oft moyenisse
+aen live noch aen goede ter contrarien in enniger
+manieren maer in die zy oft yemandt van hen
+oft hueren goeden hier omme gevangen gearresteert
+oft becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot
+geheele ende volcommen deliverantie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behoudelycl in anderen
+saken ons rechts ende eenenyegelycke tsyne in
+allen ghegeven in onse stadt van huesden inde
+maent van julio int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende viventwintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen ende hongeren
+tsevenste ende van spaengnien ende anderen thiensten
+aldus stont gescreven boven opte plycke byden keysere
+den ersbysscop van palerme hooft vanden secreten raede
+den grave van bueren capetyn generael de grave van
+horne ende van hochstraten ridders vanden ordene
+den heere van aigny president vanden $$$ rade den
+heere van neufville ridder tresorier generael ende anderen
+jegewoirdich geteekent du blioul ende noch collatie is gedaen ende noch
+visa ende geteekent du blioul"
+"philips etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van peeter goyvaerts geboren
+van balen belast met huysvrouw ende vier kynderen inhoudende hoe dat in junio anno
+xvc ende xl ombegrepen vanden precisen tyde hy suppliant dienende als cnape
+eenen henrick van gelsen lantman geseten onder ginnick buyten breda hy
+suppliant is met sekeren scippers cnape int velt geweest arbeydende omme
+zyns meesters hoy omtrent der rivieren aldaer te hoope te stellene ende voirts.
+te schepene ende alzoe des scippers cnape gebrack een vorcke om mede
+te werkene ende aldaer oick arbeydende was eenen henrick henricxss
+cnape vanden stadthoudere van ginnick voirs. propretar$ vanden bempde
+daer inne zy alle arbeydende waeren diewelcke gerief van wercken by
+hem hadde heeft de suppliant den selven henricken gebeden dat hy hem
+tot behoeve van des voirs. scippers cnape een vorcke leenen wilde waer
+oppe de voirs. henrick henricxss zeere dweerslycken antwoerdende hiet
+den suppliant zyne moeder te doene hebben ende nemende eene vorcke
+inde handt heeft daermede den suppliant op zyn hooft geslagen ende
+de suppliant vuyt heeten moede met eenen wvorcke wederom naeden voirs.
+henricken slaende heeft den selven aen deen syde van zynen hoofde eenen
+slach gegeven daeraff hy binnen den derden dage daernae ten grooten leetwesene
+des suppliants van levenden lyve ter doot is gecomen wyens ziele god
+ontfermen wille ende hoewel tselve is een onnoosel misval $$$
+ende vuyt heeten moede geperpetreert ende dat partye geinteresseerde is
+gecontenteert soe en derre nochtans hy suppliant dese onse landen
+nyet frequenteren noch gebruycken sorgende ende hem beduchtende by eenigen
+van onsen officieren gepraempt te wordene ten waere hem tvoirs.
+misval by ons vergeven waere ende onse oepene brieven van remissien
+daerop verleent zoe hy seeght ons daerom biddende waerom
+zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs.
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt
+ende rigeur van rechte hebben den selven inden gevalle als boven quytgescou#
+vergeven ende geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct
+mitgaders alle offensie ende breucke corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is tegen ons
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende
+hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voerde toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hier hier op een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant onsen schoutet vanden antwerpen boscche ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde in dyen
+die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck allenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. ongeval
+tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen die redelycke
+marge: en van dese amende
+civile verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+costen van justicien hier omme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vander voirs. amende ende costen van justitien alzoe
+zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden zal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene
+van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dyen dat behoiren zal zy onse voirs. pocureur
+generael onse voirs. schoutet vanden bossche ende alle andere onse ende
+onser vassalen oft der smaelre heeren rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal
+moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere zoe
+hem toebehoiren zal dien laeten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende van alle
+dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecomenden tyden eenigen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige van zynen
+onverbuerden goeden daer omme gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenyegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van antwerpen inde maent van februario
+int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende vyffenvyftich
+nae costume van scryven ons hoefs van brabant van onsen rycken
+tweede opde plycke stont gescreven aldus byden coninck$
+ondergeteeckent facuwez visa recepta
+gecollationeert met syn originale
+ende bevonden daermede concorderen by my
+$$$"
+"remissie voir dirrickin triestram meyer des
+goidshuys van vorst van en dootslage by hem begaen
+inden persoon van lysbetten schempers natuerlic
+maxemiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oisteryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch
+ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven
+mercgreven des heylichs rycs heeren van vrieslant van salins ende
+van mechelen, doen cont allen den ghenen die nu zyn ofte namails
+wesen zullen dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van diericke triestram meyere ons goidshuys van vorst by onser stat
+van bruessel inhoudende hoe dat des maendaegs nae derthien dach
+lestleden die voirs. suppliant wederom keerende van watermale om
+te treckene tot vorst voirs. were gecomen aen oft in een cleyn bosschelken
+toebehoerende den goidshuyse vander cameren oic by onse voirs. stat van
+bruessel gelegen ende hadde aldair gesien ende gevonden twee vrouwen
+die hout afhieuwen dwelck zy niet doen en mochten uuyt saken van
+welken afhouwene ghinck hy byde voirs. twee vrouwen dair aff
+die eene was op eenen boom hout afhouwende ende die andere geheyten
+lysbeth tschempers natuerlyke dochter wylen michiels de zomer
+was onder den voirs. boom vergarende thout dat die andere afhieuw
+ende nae dien die voirs. suppliant apparentie gemaict hadde
+die te hebbene gecalengieert hoewel zy niet en waeren onder zynen
+voirs. bedrive zoe woude hy hen afnemen die messen dair mede zy
+tvoirs. hout afhieuwen ende mits dien dat die voirs. lysbeth huer
+weygheerde hem die te gevene zoe nam hy die byden arme oft met
+den boesem ende alsoe hy woude ewech gaen soe nam die selve
+lysbeth den breydel van zijnen peerde tegen die welke hy soe track
+dat men seght dat hy den arm uuyten leden hadde ende corts dair
+nae ghinck die voirs. suppliant van dair niet wetende dat die voirs.
+lysbeth enich arch oft inconvenient inden arm hadde noch anderssins
+ende omtrint thiene oft twelff daghen dair nae is die selve
+lysbeth gegaen van live ter doot en weet die voirs. suppliant
+niet oft dat gebuert is geweest uuyt saken vanden vanden stucke
+oft niet hoe wel men seght dat zy gestorven is vander haestige
+ziecten ende hoe wel die voirs. suppliant der voirs. lysbettten
+niet gedaen en heeft enich arch oft ongenuechte anders dan boven
+geseight is niette min soe en soude hy niet dorren gaen noch
+verkeeren in onsen landen ende heerlicheyden sonder hier aff
+van ons te hebbene onse gracie ende genade alsoe verre hem des
+van noode waere alsoe hy seeght, ons dair om oetmoedelyc
+biddende, ende oic mede aengesien dat die voirs. lysbeth natuerlic
+was als voirs. is ende egheene anderen erfgenamen achtergelaten
+heeft dan ons wy hem oic quytschelden wouden die beternisse
+ende repacie vander partien ons toebehoirende, soe eest dat wy
+desen aengesien willende altyt gracie ende genade voirtkeeren
+voir strangheyt van rechte den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynre voirs. beeden hebben in gevalle als boven
+quytgeschonden ende vergheven ende uuyt onse gerechter
+wetentheyt schelden quyte ende vergheven van zunderlinge
+gratien by desen onsen brieve tvoirs. fayt by hem begaen inden
+persoen der voirs. lysbetten tschempers mitgaders alle penen
+kueren ende brueken beyde van live ende van leden dair inne hy
+overmits den redenen voirscreven ende den circunstancien mach
+gevallen zyn ende hem misgrepen heeft tegen ons ende den gerichte
+restituerende hem als van dien tot zynen goeden name ende famen
+totten landen ende zyne goeden niet verbuert synde op dat hy
+enighe hebbe ende stellende onsen procureur in brabant hier aff
+in eeuwighen gezwige ende oic mede allen anderen onsen ende der
+smaelre heeren officieren in onsen voirs. lande van brabant geseten
+satisfactie nochtans ons gedaen inden name ende als ons representerende
+die partie ierst ende voir al civilyc alleene op dat die niet gedaen
+en zy ende behoudelyck oic dat die voirs. suppliant dit sal
+sculdig syn civilyc te beteren tegen ons ter taxatien ende
+goetdunckene van onsen lieven ende getruwen cancellier ende
+raidsluden van brabant die welke wy dair toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen onsen voirs. brieve, ontbieden hier
+om ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluden dat zy
+voir hen geroepen die ghene die hier om behoiren geroepen te
+zyne procedren wel ende behoirlyck totter verificatien ende
+interinemente van desen ende totter taxatien ende moderatien vander
+voirs. satisfactien ende civilder beternissen inder manieren ende
+soe dat behoeren sal ende dat gedaen ende die voirs. civile
+beternisse betailt onsen rentmeester van brabant die dair aff
+gehouden sal syn ontfanck te makene zij onse drossate van
+brabant meyere van loevene amman van bruessel schouttehten
+van antwerpen ende vanden bosch ende voirts alle andere onse
+ende der smaelre heeren ambachteren richteren ende officieren den welken
+dit enichssins aengaen sal moeghen ende huere stedehouderen ende
+een eenyegelyck van hen soe hem toebehoirt den voirs. suppliant
+van dese onse gratien ende quytscheldingen doen ende laten inder
+manieren voirscreven peyselyck vredelyck ende euwelycl gebruyken
+sonder hem te doene oft te lanten geschiene hetzy aen live oft
+aen goede nu oft in toecomenden tyden enighen hinder stoot oft
+letsel ter contrarien mair in alsoe verre hy oft zyne voirs.
+goede niet verbuert zynde weren hier om gearresteert oft gecommert
+die ter stont ontslaen want ons alsoe gelieft ende op dat
+dit vast ende gestentich zy ende blive tot euwighen daghen, soe
+hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen behoudelic
+ons in aderen dinghen onse ende eenen iegelycken zynen rechte
+gegeven in onse stat van bruessel xv daghe in februario
+int jair ons heeren duysent vierhondert viere ende tachtentich,
+aldus geteekent by mynen heere den hertoghe dair ghy die
+heere van beerssele heeren robbrecht cotereau wouter vander noot
+ridderen meesteren jan van watermale jan schat ende andere
+bij waeren ja. hujoel visa"
+"copie
+remission et parden pour jehan de hertoge
+dit le wale
+maximilian et marie par la grace de dieu ducs
+dautriche de bourgogne de lothraine de brabant de lembourg
+de luxembourg et de gheldren contes de flandres
+dartois de bourggogne palatins de haynnaut de hollande de
+zeelande de namur et de zutphen marquiz du saint
+empire sieur et dame de frise de salins et de malines
+savoir faisoins a tous presens et avenir nous
+avoir recue lumble supplicacion de jehan de hertoge
+dit de wale natif de notre ville de brouxellez cou$
+que depuis cinq an en ca a cause des grandes
+infiamete et vilaines iniures verbales aussi re$$
+et de fait de coraige es$$ f$ces et inscries audit
+suppliant par reverend pere en dieu notre aime et
+feal consillior labbe daffligem present plussieurs personnes
+sans quelque merite ou cause au mains raisonnable
+en son abbaye disant encoires icelui abbe de rechief
+et exsuperha$$$ non content ne cessant des
+sp$$teres quil dechireroit ledit suppliant aux deus
+sil le tenoit icelui suppliant seul aiant son arc
+a mains trouvant daventure en chemin ledit abbe
+en grant compaignie lez bardeghem en brabant
+a luy crya a haulte boix dolent lesdit iniures vilaines
+et de menaches de rechief f$es contendant de
+tyrer a quoy icelui abbe suerement respondi
+quen est ce tyre se tu es si hardi tant que ledit suppliant
+tyra apres ledit abbe une flessche sans lasse$$er tanto
+apres messe pour are$ts presbytere v$$ audit suppliant luy
+disant que ledit abbe lui dovroit dix livres de gros
+en paix faisant lesquelz icelui suppliant tant a cause
+dimmondices promesses et permices contre ledit abbe
+pretendues et principalement pour lappaisement
+desdits offenses autrefois par moyen et aucun offre
+dudit presbytere avoit demande ou il reveroit jus ledit
+abbe et de fait dedeus certaines jours apres ledit presbytere
+apporta audit suppliant ledit argent decandant et prenant
+deux plesyes et une cedulle que ledit suppliant jammais
+ne poursuiroit ledit abbe, ne par menaces ne autrement
+lequel argent touteffois icelui suppliant pas ne prinst
+ne emporta mais tout entierement laissa es mains
+dudit presbytere pour doubte de fraude et deception comme subitement
+ledit suppliant estoit par aulcunes advertis secretement
+toutteffois dedains certains jours apres aulcuns depart
+ledit abbe pour ce fait cu$dans que ledit suppliant eust
+prins et accepte ledit argent $$tement ont poursuy
+et fait prendre ledit suppliant par notre bailly de teuremonde
+et de la fait advenir a repelmonde la ou il a este
+environ quatre mois prisonnier par hayne et de la par
+fortune eschappe dont notre procureur general par
+ladvertissement dudit abbe et aussi a cause de six escus
+que messire amory van ghete donna audit suppliant de par henry
+vande perre qui avoit fort greve et fait grant dommage
+audit suppliant au traittie de son mariage par appoeintement
+et paix faisant a pretendre contre ledit suppliant comme
+en nous suppliant pource icelui suppliant de tous
+les faits et offences dessusdits ensemble que ledit suppliant
+autreffois avait une vaselette a wieze en flandres
+au pere et mere delle voult ravoir et reprinst deux
+pieces pourtant quelle se bradoit ou plaingnoit lesquelz
+icellui suppliant lui avoit donne et de puis toutteffois rendy
+et restitua si comme il dit lui vueillons en faveur des
+services que luy et son frere nous ont continuelement
+faiz en tous nos voyages $$ries et arivees et quil
+fut fort $$re ou derenier voiage de luxembourg
+fe pardon et remission et sur ce luy f$ expedier nos loies
+patiences a ce pertinantes pource est il que nous
+ces choses considerees voulans aidez grace et misericorde
+preferer a rigueur de justice audit suppliant inclinans a sadite
+supplicacion et requeste avons de notre certaine science
+et de grace especial quite remis er pardon et par ces
+prsentes quitons et remectons et pardonnons les faiz et cas
+desssdits ou cas toutteffois quilz aient este connues et perpetri
+par la manniere dite et non autrement ensemble toute paine
+amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour cause et occasion des faits et cas avantdits il a ou
+puet avoir mesprins et estre encorue $$$ nous
+et justice et lavons quant adce restitue et restituons
+a ces bonnes fame et renommee au pays et a ces biens
+non confisquez saulcunes en y a en imposant sur ce
+silence a notredit procureur et tous noz autres justiciers
+et officiers quels co$$ cui ce regarde satisfaction
+touttefois face a partie se face nest prealablement et
+avant tout oeuvre et parmy et moyennent ce que
+ledit suppliant sera tenu de lamender $$$ nous aussi
+civilement tant seulement selon lexigences desddit cas et
+la faculte de ses biens a larbitraige et taxacion de noz
+aimez et feaulx les chancelliers et autres gens de notre couse
+ordonn$$ en brabant que commettons a ce par cedites presentes si
+donnons en mandement a nosdites chancellier et gens de
+conseil que appellez ceulx qui pource seront a appeller
+ilz precedent et facent preceder bien de$ement et
+delige$ment a linternement et verificacion de ces mes$$$
+presentes et a larbitraige et taxacion de ladite amende
+selon et par la main$ quil appartiendra et ce fait et ladite
+amende civile ainsy tauxee arbitree et payee a notre
+receveur cui ce regarde lequel sera tenu den faire reception
+a notre pours mandons en oultre a iceulx noz chancelliers
+et gens de conseil a noz seneschal de brabant maire
+de louvain amman dudit brucelles escoute tes damme
+et de boisleduc et a tous noz autres justiciers et officiers
+presens et avenir quelzconques de notre pays de brabant
+et a ceulx des vassauls $$$$ noz vassaulx dicellui pays
+leurs lieutenants et de chacun deulx en droit soy et
+sicomme a lui appartiendra que de noz presente grace
+remission quitance et pardon selon et par la maniere qui dit
+est ilz facent souffisent et laissent ledit suppliant joyr et
+user plainement paisiblement et perpetuelement
+sans luy $$$ ou donner ne souffrir estre fait ou donne
+ores ne pour le temps avenir en corps ne en biens
+aucun arrest destourbir ou empeschement au contraire
+mais aincores se son corps ou aucuns de sesdits biens
+non confisquez estoient pour prins saisiz arestez
+ou empeschez les mettent ou facent mettre tantost
+et sans delay a plaine delivrance et a fin que ce
+soit ferme et estable a tousiours nous avons fait
+mettre notre seel a ces presentes saulf en autres choses
+notre droit et lautruy en youttes donne en notre ville
+de bruges ou mois de decembre lan de grace mil
+quatrecens quatrevings ainsy signe par monseigneur le duc
+et ma damme la duchesse ja husoel
+collonn$$$ aux livres originales
+par moy et concorde"
+"remission d hommicide
+philippe par la grace de dieu roy de castille de leon de grenade etc
+archiduc d austriche prince d arragon etc duc de bourgoingne
+de lothier de brabant de stier de karente de crayn de lembourg de luxembourg
+et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin
+de haynnaut de hollande de zeelande de namur et de zuytphen marquis
+du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seigneur de frise
+sur le windischemarcq de portenauw de salins et de malines savoir
+faisons a tous presents et advenir nous avoir receu lumble supplicacion
+de conrard de blanier josne homme bourgois de la cite de liege
+contenant comment par cidevant environ a neuf ou dix ans il, a l instigation
+et ennord d ung henry van roze son beau frere estant en sa subjection
+s est avec icelluy et aultres compaignons trouve en notredit pays de
+brabant ou ilz ont prins ung nomme phelippe penelle marchant de
+gennes lequel present phelippe fut par ledit henry et ses complices ammene
+et ranchonne a certaine somme de deniers dont ledit suppliant eut sa part
+or est il que apres ladite prinse ledit conrard suppliant soy voyant
+desceu de sondit beau frere et avoir commis tel cas luy qui estoit josne
+par moyen de son pere et aultres ses parens et amis trouva fachon
+d appointer avecq ledit phelippe, tellement qu il restitua enchierement
+sadite part comme par quictance souffissante peut apparoir. et aussi
+d obtenir remission de reverend pere en dieu notre tres chier et
+feal cousin l evesque de liege son prince, et s est depuis tousiours
+tenu en sa maison avecq sa femme audit pays de liege faisant sa
+marchandise et a este de la loy comme il est encoires neantmoins
+doubtant righeur de justice il se n oseroit trouver en notredit pays
+de brabant a son grand regret. se n est que notre grace ne luy
+soit sur ce impartie si comme il dit en nous suppliant pour ce
+que dudit cas luy vueillons faire pardon et remission et sur ce luy
+faire expedier noz lettres patentes et pertinentes pour ce est il
+que nous ces choses considerees voulans a dez grace et misericorde
+preferer a righeur de justice audit conrard suppliant inclinans
+a sadite supplication et requeste. avons de notre certaine science
+et de grace especial quicte remis et pardonne et par ces presentes quictons
+et pardonnons le fait et cas dessusdits enssamble toute paine et amende
+corporele criminele et civile. en quoy pour cause et occasion du fait
+et cas avantdit il a ou peut avoir mesprins et estre encourru
+envers nous et justice. et l avons quant a ce restitue et restituons
+a ses bonne fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez
+saucuns en y a. en imposant sur ce scilence a notre procureur et a
+tous noz aultres justiciers et officiers quelzquoncques cui ce regarde
+satisfaction toutesfois faite a partie se faicte n est et elle y eschiet
+prealablement et avant tout oeuvre. sy donnons en mandement
+a noz amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil ordonnez
+en notredit pays de brabant, que appellez ceulx que pour ce seront a
+appeller ilz procedent et facent proceder deuement et diligamment
+a l interinement et verification de ces mesmes presentes. et ce fait
+mandons en oultre a iceulx noz chancellier et gens de conseil
+a noz seneschal de brabant maire de louvain amman de
+bruxelles eschouthettes d anvers et de boisleduc et a tous noz
+aultres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques de
+notredit pays de brabant et a iceulx des bassains seigneurs noz vassaulx
+d icelluy pays leurs lieutenants et a chacun d eulx en droit soy et sy comme
+a luy appartiendra que de ceste presente grace remission quictante
+et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant joyr et user plainement paisiblement
+et perpetuellement sans luy faire donner ne souffrir estre fait
+aucun arrest destourbier ou empeschement au contraire mais ainchois
+se son corps ou aucuns de sesdits biens non confisquez estoient pour
+ce prins saisiz arrestez ou empeschiez les mectent ou facent mectre
+tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist il.
+et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons
+fait mectre notre seel dont avons use jusques a orez a ces presentes
+sauf en aultres choses notre droit et l autruy en toutes.
+donne a treves le vendredy saint l an de grace mil cincq cens
+et quatre. et de notre regne le premier ainsi soubz escript sur
+le reploy par le roy et signe de thielt et encoires visa.
+collationne a l original
+par moy."
+"philips etc doen te weeten allen ende eenen jegelycken in jegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan
+reys ingeseten onser stadt van lueven belast met huysvrouwe ende drye
+cleyne kinderkens kousmaker van zynen ambachte inhoudende hoe dat hy
+opden xxten dach van julio anno xvc lxvii uuyt lueven is gegaen tot bierbeke
+aldaer zeker zyn pachter is woonende ende herberge houdende om den selven
+te zeggen dat hy hem suppliant tegen de doen aenstaende kermisse van lueven
+soude beschicken een ame biers ende daer gecommen zynde heeft bevonden datter
+vergadert waeren die vanden handtboge gulde aldaer ende is byden voirs.
+pachter oick vanden gulde zynde gehouden geweest tot omtrent den avent
+goede chiere makende zoe dat hy wel by dranck is geweest ende tusschen
+wegen commende bynnen voirt omtrent onser voirs. stadt van lueven aldaer
+hem zyn voirs. huysvrouwe hadde geseeght gehadt te vertegenen heeft hy
+voirden huyse van jan nackers aldaer bier vercoopende gevonden frans
+coeckbackers jonck gesel ende een overlaet zoe hy geacht worde die met hem
+suppliant heeft begeert te drinckene eenen pot biers voir de deure maer de suppliant
+heeft tselve geweygert ende geseeght dat zyne huysvrouwe bynnen den huyse
+was ende dat hy daerby gaen moeste ende in huys gegaen zynde heeft
+aldaer gevonden zyne voors. huysvrouwe met twee van huere kinderen ende een
+van huere gebueren ingesetenen van lueven ende oick de maerte van francois
+dayala daermede hy suppliant noch eenen pot biere oft twee heeft blyven zitten
+drincken om tgeselscap vanden voirs. franse tontgaen den welcken hy heeft
+gelaten voir de deure ende is * van daer gegaen met eender vrouwe persoen hem
+*oick
+suppliant ombekent ende terstont daernae is wederomme gekeert ende gecommen
+byden suppliant ende zynen geselscape zeggende dat hy met hem wilde gaen ende
+dat hy zyn ander geselscap hadde verlaten dwelck ziende de suppliant ende dat
+den avent zeer aenquam is metter voirs. frans nae loeven gegaen ende
+tusschen wegen commende is hem omtrent der voirs. poorte van loeven gemoeyt
+wylen hendrick van nerom met zynen knaep hem suppliant doentertyt ombekent
+die hem heeft geboden goeden avent daerop de suppliant noch oick de voirs. frans
+nyet en hebben geantwoirdt noch gesproken ende alsoe deselve hendrick tot
+zynen knecht vraegde wat de supplant zeeghde heeft de selve zyn knecht
+geseeght dat zy denoterende den voirs. suppliant ende den voirs. frans nyet en
+hadden geantwoirt daerop de voirs. hendrick antwoirde wel en sproken zy
+nyet zoe en verslyten zy hen tonge nyet dwelck hoorende de voirs.
+frans heeft terstont tot hem leelicken gesproken onder re$$$$ dathy
+zyn moeder dat soude doen tselve int leelicxste uuytseggende daerop de voirs.
+hendrick antwoirde dat beter waere daertoe te gebruycken de vroukens die
+achter quamen denoterende daerby de voirs. des suppliants huysvrouwe dwelck
+hoorende de suppliant heeft daerop geseeght dat die voir hem noch nyemand anders
+en was ende sonder eenige andere woirden ter eenre oft ter andere zyden
+geschiet te zyne heeft de voirs. frans zyn rappier getrocken ende den voirs.
+hendricken ende zynen knecht naegeloopen tot omtrent der poorten onser voirs.
+stadt aldaer zy onder malcanderen strytbarich zyn geworden de voirs.
+frans met zyn rappier ende de voirs. hendrick met zynen degen in zyn
+handt dwelck hoorende de voirs. suppliant is terstont naegevolght ende by
+hem commende heeft zyn rappier getrocken meynende daermede tusschen
+beyden te gaen maer zoe hy terstont ontfinck eenen slach op zyn hoot ende
+eenen op zynen arm zoe dat zynen hoet aff viel ende zyn wambeys was
+deurhouwen ende meynende dat hy gequetst was is hy ontsteken geweest
+ende is zyn goede meyninge van tusschen beyden te gaen verkeert in gramscap
+ende heeft alsoe met zyn rappiere geslagen naeden voirs. hendricken der
+tselve ziende den suppliant toesprack zeggende dat hy hem geen arch en wilde
+daerop de suppliant antwoirde waerom dat hy hem dan sloech ende zyn mitzdyen by hen
+gecommen de voirs. des suppliant huysvouwe ende ander geselscap daerduere tgevecht
+terstont is ter nedergeleeght geweest ende bevonden dat de voirs. hendrick
+was gequetst in zyn hooft ende oick in zyn handt sonder nochtans datmen
+heeft geweten wye hem de quetsuere gegeven hadde tzy hy suppliant oft de voirs.
+frans die van te voeren met hem alleen strytbarich was geweest ende alsoe
+van malcanderen gescheyden zynde heeft hy suppliant zyn rappier op gesteken
+ende namaels ziende zekere twee persoenen ende vande voirgaende geruchte ende
+oick dronckenscap daer hy mede bevaen was noch verhit zynde heeft tvoirs. zyn
+rappier wederom getrocken ende daermede metter voirs. zynder huysvrouwe deur
+de poorte onser voirs. stadt gegaen maer daer nyemandt ziende heeft zyn
+rappier andermale opgesteken ende commende inde bynnen poorte hebben hem
+aldaer aenveert ende hem henne messen getrocken ennige vande vrienden
+vanden voirs. hendricke zoe dat de suppliant derdemael zyn rappier heeft moeten
+uuyt trecken tot zyne defencie maer zoe daer meer volcx toequam en isten
+nyet gevolght waernae is de voirs. hendrick bynnen vyff dagen afflyvich geworden
+meer zoemen verstaet deur onnacxamheyt ende imperitie vande chirurgyn
+daerover gegaen hebbende dan deur de voirs. quetsueren die nyet dootelyck en
+zyn geweest ten zeer groot leetwesen van hem suppliant die mits der absencie
+vanden voirs. frans hem terstont nae tfeyt vertrocken hebbende byde vrienden vanden
+voirs. afflyvigen wordt geleeght inden dootslach ende met hen tot zyne meerdere
+verzekerheyt heeft moeten accorderen tot hennen contentemente voir zoevele
+hy tegen hen by tgene des voirs. is soude mogen misdaen hebben dwelckhen
+nochtans nyet en soude proffyteren ten waere hem insgelycx tot zyne verzekertheyt
+voir zoe vele hy tegen ons soude misdaen hebben hadde onse briefven van
+remissien zonder de welcke hy onse landen nyet vryelyck en soude mogen
+frequenteren ten grooten achterdale van hem suppliant die staet ten goeden
+name ende fame ende nyemanden zyns weters te cort en heeft gedaen noch
+yet gecommitteert punitie meriterende anders dan dat hy suppliant wesende
+jonck geselle inden jaere xvc lviii een wylen reynier lansheer is afflyvich
+geworden van een cleyn steecxken dathy vanden suppliant by grooten ongeval ende
+onschuld hadde ontfangen ende dairaff hy suppliant heeft geobtineert onse pardoen
+ende remissie mitgaders van alle offensien ende bruecken corporele criminele
+ende civile daerinne hy soude mogen gevallen geweest zyn volgende de
+briefven van remissien ende interinemente daernae gevolght r$$$ct$$$ in dat
+van de maent van octobry xvc lix ende vyffthien july xvc lxi daeraff zynen
+ende noch $$ zyn soude ende worde hem hierop nyet versien met andere onse
+opene briefven van remissie zoe hy zeght ons om de selve zeer oitmoedelick
+bidden waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende
+ter beden des voirs. jan reys suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voir strangicheyt ende rigeur van rechte besundere ter eeren
+ende contemplatien vande vander bitter passie ende lyden onssen heeren jesu christy
+twelck hy opten goeden vrydach voir de zalicheyt vanden mensschelycken geslacht
+geleden heeft hebben den selven suppliant ingevalle alsboven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen briefve
+tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders alle offensien ende bruecken corporele
+ende criminele daerinne hy hem $$$ ende uuyt saken van tgene als voirs.
+tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende
+misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name ende geruchte in onsen
+voirs. land van brabant ende allen anderen onse landen ende heerlicheden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in
+alder manieren gelyck hy was voirdie toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswygh onsen procureur generael in brabant
+onsen meyer van loeven ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleene behoudelyck dat de voirs suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande zaken ende
+faculteyt van zyne goeden met oick te betalen de redelycke costen van justicie
+hieromme aleert gedain ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse zere lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant diewy daertoe gecommitteert hebben ende quitteren by dyen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden
+dat voer hen geroepen de ghene die daerom behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende deuchdelyck ter verificatien ende interinnemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vande voirs. civile boete ende costen van justicie alsoe zy
+zullen bevinden behoorende welck interinnement tvoirs suppliant gehouden zal
+zyn te versuecken ende hem in persone te presenteren in onsen voirs rade bynnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in hande vanden ghenen dien dat behooren zal zy onse
+voirs procureur generael in brabant onse * voirs. meyer van loeven ende alle andere
+onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten yegenwoirdige ende toecommende
+dyen dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besundere soe hem toebehhooren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van dese onse jegenwoidige gracie ende remissie ende van alle dynhouden van desen
+*voirs.
+#sy vande amende
+civile hier inne geruert
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exploicten in brabant
+indervuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doen nochlaten geschien
+nu noc in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goede ter contrarien mair indyen zyn lyff oft eenige van zyne
+goeden daeromme gearresteert becommert oft belet waeren dat sy die zetten
+ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommende delivrancie want ons alsoe geliefft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestaedich blyve ende gehouden worde teeuwigen
+dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+andere dingen onsen rechte ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven
+in onse stadt van brussele op ten heyligen goeden vrydach inde maent
+van aprili int jair onsen heere duysent vyffhondert achtentzestich
+van onse rycken van spaengyen cicillien etc. het xiiie ende van napels
+txve opde vouwe stont gescreven byden coninck ende
+geteeckent boote visa recepta
+gecollationeert tegens doriginale
+briefven by my
+vanden houte"
+"philips etc.
+den grooten titel doen te wetene
+allen tegenwoordige ende toecommende
+dat wy wy hebben ontfanghen die oitmoedighe
+supplicatie van lonys wera poorter deser
+onser stadt loven rotmeester oft corpo
+rael der wachter vande holstraete byde
+thiensche porte aldair hoe dat hy op den 8e
+october lestleden soo wanneer als de quaede
+roepen ende maren waeren comen dat de legher
+der franchoden souden uuyt vlaenderen in brabant
+vallen heeft gehadt met syne rotgesellen
+de nachtewacht inde wyngart porte
+der voors. stadt loven ende alsoo de selven
+syne rodtgesellen waeronder is geweest
+wylen gielis docque waren op den wech
+blyven sitten drincken te weeten inde herbergh
+genaempt santvliet soo is hy ontrent
+den thien uren inder nachte alleen gegaen naerde
+voors. wyngaert poorte ende inde cordogarde
+aldaer gebleven totte halffure twelff als
+wanneer hy den poorter vande voors. wyngaert
+poorte heeft op geclopt hem presenterende eenen
+schellinck ten eynde om met hen te gaen
+ende te doen syne clachte aende wachtmeester oft
+sergeant maior der voors. stadt ende midts
+hy t’selve weygerde is den suppliant genootsaeckt
+geweest met eene lantern te gaen soecken
+syne voors. rodtgesellen dewelcke hy noch heeft
+gevonden inde voors. herbergh drinckende ende naer
+veele drygementen ende protestatien $$ dat hy
+suppliant over hy soude gaen doen syne clacht
+soo aenden voors. wachtmeester als hunnen capityn
+syn sy t’saemen met hen gegaen naerde voors.
+porte tot henderacht dint getalle mede
+gereeckent hy suppliant synde met
+hem gegaen inde voors. cordegarde den voors.
+docque constant lmarco ende bartholomeus van
+renghen ende de resterende vier syn blyven staen
+opde brugghe nu is soo dat den voors. gilis
+docke heeft beginnen op hem suppliant crackeel
+te soecken hem aentreckende dat den suppliant soude
+hebben geseyt bordeel brock ende hoewel dat
+hy suppliant sustineerde ende tot verscheyde
+reysen verclaerde sulcx niet te hebben geseght
+t’syn laste oft teghen hem soo heeft evenwel
+den voors. dock hem suppliant gegeven eenen vuystslag
+hy vermelt ende daerby dat hy hem soude den cop
+breecken ende alsoo hy noch eens meynde
+te slaen heeft den suppliant uuytgetrocken syn
+rappier daermede dryghende den voors. afflyvighe
+te stellen in soo verre hy niet en soude desisteren
+des nyettegenstaende heeft hy den suppliant noch eens
+meynen te slaen ende inne te vaeren oversaecke dat
+den selven suppliant is genootsaeckt geweest
+hem met t’selve syn rappier te weren ende aenden voors.
+afflyvighe te geven eenen steeck waer van hy opden
+iie oft iiie deser werelt is comen te overlyden ende want
+den heere meyer der voors. onser stadt loven hem
+suppliant pretendeerde te $eggen in eenen dootslach
+hem t’synen huyse int goet presenterende daer
+hy anders nyeten heeft gedaen dan t’gheen
+aenden corporael oft rotenmeester geslaeghen synde
+by syne rodtgesellen ende daerboven noch
+gedreycht synde om de roep cooph? te brecken
+is schuldich geweest te doen om syn lyff
+te salveren in sulcke geleghentheyt naer uuyt
+wysen vande informatie preparatoir ter
+instantie des voors. heer meyers genomen
+heur mede in formen authentica
+soo badt die suppliant oitmoedelyck om onse
+oepen brieven van remissie etc
+informa soo eest dat wy desen
+aengesien geneight wesende
+des voors. suppliant etc pro ut
+in protocole des selven suppliant hebben
+inden gevalle alsboven geremitteert
+etc tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle offentie ende
+breucke corporele ende criminel
+daerinne etc ende hebben hem dyen
+aengaende weder gestelt
+etc ende tot syn onverbeurde
+goeden in dyen hy eenighe onder
+ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voor de
+toecompste vanden voors. feyt
+imponerende hier op een eeuwig
+geswych onsen procureur generael
+in brabant meyer van loven etc
+satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der party
+gedaen geinteresseerde gedaen
+etc behoudelyck dat die suppliant gehouden
+het voors. feyt teghens ons te
+beten etc met oock te betaelen die
+redelycke costen van justitie etc
+alle ter taxatie ende moederatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen
+die cancellier etc $$ betael etc
+die wy daertoe gecommitteert hebben
+com$$itteren by desen ende $$ oock ende te betaelen een
+simpel amende ten behoefte van st anna aultar
+ontbieden daeromme etc dat voor hen geroepen syn
+sy procederen wel ende deughdelyck ter verificatie
+ende interinemente van dese ende totter taxatie van
+voors. amende ende mooderatie vanden voors. costen van
+justitie alsoo sy sullen vinden te behooren welck
+interinement die voors. suppliant etc ende dat
+de goeden ende cost de selve amende ende costen
+van justitie getaxeert * synde in handen etc
+onsen voors. procureur generael meyer van loven
+etc pro ut in protocoll gegeven binnen
+onser stadt van brussele inde maendt
+van february sest xvic sessenviertig
+$ van onse ryck het vyffentwintichste
+sub happart
+betaelt"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+alzoe inde compste van onsen zeer lieven ende beminden zoene
+den prince van spangnen in onsen lande van herweerstovere
+laureys wouters geheeten die moeldere ingeseten van rethy den selven
+onsen zoene gepresenteert heeft zyne supplicatie versueckende byder
+selver gratie remissie ende pardoen vanden feyte ende dootslach daer
+inne gementioneert te wetene hoe dat alzoe hy suppliant opten
+xxien dach van octobri anno xvc achtenveertich tsavens omtrent den
+zesse uren is coutende geweest met twee meyskens op een velt
+aen een hecken oft veken staende tusschen jans van molle
+ende des vorsters van rethy zoe is aldaer gecomen ambrosius
+vloors anders geheeten proest nu overleden die duer tvoirs. veken
+oft hecken daer op hy suppliant lach passeren wilde dwelck hy
+suppliant nyet gedoogen en woude dit aenmerckende die voirs.
+overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden en
+zoudt ghy my nyet duerlaten waerop hy suppliant antwoerde
+zoude ick u moeten duerlaten dies hy overleden seyde jae
+waerom nyet het is eenen erffwech ende mitsdyen heeft die
+voirs. overleden hem suppliant met en vuyst voer zynen mont
+gestooten dat tvel affghinck ende voirts tselve veken open
+getrocken met forsse ende daer duer gepasseert dwelck siende
+deselve suppliant ende daer duer zeere vergrampt zynde heeft
+denselven overleden met eenen opstekere int voirs. hecke
+den steeck in zynen buyck gegeven tusschen zyn mannelyckheyt
+ende den navele ende is hem overleden metten selven -
+opstekere inde hant gevolght omtrent een halff roede lants
+seggende dese oft gelycke woerden ic zal u wel hebben weert
+u zonder dat hy suppliant hem nochtans yet meer mesdede doen
+hy overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden
+lauwereys hebbe ick u yet mesdaen dat bidde ick u om
+goidswille dat ghy my vergheeft nochtans hebdy my daer
+gedaen dat my de doot doen zal dwelck hy suppliant hoorende
+is van daer gescheyden ende die voirs. overleden is sanderdaighs
+gestorven tot grooten leetwesen vanden selven suppliant ende hoe
+wel dese overleden in zyn vuyterste hem suppliant vergeven
+heeft tvoirs. mesdaet ende begeert daeraff nemmermeer
+geen wrake te hebbene gelyck oick van gelycken gedaen
+hebben die kinderen desselffs overleden volgende de begeerte
+huers vaders ende daeraff laten zoenen zoe en zoude hy
+suppliant nochtans beduchtende riguer van justicien hem
+binnen dese onse landen nyet dorren vrydelyck houden maer
+moeten gaen dolen in vrempde contreyen tot zynen grooten
+verdriete hoewel hy noyt yet anders mesdaen en heeft
+weerdich van pugnitien oft reprehensien ten ware dat hem
+onse gratie ende genade hierop wordde verleent zoo hy seeght
+ons daerom oitmoedelyck biddende ende onse voirgenoempde
+zone ons gerepresenteert hebbende die voirs. supplicatie om
+op dinhouden van diere te useren van onse gewoenlycke
+gratie ende genade soe eest dat wy aenschouw nemende
+opte toecompste vanden voirgenoemde feyte ende dootslach ende ter
+begheerte van onsen voirs. zoene willende in zyn faveur ende
+ter consideratie van zyne voirs. compste in onsen voirgenoemde
+lande van herwertsover den voirs. laureyse wouters suppliant
+prefereren gratie ende genade voir strangheyt ende rigeur van
+rechte denselven suppliant hebben inden gevalle als boven
+quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuytsunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval
+boven geruert mitsgaders alle offentienende bruecken corporele
+ende criminele daer inne by hem overmits ende vuyt saken
+van tghene des voirs. is tegens ons onse hoicheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende
+geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich swygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voir al
+gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen
+en zy ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons te
+beteren civilyck nae die gelegentheyt vander mesdaet ende
+marge: en hier van ver$$
+byden ontfanger vanden
+exploicten
+faculteyt van zyne goeden met oick te betaelene die redelycke
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatie ende moderatie van onse zeer lieve ende getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die wy
+daertoege committeert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voir henluyden geroepen die ghene die daerom sullen behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vande voirs. civile boete ende costen van
+justicien zoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in -
+persoone te presenteren in onsen voirs. rade binnen zesse
+maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende -
+civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat
+behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegenwoirdige ende -
+toecomende dien dat aengaen zal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere
+zoo hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in
+toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige
+van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast gestadich
+ende van weerden zy blyve ende gehouden wordde tot eeuwigen
+dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken onsen rechte ende eenenyelycken anderen
+desselffs in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van decembri int jaer onsheeren duysent vyfhondert xlix
+van onsen keyserycke txxxe ende van onsen coninckrycke van
+castillien ende anderen txxxiiiie aldus gescreven op de plycke
+byden keyser ende geteeckent $$$ visa recepta
+gecollo$$ ende bevonden accorderende
+met zyne originale by my"
+"karel $$ doen te weten eenen iegelicken tegewoirdich ende
+toecomende dat van ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van willem brieders jonck geselle oude omtrent 21 jaeren
+ongehouwe woenen binnen onse stadt van leeuwe ende
+scuttere aldaer vanden voetboghe inhouden hoe dat
+de voirs. gulde huen vogel geschoten hadden nader onder
+gewoenten voer theilicht sacrament dach lestleden ende dat
+mits dien der selven gulden competeerde alleenlick openbaer
+feeste voer huer camer te houden met seclusen van alleen
+anden gulden inder voirs. onse stadt wesen tot sacraments
+dach voirs. incluys gemerct dat die andere gulden elck
+op huer tyden als zij hueren voghel schieten gelycke
+preeminentie van feesten hebben met seclusien vanden
+anderen gulden ende het zoe zy dit nyemanden vanden
+andere gulden en betaempde noch geoirloeft en was op den
+selven tijt als de voirs. vanden voetboge huer voirs. feeste
+hielden die dueren nader onder gewoenten tot sacraments
+dach incluys eenige openbaer feeste op| oft voer huer
+camer te houden desen nochtans niettegenstaende soe heeft
+op sacraments dach lestleden die avonts hen gevordert een
+genoempt willem van gelmen een vanden colvenriers gulden
+in syn gulde ome te gaen gane met eender tellooren ende
+feeste van die colvenriert camer te makene ende teekende
+opte selve teillore metten voirs. crye die ghene die met
+hem die voirs. feeste houden ende maken wouden soe
+verre dat die selve willem met zynen medegesellen die met
+hem adhereerden hebben voer hueren gulden camer geset ende
+ontsteken een pecvat opden selven sacramente avont lestleden
+makende ende houwen aldair feeste dwelck vernomen hebben
+die voirs. vanden voetboghe soe hebben die voirs. suppliant ende lybrecht
+speken guldebruederen vanden voirs. voetboghe aende voirs.
+vanden colvenriert gegaen hen adverterende dat zy souden
+desisten van enige feeste voer huer conne te houden
+maer dat zy den voirs. voetboghe die lieten hanteren
+achtervolgens der onder gewoenten dair die voirs. willen
+ende syne adherenten vande colvenriert antworden dat zy dat
+nyet doen en zouden maer huer feeste continueren seggende
+noch tot dien dat zy tselve souden doen in spyt vanden
+ghenen diet leet woit ende wilden noch darenboven den voirs.
+suppliant ende lybrechte speken slaen ende dat gedaen synde
+die voirs. willem van gelmen ginck staen roepen voer den
+stathuys der voirs. onse stat van leeuwe dese oft gelycke
+woerden in effectie ic hebbe dese feeste gemaeckt ende
+int werk gestoken ende sal noch wel een mes in myn handen
+houden connen of dat mach dat daer nae die hooftman
+vander voirs. gulden vanden voetboghe es gegaen met eenen
+synen diene voer die camere vanden colvenriers ende heeft
+die selve diene vuyt bevele van synen meestere tpeckvat
+afgestooten mits den welcken syn die voirs. colvenriert totten
+getale van viven te messe gegaen ende hebben den voirs.
+hoofman ende synen diene opgeloopen ende op hen geslagen
+soe dat die voirs. suppliant die was gegaen tot opde camer
+vanden voetboghe hooren tgeruchte is terstont afgecomen
+ende heeft inden hoop geloopen geslagen ende gequetst
+eenen genoempt peetere van gelmen soen willeme die de
+feeste begonst hadde in syn stouwe ende slach daer af
+egheen peryckel vander doot en was ende daer om hy de strate
+noyt en heeft dorven laten noch te bedde gheleghen. ende
+die suppliant heeft ter contrarien inden selven gevechte ontfangen
+diverse dootwonden inden hoofde ende inden arm die hem benaest
+overhouden was sal dat hy ver doot daer bleeft liggen nietmin
+de voirs. peeter van gelmen heeft hem geabsenteert beduchten
+de voirs. suppliant sterven soude vander quetsuren maer is
+de selve suppliant by zeer goeden toestene ende bewaernisse genesen
+maer blijft verminckt inden arm ende de voirs. peeter van gelmen
+es by onnaxemheit quaden bewaren faultren ende versnemenissen
+van chirurgyn binnen thien oft twelf dagen gestorven
+ende hoewel tvoirs. stuck es zeer onnosel ende sulck dat
+noie recht schynt den suppliant inden dootslach niet gehouden
+te zijne besuugt gemerct dat die woude egheen doot woude
+en es geweest hoewel by onaxemheit ende neghligencie vanden
+aflivighen oft cirurgyn de voirs. peeter van live ter doot
+gecomen es nochtans beducht hem die suppliant rigeur van
+justicien want aengaen den live zeer perikeuleux es dingen
+ende en soude hem onder ons niet dorven houden noch verkeeren
+maer in vreemde landen ende contreien in grooter armoden
+moeten leven soe verre hem onse gratie hier op nyet
+gedeylt en waere alsoe de voirs. suppliant seet ons daerom
+oitmoedelyck bidden soe eest dat wij dese aengesien compassie
+ende medeliden hebben metten voirs. suppliant ende willen hem in
+dese gracie ende genade prefereren den rigeur van justicien
+hebben den selven suplliant ingevalle boven geremitteert
+quytgesconden ende vergheven remitten quytschelden ende
+vergheven vuyt onse sunderlinger gratien by desen speyt
+ongeval ende dootslach voirscrevenen metgaders alle penen ende
+amenden corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons
+onse hoocheit ende justitie enichssins mach hebben mesgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restituen ende stellen tot syne goeder famen ende name
+in onsen lande van brabant ende andere onser landen ende
+heerlicheden ende tot zyn goeden niet geconfiscueert
+syn soe verre daer vuyte waren imponerende hier op een
+ewich geswych ende stilecie onser procureur generael ende allen
+anderen onser richteren justicieren ende officieren hoedanighe
+die syn oft wesen moghen satisfactie is nochtans
+jerst ende al voeen gedaen der pertien getuterisseert syn
+soe verre daer enige toestonde ende de noch niet gedaen
+en ware cuul alleenlick behoudet dat die voirs. suppliant tvoirs.
+ongeval tegens ons beeten sal gelegentheit van$ mesdaet
+ende faculteyt van synen goeden ende oick dat hij gehouden
+syn sal te betalen die redelicke costen van justicien in den
+daer enighe gedaen syn ter taxatien ende arbitragien van onsen
+eenen ende getruwen den cancellier ende $uden van onsen
+rade in brabant dien wij daer toe comitteeren bij dese
+ontbieden daerom ende bevelen onse voirs. cancellier
+ende roudsluden dat voer hen geroepen die ghene die *
+behoeren sullen geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdel ter verificatien ende intermente van dese ende
+dat gedaen ende de voirs. cuul beternisse ende costen van
+justitien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoeren sal van welcke cuul beternisse die ghene
+van onsen rentmeesters dien dat aengaet gehouden werdt
+ontfanck te maken rekeninghen ende reliqua te doene tot onsen
+proffijte metten anderen van syne ontfange zy onse
+drosset van brabant meyere van loven baillien van nyvelle
+ende van onse walsthen lande van brabant amman van
+bruessel schouthetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende onse vasallen ende smale heeren
+richten justicien en de officieren ons voirs. lants van brabant ende van
+overmaze ende anderen onse landen ende heerlicheden
+hoedanige die syn oft wettelycs mogen tegenwordige ende toecomende
+huere stathouderen elcken van hen dan voirs. suppliant van
+dese onse tegewoirdigen gracien remissen ende
+quytsceldingen gelyck ende inder mannen voirscreven tot
+ewigen dagen peiselyck vredelyck volcomelick doen ende laten
+gebruycken sonder hem ter contrarien van dien te doene
+oft laten geschieden nu noch in toecomende tyden ennigen
+hinder stoot oft letsel in synen line oft goeden in
+enigen manieren maer by alsoe hy oft enigen van
+syn voirs. ongeconfisqueerden goeden ter com$$ voirs.
+enighssins aengetast gearresteert oft becommert waren
+sy die selve in die gevalle terstont ende sonder
+vertreck ontslaen ende stellen oft ontsla$$ ende stellen
+doen tot geheelder ende volcomender delivereren want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadigh
+zy ende blyve tot ewige dagen soe hebben wij onse
+segel hier aen daer hanghen behouden ons in allen
+anderen saken ons rechts ende eenen iegelycken des zyns
+gegeven in onse stadt van bruessel voirs. inde maent
+van octobre int jaer ons heren duysent vyfhondert
+ende negenthiene ende van onse rycken $erde
+aldus stondt gescreven onder opte plycke bijden
+coninck in zynen raede ende gheteekent rysele ende
+noch visa
+gecollationneert ende bevonden
+$deren metten originale
+by my
+n strate"
+"kaerle etcetera doen te weten allen jegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van clays coenraet
+filius clays alias geseyt haelbier poirter onser stede van ghendt
+jonck schamel onvry scipgeselle inhoudende hoe dat hy suppliant
+svrydaeghs nae sincxenen xvc negenendertich wesende buyten
+der poerten onser stede van antwerpen neffens den veere up den
+water aldaer hy hoorde rysen zeker questie tusschen eenen
+joos de wayere veerhoudere als knape ende eenen leeu lyons
+daer zy tsamen groote woerden gehadt hebben onderdraegende
+zoe dat joos de wayere voirs. den selven leeu lyons tweewarf
+oft driewarf met zynen haeck int scip slouch maer int eynde
+peys gemaect hebben belovende met malcanderen te gaen
+drincken dyen nyet tegenstaende int overvaeren nae het
+vierhooft begonste de voirs. leeu lyons zeer te zweeren vele
+horrible eeden in blasphemie van god almachtich die hoorende
+de suppliant aen tvierhooft gearriveert zynde des avonts
+tusschen seven ende acht uuyren dat hy nyet en cesseerde
+zeyde als den selven leeu lyons te meenen adverteren quaet
+gesproken te zyne wat wilde zweeren oft vloecken
+met gods lyden daer op leeu lyons den suppliant rigoreuselick
+antwoirdende vraechde oft hyt verantwoirden wilde
+daerop de suppliant zeyde oft ickt verantwoirden wilde wat soude
+ghy daerjeghens doen terwelckertyt die voirs. leeu lyons es
+tot zynder meersse geloopen ende ghegaen haelen een kleyn meskin
+boven eenen grooten vinger nyet lanck ende metdyen is naer den
+suppliant gecommen twelck siende de voirs. suppliant vreesende vanden
+lyve te moeghen gegrieft werden heeft oick eenen opstekere
+uuyt synder scheyden getrocken ende hem daer mede deffenderende
+of verweerende gaf den voirs. leeu lyons drye wonden deene
+inde borst dander inden buyck ende die derde omtrent der
+schauderen in sulcker wys dat de voirn. leeu lyons ter voirs.
