diff --git "a/data/doc_by_doc/train.csv" "b/data/doc_by_doc/train.csv"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/data/doc_by_doc/train.csv"
@@ -0,0 +1,33854 @@
+text
+"remissie jan molenmans
+kaerle etc$$. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan
+molenmans ?jonck gehuwet scamel geselle ingesetene $ dorps
+van ghierle onder turnhout gelegen in onsen land van brabant inhoudende
+hoe dat hy suppliant op sint jacops dach tsavons xvde veertichlestleden
+heeft geseten met synen vader ende moeder tot hueren huyse eten
+ende drinken aende tafel ende zyn zyn vader ende hy suppliant aldan gecompt
+geweest van maeyken melchiors hueren gebuer wijf om te commen
+hulpen laden een tonnebiers diram deselven suppliant ende vader derwaerts
+gegaen sijn ende is hen insgelicx gevolcht heyndrick de cleermakere
+om oyc te helpen welcken hendrick int gemoet commen zyn twee
+gesellen dair aff $$$ gert rombault $$$ geboren van ghele$ die
+totten selven cleermaker zeyden waer gaedi, daerop hy cleermaker
+antwoorde ick senne ?wel ende die bovenschreven rombault wederom
+seggende compt $$$ my dan met$ welcken worden vuyt gecommen
+is desselfs supplians moeder ende heeft den boivengenoemden cleermaekere
+om voorden twist te schouwen ewech gestoten oft hem $$ getoegde
+seggende laet staen uwe symen laet de gesellen gaen ende es alsoo
+den cleermaker gevolcht inden kelder om tvoirschreven bier te laeden
+dien$ zy geladen hebben ende es hij rombault onder tusschen blyven
+staen achter eenen boom buyten den huyse verwachten den voornoemden
+cleermaeker ende meenende denselven cleermaker ende suppliant naer huyse te gaene
+ende buyten commende nergens aff wetende riep den voorschreven rombault
+compt kendt my nu ende zyn de voirschreven rombault ende cleermaker
+wederomme bij malcanderen geraect ende werden vechtende hebbende
+den selven rombault eenen bloeten$ opsteken in syn handt dwelck
+hy suppliant ziende heeft tusschen beyen int bescheet? gegaen ende
+eenen steke gecregen vanden voirschreven rombaut omtrent syn borste waer
+naer hy suppliant tot hem rombault seyde bey ghy hoerensoon soudt
+ghy my steken dair ick tusschen beyden gaen soo waert
+tyt dat ick my weerde vecht wesende van bloede, ende om syn
+lyf te verweeren toech$ vuyt syn eetmes ende greep den selven
+rombault metten boes naer hem stekende twee steken achter
+in synen rugge over den hals dat hij rombault daer naer corte deser
+werelt ont$$$ es tot groot leetscap van$$ bovengenoemden suppliant ende
+nochtans vuyt vreeze van iusticie nyet vryelijck en soude dorven
+hanteren noch commerseren onse bovengenoemden lande van brabant ende andere onse
+landen ende heerlichheden?, al eest dat hy paix heeft met partie
+geinteresseert ten zy dat onse gratie ende genade hem hier
+op verclaert wordde alsoo hy seygt ons daeromme oitmoedelijck
+biddende $$$$ $$$$ dat wij de saeken voirschreven vuer gemerc
+ende hier op gehadt t advys van onsen wel beminden die schout ende
+scepenen van onse vryheyt van turnhout den bovengenoemden jan molenmans
+suppliant genegen wesende tsynder begeerte ende hem willende in dit
+stuck gracie ende genade / prefereren voor rigeur van iusticien
+hebben inden gevalle als boven dergenen quytgescholden ende
+geremitteert dergenen quytschelden ende remitteren vuut sunderlinge
+gracie mits de$ feyt ende manslach boven geroert mitsgaders
+alle peyne boete ende boverk$$$ corporelle ende criminelle dair
+inne hy ter cause van dien mit dieser arrest misdaen ende
+mesbruuckt mach hebben tegens ons ende justicie ende
+hebben hem aeff hier aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synder goeder fame ende name
+in onsen voirschreven lande van brabant ende allen anderen onse landen ende
+heerelicheden mitgaders tot syne? onder?buerden goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voerde toecompste vanen voirschreven macht
+imponerende hier op een eeuwich swygen ende sillencie onse procureurs
+generael ende allen andere onse rechteren ende officieren wien zy
+sijn satisfactie ende beteringe eerst ende aelvooren gedaen der
+geinteresseerde partyen in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige tot staet civilyck? allenelyck behoudelyck dat den bovengenoemden suppliant
+---rand:
+bij? af verantwoort
+bij onse vanden $$$
+---einde rand
+gehouden wordt tselve feyt iegens ons oyc civilyck te beteren
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van synen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaict ende oyck te
+reffonderen ende betalen die redelycke costen van justicie indien
+hieromme eeniche gedaen ende naergevolght zyn al ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die gar$$ille$$$ ende
+luyden van onsen lande in brabant die wij dairtoe committeren
+den welcken wy bevelen dat voor hen gecompen die gene dier
+behooren gecompen te sijne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verschaere ende inter$$$$mente van desen naer hun? vorme
+ende inhouden welck inter$$$ment hy suppliant gehouden sal syn
+aldair te versueckende binnen eenen halven jaer naer datum van
+desen $$$$ verbruerte van te ver$$$$$ende dessert der selver ende
+tot taxacie ende arbiterscepe vander amende civile ende costen van
+justicien voirschreven ende dat gedaen ende de voorschreven amende civile
+getaxeert ende betaelt synde in handen van onsen ontfangeren
+dient behooren sal dewelcke gehouden wordt dairaff ontfanck
+te maken rekenninge ende reliqua te doen tot onsen proffyte
+metten anderen penningen van synen ontfange ende onsen schout van
+turnhout ende allen anderen onse rechteren instrueren ende officieren
+dien dit aengaen sal hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besonder soe hen toebehoren sal doen laeten ende gedoogen
+den bovengenoemden suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende pardoene ende van al den inhouden van dien inder vuegen ende
+manieren vooren verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten ende
+gebruicken sonder hem te doende noch te laeten geschuen nu
+noch in toecommende tyden aen lyfce noch aen goede eenich
+hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer bij alsoe syn lyf oft eenige van synen goeden nyet
+geconfisqueert synde dairomme gevangen ver$$$$mmert oft belet
+waeren dat sy die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder del$$$ want ons alsoe gelieft
+ende ten ten eynde dat die goet vast ende gestadich blyve ten
+eeuwigen dagen soo hebben wy onsen segel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen sacken ons recht ende eenygelycl tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van merte int jaer ons heeren duysent vyfhondert eenenveertich
+van onsen $$$ $$$ ende van onsen coninckrycken
+van castillien ende anderen $$$ aldus stont geschreven
+opte plycke byden keyser in synen raide ende onder
+geteekent vereyken
+gecoll$$$ ende bevonde accorderene
+met zynen originale $$$ $$$
+$$$$$$"
+"remisie
+albert ende isabel etc. doen te wetene alle
+tegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben die ootmoedige
+supplicatie van adriaen van mechelen jonckman noch minderjaerich woonende
+binnen onser stadt van herentals inhoudende hoe dat hy suppliant hem altyt seer
+eerlyck, vromelyck ende buyten reproche heeft gedraegen, noyt yet geperpetreert hebbende weerdich
+punitie criminelle, behoudelyck dat meer dan een jaer geleden hy suppliant sittende op syn werch
+ten huyse van merlen eynde binnen herentals voorscreven ende crygende eenige woirden met hans
+gastweerdere synen medegeselle, is gebeurt dat middelen tyde aldaer gecommen is
+christiaen van mechelen des suppliants broeder de welcke hoorende de affdraegende
+woirden tusschen eenen ende den anderen, heeft hun willen onderrichten, seggende schande
+ende quaelyck gedaen te wesen t’gene zy opden winckel voorstelden ende bedreven ende die
+suppliant tselve cleyn oft luttel achtende ende oversulcx tegen synen broeder mede woirden
+maeckende, heeft die voorscreven christiaen den suppliant al lachende met een geerdeken
+oft roedeken geslaegen, waertegen die suppliant nemende in syn handt een cleyn stocxken
+ende tselve naerden voorscreven synen broeder worpende is by ongeluck comen te vallen op
+hooft, die daervan oock een weenich gequest wordde sonder nochtans ter dyer oorsaecke
+syn gaen, staen, geten, drincken ende daegelyck handtwerck te doen gelaeten te hebben
+dan wel sesse weken naer t’voorscreven accident, bevangen worddende met eene natuerlycke
+sieckte, is vande selve sieckte tot des suppliants groot leetwesen comen te overlyden
+wyens ziele godt benaede, ende hoewel hy suppliant inde doot vande voorscreven christiaen
+synen broeder geenssins en is culpabel ende dat hy van een andere sieckte is gestorven
+van tvercleren desselffs chirurgyn, broeders, susters ende andere, den selven
+christiaen in syne sieckte geassisteert hebbende claerder is blyckende by attestatie
+van borgemeesters, schepenen ende raedt der stadt herentals voorscreven daer van zynde
+expresselyck ontlastende den suppliant van des voorscreven syns broeders afflyvicheyt
+met affirmatie dat hy christiaen van voorscreven quetsuere nyet en is gestorven
+daermede hy soude mogen gestaen zoo eest nochtans dat hy cortelinge ge$
+willende vertrecken, om wat voirder te versuecken ende het lant te sien $
+daervoor noch gereprocheert oft anderssins gequelt te mogen wordden tgene
+hy midts de versche memorie van eenenyegelyck ende syne nothoire innocentie
+al voren hem op reyse te geven wel wilde versien te syn allet gelyck hy suppliant
+seyde, heeft ons daerom seer ootmoedelyck gebeden om onse opene brieven van remissie
+daertoe dienende soo eest dat wy desen aengemerckt ene gesien hebben
+het advys van onse lieve ende beminde die schouteth ende schepenen onser stadt
+van herentals eentsaementlyck d’informatie by hun opt voorscreven feyt genomen ge$
+wesende ter beden des voorscreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den selven
+inden gevalle als boven quytgeschouwen ende vergeven, schelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert, mitsgaeders
+alle offencie corporele ende criminele daerinne hy ter causen voorscreven midts dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende iusticie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden naeme, fame ende geruchte in onsen voorscreven lande van brabant
+ende allen anderen onse landen ende heerlyckheyden ende tot syne onverbeurde goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft, gelyck ende in alder manieren zoo hy was voor de $
+vande voorscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+den voorscreven schouteth van herentals ende allen onsen iusticieren ende officieren wie
+sy syn, satisfactie ende beternisse eerst ende vooral gedaen der partye geinter$
+voor soo vele die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenelyck ende de saecke sulcx
+verheyschende behoudelyck dat de voorscreven suppliant gehouden sal syn t’voorscreven feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt van saecken ende facilteyt van zyne goeden met oock te betaelen die redelycke
+costen van iusticien hierom alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien vanden
+lieve ene getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant, die wy
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te syne, zy $
+wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interimente van desen, ende ter taxatie ende moderatie
+vande selve amende ende costen van iusticien alsoo sy sullen bevinden te behooren, welck
+interimente de voorcreven suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voorscreven raede binnen sesse maenden naestcommende op de pene van te
+verbeuren d’effect van dyen, ende dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande genen dyen dat behoiren
+sal sy, onsen voorscreven procureur generael in brabant, onsen schouteth van
+herentals voorscreven ende alle andere onse rechteren, iusticieren, officieren ende
+ondersaeten tegenwoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen, heure
+stedehouderen ende eenen yegelycke van hun besundere soo hun toebehoiren sal, doen
+laeten ende gedoogen den voorscreven suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren voor
+verhaelt, peyselyck, rustelyck, vredelyck ende volcommenlyck ten eeuwigen daegen genyeten
+ende gebruycken, sonder hem daerinne te doen off te laeten doen ende geschieden nu oft in
+toecommenden tyden eenich hinder, letsel oft moeyenisse aen lyff ofte aen goeden
+ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van sijne goeden daerom gearresteert,
+becommert oft beleth waeren, dat sy die setten ende stellen doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantien, want
+ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast end e gestaedich blyve ten eeuwigen
+daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen, behoudelyck in andere dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegeven binnen onser stadt
+van bruessela inde maent van meye int jaer ons heeren
+duysent zeshondert ende vijff onder opde plycke stont gescreven
+bijde eertshertogen ende onderteeckent n. lombaerts ende was
+gesegelt met eenen grooten zegele van groenen wassche onder vuyt hangende
+in syden snoeren."
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pieter
+roelans inhoudende hoe op onser lieven vrouwen dach in september
+lestleden was vier jaer dat hy suppliant sat ende dranck tot
+dieghem in onsen lande ende hertochdom van brabant met wylen
+doen levende willem van ysere ende wierpen aldaer een gans ende
+daer naer een entbogel ende dit gedaen zoe hebben eenen jan tote
+ende die voers. overleden woerden gecregen zulcx dat zy melcanderen
+souden gesmeten hebben en hadde die suppliant dit hoirende ende
+ziende nyet ten besten gesproken inder maniere dat zy al wederom
+in huys ginghen sitten drincken ende daer zekeren tyt gedroncken
+hebbende zoe es die selve overleden opgestaen ende woude den
+voern. jan tote toe dwelck ziende dese suppliant zeyde om beters
+wille ende om twyst te schuwen totten voers. overleden willem
+sit stille oft het zal u berouwen mits dwelcke hy overleden zeyde
+totten selven suppliant zult ghy my nu tegens u allen ghy en heb
+my noeyt tegens geweest ende alsoe doen dese overleden al enen
+qualyck sprach ende op voer zoe beduchtede die voers. suppliant
+dat hy hem verrast zoude hebben van smyten ende arch te doene
+zulcx dat hy suppliant nam eenen pot ende wierp die op desselft
+overledens hooft doen dese overleden op schoet ende hem zoe
+hadde dat hy al te houden was ende mits datmen hem nyet w$
+gehouden en coste zoe liet men hem gaen zulcx dat hy overleden
+quam den suppliant inne met een mes in zyn handt dwelck
+hy suppliant ziende zeyde tot hem overleden willem zyt te vrede
+oft het zal u berouwen waerop die selve overleden antwoerde
+neen ghy moeter blyven oft ic doen dese suppliant dit hoirende
+heeft om zyn lyf te bescudden zyn mes in zyn handt genomen
+ende die voers. overleden is hem altoes inne gecommen dwelck
+ziende die zelve suppliant ende dat hy desen overleden nyet lang$
+ontvlieden oft ontgaen en conste heeft desen wylen willem van $$
+gesteken dat hy daer henen viel ende op te stede doot bleef ende
+hoe wel hy suppliant vande toecompste van tzelve feyt groot
+leetscap heeft ende dattet geschiet is ten versoucke vanden zelven
+overleden die daeraf causa movens was alsvoeren ons nyetmin
+en zoude nyet vryelyck dorven hanteren noch converseren in onsen
+voern. lande ende hertochdom van brabant hoe wel tzelve meer dan
+vier jaer geleden es den waere dat hem hier aff verleendt werden
+onse openen brieven van remissie ende pardoene alzoe hy zecht om
+die welcke aengemerct tghene dat voers. is hy ons zeer oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
+den voern. pieter roelants suppliant genegen wesende tzynder
+voers. bede ande supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie
+ende ghenade prefereren voer strancheyt van rechte hebben inden
+gevalle alsboven vergheven quytgescholden ende gheremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gracie
+mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert metsgaders
+alle peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter cause van dijen met diesser aencleeft iegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als daeraf wederstellende
+ende restituerende tzyne goede fame ende name in onsen voers.
+lande ende hertochdom van brabant ende in allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden metsgaders tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy der eenighe heeft ghelyck ende inder manieren als
+hy was voer de toecomspte van tfeyt ende dootslach voerscreven
+imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoers. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende oick te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+justicie hierom gedaen ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren den welcken
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden gheroupen
+die ghene dier over behoiren geroupen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelick ter verificatie ende interinemente van
+desen onsen voern. brieve naer huere voirme ende inhouden
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+ende welck interinement de voers. suppliant oick gehouden
+zal zyn in onsen voern. rade te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen opte peyne van te verbueren deffect der
+zelver ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen
+van justicie getanxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen officieren dient
+behoiren zal die daeraff gehouden zal zyn ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaert van
+brabant meyeren van loevene amptman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende alle
+andere der voern. smaelre heeren ende van onsen vassaelen
+rechteren justicieren ende officieren onsen voers. lants ende
+hertochdom van brabant wien dit aengaen oft roeren zal
+moegen huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende
+ende eenyegelyc van hen byzondere zoe hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedoogen den voern. pieter roelants suppliant
+van dese onse gracie remissie ende pardoene zoe ende inder
+manieren alsboven rustelyck vredelyck volcommelick ende
+eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laeten geschiene nu noch in toecommende tyde aen lyve
+noch aen goede eenich hinder letsel oft moeyenisse ter
+contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyf
+oft eenige van zynen voers. onverbuerden goeden daeromm
+gevangen becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren
+dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegele hier hier aen doen
+hangen behalven in anderen zaecken ons recht
+ende eenyegelyck tzyne il allen gegeven in onser stadt
+van bruessele inden maendt van december int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende achtendertich
+van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+spaengien tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont
+gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent verreycken ende noch stont gescreven opte selve
+plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"albert ende isabel clara eugeni$
+infante van spaignien * ertshertogen van oostenryck etc. doen
+te wetene allen tegenwoordigen ende toecoemende dat wy ontfangen
+hebben de supplicacie van matheeus truijens geboren van hasselt
+oudt ontrent de dertich jaeren ende belast met huysvrouwe ende
+twee cleyne kinderen inhoudende hoe dat hy suppliant van syne
+kintsche daegen aff ende maer twelft jaeren oudt wesende
+gedient gehadt hebbende over de nederzyde is door de genaede
+goidts over de ses maenden naementelyck in maio lesteden voor
+sinxen met vrouwe ende kinderen gecoemen herwaerts onder
+onse gebiedt alwaer hij met syne huysvrouwe is onderwesen
+*byder gracien goidts
+geworden int heylich catholijck roomsch gelooff ende naementelijck
+door pater thomas wiringius der societeyt iesu tot loven voorden
+welcken in beyden oock versaeckende de voorgaende dolinge ende
+ketterye door een generael bichte hebben aftgeleyt alle henne
+souden hebben het heijlich sacrament des houwelijcx gelyck
+sy waeren versaempt buyten de h. roomsche kercke iuxta
+decretum sacrosancti concily tridentini doen vernieuwen ende
+hebben door handen des voors. paters voor deerster onse van
+hun leven ontfangen het $ h. sacrament des autaers met
+vast voornemen van voortaen hun leven te beteren inde voors. h.
+catholijcke roomsche religie te continueren ende dat hy suppliant
+hem soude begeven in onsen dienste onder de boodstgesellen , als
+in welcken dienst hy het meest is hervaeren ende soude nu
+presenteren sijn geweest in dese leste monsteringe, ten waere
+hem waer overcoemen het ongeluck van gevanckenisse binnen
+onser stadt van antwerpen. want soo daer eenigen tijt sekeren
+huysman syn gelt met spelen tegens den suppliant ende noch sekeren
+anderen verloren hebbende was gaen claegen gelijckerwijs als
+oft hem waer geschien geweest ongelyck ende bedroch is de
+suppliant daerop geapprehendeert geworden ende geset opden ghe
+vangenen steen waeren tuschen ende naer dat de suppliant den
+voors. huysman hoewel naer rechte ongehouden dan om alle
+rugie te schouwen ende door langer gevanckenisse een * ghe
+posponeert te worden int aennemen vanden voors. dienst
+alhier onder ons heeft gerestitueert ende wederomme gegeven
+gehadt de geheele somme die hij hadde verlooren, naementelyck
+vierentveertich gulden ten dyen eynde door syne huysvrouwe doende
+versetten inde lombaerden het luttel dat hij hadde nyettegenstaende
+hy daer van nijer en hadde genoten de helft is den officier der
+voors. stadt antwerpen door quaede fortuyne des suppliants
+gecoemen tot kennisse van selver ongeluck dwelck den
+suppliant eenige maenden geleden ombegrepen is overcoemen
+ter valckenburch in hollandt alwaer hij suppliant gegaen synde
+om sekere affairen die hy daer noch hadde, ende wesende
+gelogeert in sekere herberge, naer syn best onthouden de
+wapen van orangien, ende hebbende des avonts gegeten volgens
+herberchs gebruyck met eenen tobias .... soo de suppliant
+was vertrocken naer sijne slaepcaemere om te gaen rusten
+heeft den voors. tobias hem van boven soo daer ondertusschen
+noch sekeren andere was innegecoemen met eenen speelman
+*boven doorhaalde “een” staat “nyet”
+geloepen dat hy met hem soude coemen drincken een pint wyns
+ende naer lanck quellen ende tergen des voors. tobias, welcke den
+suppliant schol voor eenen gierigaert naer dat hy was geworden
+papouw ende soo voors. den suppliant beneden gecoemen sijnde ende te
+vreden datmen een pint wijns alwaer oock twee ofte drye
+soude tappen heeft den voors. tobias van deene impertinentie
+aengevecht d’andere stekende den speelman deen stuckgoets
+in sijne vele naer dander ende provockeren den suppliant dat hy
+hem soude volgen, waer hy een man. ende ten lesten soo
+verre coemende dat hy een hantvol gelt opde tafel daer henen
+sma$chte, datter eenige stucken herwaerts en derwaerts
+ter aerden vlogen soo daer naer int opraepen een stuck
+alleen van xxi stuyvers soo hij seyde nyet en wiste te
+vinden, heeft den voors. tobias beginnen te graeven opden
+suppliant in desen gelyckerwys als oft dese dat stuck gelts
+hadde gestolen gehadt, dwelck de suppliant hem grootelijck
+aentrockende als die van seer degelyck eerlijcke ouders
+gecoemen synde, hebbende syne moeder alnoch presentelyck
+tot loven voors., welcke naest godt ende syne heyligen
+principaelycke oorsaecke is van des suppliants ende synder
+huysvrouwe voors. bekeeringe, hem insgelyck altijt eeren ende
+degelyck heeft gedraegen gehadt, heeft den voors. tobias
+gebeden dat hy sulcx van hem nyet en soude dencken ende
+tot synder volcomen purge heeft terstont uuyt geschudt
+broeck ende wambeys ende gewilt datmen aldaer in presentie
+deselve soude visiteren ter bewijsinge van sijne onnooselheyt
+ende dat hy tonrechte werdt van diverije geblammeert want
+en tussen de voors. tobias soo de suppliant daer naer stilleken$
+neffens hem was sittende sonder oock een poinct geweers
+oft scherps by hem te hebben, heeft geprepareert syn
+mes, meynende den suppliant van lijve te evelen, dwelck die
+suppliant gewaer woordende heeft hem terstont den arm gevat
+ende meteenen aftgenomen den houder die hij aenden sijde was
+hebbende om hem alsoo te beter van hem te keeren. waer
+naer die suppliant als die alleenlyck stont op sijne defensie ende
+nyemandt en socht te offenderen den houder opde tafel
+daer henen leggende heeft den voors. tobias wederomme
+beginnen de beest te maecken meer alsvoore willende
+den suppliant uuijterlyck met sijn mes op het lijff als wanneer
+de suppliant wacker wederom vattende den houder, is den voors.
+tobias nyettegenstaende de suppliant nijer en dede van roepen
+dat hy soude achterwaerts blijven als een droncken dul
+mensch coemen geloopen inden houder, ende is daer henen doot
+ter aerden gevallen eer de suppliant wist waer hij was, ende
+sonder dat den selven yet voor der oft anderssints daertoe
+heeft gedaen , desen nyettegenstaende ende alhoewel de
+suppliant int voors. feyt is soo onnoosel gelyck hierboven
+mette waerheyt staet verhaelt ende dat hy den voors. huysman
+nyet de heeft genoten hebbende syn geheel gelt gelyck
+voors. is heeft wederomme gegeven, soo beducht hy
+nochtans dat den officier oft schouteth onser voors. stadt
+antwerpen hem alsvoore hebbende in hachten hem ter
+causen van dyen sal willen aenspreken, ende al ist dat de
+suppliant hem vast genoech betrouwe dat by dinformaetie te
+nemen anders nijet en sal worden bevonden dan voors.
+staet ende dat hy oversulcx rechtelijcke defensien genoech
+heeft mochtans om ondertusschen opden steen nyet te
+sitten consumeren heeft geraeden gevonden inne te gaen
+den wech van gratie ende remissie van tgene soude moegen
+wesen gepecceert soo eest dat wy de saecken voors. over
+gemerckt ende eerst hierop gehadt hebbende het advuys vanden schoutet
+onser voors. stadt van antwerpen geneycht wesende terbeden des
+voors. suppliants hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven
+quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quijte ende vergeven uuyt
+sonderlinge gratien by desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven
+geruert mitsgaeders alle offensie ende breucken corporele ende
+criminele daer inne hy hem overmits ende uuijt saecken van
+tgene des voors. is, tegen ons ende justicie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende misdraegen, ende hebben dijen aengaende hem
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden naeme , faeme ende geruchte in onser voors.
+lande van brabant ende allen andere onsen landen, heerlycheden
+ende tot sijnen onverbeurden goeden in dijen hij eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soo hy was voorde
+toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren
+ende officiere wie sy syn, satisfactie ende beternisse ieerst
+en voor al gedaen det partije geinteresseerde indyen die
+noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck, behoudelyck dat de voors. suppliant gehouden sal sijn
+tvoors. feyt tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vanden saecken ende faculteyt van sijne goeden met oock te
+betaelen de redelycken costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderacien van onsen
+seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant, die wy daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen, ontbieden daeromme ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedtsluyden dat voor hen geroepen den
+genen die daeromme behooren geroepen te sijne, sy procederen
+wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinement van dese ende
+totter taxacien ende moderatie vanden voors. emende ende costen van
+justicie, alsoo sy sullen bevinden behoorende, welck interinement de
+voors. suppliant gehouden sal syn te versoecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse maenden naest
+coemende opde pene van te verbeuren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien ghe
+taxeert ende betaelt sijn, in handen vanden genen dyen dat behooren
+sal sy onsen voors. procureur generael in brabant ende alle andere
+onse rechteren, justicieren, officieren ende ondersaeten tegenwoor
+dige ende toecoemende dyen dat aengaen sal heure stedehouderen
+ende een yegelyck van hen besondere soo hem toebehooren sal
+doen, laeten ende gedoogen den voors. suppliant van deser onser
+tegenwoordiger gracien ende remis en van alle dinhouden van dese
+inder voegen ende manieren voore verhaelt rustelyck, vredelyck,
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken, sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecoemende
+tyden eenich hinder, letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien, maer indyen syn lyff oft eenige van
+syne onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert oft
+beleth waeren, dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck ter geheelder ende volcoemende delivrantie
+want ons alsoo gelieft, ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daege, soo hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behoudelyck in andere dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van bruessele den sesten aprilis int jaer
+onsheeren sesthien hondert ende twintich onder opde plycke
+stont geschreven aldus byden coninck onderteeckent i
+cools ende was gesegelt met eenen groenen wasschen segel
+uuythangende in groene zyde snoeren."
+"kaerle etc doen te weeten allen tegenwoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicacie avn anthoen de kepperre woenende onder
+rotsselaer inhoudende hoe dat alsoe hy suppliant opten viii'en dach der
+maent van octobri anno l met synder huysvrouwe gegaen tot wackerzele
+op thoff van peeter vanden broecke die doenter tyt aldaer kermesse was
+houdende ende aldaer metten selven peeter ende anderen goede vrienden groote chiere gemaeckt
+hadden omtrent den avondt is hy suppliant met synder huysvrouwe van daer
+gescheyden gaende tselven nae hen huys ende woeninge ende nemende den naesten
+wech naerden moelen van rotsselaer es hen aldaer tegemoete gecomen een
+genaempt vranch de wyngaerde neve des supliants seggende totten suppliant oom ghy
+moet eens met my gaen drincken tot myns vaders huys dwelck de
+supliant weygerde tot doen seggende nee wy en begheren teten oft te drincken
+waerop de voirs. vranck anderwerfven seyde oom ghy moet mede gaen
+ende aen myn vader mynen peys maken die ghysteren avont op mij zeer vergrampt
+was treckende ende leydende den suppliant huysvrouwe wederomme totten
+huyse syns vader geheeten anthoen de wyngaerde ende heeft voirts
+die voirsc. vranck den suppliant geleydt tot inde camer daer zy droncken
+dwelck geschiedende is die huysvrouwe vanden suppliant buyten opte messie messinc
+gebleven sprekende metten voirs. anthoen de wyngaerden en de suppliant
+bemerckende dat zijn huysvrouwe hem nyet volghde is hy secretelyc
+die achter doer vanden huyse vuytgegaen om voirs nae huys te
+gaene ende gegaen synde een luttel weerts vanden voirs huyse heeft
+dickwels omme gesien ende syn huysvrouwe verwacht scuylende onder dack
+ende schuyfelende metter hant naede selve die hem nyet en volghde
+noch en conse gevolgen by dyen zy byden voirs. anthoen de wyngaerden
+des supliants zwager fortselinge gehouden worde alsoe dat hy supliant
+is wederomme totten huyse syns zwagers gekeert alwaer hy
+inde voirs. camer vandt sittende den voirs. wyngaerde hebben ende
+houdende aldaer by hem de huysvrouwe vanden suppliant dwelck dieselve
+aensiende seyde tot synder huysvrouwe berbele suldy gaen oft nyet
+waerop die voirs. wyngaerde antwoordende seggen seyde goidts
+heyligen nu en sal sy nyet gaen tastende naeden suppliant al oft hy
+hem hadde willen $$ soe dat daer dyen ende veele te
+meer dat sommige persoon geseeght ende fame gemaect hadde
+dat sy met malcanderen carnale conversatie gehadt hebben
+dwelck hy supliant nyet en gelooft heeft hy supliant geturbeert
+synen vuytgetogen brootmes ende daermede gesteken naerden
+voirs. anthoen de wyngaerden syn zwager ende hem een steeck
+gegeven omtrent syn scouwer daer aff die selve corts daer nae is
+afflivich gewordden dwelck den supliant vuyt gronde syns
+herten leet is hebbende daeraff den partyen soeninge ende satisfactie
+gedaen oyck den drossaert van rotselaer vuyt synder ham$ gerocht?
+met xxx 30 karolus gulden daeren boven de meyer van herent daer vanden
+tvoirs. feyt gebeurt is oyck eenige goeden als geconnfisqueert
+gelaten dyen nochtans nyet tegenstaende en dat hy supliant vreesende rigeur
+van justicien hem in onsen landen nyet zekerlyc vinden hanteren oft
+converseren? maer waere gescapen syn leven lanck te verlaten syn huy
+huysvrouwe ende kinderen ende eeuwelyc lantlooper te moeten blyven
+ten waere dat hem onse gracie ende genade hierop wordde verleent
+ende geextendeert zoe hy seeght ons van deselve oitmoedelyc
+biddende waeromme zoe eest dat wy die saeken voirs. $$
+ongemerct geneyght wesende ter beden ende begeerten des
+voirs. supliants sunderlinge ter eeren ende weerdichz vande
+bitter passien ons liefs heer jhesu christy die hy voir ons allen
+heeft geleden op sulcken dach als huyden hebben den selven sin..
+gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert
+scelden quyten vergeven ende remitteren vuyt sounderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende manslach ingeval
+boven gerestitueert mitsgaders alle offende ende bruecke corporelle
+ende criminelle daerinne hy hem $$ ende vuyt saken van $$
+tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheit ende
+justicie eenichszins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergeselt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot syn goeden
+name fame ende geruchte in onsen landen van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlickheyden ende tot synen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gel... ende in alder
+manieren soe hy was voir de toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswych onser procureur geenerael
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy
+syn satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der
+partye geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe stae civilyc alleenlyc behoudelyc dat de voirs.
+supliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren
+civilyc naer gelegentheyt vande $$ ende faculteyt van
+synen goeden met oyck te betalen die redelyce costen van justicien *
+hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter taxatie ende moderatie
+van onsen lieve ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy daertoe gecommiteert hebben ende committeren by
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raedsluyden dat voir hen geroepen deghenen die daerom
+behoyren geroepen te zyne in sy procederen wel ende duechdelyc ter
+verificatien ende interinnemente van deselve ende totter taxatien ende moderatatie
+* aantekening in de linkermarge naast deze tekstregel
+vander voirs. amendden ende costen van justicien alsoe zy sullen be...den be$$
+welck interinement de voirs. supliant gehouden sal syn te vers... ende hem
+in persoon te presenteren in onsen rade binnen zesse maenden nae .....
+opte peine van te verbeuren deffect van dessen ende dat gedaen? ende deselve?
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde in
+handen vande gehenen dien dat behoeren sal sal sy onsen voirs. procureur generael van brabant ende alle anderen inse rechteren justicien officieren ende ondersaten
+jegenwoirdge ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelycen van hen besondere soe hem toebehoert
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. supliant van desen onsen te
+tegenwoirdiger gracien ende remissie ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc
+volcomelyc ende eeuwellyc genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen oft te laten geschien nu noch in toecomenden tyden eenig
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indien zyn lyff of eenige van synen onverbuerden goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomen
+volcomender delivrancie want alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen dingen onsen rechte ende eenenyegelycken tsyne in allen
+gegevenen in onsen stadt van bruessel inde maent van
+aprille op den goeden vrydach int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende $$ van onsen keyserycke txxxij het 32e jaar ende
+van onsen rycken van castillien ende anderen txxxvj het 36e jaar aldus
+gescreven op de plycke byden keyser ende onderteekent xxx
+gecollationeert en bevonden accorderen
+met zyne originale by my
+$$$"
+"phls etc doen te weten alle jegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben dye oitmoedige supplicatie van peeter vanden
+damme, arm schamel arbeyder, woonende onder houthem bynnen de
+limiten onser stadt van vilvoorde, belast met huysvrouwe ende drye kinderen
+inhoudende hoe dat hy altoos gestaen heeft tot goeder namen ende fame ende
+noyt en heeft gecommitteert eenige acte meriterende correctie dan
+soude zyn gebeurt tsondaechs den achtsten dach van octobri xvc tzeventich 1570
+dat hy suppliant ter kercken is gegaen tot vilvoirden voirseyd ende naedyen
+hy suppliant zyn devoere hadde gedaen / zoo heeft hy zynen broeder
+willem vanden damme met zynder huysvrouwe ten maeltyt genoyt
+dye tot zynen huyse oick zyn gecommen, om vuyt broederlycker
+lieffden tzamen vrolyck te zyn gelyck tzelve gebeurde ende alzoo
+ter selver stondt over tafel sittende heeft hy suppliant tot zynen zoen
+gevraecht ten tyt hy misse was gaen hoire oft henrick love aldaer
+nyet en hadde geweest vuytdyen hy tsamen te doen hadde, zoo heeft hy
+geantwoordt neen gy vadere, ende deselve propoesten hoirende cornelis van
+boschbeke dye hem gevoirdert hadde secretelyck van achter in huys
+te commen, sonder dat yemant daer in huys present zynde daeraff
+wisten te spreken, heeft geseyt ende gevraecht in substancie, ick ben
+hier wilt ghy my hebben, vraegende voirseyde vuyt een gesochte oirsaecke, om
+hem suppliant tot gramschap te verwecken oft dye hoenderen noch opden solder
+scheten, vuyt dyen hy suppliant zyn hoenderen bynnen huyse hadde gehouden ende
+dat hy egeen hoender cot te voeren en hadde gehadt, omdat het zelve
+huys den voirseyden cornelisen was toebehoirende, hoewel hy suppliant tzelve
+in hueringe was besittende, zoo heeft hy suppliant ende zyn huysvrouwe
+geantwoordt neen gy cornelys, ende tselve wat geleden zynde heeft hy
+suppliant hem cornelis gevraecht ende aen hem begeert / dat hy eens drincken
+soude, waerop hy cornelys antwoorde, hadde ick willen drincken ick
+en waere hier nyet gecommen / ick comme van daer te drincken genouch
+was, seggende voirts nu noch nemmermeer ghy rabbant ghy dyeff
+ghy schelm compt hier buyten oft diergelycke woorden / repeterende
+tselve tot twee oft drye reysen toe, ende tselve aenhoirende heeft hy suppliant
+mogen antwoorden / al zydy rycke ick en hebbe voir uwe $$$ noch
+nyet rabauwen geweest, ende tselve eweynich gecesseert zynde heeft
+dye voirseyde cornelys vuyt getrocken eenen blooten opsteker om den suppliant
+vanden lyve daermede te e$pen, gelyck hy hem tot diversche stonden
+gedreycht hadde doot te steken / als zeer corts daer te voeren op zynen
+werckpoel daer hy suppliant op was werckende ende besundere ter selver
+stondt in zyn huys aen zyn tafel sittende, seggende onder andere dat hy
+hem suppliant metten huyse daerinne hy suppliant woonde soude aff branden
+hoewel nochtans hy suppliant tselve huys in hueringe was besittende ende noch
+zekeren tyt daeraen hadde / ende alzoo de voirseyde cornelys metter daet
+nae hem suppliant dapperlyck stack met eenen opsteker ende nyet en raecte
+alzoo hy suppliant achterwaerts vloot, heeft hy suppliant genomen eenen
+brandereel ende naeden selven cornelys geworpen ende wat op oft
+omtrent zynen arm geraect maer nyet en treffe, zoo heeft de selve
+cornelis aen$$$t een schuppe daerby staende om hem suppliant beter
+daermede te treffene, ende zoo hy suppliant tzelve ziende heeft hem
+selven nootelyck ter defensien gestelt, ende heeft de voirseyde cornelys alsdoo
+onverhits een quetsuere gecregen omtrent synen boesem daeraff hy
+inden avont overleet, tot des suppliants bitteren leetwezen ende hoewel
+hy suppliant met partyen geinteresseerde is veraccordeert / en soude
+nochtans nyet vryelyck dorren hanteren oft frequenteren onse landen,
+sonder hierop van ons verworven te hebben onse gracie ende genade alzoo hy
+seecht / ons om de selve zeer oitmoedelyck biddende // soe eest dat wy
+de zaken voirseyd overgemerckt, ende hierop gehadt dadvys van onse lieven ende
+besundere de meyer ende wethouderen onser voirseyde stadt van vilvoorden den
+voirnoemden peeter vanden damme suppliant genegen wezende tzynder bede ende
+begeete ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voir rigeur ende stranchheyt van iusticien, hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgeschouwen ende geremitteert / vergeven schelden quyte ende
+remitteren vuyt onser sunderlinger gracien by dezen tfeyt ende manslach
+boven verclaert / mitsgaders alle pene ende boete corporele ende criminele
+daerinne hy ter cause van dyen met diesser aencleeft tegens ons ende
+justicien eenichssins mesdaen ende misbruyct mach hebben, ende hebben hem als
+daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zijnder
+goeden name fame ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme van
+brabant ende overmaze ende allen anderen onse landen ende heerlicheden ende oick
+tot zyne onverbeurde goeden indyen hy eenige heeft gelyck hy was
+voir de toecompste vanden manslach voirschreven imponerende hierop
+een euwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende alle anderen onse
+rechteren justicieren ende officieren, wye zy zyn satisfactie ende
+beteringe eerst ende alvoeren byden voirnoemden suppliant gedaen der geinteresseerde
+partijen zoo verre deselve alreede nyet gedaen en is ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck / behoudelyck dat de voirnoemde suppliant gehouden wordt
+tselve feyt tegens ons oick civilyck te beteren naede gelegentheyt
+van misdaet, faculteyt van zyne goeden ende achtervolgende onse
+ordonnancie daerop gemaect ende bovendyen te betalen dye redely costen van
+justicien indyen eenige ter causen voirseyd geschiet zyn daer$$$ ter taxatie
+ende moderatie van onsen lieven ende getrouwen dye cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant dye wy daertoe committeren ende hen bevelen dat
+voir hen geroepen degene dyer over behoren geroepen te $$$ / zy
+procederen wel ende deuchdelyck tot verifficatie ende interinemente van
+dezen onsen briefne nae zyne vorme ende inhouden ende oick ter arbitraige
+ende taxatie vande amende civile ende costen van justicie voirschreven welck
+interinement de voirnoemde suppliant gehouden wordt te versuecken voerde voirnoemde
+van onsen rade in brabant bynnen zess maenden naestcommende naer date
+van dezen op pene te verliesen deffect van dezer / ende dat gedaen ende
+voirnoemde amende civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van ghenen
+* van onse ontfangers vanden exploicten dye gehouden wordt daeraff
+ontfanck te maken / rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+proffyte mette andere penningen van zynen ontfange / ende alle anderen
+onse rechters justiciers ende officiers tegenwoirdige ende toecommende
+oft heure stedehouders ende eeneyegelyck van hun besunderen zoo hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedoogen den voirnoemden suppliant van deser onser tegenwoirdige
+gracie remissie ende pardoene ende van allen den inhouden van dezen inder vuegen
+ende manieren voirscreven rustelyck vredelyck volcommelyck ende eewelyck
+genuytten ende gebruycken / sonder hem te doen oft te laten geschieden nu
+noch in toecommenden tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder stoot oft
+letsel ter contrarien / maer indyen zyn lyff oft enige van zynen
+onverbeurde goeden daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert
+waeren dat zy dye stellen oft doen stellen terstont ende sonder vertreck tot
+volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoo gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve ten euwigen dage zoo hebben wy onsen
+zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons onss rechts ende
+eenyegelyck tzyner in allen gegeven in onser stadt van brussele
+inde maent van september int jaer ons heeren duysent vyffhondert
+zessentzeventich / van onse rycken te wetene van spaengnyen $$$
+$$$ txxi ende van napels txxiii op de vouwe stondt geschreven
+byden coninck in zynen rade geteeckent mesdach
+gecollationeert tegens doriginale briefen
+by my
+vanden houte"
+"remis voer janne de laet
+kaerle etc. doen te weeten allen ende eenen yegelycke iegewoirdich
+ende toecomenend dat wij ontfanghen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janne de laet woenende te pulle oudt
+omtrent xxii oft xxiii jaeren staende tot goeden name ende
+fame inhoudende hoe dat hy opten xxviiiten dach van
+octobri anno xvc xlvii is gegaen tot voirselaer om aldaer
+te doen maken een pyckysere ende is nae dyen gegaen
+ten huyse van symon de coninck om aldaer eenen pot
+biers oft twee te drinckene ende van daer scheydende
+ende naer huys gaende heeft den suppliant byden kerck
+hove aldaer gevonden ende ontmoedt jacoppen dries
+diemen heet van ickele ende dries swinnen
+met zynder huy$$e hem luyden biedende goeden avont
+ende alsoe de suppliant voerby ghinck heeft hem
+gevraeght die voirscreven jacop zyden dat hans daerop die
+suppliant antwoordende seyde jae ick jacop waer nae
+die voirscreven jacop den suppliant heeft verladen ende
+beswaert met vele spytige leelycke ende quade
+woerden vervolgende ende duerende vanden voorscreven
+kerckhove tot aen tveltveken welcke woerden die
+suppliant al verdroech seggende jacop gaet henen
+thuyswaert ghy hebt eenen anderen voir dan ghy
+meyndt ghy en weet nyet wat ghy seght waerop
+deselve jacop den suppliant tonrechte belaste ende
+aen teech dat hy sekeren tyt te voren wel twee
+maenden te wetene smaendaighs oft sdyssendaighs
+voer st. laureys dach hem jacoppen duer zyn bloote
+ende naecke beenen soude getrocken hebben een
+groote breeme tot voirselaer voirscreven aldaer die voirscreven
+jacop zyn coussen voer zyn gelach hadde moeten
+vuyttrecken ten huyse van eenen adriaen de grone
+alsoe de suppliant naderhandt verstaen heeft ende daeraff
+de suppliant nyet en wiste te sprekene noch by oft ane
+en heeft geweest daer hoorene den voiscreven jacoppe soude
+gebeurt zyn geweest want de voirscreven suppliant binnen
+den selven dage tot voirselaer nyet en hadde geweest
+dese woerden aldus geschiet zynde zyn de voirscreven
+suppliant metten voirscreven jacoppe tsamen gecomen tot
+duer tvoirscreven veltveken ende de suppliant hem oick
+keerende ende ziende nae peeteren vaes ende
+gheerden willems wesende van zynen geselscape is
+gebeurt dat de voirgenoemde andries swinnen die met zyne
+huys$$$ voir was haestelyck omgekeert ende
+gecomen is meynende heymelyck met eenen opstekere
+in zyn hant hebbende den suppliant te steken dwelck
+die suppliant siende vloyet achterwaerts in eenen
+plasch met watere seggende ende vragende
+den voirscreven andriese warom soudy my steken ick
+en hebbe nyet een woirt messeeght oft mesdaen
+wat wildy u onderwinden van desen wratelere denotementen
+den voirscreven jacoppe daerop die voirscreven dries swinnen antwoirde
+tis my leet seggende totten voirscreven jacoppe van ickele
+jacop laet omgaen thuyswaert of ick smyte u
+selve op u lyff ende swyght ende dese voirscreven
+jacop nyet cesserende van den voirscreven suppliant al even
+zeer te quellene van dat hy hem als voirscreven is de
+brenne soude duer zyn beenen getrocken hebben
+ende hem zeere onverdraechelyck met leelycke schandelycke
+woerden overvallende zoe is gebuert dat deze
+suppliant verwermpt zynde van bloede ende tselve
+ongelyck nyet langere kunnende verdragen den
+voirscreven jacoppe heeft meynen te smytende metten
+platte van zynen messe maer is gevallen metten
+scerpe ende heeft geraict inden aerm omtrent
+den elleboghe daeraff de voirscreve jacop omtrent
+drye weken daer nae ten grooten leetwesen
+vanden suppliant is deser werelt overleden dwelcke
+meer by negligentie vanden chirurgyns oft incurye
+van hem selven toegecomen ende versuempt
+is dan duer de voirscreven quetsure gelyck tselve
+wel is te presumeren want de voirscreven wylen
+jacop by nachte ende ontyde is opgestaen ende
+heeft coudt bier gedroncken waer duere hy is vercoudt
+ende verstyft geweest ende gecregen heeft inwendige
+ende vuytwendige cortsen al tot grooter schande
+scade verdriete ende geheelder desolatie ende
+bederffenisse van desen suppliant die welcke inde
+voirscreven prochie wel is bemindt ende gehouden
+wordt voer een goet ende vredelyck geselle die
+noyt anderen man en sloech oft achterhaelt en
+is geweest van eenige quaden feyten oft delicten
+ende meesterlyck zijn broot ten besten dat
+hem is mogelyck geweest gewonnen heeft ende
+want de sake onnoesel is ende de suppliant daer
+duere soude gescapen zyn teeuwigen dagen
+ballinck ende een bedorven geselle te blyven
+tenwaere dat hem hierop by ons wordde versien
+met onser gratie ende remissie vanden voirscreven
+feyte soe heeft hy ons daerom oitmoedelyck
+gebeden waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien geneyght wesende ter beden des voirscreven jans
+de laet suppliant ende willende hem in dat stuck
+prefereren gratie ende misericordie voir strangicheyt
+ende rigeur van rechte hebben den selven suppliant
+inden gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven scelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen briefve tfeyt
+ende ongeval boven geruert mitsgaders alle
+offentien ende bruecken corporele ende criminele
+daer inne hy hem overmits ende vuyt saken van tghene
+des voirscreven is tegens ons onse hoocheyt ende iusticie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen
+goeden name ende fame in onsen voirscreven lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indyen
+hy eenige onder ons heeft gelegen ende in alder manieren
+zoe hy was voer die toecomste vanden voirscreven feyte
+imponerende hier op een eeuwich swyghen onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+iusticien ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst
+ende voir al gedaen der partye geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirscreven suppliant gehouden sal zyn tvoirscreven feyt
+tegens ons t beteren civilyck nae gelegentheyt
+vander saken ende faculteyt van zynen goeden met
+oick te betalende die redelycke costen van iusticien
+ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve
+ende getruwe die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe gecommitteert
+hebben ende commmitteren by desen ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluyden dat voir hem geroepen diegene
+die daerom behooren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende dueghdelyck ter verificatien
+ende intervieniente van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vande voirsreven civile boete ende costen van
+iusticien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interviement de voirscreven suppliant gehouden sal syn
+in onsen voirscreven rade binnen zesse maenden naest
+comende opte pene van te verbeurne deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve
+civile boete ende costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+dyen dat behoiren sal sy onse voirsreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+richteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegenwoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voirscreven suppliant
+van deser onser iegenwoirdiger gracien ende
+remissien ende van allen dinhouden van deser
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschieden nu noch in toecomenden
+tyde eenich hinder letsel oft moyenisse
+aen lyff noch aen goeden ter contrarien maer
+indyen zyn lyff ofte enige van zynen goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen ter stont ende sonder versoeck tot
+geheelder ende volcomender deliverantie want
+ons alsoe gelieft ende teneynde dat dit vast
+ende gestadich blyve ende gehouden
+wordde teeuwigen dage zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen
+yegelycke anderen dessyns in allen. gegeven
+in onser srtadt van bruessele inde maent
+van novembri int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert acht ende veertich van onsen
+keyserycke txxx° ende van onsen coninck
+rycke van castillien etc. txxxiii° aldus
+gescreven op de plycke byden keyser ende
+geteeckent ymmersel visa rpta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"remis sub steenwinckel
+philips etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die supplicatie
+van cornelis staes borger ende innegesetene onser stadt loven innehouden
+dathy opden 27e november 1650 met eenige van syne medebroeders vande
+groote gulde inde herberge genaempt het landt van beloften
+hebbende verteert hunne maent ende van daer gaende naer huys tusschen
+xi ende xii uren met licht het welcke droeghe jan matthys knaep
+der voorts gulde ende commende ontrent het clooster van $ $
+carmeliten hadden aldaer gevonden oft gerescontreert dry mans
+persoonen waer van den eenen genoempt marcus bleys jonckman
+ende timmerman van syn ampt soo die suppliant dat naer mae$
+hadde bevonden blyvende stille staen hadde hem suppliant
+beginnen naer te roepen ende te lasteren met reverentie gespro$
+hamordieu janfouter honstot collion ende meer dyergelycke iniurien
+waerop die voors. jan matthys hem hadde gevraeght wel gebuereman
+wat gaet u over evenwel ende oock nyettegenstaende dat die suppliant
+hem nyet en kende noch oock oyent en hadde gekent velemin hadde
+hy metten voors. bleys eenich craeckeel oft woorden gehadt noch
+oock nyet met iemant anders en was den voors. bleys nyet
+op gehouden vande voors. iniurieuse woorden meermals te repeteren
+ende dat argerwas quamp hy den suppliant naerder ende naerder
+inne het welck dien suppliant siende ende vreesende ten lesten
+overvallen te worden ende nyet wetende midts den donckeren $$t
+wat geweer dien voors. aggressent mochte hebben was genoodt
+saeckt by faute van ander geweer syn mes te trecken ende heeft hadde
+daermede den voors. bleys van hem gehouden totten selven seggende
+dat hy nyet naerder en soudde commen ende alsoo dyen nyettegenstaende
+die voors. bleys hem suppliant noch voorder inne quaempt ende
+meynende op het lyff te vallen seer droncken wesende soo
+hadde den suppliant die oock was by dranck genoodtsaeckt geweest
+hem met syn voors. mes te defenderen ende hadde alsoo den voors.
+bleys gegeven eenen steeck boven syne slincke borste waervan
+hy den derden dach daernaer was gestorven indervuegen dat die
+voors. suppliant het voors. feyt ende ongeluck heeft hadde gedaen
+gehadt ad sui defensionem cum moderanune inculpate tutele gelyck
+dat die voors. aflyvigen dat voor syne doodt hadde bekent ende
+verclaert dat hy was geweest oorsaecke van syne doodt
+ende den suppliant vergevende het voors. ongeluck hadde vanden
+selven alleenelyck versocht dat hy hem soude doen begraven ende
+voor hen doen doene eenige sielmissen alle het welck oock was
+volbrocht waermede hy den suppliant hadde quytgescholden dyen
+nyet tegenstaende hadde die suppliant geraetsaem ge
+vonden tot synder meerder versekerhyt ende om van offici$
+wegen feytelyck op eenige abusive presuppositien nyet overvallen
+te wesen ende noch personnelyck geforseert te worden hem middelertyt
+te vertrecken in het clooster ter vande voors. capucinen
+binnen die voors. stadt ende aldaer te blyven nyettegensta$
+dat die voors. p p met hem in hun clooster waeren gediscomm$
+ende sochten hem metten iersten quyt te wordden ondertussche$
+was de suppliant over den civilen interest vande naerst$
+vrinden des voors. aflyvigen te weten hendrick bly
+bleys ende synen sone laureys respective vader ende broeder v$
+voorts. afflyvigen mette voors. naeste vrinden veraccordeert ende
+hadde den voors. interest hun oock voldaen allen welcken ae$
+gemerckt ende dat daer en boven die suppliant door syne voors.
+absentie uuyt synen huyse was lydende seer grooten interest
+ende nyet en can den cost gewinnen voor hem syne huysvrou$
+ende kinderen noch oock syne affairen vervolgen om waer tegens
+te versien soo keerden hy hem tot ons in alder oitmoedt biddend$
+dat ons soude gelieve gedient te wesen hem te vergeven he$
+ghene dat hy met het voorverhaelde ongeluck misdaen hadde$
+ende hem tot dyen eynde te laeten depescheren brieven van rem$
+in gewoonlycke forme waeromme soo ist dat wy t’gene
+voors. is aengesien en daerop gehadt d’advis van onse lieven ende wel
+beminde die meyer onser stadt loven ende van alles rapport$$
+synde in onse raede geordinneert in brabant justinerende ter oidtmoedger $$
+ende supplicatie des voors. suppliants willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van recht$
+hebben der selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende
+vergeven schellen quyt ende vergeven uuyt sonderlinge gracie by desen onse brie$
+t’feyt ende ongeval boven geroert midsgaders alle breucken corporele
+ende criminele daerinne hy ter cause voors. midtsgaeders dat daeraens cleven
+mach tegens ons ende justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben welck$
+aengaen hebben hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot syne goeden naeme fame ende geruchte in onse voors. lande van brab$
+ende is allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders tot syne onverbeur$
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in aldaer manieren
+soo hy was voorde toecompste van t’ voors. feyt imponerende hierop
+een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen procureur generael van
+brabant onsen drossaert van brabant meyer van loven ende alle$
+anderen onse ende onser vassallen oft der smaereheeren richteren justicieren
+officieren ende dienaeren wie sy syn satisfactie ende beternisse ierts ende
+voor al gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen
+en is ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck ende de saecke sulcx is verheysshende
+behoudelyck dat den voors. suppliant gehouden sal syn t’voors. feyt tegens ons
+te beteren civilyck naer gelegentheydt van het misdaedt ende facultteyt van
+syne goeden ende oock te refunderen te betaelen die redelycke costen van justitie
+die ter causen van desen gedaen oft naergevolght syn alles ter tauxatie
+arbitrage ende moderatie van onse seer lieve ende getrouwe die raedsluyden
+van onsen voors. raede dat voor hun geroepen de gene die daeromme s$$$
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieve naer haere forme ende teneur ende ter
+tauxatie ende moderacie vanden amende civile ende costen van justitie voors. alsoo sij
+sullen vinden te behooren welck interinement den suppliant gehouden sal syn te
+versoecken ende hem in persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse
+maenden naestcommende op pene van te verliesen het effect van dese
+onse brieven ende dat gedaen ende de voors. amende civile ende costen van
+justitie getauxeert ende betaelt synde in handen vanden genen van onsen
+ontfangers dyen dat behooren sal den welcken gehouden wordt daeraff
+ontfanck te maecken reckeninge bewijs ende reliqua te doene t’onsen
+proffyte mette andere penningen van synen ontfanck sy onsen voors.
+procureur generael van brabant onsen drossaert van brabant meyer
+van loven ende alle onse rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+tegenwoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen heuren stede
+houdere ende een iegelyck van hun besundere soo hun toebehooren sal doen laeten
+ende gedoogen den voors. suppliant van dese onse tegenwoirdige gratie
+remissie ende pardon ende van alle d’inhouden van deser inder dingen
+ende manieren boven verhaelt peyselyck vredelyck ende volcommentlyck ten
+eeuwigen daege genieten ende gebruycken sonder hen daerinne te doene
+ofte te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommende tyde eenigen
+hinder stoot letsel oft moyenisse aen lyff oft aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyff oft eenige van syne goeden daeromme gearresteert
+becommert oft beleth waere dat sy die setten stellen doen setten
+$$$ stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoo gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwiger daege
+soo hebben wy onser zegel hieraene doen hangen behoudelyck in
+allen andere dingen onsen rechte ende eenen iegelyck anders dessyn
+gegeven binnen onser stadt brussele inde maendt van january february
+# des jaers ons heeren xvic tweeeneenenvyftich ende van
+onsen rycke het eenendertichste"
+"commutatie van grieven in eeuwiger
+gevanckenissen vo$ janne grammay
+kaerle etc. allen den gheenen die dese onser brieven
+sullen zien oft saluyt alsoe een geheeten jan gramay
+ter saken van sekeren crimen valscheyden mesbruycken ende
+abusen by h$n gecommiteert in ons$$$ tegewoirdelyck
+gevangen is bynnen onser stad van antwerpen aldaer zoo
+wy verstaen zijn proces gemaect is wordt zoo dat die
+vader ende andere vrinden ende magen vanden voers. gevang$
+hen beduchten zyn dat hy cr$$$elyc gecondempneert
+mochte wordden ende oppenbaerlyc geexecuteert dwelck
+oft zoo gebuerde zyn soude totter voers. vrienden ende
+magen grooter scanden ongemechten ende verdriete ten
+waere dat wy de voers. senten$ geprovidteert zynde
+veranderen ende commuteren wilden in andere beternisse
+ende penitentie daerom de voers. vader vrienden ende
+magen ons zere oitmoedelyc hebben gebeden ende doen
+bidden doen te wetene dat wy om sekere redenen ende consideratien
+ons daer toe porrende ende bezinde ter ernstiger beden
+ende begheerten van enigen onsen sp$$len dienen die
+pene ende punitie daer inne de voers. jan gramay
+ter saken vanden voersscreven valscheyden mesbruycke
+ende abusen behoirt ende sculdich sal zyn gecondempneert
+te wordden ende daer voer hy gevangen is als voir
+nae dien de sententie tegen hem openbaerlyc
+geprovidtieert sal wesen gelyc in sulcken saken gewoenlyc
+es te geschieden ende sulcke als byden richters es oft sat
+gesloten ende geconcludeert zyn hebben verandert ende
+gecommuteert veranderen ende commuteren vuyt zonder teger
+gaende by desen onsen brieve in eeuwich gevanckenisse
+van zynen persoen in zulcker plaetss als by onss daer
+toe sal wordden geoirdineert behoudelyc nochtans dat
+de voers sententie sulcke als die byden voers. richters
+als voe geaviseert geraempt ende gesloten sal zyn
+ierst voir al openbaerlyc geprovidtieert sal wordden
+in sulcken saken behoirt ontbieden daerom ende bevelen
+onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden
+van onsen rade in brabant $$$ van loeven a$$an van
+brussel scoutheten van antwerpen ende vanden
+bossche mercgraeve ons lants van ryen ende voerts
+allen anderen onsen ende der $$$ he$$ richteren
+insticieren officieren ende dieneren ons voers. lants
+van brabant nu zynde ende naemaels wesende dat zy
+den voers. janne gramay van deser onser tegenwoirdigen
+gren$ veranderingen ende commutatien inder vuegen
+ende manieren voers. doen ende laten genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doenen noch te laten gescieden
+nu oft in toecomende ende enich hinder stoot oft letsel
+ter contrarien want ons alsoo gelieft ende $$
+torconden hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen
+$egenen in onser stadt van gendt elf dagen in
+meye int jaer ons heeren duysent vyfhondert twee
+ende twintich ende van onsen rycken te wetene
+vanden roomschen ende van hongryen tderde ende
+vanden spaanschen ende alle andere tzevenste $
+aldus stont gescrevenen boven opte plycke $nden rey$r
+ende geteekent $oote
+gecollo$$eert ende bevonden $corderen
+metten originale"
+"philips byder gratien goidts coninck van castillien etc.
+doen te wetene allen iegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oijtmoedige supplicatie van
+merten stroobant ingeboren onser stadt van loven
+inhoudende hoe dat hij geleden de achthien maenden hij beschoncken wesende
+ende opde straete was fuminerende tegen sijn selven sonder yemanden
+aen te spreken, soo is hem aengecommen geweest bernaert
+van laecken, die hem al spottende vraeghde oft hij wilde vijffven
+twintich guldens oft eenen pot bier oft twee ten besten
+geven ende naer eenige woorden soo heeft den voorn. bernaert
+aen hem suppliant gegeven diversche vuijstslaegen, hoe wel
+ongemeriteert d’welck alsoo gevoelende, heeft hij sijn mes
+getrocken, om hem te defenderen, dan sijn alsoo t’samen geloopen
+ontrent de drij mooren, alwaer sij werden gescheijden, den
+voornoemden bernaert hem nijet contenterende mette aggrave
+aengedaen aenden voors. suppliant met de voernoempde
+vuystslagen, is naer huijs geloopen alwaer hij heeft
+gehaelt twee stocken, waermede hij meijnde hem suppliant
+te keer te gaen, iae evelen vanden lijve, als sijnde een seer
+quaet, iae uuytsinnich mensch, d’welck hij siende ende
+gewaer wordende, die alreede uuijten huijse was met die
+voernoempde stocken inde handt ende vreesende de groote
+furie des voorn. bernaerts heeft hem in defentie van synen
+lijve met sijn voornoemde mes gedefendeert ende door
+ongeval gegeven eenen steecke, die onnooselijcke is
+gevallen inden buijcke waervan hij is gestorven tot sijns
+suppliant seer grooten ende bitteren leet wesen, ende den
+voorn. afflyvigen wel wetende sijn groot ongelijck heeft
+binnen synen leven sulcx verclaert aen eenen pater
+religieux der ordene van ste augustijn binnen loven, ende
+dijen volgende heeft hem vergeven sulckdanigen neerslach
+dwelck oock wel geconsidereert hebbende de naeste
+vrienden ende magen vanden voorn. wijlen bernaert van
+laecken, sijn met den suppliant veraccordeert, gelijck is
+blijckende bijden instrumentie daervan sijnde, ende want
+hij suppliant in reverentie van justicie hem heeft vertrocken
+uuijt onser voors. stadt van loven, sijnde buijten landts
+latiterende, alwaer hij gerne soude wederomme
+commen ende hem dragen ende winnen den cost gelijck
+een man met eeren toestaet ende behoirt soo keerden
+hij hem tot ons biddende in alder oytmoet ende reverentie
+dat ons gelieven soude prefereren gratie voor rigeur
+van justitie, hem den voorn. manslach te remitteren met
+quytschel van alle penen corporele ende criminele
+civile hem doende daerop depescheren opene brieven in
+forma, soe eest dat wij desen aengesien ende ierst
+hierop gehadt d’avuijs vanden meijer onser stadt van
+loven geneijght wesende ter beden des voors. suppliant
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor strangheijt ende rigeur van rechte
+hebben denselven suppliant inden gevalle alsboven
+geremitteert, quytgeschuwen, ende vergeve, remit$
+schelden quijte ende vergeven uuijt sunderlinger gracien
+bij desen, onsen brieve t’feyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende breucke corporele ende
+criminele daer inne hij hem overmits ende uuijt saecke
+van t’gene des voors. is tegen ons ende justitie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dijen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden name, fame, ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden, ende tot sijne onverbeurde goede$
+indyen hij eenige onder ons heeft, gelijck ende in
+alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voors. feijte, imponerende hierop een eeuwich
+geswijch onsen procureur generael in brabant
+onsen meijer van loven ende allen anderen onsen
+justicieren, officieren, wie sijn sijn, satisfactie ende
+beternisse ierst ende vooral gedaen der partije
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en sij
+ende eenige daertoe stae civilijck, alleenlyck
+behoudelyck dat die voorscreven suppliant gehouden
+sal sijn ’t voors. feijt tegen ons te beteren civil$
+nae gelegentheijt vander saecken ende faculteyt
+van sijne goeden, met oock te betalen de redelycke
+costen van justicien alsoe sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement die voors. suppliant hieromme
+alreede gedaen ende te doene, allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen
+cancellier ende lieden van onsen raede in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+bij desen, ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cansellier ende raidtsluijden, dat voor $$ geroepen
+degene die daerom behoiren geroepen te syne sij
+procederen wel ende deuchdelijck ter verificatie
+ende interinement van desen, ende totter taxatie
+ende moderatie vande voors. amende ende costen van
+justicien alsoo sij sullen bevinden te behoiren, welck interine
+ment die voors. suppliant schuldich ende gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+raede binnen sesse maenden naestcommende, opde pene
+van te verbeuren deffect van desen, ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dijen dat behoiren sal, sij onse voors. procureur generael
+van brabant, onsen meijer van loven, ende alle andere
+onse rechteren, justicieren, officieren, ende ondersaeten
+iegenwoirdige ende toecommende, dijen dat aengaen
+sal mogen, heuren stedehouderen ende eenijegelycken van
+hen besundere soo hem toebehoiren sal, doen, laten, ende
+gedoogen, den voors. suppliant van desenr doorgehaald en overschreven door een onser iegen
+woirdiger gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck, ende vredelijck, volcommentlijck, ende eeuwelyck
+genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doene off te
+laten geschieden, nu noch in toecommende tijden
+eenich hinder, letsel off moijenisse aen lijve noch aen
+goede, ter contrarien, maer indyen syn lijff off
+eenige van sijne onverbeurde goeden daerom gearresteert,
+becommert off beleth waeren, dat sij die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomm$
+delivrancien, want ons salsoo gelieft, ende ten eijnde dat $
+vast ende gestadich blijve t’eeuwigen dagen, soo hebben
+wij insen segel hieraen doen hangen, behoudelyck in and$
+dingen onsen rechte ende eenijgelycken anderen dessyns $$$$
+gegeven in onser stadt van brussele den lesten dach
+der maent van octovri int jaer ons heeren duysent
+ses hondert ende drijentwintich, van onse rijcken td$$
+onder opde plycke stont aldus byden coninck ondert$
+cools ende was gesegelt met eenen groenen wassen se$
+uuijthangende in groen sijde snoeren visa"
+"annotation dans la marge ecriture contemporaine : bc
+remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur
+tousjours auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+d austriche prince d espaingnes des deux cecilles de jherusalem etc.
+ducs de bourgogne de lothier de brabant de stier de karente de
+carniole de lembourg de luxembourg et de gheldres. contes de
+flandres de habsbourg de tyrol de fierrette de kieburch d artois
+de bourgogne palatins de haynau de hollande de zellande de namur
+et de zuytphen marcquis du saint empire et de burgauw
+lantgreves d elsace. seigneurs de frise des marches d esclavonie
+de portenauw de salins et de malines. savoir faisons
+a tous presens et advenir nous avoir receu l umble supplication
+de claude seigneur de bissy et benedictus le sauvaige son serviteur
+contenant. comment le xvije jour du mois de juing lesdits suppliants
+le seigneur de fallaix jaques de licques, loys de renel et leurs
+complices en notre ville de brutxelles partirent du soir environ
+xj ou xij heures de l ostel dudit fallaix en intention de
+aller passer temps en la maison d une femme publique que l en dit
+la grande hollandoize lez les estuves du pollepelle et
+venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle
+et requirent y entrer. a quoy ladite hollandoize respondi
+qu ilz n y entreroient et lesdits remonstrants dirent que dont
+romperoient ilz ladite porte et pour ce faire l approcherent
+mais ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estant ou
+baz de ladite maison qui monterent en hault lesquelz tost
+apres on aucun d eulx jetterent pierres aprez iceulx
+remonstrants et feirent leur effort de les touchier et
+bleschier. a l occasion de quoy ung nomme tristram
+serviteur dudit seigneur de fallaix s avanca donner ung cop
+de pit contre ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur
+de faillaix recouvra contre ladite porte qui estoit coppee
+par le mylieu et l entreouvrit de sorte qu ung homme en se
+mectans sur ses mains y povoit entrer. s y s avanca ledit
+loys de renel et y entra et y trouva ung des compaignons
+de dedens jay descendu pour deffendre ladite porte lequel
+pour ce faire rua ung coup aprez ledit renel lequel il failly
+et lors ledit renel pour sa seurete de sa personne rua apres
+l autre et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors
+l escrya ledit compaignon disant monseigneur l escuier pardonnez
+moy, mais en ce disant il empoigna ledit renel par le
+coullet, que lors ledit renel pour sa seurete comme dessus l embracha
+et le jetta sur ung bancq le compaignon se releva et de
+rechief sal sailly ou col dudit renel et lors ledit renel
+pour s en deffendre luy donna aincoires ung coup de dage sans
+bonnement aussy savoir en quel lieu. ce compaignon lors
+querant s enschaper sailly de la maison et le rencontra
+le seigneur de lisques lequel aiant oy le debat de renel
+et ne savoit comme il luy estoit, donna a ce compaignon
+un coup de rapierre. renel meu de chaleur monta
+en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur avoient
+jette de pierres et trouva ung aultre compaignon avec
+trois femmes communes auquel ledit renel se parforca
+donner de sa daghe a quoy il failly au moyen de ce
+que le compaignon se jetta le val de la montee et le
+rencontra le seigneur de licques quy rua apres luy ne scet
+s il le toucha et puis le trouva le seigneur de fallaix, lequel
+luy rua deux coupz de taille de sa dage et ung
+coup d estocq sans savoir a la verite s il le blescha
+ne quel endroit, et ainsy que leditclaude de byssy
+suppliant pensoit entrer en ladite maison, le premier
+compaignon qui avoit este blesche le hurta
+si rudement quil se desmarcha deux ou trois pas,
+et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy feist
+ledit bissy riens mais entra ladite maison et venant
+aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits
+compaignons qui le requist le laisser passer, ce qu il feist
+puis rencontra ce compaignon ledit benedictus le sauvaige
+serviteur dudit bissy suppliant lequel semblablement le laissa
+passer et tost apres entendirent le seigneur remonstrant que
+l ung de ce compaignons bleschiez nomme jeannin de mol
+filz de l oste du poncelet dudit bruxellles termina
+de vie par mort dont ledit remonstrant et son serviteur ont
+este et sont amerement desplaisans. et doubtans rigeur
+de justice se sont absentez de notre dite ville de bruxelles
+et pays de brabant ou ilz n ozeroient retourner.
+ains conviendroit audit seigneur de bissu laisser ses parens
+et amis et aussy a son grant regret notre service comme il dist
+se notre grace ne luy est sur ce impartie et au dit benedictus son
+serviteur, dont attendu ce que dist est et que par infortunne
+et non de propoz delibere ledit meschief est advenu et que
+en autres choses jusques a ores les susdits suppliants sont bien rennomez
+et n ont ont commis cas deshonneste. ils nous ont tres humblement
+supplie et requis. pour ce est il que nous ces choses consideres
+ausdits claude seigneur de bissy et benedecitus sauvaige son
+serviteur suppliant inclinans a leurdite requeste. avons
+ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remettons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide
+dessus declaire ensemble toute peyne amende et offence
+corporele criminele et civile en quoy pour raison et a
+l occasion dicelluy cas ilz pevent avoir offence et estre
+encourrus envers nous et justice et les avons quant
+a ce remiez et restituez, remettons et restituons a leurs
+bonne fame et renommee au pays et leurs biens non
+confisquez saucuns en ont tout ainsy qu ilz estoient
+au paravant l advenu dudit cas. en imposant sur ce
+scilence perpetuel a notre procureur general en brabant
+et a tous noz officiers quelzconques. satisfaction faicte
+a partie interessee premierement et avant tout euvre
+se faicte n est et elle y chyet civilement tant seulement
+sy donnons en mandement a noz amez et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront
+a appeller ils procedent bien et deuement a la verification
+et interinement de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz
+officiers et justicers quelzconques cui ce regardera ou leurs
+lieutenant et chacun deulx en droit soy et si comme a luy appartiendra
+facent seuffrent et laissent lesdits suppliants de notre presente grace
+et remission ensemble de tout le contenu en cesdites presentes
+selon et par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuellement
+joyr et user sans leur faire mectre ou donner ne seuffrir
+estre fait mis ou donne ores ne ou tamps advenir aucun
+d estourbier ou empeschement au contraire. ains se leurs
+corps ou aucuns de leurs biens sont ou estoient pour ce
+prins saisez arrestez ou empeschez les mectent ou facent
+mettre tantsot et sans delay a playne et entiere delivrance
+car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme
+et estable a tousjours, nous avons ces presentes fait seeller
+de notre seel. sauf toutesvoies en aultres choses notre
+droit et autruy en toutes donne en notre cite dab
+d aubsbourch le xxviije jour du mois de juing l an de grace
+mil cincq cens et dix. et des regnes de nous empereur
+assavoir de cellui de germanie le xxve et de hongrie etc
+le xxje . et ainsy avoit escrypt sur le reploy par l empereur
+et monseigneur l archiduc en leur conseil. et signe h de hane
+et encoires visa et sigillata de expresse mandato
+domini imperatores
+collationne a l original
+par moy
+n strate $$"
+"philips etc. doen te wetene allen tegenwoordighen ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedighe supplicatie van ioores de
+corthe geboren van namen arm schamel oudt $$$ belast
+met een oude herman van leeuwe oudt wesende omtrent eenentwyntich
+jaeren dyamantslyper van zijnen ambachte inhoudende hoe dat
+hy altyt zonder jactancie te sprekene is geweest van goeder name
+ende fame ende oyck aengaende zyn geloove altyt hem heeft
+gedragen ende gereguleert navolgende den gebeden vander heyliger
+kercke behalfven dat omtrenteen jaer geleden de voirs. suppliant is
+gecomen int geselschap ende conversatie van sommige persoonen
+besmet zynde met heresie oft quaden geloove die den voirs. suppliant
+zoo verre met schoonen wordden ende valsche leeringen hebben
+gepersuadeert gehadt als dat hy in sommige articulen vanden goeden
+geloove heeft gedoolt gehadt geerrert ende hem verabuseert soedat
+hy mits ende om deselve zyne dolinge ende erreur by onsen officier
+van antwerpen is genomen ende in hechte zynde zoe is gebeurt
+dat by den voirs. suppliant zyn gecommen up ten steen mr. adriaen lyod$
+prochiaen vander borchtkercke ende broeder balten dresseleers
+religieux * vander ordene vanden predicheeren binnen onsen stede van
+van antwerpen voors. die de voirs. suppliant sulcx hebben geadmon$$
+ende onderwesen aengaende de quade ende valssche leeringe
+die hy aengenomen hadde als dat hy zyn erreur ende dwaling
+bekennende desselve gerenunchieert heeft ende voirts expresselyck
+vercleert dat hy van nu voirtaen desselve zyne quade leeringe voer
+zoe veele als deselve enichssins soude mogen wesen contrarie der
+geboden vander heyliger kercken verlaten ende voirtaen ** willen leven
+ende doen gelyck een goet kristen mensche volgende den geboden vande
+heyliger kercken nae zyn vuyterste beste is schuldich te doene
+alsoe vande selve renunciatie revocatie ende beteringe claerlyck
+is blyckende byden attestatie vanden voirs. twee geestelycke
+persoonen daeraff zynde ende hoewel dese renunciatie
+ende revocatie inden manieren als boven is geschiet soe en
+can de voirs. suppliant nochtans dye nyet tegenstaende uuyter
+gevanckenisse in respecte vanden officier nyet ontslagen wesen
+ten waere dat ons believen wilde hem suppliant hieraff te verleenen
+onse oepenen brieven van abolitie ende pardoene zoe hy seeght
+ons oitmoedelick biddende om deselve. waeromme
+wy de saken voerscreven overgemerckt bezundere de jonckheyt vanden
+suppliant ende hierup gehadt tadvis eerst van onsen margrave van
+antwerpen ende naderhant vanden inquisiteuren van onsen christen
+geloove den voirs. herman van leeuwe suppliant genegen wesende
+zynder oitmoediger bede ende willende hem gratie ende genade presenteren
+voer rigeur van justitie sunderlinge by deliberatie van onsen lieven
+ende getrouwen neve ridder van onser oerdene gouverneur ende
+stadthouder generael van desen onsen nederlanden de hertoch van savoye
+prince van pietmont etc. hebben inden gevalle als boven vergheven
+quytgeschollen ende geremitteert vergeven schelden quyte ende
+remitteren uuyt onse zunderlinge gratie mits desen de transgressie by
+hem gecommitteert van onsen placcate ende edicte boven verclaert
+mitgaders alle tgene dat hy ter causen van dyen tegens ons ende
+justitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende hebben hem
+als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynder goeder fame name ende geruchte in onsen
+lande ende hertochdomme van brabant ende allen anderen onser landen
+ende heerlicheden ende oyck tot zyne onverbuerde goeden indyen hy
+enige heeft geleden ende in alder manieren als hy was voer die
+toecompste vanden feyte voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silentie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beteringe eest ende al voren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is ende enige daertoestaet civilyck
+alleen-lyck behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden wert hem te
+houden bynnen onser stede van brugge alwaer zynen ouders woenachtich
+zyn den tyt van twee jaeren eenpaerlyck eerstcommende beginnende
+van stonden aen nae dinterinement van desen om aldaer te
+volcomen ende volbringen alsulcke penitentie als hem innegestelt
+ende belast zal werden by den voirs. inquisiteuren soe verre
+nochtans des voirs. suppliants ouders ende vrienden vande selve
+penitentie by hem te volbringen hun willen verbinden ende daervoere
+innestaen ende verantwoirden ende voorts dat hy suppliant
+gehouden wert tvoirs. fait ende mesuze tegens ons te beteren civilyck
+*** naede gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van van zyne
+goeden mitsgaders oyck te refonderen de wettelycke costen van justitie
+ter causen voers. gedaen ende te doene allet ter taxatie ende
+arbiterschepe van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe committeren
+ende den welcken wy bevelen dat voer hun geroepen die gene
+dyer over geroepen behoiren te zyne zy procederen wel ende
+duchdelyckter verifficatie ende interinement van desen onsen brieve
+ende oyck ter taxatie vanden civile boete ende costen van justitien
+voerscreven, welck interinement de voirs. suppliant sal gehouden syn
+behorelyck te versoecken ende hem in persoone te presenteren voer den $$$
+van onsen raide in brabant bynnen zesse maenden eerstcommende
+up peyne van te verliesen ende gepriveert te wesen vanden gratie ende
+effecte van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+ende costen van justitie getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen dyen dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael
+marcgrave van antwerpen ende alle andere onse ende onser
+vassallen off der smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegewoordighe ende toecomende wyen dit aengaen off
+roeren sal mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hun
+besundere soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratie remissie ende
+quytschuldinge ende van allen den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voren verhaelt rustelick ende vredelick ende vulcomelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft laten geschien nu
+noch in toecommende tyden enich hinder letsel oft moyenisse $$$ ter contrarien
+aen lyffve noch aen goede in eniger manieren ende zyne persoon
+tegewoirdelick gevangen zynde mitsgaders zyne onverbeurde goeden
+indyen die daeromme naemaels becommert oft gearresteert waeren dat
+zy die setten ende stellen oft doen stellen ende setten terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende vulcomen delivrancie ende slakinge want
+ons alsoe gelieft ende in oirconde van desen zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele
+den lesten dach van junio int jaer ons heeren duysent vyffhondert
+sevenenvyftich ende vaen onsen rycken van spaengien sicillien etc. tweede
+ende van engelant vranckrick ende naples tiiiie opde plycke
+stont gescreven aldus byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent de langhe recepta visa
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zijnen originale by mij
+facuwez"
+"albert ende isabel clara euge-
+nia infante van spaignen bijder gracien goidts eertshertogen van oostenrijck etc.
+doen te wetene alle tegenwoordige ende toecoemende dat wij
+ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie van mr jacques
+de govy eertijden greffier vanden heere prince van oraigne
+binnen sijnen lande van grimbergen ende procureur postulerende
+in onsen raede van brabant inhoudende hoe dat hij op pinksteren ?
+dach inden jaere sesthien hondert seventhien synde ten huyse
+vanden advocaet van aelst met mr. michiel de mera greffier
+vanden camere van uccle is gebeurt dat nae drincken ende
+eenige woorden sittende aende taeffele heeft aen voors. de
+mera gegeven eenen steke met een messe daer van den
+voors. de mera twee daegen daer nae deser werelt is
+overleden ter groot leetwesen des voors. suppliants diewelcke
+geduerende syne absentie ende contumacie by vonnisse van onsen
+rade van brabant is gebannen vuijt deser provincie op
+pene vreeder inden selven vonnisse begrepen mede oock
+zijne goeden geconfisqueert ende alsoo die voors. suppliant voor commissaris ?
+van onsen voors. raede is veraccordeert met partije geinter-
+esseerde ende dat tvoors. banissement des suppliants geheelyck
+redundeert tot sijne sijns huysvrouwe ende kinderen ruine is hy suppliant
+hebbende een groot leetwesen van voors. syne gecommitteerde faulte
+hem hebbende tot ons seer ootmoedelyck biddende om gracie ende remissie
+mesclausule van restablissement soo eest dat wij dezen
+aengesien ende gesien in onsen raede van brabant d’informatie
+by $$$ onse commissarissen tot onser ordonnantie op tgene voors.
+genomen geneycht wesende ter beden des voors. suppliants ende willende hem
+in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voir straingheyt ende
+rigeur van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quyte ende vergeven vuijt
+sonderlinger gracie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+gebuert midtsgaders alle $$$ ende breucken corporelle ende
+criminelle die hy ter causen van dyen tegen ons ende iusticie
+eenichsints mach hebben ontgaen ende misdraegen ende hebben hem
+dyen aengaende wedergeselt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot synen goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen
+voors. lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlycheden, ende tot sijnen onverbeurde goederen indijen y
+eenige onder ons heeft, gelyck ende in alder manieren soo hy was
+voor de toecompste van voors. feijte insonderen hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie sij syn satisfactie ende
+beternisse eerst ende vooral gedaen der partijen geinteresseerd
+indyen die noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlijck behoudende dat die voors. suppliant gehouden sal
+syn tvoors. feyt tegens ons te beteren civilick alleenlyck naer
+gelegentheyt vanden saecken ende faculteyt van syne goede met
+oock te betaelen die redelycke costen van iusticien hieromme
+alreede gedaen ende te doene aller ter tanxatie ende moderatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen den genen die daeromme
+behooren geroepen te zyne sy procederen wel ende deughdelick
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxacie ende
+moderatie vanden voors. emende ende costen van iusticien alsoo sy
+sullen bevinden behoorende welck interinement die voors. suppliant
+gehouden zal sijn te versoecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen ses maenden naestcoemende op de
+pene van te verbeuren die $$$ van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert ende
+betaelt synde in handen vande genen dyen dat behooren sal zyn onsen
+voors. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+iusticieren, officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende
+toecoemende dyen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hun besondere soo hen toebehooren sal, doen laeten
+ende gedoogen den voors. suppliant van deser onser iegenwoordiger
+gracie ende remissie ende van alle dinhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voore verhaelt rustelyck, vredelyck volcommenlyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruijcken sonder hen te doen
+oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden eenich
+hinder, letsel oft moeyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyve of eenige van sijne onverbeurde goederen
+daervan gearresteert, becommert oft belast waeren dat sy die
+setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blijve, soo hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onseren rechte
+ende een yegelijck anderen dessyns gegeven in onsen rade van
+brussele dan 8en junij 1621 onder opde plycke stont
+geschreven aldus byde eertshertogen ondertekent i cools ende
+was gesegelt met eenen groenen wasschen segel vuytangende
+in groene syde snoeren."
+"remissie van dootslage
+philips byder greci goids ertshertoge van orstryck hertoge
+van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karinten van
+cram van limborch van luxemborch ende van geldre grave van
+vlaenderen van habspourg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoingnen palatun van henegouwe van holland
+van zeeland van namen en van zuytphen marcgrave des
+heylichs roemschen rycs ende van borgauw lantgrave in
+elsaten heere van vrieslant opter windischemarg van portenauw
+van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
+die nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van jan vanden poele ende pauwels van assche
+geboren in onsen lande van $$$ denremonde inhoudende hoe dat
+inde maent van junie lestleden die voirs. supplianten hen vonden inde
+prochie van buggenhoute in onsen lande van brabant int geselscap
+van sekere goeden luden die aldaer by adventure vergadert waeren
+ende onder andere waeren int voirs. geselscap jan van assche
+broeder vanden voirs. pauwels ende naemaech vanden voirs. jan
+vanden poele suppliant ende oic wylen joes morenay, ende aldaer
+tsamen rustelic ende vredelic drinckende sonder enigen nyt oft
+haet tusschen hemluyden te voeren gehadt thebbene die voirs.
+wylen joes morenay wel by drancke wesende begonste hem
+int voirs. geselscap oneerlic ende buyten maten thebbene sprekene
+ontamelycke ende onbehoerlycke woerden dat scande was voer
+hem ende synen vrienden dwelc siende die voirs. jan van assche
+die den voirs. joes naestgebeure was int voirs. geselscap
+gheen quaets bemoedende ende om beterswille vervoorderde hem
+de voirs. joes van synen quaden wesen te berespene twelck
+die voirs. joes zeer qualic nam soe dat uuyt dien tusschen
+hen groote woerden ende geschil resen ende en hadde geweest
+dat die voergende supplianten ende andere bystanders niet belet
+en hadden tvoirs. geschil het was gescapen dat daer soude
+groote ongenuchte gebuert hebben want een vanden geselscap
+swager vanden voirs. joese morenay genaempt joes bunderman
+hadde doe den voirs. jan van assche gegrepen byden hare
+zyn beste doende omme hem van levende live ter doot bringen
+niet te min by middele vanden goeden luyden die dair
+waeren gheen ongenuchte en geviel ende corts daer nae
+die voirs. jan van assche ende wylen joes uuytgegaen
+synde der voirs. tavernen woerden resen van nyeux
+tusschen hemluyden soe dat zy tsamen vochten int welc
+gevecht die voirs. jan van assche was ter eerden neder
+geworpen byden voirs. wylen joes morenay die zyn uterste
+beste dede omme hem te vermoerden die voirs. jan van assche
+siende den grooten noot ende sorge van synen leven ende dat op
+hem quam den voirs. joes bunderman swager vanden voergenoemde
+wylen joes die hem te voeren byden hare getrocken hadde
+creesch ende riep hulpe anden voirs. pauwels suplliant zyne
+mage doe noch wesende inde voirs. taverne dwelc siende
+huerlieder broeder ende maech in sulcken noot ende ter eerde
+liggende onder de voeten van syyen synen vyande meynende
+dat hy totter doot gewont was beroert wesende ende gemoveert
+van broederlycke affectie elck met een geyserden
+stock die sy vonden in huerlieder uuytganck werpende
+gaven sekere slagen den voers. jan morenay daer of hy
+ontfinck eene oepene wonde vanden welcken corts daer nae
+hy quam van levende lyve ter doot ende al eest soe
+dat die voirs. supplianten ter cause vanden voirs. dootslach
+partye wel ende duechdelic voldaen hebben niet te min
+beduchtende strangheyt van justicien hebben hen geabsenteert
+uuyt onsen landen ende heerlicheyden inden welcken zy en
+souden nemmermeer wederkeeren noch converseren maer
+tot eewigen daigen moeten dair buyten bliven ende dolen
+in vremde landen ende contrayen ten grooten verdriete
+ende allendichen in dien hem onse gracie ende ontfermachticheyt
+hierop niet versien en waert alsoe zy seggen omme
+welcke zy ons zeer oitmoedelycke hebben doen bidden
+soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
+genegen wesende ter oitmoediger bede ende supplicatie
+vande voers. supplianten willende henluyden in dit stick
+gracie ende genade prefereren voer strangheyt van justicien
+den selven ter eere ende weerdicheyt vander heyliger
+passie ons heere jhesus christus die hy leet ant thout des
+cruycen up sulcken dach als huden voer die verlossenisse
+ende redemptie vanden mensschelycke geslachte hebben
+in gevalle als boven vergheven quytgeschouwen ende
+geremitteert ende mits desen jegewoirdigen brieve vergeven
+schelden quyte ende remitteren tfait ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle boeten brueken ende offensien
+corporelle criminelle ende civile, daer inne zy ter cause
+voerscreven met datter aencleven mach jegens ons ende justicie
+misdaen mesbruyct ende verbuert mogen hebben ende
+hebben hen als van desen wedergestelt ende gerestitueert
+thuerlieder goeden fame name ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende andere landen ende heerlicheyden tot huerlieder
+onverbuerde goeden in dien sy enige hebben gelyckerwys
+als zy waeren ee aleer tvoirs. feyt ende dootslach by hemluyden
+geperpetreert gechiet was lastende ende imponerende onsen
+procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+hierup scilende ende eeuwich swigen behoudelic dat die
+voirs. supplianten gehouden sullen syn te beteren ende te vreden stellen
+die geinteresseerde partye civylic alleenlic in dien daer
+enige es ende die niet gedaen en hebben ontbieden daer omme
+ende bevelen onsen haerde lieven ende getruwen die cancellier
+ende andere luden van onsen raedt in brabant dat voere hen
+geroepen die ghene die d hier toe behoeren geroepen te syne
+zy procederen wel ende duechdelic ter verificatie ende interinement
+van desen onsen brieven ende dat gedaen zy onse drosset
+van brabant amman ende schoutheet van onser stad van bruessel
+ende alle andere onse justicieren officieren ende onderseten oft
+huerluyden stadhouderen ende elcken van henluyden byzunder dien
+dit nopen oft angaen sal doen laten ende gedoogen den voirs.
+supplianten van onse jegenwoirdige gracien quytsceldinge ende
+remissie ende van al den inhouden van desen soe ende inden namen
+als voerscreven es rustelic vredelic ende eewelic gebruycken ende
+genyeten sonder hemlieden te doen gedoegen doen oft laten
+geschien nu noch in toecomende tyden eenich belet oft
+ongebruyct ter contrarie in live noch in goede maer
+in dien sy oft huere voirs. goede niet verbuert synde
+ter cause voerscreven gevangen belet oft becommert waeren
+dat zy die terstont ontslaen ende ontcommeren uuyt allen
+letselen, ende wederstellen in huerluyden iersten staet ende
+wesende want ons alsoe gelieft gedaen te syne
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behouden in andere dingen an ons ende
+eeneygelycke syns rechts in al gegheven in onse stad van mechelen
+upden goeden heyligen vrydach int jaer ons heeren duyst
+vc ende twee aldus over gescreven ende geteyteyt geteykent
+by mynen heere den eertshertoge in synen raet haneton
+gecollacionneert ende bevonden concorderende
+metten originele by my $$$"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegewoirdich ende toecomende dat
+wy ontfaen hebben die oidtmoedige supplicatie van romment
+raes arm scamel jonck man oudt xxviij jaeren oft daer omtrent woenende
+onder barlaer in onsen lande van brabant inhouidende hoe dat hy suppliant
+opten tweeden dach van hoymaent xvc xl des nu geleden is drie
+jaeren hem gevonden heeft met eenen jan baten ten huyse ende herberge
+van jan vercammen alias aerts tot barlaer voirs. om t samen te drincken
+alwaer onder dandere woerden hy jan baten den selven suppliant tot
+twee reysen op seyde zekeren peys die zy tanderen tyde gemaict
+hadden van zekeren geschil tusschen hen daer te voeren gebeurt
+nu eest dat corts daer naer de voirs. jan baten zyn tweede
+oft derder gegaen es naer tkerchoff dair henlieden stocken
+stonden bringende die ter voirn. herberge zeggende wederom
+totten suppliant rombout ick en soude geenen peys met welcke
+woirden hy suppliant hem buyten huys vertrack doen seyde een
+matheeus vercammen totten selven rombout : meenede den suppliant
+en salder alleen nyet syn mitswelcken hy matheeus wierp
+eenen steen ende t selve gebeurt synde es hy suppliant wederom
+in huys getreden uuyt treckende zynen deghen ende smeet
+dairmede in een taefele waer naer hy suppliant uuyten huyse
+gestooten wert ende es den voirs. jan baten zyn tweede oft
+derder oick uuyten selven huyse gegaen hebbende vele steenen
+om hem suppliant te worpene ende quamen den selven zoe bydat hy naer
+hem stack ende keerden wederom deur rrn porte ten huyswaerts
+ende liep oick de suppliant ter voirster duer waerts doen hy jan
+baten wesende int huys stont ende crieerde van binnen opten
+suppliant werpende naer hem duer de venstere met steenen ende
+ondertusschen zoe wert hy suppliant geleyt by een meysen tot inden
+vaerwech dair hy gehouden was maer ontghinck t selve meysen
+ende siende dat de duer oepen ghynck dair zyne vianden$$ waeren
+verhit van bloede ombedacht van zyn selven ende wesende mits zyn
+jonckheyt scampige woirdden vande voirs. jan baten ende ontsprekelyck
+gramscap als eenen uuytsiinich mensch ende sonder redene oft
+verstant gebruyckende liep derwaerts met eender picke stekene
+alsoe die duer oepen ghinck ende heeft den selven jan vercammen
+zynen weert by crancke fortinne geraect inden buyck onwetens
+ende onverhuts ende de steke ontfaen zynde seyde de voern.
+jan wie steect my daer wairop hy suppliant antwoirde seggende
+ic hannen aerts raeck ick u dair doet es my leet ende hy
+suppliant hem maecte aen tloopen van welcker steke de selve
+wylen jan vercammen den derden dach daer nae deser werelt
+overleden es begheerende nochtans voir zyn afflivicheyt in zyn
+sieckbedde aen zyn vrienden hieraff nemmermeer wraecke
+op hem suppliant te doene ondertusschen es de voirs. jan baten
+teghen$$ wyen hy suppliant geschil hadde den selven overleden
+comen bezoucken die hem seyde gaet van my want om uwen
+wille hebbe ick dit gecregen ter cause van welcken feyte
+hy suppliant vresende rigeur van justicie nyet vryelyck en dierf
+hanteren onse landen ende heerlicheden al eest dat hy noch
+wesende een jonck geselle ende een arm cleermaker van zynen
+ambachte andersins es altoos geweest van goeden ende eerlycken
+regimente$$ sonder oynt yemanden mesdaen te hebbene ende oick dat
+hy peys heeft met partie geinterresseerde ten zy dat onse
+gracie hem hierop verleent worde alsoe hy seyt ons dairomme
+oidtmoedelyck biddende. soe eest dat wy de sake voirs.
+over gemerckt ende hier op gehadt dadvis van meyer ende
+scepenen van onsen voirs. dorpe van barlaer den voirgenoemden suppliant
+geneycht wesende tot zynen beden ende supplicatie sunderlinge in
+faveur van ons blyde wedercompste in onsen landen van
+herwaerts on$$ hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden
+ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onsen sunderlinger
+gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders oick
+alle peningen ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy
+hem overmits ende uuyt saken van tgene den voirs. in$$ tegens ons
+onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zynen goede fame ende name in ons lande en
+heerlich hertogdome van barbant ende allen anderen onsen landen ende heerlichheden
+et$$ tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenige heeft gelyck hy
+was voer den voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silence onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van brabant
+wie zy syn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+partien geinterressert soe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+sal syn tselve feyt tegen ons te beteren civilyck naeder gelegentheyt
+der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen ordinantie
+daerop gemaict ende oick te betalen die redelycke
+costen van justicien indien eenige dairom gedaen ende
+naer gevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden dairom
+ende bevelen den selven van onsen rade in brabant dat
+voir hen geroepen die ghene die dairom behoiren sullen
+geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende interinemente van desen iegenwoirdigen
+brieve welck interinement de selve suppliant schuldich sal
+syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven
+jaer naestcommende op de pene te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcker amende onsen ontfangere
+vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere
+onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfange zy onse drossaet van brabant meyer van
+barlaer ende alle andere onse ende ons vassallen
+oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
+ons voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die syn oft wesen mogen tegewoirdich
+ende toecommende huere stedehouderen ende elcken van hen
+soe hem dat toebehoiren ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdige gracieen remissien
+ende quytsceldingen inder manieren voirs. peyselyck
+volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen en de laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te
+laten geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch
+in goede , eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyff oft eenige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden waeren dairomme gevangen becommert oft gearresteert
+dat zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen zaken ons recht ende eenyegelyck
+dessyns in allen. gegeven in ons stadt van bruessele
+inde maent van december int jaer ons heeren duysent
+vyff hondert ende dryenveertich van onsen keyserrycken
+txxiiij ende van onsen rycken van castillien ende
+anderen txxviije. aldus gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende onderteekent
+de zoete. visa recepta
+gecolloconeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale
+n facuwez"
+"remissio charles etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lumble supplication de gilles de blaesvelt escuier signeur
+de limale en notre pays de brabant contenant comment il nous a servy
+en estat dhomme darmes soubz la charge de notre cousin le
+conte de nassou des premieres ordonnances en faitz et exploitz
+de guerres tant contre le turcq que en toutes autres guerres
+lespace de vingt ans comme ung bon vassal et subgect doibt
+faire meismement devant peronne ou en donnant lassault
+il fut bleschie et en peril de mort apres sest retourne a
+limale ou il sest tousiours bien conduit et estant la
+luy sont venues plaintes pluiseurs foiz et par ses voisins
+gens de bien dune veille femme nommee jacquette laquelle
+estoit comme on dit natisve de france mariee aiant eu
+enffans bastardz diffamee et reputee pour sorciere et quelle
+savoit le moien et en usoit non tant seullement de prendre le
+bure des voisins et povres gens mais aussy de fere morir les
+bestiaulx diceulx et a ceste occasion depuis nagaires ou mois
+de mars lan xve trentohuyct est advenu que ledit suppliant
+a laspres disner le meisme jour du partement du frere dudit
+suppliant pour aller en espaigne avec notre grand maitre dhostel
+le conte du reulx apres avoir fait bonne chiere et prins
+congis de luy en passant devant la maison de ladicte
+jacquette souvenant desdites plaintes appella ou fist mener
+ladite femme hors sa maison audit limale jusques a la halle
+la ou il la fist embrasser ung posteaux dicelle halle
+avecq les grusillons sans touteffois estre serre la delaissant
+jusques au soir et alors le manda ledit suppliant $$$
+estre amenee en sadite maison luy cuydant fere cognoistre
+la verite en fait de sorciere prendant en sa main ung
+fouvet dont lon chassa les chiens hors la maison pour luy
+donner terreur en la frappant a tors et travers sans consideracion
+ou ne comment et ce fait pour ce que pour la premiere foiz
+elle ne vouloit confesser ce que dessus fist ledit suppliant
+ramene ladite jacquette et apres par deux fois remander
+laiant faict despoillier jusques a la chainture et ainsy
+battu non tant seullement $$$ fouvet mais aussy de verges
+a cause que les insensez les craindent plus en luy donnant
+deux ou troiz souffeletz de la main pensant ainsy luy
+fere cognoistre ce que dessus et apres par courroucho
+et esmotion de sang boutta le suppliant icelle femme par
+terre en luy donnant une seulle attainte de son pied
+au corps et la renvoye ainsi a la maison du sergeant
+commandant en estre fait bonne garde pensant proceder
+contre elle par justice comme de raison la ou elle allist
+coucher la nuyt sur ung lict laquelle aiant au
+paravant este malade et point encoires trop bien refaite
+fut renvoye en sadite maison et le lendemain est allee
+de vie a trespas dont lon pourroit pretendre que le suppliant
+en seroit culpable combien quil ne scet et ne pense avoir
+donne aucun cop mortel autres que dessus est dit. et
+craindant rigeur de justice sest absente de notredit pays
+de brabant a son grand regret prejudice et dommaige ayant
+habandonne femme et mesnaige ouquel il noseroit
+retourner ne soy employer en notre service combien quil
+ait satisfait a partie interessee se notre grate et misericorde
+ne luy est surce impartie sicomme il dit dont actendu
+ce que dit est meismement p$endant regard a linnocence
+du cas et les bons et leaulx services par luy faiz pour
+lesquelz il a engaige la plus part de ses biens et habandonne
+plus de sept mois noz pays de pardecha il nous a treshumblement
+supplye et requis pour ce est il que nous ces choses considerees
+audit gilles de blaesvelt suppliant inclinans a sadite supplicacion
+et requeste et luy veullans en ceste partie preferer
+grace et misericorde a rigeur de justice meismement a la
+requeste et contemplacion daucuns signeurs et bons
+personnaiges avons $$$ cas que dessusdit par la deliberacion
+de notre treschiere et tresamee seur la royne donargiere
+de hongrie de boheme etc pour nous regente et gouvernante en
+nosdits pays de pardeca quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par cidites presentes le
+cas et homicide dessus declaire ensemble toute paine amende
+et offence corporelle et criminelle enquoy pour raison et a
+loccasion dudit cas et des circonstances il peult avoir mesprins
+et estre encouru envers nous et justice et lavons quant
+a ce remis et restitue remettons et restituons a ses bonne
+fame et rennomee en notredit pais de brabant et tous autres
+noz pays et seignouries ensemble a ses biens non confisquiez
+$$$ en y a tout ainsi selon et par la maniere quil
+estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur ce sillence
+a notre procureur general et tous autres noz justiciers et officiers
+quesconques satisfaction toutesuoyes faite a partie interessee
+premierement et avant tout oeuvre se faite nest et elle y
+chiet civillement tant seullement pourveu que ledit suppliant
+sera tenu amender ledit cas emiers nous aussi civillement selon
+lexigence dicelluy et la faculte de ses biens. et avec ce
+paier et resfondre les mises et despens de justice saucuns
+en sont faiz a larbitraige de tauxation de nos amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commectons a ce ausquelz mandons que appellez et devant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien
+et $$$ a la veriffication et intermement de cesdites
+presentes selon leur forme et teneur lequel intermement
+ledit suppliant sera tenu requerre en notredit conseil deans ung
+an apres la date de cestez sur paine destre prive
+de leffect de ces presentes. et a larbitrage et tauxation
+de ladite amende civille et despens dessusdits et ce fait et
+ladite amende civille tauxee et paies $$$ mains de celuy de
+noz reteneues quil appertiendra qui sera tenu en fere $$$ $$$
+et rendre compte et reliqua a notre prousfit avec les
+autres deniers de son entermise ilz et tous noz autres
+justiciers et officiers presens et avenir cui ce peult et pourra
+touchier et regarder leurs lieuxtenans et chacun deulx endroit soy
+sicomme a luy appertiendra faicent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presnte grace remission et pardon selon
+et par la maniere que dit est plainement et paisiblement
+joyr et user sans luy fere mettre ou donner ne souffrir estre
+et fait mis ou donne ores ne au temps avenir aucun arrest
+trouble ou empeschement au coulvaire en corpz ne en
+biens en maniere quelconque ains se son corps ou aucuns
+desesdits biens non confisquez comme dit est sont ou estoient
+point ce prins saisiz arrestez ou empeschez les mettent
+ou facent mettre incontinent et sans delay a plaine
+et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre scel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy en toutes donne
+en notre ville de bruxelles ou mois de novembre lan
+de grace mil cincqcens et trenteneuf de notre empire
+le xxe et de noz regnes de castille et autres
+le xx iiiie ainsy estoit escript sur la plicque
+par lempereur en son conseil et signe verreyr$$
+visa regestrata
+collation est facte et concorde a son
+original par moy"
+"philips byder gratien goids eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingen
+van lothrycke van brabant van stier van karenten van cram van lymborch
+van lucemborch luxemborch ende van gelre grave van vlaenderen van habspurgh van tyrol van
+ferette van kieburgh van artois van bourgoingnen palatin van henegouwe van
+hollant van zeellant van namen ende van zutphen mercgreve des heylichs
+roomschen rycs ende van bourgauw lantgreve in elsacen heere van
+vrieslant van opter windischenmargh van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse brieven sullen zien oft hoeren lesen saluyt
+doen te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+arnde die coster henricke ende janne rosiers gebruederen inhoudende hoe dat
+die voirs. arnt is gegaen tot eenre bruylocht aldair een bruyt huer feeste
+houdende was tot welcken feesten ende plaetsen oick gecomen is een geheten
+coppen vandermeeren tegen den voirs. arnde ende henricke rosiers dair
+de voirs. die voirs. coppen quam gaende mit claese johannes dochter van
+nederyssche ende heeft die voirs. coppen vandermeeren zynen hantbooge
+gespanne mitten welcken hy den voirs. arnde geschoten heeft eenen schuet
+in zyn been dwelcke ziende die selve arnt heeft zyn mes uuytgetogen
+ende stelde hem terweren mair die voirs. coppen ghinck loopen alsoe
+dat tselve gevechte bleef staende ende omtrent twee maenden daer nae soe
+is die voirs. coppen wederom gecomen ende heeft aen den voirs. arnde gesonden
+om eenen dachvaert te houdene ende den peys onder hen te makene toten welcken
+die voirs. arnt consenteerde op welcke voirs. dachvaert die selve arnt mit
+zynen vrienden is gecomen maer nyet die voirs. coppen noch oick yemant van
+zynen wegen hoewel dat die voirs. arnt langen tyt nae hem wachte
+ende omtrent vier daigen dair nae soe is gebuert dat die voirs. suppliant
+zyn gecomen op eenen kersmisse dach tot nederyssche omtrint den avonde
+aldair die vors. coppen ende arnt woenachtich waeren ongestoot ende
+nyet om vechten aldair die voirs. coppen vander meren gecomen is zyn
+vyfsten ende hebben opte feeste diemen tot nederyssche voirs. houdende
+was geseght toten voirs. arnde die costere ende zynen medegesellen supplianten
+siet ghy sulter aen weert u op dwelcke die selve arnt mit zynen
+voirs. gesellen supplianten zeyde wy en willen nyet vechten want wy
+en zyn alhier om vechten nyet comen nae welcke woorden soe sloegen
+die voirs. coppen mit zynen gesellen den voirs. arnde die costere een vanden
+voirs. supplianten onder voet ende gaven hem wel zeven wonden aleer hy hem
+nooyt weerde ende daer nae zoe stont die voirs. arnt alsoe gequest oppe ende
+track zyn mes ende quetste mit zynen geselen eenen van des voirs. coppens
+gesellen geheeten jan ruelens ende gaven hem eenen huw in zyn hoot
+dat hy van dier quetsueren bynnen drie daigen dair nae van levende live ter
+doot gecomen is uuyt saken van welcken feyte hebben die voirs.
+supplianten die onnoselitelice? dair inne zyn gecomen hen iesindert moeten houden
+buyten onsen voirs. lande van brabant ende en souden alnoch beduchtenen
+ende vreesende die strangheyt van rechte hen bynnen den voirs.
+onsen lande van brabant nyet dorven houden wandelen noch verkeeren
+mair werengescapen voirtaenen hen dair buyte te moeten absenteren
+ende hen houden in vremden landen in grooten miserien ende armoeden ende
+huere leven aldair leyden ende eynden in ongevallicheyden het en were
+dat wy onse gracie ende genade tot henweerts keeren ende hen tvoirs.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelck
+zy ons oitmoedelick hebben gebeden waeromme soe eest
+dat gemerct tghene des voirs. is wy ter beden der voirs. supplianten geneyght
+ende willenen altyt ende besundere te desen male prefereren ende thoenen
+gratie ende genade voere strangheyt van rechte hebben ter eeren ende
+weerdichheyd vanden passien ons liefs heeren ieshus cristi die hy op sulcken
+dach als huden goetvrydach voer ons ende alle kerstene menschen heeft
+geleden den voirs supplianten in gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quite ende vergeven van zunderlinger gracien overmits
+desen onsen brieve tvoirs feyt ende dootslach mitgaders alle penen boeten
+kueren ende brueken het zy van lyve leden oft goede inde welcke zy
+overmits ende uuyt saken vanden voirs. feyte ende dootslache eenichssins
+tegen ons ende den gerichte moegen zyn gevallen stellende ende settende
+van al den selven supplianten wederom in hueren eeren goede namen ende famen
+ende tot allen hueren goede nyet verbuert zynde op dat zy eenige hebben
+hen oirlovende ende consenterende dat zy dien nyet tegenstaende sullen moegen
+moegen comen bliven keeren ende verkeeren alomme bynnen onsen voirs.lande
+van brabant geluckerwys ende alsoe zy deden voere die geschiedenisse vanden
+voirs. feyte imponerende hier af een ewich geswych onsen procureur generael
+van brabant onsen drosset van brabant meyere van loeven amman van bruessel
+schouheten van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen officieren
+ende stedehouderen dien dat eenickssins aengaen mach satisfactie ierst ende
+voere al gedaen den partien geinterresseert zoe verre die alnoch nyet gedaen en
+zy civilic alleene ontbieden hier omme ende bevelen onsen lieven ende
+getruwen cancellier ande den anderen luden van onsen raide in brabant dat
+zy procederen ende doen procederen wel ende ernstelic toten interinemente
+ende verificatie van desen ende dien gedaen zy onsen voirs. drossat ende
+alle andere onse ambachteren richteren ende dieneren vanden smalen heeren
+ons voirs. lants ende huere stedehouderen nu ende namaels wesende ende
+een iegelick van hen alsoe hen toebehoert den voirs. supplianten van desen
+onsen voirs. gracien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelick
+ende vredelick genyeten ende gebruycken sonder hen dair tegen te doene
+oft te laten geschieden aen huere voirs. lyven leden oft goeden eenigen hinder
+stoot oft letsel ter contrarien mair zoe verre die selve supplianten oft
+huere voirs. goede nyet verbuert zynde ten ocsuyne van desen aengetast
+gearresteert oft gecommert weren zy die zonder vertreck ontslaen ende
+doen ontslaen ende stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want onse geliefte sulcke is ende des toirconden hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven in onser stat
+van ghendt opten heyligen goeden vrydach int jaer onssen heeren
+duyssent vyfhondert ende drie aldus onder gescreven op te
+plycke by mynen heere den ertshertoge ende geteykent i
+de witte ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden accorderent
+metten originale by my"
+"copie van eenre remissien
+voere henry de wolff
+kaerle by der gratie goiden gecosen kooninck keyser altyt
+vermeerder tsrycx, koininck van germanien van spaignien etc
+eertshertoge van oisteryck hertoge van bourgoingnen van lotharingen
+van brabant etc doen te wetene allen lieden yegewoirdige
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van henricke de wolf, inhoudende doe dat hy suppliant
+zekeren tyt van jairen geleden ierstmale is geweest meyer
+ende dair nae drosset inden dorpe van berlaer doen hubrecht
+de plaines die heerlicheyt van berlaer besittende was
+ter welcker tyt wylen andries vercammen is met vonnisse
+vanden scepenen aldaer gecondemneert geweest henricken
+clemens te betaelen groote sommen van penningen ende
+want hy intter$$$ minne nyet en wilde betaelen soe
+heeft die voirs. henrick den suppliant als officier
+hem dairtoe gevende zynen salaris versocht gehadt
+executie over den voirs. vercammen alsoo dat hy suppliant
+ten lesten heeft moeten executie doen ende heeft
+daer voer onder dander agfepant ende met heerlicker
+executien vercocht zyn peerdt waeraf die voirs. vercammen
+die zeer wonderlick ende vrempt was zeer qualicken
+is te vreden geweest ende heeft den suppliant ende
+den voirs. henricken clemmens daeromme dickwylen
+ende menich werven gedreyght gehadt seggende
+het sal noch eens een peerdt worden te diversen
+stonden hebbende oick tegen den suppliant dairtoe gevueght
+seggende ick sal u lyf hebben oft ghy het myne dwelck
+hy suppliant huesschelick heeft verdragen biddende den voirs.
+vercammen om goidswille om verdrach te hebben ende zyn
+neeringe te mogen bliven doende inden voirs. dorpe
+wesende een beckere ende taverne houdende inde herberge
+geheeten den hert, dwelck die voirs. vercammen
+nyet en heeft willen vergheven mair is alsoe
+gebleven groote viantscap ende partysscap tegen
+den suppliant dragende dat hy suppliant dicwylen is
+geweest in vreesen van zynen lyve ende desen
+achtervolgende is gebuert dat die voirs. vercammen
+vele dagen lanck voer onse lieve vrouwen dach
+van visitatien lestleden heeft sitten drincken met
+noch meer andere persoenen inden voirs. dorpe
+$$$ den eenen dach voere ende den anderen
+dach nae, den suppliant wachtende ende inde
+ooghen houdende ende hem naeloopende seggende als
+voeren het dal noch eens een peerdt worden ick
+sal u lyf hebben oft ghy tmyne tselve te $$$
+doene gelyck te presumerende is op hope dat hy
+daeraf nyet gestraft en soude worden want
+zyn brueder doendertydt ende lange te voeen
+dair meyer was ende noch is ende opten
+voirs. onsen liever vrouwen dach tsavonts
+tusschen zesse oft zeven uren die suppliant
+sittende voer zijne selfs duere coutende met zynder huysvrouwe
+hebbende nemen hem eenen cleynen hantstock aldair men
+dagelycx achter huyse ende straten mede gaende is
+dair egheenderande yser aen en was ende opten
+voirs. vercammen noch nyemande anders drinckende is
+aldaer gecomen die selve wylen andries vercammen
+hebbende een lanck mes oft roede aen zyn zyde ende
+comende byden suppliant heeft hy tselve lanck mes
+terstont sonder woirden te sprekene uuytgetrocken
+ende heeft naden suppliant geslagen ende hem deerlick
+in zyn hoot gequetst ende gewondt dat tbloet hem
+al heel over doogen schoot ende mit dien schoot hy
+suppliant op meynende in zyn huys te gaene om zyn
+lyf te salveren mair thecken vander deoren is toegeweest
+dat hy egheen tyt en hadde om in huys te gaene ende
+alsoe meynende mitten voirs. stocke die slagen te
+schuttene heeft die voirs. vercammen hem zyne vorsten
+vinger op den stock geclooft dat hem den selven stock
+uuyter hant gevallen is geweest alsoe dat hy suppliant
+om zyn lyf te salverene den voirs. andriesen aldair
+onder tvoirs. vuytgetrocken lanck mes innegevaren
+is ende heeft hem gegrepen mitten halse oft anders
+soe hy best conste ende zyn tsamen ter eerden
+gevallenn den suppliant hebbende uuyt eenen cleynen
+opstekere dair hy dagelicx mede etende was want
+hy anders egheen geweere by hem en hadde heeft den
+voirs. andries int vallen oft liggen dairmede vanden
+suppliant gecregen eenen steecke omtrent zyn borste
+dairaf hy corts dair nae gestorven is naden welck
+zyn terstont twee andere persoenen achter op de plaetse
+vanden suppliant gecomen dair die voirs. andries mede
+hadde sitten drincken dien dach ende diemen seight
+dat mede opsedt gemaict hadden om den suppliant
+doot te hulpen slaen ende hebbende aldaer des
+suppliants huysvrouwe deerlick gequetst ende gewondt
+ende dair nae is oick gecommen peeter vercammen
+brueder vanden voirs. aflivigen selve meyer aldair
+ende heeft binnen den huyse vanden suppliant zynen
+haeffelicke goeden ontstucken geslagen ende oick
+die gelasen veynsteren ende vele foertsen dair gedaen
+boven recht ende sonder vonnisse ende nyet tegenstaende
+dat tvoirs. feyt alsoe onnoeselycken gebuert is
+in nootweere van zijnen lyve in maten boven verclaert
+ende dwelck den suppliant zeer hertelicken leet is
+ende hoewel hy hoept ende meyndt van rechtswegen
+dairnae nyet mesdaen te hebbene nyetmin beducht
+rigeur van justitie besundere gemerckt dat hy
+omtrent xx oft xxv jaeren geleden heeft twee andere
+ongevallen gehadt ende gecommitteert deen in
+vlaenderen ende dandere in brabant dairaf hy heeft verworven
+remissie soe heeft hy hem hier om geabsenteert ende en soude
+hem nyet dorren houden binnen onsen lande van brabant
+maer vuyten selven moeten bliven, soe verre onse gracie
+ende genade hem hierop nyet verleent ende gedeylt en
+worde alsoe hy seeght ons$$ omme die selve zeere
+oitmoedelick biddende soe eest dat wy de saken
+voirscreven overgemerckt denselven henricke de wolf
+suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplicatien
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voer strangheyt van justicien hebben inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschonden ende geremitteeert
+vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt zonderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle peyne ende bruecke
+corporel ende criminele dair inne hy ter causen
+van dien met datter aencleeft tegen ons ende justitie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben, ende hebben
+hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren mits desen onsen
+voirs. brieve tot zynder goede fame naeme ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hyrre eenige
+heeft gelyck ende in alder manierten als hy was voere
+de toecompste vanden feyte ende dootslage voirscreven
+imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen
+procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren ende officieren wie zy
+zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoren
+gedaen der geinteresserde partye indien die noch
+nyet gadaen en zyn ende eenige dairtoe dient civilick
+aleenlick behoudelick oick dat die selve suppliant
+gehouden sal wesen dvoirnoemde feyt ende dootslach tegen
+ons civilick te beteren naer de gelegentheyt vanden
+misdaet ende de faculteyt van zynen goede ende
+oick dat die voirs. suppliant gehouden werdt te
+reffonderen ende te betaelen de redelycke costen
+van justitien indien datter eenige geschiet zyn
+allet ter taxatien ende arbitraigie van onsen lieven
+ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe commiteren
+by desen ontbieden daeromme ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende raide dat voere
+hen geroepen die ghene die dairom behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelick
+ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen tegenwoirdigen brieve nae huer forme ende
+inhouden ende ter taxatien vander civile boeten
+ende costen voirs. ende dat gedaen ende
+de selve civile boete ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+oft anderen onsen officiers dient behooren sal die
+welcke vanden voirs. civile boete gehouden sal wesen
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onse proffyte
+metten anderen peningen van zynen ontfange zy onse
+drossaet van brabant meyer van lovene amman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle anderen onse ende der
+smaelre heeren richteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegenwoirdich ende toecomende dien dat
+aengaen oft aenroeren sal mogen huere stedehouderen
+ende eenyegelick van hen besonderlic soe hem toebehooren
+sal, doen laten ende gedoogen den voirn. henricke
+de wolf suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien
+remissien ende perdoenen ende van alden inhouden van
+desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelick vredelick volcommelick ende eeuwelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen
+oft te laten geschien nu noch in toecommende tyden
+eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne voirs.
+onverbuerden goeden soe voirs. is daeromme gevangen
+gearresteert ofte becommert waren zy die stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende
+sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwiger
+dagen soe hebben wy onsen zegele hieraen doen
+hangen behoudelick in anderen saken ons recht
+ende eenen yegelicken tzyne in allen. gegeven
+in onsen stadt van antwerpen inde maent van
+septembri int jaer onss heeren duysent
+vyfhondert twee ende twintich ende
+van onsen rijcken te wetene vanden roimschen
+ende van hongrien etc tvierde ende van spaignien
+ende den anderen dzevenste. aldus gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen raede
+ende geteekent l. du vli$$$ ende noch visa
+gecollationeert tegen die originale
+bezigeld briefve ende bevonden
+concorderende meten selven behalven
+die"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaele wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van machiel
+van bacx ingeseten poirtere onser stadt van leuwe inhoudende
+hoe dat hy suppliant op sinte pauwels dach lestleden tsavonts ontrent
+thien uren gaende nae huys is neder geseten op een bancke
+staende voire der voirs. onser stadt wynhuys ende heeft tselve
+huys overe sien sitten eenen genoempt andries vander linden zone
+cristoffels vander linden den welcken hy gevraeght heeft oft
+hy geseeght hadde dat hy hem suppliant hadden doen lopen ende dat
+hy hem nyet en hadde dorren wederstaen dwelck die suppliant den
+voirs. andriese vraeghde om dat hem tselve ten scholieren van daer
+hy quam geseeght was dat die selve andries hem des hadde
+gejactiteert ende is alzoe doe voirs. andries opgestaenen bekennende
+tselve geseeght te hebbene ende dat hy daer innen noch persisteerde
+soe dat hy alsdoen beyde hen messen uuyt getoghen hebben sonder
+nochtans dat enighe slagen ter stont daer nae gevolcht zijn ende de
+dienare vanden suppliant daer commende ende ziende zijnen meestere
+mitten blooten messe heeft hy tegen de voirs. andriese geslagen
+ende die suppliant meynende zijnen dienare bistant ende behulp te doene
+soe is die voirgenoemden cristoffel vander linden vadere vanden voirs.
+andriese uuyt zijnen huyse gecomen ende heeft den suppliant aenveerdt
+ende tegen de erde geworpen ende en wist die suppliant nyet oft
+die selve christoffle een corte dagge gelijck hy gewoenlyck was te
+dragene bereet hadde oft nyet zoe dat die suppliant beduchtende het
+quaetste heeft den voirs. cristoffel int aencomen ende worstelen
+gegheven twee quetsueren in zyn hooft ende een in zynen voet van
+welcke quetsueren besundere vander quetssuere inden voet soemen
+seeght is die voirs. cristoffele van lijve ter doot gecomen wyers
+ziele god ontfermen wille ende by alzoe die voirs. cristoffele
+nae dien hy die voirs. wonden ontfangen hadde gade geslagen
+ende in tyts verbonden hadde geweest hy en zoude daer aff byden
+hulpen van god nyet gestorven hebben zoe die gebueren daerontrent
+woenende weten te verclaren want die huysvrouwe van den
+aflivigen wel by drancke ende in huere huys sulcke regiment was
+dat daer vier noch vlamme keerssen eyeren noch werck te gecrigen
+en was om den aflivigen te vermakene maer moesten tselve gaen
+halen ten huijse van hueren gebueren soe dat hy wel een ure sat en
+bloede in sulcker vuegen dat die gebueren hem te hulpe comende
+considereerden dat hy hem in effecte doot gebloedt hadde ende
+hoewel die voirs. suppliant ter causen vanden voirs. dootslage inder
+manieren als boven gebuert der partie interesseerde satisfactie
+gedaen ende geconteert heeft gehadt soe en heeft hy hem
+nochtans beduchtede rigeur van justicien nyet dorren houden in onsen
+voirs. stadt van leeuwe noch binnen desen onse lande van brabant
+maer hem vandaer geabsenteert ende en zoude aldaer nyet weder
+dorren keeren hanteeren noch converseren tenwaere dat hem tvoirs.
+delict ende mesuz by ons vergheven ende geremitteert waere ende
+hem daer op verleent onse oepenen brieven van remissien in
+behoirlycker formen ons mits dien daeromme zeere oetmoedelyck
+biddende waerom soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen
+prefereren gracie ende genade voire righeur van rechte hebben den
+selven suppliant by advise van onse zeere lieve ende beminde zustere
+die coninghinne douaigiere van hongrien van boheme etc. voere ons
+regente ende gouvernante van dese onse lande van herweertsovere
+inden gevalle als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven
+ende uuyt zunderlinger gracien schelden quyte remitteren ende vergeven
+by onsen tfeyt ende den dootslach daer aff boven mentie gemaect
+is mitsgaders alle peyne ende offensien corporele ende criminele
+daer inne hy ter saeken van dien zoude mogen gevallen zyn ende
+tegens ons ende justicie misdaen hebben stellende hem dien
+aengaenen tot zijne goeden name fame ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy eenighe hebbe hem voirts restituerende
+tot onser voirs. stadt van leuwe ende lande van brabant ende
+anderssins soe hy was voire die toecompste vanden voirs. feyte
+ende dootslage imponerende hier op een eewich geswych ende
+scilencie onser procureur general in brabant onsen meyere van thienen
+ende van leeuwe ende allen anderen onsen ende onser vassallen
+rechteren officieren ende dieneren dien dit eenichssins aengaen sal
+moghen satisfactie nochtans gedaen zijnde der partyen geinteresseerd
+opdat die nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staen civilyck allenlyck
+behoudelyck oick ende in desen verzien dat die voirs. suppliant sal
+gehouden zyn tvoirs. feyt aen ons te beteren ende dat civilick alleenlyck
+ende insgelycx te betaelene die redelycke costen van justicien hier
+om gedaen oft te doene al ter arbitrague ende taxatien van onsen
+lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen raede
+geordineert in brabant die wy daer toe comitteren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende anderen
+van onsen voirs. raede dat geroepen voer hen die ghene die
+daertoe behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+getrouwelyck totten interinemente ende verificatien van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vanden voirs. civilder
+beternisse ende costen van justicien welcke interinemente
+die voirs. suppliant sal schuldich zyn te versueckene ende hem $
+#sy hieraff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+te preseenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende
+opte pene van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen
+ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende ende betaelt
+in handen vanden gheenen van onsen ontfangere dien dat behoirt
+die welcke gehouden wordt tot onsen behoeff daeraff rekeningen
+bewys ende relicqua te doene soe dat behoirt zy ende voirts
+alle andere onsen richteren ende officieren mit oock vanden smalen
+heeren onsen voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal
+moghen den suppliant van deser onsen gracien quytscheldinghe ende
+remissien inder manieren boven vercleert doen laten ende
+gedooghen peyselyck vredelyck ende euwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem daer inne te doene oft te laten geschieden
+in zynen lijve oft goede eenighen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien ende by alzoe hy oft zyne voirs. goeden ter zaken
+van desen nu oft in toecomende tyden gecommert gevangen oft
+gearresteert wordden die selve terstont ende sonder vertreck
+stellen ende stellen doen tot volcomender delivrancie ende ten
+eynde dat dit vast en gestantich blyve tot euwyghen dagen
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+nochtans ons in anderen dingen onsen rechteren ende anderen
+hueren rechten in allen gegheven in onsen stadt van bruessele
+inde maent van september int jaer onsheeren mvc xxxvii
+van onsen keyserycke txviii ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiie aldus stont gescreven opte
+plycke byden keyser in synen raede ende geteekent
+dublioul noch stont gescreven op te selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"maximiliaen byder gracien gode etc $$$ $$$ den ghenen
+die desen onsen brief selen zien oft horen lesen saluyt doen te
+weten dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van andries
+symoenssen geboren van stergaert in pomeren arm scamel
+man belast met wyf ende kinderen. inhoudende hoe dat vier
+jaeren geleden oft daer omtrent hy suppliant wesende bynnen der
+stede van bergen opten zoem vont hem in geselscap
+van eenen genoempt jan scammerlinck die hem seyde te wesen
+coopman van ingelandt de welcke scammerlinck zoe vele by seductie
+ende anderssins dat hy suppliant die noydt bynnen zijn leven enige
+faulte weerdich van reproche gecommiteert en hadde opden
+kersavont des avonts al heymelick gerochte in een huys
+staende in een straete geheten de boenestrate achter de ingelsche
+strate bynnen de voerseyde stede van bergen. in welck huys
+doen ter tyt waeren zeker goeden ende coopmanscapen
+toebehorende eenen emond wotten coopman van ingelant
+voerseyts ende anderen daer hy suppliant die namen nyet
+en weet van welcken coopmanscepen hy nam al heymelick
+ende by nachte te wyle dat alle die vanden voerseyden huyse sliepen
+ende rusteden twee stucken fluweels ende vier stucken satyns ende
+damast ende in gelde hondert ende vyftich ponden groeten vlems
+alle te welcken hy wech droech ende transporteerde hem
+$$$ mede corts daer naer in ingelant beduchtende van tvoirseyde stuck
+achterhaelt ende gevangen te worden in desen onsen
+landen $$$ hy hem nyet langer houden noch couversen en
+corste dat de voerseyden suppliant daer nae wesende bynnen der
+stede van lonnen in ingelant voerscreve n was aldaer ten
+vervolge vanden voerscreven emond ende den anderen dien
+tvoerseyde ghelt ende coopmanscepe toebehoirden gearresteert
+ende in gevanckenisse geleyt om van hem gerestitueert
+te wordden ende hoe wel dat nae costume van
+ingelant zunderlinge der stede van lonnen nyemant
+al$$ gevangen en mach worden om enich stuck oft feyt
+geperpetueert buyten den voerseyde lande van ingelant ende dat hy
+suppliant nyet sculdich en was tvoerseyde ghelt oft coopmanscepe te
+restitueren aengesien dat tfeyt by hem geppetreert buyten ingelant
+geschiet was nyetimin hy suppliant vuyt wrongenisse van
+consentien restitueerde den voerseyden emond al tgene dat hy genomen
+hadde inder mannieren voerschreven ende dede soe vele dat de selve emond ende
+ande dien de voers. coopmanscepe ende ghelt toebehoirde hem te
+vreden hyelden maer nyet tegenstaende de voers. restitutie
+en heeft hy suppliant tot noch toe nyet $orren commen noch $$$
+in desen onsen voers. landen beduchtende rigeur vanjustitien
+ende en zoude dat noch nyet $ooren doen zonder eerst van
+tvoers. stuck ende mesdaet te hebbene onse gracies ende brieven
+van par$$$ in behoirlycken vormen alsoe hy seyt
+om de welcke aengemerct tghene des voers. es zunderlinge
+dat hy hem in auden sacken altyts eerlyc gedragen heeft
+soe oyc voe$ verhaelt staet hy ons oitmoedelyck heeft doen
+bidden ende versuecken. waeromme soe est dat wy
+de saken voerscreven on$gemerckt den voers. andries symoenssen
+suppliant genegen wesende tzynder voers. supplicatien ende
+begheerten ende hemwillende in dit stuck prefereren gracie
+voir strancheyt van justitien hebben inden gevalle als
+boven by advuyse ende deliberatie van onser $$$ ende zenne
+beminder dochter van onsze keyser vrouwe ende moye van onse
+kaerle die eertshertoginne van oistrycke hertoginne ende gravinne
+van bourgognien vrouwe douaigie van savoyen regente ende gouvernante
+ende vanden president ende luyden van onsen
+heymelycken rade neffens haer wesende quytgescconden
+ende vergheven schilden quyte ende vergheven by desen
+onsen jeghenwoirdgen brieve alle tghene dat hy inder
+manieren voerscreven tegen ons ende justicie mesbruyct
+ende verbeurt mach hebben ende hebben hem
+als van dien wederomme gestelt ende gestirueert
+stellen ende restitueren mits desen tot zynder
+goede fame ende name alomme in onsen lande
+ende hertoochdome van brabant ende stede van bergen
+al alzoe in sulcken state ende vuegen als hy was voir die
+geschienisse vandien lastende ende imponerende daer van
+onsen procureur generrael in brabant voerscreven ende allen anderen
+onsen justicien ende officieren een eeuwich zwygen
+satisfactie der bescadiger partyen daer van gedaen indien
+zy niet geschiet en es cublyc alleenlyc ontbieden
+daeromme ende bevelen onsen lieven ende getruwen
+de vancellcier ende leden van onsen rade in branant dat voir
+hen geroepen de ghene die hier over behoiren geroepen te
+zynne zy wel ende dueghdellyc procedecren ter verifficatien
+ende interinnementen van desen ende dat gedaen zy ende
+alle ande onse ende der smaelre heren rechteren justicien
+ende officieren dien dit aengaen sal vroegen oft hoirluyder
+stedhouders den laten ende gedoigen den voers. suppliant
+n deser onser jegenwoirdiger gratien ende pardoeneren
+sal ende inder manieren als voerscreven staet volcommelyc
+ende geheelyc gebruycken genyeten ende useren sonder
+hem te doen laten oft gedoigen gedaen te zyne enich
+hunder letsel oft moyenisse ter contrarien in live noch
+in goede in gheender wys maer by alzoe dat zyn
+lyf oft goet ter causen voerscreven belet gevangen oft becommert
+waren dat zij dat stellen ende doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender slaeckingen
+ende dellivrance wa$$ ons alzoe belieft des
+toirconden zoe hebben wij onsen segel hier aen doen hangen
+segenen in onser stat van brussel den ixen dach van junio
+int jaer ons heren duysent vyfhondert ende vanden
+rycken van ons keyser te wetene van germannen txxviije
+ende van hongrien nc txxiiije aldus stont gestp boven opte
+plycke byden keyser ende mynnen heer den eertshertoge in huen rade
+ende geteekent de cock
+gecolloneert ende bevonden concorderennde
+metten originele bij mij
+$$$"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegenwoirdich ende toecommende dat wy
+ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de greve arm scamel
+pleckere woenende sinte geertruyden ternat in onsen lande van brabant
+inhoudende hoe dat hy met henricken ophalsene gewraecht hadden des $$
+geleden van in octobri anno xvc 1500 ende vierendertich in de weke voer sinte lucas
+dach te bygaerden int huyse geheeten sinte huybrecht ende daer werckende
+es gecommen jan borreman van elingen die hem vraeghde oft zij wilden
+eenen pot biere oft twee gaen drincken daerop suppliant ende henrick
+syn meester antwoirden jawij ende syn dien navolgende tsamen gaen
+drincken in sinte huybrecht ende hebben hen seysene daer men stroot
+mede snyt geset ende huer ander alem voer de duere aldaer ende
+den avont naekende zoe ghinck hy suppliant buyten den huyse om hen
+halem in huyse te halen ende en vont doen die seysene daer nyet
+zoe dat hy tot henrick voirschreven zynen meester ick en vinde die seysene
+met ende die voirschreven henrick dat hoirende zeyde totten suppliant zoe hebde
+daer wel geweest ende want zy die seysene nyet vinden en consten
+zyn de suppliant ende henrick zyn meester opgestaen ende nae huyse
+gegaen ende int thuyswaerts gaen heeft die voirschreven henrick gezeyt
+tot meer stonden totten suppliant waertoe gheve ick u dachueren dat
+ghy myn alem anderen nyet en verwaert daerop de suppliant selcker
+reysen zeyde meester zyt te vreden tot morgen sie seysene sal ser
+avontueren vonden wordden ende aldus tsamen gaende ende omtrent
+hubrechten dsouwen commende heeft de voirschreven henrick totten suppliant
+geseyt gheeft my den hamer die ghy in u handt hebt ick en wille
+met u nyet langer gaen stryct uwer verden zoe dat de suppliant hem
+den haemer gaff ende ginck vineromme ende hy suppliant is gegaen
+den wech te waerboom toe om nae huys te gaene ende commende
+genouch midden int velt vanden waerboom zoe is de voirschreven henrick
+van verre achter hem gecommen ende heeft geroepen totten suppliant ontbeyt
+my ick wille met u de suppliant dat hoirende ende gheen quaet
+vermoyende is stille blyven staen ende de voirschreven henrick by hem commende
+es terstont voer hem opden wech gesprongen seggende het es hier te
+maken dese seysene die by uwen schulden verloiren es wille ick
+van uwen velle rapen steckende testont met zynen opsteckere
+naeden suppliant geraeckende hem sonder quetsen in syn mouwe van
+synen rocke ende de suppliant ziende dat hy geevelt zoude worden
+zoe verre hy hem nyet te weeren en stelde heeft geseyt moet emmer
+syn zoe moet in goden name syn oft in dandere name ende heeft
+terstont den voirschreven henrick met eender scuppen geslagen op syn
+hooft dat hy ter eerden gevallen es ende nam zynen obstekere
+vuyter hant ende heeft hem daer mede twee steken gegeven alzoe dat
+hy zeer corts daernae gestorven es mits den welcken de suppliant
+hem heeft geabsenteert buyten onsen voirschreven lande van brabant ende
+in vriemden landen zyn broot in grooter miserien moeten winnen
+en soude daer inne nyet dorren wederkeeren ende converseren
+hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse gedaen
+heeft ten zy dat hem hier op onse gracie verleent worde alzoe
+hy secht ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy desen
+aengesien compassie ende melyden hebben metten voirschreven suppliant
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer
+rigueur ende strancheyt van iusticie hebben den selver suppliant inden
+gevalle als boven quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuyt onser sunderlinger gracien by desen den dootslach boven verclaert
+mitsgaders oick alle peine ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem over mits ende vuyt saken van tgene des voirschreven es
+tegen$ onse hoocheyt ende iusticie eenichsins mach hebben ontgaen?
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot syne goede fame ende name in onsen voirschreven lande
+ende hertochdoom van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlyckheden ende tot zyn goeden noch ertyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende silen? onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren iustic....
+officieren ons voirschreven lant$ van brabant hoedanighe die zyn ofte wesen
+mogen satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen daer
+geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en waere $$
+alleenlyck behoude$ nochtans dat hy den voirschreven dootslach $$
+on$ ccivylyck beteren nae die gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende oick dat hy gehouden wordt te betalen die
+redelycke costen van iustitie daeromme gedaen ende naegenoecht $$
+indie datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen landen in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirschreven onsen cancellier ende luyden
+van onsen raede van brabant dat voir hem luyden geroepen die
+ghene die daeromme behoiren geroepen te zyne zy procederen ende
+doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie ende
+interinimentie van desen onsen tegenwoidighen brieve naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interinement de voirschreven
+suppliant sal gehouden zyn in onsen voirschreven lande te versoucken
+binnen eenen halven jaere nae datum van desen op de peine
+van te verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende de voirschreven
+cyviele boete ende costen van iusticie indien datter eenighe geschiet
+syn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van
+welcke civyle boete de ghene van onsen rentmeesters dient aengaet
+gehouden werdt ontfanck te maken rekening bewys ende reliquasie
+doene tot onsen prouffyse metten anderen p$$ van zynen ontfange
+by onsen drossaert van brabant amman van bruessele ende alle
+andere ende onse ende onsen vassalen oft smaelder heeren richteren
+iusticieren ende officieren onss voirschreven lanten van brabant ende van $$
+hoedanige zyn oft wesen mogen tegenwoirdige ende toecommende
+hueren? stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach de voirschreven suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirschreven ruste $ peyselyck doen ende
+laeten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten gesch$$
+in live noch in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter$$.
+maer indien syn lyf oft zyn onverbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft doen
+stellen tot vulcommen delin$ an$ ende slakinge want om$ alsoe gelie$$
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwygen daghe
+zoe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelijk in andere
+saken onsen recht en eenyegelyck tzyne in allen gegheven in onse $$
+stede van bruessel inde maent februario int iaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende zessendertich van ons keyserycke$$.
+en van onsen rycken van castillien en andere $$ alda...
+stont onder gescreven op de plycke vanden keyser in synen raede
+ende geteekent de zoete visa rpta
+ghecollacionneert tegen
+doriginale brieven by my
+handtekening; de cock?"
+"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
+lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
+een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
+geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
+weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
+stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
+henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
+deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
+ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
+met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
+adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
+bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
+een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
+crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
+adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
+als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
+geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
+vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
+ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
+gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
+doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
+suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
+geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
+aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
+hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
+verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
+inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
+de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
+suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
+ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
+onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben
+inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
+vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
+ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
+cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
+onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
+geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
+in alle der manieren als hy was voer de toecompste
+vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
+zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
+al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
+alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
+gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
+te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
+faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
+geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
+ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
+nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
+voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
+civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde
+in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen
+officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen
+rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant
+marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen
+anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende
+officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft
+anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken
+van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser
+yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden
+inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien
+nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige
+van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme
+naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren
+dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader
+die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden
+gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
+in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in
+allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde
+maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by
+mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton
+ende noch visa
+gecollacioneert metten originale
+by my
+xxx handtekening"
+"remissie charles etc scavoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de gude de noorweghe
+contenant comme le jour de lassumption notre dame
+en cest an xv c trente neuf ledit suppliant et feu lors vivant
+nicolas leseuer serviteurs domesticques de notre treschier
+et tresame cousin et nepveu le duc frederick palatin estans
+en lhostellerie du miroir en la berghestrate en ceste
+notre ville de bruxelles faisans bonne chiere auroyent
+eu parolles et debat lung contre lautre a cause dung
+harnois que ledit suppliant avoit donne en garde a son
+hoste en la ville de enchuyse en hollande nomme langhe
+willem et parcidevant escoutette illecq que ledit nicolas
+avoit prins et emporte sans le sceu dudit suppliant parolles
+sen esmeurent eulx estans bien buz oudit miroir et
+hostellerie combien quilz estoient comme freres et bons amys
+ensemble tellement que ledit nicolas leseuer desgaigna
+premiers sa rappiere et frappit aprez ledit suppliant de sorte que ledit suppliant
+receut ung coup de ladite rapiere en sa main senestre
+de laquelle les quatre doitz luy en furent quasy copez
+et soy sentant ainsy blesche et navre et de ce esmeu
+de collere desgaigna aussy sa rapiere et en donnit audit
+nicolas tant seullement ung coup d’estocq en son doz
+duquel coup environ le cincquiesme jour aprez il termina
+vie par mort au tresgrant regret et desplaisir
+dudit suppliant et combien que ledit deffunct ait pardonne
+sa mort a icelluy suplyant a cause quil estoit mouvant
+dudit debat et quil avoit emporte ledit harnois sans son
+sceu comme aussy estant le premier desgaignant et
+semblablement a la requeste de notredit cousin et nepveu
+le duc frederick palatin la vesve dudit deffunct luy a
+aussy pardonne touteffoiz il noseroit hanter ne converser
+en noz pays et seignories ains len conviendra tenir absent se
+notre grace et misericorde ne luy est sur ce impartie dont
+actendu ce que dict est il nous a treshumblement suplye
+et requiz pource est il que nous les choses dessusdites
+considerees audit suppliant inclinans a sadite requeste et luy
+veullans en ceste partye preferer grace et misericorde a rigeur
+de justice mesmement a la contemplacion de notredit cousin
+et nepveu le duc frederick palatin avons ou caz dessusdit
+par ladvis de notre treschiere et tresamee seur la royne douaigiere
+de hongrie de boheme etc pour nous regente et gouvernante
+en noz pays de pardecha quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes
+le caz et homicide dessus declare ensemble toute payne
+et amende corporelle et criminelle enquoy pour raison
+et a loccasion dicelluy et des circonstances il peult
+avoir mesprins et estre incouru envers nous et justice
+et lavons quant a ce remis et restitue remectons et
+restitutons par cesdites presentes a ses bon nom fame et renommee
+en notredit pays de brabant et autres noz pays et seignouries
+ensemble a ses biens non confisquiez tout ainsy et par
+la maniere quil estoit au paravant ladvenue dudit caz
+imposant sur ce silence perpetuel a noz notre proucureur
+general et a tous autres noz justiciers et officiers satisfaction
+toutesvoyes faite a partye interessee se faicte nest
+et elle y chiet civillement et moyennant que ledit
+suppliant sera tenu amender ledit caz envers nous aussy civillement
+selon lexigence dicelluy et la faculte de biens et
+avec ce payer et resfondre les despens et mises raisonnables
+de justice saucuns en sont ensuyz a larbitraige et taxacion
+de nos amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant que commectons a ce ausquelz mandons que
+appellez pardenant eulx ceulx qui pour ce feront a
+appeller ilz procedent bien et deuement a la verifficacion
+et interinement de cesdites et presentes selon leur forme et teneur
+et a la taxacion de ladite amende civille et despens de
+justice lequel interinement ledit suppliant sera tenu requerir endedans
+ung au prouchainement venant a paine de perdre leffect
+dicelles et ce fait et icelle amende paye es mains de
+celluy de noz receveurs quil appertiendra lequel sera
+tenu en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre
+prouffit avec les autres deniers de la recepte et lesdits
+despens de justice payez comme dict est ilz et tous autres
+nos justiciers et officiers cui ce regardera faicent seuffrent
+et laissent ledit suppliant joir et user de notre presente
+grace remission et pardon plainement et paisiblement
+sans luy faire mettre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne aucun destourbier ou empeschement au
+contraire ains se son corps feust prins detenu ou
+empeschie le mectent on faicent mettre tantost et sans
+delay a plaine et entiere delivrance car ainsy nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousjours nous avons fait mettre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy en touttes
+donne en notre ville de bruxelles ou mois doctobre lan
+de grace mil cincq cens trente neuf de notre empire
+le xxme et de noz regnes de castille et autres le
+xxiiiie ainsy estoit escript sur la plicque par
+lempereur en son conseil et signe verreyken visa regestrata
+collation est faicte et concorde a son
+original par par moy"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende dat
+wy ontfangen hebben supplicatie die oetmoedige supplicatie van
+peeter de rakelere arm scamel arbeytere inhoudende hoe dat hy suppliant inden
+beginsele vander vasten lestleden over een jaer geleden met zekere$
+zynen medegescelschape heeft geweest opten werf binnen onsen stadt van
+antwerpen aldaer men soude gaen ontladen een scip goets toebehoirende
+zebrechte peeterssen ende is aldaer gecomen een geheeten neelken
+myn kindt vragende den suppliant peeter en sal ic nyet mede werck
+winkende hem mitter hant nyet wetende de suppliant tot wat fyne
+anders van dat hy naederhant verstaen heeft dat tselve wincken
+was in schimpinge ende spottinge van hem want de voirs. neelken
+is terstont met sekeren zynen geselle gesprongen int voirs. scip heeft
+met luyder stemmen een liedeken op gedicht ter iniurien van zynder
+huysvrouwen daer inne de selve suppliant zeer vergrampt is gew$
+nyettemin hy heeft hem eenwerf daer inne te vreden gestelt ende
+tselve verdragen welcken nochtans nyettegenstaende heeft hem die
+voirs. neelken zeere corts daernae gevoirdert tvoirs. liedeken te repeterene
+ende meer ende meer te singene ende want hy sach dat de voirs. suppliant
+hem daer inne bloedelyck stoorde soe heeft hy ten lesten geseegt dunct
+u dat men u te cort doet soe compt aen dlant welck de suppliant oic
+verdroech maer want de voers. iniurien egeen eynde en namen is ten
+lesten de suppliant zelve uuyten scepe gesprongen seggende ghy hoerekint
+zydi nu een man zoe compt ende de voirs. neelken es hem gevolght
+treckende elck huere opstekers de suppliant uuyt synder scheyden
+ende de voirs. neelken uuyt zyne coussen welcke neelken by den
+omme standers terstont worde gehouden maer hy ontweldichde hen
+seggende ic sal hem in loopen zoe hy oyc dede mitswelcken de
+suppliant op zyn hoede wesende hem heeft verrascht ende geraect in zyn
+zyde daer af hy zeer corts daer nae deser werelt afgescheyden is
+god wille der sielen genadich zyn ende hoewel hy metten naesten
+vrienden ende magen is overcomen ende dat hem tvoirs. feyt uuyt gronde
+zynder herten leet is nochtans en soude hij binnen onsen lande van
+brabant noch elders nyet derren verkeeren noch converseren ten
+ware dat hem hierop worde versien van onsen gracien ende genade ende
+besundere van onsen oepenen brieven van remissien in behoirlycker formen
+alsoe hy suppliant seegt ons daerom oetmoedelyck biddende
+waerom soe eest dat wij desen aengesien geneycht wesende
+ter beden des voirs. peeters van rakelere suppliant ende willende hem
+in dit stuck te prefereren gracie ende misericordie voer stranheyt ende rigeur
+van justicien besundere ter eeren van bitter passie ende lijden onsheeren
+jesus christus dwelc hy opten goeden vrydach voere de salicheyt van allen
+menschen geleden heeft hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quijte
+remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter causen voirscreven
+mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant
+allen anderen onsen landen ende heerlichheyden ende tot zynen onverbeurde
+goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soe hy was voere den toecompst vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende alle
+anderen onsen justicieren ende officieren wye sy zyn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die
+noch nyet gedaen en zij ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen
+ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+zynen goeden met oyc te betalen de costen van justicien hieromme alreeds
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luden van onsen raede in brabant die $
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden dae$
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
+de gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinementen van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden behoir$
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+jaere naestcomende op de pene van te verbuerene deffect van desen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal
+onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een
+yegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser teghewoirdigher gracien remissien ende
+pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecomende tyden ennich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen
+zyn lyff off eenige van zynen goeden daerom gearrsteert becommert
+# sy hieraff verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+off belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrydach
+inde maent van april int’ jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+zevenendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van castillien etc.
+txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+raede ende geteekent boudewyns noch stont gescreven opte
+selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"copie van een remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste, roy de germanie de hongrie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace, archiducz
+daustrice, prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc
+ducz de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente
+de carniole de lux lembourg de luxembourg et de gelres,
+contes de flandres de habsbourg de tyrolle de fierrette de
+kyeburg
+dartois de bourgoingne palatins et de haynnau, lantgraves delsate
+prince de zwaves, marquis de burgauv et du saint
+empire de hollande de zeellande de fierrette de kyeburg de
+namur et de zuytphen, contes, seigneurs de frize des
+marches de sclavonie de poertenau de salins et de
+malines. savoir faisons a tous presents et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de hubrecht van
+zante povre compaignon navyeur natif de notre ville
+de bruges contenant, comme peut avoir cincq ans
+ou environ ledit suppliant estant lors alle en notre ville danvers
+a la conduite dung bateau charge de biens, et ainsi
+que par ung jour de dimenche questoit la procession audit
+anvers, il eust fait bonne chiere avec ung nomme hannekin
+vander capelle aussy navyeur sons compaignon et quilz
+alloient a lesbat par ladite ville sans penser a nul mal,
+vint daventure passer aupres deulx une femme tenant
+son mary par les bras, la quelle femme estoit aussy
+native de notredite ville de bruges, parquoy ledit suppliant que
+la recongnut aucunement fut a ceste cause legierement
+meu de dire audit hannekin son compaignon, celle femme
+qui passe la devant vous est native de bruges, je lay
+autresfoiz bien congneue surquoy ledit hannekin dist
+tantost marchons viffement apres que je la voye pour
+savoir se ne la congnoisteroie aussy point. et
+disant ces parolles lung de trois compaignons
+walons natifz de notre ville de lille, qui alloient aussy au
+long de la rue devant ledit suppliant et son compaignon
+ayant entendu les parolles devant dictes se tro tourna
+tantost contre iceulx suppliant et son compaignon disant
+assez fellement et dune fiere maniere quelle chose savez
+vous a dire a celle femme, aquoy ledit suppliant et son compaignon
+respondirent gracieusement comme ceulx qui ne demandoient
+noise ne debat nous ne savons rien delle sinon bien et
+honneur. ce neantmoins celluy desdits aultres trois
+qui avoient ainsi releve ladite parolle estant nomme
+comme ledit suppliant a entendu de puis pierchon de lille
+non content de la responce telle que dessus, et demonstrant
+la fierte de son courayge, redist et replicqua audit suppliant
+et son compaignon mettant sa main sur un long couteau
+quil avoit chaint, voulez vous de cecy, ou mots de semblables
+signiffication et substance. a quoy ledit suppliant et son
+compaignon respondirent encoires de legier couraige
+et sans aigreur, nenny voir, nous ne demandons riens
+de cela, nous aymerions beaucop mieulx boire ung
+pinte de vin. surquoy dist de rechief icellui de lille
+avec ses compaignons, vous ne seriez ja si hardy de
+venir avec nous a la taverne, a quoy ledit suppliant et son
+compaignon a intencion tousiours devister noise ou
+debat respondirent allez devant et nous vous suyvrons
+sur piedtz. et ces choses dictes iceulx trois compaignons
+allerent tout droit a la taverne du molin estant a lung
+des boudz du marchie dudit anvers et a luy suppliant et a son
+compaignon considerans que bonnement ne peurent autrement
+entrerent apres en ladite taverne, et illec arrivez,
+qui fut environ les six heures de lapres disner, lesdits
+trois compaignons se mirent dune part avec ung pot
+de vin, et icellui suppliant et son compaignon dune aultre
+part mais tout en une salle ayans une pinte de vin
+seulement et buvans ainsi dung coste et daultre, se
+advisa ledit suppliant que lesdits trois compaignons estoient
+embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit
+verge ne baston, et son compaignon pour toutes deffences
+une petite courte dagguette, doubtant que aucun oultraige
+a luy et a son compaignon pouroit estre fey fayt, print
+occasion dallez ung tour a son bateau, delaissant sondit compaignon
+en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir, duquel
+bateau il rapporta a toutes avantures un baston assez
+roide non ferre de la longeur de trois ou quatre pietz, lequel
+il portoit musse desoubz une robbe volant quil avoit
+vestue et revint ainsi incontinent aupres de sondit
+compaignon, et ayans les ungs et les autres beu leur vin
+sans quelques parolles de lung a lautre, et ayans lesdits trois
+compaignons de lille paye leur escot, se leverent faisans
+maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant
+et son compaignon furent tout joyeulx, mais estans alle
+jusques a luys de ladite taverne, seulement se arresterent
+illec tout court et demoura lung deulx en estant droit
+dedans ledit huys, en sorte que len ny eust peu entrer ne yssir sans le faire desmarchier.
+ce veu par ledit suppliant et son compaignon, et ayant
+appercheu que lung des autres avoit tire ung grant
+poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui
+occupoit ainsi lissue de luys de ladite taverne, doubtant
+a ceste cause de passer parmy eulx ou vuydier de ladite
+taverne dont ilz desiroient bien eulx departir car
+avoient ja longement beu leur vin, se adviserent de
+appeller loste de ladite taverne et luy dirent comment
+iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant
+leur venue illec courouche a eulx et que pour la maniere
+quilz leur veoyent tenir audit huys ilz craignoient
+deux de partir et de passer parmy eulx, requerrant
+quil les voulsist faire en aller, telement que ce entendu par ledit hoste
+sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen
+allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se departirent
+aussy de ladite taverne, mais nen furent point eslongnez sept
+ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent
+poursuyr et lung diceulx a tout une courte dagge ou
+poinchon quil tenoit sans escryer ou dire mot cuyda
+murdrierement parderriere en frapper et le planter au doz
+dudit suppliant mais de bien venir ledit hannekin de la chappelle
+son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel
+se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre
+par le collet, il rompy ledit cop parderiere et tumba celuy
+qui cuida donner le cop par terre, mais incontinent
+lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon
+de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua
+dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur
+quil eust fendu la teste, neust estre que icelluy suppliant du
+baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et
+destourna ledit cop, touteffoiz de la grant forche icellui
+couteau devala au long du baston jusques a la main dudit
+suppliant tellement quil en eust le doy aupres du paulx
+tresfort blesche, et affole lequel pierchon encoires non
+content rehaucha sondit couteau faisant soy effort de
+ruer seconde foiz sur ledit suppliant mais icelluy suppliant
+pour sa deffense et comme esmeu de courroux pour tel
+oultraige a lui fait, rua de rechief sondit baston allencontre
+dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy
+et destourna encoires icelluy second cop, et que ledit
+baston descendy sur la teste dicellui pierchon en facon
+que parmy chapeau et bonnet il en receut telle navrure
+en la teste que par faulte de bon pensement ou aultre inconement
+icellui pierchon de lille en termina vie par mort environ
+six ou sept jours apres. et combien que ledit suppliantsoit
+escheu en cest inconvenient a son grant deplaisir et en son
+corps deffendant. touteffoiz doubtant rigeur de justice
+ilz sest absente de noz pays et seignouries ou depuis
+cincq ans que ledit cas advint il na oze venir hanter ne
+converser, ne encoires nozeroit faire. ains luy comviendroit
+le demourant de ses jours demourer en estraingnes marches
+et contrees en grant povrete ennuy et desolacion, se
+notre misericordieuse grace ne luy estoit sur ce impartie
+de laquelle actendu ce que dist est, et que aultrement il a
+tousiours este de bonne vie et conversation, sans jaymais
+plus avoir este actaint ne convaincu daultre vilain
+cas, blasme ou reproche si comme il dist ilz nous a
+treshumblement supplie et requis, pour quoy q nous
+les choses dessusdites considerees ayans pitie et compassion
+dudit suppliant, et luy vueillans a ceste foiz grace et misericorde
+estre preferee a rigeur de justice. a icellui hubrecht
+van zante suppliant inclinans a sa humble supplication et
+mesmement a lonneur et reverence de la dolorense mort
+que notre benoist redempeur jhesuscrist a tel jour quil est
+huy souffrit a larbre de la croix pour la redemption
+de lumain linguaige, avons ou cas dessusdit par ladviz
+et deliberation de notre treschiere et tresamee fille de
+nous empereur dame et tante de nous charles, dame
+marguerite archiducesse daustrice, ducesse et contesse
+de bourgoingne ducesse douagiere de savoye regente et
+gouvernante etc, quite remis et pardonne, quittons remettons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et hommicide
+devant declare, ensemble toute peine amende et offense
+corporelle et criminelle en quoy pour cause et a loccasion
+dicellui il peut et pourroit estre tenu envers nous et
+justice. et lavons quant a ce remis et restitue, remectons
+et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et renommee
+a nozdits pays et seigneuries et a ses biens non confisques sancuns
+en a, tout ainsi et en la maniere comme estoit devant ledit
+cas advenu. en imposant sur ce scilence perpetuel
+a notre procureur general et a tous noz aultres officiers quelzconques.
+satiffaction touteffoyes faicte a partie premierement, et avant
+tout euvre se faicte nest civilement tant seulement,
+et moyennant que ledit suppliant lamendra aussy civilement
+envers nous selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens a larbitraigie et taxation de noz amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+residens en notre ville de bruxelles que commectons a ce.
+sy donnons en mandement a iceulx chancellier et
+gens de notredit conseil en brabant, que appelle ceulx qui
+pource feront a appeller, ilz procedent bien et
+deuement a linterinement et verification de ces presentes.
+et ce fait et ladite amende civile par eulx tauxee
+arbitree et payee es mains de celluy de noz officiers
+quil appertiendra, lequel sera tenu den faire recepte
+a notre profyt, ilz et tous aultres noz justiciers et
+officiers cui ce regardera, leurs lieutenans et chacun
+deulx endroit soy et sicomme aluy apperthiendra, facent
+seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et quittance et de tout le contenu en cesdites presentes
+plainement paysiblement et perpetuellement joyr et user,
+sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donne, ores ne ou temps advenir quelque arrest
+destourbier ou empeschement au contraire en corps ne en
+biens en aucune maniere. aincois se son corps ou
+aucune chose de cesdits biens estoient pour ce prins
+arrestez ou detenuz, les luy mectent ou facent
+mettre tantost et sans delay a plaine et entiere delivrance
+car ainsi nous plaist il, et le voulons estre fait.
+et afin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mecttre notre seel a cesdites presentes. sauff
+en aultres choses notre droit et lautruy en toutes. donne
+en notre ville de gand, le jour du vendredy saint,
+lan de grace mil cincqcens et dix. et des regnes
+de nous empereur, assavoir de celluy de germanie
+le xxv et desdits de hongrie etc le xxje. ainsi avoit
+escript sur le reploy par lempereur et monseigneur
+larchiduc, en leur conseil. et signe haneton.
+collation a este faicte a
+loriginal par moy
+n streit $$$"
+"maximiliaen en philips byder gracien gods ertshertogen van
+oistryck hertogen van bourgoingen van lothryck van brabant van lymborch van
+luxomburg ende van ghelre greven van vlaenderen van artois van
+bourgoingen palatynen van henegouwen van hollant van zeellant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs
+rycs heren van vrieslant van salins ende van mechelen onsen
+meyere van loeven ende allen anderen onsen officieren justicieren ende
+dieneren dient aengaen mach ende hueren stedehouderen saluit
+alsoe als van wegen des die huysvrouwen meester jans lobbe voirtijts
+pensionaris onsen stat van loeven ons oitmoedelic zy te kennen
+gegeven geweest hoe dat overmids zekeren excessen diemen
+seeght gedaen ende gecommiteert te wesene byden voirs.
+meester janne allen den die goeden des selfen meester jans
+zy geweest genomen gesedt ende gestelt in onsen handen
+ende desgelycs oic die die goeden der voirs. thoenerssen
+gecomen van hueren wegen in alsulken vuegen dat zy
+tegenwordelic niet en heeft noch versien en is tot hueren
+ende hueren kinderen noetdorst oft sustentacien behoef ons
+dair om oitmoedelyc biddende gemerct dat zy vanden voirs.
+excessen nyet te spreken en weet noch culpable $$ is ende dat
+nae die privilegien vanden lande egheen man zyns wyfs
+goeden verbueren en mach alsoe zy seeght dat ons gelieven
+wille haer te consenteren ende accorderen hantlichtinge vanden
+voirs. hueren goeden ende van huerren wegen gecomen ende huer dair
+aff doen expederen onse oepenen brieve in behoirlyker formen
+doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht wesenen
+ter beden der voirs. thoenerssen hebben onse voirs. hant
+ende alle andere beledt gedaen ende gestelt ende voirs. huere goiden
+van hueren wegen gecomen als voirscreven is ingevalle als
+boven tot hoere ende huere kinderen behouf gelicht ende affgedaen
+ende van zunderlingen gracien oft noet zy lichten ende affdoen
+mits desen onsen brieve willende ende consenterende
+dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen
+vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen
+by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt
+en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen
+dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs.
+thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger
+gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic
+useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen
+oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder
+oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe
+gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat
+van bruessel opten negen ende twintichsten dach van
+januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier
+ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove
+aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe
+ter relatien vanden raede $ meerbeke
+dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen
+bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my
+$$ ieltisse"
+"remissie generalle voir diverse personen misdadigers
+ter incoimst vanden coeninck te brucssel
+maximiliaen byder gratien goids roemsch coninck altyt vermeerdere
+tsrycks ertshertoghen van oisterycke hertoghe van bourgoingnen van
+lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende van gelre greve
+van vlaenderen van tirole van artois van bourgoingnen palatyn van
+henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven
+mercgreve des heylichs rycs heere van vrieslant van salins ende
+van mechelen, doen te wetene allen den ghenen die nu syn ende
+oft namails wesen sullen dat wy in dese onse ierste ende blyde
+incompst die wy als remsch coninck gedaen hebben in onser
+stat van bruessel van zunderlingher gatien quytgescouwen ende
+vergheven hebben schelden quyte ende vergheven by desen onsen
+brieve allen den persoenen die met ons inne comen syn alle
+alsulken misdaden als zy tegen ons ende onsen gerichte geperpetreert
+ende begaen moegen hebben ende oick mede den ghenen die om huere
+misdaden gevangen sitten opte steenpoirte onser voirs. stat
+uuytgescheyden in desen mordeneren verraderen vrouwecrachteren
+muytmakeren ende oic mede die ghene die ter poeyen ende met vonnisse
+van scepenen onser voirs. stat gebannen ende uuytgewesen syn
+geweest vanden welken alsoe ter poeyen ende met vonnisse van
+scepenen gebannen ende uuytgewesen wy nochtans sekere persoenen
+geresineert hebben te noemene by onsen lieven ende getruwen ridder
+ende cancellier van brabant heeren janne van houthem die welke
+hen binnen drie dagen nae die publicacie van desen onsen oepene
+brieve in behoirlyker formen sal doen expedieren ende dit nochtans
+zonder preiudicie van onser koninclycker maiesteyt oft verminderinge
+van onser incompst voirscreven ontbieden hier om ende bevelen
+onsen amman van bruessel oft zynen stedehoudere dat hy ter stont
+dit ter poeyen onser voirs. stat kundighe ende uuytroepe oft
+kundighen ende uuytroepen doe te dien eynde dat eenyegelyck
+mit ons innecomen synde ende andere dien dat aengaet hem nae
+desen moege weten te richten want ons alsoe gelieft ende
+om dat wy willen dat dit vaste ende gestedich blive ende gehouden
+wordde tot eie euwigen dagen soe hebben wy onsen seghel
+hier aen doen hanghen behoudelic ons in anderen dingen onsen
+rechte ende anderen den hueren gegeven in onser voirs. stat
+van bruessel xvi dage in julio int jair ons heeren dusent
+vierhondert sesse ende tachtentich ende van onsen rycke
+dierste, aldus geteekent onder opte vouwe vanden brieve
+byden koninck ja. hujoel
+geccollationneert metten originalen brieve
+ende bevonden concorderende bij my
+$$$"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+henricke vander eertbruggen, een scaemel lantman woenende
+tot londerzele inhoudende hoe dat in iunno lestleden hem
+suppliant sittende in seker geselscap van goede mannen in een
+huys ter plaatsen geheeten ten houte* binnen der prochien
+van merchten buyten $$$ is daer inne gecomen wylen
+pauwels de weert sweerende met quaden eede in effecte
+dat hy den vader vanden voirseyden suppliant oft zynen zone
+doot steken soude ende dat midts zekere geschillen
+tanden tyden tusschen henlieden geresen dwelck hoorende
+heeft de voirseyde suppliant in effecte geseght totten voirseyden
+pauwels wat wildy den ander man wyten waerop
+de selve pauwels heeft geantwoirdt vragende in effecte
+den selven suppliant oft hy den selven $$ suppliant
+verantworden wilde de suppliant antwordende iaeck
+daer hen leet oft arch geschieden souden heeft met
+dien de voirseyden pauwels den voirseyden suppliant geworpen
+met eenen pot in zyn zyde staende vorts oppe zoe tsche$$
+om den suppliant met eenen opstekere te stekene maer wordde
+gehouden ende de suppliant buyten der doren gestooten van
+die ghene daer yegewoirdich wesende ende buyten
+zynde heeft de voirseyde suppliant zeer gecomoneert wesende
+midts raden voirseyden geseeght in effecte zyt ghy een man
+compt hier buyten sonder nochtans de voirseyde pauwels
+op sulcke woerden vuyt gecomen te zyne dan zoe de
+suppliant meynde nae huys te gaene meynende dat al
+gecesseert waere is hem de voirseyde pauwels opten
+wech nae gevolght met eender garenpeertssen ? ende
+den suppliant oploopende heeft den selven suppliant metter
+garenpeertssen ter eerden geslagen ende den selven voorts
+aengewilt nae tscheen met eenen opstekere maer is
+de suppliant opgestaen ende heeft met zynen messe in
+nootwere zyns lijfs naden voirseyden pauwels geslagen zoe
+dat int gevecht de suppliant den selven pauwels
+geslagen heeft een wonde in zyn hooft daer af hy
+van levenden live ter doot gecommen is godwille deo
+zielen barmhartich wesen dwelck de voirseyden suppliant
+vuyt gronden zyns herten leet is ende in $$ken
+van dien heeft de suppliant tvoirseyde ongeval aende vrienden
+ende magen duegdelyck gebetert ende die selve nae zyn
+vermogen gesoent ende hoewel hy anderssins is van
+goeden name ende fame met oick van vredelycken conversatien
+en eenen yegelycken kennisse van hem dragende hebbende wyf
+endeeen ionck kindeken beduchtende nochtans rigeur van
+iusticien en derre binnen onsen voirseyden lande van brabant
+nyet comersen maer soude gescapen zyn vluchtich
+buyten lants te moeten dolen ende zyn huysvrouwe
+ende cleyn kindeken in grooter armoeden mendiceren
+tzynder eeuwiger destructien desolatien ende verdriete
+ten waere dat onze gracie ende genade hem hier op
+werdde verleent ende geoptendeert by de welcke
+gemerct $$$ dat hy hem in allen anderen dingen wel ende
+eerlyck heeft gedragen hy ons zeer oitmoedelijk heeft gebeden ende versocht
+waer omme zoe eest dat wy de saken voirscreven angemerct
+den voirg$ suppliant genegen wesen tzynder voirseyden beden ende
+supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir strangheyt van iusticien hebben
+inden gevalle als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert
+vergeven quytschelden ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gratien midts desen feyt ende dootslach boven verclaert
+mitsgaders alle bruecke ende peyne corporelle ende criminelle
+daer inne hier ter causen voirscreven met dat daer aen
+cleeft tegens ons ende iusticie mesdeen mesgrepen ende
+verbuert mach hebben hem als van desen wederom
+stellen ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirseyden lande van brabant ende in
+allen anderen onsen landen ende heerlycheyden ende tot zyner
+ongeconfisqueerden goeden ende onverbuerden goeden
+in dien hy eenige heeft gelyck ende alzoe hy was
+voore die toecompste vanden feyten ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop stilentie ende eeuwich swygen
+onsen procureur generaal in brabant ende allen anderen onser
+iusticieren ende officicieren wye zn syn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voir al gedaen zynde der partien
+geinteresseerde in dien die alnoch nyet gedaen en zyn
+ende eenige daer toe staet civilick alleenlick besonderlick
+dat de voirseyde suppliant tvoirseyde stuck tegens ons civilick beten
+sal naer gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van
+zynen goeden met oick dat de selve suppliant schuldich zal
+syn te betalen de redelycke ende wettelycke costen van
+iusticien hieromme gedaen ende te doen allet ter taxacien
+ende moderatien van onsen zeer lieven ende getruwen den
+cancellier ende lieden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wy daer toe comitteren by desen ontbieden
+daer om ende bevelen den selven onsen cancellier ende lieden
+van onsen rade in brabant dat geroepen wese hen die
+ghene die behoeren sullen daer om geroepen te zyne zy
+procederen wil ende getrouwen ter verificatien ende interimenente
+van desen onsen brieve naer hunne forme ende inhouden ende
+ter taxatien van den voirseyden costen van iusticien ende
+dat gedaen zynde ende de voirgenoemde costen getaxeert ende betaelt
+zoe voirseyd is zn onse drossaert van brabant ende alle
+andere onse ende die smaelere heeren rechteren iusticieren
+officieren ende denen onsser voirseyden lants van brabant huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen zoe hem toebehoiren
+ende aengaen sal moeyen doen laten ende gedoogen den
+voirseyden henricke vander eertbruggen suppliant van desen
+onser tegewoirdiger gracie quytscheldinge ende remissie
+van alle die inhouden van desen inder voegen ende manieren
+voere verhaelt peyselick rustelic ende vredelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschieden
+nu noch in toecommenden tyden eenich hindere stoot oft
+moeyenisse in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren aller in dien syn lyff oft eenige van
+zyn onverbeurden goeden zoe voirseyd is daerom gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die
+terstont ende sonder vertreck setten ende stellen oft
+doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve ende gehouden
+wordde teeuwiger dagen zoe hebben wy onsen segel
+hieraen doen hangen, behoudelick in anderen saken
+onser rechte ende eenen yegelycken $$$ gegeven
+in onsen stadt van brussele inde maent van
+aprille int jaer onses heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te weten
+vanden roomschen deerste ende van castillen
+ende anderen tvijfste aldus stondt gescreven onder
+op te plycke byder coninck in zynen rade ende
+gheteekent boudewyns ende noch visa
+$$ collatie van deser copyen is gedaen
+ende $$$$"
+"francois byder gratien goids hertoge van lothryck
+van brabant etc. doen te weetene dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen janss.
+schippere van dordrecht belast met huysvrouwe ende
+kinderen inhoudende hoe dat opden sesthiensten novembris
+inden jaere xvc lxxxiii claes ghysbrechtss. scippere
+alias swerte claes borger der voers. stadt van dordrecht
+wylen hendrick jacobss. van breda ende adriaen
+cornelliss. vingeroff hebben sitten drincken inde nyeuw
+stadt tot antwerpen daer uuyt hanget het cammeken
+ende hy suppliant daer voere by gaende is byden voers.
+vingeroff innegeroepen geweest om met tvoers.
+geselschap eens te drincken dwelck hy suppliant oock
+heeft gedaen ende daer nae heeft die voers. wylen
+henrick janss. seer qualyck ende smadelyck beginnen
+te spreken seggende dat alle die van dordrecht waren
+muytmaeckers diefven schelmen ende verraders verhalende
+deselve propoesten tot vele ende menichvuldiche
+reysen vuegende tot dyen dat hy was capiteyn ende dat
+hy twee stucken geschuts op lillo soude sette ende
+wat die missen dat hy tselve met syn schip van
+oirlogen soude uuytuchten ende die van dort wel
+anders soude cruyen op zyn oneerlyxste verhalende
+wederomme dat die van dordrecht alle waren
+muytmaeckers lorrendraegers dieffnen schelmen
+ende verraders ende ghy oock noemende den suppliant
+ende dandere gelachsgenooten met naeme ande
+toename dwelck die voers. adriaen vingeroff
+hoorende heeft den voers. wylen henrick jacobss.
+geslagen met een vuyst voer zyn hooft ende alsoe
+deselve henrick terstont daernae heeft getrocken
+synen opstekere ende vrye steecx soe naeden suppliant
+als nae dandere geselschap heeft ghesteken ende
+dat die plaetse soe cleyn ende ombequaem was dat
+sy nyet en consten gevluchten oft hen gesalveren sonder
+hen te verweeren heeft hy suppliant een steene pinte
+inde hant genomen ende staende metten eenen
+voet opde taeffele ende metten anderen opde bancke
+heeft mette selve pinte de voers. hendrick
+jacopss. gesmeten ende geraect op zyn hooft ende
+daer mede de swaerde geopent ontrint de linghde
+van het lith van eenen vingere ende deselve henrick
+verbonden wesende is wederomme inde voerscreven
+herberge gecomen met eenen opstekere in de
+zyn hant roepende waer is hy nu ick leve noch
+ende en ben noch nyet al doot ende heeft voerts nae
+de voers. quetsure wel xxxi dagen gegaen ende
+gestaen ende met zyn schip nae lillo gevalen
+geladen wesende met versch bier aleer hy eenich
+accident van sieckte gewaer is geworden maer op oft
+naeden voers. eenendertich dagen * heeft hy gecregen
+een groote brandende corttsse die procedeerde soe
+die suppliant verstaet deur dyen deselve henrick hem
+selven nyet gade en sloech noch en vermydde
+nyettegenstaende byde meesters chirurgyne die
+over hem gingen de swaerde van zynen hooffde was
+oversneden ende int beckeneel getrippanneert
+ende geboirt ende is ontrint sesse weken nae
+dat hy de voers. quetsuere ontfangen hadde afflivich
+geworden tot syns suppliant groot leetwesen ende
+verdriete dwelcke daerduere nyet vryelyck
+dese ond onse lant van brabant en derre frequenteren
+noch binnen onse stadt van antwerpen daer hy
+met syn schip als anders ter werelt nyet hebbende
+voer huysvrouwe ende kinderen den sobere cost moet
+winnen varen ende frequenteren vreesende rigeur
+*dach
+van justicien ende byden officier aldaer gevanghen te
+worddene nyettegenstaende de voers. quetsure is
+geschiet tot deffentie van zyns suppliant lyff ende
+dat de voers. quetsure nyet en is geweest dootelyck
+desen aengemerct ende dat hy suppliant sonder beroemen
+gesproken is staende tot goeden naeme ende fame
+sonder oyt yet anders mesdaen te hebbene tegens de
+justitie eenigen straff meriterende oft dat hy
+te voren metten voers. afflyvigen eenigen twist heeft
+gehadt soe heeft hy ons zeer oitmoedelyck gebeden dat
+ons gelieven wille hem hierop onse gratie te extenderen
+ende te verleenen onse opene brieven van remissien
+in sulcken saecken dienende soe eest dat wy desen
+aengesien genegen wesende ter beden des voers. adriaens
+janss. suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
+van rechte besuendere ter eeren ende contemplatie
+vanden bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi
+dwelck hy opden goeden vrydach voer die salicheyt
+vande menschelycken geslechte geleden heeft hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert midtsgaders alle offentie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmidts ende uuyt saecken van tghene des voers.
+is tegen ons onse hoocheyt ende justitie eenichssins
+mach hebben ontgaen ende mesdragen ende
+hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynen goeden name fame ende geruchte binnen
+onsen voers. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft in alder vuegen
+ende manieren soe hy was voer die toecomste
+vanden voers. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael * onsen schoutete van
+antwerpen ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye sy syn satisfactie ierst ende voeral
+gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voers. suppliant gehouden
+sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
+gelegentheyt vande saecken ende faculteyt van zynen goeden
+met oock te betalen die redelycke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende
+getrouwe die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
+ende hebben denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen degene die daeromme behooren
+geroepen te zyne sy procederen wel ende dueghdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voers. amende
+ende costen van justitien alsoe sy sullen bevinden
+behoorene dwelck interinement de voers. suppliant
+gehouden sal syn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voers. rade binnen sesse maenden
+naestcomende opde pene van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justitien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen dien dat behooren sal
+sy onse voers. procureur generael in brabant onse
+*in brabant
+schoutet van antwerpen ende alle andere onse
+richteren justicieren officieren ende ondersaten ieghe
+woerdige ende toecomende dien dat aengaen zal
+moegen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besuendere soe hem toebehooren sal doen laten ende
+gedoogen den voers. suppliant van deser onser iegenwoerdiger
+gracien ende remissien ende van allen d inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+geschieden nu noch in toecomenden tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige
+van zyne onverbeurden goeden daeromme gearresteert
+becommert oft belet waren dat sy die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrantie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken
+anderen dessyns ghegeven in onser stadt van antwerpen
+opden goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsheeren duysent vyfhonder ende vierentachentich
+opde plycke stont gescreven byden hertoge in
+synen rade geteeckent boudewyns"
+"abolitie joes thomaessoone
+kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien
+oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen die supplicatie
+van joes thomaessoone arm scamel huysman belast met huysvrouwe
+ende vyf levende kynderen inhoudende hoe dat hy suppliant zekere
+jaeren geleden geweest zynde onder schouthet van geffene
+is by onsen procureur general in brabant te rechte geport ende
+criminelyck beticht ter saken van dat een geheeten aert van
+lybergen lutheriaen relaps gebannen synde op zyn
+lyf uuyt allen onsen landen onsen raide van brabant subiect
+wesende hem soude tot geffene voirs. gehouden ende aldaer
+verkeert hebben ten wel wetende ende aensiene des suppliants
+die daer mede soude geconverseert hebben sonder den selven
+te hebben geapprehendeert oft aengetast mits welcken
+hy suppliant soude gedelinqueert hebben tegen tplaccaet
+gepubliceert op dextirpatie vander heresie lutheriane
+ende hoe wel de suppliant aen tgene des voirs. is
+egheenssins en heeft gemeyndt te mesdoene gemerct
+tvoirs. placcaet to geffene voirs. noyt en is gepubliceert
+geweest hoe wel men aldaer alle andere edicten ende
+placcaten gewoenlyck is te publicerene zoe wanneer men
+die aldaer heeft moeten observeren ende onderhouden
+soe oick die voirs. aert van lyberghen tot geffene voirs.
+wel twee oft meer jaeren hadde geconverseert ende
+verkeert eer die suppliant tot geffene onder schoutet geworden
+is meynende alzoe de suppliant dat hy hadde remis
+gelyck daer af was gemeyn fame voix ende gesach dwelck
+den suppliant soe veel meer geinduceert heeft te geloovene
+gemerct die heere van geffene den selven nyet en heeft
+geapprehendeert noch ingsgelyck onse scouthet vanden
+bossche die nochtans nyet en ignoreerden dat de voirs.
+aert aldaer verkeerende was ende hy suppliant maer onder
+schoutet en was ende sonder assisten$$$ den selven aert
+nyet en soude hebben kunnen geapprehenderen desen
+nochtans nyet tegenstaende ende oick datmen den suppliant
+nyet en soude kunnen geimponeren dat hy selve
+vander voirs. secte oyt soude besmet oft suspect
+geweest zyn soe beducht hy hem nochtans dat
+gemerct hij is een arm schamel geselle ende de costen vanden
+processe tegen onsen procureur egheenssins en soude kunnen
+langer verdragen dat hij mits dyen ende anderssins soude
+commen in grooter schaden schanden ende confusie en wordde
+hem hierop nyet versien met onsen gracien ende oepenen brieven
+van abolitie ende perdoene alzoe hij seegt ons om de
+selve oitmoedelyck biddende waer om zoe eest
+dat wij desen aengesien ende daerop gehadt dadvys van onsen
+voirs. procureur generaerl in brabant den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynder voirs. beeden ende supplicatien ende
+willende hem in desen prefereren gracie voer rigeur van justicien
+hebben in gevalle als boven vergheven ende quytgeschouwen
+vergheven ende schelden quyte uuyt onsen sunderlinger gracien
+by desen tmesuzen? ende overtredinge van onsen voirs. placcaten
+boven vercleert mitsgaders alle peyne ende boete corporele
+ende criminele daer inne hy ter saken voirs. met desser
+aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daeraf weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden fame ende naeme in onse voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenighe heeft geleden ende in alder manieren
+zoe hij was voer de geschiedenisse vanden voirs. mesuse
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende s$ilencie
+onsen voirs. procureur general van brabant ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren iusticieren ende officieren
+ons voirs. lants wye zij zijn ende tot dyen
+abolerende ende te nyeuwte doene proces teghen hem als
+voere bij onse voirs. procureur geintenteert behoudelyck dat
+de voirs. suppliant in plaetse van civile beternisse sal
+tot onsen behoef gehouden wesen te betaelene in handen
+van onsen ontfangere vanden exploicten in brabant die daer
+af gehouden wordt rekeninge bewijs ende reliqua te doene
+tonsen proffyte daer ende soe dat behoiren sal de
+somme van twintich gouden karolus gulden eens
+in de marge
+$$$ van verantwoordinghe
+byden ontfanger vanden
+expl exploiten"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende
+alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc
+negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van
+loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen
+zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende
+thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den
+huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes
+te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer
+hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck
+waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten
+augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen
+die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de
+voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden
+de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende
+zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt
+impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs.
+clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met
+zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere
+wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn.
+suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven
+augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy
+wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn
+scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de
+voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn.
+geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn
+gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten
+houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme
+gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe
+ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs.
+suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer
+wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen
+cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen
+grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop
+hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick
+ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant
+met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken
+ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant
+om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt
+aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn
+voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck
+den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick
+genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle
+ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere
+ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs.
+augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien
+geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer
+gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve
+suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie
+vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden
+voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse
+voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen
+daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende
+achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe
+hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist
+dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden
+ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse
+zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert
+mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende
+criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van
+tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre
+daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst
+ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die
+noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren
+sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke
+costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien
+datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van
+onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene
+die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren
+formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver
+ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
+alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
+rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
+andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant
+meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft
+wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen
+ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
+oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen
+stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+# sy hieraf verantwort
+byden ontfanger
+vanden exploiten
+hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een
+yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele
+inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert
+ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van
+onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"maximiliaen etc. doen te wetene eenen iegelycken tegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van aerde ende matheeuse van rumpay gebroederen geboren
+van berlaer inhoudende hoe dat omtrent vier oft vyf jaren
+geleden de voers. supplianten met x oft xij gesellen van hueren vrienden
+ende magen wetende dat twee van hueren magen in onser stat
+van lyere om symple brueken gevangen geweest hadden ende
+uuyter selver gevanckenissen gebroken waren ende gelegen
+opt kerckhof aldaer quamen bynnen der selver stat gestoct
+ende gewapent ende ghingen totten selven hueren vrienden ende
+magen opt kerckhoff voers. de welcke zy doen met hen leydden
+uuyter voers. stede ende al met schoenen dagen ende hoe wel
+dit al geschiet es paysiveleck zonder den heere oft der gemeynter
+vander selver stat eenige fortche violentie scoffiericheyt oft
+scande te doene desen nochtans nyet tegenstaende de voers.
+supplianten beduchtende rigeur van iusticien ende hier naemaels
+van eenigen van onsen officieren om tghene des voers. es getravelleert
+ende gemolesteert te moegen werdden en souden hen nyet
+wel derren houden verkeeren noch converseren in onsen lande
+van brabant soe verre hen onse gratie in desen nyet
+verleent en wordde alsoe zy seggen om de welcke zy ons
+seere oitmoedelic hebben doen bidden soe eest dat wy
+desen aengesien ende hier op gehadt dadvys van onsen zeere lieven
+ende getrouwen riddere ende cancellier den heere van escaubeke
+ende bierbeke etc. ende lieden van onsen rade in brabant compassie
+ende medelyden hebbende metten voers. supplianten ende willende hen
+in desen gratie ende genade prefereren den rigeur van iusticien
+zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt vander heyliger passien
+ons liefs heeren jhesu cristi die hy als heden om onser alder verlossinge
+ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruys hebben den
+selven supplianten in gevalle als boven geremitteert quytgeschonden
+ende vergheven remitteren quytschelden ende vergheven uuyt
+onser sunderlinger gratien by desen tstuck ende mesdaet voerscreven
+mitgaders oic alle penen ende offensien corporeele ende crimminele
+inden welcken zy hen overmits ende uuyt saken van tghene des
+voers. es ende daer aen cleven mach tegens onse ons hoocheyt
+ende iusticie eenichsins moegen hebben ontghaen ende mesgrepen
+ende hebben tot dien uuyt onser breeder gratien gerevoceert ende te nyeuwte
+gedaen revoceren wederroepen ende doen te nyeuten by desen alle
+daeghselen procedueren deffaulten continuatien die tegens den
+voers. supplianten moegen zijn gedaen stellende ende restituerende
+hen als van desen tot hueren goeden famen ende namen in onsen voers.
+lande van brabant tallen steden ende plaetsen daer hen dat
+sal goetduncken ende tot hueren goeden ongeconfiqueert ende nyet
+verbuert zynde soe verre daer eenige syn imponerende hierop
+een eewich gezwijch onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+rechteren iusticieren ende officieren ons voers. lants van brabant
+hoedanighe die syn oft wesen moegen satisfactie nochtans
+der geinteresseerder partien alvoeren gedaen civillick * alleene
+soe verre daer eenige toe staet ende die noch nyet gedaen en zyn
+behouden dat de voers. supplianten ter causen vanden voers. mesdaet
+gehouden zyn sullen eerlycke beternisse te doene ter plaetsen
+daer zy tstuck gecommitteert hebben ende oic in onsen rade van
+brabant aldaer zy dien aenghaende tegens onsen procureur in proces
+waren dwelc zy verzwegen hebben ende dat zy tot dien
+gehouden sullen wesen ons sekere amende civile te betalene
+naer gelegentheyt der voers. mesdaet ende faculteyt van hueren
+goeden allet ter ordinantie arbitragen ende goetduncken vanden
+voers. onsen cancellier ende lieden van onsen rade in brabant voers.
+die welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daer om ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende lieden van onsen rade dat voere hen geroepen die ghene
+die behoiren sullen daer om geroepen te syne zy procederen ende
+doen procederen wel ende dueghdelyc totter verificatien ende
+interinemente van desen ende ter arbitragien taxatien ende moderatien
+vander eerlycker beternissen ende amende civile voers. inder
+manieren ende alsoe dat behoiren sal ende de voers. eerlycke
+beternisse gedaen ende onse amende voers. amende civile betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren
+dien dat behoiren sal ende de welcke gehouden zyn sal ontfanck
+daer af tonsen behoef te doene sy onse drosset van brabant
+meyer van loeven amman van bruessel schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende voerts alle andere onse ende
+onser vassallen iusticieren ende officieren tegewoirdige ende
+toecomende huere stadthouderen ende elc van hen soe hen dat
+behoirt ende aengaen mach den voers. supplianten van deser onser
+tegewoirdiger gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren
+voerscreven tot eewigen dagen peysselic vredelic ende volcomelic
+doen ende laten genieten ende gebruycken sonder hen te doene
+oft te laten geschien nu noch in toecomende tyden eenigen hinder
+stoot oft letsel aen hueren liven oft goeden ter contrarien in eeniger
+manieren maer soe verre huere persoenen ofte eenige van hueren voers.
+goeden nyet geconfisqueert synde ter saken van desen eenichsins
+aengetast gevangen gearresteert becommert oft gemolesteert waeren
+sy die ende elc van hen terstont ende sonder vertreck ontslaen
+ende doen ontslaen ende stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+zy ende blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier
+aen doen hangen behouden ons in allen saken ons recht ende
+eeneniegelycken des syns gegeven in onser stadt van bruessel
+opten heyligen vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+xij ende vanden rycken van ons keyser te wetene van germanien
+het xxvij ende van hongrien etc. het xxiije aldus stont gescreven
+boven opte plijcke byden keyser ende mynen heere den eertshertoge
+in hueren rade ende geteekent momboir
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij
+$$$"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu zynde ende naemaels weesende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie van meester
+ian heesemans suppost onser universiteyt van lovenen ende basscularius
+iuris aldaer inhouden hoe dat hy suppliant inden iaer xvc xxxiiii
+ontboden zynde by syn ouders ter kermissen tot bergheyck aldaer
+zy woenende zyn es de selve commen besueken ende aldaer wesende
+zoe eest gebuert dat op eenen achternoene om den tyt te vergetenen hy in
+een bierhuys met eenen priestere genoempt heer jan back zyn nae
+maescap zynde is gaen drincken in welcke herberge inde cokenen
+heeft oyck sitten drincken wylen geerit houtmercks als aben met
+eender vrouwe persoon daer mede de selve geerit in oneeren sat ende
+de nichte vande suppliant was ende alzoe geseten hebben een wyle tyts inde
+selve herberge hy suppliant metten voirs. heeren ianne op een camerken
+ende de voirs. wylen gerrit metter voirs. vrouwen inde cokenen voirs.
+zoe eest gebeurt dat de voirs. suppliant genecessiteert wesende om zyn water
+te makenen ende willene te dien eynde vuyten huyse gaen dat hy voerby
+de tafelen ende tgelach daer de voirs. wylen geerit metter voirs. vrouwe
+saten moeste passeren ende voirs. twee persoenen zien by malcanderen
+zitten dwelck hem zeer nae es gegaen mits den welcken ty int wederkeeren
+hy totten selven geert gevraeght heeft oft hy zyn nichte nyet
+trouwen en soude ende oft hy nyet lange genoech in schanden ende oneeren
+derselver gefrequenteert ende gehouden en hadde op welche vrage
+de voirs. wylen geerit die zeer sober van regimenen ende levenen was
+oyck zeer periculeux vander hant ende vele beruerten ende gevechten
+tot bergheyck heeft voirts gekeert daer inconvencienen ende ongevallen
+zyn naegevolght zeer weerselyck antwoirdenen seggende genoech in
+effecte dat hy de vrouwe nyet trouwen en soude waeraff de suppliant
+noch meer beruert seeghde nu zal ickte u doen trouwen nemende
+met dien syn lanckmes inde hant ende tselve aensiende de voirs. wylen
+geerit ende seggende iae ick zien wel dat ghyer aen wilt oft sulcke
+woirden in substantie zoe heeft hy in een zyn hant genomen eenen
+dryevoet stoel ende in dandere een werp bl bylken daermede hy naeden
+suppliant heeft geworpen ende mits welcken worpen de voirs. wylen
+geerit den voirs. suppliant thooft gecloven zouden hebben en waer
+geweest dat hy hem salveerde achter een schermsele nae
+welcken worp de voirs. suppliant zeer verhit van bloede met zyn voirs.
+mes eenen steek naeden voirs. geerit heeft gesteeken ende alzoe
+den voirs. dryevoetstoel egheene bodem en hadde zoe heeft hy by
+quaede fortune den voirs. wylen geerit geraect ende een quetsure
+gegeven inde zyde ende de voirs. quetsuere hebbenen cesseerde de suppliant
+gaende vuyten huyse naeden hoff ende waut hy suppliant aen zyn mes
+wel sach dat hy den voirs. wylen geerit hadde gewondt zoe badt hy
+ianne cock ingesetene ende scepene tot bergheyck dat hy tot zynder
+liefden naeden voirs. wylen geerit soude willen gaen sien ende vanden
+selven wesen ende vernemen oft de quetsuere groot was die hy ontfangen
+hadde totten welcken de voirs. wylen geerit meer beclaeghde de
+fortune vanden suppliant ende dongennechte van zyne ouders dan zyn eygen
+fortune seggene te meer stonden dese woirden ock hoe onnoeselyck
+es de goede ionge hiertoe gecommen hoe zullen zyn goede ouders hier
+aff in lyden zyn oft bedroeft verclaerende oyck deselve wylen geerit
+voer ende nae dat hy dadministracie van zyn sacramenten hadde gehadt
+dat hy nyet en wilde dat zyn kinderen vanden voirs. mesval vande
+suppliant yet nemen oft eysschen en souden ende naedien deselve wylen
+geerit tot des anderen daeghs naeden opganck vande sonnen geleeft
+hadde zoe es hy vande voirs. quetsure van levende lyve ter doot gecommen
+dwelck den suppliant zeer leet es ende al eest zoe dat de voirs. suppliant
+sonder iactan$ te spreken is staende tot goeden name ende fame die voer
+noch nae noyt twist oft discordie tegen yemande en heeft genomen
+oft gehadt dat hy oyck der geinteresseerde partie moet heeft ende hen
+te vreden houden vande suppliant dat hy insgelycx in persoene de voyage
+heeft gedaen tot sinte pieters ende pauwels te roome ende aldaer van onsen
+heyligen vader de paus remissie ende absolutie van zynder mesdaet
+heeft geobtineert ende oyck rehabilitatie om totten priesteren staet
+te procederen ende zyn beneficien te houdenen die hy hadde ten tyde van
+zynen onge$valle ende noch heeft nochtans beduchtene dat hy van eenige
+officieren getraneilleert worden zoe en soude hy suppliant binnen onsen
+voirs. lande van brabant nyet welderven frequenteren ten waere
+dat onse gracie ende genade hem hier op woirde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck
+biddenen waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesenen ter beden des voirs. suppliants ende willenen hem in dit stuck perseveren
+gracie ende misericordie voer strangheyt ende riguer van iusticien
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergheven schelden quyt remitteren ende vergeven
+vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven geruert mitsgaeders alle offensie ende brueke
+corporelle ende criminele daer inne hier hy ter causen voircreven
+mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerd
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
+een eeuwich zwygen onsen procueur generael in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen
+ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande saken ende faculteyt van
+#
+zyn goeden met oyck te betalen die costen die costen van iusticie hier
+omme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderacien
+van onsen lieven ende getruwen den cansellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen ons den selven onsen
+cansellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen dieghene die
+daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deughdelyck
+ter verificacie ende interinemene van desen ende totter taxacie ende
+moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+te versueken ende hen in persoenen te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen iaere naestcommende op de pene van te verbeurre deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
+van iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen
+die dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende
+andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdich ende toecommende die dat aengaen zal mogen huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem
+toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs. suppliant van
+deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende pardoenen ende
+van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voerverhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doenen noch te laten
+geschieden nu noch in toecommende tyde ennich hinder letssel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+#
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+indien zyn lyff ofte eenige van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alzoe gelieft zy$ ten eynde dat dit vast
+en gestadich blyven tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegheven
+in onser stadt van bruessele inde maent van iunio int iaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende zevenendertich van onsen
+keyserycke txviiic ende van onser rycken van castillien tcxxiic
+aldus onder opte ploye stont gescreven by den keyser in zyner
+raede ende geteekent boudewyns visa r$$$
+gecollacionneert tegen$$
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle tec. doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicacie
+van janne heyskin diemen heet cort woenachtich binnen onse
+stede van antwerpen inhoudende hoe dat hy voir tyts ons
+getrouwelyck gedient heeft in onsen oirlogen binnen pan$e
+voer therontime marcillien weenen in oistryck ende peronne
+in sorge van zyn lyf ende omme den cost voer hem ende zyn
+huysvrouwe te winnen heeft gedient op ten werf
+binnen onse voirs. stede van antwerpen doende aldaer
+grooten arbeyt zoe wanneer daer eenige scepen of booten
+aengecomen zyn omme die goeden wesende binnen den
+selven scepen uuyt te doen ende die voirsts den coopluyden
+thuys te dragen zoe dat van ouder costumen is geweest
+van doene nu erst dat opden derden kersheylichdach xvc
+zevenendertich de voirn. suppliant mitsgaders anthonis
+oolaerts diemen heet de sanghere hantwerckere ingeseten
+poirter der voirs. stadt van antwerpen ende marie vanden
+goore zyne huysvrouwe naer dien zyt tsamen hadden geweest
+drincken te dambruggen ende dat zy met melcanderen
+inden avont omtrent tsluyten vanden poorten thuiswaerts
+quamen ende wesende op ten coudenberch voer een groen
+huys daer een leve voer staet om hen daer te rusten zoe es
+daer voerby commen gegaen wylen jan spellekin verselscipt
+met zijnder huysvrouwen ende huer zoenken ende matheeus
+ruyters diemen heet calf ende zynder huysvrouwe de welcke
+calf zeyde tot suppliants geselscap goeden avond waer op
+geantwoirt werd by den suppliant godloons u broedere
+ende naerdien dat de voirs. calf ende jan spellekin twee oft
+drye huysen voerby waeren gepasseert zoe vraeghde de
+voirs. jan thuenis oolaerts totten voirs spellekin zuldy opten
+werf niet commen wercken waer op spellekin antwoirde
+daer sal ic $$ch comen ende daer mach ic zoe wel commen
+als ghy seggende daer oir$s de voirs. calf totten suppliant
+ende anthuenis de zanghere hier is de man denoterende
+de voirn. spellekin die op den werf sal commen wercken alsoe
+wel als ghy met gelyck of met ongelyck ende ziens u niet
+aen het es my zoe naer als u dwelck hoorende de voirn. suppliant
+ende anthonis antwoirden wel hebdy er gelijck toe ghy moechter
+commen waerop de voirs. spelleken rephreerde zeggende
+ghy groote hanssen ic sal der zoe wel dorven commen als ghy
+ic soude alzoe wel eenen grooten hans onder zyn oogen dorven
+zien als ghy ende met dien dat de voirs. spellekin voortghinck
+zoe zeyde de voirs. suppliant compt compt ziet ons eens onder
+ons oogen ende crycht een vuyst in uwen beck het es om een
+blauwe ooge te doene daerop de voirs. matheeus ruyters
+antwoirde dat zuldy wel laten heysken meynende den suppliant
+zeggende oick totten suppliant cont ghy den man denoterende
+de voirs. spellekin over straete niet laten gaen waerop de
+voirs. suppliant zeyde calf wye doet hem wat ende met
+dien zoe keerde hem de voirs. matheeus totten voirs.
+spellekin den zelven metten ar$ nemende zeggende gaen
+wy genader ende naer dien zoe tsamen wat voirts te waren
+gegaen mitsdien dat de suppliant geseydt hadde totten voirs.
+spelleken het es om een blauwe ooge te doene des voirs.
+spellekens huysvrouwe zeyde totter suppliant jae ghy
+bouve zoudy myn man dreyghen om een blauwe ooge te
+geven om dat hy daer zoude commen wercken daer sal u
+morgen myn heer den mercgreve over clagen dat$$ een
+man met vrede over straeren niet can laten gaen
+daerup die suppliant wederseyde jae ghy hoere ghy mane
+zoudt ghy daeromme over een goet geselle den marcgrave
+clagen zeggende totter voirn. spelleken gaet ghy op sinte
+willevoerts velt ende zeyde totter onsen vrouwen wat
+messeggen wy u ten es nyet d$$ geck de welcke u woorden
+de voirs. spelleken hoorende ontschoot den voirs. matheeus
+uuyten arme keerende hem omme ende quam naden suppliant
+ende zyn geselscap geloopen zeggende ghy baertman ghy
+crysman alzijdi crysluden zoude men waeromme te meer
+ontsien ende meynende den suppliant te hebben greep den
+voirs. antheunis oolaerts metten boesem dwelck ziende de
+voirs. calf zeyde totten voirn. spelleken dat diegene die hy
+metten boesem hadde w$$ anthuens dezanghere ende dat
+hy de gene nyet en was diet op hem hadde noch hem gheen
+arch es en begheerde noch oick gheen scepp over hem en
+hadde ende de selver zangher vraeghde den voirs.
+spelleken wat hy hem woude want hy hem gheen arch
+en begeerde ende niet dien soe track de huysvrouwe van
+matheeus ruyters den voirs. spelleken om hem van daer
+ende wech te hebben ende omme den twist die zy a$cxt
+hadde dat daeraf zoude hebben $$egen cunnen keerde
+haer byden voirs. janne suppliant tot hem seggende lief
+heysken laet toch spelleken gaen want ghy kent hem wel
+ghy weet wel dat als hy wel gedroncken is hy geen geck
+en can verstaen waerop de suppliant antwoirde gaet
+ghy henen met hem ende alsoe die voirs. huysvrouwe
+van matheeus zeyde tot de voirs. spellekin gaen wy gaen
+wy genader de selve spellekin en wilde niet gaen maer
+bleef noch staen arguerende jegens den voirs. suppliant
+ende anthuenis de zangere zeggende tot hem al zidij
+crichluden ic zoude uwe een onder zyn oogen wel
+dorven zien hadde ic gelyck gewe$$ waerop de voirs.
+anthuenis de zangere zeyde ziet ons onder ons oogen
+ende de suppliant zeyde totten voirs. spellekin ic soude
+u wel in u bachuys douwen wairop de voirn. matheeus
+antwoirde totter suppliant dat zoudi wel laten heysken
+ende de suppliant seyde totten voirs. matheeus wye wilt
+hem yet dien doen zeyde de voirn. matheeus heysken zydi
+niet een wonderlyck volck dat ghy den man denoterende
+den voirs. spellekin achter straten niet en cont laten gaen
+ende met dien zoe liet de voirs. spellekin anthuensen ende
+liep naer den voirs. suppliant dewelcke hem omme keerde
+ende track zynen deeghen uuyt dien voer hem houdende
+ende seggende totten voirs. spellekin en compt my niet
+naerdere dan dien deeghen lanck en es maer spelleken
+tarde hem al inne zeggende ghy baertman alzydi een
+crychsman ic zoude u alzoe wel eenen opstekere in u
+lyff dorven douwen als eenen anderen ende zoe nyet
+cesserende van den suppliant inne te gaene ende den
+selven suppliant zynen deegen al voere hem houdende
+zoe heeft de voirs. wylen spellekin met gewelt daer inne
+geloopen ende eenen steke vanden selven deeghen duer
+dlyf gecregen waeraf hy terstont neder ter eerden viel
+ende starf sonder dat de suppliant naer hem stack anders
+dan hy suppliant zyn mes voir hem hielt ter causen van
+welcken dootslach de suppliant vresende rigeur van
+justicie en soude niet dorren converseren noch hanteren
+in onsen lande van brabant ten zy dat onse gracie hem
+hierop verleendt wordde om de welcke hy ons oetmoedlic
+gebeden heeft soe eest dat wy desen aengesien ende
+hier op gehadt tadvis van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren
+voer rigeur ende stranheyt van justicien hebben de selven
+suppliant inden gevalle alsboven quyts quytgescolden
+ende vergeven scelden quyte ende vergeven uuyt onser
+zunderlinger gracien by desen den dootslach voeren verclaert
+mitgaders oyck alle peine ende amende corporele ende
+criminele daer inne by hem overmits ende uuyt saken
+van tgunt des voirscreven es tegens ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+hebben hem doen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant hoedanige die
+zyn oft wesen moegen satisfactie nochtans yerts ende
+alvooren gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch
+nyet gedaen en waere civilick alleenlyck behoudelyck oyck
+dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren sal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende dat hy gehouden wordt te betalen de redelycke costen van
+justicie daeromme gedaen ende naegevolcht indien datter eenige
+gesciet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voirs.
+cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+sy hieraf
+verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs.
+onsen cancellier ende luden van onsen raede in brabant dat
+voir hemluden geroupen degene die daeromme behoiren zullen
+geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen wel
+ende dueghdelick totter verificacie ende interinemente van
+desen onsen iegewoirdigen brieve naer huer forme ende
+inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen op te peyne van te
+verbueren deffect des selver ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen van justicie indien datter
+eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren
+sal van welcke civile boete degene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse droessaet
+van brabant scoutet van antwerpen ende alle andere onse
+ende onsen vassalen of smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanich die zyn oft wesen moegen tegenwoerdige ende
+toecommende hueren stedehouderen ende elck van hen zoe
+hem dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remisse inder manieren
+voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschien
+in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse ter
+contrarien maer indien zyn lyf of zyn onverbuerde
+goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+waeren dat zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie ende slakingen want ons alzoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in andere saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel inde maent van octobre
+int jaer onsenheeren duysent vyfhondert ende achtendertich
+van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castilie ende andere txxiiie aldus stont gescreven opte
+plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent l de zoete
+noch stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen iegenwoirdige ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van adriaen ansems inwoonder
+des dorps van hooge mierde, belast met
+eene slechte vrouwe ende drije levende kinderen
+inhoudende hoe dat hij suppliant tot sijnen grooten
+leedtwesen opden xv en junij vande jare xvi c
+ende vijffthien comende vuijte bruijloft
+van leeghe mierde, heeft twistighe woerden
+gecreghen met wijlen peeter hendricx willems
+ter cause van twee eijcken boomen die hij
+suppliant hadde vercocht daer die voorschreven
+wijlen peeter op antwoorde dat in zoe verre hij peeter die boomen gehadt hadde, ende hij
+suppliant geen huijs, dat hij den suppliant eenen
+wel eenen boom soude hebben geschoncken, daer
+tegens antwoorde hy suppliant wat hij peeter
+hem schenckende, antwoorde daer tegens die
+voorschreven peeter dat hy hem suppliant
+meer hadde geschoncken dan die suppliant hem
+ende naer die voorschreven propoosten ende
+andere van gelijcke substantie, heeft die
+voorschreven wylen peeter den suppliant
+naer geloopen ende met vuijsten geslagen,
+sulcx siende antonis janssen bijde voorschreven
+twee partyen synde, seyde totten voorschreven
+wylen peeter oft hy hem des nijet en
+schaempden tegens tsanderdachs als het
+die goede lieden hooren souden dat hij soe
+lachen thierden, waer op hij peeter
+antwoorde jae, ende dat hij wel wilde
+dat hy het manneken verlaeten waere,
+ende dae naer hebben partijen malcanderen
+verlaeten, dan sijn wederom byden anderen gecommen
+in sekere plaetsen geheeten der hoeven bocht, alswanneer
+hy suppliant totten voorschreven wijlen peeteren heeft
+geseeght ghy verraeder ghy hebt mij noch eens verraden
+waer tegens antwoordende die voorschreven peeter
+waer dat hij den suppliant verraden hadde, seyde
+hy suppliant aen jan theuven van hey te maeijen
+doen seyde peeter tegens den suppliant dat
+hy daer aen loech ende was hem omkeerende
+ende dreychde den suppliant te slaen, ende
+alsdoen heeft hij suppliant aenden voors.
+wijlen peeter met eenen grammen moet
+vuijttreckende sijn mes int omkeeren eenen
+steeck gegeven met den selven mes in synen
+buijck ende den voorschreven steeck hebbende
+heeft peeter geseeght totten voorschreven
+anthonis janssen lieve gebuerman hoe steeckt
+hij mij daer waer op vraechde die voorschreven
+anthonis waer hebt dijt antwoorde peeter
+in mijnen buijck seijde die voorschreven
+anthonis dat hyt hem eens soude laeten sien
+ende soe liet hij peeter aenden voorschreven
+anthonis die wonde tasten overmits het
+was inden avont, ende soe wijlen peeter
+stille stondt hoorde hij anthonis het bloet
+loopen, seijde dijen volgende die voorschreven
+anthonis totten voorschreven peeter lieve
+gebuereman houdt die wonde toe oft vuyt
+wijt samen thuijs consten coemen ende een
+luttel tsamen voorts gegaen seijnde is hij
+peeter te neder gesoncken ende alsdoen seijde
+anthonis loopt doch om mijn heere den pastoir
+ende den voorschreven pastoir gecommen seijnde
+ende den voorschreven wijlen peeter gebicht hebbende
+is die voorschreven peeter deser werelt sanderdachs
+overleden tot des suppliants groot leetwesen
+die commende vuytte voorschreven bruijloft oijck
+beschoncken was, ende vuyter attestatie daer aff zynde gepasseert bij schepenen vande
+dinghbancke van hoogen mierde blijckt dat hy
+suppliant is gebooren van goede catholycke e#
+deuchdelycke ouders, item dat hij is van goede
+vrinden ende magen, ten derden dat hy suppliant
+hem altyts vuytgenomen alleenlijcken dit
+ongeluck seer eerlycken int voorschreven
+catholijcke geloove heeft gedragen, ende
+voorts in alle vroomicheyt ende stilte inder
+gemeijnte, sulcx datmen noyt nijet oneerlijcx
+van hem suppliant en heeft gehoort noch
+geweten, jae dat hy nijet twistachtich noch
+clapachtich en is, midtsgaders oijck gheenen
+dronckaert die de herberghen soude frequenteren
+maer dat hy is een landtman die sijn broot
+voor syne huysvrouwe ende kinderen wint met
+syn labeur, dwelck weijnich is, item blijckt
+dat des voorschreven suppliants huysvrouwe
+soude boven dat sij de subtijlste nijet en is, is
+begaeft mette vallende sieckte, dijen
+volgende blijckt vuijtte selve attestatie
+dat die schepenen selver voor hem suppliant
+bidden om te hebben dit remis om te verhueden
+grooter preijckel dwelck des suppliants
+huysvrouwe aen haer selven doer slechticheyt
+oft anderssints soude moegen doen, item
+blijckt tot dijen dat hij suppliant
+over tvoorschreven delict gedaen aenden
+persoon vanden voorschreven peeteren
+soone was van hendricken peeter
+willems wesende des suppliants
+swaeger doer intercessie mette
+naeste vrinden ende geinteresseerde heeft
+gesoent ende de selve vrinden te vreden
+gestelt, gelyck dat blijckt vuytten instrumente
+daeraff insgelijcx synde, item blijckt vuytter
+attestatie vanden pastoir dat die overledene
+terstonts voor deerste van sijn testament
+aenden voorschreven suppliant het delict
+heeft vergeven ende begeert dat die geinte-
+resseerde tselve souden vergeven, oijck nyet
+tegenstaende dat hy suppliant was synen
+swaeger soe voorschreven staet, soe heeft
+ons die voorschreven suppliant seer oitmoedelyck
+gebeden om onse opene brieven van remis hier
+toe dienende, soo eest dat wij de saecken
+voorschreven overgemerckt, ende ierst hier op
+gehadt dadvys vanden schouteth des quartiers
+van oisterwijck ende tot dyen gesien dattestatie
+vande schepenen van hoogemierde, genegen wesende
+ter beden ende supplicatien des voorschreven
+suppliants, ende willende hem in dit stuck
+prefereren gratie ende misericordie voor
+strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert, quijtgeschouden ende vergeven
+remitteren, schelden quijte ende vergeven
+vuyt sunderlinger by desen onsen brieve, tfeyt
+ende ongeval boven gemert, midtsgaders alle
+offensie ende breucke corporelle ende
+criminelle, daer inne hij hem overmits ende
+vuijt saecken van tgene des voorschreven
+is tegen ons ende justitie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende mesdragen, ende hebben
+hem dijen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voorschreven lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende
+heerljickheden, ende tot sijnen onverbuerden
+goeden indijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck ende in alder manieren soe hij was
+voor de toecompste vanden voorschreven feyte,
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant ende allen
+anderen onse justicieren ende officieren wye
+sy syn, satisfactie ende beternisse ierst
+ende voor al gedaen der partije geinteress#
+indyen die noch nijet gedaen en sijn ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenelijck
+behoudelyck dat die voorschreven suppliant gehouden
+sal syn tvoorschreven feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheijt vander
+saecken ende faculteijt van sijne goeden,
+met oijck te betalene de redelijcke costen
+van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene, allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe die
+cancellier ende lieden van onsen rade
+in brabant, die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen, ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raetsliede, dat voor hen
+geroepen die gene die daerom behooren
+geroepen te syne, sy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende
+interinement van desen, ende totter
+taxatie ende moderatie vander
+voorschreven emende ende costen van
+justitien alsoe sij sullen vinden te
+behoorene, welck interinement die
+voorschreven suppliant gehouden sal sijn
+te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voorschreven
+rade binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van
+desen, ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt synde in handen vanden genen
+dijen dat behooren sal, sy onse voorschreven
+procureur generael in brabant ende
+alle anderen onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten iegenwordige
+ende toecomende dijen dat aengaen sal
+mogen, heure stedehouderen ende een ijegelyck
+van hen besundere soe hem toe behooren sal,
+doen, laten ende gedoogen den voorschreven
+suppliant van deser onser iegenwoordiger
+gratien ende remissien ende van allen
+d'inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt, rustelijck,
+vredelyck ende volcomelyck
+genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doene ende
+oft te laeten geschieden nu noch in toecommende
+tijden ennich hinder, letsel oft moijenisse
+aen lijff noch aen goeden ter contrarien, maer
+indijen sijn lyff oft eenige van sijne onverbeurde
+goeden daerom gearresteert becommert
+oft belet waeren, dat sij die setten ende stellen
+tersont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien, want ons
+alsoe gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestadich blijve tot eeuwigen dagen soe hebben wij
+onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen ijegelycken
+anderen dessijns, gegeven in onser stadt van
+brussele inde maent van august$ int jaer
+ons heeren duysent seshondert ende sesthien, ende
+opde plicke stont aldus, byde eertshertoghen
+ende onderteeckent steenhuijse, gesegelt met
+eenen groenen segele vuijthangende in syden
+snoeren"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven sullen zien saluyt
+doen te weten dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van janne de neve geboren van onser liever vrouwen wavre by
+onser voerschreven stat van mechelen inhoudende hoe dat inde maent
+van iunio oft daer omtrent int jaer duisent vyfhondert ende
+zesthiene hy suppliant inden prochien van rymenam ten huyse van
+henrick verspeckenen met zekeren andern geselscape heeft sitten
+drincken ende aldaer drinkende is buyten huyse gegaen totter
+plaetsen aldaer zekere vergaderinge van volcke was mits dat
+ten selven tyde daervan brulocht gehouden werdt welcke suppliant
+by den voerschreven volcke comende heeft aldaer gevonden een vrouwe
+persoen oft meysken genaempt lysbeth toerkens mitterwelcker
+hy suppliant tanderen tyden gesproken hadde ende die welcke hy met
+huer en wille en dancke geleydt heeft om met hem ten voirschreven
+huyse eens te gaen drincken daer mede zy wel tevreden was
+welcke suppliant ende lysbeth toerkens ten selven huyse weerts
+gaende is tegemoete gecomen een geheeten heyn toerkens
+der zelver lysbetten brueder vragende der selver synder zuster
+waer dat zy henen ginck waer op die voerschreven suppliant antwoird
+ick soudse gheerne eens met my te drincken leyden ende dan
+laten gaen daert huer belieft waer toe die voirschreven heyn toerkens
+seyde ick wille dat zy met my gae ende zy en sal met u nyet
+gaen ontweldigende ende ontreckende alsoe den voerschreven suppliant die
+voirschreven lysbeth metter mouwen sonder haer in eniger manieren begheert
+hebben te blameren oft mesdoen dwelck siende die selve suppliant
+is gestoort tot zynen voirschreven gelage weerts gegaen seggende
+totten gesellen van zynen gelage
+ende macht ick sal besien
+oft ick nyet een meysken en soude moegen dryncken leyden ende die
+welck niet en beghere te mesdoen zy en soude my moeten
+genomen wordden ende heeft aldaer eenen steelen boghe gespannen
+met eenen boute daer op den welkcken hy neffens hem gestelt heeft
+om hem soe verre als noot ware daer mede te defenderen want
+hy suppliant hem beducht vanden voirschreven heyn toerkens mits den
+dreygende woirden die hy hem suppl van te voiren gegeven hadde
+ende van zynen adherenten vervolght ende ge$$elt te wordden in welcke
+zyn gelaech corts daer nae ongeroepen vuyt een anderen huyse ende
+gelage gecomen zyn die voirschreven heyn toerkens met taroppen versperkenen
+zynen neve hebbende die selve tarop een bloot mes in zyn hant ende
+nyet sprekende welcke heyn toerkens vraeghde oner luyde sprekende
+tot hem suppliant hennen en rempter? nyet dwelck is te seggen schuylten
+nyet oft yster yemant dien wat lust oft hebben wille dwelck
+aenhoirende ende ziende die voerschreven suppliant dat zy hem zittende in zyn
+gelach sochten ende op hem wouden antwoirde terstont jaet alst soe
+wesen moet soe rempter? wat wacht /houdt $ daer eest ende
+mits dien schoot die voirschreven suppliant bevresende vanden voirschrreven taroppe
+ende heyn toerkens mits dat die selve tarop tvoirschreven bloot mes
+in zyn handt hadde geprevenieert te worddene ende loste zynen
+voirschreven boghe ende geraecte den selven heyne toerkens in zyn
+voirhoof van welcken schuete die voirschreven heyn toerkens corts
+daer nae van levende live ter doot gecomen is ende hoe wel
+die voirschreven suppliant zere droeve is vander toecompst vande voirschreven manslach
+ende ongevalle ende dat hy daer af eerlycke reparatie satisfactie ende
+beternisse der partien geinteresseerde gedaen heeft nyetmin --
+beduchten rigeur ende strangheyt van institien heeft hem vluchtich
+gemaect buyten onsen landt van brabant ende hem daer buyten
+gehouden den tyt van twee iaeren aldaer hy nyet wederom en soude
+dorren comen keeren hanteren noch connerseren. maer is gescapen
+daer eenwelyc vuyt te moeten bluiven tot zynder grooter schaden verdriete
+ongenuechten ende geheelder bederffenissen ten zy dat onse gratie ende
+genade hem hier op nyet gedeylt oft verleent en wordde om dewelcke
+genade hem hier op nyet oft verleent en wordde enz zie vorige
+hy ons zoo oitmoedelyk gebeden heeft soe eest dat wy die saken voirschreven
+aengemerct den voirschreven janne de neve suppliant geneyght ... tzynder
+voirschreven beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck vorderen
+ende preser..afkorting gratie ende genade voere strangheyt van insticien / be...
+ter eeren vanden bitteren enden onss liefs heeren ihesu xpi dwelck hy
+opten dach van huden om der menschen wille geleden heeft hebben inden
+gevalle als boven vergeven quutgesconden ende geremitteert vergeven quytschelden
+ende remitteren vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve ... ende dootslach
+boven ververkleert mitgaders alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+inde welcke hy ter cansen voirschschreven? met dat daer aen cleeft tegen ons ende
+institie ... mesbruyct ende gevallen mach weesen hem als van desen
+wederom stellende ende restituerende tot zynen goeden name ende fame
+in allen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen o..erb..rden
+goeden indien hyer ..... heeft in alder manieren als was voiren? die
+toekompst vanden fayte ende dootslach voirschr imponerende hier op
+silentie ende een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant afgekort?
+ende allen anderen onsen rechteren iusticie officieren ende dienaren
+wie zy zyn satisfactie ende ...... ierst ende alvoren gedaen
+der partien geinteresseerdt indien die noch nyet gedaen en zy ...
+alleenlic / behoudelyck ende mits dien oic dat die voirschreven suppliant
+tvoischreven stuck tegen ons .... beteren sal nae gelegentheyt vander
+saken ende faculteyt van zynen goeden mit oic? dat die selve
+suppliant sculdich sal zyn te refonderen ende betalen die costen van
+iusticien hier om gedaen ende te doene. allet ter ordinantien ende taxatien
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe comitteren mits desen
+ontbinden daer om ende bevelen de voirschreven cancellier ende luden
+van onsen voirschreven rade in brabant dat voir henluden geroepen
+die ghene die daer tot behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelyk ter verificatien ende interinemente van
+interinement = officiele bekrachtiging, ratificatie
+desen onsen brieve nae forme ende teneure ende dat
+vorm en inhoud
+gedaen zy onse drossate van brabant meg. van loeven amptman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren iusticien officieren
+dieneren ende ondersaten huere stedehouderen ende een ...gelyck
+van hen be... tot hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirschreven janne de neve suppliant van deser onser tegewoordigen
+gratien quytscheldinge remissie ende pardoen ende van allen den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelike
+vredelic volcomelic ende eenwilic genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ende
+enigen hinder stoot oft letsel ter contrarien in eniger manieren
+maer in dien zyn lyf oft enige van zunafkorting onverbeuerden goeden
+soe voirschreven is dairom zyn oft oft namaels waerden gevangen gearresteert
+becommert oft belet dat zy die stillen ende setten $ terstont enden?
+sonder langer vertreck tot geheelder ende volcomenden ....
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy hier
+aen doen hangen den zegel den welcken die keyser ons ...
+grootvader? ende wy dieren? onser minoriteit gebruyckt hebben ...
+in onser stat van bruessele ende maent van apprille opten
+goeden vrydach int jaer ons heren duisent vyfhondert ende
+zeventhien voir paesschen ende van onsen rycken ...erde
+....stout gescreven boven opte plycke byden coninck
+en zynen rade ende geteekent c boudewyns ....
+gec$$eert ende ver$$
+..corderend metten originalen
+by my"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen
+en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"kaerle etc doen te weten alle iegenwoerdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter bosschaerts
+arm scamel huysman belast met wive ende drie cleyn kinderen thouden
+hoe dat geleden is des sondaeghe voor sinxcen een jaer dat hy suppliant
+geweest is indt dorp van broechem opte plaetse aldaer hy daer vant
+twee gesellen daer af deene hiet jan deens de sone van zynen meester
+daer hy dagelyckx syn broot aen want ende dandere geselle hiet symon
+van thielen welcke twee gesellen hadden zekere kyf woerden deen tegens
+den anderen soe dat de selve symoen doen naden voirs. janne deens
+sloech met eenen langen messe ende siende hy suppliant dat zyns
+meesters zone te cort geloopen soude hebben staende in vreesen
+van zynen lyve heeft hy suppliant hem bygevallen seggende totten
+voers. janne deens hoiresone hout stede ende en biet den
+rugge niet ic sal u by staen zoe dat hy suppliant doen daermede
+den voers. symoen sloech met eenen pyl koker op zyn
+hooft ende dien slach gegaen zynde heeft de voers.
+jan deens den selven symoen toegescoten ende heeft
+hem gegeven met eender corter daggen twee oft drie steken
+in zyn lyf daer af dat hy zere corts daernae gecomen es van
+levende lyve ter doot ter cause van welcke feyte ende
+dootslach de voers. suppliant beduchtende rigeur van iusticie
+es hem geabsenteert vuyt ons landt ende hertochdom van brabant
+aldaer hy niet en soude dorren wederom comen keeren
+hanteren noch converseren soe verre onse gracie ende genade
+hier op verleent ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons?
+omme de selve zeer oetmoedelic biddende soe eyst dat wy
+de saken voersch overgemerct den selven wouteren
+bosschaerts suppliant genegen wesen tot zynder bede ende
+supplicatie ende willende hem in dat stuck graciae ende genade
+voirden? ende prefereren voer rigeur van iusticie ende
+sunderlinge tot deser onser blyder incompste in onser stadt
+van antwerpen hebben inden gevallen alsboven vergeven
+quytgescholden ende geremitteert vergeven scelden quite ende
+remitteren vuyt onser zunderlinger gracien midts desen onsen
+brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitgaders
+allen peynen ende bruycken corporelle ende criminelle
+daer inne hy vuyt cause van dien met datter aen cleeft tegens
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot
+zynder goede fame name ende geruechte in onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onerbuerden goeden indien hy
+enige heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voir die
+toecompst vanden dootslach voerschreven imponerende hierop
+eeuwich zwygen ende scilencie onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wyen zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voer allen werck gedaen der geinteresseerde partyen indien
+die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe dient
+civilic alleenlyck behoudelycken oick dat de selve
+suppliant gehouden sal zyn de voern. dootslach iegens ons civilick
+te beteren nae gelegentheyt vanden saeken ende de faculteyt van
+zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie van onsen lieven ende
+getruwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daer om ende bevelen
+den selven van onsen rade in brabant de voir hemlieden
+geroupen dieghene dier behoeren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie ende
+interinemente van desen onsen voers. brieve nae huere vorme
+ende inhouden ende ter taxatie vanden voirn. civile boete
+ende dat gedaen ende de selve civile boete getaxeert
+betaelt ende volcommen zyn in handen vande ghene van
+onser ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoeren
+sal die daervan gehouden sal wesen rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tonsen profyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant marcgrave
+van antwerpen en'de allen anderen onsen ende der smaelre
+heren rechteren iusticieren ende officieren tegewoerdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenroeren sal
+moegen hueren stedehouderen ende eenyegelycken van hen
+bysonder zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoogen
+den voirn. wouter bosschaerts suppliant van desen onsen tegewoerdiger
+gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van
+desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcomelic genieten ende gebruycken sonder hem
+te doen ofte laten geschien nu noch in toecomende tyden eenich
+hinder stoot letsel oft moeyenisse aen live noch aen goeden
+ter contrarien in eniger manieren maer inien zyn lyf oft
+eenige van zynen voers. onverbuerden goeden zo voers. es
+daeromme namaels gevangen gearresteert ofe becommert
+waeren dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende setten
+ter stont ende zonder vertreck tot geheele ende volcomme
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy den zegel daer van onser
+here ende grootvader die keyser ende wy duerende den
+tyt van onsen omejaertheden gebruyckt hebben hier
+aen doen hangen behoudelycken in anderen saken ons
+recht ende eeneygelycken tzyne in allen gegeven
+in onsen voergenoemden stede van antwerpen inde maent van
+februario int jaer ons heren duysentvyfhondert ende vierthien
+aldus stont gesceven boven opte plycke by mynen
+here den prince in zynen rade / ende geteekent haneton?
+ende noch visa
+gecollationeert ende bevondeen
+accorderde metten originale
+bij my
+xxx handtekening"
+"philips etc. doen te wetene dat wy hebben
+ontfanghen die oytmoedighe supplicatie van floris
+de vroij ingesetenen van
+bierbecke dat inhoudende hoe
+dat den meijer onser stadt loven
+hem opden tweeden sinxtdach lestleden binnen
+de selve stadt heeft doen apprehenderen ende gevanc
+kelijck is houdende over ende ter cause vanden dootslach
+den welcken opden vijffden meerdt xvic sessenvijftich
+gheweest sijnde grootvasten avondt dach ende
+alsoo van over die vijfthien maenden tot perck bijde
+voors. stadt loven soude sijn geschiet inden persoon
+van wijlen henrij del tour metten welcken ende meer
+ander geselschap den supliant aldaer inde herberghe
+genaempt het molenijser opgehouden bij cornelis
+goudaerts hadde gedroncken namentlijcken onder andere
+met andries louwet ende philips de becker sonder
+eenige het minste cracqueel te hebben gehadt dan
+staende op het afscheijden heeft wijlen den voors. henrij
+del tour hebbende eene pinte oft snelle vol biers in
+sijne handt vastgehouden den voors. philips de becker
+tegen hem seggende ghij moet die pint biers uuyt
+drincken ende naerdijen den selven de becker daer op
+heeft geantwordt dat hij genoech gedroncken hadde om
+naer huijs te gaen ende verclaerde dat hij nijet meer
+en begeerde te drincken heeft den voors. del tour
+hem tegen sijnen wille alnoch de voors. pinte willen
+doen uuytdrincken waer over den voors. de becker
+gram wordende tegen hem segge seghde in substantie
+liever als dat ick die pinte biers uuyt soude drincken
+ick staeck u liever met mijn messe om verre
+sijnde alsoo in cracqueel gheraeckt tot daer toe
+dat wijlen den voors. hendrick del tour heeft
+uuyt getrocken sijn brootmesse ende daer mede in
+furieuselijcken midts het vertreck vanden voors. de
+becker vanden was voors. andries louwet ende
+des supliants uuijtte selve herberghe gestecken
+in die dore ende daer naer met eener furie
+uuijt gecomen sijnde met sijn voors. messe inde hand
+heeft daer mede opde straete buijten de voors.
+herberghe ten minsten hondert passen voore
+des voors. de becker louwet ende hem supliant
+vervolght ende hen aldaer gheaggresseert
+ende naerden f hen furieuselijcken met sijn voors. mes
+gestecken sulcx dat sij genootsaeckt sijn geworden
+hem daerentegens te stellen in defensie in welc$
+defensie den voors. del tour is gequetst geworden
+ende daer van aldaer is gestorven doot gebleven met sijn v$
+bloot messe inde handt sonder dat den supliant $
+welcken daer over nijet en is vluchtich noch aenges$
+geweest is wetende oft hij ofte den voors. de becker
+ofte louwet aenden voors. del tour de voors. quetsu$
+heeft geinfligeert midts die furieusie agressie vanden
+selven afflijvigen ende dat het duyster inden avondt was
+sonder dat aldaer eenige persoonen present sijn geweest
+de welcke sulcx souden hebben ghesien ofte connen tuijghen
+dan wel alleenelijcken het uuijtloopen ende vervolghen vanden voo$
+del tour met sijn messe inde handt oirsaecke dat
+den supliant hem was keerende tot ons oytmoedelijck bi$
+om onse epene brieven van remissie in forma soo eest d$
+wij desen aengesien geneijcht wesende ter bede ende suplicatie
+des voors. supliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van rechte
+hebben den selven supliant inden gevalle als boven geremitteert
+quijtgescholden ende vergeven remitteren schelden quijte ende verg$
+uuyt onser sunderlinger gratie bij desen onsen brieve t’feyt
+ende ongeval boven geruert mdisgaders alle offentien
+ende breucke corporele ende criminele daer inne hij hem
+overlidts ende uuyt saecken van t’gene des voor. is tege
+ons ende justitie eenichsints mach hebben ontgaen ende
+mesdraegen ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert ende stellen weder ende restitueren tot
+sijn goeden naeme ende fame in onsen voors. lande van brab$
+ende alle andere onse landen ende heerlijckheden ende tot
+sijne onverbeurde goeden in dijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck ende in alder manieren soo hij was voor die toecompste
+vanden voors. feijte imponerende hierop een eeuwich geswijch
+onsen lieven ende getrouwen raedt ende procureur generael
+in brabant meijer van loven ende alle anderen onse justicieren
+ende officieren wie sij sijn satisfactie ierst ende vooral gedaen der
+partije geinteresseerde in dijen die noch nijet gedaen en sijn
+ende eenige daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck
+dat den voors. supliant gehouden sal sijn t’voors. feyt tegens
+ons te beteren civilijck naer gelegentheijt vanden saecken
+ende faculteijt van sijne goeden midts oock te betaelene die
+redelijcke costen van justitie hieromme alreede gedaen ende te
+doene alles ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen cancellier ende luijden van onsen voors. raede die
+wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daer om ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden
+dat voor hen geroepen alle de gene die daerom behooren
+geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck ter
+verificatie ende interineent van desen ende tot taxatie
+ende moderatie vanden voors. costen van justitie alsoo sij sullen
+vinden te behooren d’welck interinement die voors.
+supliant gehouden sal sijn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse maenden
+naest commende op pene van te verbeuren d’effect
+van dese ende dat gedaen ende de civile boete ende costen
+van justitie getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+vanden genen dijen dat behooren sal sij onser voors. procureur
+generael in brabant schouteth van antwerpen ende
+alle anderen onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten tegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen
+sal mogen heure stedehouderen ende een iegelijck van
+hen besundere soo hem toebehooren sal doen laeten ende gedoogen
+den voors. supliant van deser onser tegenwoordiger gratien ende
+remissien ende van allen d’ inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren boven verhaelt rustelijck vredelijck
+ende volcomentlijck genieten ende gebruijcke sonder hem
+te doene ende te laeten geschieden eenich hinder
+letsel oft moyenisse noch aen lijff oft eenige van
+sijne verbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft belet waeren dat sij die terstonts setten ende stellen
+tot geheelder ende volcomender delivrantie ende slaeckinge
+want ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blijve totten eeuwigen daegen soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechte
+ende een iegelijck anderen dessijns gegeven in onsen stadt
+van bruessele inde maendt van junius xvic sevenenvijftich
+assel vidib ende onderteeckent a: happart"
+"philips byder gracie gods ertshertoge van oistenryck hertoge van
+bourgoingnen van lothringen van brabant van stier van karinten van crain
+van limborch van luxemborch ende van geldren grave van hasborch
+van vlaenderen van thirol van artois van bourgoingnen palstgrave
+ende van henegauwe lantgrave van elzaten lantgrave* van borgau
+ende des heylichs rycs van hollant van zeelant van phirt van
+kiburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant
+opten windismarck van portenauw van salins ende van mechelen
+doen kond eenen yegelycken iegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oitmoedige supplicatie van lodewyck oskens inhoudende hoe
+dat op sinte michiels dach int jaer xvc een de voirs.suppliant was
+inden avontmael etende bynnen onser stede van lyere in brabant ten huyse
+van eenen tyelman van leefdale met eenen wylen gheert die rycke
+alias sioncker ende anderen aldair zy waeren in goeden geselscepe
+sonder twist tot dat quam te rekenen dat alsdoe gerekent wesende
+de voirs. wylen gheert seyde dat hy noch eens wilde gerekent hebben
+hem tsoncken makende omme zyn gelach te betalen waeromme die voirs.
+suppliant hem seyde oft niet genoech en was $$ eens oft tweewaerst
+gerekent ende dat alle die andere daer mede te vreden waeren waer up
+de voergenoemde wylen gheert den suppliant vraechde oft hy weert was
+die hem antwoerde neen die welcke wylen gheert oprees om den
+voirs. suppliant uploop te doene ende de suppliant van gelycken hoewel
+zy alsdoen gescheeden waeren ende den voergenoemde gheert buyten huyse
+byden voirs. anderen persoenen gedrongen die welcke wederomme int
+huys quam sprekende vele quade woerden iegen die weerdinne
+ende ooc nae huer slaende de welcke gheert anderwarf weder
+buyten huyse gedrongen ward die opter strate ende naest der
+duere dair die andere noch inne waeren lach ende wachtede
+met eenen blooten messe alle die ghene die dair uuyt comen
+souden soe lange tot dat die voirs. suppliant uuyt quam die hem
+vraechde oft hyt op hem hadde ende metter vraghe syende
+den selven gheert metten bloeten messe ende beduchtende dat hy
+soude geslegen geweest hebben sloech selve yerst naer den
+voirs. wylen gheert dien hy gerochte met eenen langen messe
+op syn hooft dat hy ter eerde vyel van welcken slage ende
+quetse die voergenoemde wylen gheert de rycke bynnen eender maent
+daer naer quam van levende live ter doot ter cause van welcken
+feyte ende doodslach dair af de voirs. suppliant partye voldaen ende
+gebetert heeft soe es by hem nochtans beduchtende riguer van
+iusticien geabsenteert uuyt onsen lande ende heerlicheyden inde welcke
+hy niet wederomme en soude dorren comen $emaer hem dair
+uuyt moeten houden ende eynden zyn dagen in vremde landen
+ende contreen in dien onse gracie ende ontfermhertichheyt hem hier up
+nyet verleent en wordde alsoe hy seet de selve oitmoedelic
+versuyckende zo eest dat wy de saken voers. overgemerct
+ende besondere dat de voirs. lodewyck suppliant soe wy ver staen
+altyts geweest es van goeder fame en name nooydt achterhaelt
+van ennigen quaden feyten ende by desen medelyden ende compassie
+up hem hebbende ende willende in dit stick gracie ende genade prefereren
+voor strangheyt ende riguer van iusticien sonderlinge ter eeren
+weerdicheden vander heyliger passie ons liefs heeren die
+hy leet op sulcken dach als huden hebben den selven lodewyck
+oskens suppliant genegen zynde tot zynder supplicatie ende begheerte
+inden gevalle voirs. genegen vergeven quytgescolden ende
+geremitteert vergeven quytscelden ende remitteren uuyt
+onser sunderlinger gracie by desen tfayt ende dootslach boven
+geroert mitsgaders alle peyne ende bruecken corporelle
+criminelle ende civile dair in hy ter cause ende omme de redenen
+van dien met datter an cleven mach iegens ons ende iusticie
+mesdaen ende hen mesgrepen ende gebruect mach hebben ende
+hebben hem als dair af wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyner goede fame ende name in alle onse landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen ongeconfisqueerde goeden in dien
+hy ennige heeft gelyc ende alsoe hy was eer de voirs.
+dootslach geschiedde imponerende hier up een eewich swigen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringe
+yerst ende al vooren byden voergen. suppliant gedaen der partye
+geinteresseert in dien dit noch niet gedaen en zy ende dair
+ennige toe dient civilic alleenlic ontbieden dair omme
+ende bevelen onsen lieven ende getruwen cancellier ende die luden
+van onsen raide in brabant dat voer hemlyeden geroepen
+die ghene diere behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelic ter verificatie ende interinemente van desen
+ende dat gedaen synde zy ende alle andere onse iusticieren ende
+officieren dient aengaen mach ende yegelic van hem lyeden
+doen laten ende gedoegen den voirgen. suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gracie remissie quytsceldinge ende verghiffenisse
+ende van allen den inhouden van desen vulcomelic rustelic ende
+eewelic genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch
+gedoegen gedaen te syne nu noch in toecomende tyde in live
+noch in goede eenich hynder stoot letsel oft moeyenisse
+ter contrarien maer by alsoe zyn lyf oft ennige van zynen
+voirs. goeden niet geconfisqueert daer omme gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen
+ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+slakenisse ende delivrancie want ons alsoe belieft
+en ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eewigen dagen soe hebben wy onsen segel hier an doen
+hangen behoudelycken in anderen dingen ons ende eenen
+yegelycken zyns rechts in allen gegeven in onse
+stad van ghend op den goeden helegen vrydach inde
+maent van april int jaer ons heeren anno vc ende drie
+aldus ondergescreven by mynen heere den ertshertoge ter
+rela$$en vanden rade ende geteykent haneton
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originalen bezegelden
+brieve by my"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven zullen sien
+oft hoiren lesen saluyt doen te weetene dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van nicolaes de longueville woenende
+bynnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat mits den
+affdragende ende injurieuse woirden die welcke christoffel
+vrancx meyere van herent zoude hebben gesproken ende
+geinfereert tegen heeren franchois de mol onsen meyere van
+loevenen oirspronck nemende uuyt zekere geselcap dwelck
+hy suppliant zoude hebben gehouden metten selven christoffel in een
+taverne ten huyse van hane sgronen alias loys hy suppliant is
+metten selven christoffel van wegen onsen procureur generaels
+gedaeght geweest te compareren in persoone in onsen raide
+geordineert in brabant van tegen den selven criminele geprocedeert
+te wordene nyettegenstaende dat de selve suppliant noch
+vanden injurien noch vanden affdragende woirden nyet
+met allen en weet te spreken raedt noch daet daer toe en
+heeft gegeven gelyck de selve hem nyet aen en gaen ende
+dat aengaende de feyte vander taverne hy tselve feyt nyet en heeft
+geperpetreet emers in alzucker vuegen als tselve onsen
+voirs. procureur is aengebrocht geweest ende al waert
+zoe zoude tselve meer der joncheyt ende lubriciteyt behooren
+geasscribeert te worddene dan der quaetheyt zoe dat indyen
+de voirs. pretense accusatie hadde heuren voortganck zoude
+de sele suppliant nyet alleenelyck tonrechte wordden geculpeert
+maer zoude in zyn eere fame ende renommee ten eeuwigen
+dagen zonder zyn mesieuste wordden geblameert daer hem
+de selve goede renommee van noode is te conserverene ende daer
+inne te insisterene nyet alleenlick midts zynen vrienden ende
+maghen maer oick overmits dat hy is inden dienst ende
+raedt onser voirs. stadt van loevenen ende noch gherne meerderen
+dienst tonsen begheerte ende bevele zoude willen ende
+begheeren te doene dwelck by hem nyet en zoude cunnen gest$
+indyen de voirs. presense accusatie ende dagement me$$
+des daer aencleest hadden heuren voortganck ons mits
+dyen oitmoedelyck biddende voirs. suppliant tvoirs. daeghsele personnelyck
+te willen aboleren ende hem remitteren ende vergeven alle tgene
+des hy ter causen voirscreven mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hem hierop doen expedieren onse oepene brieven
+van pardoenen in behoirlycker ende gewoenlycker formen
+soe eest dat wy de saken voirsc. overgemerct ende yerts hierop
+gehoort onse voirs. procureur generael geneyght weesen ter beden
+ende supplicatien des voirs. suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende genade voor rigeur ende
+strangheyt van rechte hebben tvoirs. daeghsele ende adjournement
+personelick met alle tgene des daer uuyt ende naegevolgt ende daeraff
+dependerende is geaboleert aff ende te nyeuwte gedaen ende
+den voirs. suppliant vergeven ende quytgeschouwen vergeven ende
+scelden quyte uuyt onser zunderlinger gratien by desen alle
+tgene des hy ter causen voorscr. oft daer aen cleest tegen
+ons ende justicie misdaen ende mesbruyct ende hem daer
+inne ontgaen mach hebben hem wederomme stellende ende
+restituerende tot zynen goed name fame ende geruchte ende in zulcken
+state alzoe hy waer voor die toecompste van tgene des voirs. is
+imponrrende hierop onsen voirs. procureur generael ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen justicieren ende officieren wye zy zyn
+een eeuwych geswych der partye geinteresseerde indien dy
+nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick
+alleenlick behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick naede gelegentheyt
+vander saken ende naer zynen qualiteyt ende faculteyt ende
+tot dyen te betalen de redelycke costen ende misen van
+justicien allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getruwen de cancellier ende luyden van onsen voirs. raide
+geordineert in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+voirs. raide in brabant onsen voir. meyere van loevenen
+# sy hieraf verantword byden
+ontfangere vanden exploiten
+allen anderen onsen ende onser voirs. vasallen ende der smaelere
+heeren richteren justicieren ende officieren dat de voirs.
+amende civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen daer ende alzoe
+dat behoiren sal zy ende eenyegelick van hen doen laten
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gratien quytsceldinge pardoene ende abolitie inder vuegen ende
+manieren boven verhaelt peyselick ende vredelick genyeten
+ende gebruycken zonder hem nu noch in toecommende tyden
+daer innen te doene oft te laten gescieden eenich hinder stoot
+oft letssel in lyve oft in goeden ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toirconden hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+yersten dach van julio int jaer onsen heeren duysent
+vyffhondert zeven ende veertich van onsen keyserycke txxviii
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxiie
+aldus gescreven op te plycke byden keyser in zynen raide
+ende geteeckent boudewyns recepta
+gecollatiionneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+djacuwe velve"
+"philips bijder gracien goidts coninck van
+castillien, van arragon, van leon etc. allen den ghenen
+die dese brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt, doen
+te wetene dat wij ontfangen hebben die supplicatie van
+dionijs corbeel sone antheunis woonende binnen die prochie
+van campenhoudt, inhoudende hoe dat hij den xxjen januarij
+sesthienhondert vierentwintich op een sondaege savonts
+vergeselschapt wesende met hendrick van beckers ende
+willem cool is gecommen ten huijse van gilis de smeth
+brouwer woonende omtrent die plaetse tot campenhoudt
+voorseijt, alwaer sij vonden jacques t'serghijsels met sijne
+broeders willem ende steven ende jan puttemans, soo onder
+malckanderen drinckende, wesende halff bij drancke,
+t'saemen int spelen geraeckt met hutssen om sesse stuijveren
+insettende den selven de beckere twee drij stuijvers penningen
+ende den suppliant een stuck van xxvj stuijvers, ende
+den voorgenoempden jacques t'sergijsels doende halff metten
+voorseijden de beckere, is gecommen soo het scheen dat den
+suppliant soude verloren hebben die nochtans sustineerde
+ter contrarien, soo inder vuegen dat hij suppliant het gelt
+dwelck opde taefel was liggende tot hemwaerts trock
+ende den voorseijden de beckere tselve wederheijsschende
+sijn groote woorden gereesen soo dat sy malckanderen hebben
+heeten liegende gaff den voorseijden de beckere aenden
+suppliant twee vuijtslaegen soo dat hij suppliant ge-
+nootsaeckt was om hem te defenderen, sijnen opsteker te
+trecken, dwelck siende den voors jaecques t'serghijsels is
+hem inne gevaeren tsamen metten voorseijden de beckere
+soo dat den suppliant bij ongeluck eenen steeck metten voor-
+seijden opstekere heeft geinfligeert inde slincker zijde vanden
+voors. jaecques t'serghijsels soo dat hij naer administratien van
+kercken rechten tot die suppliants bitter leetwesen corts daernae
+is commen te overlijden, den welcken hem tsedert het
+overcommen van t'voorseijde feijt heeft vertrocken vuijt
+die voors. prochie van campenhoudt alwaer hij nijet verder
+en soude derven commen ten waere ons gelieffde hem te
+verleenen opene brieven van remissie daertoe dienende,
+om de welcke hij ons seer oijtmoedelijck heeft gebeden
+waeromme soo eest dat wij die saecken ende ierst
+hier op gehadt dadvijs vanden overmeijer van campenhoudt
+genegen wesende ter bede des voors. supliants ende willende
+hem in desen prefereeren gratie ende misericordie voor strangheijt
+ende rigeur van rechte hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quijtgeschonden ende vergeven schelden quijte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve
+tfeijt ende ongeval boven geruert mitsgaederss alle offencie
+ende bruecke corporele ende criminele, daer inne hij hem
+overmidts ende vuyt saecken van tgene des voors. is tegens
+ons ende justitie misdaen eenichssints mach hebben ontgaen ende
+misdraegen ende hebben hem dijen aengaende wedergestelt
+ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goeden naeme ende faeme in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlijckheijden, ende tot sijnen
+onverbeurden goeden indijen hij eenige onder ons heeft, gelijck
+ende in alder manieren soo hij was voor de toecompste
+vanden voors. feijte imponerende hierop een eeuwich geswijch
+ende silencie onsen lieven ende getrouwen raedt ende procureur
+generael in brabant, onsen overmeijer van campenhoudt
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie
+sij sijn, satisfactie ende beternisse ierst ende voor al
+gedaen der partije geinteresseerde, indijen die noch nijet gedaen
+en sij ende eenige daertoe staet civilijck alleenlijck behoudelijck
+dat den voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. feijt tegens ons
+te beteren civilijck naer gelegentheijt vander saecken ende
+faculteijt van sijne goeden, met oijck te betaelen die redelijcken
+costen van justitien hier inne alreede gedaen ende te doene
+alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieven ende
+getrouwe die cancellier ende luijden van onsen raede in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen ontbieden daerom ende ede bevelen den selven
+onsen cancelier ende raedtslieden dat voor hen geroepen
+die ghene die daerom behooren geroepen te sijne, sij procederen
+wel ende deuchdelijck tot verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vande voors.
+amende ende costen van justitien, alsoo sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden sal zijn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende opde
+opte pene van te verbeuren d'effect van desen, ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert
+ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dijen dat behoiren
+sal, sij onsen voors. procureur generael in brabant onsen over-
+meijer van campenhoudt, ende alle andere onse rechteren,
+justicieren, officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen
+ende eenenijegelijck van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen laeten ende gedoogen den voors suppliant van deser onser
+tegenwoirdiger gracien ende remissien ende van allen
+d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren vore
+verhaelt, rustelijck vredelijck, volcomelijck ende eeuwelijck
+genieten ende gebruijcken, sonder hem te doene off te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tijden eenich hinder,
+letsel oft moijenisse aen lijve noch aen goeden ter contrarien
+maer indijen sijn lijff off eenige van sijne onverbuerde goeden
+daerom gearresteert, becommert oft belet waeren, dat sy
+die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrantien, want
+ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende gestaedich
+blijve tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechten
+ende eenenijegelijcken anderen dessyns gegeven in
+onser stadt van bruessele den xxviijen januarij xvjc
+vijffventwintich onder op de plijcke stondt geschreven
+bijden coninck onderteekent a defren, ende was gesegelt met
+eenen groenen wasschen zegele vuijthangende in groene zyde
+snoeren"
+"quytsceldinge van $$ vorsters vanden walde in limborch van zekeren
+mesusen mits zekere somme
+kaerle byder gratien goids etc. allen den ghenen
+die desen onsen brief zullen zien saluyt wy hebben
+ontfangen die oitmoedige supplicatie van claes vorsters
+ende peeter scheyn ingeseten ons lants van lymborch
+inhoudende hoe dat zy corts hier bevoiren zyn
+geweest vorsters ende bewaerders vanden walde in
+onsen voirs. lande van lymborch ende doende hen ampten
+zy bedragen zyn wairden dat zy hen voirsterampten
+nyet te rechte bedient en zouden hebben maer contrarie
+hueren eedt gedaen hadden ende holt ende anders laten
+vuytvaren sonder die te hebben den recht aenbracht
+daer van zij te rechte gestelt zijn geweest voer den drossaet
+ende scepenen van balen inden selven lande gelegen ende
+nae dat die sake lange aldaer int recht gestaen heeft
+ende die scepenen van balen der saken nyet wys zynde
+hebben hen beroepen voer die mannen van leene inden
+selven lande die den scepenen van balen voerscreven ter
+leerongen gegeven hebben ende is mit vonnisse geweest
+dat die voers. supplianten hueren voirsterampt verbuert
+hadden ende nyet weerdich en waren ennige ampten
+meer te bedreven ende egheen getuyge te moegen gheven
+ende daer toe gevallen zyn in de peene van xl golt
+gulden als blycken mach byden selven vonnisse ende
+want zy de vors. somme van xl golden gulden$ betaelt
+hebben aenden amptman van lymborch tot onsen behoef
+zoe hebben ons de selve supplianten erustelyc versocht vanden
+anderen excessen ende abuysen hen te willen verleenen
+onse gracie ende brieven van pardoene in behoirlycker
+marge: sy hier af verantwoirt
+byden voirs. amptman
+van lymborch
+formen soe eest dat wy de saken voerscreven overgemerct genegen
+wesende ter bede ende begheerte vanden voirsnoemde supplianten ende hen
+willende in desen gracie ende genade prefereren voer strangheyt
+van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven scelden quijt ende remitteren vuyt
+sonderlinge gracie mits desen onsen brieve die feyten ende
+stucken boven geruert mitgaders alle peyne ende bruecke
+corporel criminel ende civil daer inne zy ter causen van
+die mit datter aencleeft mesdaen mesbruyct ende gevallen
+moegen wesen jegens ons ende justicie ende hebben
+hen als te desen gerestitueert ende wedergestelt restitueren
+ende stellen weder tot hueren goede fame name ende geruchte
+ende tot hueren onverbuerden goeden in dien zyre ennige
+hebben gelyck ende in alder manieren als zy waren voer
+die toecompst ende geschiedenisse vanden feyten ende stucken
+voerscreven imponerende hier op silentie ende eeuwich
+zwygen onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren officieren ende amptluyden behouden
+dat de voirnoemde supplianten betalen zullen de voers. somme
+van xl golt gulden nae vuytwysen der vonnisse voerscreven
+op dat zijt alnoch nyet gedaen en hebben ontbieden
+daer om ende bevelen onsen lieven ende getruwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren officieren ende
+amptluyden wien dit aengaen sal moegen hueren
+stedehouderen ende elcken van hen bezondere zoe hem toebehoeren
+sal dat zy den voernoemden suppliant doen laeten ende gedoegen
+van dese onse gracie quijtsceldinge ende remissie ende van al
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelyc ende volcommelic genyeten ende gebruycken
+sonder hen te doen ofte laten geschien ennich hinder letsel
+oft moyenisse ter contrarie in enniger manieren want ons
+alsoe gelieft des torconden hebben wy den zegel daer van
+den roemschen keyser onsen heeren ende grootvader ende wy
+duerende den tyt van onser ombejaertheyt gebruyct hebben
+gegeven in onser stat van bruessel den iiiiden dach van
+decembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+vyfthiene aldus stont gescreven boven opte plycke by
+myn heere den prince in zijnen rade ende geteekent haneton
+die collatie van deser copien
+is gedaen ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$ $$ $"
+"remissie laureys steynen
+kaerle etc. doen te wetene allen ende eenen yegelycken
+iegenwoirdich ende toecommende dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van laureys stynen victorssone
+jonck ongehouwt man van xxv oft xxvi jaeren woenende
+inden dorpe beerlaer in onsen hertoghdomme van brabant
+inhoudende hoe dat inde maent van novembri anno 1546
+de suppliant heeft sitten drincken ten huyse van gommaer
+svetters ende zyn gelach gerekent hebbende seyde der
+weerdinnen goeden nacht gaende thuysweerts met eenen
+gielis vanden velde ende commende voor hendrick de
+wolff tweeste huys daer nae saeten aldaer andere persoonen
+en droncken die hen aenriepen ende werdt by eenen van
+hen luyden geheeten jan de sommere drincken geleydt
+ende gaende vuytten huyse op den steenwech riep hem aen een
+willem torff seggende ghy sicken ghy lutten waer gaede
+ghy dwelck twee bynaemen zyn daeraff den eenen zynde
+vadere toegegeven was die victoer hiet ende den anderen den
+voirs. suppliantende de suppliant daerinne gestoort wesende
+keerde wederom metten voirs. gielis vanden velde
+ende vindende daer veele stocken ende pycken voor die
+deure staende wierp eenen van dyen stocken ter eerden
+ter welcker causen de voirgenoemde willem torff zeyde
+wederomme totten suppliant ghy sicken waerom doet ghy
+dat ick zoude v in uwen neck smijten ende midts dien
+trock hy suppliant eenen opstekere oft cleyne mes ende stack
+naer den voorgenoemde willemen die welcke willem smeet
+den suppliant ter eerden met een halffpycke ende opgestaen
+wesende greep hem weder een gielis de witte die
+droncken was metten erme ende stiet metten hechte
+van zynen opstekere op de schouwer vanden selven suppliant
+ende wierp hem oick ter eerden ende ten derdemale is
+hy suppliant weder ter eerden gesmeten geweest by eenen jan
+ghoys die met eender pycken smeet tusschen hem suppliant
+ende den voirs. gielis de witte ende daernae is hy suppliant -
+opgestaen geweest zynde ende bloedende in zyn hooft ende alzoe
+verhidt ende vergrampt opgestaen zynde siende eenen -
+genoempt peeter de puetere met eender pycken inde $ handt ende
+anders nyet wetende de suppliant de voirs. peeter en was mede -
+strytbaer want hy metten anderen strytbarigen gedroncken hadde
+zoe heeft hy suppliant naeden selven met zynen voirs. messe gesteken
+ende de voirs. peeter hem defenderende hyelt zyn pycke voor hem
+deysende die strate over ende weder zoe dat die suppliant int dicke
+van zynen beene een quetsure gekrech metter pycken ende alzoe
+de voirs. peeter was voere die doere van gommaer swet svetters
+die voirs. gielis vanden velde medegeselle vanden suppliant
+greep ende hielt van achter de voirs. pycke ende zoe schoot hy
+suppliant in die verbaestheyt den voirs. peeter toe ende gaff
+hem met zynen voirs. cleynen messe eenen steeck daer
+van hy acht dagen tyts daernae oft daer omtrent deser
+werelt overleden is dwelck den suppliant zeer leet is
+ende naederhandt heeft zoennige ende peys gemaict metter
+geinteresseerde partye nochtans vreesende strancheyt van
+justicien en zoude nyet dorren hanteren in desen onsen lande
+van brabant ende elders ten was dat hem hierop versien
+wordde van onse gracie ende remissie alzoe hy seegt ons
+daerom oitmoedelick biddende waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien ende hierop gehadt dadvys vanden meyere van -
+ballaer geneyght wesende ter beden des voirs. laureys
+stynen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericordie voir strangicheyt ende riguer van rechte
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quyt
+quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuyt zunderliger gracien by desen onsen briefve tfeyt ende
+ongeval boven geruert mitsgaders alle offenden ende bruecken
+corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmidts
+ende vuyt zaken van tgeene des voirs. is tegen ons onse
+hoogheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden in dyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voor die -
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een
+eeuwich geswych geswych onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie yerst ende voor ald algedaen der
+partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe staet civilick alleenlick behoudelick
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt iegens ons
+te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+marge: sy h$ van vera$$
+byden ontfanck vanden e$$
+van zynen goeden met oick te betalene de redelycke costen van
+justicien h$$ hier omme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende getr$$ die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die
+wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluyden r$ luyden van onsen rade in brabant
+raidsluyden dat voor hen geroepen die gheenen die daerom
+zullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vanden voirs. civile boete ende costen
+van justicien alzoe zy zullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te versueckenen
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. rade bynnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te verbuerenen -
+deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat
+behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere -
+stedehouderen ende een yegelyck van hen bez$$
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen
+den voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gracien
+ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt -
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laten
+geschieden nv noch in toecommenden tyde eenich hinder
+letssel oft moeyenisse aen lyfve noch aen goede ter
+contrarien maer zoe verre zyn lyff oft eenige
+van zynen goeden daeromme gearresteert becommert
+oft belet waren dat zy die setten ende stellen oft
+doen setten ende stellen terstont ende zonder vertreck
+tot geheelder ende volcomende delivrantie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve ende gehouden wordde teeuweigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onser
+stadt van bruessele inde maent van februario int
+jaer onssheeren duysent vyffhondert zeven ende veertich
+nae costume$ van scryven onshoefs van brabant van
+onsen keyserycke txxviiie ende van onsen coninckrycke
+van castilien ende anderen txxxiie aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende geteeckent jacubben
+visa $$
+gecoll$$eert enden bevonden accorderende
+met synen originale by my"
+"absolutie
+charles etc. a tous ceulx qui ces presentes lettees verront en orront salut
+recue avons lhumble supplication de adrien de herzelle escuyer ayent
+femme et plussieurs enfans contenant couvrir apres avoir eu et
+souffert grosses pertes et dommaiges et qui pour icelles
+mesmes pour la $$te de ses facultez luy a este difficille
+a vivre il ayant en ces mains la somme de xij ou xiij florins
+pour ledit metre a rente ou marchandises a este importune
+par ung jacques bulte marchant piemontois de ledit metre
+en ces mains il luy donneroit bonne obligation de luy rendre et
+payer le xxiiije de may lan xv soixante et douze florins carolus
+et le xxiiije du mois de novembre ensuivant semblables
+lxxij florins et ainsi dan en an jusques a la parpaye et
+solution de ijm xiiij carolus dont le suppliant peult avoir recue
+ung terme et pource que icelles suppliant a depuis entendu que a cause
+de noz ordonnances il pourroit estre reprins et quil desiroit ravoir
+cesdits deniers capitaulx pour ledit mieulx et en luer plus se$$
+employer mesmes en achapt de rentes en flandres le denier xij
+si a il faict poursuicte vers ledict bulte lequel comme il entendt
+avoit lesddits deniers mis en la table de prest en notre ville de nivelle
+la ou il a gaingne xl voire l pourcent ce qui a occasionne
+icelle suppliant destre plus diligent a demander cesdites deniers mais
+a cause que ledit bulte est devenu insolvent et fugityff a icellui suppliant
+en notre conseil ordonne en brabant obtenu prevision pour poverte
+apprehender non faict seullement sondit debiteur mais aussi
+tous ces biens quelque part que on ledit pourroit trouver et en vertu
+dicelle a ledit suppliant arreste et prins en mains deux cedulles ou
+obligacions signees de barthelemy bavelly aussi marchant de
+lucques faictes auddit bulte trouvees en laditetable de prest et pour
+le furnissement dicelles au ledit bavelly este arreste en notredit
+ville de nivelle lequel estait aussi insolvant pour eviter
+lepayement desdits obligations a sur soy pretendu donner a cognoistre
+en notrdit conseil obtenu noz lettres patentes pour se casser ledit
+arreste et precedees faictes en notredit ville de nivelle
+pretendant gue comme privilegie il plait seullement attrayable
+en droict en droict en notredit conseil ccomme a ceste fin il a prins
+conclusion et que $$$ est pour du tout $$$ ledi suppliant
+il a instigue notre procureur general de brabant affin quil se joindroit
+avec luy a cause que ledit suppliant auroit donne sondit argent
+a pret asscavoir xij pour cent comme icelluy notre procureur a
+linstigation que dessus a prins conclusion tendant affin quil
+seroit declaire avoir contrevenu ausdit nos ordonnances et
+encouru les paines et comprinses tout a son tresgrand
+interest preiudice et dommage et plus seroit se notre grace
+ne luy estoit sur ce impartie sicomme il est dont il nous a
+treshumblement supplie et requis pour ce est il que nous ces
+choses considerees inclinans a sadite supplication et ayant en gard
+a la qualite de sa personne qui est charge denfans que ces biens
+sont assez petitz et quil na sce$$ de la publication de nosdits
+ordonnances avons a icellui suppliant au cas que dessus quicte et
+pardonne quictons et pardonnons par cestes tout ce quil peult
+avoir sousfaict $$$ nous et nosdits ordonnances et abolissant en
+mettant a neant ledit proces par notredit,procureur en notredit conseil
+touchant cestes inte$$ entant quil nous touche et lavons
+quant a ce restitue et restituons par sesdits presentes a cesdites venu
+fame et renommee comme il estoit auparavant ledit cas advenu
+imposant sur ce cilense perpetuel a notredit procureur general et tous
+autres noz justiciers et officiers quelconques en payant par
+ledit suppliant a notre prouffict la somme de cent noz carolus dor
+et les fraiz et mises$ de justice a la tauxation de noz treschers
+et feaulx les chancelliers et gens de notredit conseil si donnons
+en mandement a nosdits chancelliers et conseils que appellez ceulx
+qui seront a appeller ils procedent bien et de$ement a la
+verification et interinement de cesdits presetes selon leur fourme et
+teneur et ce faict ilz notre drossat de brabant bailly de notre
+romant pays et tous autres noz justiciers et officiers cui ce peult
+ou poulra toucher et regarder leur lieutenant et chacun deulx endroict
+soy et sicomme a luy appartiendra de notre presente grace
+quitance et pardon selon et par la maniere qui dict est facent
+souffrent et laissent ledit suppliant plainement et paisiblement jouyer et
+user sans luy faire metre ou donner ne souffrir estre faict nuisance ou
+donne aulcun destourber ou enpeschement au contraire en maniere
+quelconque car ainsi nous plaist il en tesmoing de ce
+avons faict mettre notre seel a ces presentes donne en notre
+ville danvers le dernier jour de novembre lan de grace
+mil cinqcens quarante cincq de notre empire le xxvije et
+de noz regnes de castille et autres le xxxe. ainsi escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et seulz signe
+facuwez // visa $$$
+clonne et trouve accorder a
+son original par moy
+n facuwez relie"
+"albert ende isabel $$ doen te wetene
+allen iegenwoedigen ende toecommenden dat wy
+ontfangen hebben die oytmoedige supplicatie van
+anthemus deliens poirter en innegesetene onser stede
+van mechelen ende pleytschipper aldaer belast met
+huysvrouwe ende vyff cleyne kinderen ende eene oude
+moeye die hij onderhout inhoudende dat hy weesende
+smaendaeghs inde kermisse weecke van onse lieve vrouwe
+kercke binnen onser stadt antwerpen geweest hebbende
+den xvijen augusti vanden jaere xvict ende vijftien int
+geselschappe van wylen rombout gallemans synen
+neve vande zijde van huysvrouwe oock
+innewoonder van mechelen hebben tsamen woerden
+ende propoosten gecregen van sekere schip dwelck
+den suppliant hadde besteet te maken ende
+opden prijs van dyen gedaen seker weddinge ende
+soo daer daer twee va$en bier waren te besten hebben
+met hun geleyt pieter
+ghybels ende lambrecht verhoocht oock schippers
+van mechelen inde herberge van pauwels moyaert
+woonende op sinte pieters vliet ende aldaer doen
+tappen eenige potten biers sijnde de weddinghe
+aldaer verhaelt ende onder andere dat den
+suppliant te mechelen voor hem hadde besteet
+een schip te maecken gelyck het schip
+vanden voornoemden pieter gijbels voor vierthien
+hondert guldens eens ende hoewel de selven
+gybels verclaerende dat hy aen syn schip soo vele
+oft daeromtrent hadde besteet heeft nochtans
+den voornoemden rombout hallemans gepersiphieert
+dat het nyet waer en was willende vallen van
+deen weddinge in dander sulcx dat den
+voornomden pieter gijbels hoirende alle de
+propoosten ten lesten was vertreckende heeft
+den suppliant aenden voornoemden rombout
+hallemans te meer malen geseyt ende op
+hem begeert datmen de weddinghe soude
+laeten blijven dat sij lieden elck eenen
+stoop oft vaen souden gheven mitsgaders vandere
+persoonen die hij daer geleyt hadde moesten
+vrij gaen ende dat wedders kijvers waeren
+tselve te meer malen repeteerende soo van
+allet geene voorschreven is naerder mach
+blijcken bijde attestatien vanden voornoemden
+lambrecht verhoocht ende peeter gybels daer
+van synde tot de welcke om nieuwers in
+begrepen te syne hy suppliant hen refereert alsoo
+nyemandt bij noch present en is geweest dan de
+voorschreven twee persoonen ende alsoo den
+suppliant neffens tgeene voorschreven is te
+weeten datmen de weddinge daer soude laeten
+wuchde? want ghij rombout sullet seker verliesen
+heeft den selven rombout geantwoordt ghij wilt
+alle dingen weeten ende winnen gelijck ghij dat
+proces hebt gewonnen tegens mijnen swaeger
+vraeghde den suppliant hebbe ick dat proces
+verlooren seyde den voornoemden hallemans ja ick
+hebbe gesien dat ghij mijn swager gelt hebt gegeven
+ende noch geven moet daerop den suppliant werdero-
+mme vraechde hebbe ick hem gelt gegeven iae
+seyde den voornoemden rombout ghy oft u huysvrouwe
+waerop den suppliant repliceerde hebbe ick
+dat proces verlooren soo segge ick dat u swager
+een moorder is waerop gevraecht sijnde wat
+moorders stuck den selven swager gedaen hadde
+antwoorde den suppliant u twee swagers ende den
+mijnen meynden den spangiart doodt te smijten
+ende nu sijn clinck vuyttreckkende ick moet
+betalen daerop den voornoemden rombout seyde dat
+mijn swager hier waere ghij en sout het nijet dorren
+seggen antwoorde den suppliant dat soud ick
+soe wel derren doen als ick nu doen daerover den
+voornoemden rombout seyde ghy en seyter maer
+onder revenrentie gesprooken een hon$$ om
+daerop den suppliant antwoorde ende ghy maer
+eenen bengel ende mitsdien sijn beyde tegens elck
+anderen op geschoiten neemende den voornoemden
+rombout hallemans eenen drij voet ende den
+suppliant een mes welck hy ten grooten
+ongelyck over hem hadde daermede de slaegen
+soo tzamenderhandt sijn gegeven dat de voornoemde
+hallemans heeft gecregen eenen steeck inde syde
+ende den suppliant sulcken slach dat hij onder
+de voeten is gevallen alwaer den voornoemden
+rombout hallemans met tzelve mes dwelck
+hy hadde gecregen hem suppliant heeft
+gesteeken dwers door den arm ende buijten
+twijfel terdoodt soude hebben gebrocht en hadde
+gedaen dat den voornoemden lambricht verhoocht
+tzelve belette scheydende de partijen de selve
+seijndende tot diverse meesters soo blijcht bij
+sijne voorschreven attestatie als die alleen daer
+bij is geweest, van welcke quetsure inde
+sijde den voornoemden rombout hallemans drije
+dagen daernaer is gecoomen ter afflivicheijt
+tot groot ende bitter leet weesen vanden suppliant
+naer dijen hij hem sijn misdaet hadde vergeven soo
+blijckt bij het billet vanden heer pastoir hier
+oock genoempt hebbende den suppliant van sijne
+quetsure langen tijt geleghen in grooten noodt
+hem vuyten wege gehouden tzedert stuijver
+noch mijte gewonnen noch oijck syne huysvrouwe
+maer syn schip ledig geleghen, weesende
+nochtans de schappraije daer bij hy met de
+selve sijne huysvrouwe ende kinderen moet
+leven ende wat debvoir hij gedaen heeft
+aende weduwe vrienden ende momboirs vande
+twee weesen vanden overledene met gheestelicke
+ende weerlijcke persoonen, cleijne ende groote
+om de saecke met peijs ende vrinschappe te neder
+te leggen en heeft de selve nijet connen verwilligen
+maer houden hun soo hert ende ten lesten sprake
+gegeven hebbende is hunnen heessch soo excessijff
+datter egeen apparentie en is de saecke te scheijden
+van by commisaris soo blijcken mach dattestatien
+vanden pastoir van sinte rombouts kercke binnen
+mechelen vanden guardiaen vanden minnebroeders
+van broeder gommarus vander dycken predicateur
+ende van heer ian vander loven bourgemeester
+onser voorschreven stede hier oock genaempt iae
+en heeft soo veel nyet connen verwilligen dat syn
+huijsvrouwe soude hebben mogen vlieten met haer
+schip om eenig profijt te doen dwelck hij buijten
+heeft liggende te nijete ende verlooren, gelijck
+hij suppliant seeght waer deur ende om niet
+geheelijck te worden geruineert hij genoodicht
+is sijn toevlucht te nemen tot ons biddende oodmoedelyck
+om de passie ende bitter lijden ende blijschappen
+van sijne gebenedyde moeder ende maget maria
+dat ons gelieven soude prefererende gratie
+voor rigeur van rechte tvoorschreven feijt ende
+manslach te vergeven ende tot dijen
+eynde hem te verleenen briefven van remissie
+in behoorlijcken formen soo eest dat wij
+desen aengemerckt eerst hierop gehadt dading vanden
+schoutete onser stadt andewerpen ende gesien in
+onsen rade van brabant t'proces tusschen
+den suppliant ende partije gerinteresseerde
+al daer gehangen hebbende onbesilicht mette
+vonnissen daer inne gegeven geneijght wesende
+ter beden des voorschreven suppliants
+ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericorde voor strangheyt ende
+rigeur van recht hebben den selven suppliant
+inden gevalle als boven geremitteert
+quijtgeschonden ende vergeven. remitteren, schelden
+quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+bij desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven
+geruert midtsgaders alle offensieen ende
+breucke corporelle ende criminele daer
+inne hy hem overmidts ende vuyt saecken van
+tgene des voorschreven is tegen ons ende
+iustitie eenichsints mach hebben ontgaen
+ende mesdragen ende hebben hem dijen aengaende
+weder gestelt ende gerestitueert, stellen weder
+ende restitueren tot sijnen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voorschreven
+lande van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlijckheden ende tot sijnen
+onverbuerden goeden, indien hij eenige onder
+ons heeft, gelyck ende in alder manieren
+soe hy was voor de toecompste vanden
+voorschreven feyte, imponerende hier op
+een eeuwich gesweych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen iusticieren ende
+officieren wije sy sijn. satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partye geinteresseerde, indyen die noch
+nijet gedaen en sy ende eenige daertoe
+stae civilijck alleenlijck behoudelijck
+dat die voorschreven suppliant gehouden
+sal sijn tvoorschreven feijt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegenteyt vander
+saecken ende faculteijt van syne goeden met
+oijck te betalene de redelijcke costen van iustitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raetslieden dat voor hen geroepen
+die gene die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatien ende interinne
+menten van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vander voorschreven emende ende costen van iusticien
+alsoe sij sullen vinden te behoorene welck interinnement
+de voorschreven suppliant gehouden sal sijn te versueckene
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorschreven
+rade binnen sesse maenden naestcomende opte pene
+van te verbeuren d'effect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civiele boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden ghenen
+dijet behooren sal, sij onse sij onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren iusticieren officieren ende ondersaeten
+iegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen sal
+mogen heure stedehouderen ende eenijgelijck van
+hen besundere die hem toe behooren sal doen laten ende
+gedoogen den voorschreven suppliant van desen onse
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van allen
+dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyc ende genijeten ende gebruijken volcomelyck sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse
+aen lijff noch aen goeden ter contrarien maer indyen
+syn lijff oft eenige van syne inverbeurde goeden
+daerom gearresteert becommert oft belt waeren
+dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blijve tot
+eeuwegen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenenijgelijcken anderen des syns
+gegeven in onser stadt bruessele inde
+maent van septembri int jaer ons heeren
+xvi hondert ende sesthien opde plicque stont
+byde eertzhertoghen onderteeckent cools
+gesegelt met eenen groenen zegel daer vuythangende
+in zijden snoeren"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ende eenen yegelijck iegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfangnen hebben die supplicatie van amant
+van streken geboren van blaesvelt janssone geboren van blaesvelt
+inhoudende hoe dat hy suppliant inden jaere onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryendertich des goensdaechs zeventhien dage voer sinxe
+ombegrepen vanden prefixen dage ontrent drye uren naeder noenen alleene
+gegaen is uuyt onser stadt van antwerpen om hem te recreeren ende te
+vermaken ende alsoe spacerende ende wandelende is hem opten steenwech
+buyten der poerten van sint jorys int gemoete gecomen zeker vrouwe persoen
+geheeten lossyt van diest die hy suppliant kende metter welcker hy
+gegaen is in den heerlicheyt van berchem buyten der voirs. stadt gelegen
+aldaer zy tsamen gecomen zijn in zekere herberge geheeten croonenborch
+daer alsdoen woenachtich was een genoempt willem verhagen doen ter
+tyt weerdt vanden selven huyse wesende ende aldaer zijnde heeft hy
+suppliant mitter voergenoemde vrouwen om zynen penninck begeert te drinckene
+een pinte biere twee oft drye gelyck de weerdinne vanden selven huyse
+hem suppliant oyck gewillichlycken haelde heetende den selven nedersitten
+aen zekere tafele inde hoecken aldaer gestaen ende was aen deen eynde vanden
+selver tafelen geseten een genaempt jan govaers saliger gedachten ende
+noch een jonc man met eender vrouwen die hij suppliant nyet en kende noch
+te voeren by zynder wete oyet gesien hadde maer den selver persoonen aldaer
+vindende zoe dat de voirs. suppliant mitter voirs. vrouwen aen dander
+eynde vander selver tafelen een wyle tyts geseten ende cleynen lust tot
+drincken hebbende is vander selver taefelen opgestaen ende mitter voirs.
+vrouwen gegaen uuyten huyse achter in den hoff aldaer een closbane stont
+ende op te selve bane ontrint een ure tijts mitter voirs. vrouwen uuyt
+recreatien ende om tyt cortinge gespeelt hebbende is ten lesten gecomen
+de voirs. jan govaerts aen de voirs. bane hem suppliant beroepende om met
+hem te spelene om een pot biers alsoe hy suppliant oyc dede maer duer
+groote woirden ende gevecht dat die voirs. jan govaerts op de voirs. banck
+iegens andere persoonen alsdoen creech daer hy suppliant int bescheet ginck
+ende den twist ende gevecht hielp slichten datter nyemant gequetst noch
+gewont en werdt is tspel vanden par voirs. partien gestaect geweest zoe dat
+daer nae de voirs. suppliant metter voirs. vrouwen wederom in huys gegaen is
+ende noch een pinte biere off twee gedroncken hebbende siende dat laet ende
+poirtyt was wesende tusschen acht ende neghen uren inden avont heeft metter
+weerdinnen gerekent ende zyn gelach eerlycken betaelt meynende alsoe
+naeder voirs. onser stadt van antwerpen te gaene maer de voirs. suppliant
+hoirende dat de selve jan govaerts groote woirden hadde ieghens den
+voirgenoemde jongen man die hy suppliant alsboven hadde aldaer vonden sittende
+met zekere vrouwe persoen ende dat selve ja govaerts deselve vrouwe
+by hem hebben wilde seggende totten voirs. jongenmanne dat hy de
+vrouwe lange genoech gehadt hadde ende dat hy se oyck hebben wilde
+met meer dier gelycker woerden in sulcker vuegen dat de selve jongeman
+zonder hem tegen den voirs. janne govaerts vele topponerene is worden
+weenende dwelck de voirs. suppliant siende met compassien beruert
+wesende heeft totten selven janne govaerts geseet dese woirden in
+substantien eel geselle ghy en soudt nyet willen noch begheren dat u yemant
+een vrouwe die ghy by u sittende hadt affhendich maken soude daerop de
+voirs. jan govaerts van stonden aen geantwoerdt heeft ende geseeght den
+suppliant vragende ende op de vrouwen persoen wysende die hy mede gebracht
+hadde is dat u vrouwe soe wil ic dan die hebben daer op de voirs. suppliant
+seide dese vrouwe es met mij inne gecomen ic sal se oyc wederom uutleyden
+maer de voirs. jan govaerts in zijn voergaende propoest persevererende heeft
+anderwerff totten voirs. suppliant geseet die vrouwe sal ic desen avont hebben
+oft u lyff met dijen op staende ende een pint in zijn hant grijpende heeft naeden
+suppliant geworpen zoe dat de voirs. suppliant zijnen deghen uuyttreckende
+meynende naeden voirs. janne te slaene is byder weerdinnen ende maerten
+vanden selven huyse gehouden geweest metten rechten arme daer hy zynen
+deghen hadde ende de voirs. jan govaerts meynende de suppliant daer hy
+gehouden werdt met eenen opstekere inne te loopen heeft de selve suppliant
+zoe veel gedaen dat hij den voirs. deghen vander rechter hant inder slincker
+gevrongen ende gecregen heeft ende soe naeden voirs. janne geslaegen maer
+eer den slach volgaen was ende nauw ten halven is de voirs. jan
+govaerts willende den suppliant metten voirs. op opstekere inne loopen inden
+voirs. deghen gevallen ende den selven beneden onder de borst in zijn rechte
+zyde gevallen ende ingeloopen in sulcker vuegen dat de voirs. jan alsoe opten
+staende voet van levene ter doot gecomen is wyens ziele god bevele
+dat oyck hy suppliant nae dyen tvoirs. mesuz ende dootslach by hem inden persoen
+vanden voirs. janne geperpetreert is geweest op sheeren geleyde een wyle
+tijts gegaen hebbende heeft ons yesindert wel getrouwelyck zoewel in
+vrieslant inde oerloge van geldre als iegens den coninck van vranckeryck
+gedient ende hoewel den voirs. dootslach inder manieren voirs. gebuert
+is geweest ende dat de voirs. suppliant zijn lyff verweerende tselve gedaen
+heeft dwelck hem zeere berouwt ende uuyt gronden zijnder herten leet
+is alsoe dat hem tselve nyet leeder en soude moegen wesen hebbende den
+voirs. afflivigen gesoent ende de partie vanden selven geheelyck volcommelyck
+ende te vollen gecontenteert ende soe dat behoirt vernuecht als blijct by de
+zoen brieve ende quitancien der af zijnde ende heeft te voeren ende yesindert
+altyts te goeden naeme ende fame gestaen in alle andere saken hem altyts wel
+ende eerlycken geregeert zonder oyck oyt gevangen achterhaelt noch verwoven
+geweest te zijne van andere mesusen schanden noch reprochen noch gedaen
+dingen weerdich om reprehenderen soe en soude hy suppliant nochtans dien
+al nyettegen staende binnen desen onser landen hem voer rigeur ende stranheyt
+van justicien beduchtende nyet gevuech gelyck noch sekerlyck dorven vinden
+gaen staen wandelen noch converseren ende waere alsoe gescapen zijn leefdage
+lanck desolaet mestroostich vagabund ende ledich buyten lants te loopene te
+doelene ende verloren te gaene enwaere hem onse gracie ende genade daerop nyet
+verleent alsoe de voirs. suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende
+waerom zoe eest dat wy desen aengesien willende altyt gracie ende
+genade prefereren rigeur van justicien den voirs. suppliant geneycht wesende
+tot zijnder voirs. beden hebben ingevalle als boven quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven ende van sunderlinger gracien quytschelden remitteren ende vergeven
+by desen onser brieve voirs. brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitsgaders alle offencien ende bruecken corporele ende criminele daer inne hy
+ter causen voirscreven met datter aencleven mach tegen ons ende justicie
+mesdaen mach hebben ende hebben hem als daeraf wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zijnen goeden name famen ende
+geruechte in onser lande ende hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indyen hy
+ennige heeft gelyck ende in alder manieren alsoe hy was eer den voirs.
+dootslach geschiede imponerende hierop een eeuwich zwijgen onser procureur
+general in brabant ende allen anderen onser justicieren ende officieren wye zy hij zyn
+satisfactie ende beteringe doenen der partien geinteresseerdt indyen die nyet
+gedaen en is ende ennige daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zijn tselve feyt tegen ons te beteren
+civilyck nae die gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+ende dat hy oyck gehouden wordt op te leggene ende betalene die
+redelycke costen van justicien indyen eenige hierom gedaen zijn oft gedaen
+worden ter taxatien ende moderatien van onser voirs. cancellier ende luyden van
+onser raede diewelcke wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by
+desen ontbieden daer om ende bevelen den selven onser cancellier ende
+luyden van onser raede in brabant dat voer henluyden geroepen die gene die
+daerom behoiren geroepen te zyne zij procederen wel ende getrouwelyck
+totten interinemente ende verificatie van desen ende totter taxatien vanden voirs.
+civile boeten ende costen welck interinement de voirs. suppliant sal moeten
+versuecken binnens jaers ende dat opte pene van te verbueren deffect van
+desen onsen oepenen brieven ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende
+costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen van onsen
+ontfangers dyen dat behoiren sal die gehouden werdt rekeningen bewijs
+ende relicqua te doene vanden voirs. civile boeten tot onser behoeff mitten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse voirs. procureur general in brabant
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaten
+tegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen sal mogen huere
+stedehouderen ende eenen yegelyck van hen bezundere zoe hem toebehoiren sal
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+doen laten ende gedoogen den voirs. supppliant van deser onser tegewoirdiger
+gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laten
+geschieden nu noch in toecomenden tyden ennigen hinder letsel oft
+moyenisse aen lijve noch aen goede ter contrarien maer indyen zyn lyff
+oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert oft becommert waeren dat
+zy die stellen ende setten off doen stellen ende setten terstont ende zonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast zy ende blyve tot eeuwygen
+dagen hebben wy onser zegel hieraen doen hangen behoudelyck ons
+in anderen dingen onser rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren
+duysent vyffhondert achtendertich ende van onser keyseryck txixe
+ende van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser en zynen raede ende geteekent boote noch stont
+gescreven op te selve plycke visa registrata
+ghecollacioneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te weten allen tegenwoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oidtmoedige supplicatie van denys
+ouwers arm scamel man belast met wyf ende kinderen woenende
+ten huffele by onsen stadt van loeven inhoudende hoe op onsen liever
+vrouwen avont in decebri xvc eenenveertich hy suppliant wesende
+onse geswoeren loevoerster met eenen jacob oick loevoerster zyn
+medegeselle by weten ende oirloefve van onsen rentmeester int quaertier
+aldaer tot versoucke des pachtenaeren vanden moutmoelen te loeven
+voirs. gegaen es uuyter selver stadt ten dorpe van beerthem totten huyse
+van wylen doen levende augustin crabbe om hem te executeren oft oft
+ende af te panden van zekeren tachterheden die hy van moute schuldich
+was by den voirs. augustin gehaelt inden selven moutmoelen mits dat
+hy lanck te voeren gesommeert hadde geweest ende heeft hy suppliant
+met zyn voirn. geselle noch ter assisteren genomen eenen claes pickhoese
+dienaere desselfs dorps van beerthem ende ten huyse vanden voirn.
+augustin tsamen commende en hebben hem nyet thuys gevonden maer
+allenlyck zyn huysvrouwe ende kinderen die hy suppliant zynen last verclaerdt
+willende inder absencie vanden selven augustin voirts procederen totter
+voirs. executie welcke huysvrouwe dat hoorende maecte groot mesbaer
+hem biddende paciencie te willen hebben totten selven augustin hueren man
+thuys waere hoerende tzynder compste hem te voldoene dwelck hy
+suppliant ende assistenten gaerne deden drinckende onder tusschen
+totten avont omtrent vyf of zes potten biers zoe lange dat de voirs.
+wylen augustin thuys quam ende de voirs. augustin spaye
+thuys commende zeer by drancke ende vindende hem suppliant
+met zyn assistenten binnen den voirs. huyse heeft hy augustin
+hem uuyter maten ombaylyck gehadt zweerende groote eeden ende
+seggende dat hy haer lyff nemen soude off zy het zyne treckende
+uuyt zyn pasmes doende daermede opten suppliant ende assistenten
+langen tyt oploop zoe datmen den voirn. augustin egeenssins en coste
+gehouden maer perseverende altyt van quaet in argher hy suppliant
+dit siende heeft int leste ter defensie uuytgetrocken zyn rappiere
+ende de selve voere hem gehouden seggende ziet augustin denoterende
+ten overleden wy en willen u geen quaet maer moeten doen dat
+ons bevolen en ende en compt my nyet naerder dan myn mes
+lanck en es nochtans heeft de selve augustin gecontinueert in zyn
+quaet voerstel anderweerf tot hem suppliant seggende met eede ick
+sal u lyf hebben oft ghy het myne inder manieren dat hy augustine
+zyn voern. huysvrouwe ontwortselde ende es geloopen in desselfs
+suppliants mes als dat hy ontfanghen heeft een oepenen wonde in
+zynen buyck dat de pensen uuytliepen sonder de selve pensen gequetst
+te wesene van welck wonde de voirs. augustin by zynder schult
+alsoe gecregen tsanderdaechs snachs deser weerelt overleet tot
+groot leetscap vanden voirn. suppliant die welcke vreesende rigeur van
+justicie nyet vryelyck en soude derren hanteren noch converseren in onsen
+landen ende heerlicheden ten zy dat onsen gracie hem hierop verleent
+wordde ons omme de selve zeer oidmoedelyck biddende soe eest dat wy
+dese saeken overgemerct ende hierop gehadt tadvys van meyer ende
+scepenen van beerthem voirscreven den voirn. suppliant geneycht wesende
+tot zynder bede ende supplicatien hebben inden gevalle als boven
+geremitteert quytgescholden ende vergeven remitteren schelden
+quyte ende vergeven uuyt onsen zunderlinger gracien by desen
+tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick alle penen
+ende amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits
+ende uuyt saeken van tgeen des voirs. es tegens ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen tot zyn goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenige heeft gelyck als
+hy was voere de voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwyghen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants brabant wye
+zy zyn satisfactie nochtans yerts ende al voere gedaen der partyen
+geinteresseert zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voern. suppliant gehouden zal
+zyn tzelve feyt tegens ons te beteren civilyck nae de gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende onsen ordon$
+daerop gemaect ende oick te betaelen die redelycke costen van justicien
+ende arbiterscepe van onsen raide in brabant die wy dairtoe committeren
+ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroupen die gene die dairomme behoiren zullen
+geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck totter
+verificatie ende interinemente van desen tegenwoordige briefve
+welck interinement de selve suppliant schuldig zal zyn te versoucken in
+onsen voirs. raide binnen eenen jaeren nastcommende op de
+peyne te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende de
+amende civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicten van onsen voirs. raide of andere onse officier diene tbehoiren
+zal gehouden werdt ontfanck te maken metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van brabant meyer van
+loeven meyer van beerthem ende alle andere onse ende onser vassallen
+of smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen moegen
+tegenwoordich ende toecommende hueren stedehouderen ende elck van
+hen soe hem dat toebehoiren ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van deser onsen tegenwoirdiger gracien remissien ende quytschelding
+inder manieren voirscreven payselyck volcomelyck ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien nu noch in toecomende
+tyden in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen gese$
+ongeconquesteerde goeden waeren dairomme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft
+doen stellen tot volcommen slakinge ende delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blive tot
+eeuwigen dage soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in allen anderen saken ons recht ende yegelyck deszyns gegeven in onsen
+stadt van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende dryenveertich van onsen keyser rycke txxiiiie ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxviiie aldus gescreven op te plycke
+byden keyser in zynen raide ende geteekent
+zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mu
+jacuwez"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoerdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van godevaert
+van utthem arm scamel geselle inhoudende hoe dat hy suppliant omtrent
+twee ende een halven jaeren geleden gecommen is ten huyse van aerden
+aerts inden dorpe van leefdaele met veel goede gesellen daer
+onder eenen mede was geheeten peeter van haren welcke voerscreven
+peter ende den voerscreven suppliant met malcanderen eenen pot bier
+oft meer gedroncken hebbende hebben begonst te speelen
+ende te hutsen elcken slage om een ort stuvere ende
+was geseeght soe wie vier oerden achter een e$ eerst
+wondt van henbeyden soude een ort te vuen? geven
+inden gelage vanden gemeyn gesellen zoe es gebuert
+dat nae dien zy wat gespeelt hadden dat de voerscreven
+suppliant tegen den voerscreven peeter verloe? vyf speelen ende
+oerden ende heeft den selven suppliant het vyfste oert
+den weert gegeven die siende de voirscreven pieter en
+is daermede nyet tevreden geweest ende twee ons
+$$ macht dat ort dat willen selver hebben siende
+de voerscreven suppliant dat peeter soe qualycken daermede
+te vreden was om alle twist te schouwen heeft
+het voerscreven oert weder vanden weert gehaelt ende
+de voern peter gegeven desen nochtans nyet tegenstaende
+dat de voern suppliant hem het voerscreven oert gegeven
+hadde dwelck hem nochtans nyet toe en behoerde
+maer behoerde int gelach te comen als voerscreven es
+zoe en heeft de voerscreven peeter nochtans nyet gelaten
+te zweren noch te eevelen ende veel ongebonden
+woirden te spreken de voergenoemden suppliant ziende dat het hem
+nyet en baette al hadde hy hem het voerscreven oert laten
+volgen zeyde tot den selven peeter haddic het oirt
+weder ghy en soudet hemeer hebben doen toeghde
+de voirnoemde peeter den suppliant dat ghelt seggende tot
+hem suppliant sidy soe cloeck nemet waer op de selve
+suppliant antwoirden het en es geen noot want myn en
+staet gheen onleede aen mettien nam de voergenoemden
+suppliant den pot metten bier ende woude zynder huysvrouwe
+te drincken geven die aldaer by hem gecomen was
+om hem te haelen alsoe zy verstaen hadde dat hy
+woirden tegen eenige gecregen hadde ende de voers
+peeter nam voir hem dat de voergenoemden suppliant hem metten
+potte werpen wouden seggende totten suppliant ende swoer
+by de macht soude ghy my met den pot worpen
+ende metten selven woirden soe stack de selve peter
+met eenen opsteker naden selven suppliant ende geraecte
+hem op zyn scouder doer zynen rock maer en quetste
+hem nyet alsoe den selven opsteker egheenen poent
+en hadde de voergenoemden suppliant ziende dat den selven
+peetre hem geerich was ende sonder twyfel van levende
+lyf ter doot gebracht soude hebben indien hy hadde
+geconnen is verhyt van woede gewoerden ende metter selver
+hitte nam den voerscreven suppliant zynen opsteker ende stack
+den selven peeter eenen steeck in zynen slincken arm als
+dat hy bloede ende doen her stark de selve suppliant
+ende geraecte noch den selven peeter omtrent zynen
+herten van welcken quetsueren de voerscreven peter cort
+daer d nae quam van levende lyve ter doot tercanse
+van welcken feyt ende dootslacht de voern suppliant
+hoewel de hy pays ende satisfactie gedaen heeft der
+geinteresseerde partien beduchtende rigeur van iusticie
+es hem geabsenteert vuyt onse landen vant brabant
+hertochdom van brabant aldaer hy nyet soude
+dorren wederom comen keeren hanteren noch converseren
+zoe verre onsen gratie ende genade hier op verleent ende
+gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons omme deselve
+zeer oetmoedeic biddende got eyst dat wy de saecken
+voer screven overgemerct den selven godenaert van cottem
+suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplianticatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade boirden?
+ende prefereren voer rigeur van iusticie zunderlinge tot
+desen onsen blyder incompst in ons stadt van antwerpen
+hebben inden gevallen als voven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven schelden quyt ende remitteren
+vuyt onser sunderlinge gracie medts desen onsen brieve tfait ende
+dootsclacht boven verclaert mistsgaders allen peynen
+ende? bruycken corporelle ende criminelle daer inne hy
+vuyt cansen van dien mit datter aencleeft feyten ons
+ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voerscreven brieve
+tot zynder goede fame name ende geruchte in onsen voern
+landen ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy enige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy was voer die toecompste vanden dootslacht voerscreven
+imponerende hier op eeuwich zwigen ende scilencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+ende officieren wyen zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voir alle werck gedaen der geinteresseerde partyen
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daer toe
+dient civilick alleenlyck behoudelycken oick dat de
+voirnoemdesuppliant gehouden sal zyn den voerscreven dootslach civilick
+tegens ons te beteren nae gelegentheyt vande saken
+ende de faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die conchelier ende
+luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer om ende bevelen den selven
+van onsen rade in brabant dat voer hemlieden geroupen
+die ghenen dier behoeren geroupen te zynen zy procederen
+wel ende duechdelyc ter verifficatie ende interinemente
+van desen voerscreven brieve nae hueren vorme ende inhouden
+ende ter taxacie vanden voirnoemdecivile boete ende dat
+gedaen ende de selve civile boete getaxeert betaelt
+ende volcomen zynde in handen vanden ghenen van onsen
+ontfangers oft anderen onsen officier dient behoeren
+sal die daer van gehouden sal wesen rekeninge bewys
+ende relcka te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van
+brabant ende allen anderen onsen ende der smaelre heren
+rechteren iusticieren ende officieren tegenwoirdich ende
+toecomende dient dit aengaen ofte aenroeren sal
+moigen? hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+by sonder zoe hem toebehoeren sal doen laten ende
+gedoogen den voern godenaert van cottem suppliantiant
+van desen voerscreven tegewoerdiger gracie remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voeren verhaelt rustelic vredelick volcommelic
+ende eeuwelic genyeten ende gebruycken zonder hem
+te doen oft te laten geschien nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot letsel ofte moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voerscreven
+onverbuerden goeden zo voerscreven es daer omme namaels
+gevangen gearresteert ofte becommert waeren dat
+zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele en volcoome deliverancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyven tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy den zegel daervan onse heere ende grootvader die
+$$ ende wy duerende den tyt van onser ombejaertheden
+gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
+in anderen saecken ons recht en eenyegelycken tzynen
+in allen gegeven in onsen voirnoemdestat van antwerpen
+in de maent van februario int jaer onsser heeren duysent
+vyfhondert ende veerthiene . aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mijnen heere den prince in
+zynen rade ende geteekent haneton ende noch
+visa
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+metten originalen by my
+xxx handtekening"
+"philips allen den genen die dese onse opene
+brieven sullen sien ende hooren
+lesen saluyt doen te weten dat wy
+hebben ontfangen die supplicatie van
+hendrick lunckens sone van huijbrecht
+lunckens concierge vanden stadthuijse
+tot loven inhoudende hoe dat hij
+inden jaere 1642 , hebbende uuyt
+wandelen geweest , ende couten
+by sekere borgers dochtere alwaer
+oock bij occasie is gheweest ghecomen
+sekeren borgers sone bij name guilliam
+de vleeschouwere, metten welcke hij
+eenige worden heeft gecregen, hebbende
+den voors. vleeschouwere naer diversche
+iniurien ende misachtinge hem
+soo verre vergeten dat hy den suppliant
+heeft geaggresseert, ende met
+vuysten geslaegen ende alhoe
+wel den suppliant van intentie was,
+ende syn uuytterste devoir was
+doende om het selve crackeel te passeren
+sonder ongeluck soo ist nochtans dat
+de voors. guilliam de vleeschouw$
+hem suppliant andermael is ingevallen
+met intentie soo het schene, van hem
+suppliant te willen van leven ter doot
+te brengen, synde voorts gebeurt
+dat hy suppliant bevangen synde met
+gramschappe, heeft uuytgetrocken
+syn mes ende dat om den voors. vleeschouwere
+te intimideren ende van hem ont
+slagen te syn sonder dat hy daerop
+heeft gepast, maer heeft den suppliant
+ter aerden geworpen, ende geconti
+nueert hem met vuysten te slaen, soo
+dat hy geraeckt is geworden van
+het voors. mesch in syne buyck
+ter wylen den suppliant was onderliggende
+van welcke quetsure hy is comen
+aflyvich te worden tot des suppliants
+groot leetwesen, welcken aenghe
+merckt ende dat hy suppliant hem
+altijt seer paisibelyck vredelyck ende
+sonder eenich crackeel heeft ghe
+comporteert sonder oynt iet anders
+bedreven te hebben mede oock dat hij
+noynt te voorens metten voors.
+vleeschouwer eenigen twist
+oft quarelle heeft gehadt maer
+ter contrarien altyt goede vrinden
+ende cameraden t’saemen syn ghe
+weest soo badt hy suppliant seer
+oidtmoedelyck om onse opene brieven
+van remis daertoe dienende waer
+omme soo ist dat wy desen aengesien
+ende ieerst hierop gehadt hebben d’advis
+van onsen lieven ende wel beminde die meyer
+der stadt loven ende tot dyen gesien d’infor
+matien by hem genomen over t’voors. feyt
+genegen weesende ter bede des voors. suppliants
+ende willende in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor trangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den voors. suppliant quytgeschouwen
+ende vergeven schelden quyt ende vergeven uuyt
+sonderlinge gratie by desen t’feyt
+ende ongevalle bovengeruert, midtsgaders
+allen breucken corporele criminele ende civile
+daerinne hy ter causen voirs. midtsgaders dat
+daeraene cleven mach tegens ons ende justitie
+misdaen ende misbruyckt mach hebben ende
+hebben hem dyenaengaende wedergestelt,
+gerestitueert, stellen weder ende restitu
+eren tot synen goeden naeme ende fame
+in onsen voors. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlyckheden
+ende tot syne onverbeurde goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft ghelyck ende in
+amder manieren soo hy was voore toe
+compste van t’voors. feijt imponerende
+hierop een eeuwich gheswijch onsen lieven
+ende getrouwen procureur general in brabant
+onse schou$$ meyer van loven ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren
+wie sij syn satisfactie ende beternisse
+ierts ende voor al gedaen der partije ge
+interresseerde voor soo verre die noch
+nyet gedaen en sij ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenelyck ende die sak$
+sulcx is verheijsschende behoudelyck da$
+de voors. suppliant gehouden sal syn te
+betaelen de redelycke costen van
+justitie, ter causen van desen gedaen
+ende naergevolgt ofte te doene ter
+taxatien ende moderatien van onsen
+lieven end getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wij
+daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen
+degene die daeromme behoorlyck geroepen
+te sijne sy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatien ende interi
+nement van desen onsen brieff
+naer syne forme ende teneur
+ende ter taxatien ende moderatien
+vande voors. costen van justicien
+alsoo sy sullen bevinden te behooren
+welck interinement de suppliant
+gehouden sal syn te versuecken ende
+hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse
+maenden naestcommende opde
+pene van te verbeuren d’effect van
+dyen, ende dat gedaen ende de selve
+costen van justitie getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden genen
+dyen dat behooren sal sy onsen voors.
+procureur general in brabant meyer
+van loven ende alle onse rechteren
+justicieren, officieren ende onder
+saeten tegenwoordige ende toe
+commende dyen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen ende een iegelyck
+van hun besundere soo hen toebehooren
+sal doen laeten ende gedoogen die voors.
+suppliant van dese onser tegenwoor
+diger gratien ende remissien ende van
+d’allen innehouden van dese onser
+tegenwoordiger gratie, ende
+remissien ende van allen d’innehouden van
+deser inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt, peijsibelyck rustelyck
+vredelyck ende volcomelyck ten eeuwigen
+daegen genieten ende gebruycken sonder
+hem daeromme te doene ofte te
+laeten doen ende geschieden nu oft in
+toecommenden tijden eenich hinder
+stoot letsel oft moyenisse aen
+lijff oft aen goeden ter contrarien
+maer indien syn lyff oft eenige
+van syne goeden daeromme ghe
+arresteert becommert oft
+beleth waeren, dat sy die setten
+ende stellen, doen setten oft stellen
+terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommende
+delivrantie want ons alsoo gelieft
+gegeven in onser stadt brussele
+inde maent van february 1645"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen
+sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie
+van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen
+onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de
+voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende
+gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$
+als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene
+gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende
+name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$
+geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$
+van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer
+van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx
+leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer
+hem imponerende ende te laste leggende dat hy
+op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer
+xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs.
+onse stadt van loevenen waren met een wetsteen
+gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen
+hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die
+gewegen te hebben met geseighden gewichten soe
+hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen
+stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs.
+wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht
+zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus
+dage henryck de meester diener van onsen
+voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck
+vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant
+geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy
+suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck
+de meester weder zeyde van dat ghy weght
+met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy
+nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten
+waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$
+want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende
+dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$
+voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe
+geve iick u den besten zalm die iick op myn banck
+hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert
+dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten
+maer bevonden was wegende vier ponden zeere
+luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs.
+suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man
+dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer
+vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont
+voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt
+geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde
+dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen
+was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre
+van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende
+thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens
+te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe
+zegers hertogen commende van pellenberch omme
+naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende
+de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude
+hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden
+noch met my nyet te doene anneert oft hanteert
+uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne
+doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren
+int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren
+aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter
+een plaetse int selve coren was zoe groot als
+een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden
+dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende
+mariken ende hoe wel de selve mariken noch
+yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant
+voir recht beclaecht heeft oick dat francisque
+de medelienes clerck van onsen cueken meester
+gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester
+ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der
+voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant
+stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht
+hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met
+zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden
+myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne
+wille te doene daerby nyement gecort noch scade
+gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben
+opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge
+van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat
+de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren
+lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter
+beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot
+sinte peters te rome derweerts te porren bynnen
+veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren
+lanck over berch te bliven als byden dictum vanden
+voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$
+hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen
+van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$
+ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met
+vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$
+sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$
+ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes
+voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te
+rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen
+naestcommende ende tien jaren lanck over berch
+te blivene ende van al goede waerheyt te bringen
+naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende
+gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste
+dach der maent van novembry aldus ondergeteekent
+j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich
+dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by
+j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt
+van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter
+voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my
+geteekent a boudewyns overmits welcken
+vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van
+justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$
+souden moghen wesen heeft hem geabsenteert
+uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$
+en soude dorren commen keeren hanteren noch
+converseren tot zyne groote scade ende achterdeele
+ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen
+ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde
+ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe
+eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn.
+suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende
+begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige
+bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren
+hebben inden gevallen als boven quytgescholden
+ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt
+onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des
+hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende
+justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben
+ende hebben hem als daerof wedergestelt ende
+gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne
+goede fame name ende geruchte in onsen lande ende
+hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede
+van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien
+hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste
+vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende
+hierop onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich
+zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen
+partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op
+datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt
+onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome
+ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert
+is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren
+ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die
+hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot
+coelen tusschen dit ende den eersten dach vander
+vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke
+certifficatie te bringen behoudelyc nochtans
+dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten
+dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet
+mogen commen hanteren noch converseren in onse
+voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem
+oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert
+geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren
+ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach
+vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem
+volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht
+ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap
+vander grote gulde vander oude boge in onse voirs.
+stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft
+ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy
+gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende
+ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy
+dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert
+ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$
+oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die
+redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de
+gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelick ter verificatien
+ende interinemente van desen ende dat gedaen
+zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere
+onsen ende der f vassalen oft smalre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien
+dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen
+ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren
+zal den voirs. suppliant van dese onse gracie
+pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende
+accord$ zoe ende inder manieren als boven
+doen laten ende gedoigen peyselick ende vredelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder
+letsel oft stoot ter contrarien maer oft zyn lyf
+oft eenige van zyn onverbuerden goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waren dat
+zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie want ons alsoe belieft des torconden
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onse stede van bruessel den xven dach
+van decembre int jair onsen heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roemschen tweeste ende van
+spaengnen etc. tvyffte aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent haneton ende
+stont noch gescreven onder de selve plycke collacie es gedaen
+die collatie van desen copien
+es gedaen ende bevonden accorderende
+metten originale by my
+$$trat$$"
+"remissie voer
+willem walrauenss
+ende henr. jan
+henricss
+kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van willem walrauenss
+ende henrick jan henricss ingesetenen der vryheyt ende dingebancke
+van oirle inde meyerie onser stadt van shertogenbossche inhoudende hoe
+dat sdynsdaechs voere vastelauont lesteden oft daeromtrent wylen
+anthuenis wouter huybenss heeft willen innaderen den voirn. willem
+suppliant staende vp hem in ernsten moede met eenen blooten langhen messe
+zulckx dat hy zyn voirs. messch in stucken sloech zonder nochtans
+eenighe kyffelycke woerden met malcanderen te hebbene welcke
+willem suppliant den voirn. wylen anthuenis wouter huybenss egheen #
+oft quaet willende hem tot dier tyt nyet geweert en heeft maer
+worde de selue anthuenis by sommighe daer by wesende met goeden
+vriendelycken ende smekende woorden ewech geleyt waer nae de
+voirn. wylen anthuenis ontlopen wesende es weder commen loopen met
+eenen grooten stock nae de voirn. willem suppliant willende hem
+slaen zeggende ende roepende heir heir wy willen nv daeraen
+dwelck ziende de voirs. willem nyet begherende te vechtene es
+geruympt ende gevloden geuende den seluen wylen anthuenis goede
+ende minnelycke woorden om zyns quyt te zyne zonder vechten
+maer en heeft egheen verdrach kunnen hebben zoe dat de voirs.
+wylen anthuenis wouter huybenss eyntelyck eenige quetsueren
+ontfanghen heeft vanden voorn. willem suppliant ten by zyne vanden
+voirs. henrick jan henricss oyck suppliant die den voorn. willem zynen
+zwagere gheerne ontset hadde met goeden ende mynnelycken woerden
+van welcke quetsueren de voorn. wylen anthuenis wouter huybenss
+by quaden toescene oeffenisse bewaernisse oft anderssins bynnen
+zekeren daghen daer nae van leuende lyue ter doot gecommen es
+ter cause vanden welcken feyte de voorn. supplianten vreesende
+rigeur van justicie henluyden altyts tot noch toe geabsenteert
+hebben inder vuegen dat zy gescapen waeren te vergaen ende
+bederuen in grooter aermoede ende miserie hoewel zyluyden
+anders van goeder fame ende name zyn zonder in eenighe zaken
+geachterhaelt te wesen ten zy dat onse gracie ende genade
+henluyden hier vp gedeylt worde alzoe zy zeggen ons
+daeromme oetmoedelyck biddende soe ist dat de saken
+voirscreuen ouerghemerct wy den voorn. willem ende hernrick
+suppliant genegen wesende tot huerluyden bede ende begheerte ende
+hen willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur
+van justicien hebben inden geualle als bouen vergeuen quytgescolden
+ende gheremitteert vergeuen quytschelden ende remitteren
+vuyt sunderlinghe gracie midts desen tfeyt ende manslach bouen
+geroert mitsgaders alle peyne boete ende brueck corporelle
+ende criminelle daer inne zy ter cause van dien met desser
+aencleeft misdaen ende mesbruyckt moghen hebben tegens ons
+ende justicie ende hebben henluyden als hier aff wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot huerluyder
+goeder fame ende name in onsen lande van brabant ende allen
+anderen onss landen ende heerlicheyden midtgaders tot huerluyden
+onuerbuerden goeden indien zy eenighe hebben alsoe zy waeren
+voer de toecompste vanden voerscreuen manslach imponerende
+hier vp een eewich zwygen ende sillencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen rechteren ende officieren wien zy zyn
+satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerde partyen indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenighe toestaet ciuillyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirn. supplianten gehouden wordden tselue feyt tegens ons te beteren
+oyck ciuilyck naer de gelegentheyt vander misdaet ende de
+faculteyt van huerluyder goeden ende oyck te reffonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicien indien hieromme
+eenighe gedaen ende naergevolght zyn al ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieuen ende ghetrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer omme ende beuelen den
+seluen van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen
+die ghene dier behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck tot verifficacie ende interinemente
+van desen ende tot taxacie ende arbiterscepe vander amende
+ciuile ende costen van justicien voirscreuen ende dat
+gedaen ende de voirs. amende ciuile getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger dient behoiren sal de
+welcke gehouden werdt daer aff ontfanck te maken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+pe$$ van zynen ontfanck zy onsen schoutet van shertogenbossche
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren tegewoirdige ende toecommende hueren stedehouderen
+ende een yeghelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren
+sal doen laeten ende gedoegen de voirn. supplianten van
+dese onse gracie remissie quytsceldinghe ende pardoene
+ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck genyeten
+ende ghebruycken zonder hen te doene noch te laten geschieden
+nv noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet
+eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer by alsoe haer lyuen oft eenighe van haere goeden
+nyet geconfisqueert zynde daeromme geuangen becommert
+oft belet waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+marge: sy hier aff $antwt$
+byden ontfanger
+vanden exploitten
+ende sonder vertreck tot geheelder deliurancie want ons
+alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet ende vast ende
+gestadich blyue teewigen daghen soe hebben wy onss
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeuen
+in onss stadt van bruessele inde maent van december int
+jaer ons heeren duysent vyffhondert vierendertich van
+onsen keyserycke tx$ ende van onsen rycken van
+spaengien van beyden cecillien ende andere tx$$ alsus
+stont ghescreuen opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende geteekent g idensart visa $$$
+ghecollacioneert tegens
+die originale brieuen by my"
+"kaerle etc doen te wetene allen luyden jegenwordich ende
+toecommende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige
+suplicatie van janne de visscher scamel man belast
+mit huysvrouwe ende drye cleyn kinder inhoudende
+hoe dat hy suppliant deser donderdaghs voir sinxen annoxvc?
+xliii lestleden / ende wylen willem pennants hantwercker
+mit hem alsdoen werkende inden dienst van ons stadt
+van vilvoerde hebben inden schuttershove vande cruys=
+=boghe aldaer gehaelt eene doere die inde stal vanden
+selven hove inden wech cach inde dese doere
+uuytbringende seyde hy suppliant willem neempt die
+doere op ende draegt se van hier daerop willem antwoirde
+ik en kanse nyet gedragen draegtse selve daerop
+hy spuppliant zeyde ick hebbe heden morgen een doere
+die ongelyck zwaerder was dan dese gedragen hoe en
+zoudy dese nyet kunnen gedraghen ick en was u altoos
+nyet te voeren doen waerop hy willem wederomme /
+stuerlijck antwoirden ick en kanse nyet gedraghen en soo
+dat die suppliant ten lesten seyde wildese dan nyet drage?
+die daerop wederomme zeyde neen ick ende seyde de
+suppliant totten selven willeme anderwerf me wilde se
+nyet dragen zoe draegtse dan wederomme inde stal
+die daeop antwoirde / wel ick salse wederomme
+inden stal dragen ende deselve willem de voirssegde
+doere aenveerdende semblant makende van die
+wederomme inden stal te dragende seyde hy suppliant
+ghy maeckt my wys dat ghy se nyet gedragen en condt
+ende nu ghy die inden stal dragen moeght / zoe en
+is die nyet te swaer ende alsoe dien nyet
+tegenstaende de voirssegde willem naerden stal ghinck /
+ende hem de suppliant dan inne vergrampde zeyde hy
+uuyt hitsen van bloede / ghy secker / godt gheve
+u die pestilencie / zou dese inden stal dragen ?
+ende heeft hem met dyen drye oft vier male
+gestooten mitten steele van zynder scuppen nyet
+drinkende dat hy hem daer mede in eenigen noot
+vanden lyfve soude bringen / ende de voirssegde willem
+den selven steel aenveerdende hielde den selven
+handt aen handt / ende deyselven alsoo tot achter
+inden hoff vander voirs scutterie / ende zyn ten
+lesten by eenigen omstanders gesceyden geweest
+ende hy suppliant de voirsegde doere opnemende ende de voirssegde
+willem een ander hont zyn alsoe tsamen ewech gegaen
+sonder eenige woirden oft twist meer te hebbende ende is den
+voirseyde willem opden sinxen dach daer naer / tsy by quets=
+=curen oft anderssins / deser werelt werelt overlen is
+hoe wel die suppliant den selven willem nyet en
+was in meyninge te evelen van zynen lyfve
+nyetmin beduchtende rigeur van justicien ende soude
+hem nyet sekerlyck dorren houden bynnen ons lande
+van brabant maer gescapen zyn eeuwelyck buyten lants
+te doelende ten ware dat hem onse gratie hier op verleent
+waere /alsoe hy suppliant seeght / ons daerom seer
+oitmoedelijk biddende ende versueckende / soe eest
+dat wij die salven voirscreven overgemerckt genegen wesende
+ter oitmoediger beden vande voirscreven suppliant ende hem
+willende in dit stuck prefereren gratie ende genade
+voir rigeur van justicien / besundelyck ter eeren ende
+waerdicheyt vander heyliger passien onses heeren jesus christus
+die hy voir ons allen leet aen thout des cruycen op alsulcken
+dach als heden / hebben den selven janne de vischere suppliant
+innegevalle als boven quytgescholden vergeven ende
+remitheert geremitteert ende vuyt ons sunderlinge
+gratien mits desen onsen brieve sceldende quyte vergeven
+ende remitteren den dootslach ende mesbruyck voirseyd
+geruert / mitsgaders alle boeten bruecken ende
+offencien corporeele ende criminineele inden
+welcken hy ter causen voirscrevenen met desser
+aencleven mach / jegens ons ende iusticie vervallen
+mach zyn ende hebben hem als van desen
+gerestitueert ende gestelt restitueeren ende
+stellen tot zynder goeder fame ende name
+alomme bynnen onser voirscrevenen lande ende
+hertoighdom van brabant ende tot zynen goeden
+nyet verbuert indien hy eenige heeft gelyck ende
+in alder manieren als hy was al eer tvoirsscreven mesval
+geschiede imponerende hier van onsen procureur generael
+in brabant mitsgaders allen anderen ons richteren
+iusticieren ende officieren inden selven onsen
+lande van brabant geseten een eeuwich swygen
+satisfactie ende beteringe der partyen geinteresseerd
+ierst ende vaer al gedaen synde indien die niet geschiet
+en is civilyck alleenlyck ende behoudelyck dat hy
+suppliant tvoirscreven mesdaet aende mesval tegens ons
+civilyck beteren sal nae gelegenthyt vande saken
+ende faculteyt van zynen goeden ende voirts opleggen
+ende betalen die wettige costen van iusticien in
+dien ter saken voirscreven eenige gebuert zyn ter
+tauxactien ende arbiterscape van ons seer lieven
+ende getrouwen de cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daetoe committeren / ende
+bevelen dat voere hen geroepen die ghene die
+daer toebehoiren geroepen te zyne / zy vredelyck
+wel ende duechdelyck ter verificatien ende
+interinement van desen ende ter tauxatien vanden
+voirseyden beteringe ende costen welck interinement
+die voirscreven suppliant sal sculdich zyn te
+versueckende ende hem pressenterende in ons voirscreven rade
+bynnen zess maenne naestcommende op de pene te
+verbuerene deffect van desen / ende dat gedaen ende
+de voirscreven civile beteringe ende costen indier
+eenige vallen als voirscreven is / ontfangen ende betaelt
+zynde / in handen vande ghenen van ons officieren
+dient behoiren sal die daeraff gehouden sal zyn
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonssen
+prouffyte / zy mitsgaders alle ander onse ende
+der smaelder heeren rechteren iusticieren ende
+officieren dien dit aengaen mach doen laten ende
+gedogen den voirnoemde janne de visscere suppliant
+van dese onse tegenwoirdige gratie
+quytsceldinge verghiffenisse ende remissie naer ende inder
+manieren als voirscreven staet rustelyck brede volcommelyck
+ende eeuwelyck gebruycken genyeten ende ussantien / sonder hem
+te doene/laten noch gedoogen gedaen te zynen eenich
+hinder letsel oft ongebruyck ter contrarien in lyff noch
+in goede in gheenderwijs maer by alsoe dat zyn lyff
+oft goet ter saken voirscreven genadigen oft verbuert waeren
+dat zy dat stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreckt tot geheel der ende voercommender slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende teneynde
+dat dit vast ende gestadich blyfve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons segel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons recht ende een jegelyck tzyne
+in allen gegeven in onse stadt van brussel op den heyligen
+goeden vrijdach inde maent van maerte
+in jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+zevenenveertich van onsen keyserycke txlviij°
+ende van onsen rycken van castillien ende
+txxxij° aldus gescreven op die plycke
+byden keyser geteekent nummer sal?
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met synen originaele by my
+$$$aarwez not$$$aris"
+"philips etc. allen etc. saluit alsoe als tonsen kennisse comen es hoe dat
+onlancx leden herbrecht vander edelbampt in wille was ende
+bestaen hadde in onser stat van tricht eene jonge maecht
+te ontschaken ende jegens hoiren danck te ontvoeren die
+hem ter stont weder om ontweldicht wairt dair om die
+burgermeesteren gesworen ende raid oner voirs. stat van
+tricht of hoire momboiren van hoiren name den selven
+herbrecht beclaicht ende verwonnen hebben hoe wail die partien
+vrunden ende magen vander voirs. jonger maecht dair af niet
+geclaicht en hebben ende is de selve herbrecht hem dair om
+houdende buten onser voirs. stat ende lande van brabant tot zyne
+groter schaden ende meer zyn soude wairt sake dat wy onse
+gracie ende genade an hem niet en keerden, so doen wy te
+weten dat wy ter liefden vanden eerwairdigen vader in gode
+onsen lieven neve den biscop van ludick die ons dair om heeft
+doen bidden ende versueken hebben den selven herbrecht vergeven
+ende quytgesconden ende met desen onsen brieve quytscelden ende
+vergeven de voirs. misdaet ende alle peinen boeten ende broeken
+het zy van live van lede ende van goeden dair om hy jegens
+ons ende onse gericht om des voirs. ontschaecte wille gevallen
+mach zyn ende stellen hem weder in zynne eeren goeden
+name ende fame gelyc hy was voir den voirs. schaeck ende
+misdaet geschiede, ontbieden dair om ende bevelen onsen scouten
+borgermeesteren scepenen gesworne ende raid onser voirs. stat van
+tricht ende allen anderen onsen amptluden richteren dieneren ende
+ondersaten onser lande van brabant van limburg ende van overmaze dat
+zy den voirs. herbrecht van edelbampt vander voirs. misdaet
+ende broeck des voirs. schaeck ende dies dair an cleeft quyt
+houden ende ongemoeyt laten hem desen onsen gracie ende genade
+rustelic ende bredelic doen ende laten gebruyken ende over al
+in onser voirs. lande wonen wesen ende laten verkeeren sonder
+letsel of wedersegghe die rechten ende privilegien onser voirs.
+stat van tricht in hoire macht alzo dair af blivende want
+wyt also gedaen willen hebben ende des torconde etc. gegheven
+xxe dage in meye int jair ons heeren m iiiic xiiiic xlvi"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van steven verstraten inhouden hoedat
+hy suppliant ontrent sinte mertensmisse anno xv e xlvii 1547
+met margriete vanden zype syn huysvrouwe tot
+campenhout ten huyse jans van assche staende opte
+voert$ eenen coopdach heeft gehouden van zekere
+twee stucken erven den suppliant ende zynder voirs.
+huysvrouwen toebehorende die welcke wylen henrick
+verhorst in hueringe hadde die daer oick present was
+ende nyet wel te vreden metter vercoopinge ende
+daer tegen seggen wilde om dat hy die in
+hueringe houdende was waerop jan verstraten
+vader vanden suppliant ende cooper vanden voirs.
+stucken erven seyde dese oft gelycke woirden
+in subtancie henrick wat leeght u daer aen als
+ghy uwe hueringe houdt soe verre ick die
+coope ende behoude soe sal ick u uwen hueringe
+laten volgen ende is daerop den voirs. coopdach
+voirts gegaen ende zyn die voirs. stucken erven
+den voirs. janne vander straten gebleven ende
+den selven coopdach gehouden zynde is de suppliant
+metten voirs. janne verstraten zynen vader peeter
+vander zype ende den voirs. wylen henrick verhorst
+nae huys gegaen ende onder wegen comende soe
+heeft de voirs. henrick verhorst zeer gestoort
+zynde om dat tvoirs. goet vercocht was onder
+dandere geseeght in gramme moede godgeve
+u luyden met uwen vercoopen de pestilientie
+waerop de voirs. jan vanderstraten wederom
+zeyde henrick als ghy als uwe hueringe
+houdt wat leeghter u aen ic sal u uwe
+hueringe laten volgen waerop hy seyde ick
+en hebber nyet mede te doene ick en wils
+nyet vercocht hebben al soude ghy alle beyde
+die pest pestilentie hebben ende alsoe comende
+aenden nohoverwouwer al kyvende ende maledicerende
+tot opt weechsken opt kerkhoff veldeken aldaer
+die suppliant meynde thuys te gane ende vanden
+voirs. henrycken te scheydenen die oyck op zynen
+wech was om nae huys te gane heeft die
+suppliant geseeght henrick gaet henen huyswerts
+my en staet egheen calengie aen god gheve
+u goeden nacht daer op de voirs. henrick seyde
+noch alsoe nyet ghy en syt my alsoe nijet quyte
+ghy moetter noch anders aen ic en wille noch
+egheenen goeden nacht hebben moar ick sal u lyff
+hebben oft ghy dmyne eer ick van u scheyden sal
+ghy en syt maer een conte onder reverencie gesproken
+ghy en soudt u nyet derren weren daerop de voirs.
+suppliant seyde ic geloovet wel dat ick en soude
+want ic hadde liever verdrach daerop die voirs. henrick
+antwoirde ic en wille u egheen verdrach geven
+want ghy moetter nu aen ende met desen woirden
+voer hy den suppliant inne op heffen de de$ suppliant rock
+ende sueckende des suppliant opstekere denwelcken
+hy nyet en vandt soe dat hy den voirs. suppliant met
+vuysten heeft geslagen ende hoewel die suppliant
+den voirs. henryck eens metter handt van hem
+geweer$ ende gestooten hadde zoe is hy nochtans
+den suppliant wederom gecom inne gecomen denselven
+wederom met vuysten smytende soe dat de suppliant
+siende dat hy egheen verdrach en mochte hebben
+hoewel hy dien voirs. henricke daeromme tot meer
+stonden gebeden hadde zoe heeft hy getrocken zyne
+opstekere ende heeft naden selven henricken
+gesteken ende hem geraict in zyn syde die onder syn
+memmeken soe dat hy aldaer opter stadt gestorven is
+dyens siele god genadich zy dwelck den suppliant
+die geerne vanden voirs. henrycke by andere
+manieren ontslagen hadde geweest vuyt gronde
+van zynder herten leet is ende hoewel tvoirs.
+feyt zeer onnoesel is ende byden suppliant die
+egheen vechter en is oft voer sulck verineert
+maer hem altyt peyselyck ende vredelyck heeft
+gedragen staende tot goeden name ende fame
+ende die aflivige ter contrarien was zeer
+dangereux ende vol querelen is gecommitheert
+geinvadeert synde ende zyn lyf verweerende
+ende dat hy partye geinteresseerde heeft
+vernueght soe en soude hy nochtans dlant nyet
+vredelyck mogen houden oft frequenteren hem
+beduchtende voer rigeur van justicie allet tot
+synen ende zynder huysvrouwen grooten achterdeele
+eeuwige verderffenisse ende dese lootulen worde
+hem hier op nyet versien van onse gracie ende genade
+ons daerom oitmoedelyck bidden soe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voors.
+suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben denselven suppliant inden gevalle
+als boven qaiytghand geschonden ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval
+boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des
+voirs. is tegen ons onse hoogheyt ende justicie
+ennichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dien aegaende wedergestelt
+ende gerestitueert tot zyn goeden name ende
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren zoe hy was voir
+die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen der partien
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy
+ende ennige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs. tegen ons
+te beteren cicilyck naer gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalenen
+de redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raidsluden dat voir hen
+geroepen dieghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende ieterinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vander voirs. amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te versueckene ende hem in
+persoene te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+zesse maenden naestcomende opte pene te
+verbuerene deffect van desen ende dat gedaen
+ende desleve civile costen boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden genen dyen dat behoiren be$ngenen sal
+moegen zy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van deser onser iegenwoidiger gracien ende
+remissien ende van alle dinhouden van des
+inder vuegen ende manieren voere voere
+verhael rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hinder letsel
+oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons aloe
+gelieft ende ten eynde dat dat vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onse rechte ende eenen
+yegelycken anderen dessins gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van
+november int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert achtenveertich van onsen keyser
+txxixe ende van onsen rycken van castillien
+ende anderen txxxvie aldus gescreven op de
+plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent boudewyn visa registrata
+gecollocioneert en bevonden accorderen
+met zynen originale by mij
+daawez velve"
+"kaerle etc.doen te wetene allen iegenwoirdighen ende toecomende dat
+wy hebben ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van servaes van
+bouchout metser belast met huysvrouwe ende kinderen bynnen onser stede
+van mechelen inhoudende hoe dat hy op sint jans dach den xxiiijen junij
+lestleden gehoirt hebbende die hooftmisse inde kercke van sinte rombout
+tot mechelen voirs. is vergadert geweest metten anderen gesellen van
+zynen ambachte om te helpen kiesen die cuerlinge geweest hebbende in
+onsen dienste van oirloge ende tselve gedaen zynde es tot hombeke
+op een syn huys gaen eten met synen huysvrouwe ende daer nae een ure oft
+daerontrent gerust hebbende zoe es syn huysvrouwe ende daer en tusschen hem
+ontgaen dwelck beseffende die voirs. suppliant heeft naer haer gaen sien
+vernemen ende haer gesocht hebbende omtrent twee uren heeft se ten laeste
+gevonden in seker bier taverne staende byden houtenen driesch dwelck men
+seeght te zyne onder de iurisdictie vanden heere van grimberghen als
+eensdeels heere van sempse aldaer was sittende inden geselschape
+van zekere gravers vander nyeuwervaert onser stadt van brussel ende
+onder andere van eenen geheeten pieter bul wesende van roekeloosen
+leven ende van een vrouwe persoon oyck van lichten leven genaempt
+lysbeth cl$$yls alias solsepels ende de suppliant int geselschap
+commende zeer geturbeert wesende mits dongeregeleethede van synder
+huysvrouwe die tanderen tyde hem noch ontloopen hadde heeft de selve zyn
+huysvrouwe deur beroerthen de gegeven twee oft drye souffletten by
+maniere van castigatie ende hoe wel de voirs. peeter bul noch
+yemandt anders hem dies nyet en behoirde tonderwinden zoe es nochtans
+de voirs. bul opgesprongen willende de suppliant innaderen ende inneloopen
+maer de suppliant stiet hem weder op zyn plaetse ende mits dyen
+zoe heeft de voirs. p$$ lysbeth den suppliant gegrepen met den boesem
+ende schouweren dwelck die suppliant siende ende merckende oyck dat de
+voirs. gravers hadden elck een bloote rappiere ende dat hy alzoe
+in merckelyck peryckel was van synen lyve geevelt te worddene
+zoe heeft die selve suppliant die een hamer in * hant hadde om te
+ontwycken ende hem te salveren die voirs. lysbeth van hem gestooten
+sulcx dat zy achterwaerts over viel nyet wetende dat hy haer
+metten voirs. hamer geslagen ende gestooten heeft van welcken
+val oft stoot vanden hamere de selve lysbeth als de suppliant sichtent
+verstaen heeft eweynich gequest es geweest in haer hooft
+sonder dat hy suppliant doen wiste van eenighe quetsuere ende
+daer naer es de suppliant uuyten huyse gegaen achterwaerts deysende
+ende buyten zynde zyn hem gevolght de voirs. peeter bul ende drye vanden
+voirs. gravers ende tselve siende heeft die suppliant geseyt waeromme
+volghdy my wat heb ic u luyden mitsdaen ick hebbe myn huysvrouwe
+gehaelt ende es alzoe es de voirs.suppliant de selve gravers ontloopen
+gheen achterdincken hebbende vanden quetsure die de voirs. lysbeth selsepels
+als voirs. es ontfangen hadde alsoe oyck die selve quetsure gheensins
+letael was als de suppliant verstaen heeft nyettemin duur incurie
+ende negligencie vande selve lysbeth die haer nyet en heeft $$$
+gewacht gaene wercken inde groote hitte ende anderssins daer
+haer beliefde soe es ten laesten haer toegeslagen een cortse
+als hy suppliant verstaet ende es den xvijen dach naer de voirs. quetsure
+tot mechelen int gasthuys gestorven wyens ziele godt genadich zy
+ter causen van welcken onnoeselen feyte de suppliant onlancx geconstitueert
+es gevangen bynnen onser voirs. stede van mechelen ende die heere van
+grimberghen mitsgaders onse amptman van onser stede van brussel
+onder tdexele dat de toecompst vanden voirs. quetsure gebeurt es onder
+de voirs. prochie van sempse hebben elck in regardt van zyn
+iurisdictie begonst te procederen opde goeden vanden voirs. suppliant
+sonder dat men sekerlyck weet onder wyens iurisdictie de voirs. taverne
+gestaen heeft ende want de voirs. quetsure geenssins letael en
+es geweest als de suppliant verstaet ende dat tfeyt gebeurt es
+inder manieren boven verhaelt soe heeft hy ons gebeden dat ons
+gelieven wille hem tselve feyt te vergevene ende daerop te doene expedieren
+onse oepenen brieven daertoe dienende wairom zoe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende hem
+in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
+van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytsgeschonden ende vergeven schelden quyte en vergeven uuyt
+zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende criminelle daer
+inne hy hem overmits ende uuyt saken tghenen des voirs. is
+tegen ons ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+mesdragen ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien
+hy eenighe onder ons heeft gelyck ende alder manieren zoe hy was
+voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een
+eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe
+ierst ende voer al gedaen der partyen geinteresseerde indien die
+noch nyet gedaen en zyn ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt tegen
+ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+van zynen goeden met oyck te betalene die redelycke costen van
+iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie
+ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghenen
+die daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duchdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van iusticien
+alsoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcommende
+opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat
+gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat
+behoiren zal zy onse voirs. procureur generael ende alle andere onse
+rechteren iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende
+toecommende dien dat aengaen zal moegen huere stedehouderen ende
+eenyegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten
+ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder vueghen
+ende manieren boven * verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
+moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer want
+indien zy lyff oft eenighe van zynen onverbeurde goeden daerom
+gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrancie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt nyet en is overjaert
+dwelck wy mits der onnoselheyt vanden selven feyte ende uuyt andere
+redenen boven verhaelt nyet en willen den suppliant hinderlyck
+te wesene noch desen aengaende te lettene want ons alsoe
+gelieft gegeven in onser voirs. stadt van brussel inde
+maent van septembrj int jaer onssheeren duysent vyff
+hondert ende vierenvyfftich van onsen keyserrycke txxxve
+ende van onsen rycke van castillien ende anderen daer txxxixe
+aldus stont gescreven opde plycke by den keyser in zynen raide
+ende geteeckent $$$ visa $$$
+gecollotionert ende bevonden accorderende
+met zynen originalen brieven by mij
+$$$"
+"remission pour hugenin moreau
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de huguenin
+moreau dit jehan de bourgogne fourier de notre
+hostel contenant comment ou mois de may en lan
+xvc dix sept icelluy suppliant print aucunes parolles
+en ceste notre ville de bruxelles allencontre feu
+jaques de belhe lors serviteur de feu guillaume de leloo
+aussi lors concierge de notredit hostel en cestedite notre
+ville pour ce que icellui feu jaques demandoit
+argent audit suppliant quil devoit a sondit feu maistre
+a cause desquelles parolles quilz eulrent parensemble
+ledit suppliant bouta ou frappa du poing de sa main
+sans autre instrument de baston ledit feu jaques
+en le tirant et pouchant a terre par ses cheveulx
+assez rudement de sorte quil fut blesche en la
+teste de laquelle bleschure il coucha malade
+pour aucun temps pendant lequel ledit suppliant se
+trouva lors au bureau de notredit hostel pour soy illec
+purgier dudit cas la ou lors par les maistres
+dicelluy notre hostel fut ordonne et appointie que
+icellui suppliant sur caucion juratoire quil feist
+lors en leurs mains seroit tenu de comparoir pardevant
+eulx oudit bureau toutes et quantesfois quil
+y seroit mande et illec respondre dudit cas
+tantost apres et environ le mois daoust
+ensuivant oudit an, ledit feu jaques estant pour lors
+bien guery desdites bleschures se trouvant en notre
+ville de middelbourg en zellande la ou il
+feist adjourner ledit suppliant audit bureau
+auquel il comparut au tour a lui prefix
+et finablement parties oyes fut illec
+appoincte que certains arbitres assavoir
+du coste dudit suppliant pierre et didier boisot
+et du coste dicellui feu feu le bailli damont
+le doyen de besancon a present archevesque
+de palerme et thomas ysacq toison dor
+appointeroient les partyes aimablement se
+faire se povoit sinon en feroient rapport
+audit bureau des difficultez quilz y trouveroient
+lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions
+parensemble pour cest affaire et en la fin
+comme sur prendre conclusion survint notre partement
+vers noz royaulmes despaigne parquoy
+icellui affaire demoura lors sans aucune
+conclusion et durant notre absence en nosdits
+royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre
+service oudit estoit de fourier ledit feu jaques
+environ le xxve jour de janvier ensuivant en
+retournant de notre ville de namur et affaires
+de sondit maistre par la ville de wavre est
+illec termine vie par trespas sans que
+iceulx arbitres en ayent declaire aucuns
+determinacion. or est que pui-s nagaires
+et depuis notre retour de noz pays dallemaigne
+en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne
+vesve dudit feu jaques a de rechief requiz
+ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de
+vouloir wuyder cest affaire, finablement a par
+ledit pierre boisot et thoison dor este dit et
+declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir
+aux frais et despens, tant de cyrurgiens
+que autres par ledit feu soustenez a cause
+desdites bleschures payer certaine somme de
+deniers par eulx speciffiee es mains de ladite
+vesve ce quil a fait et accomply et dont
+icelle vesve soy faisant fort de ses enffans
+hors dudit feu son mary se tient pour bien
+satisfaite et entierement contentee sicomme
+icellui suppliant en fera deuement apparoir
+et combien que actendu ce que di est
+icellui suppliant ne soit aucunement
+coulpable de la mort dudit feu jaques
+ains comme dit est a vescu environ neuf
+mois apres ladvenue desdites bleschures
+toutesvoyes en reverence de justice et
+craindant la righeur dicelle aussi que
+aucuns noz officiers ou ses malvueillans
+lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures
+et causer icelles estre en partie occasion
+de ladite mort sicomme il dit il nous a
+tres humblement fait supplie et requerir
+quil nous plaise entant que besoing et mestier
+soit lui vouloir sur ce impartir notre grace
+et sur tout en faire despescher noz lettres
+de grace remission quictance et pardon
+en tel cas pertinentes pour ce est il
+que nous les choses dessusdites considerees
+audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa
+supplication et requeste et lui vueillans en
+ceste partie grace et misericorde preferer a
+righeur de justice avons ou cas dessusdit
+quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et mesuz dessus
+declaire ensemble toute paine amende et
+offence corporelle et criminelle enquoy
+pour raison et occasion dicellui cas les
+circunstances et deppendences il a et puet
+avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice en le restituant
+quant a ce a ses bon nom fame et renommee
+en noz pays et seigneuries et mesmement en notre
+pays et duche de brabant et a ses
+biens non confisquez saucuns en y a
+tout aussi et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas et mesuz advenu
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre
+procureur general de brabant et a tous
+noz autres justiciers et officiers quelzconques
+satifaction toutesvoyes faicte a partie
+interessee premierement et avant tout œuvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement
+tant seulement et moyennant aussi que
+* ledit suppliant lamendera envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens et si sera tenu de payer et reffondre
+les mises de justice saucunes en sont
+faictes et encourues contre luy pour raison
+du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige
+et tauxacion de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en
+brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement a iceulx de notre conseil
+en brabant que appellez pardevant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils
+procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de cesdites presentes selon leur
+forme et teneur et a larbitrage et tauxacion
+de ladite amende civille civile et mises
+de justice et ce fait et icelle amende
+civile et mises de justice saucunes en y
+a comme dit est tauxees arbitrees et payees
+es mains de celuy de noz receveurs ou officiers
+quil appartiendra qui sera tenu en faire recepte
+et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de sa rep recepte ils
+et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzconques presens et avenir cui ce puet et
+pourra touchier et regarder leurs lieuxtenans
+et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
+appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quictance
+remission et pardon ensemble de tout le
+contenu en cesdites presentes selon et par la forme
+et maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans
+luy faire mectre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne ores ne ou temps advenir
+en corps ne en biens aucun destourbier
+ou empeschement au contraire ains se son
+corps ou aucuns de sesdits biens non
+confisquez comme dit est sont ou estoient
+pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance
+car ainsy nous plaist il et
+affin que se ce soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de
+bruxelles ou mois de juing lan
+de grace mil cincq cens vingt et
+ung et de noz regnes assavoir de
+celuy des romains et de hongrie etc le
+troisiesme et des espaignes etc
+le sixiesme ainsy estoit escript sur
+le reploy pour lempereur en son
+conseil et signe t de cock et
+encoires visa
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"remissie voir jacoppe bastart van cauverve van 1en
+dootslage by hem begaen inden persoon van heinrickx
+vander kerken
+maximiliaen ende philips byder gracien goids ertshertoghe van
+oisterycke hertoghen van bourgoingnen van lotharingen van brabant
+van lymborch van lutcemborch ende van gelre greven van vlaenderen
+van artois van bourgoingnen palatynen van henegouwe van hollant
+van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs
+rycs heeren van vrieslant van salins ende van mechelen, allen den
+ghenen die desen brief sullen sien oft hoiren lesen saluyt, wy
+hebben ontfanghen die oetmoedighe supplicacie van jacoppe
+bastairt van cauverve geboren ingeseten ons lants van zeelant
+inhoudende hoe dat des leden mach syn omtrent drie jairen
+hem wesende in onser stat van antwerpen ende aldan in een
+taverne oft plaetse geheeten den boom met eenen jonghen wive
+drinckende over hen quam inde selve plaetse oft taverne dair
+zy beyde tsamen saten en droncken een genaempt henrick
+vander kerken geboren in eenen dorpe geheeten beerlant gelegen
+inden voirs. onsen lande van zeelant die welke bernert synde
+van stuernissen ende ongenuechten die hy siende den voirs. thoender
+ende tvoirs. wyff tsamen sitten drinckende hadde soe voirs. is
+nam eenen croes vander taeffelen ende werp dat ter eerden
+doende dair toe zijn macht om tvoirs. wyff vander taeffelen
+met hem te leyden ende dit siende enighe andere die dair oic saten
+en droncken ghingen tusschen beyde scheydende hen deen vanden andere
+alsoe datte dier tyt nyemant van hen beyden gequetst en werdt
+nae den welken die voirs. henrick vander kerken ewech gegaen
+is van dair verbeydende voere aen die duere vander selver tavernen
+den voirs. thoendere die welke hier aff niet wetende quam aen die
+taeffele staende byder voirs. dueren vander voirs. tavernen om syn
+gelach te betalene aldair terstont die voirs. heyne quam op den
+voirs. thoendere om hem te stekene met synen messe dat hy getogen
+hadde mair dat siende die selve thoendere heeft hem ter weren
+gestelt nemende den voirs. henricken by den halse ende alsoe
+tsamen vechtende gaff hem die voirs. thoendere eenen steeck
+met synre daghen in synen buyck vanden welken hy ter stont
+oft zeer corts dair nae quam van live ter doot, ende al eest
+zoe dat die voirs suppliant den voirs. dootslach gezoent ende
+gebeetert heeft aen die vrienden ende maghen vanden voirs. dooden
+dair dat behoirde alsoe dat sy als wy verstaen te vreden syn
+nochtans die selve suppliant ontsiende trigeur van rechte
+en heeft hem sindert noch en soude oic voirtaene niet dorvene houden
+bliven wandelen keeren ende oft verkeeren onder ons in onsen voirs.
+lande van brabant het en waere dat hem dair op by ons versien
+wordde van sunderlingher gracien ende genaden ende hem dair
+op gegeven ende verleent onse oepenen brieven van remissien in
+behoirlyker formen om die welke hy ons oetmoedelyc heeft doen
+bidden, wair om soe eest dat gemerct tgheen des voirs. is
+wij ter beeden des voirs. suppliants geneycht willende altyt gracie
+ende genade prefereren voir strangheyt des gerichts hebben den selven
+suppliant in gevalle als boven quytgeschonden ende vergheven
+schelden quyte ende vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt
+ende van zunderlinger gracien mits desen onsen brieve den voirs.
+dootslach ende alle penen boeten kueren ende brueken het zy van live
+leden oft goeden inde welke hy overmits ende uuyt saken vanden voirs.
+dootsalghe enichssins tegen ons ende den gerichte gevallen mach
+zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom in synre
+eeren goeden name ende fame ende tot allen zynen goeden niet verbuert
+zynde op dat hy enighe heeft hem orlovende ende consenterende dat hy
+dien niet tegenstaende sal moeghen comen bliven keeren ende verkeeren
+alomme binnen onsen voirs. lande van brabant gelykerwijs ende alsoe
+hy dede voir die geschiedenisse vanden voirs. feyte imponerende
+hier aff een ewich geswych onsen procureur in brabant ende allen
+anderen onsen officiers dien dit enichssins aengaen mach satisfactie
+ierst ende voir al gedaen den partien geinteresseert zoe verre die
+alnoch niet gedaen en zy civilyc alleene ende behoudelyc dat
+tot dien die voirs. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te
+beteren civilyc alleene nae die gelegentheyt vander saken ende
+faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen
+lieven getruwen cancellier ende eestere kaerlen de groete ende den
+andere lieden van onsen raide geoirdineert in brabant ontbieden
+hierom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidslieden
+den anderen luden van onsen raide voirscreven dat voir hen geroepen
+dieghene die dair om selen behoiren geroepen te syne zy procederen
+ende doen procederen wel ende erustelyck totter verificatien ende
+interinemente van desen ende totter arbitragien moderatien ende
+taxacien vander voirs. civilder beternissen inder manieren ende alsoe
+het sal behoeren ende dat gedaen ende die voirs. civile beternisse
+gearbitreert getaxeert ende betailt zynde in handen vanden ghenen
+van onsen rentmeestere dien dat behoiren sal ende die welke gehouden
+zal wesen ontfanck dair aff te makene tot onsen behoef ontbieden
+wy voirts ende bevelen den selven onsen kancellier ende andere van
+onsen voirs. raide onsen drossate van brabant meyer van loevene
+amman van bruessel schoutetten van antwerpen van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen ambachteren richteren
+ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren inden selven onsen
+lande geseten ende hueren stedehouderen nu synde ende namails wesende
+dat sy ende een iegelyck van hen alsoe hem toebehoirt den voirs.
+suppliant van deser onser voirs. gratien remissien ende quytsceldingh
+doen ende laten rastelyck ende vredelyck genyeten ende gebruyken tot
+ewighen daghen inder manieren voirscreven sonder hem dair
+teghen te doene ofte laten gheschien aen zynen voirs. live leden oft
+goeden enighen hinder stoot oft letsel ter contrarien mair soe verre
+die voirs. suppliant oft zyne voirs. goede niet verbuert synde
+waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft becommert
+zy die zonder vertreck ontslaen ofte doen uuytlaeten ende stellen tot
+volcomender delivrancie want het ons alsoe gelieft ende wij dat gedaen
+willen hebben behoudelyck ons in allen anderen saken onsen rechte
+ende eenen iegelyken des syns ende des torconden hebben wy onsen
+zeghel aen desen brief doen hanghen gegeven inder stat van berghen
+op ten zoom opten tweesten dach van februario int jair ons heeren
+duysent vierhondert viere ende tachtentich nae costume ons hoofs
+aldus geteekent by mynen heere den ertshertoghe tuwer relatien
+dair heeren robbrechte cotreau wouteren vander noot ridderen meestere
+jan van coudenberghe ende jan van watermale vanden raide by
+waeren p. de thielt visa
+gecollacionneert metter originalen bezegelden
+bieve ende bevonden concorderende by my
+$$$"
+"remissie van dootslaege
+philips byder gratien goids eersthertoge van oistryck hertoge van bourgongnien
+van lothringen van brabant van stier van karentien van cram van limburg van lucemburg ende
+van ghelre greve van vlaenderen van habsburg van thirol van firette
+van kieburg van artois van bourgoingnien palatyn van henegouwe van holland
+van zeeland van namen ende van zutphen mercgreve des heilichs rycs
+roemschen rycs ende van bourgauw lantgreve in elsaten heere van vrieslant
+van opter windischenmerck van portenauw van salms ende van mechelen.
+doen te weten allen luyden jegewoirdich ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van bertelmeeuse ghysels ende simoen
+zynen zoenen geboren van onser stad van herentals. inhoudende hoe dat omtrint
+onderhalf jaer geleden die voirs. bertelmeeus quam gaende opte merct tot
+herentals voirs. mit eenen vogel op zyn hant geheeten havic tersel nergens
+af wetende. aldaer tot hem gecomen es een geheeten henneken van lyere zoene
+lanceloets hebbende blyde gedroncken vragende den selven suppliant hoe compt
+ghy aenden voghel. antwordende hem huesschelic dat hy den voghel gecocht
+hadde tegen heynen hoye die dan present ende tegenwoirdich stont sprekende
+alsdoan stuerlic die voirs. vragende doen die selve henneken tegen wyen
+antwordde dat hy die gecocht hadde tegen heynen hoye die daer present ende
+tegewoirdich stont sprekende alsdoen stuerlyc die voirs. henneken totten
+selven heynen. wat hebdy mynen vogel te vercoopene die ghy my gegeven hebt
+dair op die voirs. heyne seyde jan het es wair. ic hadde v gegeven. hadde
+ghy en gehaelt. mair nv heeften bertelmeeus ghijsels gecocht. soe
+hoort hy hem toe. dwelc hoirende de selve bertelmeeus ende om den voirs.
+henneken te believene nemende den vogel van zynder hant mitten hantschoene
+seggende nempt dair jan den vogel. ic schinken v gherne soe dat hy
+alsdoen den vogel van bartelmeeuse aenveerde. ende nae dien die selve bertelmeeus
+hem den vogel gegeven hadde. soe heeften henneken opten staende voet
+vercocht janne den bastart van peruwez om eenen gulden$. welc bastart des
+avonts vorts dair nae wederom den voirs. vogel den voirs. suppliant gegeven
+heeft alsdoen quam ten aengange symon ghysels bertelmeeus zoene
+sonder den voirs. henneken oft yemande te messeggene. seggende tot
+hem dyerste dat ic v vinde. ic sal eenen pyl in v lyf duwen. dair op die
+vader vanden voirs. simoenen doen seyde. henneken wairom zoudy dat doen ic
+en hebts tegen v niet verdient want ic hebbe v menige vrintscap
+gedaen. mair soude ghyt hem doen doeghet my. het soude my even zeere
+doen ende namp alsoe die voirs. suppliant om allen twist te scuwen zynen zoene
+mitter hant ende ghingen tsamen thuyswerts in hueren vrede dair nae die
+voirs. henneken namp zynen ganck rechts oft hy hadde willen gaen naeden
+huyse desselfs suppliant ende tusschen wegen hy henneken eenen goeden
+man geheeten jan govaerts in zyn huys jaeghde. den welcken des
+voirs. jan govaerts huysvrouwe groot van kinde gaende meynde te bescuddene
+seggende doen die voers. henneken tot haer. gaet van my oft ic sal
+v dit zweert doer uwen buyck steken dwelck siende die gebueren
+seyden totten selven henneken. gaet henen strycken oft men sal v doen
+gaen ende van daires hy wederom gecomen naden huyse des voirs.
+suppliant ende gepasseert zynde tot inde molenstrate hy binnesach
+siende staen den selven suppliant ende zynen zoene in hueren huyse
+bynnen der doeren aldaer. keerende wederomme de selve henneken ende comende
+genouch nae tvoirs. huys tot huewerts ende nemende zyn mess mitten
+hant om den selven suppliant ende zynen zoene te willen bevechten
+ende evelen van hueren liven gelyc hy dat opten selven avont te twee oft
+te drie plaetsen gesocht hadde. ende mits dat zy des voirs. hennekens
+niet en consten ontslagen noch verdragen gezyn. soe es de voirs. symon
+een vanden supplianten hem inne geloopen mit eender corten daggen ende stack
+nae hem maer hy en raectes nyet schietende alsoe malcanderen toe om
+deen den anderen te evelen. dwelc ziende die voirs. suppliant zynen zoene
+in dangier ende noode van zyne live es hy den selven te baeten geloepen
+gevende den selven henneken twee quetsueren mit eenen weymesse dair
+af hy des anderen daighe daer nae gestorven es. overmits welcken
+ongevalle die voirs. suppliant hebbende eene huysvrouwe ende vele kinderen
+mitten voirs. zynen zoene symoenen. laetende huer ambacht huysgezyn ende
+familie hem altyt heeft moeten absenteren ende hem alnoch buyten houdende
+es in miserien tot huerer ongenuchten verdriete ende ewiger destructien.
+alsoe hy seegt ons dairomme zeer oitmoedelic biddende om onse gratie
+ende genade in desen. soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct hebben den voirs. bertelmeeuse ghysels ende symoene zynen
+zoene supplianten genegen wesende tot huerer voirs. beede ende supplicatie
+ende willende hen in dit stuck gratie ende genade verlenen ende prefereren
+voer strangheyt van justicien. sonderlinghe ter eeren ende weerdicheyt
+vander heyliger passie die onse heere god voer ons alle geleden heeft
+op sulcken dach als huden. inden gevalle als boven vergheven quytgescouden
+ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt
+onser sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfait ende dootslach
+boven verclairt. mitgaders alle boeten bruecken ende peynen corporel
+criminel ende civil dair inne zy ter causen van dien mit datter
+aencleven mach mesbruyct ende gevallen mogen zyn tegen ons ende
+justicie ende hebben hen als van desen gerestitueert ende
+wedergestelt restitueren ende stellen weder tot hueren goeden
+fame name ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende andere
+onse landen ende heerlicheyden. tot alle huere onverbuerde goeden in
+dien zy enighe hebben inder manieren zy waren voer de toecompst vanden
+voirs. dootslage imponerende hier op silentie ende eewich zwygen
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren wie zy zyn. satisfactie ende beteringe ierst
+en voer al gedaen der partien geinteresseert op datter ennige toe dient
+ende die alnoch niet gedaen en es civillic aleenlic ter ordinantie van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+die wy dair toe committeren. ontbieden dairomme ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende luden van onsen voirs. rade dat zy voer hen geroupen
+die gheene die dair omme behoiren geroupen te zyne. procederen ende voirts
+vaeren wel ende dueghdelic totter verificatien van desen onse brieve nae
+huere forme ende inhouden. ende dat gedaen zynde zy onse drossaet
+van brabant meyere van loevene amman van bruessel mercgreve van
+antwerpen scouthet van herentals ende van lyere ende alle andere onse
+rechteren justicieren ende officieren dient aengaen sal mogen doen laten
+ende gedoegen den voirs. suppliant van dese onse gratie remissie quytsceldinge
+ende van al den inhouden van desen inder vuegen ende manieren als voirs. es
+rastelic vredelic volcomelic ende tot ewigen dagen genyeten ende gebruycken
+sonder hen te doene oft te laten gescieden nv oft in toecomende tyden
+enich hinder stoot oft letsel aen live oft aen goede ter contrarien ende
+in dien huere persoene oft enige van huere onberuerlycke goeden ter causen van
+desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert waeren dat zy
+die stellen oft doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blive hebben wy onsen segel
+hier aen doen hangen. behoudelic in anderen saken ons rechts ende
+eenen iegelyck den zynen in allen. gegheven te ghendt opten heyligen
+goeden vrydach inde maent van aprille. int jaer onss heeren duysent
+vyfhondert ende drie alsoe ondergescreven op de plycke by mynen
+heere den eertshertoge ende geteykent . . j. crokaert ende noch visa
+gecollationeert metten originale
+bezegelden brieve ende daermede
+bevonden concorderende bij my"
+"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende
+hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick
+geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer
+mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende
+herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren
+eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert
+gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere
+des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt
+des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol
+haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent
+gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende
+ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt
+verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx
+tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende
+onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse
+lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle
+den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder
+werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen
+om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine
+tot huere moeder gheseegt bereydt den man : denoterende den suppliant :
+een suypken daerop de voirs. katharine antwoirde jae van twee oft drye
+mieren eyeren daerop de suppliant seyde alsulcken suypen en mach ick nyet
+daer by vuegende ic hebbe liever teten zoe ick gedaen hebbe al hebbe ick qualick
+teten gehadt daerop die voirs. katherine antwoirdene zeyde gaet
+tot heyst weerts ghy grysaert daer ghy light daer by vuegende
+maer ghy en derfter nyet gaen die duvel die heeft u inne gebracht
+die moet u hier uuyt vueren met ziele ende lyve deselve ende meer
+anderen dyergelycke woirden dicwils verhalende ende repeterende daerop de
+suppliant antwoirde ic hope dat hy egeen macht over my en heeft
+seggende totter voirs. catherine zwygt ghy quaede beeste ende
+laet my ongemoeyet ic hebt quaet genoech ende is alzoe opgestaen
+ende voerby der voirs. katherine gaende soe heeft hy suppliant den zelver
+met zynder slincker hant op hueren rechten arm geraeckt sonder
+smytene nae den welcken heeft de voirs. katherine den suppliant van
+stonden ane$$ subitelic geinvadeert ende hem in grammen moede voer zyn
+rechte schene met hueren voet ende gelapte schoenen gestooten inder
+vuegen die hy suppliant nyet en heeft cunnen gevuechelick gegaen dan met
+grooten pyne ende arbeyt soe dat die suppliant van groote pyne roepende
+ghy lelicke beeste hoe stoot ghy my daer ende heeft alzoe die
+suppliant de voirs. katherina metten platte van zyn handt gegeven
+achterop haer hoot eenen slach oft twee daermede die voirs. katherine
+in effecte geckende oft spottende metten suppliant heeft
+geseegt laet sien oft bloyet is oick daer nae die voirs. barbere
+met eenen bessem stock gecomen om den suppliant daermede te smyten
+dwelck de suppliant considererende heeft die vierscuppe genomen
+ende daermede de voirs. barbere uuyten huyse gejaegt ende is nyettemin
+die voirs. katherine aldaer blyven sittende op eenen stoel inde
+kuekene ende altyt enen qualick sprekende ende is die suppliant wederomme
+gaen liggen op te banck om hem te rustene maer gemerct die groote
+insolencie die de voirs. katherine aldaer voirs. stelde zoe en heeft die
+suppliant tselve nyet langer connen verdragen ende is alzoe weeromme
+opgestaen ende meynende eenen boteram voer hem te snydene ende
+daermede int brouwhuys uuyten wege by der werckluyden te gaene
+maer als hy suppliant de scappraye meynde open te doene ende
+boter te nemene soe heeft de voirs. katherine dezelve tot huerwerts
+genomen ende is daermede ewech geloopen inden cameren ende heeft
+dezelve aldair in zeker tritsoir gesloten ende is alzoe die
+suppliant met droech broot in deen hant ende zyn mes in dandere
+gegaen int brouwhuys ende heeft aldaer den werckluyden zijnen
+noot geclaecht zonder dat hy suppliant nochtans van eeniger
+quader tydinghe heeft vermoeyt ende binnen twee oft drie uren
+daer nae heeft den suppliant zeker vrouwe geseegt dat zy hadde
+hoiren seggen dat des suppliants huysvrouwe doot was daeraff de suppliant
+hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus
+hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve
+nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om
+huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft
+den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was
+maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie
+oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht
+hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen
+oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck
+den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer
+een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest :
+daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre
+nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen
+lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen
+ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten
+ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende
+rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden
+quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien
+by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende
+justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene
+in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren
+deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen
+den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns
+gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november
+int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen
+kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen
+txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen
+rade ende geteekent boudewyns visa receptica
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originelen brieven by my"
+"remissie van eenen schake
+philips biider gratien goids coninck van castillien van leon van grenaden $
+ertshertoge van oistryck prince van aragon $ hertoge van bourgondien van lotharingen
+van brabant van stier van karinte van cram van limborch van lucemborch ende van
+gelre greue van vlaenderen van habspurg van tyrol van artois van bourgondien
+palsgraue ende van henegouwe lantgraue in elzaten marcgraue van burgauw
+ende des heilichs rycs van hollant van zeelant van ph$re van kieburg van namen
+ende van zuytphen graue heere van vrieslant opter windischemmarg van portenauw
+van salms ende van mechelen doen te weten allen tegewerdien ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van jacob thierans als
+principael wynant vanden bossch jan baeten ende merck nyts inhoudende hoe
+zekeren tyt geleden die voirs. jacob thierans principael es commen bynnen den dorpe
+van oudtuernhout ende heeft gelogiert ten huyse jan vekemans aldair een jonghe
+dochter was desselfs jans genaempt digne metter welcker hy vele woerden by
+manieren van vryaigen hadde ende van daer een wyl tyts geweest hebbende
+zo heeft hy gesonden inden selue huyse een vrouwe om te vernemen hoe dat hy
+waere in gracie vanden vader ende moeder vanden seluer dochtere der welcker byden
+voirs. moeder woirt geseyt zo wannier hy jacop suppliant te turnhout quame dat
+hy haer soude commen besoucken ten minsten mercke dat hy soude commen vragen
+naer herberge om te benemen datmen nyet vermoeden en soude dat hy om
+de dochtere wille quame zoe es hy daer heymelic gecommen bringende een flesch
+met wyne van twee potten ende twee selueren croesen in zyn aessack met
+zekere specie van cruyde de voirs. suppliant te vroech commende met een zyn geselle
+den selue was gewaerscout hem te houdene in een schuere aldaer de voirs.
+moeder tot hem commen es zeggende beydt tegen dat die luyden slapen zyn die in huys
+zitten ende twee spinnerssen die ic in ons geselscap nyet hebben en wille ende
+nae desen es de voirs. jacop ende zyn geselle by hueren consente int huys gecommen
+ontrent den thien hueren des auonts aldaer de wyn wermende metten voirs.
+specien zyn vnderlinge ende de dochtere mede vrolyc ende blyde geweest ende
+heeft de voirs. jacop totten dochter geseyt secretelyc dat hy huer heymelyc
+geerne hadde gesproken gehadt zonder ten byzyne van huere moeder daer op
+de dochter antwoirde dat zy dat gheerne doen wilde ende wanneer den suppliant
+dat beliefde hem noemende een plaetse waer hy huer vinden ende zy commen soude twee
+oft drie malen ter weken es oic nae desen heymelic gecommen voir haer veynstere
+huer oproepende ende raeds vragende hoe dat zy met malcanderen mochten versamen
+met huwelycke die hem doen ried dat hy soude seynden twee goede mannen aen
+haeren vader twelck de suppliant nyet en dede van scamelheyt van anxte ende beduchtende
+mits zynen scamelen state datse de vader hem nyet geuen en soude ende zeere dair om
+naemaels soude moegen werden bespot die selue suppliant zeere insisterende ende
+biddende dat zy met hem hadde willen gaen die dat nyet en heeft willen doen
+gemerct soe zy seyde dat zy aengesocht geweest hadde van eenen rycke geselle
+ende dat huer dan soude groote schande zyn also te gaen strycken maer den suppliant
+affectie thoenende noempde twee persoenen te seyndene aen hueren vadere hem
+beneem zynde zeggende huer vadere en waere zoe ombeleeft nyet hy en soudse wel
+aen hoiren dwelck hoerende de suppliant heeft daer van gedesisteert maer
+den tyt van veerthien dagen daer naer hoepende te verwynnen heeft huere
+gesonden eenen brief ende een broot valeyns suyckers dwelck de dochter ende moeder
+in groete dancke namen als bleect gemerct dat de dochter metten bringer des
+briefs ghinck wel een groote half huere wandelen thoonende groote verlangen
+te hebben naden voirs. jacob suppliant nv es gebuert dat die voirs. jacop hopende des
+vaders ende moeders wille te hebbene es opten donderdach voer vastelauont nv lestleden
+metten voern. wynant vanden bossche jan baten ende merck nyts oic supplianten gecommen
+tot svaders ende moeders huyse ontrent x oft xi hueren inden nacht hemlieden een
+schonisse gelouende indien hy zyne saken tot effecte bringen mochte ende heeft
+de clincke vanden dorren getrocken alzo hy tanderen tyde gedaen hadde ende ghinc
+bynne den huyse aldaer die voirs. supplianten vindende de voirs. moeder ende dochter
+dede de selue dochter vuyt commen ende op een wagen zitten ende gaen dwelck gebuerde
+zoot scheen tegens hueren dancke ende wille te wesene zozy oick oepelyck seyde
+maer als die voirs. jacop suppliant conste vermoeden anders niet es en was dan
+van ontsiene ende niet te commene inder indignacie van hueren vader ende moeder
+alst oic genoech scheen opten wagen want alsoe zy seyde soe en soude huer
+nyemant hebben te huwelycke hy en soude zyn domicilie houden tot vaders ende
+moeders huyse huere leefdage twelck hoerende die voirs. jacop zeyde tot haer
+dat hy des gewillich was ende begeerde te doenen ende dat hy huer bynnen vyf oft
+zes dagen thuys seynde soude daerup de voirs. dochter hem seyde ende riet dat
+hy daer van haeren vader de wet doen soude zy hielt dat hy wel te vreden wesen
+soude nae welcken ende noch opde wagen zynde omme dat die fame ghinc dat
+zy vanden ouders ende achtervolcht wordden met machte twelck niet en was
+maer volgde alliene de vader ende moeder die voirs. jacop ontsiende in laste
+te commen heeft die selue dochter laeten gaen zonder gevioleert oft ennichsins misdaen
+te zyne de welcke hem zeyde dat al des nyettegenstaende hy haer screue
+heymelycke brieuen zy soudse ontfaen als zy te voeren gedaen hadde ende dat
+hy pooghen soude vader ende moeder te vrinde thebbende hem geloeuende dat zy in een jaer
+nyet huwen en soude met meer andere woerden ende de voirs. moeder commende tot
+heluoert by shertogenbosche daer hure dochter was tot smeyers huyse aldaer zy
+byden voirs. jacop gelaten was zo zyn de voirs. moeder ende dochter commen voer goede
+mannen ende oic voir wet zonder tversouck vanden voirs. jacob aldaer verclarende
+ten saken voirs. den voorn. supplianten niet te willen heysschen noch beclagen maer
+hemluyden daer oft geheelic ontslaende ende dat haer niet misdaen en was alst
+blycken macht by certifficacien ende scepenen brieuen des bancks van heluoorts ende
+hoe wel tgene des voirs. es in gheenre manieren en soude toe gegaen hebben en
+waere geweest het toe zeggen bewysinge ende consent voirmaels onderlinge geweest
+tusschen den voorn. jacop ende dochter nietmyn binnen zes weken herwerts es gebuert
+dat jan baten een vanden adherenten aengetast ende geuangen es geweest ter saken
+voirs. by onss. scouts dieners van turnhout binnen der heerlicheyt van wele ende hebben
+hem gemeynt geuange$ te leydene tot turnhout dwelck siende ennige goede
+mannen hebben den seluen jan willen verborgen daer toe die selue dieners niet
+en hebben willen verstaen maer den seluen jan ruydelic hanterende ende met
+messen slaende zo wert byden selue goede mannen geseyt dat zy hem vanden $$licheyt
+van weelc nyet en behoirden te leyden ende dat inder seluer heerlicheyt also
+wel justicie was als te turnhout ende want die selue dieners niet desisteren
+en wilden zoe es de voirs. jan baten by een deel vrouwen vanden dorpe vuyt den
+dieneren handen genomen ende onwelt geweest ende mits desen zo en dorren alle de
+voorn. supplianten hem in onss. landen ende heerlicheden niet onthouden maer zyn gescepen
+lantplechtich te zyne bliuen indien onse gracie ende genade hemluyden hier vp
+niet gedeelt te woirde alzo zy zeggen ons zeere oitmoedelick b daerom biddende
+soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirs. supplianten genegen wesende
+tot huere voirs. bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende genade
+voorderen voir rigue$r ende strangheyt van justicien hebben inden geualle als bouen
+quytgescolden vergeuen ende geremiteert scelden quyt vergeuen ende remiteren vuyt
+sunderlinge gracie mits desen onse brieuen die saken ende stucken bouen verclaert
+mitsgaders alle boete ende bruecken corporele ende criminele daer inne zy ende elck
+huerer ter cause voirs. ende datter aencleuen mach misdaen mesbuert ende geuallen
+mogen wesen tegens ons ende justicie ende hebben hen ende elcke huerer als te de$
+gerestituert ende weder gestelt restitueren ende stellen weder tot huere goede fame
+name ende geruchte in onsen voirs. landen ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden
+goeden indien syer eenigen hebben alsoe ende inden voegen ende manieren als zy waeren
+voer die toecompste ende geschienisse der saken voers. imporende hier op sillencie ende
+eewich swyghen onss. procureur generael ende allen anderen onss. rechteren justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beteringhe doende voer ende alderwerck eerst der pertyen
+geinterresseerden vp datter ennige toe dient ende die noch niet gedaen en es ciuilick
+alleenlyck ende mits dat zyt oick tegens ons beteren zullen ciuilick nae
+gelegentheyt vanden saken ende de weerde van huere goeden ter taxacie ordinan$ ende
+arbiterscepe van onss. lieuen ende getruwen die cancellier ende luyden van onss. rade in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om ende bevelen den seluen
+onsen cancellier ende luyden van onsen rade in brabant dat voer h$$$ geroepen de
+gene die daerouer behoren geroepen te zyne zy procederen ende voerts gaen wel ende duechdelyck
+ter verifficatie ende interinemente van dese onse voirs. brieue ende dat gedaen ende de
+voirs. ciuil beteringe getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden genen
+van onsen rentmeesters dient behoeren sal die gehouden werdt rekeninge bewys ende reliqua
+daer af te doen metten anderen pe$$ van zynen ontfange zy ende alle anderen onsen
+richteren justiciren officiren ende ondersaten die dit aengaen oft roeren sal mogen doen laten
+ende gedoogen die voern. suppliant ende elcken zunderlinge van dese onsen gracien quytsceldingen
+ende remissie ende van al den inhoude van desen inden manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcommelyck ende tot eewigen dagen genyeten ende gebruycken sonder hen
+te doen oft laten geschieden eenich hinder st letsel oft moyenisse ter contrarien in
+lyue oft goede in enniger manieren want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyue tot eewigen dagen wy
+hebben den zegel dair of wy tot nv toe gebruyct hebben hier aen doen
+hangen behaluen in anderen saken ons rechts ende eene nyegelyck zyn
+recht in allen segenen in onsen legger tot br$$en inde maent van
+julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende viue ende van onsen rycke
+dyerste aldus ondergescreuen bu byden coninck ende geteykent hane$$ $
+ende noch visa
+$$$ collatie van $$ copie is gedaen ende
+bevonden $$dende metten originale
+by my"
+"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen zien saluyt
+wy hebben ontfaen die oetmoedige suplicatie van pieter de colvere
+oudt omtrent dertich jaeren arm schamel landtman belast met wyf
+ende kinde wonende in onsen dorpe van heerent by onse stadt van loeven
+nu tegenwoirdich gevangen tot vilvoirden inhoudende hoe dat hem
+suppliant van zynder moeder te huwelycke belooft was alle jaeren
+drie hollantsche guldenen te geven dair van hy eensdeels wat
+op ontfangen hadde zulcx dat hem suppliant noch resteert omtrent
+die somme van xviii guldenen alsoewel van geleenden gelde als
+anderssins soe eest dat die selve supliant mit diversche stonden
+die voirs. zyne moeder properlyck ende eerlycken voer die selve somme
+van xviii karolus gulden gemaent heeft om vande reste betalinghe
+te hebbene ende alsoe zy hem egeen betalinge en dede is wederomme
+gecommen des is geleden omtrent twee jaeren begerende betaelt te wesen
+dwelck zy hem refuseerde ende om dat hy zeer arm is werde zeere
+gestoort zulcx dat hy supliant eenen ketel met melck opt vier hangende
+nam ende dien inden hoop vanden huusgesinne smeet ende geraecte
+zynder moeder besundlyck metten melcke dat daer inne was sonder nochtans
+dat yemandt van hemluyden eenich hinder oft letsel daeraff hadde ende
+alsoe hy van zynder moedere nyet betaelt en wordde is noch eens op eenen
+anderen tyt wederom gecomen geleden omtrent een jaer dairtoe hem die noot
+bedwingende was voer die duere vander zelver zynder moedere omtrent
+den vi uren naeder noenen seggende laet my inne ende mitsdien dat
+hy nyet inne gelaten en werde seyde noch eens cloppende opte duere
+swerende gods macht laet my inne smytende alsoe met eender aecxen
+op de voirs. duere ende wert mits desen dien innegelaten ende in huys
+zynde ginck sitten conten by zynder moedere ende al contende vraegde
+oftse hem noch nyet betalen en wilde daerop zy antwoirde seggende
+ick en hebts noch nyet gelyck zy altyt van te vooren geseit hadde daer op
+hy suppliant antwoirde hoe moeder ghy weet wel dat ick arm ben gods
+macht het schynt dat ghy met my ghect ende spot ende mits dien
+de selve woirden seggende is daer gecomen hubrecht verbeke getrouwt
+hebbende die bastaerde dochtere van des supliants moedere indien selven
+huuse wonende die hem de voirs. woirden willende onderwinden mits
+qualicken sprekende totten suppliant zulcx dat hy suppliant uuyt of vuyt hitte
+van bloede getrocken heeft een cleyn meskin ende daermede naer den
+selven hubrecht gesteken sonder hem te geraeckene ende alsoe de
+bastaerde dochtere metter moeder inde camere liep is hy suppliant
+naergeloopen ende opgesmeten die duere vander voirs. camere meynende
+inden hoop te smytene zoe hebben de voirs. hubrecht zyn wyf ende
+moedere vanden suppliant hem genomen ende ter eerden neder geworpen
+gestooten ende metten hare getrocken bytende in zyn handt ende alsoe
+ter dueren uuytgestooten of vuytgestooten al oft hy vanden huyse noch oick zyn moedere
+nyet geweest en waere ende alsoe die voirs. supliant zeer gestoort
+was heeft geseyt dat hy zynder moeder int water worpen zoude
+ende verdrincken oft zy soude hem betalen ter causen vanden
+welcken onse meyer van vilvoerden hem suppliant van zynenen bedde
+heeft gehaelt ende te vilvoirden voirs. gevangen geconstitueert
+pretendeerende den selven suppliant te executerene ende gemerct het
+voirs. mesuz toecommende is daer het eysschen van datmen hem schuldich
+was ende daer de indyctie vander voirs. bastaerde dochtere die
+der voirs. moedere altyt tot weygeringen van betalingee geraden heeft
+gehadt is hij suppliant altyt verstooten geweest gelyck voirs.
+is hoe wel hij suppliant altyt een goed peysibel ende eerlyck schamel
+man is geacht geweest van goede fame name ende conversacie
+noynt yet misdaen dan dat hy present is geweest des is geleden
+omtrent drie jaeren daer heyncken laureys en bastiaen van bneme afk
+namen eender vrouwen hueren riem metter borssen ten huuse
+van leenens inden hoiren tot wespelaer die suppliant nyet wetende
+mits hij wel bij drancke was oft het gelt dwelck inde borsse
+was aldaer verdroncken wordde oft nyet van welcken mesuse
+hy suppliant tegen den meyere van campenhout gecomposeert
+ende gebetert heeft ons daerome daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+dat ons believe hem te verleenen onse gratie soe eest dat wy
+de zaken voirscreven overgemerct ende hierop gehadt tadvis
+van ons. onsen voirs. meyer van vilvoerden dierick van herlaer wy
+hebben den voirs. pieter de colvere supliant genegen wesende tzynden
+voirs. bede ende supplicatie inden gevalle als boven vergeeven
+ende quytgescholden ende binst uuyt onse zunderlinge gratie vergeven
+ende schelden quyte mits dese onsen brieve tmesuz dat ende misdaet mesdaet
+bovenverclaert mitgaders alle boeten ende bruecken corporelle
+ende criminelle daerinne hij ter causenvan dien mett datter
+aen cleest cleven mach mesdaen ende t mesbruyct mach hebben jegens
+ons ende justicie ende vuyt onse meerder gracie weder kroupen
+doen af ende te nyente alle proceduren jegens hem begonst ende
+gevoirdert vuyt zake voirscreven ende hebben hem als te desen
+gerestitueert ende wedergestelt restitueren ende stellen weder
+tot zynder goeder fame ende name in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende van overmaze ende anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft in alder vuegen ende manieren als hy was voer die
+toecompste van voirs. mesdaet imponerende hierop silencie
+ende eeuwich zwygenons procureurgenerael ende allen anderen
+onsenende der smaelre heeren richterenende officieren ons voirs.
+lantsvan brabant behoudelyck datde voirs. suppliant gehouden
+zal zyn hem te houden absenteren ende woenen drye mylen vanden
+plaetsen daer zyn voirs. moeder nu wonachtig is den tyt van
+eenen jaere continuelyck ende dat hy zinshuer nyet mesdoen en zal
+in eeniger manieren ende boven dien huer verghiffenisse bidden op
+peyne indien hy dese selve condicien niet en volbrachte te verbeure
+deffect van dese onse gracie ende voirts sal gehoudenwesen de voirs.
+mesdaet tegens ons civilyckte beteren naer de gelegentheyt vander zake
+ende om te betalen de redelyckecosten van justiciedaeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen
+den cansellier ende luden van onsen raide in brabant die wij daertoe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancelier
+ende luden van onsen raide in brabant datr voir henluden geroupen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende
+interinement van desen onsen tegewoirdigen brieve naer huere vorme
+ende inhouden ende welck interinemente die de voirs suppliant gehoudensal
+zyn in onsenvoirs. rade te versuecken binnen eenen jaere naer date
+van desen optepeyne van te verbeuren oick deffectder selver ende
+datgedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke
+civile boete de genevan onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanct te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte
+metten anderen en penningen van zynen ontfange zy ende alle andere onse ende
+ons onsen vasallen off smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+zyn off wesen mogen hueren stedehouderen ende elck van hen zoehen
+dat toebehoiren zal doen laten ende gedoigen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie quytscheldinge ende pardoen van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verclaert in stel rustelyckvredelick
+ende volcommelyck genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+of te laten geschien eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+bevelende voorts ons onsenvoirs. meyer van vilvoirden dat hij den voirs.
+suppliant wesende in hechte van vangenisse als voirs. is ter stont
+ontslake ende stelle tot vulcomen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe gbelieft des toirconden zoe hebben wij onsen zegel hieran doen
+hangen gegenen in onse stede van bruessel den ii e dach van januario
+int jaer onsen heeren duusent vyfhondert ende negenendertich ?oonvan
+onsen keyserrycke txxe ende van ons. onsenrycken van castillien ende
+andere txxiiiie saldus stont gescreven op de plycke byden keyser
+in zynenrade ende geteekent l de zoete registrata
+gecollonneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$aiwez
+sy hier aff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"copie
+remissie voer die van buedel, maerheze
+ende zoerendonck
+maximiliaen byder gratien goids roemsch coninck altyt vermeedere
+des rycs ende philips byder gratien ertshertoghen van oisterycke
+hertoghen van bourgognen van lotharingen van brabant van limborch van luecemburg
+ende van gelre greven van vlaenderen van tyrol van artois van bourgognen
+palatynen van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende
+van zuytphen mercgreven des heylichs rycs heeren van vrieslant van
+salms ende van mechelen, allen den ghenen die dese onse letteren sullen
+zien oft hoiren lesen saluyt, wy hebben ontfanghen die oetmoedige
+supplicacie vanden gemeynen gebueren ingesetenen ende ondersaten van
+buedel, maerheze, ende zoerendonck, inhoudende hoe dat omtrent den
+drie jaeren geleden is, nae dien wy maximiliaen voirscreven van
+utrecht comen waren in onser stat vanden bossche mits den clachten
+die daghelicx quamen vanden voetknechten ende anderen luyden van
+wapenen die groote schaden ende lasten onsen onderseten daden by
+consente ende wetene vanden greve van hoirne, doen noch wesende
+heer vanden lande van cranendonck, ordineerden dat die voirs. voetknechten
+hen vertrecken ende reposeren souden, inden lande van cranendonck
+zonder nochtans grooten last vanden ondersaten aldair ende dat tgene
+des zy aldair vertheeren souden gescreven ende geteekent soude wordden
+ende binnen corten daghen dueghdelyken betailt, gevende dair aff ende
+om dat alsoe te doene volcomene last heeren janne van yfain by onsen
+brieven met onser hant geteekent. ende hoe wel de voirs. heere
+jan hem aende voirs. ondersaten tslands van cranendonck ende besunder
+aen die van buedel maerheze ende zoerendonck getransporteert heeft
+ende henlieden in notabelen getale vergadert wesende synen last van
+zijnre commissien geintimeert, hen onse voirs. brieve presenterende
+ende thoenende versueckende ende begerende dat zy den inhouden van dien
+naegaen, ende de voirs. knechten inder voirs. manieren aldair
+gedoeghen ende ontfanghen wouden, sonder ennich rigeur tegen
+hen te besigene, soe hebben zy nochtans hen sterck makende
+ende tot hen nemende die van heeze leende ende geldrop in
+contempte vander voirs. commissien den voirs. heren janne gesmeten
+ende oic ennighe van zynen lieden ter doot gebracht ende gequetst
+ende die andere met fortchen verjaeght, ende voirts diverse
+invasien ende ombehoirlyke fayten gedaen ende voirtgekeert
+ende want ter causen vanden voirs. fayten ende misdaden
+ende om dair van pugnicie correctie ende beternisse te wordden
+gedaen zoe dat behoeren soude, de voirs. heer jan van yfain in
+synen ende onsen procureur in onsen name de voirs. supplianten
+te rechte hebben doen betrecken voer onsen lieven ende getrouwen
+riddere heeren janne heer tot houthem onsen cancellier, ende die
+andere luden van onsen raide geordineert in onsen lande van brabant
+aldair tot sekeren acten toe geprocedeert is geweest, soe beduchten
+hen nochtans de voirs. supplianten die nochtans den voirs. her
+janne ter causen vanden voirs. fayten ende misdaden, de welke
+hen met gansser herten leet zyn ende berouwen genouch gedaen
+hebben mits den selven fayten ende mesdaden grootelic met rigeur
+van justicien gepugnieert ende gecorrigeert te worddene
+ende en souden dair om vuyt ontsiene van dien de selve supplianten
+ende besunder de principaelste ende culpabelste der voirs.
+fayten ende mesdaden niet sekerlyck dorven bliven wandelen
+noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant mair souden
+hen moeten houden in vreemden landen ende contreyen in grooter
+armoeden ende miserien, by alsoe hen onse ontfermherticheyt
+ende genade in desen niet en wordde gedeylt, ons dair om
+oetmoedelic biddende. soe doen wy te wetene dat wy den
+reedenen voirscr. aengesien ende ter beeden der voirs. supplianten
+geneycht wesende, willende in desen gracie ende misericordie
+prefereren rigeure van justicien hebben vuyt zunderlingher
+gracien ende ter beeden van ennighen onsen specialen dieneren
+den selven supplianten in gevalle als boven quijtgeschouden
+ende vergheven ende met desen onsen tegewoirdigen brieve
+schelden quijte ende vergheven die voirs. fayten ende mesdaden
+met oic allen offensien ende beternissen criminele ende civile,
+in welke zy oft ennighe van hen mits den saken voirscreven
+hen moegen mesgaen hebben ende gecomen syn tegen ons ende
+justicie ende hebben hen als van dien gerestitueert ende
+restitueren tot hueren goeden famen ende namen in sulker vuegen
+ende manieren zy waeren voer de toecompst des voirs. fayts
+abboliserende oic ende doende te nyeute doende met desen tvoirs.
+proces ende proceduere in onsen voirs. raide als boven
+begonst ende imponerende hier aff een ewich geswych onsen
+procureur ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+hoedanich die syn satisfactie nochtans ierst ende voir al
+der partien gedaen wesende civilyken alleenlic by alsoe die
+alnoch niet gedaen en zy. ontbieden hier om ende bevelen
+onsen voirs. cancellier ende raidsluden onsen drossate
+van brabant schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende voirts allen anderen onsen justicieren ende officieren hoedanich
+die zyn ende hueren stedehouderen ende elke van hen soe hem
+dat aengaet, dat zy den voirs. supplianten onser voirs.
+gratien pardoene ende abolicien inder vuegen ende manieren
+voirscreven van nu voirtaene payselic ende vredelic doen ende
+laten genyeten ende gebruyken, sonder hen te doene ofte laeten
+geschien ennighen hinder stoot oft belet ter contrarien, want
+ons aldus gelieft ende wijt gedaen willen hebben. ende
+des torconden hebben wy onsen seghel aen desen onsen brief doen
+hanghen. gegeven opten zestiensten dach van januario int
+jair ons heeren duysent vierhondert zesse ende tachtentich
+ende vanden rycke van ons maximiliaen dierste, aldus
+onder opten opslach oft vouwe vanden brieve staet gescreven
+ende geteekent byden coninck dair ghy heren henrich van witham
+heere tot beerssele robbrecht cottereau wouter vander noot
+ridderen meesteren lodewijcke roelants jan van watermale ende
+meer andere vanden raide by waeren. greyne
+collatie van desen copiam is gedaen mitten
+originalen bezegelden brieve ende mitten selven
+bevonden concorderende by my
+$ thielt $$"
+"philips etc doen te wetene
+dat wij hebben ontfanghen die supplicatie van
+christiaen cormans sone jans schepen der heerlijcheijt
+van eupen lande van limborgh, inhoudende hoe
+dat sijnde hij opden xvj der maent januarij lestleden
+gegaen den wijn drincken ten huijse van jan $omer
+tot eupen voors. met eenige andere camaraden, aldaer
+oock bij gecomen is wijlen arnould micheels
+met sekeren jan zull ende den speelman willen
+cammis, soo verre dat sijnde aldaer tusschen hun
+eenigen twist ende questie opgeresen op het
+stuck der schattingen, mitsgaders oock eenige
+oneffene woorden met irreverentelijcke ter-
+mijnen geprefereert tot schandael van het geheel
+geselschap, heeft den remittant bij dranck sijnde naer
+eenige kijffwoorden eene tinne pint naerden voors.
+wijlen arnoult micheel geworpen en den selven
+just bij ongelijck aen het hooft gestootten den
+welcken eenige daegen daernaer is comen t'over-
+lijden tot sijn verthoonders? groot leetwesen
+ende berauw, welcke doot voor het meesten-
+deel gecauseert is door de versuijmenissen, ende
+nyet behoorlijck curen nijettemin den suppliant en heeft
+nijet gelaeten het feijt op hem te nemen ende
+partije geinteresseerde gedurichlijck te doen
+aensoecken tot gratie, ende vergiffenisse met
+presentatie van die te coelen? ende alles te repareren
+naer sijn beste vermogen, hebbende tot dijen
+gebruijckt eenige geestelijcke persoonen
+oft gasthoves sonder nochtans het toecennen
+verwerven, dan opden voet als blijckt bij de
+attestatie daer van sijnde ondertusschen is ge$$
+dat nu onlancx opden 29e october lestleden $$
+den suppliant vanden vrijen marckt van $$
+cappelle met geene andere intentie als ons sijne $$
+neringe aen te gaen, ende gecomen sijnde tot $$
+breusele? van bancken van balen is aldaer aen-
+getast geweest ende gevanckelijck gebro$$
+aen justitie der voors. bancke van balen, die
+hij tegenwoordelijck noch vast gehouden word$$
+de saecke alreede soo verre gecomen dat den $$
+van balen hemgegonst heeft met recht a$$
+spreecken ende gedient van sijne feijten van be$$
+op de welcke het den suppliant alsnu $$
+t'antwoorden pede ligato als blijckt bijde st$$
+daer van insgelijck sijnde, doch alsoo den suppliant
+dese ellendige gesteltenisse geenen anderen t$
+vlucht ter werelt en is wetende dat tot
+bermerticheijt, ons met gebonden handen, en
+geboogenden knieen te voet vallende, ende seer
+oitmoedelyck biddende om onsere openen brieven van remissien
+in sulckenen cas dienende soo eest dat wij
+desen aengesien geneijght wesende ter bede
+des voors. suppliants, ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericorde boven
+stranckheijt ende rigeur van rechten hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven gere-
+mitteert, quijtgescholden ende vergeven vuyt
+sonderlinge gratie bij desen onsen brieven t'feyt
+ende ongevall boven gheruert mitsgaders alle
+offentien, ende breucke corporelle, ende criminelle
+daerinne hij hem overmits, ende nuijt saecken
+van t'gene des voors. is tegens ons, ende justitie
+eenichsints mach hebben ontgaen, ende misdraegen,
+ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert, ende stellen weder, ende restitueren
+tot sijner goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen
+voors. lande van brabant, ende alle anderen onsen
+landen, ende heerlijckheden, ende tot sijner onver-
+beurde goeden indijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck in alder manieren soo hij was voorde
+toecompste vanden voors. feijte, imponerende
+hier op een eeuwich geswijgh aen onsen procureur
+generael, meijer van loven, amptman van brussele,
+schouteth van antwerpen, drossart van
+balen, ende allen anderen onsen justicieren, ende
+officieren wie sij sijn, satisfactie, ende beternisse
+ierst, ende voor al ghedaen der partijen ge-
+interesseerden indijen die noch nijet ghedaen
+en sijn, ende eenigen daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat den voors. suppliant hem sal hebben
+t'absenteren van voors. heerlyckheijt van eupen
+den tijt van een jaer ende sal den selven gehouden
+sijn t voors. feijt tegen ons te beteren civilijck
+naer gelegentheijt vander saecken ende faculteijt
+van sijnen goeden met oock te betaelen de redelijcken
+costen van justien hieromme alreede gedaen
+ende te doene alles ter taxatie, ende moderatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luijden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wij daertoe ghecommitteert hebben
+ende committeren bij desen mitsgaders in eene $$
+amende van hondert pattar? ons t'onser behoe$$$
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven cancellier
+ende raetsluijden dat voor hen geroepen die genen
+die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deughdelijck ter verificatien ende interinnemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie van
+voors. costen van justitie ende alsoo sij sullen
+vinden te behooren welck interinement den
+voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+raede binnen sesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbeurene d'effect van
+desen, ende dat gedaen, en de voors. civile
+amende, costen van justitien getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen die dat
+behooren sal, sij onsen voors. procureur generael $$
+brabant, onsen drossard van balen, ende alle anderen
+rechteren, justicieren, officieren, ende ondersaeten
+sal mogen , heure stedehouderen, ende een ijegelijcken
+van hen besunder soo hen toebehooren sal doen
+laeten, ende gedoogen den voors. suppliant van desen?
+onser teghenwoordigher gratien ende
+kentenissen, ende van allen d'inhouden van desen
+inder vuegen, ende manieren voore verhaalt, rustelijck
+vredelijck genieten, ende gebruycken volcomentlijck
+sonder hem te doene, of laeten geschieden eenich
+hinder, letsel, oft moijenisse aen lijff, off aen
+goeden ter contrarien, maar indijen sijn lijff
+oft eenige van sijne onverbeurde goeden daerom
+gearresteert, becommert, oft beleth waeren
+dat sij die setten, ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder, ende volcommender
+delivrancie, want ons alsoo gelieft, ende
+ten eynde dat dit vast, ende gestadich blijve
+tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen
+zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in anderen
+dingen onsen rechte, ende eenen iegelycken
+anderen dessijns, gegeven binnen deser onser
+stadt brussele inden maent van april
+int jaer xvjc negenenvijftich ende
+van onse rijcke het negendertichste
+ondeteekent deforts"
+"philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck hertoge van
+bourgoingnen van lothryck van brabant van stier van karenten van crain van
+lymburg van luxemborch ende van gelre greve van vlaenderen van habspurg
+van thirol van ferette van kieburg van artois van bourgoingnen $$ palatyn
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zytphen selsaten
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgouw lantgreve in $$$
+heere van vrieslant van opter windischenmarg van portenauw van salins
+ende van mechelen doen te weten allen ende eenen yegelycken tegewoirdich
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+peeteren ende aerde de vriese arme werckluyde woenende tot diegem
+inhoudende hoe dat sekeren tyt geleden de voirs. suppliant met meer en
+goede mannen hebben sitten drincken tot sinte geertruyden machele ten huyse
+van eenen geheeten petere de wynne ende van daer gaende tot op tvelt
+nae dieghem aldaer zy woenechtich waeren soe is hen nae gevolght
+een geheeten jan bogaert totten voirs. peteren seggende ghy hebt myn
+schuppe ontdragen daer op de voirs. peter antwoirde dat hy die
+nyet en hadde opt welcke de voirs. jan bogaert wederomme seyde
+ghy hebt my dit genomen ende $$$ uwer moeder daer op de voirs.
+peter suppliant hem veronsculdichde met huesschen woerden hem des
+gedragen totten goeden mannen daer omtrent synde dat hy daer af
+nyet en wiste op dwelcke de voirs. jan bogaert nyet en
+paste noch en cesseerde van synen quaden afdragende woirden
+maer hyet hem wel tot thienen reysen tot zynre moeder $$$
+met vele anderen hoogen afdragende woirden alsoe dat vuytelic
+de voirs. aert de vryese oic in desen suppliant vraechde wat is
+hier gaende daer op de voirs. peter suppliant antwoirde dese
+man tyghet my zyne schuppe aene ende ic en weet daer nyet af
+vuyt welcken voirs. woirden de voirs. peter suppliant gecommoneert
+sloech den voirs. janne bogaert tusschen zyne schouderen met
+eenen stocke ende de voirs. suppliant ende de voirs aert suppliant
+sloech den voirs. janne bogaert met eenen opstekere in synen
+arm soe dat hy daer af quam van live ter doot wuyens ziele
+god genadich zye ende $$$ tvoirs. faeyt den voirs. supplianten
+met goeder herten zeere leet is ende dat zy daer af aen partyen
+hebben gesoent ende de selve nae huerer cley$$re macht daer af
+gecontenteert soe en dorren zy hen nochtans beduchtende ende ontsiende
+rigeur van justicien tot huerer gewoenlycker woenstad nyet
+houden maer moeten hen buyten houden ende abandonneren huere
+huysvrouwen ende vele cleyne kyndere alsoe dat zy ende huere
+kindere waeren gescapen altyt lantloopich te blyvene tot
+huer grooter schaden ongemechten ende verdriete ende noch meer
+wesen soude het en waere dat wy onze gracie ende genade
+te henwerts keerden daer om zy ons oitmoedelic hebben doen
+bidden soe eest dat wy desen aengesien compassie ende
+medelyden hebbende metten voirs. suppliant willen hen in desen
+gracie ende ontfermherticheyt gedaen werdden tegen rigeur ende strangheyt
+van justicien bysundere ter eeren ende renerende der heyliger passien
+ons liefs heeren jesus christus ? die hem leedt aen den houte des cruycen
+opten dach van heden inclinerende ende geneycht wesende ter beden ende
+begheerten vanden selven supplianten hebben hen in gevalle als boven
+quytgeschonden ende vergheven schelden quyte ende vergheven
+vuyt onser zunderlinger gracien by desen onsen brieve den dootslage
+ende tfayt voerscreven mitsgaders alle peynde ende amende corporelle
+criminelle ende civile daer inne zy hen vuyt saeken van tgene
+des voirs. is eenichsins misgrepen mogen hebben tegen ons
+ende iusticie ende hebben hen als van desen gerestitueert
+ende restitueren tot huerer eeren goeden name ene famen ende
+tot onsen voirs. raide van brabant ende tot allen hueren goeden
+nyet verbuert zynde op datter eenige zyn gelyckerwys ende
+inder manieren zy waeren voire de geschiedenisse vanden
+ongevalle voirscreven imponerende hier op een eewich geswych
+onsen procureur generael van brabant ende allen anderen officieren
+ende justicieren dien dat aengaen mach satisfactie ende
+beternissen nochtans gedaen zynde der partyen in desen
+geinteresseerde in alsoe verre die noch te doen zy ende $$$
+daer toe stae ontbieden daer om ende bevelen onsen
+drossete van brabant meyere van loeven amman van
+bruessel ende voirts allen anderen onsen ende der smaelere heeren
+ambachteren officieren rechteren ende dieneren ons voirs.
+raits van brabant ende allen anderen dien dat aengaen mach
+dat zy ende elck van hen soe hem toebehoert den voirs.
+supplianten van deser onser gracien quytscheldegen ende remisseren
+doen ende laten in maten voirs. rastelic ende vredelic
+gebruycken sonder hen daer tegen te laten geschieden
+eenigen hynder commer oft letsel in eeniger manieren waer
+by alsoe zy oft huere goede aengetast gevangen oft
+gearresteert waeren die ter stont ende sonder vertreck
+ontslaen doen ende laten ontslaen ende stellen tot
+volcomender delivrancie ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blive teeuwigen dagen soe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behouden ons in andere
+dingen onsen rechte ende eenen yegelycken des zyns gegeven
+opten goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende twee aldus ondergescreven opte plycke
+by mynen heere den ertshertoge ende geteykent w de $$$
+ende noch $$$ de $$$ mandato $$$
+gecollationeert en bevonden"
+"remissie van sekeren mesuse by jenneken
+sbollens gecommitteert
+kaerle etc. doen cont allen luden nu ende namaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janneken sbollens huysvrauwe van
+janne ysewyns inhoudende hoe dat in augusto
+lestleden de voirs. suppliante getrouvt heeft ende
+tot hueren man genomen den voirs. jan zonder
+hem te kennen te geven dat zy daertevoiren een
+kint ontfangen ende gecregen hadde by eenen
+jongen coopman ende drie maenden of
+daeromtrent naeden voirs. huwelick heeft de
+selve suppliante die noch nyet voldregen en hadde
+noch oyt tot eenigen aerbeyt van vrauwen geweest
+haer gevoirdert te wasschen ende schueren ende
+naer dat zy alsoe gewasschen ende geschuert
+hadde drouch een mande met cleeren op huere
+zyde zoe dat met diere zy huer zoe zeere
+vermoeyde dat zy op eenen nacht zieck geworden
+es ende creech groite pyne nyet wetende wat
+haer was ende de pyne wat vergaen wesende
+viel zy in slape ende corts daernae creech groite
+camerganck ende ginck tweemalen up een heymelicheyt
+die gemeyne was met hueren gebueren ende
+de leste reyse crygende groiter pyne dranck
+soe styf dat huer die ader brack ende met
+dien ontschoot haer het kint ende viel inde
+heymelicheyt seggende tot hueren voirs. man de
+welcke boven quam daer hy de suppliante vant
+man my es daer wat ontgaen sonder dat zy
+tkint al willens inde selve heymelicheyt heeft
+laten vallen oft geworpen angesien dat zy kints
+doucken ende andere gereetschap daertoe dienende
+gemaect hadde ende tkint alsoe daer
+wesende wert crytende soe dat de gebueren
+dat gecryt hoirende deden eenen metser halen
+die de pype vander heymelicheyt opbrack ende
+met kerssen ende licht wert gesien ende gevischt$
+ende hoewel dat dit aldus geschiet es ende
+dat de voirs. suppliante daeraff groot berauwe gehadt ende
+noch heeft ende meynde noch tyts genouch te spreken
+met eene vraevrouwe om haer te helpen angesien dat
+zy noch zekeren tyt te gaen hadde nyetmin de selve
+suppliante te bedde ende in kinder bedde liggende heeft
+onse scoutet onser stadt van antwerpen gesonden
+zekere dienaers int huys daer zy gelach omme haer te
+bewaren ende naeden kinderbedde jegens haer te
+procederen aldaer zy nochtans met subtylhede
+is vuytgerocht ende haer gesalveert heeft opt
+gewyde of vrye plaetsen midts den welcken
+beducht die suppliante datmen tegens haer noch zoude
+willen criminelick procederen dwelcke haer haeren
+man ende anderen vrienden commen ende keeren zoude tot
+groiter scande oneere scade ende ongenouchte ten zy
+dat onse genade ende gracie haer hier op verleent
+worde omme de welcke angesien tgunt des voirs.
+is ende oick dat tvoirs. kint nu oude is twaelf
+weken of daeromtrent sonder zydere dier tyt enich
+letsel of gebreck gehadt te hebben zoe zy seyt ende
+omme welcke gracie zy ons oetmoedelick gebeden
+heeft soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct willende der voirs. supliante in desen
+gracie ende genade prefereren voir riguer van
+justicie der selver supliante genegen wesende
+tot huerder beden ende begeerten by deliberatie
+van onse zeere lieve ende beminde vrouwe ende
+moeye die ertshertoginne douagiere van
+savoyen regente etc. ende vanden hoofde ende luden
+van onsen privaten rade neffens haer wesende
+ende oick in faveur van zekere goede ende notable
+mannen die haer daervan hebben erustelick versocht
+ende gebeden hebben inden gevalle als boven
+quytgescholden vergeven ende geremitteert schelden
+quyte vergeven ende remitteren vuyt onser
+zunderlinger gracien by desen onsen brieve het
+mesuz delict ende infractie van gevanckenisse
+boven verclaert mitgaders al tgene dat zy ter
+causen van dien met des daeraen cleeft tegens
+ons ende justicien mesdaen ende verbuert mach
+hebben ende hebben huer daeraf wedergestelt
+ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot
+huere goede fame ende name tot onsen lande ende
+hertochdom van brabant ende anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot hueren goeden onverbuert
+zynde indien zy eenige heeft gelyck zy was
+voerde toecompste vanden stucken ende mesvalle
+voirscreven imponerende hierop onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren onss voirs. lants van brabant een
+eeuwich geswych ende silencie behoudelick
+nochtans dat de voirs. suppliante gehouden sal zyn
+op te leggen ende betalen die redelicken costen
+van justicie daeromme gedaen ende naegevolcht
+ter taxatien ende arbitragien van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luden van onsen
+rade geordineert in brabant die wy daertoe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende luden van onsen
+voirs. rade dat voir henlieden geroupen de gene
+die daertoe behoiren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelick ter verificatie
+ende interinemente van desen ende tot taxatien
+vanden voirs. costen ende dat gedaen zy onse
+voirs. scoutet van antwerpen ende marcgreve
+ons lants van ryen ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+onss voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hen
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen
+de voirs. supliante van deser onser gracien quytscheldinge
+remissie ende pardoene inder manieren boven verclaert
+rustlick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder haer te doene noch te laten geschyene
+in lyve noch in in goede eenich hinder letsel of
+moeyenisse ter contrarien maer indien haer lyf
+oft enige van hueren onverbuerden goeden waren
+daeromme gevangen becommert of gearresteert dat
+zy die stellen of doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot volcommen delivrantie want ons alsoe belieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich zy tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelick onsen rechten in anderen
+dingen ende anderen huer recht in allen gegeven
+in onser stede van antwerpen inde maent van
+februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende negenthien ende van onss rycken te
+weten vanden roemschen dierste ende van
+castille etc. tvierde aldus stondt gescreven
+onder opte plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent h de hane ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by my"
+"kaerle byder gracien goids etcetera, doen condt allen luden
+jegewoirdige ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van ancelmus van bruwaen arm schamel
+arbeytere ende dienende de metssers in knaepschapen belast met
+huysvrouwe ende kinderen oudt ontrent xxiiii jaeren nu tantwerpen
+gevangen inhoudende hoe dat int jaer xvc ende xxxi iia octobris in
+onser stadt van ghent gebeurt es dat ten huyse van paesschijnen
+hendricx moeder vanden suppliant zyn comen drincken kaerle de
+wale ende jan de blancke aldaer voer huere ghelach verdrinckende
+elck iii 1⁄2 groten vlaems de man, van welcken gelage die voirs. jan der
+voirs. paeschyne tachter bleef een blancke waeraff zy van
+hem betaelt wilde zyn, dwelck hy nyet alleene en weygherde
+maer gaff oyck der selver paesschynen moedere des suppliants
+vele injurieuse woerden deselve hoorende ende vele andere vilaine
+woerden gevende ende want de selve jan de blancke der voirs.
+weerdinnen zyn gelach wilde ontdragen zoe hielt zy den voirs.
+janne vast staende ende dit siende de selve jan stiet de voirs.
+weerdinne metten hoofde tegen den keldere daer hy hadde zitten
+drincken ende soude tot dien de selve geslaghen hebben en hadde
+de voirs. kaerle de wale dat nyet belet ende de voirs. suppliant
+die welcke doen recht van zynen wercke thuys comen was
+siende dat de voirs. jan de voirs. paesschyne zyn moeder zoe
+stiet ende grooten overlast dede seyde totten selven janne
+ghy wasschere ghy en compt hier altoes nyet dan om wasschen
+ende kyven ick wilde wel dat ghy van hier bleeft oft ick sal
+u eens zoe teekenen dat ghys u op een andere tyt wachten sult
+ende ghinck deselve suppliant van daer in zyn handt hebbende eenen
+boteram naede camere ende volghde de voirs. jan hem suppliant
+van achter aen vragende oft hy suppliant hem slaen zoude ende
+taste met dien de selve jan in zynen aessack al oft hy zynen
+opstekere hadde willen langen daer toe hy oyck zyn beste dede
+dwelck de suppliant gewaer wordende weerde den voirs. janne met
+zynder eender handt van hem ende stack nae hem metten messe
+dwelck hy in zyn andere handt hadde sonder hem te gerakene
+ende de voirs. jan den suppliant nyet met vreden latende ende
+siende dat hy egheen verdrach en mochte hebben stack noch
+eens met zynen voirs. messe naeden voirs. janne ende geraeckte
+hem tusschen den hals ende schouweren waer aff de selve jan
+binnen xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot comen is
+ende hoe wel tvoirs. feyt den suppliant uuyt gront zyns herten
+leet is ende dat hy oyck daer aff der partie geinteresseerde
+gesoent heeft soe is hy alnoch tegewoirdelyck ter causen
+vanden selven feyte tantwerpen gevangen daer onse marcgrave
+tegen hem criminelyck procedeert soe dat hy in pericule zyns
+levens es ten zy dat onse gratie ende genade hem hier op
+geextendeert ende verleent worde alsoe hy suppliant seeght
+ons daerom oitmoedelyck biddende soe eest dat wy
+desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. ancelmus
+van bruwaen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte
+remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger gratien by desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders
+alle offensie ende bruecke corpporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen voirscreven met des daeraen cleven
+mach tegen ons ende justicie mesdaen mach hebben abolerende
+extingnerende ende te nieuwte doende tvoirs. proces ende procedure
+criminele by onsen voirs marcgrave van antwerpen ter
+causen voirscreven tegen hem alreede begonst, ende hebben hem
+als daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoighdomme van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier
+op een eewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs.
+marcgrave ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral
+gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en
+zy ende eenighe daer toe stae civilick alleenlyck behoudelick
+dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoers. feyt tegen ons te
+beteren civilick naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+van zynen goeden met oyck te betalen de costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende
+luden van onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende dueghedelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxacie ende moderatie vander voirs. amende
+ende costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te verzueckene
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eene jaere naestcomende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onsen voirs.
+procureur generael in brabant onsen voirs. marcgrave van
+antwerpen ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaeten tegewoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende
+eenen yegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser
+tegewoirdigher gracien remissien ende pardoene ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden
+eenighen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenighe
+van zyne goeden daer omme gearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestantich zy ende blyve tot
+eenighen eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen
+hanghen behoudelick in anderen dinghen onsen rechte
+ende eenen iegelycken anderen dessyns ghegeven in onser stadt
+van bruessel inde maent van septembris int jaer onss heeren
+duysent vyfhondert ende vierendertich ende van onsen
+keyserycke tvyfthienste ende van onsen rycken van
+castillen ende anderen tnegenthienste aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser ende geteekent
+boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"remissie voor peter devriese van eenen dootslage
+kaerle etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfaen hebben die ootmoedige supplicatie van
+pieter de vriese inhoudende hoe des geleden es meer dan een
+jaer hij suppliant ende willem zijn broeder gecommen zijnde van
+aelst in onsen stat van bruessel opten vlamsschen steen wech
+zijn zij met loemse de vriese hueren vader tsamen gegaen in
+een taverne aldaer geheeten den hooren om te drinckene
+tetene ende hen te droeghene mids dat zij moede waren van
+gane ende oick nat waren van regene ende inde selve
+taverne wesende heeft de voirsegde suppliant gestelt zijn javelyne
+in huis ende geleet zijne rock die zwart was met blauwen
+gevoedert op eenen stoel anden heert es gebuert dat nadien
+de voersegde ? ende willekin zijn broeder met hueren vader wat hadden
+ghegeten ende gedroncken ende de voorsegde hueren?? vader ewech
+was gegaen ter stat weerts inne zoe stonden zij oick
+corten daernae op om oick ter stat weerts inne te gane
+ende alsoe de voirsegde suppliant meynde zijnen voirsegde rock te nemende
+om wech te gane bevant dat die ewech was genomen
+dwelck siende seyde hij tot zekeren geselcape dat aldaer
+noch sat en dranck waer es mijnen rock die daer af
+nyet en wisten te spreken mits den welcken de selve
+suppliant hen vraechde wat lieden dat daer noch hadden
+sitten drincken ende van waer zij waeren daer up hem
+geantwerdt werdt dat zij waren van pamele vanden
+nat oft van daeromtrent dwelck hoirende de voersegde
+suppliant is metten selve willem zijnen broeder den voorsegde
+geselchape naegevolght daer onder dat wat een wijlen
+geheeten jan de winne ende hebben hem achterhaelt
+op een velt buyten ons voirsegde stat van bruessel leden
+den huysen alsoe men nae schuet gaet ende aldaer
+zijnde dwelck was ontrent een off twee uren naeder
+noenen ombegrepen vanden tijde soe heeft de voirsegde suppliant
+gebraecht den selven geselscapen die onder hen vieren
+waren gesellen weetts van mijnen rock nyet daer op
+zij antwordden neen ende aldus vraegende sach de
+voirnoemde suppliant zijn javelyne die hij oick als voere inde
+voerseyde taverne gestelt hadde liggen opten hals
+vanden voirseyde wijlen jan de winne dwelck ziende de
+selve suppliant ende hem daer af verwonderende seyden
+totten selve wijlen janne beydt ghy boeve ghy moet
+van mijnen rock weten want ghy hebt mijnen stock
+op uwen hals daer op de selve wijlen jan antwerde
+ick en doe ick hebben gecocht twee blancken waerop
+de selve suppliant seyde hij coste my meer dan twee
+blancken nemende met dien den selven zijnen stock
+off javelijne met zynder handt om dien den selven
+wijlen janne te ontreckene ende alsoe zij beyde trocken
+om dlancste seide de voirseyde suppliant totten voirseyde wijlen
+janne wilde mij mijnen stock nyet geven ic sallen u
+wel doorgeven ende want de selve wijlen jan den
+voirsegde suppliant zijnen stock nyet geven ende wilde zoe heeft
+de voornoemde suppliant vuyt hitte van bloede ende om tverlies
+van zijnen voerseyde rocke ende javelijne vuyt getrocken eenen
+cleynen opstekere ende houdende zijnen javelyne in zijn een
+hant die de selve wijlen jan oick hadde in zyn hant heeft
+den voirnoemde janne de winne metten selve opsteker gesteken
+van voere over zijn schouweren in zynen rugge oft zyde van
+welcke steken ende oick van eenen anderen slage die de selve
+suppliant hem gaf op zijn hoot nae dat hy den voirsegde wijlen
+janne zijnen stock ontrocken hadde de voirnoemde jan de winne
+corts daer nae gecommen es van levende lyve ter doot
+ter causen vande selve doot slach de voirsegde suppliant duchtende
+righeur van justicie heeft hem geabsenteert vuyt onsen
+lande ende hertochdom van brabant inden welcken hy niet en
+soude dorren commen noch converseren ten zij dat onse
+gracie hem hierop verleent en wordde ons oitmoerdelyck
+daeromme biddende soe eest dat wij des aengesien
+willende den voirnoemde suppliant in desen gracie ende genade
+prefereren voir righeur ende strancheyt van iusticien
+zonderlinige ter eere ende weerdicheyt vander heyliger
+passie onss liefs heeren die hy als huydent om onser alder
+verlossinge ende salich geleden heeft anden houte
+des cruysen hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven
+scelden quyt ende remiteren vuyt onsen zunderlinghe gratie mids desen
+onsen brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne ende bruyck corporelle ende criminelle daer inne
+hy ter cause van dien met datter ancleeft tegens ons ende
+iustitie mesdaen ende mesbruyct mach hebben wederoupende
+ende te nyente doende alsulcken van als jegen den voirnoemde
+suppliant ter cause voirseyde ? gegeven ende vuytgesproken es
+geweest hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren mits desen onser voirsegde brieve
+tot zijnder goeder fame name ende geruchte in ons voornoemde
+lande ende hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlyckheden ende tot zynen onverbuerden goed
+indien hijre? eenige heeft gelijck ende in alre manieren als hij
+was voir de toecomste vande dootslage voirseyd imponerende
+hierup een eeuwich zwighen ende silencie ons procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren wie zy zijn satisfactie nochtans eerst ende
+alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indien die noch nyet
+gedaen en zij enden eenige daertoe dient civielick alleenlyck
+behoudelyck dat de selve suppliant gehouden sal wesen tegens
+ons civielick te beteren nae gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van zijnen goeden ende voirt betaelen die redelycken
+costen van iusticien indien daeromme eenige gedaen ende
+naegevolcht zijn ter taxatie ende arbitraige van onsen
+lieven ende getrauwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wij daer ter committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+rade in brabant dat voir hen geroupen de gene die
+daeromme behoiren geroupen te zynen zij procederen ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interinement van desen
+ende dat gedaen ende de civile boete ende costen
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van ons ontfangers officieren dient behoiren sal
+dwelck gehouden wert rekeninghe bewijs ende reliqua
+daervan te doene tot ons profyte metten anderen penn
+van zynen ontfange tzij onsen drossaert van brabant meyer
+van loeven amman van bruessel ende alle andere onse
+ende onser vassalen of smaelre heren rechteren iusticieren ende officieren
+tegenwoerdich ende toecommende hueren stedehouderen ende elc
+van hen bijsonder zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoogen den voirnoemde suppliant van deser onser tegenwoordigen
+gratien remissien ende pardoene inder manieren voirscrevenen
+payselick volcomelick ende tot eeuwigen dagen
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in
+goeden eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer indien zijn lyf oft eenige van zijn voirscreven enden
+onverbuerden goeden waeren daeromme gevangen
+verbuert of gearresteert dat zij die terstont stellen
+oft doen stellen tot volcommen delivrantie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich bliven tot eeuwigen dagen soe hebben
+den zegel daer van de keyser onse here ende grootvader
+ende wij gebruyckt hebben duerende den tyt van onsen
+onbejaertheden hier aen doen hangen behouden
+in anderen saecken ons recht ende een yegelick tzijne
+in allen gegeven in onse stat van mechelen
+opten goeden vrijdach int jaer ons heer duisent
+vijfhondert ende zeventhien zij van onsen rijcken
+tderde. aldus stont gescreven op te plycke bij den
+coninck in zijnen rade ende geteekent j de cock ende
+noch visa
+gecollationeert ende bevonden
+taccorderende metten originale
+bij mij"
+"kaerle etc. doen te wetene allen teghewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van cornelis de cortte arm scamel gesesle
+geselle belast met wyf ende kinderen inhoudende hoe dat
+hy suppliant inden jaere xvc ende xiiii omtrest sinxenen
+is met zekeren goede mannen vanden dorpe van saventhen
+op eenen achternoene gaen sitten drincken inde
+herberge aldair geheeten teppcken ende nair dien den
+dach was ten avonde commen ende de voirs. goede mannen
+hadden hen gelach gemaict soe is de suppliant gegaen tot
+zynen huyse ten eynde dat hy soude eenen stuver oft twee
+blancken halen om zyn gelach mede te betalene dwelck
+hem zyn voirs. wyf weygerde te gevene zoe dat zy hem
+midts desen zeer stoorde ende is de suppliant alzoe
+gecommen inde voirs. taverne ende bevandt dat allet
+geselscap was gescheiden behalven alleend henrick
+ellens den welcke zyn huysvrouwe corts dairnae
+quam halen doen seyde de suppliant henderick laet noch
+een quart meten op dat uwe huysvrouwe oick eens drincke
+want wy en hebben geen bier meer daerop de huysvrouwe des voirs.
+hendricx seyde lieve gesellen ten es den tyt nyet om vele
+te drinckene tcoren en gelter nu nyet nae want tcoren was
+doen dairomtrent al verslagen vanden hagel waerop de
+suppliant antwoirdende seyde ghy seegt certain de waerheit
+want tvalt nu eenen scamelen geselle zeer lastich broot
+te crygene dairtegen seyde de voirs. hendrick dat tcoren
+noch nyet te vele en gondt ende dat hy wel wilde dat
+noch vele meer dierdere waere met meer andere worden
+daermede hy den suppliant zeer vergramde ende mitsgaders
+der stoornisse die hem zyn wyf als voeren aengedaen hadde
+gehadt beres$$ berespde hy den voirs. d hendrick met eenigen
+quaden worden daerop hendrick terstont die suppliant
+hiet zynder moeder zeerden ende die wyle de weerdinne
+om bier was soe nam de suppliant zynen opstekere ende
+stack naeden voirs. hendrick ende ter stont track
+hendrick zyn dagge om den suppliant wederomme te stekene
+mair de suppliant was rasscher dan hendrick ende hy stack
+hem ter stont twee oft drie steken in zynen boesem zoedat
+de zelve hendrick corts daernae van levendelyve ter doot
+quam ende hoewel tzelve feit ende dootslach den
+suppliant zeer leet es geweest ende noch is nietemin
+beduchtende rigeur van justicien heeft hem omtrent een
+jaer lanck geabsenteert gehadt buyten onsen lande van brabant
+tot onser blyder incompst toe die wy deden in onser stadt
+van lovenen ende is de suppliant met ons ingecommen
+ende binnen eenen jaere daernae soe heeft hy partie
+geinteresseerde gecontenteert ende openbaerlyck opde
+merct vander vueren ten aensienen van alder werelt gesoendt
+gehadt ende want nae desen de suppliant heeft
+gemeynt gehadt voldaen te hebbene heeft hem oyck
+oytsundert binnen den voirs. onsen lande van brabant
+gehouden gehadt sonder eenige behoirlycke brieven van
+remissien te doen expedieren alzoe hy zeegt ons oetmoedelyck
+biddende hem op al te willen verleenen onse gracie ende
+genade waerome zoe eest dat wy desen
+aengemerct ende hier eerst gehadt dadvys van onsen
+procureur general in brabant ende daernaer van onsen lieven
+ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede
+aldair den zelven cornelis de cortte suppliant genegen
+wesende tzynder voirs. supplicatien ende begheerten ende
+hem willende in desen gracie prefereren voer rigeur van
+justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgescolden ende geremitteert vergen scelde quyte
+ende remitteren uuyt onser sunderlinger gracien mits deser
+den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene
+ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy hen
+overmits ende uuyt zaken van tgene des voirscreven
+is iegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins
+mach hebben ontgaen ende uuyt onser meerder ende
+speciaelder gracien hebben hem intsgelycx vergeven
+ende geabsolveert van dat hy suppliant zoe langen tyt
+hem gehouden heeft binnen onsen voirs. lande van
+brabant sonder onse voirs. brieven van remissien
+et dinterinement der zelver ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen bydesen tot zyne goede fame ende name
+in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zyne goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur
+general ende alle andere onse rechteren justicieren ende
+officieren onser voirs. lants van brabant satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie zoe verre die noch nyet gedaen en waeren
+civilyck alleenlyck behoudelyck oick dat hy den suppliant
+den voirs. dootslach ende tgene des voirs. es iegen
+ons civilyck beteren zal naerde gelegentheyt vander
+misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck
+dat hy gehouden wordt te betalen de redelyck costen van
+justicie daeromme gedaen ende nagevolcht indien
+datter eenige geschiet zyn ter taxacie ende arbiterscepe
+van onsen voirs. cancellier ende luyde van onsen voirs.
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende
+luden dat voere hemluden geroepen die gene die daeromme
+behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente
+van desen onsen iegewoirdigen brieven nae huere vorme
+ende inhouden ende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn in onsen voirs. raede
+#sy hier aff verantwordt
+bbyden ontfangere vanden
+exploiten
+te verzuecken binnen eenen jaere nae date van desen
+op de peyne van te verbueren deffect van desen ende
+dat gedaen ende de voirs. civyle boete ende costen
+van justicien indien datter eenige geschiet zyn
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoirt van
+welcke civile boete de ghene van onsen rentmeester
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken
+rekening bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte
+mitten anderen penningen van zynen ontfack zy onse drossaet
+van brabant amman van bruessele ende alle andere
+onse ende onsen vassallen oft smaelere heeren rechteren
+justicieren ende officieren voirs. lants van brabant
+ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen
+tegenwoirdige ende toecommende hueren stadthouderen
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck vredelyck ende
+eeuwelick doen ende laeten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien mair
+indien zyn lyf oft zyn onverbuerde goeden waeren daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert dat zy die terstont
+stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alzoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot euwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen iegelycken anderen
+dessyns ghegeven in onser stadt van bruessele
+opten goeden vrydach inde maent van aprille int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert vierendertich ende van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycke van
+spaingnen ende andere txxe opde plycke stont
+gescreven byden keyser in zynen raede
+ende geteekent i de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remis voir jan de wolff
+philips etc. doon te weeten dat wij ontfangen
+hebben die supplicatie van jan wolff armen
+handtwerker belast wesende met vrouw ende thien
+levende kinderen jan ende willem bostraeten oick
+belast wesende met vrouw ende kinderen landtlieden
+woonachtich onder de heerlyckheden van contick inhoudende
+hoe dat hen toegecommen is inden jaere 1622 wanneer
+door hunne dorpen passeerden de regementen van
+den hertoge van saxen ende holsteyn midtsgaders tgene
+vanden graeff van anholt gesonden tot verstercke
+ninge vande belegeringe van berghen opden zoom
+want alsoe dynwoonders vande selve dorpen grooten
+overlast leden niettegenstaende dat sy daer van
+ende vande omliggende dorpen wel waeren ge
+tracteert ende ontfangen geweest soe van brant
+verlies van peerden ossen koeijen runderen schaepen
+ende andere bestiaelen extorssien van gelt ende
+andere concussien jae van violatie van geestelycke
+plaetsen kercken vrouwen personen ende anderssints
+de welcke inde voors. prochien soe groot horribel
+ende execcabel is geweest dat het verhael
+van dijen niet alleen terreur en soude geven aen
+redelycke maer oick den onredelycken creaturen
+niet ten respecte alleenlyck van tvoors. branden
+maer oock vant rooven ende stelen ende d'ongehoorde
+ende ongebruijckte middelen byde soldaeten vande
+voors. regimenten voorts gewent int affdringen
+vanden gelde ende andere goeden der gemeyne
+ingesetenen hen soe verre verloopen hebbende van
+eenige vande selve te tormenteren meer dan de
+geene ter torture gecondemneert wesende niet
+meer spaerende d'oude ende ongevallige persoonen als
+de jonge den armen dan den rycken tot selff t'atten
+teren opde pudicitie van hun lieder vrouwen soe
+souffisantelycken soude connen blycken waert noot
+ende merckelyck dat de voors. soldaeten hen soe
+ongenaedelycken hebben gedraegen dat besyden stellende
+alle civiliteyten ende obligatien die sy hadden voor
+het goet tractement hen gedaen dat sy aldaer inde
+omliggende dorpen veele koyen ende andere bestiaelen
+hebben gestolen ende gerooft de selve met menichten
+geslaeghen geeten ende mede gevoert oick ver
+scheyde peerden genomen groote menichte van
+vertelen haver gerst coren terwe erweten ende
+vitsen onnuttelycken vervoeyert ende een groot getal
+gedorsten graen in sacken op hunne waegens ende
+kerren mede gevoert hebbende tselve graen soe onnuttelyck
+vervoyert ende verquist dat men tselve van straete te straeten
+naer dat sij vertrocken waeren met wanden manden
+ende sacken vander aerden heeft opgenomen aldaer
+in sulcker menichvuldicheyt gestort wesende dat
+noch lange daer naer de beesten vander straeten daer
+by hen aes gehaelt hebben sonder dat sy daer eenige
+remedie toe gedoen costen ten waere dat sij hadden
+willen om hals commen gelycker oick menige doot
+gebleven syn eenige daer van ter plaetsen ende namentlyck
+henrick wychmans smeth tot contick voors. die
+sy hebben doot geschooten ende den sone van cornelis
+beuckelaer den welcken sy soe wreedelyck hebben ge
+tracteert dat naer dien sy den selve van lyffve ter
+doot hadden gebrocht sy hem noch wel vyfftich dootelycke
+wonden geinfligeert hebben hem verborgende alsoe
+onder stroot alwaer hy t’eynde van sess daegen
+in sulcken gesteltenisse is gevonden ende eenige
+totter doot gequetst die daer van naermaels ge
+storven sijn gelycker oock veele deser weerelt ge
+passeert sijn van t'verdriet tgene hen causseerde
+het verlies van alle hunne goeden den meestendeel
+soe gextenueert geworden sijnde dat sy niet eenen
+stoel en behielen om op te sitten de voors. soldaeten
+niet genoech geweest sijnde dat zy de voors.
+landtlieden door sloegen, torqueerden, quetsten ende wondeden,
+berooffden, ende brandeden, maer oock in stucken smeten alle
+tgene niet portatibel ende draeghelyck en was, met
+sulcken vegementien ende execratien dat sij meer scheenen
+turcken als christenen te syne, in sulcker vuegen
+dat oyck den meestendeel vande voors landtlieden
+gedwongen waeren henne huysinghen ende wooningen
+te verlaeten de selve t'abandoneren ende laeten ter
+pillagien vande voors. soldaeten twelck eene
+partije van de voors landtlieden soe heeft geanimeert
+dat sy resolutie hebben genomen hen leven goet ende bloet
+mitdtsgaeders t’gene van henne huijsvrouwen ende kinderen
+te waeghen, om hen tegens de selve soldaeten te be
+schermen ende te deffenderen, overmidts henne
+execrabele ende horribele feyten , tis dan gebeurt
+dat alsoe om heurlieder wreetheijt wille eenige
+huyslieden waeren gevlucht geweest op het hoff
+van bautersen gelegen onder t'voors. dorp van
+contick, ende dat middelertijt by eenige vande
+voors. soldaeten eene coye was gestolen compe
+terende laureys vervorst, de selve huyslieden
+met eenige andere met hen geweer van tvoors.
+hoff sijn gegaen omme de voors. koije te gaen
+soecken ende eentsamentlyck te besichtigen wat in hunne
+respective huysen ende woonplaetsen die sy hadden gedwongen
+geweest te verlaeten, was ommegaende mede oick
+om by eenige van henlieden voederinge te haelen voorde
+beesten aldaer gevlucht, ende daer over commende
+tot inden gehuchte vanden dievels hoeck opde hoeve
+vanden heeren tresorier kintschot, hebben aldaer
+gevonden dry soldaeten, de twee daer van sonder
+geweir ende den derden versien van rappier alleen, ende
+soe de selve daer eenige moetwilligcheijt hadden bedreven
+ende oyck datter int achterhuijs int stroot eene
+lonte bevonden werdt op beyde de syden geviert daer
+mede sij apparentelyck de voors. hoeve hadde meynen
+int brandt te steken, hebben de voors. huijslieden
+met henne geassocieerde de voors. soldaeten
+overvallen ende door de wreetheyt ende execrabele
+acten in henne dorpen persoonen ende goeden gecommitteert
+de selve soldaeten in sulcken manieren geschoten, gestoken
+ende geslaegen dat d'een voor ende d'ander naer op de
+plaetse doot gebleven is hoe wel de selve eenige
+resistentie oft weer doden, dan ter contrarie om
+genaede waeren biddende, soe die supplianten hebben ver
+staen, ende alsoe sy tsamen van huijs comende, hebben
+bevonden dat de voors. landtlieden ter voors. plaetsen
+hadden van leven ter doot gebracht twee der voors.
+soldaeten, ende besich waeren met den derden oick om te
+brenghen die welcke sy hebben gegraeven in eenen
+bosch achter de voorschreve hoeve, sonder dat sy supplianten
+daer ter werelt iet toe gedaen, oft geholpen hebben,
+dan willem bostraeten weesende diertertijt eenen
+jonge ierst uuijt de schole gecomen heeft door be
+dwanck vande andere huijslieden eenige schuppen
+aerden op de doode lichaemen geworpen, alles naer
+breeder uuyt wysen vande seeckere attestatie, en
+informatien door den drossardt des lants van
+mechelen daer over genomen ende in onsen raede van
+brabant int versueck van het remis der voor
+landtslieden geexhibeert ende soe wel de supplianten
+onder oitmoedige correctie ende meynen daer aen iet
+misbruijckt te hebben, gemerck sy by geval maer
+daer ontrent sijn gecomen ende in geender manieren
+handtplichtich geweest, soe ist nochtans dat den
+drossardt slants van mechelen de selve heeft doen
+apprehenderen gehadt ende tot henlieder laste criminelyck
+doen procederen, tegens den welcken gecomen sijnde in
+appositie ende hebbende inde saecken tegens hen geintenteert
+geantwoordt syn by provisie vande voors. apprehensie
+gerelaxeert geweest onder eedt ende geloofte de
+persona sistenda, ende vanden selven te representeren
+toties quoties de selve geloofte verborgende met twee
+hondert guldens eens, ende niettemin hebben om alle
+quellingen ontslaegen te sijne, hennen toevlucht
+beneffens de voors. delincquanten genomen
+tot ons ten eynde van abolitie van t'gene hen
+eenichsints ter saecken van tvoors. feyt souden moghen
+geimposeert worden, doch alsoe sij daer op gehadt
+hebben nihil apparentelijcken ter cause van het groot
+misbruijck vande voors. landtslieden waer mede
+onbedachtelyck in hun doen ter tijt hadden gevoecht,
+ende dat nu eenige van hun hebben verworven
+onse opene brieven van remis hebben oversulcx de
+supplianten geraetsaem gevonden hun andermael te
+prosterneren ende worpen voorde voeten van onse
+clementie ende bermherticheijt, oitmoedelyck biddende
+dat ons gelieven soude om de passie godts, ende
+regard nemende het cleyn casuel misbruyckt
+dat sy hier inne soude hebben misdaen uuytsonderlycke
+gratie volcomentlyck te vergeven imponerende
+allen officieren ter cause van dien perpetuele
+silentie met verboth van hun te queruleren in recht
+oft daer buijten, ende dat met quijtscheldinge van
+alle amende, doende hun daer van depescheren
+opene brieven van abolitie in forma soo eest dat wij
+desen aengesien ende ierst hier op gehadt onse offitie
+fiscael van brabant geneycht wesende ter
+beden der voors. supplianten ende willende hun in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voor
+strangheyt ende rigeur van recht besundere ter
+eenen ende contemplatie vander bitter passie ende
+lyden ons heeren jesu christi dwelck hij op sulcken
+dach voerde saelicheijt vanden menschelycke geslaeht
+geleden heeft, hebben den selven supplianten in den gevalle
+als boven geremitteert, quytgeschonden ende,
+vergeven, remitteren, schelden quijte ende vergeven
+uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert, midtsgaeders alle
+offfensie ende breucke corporele ende criminele
+daer inne sij hun overmidts ende uuijt saecken van
+tgene voors. is tegen ons ende justitie eenich
+sints mogen hebben ontgaen ende misdraegen, ende
+hebben hun dien aengaende weder gestelt, ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot hunnen goeden naeme fame ende geruchte in
+onsen voors landen heerlyckheden, ende tot hunnen
+onverbeurden goeden indien sy eenige onder ons
+hebben gelyck ende in alder manieren soe sy waeren
+voor de toecompste vande voors. feijte imponerende
+hier op een eeuwich geswijch onsen procureur
+generael van brabant onsen drossardt
+slandts van mechelen ende alle andere onsen
+justicieren ende officieren wye sij sijn. satis
+factie ende beternisse ierst ende voor al gedaen
+der partije geinteresseerde indien die noch
+niet gedaen en sijn ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voors. supplianten
+gehouden sullen sijn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck
+naer gelegentheyt vande saecken ende faculteyt van
+haere goeden met oock te betaelen dize redelycke
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te
+doen doene allet ter taxatien ende moderatien van
+onsen seer lieven ende getrouwen cancellier ende andere
+lieden van onsen raede geordonneert in brabant die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedtslieden dat voor hun geroepen
+de gene die daerom behoiren geroepen te sijn , sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verificatie ende interinement
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande
+voors. amende ende costen van justiecien alsoe sij
+sullen bevinden te behoiren, dwelck interinement die
+voors. supplianten gehouden sullen sijn te versuecken ende
+heur in persoene te preienteren in onsen voors. raede
+binnen sess maenden toecomende opte pene van te
+verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen en de
+selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt synde in handen vanden geenen die dat
+behoiren sal sy onsen voors. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechtere justicieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende
+toecomende dyen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenenygelycken van hun besundere
+soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen de
+voors. supplianten van deser onsen iegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van allen d'inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voore verhaelt, rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende euwelyck genieten ende gebruijcken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu oft in toecomenden
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen heur lyff oft
+eenige van huere goeden daerom gearresteert becommert
+oft beleth waeren, dar sy die setten ende stellen terstont
+en sonder vertreck ter geheelder ende volcomender de
+livrantien want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daege soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessijns in allen gegeven in
+onser stadt bruessel inde maent van meij 1630, op de plycke stont
+bijden coninck ende onderteeckent cools"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen
+sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie
+van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen
+onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de
+voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende
+gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$
+als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene
+gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende
+name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$
+geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$
+van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer
+van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx
+leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer
+hem imponerende ende te laste leggende dat hy
+op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer
+xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs.
+onse stadt van loevenen waren met een wetsteen
+gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen
+hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die
+gewegen te hebben met geseighden gewichten soe
+hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen
+stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs.
+wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht
+zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus
+dage henryck de meester diener van onsen
+voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck
+vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant
+geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy
+suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck
+de meester weder zeyde van dat ghy weght
+met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy
+nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten
+waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$
+want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende
+dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$
+voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe
+geve iick u den besten zalm die iick op myn banck
+hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert
+dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten
+maer bevonden was wegende vier ponden zeere
+luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs.
+suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man
+dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer
+vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont
+voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt
+geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde
+dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen
+was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre
+van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende
+thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens
+te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe
+zegers hertogen commende van pellenberch omme
+naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende
+de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude
+hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden
+noch met my nyet te doene anneert oft hanteert
+uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne
+doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren
+int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren
+aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter
+een plaetse int selve coren was zoe groot als
+een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden
+dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende
+mariken ende hoe wel de selve mariken noch
+yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant
+voir recht beclaecht heeft oick dat francisque
+de medelienes clerck van onsen cueken meester
+gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester
+ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der
+voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant
+stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht
+hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met
+zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden
+myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne
+wille te doene daerby nyement gecort noch scade
+gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben
+opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge
+van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat
+de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren
+lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter
+beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot
+sinte peters te rome derweerts te porren bynnen
+veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren
+lanck over berch te bliven als byden dictum vanden
+voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$
+hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen
+van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$
+ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met
+vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$
+sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$
+ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes
+voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te
+rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen
+naestcommende ende tien jaren lanck over berch
+te blivene ende van al goede waerheyt te bringen
+naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende
+gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste
+dach der maent van novembry aldus ondergeteekent
+j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich
+dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by
+j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt
+van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter
+voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my
+geteekent a boudewyns overmits welcken
+vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van
+justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$
+souden moghen wesen heeft hem geabsenteert
+uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$
+en soude dorren commen keeren hanteren noch
+converseren tot zyne groote scade ende achterdeele
+ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen
+ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde
+ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe
+eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn.
+suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende
+begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige
+bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren
+hebben inden gevallen als boven quytgescholden
+ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt
+onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des
+hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende
+justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben
+ende hebben hem als daerof wedergestelt ende
+gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne
+goede fame name ende geruchte in onsen lande ende
+hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede
+van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien
+hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste
+vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende
+hierop onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich
+zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen
+partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op
+datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt
+onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome
+ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert
+is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren
+ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die
+hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot
+coelen tusschen dit ende den eersten dach vander
+vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke
+certifficatie te bringen behoudelyc nochtans
+dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten
+dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet
+mogen commen hanteren noch converseren in onse
+voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem
+oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert
+geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren
+ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach
+vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem
+volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht
+ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap
+vander grote gulde vander oude boge in onse voirs.
+stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft
+ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy
+gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende
+ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy
+dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert
+ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$
+oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die
+redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de
+gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelick ter verificatien
+ende interinemente van desen ende dat gedaen
+zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere
+onsen ende der f vassalen oft smalre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien
+dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen
+ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren
+zal den voirs. suppliant van dese onse gracie
+pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende
+accord$ zoe ende inder manieren als boven
+doen laten ende gedoigen peyselick ende vredelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder
+letsel oft stoot ter contrarien maer oft zyn lyf
+oft eenige van zyn onverbuerden goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waren dat
+zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie want ons alsoe belieft des torconden
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onse stede van bruessel den xven dach
+van decembre int jair onsen heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roemschen tweeste ende van
+spaengnen etc. tvyffte aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent haneton ende
+stont noch gescreven onder de selve plycke collacie es gedaen
+die collatie van desen copien
+es gedaen ende bevonden accorderende
+metten originale by my
+$$trat$$"
+"kaerle etc allen den ghenen er een hebben ontfangen die
+deemoedige supplicatie van jacobbe bordinck borger onser stat
+van antwerpen inhoudende hoe dat hy ter causen van zekeren
+questien iniurien ende geschillen hy gehadt heeft tegen een
+genaempt claes heskens zynen dootviant den selven claese
+in een gevecht welck zy onderlinge hadden heeft gequetst
+ende verminckt in zyn een hant vanden welcken de voers.
+partyen beyden in rechte geprocedeert hebben voerde
+peysmakers der voers. onser stat die partyen ten beyder zyde
+gehoert hebbende versonden hebben tot onse wethouderen onser voers.
+stadt om by hen vonnisse daer af gegeven te wordden ende
+hebben den selven onsen wethouderen rapport gedaen van allet
+gene dat vande hen byden voers. partyen was bedincht naden
+welcken nu byden voers. onsen wethouderen geseegt ende
+geordonneert dat de suppliant soude raparatie doen den voers.
+claese vanden quetsuere die hy hem gegeven hadde insgel
+insgelycx soude claes voersc. geloven ende zweeren in
+handen vanden voers. borgermeesteren ende wethouderen dat
+hy nimmermeer den suppliant en soude mesdoen noch dat
+hy zy hen nyet en souden vinden tsamen in een geselscap
+ende gebuerdet dat een van hen beyden in eenige plaetse
+waer dat dandere dat wetende daer nyet soude mogen
+comen ende waren alsoe waeren beyde gestelt in eenen vervrede
+om welcke appointement tonderhouden.. die suppliant hem
+langen tyt buyten onser lande geabsenteert heeft tot zynder
+grooten ongenuechten ende verdriete daernae is gebuert
+dat die suppliant is comen drincken in een taverne geheeten
+dblochuys staende in burgerhout by onser voers. stat
+van antwerpen aldaer de voers. claes ten aengange gecomen
+is nyet wetende die selve suppliant oft hem hy daer was
+geadverteert oft nyet ende int innecomen vander voers.
+taverne was hem geseeght byden ghene die daer by waeren
+ende saten dat hy daer inne nyet en mochte comen noch
+en behoerde midts den voers. appointmente ende om dat de suppl
+daer ierst innecomen was dwelck hoerende de voers. claes
+seyde dat hy daer inne soude comen ende stelde hem met
+fortchen daer inne te comen maer die duer was hem
+gesloten voer zynen nose dwelck ziende de voers. claes
+lancx zoe grammer worddende stack op duere met
+zynen voete groote stooten ende bevindende dat hy se nyet
+en conste gebreken oft opgecregen des dede soe vele
+dat hy doere een venstere met fortsen int voers. huyse
+geraecte ende sonder opten voers. onvrede by hem gesworen
+te lettene soe stack hy den suppliant eenen grooten steeck in zynen
+buyck dat de pensen daer vuyt hongen ende waen in
+grooten pericule vander doot van allen den welcken ende vanden
+voers. infracten van onvrede die voers. claes van ons
+vercregen heeft onse oepen brieven van remissien inhoudende
+satisfactie van partie is oyc waer dat de suppliant heeft
+getrouvt een huysvrouwe wesende genader vanden voers
+claese nochtans nyet tegen staende de voers. affiniteyt
+ende genaderscape soe heeft de voers. claes vander
+huysvrouwen des suppliant gehadt een kint ende heeft
+hem daerenboven tot meer stonden gevanteert ende vermeten
+tot grooten oneeren ende onverdrachelycken drucke vanden suppl
+dat hy metter huysvrouwe des suppliants soude te doen hebben
+als hy woude ende want die voers. claes hem nyet en
+.peynde den suppliant genoech te doene oft satisfactie naevolgende
+onse brieven van pardoenen vanden iniurien hy die hy hem
+aengedaen hadde boven den onvrede onser stadt maer
+sindert onse voers. brieven noch hen hem geiniureert
+ende gedreight seggende dat hy metten huysvrouwen
+vanden suppliant tedoen hadde dan die suppliant selve is gebuert
+dat de suppliant is gecomen opten goeden vridach lestleden
+ende bynnen onser stadt heeft geaggregeert ende
+geinvadeert den voers. clase midts den iniurien die hy
+van hem lange geleden hadde ende gesupporteert dat oyc
+de voers. claes es van quader famen ende gerenommeert fel ende
+quaet ende besundere dat hy aen hadde eenen mantele oft
+huycke vuyten welcken hy hem wel behoirde van hem te
+beduchtene soe heeft hy vuyt getogen een sweert ende gequetst den
+selven claese meer by manieren van pa$tien ende deffencie dan om
+hem te mesdoene ende offenderende oft oyc der iusticien ge$$
+dat hy hem wel hadde doen ter tyt meer quaets mogen doen
+hadde hy gewilt ter cause vanden welcken onse schouthet
+onser stadt antwerpen den suppliant heeft aengetast ende
+tegen hem criminelyck geprocedeert sustinerende dat hy
+soude hebben gevioleert ende gebroken den voers. onvrede
+ende is midts dien de suppliant in dangiere van zyn lyf te verliesen
+ende criminelyc? geexecuteert te worddene indien hem daerop
+by ons nyet en wordde versien van onsen gracien ende brieven
+van pardoene soe hy seet ende ons daeromme om die selve gracien
+ende brieven van pardoen zere oetmoedelyc heeft doen bidden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden
+vanden suppliant ende hem willende dese reyse gracien voir righeur
+van rechte prefereren bezonder mermect die iniurien byden
+voers. claesen den suppliant als boven te meer stonden geinsereert
+ende dat die voers. claes den voers. onvrede oic by hem
+gezworen te voren gevioleert ende gebroken ende daeraf van ons
+gracie verworven hadde dat oick de suppliant den voirs claese
+nyet van een simple quetsuere en heeft gegeven ende daer
+af hy nyet en is gestorven by deliberatie vanden rade
+neffens ons wesende hebben den voirs suppliant inden gevalle
+als boven vergeven ende quytgescolden vergeven ende scelden
+quyt midts vuyt sunderlinger gracien de voers. invasie
+aggressie ende brekinge van onvrede ende tgheheel stuck boven
+verclaert met allet ghene des daer af dependeert
+oft aencleven mach ende dat onse voers. schouthet
+oft wethouderen hem ter cause van dien willen opseggen
+oft heysschen met allet ghene dat hy tegen ons ende der
+iusticien mach hebben mesdaen ende hebben hem dien
+aengaende gestelt ende gerestitueert stellen ende restitueren
+tot zynen goeden name fame tot onsen lande ende tot zynen
+goeden onverbuert zynde soe verre hy enige hadde
+imponerende hier op een eeuwich geswych onser procureur
+generael dn voers. onsen schouthet ende wethouderen ende
+allen anderen ons ende onser vassallen dienren rechteren
+ende iusticieren satisfactie nochtans gedaen der
+partyen geinteresseerde soe verre die nyet gedaen zn
+ende eenige daer toe stae ende dat civilyck alleenlyck
+behoudelyc dat de voers. suppliant tvoirs stuck sal
+gehouden zyn tegen ons te beteren ende ons daer toe
+te betalen een amende civile nae gelegentheyt vanden
+voers. stucke ende faculteyt van zyne goeden ter arbitragien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyde van onsen
+raede geordonneert in brabant die welcke wy daer toe
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen onsen
+voers. cancellier ende luyden van onsen voers. raede in brabant
+dat geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te
+zyne zy procederen totter taxatien ende arbitragien vanden
+voers. amende civile ende totten interinemente van desen ende die
+voers. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+in handen vanden ontfangere van onsen espargnen oft
+anderen onsendaer toe gecommitteerden om ons daeraf rekeningen
+bewys ende reliqua te doee zy onse voers. schouthet ende
+wethouderen van antwerpen ende allen anderere onse ende onser
+vasallen officieren rechteren dienren ende ondersaten den
+suppliant van desen onsen gratien ende pardoenen doen laten ende gedoogen
+genieten ende gebruycken ende hem vanden voers. gevanckenisse
+ende processe ende oic zynen goeden indien die gearresteert zyn
+ontslaen ende stellen doen ontslaen ende stellen tot volcomener
+delivrancie ende sonder hem daer inne te doene oft te laten
+geschiene eenigen hinder stoot of letsel ter contrarien
+want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben
+wy den zegele daer van die keyser onse here ende grootvader
+ende wy duerende onser minoriteyt gebruyct hebben
+hier aen doen hangen iegenen in onser stat van bruessel
+x dage i opten iersten dach van van februario int jaer
+onss heren duysent vyfhondert ende vyfthiene aldus
+stont gescreven boven opte plycke by mynen here
+den price in zynen rade ende geteeckent h dehane
+gecollationeert metter
+minuten by my
+xxx handtekening"
+"kaerle doen te wetene allen luyden teghewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+cornelis vanden steene jonck ambachts gheselle inhoudende hoe dat
+hy suppliant opten eenentwintichsten dach septembris anno xxxii uuyt
+onser stadt van antwerpen gaende met henricke coomans oyck
+jonck ambachts gheselle wandelen tot doerne aldaer inden
+valck achter de kercke twee potten bier gedroncken hebbenen
+zyn voer die selve herberghe ghepasseert oyck twee jonge
+ghesellen te wetene jan bal ende daniel van aelst de selve
+by hen innegheroepen ende tsamen ghedroncken ende een gelach
+ghemaeckt ende gherekent hebbende van eenen stuver de man
+zoe quam daer nae noch eenen pot bier beloopenen zess myten de
+man daer om de suppliant ende jan bal een mommeranse gheworpen
+hebbende wye de zesse myten voer den anderen betalen soude
+ende ierst male deene canse van neghen ooghen uuytcomende zoe
+seyde de suppliant dats myn cansse ick hebt ghewonnen ende die
+voirs. jan bal ter contrarien seyde dat zyn cansse was zoe
+dat zy ter cansen van desen tot twee maken byde andere vanden
+gheselchape van desen differente vereenicht ende toeghedroncken
+hebbende heeft die voirs. jan bal wederomme verhaelt met
+eenen grammen moede dat hyt ghewonnen hadde ende alsoe de
+zess myten hebben woude oft hy soude dien avont des suppliants
+lyff hebben oft de suppliant tzyne daer op de suppliant seyde siet
+dat ghyt cryght midts dien zeyde de voirs. jan bal zyt ghy
+vroom van uws moeders lichaem volght my daer buyten waer
+op die suppliant seyde om tgeselscape ende thuysghesm nyt te
+turberen gaet voere ick sal u terstont volghen ende die voirs.
+jan bal voer opder straten oft plaetsen ende buyten den
+huyse wesende ende die suppliant hem volghende zoe hadde de
+voirs. jan bal eenen opstekere daer mede hy terstont naeden suppliant
+stack om den selven van zynen lyve te evelen twelck de suppliant
+ziende heeft oyck zynen opstekere genomen ende naden selven
+stekende heeft hem alleenlyck eenen steeck in zyn borste
+sonder meer gegeven nyet wetende dat hy zeer gequetst was
+is wederomme int huys by zyn voirs. geselscap gegaen ende
+een vanden selven geselscape naeden selven gaende sien is hem
+ierst die voirs. suppliant ende daer nae de voirs. jan bal te
+ghemoete gecomen tegen den welcken hy zeyde jan broer
+weest te vreden wat wildy ghy aldus veel woerden maken
+om zoe cleynen saecke ick wilt liever selver betaelen
+daer op dat jan bal voirs. antwoirde broer ick hebs genoech ende
+ghinck inde kuekene ende die voirs. daneel siende dat hem die
+beenen beghonsten te failleren greep den selven inden arm daer
+inne hy corts daern nae zynen gheest gaff dwelck den suppliant
+uuyt gronden syns herten leet is naden welcken de suppliant
+hem heeft altyt buyten lants gehouden tot nu inde vasten
+lestleden dat hy vanden zelven onghevalle metten vrienden van$
+selven afflyvighen is metter minnen overcommen ende zoude
+gheerne zyn broot binnen desen onsen landen mit zynen ambachte
+winnen dwelck hy nyet en soude moghen noch willen doen ten
+waere dat hem onse gracie ende ghenade hier op verleent wae$
+alzoe hy zeeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende
+besundere om onsen openen brieven van remissien in ghewoenlycker
+formen waeromme zoe eest dat wy die zaken voirscrev$
+overghemerct den voirn. cornelis vanden steene suppliant genegen
+wesende tzynder bede ende begherte ende hem willende in desen
+gracie ende ghenade prefereren voer rigeur ende strangheyt
+van justicien hebben inden ghevalle als boven vergheven
+quytghescolden ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende
+remitteren uuyt onse sunderlinge gracie midts desen onsen brie$
+tfait ende manslach boven gheruert midtsgaders alle peyne$
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer omme hy ter
+cause van dien met desser aencleest misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben tegens ons ende justicie ende hebben hem
+als hier aff wederom ghestelt ende gherestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende fame in
+onsen lande ende heerlicheyden besundere in onsen lande ende
+hertochdom van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goed$
+indien hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden
+voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich swig$
+ende silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie
+ende beteringhe ierst ende alvoeren ghedaen der gheinteresseerd$
+partien indien die noch nyet ghedaen en is ende eenighe tot
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn.