+plaetse terstont des werelt overleet welck feyt ende ongeval
+hem suppliant zeer leet is ende hem absenteren moet uut onsen
+landen ende heerlicheyden in grooter armoede ende miserie
+levende tot zynen grooten verdriete ende schade ende noch meer sal
+indien hem onse gracie hierop nyet verleent en zy ons
+omme de selve zeer oitmoedelick biddende soe eest dat wy
+de saken voirscreven overgemerct den voirn. claes coenraet
+suppliant geneghen wesende tzynder bede ende supplicatie
+ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voer rigeur van justicie sonderlinge ter eeren vander
+bitter passie ons liefs heeren jhesus christi die hy geleden
+heeft voer ons allen aende galghe des cruycen op sulcken
+dach als heden hebben inden gevalle als boven vergheven
+quytgeschouwen ende geremitteert, vergheven schelden quyte
+ende remitteren uuyt onse sonderlinge gracie mits desen tfeyt
+ende dootslach boven geruert mitgaders alle peyne boete
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause
+van dien met datter aencleeft jegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+als daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynder goede fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertochdom van brabant mitgaders
+tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennighe heeft gelyck ende
+alzoe hy was voer de toecompste vanden voirs. dootslach
+imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silencie
+onsen procureur general van brabant ende allen anderen onse
+rechteren justicieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant
+hoedanige die zyn oft wesen moegen satisfactie ende beteringe ierst
+ende al voeren gedaen der geinteresseerde partie in dyen die noch nyet gedaen
+en is civilick alleenlick behoudelick nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+werdt den voirs. dootslach jegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt
+der misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te betaelen
+de redelicke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolgt
+indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancelier ende luyden van
+onsen raide in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant dat voer hemlieden geroepen die ghene die
+hier over berhoiren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen
+wel ende duegdelick totter verificatie ende interinemente van desen
+onsen jegewoirdigen brieve naer huere vorme ende inhouden
+ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden wert in onsen
+voirs. raide te versuecken bynnen eenen jaere nae date van desen
+onsen jegewoirdigen brieve opte peyne van te verbeuren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+ende costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcke civile boete de ghene van
+onse rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene
+tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant schouthet van antwerpen
+ende allen anderen onsen ende onse vassallen oft smaelre
+heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+oft wesen moeghen jegenwoirdich ende toecommende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van dese onse gracie remissie ende quytscheldinghe
+ende van al den inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelick peyselick ende vredelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laeten geschien nu noch in toecommenden tyden
+in lyfve noch in goede eenich hinder letssel oft
+moyenesse ter contrarien maer in dyen zyn lyf
+oft ennighe van zynen onverbeurden goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy
+die stellen oft doen stellen terstont ende sonder vertreck tot
+vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzo
+gelieft ende ten eynde dat die goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen daghen zoe hebben wy onsen segel hier
+aen doen hanghen behoudelick in anderen saken ons recht
+ende een jegelick tzyne in allen gegeven in onse stadt van
+bins opten goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende veertich van onsen
+keyserrycke txxie ende van one rycken van castillen
+ende andere txxve aldus ondergescreven byden keyser
+in zynen raide ende geteekent l. de zoete visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$$"
+"brieve van absolucien ende quytscheldingen voir
+danielen moerman van zekeren correctien hem
+gestelt ende geordeneert ende gedaen te wetene byder
+wet van bruyssel
+maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch
+ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreven des heylichs rycx heeren van vrieslant van salins ende van
+mechelen, allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien oft
+hoiren lesen saluyt, alsoe als van van weghen daneels moerman
+mesmakers van onser stat van bruessel ons zy gethoent geweest
+hoe dat hy opten xven dach van aprille int jair lxxxi ten vervolghe
+van enighen synen quaetwillighen byder wet ons. voirs. stat
+gecondempneert is geweest te treckene ende eenen wech te doene
+tot sinte pieters ende pauwels te rome ende boven dien overberch
+te woenene den termyn van drie jairen sonder dairen binnen in
+onsen voirs. lande van brabant te moegen comen den tyt van drie jaeren
+en were over leden ende hy en brachte dair aff brieve van certifficatien,
+ende dat hoe wel hy gedaen heeft den voirs. wech van sinte pieters
+ende sinte pauwels te rome ende dat by hem niet meer en behoirt
+gedaen te syne dan die voirs. drie jairen overberch als voirs. is te
+woenene soe en soude hy nochtans duerende die selve drie jairen
+niet dorren gaen wandelen keeren verkeeren noch vernachten in onsen
+voirs. lande van brabant sonder yerst dair aff van ons te hebbene
+onse gracie ende genade alsoe hy seeght ons dair om oetmoedelyc
+biddende. doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirs. thoenders ende zonderlinghe ter eeren
+vander passien ons liefe heeren die hy geleden heeft voir ons allen
+op zulcken dach als huden den selven thoendere hebben in gevalle
+als boven quytgeschonden en van zunderlingher gracien schelden quyte
+by desen onsen brieve die voirs. correctie van te moeten woenen die
+voirs. drie jaeren overberch ende hebben hem als van dien weder om
+gerestitueert ende restitueren tot zynen goeden name ende famen
+ende oic mede tot onsen voirs. lande van brabant willende hem
+consenterende dat hy sal binnen den selven onsen lande moegen gaen
+wandelen keeren verkeeren ende anderssins hem aldan houden zoe hy
+gedaen soude gehadt hebben ende moegen doen voir die geschiedenisse
+vander voirs. correctien uuytgenomen nochtans binnen onser
+voirs. stat van bruessel ende huerer vriheyt, ontbieden hier
+om ende bevelen onsen drossate van brabant meyer van loevene
+amman van brue ons. voirs. stat van bruessel schoutteeten
+van antwerpen ende vanden bossche, ende voirts allen anderen
+onsen ambachteren richteren ende officieren insgelycs den ambachteren
+richteren ende officieren vanden smaelen heeren in onsen voirs.
+lande van brabant geseten ende hueren stedehouderen dat zy ende
+een iegelyck van hen zoe hem toebehoirt den voirs. thoendere
+van deser onser gratien ende quytscheldinghen doen ende laeten
+inder manieren voirschreven peysselyc ende vredelyc gebruycken sonder
+hem dair inne te doene oft te laeten geschiene aen live oft
+aen goede enigen hinder stoot oft letsel ter contrarien want ons
+alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen seghel
+hier aen doen hangen, gegeven in onser stat van mechelen opten
+goeden vrydach xvi in apryle int jair ons heeren duysent
+vierhondert drie ende tachtentich voere paesschen. aldus
+geteekent opte vouwe vanden brieve by mynen heere den
+hertoghe, ja. hujoel"
+"kaerle etc. doen te weetene allen jegewoirdighen ende toecomenden dat wij
+ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan henrick vanden
+veen woonende inden dorpe van ruesele inhoudende hoe dat hij opden vi en junij
+anno lii heeft in tselve dorp ten huyse van peeter evaerts met meer andere
+geselschaps die dijen dach den papegaye geschoeten hadden sitten drincken
+ende goet chiere maeken gelijck hy oick inde gulde was ende alsoe tot
+byden avont sittende ende vroelijck met melcanderen wesende nyet weetende
+van eenighen twist oft geschilde soe is daer een geweest geheeten geene
+lenaerts hermansse insgelycks guldebroeder wesende die hem sadt en vermat
+dat hy dijen avont oft eer den avont quame eenen op zyn stroo oft cont hebben
+soude dwelck hoirende die supliant dat hy alsulcken onhebbelycke woerden
+sadt en sprack ende nyet en wiste waer op dat hyt hadde heeft geseeght
+dese oft gelycke woirden bey geene waeromme sydt ghy gestoort op wyen
+hebeyt dat ghyer een op zyn stroo leggen wilt syt toch te vreden ende
+laet ons eenen vollen vuyt drincken het waer schande datmen hier ruw
+woerden maecten daerop de voirs. geene seyde wildyse verantwoirden daer
+ickt op hebbe dat mochdy seggen waer op die suppliant zeyde bey geen ghij
+zyt een proper geselle wat wildy iemanden van desen gesellen mesdoen
+daer op die voirs. gheene antwoirde wy seeght dat ick haer mesdoen
+wille waer op die suppliant zeyde dat segdy selve ende ick hoort
+dat ghyt seght waer op de voirs. geene seer grammelyck wederzeyde
+ghy lichter aene nemende midtsdyen eenen drinckpot ende heeft den suppliant
+daer mede op syn hoot geslaeghen zoedat hy geheel onstucken spranck
+ende dat hem suppliant tbloet lancx zijn hoot liep ende dat de
+scerveren vanden selven pot spronghen eender vrouwen die neven den
+suppliant sadt in haer aensichte zoe dat zy naulyck zien en conde
+dwelck hy suppliant gevoelende die geheel beduyselt was vanden
+grooten slach heeft tot zynder deffentie vuyt grooter beruertheyt ende hitte
+van bloede zyn eetmes vuyt getogen ende daer mede eens naeden voirs.
+geenen gesteken ende hem geraect ende gequetst in syn zyde van welcker
+quetsueren hy syn bichte gesproken hebbende zekeren tyt daernae deser
+werelt es over leden wyens siele godt wil ontfermen tot groot leet
+wesen vanden suppliant die hem yesindert heeft geabsenteert ende hoe
+wel hy die daghen zyns levens noyt iet anders en heeft gecommitteert
+weerdich van eenige $$$punitie ende hy tselve feyt soe zeere onnosel
+ende ge$$ch zyns lyfs verweerens heeft gecommitteert zoe en soude hy
+vreesende rigeur van justicien nyet vrye$lyck dorren weeder keeren
+ten waere hem onse gracie ende genade verleent wordde zoe hy seeght
+ons van die om de selve zeer oitmoedelyck biddende waerom zoe
+eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. suppliants
+e ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voir rigeur
+van rechte hebben denselven inden gevalle als boven quytgeschouden ende
+vergheven schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen
+onsen brieve tfeyt ende ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende
+vuyt saeken van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justitie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden in dyen hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop
+een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant meyere van
+loeven amptman van bruessele schouteth van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wy zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen der
+partyen geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilijck nae
+gelegentheyt vanden saeken ende faculteyt van zynen goeden met oick
+marge: sy h$$ af verantwoirt
+byden ontfanger vanden exploiten
+te betalene die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die ghene die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justicien alzoe zy
+sullen vinden behoirende welck interinement die voirs. suppliant gehouden
+zal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs.
+raide bynnen zesse maenden naestcomende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen en deselve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoiren sal zy onse procureur generael ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal
+moghen huere stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe hem
+toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser
+onser jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle dinhouden van
+desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwichlyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecomenden tyde eenich hinder letsel oft
+moeyenisse aen live noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff oft eenighe van zyne goeden daerom gearresteert becommert oft
+beleth waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien want
+ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve teeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hanghen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende
+eenenyegelycken anderen dessins gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maendt van augusto int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende dryenvyftich van onsen keyserrycke txxxiiiie
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxviiie
+aldus gescreven op de plycke byden keyser ende ondertekent
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende met zynen originale
+bevonden accorderende by my
+$ facuwez $"
+"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende
+toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van jaspar anthonis ghysbrechts ingeseten van goirle inhoudende
+hoe dat al eest zoe dat hy suppliant hem altyt sonder jactantie gesproken
+rustelyck ende vredelyck heeft gedraghen sonder oyt van eenige mesusen
+achterhaelt oft befaemt te zyne soe es nochtans gebeurt dat
+in augusto inden jaere xvc ende lix hy suppliant met adriaen jan
+henricx $$$ switten de jonghe ende meer anderen van goirle
+gecomen zynde tot poppel op een bruyloft zyn tsamen naeden maeltyt
+gaen sitten drincken in een herberghe gestaen tot poppel aende plaetse
+ende alzoe de suppliant ende dander in meyninghe waeren thuys te gaen
+zoe hebben zy tsamen metten weerdt ende werdinne gerekent gehadt
+ende hy suppliant commende opte plaetse ende strate voer die deure vander
+voirs. herberghe heeft aldaer gesien eenen geselle van riele hem
+ombekent ende van zynen geselschap nyet wesende hebbende in zyn
+handt een bloot sweert oft degen daermede tegen hem selven schaermoetsen
+sonder nochtans nyemanden te mesdoen ende ten selven tyde is opt
+voirs. plaetse comen aengereden eenen wagen met volck die $$$
+van sekere andere bruyloft tot hilverenbeke gehouden wel by
+drinck wesende daerop dat onder andere was een genoempt joes
+cops woenende tot poppel diewelcke siende den voirs. geselle van
+riele heeft geroepen ghy coecketers van ghoirle dwelck is eenen
+schimpighen roep tot verachtinghe van die van ghoirle dwelck
+die suppliant hoirende zoe den selven schimp daer zeer odieulx worde
+gehouden heeft totten voirs. persoonen opten voirs. waghen sittende
+geseght die van goirle en hebben u noeyt tecort noch leet gedaen
+wat wildy op ons oft tegens ons spreken ende met dyen is den
+waghen voerby gereden tot aen thuys van gooris spilmakere
+oick opte voirs. plaetse staende alwaer zy hebben doen tappen
+drye oft vier potten biers ende die suppliant ende zyn voirs.
+geselschap gereetschap makende om naer huyse te gaende ende
+zynde omtrent den voirs. waghen zoe heeft die voirs. joes
+wesende een stout ende sterck man hem oick verlaetende op zyn
+geselschap die zesse oft zeven persoonen sterck waeren wederomme
+geroepen bij schimpe ghy coecketers van goirle ende de
+suppliant dat hoirende heeft hem $$teghen willen stellen met eender
+pycken oft knevelstock ende die voirs. joes tselve siende is den
+suppliant innegevallen by assistentie van eenen cuypere tot
+poppel woonende die den suppliant den voirs. knevelstock aff
+heeft genomen ende hebben hem wel dapperlijck geslagen gehadt
+in sulcker vuegen dat hy tereerden lach ende die voirs. jan
+switten de jonghe dat gewaer worddende ende siende dat die
+persoonen opten waghen sittende alwaeren affgespronghen
+heeft den suppliant ter assistentie willen comen maer die voirs.
+joos is hem ock opgevallen ende heeft met eenen hantclippel
+die hy vanden waghen hadde genomen denselven eenen slach
+gegeven op sijn hoot in zulcker vuegen dat hy oick tereerden
+moeste vallen daerdeure die voirs. adriaen henricx gecommoneert
+zynde heeft zynen deghen vuytgetrocken ende daermede den voirs.
+joosen op zyn hoot geslaghen een groote woende tot deur dbeck$$
+ende de suppliant ende die voirs. zwitten geweken ende gevlucht
+zynde deur die slaghen die zy gehadt hadden heeft die suppliant
+wederom zynen voirs. stock die de voirs. cuypere hem hadde
+affgenomen gecregen nyet weetende by wyen dat hem dyen
+was gerestitueert ende anders nyet weetende zyn broeder en
+was onder den hoep is metten voirs. stock wederom aengecomen
+om de zyne te assisteren ende hen te ontsetten ten eynde dat
+zy nyet en souden overvallen ende geoppresseert wordden ende
+alsoe zy al onder malcanderen waeren verwert ende int vechten
+verhit ende dat die voirs. joosen die een zeer sterck man was
+deen dandere byster sloech soe heeft die suppliant hem tspyts
+vanden voirs. knevelstock oft javelyne geboden gehadt op
+hope dat hy soude wycken maer die voirs. joes perseverende
+int voirs. gevecht en heeft nyet willen ophouwen noch
+wycken ende die suppliant hem meynende aff te keren heeft
+nae hem gesteken gehadt ende heeft met grooten ongeluck
+hem geraeckt ende gequetst gehadt in zyn zyde ende is
+tsanderdaechs daernae deser werelt overleden ten
+grooten leetwesen vanden suppliant verdriete ende eeuwighe
+bederffenisse vanden suppliant nyet weetende nochtans van
+welcker quetsueren hy mach gestorven zyn soe dat die suppliant
+die met partye geinteresseerde is overcomen daerom lantvluchtich
+zoude moeten wesen ende in vrempde landen dolen sonder dat hy
+zyne ouders die oude stockluyden zyn den cost zoude konnen te
+varen winnen soe hy tot noch toe gedaen heeft zoe verre hem hierop
+onse gratie ende genade nyet en wordde geextendeert ende verleent
+ons daerom zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy
+desen aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant inden
+gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende
+vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensen ende bruecken corporelle
+ende criminelle daerinne hy hem overmits ende vuyt saken van
+tgeene des voirs. is tegen ons ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer die toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voer al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van
+zyne goeden met oick te betaelen die redelycke costen van justicien
+hierome alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deughdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende
+costen van justicien alzoe zy zullen bevinden behoirende
+welck interinement die voirs. suppliant gehouden zal zyn te
+versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs.
+raide binnen zesse maenden naestcommende opte pene van
+te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden gheenen dien dat behoiren zal zy
+onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende
+toecommende dien dit aengaen zal mogen huere stedehouderen ende
+eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser
+jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle inhouden
+van desen inder vueghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck
+vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden tercontrarien maer indien zyn lyff oft
+eenige van zynen onverbeurden goeden daerom gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen onse rechte
+ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van novembri int jaer ons
+marge: zy hier af
+verantwoert
+byden rentmeestere
+vanden exploicten
+heeren duysent vyffhondert eenentzestich van onsen
+rycke van spaengnen ende sicillien tzeste ende naples etc.
+tviiie opde plycke stont gescreven byden coninck in
+zynen raide ende geteeckent jboudewyns visa $ recepta
+gecollationeert ende bevonden met
+zynen origina concorderen by my
+$$ facuwez $$"
+"remissie voer janne steffens
+kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van jan steffens ingesetene der voighdye van
+molle inhoudende hoe dat hy suppliant op alder $$$
+dach int jaer xvc ende vier ende veertich hem heeft
+gevonden inden avont in seker groot geselscap van
+mannen ende vrouwen aldair omtrent jan cops huys
+sulcke geruchte ende gevechte gebuerde dat die
+voirs. suppliant inde aerde geslagen werde van eenen
+geheeten sebastiaen cayvairts alias heens met zynen
+complicien ende die voirs. suppliant met zynen medegeselle
+geheeten peeter de jaghere alias croepel dit ziende dat men
+op henlieden het gevechte was sueckende hebben
+gelyckelyck met eenen cleynen eetmesken tegens den voirs.
+sabastiaen met zynen consoirten strytbarich gewordden
+nyet ziende waer zij stekende waren oft wyen
+zy hadden mogen gequetst hebben gelyck hy
+suppliant oick inder waerheyt alnoch nyet en weet
+noch en soude weten te vercleren datter iemant van
+hem oft den voirs. synen medegeselle alsdoen gequetst
+wordde ende henlieden alsoo nyet geabsenteert
+hebbende maer wantmen geseght heeft gelyck hij
+suppliant verstaet dat die voirs. sebastiaen ten
+selven tyde hadde ontfanghen eenen steeck achter
+in syn schouderen dair aff hy corts dair naer
+afflivich is gewordden ende datmen tselve op
+henlieden vermoeyde soo heeft onsen drossaert
+van brabant nu onlancx den voirs. suppliant ende
+zynen medegeselle gevangen genomen ende noch
+jegenwoirdelyck houdende is binnen onser stadt
+van herentals aldair hy tegens den suppliant
+ende synen medegeselle zoeverre heeft criminielyck geprocedeert
+vuyt dyen hy seyde dat hem den persoon die den
+manslach gehouden gedaen hadde was onbekent ende
+dat hy suppliant ende syn medegeselle des voirs.
+sebastiaens partye waeren ende anders egheene als dat die
+vs. suppliant met vonnisse van schepenen aldaer es gewesen
+tot scherper examinacie ende torture om welcke
+ende torture te mogen ontgaen mitsgaders alle beschad#
+ende inconvenienten die daer vuyt souden mogen commen zoe
+den suppliant als zynen kinderen ende huysvrouwe om dat hy
+duer onverdrachgelycke pyne soude moghen
+bekennen tghene dwelck hy inder waerheyt
+nyet en weet gedaen te hebben ende oick vuyter gr#
+vs. beschamptheyt vanden torture die liever den d#
+hadde te sterven dan die te lydene heeft hy suppliant
+selven manslach op hem genoemen ende dien ach#
+die vrienden ende maghen vanden afflivighen daer
+aff satisfactie doen doen gelyck sy henlieden daer#
+oick voer vernueght bekennen ende zoude wel w#
+voere alsoo vele als hy daer aen mesdaen heeft m#
+hebben aen ons oft onsen voirs. drossart in onsent
+name dair van overcommen dwelck onse voirs. drossart
+nyet doen en wilt in egheender manieren ons daer#
+hy suppliant oidtmoedelyck biddende hem hier op te willen
+verleenen onse gracie ende genade mitsgaders onsen oepene
+brieven van remissie dair toe dienende soe
+eest dat wy de saken voirscreven overgemerckth#
+hier op gehadt dadvijs van onsen voirs. drossart
+van brabant thomas nagels den voirs. jan
+steffens suppliant genegen wesende tot zyne vo#
+bede ende supplicatie ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereren voir rigeur
+van justicien hebben inden geval als boven #
+geremitteert ende quytgescouden vergheven remitteren ende scelden
+quyte vuyt onse sunderlinge gracie mits desen tfait
+ende manslach boven geruert mitgaders alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle waer in
+hy ter cause van dien met datter aencleeft jege#
+ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben hem als dair aff wederstellende ende
+restituerende tot zyne goede name ende fame in
+onsen lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlyckheden
+heerlyck mitsgaders tot zynen onverbuerde goeden
+gelyck ende in alder manieren als hy was voir de
+toecompste vanden manslach voirs. imponerende hier
+op een een eeuwich swygen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy syn satisfactie ende beteringe
+ierst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye indien
+die noch nyet gedaen en es ende eenige daer toe
+staet cicilyck allenlyck behoudelyck oick dat de
+voirs. suppliant gehouden wordt tvoirs. feyt ende manslach
+jegens ons civilyck te beteren nair de gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van synen goeden ende
+onse ordinancie daerop gemaect ende daerenboven
+betaelen ende refonderen die redelycke costen van
+justicien hier om gedaen ende naegevolcht ter
+taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant die wy daer toe committeren
+ende henlieden ontbieden ende bevelen dat voir
+hen geroepen de ghene die hier over behoiren geroepen
+te syne zy procederen wel ende dueghdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen naer huere
+voirme ende inhouden ende tot taxatie vander
+voirs. amende civile ende costen van justicien voirs.
+welck interinement de voirgenoempde suppliant sal
+schuldich syn te versuecken voirden voirnoemde van onsen
+rade binnen eenen halffven jaere naestcommende opte
+peyne te verliesen deffect van desen ende dat
+gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ge$$
+ende betaelt synde in handen vanden ghenen van
+onsen ontfanghers oft anderen onsen officiers dient dat
+aengaen mach behoiren sal die daer aff gehouden
+wordt ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van synen ontfanghe zy onsen voirs.
+marge: en $$ verantwoort
+$$ ontfanck vanden
+exploten
+drossaet van brabant ende allen anderen
+ende der smaelre heeren ons voirs. lants ende
+hertochdoms van brabant justicieren ende officieren
+dien dit aengaen mach oft hueren stedehouders doen
+laten ende gedooghen den voirs. suppliant van dese
+onse perdoene mitsgaders van allen den inhouden
+desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder
+letssel oft moyenisse ter contrarien in eeniger
+manieren ende zynen persoon jegewoirdelyck ge#
+zoo voirs. is oft eenige van synen onverbuerde goeden
+zyn of wairen hier naemaels daeromme gevangen
+gearresteert oft eenichssins belet dat zy die
+stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter
+stondt ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommen
+delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+ten eeuwigen dagen zoo hebben wy onsen segel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken
+ons recht ende eenen iegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van junio int jaer ons heeren duysent vyff
+hondert achtenveertich van onsen keyserycke txx#
+ende van onsen coninckrycken van castillien ende
+anderen txxxiii ste aldus gescreven opte
+plycke byden keyser in synen rade geteeckent
+serrycken visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende
+dat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van jan quintins
+arm scamel gehuwt man woenachtich in onse stede van antwerpen
+inhoudende hoe op sinte marie magdalenen dach lestleden was een
+offt twee jaeren dat hy suppliant heeft sitten drincken tot berchem
+neffens onse voirs. stede van antwerpen met adolf van dueren ende hans
+bellen diemen hiet van bruessele ende aldaer gedroncken hebbende zoe
+zijn sij al tsamen nae huys gegaen ende comende op een dyck byden siecken
+hebben daer gevonden twee oft drye gesellen waer af die een op zynen
+hals hadde eenen grooten stock den welcken die selve adolf vraechde
+waerom hy die stock op zynen hals hadde ende oft hy daermede inde
+stadt wilde gaen zeggende voirts wilt ghij daermede inde stadt gaen
+die luden sullen u seggen dat ghij een hont slager syt want tes verboden
+met stocken inde stadt te gaen doen seyde die man metten stocke wat
+hebt ghy daermede te doene al hebt ghy doersneden cleederen aen hebt
+ghij den heere gedient wij hebben oyck somtyts den heere gedient mits
+welcken woirden die voirs. adolff achterwaerts terde ende trock
+van leere ende begonste te smijten ende alsoe die selve suppliant doen oyc
+van leere trecken soude zoe quam eenen jasper de cleermakere ende
+gaf den suppliant een wonde op zyn handt sulcx dat hy suppliant
+daer af zoe verminct es dat hy daermede zyn broot nyet en can gewinnen
+met zyn ambacht van lyndragen ende de suppliant alsoe gequetst zynde
+is terstont van daer wech geleyt geweest zonder dat hy wederomme
+int tselve geschil ende gevecht gekeert is ende heeft zindert hoiren seggen
+dat van tself geschil ende gevecht duerende zyn absencie vander plaetssen
+daert geschiede eenen mathys van roome zoe gequetst was vanden voirs.
+adolff van dueren hans bellen daer mede hy suppliant hadde sitten drincken
+als voeren oft van thielman de keesdragere die op tgevecht gecommen was
+oft van een oft twee van hemluyden dat de selve matthys daeraf terstont
+sonder biechte gestorven es ende hoewel de suppliant daerom den
+overleden nyet geslagen noch gesmeten en heeft mits dat hy doen ter
+plaetssen nyet en was daer de overleden gequetst werde ende dat die
+voers. adolff daer present ende vanden gevechte wesende daeraf van ons onse
+brieven van remissie vercregen heeft nyetmin de voirn. suppliant en soude
+nyet vryelyck dorren converseren in onsen landen van brabant mits dat
+hy uuyt simpelheyt verstaen hebbende de doot vanden voirs. mathys hem
+daer uuyt soude geabsenteert hebben doer vreese gevangen te worden om
+dat hy int beginssel vanden voirs. geschille ende gevechte maniere maecte
+van leere te trecken als boven ende oyck dat hy daer van pais met partie
+heeft gemaect ten zij dat onse gracie hem hierop verleent zij alsoe hij
+seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy
+desen aengesien compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strangheyt van justicie hebben den selven supplant inden gevalle als
+boven quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven mitgaders
+oyc alle peyne ende amende corporelle ende criminelle daer innen hy hem
+overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. is iegens onssen onse
+hoocheyt ende justiccie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by
+desen tot zynen goeden faemen ende naeme in onsen voirs. lande ende hertoochdom
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre hy daer eenige
+waeren imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen
+procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende
+officieren onssen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn off wesen
+mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie soe verre die noch nyet gedaen waere civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck dat hij gehouden werdt te betaelen
+de redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfager vanden exploiten
+indyen datter eenige geschiet zijn ter taxatie ende arbiterscepe van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen
+den voirs. onsen cancellier ende luden van onsen raede in brabant dat voer
+hemluyden geroepen degene die daeromme behoiren sullen geroepen te
+zynen zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdigern brieve nae
+huer vorme ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen
+jaere nae date van desen op de pene van te verbueren deffect der
+selven ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van
+justicie indyen datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te makene rekeningen bewys ende
+reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zij onsen drossaet van brabant schoutet van antwerpen ende
+alle andere onse ende onsen vassallen off smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onss voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die zyn off wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stadthouderen ende elc van hen zoe hem dat toebehoirt ende
+aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten
+geschien in lyve noch in goeden eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarie maer indyen zyn lyff off zyn onverbeurde goeden
+daer omme gevangen becommert off gearresteert waeren dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen in zynen tot volcommen delivrancie
+ende slakinge want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen
+saken onsen recht ende eenen yegelyck tzyne in allen gegeven
+in onsen stede van bruessele inde maent van juno int
+jaer onsheeren duysent vyffhondert ende achtendertich
+van onsen keyserycke tnegenthienste ende van
+onsen rycken van castillien ende andere drientwintichste
+aldus stont gescreven op te plycke byden keyser in zynen
+raede ende geteekent l dezoete noch stont gescreven opte
+selve plycke visa registrata
+ghecollacioneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"een remissie van schake voer wouter van cockelberge
+met vive zyne complicen
+kaerle etcetera, doen te wetene allen jegenwoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van wouter van cockelberghe woenende ter leest binnen der
+vryheyt onser stede van mechelen, hennen steelman dierick
+eertbrugge jacob camerlinck jan van breedonck ende
+jacop van oistenryck, inhoudende hoe dat de voirs. wouter
+van cockelberghe suppliant in alle duecht ende eerbaerheyt
+gevryt ende gevolght heeft eene eerbaere jonge dochtere
+oudt xvii jaeren oft daeromtrent woenende tot hombeke
+genaempt peeternelle van wueluwe vadere noch moeder
+hebbende, zulcx dat zy malcanderen lief gehadt hebben
+zoe dat om malcanderen te trouwene ende de voirs. wouter
+suppliant verstaen hebbende dat die vrienden vande selver
+peeternellen genegen waeren haer te gheven eenen
+anderen man heeft tselve haer te kennen gegheven
+haer vragende oft tselve wel haer meyninge was
+waer up zy zeyde dat neen ende dat zy sou dien
+nemmermeer nemen en zoude ende mits dien ende dier
+gelycke woerden die zy onderlingen hadden de voirs.
+wouter suppliant bemerckende dat de voirs. peeternelle
+goede jonst tot hem droech heeft haer geseyt indien
+ick wiste dat uwen wille zulck waere ick soude
+u nemen ende met my leyden waer mede zy als doen
+werdt lachende ende colacierende daer inne genoech
+consent ghevende zoe hem dochte ende ten eynde
+zoe zette zy hem dach te commen tot hueren huyse
+upden lesten heyligen paesch dach lestleden ende
+achtervolgende dien de voirs. wouter suppliant sorge
+dragende te voldoene ten segghen vande voirs. peeternelle
+is ten selven daghe binnen zonneschyne gecommen metten
+anderen supplianten ten huyse daer de selve peeternelle
+met huere moeye woenende was ende de selve
+wouter suppliant commende binnen den huyse heeft
+aldaer gevonden de selve peeternelle hebbende een jonck
+kint op haeren schoot haer vraegende met zoeten
+woerden oft haer beliefte waer met hem te gaen
+drincken waer op die moeye vande voirs. peeternelle
+daer jegenwoirdich zynde zeyde dat zy uuyt den
+huyse niet gaen en soude mit dien zoe zyn de
+andere supplianten oic binnen den huyse gecommen des
+onder anderen de voirs. jan van breedonck suppliant
+nam zoetelyck de voirs. peeternelle metten arme
+haer zegghende staet op ghy moet mede waer op zy
+antwordde ziende huere voirs. moeye ick en sal niet
+mede gaen zoe dat de voirs. jacop camerlick oock
+suppliant nam haer tkint vanden schoye ende settet neder
+opden vloer ende namse metten anderen arme ende
+ley dese zoe buyten den huyse dwelck merckende de
+selve peeternelle zeyde waer zulde my leyden en
+hebbe ick hier gheen vrienden ende mits desen zoe
+hebben zommige vrouwen de voirs. peeternelle willen
+houden maer een vande voirs. supplianten ontrack haer die hant
+ende commende alsoe buyten den huyse zoe es gecommen
+die oom vande selver peeternelle zegghende gesellen ziet
+wat ghy doet ende zyn alsoe voorts wech gegaen belettende
+de sommighe van heurlieder datmen hen niet en volghde
+ende zunderlinge de voirs. jacop van oistenryck de
+welcke hadde eenen gespannen boghe op zyn schouwere
+ziende dat die oom vande voirs. peeternelle hemlieden volghde
+heeft den selven boghe genomen in deen handt ende eenen
+pyl in dandere zegghende blyft achtere ick raidt u voir
+tbeste oft ick doen u achter blyven ende oock al zoe
+die moeye vande selver peeternelle ende andere vrouwen
+altyts volghen wilden zoe zeyde oick een vande voirs.
+supplianten tot henlieden blyft achtere oft ick sal u smyten ende
+mits desen mach wesen dat eene vande voirs. vrauwen
+metten platten van eender pycken geslegen was heeft oick
+een vande selven supplianten metten stocke vander pycken geslegen
+omtrent den rugghe van eenen geselle die hen volghde
+ende zyn ten lesten zoe voort gegaen zonder yemandt
+te grieven tot den huyse van willem van wueluwe
+des voirs. peeternelle oom aldaer zy twee oft drie
+potten biers gedroncken hebben ende alsoe een vande
+supplianten eenen pot nam ende eenen dronck brochte der
+selver peeternelle zoe heeft zy dat gewacht
+ende den pot nemende heeft voirts den voirs. wouter
+suppliant hueren vryer gebrocht ende alsoe zy hoerden
+dat sommige vrienden haer volghden zoe zyn zy tsamen
+gewillichlyck uuyten huyse gegaen ende de selve peeternelle
+zonder in huere voirs. ooms huys eenich mesbaer te maken
+heeft uuyten huyse wesende ende hoorende dat huere
+vrienden riepen waer zydy nelle geseyt tottenvoirs.
+wouter hueren vryer gaende gesamender handt zonder
+te antwoirdden up troepen van hueren vrienden laet ons
+gaen dat zy ons niet en vinden ende liepen alsoe malcanderen
+byder handt houdende voirby gieles bessens inde strate gelyck
+oft zy man ende wyf geweest hadden ende syn alzoe
+tsamen gegaen eerst nae raemdonck ten huyse van eenen
+goeden eerbaren man genaempt willem zellekens aldaer
+zy ontboden hebben den prochiaen in meyningen malcanderen
+te ondertrouwene maer hy en was niet thuys ende
+naedien betaelt hebbende der weerdinnen zyn tsamen
+voortgegaen tot inde prochie van maldere aldaer zy
+oock ontboden hebben den prochiaen maer alzoe hy
+nyet thuys en was es daer gecommen een capellaen de
+welcke dat nyet en dorste doen overmits dat zy
+van dier prochien nyet en waeren ende mits dien nae
+goede chiere aldaer gedaen hebbende tot zanderdaechs
+zoe zyn zy tsamen voorts gegaen tot inde prochie
+van purs dair die voirs. pieternelle by hueren wille
+ende daer toe oock ontboden den prochiaen die hem
+excuseerde te commen zegghende dat hy tsanderdaechs
+gaerne commen soude waer van de voirs. wouter
+ende peeternelle des droeve wesende braken
+tsamen eenen penninck ende elck van hen beyden
+nemende een stuck hebben malcanderen huere
+kerstelycke trouwe gegheven ende daer op zyn
+zy gewillich tsamen gaen slapen ende in teeken
+van dien zoe heeft de selve peeternelle daer
+af verleden een instrument ende hoewel dat
+mits desen die voirs. supplianten nyet en meenden
+yet mesdaen te hebbene ende dat de voirs.
+peeternelle tot menigen stonden ende in presencien van goede
+mannen geseyt ende verclaert heeft dat zy den voirs.
+wouter voor hueren man houdt ende dat huer nyet leet
+en is van tghene dat zy gedaen heeft maer waert
+dat zy dat te doen hadde zy zoude noch doen nietmin
+beduchtende strangheyt van justicien en souden hen niet
+dorren houden noch converseren in onsen landen ende
+heerlicheden maer hen daer van moeten absent houden
+tot huere geheele verderffenisse ten zy dat onse gracie
+ende gnade hemlieden hier op verleent wordde alsoe zy
+zegghen ons omme de selve zeere oitmoedelyck
+biddende, soe eest dat wy de saecken voerscreven
+overgemerct den voirn. wouter van cockelberghe
+hennen steelman dierick eertbrugge jacop camerlinck
+jan van breedonck ende jacop van oistenryck supplianten
+genegen wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hen in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge
+in faveure van onser blyder wedercompst in desen
+onsen landen van harwaertsover ende bisondere in
+onser stede van brugghe hebben inden gevalle als
+boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onser
+zunderlingher gracie mits desen onsen brieve
+tfait ende mesuz boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne
+zy ter causen van dien mit datter aencleeft jegens ende
+justicien mesdaen ende mesbruyct moegen hebben
+hemlieden als ten desen wederstellende ende restituerende
+tot huere goede fame ende name in onsen voirs. landen
+ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden goeden
+indien zy daer eenighe hebben gelyck ende in alder
+manieren als zy waeren voor die toecomptste vanden
+feyte ende mesuse voirscreven imponerende hier op
+eeuwich zwygen ende scilence onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvooren gedaen der geintresseerde partie
+inden die noch niet gedaen en zy ende eenighe dair toe
+dient civylyck alleenlyck behoudelyck dat de voirn.
+supplianten gehouden zullen wesen tvoirn. fayt ende mesuz
+tegens ons civylyck te beteren nair die gelegentheyt
+vande saken ende faculteyt van hueren goeden ende
+oock te betalen ende refonderen die redelycke costen
+van justicien hier op gedaen ende naegevolght der
+taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+geordonneert in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+raide in brabant dat voor hemlieden geroupen die ghene
+diere behoiren geroupen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verifficatien ende interinemente
+van desen onsen jegenwoirdighe brieve nair huere
+vorme ende inhouden ende ter taxacien ende arbiterscepe
+vanden voirn. civyle boete ende costen voirscreven ende
+dat gedaen ende de voirs. civyle boete getaxeert ende
+byden voirs. supplianten betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers dient behoiren sal
+die gehouden wert daer van ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant ende alle andere
+onse richteren justicieren ende officieren mitsgaders
+vande smaelre heeren ons lands van brabant wyen
+dit aengaen oft aenroeren sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelyck van hen bisondere
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirn. supplianten ende eenyegelycken van hen van
+deser onser gracie quytscheldinghe remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder
+voegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck
+vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hemlieden te doene ofte laten geschien nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goede ter contrarien
+in eenigher manieren maer indien huere lyven oft
+eenige van huere voirs. onverbuerde goeden daeromme
+zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert
+belet oft becommert dat zy die stellen ende setten oft
+doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcommender slakinghe ende delivrancie
+want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen zaecken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen, gegheven in onser
+stede van brugge inde maent van jullio int
+jaer onsheeren duysent vyfhondert ende twintich
+ende van onsen rycken te wetene van dien vanden
+roomsche tweeste ende van castillien etcetera tvyfste
+aldus stont gescreven onder opte plycke byden
+coninck, ende geteekent du blioul, ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden concorderende
+metten originale, by mij"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oidtmoedige supplicacie van
+janne willem jan willemsse joryse adriaensse adriaenen snyders
+adriaensse ende janne jacop meeusse alle jonge gesellen ongehoudt
+behalven de voirs. jan willemsse ende innegesettenen ons dorps van
+popple inhoudende hoe dat opten jaersavont lestleden over twee
+jaeren die jonge gesellen vanden gehuchte van overbroeck gelegen
+onder poppele voirs. zyn gecommen tot poppele opte plaetse in een
+herberge geheeten den hert aldaer zy supplianten metten anderen jongen
+gesellen vanden voirs. dorpe waeren vergadert om het nyeuw jaer
+te singene ende hebben die van overbroecke voirs. die supplianten met
+hueren medegesellen met hen geleydt tot int voirs. gehuchte
+van overbroeck om dnyeuw jaer in goeder genuechten ende zonder
+arch aldaer te singene ende comende int voirs. gehuchte van
+overbroeck opte strate zoe zyn den voirs. supplianten te gemoete
+gecomen die jonge gesellen vanden hul gehuchte van hulsele
+resorterende onder die prochie van beke inde dinghbanck van weelde
+om aldaer insgelycx het nyeuw jaer te singene ende die voirs.
+hulsele staende opte strate ende ziende de voirs. supplianten met hueren
+geselscape die welcke stonden op een grecht van eenen driessche
+begonsten de selve van hulsele qualycken te sprekene seggende totten supplianten
+ende hueren geselscape dese oft gelycke woerden godgeve u die pestilencie
+daer op zy supplianten met hueren geselscape antwordden ende seyden wy
+sullen u comen ende mits dien zyn zy malcanderen innegevaren ende hebben
+malcanderen met hueren geweere ende stocken geslagen maer de voirs.
+supplianten zyn bedwongen geweest de vlucht te gevene in welcke vlucht
+de voirs. jan jacop meeusse een vanden supplianten is by die van hulsele
+ter eerden geslagen geweest ende opgestaen zynde zoe heeft de
+selve jan met eenen gruenen houten stocke wuyten willem adriaensse
+insgelycx ter eerden geslagen ende tselve gedaen zijnde heeft hy
+oyck die vlucht gegeven ende want die voirs. van hulsele riepen
+slaet doot slaet doot zoe heeft de selve jan hem gesalveert doer
+dwatere ende zyn alsoe die voirs. van hulsele ewech gegaen ende
+die voirs. supplianten met hueren geselscape gecommen int voirs. gehucht
+van overbroeck aldaer zy het nyeuw jaer hebben gesongen ende
+zyn van daer geghaen tot poppele oyck singen tvoirs. nyeuw
+jaer ende daer nae zyn zy gegaen drincken ende minnelyck van
+malcanderen gescheyden in welcken gevechte vanden zyden vanden supplianten
+meer persoenen gequetst zyn geweest oft zoe vele als vander
+andere zyden nyettemyn is gebuert dat in tselve gevecht een geheeten
+jan hermansse innegesetene vanden voirs. gehuchte van hulsele is
+met eenen houten stocke geslagen geweest op zyn hoot zoe dat hy
+vanden selven slage ende quetsuren tsanderdaeghs daer nae is
+aflivich geworden dwelck de voirs; supplianten zeer hertelycken leet
+is geweest ende want tvoirs. gevecht is gebuert by nachte
+ende inder duysterheyt omtrent xii oft een uren ombegrepen vanden
+juysten tyde zoe en hebben de voirs. supplianten nyet connen geweten
+gelyck zy alnoch en doen ende wyeden voirs; slach den voirs. janne
+heeft gegeven gehadt weder het geweest is nyemandt vander
+zyden der voirs. supplianten oft vander andere zyden gelyck oyck
+nyemandt ter werelt daer aff zekerlyc en weet te sprekene
+nyettemyn de voirs. supplianten beduchten rigeur van justicien ende
+mits dyen dat zy mede geslagen ende skytbaer hadden geweest
+zoe hebben zy hen geabsenteert vuyt desen onsen lande van brabant
+is oyck pertie geinteresseerde van hueren wegen voldaen ende
+gecontenteert die welcke mits der gelegentheyt vander zaken
+hen hebben zeer gracielycken laeten vernuegen want zy wel
+wisten dat tvoirs. ongeval zeere onnoosselyck toegecomen was maer
+en souden nochtans de voirs. supplianten die welcke noch al huere ouders
+hebben nyet dorren commen noch verkeren binnen desen onsen lande
+van brabant oft elders onder ons maer souden moeten ghaen dolen in
+andere vrempde landen tot hueren eeuwiger verderffenissen ongenuchten
+ende verdriete ten waere dat hen onse gracie ende genade hier
+op worde verleent alzoe zy seggen ons daerom oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden ende
+supplicacien vanden voirs. supplianten ende willende in desen preferen
+gracie ende genade voir rigeur van justicien hebben den selven
+supplianten ingevalle als boven quytgeschouden geremitteert ende
+vergeven ende vuyt sunderlinger gracien schelden quyte remittrren
+ende vergeven by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+geruert mitgaders alle offensen ende bruecken corporelle ende
+criminelle daer inne zy ter causen voirscreven mit des daer aen
+clevende mach tegen ons ende justicie mesdaen moegen hebben
+ende hebben hen als daer aff weder gestelt ende gerestitueert
+stellende weder ende restitueren tot hueren goeden namen famen
+ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant
+ende alle anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren
+ongeconfisqueerden goeden zoe verre zy eenige hebben gelyck
+ende in alder manieren alsoe zy waeren eer den voirs. dootslach
+geschiede imponerende hier op eenen eeuwich geswych onsen procuruer
+generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren wye zy zyn
+satisfactie ende beternisse doende der pertien geinteresseerde indien
+die nyet gedaen en is ende ennige daer toe diene civilic alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. supplianten gehouden sullen zyn tvoirs. feyt
+tegen ons te beteren civilic naede gelegentheyt vander saken ende
+faculteyt van hueren goeden mit oyck te betaelen de costen van
+justicien zoe verre ennige daer om gedaen zyn oft noch gedaen
+wordden ter $taxacien taxacien ende moderacien van onsen zeer lieven
+ende getrouwen cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die
+welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+lieden van onsen rade dat voer hen geroepen de ghene die daer
+om behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelyck
+totten interinemente ende verificacien van desen ende totter taxacien
+vanden voirs. civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyen dat behoeren sal
+ende de welcke gehouden wordt rekeninghe bewys ende reliqua te doene
+vanden voirs. civile boeten tot onsen behoeff mitten anderen penningen van
+zyne ontfangen zy onsen procureur generael in brabant ende allen
+anderen onse richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdige
+ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende eenen
+yegelic van hen besundere zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen
+den voirs. supplianten van deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende
+perdoene ende van allen den inhouden van desen inden vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hen te doene noch te laten
+geschieden nu noch in toecomende tyden ennighen hinder letssel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien huere
+liven oft ennige van hueren goeden daer om gearresteert becommert oft
+belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrancie want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast
+zy ende blyve tot euwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hanghen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt van
+bruessel inde maent van decembry int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert tweendertich van onsen keyserycke tderde ende van
+onsen coninckrycken van spangnien beyde den cecilien ende anderen
+txviie aldus gescreven opte plycke byden keyser ende
+geteeckent proefst visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by mij
+de cock"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van vranck van ghelman jonck ongehoudt man woenende inde
+stadt van leuwe ende gecoren deken vanden cameren van
+rethoricquen aldaer inhoudende hoe dat hy opden achsten dach
+decembris lestleden tzachternoens nae viere uren nae
+vesperen heeft met twee oft drye zyn anderen gesellen te wetenen
+henneken inden valck reyncken plaetmans ende henrick
+bessems ghaen bancketeren ende drincken eenen pot wyns
+ten huyse van goris marcielis inde kokene ende als zy daer
+een luttel tyts gheseten hadden soe is inde zelve kokene
+ghecommen jan pilepert de welcke binnen den selven huyse op een
+camer hadde sitten drincken ende de welcke soe de suppliant
+heeft verstaen hem te voeren hadde ghevanteert den selven
+te willen evelen ende daer commende dede deselve pilepert
+syn mutse aff in schimpicheyt seggende heer deken hoe commet
+dat ghy ons de schande doet dat ghy onse schotelen vander
+voirs. cameren laet vercoopen daer op de suppliant antworde
+dat tselve by synder schult nyet en was ghebuert ghelyck
+tselve oyck inder waerheyt nyet en was want hy
+suppliant tselve nyet en hadde ghedaen daerop die selve
+jan seyde ghy denoterende den suppliant zyt een zot ende
+dier gelycke affdragende woerden daerop de suppliant alleenlyck
+zeyde men vindt meer sotten soe dat de selve jan zeere criminerende
+ende onneerlyck sprekende heeft zyn mes vuyt getrocken
+ende naeden suppliant daer hy aende tafele sat by de schouwe
+vreeselyck geslagen in zulcker vuegen ende manieren dat
+hy den selven suppliant zyn hoot soude gecloven hebben ten
+waere gheweest dat de selve suppliant hadde gedoken inde
+schouwe soe dat den selven slach viele opt mantelhout
+vander selver schouwen daer mede de selve jan nyet te
+vreden wesende heeft ter stont naeden suppliant gesteeken
+welcken slach de selve suppliant heeft met zynder handt aff
+gheslagen meynende myt dyen den voirs. pilepert te
+ontloopenen twelck hy nyet wel en conste gedoen soe
+dat deselve pilepert den suppliant noch eenen stecke heeft
+gegeven op zyn boesem hem doerstekende rock wambays
+ende hempde tot op zyn bloot lyff toe midts den welcken
+deselve suppliant bevreest ende gecommoveert zynde is hem
+van noode gheweest te deffenderenen ende dat doende
+heeft hy vuytgetrocken zyn hangerken ende daer mede den
+selven janne eenen steeck gegeven omtrent zynder borste
+overmits dat de selve suppliant nyet en conste gevlieden noch
+anders tperykel vande doot ontgaen ende dat doende soe
+is de suppliant terstont vuyt geschoten ende gaen loopen vuyten
+huyse den welcken den selven jan heeft mit zynder blooter
+rapieren noch nageloopen tot aen een ander huys ende is
+daer nae by eenige aenverdt ende geleydt ende corts
+vander selver questueren gestorven dwelck sen selven suppliant
+vuyter herten leet es ende hoewel de suppliant als hem
+nootlick hebbende moeten deffenderen ende de welcke nyet en
+conste gevlieden noch tperikel van zynen lyve ontgaen
+daer aen nyet en meynt gedelynqueert te hebbenen ende dat
+hy daer aff ongepraemt in zynen persoone ende goeden soude
+behoiren te blyvenen desen nochtans nyet tegenstaende
+soe heeft onse meyeren van thienen hem gevoirdert opde
+goeden des suppliants te procederenen willende de selven ter
+causen vanden voirs. onghevalle als geconfisqueert
+aenveerden ten ocsuyne vanden welcken de suppliant
+beduchtende trigueur van justicien heeft hem geabsenteert
+vuyt onse lande ende hertoochdomme van brabant aldaer
+hy nyet en soude dorren wederkeeren hanteren noch
+converseren ten zy dat onse gracie ende ghenade hem
+hier op verleent wordde alzoe hy seght ons
+daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat de
+saken voirscreven overghemerct wy den voirs. vranck van ghelmen
+suppliant genegen wesende tzynder beden ende begheerte ende hem
+willende in dit stuck gracie ende ghenade prefereren voer
+rigeur van justicien zunderlinge ter eeren ende renerende
+vander bitter passie onserheeren jhesu christi die hy leet voer
+tmenschelycke geslachte op zulcken dach als huyden hebben
+inden ghevalle als boven vergheven quytgescholden ende
+gheremitteert vergheven ende schelden quytte vuyt sunderlinge
+gracie mits desen tfeyt ende dootslach boven verclaert
+mitsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dien met diesser
+aencleest iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben hem alsdaer aff weder stellende ende restituerende
+tot zyn goede fame ende name in allen onsen voirs. landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien
+hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren als hy
+was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voerscreven
+imponerende hier op een eewich zwyghen ende silencie
+onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende
+beternisse eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde
+partie indien die noch nyet ghedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirn. suppliant gehouden werdt den voirs. dootslach
+tegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende daer
+en boven betaelen ende refonderen die redelycke costen
+van justicien hier omme ghedaen ter taxacie ende
+arbitrescepe vanden cancellier ende luyden van onsen raede
+in brabant die wy daer toe committeren den welcken
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hemlieden geroepen
+die ghene dier over behoiren gheroepen te zyne zy precederen procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficacie ende interinemente
+van desen naer huere voerme ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitrescepe vander civile boete ende costen
+van justicie ende dat ghedaen ende de selve civile boete
+ende costen voirscreven ghetaxeert ende byden voirs. suppliant
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+oft officiers dient behoiren sal de welcke daer aff gehouden
+werdt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+proiffyte metten anderen peningen van zynen ontfanghen
+zy onsen meyere van thienen ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten wien dit aengaen
+oft roeren sal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck
+van hem bysondere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende ghedoogen den voirs. vranck van gelmen suppliant van deser
+onser gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voirscreven rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende ghebruyc
+ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschien
+nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien in lyve noch in goede in eeniger manieren
+maer indien zyn lyff oft eenige van zynen onverbuerden goeden
+daeromme gevangen becommert oft ghearresteert waeren dat
+zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+behoudelyck oyck dat voern. suppliant desen onsen iegewoirdigen
+brief presenteren sal onsen voirs. cancellier ende raeden van
+# sy hieraff verantworde
+byden ontfanger
+vanden exployten
+brabant ende tinterinement van dien versoucken bynnen
+eenen jaere naestcomende opte peyne deffect van dien
+te verliesen want ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vaste ende ghestadich blyve te eeuwigen
+daghen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen zaeken ons recht ende
+eenyeghelyck tzyne in allen ghegen in onsen
+stede van deinsse den heyligen vrydach inde maent van
+april int jaer onsheeren duyssent vyffhondert
+vyfendertich van onsen keyserycke txvie ende van
+onsen rycken van castillien ende andere txxe aldus
+stont ghescreven opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende gheteekent g pensart visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan
+van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren
+jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle
+van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder
+befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te evelen van
+zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in
+diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs $
+bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert
+zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge
+te rydene nae mechelen zyn naeder noenen gecomen buyten deser voirs.
+stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn
+by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke
+om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedroncken gehadt ende
+ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen
+brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs.
+gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolg$
+ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt
+heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden
+in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende $
+hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken
+hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant
+ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert
+wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits
+ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs.
+persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere
+gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is
+geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen
+wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten
+voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende
+heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten
+gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den
+voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs.
+jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen
+dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen
+brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe oyc?
+van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$
+te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den
+voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen
+houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan
+vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot
+voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is
+de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $
+te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy
+woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige
+lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen
+hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in
+onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc
+gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant
+verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van
+vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde
+gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende
+lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn
+beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den
+voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af
+zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was
+gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude
+hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in
+zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn
+vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck
+is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant
+tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer
+hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne
+satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck
+was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van
+iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van
+brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat
+onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert
+alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des
+voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van
+iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt
+zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych
+gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden
+met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
+die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
+behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse
+amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van
+hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne
+te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme
+gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den
+keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve
+plycke visa etc.
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock
+met zynder hellebaerde
+sy her af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"copie van andere remissie van dootslage
+maximilien par la grace de dieu esleu empereur
+tousjours auguste roy de germanie de hungerie
+de dalmatie de croatie etc et charles par la
+mesme grace archiducz daustrice, prince
+d’espaigne, des deux cecilles de jherusalem, etc. ducz
+de bourgogne, de lothierr, de brabant, de stier, de carinte,
+de carniole, de lembourg, de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres, de habsbourg, de tyrolle, de
+fierret, dartois, de bourgogne palatins et de haynau,
+lantgraves delsace, prince de zwaves souabe ?, marquis
+de burgauw et du saint empire, de hollande, de
+zeelande, de ferrette, de frybourg de namur et
+de zuytphen, contes, seigneurs de frise des marches,
+de d’esclavonye, de portenauw, de salins et de
+malines. savoir faisons a tous presens et
+avenir, nous avoir receu lumble supplication
+de philebert de montenac escuier, contenant
+que environ la my quaresme derreniert passe luy arrive
+en notrre ville danvers avec et ou service du seigeur
+de ravestain notre cousin son maistre a ung certain
+jour ainsi que ledit suppliant retournoit doyr la messe
+et quil estoit venu jusques devant le logis
+dudit seigeur son maistre se arresta illec a parler
+et deviser avec aucuns des officiers et autres
+serviteurs de sondit maistre durant lequel
+parler survint illec ung nomme lancelot natif
+du pays de normandie ou d’environ ayant pardevant
+este varlet et serviteur dudit suppliant et estoit
+lors serviteur au seigeur de croix chevalier estant monte
+sur la mule dudit seigeur de croix, lequel lancelot
+se vint aussy illec arrester et parler aususdit officiers
+quoy veant, le suppliant esmeu subitement
+acause d’aucunes choses passees, sadrescha audit lancelot
+luy demandant pourquoy il avoit desrobbe l’espee
+du mareschal denghien a quoi ledit lancelot
+respondit que ledit mareschal luy devoyt quatre
+solz et disant oultre ces mots vous avez dit
+que je vous ay desrobbe dist lors ledit suppliant
+ouy vrayement vous avez desrobbe sur quoy
+ledit lancelot redist incontinent audit suppliant
+vous avez menty ou selon aucuns vous ne
+dites point vray a laquelle parolle ledit suppliant
+tira son espee et en frappa du plat sur ledit
+lancelot lequel mist aussy tantost main a une
+sienne espee quil avoit chainte. parquoy ledit
+suppliant meu de chaudecolle plus que paravant
+ainsy que ledit lancelot avec la mule avoit le
+doz tourne, lui bailla de sadite espee au travers
+du corps tellement que dicellui cop en brief.
+jours apres, il termina vye par mort a loccasion
+du quel cas ledit suppliant doubtant riguer de
+justice s’est absente de noz pays esquelz il
+n’oseroit retourner ainsi lui en conviendroit
+demeurer absent a tousjours et aller user le
+demourant de ses jours en estrangnes marches
+et contrees se notre grace et misericorde
+ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle
+actendu son jeune eage les services par ses
+predecesseurs parcidevant faiz a nous et aux
+notres que a lexemple deulx il a entier vouloir et
+desir nous fere aussi de sa part en temps advenir,
+et soy garder a jamais de rencherir plus
+en aucun acte vicieulx, il nous a treshumblement fait supplyer.
+pourquoi nous les choses dessusdites considerees
+mesmement a lonneur et reverence de la
+doloreuse mort et passion q uele filz de dieu
+notre benoit redempteur jhesus crist souffrit a
+tel jour quil est huy pour la redemption de
+lumain lignaige a icelui philebert de
+montenac suppliant inclinans a sadit supplicacion,
+et lui vueillans pour ceste foiz grace et misericorde
+estre preferee a rigueur de justice par ladvis
+de notre treschiere et tresamee fille de nous empereur
+dame et tante de nous charles dame marguerite
+daustrice et de bourgogne regente et gouvernante
+en l’absence de nous empereu avons quitte
+remis et pardonne et de notre certaine science
+et grace espcial par ces presentes quittons remettons
+et pardonnons, le fait et cas dhommicide devant
+mencionne ensemble toute paine amende et offence
+corporelle et criminelle enquoy pour cause
+et occasion dicellui les criconstances et deppendences
+il peut avoir mespris et estre encouru envers
+nous et justice et l’avons quant ad ce remis
+et restitue remectons et restituons en ses bonne
+fame et renommee a nosdit pays et a ses biens
+non consisgnez en la maniere comme il estoit auꝑravant
+ledit cas advenu, en imposant sur se ce silence
+perpetuel a notre procureur genearel et a tous autres
+noz officiers quelzconques satisfaction toutesvoyes
+faicte a partie se desja faicte nestoit civilement
+tant seulement et pourveu que avec amende
+civile que ledit suppliant sera aussy tenu den payer
+envers nousa l’arbitraige et tauxacion de
+noz amez et feaulx les chancelier et gens de notre
+conseil en brabant icelui suppliant durant le terme
+dung an entier a compter de la date de cesdites presentes
+ne pourra entrer venir ne soy trouver en notre pays
+et duche de brabant en ne en aucun lieu de noz
+autres pays la ou nous ou notredit fille et tante
+serons en noz personnes a paine destre priveedu
+fruit et benefice de notredit grace se nest de notre
+expres congie et licence se donnons en
+mandement ausdits chancelier et gens de notre
+conseil en brabant que icelui terme de lan expire
+et endedens les premiers trois mois apres
+ensuy ans appellez ceulx qui pour ce feront
+a appeler. ils procedent bien et deuement
+a linterinement de ces presentes et ce fait
+et ladit amende civile par eulx tauxee arbitree et
+payee es mains de cellui de noz officiers
+cui ce regardera lequel sera tenu den fere
+recepte et despense a notre profit ilz notre
+seneschal de brabant margrave danvers et
+tous autres noz justiciers et officiers quelz-
+conques leurs lieutenants et chacun deulx endroit
+soy et sicomme a lui appartiendra facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+quictance et pardon selon et par la maniere
+que dit est plainement paysiblement et
+perpetuellement joyr et user sans lui faire
+mettre ou donner ne souffrir estre fait mis
+ou donne ores ne ou temps advenir en corps
+ne en biens aucun arrest destourbier ou
+empeschement au contraire en ancune manieere
+ains se son corps ou aucune chose de sesdits biens non
+consisgnez estoient pour ce prins saisiz arrestez
+ou autrement empeschez le mectent ou facent
+mettre tantost et sans delay a plaine et entiere
+delivrance. car ainsi nous plaist il et
+afin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+nous avons fait mettre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de malines
+le jour du vendredi saint ou mois davril
+lan de grace mil cinqcent et huit et
+des regnes de nous empereur assavoir de
+cellui de germanie le xxiiie et desdits
+de hongerie etc. le xixe ainsi signe soulz le reploy
+par imperatrice margarita et sur ledit reploy. par lempereeur et monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe heneton
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben de oetmoedighe supplicatie van andries
+van beemen jacopssen inhoudende hoe dat naedien hy suppliant hadde op
+sinte joris dach int jaer duysent vyf hondert ende zevenendertich
+inden avont sekeren tyt staen spreken ende konten met een jonghe
+maecht by ende buyten onse stadt van antwerpen ter plaetsen geheeten
+de losane zoe zyn aldaer gecomen twee mans persoenen deen genaempt
+jan ende dander willem seggende totten suppliant ghy sueckt een vrouwe
+daer gaet een henen met eenen geselle dwelck was wylen thomas
+verdult daerop hy suppliant wesende een jonck geselle oudt ontrent xxii
+jaeren ende ongehouwt antwoirde dat hy egeen vrouwe en sochte
+noch en begheerde daerop de voirs. jan ende wyllem wederomme den
+suppliant antwoirdende seyden compt met ons wy sullense wysen ende
+scheyt dat huwelick zy hebben daer lange genoech gelegen mits de$
+de voirs. thomas metter voirs. vrouwen doentertyt tsamen waeren
+ende lagen in eenen beempt oft weyde aen een haghe dwelck de voirs.
+jonghe marcght die hy suppliant metter handt hedde aenhoir ende seyde
+totten voirs. jan ende willem leyt hem denoterende den suppliant mede
+ghy zulter goids loon aen verdienen dat hyse scheydt soe dat hy
+suppliant is smalick d$er zulcke ende gelycke persuasien met hen gegaen
+ende gecomen inde voirs. losane daer de voirs. thomas verdult lach
+inden voirs. beempt by hem hebbende de voirs. vrouwe persoene wesende
+een jonck meysen ende dienstbode ende de suppliant byden voirs. thomaes
+ende vrouwe persoene commende vraeghde wat daer lach daerop de
+voirs. thomaes verdult antwoirdende zeyde wat ghy wilt ende wat ghy
+begheert daerop hy suppliant zeyde dat ghy vander vrouwe zult scheyden
+slaende met dien metten platte van zynen messe de voirs. vrouwe
+achter op huer ployen sonder nochtans dat hy tselve dede in evelen
+moede oft huer enichssins quetste dwelck hy suppliant dede om beters
+wille nyet dat hy de voirs. vrouwe begheerde te hebbene maer om
+deswille dat de selve vrouwe persone wesende een simpel dienstbode
+vanden voirs. thomas ontslegen soude zyn dwelck die voirs. thomas
+considererende seyde en slaet de vrouwe nyet maer slaet my mits den
+welcken is de voirs. thomas met zynen mantel van achter gecomen
+loopenen naeden suppliant dwelck de suppliant ziende heeft de voirs. vrouwe
+laten gaen ende hem gekeert naeden voirss. thomaes ende heeft
+deselve thomas zynen mantel geworpen in den poinct vanden messe
+des suppliant hem suppliant daermede verblindende ende den selven inne
+loopende wirp den suppliant onder hem ter eerden inde hage ende tvoirs.
+mes viel metten poinct tusschen den suppliant ende den voirs. thomas
+ende seyde alsdoen de voirs. thomas totter suppliant dese oft gelycke
+woirden ghilde nu ben ic ons mechtich mits denwelcken heeft hy
+suppliant geroepen # genade ende de voirs thomas daernae tvoirs.
+mes uuyten mantel treckende ende ewech worp ende heeft geseegt
+ic hebt genoech mits dien hy int vallen opten suppliant metten pointe
+vanden voirs. messe gequetst was want hy suppliant met zynen voirs.
+messe den voirs. thomas noyt slach noch steeck en gaff ende die
+voirs. thomas opstaende heeft begheert hem te biechten ende
+ontrent eenen boogschote weech van daer gegaen wesende heeft die
+voirs. thomas begonst te crytene ende te roepene om hulpe ende is
+aldaer een vrouwen persoen gecomen ende heeft den voirs. thomas
+de hant over syn schouwer geslegen seggende hoe staet desen
+melckmuyl alsdus ende sonck de selve thomas ## ter eerden ende is
+alsoe voirts in huys gedragen ende binnen die nacht aflivich
+geworden wyens ziele god genadich zy ende dwelck den suppliant
+uuyt gront synder herten leet is waeraff oick aleest alsoe dat
+# myns lyffs
+## mits dien
+hy suppliant heeft gebetert # ende partien geinteresseerde
+vernuecht ende gecontenteert soe dat behoudende dat tvoirs.
+ongeval $$ il? als boven zeere onoeselick toegecomen nyetmin en
+derre hy suppliant hem nergerincx int openbaer binnen onsen voirs. lande
+van brabant vinden vreesende rigeur van justicien tot zynen
+grooten achterdeele schade premditie ende intereste ende noch
+meer zyn zoude indien onse gracie ende genade hem hierop nyet en
+worde geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant zeeght ons
+daerom oitmoedelyck biddende waerom soe eest dat wy desen
+aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. andries van
+beemen suppliant ## uuyt sunderlighen gracien by desen tfeyt ende
+dootslach boven geruert mitgaders alle offensie ende bruecke
+corporele ende criminele daer inne hy ter causen voirscreven
+mits dat daer aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
+hertoighdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlichheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy ennige
+onder ons heeft gelyc ende in alder manieren soe hy was
+voerde toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop
+een euwich geswych onsen procureur generael in brabant onsen
+marcgrave van antwerpen ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voeral gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilick alleenlick
+behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt
+tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oyck te betalen de costen van
+justicie hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie
+ende moderatien van onsen lieven ende gtruwen den cancellier
+ende luden van onsen raede in brabant die wy dier toe gecommiteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen geroepen
+de ghene die daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificatie ende interinementen van desen ende
+totter taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen
+alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal syn te versueckene ende hem in persoen te presentere
+# ghesoent
+## ende willende hem indit
+stuck prefereren gracie
+ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien
+hebben den selven suppliant
+inden gevalle alsboven
+quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven schelden
+quyte remitteren ende
+vergeven
+### sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+on onsen voirs. raede binnen eenen jare naestcoemende op te pene
+van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+in handen vanden ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur
+generael in brabant onse schoutet ende marcgrave van antwerpen
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen sal moegen
+huere stedehouderen ende een yegelick van hen besundere soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratien remissien ende pardoenen ende van alle
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt
+rustelyck vredelick volcommelyck ende euwelick genyeten ende gebruyckenen
+zonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in
+toecomende tyden enich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden daerom gearesteert becommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen oft doen zetten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot gheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot euwiger dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen voirs. stadt van
+antwerpen inde maent van novembri int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke
+txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven op te selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie
+albert ende isabel clara
+eugenia infante van spaignen by der gratien goidts eertshertogen van oostenrycken
+doen te wetene alle jegenwoordige ende toecoemende dat wy
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jehan gebuers notaris ende
+practisyn postulerende ten platten lande belast met drye cleyne
+moederloose kinderen behouden van syne eerste huysvrouwe inhou$
+dat wylen maria lindekens syne tweede huysvrouwe gewees$
+sijnde binnen onser stadt van loven ende naer dyen sy tsaemen
+aldaer hadden goeden chiere gemaeckt vreetsaementlyck ver
+trocken uuyt de selve onser stadt naer st jooris wingen$
+plaetse van hunne residentie ende tusschen wegen nyet verre
+vanden selve stadt opde diestersche baene tsamen gaende al
+cautiende den suppliant daer over buyten eenich achterdencken
+van quaet metten dranck bevangen synen henger inde
+scheyde voor ende achter syne huysvrouwe spelens gewyse brengende
+is onwetens deselve scheyde uuytgevlogen ende den selven
+henger just coemen te vallen boven haere rechte oore en$
+daer deur gecauseert een cleyne vleeswondeken quaelyck
+weerdich om chirurgyn te gebruycken hoe wel nochtan$
+den suppliant hem des nyet getroostende is met synen huysvrouwe
+de wonde eerst ende voor al by hem met synen neusdoeck
+verbonden wedergekeert naer loven in sekere herberge
+ontrent die diestersche poorte alswanneer deselve sijns$
+suppliants huysvrouwe met sijnen swager des anderen daechs
+daer naer is gegaen inden wijnkelder onder den stadthuys
+ende aldaer enen pot wijns oft twee heeft helpen drincken
+waer door sy haer toonende een weynich onstelt is den suppliant
+naer drye daegen dat sy aldaer tsaemen hadden geweest
+gegaen ten huyse van meester carel van maelstede barbier
+om aldaer tot synen huyse te blyven ter tyt ende wijle toe sy
+volcoementlyck waere gecureert waer over tusschen den selven
+barbier en hem suppliant geconvenieert synde hy suppliant preparae$
+maeckende om te vertrecken om sijne affairen middelen tyde
+te dirigeren dan deur de instantelycke begeerte vanden selve syne
+huysvrouwe is hy haer voordyen ende den anderen nacht gebleven sonder
+van eenige swaricheyt te hooren synde nyettemin daer naer
+gevallen in eenen groote ende vehemente cortse dat sij ten achtsten
+daege naerde voors. quetsure tot sijns suppliants onsprekelycke leet
+wesen deser werelt is coemen toverlyden wyens ziele godt
+beraede ende hebbe in syne eeuwige ruste nochtans buyten
+sijnen toedoen noch en can den suppliant deur de voors. quetsure
+nyet geseght oft verstaen worden de occiso gehouden te syn
+ende voorsulcx hem nyet voorvluchtich en heeft te maecken in
+sondere consideratie nemende opde certificatie gegeven by meesters
+chirurgyns de voors. wonde gevisiteert hebbende voor ende naer
+haere doot oock begraven synde ter instan van haere broeders
+uuyten grechte gedaen wyens vercleren over deselve respective
+visitaecie eenpaerlyck gedraecht dat de quetsure nyet en is
+geweest lethael ende de voors. sijne huysvrouwe daer van oock
+nyet gestorven daer inne de selve personen staen te gelooven
+gelyck oock de intentie vanden suppliant nyet en is geweest de
+voors. syne huysvrouwe in haeren lichaeme voor dminste te
+offenseren voere min te quetsen al eest dat sulcx by ongeval
+door inckele onnooselheyt is gevolght ende den suppliant alsoo
+over haere door onschuldich wyen pyne genoech doet haere
+absentie te missen soo sij oock met malcander staende den
+houwelycke altijt peysselyck ende vredelyck hebben geweest ende
+alsoo geene occasie geweest synde van dissentie en valt oock
+inden suppliant egeene prosumptie dat hy syne huysvrouwe in haeren
+leven soude hebben willen offenseren gelyck sulcx oock de
+plaetse alwaer het feyt is gevallen op eene oepen ende publycke
+baene genoechsaem uuytwyst behalvens alnoch dat syn geweir
+nyet en is getrocken geweest ende alsoo daermede die goede
+intencie vande suppliant dat hy noynt van quaede intencie en is geweest
+geverificeert dan blyft desnyettemin absent ende voorvluchtich
+daerentusschen syne ses moederloose kinderen van doen zyde
+loopen geheel desolaet dat een yegelyck hen tselve siende erbe$$
+ende van dandere zyde alle syne affairen ende negotien in
+confusie sulcx dat hy ende syne kinderen geschaepen syn geruineert
+te worden ten sy hem uuyt speciale gracien over de voors.
+quetsure voor soo vele hy mach verstaen worden daermede
+misdaen te hebben worde gegeven gracie ende bermherticheyt
+daer toe onse herten ordinarie meer syn geinclineert als
+tot rigeur van rechte besondere in regard vanden gene als
+uuyt pure ootmoet hen prosternerende voor onse voeten gelyck
+den suppliant is doende mits desen sonder oynt in eenige misuse
+geconstitueert geweest te syne weerdich reprehenie
+criminele dan heeft hem altyt eerlyck vromelyck ende
+getrouwelyck buyten reprochen gedragen ende om waer toe
+te coemen haer tegenwoordich offereert de occasie
+van desen heyligen tyt representerende de voetstappen van
+onsen salichmaecker hoe dat hy om het menschelycke
+geslacht te verlossen is gestorven voort alles heeft
+voldaen ende gepardonneert gevende exemple aen alle christ$
+princen tot hunne ondersaeten om gelycke bermherticheyt
+te thoonen die hy verhoopt ende vastelyck betrouwt dat
+hem sal geworden desen gemerckt ende dat hy suppliant nyet
+genst$ende de onnooselheyt vande feyte ende dat de voors. wonde
+nyet en is geweest lethael ende hy suppliant vanden doot onno$
+heeft desnyettemin de naeste vrienden vanden voors. syne
+huysvrouwe tot accoorde ende minnelycke verdrach doen versoeck$
+meynende dat hem tselve nyet en sal geweygert worden
+consideracie nemende opde gelegentheyt ende onnooselheyt vande
+voors. feyte heeft ons de voors. suppliant daeromme seer ootmoe$
+gebeden om ense oepene brieven van remis in sulcken ca$
+dienende soo eest dat wy desen aengesien ende tot dyen de
+voors. certificaeten geneycht wesende ter beden des voors. suppliant
+ende willende hem in dit stuck prefereren gracien ende misericord$
+voor strangheyt ende rigeur van rechte besondere ter eeren ende
+contemplacien vande bitter passie ende lyden ons heeren jhesu ch$
+dwelck hy op sulcken goeden dach als heden voorde salicheyt
+vande menschelycke geslachte geleden heeft hebben den selven suppliant
+inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelde,
+quyte ende vergeven uuyt sonderlingen gracien by desen onsen brieven
+tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensien
+en breucken corporele ende criminele die hy ter causen van
+dyen eenichsins tegens ons ende justicie mach hebben
+ontgaen ende misdraegen ende hebbendem dyen aengaende wede$
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren to$
+synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voors. landen van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot syne onverbeurde
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soo hy was voor de toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop
+een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wie sy syn satisfactie
+ende beternisse ieerst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en sijn ende eenige daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors.
+feyt tegens ons te beteren civilyck allenlyck naer gelegentheyt
+vande saecken ende faculteyt van syne goeden met oock te betalen
+die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxacie ende moderacie van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ont
+bieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedtsluyden dat voor hen geroepen den genen die daeromme behooren
+geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck ter verifi
+catie ende interinement van desen ende totter taxacie ende moderacien
+vanden voors. emende ende costen van justicien alsoo sy sullen
+bevinden behoorende welck interinement die voors. suppliant gehouden
+sal syn te versoecken en hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raedt binnen sesse maenden naestcoemende opde pene van
+te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt syn in
+handen vanden genen dyen dat behooren sal sy onsen vors. procureur generael
+in brabnat ende alle andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoordige ende toecoemende dyen dat aengaen
+sal mogen heure stedehouderen ende een yegelyck van hun besondere
+soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant
+van deser onser iegenwoordiger gracien ende remis ende van alle dinhouden
+van deser inder vuegen ende manieren voore verhaelt rustelyck
+vredelyck volcoementlyck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecoemende tyden
+eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indyen syn lijff oft eenige van syne onverbeurde
+goeden daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat
+sy die setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve ter eeuwigen daege soo hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechteren ende eenyegelyck anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van brussele opden goeden vrydach in’t jaer
+ons heeren xvi c ende xxie onder op de plycke stont geschreven
+aldus byde eertshertoghen onderteekent steenhuyse ende was
+gesegelt met een groenen wasschen segele uuythangende
+in groene zyde snoeren"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie
+van claes arentss inwoenende poirter onser stadt tvan tshertogenbossche
+jonc gehuwt man inhoudende hoe tsmaendaechs naeder
+kermisse der voirs. stadt die quam in julio xvc xxxvii hy suppliant
+hebbende aldaer tsavonts goetchier gemaect met zyn huysvrouwe
+ende veel ander goet geselscaps ten huyse van jacop tynagel heeft
+zyn cappe aengenomen in meninge paisivelyck naer huys te
+gaene zonder eenich quaet te vermoeden ende in dit doende ende
+gaende soe es hem tegens gecommen oft op tlyf geloopen mits
+dat het doncker was inden avont naer den elf uren wylen doen
+levende pieter $$ zoene van willem franqs vander rye die
+hy suppliant nyet en kende noch noyt en sach sulcx dat dese
+suppliant hem hier inne vergramme$de zeyde totten selven
+peeter hoe loopt die wolf aldus dwelck hy overleden hoirede
+antwoirde ic en ben nyet te meer een wolf dan ghy doen de
+voirs. suppliant tot hem zeyde hadt ghy alsoe wel gewer aen
+als ic doe ic sloege u op tlyf daer op dese overleden repliceerde
+ic hebbe geweers genoech voer u woudy ghy yet anders
+hebben waer soudt ghy thaelen ende vattende den suppliant by den
+schoudere dies hy supploant gevoelende beduchtende dat de selve
+overleden hem gegrieft zoude hebben meynde naer zynen deghe$
+te trecken maer ziende dat de overleden hem opt lyf was ende
+vreesende verrascht te wesen track uuyt eenen opstekere ende
+stack daermede naerden voirs. overleden sulcx dat hy suppliant
+hem by crancke fortune geraecte onder zyn borst doen dese
+overleden den suppliant liet ende liep naer tlicht ten huyse daer
+hy suppliant gegeten hadde ende daer uuyt hy gecommen was
+alwaer hy overleden begonste neder te sincken dwelck
+ziende eenen meester jacop bammelron canonick tot
+tshertogenbossche voirs. die metten suppliant aldaer zyn
+avontmael gedaen hadde dede zyn beste om hem opte houden
+ofte heffen doen byden selven overleden geseit worde aen my
+ic hebbe genoech ende hy suppliant nyet meynende den voirs.
+overleden gequetst thebben ende beduchtende dat den selven int
+tvoirn. huys gegaen was om aldaer een javelyne oft ander
+geweer te vatten ende hem suppliant daer mede te greven grieven is
+desen overleden int tselve huys naergecommen met zynen bloote$
+degel inde handt mits welcken joachim van meynsvoort
+die oyc metten suppliant daer gegeten hadde hem suppliant ziende
+zeyde claes wat ghy doet versiet u opt kerckhof die man
+heves genoech waer op hy suppliant antwoirde dat en wilt
+god nummermeer wat zoudet zoe gevaeren zyn dat wilt god
+beteren gaende alsoe nae tkerckhof toe vanden minnebroeders
+met zynen voirn. blooten degel inde hant vreesende dat hem
+eenige dienaers oft andere volgen ende willen vangen zouden
+ende gelyck hem doen eenige persoonen tegens quamen zoe
+vraechde dese suppliant wat zy begeerden die hem antwoirden
+dat zy zyns nyet en wilden ende dat zy van hem nyet en
+wisten doen hy zynen voirs. degel inde scheyde stack ende
+ghinck op tvoirs. kerckhof ende uuyt sake dat de selve
+wylen peeter vanden voirs. quetsuere gestorven is zoe en
+zoude hy suppliant beduchtende rigeur van justicie nyet
+vryelick dorren hanteren noch converseren in onse voirn.
+stadt van tshertogenbossche lande ende hertoochdom van
+brabant maer sal gescapen wesen eeuwelyck daer uuyt te
+moeten blyven ende gaen dolen in vreempde landen tzynder
+geheelder bederffenisse ende oyc van zyn voirs. wyf die noch
+jonge lieden zyn hoewel hy suppliant daeraf paix met
+partie heeft ten waere dat ons beliefde hem van tselfde
+feyt ende delict te doen expedieren onse oepenen brieven van remissie
+ende pardoene alsoe hy seeght om dewelcke hy ons zeer oetmoedelyck
+heeft gebeden soe eest dat wy die saken voirscreven
+overgemerct den voirn. claes aerntss suppliant geneghen
+wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie ende hem
+willende in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheyt van rechte hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescholden ende geremitteert vergheven
+schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gratie
+mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert
+metsgaders alle pene ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy ter cause vandien met diesser
+aencleeft iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben hem als daeraf wederstellende ende
+restituerende tzyne goede fame ende name on onsen voirn. land
+ende hertoochdom van brabant bezondere in onse voirs. stadt
+van tshertogenbossche ende voirts in allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indyen hy der eenige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procure$
+general van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringen
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indyen die
+noch nyet gedaen en is civilyck ende eenige daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoirn. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyc te reffonderen ende betalen die redelycke
+costen van justicie hierom gedaen ter tanxatie ende arbiterscepe
+van onen lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van
+onsen raede geordoneert in brabant die wy daer toe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hen geroepen die
+gene dier over behoiren geroipen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyk ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen voirs. brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinemenente de voirn. suppliant oyck gehouden sal zyn in onsen voirs.
+raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte
+peyne van te verbeuren deffect der selver ende dat gedaen ende
+de voirn. amende civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfangers
+oft anderen onsen officieren dient behoiren sal die daeraf
+gehouden sal zyn ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua
+te doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaert van brabant meyer van loeven amman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onser
+vassalen rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants ende
+hertoochdom van brabant wyen dat aengaen oft roeren sal mogen
+huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een
+yegelyck van hen bezondere soe hem toebehoiren sal doen
+laeten ende gedoogen den voirn. claes aerntss suppliant van desen
+onse gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van
+desen tot ende inder manieren als voeren rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken soude$
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+hem te doene oft te laeten geschien nu noch in toecommende tyde
+aen lyve noch in goede eenich hinder letsel ofte moyenisse ter
+contrarien in eeniger manieren maer indyen zyn lyf oft
+eenige van zynen voirs. omverbeurden goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren dat zy
+die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve teeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behalven in anderen saken ons
+recht ende een iegelyck tzyne in allen gegeven int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende achtendertich van
+onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van spaengnen
+tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent
+verreycken noch stont gescreven opte selve plycke
+visa registrata
+gecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours
+auguste roy de germanie de hongrie dalmatie de croatie etc
+et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince
+despaignes de deux cecilles de jerusalem etc ducs de
+bourgogne de lothier de brabant de stier de karente de craniole de
+lembourg de luxembourch et de geldres contes de flandres
+de habsbourg de tyrol de phierrete de kiburg dartois de bourgogne
+palatins de haynnaut de hollande de zeellande de namur et de
+de zuytphen marquis du saint empire et de burgauw
+lantgraves delzate seigneurs de frise des marches desclavonie
+de portenauv de salins et de malines savoir faisons
+a tous presens et advenir nous avoir receu lumble supplication
+de jaques seigneur de lisques contenant comment le xvije jour du
+mois de juing ledit suppliant le seigneur de fallaix claude de byssy
+loys de renel et leurs complices en notre ville de bruexelles
+partirent du soir environ xj ou xij heures de lostel dudit
+faillaix en intention de aller passer tamps en la maison
+dune femme publique que len dit la grande hollandoize lez
+les estuves de pollepelle et venans devant ladite maison
+hurterent a la porte dicelle et requerent y entrer a quoy
+ladite hollandoize respondy quilz ny entreroient et ledit
+remonstrant et sesdits complices dirent que dont romperoient ilz
+ladite porte et pour ce faire lapprocherent mais ils
+oyrent bruyt daucuns compaignons estans ou baz de
+ladiite maison qui monterent en hault lesquelz tost aprez
+ou aucun deulx jetterent pierres apres icellui remonstrant
+et sesdits complices et firent leur effort de les touchier et
+bleschier a loccasion de quoy ung nomme tristram serviteur
+dudit seigneur de faillaix savanca doner ung cop de pit contre
+ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur de faillaix recouvra
+contre ladite porte qui estoit coppee par le mylieu et lentreouvrit
+de sorte que ung homme en se mettant sur ses mains y povoit
+entrer sy savanca ledit loys de renel et y entra et y
+trouva ung des compaignons de dedens ja descendu pour
+deffendre ladite porte lequel pour ce faire rua ung coup aprez
+ledit renel lequel il failly et lors ledit renel pour la seurete
+de sa personne rua aprez lautre et le toucha mais il ne
+scet en quel lieu et lors sescrya ledit compaignon disant
+monseigneur lescuyer pardonnez moy mais en ce disant il empoigna
+ledit renel par le coullet que lors ledit renel pour sa seurette
+comme dessus lembracha et le jetta sur ung bancq ce compaignon
+se releva et de rechief sailly ou col dudit renel et lors ledit
+renel pour sen deffendre lui donna encoires ung coup de dage
+sans bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon
+se releva et de rechief lors querant senschaper sailly de
+la maison et le rencontra ledit suppliant lequel ayant oy le
+debat de renel et ne savoit comme il luy estoit donna a ce
+compaignon ung coup de rapiere renel meu de chaleur
+monta en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur
+avoient jette de pierres et trouva ung autre compaignon
+avec trois femmes communes auquel ledit renel se parforcha
+donner de sa dage a quoy il failly au moyen de ce que le compaignon se
+jetta de laval de la montee et le rencontra ledit remonstrant qui rua
+aprez luy ne scet s il le toucha et puis le trouva le seigneur de faillaix
+lequel luy rua deux coupz de taille de sa daghe et ung cop d estocq
+sans savoir a la verite s il le blescha ne en quel endroit et ainsy
+que byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon qui
+avoit este bleschie le hurta si rudement qu il le desmarcha deux
+ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy
+feist ledit bissy riens mais entra en ladite maison et venant aux
+degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits compaignons
+qui le requist le laisser passer ce quil feist puis rencontra ce
+compaignon ung benedictus le sauvaige serviteur dudit byssy
+lequel semblablement le laissa passer et tost aprez entendirent
+que lung de ces compaignons bleschiez nomme jeannijn de mol filz
+de loste du pourcelet dudit bruxelles termina de vie par mort
+dont ledit remonstrant a este et est amerement desplaisant et
+doubtant rigeur de justice il sest absente de notre dite ville
+de bruxelles et pays de brabant ou il nozeroit retourner
+ains conviendroit audit remonstrant laisser ses parens et amys
+et aussy a son grant regret notre service comme il dist se notre
+grace ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est
+et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief
+est advenu et que en autres choses jusques ores ledit suppliant
+est bien renomme et navoit commis cas deshonneste il nous
+a tres humblement supplie et requis pour ce est il que nous
+ces choses considerees audit jaques de lisques suppliant inclinans
+a sa dicte requeste avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne
+quittons remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide
+dessus declaire ensemble toute peyne et offence corporele
+criminele et civile en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas
+il peult avoir offence et estre encourru envers nous et
+justice et lavons quant a ce remis et restitue remettons
+et restituons a ses bonne fame et renommee au pays et a ses
+biens non confisquez saucuns en a tout ainsy quil estoit
+auparavant ladvenue dudit cas en imposant sur ce silence
+perpetuele a notre procureur general de brabant et a tous noz
+officiers quelzconques satisfaction faicte a partie interessee
+premierement et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet
+civilement tant seullement sy donnons en mandement
+a nos amez et feaulz les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils
+procedent bien et deuement a la verification et interinement
+de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz officiers
+et justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs
+lieutenants et chacun deulx endroit soy et sy comme a luy
+appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace et remission ensemble de tout le contenu
+en sesdites presentes selon et par la maniere dicte plainement paisiblement
+et perpetuelement joyr et user sans luy faire mectre
+ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne
+ou temps advenir aucun destourbier ou empeschement
+au contraire ains se son corps ou ancuns de ses biens
+sont ou estoient pour se prins saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre tantost et sans delay
+a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes
+en aultres choses notre droit et autruy en toutes donne
+en notre cite dausbourg le xxviije jour du mois de juing
+lan de grace mvc et dix et des regnes de nous empereur
+assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje et ainsy
+avoit escript sur le reploy par lempereur mon seigneur et larchiduc
+et signe h de hane et encoires visa et sigillata
+de expresse mandato domini imperatores
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"albert ende isabel clara eugenia ect
+doen te weten alle tegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van hans tserraets alias diricx jonckman ende geboren
+poirter deser onser stadt brussele, inhoudende
+dat hoe wel hij hem naer sijne qualiteijt doirgaens
+wel ende eerlijck heeft gecomporteert, gestaen
+hebbende ten goeden naeme ende fame, sonder oyt yet
+gecommitteert te hebbene, dwelck straff oft
+correctie soude meriteren, soo ist nochtans dat
+ultima januarij xvjc ende seventhien die suppliant
+mett eenen peeter van antwerpen wesende insgelijcx
+jonckman ende beijde beschoncken sijnde ende daertoe
+hun resenterende van schiere affronte ende vuijstslach
+henlieden daechs te vooren in presentie van zekere
+jonge dochtere daermede hy waer diviserende, bij
+eenen daniel de wolff gegeven, hebben den selven
+gerencontreert gehadt omtrent maegdalene straetken
+al waer sij malcanderen hebben te geweer gestelt
+sijnde alsdoen die voors. daniel onder de voete
+geworpen, sonder dat hem nochtans eenige quetsure
+is geinfligeert geweest, dan dat hij alleenlijck
+vuijtten neuse was bloedende, sulcx dat ten lesten
+aldaer sijn vergadert eenige passanten, die welcke
+henlieden van malcanderen waeren scheijdende,
+affnemende elck een van hen trappier ende
+poignaert, dwelck sij beneffens malcande hun
+hadden, welcken volgende is die voors. daniel
+naerde vleeschouwers straete aff getrocken ten
+huijse van sekeren sijnen compaignon met
+naeme anthoen van cutsem woonende aldaer
+vuijt hanght d'effigie van ste anne denselven
+vertellende hoe dat sij corts te voorens waeren
+geslaegen geweest vanden suppliant ende den voors.
+peeter van antwerpen diewelcke hij alsdoen was
+nominerende te wesen twee beenhouwers gasten, biddende
+over sulcx den voors. daniel aenden voorgenoemden cutsem
+dat hij soude willen met hem gaen ende sien naerde selve
+twee gasten, om sijn ongeluck ende sijne slagen met
+gelijcken te vergelden, daertoe die voors. cutsum oijck
+heeft bereidt geweest, ende nemende elck een van
+henlieden eenen cluppel sijn vuijtten voors. huijse
+vertrocken tot inde putterije tot ontrent het sporcken
+alwaer ten groote ongelucke die voors. partijen
+andermael malcanderen hebben gemoedt ende gekendt
+seggende stracx die voors. daniel tegen sijnen
+compaignon siedt daer sijnse met reverentie ge
+sroecken?, die boegers die mij soo hebben aff gesmeert
+ende qualijck getracteert, ende met dijen heffende
+sijnen cluppel op worde de suppliant genootsaeckt
+achterwaerts te deijsen ende geweer te trecken, inder
+vuegen dat inne vaerende deen den anderen, die
+voors. daniel vanden suppliant heeft ontfangen
+eenen steke inden buijcke daeraff hij naemaels
+deser werelt is overleden, alles tot groot leetwesen
+sijns suppliants die noijt intentie en hadde den voors.
+daniel van lijve ter doot te brengen, maer is tselve
+alsoo inden donckeren avent stonden, als te wetene
+in januario ontrent den negen uren, oijck in effecte
+bij maniere van deffentie coemen te geschieden,
+ter oirsaecke vanden welcken heeft die suppliant
+hem tot noch toe moeten absenteren ende oijck nyet
+en dort binnen desen onsen landen van brabant
+hanteren ende converseren, maer is geschapen
+daer vuijten eeuwelijck te moeten blijven ende
+alsoo in doelinge te loopen t'sijnder eeuwiger
+ruine, ten waere dat ons gelieven wilde hem
+suppliant prefererende gratie voor rigeur
+van justitie, tvoors. delict mede oijck die
+corporele ende civile penen te remitteren ende quijt te schelden
+gemerckt hij suppliant en is een ambacht gaste
+ende eenen jonenlinck van omtrent de tweentwintich
+jaer en onversien van middelen ende alleenlijck int leven
+hebbende sijne moeder die welcke dagelijcx in groote
+travaille soo voor haer selven mede oijck voirden
+suppliant ende sijne andere broeders ende susters de
+coste moet te vooren winnen, hier toe gevueght dat
+die vrinden ende maghen vande voors. aflijvigen van
+wegen des suppliants sijn gewelt ende gecontenteert
+inder manieren dat sij ten laste des suppliants nijet
+met allen en pretenderen, midts denwelcken heeft
+ons den voors. suppliant seer oijtmoedelijck gebeden om onse
+opene brieven van remis in sulcken cas dienende
+soo eest dat wij de saecken voors. overgemerckt,
+ende ierst hierop gehadt d'advijs vanden amman
+deser onser voors. stadt van brussele, geneijcht wesende
+ter beden ende supplicatien des voors. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericorde voor strangheyt ende rigeur van rechte
+hebben denselven suppliant inden gevalle als boven
+quijt geschouwen ende vergeven, schelden quijte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert,
+midtsgaeders alle offentie ende breucke corporele
+ende criminele, daer hij hem overmidts ende
+vuyt saecken van tgene des voors. is tegen
+ons ende justitie eenichsints mach hebben ont
+gaen ende mesdraegen, ende hebben hem dijen aen
+gaende weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot tot sijnen goeden
+naeme, fame ende geruchte in onsen voors. landen van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+van brabant, ende tot sijne onverbeurde goeden indijen
+hij eenige onder ons heeft gelegen, in alder manieren
+soo hij was voor de toecomste vanden voors. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswijch onser
+procureur generael in brabant, onsen amptmen
+ende officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde
+indijen die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe
+staet cunlijck alleenlijck behoudelijck dat de voors.
+suppliant gehouden sal sijn tvoors. feyt tegen ons te
+beteren civilijck naer gelegentheyt vande saecken ende
+faculteyt van sijne goeden, met oijck te betalen de redelijcke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatien ende moderatien van onsen teer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van onsen voors. rade
+in brabant, die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen, ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidtsluijden dat voor
+hen geroepen die gene die daeromme behooren geroepen
+te sijne, sij procederen wel ende duechdelijck ter
+verificatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vander voors. amende alsoo
+sij sullen vinden te behoiren, welck interinement
+de voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+rade binnen sesse maenden naestcomende opte
+pene van te verbueren deffect van desen,
+ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden
+genen dijen dat behoiren sal, sij onsen procureur
+generael in brabant, onsen amman van brussele
+ende allen andere onse justicieren officieren ende
+ondersaeten iegenwoirdige ende toecommende
+dijen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende
+een igelijcken van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen, laten ende gedoogen den voors. suppliant van deser
+onser iegenwoirdiger gratien ende remissien, van alle
+d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren voore
+verhaelt rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken, sonder hem
+te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende
+tijden eenich hinder, stoot, letsel oft moijenisse aen
+lijve noch aen goeden ter contrarien, maer indijen
+sijn lijff oft eenige van sijne onverbeurde goeden
+daerom gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alsoo gelieft, ende teneijnde dat dit
+vast ende gestadich blijve tott eeuwigen dagen
+soo hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen,
+behoudelijck in anderen dingen onser rechte
+ende eenenijgelijcken anderen dessyns gegeven
+inde stadt van brussele inde maent van
+januario int jaer ons heeren dusent ses hondert
+ende negenthien opde plijcke stont gescreven
+bijde hertogen, onderteekent steenhuysen
+ende was gesegelt met eenen groenen zegel
+vuyt hangende in sijde snoederen"
+"phls etc doen te wetene allen
+tegenwoerdighen ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oytmoedighe supplicatie van joris van
+eyckhoven colstdrager of colfdrager vanden mercgrane onser
+stadt van antwerpen. inhoudende hoe dat
+hij hem altyt verlych heeft gedraghen, staen
+tot goeden name ende fame behalven dat is
+gebeurt dat die suppliant opden xx6 en dach
+augusty anno x6 c. eenentnegentich.comen
+uuyt zynen huyse ende gaen naer het straethen
+geheeten den bokeers des achternoens tusschen
+dry ende vier uren. is gecomen ter plaetsen daer
+wylen adriaen peeters was staende. die
+wechde den suppliant siende zonder dat die
+suppliant hem niet hadde misdaen oft missecght
+heeft tot hem gheroepen. ghy langhen dieft
+ghy langhen schelm ghy moet teghen my
+stooten. ick moet sien wat ghy in uwen boesem
+hebt. waerop die suppliant antwoorde ander
+seynde die wat wildy van my hebben. dop die
+voorsch adriaen seynde ich moet desen daer
+teghen u stooten. sydy een man thoont dat
+ghy des conincx dienaer zyt met volder anders
+leelychder ende affdraegen woorden, ende wat
+die supplt arbenden om van hem ontslaghen
+te wordden en heeft die voersch adriaen den
+supplt nyet willen $laten, maer loopenden
+den suppliant nae int voersch bokeerstraetken
+heeft zyn rappier ghetrochen, ende naeden
+suppliant gesteken ende geslaghen. soo dat
+die supplt is genootsaecht geweest zyn rappier
+oych te trechten daer mede hy den voersch adriaen
+eenen steech van voer heeft gegeven dast
+hy corts dernaer deser wererlt is overleden. tot
+grooten leetwesen, vanden supplt. godt
+wil da siele genadich wesen ende alzoo die
+vrienden des voersch adriaen astey’nighe wel
+weten donnooselseyt van toecoeminghe van
+voersch ongeval. zoo hebben sy metten supplt
+aengegaen accord ende hem tvoersch delict ender
+nederslach om de passie ons lief te hooren
+iesn schrift$ ygenen maer want die supplt
+midts den zelven delicte ende nederslach nyet
+vryelychen binnen onsen lande en sonder myghen
+oft derren skeeren maer vresonder rigoir van
+rechter. sonde moeten dolen in vremde landen
+tot geheels bederf sevisse van hem supplt
+zyn huys fors ende kinderen ende meer zyn sonde
+en wordde hem hier inne met ansien by ende
+met onse opene brieven van gratie en remissie
+hier toe diennen om de welcker hy ons zeer
+ontmoedelych heeft gebeden soo eest
+dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter beden ende inpplicatien des voirsch supplt
+ende willende hem in desen prefereren gratie
+en misericoorde voer rigeur en stranghent van
+rechte den zelven jooris van eyckhoven
+supplt hebben inden gevalle als bonen geremitteert
+vergeven ende quytgescholden remitteren ygenen
+ende schelden quyte buyt zunderlinger gratien by
+desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven
+vercleert midtsgaders alle pene ende boete
+corporelle ende criminele inde welche hy teze
+cansen voersch met des daeraene cleeft toghens
+ons ende insticien misdaen ende mesbreuycht mach
+hebben oft daerinne hy gevallen mach wesen
+ende hebben hem als van dyen weder gestilt
+ende gerestitiueert stellen weder ende
+restituseren tot zynen goeden name faeme en
+geruchte in onsen lande van brabant ende
+in allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+midtsgaders tot zyne onverbenrde goeden indyen
+hy eenighde onder ons heeft in alder bueghen
+ende manieren als hy was voerde toecompste
+vanden voirsch feyte imponierende hierop silentio
+ende eeuwich swyghen onsen procureur generael
+in brabant schouteth van antwerpen, onder
+allen anderen onsen ende onser vassalen oft der
+smaelre heeren rechteren institueren en ostitueren
+wie zy zyn oft wesen moghen. satisfaction en
+beteringhe ierst ende voer al gedaen der ptyen
+gheinteresteerde. indyen die noch nyet gedaen en
+is. ende somighe daertoe staet cimilych
+alleenlych. behoudeln nochtans dat die voer
+suppliant oych gehouden wordt tvoirsch sent
+teghens ons te beteren civilych naer goegentheyt
+vanden misdaet ende faculteyt van zynne goeden
+ende oych te resinderen en betaelen die redelyche
+costen van insticien. indyen hiercomme eeuighe
+ghedaen ende naegevolght zynne allet ter taxatien
+ende arbiterschappe van onse lieve en getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen rade gevrcht
+in brabant. die wy daertoe hebben ghecomitteert
+ende comitteren by desen. ontbieden somme en
+bevelen den zelven van onsen raede in brabant,
+dat voir hey geroepen die ghene die daer behoiren
+geroepen te zyne, in procederen wil en deuchden
+tot verificatie ende interim’enents van desen
+onsen brieve naer heure forme ende inhouden
+en ter taxatien en arbiterschappe vande amende
+simile ende costen van justicien voirsch wilsch
+interimenent hy suppliant zal gehouden zyn
+aldaer te versuechen binnen eenen halven jaere
+naer date van desen. opte pene van te verbeuren
+desfect van zullen onser brieven. ende dat
+gedaen ende de voersch amende cuuile en costen
+getaxeert gearbitreert en betaelt zynde. in
+hauden vanden ghenen van onsen ontfanghers en
+officiers, dyent behoorden sal. in welchen
+gehouden wordt daeraft ontfanch te maken
+reheninghen, bewys, ende reliqua te doene, tonser
+proffyte, metten anderen penny van zynen
+ontfanghe. sy ende allen anderen onser rechteren
+justicieren en de officieren tegenwoerdighen
+ende toecomende heure stedehouderen ende onze
+iegelychen van hen befindere soo hen toebehoiren
+zal doen laeten ende gedooghen den voersch
+jooris van eyckhoven supplt van deser onser
+tegenwoerdighen gratien quytscheldinghen remissien
+ende pardoene ende van ellen den inhouden van
+desen. inder vaeghen ende manieren voeren $ enhaelt
+peyselych rustelyck vredelych volcomelych ende
+eeuwelychen genieten ende gebruychen, sonder hem
+te doene oft te laeten geschieden us uich in –
+toecomenden tyden, aen lyft noch aen goet, -
+eeuich hunder stoot let steld oft moyenisse
+ter contrarien. maer indyen zyn lyst oft eenighen
+van zyne onverbeurden goeden sommen gevanghen
+gearresteert, beleten oft becomdet waeren dat
+in die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende zonder vertrech tot
+geheelder ende volcomender delivrrantie en stakinghen
+want ons alsoo gelieft. nyettegenstaende dat
+tvoersch feyt oft ongeval nyet en is onerfaert
+noch anderssints onser ordonnantie desen aengaen
+ter contrarien. die wy den voersch supplt
+nyet en willen te prejudicieren maer hebben
+deselnie voer dese reyse ghederogeert ende derogeren
+by desen. dezelve anderstuits geheel beynen
+in heyr cracht ende vigeur. ende ten eynder
+dat dit goet vast gestadich blyve ten euwighen
+daghen soo hebben wy onser seghelde hier
+aen doen hanghen behoudelych in anderen
+zaken ons kocht ende eeuen iegelychen tzynde
+in allen. segenen in onser stadt van bruesselde
+ende maendt van november. int jaer ons heeren
+duysent vyff hondert seventnegentich. van
+onsen rychen te wetende van napels ende
+jerusalem het xxx6m opde plychde stont-
+gescreven. byden coninck onderteechent
+wouwere. ende onder buythanghender eenen
+groenen segel in zyden suveren"
+"philips bijder gracien godts coninck. van castillien van leon van arragon
+van beyde sicillien van jerusalem van portugael etc.
+allen den genen die dese jegenwoordige sullen sien oft
+hooren lesen saluijt doen te weten dat wij hebben
+ontfangen doitmoedige supplicatie van jan schellemans
+geboren van grimbergen inhoudende hoe dat hij opden
+vijffden dach der loopenden maent van meij lestleden bij deze
+onsen $$$ onder wie bevinden den
+schouteth onser stadt antwerpen is geapprehendeert
+ende ooick capitalijck ter hooger vierschaere aldaer
+opden thientsen daer naer beticht ende aengesproocken
+als dat hij op den voorz. vijffden meij hem soude hebben
+vervoordelt met sijne complicen naementlijck
+nicolaes kiekenbos ende passchier rogier grooten
+moetwil te bedrijven soo opde baen van hoboken
+als opden steenwech van berchem / stroopende ende
+$$$ de passagiers : item dat hij hem alnoch
+soude hebben vervoordert ten voors. tijde met een
+gelaeden roer te dreijgen te schieten lanx de venster
+vande herberge genaempt de croone / gestaen opden
+voors. steenwech ende daer naer lanx de valdeur
+vanden voorz. huijse te stooten opde deure naer dijen
+hij op sijn roer noch eenen cogel hadden laeten loopen
+item dat hij soude hebben geseijt schietter eenen om
+verre ick salder oock eenen om verre schieten oft
+diergelijcke woorden in substantie ende dat daer over
+soude wesen gevolght den voorz. passchier rogier
+den welcken heeft doorschoten den persoon van
+gommaer van soost. alle de welcke feijten de
+suppliant ten voorz. daege antwoordende heeft
+ontkent gehadt ende tot den dijen voor sijne
+defensien geposeert ende verbalijck doen verhaelen
+vele contrarie feijten ende namentlijck dat hij met
+sijne huijsvrouwe ten voorz. tijde is genoijt geweest
+tot hoboken opde kermisse bij eenige sijne vrienden
+aldaer / ende dat hij bij occasie onder wegen maer en
+is gecomen int geselschap vanden voorz. nicolaes
+kiekenbos, ende passchier rogier die hem seijden
+dat hij nijet voorder en soude gaen midts dijen datter
+een stercke partije soldaten vanden vijandt opden
+wech was waer over hij met hen achterwaerts
+omdraeijende ontrent den avont is gecomen opden
+voorz. steenwech van berhem alwaer den
+voorz. passchier rogier met sijn roer heeft doot=
+=geschoten den voorz. gommaer van soost sonder
+dat hij suppliant daer toe hantdadich is geweest
+in eeniger manieren maer is ten selven tijde ende $$
+het ongeluck achter inden hoff geschiede geweest
+voor aende deure sijnde van voorz. schouteth ten
+voorz. daege op sijne geposeerde feijten gewesen
+ten thoon ende heeft voorts gesustineert dat de
+suppliant soude worden gebrocht ter scherpen
+examinatie waaroppe aenden selven suppliant
+is geconsenteert sijnen contrarien $$$ $$$
+te mogen affleijden op $$$ middeler tijdt het
+versueck van scherper examinatie ende alhoewel
+hij principalijck wordt belast om dat hij geweest is
+inde compagnie vanden voorz. passchier rogier
+het voorz. ongeluck gecommitteert hebbende
+vreesende voor t rigeur van iustitien
+soo ist
+dat hij sijnen toevlucht naempt tot ons desen
+aengemerckt ende besondere oock geconsidereert
+dat den suppliant is een man staende tot goeden naeme
+ende faem, die voorz. desen noijdt over eenige quade
+feijten en is geweest in handen van justitie maer
+wel ter contrarien tonsen dienste eenige jaeren
+gedient hebbende als bootsgesel bij den franschen
+vijandt is gevangen geworden te weten inden
+slach van rockroeij alswanneer hij seven maenden
+lanck in groote miserie gevangen gestelt geweest
+hebbende den suppliant voorts altijds hem tevreden
+gehouden gaende op sijnen vijandt met tgene hem
+de huijslieden hebben toegevueght sonder oock
+de passagiers te trauaillieren oorsaeche dat den
+suppliant ons naermaels ter saecken als voore nijet
+gemolesteert te worden hem is hoorende tot ons
+biddende in alder oitmoet onse oepene brieven van
+remis daer toe dienende waeromme soo ist dat
+wij desen aengesien hier op eerst gehadt d’advies van
+onsen lieven ende wel beminden die schouteth onser
+stadt antwerpen genegen wesende ter beden des
+voorz. suppliants willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende
+rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quijtgeschouwen ende vergeven
+schellen quijt ende vergeven vuijt onse sunderlinge
+gratie bij desen onsen brieven tfeijt ende ongeval
+boven geroert midtsgaders alle breucken corporele
+ende criminele daer inne hij ter causen voorschreven
+midtsgaeders dat daeraene cleven mach tegens ons
+ende justitie misdaen ende misbruijkt mach hebben
+welcken aengaende hebben hem wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goede naem fame ende geruchte in onsen voorz.