+suppiant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oy$
+civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck te refonderen ende betaelen die
+redelycke costen van justicien indien hieromme eenighe ghedaen
+ende naeghevolght syn allet ter taxatie ende arbitraerscep$
+# sy hieraf verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exployten
+van onsen lieven ende ghetruwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om
+ende bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen
+die ghene die behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel ende
+dueghdelyck tot verifficatie ende interinemente van desen onsen
+brieff ende tot taxatie ende arbitraerscepe vanden amende
+civile ende costen van justicie voirscreven welck interinement
+hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen
+jaere naer datum van dese opde verbuerte van te verliesene
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicien ghetaxeert ghearbitreert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanger ende officier
+dient behoiren zal de welcke gehouden werdt daer aff ontfanck
+te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte met anderen penningen van zynen ontfange zy ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich
+ende toecommende hueren stedehouderen ende eenen yeghelycken
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+ghedoogen den voirn. cornelis vander steene suppliant van dese
+onse gracie remissie quytscheldinghe ende pardoene ende
+van allen den inhouden van desen inder vueghen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+ghenyeten ende ghebruycken sonder hem te doene noch te
+laten gheschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+by alsoe zyn lyff oft eenige van zynen goeden nyet gheconfisqueert
+zynde daeromme ghevangen ghearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die stelle ende doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot gheheelder delivrancie wanttet ons alsoe
+ghelieft ende ten eyne dat dit goed ende ghestadich
+blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons
+recht ende eenen ieghelycken tzyne in allen ghegeven
+inonser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer
+onssheeren duysent vyffhondert zesse en dertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillien
+naples ende andere txxie aldus stont ghescreven opde
+plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
+de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours
+auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc
+* et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince
+despaigne des deux cecilles de jherusalem etc ducz de bourgogne de
+lothier de brabant de stier de carinte de carniole de lembourg
+de luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg
+de tyrol dartois de bourgogne palatins de haynnaus lantgraves
+delsate princes de zwaves marquis de burgauw et
+du saint empire de hollande de zeellande de ferette de kyebourg
+de namur et de zuytphen contes seigneurs de frize des
+marches desclavonnie de portenauw de salins et de malines
+a tous ceulx qui ces presentes lettres verront salut, savoir
+faisons nous avoir receu lhumble supplication de notre bien
+ame louvet d ittre escuier contenant comme ledit suppliant
+ait parcydevant obtenu certaines noz lettres patentes
+de grace et pardon de ce que certain jour aupaaravant
+assavoir le mardi aprez la feste de lassumption notre
+damme lan xvc huit il sen ala audit lieu dittre la ou
+il demoura le mercredi et jeudi ensuivant et le vendredi
+au matin il ala desjeuner au molin avec le cure dudit
+lieu d ictre et hubert de bourgnial et dillec sen allerent
+en la maison dudit cure qui vendoit vin publicquement
+et apres y avoir beu ilz alerent dancer a certaines
+dances esquelles ledit suppliant print noise et debat a
+jehannin bastard d ictre et puis sen retourna tout
+courrouce en la maison dudit cure et apres quil fut entre
+dedans lon lui ferma lhuys quoy voyant ledit suppliant
+cuidant quil y eust aucuns de ses ennemis sur la chambre
+haulte dist ces parolles comment messieurs me voulez
+vous icy murdrir et incontinent ces parolles dictes ung
+nomme propere jehan cousin dudit suppliant et aultres
+gentilzhommes de sa compaignie commencerent frapper
+sur lesdictz huys et fenestre et aussi ledit suppliant frappa
+pareillement pardedens de sorte quil rompit son espee
+et ledit propere jehan rompist aussi ladite fenestre par dehors
+*note dans la marge :
+deste brieve en sijn
+noch met geharren
+maer bleven in
+hand and anderen
+mits dien dat
+louvet dittre
+is $$$ dienst
+ons gened h de h
+int lant van
+ghelde
+zymdt gelost
+et ny eust a ceste cause aucun blessie sinon la concubine dudit cure
+qui fust ung peu blessee dune engrafeneure ou visaige et
+apres que ledit huys fut ouvert ledit cure vint dire audit suppliant
+et a ceulx de sa compaignie telles parolles messieurs pour
+dieu mercy et ne fut oncques ledit cure frappe ne aucunement
+touche dudit suppliant ains seullement lui dit icellui suppliant
+ces parolles qui sensuivent cest dommaige que lon ne te
+assomme et ce fait et dit lesdits suppliant et aultres de sa
+compaignie ensemble ledit cure rebeurent illec trestous
+mais le seigneur de faulcuez qui estoit illec appelle au disner
+avec autres de sa compaignie par hayne quil avoit
+conceue alencontre dudit suppliant ensemble aussy le feu
+pere dicelluy suppliant feirent plusieurs plaintifz tant de ce que
+dit est que aussi de certain different que ledit suppliant avoit
+auparavant eu avec sondit feu pere pour ce quil ne lui
+voulloit donner aucuns biens pour son entretenement
+comme tenu y estoit attendu que par commandement
+et ordonnance dicellui son feu pere il sestoit alye par
+mariage avec une jeune damoiselle a present sa femme
+et aussi que ledit suppliant avoit prins ung cheval appartenant
+a sondit feu pere et bailla ledit cheval a son censier
+a condition que sondit pere voulloit ravoir quil le luy
+rendroit pour deulx philippes dor et que apres ce que
+ledit suppliant pour sen aller par dela les mons ou service
+de nous empereur en passant par ledit lieu d ictre
+et cuidant illec boire en une taverne les gens dudit seigneur
+de faulcuez cuidant aussi que ledit suppliant fust illec
+venu pour les voulloir oppresser saillerent sur lui
+et lui prindrent sa javeline et tost aprez icelluy
+prinst ung aultre baston et sen alla bucher sur la
+fenestre de la maison ou estoient lesdits serviteurs
+dudit de faulcuez disant rendez moy ma javeline
+laquelle ilz lui rendirent hors par ladite fenestre
+et ce fait icelluy suppliant sans faire autre chose
+remist ledit baston quil portoit devant leur huys
+et s en retourna a tout sadite javeline et aussy de plusieurs petitz cas
+et mesuz quon luy mectoit sus et pour ce que pendant le temps
+de limpetration dicelles noz lettres de pardon ledit suppliant estoit
+detenu prisonnier a la seignourie de seneffe appartenant a philippes
+dorley ayant illec haulte moyenne et basse seigneurie
+qui sopposa a linterinement dicelles noz lettres de grace et pardon
+pardevant noz amez et feaulx les chancellier et gens de
+notre conseil ordonnez en brabant disant en effect que icelles
+noz lettres de pardon faisoyent a son prejudice. actendu que
+desdits cas et mesuz par ledit suppliant perpetrez il avoit prins
+et commence a congnoistre devant ses bailly et hommes
+dudit lieu de seneffe et que nestoit point de notre intencion
+donner pardon audit suppliant contre le droit ne ou prejudice
+de notre vassal et pour ce print conclusion que nonobstant
+nosdites lettres de pardon ledit suppliant seroit renvoye devant lesdits bailly
+et hommes de seneffe et se joindoit avec lui le procureur
+des nobles de notre pays de brabant lequel print aussi conclusion
+semblablement alencontre de ce dont ledit suppliant joinct avec luy
+notre procureur general soustenoit le contraire en contendant
+ensemble que nosdites lettres de pardon seroyent interinees
+ou si avant fut procede que nosdits chancellier et gens de notre
+conseil en brabant nonobstant nosdites lettres de pardon et
+adjonction de notredit procureur general renvoyerent ledit suppliant
+pardevant lesdits bailly et hommes de seneffe pour illec proceder
+selon droit et justice ou apres que ledit suppliant y fut renvoye
+considerant la longueur de sa prison et quil y avoit desja
+este ung an entier et estoit en apparence dy estre encoires
+et longuement en proces fit composition avec ledit seigneur de seneffe
+et moyennant icelle obtint de luy plain pardon et abolition desdits
+cas et mesuz et de tout ce quon lui en pourroit demander ne
+quereller a la cause dicte. or est que apres quil a este
+eslargy dicelle prison et mis a delivrance notredit procureur general
+en brabant qui auparavant avoit soustenu sa querelle et conclu
+a lenterinement de sadite grace et pardon veult maintenant
+alleguer que attendu que ledit suppliant a fait ladite composition
+que tous ses biens gisans en notredit pays de brabant seroyent confisquez
+ou que de nouvel leddit suppliant viendroit proceder et soy deffendre
+des mesmes cas et mesuz pour lesquels il avoit este renvoye
+et dont il avoit obtenu entiere grace et pardon dudit seigneur de
+seneffe comme dit est et combien que notre dit procureur
+neust cause ne action considere ce que dit est de plusavant
+traveillier ou molester le dit suppliant pour les mesmes cas
+et mesuz ce nonobstant il a derechief fait adjourner
+et mectre en arrest tous ses biens gisans en notredit
+pays de brabant que lui tourne a tres grand prejudice
+interest et dommaige et plus fera se par nous ne lui
+est sur ce pourveu de notre grace et remede convenable
+ainsi quil dit dont actendu ce que dit est et quil nous
+a tousjours parcydevant bien et loyaulment servy
+en noz guerres et armees sans jamais adez avoir
+este note actaint ne convaincu daucun autre vilain cas
+il nous a tres humblement supplie et requis et mesmement
+nous plaise de lui octroyer sur ce autres et plus amples
+noz lettres patentes de pardon et sur le tout lui impartir
+et preferer a rigeur de justice notre grace et misericorde
+pour ce est il que nous ces choses considerees et sur
+icelles eu ladvis de nosdits chancellier et gens de notre
+conseil en brabant audit louvet dictre suppliant inclinant
+favorablement a sadite supplication et requeste avons ou cas
+dessusdit en lhonneur mesmement et reverence de la
+benoite mort et passion que notre saulveur jhesus crist
+souffrit pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy quicte et pardonne quictons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes les cas et mesuz dessus declarez
+leurs circonstances et dependences ensemble toute
+peine et offense corporelle et criminele et tout ce
+entierement quil peult avoir pour ce mesprins et offense
+envers nous et justice et lavons quant a ce restitue
+et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et
+renommee et a noz pays et seigneurs et a ses biens non
+consisgnez saucuns en y a tout ainsi quil estoit auparavant
+ladvenue desdits cas en imposant sur ce silence perpetuel a notredit
+procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers quelxconques
+satisfaction toutesvoyes faicte a partie premierement et avant
+toute euvre se faicte nest et elle y chief civillement tant
+seullement et moeyennant aussi quil amendra envers
+nous civilement selon lexigence desdits cas et faculte de ses
+biens a larbitrage et taxation de nosdits chancellier et
+gens de conseil en brabant que commectons a ce sy donnons
+en mandement a iceulx nos chancellier et gens de conseil en
+brabant que appellez ceulx qui pour ce feront a appeller
+ils procedent bien deuement et diligemment a linterinement
+et verification de cesdites presentes et ce fait et ladite amende
+civile par eulx arbitree tauxee et payee a cellui
+de noz receveurs quil appartiendra lequel en sera tenu
+faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz justiciers
+officiers quelxconques et chacun deulx endroit soy et sicomme
+a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+plainement paisiblement et perpetuelement joyr et user
+de noz presentes grace quictance et pardon ensemble de tout
+le contenu en cesdites presentes sans lui faire mettre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou
+tamps advenir en corps ne en biens aucun arrest
+destourbier ou empeschement au contraire ains se
+son corps ou aucune chose de sesdits biens estoient a ceste
+cause arrestez ou autrement empeschez les mectent
+ou facent mectre tantost et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsi nous plaist il en tesmoing
+de ce nous avons fait mectre notre seel a ces presentes donne
+en notre ville de gand le vendredi sainct lan de grace mil
+cinq cens et dix et des regnes de nous empereur
+assavoir de celluy de germanie le xxve et de celuy
+de hongrie etc le xxje ainsy avoit escript sur le
+reploy par lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil
+et signe dijcke
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"pardoen voer $$$ ghuens
+kaerle etc. allen den genen die dese onse brieven zullen zien
+oft hoiren lesen saluyt doen te wetene dat wy
+ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van janne
+gheuens de jonge inhoudende hoe dat een genaemt
+cornelis moens gepacht heeft gehadt onsen molen
+tot oude turnhout ende ten ocsuyne van zeker
+pandinghe die de voers. cornelis op janne gheuens
+vader vanden voirs. suppliant hadde doen doen is de
+selve vader vanden suppliant gevallen in grooten last
+cost ende schade tegens onsen procureur generael van brabant
+mits den welcken de voers. cornelis moens beduchtendt
+dat die vader met zynen kinderen hem mochten ontgaen
+aen hem cornelis heeft veworven tegens den selven
+vader ende zyne kinderen onse brieven van sauvegardien
+dat nyet zeer lange daer nae hy suppliant drinckende
+in zeker geselscap inde spille tot oysthoven by turnhout
+quam daer over int geselscap vanden voirn. suppliant
+de voirs. cornelis moens aldaer gebracht by eenen
+geheeten joos corels den welcken de selve suppliant
+ziende heeft in effecte tot hem geseit wat zuect
+ghy hier ghy boeve ghy molepandere in myn gelach
+ghy zyt een boeve ghy en zult myn bier niet drincken
+ghy hebt uwen vader doot ende zyt een coren dief
+ghy hebt mynen vader zyn coren gestolen ende hem
+bedorven ende aen gemaent daer op de voirs. cornelis
+antworde in effecte ic gedraecht my totter goeden
+marge: moens
+$$$
+luyden ick beclaechs my dat ghy my vuyt uwen
+gelage doet gaen boven sauvegardie ende gaende
+vuyter cameren zeide insgelycx totten suppliant ghy
+zyt oock eenen boeve ghy hebt uwen vader
+oick te cort gedaen zoe wel als ick oft dier
+gelyck woerden ende de voirs. cornelis vuter
+cameren zynde heeft die voers. suppliant die doer
+vander cameren naer den voers. cornelis toegesloten
+nu eest zoe dat de voers. onse procureur generael
+van brabant ter zaken van dien den voirs. suppliant
+heeft doen dagen om te compareren in persoene in
+onsen onsen rade van brabant ende hebbende
+tegens den voirscr.suppliant geobtineert deerste
+deffault heeft den selven doen herdaigen totten
+tweesten genechte naer paesschen lestleden
+aldaer hy suppliant beduchtende rigeur van justitien
+ende als geinfringeert hebbende onse voers. brieven
+van sauvegardien hem niet en getrooste te compareren
+mits welcke non comparicie hy suppliant gescepen
+waere gecondempneert tzyne inden heysch ende
+concensien iegens hem by onsen procureur voirs.
+genomen dat hem suppliant commen zoude tot zynder
+heelder verderffenisse ende desolacie en wordde hem
+by ons hier op versien van onser behoirlicker
+gracie ende provisie verzouckende daeromme dat ons
+believe hem hier op te gonnen ende verleenen onse brieven
+van pardoene in behoirlycker formen
+soe eest dat wy de saken voirscr. overgemerct
+hier op eerst gehadt tadvis van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant genegen wesende ter oetmoediger
+bede vanden voirscr. suppliant ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereren voer riguer
+ende strangicheyt van justicien hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quytgescholden geremitteert
+ende vergeven ende by onser specialer gracie met desen
+onsen briven schelden quyte remitteren ende vergeven
+tmes$$ ende delict voirscr. mitgaders alle bruecken
+peynen ende amenden corporelle criminelle ende civille
+daer inne hy ter causen van dien ende datter aen cleven
+mach iegens ons ende justicien gebruect ende gevallen
+mach zyn stellende hem als daeraf te zynder goeder
+fame ende name in alre manieren als hy was voere
+dinfractie van onsen voers. brieven van sauvegardien
+doende te nie$ten alle de procedurien te deser zaken
+tegens den voers. suppliant begonnen houdende nietmin
+de voers. onse brieven van sauvegardien in hoer viguer
+ende van weerden als die te voren waren imponerende
+hier op een eewich gezwijch onsen voers. procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justiciers
+ende officiers diet behoiren sal satisfactie aller
+eerst gedaen der geinteresseerder partie indien die
+nyet gedaen en is ende daer eenige toedient civillick
+alleenlick ende ooc dat hy ons ende justicien daeraf
+eerlick beteringe doen sal ende dat hy oic
+gehouden werdt op te leggen ende te refonderen die
+behoirlycke costen van justicien te deser causen
+gedaen by onsen voers. procueur ter arbitraigie ende
+tauxatie van onsen voers. cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren met desen onsen brieven soe eest
+dat wy ontbieden ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+dat voer hemluyden geroepen die ghene die daer toe
+behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+getrouwelick ter verifficatie ende interinemente
+van onsen brieven arbitraigie vander voirs.
+reparacie van justicien ende tauxatie vanden
+voirs. costen gedaen by onsen voers. procureur
+alsoot behoiren sal ende dat gedaen ende de voers.
+reparacie van justicien vulcommen zynde ende costen
+betaelt alzoot behoirt zy onse voers. procureur
+generael drossaet van brabant scoudt van turnhout
+ende alle andere onse justicieren officieren ende ondersaten
+wient aengaen mach doen laten ende gedoogen den
+selven suppliant van deser onser iegenwoirdiger gracie
+pardoene ende quytscheldinge rustelick vredelick
+ende volcommelick gebruycken ende genyeten sonder
+hem te doene oft te laten geschiene in lyve noch
+in goede eenigen hinder letsel oft moienisse ter
+contrarien maer waere zyn lyf oft eenige van
+zynen voers. goeden daerom eenichsins belet
+gearresteert ofte becommert stellen die oft doen
+stellen terstont ende sonder eenich vertreck tot
+geheelder ende vulcommender deliverancie want
+het ons alsoe belieft in oirconden van desen wy
+hebben onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+in onse stede van mechelen onder den zegel daer van
+die keyser myn heer ende grootvader ende wy
+ge$seert hebben geduerende den tyde van onser
+onbejaerthede den xxen dach van aprille int
+jaer ons heeren duyst vyfhondert ende achthiene nae
+paesschen ende van onsen rycken tderde aldus
+stont gescreven boven opte plycke byden coninck in
+zynen rade ende geteekent d cock
+gecollationneert ende bevonden $coderende
+metten originale by my"
+"abolicie voer janne de passano ende zyne dienere
+philips bider gracien godts eertshertoghe van oistrijke hertoge
+van bourgoignen van lotharingen van brabant van stier van karentien
+van crain van limburg van luxemburg ende van gelre greve
+van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoignen palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw
+lantgrave in elsaten heer van vrieslant van oxter
+windeschemq van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse letren selen sien saluyt
+alsoe ons van wegen jans de passano coopman vander
+natien van genues residerende tegewoirdelic in onser stad
+van brugge te kennen gegeven es geweest hoe dat
+inden jaere vyfthienhondert lestleden een geheeten
+jan ofte ten versuecke vanden voirs. suppliant ende
+van loys de ligno dienere desselfs hadde betalingen
+gedaen eenen geheeten jan adriaenss vander sommen
+van vierentwintich ponden grooten onser munten van vlaenderen
+die de selve suppliant hem schuldich was ter sacken van sekere
+comenscapen van meeden ende dat zekeren tyt daer
+nae geleden een geheeten gielles van roye executeeur
+te kennen gaf onsen procureur generael in brabant dat die
+voirs. betalinge vanden voirs. xxv ponden groten
+hadde gedaen geweest in ende met lichten gelde contrarie
+onser ordinancie op stuck vander munten gemaect by middele
+vanden welcken onse procureur hadde den voirs. suppliant te
+rechte betrocken voer onse lieve ende getrauwe die cancellier
+ende andere lude van onsen raide in brabant ende aldaer
+tegen den selven suppliant geconcludeert soe hem dat goetdochte
+ende werd aldaer tusschen partyen soe verre geprocedeert
+nae dien dat van wegen des voirs. suppliant te kennen gegeuen
+hadde geweest als dat hy nyet en wiste vander voirs.
+betalingen inder manieren die onse voirs. procureur die
+proponeerde ennichssins gedaen te syne ende oft die
+geschiet waere inder manieren voirs. dat zoude
+gedaen zyn sonder syne wete danck ende wille
+contenderende om die ende ander redenen ende middelen ten
+eynde van absolutien naden welcken die voors. partyen
+contrarie ende in enquesten om welcken appointementen te
+voldoene onse voirs. procureur hadde doen hoiren den voirs.
+giellis van roye denunciateur ende janne adriaenss. die welcke
+de voirs. suppliant om te bewyssene zyne onnoeselheyt ende
+ignorancie in desen hadde doen wederleggen ende hoewel
+die selve suppliant ende zyn voirs. dienere nyet en meynden
+hier inne tegen ons yet mesdaen oft gebruyct te hebbene
+desen nyet tegenstaende soe beducht hem nochtans de voirs.
+suppliant datmen hem opte depositie vanden voirs. getuygen oft
+anderssins soude willen straffen ende punieren als infracteur
+van onser voirs. ordinancien ende daer toe inde penen daer inne
+begrepen dwelc op dat soe gebuerde comen soude tot grooter
+schanden scaden ende ongenuchten vanden selven suppliant het en waere
+dat wy hem hier op onse gratie verleenen wilden soe hy seght
+daeromme gemerct de redenen voerscr. hy ons oitmoedelic heeft
+gebeden. doen te weten dat wy die saken voirscr.
+overgemerct ende gehadt davys van onsen stadhoudere generrael
+den greve van nassouw ende oic vanden luden van onsen
+grooten raede geneycht wesende ter oitmoediger beden
+vanden voirs. suppliant willende den selven in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur van rechte hebben in
+gevalle als boven. af ende te nyente doende tvoirs. proces
+mit des dair aen cleven mach quytgeschonden geremitteert
+vergheven ende geabolieert ende uuyt onser rechter
+scelden quyte remiteren vergeven ende abolieren by desen onsen
+jegewoordegen brieve allet ghene daer inne de voirs. suppliant
+ende loys zyn dienere biden voirs. processe belast ende geaccuseert
+hebben geweest oft souden moigen wordden mitgaders alle
+peynen ende boete criminele ende civile daer hy oft de selve
+loys uuyt saken van dien mit des daer aen cleeft tegen ons
+ende justicie mesdaen oft mesbruyct mogen hebben den selven
+suppliant ende zyne dienere stellende ende restitueren tot haerer
+goeder famen ende namen ende tot allen hueren goeden nyet
+verbuert noch geconfisqueert wesende in dien zy enige
+hebben in alle der formen ende normen als zy waeren
+aleer ende voerden beghinsel vanden voirs. processe
+imponerende onsen voirs. procureur in desen scilencie ende
+eewich geswych ontbieden daer omme ende
+bevelen onsen drossete van brabant meyer van loeven
+amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen ende der
+smaelre heren dieneren officieren justicieren ende ondersaten
+ons voirs. lants van brabant dien dat enichssins aengaen
+mach dat zy ende een yegelic van hen den voirs.
+suppliant ende loys zynde dienere van desselve onser gracien
+quytsceldinghen remissie ende abolicie ende van al den
+inhouden van dien inder manieren als voirs. es rastelic
+ende vredelic doen ende laten genyeten useren ende gebruycken
+sonder hen te doene oft te laten geschieden ennigen
+hynder stoet oft belet ter contrarien het zy aen lyve
+oft goeden in enniger manieren. want onser beliefte
+sulcke es ende des torconden hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen gegeven in onser stad
+van bruessel den xxixen dach van meerte
+int jaer ons heer duysent vyfhondert ende twee
+voer paesschen aldus ondergescreven opt plycke
+by mynen heere den ertshertoge. ende geteykent
+crokaert
+die collatie van desen copien es gedaen
+ende bevonden concorderende metten originale
+bezegelden brieven bij mij
+n strate"
+"remisie van eenen dootslach
+maximiliaen etc. doen te wetene eenen iegelycken tegewoirdige
+ende toecomende dat wij ontfaen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van bastiaen verknop arm scamel man hem geneerende
+metten ambachte vanden linnenwevene woenende inde prochie
+van oelegem in onsen lande van brabant inhoudende hoe
+dat den xvien dach van augusto xvc xii lestleden de
+voers. suppliant drinckende inde voers. prochie ten huyse
+van eenen lantbouwere met wylen eenen geheeten pauwels
+coeck passerende voerby den voers. huyse een geheeten
+peter van zande molenaer van hulle de welcke byden
+suppliant inne geroepen werdt om te drincken dwelc
+de voers. peter dede ende een luttel tyts gedroncken
+hebbende wilde de voers. peter eenen pot biers betalen
+voere zyn gelach gaende in zyn borse dwelc siende de
+voers. suppliant die hem inne geroepen hadde en wilde
+dat nyet gedoogen hem stortende wat biers in zyn
+borse waer af de voers. wylen pauwels nyet te
+vreden wesende seyde dat de voers. peter syn beleeftheyt
+thoende mits dat hy syn gelach betalen wilde ende
+dat de voirnoemde suppliant dat belette seggende voerts
+dese vleminck saelt hier al regeren ende altyt zynder
+moeder doen om dat hy groots es oft diergelycke woirden
+in substancien soe dat tusschen hen beyden daer om
+divesre woirden resen dwelc hoirende de weerdinne
+aldaer heeft tusschen beyde gesproken seggende dat
+de voers. wylen pauwels ende suppliant goede vrienden
+geweest hedden ende behoirden te zyne ende dat
+haer leet waere dat in haer huys eenige ongenuechte
+gebuerde biddende dat elckerlyck te vreden wesen
+wilde zoe dat hen de voers. wylen pauwels
+ende suppliant lieten geseggen sonder vele meer woerden op
+te nemene ende hebben corts daer nae huer gelach betaelt
+in meendge naer huys te gaene ende es de voers. suppliant
+te dien fyne de voerduere vuytgegaen ende de voers.
+wylen pauwels nemende inde voers. herberge een
+pijcke es de achterdeure vuytgegaen ende de voers.
+suppliant gecomen zynde aen een veken gelegen by zynen
+wege heeft hem bepeyst hoe dat hy inde voers. herberge
+synen rock gelaten hadde den welcken hy wilde gaen
+halen ende gecomen zynde byde voers. herberge
+es gesien geweest vanden voers. wylen pauwelse
+de welcke es haestelinge geloepen met der voers.
+pycken naeden voers. suppliant roepende ghy vlaminck ghy
+hebbet allen den dach gesocht nu suldyt vinden stekende
+metten selven woirden de voers. pycke inde borst vanden
+voers. suppliant latende die daer inne steken van welcken
+steke hy suppliant soe zwaerlyck gequetst es geweest
+dat hy langen tyt daer af seere sieck te bedde gelegen heeft
+welcke suppliant hem gevoelende alsoe gequetst zynde seyde
+aymy hoe vermoerde my daer dwelc siende een geheeten
+hennen van lyere die aldaer passeerde heeft de voers. pyke
+getrocken vuyter borst des voers. suppliant ende dat gedaen
+de selve suppliant noch siende den voers. wylen pauwelse is den
+selven vuyt verhitheyt van bloede wat nae gelopen hem slaende
+met eenen messe dwelc hy gegordt hadde eenen slach ende quetsure
+in syn hooft waer af hy bynnen twee oft drie dagen daer nae
+gegaen es van levende live ter doot vuyt saken vanden welcken
+dootslage die den voers. suppliant met herten leet is de selve
+suppliant die daer te voeren altyts gestaen heeft tot goeder
+fame ende name sonder eenige blaemte ende reproche
+vresende rigeur van justicien hem geabsenteert heeft vuyter
+voers. prochie ende lande van brabant aldaer hy nemmermeer
+en soude derren wedercomen noch verkeeren maer hem
+moeten absent houden ende leven in vremden landen
+ende contreyen in grooter allenden aermoeden ende kevicheyt
+ten waere dat hem onse gratie ende ontfermherticheyt hier op
+nyet verleent en waere alsoe de voers. suppliant zeeght om
+de welcke hy ons oitmoedelyc heeft doen bidden soe eest
+dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voers. suppliant ende willende hem in desen gratie
+ende genade prefereren ende voirtkeeren den rigeur van justicie
+den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert quytgescouden
+ende vergheven hebben remitteren quytscelden ende vergeven
+vuyt onser sunderlinger gracien by desen de mesdaet ongeval ende feyt
+voerscreven mitsgaders alle penen ende amenden corporele ende criminele
+daer inne hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des voers. es
+ende daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie
+ennichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem als van dien
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+zynder goede fame ende name tot onsen voers. lande van brabant
+ende allen alden onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden
+nyet geconfisqueert zynde soe vere daer eenige syn imponerende
+hier op een eewich geswich onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren ons voers. lants
+van brabant hoedanige die syn oft wesen moegen satisfactie
+nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden pertyen gedaen
+soe verre die noch nyet gedaen en zy civilic alleenlyck
+behouden dat de voers. suppliant ter cause vander voers.
+mesdaet gehouden zyn sal ons sekere amende civile te betalene
+nae gelegentheyt der voers. mesdaet ende faculteyt van
+zynen goeden ter arbitragien taxatien ende goetduncken
+van onsen zeer lieven ende getrouwen riddere ende cancellier
+den heere van dscranbeke bierbeke ende lieden van onsen
+rade in brabant die welcke wy daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daer om
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende lieden
+onsen rade dat voer hen geroepen de ghene die behoiren
+selen daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
+procederen wel ende behoirlyck totter verificatien ende
+interinemente van desen ende ter arbitragen taxatien
+ende moderatien vanden voers. amende civile ende dat
+gedaen ende de voers. amende civile betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangere oft
+rentmeestere dien dat behoiren sal ende de welcke gehouden
+syn sal ontfanck daer af tot onsen behoef te makene
+sy onse drossaet van brabant meyer van loevene amman van
+bruessele schoutheten van antwerpen ende vanden bossche
+ende voirts alle andere onse ende onser vassallen ende smalen
+heeren rechteren justicieren ende officieren tegewoirdige ende
+toecomende huere stedehouderen ende elc van hen soe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppliant van deser onser tegewoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen voerscreven tot eewigen dagen
+peyselic vredelic ende volcomelyc doen ende laten genyeten ende
+gebruycken sonder hem ter contrarien te doene oft laten
+gescieden nu noch in toecomenden tyden eenigen hinder stoot
+oft letsel aen synen live oft goeden nyet geconfisqueert zynde
+in eeniger manieren maer soe verre synen persoen oft
+ennige van zynen voers. ongeconfiqueerden goeden ter causen
+van desen eenichsins aengetast gevangen gearresteert becommert
+oft gemolesteert waren sy ende elc van hen de selve terstont
+ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen
+ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich zy ende blive tot eewigen dagen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden
+ons in allen saken ons recht ende eenen iegelycken des syns
+gegeven in onser stat van bruessele inde maent van
+novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende xiii
+ende vanden rycken van ons keyser te wetene van germanien
+txxviiie ende van hongrien etc. txxiiiie aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser ende mynen heere den ertshertoge
+in hueren rade ende geteekent momboir
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by my
+$ $$ $"
+"remis
+albert ende isabel etc. doen te wetene alle iegenwoirdige
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie van daniel
+ende jan du bastard oudt wesende den eenen ienentwintich ende den anderen dryentwintich
+jaeren inhoudende hoe dat zy supplianten syn woonachtich tot loven by hunne moedere
+ende schoonvaeder hebbende opden xxen mey vanden jaere 1603 ten thien uren over
+straeten gegaen ende gecomen zynde inde borchtstraet syn hun beyden gerescontreert
+sommige vanden wachte waerop die voors. twee gebroeders als wesende noch jonck van
+jaeren ende wat gedroncken hebbende hebben uuyt genoechten gevraecht qui va la
+waerop wierdt geantwoirdt van wegens die naer die wachte gingen ombeleeffdelyck
+ende ondiscretelyck dese woirden onder correctie bruydt u moeder wesende
+den oorsaecke dat die voors. jan geen geweer hebbende wordde geirriteert seggende
+tegens synen broeder slaet daerop oft gheeft my u geweer ende ick sal tselver doen
+ende hebbende die voors. daniel getrocken syn geweer ende een vande wachte geslaegen
+inden hals sonder nochtans hem te quetsen loopende die voors. jan om steenen te
+raepen zyndie vanden voors. wacht om geen querelle te hebben wech geloopen ende gevlucht
+dwelck siende sommige vanden gebueren inde selve borchtstraet hebben hun subytelyck in
+huys vertrocken waerdoor meynende die voors. daniel dat degene die alsulcke
+ombeleeffde woirden hadden gesproecken waeren gevlucht int selve huys heeft syn
+geweer genomen ende meynende opde deure te steken heeft by ongeluck gesteken
+door een splete inde dore wesende uuyt dyen deselve dore was vol spleten ende gaters
+ende aldaer geraeckt buyten syns suppliants wille wete ende intentie eenen jan de
+costere inden selven huyse gevlucht zynde die achter de dore was staende
+waer naer hy suppliant als nyet wetende yemant gequets te hebben is
+gerustelyck gaen slaepen tot smorgens soo wanneer men hem was
+adverterende dat hy den voors. de costere swaerlyck hadde gequetst dwelck
+hy in geender manieren en conste gelooven dan gesien hebbende dat syn geweir
+was bebloet heeft hem met zyn broeder gesalueert hebbende ierst vergiffenisse
+gecregen vanden afflyvigen die omtrent drye daegen naerden steeck is overleden
+zeggende wel uytdruckelyck dat hy wel wiste dat die selve suppliant van geen
+meyninge oft intentie en was geweest hem afflyvigen te quetsen oft leet te doen
+als noyt quetste noch kyvagie oft geschil met den voors. suppliant gehadt hebbende
+gelyck oock die voors. suppliant noyt eenige picque oft uyten heeft gehadt op
+den voors. costermans maer is allen tselve tot zynen groot leetwesen
+meer by ongeluck geschiet dan by eenige quaede intentie oft meyningen
+hoewel nochtans die voors. suppliant met zynen broeder vreesende justicie
+syn genootsaeckt de stadt te verlaeten waerdoor sy souden geschaepen wordden
+landtloopich te wordden tot grooten verdriete van hun supplianten ende hunne
+moedere diede voors. haer twee sonen naerdyen sy deselve opgebracht
+catholykelyck ende elck tot een beter ambacht wesende den eenen cuyper
+ende den anderen een schoenmaecker in haere oude daegen soude moeten
+ontberen wanneer zy eenigen troost daervan meynden te hebben hebbende
+tot dyen eynde de voors. moedere ernstelyck begeert mette vrienden vanden
+aflyvigen te veraccorderen gelyck zy is veraccordeert blyckende by den accorde
+daeraff zynder ende oversulcx nemen die voors. supplianten hunne toevlucht
+tot ons zoo zy supplianten seggen ons daerom seer ootmoedelyck biddende
+om onse opene brieven van remissie in behoirlycker ende gewoonelycker
+formen soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter
+beden der voors. supplianten ende regard nemende opde circunstantien van
+dese saecke willende hen in dit stuck prefereren gratie ende misericordie
+voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selven supplianten inden gevalle
+alsboven quytgeschouwen ende vergeven schellen quyte ende vergeven uuyt onse sunderlinge
+gratie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders alle
+offensie ende breucke corporele ende criminele daer inne zy ter causen voors.
+midtsgaeders dat daeraen cleven mach tegens ons ende justicie misdaen ende
+misbruyckt mogen hebben ende hebben hen dyen aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot hunnen goeden naem faem
+ende geruchte in onsen voors. lande van brabant ende allen anderen onse landen
+ende heerlyckheden ende tot hunne onverbeurde goeden indyen sy eenige onder ons
+hebben gelyck ende in alder manieren soo sy waeren voorde toecompste vanden voors.
+feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael in brabant onsen schouteth van antwerpen ende allen anderen onser
+justicieren ende officieren wye sy syn satisfactie ende beternisse ierst ende
+vooral gedaen de partye geinteresseerde voor soo vele die noch nyet gedaen en sy ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlyck ende de saecke sulcx is verheysschende
+behoudelyck dat die voors. suppliaten gehouden sullen syn tvoors. feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheyt vanden saecken ende faculteyt van hunne
+goeden met oock te betaelen die redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant die wy
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbienden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raetdsluyden dat voor hun geroepen
+die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatien ende interinement van desen ende ter taxatien ende moderatien
+vanden selve amende ende costen van justicien alsoo sy sullen bevinden te behoiren welck
+interinement die voors. supplianten gehouden sullen syn te versuecken ende hen
+in persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen sess maenden
+naestcommende opte pene van te verbeuren d’effect van dyen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal syt onsen voors. procureur
+cancellier generael in brabant onsen schouteth voors. ende alle andere
+onse rechteren justicieren ende officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hun besundere soo hun toebehooren sal doen laeten ende gedoogen de voors.
+supplianten van deser onser tegenwoirdiger gratien ende remissien ende van alle
+inhouden van deser inder vuegen ende manieren voor verhaelt peyselyck
+rustelyck vredelyck ende volcomelyck ten eeuwigen daegen genyeten ende gebruycken
+sonder hun daerinne te doen oft te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommenden
+tyden eenich hinder lettsel oft moeyenisse aen lyff oft aen goeden ter contrarien maer
+indyen syn lyff oft eenige van syne goeden daerom gearresteert becommert oft
+beleth waeren dat zy die setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestaedich blyve ten eeuwigen daegen zoo hebben
+wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyck in andere dingen onsen rechte
+ende eenen yegelycken andere dessyns gegeven binnen onser stadt van
+bruessele den tweeden dach der maent van septembri int jaer onsheeren
+duysent zessehondert ende vier opde plycke stont gescreven
+byde eertshertogen ende was onderteekent de witte
+gesegelt met eenen grooten segele van groene wassche onder uuyt
+hangende in syden snoeren"
+"copie
+kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van peeter bogaerts jonck geselle godefroidz soen van
+turnhout inhoudende hoe dat zy vrydage lestleden
+zyn hantbusse geladen hadde in wille nae een exter
+te schieten wesende in syns voers. vaders bogaert
+ende aleer hy schieten mochte soe vloech die exter ewech
+waer om hem om zyn busse te ontladen in wille viel
+nae een dueve inden voers. bogaert wesende te schieten soe
+hy dede waer af gebuert is dat een cloot die hy
+schoit naer hy de voers. dueve gepasseert ware verre
+ouer een water block ende een arm vrouwe geheeten
+heylwych janss. de volders huysvrouwe wesende in een velt
+liggende ouer tvoers. water huer werck doende vander
+welcker de voers. thoender nyet en wiste ende die selue
+des voers. thoenders vaders genader ende groot vryndinne
+was geraect heeft ende soe gequest dat zy corts daer
+nae van liue ter doot gecomen is ter cause van
+welcken feyte hoe wel hem die hertelyc leet is ende
+hy partien willich is te vreden te stellen ende die selue
+alreede heeft doen spreken beduchtende nochtans stranck$
+van justicie die voers. suppliant hem geabsenteert heeft
+van onsen lande ende hertoghdom van brabant ende
+inde selue nyet en soude dorren comen noch verkeren
+ten ware ouermits onse gracie omme de welcke syne
+onnoselheyt inde toecompst vanden voers. feyte aengesien
+ende dat hy in anderen saken hem wel ende eerlyc
+gehadt ende gedragen heeft hy ons oitmoedelyc gebeden heeft
+soe eest dat wy die seluen voerscr. ouergemerct den voers.
+peter suppliant geneycht wesende tzynder supplicatien ende
+hem willende in desen gracie prefereren voer rigeur van
+justicien ende ter begheerten ende in faueur van onsen
+lieuen ende getrouwen raet den abt van onser kercke van
+sinte michiels bynnen onser stat van antwerpen hebben
+den seluen suppliant in geualle als bouen quytgescouden
+vergheuen ende geremitteert quytscelden vergeuen ende
+remitteren vuyt sonderlinger gracie by desen het feyt ende
+ongeual voire verhaelt mitsgaders alle peynen ende
+emenden corporelle ende crimenele daerinne wy ter saken
+van dien tegen ons ende justicie geuallen mach zyn hem
+restituerende als van dien tot zynen goeden name ende
+fame tot onsen voers. lande ende hertoghdom van brabant
+ende onsen vryheyt van turnhout ende tot zynen onuerbuerden
+goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende in alder
+manieren hy ware voer die toecompst vanden seluen feyte
+imponerende hier op silentie ende eewych geswych onsen
+procureur generael ende allen anderen onsen richteren
+ende officieren wyen die syn satisfactie yerst ende voer
+al gedaen der partie geinterresseert in dien eenich
+toebehoort ciuilic alleenlic ende behoudelic dat die
+voers. suppliant tvoers. feyt tegen ons beteren sal ciuilyc
+alleenlic nae exigencie vander misdaet ende zyn
+faculteyt ter taxatie van onsen lieuen ende getruwen
+den cancellier ende den luden van onsen rade in brabant
+dien wy daer toe committeren ontbieden daer om
+ende beuelen den seluen onsen cancellier ende luden van
+onsen voers. rade dat voer hen geroepen diet behoeren sal
+marge: zy byden ontfanger vanden
+expl$$ $$$
+vanden $$$ $$$
+van desen taxatien
+sy procederen totter verificatie ende interinemen$ van desen ende dat
+gedaen ende de voers. emende byden voers. suppliant betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren dient behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeningen ende reliqua te doenen
+tot onsen profyte sy onse schouthet van turnhout ende alle
+andere onse richteren officieren ende ondersaten dien dat aengaen
+sal doen laten ende gedoegen den voers. suppliant van deser onser
+tegewoirdiger gracie quytsceldinge ende remissie va ende van
+allen den inhouden van desen rustelic ende vredelyc genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten gescieden ennigen
+hynder stoot oft letsel ter contrarien maer in dien zyn lyf oft
+eenige van zynen onuerbuerden goeden nv oft hier namaels
+hier om geuangen oft gearresteert waren dat zy die terstont
+stellen tot volcomender deliueratien want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich bliue tot eewigen
+dagen hebben wy den zegel vanden welcken men duerende
+onse ombejaertheyt gebruyct heeft in absencien vanden onsen
+hier aen doen hangen behoudelyc in anderen saken ons ende
+eenen iegelycken syns rechts in allen segenen in onser stat
+van antwerpen inde maent van februario int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende xiiii alens stont gescreuen bouen
+opte plycke by mynen heere den prince ende geteekent
+du blioul ende noch bouen opte selue plycke stont gescxaldis
+visa
+gecoll$$rt metten originale
+by my
+$$$"
+"remissie voer
+diericken gheerits
+kaerle etc. $ doen te wetene allen lieden
+iegewoirdich ende toecommende dat wy
+ontfanghen hebben de ootmoedighe supplicacie
+van diericke gheerits gheboren van bocxstele
+inhoudende hoe dat hy suppliant met wylen katherynen
+jan diercxdochter zynder huysvrouwen van oirschot
+es commen woenen tot turnhout meynende dat de voirs.
+wylen zyn huysvrouwe huer tot turnhout
+eerlycker draghen zoude en laten tenouerstane
+van andermans ghelyck zy tot oirschot
+ghehouden hadde maer als zy tot turnhout
+kennesse gehadt heeft heeft t selue oneerlyck
+leuen daer oyck ghecontinueert ende den suppliant
+versteken ende heymelyck onthouden allet dat
+zy heeft gheconst ende ghe$$ghen ende onder
+dander es ghebuert dat omtrent twee oft drye
+daghen voir halfvastenen lestleden was een jaer
+de voirs. zyn huysvrouwe heeft aensocht steuen
+de voerman dat hy met huer woude gaen stryken
+zy wiste noch wel hondert guldenen die de suppliant
+huer man nyet en wiste ende dat zy hem
+die in zynen schoot legghen zoude woude hy
+met haer gaen ende dwelck den suppliant naemaels
+es ghezeeght gheweest midts den welcken
+es ghebuert dat den suppliant opten voirs. goensdach
+een huyse van hernicken $uyts tot turnhout
+met anderen geselscape heeft zitten drincken daer
+de voirs. zyn huysvrouwe oyck by es commen
+drincken ende omtrent den auonde thuys gaende
+ende die suppliant wel by drancke wesende hebben
+zy beyde alleene in huys wesende twistich geuallen
+ende heeft die suppliant huer gezeeght ende verweten
+dat zy aenden voirs. steuen versocht hadde te
+gaen met hem strycken ende hem tvoirs.
+ghelt inden schoot te geuene daerop zy hem
+spytelyck hiet daer aen lieghen met meer andere
+quade woerden dat de suppliant verhidt wesende
+van bloede ende hem te voeren commende alle de
+quade voirgaende conuersacien ende ontdraghene
+vanden ghelde heeft huer met zynder vuysten
+in huer aensicht ghesmeten ende midt des heeft
+de selue zyne huysvrouwe maniere ghemaect om den
+suppliant toe te schietene ende te euelene alzoe dat
+hy suppliant noch meer van bloede verheyt wesende
+heeft vuyt getrocken een aesmes dwelck hy
+ghecostumeert es te dragene ende heeft haer daer
+mede eenen steecke gegeuen omtrent hueren buycke
+roepende de suppliant zelue ghebueren diese noch leuende
+vonden maer corts daer nae is affliuich geworden
+ende onse scouthet van turnhout hier aff
+kennisse hebbende heeft ter stont dieners int
+goet vanden suppliant ghesonden gheleeght dat
+laureys gheerits des suppliants broeders die haeffelycke
+goeden aen onsen voirs. scouthet om die dienaers
+daer vuyt te hebbene heeft verborght gehadt ende
+den seluen scouthet daer voer gegeuen twintich
+rynssguldenen ende bouen desen heeft de vs.
+onse scouthet noch naderhant aenveerdt alle de
+haeffelycke goeden vanden suppliant ende hoewel
+den voirs. suppliant tvoirs. feyt ende dootslach zeer
+leedt es ende heeft metten vader ende vrienden
+van zynder huysvrouwen ghesoent hebbende aen
+onsen schout in onsen naeme versocht remissie
+om in onse lande van brabant te moghen blyven
+die hem daerop ghezeeght heeft die macht nyet te hebbene
+maer heeft hem geleyder gegeuen van veerthien
+daghen lange geexpireert zynde nyetmin de
+voirs. suppliant beduchtende rigeur van justicien heeft
+marge:
+#sy h$ af$antwordt
+byden voirs. scouthet
+van turnhout
+gelast op zyn$
+lestgesloten$ re$$
+hem ter causen vanden feyte ende dootslaghe
+geabsenteert vuyt onsen voirs. lande ende
+waere ghescapen vuyten seluen te moeten blyven
+ende in grooter miserien te gaen dolen in ander
+vrempde landen zoe verre onse gracie ende
+ghenade hem hier vp nyet waere gedeylt
+alzoe hy zeeght ons om de selue zeer
+ootmoedelyck biddende soe eest dat wy
+de zaken voirs$ o$gemerct ende hier op
+gehadt daduys van lauwerens$ van hasselt onsen
+scouthet van turnhout den seluen diericke
+gheerits suppliant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicacien ende willende hem in dit
+stuck gracie ende ghenade prefereren voir
+strangheyt van justicien zonderlinge ter eeren
+ende reuerencie vander bitter passien die onse
+lieue heer $$$ $$$ voir ons heeft geleden
+aenden houte des heyligen cruys op zulcken dach
+als heden es hem hebben inden gheualle als
+bouen vergheuen quytgesconden ende geremitteert
+vergheuen scelden quyte ende remitteren vuyt
+zynderlinger gratien midts desen onsen brieue tfeyt
+ende dootslach bouen verclaert mitgaders alle
+peyne ende bruecken corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen van dyen met datter
+aencleeft teghen ons ende justicie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben
+hem als daeraff weder ghestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueren
+midts desen onsen voirs. brieue tot zynder goeder
+fame ende naeme in onse voirs. lande ende
+hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy$e eenighe heeft ghelyck ende
+in alder manieren als hy was voer de toecompste
+vanden feyte ende dootslaghe voirsp. satisfactie
+ende beteringhe eerst ende voer alle wer$$ gedaen
+der gheinteresseerde partyen imponerende hier op
+scilencie ende eeuwich zwyghen onsen procreur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringhe eerst ende voir alle wer$$ ghedaen
+der gheinteresseerde partyen indien die noch nyet
+ghedaen en zy ende eenighe daer toedient
+ciuilyck alleenlyck behoudlyck oyck dat
+hy ghehouden werdt tvoirs. feyt ende dootslach
+iegens ons te beteren ciuilyck nae de gelegentheyt
+vander mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden
+ende oyck te reffonderen die redelycke costen van
+justicien die daerom ghedaen ende naegevolght zyn
+ter taxatien ende arbiterscepe van onsen lieuen ende
+ghetrowen cancellier ende lieden van onsen rade in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende beuelen den seluen van onsen rade
+in brabant dat voir henlieden gheroepen die ghene
+die daerom behoiren gheroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelyck ter verifficacie
+ende interinemente van dese iegewoirdigen brieue
+nae huere forme ende inhoude ende ter taxacien
+vander ciuile boeten ende costen voirsp. ende
+dat ghedaen ende die voirs. ciuile boete ende
+costen van justicien ghetaxeert ende betaelt zynde
+inde handen vanden ghenen van onse ontfangers
+oft anderen onsen officier dient behooren zal
+de welcke vanden voirs. ciuile boeten gehouden zal
+wesen rekeninge bewys ende reliqua te doene tot
+onsen proffyte metten andere penningen van zyne
+ontfanghe zy onse drossaet van brabant
+meyer van loeuene ann$$ van bruessele
+scoutheten van antwerpen vanden bossche ende
+van turnhout ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien
+dit aengaen zal moghen huere stedhouderen
+ende eenen iegelyck van hen byzonder zoo
+hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen
+den vorn. diericke gheerits suppliant van deser
+onser iegewoirdiger gracien remissien ende
+perdoene ende van alden inhouden van desen inder
+voeghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+ghenyeten ende ghebruycken sonder hem
+te doene oft te laten gheschien nv noch in
+toecommenden tyden eenich hinder stoot letssel
+oft moeyenisse aen lyue noch aen goede ter
+contrarien in eeniger manieren maer indien
+zyn lyff oft goeden voirsp. daerom gheuanghen
+ghearresteert oft becommert waeren dat zy
+die stellen ende setten oft doen stellen ende
+zetten ter stont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommen deliurantie ende
+slakinghe want ons alzoe ghelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende
+ghestadich blyue tot eeuwigen daghen zoe
+hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen
+behoudelyck in anderen zaken onse recht ende
+eenen iegelycken tzyne in allen ghegheuen
+in onser stadt van mechelen opten goede
+vrydach inde maent van aprille int jaer onss
+heeren duysent vyffhondert ende zessentwintich
+ende van onsen rycken te wetene vanden
+roomsschen ende germanien d$$genste ende
+van castillien ende den anderen dellfste
+aldus ghescreuen opde plycke byden
+keyser in zynen raede ende gheteekent
+$$$ ende visa
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieuen by my
+de cock"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
+van rogier lauwereys arm schamel gehuwet man van zynen
+ambachte spoirmakere woenachtich binnen dese onse stadt van
+bruessel inhoudende hoe dat hy op eenen sondach voer onser liever
+vrouwen dach assumptie anno xvc ende zevenendertich tsavonts
+tusschen zeven ende acht uren twee legwerckers daeraf deen
+genaempt was hennen van buist ende dandere gabriel roberts
+daer nae noch een by quam genaempt jan deletere ende ghingen
+tsamen tweewers voer by thuys vanden suppliant staende inden
+zavelput binnen onse voirs. stadt van bruessel ende aldus gaende
+soe zeyde de voirs. hennen van buist totten anderen twee legwerc$
+zyn gesellen waerom en doet ghy nyet dat ghy geloeft hebt en
+sorghst nyet ende ghingen die twee vragen den suppliant die inden
+voirs. savelput woende ende voer zyn duere sat nade behude doch$
+van hem suppliant genaempt janneken dwelck de suppliant
+hoirende zeyde tot hen ghy weet bat waer zij nu is dan ick e$
+wilden hebben een coffer met eenige clederen ende andere ding$
+der selver zynder behuder dochtere toebehoirende dwelck de
+suppliant hen nyet geven en wilde soe dat de voirs. hennen van
+buist zyn mes track op hem suppliant ende op gielise broeckoys zijn
+behuden zone die voer huer duere waeren dit zinde de suppliant
+ende dat hy voer zyn duere nyet vry en was is in huys gescho$
+om een quaet beroest mes mits dat hij geen geweer over hem en
+hadde ende is corts wederom voer zyn duere gecommen ende buyt$
+zynen huyse zynde stonden de voirs. legwerkers hem en wach$
+ende meynden hem met hueren blooten messen te evelen dwelck
+hij suppliant ziende wierp nae hen eenen steen sonder geraeck$
+ende de twee legwerckers smeten nae hem suppliant met hueren
+bloten messen ende hy suppliant smeet na hen ende quetste he$
+beyden ende geraecte den eenen legwerckere te weten gabriel$
+hy neder ter eerden stuyckte ende gaf hem doen twee of drie
+slagen metten platten vanden messe ende de suppliant creeghs int
+voirs. gevechte een wonde int hooft ende een in zyn handt da$
+hij twee vingeren verloren heeft mits welcken zoe quam
+de voirs. hennen van buist op den voirs. gielyse broeckoeys
+behude zone vanden suppliant slaen met zynen messe waer$
+die voirs. gielis de slagen scutte op een schuppe die hy hadde
+zonder naden voirs. hennen te smijtene ende als de suppliant
+voirgenoemde gabriel ter eerden gesmeten hadde zoe wert hy supl$
+gehouden van een vrouwe genaempt annekin ende de voirs. hen$
+van buist liep # werts om den voirs. gabriel te hulpene ende den sup$
+te slaene zoe dat doen de voirs. gielis broickoys de scuppe nae
+hem wierp zonder geraken ende de voirs. hennen van buist
+den suppliant oploopende met zynen blooten messe soe ghaf hy
+suppliant den selven hennen van buist met zynen messe eene der
+slach op zynen rugge ende daermede ontliep hem die voirs. hennen
+ende alsoe hy suppliant hem doen ommekeerde om in zyn huys
+te gaene zoe zyn dander twee legwerckers als jan deletere ende
+de voirs. gabriel tegen hem suppliant gecommen met hueren blooten
+messen dwelck de suppliant ziende ende vreesende dat zy hem
+geevelt souden hebben heeft hij suppliant om hem te deffenderen
+metten platten van zijnen messe gesmeten den voirgenoemde gabriel
+welcke gabriel by quader fortunen zekeren tyt daer nae deser
+weerlt overleden is uuyt saken vanden welcken hy suppliant nyet
+vrylick en zoude dorren converseren in onsen lande van brabant
+hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse
+gedaen heeft ten zy dat onse gracie hem hierop verleent worde
+alsoe hy seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe
+eyst dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirn. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voer rigueur ende stranckheyt van justicie hebben den
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende
+vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge
+gracie by desen den dootslach voeren verhaelt verclaert mitgaders
+oyck alle pene ende amende corporelee ende criminelle daer inne hy
+hem overmits ende s uuyt saken van tgunt des voirscreven es iegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertocchdom van brabant oyck
+mede in onse voirs. stede van bruessel ende vryheyt van diere ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyn goeden
+noch ter tyt nyet geconfisquiert zynde zoe verre daer eenige
+waeren imponerende hierby een eeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren onssen voirs. lants van brabant wy zy zyn hoedanich
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende
+alvoren gedaen der geinteresseerde partie soe verre die noch nyet
+gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans
+dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren sal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zyne
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betalen de
+redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevol$
+indien datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbitersce$
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbied$
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die gen$
+die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interinemeent de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoec$
+binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te
+verbueren deffect van der selver ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicie indyen datter eenige zyn
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van wel$
+civile boete die gene van onsen rentmeesters dient aengaen$
+gehouden werdt ontfanck te maken rekeninghe bewys
+ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant
+amman van bruessel ende alle andere onse ende onsen vasallen
+of smaelre heeren richteren justicieren ende officieren osen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn of
+wesen mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehoud$
+ende elck van hen zoe hem dat toe behoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
+geschien in lyfve noch in goede eenich hinderr letsel oft
+moyenesse ter contrarie maer indien zyn lyff of eenige
+van zijn onverbeurde goeden daeromme gevangen becommert
+of gearresteert waren dat zy die terstont stellen of doen
+stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blijve tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken ons
+recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede
+van bruessel inde maent van augusto int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende achtendertich van onsen
+keyserycke txixe ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch
+stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie van eene dootslage
+voere gheerden wyns
+kaerle etc doen condt allen luden nu ende namaels wesende dat wy
+hebben onfangen die oitmoedige supplicatie van gheerden wyns wonende
+binnen den dorpe van oplintere inhoudende hoe dat tsondage voere pinxsten
+lesltleden hy heeft gecaetst int voers. dorpe opte plaetse tegen eenen geheeten
+wouteren van yseren ende alsoe caetsende es gecomen des suppliants hun svrouwe
+ende heeft hem gebeden dat hy aflaten soude dat alsdoen die voers. suppliant
+seyde totten voers. woutere ic bidde u laet ons af staen myn huysvrouwe
+en willes met meer hebben ende werp daer eenen halven stuiver seggende
+ziet daeres eenen halven stuiver nochtans en hebbe ic tspel noch niet verloren
+dat doen de voers.woutere seyde zwerende by die macht by die cracht
+ghy sult my betalen oft byde vyf wonden ic sal uwe hert doer steken en
+zeerde uw moedere een werf$ anderwerf teerdewerf nyet tegenstaende die voers.
+suppliant altyt yerstleude vanden voers. woutere seggende ic en wille niet
+vechten nochtans de voers. woutere hem altyts innecomende al zwerende
+heeft den selven suppliant tweemalen voer zyn kennebacken gesmeten dat
+doen de voers. suppliant hem met zyne voeten van hem stiete de voers.
+wouter altyt in zynder quaetheyt persevererende heeft den selven suppliant
+met eene broomes gesteken in zynen hals wel een het diepe de selve
+suppliant dat gevoelende heeft den voers. wouter syck met eenen broomes
+in zyn zyde gesteken van welken steke muts dat hy zieck was vanden
+grooten pocken ende noch duer tyt onder * meester was es binnen vier dagen
+van levende lyve ter doot gecomen ende hoewel die voers. suppliant
+totten voers. ongevalle gecomen is zyn lyf verweerd verweerende hebbende
+den voers. dooden lichaeme gesoent ende partyen genoech gebetert ende dat om
+den selven te voldaene hy heeft moeten om godswille halen ende nochtans
+anderssins tot goeden name ende fame gestaen heeft soe en soude die suppliant
+hem beduchtende voer rigeur van rechte met dorren houden oft vinden binnen
+desen onsen lande van brabant ten ware by onsen gracien ende brieven van
+remissien ons om die voers. gracie zeere oetmod oetmoedelyc biddende
+soe eyst dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden vanden suppliant
+willende hem gracie voer righeur van rechte prefereren den selven inden gevalle
+als boven hebben vergheven geremitteert ende quytgeschonden vergeven remitteren
+ende vuyt sunderlinger gracien midts desen onsen briefve scelden quyte
+tsuck ende den dootslach boven verclaert midtsgaders alle peyne corporelle
+ende criminelle die hy tegen ons ende der justicien mach hebben mesdaen
+ende misbruyckt restituerende hem tot zynen goeden name fame
+zynen goeden onverbuert zynde indien hy eenige hadde ende tot allen
+onsen landen ende heerlicheden hem stellende in sulken state als hy was
+nae voere die toecompste vanden selven imponerende hier op een eeuwich
+geswych ende scilencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+ende dersmaele heeren officieren dienaren ende justicieren dien dit
+aengaen mach satisfactie nochtans gedaen de partyen geinteresseerde
+*den
+# sy verantwordt
+vanden amende civilic
+soe verre die noch niet gedaen en zy civilick alleenlyck behoudelic
+dat die suppliant tvoirs. stuck sal gehouden zyn te beteren tegen ons
+ende daer voere betalen amende civile ende tot dien die redelycke costen
+van justicien indien eenige daer om gedaen zyn oft werdden ter
+arbitragien ende taxatien zien onsen lieven ende getrouwen cancellier
+ende luden van onsen raide geoirdineert in brabant ontbieden
+daer om ende bevelen den voers. van onsen raide dat geroepen die
+ghene die daerom behoeren geroepen te zynen zy procederen wel ende
+getrouweln totten interimenente van desen ende totten taxatien ende
+moderatien vander voers. civilder beternisse ende costen van justicien
+ende die voers. civile beternisse ende costen betaelt in handen
+vanden ghenen dien dat behoirt zy ende alle andere onse ende
+der smaelre heren officieren rechteren ende justicieren tegewoerdich
+ende toecomende huere stedehouderen ende elc van hem soe hem toebehoirt
+ende aengaen mach den voers. suppliants van deser onsen onser gracien
+remissien ende quytges quitscheldingen peyselic vredelic
+volcommelick ende eeuwelick doen ende laten gemeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laten geschieden eenigen hinder stoot
+oft letsel aen zynen lyve oft goeden onverbuert ter contrarien
+in eeniger manieren maer indien zyne persoen oft eenige van
+zyne voers. onverbuerde goeden ter causen van desen eenichssins
+aengetast becommert gearresteert oft gemolesteert waren en
+ende elck van hen terstont ende sonder vertreck ontslaen setten
+ende stellen oft doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat ditvast ende gestadich zy ende blyve tot deuweh
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegele hieraen doen hangen
+behouden ons in allen zaken ons recht ende eenen yegelycken des
+zyns gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+novembry int jaer oons heeren duyzsent vyfhondert ende achtiene
+ende van onsen rycken tderde aldus stont gescroeven onder opte
+plycke byden coninck zynen rade ende geteykent h de
+hune ende noch opte selve plycke vryvisa met oic in mevgine
+pro deo
+die collatie van deser copien is
+gedaen ende bevonden ? concorderend
+metten originale by my"
+"remissie van een dootslage $oe godevaerd van dynant
+kaerle z$ doen te weten eenen iegelycken tegewoirdige ende
+toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmoidige supplicatie van godevarde
+van dynant arm schamel geselle hantwercker ingeseten des dorpe van lare
+onder onse meyerye van thienen inhoudende hoe dat omtrent vier jaer es
+geleden dat hy suppliant sidt in zijnde vaders huize bynnen den dorpe aldair
+de welcke zyn vader hem vraegde godenaert wair t is sennen $ broeder
+dair op hy suppliant antwoirdt vader hy is in ons gebueren huys dair op zyn
+vader zeyde haelt hem dat hy by my come zoe dat hy suppliant vuyt
+bevele van zyn voirschreven vader aldaer ghinck ende vant hem zitten
+eten ende drincken ende dede de voirschreven hennen den suppliant aldair by
+hem sitten seggende ic sal schier met vader gaen ende dair een wijlt syts
+geseten hebbende zyn zy by den avont ende mitten donckeren wel by
+dranck zynde nae huys gegaen ende onderwegen gaen woudt de
+voirschreven suppliant den voirschreven zyne brueder met grootelycken woerten berispen
+seggende dat zyn vader gram wesen zoude dat hij niet eer thuys
+gecomen ende was mit meer andere woirden zoe dat de voirschreven hennen
+dairom seyden hem suppliant gram werdt in sulcke vuegen dat de selve
+hennen ter stont vuyt ter ack een zyn lanck mes slaendt dan
+mede met selven moede vinden voirschreven suppliant hem gevende twee
+oft drije slagen ende hem quetsende in zyn handt wairom de
+voorschreven suppliant zeere gecomoneert wesen ende willende zijn lijf
+defenderen heeft oic zyn lanck messe vuytgetrocken ende heeft $$
+mede onversienlyck alsoet doncker avont was nieyenen den
+voirschreven hennen zyn brueder van hem te keeren nae hem gesteken
+oft geslagen ende geraeckte hem boven in zijn been zoe dat hy
+corts dair nae van levende lijve ter doot gecomen is ende hoewel
+tvoirschreven feyt alzoe onnnoiselick tot gecomen zyn den voirschreven suppliant ende
+noyt man en messede noch slach noch stoot ende gaff zeer hertelicken
+leedt is ende dair aff gesien te weten zijn andere brudere ende
+zusters gesoent ende mit grooter pynen tevreden gestelt heeft
+ende tot inen oyck vor de ziele vanden ghenen zijn brudere een
+pelgremagie gedaen tot sinte peters ende pauwels te
+rome mit grooten arbeyde endt armoeden ende aldaer toe
+zyn mese aet openbair penitentie ontfangen ende gedaen heeft
+soe en gestroest hem nochtans de voirscreven suppliant nyet onse
+landt te gebruycken aen wie dat hem onser gratie huer op
+eerst ende voere al geoctroyeert wie alzoe de voorscreven suppliant zegt
+om de welcke hy ons zeer oitmoedelyck heeft gebeden soe
+eerst dat wij desen aengesien compassie ende medelijden
+hebben mitten voorschreven suppliant ende willen hem in desen gratie
+ende genade prefereren den rigeur van justitie hebben den selve
+suppliant in gevalle als boven geremitteert quytgeschonden
+ende vergeven remitteren quytschelden ende vergeven vuyt onser
+wel wetentheyt ende zunderlinger gratieen by desen den ongena
+ende dootslach voorschreven mitgaders alle peynen ende amenden corporelle
+ende crumuehe dair anne hy hem overmits ende vuyt sake
+van syten des voorschreven is tegene ons onse hoocheyt ende
+justiticie enich mach hebben misgaen ende hebben hem dye
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen tot zynder goede famen ende name in onser voirschreven
+landt van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zijner goeden nyet geconsistueert zijnde soe verre dan
+dinge zyn imponerende hier op silende ende eewich geswijch onser
+procureur generael ende allen anderen onsen richtenen justicieren
+ende officieren hoodanich die zyn oft wesen moegen satisfactie
+nochtans verstende al voeren gedaen der pertien getuterisseert
+zynde soe verre de nyet gedaen ende waere cunlick alleenlick
+behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden zyn sal tvoorschreven
+feyt tegensonste beteren cunlick naer de gelegentheyt
+vanden mesaet ende de faculteyt van zijnre goeden ende dat
+hij oick gehouden wert op te betalen de redelycke costen
+van justiticien indien eninge huer dine gedaen zyn ter
+falatien van onsen hennen ende getruwen den ende ancelleren
+ende lieden van onser rade in brabant die van dair toe comissen
+by desen ontbieden dair om ende bevelen den voirschreven van
+onsen rade dat soe hen geroepen die gene die dair omtrent
+behoiren geroepen te zyn zy procederen wel ende
+duech delicken totter verificatien ende intermente van
+desen ende ter taxatien vander cunnere beternisse
+ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven onsere
+beternisse ende costen getaxeert ende betaelt zijnde in handen
+van den genen van onsen ontfangers dien dat behoeren sal
+die gehouden wordt dair aff rekeninge bewys ende relique
+t doen tot onsen behoeff metten anderen penn? van zynde ontvange
+zy onse voirschreven procureur generael drossaert van brabant meyer van
+loeven amman van brussel schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onse ende onser vasallen
+ende finale heeren richteren justicieren officieren tegenwoirdige
+ende toekomende dyen dat behouden den voirschreven suppliant van dese
+onser tegewoirdiger gratien remissen ende quytscheldingen
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voien? vhaelt? rustelick vredelick volcomelicken ende dewelcken
+doen ende laeten genychten ende gebruycken sonder hen te
+doen noch te laten geschieden $$ noch in toecomende tijden
+ennich hinder letste oft moeyenisse aen zyne lyve noch
+goeden ter contrarien mair sudyen zijn lyff oft ennige
+van zyn voirschreven goeden dairom gevangen gearresteert oft
+becomert waeren dat zy die stollen ende setten oft doen
+stellen ende zetten tot gehelder ende volcommender delmeren
+want ons alzoe gelycst ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich blijven ende zy tot eewigen dagen zoe
+hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic
+in anderen saken onsen recht ende een yegelycken des
+zijne eeygenen in onse stadt van bruessel inde maent van
+decembrj int jaer ons heeren duyzent vijfhondert
+drientwintich ende van onsen rycken te weten vanden
+roomschen ende hongrien vyfste ende vanden spaenchen
+ende duchste aldus stont gescreven sonen opte plycke
+byden ten keyser in zyner raide ende geteckent momboir
+ende noch visa"
+"remissie mertens de cleermaker
+kaerle etc. doe te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van merten
+de cleermaker jans zoene arm scamel man belast met huysvrouwe
+ende kinderen ingeseten der voigdien ende vryheyt van molle binnen
+onsen lande van brabant inhoudende hoe dat hy op zekeren dach
+inde maent van junio int jaer xv c ende xlii de voirs. suppliant ende
+wylen merten mertens met zeker ander geselscap hebben sitten
+drincken in zekere taverne gestaen tot desschele by de kercke
+aldair men gewoenlyck is bier te vercoopene ende aldair zynde
+zyn tusschen den suppliant ende den voirs. wylen merten mertens
+zekere twistige ende injurieuse woirden geresen ter causen
+van eenen gelage dwelck de selve merten aldaer verdroncken
+hadde ende schuldich was bleven gedragende twee blancken ende
+seyde die suppliant totten voirs. wylen merten dat hy zyn gelach
+opleggen ende betalen zoude oft dyer gelycke woirden ende
+hoewel die suppliant den voirs. merten hiermede nyet messoegt
+noch te cort gedaen en hadde soe ghaff nochtans de selve merten
+hieromme den suppliant groote injurieuse woirden hem supplint onder
+dandere heetende zyn moeder ende oude moeder hyen ende dat arger
+is trock met dien de selve wylen merten zyn mess wesende een
+pasmess slaende oft stekende dair mede in evelen ende fellen
+moede naeden suppliant dwelck ziende de suppliant ende beduchtende
+byden voirs. merten verrascht te wordden heeft in deffensie
+van zynen lyve oick zyn mes getrocken ende den selven
+merten dair mede geraeckt ende eenen steeck gegeven omtrent zyn slincker
+schouwer van welcken steeck oft quetsure de voirs. merten is
+binnen cortten dagen daernae des werelt overleden ende hoe
+wel tvoirs. feyt onnoselyck ende in deffensie van zynen lyve is
+gebeurt ende dat oick hy suppliant der partie geinterresseerde
+daeraff satisfactio ende beternisse heeft gedaen soe en soude
+nochtans hy suppliant die altyt gestaen heeft tot goeden name ende
+fame noeyt ennich ander quaet feyt oft delict geperpetreert
+hebbende binnen onse voirs. lande van brabant nyet derren comen
+hanteren noch converseren maer soude elders in vreempde landen
+moeten gaen doelen ende in grooter armoede ende miserie leven
+ten ware dat onse gratie ende genade hem hierop wordde
+geextendeert ende verleent ons dairom oidtmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter
+beden des voirs. suppliants ende willende hem in dit stuck
+prefereren gtatie ende misericordie voir strangheyt ende
+rigeur van rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander
+bitter passie ende lyden ons heren jesu christu dwelck hy
+opten goeden vrydach voir die salicheyt vanden menschelycke
+geslechte geleden heeft hebben den selven suppliant in gevalle
+als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende
+vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+bruectie corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen
+voirs. mits dat dair aen cleven mach tegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in
+onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy ennige onder ons heeft gelyck ende in alden manieren zoe hy
+was voer de toecompste vanden voirs.feyte imponerende
+hierop een eeuwich gezwijch onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der
+partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zyn ende
+ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van zynen
+goeden met oick te betalene die redelycke costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dairomme ende bevelen de selven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen de ghene
+die dairom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen
+van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck -
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene
+ende hem in persoene te presenteren in onse voirs. raide binnen
+zess maenden naestcomende opte pene van te verbeuren
+deffect van desen ende dat gedaen ende de selve over boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende dien dat
+aengaen sal mogen huere stedehouderen ende den yegelyck van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle dinhouden van deser inder
+vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nv noch in toecomende
+tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden dairom gearresteert gecommert oft belet
+waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancien
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegele hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ene eenenyegelyck anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrijdach
+inde maent van aprille int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+drye ende veertich van onsen keyserrycke txxiiiie ende
+van onsen rycken van castillien ende anderen txxviiie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+rade ende onderteekent boudewyne visa
+$$$
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originaele by mij"
+"kaerle etc doen te weten allen tegenwoordich ende toecoemende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van wouter van nyenrode
+scaephuerder oudt zevenentwintich jaeren wonachtich in onseen stede van loeven
+onlancx aldair geapprehendeert inhoudende hoe dat opten dach vanden
+heyligen cruyce inde maent van septembri xvc eenenveertich de suppliant
+drinckende inde herberge van eerdenburch gelegen onder jette by
+bygaerden in onse ampmannie van bruessel aldair hy de scaepen huede
+van zynen meester zoe waeren in syn geselscap wylen joes everpoel
+jan suys paesschier govarts pieter vanden boot ende andere ende tgelach
+gerekent wesende quam elcken te betaelene eenen stuiver ende betaelde
+elck zyn gelach uuyt gedaen joes voirs. die welcke sonder zyn
+gelach te betaelen wilde noch een pot biers genieten ende gehaelt
+hebben dwelck de weerdinne nyet doen en wilde seggende waerop
+soude ic u bier meten doen antwoirdde de voirs. joos totter weerdinnen
+wat en cont es dat neempt neempt een ketel ende metet opden boon
+twelck die weerdinne nyet doen en wilde dat hoorende leyskin huysvrouwe
+vanden suppliant om beeters wille ende geschil te schouwen hiet der
+weerdinnen dat zy een pot biers meten zoude ende zy soudt betaelen
+want zy wel wiste dat de voirs. joos hadde tot roweghe$ daer by
+gelegen gebonden als beseten vande duivel ende was geacht als een zot
+ende alsoo de suppliant sittende aen de tafel sprack metten voirs. jan suys
+by hem sittende van een scaep dat hy suppliant den selven jan daer te
+voeren vercocht hadde soe is by henluyden gecoemen de voirs. joes ende poel
+willende hem des onderwinden daerop de suppliant seyde totten voirs. joes
+wat hebt ghy u dien te onderwinden ghy sot ende de voirs. joes
+antwoirdde wat seegt ghy van dien sot soude ick moeten dairomme
+myn moeder doen ende sonder meer woirdden de voirs. joes nam eenen
+mutsaertstock uuyter schouwen ende quam dairmede geloopen naeden
+suppliant opheffende den stock om nae den suppliant te slaen twelck belet
+was zoe dat hy den stock liet vallen ende quam aen den cant vander
+schouwen ende naer dat hy wat tyts gestaen hadde quam deselve joos
+weer naerderen tafel daer de suppliant zat ende met zyn brootmes stack
+over de selve tafel naer den suppliant ende quetste hem duer zynen duyme
+ende metdien de suppliant stont op ende is die tafel ende die keerse dairop
+staende over eynde gevallen ende de voirs. joes met zynen opsteker heeft over
+die tafel naeden suppliant gesteken dat siende de suppliant heeft met zynen
+handt den selven joes van hem gestooten nemende een pot in zyn handt
+ende dairmede heeft den selven joos op zyn hooft gesmeten gevende hem
+oepenen wonde dair af hy twee dagen dairnae gevaren is van
+levende lyfve ter doot ter saken van welcken de suppliant is geapprehendeert
+geweest by onsen meyer van loevenen ende hoewel hy peys gemaect
+heeft met de partye nochtans hy vreest datmen sal willen extrordinaerlyck
+tegens hem procederen ende hem stellen ter leste supplicie ten eynde dat onse
+gratie hem hierop verleent wordde ons dairomme oidmoedelyck
+biddende soe eest dat wy dese saeken overgemerct ende hierop gehadt
+tatvys van onsen voern. meyeren burchmeesteren scepenen ende raidt onsen voirs.
+stadt van loeven den voern. suppliant geneycht wesende tot zynder
+beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert
+quytgescholden ende vergeven remitteren schelden quyte ende
+vergeven uuyt onsen zunderlinge gracien by desen tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitsgaders oic alle penen ende amende corporelle
+ende criminelle daerinne * hem overmits ende uuyt saken van tgeenen
+der voirs. is tegen ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach
+hebben ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame ende
+name in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant en allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyck als hy was voir den voirs.
+dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencia
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert
+zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat de voirn. suppliant gehouden zal zyn tselve feyt iegens ons
+te beteren civilyck naer de gelegentheyt vanden misdaet faculteyt van zynen
+goeden ende onsen ordonnacie dairop gemaect ende oick te betalen die
+redelycke costen van justicien zulck als dairomme gedaen ende naegevolcht
+zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe
+committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen raide in
+brabant dat voor hen geroepen die ghene die dairomme behoiren zullen
+geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck totter verificatie
+ende interinement van desen tegewoirdigen brieven welck interinement de
+selve suppliant schuldich zal zyn te versoucken in onsen voirs. raide binnen eenen
+halven jaere naestcoemende op die peyne van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcker amende
+onsen ontfanger vanden exploicten van onsen voirs. raide of andere
+onsen officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck te maken
+rekenning bewys en reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse droessaet van brabant meyer van
+loeven ampman van bruessele meyere van heure ende alle anderen
+onse ende onser vassalen of smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen tegenwoirdich ende toecoemende hueren
+stedehouderen ende elck van hen soe hen dat toebehoiren ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van deser onsen tegewoirdiger gracie remissien
+ende quytscheldingen inder maniere voirscreven peyselyck volcomelyck ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem
+#sy hiervan verantwoirt
+byden ontfanger vanden exploiten
+te doene noch te laten geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve
+noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien
+mair zyn lyf tegenwoirdelyck gevangen als voirs. is mitsgaders
+zyn goeden ongeconfisqueert indien die waeren dairomme becommert
+oft gearresteert terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+slakinge ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen
+saken ons recht ende eenyeglyck tzyne in allen gegeven in onsen stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende dryenveertich van onsen keyserrycke
+txxiiiie ende van onsen rycken van castillie ende andere txxviiie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen rade
+ende geteekent zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+jacuwez"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief sullen zien saluyt doen te
+weten dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de vyt
+nu ter tyt gevangen in handen van onsen drosaet slants van mechelen inhoudende
+hoe hij suppliant ten tyde dat wij siege hielden voir de stadt van masieres aldair
+oic mede geweest is in onsen dienst met vier wagenpeerden ende aldair
+wesende zyn hem twee vanden voirs. vier peerden genomen ende ontkeert
+geweest byden welcken naer dien dat voirs. siege obgebroken was hy
+gelyck meer andere naer huis gecommen is mit de voirs. twee anderen
+peerden ende zekere tyt daernaer is hem een vande voirs. twee
+peerden afgestorven ende bevindende dat hem niet wel mogelick
+en was die landen van zekere hoeve die welcke hy te dyer tyt houdende
+was binnen der prochie van meerbeke te cultiveren ende andere wercken
+te doene die nootsakelyck waren mettten peerden beesten gedaen te
+wesene mits dat hy geene ofte luttel gelts hadde heeft zoe mistrostich
+geweest by instekene vanden quaden geeste als dat hy binnen der
+voirs. prochie van meerbeke eenen genaempt willem somer tot duffel
+een peert ontvreempt ende ontleedt heeft ende tselve aengespannen
+ende gevoert naer onse stede van thienen maer die voirs. willem
+somer dies vernemende heeft den suppliant gevolcht tot binnen
+der selver stede van thienen aldair hem die suppliant tvoirs.peert
+wedergekeert heeft vuyt welcken verliese van peerden ende
+verachteringe van wercke die suppliant zeere benauwt ende veraermoedt
+geweest is twelcke gevoelende heeft zekeren tyt daer naer ende
+binnen omtrent een jaer herweerts hem gevonden binnen de prochie van
+duffel ende ziende aldair zeker qualiteyt van peerden beesten heeft
+anderwerf zo getempteert geweest als dat hij om vuyten commer ende
+laste te geraken alwaer hy inne was handt aen twee vanden
+voirs. peerden geslegen heeft ende de selve gevoert tot bruessele
+ende die selve aldair vercocht om een somme van xxv guldens waer af
+hy gereet ontfinck xiij rynsgulden voir een vande voirs. peerden twelcke
+hij vercocht hadde eenen vreempden coopman ende van tandere twelcke hy
+gegeven hadde om tweelfve der gelycker guldenen eenen pieter berthels
+woonende tot semps ofte eppeghem bleef hem die selve pieter die selve
+twelf rynsgulden schuldich hier naer is gebuert dat die voirs.
+suppliant vander voirs. hoeve versteken wesende ende nyet wetende
+waer mede hy hem generen mochte in groote ende extreme
+gebreke wesende heeft noch zoe geabuysert geweest als dat hy
+eenen jan van bocxtuyn een peert ontleedt heeft maer de voirs.
+bocxstuyn des gewaert wesende heeft hem gevolcht ende zoe
+vele gedaen dat hy die voirs. peert beeste weder gecregen heeft
+ende hoe wel die voirs. sticken ende mesβsen hem suppliant
+hertelycke leet zyn zoe dat hy om geen goet ter werelt ofte
+amoede die hem toecomen soude mogen dyergelycken en zoude
+willen committeren ende dat hy in allen anderen dingen eerbaerlyck
+ende properlyck geleeft ende met zynen wyve huys gehouden
+heeft zonder oyt van iusticie gereprehendeert te zyne ende oic van
+eerbaren ende goede vrienden is zulcx dat zijn vader die noch in
+levenden lyve is in onsen banck te duffel twintich jaeren ende
+bet als schepene geseten heeft ende noch sidt des nochtans nyet
+tegenstaende beducht hem die voirs. suppliant dat onsen voirs. drosaet
+van onsen lande van mechelen rigoreuselyck tegens hem sal willen procederen
+by extreme executie den suppliant scandelyck bringende
+van levenden lyve ter doot ten zy dat hem onse gracie ende genade
+hier op verleent zy ons dair om oitmoedelyck biddende soe eyst
+dat wy desen aengesien ende hier op gehadt tadvis yerst van onsen voirs.
+drossaet ons lants van mechelen ende daernae van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren den rigeur ende strancheyt
+van iusticie hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zonderlinger gracien by desen die mesβsen voeren verhaelt mitgaders oick
+alle penen ende amenden corporelle ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons
+onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen weder
+roepende ende te nyeuwte doende die procedueren tegens hem ter sake
+voirs. gedaen ende gevordert ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen bij desen tot zyne
+goede fame ende name in onsen * hertochdom van brabant ende
+lande van mechelen ende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechterren
+iusticieren ende officieren ons voirs. landts van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans yerst ende
+alnoch gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch
+niet gedaen en waere cunlyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat hyt iegens ons cunlyck beteren sal naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy gehouden
+wert te betalen de redelycke costen van iusticie daeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voors. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant die wy dair toe
+committeren ontbieden hier omme ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant dat voer hen lieden
+geroepen de gene die dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter verificatie
+ende intermemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve ende
+dat gedaen ende de voirs. cunle boete ende costen van iusticie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke
+cunle boete de gene van onsen rentmeesteren dient aengaet
+gehouden werd ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua
+te doen tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaeten van brabant ende slants van mechelen meyer
+van loeven amman van bruessel scoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onsen ende onsen vasallen oft
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren ons voirs. slands
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen
+mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elc van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende pardoene inder manieren voirs.
+rustelick ende vredelick doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien maer zyn
+lyf nu wesende in hechte van vangenesse als voirs. is mitgaders
+zyn onverbuerden goeden op dat die becommert ende gearresteert
+waeren zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+deliverance want alsoe gelyest des toirconden zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen gegeven in onse stede
+van mechelen den vjen dach van octobre int jaer onssheeren
+duysent vyfhondert drie ende twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende van hongrie etc. tiiijen ende
+van spaegnen tviije β aldus stont geschreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent βer de rue
+*lanββ ende"
+"remissie van doetslage voir
+janne de woghe
+kaerle etc doen te weten allen luden tegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de woege
+arm scrynmakere belast met huysvrouwe ende twee cleyn kinderkens
+inhoudende hoe dat omtrent een jaer geleden de voirs. suppl is ghaen
+drincken tot bygaerden by onser stadt van bruessele gelegen met
+eenen geheeten bertele wesende doen der tyt meyere tot berchem
+ende nae dien zy aldair vie oft vyfve gedroncken hadden ende
+hen gelach betaelt heeft die voirs. suppl. genomen zynen wech om
+thuysweerts te ghane met zyne voirs. wive ende twee kynderen
+dat als doen hen gevolcht is de voirs. bertele wesende zeer by
+drancke ende noch een met hem ende comende by hem suppl hebben
+den selven zyn lanck mes af gegort ende hem gestoten in een
+gracht ende dat meer os opten selven suppl geslagen dat hy
+gequetst was in een zyn handt soe dat hem van noode was om
+zyn lyf te beschudden te treckene eenen zynen opstekere daer mede
+hy den voirs. bertele gaf alleene een cleyn steekcxken omtrent
+zynen hals daer af hy binnen negen oft thien daghen daernae
+van levende live ter doot quam ende is wel te vermoeden indien
+de voirs. bertele wel verwaert ende gecureert hadde geweest
+hy vanden voirs. steecxken egheen noot van stervenden gehadt en
+soude hebben ende hoe wel den voirs. dootslach den suppl
+herttelycken leet is ende dat hy partye geinteresseerde heeft
+gesoent ende gebetert nietmin beduchtende rigeur van iustitien
+heeft hem geabsenteert vuyt onsen lande ende hertoochdomme
+van brabant ende en soude aldair niet wederom dorren
+keeren hanteeren noch converseren maer is gescapen vuyt
+den selven te moeten bliven soe verre onse gracie ende
+genade hem hier op nyet verleent ende gedeylt en wordde
+alsoe hy seeght ons omme de selve zeer oitmoedelyck
+biddende soe eest dat wy de saken voirschreven ongemerct
+den selven janne de woghe suppl genegen wesende tot
+zynder beden ende supplicatien ende willende hem in dit
+stuck gracie ende genade prefereren voir strancheyt van
+iusticien hebben in den gevalle als boven vergheven
+quytgeschouden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren vuyt zundelinge gracie mits desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne ende bruecke corporele ende criminele dair
+inne hy ter cansen van dien met datter aencleeft tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder en restitueren mits desen onsen voirs.
+brieve tot zynder goede fame name ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant
+ende anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zijnen onverbuerden goeden indien hyer eenige heeft
+gelyck ende in alre manieren als hij was voire de toecompste
+vanden feyte enden dootslage voirsc. imponerende hierop
+silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticien ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse eerst ende
+voir alle werck gedaen der geinteresseerde partye indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilick
+alleenlyck behoudelick oick dat die selve suppl gehouden
+sal wesen tvoirs. feyt ende dootslach tegens ons civilic te
+beteren naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van zyne goede ende oick dat de voirs. suppl gehouden werdt
+te refonderen ende betaelen de wettelycke costen van iusticie
+indien datter enige gedaen zyn allet ter taxatien ende
+arbitrage van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende
+lueden van onsen rade in brabant die wy daertoe
+committeren by desen ontbieden daer om ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende rade dat voer henluden
+geroepen die ghene die daer om behoiren geroepen te zijn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende
+interinemente van deselven onsen iegewoirdigen brieve nae huere
+forme ende inhouden ende ter taxatien vanden civile boeten
+ende costen voirscreven ende dat gedaen ende de selve
+civile civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft anderen
+onsen officier dient behoeren sal die vanden voirs. civile
+boete gehouden sal wesen rekeningen bewys ende relquat te
+doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfanghe zy onse drossaert van brabant meyer van loven
+amman van bruessele schouteten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onse ende der smaelre
+heeren rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+tegenwoirdich ende toecoomende dien dat aengaen oft
+aenroeren sal moegen hue stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoogen den voirs. janne de woege suppl van
+desen onsen tegewoirdiger gratien remitteren ende pardoeneren
+ende van allen den inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voiren verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen ofte laten geschien nu noch in
+toecomenden tyden ennich hinder stoot letsel oft moeyenisse
+aen live noch aen goeden ter contrarien in eniger manieren
+maer indien zyn lyf oft enige van zyn voirs. onverbuerden
+goeden soe voers. es daer omme gevangen gearresteert
+ofte becommert waren zy die stellen ende setten oft doen stellen
+ende setten terstont ende sonder vertreck tot gheheele ende
+volcoomen delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen doen hangen
+behoudelick in anderen saken ons recht ende eenyegelycken
+tzyne in allen gegeven? on onser stadt van tricht inde
+maent van octobry ent jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te weten vanden
+roomschen tweeste ende van castillien $$ twyfste aldus
+stont gescreven onder opte plycke byden coninck ende
+geteekent rysele ende noch visa
+gecollacioneert $$ $$
+accorderend metten originale
+by my"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden nu synde ende
+naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van pauwels brugmans alias vanden berge geboren
+van onser stadt van loven inhoudende hoe dat hy suppliant
+inden jaere xvc ende eenendertich is in rechte betrocken gewee$
+voere borgemeestere scepenen ende raedt onser voirs. stadt van
+loevenen ter instancie van wylen lysbeth van ermeghem weduwe
+wylen jacops van daelhem doentertyt woenachtich inder selve
+stadt van loevenen inde dorpstrate ende dat ter zaken van
+leveringe van divese ware als botere keerssen olye havere
+ende andere diergelycke comenschape byder voirs. wylen
+lysbeth den voirs. suppliant vercocht ende gelevert ende de
+voirs. suppliant met rechte verwonnen ende verhaelt wesende
+voere de voirs. schult beloopende omtrent elff oft twelf
+rynsgulden ende de selve lysbeth consent hebbende vanden
+voirs. borgemeester om den voirs. suppliant daer voere te
+doen executeren oft pandt van hem te nemene heeft ten huyse
+vanden suppliant doentertyt oyck woenende te lovenen in de voirs.
+dorpstrate gesonden eenen sergant om hem voere de voirs. schult te
+executeren ende want hy suppliant doentertyt nyet thuys en
+was soe woude de voirs. sergant hebben eenen pant om syne executie
+daer op te doene te wetene een van zynen peerden daer hy zyn labeur
+ende landtwinninghe mede doende was midts den welcken offerde
+ende presenteerde des suppliant huysvrouwe den voirs. sergant te
+gevene eenen vrouwen koers daermede de voirs. sergant oft
+de voirs. lysbeth nyet te vreden en wilde syn maer leyde
+ende nam de selve sergant met hem een van des suppliants
+peerden uuyten stal daer aff de voirs. suppliant corts daer nae
+geadverteert worde by eenen gheheeten jan millaens ende
+want de voirs. suppliant verstont vanden selven janne dat de
+verbeyden tot des maendaechs daer nae nyet tegenstaende dat
+den pandt vanden voirs. koers was gepresenteert te gevene
+ende oyck nyet tegenstaende dat de selve jan te vrede was
+borghe te blyvene ende de voirs. lysbeth te versekeren van
+huerer betalingen ten voirs. naestcomende maendage
+dwelck ten hoochsten maer drie dagen en was te verbeydene
+naede voirs. executie soe heeft de voirs. suppliant ter causen
+van dien zeer gestoert ende beruert geweest ende zoe
+vele te meer want hy ter causen vander voirs. tydinge was
+vander tafellen daer hy doentertyt zat geroepen ende
+aldus gestoert ende vergrampt wesende is mit furieusheyt
+ende hitten gegaen ten huyse vander voirs. lysbeth die welcke
+wesende inde kokene de voirs. suppliant riep seggende dat
+zy met hem soude comen rekenen ende comende de selve
+lystbeth uuyter cokene in hueren winckel zoe hebben zy
+uuyterlinghe groote kyffwoerden gehadt ende ten lesten
+es de voirs. suppliant gecomen byder voirs. lysbeth inden
+winckel ende heeft huer gegeven met zynen opstekere
+twee steken omtrent der herten daer aff de selve
+lysbeth is terstont gecomen van levenden live ter doot
+ter causen van welcken feyte de voirs. suppliant hem heeft
+yesinder geabsenteert buyten onsen voirs. lande van
+brabant behoudelyck dat de suppliant onder sansconduyt
+oft geleyde van onsen meyer van lovenen hem sekertyt heeft
+gehouden optgewyde om te doene transport ende opdracht van
+zekeren zynen goeden # om metten penningen daer aff comende
+# by hem vercocht
+om zyne schulden te betaelene
+ende ons te voldoene vander
+confiscatie van zynen goeden
+$$ aff hy ons oyck heeft
+voldaen de selve suppliant
+heeft oyck gedaen groote
+$$ligen betalingen ? aende kinderen ende
+vrienden vander voirs. wyle
+lysbeth om te beteren
+$voirs. feyt ende hen
+hieraff satisfactie te
+doene nae zynder macht
+in zulcker vuegen dat
+$$ middelle van vrinden
+$$lycke presentatie ende
+$$ooten oitmoet byden
+suppliant gedaen ende
+$epresenteert de selve
+suppliant is mitten voirs. vrienden ende magen geaccordeert zoe verre ende op conditie nochtans dat de
+suppliant vanden voirs. feyte ende dootslaghe van ons can verwerven onse gratie ende brieve van remissien alzoe dit al
+$lyckt by de selve conditien ende gemerct dat tvoirs. feyt is toegecomen uuyt hitte van bloede
+ende dat hem tselve uuyt gront zyns herten leet is daeromme hy oyck gedaen heeft ende noch dagelycx
+$ende is groote penitentie ende noch doen sal soe verre hy vanden voirs. feyte ende delicte van ons can
+verwerven onse gratie ende remissie ende aengesien dat oyck dat de suppliant is in meyningen
+by leven lanck te bidden voer die ziele vanden voirs. wylen lysbeth alzoe hy oyck daeromme
+diverse geestelycke persoonen heeft doen bidden ende dat hy suppliant is geboren van onser voirs.
+stadt van loevenen gehoudt ende hebbende zesse kinderen te wetene twee zoenen ende $$ vier
+#dochteren alonder huere jaeren wesende daer aff diene is in religie ende int cloestere $$
+augustynen binnen onser voirs. stadt van loevenen
+syne schulden te betalen€ ende oyck om metten kinderen vrienden
+ende magen vander selven lysbeth vanden voirs. ongevalle te
+overcomen denwelcken hy suppliant alle oitmoet satisfactie ende
+voetval heeft gedaen soe dat hy suppliant metten selven is
+overcomen zoe verre de suppliant vanden voirs. feyte can
+verwerven onse gracie ende misericordie ende aengesien
+dat het selve feyt dwelck gebuert is uuyt hitte van
+bloede den suppliant uuyt gront syns herten leet is ende
+daer aff hy oyck gedaen heeft ende noch in meyninghe is te
+doene penitentie ende dat de suppliant die altyt gestaen
+heeft tot goeden name ende fame belast is met huysvrouwe
+ende zesse kinderen soe is ons van weghen deselfs suppliants
+op dat hy ende synen voirs. huysvrouwe ende kinderen nyet teenem$
+in dolinghen ende desolatien en comen oitmoedelyck gebeden
+hem tvoirs. feyt ende dootslach te willen remitteren ende
+vergeven ende hem daer op te doen expedieren onse openen
+brieven van remissien in zulcken saecken ge behoorende
+soe eerst dat wy de saken voerscreven overgemerct ende
+eerst hier op gehadt dadvys van eenighen geleerden ende
+doctoren in theologien den voirs. pauwels brugmans suppliant
+geneycht wesende tot synder voirs. beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericorde
+voer rigeur ende strangheyt van justicien besundere ter
+eeren vanden bitteren lyden ons lieffs heeren jhesu christi dwelck
+hy opten goede, vrydach op alsulcken dach als huden voer de
+salicheyt ende verlossinge van allen menschen geleden heeft
+hebben inden gevalle als boven vergeven quytgeschonden
+geremitteert vergeven quytschelden ende remitteren uuyt
+sunderlingen gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven verclaert mitgaders alle payne ende amende
+corporelle ende criminelle inde welcke hy ter causen
+voirscreven met datter aen cleeft tegen ons ende justicie
+misdaen ende mesbruyct mach hebben ende gevallen mach
+wesen hem als van desen wederom stellende ende restituerende
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in allen onse$
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenighe heeft in alder manieren als hy was
+voerde toecompste vanden feyte ende dootslach voirs. imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwigen onsen procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen ende onser vassalen
+oft der smaelre heeren richteren justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse doende eerst ende voer al der partie
+geinteresseerde indien die nochtans nyet gedaen en zy civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs suppliant gehouden sal zyn ter
+causen vanden voirs. feyte ende dootslage te betalene tonsen behoeve
+amende civile nae qualiteyt vanden voirs. delicte ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck te betalen de costen van justicien hier
+omme gedaen ende te doene ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onser
+raede in brabant ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedsluden in brabant dat voere hen geroepen
+de ghene die daerom behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen onsen brieve ende ter taxatien ende moderatien vander
+voirs. amende ende costen van justicien naer huere forme
+ende inhouden # ende dat gedaen zy onse drossaet van brabant
+ende alle andere onse ende smaelre heeren richteren justicieren
+officieren ende dieneren jegewoirdich ende toecomende dien
+dat aengaen sal mogen hueren stedehouderen ende elck van hen
+besunder soe hem toebehooren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. pauwelse suppliant van onser jedewoirdiger gracien
+quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van
+desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder stoot oft
+moeyenisse in lyve noch in goede ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenighe van zynen onverbuerden goeden
+zoe voirs. is daer om zyn oft naemaels waren gevangen
+gearresteert gecommert oft belet dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goedt vast
+ende gestadich blyve tot eewighen daghen zoe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in
+anderen saken onsen richte ende eenen yegelycken tzyne
+in allen ghegeven in onser stadt van bruessele
+opten goeden vrydach inde maent van apprille int
+# welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden
+zal zyn in persoen te
+verzueckene ende dese
+tegenwoirdige te presenteren
+binnen eenen jaere
+naestcomende opde
+pene van te verbuerene deffecte van desen
+jaer onsheeren duysent vyfhondert ende driendertich
+ende van onsen keyserycke tvierde ende van onsen
+rycken van castillien ende andere dachthienste aldus
+stont ghesreven opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende gheteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"rappel van banne voer elisabeth sclercx
+kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen sien
+saluyt wy hebben ontfaen die oitmoedige supplicatie van elisabeth
+sclercx jonge wedewe inhoudende hoe dat opden xven dach
+junij xv drienveertich tot vervolghe van onsen procureur generael
+van brabant ende vonnisse van zekeren onsen commissarisen
+dair toe geordineert die voorn. suppliante was gecondempneert zekere
+eerlicke reparatie te doen ende boven dien gebannen bynnen
+onse stadt van loevenen den tyt van thien jaeren sonder daer vuyt
+te moegen gaen op de confiscatie van hueren lyfne ende goeden
+verbiedende voorts de suppliante met yemande eenige co$$catie oft
+disputacie te houden van eenige articlen vanden geloove als
+byder voirs. sentencie breeder blycken mach daer aff dinhouden
+hier naer volcht de procureur generael onser heeren der keysers in
+brabant ter cause van officien aenleggere tegen elizabeth sclercx
+ghevanghen ende verweerdersse gesien tproces der voirs. partyen
+ende op al rypelen geledt mynen heeren de commissarisen condempneren
+dese verwerddersse in huere lyven cleederen ende bervoets op
+huer knijen met eender berrender torsse van twee ponden in huer
+handt god almachtich onsen heere keysere ende de justicie
+vergheffenisse te bidden ende de selve torsse alzoe te dragen
+ende te laten voer theylich sacrament inde kercke van sinte
+peeters ende een half jaer lanck in haer cleederen bloot
+met eender berrender wassen keersse van eenen ponde in huer
+handt by toruys te gaene in alle de processien die bynnen den
+halven jaere naestcoemmende gedaan sullen wordde, ste peeters
+voers. ende telcker reysen die keersse te laeten voor
+theylich sacrament aldaer. ende voirts een jaer lack alle
+weecken tot huere coste te doen doen een misse ste peeters
+inde kercke ende die te hoiren ende ten eynde vanden jaere
+daeraff certificatie te bringhen aenden voirs. procureur generael
+ende voirts vuyt sekere consideratien bannen de voirs. gevanghene
+bynnen deser stad van loevenen den tyt van thien jaeren naescoemmen
+sonder dat zy duerende desen tyt daer vuyt sal moegen gaen
+opte confiscatie van hueren lyfne ende goeden verbiedende
+voirts der voirs. gevanghene met yemande eenighe communicatie
+oft disputatie te houdene van eenighe articulen vander geloove
+ende voirts eenige boecken oft schildereyen te houden te hebben
+oft te lesen ten zy dat die yerst byden overprochiaen van
+ste peeters ten tyde zynde gevisiteert ende geteeckent zyn
+al opte pene van gehouden ende gepunneert te wordden als
+relaps condempnerende daeren boven dese verwerdersse inde
+costen van desen processe ende huere gevanckenisse die
+taxatie daeraff mynen voirs. heeren den commissarisen ghereserveert
+aldus gepronnuncieert ende vuyt gesproken opde stadhuys van
+loevenen in presentie van allen den commissarisen aldair voir recht
+sittende ende in presentie van den procureur generael ende den meyer
+van loevenen opden xven dach van junio int jaer onsheeren
+xcc dryenveertich aldus ondergescreven dese copie is
+gecollationeert ende bevonden metten originalen reg$$re accorderende
+by my geteeckent h zype zedert welcken ban de voirs.
+suppliante wedierende der justicie heeft huer continuelick gehouden
+gehadt bynnen onse voirs. stadt van loevenen ende vulcommen die
+andere pointen begrepen inden voirs. vonnisse. als naerder blycken
+mach by attestatie vanden prochiaen van ste peeters kercke van loevenen
+voits. ende heeren wouter haverloos tot huere groote scaempte verdriet
+ende achterdeel ende en zoude nochtans nyet dorven gaen frequenteren
+ende woenen buyten onse voirs. stadt van loevenen daer huere goeden geleghen
+zyn omme de selve ende anderen hueren affairen te handelen
+ende vervolgen ende anderssins den cost winnen ten zy dat onse
+gracie huer hierop verleendt wordde ns daeromme zeere
+oitmoedelyck hebbenen $$$que? eest dat wy de saken voerscreven overgemerct
+ende hierop gehadt tadvis vanden voirs. commmissarisen geordinneert
+opt stuck vander secte lutherane inden jaere xvc dryenveertich
+bynnen de voirs. onse stadt van loevenen genegen weesende ter beden
+ende begeerten vander voirs. suppliante hebben inden gevalle als boven
+weder roupen ende te nyente gedaen weder roupen ende doen te nyente
+by desen den voirs. ban zulck als die iegens der voirs. suppliante vuyt
+gesproken ende gepronunchieert is geweest ende vuyt onser
+meerdere gracien vergeven ende schelden huer quyte tdelict ende mes$$
+daervuyt den selven ban naergevolcht is mitgaders alle penen
+ende amenden corporelle criminelle ende civile daer inne zy huer
+overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse
+hoicheyt ende justicien eenichssins mach hebben ontgaen der
+selve suppliante weder stellende ende restituerende tot huere goede
+fame ende name in onsen lande ende hertoechdomme van brabant
+ende van overmaze huer consenterende te moegen gaen hanteren
+converseren letten ende woenen zoe wel buyten onse voirs. stadt
+van loevenen als bynnen der selver gelyck ende inder manieren
+als zy dede ende doen mocht voer die pronnunciatie vanden voirs. ban
+imponerende hierop swighen ende silencie onsen voirs. procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+ons voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn behoudenen
+nochtans dat de voirn. suppliante huer neerstelyck wachten sal te
+converseren met persoonen suspect weesende vanden quade secten
+ontbieden dairomme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant dat voir
+henluden geroupen die gene die daeromme behoiren zullen geroupen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende
+interinementen van desen onsen jegewoirdigen brieve naer huere voirme
+ende inhouden welck interinement de voirn. suppliante gehouden wert
+te versoucken ende desen onsen brief hen luden puterende bynnen eenen
+halven jaere naestcoemmen naer date van desen op peyne te
+verliesen deffect van dyen ende dat gedaen zy onse drossaet
+van brabant meyer van loevenen voirs. ende alle anderen onse ende
+onser vassalen oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
+onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn
+oft wesen moegen tegenwoirdich ende toecommende hueren stedehoudelyck
+ende elck van hen zoe hem dat toebehouden ende aengaen mach der
+voirs. suppliante van dese onser tegenwoirdiger gracien quytsceldingen
+ende rappel van ban inder manieren voirscreven peyselick ende
+volcommelick doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder
+huer te doen noch te laten geschien eenich hinder letsel ofte
+moyenisse ter contrarien in eeniger manieren want ons alzoe
+belieft des toirconden zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+gegeven in onse stadt van ghendt lesten dage van april
+int jaer onser heeren duysent vyfthondert ende zevenenveertich
+van onsen keyserycke txxviiie ende van onsen rycken van castille
+ende andere txxxiie aldus gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raide ende geteekent de zoete recepta
+gecollacioneert ende bevou$ accurd$$ met
+zynen originale by my
+jacuwe $$$re"
+"philips etc doen te wetene alle jegenwoordige ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben de oitmoedige suplicatie van
+andries verpoorte vrylaet arm man belast met wyff ende kinderen
+inhoudende hoe dat den xiijen dach van maerte xvc tzeventich hy supliant
+vergadert wesende bynnen de prochie van herderycke ten huyse van
+geeraert de pape wert in de drye zwaluwen tot byder zonnen
+onderganck zoe zyn aldaer aldaer worden geresen tusschen eenen pieter
+de hooghe ende eenen rycquaert baltus de jonghe ter oirzake dat hy
+rycquaert zeyde jegens eenen maryn de pape laet ons dryncken ofte
+diergelycke worden , daerop hy maryn zeyde dat willen wy doen, twelck
+die voirs. pieter hoirende heeft questie gesocht seggende tot verachtinghe
+jegens de voirs. ricquaert waerop zoudt ghy drincken ghy en soudt my
+nyet connen geselschap houden ende u. gelach betalen ghy en soudt
+moeten stellen oft u. goet vercoopen met meer andere injurieuse worden
+ende de voirs rycquaert daerop vragende zoude ick moeten stelen van
+myn gelach te betalen die voirs. pieter antwoirdende jae ghy dief
+ghy het myn eens een picke gestolen daerop de selve ricquaert zeyde
+myn vader heeft eens een baele verloren ende ghy oft u. broeders vontse
+ende en ghavet se noyt weder, daerop de voirs. zeyde, ick soude u.
+daeromme voer u. bachuus lappen , slaende mitzdien terstont den selven
+rycquaert voer zyn aenschyn in zulcken wys dat hy vanden srlven
+slach viel in tsupiants aermen, ende manende hy rycquaert hem te
+verweeren met eender bierpot hy supliant tselve ziende es tusschen
+beede geloepen om grief te beletten, zittende ryquaert in eenen
+zetele ende den selven pieter op eenen sys, zeggende tot hen beede
+en maecte gheen questie meer, gaende hy supliant alsoe zyn water
+maken, ende wede incommende hoorende den selven pieter zeer
+vreeselyck zweeren ende zeggen jegens den voirs. rycquaert ick soude
+u. eenen snyder in u. vleesch steken, seyde hy supliant daerop gacel$$
+jae pieter zouct ghyt oick op alde weerelt mitz dat hy een
+beroerick man was, daerop hy pieter zeyde jae ick trecket ghy
+u. aeme, ende segghende hy supliant jae, soe heeft de voirs. pieter
+zonder meer gesteken een griefuelycke wonde inde rechter zyde
+van hem supliant zeggende jae manneken ghy hebbet wech ende
+hy supliant hem bevindende soe swytelyck gequest sonder hem yet
+misdaen te hebben, heeft omme hem te beschermen vander doot
+met zynen snyder naerden selven pieter gesteken, ende hem gerocht
+boven zyn slyncker borst een quetsuere, zoe dat hy zekeren tyt daernaer
+gestorven is tot groot leetwesen vanden voirs. supliant ende hoe wel hy
+daeraff peys gemaect heeft met partie geinteresseerde ende anderssins
+es van goede name ende fame, en soude nochtans nyet vryelyck dorfven
+frequenteren buyten gewyde plaetsen alsoe hy seght zonder onse gratie
+omme de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest
+dat wy de zaken voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys van
+onsen lieven ende beminden die burchmeesters ende schepenen ons lants vanden
+vryen den voirs. andries verpoorte suppliant genegen wesende tzynder
+voirs bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gratie
+ende genade prefereren voir rigeur ende strangheyt van justicie
+hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt onse zonderlinge gratie
+by desen tfeyt encde manslach boven verclaert mitgaders alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause van
+dien uut diesser aencleeft tegens ons ende justicie misdaen ende
+misbruyct mach hebben , hen als daeraff wederstellende ende
+restituerende tot zyne goede fame ende naeme in onsen voirs lande
+ende graefscepe van vlaendren ende alle andere onse landen ende
+heerlicheden, ende oick tot zyne ongeconfisqueerde goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voerde toecompste vanden manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wye
+zy zyn satysfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden
+voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die
+noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs supliant gehouden wordt
+tvoirs feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te
+beteren naer de gelegentheyt vander misdaete die faculteyt
+van zyne goeden ende onse ordinancien daerop gemaect ende
+boven dien te betaelen die relycke costen van justicie. indien
+eenige ter cause voirs. geschiet zyn al ter arbitraige
+ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president
+ende luyden van onsen rade in vlaendren die wy daertoe committeren, ontbied$$
+en daeromme ende bevelen den voirn. van onsen rade in vlaendren dat voir hen
+geroepen de ghene dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden, ende ter arbitraige ende tauxatie vander amende
+civile ende costen van justicie voirs. welcke interinement de selve supliant
+sal gehouden zyn te vervolgen voir de voirs. van onsen rade bynnen
+zesse maenden naestcommende op peyne te verliesen deffect van
+desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfanghers
+diet behoiren sal, die gehouden wordt daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tonsen proffyte
+metten andere pennyngen van synen ontfangen zy onse souvereyn bailliu
+van vlaendren, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegenwoird$$
+ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck van hen
+dien dit aengaen sal, doen laeten ende gedoogen den voirs supliant van
+onse jegewoirdige gratie remissie quytscheldinge ende pardoene
+inder vuegen ende manieren voirs. rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien nu
+noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden eenich hinder letsel
+oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige van
+zyne ongeconfisqueerde goeden daeromme gevangen becommert
+belet oft gearresteert waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+ende zonder vertreck tot volcommen slakinge ende delivrancie want
+ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve ter eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel hiernaer doen
+hangen behoudelyck in andere zaken ons recht ende eenyegelyck
+tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van januarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+tweentzeventich van onsen rycken etc. opden ply stont
+gescreven byden coninck in zynen rade ende geteeckent j
+dela torre"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+herbrecht lambrechts $ geboeren van buel ende woenechtich
+tot westerloo in onsen lande ende hertoochdomme van brabant
+inhoudende hoe dat hy suppliant over twee oft drie jaeren
+zekere proces gehadt heeft tegens eenen genaempt lambrecht
+van boecholt ende dat ter cause van sekere huys ende
+erve tot westeloo voirscreven gelegen totten welcken
+elck van hem recht pretendeerde ende is gebuert
+dat de sentencie gegaen is tot vordeele vanden voirs.
+lambrecht dair nae soe heeft de selve lambrecht geseet
+tot eenen genoempt marten van tuyk des suppliants zwager
+sulcke oft gelycke woirden ja marten heeft herbrant
+u zwager nyet wel gedinght seght hem nu dat hy
+thuys gae vercoopen opseggende dair mede den voirs.
+herbrecht suppliant dat hy hem des beroempt soude hebben
+des de voirs. marten den voirn. suppliant rapporteerde
+omtrent drie weken dair naer opten vastelavont int
+jair zesthien lestleden oft dair omtrrent soe heeft de
+suppliant den voirn. lambrecht tot westerloo vonden
+ende hem in iegewoirdicheyt van vele luyden aldair vergadert
+gevraecht oft hy tot zynen zwager geseydt hadde
+dat hy thuys om dwelc zy gedinght hadden vercoopen
+soude gelyc hy hem dair beroempt soude hebben
+vraechde hem oic oft hy de woirden uuyt hem
+selven gesproken hadde oft op yemants aenbringen
+affirmerende de suppliant het selve noyt gedacht oft
+gesproken te hebbene wair op die voirs. lambrecht
+hem hoveerdichlyc antwoirde dese oft der gelycke
+woirden ende oft ick se geseyt hadde wat waert dan
+ende mits dien sonder meer tooch de voirs. lambrecht
+een lanck mes uuyt ende sloech dair mede naer den
+voirs. suppliant ende raecte hem op zynen arm sonder
+hem nochtans te quetsen waer om de suppliant
+om zyn lyff te bescudden track eenen duytschen
+degen ende sloech den voirs. lambrecht zynen hoet
+ende bonette van zyn hooft sonder hem te quetsen
+dair nae quetste de voirs. lambrecht den voirs. suppliant
+in zyn hooft dat hy bloede waerom de suppliant
+hem voelende gequetst ende syn bloit siende werdt
+zeere gecommoveert ende uuyt hitten sloech met
+zynen degen naer den voirs. lambrecht ende quetste
+hem in zyn hooft soe dat hy bynnen drie dagen
+oft vier dair nae aflivich wordden is ter
+causen vanden welcken die voirs. suppliant
+die hem in anderen saken eerlyc gedragen heeft
+hem syndert geabsenteert heeft uuyt onsen
+voirs. lande van brabant inde welcke ontsiende
+iusticie hy hem nyet en soude dorren vinden
+maer moeten leven in grooter armoeden in
+vrempden landen het en waere overmits onse gracie
+van de welcke ende zonderlinge vanden remissie
+vanden voirs. feyte ende van allen boeten peyne
+ende emende hy ons oitmoedelyc gebeden heeft
+soe eest dat wy de saken voirscreven overgemerct
+genegen wesende ter oitmoediger supplicatie vanden
+voirs. herbrecht suppliant ende hem in dit stuck
+willende prefereren gracie voere strangheyt van iusticie
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven by advys
+ende deliberatie van onse zeer lieve ende beminde
+moeye vrouwe mairgriete van oistenryck
+ende van bourgoingnen hertoginnne ende gravinne van bourgoingnen
+hertochginne tochtenersse van savoyen ende vanden
+luyden van onsen privaten rade in desen onsen landere
+van herweerts over quytgescolden vergeven ende
+geremitteert ende uuyt zunderlinger gracien
+mits desen iegewoirdigen quyt scelden vergeven
+ende remitteren tfeyt ende doot slach boven verclaert
+metgaders alle boete ende offensie corporeele
+ende criminele inde welcke hy vervallen mach zyn
+ter cause voirscreven tegens ons ende iusticie ende
+hebben hebbe hem als van desen gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen tot zynen goeden name
+ende fame in onsen lande ende hertoochdomme van
+brabant ende tot zynen goeden nyet verbuert in dien
+hij eenige heeft ende gelyc ende in alder manieren
+als hy was voere die toecompste vanden voirs.
+dootslach lastende ende imponerende onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen officieren rechteren
+ende iusticieren een eewich zwigen ende silentie
+sactisfactie ierst ende al voeren gedaen zynde
+der partie geinteresseerde in dien die nyet gesciet
+en is ende eenige dair toe behoirt civilyc
+alleenlyc ende behoudelyc dat de voirs. suppliant
+het voirn. feyt oic civilyc tegen ons ende iusticie
+beteren sal naer der gelegentheyt vanden mesdaet
+ende de faculteyt van zyne goeden ende oic dat soe
+verre de voirs. suppliant ter causen vanden selven
+feyte voir desen dach van onsen wegen gecalengiert
+gedachvairt oft geroepen geweest zy voir ons
+onse iusticieren oft anders in handen van iusticien
+wair oft geweest hadde dat hy de costen van
+iusticien in dien gevalle refonderen ende restitueren
+sal al ter taxatie van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luyden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wy dair toe committeren ontbieden
+dair om onsen voirs. cancellier ende raidsluyden dat
+voere hen geroepen die ghene die dair toe behoeren
+geroepen te zyne zy procederen deughdelyc
+ter verificatie ende interinemente van desen
+ende dat gedaen zynde ende die emende civile
+ende de costen van iusticie inden gevalle als boven
+by hemlieden getaxeert ende byden suppliant
+in handen vanden ghenen van onsen officieren
+diet behoiren sal die welcke sculdich wesen
+sal dair af rekenninge ende reliqua te doene tonsen
+profyte zy onse drosset van brabant mercgrave
+van antwerpen de drosset tot westerloo
+ende alle andere onse rechteren officieren ende
+ondersaten dien dat aengaen sal moegen doen
+laten ende gedoogen den voirs. suppliant van
+dese onse yegewoirdige gracie quytsceldinge
+ende remissie ende van alden inhouden van
+desen inden manieren voirscreven volcomelyc vredelyc
+ende eewelyc genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+oft gedoogen gedaen te wordden nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder letsel oft ongebruyck
+ter contreye waer by al soe zyn lyf oft zyne
+onverbuerde goeden hier omme gevangen oft
+becommert waeren in eeniger manieren dat zy
+die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste
+ende gestade blive tot eewigen dagen hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behouden
+ons in anderen ende iegelycen in allen zaken zyns
+rechts gegeven in onsen huyse vanden hage
+inde maent van septembre int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende xviij e ende van
+onsen rycken tderde aldus stont gescreven boven
+opte plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent du blioul ende noch
+visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$$$
+*
+sy dairaf verantwoort
+byden ontfangere vanden
+exploiten"
+"remissie
+albert ende isabel etc. doen te wetene allen
+jegenwoirdigen ende toecommenden, dat wij ontfangen
+hebben doytmoedige supplicatie van henrich feijtens
+gevangene, inhoudende dat hoe wel hij hem alteijt
+modestelick sonder vantise heeft gedragen, sonder ijemanden
+ter werelt met woerden oft met wercken geoffenseert
+te hebben, gelijck des oock nijemandt hem oijt en heeft
+beclaeght nochtans is waerachtich, dat hij in octobris
+lestleden tongeluckiger ure hem heeft gevonden
+in sulcken parquet ende benautheijt, dat hij om sijn
+leven te salveren veroirsaecht is geweest eenen
+jan verhoeven te quetsen inder vuegen dat hij daer
+nae is comen t’overlijden, waervan onsen raede
+van brabant volcommentlijck mach geinformeert
+wesen bij het belijden vanden processe tegens hem
+geintenteert bijden drossaert van grimbergen
+nomine offitij inden selven onsen raede overgebracht,
+ende alsoo dongeluck gewilt heeft datter nijemandt
+present en is geweest daer die voors. disgratie
+den verthoonder is overgecommen, soo ist dat hij
+soo preciselijck ende naer requisitien van rechten
+sijne onschuldige defensien tot noch toe nijet en
+heeft connen verifieeren, gelijck hij bedught
+dat hij oock nijet naerder en sal cunnen inden
+processe die onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael van brabant van officie wegen tegen den $$
+verthoonder criminelijck pretendeert t’intenteren,
+evenwel is waerachtich ende heeft denselven verthoonder
+der sufficientelick geprobeert dat den voors. afflijgen
+afflijvigen hem tot diversche stonden die doot heeft
+gesworen iae vuijtgeroepen in volle compaignie
+om te vechten, den verthoonder daertoe grootelijcx
+tergende met het mes inde handt, seggende dat
+waert saecken hij wier een man met eeren hij hem
+tegens hem soude ter defensien stellen ende dijerge-
+lijcke, sonder dat evenwel den verthoonder hem
+daeromme int minste oijt heeft messeght oft
+misdaen dan al stillekens geweken ende hem de
+cracheelen onttrocken, boven dijen dat oock is
+bethoont ende bewesen dat den voors. afflijvigen
+seijne saecke lichtelijck in geschille quamp getreden
+welcke ende dusdaeninge poincten breeder inden
+voors. processe vermelt ende gededuceert genereren
+eene notable presumptie dat ten waere den
+verthoonder hem in extremiteijt ende dootsnoot
+hadden gevonden en hij hem soo verre nijet en soude hebben
+vergeten van te committeren tgene welck tot
+sijnen grooten leetwesen ende rouwe is geschiet
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder
+soo lanck ende verre in erreur is gehouden dat
+hem oock bij rechtsgeleerde geraeden is geweest
+hem ter purgie criminele stellen, ter oirsaecke
+vande welcke hij seven continuele maenden –
+gevangen heeft geseten, waerdoor hij oock in
+een swaer laborinth is gevallen, boven die
+ontallige costen die hij ten regarde vanden voors.
+processe heeft gedaen ende geleden wel tot
+concurrentie van over de vijffventwintich -
+hondert rinsguldenen waermede den suppliant
+nijet alleen en is vuytgemergelt van sijne
+sobre middelen, maer heeft oock op crediet
+moeten lichten notable somme van penningen, daarbij
+geconsidereert dat den verthoonder is belast nijet alleen
+met sesse kinderen die op sijn labeur ende hantwerck
+moeten leven, maer ook met eene siecke vrouwe die ten
+tijde vande apprehencie des suppliants soo is bestaen geweest
+dat tusschen deselve ende de doot seer weijnich verschilden,
+diewelcke alnoch tegenwoirdich is in stervens noot,
+sonder dat tsijnen achterdeel onder oijtmoedige correctie
+behoirt te dienen dat naedemael hij bij schepenen van
+grimbergen van tvoors. ongeval is ontslagen geweest
+mits d’amende van hondert rinsguldens ende eventwel daer-
+nae van onsen t’wegen is belast inden gevanchenisse
+waervan hem die relaxatie is affgeslagen, hij evenwel
+vuijten gevanchenisse is gegaen sonder onsen consentie,
+want is waerachtich dat hem daertoe permissie is
+gegeven bijde meijers aldaer onder eedt de respresentando
+totus quoties, wes hij oock gemaent sijnde nijet en
+heeft gefailleert, welck hem is gepersuadeert te
+mogen geschieden bijde drossaerden ende andere aldaer
+iae dat wij dusdanige belastingen in prejuditie vande
+heeren vander plaetse nijet en souden mogen te doen, waer
+inne den verthoonder des te lichter is verabuseert
+geweest als sijnde een huijsman tfeijt van jurisdictie
+ende des daervan dependeert nijet verstaende ende tot
+het voors. vuijtgaen te meer geinclineert is geweest
+vuyt dijen hij aldaer soo lanck inden gevanchenisse
+hadde geseten dess desnijettemin bij soo verre hij dijen
+aengaende oock soude mogen verstaen worden misdaen
+oft gep$$$ te hebben, heeft ons seer oytmoedelijck
+gebeden dat ons gelieven wilde hem tvoors. ongeval
+te vergeven ende daerover te doen depescheren onse
+opene brieven van remis in sulcken $$$ dienende
+met clausule van abolitie nopende het vuijtgaen van
+gevanchenisse, soo eest dat wij desen aengesien –
+ende ierst hierop gehoirt d’officie fiscael van onsen
+voors. rade, genegen wesende ter oijtmoediger
+beden ende supplicatien des voors. suppliants ende
+willende hem in desen prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt van iustitie, hebben desselven
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende
+quijtgeschouwen, vergeven, remitteren ende schelden quijt
+vuijt onser princelijcker machtsouveraine ende absolute
+authoriteijt ende sunderlinge gratien bij desen onsen brieve
+t’feijt ende mansl manslach boven verclaert, mitsgaders
+van het gaen vuijtten gevanchenissen tegen onse ordre,
+eensamentlijck alle penen ende amenden corporele ende
+criminele inde welcke hij ter causen voors. met des
+daeraen cleeft iegens ons ende der iusticie misdaen
+ende misbruijckt mach hbeben ende daer inne hij gevallen
+mach wesen ende hebben hem als van dijen weder gestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goeden name, fame ende geruchte in onsen lande van
+brabant ende in allen anderen onsen landen ende
+heerlichheijden mitsgaders tot sijne onverbeurde goederen
+indijen hij eenige onder ons heeft in alder vuegen ende
+manieren als hij was voor data van dijen, abolerende
+ende te $$$ doende alle alsulcke procedure als onsen
+voors. procureur generael tegens hem alreede begonst
+mach hebben met alle tgene datter vuijt ende nae
+gevolght is, imponerende hierop stilencie ende een
+eeuwich geswijch, onsen voors. procureur generael
+in brabant, drossaerden van grimbergen ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende vooral de partijen
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en sijn -
+ende eenige daertoe staet civilijck alleenlijck behoudelick
+dat de voors. suppliant gehouden sal sijn tvoors. feijt
+tegen ons te beteren civilijck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteijt van sijne goeden met
+oock te betalen die redelijcke costen van iusticien
+hieromme alreede gedaen, ende te doene, allen ter
+taxacien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van onsen
+rade geordineert in brabant, die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+landtsluijden dat voor hen geroepen die daerom
+behoiren geroepen te sijne, sij procederen wel
+ende deuchdelijck ter verificatie ende interinement
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vander
+voors. amende alsoo sij sullen bevinden te behoren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden sal
+sijn te versuecken ende hem in persoonte te presenteren in
+onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op pene van te verbeuren d’affect van desen,
+$$$ ende dat gedaen ende deselve
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende betaelt
+sijnde in handen vanden genen dien dat behoiren sal,
+sij, onsen voors. procureur generael in brabant, drossaerden
+van grimbergen ende alle andere onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaeten jegenwoirdige ende toecommenden
+dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen ende
+eenijegelijck van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voors. suppliant van desen
+onser jegenwoirdigen gratien ende remissien ende
+van allen d’inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+vore verhaelt, rustelijck, vredelijck, volcomentlijck ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken, sonder hem te
+doen oft te laten geschieden nu noch in toecomenden
+tijden eenich hinder, stoot oft letsel aen lijve noch aen
+goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff oft
+eenige van sijne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft beleth waeren, dat sij die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen dagen, soo hebben wij onse segel
+hieraen doen hangen. behoudelijck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenijegelijcken anderen dessijns -
+gegeven in onser stadt van brussele inde maent
+van junio int jaer ons heeren duijsent ses hondert
+ende seventhien onder opde plijcke stont aldus bijde
+ertshertogen, onderteekent wouwere ? ende was
+gesegelt met eenen groenen segel vuijthangende
+in sijde snoeren."
+"remissie van dootslage
+philips byder gracien gods ertshertoge van oistryck prince
+van castille van leon van arragon etcetera hertoge van bourgoingnen van
+lotharingen van brabant van stier van karinte van cram van lemborch van
+lucemborch ende van ghelre grave van habsborch van vlaenderen van
+tyrol van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe
+lantgreve in elsaten marcgrave van bourgauw ende des heylyxs rycs
+van hollant van zeelant van phirt van kieburch van namen ende van
+zuytphen grave heere van vrieslant upter windismerck van portenauw
+van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen die
+nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfaen hebben die
+oitmoediger supplicacie van cornelis delyen scamel geselle voirtyden
+woennachtich tot duffelen inhoudende hoe dat de voirs. supliant eenen
+knape gehadt heeft geheeten henrick de vos de welcke gequest
+is geweest opte doot van olivier de coninck dwelc de voirs. supliant
+niet wel muegende verdragen den selven oploop gedaen heeft zonder
+te quetsen oft te wonden vanden welcke peys gemaect is geweest
+de welcke de voirs. olivier niet en heeft willen onderhouden maer
+heeft den voers. supliant alle weghen willen slaen ende smitten ende
+dit bemerckende de vrienden vanden voirs. supliant hebben in persoon geweest
+ande voirs. olivier met synder partien ende boven dien gesonden met
+goede mannen de welcke tselve op gehad hebben om partien te
+veraccorderen ende als de voirs. goede mannen als arbiteren gecommen
+syn om haer uutsprack te verclaerene zo en heeft de voors. olivier daer
+toe niet willen verstaen oft onderhouden ende daer tsegen gerebellert
+ende onder dander de voors. supliant comende met zynder moeder om te gaen
+sluyten thuys van synen brueder zo heeft de voirs. olivier belaeght
+den voirs. supliant ende heeft nae de selven met gewelt met eenen
+blooten zwaerde geslagen ende gesteken dwelc ziende ende
+aenhorrende den voirn. supliant hem alsdoe verweerde hem selven
+beschermende alsoe dat daer noch nyemant gequest noch gewont en
+wert by middelen van zynen moedere de welcke by bede ende
+anderssins de voors. olivier ewech leyde niet te min zo vermat hem
+de vors. olivier den selven cornelisen supliant ter doot te bringene gelyck
+hy hem te meer stonden vermeten hadde daer by seggende dat hy nyet
+te verbueren en hadde ende dat hy een persoon alleen was ende niet
+daeromme en gaf waer hy woende ende heeft alzo werderomme den
+voirn. supliant met sinder moeder thuyswaert gaende strangelyck ende
+fellycken ingecommen met eenen blooten sweerde ende de voirn. supliant
+zeer injurierende nochtant dat hem de voors. thoonder om godswille
+bat om verdrach seggende dat hy niet syns en begheerde ende
+den voirs. olivier altyts aencommende zo heeft de voors. supliant
+syn picke genommen om het te bescuddene ende met eender quetsuren
+soes de voors. olivier van levende live ter doot gecommen ter causen vanden
+welcken de voors. supliant duchtende rigoir ende strangheyt van justicien
+hem geabsentert heeft uut onsen landen ende heerlicheden daer hy
+nyet en soude durren wederkeeren maer hem altyt absent houden ten waere
+overmits onse gracie omme de welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden
+heeft soe eyst dat wy de saeken voors. overgemerct genegen
+wesende ter oetmoediger bede vanden voors. supliant ende hem willende in
+dit stuck prefereren ende voorderen gracie voor strangheyt van justicien
+ende byzunder ter eere ende werdicheyt vanden heilige passie onsheeren
+die hy leet up zulcken eenen dach als heden voor de redemptie vanden
+menschelycken geslachte hebben den selven cornelis supliant inden
+gevalle als boven quytgescolden vergeven ende geremitteert ende uuyt
+onsen sunderlinger gracie mits desen vergeven scelden quytte ende remitteren
+die fayt ende dootslach boven verclaert mitsgaders alle offencien ende
+brueken corporelle criminelle ende civille inden welcken hy vervallen
+mach zyn tegens ons ende justicien ter cause voors. ende hebben
+hem als van desen gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+tot zynder goede fame ende name in onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen onverbuerden goeden in dien hy eenighen heeft gelyck
+ende inder manieren als hy was eer de voirs. dootslach gebuerde
+lastende ende imponerende onsen procureur ende alle anderen onsen justicieren
+rechteren ende officieren eenen yewich zwighen satisfactie der
+bescadiger partien gedaen indien die nyet geschiet en is civilyck alleenlyck
+ontbieden daerome ende bevelen onsen lieven ende getrouwen die
+cancelier ende luyden van onsen raede in brabant dat voor hemlieden
+geroupen die ghenen die daertoe behooren geroupen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficacie ende interinemente van desen
+jegewoirdighen ende dat gedaen zy onsen drossaet van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren dien dit
+aengaen mach doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van
+desen onsen gracie quitsceldinghe ende remissie inder manieren voors.
+volcommelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder
+hem te doene oft gedooghen gedaen te zyne nu noch in toecomende
+tyde eenich hinder letsel oft moeynisse ter contrare maer by alzo dat
+zyn lyf oft goet gevangen oft becommert waere ter cause voirs. zy
+die stellen oft doen stellen terstont ende sonder eenich vertreck
+tot geheelder delivrancie ende slaekinghe want ons alsoe belieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blive tot eewighen
+dagen wy hebben onsen zeggel hieran doen hangen
+behouden in anderen saken ons ende eenen yegelyck syns rechts in allen
+gegeven in onser stadt van ghendt upden heylegen vrydach inden maent
+van aprille int jaer onss heeren duysent vyfhondert ende drie aldus
+ondergescreven opte plycke by mynen heere den ertshertoge ter
+relacie vanden raide ende geteykent haneton
+die collatie van desen copie es gedaen ende
+bevonden acorderende metten originale by
+my"
+"remissie van dootslage voer gheerde cooreman
+kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gheerde coreman stroymmackere ingesetene
+poirter onser stadt van loevenen inhoudenen hoe dat hy suppliant
+opten vi sten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
+meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
+selven goede chuerie $ gemaict hadde ende soe van dair
+comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
+hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
+vuyter helicht in sulcker vuegen $ dat vuermits dien
+overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
+zijn hantbusse die geladen was voire hem hiel meynende
+zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerenen ende
+zynde tontwerckene$ die nochtans den voirs. suppliant
+altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te emelen$
+van zynen lyve dwelc siende$ een goet man geheeten
+gommarx van haren die aldan zyne weechs qnam lydenen
+is hen die strytbarich waeren aengegaen meynen$ hen met
+goeden wuerden ende mannieren te verlycke$ne ende tapporsere $
+in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
+suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
+hem wair aff die panne geopent was is die selve
+busse onvers$ene soe te opsumerene is dat tvier$ $
+lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
+winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
+ende nyet by wille wetenen oft innestekenen vanden vuere
+desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
+metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
+hy ten selven tyde van eenen$ lyve ter doot gecomen ist
+ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen ist
+sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
+voirs. gommarx gehadt heeft oft egheen$ wille de busse op hem
+te vuerene oft oic gedacht te schietenen nietmin?$ beduchtenen
+ende ontsiende t$$gens van justicien en soude hij hem bynne
+des ons lande van brabant nyet dorven houden ..en naer dat
+hem hier op grame ende genade werdde gedeylt als hij selt$
+om de welcke hij ons oitmoediche heeft gebeden waer om
+soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbenen metten voirs. suppliant ende willenen hem in dese grame
+ende genade $sereren ende voirotkeren$ voer r ...van justicien
+hebben den selven suppliant in g$$$ als boven geremitheert
+quytgesconden ende vergheven re$$$en quytsceld$ ende
+vergeven vuyt ... zunderlinge gren$ by des die mesdaet
+ende ongenae ende feyt voirscreven $$$gaders alle penen
+ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
+hem overmits$ ende vuyt saken van tgene des vonis is ende
+daer aen $mene moch tegen ons onse hoocheyt ende justicie
+enichsins moch hebben ontgaen ende hebben hem als
+van dien gerestitueert ende gestelt restitudene ende stellen
+bij als tot zynds goede fame ende name tot onsen
+voirs. landt van brabant ende tot zynen goeden
+uyt geconstithueert zeynde soe verre daer enige zijn imponerenden
+hier op een eewich geswych ons procureur generael ende allen
+anderen ons rechteren iusticienen ende officieren ons voirs. lants
+van brabant hoe da$g$ die zyn oft wesen moegen
+satysfactie nochtans iest ende voer al den geinteresseerden
+partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
+c$$$ alleenen behoudene dat de voirs. suppliant
+ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
+ons sekere amende c$$$ te betalenen nae gelegentheyt
+der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene
+sy hieraf verantwordt
+byde ontfangere vanden
+exployten
+ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke coste
+van iusticien soe verre datter enige geschiet oft gedaen
+zyn allet$ ter arbitraignen taxacien ende goetduncken van
+onsen zedenlieven$ ende getruwen ridder ende cansellier heren
+ieronimus vande noot ende lieden van ons raide in brabant
+de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende lieden van ons raide
+dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selven
+daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
+procederen wil ende behoirene totter verificatie ende inter$$$
+van diesen ende ter arbitragnen taxacien ende moderatien
+van voirs. amende c$$$ ende costen van iusticien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende c$$$
+ende coste, getaxeert ende betaelt zynde welcke
+amende c$$$ die ghene van ons ontfangenen oft rent...
+dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
+onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
+meyeren van loevenen ende vanthienen amman
+van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
+bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
+vassallen ende sualen $ heden richtenen iusticienen ende
+officieren tegewoerdich ende toecomende huer stedehouderen
+ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van des ...
+tegewoirdiger gracien remissen ende quytsceldingen
+vorscreven tot eewigen dagen peysel$ voerdene ende
+volcomene doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
+$$ noch sy toecomenen tyden enigen hinder stoot oft
+letsel ter contreren aen zynen lyve leden oft goeden
+nyet geconfisqueert zynde in eniger manieren maer
+soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden der causen van desen eenichsind aengetast
+gearresteert beco?nneert oft gemolesteert waeren sy
+ende elck van hen als selve terstont ende zonder vertreck
+ontslaen metten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
+stellen tot geheelde ende volcomender delivratie$ want
+ons alsoe gelueft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
+soe hebben wy onden zegel hier aen doen hangen
+gehouden ons in alle saken ons recht ende
+eenen iegelycken der syns gegeven in onser stat
+van bruessel inde maent van iunno int jair onser
+heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
+ende van ons rycke te wetenen vande roomsche
+ende hongerien het achste ende van spaignen
+ende andere het elfste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende geteekent rysele ende noch visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoidigen ende
+toecoomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van henneken rynckens ioncman te huwen ende knape van
+jan ghistels poorter ende vry scippere onser stadt van brussel
+inhoudende hoe dat omtrent sint jansmisse anno xvct ende xx
+lestleden de selve jan ghistels genoet op eenen avont
+tzinent ten eten een loys landmans met zyn huysvrouwe
+met vele andere goede mannen ende alsoe sittende goede
+chiere makende hemluden geen quaets vermoedende so is
+omtrent den thien hueren dair voor commen een willekin de
+noopere met coren de scrynmakere ende enen geheten denys
+tvolders zone den welcken gevolcht es een vrouwe van
+lichten levene genaemt katelyne labaeys al$s have ende erve
+welcke vrouwe nam eenen steen ende heeft dien geworpen
+onder dese voirn. drie gesellen waer by deselve gesellen
+meenende dat den selven steen gecommen was vuyten geselscape
+van jan ghistels quamen tooten selven geselscape zeer
+verstoorlic vragende waerom werpt ghy ons met steenen doen
+quam ter stont de selve katlyne zeggen ic hebbe selve den
+steen geworpen en zyt op hemlieden niet gram ende de voirn. jan
+ghistels heeft hem ende zyn geselscap ontsculdicht ter
+cansen vanden welcken den voirs. loys landemans werde
+hem verstoorende tegens de voirs. vrouwe omdat zy die
+beroerte gemaect hadde twelcke de voirs. katelyne hoorende
+gaf den selven loys vele quade iniurieuse ende smadelicke
+worden vuyt cansen vanden welcken woirden de voirs. loys
+vergrampt wesende spranck ter vensteren buyte ende gaf
+der zelver katelyne twee ofte drie kinneback smeeten so
+dat zy riep moort moort dit hoorende de voirs. coren coen? de
+is huer ter hulpen gecommen willende den voirs. loys gries$$
+twelck ziende de voirn. supplt die op strate stont om te gane
+tscepe slaepen willende de selve sceyden om inco$ement te scuwen
+heeft ter stont aenveert den voirs. coren die den voirn. loys
+jan ghistels zyns meesters huys tot doer de zwarte poort
+twelck ziende de voirs willeken es gecoomen met eenen blooten
+opstekere om den suppl. te steken dat ziende de voirs. suppl.
+ende datmen hem grieven wilde om tusschen beyde te gane
+ende grief te scuwene werde verhit van bloede ende vergrampt
+seggende totten selven willeken steect zydi een man god geve
+u sint jans plage dit hoorende de voirs. loys om den voirn.
+suppl. te bescudden quam geloopen ende liept de voirn. willeken
+ter eerden dit ziende de voirn. coren liep met zynen opstekere
+naer den voirs. loys dat merkende de voirs. suppl. beduchtende
+bloet stortinge es weder gecoomen ende heeft den voirn. coren
+zynen opstekere genomen ende dien geworpen int water inde
+zinne doen es coren op deselven suppl. zeer gestoort geweest
+heesschende zyn mes ende zwerende gods cracht ende
+macht dat hy hem steeken soude en gave hy hem zyn mes
+met weder heesschende een mes aen tvoirs. willeken welcke
+hoorende de suppl vreesende gestecken te zyne heeft zyn dagge
+vuyt getrocken ende met gesteken naerden voirn. coren twelcke
+doende hy onverziens geraect heeft tvoirs willeken in zyn
+hooft naer welcke steke tvoirs. willeken liep metter voirn.
+katelyne duer de poorte ende gevoelende dat hy gequetst was
+es sbarbiers gegaen nemaer drie oft vier dagen daer naer
+es hy van levende lyve ter doot gecomen twelcke de suppl zeer
+leet es ende beduchtende rigeur van iusticien heeft hem
+geabsenteert vuyt onsen hertochdomme van brabant ende stadt
+van brussel aldaer hy nyet en soude commen converseren
+noch frequenteeren sonder alvooren hier op thebbene onse gracie
+remissie ende quytsceldinge om de welcke hy ons oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy de saken voirscr.
+overgemerct den selven hanneken rynckens suppl. genegen
+wesende tzyner bede ende supplicacie ende willende hem
+in dit stuck gracie vorderen voir strancheyt van iusticien
+hebben in den gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven scelden quite ende remitteren
+vuyt onser zonderlinge gracie mits desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende brueken corporelle en’de criminele daer inne hy ter cause
+van dien met datter aencleeft jegens ons ende justicien
+mesbruyct mag hebben hem als te desen wederstellende ende
+restituerende tot zynder goeder fame name ende geruchte
+in onser voirs. landen ende heerlicheyden ende totter palen toe
+vanden ammanrie ende scependomme van onser stede van brussel
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft
+gelyck inder manieren als hy was voor die geschiedenisse
+vanden dootslaghe voirscr. imponerende hier op een eewich
+zwygen ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen iusticieren ende offivicieren wie zy syn satisfactie
+ende beteringe ierst ende alvooren gedaen der geinteresseerde
+partyen indien die noch niet gedaen en zy ende eenige
+daet toe staet cunlick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de selve supplt gehouden sal wesen den voirn. dootslach
+tegens ons cunlick te beteren naer die gelegentheyt van
+dien ende die werde van zynen goeden ende oick dat hy
+gehouden sal wesen te refonderen ende betalen die die wettelicke
+ende redelicke costen van iusticien hierop gedaen ende
+naer gevolcht indienre eenige geschiet zyn ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den selven vans onsen
+raede in brabant dat voir hen henlieden geroepen die ghene dier over
+behoeren zullen geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelick ter verifcatie ende interinnemente van desen onsen
+tegewoirdigen brieve naer zyne vorme ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitrage vanden voirs. civile boete ende costen van
+iusticien op datter eenige geschiet als voirscreven es getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+dient behoiren sal die daer af gehouden wert rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen p$$$
+van zynen ontfange zy onsen drossaert van brabant ende alle anderen
+onse en der smaelre heeren rechteren iusticieren ende officieren
+dien dat aengaen mach heeren stedehouderen ende eenen tegelycken
+besundere zo hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen den
+voirs. supplt van deser onser tegenwoirdiger gracie quytsceldinge
+pardoene ende remissie ende van al den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelick vredelick
+volcommelick ende eeuwelick genyeten laeten ende gebruycken zonder
+hem te doene noch te laeten geschiene nu noch in toecommende
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien aen live
+noch aen goeden in eeniger manieren maer indien zyn lyf
+of eenige van zynen voirsc. ongeconfisquerden goeden daer omme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren stellen die ofte
+doen stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder
+deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dage zoe hebben
+wy onsen zeghel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onsen stadt van mechelen inde maent van februari
+int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende twintich
+ende van onsen rycke n te wetene van $$ tweeste ende
+van spaengnen t vyfste? aldus stont gescreven onder opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent
+haveton ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden $$
+metten originale by my
+opmerkingen:
+in kleur aangeduid: woorden waarvan ik niet zeker ben dat de transcriptie correct is
+$ en $$ voor onduidelijke letters in de scan versie
+uit het middelnederlands woordenboek:ammanrie, ammanie: het rechtsgebied van de amman
+cunlick, coenlike: op dappere wijze; vol vertrouwen
+verstoorlic: boos, kwaad, verstoord; ook op een boozen toon; in de war brengen, hinderen
+grieven: kwaad doen, benadeelen, beschadigen
+iniurieuse, injurieuse woirden: beledigende woorden
+sint jans plage: ziekelijke drang om te dansen; de voornaamste oorzaak voor de plaag was door religieuze waanzin. deze uitte zich onder andere in , verkrampte spieren, schokken, neervallen, gasophoping in de darmen, aanvallen die geleken op en een onweerstaanbare drang om te dansen. cfr
+bescudden: beschermen, verdedigen, beschutten
+dagge: steekwapen, langer dan een mes, maar korter dan een zwaard"
+"kaerle etc. doen te wetene allen teghewoirdighen ende
+toecomende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie
+van sebastiaen ranckourt jonck geselle oudt omtrent twintich
+jaeren doende dambacht van schoenmaker binnen oser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat op sinte pauwels dach anno
+xvc ende xxxi lestleden des avonts tusschen thien ende elff
+uren hy suppliant mit eene geheeten jan de steenhouwer
+oyck jonck geselle tsamen gegaen zyn opten blyen hoeck
+inder voirs. onser stadt van antwerpen in een huys nyet
+eerbaer wesende begherende aldaer te hebbene vander weerdinne
+eenen pot biers den welcken welcken die voirs. weerdinne hen terstont
+haelde leggende oyck aen tvier twee mutssairden ende
+zyn alzoe aldaer blyven drinckende tot drye oft vier
+potten biers toe hebbende daer nae vander voirs. weerdinne
+begheert te wetene wat zy vertheert hadden daerop
+die weerdinne siende dat zy twee jonge gesellen waren
+seyden dat zy vyff stuvers vertheert hadden daer op de suppliant
+zeyde vrouwe hoe is dat moegelyck wy en hebben maer
+drye potten biers gehadt die welcke beloopen eenen
+braspenninge ende twee mutssaerden beloopen eenen halvenste
+dwelck tsamen egheen twee stuvers en maect soe
+rekent ghy ons te vele daer op die voirs. weerdinne antwoirdene
+seyde ghy sulter soe vele aff geven waert u lieff off leet
+is nemende die selve weerdinne terstont des voirs.
+suppliant mutsse off bonette van zynen hoofde ende
+twee opstekers off messen die hy aen zynen riem hangende
+hadde seggende nu sult ghyt moeten betaelen eer ghy uwe
+bonnette ende messen wederom hebben sult sprekende mit
+dien tot eenen van hueren meysens die daer by huer woonde
+in haer oore die welcke terstont uuyten huyse ghinck
+ende quam terstont wederomme inne naeden welcken aldaer
+terstont twee speelluden inne quamen die een daer aff
+gheheeten philips de herpener vragende wat aldaer schuylde
+daer op die weerdinne antwoirde dese twee ghesellen en willen
+my nyet betaelen zy zyn my zesse stuyvers schuldich daer
+op die voirs. suppliant ende jan de steenhouwer antwoirdende
+seyden ghy en hebt ons maer vyff stuvers geheyscht eest
+nu zesse stuvers des nyet te min wy zien wel watter schuylt
+wy moeten betalen want wy zyn vermant ende verheert
+ende hebben alsoe der weerdinnen betaelt ende te vreden
+gestelt ende haer betaelt wesende werp zy des suppliant
+bonnette mitten messen op te strate stootende daer nae
+den suppliant mit zynen voirs. medegeselle oyck opter straten
+ende hen opter straten wesende riepen zy ende zeyden
+ghy bordeelbrocken denoterende die voirs. speelluden
+compt hier buyten op strate zyt ghy zoe cloeck ende
+zyn alsoe die selve speelluden uuyten huyse opter straten
+gecomen kiesende ende aenveerdende terstont elck eenen
+ende is alzoe die voirs. philips naeden voirs. suppliant
+geloopen mit eenen blacken messe meynende den selven
+suppliant terstont te dorsteken ende te evelen van zynen
+lyve ende den suppliant dit ziende ende den selven steeck
+wyckende heeft mit zynen opstekere off broomesse den
+selven philipse eenen steeck gegeven in zyn herte daer
+aff hy terstont van levende lyve ter doot gecommen is
+dwelck den suppliant zeer hertelycken leet is midts den
+welcken hy suppliant beduchtende rigeur van justicien
+heeft hem gesundert geabsenteert ende gehouden ende
+alnoch houdende is buyten desen onsen lande van brabant
+in ander vremde landen ende en soude aldaer nyet
+wederomme dorren keeren hanteren noch converseren ten
+ware dat hem tvoirs. geyt ende dootslach by ons vergheven
+ende geremitteert ware ende hem daer op verleent onse
+openen brieven van remissien in behoirlycker formen alzoe
+hy suppliant zeeght ons daeromme zeer oetmoedelyck
+biddende ende verzueckende waeromm zoe eest
+dat wy die zaken voirscreven overgehmerct den voirs.