+lande van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlijckheden midtsgaders tot sijne onverbeurde goeden
+indijen hij eenige onder ons heeft ghelijck ende in
+alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voorz. feijte imponerende hierop een
+eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen
+procureur generael van brabant onsen drossaert
+van brabant schouteth ende onderschouteth
+van onse stadt antwerpen ende allen anderen onsen
+ende onser vassallen oft der smalre heeren richteren
+justicieren officieren ende dienaeren wie sij sijn satisfactie
+ende beternissen ierst ende voor al gedaen der partijen
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en is, ende
+eenige daer toe staet civilijck alleenelijck ende de
+saecke sulcx is verheijsschende behoudelijck dat den
+voorz. suppliant gehouden sal sijn tvoorz. feijt
+tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheijt
+van het misdaet ende facultijt van sijne goeden ende
+oock te refunderen te betaelen die redelijcke costen
+van justitie die ter causen van desen gedaen ofte
+naergevolght sijn aller ter tauxatie arbitrage
+ende moderatie van onse lieven ende getrouwen
+cancellier ende raedtsluijden dat voor hun geroepen
+de gene die daeromme behooren geroepen te sijne
+sij procederen wel ende deuchdelijck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieff naer
+sijne forme ende teneur ende ter tauxatie ende
+moderatie vande amende civile ende costen van
+justitie voorz. alsoo sij sullen bevinden te
+behooren welck interinement den suppliant
+gehouden sal sijn te versoecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voorz. raede binnen sesse
+maenden naestcomende op pene van te verbeuren
+het effect vande selve onse brieven ende dat gedaen
+ende de voorz. amende civile ende costen van
+justitie getauxeert ende betaelt sijnde in handen
+vanden genen van onse ontfangers dijen dat behooren
+sal, den welcken gehouden wordt daeraff ontfanck
+te maecken rekeninge bewijs ende reliqua te
+doen tonsen proffijte mette andere penningen
+van sijnen ontfanck bij onsen voors. procureur
+generael van brabant schouteth
+van antwerpen ende alle onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende
+toecomende dijen dat aengaen sal mogen heuren
+stedehoudere ende een jegelijck van hun besundere
+soo hun toebehooren sal doen laeten ende gedoogen
+den voorz. suppliant van dese onse tegenwoordige
+gratie remissie ende pardon, ende van alle d inne=
+=houden van deser inder vueghen ende manieren
+boven verhaelt peijsibel $$$ vredelijck ende
+volcomentlijck ten eeuwigen daege genieten
+ende gebruijcken sonder hem daer inne te doene
+oft te laeten ende geschieden nu oft in
+toecomende tijden eenigen hinder stoot letsel
+oft moijenisse aan lijff oft aan goeden ter contrarien
+maer indijen sijn lijff oft eenige van sijne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth
+waere dat hij die setten stellen doen setten oft stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alsoo
+belieft nijettegenstaende dat voorz. ongeval niet en
+is overjaert ende onse ordonnantie desen aengaende
+ter contrarien die wij den voorz. suppliant
+niet en willen te prejudicieren maer hebben den selven
+desen aengaende midts der onnooselheijt ende vuijt
+andere redenen boven verhaelt vuijt onser sunder
+linge gratien hebben gederogeert ende derogeren bij
+desen de selve anderssints blijvende in haere macht
+cracht ende vigeur ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestadich blijve tot eeuwigen daegen soo hebben wij
+onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen ijegelijck
+anderen dessijns gegeven binnen onse stadt brussele
+in de maent van julij des jaers ons heeren sestien
+hondert sevenen veertich ende van onsen rijcke
+het sessentwintichsten."
+"remissie voer pieter de smet
+kaerle etcetera allen jegewoirdigen ende toecomende doen
+te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van pieter de smet brieder poorter onser stadt van bruessel inhoudende
+hoedat hy suppliant ende amelryck vanden bossche zyn schoon vader
+woenende binnen der selver onser stadt hebben op des heilichs sacraments
+dach lestleden des noenens gheten ten huyse van anthuenis
+vanden bossche huerlieder neve woenende aldernaest der deuren
+vanden voirs. amelryck ende zyn naer maeltyt tsamen om
+hen te recreeren gaen wandelen naer de anderlechsche poorte ende
+comende omtrent der bruggen geheeten ten cruysken cruysken
+opten anderlechschen steenwech voirs. heeft de voirs. amelryck
+aldaer gevonden een vrouken die onlancx getrouwt hadde een
+wylen zyn knape tegen de welcke de selve amelryck is een
+luttel tyts blyuen coutene ende es de voirs. suppliant met heynken
+vanden bossche scholier ende ander kinderen des voirs. amelrycx
+die wyle voirgegaen tot aende voirs. anderlechsche poorte ende
+aldaer commende heeft de voirs. heynken ommesyende geseyt totten
+voirs. suppliant peeter ziet ginder leeght myn vader onder tvolck
+ende de suppliant die van egheene arghe en wiste hem ommekeerende
+ende ziende dat voir het teppeken staende vast neuen de
+voirs. brugge ten cruysken vele volcx vergadert was is ter
+stont haestelinge wederomme gekeert ende commende byde
+voirs. brugge heeft gesien dat de weerdinne van den
+voirs. teppeken hadde de huysvrouwe vanden voirs. amelryck moeder vanden huysvrouwe
+desselfs suppliants onder de voeten geworpen hadde om de welcke van een te sceyden
+heeft de voirs. suppliant de voirs. weerdinne genomen in zyn armen ende huer vanden voirs.
+zynen schoenmoeder getrocken, dwelck ziende een wylen geheeten sommelier van
+flissingen careelbacker die alsdoen int voirs. teppeken sat en dranck is ter
+stont vuytgecomen ende den voirs. suppliant toeschietende heeft hem metten
+halze genomen ende ter eerden geworpen ende als de suppliant hem zeluen
+heeft gemeynt op te richtene ende op zynen eenen knye was heeft de voirs.
+wylen sommelier den suppliant wederom te neder geworpen ende metten
+zeluen worpe gegeuen een groote scrabbe oft quetsuere in zynen hals
+dwelck gevoelende de selve suppliant ende ziende dat de voirs. sommelier hem
+van zyne lyue euelen wilde dair tegen hy nochtans noyt yet vuytstaende noch
+arch woort gehadt en hadde heeft om zyn lyf te verweerene vuytgetrocken
+zyn dagge ende daermede den voirs. wylen sommelier die op hem lach hebbende een
+weymes ende dagge geraect ende gegeven een cleyne quetssuere in zynen buyck
+dair aff hy omtrent drye weeken dair naer by quaeden toesiene oft
+anderssins is afliuich geworden hebbende nochtans voir zyn aflivichtyt
+bekint in presentie van diuersche persoenen dat hy suppliant op hem nyet
+versocht en hadde ende hoewel tselue ongeual den voirs. suppliant zere
+hertelycken leet es ende dat tselue oick gebuert es in nootweer van zynen
+lyue nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft hy hem moeten
+absenteren buyten onsen lande van brabant ende stede van bruessel vuyten
+welcken hy ouermits tfeyt ende manslacht bouen verclaert gebannen es
+op zyn lyff aldaer hy nyet en zoude wederom doiren noch moegen
+commen gaen noch converseren maer met zynder huysvrouwe gaen dolen in
+anderen vreempden landen in grooter ongenuechten desolacien ende
+eewiger destructien ten zy dat hem hier op onze gracie verleent
+worde zoe hy zeyt ons oitmoedelick biddende om de selve ende
+hem tvoirs. fait ende manslach te willen vergeuen zonderlinge
+in faueur ende contemplacien vander blyder incompste van onse
+zeer lieue ende zeere beminde zustere die coninghinne van
+denemarcken binnen deser onser stadt van bruessel ende hem dair
+af doen expedieren onse oepene brieve van remissien in
+behoirlycker formen soe eyst dat wy de saken voirs. ouergemerct
+den voirs. pieter de smet suppliant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir rigeur van justicien bysonder in faueur
+ende contemplacie vander blyder incompste van onse zeere lieue
+ende zeere beminde zustere die coninghinne van denemercken
+binnen dese onse stadt van bruessel hebben inden geualle als bouen
+vergeuen, quytgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden
+ende remitteren vuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieue tvoirs. fait ende manslacht mitsgaders alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter causen van dyen met diesser aencleeft jegens ons ende justicie
+mesdaen mesbruyct ende verbuert het mach hebben ende
+vuyt onse meerder gracie hebben oyck gerappelleert ende
+te nyete gedaen rappelleren ende doen te nyete oyck
+midtsdesen den ban die ter causen van dien tegens hem gepron uncieet mach
+wesen ende hebben hem als dair af wederstelt ende gerestitueert,
+wederstellen ende restitueren tot zynen goeden name ende fame in
+onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant bysonde® in onse voirs.
+stadt van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tot zynen goeden ongeconfisqueerden goeden in dien hy eenige
+heeft gelyck ende alzoe hy was voir de toecompste vanden faite
+voirs. imponerende hier op een eewich zwigen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onse justicien ende officien satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen byden voirs. suppliant der partien geinterescheert in dien
+die nyet gedaen en is ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelick dat de voirn. suppliant gehouden zal wesen tvoirs. feyt
+ende manslacht tegens ons te beteren civilick naer de gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zyne goeden mitds oic betalende die
+redelycke costen van justicien indien datter eenige gedaen oft
+naergeuolcht zyn ter tauxacie ende arbitraige van onsen lieuen ende
+getruwen de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die wy
+dair toe committeren ontbieden dairomme ende beuelen den seluen van
+onsen rade in brabant dat voir hemlieden geroepen diegene die daertoe
+behoeren geroepen te worden zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie
+ende interinemente van dese onse brieue nair haer vorme ende inhoude ende dies
+gedaen ende de voirs. ciuile boete getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onse ontfangers ende anderen officien diet behoeven sal die dair af gehouden
+wordt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zyne ontfange zy onse overamman van bruessel ende alle andere onse rechts
+justicieren ende officieren wien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen jegewoirdich
+ende toecomende ende een yegelyc van hen zoe hem toehehoiren sal moegen doen
+laten ende gedoigen den voirn. pieter de smet suppliant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende rappel van banne gelyc ende inder manieren als bouen
+rustelyc vredelyck ende eewelic genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten gheschieden in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne ongeconfisqueerden goeden waeren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen tot volcommen deliuerantie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyue tot eewigen
+dagen soo hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken onser rechte ende eenenyegelycken den zyne in al gegeuen in onse stadt
+van bruessel inde maent van julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert dry
+ende twintich ende van onse rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tvierde
+ende van spaignien ende anderen tachste aldus stont gescreuen bouen opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent dublioul ende noch visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdige ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+galondt de hauwer janssen inhoudende hoe dat hy
+suppliant met goeden geselscape ende vele jonge gesellen
+binnen onser stadt van antwerpen inde maent van januario
+int jaer vxc vierendertich lestleden in een herberge
+genaempt de croone aent bierhooft aldair hadde sitten
+drincken ende voirs. dair nae is de suppliant van dair
+gescheyden met heyndrick thieux scipper ende getrocken
+naer de scepen ende wesende int scip vanden voirs. thieux
+soe is inden roef vanden selven scepe gecomen een jonck
+geselle genaempt thienne van stekere met oblyen
+vragende tot henlieden off zy egheen oblyen hebben en
+wilden dat gehoirt byden suppliant ende den voirnoemde
+heyndrick thieux zyn wordden spelende tegen den selven
+oblyenman zoe dat hy al zynoblyen verloren heeft
+daer nae hebben zy de selven oblyenman geskelt in
+een cuype oft tobbe met water volgende doude costume
+in sulcken saken alwaer hy sittende sanck een liedeken san$
+mair werdt nyet min begoten met water ende de
+suppliant beghoot hem maar dan beliefde oft hem goet
+dochte wair doir hy oblyeman gestoort werdt op den
+suppliant ende de suppliant dat beseffende begeerende
+peys is mitten voirnoemde oblyeman heyndrick thieux hans
+de marscalck ende gydon van leuwerman wederom getrocken
+inde voirs. herberge ende deden inde scouwe aenleggen
+ende berren twee mutsaerden om den voirs. oblyeman
+te droogen ende droncken voirs te samen omtrint drye
+oft vier uren lanck ende maecten den peys ende byden
+avont syn gescheyden mit in$$en ende de suppliant
+gescheyden wesende heeft gecocht twee mutsaerden ende
+een broot meynende dair mede te gaen nae zyn logys
+om die aldaer te verdoene in zyn nootdorst ende gaende
+alzoe naer syn logys sach aldair noch staen den voirs. thienne
+van stekere oblyeman hem vragende off hy mede
+thuys waert gaen wilde dair op de oblyeman antwoirde
+jae ende onder wegen gaende alzoe tsamen tot op
+sint jans brugge quam aldair een vreempt persoon vragende
+tot den voirs. oblyenman oft hy egeen oblyen en hadde
+ende de suppliant egeen quaet vermoedende ende
+meynende nyet te messeggen antwoirde totten selven
+vreempden persoon dat hy egeen oblyen meer en hadde
+dit hoorende de voirs. oblyeman sloech terstont met
+synder vuyst den suppliant op zyn kinnenbacken dat hy
+bloede ende de voirnoemde mutsaerden ende broot hen uuyter
+hant ter aerden ontvielen ende de suppliant siende ende
+gevoelende syn bloet daer doir seer verhittende
+vreesende vanden voirs. oblyeman voirts geinvadeert ende
+vanden lyfve gegriest te wordden heeft terstont mit
+heeten moede met synen opstekere oft brootmes den
+voirs. oblyeman gegeven twee steken ende de suppliant
+siende dat hy ter aerden viel is terstont vandair
+gescheyden sonder voirts te mesdoene dair naer stont de
+voirs. oblyeman op gaende voirt tot deynde vander selver
+brugge tot voir thooge huys naest sint jansbrugge
+aldair hy binnen twee uren dair naer deser werelt
+overleden is mits welcker crancker fortune dien
+suppliant hertelycken leedt zynde vreesende riguer rigeur
+van justicie hem yesindert geabsenteert heeft uuyt
+onsen landen aldair hy nyet en soude dorren wederkeren
+hanteren noch frequenteren dit gemerct sunderlinge
+dat tvoirs. mesuz seer lange geleden is ende dat die
+suppliant nyet sindert meer andere feyt gecommitteert heeft
+werdich van reproche mair altyt geleeft in grooter
+armoede ende desolatie heeft de selve suppliant zeere
+oitmoedelyck aen ons gebeden ende versocht hem te willen
+versien van onser zunderlinger gracien ende genade ende hem
+dair op geven ende verleenen onse openen brieven van
+remissien soe eest dat wy tgene des voirs. is aengesien
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voir rigeur van justicien sunderlinge ter
+eeren ende weerdicheyt vander heiliger passien ons
+liefs heeren die hy als heden om onser alder verlossinge
+ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruycen
+hebben den selven suppliant ingevalle als boven geremitteert
+quytgesconden ende vergeven remitteren quytschelden ende
+vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen dien ongeval
+ende mesdaet voirs. mitgaders alle penen boeten kueren
+ende bruecken het zy in lijfve leden oft goeden dair
+inne hy overmits ende uuyt saken vanden voirs. ongeval
+enichssins tegen ons ende den gerichte gevallen mach zyn
+ende hebben hem dien aengaende wederomme gestelt
+ende gerestitueert stellen wederomme ende restitueren
+by desen tot zynen goede famen ende naeme ende
+tot allen synen goeden nyet verbuert zynde op dat hy
+eenige heeft hem oirlovende ende consenterende dat
+dien nyet tegenstaende hy sal moegen commen blyven
+keeren ende verkeeren allomme binnen desen onsen voirs.
+lande van brabant ende ende overmaze gelyckerwys
+ende alzoe hy dede voire die geschiedenisse vanden
+voirs. ongeval imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren dien dit enichssins aengaen
+mach satisfactie nochtans ierst ende v$$al voir gedaen der
+geinteresseerde partie zoe verre die al noch nyet gedaen
+en zij civilyck alleenlyck ende dat tot dien de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn dat aen ons civilyck te
+beteren nae die gelegentheyt ende exigentie vanden feyte
+ende die faculteyt van zynen goeden ter arbitraignen
+ende taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den
+cancellier ende lieden van onsen raede geordineert in
+brabant voirs. ontbieden dairomme zulken behoiren geroepen
+te zyne sy procederen wel ende behoirlyck totter
+verificatien ende interinemente van desen ende totter
+arbitraignen vander voirs. civilder beternissen inder
+manieren ende alzoe dat behoiren zal ende dat
+gedaen ende de voirs. beterniss civile beternisse gearbitreert
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van onsen rentmeesteren dien dat behoiren zal ende de
+welcke gehouden zal wesen dairaf ontfanck te makene
+tot onsen behoef zy onsen drossaet van brabant meyere
+van loevenen amptman van bruessele scouteten
+van antwerpen ende vande smalre heeren rechteren
+justicieren ende officieren onssen voirs. lants van brabant
+ende van overmaze ende huere stedehouderen nu zynde
+ende naemaels wesende dat zy ende een yegelyck
+van hen alzoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van
+deser onser tegewoirdiger gracieen remissen ende quytsceldingen
+gelyck ende inder manieren voirs. tot eeuwigen daigen
+peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende laeten
+gebruycken sonder hem ter contrarien vandien te doen
+off te laeten geschieden nu off in toecomende tyden eenigen
+hinder stoot oft letsel in zynen lyfve off goeden in
+eeniger manieren mair by alzoe hy off eenige van
+sijnen voirs. goeden nyet verbuert zynde ter causen voirs.
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+eenichssins aengetast gearresteert oft becommert waeren
+sy de selve indien gevalle terstont ende zonder vertreck
+ontslaen ende stellen oft ontslaen ende stellen doen tot
+geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+sy ende blyve tot eeuwigen daegen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons in
+allen anderen zaken ons rechts ende eenen yegelycken
+des zyns gegeven in onser stadt van bruessele
+op ten goeden vrydach inde maent van aprille anno int
+jaer onsen heeren duysent vyfhondert ende zevenendertich
+van onsen keyserrycke tnegenthienste ende van
+onsen coninckrycken van castillien ende anderen
+txxiiie aldus stont gescreven opte plycke by den
+keyser in zynen raede ende geteekent $$ lang
+noch stont gescreven opte selve plycken visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle byder gracien gods roomsch
+keyser altyt vermeerder tsrycx coninck van germanien van
+castillien van leon van arragon van navarre van napels
+van secillien van maiorque van sardine vanden eylanden van
+indien vander vaster eerden ende zee occeane eertshertoge
+van oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothric
+van brabant van limborch van luxemborch etc. grave
+van vlaenderen van artoys van bourgoingnen palsgrave ende
+van henegouwe van hollant van zeelant van phirt van
+hagenauw van namen etc. prince van swave marcgrave
+des heylichs rycx heere van vrieslant van salins van
+mechelen vander stadt steden ende landen van utrecht ende
+van overyssele ende dominateur in asien ende affricquen
+doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende
+dat wy ontfanen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van jan baten geboren binnen onser stadt van loven oudt
+omtrent xxiiij jaeren arm schamel cramere gaende metter
+meerssen opte dorpen inden quartiere van loeven ende daer
+omtrent om den soberen cost te winnen inhoudende hoe dat
+omtrent xj oft xij jaeren woenende met zynen
+vader inder voirs. stadt van loeven opte biest ende doentertyt
+gaende ter scholen ende een andere jonck knechtken van
+ontrent xiij jaeren geheeten thoenken claes doentertyt
+oyck scholen gaende ende woenende opde biest voirs. met
+zynen ouders zyn op eenen avont by ende ontrent eenen dans
+die aldaer byde gebueren ende andere gedanst worde onderlinghe
+twistich ende kivende geworden alsoe jonge kinderen somtyde
+plegen in zulcker wegen dat zy malcanderen metten hare
+ter eerden getrocken hebben ende de suppliant opstaende heeft
+met eenen steencken den voirs. thoenken gewopen voer zyn voerhoot geworpen?
+boven zyn een ooghe soe dat hy daer aff weken lanck
+oft daer omtrent ghinck ende stont achterstraten ende deselve
+thoenken oft zyn ouders opte voirs. woende nyet zeer achtende
+noch deselve gade slaende oft nyet doende cureren alsoe dat
+wel behoirde is daer aff naederhant sieck ende cranck geworden
+ende by zynder oft zynder ouders versuemptheyt? omtrent vyff
+weken daer nae vander voirs. quetsuren gestorven ter
+caussen van welcken excesse ende genechte de suppliantdoen
+noch staende onder de hoede roede ende correctie van zynen meester
+is inder scholen zeer gecasthyt ende gecorrigeert geweest
+ende heeft nu onlancx der partie geinteresseerde vanden
+voirs. ongevalle oyck behoudelycke satisfactie ende voet$$
+gedaen ende hoewel die voirs. suppliant van ende aen$$
+den voirs. ongevalle wel soude behoiren te gestaene metten
+correcten ende discipline van zynen voirs. meestere midts
+hy doen ter tyt noch onder de roede was staende niet
+beducht hem dat hy naemaels daeromme by onsen meyere van
+loeven oft andere officieren in lyve oft goede gemolesteert
+soude moghen worden ende soude alsoe nyet sekerlyck
+binnen desen onsen lande van brabant derren hanteren noch
+converseren ter ware dat onse gracie hem hier op worde
+geextendeert ende verleent alzoe hij suppliantseeght
+ons daerom oetmoedelyck biddende soe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs
+jan baten suppliant ende willende hem in dit stuck
+prefereren gracie ende misericorde voer strangheyt ende
+rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quitgeschonden geremitteert ende
+vergeven vuyt sunderlinher gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne by de
+causen voirscreven met den daer aen cleven mach tegens ons
+ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem daer
+aff wedergestelt ende gerestirueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot
+zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck
+ende in alder manieren soe hy was voir voir de toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich gheswych?
+onsen procureur generael in brabant onsen meyere van loeven
+ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partyen
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenighe daer toe stae cunlick alleenlyck behoudelyck
+de voirs. suppliantgehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculeyt
+van zynen goeden met oyck te betalen die costen van iusticie
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxasien
+ende moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluyden dat voir hen geroepen ghene die daerom behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende totter taxacie
+ende modertie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoene te *1
+presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende
+opte pene te verbueren deffect van desen ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren
+zal zy onsen voirs. procureur generael in brabant onse voirs
+meyer van loven ende allen andere onse richteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegewoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal goeghe huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdigher
+gracien remissie ende perdoene ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende
+gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenighen hinder letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom
+gearresteert becommert oft belet waren, dat zy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen testont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want alsoe ons gelieft ende ten eynde dat dit vast zy
+ende blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen
+zeghel hier aen doen hangen. behoudelyck in
+anderen dinghen onsen rechte ende een iegelycken anderen
+dessyns? ghegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van octobri int jaer ons heeren duysent vyffhondert
+ende vierendertich ende van onsen keyserrycke txve
+ende van onsen rycken van castillien ende andere
+tnegenthiende aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser ende geteekent / boudewyns / visa recepta
+*1 in de marge: en hier af presenteert? by den ontfanger van de exploiten
+gecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+xxx handtekening: de cock $$"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc.
+et charles par la mesme grace archiducz daustrice
+prince despaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz
+de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole
+de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres
+de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de
+haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis
+de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande
+de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes
+seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv
+de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes
+verront salut savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco
+povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant
+comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non
+recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en
+la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la
+ville de malines la on a leure du souppe a cause
+quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande
+de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant
+ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite
+maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent
+venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant
+quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles
+parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a nul mal que par temptacion
+de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel
+fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison
+la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis
+veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et
+deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit
+mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a
+arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville
+de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent
+pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte
+que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant
+nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit
+cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec
+la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou
+environ comme encoires est en grande povrete et misere
+vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain
+et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre
+treschere et tresamee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de
+grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent
+priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la
+pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou
+il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen
+sent encoires presentement et iournellement le menasse
+icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre
+qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur
+de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa
+totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est
+sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na
+en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne parluy
+soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais
+actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours
+auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit
+il nous a treshumblement supplie et requis pour ce
+est il que nous les choses dessuses considerees audit
+jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite
+supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde
+preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation
+de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive
+conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict
+mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble
+toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences
+il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice
+et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame
+et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies
+sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant
+ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a
+nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers
+quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement
+et avant toute enure a partie interessee se faicte nest
+et elle y chiet civilement tant seulement et parmi
+ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez
+et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que
+appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien
+et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes
+et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil
+appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree
+taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera
+lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit
+ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de
+brucelle et escoutettes danvers et de boisleduc et
+tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de
+brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries
+facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace
+quitance pardon et remission selon et par ** maniere que dit est
+plainement paisiblement joyr et user sans lui fere
+mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier
+pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez
+sancuns en sont pour ce arrestez ou empeschiez car
+ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce
+nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne
+en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan
+de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie
+le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et
+monseigneur larchiduc en leur conseil et signe
+dycke
+collationne a loriginal par moy
+$$$"
+"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende
+hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick
+geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer
+mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende
+herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren
+eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert
+gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere
+des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt
+des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol
+haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent
+gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende
+ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt
+verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx
+tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende
+onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse
+lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle
+den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder
+werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen
+om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine
+tot huere moeder gheseegt bereydt den man : denoterende den suppliant :
+een suypken daerop de voirs. katharine antwoirde jae van twee oft drye
+mieren eyeren daerop de suppliant seyde alsulcken suypen en mach ick nyet
+daer by vuegende ic hebbe liever teten zoe ick gedaen hebbe al hebbe ick qualick
+teten gehadt daerop die voirs. katherine antwoirdene zeyde gaet
+tot heyst weerts ghy grysaert daer ghy light daer by vuegende
+maer ghy en derfter nyet gaen die duvel die heeft u inne gebracht
+die moet u hier uuyt vueren met ziele ende lyve deselve ende meer
+anderen dyergelycke woirden dicwils verhalende ende repeterende daerop de
+suppliant antwoirde ic hope dat hy egeen macht over my en heeft
+seggende totter voirs. catherine zwygt ghy quaede beeste ende
+laet my ongemoeyet ic hebt quaet genoech ende is alzoe opgestaen
+ende voerby der voirs. katherine gaende soe heeft hy suppliant den zelver
+met zynder slincker hant op hueren rechten arm geraeckt sonder
+smytene nae den welcken heeft de voirs. katherine den suppliant van
+stonden ane$$ subitelic geinvadeert ende hem in grammen moede voer zyn
+rechte schene met hueren voet ende gelapte schoenen gestooten inder
+vuegen die hy suppliant nyet en heeft cunnen gevuechelick gegaen dan met
+grooten pyne ende arbeyt soe dat die suppliant van groote pyne roepende
+ghy lelicke beeste hoe stoot ghy my daer ende heeft alzoe die
+suppliant de voirs. katherina metten platte van zyn handt gegeven
+achterop haer hoot eenen slach oft twee daermede die voirs. katherine
+in effecte geckende oft spottende metten suppliant heeft
+geseegt laet sien oft bloyet is oick daer nae die voirs. barbere
+met eenen bessem stock gecomen om den suppliant daermede te smyten
+dwelck de suppliant considererende heeft die vierscuppe genomen
+ende daermede de voirs. barbere uuyten huyse gejaegt ende is nyettemin
+die voirs. katherine aldaer blyven sittende op eenen stoel inde
+kuekene ende altyt enen qualick sprekende ende is die suppliant wederomme
+gaen liggen op te banck om hem te rustene maer gemerct die groote
+insolencie die de voirs. katherine aldaer voirs. stelde zoe en heeft die
+suppliant tselve nyet langer connen verdragen ende is alzoe weeromme
+opgestaen ende meynende eenen boteram voer hem te snydene ende
+daermede int brouwhuys uuyten wege by der werckluyden te gaene
+maer als hy suppliant de scappraye meynde open te doene ende
+boter te nemene soe heeft de voirs. katherine dezelve tot huerwerts
+genomen ende is daermede ewech geloopen inden cameren ende heeft
+dezelve aldair in zeker tritsoir gesloten ende is alzoe die
+suppliant met droech broot in deen hant ende zyn mes in dandere
+gegaen int brouwhuys ende heeft aldaer den werckluyden zijnen
+noot geclaecht zonder dat hy suppliant nochtans van eeniger
+quader tydinghe heeft vermoeyt ende binnen twee oft drie uren
+daer nae heeft den suppliant zeker vrouwe geseegt dat zy hadde
+hoiren seggen dat des suppliants huysvrouwe doot was daeraff de suppliant
+hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus
+hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve
+nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om
+huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft
+den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was
+maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie
+oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht
+hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen
+oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck
+den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer
+een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest :
+daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre
+nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen
+lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen
+ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten
+ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende
+rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden
+quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien
+by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende
+justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene
+in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren
+deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen
+den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns
+gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november
+int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen
+kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen
+txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen
+rade ende geteekent boudewyns visa receptica
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originelen brieven by my"
+"copie van eenen remissie van
+dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustriche prince despaigne des deux cecilles de jherusalym etc.
+ducz de bourgogne de lothraine de brabant de stier de carente
+de cariole dela lembourg de luxembourg et de gelres
+contes de flandres de habsbourg de tyrolle de $errette de
+dartois de bourgogne palatins et de haynnau lantgrave sdelsate
+prince de zwaves marquis de burgaub et du samt
+empire de hollande de zeellande de serette de kyeburg de
+namur et de zuytphen contes beig$$ de frize des
+marches de sclavonie de poertenan de salms et de
+malines savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir recue lumble supplication de hubrecht van
+zante povre compagnon navyeur natif de notre ville
+de bruges contenant comme peut avoir cincq ans
+ou cinzan ledit suppliant estant lors alle en notre ville da$$
+a la conduite dung bateau charge de biens et ainsi
+que par ung jour de dimenche questoit la procession audit
+anvers il eust fait bonne chere avec ung nomme hannekin
+vande capelle aussi navyeur son compaignon et quilz
+alloient a lesbat par ladite ville sans penser a nul mal
+vint daventure passer aupres deulx une femme tenant
+son mary par les bras la quelle femme estoit aussy
+native de notredite ville de bruges par quoy ledit suppliant qui
+la recongnut aucunendt fut a ceste cause legierendt
+men de dire audit hannekin son compaignon celle femme
+qui passe la devant vous est native de bruges je lay
+auttrefoiz bien cougneue surquoy ledit hannekin dist
+tantost marchons vistendt apres que je la voye pour
+savoir se ne la conqnoisteroie aussy point et
+disant ces parolles lung de trois compaignons
+walons natifz de notre ville de lille gui alloient aussy au
+long de la rue devant ledits suppliant et son compaignon
+ayant entendu les parolles devant $$$ se tourna
+tantost contre iceulx suppliant et son compaignon disant
+assez fellendt et dune fiere maniere quelle chose savez
+bons a dire a celle femme aquoy ledit suppliant et son compaignon
+respondirent gracieusendt comme ceulx qui me demandoient
+noise ne debat nous ne savons rien delle si non bien et
+honneur et neantmoins celluy desdits aultres trois
+qui avoient ainsi releve ladite parolle estant nomme
+comme ledit suppliant a entendu de puis pierchon de lille
+non content de la responce telle que de$$ et demonstrant
+la fierte de son courage redist er replicqua audit suppliant
+et son compaignon mettant sa main sur ung long couteau
+quil avoit cha$$ voulez vous de cecy ou mots de semblabes
+sygniffication et substance a quoy ledit suppliiant et son
+compaignon respondirent encoires de legier couraige
+et sans aigreur veny voir nous ne demandons riens
+de cela nous aymerions beaucop mieulx boire ung
+pinte de vin surquoy dist de rechief icellui de lille
+avec ses compaignons vous ne seriez ja si hardy de
+venir avec nous ala taverne a quoy ledit suppliant et son
+compaignon a intencion tousiours deviter noise ou
+debat respondirent allez devant et nous vous suyvrons
+sur piedts et ces choses dittes iceulx trois compaignons
+allerent tout droit a la taverne du molin estant a lung
+des boudz du marchie dudit anvers et luy suppliant et a son
+compaignon considerans que bouvendt ne prirent $$$
+entrerent apres en ladite taverne et illec arriviez
+qui fut environ six heures de lapres disner lesdits
+trois compaignons se cuirent dunepart avec ung pot
+de vin et icellui suppliant et son compaignon dune aultre
+part mais tout en une salle ayans une pinte de vin
+seulement et buvans ainsi dung coste et daultre se
+advisa ledit suppliant que lesdits trois compaignons estoient
+embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit
+berge ne baston et son compaignon pour toutes dessences
+une petite courte dagguette doublant que aucun oultrange
+a luy et a son compaignon pouroit estre fayt print
+occon$$ datter ung tour a son bateau delissant sondit compaignon
+en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir duquel
+bateau il rapporta a toutes avantures ung baston assez
+rondt non ferre de la longuer de trois ou quatre pietz lequel
+il portoit $$sse desoubz une robbe volant quil avoit
+vestue et revint ainsi incontinant aupres de sondit
+compaignon et ayans les ungs et les autres ben leur vin
+sans quelques parolles de lung a lautre et ayans lesdits trois
+compaignons de lille paye leur escot se leverent faisans
+maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant
+et son compaignon furent tout joyeux mais estans alle
+jusquez a luys de ladite taverne seulemant se arresterent
+illec tout court et demoura lung deulx en estant droit
+dedens ledit huys en sorte que len ny eust peu entrer ne yffo sans le fe desmarschier
+ce veu par ledit suppliant et son compaignon et ayant
+appercheu qne lung des autres avoit tire ung grant
+poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui
+occupoit aussi de lissue de luyz de ladite taverne doubtant
+a ceste cause de passer parmy eulx au $$ydier de ladite
+taverne dont ilz descroient bien eulx de partir car
+avoient jalougement beu leur vin se adviserent de
+appeler loste de ladite taverne et luy dirent comment
+iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant
+leur venue ilec cenrouche a eulx et que pour la maniere
+qui leur veoyent tenir audit huyz ilz craignoient
+deux de partir et de passer parmy eulx requerrant
+quil les vouls$$ fe en aller telendt que ce entendu par ledit hoste
+sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen
+allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se deppartirent
+aussy deladite taverne mais nen furent point eslongnez sept
+ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent
+poursuyr et lung diceulx a tout vue course dagge ou
+poinchon quil tenoit sans esryer ou dire mot cuyda
+$$rdrierement par deriere en frapper et le planter au doz
+dudit suppiiant mais de bien venir ledit hannekin de la chapelle
+son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel
+se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre
+par le collet il rompy ledit cop parderiere et t $$ba celuy
+qui c$$da donner le cop parterre mais incontinent
+lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon
+de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua
+dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur
+quil eust fendu la teste meust este que iceluy suppliant du
+baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et
+destourna ledit cop toutesffoiz de la grant fourche icellui
+couteau devala au long du baston jusques a la main dudit
+suppliant tellement quil en eust le doy au pres du paulx
+treffort blesche et affole laquel pierchon encoires non
+content rehancha sondit couteau faisant soy effort de
+ruer seconde fois sur ledit suppliant mais iceluy suppliant
+pour sa deffense et comme es$$ de courroux pour tel
+oultraige a lui fait rua de rechief sondit baston allencontre
+dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy
+et destourna en encoires icelluy second cop et que ledit
+baston descendy sur la teste dicelliu pierchon en facon
+que parmy chapeau et bonnet il en recent telle navrure
+en la teste que par faulte de bon pensendt ou aultre incouement
+icellui pierchon de lille en termina vie par mort environ
+six ou sept joursnapres et combien que ledit suppliant soit
+escheu en cest incouement a son grant desplaisir et en son
+corps deffendant touteffoiz doubtant rigeur de justice
+ilz sest absente de noz pays et seignouries ou depuis
+cincq ans que ledit cas advint il na oze venir hanter ne
+converser ne encoires nozeroit se avis luy commendroit
+le demourant de ses jours demourer en estrangues marches
+et contrees en grant pourete envy et desolacion se
+notre misericordiense grace ne luy estoit sur ce impartie
+de laquelle actendu ce que dist est et que aultrement il a
+tousiours este de bonne vie et conversation sans jaymais
+plus avoir este actaint ne conv aincu daultre vilain
+cas blasvie ou reproche si comme il dist ilz nous a
+treshumblende supplie et requis pour quoy nous
+les choses desdites considerees ayans pitie et compassion
+dudit suppliant et luy vueillans a reste foiz grace et misecorde
+estre preferee a rigeur de justice a icellui hubrecht
+van zante suppliant inclinans a sa humble supplication et
+mesmende a lonneur et reverence de la doloreuse mort
+que notre benoist redempteur jhesu crist a tel jour quil est
+huy souffert a larbre de la croix pour la redemption
+de lumain lignaige avons ou cas desdits par ladviz
+et deliberation de nostre treschie et tresaimee fille de
+nous empereur dame et tante de nous charles dame
+marquerite archiducesse daustriche ducesse et contesse
+de bourgogne ducesse douagie de savoye regente $
+gouvernante etc. quite reims et pardonne quittons remettons
+et pardonnons de grace espal$ par ces presentez le cas et hommicide
+devant declare ensemble toute peine ammende et offense
+corporelle et criminelle en quoy pour cause et aloccon $$
+dicellui il peut et pourroit estre tenu envers nous et
+justice et lavons quant a ce remis et restitue remectons
+etbrestituons par cesdits presentes a ses bonne fame et renommee
+a nozdits pays et seigneuries et a ses biens non confisques s$ucuns
+en a font ainsi et en la maniere comme estoit devant ledit
+cas advenu en imposant sur ce scilence perpetuel
+a notre procureur general et a tous noz aultres officiers quelzconques
+satiffaction touteffoyes faict a partie $$erendt et avant
+tout euvre se faicte nest civilement tant seulement
+et moyennant que ledits suppliant lamendra aussy civilement
+envers nous selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens a larbitraigie et taxation de noz aimez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+residens en notre ville de bruxelles gue commectons a ce
+sy donnons en mandemant a iceulx chancellier et
+gens de notredit conseil de brabant que appelle ceulx qui
+pour ce feront a appeler ilz procedent bien et
+devendt a linterinendt et verification de ces $$$
+et cefait et ladite amende civile par eulx tauxee
+arbitree et payee es mains de celluy de noz officiers
+quil apptiendra lequel sera tenu den se recepte
+a notre profyt ilz et tous aultres noz justiciers et
+officiers cui ce regardera leurs lieutenanz et $$$
+deulx endroit soy et sicomme aluy apperthiendra facent
+seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et quittance et de tout le contenu en cedites presentes
+plainemendt paysiblendt et perpetuellemendt joyr et user
+sans luy fe mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donne ores ne ou temps advenir quelque arrest
+destourbier ou empeschemendt au contraire en corps ne en
+biens en aucune maniere a$$cois se son corps ou
+aucune chose de cesdits biens estoient pour ce p$$
+arrestez ou detenuz les luy mectent ou facent
+mettre tantost et sans delay a plaine et entie delivrance
+car ainsi nous plaist il et le voulons estre fait
+et afin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mecctre notre seel a cesdites presendtes sauff
+en aultres choses notre droit et lautruy en toutes donne
+en notre ville de gand le jour du vendredij saint
+lan de grace mil cincqcens et dix et des regnes
+de nous empereur assavoir de celluy de germanie
+le xxv et desdits de hongrie etc. le xxie ainsi avoit
+escript sur le reploy par lempereur et monseigneur
+larchiduc en leurs conseil et signe haneton
+collen$$ a este f$$$ a
+loriginal par moy"
+"philips bijder gratien godts coninck
+van castillien, van arragon van leon etc. doen te wetene dat
+wij hebben ontfanghen die supplicatie van jan willems deurwerder
+van onsen raede geordonneert in brabant, inhoudende dat hij van
+wegen onse lieve ende getrouwe raedt ende procureur generael van onsen
+voors. raede is geapprehendeert, om dat hij wesende over eenighen tijdt
+binnen onser stadt van loven, in executie, soude geprofereert hebben
+eenighe injurieuse woorden, hadde gesproecken, soo tegens die wethouderen
+der selver stadt, als die voors. raedt ende procureur generael,
+als te weten dat hij soude geseyt hebben, dat die heerkens van loven
+maer een hoop fielten ende rabauwen en waeren ende dat hij van hun
+midtsgaders vanden voors. raedt ende procureur generael tonder
+reverentie gesproecken den bruijt ende jeert hadde, waer van
+hebbende die voors. suppliant versocht abolitie, soo uuijt dijen hij de
+voors. woirden hadde gesproecken uuijt dronckenschap gelijck die
+propoosten genoech sijn uuijtwijsende, midts dat imant nuchter ende
+bij sulcx nijet en soude doen, als dat het gene hij soude mogen geseijt
+hebben, hem hertelijcke leet was, ende dat hij die van de voors. magistrat
+onser stadt van loven, was houdende voor seer treftelijcke ende
+eerlijcke edelluijden, mannen van qualiteijt ende seer goede reputatie,
+soo hij oock dede den voors. raedt ende procureur generael soo is evenwel
+opde voors. requeste gehoirt die selven raedt ende procureur generael
+geappoincteert nihil waerdoor die voors. suppliant is genoot-
+saeckt geweest inder saecke t’antwoirden om nijet versteken te
+wordden, ende want die voors. suppliant verhoopt onsen voors.
+raede die gelegentheijt vander saecken naerder sal gelieven inne te
+sien ende dat die voors. suppliant alreede ontrent sesse weken
+heeft gevangen geseten tot zijn groot verdriet, schaede, ende interest
+van vrouwe ende kinderen, waerdoor de pijlijckheijt des suppliants
+tonghe ondercorrectie genoech is gestraft, soo namp hij andermael
+zijne toevlucht tot ons oijtmoedelijck biddende hem ter saecke van t’gene
+voors. is te verleenen brieven van abolitie in forma daer toe dienende,
+waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst hier op
+gehoort d’officie fiscael, genegen wesende ter beden des voors. suppliants
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voor rigeur
+van rechte, besundere ter eeren ende reverentie vande bittere
+passie die onsen heere jesus christus voor die salicheijt vande menschelijcke
+geslachte aenden houte des heijligen cruijce op alsulckenen dach als heden
+geleden heeft, hebben den selve suppliant quijtgeschouwen ende vergeven,
+schellen quijte ende vergeven uuijt sunderlingher gratien bij desen onsen
+brieve allen t’gene hij ter causen voors. ende des daeraff dependeert
+tegens ons ende justicie eenischsints misdaen ende misbruijckt mach
+hebben, ende hebben t’voors. proces teghen den voors. suppliant
+uuijt saecken voors. bij onsen voors. procureur generael begonst, geheel
+geaboleert, ende te nijette gedaen, aboleren ende doen te nijette bij desen
+hem stellende in sulckenen staet als hij was voorde toecompste van
+t’gene voors. is, ende imponeren hierop onsen voors. procureur generael
+ende allen anderen onsen ende onser vassallen ende der smaelre
+heeren rechteren, justicieren, ende officieren wie zij zijn een
+eeuwich geswijch ende silencie, behoudelijck dat den voorschreven
+suppliant gehouden wordt te refonderen ende betaelen de redelijcke
+costen van justicie, hieromme alreede gedaen ende boven dijen te
+betaelen eene amende van vijfftich gulden tot onsen proffijte, ende
+tot dijen vande voors. injurien, revocatie te doen voorde commissarissen
+inder saecke gedeputeert alles ter taxatie ende moderatie van
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luijden
+van onsen raede geordonneert in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden
+daeromme, ende bevelen, den selven onsen cancellier ende raedtsluijden,
+onsen procureur generael, drossardt van brabant, meyer van loven
+amptman van bruessele schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende allen anderen onsen ende onser
+vassallen, ende der smaelre heeren, rechteren justicieren ende
+officieren dat die voors. amende civile ende costen van
+justicie getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden gene
+daer ende alsoo dat behooren sal, in ende aen yegelijck van hun
+doen, ende laeten ende gedoogen den voors. suppliant van deser
+onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinge, pardon ende
+abolitie inder vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck
+ende vredelijck genieten, ende gebruijcken, sonder hem nu noch in
+toecomende tijde daer inne te doen oft te laeten geschieden
+eenich $$$ hinder stoot oft letsel in lijve noch in goeden ter contrarien,
+want ons alsoo gelieft ende des t’oirconden hebben wij onsen zegel
+hier aen doen hanghen, gegeven binnen onser stadt van bruessele den
+achtentwintichsten april int jaer ons heeren duijsent, sessehondert
+negentwintich, van onsen rijcke het achtste, onder opde plijcke
+stondt bijden coninck ende was ondertekent defren ende waeren
+de voors. brieven gesegelt met eenen gereeden wasschen segele uuijthangende
+in gruenen zijde snoere in dobbelen sterte van parquemente.
+concordat cum originali
+de witte"
+"remissie van dootslage voer gheerde cooreman
+kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gheerde coreman scrynmackere ingesetene
+poirter onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant
+opten viten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
+meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
+selven goede chiere gemaict hadde ende soe van dair
+comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
+hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
+vuyter helicht in sulcker vuegen dat overmits dien
+overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
+zijn hantbusse die geladen was voer hem hiel meynende
+zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerene ende
+zynder tontwerckene die nochtans den voirs. suppliant
+altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te evelen
+van zynen lyve dwelc siende een goet man geheeten
+gommair van haren die aldair zyns weechs qnam lydenen
+is hen die strytbarich waeren aengegaen meynende hen met
+goeden woerden ende manieren te verlycke$ne ende tappaiserene
+in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
+suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
+hem wair aff die panne geopent was is die selve
+busse onversienlyc soe te presumeren is dat tvier vanden
+lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
+winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
+ende nyet by wille wetende oft innestekende vanden viere
+desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
+metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
+hy ten selven tyde van levenden lyve ter doot gecomen is
+ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen is
+sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
+voirs. gommair gehadt heeft oft egheene wille de busse op hem
+te vierene oft oic gedacht te schietene nietmin?$ beduchtende
+ende ontsiende trigeur van justicien en soude hij hem bynnen
+desen onsen lande van brabant nyet dorven houden ten waere dat
+hem hier op gracie ende genade werdde gedeylt als hij seet
+om de welcke hij ons oitmoedilyck heeft gebeden waer om
+soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbene metten voirs. suppliant ende willende hem in dese gracie
+ende genade prefereren ende voirtkeeren voer rigeurvan justicien
+hebben den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert
+quytgesconden ende vergheven remitteren quytscelden ende
+vergeven vuyt onser zunderlinge gracien by desen die mesdaet
+ende ongeval ende feyt voirscreven mitgaders alle penen
+ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is ende
+daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie
+ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als
+van dien gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+bij desen tot zynder goede fame ende name tot onsen
+voirs. lande van brabant ende tot zynen goeden
+uyt geconfisqueert zynde soe verre daer ennige zijn imponerende
+hier op een eewich geswych onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen richteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant hoe danigedie zyn oft wesen moegen
+satisfactie nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden
+partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
+civilic alleenelyc behoudelyc dat de voirs. suppliant
+ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
+ons sekere amende civile te betalenen nae gelegentheyt
+der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene
+ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke costen
+van iusticien soe verre datter ennige geschiet oft gedaen
+zyn allet ter arbitraigien taxacien ende goetduncken van
+onsen zeerlieven ende getruwen ridder ende cancellier heeren
+jeronimus vande noot ende lieden van onsen raide in brabant
+de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende lieden van onsen raide
+dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selen
+daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
+procederen wil ende behoirlyc totter verificatie ende interinemente
+van desen ende ter arbitragien taxacien ende moderatien
+van voirs. amende civile ende costen van iusticien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen getaxeert ende betaelt zynde welcke
+amende civile die ghene van onsen ontfangeren oft rentmeesteren
+dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
+onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
+meyeren van loevenen ende van thienen amman
+van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
+bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
+vassallen ende smalen heeren richteren iusticieren ende
+officieren tegewoerdich ende toecomende huere stedehouderen
+ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van deser onsertegewoirdiger gracien remissien ende quytsceldingen
+vorscreven tot eewigen dagen peyselyc$ vredelyc ende
+volcomelyc doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
+nu noch sy toecomenden tyden ennigen hinder stoot oft
+letsel ter contrarien aen zynen lyve leden oft goeden
+nyet geconfisqueert zynde in enniger manieren maer
+soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden der causen van desen eenichsins aengetast
+gearresteert becommeert oft gemolesteert waeren sy
+ende elck van hen de selve terstont ende zonder vertreck
+ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
+stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behouden ons in alle saken ons recht ende
+eenen iegelycken des syns gegeven in onser stat
+van bruessel inde maent van iuno int jair onser
+heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
+ende van onsen rycken te wetene vande roomsche
+ende hongerien het achste ende van spaignen
+ende andere het elfste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende geteekent rysele ende noch visa
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfangere vanden
+exployten"
+"kaerle byden gratien goids roomsch keyser altyt vermeerder
+srycx coninck van germanie van castillie van leon van
+grenade van arragon van navarre van naples van sicillien van
+maillorque van sardaine vanden eylanden yndien ende vasten lande
+der zee occeane ertshertoge van oistryck hertoge van bourgoigne
+van lothryck van brabant van lembourch van luxembourch ende
+grave van vlaenderen van artois van bourgoigne palsgrave ende
+van henegouwe van hollant van zeellant van ferrette van haguenault
+van namen ende prince van zwane marcgrave des heylichs
+rycx here van vrieslant van salins van mechelen vanden
+land van overyssel vander citeyt stede ende lande van utrecht
+ende dominateur in asie ende in affricque doen te
+wetene alle iegewoerdigen ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oetmoedige supplicatie van dierick de cherf
+ionck man geboren van steenwerck by belle binnen onsen lande
+ende graefscap van vlaenderen inhoudende hoe dat hy suppliant
+opde sondach voir sinte michiels dag xvc xxxvi laestleden
+doen hy woende als clerck ende student in onse stadt
+van loevenen ghinck ontrent den vi ende ofte vii uren inden avondt
+op de merct aldair om te sprekene eenige van zyne
+medegesellen clercken van zynen quartiere alwaer quam
+aen hem suppliant eenen wylen doen levende ioeris de
+broucker oick student tot loevenen voirs. geboren van onser
+stadt van ypre zeer by drancke wesende hem suppliant
+vraghende of hy met hem wilde gaen drincken ende schoone
+vrouwen soucken ende mits dat hy suppliant tselve nyet
+doen en wilde zoe poechde den voirs. ioeris hem suppliant
+by forste mede te leedene den selven treckende by zynen
+keerle ende mouwe int oepenbaer vanden voirs. merct
+zoe dat hy zynen voirn. keerle van zyn schouweren track
+sonder te willen cesseren noch dat hy suppliant hem vanden
+selven ioeris ontmaeken conste voer anderstondt dat eenen
+quintinof quiritin? parcque speelman aldair den voirs. ioeris van hem
+track ende wech leede ende mits dien soe ghinck de
+voirn. suppliant ter stont om questie ende scande te scuwen
+naer thuys van heyndrick criel met wyen hy suppliant
+woende nemende eenen anderen wech dan de selve ioeris
+geleet was ende alsoe hy suppliant thuys gecomen zynde
+sadt voer de duere deviserende ende contende metten voirs.
+heyndrick zijnen meester sonder eenich quaet te peynsen
+noch vanden voirn. ioeris bemoedende oft verwachtende
+soe es hy ioeris aldair onvoirsienelyck gecommen ende
+den suppliant ter stont gegeven sonder eenighe cause ofte
+redene vele inn$$ense woerden zweerende oick groote
+ende execrable eeden hem suppliant weynschende de pestilencie
+ende hoe wel hy suppliant daer op gracielyck antwoerde
+begheerende ende biddende dat hy hem met vrede zoude laten
+nyetmin hy ioeris hem zoe lancx zoe meer vergrammende
+quam altyt zoe naedere den selven suppliant twelck hy
+suppliant siende die voer de sale van zyn duere stondt
+nam een lanck mes dat inde voer camere byder duere lach
+op een kiste ende slouch meeten platten van dien opden
+voirn. ioeris twee oft drye slagen sonder hem te
+quetsen noch willen quetsen ende was doen den selven
+ioeris zonder vreeds grief oft questie by zommighe
+goetwillighen wech geleet ende hy suppliant oick in huys
+ende alsoe de selve suppliant meende dat de voirs.
+ioeris nyet weder gekeert zoude hebben quam voer
+de duere van zynen voirn. meester laeteren thuys zyn
+voirs. lanck mes doen de gebueren aldair tot
+groote nombre aen hem suppliant quamen vraghen
+de redene van huerlyck questie twelcke de voirn. ioeris
+gewaer werdende quam ter stont derwaerts met zynen
+mantele gewonden ontrent zyn arm ende schouwere
+gaende alsoe rontsomme de voirs. lieden zouckende
+den suppliant zonder dat hy suppliant hem sach commen
+voir ander stondt dat hy ioris by hem quam was
+ende overmits dat de suppliant den selven ioeris sach
+zoe naer ende dat hy zyn vuyst op hief om hem te
+smyten meenende dat hy ioeris een opstekere oft andere
+stock invasible in zyn handt hadde zoe hy oick
+mogelyck hadde hoe wel nyemandt vanden bijstanders
+daer af goet bescheet en weten noch zien en mochten mits
+der donckerte al vanden avent vreesende vanden lijfne
+gegriest te zyne zunderlinge gemerct dat de voirs. ioeris
+hem zoe naer was als dat hy qualyck hadde connen ontcommen
+oft achterwaerts terden mits tvolck dat rontsomme hem was
+zoe track hy suppliant een zyn broot mes vuyt zyn scheede
+dair mede hy den voirn. ioeris een steke gegeven heeft in
+zynen buyck doen hy ioeris ghinck zynder veerde tot
+huys van welcke steke ende om dat hy zeer by dranck
+was hy hem qualyck wilde laten vermaken ende oick
+by faulte van cirurgienen ende anderssins den selven
+wylen ioris de brouckere binnen twee oft drye daeghen
+daer naer ghevaeren es van lievende lyve ter doot
+ende hoe wel tselve feyt ende dootslach den suppliant
+zeer hertelyck leet es nyetmin vreesende rigeur van
+iusticie heeft hem geabsenteert ende gehouden in
+vreemde contreyen ende op tgewyde in groot verdriet
+ende desolatie ende en soude in onsen landen ende
+heerlicheden nyet goedelicx dorven hanteren noch converseren
+al eest dat hy paix met partye heeft ten waere
+dat hem ieest hier op verleent werde onse gracie
+ende geexpedeert $$$ brieven van remissie alsoe
+hy seght omme de welcke aengemerct dat tselve
+feyt geschiet es grootelicx int verweeren zyns lyfs
+ende dat hy anders goede fame ende name es
+zonder oynt anders eenich mes$$ gecommitteert thebbene
+weerdich van pugnitie hy ons zeer oitmoedelyck gebeden
+heeft soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct den voirn. dierick de cherf suppliant
+geneghen wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie
+ende hem willende in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voer strac$heyt van rechte hebben inden gevalle
+als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt zunderlinge
+gracie mits desen onse brieve tfeyt ende dootslach
+boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause van dien
+met diesser aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben hem als daer af weder stellende
+ende restituerende tzyne goede fame ende name in
+onse lande ende hertochdom van brabant bijsunder in onse
+voirs. stede van loevene ende in allen anderen onser landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+als hy was voerde toecompste van tfeyt ende dootslach
+voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen ende
+silentie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen
+der geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen
+en zy ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt tvoirn. feyt
+ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegertheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oick te refonderen ende betaelen die
+redelycke costen van iusticie hier gedaen ter taxatie
+ende arbiter scixie van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden
+ende bevelen dat voir hemlyck geroupen die ghene dier
+over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelycke ter verifficatie ende interinemente van desen
+onsen voirs. brieve naer huere $f?oirme ende inhouden
+ende welck interinement de voirn. suppliant gehouden
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfangere vanden
+exploiten
+sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen een iaere
+naer daete van desen opte peyne van te verbueren deffect
+der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende
+civille ende costen van iusticie getanxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers
+oft anderen onsen officieren dient behoiren sal diewelcke
+daer aff gehouden sal zyn ontfanck te makene rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfanghe zy onse drossaert
+van brabant meyere van loeven amptman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende
+allen anderen onsen ende des smaelre heeren ende van
+onsen vassalen rechteren iusticieren ende officieren
+ons voirs. slants van ende hertochdom van brabant
+wien dit aengaen oft roeren sal moeghen hueren stedehoudelycken
+ende een yegelyck van hen byzondere zoe hem toebehoiren
+sal doen laeten ende gedooghen den voirn. dierick de
+cherf suppliant van dese onse gracie remissie ende pardoene
+ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laeten geschiene nu
+oft in toecomende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse
+ter contrarien in lyve noch in goeden in eenigher
+manieren maer in dyen zyn lyff oft eenighe van
+zynen voirs. onverbuerde goeden daer omme gevanghen
+vercommert oft gearresteert zyn oft naermaels waeren
+dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende
+setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcommen delivrancie want ons alsoe belieft
+ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve teeuwigen daeghen soe hebben wy onsen
+zegele hier aen doen hanghen behalven in anderen zaecken
+ons recht ende een yegelyck tsyne in allen eegenen
+in onser stadt van bruessele inde maent van aprille
+int iaer ons heeren duysent vijhondert ende sevenendertich
+naer paesschen van onsen keyserrycke txviiie
+ende van onsen rycke van spaengnen tween cecillien
+ende anderen txxye op de plycke stondt gescreven
+byden keyser in zynen raedeende geteekent g pensart
+ende visa
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben
+de oitmoedige supplicatie van franchen claes borgere onser stadt van herentals inhoudende
+hoe dat hy suppliant altyts gestaen heeft tot goeden naeme ende fame, noyt eenich feyt
+gecommitteert hebbende weerdich van pugnitien behalven tgene hier nae volght dwelck
+gebeurt is op eenen goensdach des avonts inde kermisse onser voirscreven stadt van herentals
+wesende den iersten dach van septembri anno xvc achtentzestich lestleden alzoe wylen
+renye nuiyten schouvagere hem suppliant verwytende was dat hij soude hebben geseeght tegens
+zeker vrouwe persoen genaempt lucia kaers huysvrouwe van willem pauwels dat de voirscreven
+reyne nuiyten alle daige oft alle weken soude commen spreken mayeken de dochter vanden voirscreven
+willem pauwels, hebbende alzoe tsamen groote ende hooge woirdden gaende met dien ende intredende
+de selve reyne nuiyten int woenhuys des voirscreven willems pauwels vragende oft de zelve thuys was
+waerop den selven reyney wordde geantwoerdt dat de selve willem pauwels nyet thuys en
+was sprekende daernaer de selve lucia aene, seggende en hebt ghij my nyet geseeght dat
+frans claes denoterende hem suppliant heeft geseeght, dat ick zoude alle daige oft alle weken uwe
+dochter commen spreken, roepende met dien hem suppliant staende buyten den voirscreven huyse omtrent
+de deure in huys, zeggende tot hem suppliant verantwoerdt u nu, antwoerdende daerop de voirscreven lucia kaers
+sulckdaenige oft gelicke woerden, neen ick, ick en hebben met der clapperyen nyet te doene
+replicerende daerop hij suppliant, seggende en heb ickt nyet wel geseeght dat al clappayen ende
+hueren werck is, waeromme de voirscreven lucia kaers ende heure dochtere hen vergrammende op
+hem supliant seyden totten selven ghy franchen ghy en derft u hier zoe breet nyet maken meynt
+ghy dat ick van u verveert ben, doen sprack daer noch een ander meysen opstaende frans compt
+morgen als ghij nuchteren zyt ende bescheedet malcanderen alsdan, antwoerdende hy suppliant alsdoen
+grootelyck by drancke wesende u alzoe lief als een andere mits welcken worde hy suppliant by den voirgenoemden
+twee vrouwe persoenen ter assistentie toe doene ende innasien vanden voirscreven reyne nuiyten ter eerden,
+geworpen de welcke op bortelende track de voirscreven reynen terstont den poingnaert van hem
+suppliant vuyt, dryegende daermede hem suppliant te stekende, ende stack naer hem tot diversche
+reysen toe, dwelck aenmerckende hij suppliant ende dat hem van noode was zyn lyf te salverende
+ende te verwerende heeft daernaer oyck sijnen opsteker getrocken ende daer mede int worstelen
+den voirscreven reynen geraect omtrent zyne borste, worpende de voirscreven reynen mitsdien syns suppliants
+geweer ten huyse vuyte, ende stootende hem suppliant vuyten voirscreven huyse, die welcke naer zynen
+poingnaert grypende, willende wederkeeren worde by zeker vrouwe persoon vast gehouden ende
+met dien worde by zeker ander vrouwe persoon synen mantel in zyn aensicht geworpen ende
+binnen middelen tyde, hebben zij de duere vanden zelven huyse toe gecregen, ende tzelve gedaen
+zynde is de voirscreven reynen terstont ter eerden gesoncken, dwelck aenmerckende de voirscreven vrouwe
+persoonen die alsdoen aldaer present waeren meynden dat de voirscreven reynen zoe vol ende by drancke
+hadde geweest, roepende dat men licht zoude bringen ende zy den voirscreven reynen willende rechten
+hebben de voirscreven vrouwe persoonen alsdan gesien, dat hij doode verwe creech ende bloedende was ende
+een snacxken gevende zonder voirder kennisse is de voirscreven reynen alzoe afflivich geworden
+waeraff de voirscreven vrouwe persoenen zeer verwondert zynde, hebben van binnen tot hem suppliant die
+noch van buyten met zynen poingnaert steeckende al grummende opde duere zonder voirdere worden te
+maken geroepen dat hij hem wech maken zoude, want daer eenen dooden man in huys was, tot
+grooten leet wesen van hem suppliant, die welcke hem zedert heeft geabsenteert vuyt onsse
+voirscreven stadt van herentals en zoude aldaer noch oyck in onsen lande van brabant nyet
+derven hanteren noch converseren hoe wel de voirscreven suppliant partye geinteresseerde voldaen
+ende gecontenteert heeft, ten zij dat hem ierst ende voer al verleent ware onse gracie ende oepenen
+brieven van remissien in zulcke zake dienende alzoe hij seeght ons om de selve oitmoedelyck
+biddende, waerom zoe eest dat wy desen aengesien, geneycht wesende ter beden des voirscreven
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle endecriminele daerinne hy ter causen voirscreven mits
+dat daeraen cleven mach tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben, ende hebben
+hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant ende bezunderlyck in onse voirscreven stadt van
+herentals ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de toecompste
+vanden voirscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant onsen
+schouteth van herentals ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geintersseerde indien die noch nyet gedaen en
+zij ende ennige daertoe staet civil allenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden zal zyn tvoirscreven
+feyt tegen ons te beteren civil naer gelegentheyt vande saken ende faculteyt van zyne goeden met
+oyck te betalen de redelycke costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderattien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luyden van onsen raide in
+brabant die wij daertoe committeert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluden dat voer hen geroepen de ghene die
+daerome behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intermem$
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirscreven amende ende costen van iusticien alzoe zij
+zullen bevinden behoiren welck intermem$ de voirscreven suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende
+hem in persoon te presenteren in onse voirscreven raide binnen zesse maenden naestcomende naer date van
+desen opte pene van te verbueren deffect van dien ende dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen van den ghenen dien dat behoiren zal hij
+onse voirscreven procureur generael in brabant onse voirscreven schouteth van herentals ende alle anderen onse rechteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat aengaen zal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelycken van hun bezunderlyck zoe hen toebehoiren zal doen laten ende gedoogen
+den voirscreven suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voiren verhaelt rustelyck vredelyck volcommeelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in toecommende tyden ennich hinder
+letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf ofte enige van
+zyne goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende yegelycken anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van bruessele inden maent van novembri int jaer onss heeren duysent
+vijfhondert ende negenentzestich van onsen rycken van spaengnen ende cecillen xiiii°
+ende van naples t xvi° aldus onderscreven opde plycke bijden coninck
+ende onderteeckent n. de zoete
+gecollacioneert tegens doriginale besegelde briefven
+ende mette selve bevonden accorderende
+by my
+van den houte"
+"kaerle etc. doen condt allen luden ieghewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie
+van jan joosten $$ vandervoort alias wynen oudt omtrent
+xv julio in jaeren # hoe dat hy suppliant heeft op
+sinte lambrechts dach in septembre xvc xxxiiii
+sitten drincken met wylen peeter loyen van waerle
+ende meer andere geselscape ten huyse van willem
+jacops is gestaen binnen der vryheyt van oirschot in
+onser lande van brabant aldaer nae dien zy zekeren
+tyt geseten hadden ende elck eenen halvien stuiver
+verdroncken ende tsamen in noten verteet een
+oert die bartholemeeus anthueins gecocht verleyt
+ende betaelt hadde ende de voirgen. suppliant
+# xix jaeren
+inhoudende
+metten voirs. pieter loyen ende andere luden vuyter voirs.
+herberge vertrocken wesende zoe hebben hy suppliant ende
+de voirn. pieter ter cause vanden voirn. noten seker kyff
+worden onderlinge gecregen seggende de voirn. peeter
+ierst dat hy een halff oirt daervoere oft daertoe
+gegeven hadde ende dat hy suppliant daertoe meten nyet en
+hadde gegeven wairop hy suppliant antwoirdende
+seyde dat hy daeromme gheen kyffworden hebben en
+wilde maer dat hy liever hadde den voirs. peeter
+zyn oirt wederom te gevenen ende dat hy daer en
+boven noch zyn halff oirt wilde inder herbergen
+te vooren geven om eenen halven pot biers daer voer
+te drinckenen ende de voirn. peeter nyet aflatende noch
+cesserende maer den suppliant zeer irriterende
+hebben zy underlinghe int thun swaerts gaende
+gelycke zy alle beyde thun swaerts gaende moesten
+eenen wech passeren noch zekere diversche kyff worden
+gehadt ende malcanderen ghedreyght gehadt te
+smytenen gelyck zy naemaels moghelyck oick gedaen souden hebben
+gehadt by alzoe verre die voirn. bartholemeeus
+tselve niet en hadde belet gehadt alzoe oic de voirn.
+pieter heeft den suppliant onder meer andere iniurieuse
+worden geseyt dese oft gelycke navolgende
+worden ghy dieff denoterende den suppliant waeromme
+en soude ghy nyet alzoe wel geven oft betalen
+als ick dwelck hy suppliant aenhoirende heeft
+dairop geantwoirt dese oft gelycke worden dat
+dieven zal ick u verleeren ende hy suppliant gaen
+wat buyten wege om eenen hstun thunstock is
+daermede wederom gecommen ende den voirs peeter
+op zyn lyff gestooten dwelck de voirs. pieter
+aemerckende heeft van stonden aen zyn mes
+vuytgetrocken ende is de voirs. bartholemeeus
+anthuein tusschen beyde gegaen nemende het eynde vanden
+voirn. stock in zyn handen daer vuyt hy suppliant den
+eenen stock heeft tot hemwaerts getrocken
+vragende den voirgen. pieter oft hy hem supliant
+wilde steken daerop de voirn. pieter antwoirdende
+heeft gezworen ende geseeght jae ick by god dwelck
+hy suppliant anmerckende ende om hem te deffenderenen
+heeft den voergen. pieter metten voirs. stock op
+zyn lyff geslegen ende de voers. pieter hem ter
+weeren stellende heeft den suppliant met eene
+blooten messe toegeloepen dwelck hy suppliant
+anmerckende heest totten voirn. pieter geseeght
+en compt nu niet naerder oft ick sal vraken ende
+de voirn. pieter nyet cesserende heeft hy suppliant
+den selven wederom metten voirn. stock op zyn
+hooft gheslegen dairaff hy ter eerden es gevallen
+die welcke pieter is by den voirs. bartholemeeus
+ende dierick vanden spieke thuuswerts gheleyt
+geweest die binnen drie nachten is aflinich geworden
+ter cause vanden welcken ongevalle aleest alzoe
+dat hy suppliant heeft metten naesten vrienden ende
+magen des voirs. wylen pieters loyen gesoent ende
+de selve gecontenteert ende te vreden gestelt zoe
+en darffe hy supliant hem binnen ons voirs. lande
+van brabant niet vinden vreesende die stranhicheyt
+ende rigeur van justicien tot zynen grooten achterdeele
+scade prejudicie ende interest ende noch mer
+zyn soude en worde hem supliant hierop niet
+voirsien van onsen gracie ende ghenade $$$ ons daeromme
+oetmoedelyck biddende soe eest dat wy deser
+aengesien compassie ende medelyden hebbende metten
+voirn. supliant ende willende hem in dese gracie
+ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
+van justicie zunderlinge ter eeren ende
+weerdicheyt vander bitter passie onsenheeren ihesu christus
+die hy geleden heeft voer ons allen op zulken dach
+als huyden hebben den selven supliant inden
+gevalle alsboven quyt geschelden ende vergeven
+scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger
+gracien by deser den dootslach voeren verclaert
+mitgaeders oick alle peine ende amende
+corporelle ende criminelle daerinne hy hen
+overmits ende vuyt zaken van tgene des voirs.
+is iegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende hebben
+hen dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by dese tot zyne goed
+fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertoichdom van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyn
+goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenige waeren imponerende hierop
+een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren onser voirs. lants van brabant hoedani$
+die zyn oft wesen mogen sattisffactie nochtans
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware$
+civilyck allenlyck behoudelyck nochtans
+dat byden voirs. dootslach iegens ons civylyck
+beteren zal naer de gelegentheyt van der
+misdaet ende faculteyt van zyn goeden
+ende oick dat hy gehouden werde te betalen
+de redelycken costen van justicien daeromme
+gedaen ende naegevolgt indien dat ter
+eninge geschiet zyn ter taxacie arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. onsen cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant dat
+voer hemluden geroupen die gene die daeromme
+behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verifficatie ende interinementen van desen
+onsen iegewoirdigen brieve naer huere vorme
+ende inhouden ende weck interinement de
+voirs. supliant gehouden zal zyn in onsen voirs.
+rade te versoucken binnen eenen jaere naer
+date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat gedaen ende
+de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige zyn getaxeert
+gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal
+van welcke civile boete de gene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua
+te doen tot onser prouffyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossaet van
+brabant scoutet vanden bossche ende alle
+#sy hier af
+verantwoodt byden
+ontfanger vander
+exployten
+andere onse ende der smaelder heeren rechteren
+justicieren ende officieren onser voirs. lants van
+brabant ende van overmaze hoedanich die zyn
+oft wesen mogen tegenwoirdige ende
+toecomende hueren stedehouderen ende elck
+van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie
+ende remissie inder manieren voirscreven
+rustelyck ende peysselyck doen ende laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doen noch te laeten geschien in lyve noch in
+goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrerie maer indien zyn lyff oft zyn
+onverbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die
+terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie ende slakinge want ons alzoe
+belieft ende ten eynde dat die goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben
+wy onsen seghele hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken ons recht ende een eygelyck
+tzyne in allen ghegeven in onse stede van
+deinse opden goeden vrydach inde maent van
+april int jaer onser heeren duysent vyffhondert
+ende vyfendertich van onsen keyserycke
+txvie ende onsen rycken van castillie ende
+andere txxe aluders stont gescreven op de
+plycke byden keyser in zynen rade ende
+gheteckent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decosck"
+"kaerle etc. doen te weten allen ieghenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van michiel
+vanden kerkhove brouwere inhoudende hoe hy opten eersten
+sondach inden vasten anno xvc xxxv gegaen is tsavonts omtrent
+vijff uren met jacob inden beer ten huyse van jacob de pelere procureur
+postulerende voer de tolcamere ende elders binnen onse stadt van
+bruessele om aldaer voerden voirs. jacob te vercrigen zekere onse
+brieven van respijte ende van daer commende omtrent den zeven uren zijn
+tsamen gegaen ten huyse van cornelis de voeraer tegens over tschildeken
+opte coelmerct binnen onse voirs. stede van bruessel om gracelyck
+te bancketeren dwelck zy deden ende als die suppliant thuys waert
+wilde gaen dwelck was omtrint thien ende een halff uren vanden
+avont es gecomen met een lanteerne in zyn handt tot zijnen woenhuyse
+staende inde nyewstraete achter den choor vanden vrouwen brueders
+ende aldaer voer zijn deure staende ende eens geclopt hebbende om
+ingelaten te zijne zyn gecommen twee gesellen deene geheeten jennin
+de flandres goutsmit ende dandere philips vander borch de welcke
+twee gesellen wel by drancke zynde tegens den voirs. suppliant seyden
+vrient laet ons een keersse ontsteken dwelck die suppliant geerne
+dede ende hy meynde de keersse te ontsteken soe heeft die voirs.
+jennijn hem suppliant de selve lanteerne fortselyck genomen dat
+ziende de suppliant heeft dese lanteerne wederom genomen ende
+dit doende zoe heeft die voirs. jennijn den voirs. suppliant mit eenen
+mutsaert stocke die hy in zyn handt hadde gegheven twee oft drie
+groote slagen op zijn hooft mitswelcken de voirs. suppliant als
+verweerende zyn lyff heeft uuyt getrocken een steeck mes dwelck
+hy in zyn hant hadde ende is daermede den voirs. jennijn naegeloepen
+ende heeft hem gegheven eenen slach op zijn hooft ende gequest in
+sulcken vuegen dat hy ter eerden viel ende dit siende die voirs.
+philips heeft den voirn. suppliant geworpen met steenen ende op zyn duere
+ende de voirn. suppliant hem oyck werende heeft den selven philips
+naegelopen tot voer ingelborch maer en heeft den selven nyet mesdaen
+ende wederom commende tot voor die vrouwe vanden meere heeft die selve
+suppliant ontmoet eenen geheeten lauwereys wesende een schildere
+ende zynder huysvrouwen ende seyde totten selven lauwereys vriendt
+dit clage ic god ende allen zijnen heylighen dat ic staende voer myn
+duere geslagen ben ende dat ic my aldus moet verweeren ende is alzoe
+geghaen van daer tot des voirs. cornelis huys aldaer hy lestwernen
+uuytgecommen was blyvenen daer slapen ende de voirs philips is gegaen byden
+voirs. jennijn ende heeft hem opgeheven om te leyden tot int gasthuys
+ende opheffende soe heeft hy hem wederom achterwaerts overlaetten
+vallen in sulcker vuegen dat zeer grotelyck te presumeren is dat hem
+den val meer gelet heeft dan den slach ofte quetsuere want die selve
+philips ende jennin wel by drancke waeren ende hadden int bordeel
+sitten drincken ende die voirs. philipes heeft den selven jennin wederom
+opgehouden ende gedragen by hulpe van eenen vrouwen brueder geheeten
+broeder heyndrick van rousse metten stock daer de voirs. $$$$ suppliant
+mede geslagen was ende met eenen andere stocke int gasthuys binnen
+der voirs. onse stede aldaer hy eenen tyt lanck was ende was
+van daer gedraghen ten huyse van pieter reynier cousmakers aldaer hy
+gestorven is ende die geschiedt zijnde zoe heeft de voirs. broeder
+heyndrick tegen den selven philips geseyt philips ghy condt walsch spreken
+vraecht jennyn wie hem desen slach gegheven heeft maer deselve
+philips en wilde nyet spreken ende hoewel tselve feyt geschiet is
+grootelycx opt verweeren vanden lijve des voirs. suppliants nietmin
+vreesende rigueur van justicie heeft hem geabsenteert uuyt deser selver
+stadt van bruessele ende en zoude aldaer noch in onsen lande van brabant
+nyet dorren wederkeeren ende converseren ten waere dat hem hierop
+verleent worde onse gracie ons daeromme oetmoedelyck biddende
+waeromme wy desen aengesien ende hierop gehadt tadvis van
+onsen welbeminden onderamptman burchmeesteren scepenen ende raede
+onser voirs. stede van bruessel willende den voirs. suppliant in desen
+gracie ende genade prefereren voer righeur ende strancheyt van justicie
+hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden
+ende vergeven scelden quijte ende vergeven uuyt onser zunderlingher
+gracien by desen den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene ende
+amende corporelle ende criminele daer inne hy hem overmits ende
+uuyt saecken van tgene des voirs. is iegens ons onse hoocheyt ende justicie
+enichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede
+faeme ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+mitsgaders in onse stede van bruessel ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een eeuwich
+zwijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en waere
+civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach
+iegens ons civilyck beteren sal naer de gelegentheyt vander misdaet
+ende faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te
+betaelen de redelicke costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancelier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luijden van onsen raede
+van brabant dat voer hemlyden geroupen die ghene die daeromme
+behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen ende doen procederen
+wel ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente van desen onsen
+# sy hier af vrantwordt
+byden ontfanger vnden
+exploiten
+iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede
+te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te
+verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende
+costen vaan justicie indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende
+betaelt alst behoiren sal van welcke civile boete die gene van onsen
+rentmeesters dient angaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen
+bewys ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant amptman van bruessele
+ende alle andere onse enden onsen vassallen oft smaelre heeren
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen tegewoirdighe ende
+toecommende ende angaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschien in
+lijve noch in goede eenich hynder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyff oft zyn overbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft
+doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakinghe want ons alsoe
+belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier an doen hanghen
+behoudelyck in anderen saeken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegheven in onse sede van bruessel inde maent van septembre
+int jaer onsheeren duysent vyffhondert ebde zevenendertich van onsen
+keyserycke txxiiie ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxiie aldus stont gescreven op te plycke byden keyser
+in zynen raede ende geteekent l de zoete ende noch stont gescreven
+opte selve plycke visa recepta
+ghecollacioneert tegens
+doriginale brieven
+decock"
+"remis voir aert drabbe
+albert ende isabel etc. doen te weten
+allen tegenwoirdighen ende toecommenden dat wy ontfanghen
+hebben die oitmoedige supplicatie van aert drabbe arm schaemele
+man woonende tot vossum belast met huysvrouwe ende vier cleyn
+kinderkens, inhoudende hoe dat hij inden voerleden jaere xvic vyff in
+januario commende met zekere zyne geselscap gevaeren met syne
+perre uuijt deser onser stadt van brussele naer huys zyn hem ontrent
+den cattenpoel buyten der selver stadt aengecomen twee jonge
+edelmans oft studenten te peerde waeraff den iersten hem naer
+by commende stiet op het backes oft muyl des suppliants peerdt
+daerop die suppliant seyde dese oft dyer gelycke woerden in substantie
+siet hier ghy wilder zyn ende daerop die voerscreven ierste
+jonghman den suppliant toeseggende vuyle ende oneerbaere woerden
+heeft daerenboven noch sijn rappier op hem getrocken dwelck die
+suppliant siende liep naer syn perre ende naemp van zyn peerdt een
+bylken in syn handt, alswannier den anderen met naeme gisleyn
+vanden borch hem is aengecomen oyck met een black rappier
+slaende den voerscreven suppliant over syne oiren, welcken slach
+ontfanghen hebbende soo spronck hy den voerscreven joncker
+ghisleyn inne ende naer den selven slaende met zyn voers.
+bylken heeft hy hem ter quaeder fortuynen geraect ontrent
+syn aensicht, vliedende voerden anderen daernae achter zyn kerre
+vanden welcken slach rees die voerscreven gisleyn vanden
+peerde zynde nyettemin byden anderen daerop wederom gesedt ende
+alsoo voirts gereden ende naemaels deser werelt overleden tot
+seer grooten leetwesen ende verdriet desselffs suppliants, biddende
+godt almachtich dat hy zyn siele genaedich wille wesen die daerom
+hem heeft moeten absenteren van onse nederlanden ende zyn domicilie
+verlaeten levende met huysvrouwe ende kinderen in groote miserie
+ende benauwtheyt ende hoewel tghene voers. is, is onnosel yet
+geschiet alles blyckende byde informatie op tselve feyt byden mayeur
+van duysborch den vyfden meert sesthien hondert vijff genomen
+daeraff zynde ende dat hy oyck anderssins altydt gestaen
+heeft ter goeder naeme ende fame gelyck hem den selven
+nederslach by heere adriaen vanden borch ende jouffrouwe cornelia
+schruers respective vader ende moeder desselfs afflyvigen
+is vergeven, soo en soude hy nochtans onse voers. nederlanden
+nyet derven frequenter soo verre hem nyet en wordde vercleert
+gratie ende genaede in plaetsse van rigeur van justitie gelyck
+hij suppliant seght heeft ons daeromme oytmoedelyck gebeden
+dat geconsidereert tghene voiscreven is in desen tydt van
+gratien om de bittere passie ons heeren jesu christi geleden
+om het menschelyck geslacht te reconcilieren met zynen
+hemelschen vader believen soude hem het voirs. ongeval
+ende nederslach te vergeven ende hem daeraff
+verleenen oepene brieven van remissie in behoirlycker
+formen daer toe dienende met quytscheldinge van alle
+amenden corporelle criminel ende civile. soo
+eest dat wij desen aengesien geneyght wesende ter
+beden des voerscreven suppliants ende willende hem
+in dit stuck prefereren gratie ende misericorde voer
+strangicheyt ende rigeur van rechte hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven geremitteert, quyt
+geschonden ende vergeven remitteren, schelden quyten ende
+vergeven uuyt sunderlingher gratien by desen onsen brieve
+tfeyt ende ongevalle boven geruert midtsgaders alle
+offensie ende breucke corporele ende criminele
+daer inne hy hem overmidts ende uuyt saecken van
+tghene des voerscreven is tegen ons ende justitie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende misdraegen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne goede naeme, faeme
+ende geruchte in onsen voerscreven lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyne onverbeurden
+goeden in dyen hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voerde toecompste vande voerscreven feyten
+imponerende hier op een eeuwich geswyck onsen procureur
+generael in brabant onsen amptman van brussele ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer alle gedaen der
+partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voerscreven suppliant gehouden sal zyn tvoerscreven
+feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander
+saecken ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betaelen
+de redelycke costen van justitie hieromme alreede gedaen
+ende te doen, allet ter taxatien ende moderatien van onse
+lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen. ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onse cancellier ende raedtsluyden dat voer hun geroepen
+dieghene die daerom behoiren geroepen te zyn sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verifficatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande voirss.
+amende costen van justitien alsoo zy sullen bevinden behoirende
+welck interinement die voerscreven suppliant schuldich ende
+gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirscreven raede binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert
+ende betaelt synde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy
+onsen voerscreven procureur generael in brabant, onsen
+amptman van brussele ende alle anderen onse rechteren
+rechteren justicieren officieren ende ondersaeten dyen dat
+aengaen sal moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hun besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voerscreven suppliant van deser onser tegenwoerdiger guntien
+ende remissien en van alle d inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hun te doen oft
+te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden eenich
+letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarie
+maer soo verre zyn lyff off eenighe van zyne onverbeurden
+goeden daeromme gearresteert, becommert oft beleth
+vaeren dat zy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoo gelieft. ende ten eynde dat dit vast ende
+gestaedich blyve teeuwigen daegen soo hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen. behoudelyck in andere onsen
+rechte ende eenenyegelycken anderen des syns. gegeven
+in onsen stadt van brussele den elffsten dach van
+april int jaer ons heeren sesthienhondert sesse
+onder opde plycke stont gescreven byde eertshertogen
+onderteeckent cools ende was gesegelt met eenen
+grooten segele in groenen wasse onder uuythangende
+in syde snoeren"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene alle tegenwoerdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die supplicatie van gerart
+jans ingeseten der vrijheyt van arendonck gelegen
+inden lande van turnhoudt inhoudende dat alsoo den
+schouteth vande selven lande ende vryheyt van turnhoudt
+opden eenentwintichsten septembris vanden jaere sessthien-
+hondert ende vyffthien van sheeren weghen heeft vuytgeboden
+allen dingesetenen vanden selven lande om den wolff te
+jaegen soo ist dat hy suppliant int wederkeeren vande
+selve jachte inde herberge genoempt de clocke gelegen
+binnen deselve vryheyt van turnhoudt met jan hulselmans
+wouterssone ingesetene ende alsdoen onlancx gesworene
+der voorschreven vryheyt van arendonck syn geraeckt
+in ander geselschap om aldaer eenige potten biers te
+drincken ende synde daernaer tot dyen eynde inden selven
+gelaghe oyck gecomen wylen adriaen van neer inde wande-
+linghe genoempt pachteleer soe ist gebeurt dat aleer
+vuyt denselven gelaghe te scheyden densleven wylen
+jan neer alias pachteleer mette werdinne het gelach
+rekenende maer en is gerekent geweest voer syn
+contingent op den blancke ende den suppliant daer
+teghens op twee stuyvers ende alsoe daernaer den den
+selven suppliant metten voors. jan hulselmans
+wouterssone ende den voors. wijlen jan neer alias
+pachteleer tsamen vuytte selve herberge naerder sonnen
+onderganck hun hebben begeven om thuyswarts te gaen
+soe hebben den suppliant ende den voors. wylen van
+neer tusschen weghen eenigen twist gecregen ter
+causen vande inegaliteijt ende over betalinge vanden
+selven gelage ende gaende alsoo kijvende hebben
+malcanderen van weder syden soe geiniureert dat sy
+beyde hunne messen hebben vuytgetrocken ende tselve
+gewaer wordende eenen cornelis claessen heeft hem
+suppliant sijn mes vuyt syner handen genomen ende
+denselven daer mede deur gegaen synde tot ontrent de
+huijse van adriaen van dornen staende binnen oudt
+turnhoudt sijn dieselve partijen al kijvende gebleven
+waer doer den voors. jan hulselmans wouterssone heeft den voors. wijlen adriaen van neer
+segerssone alias pachteleer ondertusschen metten arm
+genomen ende denselven in vriendtschap gebeden dat
+hij toch vredelijck soude willen naer huijs gaen m#
+alsoo denselven wylen van neer denselven daer op
+seer grammelijck antwoirdde dat hy hem soude laeten
+gaen oft sij soude hem hulselmans het bloot mes dwelck
+hy in syn handt was hebbende in syn vleesch steecken
+soe heeft den voors. hulselmans den voors. wijlen
+van neer alsdoen verlaten vuijt vreese oft hij hem eenigen overlast soude
+hebben gedaen ende heeft daernaer den voirscreven wijlen adriaen
+van neer den suppliant met synen jachstocke
+die hy in handen was hebbende soe inne gevallen
+ende naer hem met alle crachte soo gesteecken dat
+hy ten iersten den suppliant metten selven jaeghstock
+eenen tandt vuijt sijnen hooffde gesteken hebbende
+heeft den suppliant metten tweeden steecke dweers
+doer synen slincken arme gesteken tot in sijn sijde
+waer doer den suppliant is genootsaeckt geweest
+hem daer tegens te defenderen ende affslaende den
+worp vande pijcke ofte jaeghstocke des voors.
+wijlen van neer heeft denselven met sijne pycke
+inde slincke schouder eenen steeck gegeven waer
+doer hy suppliant bemerckende dat den voors.
+wijlen van neer hem noch met sijn mes op sijn
+lijff vallende ende metten hooffde inden voors.
+gracht stootende sijne machte quam te verliesen
+soo heeft hij suppliant met worstelen soo wel
+gedaen dat hij verlaetende synen stock ende
+hoet vuijt d'armen van wijlen van neer is
+gecropen ende is alsoo vuijtten selven gracht springende
+hij suppliant gecomen byden voors. jan hulselmans
+wouterssone hem seggende compt jan laet ons
+gaen loopen ende sijn alsoo deur gegaen tot sekeren
+huijse vande gebuerte aldaer sij geclopt hebbende
+hebben den man vanden huyse gevraecht oft hy
+synen knecht nijet eens en soude willen senden tot
+aenden huyse van adriaen van deurne om aldaer
+syns suppliants hoet ende jaeghstock te haelen
+ende naer dijen denselven sijnen knecht tot dijen
+eynde aldaer was gegaen heeft bevonden dat den
+voors. wylen adriaen van neer alias pachteleer
+vanden voors. steke deser werelt was overleden
+ende t'selve gerefereert hebbende ten huijse van sijnen
+meester aldaer hij suppliant metten voorschreven
+hulselmans was wachtende soo is denselven
+hulselmans terstont daer naer ter selver
+plaetse gegaen van den voors. wijle afflijvigen
+te sien ende den hoet ende stock des suppliants
+te haelen ende alsoo hem worde ontraeden den
+selven stock ende hoet mede te draegen
+overmidts den voors. wijlen van neer wiens
+siele godt wille genadich sijn deser werelt was
+overleden tot seer grooten ende excessiven leet-
+wesen des suppliants soo is hij suppliant tselve
+sijn ongeval seer deerlyck met weenende oogen
+beclagenden van daer metten voors. hulselmans
+naer arendonck plaetse synder residentie gegaen
+ende naer dijen hij aldaer syne wonden heeft
+doen cureren soo is hy genootsaeckt geweest om
+t'ontgaen alle schandaelen van apprehensie ende
+rigeur van justitie van daer te trecken ende
+elders te latiteren ende hoe wel binnen denselven
+tyde die huijsvrouwe des suppliants mette
+achtergelaten weduwe desselffs wijlen afflyvigen
+by naeme adriana theeus ter presentie ende
+overstaen vande momboirs van desselffs naer
+gelaetene kinderen ende andere naeste vrienden
+ende bloet gewanten ter intercessie van
+schepenen der selver vryheyt van arendonck
+als goede mannen soe verre heeft getracteert
+dat sy nopende den selven ongevalle met hun opden
+tweeden aprilis lestleden heeft versoent ende
+metter minnen syn overcomen inder vuegen ende
+manieren breeder begrepen in d'acte onderteeckent
+j. vivarius daer aff zijnde $$ $$$ $$ ende ende d#
+daer by oyck promptelyck is blyckende dat hy
+suppliant van opden xviii en junij daer naer den
+soenpenningen ende allen tgene inden selven accorde
+tsijnen laste staet vermelt volcomentlyck
+heeft voldaen ende en dert nochtans hem nyet
+vrijelyck binnen die selve vryheyt van arendonck
+oft elders binnen desen hertochdomme ende landen
+van brabant begeven ten sy dat hem yerst ende voer
+al bij ons desen $$ in consideratie vande vargaende
+ongeregeltheden desselffs wylen adriaen van neer
+afflyvigen daer aff is blyckende by d'aenspraecke
+ende conclusie teghens hem van offitie wegen
+genomen by copye $$$ insgelycx hier
+neffens gevende ende ter contrarie van des
+suppliants voergaenden stillen eerlycken ende
+catholycken comportemente ende conversatie onder
+alle persoonen sonder oyut yemant int minste
+gehindert oft eenige ongeregeltheyt aengedaen te
+hebben prefererende gratie ende misericordie
+voer alle strangheyt ende rigeur van justitien
+te worden vergunt onse opene brieven van remis
+gratien ende in sulcken cas dienende om de
+welcke die suppliant ons seer oitmoedelyck was
+biddende soo eest dat wy de saecken voors.
+overgemerckt ende ierst hierop gehadt d'advys van
+onsen lieven ende wel beminden maximiliaen de
+mol schouteth der voorschreven vryheyt ende
+lande van turnhoudt geneycht wesende ter
+beden des voorschrevenen suppliants ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende miseri-
+cordie voer strangheyt ende rigeur van rechte
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert quytgeschouden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct
+midtsgaders alle offensie ende breucke corporele ende
+criminele daer inne hy hem overmidts ende vuyt saecken
+van tgene des voors. is tegen ons ende justitie eenich-
+sints mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlickheden ende
+tot synen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompste vanden voors. feyte imponerende hier op
+een eeuwich geswich onsen procureur generael in
+brabant ende alle anderen onsen justicieren ende
+officieren wye sy syn satisfactie ende beter-
+nisse ierst ende voor al gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en sy
+ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors.
+feyt tegen ons ende beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van syne goeden met
+oyck te betalene de redelycke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende
+getrouwe die cancellier ende lieden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raetslieden
+dat voor hen geroepen die genen die daerom
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende interinement
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande
+voors. emende ende costen van justitien alsoe sy sullen
+vinden te behoorene welck interinement die
+voors. suppliant gehouden sal syn te versueckene
+hem in persoone te presenteren in onsen voors. rade
+binnen sesse maenden naestcomende opte pene
+van te verbeuren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt synde in handen
+vanden genen dyen dat behooren sal sy onse voors.
+procureur generael in brabant ende alle andere
+onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+jegenwoordige ende toecomende dyen dat aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besundere soe hem toebehooren sal doen laten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser jegenwoordiger
+gratien ende remissien ende van allen inhouden
+van desen inder vuegen ende maniere voere verhaelt
+rustelyck vredelyck ende volcomelyck genyeten
+ende gebruijcken sonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch aen
+goeden ter contrarien maer indyen syn lyff oft
+eenige van syne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat sy die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen dagen * behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van brussele inde maent van
+maio augusto int jaer duysent sesse hondert ende seventhien seventhien sesthien
+opde plicke stont byde eershertogen onderteeckent
+fourdin ende gesegelt met eenen groenen segel vuythangende
+in syde snoe$$ren
+*soe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hanghen"
+"philip etc doen te wetene dat wij
+hebben ontfangen die supplicacie van peeter
+sips soone wijlen geraerdts geboren
+poorter onser stadt loven inhoudende
+dat hij des geleden over de vijff jaeren
+in sijn eijgen huijs geoffenseert ende ge-
+aggresseert sijnde bij jan...
+geweest sijnde eenen vremdelinck hen
+daer tegens was genootsaeckt geworden
+te stellig in defentie besunder oock om
+te defenderen sijne huysvrouwe de welcke heden
+voors. jan met eene versere panne om-
+verre was slaende in welcke defentie
+hij suppliant aende selven jan hadde geinfligeert
+eene wonde waer naer hij is comen
+te sterven des anderen daeghs sonder dat
+oijt iemandt vanden vrienden vanden selven
+jan daer naer hadde commen omme sien
+ofte hem suppliant midts sijne nootsaeckelijcke
+defentie daer over gemolesteert des
+nyettegensatende soo hadde het volck van
+onsen drossardt van brabant hem suppliant
+daer over geapprehendeert inde gestelt
+inde gevanckenisse binnen de voors. loven
+welcke aengemerckt ende hoewel den suppliant
+vermeijnde inde voors. defentie nyet te
+hebben geexcedeert soo vondt hij even-
+wel geraeden om daer over nyet te
+onderstag lanckduerich proces ende
+ondertusschen te blijven sitten inde ge-
+vanckenisse tot sijne sijnder huysvrouwe
+ende kinderen tot als $’$$ine daer overvoor
+soo veele hij eenichsints soude mogen hebben
+geexcedeert te versoecken abolitie soo badt
+die suppliant oytmoedelijck om onse oepene brieven
+daertoe dienende soo eest dat wij desen aengesien
+ende hier op gehadt d’avise van onse lieven
+ende wel beminde die drossardt ons voors.
+landts van brabant ende lieutenant
+meyer onser stadt loven genegen
+wesende ter oytmoediger bede ende supplicacie
+des voors. suppliants ende willende gem in dit
+stuck prefereren gracie ende mesiricorde
+voor stranckheyt ende rigeur van recht
+hebben den selven suppliant inden gevalle alsvo$
+geremitteert quijtgescholden ende vergeven
+remitteren schelden quijete ende vergeven uuyt
+onser sunderlingen gracie bij desen onsen brieve
+t’feyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders
+alle offencie ende breucke corporele ende
+crilinele daer inne hij hem overmidts $
+uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen
+ons ende justitie eenichsints mach hebben
+ontgaen ende misdraegen ende hebben hen dijen
+aengaende wedder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende alle andere
+onse landen ende heerlijcheden ende tot sijnen
+onverbeurden goeden indyen hij eenighe onder
+ons heeft gelijck ende in alder manieren so$
+hij was voor de toecompste vanden voors.
+feijte imponerende hier op een eeuwich gesw$
+onsen procureur generael in brabant meyer
+van loven ende allen andere onse justicieren
+ende officieren wye sijn sijn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voor al gedaen
+der partije geinteresseerde indyen
+indyen dye noch nyet gedaen en is ende eenig$
+daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck dat
+die voors. suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt
+tegen ons te betern civilijck naer gelegentheijt
+vander saecke ende faculteyt van sijne
+goeden met oock te betaelene die redelijcke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende
+te doene alles ter taxatie ende moderacie van
+onse seer lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen voors. raede in brabant die
+wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+bij desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedtslieden dat voorhen
+geroepen degene die daerom behooren geroepen
+te sijne sij procederen wel ende deughdelijck
+ter verificacie ende interinemente van desen
+ende ter taxacien moderacien vanden voors. costen van
+justitie ende amende alsoo sy sullen vinden te
+behooren welck interinemente de voors. suppliant
+gehouden sal sijn te versuecke ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voors. raede
+binnen ses maenden naestcommende op de pene van
+te verbeuren d’effect van desen ende dat gedaen
+ende de selve amende costen van justictien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+vanden gene dyen dat behooren sal sij onse voors.
+procureur general meyer van loven ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten iegenwoordige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen
+ende een iegelijck van hun besunder soo hen
+toebehooren sal doen laeten ende gedooghen den
+voors. suppliant van deser onser iegenwoordige
+gracien remissie ende van allen d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voors. rustelijck ende
+vredelijck ende volcomentlijck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene eenich hinder stoot oft
+letsel in lijff noch in goeden ter contrarie etc.
+pront in protocoll$ sub $io $ appart gegeven
+in onser stadt van brussele inde
+maent van octobris 1649 subhappan"
+"philips etc. doen te wetene allen ende eenen yegellyck tegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben de oitmoedighe supplicatie van
+frambach van gulpen ingesetene van onsen lande van lymborch
+inhoudende hoe dat omtrent een maent voer dongeval nae geruert
+gebeurt is dat want de w vrauwe ende heere van hollant
+oft hen dieneers hen vanteerden dat soe verre de suppliant
+willem zyn bruerdere oft hen dieneers bynnen der herlichheyt
+van hollant gelegen inder voirs. onsen lande van lymborch quamen
+jagen dat zy hen souden arresteren soe heeft die voirs. suppliant doen ter tyt
+wel dickmale geseght totten schoonsone van wylen janne mahin, dat
+desselve jan mahin doertertyt bode van hollant hem suppliant met vreden
+soude laten, ende dat hy verstont dat deselve jan hem oft zyn dieneers
+soude willen commeren oft arresteren zoe verre dat zy bynnen der
+heerlicheyt van hollant quamen jagen ende dat soe verre de voirs.
+jan hem sulcke schande aendede dat hy den selven van hen soude keren
+ende hem alsoe wel mochte daeraff wachten oft verdragen, hebbende
+tselve den voorseyden janne insgelycx ontboden gehadt met jacoppen
+de noefscourt seggende hy suppliant voer redene dat hy maer en begeerde
+te jagen navolgende den previlegien ende onse blyde incompste
+dat omtrent veerthien dagen voer tvoirs. ongeval is oyck gebeurt
+dat de voirs. willem des voirs. suppliiants bruerdere heeft geseght
+zy denoterende de dieneeers van hollant hebben der armen knecht
+hofs hoss bynnen der heerlichheyt van hollant gecommeert mits dat
+hy daer was jagende ende ick was doen daerby hadden zy my
+gecommert ick soude den bode van my ge$$$ende geslagen hebben
+vanden welcken te weetene op sint thomas dach ende xvc lv is
+gebeurt dat de suppliant ende zyn bruerdere zyn des morgens avont
+tsamen met hueren jachonden gaen jagen in onsen lande van daelhem
+alwaer heure honden ter plaetsen geheeten blyberch hebben upgejaecht
+eenen haze loopende deselve van daer inde voirs. heerlichheyt van hollant
+voirs. heerlicheyt van hollant denwelcken die voirs. suppliant ende zyn
+bruedere met heuren honden aldaer hebben vervolght gehadt ende inder
+selver heerlichheyt wesende zyn aldaer gecomen de voirs. jan mahin
+ende clais mahin zyn sone met eenen hennen neve geheeten anthonle noir ende de voirs. jan mahin siende eenen geheeten pirot zoene vanden
+halswuve des voirs. frambachs suppliants die met hem aldaer was
+jagen gecommen is den selven naegeloopen die hem ontliep ende dit
+siende de voirs. willem brueder des suppliants is haestelyck naeden voirs. jan
+ende zynen geselschape gegaen ende de voirs. jan ende geselschap den
+voirs. willem siende zyn hem oyck haestelyck tegen gegaen ende by malcanderen
+gecomen zynde heeft die voirs. willem gebraecht den voirs. janne mahin oft
+hy daer gecomen was om hem te commeren oft tarresteren gelyck hy gedaen
+hadde de soene vanden meyer van hoss daerop die selve jan antwoorde
+neen, seggende dat hy ter toe egheenen last en hadde maer dat hy
+daer gecommen was om te besiene wye daer jaeghde daerop die voirs. willem
+replicerende seyde dat siet ghy wel dat ick t ben ende myn bruedere
+gaet van hier oft ghy sult slagen crygen welcken nyettegenstaende
+en hebben de voirs. jan ende zyn geselschap nyet willen gaen oft wycken
+zoe dat die voirs. willem hen is ingevallen ende zy hem van gelycken
+ende syn alsoe strytbarich geworden roepende deselven jan alzoe de
+voirs. willem heeft naderhant heeft hoiren seggen ende de $$$ nochtans
+ten tyde van$$ gevechte nyet en hoorde gelyck hy by eede pretenteert te
+affirmeren holla holla je vienne avecq la loy du pays welck gevecht
+siende de voirs. suppliant wel omtrent twee bunderen lants van daer wesende
+hebbende eenen zwyn spriet in zyn handen is zynen brueder ter helpe
+geloopen ende heeft metten selven loope den voirs. claesen metten
+voirs. spriet in syn schouderen eenen steeke gegeven omtrent den rugghe
+daeraff hy bynnen cortten dagen daernae is genesen geweest ende
+terrstont daernae soe is die voirs. suppliant strytbarich gewordden metten
+voirs. janne mahin ende dieselve willem metten soene vanden selven
+janne die welcke een geladen busse hadde ende met anthonne
+le noir zynen neve die welcke eenen zweyn spriet hadde soe dat
+die voirs. willem vanden voirs. anthonne le noir heeft eenen
+steeke gecregen deur die mouwe van zynen wambeyse, ende die
+voirs. suppliant vanden voirs. janne mahin hebbende eenen
+precheelstaff eenen worp doer zynen hoet dewelcken hy op
+zyn hooft hadde ende de voirs. suppliant heeft met zyn voirs. spriete
+vanden voirs. janne mahin gesteken ende denselven by grooten ongelucke
+geraeckt in zyn zyde van welcken steeke hij de anderen dachs
+van deser werelt is gescheyden al tot zynen grooten leetsen, ende
+hebben die voirs. suppliant ende zyn bruedere die partye geinteresseerde
+gecontenteeert ende gesoentgeer $$$ naerdere is blyckende by den bescheede
+daeraff zynde ter saken van welcken ongevalle onse procureur generael
+in brabant hem suppliant ende zynen bruedere in onsen raide van brabant
+heeft doen dagen te compareren in persoone pretenderende tselve gebeurt
+te zyn inden persoon vanden voirs. jan mahin exercerende zyn offitie
+dwelck alsoe hy suppliant hoept nemmermeer blycks en sal al eest
+alsoe dat dieselve procureur hem is funderende op sekere informatie
+die welcke die voirs. vrouwe van hollant by zyne majesteyts offitiers nyet
+als wel behoiren soude ende seer partyelyck heeft doen nemen ende
+scryven mits den welcken hy suppliant nyet vryelyck en mach hanteren
+bynnen desen onsen landen van herweerts overe al tot zyne zynder huysvrauwe
+ende kynderen eeuwige bederffenisse ende noch meer syn sonde soe verre
+hem erop nyet en worde verleent onse gratie ende genade ende opene
+brieven van remissien ertoe dienende soe hy suppliant seght dus
+daerom oitmoedelyck biddende. waerom zoe eest dat
+wy de saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt dadvys van onsen
+lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide in
+brabant ende tot dyen gehoirt onsen procureur generael geneycht wesende
+ter beden des voirs. suppliants frambachs van gulpen suppliants ende willende
+hem in desen gratie ende genade prefereren voer rigeur ende strangheyt
+van rechte zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien
+ons liefs heeren jesu xpi die hy voer het menschelyck geslechte
+geleden heeft up sulcks dach als heden hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert
+schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlingher gratien
+by desen tfeyt ende ongeval voer verhaelt mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy hem
+overmits ende uuyt ssaken van gene des voirs. is tegene ons onse
+hoocheyt ende justitie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+mesdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirs. landen van brabant lymborch ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenige onder ons heeft gelyck $$$ in alder manieren
+zoe hy was voer die toecompste vanden voirs. feyte ende ongevalle
+abolerende ende te nyenwte doende tvoirs. dagement ende procedure
+in onsen voirs. raide begonst imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen voirs. procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende belternisse
+herst ende voeral gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch
+nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet $$$ alleenelyck
+$$$houdelyck dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt ende
+*ongeval tegen ons te beteren $$ nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betalen die redelycke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatien ende moderatien van onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. raide in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen behalfven oyck ende
+in desen versien dat die voirs. suppliant nyet en sal mogen eer
+voirs. vrauwen van hollant hueren kynderen officieren oft familie
+messeggen oft mesdoen oft oyck inde voirs. heerlicheyt van hollant
+eenigen overlast doen oft voirtstieren allet opte pene van te
+verliesen eeffect van desen onsen brieven ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen dieghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende deuchdelyck ter verificatien ende intermenente
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende
+ende costen van justitien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+intermement de voirs. suppliant egehouden sal zyn te versaecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen
+zess maenden naestcommende up gelycke pene als voren ende
+dat gedaen ende de voirs. c$$$ boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoiren sal hy onse voirs. procureur generael ende alle aenderen onse
+ende onser vassallen oft der smaelre heeren rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegenwoirdighe ende toecomende dyen
+dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+bezundere zoe hen toebehoiren sal doen laten ende gedooghen den voirs.
+suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van
+alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder letsel oft moiyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff oft enige van zynen onverbeurde goeden waeromme
+gearresteert gevangen becomert oft beleth waeren dat zy die setten ende
+stgellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender $$$ want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+f.80v behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenenygelycken anderen
+dessyns in allen $$egenen in onser stadt van bruessele inde
+maent van aprille opten goeden vrydach int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende zessenvyftich van onsen rycken van spaengien
+ende sicillien eerste van ingeant vranckryck naepels t iiiie
+opde plycke stont gescreven aldus byden coninck in zynen
+raede ende geteeckent $ de facuwez visa recepta
+$ecollo $$$ ende $$$ $$$$$$ zyn$ $$$ by mij
+3 handtekeningen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel
+hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis
+de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens
+hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van
+duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen
+ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij myten brabants
+oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen
+mennekens des avonts spadt mitten donckeren van daer goets moets
+naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van
+malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe
+de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen
+ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers.
+janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te
+messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck
+alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt
+was zonder hem dies te stoerende daer op de voers. mennekens
+antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende
+is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne
+naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde
+wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen
+ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen
+seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere
+makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene
+alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den
+voers. mennekens zijnen crych op synen boge leggen ende beduchtende dat
+hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde
+nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens
+tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende
+goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u
+om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende
+heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel
+weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene
+dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant
+syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens
+zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden
+voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden
+quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts
+te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae
+huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys
+dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe
+hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve
+cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den
+twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende
+oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen
+hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden
+moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuyt getrocken
+want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers.
+mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn
+hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van
+levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat
+voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken
+leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc
+ende al voldaen ende vermiecht heeft nyetmin beduchtende
+strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert
+vuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude
+dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer
+soude hem van dien moeten houden absent ende leven in
+grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie
+ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet
+omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft
+soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers.
+janne de vijt suppliantgenegen wesende tzynder voers.bede
+ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie
+ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van
+iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen
+onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren vuyt zondelinge gracie by desen onsen brieve
+tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporelle ende criminele inde welcken hy
+ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien
+mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme
+stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte
+in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in
+dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de
+toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende
+hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen
+der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende
+alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc
+ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons
+oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende
+de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in
+brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae
+zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie
+vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve
+civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van
+synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende
+allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende
+dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen
+ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende
+van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte
+moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien
+zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden
+hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat
+zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcomen delivrance want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer
+van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende
+den tyt van onser ombejaerthede gereseert ende gebruyct
+hebben hier aen doen hangen behouden in anderen
+saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent
+van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke
+by mijnnen heere den prince ende geteekent du blioul
+ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originali bij mij
+$$$
+zy byden ontfangere
+vanden exploiten
+daeraf verantwoorden
+ende de$$ $$x voere
+amenden civilen van
+cornelis de vyt
+daer nae verclaert"
+"philips etc. doen te weten allen jegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van gyelis rutgeersse
+inhoudende hoe dat hy suppliant altyt gestaen heeft tot goede fame
+ende name noyt eenich feyt gecommitteert hebbende waerdich va#
+punitien dan tgene des hiernae volgt dwelck gebuert is den
+xxen septembrius xvc lix alsoe hy suppliant was ten huyse
+van joosen mols gestaen aende merckt bynnen onser stadt vanden boscche
+met geerit zoon wylen jans wens adriaen loensse ende
+wylen jannen aelbrechtsse afflyvige ende meer andere goet
+geselschap ende aldaer geweest hebbende tot omtrent den
+zeven uren naeden middach is gebeurt dat de voirs. jan
+aelbrechtsse is gegaen op zekere privaet staende bynnen den
+vs. huyse om zyn gevoech te doene welck privaet de voirs.