+sebastiaen ranckourt suppliant geneycht wesende
+tot zynder voirs. bede ende supplicatien ende willende
+hem in dit stuck prefereren gracie ende ghenade voere
+strangheyt van justicien besundere ter eeren ende
+reverentie vanden bittere lyden onssenheeren jesus christus
+dwelck hy opten goeden vrydach op alzulcken dach als
+huden aenden houte des cruycen voer die salycheyt van
+allen menschen geleden heeft hebben inden gevalle als
+boven vergheven quytghescolden ende geremitteert
+vergheven quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinghe
+gracien by desen onsen brieven tfeyt ende manslach boven
+verclaert mitgaders alle peyne boete ende bruecke
+corporelle ende criminelle inde welcke hy ter causen
+voirscreven met datter aencleeft tegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende gevallen mach
+wesen hem als van desen wederom stellende ende restituerende
+tot zynen goeden naemen fame ende geruchte in allen onsen
+landen heerlicheyden ende stadt van antwerpen ende tot
+zynen onverbeurden goeden indien hy eenighe heeft in alder
+manieren als hy was voerde toecompste vanden feyte
+ende dootslach voirscreven imponerende hier op silentie
+ende eeuwich zwighen onsen procureur generael in brabant
+onser schoutet van antwerpen ende mercgreve onsser
+lants van ryen ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe
+doende ierst ende voer al der partie geinteresseerde
+indien daer toe eenighe staet ende als noch nyet gedaen
+en zy civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+civilyck te beteren nae gelegentheyt vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoone ende goeden ende tot dien te
+betalene de costen van justicien hieromme gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van
+onsen raide in brabant die wy daer toe committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luden van onser voirs. raide in brabant dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende deughdelyck ter verifficacien
+ende interinemente van desen onsen brieven ende ter
+taxatien ende moderacien vander voirs. amende civile
+ende costen van justicien naer huere forme ende inhouden
+ende welcke interinement de voirs. suppliant gehouden
+sal zyn in onsen voirs. raede te verzueckene binnen eenen
+jaere nae date van desen opte pene van te verbuerene
+deffect der selver ende dat gedaen de selve onse cancellier
+ende raidsluyden onsen drossart van brabant scoutet van
+antwerpen marcgrave onsser voirs. lants van ryen ende
+alle andere onse ende onser vassallen off der smaelre heren
+rechteren justicieren officieren ende dieneren iegewoirdich
+ende toecomende dien dat eenichssins aengaen sal mogen
+huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere
+soe hem toebehooren zal doen laten ende gedoogen den
+voirs. sebastiaen suppliant van deser onser tegewoirdiger gracie
+quytscheldinghe ende remissie ende van allen dinhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene off te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve
+off in goede ter contrarien in eenighen manieren
+maer indien zyn lyff off eenighe van zynen goeden
+onverbuerden goeden daer om zyn off naemaels waeren
+gevangen gearresteert belet off becommert dat zy die
+setten ende stellen off doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwighen
+daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende eenen
+yegelycken dessyns in allen gegheven in onser
+stadt van bruessele opten heylighen goeden vrydach inde
+maent van apprille int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryendertich nae costuyme onssen
+hoeffs van brabant ende van onsen keyserycke
+tvyffsthe ende van onsen rycke van castilllien ende
+anderen dachtienste aldus stont ghescreven opde
+plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent decock visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"copie van remissie van dootslage voor zeger de coninck
+phelips bijden gratien gods ertshertoge van oistenrijcke, hertoge
+vanbourgongien, van lothier, van brabant, van stier, van karenten, van cram,
+van limbourg, van luxemborch ende van gelre, grave van vlaenderen, van
+habspurg, vanthirol, van sirette, van kieburgh, van artois, van bourgoingnen,
+palatyn van henegouwe, van hollant, van zeelant, van namen ende van zutphen,
+mercgrave des heylichs roemschen rijck ende van borgauw, lantgreve in elsaten
+heere van vrieslant, van opter windischenmarg, van portenauw, van salms ende
+van mechelen, doen te wetene allen den iegewoirdigen ende toecomende datwij
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van zegher de coninckwageman ende
+dienere des heeren ende vrouwen van blasvelt inhoudendehoe dat twee jaeren
+geleden zijn oft dair omtrent de selve suppliant quamomtrent zess uren inden
+avont stondt met cornelis vander schuere endejacop van zeebroeck int dorp
+geheeten ter capelle ten huyse van martinnittelaere al dair men byer vercochte
+om te drinckene. in welcken huysesaten ende droncken wijlen jan leysens,
+christoffel van ingelghem vanlondercelle ende meer anderen tegens welcke
+christoffels de voirschreven suppliantsekere tijt dair te voeren woerden
+gehadt hadde die sulck waeren dat de voernoemde suppliant wesende te
+londercelle in sijne broeders huys liggendeop een veynster gheen arch
+dinckende de voirschreven christoffels aldair lijdendehem vraeghde wat hij
+daer dede welcke suppliant hem antwoirde ic sieop u ende anderen, oft sulcken
+woerden in substancien dair op die voirschreven christoffels seyde wat
+hebdij op mij te sien, doen seyde de voirschreven suppliantic en sie nyet
+meer op u dan op eenen anderen, de voerschreven christoffelvuyt quaetheyt
+ende gramscap antwoirde uwer moeder zoort waerop de voirschreven
+suppliant seyde ghij hebber oic een, compt wijset mijsprack de selve
+christoffel mits dien quam de voirschreven suppliant vuyte den huyseende
+ghinck aenden voirschreven christoffel ende met eenen stock smeet naer
+hemmaer deselve christoffel vloet in een huys ende mits dien scheyden zijop
+dien tijt. ende een jaer dair naer luttel min oft meer soe zijn
+devoirschreven suppliant ende sijn gesellen weder gecomen ter capellen
+voirschrevenende up den selven dach ende hueren voerschreven ende inde
+herberge lijdendevoor den voirnoemde jan leysens ende christoffel ende
+hemlieden groetende ginghensitten drincken op eene andere plaetse ende doen
+zij aldaer een wijlegeseten hadden den voirschreven christoffel saut aenden
+voerschreven $$$ eenen vanzijnen geselschape de welcke vraeghde oft den
+suppliant de pays nyeten soude willen laten maken, waer op de selve
+suppliant antwerdde ende seydejaey ic truwe, ic hebbe liever paix dan
+oirloge, wel sprack denbode compt dan in ons geselscap drincken, waerop de
+voirschreven suppliantseyde u geselscap es mij te groot, ic en weet nyet
+oft zij mij soudenwillen slaen, welcke antwoirde de voirschreven bode
+overdroech den voirschreven christoffelde welcke sprack wilt hij hier nyet
+comen ic en sal dair oic nyet gaen.luttel tijts dair naer de voirschreven
+cornelis des suppliant geselle stont op omzijn water te maken ende lijdende
+voere den voergenoemden christoffel endeanderen waert geroepen om te
+drincken dwelc hij dede ende gedronckenhebbende ryep de voirschreven
+suppliant den welcken gaf den voirschreven cornelisduer een cleyn
+veynstercken die tusschen beyde de gelagen stont
+een halven stuver om aldair zijne gelach te betalen welcke halvestuver werdt bijden selven cornelis
+op de tafele geworpen voer zijngelach ende de voergenoemde cornelis wederom
+bijden voirschreven christoffelgegeven seggende dat men hem nyet geroepen
+en hadde om gelach te ghevene ende naer seker anderen woirden die aldair
+geseyt endegesproken waeren die die voirscchreven suppliant nyet en
+verstont overmitsdat hij verre van dair geseten was de voirschreven cornelis
+keerdewederom in zijn gelach ende quamen met hem eenigen vandenanderen gelage
+ende sunderlinge de voirschreven wijlen jan leysensdie terstont de
+voirscreven cornelis metten schouderen nam ende hyelt hemvaste, doen stont de
+suppliant up ende vraechte hem wat hij doenwoude waer up de selve jan leysens
+sprack wat soude ghij doen ic houde den clonste vast ic en wille nyet doen
+seyde die voirscreven suppliant ende en ben hier nyet comen om yet te doene
+oft geschil te hebbene mits dien wart al gestelt ende dair mede ghinck de
+voirscreven suppliant ende zijn geselle vuyten huyse in eene andere taverne
+dair de weert genaempt was bernaerd berkhomme$$$ aldaermen danste om de
+feeste die up dien dach geweest haddeende ghinghen de voirscreven
+suppliant ende zijn geselle metten anderendanssen. doen zij wat gedanst
+hadden quamen aldaer de boven genoempden ende gecomen zijnde de voirscreven
+jan leysenssprack ende seyde gesellen van blasvelt ghij hebt genouch gedanst
+laet staen uwen dans wij moeten oic danssen, doen seyde de voirscreven
+suppliant wildij danssen, danst, de plaetse es groot genoechwaer up de
+voirscreven jan leysens antwoirde ende wel bij drancke wesende seyde bij
+den macht het en sal alsoe nyet zijn, de speelman dat hoorende lyet zijn
+spelen, dat gedaen zijnde de voergenoemde suppliant seyde totten
+voirgenoemde speelman neve$$$ god gheve u goeden nachtende u allen ende dair
+mede tradt hij vuyten huyse ende int vuytgaen de voerscreven christoffel
+sonder spreken gaf den voirnoemden suppliant eenen slagmet eender bijl op
+sijn hoot mits welcke slach hij ter eerden $$$ende eer hij op was gaf hem die
+voirscreven christoffel noch eenen slachzijne rechter hant dair af hij
+verminct es doen de voerscreven suppliant up gestaen was vont neffens hem
+staen een picque dair mede hijvanden gesellen vanden voirscreven christoffel
+eenen steeck gaf onder denarm dair af hij sint genesen es doen seydt de
+voergenoemde wijlen janleysens totten voirscreven suppliant ghij lecker
+wat wildij maecken heb gijnoch nyet genoech, dat seggende sloech den
+voerscreven suppliant met eender picque op zijn schouderen ende dat
+doende de voirscreven suppliant lyep hem inne ende nam hem metten
+collijere ende gaf hem tweeoft drie steken met eene cortte dagge ende den
+voirscreven cornelisquam ende stack met eene picque den voirscreven
+leysens in sijnen rug soe dattet al dier ghinck van welcken steken ende
+slagen den selvenjan leysens twee daigen dair naer voer van leve ter doot
+ende hoedat t selve fayt ende ongeval geschiet es inde maniere
+voirscreven endedat den selven suppliant zeere leet es ende dat hij
+partije dair
+gesoent ende beteringe gedaen heeft nyet te min hij heeft ter cause vandien
+ontfrende riguer van justicien geabsenteert vuyt onsen lande van
+brabantende en soude dair inne nyet dorren wedercommen, maer es
+geschapendaer vuyt te moeten bliven ende zijn leven te eynden ende in
+anderenvremden landen in grooter armoeden ende ongemichten in dien onse
+gracie endegenade hem hier op nyet gegonnen ende verleent en wordde alsoe
+hij seetons zeere oitmoedelic dair om biddende soe eest dat wij de
+sakenvoirscreven overgemerct medelijden hebbende metten selven suppliant
+willende hemin dit gracie ende genade prefexeren ende vorderen voere
+riguereende strangheyt van justicien, wij hebben den selven zeger de
+konincksuppliant om desen ende anderen redenen ons dair toe porrende
+genegen wesentot sinne voirscreven bede ende supplicatie inden gevalle als
+boven, verghevenquytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser rechter
+wetentheytauctoriteyt ende zunderlinge gracie vergheven schelden quyte
+ende remitteren mits desen onsen brieven tfeyt ende dootslach boven verhaelt
+mitsgaders alle peynen, boeten ende brueken, corporel ende criminel dair inne
+hij tercausen van dien mits datter aencleven mach mesdaen mesbruyct
+endegevallen mach wesen, tegen ons ende justicien ende hebben hem als ten
+desen gerestitueert ende wedergestelt, restitueren ende stellen wedertot
+zijne goede fame, name ende geachte in onsen landen ende heerlicheydeende
+tot men zijnen onverbuerden goeden in dien hij er eenige heeftgelijc hij was
+voert die toecompst vanden voirscreven feyte ende dootslachimponerende
+hier op scilence ende een eewich geswijch onsen procureur generaelende
+allen anderen onsen rechteren ende officieren wie zij zijn, satisfactieende
+beteringe doende voeren ende alderwerck eerst die partije geinteresseerdeop
+datter eenige toe dreve ende nyet gedaen en es civilick alleenlickende
+behouden dat hijt oic jegens ons civilic beteren sal naer de qualiteytvander
+misdaet ende getruwen cancellier ende luden van onsen raede inbrabant die
+wij dair toe commiteren ontbieden dair om endebevelen den selven
+cancellier ende luyden van onsen raede dat voerehen geroipen die ghene die
+daer toe behoeren geroepen te zijne, zijprocederen ende voerts gaen wel
+ende duechdelic ter verificatienende interinemente van desen onsen
+iegewoirdigen brieve ende tertaxacie vanden voirscreven civile boete ende
+dat gedaen ende de selvecivile boete getaxeert gearbitreert ende betaelt
+bijden voirscreven suppliant in handen vanden ghenen van onsen
+rentmeester diet behoeren sal diegehouden wert rekeninge bewijs ende
+reliqua dair af te doene totonsen profijte metten anderen penningen van
+zijne ontfange, zij onsendrossare van brabant, amman van bruessel, meyer
+van vilvoerdeende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+dien ditaengaen oft aenrueren mach hueren stedehouderen ende yegelic vanhem
+besundere soe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen denvoergenoemde
+suppliant van deser onser iegewoirdiger gracie remissie endequyt
+sceldinge ende van allen den inhoudt van desen inder voegeende maniere als
+boven verclaert staet rustelic, vredelic, volcomelicende tot eewigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hemte doen oft te laten geschieden nu noch in
+toecomende tijde aen lijvenogh aen goede enich sijnder letsel ofte moeyenisse
+ter contrarien
+mair bij alsoe dat zijn lijf oft zijne voirscreven onverbuerde goeden hier
+omme gevangen, gearresteert oft becommert waeren dat zijdat ontslaen oft doen
+ontslaen ende stellen testont ende sonder eenichvertreck tot geheele ende
+volcommen delivrancie want onsalsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet,
+vastende gestentich blive tot eewigen dagen, hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen, behouden in anderen saken ons rechtsende eenen yegelijcken zijn
+recht in allen gegeven in onserstad van mechelen inde maent van septembris int
+jaer onsheeren duysent vijfhondert ende twee. aldus ondergeschrevenop de
+plycke bij mijnen heere den ertshertoge in zijnen raedtende geteykent
+haneton.$$$ ende bevonden con concorderendemetten originale bij mijn.
+fracx"
+"een remissie van schake voer wouter van cockelberghe
+met vier zijne complicien
+kaerle etc, doen te wetene allen iegenwoirdighe ende
+toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van wouter van cockelberghe, woenende te leest binnen der
+vrijheyt onser stede van mechelen, hennen steelman dierick
+eertbrugge, jacob camerlinck, jan van breedonck ende
+jacop van oistenrijck, inhoudende hoe dat de voirschreven wouter
+van cockelberghe suppliant in alle duecht ende eerbaerheyt
+genuyt ende gevolght heeft eene eerbaere jonge dochtere
+oudt xvij jaeren oft daeromtrent woenende tot hombeke
+genaempt peeternelle van wueluwe vadere noch moedere
+hebbende, zulcx dat zij malcanderen lief gehadt hebben
+zoe dat om malcanderen te troowene ende de voirschreven wouter
+suppliant verstaen hebbende dat die vrienden vanden selver
+peeternelle genegen waeren haer te gheven eenen
+anderen man, heeft tselve haer te kennen gegheven
+haer vragende oft tselve wel haer meyninge was
+waer op zij zeyde dat neen ende dat zij souden
+nimmermeer nemen en zoude, ende mits dien ende dier
+gelijcke woerden die zij onderlingen hadden, de voirschreven
+wouter suppliant bemerckende dat de voirschreven peeternelle
+goede jonst tot hem droegh, heeft haer geseyt indien
+ick wiste dat uwen wille zulck waere ick soude
+u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen
+werdt lachende ende colacierende daer inne genoech
+consent ghevende, zoe hem dochte ende ten eynde
+zoe zette zij hem dach te commen tot hueren huyse
+op den lesten heyligen paeschdach lestleden, ende
+achtervolgende dien de voirschreven wouter suppliant sorge
+draegende te voldoende ten segghen vanden voirschreven peeternelle
+is ten selven daghe binnen zonneschijne gecommen metten
+anderen supplianten ten huyse daer de selve peeternelle
+met huere moeye woenende was ende de selve
+wouter suppliant commende binnen den huyse heeft
+aldaer gevonden de selve peeternelle hebbende een jonck
+kint op haeren schoot, haer vraegende met zoeten
+woerden oft haer beliefte woud met hem te gaen
+drincken, waer op die moeye vanden voirschreven peeternelle
+daer tegenwoordich zijnde zeyde dat zij vuyt den
+huyse niet gaen en soude mit dien zou zijn de
+andere supplianten oic binnen den huyse gecommen des
+onder anderen de voirschreven jan van breedonck suppliant
+nam zoetelijck de voirschreven peeternelle metten arme
+haer zegghende staet op ghij moet mede waer op zij
+antwordde ziende huere voirschreven moeye ick en sal niet
+mede gaen, zoe dat de voirschreven jacop camerlinck oock
+suppliant nam haer kint vanden schoye ende settet neder
+op den vloer, ende nam se metten anderen arme ende
+ley dese zoe buyten den huyse, dwelck merckende de
+selve peeternelle zeyde waer zulde mij leyden en
+hebbe ick hier gheen vrienden ende mits desen zoe
+hebben zommige vrouwen de voirschreven peeternelle willen
+houden, maer een vanden voirschreven supplianten ontrack haer die hant
+ende commende alsoe buyten den huyse zoe es gecommen
+die oom vanden selven peeternelle zegghende gesellen ziet
+wat ghij doet ende zijn alsoe voorts wech gegaen, belettende
+de sommighe van henlieden dat men hen niet en volghde
+ende zunderlinge de voirschreven jacop van oostenrijck de
+welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schouwere
+ziende dat die oom vanden voirschreven peeternelle henlieden volghde
+heeft den selven boghe genomen in deen handt ende eenen
+pijl in dandere, zegghende blijft achtere ick raidt u voir
+tbeste oft ick doen u achter blijven ende oock alzoe
+die moeye van den selven peeternelle ende andere vrouwen
+altijts volghen wilden, zoe zeyde oick een vanden voirschreven
+supplianten tot henlieden blijft achtere oft ick sal u smijten ende
+mits desen mach wesen dat eenen vanden voirschreven vrauwen
+metten platten van eender pijcken geslegen was , heedft oick
+een vanden selven supplianten metten stocke vander pijcken geslegen
+omtrent den rugghe van eenen geselle die hen volghde
+ende zijn ten lesten zoe voort gegaen zonder yemandt
+te grieven enen tot den huyse van willem van wueluwe
+des voirschreven peeternelle oom, aldaer zij twee oft drie
+potten biers gedroncken hebben, ende alsoe een vanden
+supplianten eenen pot nam ende eenen dronck brochte der
+selve peeternelle, zoe heeft zij dat gewacht
+ende den pot nemende heeft voirts den voirschreven wouter
+suppliant hueren vryer gebrocht ende alsoe zij hoerden
+dat sommige vrienden haer volghden zoe zijn zijt samen
+gewillichlijck vuyten huyse gegaen ende de selve peeternelle
+zonder in huer voirschreven ooms huys eenich mesbaer te maken,
+heeft vuyten huyse wesende ende hoorende dat huere
+vrienden riepen waer zijden nelle geseyt totten voirschreven
+wouter hue®en vryer gaende gesamender handt zonder
+te antwoirdden op t roepen van bueren vrienden, laet ons
+gaen dat zij ons niet en vinden ende liepen alsoe malcanderen
+bijder handt houdende voirbij gielis bessems in de straete gelijck
+oft zij man ende wijf geweest hadden ende sijn alzoe
+tsamen gegaen eerst nae raemdonck ten huyse van eenen
+goeden eerbaren man genaempt willem zellekens, aldaer
+zij ontboden hebben den prochiaen in meyningen malcanderen
+te ondertrouwende maer hij en was niet thuys ende
+naedien betaelt hebbende der weerdinnen zijn tsamen
+voortgegaen tot inde prochie van maldere aldaer zij
+oock ontboden hebben den prochiaen maer alzoe hij
+nyet thuys en was is daer gecommen een capellaen de
+welcke dat nyet en dorste doen overmits dat zij
+van dier prochien nyet en waere ende mits dien nae
+goede chiere aldaer gedaen hebbende tot zanderdaechs
+zoe zijn zij tsamen voorts gegaen tot in de prochie
+van purs dair die voirschreven peeternelle bij huewen wille
+ende daer toe oock ontboden den prochiaen die hem
+excuseerde te commen zegghende dat hij tsanderdaechs
+gaerne commen soude, waer van de voirschreven wouter
+ende peeternelle des droeve wesende braken
+tsamen eenen penninck ende elck van hen beyden
+nemende een stuck hebben malcanderen huere
+kerstelijcke trouwe gegheven ende daer op zijn
+zij gewillich tsamen gaen slapen ende in teeken
+van dien zoe heeft de selve peeternelle daer
+af verleden een instrument ende hoewel dat
+mits desen die voirschreven supplianten nyet en meenden
+yet mesdaen te hebbene ende dat de voirschreven
+peeternelle tot menigen stonden ende in personen van goede
+mannen geseyt ende verclaert heeft dat zij den voirschreven
+wouter voor hueren man houdt ende huer nyet leet
+en is van tghene dat zij gedaen heeft maer waert
+dat zij dat te doen hadde zij zoudt noch doen nietmin
+beduchtende strangheyt van justicien en souden hen niet
+dorren houden noch converseren in onsen landen ende
+heerlicheden maer hen daer van moeten absent houden
+tot henne geheele verderffenisse ten zij dat onse gracie
+ende genade henlieden hier op verleent wordde, alsoe zij
+zegghen, ons omme de selve zeere oitmoedelijck
+biddende soe eest dat wij de saecken voerschreven
+overgemerckt den voirnoemden wouter van cockelberghe
+hennen steelman, dierick eertbrugge, jacop camerlink,
+jan van breedonck ende jacop van ostenrijck supplianaten
+genegen wesende tot huere voirschreven bede ende supplicatie
+ende willende hen in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge
+in faveure van onser blijder wedercompst in desen
+onsen landen van harwaertsover ende besondere in
+onser stede van brugghe, hebben inden gevalle als
+boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt onser
+zunderlinghe gracie mits desen onsen brieve
+tfait ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle daer inne
+zij ter causen van dien mit datter aencleeft tegens ende
+justicien mesdaen ende mesbruyct moegen hebben
+henlieden als ten desen wederstellende ende restituerende
+tot huere goede fame ende name in onsen voirschreven landen
+ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden goeden
+indien zij daer eenighe hebben gelijck ende in alder
+manieren als zij waeren voor die toecompste vanden
+feyte ende mesuse voirscreven imponerende huer op
+eeuwich zwijgen ende scilentie onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren wye zij zijn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvooren gedaen der geintersseerde partie
+indien die noch nietgedaen en zij ende eenighe dair toe
+dient civielijck alleenlijck behoudelijck dat de voirnoemde
+suplianten gehouden zullen wesen tvoirnoemde fayt ende mesusen
+tegen ons civielijck te beteren nair die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hueren goeden ende
+oock te betalen ende refonderen die redelijcke costen
+van justicien hier op gedaen ende naegevolght ter
+taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+geordonneert in brabant, die wij daer toe commtteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van ons
+raede in brabant dat voor henlieden geroupen die ghene
+diere behoren geroupen te zijne zij procederen wel
+ende duechdelijck ter verificvatie ende interveniente
+van desen onsen iegenwoirdighe brieve nair huere
+vorme ende inhouden ende ter taxacien ende arbiterscepe
+vanden voirnoemde civyle boete ende costen voirschreven ende
+dat gedaen ende de voirschreven civyle boete getaxeert ende
+bij den voirschreven supplianten betaelt zijnde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers dient behoiren sal
+die gehouden wert daer van ontfanck te maken
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen
+proffijte metten anderen penningen van zijnen ontfange
+zij. onse drossaert van brabant ende alle andere
+onsen richteren justicieren ende officieren mitsgaders
+vanden smaelre heeren onsen lande van brabant wyen
+dit aengaen oft aenhoeren sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelijck van hen besondere
+zoe hem toebehoren sal doen, laten ende gedoogen
+den voirnoemde suplianten ende eenyegelijcken vanhen van
+deser onser gracie quijtscheldinghe remissie ende
+pardoene ende vanalden inhouden vandesen inder
+voegen ende manieren voeren verhaelt rustelijck
+vredelijck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken
+zonder henlieden te doene ofte laten geschien nu noch in
+toecommende tijden eenich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lijve noch aen goede ter contrarien
+in eenigher manieren maer indien huere lijven oft
+eenige van hunne voirschreven onverbuerde goeden dairomme
+zijn oft naermaels waeren gevangen gearresteert
+belet oft becommert dat zij die stellen ende setten oft
+doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcommender slakinghe ende delm***
+want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+goet, vast ende gestadich blijve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelijck in anderen zaecken ons recht ende
+eenyegelijck tzijne in allen, gegheven in onser
+stede van brugge inde maent van jullio int
+jaer ons heeren duysent vijfhondert ende twintich
+ende van onsen rijcken, te wetene vandien vanden
+roomsche tweeste ende van castillien etc, tvijfste.
+aldus stont gescreven onder op te plijcke bij den
+coninck, ende geteekent du blioul ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden taccorderen
+metten originale bij mij
+n strate"
+"philippe $$ allen den genen $$ doen te wetene $$
+dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende
+dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts
+anders es heeft gedaen als met allen middelen van
+vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende
+gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest
+synen slaeghe naer eenigen extraordinarisie folie
+hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande
+gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael
+hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende
+alle de inivrien menacen ende affronten die hy
+van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel
+soo goet is geweest van te contribueren ende
+eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors.
+synen swaeger gemaeckt metten meyer vander
+geten over syne insolentien ende moetwillicheden
+soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest
+nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker
+vueghen te menaceren inivrieren ende in syn
+eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors.
+suppliant te patientie nyet is heeft connen
+hebben van tselve meer te verdraegen gelyck
+oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien
+is sonder hebben connen tollereren mits dat die
+voors. jaspar van diest met opgesetten wille
+ende intentie is opden eenentwintichsten novembris
+16c sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants
+hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende
+met enyder belen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke
+woirden compt daer buyten ghy fielen luylach
+bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal
+u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt
+gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den
+voors. jasper van diest van syn quat voornemen
+meynder te diverteren soo is hebben sy tselve
+nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne
+quaden intentie roepende continuelycke alsulcken
+ende dyergelycke woorden als hiervoren staen
+vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke
+hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt
+syne stal gecome met eene riecke in syne
+handen om die voors. jaspar te doen retireren
+vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de
+voors. insolentien gebeurden maer is plaetse
+dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende
+syns huyse ende woninge soude hebben verlaten
+soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den
+voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant
+daermede om te brengen om welcke te tueven is
+die suppliant genootsaeckt geweest hem met
+syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen
+dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher
+gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het
+hooft waerdoor die voors. van diest een weenich
+worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle
+experten doctoiren ende chirurgynen des noot synde
+sonder moeten attesteren nyettegenstaende dat
+denselven van diest eenige thien oft elft daeghen
+naerden infectie vande voors. wonden is comen
+aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants
+die zich altijt heeft gedraegen als en maer
+met eenen daer ter contrarie d’acsten mye
+soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem
+suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met
+rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar
+van diest heeft ontfangen den loon naer syne wercken
+als hebbende soo te seggen selfst oirsake geweest
+van syne doot alwaert oyck alsoe dat hy
+door ontwetentheyt vanden meester hem gecureert
+hebbende nyet en hadde onder d’aerde gemeestert
+geweest desen aengemerckt ende dat die
+voors. suppliant noyt senne feyt en heeft
+gecommitteert waerover hy criminele oft civile
+byden geene oft syne officiers soude gestraft
+oft geactionneert hebben geweest soo badt hy
+suppliant heer vyt moedelyck om onse opene brieven
+van remissie daertoe die nenden soo $$$$ dat wy
+desen aengesien ende hierop gehadt d’avis ander
+officieren van rumpdorp geneygt wesende ten beden
+ende supplicatie des voors. suppliant ende willende hem
+in dit stuck prefererende gratie ende genaden voor
+strangheyt ende rigeur van rechter hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgesconden ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+by dezen onser brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+midtgaeders a$e attentie ende breucke corporele ende
+criminele daerjinne hy ter causen voors. ende tgene daeraen
+tleven mach teghen ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
+mach hebben ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restituerende tot
+syne goeden naeme faeme ende geruchte in onser
+voors. landen ende heerlyckheden ende tot syne onverbeurde
+goeden indyen hy eenigen onder ons heeft gekend
+in alder manieren soo hy was voorde toecomste
+vanden voors. feyte imponerende hierop ende eeuwich
+geswyge onser procureur generael van
+brabant officieren van rumpsdorp ende allen
+anderen onse justicieren ende officieren wie
+sy syn satictfactie ende beternisse wie
+ende vooral gedaen der partyen geinteresseerd
+indyen die nochnyet gedaen en synende eenige
+daertoe staet cunlycke alleenlycke behoudelycke
+dat die voors. suppliant gehouden sal syn
+te voorschreven feyt tegen onsen te beteren cunlyck
+alleenlyck naer gelegentheyt vander saecken
+ende faculteyt van synen goeden met
+oyk te betaelen de redelycke costen van
+justiticie hieromme almeede gedaen ende
+alnoch te doene alles ter taxatien ende
+moderatie van ontsen seer lieven ende getrouwe
+cancellier ende enighen van onsen raede in
+brabant die wij daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren ende desen wetende
+ende bevele denselven onser cancellier ende
+raedtsluyde dat voor hun geroepen degenen
+die daeromme behoiren geroepen te syne sy
+procederen wel ende deughdelicke ter verificatie
+ende interinementen van desen ende ter
+taxatie ende moderatie vanden voors.
+ammende ende costen van justitie alsoe sy
+sullen bevinden te behoire welcke interinement
+die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onse
+voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen
+opden pene van te verbeuren de essect van dyen
+ende dat gedaen ende deselve cuule boete e$
+costen van justicie getaxeert ende betaelt
+synde in hunder vander ghene dyen behoiren
+sal sy onsen voors. procureur generael van brabant
+ende allen anderen onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen he
+stedehouderen ende eenen iegelijcken van hem
+besundere soe hen tebehoiren sal laets ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van
+allen inhouden van desen inden vueghen ende
+manieren voore verhaelt rustelycke vredelycke
+volcomelycke ende eeuwelycke genyete ende
+gebruycken sonder hem te soe oft te laeten
+geschieden nu noch toecommende tyden in
+eenighe manieren eenich hinder letsel oft
+moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth
+waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheeler is volcomender
+delivrantie want ons alste gelieft gegeven
+ende ter eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen daeghen soo hebben onsen seghel
+hieraen doen hangen behoudelyck in andere
+dingen onse rechten ende eeneniegelycken oud ere
+dessyns gegeven binnen onse stadt van
+brussele seven daeghen inde maent van
+augusto int jaer ons heeren sesthienhondert
+negenentwintich van onse rycken het negenste
+opde plycke stont gescreven byder coninck
+onderteeckent $$ mastelyn"
+"philips e$$ ad longum . doen te wetene allen jegenwoordige
+ende toecomende dat wij ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie
+van jan vander heijden sone wijlen isaack vander heyden out ontrent de
+24 jaeren inhoudende dat hij op ste thomas avont vanden jaere 1648
+geweest sijnde eenen sondach comende uuyt de stadt loven met
+joos smits ende pieter smits inden avont stont onder den dorpe van
+wilsele in het lanckvelt achter den huisen genaemt de valck
+hebben gerencontreert wijlen jan pierlaerts gewapent met
+een roere tusschen denwelcken ten ire ende tusschen hem suppliant ende
+de voors. joos ende pieter smits respectivelyck gewapent alleenelyck
+met me hunne messen ter andere sijden sijn geresen eenige
+woorden tot daer toe dat sij aenden anderen waeren geraeckt
+ende dat den voors. jan pierlaerts in t’ selve rencontre is afflijvich
+geworden nyet wetende den suppliant oft t’selve is geschiet
+mits het was doncker door sijnen toedoen ofte wel door
+den voors. joos ofte pieter smits gelijck sulcx oock nyemant inden
+werelt en conde seggen ende den suppliant bereet was onder
+solemnelen eede te affirmeren oorsaecke dat de partije
+gheinteresseerde die weduwe des voors. wijlen jan pierlaerts
+met hem suppliant over haeren civilen interest voor soo vele
+hij daerinne eenichsins soude mogen wesen gehouden in allen
+redelijcheyt was veraccordeert ende want des suppliant
+daermede nyet en mochte gestaen voor soo vele hij is
+t’voors. rencontre soude hebben mogen misdaen tegen die justitie
+badt daeromme seer ootmoedelijck dat ons gelieven worden
+hem ten opsiene van t’gene voors. is voor soo vele
+hij daermede hantdaich soude mogen sijn geweest
+te verleenen brieven van gratie ende abolitie ofte em
+mers van remis in persoonelijcke forme besondere inne
+siende dat den suppliant $$ altijts was geweest van deugde
+lijck ende stil leven sonder te vorens oynt yemant te
+hebben gequetst oft misdaen ofte oock daer toe geas
+sisteert ofte gecoopereert soo eest dat wij desen aen
+gesien ende hierop gehadt d’advis vanden officier van wilsele
+mitgaders van onsen lieven ende getrouwen die fiscael van
+brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatien des voors.
+suppliants ende willende hier in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordien voor strangheyt ende rigeur van rechte heb$
+des selven suppliant inden gevalle als boven quijtgescholden
+vergeven schelden quijte ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onse brieve t’feyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende breucke corporelle ende criminele
+daerinne hij ter causen voors. mits dat daeraen cleven mach
+tegens ons ende justitie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende
+fame ende geruchte in onsen voors. landen van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlijcheden ende tot sijne onver
+beurde goeden indyen hij eenige onder ons heeft ge$
+ende in alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voors. feyte imponerende hierop een eeuwich geswijg
+onsen procureur generael in brabantt den officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voor al gedaen der
+partije geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen $
+sij ende eenige daertoe staet civilijck alleenelijck
+behoudelijck dat de voors. suppliant gehouden sal sijn t’$
+feyt tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheyt $
+saecken ende faculteyt van sijne goeden met oock te
+betaelen de redelijcke costen van justicien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taatien ende mode
+ratien van onse seer lieve ende getrouwen die cancellier
+luyden van onsen raede in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daeromme ende bevelen rch? gegeven rch? de
+19e may 1650"
+"remisse jans duy caerle @ doen te wetene allen jegewoirdighenende
+toecomenden dat wy ontfaen hebben die ootmoedighe supplicatievan jan duy poirte
+onser stadt van brussel inhoudende hoe dat hysuppliant omtrent zesse weken
+geleden is gecommen gaende tusschennegen ende thien uren des avonts naer den
+etene opter
+merct onser voors stadt van bruess met zeken gesellen geheeten
+jan de milde ende joos de walsche ende daer zynde hebben zy gehoirt commen
+gaende opter selver merct seker gesellen te wetene jan van neerhemende claes de
+speelman ende zyn by malcanderen gegaen ende een vandengesellen vanden
+suppliant vraechde tot henlieden wie zy waeren, waer op de voirs.neerhem
+antwoirde seggende ic bent ende zyn zoe malcanderen wordden kennende endede
+voirs. claes de speelman ziende den suppliant zeyde met grooten evelen moede
+zweren goidtsmacht ende cracht jan duy zydy daer ghy hebt my hier voermaels
+gequetstuuyt treckende zyn lanck mes ende sloech zeer vresselic naer den
+suppliant,den selven gevende twee groote quetssueren in zyn lyff. doenantwoirde
+de suppliant, ghy wilt my verradelic vermoerden ende liepachterweerts, de
+voirs. claes met resterende van staene open suppliant ende want hy suppliant
+egheen mes en hadde ende beduchten aldairgeevelt te wordden van zynen lyve
+heeft genomen het mes vanden voirs. joos zynde geselle die aldair besyden
+stont, welcke jooshem dat nyet en wonde laeten nemen, waer op de suppliant
+zeydezuldy my laeten vermoorden, ic moet een mes hebben endeheeft alsoe
+fortdelinge het mes vanden voirs. joos genomenwaer mede tegen den voirs. claes
+staende heeft den selven claesmits dat hy over een hout geballen was onder
+andere een slachgegeven in zyn been welcke quetssuere zeer bloedende was zoo
+dat hy corts daernaer van levenden lyve ter doot gecommen is, welc fait den
+suppliant uuyt gront zyne herten leet es. ende hoe wel tselve fait
+zeeronnoozelic by commen es gemerct oic dat hy suppliant vanden aflingen
+zeergewont ende geslagen was eer hy hem weerde, desen nyet tegenstaenbeduchten
+rigeur van insanen heeft hem saidert moeten absoutenuuyt onsen lande ende
+hertoochdom van brabant ende zonderlinge uuyt deseonse stadt van bruessel
+aldaer hy nyet en soude derren commen hanterennoch converseren, maer in grooter
+armoeden ende miserienelders in vremden landen moeten bliven tzynder een wiger
+desolancienende destructien, @@ vlaenderen dat hem onse gracie hier op verleent
+waerenzoe hy zeyt ons ootmoedelic biddende om de selve ende hem tvoirs.fout
+ende manslach te willen vergeven zonderlinge infaveure ende contemplacie vanden
+blyder incompste van onse zeer lieve ende"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem
+claes dienere onser stede van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant
+des sondaghs nae sinxenen lestleden heeft sitten drincken buyten
+onser stede van loevenen opten steewech aldairmen ryt nae mechelen
+met twee van zynen mede gesellen oick dieners der selver stede
+te wetene henry de meestere ende janne peysmans met twee
+andere syne mannen vleeshouwers der voirs. stadt te wetene jaspar
+van bossern ende janne de mol ende van daer comende ter stadt
+wert inne zyn geleden voir thuys van eenen geheeten pauwels
+beermans de welcke de voirs. suppliant met zynen medegesellen
+geroepen heeft om eens met hem te drinckene ende zyn die twee
+medegesellen vanden voirs. suppliant nyet ende bleef voir int voirs. huys
+staende aldair zy vonden sittende eenen geheeten jacop vanderhacht
+tymmerman met eender vrouwen persoen ende tgheselscap dat
+binnen det koekenen was ziende dat die voirs. suppliant daer voere thuys
+was ende nyet inne en quam hebben hem geroepen dat hy met
+hemluden zoude comen drincken die welcke hem excuserende seyde
+ick en mach certain nyet drincken nyet te myn quam totter doere
+vander koekenen zonder voirdere inne te gaene oft oyck dronck byers te
+drinckenen ende de voirs. suppliant ziende dat de voirs. jacop vande$
+hacht die gehouwet was hadde by hem sittende een andere vrouwe
+persoen dan zyn huysvrouwe dair hy twee kinderen of hadde sittende
+in overspele zeyde tot zynen medegesellen janne peysmans geva$
+wair omme en doet ghy nyet dat myn heere die meyere u bevol$
+heeft ende maent den voirs. jacoppe vander hacht inne zeggende
+voirts totten voirs. jacop ick kalengiere u dat ghy hier sidt met
+uwer vrouwen dwelck de voirs. weerdt die hem inne geroepen
+hadde te drinckene hoirde es opgeschooten treckende een lanck mes
+uuyte seggende totten suppliant ghy verradere compt ghy hier om myn
+gasten ende vrienden te verradene ende te calengieren makende
+maniere om den voirs. suppliant te evelen van zynen lyve in sulck$
+vuegen dat die ghene die inder koekenen waren hem hadden
+gevoech te houdene dwelck ziende de voirs. jacop vander hacht
+die aen deynde vander taeffelen sadt es uuyter coeckenen geschoeten
+hebbende in deen handt een lange duytssche dagghe al bloet ende
+in dandere eenen vier pickelstoel volgende den suppliant inden ganck
+vanden voirs. huyse dair hy suppliant uuyt gegaen was om alle deba$
+ende kyvagie te schouwene zeggende tot hem suppliant het ghy verradere
+hier moet ghy sterven zonder meer woerden dwelck hoirende die
+voirs. suppliant ende hem vindende inde voirs. ganck dair hy nyet w$
+gevlieden en conste ende beduchtende van achtere geraect te worddene
+heeft hem omme gekeert seggende moet zyn soe moet in goidsname
+zyn ende met dien heeft de voirs. suppliant zyn mes uuyt getrock$
+ende de voirs. jacop vander hacht tot hemwerts comende heeft naede$
+suppliant geslagen tot twee oft drye reysen toe mair want d$
+voirs. suppliant hem altyt boot het scerp van zynen messe en heeft
+die voirs. vander hacht den suppliant nyet geraect dan op zynen
+arm in zynen rock zonder quetssen mair sloch tegen den wan$
+dat zyn mes bleef crom staende ende ziende dat hy gemist
+hadde heeft metten voirs. stoele naden suppliant geworpen die
+welck ziende den voirs. worp commende heeft dyen ontdoecken
+alsoe dat den voirs. stoel alleenen streeck aen zyn schouwere
+naeden welcken die voirs. vanderhaecht meenende herslaen heeft
+op gehaven zynen arm dwelck ziende die voirs. suppliant ende merckende
+dat hy nyet ontlast en conste gewordden noch ontvlieden en
+mochte ende anders nyet ziende hy en moeste aldair op te plaetsse
+doot blyven oft hem verweeren is onder den voirs. op gehavenen slach
+den voirs. vander hacht inne gevaren hem gevende eenen steck onder
+zynen arm sonder hem anderssins oft meer geslagen oft geraect
+te hebbene hoe wel nochtans die voirs. vander hacht ter stont
+die voirs. quetsuere ontfangen hebbende heeft laten vallen zyn
+mes ende es met goeder staden geleert opdoende die doere vander
+koekenen ende is dair inne gegaen die selve doere met hem
+toe stootende ende dair zynde byden voirs. geselschape seyde in
+effecte ick ben doersteken oft zeere gequetst ende corts dairnae
+ter eerden gesoncken ende aflivich gewordden ende mits dien dat
+tvoirs. stuck is gebuert ende oirspronck genomen heeft uuyt
+saken van officien ende die voirs. suppliant es dienere ende officier onsen
+voirs. stede van loevenen als voere zoo heeft hy het mes vanden voirs.
+jacoppen opgenomen ende selve gedragen den steenwachtere van onsen
+voirs. van loevenen seggende totten selven steenwachtere verclaert
+dat mes van sheeren wegen gelyck aldair in gelycken saken
+geconstumeert es ende oic waerachtich dat des es omtrent zess
+sessentwintich jairen geleden de voirs. suppliant van wylen hooger
+memorien onsen heere den keyser heeft verworven remis ende quytsceldinghe
+van zekeren anderen ongevalle by hem ende eenen geheeten gielis uuyter
+lyeminghen onnoeselick gecommitteert inden persoen van wylen meesteren
+janne van post dair af die voirs. suppliant overlange partyen heeft
+voldaen ende syn brieven van remissien geleveert dwelck hy hier
+alleenen te kennen gheeft ten eynde dat naemaels hy nyet en
+wordde gecorrigeert vander waerheyt verswegen te hebbene ende
+hoewel tvoirs. feyt stuck ende dootslach es gebuert in nootwere
+ende uuyt saken van officien ende den suppliant uuyt gronden zyns
+herten leet is niettemin beduchtende rigeur van justicien heeft
+hy hem geabsenteert ende en zoude alhier bynnen desen onsen
+landen nyet dorren bliven noch frequenteren mair zoude nu in zyn
+oude daghen moeten gaen doelen in andere vreempde landen tot
+zynder grooter onghenoechten ende verdriete ten ware dat hem hier op
+van ons wordde versien van gracien ende remissien zeere oitmoedelicken
+dairomme biddende soe eest dat wy die saken voirscreven
+overgemerct ende daerop gehadt dadvuys van onse lieve ende zeere
+beminde die meyere ende scepenen onsen stede van loevenen
+die welcke hem op tselve stuck hebben doen informeren den
+voirs. willem claes suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede
+ende supplicatie willende hem in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voer rigeur van justicien hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyt
+ende remitteren uuyt onse zunderlinghe gracie midts desen onsen
+brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitsgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne hy ter causen
+van dien met datter aencleeft iegens ons ende justicie misdaen
+mach hebben ende hebben hem als van desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynder goeder
+fame ende name in onsen voirgenoempder stede van loevenen ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerde
+goeden indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+als hy was voer die toecompste vanden dootslach voirsc.
+imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoren
+gedaen der geinteresseerder partyen indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daer toe dient civilick alleenlick
+ende behouden dat hyt iegens ons beteren zal civilyck nae
+die gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+ende oick mede betalen ende refonderen die wettelicke costen
+van justicien dair op gedaen ende naegevolght ter taxatien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant
+dat voir hemlieden geroepen die ghene diere behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende duechdelick ter taxatie verificatie ende
+interinemente van desen iegewoirdighen ende dat gedaen zynde
+ende de voirs. civile boete getanxeert ende betaelt inden handen
+vanden ghenen van onsen ontfangers dient behoeren zal de welcke
+gehouden werdt dair af rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tonsen proffyte zy onsen drossaert van brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren dien dit aengaen mach ende
+*sy byden ontfanger vanden
+exploiten van desen
+amenden $$$
+elcken van hemlieden doen laten ende gedoogen den voirn. willem
+claes van deser onser iegewoirdiger gracie remissie ende pardoenen
+ende van allen den inhouden van desen gelick ende inder manieren
+alst voirs. is rustelick vredelick ende eewelick genyeten ende
+gebruycken sonder hem ter causen van dien te doene oft te laten
+geschiene nu noch in toecommenden tyde in live noch in goede eenich
+hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien zyn lyf
+oft zyn goet hier omme gevanghen oft gearresteert waren dat zy
+die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder
+delivrancie ende slakinghe want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwighen dagen
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behalven in anderen
+saken ons rechts ende een iegelycken tzyne in allen gegeven
+in onse stede van bruessele inde maent van julio int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende eenentwintich ende van
+onsen rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tweeste
+ende van spaengnen etc. tsestet aldus stont gescreven onder
+opte plycke byden keyser ende geteekent rysele ende noch
+visa $
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by mij"
+"remissie van dootslaege voe machiele vroen
+ende janne tscosters gebrueden
+kaerle ic doen te weten/ eenen y@gelycken tegewoirdige
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die ootmoedige spplicatie
+van michielen vroen ende janne ts costers gebrueden wettige
+kinden mathys de costere alle schamele lantlieden
+woenende inde prochie van halle in onse lande van henegouwe
+inhoudende hoe dat sie omtrent zess oft zeven jaren geleden de
+voirss vroen suppliant, ende een geheeten hannen de vuegelerre
+doen tertyt beyde noch wesende jonge knechtkens hebben
+tsamen spelende geworstelt op een stuck lants versch
+gesaeyt soe lange dat de voors vuegelerre is ondergevallen
+ende opgestaen zynde zeyde hy dat zynen arm in stucken
+was, versaeckende aen peeten de kock doen tertyt daer
+tegen woerdich zynde dat hy den voiers zynen arm
+trecken wilde. dwelc de voirs peeter niet en wilde
+doen ende is alsoe de voirs hannen zonder meer
+zeggens gegaen nae huys, van welcken stucken is bynnen
+twee of drye jaren daer nae @@ presenteren ende sy
+tusschen sprekene vanden prochiaen ende den lieutenant
+vanden meyer van halle voirscr gemant eenen peys tusschen
+den voirs hennen ende wylen jacoppe de vuegelere
+zynen vader ter eene ende den voirs mathyse de costere
+inden naem vanden voirs vroen zynen zoene ter andere zyd
+mits der sommen van acht rinsgulden die de selve
+mathys om met vreden te moegen bliven ende doi@@@
+te schuwen den voirs jacoppe ende zynen zoene geven
+soude gelyc hy hem die ter genoemden dage heeft
+gedragen ende willen geven maer de voirs jacop
+anders beraden zynde en heeft tsleve gelt nyet
+willen ontfange seggende dat hy noch de voirs zynen
+zoene van egheender weerden en hielden al tgene
+dat te voeren tusschen hen partyen gemaect ende gesloten
+was, daer af de voirs mathys tzee{r bedroeft
+es geweest, vreesende gel@@ naemaels gebuert es geweest
+dat de voirs wylen jaco poft zyn zoene den voirs
+supplianten noch eens souden oploopen oft enige be@caempth @@@
+aendren, kezunde want de selve wylen jacop met zyne
+dochter voertye doot gesteken hadden eene vrouw bevrucht
+met twee kinderen ende soe sorchlyc wat ende verktachtich
+dat hy van eenen yegeglycken zee@ was ontsien ende
+is de voirs sake aldus blyven staende tot ab onlancx
+geleden den voirs jacoppe ende zyn zoene altyt beede
+ende racuner dragende tegen den voirs supplianten in sulcker
+vuegen dat hoe wel zy oft enich van hen den
+seleven wylen jacoppe ontmoetende hem gegroet
+oft aengesproken hebben hy nyet en heeft willen
+antwoirden maer is stom gegaen oft heeft hem
+daenzicht gekeert, in menynge zynde dat hy
+de voirs supplianten oft enige van hen soude doot
+steken oft @velen van huer syne gelyc te presumeren
+is, want is gebuert op sinte lauwereys dach
+lestleden dat de voirs supplianten gecomen zynde
+te dorepe by half en berge ter kermissen tot bovene
+huyse soe wetende tot reyniers vanden bossche
+hunnen mere ende aldaer goede recreatie gehadt
+hebbende sonder enichsins by dranck te zyne onredelijk
+zynde de voirs michiel ende jan supplianten gegaen
+ter plaetsen weert vanden dorpe zien
+naeden voirs vroen hunnen brueder om tsamen thuys
+weert te ghane ende opte plaetse commende
+ende malcanderen gevond hebbende zyn zy daer
+blyven danssende tot omtrent vi oft vii uren vanden
+avonde sonder bynnen dien dage in taverne geweest
+te hebbende ende ten lesten hebben zy gesien den
+voirs wylen jacoppe de vuegelerre ende zynde
+zoene staen voir eene taverne onder hen beyden
+drinckende ende gelyc scheen wel by dranck zynde
+welcke verde ende zoene ziende de voirs supplianten zyn tehenwaerts
+gecomen zeggende de voirs jacop totten voirs zynen zoene
+hem stootende van achter omtrent zynen half e wech boene
+wech boene. den selven zynde zoene stieren gelyc de suppliante
+namaels hebben gepresumeert om hen te bevechten want
+terstont als zy zyn gecomen byde voirs supplianten zoo heeft
+de voirs jacop sonder spraken met eender luyckscher pycken
+die hy in zyn hant hadde gesteken naeden voirs michiele
+ende de voirs zoen aenveerdende den voirs janne de coster
+heeft hem met eender javelyne gesteken doer de mouwen
+van zynen stucken arm dwelc ziende de voirs michiel
+de voster heeft terstont geroepen tot dry reysen
+toe oft meer met luyder stommen gheeft vrede gheeft
+vrede wy en willen nyet vechten nyemant en trecke
+zyn mes ons en staet gheen vechten aen gelyck sy oick
+egheen vechters en zyn nog noyt voer dyen dach tegen
+yemande gevechte ofte ongenuechte gehadt en hebben
+ende vliedende de voirs michiel ende jan achter
+tvolc heeft de voirs hennen de vuegelerre met
+zynden voirs javelynen gesteken naeden voirs vroen
+ende hem gegeven in zyn borst eene blodinghe wonde
+ende daer nae heeft de sleven hennen gaen steken
+naeden voirs janne de coster dwelc ziende de
+voirs vroen gequetst zynde heeft met zynder
+javelynen geslagen naeden voirs hennen maer en
+heeft hem nyet gequetst ende hebben alsoe
+onder hen beyden tsamen gevochten bynnen welcken
+middelen tyde de voirs wylen jacob zoe scerpelic
+volghde den voers michelen ende janne supplianten die
+altyt bloden tusschen de lieden stekende ende plaende
+de voirs jacob nae hem met zynde voirs pyken
+alsoe dat hy den voirs michielen raeck doer zyn
+stuck mouwe ende voor zyn hoof doer zyn bonette
+ende den voirs janne de coste op zyn @lincken arm
+ende opte rechte zyde van zynen hoode sonder dat
+alnoch de selve michiel ende jan mes trocken oft
+hey ter weeren stelden en hen sonder hen alnoch
+te onderwinden vanden gevechte tusschen den voirs
+vroen hunnen bruede, ende den voirs hennen de
+vooghele, maer de voirs wylen jacop nyet
+cesserende heeft ten lesten de voirs michiele
+innegevaren hem grypende metter mouwen dwelck
+ziende de voirs jan de coste vreesende dat hu
+den voirs michiel zynen bruede vermoerden zoude
+heeft zyn mes getrocken ende den voirs jacoppe
+gegeven eenen slach int hoot daer mede hy den
+voirs michiele heeft laten gaen, bynnen welcken
+middelen tyde de voirs vroen hem verweerende
+tegen den voirs hennen de voeghele hadde gebroken
+zynen voirs javelyne ende zynde zonder stock
+oft mes in handen vanden selven hennen
+heeft geroepen en sal my nyemant connen
+hulpen dwelc hoirende de voirs jan zyn
+broeder dat de voirs vroen in sulcken laste
+was, is hem te hulpen gelopen latende den
+voirs jacop ende michiele by een ende gaf
+den voirs hennen @@ eenen slach int hoot daer af
+de selve hennen gelyc de supplianten hopen byder
+granen goeds egheen noot en heeft vanden line
+maer de voirs michiel by toedoene vanden
+voirs jannen zynen broeder ontlost zynde uuyt
+handen vanden voirs jacoppe de voeghele heeft
+hem tegen den selven jacoppe ter weere gestelt
+ende hem insgelycx gequetst in zyn hoot
+dat hy bynnen omtrent drye dagen daer nae is gecomen
+van levende live ter doot, ende hoe wel tvoirs
+stuck is onnosel ende gebeurt in nootelycken defensien
+vanden voirs supplianten die des voir by nyet en hebben
+gemoegen nyettemin tselve is hem hertelyck
+leet ende beduchtende rigeur ende strangheyt
+van in@civien en souden hen bynnen desen onsen lande
+van brabant noch ander onsen landen ende heerlyckheyden
+nyet dorren vinden gaen staen oft verkeeren t een was
+dat hem onse gratie ende genade in desen gedeylt
+wordde daerom zy ons oitmoedelyk hebnen gebeden
+waer om zo eest dat wy desten aengesien
+willende altyt gratie ende genade prefereren
+rigeur van in@terven den voors supplianten geneycht
+wesende tot huerder voirs beden, hebben in
+gevalle als boven quytge schouden geremitteert ende
+vergeven ende van zanderlinger gatien quytschelden
+remitten ende vergheven by desen onsen voirs bruene
+tseyt ende doot slach hoven geruert mitsgaders
+alle offensien ende bruecken corporele ende criminele
+daer innne zy ter cause voirs cp met datter aencleven
+mach teghen ons ende justicie misdaen moegen
+hebben ende hebben hen als daer af wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot huen goeden naemn fame en geruechte, in voirs
+lande ende hertoghdomme van brabant ende allen
+anderen onse landen, ende heerlicheden ende tot hue
+ongeconfisqueerden goeden zoo verre zy enige hebben
+gelyck ende in alder mannen alsoe zy waeren eer den
+voirs dootslach geschiede imponerende hier op een
+ewerck geswyck ende silencie onse procureur generael in
+brabant ende allen anden onsen justicien ende officien
+wye zy zyn satisfactie ende beteringe doende der
+partyne geinteresseerde indien dye nyet gedaen en is
+ende enige daertoe dient civilic attienlic @ehoudelijk
+dat de voirs supplianten gehouden sullen syn tselve
+seyt tegen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hunnen goeden, ende dat
+zy oic gehouden wordden op te leggen ende te betalen
+de redelyke costen van instancien in dyen daer enige
+om gedaen zyn oft gedaen wordden ter taxatien
+ende moderatien van onse lieven ende getrouwe cancellier
+ende lieden van onse rade geordoneert in brabant
+die welcke wy daertoe gecomiteert hebben
+ende comstte by desen ontbieden daer om ende
+bevelen den selven onse cancellier ende lieden
+van onse rade in brabant dat voir hem geroepen
+die daer om behoeden geroepen te zyn zy prvreden
+wel ende getrouwelijk totten interimennen ende
+verifficatie van desen ende totter taxatien
+vanden voirs amende civile ende costen van
+insticien ende dat gedaen ende de voirs
+amende civile ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van den gheenen van onse
+ontfanghers dyen dat behoeden salen die gehave
+wordt rekeninge bewys en reliqua te doen
+vanden voirs amende civile tot ons behoef
+metten andere penningen van zynen ontfange zy ons
+voirs procureur generael in brabant ende alle ande
+onse rechten justicien ende officien tegewoirdige
+ende toecomende die dat aengaen sal moegen hunne
+stadthouden ende een yegelijk van hem bezunde zoo hem toebehorende
+sal doen laten ende gedogen den voirs supplianten
+van de@s ons tegewoirdiger @ren remissien ende pardoen
+ende van alle den inhouden van des inder vuegen
+ende manieren voir verhaelt rustelic vredelic volcomelijk
+ende eewelic genyeten ende gebruycken sonder
+hen te doene noch te laten gescheeden @@ noch in
+toecomende tyden enigen hinder letssel oft moeyenisse
+aen live noch aen goede ter q@@tren maer indien
+hunnn liven oft enige van hunne goeden daer om
+gearresteert oft becoviert waen dat zy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder
+ende colcomender delivrn@@ terstont ende zonder vertreck
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich zy ende blive tot
+ewigen dagen hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen bezonderlyc ons in anderen
+saken onsen rechte ende eenen tegelycken
+dessyns in allen @egeven in onser stat van
+bruessel inde maent van oeghst int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert dryentwintich ende van
+ons rycken te wetene vanden roomschen @@ vyfste
+ende van spaengnen ende attenden anden tachste
+aldus stont gescreven boven opte plycke @ydem
+keyser ende geteekent proeffe ende noch viser"
+"remissie voir claese obbrechts van eenen dootslage
+bij hem begaen inden persoen van janne van gheete
+maximiliaen ende philips bijder gratien goids hertoghen
+van oistrijck van bourgoingnen van lothringen van brabant van
+lymborch van lutcemborch ende van gelre greven van vlaenderen van
+artois van bourgoingnen palatijnen van henegouwe van hollant
+van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des
+heylichs rijcx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen,
+allen den ghenen die desen onsen brief zelen zien oft hoiren lesen
+saluyt. wij hebben ontfanghen die oetmoedighe supplicacie
+claes obbrechts cleermakere inhoudende hoe des maendaegs
+in die sinxendale lestleden die voirs. suppliant ende een geheeten
+claes van ghete met meer anderen gesellen saten en droncken
+in een taverne binnen onser stat van bruessele, aldair die
+voirs. suppliant ende die voirs. jan van ghete underlinghe wordden
+kyvende ende zekere woirden hebbende, ten ocsuyne van
+eenre veren die de voirs. jan van gheete den voirs. suppliant
+gegeven hadde, welke veere die voirs. jan van ghete den voirs.
+suppliant wederom afnam ende in stucken sneet mits den
+welken de selve suppliant ende die voirs. jan van gheete vechtende
+wordden. in welken gevechte die voirs. suppliant yerst bijden
+voirs. janne van gheete gesteken ende gequetst werdt in
+zijn hoot met eenre scherper daggen naeden welken die selve
+suppliant den voirs. steeck gevuelende hem ter weren stelde, ende
+gaff met zijnre daggen den voirs. janne van gheete oick eenen
+steeck in zijn borst van welken steke die selve jan van gheete
+ter stont op die plaetse bleef ende aflivich werdt. ende al
+zijt zoe dat die voirs. suppliant den voirs. dootslach gesoent
+ende gebetert heeft aen die vrienden ende maghen vanden voirscreven dooden
+dair dat behoirde alsoe dat zij des te vreden zijn nochtans die
+zelve suppliant ontsiende die strangheyt van rechte en heeft
+hem sindert noch en soude voirtane niet dorren houden bliven
+wandelen noch verkeeren onder ons in onsen voirs. lande van
+brabant, het en waere dat hem dair op bij ons versien wordde van
+onser zunderlinger gratien ende genaden ende hem dair op gegeven
+ende verleendt wordden onse oepene brieven van remissien in
+behoirlijker formen om die welke hij ons oetmoedelijck heeft
+doen bidden. wair omme soe eest dat wij gemerct tgene des
+voirs. is, wij ter beeden des voirs. suppliants geneycht ende
+willende altijt ende besundere te desen male grace ende genade
+prefereren ende voirtkeeren vore strangheyt van rechte, hebben den
+voirs. suppliant in gevalle als boven quijtgeschouden ende
+vergheven schelden quikte ende vergheven uuyt onser gerechter
+wetentheyt, ende van sunderlinger gratien overmits desen onsen brieve
+den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende brueken het
+zij van live leden oft goeden in die welke hij overmits ende uuyt
+saken vanden voirs. dootslaghe eenichssins tegen ons ende den
+gerichte gevallen mach zijn. stellende als van desen den
+voirs. suppliant wederom in zijnre eeren goeden name ende famen
+ende tot allen zijnen goeden niet verbuert zijnde op dat hij ennighe
+heeft, hem oirlovende ende consenterende dat hij dien niet tegenstaende
+zal moeghen comen bliven keeren ende verkeeren alomme binnen onsen
+voirs. lande van brabant buyter onser stat van bruessele gelikerwijs
+ende alsoe hij dede voer die geschiedenisse vanden voirs. feyte
+imponerende hier af een eewich geswich onsen procureur van brabant
+ende allen anderen onsen officieren dien dat ennichssins aengaen mach.
+satisfactie yerst ende voir al gedaen den partien geinteresseert
+zijnde zoe verre die alnoch niet gedaen en zij civilic alleene, ende
+behoudelijc dat tot dien die voirs. suppliant gehouden sal sijn
+dat aen ons civilijc te beteren nae die gelegentheyt ende exigence vanden
+stucken ende die faculteyt van zijnen goeden ter arbitragien ende
+taxacien van onsen lieven ende getruwen cancellier meesteren
+kaerlen die groete ende den anderen luden van onsen raide geoirdineert
+in onsen lande van brabant. ontbieden hier omme ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende den anderen van onsen voirs. raide
+dat voir hen geroepen die ghene die dair om zelen behoiren
+geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen wel ende
+ernstelijck totter verificatien ende interinemente van desen ende
+totter arbitragien ende taxatien vander voirs. civilder beternissen
+inder manieren ende alsoe het sal behoiren. ende dien gedaen
+ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende betailt
+zijnde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren
+dien dat behoiren sal, ende die welke gehouden sal wesen
+ontfanck dair aff te makene tot onsen behoef ontbieden
+wij voirts ende bevelen den zelven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voirs. raide onsen drosset van brabant
+meyere van loevene amman van bruessel schoutetten
+van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen
+ambachteren richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant
+ende den ambachteren richteren ende dieneren vanden smaelen
+heeren inden selven onsen lande geseten ende hueren stedehouderen
+nu zijnde ende namails wesende, dat zij ende een yegelijck
+van hen alsoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van deser
+onser voirs. gratien remissien ende quijtscheldinghen doen ende
+laten rastelijck ende vredelijck genyeten ende gebruycken tot
+ewighen daghen inder manieren voirscreven, sonder hem
+dair teghen te doene, oft te laten geschien aen zijnen voirs.
+live leden oft goeden ennighen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien mair zoe verre die voirs. suppliant oft
+zijne voirs. goeden niet verbuert zijnde waren ten ocsuyne
+van desen aengetast gearresteert oft gecommert zij die
+zonder vertreck ontslaen ofte doen ontslaen ende stellen tot
+volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende wij
+dat gedaen willen hebben. behoudelijck ons in allen
+anderen dinghen saken onsen rechte ende eenen iegelijcken
+des sijns. ende des torconden hebben wij onsen seghel
+aen desen onsen brief doen hanghen gegeven in onser stat
+van bruessele xvii daghen in septembri int jair ons heeren
+duysent vierhondert vier ende tachtentich. aldus geteekent
+bij mijnen heere den hertoghe ter relacatien vanden raide
+h. de witte. visa.
+“gecollonneert mitten originalen beze-
+gelden brieve ende bevonden concorderende
+bij mij”"
+"kaerle doen te wetene allen ende eenen yegelicken tegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicacie
+van symoenen de scepere van schoere by loevenen inhoudende hoe dat
+zekeren tyt voir vastelavont lestleden naedien wylen gorys de
+scepere zyn vader ende een geheeten de zeegere tsamen by avonde
+verdroncken zyn geweest inde dele zoe heeft men de selve
+verdroncken persoenen gaen soecken ende want de voirs. zeegere corts
+daer nae ende gevonden ende gevischt was ende de vader vanden voirs.
+suppliant noch nyet hoewel de selve suppliant dair toe zyn diligencie gedaen
+hadde zoe es des middernachts gecomen in des voirs. suppliant bogaert
+aen zyn camerveynstere een geheeten wylen willem sloets roepende
+aldair tot menich reysen toe totten selven suppliant zeggende dat hy
+een boeve een bylam ende een rabaut was dat hy zynen vader alsoe
+liet in water liggen want hy souden nacht ende dach soecken
+daer op hem de selve suppliant badt om goidswille dat hy slapen
+wilde gaen zeggende ick hebbe drucx genoech ghy en dorves my
+hier nyet meer aen doen ende ick hebbe hem vroech ende spade
+doen soecken ende dair toe myn beste gedaen ende daer nae
+heeft de huysvrouwe vanden voirs. willemen hem van dair geleydt
+ende drie oft vier dagen daer nae alsoe de voirs. suppliant ston$
+en maecte eenen thuyn tegen zyn messie zoe is aldair verby
+gecomen de voirs. willem ziende opten voirn. suppliant sonder spreken
+ende gaende wech ende heeft de selve willem dat alsoo gedaen
+tot drye oft vier reysen toe mits den welcken hem de selve
+suppliant den wech gescouwet heeft nu eest zoe dat opten tweesten
+dach voir vastelavont lestleden alsoe de suppliant quam tusschen
+huffle ende blauputte zoe is hem dair te gemoete gecommen de
+voirs. willem sloets ende was op des voirs. suppliant lyf eer hyt
+wiste dewelcke willem den voirs. suppliant vraechde naeden wech
+van mertten deckers dair op hy antwoirde willeken ghy hebt
+den wech geweten eer ick geboren was hem voits vragende oft
+hy byden woerden bleve die hy den selven suppliant by nachte ende
+ontyde overgeseyde hadde daer op die voirs. willem nyet en
+antwoirde maer sloech den suppliant met eenen stocke op zyn hooft dat
+hem dbloet ten aensichte af quam mits den welcken de voirs.
+suppliant heeft achterwerts getreden spannende alsdoen zynen boghe
+dwelck ziende de voirs. willem heeft met zynen voirs. stocke
+den boge uuytgeslagen alsoe dat den pyl vloech op zynen boesem
+welcken pyl de voirs. willem uuyttoech ende werp dien opdes
+voirs. suppliant aensichte naeden welcken de selve suppliant badt den
+selven willem om goidswille dat hy hem met vreden soude laten
+vlyende achterwerts om uuyt zynen handen te comene maer de
+selve willem es den voirgenoemden suppliant naergevolght ende heeft
+hem metten boesem gegrepen hebbende een mes in zyn handt om
+dair mede den selven suppliant te stekene mits den welcken de
+voirs. suppliant wech geloepen es ende heeft meynen over een grecht
+te springen aldair hy vyel in over een breeme ende de voirs. willem
+es noch den selven suppliant naegevolght meynende oick springen
+over de grecht maer is daer oick inne gesprongen ende de
+voirs. suppliant es weder uuyt gesprongen ende de voirs. willem oick
+uuyter grecht ende nae den selven suppliant dwelck ziende oick
+selve suppliant die welcke was in een strate daer hy nyet doer
+en conste mits eender hagen die daer stont ende siende dat
+hy nyet voirdere vlieden en mochte zoe heeft hy hem ommegekeert
+ende den selven willem gegeven eenen slach met zynen voirs.
+boghe op zyn hooft dair af hy corts dair nae aflivich wordt
+dwelck hem leet es ende hoewel de selve suppliant met partien
+overcomen es nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft
+hem geabsenteert uuyt desen onsen lande van brabant aldair
+hy nyet weder en zoude dorren keeren maer gaen dolen in
+grooter miserien het en waere dat wy onse gracie ende genade
+te hemweerts keerden dair om hy ons oitmoedelick heeft doen
+bidden soe eest dat wy desen aengesien compassie
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant willende hem
+in desen gracie ende genade gedaen werden tegen rigeur ende
+strangheyt van justicien besundere in faveur van onsen
+blyder wedercompst van onsen coninckrycken van spaengnen
+in desen onsen landen van brabant ende te desen male
+besundere in onser stadt van loevenen inclinerende ende geneycht
+wesende ter beeden ende begheerten vanden voirn. suppliant hebben
+hem in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien
+by desen onsen brieve den dootslach ende tfeyt voirscrevenen
+mitsgaders alle penen ende amenden corporeele ende criminele
+daer inne hy hem uuyt saken van tgene des voirs. es
+ennichssins mesgrepen mach hebben tegen ons ende justicie
+ende hebben hem als boven van desen gerestitueert ende
+restitueren tot zynre eeren goeden name ende famen ende
+tot onsen voirs. lande van brabant ende tot allen zynen
+goeden nyet verbuert zynde op datter ennige zyn gelyckerwys
+ende inder manieren hy was voir de geschiedenisse vanden ongevalle
+voirscreven imponerende hier op een ewich geswych onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen officieren ende justicieren
+dien dat aengaen mach satisfactie ende beternisse nochtans
+gedaen zynde der partyen in desen geinteresseert in alsoo
+verre die noch te doene zy behoudelick dat de voirs. suppliant
+gehouden sal wesen ons ter causen vanden voirs. feyte te doene
+civile beternisse nae gelegentheyt der mesdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende dat hy oick gehouden werdt te betalen
+ende refunderen de redelicke costen van justicien indien datter
+ennige geschiet zyn ter taxatien ende arbitrage van onsen
+lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen raide in
+brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende lieden vanden raide voirscreven dat voir hen
+geroepen die ghene die dairomme behoeren selen geroepen te
+zyne zy procederen v ende doen procederen wel ende deughdelick
+totten interinemente ende verificatien van desen onsen voirs.
+brieve ende totter taxatien ende arbitragen vander voirs. amende
+civile ende costen van justicien gelyck ende alsoo dat behoirt
+ende dat gedaen ende die voirs. amende civile alsoe getaxeert
+ende betaelt wesende in handen vanden ghenen dien dat
+behoirt die welcke dair af schuldich ende gehouden sal wes$
+te maken ontfanck tonsen prouffyte met oyck de voirs.
+costen van rechte getaxeert ende betaelt zynde zy onse
+drossete van brabant meyer van loevenen amman van bruessel
+schoutetten van antweerpen ende vanden bossche ende voirts
+alle andere onse ende der smaelre heeren officieren justicieren
+richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende alle
+dien dat aengaen mach den voirs. suppliant van deser onser
+gracien quytschellinge ende remissien doen ende laten in
+maten voirscreven rustelick ende vredelick genyeten ende
+gebruycken sonder hem dair tegen te laten geschieden
+ennigen hinder commere oft letsel in enniger manieren ma$
+by alsoo hy oft zyne goede aengetast gevangen oft gearrestee$
+weren die ter stont ende sonder vertreck ontslaen doen ende
+*sy byden ontfanger
+vanden exploiten van
+desen amenden verantwort
+laten ontslaen ende stellen tot volcomender delivrancie ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blive teuwigen
+daghen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onser stadt van loevenen inde maent van oighste int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert ende twintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen tweeste ende van castillien
+van leon etc. tseste aldus stont gescreven onder opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent j decock
+ende noch visa $
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originale by my
+$strat$$"
+"copie de la remission pour pierre etc
+et henry van eckele imte $$ etc
+philippe par la grace de dieu archiducbdaustriche duc de bourgoigne
+de lothier de brabant de stier de karente de cram de lembourg de luxembourg et
+de gheldres conte de flandres dartois de bourgoingne palatin de huynau
+de hollande de zeelande de namur et de zuytphen marquis
+du saint empire de romme et de borgau lantgrave delsace seigneur
+de frize de sur de windischenmarq de portenauw de salins et
+de malines a tous ceulx qui ces presentes lettres verront savoir faisons
+nous avoir recue lumble supplication de pierre filz bastard de henry
+bastard de beersele et henry van eckele serviteur de henry le scolastre
+contenant comment passe deux ans et plus lesdits suppliants estans a la hulpe
+en notre roman pays de brabant ung jour quilz passoient le temps a y
+prendre des petits oyseletz au filet et autrement en la grange dudit henry
+le scolatre aucuns duddit lieu de la hulpe pour ce que peu au par avant feu
+aerdt de huwelere notre sergant des bois avoit navre et afole
+ledit henry le scolastre cousin dudit pierre et maistre dudit henry
+supplians alerent de$ers icellui feu aerdt et lui dirent comment
+il y avoit aucuns des bastars de berssele cousin audit henry
+le scolastre et autres compaignons en la maison dicceluy henry
+le scolastre et quil fust sur sa garde car il faisoit a doubter
+que filz le trouvoient quilz luy feroient desplaisir a quoy ledit feu aerdt
+respondit il ne men chault qui a peur des feulles ne voise point au bois
+je nay point peur pour deux ce ne sont que garchons qui tendent aux
+oyseaulx ilz nont autre chose a mengier ou telles parolles en substance
+lesquelles parolles furent rapportees ausdits supplians pourquoy et ayans
+regret et hayne a icellui feu aerdt a cause de la bleschure et affoulure
+quil avoit faicte audit henry lescolastre comme dit est iceulx suppliants
+furent malcontens et de fait ledit henry suppliant qui cognoissoit ledit
+feu aerdt et ledit pierre $$$ voyant icellui aerdt aller luy
+deux $$$ de sa maison a la place dudit lieu de la hulpe non
+sachant silz leur vouloient mal ou non dist audit pierre suppliant
+veez la cestin qui a dit ces parolles et qui a affoule mon
+maistre qui ma tousiours noury et entretenu et votre cousin et
+incontinent icelluy henry vint courir suz audit feu aerdt lescriant
+deffens toy et a lautre quil sen allast arriere lequel senffuyt
+et ledit feu qui estoit arme se mist a deffendre neantmoins
+ledit henry suppliant dune denne picque quil avoit donne ung
+cop a icellui feu en la cuysse et ung aultre cop ou hastereau
+et lors ledit feu se tourna denvers ledit pierre suppliant lequel
+pierre meu de chaulde cole tant pour lesdits parolles que pour
+la batture et affoulure dudit henry lescolatre son cousin
+frappa dune hallebarde quil avoit sur icellui feu dont il labbatit
+a terre et fut tellement blesche que dedans trois ou quatre jours
+apres il termina vie par mort et combien que iceulx
+supplians soient tres deplaisans dudit cas et ayent contente
+partie neantmains craindans rigeur de justice ilz se sont
+abstentez de notre pays de brabant et ny oseroyent
+retourner mais leur en commendra tenir absens et vivre en
+autres pays en grant povrete et misere se notre grace
+et misericorde ne leur estoit sur ce impartie siccome
+ilz dicent pour laquelle ilz nous ont treshumblement
+fait supplier pour ce est il que nous ayans compassion
+desdits supplians voulans aidez grace et misericorde preferer a
+rigeur de justice mesmement a lhoneur et reverence de
+la sainte passion de notre saulveur jhesu christ quil souffroit
+en larbre de la sainte croix au jour de huy ausdits suppliants
+inclinans a leurdit supplication et requeste a nous de notre
+certaine science et de grace especial quicte remis et pardonne
+et par ces presentes quictons remectons et pardonnons le fait
+et cas dessusdit ensemble toute peine et amende corporelle
+criminelle et civile enquoy pour cause et occasion du fait
+et cas avantdit ilz ont eu $$$ avoir mesprins et
+estre enncor$$ envers nous et justice et lavons quant
+a ce restitue et restituons a leurs bonnes fames et
+renommees au pays et a leurss biens non confisquez sancuns
+en y ont en imposant sur ce silence a notre procureur et
+a tous noz autres justiciers et officiers quelsconcques
+cuy ce regarde satisfaction toutesfois faicte a partir
+se $$$ nest prealablement et avant tout $$$ si donnons en
+mandement a noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de
+notre conseil ordonnez en notredit pays de brabant y ne appellez
+ceulx qui pour ce feront a appeller ilz procedent et facent
+proceder bien de$ement et diligamment a linternement et
+verifica tion de ces mesmes presentes et ce fait mandons en
+oultre a iceulx de brabant maire de louvain amman de
+bruxelles echouthetes danvers et de boisleduc bailly
+de nyvelle et de notre romant pays de brabant et a tous
+noz autres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques
+de notredit pays de brabant et a iceulx des vassaus segneurs
+noz vassaulx dicellui pays leurs lieutenants et a chacun deulx en droit soy
+et sicomme a luy appartiendra que de ceste presente grace remission
+quitace et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent
+seuffrent et laissent lesdits suppliants joyer et user plainement paisiblement
+et perpetuellement sans leur fere donner ne souffrir estre fait
+aucun arrest destombier ou empeschement au contraire mais $$ chois
+se leurs corps ou lun deulx ou aucuns de leur sesdits biens non confisquez
+estoient pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez lles mectent ou facent
+mectre tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist
+etc et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons
+fait mectre notre seel a ces presentes donne le vendredy saint
+lan de grace dix cincqcens et deux ainsi soubz escript
+et signe sur lla plicque par monseigneur larchiduc
+de thielt
+collonne a loriginal
+par moy"
+"philips bijder gratien goidts, coninck van castillien,
+van arragon, van leon refa, doen te wetene allen tegen-
+woordige ende toecommende, dat wij ontfangen hebben die
+oijtmoedige supplicatie van geerart van berin jongman
+te huuwen sone geerarts, inwoonder der prochie van wes-
+pelaer, inhoudende hoe dat geleden van inde maendt
+meert des jaers sesthienhondert ende tweentwintich,
+zijnde hij suppliant ten huijse van zijnen vadere als assi-
+duelijcken aldaer woonende als kindt, doende wessen
+te doene valt, ende dat dijer tijt aldaer ontrent gecommen
+zijnde drije amonitie knechten, onder den treijn van
+huiijbrecht chreijnaerts, met hunne waegenen zijnde seer
+beschonken, in sulcker vuegen dat een van hun hadde
+verloren den waegencorts, oijck de achterste raederen
+van een vande selve waegenen, sulcx dat dijen was
+sleijpende lancx de aerde, jae in sulcker vuegen
+dat een vande selve amonitie knechten met naeme joos
+gansenbeek vanden peerde gevallen hebbende, commende
+van onser stadt mechelen seer was gequetst ende
+bebloijt over sijn aensicht, ende alsoo de woonende
+amonitie knechten ontrent den avondt arriveerden
+onder de voornoemde heerlijckheijt, aende torekens
+klock aende herbaene, hebben aldaer beginnen op te laeden
+ettelijcke mutsaerden toecommende den vader des
+suppliants, waer van hij geadviseert wesende, ende siende
+overwech commende dese mutsaerden oplaeden, heeft
+hij last gegeven aen nicolas jacot dienaer vande
+voors. heerlijckheijt van wespelaer de selve amonitie
+knechten met hunne waegenen te arresteren gelijck
+den selven dienaer daetelijck gereet was sulcx te doene,
+nemende zijne gaffele, seggende tegen hem suppliant
+gaet met mij ende staet bij mij, ende sijn alsoo naerde
+voornoemde amonitie knechten geloopen, gelijck oijck
+mede gonck des voornoemde jacots zone met eenen stock in zijne
+handt, ende den suppliant met een rijfken met drij tanden, ende
+siende de voornoemde amonitie knechten hem suppliant, dienaer,
+ende desselfts zone comen hebben vuijtter macht wech-
+gereden tot ovr de brugge gelegen op haecht, ende hebbende
+hunnen waegen aldaer laeten staen, ende, wederomme
+kerende, hebben genomen elck van hun eenen goeden
+mutsaert stock vuijtte gestole mutsaerden liggende opde
+voornoemde hunne waegenen, seggende ctompt aen
+denoterende den voornoemden jacot, desseltts zone ende
+hem suppliant, hebbende dijen volgens den selven jacot
+begonst te slaen die aldaer ex offitio als dienaer was
+gecommen, om het voornoemde arrest te doene, die
+soo geslaegen ende getracteert is geworden, dat hij xiiij 14
+daegen daernaer nijeten cost bijnaest leven noch sterven,
+vuijt worpende met reverentie gesproken veel bloet
+ende ten haddde de hulpe alsdoer daer bij commende, souden
+den voornoempden dienaer doot hebben geslaegen, gelyck
+oijck souden doot gesmeten hebben, den sone des voornoemde
+jacot, ende hem suppliant, inder vuegen dat hij genoot-
+saekt zijn geweest hen te deffenderen, sulcx dat
+den voornoemden joos gansenbeek naer vele slaegen
+ende vechten ter aerden is gesmeten, wederomme
+opgestaen zijnde is ter peerde geclommen ende voorts
+gereden tot opt haijcken int huijs van eenen chirurgijn
+om hem te curreren soo van zijne ierste quetsuren
+commende van mechelen als andersinss, alwaer
+zijnde is die anderen daechs deser werelt gepasseert
+tot zijns suppliants groot leetwesen, hoewel hij den voornoemde
+afflijvigen nijet en heeft gegeven den dootslach, dan
+wie den voonoemden zone nicolas jacot, met naeme
+rombout, vuijt dijen hij seijde den voornoemden afflijvigen
+ter eerde liggende, wil ick hem noch eenen slach geven
+alswanneer hij suppliant zeijde met oijck den voornoemde
+dienaer dese woorden, rombaut houdt op het is genoech
+seer wel heeft hij suppliant gegeven eenen slach aen
+eenen anderen der selver amonitie knechten, die hem
+naer riep met reverentie gesproken, ghij bougger schelm,
+traitre, loopende alsoo naer zijne peerden ende rustende
+alsoo op eenen cant, sonder meer, ende alsoo allen t’gene
+voors is, is voorts gekeert bij de voornoemde amonitie
+knechten, door puren moetwille ende met hunne diverije
+van mutsaert, sijn de selve causa movens van het gevecht,
+als zijnde alleenclijck den voornoemden dienaer nicolas
+jacot aldaer ter plaetse gegaen, om te doen het delvoir
+zijnder offitie ende arreste, ende dat hij dessefts assistenten
+hen hebben moeten deffenderen, anderssints souden selver al
+gebleven hebben doot ter plaetsen, soo heeft evenwel den
+voornoemden nicolaes soen met naeme rombout jacot
+in reverentie van justitie, vreesende het rigeur van dijen
+hem geabsenteert ende hem begeven in onsen dienste militair,
+die met zijnen stock hebbende boven een hooft den voornoemde
+afflijvigen moet geraeckt hebben, want hij seijde dat
+telcken slach eenen man was, ondertusschen hij suppliant
+is ende wordt gecalumnieert te wesen medeplichtich
+vanden voornoemden dootslach geschiet inder vuegen als
+boven, des nochtans men, ende want hij evenwel is
+vreesende ter causen van dijen te voorden aengesproken,
+dwelck hem soude causeren schaede ende intereste ende
+noch meer soude, en worde daer tegen nyet versien, welcken
+aengemerckt ende midts der blijckinge van allen t’gene
+des voors. is bijde certificatien daer van zijnde oijck sulcx
+wel wetende die naeste vrienden ende mogen vande
+voornoemden afflijvighen, hebben hem suppliant ver-
+geven alles wes hij in t’gene voors. is soude mogen
+hebben misdaen, soo heeft hij suppliant ons seer
+oijtmoedelijck gebeden dat onse goede geliefte soude wesen
+voor soe vele hem eenichssints soude mogen aengaen
+van te hebben geweest bij ende present int voorn. conflict
+waervan den voornoemden joos gansenbeeck soude
+gequetst ende gestorven sijn inder vuegen voors.
+hem te remitteren, wes hij ter causen van dijen eenich-
+ssints soude mogen hebben geoffenseert, hem doene
+daer van depescheren acte oft wel anderssints opene
+brieven in forma, soo ist dat wij desen aengesien ende
+hier op gehadt d’advijs van jehan baptista van halle over-
+meijer van campenhoudt, geneijcht wesende ter beden des
+voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte, hebben den selven suppliant inden gevalle als
+boven quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quijte ende
+vergeven vuijt sunderlinger gratien bij desen onsen brieve
+t’feijt ende ongeval boven geruert, mitsgaeders alle offensie
+ende breucke corporele ende criminele, daerinne hij
+ter causen voors. met dat daer aen cleeft tegen ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende hebben hem
+dijen aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen
+weder ende restitueren tot zijner goeden naeme, faeme ende
+geruchte in onsen voors. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlijckheden, ende tot zijnen on-
+verbeurden goeden indijen hij eenige onder ons heeft,
+gelijck ende in der manieren soo hij was voorde
+toecomste vanden voors. feijte, imponerende hierop
+een eewich geswijch onsen raedt ende procureur generael
+in brabant, ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren, wie sij zijn, satisfactie ende beternisse ierst
+ende voor al gedaen der partije geinteresseerde, indijen
+die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlijck, behoudeliijck dat die voors. suppliant gehouden
+sal zijn tvoors. feijt tegens ons te beteren, civilijck naer
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van zijn
+goeden, met oijck te betaelen de redelijcke costen van
+justititien hierom alreede gedaen ende te doene, allet
+ter taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende lieden van onsen raede
+geordonneert in brabant, die wij daertoe gecommiteert
+hebben ende committeren bij desen, ontbieden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidtslieden
+dat voor hem geroipen de ghene die daeromme behooren
+geroepen te zijne, zij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinemente van desen, ende totter
+taxatie ende moderatie vande voors. amende ende costen
+van justitien alsoo zij sullen bevinden te behooren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden
+sal zijn te versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voors. raede binnen zesse maenden
+naestcommende, opde pene van te verbeuren d’effect
+van dien, ende dat gedaen, ende de selve civile boete
+ende costen van justitien getaxeert ende betaelt
+zijnde in handen vanden ghenen dijen dat behooren sal
+zij onsen voors. raedt ende procureur generael in brabant
+ende alle andere onse rechteren, justicieren, officieren
+ende ondersaeten tegenwoordige ende toecommende
+dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen $$$$$$$
+$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ende eenijegelijck van hun
+besundere soo hem toebehooren sal, doen, laeten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser tegen-
+woordiger gratien ende remissien ende van alle
+d inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voore verhaelt rustelijck, vredelijck, volcommelijck
+ende eewelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem
+te doen oft te laeten geschieden, nu oft in toecommende
+tijden eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen zijn lijff of
+eenige van zijne goeden daeromme gearresteert, be-
+commert oft beleth waeren, dat zij die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestaedich
+blijve tot eewigen daegen, soo hebben wij onsen zegel
+hier aen doen hangen, behoudelijck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenenijegelijcken anderen dessyns, gegeven
+in onser stadt van brussele den vijffden dach der maent
+maij int jaer ons heren duijsent, zes hondert xxvitich
+ende van onse rijcken het seste, onder op de plijcke
+stondt bijden coninck was onderts. steenhuijse ende
+was gesegelt met eenen groenen wassen zegele vuijt-
+hangende in groene zijde snoeren.
+concordeert"
+"philips etc. doen te weeten allen iegenwoordighen ende
+toecommenden dat wij ontfangen hebben die odemoedighe supplicatie van
+peeter henrich wolfs jonckgeselve geboren van weelde, inhoudende
+hoe dat hij suppliant wonende ende dienende als cnape bij seeker herberge
+tot weechelesande genoempt den hert heeff aldaer in zeker neder
+camer opten sinxen dach naeder noenen anno xv c vierenvijftich
+met seeker geselchap ende onder andere met eenen genoempt
+adriaen peeters doen ter tyt weesende die brouwknecht van
+janne peeters zijn vadere sitten drincken ende omtrint der
+vespertyt is aldaer voerby gecommen zeker jonckmeyssen genoempt
+maricken nu iegenwoordigh wesende de huysvrouwe van cornelis
+van ouwenhuyse, dewelcke de voirs. suppliant siende is vuytgegaen
+haer versmekende ende biddende dat zij met hem eens soude
+willen comen drincken, dwelck zij alsoe gedaen heeft ende aldaer
+metten suppliant int voirs geselschap sekeren tyt geweest hebbende
+ende begheerende wederomme naer huys te gaen heeft aenden suppliant
+versoght dat hij haer wederomme soude vuyten voirs herberge
+leyden, gelyck aldaer de manniere van doene is onder de jonge
+gesellen ende meyssens dwelck hij alsoe doende ende
+vuyter voors camere inde kuecken gecomen zijnde mits dat
+den vuytganck vander voirs. camere was gelegen door de voirs.
+koecken is hem gevolght die voirs. adriaen peeters die hem
+suppliant aldair inde selve koecken heeft opgekoepen ende geinnadeert
+seggende totten suppliant dese off gelycke wordden, ghy blesere
+meynde ghy dat ick u soude ontsien ende met dyen opheffende
+zijn vuyst heeft daermede den suppliant aen oft omtrint zynen
+hooffde geslagen sonder dat zy daer te voerens int voirseyde
+geselschap noch oyck eders oyt twistige worden met malcanderen
+gehadt hadden waeroff die suppliat zeer verwondert ende verbaest
+zijnde ende weesende dat hem noch meer fortsen ende gewelt bij den
+selven peeters aengedaen mochte worden alsoo die suppliant naderhant
+verstaen heeft dat hij metten voirs. maryken wuyter voirs.
+cameren gegaen zijnde die voirs peeter zeyde totten anderen geschelschape
+dat hij de voirs. maryken wederomme soude halen al soudet
+hem den hals costen heeft hem ter weeren ende deffentien gestelt
+vuytreckende zijn eetmes heeff daermede naerden voirs. peeteren
+gesteecken ende denselven bij groot ongeluck geraect omtrint
+het putteken van zijnder herten waeraff die voirs. peeter bynnen
+een vierendeel uren en daarnae deser werelt is overleden tot grooten
+leetweesen vanden suppliant wyens siele godt almaghtigh genadich
+ende hoe wel die voirs. suppliant is staende tot goeden name ende
+fame, noyt enich feyt geconmitteert hebbende weerdich om gepuneert
+te worden ende dat hij mette partije geinteresseerde gesoyent
+ende overcommen nochtans wesende rigeur van justicien die hem bij
+eenige officiers aengedaen mochte worden en derve int openbaer nyet
+commen noch converseren, maer hem sedert den voirs. ongeval moeten
+absenteren gelijck hij alnoch tegenwoordigh doet buyten onsen landen
+ende buyten deselve ende besondere van desen onsen lande van brabant
+eewelyck ballinck ende van zijn vrienden ende maghen gesepareert
+sal moeten blijven tot zijnder grooter desolatien achterdeele $$$
+ende verdriete ten waere dat hem tvoirs. feyt wordde vergeven ende
+daarop geexpedieert onse oepene brieven van remissien daertoe dienende
+ons om deselve oitmoedelyck biddende. waerom soe eest dat
+wy die saecken voers. overgemerct geneycht weesende te beden des voirs.
+peeter henrick wolfs ende willende denselven in dit stuck $$$
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+hem suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden vergeven ende
+geremiteert schelden quyte vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger
+gratien bij desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
+alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle dairinne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegen
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins march hebben ontgaen
+ende misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restititueren tot zijn
+goede name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende willen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zijnen onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwigh
+geswych onsen procureur generael in brabant ende alle anderen
+onsen justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partije
+geinteresserde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden zal sijn tvoirs. feyt tegen ons te beeteren
+civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt van
+zijnen goeden met oyck te betalen die redelycke costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen
+deghene die daerom behoiren geroepen ende zijne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justicien
+also zy sullen vynden behoirene welck interinemente die voirs. suppliant gehouden
+sal sijn te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raide
+bynnen zess maenden naestcommende opte pene van te verbeurene deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen
+dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten iegenwoirdige oft toecommende dyen dat aengaen
+sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelycke van hen besundere
+soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser iegewoirger gratien ende remissien
+ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende euwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden
+nu noch in toecommenden tyden eenig hinder letsel oft moyenisse
+aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff oft eenige van zyne onverbeurde goeden daeromme
+gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat
+zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daghen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenygelycke dessyns in
+allen gegeven in onser stadt van bruessel den
+inde maet van junio int jaer onsheren duisent vijfhondert
+zevenentzesthich van onsen rycken van spaengnien
+sicillien etc txiie endevan napels etc txiiie
+op de plyck stont gesshreven byden coninck in zijnen raide ondertekent
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende bevonden $corderende
+met zynen originalen by mij
+$$$"
+"philips et$ha. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter opde hoeve vanden
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebben
+veele van sijne beesten door toeverije sulcx
+dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele
+honderden gulden is beschaedicht geweest hy
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelyne
+schamparts d’welck den remt hem oock vaste
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publicquelycken was befaempt van
+toverije tot daer toe dat sy als soodanich by
+een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende
+gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge-
+slaegen endequalyck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunne beesten
+door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge=
+beurt is dat hebbende den remt in junio xvic
+drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen
+ende onder andere met jaecques meerts sche
+pene der voors. prochie : wijens sone oock
+was betovert sitten drincken tot ontrent den
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende synen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer wa$
+sprekende over het ontoveren van synen sone
+heeft door de presentie vande selve weduwe
+consideratie vanden groten schaede die hij in
+syne beesten hadde geleden ende morale seker
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$
+ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$
+hebbende van dat sy syne beesten soude on$
+toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenig$
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den remt daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve$
+weduwe was gequetst oft eenich mercklyck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en
+hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor=
+seijde slaegen vercregen decreet van appre=
+hentie soo wel ten laste des remts als vanden
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot
+nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen
+die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude syn van haere doodt
+ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseyde weduwe
+ende gedenckenisse vanden grooten schaede by
+hem geleden soude behooren geexcuseert te wor$$$
+als notoir synde quod obiecta movent potentiam
+soo is hy dyenaengaende overcommen mette kinde$$$
+der voorseyde weduwe aengaende hunnen pretensen
+interest civile gelyck te sien is uuijtte stucken
+hiermede gaende hoewel sy anderssints nijet
+gefondeert en waeren eenigen interest te
+pretenderen aengesien hunne voors. moeder wa$
+eene arme oude vrauwe die vanden h. geest
+der selver prochie moeste leven ende onderhoud$$
+worden ende soude voorts hij remt geerne
+oytmoedelyck remis versoecken over t’gene hij
+bij middele voors. eenichssints soude mogen
+hebben misdaen om t’selve hebbende weder te
+mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
+huijsvrouwe ende kinderen den armen cost oo$$
+winnen ende besorgen keert hem daeromme
+tot ons oytmoedlyck biddende om onse oepe$$
+brieven van remis daertoe dienende $aerom
+soo est dat wij desen aengesien ende ierst
+gehadt het advis vanden officier der voors.
+prochie van melsbroeck ende gesien d’informa$$$
+by hem genomen over t’voors. feijt genegen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie
+van symon de witte, arm scamel jonckgeselle scipper knecht
+dienende den scippers byden reysen om loon poorter onser stadt van
+bruessele inhoudende hoe dat up sinte mertens dach xcv xlix lestleden
+saten ende droncken een gelach biers teppegem aen die brugge
+in onse lande van brabant ten huyse van jan verbeelen jan
+ghestels metten suppliant synen knecht philips
+de kempeneneer ende wylen jan remaes aldaer in tgelach de voirs. jan
+ghestels veylde philippen de kempeneneer een pleytscip te coope
+ende specificeerde de selve kempeneneer allet tgene des hy
+metten selven scepe begeerde te hebben te wetene fock
+ende topseyl daertoe deselve jan seyde ic salt u alsoe
+vercoopen ende ten eynde dat ghy seeght dat ic u
+bedriegen wille soe ben ic te vreden dat die gene dien de coop=
+manscap beront$$ met eenen scellinc eens dat int tgelach te geven sal mogen
+ulieden ende vanden selver coopmanscap verlaten zyn ende naer dien die voirs. jan
+gestels den voirs. kempeneneer op ten voirs. conditien tscip hadde geloeft zyn zy
+die coopmanscap eens geworden ende gaff die voirs. philips alsoe int
+gelach eenen scellinc ende begonste de voirs. suppliant die voerweerde oft
+contract vander coopmanscap tot hueren versoucke te scrivene ende die
+onder handen hebbende aenmerckende dat deselve jan gestels wilde daer vuyt
+sommige dingen reserveren meer dan daer ondersproken was inden coop ende
+hy suppliant met synen scryven begeerde elcken te voldoene om namaels daer
+van gheen verwijt te hebbene want hij suppliant desen dach den eenen scipper
+diende ende des anderen daeghs den anderen om gelt murmureerde onder
+tgeselscap seggende ter goeder meyninge daer is noch al meer in tscip
+dan de voirs. philips geheyscht heeft noemende die gereetscap die hij
+vergeten hadde te heysschene seggende daeromme dat die selve jan
+gestels den voirs. philips ongelijck doen wilde dwelck hij philips nyet
+en conste gelyden dwelck bij den voirs. philips gehoort zijnde seyde
+wat eyst dan ick ben te vreden met dat ick gecocht hebbe wat
+heeft er yemant mede te doene daerop jan gestels antwoirde al en
+hebbe ick hem tgene des hij nyet geeyscht of begeert en heeft
+toegeseyt indyen hijt begeert ic salt hem geven ende die voirs.
+jan verbeelen oyck daerinne sprekende seyde totten voirs. suppliant
+als zij beyde te vreden zijn wat hebben wij ons dys te moeyen
+ick houts mij aenden lyffcoop oft ic peyse dat ghy tscip zelve
+gerne coopen sout daerop hij suppliant antwoirde ick en hebbe
+geen goet om tselve te coopene en ick ben noch veele te jonck
+ende deselve jan verbeelen presenteerde den suppliant daertoe te leenen
+een oft twee ponden groot vlaams ende naerdien deselve woerden aldaer
+waeren geresen is die voirs. jan gestels achter vuyt gegaen om
+sijn water te rysene aldaer hij marien vermere de weerdinne
+vont die tot hem soude geseyt hebben moonkin de witte denoterende
+den suppliant seyt soe vele tegens die coopmanscap ick peysse dat
+hij tscip selve wilt coopen want hij heeft die voirweerde die hij
+begonst hadde te scriven int vier geworpen dwelck hij nyet gedaen
+en soude hebben alsoe mij dunckt indien ghij hem tscip nyet toe
+geseyt of te coope geveylt en hadt dwelck die voirs. jan
+gestels hoorende ende verwermpt van bloede heeft hij van buyten
+innecommende den suppliant gevraecht dese oft gelycke woerden in
+gramscape ghij plat luysken wat hebt ghij daermede te doene wat
+ick vercoope waerom hebdij die voerweerde int vier geworpen
+daerop hij suppliant oyck hem stoorende seyde ghy moeght u moeder doen
+ghij sijt een platluys wat heb ick met u te doene ghij doet
+den man ongelijck ende met dyen taste die voirs. jan gestels
+naer synen opstekere om den suppliant te grieven soe dat die suppliant
+sijns lijfs besorgende om hem te defenderen namp eenen scakelhael
+vande lighate ende de voirs. jan verbeelen tselve gewaer
+wordende is hij ende met hem die huysvrouwe des voirs. gestels met
+haer kindeken op haeren arm tusschen beyde geloopen om den voirs.
+gestels te houdene ende de voorgenoemde jan verbeelen ende jan gestels int
+houden al worstelende op malcanderen gevallen sijn daerover de voirs.
+jan remaes die vuyten gelage gegaen was is in huys gecommen
+meynende oyck tusschen beyden te gane soe heeft de voirs. suppliant
+metten voirs. hale over die schoudere vander huysvrouwe desselfs jans
+gestels gesmeten ende metten slage onverhoets onwetens ende onwillens
+ten ongelucke den voirs. jan remaes int bescheet gaende op
+thoeft geraect ende gequetst gerakende oyck metten selven slage den
+selven jan gestels op sijn hooft dat den selven hael ontstucken spranck
+ende den voirs. jan remaes duer denselven slach int vier viel ende
+werde die suppliant vuyter keukenen gestooten ende deselve jan
+remaes vuyten vier gehaven zijnde ende tot hem selve commende
+soude geseyde hebben jae moonken denoterende den supliant ic gelove
+u het sal noch gewroken worden van mij oft mijnen kinderen
+ende hij supliant alsoe vuyten huyse gestooten zijnde is int scip
+vanden voirs. gestels geloopen halende sijn rappiere daermede
+weder in huys meynende te commen maer die duere werde toe
+gehouden van welcker quetsueren de voirs. jan remaes omtrent
+drye weken daernaer deser werelt overleden is ten grooten
+leetwesen vanden supliant die welcke doer oitmoedige bede
+ende bij middele van goeden vrienden is gecommen tot eenen
+minnelycken payse vanden vrienden des voirs. jan remaes
+ende anders noynt bevonden en heeft dan deselve supliant en
+is van goeden naem ende fame staende ten goeden geruchte ende
+dat meer is nemmer meer bevonden sal wesen dat
+hij supliant metten selven wijlen jan remaes noynt eenigen
+questien van gescillen tegens malcanderen gehadt hebben
+dan altijts goede vrienden geweest zijn nochtans vreesende
+riguer van justicien en soude de voirs. supliant nyet dorren
+oft willen hanteren oft frequenteren in onsen landen ende
+heerlicheden om sijn broot te winnen welck feyt de
+voirnoemde suppliant inde maent van februario xcv l ons int
+lange te kennen gegeven heeft gehadt ende daerop gehadt
+hebbende tadvis van onsen amman van bruessele heeft ons
+belieft gehadt den suppliant te vergeven tfeyt ende dootslach
+boven geroert ende daerop doen expedieren onse oepene brieven
+van remissie belast met amende civile ende interinemente
+ter arbitraige ende ordonnantie van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luden van onsen rade in brabant gelyk
+byden voirs. brieven breeder blycke mach dewelcke hy
+vuyt versuemenisse negligende ende mits dien dat hij buyten
+slants geweest heeft binnen behoirlycken tyt nyet
+gepresenteert noch versocht en heeft tvoirs. interinemente
+anders nyet wetende dan hebbende synen brieven gelicht hij
+en hadde geheelyck voldaen sonder van eenigh interinemente
+oft presentatie derselver brieven gehoort te hebben soe dat den tijt van van
+interineren over langen tijt geexpireert is ende vreest de supliant
+dat de voirs. brieven hem van egheender weerden sijn souden ende daeromme
+en soude nyet dorren hanteren ende frequenteren in onse lande van
+brabant ten zij dat onse meerder gracie hem verleent worde ons omme
+deselv e zeer oitmoedelijk biddende soe eyst dat wy dese saken over=
+gemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tsynder voirs. beden ende
+suplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert quyte
+gescholden ende vergeven, remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt onse sunderlinge gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen penen ende amenden corporelle ende
+criminelle daer inne hij hem overmits ende vuyt saken van
+tgene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaendde gerestitueert ende gestelt restituerende ende stellen
+tot sijne goede fame ende name in onsen lande ende hertoch=
+domme van brabant ende van overmaze ende oyck in onse voirs.
+stadt van bruessele ende ammamme derselver ende anderen onser
+landen ende heerlicheden ende tot sijnen ongeconfisqueerden goederen
+indien hy eenige heeft gelyc als hij was voirden voirs. dootslach
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+onss voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn
+satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partijen
+geinteresseert indien die noch nyet gedaen en is civilijk
+alleenlijk behoudelyck nochtans dat de voirn. supliant gehouden
+sal sijn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+civilyck naer die gelegentheyt vande mesdaed faculteyt
+van sijnen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaect ende
+oick te betalen die redelijke costen van justicien indien
+eenige ddaeromme gedaen$$ naer gevolght $$ sijn ter taxatie
+ende atbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wij
+daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirn. van onsen rade in brabant dat voir hen geroepen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroepen te zijne
+sy procederen wel ende duechdelijk totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+hueren vorme ende inhouden welck interinement deselve
+suppliant schuldich sal sijn te versueken ende desen onsen brieff
+hemluden presenteren binnen eenen halfven jaere naestcommende
+naer date van desen op peyne te verliesen deffect van
+dien ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicie getaxeert ende betaelt synde alst
+behoort van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicten van onsen voirs. rade off andere onse officier dient
+f.103r° behoeren sal gehouden werdt ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+synen ontfange sy ons drossaet van brabant amptman van bruessele ende
+alle anderen onse ende ondervassallen oft smaelre heeren, rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die syn oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soe hem dat toebehoeren
+ende aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen tegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voirscreven
+peyselyck volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+syn lyff oft eenige van synen ongeconfisqueerden goeden
+waren daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons zegel hier aen doen hangen
+behoudelyk in andere saken ons recht ende eenyegelyk
+tzijne in allen gegeven in onse stadt van bruessel
+inde maent van januario int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende tweenvyftich van ons keyserycke
+txxxiii ende van onsen rycken van castille
+ende andere txxxviie aldus gescreven op de plycke beyden
+keyser in sijnen rade ende onderteekent l. de zoete
+visa recepta
+gecollationaert ende bevonden accorderende
+met zijn originale by my
+n. facuwez"
+"philips by der gratien godst coninck van
+castillien etc. aen alle dieghene die dese onsen
+oepenen brieve sullen sien, oft hooren lesen saluyt
+doen te wetene dat wy ontfangen hebben die
+oodtmoedige supplicatie van franchoes van hoeck
+geboren poorter onser stadt antwerpen , inhoudende
+zoo dat $$ ontrent die acht jaeren geleden hy
+suppliant jongman synde ende oudt twintich
+jaeren geraerckt soude syn binnen de voors.
+stadt in geselschap van wylen dierick sterckvelt
+tegens den welcken in sekere herberge gestaen
+inde moyestraet genoempt den vygenboom
+met het ticktackbert gespelt hebbende om eenige
+omcten wyns soo wast datter tusschen henlieden
+disput ontstaen soude syn nopende het verlies vanden
+voors. wylen dierick steckvelt pretenderende den selven
+soo veele nyet verlooren te hebben dan het inder
+waerheyt waere waerover heftigewoorden
+geresen synde soude hebben den voors. yerst uuyt
+getrocken syn mesch ende mynende den suppliant
+gelyck apparentelyck soude geschiet syn dat den selven
+daermede hem wilde steken geeft insgelyck syn
+mesch uuytgetrocken uuyt synen sack ende
+int inneschieten vanden voors. dierick hem daermede
+gesteken eenen steek in synen buyck met soo
+daenich ongeluck tot syns suppliants bitter
+leetwesen dat den voors. gequesten 3 daegen daernaer
+is comen t’overleyden ter causen van d’welck den
+suppliant nu ontrent den tyt vanden voors. 8 jaeren
+verlaeten hebbende dese onse landen ende hem geretireert
+hebbende tot noortwyck in hollant by eenen prister
+alwaer den suppliant vermaert unificien synde
+onder de catholicke soude syn regerende het het unificq
+soude nu geerne naer soo lanck due$ag$$ absentie
+wederom keeren tot syn vaderlant ende onder onse
+gehoorsaemheyt hebbende totdyen eyntelyck opden 23
+aprilis 1650 van jan carlo steckvelt broeder vanden voors.
+afflyvigen die oock jongman synde overleden is
+over het voors. ongeluck vercregen vergiffenisse om godtswil$
+ende die bittere passie ende vyff wonden ons here jesu chr$
+soo endegelyck hy begeerde dat godtalmachtich aen hem
+syne sonden soude vergeven naer luyt vande certificatie
+van dry geloofweerdige persoonen daervan geexhibeert
+ende want oversulcx tot veylcheyt des suppliants
+persoon nyet anders en soude resteren dan onse gratie
+soo nampt hy daeromme synen toevlucht tot ons ootmoedel$
+biddende dat ons om godtswille ende die bittere
+passie ende vyff wonden christi hem het voors. ongeluck
+in syne jonge jaeren gecommitteert sonder oynt
+voor oft naer date met eenich ander delict wel$
+geweest te syn te vergeven ende hem tot dyen $$
+t’accorderen ende doen depescheren onse behoorlycke opene$
+brieven van remis in sulcken cas gerequireert waeromme
+soo eest dat wy die saecken voors. aengemerckt ende daer$
+ierst ende voor al gehadt d’advis van onsen lieven
+ende welbeminden den marckgrave van onser voor$
+stadt antwerpen genegen wesende ter oodtmoediger
+bede ende supplicatie des voors. suppliants ende wille$
+hem in dit stuck prefereren gratie ende genade v$
+rigeur ende stranheyt van justitie hebben den voors.
+franchois vanden hoeck suppliant inden gevalle als boven
+vergeven geremitteert ende quytgeschouwen vergeven
+remitteren ende schelden quyt uuyt onser sonderling$
+gratie by desen onsen brieve het feyt ende manslag
+boven verclaert midtsgaders alle pene ende amende cor
+porele ende criminele inde welcke hyter cause
+voors. met des daeraen cleeft tegens ons ende justitie
+misdaen ende misbruyckt mach hebben ende daerinne
+hy gevallen mach wesen ende hebben hem als van dye$
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot synen goeden naeme ende fame ende
+geruchte in onsen voors. lande van brabant ende i$
+alle andere onse landen ende heerlyckheden midts
+gaders tot syne onverbeurde goederen in dyen hy eenig$
+onder ons heeft inder vuegen ende manieren als h$
+was voorde toecompste van het voors. feyt imponere$
+hierop silentie ende een eeuwich swygen onsen pro$
+generael in brabant drossaert van brabant meyer
+van loven amptman van brussele schouteth van antwe$
+ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
+smalre heeren richteren justicieren officieren $$$
+wie sy syn oft wesen mogen satisfactie ende beteringe
+ierst ende vooral gedaen der partye geinteresseerde
+in dyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat den
+voors. suppliant oock gehouden wordt tvoors. feyt tegen
+ons te beteren civilyck naer gelegentheyt van het
+misdaet ende faculteyt van syne goederen ende oock
+te refonderen ende betaelen die redelycke costen van
+justitie indyen hieromme noch eenige gedaen
+ende naegevolght syn alles ter taxatie ende
+arbiterschappe van onsen seer lieven ende getrouwen
+die cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in brabant die wy daertoe hebben gecommitteert
+ende committeren by desen ontbieden daervoer ende bevelen
+den selven onsen raede van brabant dat voor hem
+geroepen dieghene die behooren geroepen te syne
+sy procederen wel ende deugdelyck tot verificatie
+ende interinement van deser onser brieve van
+remis naer heure forme ende teneur ende ter arbi
+terschappe ende amende civile ende vanden costen
+van justitie voors. welck interinement hy suppliant
+gehouden sal syn aldaer te versuecken d’effect
+vanden selve onse brieve ende dat gedaen ende de voors.
+amende civile ende costen getaxeert gearbitreert
+ende betaelt syne in handen vanden genen van onse
+ontfangers ende officieren dyent behooren sal die
+welcke gehouden wert daeraff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte mette andere penningen van synen ontfange
+sy onsen voors. procureur generael drossart van brabant etc
+doen laeten ende gedoogen den voors. franchoos vanden hoeck
+suppliant van deser onser iegerwoordiger gratie
+quytscheldinge remissie ende pardoene ende van allen
+den innehouden van desen inder vuegen ende manieren
+ende opde restrictien voore verhaelt rustelyck
+peyselyck volcomentlyck ende eeuwigh genieten ende gebluycken
+sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommenden tyde aen lyff noch aen goet
+eenich hinder stoot letsele oft moyenisse ter
+contratien maer indyen syn lyff oft eenige van
+syne onverbeurde goederen daerom gevangen
+gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat sy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien want ons alsoo
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestandich sy blyve ende gehouden worde t’eeu
+wigen daege soo hebben wy onse zegele hier
+aen doen hangen behoudelyck in andere saecken
+onsen rechte ende een iegelyck des syns in allen gegeven
+binnen deser onser stadt van brussele inde maent
+van augusti ynt jaer ons heeren $$$$$
+gesien"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
+van kerstiaen step cruy scamel cruywagenare wonachtich
+in ssss onsen stadt van bruessele belast met eender jonger
+huysvrouwen inhoudende hoe dat omtrint lichmisse xvc
+sessendertich nae dyen de suppliant ende wylen willem de jonck
+oyc cruywagenaere tsamen hadden sitten drincken in des
+cruywagenairs huysken op een werf in onsen voirs. stadt van
+bruessele zoe heeft de voirs. suppliant hoiren seggen dat de voirs.
+willem geseyt zoude hebben dat hy ende zyn vader goet doen
+hadden de suppliant hier inne zeer geturbeert zynde quam
+int voirs. huyskin ende vraechde den selven willem waerom
+dat zyt goet doen hadden daerop de selve willem zeijde om
+dat u vader de busse heeft ende ghy den sluetel daerom hebdy
+goet doen naeden welcken zoe ginck des suppliants vader om de
+busse ende des suppliantes huysvrouwe om de sluetel den
+welcken zij wierp opte taefel int tselve huysken daer de
+selve willem was ende noch twee oft drye vanden cruywageneers
+ende nadat des suppliants vader de busse bracht hadde zoe
+hadde de selve willem groote woirden tegen des suppliants vader
+die een oudt man es dwelck hoirende de suppliant die tegen
+vuer thuysken stont quam in tselve huysken ende zeyde
+totten selven willem compere ghy en dorft mijnen vader n$
+bedrucken hebdy op mijnen vader yet te seggen segget my
+$ende besiet ofter nyet als alsoe en is alsoe wyde rekeningen
+gedaen hebben want bevindt ghyt anders ic wilder voere
+bescaempt zijn ende de suppliant seyde oyc tot hem compere
+compere ghy mocht wel zwygen daer een ander spreken
+mach want ghy syt lazarus doen zeyde willem een
+yegelyck mach wel op hem selven zien dwelck hoirende de
+suppliant zeyde compere het es alden dach achterclap laet
+ons hoiren wat ghy $ uuyt broyen wilt doen zeyde wylen
+willem totten suppliant ic segge dat ghy een dief zyt doen
+zeyde daerop de suppliant ben ic een dief ic zoude met een messe
+op u vleesch houden steken ende doen stont de suppliant die tegen
+willemen oversat op ende zoude steken welcken steeck hem was
+gebroken doen zeyde de selve willem totten suppliant wacomper$
+zoudi my $$$ zoe toegaen laet my eens drincken voer myn
+doot ende doen dranck hy ende nam den pot in zynen arme doen
+zeyde de suppliant wel compere nu hebdy gedroncken ende
+nu moechdy anders bedacht zyn blyf dy noch by uwen woirden
+daerop de selve wylen willem zeyde jae ic ic segge dat ghy een
+dief zyt twelck anderwerts hoirende de suppliant mits dyen
+zeer verhit wesende van bloede heeft genomen zynen opsteker
+sonder punt van onder zyn pyrock ende stacken van over de
+tafel up zyn slincker borst maer de suppliant en wiste nyet
+dat hy hem geraect hadde ende willem taste doen nae zyn
+borst ende sanck neder dwelck ziende de suppliant track zyn
+mes uuyter scheede ende sach doen dat bebloeyt was ende liep doen
+wech naede minderbruederen ende de selve willem is doen
+ter stont vanden selven steke gestorven dwelck den suppliant
+zeer leet is ende hoewel de suppliant hen geinteresseerde
+gesoent ende gebetert heeft nyetmin beduchtende rigeur
+van justicien en soude nyet zekerlyck hem dorven houden
+binnen onse voirs. stadt van bruessel ende lande van brabant
+maer elder leven in grooter $$$eden armoeden? ende miserien ten
+waere dat hem hierop onse gracie ende genade werde
+gedeylt ons daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+waeromme soe eest dat wy desen aengesien ende
+hierop gehadt tadvis vanden burchemeesteren scepenen
+ende raedt onser voirs. stede van bruessele compassie ende
+medelyden hebbende mitten voirn. suppliant ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strancheyt van justicien hebben den selven suppliant inden
+gevalle alsboven quytgescholden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge gracie by desen
+den dootslach voeren verclaert mitsgaders oyc alle pene
+ende amende corporelle ende criminele daer inne hy hem
+overmits en uuyt saken van tguntds voirs. is iegen ons ende
+onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+mitsgaders in v onse voirs. stede van bruessel ende vrydomme
+van dyere ende allen anderen onsen lande ende heerlicheyden
+ende tot zijnen geoden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenige waeren gelyck ende in alder manieren
+als hy was voer de toecompste vanden feyte ende manslach
+voersceven imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren en justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die
+zyn of wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen
+en waere civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy den
+voirs. dootslach iegens ons civilick beteren sal naer de
+gelegentheyt vande mesdaets ende faculteyt van zynen goeden
+ende oyc dat hy gehouden wert te betaelen de redelycke
+costen van justicien daeromme gedaen ende naegevolght indyen
+datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe commmitteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. van onsen raede
+in brabant dat voir henluyden geroupen diegene die
+daeromme behoiren sallen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verificatie
+ende interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieven naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interineent de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te
+versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte
+peyne van te verbueren deffect der selver ende dat gedaen
+ende de voirs. civile boete ende costen van justicie indyen
+datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
+alst behoiren sal van wecke civile boete die gene van
+onsen rentmeesters dyent angaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange zy
+onsen drossaet van brabant amman van bruessel ende
+alle andere onse ende onsen vassalen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende
+van overmaze hoedanige die zyn of wesen mogen tegewoirdich
+ende toecommende hueren stadtshouderen ende elck van hen zoe
+hem dat toebehoirt ende angaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remissie inder maniere voerscreven
+rustelyck ende peyselyck doen ende laten genyeten ende
+gebruycken zonder hem te doen noch te laeten geschien
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indyen zyn lyf of onverbeurde goeden
+daeromme gevangen becommert of gearresteert waeren dat
+zy die terstont stellen of doen stellen tot vulcommen delivrancie
+ende slakinge want ons alsoe belieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieran doen hangen behoidelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegeven in onse voirs. stede van bruessel inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyf hondert
+ende negenendertich naer paesschen van onsen keyserycke
+txxe ende van onsen rycken van castilie ende andere
+txxiiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch
+stont gescreven op te selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remissie
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegenwoirdich
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van willem coppens alias de walssche schamel
+schamel jonck geselle woenachtich bynnen onse stadt van
+bruessel inhoudende hoe dat des sondaighs voer derthien
+messe anno driendetwintich hy suppliant heeft sitten
+drincken inden bonten osse bijnnen onse voirs. stadt van
+bruessele ende met hen joos de walssche gielis de wolff
+weert vander selver tavernen hennen blocxschoen cornelis
+van ijssche ende meer andere ende nae dien zy al tsamen
+aldair geseten hadden tot omtrent seven uren des avonts zoe
+quamen oick aldair int selve gelach merten de smet ende
+oick corts dairnae claes van bellingen des voirs. mertens
+zwagere welcke claes totten voirs. merten zeyde laet ons
+gaen het is tyt thuyswerts te gaene dairop de voirs.
+merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten die voirs. merten ende de suppliant te spreken van
+calfsvellen ende scaepsvellen te coopene tegen deen dandere
+zoe dat finalyck de voirs. suppliant cocht tegen de voirs.
+merten sekere calfsvellen tstuck om twee stuivers een oert m$
+alsoe hy hem die geloeft hadde dairop de voirs. suppliant
+seyde ick salse u betaelen ende ghy zultse my oick leveren
+dwelck hoirende de voirs. claes van bellingen seyde totten
+voirs. merten wat wildy wel comenscapen laet ons gaen
+thuysweerts het is goet sondach sijne gesellen en soudent
+van gheender weerden houden oft gelijcke woerden ende
+midts dien was daer gebraght eenen versschen pot biers den
+welcken een man van buijten geheeten jan molenberch ende
+die welcke van hueren gelage nijet en was vanden selven
+sonder heeten aenveerde ende dranck vuijten selven pot waeromme
+de voirs. suppliant hem stoorde seggende totten selven ghij rabaut
+wat hebdij onsen pot te aenveerdene ick zoude u den pot op u
+bachuijs smijten ende stiet hem met zynder hant op
+zynen boesem waerop de voirs. jan molenberch antwoirde
+met grammen moede totten suppliant waerom stoot
+ghij mij waerdy daer buijten ghij en zoudt mij zoe
+nijet stooten ende doen zeyde de voirs. claes van bellingen
+oick met fellen evele woerden totten selven suppliant
+waerom stoet ghy hem hij en is gheen rabbaut hij is
+mans genoech wat meijndij dat wij noijt lieden gesien
+en hebben doen zeijde de suppliant totten voirs. molenberch
+ghaet vuijt onsen gelage oft ick zal u daer vuijtdoen gaen
+dwelck die voirs. claes van bellingen hoirende zeyde totten
+suppliant met fellen woerden hij en zal nijet daer vuyt gaen
+hij mach dair zitten zoe wel als ghij ende hij zal daer zitten
+in spijte uwes alles danck wat meyndij dat wij noijt lieden
+gesien en hebben dan u ende doen track joos de walsche zyn
+mes vuyte opten voirs. claes maer en heeft hem daermede
+nijet gesmeten want hij gehouden was bijde ommestanders
+ende terstont zoe voer de voirs. claes aenden heert ende nam
+zeer haestelycken eenen grooten yseren hael in zyn hant ende
+de suppliant was zoe saen aenden hael als hij ende nam
+oick eenen hael ende hebben alzoe na malcanderen gesmeten
+zoe dat de voirs. van bellingen twee oft drije slagen vanden
+suppliant metten voirs.hael gecreech op zyn hooft ende den
+suppliant eenen oft twee op zijnen arm oft hant ende zijn
+alsoe terstont byden geselchape gesceijden geweest naden
+welcken soe heeft de voirs. van bellingen wel omtrent
+veerthien dagen tijts achter straten gegaen doncken
+drinckende ende hem qualijck wachtende ende is zoe daer
+nae van levenden live ter doot gecomen dwelck den suppliant
+zeer leet is ende heeft vanden voirs. dootslach van ons
+gecregen pardoen ende remissie zonder daer van verworven
+noch geheven te hebben onse opene brieve van remissien daer
+toe dienende midtswelcken ende oick dat zedert den voirs.
+tijt hij tot diverssche reysen secretelijck gecomen is in onse
+stadt van bruessele daerdoer hy sorcht dat hij de
+vrijheijt van onse voirs. stadt gebroken mach hebben ende
+beduchtende rigeur van justicien heeft hem geabsenteert
+vuyt onsen lande van brabant ende geweest in onsen dienste
+inden oirlogen voir masiers int lant van gelre ende elders
+ende oick lestwerff metter benden vanden spaengnaerts d#
+herwertsover waren daer aff men hem noch zekere gaigen
+schuldich is ende en soude inden selven onsen lande nijet
+wederom dorren keren hanteren noch converseren maer gescapen#
+vuijten selven te meten blijven soe vere onse gracie ende genade
+hem hier op nijet gedeijlt en wordde alzoe hij zeeght ons
+om de selve oetmoedelijck biddende soe eest dat wy de saken
+voirs. overgemerct den voirs. willem coppens alias de walssche
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheijt van rechte hebben inden gevalle als boven
+vergeven quijtgescolden ende geremitteert vergeven schelden
+quijte ende remitteren vuijt zunderlingen gracien midts desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven vercleert mitgaders
+alle peijne ende bruecke corporelle ende criminele dair inne
+hij ter causen van dien met datter aencleeft ende van dat hij
+zedert tot diversschen stonden geweest is in onse stadt van
+bruessel tegen ons justicie ende der vrijheijt der voirs. onse
+stadt ennichsins ontgaen ende mesbruijct mach hebben ende
+hebben als daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot
+tot zijnder goeder fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden vuytgescheijden onser voirs. stadt van bruessel
+ende vrijheijt der selver ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren als
+hij was voer de toecompste vanden dootslage voirscreven ende
+oick oft hij de vrijheijt van onse voirs. stadt van bruessel nijet
+gebroken oft gereinfringeert en hadde imponerende hierop
+een eeuwich geswych onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren officieren wye zij
+zijn satisfactie ende beteringe eerst ende voer al gedaen der
+geinteresseerde pertije indien die noch nijet gedaen en zij
+ende eenighe dae toe dient civilijck alleenlijck
+behoudelijck oick dat hij gehouden werdt tvoirnoemde feijt ende
+dootslach jegen ons civilijck te beteren nae de gelegentheijt
+vanden mesdaet ende de faculteijt van zijnen goeden ende
+oick te reffonderen de redelijcke costen van justicien die
+daerom gedaen ende naergevolght zijn ter taxatien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende anderen lieden vanden raide geordineert
+in onse voirs. lande van brabant die wij daertoe committeren
+ontbieden daer om ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluijden dat voer hen geroepen die ghene die daer
+om behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende
+deuchdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieve naer huer forme ende inhouden ende ter
+taxatien vander civile boete ende costen voirscreven ende dat
+gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen
+van onsen ontfangers oft anderen onsen officier dient behoiren
+sal die welcke vanden cicile boete gehouden sal wesen
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen proffijte
+metten anderen penningen van zijnen ontfange zij onse
+drossaet van brabant meyere van loeven amman van
+bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende onse vasallen ende smaelre heeren
+richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdich
+ende toecommende dien dat aengaen sal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelijck van hen besondere zoe hem
+toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirnoemden
+willem coppens alias de walsscge suppliant van dese onser
+jegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van
+alden inhouden van desen inder voegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken sonder hem te
+doene noch te laten geschien nu noch in toecomende tijden
+eenich hinder stoot letsel oft moyenisse aen lijve noch
+aen goede ter contrarien in eeniger manieren mair indien
+zijn lijff oft eenige van zijnen onverbuerden goeden
+daeromme gevangen gearresteert oft becommert waeren
+zij die stellen ende setten oft doen die stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrantie ende slakinge want ons alzoe gelieft ende
+ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich blij ve tot euwigen
+daigen zoe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelijck in anderen saken onse recht ende eenijgelijcken
+tzijne in allen gegeven in onse stadt van mechelen inde
+maent van februario int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende gi negenentwintich ende van onsen
+rycken te weten vanden roomschen ende germanien etc. t#
+ende castillien ende den anderen txiiie aldus stont
+opde plijcke gescreven byden keijser in zijnen raede
+ende geteckent verdelrue ende visa
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by my
+$ de cock $"
+"remissie belast met amende civile
+voir claes cole jan potter jan lombaert
+ende jan van heptynne
+kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van claes cole jan potter jan lombaert ende
+jan van heptynne alias grant jehan alle voirtyden geweest
+zynde dienaers van vrouwen elizabeth van rotselaer
+vrouwe van perwez inhoudende hoe dat inden zomere anno
+vyfthien hondert ende tweentwintich die voirs. vrouwe
+elizabeth met huerer familien ende dienaeren voirs. woennende
+tot perwez wylen jacop cole ende lieven de man paige
+vande voirs. vrouwen met oyck de sone vande bastart van
+sempy alle drye tsamen zyn ghegaen vuyten huyse
+vanden voirs. vrouwen om zeker cleyn hondeken bracxken
+te leydene int hondscot vande voirs. huerer vrouwen
+dwelck staet over die merct van perwez achter die coren
+halle ende commende op die merct voere thuys vanden
+rentmeestere van perwez hebben zy daer voeren thuys
+van collaerde goffo zien zitten eenen geheeten groot
+hans dienaere van wylen vrouwen clemencien van
+bouchout douaigiere van perwez moedere vanden voirs. vrouwen
+elizabeth gaende de voirs. drye alzoe huesschelycke
+voere by tzelve hondeken int cot sluyten ende als
+zy achter de hatte zyn gheweest heeft de voirs.
+groot hans vp dandere zyde hen ghevolght tot voere een
+schoenmakers huys ende alzoe zy wederomme quamen
+om naer huys te gane ende de voirs. hans hen sach heeft
+hy maniere ghemaect om tegen den voirs. schoenmakere
+te sprekene ende ghingen de voirs. andere drye alzoe
+wederomme voerby huers weeghs den welcken de voirs.
+groot hans is secretelyck van achter naegevolght
+achter de voirs. twee jonghen den voirs. jaquet voirg$$
+welck navolgen egheen van desen drien gheweten en
+hebben ende commende voere thuys van jacop maret heeft
+de voirs. hans vuyt getrocken een langhe coerde ende
+zonder woerden noch sprekende heeft hy naer den
+voirs. jaquet geslagen hebbende ghemeynt hem
+den hals van over zyn schouweren affgehouwen te
+hebbene seggende ierst metten houwe wert u boeve
+het es nu tyt ende miste den hals hem quetsende
+in zyn schouweren dat jaquet moest loopen om hem
+te salverene int huys vanden goreelmakere groot hans
+hem naevolgende met zynen blooten messe ende als
+jaquet meynde int huys vanden goreelmakere duer die duere
+te loopene ghaf hans hem noch inde doere eenen houw
+ende de voirs. jaquet moeste alzoe wederomme loopen
+vuyten huyse want hans hem daer vermoert zoude
+hebben ende loopende dwers over die merct tot int huys
+van colyn gaffo is de voirs. hans hem al naer gheloop
+metten voirs. blooten messe tot voere thuys blyvende
+daer staende gehouden wordende byden vrouwen die hem
+ewech moesten leyden zeggende al hebbe ic nu gemist
+ic en zals altoes nyet missen ende dwelcke die
+selve hans nyet en heeft ghevreedt noch den heere over-
+gedraghen blyvende nochtans daer gaende ende als
+dit tsvriendachs ghebuerde zoe heeft de voirs. vrouwe
+elisabeth tsondaechs daer naer metten voirs.bastaert
+van sempy ende andere naeder noemen gaen bancketeren
+ten huyse van hueren rentmeester tot perwez hebbende in huer
+huys ghelaten den voirs. jacquet ende claes cole
+suppliant gebroederen ende met hem oyck wesende philips
+masson de welcke by hen hebben ontboden den voirs.
+janne le grant ende jan pottier oyck supplianten
+de welcke waeren aende plaetse byde scutters ende
+desen achtervolgende zyn dese twee persoonen nae thuys
+vander voirs. huerer vrouwen ghegaen ende vonden onder
+weghen zittende omtrent der kercken den voirs. janne
+lombaert oyck suppliant met janne van leefdale groothans
+voirs. ende cleyn hans alle drye dienaers vander
+voirs. onder vrouwen daer die voirs. van leefdale
+twistige woerden hadden tegen den voirs. janne
+lombaert zeggende ghy hebt ghevanghen de conynen
+van mynder vrouwen ghy en zult des nyet meer
+doen waerop de voirs. lombaert antwoirede ic
+hebse ghevangen ende noch vangen zal alzoo lange
+alse mijnen vrouwen believen zal ende de voirs.
+grant jehan ende jan le potter alzoo voir by gaende
+is jan lombaert vanden dienaers vanden onder vrouwen
+ghescheyden volgende de voirs. andere tot omtrent den huyse
+van perwez aldair zy vergadert zyn gheweest
+ende de voirs. jan lombaert den anderen heeft verhaelt
+ghehadt die twistighe woerden die de voirs.
+leefdale tegens hem ghezeyt hadde ende midts
+dese ende oyck bezundere mits den voirs. grooten oploop
+ende injurien byden voirs. groothans den voirs. jacquet
+tsvriendaechs te voeren gedaen zyn zy verheydt
+gheweest ende beruert ende hebben alzoo alle zesse
+tsamen gesloten dat zy derwairts zouden gaen ende die
+die dienaers vander voirs. onder vrouwen slaen om
+henlieden tegen den voirs. grooten hans ende janne
+van leefdale te wrekene ende zyn alzoo alle
+zesse met pycken hallebarden met messen ghestoct
+ende ghestaeft ghegaen lancx tsheeren strate voer
+by omtrent thuys van franchoys de viel merchier
+byde baille aldaer zy stille bleven staende wachtende
+ende verbeydende tot dat doude vrouwe voirs. die
+met hueren dienaers voirs; ende andere te vesperen inde
+kercke was vuyter kercken commen zoude ende
+dese vrouwe vuyter kercken comende zoude metten
+voirs. hueren dienaers heeft de voirs. jan lombaert
+suppliant ghezeeght totten anderen ziet zy comen ende
+zyn alszoo alle zesse hen tegen ghegaen ende
+by een comende heeft de voirs. jacquet zyn pycke
+ende claes zyn broedere zyne hallebaerde ghevelt
+roepende ende zegghende weert u heden oft dyer
+ghelycke woerden ende dit ziende es de voirs.
+groothans gheloopen gheloopen vp tkerckhof den
+welcken nae gheloopen zyn de voirs. jan heptinne
+ende de voirs. philips lombaert tot op ende omtrent die doere
+vanden kerckhove ende de voirs. leefdale is oyck
+gheloopen nae een andere plaetse daer die scutters doelen
+staen den welcken jacquet ende zyne broedere oyck
+zyn naegeloopen ende de voirs. jan potter heeft
+dese twee oyck naegevolght in zulcker vueghen
+dat de voirs. claes cole suppliant hem heeft gegeven
+een quetsure met zynder hallebaerde in oft omtrent
+zyn zyde ende alzoo loopende de voirs. leefdale
+tot omtrent den voirs. delen is daer ghevallen ende
+heeft de voirs. jaquet hem daer ghegeven eenen
+houwe omtrent zyn knye hebbende noch ghehadt
+drye andere wonden ende alzoe vyve tsamen daeraff
+den houwe aen den voirs. knye is gheweest de
+sorchgelycxste wonde ende aldus ghequetst is
+de voirs. jacquet byden vrouwen ende ommestanders
+die tusschen beyden ghingen ghehouden ende belet
+gheweest ende es tgevechte alzoe ghescheyden
+dwelck zy supplianten metten voirs. twee anderen corts daer
+naer opden zelven dach hebben overgedragen ende
+bekindt ghedaen te hebbene ende hen vuyter heerlich#
+van perwez ende onse lande van brabant gheabsenteert
+is oyck waer dat hoewel de voirs. jan van leefdale
+is zeere gewondt ende ghequetst gheweest hy
+daer aff nochtans over langhe is ghenesen ende in
+egheene leden verlamt gelyck zy supplianten verstaen
+ende hoewel desen aengemerct want daer nyemant
+doot en es ghebleven schynen zoude dat hier inne
+egheen criem en waere ghecommitteert maer alleene
+civile kueren ende brueken naeden lant rechte daer
+toe staende ende zy supplianten den voirs. janne van
+leefdale hebben ghepresenteert ghehadt hier aff
+in hueren lynden cleederen verghiffenisse te biddene
+ende te voldoene gelyck behoort nae gelegentheyt
+vanden zaken ghelyck zy noch daer toe bereet zyn
+nochtans want tselve es ghebuert met lagender
+laghen soe heeft onsen procureur generael in brabant
+hierop tegen die supplianten ende de voirs. twee andere
+verworven onse oepene brieven criminelle vuyt crachte
+vanden welcken hy die selve heeft doen daghen
+ende bevelen te comparerene vp eenen zekeren dach
+voir onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende
+andere luyden van onsen rade in brabant om te aenhoorene
+alzulcke aensprake ende conclusie als hy desen
+aengaende tegen elcken zoude willen nemen ende dit
+op de verbuerte van lyfve ende van goede tot
+welcken daghe zy supplianten noch dandere by edicte ende
+auctorisacien ghedaecht zynde nyet en hebben gecompareert
+ende heeft alzoo voirts tegens hemlieden geprocedeert
+dat hy tegen hen heeft verworven viere deffaulten
+oft contumacien ende is gheordonneert dat hy zyn
+proffyt daeraff zoude te hove legghen dwelck hy
+oyck heeft ghedaen ende daer inne zoe verre
+es gheprocedeert dat die supplianten met vonnisse zyn versteken
+van allen exceptien ende voirts verclaert verbuert
+te hebbene huere lyff ende goet allet ter geheelder
+destructien vanden voirs. thoonderen die alle schamele gesellen
+zyn ende huere broot moeten winnen met goeden heeren
+ende luyden te dienene biddende daeromme dat ons gelieven
+wille hen supplianten ende elcken van hen te remitterene
+ende quyte te scheldene allet tg$$$t dat zy desen aengaende
+tegen justicie ghedaen ende gecommitteert hebben
+criminelyck oft civilyck abolerende ende te
+nyeuw te doende tvoirs. proces ende alle de voirs.
+deffaulten contumacien mits oyck tvoirs. vonnisse
+daer inne ghegeven hen restituerende daeraf in hueren
+eersten state ende tot onse lande van brabant gelyck
+zy te voeren waeren behoudelyck der voirs. partyen
+gheinteresseerde satisfactie zulcke ende als daer
+toe nae recht behoiren zal ende daer aff verleenen
+onsen brieven in behoirlycker vormen waeromme
+wy die zaken voirscreven overgemerct willende
+den voirs. claes cole jan potter jan lombaert ende
+jan van heptynne alias grant jehan supplianten in desen
+gracie ende ghenade prefereren voir strancheyt van
+justicien den voirs. supplianten ghenegen wesende tot hueren
+supplicacie ende begeerte hier op ghehadt dadvys van
+onsen voirs. cancellier ende luyen van onsen rade in brabant
+hebben inden ghevalle als boven byde deliverancie van
+onse zeer lieve ende zeer beminde vrouwe ende moeye de
+eertshertoginne van oistenryck hertoghinne ende gravinne
+van bourgongnen etc. r van onsen weghen regente ende
+gouvernante van desen onsen landen van herwairtshover ten
+advyse vanden hooft president ende luyden van onsen
+secreten raede neffens haer wesende geaboleert
+ende te nyeuwte ghedaen aboleren ende te nyeute
+doen tvoirs. proces deffaulten ende contumacien mitgaders
+tvonnisse tegen den supplianten gegeven ende vuyt onsen
+meerder gracie hebben wy hen vergheven quytgesco#
+ende gheremitteert vergheven quytscelden ende
+remitteren tsm tmes$$ ende mesval boven verclaert
+vuyten welcken tvoirs. proces ende vonnisse begonnen
+ende ghespruut zijn mitsgaders alle peynen bruecken
+ende boeten corporelle ende criminelle daer inne zy
+ter causen ende omme de redenen van dyen met datter
+aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen mesgrepen
+ende verbuert moghen hebben ende hebben henlieden
+als daer aff wedergestelt tot huerlieden goeder fame
+ende naeme in allen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot allen huer lieder onverbuerde goeden indyen
+zy eenighe hebben ghelyck ende alzoo zy waeren
+eer tvoirs. mes$$ ende mesval gheschiede imponerende
+hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen
+zy zijn ende die dit aengaen zal moghen satisfactie
+ende beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen byden
+voirnoemde supplianten der geinteresseerde partyen indyen die noch
+nyet ghedaen en zy ende daer eenighe toe dient civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs.
+fait oyck civilyck tegen ons ende justicie beteren zullen
+naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de faculteyt
+van huere goeden ende betalen ende refonderen de
+redelycke costen van justicien ter causen voirscreven
+ghedaen indyen eeniger zyn ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende de luyden van
+onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs.
+van onsen raede in brabant dat gheroepen voir
+hemlieden die ghene die daer over behoiren gheroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verifficacien ende interinemente van desen nae huere vorme
+ende inhoudene ende ter taxacien ende arbiterscepe vanden
+civile boete ende costen voirs. ende dat ghedaen
+ende de voirs. civile boete ghetaxeert ende betaelt in
+handen vanden ghenen van onsen officiers dient aengaet
+die welcke gehouden wert die tontfanghen rekeninge
+bewys ende reliqua daeraff te doene tonsen behoeff
+metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende
+alle andere onse richteren justicieren ende officieren
+dien dit aengaen zal moghen ende eeniegelycken van
+hemlyeden zoe hem toebehoirt doen laten ende
+ghedooghen den voirnoemden supplianten van deen onsen jegewoirdige
+gracie remissie ende pardoene zoe ende inder
+manieren als voirscreven staet volcommelyck rustelyck
+ende eeuwelyck ghenyeten ende gebruycken sonder
+hemlieden te doene noch gedooghen gedaen te zyne
+in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moeyenisse
+ter contrarien maer by alzoe huerlieden lyf oft
+eenighe van huerlieden voirs; goeden nyet geconfisqueert
+zynde daeromme ghevanghen ghearresteert becommert
+oft belet waeren dat zy die stellen terstont ende
+zonder eenich vertreck tot geheelder delivrancie
+want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende ghestadich blyve tot eeuwighen
+daghen soe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+zaken ons ende eenyegelyck zyns rechts in
+allen ghegeven in onse stadt van mechelen
+inde maent van februario int jaer onss heeren
+duysent vyfhondert ende zessentwintich ende
+van onsen rycken te wetene vanden roomschen ende
+germa$ne $$$ tachtste ende van castilien
+ende andere xie aldus ghescreven opde plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent
+l dublioul ende visa
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+$decock$"
+"philips etc. onsen lieven ende getrouwen cancellier
+ende luiden van onsen raide in brabant $$$$$
+drossaet aldair schout van shertogenbossche ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren ende officieren wyen dit aengaen
+mach oft hueren stedehouderen ende eenenyegelycken van hun besundere
+saluyt ende dilectie wy hebben ontfangen dootmoedige supplicatie
+van janneken hollen willems dochter geboren van shertogen bossche
+voirs. oudt ontrent achtentwintich jaeren nu tertyt gevangene binnen
+der selver stadt inhoudende dat hoe wel zy van joncx kints af binnen
+der voirs. stadt zoo by hueren ouders die zy jonck verlooren heeft
+als by andere goede catholique lieden daer zy by gewoont
+ende gedient heeft gealimenteert ende op gevoet is geweest
+altyt geleeft ende heur gereguleert heeft gehadt zoo inden dienste
+goidts te hooren te biechten ende ten heyligen sacramente te gaene
+gelyck een goet oprecht kint der heyliger christen kercke
+schuldich is te leven ende heur behoort te reguleren soo
+eest nochtans gebeurt dat zy suppliante ontrent vier jaeren geleden
+te houwelyck gealieert synde met henrick pietersse hoymaker nu
+ter tyt absent ende om die nyeuwe gereprobeerde segte der
+dwalingen ende ketteryen fugitif wesende d$eur ende midts
+den gecoloreerden listigen woorden ende bedriegelycke persuasien
+desselffs henrick huers mans zoe zeere is verblint geworden
+ende geseduceert als dat sy noch zeer jonck simpel ende onnosel
+wesende ende postponerende oft emmers luttel achtende dordinantie
+ende justicien der heyliger christelycker roomscher kercken
+zekere huere twe kinderen knechtens wesende die de voirs.
+henrick pietersse heur man by haer geprocreert ende verweckt
+heeft gehadt ende daer van het ierste is vanden ouderdom
+van omtrent twee jaeren ende een halff ende het dandere
+van een halff jaer heeft gelaeten ongedoopt jae ende dat me#
+is de voirnoemde henrick pietersse heur man hem daermede noch nye#
+te vreeden noch der suppliante syn huysvrouwe vroech noch spade
+ongemolesteert gelaeten hebbende heeft der selver suppliante zoe
+verre vuyten rechten wech gebracht ende verleydt gehadt als
+dat zy des is nu weynich bat dan onderhalf jaer geleden ten by
+synde ende deur dinstigatie vanden voirs. heuren manne in zekere
+huys gestaen tot shertogenbossche teghens over sinte peeters
+cappelle by eenen valschen predicant ende ketter genaempt joes
+ombegrepen zynen toenaems een droochscheerder van zynen ambachten
+geweest zynde ende zedert tot antwerpen metten brande
+geexecuteert ende huer suppliante gansselyck ombekent huer heeft
+laeten herdoopen daer deure zy sedert zy suppliante altyt zeer
+ongerust is geweest van conscientie ende wel gewilt hadde
+dat tselve nyet geschiet en waere als zoo deur vermaeninge
+van eenige gheestelycke persoonen als anderssins wel gevuelt ende
+verstaen hebbende dat zy $$lycken verleydt was zeer
+gedoolt ende grootelyken tegens de justicien der heyliger kerken
+ende onse ordinantie misdaen hadde inder vuegen dat sy ter
+cause voirs. by u onse schout van shertogen bossche voirs.
+is geapprehendeert geworden als wanneer zy huere voirs.
+dwalinge terstont heeft bekent ende gedetesteert gehadt
+ende syn huere voirs. twee kinderen alsdoen naeden justitutie
+van onse moedere de heylige kerken kersten gedaen ende gedoopt
+geweest dae zy suppliante zeer wel mede gerust ende tevreden
+is geweest ende over lange te voeren heure twe kinderen
+alsdoen naeder justitutie wel soude hebben behoirelyck willen
+doen doopen en hadde zy dat nyet gelaeten deur contrarie
+bevel ende vermaeninge van haeren voirs. man ende besundere
+doer groote schaemptheyt van daer deure gemelt ende voirts
+aen lyff ende goet gestraft te worddene gelyck zy nu
+tertyt in grooter benauwtheyt ende vreese daer van is
+aengesien ghy voirs. schout daer toe tegens huer conclusie hebt
+genoemen ende want sy suppliante zoe dueur goede vermaninge
+van eenige gheestelycke ende chatolicque persoonen als
+anderssins om dat zy gelyck voirs. is zedert wel bevonden
+ende verstaen heeft dat sy deerlycken geseduceert is
+geweest ende gedoelt heeft gehadt van hueren voirs. mesusen
+ende overtredinge zoe tegens der justicie vanden heyliger
+kercke als contrarie onse ordinantien gecommitteert vuyten
+gront heurder herten is peniterende heure voirs. dwalinge
+afg$ affgaende ende vertydende gelyck sy desselve metter daet
+vertogen heeft ende affgegaen is als heur daer van
+ende anderssins behoorlyck gevuecht ende te sinxen lestleden
+met goeden berouwe ten heyligen sacramente gewest
+hebbende blykende by attestatien van zekere gheestelycke
+persoonen daer aff begheerende voirtaen te levene te
+stervene ende heur te reguleerene gelyck een goet
+oitmoedich kint der heyligen roomschen kercke schuldich is
+te levene ende huer te reguleren zoe heeft zy ons oitmoedelyck
+gebeden tselve delict huer willen te vergeven ende daerop te laeten
+expedieren onse behoirlycke brieven van pardoene waeromme
+wy de saecken voirs. overgemerckt ende hierop gehadt
+dadvys eerst van u onse voirs. schout ende dien vande wet
+van shertogen bossche mitgaders vanden inquisiteuren van
+onsen heyligen geloove ende eyntelyck van u van onsen voirs.
+lande in brabant der voirs. janneken holle suppliante genegen
+wesende thaerder bede ende supplicatie ende heur willende
+gratie ende genade prefereren voer strangheyt van justicie
+besundere aengesien heur groot ende waerachtich berouw
+ende dat zy van hueren man verleydt ende daertoe gebracht
+is geweest hebben by deliberatie van onse zeer lieve zustere
+die hertoginne van parma ende plaisantie voer ons regente
+ende gouvernante in desen onsen neerlanden vergeven ende
+quytgescholden vergeven ende schelden quyte vuyt onse
+sunderlinge gratie midts desen tfeyt ende delict boven verclaert
+mitsgaders alle tgene dat zy ter cause van dyen midts
+datter aencleeft tegen ons ende justitie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben heur als daeraff
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot haeren goeden name fame ende geruchte in ende over allen
+onsen landen van brabant limburch ende overmaze gelyck
+ende in alder manieren als zy was voer die toecompste vanden
+mesuse voirscreven imponerende hierop een eeuwich swygen
+ende silentie onsen procureur generael u onsen schout van bossche
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren
+gedaen $ geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen
+en is ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliante gehouden wert aftegaen ende rennehueren
+by solempnelen eede heure voirs. dwalinge ende erreuren
+in handen vanden weerdigen vader in gode den bisschop van
+shertogenbossche voirs. ende te aenveerden ende volcommen
+alsulcke penitentie als daer toe staet ende heur by den voirs.
+marge: zy hier af verantwoirt
+byden ontfanger vanden
+exploicten
+bisschop ingestelt ende bevolen sal werden ende daer
+en boven zal zyn noch geconfineert blyven ende dewelcke
+wy confineren midts desen een jaer lanck geduerende beginnende op
+hedent date van desen binnen onse voirs. stede van shertogen
+bossche zonder daer vuyt te moegen gaen op pene van
+relaps ende oick te refunderen de wetlycke costen van
+justicie daer omme gedaen ter taxatien vanden ghenen van
+u lieden diert behooren zal ontbieden u daeromme
+ende eennenygelyck van u lieden wyen dit aengaen mach dat
+ghy de voirs. suppliante van dese onse gratie pardoene ende
+quitscheldinge ende allen den inhouden van desen naer huere
+vorme ende teneur doet laet en gedoocht rustelyck ende
+vredelyck genyeten ende gebruycken sonder huer te doene oft
+laeten geschieden eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien ende heuren persoon tegenwordich gevangen
+wesende mitgaders heure onverbuerde goeden indyen zy
+eenige heeft stelt ende set oft doet stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrantie ende slakinge oft moyenisse ter contrarien
+want ons alsoo gelieft gegeven in onse stadt
+van bruessele den vyfsten vyfsten dach der maent van
+junio int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende
+dryentzestich van onsen rycken van spaengnen
+sicillien etc. tviiie ende van napels txe
+onder stont gescreven byden coninck ende ondertekent
+de langhe $$$
+gecollationert ende bevonden $accorderende
+mett$ originalen br$$ by mij
+$$ facuwez $$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende
+dat wij ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie van jacop
+de cock scamel jonckman scipper belast met eender jonger huijsvrouwe
+ende kinderen woenachtich te keldrecht in onsen lande van vlaenderen
+inhoudende hoe dat omtrent onderhalff jaer geleden de voirs. suppliant
+met cornelis lootsene gommaer de keersmakere alias wils ende meer
+andere geweest is ten huyse van jan roelandts tavernier inde prochie
+van hemi$$$ in onsen lande van brabant es gebuert dat alzoe zij
+aldair hebben aende taefele geseten dat daer van buijten innegecomen
+es een van huerlieder geselscap geheeten hennen casins seggende
+gesellen hoe maecte ghijt aldus es de gans al oppe daer op dat
+antwoirde de voirs. gommaer iaes al waerder noch meer want
+deen steket in zijn tessche ende dander in zijn mouwe waerop dat
+doen de voirn. cornelis zeyde wat leegt u daer aene ende smeet den
+voirn. gommaer wils voer zijn aensicht met zijn vuyst seggende
+houdt dat daer voren ende met dien geruchte zoe quam alzoe de
+suppliant inde camere vragende wat schuylt hier daer op doen antwoirde
+de voirs. cornelis lootsene maet oft geselle zij seggen dat wijt al
+nemen oft in onse tassche ende mouwen steken daer op de voirs.