+jan aelbrechtsse naer zyn oude gewoente boven op met zynen
+dreck ende vuylichheid zeer onreyn heeft gemaect want hy
+voir een gewoente ende maniere van doene hadde alomme
+die privaten met zynen dreck onreyn te makene ende hadde
+tzelve te voore wel tot vyfentwintich reysen tot in verscheyden
+geselschapen gedaen ende bedreven ende als hy tselve gedaen
+hadde zoe glorieerde hy daer inne ende ghecte ende lachte
+met den ghenen die in zyn vuylichheid geseten hadden oft die
+hy indyer manieren zoe onreyn hadde doen maken zoe eest
+gebuert dat die voirs. suppliant crygende oick noot om opt privaet
+te gaene ende nyet wetende vander onreynichheid die de
+voirs. jan aelbrechtsse die corts te vooren opt tselve privaet geweest
+ende tselve onreyn gemaect hadde is gaen sitten inde vuylicheid
+ende onreynicheid des voirs. jan aelbrechtsse ende heeft hem
+alsoe vuylgemaect ende was soe bescheten dat hy syn hebbe
+hempde achter tot zynen rugge toe af moeste snyden als zommige
+vander gelach genooten gesien hebben waerduere de
+suppliant soe zeere gestoort zynde ende vyndende hem
+selven soe onreyn als voere ende dat hy daerduer begect
+ende bespot wordde heeft vuyt ompatiencie ende verhitheyt
+van bloode genomen zyn eetmes ende denselven jannen
+aelbrechtsse daermede gegeven eenen steke boven syn borst#
+zeggende tot hem gaet beschiet nu die privaten noch eens
+ende naedyen de voirs. jan aelbrechtsse veerthien dagen
+de selve quetsure ontfangen ende hem laten cureren hadde by
+eenen genaempt meester anthonis een vander chyrurgyn$$
+meesters onser stadt vanden bossche die welcke de wonde
+zoe zeere verre gebracht hadde als dat deselve schoen begonst
+te dragen ende hoepte deselve meester anthonis de voirs. wonde
+metter gratien goidts wel te genesen nochtans vuytdyen de
+voirs. jan aelbrechtsoene den voirnoemde meester anthonis verclaeren
+ende hem int heymelyck by andere meesters hadde doen cureren
+zoe es deselve wonde versuympt geweest zoe dat midts
+zekere andere siekten die daer toe geslaegen zyn de voirs.
+jan aelbrechtsse daeraff ende anderssins deser werelt
+is overleden tot groot leetwesen des voirs. suppliants de
+welcke nyettegenstaende hy partye geinteresseerde
+gecontenteert heeft nyet vryelycken soude dorren
+hanteren noch converseren in onsen lande van brabant ten waere
+dat hem onse gratie ende genade ende vergeven brieven van
+remissien hierop verleent wordden omme de welcke
+den voirs. suppliant ons oitmoedelyck gebeden heeft
+wairom zoe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende miser#
+voir strangheyt ende rigeur van rechte ter eeren ende contem#
+vander bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi dwelck
+hy opten goeden vrydach voir die salicheyt vander menschely#
+geslechte geleden heeft oick regard nemende opde lanckheyt
+vanden tyde dat tvoirs. feyt geschiet is mitsgaders dat
+dafflyvige schynt hem versuempt te hebben metter veranderinge
+van chirurgiens hebben denselven suppliant indyen gevalle alsboven
+quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuyt zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+ongeval boven geruert mitsgaders alle offentien ende bruecke
+corporelle ende criminelle daerinne hy ter a$ser voirs. midts
+dat daeraen cleven mach tegens ons ende justicie mesdan
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende geruchte
+in onsen voirs. landen van brabant ende allen andere onsen
+lande ende heerlichheden ende tot zyne onverbuerde
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyt imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+onsen schouteth vanden bossche ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst ende
+voir al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch
+nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet civillick
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal
+zyn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
+zaecken ende faculteyt van zynen goeden met oick te
+betaelen die redelycke costen van justicie hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+marge: zy hier af verant
+woirt byden ontfanger
+vanden exploiten
+van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ende toter taxatien ende
+moderatien vander voirs. amende ende costen van justicien
+ontbieden dairom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raidtsluyden dat voir hen geroepen die ghene d#
+dairom behoiren geroepen te syne zy procederen wel
+ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen #
+totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende
+costen van justitien alzoe zy zullen bevynden behoirende
+dwelck interinement de voirs. supplianten gehouden sal
+wesen te versueckene ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant on#
+schouteth vanden bossche ende alle anderen onse rechteren
+justicieren ende officieren ende ondersaeten jegewoirdige
+ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere
+stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe
+hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den vs.
+suppliant van deser onser jegewoirdigen gratien ende rem#
+ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende manie#
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwe#
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyffve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff oft eenige van syne goeden daerom
+gearresteert becommert oft beleth waere dat sy die setten
+ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen
+daegen zoe w hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenenyegelycken dessyns gegeven in onser stadt
+van bruessele opden goeden vrydach inde maent
+van aprile int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert lxii van onse rycke
+van spaengnen ende sicillien tviie ende van
+napels etc. txe opde plycke stondt gescreven
+byden coninck ende onderteeckent de zoete visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderen
+met zynen originale by my
+$$ facuwez $$$"
+"philips byder gratie gots con-
+inck van castillien van leon van
+arragon etc. doen te weeten dat wij
+hebben ontfangen d'oodtmoedige supplicatie
+van christiaen gillis ingesetene
+van dambrugge onder merxem bij onse
+stadt antwerpen belast met vrouwe
+ende kinderen innehoudende hoe dat
+rijchaert rommens hadde tegens hem
+geroepen syns supplicants gebuere
+man opden achtsten januarij lest
+leden geheel beschonken synde opden avont
+tot op den dorpel van des suppliants huijs
+was commen loopende, roepende
+waer is den verrader ende ten selven tijde
+intredende het huijs tot inde keucken hebbende
+immediatelijcken daernaer de suppliant
+toegeschoten ende gebracht eenen slach die
+den suppliant was wijckende ende dat
+siende den voors. rommens hadde tegens hem
+geroepen ghij dieff ghij schelm ghij en
+moet nijet sitten daer een eerlijck man sit
+d'welck des suppliants huijsvrouwe
+om alle voordere ruzien te beletten heeft
+tusschen beijde gecommen als wanneer den
+voorschreven rommens niet considereerde
+dat sy van sesse maenden was groot gae$$
+heeft haer vande koetse staende inde $$
+tot tegens selce schutsel staende voor
+winckel geworpen sulx dat sy in preseentie?
+van haeren man nijet alleenlijck da$$
+van hadde gecregen een groot gat $$
+quetsure loopende daer van het loe$$
+aerde maer heeft daer naer oock ge$$
+een misval ende gebrocht een doode$$
+vrucht ter werelt synde met die selve
+quetsure int hooft gewont geb$$
+ende alsoo gestoreven d'welck den su-
+pliant siende hadde sijn huysvrouwe
+te hulpe gecommen, ende is alsoo
+met den voorschreven rommens $$
+commen in worstelinge sich ver-
+weerende den supplian met e$$
+viertange ende alsoo den voors. rom-
+mens van hem keerende hoe w$$
+hij daernaer gesien heeft den voorschr.
+rommens gequetst nijet weetende$$
+oft sulcx door sijn toedoen oft doord$$
+val was bij gecommen hebbende
+oock den suppliant vertsaen d$$
+naerdyen den voorschreven rommens
+is getrapaneert soude afflijvich
+: tot syn groot leet wesen: gewor-
+den syn van allen d'welck quamp te
+blijcken vuijt die attestatien ende
+informatien hier geexhibeert
+synde onder andere daer bij oock te
+sien dat den afflijvigen is geweest eenen
+querelleusen persoon, ende insonderheijt
+over het feijt hiervooren geruert
+waer van hij belient hadde te syn
+geweest d'eenige oorsaecke ende
+selfs in 't huijs des suppliants te
+syn gevallen, ende crakeel mal a pro-
+pos opgesocht, hem suppliant over
+sulx vergevende, voor soo veele hy
+per excessium? moderaminis inculpa-
+te? $$ soude mijnen hebben gecom-
+mitteert, d'welck oock door desselffs
+huijsvrouwe soo in haeren naem als
+oock als momboiresse van haer kindt
+heeft geconsidereert, ende was dijen-
+volgende met den afflijvighen versoent
+ende met hem gemaeckt een accort
+als te sien was vuijt die stucken hier
+geexhibeert, desen aengemerckt ende dat
+den suppliant geen oorsaecke en was
+geweest over het voors. ongeval, maer
+ter contrarien ingevolghe die $$
+kentenis vanden afflijvigen, den afflijvighen
+selffs die des suppliants huijsvrouwe
+soo deirlijck hadde gequetst, ende in
+effect haer gecomineert? eenen
+doodtslach inde vrucht oft kindt
+t'gene met die geinfligeerde wonde
+naer het doopsel deser werelt was
+commen t'overleijden, daertoe ge$$
+dat die partije geinteresseerde in all$$
+manieren was voldaen, soo ende ge$$
+allen t'selve bij een voorgaende request
+was geseght, bewesen ende bij nae$$
+stucken in deser quamp te blijcken, soo
+namp den verthoonder synen toevlucht
+tot ons, seer oodtmoedelijck biddende
+gedient te syn om de passie christi $$
+suppliant te vergeven voor soo verre
+hij inden voors. doodtslach $$
+hebben geperpetreert den selven da$$
+over? verleenende onse brieven van
+remissien in forma, waeromme soo
+eest dat wij de saecken voors. aen-
+gemerckt, ende daerop ierst e$$
+voor al gehadt hebbende d'advys
+van onse lieve ende beminde die wet-
+houderen van merxem, genegen
+weesende ter oodtmoediger bede
+ende supplicatie des voorschreveven
+suppliants, ende willende hem in
+dese prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt
+van justitie hebben inden gevalle
+alsvoiren vergeven quijt gescholden ende
+geremitteert, vergeven schelden quijte
+ende remitteren vuijt onse sonderlinge
+gratie bij desen onsen brieve t'feijt
+ende ongeval boven vercleerdt,
+midtsgaeders alle penen ende breucken
+corporele criminele ende civile inde
+welcke hij ter saecken voorschreven
+met t'gene des daer aen cleeft
+tegens ons ende justitie misdaen
+ende misbruijckt mach hebben oft
+daer inne hij gevallen mach wesen
+$$ ende voorts pro ut in
+communi forma sonder eenige
+gespecifieerde amende want
+ons alsoo gelieft ende des toircon-
+den hebben wij onsen segel hieraen
+doen hangen gegeven binnen deser
+onser stadt brussele elfsten
+meert xvict negenenvyfftich
+de haes"
+"remissie van eenen dootslage
+philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck
+hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van
+karenten van cram van limburg van luxemburg ende van gelre
+grave van vlaenderen van habspurg van thirol van
+firette van kieburgh van artois van bourgoingnien palsgreve
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen
+ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen
+rycs ende van borgauw lantgreve in elsaten
+heere van vrieslant van opter windisch$$ van
+portenauw van salms ende van mechelen doen te
+wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van willem hendricx willem aertssone alias den velat#
+arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen
+lande van brabant belast met wyve ende vele
+cleyne kinderen inhoudende hoe dat omtrent achtien
+maenden mach geleden zyn hy suppliant comende
+om thuys waert te gaene vp eenen dyck tusschen
+mole ende bale voirs. int geselscap van
+willem nys lambrecht zwynen ghysbrecht
+de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willek#
+doude ende hendrick willekens de jonge claech#
+tot henrick willekens doude vader des voirs.
+hendrick willekens de jonge sonder eenen arch
+te peynsen oft te duncken seggende heyndrick
+de leste reyse dat ic met v ende ander geselscap
+dranck te gheele twelc leden was een half
+jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my
+groot ongelyc om ende die woirden die hy
+my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al
+waert over zeven jaer dwelck hoerende de
+voirs. hendrick willekens de jonge hoe wel hy
+int voirs. geselscap te gheele niet geweest en
+hadde ende dat die sake hem noch zynen voirs. vader
+egheenssins aen en ghynck seyde tot den voirs. suppliant
+ic wille heyne delyen verantwerdden ende omme
+die woirden moet ghy een boeve sterven oft sulcke
+woirden in substancien hem slaende terstont zwaerlyken
+met eenen stalen boge ende dat meer es ziende dat
+de selve suppliant goedertiere was ende hem nyet en begheerde
+te verweeren sprack tot hem suppliant seere versmadelycken
+ende seyde ghy moet wel een boeve ende een $$$ zyn
+want ghy en soudt my niet dorren nederslaen
+ten welcken de voirs. suppliant antwoirdde wederomme
+dese woirden oft der gelycken heyndic al laeghdi
+voere my en sliept ic en soude v niet willen noch
+begheeren te slaene ende dat hoerende de voirs.
+hendrick willekens track een lanck mes vuyt zynder
+scheede ende lyep vp den voirs. suppliant hem hauwende
+ende slaende ende maeckende sulck remoer dat nyemande
+van zynen voirs. geselscape en dorsten int gescheyt
+gaen ende in sulcker wys dat de voirs. suppliant hem
+nergens en wist te bekeeren maer om syn lyf te
+salveren alsoe hem van nooden was gheen geweer
+over hem hebbende daen eenen opsteker oft brootmesken
+meenende hem tontdoene vanden voirs. hendrick track
+tselve brootmesken metten welcken hy stack ende
+geraecte onnoeselic den voirs. hendrick willekens de
+jonge omtrent zyne schouder van welcke steke
+de selve hendrick termineerde corts dair naer
+van live ter doot ende soe wel dat tselve fayt
+ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat
+hy partye dair of gesoent ende beteringe dair
+gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen
+van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude
+dair inne nyet dorren wedercomen mair es
+geschapen dair vuyt te blivene ende zyn leven te
+eynden in anderen vrempden landen in groiter
+aermoede ende ket$$chede werdde hem hier
+op nyet voorsien van onse gracie omme de
+welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat
+hy oic altyts van goeder fame geruchte ende
+eerbare conversatie geweest es zonder oyt
+geachterhaelt oft verwonnen geweest te
+hebbene van enigen anderen quaden oft vilainen
+sticke also hy seeght hy ons zeer oitmoedelicken
+versocht ende gebeden heeft soe eest dat
+wy de saken voorscreven overgemerct medelyden
+ende compassie hebbende vp den voirnoemde willem
+hendrics willem aertszone suppliant ende willende hem
+in dit stuck gracie ende genade prefereren ende
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge #
+eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie
+ende lyden die onse heere god leet voor ons all#
+op sulcken dach als huyden es wy hebben den selven
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende
+supplicatie inden gevalle als boven vergheven
+quytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser
+zunderlinge gracie $$$ en rechter wetentheyt
+vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt
+mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle
+criminelle ende civile dair inne hy ter causen van
+dien mits datter aen cleven mach misdaen ende
+gevallen mach wesen iegens ons ende justicie
+ende hebben hem als van desen wedergestelt
+ende gerestitueert wederstellen ende restitueren
+tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs.
+landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde
+goeden vp dat hy enige heeft al also hy was eer
+den voirs. dootslach geschiede imponerende
+ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde
+suppliant der partye geinteresseert in dien die noch
+nyet gedaen en es ende enige dair toe dient civilicken
+alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant dat voer hemluden geroepen die ghene
+dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+getruwelic ter verifficatie ende interinemente van
+desen iegewoirden brieven ende dat gedaen zynde zy
+onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen
+meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren
+ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden
+doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van
+dese onse iegewoirdige gracie remissie quytscheldinge
+ende vergiffenisse ende van allen den inhoudene van
+desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+gedoegen gedaen te zyne nv noch in toecomende
+tyden in live noch in goede enich hynder stoot oft letsel oft moeynisse
+ter contrarien mair by alsoe zyn lyf of enige
+van zyne voirs. ongeconfisqueerde goeden dair omme
+gevangen gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder slakenisse ende
+delivrantie want ons alsoe belieft gedaen te
+zyne ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestade blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onse recht ende eenen yegelycken
+des zyns in allen gegeven in onse stede van
+mechelen op den heyligen vr$dach xxven in
+maerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende een aldus gescreven opte plycke by
+mynen heer den ertshertoge myn heere de grave
+van nassouwe stadhouder generael die heer
+van beerssel ende andere iegewoirdich ende
+geteykent haneton
+die collatie van desen copie is gedaen
+ende bevonden accorderende metten
+originaele bezegelden brieve by
+my"
+"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieve
+zullen sien oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen
+die oetmoedighe supplicatie van ian van dryele inhoudende
+hoe dat hy tusschen twee oft drye jaeren geleden hem zynde
+ter luythaegen by onser stadt van antwerpen ende liggende
+in zyn bedde aen hem suppliant gecommen is ten geheeten
+jacques de ratte die geleent begheerde te hebben wat
+ghelts op welcke zyn begheerte hy suppliant hem leende
+vier phls philips? guldenen ende want de selve jacques egh$
+devoir en dede hem zyn ghelt weder te ghevenen soe is
+gebuert dat opden meydach lestleden hy suppliant inder
+voirs. onser stadt van antwerpen ontmoetende den voirs.
+jacques omtrent der camerstrate opden hoeck vanden on$
+straetken hem vraeghde onder andere woerden wanneer
+hy hem betaelen soude vander iiii phls guldenen die hy hem
+inder luythaegen leende in vrientscap waer op de selve
+jacques wel by dranck weesende hem suppliant met gramm$
+moede antwoerde dat hy hem nyet en woude gheven op
+welcke woerden de selve suppliant hem vraeghde waer om
+en wilde my nyet betaelen seyde daer op de selve jacq$
+myn ghelt is my met botten ende dobbelen affghewonnen
+daer teghen de selve suppliant seyde waer om segdy dat het
+zyn zoe goede luyden als ghy oft ick zyn op welcke
+woerden hy jacques den selven suppliant antwoirde daer
+liech dy aen ick ben beter dan ioncker hendrick vande$
+elst denoterende daer tegen hy inder luythagen gespeelt
+hadde ende ghy met allen uwen geslachte de welck$
+iniurieuse woerden ende andere hy suppliant hoorende die
+nyet wel en waeren te verdraghen zoe heeft hy zyn
+rapiere van scheyden getoghen ende daer mede den selve
+jacques geslaegen metten platte op zyn hooft in
+zulker vuegen dat de bonnette hem vander hooffde viel
+ende dien slach gegeven hebbende heeft hy suppliant zyn
+rapier weder in zyn scheyde gesteken ende ghinck
+zynder verden den welcken de selve jacques ter stont
+volghende met eenen langhen vuytgetoghen opsteeker in zyn hant
+om den selven suppliant te evelen van zynen lyve dwelck
+merckende des suppliants diener roepende tot zynen meester wacht
+u meester dewelcke woerden hy suppliant hoirende hem
+omkeerde en het selve syende zoe heeft hy zyn voirs.
+rapier wederom vuytgetoegen om hem te deffenderen seggende
+totten selven jacques en compt my nyet naerder dan myn
+rapier lanck en is op welcke woerden nyet achtende soe
+heeft de selve jacques hem zelven gevoirdeert om den suppliant
+inne te loopenen ende is in zulcker manieren ende vueghen
+inde voirss. rapier geloopen tot twee oft drye mael
+nyet tegenstaende dat de suppliant altyt erselde den selven
+suppliant stekende drye oft vier steken doer zyn cappe
+ende doer de mouwen van zynen rock metten welcken
+loop de voirs. jacques twee wonden inde borst ende
+buyck creegh ende een in zyn been ende tselve gevuelende
+heeft hy zynen voirs. opsteeker naeden suppliant geworpen
+doer zyn cappe ende rock naeden welcken worp die
+goede lieden tusschen beyde gecommen zyn de suppliant is
+vertrocken nae zynder moeder huys ende de selve jacques
+is gegaen naer des barbiers huys om hem te doen
+vermaecken vanden voirs. wonden ende vermaect wesende
+is hy voirts van daer naer huys gegaen daer hy gelegen
+heeft omtrent xiiii daegen ombegrepen soe langhe
+dat de wonden vander borst ende buyck geheelt waeren
+nyettemin mits de quade bewaringhe cleyn acht den
+steeck die hy int been hadde ende soe die surgynen willen
+seggen mits der versuymptheyt vanden afflininghen soe
+is hy naeden selven tyt daer aff gestorven hoe wel nochtans
+de voirs. steeck gheen dootlycke wonde en was dwelck
+den suppliant vuyt gronde zynder herten leet is ende al
+eest zoe dat de voirs. afflininghe selve doirsaeck is geweest
+van zynder afflinicheyt in zyn leven zeer periculeus hebbenen
+twee ongevallen gedaen ende lesten zonder woerden
+oft gekyff te hebbene zeer moerdaetlyck daer aff hy ten
+daghe van zynder afflinicheyt noch ballinck was ende dat
+de suppliant zonder iactancie te sprekene is van goeden eerlyck$
+ouders staende tot goeden naeme ende fame ende tghene
+dat geschiet is is genouch geschiet verweeren zynde
+lyffs dat daerom hier aff hy qualyck met rechte waere$
+te belasten nyettemin soe heeft hy de geinteresseerde party$
+voldaen ende vernueght nochtans de selve suppliant onts$
+die strangheyt van rechte en heeft hem yesindert noch $
+soude voirtaene nyet dorren houden blyven wandelen noc$
+verkeeren onder ons in onsen voirs. lande van brabant oft
+overmaest het en waer dat hem daer op by ons en wordde$
+versien van onser zunderlingher gracien ende genaede
+ende hem daer op gegeven ende verleent wordden onse oep$
+brieven van remissien in behoirlycken formen om de
+welcke hy ons oetmoedelyck heeft doen bidden waerom
+zoe eest dat ghemerct tghene des voirs. is wy ter bed$
+des voirs. suppliants geneyght ende willende altyt
+ende besundere te desen maele gracie ende genade prefere$
+ende voirtkeeren voer strangheyt van rechte hebben den
+voirs. suppliant ingevalle als boven quytgesconden ende
+vergheven schelden quyte ende vergheven vuyt onser rech$
+wetentheyt ende van zunderlinger gracien overmidts desen onsen
+brieve den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende
+bruecken het zy van lyve leden oft goeden in die welcke hy
+overmits ende vuyt saecken vanden voirs. dootslage eenich $
+teghen ons ende den gerichte gevallen mach zyn stellende
+als van desen den voirs. suppliant wederomme in zynre eeren
+goeden naeme ende famen ende tot allen zynen goeden nijet
+verbuert zynde op dat hy eenighe heeft hem oirlovenen ende
+consenterenen dat hy dyen nyet tegenstaende sal moghen
+commen blyven keeren ende verkeeren alomme bynnen onser voirs.
+lande van brabant ende overmaese gelyckerwys ende
+alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte
+imponerende hier aff een eeuwich geswych onsen procureur
+van brabant ende allen anderen onsen officieren dien dat
+eenichssinds aengaen mach satisfactie ieest ende voer
+al gedaen den partyen geinteresseert zoe verre die
+alnoch nyet gedaen en syn civilyck alleenen ende behoudelyck
+dat tot dien de voirs. suppliant gehouden zal zyn dat aen ons
+civilyck te beteren nae de gelegentheyt ende exigencie
+vander stuck ende die faculteyt van zynen goeden ter
+arbitraigen ende taxatien van onsen lieven ende getruwen
+ridder cancellier heeren adolfnen vander noot ende anderen
+van onsen raede geordineert in barbant voirs. dat voere
+hen geroepen die ghene die daer om zullen behoiren geroepen
+te zyne zy procederen ende doen procederen totter
+verifficatien ende internemente van desen ende totter
+arbitraigen vander voirs. civilder beternissen inder manieren
+ende alzoot behoiren sal ende dien gedaen ende de
+voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onser rentmeesteren
+dien dat behoiren zal ende de welcke gehouden zal
+wesen ontfanck te maecken tot onsen behoeff ontbieden
+wy voerts ende bevelen den selven onser cancellier
+ende anderen luyden van onser voirs. raede onsen
+drossaet van brabant meyere van loevenen amptman
+van bruessel schoutheten van antwerpen ende
+vanden bossche ende allen anderen onsen ambachteren
+richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant
+ende overmaze ende den ambachteren richteren ende
+dieneren vande smaelen heeren inden selven onsen lande
+geseten ende hueren stedehouderen nu zynde ende naemaels
+wesende dat zy ende een iegelyck van hen alsoe hem
+toebehoirt den voirs. suppliant van deser onser voirs.
+gracien remissen ende quytscheldinghen doen ende laeten
+rastelyck ende vredelyck genyeten ende ghebruycken tot
+eeuwighen daghen inder manieren voirscreven sonder
+hem daer teghen te doene oft te laeten geschienen aen
+zynen voirs. lyve leden oft goeden eenighen hinder stoot
+oft letsel ter contrarien maer zoe verre de voirs.
+suppliant oft zyne voirs. goeden nyet verbuert zynde
+waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearrestheert
+oft gecommert zy die zonder vertreck ontslaen ofte
+sy hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exploiten
+doen ontslaen ende stellen tot volcomender delivrancien
+want ons alsoe gelieft ende wy dat gedaen willen
+hebben behoudelyck ons in allen anderen zaecken
+onsen rechte ende een yeghelyck des zyns ende d$
+toirconden hebben wy onsen zegel hier aenen doen hangh$
+gegeven in onser stadt van antwerpen inde
+maent van novembri int iaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende virendertich ende van ons en
+keyserycke tsesthienste ende van onsen rycke
+van spaengnen beyde cecillien ende anderen twintichste
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende
+gheteekent zype visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die
+oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende
+hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent
+heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht
+met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer
+ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende
+daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess
+jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt
+tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren
+ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende
+verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken
+messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere
+oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer
+es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is
+binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden
+van eenre ionger maecht in deser onser voers. stat van bruessel
+die welcke hy gheerne tot huwelycke gehadt zoude hebben
+daer hy nyet en heeft kunnen geraken midts dat hy huers gelycke
+van ryckdom nyet en was daer af hy van grooter liefden van
+zynen zinnen ende verstande berocst is geweest ende aen siende dat
+hy totten voirs. huwelycke eenichssins soude hebben moegen
+geraken in dien hy eenige somme van penningen gehadt hadde te
+verleggene soe heeft hy gedacht dat hy aen heeren merten de
+grent? priester zynen goeden vrient metten welcken hy dicwyle
+goede chiere gemaect hadde soude scryven eenen brief dat hy hem
+daer toe ghelt soude willen leenen den welcken brief
+hy hem alsoe gescreven heeft inhoudende in sibstancie tghene des
+hier nae volght hier merten ic bidde u dat ghy my leenen
+wilt vyftich philippus guldenen ic sal u die wederom gheven
+bynnen twee jaeren ende het sal u cleyn scaden want ghy gehelt
+genoech hebt ende ghy sulter my met hulpen ter eeren ende
+staten ende bringht die by avonde opt kerchof ter capellen
+ende leght die in eenen zwerten wullenen doeck onder oft achter
+eenen serck ende by alsoe ghy dat nyet en doet ic sal u wachten
+ende u in xx stucken houwen en al moechdy een half iaer
+oft een iaer u lyf in u huys salveren ende al moeghdy my eens
+ontgaen zoe en suldy my voere die tweeste reyse nyet ontgaen
+ende ic saelt verhalen aen u de uwe ende uwe huysen ende
+hoven want ic weet wel waer die staen ende gelyckerwys
+der heeren appelen nyet en rotten soe en zelen? myn gepeysen
+nyet rotten ende nu waert? dat in donderdage lestleden
+die voers. suppl by avonde gegaen was opt voers. kerckhof
+om de voers. vyftich philippus guldenen aldaer te halen daer hy
+gevonden hadde de somme van vyftich stuyvers geleydt in
+eenen doeck die welck hy genomen heeft soe heeft
+hem onse amman onser voers. stadt van bruessele daer om
+aengetast ende gevangen genomen ende heeft den selven willen
+ter examinatie dat hy den voers. brief alleene gescreven
+hadde ende dat hy daer toe egheen hulpers en hadde
+sustineren daer om de selve onse amman hem tot zynen
+wille te hebben ende hoewel den voers. brieff
+gescreven waere geweest in manieren van dreygementen
+oft transeneringen nochtans want de voers. suppl
+dien gescreven heeft vuyt desperatien ende onverdullicheyden
+als zinneloes zyner memorien ende verstande gepriveert
+zynde byder ferventer liefden daermet hy bevaen was
+ende nyet vuyt quaden oft opsetten wille ende dat
+hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch
+oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele
+gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen
+is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser
+stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen
+wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders
+ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat
+byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers
+nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy
+tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die
+zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van
+consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen
+gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen
+zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs
+heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende
+compassie met hen hebbende ende aensiende die
+onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen
+waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt
+feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven
+wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den
+righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl
+tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem
+daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker
+formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy
+de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen
+wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende
+zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren
+die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben
+inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven
+scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger
+gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders
+alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy
+ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie
+soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben
+hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen
+wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot
+zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde
+toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op
+onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende
+dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger
+partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy
+ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers.
+suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse
+doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen
+heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant
+mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme
+den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade
+in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente
+ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme
+ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse
+ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende
+voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van
+brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen
+ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger
+gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger
+manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn.
+goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet
+oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende
+ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser
+onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende
+den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int
+jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen
+rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderende
+metten oroginale by mij
+handtekening"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van gories peeters woenende tot tinnen in
+onsen voirs. lande van namen vuerende aldaer die peerden
+ende labuererende die lande in knaepscape inhoudende hoe
+dat nu in septembri lestleden oft daerontrint een jaer geleden
+is dat tot cumptich kermisse wesende de suppliant ende een
+geheeten quinten vander werden zyn naeden noen maeltyt
+tsamen gegaen ten vrient huyse te wetene ten huyse van henric
+van lanen aldaer die suppliant ende die voirs. quinten met
+meer andere geselscape hebben sitten drincken zonder dat die
+suppliant metten voirs. quinten eenige woirden gehadt hadde
+dat die suppliant sprekende metten voirs. quinten eenigen
+woirden gehadt hadde dat die suppliant sprekende met den voirs.
+quinten over tafele heeft geseyt dat die voirs. quinten beter
+gevaren hadde dan hy suppliant aengemerct dat hy quinten
+als ruytere oft voetknecht ontfangen hadde twee philips gulden
+ende daer mede den heere ontloopen was ende dat hy suppliant
+als voetknecht maer ontfangen en hadde drye karolus gulden
+daervoere hy den heere lange gedient hadde dat die voirs.
+quinten daerop geseyt heeft goids weech ic zoude u op u
+herssebecken houwen dat die suppliant daerop antwoirdende
+zeyde waerom soudt ghy dat doen wy sitten hier ten vrients
+huysen ende zoe verre ghy my smijt ic sal u oic op u
+herssebecken houwen zoe dat die voirs. quinten apparencie
+makende van zynen messe over tafele tetreckene hebben die
+vanden geselscape den voirs. quinten te dueren uuytgestoeten
+ende die duere toegeslooten dat die voirs. quinten gecomen zynde
+aen die venstere vanden voirs. huyse heeft den suppliant aengeroepen
+seggende compt uuyt ic sal u weesch ontstucken houwen
+oft ghij mij daerop die voirs. suppliant zeyde dat hy wel sat
+ende dat hy nyet uuytcomen en wilde dat de voirs. quinten
+scheydende vanden voirs. huyse is binnen eender halver
+uren wederom gecomen ten huyse vanden voirs. hendrick van
+laenen ende vindende die doere vanden selven huyse oepen is gecomen
+inde camere aldaer tvoirs. geselscap noch sittende was ende
+heeft die voirs. quinten totten suppliant geseyt lantsman wy
+moeten noch eens drincken doen zeyde die suppliant den dronck
+is my willecoeme ende den lantsknecht duysent mael liever
+dat die suppliant eene gedroncken hebbende is gescheyden uuyt
+den geselscape ende gaende op tsheeren straete om thuys
+waert te gaene soe is die voirs. quinten den suppliant naegeloopen
+ende heeft zyn lanck messe getrocken ende den suppliant eenen
+slach gegeven in zijn zijde seggende totten suppliant goids weechs
+weerdt u zoe dat die suppliant den voirs. slach ontfangen
+hebbende oyc dat zyn messe getrocken heeft ende hem ter weeren
+gestelt zeggende totten voirs. quinten ic sal u lyf hebben of
+ghy dmyn ende hebben die suppliant ende die voerscreven
+quinten soe tegen malcanderen geslagen dat die suppliant den
+voirs. quinten zyn messe uuyt ten handt geslagen heeft ende
+meynende die voirs. quinten zyn messe op te raepen heeft
+die suppliant naeden voirs. quinten geslagen zoe dat den suppliant
+zyn messe oyc uuyter handt gevallen is dwelck die voirs.
+quinten aenmerckende heeft genomen eenen opstekere ende
+is den suppliant innegevaeren meynende den suppliant te evelen
+van zynen lyve dat die suppliant stootende metter hant
+den voirs. quinten van hem heeft dmesse vanden voirs.
+quinten gevallen geweest zynde vander eerden opgeraept
+ende meynende die voirs. messe ende den selven gequetst
+gehadt zoe dat die voirs. quinten hebbende zeven oft acht
+wonden heeft smalyck den rugge gegeven ende is die
+suppliant hem gevolght den selven gevende noch eenen houwe
+in zyn schoudere daernae die suppliant den voirs. quinten
+heeft laeten gaen soe dat die voirs. quinten overmits der voirs.
+quetsuere zieck geworden is wel den tyt van drye maenden
+ende daernae aflivich geworden wyens ziele god almachtich
+benaiden wille dwelck den suppliant uuyt gronde van zyn
+herten leet is soe dat die suppliant zedert altyt tlande heeft
+gelaten hem beduchtende rigeur van justicien ten grooten
+verdriete ende ongenuchte vanden suppliant die welcke
+mits den voirs. feyte binnen onsen voirs. lande van brabant
+nyet en dert hanteren noch converseren maer es gescapen
+eeuwelyck daer uuyt te blyvene alsoe hy seyt ten zy
+dat onze genade ende gracie hem hierop gedeylt worde
+omme de welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden
+heeft waeromme zoe eest dat wy dese saecke
+overgemerct den voirs. goris peeters suppliant genegen wesende
+tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in desen
+gracie ende ontfermherticheyt gunnen ende prefereren voer
+rigeur ende strangheyt van justicien ende zunderlinge ter
+eeren ende reverentie vander bitter passie die onsheere jhesus
+christus voer ons geleden heeft aenden houte des heyligen cruyces
+op zulcken dach als heden es hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven
+quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinger gracien mitds
+desen onsen brief tfeyt ende manslach boven geruert mitsgader$
+alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daerinne hy ter causen van dyen met diesser aencleeft
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons ende justicie
+ende hebben hem als hier af wederom gestelt ende gerestitueert
+stellen ende restitueren tot zynen goede fame ende name
+in onsen lande ende heerlicheyden bezundere in onsen lande
+ende hertoochdom van brabant voirs. mitgaders tot zynen
+onverbeurden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was
+voer de toecompste vanden voirs. manslach imponerende huer
+op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen d$
+geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+die voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te
+beteren oyc civilyck naede gelegentheyt vander s mesdaet ende
+faculteyt van zynen goeden ende oyc te refonderen ende betaelen
+die redelycke costen van justicien indyen hierom eenige
+gedaen ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbitraerscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen raede in
+brabant dat voer hen geroepen die gene die behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatien
+ende interinemente van desenn onsen brief nae zynder formen ende
+inhouden ende tot taxatie ende arbitaerscape vanden amende
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+civile ende costen van justicien voirs. welck interinement
+hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen
+eenen jaere nae date van desen op te pene verbuerte van te verliesen
+deffect der selver onser brieven ende dat gedaen ende de selve
+voirs. amende civile ende costen getaxeert gearbiteert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfanger
+ende officieren diet behoiren zal de welcke gehouden werdt
+der af ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua
+te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange$
+zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen ende
+eenen yegelycken van hen bezundere zoe hem toebehoiren
+sal doen laeten ende gedoogen den voirn. goris peeters suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoenen
+ende van al den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laeten geschieden nu noch in toecommenden tyd$
+aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moeyenisse ter
+contrarien maer by alsoe zyn lyf oft eenige van zynen
+goeden nyet geconfisqueer zynde daeromme gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen ende
+doen stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
+slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestentich blyve tot eeuwygen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenen yegelycken
+tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele opten
+goeden vrydach inde maent van aprille int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert zevenendertich nae costuyme van
+scryven onshoofs van brabant voirs. van ons keyserycke txixe
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus
+stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede
+ende geteekent $$$g noch stont opte selve plycke
+visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remissie voere gierion spapen
+kaerle etc. doen te wetene alle iegewoerdige ende
+toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
+gierion spapen aerts. geboeren van onsen stat van liere
+inhoudende hoe dat hy suppliant onlancx geleden ons overgegeven
+ende gepresenteert heeft gehadt zekere supplicatie van zekere
+ongevalle van dootslagen ende andere mesusen by hem gedaen
+vanden welcken hy ons nyet genoech noch oick opelycken
+en heeft te kennen gegeven hoe ende in wat manieren dat
+die gesciet ende gebuert moegen zyn daer af hy suppliant
+naermaels by soude mogen commen in verdriete ende
+laste ende omme dat de selve feyten openlycke te
+verclaerene hoe dat ende in wat manieren die geschiet zyn
+soe heeft die selve suppliant ons alnoch over ende te kennen
+gegeven tgene des hier nae verclaert staet ende iest
+hoe dat hy suppliant des es omtrent zesse jaeren geleden heeft
+zitten drincken binnen onsen voern. stadt van lyere opten
+jongenhantboochcamere met een geheeten heynrick
+van driessche totten welcken hy suppliant seyde henrick
+ic bringe u een potken biers buyte daerop de selve henrick
+antwoirde ic wacht ende nadien de selve suppliant
+tselve bier gedroncken hadde soe seyde de voers. henrick
+ic en cans nyet gedrincken want tes my te vele
+daerop hy suppliant seyde wildys nyet drincken soe en
+bringe icx u in eender maent nyet seggende de selve
+henryck wildys my in eender nyet bringen
+soe salic u eenen stuver gheven welcken stuver hy
+suppliant aenveerde ende zyn soe minelyck van
+malcanderen gescheyden item heeft noch die selve
+suppliant sitten drincken ten huyse van jouffrauwe
+dappoels tot lyere voers. gestaen aldaer de
+voers. henryck daer verby passeerde ende seyde de
+selve suppliant totten voers. henrycke hoe dat hy eens met hem
+soude comen drincken hy suppliant wilet hem drie stuvers geven voer
+eenen stuvere die hy vanden selven henrycke ontfangen hadde
+op twelcke de selve henryck nyet en antwoirde maer es voorby
+de selve herberge gegaen sonder spreken dwelc siende de zelve
+suppliant is den selven henrycke toegegaen seggende totten selven comt
+drynck eens met my voer eenen stuyver die ic van u hebbe daer
+voere soe sal icker u drie geven antwoirddende de heur selve
+henryck ic en wil met u nyet drincken op de zelve
+gierion supliant seyde zeert uwer moedre ende hietty my mynder
+moeder zeerden ic soude u op lyf slaen zeggende daer op de
+selve henryck my en staet geen vechtens ane ende sciet alsoe
+vanden selven henrycke ende ghinck zitten drincken in zyn
+gelach voerscreven ende nadien zy daer wat geseten hadden
+soe heeft de voers. supliants bruedere geheeten urbaen gecommen ten
+huyse voerscreven aldaer hy den voers. henryck vont sittende voer de
+duere vander selver herberghen zeggende tot den selven
+henryck comt ende drinct met mynen bruedre hy en zal
+u nyet mesdoen ende wy willen den peys maken daer op
+een geheeten andries van loenhout seyde zeert uwer
+moeder wat zoude hy hem doen ende es de selve urbaen alsdoen
+gecommen by hem suppliant aldaer hy sat en dranck hem vertellende
+hoe dat hy moeste zynder modre zeerden om zynent wille
+dwelcke de selve suppliant verhoorende seyde wie heet uuwer
+moeder zeerden antwoirde de selve urbaen die daer den
+ruwenschen mantel omme heeft midts welcken woerden
+voers. andries van loenhout den selven mantel omhebbende
+hem suppliant stack naer zyn lyf den welcken hy suppliant met
+zynder daggen vyf oft zesse wonden gaf daeraf de selve
+alnoch nyet gestorven en es ende * zynde de vadre vanden
+selven andries dat zyn zoone daer lach es gegaen totten voers.
+urbane des voers. suppliant bruedre hem meynende met eender
+cortter dagge te stekene in zyn lyff ende heeft de selve suppliant
+de selve suppliant augustyn van loenhout des voers. andries
+vader aldaer gegeven eenen slach met zynen messe op zyn hooft
+dat hy daer af binnen vier dagen gecomen es van levende live
+ter doot heeft oyck binnen eenen halven jaere naer tguut des
+voers. es zy derder heeft gecomen des avonts omtrint den
+thien uren inde huysinge geheeten tvuylhemde aldaer hy suppliant
+vant zitten drinckende eenen genaempt anthonis van zevenberge
+welcke anthonys tot hem suppliant seyde ghy en sult met my
+nyet drincken daerop hy suppliant antwoirde ic en wille met u
+nyet drincken want ghy hebter alle den dach geseten midts welcken
+deselve anthonys noch seyde ghy hebt my myn vrouwe
+ontmint ende gaf den selven suppliant alsdoen eenen steeck
+dien hy miste ende dwelck hy h suppliant siende greep den
+selven anthonise hem worpende ondre zyn voeten tot drie
+reysen toe sonder hem yet te mesdoene ende liet den selven
+anthonys int eynde duer zyne begheerte opstaen mits dat
+hy hem supliant beloefde nyet te mesdoene ende nadyen hy opgestaen
+was soe heeft de selve anthonys des voers. suppliant geselle
+gesteken met eender cortter dagge daeraf dat de selve oyc
+gestorven es dwelc hy suppliant ziende heeft zyn mes uuytgetrocken
+ende heeft met zynen medegeselle geslagen inden hoop soe
+datter aldaer een van des voers. anthonys geselscape doot bleef
+de welcke genaempt was lodewyck stradio heeft noch de
+selve suppliant hem gevoordert in onser voorn. stadt van lyere
+des avonts omtrent des acht oft thien uren op eene
+duere te stootene ende te smytene daer eene vrouwe persoon
+inne woonde op een camere daer hy en plach te wesene
+ende dit al iegens den danck ende wille vanden inwoenders
+desselfs huys ende is van daer gescheyden zonder eenich
+overlast aldaer te doene ende hoewel de voern. suppliant
+vanden twee dootslagen boven verclaert paeys mit
+der geinteresseerde partie gemaect heeft ende dat
+de ruuthede ende andre ombehoerlycke manieren by
+hem gebesicht opden voern. vrouwe persoon ende die
+duere vanden huyse voerscreven hem hertelycken leet
+is nyetmin beduchtende righeur ende strangheyt van
+iusticien heeft hem geabsenteert uuyt onsen landen ende
+heerlicheden aldaer hy nyet en soude dorren wederkeeren
+hanteren noch converseren maer is gescepen uuyt den
+selven eeuwelyck te moeten blyven ende elders leven
+in vreempden landen ende contreyen in grooter armoeden
+ende kettivicheden den zy dat onse gracie ende gnade
+hem hier op hier d gedeylt ende verleent en woirde
+alsoe hy seeght ons omme de selve zeere oetmoedelyck
+biddende soe eyst dat wy de saecken voerscreven
+overgemerct den selven gierion spapen suppliant genegen
+wesende tzynder voorn. bede ende supplicatie ende
+willende hem in dit stuck gracie ende gnade voirderen ende
+prefereren voor strancheyt van iusticien sunderlinger
+in faveure van onser iegewoerdiger blyder incompste
+in dese onse stede van antwerpen hebben inden gevalle
+als boven vergheven quytgescolden ende geremitteert
+scelden quyt ende remitteren uuyt onser zunderlinger
+gracie midts desen onsen brieven de twee dootslagen ende
+andre delicten ende mesusen bovengeroert mitgaders
+alle peynen ende bruecken corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter cause van dien ende elcken zunderlinge iegens
+ons ende iusticien mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynder goeder fame name ende geruchten in onsen lande
+ende hertoichdomme van brabant stede van lyere voerscreven ende alle
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in aldermanieren
+als hy was voer die toecompste vanden dootslagen
+ende andre delicten ende mesusen voerscreven imponerende
+hier op eeuwich zwygen ende scilentie onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechters ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen en zy
+ende eenich daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelycken
+nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen de voergen.
+dootslagen ende andere delicten voerscreven iegens ons civilyck
+te betegen beteren naer de gelegentheyt vanden stick ende die
+weerde van zynen goeden ter ordonnantie ende taxatie van
+onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant
+dat voor hen geroupen die ghene diere behoeren geroupen
+te zyne zy procederen ende voortgaen wel ende dueghdelycken
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegewoerdigen
+brieve naer huere voirme ende inhouden ende ter taxatie vanden
+voorn. civile beteringe * getaxeert betaelt ende volcommen zynde
+in handen vanden genen van onsen officiers dient behoeren
+zal die daer van gehouden sal zyn rekenninge bewys ende
+rekenninge te doene tonsen proffyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant scoutet
+van lyere voers. ende allen anderen onsen ende der smaelre
+heeren rechters iusticieren officieren ende ondersaten dien
+dit aengaen oft annopen sal mogen hueren stedehouderen
+ende eenyegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den selven gierion supliant
+van deser onser yegewoerdiger gracie quytsceldinge remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyck
+ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene ofte laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot letsel oft moyennisse ter
+contrarien in eeniger manieren maer indien zyn lyff
+oft eenige van zynen voern. onverbuerden goeden soe voers. es
+hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die setten ende stellen oft doen stellen ende
+zetten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomene
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in allen
+gegeven in onsen vorn. stadt van antwerpen inde maent
+van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+vierthiene onder den zegel daervan onse heere ende
+grootvader die keyser ende wy duerende onse ombejaerthede
+geuseert ende gebruyct hebbende aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mynen heere den prince in
+zynen rade ende geteekent haneton
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$$$
+*ziende
+*ende dat gedaen ende de selve civile beteringe"
+"remissie
+philips etc. doen te weten dat wy hebben
+ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons
+hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele
+by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen
+10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse
+met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt
+den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel
+gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven
+ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel
+alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende
+verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben
+vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo
+hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen
+te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel
+om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam
+steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat
+alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke
+sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de
+caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven
+opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors.
+suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat
+hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck
+hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop
+gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen
+hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst
+voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de
+caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde
+keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we-
+-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen
+aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen
+met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden
+gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors.
+suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere
+ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam
+steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende
+wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort
+jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen
+t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte
+kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde
+hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder
+om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
+met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
+tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
+ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
+hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
+vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
+hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
+in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
+aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
+meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
+bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
+gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
+geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
+hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
+criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
+cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
+hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
+tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
+in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
+voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
+ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
+costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
+syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
+gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
+gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
+daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
+naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden
+sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
+het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
+die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
+ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
+hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
+henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
+toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
+voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
+laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
+ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
+hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
+manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
+goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
+setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
+des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
+xxxve
+stelmoe"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gylain
+gerie scerprichtere onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat
+hy suppliant die welcke zonder eenige jactancie te sprekene hem
+altyt eerlyck ende tamelyck in zynen voirs. officie soe tot bruessele
+als tot antwerpen voirs. zonder reproche tot hier toe gedragen heeft
+gehadt omtrint drye weken voer vastelavont lestleden is gaen toeren
+mit zynder huysvrouwen ende twee andere mans persoenen elc met
+huerder huysvrouwen in een taverne oft herberge geheeten den schilt
+van bourgoingnen gestaen byde vischmerct binnen antwerpen voirs.
+ende mit malcanderen goede chiere makende is aldaer gecomen
+passerende voirtby tgelach van hem suppliant een genoempt jan
+int cransken dewelcke int tselve huys mit twee andere gesellen
+achter inde camer sat en dranck den welcken denie suppliant vraechde
+oft hem beliefte eens mit hem te drincken daerop die voirs. geselscape
+ontrint een vierendeel van eender uren ende van daer verloff nemende
+heeft die suppliant hem moeten geloven mit hem in zyn gelach achter
+inde voirs. camere eens te gaen drincken ende die suppliant aldaer
+inde camere comende heeft tgeselscap aldaer sittende huesselycken
+gegruet gehadt mit zynder bonnette inder hant zonder yets
+quaets te dencken oft te seggene dwelck ziende een genoempt
+balten conincks droogscheerdere zeyde tot hem suppliant wat
+wilt ghij hebben ghy beul maect uuyter cameren ghy en sult hier
+nyet drincken gevende tot dien den selven suppliant vele quade ende
+schandelycke woirden daerop hy suppliant antwoirdende zeyde
+waeromme en soude ic hier ny moegen drincken ick sal een pinte wyns
+op myn selfs hant doen comen dwelck hy dede zonder aen hen tafele
+te sittene seggende tot hen gesellen ghij en derft my zoe nyet
+verachten ic sal u mogelijck op een ander tyt wel kennen ende
+indyen wy opter straeten waren ghy en soudes alsoe nyet seggen
+ende is mit dyen die suppliant van daer gaen strijcken by zynen voirs.
+geselscape ende totten selven geseygt gaet toch daer achter inde
+camere ende vraeght dat geselscap wat zy op my te seggen hebben
+ende zijn alsoe eenige vanden selven zynen geselscape inden voirs. camere
+gegaen ende gevraecht wat zy opten suppliant te seggen hadden
+daerop die voirs. balten ende oyck een zyn geselle geheeten het
+kint van aken seyden drinckt ghy metten beul ghy syt nyet beter
+dan hy gevende hem tot dyen vele quade iniurieuse woirden soe dat zy
+wederom gecomen zijn byden suppliant hem die selve quade woirden
+vertellende ende corts daernae heeft die voirs. suppliant mit zynen
+voirs. geselscape gerekent ende betalende huere gelach zyn zy van
+daer gegaen ende die suppliant comende opte merct bydes marcgrave
+dieneren oft colfdragers heeft geseeght tot eenen vanden selven
+genoemt hubrecht gaet toch inden schilt van bourgoingnen daer sit
+en drinckt jan int cransken uwe swagere mit andere geselscap ende
+vraecht hen wat zij op mij te seggen hebben aldaer die voirs. hubrecht
+gegaen is ende mits dyen dat hy terstont ny wederom en quam soe
+heeft die suppliant aldaer anderwers gesonden eenen anderen vanden
+voirs. sergeanten geheeten hendyck muts die aldaer oyck tot zynen versuecke
+gegaen is ende mit henluden gesproken ende corts daernae wederom
+byden suppliant gecomen hem vertellende hoe dat zy hem denoterende
+den voirs. henricke qualicken toegesroken hadden ende hem genoempt
+die sleydere dwelck hoorende die suppliant wesende wel by dranck
+ende van bloede ende moede verwermdt wordende is gegaen nae huys
+aendoende een panchiere rocxken ende een lanck mes geheeten een
+foelle ende is alsoe wederom gecomen opte merct ende van daervoirt
+gegaen inden voirs. schilt van bourgoingnen aldaer hy van tevoeren
+als voirs. is hadde sitten drincken aen die selve tafele gestaen opte
+vloer ende heeft aldaer doen tappen een pynte wyns dwelck ziende
+oft hoirende die daer achter inde voirs. camere noch saten en droncken
+is by hem suppliant uuyter selven cameren gecomen die voirs. jan int
+cransken hebbende in zyn hant eenen opstekere onder zijnen mantele
+die suppliant tselve ziende heeft tot hem geseegt gaet van hier oft
+comt opt strate ende laet ons malcanderen proeven dwelck hoorende
+de selve persoonen zyn gelopen nae de coicken vanden selven huyse
+nemende aldaer eenen spet om de suppleant soe wel te presumeren
+was te evelen van zynen lyve dwelck zonder twiffele gebuert
+zoude hebben indyen tselve by middeleers nyet en hadde belet ende
+beslicht geweest nae den welcken zyn die voirs. balten tkint
+van aken ende jan int cransken van daer gescheyden ende ewech
+gegaen dwelck ziende die suppliant is oyck nae dyen hy mitter
+weerdinnen gerekent ende betaelt hadde van daer gaen strycken ende
+commende inde silver smet strate ende ziende dat die voirgenoemde balten
+ende tkint van aken hem aldaer wederomme te gemoete quamen heeft
+hy suppliant zynen mantele van hem te$$ eerden geworpen ende van
+stonden aen zynen foelle uuyt getogen ende daer mede den voirs. baltasar
+gegeven eenen houw ende wonde in zyn arm van welcken wonden
+oft quetsuere die selve balten daer op nyet achtende noch noyt dach
+daerom in huys gebleven hebbende maer daer mede gegaen int
+bordeel ende in anderen plaetsen droncken drinckende mit zomige
+vrouwe persoenen daer hy voirstyts oneerlyck mede geconverseert hadde
+ende hem anderssins nyet willende wachten is binnen den tyde van ontrent
+xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot gecome god wille
+zynder zielen ontfermen dwelck hem suppliant uuyt gronden zyns
+herten leet is mits den welcken zoe heeft die suppliant hem yesindert
+uuyter voirs. onsen stadt van antwerpen geabsenteert ende hem int
+heymelick opt gewydde gehouden gehadt ende en soude hem int
+oepenbaer binnen onsen voirs. stadt nyet dorren vinden noch binnen
+desen onsen lande van brabant beduchtende rigeur van justicien houden
+noch converseren allet tot zynen eeuwiger verderffenissen ende
+desolatien mit oyc in vercortingen van onsen justicien ende noch meer
+zoude indyen daerop by ons nyet en worde versien ende den suppliant
+onse gracien ende genade gedaen ons om die selve onse gracie ende oepenen
+brieven van remissien in behoirlijcker formen zeere oetmoedelyck gebeden
+hebbende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter
+beden vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen prefereren gracie
+ende genade voer rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert ende uuyt
+zunderlinger gracien quytschelden vergeven ende remitteren by desen onsen
+brieve tfeyt ende den dootslach hierboven geruert mitgaders alle
+offencien het zij corporelle oft criminele daerinne hy ter saecken van
+dyen tegen ons ende justicie gevallen zoude mogen zyn ende misdaen
+hebben stellende hem dyen aengaenen tot zynen goeden name fame tot
+allen zynen goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenighe heeft
+alzoe hy was voer de toecompste vanden voirscreven manslach imponerende
+hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur general ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alsvoeren gedaen der geinteresseerde
+partien indyen die noch nyet gedaen en es ende eenige toestaet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn. suppliant gehouden
+wordt tselve feyt tegen ons te verbeteren oyc civilyck nade gelegentheyt
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te refonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicien indyen hieromm eenige gedaen
+ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbiterscape van onsen lieven
+ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant dye
+wij daer toe committeren ontbieden daerom ende bevelen den selven van onse
+raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dier behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot verificatie ende
+interinemente van desen onsen brief naer zynder formen ende inhouden ende
+taxatie ende arbitraerscape vanden amende civile ende costen van justicie
+voirscreven welck interinement hij suppliant gehouden sal zyn aldaer
+te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte verbuerte van
+verliesen deffect der selver onsen brieven ende dat gedaen ende de voirs.
+amende civile ende costen getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen van ontfanger ende officier diet behoiren sal dewelck
+gehouden werdt daer af ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua
+te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van synen ontfange zij$
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich ende
+toecommende hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen bezundere$
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen den voirn. gylain suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoene ende van alle den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laten geschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eeni$
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff oft
+eenige van zyne goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme gevangen
+gearresteert becommert oft belet waren dat zy die stellen ende doen stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot geheelder slakingen ende delivrancie
+wanttet ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestentich blijve tot eeuwijghen dagen soe hebben wy onse
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken onse
+rechte ende eenen yegelyck tzyne allen gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van meye int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert acht ende dertich van onsen
+keyserycke dnegenthienste ende van onsen rijcken van
+castillien ende anderer dryentwintichste aldus stont
+gescreven pote plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns noch stont gescreven op te selve
+plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"albert ende isabel clara eugnia
+etc. doen te wetene dat allen iegenwordien ende
+toecommenden dat wij ontfangen hebben die
+oijtmoedige supplicatie van jan ende lamber$
+de mouraille kinderen van sijmon de mouraille
+den ouden ingesetenen onser stadt van loven
+inhoudende soe dat sij supplianten hebben
+woonende gehadt eenen broeder met namen
+sijmon de mouraille metsere van sijn ambacht
+onder de vrijheijt van turnhout gelyck sy
+supplianten ingelycx syn metsers van haer
+ambacht welcken sijmon den broeder der
+supplianten tusschen de vijff ende ses jaeren
+tot turnhout voorscreven geresideert hebbende
+soo syn sy supplianten uuijt broederlijcke affect
+inden voorleden maend van julio int jaer
+ons heeren duijsent ses hondert ende sesthien
+gedwongen geweest hem eens te commen
+besoecken sijnde alsoo de supplianten bi$$
+turnhout gecommen sijnde bijden selven sim$
+heuren broeder geleydt geweest in seeckeren herberge
+aldaer om malcanderen wat te tracteren waer
+naer is gebeurt dat inde selve herberge seeckeren
+dronckaert is geweest met naeme jan creeckels
+cleermaecker van sijn ambacht die welcke tegens
+den voorschreven simon der supplianten broeder heeft
+querelle begonst te nemen onder pretext dat men hem den
+drinckpoth$ nijet tijts genoch en langde ende te
+drincken endede schoncke oft om andere diergelijcke
+cleyne oorsaecken sulcx dat sij supplianten om cracqueel
+te schouwen metten zelven simon sijn uuytte voors.
+herberge gegaen geweest gelijck oock is gegaen
+die voorschreven jan creeckels ende opde straete
+commende heeft die selve creeckels gesocht tegens
+den voorschreven simon der supplianten broeder te
+vechten gelijck sij oock sijn vechtende geworden
+sulcx dat sij supplianten nijet anders en hebben
+gedaen noch gesocht gehadt dan tusschen beyden te
+gaen maer alsoe tselve gevecht was gecommen
+aen oft voer de deure van eenen genampt jacob
+den timmerman van maestricht geboren soe is den
+selven jacob uuytgecommen ende met syn geweer
+in gevallen den voorschreven simon der supplianten
+broedere daer tegens sij eertijden noch hadden querelle
+gehadt in sulcker vuegen dat doer het rumoer
+ende gevecht eenighe vande gemeijnte aldaer
+sijn aengecommen met hun gewere roepende
+dat men den voorschreven simon soude gevangen
+nemen mitsgaders oock hen supplianten roepende
+voirts slaet dat slaet doot gelijck sij
+supplianten dijenvolgende oock seer deerlijcken
+syn geslagen ende gequetst geweest gelijck
+blijckt byden wonden ende quetsueren daer
+mede sy tegenwoordelijck gevanghen sijn sittende
+ende om nijet voirts dootgeslagen te worden
+syn sij supplianten alsdoen gevallen op hunne knie$
+biddende heurs slijffs genade maer alsoo die
+vooschreven jacob den timmerman even seer in$$
+den voorschreven simon der supplianten broeder
+soo eest gebeurt dat die selve simon den
+voorschreven jacob heeft gesteecken in sijnen
+buijck waer aff hy tot groot leedt wesen der
+supplianten naederhant is commen te sterven
+hebbende alleenelyck oversulcx die voors.
+jacob in sijn doot geleegt den voorschreven simon
+ende gedeclareert dat hij hem den doot steeck
+heeft gegeven ende nijemandt anders gelijck
+die voorschreven jacob voor sijn doot aenden
+pastoir van turnhout in presentie vanden
+coster ende andere persoonen allen tselve
+heeft verclaert gehadt volgende dattestatie
+daer aff sijnde hebbende alleenlijcken die
+voorschreven supplianten onnoselijcken ende by
+ras fortuijt present geweest ende nijet om
+te vechten off om eenighe querelle te sustineren
+die oyck tot conservatie van haer lijff ende
+leven hun hebben moeten deffenderen tegen den
+oploop vanden anderen ingesetenen off anderssints soud$
+sy daer oijck op staenden voeten doot hebben gebleven
+gehadt gelijck oock die voorschreven simon
+ewech geloopen sijnde soo is gequest geweest
+dat men verstaet dat hij daeraff is gestorven
+ende alsoo sij supplianten meynden bij alsdusdani$
+deffentie inculpate iut$$ nijet misdaen
+te hebben soo sijn sij oock gebleven inde pla$
+van turnhoudt voorschreven sonder hun
+vertrocken te hebben ende hoewel oijck
+naer natuerlycke redene gesproocken die$
+supplianten oyck nyet misdaen en hadden cum vim
+cui repellere licet soo eest nochtans dat den officier
+vanden selve plaetse is gecommen ende heeft den
+supplianten metterdaet gevanghen genomen ende
+binnen de voorschreven vryheyt in banden van ysere
+gestelt hebbende voirts tegens hun soo sij verstaen
+criminele conclusie gecomen gehadt onder
+pretext dat die voorschreven jan de mouraille
+een vande supplianten den voorschreven jacob
+afflijvigen naer den doot steeck oock noch met sijn
+rappier soude hebben geslaghen gehadt achter op
+sijn schouderen metten platte waer aff hij nochtans
+nijet en is gequest ende voirts onder pretext
+dat die voorschreven lambert de mouraille
+tweede suppliant in desen eenen anderen hun op
+geloopen hebbende in sijn oore soude hebben gesteecken
+gehadt ende alsoo mede soude hebben gevochten
+met hunnen voorschreven broeder simon welcke
+simon alsvooren bekennende het feyt ende het
+ongeluck is ewech geloopen geweest welcken
+aengemerckt ende dat sy supplianten hun altyts
+hebben gedraeghen in hun ambacht ende stijle
+van metsen bij een iegelicken van hunne kennisse
+sooby geestelijcke als weerlijcke persoonen gelijck
+jongmans met eeren toestaet te doen sonder
+bij ijemander ter werrelt uijt achterhaele te sijn
+van eenich misus oft het minste delict ende
+dat sy voirts nyet anders en hebben gedaen dan
+ijemant van verstande int gelijcken ras
+gestelt synde en soude vermogen te doen tot
+deffentie van hun lyff ende leven ende
+om parthyen combattanten van malcanderen
+te houden ende in egeen ongemack te vallen
+dat sij oversulcx qualyck ende tonrecht onder
+correctie worden aengesproecken tot straff vanden
+lijve ende in strickten gevanckenisse syn gestelt
+ende dat sij nijetemin geen oorsaecke van
+querelle en sijn geweest die hun altyt oyck eerlycken
+by geestelycken ende werlycken lieven hebben $$$
+gedraeghen gehadt volgende de attestatien ieerst
+vanden pastoir van sinte quintens tot loven
+vanden pater $ulard prister der societeyt jesus
+item van heer oricius puteranus radt van
+hunne hoocheden professeur histori schrijver van
+syne majesteijt ende by andere attestatien vanden
+geenen daer mede sy supplianten hebben gevrocht
+gehadt allen gelijck sij supplianten seyden hadden
+daeromme seer oijtmoedelyck gebeden om onse
+opene brieven van remis daertoe dienende
+soo eest dat wij desen aengesien gehadt hierop
+dadvijs vanden schoutete der vrijheyt van
+turnhout geneijcht wesende ter beden der
+voorschreven supplianten ende willende hen in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie vo$
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben den
+selven supplianten inden gevalle als boven
+geremitteert quijtgeschonden ende vergeven
+remitteren schelden quijtte ende vergeven
+uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve
+tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgader
+alle offensie ende breucke corporelle ende
+criminele daer inne $n hen overmits
+ende uuyt saecken van tgene des voorschreven
+is tegen ons ende justitie eenichsints m$$
+hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+ontgaen hen dijen aengesiende weder gestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot sijnen * goeden name fame
+ende geruchte in onsen voorschreven lande
+van brabant ende allen anderen onsen lande
+ende heerlijckheden ende tot sijnen ** onverbuerde
+goeden indijen sy eenige onder ons heeft heb$
+gelyck ende in alder manieren soe sij
+waeren voor de toecompste vanden voorschreven
+feijte imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen
+andere onsen justicieren ende officieren wije sij syn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al
+gedaen der partije geinterresseerde indijen die noch
+nijet gedaen en sy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlijck behoudelyck dat die voorschreven
+supplianten gehouden sullen sijn tvoorschreven feyt tegen
+ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
+saecken ende faculteijt van syne * goeden met oyck
+te betalene de redelijcke costen van justitien
+hieromme al reede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getrouwe die cancellier ende lieden van
+onsen rade in brabant die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raetslieden dat voor hen geroepen die gene
+die daerom behooren geroepen te syne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatie ende
+interinement van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vanden voorschreven emende ende
+costen van justitien alsoe sij sullen vinden te
+behoorene welck interinement de voorschreven
+supplianten gehouden sullen sijn te versueckene ende
+hen in persoone te presenteren in onsen voors.
+rade binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van
+desen ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justitien getaxeert
+ende betaelt sijnde in handen vanden genen dyen
+dat behooren sal sij onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+iegenwordige ende toecomende dijen dat behou**
+aengaen sal mogen heure stedehouderen ende
+een yegelijck van hen besundere soe hen toe
+behooren sal doen laten ende gedoogen den
+voorschreven supplianten van dese onser iegenwordige
+gratie ende remissien ende van allen inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren
+verhaelt rustemijck vredelijck ende gebruycken
+volcomelijck * ende gebruycken sonder hen te
+doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommende tyden ennich hinder letsel
+oft moyenisse aen lijff noch aen goeden
+ter contrarien maer indijen ** syn lijff oft eenig
+van sijne *** onverbeurde goeden daerom gearrestee$
+becommert oft belet waeren dat sij die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten einde dat
+dit vast ende gestadich blijve tot eewigen
+dagen soe hebben wij onsen segel hier aen doen
+hangen behoudelijck in anderen dingen onser
+rechte ende eene ijegelijcke anderen dessijns
+gegeven in onser stadt van brussele inde$
+maent van augusto int jaer ons heeren
+duijsent ses hondert ende sesthien ende op die
+plicque stont aldus bijde eertzhertoghe end$
+onderteekent lombaerts gesegelt met
+eenen groenen segel uuijt hangende in sijden
+snoeren"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen
+ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van gielis servrancx zoen ians inhoudende hoe dat hy suppliant op den
+tweeden zondach inde meije anno xv$ ende lii 1552 dwelck was den achsten
+der selver maendt mit wylen anthonis de costere jansse . ende mit meer
+andere persoonen vergadert syn geweest in eenen geselscape ende gelaghe ten
+huyse jans crobeel staen tot wildre op de beke aldaer hy suppliant van
+jannen de costere des voirs. anthonis broedere gemolesteert wordde dat
+hij a$wat te voeren soude geven vanden aelaerdt dwelck hy nyet doen
+en wilde want hy hem nyet schuldich en was en dat hy hem wel ende costelyck
+betaelt hadde seggende voirts totten selven jannen wildij yedt van mij hebben
+het heeft zoe langhe ende vele geduert raepet van mynen lyve ghy staet
+hier zoe dweers met uwen messe het schint dat nyemant tot u en zoude
+moeghen spreken ende die voirs. anthonis de costere zynen broedere dit hoorende
+sprack dese naevolghende woerden al staen wy hier elck mit eenen weymesse = jachtmes
+aene wy en draghen dat nyet om iemanden hinder daermede te doene daernae
+is die suppliant opgestaen teghen den voirs. jannen die tselve ziende seyde
+totten suppliant en compt my nyet te by ghy zyt my by genoch ende dese
+woirden gesproken hebbende smeet hy den suppliant met eenen pot op zyn hooft
+dat hij suyselde ende dat den pot brack in stucken waeraff hy deen stuck hiel
+in zyn handt ende dander viele op deerde ende want die suppliant van desen slage
+zeer bloeyde ziende zyn bloet ende dat die voirs. twee gebroeders hun
+passmessen vuyt toeghen soe heeft hy oick zyn eetmes vuytgetrocken ende
+heeft nae hun beyden gesteken ende zy luyden hebben nae hem gehouwen in
+sulcker vuegen dat die suppliant den voirs. wylen anthonis geraect ende gequest
+heeft gehadt daeraff hy op den tweeden dach dairnae gestorven ende van
+levende lyve ter doot is gecomen wyens ziele god genadich zy ende alsulcke
+doot is hem suppliant hertelycken leet ende compt tot zynen groote ongenuchte
+ende verdriete $ want hy beduchtende hem voir rigeur van iusticien en
+heeft hem iesindert nyet dorren houden ende converseren int openbaer ende zal
+hem voirtaen moeten absenteren buyten desen onse lande van brabant in grooter
+aermoede ende miserie tenzy dat hem tvoirs. feyt ende misdaet vuyt onser
+sunderlinger gratien geremitteert wordde ende onse oepenen brieven van remissien
+daerop verleent ende geexpedieert zoe hy seeght ons daerom
+oitmoedeyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+gheneycht wesende ter beden des voirs. gielis servrancx suppliant ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergeheven schelden quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gratien by desen
+onsen brieve tfeyt ende misdaet boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+brueke corporelle ende criminelle daerinne hy hem oovermits ende vuyt zaeken
+van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins
+mach hebben oontgaen ende mesdraeghen ende hebben hem dien aengaende
+wedergestelt ende geresitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynen goeden name fame ende $ geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indyen hy eenighe onder ons heeft ende in alder manieren zoe hy was
+voir die toecompste vanden voirs. feyte impo$$ imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael in brabant meyere van loven amptman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende vande bossche ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voiral gedaen der partyen geinteresseerde indyen
+die noch nyet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt iegens ons
+te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaeken ende faculteyt
+van zynen goeden met oick te betalenen die redelycke costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse zeere lieve ende getrouwe die cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende commmiteren by desen ontbieden daer om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justitien alzoe
+zy sullen bevinden behoirende $ welck interinement die voirs. suppliant
+gehouden sal zijn te versuekenen ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene van te
+verbuerenen deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dyen dat behoiren sal zy onse * $ procureur generael ende alle andere
+onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten iegewoirdighe ende
+toecomende dyen dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissien ende
+van alle dinhouden van desen inde vueghen ende manieren boven verhaelt
+rustelijck vredelijck volcomelyck ende eeuwichlyck genyeten ende
+tgebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in
+toecomenden tyde eenich hinder oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indyen zyn lyf oft eenighe van zyne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende stellen terstont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve ende gehouden wordde
+teneuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen
+behoudelijck in anderen dinghen onsen rechte ende eenen yegelijcken
+anderen dessyns degenen in onser stadt van bruessele inde maendt
+van augusto int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende dryenvyftich van
+onsen keyserryck cxxxviie ende van onsen rycken van castillien en anderen se$
+cxxxviii aldus stont op de plycke gestcreven byden keyser ende
+ondertieckent j de sarvt facuwez visa registrata
+gecollocio neert ende benomen accorderende
+met zynen originale by mij
+daanwez selve"
+"pardon met
+interinemente
+ende civile beteringhe
+kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt
+oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele
+bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont
+inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende
+janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft
+gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven
+ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve
+ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen
+boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven
+cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer
+willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn
+naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve
+cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs
+daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven
+soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen
+gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne
+zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden
+zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester
+daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten
+van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne
+stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken
+al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer
+overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasscher
+daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel
+aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden
+solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat
+zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse
+gegaen ende daer stont een cleijn pycxken dat hebben zy
+met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van
+daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle
+woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids
+doen hebben se noch een groot hout int water geworpen
+ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden
+maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter
+berrender keerssen wederom uuijten clooster gegaen ende zijn
+tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen
+noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte
+excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen
+persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van
+goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet
+zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derre
+houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy
+daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse
+oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert
+soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op
+wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic
+biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den
+voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren
+vanden bitteren lyden onss liefs heeren jhesus christi dwelck hij op ten
+goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben
+inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden
+quijte ende vergheven vuijt onser zunderlinger gracien by desen
+de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders
+oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer
+inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons
+onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben
+ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracien weder roepen
+ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter
+causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende
+hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen
+voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde
+indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven
+warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant
+satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie
+geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch
+nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de
+voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fourfeijten tegen
+ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet
+ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende
+betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen
+ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven
+ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen
+die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen
+ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende
+interinemente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven
+amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert
+ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen
+van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke
+gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve
+te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven
+warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige
+gracie quijtscheldinge ende verghiffenisse inder manieren voirscreven
+peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem
+te doene noch te laeten geschieden in lijve noch in goede
+ennich hinder stoot oft letsel ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende
+dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vande
+rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont
+op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende
+geteeckent boudewijns
+ghecollacioneert tegens doriginale
+brieven ende bevonden concorderende by my
+de cock
+synde hieraf verantwoordt byden voirscreven ontfanger vanden exployten"
+"copie vanden brieven van remissien ende
+gened$$$ heren der stadt vanden bossche verleent
+maximiliaen bider gratien goids hertoge van oestryke van
+bourgognen van lothringen van brabant van stierien van karinthien van
+carniolen van limburg van lutcemburg ende van gelre greve van vlaenderen van
+thirole van artois van bourgognen palatin van henegouwe van hollant
+van zeelant van namen ende van zutphen, mercgreve des hey
+lichts rycs, heer van vrieslant van salms ende van mechelen, doen
+kont allen luden, die nu syn oft namaels weesen sullen, dat wy ont
+fangen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen wel geminden
+wethouderen geswoerenen raidsluden dekens schutten ende gemeyn ingesetenen onser
+stad vanden bossche, inhoudende hoe dat inden lestvoirledenen jaire, eer wy
+dlant van brabant ontfangen hadden, die gemeijnte inder voirs. stad
+beruert synde gelyc in anderen steden, een geheeten jan van thienrode
+ingesetene aldair, bracht den wethouderen ende raide vander selver stad
+doen ter tyt synde aen hoe dat tanderen tyden zekere vonnnisse gegeven
+geweest hade tot synen prouffyte, tegen henricke ghyselen oic
+ingesetene aldair, begerende dair op een signet, om tselve ter executien
+te moigen stellen, ende hoe wel dat van diere materien geappelleert
+hadde geweest aen de luden van onsen raide geordineert in brabant
+ende dat die zaecke aldair doen noch hinch ombeslicht, dien
+niet tegenstaende, zoe verleenden de voirs. wethouderen nochtans alse
+dair toe gedrongen zynde byder gemeynten op tvoirs. gewysde tvoirs.
+signet, ende dat meer is, al dede de voirs. henrick ghyselen tge tegen
+tselve signet seggen, dat die executie niet en behoirdt te geschiene
+gemerct die voirs. litispendentie dair aff wesende in onsen voirs. raide, ende
+dat tusschen hem ende den voirs. jannen van thienroede waer geprocedeert
+tot vonnisse toe excluys, soe deden nochtans die voirs. wethouderen
+vuyt gedrange als voer, den voirs. henricke suecken mitten schutten
+vander voirs. stad in groeten getale, ende want zys niet en
+vonden, soe waeren die voirs. schutten getrocken tot essche, buyten
+der selver stad, daer die voirs. henrick een hoff hadde staende in
+meyningen dien aldair te vindene ende ter voirs. plaetssen van essche
+comen synde clommen feytelyc ende mit fortsen int huys ende
+aldair in groeten getale bleven liggene etende, drinckende
+ende gebruyckende van allen des sy dair vonden, doende dair mede groete
+schade den selven henricke, die hem heymelyc buyten hueren bedryve
+moetste houden, ende dat hy wel oic die selve henrick die voirs.
+overdaden, mit diversen gueteliken brieven in onsen voirs. raide van
+brabant geworven ende oic by goede mannen, den voirs. supplianten
+deden te kennen geven, dat zy hueren erreur bedenckende, de voirs.
+henricke hadden vande schaden hem in maten voirs. gedaen, willen te
+vreeden stellen, ende vanden voirs. p$$ser executien verdragen, te meer wann$$$
+corts dair na byde voirs. lude van onsen raide gewyst wardt, voer
+den voirs. henricken ende tegen den voirs. janne van thienroede, soe
+en hadden die selve supplianten mids der beruerten die doen ter tyt
+noch aldair was dat niet gedaen alsoe dat vuyt dien die voirs.
+henrick $$$$el vanden voirs. werthouderen ende schutten, die men meest
+seighde culpabel te zyne vanden voirs wercke in persone ende $$$del, niet
+soe zere, oft minst culpapel synde, by procureur te compareren in onsen
+voirs. raide hadde doen betrecken, ende versocht dat hem onse
+procureur aldair voer onse interest worde toegevuecht, gelyc hy hem
+oic toegevuecht is, contenderende, op dat die voirs. wethouderen
+ende eenige vanden voirs. schutten die als voirs. is meest culpabel
+int voirs. stuck geweest hadden vonnislyc bedwongen worden hem
+syne voirs. schade ende interest te beterene, ende dat hy ombelast
+bleve vander voirs. $$$ executien ende makende voirts heysch van
+eerliker ende prouffytelicker beternisse, ende tot dien van costen die hy da$$
+om geleden hadde ende lyden soude moeten, alsoe dat die voirs. wet
+houderen ende schutten dair op ende opten heysch van onsen voirs. procureur
+dach hadden, om te antweerdene, was oic wair dat die voirs.
+wethouderen by gedrange vanden voirs. gemeynten, ten voirs. tyde en off
+dair omtrent een ander signet oft executorie verleenden op een vonnisse
+by huer voirsaten gegeven voir janne ende aerde bernaerts, tegen jouffrouw
+katharinen joerdaens huerlieder stiefmoeder, dwelck oick voer die voirs. luden van
+onsen raide geordineert in brabant, geappelleert was ende aldaer
+namaels wert mit vonnisse verclaert wel geappelleert ende
+qualic geweesen, den welcken niet tegenstaende hadden zy mitten
+voirs. signette de voirs. katharine doen aentasten ende opte poirte aldaer setten
+gevangen, dair zy eenen langen tyt gevangen bleef, niett tegenstaende
+dat die voirs. wethouderen mit oepene brieven onser liever ende zeer
+geminder gesellinnen der hertoginnenn behoirlyc versocht syn geweest,
+dat zy der voirs. katharinen vanden voirs. gevannckenissen souden ontslaen
+oft te minsten slaecken, dwelck zy ierst mitten tweesten manda
+mente gedaen hebben waer oic wair, dat die voirs. katharine aengaende
+hueren schaden schaempten ende intereste, huer tegen tvoirs. gewysde
+aengedaen hadde de voirs. wethouderen janne ende aerde bernaerts in
+persone doen betrecken voer die voirs. luden van onsen raide, ende
+ingelycs geworven die adiunctie van onsen procureur, ten onderhoudene
+van onsen interest, dair soe verre geprocedeert is, dat die voirs. katharine
+heeft t hueren thoen gedaen, om te commen tot hueren conclusien by
+huer genomen, inhoudende in substantie, dat sy verdragen worde vanden
+voirs. signette ende der executien van dien, ende dat die voirs. wet
+houderen jan ende aert bernaerts gecondempneert worden alle hueren
+schaden schaempten ende iniurien te beterene, ende dat want die
+voirs. supplianten alsnu bekennen huer dolinge ende erreur, die sy
+mitten voirs. wercken tegen ons ende oic de voirs. partyen gedaen
+hebben, ende dat sy mids dien tot groetten misgrijpe byde voirs. luden van
+onsen raide gestelts souden worden alsoe zy seggen, ons worde van
+wegen der selver supplianten oitmoedelyc versocht ende gebeden geweest
+onsen voirs. gesellinnen, onse ende huere hoocheyt heerlycheyt, ende
+justitie moegen misgrepen hebben, om die myne goids ende
+ten onderhoudene van onsen voirs. stad te willen vergheven, ende alle
+procedueren tegen hen vuyt saken van desen gevordert in onsen voirs.
+raide van brabant, te aboleren ende te nieute doen, soe eest dat
+wy desen aengesien willende te desen male gracie ende genade
+prefereren strangheyden van rechte, den voirs. supplianten ende eenen
+yegelyken van hen, geneycht wesende tot hueren voirs. beden, hebben in
+gevalle als boven om zekere redenen ende consideratien ons dair toe porrende
+quytgeschouden ende vergeven, schelden quyte ende vergheven vuyt onser
+gerechter wetenheyt ende van zunderlinge gracien overmids desen onsen
+brieve al tgene des zy oft eenich van hen vuyt saken vanden voirs.
+excessen, overdaden ende quaden voirnemen moigen in maten voirscr. in$$
+voirseegde twee saken, ende des dair aen cleeft, tegen ons ende
+onsen voirs. gesellinnen, onse ende huer hoecheyt, heerlycheyt ende
+justicie, misdaden ende misgrepen hebben, welcke misdaet wy
+geaboleert gedoodt ende te nieute gedaen hebben, aboleeren doode
+ende te nieute doen, willen dat die selve huer misdaet mitgaders
+die procedueren en off rechtvorderingen vuyt zaken van dien gedaen
+tegen die voirs. supplianten in onsen voirs. raide van brabant
+worden van nu voirtane tot ewigen dagen geacht ende gehouden
+alse voer niet geschiet, ende stellende als van desen die selve
+supplianten in hueren eeren goeden famen ende namen ende in al alsulck$$
+state als zy waeren eer die voirs. misdaet ende proceduere oft recht
+vorderinge tegen hen geschiet, ende tot dien hier aff scellende
+onse voirs procureur ende andere onse officieren, in eenen ewigen gezwy$$
+behoudelyc dat den partyen voirg. die in desen geinteresseert
+geiniurieert ende beschadich hebben geweest van hueren voirs.
+intereste iniurien ende schaden, mitgaders vanden costen die sy vuyt
+saken van desen geleden hebben, satisfactie reparatie ende
+beternisse gedaen worde, civilyc alleene, ten seggende moderacien
+ende taxatien van onsen lieven ende getruwen cancellier, meesteren
+geldolve vander noot, ende vanden voirs. luden van onsen raide
+geordineert in brabant. ontbieden dair om ende bevelen
+onsen voirs. cancellier ende luden vanden selven onsen raide in brabant
+dat zy voer hen roepen die ghene, die hier om sullen behoiren
+geroepen te zyne wel ende neernstelyc procederen totter verificatien ende
+interimente van desen onsen voirs. brieve, ende dat
+gedaen ende die voirs. satisfactie gearbiteert getaxeert ende geschiet
+zijnde, zy onse drosset van brabant, schouthet vanden bosch ende
+voirt alle andere onse ambachteren, richteren ende officieren, des voirs.
+onss lands van brabant nu synde, ende namaels wesende, dien
+dat aengaet oft aengaen sal moigen ende een yn yegelick van
+hen zoe hen toebehoirt, van desen onsen voirs. gracien quitsceldinge
+remissien ende abolicien, doen ende laeten, die voirs. supplianten
+ende eenen yegelycken van hen zoe verre het hem aengaet
+in maten voirs. rastelyc vredelyc ende eewelyc genyeten ende
+gebruycken, sonder hen te doene oft te laeten geschiene
+nu oft in toecomenden tyden eenigen hynder scoot oft letsel aen
+live leden oft goeden ter contrarien, want ons alsoe
+gelieft, ende des torconden ende eeuwiger memorien, hebben
+wy den zegel van onsen voirs. gesellinnen, in absencien ende
+by gebreecke vanden onsen hier aen doen hangen behoudelyc
+ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken den
+zynen, gedaen gegeven in onsen heerre by vielzwendin vii dage
+der maent julij int jair onss heeren duysent vierhondert acht
+ende tseventich, aldus geteeckent opte vouwe, by mynen heer
+den hertoge in synen raide, dair ghy heeren henrick van withem, heer
+van beersele, robrecht cotereau ridderen, meesteren henrick stoep
+jan van houthem ende anderen by waert ja hujoel visa.
+facta est collatio praesentis copiae cum litteris
+originalibus per me willelmum de busco
+notarium et concordat
+busco"
+"philips etc doen te weten allen yegewoirghen ende toecommende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmedighe* supplicatie van gielis van
+caverson ingeboren poirter onser stadt van loeven belast met
+huysvrouwe ende eenen jonghen kinde anders egheen goet hebbende
+dan hy met arbeyden aen die scepen is winnende inhoudende
+hoe dat hy des vrydaeghs voer loeven kermisse int jaer
+xvc tweentzestich des achternoens is versaempt geweest
+met adriaen crabbe ende ander ten huyse genaempt
+troosemareynken om met elcanderen aldaer te drincken ende nae
+dyen zy aldaer ewat tyts gederonken hadden ende dat die
+voirs. adriaen uuyten voirs. huyse opder straten gegaen was
+om zyn water te reysen soe zyn die wyle aldaer aengecommen
+vyff oft zesse clercken met poignaerts messen ende stenen indie
+handen hebbende die sonder oirsake den voirs. adriaen hebben
+zeer furieuselyck geinvadeert onder hen voeten gewoerpen ende
+geslaghen soe dat die weerdinne aldaer tselve aensiende
+is gecommen totten geselscappe seggende totten suppliant gielis suldy
+uwen compeer aldus laeten vermoerden desgelycx soe riep
+oyck de voirs. adriaen totten suppliant dwelck de suppliant
+hoorende is vanden geselschap opgestaen ende loopende op der
+straten heeft aldaer gevonden adriaen syn compeer alleen
+aldus overvallen ende geslaigen vanden voirs. clercken hem
+ombekent weesende is hem ter assistentie gecommen ende heeft
+uuyt getrocken syn brootmes ende daer mede gesteecken naeden
+eenen ende naeden anderen in sulcken vueghen dat een vande
+voirs. clercken genaempt philips de roy soe hy suppliant
+naederhant versoent loopende tegen eenen muer heeft
+hy suppliant denselve philips eenen steeck gegeven in zynen
+buyck laetende tvoors. mes duer groote verwaertheyt daer
+inne steecken ende nemende die vlucht inden clooster vande
+bogaerden bynnen der voirs. stadt van welcker quetsuere
+de voirs. philips ten selven daigh is gestorven ende afflivich
+geworden tot des voirs. suppliants ontspreekelycke leetweesen
+die daer duer moet wyff ende kint verlaeten in armoede
+ende hem onthouden in vremde lande ten zy dat
+ons beliefde hem te nemen in genade ende
+gracie ende hem tvoirs. faut te vergeven soe hy seght
+ons zeer oetmoedelyck daeromme biddende soe ist dat wy
+de sake voirs. overgemerckt ende daer op gehadt dadvys van onsen
+beminden meyer bourgmeestren scepenen ende raedt onser stede van
+loeven voers. den voirs. gielis van caverson suppliant geneghen
+wesende zynder bede ende begheerte ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereeren voer riguer ende strangheyt
+van justicie hebben ingevalle als boven vergeven quytgescholden
+ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onse
+sunderlinghe gracie mits desen tfaicte ende manslach boven
+verclaert mitgaders alle penne boete ende bruycke corporelle
+ende criminelle daerinne hy ter cause van dien mits datter
+aen cleeft tegens ons ende justicie misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben hem als daeraff weedergestelt
+ende gerestitueert stellen weeder ende restitueeren tot zyne
+goede name fame ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende oyck tot zyne onverbuerde goeden indien * eenighe heeft
+gelyckerwys ende in alder manieren als hy voer de toecompste
+vanden feyte voirs. imponeerende hierop een eeuwich swygen
+ende silentie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe
+ierst ende al voirren gedaen gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is ende ennighe daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de voirs. suppliant
+gehouden wert tvoirs. feyt tegens ons te beeteren civilyck
+naerden gelegentheyt vander misdaet van faculteyt van
+zynen goeden achtervolg ende onse ordonnancie daerop
+gemackt mitgaders oyck te reffondeeren de weettelycke
+costen van justicien indien eenighe daeromme gedaen zyn
+allet ter taxatien ende arbiterscepe van onssen lieven ende
+getrouwen cancellier ende lieden van onsen raide
+in brabant die wye daertoe committeren dyen welcken wy
+*hy
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfangere vanden exployten
+bevelen dat voer hun geroepen die daerover behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieve ende oyck ter
+taxatie vander civile boete ende costen van justicie voers.
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden werdt
+behoirlyck te versuecken voer die van onse voirs. raide in
+brabant binnen zes maenden eerstcommende op peine van te
+veliesen ende gepriveert te weesen vanden gracie ende effecte
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+betaelt zynde in handen van onsen ontfanger vanden exploicten
+of anderen onsen officieren diet behoiren zal die welcke
+gehouden weerdt daeraff rekeninge te houdene bewys ende
+reliqua te doene tonsen prouffeyte metten anderen penningen van
+zynen ontfanghe zy onse drossaert van brabant meyer van
+loeven ende alle andere onse rechteren justicieren ende
+officieren yegewoerdighe ende toecommende wye dit aengaen
+oft roeren sal moegen huere stedehouderen ende eygelyck
+van hun besundere zoo hun toe behoeren zal doen laeten
+ende gedoeghen den voirs. gielis van caverson suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinghe ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hen daerinne
+te doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende
+tyden ter cause voers. eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien aen lyffve noch aen goede in eeniger maniere
+maer indien zyn lyff oft eenighe van zyne onverbeurde
+goeden daeromme gevanghen becommert oft gearresteert
+zyn oft naemaels waeren dat zy die stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven
+eeuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hanghen behoudelyck in anderen saecken ons recht
+ende een eygelyck zyne in allen gegeven in onser stat
+van bruessele inde maent van junio int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende zessenezestich
+van onsen rycken van spangnien sicillien etc txie
+ende van napels txiiie op de plycke stont
+gescreven aldus byde coninck in zynen raide onderteekent
+sanghe visa recepta
+gecollacionneert met zynen originaele
+ende bevonden daermede concorderen by my
+deruwez"
+"phls etc. ad longum etc allen
+den genen etc. doen te weten dat wij hebben
+ontfangen d’oitmoedige supplicatie van dierick
+daems geboren tot sempse, dienstbode,
+inhoudende hoe dat hij gewoont gehadt
+hebbende ten huyse van mathys govaerts
+pachter binnen de voors. prochie van
+sempse : nu geleden ontrent de twee jaeren
+is aensocht geweest van wylen govaert
+govaerts sone des voors. matthys
+om met hem te gaen naer hombeke, gelyck
+hy oock heeft gedaen ende aldaer
+gecommen synde in sekere herberghe by
+andere compaignie is hun ten lesten
+questie ende crackeel gemoveert
+geworden by oft door diversche persoonen
+die hun seer furieuselyck waeren overvallende
+ende slaende ende hy suppliant hem
+deffenderende heeft by puer ongeluck
+eenen dootelyck steeck geinfligeert aen synen
+compaignon govaert govaerts sone den
+voors. matthys, meynende voor
+te hebben eenen anderen die hem te vorens
+hadde geaggresteert ende ten
+uuyttersten qualyck
+getracteert als synde t’selve gebeur$$
+inden avont metten donckeren synde
+den selven govaerts : tot syns suppliants
+groot leetwesen ende uuyttersten
+droeffheyt : eenige daeghen naer
+daer van deser werelt commen t’overlyden
+ende gemerckt tselve ongeluck is geschiet
+in groote furie ende uuytsinnicheyt in$$
+suppliant verwerckt door alle die
+voorige onverdraegelycke affronten
+ende corporelle aggressien waer door
+den selven is gestelt geweest buyten
+het gebruyck van syn redelycke voors. $$
+ende dat den selven anderssints is van
+goede ende saeghtmoedighe nature
+levende een goet catholyck leven sonder
+dat iemandt voor ofte naer het voors.
+feyt over hem suppliant nyet minste
+heeft weten te claeghen dat den selven
+suppliant oock is onversien van middelen
+nyet meer hebbende als syne handen om de
+daeghelykse cost ende cleederen te winnen
+wyens moeder oock vanden selven moeten
+onderhouden worden ende midts syne
+absentie ende latitatie tegenwoord$$
+moet eenen vande taefel van den
+h. geest oorsaecke dat hy suppliant
+hem keerde tot ons biddende seer oitmoedelick
+ende om die partie ende bitter lyden ons
+lieffs heeren jesus christi dat die selven
+gelieve gedient te syn : prefererende
+gratie ende genade voor rigeur
+van justitie : hem suppliant t’ voors.
+ongeluck ende manslach te vergeven
+ende hem daerover verleenen brieven van
+remis off abolitie in behoorelicke forme
+te meer aengesien hij suppliant daer
+over d’accoort is mette ouders
+ende vrienden vanden voors. overledene
+waeromme soo ist dat wy desen aengesien
+ende ierst hierop gehadt dadvis vanden
+officier van hombeke geneghen wesende
+ter bede des voors. suppliants willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor strangheyt ende
+rigeur van rechte hebben den selven suppliant
+inden gevalle als boven, quyt geschonden
+ende vergeven, schellen quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinge gratie bij desen
+t’feyt ende ongeval boven geruert
+midtsgaders dat daeraen cleven mach tegens
+ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
+mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren hem
+tot synen goeden naeme fame ende gere$$
+in onsen voors. lande van brabant, ende in alle
+anderen onsen landen ende heerlyckheden
+midtsgaders tot syne onverbeurde goeden : in
+dyen hy eenige onder ons heeft : gelyck ende
+inder manieren soo hy was voor de toecomst
+vanden voors. feyten imponerende hier op
+een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen
+procureur generael van brabant, ende
+anderen onsen ende onser vassalen oft
+der smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren wy sy syn satisfactie
+beternisse eerst ende voor al gedaen
+der partye geinteresseerden voor soo veel
+die noch nyet gedaen en syn ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenelyck waer die $$
+sulcx is verheyschende behoudelick dat
+voors. suppliant gehouden sal sijn t voors. feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer de
+gelegentheyt van der saecken ende facultyt
+van syne goederen met oock te betaelen die
+redelycken costen van justitie hiero$$
+alreede gedaan ende te doene allen
+ter taxatie ende moderatie van ons
+seer lieven ende getrouwen cancellier
+ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daeromme ende
+bevelen denselven onsen cancellier ende
+luyden van onsen voors. raede dat
+voor hun geroepen die daeromme behooren
+geroepen te syne sy procederen wel
+ende deuchdelick tot verificatie ende
+interinement van dese onse brieven van
+remis naer hunne forme ende teneur
+ende ter taxatie ende moderatie vande
+selve amende civile ende costen van
+justitien voors. alsoo sy sullen vinden te
+behooren welck interinement die
+voors. suppliant gehouden sal syn te
+versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voors. raede
+binnen sesse maenden naestcommende
+op de pene van te verbeuren d’effect
+van dyen ende dat gedaen ende de voors.
+civile boete ende costen van justitie
+getaweert ende betaelt synde in
+handen van den genen dyen dat behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael
+in brabant den voors. meyer van
+hombeke voors. ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren officieren $$
+ondersaeten tegenwoordige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen
+ende eenen iegelick van hun besundere soo h$$
+toebehooren sal laeten ende gedooghen
+den voors. suppliant van deser onser tegen$$
+diger gratien ende remissien ende van alle
+d’inhouden van deser inder vuegen $$
+manieren voor verhaelt peyselick rustelick
+vredelick ende volcomentlick ten eeuwigen
+daege genieten ende gebruycken sonder
+hem daerinne te doen oft laeten doen ende
+geschieden nu oft in toecommende
+eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indyen syn lyff
+oft eenige van syn goeden daeromme
+gearresteert becommert oft bel$$
+waere dat sy die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoo ge=
+=lieft ende op dat dit vast $$
+gestadich blyve ten eeuwighen
+daeghe soo hebben wy onzen segel
+hier aen doen hangen behoudelick in andere
+dingen onsen rechte ende eenen igelick
+anders de syn. gegeven in onse stadt
+van brussele inde maendt van
+augusty des jaers ons heeren jesu
+christi 1659 ende van onsen
+ryeke het 38e sub loyens"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
+wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+van nyele jooriszuene geboren van sint truudt int lant van
+luycke ende $ vrij cordewanier ende poortere bynnen onser stede
+van brugge inhoudende hoeleden achttien jaeren oft daer omtrent
+up sinte berthelemeus dach hij suppliant do$ woenachtich zijnde
+bijnnen onser stede van antwerpen byder wijngaertpoorte $
+eenen genaempt gillis de cordewanier daer off hij de toe$$$
+nijet onthouden en heeft, hij suppliant uuijt zijnen leerstalle
+gecommen zijnde es gaen wandelen smorgens ontrent den seven oft
+acht uren met drie off vier gesellen van zijnen ambachte naer
+buggherhout staende een half mijle buyten de voirs. onder stede
+van antwerpen ende aldaer tzamen gecommen zijnde zijn gaen
+sitten drincken in een taverne voe ten tijde genaempt tblockuijs
+ende nae dat zij wat tijts gezeten hadden es bij aventueren up
+huerlieden gelach gecommen een vrauwe van lichten levene die de
+suppiant nijet en kende daer mede zij droncken $$teden ende
+diviseerden tot den avende bijnnen welcken tijde de voorn. suppliant
+naeder noene up stont vanden taeffele ende ghinck buiten de duere
+zijn watermaken aldaer hij zach commen drie ofte vier vrempde
+gesellen ende onder dandere eenen genaempt hendrick de booze geboren
+van welle oick in tlandt van luijck bij sint truijdt totten welcke
+hij suppliant vraechde midts dat hij hem wel kende waer hij
+ghinck die hem daer op zeyde ic comme hier omme eenen pot
+biers te drinckene ende hij suppliant dat hoirende vraechde hem off
+hij commen wilde in zijn gelach dat hij dede aldaer zij tsaemen
+bleven drincken tit bijden avende zoe dat zij beyde twel bij
+drancke wierden ende tghelach bijder weerdinne gerekent
+zijnde de suppliant versochte ende begeerde midts dat hij geen
+ghelt en hadde aenden selven hendrick dat hij zijn gelach
+betaelen wilde dat hem de voirn. heyndrick refuseerde ende
+weijgerde te doene uuijten welcke de voirn. suppliant der weerdinne
+voer zijn gelach te pande gaff eene zelveren rinck ende schiet
+ter stont van daer met hem gaende de voirs. vrauwe naer
+de voirs. stede van antwerpen ende de voirn. heijndrick dat ziende
+ende gewaere worddende es hemlieden gevolght ende int gaen gaff
+den selven suppliant vele ende diversche iniureuse woerden ende
+onder dandere zeyde tot hem ten diversche stonden dat hij de
+vrauwe alsoe wel hebben zoude als hij waerop de voirn.
+suppliant !nt thende tot hem seijde ende zy antwoerden $$$
+ziende dat hij den selven heijndrick nijet quijte wordden $$$
+conste noch zijn quaede woerden verdragen neempt$$
+zees$$ off gelijck woerden in sustancie stekende der selver
+vrauwe th$$wairts ende de vrauwe dat hoirende als met den
+selven hendrik niet willen te doene hebbende noch met hem gaen
+liep hier * $eerden in sulcker wijs als dat de selve suppliant ende
+hendrick tsamen al kuende naer de voirs. stedevan antwerpen
+onder hen beeden ginghen ende gecommen zijnde bijnnen de poorte
+van dien tot omtrent st jacops gasthuis $egen jegens elk
+anderen zoe daneghe woerden als dat de voirn. hendrick sta$$
+stack met zijnen langen messe naerden selven suppliant ende hij dat
+hij ziende ghinck hem in ende stack met zijnen op steke een
+wonde in zijnen hals duer de geetid$$ daer aff hij terstont quam
+van levende lijve ter doot ter causen vanden welcken feijte
+de voirn. suppliant die alsoe een zeer jonck knecht was vander
+oude van xviii ofte xixjaeren oyet zedert hem geabsentteert
+heeft van onsen voirs. stede van antwerpen ende andere onse
+gepriviligeerde steden zoe wel in vlaenderen als eld$$ $$$
+geloopen vagabonde inde oirlogen ende in onsen dienste ende aldaer
+gewaeckt ende geabandonneert zijn lyff jegens onsen
+quaetwillighe ende vianden tot bijnnen corten jaeren herwae$
+dat hij hem te staete van huwelijcke gestelt heeft zonder
+hij suppliant hem zoude durven houden ende betrouwen bijnnen
+eeneghen van onsen voirs. landen ten waere dat hij daer aff$$$
+onse gracie ende genade van ons verworven hadde omme
+de welcke aengesien tgene des voirs. is oick mede dat hij $$$
+ende satisfactie gedaen heeft den vrienden ende magen vanden $$$
+hij ons zeer oetmoedelijck gebeden heeft waeromme z$$$
+dat wij sdie saken voirs. overgemerct den voirs. jooris van
+nyele suppliant genegen wesende tot zijnder voirs. bede ende
+supplicatie ende willende hem in desen gracie ende ontformed$$
+gonnen ende prefereren voer rigeur ende strancheyt van jusiicien
+hebben inden gevalle als boven vergeven quitgescolden ende
+geremitteert vergeven scelden quite ende remitteren uuijt onse
+zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeijt ende dootslach
+boven geroert mitsgaders alle peijne ende bruecke corporelle
+ende crimiinelle daer inne hij ter causen van dien $$$ diess$$$
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruijckt mach
+hebben hem als daer aff wederstellende ende restituerende tot
+zijnder goede faeme ende naeme in onsen voors. lande ende
+hertochdomme van brabant ende anderren onser landen ende heerlicheyden
+ende tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indien hij eenige heeft
+gelijcker wijs als hij was voer de toecompste vanden voors.
+manslach imponerende hier van onsen procureur generael van brabant
+mitsgaders allen inden onsen richters justicien ende officieren
+inden selven onser lande van brabant geseten een eeuwich zwijgen
+satisfactie ierst ende alvoren gedaen der gheinteresseerde
+partijen indijen die alnoch nijet gedaen en es ende op dat eenige
+daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden sal zijn tvoirs. feijt ende dootslach tegen ons
+civiijck te beteren naer gelegentheijt der saken ende faculteijt
+van zijnen goeden ende oick dat hij betaelen ende opleggen sal
+die wettige costen van justicien indien ter sake voirs. eenige
+gedaen zijn ter taxacie ende aerbittraerscepe van onsen lieven
+ende getrauwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wij daer toe committeren ontbieden daer om ende
+bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer henluyden
+geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zijne zij
+procederen wel ende dueghdelijck ter verifficatie ende intervien$$$ te
+van dese onse brieve nae huer vormr ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitraterscepe vande civile boete ende costen voirs.
+ende dat gedaen ende die selve civile boeten getaxeert ende
+betaelt zijnde in handen vandenghenen van onsen ontfangere $$$
+anden officier diet behoiren zal de welcke schuldich sal zijn
+daer aff rekeninge bewijs ende relique te doene tot onsen proffyte
+metten anderen pennynck van zijnen ontfange zij onsen drossaert van brabant
+meyer van loenen amman van bruessele schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende allen aenderen onser ende
+onse vasallen ende $$$ heeren rechteren justicien ende officier$
+onsser voirs. lant van brabant tegewoordich ende toecommmende wyen
+dat aengaen sal mogen $$$ stedehouderen ende $$$gelyck $$$
+besond$$ zoe hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen de voirs.