+suppliant anwoirde wije seijt dat daer op cornelis zeijde gommaer
+wils ende met dien nam de suppliant een hantbusse ende sloech daermede
+den voirs. gommaer op zijn schouwere ende voirt nemende zijn dagge
+pijnde hem te stekene daermede naer den voirn. gommaere maer en
+geraecte hem nyet ende alzoe schiet tvoirs. geselscap zonder ijet
+meer elck anderen te quetsen oft grieven ende des anderen daechs
+alzoe jacop mijns vraechde tot den voirs. gommaer hoe hebdij ghy u
+nu antwoirde de selve gommaer daerop het es al wel ick peijse
+dat mij onthouden es in mijnen iongen tijt ende heeft de voirs.
+gommaer gewracht gedroncken ende besich geweest drie oft vier
+daegen naede quetsure zonder datmen aen hem eenich gebreck
+sach vanden voirs. slage ende dat meer es alzoe hem de prochiaen
+van hoboken die hem biechte ende het weerde heylich sacrament
+gaff hem tevoren vraechde buyten biechten aengaende den voirs. twiste
+zeyde daer op de selve gommmaer heere oft yemant mochte suspicieren
+oft vermoeden dat dese siecte daer ick aen ligge soude zijn gecommen oft
+uuytsponck oirspronck genomen hebben uuijt saken van sonmigen slagen
+die ick ontfangen hebbe van sommigen scippers zoe gheve ick te
+kennen dat ick dese ziecte lange inden lyve gedragen hebben ende
+zoe verre ick quame van levenden lijve ter doot zoe ontdrage ick de
+sleve scippers vander doot ende is daer nae gestorven ende
+hoewel de suppliant partie geinteresseerde gesoent ende gebetert heeft
+en soude nochtans midts beduchtende rigeur van justicien hem nijet
+dorren vinden hanteren noch converseren in onsen lande van brabant
+maer elders leven in groeter aermoeden ende miserien ten waere
+dat hem onse gracie hier op verleent ware alzoe hij seeght o$$
+daeromme zeer oetmoedelijck biddende besundere dat ons believen
+wille hem te doen expedieren onse oepenen brieven van remissien in
+sulcken saken gewoenlijck. waeromme zoe eest dat wij
+die saken voirscr$$en overghemerct den voirs. jacop de cock
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quijtgescholden ende geremitteert vergeven schelden quijte ende
+remitteren uuijt sundelinger gracien bij desen onsen brieve tfeijt ende
+dootslach boven verclairt metgaders alle peijne ende bruecke
+corporelle ende criminele dair inne hij ter causen van dien met datter
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot zijne
+goede faeme ende name in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indijen hijre eenige heeft gelijck ende in alder manieren als hij was
+voer de toecompste ende gesciedenisse vanden feijte ende dootslage
+voirs. imponerende hier op silencie ende een e$wich zwijgen onsen
+procureur general van brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende
+officieren wie hij zij satisfactie ende beternisse eerst ende voer
+al gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nijet gedaen
+en es ende eenige daer toe staet civilijck allenlijck behoudelijc
+oijck dat de voirs. suppliant gehouden werd tvoirs. feijt tegens ons
+te beteren civilijck naer de gelegentheijt vanden mesdaet ende
+en de faculteyt van zijnen goeden ende oyck te refonderen ende
+betaelen de redelycke costen van iusticien indyen datter eenige gedaen
+oft naergevolght zijn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier heeren jheronimo vander noot ende
+den luyden van onsen raede in brabant die wij daer to$ committeren
+ontbieden dairom ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hemluyden geroepen die ghene die daer over behoiren
+geroepen te zijne zij procedere wel ende duechdelijck ter verifficacie
+ende interinemente van desen naer huer voirme ende inhouden ende
+dat gedaen ende die voirs. civile boete getaxeert gearbitreert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet
+behoeren sal die welcke gehouden werdt rekeningen bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen behoeff metten anderen penningen van zijnen ontfange zij ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen dit aengaen sal mogen
+huerlieden sted$houderen jegewoirdich ende toecomende ende elck van hen besundere
+zoet behoeren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quijtsceldinge ende pardoene zoe ende inder manieren
+als voeren rustelijck ende vredelijck genyeten gebruijcken ende useren
+sonder hem te doene oft te laeten geschien in lyve noch in goede
+eenigen hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zijn lijff daer oft eenige van zijnen onverbuerden goeden daeromme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren die stellen ende doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelijck in anderen saeken ons recht ende eenen
+iegelijck tzijne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele inde
+maent van januario int jaer onsheeren duysent vijffhondert
+een ende dertich van onsen keijserijcke tweeste ende van onsen
+rijcken van spaengnen beyde den cecillien ende anderen txvie jaer?
+aldus stont opde plycke gescreven byden keysere in zijnen raede
+ende geteekent l. du blioul ende visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginaele brieven by mij
+de cock"
+"remission de jehan le masson voor een dootslaghe
+maximilian etc. scavoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+l umble supplication de jehan le masson contenant comment au
+mois de may present au lieu grant leiz, par consentement de l officier
+du lieu et de la communaute illec l on ait fait une confrairie des archiers
+de l arcq a main et deux berseaux pour nous en servir au besoing
+et lesdits berseaulx faiz ledit suppliant et feu jehan jordan demourant
+audit lieu de grant leiz et voisins l ung a l aultre firent ensemble
+une parture, pour tirer comme ilz fitrent, et apres pluisieurs cops tirez
+ledit jehan jordan tirant encoires ung cop et allant devant, tira ledit
+suppliant pour le dernier cop de la parture, et mal decochant le
+trait assenna icellui feu jehan jordan en la teste tellement que
+d icellui cop il est depuis alle de vie a trespas. et combien que
+ledit cas est advenu comme dit est, et que pour ce ledit deffunct avant
+qu il partist du lieu ou ilz avoient tire congnoissant que par
+simplesse et ingnorance avoit este blesse, et le cop donne, quicta
+audit suppliant en presence des maire et eschevins dudit lieu sa mort
+et ne vouloit que jaymais on luy demandast riens. toutesfois
+n oseroit le suppliant craindant rigeur de justice frequenter noz pays
+et seigneuries sans de nous avoir dudit cas grace remission et pardon
+pour laquelle grace il nous a tres humblement supplie et requis.
+et pour ce est il que nous ce que dit est considere aians pitie dudit
+suppliant et luy voulans en ceste partie preferer grace a rigeur
+de justice, et en sur ce l adviz de noz ames et feaulx les gens
+de notre conseil ordonne en brabant, avons audit jehan le masson
+suppliant ou cas dessusdit quicte remis et pardonne, quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par cestes le cas
+et homicide dessus declare ensemble toute paine et offense
+corporele et criminele, en quoy pour raison et a l occasion
+d icelluy cas il peult avoir mesprins offense et estre encourru
+envers nous et justice. et l avons quant a ce remis et
+restitue remectons et restituons a sa bonne renommee au pays
+et a ses biens non confisquez sancuns en a, tout ainsi comme il estoit
+au paravant ladvenu dudit cas. en imposant sur ce silence
+perpetuel a notre procureur generael de notredit conseil en brabant, et a tous
+noz officiers et de nos vassaulx et bassains seigneurs dudit notre pays
+de brabant. satisfaction toutesfois faicte a partie interessee
+se faicte n est et elle y chiet civillement seulement, et moyennant
+aussi qu il l amendra envers nous civilement selon l exigence
+dudit cas et la faculte de ses biens a l arbitraige et tauxation
+de notre ame et feal chancellier et lesdits gens de notre conseil
+ordonne en brabant, lesquelz commectons a ce. si donnons
+en mandement ausdits nos chancellier et gens du conseil que
+appellez ceulx qui pour ce feront a apeller, ilz procedent bien
+et deuement a la verification et internnement de ces presentes
+et a la tauxation de ladite amende civile, et ce fait et icelle
+amende tauxee arbitree et payee es mains d icellui de noz
+receveurs qu il appartiendra. ilz et quelzconcques noz officiers
+et ceulx desdits bassains seigneurs et nos vassaulx d icellui notredit
+pays de brabant, presens et advenir facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace remission et pardon selon et
+par la maniere que dit est plainement paisiblement et perpetuelement
+joyr et user sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre
+faitmis ou donne ores ne en temps avenir aucun destourbier
+arrest ou empeschement au contraire. et se son corps
+ou aucuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins arrestez
+ou empeschez les mectent ou fachent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsi nous
+plaist il. et affin que ce soit ferme et estable a
+tousiours nous avons fait mectre notre scel a ces presentes.
+saulf en aultres choses notre droit et l autruy en toutes.
+donne en notre ville de louvain au moys de may l an
+de grace mil cincq cens et quatorze. et des regnes de
+nous empereur assavoir de germanie le xxixe et de hongrie etc
+le xxve, ainsi estoit escript sur le reploy par l empereur et
+monseigneur l archiduc en leur conseil et signe h de hane.
+collationne a l original
+par moy
+n strate"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van thomas vueghs
+sinte petersmans belast met huysvrouwe ende twee kinderen gef gevangen
+sittende in bannen van yseren binnen onser stadt van lovene inhoudende
+hoe geleden ontrent vier maenden hy verselscaspt synen sesternier tot castel
+inde kempen ten huyse vanden scoutet ende aldaer drinckende tot naeder
+noenen toe is deselve suppliant met zynen geselscap gescheyden ende
+zyn tsaemen nae huys gegaen tot turnout daer hy woende ende gegaen
+hens weeghs voerby den slote van castel ende comende omtrint sekere
+conijnen eerde daerby staende syn hen naegevolght vanden selven slote
+ioncker mathys van lyere natuerlyck synen xviiicx meer met stocken bussen
+pijcken ende anderssyns roepende totten suppliant ende zijnen geselscap
+houdt sprake dwelck de suppliant hoerende ende hen siende soe gestockt
+comen was beschaempt beduchtende oft zy hen quaet gewilt hadden
+om des wille hy suppliant van te voeren daerontrint met honden geiaecht
+hadde want de selve ioncker mathys als casteleyn de conijnen eerden
+daer staende vryen wilde die nochtans met vry en zyn ende ennige
+daeromme geslage ende gequest seggende de suppliant wy willen wel
+sprake houden soe verre ghy ons nyet en tracteert gelyck ghy andere gedaen
+hebt ende terstont heeft een vande hope desselfs joncker mathys $$
+zekerlyck wetende wye hy was geroepen slaet doot slaet doot
+ic salder u door dragen ende tselve de suppliant met zynen geselscap hoirende
+hebben de vlucht genomen ende vliende is de selve ioncker mathys $$
+synen geselscap hen strangelycken naegelopen ende achterhaelt ende eenen van
+des suppliants gesellen ter eerden geslegen ende iammerlycken gequest soe dat
+hy des anderen daechs daer af storff ende den suppliant altyt vliende ende
+meynende hem te salveren op een gracht heeft hem die selve ioncker
+mathys oyck achterhaelt seggende in effecte heer thomas dit gelt u lyff
+gevenende hem suppliant met dien eenen steeck met eender pycken ontrent zynen buyck$
+soe dat hy suppliant inde graft viel ende considererende hy de suppliant dat
+hy in pericle zyns lyffs was ende dat zijn geselle over doot lach ende
+gescapen waeren daer alle te blijvene heeft in zynder deffencien
+genomen synen voetboege die hy hadde ende met eenen quaden pyl sonder
+yser inden hoop geschooten meynende hen daer mede te doen vlieden ende nz nyet?
+te quetsen heeft ter stont de voirs. ioncker mathys ontrint zynen buyck$
+een quetsure gecregen ende dwelck ennige seggen metten voirs. pyl
+gedaen te zijnen daer aff hy suppliant nyet en weet van welcker quetsu$
+hy corts daernae binnen vier dagen van lyve ter doot comen is dwelck
+hem suppliant vuyt gronde zynder herten leedt is ende indien tselve feyt
+by schietenen des suppliant geschiet waere daer af hy zekerlyck nyet en weet
+is tselve toeconnen als voirs. staet by aenruchten ende oppressien des voirs.
+aflinigen ende zynen geselscap den suppliant bescuddende syn lyff dwelck oyc
+de selve aflinige wel wetende heeft in partien vande prochiaen ende zekeren
+getuijgen daernae den selven suppliant vergeven al des hy hem mesdaen hadde
+begerende dat men nemmermeer van sinent wegen daer af ennighe
+beternisse doen en soude off wrake versuecken dwelck de suppliant by
+certificatien wel doen blycken zoude deser al nyettegenstaende is de
+suppliant terstont geapprehendeert geweest als ende als sinte peetersman
+in onser voirs. stadt van lovenen gelevert aldaer hy alnoch tot zynen grooten
+ende swaeren verdriete schaden ende ongenuechten van hem zyne huysvrouwe
+ende kinderen in bannen van ysere sittende is ende alreede lange geseten heeft
+sonder in rechte gehoirt te wordenen oft dat onser meyere van lovene
+inde banck geseten heeft vuermits zekere ordinantie die de meyere op
+dbedwingen vande gevangen van onser raede verwachtende is soe hy
+seegt ende beduchtende hem suppliant dat hij noch lange alsoe tot zyn
+grooten verdriete ende schaden gescapen is te blyvenen ende dat by lanchen
+van tyde ende processe hem zyn goet recht mochte versuempt worden
+ende zynen getuijgen hem aff vallen waere dore hy in pericle syns lyffs
+comen mochte oyck siende trigeur van rechte alsoe hy supplianat seeght
+soe heeft hy ons oetmoedelyck gebeden om onse gracie ende $$$$
+brieven van remissien in behoirlycker formen waeromme
+zoe eest dat wy die saeken voerscreven overgemerct den voirn. thomas
+vueghs suppliant genegen wesende tzynder bede ende begeerte ende hem
+willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van
+iusticien hebben inden gevalle als boven vergeven quyt gescholden
+ende geremitteert vergeven quytschelden ende remitteren vuyt sunderlinge
+gracie mits desen onsen brief $ tfeyt ende manslach boven geruert mitsgaders
+alle pene boete ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy ter
+causen van dyen mit diesser aencleeft mesdaen oft mesbruyc tot $$$ch
+hebben tegen ons ende iusticie ende hebben hem als hier af wederom
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyne goede
+naeme ende fame in onser lande ende heerlicheyden bezunderlyck in onser
+lande ende hertoochdom van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goeden
+indijen hy eenige heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden
+voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich swygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+ende officieren wye sy syn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren
+gedaen der interesseerde partien indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige toestaet civilyck alleenlijck behoudelycke dat die voirn. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oyck civilyck naer de
+gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck
+te refunderen ende betalen die redelijcke costen van iusticien in dijen hieromme
+eenige gedaen ende naegevolght zyn allet ter taxatie ende arbitraerscape
+van onser lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onser raede
+in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daerom ende bevelen
+den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen die ghene die
+behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende duechdelyck tot verificatie
+ende interinemente van deser onsen brief naer zijnder formen ende inhouden
+ende tot taxatie ende arbitraer sc$$$ vanden amende civile ende costen van
+iusticien voirscreven welck interinement hy suppliant gehouden sal zijn aldaer
+te versuecken binnen eenen iaere naer date van desen op te verbuerte
+van te verliesen deffect der selven onser brieven ende dat gedaen ende de
+voirs. amende civile ende costen getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onser ontfanger ende officier diet behoiren sal
+de welcke gehouden wert daer af ontfanck te maken rekenningen bewys ende
+relicqua te doene tot onsen proffyte mitten anderen penningen van zyne ontfange
+zij ende allen anderen onsen rechteren iusticieren endeofficieren tegewoirdich
+ende toe comende hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen besundere soe
+hem toe behoiren sal doen laeten ende gedoegen den voirn. thomaes vueghs suppliant
+van deze onse gracie remissie quijt scheldinge ende pardoene ende van al den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende tijden aen lyff noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff
+oft eenige van zynen goeder nyet geconfisqueert zynde daeromm gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen of ende doen stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder stakingen ende delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen wy onsen zegele hieraen doen hangen
+behoudelijck in anderen zaken onsen rechte ende eenen yegelyck tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+ianuario int iaer onser heeren duysent vyffhondert zeven ende
+dertich naer costuyme van scryvene onsser hoofs van brabant van
+onsen keyserycke dachtienste ende van spaengien ende andere
+twee ende twintichste aldus stont gescreven onder op te plyckt
+byder keyser in zynen raede ende geteekent $$ doch noch
+stont gescreven op te zelve plycke visa registrata
+ghecollacinneert tegens die
+originale brieven by my"
+"remissie van eenen dootslage voer janne de poirter
+kaerle etc. doen te weten allen iegewordegen
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van jan de poorter poortere onser stede van gendt ende jacob
+van kensingen tromslager inhoudende hoe dat de voirs. supplianten
+als phypers ende tromslager oms gedient hebben den tyt van
+achte oft negen jaeren ierst onder den heeren van nassouw voor
+asper voordornicke masieris vrieslant ende nu laest in hollant
+onder de heeren van caestre tot ontrent twee maenden dat hy die
+vornomde supplianten gaff tsamen orlof wel zeven? veernkens ende
+doen trocken de supplianten omme te cost te wynneen naer maestricht
+onder de gracie van bueren dairde knechten lagen metienende aldair onthouden
+te zyne mair als zy dan quaemen soe gafmen de knechten orloff
+ende doen hoirden zy seggen dat den voors. grave met eenen hoopman
+loy van bergen last gaff een veendelen op te slaen ende dairmede te
+trecken opde gaerde aldair de vornoimde supplianten onder den vornoimden hoopman
+loy fresers ende tromslager geweest hebben totter tyt dat zy gecommen zyn in
+een dorpken geheeten beres vuyt welck dorpken de voirs. supplianten getrocken
+zyn nae tuernault omme aldair om huerlieder ghelt met hueren
+hoopman goede chiere te makene ende goede chiere gemaekt hebbende
+zyn de supplianten naer hueren leger gegaen ende onder wegen hebben
+zy gevonden eenen wagene metten waegeneere ende eenen knecht op den
+wagene de welcke oic trocken naer den leger met eenen tonne biers
+ende overmits dat zy saegen dat den voirs. wagen lettel geladen
+was versochten ende baden om huerlieder gelt mede te ryden
+dwelcke de wagenman consenteerde mair den knecht en wilden
+nyet gedoogen springende vanden wagen met een messe met twee
+handen vele quade intpfuriense wouden de supplianten gevende dwelk
+den voirs. jacop suppliant hoorende dair inne vergrammende ende niet
+langer connende verdragen oic vreesende oft hy hem gegrieft soude
+hebben mits dat zyn messe vele langer was dan zyn dagge track ooc
+zyn dagge vuyte ende alsoe smeten deen nae dander ende doen was
+vrede genoemen ende doen sat weder den voirs. knecht opden wagene
+ende dairop zyne keerde hem achterwairt omme stekende zyn hant
+oppe zeggende met quaden inturiensen verborsten zinne dat
+hy hem noch wel vynden soude ende alsoe brekende de voirs. vrede
+de voirs. jacob suppliant verhittende van bloede ende niet langer
+connende verdragen de vornomde quade woirden oick vreesende
+off by hem op een ander tyt verradelycken off anderssins met
+groote hulpe hadde mogen slaen seyde tegens hem dat
+indyen hy hem slaen wilde dat hy dat van stouden aen doen
+soude ende doen spranck vanden voirs. wagene nemende
+zyn voirs. lanck mes inde hant stekene met beeden handen
+naeden voirs. jacob suppliant by welcken stekene hy mochte meer
+de voirs. vrede breken wantinen onder de knechten nyet steken
+en mach dwelcke den voirs. jacob ziende ende zijn lyf verweerende
+track oic zyn voorn. dagge ende sloech nae hem diversche slagen
+als dat zyn dagge in stukken spranck midts de sterckte vanden
+langen messe den voirs. poortier suppliant dat siende ende noch een ander
+knecht met hem zyn geloopen naer tgevecht om aldair iegens hem beeden
+vrede te nemen welcken knecht gheen vrede gevenen wilde ende zy
+twee dat ziende ende dat hy den voirs. jacob suppliant dootgesleghen
+zoude hebben zoe hebben zy twee naercostume van ouden tyde onderhouden
+onder de knechten nae den voirs. knecht op zynen cop geslagen ende
+hoe wel hy een backeneel hadde nyetmin midts de verdwelempthede
+vanden slagen viel ter eerden ende de voirs. suppliant dat ziende
+vertrocken van daer naer bueren legher ende sichtent hebben verstaen
+als dat hy vande voirs. slagen gecommen is van levende lyve ter doot
+ende hoewel dat den voirs. dootslagh den voirn. supplianten zeer leet
+is ende dat quendt dat zy gedaen hebben is geweest op heuren
+verweeren endenaer de costume nyetemin hoe wel dat zy nyet en
+weten van waer dat hy was nochtans vreesende oft zy vrienden
+hemlieden souden hiernaemaels crancken vanden lyve ende oic
+vreesende of zy iegens ons ende justicie mesdaen souden moeghen
+hebben zyn henlieden geabsenteert vuuyt heuren geselscepe ende
+zullen inden selven noch in onsen landen ende heerlicheydendorven noch
+moegen frequenteren ten zy onze gracie ende brieven van remissie
+alsoe zy seggen dairomme oitmoedelycken biddene. waeromme wy
+de saken voirs. overgemerct ende hierop gehoirt onsen lieven ende
+getrauwen neve ridder van onser ordene ende capitain general van
+onsen landen van herwaertsh over die gracie van heuren den
+voirn. jan poortier ende jacob van kensingen supplianten genegen
+wesende tot heurlieder bede ende supplicatie ende willende hen in dit
+stuck gracie ende genade prefereren voor riguer van strancheyt
+van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden
+ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse
+zunderlinge gracie bij desen tfeyt ende manslacht boven geruert
+mitsgaders alle peyne ende boeten corporelle ende criminelle dair
+inne zy ter cousen voirs. met diesser aen cleeft iegens ons ende
+justicie mesdaen ende verbeurt moghen hebben ende hebben hen
+als dair af weder gestelt ende gerestitueert wederstellen ende
+restituerren tot hueren goede fame name ende geruchte in onsen
+voirs. lande ende hertochdom van brabant ene anderen onsen landen ende
+heerlychheyden mitsgaders tot huerren ongeconfisqueerde goeden inden zy
+eenige hebben gelyckerwys als zy waren voirden manslacht voirs. imponerende
+huer op een eeuwich zwyge onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren satisfactie ende beteringe gedaen byden voirnoemde supplianten die geinteresseert
+indien die niet gedaen en is ende enige dair toe dient tand$ allee$
+behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs. feyt ende dootscach tegens ons
+beteren sullen civilyck naer de gelegentheytvander mesdaet ende
+faculteyt van heuren goeden ende oic betalelen ende resonderen de redelycke
+costen van justicien ter causen voorscreven gedaen ende naegevolchtindien eenigen
+geschiet zyn al ter taxatie ende ordennantievan onsen lieven ende etrouwen den
+cancellier ende luyden van onsen stade in brabantdie wy daer toe quutteren
+ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voor hemlieden geroeppen die ghene die behoren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desenonsen
+brieve naer heure voirme ende inhouden ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen van justicie getaxeert gearbitreert ende
+diet behoiren sal den welcken gehouden wert dair af rekeninge
+bewys end reliqua te doene metten anderen $-e$$ van zynen ontfanghen
+zy onsen procureur general ende alle anderen onsen justiciren officieren ende ondersaten
+wyen dit aengaen sal moeghen hueren stedehouderen iegenwoirdich ende
+toecommende ende eeniegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren sal
+doen laten ende gedoogen de voirn. supplianten van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende pardoene zoe ende indervoegen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck eeuwelyck genyeten ende
+gebruyckende sonder hemlieden te doene noch te laten geschiene
+eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien aen lyve noch $$
+aen goede in eeniger manierren maer indien huerlieder lyf
+ofte enige van hueren ongeconfisqueerde goeden waeren dairomme
+gevangen becommert oft gearresteert dat zy dit stellen ende doen
+stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele stakinge ende
+volcommen deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goedt vast ende gestadich blyve tot eeuwegen dagen zoe
+hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende eeniegelyck tzyne in allen u gegeven in
+onse stede van mechelen inde maent van julio int jaer onsser
+heeren duysent vyfhondert viere ende twintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen ende hongrie $ tseste ende
+vanden spainschen $ tnegenste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keysr in zyne rade ende geteekent
+dublioul ende noch visa"
+"kaerle etc doen te weten allen lieden iegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van here joos vanden abeele
+priestere oudt meer dan twee ende vyfftich jaren
+inhoudende hoe v hy den xxen octobris anno vyf ende
+dertich met heer philippen vanden kerchove pbre$$
+capellaen tot percke peeteren vanden block ende
+meer andere dranck ten huyse van andries $
+buelens woenende tot percke voirs. in onsen land
+van brabant ende dair zekeren tyt gedroncken
+hebbende zoe zeyde die suppliant totten andren die
+aldaer saten ende aten als de voirnoemde andries wee$
+kathelyne zyn huysvrouwe ende willem haeren
+broedere ick moet gaen schyten in amere gevouch
+makende mits dat hy zeer by drancke was
+oft hy zyn gevoech inde $$$$$ koeckene op te
+watersteen aldair zy zaten hadde willen gaen
+doen dwelck siende de voirs. kathelyne
+weerdinne zeyde tot hem suppliant heere soudy dae
+gaen schyten daer wy zitten en eten zoe moet ghy
+wel een vuyl pape zyn daer ghy nyet dronckerder
+en zyt gaet doch daer buyten daerop hy suppliant
+antwoirde waeromme nyet doen seyde de weerdinne
+tot hueren maerten daerinne geringe onsteect een
+keersse ende licht mynen heere daer buyten dwelck
+de maerte ded ende die voirs. kathelyne is hem
+gevolcht ende de zelve maerte hem lichtende
+zoe dede hy suppliant opten dorpele vander duere
+staende mits dat zeer doncker was inden avont
+zyn gevoech stekende zynen aers ter dueren
+vuyte mits welcken zoe keerde de voirsnoemde maerte
+ten bevele vanden suppliant wederomme inde koeckene
+doen de selve kathelyne vander biest weerdinne
+anderwerf totten suppliant seyde ghy moet wel
+een vuyl pape zyn dat ghy daer gaet sitten
+schyten zoe voer mynder duere daerop hy suppliant
+antwoirde waeromme nyet ick en sit op douwe
+nyet quaemt te passe ick soude op u waterscap
+schyten dit hoorende die voirnoemde peeter vanden
+blooke zeyde kathelyne als hy vuyten den huyse
+es, denoterende hem suppliant laet u gevoeghen
+ten es maer om morgen vroech met eender
+scuppen wech te worpene maer welcke dye anderen
+wordden zoe es de voirnoemde kathelyne inde $ coeckene
+gecommen ende de suppliant corts daerna oick bloots
+hoofs hem commende al nestelende seggende
+totten voirs. kathelynen lyve ick raede u dat
+ghy mynen hoet haelt oft het zal desen avont
+al in mynen wech staen datter in huys es
+daerop zy antwoirde heere ick en zal daerop
+de suppliant seyde en zuld lyve dwelc hoorende
+de maerte des suppliants geh$$ marie die doen daer
+gecommen was om hem suppliant thuys te leydene
+ende te lichtene zeyde tes goet en laet daeromme
+gheen worden maken ick sal uwen hoet selve gaen
+halen ende die selve marie vuyten huyse zynde
+zoe heeft hy suppliant den voirnoemde andries die daerop
+een banck byden viere sat onversiens gequetst
+ende nyet wetende dat hy eenen opstekere
+hadde mits den gramscap meenende nochtans
+hem alleenlyck met zynen vuyste gesteken te
+hebbene om oick plaetse te hebbene byden viere
+mits welcken hy suppliant hem keerende stack met
+zynder handt naeder voirs. kathelynen ende syn
+hant werderomme naer hem treckende sach dat hy
+zynen opstekere inde hant hadde die hy nyet en
+meende te hebbene noch yemant quaet mede te
+doene inder manieren dat die voirs. kathelyne
+haer gevoelende gequetst riep ick heb tmyne
+wech daerop de voirnoemde willem haer broeder zeyde
+ghy en doet doen de selve kathelyne zeyde
+en doen ick ende heffende haer scuppen op soe
+sach men haere hemde bebloedt doen die voirs. peeter
+vanden blooke tselve siende opgestaen es vanden
+plaetsen daer hy sat ende des voirnoemde suppliants
+maerte es van buyten met hueres meesters
+hoef in huys gecommen ende tzelve alzoe
+ziende heeft den selven suppliant hueren meestere
+vuyten huyse gestoeten ende de voirs.
+kathelyne es corts daernae gevaren van leve$
+lyve ter doot ende hoewel hy vuyt
+leetschap vander toecompste vanden voirnoemde
+feyte daeraff partye voldaen heeft nyetmin
+vreesende rigeur van justitie en soude nyet
+vryelyck dorren hanteren noch converseren in
+onsen lande ende hertochdom van brabant al
+heeft hy hieraff van onsen heyligen vader den
+paus verworven brieven van remissie om voer t$$
+te moegen celebreren ende administreren
+den dienst goids als hy van te voeren gedaen heeft
+ten waere dat hem oick hier op onse gracie
+verleent werdde alzoe hy seeght ons daeromme
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest
+dat wy de saken voirscreven overgemerct den
+selven suppliant genegen wesende tot zynder
+bede ende supplicatie ende willende hem in
+desen gracie prefereren voerre strancheyt van
+rechte hebben inden gevalle als boven dighenen
+quytgescolden ende gheremitteret vergheven
+schelden quyte ende remitteren vuyt zonderlinger
+gracien mits des onsen brieve tfait ende
+dootslach boven verclaert mitgaders alle
+peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daerinne hy ter causen van dien
+met datter aencleeft tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zyne goede naeme ende fame in onsen
+voirs. land ende heerlicheden van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen omverbuerden goeden indyen
+daer eenighe waeren imponerende hier op
+een eeuwich swygen ende silencio onsen procureur
+generael ende allen anderren onse richteren
+justicieren ende officieren onsen lants van
+brabant wie zy zyn. satisfactie ende
+beteringhe ierst ende alvooren gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch nyet
+gedaen en zy civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat die selve suppliant gehouden sal
+wesen tvoirnoemde fait ende dootsclach jegens ons
+civilyck te beteren naer de gelegentheyt vander
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeen
+ende oick dat hy gehouden werdt te betalen
+die redelycke costen van justitien indien
+datter eenighe gedaen zyn allet ter taxatien
+ende arbiterschepe van onsen lieven ende getrouwe
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieen daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancelier ende luyden
+van onsen raede in brabant dat voere hen lieden
+geroepen die ghene die daeromme behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinnemente van desen on$
+iegewoirdigen brieve nae huere forme ende
+inhouden ende ter taxacie vander civile boete
+ende costen voirscreven welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs.
+rade te verzuecken binnen eenen jaere naer
+date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der zelver ende dat gedaen ende
+de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige zyn getaxieert gearbitr$
+ende betaelt alst behoiren zal van welcker
+civile boete die ghene van onsen rentmeester
+dient aengaet gehouden weert ontfanck te
+maken rekende bewys ende reliqua te doen
+tot onsen proffyte metten anderen penn$$ van
+zynen ontfanges zy onse drossete van brabant
+meyer van loevene ende alle andere onse ende
+onser vassallen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren ons voirs. landts
+van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn of wesen moegen tegenwoirdighe ende
+toecommende hueren stedehoudereren ende elck van
+hen zoe hen dat aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende remissie
+inder manieren voirscreven rustelyck aende
+vredelyck doen ende laeten genieten ende
+gebruycken sonder hem te doene ofte laten
+geschien nu noch in toecommenden tyde eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf ofte eenige van zynen voirs.
+onverbuerden goeen zoe voirs. es daeromme
+gevangen gearresteert ofte becommert waeren
+zy die stellen ene setten terstont ende
+zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alzoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons rechts ende eenen iegelycken
+tzyne in allen ghegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van oigste int
+jaer onssheeren duysent vyffhondert
+zessendertich van ons. keyserycke txxvye
+ende van ons. rycken van castillien ende
+den anderen $$ txxye aldus stont ghescreven
+opte plycke byden keyser in zynen raide
+ende geteekent l d zoete visa restrata
+ghecollacioneert iegens
+vorigmale brieven by my
+decock"
+"remissie van dootslage
+phelippe par la grace de dieu roy de castille
+de leon de grenade etc. archiduc daustrice prince
+darragon etc. duc de bourgoingne de lothier de brabant de stier
+de carinte de carniole de lembourg de luxembourg et de
+geldres conte de habsburg de flandres de tyrol dartois
+de bourgoingne palatin et de haynnau lantgrave delzate
+marquis de bourgauw et du saint empire de hollande de zeellande
+de ferrette de kibourg de namur et de zutphen conte seigneur
+de frize sur la marche de sclavonie de portenauw de salms et
+de malines. savoir faisons a tous presents et avenir nous
+avoir receu lumble supplication de jehan de ranst contenant
+comment puis nagaires lui estant venu en une maison assize
+en ceste notre ville de bruxelles en la rue vulgairement appellee
+blydenberghe et seant a table pour y boire ung pot de servoise
+est survenu daventure ung nomme pierquin serviteur du filz
+de jehan de bregilles et incontinent apres la maistresse
+de ladite maison en amenant une gouge au nom dudit suppliant
+icellui pierquin dist ala gouge quelle sen venist avec lui boire
+en la chambre dedens ladite maison en mettant la main a icelle
+pour ce quelle luy refusoit et la vouloit tirer par force en
+ladicte chambre quoy voyant ledit suplliant et que ledit
+pierquin ne sen vouloit depporter mais chersoit noise et
+debat, tira son espee et donna audit pierquin une petite playe
+au tour de son col, en laquelle peril ne dangier quelconque ne
+gisoit et ce aucun furent incontinent separez lung de lautre
+et appaisez, entant que ledit suppliant dist audit pierquin,
+quil ne demandoit aucune noise et ne luy vouloit sinon tout
+bien mais point ne vouloit que ladite gouge allast avec luy
+boire en la chambre neanmoins ledit pierquin soy sentant
+ung peu blesse que comme riens estoit retira son espee
+tout souvit cuydant percher ledit suppliant lequel se conduisoit
+tellement quil ne fust sinon blesse en son coste et se
+entrepoingnerent tellement que tous deux sont cheuz ensamble
+embrachez sur ung degrez, ledit pierquin desoubz et ledit
+suppliant deseure et ne fut en cest appoingnement lute ou trouble
+aucun deulx blessez or est advenu que ung soy disant
+filz du roy de frez fort acoustume de hanter la compaingnie
+et estant de la partie dudit pierquin y est survenu et voyant
+ces deux ainsi en trouble tira son espee et en donna une playe
+mortoire en la teste dudit pierquin quoy fait incontinent sen
+alla et voyant ledit suppliant que ledit pierquin estoit
+tellement blesche et de ce fort esmerveillant non sachant
+a quy il avoit a faire se leva tant pour luy deffendre
+contre cellui qui ledit cop avoit donne comme pour laisser
+ledit pierquin auquel autre mal navoit fait sinon en
+la maniere dite et jasoit que par ainsi appert
+que en verite ledit suppliant ne soit cheu en lommicide dudit
+pierquin et que dicellui il est totallement innocent toutesvoyes
+pour ce que ledit pierquin est alle de vie a trespas icellui
+suppliant doulte quon le vouldroit charger dudit en hommicide
+et que noz officiers vouldroient proceder contre lui et ses
+biens a son grand regret et desplaisir et plus
+seroit se notre grace ne lui estoit surce impartie si comme il
+dit humblement le requerant. pour ce est il que
+nous ces choses considerees et sur icelles eu ladvis de noz
+aimez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+audit jehan de ranst suppliant inclinans a sa dicte requeste
+et lui vueillans en ceste partie preferer grace et misericorde
+a righeur de justice avons oudit cas quicte remis
+et pardonne, quictons remettons et pardonnons de notre certaine
+science et grace especial par ces presentes le fait et cas dessus
+declare ensemble toute paine amende et offense corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion dicellui ses circonstances
+et deppendences il a et peult avoir mesprins offence et estre
+encourru envers nous et justice en le restituant quant ace
+a ses bonne fame et renommee a nos pays et seigneuries et a ses
+biens non confisquiez saucuns en a tout ains et par la maniere
+quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur ce silence
+perpetuel a notre procureur general et autres noz officiers quelzconques
+satisffaction toutesvoyes faicte a partie premierement et
+avant tout euvre se faicte nest civillement tant seullement
+et parmi ce que icellui suppliant amendera ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence dicellui et la faculte de ses biens
+alarbitraige et tauxacion de nostres chancellier et gens de notre
+conseil audit brabant que commectons a ce. si donnons en
+mandement a iceulx noz chancellier et gens de nostredit conseil en
+brabant que appelle ceulx qui pour ce seront a appeler ils
+procedent bien et deuement ala verifficacion et interinement
+de cesdites presentes et alarbitraige et taxacion de ladite amende
+civile et ce fait et icelle amende taxee arbitree et
+payee es mains de cellui de noz officiers quil appertiendra lequel
+sera tenu den rendre compte et reliqua a notre prouffit ilz
+et tous autres noz justiciers et officiers cui se regardera
+ou leurs lieutenans et chacun deulx en droit soy et sicomme a luy
+appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace remission pardon et quitance ensamble
+de tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte
+plainnement paisiblement et perpetuelment joyr er user sans
+au contraire luy faire mettre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne orres ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeschement en corps ne en biens en aucune
+maniere ainchois se sesdites corps ou biens sont ou estoient pour
+la cause dicte prins saisiz ou arrestez detenuz ou empeschiez. les
+mettent ou facent mettre incontinent et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsi nous plaist il. et affin que ce
+soit chose ferme et estable a tousiours nous avons a ces
+presentes fait mettre notre seel dont avons use jusques a ores sauf
+en autres choses notre droit et lautruy en toutes. donne en notre dicte
+ville de bruxelles au mois de janvier lan de grace mil cinq cens
+et quatre. et de notre regne le premier. ainsi escript sur le reploy
+par le roy, ala relacion du conseil et signe haneton
+collationne a loriginal
+par moy"
+"abolition pour jean de la rue
+philippes etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront
+salut receu avons la supplication de jean de la rue
+eschevin de la hulpe contenant questant arrive
+audit hulpe quelques huissiers de notre conseil de
+brabant pretendans en vertu de certain appoinctement
+dauthorisation obtenu par le mayeur dudit hulpe
+subrepticement et obrepticement comme on entend vendre
+les chevaulx de herman hubert censier de la
+cense du cloistre de groenendal pour avoir
+une amende de huict florins par ledit mayeur
+de la hulpe pretendue pour la non preparation
+des eschevins ledit herman hubert at requis
+que les eschevins se voudroient assembler pour avoir
+ses chevaulx et charette arrestez audit hulpe
+soubz caution et comme lesdits eschevins estoient
+informez que par la derniere visitation par eux
+faicte des chemins et riviere dudit hulpe
+ledit herman hubert navoit este trouve
+en faulte comme il appert par certaine
+certiffication du greffier dudit hulpe, ledit
+suppliant avecq aultres epour assister aux
+oppressez ont conceuz et renduz certaine ordonnance
+par laquelle ilz ont ordonne que ledit herman hubert
+pourroit reprendre ses chevaulx soubz caution suffisante
+que certain anthoine bataille faisoit pour luy et en
+oultre obligeant sa personne et biens de se representer
+avecq ses chevaulx et charettes toute et quantesfois
+que besoing seroit apparant par lordonnance en
+estante sur laquelle ordonnance sont este esmeuz
+quelques propos entre ledit suppliant et aultres
+eschevins et lesdits huissiers entierement surprins
+de boisson sans toutesfois avoir dict aucune chose pour
+officier lesdits huissiers ou notre authorite ayant ce
+neantmoings lesdits huissiers faict leur plainctes
+en notre dit conseil tellement qua la requete du substitut
+procureur general seroit este emene prinse de corps
+a charge de bartholome vanden velde nicolas de
+brassine et consors entre eulx comprennant
+ledit suppliant et craignant aussi destre prins
+prisonnier sest refuge au cloistre de groenendale or est il que ledit suppliant
+se trouvant charge de femme et cincq petits
+enfans et nayans aulcuns moyens au monde
+sinon quelques petits meubles qui luy sont
+demeurez apres que les fraiz et vacations
+des huissiers sont este deduictz valissans
+cent cincquante florins ou environ ne desire de
+proceder contre ledit substitut procureur general
+mais il a mespris contre notre authorite assistant
+a faire ladite ordonnance contre une execution qui
+se faisoit par ordonnance de notredit conseil et
+quil se seroit monstre quelque peu eschauffe
+pour la maintenir et defendre il espere que
+nous considerons le tout estre faict par compassion
+voyant ledit herman hubert opresse parledict
+mayeur et par inadvertence et peu de consideration
+en une personne rusticque comme est ledit suppliant
+et nullement verse en ce quest de la
+practicque usera de grace a lendroit dudit suppliant
+sa femme et petits enfans cest pourquoy il
+supplioit bien humblement pour noz lettres dabolition
+requises en tel cas pour ce est il que nous
+les choses dessusdites considerees et ouy sur ce
+loffice fiscal de brabant audit suppliant
+inclinans favorablement asaditte requete avons
+au cas susdit quicte pardonne et aboly quittons
+pardonnons et abolissons de grace especialle
+par ces presentes tout ce qua cause dict
+et quen depend il peult avoir mesprins offence
+ou encouru envers nous et justice et
+mettans aneant toutes procedures si aulcunes
+peulvent avoir este encommenceez a
+lencontre de sa personne et lavons quant
+a ce remis et restitue, remectons et restituons
+a ses bonne fame et renommee en notredit pays et duche
+de brabant et en tous aultres noz pays et seigneuries tout
+ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas en imposans
+sur ce sylence anotre procureur general de brabant
+et atous aultres noz justiciers et officiers quelzconques
+a charge et condition que ledit suppliant sera tenu
+de payer et refondre les mises et despens raisonnables
+de justice a larbitrage et tauxation de noz amez et
+feaulx les chancellier et gens de notredit conseil
+en brabant que commettons a ce ensemble une amende
+a notre prouffict de vingt et cincq florins une fois
+si mandons et commandons a nosdits chancellier
+et aultres de notredit conseil et a tous aultres noz
+justiciers et officiers et a chascun deulx endroit
+soy et si comme aluy appentiendra que de notre
+presente grace quitance pardon et abolition
+soubz les conditions selon et par la forme
+et maniere que dict est ils facent souffrent
+et laissent ledit suppliant plainement et
+paisiblement jouir et user sans en celuy
+faire mettre ou donner ne souffrir estre faict
+mis ou donne en corps ou en biens aulcun
+destourbier ou empeschement au contraire
+mais si sondit corps ou aulcuns desdits biens
+estoient ou sont pour ce prins arrestez
+ou empeschez les mectent ou facent mettre
+incontinent et sans dilay a pleine et entiere
+delivrance car ainsy nous plaist il et en
+tesmoings de ce avons faict mettre notre seel a ces
+presentes donne en notre ville de bruxelles le vingt sixiesme doctobre seize cens et trente de noz regne le dixiesme signe mastelyn
+fin de ce registre"
+"philips et$ha. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter opde hoeve vanden
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebben
+veele van sijne beesten door toeverije sulcx
+dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele
+honderden gulden is beschaedicht geweest hy
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelyne
+schamparts d’welck den remt hem oock vaste
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publicquelycken was befaempt van
+toverije tot daer toe dat sy als soodanich by
+een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende
+gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge-
+slaegen endequalyck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunne beesten
+door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge=
+beurt is dat hebbende den remt in junio xvic
+drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen
+ende onder andere met jaecques meerts sche
+pene der voors. prochie : wijens sone oock
+was betovert sitten drincken tot ontrent den
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende synen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer wa$
+sprekende over het ontoveren van synen sone
+heeft door de presentie vande selve weduwe
+consideratie vanden groten schaede die hij in
+syne beesten hadde geleden ende morale seker
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$
+ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$
+hebbende van dat sy syne beesten soude on$
+toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenig$
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den remt daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve$
+weduwe was gequetst oft eenich mercklyck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en
+hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor=
+seijde slaegen vercregen decreet van appre=
+hentie soo wel ten laste des remts als vanden
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot
+nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen
+die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude syn van haere doodt
+ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseyde weduwe
+ende gedenckenisse vanden grooten schaede by
+hem geleden soude behooren geexcuseert te wor$$$
+als notoir synde quod obiecta movent potentiam
+soo is hy dyenaengaende overcommen mette kinde$$$
+der voorseyde weduwe aengaende hunnen pretensen
+interest civile gelyck te sien is uuijtte stucken
+hiermede gaende hoewel sy anderssints nijet
+gefondeert en waeren eenigen interest te
+pretenderen aengesien hunne voors. moeder wa$
+eene arme oude vrauwe die vanden h. geest
+der selver prochie moeste leven ende onderhoud$$
+worden ende soude voorts hij remt geerne
+oytmoedelyck remis versoecken over t’gene hij
+bij middele voors. eenichssints soude mogen
+hebben misdaen om t’selve hebbende weder te
+mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
+huijsvrouwe ende kinderen den armen cost oo$$
+winnen ende besorgen keert hem daeromme
+tot ons oytmoedlyck biddende om onse oepe$$
+brieven van remis daertoe dienende $aerom
+soo est dat wij desen aengesien ende ierst
+gehadt het advis vanden officier der voors.
+prochie van melsbroeck ende gesien d’informa$$$
+by hem genomen over t’voors. feijt genegen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen en toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van
+jan grimo geboren van mortaigne lechwerkere woenende
+in onse stadt van bruessele inhoudende hoe dat inde maendt
+july xvc xxxiiii acht daghen voer sdaechs der scheydinge van
+allen appostelen de suppliiant ende wylen doen levende adriaen
+colins de blende oyck doen ter tyt woenachtich binnen onser
+voers. stadt ghinghen tsamen naer noene in een biertaverne
+genaempt tzwaenken staende int waermoesbroeck aldaer
+daer zy droncken tot savonts te zeven uren zoe dat de huysvrouw
+vanden suppliant up dien tyt aldaer quam vraghen naer hem
+suppliant hueren man sprekende ende vraghende hem oft hy
+nyet thuys commen en wilde daer up hy suppliant tot haer
+antwoirde gaet thuys of ick lappe u voere u kinnebacken
+dat hoirende de voirn. adriaen antwoirde wat zecht ghy
+zoudt ghy u huysvrouwe voer huer kinnebacken smyten om dat zy u
+compt halen doen de selve suppliant die by drancke was zeyde
+al smeet ick hier voer haer kinnebacken zoudt ghy huer
+willen verantwoirden mitsdien hy wylen adriaen antwoirde
+neen ick want ick en kenne de vrouwe nyet dan van
+aenzien zegghende totter voirs. vrouwen mayken ick
+bringhet u eens waer up de voirn. suppliant zeyde zoundt ghy myn
+huysvrouw bringhen zonder myn consent oft te vraghen soe es
+hy adriaen metten selven buyten gegaen zyn water maken
+ende heeft den suppliant uuytgeroepen zegghende compt hier
+ghy verrotte wale wat zit ghy daer alleene en quetert ende
+kyft dat hoirende byden voirs. suppliant die anders gheen
+gheweere en hadde dan zyn brootmes es uuyten huyse upte
+strate gecommen ende de voern. adriaen hem ziende heeft met
+eenen steen naer hem gheworpen meynende hem daer mede ter eerden
+te werpen maer en gheraecte hem nyet zoe dat de zelve
+steen up de duere viel vanden voirs. huyse waer duere hy suppliant
+duchtende grief om zyn lyff te beschudden voer den voirn. adriaen
+inne ende worstelden tsamen treckende melcanderen metten
+cleederen zoe dat tsuppliant rock schuerde ende wierp den suppliant
+ter eerden den selven suppliant onder liggende ende wylen adriaen
+colins de blende up hem doen hy suppliant zoe worstelde dat
+hy boven quam nemende zyn upstekere oft brootmes ghevende
+hem wylen eenen steke in zyne rechter zyde waerof hy acht
+daghen daer nae gecommen es van levende lyve ter doot
+ter cause vanden welcken de voirn. suppliant vreezende rigeur
+van justicie heeft hem oytzeyndert gehouden uuyt onsen lande
+van brabant ende en zoude aldaer niet dorren wederkeeren
+hanteren noch converseren al eest dat hy paex gemaect
+ende ghesoent heeft metter geinteresseerde partye ende
+anderssins van goede fame ende name es ten zy dat hem eerst
+ende alvoeren hier up ghedeelt werde onse gracie ende
+verleent openen brieven van remissie daer toedienende alzoe
+hy zeght ons daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy de zaken voerscreven overghemerct den voirn.
+jan grimo suppliant gheneghen wesende zynder voirn. bede ende
+supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende
+ghenade prefereren voer strancheyt van rechte zunderlinge
+ter eeren ende in renerenen vander bitter passie ende doot die
+god smaecte aen thonte thoute? des heylighen cruyce up alsulcken dach
+als huyden om de verlossinghe des meschelycke gheslachte
+hebben inden ghevalle als boven vergheven quytghescholden
+ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren
+uuyt zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeyt
+ende dootslach boven verclaert midtsgaders alle peyne ende
+bruecke corporelle ende crimilelle daer inne hy ter
+cause van dien met diesser aencleest iegens ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als
+daer aff wederstellende ende restituerende tzyne goede
+fame ende name in onsen voirs. lande ende hertochdom van
+brabant bysondere in onser voern. stad van bruessele ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden met oyck
+tzynen onverbuerden goeden indien hyre eenighe heeft
+ghelyck ende inder manieren als hy was voerde toecompste
+van tfeyt ende dootslach voirsscreven imponerende hierby
+een eeuwich zwyghen ende scilencie onsen procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe
+eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde partye
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy
+suppliant ghehouden werdt tvoern. feyt ende dootslach iegens
+ons te beteren civilyck naer de gheleghentheyt vander
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen
+ende betaelen die redelycke costen van justicie indien eenige
+daeromme gedaen ende naerghevolcht zyn ter tanxatie ende
+arbiterscepe van onser lieven ende ghetruwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy
+daer toe committeren den welcken wy ontbieden ende
+bevelen dat voer hemluyden gheroupen die ghene dier
+over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelycke ter veriddicatie ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve naer huere voirme ende
+inhouden ende welck interinement hy suppliant gehouden
+werdt in onsen voirn. raede te verzuecken binnen eenen
+jaere naer date van desen up peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de selve
+civile boete getanxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen
+#
+sy hier af verantwoirdt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+officieren dient behoiren sal die welcke daer aff gehouden sal
+zyn ontfanck te maecken rekeninghe bewys ende reliqua te
+doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe
+zy onse drossaert van brabant meyere van loeven amptman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden
+bossche ende alle andere onse ende smaelre heeren ende
+van onsen vassalen rechteren justicieren ende officieren ons
+voirs. lants ende hertochdom van brabant wien dit aengaen
+oft roeren sal moghen hueren stedehouderen ende een yeghelyck
+van hen byzondere zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+ghedooghen den voirn. jan grimo suppliant van deser onser
+gracie remissie ende perdoene ende van alden inhouden van
+desen inder vueghen ende manieren voirscreven rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende
+ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft
+moeynisse ter contrarie in lyve noch in goede in eeniger
+manieren maer indien zyn lyff oft eenighe van zynen voirs.
+onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert oft
+ghearresteert zyn oft naermaels waren die stelt ende
+sedt oft doet stellen ende setten ter stont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste
+ende ghestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben
+wy onsen zeghele hier aen doen hangen behoudeyck
+in anderen zaken ons recht ende eenyeghelyck tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van deynze
+upden goeden vrydach inde maendt van april int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende vyfendertich van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycken van
+spaengene tween cecillien ende anderen txxe aldus
+stont ghescreven opde plycke byden keyser ende
+gheteekent l dublioul visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te weten allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie
+van jan baten woenende tot werchteren gehouwt arm
+scamel handtwercker inhoudende hoe dat hy suppliant des anderen
+daegs nae kersmisse op sinte stevens dach anno xvct ende xxxij
+omtrent zesse uren naeder noene heeft met willem baten
+zynen brueder ten huyse roelants schoefs tot tieldonck sitten
+drincken met eenen geheeten willeken vande sande de jonge
+aldaer oyck in tselve huys in een ander gelach wylen jan
+als.. hansken onroncx ende syne complicen saten en droncken aldair
+de voirscreven willeken vande sande de jonge tegen den voirscreven janne
+ouroucx woirden hadde ter cans van sekere opsprake die
+de voirscreven jan ouroucx pretendeerde byden voirscreven willeken vande sande
+geseegt te syne in diffamatie des voir jan ouroucx vader
+ende daeromme sy malcanderen wilden slaen mair is tselve
+geappaiseert geweest soe dat de voirscreven jan ouroucx is
+van dair met syner geselscape gesceyden ende meynde die suppliant
+dat de voirscreven jan nae huys ginck mair is hy corts daernae
+wederomme int voirscreven gelach syn verder gecomen seggende totten
+suppliant ende syner geselscape dese oft gelycke woirdden bevr$$
+$$ op my segget mits denwelcken de waerdinne ende huere
+geselscap syn opgestaen hebbende den voirscreven janne ouroucx
+met syn anderen twee gesellen buyten huyse gestooten ende
+die suppliant ende syn geselscap meynende dat de voirscreven jan
+ouroucx ware nae huys gegaen is oic opgestaen om thuisweert
+te gaene ende die suppliant buyten huyse wesende in meyningen
+wesende voirts nae huys te gaen heeft den voirscreven jan ouroucx
+bevonden liggende achter de schuere vanden voirscreven huyse dair sy
+gedroncken hadden den suppliant lagender lagen wachtende die
+den suppliant siende is van stonden aen op gesprongen ende heeft
+nae hem met eenen stock in euvelen moede geslagen ende smeten
+soe dat suppliant van noode is geweest hem ter defensien te
+stellen gelyck hy oic gedaen heeft inder vuegen dat hy
+heeft met eenen mutsaert stock den slach des voirscreven jan
+ouroucx geschut dwelck die voirscreven willem baten des
+suppliants brueder aenmerckende heeft de voirscreven janne ouroucx
+met eenen mutsaert stock op syn hooft gesmeten soe dat hy
+ter eerden viel van welcken slage den voirscreven jan ouroucx is
+corts daernae gestorven wyens siele god genadich zy
+dwelck den supplen hertelycken leet is ende hoe wel
+tvoirscreven ongeval is seer onnoeselyck toegecomen eende dat hy
+suppliant daer aff heeft gesoent ende partye geinteresseerde
+gecontenteert soe en dorre nochtans die suppliant hem
+nergerincx int openbaer bynnen desen onsen lande van brabant
+vinden vreesende rigeur van iusticie ten ware dat ons
+gracie ende genade hem hier op wordde ge$ttendeert ende
+verleent ons daerom oitmoedelyck biddende soe eest dat
+wy des aengesien geneyght wesende ter ... des voirscreven
+jans baten suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+iusticie hebben den selven suppliantint gevalle als boven
+quytgesconden geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert midtgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminele dair inne hy ter cansen
+voirscreven mit dat daeraen cleven mach tegn ons ende iusticie
+gevallen mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende
+hebben hem dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot synen onverbeurden goeden
+indien hy enige onder ons heeft gelyck in alder manieren soe
+hy was voer de toecomste vanden voirscreven feyte imponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie sy syn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geinteresseerde die noch nyet gedaen en sy ende ennige
+dair toe stae civilyc allenlyck behoudelyck dat de voirscreven
+suppliantgehouden sal syn tvoerscreven feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+van syn goeden ende oic te betalen de costen van iusticien
+hieromme gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onsen lieven ende getrouwen den cancellier
+ende luden van onsen rade georduneert in brabant die wy daertoe
+gecomitteert hebben ende committeren by desen ontbieden dairom
+ende bevelen denselven onsen cancellier ende raedsluden dat
+voer hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te
+syne sy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie ende interinnemente
+van desen ende totter taxatien ende moderatie vande voirscreven
+amende ende costen alsoe sy sullen bevinden behoiren dwelck
+interinement de voirscreven suppliant gehouden sal syn te versueken ende
+hem in persoon te presenteren in onsen voirscreven rade binnen een
+jare naestcomende opde peyne? van te verbueren deffect van
+desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vande
+ghenen dat behoiren sal zy onsen voirscreven procureur generael
+in brabant ende alle anderen onse rechteren iusticieren officieren
+ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirscreven
+suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende
+pardoene ende van allen inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren als boven verhaelt rustelelyck verdelyck volcomelyck
+ende eewelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft
+te laten gescieden nu noch in toecommende tyden eenich hynder
+letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+mair indien syn lyf ofte enige van synen goeden dairomme
+gearresteert becommert oft belet waren dat sy die
+setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender deliverancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen
+hangen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende een
+yegelyck anderen dess$s in ons stadt van bruessele
+in de maent van septembri int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende eenenveertich van onsen keyser rycke
+txxije ende van onsen rycke van castillien ad txxije
+aldus gescreven opte plycke by den keyser in synen rade
+ende onder geteeckent boudewyns / visa $$
+gecollationeert ende bevonden accorderend
+met zyne originalen brieve"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomenden dat wy
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van hansken van yssche woenende
+onder herent by loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant is geleden van
+smaendaeghs ende sincxendagen lesleden metten anderen iongen gesellen des
+dorps van herent die ten selven dage hueren vogel schoten is gewees
+in ende vanden gezelschape der voirs. ionger gesellen van hueren feesten ende
+maeltijde ende alzoe zy vrolyk waren sonder arch oft sonder eenige
+dorperheyt voirts te stellene soe syn daer gecomen tvoirs. gezelscap verstoeren
+wylen willem beke ianssssens of ianssoone met raesen de luyckenere zynen medegselle
+ende gelyck de gesellen vander feesten metten iongen meysens dansten ende
+vrolick waren soe hebben die voirs.willem beke ende raes de luyckenere
+begonst te sweren te vloecken ende onsheeren lyden te verhalen ende groote
+insolentie te makene roepende wye wilt wyewilt vuyttreckende huere
+lange messen in die sleypende lancxs der eerden soe hebben deen van
+hen synen hoet ende dandere syn bonet van hueren hoofde genomen die ter
+eerden geworpen daer nae gehouwen ende gekerft ende andere groot gewalt
+ende leelicheyt bedreven al in vilipend $$ vanden voirs. iongen gesellen der
+voirs. gulden ende huer feesten dwelck eendige vanh voirs. gesellen qualick
+cunnende verdragen zyn vuyten huyse daer sy hueren maeltyt hielden gecomen
+waeraf de suppliant een wocs hebbende in syn handt eenen stock genomen om hem
+daer mede te defenderen ende buyten comende soe heeft hy terstont vanden eenen
+der voirs. malignanten in synen rugge ontfangen eenen houw met eenen
+messe duer synen paltrock ende wambeys tot op syn hemde inder vuegten dat
+indien hy nyet rasch geweken en hadde hy geschapen was duersteken te
+wordene dwelck siende iacop van yssche zyn vader is met zekere andere
+hulpe hen innegeloopen om den selven suppliant te beschuddene en hen te scheydene
+gelyck zy den suppliant oick beschutden maer terstont daer nae soe is daer
+alsulcken invasie ende oploope vuderlinge gebuert alsdat de voirs. raes
+de luyckenere tondergeworpen wesende bleeff ter eerden liggende ende
+worde de voirs. willem beke zoe geslagen ende met voeten t getreden als
+dat hy binnen twee oft drye dagen daer nae daeraff is aflivich gewordden
+diens ziele god genadich zy ende hoewel mits de voirs. groote tumulte
+men nyet sekerlijck geweten en can by wyens toedoene deselve meshandelinge
+ende aflivicheyt des voirs. wylen willems beke gebuert zoude zy oft wye
+hem den principalen dootslach zoude gegeven hebben soe heeft hem nochtans
+gevoirdert francken van amstel nu tertyt meyer van herent den suppliant te
+apprehenderen ende tot herent in vasten gevanckenisse te houdene aldaer hy
+ontrent vyf weken geseten heeft in meyninge wesende hem criminelicken
+te betichtene ende beducht hem de suppliant dat hy als mede strytbarich geweest
+hebbende tot eenige corporelle pugnitie soude mogen gecondempneert
+worden tot synder grooter ongenueghten desolatien ende verdriete ende noch meer
+zyn zonde soe verre onse gratie ende genade hem hierop nyet en worde geextendeert
+ende verlent ons daerom oitmoedelick biddende soe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliant ende willende hem in
+dit stuck prefereren gratie en misericordie voer strengheyt ende rigeur
+van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven geremitteert
+quytgescholden ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+voer soe vele dese suppliant daer inne culpabel ende gehouden mach zyn
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne
+hy ter causen voirscreven met des daeraen cleven mach tegen ons ende
+justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyct mach hebben abolerende ende
+te nyete doende alle procedeuren criminele byden voirs. meyer van herent
+ter causen voirscreven tegen hem begonst indien daer ennige gebuert zyn
+ende hebben hem daeraf wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name ende fame ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende allen andere onsen landen ende heerlickheyden ende tot synen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy
+was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant den voirs. meyer van herent
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indien die
+noch nyet gedaen en zy ende eenige daer toestae civilick alleenlick
+behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilick nae gelentheyt vander zaken ende faculteyt van syne goeden ende
+oick te betalen de redelicke costen van justicien hieromme alreede gedaen
+ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghene die daerom
+behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen ende totter taxatie ende moderatie vander voirs.
+amende ende costen van justicien alzoe sy zullen bevinden behoorende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem
+in persoene te presenteren in onsen voirs. rade binnen sesse maenden
+naest comende opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt synde in handen van den ghenen dien dat behooren sal sy onse
+voirs.procureur general in brabant de voirs. meyer van herent ende alle andere
+onse justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besudere soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van deser onser iegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle dinhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doen
+oft te laten geschieden nu noch in toecomenden tyden ennich hinder letsel
+oft moeytenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien
+zyn lyf oft ennige van zynen onverbeurden goeden daeromme gearresteert
+gecomert oft belet waren dat zy die setten ende stellen terstont ende zonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen beboudelick in anderen dingen onsen
+rechte ende eenen yegelick anderen dessyns gegeven in onsen stadt van
+bruessels inde maent van decembri int iaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende vyftich van onsen keyserycke txxxe ende van onsen rycken van
+castillien en anderen txxxve aldus gescreven op de plycke byden
+keyser in zynen stadt ende geteeckent a boudewyn visa registrata
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+n daaiwe - velve"
+"philips etc doen te wetene alle jegenwoirdige
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige suplicatie
+van ghelein verpoort inhoudende hoe dat hy supliant in september xvc
+eenentzeventich wesende in een eerlycke bruiloft onder de juridictie van
+wynendale bynnen onsen landen van vlaendren eenen joos vander pitte
+die hem supliant zekere dagen daer te voeren vercocht hadde zekere stoxken
+voor een halven stuvere sie hy hem betaelt hadde heeft wederomme betaelinge
+van tvoirn. stocxken versocht zeggende tusschen andere woirden ghy sult my
+betaelen oft ick salt u vanden velle slaen hebbende inde handt eenen poingnaert
+zulcx dat hy supliant tzynder deffence een brootmes heeft moeten trekken
+maer zijn gesepareert geweest zonder grief welcken nyetjegenstaende
+de voirs. van pitte heeft hen daernaer gevanteert dat hy den supliant noch
+wel hebben soude al soude hy noch drye hueren vertoenen gaende alsoe
+aen eenen hoyschelf aldaer met zynen poingnaert hauwende van zeker
+perse eenen stock daermede hy opt hoff daer de bruiloft was den
+supliant verwacht heeft ende hy supliant gheen quaet $$oedende zekeren
+tyt daernaer gecommen zynde op tselve hof den voirs. van pitte zyn
+dreeghement effecuerende heeft diversche slaeghen heidelinge
+zynen voirs. stock in sticken geslegen ende gebroken upden arm vanden
+supliant die hem vindende swaer sycken gerocht ende mitzdien in extreme
+necessiteyt heeft vande aerde op geraept het affgebroken stick
+daermede hy omme zyn lyff te salveren hem ter waere stellende
+elcanderen soe geroecht hebben dat zy beide ter aerden gevallen zyn
+ende de voirs. vande pitte van zekeren slach die hy ontrent den
+hooffde ontfangen hadde es inden nacht overleden ende hoewel
+tselve feyt gebuert es in noodelycke deffencie van zynen lyfve ende
+dat hy peis gemaect heeft met partie geinteresseerde nochtans en
+soude hy supliant nyet vryelyck durfven converseren in zyn affairen
+zonder onse gratie alsoe hy seght, omme de welcke hy ons zeer
+oitmoedelyck gebeden heeft.soe eist dat wy de
+zaken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis van bailliu burchmeesters
+ende schepenen slants van wynendale, den voirs. gheleyn verpoort
+suppliant genegen wesende tzynder voirs bede ende supplicatie
+ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren voir
+rigeur van justicie, hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden quyte ende remitteren
+uuyt onse zonderlinge gratie by desen tfeyt ende manslach boven
+verclaert mitsgaders alle peyne,ende boete corporelle ende criminelle
+daerinne hy ter cause van dien uut diesser aencleeft tegens ons ende
+justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff
+wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende naeme
+in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaendren ende allen anderen
+onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne
+ongeconfisqueerde goeden indien
+hy eenige heeft alsoe hy was voerde toecompste vanden manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onser procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden voirs. supliant gedaen
+der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en es ende
+eenige daertoe staet civilick alleenlyck behoudelyck dat de voirs
+supliant gehouden wort tvoirs feyt ende manslach jegens ons oick
+civilyck te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt
+van zyne goeden ende onse ordinancien daerop gemaect ende boven
+dien te betaelen die redelycke costen van justicie. indien eenige ter
+causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige ende taxatie van
+onsen lieven ende getrouwen den president ende luyden van onsen rade
+in vlaendren die wy daertoe committeren, ontbiedende daeromme
+ende bevelen den voirn. van onsen rade in vlaendren dat voir hen geroepen
+de ghene dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interimemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden, ende ter arbitraige ende tauxatie vander
+amende civile ende costen van justicie voirs. welcke interinement
+de selve supliant sal gehouden zyn te vervolgen voer de voirs. van onsen
+rade binnen zesse maenden naestcommendeop peyne te verliesen
+deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vande ghene van onse
+ontfangers diet behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tonsen proffyte
+metten andere pennyngen van synen ontfanghe zy onse souvereyn
+bailliu van vlaendren, ende allen anderen onsen rechters ende officiers
+jegewoirdige ende toecommende ende haere stedehouders ende
+eenyegelyck van hen dien dit aengaen sal, doen laeten ende
+gedoogen den voirs supliant van onse jegewoirdige gratie
+remissie quytscheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren voirs.
+rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene noch laten geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve
+noch in goeden eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisqueerde goeden daeromme
+gevangen becommert belet oft gearresteert waeren dat zy die
+stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat
+dit goet vaste ende gestadich blyve ter eeuwichen daghe zoe hebben
+wy onsen zegel hiernaer doen hangen behoudelyck in andere zaken
+ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van octobre int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert tweentzeventich van onsen rycken etc. opden
+ply stont gescreven byden coninck in zynen rade ende
+geteeckent j dela torre"
+"remissie van eenen dotslage geperpetreert by
+coenraert van gavere
+kaerle zetc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van coenrart
+van gavere wijlen adriaens zoene inhoudende hoe omtrent zeuen oft
+acht jaeren geleden es hij doen wesende een jonck clerck van xvi
+oft – xvii jaeren gebeneficieert visiterende die scholen van voirsselae
+in brabant gebuerdt omtrent twee uren naer der noenen soe hy
+suppliant vande schoolen nae synen woenhuyse gaen willende dat een
+geheeten roelant de bastard sittende in een bierhuys aldaer hem
+riep om met hem te drincken het welke de voerscreven suppliant dede
+ende vant sittende met de voersscreven ter wijlen heere gielis voirsters
+priester de welke genoech by drancke wesende diverschen bekeren
+biers de voerscreven suppliant brochte ende soe vele dat de supliant die soe
+voerscreven is joncke was nyet mogelyc en was meer te wachten
+ende van noots wegen bedwongen wert hem daer af teprustenen
+het beste dat hy mochte waer af de voerschreven heer gillis nyet
+te vreden en was ende vuyt graemscap begonst bekeren ende
+kannen naer de voerscreven supliant te werpen soe dat hij suppliant
+in pericule zyns lyfs was ende en waere nyet ontgaen ten
+waere geweest by helpe vanden werdt vanden huyse ende
+anderen dien hem verlosten ende de voerscreven priester inde
+couckene vanden voerscreven bierhuyse gesloten hielden
+ende soe de voerscreven supliant op den wech was van syn
+woenhuys soe dede de priester dachterste duere vanden
+coucken op ende liep naer de voerscreven suppliant die hij achterhaelde
+nam de selue van achter stack hem duer syn been ende
+wierp hem ter eerde ende pynde hem ter doot te bringen
+waer om de voerscreven supliant om zyn lyf te salueren daer toe
+bedwongen track zyn brootmes ende daer mede stack de
+selue heer gillis inder dyckden van synen beene waeraf
+hy sekeren tyt daer nae van leuen ter doot gecomen is
+het welke de supliant hertelycke leet is. ende hoewel
+de voerscreven supliant corts daer nae te rome getogen es ende
+vanden feyte voerseyt abolicie van onsen heyligen vader
+de paus vercregen heeft mits rehabilitacie ende restitucie
+tot zynen beneficien ende partyen gesuendt ende te vreden
+gestelt heeft des nyet min want hy om sekere redenen wille
+allen zynen beneficien gerenuncieert heeft ende es weerlyc
+geworden beduchtende strancheyt van iusticie hy hem
+sychtent meesten deel van onsen lande ende heerlicheyde
+van brabant geabsenteert heeft ende en soude inden selue
+nyet wel derren verkeeren ten waere ouer midts onsen gracie
+vanden welken midts quittancie van allen peyne ende
+amende lyflyc criminelle en civil aengesien den toecomst
+vande voerscreven feyten en dat hy hem in anderen saken eerlich
+gehadt ende gedragen heeft hy ons oetmoedelycke gebeden
+heeft soe ist dat wy de sake voirscreuen overgemerct
+genegen wesende ter supplicatie vanden voerscreven supliant ende hem in
+desen gracie te presenteren voer stranheyt van iusticie
+ende in faueur van onsen lieuen ende getrouwen neuen den
+graue van nassouw ende de heer van chierues hebben
+de voergenoemden coenrart van gauere suppliant in geualle als
+bouen vergeuen quytgescolden ende $ geremitteert vergeuen
+schelden quyt ende remitteren vuyt sunderlinge gracie
+by desen het feyt ende dootslach voerscreven mitsgaders alle
+boeten ende amenden lyffelycke criminelycke ende ciuile
+inde welke hy ter cause van dien met des daer aen
+cleeft tegens ons ende iusticie eenichssins geuallen
+mach zijn ende hebben hem desen aengaende $ gerestitueert
+ende restitueren midts desen tot zijnen goeden name ende
+fame tot onsen lande ende heerlichede van brabant ende
+tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft
+gelyc ende in alder manieren als hy was voer de toecomste
+vanden voerscreven dootslage imponerende hier op silencie ende een
+eewich swigen onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen officieren wy en die zyn satisfactie ierst gedaen der
+partye geinteresseerde indien die alnoch nyet gedaen
+en zy ende eenige daer toe behorende ciuilick alleenlyck
+ontbieden daer omme onsen lieve ende getrouwe cancelier
+ende den luyden van onsen raide van brabant dat
+voer hen geroepen dient behoeren sal zy procederen
+totter verificatien ende interinemente van desen ende dat
+gedaen zynde zy onsen drossat van brabant onsen meyer tot
+loeuenen ampman tot brucele marcgraven ende schout
+tot antwerpen schout te bosschen ende allen anderen
+onsen en de smale heeren officieren die dit aengaen sal
+doen laten ende gedoogen den voerscreven supliant van deser onser
+tegenwoerdiger gracie quytscheldinge en remissie
+ende van allen den inhouden van desen rustelic ende
+vredelic genieten ende gebruycken sonder hem eenich
+hinder letsel oft stoot te doen in lyue oft in goede
+ter contrarien ende oft hy oft zyn goeden hier
+omme geuangen gearresteert oft belet waeren dat
+zy die terstont ende sonder vertreck stellen en doen
+stellen tot volcomender ende geheelder deliurancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyue hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelic in desen onsen
+ende een iegelycken zyns rechts in allen gegeven
+in onser stadt van brussele inde maent van
+december int jaer onsses heeren duysent vijfhondert
+ende vyfthiene aldus stont gescreven onder
+opte plycke by mynen heer den prince ende
+geteekent du blioul en noch visa
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originele
+by my
+n strate $$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zeynde ende
+naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van henrick vanden poele ingesetenen onser
+stadt van antwerpen scippere ende gesworen visschere
+aldaer belast met huysvrouwe ende kinderen inhoudende
+hoe dat hy suppliant op den xiie dach van meye lestleden
+gecomen es geweest met zynen scepken zoe hy
+gewoenlyck was van doene om den soberen cost van syn
+huysvrouwe ende kinderen te winnene opte sluys by
+dordrecht in hollandt vindenen aldair adriaen cornelissoon
+metten welcken hy is gegaen opten oistendam ten huyse
+van janne aertssoone om met hem zoe hy te meer
+stonden gedaen hadde te comenscapene van vissche ende
+aldair een wyle geweest zynde met anderen goeden
+geselscape soe is insgelycx aldaer gecommen sebastiaen
+cornelissoone bruederre des voirs. adriaens die welcke
+underlinge twistich zyn geworden ter saken vander
+successien wylen huere vaders ende om deswille
+de suppliant dese twee gebruederen gherne zoude veraccordeert
+hebben hen biddendende in effecte dat want zy
+malcanderen daghelycx wel vonden hueren twist op
+een syde setten ende alsdoen zouden verstaen goede chiere
+te makene soe vraechde de voirs. sebastiaen in
+grammen moede wat hy suppliant hem des te moyen oft
+tonderwinden hadde aenveerdende met dien eenen pot met
+strytbarigen gelate oft hy den suppliant daermede hadde
+willen slaen oft worpen maer dit worde byden voirs. adriaen
+belet zoe dat voirs. geselscap noch tsamen bleeff
+sitten drinckende ende de suppliant sueckende nyet
+dan minne ende vrientscap heeft den voirs. sebastiaen
+een droncxken gebracht dwelck de voirs. sebastiaen
+sueckende nyet dan werringe refuseerde zeggende
+expresselyck dat hy van hem nyet wachten en wilde
+naeden welcke ontrent den avont is gecommen in huerluden
+geselscap ongeroepen wylen cornelis gheertssoone tegen den
+welcken de voirs. sebastiaen oick twist ende kyffwoirden
+heeft genomen gehadt nyet wetende de suppliant uuyt dien hy
+doentertyt wel by drancke was tot wat oicsuyne ende
+nae vele kyvagie ende injurieuse worden zoe hebben de
+selve sebastiaen ende wylen cornelis opgeloopen deen den
+anderen worpende met potten stoelen ende anderssins
+des zy ghecrygen consten ende de suppiant de voirs.
+adriaen ende andere vanden voirs. geselscape ghingen
+tusschen beyden om dese twee persoenen te scheydene ende
+met desen ontamelycken gelate stieten de voirs. cornelis
+ende sebastiaen de tafele averrecht die welcke de suppliant
+oprechte ende saten wederom neder brengende de
+suppliant onder dandere den voirs. sebastiaenen wederom
+een droncxken diewelcke anderwerf tzelve nyet
+wachten en wilde ende corts na dese worden de voirs.
+sebastiaen ende cornelis van nyeuwe vechtende nae
+malcanderen smytende ende worpende soe dat zyvoer de
+tweeste reyse de tafele omme stieten de welcke de
+suppliant oprechte als voere seggende dese oft gelycke
+woirden by theylich bloet isser yemandt die hem meer
+ruert oft qualick spreect ic sal hem eenen opstekere
+in zyn vleesch drucken ende desen nochtans al
+nyetegenstaende naedien tvoirs. geselscap als voere
+een wyle tyts weder neder geseten was zoe zyn de
+voirs. cornelis ende sebastiaen wederom ende van nyeuws
+ombescheydelyck strytbarich geworden vechtende smytende
+ende worpende in zulcker vuegen dat sy die tafele
+voer de derde reyse averrecht stieten tegen de schenen
+ende opte voeten des suppliants byden welcken zy hen
+uuyter maten zeer deden ter causen vanden welcken
+hy vergrampt ende anderssins bydrancke zynde
+heeft aenveerdt eenen opstekere ende dairmede
+den voirs. cornelise eenen steeck gegeven daeraff
+hy binnen vyff oft zesse uren daerna mits dien daer
+egeen cyrurgyn en was te crygene om dbloet te
+stulpene is afflevich gewoirden ende hoe wel tvoirs.
+feyt geschiet zynde zonder voergaende quaet
+propoest uuyt gramscapen ende uuyt hitten van bloede
+den suppliant uuyt grondt zyne herten leet is ende
+dat de voirs. cornelis was een jonck eenloopich
+geselle ende soe de suppliant verstaet van quaden
+regimente gelyck hy oick de naeste vrienden ende
+magen van hem heeft volcomen satisfactie gedaen
+gehadt zoe en soude hy suppliant nochtans beduchtende
+rigeur ende strancheyt van justicien hem nyet
+zekerlyck onder ons ende binnen onsen landen
+ende heerlicheden dorren houden ende verkeeren maer
+daer buyten moeten blyven ende gaen dolen in vreempden
+contreyen in grooter miserien ende armoeden tot
+zynder huysvrouwen ende cleynder kinderen bederffenisse
+ende euwiger destructien indien onse gracie ende
+genade hem hierop nyet en worde geextendeert ende
+verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest
+dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. hendricx vanden poele suppliant ende willende
+hem in dit stuck preferen gracie ende genade voer
+strangheit ende rigeur van justicien hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven uuyt sunderlingen gracien by desen onsen
+brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders
+alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle
+daerinne hy ter causen voirscreven mits dat daer
+aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daeraff
+wedergestelt et gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zyne goeden fame ende name ende geruchte in
+onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was
+voere de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur general in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+te beteren civilyck naer gelegentheyt vander zaken
+#sy hieraff verantwordt byden
+ontfanger vanden exploiten
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalen
+de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxacien ende moderatien van
+onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voere hen geroepen de ghene die
+daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelycke ter vferificatie ende
+interinemente van desen ende totter taxacie ende
+moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe
+zy sullen bevinden behoirende dwelck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal syn te verzueckene ende
+hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te
+verbueren deffect van desen ende dat gedaen
+ende de zelve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur
+general in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige
+ende toecommende dien dat aengaen sal moegen
+huere stedehouderen ende een yegelyck van hen bezunderre
+soe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen de
+voirs. suppliant van deser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoenen ende van alle den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voere verhaelt
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden ennich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft ennige van zynen goede, daerom
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die
+setten ende stellen oft doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommende delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen segel
+hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van novembry int jaer onssenheeren duysent
+vyffhondert ende zessendertich ende van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxie opde plycke
+stont gescreven byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle, etc. doen te weetene allen jegenwoirdich ende toecommende / alzoe inde
+compste van onsen zeere lieven ende beminden zoene den prince van spaengnien
+in onse landen van herweertsomer jan van schelle wonachtich tot strombeke,
+by onse stadt van vilvoorden in onsen lande van brabant arm scamel man /
+belast met wyf ende vyf cleynen kinderen, preeter van zynder neringen den
+selven onser zoene gepresenteert heeft zyne suplicatie versueckende byder
+zelver gracie remissie ende pardoen vanden feyte ende dootslach daer inne
+gementioneert te wetene hoe dat lyve vercammen dewelcke een
+ongehuwet persoen was dissoentelick ende oneerlick huer leven duerbringende
+in hoerye ende dievene zulckx dat tot meer stonden de suppliant als officier
+geoirsaeckt was huer van heuren quaden regimente te straffene ende
+calangieren ende oock van rechtswegen te pandene om de dieverey die
+zy den goeden lieden dagelicx aendede zoe dat deselve lyve huer leven verondeert
+heeft tot meer stonden te zeggene den suppliant achter rugge dat hy met
+huer oneerlick zoude willen te doene hebben twelcke nochtans zoe nyet
+en was dwelck den suppliant spytende ende verdrietende hem ons oock
+scamende is gebuert inde maent van meye xvc negenenveertich 1549
+dat hy suppliant commende gaende van een beke is met meer andere
+geselscap om nae huys te gaene ende commende omtrent een zieckhuys
+daer de vorseyde lyve woenachtich was hebben zy luden sonder eenich erch
+te vermoyene hen daer willen scuylen alzoet regenachtich weder was
+alwaer de suppliant vernemende de zelve lyve staende in huer dueren zeyde
+tot haer doet u moeder ghy hoere om den achterklap wille die zy van
+hem gedaen hadde waerop de voirseyde lyve seyde ick en ben hoere maer
+ghy hadt wel willen eene van my maken verwytende voirts den suppliant van
+eenen ketele die hy huer afgepact hadde zeggende gheeft my mynen ketele
+oft vercoopten op den kerckmuer en dat hy beter is dan een stuiver geeft my
+dat weder / dit ende diergelycke woirden geresen zynde heeft de suppliant
+hem daer inne vergrampt. ende heeft zijn scuppe de welcke hy in zyn
+handt hadde genomen ende heeftse metten pomte ? vander scuppe n geraeckt
+ende gequetst boven op haer hooft van welcker quetsueren de voirseyde lyve
+duer oock dat zy verrot was van lammicheden ende vanden pocken gaeten
+ende zeeren op haer lyff hebbende zekeren dagen daernae overleden is
+ten grooten leetwesen vanden suppliant den welcken tselve feyt minnelyck voer
+wet vergeven heeft begeerende op hueren vrienden dat zy daer af geene
+wrake doen en zouden aenmerckende hier ongelyck voirseyd nochtans de
+voirseyde suppliant vreesende riguer van justicien nyet en zoude dorren noch
+willen vryelick hanteren, noch frequenteren in onsen landen ende heerlicheden,
+tot zynder geheelder verderffenisse ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop
+verleent wordde ons daeromme oitmoedelick biddende ende onse voirnoemde
+zoene ons gerepresenteert hebbende de voirseyde supplicatie omme op dinhouden
+van diere te useren van onse gewoenlicke gracie ende genade soe eyst dat
+wy aenschauw nemende opde toecompste van voirnoemde feyte ende dootslach ende
+ter begeerten van onse voirnoemde zoene willende by zyn faveur ende ter consideratie
+van zyne voirseyde compste in voirnoemden landen van herwertsomer den voirseyden suppliant
+prefereren gracie ende genade voir riguer ende strangheyt van justicien ende hierop
+gehadt tadvis van meyer ende scepenen van strombeke voirseyd hebben inden gevalle
+als boven geremitteert quitgescolden ende vergeven remitteren scelden quite
+ende vergeven vuyt onser zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven verclaert, mitsgaders alle penen ende amenden corporelle ende
+criminele daer inne hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirsyd is
+tegens ons onse hoecheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen / ende
+hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+tot zyn goede name ende fame in onsen voirseyden lande ende hertochdomme van brabant
+ende van overmaze ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+ongeconfisquerden goeden indien hy eenige heeft gelyck als hy was voir de
+toecompste vanden voirseyden dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen
+ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren onsses voirseyden lants van brabant ende van overmaze wie zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert indien die noch
+nyet gedaen en is civilick alleenlick behoudelick nochtans dat de voirseyde
+suppliant gehouden zal zyn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren civilick
+naer de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
+ordonnancie daerop gemaect ende oock te betalen die redelycke costen van
+justicie ter cause voerscreven gedaen ende naer gevolcht indien datter eenige
+geschyet zyn / ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den voirnoemde van onsen rade in brabant dat voer
+hemluden geroepen die gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelick ter verifficatie ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen
+brieve naer huere voirme ende inhouden welck interinement de voirsnoemde suppliant
+gehouden wert te versuecken ende desen onsen brief hemluden presenteren binnen eenen
+halven jaere naestcommende naer date van dese opde peyne te verliesen deffect
+van dien ende dat gedaen ende de voirseyde amende civile ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde / alst behoert van welcker amende onsen
+ontfanger vanden exploiten van onsen voirseyden rade in brabant oft andere onse
+officier dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekening bewys ende
+reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+by onse drossaert van brabant amman van brussele ende alle andere onse ende
+onser vassalen oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onser
+voirseyden landts van brabant ende van overmaze wien dat aengaen sal mogen oft
+hueren stedehouderen jegenwoirdich ende toecommende ende eeney eenyegelick van
+hen zoe hem toe behoiren zal doen laten ende gedoigen den voirnoemden suppliant van dese
+onse jegenwoirdige gracie remissie ende quitsceldinge zoe ende inde manieren als
+boven / rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken / sonder
+hem te doen noch te laten geschien nu noch in toecommenden tyde in lyve noch in
+goeden eenich hynder letsel oft moyenisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zynen ongeconfisqueerden goeden waeren
+daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy dit terstont stellen oft
+doen stellen tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe belieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve tot eeuwigen dagen / zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen saken ons recht
+ende eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onse stadt van brussele inde
+maent van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert vyftich van onsen
+keyserycke txxxi te ende van onsen rycken van castille ende andere txxxvte
+aldus gescreven opde plycke byden keyser ende geteekent l de zoete
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originalen brieven by mij
+handtekening $$$$ facuwez $$$$###
+ende hier af verantwoirdi$$ by den ontfanger vanden exploiten"
+"philips etc. doen te weten allen tegenwoir-
+digen ende toecommenden dat wij ontfangen hebben
+d’oytmoedige supplicatiee van louis guardo jong-
+man geboeren van onser stadt mechelen inhoudende
+hoe dat hij woonende met andere vier jongmans
+ten huijse van meneer jean tripet om die chirugie
+te leeren hunne op den 27 december 1640 te saemen
+inden winckel hebben gevonden lachende ende
+spelende als wanneer den requestrant wesende ver-
+nangen metten dranck heeft met eene rentie gest-
+ruecken laeten loepe eenighe druppelen pisse
+op de broeck van een van syne voorscrevene vier
+cameraden ghenoempt nicolaes de blocq
+denwelcken hier doer ghestuert wesende aenden
+requestrant heeft geseyt diverssche iniurien dwelck
+den requestrant siende heeft aen selven soocken te vercoe-
+len met soote woerden, vraegende doorsaecke van
+syne gramschap, gemerckt tvoergaende niet en was
+geschiet om hem gram te maecken hem remonstrer-
+ende die groote vrintschappen die deuoergaens tuss-
+chen hun hadde geweest sonder oiit enige dis-
+pute ghehadt te hebben, daer op hy de blocq antw-
+oerden dat syn cleet daer doere bedorven was, ende
+hem daer doer meer ende meer in colere was stell-
+ende, jae soo verre dat hy syn handt in synen sack
+heeft ghestecken om vuyt te trecken een
+sackpistoel, dwelck hij gewoon was overhen
+te draegen gelaeden ende gespannen, dwelck siende
+seekeren nicolaes dauffis die alleen vande vier
+present was gebleven durende dese dispute is naer
+die keuken gheloepen om synen meester te roepen
+doer dien den requestrant hem tegen het aenstaende
+paryckel van doerschoten te worden, hem hadde
+versien van een vier schuppe, ende siende datter
+niemant en was om hem te secoureren heeft
+hem de blocq daer mede eenen slach op syn hoeft
+gegeven, dat hij ter erde viel, dwelck den requestrant
+alsoo haest berand ende heeft den gequetsten selver
+op geholpen ende in eenen stoel geset, om hem te curere
+tgene den voors. meneer tripet niet en begeerden en heeft
+# selver willen oock, saenderdaechs heeft hy den gequetsten
+vuyt syn huijs doen draegen, in eenen kelder $$$ ramaticg
+ende vochtich, daer doerghaens lynwaert wort ghe-
+wassen, ende spijse wort geaccomodeert, met
+aiuyn ende anderssints seer contraerie aen quetsure
+oorsaecke dat den requestrant den voorscreven tripet heeft
+gaen vinden ende bidden om synen tsoille soo vele te
+willen duen den gequetsten in synen huyse te nemen
+tgene hij hem ten lasten heeft geaccordeert, die
+de requestrant daer heeft doen draeghen ende versien
+van doctoor chirugyn, medecijnen bichtvaedere
+die hij selver ghonck roepen ende andere necess-
+iteijt dan niet tegenstaende alle goede denviren
+is door de vochticheyt vanden kelder eene vercau-
+theijt inde wonde geslaegen, soo dat hy den sesden
+dach daer naer deser werelt overleden is
+tot groot leedtwesen vanden requestrant alleen dwelck
+den overleden geduurende syne sieckte heeft bekent
+voorden notaris pedro nivele ende sek seecker
+getuygen geschiet te wesen gelyck voerfeyt is
+hebbende den requestrant tsedeert gheexileert ende
+lantloepich geweest onversien van ouders
+ofte middelen over voersulx in groote armoede
+heeft moeten synen cost winnen tgene die naeste
+vrinden vrinden overladen naer goede informatie
+het ongeluck meer door oorsaecke van hunnen broe-
+der ende andere accidenten totte wonde
+geslaegen, die doodt gecauseert te hebben als
+wel door den slach ofte quetsure hebben den
+requestrant voor soo veele sy moegen gheinterresseert
+wesen, het feyt overgheven badt den suppliant
+oversulx oijtmoedelyck om onse opene brieven van
+remis $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ informatie
+daer toe dienende tsoo eest dat wy desen aenge-
+sien geneijght wesende ter beden des voorschreven-
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefere-
+ren gratie ende misericordie voer strangheijt
+ende rigeur van rechte hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven geremitteert
+quijt geschonden ende vergeven remitteren schelden
+quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij
+desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert midtsgaders alle offensie ende bru
+ecke corporele ende criminele daer in hy hem
+overmidts ende vuyt sacken van tgene des voorsc.
+is tegen ons ende justicie ennichssins mach
+hebben ontgaen ende misdragen ende hebben
+dien aengaende wedergestelt ende gerest
+itueert, stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voorseyden lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheijden ende tot
+syn onverbeurden goeden indijen hy eenige onder ons
+heeft gelijck ende in alder manieren zoo hij was
+voerde toecompste vanden voorseyden feijte imponer
+ende hier op een eeuwich geswych onsen procureur
+generael in brabant onsen amptman van onser stadt bru
+ssele ende allen anderen onsen justicieren ende offi
+cieren wije zy zyn, satisfactie ende beternisse eerst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen
+die noch niet gedaen en sy ende eenige daer toe staet
+civilijck alleenlyck behoudelyck dat die voorseyde suppliant
+gehouden sal syn tvoorseyde feijt tegen ons te beteren
+civilijck nae gelegentheijt vander saecken ende fa-
+culteijt van syn goederen met oock te betaelen die rede
+lycke costen van justicien hier toe $$$ alrede gedaen
+ende te doen allet ter taxatien ende moderatien
+van onse zeer lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die
+wy daer toe gecommitert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedsluden dat voer hem
+geroepen de gene die daerom behooren geroepen te
+syn zy procederen wel ende deuchdelyck ter veriff-
+icatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vanden voorscreve amende
+ende costen van justicien alzoo zij sullen bevinden
+behoorende welck interinement die voorseyde sup-
+pliant schuldich ende gehouden sal zyn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorscreven
+rade binnen zesse maenden naestcommende op
+de pene van te verbeuren d’effect van desen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dijen dat behooren
+sal zij onse vorseyde procureur generael in brabant
+onse amptman deser stast brussele
+ende alle andere onse rechteren justicieren offi-
+cieren ende ondersaeten iegenwoerdige ende
+toecommende dijen dat aengaende sal mogen heu-
+re stedehouderen ende eenijegelijck van hen besu-
+ndere soo hem toebehooren zal doen laten ende
+gedoogen den voorseyden supliant van deser onser
+tegenwordiger gratien ende remissien ende
+van alle d’inhouden van deser inder vueghen
+ende manieren verhaelt rustelyck vredelyck vol-
+comelyck ende eeuwelyck genijeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu
+noch in toecommende tyden eenich hinder letssel
+oft moeijnisse aen lyve noch aen goeden terc
+ontrarien maer indijen zyn lijf oft eenige
+van zyne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat $ zy die setten
+ende stellen terstont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrantie
+$$sant ons alsa gelieft ende ten eijnde dat
+dit vast ende gestadich blyve teeuwigen daghen
+soo hebben wy onsen segel hieraen doen hanghen
+behoudelyck in andere dinghen onsen rechte ende
+eenijegelycken anderen dessyns gegeven
+binnen onser stadt brussele den dertichsten
+januarij 1642"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoerdighen ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedelighe supplicatie van jan
+lysen alias baeten arm schaemel landtman woenende int dorp
+van balaer in onsen lande van brabant inhoudende hoe opten
+xv en augusti anno xvc ende tweendertich versaempt zyn
+geweest int voirs. dorp aert pieter ende gommaer slecx
+gebroeders met meer ander geselscape om nae der noenen
+een kanneken biers oft twee tsamen te drincken twelck hy
+suppliant ende eenen jan fierens anthuenis ende wetende zyn
+uuyt recreatie ende gheen arch peysende by hen luyden gegaen
+versouckende aldair een mommerance met pickelen te werpen
+ende speelden drye oft vier kansen eemers zoe lange dat
+pieter aerts die daer mede int tselve geselscap was nyet
+meer spelen end wilde ende dair nae soe speelde die voirs.
+gommaer slecx alleene iegens hem suppliant ende zyn geselle
+dat hy gommaer want eenen dobbele stuver ende die verloren
+hebbende begheerde noch eens te spelene om eenen andere
+dobble stuver dies den selven gommaer nyet doen en wilde
+maer track uuyt synder borse eenen gouden karolus zeggende
+ick sedt u dien teender kanse twelck ziende pieter slecx
+broeder vanden voern. gommaer nam eenen bierpot metter hant
+ende zeyde ick en wille hier nyet meer gespeelt hebben
+het es huyden te goeden dach uuyt welcken zy twistende
+gewordden zyn zulcx dat de voirs. gommaer ende den voern.
+jan fierens beyde huer messen uuythadden ende sloeghen
+naer malcanderen doen die voirs. pieter aerts int bescheet
+ghinck ende creech een cleyn quetsure ende nam den
+selven jan fierens ende stieten vander camere seggende
+mitsdien tot pieter slecx laet ons met malcanderen
+drincken ende bringhet jan lysen suppliant oft gheeft my
+die kanne ick salt hem zelver bringhen maer mits tselve
+nyet en geschiede zeyde die voirs. suppliant gracelycken
+het sal oft het moechte noch noch wel te passe commen scheydenen
+mits dyen vander zelver camere ende zoe dat hy dair af
+verhitte van bloede qualyck beraden wese zynde quam
+weder voer die duere oft veynstere vanden gelaege met een
+pycke uuyt roepende den voirn. pieter slecx ende stootende
+opte selve veynstere waer uuyt hy pieter oyck verhitte
+ende worstelde uuyter voirs. camere ende quam oyck
+met eender pycke bevechten den voirn. suppliant stekende
+ende slaende langhe nae malcanderen tot dat die selve
+pieter slecx gecreech een steke oft quetsure in zyn borste
+dair af hy by krancker fortunen gevaeren es van levende
+lyve ter doot twelck hem suppliant zeer hertelyck leed
+es en zoude ter causen van dien nyet vryelyck dorren
+hanteren onse landen ende heerlicheden maer sal gescapen
+wesen eeuwelyck daer uuyt te moeten blyven tot zynder
+eeuwighen destructie ten waere dat hem ierst hier op
+verleent werdde onse oepenen brieven van remissie ende
+pardoene alsoe hy seeght om die welcke
+aengemerct die lancheyt des tyts vanden voirn. toecompste
+hy ons zeer oetmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
+wy de zaecken voirscr. overgemerct den voirn. jan lysen suppliant
+gheneghen wesende tzynder bede ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereren voer strancheyt
+van rechte sunderlinghe ter eeren ende in reverencie
+vander bitter passie ende doot die god smeeck aen th$$ thout ?
+des heylighen cruyce op alsulcken dach als huyden om
+die verlossinghe des mensschelycken geslachte hebben
+inden gevalle alsboven vergheven quytgescholden ende
+geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren
+uuyt sunderlinge gracie mits desen onsen brieve tfeyt
+ende dootslach boven verclaert metsgaders alle peyne
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter cause van dien met diesser aencleest iegens ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem als dair
+af weder stellende ende restituerenen tzyne goede fame
+naeme in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tzynen onverbuerden goeden indien hyre eenighe
+heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voerde
+toecompst van tfeyt ende dootslach voirscreven imponerenen
+hier op een eeuwich zwyghen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen ende
+van onsen vassallen heeren rechteren justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst
+ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indien die
+noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe dient
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant
+gehouden werdt tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons
+te beteren civilyck naer de gelegentheyt vander mesdaet
+ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen
+ende betaelen die redelycke costen van justicie indien
+eenighe hier omme naergevolght zyn ter taxatien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden
+ende bevelen dat voer henluyden geroepen die ghene
+dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve naer huer voirme ende inhouden
+ende welck interinement de voirn. suppliant oyck gehouden
+sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen
+jaere- naer daete van desen upte pene van te verbueren
+deffect der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende
+civile ende costen van justicien getauxeert ende betaelt
+# sy hieraff v’erantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers oft anderen
+onsen officieren dient behoiren sal diewelcke daer af gehouden
+werdt ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua te
+doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe
+zy onse drossaert van brabant meyer van loevenen amptman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren ende van onsen
+voirs. vassallen rechteren justicieren ende officieren ons voirn. lants
+ende hertochdom van brabant die dit aengaen oft roeren sal
+moghen hueren stedehouderen ende eenenyegelyck van hen
+byzundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen
+den voirs. jan lysen suppliant van deser onser iegewoirdiche
+gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder vueghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laeten geschienen nu noch in toecomende
+tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien in lyve
+noch in goede in eenigher manieren maer indien zynen persoen daeromme
+gevanghen becommert oft gearresteert zy oft naemaels waere
+dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten ter stont
+ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vaste ende
+gestadich blyve teeuwighen daeghe zoe hebben wy onen zeghele
+hier aen doen hanghen behalven in andere zaken ons recht
+ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onser stede
+van deynze opten goeden vrydach in de maent van april
+int jaer onsenheeren duysent vyffhondert ende vyfendertich
+van onsen keyserycke txvie ende van onsen rycke van
+spaengnien tween cecillien ende andere txxi ende opte plycke
+stont gescreven byden keyser in zynen raede ende geteekent
+pensart visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie voer aerde mersueten
+kaerle etc. doen te wetene een yeghelycken
+tegenwoirdich synde ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van aerden mersueten inhoudende hoe dat hy
+woonende is tot opvelpe by synen vadere ende
+moeder wesende zeere oude luyden ende de
+welcke overmits dien dat zy hen niet
+behulpen en cunnen hy suppliant de selve met
+zynen sueren arbeyde onderhoudende ende
+alimenterende is nu eest soe dat in septembri
+lestleden diverse gesellen van beuekom
+tot omtrent xiiii toe in getale zyn
+gecomen bynnen den voers. dorpe van
+opvelpe ter plaetsen daermen de feeste
+vanden danse houdende was met stocken
+hallebarden pycken messen ende anderen geweeren
+ende mit opsetten wille alzoomen dat int
+gemeyne seyde om de gesellen van opvelpe
+daer aff de suppliant een was die daer in
+huere feeste waeren doot te slaene ende
+te euelen van hueren liven tselue oic
+feytelyck ende met experiencie bethoonende
+dat sy daer om daer comen waren want
+in wederkeeren zoo hebben sy diuerse arme
+ambachtsluyden ende pachters van opvelpe voirs.
+hen te gemoete comende geslagen ende
+gesmeten ende een ionxken staende besyden
+der seluer plaetsen sonder stoc oft geweer
+by hem hebbende doot geslagen ende
+hebben de voers. gesellen van bevekom
+comende opte plaetse aldaer de feeste
+was gegonst te slane ende te smytene
+met hueren voers. pycken ende alle hallebarden
+opte gesellen van opvelpe voirs. die maer en
+waren omtrent seuene in getale doende daer
+groote fortse ende violence in sulcker
+vuegen dat de voers. gesellen van opvelpe hen
+hebben ter defensien gestelt zoo sy best
+hebben gecunnen ende de voers. suppliant hebbende
+een pycke in syn hant meynende hem daer
+mede te bescuddene want hy ende syn gesellen
+ouerlast waren van hueren vyanden ende oick
+wel by drancke zynde heeft dairmede geraect eenen vande
+voers. xiiiien geheeten willem heckens aen zynen keele van
+welcker quetsueren hy corts daer nae gestorven is dwelck
+den suppliant vuyt gront zyns herten leet is ende hoewel
+tvoers. feyt onnoselyck by comme is dat oick hy suppliant
+den afliuighen gesoent heeft aen zynen vrienden ende
+magen des nochtans niet tegenstaende beduchtende
+rigeur van justicien hem heeft ysindert geabsenteert
+vuyt desen onsen lande van brabant ende en soude aldair
+niet dorren wederkeeren ten waere dat hem yerststwerf
+hier op onse gratie ende genade verleendt worde alzoo hy
+suppliant seeght ons dairom oitmoedelyc biddende waer om
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbende mitten voers. suppliant ende willende in desen
+gratie ende genade prefereren voere rigeure van justicien
+hebben inden geualle als bouen vergeuen geremitteert
+ende quytgeschouden vergeuen remitteren ende schelden quite
+vuyt sonderlinger gratien mits desen onsen brieue tfeyt
+dootslach ende mesual bouen geruert eensamelyc met alle
+pene amendende boete ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy ouermits tgene des voers. is
+ende daer aen cleuen mach tegen ons ende der justicien
+ennichsins mach hebben misdaen ende hebben hem dijen
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen onsen brieue tot synen goeden name ende fame
+alomme binnen onsen voers. lande van brabant ende anderen
+onsen landen ende heylicheyden ende tot zynen goeden nyet
+geconfisqueert zynde gelyc ende in alder manieren als hy
+was voer de toecompst vanden voers. dootslaghe
+imponerende hier op een euwich gew gezwijgh onsen
+procureur general onsen meyer van thienen meyer van velpe
+ende allen anderen onsen richteren justicien dieneren ende
+ondersaten ons voirs. lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlycheyden satisfactie nochtans yerst geda#
+zynde der geinteresseerde partie zoe verre die met ged#
+en sy ende ennige daer toe d$ene ciuilyc alleenlyyc gehouden
+dat de voers. suppliant ter causen vander voers. mesdaet ons
+schuldich sal zyn te betaelene sekere amende ciuile #
+gelegentheyt vanden voers. mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende dat hy oick gehouden wert te refunderen die
+redelycke costen van justicie hier om gedaen ende te doene
+ter taxatien van onse seere lyeuen ende getrouwen den cancel#
+ende anderen luden vanden rade geordineert in onse voers. lande
+van brabant die wy daer toe committeren midts deser
+ontbieden daer om ende beuelen den seluen onsen cancelier
+ende raidsluyden dat geroepen die gene die dair om
+sullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechduelick totten interinemente ende verificatie
+desen ende totter taxatien vanden voers. amende ciuile ende
+costen van rechte dwelck gedaen ende de voers. amende #
+ende costen van rechte betaelt zynde in handen vanden geenen
+dien dat behoiren sal zy onsen drossaet van brabant
+provoest des marissaulx meyere van lueuen amman van
+bruessele schouth van antwerpen ende vanden bossche
+meyere van thienen ende van velpe ende voirts allen andere
+onsen ende der smaelre heeren richteren iusticieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voers. ons lants van brabant ende
+anderen ons heerlicheyden huere stedehouderen ende elck van
+hen besundere zoo hem dat toebehoirt oft aengaen : m##
+den voers. suppliant van des ons tegenwoirdiger gratien remiss#
+ende quijtscheldinghen ende van allen den inhouden van desen
+inder vueghen ende manieren bouen verhaelt tot
+eewighen dagen peyselyc vredelyc ende volcomelyc doen ende lat#
+genieten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten geschieden nu oft in toecomenden tyden ennich
+hinder stoot oft belet aen synen persoen oft goeden ter
+contrarie in ennige manieren maer in dien zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden hier om geuangen
+gearresteert oft becommert waren zy ende elck van hen die
+ter stont ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft
+doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+deliueranciewant ons alzoo gelieft ende te dien eynde
+dat dit vast ende gestentich sy ende blyue tot euwigen daghen
+soe hebben wy onsen segel hier aen doen hanghen behoudelyc
+in anderen zaken ons rechte ende eenen yegelyc dessins gegeven
+in onse stadt van brussele inde maent van julio int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert drientwintich ende
+van onsen rycken te wetene van den roomschen
+tvyfste ende vanden spaenschen $$ dachste $$
+aldus ondergeschreuen byden in keyser in zynen
+rade ende geteeckent mayeurs ende noch
+visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende
+in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe
+bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der
+maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$
+voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos
+hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen
+meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt
+daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde
+ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans
+beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff
+gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste
+die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien
+aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet
+mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen
+daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep
+onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn
+alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy
+suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren
+merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met
+malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet
+is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende
+claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen
+andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese
+oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in
+u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende
+kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft
+twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht
+u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die
+de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs.
+henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter
+voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick
+nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs.
+henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende
+hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$
+ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin
+die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$
+vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt
+u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic
+sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den
+suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in
+gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert
+ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven
+naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen
+met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen
+gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die
+voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe
+van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat
+hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen
+waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die
+voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs.
+henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende
+oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette
+hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde
+dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is
+de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs.
+henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te
+evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt
+ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf
+ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van
+noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem
+is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs.
+henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert
+zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel
+nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx
+de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs.
+diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn
+borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende
+is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant
+hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is
+als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den
+voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken
+te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande
+anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx
+binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende
+rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie
+ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant
+hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende
+onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer
+oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den
+voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als
+boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert
+ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende
+den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele
+ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft
+# ende opten staende voet
+iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
+als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
+ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
+in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
+partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
+en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
+justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
+costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
+eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
+drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
+voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
+gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
+goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
+onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
+rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
+plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock
+## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger- vanden
+exploiten"
+"philips etc. onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden
+van onsen raide in brabant schout vanden bossche ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen dit
+aengaen sal saluyt ende dilectie wij hebben ontfanghen
+doitmoedighe supplicatie van henrick anthonis loniss
+geboren ende eertijts innegeseten onder stadt van tshertogenbossche
+oudt omtrent dertich jaeren hebbende veel jaeren ende den
+meesten tyt zyns levens tot loven ende diversche andere
+fameuse universiteyten gestudeert sulcx dat hy inder
+griecxscher ende latijnscher talen ende tot dyen inden rechten
+sonder jactantie gesproken zoe heeft geprouffiteert dat hy
+diversche boecken heeft getranslateert vuyten griecxsche
+inder latijnscher talen, te weetene justiniani princips
+novellas institutiones ende diversche andere inhoudende hoe
+dat hy suppliant omtrent jaeren geleden tot loven noch
+woenachtich gecommen zynde tot tshertogenbossche voers.
+om zyn vrienden te besuecken, ende hem te vermaken is geraeckt
+soe inder herbergen als opter merct wandelende by eenige
+persoenen daermede hy heeft propoesten ende disputatien
+gehadt vander heyliger scriftueren ende eenige opinien
+contrarie der doctrinen vander heyliger kersten kercken den
+weerdigen sacramente des outaere aengaende gedefendeert
+meer ten eynde van arguatien ende disputatien dan van quaden
+gevuelen dwelck eenige daerby geweest zynde, sulcx
+nyet verstaende maer mits der selver disputatien gecommoveert
+ende vergrampt zynde hebben den suppliant zoe verre gemelt
+ende geaccuseert dat tselve ten lesten is gecommen ter kennissen
+van onsen procureur generael in brabant die welcke hem te dyer
+causen heeft doen dagen by edicte voer u lieden van onsen
+voirs. raide in brabant ten eynde hy hem daeraff soude
+commen purgeren, ende excuseren ende hoe wel die suppliant
+hem kende suyver van alle quade secten ende opinien, ende
+dat hy zyn leefdage lanck anders nyet en heeft gelooft
+dan een goet oprecht kersten mensche schuldich ende gewoenlyck
+is te geloove noch oick de voirs. disputatien vuyt eenich quaet
+gevuelen vanden heyligen kersten geloove gedaen vreesende
+nochtans rigeur van justicie ende besunder vander ordinancien
+by ons gemaeckt opt stuck vander heresye soe en heeft hy
+nyet gecompareert noch dorren compareren te min want
+hy noch jonck was ende hem te verstaen wordde gegeven, dat
+indien hy in handen quame nyet lichtelyck daer vuyt eysende
+hebben konnen geraecken maer geschapen ware geweest jaer
+ende dach gevangen te sitten mits den welcken heeft hy hem
+ysindert geabsenteert ende gehouden buyten lants in diversche
+universiteyten voirts inden rechten studerende waerduere
+hy is gecontumaceert ende by vonnisse vanden raide van
+brabant gebannen met confiscatie van goeden tot groot
+leetwesen ende desolatie vanden suppliant die geabsolveert
+hebbende zyne studie zoe inden rechten als anderssins
+hem geren schicken soude tot eenigen state om inden selven
+te leven ende zijn leven godlycken ende eerlycken gelyck een
+goet kersten mensche teynden, dwelck hy hier te landen
+des te liever soude doen, dat hy in brabant geboren is ende
+oick dat hy te meer mochte geoirsaeckt zyn om hem te geven
+tot rusten ende occupatien van synder studien daertoe hy
+hem ganselycken heeft gegeven, ende die selve zyn studien
+zoe met scryven ende compositien als anderssins zoe vele
+als in hem is ende den verstande hem van gode almachtich
+gegeven, te mogen employeren tot prouffyte ende eere vanden zyne
+patrye ende ingesetenen vanden selven liever dan vanden
+vrempden ende voirts vryelyck ende vredelyck te leven
+naeder justitien vander roomscher ende kersten kercken
+maer en soude tselve nyet mogen doen mits den voirs. ban
+ten waere dat wy geneycht zynde tot compassien den suppliant
+restitueerden totten lande ende zynen name fame ende
+goeden, ende tot dyen hem vergaven ende remitteerden dwelck
+byden voirs. erroneuse propoesten ende disputatien hy tegen
+onse edicten mach hebben misdaen waeromme hy ons
+zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat wy de
+saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt
+dadvys van u lieden van onsen voirs. raide in brabant
+onsen procureur generael daerop oick gehoirt zynde den voirs.
+henrick anthonis suppliant genegen wesende tzynder bede
+ende begeerte, ende willende hem in desen gratie ende genade
+prefereren voer stranckheyt van justitien hebben inden
+gevalle als boven vergeven ende quytgescholden vergeven
+ende schelden quite vuyt onse zunderlinge gratie mits desen
+onsen brieve, de delicten ende mesusen boven verclaert
+mitgaders al tgeene dat hy ter cause van dyen jegens
+ons ende justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyckt mach
+hebben ende vuyt onse meerdere gratie hebben wederroepen
+ende nyeuwte gedaen wederroepen ende doen te nyeuwte alle
+contumacien ende deffaulten ende andere procedueren
+mitgaders oick den ban ter cause voirs. tegens hem
+gepronunchieert in onsen voirs. raide van brabant ende
+hebben hem daeraff gerestitueert ende wedergestelt
+restitueren ende stellen weder inden selven lande van brabant
+lymbourch ende landen van overmaze gelyck ende in
+alder manieren als hy was voer die toecompsten vanden
+faicten ende bannen voerscreven imponerende hierop een
+eeuwich zwygen onsen procureur generael, ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren wye zy zyn satisfactie
+ende beeteringe eerste ende al voren gedaen der geinteresseerde
+partye indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige
+daertoe $$$ alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
+gehouden werdt te refunderen de redelycke costen van justicien
+tegen hem ter cause voirs. gedaen ter taxatie van u lieden
+van onsen voers. raide in brabant ende voirts abiureren
+renuncheren ende by eede affgaen in handen vanden
+inquisiteur ons heylichs crhisten geloofs alle dwalingen *
+quade opinien ende valsche leeringen daermede hy tot
+noch toe besmet ende geinfecteert soude mogen wesen
+waeraff hy gehouden wordt behoirlyck te doen blycken daer
+ende zoet behoiren zal des versocht zynde ontbieden u
+daeromme ende eenyegelyck van u lieden zoe hem toe behoiren
+sal dat by den voirs. suppliant de voirs. abiuratien al voeren
+gedaen zynde als voirs. is ghy hem van dese tegewoirdigen
+gratie pardoene ende rappel van banne doet ende laet
+vredelyck ende volcommelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem hier inne te doen oft laeten geschieden eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien want ons
+alsoe geloeft. gegeven in onser stadt van bruessele den
+zesthiensten dach der maent van july int jaer ons heeren
+duysen tvyffhondert ende tweentzestich van onsen rycken
+van spaignien secillien t vii-e ende van napels t ix
+onder stont gescreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent de langhe $$$
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$ facuwez $$$"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brieff zullen
+zien saluyt wy hebben ontfaen die oetmoedighe supplicatie
+van cristiaen bocx ingeseten poirter van sinte truyen inden
+lande van luydick inhoudende hoe dat hy omtrent den xxiii
+oft xxiiiien dach augusti lestleden in onse stadt van loeven
+heeft zekere communicatie gehadt met eenen geheeten johanne
+jacobi scolet woenende in italien zoe hy den supliant seyde on$
+te tracteren zekere mangelinge ende comenscap van yser
+den suppliant toebehoirende tegen zekere ongeevalueerde penningen
+gesupersribeert sanctus thonestus sanctus alexander san$ sanctus?
+georgius ende zyn achtervolgenen dese communicatien vuyterlic
+omtrent vier dagen daer naer hieraff geaccordeert in onse stadt
+van antwerpen aldaer zy finale comenscap ende zekere mangelinge
+hebben gedaen zoe dat de voirs. suppliant heeft den voirs. johannes
+gelevert zekere quantiteyt van yzer wegende xxxven iiie ende
+l pondt daer voer de voirs. johannes heeft den suppliant gelevert
+die voirs. ongevalueerde penningen estimerende elcken penning weert
+te zyne acht luyck stuivers zoe dat die souden gedragen hebben
+omtrent vi e k gulden diemen inder waerheyt namaels maer
+bevonden en heeft weert te zyne omtrent iiiie k guldens nu
+eist dat die voirs. suppliant meynende de voirs. penningen soe goet te
+zyne heeft die meestendeel vuytgegeven oft doen vuytgeven
+inden lande van luydick ende oyck eenighe vuytgegeven in onsen
+lande van brabant zekere luyden buyten lande van ludick
+die deselve aldaer hebben gedragen midts den welcken soe
+is gebuert dat die voirs. penningen zyn inden lande van ludyck
+gecalengiert geweest ende aldaer geconfisqueert ende heeft
+die voirs.suppliant van tgene des hy oft eenige van zynen
+wegen mogen hieraene hebben mesdaen vuytgenomen frans
+st$$en achternaan stuven? ende die voirs. johannes verworven vanden
+eerwerdichsten vader in gode den cardinael van luydick
+brieven van remissien oft abolicien gelyck tblyct byden
+selven openen brieven van abolicien maer want die voirs.
+coopmanscap ende het ontfangen ende vuytgeven vanden
+voors. penningen die zyn gerekent billon is gebuert in onser
+voirs. lande van brabant iegens onse ordonnancie vander
+munten byden welcken geseyt is onder andere dat alle
+billon gebracht wesende in onsen landen van harwart sover
+nyet en mach daer vuyt gevoert ende getransporteert
+werden noch oyck inden selven onsen lande gealloneert
+maer behoirt gebracht te zyne in onser munte om aldaer
+gesmolten ende geconverteert te wesen in goede munte
+ende dat alle de gene die bevonden werden tselve billon
+vuyt onsen voirs. landen getransporteert te hebben zullen
+verbueren de voirs. billon oft de weerde van dien ende noch
+andere peyne zoe beducht de voirs. suppliant dan onse
+marcgrave van antwerpen oft onse officiers der voirs.
+munten zullen willen procederen tot executie vander peyne
+gestelt voer transport vander voirs. billon twelcke den
+selven suppliant die een vuytlendich coopman is commen ende
+keeren soude tot grooten achterdeele ende scade ten zy dat
+onse gracie ende genade hem hier op verleent en worde
+alsoe hy zeyt ons oetmoedelyck daeromme biddende
+soe eist dat wy desen aengesien ende hierop gehadt
+tadvis van onsen lieven ende getruwen raden ende generael meester?
+van onser munten thomas mullier ende janne orro wesende
+iegenwoirdelyck in deze onse stede van bruessel de welck
+thomas hem op tg$$t tguut des voirs. is geinformeert heeft
+den voirn. thoender genegen wesende tot zyne bede ende
+supplicatie ende by advise van onsen lieven ende getruwen
+die hoofden ende luyden van onsen secreten rade ende financien
+hebben inden gevalle alsboven quytgesholden vergeven ende
+geaboliert vergheven tschelden quyte ende abolieren vuyt
+onser zunderlingher gracien by desen tfeyt ende mesdaet b$ boven?
+verclaert mitsgaders alle boeten ende brueken corporelle
+ende criminelle daer inne hy ter cause van dien ende onser
+voirs. ordonnancien met datter aencleven mach iegens ons ende
+justicie eenichssins mach hebben ontgaen den selven suppliant
+als hier aff wederstellende ende restituerende tot zyne
+goede fame ende name in onsen lande van brabant ende
+van overmaze ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+omme aldaer te hanteren frequenteren ende letten zyne
+coopmanscepen ende affairen te doen rustelyck ende
+vredelyck gelyck hy tot noch toe gedaen heeft ende
+tot zyn goeden nochtertyt nyet geconfisqueert zynde
+indien hy eenighe heeft in alder vougen ende manieren als
+hy was voer de toecompste vander saken ende mesdaet voirs.
+imponerende hierup een eeuwich zwygen ende silence onser
+procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren onser voirs. landts van brabant hoedanige die
+zyn oft wesen mogen behoudelyck nochtans dat de
+voirs. suppliant gehouden wert te betalen voer civile
+beteringe tot onsen prouffite alsulcke somme ende op zulcke
+condicien als onse voirs. generael meesters by advyse vander
+voirs. vanden financien metten suppliant overcommen zyn
+ende daer of hy suppliant hemluden zynen obligacie overlever$
+sal in behoirlycker vormen ontbieden daeromme ende
+#sy geweten vanden
+voirs. generael vander
+munten oft d$
+civile beternisse
+betaelt is ende
+in wiens handen
+om daer mede te
+costen den $henen
+dient behoirt
+##hier af es gelast te
+verantworden inde rekening vander
+munten $iiii xxxvii $ $ ut $$
+bevelen onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant drossaet van brabant marcgrave
+van antwerpen ende allen anderen onsen ende onser vassalen oft
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onser voirs.
+lants van brabant ende van overmaze hoedanich die zyn oft
+wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende hueren stedehoudelyck
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+dat zy den voirs. suppliant van dese onse gracie remissie ende
+abolicie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede eenich
+hinder letsel oft moyenesse ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft zyn onverbuerden goeden waeren daeromme
+gevangen becommert of gearresteert dat zy die ter stont
+stellen of doen stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge
+want onsen alsoe belieft des toirconden zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse
+stede van bruessel zesten dage van decembre int jaer
+onsen heeren duusent vyffhondert ende vyffendertich van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxe aldus stont ghescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+gheteekent l de zoete recepta
+ghecollacionneert tegens
+goriginale brieven by my
+decock"
+"philipe etc scavoir faisons a tous presentes et avenir
+nous avoir resceu lumble supplication de jacques de guine
+povre homme debil chargie et femme et ung enffant
+parcidevant demourant en la france ville de incourt
+scituee au pays de brabant contenant comme au mois de
+decembre en lan xvc quarant sept ledict suppliant se
+trouva en la taverne du cornet en icelle france ville
+de incourt pour illecq prendre refection avecq
+jehan de beauemont son demy frere et altres, et
+ayant ensemble bues quelque espace de temps, si
+passerent pardevant leur escot jehan de vorux
+mayeur dudict incourt pierre cassoir et feu lors
+vivant george del baille lequel jehan de voroux
+avoit auparavant insere audict jehan de beaulmont
+frere dudict suppliant cretaine blessure blesschure, quoy voyant
+ledict jehan de beaulmont demande audict de
+voraux sil ne vouloit tenir des promesses quil avoit
+faict devant les gens de biens assavoir de payer
+la cure dicelle beschure par luy infere a cause quil
+estoit fort importunee et travaillee du chirurgin
+lequel avoit guary et cure icelle bleschure comme
+il navoit la puissance de payer audict cirurgin de
+ladicte cure a cause de sa povrete a quoy ledict
+jean de voroux respondit quil n avoit affaire avecq
+ledict jehan de beaulmont, sortant ansi hors icelle
+et arbitree avecq aussy payee es mains de notre receveur
+des exploictz de notredict conseil ou aultre commis de par nous
+que sera tenu den rendre compte et reliqua a notre prouffit
+ilz et a tous aultres noz justiciers et officiers qui ce
+peult et pourra toucher et regarder leurs lieutenans
+et que chacun deulx de notre presente grace quitance et remission
+tout ainsi par la forme et maniere que dessus est dict,
+ilz facent souffrent et laissent ledict suppliant plainement
+et paisiblement joyr et user sans luy fayre mectre donner
+et souffrier estre faict mis ou donne ores ne pour le
+temps advenir en corps ne en biens aulcun destourbier ou
+empeschement au contraire, mais se son corps ou aulcuns
+de ces biens non confisquez estoint pour ce prins saisiez
+arrestez ou empeschez, les faictes mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance, car ainsi
+nous plaist il et affin que ce soit chose ferme et
+estable a tousiours avons faict mectre notre scel a ces
+presentes, saulf en aultres choses notre droict et
+lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles
+au mois de jung lan de grace mil cincq cens cincquante
+et sept, de noz regnes despaignes et cicille le iiie
+et dangleterre et de france etc le iiije, sur la plicque
+estoit escript par le roy et soubzsigne de perre visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderende met sijn originale bij mij
+$$$ n facawez facuwez"
+"philips bijder gratien goidts coninck van
+castillien, van arragon, van leon, van beyde sicillien etc,
+doen te weten alle tegenwoordige ende toecommende dat
+wy ontfangen hebben d'oitmoidige supplicatie van niclaes de
+hertoge ingesetene der prochie lombeke, wambeke ende
+ternath hantwerker belast met vrouwe ende kinderen, inhoudende
+hoe dat hy suppliant hem altyts heeft wel, eerlyck ende stil gedraegen,
+binnen syner cost met wercken voorde voorscreven syne huysvrouwe ende kinderen,
+dan es gebeurt dat opden kermisdach van wambeke voorscreven wesende den
+sesthienden octobris xvic tweentwintich, hij bij drancke wesende
+ten huyse van jan de plasch woonende tot wambeke voorscreven bijde kercke,
+heeft daer gehoirt groot geruchte oft getier, diewelcke tusschen
+eenige persoonen die onder hen waeren questie maeckende was gebeuren is
+opgestaen halff slaepericht oft droomende midts dat hy byden drancke
+was overvallen ende heeft soo men hem naer is seggende twee slaegen
+gegeven opden rugge van anthonis wauters, nyet wetende hij suppliant
+dat hij syn mes hadde getrocken maer alsoo die voorscreven anthonis
+wauters eene quetsure daerdoor was hebbende, wierde hem suppliant
+geseeght dat hy hem soude vertrecken, nochtans nijet wetende dat hij
+sulcx soude hebben gedaen, dan dat naermaels hem allen tselve wierdt
+opgeleeght, ende dat men heeft gesien in sijn handt seker mes
+blincken, indervuegen dat die voorscreven wylen anthonis wouters
+alsoo gequest synde heeft inde herberge alnoch blijven drincken
+met halve potten den geheelen nacht, ende tsanderendaechs gegaen
+synde te voet naer huijs ontrent drye mylen van daer heeft noch
+vierthien daegen geleeft, sonder hem te wachten gelyck eenen gequetsten
+behoirden gedaen te hebben waerdoor is hy ten lesten afflyvich
+geworden tot sijns suppliants groot leetwesen, die noynt questie, crakeel
+oft passie tegens den voorscreven wylen anthonis wouters binnen synen
+leven en heeft gehadt, ende over sulcx is hy mette vrienden overcommen
+als blyckt byde attestatie vande pastoir van lennicke daeraff sijnde
+ende nijettemin soude hy suppliant moeten wesen lantloopere verlaetende syne
+huijsvrouwe ende kinderen die anders nyet en syn hebbende dan dat hy suppliant
+daegelycks met synen sueren aerbyt can winnen ten waere dat ons
+geliefde hem tselve misdaet ten respecte vanden goeden vrydach te vergeven, badt dairomme
+seer oitmoidelyck om onse opene brieven van remis in sulcken cas
+dienende waeromme soo eest, dat wy desen aengesien
+ende ierst hier op gehadt d'advijs vanden meyer van wambeke
+genegen wesende ter beden ende supplicatien des voorscreven suppliants ende willende
+hem in desen gracie ende genaede prefereren voor rigeur ende strangheyt
+van justicie, hebben den selven suppliant in gevalle als boven quijt geschouwen
+ende vergeven, schelden quijte ende vergeven vuyt onse sunderlinge gratie by desen
+onsen brieve tfeijt ende ongeval boven geruert mitsgaederss alle offensie
+ende bruecken corporele ende criminele, daer inne hij ter saecken van
+dyen met tgene dat daer daeraff dependeert tegen ons ende justicie misdaen
+ende misbruijckt mach hebben, ende hebben hem dijen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goeden naeme ende faeme in onsen voorscreven lande van brabant ende
+in alle andere onse landen ende heerlyckheden ende tot sijne
+ongefisqueerde goeden goeden indyen hy er eenige onder ons heeft,
+gelijckerwys hy was voor de toecompste van tvoorscrevenongeval,
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen raedt ende procureur
+generael van brabant ende alle andere justicieren ende officieren ons
+voors lants van brabant, satisfactie ierst ende voor al gedaen sijnde
+aen partijen geinteresseerde indyen eenige daer toe staet
+die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenelyck behoudelyck dat den voorscreven suppliant gehouden syn
+tvoorscreven feyt ende ongeval tegen ons te beteren civilyck alleenlyck naer
+gelegenthyt vande saecken ende faculteyt van synen goeden met oyck
+te betaelen die redelycke costen van justicien, indyen eenige daeromme
+gedaen syn, ter taxaetien ende moderaetie van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede van brabant
+die wy daertoe committeert hebben ende committeren by desen $$
+$$ontbieden ende bevelen dat voor hen lueden geroepen degene die daertoe
+behoiren geroepen te syn, sij wel ende deugdelyck procederen ter verificacien
+ende interinement van desen, welck interinement hy suppl gehouden
+sal syn aldaer te versuecken binnen sesse maenden naer date van
+desen, opde verbeurte van te verliesen d'effect der selver, ende dat
+gedaen ende de voorscreven costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+in onsen voorscreven raedt ende procureur generael, drossaert van brabant,
+meyer van loven, amman van bruessele, schoutetten van antwerpen
+ende vande bossche ende alle andere onse ende onser vassalen ende smaelre heeren
+rechteren, justicieren ende officieren, dat sy ende eenygelycken van hen den voorscreven
+suppliant doen laeten ende gedoogen van onser tegenwoordiger gracie ende
+quytschelding indervuegen ende manieren boven verhaelt
+peyselyck ende vredelyck genyeten ende gebruycken, sonder hem nu noch
+toecommenden tyde daer inne te doen oft te laeten geschieden
+eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien. maer indyen
+syn lyff oft eenige eenige van sijne ongeconfisqueerde goeden hieromme
+waeren becommert, gepraempt oft gearresteert, dat sy die
+terstont setten ende stellen tot volcommende delivrancie, want ons
+alsoo gelieft, ende des t'oirconde hebben wy onsen segel hier aen doen
+hangen. gegeven in onse stadt van brussele den vyffden april
+xvjc vierentwintich. onder opde plijcke stont gescreven aldus
+byden coninck ende was onderteekent a defrey ende was gesegelt
+met eenen groenen wassen segele vuyt hangende in groene zyde snoeren"
+"kaerle etc doen condt allen lieden nu zynde ende namaels wesende
+dat wy hebben onfangen die oetmoedige supplicatie van gielisen
+robyns woenende te cumptich by onser stat van thienen inhoudende
+hoe dat een genoempt peeter huysac heeft verworven van ons
+voer hem silvesteren ende peeteren zyne zoenen ende alle zynen huysgesin
+sekere onse brieven salvegardien die hy heeft doen insumeren
+den voers. suppliant ende het zoe zy dat nyet en betaempt
+noch geoirlooft en zy den voers. petren huysack noch zynen
+zoenen by hen selven oft yemandt andere te incurierene oft
+te dreigene den voers. suppliant oft zynen vrienden om die te
+commonerene tot infractien van onser salvegardien opte pene van
+te verbueren deffect vander selver sauvegardien ende selve te
+incurreren die pene van infractien van sauvegardien desen
+nochtans nyet tegenstaende sekeren tyde nade impetratie
+vanden voers. sauvegardien heeft de voers. silvester metten
+voers. peteren zynen bruedere sekeren oploop willen doen
+gielise van herborch neve vanden suppliant ende hebben onderlinge
+vele hooge injurierende woerden gehadt van welcken
+woirden die suppliant geadverteert zynde besonder dat die
+voers. gielis hem geseght hadde dat hy die om synen wille
+geleden hadde is gebuert dat die selve suppliant comende
+van loeven ende wel by drancke zynde heeft gevonden omtrent
+cumptich den voers. silvester mayende met zynen vadere
+in een velt ende gecommoneert zynde midts den voers. woerden
+ende oploope die hy met zynen brueder den voers. gielise
+synen neve hadde willen doen heeft geseight dese oft gelycken
+woirden in substancie neve hoe comt dat ghy mynen vr$$ vriend?
+altyt wilt injurieren ghy hebt ghister avont met uwen brueder
+gielise mynen neve willen oploopen daernop die voers. silvester
+onder dandere seyde totten suppliant ghy lieght daer ane midts
+den welcken de suppliant noch meer gecommoneert ende verhit zynde
+van bloede heeft met den stele vander gaffelen die hy in zyn
+handen hadde de voers. silvester op zynen arm geslagen dwelck?
+aenmerckende de selve silvester ende peeter zyn vader hebben den
+voers. suppliant rigoreuselyck opgeloepen ende met huere zeysenen
+gequetst omtrent zynre kelen ende tweewerven geslagen ter eerden
+ende hoewel dese saken byden suppliant gebuert zyn hem ierst
+geprovoceert ende beroepen zynde byden voers. iniurien ende
+oploopen die de voers. silvester ende peter zyn brueder gielis
+zynen neve hadden willen doen midts den welcken zy behoerden
+nae recht te verbueren deffect vanden voers. sauvegardien
+nyetmin onder tdecsel vanden selver sauvegardien heeft onse meyer
+van thienen hem gevorddert in zyn handen te nemen alle die
+haeffelycke goeden des suppls sonder nochtans dat hem
+ennige clachten van partyen gedaen zyn geweest ende es
+in meyningen den suppliant in zynen lyve te apprehenderen midts
+de welcken de suppliant beduchtende righeur van iusticie hem
+heeft moetten absenteeren ende ware gescapen te moeten gaen
+dolen in vreempden landen in grooter armoeden ende miserien
+zoe verre onse gracie hem nyet gedaen en wordde om die
+welcke hy ons zere oetmoedelyc heeft gebeden. soe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden vanden
+voers. suppliant ende ierst daerop gehadt dadvys van onsen
+beminden meyere van thienen ende daer nae van onsen lieven ende
+getruwen cancellier ende luden van onsen rade ende rekeningen
+in brabant den selven suppliant willende gracie voer righeur van
+rechte prefereren hebben inden gevalle als boven vergeven geremitteert
+ende quytgesconden vergeven remitteren ende scelden quyt vuyt
+sunderlinger gracien midts desen onsen brieve tstuck ende die infractie
+van onser salvegarde boven verclaert ende tgene des daer aen cleeft
+met oyck alle offensie corporele oft criminele daer inne hy
+ter saken vandien zoude moigen gevallen zyn in eenige oft tegen
+ons oft der iusticien mesdaen hebben stellende hem dien
+aengaende tot zynen goeden name fame ende tot allen zynen
+goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenige hebbe ende anderssins
+soe hy was voer die geschiedenisse vanden voers. feyte ende infractien
+van onser salvigardie imponerende hierop onsen procureur generael
+meyere van thienen ende van cumptich ende voiirts allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren richteren ende officieren dien dit aengaen
+sal moigen een eeuwich geswych ende scilencie satisfactie nochtans
+gedaen der partyen geinteresseerde op dat die nyet gedaen en zy
+ende dat cunlick alleenlyck behoudelyc oic ende in desen
+versien dat die voers. suppliant zal gehouden zyn voer die voirs.
+infractie te doene eerlycke beternisse den officier ende wethouder
+vander plaetsen daer voers. stuck gebuert es ende aen ons
+te beteren ende daer voer te betalene een amende civile ende
+oic de costen van rechte hier omme gedaen ter arbitraigen ende taxatieen
+van onsen voers. cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende luden van onsen voers.
+rade dat geroepen die ghene die daer om sullen behoiren geroepen
+te zyne zy wel ende getruwelyc procederen totten interinnemente van
+desen ende ter taxatien vanden voers. costen ende amende civile
+ende dat gedaen ende die voers. amende en costen getaxeert ende
+betaelt in handen daer dat behoert zy onse voers. meyer
+van thienen ende van cumptich ende voerts alle andere onse
+ende der smaelre heeren officieren richteren ende iusticieren van desen
+onsen lande van brabant dien dit enichssins sal moigen aengaen
+den voers. suppliant van deser onser voers. gracien quyt scheldingen
+ende remissien doen laten ende gedoogen peyselick vredelick
+volcommelick ende eeuwelick genieten ende gebruycken sonder
+hem te doen noch te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden aen lyve aen goede eenich hinder stoot oft letsel
+ter contrarien maer in dien syn lyf oft eenige van zyner
+onverbeurde goeden hier om gevangen gearresteert oft becommert
+waeren dat zy die terstont ontslaen ende stellen doen ontslaen
+ende stellen tot volcomender delivranctien want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast zy ende blyve tot
+eeuwigen dagen hebben wy den segel daer van die keyser
+myn heere ende grootvader ende duerende onser ombeiaertheden
+ende p$ princelicheyden gebruyct hebben hier aen doen hangen
+behoudlic ons in anderen dingen onser rechte ende eenenyegelycken
+tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van septembri ent jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene
+ende van onsen rycken dierste aldus stont gescreven boven
+opte plycke byden coninck in zynen rade ende geteykent
+h de hane ende noch visa c
+gecollacioneert bevonden accorderen
+metten originale by my
+xxx handtekening"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegewoirdige ende toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van janne brugmans
+jonck ongehoudt geselle inhoudende hoe dat hy suppliant wonende
+by de brouwer van bredamme is te vastelavent int jaer xveachtendertich
+tot hueren bevelen ende dienste by lovene gecommen ende voirts. binnen der
+selver stadt gegaen om zynen vadere te besueckene ende opden vastelavent
+met zynen vadere ende andere vriendekens goede chiere gemaickt hebbende
+is vuyt recreacien met eenen zijnen geselle gegaen ten huyse van zynen
+oom om aldair een momcanse te werpene ende onse wegen heeft hy
+gevonden eene andere geselle spelende op de luyte zoedat sy drie tsamen
+ghaende ende commende vande huyse zyns ooms zyn zy gegaen voirts
+tot eens anders borgers huys ende gespeelt hebbende is hy suppliant
+met zyne geselschape blyven sittene ende spelene op straete ontrent den
+huyse des bisscops van dornicke op de proefstrate ende clappende metten
+jongen dochteren dair wesene is oick warachtich dat een jan peunis de
+welcke zoe de suppliant $staet hadde geclopt op de deur zyns vaders
+om inne te zyne ende met janne gelaten en worde ende daeromme hadde
+groote eeden gesworen dat hy den iersten die hem soude recontreren
+zoude evelen van zynen lyfve is gecommen smytene met eenen
+blaecken messe op de steene ende groot gerucht makende voere byde
+plaetse daer de suppliant met zynen geselscape was zoedat de
+suppliant dat hoirende ende beduchtende ongerief te lydene nam zyn
+mes inde handt aenveerdene den voirs. janne metter coliecen ende
+hem vraechde oft hy hemlynchs eryh wilde oft waeromme hy alsulck
+sanivlant maickte dair opde selve jan puenis seyde wat hem beliefde
+daer op de suppliant seyde dat tzelve gnalyck gedaen was want hy alsulcke
+soude moegen rencontreren die hem evelen zoude ende dit propos houdende
+zoe is dair een oft twee vrouwen vuyten huyse gecommen met kerssen ende
+doen vraechde de suppliant anderwerfs wat hem beliefde daer op de selve
+jan seyde voere de voirs. vrouwen dat * hem egheene arghen wilde gelyck
+de suppliant oyck seyde dat hy egheens quat en wilde mits dat hy
+den selven moeyt en hadde gesien ende seyde alzoe steekt dan u mes
+inde scheyde daer op dezelve jan seyde dat hys nyet doen en zoude
+ende de suppliant seyde dat hyt emmers zoude doen ende des nyet te min
+peysende de suppliant dat hy in ennige ongennechte zoude moeghen vallen
+seyde by hem zelven genoech dese woirden au diable amecque la follye
+daer op de voirs. jan seyde quil bons puisse rompie le col ende dyer
+gelycke ende die suppliant daer omme maniere makende oft hy den zelven
+jan hadde willen smyten seyde dezelve jan dat hy hem nyet en begheerde
+zoe dat de suppliant hem van dair wilde vertrecken ende dat doende is dair
+een andere met eenen blooten messe vuyten huyse des voirs. jacops gecommen
+loopende ende smytende naeden suppliant den welcken hy oick nyet en
+kinde zoe dat de suppliant hem dair tegen defendeerde ende dat foende de
+voirs jan puenis heeft met zynen messe den suppliant van achtere op
+zynen schouwere gesmeten zoe dat de suppliant finalyck den selven janne
+eene slach op zyn hooft heeft geslagen daer af de zelve jan puenis
+zeven oft acht daghen daer nae van levende lyfve ter doot is gecommen
+dwelck den voirnoemde suppliant hertelycken leet is ende hoewel dat hy $tie
+gecontenteert heeft nyetemin en soude nyet dor$en hanteren noch
+converseren in onsen landen van herwertsover ten zy dat onse gratie
+ende genade hem verleent worde alzoe hy seeght ons dairomme
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy de zaken voirscreven
+overgemerct den voirnoemde janne brugmans suppliant genegen wesende
+tzynder bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur van justitien zunderlinge ter
+eeren ende reverentie vande bitter passie ons heeren jhesus christs die
+hy voer tmeynschelycke geslachte aenden cruyce geleden heeft
+op zulcken dach als huynden hebben inde gevalle als boven vergeven
+quytgescolden ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse zunderlinge gracie mits desen tfeyt ende manslach boven
+verclairt mitgaders alle peyne ende boete corporelle ende criminele
+dairinne hy ter cause van dien mit diesser aencleeft jegens ons
+gy*
+ende justicie misdan ende mesbruyct mach hebben ende hebben
+hem als hier af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tzynde goeder fame ende name in onse voirs.
+lande van brabant ende allen andere onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tzynen onverbuerden goeden indien hy er eenige heeft
+alsoe hy was voer de toecomste vande manslach voirs. imponerende
+hier op een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende
+alvoeren gedaen der g$ geinteresseerde partien indien die noch
+gedaen en is ende eenige dair toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirnoemde suppliant gehouden wordt tselve
+feyt ende manslacg jegens ons te beteren oick civilyck naer
+de gelegentheyt vanden misdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende oick te ressouderen ende betalen de redelycken costen van
+justicien indien hieromme eenige gedaen zyn alter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe committeren
+den welcken wy bevelen dat voer hen geroepen deghene dyer
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verifficacie ende interinemente van desen naer hueren vorme
+ende inhouden welcke interinemente hy suppliant gehouden sal
+zyn te versoucken in onse voirs. rade bynnen eene jaere
+naest commende naer date van desen vptepeyne van tverliesen
+deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van onse
+ontfanger diet behoiren sal die welcke gehouden wert daer
+af ontfanck te maicken rekeninge bewys ende relicqua
+te doene tonse proffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfange by onsen drossaet van brabant meyer van loeven
+amman van bruessel schoutetten van antwerpen ende vande
+bosche ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren iegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen
+ende eenygelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen
+laten ende gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende $dene ende van allen den inhouden
+van dese inder vuegen ende manieren voiren verhailt rustelyck
+vredelyck volcommelyck ende euwelyck genyeten ende gebruycke
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in toecommende
+tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moyenesse
+ter contrarien maer hy alzoe syn lyf oft eenige van zynen
+ongeconfisqueerde goeden daeromme gevangen becommert oft
+gearresteert waeren dat zy die stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goed vast ende gestadich blyve teeuwich
+daghen soe hebben wy onse zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaicken ons recht ende een tegelyck tzyne in
+alle degenen in onse stadt van byns opden heyligen vrydach
+inden maent van aprille int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert veertich van onse keyser rycke txxye ende vande
+rycken van castilien ende anderen txxvje aldus gescreven
+opte plycken byden keyser in zynen rade ende geteeckent
+verreycken visa restrata
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+daaiwez"
+"remissie van dootslage
+voere gielis vanden vivere
+philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck hertoge
+van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karenten
+van cram van limborch van luxemborch ende van gelre grave
+van vlaenderen van habspurg van thirol van artois firette
+van kieburgh van artois van bourgoingnen palsgrave ende palatyn
+van henegauwe lantgrave van elzaten marcgreve van burgau ende des heylichs rycs van hollant van zeelant van namen ende
+van zutphen mercgreve des heylichs roemschen rycs ende
+fiert van kyeborch van namen ende van zutphen grave heere van
+van henegauw lantgrave in elsaten van upter windischenmarg
+vrieslant upter windischenmarg
+van portenauw van salins ende van mechelen
+doen te wetene allen luyden jegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gillis vanden vyvere goessins zoone
+ledertauwer poirter ende inwonende van onser stede
+van ghend inhoudende hoe inde vrye antweerpssche
+maerct naer sincxen lestleden die voirs. suppliant aldair
+gecommen zynde met vele andere inwonende van onser
+voirs. stede van ghend ende onder dandere met
+drion vander varent pieter de pottere lodewyc
+sapont arnt sanders jacop de pottere wylen joos
+vanden gavere pieter braem ende willem donderdaige
+zu ghingen alle te samen logieren in huere
+gewoenlycke herberge ende bleven dien avont
+etende met hueren weert ende tsamen aldus
+gheten hebbende siende dat noch gheenen tyt en was
+slapen te gaen ghingen alle oft een deel van hein
+uuyt huer voirs. herberge in meeningen te gaen
+bancketteren alsoe zy deden in welcken banckette
+tgelach gerekent synde de voirs. wylen joos vanden
+gavere seyde totten voirs. suppliant betaelt myn gelach
+wair op de selve suppliant antwoirdde ben ic u yet
+schuldich ic sal u wel betalen ende dair mede stont
+up ende betrack naer zyn herberge dair hy ghinck
+slapen met anderen zyne medegesellen ende de voirs.
+wylen joos bleef een wyle tyts achter ende corts
+daernaer quaem oick ter herbergen weert ende comende
+ande camere dair de voirs. suppliant ende andere te
+bedde lagen cloppende ande duere vander selver
+camere, inde welcke de weert ziende dat de voirs.
+joos niet gecommen en was een bernende keersse
+gelaten hadde ende soe geringhe als de voirs.
+wylen joos inde voirs. camere gecommen was ghinck
+totten bedde vanden voirs. suppliant hem heetende cock
+boeve ende hem ghevende vele andere quade scandelicke
+ende onverdragelick woirden hem oic verwytende dat
+hy alsoe arm gewordden was als hy waer up den
+voirs. suppliant antwoirdde totten voirs. joos dat
+zwygen ende slapen comen soude of hy soude hem
+de kele afsteken ende int selve gekyf soe ghinck
+de keerse uuyte de voirs. wylen joos persevererende
+altyts in zyn quaet spreken soe dat hem de voirs.
+suppliant noch eens seyde compt slapen dair ghy de
+nacht voerleden geslapen hebt waer up de selve
+wylen joos noch nyet te vreden zynde seyde dat
+hy by hem nyet slapen en wilde heetende den
+suppliant dief ende anderssins dit hoorende byden voirs.
+suppliant ende ziende dat hy des voirs. wylen joes
+nyet quyte en conste gewordden stont up van
+synen bedde in zyn hemde ende nam een cortte
+dagge die hy by hem geleet hadde ende gaf
+dair mede den voirs. wylen joos een steke up
+een van zyne scouderen van welcker steke hy omtrent
+drie daigen daernaer te ghend gevoert zynde
+quaem van levende lyve ter doot ende hoewel die
+voirn. suppliant de vrienden ende magen vanden dooden
+gezoent ende te vreden gestelt heeft vanden voirs.
+dootslage geschiet als voirs. es nyetmin
+duchtende rigeur ende strancheyt van justicien
+hy en soude hem nyet durren houden keeren commen
+noch converseren bynnen onse landen ende heerlicheyden
+maer sal dair uuyt moeten bliven ende leven in
+anderen vreymden landen in groiter aermoeden
+ende ketimcheyde in dien onse gracie ende genade
+hem hier up nyet gedeelt ende verleent en wordde
+alsoe hy seeght ons zeere oitmoedelic
+dair om biddende soe eest dat wy die
+saken voirscreven overgemerct willende den voirn.
+gillis suppliant gracie ende ontfermherticheyt hier
+inne voirderen ende prefereren voer rigeur ende
+strangheyt van justicien wy hebben den selven
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede
+ende supplicatie inden gevalle als boven vergheven
+geremitteert ende quytgescholden vergheven
+remitteren en schelden quyte uuyt onse zunderlinge
+gracie by desen onsen brieve tfayt ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle peynen ende bruken
+corporelle ende criminelle dair inne hy ter cause
+van dien mit datter aencleven mach mesbruyct
+ende gevallen mach wesen jegen ons ende justicie
+ende hebben hem als te desen gerestitueert
+ende wedergestelt restitueren ende wederstellen
+tot zyn goede name fame ende geruchte
+in onse landen ende heerlicheyden ende tot alle
+zyne onverbuerde goeden in dien hy er eenighe
+heeft in alder voegen ende manieren als hy was
+voer de toecomste vanden voirs. dootslage
+imposerende hier op scilende ende eewich zwygen
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beteringe alder werck eerst gedaen der
+partie geinteresseert in dient noch nyet gedaen
+en es ende eenige dair toe dient civillyck alleenlick
+behouden oic dat hyt jegens ons civilick
+beteren sal nae gelegentheyt vander mesdaet
+ende de weerde van zynen goede ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrauwen
+die cancellier ende luyden van onsen raide
+in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden
+dair om ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant dat by hen
+geroepen die ghene die dair over behoeren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende dueghdelic ter
+verifficatie ende interinemente van desen onsen
+jegewoirdigen brieve naer huere voirme ende
+inhouden ende dat gedaen zynde ende de voirs.