+jooris van nyele suppliant van dese onse gracie remissie pardoene
+ende van alden inhouden van dese tegewwoirdige inder$$$ ende
+manieren boven verclaert rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruijcken soender hen te doen noch te laeten
+geschyeden nu noch in toecommende tyden eenich hinder laste
+off moijenisse in lijve noch in goede ter contrairien in eenige
+manieren maer indien zijn lijff off eenige van zijnen
+ongeconfisqueerden goede waeren hieromme naermaels $$$
+gepraemt oft gearresteert dat zij die terstont stellen off
+doen stellen tot volcommen delivrance want ons alzoe $$$
+ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestatich blijve tot
+eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen doen
+hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende een segel$$$
+tzijne in allen gegeven in onser stadt van mechelen inde maend
+van oigst int jaer ondheren duysent vyffhondert ende dertich
+van onsen keyseryck deerste ende,van onsen rycken van spaignen
+zynde dandere txve ende upde vouwe stont gesceven bijden
+keyser in zijnen raede ende gheteekent verd$$$
+ghecollacioneert jegens ende
+doriginale brieven by my
+de cock
+in de marge:
+$y haf
+$twordt
+$$ ontfanger
+$$ upployten"
+"kwestie van eenen dootslag van
+jan vander wetzenhagen
+kaerle etc. doen te wetene dat wy ontfaen hebben die ootmoedige
+supplicatie van jan vander wetzenhage scamel jonck man geborten van
+grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den
+xvi en dach van aegst in het iaere xven ende zeventhien lestlech de voirnoemden
+suppliant wesenthagen in onse stadt van vilvoorde s'achternoens omtrent een
+ure in een huys daermen bier vercochte zoude aldaer gecommen omme den
+regen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de
+welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de
+godstuege geven waer op de voirnoemden suppliant antwoerde ja ick geerne
+ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere ende
+zyn alzoe geschenden daer naer de voirnoemde suppliant wert van een ander
+geselle gebeden te gaen drincken in een andere taverine genaempt de
+valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vanden
+huyse gesegt totten zelven suppliant gaat eens danssen daer over op
+strate ende bringht drie oft vier meyssens met u te drincken dwelck
+de suppliant meende te doene ende commende op strate omtrent tusschen
+vyf ende zes uren vanden avont zoe heeft hy gemoet den zelven
+hanneken de blare ende met dat zy ooik by deen vande byden zonde
+zoe heeft den voirseyden hanneken de blare een opsteker gesien hangen
+aenden hals vanden zelven suppliant aen een lanck snoer denwelcken de
+voirseyden hanneken uuyt getrocken heeft zeggende totten suppliant dat
+mes behoert my toe ende ghy hebbet my gestolen daerop de voirseyden
+suppliant zeyde de contrarie ende dat hy hanneken heefde tzelfde de
+mes noyt gesien hadde maer behoerde toe hem suppliant ende niemant
+anders want hem dat over twaalf oft vierthien daegen daer te
+voren gegeven hadde geweest over een ander mes by eenen priester
+woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat hyt
+hem wedergeven wilde waerop de voirnoemde hanneken wederomme
+antwoerde dat hy een dief was ende dat voirseyden mes hem suppliant
+niet toe en behoerde maer haddet gestolen / ende naer vele
+zulcke woerden zoe heeft noch bovendien de zelve hanneken
+de blare getrocken een lanck mes staende naer den voirseyden suppliant
+met dewelcke dese nyet tegenstaende hem noch eens gebeden heeft dat hy
+tzelfde mes hem wedergeven wilde ende zyn mes opsteken want
+hy en en wilde jegens hem niet vechten maer wel met hem drincken
+welke voirnoemde hanneken altyts persevererende in zyn quaet opzet heeft
+noch naer den zelven suppliant geslagen zulcs dat hy hem de mutse
+vanden hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach ge
+quetsende met dien den suppliant in zyne vinger dwelck de suppliant
+snede ende dat hem noot was hem ter weere te stellen twaere oick
+zyn mes of coorde ende slouch uuyt hitte van bloede naer den zelven
+hanneken zulcs dat hy hem twee wonden gaf int hooft deen wonde
+ende in zynen eenen arme dandere ende slouch hem ook zynen eenen duyme
+af waer of de voirseyden hanneken de blare binnen drie oft vier dagen
+daer naer gecommen is van levende lyve ter doot / onermits daer die
+groote besuutheyt van veel canten die hem overquam ende zoe dichte
+deen op dandere dat de meesters de wonden nyet gestulpen noch doen
+cesseren en consten ende hoewel dat de voirnoemden suppliant vanden zelven
+misvalle jegens de partie geinterresseerde pays vercregen ende haer alle
+voldaen heeft nietmin ontsiende strangheyt van iusticien en zoude
+hem niet durven vinden in dese onse lande maer zoude zyn leef$age
+een lantloop moeten blyven ende eynden zyn leven in vreemde landen in
+grooter miserien ten waere dat hem onse gracie ende genade hier op
+verleent worde alzoe hy seght ons ootmoedelycken biddende daeromme
+soe eyst dat wy de saecken voerscreven onergemerckt den voirnoemden jan
+vander wetzenhage suppliant genegen wesende tzynder voirseyden bede ende suppliant
+supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende genade vorderen
+ende prefereren voer rigueur van iusticie hebben in het gevalle als
+boven vergeven quytgescolden ende geremitteerd vergeven scelden quyt
+ende remitteren uuyt sonderlinge gracie mitsdesen ons brieve tsont ende
+doot slach boven verclaert mitsgaders allen peynen ende bruecken corporelle
+ende criminelle daer inne hy ter causen vandien met datter aencleeft
+jegen ons ende iusticie misdaen mach ende hebben hem als te desen
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyn
+goede fame ende name in onsen voirnoemden lande van brabant ende allen
+anderen onseren landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerde
+goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy wort voor die toecompste vande dootslach voirseyd imponerende hierop
+eewich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen
+onser rechteren ende officieren wien zy zyn satisfactie ende beteringe
+eerst ende voer alle werck gedaen der geinterresseerde partie indien
+die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe dient civilick alleenlyck
+behoudelick dat de voirnoemde suppliant gehouden zal wesen dat jegen
+ons civilick te beteren naer de gelegentheyt van der sake ende
+faculteyt van zynen goeden ende oick noch te beteren ende refunderen
+die redelycke costen van iusticien daerop gedaen ende nae duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van dees onzen brieve nae hem vorme
+ende inhoudende ende totten tanxacien vander voirseyden civile boete ende
+coste ende dat $$ ende de civile boete ende costen getanxeerd ende boete
+in gevolcht ter tanxatie vander onzen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant den welke wy ontbieden dat geroupen
+die ghene diere behooren geroupen te zyne zy procederen wil ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen brieve nae huere vorme
+ende inhouden ende totten tanxertien vande voirnoemde civile boete ende costen ende dat
+$$ ende de civile boete ende costen getanxeert ende $$ inde handen vanden
+genen van onsen ontfangers oft anderen onser officiersss diet behoeren zal die
+gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewys
+ende reliqua te geven tot onser prouffyte metten anderen pe$$ van zynen
+$$ zy onsen amman van bruessele scout van vilvorde ende allen
+anderen onser rechteren iusticieren ende officieren dien dit aengaen oft
+aenvoeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen
+bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten ende gedoogen den voirseyden suppliant
+van desen onser iegenwordigt gracie quytsceldinge vonnisse ende perdoene ende
+van alden inhouden van desen rustelick vredelick vulcommelick ende eenmalick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene of te laten geschien nu
+noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in
+lyve noch in goede ter contrarien in eeniger manieren maer indien
+zyn lyf oft eenige van zynen voirnoemden onverbeurde goeden als voorseynd is
+daer omme zyn of namaels gevangen gearresteert belet of becommert
+waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen $$ ende delivrancie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eewigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen behoudelick in anderen saecken ons recht ende
+eenen yegelycken tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessel
+inde maent van novembry int iaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtiene ende van onsen rycken tderde $$ stondt
+gescreven onser opte plycke byden coninck in zynen rade ende
+geteykent h de hane ende noch opte selve plycke visa recepta
+gecollationeert ende $$
+metten originale $$ by my"
+"remission dhomicide perpetue
+par leonart pierson
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lumble supplication de leonard pierson contenant comment
+* il y a vingt ans ou environ que ledit suppliant sen alloit avecques
+son pere a la ducasse du villaige de la chappelle saint laurens
+empres grez veoir leur parens et amis comme il est de coustume
+ou illecques environ le soir ainsi que ledit suppliant revenoit avecques
+song pere pour aller a leur maison ils trouverent ung nomme reel
+estant a lhuys dune maison dequoy icelluy reel ne se osoit
+montrer sur les rues a cause quil estoit homicide et mauvais
+garson et aussi pour ce que ledit suppliant estoit sergant du
+bailly de notre rommant pays de brabant qui pour lors estoit
+bernard dorlay dont ledit reel dist audit suppliant lienard
+* remarque dans la marge :
+zy verantwoordt
+vanden amenden
+venez boire ung cop a moy voulentiers respondist icelluy suppliant
+et a lors quant ledit suff suppliant fut entre en la maison
+ledit reel luy donnoit a boire en disant traistre tu es icy venu
+pour moy prendre mais encores ne ma tu point et tira son
+bracquemart et commenca a frapper sur ledit suppliant tellement
+que icelluy suppliant receut deux plaies avant quil se deffendist
+et incessamment frappoit apres ledit suppliant tellement
+que force fut audit suppliant de soy deffendre et le cuydoit
+ledit suppliant prendre prisonnier touteffoys ledit suppliant
+luy donnist ung coup de daggue en la teste tellement
+que dudit coup endedens troys moys ledit reel par mauvaise
+garde termina vie par mort a quy dieu face mercy duquel
+cas ledit suppliant a fait paix et satisffaction a la partie
+interessee laquelle sest laissee contenter pour peu de
+chose pour ce que ledit deffunct avoit commence ledit debat
+et aussi quil estoit mauvais garcon et quil ne faisoit point
+dhonneur a ses parens et amys et aussy ledit suppliant
+a fait certains voyaiges apaine de corps pour ce quil navoit
+point de puissance pour les rachater duquel cas et mesus
+ledit suppliant a obtenu dudit bernar dorlay pour
+lors bailly de note rommant pays de brabant et aussi que
+ledit suppliant estoit de serment a luy et que ledit hommd
+hommicide estoit advenu pour loffice mais par povrete
+et negligence ledit suppliant na point eu ne obtenu lettres de remission
+dudit bernard dorlay et en oultre est il advenu que depuis
+demy an ou environ ledit suppliant estoit au lieu de lymale
+a la taverne avecques les mayeur et eschevins dillecques ou
+il survint apres boire une question entre ung nomme pasquo
+du kocletz et le filz dudit suppliant et commencerent a
+frapper lung sur lautre dequoy ledit suppliant alloit
+requerir son filz par les cheveulx et le reboutist dedens
+la maison mais tantost apres recommencerent a frapper
+lung apres lautre dequoy ledit suppliant print ung baston
+pour se saulver des coupz et pour aller entre deux ce non
+obstant ledit pasquo donnist un coup de sa dague sur la
+teste dudit suppliant et luy feist une grant playe et ce
+temps pendant le filz dudit suppliant donnist un coup
+dung bracquemart sur la teste dudit pasquo tellement
+que dudit coup ledit pasquo dedens huit jours apres
+termina vie par mort dont dieu ait lame pour lequel
+cas ledit suppliant a aussi fait paix et satisfaction a sa partie
+interessee mais pour occasion diceulx cas et mesus il sest absentey
+de notredit rommant pays de brabant et luy en conviendroit demourer
+absent et finer ses jours ailleurs miserablement et en grant
+povrete se notre grace ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle
+il nous a tres humblement supplie et requis pour ce est il
+que nous ces choses considerees ayant pitie et compassion dudit
+povre suppliant et luy vueillant en ceste partie preferer grace
+et misericorde a riguer de justice audiit leonard pierson suppliant
+avons ou cas dessusdit quicte et pardonne quitons remectons
+et pardonnons de notre certaine science et grace especial par ces
+presentes. les fait et cas dessusdits avec toute paine amende et
+offense corporelle et criminelle esquelz pour cause et
+occasion des choses devant dictes leurs ciconstances et dependences
+ou aucunes dicelles il peut avoir offense mesprins ou estre
+encouru envers nous et justice en aucune maniere et
+lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame et
+renommee en notredit pays de brabant et a ses biens non confisquez
+saucuns en y a en la forme et maniere comme il estoit avant
+ladvenue desdits cas et mesus en imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur generael en brabant et a tous noz autres justiciers
+et officiers quelzconques satisfaction toutefvoyes faicte
+premierement et avant toute euvre a la partie interessee
+se faute nest civilement tant seulement et parmy ce
+aussy que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+civilement ledit cas et mesus selon lexigence du cas et la
+faculte de ses biens et aussi de payer les despens de la
+justice faiz et a faire a cause de ce a larbitrage et
+tauxacion de noz amez et feaulx les chancellier et gens
+de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant lesquelz
+avons a ce commis et commetons par cesdits presentes sy donnons
+en mandement a iceulx noz chancellier et gens du conseil en brabant
+qui appellez ceulx qui pour se feront a appeler ils procedent ou
+facent proceder bien et deuement a la verification et interinement
+de ces presentes selon sa forme et teneur a larbitrage et
+tauxation dedits amende civile et despens ainsi quil appartiendra
+et ce fait ils le bailly de notredit rommant pays de brabant
+leurs lieutenant et chacun deulx endroyt soy et sicomme a luy
+appartiendra facent seuffrent et laisent ledit leonard
+pierson suppliant de nosdites presente grace remission quictonce
+et pardon et de tout le contenu en cesdits presentes playnement
+paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy faire ou
+donner ne souffrir estre senechal de brabant maire de
+louvain amman de bruxelles escoutettes danvers et de
+boisleduc et tous autres nos justiciers officiers et subgectz
+de notredit pays de brabant leurs lieutenants et chacun deulx endroit
+soy et sicomme a luy appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit leonard pierson suppliant de nosdits presente grace remission
+quictance et pardon et de tout le contenu en cedits presentes
+playnement paysiblement et perpetuellement jouyr et user
+sans luy faire ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donner ores ne pour le temps avenir en corps ne en
+biens quelque destourbier ou empeschement au contraire
+aincois se son corps ou aucuns de sesdits biens non
+consisgnez estoient ou sont pour les cas dessusdit arrestez
+ou empeschez les mectez ou faictes mectre incontinent
+et sans delay aplaine et entiere delivrance car ainsi nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy donne en
+notre ville de bruxelles ou mois de janvier lan mil
+cincq cens et dixhuit selon le stile de notre court de
+brabant et de notre regne le tiers et ainsi estoit
+escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe
+boudewyns et encoires visa
+collationne a
+l’original par moy
+n. starte"
+"kaerle etc. doen te weten alle ieghewoirdigen ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan van baeck
+arm schamel arbeyder belast met wyff ende kinderen woenende binnen
+onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat hy suppliant op ten
+dertichsten dach der maent van augusto anno vierendertich lestleden
+sittende singen voer zyn duere oft huys gestaen binnen der selver
+onser stadt op de ossemerct tsavonts omtrent den neghen oft thien
+ueren soe is by hem met eenen grammen moede gecomen clement
+vander hagen vraghende oft hy suppliant soe songe tot zynen spyt
+de suppliant antwoirddende neen zeyde wat zoude ick dat doen
+hadde ick wyn ick en soude u geen bier schincken ick en zy $
+man nyet die ghy suect hier mede de de voirs. clement nyet te
+vreden wesende zeyde dat zal u noch desen avont ten etter e$
+ten bloede vuytzweren met dien eenen opstekene oft dagge
+vuyttreckende ende den suppliant incomende soe track d$
+suppliant insgelycx syn lanck mes daermede metten platte$
+den selven smytende opdat hy hem alsoe van hem keeren zoud$
+ende de voirs. clement persevererende in zyn quaet opset en$
+den suppliant meer ende meer incomende zoe heeft de suppliant
+zyn mes ewech geworpen als den selven egeen quaet wille$
+ende heeft den selven onder die voeten oft inde gote geworpen
+seggende siet clement indien ghy my zoe verre hadt zoudt
+my myn lyff nemen dwelck ick u nyet en begeert te doen
+maer staet op ende gaet in u huys ende liet den selven als$
+gaen hier mede de voirs. clement noch nyet te vreden wesen$
+is daer tegen over in zyn huys geloopen ende heeft gebrocht
+een ander mes als een brakevelder oft hesse daermede
+wederom byden suppliant comende geloope, ewech gegaen zy$
+ende den selven van zynen lyve meynende te evelen gaff de$
+selven twee wonden deenen in zyn voerhooft ende dander $
+zyn corterebbe zoedat den noot den suppliant bedwanck a$
+egheen lanckmes meer hebbende te nemene eenen opstek$
+daer mede hy den voirs. clement alleenlyck eenen steec$
+duer tdicke van zynen beene gegeven heeft ende zyn alsoe
+van malcanderen ghescheyden tot des anderen daechs
+soe dat de voirs. clement doen bat bedacht zynde ende
+zyn onrecht wetende seyde ick wilde wel een bevaert
+te roome gedaen hebben ende dat ick nyet gedaen en
+hadde dat ick gedaen hebbe daer nae aenden suppliant
+sendende twee goede mannen die de selve questie oft
+gevecht doen op namer vierthien daghen dwelck de
+suppliant gheerne als eghee, moeyte sueckende dede end$
+de selve vierthien daghen gheexpireert zynde heeft hem duer
+tweede versueck andere vierthien daghen geaccordeert
+ende opgegeven maer bynnen de selve leste vierthien daghen
+wesende omtrent den drye weken soe is de voirs. clement by
+quader verwaringen oft versuymptheden als te presumeren
+is aflyvich gewordden dwelck den suppliant vuyt gronde
+zynder herten leet is hebbende daerom aende naeste mans
+bloede desselfs clemens naeder costuymen aldaer vanden selven
+onghevalle gesoendt ende peys gemaeckt alzoe hy suppliant
+seeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende om onse
+openen brieven van gracien ende remissien in behoirlycker
+formen waeromme zoe eest dat wy die zaken
+voirscreven overghemerct den voirn. ian van bavele
+suppliant ghenegen wesende tzynder beden ende begherten ende
+hem willende in dezen gracie ende ghenade prefereren voer
+rigeur ende stranheyt van iusticien hebben in den gevalle
+als boven vergheven quytgescolden ende gheremitteert
+vergheven quytscelden ende remitteren vuyt sunderlinger
+gracien midts desen onsen brieve sfeyt ende manslach
+boven geruert midtsgaders alle peyne boete ende bruecke
+corporelle ende criminelle daeromme hy ter causen van dien
+met desser aencleeft misdaen ende mesbruyckt mach hebben
+tegens ons ende iusticie ende hebben hem als hier aff
+wederom gestelt ende gherestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name ende fame in onsen lande
+ende heerlicheden besundere in onsen lande ende hertochdom
+van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goeden indien
+hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vander
+voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich
+zwyghen ende silencie onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen
+zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren
+gedaen der geinteresseerde partie indien die noch nyet
+gedaen en is ende eenighe toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt
+teghens ons te beteren oyck civilyck naer de ghelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck
+te refonderen ende betalen die redelycke costen van iusticie
+indien hier omme eenighe gedaen ende naegevolght zyn allet
+ter taxatie ende arbitraerscepe van onsen lieven ende
+ghetruwen die cancellier ende die luyden van onsen raede in
+#
+sy hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exploiten
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen raede in brabant dat woer hen geroep$
+die ghene dier behoiren gheroepen te zyne procederen w$
+ende dueghdelyck tot verifficatie ende internemente van
+desen onsen brieve ende tot taxatie ende arbitraerscepe
+vander amende civile ende costen avn iusticien welck
+internement hy suppliant gehouden sal zyn te versuecken
+binnen eenen iaere naer datum van desen opde verbuerte van
+te verliesene deffect der selver ende dat gedaen ende de
+voirs amende civile ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangheren ende
+officier dient behoiren sal dewelcke gehouden werdt da$
+aff ontfanck te maken rekeninghe bewys ende reliquate
+doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfanghe zy ende allen anderen onsen rechteren iusticier
+ende officieren tegewoirdich ende toecomende hueren
+stedehouderen ende eenen ieghelycken van hen besundere so$
+hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirn.
+jan van bavele suppliant van dese onse gracie remissie
+quytscheldinghe ende pardoene ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende euwelyck ghe$
+ende ghebruycken sonder hem te doenen noch te laten gesch$
+nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich
+hinder letsel oft moyennisse ter contrarien maer by alsoe
+zyn lyff oft eenighe van zynen goeden nyet geconfisqueer$
+zynde daeromme gevangen gearresteert becommert oft bel$
+waeren dat zy die stellen ende doen stellen terstont ende
+zonder vertreck tot gheleelder delivrancie wanttet ons
+alsoe ghielieft ende ten eynde dat dit goet ende gestad$
+blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hanghen behoudelyck in anderen zaken ons r$
+ende een ieghelyck tzyne in allen ghegeven in ons$
+stadt van bruessele inde maent van octori int iaer
+onssheeren duysent vyffhondert vyff ende dertich van
+onsen keyserycke tsestienste ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxe aldus stont ghescreven op
+plycke byden keyser in zynen raede ende geteeke$
+i de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie van dootslage
+philips byder gracien goids coninck van castillien van leon van grenadien etc. eertshertoge van
+oistrycke prince van arragon hertoge van bourgoingnen van lothryc van brabant van stier van
+carm van stier van carm van cram van limbourg van luxembourg ende van geldre greve
+van vlaenderen van tyrol van ferette van kiebourg van artois van bourgoingnen palatin van
+henegouwe van hollant van zellant van namen ende van zutphen mercgreve des heilichs
+roomschen rycs ende van burgauw lantgreve in elsaten heer van vrieslant opter windischen$g van poirtenau
+van salms ende van mechlen doen te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janne machiels wonende in onser voighdien van molle inhoudende hoe dat
+sekeren tyt geleden hem suppliant staende aen syn huys op zyn messie aen zynen wagen dien reparerende
+aen gecomen is wylen hubrecht cloets stootende ende slaende met eenen stocke den suppliant seggende totten
+selven ghy boeve ghy aenveert mijn goet daer op de suppliant antworde ic bidde v laet my
+in mynen vrede ende laet af ic wille v alle uwe scaden betalen ende alsoe die suppliant stont
+besloten tusschen zynen wagen ende den wandt van zynen huyse ende die voers. hubrecht niet
+aflaten en wilde soe heeft de suppliant hem ter weren gestelt metten sel$en gewere dat hy hadde
+als met zynre daggen ende heeft hem zynen voirs. stock af gewonnen ende alsoe die voirs.
+hubrecht doen den suppliant wilde steken met zynre daggen soe heeft hem suppliant den noot
+gedrongen zyn lyff te verweren ende bescudden metter voirs. stocke alsoe lange dat hy daer met
+den voirs. hubrecht ter eerden sloech midts dat hy zynder egheen verdrach hebben en conste
+waer af die selve hubrecht binner ontrent xxiiii vren daer nae is aflivich wordden ende
+hoe wel desen doetslach in maten voirscreven geschyet zy ende dat men op die toecompst
+vanden voirs. fayte wel groote ooghe ende consideratie behoirde te hebbene soe en soude
+nochtans die voirs. suppliant beduchtende ende vresende die strangheit ende riguer van rechte
+hem niet dorren houden keeren noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem
+moeten absenteren ende houden in vreemde landen ende contreyen in grooter armoeden ende miserien
+by alsoe hem onse gratie ende ontfermherticheit in desen niet gedaen ende bewesen en waere
+alsoe hy seegt ons daer om oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien hebben
+den voirs. janne machiels suppliant geneycht wesende tot zynder voirs. beden ende willende
+hem in dit stuck gratie ende genade verleenen ende prefereren voer stranheyt van rechte
+inden gevalle als boven vergeven quytgescouwen ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt onser zunderlinger gracien met desen onsen brieve tfayt ende dootslach by
+hem gedaen ende geschiet inden persoen vanden voirs. wylen hubrechte cloets soe voirs.
+es metgaders alle pene ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy vuyt saken
+van dien tegen ons ende justicie vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+als te desen male weder gestelt ende stellen weder tot synder goeder famen ende name in ons. voirs.
+lande van brabant ende tot zynen goeden onverbuert in dien hy ennige heeft in alre wys
+ende manieren als hy was aleer tvoirs. fait gesciede imponerende hier op een eewich gswych
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren dient behoeren sal satisfactie
+ende beternisse yerst ende voer al gedaen der partien geinteresseert in dient niet gedaen en
+es ende dair ennige toebehoirt civilyc alleenlyc behoudelic oic dat hy dat tegen ons civilic beteren
+sal nae die gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ter taxacien ende
+arbitragien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide
+d$t geordineert in brabant dien wy dair toe ordineren ende committeren ontbieden
+dair om ende bevelen den selven van onsen raide dat voer hen geroepen die ghene dier behoeren
+over geroepen te zyne sy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatien ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve ende dat gedaen ende die voirs. civile beteringe getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen rentmeester die dat behoeren sal die hier af gehouden sal zyn
+ontfanc ende rekeninge te doenen tonsen prouffyt sy onse drosset van brabant ende alle onse ende
+der smaelre heeren ons voirs. lants van brabant richteren officieren ende ondersaten dient $ aengaen
+sal doen laeten ende gedoegen den voirs. janne machiels suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien
+ende remissie soe ende inder manieren als voirs. es rastelic vredelic ende volcomelic ende
+ewelic genieten ende gebruycken sonder ter contrarien hem te doenen oft te laten gescieden
+nv oft in toecomende tyde enich hinder oft ongebruyc in live oft in goede in enniger
+manieren maer in dien hy oft zyne voirs. goeden onverbuert hier om gevangen gearresteert
+oft gecommert waren die terstont stelt oft doet stellen tot geheelder oft volcommeder delivrantie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+zy ende blive tot eewigen dage soe hebben wy hier aen doen
+hangen onsen segel die wy tot hier toegebruyct hebben behoudelic
+in allen anderen dingen ons ende elcx anders recht segenen of gegeven? in onser
+stadt van mechlen inde maent van meye int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende vive ende van onsen rycke dyerste
+aldus over gescreven opte plycke byden coninck ende geteykent
+dycke
+gecollationeert ende bevonden $$$
+metten originale by my"
+"kaerleetc doen te weten allen iegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van adriaen janssoen droechscheerdere geboren
+vander stadt van berghen opten zoom in onsen lande van brabant
+ende ietegenwoirdelyc gevangen inde vangenisse van onsen
+stadt van dordrecht inhoudende hoe dat hy suppliant inde
+vasten lestleden wesende te bergen voers. in een bierhuys
+geheeten int pater nosteraldair hy eene kanne biers
+drankende die gedranken hebbendewaende hy uuyten
+voirs. huyse te ghaen dair een voer die dore sadt genaempt
+peeter peeterssoen cleermakere die sonder woirdt oft wederwoirt
+den suppliant dreychde te slaene oft te steken ende dat
+aensiende de suppliant keerde wederomme int selve huys seggende
+totter weerdynnen dair es een voer die duer die my
+overlast doen wilt ic en wille met hem nyet te
+doen hebben ic hebbe noch eenen halven braspenninc dien
+willic hier liever verdrincken ende bleef alsoe int
+selve huys / omtrent onderhalve uuyre lanck op hope dat
+de voirs. peeter wech gegaen zoude hebbennemende oirlof
+aender voirs. weerdynnenhuer bevelendegoeden nacht
+seggende ic wil gaen thuyswairts ende uuyten voirs.
+huyse gegaen zyndezoe zat dair tegen over op een
+banck de voirs. peeter peeterssoen die zyn lanck mes
+uuyt track slaende daerede naden voirs. suppliant overluyt
+zeggende heer heer ic salder desen avont twee op myn
+s$eyde hebben dat ziende de voirs. suppliant track
+zyn dagge uuyst omme hem dair mede te verweeren
+ende dat doende gaf den voirn. peeter eenen steke cleyne steke
+voir zyn borst ende liep wechende de voern. peeter liep
+den suppliant naemetten blooten messeende in
+tselve naeloopengeraecte hy te vallen alsoe dat de
+suppliant dies ontquam ende des anderen daichs dair nae
+biechte hem de voirs. peeter voer den prochiaen der voirs.
+stadt van bergen dair hy nader bichten badt dat hy
+zyne vrienden seggen ende bidden wildedat zy gheen
+wrake oft clachte van zynen wegen over den suppliant doen
+en wilden oft hy storve want zyn eygen schult wasende
+dat selve op hem versocht haddevan welcken v quetse de
+voirs. peeter dair nae gestorven is nu eestdat de voirn.
+suppliant onlancx gecommen zynde in onse voern. stede van
+dordrecht om zyn broot te wynnen/met de hanen aldaer
+schoen te makenzoe es by onsen scouthet ders voers.
+stede van dordrecht geapprehendeert ende gevangen genomen
+geweest ende leght noch in gevanckenissen duechtende
+oft men iegens hem zoude willen criminelyckprocederenten
+waere dat onse gratie hem hier op en waere verleent ons
+omme de selve zeere oitmoedelyck biddende waeromme
+zoe eest dat wy desen aengesien compassie enden melyden
+hebbende metten voirn. suppliant in ende willende hem in desen
+gratie ende genade prefereren rigeur ende strangheyt van justicien
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert quytgescholden ende vergevenremitteren
+scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by
+desende mesdaet ongeval ende dotslach voerscreven
+mitsgaders oyc alle peynen ende amende corporelle
+ende crimineledairinne hy hem overmits ende
+vuyt zaken van tgene des voers. istegens ons
+onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestiueert
+ende gesteltrestitueren ende stellen by desen tot
+zynen goede fame ende name in onsen voirn. lande
+van brabantende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+soe verre dair eenige waeren gelyc als hy was voirden voirs.
+dootslach imponerende hier op een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren iusticieren
+ende officieren ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft
+wesen moegensatisfactie nochtans ierst ende alvoeren
+gedaen der partyen geinteresseerde/zoeverre dair eenige
+d toe stonde ende die noch nyet gedaen en waere civilyc
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirs. suppliant tvoirs.
+feyt ende dootslach tegen ous betereny sal civilyck naede
+gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zyn goeden
+ende dat hy oic gehouden werdt te betalen de redelycken
+costen van justicien ter cause voirs. gedaen ende naegevolght
+ter taxatie ende arbiterscepe van onsench lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luyden van onsench rade in brabantdie wy daer toe
+committerenontbieden dairomme ende bevelen den voers. van
+onsen rade in brabantdat voer hemluyden geroepen die ghene
+die behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegenwordigen
+bkrievenair huere voirme ende inhoudenende ter taxatie
+ende arbiterscepe vande civileboete voers.ende dat gedaen
+ende de selve civile boete getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers dient behoeren sal
+dewelcke wordt gehouden dair van ontfanck temakene
+rekeningen bewys ende reliqua te doene tonser proffyte
+metten anderen penningen van zynen ontfanger zy onse drossaet
+van brabant ende van bergen voirs.ende alle andere onsen ende
+der vasallen oft smaelre heeeren richteren justicireen ende officieren
+ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft wesen
+moegentegenwoirdige ende toecommende hureen stedehouderen
+ende elc van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirn. suppliant van dese onse tegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoene inden manieren voirs. peyselyck volcommelyck ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten en gebruycken
+zonder hem te doene noch te laten geschziene nu noch in
+toecommenden tyde in lyve noch in goede eenich hynder letsel
+oft moeyenisse ter contrarien mair zyn lyf nu wesende in
+hechte van vangenisse als voirs. ismitsgaders zyn ongeconfisqueerden
+goeden indien deselve ter zake voers. becommert oft
+gearresteert waerendoen stellen ter stont ende sonder vertreck
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve tot eeuwigen daige zoe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht
+ende een iegelyc tzyne in allen gegeven inde
+stede van breda inde maent van julio int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert ende vyfentwintichende van onsen
+rycken te weten vanden roomschen ende hongrien tviien
+ende van spaignen $ xc aldus stont gescreven
+boven opte plycke b$den keyser in zynen raide
+ende geteekent hannart/ende noch visa"
+"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van rombaut everaerts van wilsen
+scippere woenende tot mechelen inhoudend hoe dat hy
+suppliant inden jaere xvc vyffenvyfftich heeft gehouden
+het ver tot rumpst aldaer op thoff tegenover rumpst
+inder nacht omtrent den thien uren opden xxven meert
+ombegrepen in tselve jaer van vyffenvyfftich is gecommen
+wylen jacop bierman ende heeft geroepen om over te
+zyne maer en heeft de suppliant het selve nyet gehoort
+midts denwelcken heeft de voirgenoempde jacop selve
+een ander schuyte aldaer genoemen ende alleene over
+gevaeren om naer willebroeck daer hy woenachtich
+was te gaene maer over zynde deselve jacop heeft
+den suppliant aenveert ende gevraeght wairomme
+hy hem nyet en hadde overgehaelt waerop de
+suppliant hem heeft geantwoirdt dat hy hem nyet
+en hadde hooren roopen ende mitz dyen heeft
+de voirs. bierman den suppliant gemaent van zekere
+schult ende geseeght dat hy hem soude betaelen ende
+seggende de suppliant dat hy hem nyet schuldich en was
+mitz dyen dat hy dairaff betaelinge hadde gedaen
+aende huysvrouwe vanden voirs. bierman heeft deselve
+bierman totten suppliant geseeght dat hy dan aene
+loge ende dat hy wilde betaelt wesen treckende
+mitz dyen uuyt zyn mes wesende een ruytinck
+in presentie vanden meyere ende clerck aldair die
+tegens den voirs. bierman zeyden hoe dat hy soe
+onbescheydelyck sprack ende dat hy hem soude
+willen te vreden stellen, hebbende oick de weerdinne
+vander herberge genoempt de coesteert hoorende
+den voirs. twist ende sueckende den selven neder te leggen
+geseeght dat hy den suppliant zoe vele zoude leenen
+als de voirs.bierman hem was heysschende waerop
+deselve bierman heeft geseeght dese oft gelycke
+woirden neen ick wil van hen denoterende den suppliant
+betaelinge hebben sulcx dat de suppliant doer dese
+onverstandicheyt ende onredelyckheyt hem heeft vergrampt
+ende is alsoe grloopen int huys vander voirs.weerdinne
+camerken meynende aldaer eenich geweer te vindene
+om hem tegens den voirs. bierman te beschermen die
+hem int selve huys met zynen ruytinck was gevolght
+mair aldair egeen geweer vindende is de suppliant
+ter vynsteren uuyt gesprongen ende geloopen naer de
+schuyte dairmede de voirs.bierman was over
+gecommen ende heeft metter selver gevairen in tolhuys
+aldair hy heeft gevonden ende aenveerdt een rapier
+ende is dairmede gecommen opt * dlant ende opden dyck
+aldair de voirs. bierman hem suppliant heeft versegert
+commende vander voirs. herberge ende heeft
+den suppliant den selven gevraeght oft hy noch seggen
+wilde dat hy hen corts te voiren geseeght hadde
+dairop de voirgenoempde bierman heeft geantwoirdt
+ja ick ghy dief slaende met dyen nairden suppliant
+ende den selven gevende een woende oft quetsure
+in syn slincke schouwere ende stellende de suppliant
+hem ter weeren hebben deen tegen dandere geslaegen wel
+vyffthien oft zesthien slaegen onder de welcke
+de suppliant den voirs. bierman heeft gequetst in
+zynen arm ende in zyn zyde nyettemin heeft de selve
+bierman blyven stryden ende slaen sulcx dat de suppliant
+den selven heeft moeten wycken ende hem salveren int water
+aldair de voirgenoempde bierman hem is gevolght
+zoe verre dat zy beyde tottter kelen toe int water
+gevallen ende dair uuyt getrocken geweest byder
+voirs. weerdinne ende vier daegen dair nae is
+hy van levende lyve ter doot gecommen tot zeer groote
+leetwesen van hem suppliant diewelcke hebbene moeten
+verlaeten het landt ontsiende trigeur van iusticie
+heeft inden jaere lvij geimpetreert onse oepene brieven
+van remissie mair nyet wetende wat hy dairmede
+behoirde te doene ende meynende dat hy dairmede genoech
+was bewaert en heeft uuyt simpelheyt ende ignorancie
+nyet geprocedeert tot interinemente van desen brieven ende
+onder tdexel van dyen zoe heeft onse schouteth van
+mechelen hem suppliant geapprehendeert ende is van
+meyninge ter saken vanden voirs. ongeval tegens den suppliant
+criminellyck ende met allen rigeur te procederene tot zyns
+suppliants immererlycken beclaegen ende bederssenisse van zynen
+huysvrouwe ende kinderen die anders nyet en hebben dan dat
+hy suppliant met aerbeyt mach winnen welcken aengemerct
+ende besundere dat de suppliant totten voirs. gevecht is
+geprovoceert geweest byden afflyvigen ende dat
+hy anders selve staet tot goeden fame ende name soe
+heeft ons de voirs. suppliant oitmoedelyck gebeden
+hem hierop anderwerffven te willen verleenen ende
+doen expedieren onsen oepene brieven in behoirlycker
+formen soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirs. supplian ende willende hem
+in dit stuck prefereren gracie ende misericorde
+voir strangeyt ende rigeur van rechte hebben denselve
+suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quyt ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert mitzgaders alle offensie ende bruecke corporelle
+ende criminnele dairinne hy hen over$$ ende uuyt
+saken van tgene des voirs. is tegen ons ende iusticie
+eenich mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dyen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+fame name ende gerichte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voir
+de toecompse vanden voirs. feyt imponerende hierop
+een eeuwich gezwych onsen procureur generael in brabant onsen
+schouteth van mechelen ende allen anderen onsen goeden indyen
+hy eenige onder heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voir de toecompse ierst ende v iusticieren
+ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voiral gedaen der partye geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons
+te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
+zaicken ende faculteyt van zynen goeden met oick te
+betaelen de redelycke costen van iusticien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy dairtoe
+gecommitteert hebben ende committeren○ by desen
+ontbieden dairom ende bevelen onsen cancellier ende
+raidsluyden dat voir hen geroepen diegene die
+dairom behoiren geroepen te zyne sy procederen wel
+ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vander voirs.
+amende ende costen van iusticien alsoe zy zullen bevynden
+te behoirene welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden zal zyn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess
+maenden naestcommende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen dyen dat behoiren zal zy onse
+procureur generael in brabant onse schouteth van mechelen
+ende alle andere onse rechteren iusticieren officieren
+ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dit
+aengaen zal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere zoe hen toebehoiren zal doen laeten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voire verhaelt rustelyck
+vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch
+in toecommende tyden eenich hinder letseloft
+moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff ofte enige van zynen onverbuerde
+goeden dairom gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat hy die setten ende stellen terstondt ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want
+ons alsoe gelieft gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maent van januarie int jaer
+ons heeren duysent vyffhondert vierentzestich
+nae cost$$ van scryven en shoefs van brabant
+van onsen rycken van spaengien sicillien tixe ende
+van napels etc. txje opde plycke stont
+gescreven byden coninck in zynen raide ende onderteeckent
+boudewyns visa et recepta
+gecollotioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie
+van bernaerdt van roosbroeck alias wouters jonck geselle
+inhoudende hoe dat opden sondach voore sincxen lestleden hy heeft
+sitten goede chiere maken mit gommaeren keldermans ende
+gommaeren vanden dycke inde heberghe geheeten den hert
+tot lyere aldaer voor by gaende gommaer van roosbroeck
+des suppliants broedere is by hem innegeroupen om mit hem
+te commen drincken ende aldaer gecommen synde ende gedroncken
+hebbende nae dien de suppliant vanden cameren was gegaen
+ende gebleven om zyn watere te rysene zoe heeft de voirs.
+gommaer keldermans totten voirs. gommaren van roosbroeck
+des suppliants bruedere geseeght als de suppliant heeft hooren
+seggen in effecte dese woorden gommaer wat hebde ghy
+mynder sustere villeynicheyt aengedaen denoterende dat
+hy vander selver zynder sustere een kindt gehadt hadde
+ende tselve kindt hem nyet aendraghen ende wilde daer af
+de vadere desselfs gommaerts keldermans ende de voirs.
+gommaer van roosbroeck in rechte stonden seggende voirts
+ick soude u denoterende den selven gommaeren van roosbroeck
+up u vleesch houwen treckende mitten selven uuyt zyn
+pasmes ende staende up des suppliants bruedere zoe
+dat hy een wonde hadde up syn schouwere welcke
+gommaer van roosbroeck was worpene mit een bierkanne
+ende tselve gedaen quam de selve gommaer vander cameren
+ende ginck tsynen scepe werts dwelck de suppliant ver$$
+begeerde te commene up de voirs. camere ende den peys
+onderlinge te makene dwelck hy nyet en conste gedoen
+nyet alleenlyck mits dien dat de voirs. gommaer vanden
+dycke de camere was sluytene ende houdende den voirs.
+gommaren kelderman daer op omme voordere debat te
+scouwene maer oyck mits dien dat de selve gommaer
+keldermans den suppliant nyet hooren en woude soe dat
+de selve suppliant van daer is gegaen totten voirs. scepe
+ende daer uunt commende ende siende dat zyn voirs. brueder
+een lanck mes hadde heeft tselve mes van hem genommen
+om voirdere gevecht te scouwene ende zyn alsoe tsamen
+gecommen tot aen swevers camere om thuyswaerts te gaen
+daer zy tsamen stonden en schuylden om den regene welck
+gommaren de voirs.gommaer keldermans van vers siende
+is met eenen blooten messe nae des suppliants bruedere
+commen geloopen om hem te evelen van zynen lyve dwelck
+siende des suppliants bruedere heeft vanden suppliant zyn voirs.
+mes wederomme genommen ende zyn iegens malcanderen
+strybarich geworden zoedat de voirs. keldermans is
+geloopen in dmes vanden bruedere des suppliants ende
+tselve gedaen is die bruedere des suppliants ter aerden
+ende onder den voirs. keldermans gevallen ende van hem
+gequetst dwelck die suppliant siende ende syn bloet
+ende bruederkycke nature nyet kunnende bedwingen
+is commen geloopen tot byden voirs. keldermans hebbende
+syn brootmes uuytgetrocken ende maniere makende
+om den selven te willen stekene ten eynde dat hy zynen
+voirs. bruedere zoude laten gaen maer en heeft
+nyet gesteken te meer mits dat hy gehouden wordde
+by eenen genaempt merck daems ende wordde by
+aventuren uuyt dien de selve bruedere des suppliants
+verlost eensdeels vanden voirs. keldermans zoe dat
+de selve keldermans ten eynde onderlach ende ontfingen
+van malcanderen eenege quetsuren ende daer nae
+werden de selve partyen by den suppliant ende andere
+finalyck van malcanderen gesceyden ende dat gedaen
+is bevonden dat des suppliants broedere hadde omtrent
+drye quetsuren ende de voirs. keldermans vyfve
+daeraff de principaelste was den voirs. steeck die hy
+ontfinck loopende int voirs. mes daer aff de selve
+gommaer bynnen den derden daghe is afflivich geworden
+ende hoe wel de voirs. suppliant noeyt egeene questie
+noch different tegen den selven keldermans en heeft
+gehadt maer hebben altyt onderlinghe groote
+vrientscap gehadt ende dat hy oyck den selven keldermans
+egeenssins en heeft gequetst jae dat meer is al eer
+de suppliant by den voirs. gevecht is gecommen zoe hadde
+de voirs. keldermans den voirs. dootsteck ontfangen
+ende dat hy suppliant hem der saken anderssins nyet en
+heeft onderwonden dan ten besten om partyen te verlyckene
+ende zynen voirs. bruedere te bescuddene ter causen
+vanden welcken hy soude meynen tegen god iusticie
+noch ons nyet mesdaen te hebbene ende sustineert aen den
+vrienden ende maghen des voirs. keldermans egeenssins
+gehouden te zyne beduchtende nochtans trigueur van
+iusticien ende om zyn ambacht zonder ontsich van gevangen
+oft gedreyght te worddene te mogen exerceren zoe heeft hy
+ons oetmoedelyck gebeden hem hier op te willen verleenen
+onse oepene brieven van gracie ende pardoen van tguent
+des voirs. is ende indien by hem daer inne eenichsins misdaen
+ende misbruyckt is geweest waeromme zoe
+eyst dat wy de saken voirscreven overgemerct den voirn.
+bernaert van roosbroeck suppliant genegen wesende tzynder
+bede ende begeerte ende hem willende in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur iusticien hebben
+inden gevalle als vergheven quytgesconden ende
+geremitteert vergeven scelden quyt ende remitteren
+uuyt sunderlinghe gracie by desen tmesuz ende mesval
+voorscreven mitsgaders alle peyne boete ende bruecken
+corporelle ende criminele daer inne hy ter cause
+van dien mit diesser aencleeft misdaen ende misbruyckt
+mach hebben iegens ons ende iusticie ende hebben
+hem als hier aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tzynder goeder fame
+ende naeme in onsen lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden mitgaders tot zynen
+onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft alsoe
+hy was voer de toecompste vanden voirscreven mesuz
+ende mesval imponerende hier op een eeuwich zwygen
+ende sillencie onsen procureur generael van brabant ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wien zy zyn satisfactie ende beteringhe
+eerst ende alvooren gedaen der geinterrsseerde partyen
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toe
+staet civillyck alleenlyck behoudelyck dat
+den voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt iegens
+ons te beteren oyck civillyck naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden ende oyck
+te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+iusticien indien hieromme eenige gedaen ende naergevolgt
+zyn al ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy daer toe committeren ontbiedende
+daeromme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroupen dieghene dier behoiren geroupen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen brieve naer huere
+voirme ende inhouden dwelck interinement hy
+suppliant gehouden sal zyn aldaer te verzuecken bynnen
+eenen jaere naer datum van desen upte verbuerte van
+te verliesene deffect der selver ende tot taxacie ende
+arbitrescepe vander amende civile ende costen van iusticien
+voirscreven ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van
+onsen ontfanger diet behooren zal de welcke gehouden
+werdt daer aff ontfanck te maken rekennige bewys ende
+reliqua te doene tot onsen proffyte mitten anderen penningen
+van zynen ontfanck zy onsen drossaet van brabant
+meyer van loeven amman van bruessele schoutteten
+van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren ende van onsen vasallen
+rechteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants
+ende hertochdoms van brabant doen laten ende
+gedooghen den voirn. suppliant van dese onse gracie remissie
+quytsceldinghe ende pardoene ende van allen inhouden
+van desen inder voegen ende manieren vooren verhaelt
+rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder
+letsel ofte enige van zynen goeden nyet geconfisqueert
+zynde daeromme gevangen becommert oft belet waren
+dat zy die stellen oft doen doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blive ten eeuwigen daghen hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+saken ons recht ende eenyeghelyck tzyne in allen
+ghegeven in deser onser stadt van bruessele inde
+maent van augusto int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert vyfendertich van onse keyserycke
+txvje ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxe aldus stont gescreven opde plycke
+by den keyser in zynen raede ende geteekent g.
+$$sart visa $$$
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock
+*sy hier af verantwert
+byden rentmeester
+vanden exploiten"
+"phle etc doen te wetene allen iegenwendigen
+ende toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van michiel michiels schamel lantsman geboren
+binnen dier vryheyt te mol inhoudende hoe hy suppliant
+altyt hem eerlyck gedragen heeft zynde van catholycquen
+lanen sonder eenichseyt menterende punitie vyt gepepetreet
+te hebbene dan alzoe hy inde maent van septembre inden
+jaer zevenentzestich is geweest op zekere bruijlofte
+van wegen claes nyzens dochter tot dessel ende inden
+avonde int scheyden van dyen is aldaer onder de gesellen
+grooten twist in dabsentie van hem suppliant gerepen maer
+van eenige van zyne goede kennisse geroepen zynde is
+gecommen om de voers gesellen te middelen | ende de selve
+suppliant met een hout geworpen zynde heeft zijn
+eet mes vuytgetrocken sonder alsdoen yemanden gequetst
+te hebbene ter welcke stondt braechde eenen genompt
+peeter pellens michiel wat wilde maecken ghy sult
+de selven vinden geslaeghen | waerop hy suppliant seyde
+daer is myn mes tselve over gevenden seggende ich en
+begheere egeen $ech | maer comme alleenelijk om de gesellen
+te appaiseren alzoo hy deselve middelde | presenterende
+tot dyen een vaen b$es oft twee voer hen te betaelene
+midts de welcken hy metten voers peeter pellens is
+gegaen tot omtrent der d$$$ nicolas nijs | ende
+wordde hy supppliant van eenige van zyne naegebueren
+geroepen michiel suld$ anderwerft ons hier ?? laten slagen
+oft desgelycken vuyt dyer saken hy vuyt compassie onder
+het gevechte is geloopen om anderwerft h$$lnyden te
+veraccorderen alwaer hy ongenadelijk van vier oft vyff
+persoonen met houten stocken neder te $$erden geslagen
+wordt tsulckerwys dat eenige beduchten dat hy
+suppliant deur die groote ymportuniteyt van slagen
+soude doot geslagen geweest hebben | alsulcq dat
+hy op handen ende voeten wech croop om hem te salveren |
+van welcke slagen hy tot int vuytgaende der maent
+van may lestleden continuelijk ?? sieck heeft geweest
+welcken voirgaenden stryt gedurenden $s geschiet dat
+hy suppliant eenen genoempt michiel aerts met
+zynen opstekere heeft gequest int hangen van zynen
+buijcke | waer van binnen eenen da$ge daernae hy dese
+werelt is overleden tot des suppliants grooten ende
+bitteren leetweesen die welcke vreesende tegene ?? van inst$$$e
+hem altyt heeft geabsenteert | ende en soude hem nyet
+dorven vinden in des onsen landen van brabant sonder-
+ierst ?? ende voer al daer toe verw$$ss$en te hebbene onse
+oe$$e kueren van kenesse ?? daer toe dienende |
+waeromme zol eest dat wy desen overgemaeckt
+ende hier op ierst gehadt dadvys vanden ouder schouteth ??
+van dessel geneycht wesende ter b$$l$ dies voers
+michiel michiel suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordre voer
+strangheyt ende vryere van rechte hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven geremitteert quytgeschonden
+ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt sonderlinger gratie by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven gemelt midtsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
+hem overmidts ?? ende vuyt saken van tgene als voers
+is tegen ons ende instatie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende misdragen ende hebben hem dyen aengaande
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers lande van brabant ende alle anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zijn onverbeurden goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voers
+feyte imponerende hierop een eewich geswych ons
+procurere generael in brabant ende allen anderen ons
+iusticieren ende officieren wye zy zyn satiffactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen die partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en
+zy ende eninghe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voers suppliant gehouden zal
+zyn tevens seyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van zyn goeden met oyck
+te betaelene de redelycke costen van iusticien hier omme
+alrede gedaen ende te doene | allet ter taxatien ende
+moderatien van onse l$$e ende gehouwe de cancellr
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer-
+toe gecommitteert hebben ende comitteren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven ons cancellr ende
+landtsherlen ?? dat voer hen geroepen deghene die daerom
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+ende totter taxatie ende moderatie vander voers
+ennende ?? ende costen van iusticien alzoe zy zullen
+bevinden behoiren | welck in$e$en die voers
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hen ??
+in persoone te presenteren in ons voers $$$le binnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te
+verbr$$ene deffect van desen ende dat gedaen ende
+de selve civile ?? boete ende costen van inp$$$ getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van genen dien dat
+* gehouwen zal zy onse voers procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechteren iusticieren officieren
+ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien
+dat aengaen zal moghen huere stedehouderen ende
+een yegel van hen bezondere zoe hem toebehoiren
+sal | doen laten ende gedoogen den voers suppliant van
+deser ons iegewoirdiger gracien ende remissien ende van
+alle inhouden van des inder voegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyc vredelyc volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschieden nu noch in toecommenden
+tyden ennich hinder letssel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien | maer indyen zyn lyff
+oft eenige van zyn onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+stellen ter stondt ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen dagen soe hebben wy ons zegel hieraen doen
+hanghen behoudelyck in anderen dingen ons rechten ende
+eenen yegelycken anderen dessyns ?? gegeven in onser-
+stadt van bruessele inde maent van meerte int jaer
+ons heeren duysent vyff hondert achtentzestich nae
+constume ?? van g$ynd ons hoeffs van brabant | van
+ons rycken van spangien $ecillien etc tp$$e ende
+van naples etc tp$$e opde plycke stont gescreven
+byden conninck onderteeckent $ $$$ i isere |
+$
+gecollationneert ende behouden $$releren .??
+metten originelen bezegelden brieven by my |
+$$$ $$$
+$$$
+* ende $uutwert b$den ontfangen
+vanden $pplianten"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegenwoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van joes halfrose de jonghe inhoudende hoe dat hy
+omtrent half meerte xvc xxxv sat en dranck inden hert
+int wermoesbroeck alhier te bruessele aldair doen inne
+quam wylen doen levende hennen claes den wecke hy suppliant
+noyt gesien en hadde ende heeft dese wylen hennen
+dairoick gedroncken met twee vrouwen by hem zittende
+dairaff die een zeyde totten suppliant dat zy zyn vader
+wel kinde ende vraeghde hem oft hy hendrick haveloes
+zoene nyet en was waer op de suppliant antwoirde jae ic
+doen die voirs. overleden vraechde totten selven suppliant
+wat hy in zyn gelach te spreken hadde dwelck hy
+suppliant hoirende zeyde tot hen ic en spreke u nyet
+toe ic spreke de vrouwe toe doen die overleden noch
+nyet cesserende van woerden te maken ende questie
+te zoucken nam eenen pot ende woude naer tsuppliant
+hoeft worpen dat ziende de voirs. suppliant om te
+beletten dat hy nyet gegraest en zoude worden namp
+een tange ende woude hem toe mair zy werden beyde
+gehouden zoe datter gheen arch af en geschiede doen
+stiet den wert den voirn. overleden uuyten huyse ende
+namp hem zyn mutse om zyn gelach waer naer die
+suppliant dair noch een halfure bleef drincken ende dit
+gedaen zynde zoe ghinck hy spuuliant buyten huyse mits
+welcken die overleden hem volghde dwelck die suppliant
+gewaer wordende om twist te schouwen ghinck tot
+willem spierinck in huys dair die overleden den suppliant
+uuyten huyse riep seggende compt uuyt ghy verrader
+ghy dief welcke injurieuse woerden die suppliant
+hoirende ende hem dair inne zeer vergrammende heeft
+uuyt hitte van bloede eenen stock genomen ende es
+dairmede uuytgecommen mits welcken soe gaf die
+overleden hem suppliant eenen slach op syn hoeft dat hy
+suppliant ter eerden viel waer naer hy suppliant opgestaen
+es ende heeft hem eenen slach gegeven metten voirs.
+stocke zoe dat die zelve hennen claes tsanderdaaechs
+snachs dair af gevaeren es van levende lyve ter doot ende
+hoewel dit feyt gecommen is ten grooten verdriete ende
+onghenoechte vanden suppliant mits dat die overleden
+tzelve op hem zeer versochte ende hem injurierde ende
+soe dat hy suppliant zyn lyff moeste verweren dies nyet
+min vreesende rigeur van justicie en soude nyet
+vryelyck dorren hanteren in uwen onsen landen ende heerlicheden
+hoewel hy tot twee oft drie reysen toe heeft doen
+vergaderen die inge geinteresseerde partie om uuyt
+leetscap vanden toecompste van tvoirs. feyt met hemluyden
+minnelyck te accorderen van huerluyden interest civil
+soe dat hy gescapen es altyt dair uuyt te moeten blyven
+tzynder eeuwiger bederssenisse ten zy dat hem hierop onse
+gracie ende genade verleent worde alzoe hy seegt
+ons dairomme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy
+de zake voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys
+van onsen welbeminden die burgemeesters scepenen ende
+raidt onser stede van bruessele den voirn. joes halfrose
+in dit stuck geracie ende genade prefereren voere rigeur
+van justiecie hebben inde gevalle als boven vergeven
+quytgeschonden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse zunderlinge gracie mits desen
+tfeyt ende manslach boven geroert mistgaders alle peyne
+ende boete corporelle ende criminelle dairinne hy ter cause
+van dien mit diesser aencleest tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruyct mach hebben ende hebben hem als
+hier aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tsynder goeder fame ende name in onsen lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tzynen onverbuerde goeden in dien hyer eenige
+heeft alzoe hywas voere de toecompste vanden manslach
+voirs. imponerende hierop een eewich zwygen ende silencie
+onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirn. suppliant gehouden wordt tzelve feyt iegens ons
+te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vander
+misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck te
+refonderen ende betalen de redelycke costen van justicien
+indien hieromme eenige gedaen zyn al ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy
+dairtoe committeren den welcken wy bevelen dat voer hen
+geroepen die ghene dier behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen naer huere vorme ende
+inhouden ende tot taxacie ende arbiterscepe vander
+amende civile ende costen van justicien voers. ende
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfaner vanden
+exploiten
+dat gedaen ende voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet
+behoiren die welcke gehouden wert daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tonsen proffite metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren tegenwoirdich ende toecommmende hueren stedehouderen
+ende een yegelyck van hun bezundere zoe hem toebehoirenn
+sal doen laeten ende gedoegen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quytschelinge ende pardoene ende
+van allen den inhoude van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende
+tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien maer by alzoe zyn lyf oft
+eenige van zynen ongeconfisqueerde goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy die
+stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder
+delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+teewigen daghen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen ende dat de voirn. suppliant
+binnen een jaer naestcomende desen onsen brief presenteren
+zal ende dinterinement versuecken opte peyne
+deffecte van dien te verliesen ghegeven in
+onse stadt van bruessele inde maent van
+october int jaer onsenheeren duysent
+vyffhondert ende zessendertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen anderen rycken
+van spaengnen ende castillen anderen $ txxie
+opde plycke stont ghescreven byden keyser in
+zynen raede ende gheteekent l du blioul
+visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"