+civile beteringe getaxeert ende betaelt in handen
+vanden ghenen van onse rentmeesters diet
+behoeren sal die gehouden wert rekening bewys
+ende reliqua dair af te doen tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse
+marcgreve scout amman ende dieneren onser voirs.
+stad van antwerpen ende alle andere onse
+rechteren officieren ende ondersaten dien dit aengaen
+sal mogen ende yegelyck van hen bysondere
+soe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen
+den voirs. suppliant van dese onse gracie remissie
+ende quytscheldinge ende van al den inhouden van
+desen inder manieren boven verclaert rustelic ende
+vredelic ende tot eeuwigen daigen genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+geschieden enich hynder letsel oft moeyenisse
+ter contrarien nu noch in toecomende tyde aen
+lyve noch in goede in enig maniere mair
+in dien zyn persoen oft enige van zyne voirs.
+goeden onverbuert als voirs. es ter cause
+voirscreven gevangen becommert gelet oft
+gearresteeert waeren dat zy die stellen oft
+doen stellen terstont ende sonder enich vertreck
+oft uuytstel tot geheele ende volcomme
+delivrance want ons alsoe gelieft
+ende gedaen willen hebben ende d ten eynde
+dat die goet vast ende gestadich blyve tot
+eewigen daigen hebben wy onsen zegel
+hier an doen hangen behawen in anderen
+saken ons recht ende eenen iegelyck zyn recht
+in allen gegeven in onse stad van mechelen
+inde maent van novembris int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende een
+aldus stont gescreven opte plycke vanden
+selven brieve by mynen heere den ertshertoge
+myn heer die grave van nassou stadhouder
+generael ende andere tegewoirdich ende
+geteykent hanetoch
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originele
+by my $$$"
+"remission pour hugenin moreau
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de huguenin
+moreau dit jehan de bourgogne fourier de notre
+hostel contenant comment ou mois de may en lan
+xvc dix sept icelluy suppliant print aucunes parolles
+en ceste notre ville de bruxelles allencontre feu
+jaques de belhe lors serviteur de feu guillaume de leloo
+aussi lors concierge de notredit hostel en cestedite notre
+ville pour ce que icellui feu jaques demandoit
+argent audit suppliant quil devoit a sondit feu maistre
+a cause desquelles parolles quilz eulrent parensemble
+ledit suppliant bouta ou frappa du poing de sa main
+sans autre instrument de baston ledit feu jaques
+en le tirant et pouchant a terre par ses cheveulx
+assez rudement de sorte quil fut blesche en la
+teste de laquelle bleschure il coucha malade
+pour aucun temps pendant lequel ledit suppliant se
+trouva lors au bureau de notredit hostel pour soy illec
+purgier dudit cas la ou lors par les maistres
+dicelluy notre hostel fut ordonne et appointie que
+icellui suppliant sur caucion juratoire quil feist
+lors en leurs mains seroit tenu de comparoir pardevant
+eulx oudit bureau toutes et quantesfois quil
+y seroit mande et illec respondre dudit cas
+tantost apres et environ le mois daoust
+ensuivant oudit an, ledit feu jaques estant pour lors
+bien guery desdites bleschures se trouvant en notre
+ville de middelbourg en zellande la ou il
+feist adjourner ledit suppliant audit bureau
+auquel il comparut au tour a lui prefix
+et finablement parties oyes fut illec
+appoincte que certains arbitres assavoir
+du coste dudit suppliant pierre et didier boisot
+et du coste dicellui feu feu le bailli damont
+le doyen de besancon a present archevesque
+de palerme et thomas ysacq toison dor
+appointeroient les partyes aimablement se
+faire se povoit sinon en feroient rapport
+audit bureau des difficultez quilz y trouveroient
+lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions
+parensemble pour cest affaire et en la fin
+comme sur prendre conclusion survint notre partement
+vers noz royaulmes despaigne parquoy
+icellui affaire demoura lors sans aucune
+conclusion et durant notre absence en nosdits
+royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre
+service oudit estoit de fourier ledit feu jaques
+environ le xxve jour de janvier ensuivant en
+retournant de notre ville de namur et affaires
+de sondit maistre par la ville de wavre est
+illec termine vie par trespas sans que
+iceulx arbitres en ayent declaire aucuns
+determinacion. or est que pui-s nagaires
+et depuis notre retour de noz pays dallemaigne
+en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne
+vesve dudit feu jaques a de rechief requiz
+ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de
+vouloir wuyder cest affaire, finablement a par
+ledit pierre boisot et thoison dor este dit et
+declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir
+aux frais et despens, tant de cyrurgiens
+que autres par ledit feu soustenez a cause
+desdites bleschures payer certaine somme de
+deniers par eulx speciffiee es mains de ladite
+vesve ce quil a fait et accomply et dont
+icelle vesve soy faisant fort de ses enffans
+hors dudit feu son mary se tient pour bien
+satisfaite et entierement contentee sicomme
+icellui suppliant en fera deuement apparoir
+et combien que actendu ce que di est
+icellui suppliant ne soit aucunement
+coulpable de la mort dudit feu jaques
+ains comme dit est a vescu environ neuf
+mois apres ladvenue desdites bleschures
+toutesvoyes en reverence de justice et
+craindant la righeur dicelle aussi que
+aucuns noz officiers ou ses malvueillans
+lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures
+et causer icelles estre en partie occasion
+de ladite mort sicomme il dit il nous a
+tres humblement fait supplie et requerir
+quil nous plaise entant que besoing et mestier
+soit lui vouloir sur ce impartir notre grace
+et sur tout en faire despescher noz lettres
+de grace remission quictance et pardon
+en tel cas pertinentes pour ce est il
+que nous les choses dessusdites considerees
+audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa
+supplication et requeste et lui vueillans en
+ceste partie grace et misericorde preferer a
+righeur de justice avons ou cas dessusdit
+quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et mesuz dessus
+declaire ensemble toute paine amende et
+offence corporelle et criminelle enquoy
+pour raison et occasion dicellui cas les
+circunstances et deppendences il a et puet
+avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice en le restituant
+quant a ce a ses bon nom fame et renommee
+en noz pays et seigneuries et mesmement en notre
+pays et duche de brabant et a ses
+biens non confisquez saucuns en y a
+tout aussi et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas et mesuz advenu
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre
+procureur general de brabant et a tous
+noz autres justiciers et officiers quelzconques
+satifaction toutesvoyes faicte a partie
+interessee premierement et avant tout œuvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement
+tant seulement et moyennant aussi que
+ledit suppliant lamendera envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens et si sera tenu de payer et reffondre
+les mises de justice saucunes en sont
+faictes et encourues contre luy pour raison
+du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige
+et tauxacion de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en
+brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement a iceulx de notre conseil
+en brabant que appellez pardevant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils
+procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de cesdites presentes selon leur
+forme et teneur et a larbitrage et tauxacion
+de ladite amende civille civile et mises
+de justice et ce fait et icelle amende
+civile et mises de justice saucunes en y
+a comme dit est tauxees arbitrees et payees
+es mains de celuy de noz receveurs ou officiers
+quil appartiendra qui sera tenu en faire recepte
+et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de sa rep recepte ils
+et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzconques presens et avenir cui ce puet et
+pourra touchier et regarder leurs lieuxtenans
+et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
+appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quictance
+remission et pardon ensemble de tout le
+contenu en cesdites presentes selon et par la forme
+et maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans
+luy faire mectre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne ores ne ou temps advenir
+en corps ne en biens aucun destourbier
+ou empeschement au contraire ains se son
+corps ou aucuns de sesdits biens non
+confisquez comme dit est sont ou estoient
+pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance.
+car ainsy nous plaist il et
+affin que se ce soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de
+bruxelles ou mois de juing lan
+de grace mil cincq cens vingt et
+ung et de noz regnes assavoir de
+celuy des romains et de hongrie etc le
+troisiesme et des espaignes etc
+le sixiesme ainsy estoit escript sur
+le reploy pour lempereur en son
+conseil et signe t de cock et
+encoires visa
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"philips etc. ad longum. allen den genen die dese
+onse brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt
+doen te weetene dat wij hebben ontfangen
+die supplicatie van philips lauwers ingesetene
+onser heerlicheyt van hombeke in smal
+brabant geleghen inhoudende hoe dat hij opden
+tweentwintichsten meert wesende vrydach
+voor palmsondach den iaeren xvjc eenenviertich inden
+avontstondt is gecomen vande stadt mechelen
+geaccompagneert met wijlen peeter de laeth,
+adriaen persoons, jan moortgat ende franchois
+haelwaters ende sijn t’samenderthandt gaen
+drincken ten huyse van peeter bertels meyer
+van smal brabant ende om die compagnie te
+recrieren$$ heeft den suppliant gesongen eenliedeken beginnende : wat sal goossen tochgebreken etc waerop peter de laeth tegen
+den suppliant heeft geseght dat ghy t’selve
+liedeken van my songt ick soude u lieden een
+vuyst geven daerop den suppliant heeft
+geantwoort mette handen te gader ick
+en singt tot u vewyt nyet aff ten is van
+u niet gedicht noch en gaet u noch
+u kinderen niet aen evenwel heeft den
+voors. peeter de laeth daerop gerepleceert
+dat ick wist dat ghyt op my hadt ick
+ben sulcken man een dat ghy daeromme tegen
+my souet moeten opponeren waerop den suppliant
+seyde totten voors. de laeth dat hy een
+wonder man was midts dat hem sulcx niet
+aen en ginck daeromme te willen questen maecken
+oft sulcx hem te willen aendraegen naer
+welcke propoosen soo heeft den suppliant
+met wijlen peeter de laeth in vrintschap blijven
+sitten drincken ontrent een ure als wanneer
+is vertrocken francoys haelwater ende den
+suppliant is ondertusschen eens achter vuyt
+gegaan om syn water te maecken : met
+reverentie gesproken : ende in absentie den
+suppliants heeft den voors. peeter de laeth
+geseyt tegens d’andere mannen vande
+compagnie laet ons hem : denoterende
+den suppleant : oock wech jaegen gelyck
+wy franchoys haelwaters gedaen hebben
+gebruyckende eenige misachtighen propoosten
+oorsaecke dat de suppliant wederom incomende
+heeft woorden gecreghen metten voorschreven
+de laeth ter saecken vanden affcoop van sekeren
+peerdt ende anderssints daer naer den suppliant
+ende den voors. de laeth t’samenderhant syn
+opgesprongen hebbende de laeth in syne
+hant eenen pot met bier ende met d’ander
+hant heeft hy den suppliant metten boesem
+gevadt ende gestoeten op syn borst waerop de
+suppliant totten voors. de laeth seyde
+blyff van my ick en wil u nyet
+gefuyckt oft gestooten worden evenwel
+heeft die voors. de laeth sulckdanige fuycken
+ende stooten blyven continueren midts welck
+dat den suppliant met sijn handt heeft om
+verre gestooten den voors. de laeth die we$$
+opgestaen synde den suppliant andermael
+heeft toegevaren ende op synen boesem ge$$
+noch in syn handt hebbende den voorschreven pot
+bier hem suppliant weder vattende metten
+boesem dreygende hem metten bierpot te
+smyten d’welck den suppliant gewaer
+wordende heeft den voors. de laeth met syn
+vuyst omverre gesmeten die daer naer
+weder op gestaen synde voorde derde reyse
+heeft toegeschoten den suppliant die tot
+hem seyde in substantie ist toch mogelyck
+blyff van my off ick sal u wederom om verre
+stooten ende alsoo den voors. de laeth in
+syn moetwillicheden bleeff continueren ooc$$
+dat de man vanden huyse ende het ander gesel$$
+syn tusschen beyden gegaen ende hen hebben
+gescheyden daernaer de voors. compagnie $$
+malcanderen hebbende onder wegen noch gaen
+gelt op drincken is gegaen den voors. de laeth
+alleer naer huys te gaen hebbende onder
+wegen noch gaen sitten drincken ten huyse
+van peeter bertel sone des voorschreven
+peeter meyer eenighe daegen daernaer
+heeft den suppliant verstaen dat den voors.
+peeter de laet heeft een quetsure gehadt
+in syn hooft daermede hy is te meesteren
+gegaen naer de stadt mechelen om hem
+daerover te doen cureren ende eens gheseyt
+daernaer veraccordeert hebbende metten
+chirurgyn heeft met hem opden vierden aprilis
+wesende ste rombouts dach den voors. jaeren
+in diversche herbergen gaen sitten, drincken
+namentlyck`in de hergerge respective genoemt
+bruessel, het meuleken ende andere
+herberge daernaer synde gegaen naer
+huys te weten tot hombeke plaetse zynder
+residentie onder wegen oock alomme
+drinckende inder vuegen dat hy was gaende
+ende staende ende wel te passe gelyck
+het bleke als eenen ander evenwel is de
+voors. peeter de laeth daernaer wederom
+vervallen alsoo dat hy op den ...
+april van dese werelt is commen t’overlyden
+ende alsoo merckelycken tyt naer het voors.
+conflict tot groot leetwesen den suppliant
+vuyt dyen dat men seght dat sulcx uuyt
+de voors. quetsure soude geprocedeert syn
+desen aengemerckt ende dat het uuyt de
+informatien ende attestatien daer van zynde
+genoechsaem blyckt dat den voors. de laeth
+soo seer moetwillichlyck heeft geprovoceert
+jae gedwongen den suppliant om hem te weer
+te stellen sonder dat den suppliant eenighen den
+mintsten opsetten oft gedelibereerden wille heeft
+gehadt om den voors. de laeth t’offenteren als
+ghene wapenen gebruyckt hebbende jae
+staende vastelyck te presumeren dat de
+doot des voors. de laeth is toegecommen
+by incurie$$ van sijn leven gade te slaen
+oft volcomentlyck naer behooren te hebben
+laeten cureren oft wel dat syn doot is
+gecauseert door ander accident oft
+naergevolghde siekten oorsaeck dat den
+suppliant om nyet geschaepen te syn te
+gaen verloren$$ ende verloopen met vrouwe
+ende kinderen ons seer oytmoedelyck heeft
+gebeden om onse opene brieven van remis
+daertoe dienende waeromme soo ist
+dat wy desen aengesien ende yerst
+gehadt het advys vande meyer ende schepenen
+van hombeke voors. ende tot dyen gesien die informatien by hun ende t’voors. feyt genomen
+genegen wesende ter oytmoediger beden ende
+supplicatien desen suppliant hebben den selven
+ende willende in dit stuck prefereren gracie ende miseri cordi
+voor strangheyt ende rigeur van justicie hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quyt=
+gescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+uuyt sonderlinghe gracie bij desen onsen brieven
+t’feyt ende ongeval boven verhaelt midtsgaders
+alle offencie ende breucke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen voors. midtsgaeders
+dat daer aencleven mach tegens ende
+justitie misdaen off misbruycke mach hebben
+welcken aengaende hebben hem wederom gesteld
+ende gerestitueert stellen ende restitueren by desen
+tot synen goeden naem faem ende gerichte in
+onsen voors. lande van brabant voors. ende allen
+anderen onse landen ende heerlyckheden midtsga=
+ders tot syne onverbeurde goeden : indyen hy
+eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voorde toecompste van t voors.
+feyt imponerende hier op een euwelick
+geswych onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onse
+ende onser vasallen oft der smalre heeren
+richteren justicieren ende officieren vanden voors. lants
+van brabant wye sy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voor al gedaen der partye
+geinteresseerden voor soo vele die noch
+niet gedaen en syn ende eenighe daertoe staet
+behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden
+sal zyn ’t voors. feyt tegens ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt van saecke ende
+faculteyt van syne goeden met oyck te betaelen
+die redelycke costen van justicie hier inne
+geresen gedaen ende alnoch te doene ter taxatienende moderatien van onse seer lieve ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert in
+brabant die welcke wy daer toe gecommiteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedsluyden dat voor hem geroepen die daertoe
+behoirden geroepen te syne sy procederen wel
+ende deughdelyck tot verificatie ende interinement
+van dese onse brieven van remis naer hunne
+forme ende inhouden ende ter taxatien
+ende moderatien vande selve amende civile
+ende costen van justicien voors. alsoo sy sullen
+bevinden te behoiren welck interinement de
+voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op de pene van te verbueren d’effect van dyn
+ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+synde in handen vande genen dyen dat behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael in brabant
+officieren van hombeke voors. ende alen
+anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoordighe ende
+toecommende dien dat aengaen sal mogen
+heure stedehouderen ende eenen iegelyck van
+hun besundere soo hem toebehooren sal laeten
+ende gedooghen den voors. suppliant
+van deser onser tegenwoordighen gratien
+ende remiissien ende van allen d’inhouden van
+deser in der vuegen ende manieren voor$$
+verhaelt paeyselyck rustelyck vredelyck
+ende volcomelyck ten eeuwighen daghe genieten
+ende gebruycken sonder hem daerinne te doen
+oft te laeten geschieden nu oft in toecom=
+menden tyde eenich hinder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer indyen syn
+lyff oft eenighe van syne goeden daeromme
+gearresteert becommert oft belet
+waere dat sy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomder delivrantie want ons alsoo
+gelieft. gegeven binnen onser stadt
+brussele inde maendt van julius
+des jaers xvjc tweenveertich ende vanonse rycken het eenentwintichsten."
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief sullen zien saluyt doen te
+weten dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de vyt
+nu ter tyt gevangen in handen van onsen drosaet slants van mechelen inhoudende
+hoe hij suppliant ten tyde dat wij siege hielden voir de stadt van masieres aldair
+oic mede geweest is in onsen dienst met vier wagenpeerden ende aldair
+wesende zyn hem twee vanden voirs. vier peerden genomen ende ontkeert
+geweest byden welcken naer dien dat voirs. siege obgebroken was hy
+gelyck meer andere naer huis gecommen is mit de voirs. twee anderen
+peerden ende zekere tyt daernaer is hem een vande voirs. twee
+peerden afgestorven ende bevindende dat hem niet wel mogelick
+en was die landen van zekere hoeve die welcke hy te dyer tyt houdende
+was binnen der prochie van meerbeke te cultiveren ende andere wercken
+te doene die nootsakelyck waren metten peerden beesten gedaen te
+wesene mits dat hy geene ofte luttel gelts hadde heeft zoe mistrostich
+geweest by instekene vanden quaden geeste als dat hy binnen der
+voirs. prochie van meerbeke eenen genaempt willem somer tot duffel
+een peert ontvreempt ende ontleedt heeft ende tselve aengespannen
+ende gevoert naer onse stede van thienen maer die voirs. willem
+somer dies vernemende heeft den suppliant gevolcht tot binnen
+der selver stede van thienen aldair hem die suppliant tvoirs.peert
+wedergekeert heeft vuyt welcken verliese van peerden ende
+verachteringe van wercke die suppliant zeere benauwt ende veraermoedt
+geweest is twelcke gevoelende heeft zekeren tyt daer naer ende
+binnen omtrent een jaer herweerts hem gevonden binnen de prochie van
+duffel ende ziende aldair zeker qualiteyt van peerden beesten heeft
+anderwerf zo getempteert geweest als dat hij om vuyten commer ende
+laste te geraken alwaer hy inne was handt aen twee vanden
+voirs. peerden geslegen heeft ende de selve gevoert tot bruessele
+ende die selve aldair vercocht om een somme van xxv guldens waer af
+hy gereet ontfinck xiij rynsgulden voir een vande voirs. peerden twelcke
+hij vercocht hadde eenen vreempden coopman ende van tandere twelcke hy
+gegeven hadde om tweelfve der gelycker guldenen eenen pieter berthels
+woonende tot semps ofte eppegem bleef hem die selve pieter die selve
+twelf rynsgulden schuldich hier naer is gebuert dat die voirs.
+suppliant vander voirs. hoeve versteken wesende ende nyet wetende
+waer mede hy hem generen mochte in groote ende extreme
+gebreke wesende heeft noch zoe geabuysert geweest als dat hy
+eenen jan van bocxtuyn een peert ontleedt heeft maer de voirs.
+bocxstuyn des gewaert wesende heeft hem gevolcht ende zoe
+vele gedaen dat hy die voirs. peert beeste weder gecregen heeft
+ende hoe wel die voirs. sticken ende mesusen hem suppliant
+hertelycke leet zyn zoe dat hy om geen goet ter werelt ofte
+armoede die hem toecomen soude mogen dyergelycken en zoude
+willen committeren ende dat hy in allen anderen dingen eerbaerlyck
+ende properlyck geleeft ende met zynen wyve huys gehouden
+heeft zonder oyt van iusticie gereprehendeert te zyne ende oic van
+eerbaren ende goede vrienden is zulcx dat zijn vader die noch in
+levenden lyve is in onsen banck te duffel twintich jaeren ende
+bet als schepene geseten heeft ende noch sidt des nochtans nyet
+tegenstaende beducht hem die voirs. suppliant dat onsen voirs. drosaet
+van onsen lande van mechelen rigoreuselyck tegens hem sal willen procederen
+by extreme executie den suppliant scandelyck bringende
+van levenden lyve ter doot ten zy dat hem onse gracie ende genade
+hier op verleent zy ons dair om oitmoedelyck biddende soe eyst
+dat wy desen aengesien ende hier op gehadt tadvis yerst van onsen voirs.
+drossaet ons lants van mechelen ende daernae van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren den rigeur ende strancheyt
+van iusticie hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zonderlinger gracien by desen die mesusen voeren verhaelt mitgaders oick
+alle penen ende amenden corporelle ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons
+onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen weder
+roepende ende te nyeuwte doende die procedueren tegens hem ter sake
+voirs. gedaen ende gevordert ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen bij desen tot zyne
+goede fame ende name in onsen * hertochdom van brabant ende
+lande van mechelen ende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechterren
+iusticieren ende officieren ons voirs. landts van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans yerst ende
+alnoch gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch
+niet gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat hyt iegens ons civilyck beteren sal naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy gehouden
+wert te betalen de redelycke costen van iusticie daeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voors. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant die wy dair toe
+committeren ontbieden hier omme ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant dat voer hen lieden
+geroepen de gene die dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter verificatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve ende
+dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van iusticie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke
+civile boete de gene van onsen rentmeesteren dient aengaet
+gehouden werd ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua
+te doen tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaeten van brabant ende slants van mechelen meyer
+van loeven amman van bruessel scoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onsen ende onsen vasallen oft
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren ons voirs. slands
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen
+mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elc van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende pardoene inder manieren voirs.
+rustelick ende vredelick doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien maer zyn
+lyf nu wesende in hechte van vangenesse als voirs. is mitgaders
+zyn onverbuerden goeden op dat die becommert ende gearresteert
+waeren zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+deliverance want alsoe gelyeft des toirconden zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen gegeven in onse stede
+van mechelen den vjen dach van octobre int jaer onssheeren
+duysent vyfhondert drie ende twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende van hongrie etc. tiiijen ende
+van spaegnen tviije etc. aldus stont geschreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent $er de rue"
+"kaerle etc doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van peeter de
+jonghe alias faes belast met huysvrouwe ende sesse cleynen kinderen
+simpel hantwercker wonachtich tot putte in ons lande van brabant
+inhoudende hoe dat hy op den sondach naebeloken paesschen anno xvc
+veertich lestleden sittende met twee oft drye van zijnen gebueren
+inde herberge twee oft drye potten biers drynckende eest gebuert
+dat daer ander geselscap is twistich geweest als jan van boegaerden$$
+ende pieter sotten midts den welcken heeft de suppliant ten inhorte van
+ander ende om beters wille den voirs. peeter met goede wordden van dair
+ende tot zijnen huyse geleydt ende is de suppliant tsynen huyse by synen
+huysvrouwe ende kinderkens gebleven naeden welcken eest
+gebuert dat jan ende claes verbraken commende vuyter voirs. taverne
+hebben op loop gedaen ten huyse van jan gelders zynen gebuere
+ende als de suppliant hoorde den huysvrouwe ende kinderen desselfs gelders
+jammerlyck cryten soe is de suppliant vuyt zynen huyse gegaen met eenen
+stock sonder ysere ende van achter gecommen ten huyse desselfs jans
+gelders ende siende dat de selve jan ende peeter de huysvrouwe
+des voirs. jans gelders groot gaende gesmeten ende tot aenschyn gequest
+hadden heeft hij suppliant de selve berespt ende van dair met woirden
+doen vertrecken hoe wel zij de huysvrouwe desselfs suppliants
+na hem commende oyc hadden gequest gehadt ende van dair
+gaende eest gebuert dat de voirs. jan gelders thuyswerts ende
+voer by thuys des suppliants commende hebben de voirs. jan ende claes
+verbracken den selven janne gelders opgeloopen zoe dat de selve
+jan gelders ter eerden viel ende worde te twee oft te drye stayen
+gewont zoe dat de selve jan ende claes vraeghen den voirs. jan
+gelders oft hys genoch hadde dair op hy ter eerde liggende
+antwordde jae welcke gerucht hoorende is de suppliant derwerts
+gegaen ende heeft met synen voirs. stocke gesmeten op dmes
+vanden voirs. partyen hen qualyck aensprekende soe dat sy van dair
+vertrocken en dat doende zoe gerachte de voirs. jan gelders
+op te staene ende seyde de suppliant aldus gecommoneert zynde nu
+syn wy twee tegen twee wildy slaen, slaet op daerop de voirs. jan
+ende claes seyden wy sullen u denoterene den suppliant wel vinden op
+u welcke ende zyn alzoe van daer vertrocken soe dat de suppliant
+ende syn huysvrouwe die oyc gequest was, hebben den voirs. jan
+gelders zeer gequest tsynen huyse gebrocht ende van synen
+wonden vermaeckt soe dat hy worde vuyt gedaen om slapen
+te gaen ende dat doende zyn de voirs. jan ende claes verbraken
+met wouteren hunnen brueder alle bastaerde kinderen hebbende
+een bussen met bier een pycke ende een bloot mes gecommen ten huyse
+desselfs jans gelders dwelck genoch oepen lach totten
+welcken de selve jan gelders hebbende een zijn roxken
+angedaen ende al bloet geseet gesellen hebdy my nyet genoch
+overlast gedaen al en doedy my nyet meer dair op de voirs.
+drye gebrueders swoeren de cracht ende macht ende nae dien de
+doere eens gesloten was ende dat de selve drye gebrueders
+nyet en desisteerden soe wordt de doere oepen gedaen ende
+de suppliant uuytgaende hebbende eenen swynen spriet sonder poinct
+inde handt heeft den voirs. wouter gevraeght oft hy suppliant
+smorgens daernaer soude commen spayen dwelck sy luyden hoorende
+ende groote vloecken sprekende hebben de twee op den suppliant
+gesmeten ende de selven soe in synen aerm als op zynen neuse
+ende op syn hooft gequest hoe dat hy ter eerden is gevallen
+ende vier quetsueren heeft ontfangen ende de suppliant op cruypende
+heeft met zynen stock naerden voirs. claes te meer stonden
+gesmeten ende op syn hooft geract soe dat synen voirs. stock
+gebrocken was ende dat doende is de suppliant ontgaen ende tot
+int huys des voirs. jans gelders gecommen dair hy van hem
+selven is geweest ende de voirs. claes bleef liggende vanden
+slagen daeraff hy binnen twee oft drye dagen daernae van
+levende lyve ter doot is gecommen dwelck den suppliant vuyter
+herten leet is want hy te vooren noyt wordden tegen hem
+en hadde gehadt ende dat hij oyc egeene nailde scerpers
+noch wille en hadde gehadt om vechten mits den welcken
+den suppliant beduchtende trigeur van justicien heeft nyet
+alleenlick zynen huysvrouwe ende kinderkens moeten verlaten
+mair oyc onse lande van brabant habandonneren daerdoere
+zyn voirs. huysvrouwe ende kinderkens van aermoede
+vergaen ende noch meer sullen tensy dat onse gratie ende genade
+hem hier op verleent wordde alsoe hy seeght ons daeromme
+oitmoedelick biddende, soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct den voirn. pieter de jonge suppliant genegen
+wesende tsynder bede ende begeert ende hem willende in dit stuck
+gracie ende genade prefereren voor rigeur van justicien hebben inden
+inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gratie mits
+desen tfeyt ende manslach boven verclaert misgaders alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle dair inne hy ter cause van dyen mit diesser
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem als hier aff wedergestelt ende gerestitueert, stellen
+weder ende restitueren tzynder goeder fame ende name in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden mitsgaders
+tsynen onverbuerden goeden indien hy ennige heeft alsoe hy was voere
+de toecompste vanden manslach voirs. imponerende hier op een eewich
+swygen ende sillentie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en is ende ennige dairtoe staet civilyck allenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden wordt tselve feyt ende
+manslach jegens ons te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt
+vanden misdaete ende faculteyt van synen goeden ende oyck te
+reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien indien
+hieromme ennige gedaen syn , alter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in branant die wy daer toe committeren den welcken
+wy beveelen dat voer hen geroepen die gene die behooren geroepen
+te zyne te procederen wel ende duechdeltck ter verrifficatie
+ende interinnement van desen naer hueren vorme ende inhouden ende
+tot taxatie ende arbiterscepe vander amende civile ende costen van
+justicien voirscreven ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren
+sal die welcke gehouden werdt daeraff ontfanck te maken rekeninge
+bewijs ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen penningen
+van sijnen ontfange zy onsen drossaet van brabant meyer van loeven
+amman van bruessele scoutetten van antwerpen ende vanden bosche
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdigen
+ende toecommende huere stedehouderen ende eenyegelyck van hun besundere
+soe hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen den voirn. suppliant
+van desen onse gratie remissie quytsceldinge ende pardoen ende
+van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck verdelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruyken
+sonder hem te doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende
+tyt aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarie mair by alzoe zyn lyf oft eenige van zynen
+ongeconfisqueert goeden daeromme gevangen becommert oft
+gearresteert waren dat zy die stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve teewigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen recht ende eenen yegelyck tzynen in allen.
+gegeven in onser stadt van brugge inde maendt van
+october int jaert ons heeren duysent vyfhondert ende eenenveertich
+van onsen keyserrycke txxija ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxvje aldus gescreven op te plycke
+byden keyser in zynen raide ende onder geteekent verreyken.
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"remissie voir joost de smet
+geheeten casirs ende gillis van
+muelders alias muldermans
+belast met civile
+beteringe
+kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdige ende
+toecommende dat wy hebben ontfangen de oetmoedige
+supplicacie van joos de smet geheeten casirs ende gillis
+van muelders alias muldermans gezwagers belast met
+wyfs ende deen van hen met vier cleene kinderen lynewevers
+woenachtich tot scelle in ons. lande van brabant inhoudende
+hoe dat de een geleden omtrent xvii jaeren dat zij supplianten doentertyt
+woenachtich waeren in onse stadt van halle doende aldaer
+huer ambacht voirs. / zyn inden jaere opden heylige assen svoens
+dach gegaen vuyter voirs. ons. stadt van halle tot inden dorpe
+van lembeke aldaer men die papegay scieten zoude / ende
+alzoe de voirs. joos suppliant koste opte met sole spelen / hadde
+aldaer voir die scutters gespeelt metter motsolen / ende teens
+den avont thuyswart weder comende inde voirs. stadt byde
+bergenssche poerte is hen te gemoete gecommen een geheeten claes
+de wege / welcke claes aen zoeckende hadde woirden ende die
+besteedt metten voirs. joos suppliant / om tvoors. ambacht van
+lyneweven te leerende / zeggend ende vragende totten zelven joos
+weder zult ghy van mynen zone maken eenen wever oft spoelder
+hem in effecte torripmanderen weder zyn zone zoude blyven
+een spoelder ende niet een wevere / waerop de zelve joos hem
+ter antwoirden gaf dat zijn zone wel behoirde konnen spoelen
+eer dat hy zoude mogen een goet wevere zijn / ende dat om
+de kennesse vanden garene te hebbene / zoe dat zij ter zake
+van dyen begonste groote kyfwoerden te hebbene ende onder
+dander heeft de voirs. joos ten laetsten ghezeght totten voirs.
+claesen / ziet claes ten es van egheene noode om dese zaecken
+wille te hebbene / veel woerden / want indien ic u niet te cort
+segge oft anders doe dant behoirt nae trecht vanden ambachte
+om uwen zoone wel te leerene / spreeckt my met recht aen
+ic zalt verantwoirden / ende midts dien es de voirs. joos
+suppliant van van hem gescheyden sonder meer woerden met hem
+te hebbene gaende nae zyn huys toe / ende de voirs.
+claes roere zoeckende is in absentie vanden voirs. joos
+gecommen aen gilliss. van muelders oyck suppiant de welck
+hem zeyde dat hy te vreden wilde zijn / tzelve hem
+biddende / daerop de voirs. claes hem antwoirde ic en
+wille nyet te vreden zijn ghy teljoer lecker / hem gevende
+meer andere iniurieuse woerden / ende heeft daerenboven
+den selven gilliss. gesmadeert met eenen messe diemen
+heet eenen gemeynen langhen opstekere / meynende hem
+te evelen van zynen lyve / de voirs. gillis dit aenziend
+ende deysende heeft hem te were gestelt treckende een
+dagge die hy aen zyn zyde hadde gevende daer mede den
+voirs. claes in zyn hooft eenen steeck zoe dat de voirs. claes
+daer nae omtrent der middernacht es gecomen van levende syne ter
+doot / ende aenhorende de voirs. joos suppliant die noch tans tot
+zynen huyse waer ende van daer gescheyden als boven dat de
+voirs. gielis zijn zwager noch woirden ende ghevicht hadde
+metten voirs. claes willende ende meynende den zelven te succureren
+es gecommen vuyt zynen huyse met eenen stocke / ende d ziende
+dat de voirs. claes alzoe gequetst was / datter luttel hoepe
+was van zynen levene / es metten voirs. gilliss. zynen swagere
+voervluchtich gheweeft / ende zyn beede alzoe vertrocken vuyt
+onser voirs. stadt van halle / in zulcker voegen dat zy beyde
+naemaels / binnen jaers hebben partie ghesoent nae landtrechte
+ende hen vuterlicke vermoeghen ende alle conditien volbracht
+nae vuyt wysinge vander soenen daeraff zynde ghepasseert
+voir mannen van leene van onsen houe van berghen tot halle
+residerendede / ende welcker montsoeninghe onder andere es geconditioneert
+dat de selve suppianten hen zouden moeten absenteren vuter voirs. stadt
+van halle ende nemmermeer si moghen commen voir ooghe vande
+voirs. montsoender soe dat zy dien naevolgende / met hueren
+wyven ende kinderkens zyn commen woenen inden voors. dorpe van
+scelle / ende hebben hen aldaer yesindert gehouden doende
+huer ambacht van lynen weven / levende ende commerserendde aldaer
+eerlicken ende paiselycken met allen menschen zonder eenige
+reproche / meynende zy supplianten gelyck zy simpel ende slecht zyn
+hen van egheenen noode te zyne eenich voirdere remissie oft
+pardoen vanden voirs. feyte te hebbene / ende zonderlinge want
+tvoirs. feyt ongeval gehesciet was in onsen lande van henegouwe
+ende bezonder gemerct dat zy supplianten ten zelven tyde ende
+gecommen zynde tot scelle zy alsdoen den heere van scelle
+die doen ter tyt was wylen gielis van berchem tvoors.
+huer ongeval te kennen gaven / hem biddende om geleyt om
+daer te moghen woenen etc. / de welcke hen alsdoen gaf
+vry vrancke geleyde om daer te moghen woenen ende huer
+ambocht te doene waerop zy hen altyt betrout
+hebben meynende gheen vordere provisie pardoen oft remis te
+behoevene # midts anckel voors. zoeninghe van partien te
+gestaene / nietmin tselve fait nu corts gecomen zynde
+ter kennesse van onsen drossaet van onsen lande van mechelen
+heeft nu zelve supplianten geapprehendeert voir tvoirs. feyt
+# vii honderd? daermede
+ende hen gestelt in scerpe gevanckenisse totter anderstadt
+buyten lyere / meynende den selven supplianten met justicien ter doot
+te bringhen ten zy dat onse genade ende gracie hen hier
+op gedeylt worde / ons omme de zelve oitmoedelycke biddende
+waeromme zoe eest dat wy die zaecken voirs. ons gemerct den
+voornoemde joos de smet geheeten casirs ende gillis van muelders alias
+mulderman supplianten gheneghen wesende tot huerlieder bede
+ende supplicacie ende wittinge hen in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voir righuere ende strangheyt van justicien hebben
+hen inden ghevalle als boven vergheven quyt gescolden ende
+geremitteert / vergheven scelden quyte ende remitteren vuyt
+onse zonderlinge gracie by desen tfait ende manslacht boven
+geremiteert / mitgaders alle peyne ende boete corporelle ende criminelle
+daer inne zy ter cause van desen met diesser aencleeft jegens
+ons ende justicie mesdaen mesbruijct ende verbuert mogen
+hebben / hen als hier aff wederstellende ende restituerende tot
+huere goede fame ende naeme in ons. voirs. lande ende
+hertochdom van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitgaders tot hueren ongeconfisqueerden goeden indien zy eenighe
+hebben gelyckerwys als zy waeren voir de toecomste vanden
+dootslach voors. / imponerende hier op een eeuwich zwyghen
+ende silencie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren onsses voirs. lants
+van brabant hoedanich die zyn oft wesen moghen / satisfactie
+ende beteringe eerst ende almoosen gedaen byden vorenoemde suppliante
+partie geinteresseert indien die nyet gedaen en es op datter eenige
+toe staet / civilyck alleen lyck / behoudelyck nochtans
+dat de voirs. supplianten gehouden zullen zyn tvoirs. feyt ende
+dootslach tegen ons civilicken te beteren nae die gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van hueren goeden ende oyck
+te betalen es redelycke costen van justicien op datter eenighe
+gedaen ende naegevolght zyn / ter taxatie ende ordonnantie
+van onsen heren ende getrouwen die cancelliere ende luyden
+van onsen rade in brabant / die wy daer totter countseil ontbieden
+daeromme ende bevelen den zelven van ons. rade in brabant dat
+voor hen lieden geroepen die ghene die behoiren geroepen
+te zyne / zy procederen wel ende duechdelycke ter verifficacie
+ende interinemente van desen brieven nae huere vormen ende inhouden
+ende dat gedaen ende de voirs. civile boete getauxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden gehenen van ons.
+ontfanghers oft anderen ons. officieren diet aengaen zal
+moghen / die welcke gehouden wert daeraf ontfanck
+te makene rekeningen bewys ende reliqua te doene tot ons.
+ende hieraf x antwoirt
+byden ontfanger
+van supplianten in
+brabant
+prouffite / metten anderen penningen van zynen ontfanghe / zy ons.
+drossaet van brabant / amman van bruessele drossaet van
+ons. lande van mechelen voirs. ende allen anderen ons.
+ende der smaelre heeren rechteren justicien ende officieren tegevoordig
+oft toecomende / die dit aengaen oft aenroeren zal moghen
+hueren stedehouderen ende een iegelycken van hem lieden besondere
+zoe hem toebehooren zal / doen laten ende gedooghen den voornoemden
+supplianten van dese onse gracie remissie ende pardoene / zoe ende
+inder manieren als boven rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genieten ende gebruijcken / sonder hen te doen noch te
+laten ghesciden in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moeyenisse ter contrarien / maer huerlieder lyven gevangen
+als voirs. es / mitgaders huere ongeconfisqueerden goeden
+indien die eromme becommert belast oft gearresteert waeren
+dat zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcomen
+delivrancie / want ons alzoe ghelieft / ende ten
+eynde dat dit goet vast ende ghestadich blyve tot eeuwigen
+daghen zoo hebben wij onsen zeghel hier aen doen hangen /
+behoudelijck in anderen zaken onses recht ende een iegelyck
+tzyne in allen // gegeven in onse stede van bruessele
+inde maent van december int jaer onses heeren duysent
+vyfhondert zessentwintich / ende van ons. rycken
+te wetene vanden roomsschen ende germanien etc. tnegenste
+ende van castille etc. telfste / aldus geteekent
+opde vouwe / byden keyser in zynen rade verdere
+visa.
+ghecollacioneert tegens
+doriginale brieven by mij
+decock $$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van jan de grave
+belast met wyf ende kinderen mulder inhoudende hoe opten xxiiien dach
+van junio in dit jaer xvc zessendertich inden avont tusschen acht
+ende negen uren gecommen es wylen doen levende jan van nyeuwenrode
+ten huyse vanden suppliant te creinhem in onsen lande van brabant
+ende heeft op hem suppliant geroupen met luder stemmen zwerende
+byden vyfwonden zeggende jan donde zeerder compt uuyt ende track
+zyn mes uuyter scheeden dwelck hoirende de suppliant es uuyt zyn
+coeckene gecommen tzynder deuren werts doen die selve overleden
+sloech met zynen messe naer den voirs. suppliant daer hy binnen
+zyne huyse stont maer en geraecte hem nyet mits dat die slach
+ginck boven tegens den dorpel van desselffs suppliant huyse
+mitswelcken de voirn. overleden zyn slach hernam ende sloech
+noch eens naer hem suppliant inder vuegen dat hem tmes uuyt
+zyn handen viel ende alzoe die overleden nicte om zyn mes
+op te rapen in meenighe gelyck wel te presumeren es
+noch naer hem suppliant te smyten zoe heeft die suppliant om hem
+te verweeren den selven overleden met eenen stocke uuyt hitte
+van bloede gheslegen diversche slagen op syn hooft zynen
+rugge ende elders zoe dat de overleden daeraf hadde open
+wonden in zyn hooft ende dit gedaen zynde zoe bleef de suppliant
+in zyn deure staen ende liet den voirs. wylen jan van nyeuwenrode
+opstaen ende de voirs. nyeuwenrode opgestaen wesende ginck
+tot over die steenenbrugghe te creinhem voirs. om naer zyn
+huys te gaene doen seyde de suppliant tot hem ick hadde u wel
+dootgeslagen hadde ick gewilt ende voirts zeyde de suppliant
+tot eenen geheeten pieter de drueghe die de selve beroerte zach
+gheeft hem zyn mes denoterende den overleden ende laet hem thuys
+gaen ende als die overleden naer huys ginck zoe riep de
+suppliant hem naer zeggende gaet segt nu dat ghy dondezeerder
+uuyten huyse geroupen hebt ende als die voirs. wylen jan van
+nyeuwenrode thuys gebracht was zoe dede men halen den
+prochiaen van sinte stevens woluwe om hem te visiteren ende
+berechten maer en ghaf hem gheen spaeke zoe dat hy daeraf
+sterf zekeren tyt daernaer sonderbiechte ter cause vanden
+welcken hy suppliant beduchtende rigeur van justicie heeft hem
+geabsenteert ende vluchtich gemaect uuyt onsen lande van
+brabant habandonnerende zyn voirs. vyf ende kinderen levende
+in vremde conteryen in grooter armoede ende kattinicheden
+ende en soude inden selven onsen landen nyet dorren wederkeren
+oft converseren al eest nochtans dat hy paix met partie
+heeft ten waere dat hem hier op eerst verleent worde
+onse gracie ons om de selve oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbende metten voirn. suppliant ende wilende hem in desen
+gracie ende genade prefereren voers rigeur ende strancheyt
+van justicie zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt
+vander bitter passie onsheeren jhesus christus die hy leet voer ons allen
+op zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden genade
+alsboven quytgescholden ende vergheven scelden quyteren ende vergeven
+uuyt onse zundelingen gracie by desen den dootslach voeren
+verclaert mitgaders oyck alle peine ende amende corporelle ende
+criminele daer inne hy hem overmits ende uuyt zaken van
+tgunt des voirs. es tegen onse hoocheyt ende justicie eenichsins
+mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame ende
+name in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant ende allen
+anderen onsen voirs. lande ende heerlicheyde ende tot zyn goeden
+noch ter tyt nyet geconfisquert zynde indien daer zoe verre daer
+eenige waren imponerende hier op een eeuwich zwigen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die syn of wesen
+mogen satistactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen de geintereseerde
+partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach iegens ons
+civilyck beteren zal naer die gelegentheyt vander misdaet ende
+faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te
+betalen die redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende
+naegevolcht indien datter eenige geschiet zyn ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen brieven ende getruwen den cancellier ende
+luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe commiteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende
+luyden van onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroupen
+dieghene die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verifficacie ende interinemente van desen onsen iegewoirdigen
+brieve naer huer vorme ende indouden ende welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen voirs. raede te
+versoucken binnen eenen jaere naer date van desen op de peyne
+van te verbueren deffect der selver ende dt gedaen ende
+de voirs. civile boete ende costen van justicie indien datter
+eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren
+zal van welcke civile boete de gene van onsen rentmeester
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken rekeningen
+bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen
+# sy hier aff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossaert van brabant
+amman van bruessele ende allen anderen onsen ende onsen
+vassallen of smaelre heeren richteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn
+oft wesen mogen tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschien in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moeyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+onverbuerde goeden waren daeromme gevangen becommert
+oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzoe
+belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in ander zaken ons recht ende een
+yegelyck tzyne in allen gegheven in onse stede van bruessele
+duysent vyfhondert ende zessendertich van onsen keyseryke
+txviiie en van onsen ryken van castillie ende ander txxiie
+aldus onder opte plycke stont gescreven byden keyser in
+zynen raede ende geteekent l dezoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"philips etc. ad longum doen te weetene dat wij hebben
+ontfangen die supplicatie van francois van achten
+soone jans, oudt ontrent tweentwintich iaeren
+geboren inwoonder onser stadt van mechelen inhoudende
+hoe dat hy op den meijdach xvjc eenenviertich synde
+tot verrichtinge van syns vaders affairen als wesen
+een oudt bedraeght man gecommen binnen onse stadt
+bruessele heeft ontrent den avont gerencontreert
+eenen persoon van syn kennis genaempt n. jan
+geboren van s’hertogenbosche ende gaende t’saemen
+wandelen syn ontrent den acht uren gecommen
+beneden sinte geleyns straet in sekere herberghe
+genaempt sinte jan baptiste alwaer zij t’saemen
+drinckende oock is gecommen seeckere jonghe
+lichte dochter genaempt marie de bolducq ende
+daer gebleven zijnde tot ontrent de thien uren
+t’savonts ende gevraeght synde naerde rekeninghe
+van het gelach heeft den weerdt t’selve gerekent
+ende gebrocht daerop den voors. n. jan antwoorde
+al kijvende ende krakeelende dat t’selve te
+excessif ende ombehoorlijck was gerekent heeft
+den suppliant om t’selve te verhueden gerepliceert
+dat t’selve gheen lieden en waeren om onbehoorlijck
+te rekenen waerover zy alte saemen kijvende ende
+krakeelende sijn gecommen tot inden ganck om uuyt
+de deure te gaen alwaer den voors. jan heeft
+uuytgetrocken syn rappier gelijck den suppliant
+tot nootelycke defensie van sijnen lijve oock
+heeft gedaen uuytgeblaesen synde het licht ende
+gedrongen ende gekomen sijnde tot op der straeten
+heeft aldaer ontfangen eens steeck ontrent den
+buijck ende op dat den suppliant vanden lijve niet
+en soude worden geevelt : die voers. marie de
+bolducq inden donckeren tusschen beyde gaende : heeft
+ongeluckelijck met des suppliants rappier van achter
+inden rugge tot sijn groot leetwesen ontfanghen
+eenen steeck : daer van sy corts daernaer is overleden
+ende alzoo t’voors. feijt geensints en is geschiedt
+met opsetten wille dan wel onnooselijck ofte onwetens
+als hebbende te voerens met deselve dochter noijnt
+eenigen den minsten twist oft questie gehadt dat
+t’selve feijt oock is overjaert geduerende welcke
+tijde hij hem heeft moeten absenteren buijten s’lants
+gelijck hy noch doet dat zijnen vaeder is een oudt
+bedraecht man die nu veele maenden mette
+geraecktheijt heeft te bedde gelegen gelyck
+hy noch doet ende oock zijne moedere die hy in
+hunne aude daghen ende indispositie in hunne nering
+ende affairen geerne soude assisteren badt oversulcx
+oitmoedelyck om onse opene brieven van remis daer toe
+dienende waerom soo ist dat wy desen aengesien
+ende aenschouw nemende op de circumstantien deser
+saecke hier op ierst gehadt d’advijs van onsen lieven
+ende wel beminden des amptman onser stadt
+brussele geneghen wesende ter beden des voors.
+suppliants wilende in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quijtgescholden ende vergeven schelden quijt
+ende vergeven uuyt onse sunderlinge gratie by desen
+onsen briefve t’feyt ende ongeval boven geruert
+midts gaders alle breucken corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cause voers. midtsgaders dat daeraen
+cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruijckt mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren by desen tot sijnen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlickheden
+midtsgaders tot zijne onverbeurde goeden {: indijn
+hy eenige onder ons heeft : } gelijck ende in alder
+manieren soo hy was voor de toecompste van den
+voors. feijte imponerende hierop een eeuwich
+geswijgh onsen lieven ende getrouwen raedt ende
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+ende onsen vazallen oft der smalre heeren richteren
+justicieren ende officieren wie zij sijn satisfactie
+ende beternisse ierst ende vooral gedaen der
+partije geinteresseerde voor soo veele die noch
+nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet
+civilijck alleenelijck ende die saecke sulcx is verheijschende
+behoudelijck dat de voors. costen van justitien hieromme
+alleer gedaen suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt
+tegens ons te beteren civilyck naerde gelegentheijt
+vande saecken ende faculteijt van sijne goeden
+met oock te betaelen die redelijcke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+raede geordonneert in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luyden van onsen voors. raede dat voer hen geroepen
+die daeromme behoiren geroepen te zijne zij procederen
+wel ende deugdelijck tot verificatie ende
+interinement van dese onse brieven van remis naer
+hunne forme ende inhouden ende ter taxatien ende
+moderatien van de selve amende civile ende costen
+van justitie voors. alzoo sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement de voors. suppliant gehouden
+sal zijn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcomende
+op pene van te verbeuren d’effect van dijen ende dat
+gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt synde in handen vande
+genen dien dat behoiren zal zij onsen voors. procureur
+generael in brabant ende allen anderen ons rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordighe
+ende toecommende dijen dat aengaen zal moghen
+heure stedehouderen ende een iegelijck van hun
+besundere soo hun toebehoiren zal laeten ende
+gedogen den voors. suppliant van deser onser
+tegenwoordiger gratien ende remissien ende van allen
+d’inhouden van deser inden vuegen ende manieren voere
+verhaelt paisibelyck rustelyck vredelijck ende
+volcomelijck ten eeuwighen daege
+#maer indijen sijn
+lijff oft eenige van
+sijns goeden daertoe
+gearresteert becom-
+mert oft belet waeren
+dat zy die setten ende
+stellen doen setten ende
+stellen terstont ende
+sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomen-
+der delivrantien want
+ons alzoo gelieft ende
+ten eynde dit vast
+ende gestadich blijve
+ten eeuwighen daghe#
+soo hebben wy onsen
+seghel hier aen doen hangen behoudelijck in andere dingen
+onsen rechte ende eenen iegelijck anders des zijns
+gegeven binnen onser stadt bruessel inde
+maent van september xvjc tweenviertich
+ende van onse rijcke het eenentywintichste"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordige ende toecommende
+dat wy ontsaen hebben die oitmoedige supplicatie van gillis vanden
+vliete aerin schamel man belast met huysvrouwe ende kindren
+ingesetenen des dorps van melen in onsen lande van mechelen
+inhoudende hoe dat inden iaere xv c xxiiii den vyfsten ofte zesten
+dach na baesmisse hy suppliant geseten is geweest om drincken
+ten huyse der weeduwen wylen diederycx aers biertaverne met
+machielen ende peeteren verbiest gebruederen met oick noch
+twee oft drie andere goede ende eerlycke ingesetenen desselfs
+dorps alwaer insgelycx gecommen zyn omtrent een ure
+nader sonnen onderganck twee andere gebruederen zeer hooghe
+gedroncken te wetene merten ende cleys van scharborch
+henricxs heysschende vander werdinne een pinte biers die
+welcke hen die werdinne weygerde aensiende datzy geheel
+droncken waeren seggende dairom desen oft gelycken worden
+lieve gesellen wat wildy noch metten biere maken ghy hebt
+genoech gedroncken ic rade u lieden thuyswaert slapen te gane
+dat anhoorende de voirs. claes heeft ghelt genomen vuyt
+zynen buydel ende tselde geworpen opden vloer seggende
+hoochmoedelick werdinne nempt daer es ghelt waeromme en
+soudy ons met alsoe wel biertappen als den andere geselscape
+wat sordy dat men u nyet betaelen sal die voirn. marten
+ende claes schaiborch bier hebbende zy metten biere gecommen
+ongeroepen int voirs. geselscap ende gelach daer die suppliant
+inne geseten was zeer corts naer dien dat zy claes ende
+marten aldaer geseten ende gedroncken hadden sprack die
+zelve claes totten voirs. machiele verbiest vragende wy
+es die meester vanden drey messe dat ghy daer draecht soudt
+ghyt oick dorren bestygen oft ghy eenen maen zaecht
+verhalenen die worden drie oft vier wernen met heeten ende
+grammen moede sonder dat ghy machiel enige antworde
+gegeven heeft verdragende die dandere gelycke spitige worden zeer
+pacientelyck als die ghene die egeenen twist noch geluef an en
+stont die voirs. claes aensiende die paciencie ende het zwigen
+vanden zelven machiele seyde tot hem ghy clippelle en verstaede
+ghys nyet is tmes u meester oft zyt ghy zyn meester waerop
+de voirn. machiel te laetsten antworde dat en weet ic nyet
+den selven claes replicerende neen en weet ghyt nyet dat
+zuldy wel weten eer yet lanck welcke hoochmoedige ende
+dreygelycke worden die suppliant verstaen hebben is buytenhuyse
+gegaen buyten wesende heeft inden huyse groot gerucht ende
+gevecht gehoort ende met dien is vuyten selven huyse
+totten suppliant geloopen een vrouwe geladen op haer aermen met
+twee kinderen hem aenroepende och lieve gielis helpt doch
+daer int bescheet gaen ofte daer wortter twee oft drie
+vermoert die suppliant daer toe geneycht wesende ter grooter beden
+ende iammerlick aenroepen vander selfder vrouwen in
+meynige quaet te doen schouwen op datter egheen dootslach
+oft mesval geschien en soude heeft hem verclaert in huys
+te tredene ende int bescheet te gaene tusschen den voirn. vier
+gebruederen die zwaerlick vochten ende sloegen iegens elcanderen
+nemende tot dien syne in zyn handt eenen drievoet metten
+welcken hy langetydt scheyde die selve gebruederen begeerende
+ende roepende vriendelick op hem pays ende vrede merten
+van schaiborch ziende dat hy supplant hem verscheyden hadde
+in zulcker wys dat hy zynen evelen heeten ende grammen
+moet nyet wreken noch zyn voernemen nyet volbringen
+en mochte tot zynder begeerte opten voirs. machiele ende
+peteren verbiest gebruderen nam zyn hant oft vuyste ende
+stiet den suppiant tot twee stonden op zyn aensicht seggende
+u alsoe lief aels een ander ende met dien woerden es hy
+merten den suppliant innegevallen met een corte dagghe strytgierlyc
+nae hem stekende die ongeweert stont zonder mes oft stock
+nyet anders in de hant hebbendedan denselven drievoet
+benauwende zoes zeere den supplant die egheen vlien en
+hadde dat het scermsel oft spenne inder kuecken staende
+woirde om gevochten ende gestocten daer onder lach een
+viercant hout dewelck aensiende die suppiant mitsgaders
+aenmerckende het benauwen ende wernolch vande voirs.
+merten ende het groot perickel van zynen lyve daer
+inne inne hy was sonder hope van te moghen vlien zulcx
+dat hem eyntelycken groot noot worde zyn lyf te verweerenen
+of daer ter plaetsen doot te blyvene heeft geanvert tvoirn.
+hout ende ongeluckelyck den voirs. martin eenen slach
+daermede geslaegen op zyn hooft van welcken slage de voirs.
+maertin is binnen corten daghen daer nae gegaen van
+levende lyve ter doot welcke den suppliant hertelick leet
+es ende hoe wel hy partie gesoent heeft beduchtenen
+nochtans righeur van iusticien es geabsenteert vuyt
+onsen landen ende heerlicheden ende zoude indeselve
+met dorren wedercommen hanteren noch converseren maer
+zoude hem vuyt dien moeten houden tot zynen geheele
+vredersnisse ten zy dat hem onse gracie ende genade hierop
+verleent worde alsoe hy zeyt ons o?e de selve zeer
+oitmoedelyc biddende soe eyst dat wy desalven voirscrevene
+overgemerct ghevenen wesende terbede ende supplicatie
+van voirn. gielis vanden vliete suppliant ende hem willende
+in dit stuck gracie ende genade prefereren voor righeur van
+iusticien hebben inden gevalle alsboven vergheven
+geremitteert ende quyt gescholden vergeven remitteren ende
+schelden quyt vuyt sonderlinge gracie mits desen onsen brief
+tsait ende manslacht boven verclaert mitsgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporeele ende crimineele dair inne
+hy ter causen van dien met diesser aencleest iegens ons ende
+iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem als daer van weder gesteelt ende gerestitueert
+wederstellen ende restitueren tot zynen goede fame name ende
+geruchte in onse voirs. lande van mechelen ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne
+onverbuerde goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in
+alder manieren als hy was voer de toecompste vanden feyte
+voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen
+ende silencie onse procureur generael ende allen anderre manieren
+als hy onsen iusticieren ende officieren wy zy zynen
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvooren gedaen
+der partien geinterresseert indien die noch nyet gedaen en es
+ende eenige dairtoe dient civillick alleenlyck behoudelyck
+dat die voirn. supplant gehouden wort tvoirs. feyt iegens ons
+te beteren civillick naer de gelegentheyt vander mesdaet
+ende faculteyt van zynen goeden ende oick t besonderen ende
+betaelen die redelycke costen van iusticien indien hieromme
+eenige gedaen ende nagevolcht zynen a$let ter taxacie ende
+arbitreschepe van ons lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy dairtoe
+committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selven van
+onse raide in brabant dat voer hem geroepen die ghene dyet
+over behoeren geroepen te zyne procederen wel ende
+duechdelick tot verifficatie ende intervinentie van desen ende
+tot tanxacie vanden amende civile voirscreven ende dat
+geden ende de selve amende getaxeert gearbitreer ende betaelt
+zynde in handen vanden ontfanger vander exploiten vander selven
+raide die daer af gehoud wordt ontfang te maekene
+rekininge bewys ende relqua te doene tot onss proffite
+metten anderen penningen van zynen ontfange ende bewynde
+zy ende alle andere onse ende der finalen heeren rechteren
+iusticieren ende officieren iegewordich ende toecommende oft
+hueren stedehoudere ende elck van hem by sonder soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoen ende van allen den inhoud
+van desen inder manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecommende tyde aen ly$$ noch aen goede eenich hinder
+letsel oft moeynnisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf ofte enige van zynen ongeconfisquier
+de goeden zyn oft naemaels waeren hieromme gevangen
+oft gearresteert dat zy die terstont ende sonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot geheele ende volcommende
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vaest ende gestadicht blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel doen hier aen doen hangen
+behouden in andere saken ons recht ende eeneyegelyck
+tsyne in allen eegenen in onsen stadt van mechelen
+inde maent van maerte int iaer onsheeren duysent
+vyfhondert vyfentwintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roomschen ende germaine tachste ende
+van castillien ende andere etc. thienste aldus staet$ gesc$
+boven op te plyke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent rys derde $$ ende noch visa"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van henrick verstappen
+arm schamel man inhoudende hoe dat hy suppliant opten sesten dach van
+april anno xvc xliii naer paesschen met zekere geselscap versaemt is
+geweest in zekere herberge oft taverne gestaen tot sint jans inden
+scrieck binnen onsen lande van brabant alwaer hy suppliant vandt wylen
+hendrick van eyssche welcke henrick ziende den suppliant zeyde dese
+oft gelycke woerden ghy hebt my eens geworpen niet eenen pot aen
+mynen aerm waer doere ick aen mynen arm hebbe moeten draegen
+eenen baendoeck dwelcke my coste iiii stuyvers wildy my die wederomme
+geven waerop de suppliant antwoirde ick en hebbe u noydt geworpen
+dat ghy eenen baendoeck gedragen hebt maer gheeft ghy vier stuivers
+int gelage ick salder oick vier geven op dat hem tgeselscap verblye
+dwelcke de voers. wylen henrick van yssche hoirende gaff den suppliant
+vele injurieuse woerden deur welcke hy suppliant een tange in zyn
+hant nam gaende daermede binnen ende buyten den voers. huyse
+tot dat hy aen een tafele ginck sitten dwelck die voers. overleden
+ziende is byden suppliant gecommen nemende den hecht van zynen messe
+in zyn handt injurierende zoe lange zoe meer den suppliant met woerden
+maer deur middele van vrouwen wordden zy gescheyden ende mit
+dyen is de voers. hendrick buyten den voers. huyse gegaen ende
+wederomme commende ghinck sitten by jorissen verstappen brueder vanden
+suppliant zeggende totten suppliant geeft nu die vier stuyvers int gelage
+ick salder oick vier geven waerop de suppliant antwoirde ick en sal
+cruys noch munte geven doet dat ghy wilt dwelcke die voers.
+hendrick aenhoirende injurierende wederomme den suppliant als voere doen
+seyde jooris verstappen brueder vans. suppliant hendrick ick raide u
+dat ghy thuyswaerts gaet want ghy en hebt hier egeen vrienden
+ende ghy soudt my oick gram maecken midts den welcken de voers.
+hendrick is es byden vierens gegaen malignerende ende den suppliant
+ende den suppliant altyts zeer injurierende dwelcke hoorende byden
+suppliant zeyde totten voers. hendrick van yssche dese oft gelycke
+woerden hendrich willen wy den veede malcanderen quytscelden
+ende doot drincken zoe geeft my u handt want ick en sal u
+anders nyet geven waerop den selven hendrick antwoirde houdt
+daer myn handt maer ich en schelde den veede nyet quyte noch
+ich en wils oick nyet doot drincken welcke handt de suppliant met
+zynder handt aenveerde ende hoirende dat den voers. hendrich
+den veede nyet quytschelden noch doot drincken en wilde heeft
+hy suppliant vuyt hitte van bloede met zyn ander handt den voers.
+hendrick mit zynen opsteker boven oner zyn schouderen eenen
+steecke oft quetsure gegeven in zynen rugge mit welcke steeck
+oft quetsure de voers. hendrick vier maenden eenen dach min
+gegaen ende gestaen heedt ende hem selven qualick bewaert ende
+nyet doen cureren noch willen laten cureren van experte cyurgynen
+die hy suppliant zelff tot tween toe hem geschickt ende toegesonden heeft
+die hem wel hadden meynen te cureren alsoe dat behoirdt overmidts
+dat de voers. wonde nyet dootlick en was alzoe die chyrurgynen
+ende geswoeren meesters onser stadt van mechelen verclaert hebben
+ende is alzoe de voers. hendrick hebbende de voers. wonde oft
+quetsure laeten verrotten ende vervuylen by zynder verzwyentheyt
+ende ommargsienheyt ende die gedraegen gaende ende staende achter
+straeten vier maenden eenen dach min is upden xxviiien dach van
+julio daernae gecommen van levende lyve ter doot ende hoewel
+tw tvoers. feyt den suppliant vuyt gront zynder herten leet is ende
+dat hy daertoe midts den grooten injurien hem byden voers. wylen
+hendrick op geseyt ende geinfereert es geproneceert geweest ende dat
+hy oick der partyen geinteresseerde vanden voers. wylen hendrick
+gebetert heeft die binnen zynen leven tyt den suppliant omme de passie
+onsheeren hem de quetsure ende mesdaet vergeven heeft als dat
+blycken mach by instrumenten daeraff zynde biddende zyn vrienden
+naer zyn doot gheene wraecke te doene aenden suppliant nyetmin
+vreesende rigeur ende stranckheyt van justicien heeft hem zichtent
+geabsenteert vuyt onsen lande alwaer hy nimmermeer en soude
+dorren commen hanteren oft converseren ende zy dat onse gracie
+ende genade hem hierop gedeelt wordde alzoe hy seeght omme
+de welcke gemerckt tguut des voers. is zunderlinge dat de voers.
+wonde oft quetsure luttel was oft nyet dootlyck hebbene gegaen
+ende gestaen vier maenden eene dach min nae die quetsure laten
+die vaeren sonder die te bewaeren encle te doen cureren hy ons oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy de zaken voers. overgemerckt
+den voernoempden hendrick verstappen suppliant genegen wesende tzynder
+voers. bede ende begeerte ende hem willende in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden gevalle als
+boven vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden
+quyte ende remitteren vuyt sunderlinger gracien mits desen tfeyt
+ende manslach boven geroert mitsgaders alle peyne boete ende bruecke
+corporelle ende crimminelle daer inne hy ter cause van dyen
+mit diesser aencleeft misdaen ende misbruyckt mach hebben jegens
+ons ende justicie ende hebben hem als hieraff wedergestelt encle
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynder goede fame
+ende naeme in onser landen van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden mitgaders tot zynen onverbeurden goeden indyen hy
+ennige heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden voers. manslach
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onser procureur
+generael van brabant ende allen anderen onser rechteren ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoren gedaen
+der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige toe staet civilick alleenlick behoudelick dat de voern. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt jegens ons te beteren oick civilick naer
+de gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende
+onse nieuwe ordonnancie daerop gemaickt ende oick te refonderen ende
+betaelen die wettelicke costen van justicien indyen hieromme ennige
+gedaen zyn al ter taxatie ende arbiterscepe van onser lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die
+wy daertoe commiteren den welcken wy bevelen dat voer hen geroepen
+dye ghene dyer behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deughdelick ter verificatie encle interinemente van desen naer heure
+vorme ende inhouden welck interinement hy suppliant gehouden sal
+zyn te versuecken in onser voers. raide binnen zesse toecommende
+maenden opte verbeurte van te verliesen deffect der selver ende
+tot taxatie ende arbitrescepe vander amende civile ende costen
+van justicien voers. ende dat gedaen ende de voerseyde amende
+civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen van onsen ontfangers dyet behoiren sal
+die daeraff gehouden wordt ontfang te maecken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tonsen prouffyte mitten anderen penningen
+van zynen ontfanck zy onsen drossaet van brabant meyer van
+loeven amman van bruessele schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende allen anderen onsen rechteren ende officieren
+iegenwoirdich ende toecommende dyen dat aengaen sal
+dat zy den voernoemden suppliant doen laten ende gedoegen
+van dese onse gracie remissie ende quytsceldinge ende perdoene
+ende van al den inhouden van desen inder vougen ende manieren
+voeren verhalt rustelyck ende vredelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten gescyen nu noch in toecommende
+tyden aen lyve noch aen goede eenich hinder letssel oft moyenisse
+ter contrarien in enniger manieren maer by alsoe zyn lyff
+oft eenige van zynen goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme
+#sy hier$ verantwordt
+byden ontfanger vande exploiten
+gevangen becommert oft belet waeren dat zy die stellen oft doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet ende gestadich blyve te eeuwigen dagen zoe hebben wy onser
+zegel hieraen doen hangen behoudelicken in anderen zaken ons
+recht ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maent van augusto int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert vyfenveertich van onser keyserycke txxvie ende
+van onsen coninckrycken van castillen ende anderen txxxe aldus
+gescreven op de plycke byden keyser in zynen raide ende geteekent
+verreycken visa registrata
+gecollacionneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+deruwez"
+"remissie meester cornelis van tongerloo
+kaerle etc. doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van meester
+cornelis van tongerloo medecyn residerende in onsen stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat corts nae bamisse lestleden hij
+geroepen is geweest tot eenen geheeten hans schaedere zeer
+cranck wesende ende de selve crygende een flauwicheyt
+buyten antwerpen te schelle van epilentie oft vallende
+sieckte ende daer nae tot hem selven gecommen seyde
+totten suppliant dat hij zeer gehouden was in eenen genaempt
+kiliaen rytwysere ende dat van verteerde costen van acht
+jaeren geleden hij dat voertyts voer vele andere persoonen dyckwils
+bekendt heeft gehadt dat hij daeromme den meestdendeel van zijne
+goederen den selven kiliaen laeten woude ende alzoe sandt de selve
+hans corts daer nae tot antwerpen om zijnen bichtvadre ende
+notaris genoempt heer christoffel vander heyden ende insgelycx
+van zijne rekenboeck om van zijne dinghen te disponerene ende
+bynnen een oft twee uren daer nae soe is de selve hans
+veel crancker geworden dwelck de suppliant aensiende heeft
+hem gevraeght oft hij zijn testament nyet maken en woude
+voir den prochiaen aldaer die nyet verre van hem en was
+ende die welcke te voeren by hem geweest hadde hem seggende
+dat goet gedaen waer want gecrege hy alnoch sulcke
+flauwichheyt hy soude daer inne mogen sterven aleer dander
+notaris van antwerpen quame waerop hans antwoirde
+jae quame mijnen rekenbouck ende ter stont viel de selve hans
+in een flauwicheyt ende sterf sonder yet meer te sprekene oft yet
+getesteert te hebbene nu is waer dat vier oft vyf daghen daer
+nae de suppliant heeft hem met schoonen woorden sonder eenich
+ander prouffyt gehadt te hebbene laten induceren ende verleyden
+van eenen genoempt baltus pug$ir om getuyge te zijne ende
+tonderteekene eene gefabriceert ende gefingeert testament byden
+welcken svoirgn. kiliaens huysvrouwe ende kinderen souden byden
+voirgn. wylen hans versien zyn geweest van zekere merckelycke
+somme van penningen min nochtans gedragende dan de helft van
+zynen goeden nae dbeste onthouden vanden suppliant hoe wel dat
+des suppliants verstant ende meyninge was dat tselve
+testament soude allenlyck inhouden een confessie oft beken$$$
+van dat die voirs. hans geseeght ende bekendt hadde
+dat hy inden voirgn. kiliaen zeer gehouden was ende
+alzoe ter saken van desen testamente questie geresen is
+tusschen eergen.. desselfs hans die welcke tselve
+testament willen doen annichileren in onsen raide van
+brabant heeft de suppliant voer zekere commissaris vanden
+selven onsen raide by eede geaffirmeert uuyt vreese van
+infame ende oick van geevelt ende geinvadeert te
+worddene vanden ghenen die tselve testament met hem
+geteekent hebben dat tselve testament goet ende alzoe geschiet was
+meynende voer god almachtich daer innen nyet mesdaen te hebbene
+uuyt saeken dat gelyck gesseght is de voirs. hans heeft bekendt
+gehadt inden voirgn. kiliaen zeer gehouden te zyne ende dat hy
+hans in wille was dat te makene en hadde hem god
+metter doot nyet verascht ende oick aensiende dat de voirs.
+kiliaen duer de costen vanden voirs. hans eensdeels was
+arm gewordden nyet te myn naer dat de suppliant
+voer den selven commissaris anderwerf oick by zynen eedt
+geexamineert is geweest heeft hy gedeponeert ende vercleert
+van als de warachtigheyt te wetene dat tselve testament
+nyet anders geweest en heeft noch en is dan gefingeert
+oft gefabriceert gelyck by zijnder depositien claerlyck sal
+bevonden worden ten causen vanden welcken onse
+marckgrave van antwerpen heeft den suppliant bynnen cortten
+daghen herwerts aldaer geapprehendeert ende in stricten
+gevanckenisse gestelt in meyninge wesende tegens hem
+te procederen met rechte ende hoe wel tvoirn. mesval
+den suppliant die altyts gestaen heeft tot goede fame
+ende name sonder hem in eenighe andere zaeken weerdich
+van reprehensien mesdragen te hebben hertelycken leet
+is ende dat hy tselfde nyet gedaen en heeft by quaden
+opsette fraude bedroch giericheyt om gelt oft om goet
+want hy daer af noyt stuver proffyts gehadt noch begheert
+en heeft meynende alzoe daer inne nyet te mesdoene
+nyetmin beducht hem dat onse voirn. marcgrave tegens
+hem criminelycken sal willen procederen twelck comen
+soude tzynder geheelder bederffenisse ten zy dat onse
+gracie ende genade hem hierop verleent worde alzoe
+hy seegth ons daeromme oitmoedelyck biddende soe eest
+dat wy de saken voirscreven overgemerct ende hier
+op gehadt tadvys van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant den voirn. mr.
+cornelis van tongherloo supliant geneghen wesende tzynder
+bede ende supplicatie ende hem willen in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden
+gevalle alsboven vergheven quytgeschonden ende geremitteert vergeven
+schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen
+tfeyt ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peyne ende boete
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dyen mit
+diesseraencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als hier af wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder goeder
+fame ende naeme in onse lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden mitgaders tzynen onverbeurden
+goeden indien hy er eenighe heeft alzoe hy was voer de
+toecompste van tvoerscreven mesuzen imponerende hier op
+een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur general ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerder partyen in dyen die noch nyet gedaen en is
+ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+de voirn. suppliant gehouden werdt tselve feyt ende mesuzen
+jegens ons te beteren oick civilyck naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te
+reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien
+in dyen hier inne eenighe gedaen zyn al ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy daertoe committeren den welcken
+wy bevelen dat voer hen geroepen de ghene dier behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen nae heure vorme ende inhouden
+welck interinemente hy suppliant gehouden sal zyn te versoucken
+in onsen voirs. raide van brabant bynnen zes maenden
+naestcomende nae.. date van desen upte peyne van te verliesen
+deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe
+vander amende civile ende costen van justicien voerseyt
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet
+behoiren sal, die welcke gehouden wert daer af ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+proffyte metten anderen penningen van zijnen ontfanck zy onsen
+drossaet van brabant meyer van loeven amman van
+bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren iegenwoirdich ene toecomende
+he$ren stedehouderen ene eenen iegelycken van hun besundere soe hem
+toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinge ene pardoene
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende eeuwelijck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
+geschien nu noch in toecommende tyden aen lyf noch aen
+goet eenich hinder letssel oft moyenisse ter contrarien
+maer by alzoe zyn lyf nu jegenwoirdelijck gevangen
+soet voirs. is die stellen oft doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve teeuwighen daghen soe hebben wy
+onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck in anderen
+saken ons recht ene eenen yegelijcken tzyne in allen
+gegeven in onse stadt van bruessele inde maent
+van april int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+tweenveertich van onsen keyserrycke txxiiie ende
+van onsen rycken van castillen ende anderen txxviie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+raeide ende geteekent verreyken visa recepta
+gecollationert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"remissie
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier
+a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan
+baptiste de servo aussy de milan passe douze ans a espouse en
+la face de leglise la seur dudit suppliant et avec icelle consomme
+mariage et habite par certaine espace de temps et jacoit que
+ledit jehan baptiste se devist avoir conduit comme homme de bien
+et demoure avec la seur dudit suppliant sa femme sans icelle delaisser
+ny habandonner en aucune maniere. ce non obstant peu apres
+quil lauroit eu espousee comme dict est il sest sans aucune cause
+ne raison departy de sadite femme et icelle delaisser
+habandonner et aucune maniere laisse en grande desolation
+et sen est ledit jehan baptiste alle vers romme ou il auroit
+eu contemptenement du sainct sacrament de mariage et
+postposant toute conscience et honneur espouse une autre
+femme et avec icelle consomme mariage au grant scandale
+regret et confusion dudit suppliant de sadite seur et tous leurs parens
+et amis ce considerant ledit suppliant et ayant au vray entendu
+ledit jehan baptiste estre a romme lauroit par une sa missive
+premierement admoneste et en toute benivolence requis quil
+voulsist delaisser ladite seconde femme espousee a romme et
+comme homme de bien sen retourner vers la seur dudit suppliant
+sa legittime femme et la traicter comme il appertient laquelle
+missive a este delivree es mains du pere de ladite seconde
+femme et dont comme fait bien a presumer ledit pere sen est mal contente
+pour le deshonneur quil recevoit dudit jehan baptiste en sadite
+fille et ayant icelluy jehan baptiste comme fait bien a
+presumer entendu que ledit suppliant se tenoit a venise et illec
+venu de romme fort mal content et courrouche sur ledit suppliant
+comme fut icellui suppliant adverti et ung jour rencontrant
+lesdits supliant et jehan baptiste sur les rues et entrant en
+grandes parolles sur ce que dessus tant multiplierent dun
+coste et dautre lesdites parolles que ledit suppliant vaincu de
+l’ire et colere pour ce grant oultraige faict par ledit jehan
+baptiste a sa seur comme dessus vint a ferir et bleschier
+ledit jehan baptiste dun poingaert en la teste ou ailleurs de
+laquelle bleschure ledit jehan baptiste apres bonne espace
+de temps est ale de vie a trespas a cause de quoy ledit
+suppliant sest retire et absente dudit venise et venu en notredite
+ville danvers gaignant sa vie avec grant paine et travail ou
+il a este constitue prisonnier comme dit est et double que
+notre marcgrave et escoutete danvers vouldront contre
+luy proceder au dernier supplice se notre grace ne luy est sur
+ce impartie treshumblement requerrant icelle pource
+est il que nous ce considere ayans pitie et compassion
+dudit suppliant et lui voulans en ceste partie preferer grace a
+rigeur de justice audit suppliant inclinans a sadite supplication
+et requeste avons ou cas dessusdit quicte remis et pardone
+quictons remectons et pardonnons de grace especial par ces
+presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine et amende corporelle et criminelle enquoy pour
+raison et a loccasion dicelui cas et homicide et des circonstances
+il peut avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice et lavons quant a ce remis et restitue
+remectons et restituons a sa bonne fame et renommee en notre
+pays et duche de brabant et autres noz pays et signouries et a
+ses biens non confisquiez saucuns en a tout ainsy et par la
+maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas et hommicide en
+imposant sur ce silence perpetuel a notredit procureur general et
+a tous autres noz justiciers et officiers quelconques de notredit pays
+de brabant satisfaction toutesvoies faicte a partie interessee
+se faicte nest civilement seulement et moyennant aussy
+quil amendera envers nous civilement ledit cas selon lexigence
+dicelluy et la faculte de ses biens pourveu aussy quil sera
+tenu de paier et reffondre les mises et despens raisonnables
+de justice pour ce faiz et ensuiz a lordonnance et tauxation de
+nos amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant que commectons a ce si donnons en mandement
+ausdits de notre conseil en brabant que appellez ceulx qui pource
+feront a appeller ilz procedent bien et deuement a la verificacion
+et interinement de cesdites presentes et a larbitraige de tauxation de ladite
+amende civile et mises de justice et lequel interinement
+ledit suppliant sera tenu requerir en notredit conseil endedens
+ung an apres date de cestes a paine de perdre leffect de cesdites
+presentes et ce faict et lesdites amende et mises de justice
+tauxees et payees ainsy quil appertiendra de laquelle
+amende celuy de noz receveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+lesdits marcgrave ou escoutete danvers et tous noz autres
+justiciers et officiers de noz vassaulx ou bassains signeurs de
+notredit pays de brabant et doultremeuze presens et avenir leurs
+lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner
+ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit
+est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la
+cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou
+facent mectre incontinent et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons
+faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres
+choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil
+cinq cens et quarante de notre empire le xxie et
+de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et signe
+de $$$ visa regestrata
+collatione et $$$ accorder a son
+original par moy"
+"remissie van jacoppe coppens van eenen dootslage
+karele etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende dat wij
+hebben ontfangen die oitmoedige suppleatie van jacop mertens alias
+coppens huysman geseten ende woenechtich tot ghierle onder
+onse lant van turnhout/ inhoudende hoe dat hij in jannuario
+lestleden ten versuecke van synen knape die tot hem suppliant
+seyde meester ic sien daer een duve schiet nae die duve/
+gescoten heeft nae een bos duve met eender bussen oft colvenerijne
+die saet op eens zyns gebuermans coolen dijen hij nyet
+geraect en heeft/ maer een cloct is gevlogen oft
+gesprongen omversielic doer desselfs syne gebuermans dore
+die gesloten was/ ende heeft een jonck kindeken geraect
+achter op zynen rugge boven syn eyndeken d'welc kindeken
+ontrrent zesse oft zeven jaren oudt was geheeten peterken
+proest symoenss ende als hij wiste dat het kindeken gequetst
+ende geraect was es hij ter stont gereden met eenen
+peerde tot herentals om eenen surgijn /ende meester gevonden
+te crijgen den welcken hij nyet en vont bynnen der stat
+mits den welcken hij van daer gereden is soe nerstelyc
+als hij conste nae turnhout daer hij eenen surgyn ende
+meester gevonden heeft geheeten meester reynier/ dien
+hij met hem gebracht heeft die t'selve kindeken begonst
+te meesteren. nyet te min is binnen cortten daigen
+daernae van levenden live ter doot gecomen/ ende hoe wel
+den suppliant tvoers ongeval zeere herttelyc leet is/ ende
+onnoeselycken bijcomen is/ daeraf een $rienden ende partijen
+voldaen hebbende/ ende dat hij anderssins tot goeten name
+staet ende altyt gestaen heeft/ daerenboven partijen teenemale
+voldaen ende te vreden heeft gestelt/ nyet te min en
+soude de voorschreven suppliant binnen desen ons lande nyet
+dorven blyven ende frequenteren/ ten waere dat hem
+vanden voers ongevalle ende dootslage onse gracie verleent
+ende gedaen wordde ons om die zelve gracie ende onse
+oepene brieven daerop zeere oitmoedelijk biddende/ soo eest dat
+wij desen aengesien geneycht wesende ter beden vander
+suppliant ende hem genaede voor rigeure van rechte willende
+prefereren den voors jacoppe inden gevalle als boven
+hebben geremitteert vergheven ende quijt gesconden/ remitteren
+vergeven ende schelden quyte $uijt sunderlinger gracien
+mits desen onsen brieve dongeval ende den dootslach boven
+verclairt ende alle offense criminele ende corporele
+daerinne hij ter causen van dien mach zijn gevallen oft tegens
+ons ende der justiecien mach hebben mesbruyct ende mesdaen
+ende hebben hem gerestitueert tot zynen goeden name ende
+fame ende allen zynen goeden onverbuert zynde
+inder vuegen ende gelijc hij was vore die toecompst vanden
+selven dootslage imponererende hyer op een eeuwich
+geswich ende $$$ende onsen procureur generael drosset
+van brabant schouteth van turnhoudt ende allen anderen
+onse ende smaelre heeren officieren dieneren ende richteren
+satisfactie nochtans gedaen der partijen geinteresseerde
+soo verre die nyet gedaen en zij/ ende enige daer
+soe stae cunlyc alleenlyc/ behoudelyc dat die suppliant
+tvoers ongeval ende dootslach sal gehouden zyn tegen
+ons te beteren ende daer voer te betaelene amende civile
+nae gelegentheyt vanden stuck ende faculteyt van
+*{rand}:endehieraf $$$
+zijnen goeden/ ende tot dien ene redelycke costen van
+iustitien soo verre enige daerom gedaen zijn oft wordden
+al ter arbitraigen ende taxatien van onsen lieven ende
+getrouwe cancelieren ende luden van onsen rade in brabant die
+wij daer toe commiteren bij dese/ ontbieden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancelier ende luden van
+onsen rade/ dat voor hen geroepen die ghene die daer
+bij behoren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende deughdelyck ter verificatien ende inter$$men
+van desen onsen brieve ende totter arbitragen ende
+ende taxacien vanden voersc amende civile ende costen/ ende
+dat gedaen ende die voers amende civile ende costen betaelt
+in handen vanden ghenen dijen dat behoort/sy onsen procureur
+generael drosset van brabant schoutet van turnhout/ ende
+alle andere onse ende der smaelre heeren richteren iusticien
+officieren ende ondersaten van onsen voers lande van brabant
+tegenwoirdige ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen
+ofte henne stedehoudende/ ende een iegelijck van hen besundere soe
+hem toebehooren sal/ doen laten ende gedoegen den voers
+suppliant van dese onser tegewoordiger gracie quytscheldinge
+ende remissie ende van alle den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voor verclaert rustelyc vredelyc
+volcomelyck ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doemen oft te laten geschieden nu noch in
+toecomende tijden eenich stoot hynder oft letsel in lyve
+noch in goede ter contrarien in eeniger manieren
+mair in dien zijn lijf oft enighe van zijnen onverbeurden
+goeden daerom zyn oft naemaels waren gevangen, gearresteert
+belet oft becommert dat zij die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten testont ende sonder vertreck tot geheele
+ende volcomender del$$vanden/ want ons alsoo gelieft
+ende ten teynde dat dit vast goet ende gestadich, blyve
+tot eeuwigen dagen/ soe hebben wij hyer aen doen hangen
+ons zegel vanden welcken die keijser ons heere ende
+grootvader ende wij gebruyckt hebben duerende onser
+minoriteyt/ behoudelyc onsen rechte in anderen
+dingen ende anderen hueren rechte in allen/ gegeven
+in onser stat van brussel inde maent van meye
+int jair onse heeren duysent vyfhondert ende zeventhien
+ende van ons rycken tweeste/ aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden coninck ende geteekent
+hoe haive ende noch visa
+gecollommeert ende bevonden
+$$ doende metten originale
+bij mijn
+$ turtel $$$"
+"charles etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront
+ou orront salut. savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de walry begin et de arnoul et
+willemairt beghin ses filz demourans a orbais en notre
+romman pays de brabant contenant comment iceulx supplians
+ont este boutez en prison par ung nomme pierre de
+haultepenne, bailly de perwez a cause que lesdits
+supplians auroient blessez et navrez un nomme raoul
+regnart et rolon son filz, dont ledit bailly procedant
+pardevant les eschevins dudit lieu dorbaiz a prins
+conclusion contre lesdits supplians seullement civile, assavoir
+affin destre condempnez a faire aucuns voyaiges et
+de payer certaines sommes de deniers comme aussy
+aultre conclusion ny cheoit que civile et nullement criminele
+et combien par lesdits eschevins dorbaiz ait este juge
+par sentence parties dung coste et daultre en leurs
+allegations et deffences oyez, et laquelle sentence
+a este par icelles parties tenue pour bonne et
+expressement ratifiee et approuvee que lesdits
+supplians seroient eslargiez et delivreez de ladite prison
+parmy baillant caution souffissante par eulx presentee
+destre a droit et furnir le juge desdits eschevins
+et que en ensuyant icelle sentence lesdits supplians
+ayent presente dobliger pour caution leurs rentes
+heritaiges et bien meubles et immeubles quilz
+ont soubz la justice dudit orbais, souffisans
+et furnissans a la demande dudit bailly de perwez
+et avecq ce plesge souffisant jusques a la
+somme de deux cens florins ce toutesvoyes non
+obstant et sans ladicte caution vouloir accepter
+sest avanchie ledit bailly de laisser la voye
+et train de justice et soy tourner a voye
+de faict de concussion et dextorsion de
+emmener lesdits supplians hors la justice et bancq
+dudit orbais en les gectant en prison tresestroicte
+et rude au fon de fosse et ceppe de fer
+en la tour du chasteau et fortresse dudit
+perweiz et que pis est sest avanchie
+ledit bailly sans loy et sans justice de son auctorite
+indue de faire gecter ledit arnoul ung desdits
+supplians par le borreau sur ung bancq et
+faire gehenner si horriblement et inhumainement
+quil luy a pres rompu ses membres et ce en la presence
+dudit walry son pere suppliant tellement que ledit willemart
+suppliant le plus jeune desdits enffans quy nestoit guerres
+loing du lieu de ladicte gehenne, oyant les douleureux
+criz et lamentations de sondit frere suppliant estant
+en gehenne a este avecq ledit walry son pere
+constraint par crainte et peur de semblablement
+ou plusenormement estre tormentez et gehennez,
+confesser tout ce quil a pleu audit bailly. les
+veul vueillant icelluy bailly par la confession ainsy
+desdits supplians indeuement et sans justice extorquee
+constraindre a composition desquelles forces
+violences et extorsions lesdits supplians se sont plainctz
+vers nous en notre conseil ordonne en brabant
+ayans illecq impetre noz lettres patentes en vertu desquelles
+ledit bailly a este adjourne en notredit conseil de
+brabant pour illecq oyr telles demande requeste
+et conclusion que lesdits supplians vouldroient faire
+affin destre relevez de leurdites confessions, comme
+deulx indeuement par crainte et force extorquees
+et aussy affin destre releveez delivrez de ladite
+prison moiennant caution souffissante dester a
+a droit et furnir le juge ensuyant lappoinctement
+desdits eschevins dorbaiz entre lesdites parties comme
+dit est rendu. et aussy que ledit bailly seroit
+tenu leur faire reparation desdites forces injures
+et tormens dont le jour a servy lundy xxvje
+jour de ce present mois de novembre. or est
+est il que apres ladite provision avoir obtenue
+en notre conseil lesdits supplians demourans en ladite prison au fon de
+fosse en grant misere et povrete, craingnant vraysemblablement
+pis estre traictez par ledit bailly que au paravant pour ce
+que iceulx supplians sestoient plaintz de luy en notredit conseil
+par invocation de layde de dieu et de la glorieuse
+vierge marie, faisans leurs veuz de la visiter a haulx
+et a wavre, ont trouve facon que le xj jour dudit
+mois de novembre environ ix ou x heures du soir
+ilz sont sailliz eschappez et enfrainctz de ladite prison
+apres laquelle infraction de prison iceulx supplians
+ont acquicte leurdits veuz a haulx et a wavre.
+a cause de laquelle infraction lesdits supplians
+craignent et doubtent grandement avoir offense
+et mesfait envers nous et justice et par ce
+avoir empire leur bon droit, comme aussy a cause dicelle
+infraction de prison ledit bailly a desia mis
+gardemengeurs es biens desdits supplians cuydant proceder
+a la confiscation diceulx, ce que tourneroit a
+la totale ruine povrete et desolation desdits povres
+supplians et encoires plus seroit se notre grace ne leur
+estoit sur ce impartie dont ilz nous ont treshumblement
+supplie et requis. et pour ce est il que nous
+ses choses considerees, auxdits walry arnoul et
+willemart begin supplians inclinans favorablement
+a leurdite supplication et requeste et leur
+vueillant en ceste partie partie preferer grace
+et misericorde a rigeur de justice, avons
+au cas dessusdit quicte remis et pardonne
+quictons remectons et pardonnons de grace
+especial par ses presentes linfraction de ladite prison ensemble toute
+paine et amende corporelle criminele et civile
+esquelles a cause dicelle infraction de prison ilz
+pevent estre encourruz ou avoir mesprins et offense
+envers nous et justice ostant levant et
+mectant du tout a neant tous arrests mainmises
+et aultres procedures desia faiz sur leurs biens
+et heritaiges a cause dicelle infraction et les
+avons quant a ce remis et restitue, remectons
+et restituons par cesdites presentes a leurs bonnes renommee
+et fame en notredit pays de brabant et a leurs biens et
+heritaiges non confisquez sancuns en ont en
+imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur
+general en brabant audit bailly de perweiz et a tous
+aultres noz justiciers officiers et subgectz et
+aussy des bassains seigneurs de notredit pays de brabant
+quelz quilz soient. satisfaction prealablement
+a la partie interessee saucune y chiet et faicte
+nest civilement tant seullement et pourveu que
+lesdits supplians seront tenuz eulx rendre prisonniers
+en tel estat quilz estoient a lheure de ladite infraction
+de prison es mains de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notredit conseil en brabant
+tant et jusques ace que parties oyes en la matiere
+illecque intentee comme dessus aultrement sur la
+relaxation desdits supplians sera ordonne, pourveu
+aussy que iceulx supplians seront tenuz de payer et
+reffondre les mises et despens raisonnables
+de justice a larbitraige et tauxation de notredit chancellier
+et gens du conseil en brabant lesquelz avons ace
+commis et commectons par se cesdites presentes, sy
+mandons et commandons a iceulx noz chancellier
+et gens du conseil en brabant que appellez pardevant
+eulx notredit procureur general en brabant ledit bailly de
+perweiz et tous aultres quy pour ce feront a appeller
+ilz procedent bien et deuement a la verification
+et interinement de cestes. et ce faict et lesdites
+mises et despens de justice tauxez et payez
+ilz notre maire de louvain amman de bruxelles
+escoutettes danvers et de boisleduc, bailly
+de nyvelle et de notredit romman pays de
+brabant bailly de perweiz et tous autres nos justiciers
+officiers et subgectz et cheu ceulx de noz vassaulx
+et bassins seigneurs de notredit pays de brabant leurs
+lieutenans et chacun deulx en droit soy et sicomme
+a luy appartiendra facent seuffrent et laissent
+lesdits supplians et chacun deulx plainement
+entierement et paysiblement de notre presente
+grace et pardon selon et en la maniere que dit
+est joyr et user sans en ce leur faire
+mectre ou donner ne souffrir estre faict mis
+ou donne aucun destourbier ou empeschement
+au contraire ains se leurs corps ou aucuns
+de leursdits biens estoient a cause de ladite infraction
+prins saisiz arrestez emprisonnez ou aultrement
+empeschez les mectent ou fachent mectre
+incontinent et sans delay a entiere et plaine delivrance
+car ainsy nous plaist il. et en tesmoing
+de ce avons faict mectre notre seel a ses presentes
+donne en notre ville de bruxelles le xxviije
+jour dudit mois de novembre lan de
+grace mil cincq cens et vingt et
+de noz regnes assavoir de celluy des rommains
+le second, de germanie le premier, et
+despaignes arragon et aultres le cincquiesme.
+ainsy estoit escript sur le reploy. pour
+lempereur en son conseil, et signe boudewynt
+collationne a loriginal
+par moi
+n strat"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan oeyen
+arm schamel man belast met vi cleyn kinderen woenende in onsen vryheyt
+van turnhout inhoudende hoe dat opten iersten dach van meye anno
+xxxvi omtrent vii uren tsavonts de voirs. suppliant is gegaen opte camere
+vanden gulden vanden hantboghe onser voirs. vryheyt van turnhout
+aldaer hy metten geselcsap daer wesende is bliven sitten drinckenen
+ende een geheeten henryck bruesselers oft ghevaerts die welcke
+tegen den suppliant oversat sonder dat de voirs. suppliant hem yet
+messeyde seyde totten suppliant met grammen moede ghy cauwe ghy
+verraedere ick soude u uwen hals aff vringen daer op de voirs.
+suppliant gravelyck antwoirdende seyde dese oft gelycke woirden
+in substancien dienen souden men den hals affvvringhen ghy en hebt
+nyet hoiren seggen dat ick yemanden yet ontweegt ontmeten
+ontrekent oft gestolen hebbe waerop de voirs. henrick perseverende
+ende continuerende in zyn quaet propoest ende voirnemen ende sueckende
+oirsake om debat ende geschil tegen den suppliant seyde dat tselve
+nyet waer en was ende zeer corts daer nae stont de voirs.
+henrick recht op ende greep met beyde hzyn handen nae die kele
+vanden suppliant om die touwe te douwene ende dwelck siende
+pieter van heyst een vanden geselscape seyde totten voirs. henrick
+wat wildy maken hy en seyde u nyet een erch woirdt denoterende
+den suppliant ende greep de voirs. pieter beyde de handen vanden voirs.
+henrycken naeden welcken de voirs. suppliant daermede geprovoceert
+synde seyde met hitten van bloede totten voirs. henryck compt daer
+beneden ic sal u loenen ende daerop bracht de voirs. suppliant den
+voirs. henrycken een dronck biers den welcken de voirs. henryck
+wachte ende tselve gedaen leyde oft gaf de voirs. suppliant van
+stonden aen een stuver voer zyn gelach ende es vanden camere
+gegaen ende es gaen sitten ierst opte vysbanck ende daer nae op die
+boterbanck tegen den voirs. hantboge camere over verwachtende
+den voirs. henrycken ende corts daer nae is de voirs. henrick zyn
+derder vander voirs. camere gecommen ende riep den voirs. suppliant
+aen seggende jan die compt aen endetselve hoirende is de voirs. suppliant
+van stonden aen opgestaen ende es naeden voirs. henrycken gegaen
+ende track zyn broet mes uuyt ende daermede gaf de voirs. suppliant
+hem eenen steke in zyn borst van welcken steke ende quetsuere
+de voirs. henrick is binnen en half ure afflivich gewoirden
+dwelck den voirs. suppliant zeer hertelyck ende uuyt gronden zyns
+herten leet es ende heeft de voirs. suppliant zindert aen de vrieden
+vanden afflivigen zyn uuyterste diligencie gedaen om tot zoeninge
+te gerakene maer en willen hem tot egheenen gevuege geven ende
+beduchtende de suppliant rigeur van justicien heeft hem moeten
+absenteren buyten onsen landen daer inne hy nyet en soude dorren
+oft moegen commen oft converseren ten waere dat hy onse gracie
+ende genaede geimpetreert hadde alzoe hy seeght ons om de
+selve zeer oetmoedlyck biddende waerom zoe eest dat
+wy desen aengesien geneycht wesende ter beden ende supplicatie des
+voirs. suppliant ende willende hem in dit stuck perfereren gracie
+ende genaede misericorde voer rigeur ende stranheyt van rechte
+den selven jan oeyen suppliant hebben inden gevalle als
+boven geremitteert vergheven ende quytgeschonden remitteren
+vergheven ende quytschelden uuyt sunderlinger gracie by dese
+onsen brieve tfayt ende manslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne boete ende amende corporelle ende criminelle inde
+welcke hy ter causen voirs. met des daer aen cleest tegen ons
+ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als
+van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goeden naeme
+fame ende geruchte in onsen landen ende heerlycheyden en besundere
+in onsen voirs. lande van brabant ende tot zynen onverbuerten
+goeden indien hy eenighe heeft in alder manieren als hy was
+voer de toecompste vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen oft der
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren wye die zyn
+satisfactie ierst ende voer al doende der partien geinteresseerde
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+zal syn tvoirs. feyt ons civilyck te beteren naer gelegentheyt
+vander saeken ende faculteyt van zynen persoone en goede met
+oyck te betaelen de costen van justicie hieromme gedaen ende te
+doene allet ter taxacien ende moderacien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe hebben gecommitteert ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen de ghene die daerom sullen behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen brieven ende ter taxacien ende moderacien
+vander voirs. amende civile ende costen van justicien naer huere
+forme ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versueckene binnen eenen
+jaere naer daten van desen op de pene van te verbuerene deffect
+van desen ende dat gedaen de selve onse cancellier ende
+raedsluyden onse drossaet van brabant ende alle andere onse
+ende onser vassallen oft der voirs. smaelre heeren richteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecommende
+dyen dat aengaen oft aencleven sal mogen heure stadthouderen
+#sy hieraf verantwordt
+by ontfanger vanden
+exploiten
+ende eene iegelycke van hen besundere zoe hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedoigen den voirs. jan suppliant van deser onsen
+iegewoirdiger gracien quytsceldinge ende remissie ende van allen
+dihouden van dese in vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck ende ee eeuwelyck genyten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecommende tyden
+eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien
+in eenger manieren maer indien zyn lyf oft eenige van
+zynen onverbuerden goeden daerom zyn oft naemaels waeren
+gevangen gearresteert belet oft becommert dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestantich zy ende
+blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen zaken onsen rechte ende
+eenen iegelycken des zyns in allen gegheven in onser stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer onssenheeren
+duysent vyfhondert ende sevenendertich van onsen keyseryke
+dachthienste ende van onsen rycken van castillien ende anderen
+tweentwintichste aldus onder opte plycke stont gescreven
+byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"maximiliaen byder gracien goids gecosen keyser altyt
+vermeerde tsrycx coninck van germanien van hongrien
+van dalmatien van croatien etc. ende kaerle byden selver
+gratien ertshertoge van oistryck prince van spaengnen
+van beyde cecillien van jerusalem etc. hertoge van bourgoingnen
+van lothryck van brabant van stier van carentien van crain
+van lemburch van lucemburch ende van gelre greve van vlaenderen
+van habsburch van tyrol van fierette van kieburch van artois van
+bourgoingnen palatin van henegouwe van hollant van zeelant
+van namen ende zuytphen mercgreven des heilichs
+roomschen rycx ende bourgauw lantgreve in elzaten
+heeren van vrieslant vanden windischenmarg van poertenauv
+van salins ende van mechelen doen te weten dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van arnde
+van rode inhoudende hoe dat omtrent sinte mertensmisse lestleden
+vergadert syn geweest ten huyse van eender vrouwen
+genoempt jehenne gans bynnen onsen stad van loeven lodewyck
+rabbe willemine de clymmere henrick van holsbeke henrick
+hubrechts als? van thienen ende die voirs suppliant met noch
+anderen hueren consorten sittende ende drinckende in gelage
+met eener vrouwen persoen aldaer omtrent den thien uren inden
+avonde een geheeten wylen andries die keersmakere wesende
+vanden geslechten van loeven met eenen genoempt pieter willekens
+synen wynne oft pachtenere gewapenderhant hebbende aen twee
+gardebras oft armpipen ende op syn hoof een stalen mutse
+oft ferzeet ende eenen langen messe es inne gecomen ende
+alsoe inne comen zynde heeft die voers. wylen andries ende zyn
+voers. pachtenere gaen sitten drincken byde voirs. gesellen
+ende verdroncken tsamen in biere omtrent twee stuvere ende nae
+dien zy doe alsoe hadden verdroncken soe wouden die voers.
+wylen andries seyde mit woerden in manieren van gramscape
+ic en wille met gheven mair die de vrouwe heeft die sal
+tgelach betalen op de welcke een vanden voers. twee
+gesellen te weten die voers. willem de clymmere zeyde en laet daerom
+egheen woerden maken ic sal selve tgelach betalen ende
+nochtans en begheere ic die vrouwe niet ende syn alsoe die
+voers. andries ende syn voers. pachtenere buyten voers. huyse
+gegaen ende vanden voers. gesellen gesceiden naeden welcken
+zy corts dair nae zijn wederom inden selven huyse gecomen ende aldaer
+zynde heeft de selve wylen andries van nyeuws begonst te murmureren
+opte voers. gesellen roe te stichtene ende qualic te sprekene daer op die
+voers. henrick van holsbeke seyde wat andries al zyt ghy een
+heerscap sullen wy dairomme uwe quade ende spytige woorden
+moeten hoiren alsoe dat nae vele woerden ende wederwoorden
+die voers. gesellen ende wylen andries met synen voers. pachtenere
+in beyden z$$en te messe ghinghen ende sloeghen hieuwen ende
+staken nae malcanderen als dat die voers. andries onder dandere
+een dode wonde ontfinck vander welcker hy terstont dairnae
+aflivich gewoirden es sonder datmen weet wye van hen die
+wonde gaf weder die voers. suppliant lodewyck rabbe willem de
+clymmere henrick van holsbeke oft ennige vanden anderen hueren
+medegesellen niet temin weder doe selve suppliant hem die voers. wonde
+gegeven heeft oft niet en weet hy niet hoe wel hy nochtans syn beste
+dede soe hy dat vercleert om den voers. wylen andriese van synen
+live te krencken ende bekent hem mede sculdich inden voers.
+dootslage dwelcke hem jammerlic ende mit goeder herten leet is
+ende heeft vuuytsaken van dien feyte die voers. suppliant die onnoselic
+daer inne gecomen es hem yesundert moeten houden uuyten
+voers. onsen lande van brabant ende en soude alnoch beduchtende ende
+vreesende die strancheyt van rechte hem bynnen der voers. onsen stadt
+van loevenen ende den voirs. onsen lande van brabant niet dorren houden
+wandelen noch verkeeren mair were geschapen voirtaenen hem
+daer uuyt te moeten absenteren ende hem houden in vremden
+landen in grooten miserien ende armoeden ende zijn leven aldair
+leyden ende eynden in ongevallicheyden het en were dat wy
+onse gratie ende genade tot hemwerts heren ende hem tvoers.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelcke
+hy ons oitmoedelyc heeft gebeden soe eest dat wy gemerct
+tgene des voers. es wy ter beden des voers. suppliant geneyght
+ende willenen altyt ende besundere te desen male prefereren ende thoenen
+gratie ende genade voere strancheyt van rechte hebben ter
+eeren ende weerdicheyden vanden passien ons liefs heren jesus
+christus die hy op sulcken dach als huden goetvrydach voere ons ende
+alle kerstene meynschen heeft geleden den voers. suppliant in
+gevalle als boven quytgeschonden ende vergheven schelden
+quyte ende vergeven van sunderlinger gratien overmits desen
+onsen brieve tvoers. feyt ende dootslach mitgaders alle
+penen boeten hueren ende bruecken het zij van live leden oft goede
+inde welcke hy overmits ende uuyt saken vanden voers. feyte
+ende dootslage eenichssins tegen ons ende den gerichte mach
+syn gevallen stellende ende settende van al den selven suppliant
+wederomme in zyner eeren goeden name ende famen ende tot
+allen zijnen goeden niet verbuert synde op dat hy ennige heeft
+hem oirlovende ende consenterenen dat hy dien niet tegenstaende
+sal mogen comen bliven keren ende verkeeren bynnen onser
+voers. stadt van loeven ende alomme bynnen onsen voers.
+lande van brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere
+die geschiedenisse vanden voers. feyte imponerende hier af
+een ewich geswych onsen procureur general van brabant
+onsen drosset van brabant meyer van loeven ende allen anderen
+onsen officieren ende hueren stedehouderen dien dat eenichsins
+aengaen mach satisfactie ierst ende voer al gedaen
+den partyen geinteresseerde soe * die alnoch niet gedaen en
+zy civilic alleenlic ende behoudelyc dat tot dien die
+voers. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren
+nae die gelegentheyt ende exigentie vanden stucke ende
+die faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende
+taxatien van onsen lieven ende getruwen riddere ende
+cancellier den heere van escanbeke ende van bierbeke
+ende den anderen luden van onsen rade in brabant ontbieden
+hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voers. rade dat voere hen geroepen die
+ghene die dair omme sullen behoiren geroepen te zijne
+zy procederen ** totter verificatien ende interinemente van
+desen ende totter arbitragien ende taxatien vander voers.
+civile beternissen indet manieren ende alsoe het behoeren
+sal ende dien gedaen ende die voers. civile beternisse
+gearbitreet getaxeert ende betailt synde in handen vander
+ghenen van onsen rentmeesteren dien dat behoeren sal ende die welcke
+gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene tot onsen
+behoef ontbeden wy voerts den selven onsen cancellier
+ende anderen van onsen voers. rade onsen drosset van brabant
+onsen voers. meyer van loeven ende alle andere ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons voers. lants
+ende huere stedehouderen nu ende namaels wesende ende een
+yegelyc van hen alsoe hem toebehoirt dat zy den voers.
+suppliant van desen onsen voers. gratien remissien ende quytscheldingen
+*verre
+** ende doen procederen
+doen ende laten rastelic ende vredelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem dair tegen te doene oft te laten gescieden aen
+zijnen voers. live leden oft goeden ennige hinder stoot oft
+letsel ter contrarien mair soe verre die selven suppliant oft zyne
+voers. goede niet verbuert synde ten ocsuyne van desen
+aengetast gearresteert oft gecommert weren zy die zonder
+vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrancie behoudelic in anderen saken onsen
+rechte ende eenen iegelyken anderen den zynen want onse
+geliefte sulcke es ende te dien eynde dat dit vaste ende
+gestentich zy ende blive tot ewigen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen gegeven opten heiligen
+goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons keyser
+te wetene wetene van germanien het xxvi e ende van
+hongrien het xxiie aldus stont gescreven boven opte plijke
+byden keyser ende mynen heere den eertshertoge ende
+geteekent j de witte
+gecollacionneert ende bevonden co$$derend
+metten originale by my
+$$"
+"copie van eenen remissien van dootslage.
+philips bijder gratien goids ertshertoge van oistenryck
+hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant
+van stier van karenten van cram van limburg van
+luxemborch ende van gelre greve van vlaenderen
+van habspurg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoingnen palatyn van henegouwen
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van
+borgauw lantgreve in elsaten heere van vrieslant
+van opter windischen$$g van portenauw van salms
+ende van mechelen, doen te wetene allen luden
+jegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen hebben
+die oitmoedige supplicatie van willem snellaert
+inhoudende hoe opte meyavont lestleden ontrent
+drie uren nader noene die voirs. suppliant wesende
+bynnen synen huyse te oisterwyck by tsertogen
+bossche aldair hy doen tertyt woenachtich was
+quamen aen hem heer aert vanden wyele
+priester heindrick vanden doerne ende dierick
+sone vande huysvrouwe vande voorn. hendrick de
+welcke den voern. suppliant gebraecht hebben
+oft hy met hemlieden wilde gaen drincken
+waer op hy antweerde dat hy dair mede
+te vreden was ende ghingen in een huys tegens
+over des voirs. suppliants huys aldair men besonts
+byer ende oisterbyer vercochte ende hemluyden
+dair een wyl tyts geseten hebbende de voirs.
+heer aert hendrick vanden doorne ende dierick
+wel by drancke synde begonsten tegens den voirs.
+suppliants woerden te nemene ter cause van sekere
+rekeninge die de voernoemde suppliant ende dierick
+onderlinge tsamen vuytstaende hadden in sulcker$
+dat de voirs. dierick onder andere woerden seyde
+totten voirs. suppliant, ic sal u betalen eer ghy
+vuyten huyse gaen sult oft dier gelycke
+woerden in substantie, ende dit geseet synde
+de voirn. dierick heeft totten voirs. suppliant
+geseet, ic bringe u zess gelasen byers die
+ghy oic insgelycs drincken moet dair op de
+voirn. suppliant antwoerde ic wacht gheerne
+eenen vrindelycken dronck, maer ic en machs
+nyet soe vele opt welcke de voirn. dierick
+antwoerde ende seyde ic sal u dan twelif
+gelasen bringen die ghy drincken sult, dat
+merckende die voirs. suppliant dat die voirn.
+dierick wel by drancke was ende dat hy
+hem nyet met vrede en lyet om drincken
+beduchtende datter ennich quaet tusschen hemlieden
+op rysen mochte ryep de weerdinne vanden
+huys, de welcke hy betaelde zynen gelach
+die hy te betalen hadde, ende tselve betaelt
+synde dede de tafel een luctel vuyten wege
+want hy dair inne besloten was, ende spranck
+ter dueren vuyte, ende alsoe vuyten huyse gaende
+soe heeft de voirs. her aert vanden wiele
+geroupen, ic ben vergrempt oft der gelycke
+twelck nochtans niet warechtich en was want
+nemmermeer blycken sal dat de voern. heer aert
+gewont was dat hoerende byden voirs. heindrick
+ende dierick syn terstont aen gegaen naer den voirs.
+suppliant elck met eenen blooten messe in huerlieden
+handen ende insgelycs den voirscr. heer aert met
+eender haetse van eenen tymmerman de welcke
+hy nam van sekeren tymmerluyden die dair tegens
+over wrochten in meeningen de voirs. suppliant doot
+te slaene ende hebben den voirs. suppliant eenigen
+steken gegeven duer zyne cleederen sonder hem
+aen tlyf te grievene hoe wel zy henlieden besten
+deden, om hem doot te slaene, alst wel te
+presupponeren es die selve suppliant siende dat
+hy vuyt huerlieder handen egheensins geraken
+en conste ende beduchtende dat zy hem oultragieren
+souden aen tlyf dwelc zy gedaen soude hebben
+in dien sy huer wille hadden mogen volbringen
+om syn lyf te bescudden, hem van noode was
+ter were te stellene, dwelck hy dede ende
+met een cleyn dagge die hy hadde de lemmer
+van die omtrent eenen voet lanck wesende
+heeft den voirs. dierick een cleyn steke gegeven
+in syn borst, de welcke hem gewo dierick
+hem gevoelende gewont ryep aey my ic ben gesteken
+oft dier gelycke woerden, dat hoerende die voirs.
+henrick van doerne quam aenden voerscr. suppliant gelopen
+met eender blooter dagge in meyninge de voirscr.
+suppliant doer te steken dwelcke siende byden voirscr.
+suppliant heeft den selven slach gebroken ende hem
+gegeven eenen steke in syn scouderen, van welcken
+steke ende quetsinge de voirs. henrick twee
+uren dair naer van levende live ter doot gegaen
+is vuyt saken van welcken dootslage al
+eest dat tselve gebuert zy als voirs. es ende
+dat die voirs. henrick een bastaert priesters
+sone was, mits dwelcke ons die satisfactie
+ende beternisse toebehoert, die selve suppliant
+duchtende strancheyt van justicien, absent
+ende hem houdende buyten onsen landen ende
+heerlicheyden aldair hy nemmermeer en soude
+dorren wedercomen, noch converseren mair
+dair vuyt blyven ende syn leven aldair in armoeden
+ende ketmicheyden te moeten leyden, ten waere
+dat onse gratie ende genade hem hier inne gedeelt
+ende verleent wordde alsoe hy seet, om die
+welcke de selve suppliant gemerct tgheene des
+voirs. es ende dat hy altyt geweest es van
+goeden fame ende name sonder geachterhaelt
+geweest te hebbene van ennigen anderen quaden
+stucken hy ons seere oitmoedelic heeft doen
+bidden, soe eyst dat wy die sake
+voerscr. overgemerct genegen wesende
+ter beden ende supplicatien vanden voirs. suppliant
+ende willende hem in dit stuck gratie ende genade
+prefereren in vorderen voer rigeur ende strangheyt
+van justicien wy hebben den selven suppliant
+inde gevallen als boven vergeven quytgescouden
+ende geremitteert vergheven scelden quite
+ende remitteren vuyt onser sunderlinger gratien
+mits desen onsen brieven, den dootslach ende
+mesbruyck boven verclaert mitsgaders allen
+boeten peynen ende bruecken corporele ende
+criminele dair inne hy ter cause vande voirscr.
+dootslage mits dat dair inne ane cleeft
+misdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons
+ende justicien ende hebben hem als ten desen
+gerestitueert ende wedergestelt restitueren
+ende stellen weder mits desen tot zynen goede fame
+name ende geruchte tot onsen landen ende herlicheyden
+ende tot synen onverbuerden goeden, in dien hy
+ennige heeft gelyc hy was voere de toecompste
+vanden voers. dootslage, imponerende hier
+op silentie ende een ewich zwigen onser procureur generael
+ende allen anderen onsen officieren ende rechteren satisfactie
+ende beternisse doende der partyen diet behoert
+civilick alleenlick ende mits dat hyt oic tegen ons
+civilic beteren sal nade gelegentheyt vander saken
+ende die faculteyt van synen goeden ter ordinantie ende
+arbiterschape van onsen lieven ende getruwen
+die cancellier ende lude van onsen raide in
+brabant, die wy dair toe committeren, ontbieden
+daer omme ende bevelen die selven onsen cancellier
+ende luden van onsen raide in brabant dat voer henluden
+geroepen die ghene die dair over behoeren geroepen
+te syne zy procederen wel ende duechdelyck
+te intermemente ende verificatie van desen
+jegewoirdigen, ende dat gedaen ende de
+voirs. civile beteringe getaxeert ende betaelt
+in handen van eenen van onsen rentmeesteren dient
+behoeren sal, die gehouden wert rekeninge
+ende bewys daer af te doene tot onsen profyte
+mitten anderen penningen van zynen ontfange, zy onsen
+drosset van brabant scouthet vanden bossche
+ende alle anderen onsen officieren ende rechteren
+wien dit aengaen oft aenrueren mach, doen
+laten ende gedoegen den voirs. suppliant van
+desen onsen voirs. gracie ende remissie ende
+van allen den inhouden van desen inder voege
+ende manieren als boven verclaert staet rustelic
+vredelic volcomelic ende tot ewigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+oft te laten geschieden ennich hynder letsel
+oft moeyenisse ter contrarie mair wart
+dat syn lyf oft ennich van zynen voirs. onverbuerde
+goeden gevangen oft becommert waeren dat
+sy dat terstont ende sonder vertreck doen ontslaen
+ende die stellen oft doen stellen tot geheelen ende
+volcomenen delivrantie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich
+blive tot ewigen dage. wy hebben onsen segel
+hier aen doen hangen behalven in allen
+dingen ons ende eenen yegelycken zyns rechts in
+allen. gegeven in onser stad van mechelen
+inde maent van septembre int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert ende twee. ende
+stont gescreven opte plycke by mynen
+heer den ertshertoge in synen rade ende
+geteykent haneton.
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+strate"
+"kaerle etc. doen te weten allen allen iegewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan
+lodewycx scepenen onser stadt van lyere belast met wyf ende
+kinderen inhoudende hoe dat hy suppliant sonder iactancie te spreken
+is altyt geweest is altyt altyt geweest een eerlyck man van
+goede fame naeme ende conversacie ende noynt achterhaelt van
+eenige quade feyten oft mesusen ons gedient hebbende veel jaeren
+int officie van scoutetscap van lyere nu eest gebuert dat hy
+suppliant met anderen zyne medebrueders oick scepenen der voirs.
+stadt van lyere ende oyck met janne akers scoutet tot lyere zyn
+gegaen den xiiien dach septembris anno xvc zessendertich in een
+herberghe tot lyere geheeten den valck om daer met malcanderen
+goede chiere te makene ende goede chiere met malcanderen gemaect
+hebbende zoe zyn sommige vanden geselscap van daer vertoghen ende
+is aldaer gebleven jan akers scoutet tot lyere ende hy suppliant met
+meer andere diversche persoonen die daer nae inquaemen ende
+aldaer noch gedroncken hebbende zoe hebben zy metten weert
+gerekent ende heeft hy suppliant uuyt zynen asack oft buydele
+getrocken zekere goude penningen te wetene eenen cruyssart van
+thien ducaten eenen keyser royal eenen dobbelen ducaet eenen
+angelot vragende oft dat nyet schoengelt en was ende die voirs.
+jan akers scoutet tot lyere ende andere gesien hebbende heeft
+hy suppliant die selve penninghen wederomme genomen behalven
+den dobbelen ducaet die de voirs. weert inden valck in zyn handen
+hiel seggende dat hy daer aen voir syn gerekende gelagen genouch hadde
+waerop hy suppliant antwoirde seggende dat eenen angelot genoech
+waere mits den welcken de voirs. weert hem suppliant den dobbelen
+ducaet wederomme gaff ende heeft hy suppliant den dobbelen ducaet
+wederomme genomen seggende wy sullen dit gelach welvinden
+want wy moeten noch eenen pot wyns oft twee drincken ende zyn aldaer
+noch blyven drinckende ende nae dat zy een poise tyts gedroncken
+hadden hebben zy noch eens metten weert gerekent ende gedroech
+het gelach omtrent een pont brabants ende aldus gerekent hebbende
+heeft hy suppliant geseyt dat hy tgelach betalenen soude gaende met
+zynder hant in zynen azack om tgelach te betalene ende naedat
+hy zyn gelt oversien hadde seyde hy suppliant totten scoutet heer
+scoutet ick gemisse oft ick hebbe verloren min gelt waerop de voirs.
+scoutet antwoirde dat hy zyn gelt in zynen azack suecken soude
+want hy tgelt opgesteken hadde dwelck hy suppliant hoirende
+heeft zynen azack oft borse affgedaen ende heeft se op die tafele
+geleyt seggende besueckt mynen azack selve ende siet oft tgelt dat
+ick gemisse daer inne is waerop de voirs. scoutet antwoirdende
+met eenen grammen moye moeye seeghde oft hy hyt hem aentygen
+wilde seggende ick zoude u eer op u herzebecken huwen oft der
+gelycke woirden ende mits dien nam hy zyne rappiere metter
+handt de welcke hy nyet uuyt en konde getrecken midts dien
+dat een genaempt willem colibrants het selve belette ende
+desen twist aldus geslicht zynde hebben zy daer noch met
+malcanderen eenen pot wyns gedroncken dewelcke een
+genaempt robert van veen onse duerwardere te voeren geven
+wilde ende heeft de voirs. scoutet eenen groot gelassvol wyns
+genomen seggende totten suppliant ick brought u dwelck hy suppliant
+wachte ende hebben elck dat glas uuytgedroncken ende es hy
+suppliant daernae uuyter cameren gegaen om zyn water te makene
+ende wederomme commende wel by drancke zynde seyde totten scoutet
+heer scoutet ick begheere assistencie van u want zy zyn hier inne
+commen die myn gelt hebben ende siet toe want myn gelt werdt
+versteken waerop de voirs. scoutet seyde ick zal u recht
+doen ende is gegaen totter doeren die welcke hy toegesloten heeft
+nemende zyn rappiere bloot in syn handen seggende aldus nyemant
+zoe cloeck die hier uuyt gaet ende heeft daer nae de voirs.
+scoutet zyn rappiere bloot geleet op die taefele ende heeft hem
+begonnen te ontsoene ontdoene om hem te laeten besien ende is voirts
+die voirs. schoutet gecommen tot hem suppliant leggende beyde zyn handen
+opt lanck mess vanden suppliant dwelck hy hangende hadde op zynen
+buyck seggende jan lodewycx legh aff u mes ende laet u versuecken
+want ghy dierste zyn sult die ic besuecken zal ende ick meyne
+tgelt over u te vinden wairtoe hy suppliant hem nyet geven en wilde
+seggende soudt ghy my besuecken ick ben die ghene die tgelt verloren
+heeft ende alzoe hy suppliant wel ende grootelick by drancke wesende
+ende zeer gestoort dat jan akers voirs hem besuecken wilde
+die zyn ghelt verloren hadde heeft een opstekere diewelcke hy in
+zyn handen hadde tot twee reysen den voirs. jan akers in zyn
+borst gesteeken nyet meynende den selven te grievene van zynen
+lyve zoe dat hy vanden voirs. twee steken ende wonden corts
+daer nae is deser weerlt overleden ende dit aenmerckende een
+des voirs. schoutets dienere heeft den suppliant gequest ende gegeven
+zoe in zyn hooft als in zyn tdicke van zynen beene boven de knye
+vier diversche groote wonden vanden welcken deselve suppliant zeer
+langen tyt te bedde heeft gelegen zeer cranck jae tot byder doot toe
+hebbende ter causen voirs. groote smertte geleden ende veel menichte
+van zynre substancie doer ende mits den voirs. ongevalle verteert
+geconsumeert ende verchirurgeert om tot convalescencie te commen
+welck feyt hem in gronde zyns herten zeer leet es ter causen
+van welcken dootslaghe de voirs. suppliant beduchtende rigeur van
+justicie is hem houdende op tgewyde of buyten onsen lande van
+brabant ende en soude aldaer niet dorren hanteren noch comverseren
+ten waere dat onse gracie ende genade hem hier op verleent
+wordde alzoe hy seyt ons dairomme oetmoedelyck biddende
+waeromme zoe eest dat wy desen aengesien compassie ende
+medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem in
+desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
+van justicie ende by advyse ende deliberatie van onse zeer
+lieve ende beminde zuster die coniginne douagiere van hongerien
+eertshertoginnen van oystrick regente etc ende te ernstiger beden
+ende begheerte vanden suppliant prelaten vanden goidhuysen van
+villers ende van sinte bernaerts die huer des ernstelyck hebben versocht
+ende gebeden hebben inden gevalle alsboven den voirs. suppliant
+quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt
+onse sunderlinge gracie by desen den dootslach boven verclairt
+mitsgaeders oyck alle peine ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hy hem overmits ende uuyt zaeken
+van tg$$ des voirs. es iegens ons onse houcheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben onrgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdoom van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen goeden noch ter tyt nyet geconfisquert
+zyn zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een # eeuwych
+ende silencie onsen procur general ende allen anderen onsen richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lante van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende al voeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen
+en waere civylyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy den
+voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren zal naer deb gelegentheyt
+vander misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende oyck dat hy gehouden
+wordt te betalen die redelycke costen van justicie daeromme gedaen
+ende naegevolcht indien datter eenighe geschiet zyn ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die ghene
+die daeromme behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen ende
+doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdighen brieve naer huer
+vorme ende inhouden endewelck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te vezuecken binnen eenen
+jaere naer date van desen op de pene van te verbueren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicie indien datter eenige zyn getaxeert gearbiteert
+ende betaelt als behoiren zal van welcke cyvile boete de gene
+van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen
+prouffite metten anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaert
+van brabant ende van overmaze hoedange die zyn oft wesen moghen
+tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedenhouderen ende elck
+van hen zoe hem tot toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remissie inder manieren voirscreven
+rustelyck ende peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie maer indien
+zyn lyf oft zyn onverbuerde goeden dairomme gevangen becommert oft
+gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot volcommen dilivrancie ende slakingen want onssalsoe belieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen segel hier aen doen hanghen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen
+ghegeven in onser stadt van bruessele inde maent van meye
+int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende zevendertich
+van onsen keyseryck txviiie ende van onsen rycken van castillie
+ende andere txxiie aldus stont gescreven onder opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete recepta visa
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock
+#zwyghen
+## sy hier af verantworde
+byden ontfangere vanden
+exploiten"
+"remissie gregorius fierlants
+kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat
+ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van gregorius fierlans van $$
+proviseur postulerende $$
+onse stadt van mechelen ende elders ten lantrechte bynnen onsen lande
+brabant inhoudende hoe dat hy suppliant op den viijen dach van aprille anno $$wesende den maandach inde goede weke is bij eenen henricus van corbeke w$$
+in onse smael brabant boven hombeke gebelen geweest om zijn kindt te h$$
+tegen des achternoens ten selve dage dwelck de suppliant hem heeft toegesegt
+te doen e ende is van onse voorschreven stadt van mechelen naerhombeke voorschreven geg$$
+met eenen rombout mathys die aldair oyck te doene hadde om sekeren
+beempt te besiene oft proffytelyck waere den selve te doen schueren oft nyet $$
+nae dien het voers. kint kersten gedaen is geweest zoe is de suppliant ter
+gegheerten vanden vader desselfs kints ende naerde gewoenelycke maniere met
+prochiaen ende coster van hombeke voors. den voors. rombout ende meer anderen ge$$$
+in sekere herberge gestaen over deen zyde vande brugge aldaer daer $$
+jan saeffoet te woenen plach ende omtrent den avont gaende de suppliant met $$
+rombout vuyte voors. herberge om zyn e voors. beempt te besiene ende om vo $$
+nae onsen voirs. stadt van mechelen te gaene zyn gecomen over de voirs. brugge
+voer tschutters huys aldaer een vanden geselschape aldaer drinckende genoempt
+jan dogghe den welcken de voers. rombout zyne voirs. beempt soude besteedt
+hebben om te schueren alzoe zy oyck daeraf te voeren gesproken hadden heeft
+den selven rombout inne geloepen om eens te drincken dwelck wey gevende de voors.
+rombout mits dien de avont op de hant was is de voirs. dogge vuytgecomen
+met eenen pot biers ende zyn voerts tsamen gegaen naerden voors. bempt ende want
+de suppliant den voors. dogge hadde als proviseur gedient in seker proces tot
+huembeke tegen eenen steven boone meye r aldaer die den selven jan dogghe
+hadde geapprehendeert daeraff de suppliant nyet en was te vollen betaelt
+geweest zoe heeft hy den voors. janne daeraf over wech vermaent gelyck hy
+te voeren noch meer gedaen hadde dwelck hoirende de voors. rombout ende s $$$
+t’selve nyet te willen hoiren is voerts straeten innegaen nae zyn voirs. beempt
+ende bevindende dat dese strate zeer vuyl was heeft de voirs. suppliant ende den
+voirs. dogghe daeraff gewaerschout seggende dat zy duer den beempt lancx der
+strate liggende gaen sonder dwelck de suppliant ende de voirs. dogge den$$ heeft
+dese dogghe zeer by drancke wesende opt vermanen vanden suppliant begonst zeer
+qualyck te spreken seggende onder andere totten suppliant dese oft gene woerden
+ghy hyt my onder ruerende gesproecken altyt met u manen ick wil weten
+wat ick u schuldich ben ende antwoerde de suppliant daerop dat hy zynen boeck
+moeste besien begheve daeromme dat de voers. dogghe met hem soude
+tot mechelen comen rekenen zoe zyn partye met dien gecomen voer eenen
+thun om aldaer aen den voirs. rombout te volgene ende heeft de voirs. dogge
+hem metten rugge gekeert naerden voirs. thuyn tegen den suppliant ende stekende
+zyn handt onder de slippe van zynen rock nae zyn tessche manende makende
+alsof hy eenen opstekere inde hant hadde heeft geseght ick
+en hebbe met egheene rekeninge te doene ick wil nu weten wat dat
+ick u schuldich ben in sulcker vuege dat de suppliant nyet en heeft
+over de voirs. thuyn dezen clem duchtelyck vanden voirs. dogge van
+van achteren geinvadeerd de wordene ende is alzoe de suppliant voer den voirs.
+blyven staene verwachtende dat de voirs. rombout aldaer soude willen
+heben maer hoirende de suppliant dat deselve rombout wederom quam van
+dander zyde vande straten is hij suppliant stracx wederom gekeert ende
+comende ontrent halfwege vanden selven bempt is de voirs. dogge hem $$
+gevolght hem gevende leelycke ende injurieuse woerden heetende $$
+onder dandere zyn moele hyden onder renderen$$$ gesproecken daerop
+suppliant heeft gevraeght soude ick dan myn schult moeten te buyten
+staen ende noch myn ma$$ hyden waerop de voirs. dogghe willende me ant$$
+heeft gesleght jae ghy wildy merckende met dien manende$$ ende heffe$$
+hant al oft hy den suppliant hadde willen evelen$$ oft overvallen allen dwelcke
+deselve suppliant gewaer wordende is achterwaerts gedeyst ende heeft
+mes uuytgetogen om de voirs. dogghe van hem te keeren maer dese
+dogghe daerop nyet achteren heeft den suppliant zyn mes dwelck hy $$
+hem hiel willen ondergaen zoe dat de suppliant hem daer voer beducht $$
+ende den voirs. dogghe van hem keerende heeft den voirs. geraeckt in zyn rib $$
+syde hoewel de suppliant tot des anderen daeghs nyet en wiste dat
+den voirs. gequetst hadde ende mits dien zoe heeft de voirs. dogghe geroepen
+totte persoonen vanden huysen daer naest staende om te hebben assisteren te$$
+ende dat oyck begonst zeer doncker te wordene is uuyten voirs. beempde
+gegaen naerden voirs. rombout ende metten voirs. nae onser voirs. stadt van mechelen$$$
+gecomen dewelcke de voirs. dogghe is nae gevolght tot uuyten voir
+bempde aldaer hy geclommen heeft over den thuyn oft veken daer
+gaende voirts liggen zoe de suppliant verstaen heeft inde messe van $$
+herberghen geheeten de inghele ende is aldaer gebleven inde comb $$
+onvermerckt tot ontrent negen uren inden selven avont als hy in hu $$
+werde geleydt aldaer hy gelegen heeft tot ionden nacht vanden paeschen
+dat hy overleedt ten grooten jammeren ende beclagen vanden suppliant $$
+hoewel deselve suppliant egheen vechter wesende daertoe onnoeselick ende zoe dier
+nootwille als schult ende provocatie vanden voirs. afflyvingen is gecomen dat
+oyck daeromme de voirs. afflyvige sdaechs voer zijnen afflyvicheyt den suppliant heeft
+laten by hem comen in persoone ende den selven geseght in presentie van zynen
+naeste vrienden ende andere personen met veele reiteratien dat hy hem suppliant
+gheene vergaff tvoers. feyt voer godt ende de werelt treckende uuyten billet$$ zyn
+rechter handt ende de selve gevende den suppliant in teecken van warachtige voirs. gessens$$
+ende peyse dat daeren boven de suppliant heeft partye gecontenteert
+ende dat insgelycx de voirs. wonde oft quetsuer nyete was dootelyck zoe
+die vermaeckt ende vanden bloede gestept hadde geweest gelyck de chirurgyn
+daer over gegaen hebben vercleert heeft als blycktbyder attestatie daeraff
+zynde zoe beducht hem nochtans deselve suppliant voer rigeur van justitien
+ende en iet$$ daeromme in de voirs. onsen voirs. lande van brabant nyet vryelick con
+bevriesende van eenige onse officiers uuyt saken voirs. gemolesteert te wordene
+tot zyne zynder huysvrouwe ende kynderen zeer grooten verdriete ende bedroeffenisse
+ende noch meer zyn zal zoe verre$$ hierop onse gracien ende genade nyet $$ en
+worde verclaert ende geextendeert zoe hij seght ons daerom oitmoedelic
+biddende waerom zoe eest dat wij desen aengesien geneycht
+wesende ter belen$$ des voirs. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende genade voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben deselvenn
+suppliant in gevalle als boven quytgeschouden ende geven ende geremitteert
+schelden quyte vergeven ende remitteren uuyt sunderlinge gracien by desen
+onsen brieven tfeyt ende ongeval boven gemelt misgaders alle offensive$$
+ende breucke corporelle ende criminelle daerinne hy te saken van dien met
+diesser aencleeft tefen ons ende justicie misdaen mach hebben ende
+hebben hem als hieraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lant
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyne
+onverbuerden goeden in dyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende
+alder manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael van brabant ende allen
+onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie $$
+ende beternisse ierst ende voer al geen de partye geinteresseerde indyen
+noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelickdat den suppliant gehouden wordt + t voirs. feyt tegen ons te beteren civilyck
+nae gelegenthyt vande saeken ende faculteyt van zijne goeden + met oyck te betalen
+redelycke costen van justicien hierome alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende arbiterscepe van onse lieve
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
+daertoe gecommiteert en commmiteren by desen ontbieden da $$
+ende bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer hen ge $$
+deghene die daerom behoiren geroepen te zijne zij procederen wel e $$
+dueghdelick tot verificatie ende interinemente van de voirs. onsen brieve n $$
+interinement de voirs. suppliant gehouden zal zijn te suekene in onse
+voirs. raide bynnen eenen halven jaere naestcommende op te $$
+te verliesen deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civilen ende costen getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden ghene
+van onsen ontfanger ende officiers diet behoiren zal de welcke ge $$
+wordt daeraf ontfanck te maekene rekeninge bewijs ende reliqua te
+tot onsen proffyte metten anderen penningen van zijne ontfange zy ende alle
+onse rechteren justicieren ende officieren tegenwoerdich ende toecomende
+stedehouderen ende eenyegelyck van hen besunderlick zoe hen toe behoeren
+aengaen zal moegen doen laeten ende gedoogen de voirnoemde gregorius
+fierlans suppliant van de voirs. onser gracien ende remissien ende van allen
+inhouden van desen inde vuegen ende manieren voeren verhaelt
+vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken daerom $$
+te doen noch te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden aen $$
+noch aen goet eenige hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer by alzoe zyn lyff oft eenige van zyne goeden nyet geconfisceert zijnde
+daeromme gevangen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die
+seten ende stellen oft doen setten ende stellen tersont ende zonder vertiech tot
+geheele ende volcommen delivrancie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt nyet
+en is verjaert ende onsen ordinancien dyen aengaende gemarckt de wy den
+suppliant mits der $$$ selfven vanden ongevalle nyet en willen te $$$
+maer hebben deseelve desen aengaende gederogeert en derogeren bij desen
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daghen zoe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hanghen behoudemick in andere dingen onsen recht
+ende eenen yegelycken tzyne in aleen gegeven in onse stadt
+van bruessele inde maent van septembris int jaer ons heeren
+duysent vyffhondert ende vyffenvyftich van onsen keysers
+txxxvje ende van onsen rycke van castillien ende anderen $$$
+txle op de plycke stont gescreven by den keyser in zynen
+raide ende onderteeckent facuwez visa recepta
+gecollacionaert ende bevonden accorderende
+met zijnen originaele by my
+n facuwez"
+"pardon belast met civile beteringhen
+kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief sullen sien saluyt
+wy hebben ontfanghen die oetmoedige supplicatie van claus janss
+die men heet van zwolle ingesetenn onser stadt van antwerpen nu ter tyt
+gevangen binnen der selver stede inhoudende hoe dat hy suppliant sonder
+tactancie gesproken alle zyne leefdage lanck geweest es een man
+van eeren hebbende zyne neeringe altyt duechdelyck ende rechtveerdelyck
+gedaen ende doer zyn industrie ende zwaeren arbeyt heeft hy gecregen
+ende gewonnen al dat hy inde werrelt heeft sonder dat hy van zynen
+oft zynder huysvrouwen wegen eenich goet gehadt oft ontfangen
+heeft ende al eest dat hy een goet simpel slecht man es die noyt
+een letter en heeft cunnen lesen noch scryven heeft hy nochtans
+met alle de werelt altyt alsoe oprechtelyck gehandelt dat noyt
+mensche en heeft metter waereyt gesegt oft cunen geseggen dat hy
+yemand een $$$ ongelycx oft te cort gedaen heeft ende dat meer
+es aleest zake dat hy een oudt man es zoe heeft hy binnen cortten
+iaeren herwaerts vuyt puerder devocien versocht gehadt theylich
+landt ende stadt van ierusalem nu eest zoe dat de voirs. suppliant ende
+ylen else nedermans zyn wyf was die wel dertich iaeren oft daer
+omtrent in huwelycken staete geseten hebben egeene kinderen gecregen
+en hebben dwelck zy lieden siende ende considererende dat al tgene dat
+zy hadden hen van god almachtich gegundt was ende duer hueren sueren
+arbeyt gecregen waere soe hebbe deselve suppliant ende zyne voirs. huysvro
+huysvrouwe altyt gewilt ende malcanderen toegeseyt dat huerer
+beyder goeden nae de doot vanden lancxtlevende souden moeten toecommen
+bliven ende gedistribueert worden den armen menschen om goids wille
+gelyck silieden te meer stonden voere officieren notaris ende getuygen
+ende andere publicque persoenen alzoe verclert verleden ende geordineert
+hebben gehadt ende sunderlinge hebben zy lieden die generale diposicie
+van allen hueren goeden alsoe gelyck hy suppliant ende zyne huysvrouwe
+meynden ende altyt verstaen hadden bekent ende gepasseert gehadt
+voer scepenen van zwolle hoe wel dat den brief daer op gemaict
+ende beworpen zynen dat zoe oepelyck nyet inne en houdt oft en
+begrypt ende aleest zoe dat else nedermans syn wyff doer
+inductie ende perswasie van eenigen van hueren vrienden ende ter
+contemplacien vanden selven tegen hueren wille ende meyninge
+eens anderssins schynt verclaert te hebbene dyen nyet tegenstaende
+heeft zy daer nae ende ter doot toe wederom altyt de contrarie
+gewilt ende geordineert hebbende daer nae te meer stonden vercleert
+ende oyck in huere vuyterste dat de arme ende nyet huere pretense
+magen souden succederen in huere goeden in welck propost zy
+gestorven es ende heeft die disposicie met huerer doot geconfirmeert
+nietemin huere pretense erfgenaemen ab intestato daer op nyet
+willende letten arbeydende den armen miserabelen menschen
+huere gelegateerde goeden tonrechte aff te nemende ende de goeden
+selve te houdene vuyt crachte vanden voirs. pretensen testamente
+thuerer contemplacien eens als voer beyde byde voirs. else
+gemaect maer daer nae te meer stonden gerevoceert hebben de
+$$ aelmoeseniers onser stadt van antwerpen die waerachtige
+erfgenaemen a testato zyn te rechte betrocken voer die wethouders
+onser voirs. stadt van antwerpen aldaer de zaeke alnoch hangende
+es ongedecideert ende om de voirs. aelmoesenirs tot hueren goeden
+rechte te helpene heeft hy suppliant den voirs. aelmoesenirs
+gecommuniceert alle het bescheedt dwelck hy wiste van brieven testamenten
+ende anderen daer mede zy eenichsins mochten wesen geinstitueert
+ende onder andere want hy suppliant lesen noch scryven en l kan
+heeft hy hen gecommuniceert den voirs. scepenen brief van zwolle by
+hem ende der voirs. elsen zynen wyve aldaer voer scepenen
+gepasseert ende dien brief hoorende lesen heeft bevonden dat dien brief
+nyet gescreven en was gelyck hy suppliant ende zyn wyf dien meynden
+bekent ende verleden te hebbene want inden selven scepenen brieff
+stondt alleene geroert die goeden die zy hadden bynnen der stadt ende
+vryheyt van zwolle die als egeene en waeren gemerct dat huere
+goeden als coopmanscappen ende crediten waeren in andere plaetsen
+ende provincien ende vanden ghenen daer zy aff gedisponeert meynden
+te hebbene die en waeren oft en schenen inden selven brief
+nyet gescreven te zyne directelyck contrarie der intencien
+meyningen wille ende disposicie vanden voirs. suppliant ende zynder
+huysvrouwen die nyet van hueren goeden binnen swolle maer
+generalen van allen hueren goeden hadden gedisponeert doer welck
+de voirs. suppliant als een simpel man meynende dat de arme
+miserable mensschen souden hebben moegen wordden gefrustreert van
+hueren waerachtigen ende oprechten legaten ende om daerop ende inne
+te providerene alleene vuyt rechter caritaten meynende de suppliant
+god den heere almachtich eenen aengenamen diesten te doene ende de
+warachticheyt ende rechtverdicheyt te vorderene heeft eenen
+ionghen van zynder kennessen die by gevalle alsdoen tot zynen
+huyse was in eenen ouden geraseerden scepenen brief by h$$$
+voirtyden geraseert doen scryven vuyten copien vanden eersten scepene
+brieve tot zwolle gepasseert de malinge disposicie ende ordonnancie
+gelyck hy ende zyn wyff die inder waereyt meynden voer de scepene
+tot zwolle bekent ende verleden te hebbene hoewel dat dyen nyet
+zoe ample gestelt oft tselve daer inne alzoe expresselyck gescreven
+en stonde welcke brief alzoe byden voirs. iongen gescreven
+zynde hy gecommuniceert heeft den voirs. aelmoeseniers hen seggende
+dat den brief tot zwolle gepasseert inderwaerheyt alzoe geschiet
+ende hun meynninge ende wille was geweest waere gelyck hy hen daer
+overgaf ende want de voirs. aelmoeseniers met dyen geraseerden
+brieve sonder eenich quaet te denckene oft te vermoedene hen
+scijnen te hebben willen behelpene in rechte is de voirs. suppliant
+by onse schoutet van antwerpen aengetast geweest ende gevangen
+gestelt aldaer hy nochtertyt in stricter gevangenisse gehouden
+wordt ter zaeken voirscreven ende want de voirs. suppliant tgene
+des voirs. es nyet en heeft gedaen dan puerlyck om de minne goidts
+vordernisse vanden armen ende op dat de waerheyt zoude
+triumpheren ende egheenssins gedacht en heeft daer aene te
+meserene maer meynde wel gedaen te hebbene soe heeft hy
+ons zeer oetmoedelyck gebeden om de passie ons heeren dat
+ons gelieven wille hem te remitterene tghene dat hy tegens ons
+oft der iusticien in deser mesdaen mach hebben hem doende
+relaxeren vander hachten daer hy inne gehouden wordt ende
+abolerende tselve mes$ hem te rabiliterene ende stellende
+in zynen iersten staet goeden naem ende faem daer hy altyds
+inne geweest heeft ende hem hier op verleenen onse behoirlycke
+opene brieven daer toe dienende soe te wetene dat wy de
+zaeken voirscreven overgemerct ende hier op gehadt tadvys eerst
+van onsen schoutet van antwerpen ende marcgrave ons lants
+van ryen daer nae van onser advocat fiscael ende luyden van
+onsen cameren vanden reck$$ in brabant ende voirts. van onsen
+lieven ende getruwen de hoofden tresorier general ende gecommitteerde
+van onsen demeynen ende financie den voirs.suppliant genegen wesen
+tzynder voirs. supplicacie ende hem willen in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer stranheyt van iusticie hebben vuyt
+onse rechte wetenheyt ancturiteyt ende volcommen macht vergeven
+quytgeschonden ende geaboleert vergeven schellen quyte ende
+aboleren by desen tstuck ende mes$$ boven verclairt mitgae$$
+alle peyne ende amende corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter cause van dien met dieser aencleest iegens ons
+ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben
+hem als hieraff wedergestelt ende gerestitueert tzynder goede
+fame ende naeme $$ onser voirs. stadt van antwerpen
+metgaedens $$$ tzynen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft zoe ende inder manieren als hy was voer die toecompst
+van tvoirs. stuck ende mes$$ imponerende hier op een eewich zwygen
+onsen procureur general onsen schoutet van antwerpen ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren behoudelyck dat de voirn. suppliant
+voor civile beteringe ende redemptie van zyne goeden gearresteert
+ende geinventorieert betalen sal de somme van twee duysent
+karolus guldens eens in handen van onse schoutet van antwerpen
+#
+die gehouden wordt daer aff ontfanck te maekene reekeninge
+bewys ende riliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange ende voirste reffonderen ende betaelen
+de redelicke costen van iusticien hier omme gedaen ter taxacie
+vanden ghenen van onsen officieren dient behoiren zal ontbieden
+daeromme ende bevelen onsen lieven en getruwen die cancellier
+ende de luyden van onsen raede in brabant schoutet van antwerpen
+ende allen anderen onsen rechteren ende officieren dien dit aengaen sal
+dat zy den voirn. suppliant van dese onse gracie ende pardoene
+doen laeten ende gedoogen rustelyck ende vredelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschien eenich
+hinder letsel oft moyennesse te contrarien maer zynen persoon
+iegenwoirdelyck gevangen soe voirs. es stellen oft doen stellen terstont
+ende zonder vertreck tot volcommen delivrancie want ons alzoe
+gelieft des toirconden hebben wy onsen segel hieraen doen hangen
+eeghenen in onser stadt van bruessele den xven dach van meye
+int iaer onsheeren duysent vyfhondert zevenendertich van
+onsen keyserycke txviiie ende van onsen rycken van castillien
+ende anderen txxiie aldus op de ploye stont gescreven
+byden keyser die grave van hoochstraten hooft heeren ian
+ruffault ridder heere van neufville tresorier general $$ $$$$$
+vincent corneliss gecommitteerde vander financien ende andere
+iegewoirdich ende geteeckent g isensart $$ $$
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remis jans braken
+kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen ende toecomenden
+dat wij ontfangen hebben die oidtmoedige supplicatie van jan braken
+van pulle in onsen lande van brabant gelegen inhoudende hoe dat
+sdaegs nae sinte peeters dach in junio anno xvc ende xliii hy suppliant
+gegaen is ten huyse van jan de backer woenende tot pulle voirscreven dair
+vindende eenen geheeten jan de jonge vorster van pulle mitsgaders
+die moeye vanden selven jan de jonge seggende hy suppliant totter voirscreven
+moey dat huer dochter geseegt soude hebben dat zy des suppliants huysen
+gesien hadde met eenen geschuerden rock comen inde kercke waer
+op de moeye antwoirde dat huer dochter dat niet geseegt en
+hadde en hy suppliant seyde dat zy emmers den geseegt hadde seggende
+oick dat huer hunnen dagelycks groote scade deden in zyn block
+dwelck hoirende de voirscreven jan de jonge heeft geseegt ick woude
+dat de hinnen al doot waeren ende dat wy $$ morgen te voeren
+hadden waervuyt woirden geresen zyn tusschen den voirscreven janne
+de jonge ende den suppliant herkende mits desen hy suppliant zyn pasmes
+vuyte ende nemende jan de jonge eenen dryvoet stoel ende souden daer
+gevochten hebben ten hadde geweest dat de weert jan de backer
+voirscreven tusschen beyde gegaen hadde ende heeft den suppliant gehouden
+siende jan de jonge dat de suppliant gehouden was is comen loopende
+met grooter fortssen met zynen stoel tegen den suppliant die
+gehouden was stootende hem daermede zoe styff dat den want
+berste ende zwancte ende alsoe jan de jonge liep opten suppliant
+soe heeft hy geraect geweest van onder den stoel vanden suppliant
+metten voirscreven pasmesse omtrent zyn boirste sulcx dat hy corts daernae
+vande quetsueren is overleden ten grooten verdriete vanden selven
+suppliant diewelcke aleest zoe dat hy peys gemaict heeft ende
+overcomen is met partie intercesseerde vreesende nochtans rigeur
+van iusticien hem heeft geabsenteert vuyt onsen lande ende
+heerlicheden tot in meye lestleden ende meynende enige van zynen
+vrienden dat een jaer geleden was hebben van onsen drossaet van
+brabant savefoondinst ende geleyde vercregen voer drie weken om
+binnen middelen tyde te $$$ binnen onsen voirscreven lande van brabant
+ende te verwerven onse gracie ende remissie waeraf onse marcgrave
+van antwerpen geadverteert zynde heeft den $$ suppliant snachts
+geapprehendeert ende is in wegen ende in meyningen tegen hem te
+procederen criminelyck ten waere dat onse gratie ende misericordie
+hem hierop worde geextendeert ende verleent ons daerom oidtmoedelyck
+biddende. soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter bede des voirscreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende miserecordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden ende vergeven
+scelen quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gracien bij desen onsen
+brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle
+offencien ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy ter
+cause voirscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende
+iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daeraf were gestelt ende gerestitueert stellen were ende restitueren tot
+zynen goede name fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbeurde
+goederen indien hy eenige onder ons heeft gelegen ende in alder manieren
+soe hy was voer die toecompste vanden voirscreven feyte imponerende hierop
+eeuwich gezwych onsen procureur generael in brabant onsen voirscreven marcgrave
+van antwerpen ende allen anderen iusticien ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse yerst ende voer al ge$$ der partien
+geinteresseerde indien die noch niet ge$$ en zy ende eenige daertoe
+stae c$$ alleenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouen sal zyn
+voir voirscreven feyt tegens ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande zaken ende
+faculteyt van zynen goederen met oick te betalen die redelycke costen
+van iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+procederen wel ende deuchdelyck ter verificatien ende interventien van dese ende
+totte taxatien ende moderatien van de voirscreven amende ende costen van
+iusticien alsoe zy sullen bevinden gehoiren welck intervenement
+de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoene te
+presenteren in onsen voirscreven raede binnen zes maenden naestcomende opte
+pene van te verbeuren deffect van desen $$ dat ge$$ ende de selve
+civile boete ende costen van iusticien getaxteert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirscreven procureur generael in brabant
+onse marcgrave van antwerpen ende alle anderen onse regteren iusticieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende die dat aengaen sal
+mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen besunderlyck soe hem toebehoert
+jegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck ende vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+gescieden nu noch in toecomende tyde ennich hueren letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goede ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft ennige van zynen goederen daeromme gearresteert becomende
+oft belet waeren dan zy die setten ende stellen terstont ende sonder versueck tot geheele
+ende volcomenlyck delivratie want ons gelieft ende ten eynde dat
+vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel
+hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenyegelyck
+anderen dessyns. gegeven in onse stad van bruessel inde maent van augusto int
+jaer ons heren duysent vyfhondert vierende veertich van onsen keyser ...
+txxv° ende van onsen rycken van castillien ende anderen t xxix° aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende onderteeckent boudewyn
+visa propter.
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"maximiliaen byder gracien goids gecosen keyser altyt vermeerder
+des rycx coninck van germanien van hongrien van dalmatien
+van croatien etc. ende kaerle byder selver gracien ertshertoge
+van oistryck prince van spaengnen van beyde cecillien van
+therlin? etc. hertoigen van bourgoingen van lothryck van brabant
+van stier van carenten van crain van lemborg van luxemborg
+ende van gelre greven van vlaenderen van habsburch
+van tirolle van fierrette van kieburch van artois van
+bourgoingen palatynen van henegouwe van hollant van
+zeelant van namen ende zuytphen mercgreve
+des heilichs roemschen rycx ende van bourgauw lantgreve
+in elzaten heeren van vrieslant van opter windischenmarc
+van poertenauw van salins ende van mechelen doen te
+wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van lodewick rabbe inhoudende hoe dat
+omtrent sinte mertensmisse lestleden vergadert zyn geweest
+ten huyse van eener vrouwen genoempt jehanne gans
+bynnen onsen stadt van loeven willem de clymmere
+henrick van holsbeke henrick van thienen ende die voers.
+suppliant met noch anderen hueren consorten sittende ende
+drinckende in gelage met eener vrouwe persoen aldaer
+omtrent den thien uren inden avonde een geheeten wylen
+andries die keersmakere wesende vanden geslechten
+van loeven met eenen genoempt peter willekens zynen
+wynne oft pachtenere gewapender hant hebbende aen twee
+gardebras oft armpypen ende op zyn hoot eenen staelen
+mutse oft ferreet ende eenen langen messe is inne
+gecomen ende alsoe inne gecomen zynde heeft die
+voers. wylen andries ende syn voers. pachtenere gaen
+sitten drincken byde voers. gesellen ende verdroncken
+*dese remissie was
+iertswerf gemaict
+by m. janne de
+witte sonder amende
+civile als geexpediert
+opten goeden vrydach
+die welke daer
+nae eenen sekeren tyt
+es wederom by o$$$
+van mynen heeren den
+cancellier ende anderen
+vanden - rade in brabant
+overmits sekeren redenen
+hen daer toe porrende
+gereformeert geweest
+byden voirs. witte
+ende gelast met amende
+civile die danderen
+alsdoen hier dede
+copieren om dat de
+suppliant betalen moeste
+trecht vanden zegelen
+naden welken de
+selve suppliant soe verre
+vervolght heeft aen
+myne voirs. heeren
+dat dese remissie
+wederom ** es gerefoundt
+byden voirs. witte
+ende gemaict sonder
+amende civilesoe
+zy ierst was ende
+heeft danderen wederom
+gerestitueert *** drie
+ponden artois die hy
+opten voirs. zegel
+ontfangen hadde te goeden
+rekeningen ende in
+mindemissen van
+vi gelyke ponden
+overmits welken
+alteratien hy egheen
+rekeninge daeraf en houdt
+noch en maect aengesien
+dat onse geneden **** vanden voirs.
+zegel nieten profiteren
+tsamen in biere omtrent twee stuvers ende nae dien zy die alsoe
+hadden verdroncken soe wouden die voers. gesellen elc van hen
+huere gelach betalen daerop die voers. wylen andries seyde mit
+woerden in manieren van gramscapen ic en wille nyet gheven
+maer die de vrouwe heeft die sal tgelach betalen op dwelcke
+een vanden voers. gesellen te wetene die voers. willem
+clymmere seyde en laet daer om egheen worden maken ic sal
+selve tgelach betalen ende nochtans en begheere ic de vrouwe niet
+ende syn alsoe die voers. wylen andries ende zyn voers. pachtenere
+uuyten voers. huyse gegaen ende vanden voers. gesellen gesceyden
+naden welcken zy corts daer nae syn weder om inden selven huyse
+gecomen ende aldaer zynde heeft die selve wylen andries van
+nyeuws begonst te murmureren opte voers. gesellen roere te
+stichtende ende qualyc te sprekene daer op die voers. henrick van
+holsbeke seyde wat andries alzyt ghy een heerscap zullen
+wy daeromme uwe quaede ende spytige woerden moeten
+hoiren alsoe dat nae vele woerde ende wederwoerden die
+voers. gesellen ende wylen andries mit zynen voers. pachtenere
+in beyden zyden te messe ghingen ende sloegen hyeuwen ende
+staken zeere nae malcanderen als dat die voers. andries
+onder dandere een dood wonde ontfinck vander welcker hy
+terstont daer nae aflivich geworden is sonder dat men
+weet wye van hen die wonde gaff weder die voers. suppliant
+willem de clymmere henrick van holsbeke oft eenige vanden
+anderen hueren medegesellen nietmin weder die selve suppliant
+hem die voers. wonde gegeven heeft oft niet en weet hy
+nyet hoe wel nochtans hy syn beste dede zoe hy dat vercleert
+om den voers. andriese van synen live te crenckene ende
+bekent hem mede sculdich inden voers. dootslage dwelc hem
+jammerlyc ende mit goeder hertten leet is ende heeft uuyt
+saken van dien feyte die voers. suppliant die daer inne onnoeselic
+gecomen is hem gesyndert moeten houden uuyten voers.
+onsen lande van brabant ende en soude alnoch beduchtende ende
+vreesende die strangheyt van rechte hem bynnen den voers. onsen stadt
+van loeven ende den voers. onsen landt van brabant niet dorren houden
+wandelen noch verkeeren maer waere gescapen voirtaenen
+hem daer uuyt te moeten absenteren ende hem houden in vremden landen
+in grooter miserien ende armoeden ende syn leven aldaer
+leyden ende eynden in ongevallicheden het en waere dat wy
+onse gracie ende genade tot hemweerts keeren ende hem tvoirs.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergheven wouden om
+dwelcke hy ons oitmoedelic heeft gebeden soe eest dat
+gemerct tghene des voers. es wy ter beden des voers. suppliant
+geneyght wesende ende willende altyt ende besundere te desen
+male presenteren ende thoenen gratie ende genade voere strangheyt
+van rechte hebben ter eeren ende weerdicheyden vander
+passien ons liefs heeren jesus christus die hy op sulcken dach als
+huden goetvrydach voere ons ende alle kerstene menschen heeft
+geleden den voers. suppliant in gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergheven schelden quyte ende verghevenen van sunderlingen
+gratien overmits dese onsen brieve tvoers. feyt ende
+dootslach mitgaeders alle penen boeten hueren ende brueken
+het zy van lyve leden oft goede in welcke hy overmits
+ende uuyt saken vanden voers. feyte ende dootslaghe eenichssins
+tegen ons ende den gerichte mach syn gevallen stellenen ende
+settenen van al den selven suppliant wederomme in zynrer eeren goeden name
+ende famen ende tot allen zynen goeden niet verbuert zynde op
+dat hy eenighe heeft oirlovende ende consenterende dat hy dien
+niet tegenstaende sal moigen comen bliven keeren ende verkeeren
+bynnen onser voers. stadt van loeven ende alomme bynnen onsen
+voers. lande van brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere
+die geschiedenisse vanden voers. feytt imponerende hier af
+een ewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen
+drosset van brabant meyere van loeven ende allen anderen
+onsen officieren ende hueren stedehouderen die dat eenichssins
+aengaen mach satisfactie ierst ende voeral gedaen den
+partyen geinteresseert soe verre die alnoch niet gedaen
+en zij civilyc alleene ende behoudelyc dat tot dien die
+voers. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren nae die
+gelegentheyt ende exigencie vanden stucke ende die faculteyt
+van synen goeden ter arbitragien ende taxatien van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier den heere van escanbeke ende
+van bierbeke ende den anderen luden van onsen rade in brabant
+ontbieden hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende anderen van onsen voers. rade dat voere hen geroepen
+die ghene die hier omme zelen behoiren geroepen te zijne
+zy procederen ende doen procederen ter verificatien ende
+interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxatien
+vanden voers. civilder beternissen inder manieren ende
+alsoet behoeren sal ende dien gedaen ende die voers. civile
+beternisse gearitreert getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen remeesteren dien dat
+behoeren sal ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck daer
+af te maken tot onsen behoef ontbieden wy voerts
+den selven onsen cancellier ende anderen van onsen voers. rade
+onsen drosset van brabant onsen voers. meyer van loeven
+ende alle andere onse ambachteren richteren ende dieneren
+desselfs ons lants van brabant ende die ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons
+voers. lants ende huere stedehouderen nu ende naemaels
+wesende ende eenen iegelycken van hen alsoe hem toebehoirt
+dat zy den voers. suppliant van deser onser voers. gratien
+remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelic
+ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem
+daer tegen te doene oft te laten geschieden aen zynen voers.
+live leden oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel
+ter contrarien maer soe verre die selve suppliant
+oft zyne voers. goede nyet verbuert zynde ten ocsuyne
+van desen aengetast gearresteert oft gecommert weren
+zy die sonder vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende stellen
+tot geheelder ende volcomender delivrancie behoudelic
+ons in anderen saken onsen rechte ende eenen iegelycken
+anderen den synen want onse geliefte sulcke is
+ende te dien eynde dat dit vaste ende gestendich zy ende
+blive tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen gegeven opten heyligen goeden
+vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons
+keyser te wetene van germanien txxve ende van hongrien
+het xxie aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden keyser ende mynen heere den eertshertoge ende geteekent
+de witte ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus
+visa $
+gecoll$neert ende gevonden concorderende
+metten originale by my
+$$"
+"kaerle etc. doen condt allen luden iegewoirdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van henrick
+stevens jonck knecht van omtrent xvii jaeren inhoudende hoe dat
+opten sondach voer alderheyligenmesse lestleden die suppliant
+doentertyt woenende met zynen vader ende moeder ende ongehouwt
+wesende ghelyck hy noch is heeft sitten drincken met bernaerde
+ykens wylen mertten minnekens ende meer andere tot
+desschele ten huyse van merten buengers ende sittende int
+huys voerden heerdt is die suppliany in slape gevallen ende
+want die voirs. weert tgeselschap wilde quyt zyn want
+spade worde soe is zyn dochtere gecomen ende riep den
+suppliant maer hy en worde met dien roepen nyet wacker
+soe dat die voirs. weerdt seyde totten voirs. bernaerde ykens dat
+hy den suppliant oproepen soude daer op bernaert antwoirde dat
+hys nyet doen en soude soe quam die voirs. merten minnekens
+ende track den suppliant mette hare dat hy hem zeer dede
+seggende totten suppliant versiet u het is tyt dat wy gaen
+daer op die voirs. suppliant ontsprongen zynde seyde wat gebrec$
+u op my ende track vuyt een corte dagge stekende naeden
+voirs. minnekens dat hy hem met eenen cleyneen steke raecte
+ontrent zyn borsten daer aff hy corts daernae afflinich
+wordde dwelck den suppliant vuyt gronde zyns herten leet
+is ende zeer onnoeselyck is gebuert dat hy bevangen
+was van slape ende alsoe metten hare getrocken worde
+want anders tegen den voirs. minnekens egheen woirden
+noch twist gehadt en heeft ende heeft die suppliant hier aff
+by hulpe van zynen vadere ende moedere die slechte dorplieden
+zyn belast met noch vele kinderen aende partie geinteresseerd
+gesoent ende den voetval daeraff gedaen alsoe dat hem
+voits van noode is soude hy in onsen voirs. lande van brabant
+blyven woenen ende converseren hem hier op verleent te
+wordenen onse gracie ende ghenade daerom de voirs. suppliant
+ons oetmoedelyck heeft ghebeden ende versocht soe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. henriq
+stevens soen gabriel stevens suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien besundere ter eenen vander bitter
+passie ende lyden onsen heeren jhesus christus dwelck hy opten goed$
+vrydach voer die zalicheyt van allen menschen geleden
+heeft hebben den selven suppliant inden ghevalle als boven
+quytgheschonden geremitteert ende vergheven schelden
+quyte remitteren ende vergheven vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach beven gheruert
+midtsgaeders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter causen voirscreven midts dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daer aff
+wedergestelt ende gherestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende gheruchte in
+onsen voirs. lande ende hertoighdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft ghelyck ende in alder
+manieren soe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierts ende voer al
+ghedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+ghedaen en zy ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt
+tegen ons te beteren civilyck naer geleghentheyt vander
+zaken ende faculteyt van zynen goeden met oyck te betalenen
+de costen van justicien hieromme alreede ghedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven
+ende ghetruwen de cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen
+gheroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie ende
+interinemente van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden
+sal zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren
+in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de
+pene van te verbuerenen deffect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dient behoiren
+sal zy onse voirs. procureeur generael in brabant ende
+ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien dit aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende eenen yeghelyck van hen besunderen
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen de voirs.
+suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende ghebruycken sonder hem te
+doene noch te laten gheshieden nu noch in toecomende tyden
+eenich hinder letsel oft moenisse aen live noch aen goeden
+#
+sy hier af
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten
+ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige van zynen
+goeden daerom gearresteert becommert oft belet waren die
+setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot gheheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich blyve tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen
+zeghel hier aen doen hangen behoudelycken anderen dessyns
+ghegeven in onser stadt van bruessele opten goeden
+vrydach inde maent van april int jaer onsenheeren
+duysent vyffhondert ende virendertich ende van onsen
+keyserycke txviie ende van castillien xxie aldus
+stont ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede
+ende gheteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van franche harmans
+palfenier van thomaes nagels inhoudende hoe dat opten ixen dach van
+aprille lestleden des achternoens is gegaen ten huyse jans de mol
+gestaen tob bruessel ende heeft aldaer metten selven janne ende zynder
+huysvrouwen gedroncken twee oft drye potten biers ende daer een
+wyle tyts geseten hebbende is daer een jonck geselleken genaempt
+stoffel roex daer de voirs. jan de mol pasteybacker voir aff was ende
+vraechde naeden suppliant franhen om dat hy inden stal byden peerden
+commen soude ende de suppliant dat hoirende seyde ick en wille noch nyet
+gaen wy willen goede chiere maeken want ick moet morghen
+opwers met myns meesters peerden ende alsoe is de voirs. stoffel
+wederom gegaen inden stal daer thomaes nagels peerden stonden
+want hy hem daegelycx inden voors. stal was houdenen ende corts
+daer nae tusschen vyfve ende zesse uren zoe es de voirs. stoffel
+wederom gecommen voere tvoors. huys van janne de mol worpende
+met eenen steene op de duere die nochtans oepen stont ende
+dit hoirende endesiende de werdinne seyde tot hem ghy hoerekint
+waerom doet ghy datte daerop hy antwoirde ende seyde waerom
+hout ghy franchen daer sittende zeyde de voorts ick en ben gheen
+hoerekent ben ick eenen hoerekent zoe sydy ghy een hoere oft
+cackhoere dwelck de virs. weerdinne hoirende ende huer zeere
+stuerende heeft genomen eenen stock ende is den voirn. stoffelen
+naegeloopen tot inden voirs. stal van thomaes nagles om hem te
+smytene maer hy ontliep huer onder die peerden ende als zy
+aldus den voirs. stoffelen was naegeloopen en wist jan de mol huer
+man nyet waer dat zy was geloepen zoe dat hy met eenen grammen
+sinne liep voer zyn duere ende riep life hoere compt hier ende
+hadde een banck die hy tegen deerde werpe om in stucken te werpenen
+ende torde met zynen voeten daer oppe dat hy ter eerden viel ende
+jan de clermaeckere dat siende heieff hem oppe ende doen ginck
+hy werdomme in huys ende zyn voirs. huysvrouwe commende uuyten stalle
+voirs. stalle soe zwoer de voirs. mol veele quaede eeden seggende
+dat hy syn wyf dootsteken soude zoe dat zy om tselve te ontgaene
+ginck int camercken daer volck pleech te drinckenen doende de
+duere toe ende ginck daer tegen metten rugge staen ende de voirs.
+jan de mol zeer gram synde om dat hy die camer duere nyet
+oepen gerrygen en couste wilde clymmen over tscutssele om
+zyn huysvrouwe alsoe te evelen seggende ende zweerende ick salse desen
+avont dootsteecken ende de suppliant dat hoirende ende meynende ten besten
+te sprekene ende hem te vreden te stellen seyde jan mol zoone
+dat en suldi nyet doen soe lange ick emmers by u ben weest
+te vreden ende de voirs. jan de mol dit hoirende seyde ende zwoer
+ic salse dootstecken nietemin het compt my alleleens wyen
+dat ick doet stecke ic sal desen avont yemende dootsteeken
+oft ick sal dootgesteken worddenen ende dit hoirende de voirs. suppliant
+vraechde mollen voirs. oft hyt op hem hadde daer op mol antwoirde
+jae ick uuytreckende zyn mes ende liep ter dueren uuyten ende
+hy suppliant volchde hem zeer corts inne opdat hy hem nyet evelen
+en soude ende track synen deger uuyten ende meynde te gaene naer
+synen stal ende met dyen spronck de voirs. mol op eenen berchelken
+staende omtrent synder dueren ende hieuw naeden suppliant met zynder
+rappieren zeggende ende zweerende ic sal u dootstecken ende gaff den
+suppliant drye quetsueren ende hy suppliant en smeet noot slach nae hem
+maer zoe verre als hy conste schudte de slagen op syn mes ende de
+voirs. mol viel ter eerden dwelck siende jan de smet ende
+jan de cleermakere liepen terstont derweerts ende aenveerden den
+den suppliant sorgende dat hy den voirn. mol geevelt soude hebben daer hy gevallen
+lach hoe wel hy tselve nyet en pynde te doene ende de voirn. smet ende
+cleermaeckere leydden hem by naesten dwers over de straete nae
+den stal vanden voirn. thomaes nagels ende hy suppliant was te
+vreden ende hadde zyn mes oft deger opgesteken ende de voirs. mol
+dit siende quam geloepen om den voirs. suppliant te versegenen aleer
+hy inden stal commen soude dwelck zyn huysvrouwe siende meynde
+hem te houdene maer en wilde van huer nyet gehouden syn maer
+smeet naer huer met synder blooter rappieren zoe dat zy hem liet
+gaen ende liep alsoe de voirs. mol den suppliant tegen met synen
+blooten messe dwelck de suppliant siende staenen tusschen janne de
+smet ende janne de cleermaekere die hem wilden houden stack
+zyn handt uuyte ende seyde tot janne de mol voirs. mol hadde ic
+gewilt ic soude hadde u wel doot gesteken gheeft my u handt duer
+allet dat ghy my gedaen hebt zoe ben ic noch te vreden ic en wille
+u gheen arch laet ons tsamen eenen pot biers drincken ende de voirs.
+mol ghaff den suppliant de slincke handt ende inde rechte handt hadde
+hy syn bloote rapiere ende doen seyde hy suppliant mol nu eest al
+peys en eest nyet mol ende mol antwoirde iaet maer ic sal
+u eerstwerff duer u hert steken ende spronck achterwaerts dwelck
+siende jan de cleermaekere schoot janne de mol inne ende aenveerde
+hem met synder rapiere maer mol en wilde nyet gehouden zyn
+ende ontspronck hem seggende totten suppliant die van janne de smet
+gehouden wordde ic sal u beyden duerloopen ende met dien het jan de
+smet den suppliant gaen die doen achterweerts spronck treckende zynen
+deger om syn lif te beschuddene ende de voirs. mol stack ende sloech
+naeden suppliant welcke steken ende slagen hy suppliant schutte zoe
+lange als hy conste ende siende dat de voirs. mol hem dootsteken
+wilde gelyck hy oyck zwoer dat hy tsvelve doen soude heeft oyck
+nae hem geslagen als dat de selve mol ter eerden viel ende
+heeft hem daer noch gegeven twee oft drye slagen zoe dat
+hy alles heeft gehadt drye quetsueren daeraf hy corts daernae
+gestorven ende gevaren esvan levende lyfve ter doot midts den welcken
+hy corts daer nae van drye vorsters is gevangen geweest ende
+opder steenpoerten bynnen onsen stadt gevangen geset ende is damptman
+deser voirs. stadt in meyningen den selven criminelycken te betichtene
+ende rigoreuselyck tegen hem te procederene totter executien van zynen liv
+lyfve zonder ooge oft regardt te nemene opte toecompste vanden voirs.
+feyte ende besundere opde nootweeringe van synen lyve ten sy dat onse
+gracie ende genade hem hier op gedeelt worde alsoe hy seght ons
+daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat de saken voirs. overgemerct
+ende hier op gehadt tadvys vanden onder amman bourgimeesteren scepenen
+ende raedt van bruessele wy den voorn. franchen hermans suppliant
+genegen wesende tot zynder bede ende begeerte ende hem willende in dit
+stuck gracie ende genade prefereren voor rigeur van justicien hebben
+inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven quytscelden ende remitteren uuyt sunderlinge gracie midts
+desen tfeyt ende manslach boven geroert mitgaeders alle peyne boete
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause
+van dien met diesser aancleeft misdaen ende misbruyct mach hebben
+iegen ons ende justicie ende hebben hem als hieraf wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynder goeder fame
+ende name in allen onsen landen ende heerlycheden mitgaeders
+tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft alsoe
+hy was voor de toecompst vanden voirs. manslach inponerende hier
+op een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur general van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+wyen zy syn satisfactie ende beteringe ierst ende alvooren gedaen derge
+gheintereesseerde partyen indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige toestaet civilyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyc civilyck naer
+de gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende
+oic te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van justicien
+indien hieromme eenige gedaen ende naergevolght zyn al ter taxacie
+ende arbitrescepe van onsen lieven ende getruwen die cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren den welcken
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hen geroepen die ghene die behooren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter veriffacie ende
+interinimente van desen onsen brieve naer huere forme ende inhouden
+welck interinement hy suppliant gehouden sal weesen aldaer te
+versueckene binnen eenen jaere naer datum van desen up de verbuerte van
+te verliesene deffect der selver ende tot taxacie ende arbitrescepe vander
+amende civile ende costen van justicien voirs. ende dat gedaen ende
+de voirs. amende civilee getaxeert ende betaelt zynde in handen van
+onsen ontfangere dient behoiren sal dewelcke ontfangen gehouden wordt
+daer aff ontfanck te maecken rekeningen bewys ende reliqua te doene
+tonsen prouffyte metten anderen penningen van zyn ontfanck zy onsen
+drossaert van brabant amman van bruessele meyere van loeven
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+schoutetten van antwerpen ende van den bossche ende allen anderen
+onsen ende de smaelre heeren ende van onsen vassaellen rechterren
+justicieren ende officieren ons landts ende hertochdoms van
+brabant iegenwoordich ende toecommende hueren stedehouderen
+ende eenyegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voirn. franchen harmans suppliant
+van dese onse gracie remissie quytsceldinge ende pardoene ende
+van alden inhouden van desen inder vougen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laeten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer zyn lyf iegewoordich gevangen
+als voirs. is dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende
+zonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+teeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen saeken ons recht ende een yegelyck tsyne
+in allen gegheven in deser onsen voirs. stadt van bruessele
+inde maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+zeven ende dertich naer paesschen van onsen keyserycke
+txviiie ende van onsen coninckrycken van castillien ende
+andere txxiie opte plycke stont gescreven aldus byden
+keyser in zynen raede ende geteeckent pensaert ende beneden
+stont gescreven visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originaele brieven by my
+decock"
+"albert ende isabel clara eugenia
+infante van spaingnien etc., doen te wetene
+allen jegenwoordighe ende toecomende, dat wij ontfanghen
+hebben de oytmoedighe supplicatie van gabriel van boven
+alias $competter anthonis zoene, oudt ontrent de zeventhien jaeren,
+arm schippersgast deser onser stadt van bruessele, inhoudende
+hoe dat ontrent vijff maenden alsdoen gheleden, den remonstrant
+commende uuijt zeker herberghe opde vaert gheleghen ende naer
+huijs ghaende heeft aldaer fortuitelijck gerencontreert sekere
+jonckmans van zijnder kennisse, daer onder andere een was genoempt
+jooris den dansser, welcke jonckmans hadden recht te voorens
+geresolveert onder malckanderen eenighen vissch te haelen uuijt
+de schuijt toebehoorende nicolaes cornelis, schipper van zirickzee,
+welcke resolutie verstaen hebbende sekeren jonghen daer ontrent
+zijnde, heeft t’selve gerapporteert aenden voorschreven nicolaes
+cornelis, die bij drancke wesende, alsoe die voorschreven jonckmans
+hunne entreprise meijnden t’executeren, den remonstrant nieuwers
+affwetende met eenen haeck heeft geagresseert ende
+gequetst inden rugge, meijnende te wesen een vande ghene
+die hem van zijnen vissche wilde berooven, ende alsoo de suppliant
+de quetsure was voelende, heeft den voorschreven cornelis
+gevraecht bij dese woorden in substantie, sijn wij nijet vrij
+op sheeren straete, ick sal u dat moghen wel wijs maecken
+met rechte, dat ghij mij gequetst hebt in mijnen rugghe,
+ondertusschen alsoo die voorschreven suppliant metten selven
+cornelis voordere woerden was crijghende heeft die voornoempde
+cornelis eene wonde ontfanghen van een der voorschreven
+compaingnie, met naeme jooris den danser voorsijt, die oock
+met assistentie van zijne medegesellen uuijt spijt, soomen
+vorstaet, eenighen drij oft vier visschen uuijt de voors.
+schuijt heeft genomen ende die ghedraegen in zekere herberge,
+alwaer die voorschreven jonckmans den remonstrant hebben medegeleijt
+om een voorschreven visch te helpen op eten, sonder dat hij eenich
+ander quaet heeft ghedaen, dan alleenelijck dat hij hem inde
+voorschreven compaingnie daer t’gene voorschreven is geschiedt
+heeft gevonden, als blijckt bij drije consonante attestatien
+daer aff zijnde, allen i welck hoe wel den suppliant
+eenichssints behoorde t’excuseren, des te neer naerdemael
+hij wel int infligeren vande woirde aenden voors.
+cornelis, helpen eten vanden vissche, ende anderssints
+is innocent geweest, soe en soude hij evenwel hem
+nijet derren betrouwen vrijelijck dese onse stadt te frequen
+teren, maer is door vreese van justitie ten regarde
+van t’gene hij dijen aenghaende mach hebben gedelinqueert
+tegenwoordelijck genootsaeckt te latiteren ende hem t’absenteren
+tot zijnen grooten verdriete, midtsdijen hij egeenen middel
+ter weerelt en weet, om den cost te winnen, als met zijn
+sueren aerbijt, welcken aengemerckt, ende besundere
+geconsidereert dat zijn delict is gecauseert door onverstandicheijt
+ende groote jonckheijt nijet bedacht hebbende oft meijnende
+dat de ghene in wiens presentie sulcx geschiet, hun mede
+plichtich maecken van het delict, d’welck bij hunne compaignons
+wordt gecommitteert, soe heeft hij ons seer ootmoedelijck
+ghebeden om onse oepene brieven van abolitie in sulcken cas dienende,
+soo eest dat wij de saecken voorschreven overgemerckt ende
+hier op gehadt hebbende het advis van onsen lieven ende wel
+beminde, den amman deser onser voors. stadt van bruessele,
+geneijcht wesende ter ootmoedigher beden ende supplicatien des
+voorschreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende ghenaede voor rigeur ende strangicheijt van
+rechte, hebben den voorschreven suppliant, inden gevalle als boven,
+vergeven, geremitteert ende quijt geschoulden, vergeven, remitteren
+ende schelden quijcte uuijt onser sunderlinghe gratie ende
+princelijcken macht ende zunderlinghe gratien bij desen alle t’gene
+des hij inder manieren boven vercleert teghens ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben ende hebben hem
+als vandijen wederomme gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren in sulcken stadt alse
+was voor de toecompste van dijen, imponerende hier
+van onsen procureur generael in brabandt, amman onser
+stadt van bruessele ende alle onse andere onser
+vassaelen oft der smalre heeren rechteren, justicieren
+ende officieren een eewich geswijch, behoudelijck
+nochtans dat die voorschreven suppliant schuldich ende
+gehouden wort te betaelen tonsen behoeffve voor amende
+$$$minde de somme van vijfftich guldens ende, tot dijen
+prorate die costen vanden chirurgijn ende vanden visch
+int schip bij hem ende zijne compaignons genomen ende
+gheten, mitsgaeders die redelijcke costen van justitie
+indien hieromme eenighe ghedaen ende naergevolcht
+zijn, ter taxatie ende moderatie van onse seer lieve
+ende getrouwe die cancellier ende luijden van onsen
+voorschreven raede, dije wij daer toe hebben gecommitteert
+ende commiteren bij desen, ontbieden daeromme ende bevelen onsen
+cancellier ende raetsluijden onsen procureur generael van
+brabandt, amman onser voorschreven stadt van bruessele
+ende allen anderen ende onser vassaelen oft der smaelre heeren
+richteren, justicieren ende officieren nu $$$ zijnde ende naemaels
+wesende, dat zij den voorschreven suppliant van deser onser jegen-
+woordighe gratien, pardoene ende abolitie doen, laeten ende
+ghedooghen inder vueghen ende opde restrictien boven verhaelt
+gheheelijck ende volcomelijck genijeten ende ghebruijcken, sonder
+hem daerinne te doene oft te laeten gheschieden eenich hinder,
+stoot oft letsel ter contrarien, maer indijen zijn lijff oft
+eenighe van zijne ghoeden ter causen voorschreven in eenigher
+manieren beleth, ghevanghen oft gecondemneert waeren, sij deselve
+terstont ende zonder vertreck setten ende stellen doen tot gheheelder
+ende volcommender delivrantien, ende slaeckinghen, want
+ons alsoo ghelieft, ende des toirconden etc. hebben wij onsen zeghel
+hier aen doen hanghen, gegeven in onser stadt van
+bruessele zeventhien daeghen inde maendt van october
+int jaer ons heeren duijsent zesse hondert achthien, onder
+op de plique stondt bijde eertshertoghen etc. ende
+was onderteeckent de wauwere ende was
+ghesegelt met eenen wassen zeghele i"
+"remission pour gerard poulet
+philppes etc. scavoir faisons a tous
+presents et a venir qu’avons receu l’humble
+supplication de gerard poulet contenant qu’au
+jour de la sainte magdaleine l’an seize cent
+vingthuict estant a galmare terroir
+de la ville et franchise terhulpen, en la
+taverne dite de materne, y sont arrivez
+quattre freres appellez de surnom les
+bodavignis, et y ont beu parensemble
+quattre ou cinq pots de bierre estans
+bons amis, et le fils de la maison beuvant
+avecq eulx. et comme il ne voulut rien
+payer, mais print querelle contre un
+aultre rompant les plats de terre
+jusques a cincq, le suppliant sest mis entre
+deux pour empescher du mal, ce que voians
+lesdicts quattres freres sont venuz avecq espee
+et fourche disans du suppliant a nous ce
+bougre icy quoy qu’il n’avoit querelle avecq
+personne et l’ont assailly par deux le
+blessant en deux endroicts a la teste
+ce que sentant et voyant son sang si inocente-
+ment espandu, leur a plusieurs fois prie
+de le laisser aller, mais en vain, crians et
+jurans de le vouloir tuer comme ils tas-
+choient d’effectuer de plus en plus. cause
+quele suppliant se voiant tellement oultrage
+jusques a la mort a este force de tirer son
+cousteau pour la deffence necessaire de sa
+vie, avecq lequel se servant contre les outrages
+desdits quattre freres il auroit donne deux coups
+a un d’iceux appelle lambert dont il est alle
+de vie a trespas le septiesme jour apres l’ayant
+devant sa mort pardonne au suppliant
+comme se voit par l’accord en estant , comme
+aussy plusieurs poincts demonstrans a loeil
+combein le suppliant est excusable en cette,
+ce que considere et que ledit accord y y est
+ensuivy, ledit suppliant prioit treshum-
+blement pour la passion et mort de notre
+seigneur jesu christ qu’il nous pleust luy par-
+donner ce qu’il at mesuse en ce que dessus
+et luy en faire depescher nos lettres de remission
+a ce servantes pour ce est il. que nous
+le choses dessusdictes considerees et surce eu l’advis
+du mayeur de la franchise terhulpen, audit gerard
+poulet suppliant inclinans favorablement a
+sa dicte supplication et luy veuillans en ce
+preferer grace et misericorde a la rigeur
+de justice avons au cas sus dict quitte remis
+et pardonne, quittons remettons et par-
+donnons de grace especialle par cettes le cas
+et homicide dessusdict avecq toutte peine
+et amende corporelle et criminelle en
+quoy pour cause et occasion d’icelluy cas il a
+et peult avoir mesprins ou estre encouru
+envers nous et justice, et l’avons quant
+a ce restitue et restituons par cettes
+a ses bonne fame et renommee en notredit
+pays de brabant et par tous ailleurs et
+a ses biens non confisquez s’ancuns y en a,
+ainsi quil estoit avant l’advenue dudit
+cas, imposant sur ce silence perpetuelle a
+notre procureur general et a tous aultres
+noz justiciers et officiers quelz conques
+et aussi a ceux de noz vassaulx, satis-
+faction preallablement et avant toute
+oeuvre faicte a la partie interessee si
+faite elle n’est et aucune y chiet civi-
+lement tant seulement pour veu quele
+dict suppliant sera tenu d’amender le dict
+cas envers nous civillement selon l’exigence
+du cas et la faculte de ses biens et aussi
+de payer les fraiz et mises de justice, le
+tout a l’arbitrage et tauxation de noz tres-
+chers et feaulx les cancellier et gens
+de notre conseil en brabant que nous
+commettons a ce. si mandons et commandons
+a nosdit cancellier et aultres gens de
+notredit conseil que appellez ceux qui pource
+ce feront a appeller ilz procedent bien
+et deuement a la verification et interine-
+ment de ces presentes et a l’abitrage et
+tauxation desdites amende fraiz et mises
+de justice ainsi quil appartiendra, lequel
+interinement ledit suppliant sera tenu de re-
+querir et soy presenter en personne en notre dit
+conseil endeans six mois prochainement
+venants et ce faict et le dicts amende
+civile fraiz de mises de justice tauxez mo-
+derez et payez et la et ainsi qu il appar-
+tiendra, ils et tous aultres nos justiciers
+et officiers et aussi ceux de noz vassaulx
+facent f seuffrent et laissent le dict
+suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et par la forme et ma-
+niere que dict est, paisiblement plainement
+et perpetuellement jouyr et user sans en
+celuy faire mettre ou donner ne souffrir
+destre faict ouis ou donne ores ne pour le
+temps a venir en corps ne en biens quelque
+destourbier ne empeschement au contraire,
+ains si son corps ou aulcuns de sesdicts biens
+non confisquez estoient ou sont pour ce prins
+arrestez ou empeschez, les mectent ou facent
+mettre incentinent et sans delay a pleine
+delivrance car ainsi nous plaist il, et afin
+que ce soit chose ferme et stable a tousiours
+nous avons faict mettre notre zeel a ces pre-
+sentes saulff en aultres choses notre droict
+et aultruy le sien en tout. donne en
+notre ville de bruxelles au mois de febvrier
+en l’an seize cent et trente et de noz reg-
+nes le neufiesme, embas sur le ply estoit
+escrit par le roy, et soubsigne steenhuyse."
+"kaerle etc. doen te wetene allen luyden nu ende
+naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die
+oitmoedige supplicatie van janne gooris arm scamel
+man belast met huysvrouwe ende zesse cleyne
+kinderen inhoudende hoe al eest zoe dat die suppliant
+sonder iactancie te spreckenenoyt en heeft gestaen
+ter quaden famen oft name mair ter contrarien
+altyt geacht ende gehouden geweest voere eenen slechten
+ambachts man te scepe vaerende zuerlyck zyn broot
+voer zyn huysvrouwe ende kinderkens winnende
+soe is nochtans geleden gebuert des os omtrent vyff
+ende een half jaeren geleden hoe dat nae dyen hy
+des nachts was gearriveert ter moyen by sinte
+bernaerts ende binnen sceeps gheen bier hebbende
+is met janne daenkens bootsman die met hem
+suppliant gevaren quam te lande geturden ende
+inde herberge gaen drincken aldair die selve daenkens
+ten lesten vanden suppliant heeft willen ghelt hebben
+seggende dat hy suppliant hem tachter was van tscepe
+te varene ende hoe wel tselve was onwarachtich
+nochtans want die suppliant sochte twist te schouwene
+soe heeft hy hem gegeven allet tghene dat hy doen
+ter tyt over hem hadde te wetene vier stuvers ende
+is alsoe vanden selven janne daenkens gescheyden
+ende zyn geselscap vliedende voirts gegaen tot inden
+wildeman gestaen tot schelle aldair hem de voirs.
+daenkens zeer corts is gevolght geweest ende heeft
+nyet tegenstaende hy die voirs. vyer stuvers ontfangen
+hadde als voere wederom comen ghelt eysschen ende
+den selven eysch om den suppliant te irriterene by naest
+tot ontallycken repetitien verhaelt gehadt soe dat
+die selve suppliant siende dat hy desen overlast des
+voirs. daenkens aldair nyet en coste ontslagen $syn hem
+heeft zoe hy alderbedecxt coste anderwerff van dair
+geabsenteert ende geloopen ten huyse vander meyere van
+schelle hopende dat hy aldair vander voirs. daenkens zoude
+ontslagen ende beschut wordde ende heeft der huysvrouwe
+desselfs meyers gebeden dat zoe verre die voirs. janne
+daenkens naer hem quame vragen dat zy segghen
+wilde dat hy dair nyet en waere naeden welcken
+want die voirs. meyers huysvrouwe inden kelder
+was gegaen zoe is die selve daenkens gecommen
+bynnen der camereren dair die suppliant ter rusten op een
+bedde gelegen was ende ten derden wederomme
+comen ghelt eysschen dair op die suppliant hem
+heeft ter antwoerden gegeven dat hy tot antwerpen
+zoude willen comen in welcken gevalle hy hem
+zoude betaelen soe verre bleke dat hy in hem
+enichssins gehouden hadde geweest ende want die
+voirs. daenkens hier mede oyck in egheender vuegen
+en heeft willen te vreden wesen zoe syn zy onderlinge
+nae vele villaynige woerden creytingen ende irritamenten
+ten lesten strytvarich gewordden ierst mit vuysten
+ende ten lesten heeft die suppliant den zelven daenkens
+gesteken met eenen opstekere in zynen arm ende in zynen
+rugge dair aff hy zeer corts is van lyve ter doot
+gecomen dwelck is van nu in februario lestleden
+vyff jaeren geleden ende want die suppliant hem
+binnen desen onsen landen van brabant nyet en heeft
+dorren houden soe is hy vertrocken naer zeelandt
+aldair hy van onsen rentmeestere ende den dyckgrave
+heeft geleyde gehadt tot hueren wederroepenen toe
+binnen welcken middelen tyde naer dyen hy mitter
+voirs. dyckaigien eenen penninck gewonnen hadde
+soe heeft hy der partien geinteresseerde volcomelyck gesoent
+ende gecontenteert des is nu omtrent twee jaeren geleden
+al blyckende byden bescheede dair aff zynde naeden welcken
+zoe is warachtich hoe dat die suppliant heeft aen wylen
+heeren clase van lyere onsen marcgrave tot antwerpen
+verworven gehadt geleyde tot desselfs marcgraven
+wederroepenen ende meynende dat die geleyde oyck
+nae zyn doot geduert zoude hebben nyet wetende dat
+hem eenige andere oft voirdere provisie van doenen was
+naer dyen hy partye geinteresseerde gecontenteert hadde
+soe is hy suppliant onlancx leden gecomen in onse
+stede van antwerpen in meyningen hem mit eenen
+geheyten cornelis de cuypere capiteyn van zekere
+scepen van oirlogen die tseyle gaen zouden te bestedene
+als busschietere ende tot antwerpen zynde is aldair
+by onsen marcgrave gevangen geweest ende waere
+gescapen grootelyck mits der voirs. zynder sympelheyt
+ende ignorancie in zynen lyve ende ten grooten
+achterdele der voirs. zynder huysvrouwen ende cleynen
+kinderkens gehindert te worddene alsoe hy suppliant
+seyt ons dairomme oitmoedelyck biddende soe eest
+dat wy de saken voirs. overgemerct ende hier op gehadt
+tadvys van onsen voirs. marcgrave van antwerpen geneycht
+wesende ter beden vanden voirs. suppliant ende willende
+hem in desen prefereren gracie ende genade voer rigeur
+van rechte den selven suppliant hebben inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergheven
+ende van zunderlinger gracien schelden quyte remitteren
+ende vergeven by desen onsen brieve tfeyt ende
+den dootslach dair aff hier boven mentie gemaect is
+mitsgaders alle offensien corporelle ende criminele
+daer inne hy ter saken van dyen zoude mogen gevallen
+zyn ende tegens ons ende justicie misdaen hebben
+ende hebben hem van desen gerestitueert ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende eere tot onsen
+lande ende hertoghdomme van brabant ende tot allen
+zynen goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenige
+heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voere
+die geschiedenisse vanden voirs. feyte ende dootslage
+imponerende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur general in brabant onsen voirs. marcgrave
+van antwerpen schoutet van lyere ende allen anderen
+onsen ende onsen vassallen richteren justicieren officieren
+ende dieneren dien dit eenichsins aengaen sal mogen
+satisfactie nochtans gedaen der partyen in desen
+geinteresseerde op dat die nyet gedaen en zy
+ende eenige dair toe stae civilyck alleenlyck
+behoudelyck oyck ende in desen versien dat die
+voirs. suppliant zal gehouden zyn tvoirs. feyt ende
+dootslach aen ons te beteren ende dat civilyck
+alleenlyck ende tot dyen te betaelene die redelycke
+costen van justicien hier om gedaen ende te doene
+al ter arbitragien ende taxatien van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen raede geordineert in brabant die wy dair
+toe committeren by desen ontbieden dair omme ende
+bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van
+onsen voirs raede dat geroepen voer hen die ghene
+die dair omme toe behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelick totten interinemente ende
+verificatien van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vander voirs. civille beternisse ende
+costen van justicien welck interinement die voirs.
+#sy hier af veraantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+suppliant zal schuldich zyn te versueckene ende hem te
+presenteren in onsen voirs. raide bynnen eenen
+jaere naistcommende op te pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende die voirs.
+civile beternisse getaxeert wesende ende betaelt
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangeren
+dien dat behoirt die welcke gehouden wordt
+tot onsen proffyte dair aff rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tallen tyden als hy des sal
+wordden versocht zy ende voirts alle andere
+onse richteren ende officieren vanden smalen heeren
+onsen voirs. lants van brabant dien dit aengaen
+sal mogen den voirs. suppliant van dese onser
+gratien quytscheldinge ende remissie inder
+manieren boven vercleert doen laeten ende
+gedoogen peysselick ende vredelick ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem dair inne
+te doene oft te laeten geschieden in zynen lyve
+oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien ende by alsoe hy oft zyne voirs.
+goeden ter saken van desen nu oft in toecomende tyden
+gecommert gevangen oft gearresteert wordden die
+ter stont ende zonder vertreck stellen ende stellen
+doen tot geheelder ende volcomenen delivrancie ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen daegen hebben wy onsen zegele hier aen
+doen hangen behoudelick nochtans ons in anderen
+dinghen onsen rechte ende anderen hueren rechte in
+allen gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van julio int jaire onssenheeren duysent
+vyffhondert ende zessendertich van onsen keyserrycke
+txviie ende van onsen rycken van castillien
+van cicillien napels ende anderen txxie aldus
+stont gescreven opde plycke byden keyser in
+zynen rade ende getekent l de zoete visa
+recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"philips etc. doen te wetene alle jegenwoordige
+ende toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmodige
+supplicatie van hendrick van verherberch pachter woonende
+tot pellenberch inhoudende hoe dat hij suppliant
+op sincxendach lestleden gaende sien naer sijne
+vruchten wassende op sijne goeden, heeft gerecontrert
+op seker velt den persoon van peeter verstappen
+pachter vande hoeve van het gasthuijs van loven
+geaccompaigneert met sijne huijsvrouwe, ende
+hebbende neffens hem een cleijn kindt, oudt ontrent
+twee jaeren ende drije maenden, de welcke tsaemen
+woorden hebben gecregen uuijt oirsaken dat den suppliant
+hem beclaeghde dat de peerden des voors. peeter
+verstappen hadden schaede gedaen in sijn coren ende
+haver, daeroppe den selven verstappen antwoorde
+dat hij eenen dieff was ende dat hij suppliant
+een deel van sijn landt soude hebben affgeackert
+ende de terwe daerop gewasschen innegedaen, ende
+geschuert, d’welck ontkennende den suppliant heeft
+de voors. verstappen, hem suppliant die gheen geweer
+bij hem en hadde was hebbende met vuijsten
+geslaegen, soo datter bloet is gevolght uuijtten mondt
+des suppliants, d’welck siende hij suppliant heeft
+hem een weijnich achterwaerts geretireert vreesende
+vanden voors. verstappen die een mes in sijn handt was
+hebbende, ende den suppliant was grootelijcx injurerende
+ende hem dreijgende te vermooren, noch voorder gequest
+oft doorsteken te worden, ende heeft uuijt seker
+staecketsel oft stap getrocken eenen stock
+daermede hij den bij den voors. verstappen gecomen
+sijnde heeft hem meijnen eenen slach te geven
+op sijn lijff, dan alsoo hij hem was retirerende
+soo is den selven slach bij puer ongeluck gevallen
+opt hooft van het voors. kindt, daeraff t’selve
+op den negensten dach daernaer is comen te
+sterven tot groot leetwesen vanden suppliant
+die de minste meijninge noch intentie en heeft
+gehadt van t’selve kindt te misdoen, ende noot
+iemandt anders en heeft misdaen, uuijtgenomen
+dat hij ontrent twintich jaeren geleden bij
+ongelijck tot sijnder defensie heeft gecommitteert
+eenen nederslach jonckman wesende inden persoon
+van sijns vaders scheper, daeraff hem is geaccordeert
+gratie ende remis, ende gemerckt het voors.
+ongeluck hem van hertsen leet is, ende dat is
+belast met een bevruchte huijsvrouwe ende
+acht levende kinderen, daer voore hij met
+sijnen suren arbeijt den sobren cost moet winnen, ende
+dat de voors. verstappen daeraff oersake is, soo heeft
+die suppliant ons seer oitmoedelijck gebeden om onse opene brieven
+van gratien ende remis hiertoe dienende soo eest dat wij
+desen aengesien, ende hierop gehadt hebbende het advijs
+vande meijer van pellenberge genegen wesende ter
+oitmoediger beden ende supplicatien des voors. suppliants
+ende willende hem in desen prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt van justicie hebben
+den voors. hendrick verherbergen suppliant inden gevalle
+als boven vergeven geremitteert, ende quijtgeschouden
+vergeven, remitteren, ende schelden quijte uuijt onser
+princelijcker macht absolute authoriteijt, ende
+sonderlinge gratien bij desen, het feijt ende ongeval
+hierboven vermelt, met alle penen ende amenden
+corporele ende criminele, inde welcke hij ter causen
+voors. met des daeraen cleeft tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende daerinne
+hij gevallen mach wesen, ende hebben hem als van
+dijen wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder
+ende restitueren tot sijnen goeden naeme faeme ende
+geruchte in onsen voors. lande van brabant, ende in
+allen anderen onsen landen ende heerlijckheden midtsgaders
+tot sijne onverbeurde goederen, indijen hij eenige onder
+ons heeft inder vuegen ende manieren als hij
+was voorde toecompste vanden voors. feijte, imponerende
+hierop silencie ende eeuwich geswijgh onsen procureur
+generael van brabant, drossaert van brabant
+meijer van pellenberge, ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren
+rechteren justicieren, officieren ende dienaeren
+wie sij sijn oft wesen mogen, satisfactie ende
+beternisse ierst ende vooraf gedaen der partije
+geinteresseerde, indijen die noch nijet gedaen en sij
+ende eenige daertoe staet civilijck alleenlijck,
+behoudelijck nochtans dat die suppliant gehouden wordt
+t’voors. feijt tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheijt
+vande misdaet, ende faculteijt van sijne goeden, ende
+oock te refunderen ende betaelen die redelijcke costen
+van justicien, indijen hieromme eenige gedaen, ende
+naer gevolght sijn allet ter taxatien ende arbiterschappe
+van onsen seer lieven ende getrouwen cancellier
+ende luijden van onsen raede geordoneert in brabant
+die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren
+bij desen, ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+raede van brabant dat voor hun geroepen die gene
+die behooren geroepen te sijne sij procederen wel, ende
+deughelijck tot verifficatie ende interinement
+van dese onse opene brieven van remissien naer
+heure forme ende inhouden, ende ter taxatie ende
+arbiterschappe vande amende civile ende vande
+costen van justicien voors., d’welck interinement
+hij suppliant sal gehouden sijn aldaer te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren binnen eenen
+halven jaere naer data van desen, opte pene
+van te verbeure d’effect vande selve op onse brieve
+ende dat gedaen ende de voors. amende civile
+ende getaxeert, gearbitreert ende betaelt sijnde
+in handen vande genen van onse ontfanger ende
+officier dijent behooren sal, die welcke
+gehouden wordt daeraff ontfanck te maecken
+rekeninge, bewijs ende reliqua te doen, tot onsen
+proffijte metten anderen penningen van sijnen ontfanghe
+sij onsen procureur generael voors., drossaert van brabant
+meijer van pellenberge, ende allen anderen onsen ende
+onser vassalen oft der smaelre heeren, rechteren justicieren
+jegenwoordige ende toecomende heuren stedehouderen
+ende eeneniegelijcken van hen besundert doen laeten
+ende gedoogen den den voors. suppliant van deser onser
+jegenwoordige gratie quijtscheldinge, remissie
+ende pardoene, ende van allen den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voore verhaelt peijselijck
+rustelijck, vredelijck volcomelijck ende eeuwelijck genijeten
+ende gebruijcken, sonder hem te doen oft te laeten
+geschieden nu noch in toecomende tijden aen lijff
+noch aen goet eenich hinder stoot letsel oft
+moeijenisse ter contrarien, maer indijen sijn lijff
+oft eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gevangen gearresteert becomert oft beleth
+waeren, dat sij die setten ende stellen, oft doen
+setten ende stellen ter stonts ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcomender delivrancien
+ende staeckinge, nijettegenstaende dat t’voors.
+feijt ende ongeval nijet en is overjaert, noch
+anderssints onser ordonnancie desen aengaende ter
+contrarien, die wij nijet en willen den voors. suppliant
+in desen eenichssints te prejudicieren oft
+hinderlijck te wesen, maer hebben deselve
+voor dese reijse gederogeert ende
+derogeren bij desen, deselve anderssints
+geheel blijvende in heur cracht ende vigeur
+ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestatich
+zij, blijve ende gehouden worde t’eeuwigen daeghen,
+soo hebben wij onsen segel hier aen doen hangen
+behoudelijck in andere saecken onsen rechte ende
+eeneniegelijcken des sijns in allen, gegeven in onser stadt
+van brussel inde maendt van octobri int jaer
+xvic ende dertich"
+"supplicatie van jannen steffens inhoudende hoe dat
+in octobri anno xvc eenen tzestich op eenen maendach
+snachts naeden twelff uren twee oft drye persoonen
+wesende opde strate zyn comen zeer cloppen ende $$ysschen
+opde deure vanden huyse daerinne woenende was jacques
+woude sangere van st. goedelen zoe dat sekere
+jonghe dochtere aldaer bynnen wesende ende dyen
+avont ondertrouwt zynde metten voirs. suppliant
+vuyt hueren slaep onder ontspranck ende vraeghde van
+deur huere venstere wat zy luyden begeerden waerop
+twee persoonen buyten huyse staende omtrent de
+deuren seyden int walsche dat zy wilden licht
+hebben ende nyettegenstaende dat die voirs.
+jonghe dochtere hun gaff vier antwoirde dat zy
+egheen vier en hadde seyde deen totten anderen clopt
+styff ende spraeken totte voirs. jonghe
+dochtere dese oft dyergelycke woerden gheeff ons
+licht oft wy sullen met steenen opte venstere
+worpen dwelck hoirende die voirs. suppliant
+doentertyt wesende bynnen denselven huyse zoe hy
+dyen avont daer was blyven slaepen seyde totten
+voirs. persoonen int walsche dathy soude besien
+oft zy luyden voer thuys cloppen souden al oft zy
+voer een bordeel waeren ende alsoe die voirs. persoonen
+buyten wesende daernae noch even wel bleven cloppende
+ende die suppliant in zyn hemde geganen van zynder
+cameren om vuyten huyse te loopen waeraff
+die voirs. jonghe dochte tselve hoirende ende tselve
+geerne beleth hadde den persoonen op strate wesende
+heeft geadverteert tot hun roepende aende venstere
+dat zy van daer gaen souden op datter egheen gevecht
+en soude geschieden zoe dat doen deen vande twee
+persoonen te weeten wylen jacques goudatrt gequetst
+int been met zyn rappieren die geclopt hadden
+ewech liep opweerts ende dandere bleeff voere die
+deure staende ende die voirs. suppliant alsoe in zyn
+hemde vuytgegaen zynde heeft eenen vande voirs.
+twee persoonen te weetene jacques goudart
+gequetst int been met zyn rappiere die hy
+met hem genomen hadde ende hy alsoe wederomme
+in huys gecommen endde des anderen daghes wordde
+die voirs. jacques goudart gedraghen int
+gasthuys van st. jans bynnen dese stadt daer
+hy sekere daghen gelegen hebbende opden xiiiie dach
+der selve maent voer notaris ende getuyghen
+heeft verclaert dat hy dyen suppliant vergaff
+de voirs. quetsure $$$ dat tvoirs. combat
+oft vechterye was toegecomen deur zyn schult
+den suppliant daeromme ontlastende vander
+selver quetsure ende corts daernae is hy van
+levende lyve ter doot gecomen wyens siele godt
+$ genadich zy tot groot leetwesen ende ongenuchte
+des suppliants die hem vresende riguer van justicien
+in desen onsen lande nyet en soude int oepenbaere
+derren ghenen sonder ierst verworven te hebbene
+onse gratie ende opene brieven van remissien ons om
+deselve oitmoedelyck biddende waerom zoe eest
+dat wy de saken voirscrevenen overgemerckt geneycht
+wesende ter beeden des voirs. jans steffens suppliants
+ende willende den selven in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voir strangheyt ende rigeur van rechte
+hebben hem suppliant inden gevalle als boven quyt
+geschouden vergeven ende geremitteert schelden quyte
+vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger gratien
+by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert mitsgaders alle offencien ende bruecke
+corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits
+ende vuyt saken van tgeene des voirs. is tegen ons
+onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben
+hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+name fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende van overmaze ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+als hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich gezwych onsen
+procureur generael in brabant onsen amptman
+van bruessele ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daertoe
+staet civile alleenlyck behoudelyck dat die voirs.
+suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken ende
+faculteyt van zynen goeden met oick tebetaelene
+die redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende bevelen dien selven
+onsen cancellier ende radsluyden dat voere hen
+geroepen deghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende deughdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vande voir amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen vynden
+behoirende welck interinement die voirs. suppliant
+gehouden zal zyn te versueckene ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen
+zesse maenden naestcomende opte pene van te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+gheenen dyen dat behoiren zal zy onse
+voirs. procureur generael in brabant amptman van bruessele
+ende alle andere onse rechteren justicieren ende officieren
+jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen zal
+mogen huere h stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besundere zoe hem toebehoiren zal doen laten ende
+gedooghen den voirs. suppliant van deser onser jegewoirdiger
+gratien ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft oft te laeten
+geschieden nu noch in toecomende tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyff
+oft eenighe van zynen onverbeurde goeden daerom
+gevangen gearresteert becommert oft beleth waere
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen
+behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte
+ende eenenyegelycken dessyns in allen gegeven
+in onser stadt van bruessele den inde
+maent van julio int jaer onsheeren
+duysent vyffhondert vyffentzestich
+van onsen rycken van spaengnien sicillien ende tx
+ende van napels txii opde plycke stont
+gescreven byden coninck ende geteeckent $
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+met zynen originale by my
+$facuwez$"
+"remissie van dootslage voer janne joes
+kaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecoomende dat wy ontfaen hebben die oitmoidige supplicatie
+van jan joos houtbrekere ingeseten poirte r onser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat des donderdaechs acht
+dagen in meye lestleden nae dat hy suppliant hadde inde
+eycke in onse voers. stadt met goeden geselscape
+geteert ende goede chiere gemaect tot omtrent thien
+uuyren inden avont ende van daer gegaen met jooss
+vanden weru een vanden voers. geselscape oyc houtbrekere
+om den selven tot zynen huyse te leydene is hy suppliant
+omtrent elf uren met zynen knechte dier tyt genaempt
+paesschier maerschalck die welcke om hem gecomen
+was gesceyden vuyten huyse vanden voers. joose ende
+thuyswaert gegaen nemende zynen wech voirby eene
+taverne genaempt den grooten crauwel aldair hy suppliant
+begheerde noch een pinte biers te drincken ende heeft
+tot dien eynde geclopt zoe dat hy innegelaten
+was by henrick bouwens zone vander weerdinnen
+ende vant den voers. hendricke aldaer sitten drinckende
+inder ceukene met peter aerts ende eenen meisken
+geheeten tanneken de welcke was geheeten de
+bruyt staende in geloften van beslapen trouwen met
+henricke voers. ende aldair wat tyts gedroncken
+hebbende de selve heyndryck voers. coomende totten suppliant
+ende de voern. peter aerts scrynmaker naer hem begheerde
+mitten suppliant met teerlingen te spelen tdelck twelck hy dede
+ende speelden zoe lange dat hy suppliant alle zyn
+payement of zilver gelt dat hy by hem hadde verspeelde ende waes
+tot omtent achthien oft negenthien stuvers toe
+ende omtrent den eynde vanden spele begheerde hy
+suppliant aenden voers. henricke een stuck gouts gewisselt
+oft zesse of acht stuvers daerop geleent te
+hebben ende tspel gelaten zynde heeft de zelve
+suppliant noch gedroncken mitten voers. geselscip tot
+eenen gelage toe van eenen stooter ende na dien hy
+tgelach hadde doen rekenen seyde dat men hem zyn gelage
+soude willen borghen begherende alsoe van daer mitten
+voers. paesschier zyn knecht te sceyden ende thuyswaert
+te gane dwelck aenhoirende de voers. heyndrick heeft
+zeere straffelycken tot hem suppliant geseet gehadt jan
+joos betaelt u gelach daerop hy suppliant antworde in
+effecte ic en cans u nyet betalen ghy weet wel dat
+ic geen payement en hebbe ic salt u morgen oft overmorgen
+wel betalen waerop de voers. heyndryc seyde ende riep tot
+zynder moeder die welcke boven in een camer was moeder
+jan joos wilt met zyner gelage gaen zeyt ghy daermede
+te vreden daer op die moeder wederomme riep ende antworde
+neeinck heyne doeghet hem betalen hy is my meer
+sculdich daer of ic nyet betaelt en ben souden wy alsoe
+sitten waken en braken ende dan nyet betaelt wesen daerop
+de voern. suppliant antworde soude ic emmers moeten betalen
+nu sal ic gaen op myn poirters recht ende besien wien? my
+sal doen betalen vuyt welcker antworden de voern. henrick
+meer geanimeert wesende is terstont met zynen sweerde
+in zyn hant vuyter voers. cuekenen ende voerts ter doren
+ute op de strate haestelinge gegaen seggende ende
+roupende tot hem suppliant compter vuyte hier aen desen
+hoeck sult ghy betalen eer ghy vuyt of verby gaen sult
+mits den welcken de voers. paesschier beduchtende dat daer
+vuyt eenich quaet coomen soude heeft eenen stooter vuyt
+zynen buydel oft tessche getrocken ende op de tafele
+inden voers. cuekenen voerden voers. peteren aerts geworpen
+seggende daer is tgelach voere janne joos welcken stater
+de voers. peeter aerts heeft aenveert seggende ende roupende
+totten voers. henricke heyndrick compt ende syt te
+vreden tgelach is betaelt ende alsoe is de voers.
+henrick wederomme doer de zydore in huys ende voerts
+inde ceukene byden voers. peter aerts gecoomen ende hy
+suppliant voere vuyten huyse gegaen tot omme den hoeck
+nyemande opder straten vindende vragende heyne waer
+zyt ghy nu ghy wout vlens vlues vut coomen soudt
+ghy nu wel willen of dorren vuyt coomen daer op de voers.
+henrick van binnen den huyse dat hoirende antwoirde zeggende
+waeromme soude ic nu vuytgaen u gelach is betaelt
+sonder ander oft meer ombescheyden oft twistige woirden
+doen ter tyt tegen malcanderen te hebben nu eist dat
+de voers. paesschier de voers. stooter alsoe betaelt
+hebbende quan quam buten der voers. cuekenen tot inden ganck
+ende van daer tot buyten der doren vanden huyse om den suppliant
+zynen meester te volgen ende voirts mit hem thuyswaerts
+te gane ende alsoe hy suppliant buyten den huyse op wegh
+was thuyswaert te gaen meynende dat de voers. paesschier
+hem gevolgt hadde de selve paesschier gehoirt
+hebbende de antworde die de voers. henrick ter stont
+gaf op de vrage hem byden voers. suppliant vuytgaende als
+voeren gedaen ende sonder bevel wete ende in absentie vanden selven
+latende hem duncken dat den voers. heyndric anders
+geantworde hadde dan hem betaemptde heeft terstont
+van nyeuws hooge ende kivelycke woorden op ende tegen den
+voers. henricke ende de voers. heyndric wederomme tot
+den voers. paesschiere gesproken gehadt midts den welcken
+de voers. henrick met zynen bloten sweerde is gecoomen
+vuyter cueckenen inden ganck tegen den voers. paeschiere
+die hoirden de voers. suppliant van buyten huyse wesende
+heeft hem omgekeert ende siende paesschieren
+voor de deure zijn lanck zweert uter sceyden trecken
+riep van buyten met eenen getrocken opsteckende in zyn
+hant seggende tot den voers. paesschieren hoeresoen wat
+wildy? maken ende met dien is de selve paesschier
+alsoe in de dore gescoten met zynen blote sweerde
+in de handt in sulker vuegen dat de selve henrick
+gelyc hy suppliant naemaels heeft verstaen is ter stont
+byden voers. paesschieren in syn borst gesteken geweest
+zeer diepe dit gerucht hoirenden de voers. peeter
+aerts is vuyter cuekenen inden ganck gecoomen tegen
+den voers. paesschier zijn bloot lang zweert in syn hant
+hebbende grypende van voeren den selven paesschier met beyde
+synen armen vaste houdende want hy hem beduchte vanden
+voers. suppliant met zijn opstekere gesteken te wordden ende
+bynnen middelen tyde is de voers. henrick gecoomen
+tot inder ceukenen sonder wete desselfs peters aerts
+soe dat midts der verbaestheyt vanden blooten zweerde
+heeft deselve peter aerts hel paesschierren tzweert
+inde hant hebbende gedrongen nader voerdoeren vanden huyse
+soe dat de selvesuppliant ersselde tot vuyten huyse
+ende waeren de suppliant ende past paesschier tsamen vanden
+selven peeter aerts vuyten huyse gedrongen ende de
+doere toegesloten van welcke wonde ende quetsure
+die de voers. heynderick van paesschier ontfangen
+hadde hy terstont inder voers. cuekenen doot gevonden
+was ende nae desen de voirn. supliant nyet wetende datter
+yement gequetst ware daerof hy wel te vreden was is
+mitten voers. paesschier thyuswaert gegaen aldaer
+de voers. paesschier hem suppliant gethoent heeft zyn sweert
+zeere bebloet hem beduchtende ende zeggende tot den supliant
+naer duncken vanden voern. paesschier tselve sweert zeen
+diepe geweest zijnde overmidts welcken dootslach
+onse mercgreve van antworpen heeft zyn dieneers
+in supliants goet doen leggen ende doen invetorieren ende laten
+verborgen soe dat hy suppliant vuyt vreese van justicie
+heeft hem gesalmeert ende gehouden optgewyde
+ende en soude nyet hanteren noch converseren
+in onsen lande van brabant en zy dat onse gracie hem
+hierop verleent en wordde alsoe hy seet ons
+oitmoidelyck daer omme biddenen soe eest dat wy desen aengesien
+den voern. jan joos suppliant genegen wesende tot zyne
+bede ende supplicatie ende willende hem in desen gratie ende
+genade prefereren voor rigeur van justicien hebben
+inden gevalle als boven vergeven quijtgescholden ende
+geremitteert vergeven scelden quyte ende remitteren
+zijkant: $$$
+vuyt onser zunderlynger gratien by desen tfeyt ende dootslach
+boven geruert mitdaders alle pene ende amende corporelle
+ende criminelle daer inne hy hem ontrents ende vuyt
+sooken van tgene des voers. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dyen aengaende gerestitueert restitueren ende stellen tot
+zyne goede fame ende name in onsen voers. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden zunderlinge
+in onse voers. stede van antwerpen ende tot zijn goeden
+noch ter tyt met geconfisqueert zynde zoe verre daet eenige
+waren gelyc hy was voer de toecompste vanden voers.
+dootslach imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silenen
+onsen procureur generrael ende allen anderen onsen rechteren justicien
+ende officieren ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn
+of wesen mogen satiffactie nochtans ierst ende alvooren
+gedaen der partyen geinteresseert soe verre daer eenige
+toe stonde ende die noch nyet gedaen en ware cunlyc attestllyc
+behoudelyc nochtans dat hy gehouden wert den voers. dootslach
+tegens ons cunlyc te beteren naer gelegentheyt der
+misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oic betalende?
+de redelycken costen van jusicie daeromme gedaen ende
+naegevolgh$ $er taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getruwen den cancellier ende luden van onsen
+rade in brabant die wy daeromme commiteren ontbieden
+hieromme ende bevelen onsen cansellier ende luden van
+onsen voers. rade in brabant dat voor hen geroupen de
+gene die behoiren geroupen te zyne zy precederen wel ende
+deuchdelyc ter verificatie ende inter$$$ van desen intervenieren?
+ende ter taxatie vander voers. emmende cuule ende costen
+van justicie alst behoiren sal ende dat gedaen
+ende de selve amende cuule? ende costen van justicie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt in handen van
+onsen officieren dient behoiren zal van welcke amende
+cuule den gene vanden selven onsen officieren dient
+aengaet gehouden wert ontfanc te maken rekeningen
+bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet
+van brabant meyer van laenen $$$$an van vruessele
+marcgreve van antwerpen ende alle anderen ende onsen
+vassalen of sinaelre heeren richteren justicieren ende
+officieren onss voers. landts van brabantende overmase
+hoedanich die zyn of wesen mogen tegenwoirdich ende
+toecoomende hueren stedehouderen ende elc van hen soe hen
+dat toebehoirt ende aengaen mach den voers. supliant
+van desen onser tegenwoirdicher gracien remissie pardoene
+inder manieren voerscreven peyselyc vulcomelyc ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doen noch te laten geschyen
+in leve noch in goede eenich hinder letsel of moynesse
+ter contrarien maer indien syn lyf of eenige van zynen
+ongeconfisquierden goeden waeren daeromme gevangen
+vecommert oft gearresteert dat zy die terstoen stellen
+oft doen stellen tot vulcoomen delivrance want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat die goet vaste ende
+gestadich bleve tot eeuwigen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in
+allen anderen saken onse recht ende een yegelyc des
+syns degenen in onse stede van bergen in henegauwe
+inde maent van julio int jaer ons heeren duyst
+vyfhondert ende twee twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende hongrien etc. tvierde ende
+van spaengnien etc. tzeveste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteeken werde $ne ende noch visa
+gecollonneert met ende tegen
+die originiale brieven bij my"
+"remissie van dootslache
+phelippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc
+de bourgoigne de lothier de brabant de stier de karente de cram
+de lembourg de luxembourg et de geldres conte de flandres
+de habspurgh de thirolle de firette de kieburg dartois
+de bourgoigne palatin de haynau de hollande de zeelande
+de namur et de sutphen marquis du saint empire des romains et
+de borgauw lantgrave en elzate seigneur de frize de sur la $$$$
+desclavonie et portenau de salins et de malines savoir faisons a tous
+presens et avenir nous avoir recue lumble supplicacion de
+jehan choyau contenant que environ a quatre ans lu estant
+aulieu de court saint estienne en la court du seigneur dudit
+lieu notre vassal en laquelle et environ leure de dix heures
+devers le soir pluiseurs compaignons et jeunes filles dansoient
+sadressa a une jeune fille en intention de la amener danser
+avecq les aultres toutesfoiz ung nomme henot le saige filz
+de jaques le saige print ladite jeune fille et la la mena danser
+parquoy ledit suppliant sadressa a une aultre laquelle il
+print et sans penser a $$$ ses amis a soy esbatre la mena
+danser et ce voyant ledit le saige qui ne demandoit que question
+et debat et pour faire despit audit suppliant savenca et se mist
+a danser devant ledit suppliant dont il fut corouce a ceste
+cause et a chaude celle donna audit le sage ung revers de
+la main sur le visaige lui disant que il vuydast de la seste
+et quil en avoit assez fait de desplaisir sans venir danser
+devant lui et ledit suppliant dansa de rechief et en ce faisant
+ung nomme jehan toussain lui dist quil lui desplaisoit de
+ce quil avoit frappe ledit le sage qui estoit son cousin a
+quoy ledit suppliant gracieusemendt respondist quil le vouloit bien
+amender mais ledit jehan toussain sans y avoir regart comme
+ung homme hors de raison se partit de la danse quoy
+voyant ledit suppliant pour double de sa personne se absenta
+semblablement dilec et tira vers la maison audit court saint estienne
+et en cheminant rencontra ledit jehan toussain fort escuse
+et a ceste cause ledit suppliant lui dit le plus gracieusement
+quil peult jehan toussain me voulez vous faire desplaisir
+a quoy ledit toussain en jurant et detestant le nom de dieu
+respondist que oy$ et ce fait courut sur luy suppliant et
+le print par le col tellemendt que ledit suppliant fut contraint soy
+retirer contre ung mur estant pres dilec et voyant leditet
+suppliant que icellui toussain le tenoit et molestoit sans le vouloir
+laisser il tira dubg braquemart quil avoit et a acoust$$
+de portera ung cousteau du quel a fin dob$er a la mauvaise
+intencion dudit toussain il frappa icellui toussain deux ou trois
+cops es parties du ventre tellemendt quil en yssyt effusion de
+sang et depuis par faulte de g$$icement ou aultrement
+est alle de vie a trespas a loccasion de quoy icellui suppliant
+doubtant rigeur de justice sest absente de noz pays et
+seigneuries ou il noseroit retourner avis lenconnendroit tenir
+absent et vivre en estrange contree a son regret et deplaisir
+se notre grace et misericorde ne lui estoit sur ce impartie
+sicomme il dit humblement requir pour ce est
+il que nous ces choses considerees audit suppliant inclinans a sadite
+requeste et voulans en ceste partie preferer grace et
+misericorde a rigeur de justice meisment pour lonneur et
+reverence de la benoite passion que notre seigneur souffrist
+pour nous tous a tel jour quil est huy avons ou cas
+dessusdit remis quite et pardonne remectons quitons et pardonnons
+de notre certaine science et grace especiale par ces presentes le fait et
+cas dessus declaire ensemble toute peine amende et offence
+corporelle criminele et civile en quoy poir cause et occasion
+dicellui ses circonstances et dependeces il a et peult avoir mesprins
+et offence et estre encourru envers nous et justice et revoquant
+et mectant au neant tous appeaulx deffaulx contraintes et
+bans saucuns sen sont ensuys en le remectant quant a ce
+a ses bonne fame et renommee a notre pays et duchie de brabant
+et a ses biens non confisquez saucuns en a tout aussi et par
+la maniere quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur
+ce silence perpetuel a notre procureurngeneral de brabant et aults
+noz officiers quelzconques satisfaction touteffois faicte
+a partie se face nest civilemendt tant seulement si donnons
+en mandement a noz aimez et feaulxles chancelliess et
+aultres gens de notre conseil en brabant qui appelez ceulx qui
+pour ce feront a appeller ilz procedent bien de$en$t et
+diligamment a la verification et interinement de crsdits presetes
+et ce fait ilz et tous autres noz justiciers et officiers quelconcques
+cui ce regardera facent souffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace remission pardon et quitance ensemble de
+tout le contenu en cesdits presentes selon et par la maniere
+que dit est plainement paisiblement et perpetuelement joyr
+et user sans lui faire mectre ou donner ne souffrir
+estre fait mis ou donne ores ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeschement au contraire ansi se son
+corps au aucuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins
+saisiz ou arrestez ou empeschez les mectent ou facent mectre
+ince$tinent et sans delay a plaint et entiere delivrance car ainsi
+nous plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousiours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
+sauf en autres choses notre droit et laultruy en toutes
+donne en bourg en bresse le vendredy saint
+lan de grace notre mil vc et deux ainsi soubscript sur la
+plicque par monseigneur larchiduc et encoires sigillate
+de mandate dudit prins exxepte et signe par le secretaire
+collommie a loriginal
+par moy"
+"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die
+oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende
+hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent
+heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht
+met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer
+ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende
+daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess
+jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt
+tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren
+ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende
+verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken
+messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere
+oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer
+es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is
+binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden
+van eenre ionger maecht in deser onser voers. stat van bruessel
+die welcke hy gheerne tot huwelycke gehadt zoude hebben
+daer hy nyet en heeft kunnen geraken midts dat hy huers gelycke
+van ryckdom nyet en was daer af hy van grooter liefden van
+zynen zinnen ende verstande berocst is geweest ende aen siende dat
+hy totten voirs. huwelycke eenichssins soude hebben moegen
+geraken in dien hy eenige somme van penningen gehadt hadde te
+verleggene soe heeft hy gedacht dat hy aen heeren merten de
+grent? priester zynen goeden vrient metten welcken hy dicwyle
+goede chiere gemaect hadde soude scryven eenen brief dat hy hem
+daer toe ghelt soude willen leenen den welcken brief
+hy hem alsoe gescreven heeft inhoudende in sibstancie tghene des
+hier nae volght hier merten ic bidde u dat ghy my leenen
+wilt vyftich philippus guldenen ic sal u die wederom gheven
+bynnen twee jaeren ende het sal u cleyn scaden want ghy gehelt
+genoech hebt ende ghy sulter my met hulpen ter eeren ende
+staten ende bringht die by avonde opt kerchof ter capellen
+ende leght die in eenen zwerten wullenen doeck onder oft achter
+eenen serck ende by alsoe ghy dat nyet en doet ic sal u wachten
+ende u in xx stucken houwen en al moechdy een half iaer
+oft een iaer u lyf in u huys salveren ende al moeghdy my eens
+ontgaen zoe en suldy my voere die tweeste reyse nyet ontgaen
+ende ic saelt verhalen aen u de uwe ende uwe huysen ende
+hoven want ic weet wel waer die staen ende gelyckerwys
+der heeren appelen nyet en rotten soe en zelen? myn gepeysen
+nyet rotten ende nu waert? dat in donderdage lestleden
+die voers. suppl by avonde gegaen was opt voers. kerckhof
+om de voers. vyftich philippus guldenen aldaer te halen daer hy
+gevonden hadde de somme van vyftich stuyvers geleydt in
+eenen doeck die welck hy genomen heeft soe heeft
+hem onse amman onser voers. stadt van bruessele daer om
+aengetast ende gevangen genomen ende heeft den selven willen
+ter examinatie dat hy den voers. brief alleene gescreven
+hadde ende dat hy daer toe egheen hulpers en hadde
+sustineren daer om de selve onse amman hem tot zynen
+wille te hebben ende hoewel den voers. brieff
+gescreven waere geweest in manieren van dreygementen
+oft transeneringen nochtans want de voers. suppl
+dien gescreven heeft vuyt desperatien ende onverdullicheyden
+als zinneloes zyner memorien ende verstande gepriveert
+zynde byder ferventer liefden daermet hy bevaen was
+ende nyet vuyt quaden oft opsetten wille ende dat
+hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch
+oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele
+gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen
+is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser
+stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen
+wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders
+ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat
+byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers
+nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy
+tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die
+zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van
+consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen
+gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen
+zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs
+heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende
+compassie met hen hebbende ende aensiende die
+onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen
+waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt
+feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven
+wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den
+righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl
+tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem
+daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker
+formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy
+de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen
+wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende
+zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren
+die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben
+inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven
+scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger
+gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders
+alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy
+ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie
+soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben
+hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen
+wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot
+zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde
+toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op
+onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende
+dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger
+partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy
+ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers.
+suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse
+doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen
+heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant
+mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme
+den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade
+in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente
+ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme
+ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse
+ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende
+voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van
+brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen
+ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger
+gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger
+manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn.
+goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet
+oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende
+ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser
+onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende
+den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int
+jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen
+rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderende
+metten oroginale by mij
+handtekening"
+"remissie van dootslaege voir machiele vroen
+ende janne tscosters gebruederen
+kaerle ick doen te wetene eenen yegelycken tegewoirdige
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van michielen / vroen / ende janne tscosters gebruederen wettige
+kinderen mathys de costere alle schamele lantlieden
+woenende inde prochie van halle in ons. lande van henegouwe
+inhoudende hoe dat nu omtrent zess oft zeven jaren geleden de
+voirs. vroen suppliant ende een geheeten hannen de vuegelerre
+doen tertyt beyde noch wesende jonge knechtkens hebben
+tsamen spelende geworstelt op een stuck lants versch
+gesaeyt soe lange dat de voirs. vuegelerre is ondergevallen
+ende opgestaen zynde zeyde hy dat zynen arm in stucken
+was / versaeckende aen peeten de bock doen tertyt daer
+tegen woerdich zynde. dat hy den voirs. zynen arm
+trecken wilde. dwelc de voirs. peeter niet en wilde
+doen ende is alsoe de voirs hannen zonder meer
+zeggens gegaen nae huys / van welcken stucken is bynnen
+twee of drye jaeren daer nae in presentien ende by
+tusschen sprekene vanden prochiaen ende den lieutenant
+vanden meyer van halle voirscreven gemant eenen peys tusschen
+den voirs. hennen ende wylen jacoppe de vuegelere
+zynen vader ter eene ende den voirs mathyse de costere
+inden naeme vanden voirs. vroen zynen zoene ter andere zyd
+mits der sommen van acht rinsgulden die de selve
+mathys om met vreden te moegen bliven ende onminne
+te schuwene den voirs. jacoppe ende zynen zoene geven
+soude gelyc hy hem die ten genoemden dage heeft
+gedragen ende willen geven / maer de voirs. jacop
+anders beraden zynde en heeft tsleve gelt nyet
+willen ontfange seggende dat hy noch de voirs. zynen
+zoene van egheender weerden en hielden al tgene
+dat te voeren tusschen hen partyen gemaect ende gesloten
+was / daer af de voirs. mathys zeer bedroeft
+es geweest / vreesende gelyck naemaels gebuert es geweest
+dat de voirs. wylen jacop oft yn zoene den voirs
+supplianten noch eens souden oploopen / oft enige bescaempthen
+aendren / bezonder want de selve wylen jacop met zyne
+dochter voertyts doot gesteken hadden eene vrouw bevrucht
+met twee kinderen ende soe sorchlyc was ende vechtachtich
+dat hy van eenen yegeglycken zeere was ontsien / ende
+is de voirs. sake aldus blyven staende tot nu onlancx
+geleden den voirs. jacoppe ende zyn zoene altyt veede
+ende rancuer dragende tegen den voirs. supplianten in sulcker
+vuegen dat hoe wel zy oft enich van hen den
+selven wylen jacoppe ontmoetende hem gegroet
+oft aengesproken hebben hy nyet en heeft willen
+antwoirden maer is stom gegaen oft heeft hem
+daenzicht gekeert / in meyninge zynde dat hy
+de voirs. supplianten oft enige van hen soude doot
+steken oft evelen van huenen lyve / gelyc te presumeren
+is / want is gebuert op sinte lauwereys dach
+lestleden dat de voirs. supplianten gecomen zynde
+te dorepe by halsenberge ter kermissen tot bovene
+huyse soe wetende tot reyniers vanden bossche
+hunnen neve . ende aldair goede recreatie gehadt
+hebbende sonder enichsins by drancke te zyne onredelyck
+zynde de voirs. michiel ende jan supplianten gegaen
+ter plaetsen weert vanden selven dorpe zien
+naeden voirs vroen hunnen brueder om tsamen thuys
+weert te ghane ende opte plaetse commende
+ende malcanderen gevonden hebbende zyn zy daer
+blyven danssende tot omtrent vi oft vii uren vanden
+avonde sonder bynnen dien dage in taverne geweest
+te hebbene / ende ten lesten hebben zy gesien den
+voirs. wylen jacoppe de vuegelerre ende zynen
+zoene staen voir een taverne onder hen beyden
+drinckende ende gelyc scheen wel by drancke zynde
+welcke vader ende zoene ziende de voirs. supplianten zyn tehenwaerts
+gecomen zeggende de voirs jacop totten voirs. zynen zoene
+hem stootende van achter omtrent zynen halse / wech boeve
+wech boeve. den selven zynen zoene stierende gelyc de supplianten
+namaels hebben gepresumeert om hen te bevechten / want
+terstont als zy zyn gecomen byde voirs. supplianten zoo heeft
+de voirs. jacop sonder spreken met eender luyckscher pycken
+die hy in zyn hant hadde gesteken naeden voirs. michiele
+ende de voirs. zoen aenveerdende den voirs. janne de coster
+heeft hem met eender javelyne gesteken doer de mouwe
+van zynen stucken arm dwelc ziende de voirs. michiel
+de coster heeft terstont geroepen tot dry reysen
+toe oft meer met luyder stemmen gheeft vrede gheeft
+vrede / wy en willen nyet vechten nyemant en trecke
+zyn mes ons en staet gheen vechten aen gelyck sy oick
+egheen vechters en zyn nog noyt voir dyen dach tegen
+yemande gevechte ofte ongenuechte gehadt en hebben
+ende vliedende de voirs. michiel ende jan achter
+tvolc heeft de voirs. hennen de vuegelerre / met
+zynder voirs. javelynen gesteken naeden voirs. vroen
+ende hem gegeven in zyn borst een blodinghe wonde
+ende daer nae heeft de selve hennen gaen steken
+naeden voirs. janne de coster dwelc ziende de
+voirs. vroen gequetst zynde / heeft met zynder
+javelynen geslagen naeden voirs. hennen maer en
+heeft hem nyet gequetst ende hebben alsoe
+onder hen beyden tsamen gevochten bynnen welcken
+middelen tyde de voirs. wylen jacob zoe scerpelic
+volghde den voirs. michelen ende janne supplianten die
+altyt bloden tusschen de leden stekende ende slaende
+de voirs jacob nae hen met zynder voirs. pyken
+alsoe dat hy den voirs. michielen raecte doer zyn
+stucke mouwe ende voir zyn hoot doer zyn bonette
+ende den voirs. janne de coster op zynen slincken arm
+ende opte rechte zyde van zynen hoode sonder dat
+alnoch de selve michiel ende jan mes trocken oft
+hen ter weeren stelden en hen sonder hen alnoch
+te onderwinden vanden gevechte tusschen den voirs.
+vroen hunnen brueder ende den voirs. hennen de
+vueghelerre / maer de voirs. wylen jacop nyet
+cesserende / heeft ten lesten de voirs. michiele
+innegevaren hem grypende metter mouwen dwelck
+ziende de voirs. jan de coster vreesende dat hy
+den voirs. michiel zynen brueder vermoerden zoude
+heeft zyn mes getrocken ende den voirs. jacoppe
+gegeven eenen slach int hoot daer mede hy den
+voirs. michiele heeft laten gaen / bynnen welcken
+middelen tyde de voirs. vroen hem verweerende
+tegen den voirs. hennen de vueghelerre hadde gebroken
+zyn voirs. javelyne ende zynde zonder stock
+oft mes in handen vanden selven hennen
+heeft geroepen / en sal my nyemant comen
+helpen / dwelc hoirende de voirs. jan zyn
+broeder dat de voirs. vroen in sulcken laste
+was / is hem te hulpen gelopen latende den
+voirs jacop ende michiele by een ende gaf
+den voirs. hennen om eenen slach int hoot daer af
+de selve hennen gelyc de supplianten hopen byder
+gracien goids egheen noot en heeft vanden live /
+maer de voirs. michiel by toedoene vanden
+voirs. jannen zynen broeder ontlost zynde vuyt
+handen vanden voirs. jacoppe de voeghelerre heeft
+hem tegen den selven jacoppe ter weere gestelt
+ende hem insgelycx gequetst in zyn hoot /
+dat hy bynnen omtrent drye dagen daer nae is gecomen
+van levende live ter doot / ende hoe wel tvoirs.
+stuck is onnosel ende gebeurt in nootelycken defensien
+vande voirs. supplianten die des voir by nyet en hebben
+gemoegen / nyettemin tselve is hen hertelycke
+leet / ende beduchtende rigeur ende strangheyt
+van justicien en souden hen bynnen desen onsen lande
+van brabant noch anderen onsen landen ende heerlyckheyden
+nyet dorren vinden gaen staen oft verkeeren ten was
+dat hen onse gratie ende genade in desen gedeylt
+wordde / daerom zy ons oitmoedelycke hebben gebeden //
+ware om zo eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gratie ende genade prefereren voir
+rigeur van justicien / den voirs. supplianten geneycht
+wesende tot huerder voirs. beden / hebben in
+gevalle als boven quytge schouden geremitteert ende
+vergeven ende van zunderlinger gratien quytschelden
+remitteren ende vergheven by desen onsen voirs. brieve
+tfeyt ende doot slach boven geruert mitsgaders
+alle offensien ende bruecken corporele ende criminele
+daer innne zy ter cause voirsreven met datter aencleven
+mach teghen ons ende justicie misdaen moegen
+hebben ende hebben hen als daer af wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot hunnen goeden naeme fame en geruechte / in ons.
+lande ende hertoghdomme van brabant ende allen
+anderen ons. landen ende heerlicheden ende tot hunnen
+ongeconfisqueerden goeden zoo verre zy enige hebben
+gelyck ende in alder manieren alsoe zy waeren eer den
+voirs. dootslach geschiede / imponerende hier op een
+ewich geswych ende silencie ons. procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn / satisfactie ende beteringe doende / der
+partyen geinteresseerde indien dye nyet gedaen en is
+ende enige daer toe dient civilic alleenlic / behoudelic
+dat de voirs supplianten gehouden sullen syn tselve
+feyt tegen ons te beteren civilick nae die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hunnen goeden ende dat
+zy oic gehouden wordden op te leggen ende te betalen
+de redelycke costen van justicien indyen dair ennige
+ain gedaen zyn oft gedaen wordden ter taxatien
+ende moderatien van ons. lieven ende getrouwe cancelliere
+ende lieden van ons. rade geordoneert in brabant
+die welcke wy daertoe gecomitteert hebben
+ende comstten by desen / ontbieden daer om ende
+bevelen den selven ons. cancelliere ende lieden
+van ons. rade in brabant dat voir hen geroepen
+die dair om behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelic totten interinemente ende
+verifficatie van desen / ende totter taxatien
+vanden voirs. amende civile ende costen van
+justicien / ende dat gedaen ende de voirs.
+amende civile ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van den gheene van ons.
+ontfangers dyen dat behoeren sal / die gehouden
+wordt rekeninge bewys en reliqua te doene
+vanden voirs. amende civile / tot ons. behoef
+metten anderen penningen van zynen ontfange / zy onse
+voirs. procureur generael in brabant ende alle andere
+onse rechteren justicieren ende officieren tegewoirdige
+ende toecomende die dat aengaen sal moegen hunnen
+stadthouderen ende een yegelic van hen bezunder / zoo hem toebehoeren
+sal / doen laten ende gedogen den voirs. supplianten
+van desen onsen tegewoirdiger gracien remissien ende pardoenen
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voir verhaelt rustelic vredelic volcomelic
+ende eewelic genyeten ende gebruycken / sonder
+hen te doene noch te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyden eenigen hinder letssel oft moeyenisse
+aen live noch aen goede ter qontrarien / maer indien
+huerliedern liven oft eenige van huenner goeden daer om
+gearresteert oft becommert waren / dat zy die stellen
+ende stellen oft doen setten ende stellen / tot geheelder
+ende volcomender delivrancie / terstont ende zonder vertreck /
+want ons alsoe gelieft / ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich zy ende blive tot
+ewigen dagen hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen / behoudelyc ons in anderen
+saken onsen rechte ende eenen iegelycken
+dessyns in allen / gegeven in onser stat van
+bruessel inde maent van oeghst int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert dryentwintich / ende van
+onsen rycken te wetene vanden roomschen etc. tvyfste
+ende van spaengien ende allen den anderen tachste /
+aldus stont gescreven boven opte plycke. byden
+keyser ende geteekent proefft / ende noch visa"
+"remissie voer
+lambrecht van strale
+kaerle etc. doen te wetene alle iegewoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van lambrecht van strale arm scamel knecht
+oudt omtrent eenentwintich jaer van zynder nerringhe
+metser iegewoirdich gevangen tot ghierle jurisdictie van
+turnhout in onse lande van brabant inhoudende hoe
+dat hy om den scamelen cost te winnen int jaer xvc
+vyfendertich op sinte magdaleenen avont den xxi en july
+was werkende tot breda met noch meer andere vrempde
+metsers ende opden selven dach zoe sy twee vanden
+vremden metsers met eenen vrempden steenhoudere ende hy
+supliant hueren noen cost gingen houden in een herberge
+tot breda voirs. geheeten den hollandtschen thuyn die
+welcke alsoe tsamen teerende ende drinckende hebben
+onder malcanderen worden gecregen die hy supliant
+nyet en soude connen gespeciffieren midts dat hy
+vanden gewvechte nyet en was ende om bier was gegaen
+ende metten biere wederomme by tgeselscap commende
+vandt eenen vanden selven metsers met eenen bessemsteel
+inde handt ende voeren alsoe melcanderen in ende
+hy suppliant meynende int bescheet tegane heeft vuyt
+haeste ende verbaesthede genomen een ledich tinnen
+schincpotteken ende daermede geworpen inden hoop
+meynende alsoe tselve geselscap te scheydene ende
+en wist hy supliant nyet oft alsnoch inder waerheyt
+nyet en weet midts der verbaestheyt nyemant geraect
+thebbene hoe wel dat die weerdinne vanden huyse zeght
+hy suppliant den voirs. steenhoudere met tselve potken inden
+slaep van zynen hoofdt geraect thebbene immers hoe
+tselve mach wesen geschiet is den voirs. steenhoudere
+zyns naems ombekent vanden slage byden anderen hem
+gegeven oft van desen worp achterwaerts overgevallen
+in ommachte van crenckten ende sieckten die daer
+toe sloegen alsoe is hy corts dair nair aflyvich geworden
+is daeraff waeromme deen vanden metsers als hem schuldich
+kennende hem terstont vluchtich maicte ende noch
+fugitif bedegen is welcken worp by hem supliant zeer
+onnoselyck gebuert nyet wetende oft hy vanden selven
+oft vanden voirs. slage overleden is heeft hem vuyt
+simpelheyt laeten vinden ende onthouden inden voirs.
+dorpe tot ghierle aldaer hy byden schoutet is
+geapprehendeert ende alsnoch gevangen soe voirs. is
+ende duechtende riguer van justicie dairomme geexecuteert
+te worden al eyst dat hy supliant tselve feyt zeer
+onnoselyck gecommitteert mach hebben ten zy dat
+onse gracie ende genade hem hier op verleent worde
+alsoe hy seght ons dairomme zeer oitmoedelyck
+biddende soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen
+wel beminden die schoutet van turnhout den voirnoemde
+lambrecht van straele supliant genegen wesende
+tzynder bede ende suplicatie ende hem willende in dit
+stuck gracie ende genade perfereren voer rigeur van
+justicien hebben inden gevalle als boven hem vergeven
+quytgescholden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren vuyt onse zunderlinge gracie
+midt$$ tfeyt ende manslach boven verclaert
+mitgaders alle peyne ende boete corporelle et criminelle
+daer inne hy ter cause van dien mit diesser aencleeft
+iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als hier aff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tzynder goede fame ende name in onsen
+voirs. lande van brabant ende allen anderen onse landen
+ende heerlycheden mitsgaders tzynen onverbuerden
+goeden indien hier eenyge heeft alzoe hy was
+voer de toecompste vanden manslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende sillencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wyen zy syn satisfactie
+ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen
+en es ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirnoemde supliant gehouden wert tselve
+feyt ende manslach iegens ons te beteren oick cyvilyck
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van syne goeden ende oick te reffonderen ende betalen
+de redelycke costen van justicien indien hieromme
+eenige gedaen zyn alter taxacie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe
+committeren den welcken wy bevelen dat voer hen
+geroepen de gene dyer behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende
+interinemente van desen naer huere vorme ende inhouden
+welck interinement hy supliant gehouden sal zyn aldair te
+versoucken bynnen eenen jaere naer date van desen
+vpte peyne van te verliesen deffect der selver ende
+tot taxacie ende arbiterscepe vander amende civile
+ende costen van justicien voerseyt ende dat gedaen
+ende de voirs. amende civile getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die
+welck gehouden wert dair aff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte
+mitten anderen penningen van synen ontfange zy onsen
+drossaet van brabant meyer van loeven amman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren iegewoirdich
+ende toecommende hueren stedehouderen ende eenyegelyck
+van hun bezundere soe toebehoiren sal doen laeten
+ende gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoene ende van allen den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voiren
+verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten
+marge: en hier aff $$$
+byden ontfanger vanden
+exploitten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
+geschien nv noch in toecommende tyden aen lyf noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer by alsoe zyn lyf nv iegewoirdelyck gevangen zoet
+voirseyt es die stelt oft doet stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alsoe
+gelyeft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve teeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onse stadt
+van bruessele inde maent van julio int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert eenenveertich van onsen keyserrycke
+txxiie ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxvie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raide
+ende onder geteeckent verreyken visa $$$
+gecollo$$ ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"kaerle etc doen te wetene allen luyden jegenwoirdich ende
+toecommende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige suplicatie van
+jan janssen scipper / inhoudende hoedat des dystdaeghs naer bruessel
+ommeganck nu een jaer geleden een daniel vranx oyck scipper
+heeft ontrent der spuyen tusschen de vilvoerden ende bruessel
+staen laden steenen in sekere scip om wech te voeren alwaer
+middeler tyt questie is geresen tusschen jannen de visschere
+ende wylen jan cannyn zoe dat zy tsamen strytbarich zyn geworden
+ende tvoirseyde gescil ter neder geslagen geleyt zynde soe es
+lauwereys vanden broecke van vilvoerden daer gecommen om zyn
+affairen ende siende den voirseide jan cannyn vraechde hem
+waeromme dat hy het gat vander spuyen ombehoirlyck alsoe hy
+seyde vuytgewonden hadde ende dat jan de visscher daer present
+synde hem beloeft hadde dat nyet vuyt te wynden voir des
+anderen daeghs met meer diergelycke woerden waerop de voirseyde
+cannyn zeer spytelyck ende oneerlyck antwoerdende zeyde
+wat heb dier met te doene ghy platluys ende onder reneen
+seyde doet u moeder daerop de voirseyde laureys antwoirde
+doet der uwer ende metten selven woirden track de voirseyde cannyn
+zynen opsteker vuyte seggende dyen soude ic in uwen boesem
+steken ende de altercatie durende is de voirnoemde daniel
+vrancx by henlieden gecommen nyet wel tevreden synde om
+tongerief dat zy gedaen hadden van tvoirseyde spuygat ombe//
+hoirlyck getrocken te hebben ende heeft mede hooge woerden
+genomen inder manieren dat deselve cannyn denselven daniel oyck
+was heetende platluys ende mits dyen soe heeft de voirseyde jan de
+visscher ter assistentie des voirseyden cannyns eenen steen vander
+eerden opgeraept hem gevende dyen in zyn hant seggende ho?
+hennen worpt ende steeckt watter u aff compt ick salt u
+vuyt dragen dwelck ziende hy suppliant seyde totten voirseyde
+daniel ende lauwereys heer laet ons daer aen vallen ende
+hebben alsoe alle drye met stenen geworpen te wetene
+de voirseyde daniel ierst naer den voirseyde jan de visscher
+om dat hy jannen cannyn den steen gegeven hadde om naer
+henlieden te worpen ende hy spuppliant metten voirsegde lauwereys
+worpen naer den voorscreven jan cannyn in welck gevecht de voirseyde
+jan canyn vanden voirseyde lauwereys ontfinck eenen steen
+worp inden slaep van synen hoofde daeraff hy corts daer
+van levenden lyve ter doot gecommen is ende hoe wel dat
+hy supliant den worp nyet gegeven heeft maer alleene mede
+handadich is geweest alsoe de voirseyde daniel ende lauwereys
+zyn gesellen waeren ende huerlieder partie dragende was
+heeft hem nochtans sedert vuyt vreese van iusticie
+geabsenteert vuyt onsen lande van brabant alwaer hy nyet
+vryelyck en soude wederkeren noch commerseren sonder
+alvoeren hierop verworfven te hebben onse gratie alsoe hy
+seyt ons om dese zeer oitmoedelyck bidden waeromme
+zoe eest dat wy desen die saken voirscreven onergemerct den
+voirnoemde jan janssen supliant genegen wesende tzynder bede
+ende begeerte ende hem willende in deser gratie prefereren voir
+rigeur van justicie hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt onse sunderlinge gratie by desen onsen
+brieve tfait boven vercleert mitsgaders alle pene boeten
+ende bruecke corporelle ende criminele daer inne hy ter
+causen vandien jegens ons oft justicie mesbruyck mach
+hebben ende hebben hem als daeraff wedergestelt ende
+gerestitueert ende restitueren mits desen tot zynder goeden
+fame ende name bynnen onsen voirseyde lande van brabant ende
+allen anderen onser landen ende heerlicheden mitsgaders tot
+zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft gelykerwys
+als hy was voer de toecompste vande voirseyde feyte imponerende
+hierop een eeuwich zwygen onser procureur general in brabant
+ende allen anderen onser officieren ende ondersaten wy zy zyn
+satisfactie nochtans eerst gedaen der partie geinteresseerde
+indien die nyet gedaen en is ende eenige toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirnoemde supliant tvoirscreven
+fait jegens ons gehouden sal syn te beteren naer de
+gelegentheyt vande salve ende faculteyt van zyn voersrceven goeden
+*
+volgende onse ordonnantie daerop gemaict ende oyck te
+betalen die redelycke costen van justicie indien
+hieromme eenige gedaen zyn al ter taxatie ende
+arbiter scepe van onser lieven getrouwen die cancelier
+ende luyden van onser rade in brabant die wy daertoe
+commiteren ende denwelcken wy bevelen dat voirseyse
+hen geroepen die ghene dyer over behoeren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende deugdelyck tot
+verificatie ende interinemente van deser onser brieve naer
+zyn vorme ende inhouden welck interinemente de voirnoemde
+supliant gehouden sal wesen in onser voirseyde raide te
+versuecken bynnen eenen halven jaer naer date van
+desen op pene van te verliesen teffect der selver
+ende dat gedaenende de voirseyde amende civile ende costen
+getaxeert gearbitreert ende betaelt synde in hande
+vanden ghenen van onsen ontfvangers diet behoiren
+sal die daeraff gehouden sal syn ontfanck te
+maken rekeningebewys ende relicqua te doene
+tonser prouffyte metten anderen pening van syner
+ontfange zy onsen ant amptman van bruessele
+ende alle andere onse ende onser vassallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
+ons voirseyde lants van brabant jegenwordich ende
+toecommende hueren stedehouderen ende eenenyegelyck van hen
+besundere soe hen toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirseyde jan janssen suppliant van dese
+onse gratie vquytsceldinge ende pardoene ende van
+allen den inhouden van deser inder vuwegen ende
+manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck volco
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem ter cause van dyen te doen oft te
+laten geschien aen lyff oft goet eenich hinder
+oft moyenisse ter contrarien maer indien syn
+zyn oft ee lyff oft eenige van syn $$
+onverbuerde goeden waeren daerome gevangen
+oft becommert dat zy die terstont ende sonder
+vertreck stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+saken ons recht ende eenenyegelyck tzyn in
+allen gegeven in onser stadt van bruessel
+inde maent van junius int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert ende dryenvyftich van ons
+keyseryck txxxiiiie ende van onser rycken
+van castillien ende anderen txxxviii aldus
+stont gescreven op de plycke by den keyser in
+zynen rade ende geteeckent j. perre visa
+gecollationeert ende bevonden accorderende van
+metten zyne originale by my
+m ?aarwez ? $$$
+en heur af ka?buir of
+hy en ontfanger vane
+vxy?"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen
+en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"remissie voer aerde mersueten
+kaerle etc. doen te wetene een yeghelycken
+tegenwoirdich synde ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van aerden mersueten inhoudende hoe dat hy
+woonende is tot opvelpe by synen vadere ende
+moeder wesende zeere oude luyden ende de
+welcke overmits dien dat zy hen niet
+behulpen en cunnen hy suppliant de selve met
+zynen sueren arbeyde onderhoudende ende
+alimenterende is nu eest soe dat in septembri
+lestleden diverse gesellen van bevekom
+tot omtrent xiiii toe in getale zyn
+gecomen bynnen den voers. dorpe van
+opvelpe ter plaetsen daermen de feeste
+vanden danse houdende was met stocken
+hallebarden pycken messen ende anderen geweeren
+ende mit opsetten wille alzoomen dat int
+gemeyne seyde om de gesellen van opvelpe
+daer aff de suppliant een was die daer in
+huere feeste waeren doot te slaene ende
+te evelen van hueren liven tselve oic
+feytelyck ende met experiencie bethoonende
+dat sy daer om daer comen waren want
+in wederkeeren zoo hebben sy diverse arme
+ambachtsluyden ende pachters van opvelpe voirs.
+hen te gemoete comende geslagen ende
+gesmeten ende een ionxken staende besyden
+der selver plaetsen sonder stoc oft geweer
+by hem hebbende doot geslagen ende
+hebben de voers. gesellen van bevekom
+comende opte plaetse aldaer de feeste
+was gegonst te slane ende te smytene
+met hueren voers. pycken ende alle hallebarden
+opte gesellen van opvelpe voirs. die maer en
+waren omtrent sevene in getale doende daer
+groote fortse ende violence in sulcker
+vuegen dat de voers. gesellen van opvelpe hen
+hebben ter defensien gestelt zoo sy best
+hebben gecunnen ende de voers. suppliant hebbende
+een pycke in syn hant meynende hem daer
+mede te bescuddene want hy ende syn gesellen
+overlast waren van hueren vyanden ende oick
+wel by drancke zynde heeft dairmede geraect eenen vande
+voers. xiiiien geheeten willem heckens aen zynen keele van
+welcker quetsueren hy corts daer nae gestorven is dwelck
+den suppliant uuyt gront zyns herten leet is ende hoewel
+tvoers. feyt onnoselyck by comme is dat oick hy suppliant
+den aflivighen gesoent heeft aen zynen vrienden ende
+magen des nochtans niet tegenstaende beduchtende
+rigeur van justicien hem heeft ysindert geabsenteert
+vuyt desen onsen lande van brabant ende en soude aldair
+niet dorren wederkeeren ten waere dat hem yerststwerf
+hier op onse gratie ende genade verleendt worde alzoo hy
+suppliant seeght ons dairom oitmoedelyc biddende waer om
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbende mitten voers. suppliant ende willende in desen
+gratie ende genade prefereren voere rigeure van justicien
+hebben inden gevalle als boven vergeven geremitteert
+ende quytgeschouden vergeven remitteren ende schelden quite
+vuyt sonderlinger gratien mits desen onsen brieve tfeyt
+dootslach ende mesual boven geruert eensamelyc met alle
+pene amendende boete ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy overmits tgene des voers. is
+ende daer aen cleven mach tegen ons ende der justicien
+ennichsins mach hebben misdaen ende hebben hem dijen
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen onsen brieve tot synen goeden name ende fame
+alomme binnen onsen voers. lande van brabant ende anderen
+onsen landen ende heylicheyden ende tot zynen goeden nyet
+geconfisqueert zynde gelyc ende in alder manieren als hy
+was voer de toecompst vanden voers. dootslaghe
+imponerende hier op een euwich gew gezwijgh onsen
+procureur general onsen meyer van thienen meyer van velpe
+ende allen anderen onsen richteren justicien dieneren ende
+ondersaten ons voirs. lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlycheyden satisfactie nochtans yerst geda$
+zynde der geinteresseerde partie zoe verre die met ged$
+en sy ende ennige daer toe d$ene civilyc alleenlyyc gehouden
+dat de voers. suppliant ter causen vander voers. mesdaet ons
+schuldich sal zyn te betaelene sekere amende civile $
+gelegentheyt vanden voers. mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende dat hy oick gehouden wert te refunderen die
+redelycke costen van justicie hier om gedaen ende te doene
+ter taxatien van onse seere lyeven ende getrouwen den cancel#
+ende anderen luden vanden rade geordineert in onse voers. lande
+van brabant die wy daer toe committeren midts deser
+ontbieden daer om ende bevelen den selven onsen cancelier
+ende raidsluyden dat geroepen die gene die dair om
+sullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechduelick totten interinemente ende verificatie
+desen ende totter taxatien vanden voers. amende civile ende
+costen van rechte dwelck gedaen ende de voers. amende $
+ende costen van rechte betaelt zynde in handen vanden geenen
+dien dat behoiren sal zy onsen drossaet van brabant
+provoest des marissaulx meyere van lueven amman van
+bruessele schouth van antwerpen ende vanden bossche
+meyere van thienen ende van velpe ende voirts allen andere
+onsen ende der smaelre heeren richteren iusticieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voers. ons lants van brabant ende
+anderen ons heerlicheyden huere stedehouderen ende elck van
+hen besundere zoo hem dat toebehoirt oft aengaen : m$$
+den voers. suppliant van des ons tegenwoirdiger gratien remissien
+ende quijtscheldinghen ende van allen den inhouden van desen
+inder vueghen ende manieren boven verhaelt tot
+eewighen dagen peyselyc vredelyc ende volcomelyc doen ende la
+genieten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten geschieden nu oft in toecomenden tyden ennich
+hinder stoot oft belet aen synen persoen oft goeden ter
+contrarie in ennige manieren maer in dien zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden hier om gevangen
+gearresteert oft becommert waren zy ende elck van hen die
+ter stont ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft
+doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+deliveranciewant ons alzoo gelieft ende te dien eynde
+dat dit vast ende gestentich sy ende blyve tot euwigen daghen
+soe hebben wy onsen segel hier aen doen hanghen behoudelyc
+in anderen zaken ons rechte ende eenen yegelyc dessins gegeven
+in onse stadt van brussele inde maent van julio int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert drientwintich ende
+van onsen rycken te wetene van den roomschen
+tvyfste ende vanden spaenschen $$ dachste $$
+aldus ondergeschreven byden in keyser in zynen
+rade ende geteeckent mayeurs ende noch
+visa"
+"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdigen
+ende toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van michiel michiels schamel lantsman geboiren
+bunnen der vryheyt te mol inhoudende hoe hy suppliant
+altyt hem eerlyck gedragen heeft zynde van catholycquen
+leven sonder eenich feyt meriterende punitie oyt geperpetreert
+te hebbene dan alzoe hy inde maent van septembre inden
+jaere zevenentzestich is geweest op zekere bruylofte
+van wegen claes nyzens dochtere tot dessel ende inden
+avonde int scheyden van dyen is aldaer onder de gesellen
+grooten twiste in dabsentie van hem suppliant geresen maer
+van eenige van zyne goede kennisse geroepen zynde is
+gecommen om de voirs. gesellen te middelen ende de selve
+suppliant met een hout geworpen zynde heeft zyn
+eet mes vuytgetrocken sonder alsdoen yemanden gequetst
+te hebbene ter welcker stondt vraechde eenen genompt
+peeter pellens michiel wat wilde maecken ghy sult
+u selven vinden geslaeghen waerop hy suppliant seyde
+daer is myn mes tselve over gevende seggende ick en
+begheere egeen erch maer comme alleenlyck om de gesellen
+te appaiseren alzoe hy de selve middelde presenterende
+tot dyen een vaen biers oft twee voer hen te betaelene
+midts de welcken hy metten voers. peeter pellens is
+gegaen tot omtrent der dueren nicolas nijs ende
+wordde hy suppliant van eenige van zyne naegebueren
+geroepen michiel suldy anderwerff ons hier laten slagen
+oft desgelycken vuyt dyer saken hy vuyt compassie onder
+het gevechte is geloopen om anderwerff henluyden te
+veraccorderen alwaer hy ongenadelyck van vier oft vyff
+persoonen met houten stocken neder ter eerden geslagen
+werdt sulckerwys dat eenige beduchten dat hy
+suppliant duer die groote ymportuniteyt van slaegen
+soude doot geslagen geweest hebben alsulcx dat
+hy op handen ende voeten wech croop om hem te salveren
+van welcke slagen hy tot int vuytgaende der maent
+van may lestleden continuelyck sieck heeft geweest
+welcken voirgaenden stryt geduerende es geschiet dat
+hy suppliant eenen genoempt michiel aerts met
+zynen opstekere heeft gequetst int hangen van zynen
+buycke waer van binnen eenen daige daernae hy deser
+werelt is overleden tot des suppliants grooten ende
+bitteren leetwesen die welcke vreesende rigeur van justicie
+hem altyt heeft geabsenteert ende en soude hem nyet
+dorren vinden in desen onsen landen van brabant sonder
+ierst ende voer al daer toe verworffen te hebbene onse
+oepene brieven van remissie daer toe dienende
+waeromme zoe eest dat wy desen overgemerckt
+ende hier op ierst gehadt dadvys vanden onder schouteth
+van dessel geneycht wesende ter beden des voers.
+michiel michiels suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voer
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven geremitteert quytgeschouden
+ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert midtsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt saken van tgene des voers.
+is tegen ons ende justitie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende alle anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voers.
+feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en
+zy ende ennighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voers. suppliant gehouden zal
+zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van zynen goeden met oyck
+te betaelene de redelycke costen van justicien hier omme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer
+toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raidtslieden dat voer hen geroepen deghene die daerom
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van dyen
+ende totter taxatie ende moderatie vander voers.
+emende ende costen van justitien alzoe zy zullen
+bevinden behoirende welck interinement de voers.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem
+in persoone te presenteren in onsen voers. rade binnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te
+verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende
+de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
+behoiren zal zy onse vors. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdige ende toecommende dien
+dat aengaen zal moghen huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hen bezundere zoe hem toebehoiren
+sal doen laten ende gedoogen den voers. suppliant van
+deser onser jegewoirdiger gratien ende remissie ende van
+alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschieden nu noch in toecommenden
+tyden ennich hinder letssel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff
+oft eenige van zynen onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+marge: sy verantwort byden ontfanger
+vanden exploicten
+stellen ter stondt ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen
+hangen behoudelyck in anderen dingen onse rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onse
+stadt van bruessele inde maent van meerte int jaer
+ons heeren duysent vyffhondert achtentzestich nae
+coustume van scryven ons hoeffs van brabant van
+onsen rycken van spangnien cecillien etc. txiiie ende
+van napels etc. txve opde plycke stont gescreven
+byden coninck onderteeckent j. perre
+gecollationneeert ende bevonden accorderende
+metten originalen beyegelden brieven by my
+$ boudewyns $"
+"philips doen te wetene alle ieghenwoirdighe ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van henrick oyen arm schamel hantwercker woenende bynnen
+den dorpe van goirle gierle nyet anders ter werelt hebbende
+dan hy met hantwercken graven ende spaden in dachhueren
+en mach wynnen belast met huysvrouwe ende cleyne
+kinderkens inhoudende hoe dat hy suppliant sonder jactancie
+gesproken altyt heeft gestaen tot goeden naeme ende fame
+soe eest dat hy suppliant in mayo des is meer dan een jaer
+geleden peeteren de putter zynen zwaeger gevraeght heeft
+oft hy zyn deel int blocxken vercoopen wilde waerop hy
+seeghde jae zoe heeft de suppliant hem ge$$eydt ende
+vrindelijk gebeden dat hij by hem souden comen eten dwelck de
+voirschreven puttere den suppliant in zyn handt alsoe beloefde maer
+want duer tseggen van eenen genoempt jacop bouwens
+wesende de zwager vanden suppliant ende de broeder vanden
+voirschreven de putters huysvrouwe ende alsoe tsaemens gezwagers
+nyet gecomen en is want de bovenschreven bouwens afflyvighe
+hadde de voirschreven puttere wysgemaeckt dat alnoyden den supplliant
+hem dat hys nyet en meynde soo eest gebeurt dat hans
+vanden broecke wesende henluyden maechschap hen tsamen
+ter bruyloft gebeden heeft op ten ix juny ann° lx ende alsoe
+zy tsaemen aen een taefel siten ende maeckten malckanderen
+vrolyck soe heeft die voirsschreven suppliant de huysvrouwe vanden voirschreven
+te putter eens int opstaen vander taeffelen gebrocht ende
+gevraeght waeromme zy nyet comen en waeren daerop
+deselve huysvrouwe antwoirde hoe dat jacop bouwens
+huer bruer geseeght hadde dat alwaert zoe dat ghy ons
+noeyden dat ghys nyet en meynde daerop die suppliant
+replicerende seeghde dat hy hem tselve vraghen soude ende
+nyet waer en was comende alsdoen de suppliant alsdoen
+daerbuyten al waer die voirschreven jacop afflijvighe stont
+heeft geseeght wel zwaegere ick en hadde u nyet betrouwt
+dat ghy my dat gedaen soudt hebben al ben ick een arm
+geselle waerop die voirschreven jacob afflyvighe terstont met
+grammen moede antwoirde ic en passe op uwer twee nyet
+ende alsoe t tyt was om de ghiften van der bruyloft te gheven
+soo heeft de afflyvighe ende die suppliant hem gelt gegeven ende
+die suppliant ghinck alsdoen terzyden ewat slaepen alwaer die
+zustere vanden afflyvighen is gecomen by hem suppliant ende
+geseeght zwaeger ghy moet met my eens gaen drincken ende
+hoe wel die suppliant om verdrach bat ende zeer begeerde te blyven
+rusten nochthans is ten lesten duer vele biddens medegegaen
+ende een luttel tyts int geselschap geweest hebbende daer
+dafflijvighe oyck present was ende met een grammen moed opde
+taeffelen spronck daer nyemandt van den geselschap toe
+en seyde want zij luden zijn conditien genoech kenden soe is
+heer cornelis houtermans priestere wesende d oom van des
+suppliants huysvrouwe ende vanden d afflyvighe peeter de
+putter anthonis de wolff ende dafflyvighe tsamen
+naer huijs gheghaen ende comende onmtrent het venveken
+heeft de voirschreven peeter totten afflyvighen geseeght jacob
+ick heb hoiren segghen dat heyn oijen eenen vuysthamer
+onder zynen mantel hadde tes goet dat ghy met ons $$$$
+zyt naer huijs geghaen daerop dafflyvighe antwoirde ic
+en passe op heyn oyen nyet ende is met dyen wederomme
+geloopen naer den suppliant die oyck onder wegen was
+om naer huys te gaene ende omtrent der venstraten onder
+zynen wech oyck gelegen was is hem dafflyvighe
+daer comen oploopen grypende den suppliant metten boesem
+ende seggende hier ghy keerl draeght ghy dit wapen op my
+daerop den suppliant minnelijk antwoirde neen ick zwaegere
+ende dyen alnyettegenstaende stiet den suppliant opt
+lyff ende nijet met dyer antwoirden te vreden en wilden
+zijn maer hem eenen vre$$elijck hebbende ende want hy
+hy suppliant vreesden terstont vanden afflyvighen van zynen
+lyffve geevelt te worddene m$$r dat dafflyvighe genoech
+dangereux ende wreedt vander hant was heeft den voirschreven
+vuysthamer genomen dyen hy gemeynlijck over zyn geweer mede
+droech besundere als hy wat veracgtich te gaen hadde ende
+daermede den afflyvighen een slach opt hooft gegheven sonder
+meer want zy van malcanderen syn gescheyden wordden by
+anthoniss de wolff ende de voirschreven houtermans naer zeynde
+hoirende dat dafflyvighe naeden suppliant geloopen was
+ende is dafflyvighe des morgens naer herentals geghaen
+om gecureert te worddene zoe heeft hem den chirurgien
+verboden eenich wercx te doen ende van daer nyet te gaene
+ende tselve nyet achtende is van daer wederomme naeder bruyloft
+gegaen dwelck wel vier uren gaens is ende alderley
+gepeperde spyse gheten ende zeer overvloedelijk gedroncken
+bier ende wyn ende alsoe over schoncken wesende heeft den
+suppliant ontboden seggende heyn oyen betaelt dit gelach
+ick en sal u nemmermeer yet heysschen ende zyn quetsure
+nyet achthende laetende nyettemin te dansen te springhen
+al off hy nyet gequetst en hadde geweest doende zyn
+dagelycx werck ende den hoven geheyt al waer dafflyvighe
+die cortsen creeg ende hoe wel die voirschreven quetsure nyet
+letael noch dootlycken was maer zeer wel curabel
+soe is nochtans dafflyvighe duer zyn quaet ende onnut
+regiment dwelck dafflyvighe dagelijcx was leydende
+ende hem nyet wachtende gelijck men tselve al sal doen
+blycken by attestatien binnen vier weken oft daeromtrent
+overleden tot zeer groot leetwesen vanden suppliant armen
+suppliant ende hoe wel dafflyvighe met alle de naeste
+vrinden ende magen den suppliant zijn ongeval om goidswille
+gewillichlyken hebben vergeven sonder daeraff eenige wrake
+te begheerene nochtans vreesende rigeur van justicien
+en soude dese landen van herweertsovere nyet derren off
+mogen frequenterenen maer moeten in vrempde landen met syne
+huysvrouwe ende cleyne kinderkens gaen mendiceren ten
+waere dat onse gracie ende genade hem hierop wordde
+geextendeert ende verleent ons daerom zeer oitmoedelijck
+biddende soo eest dat wy desen aengesien geneijcht
+wesende opde beden des bovenschreven suppliant ende willende hem in dit
+stuck versien gracie ende misericorden voer strangheyt ende
+strangheyt rigeur van rechte hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgeschonden ende vergeven
+schelden quyt ende vergheven vuyt zonderlinger gracie by desen
+onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
+alle officien ende breucke corporelle ende criminelle
+daerinne hy hem overmits ende vuyt saken van tgeene des
+des voirschreven is alhier ons ende justicie ende enichssins mach
+hebben ontgaen ende misdraghen ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueeert stellen weder
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirschreven
+lande van brabant ende allen anderen landen ende
+heerlickheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indyen
+hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in de alder
+manieren soe hy was voer de toecompst vanden
+voirschreven feyte imponerende hier op een eeuwich gezwych
+onsen procureur generael in brabant onsen schouteth
+van turnhout ende allen anderen onse justicieren
+ende officieren wye zy syn satisfactie ende
+beeternisse yerst ende voeral gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe staet civilijck alleenelijck behoudelijck
+dat de voirschreven suppliant gehouden sal zyn tvoirschreven feyt tegen ons
+te beteren civilijck nae gelegentheyt vander saken
+{rand}
+zynde hieraf verantwoort
+byden ontfanger vanden
+exployten
+{einde rand}
+ende faculteyt van syne goeden met oyck te betaelen die
+redelijcke costen van justicie hieromme alreede gedaen ende
+te doen alle ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen lande
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen
+cancelieren ende raedsluyden dat vueren hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deughdelijck op verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voirschreven amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende
+welck interinemement die voirschreven suppliant gehouden sal zyn
+te versueckene ende hem in persone te presenteren in onsen voirschreven
+lande bynnen sesse maendenn naestcomende opte pene
+van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden gheenen dyen dat
+behoiren zal zy onse voirschreven procureur generael in brabant
+onzen schouteth van antwerpen turnhout ende
+alle andere onsen rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+ieghewoirdighe ende toecommende dyen dat aengaen sal
+mogen hunnen stedehouderen ende eenyegelijcke van hen
+besundelijck soe hen toebehoiren zal doen laeten ende
+gedooghen den voirschreven suppliant van deser onser ieghewoirdiger
+gracien ende remissien ende van alle d inhouden van desen
+inder vuegen ender manieren voiren verhaelt rustellijck vredelijck
+volcomenlijck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder beletsel oft moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff off eenige van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft beleth waeren dat zy die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen daghe zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hanghen behoudelijck in anderen dingen onsen regt
+ende eenenyegelijcken anderen dessyns gegeven in onser
+stadt van brussele inde maent van september
+int jaer ons heeren duysent vyffhondert eenentzestich
+van onsen rycken van spaegnien ende sicillien tzes$$e
+ende naples te tachste op de plycke stont
+geschreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent boudewyns visa rpta
+gecollateert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez notaris"
+"remissie van dootslage voer hanneken de huecker
+kaerle etc. doen te wetene allen luyden iegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van hannekin de huecker schamel ambachts geselle
+woonende in onsen stede van antwerpen inhoudende hoe dat
+hy suppliant omtrent drye weken naer paesschen sano xxi
+lestleden welgedroncken wesende heeft gemoet een heynken
+van weeke metten welcken luttel tijts daer te voren hy
+zekere woirden gehadt hadde ende gemoetenen aldus elcanderen
+zeijde hij suppliant tot heynken gaet vuyt mijnen weghe
+daer op hij heynken oock wel by drancke wesende antwoirde
+ic en sal om uwen wille vuyten wege niet gaen waerop hy
+suppliant replicerende zwoer byde macht ende seyde weerdt
+u treckende zyn mes ende voers. heijnken zyn dagghen
+in meyninghen elcanderen te grievene dwelck aenma$$
+zekere bystanders om alle grief te belettenen heeft een van
+hemlieden den suppliant gehouden ende zyn mes genomen ende
+dandere heeft den voirs. wylen heijnken gehouden de
+welcke niet gehouden willende wesen heeft den houder $$
+hem selfs willen steken zoe dat hy bedwonghen was hem
+te laten gane ende aldus vuijten handen wesende es de
+selve heynken hem suppliant die noch gehouden stont
+innegecoomen gevende hem een steke in zyn corte re$$
+met zynder dagghen dwelck gevoelende de suppliant d$
+hy gequetst was zeere verstistourbeert ende verhit zynde
+van bloede zeyde tot die hem hielt laet my gaen ic
+ben gequetst ende ende mettien aenveerdenen zyn mes heeft vast
+geslagen opden voirs. heynken ende gequetst in beyde zyn
+armen zoe dat hy ter eerden viel ende zoude noch meer
+geslagen hebben ten hadde geweest by tusschen comende
+van goeden mannen dien den voers. suppliant oick grieuelyck
+gequetst zynde wech geleyt hebben ende es alsoe de voers.
+wylen heynken bliven liggen bloeyende ende des anderen
+daighs daer naer van levenden lyve ter doot gecoomen
+welck feyt ene mesv$$ hem suppliant bitterlycke leet $
+ende om dwelcke hy beduchtende riguer van justicien
+hem geabsenteert heeft vuyt onsen lande ende heerlycheden
+van brabant ende en soude inde selve nemmermeer dorven wederkeren
+hanteren noch converseren maer hem houden in vreemde landen
+ende contreyen ende leven in grooter miserie ten waeren dat
+onse gracie hem hier op verleent worde alsoe hy seyt ons
+om deselve zeer oitmoedelyck biddende soe eyst dat wy die
+saken voerscreven overgemerct genegen wesende ter bede ende
+supplicatie vanden voorn. hanneken de huyeker suppliant ende hem
+willende in dit stuck gracie ende genade preferende voor
+riguer ende strangheyt van justicien zonderlinghe ter
+eeren ende weerdicheyt vanden bitter passie onzen liefs heeren
+jhesu christi? die hy geleden heeft voor ons allen op sulcken
+dach als huyden hebben inden gevalle als boven vergevende
+geremitteert ende quytgescholden vergeven remitteren
+ende schelden quite vuyt zunderlinge gracie mits
+desen onse brieve tsont ende manslach boven verclaert
+mitsgaders alle peyne boete ende bruicke corporele ende
+criminele daer inne hy ter causen vandien met diesser
+aencleven mach iegens ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem als van
+desen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot syne goede fame name ende
+gerychte in onsen voers. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende tot zynen overbuerden goeden
+indyen hiere eenighe heeft gelyck ende in alder
+manieren als hy was voorde toecoempste vanden feyte
+voerscreven imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie
+ende beteng beteringe gedaen eerst ende voer alle werck
+der partye geinteresseert indien die noch niet gedaen
+en zy ende eenige dair toe dient cunlick alleenlyck
+behoudelick dat de voorn. suppliant gehouden wordt
+te resonderen die wettelycke costen van justicien indien
+hieromme eenige gedaen ende naergevolgt syn ende oic tw$$
+feyt iegens ons te beteren cunlicck naer gelegentheyt vanden
+stucke ende die qualiteyt van zynen goede alles ter taxacie
+ende arbitraige van onsen lieven ende getruwen die cancelier ende
+luyden van onsen rade in brabant die wij daer toe commiteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen rade
+in brabant dat voor hem geroupen die gene dyer over behouden
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot
+verifficatie ende interinemente van desen ende amende cu$$
+voerscreven ende dat gedaen ende de selve costen ende
+amende getauxeert gearbitreert ende betaelt zynde in
+handen vanden genen van onsen ontfangers oft officiers diet
+behoiren sal die gehouden wordt ontfanck daer af
+te maeckene rekeninge bewys ende relictra te d$$$$
+tot onsen behoeff metten anderen penningen van zyn ontfange
+oft bew$$de $ sy ende alle andere onse ende der sma$$
+heeren rechteren iusticieren ende officieren hueren stedehouderen
+ende elck van hem bysonder soe hem toebehoiren sal da$
+laten ende gedooghen den voorn. suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoene ende van alden
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voerder verhaelt
+rustelick vredelick ende eewelyck genieten ende gebruycken laten
+hem te doene oft te laten gescreve nu noch in toecoomende tyde
+eenich hinder letsel oft moeyenesse in live noch in goede
+in eeniger manieren ter contrarien maer indyen zyn lyf oft
+eenige van zynen ongeconfisqueerden goeden zyn oft waeren
+hiernamaels hieromme gevanghen gearresteert oft becoomen
+dat zy die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcoomen delin$$$ran brabant
+ons alsoe gelyeft ende ten eynde dat die goet v$
+ende gestadich blyve tot eewigen dage soe hebben
+wy onsen segel hier aen doen hanghen behouden in andere
+saken ons rechts ende eenenygelycken tsyne in allen
+$ degenen in onsen stadt van mechelen opte heylige
+goede vrijdag inde maent van april int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert tweentwintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende hongrie tvierde
+ende vanden spaenschen etc tachste aldus stont
+geschreven boven opte plycke byden keyser in zynen
+rade ende geteeckent dubliove"
+"philips bijder gratien goidts coninck van castillien
+van arragon , van leon etc allen den ghenen die dese onse brieven
+sullen sien oft hooren lesen saluyt, doen te wetene dat wij
+ontfangen hebben de oijtmoedige supplicatie van govaert de muyser
+sone henricx geboren van holsbeke, inhoudende dat hij
+in aprili sesthienhondert twintich sijnde noch
+ongehoudt int vrijen van sekere jonge dochtere tot
+herent bij ende aen is geweest alwaer den persoon van
+lambrecht nijs weduwer
+is doot gesteken geweest, hebbende hij suppliant gedreven
+sijnde tsy door jalousie oft anderssints door vehementie daermede
+doende geweest, ende den dootsteeck soo hij hem des is vermoijende
+selver gegeven, hem deshalven gedraegende totte informatien
+preparatoir op tselve feijt bijde justitie van herent
+genomen ende hoe wel dat volgens de selve informatien
+nijet sekerlijck en blijckt wie den doot steeck heeft gegeven
+tsij hij suppliant oft wel eenen franchois leemans soo ist
+nochtans dat hij hem ter quaeder maeten
+beduchtende heeft ruchtich gemaeckt ende ondertusschen
+door toedoen van sijne ouders vrede gemaeckt mette vrienden
+vanden afflijvighen, ende de selve in alles gegeven vol-
+commen satisfactie volgens den recorde ende quictantien
+daeraff zijnde, hebbende tot dijen oijck metten officier
+van holsbeke door toedoen alsvore gecomposeert ende de
+selve sijne compositie volbracht soo dat hij
+hem in alles hem mogelijck wesende heeft gequeten behalvens
+dat tot sijnder versekerheijt hem is gebrekende onse gratie van van remis, ende
+want hij nu gehoudt sijnde hem geerne soude
+gaen stellen om gerustelijck mette vrouwe ende kinderen
+door de werelt te mogen geraecken, ende dat hij hem des-
+halven nijet en dert getroosten om den voors. neerslach
+hem toegecommen door sijne jonge dwaesheijt
+ende herste lieffde. soo was hij daeromme ende
+op dat hij ons eene dusdaenige domme acte allen sijn leven
+lanck nijet en soude blijven dolen genootsaeckt hem te keeren
+tot ons oijtmoedelijck gebeden hebbende om onse opene brieven
+van remis hiertoe dienende. soo eest dat wij die saecken
+voors. aengesien ende hierop gehadt d'advijs vanden overmeijer
+voors. plaetse van herent geneijcht wesende ter bede des voors. supliants
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade
+voor strangheijt ende rigeur van rechte den selven suppliant
+inden gevalle als boven hebben quijtgeschouwen ende ver-
+geven, schelden quijte ende vergeven vuyt sunderlinge gratie
+by desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven geruert
+mitsgaederss alle offencie ende bruecke corporele ende
+criminele, daer inne hij ter causen voors. ende ... dat daer
+aen cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruijckt mach hebben ende hebben hem dijen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende resti
+tueren tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte in
+onsen voors. lande van brabant ende alle andere onse
+landen ende heerlijckheijden, ende tot sijnen onverbeurden
+goeden indijen hij eenige onder ons heeft gelijck ende in
+alder manieren als hij was voor de toecompste van
+voors. feijte, imponerende hier op een eeuwich geswijch
+onsen procureur generael van brabant, drossaert van
+brabant overmeyer van herent ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voor al gedaen sijnde der partije geinteresseerde
+indijen die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet
+civilijck alleenlijck behoudelijck dat die voors. suppliant
+gehouden sal syn t'voors. feijt tegens ons te beteren ende
+dat doende tonsen behoeve te betaelen die somme van 100
+guldens eens met oijck die redelijcke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende noch te doene, ter taxatien ende
+moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen can-
+cellier ende andere lieden van onsen raede in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+bij desen ende daerenboven te doen eenen voetwech
+tot onser liever vrouwen van scherpenheuvel ende
+eenen anderen tot onser liever vrouwen
+van halle ende aldaer respective te doen eenige almoessen
+tot solagement vande siele van overledene
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidtslieden dat voor hen geroepen de ghene die
+daeromme behoiren geroepen te sijne, sij procederen wel
+ende deuchdelijck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande
+voors. costen van justitien alsoo sij sullen vinden te behooren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden sal sijn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbeuren d'effect van dijen ende
+dat gedaen ende t'gene voors. is volbracht, getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden ghenen dijen dat behoiren
+sal, sij onsen voors. procureur generael drossaert van
+brabant overmeijer van herent ende alle andere onse
+rechteren, justicieren, officieren ende ondersaeten tegen-
+woirdige ende toecommende dijen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen ende eenenijegelijcken van hen
+besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voors suppliant van deser onser tegenwoirdiger gracien
+ende remissien van alle d'inhouden van desen indervuegen
+ende manieren vore verhaelt, rustelijck vredelijck, volco-
+melijck ende eeuwelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem
+te doene off te laeten geschieden nu off in toecommende tijden
+eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijve noch aen
+goeden ter contrarien maer indijen sijn lijff off eenige
+van sijne goeden daeromme gearresteert, becommert oft
+belet waeren, dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender de-
+livrantien want ons alsoo gelieft ende ten eijnde
+dat dit vast ende gestaedich blijve tot eeuwigen daegen,
+soo hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenenijegelijcken
+anderen dessyns gegeven binnen onse stadt van brussele
+twelff daegen inde maent van november int
+jaer ons heeren duijsent ses hondert vierentwintich van
+onse rijcken tvierde. onder op de plijcke stondt geschreven
+bijden coninck onderteekent p mastelijn, ende was ge-
+zegelt met eenen groenen wasschen zegele vuijthangende
+in groene zyde snoeren"
+"philips etcetera doen te wetene alle tegenwordige
+ende toecomende dat wy hebben ontfangen d’oytmoedige
+supplicatie van servais bollen ingesetene van cuntich inhoudende
+dat hij op den 21 maart 1652 geadresseert geweest syn van raphael
+maes daer hy werckte ontrent syn vaeders huys t’sels daetelyck
+heeft gaen seggen aen synen vaeder die daer oppe met die suppliants
+moeder naer den voorschreven raphael maes syn geloopen alwaer die suppliant
+syn roer gehaelt hebbende oock is by gecomen ende naer eenich gevecht
+mette schupen ende stocken die sy inde handen hadden ende groote injurien
+die der voorschreven raphael maes soo aende vaeder als moeder des supliants
+hadde naer geroepen heeft den suppliant in eoden conflict uet colere
+ende door deselve bewecht synde syn roer gelost op den voorschreven
+raphael maes waerdoor den selven midts sy naer by den anderen
+waeren soo geraeckt is geworden inden buyck dat hy corts
+daernaer is gestorven tot groot leetwesen des supliants
+die geene meyninghen hadde van den selve ter doot te brengen
+midts het voorschreven roer maer gelaeden en was met haegel
+welcken aengemerckt ende dat die suppliant hen andersints altyt
+seer wel heeft gedraegen ende nu soo lange inde gevanckenisse
+hadde geseeten t’sedert den voorschreven neerslach soo badt hy oytmoedelyck
+dat ons geliefden hen te verleenen onser oepene brieven
+van remissie in forma daertoe dienende soo eest dat wy
+desen aengesien geneyht wesende ter bede des voorschreven sippliant ende
+willende hen in dit stuck prefereren gracie ende misericordie
+voor strengheyt ende rigeur van rechte hebben den selre suppliant inden
+gevalle alsboven geremitteert quytgeschonden ende vergeven
+remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinge goeden by
+desen onsen brenafkorting? t’feyt ende ongeval boven geruert midts gresafkorting ?
+alle offentie ende breucke corporele ende criminele daer
+inne hy hem overmidts ende vuyt saecke van t’gene des voorschreven is
+tegens ons ende justitie eenichsints mach hebben
+ontgaen ende mesdraegen ende hebben hen dyenaengaende
+weder gestelt ende gerestitueert ende stellen weder
+ende restitueren tot syn goeden naeme ende fame ende geruchte
+in onsen voorschreven lande van brabant ende alle andere
+onse landen ende heerlycheden ende tot synen onverbeurden
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende
+in alder manieren soo hy was voor de toecompste van
+voorschreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen seer lieven ende getrouwen raedt ende procureur generael
+in brabant ende alle andere onse justicieren ende officieren
+wie sy sy syn statisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen
+der partye geinteresseerde inden die noch nyet gedaen en sy
+ende eenighe daertoe stae civilyck alleenlyck behoudelyck dat ae$
+voorschreven suppliant gehouden sal syn t’voorschreven feyt tegens ons te beter$
+civilyck naer gelegentheyt vande saecke ende faculteyt
+van synen goeden met oock te betaelen den rederlycke costen van
+justitien hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatie ende moderatie van onsen seer lieven ende getrouw$
+die cancellier ende lieden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe gecoitteert hebben ende coitteren by desen
+ende te betaelene eene dobbele amende
+ontbieden daerom ende bevelen den selve onsen cancelier
+ende ricedtslieden dat voor hen geroepen dengenen
+die daerom behooren geroepen te syn sy procederen w$
+ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie van voorschreven
+costen van justitien ende dobbele amende alsoo sy sullen
+vanden te behoorne welck interinement die suppliant
+gehouden sal syn te versueckene ende hen in persoone te
+presenteren in onsen voorschreven raede binnen sesse maenden
+naestcomende op pene van te verbeuren d’effeckt
+desen ende dat gedaen ende deselve dobbele amende costen
+van justitien getaxeert ende betaelt synde in handen
+van dengenen dien dat behooren sal sy onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordig
+ende toecomende dyen dat aengaen sal moghen
+heure stedehouderen ende eeniegelyck van hen besundere
+soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen de voorschreven suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gracien ende remissien ende van
+allen den inhouden van desen indervuegen ende manieren boven
+verhaelt rustelyck vredelyck ende volc$mentlyck genieten ende gebruycken
+sonder hen te doene oft laeten geschieden nu noch in toecome$
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch
+aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyft oft eeni$
+van synen onverbeurde goeden daerom gearrestert boven
+macht oft belet waeren dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivranti$
+$$antons alsoo gekest ende ten eynde dit vast ende gestand$
+blyve t’eeuwichen daege daerop hebben wy onsen zegel ge$
+aen doen hangen behoudelyck nu andere dingen aasen richt$
+ende eenen zegel dessyns gegeven inde daernsr stadt brue$
+inde maendt van april int jaer onsheeren 165$
+ende van onsen rycke get 54e
+sas happart"
+"kaerle etc. ic doen te wetene allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie
+van symon de witte, arm scamel jonckgeselle scipper knecht
+dienende den scippers byden reysen om loon, poorter onser stadt van
+bruessel inhoudende hoe dat up sinte mertens dach xvc xlix lestleden
+saten ende droncken een gelach biers teppegem aen die brugge
+in onse lande van brabant ten huyse van jan verbeelen, jan
+ghestels metten suppliant synen knecht philips de kempenen$$$
+ende wylen jan remaes alsaer in tgelach de voirs. jan
+ghestels veylde philippen de kempenen$$$ een pleytscip te coope
+ende specificeerde de selve kempenen$$ allet tgene des hy
+metten selver scepe begeerde te hebben te wetene fock
+ende topseyl daertoe deselve jan seyde ic salt u alsoe
+vercoopen ende ten eynde dat ghy seeght dat ic u
+bedriegen wille soe ben ic te vreden dat die gene dien de coop=
+manscap beront$$ met eenen scellinc eens dat int tgelach te geven sal mnge$$$
+u lieden ende vanden selver coopmanscap verlaten zyn ende naer dien die voirs. jan
+gestels den voirs. kempenen$$$ op ten voirs. conditien scip hadde geloeft zyn zy
+die coopmanscap eens geworden ende gaff die voirs. philips alsoe int
+gelach eenen scellinc ende begonste de voirs. suppliant die voerweerde oft
+contract vander coopmanscap tot hueren versoucke te scrivene ende die
+onder handen hebbende aenmerckende dat deselve jan gestels wilde daer vuyt
+sommige dingen reserveren meer dan daer ondersproken was inden coop ende
+hy suppliant met synen scryven begeerde elcken te voldoene om namaels daer
+van gheen verwijt te hebbene want hij suppliant deselven dach den eenen scipper
+diende ende des anderen daeghs den anderen om gelt murmureerde onder
+tgeselschap seggende ter goeder meyninge daer is noch al meer in tscip
+dan de voirs. philips geheyscht heeft noemende die gereetscap die hij
+vergheten hadde te heysschene seggende daeromme dat die selve jan
+gestels den voirs. philips ongelijk doen wilde dwelck hij philips nyet
+en conste gelyden dwelck bij den voirs. philips gehoort zijnde seyde
+wat eyst dan ick ben te vreden met dat ick gecocht hebbe wat
+heeft er yemant mede te doene daerop jan gestels antwoirde al en
+hebbe ick hem tgene des hij nyet geeischt of begeert en heeft
+toegeseyt indyen hijt begeert ic salt hem geven ende die voirs.
+jan verbeelen oyck daerinne sprekende seyde totten voirs. suppliant
+als zij beyde te vreden zijn wat hebben wij ons dys te moeyen
+ick houts mij aenden lyffcoop oft ic peyse dat ghy tscip zelve
+gerne coopen sout waerop hij suppliant antwoirde ick en hebbe
+geen goet om tselve te coopene en ick ben noch veele te jonck
+ende deselve jan verbeelen presenteerde den suppliant waertoe te leenen
+een oft twee ponden groot vlaams ende naerdien deselve woerden aldaer
+waeren geresen is die voirs. jan gestels achter vuyt gegaen om
+sijn water te rysene aldaer hij marien vermeren de weerdinne
+vont die tot hem soude geseyt hebben moonken de witte denoterende
+den suppliant seyt soe vele tegens die coopmanscap ick peysse dat
+hij tscip tselve wilt coopen want hij heeft die voirweerde die hij
+begonst hadde te scriven int vuer geworpen dwelck hij nyet gedaen$$$
+en soude hebben alsoe mij dunckt indien ghij hem tscip nyet toe
+geseyt of te coope geveylt en hadt dwelck die voirs. jan
+gestels hoorende ende verwermpt van bloede heeft hij van buyten
+innecommende den suppliant gevraecht dese oft gelycke woerden in
+gramscape ghij plat luysken wat hebt ghij daermede te doene wat
+ick vercoope waerom hebdij die voerweerde int vier geworpen
+daerop hij suppliant oyck hem stoorende seyde ghy moeght u moeder doen
+ghij sijt een platluys wat heb ick met u te doene ghij doet
+den man ongelijk ende met dyen taste die voirs. jan gestels
+naer synen opstekere om den suppliant te grieven soe dat die suppliant
+sijns lijfs besorgende om hem te defenderende namp eenen scakelhael
+vande lighate$$$ ende de voirs. jan verbeelen tselve gewaer
+wordene is hij ende met hem die huysvrouwe des voirs. gestels met
+haer kindeken op haeren arm tusschen beyde geloopen om den voirs.
+gestels te houdene ende de voorgenoemde jan verbeelen ende jan gestels int
+houden al worstelende op malcanderen gevallen sijn waerover de voirs.
+jan remaes die vuyten gelage gegaen was is in huys gecommen
+meynende oyck tusschen beyden te gane soe heeft de voirs. suppliant
+metten voirs. hale over die schoudere vander huysvrouwe desselfs jans
+gestels gesmeten ende metten slage onverhoets onwetens ende onwillens
+ten ongelucke den voirs. jan remaes int beschreet gaende op
+thoeft geraect ende gequetst gerakende oyck mette selven slage den
+selven jan gestels op sijn hooft dat den selven hael ontstucken spranck$$$
+ende den voirs. jan remaes duer den selven slach int vier viel ende
+werde die suppliant vuyter keukenen gestooten ende deselve jan
+remaes vuyten vier gehaven zijnde ende tot hem selve commende
+soude geseyde hebben jae moonken denoterende den suppliant ic gelove
+u het sal noch gewroken worden van mij oft mijnen kinderen
+ende hij suppliant alsoe vuyten huyse gestooten zijnde is int scip
+vanden voirs. gestels geloopen halende sijn rappiere daermede
+weder in huys meynende te commen maer die duere werde toe
+gehouden van welcker quetsueren de voirs. jan remaes omtrent
+drye weken daernaer deser werelt overleden is ten grooten
+leet wesen vanden suppliant die welcke doer oitmoedige bede
+ende bij middele van goeden brieven is gecommen tot eenen
+minnelycken payse vanden vrienden des voirs. jan remaes
+ende anders noynt bevonden en heeft dan dese suppliant en
+is van goeden naem ende fame staende ten goeden geruchte ende
+dat meer is nemmer meer bevonden sal wesen dat
+hij suppliant metten selven wijlen jan remaes noynt eenigen
+questien van gescillen tegens malcanderen gehadt hebben
+dan altijts goede vrienden geweest zijn nochtans vreesende
+riguer van justicien en soude de voirs. suppliant nyet dorren
+oft willen hanteren oft frequenteren in ons landen ende
+heerlicheden om sijn broot te winnen welck feyt de
+voirnoemde suppliant inde maent van februario xvc l ons int
+lange te kennen gegeven heeft gehadt ende daerop gehadt
+hebbende tadvis van onsen amman van bruessele heeft ons
+belieft gehadt den suppliant te vergeven tfeyt ende dootslach
+boven geroert ende waerop doen expedieren onse oepene brieven
+van remissie belast met amende civile ende interinemente
+tert arbitrage ende luden van onsen rade in brabant gelyk
+byden voirs. brieven breeder blycke mach dewelcke hy
+vuyt versuemenisse negligerende ende mits dien dat hij buyten
+slants geweest heeft binnen behoitlycken tyt nyet
+gepresenteert noch versocht en heeft tvoirs. interinemente
+anders nyet wetende dan hebbende sijnen brieven gelicht hij
+en hadde geheelen voldaen sonder van eenigh interinemente
+oft presentatie derselver brieven gehoort te hebben soe dat den tijt van van
+interineren over langen tijt geexpireert is ende vreest de suppliant dat de voirs. brieven hem van egheender weerden sijn souden ende waeromme
+en soude nyet dorren hanteren ende frequenteren in onse lande van
+brabant ten zij dat onse meerder gracie hem verleent worde ons omme
+deselve zeer oitmoedelijk biddende soe eyst dat wy dese saken over=
+gemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tsynder voirs. beden ende
+suplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert quyte
+gescholden ende vergeven, remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt onse sunderlinge gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen penen ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hij hem overmits ende vuyt saken van
+tgene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsints mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaendde gerestitueert ende gestelt restituerende ende stellen
+tot sijne goede fame ende name in onsen lande ende hertoch=
+domme van brabant ende van overmaze ende oyck in onse voirs.
+stadt van bruessele ende ammamme derselver ende anderen onser
+landen ende heerlicheden ende tot sijnen ongeconfisqueerden goederen
+indien hy eenige heeft gelyc als hij was voirden voirs. dootslach
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn
+satisfactie nochtans yerst ende alvoeren geen der partijen
+geinteresseert indien die noch nyet gedaen en is civilijk
+alleenlijk behoudende nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+sal sijn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+civilyck naer die gelegentheyt vande mesdaed faculteyt
+van sijnen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaect ende
+oick te betalen die redelijke costen van justicien indien
+eenige daeromme geheven$$ naer gevolght $$ sijn ter taxatie
+ende atbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wij
+daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirn. van onsen rade in brabant dat voir hen geroepen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroepen te zijne
+sij procederen wel ende duechtelijk totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+hinlieden vorme ende inhouden welck interinement deselve
+suppliant schuldich sal sijn te versueken ende desen onsen brieff
+henlieden presenteren binnen eenen halfven jaer naestcommende
+naer date van desen op peyne te verliepen deffect van
+dien ende dat geen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicie getaxeert ende betaelt synde alst
+behoort van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicken van ons voirs. rade off andere onse officier dient
+behoeren sal gehouden werdt ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+synen ontfange sy ons drossaet van brabant amptman van bruessele ende
+alle anderen onse ende ondervassallen oft smaelre heeren, rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die sijn oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soe hem dat toebehoeren
+ende aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen tegenwoirdiger
+gratien remissen ende quytsceldinge inder manieren voirscreven
+peyselyck volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+sijn lijff oft eenige van sijnen ongeconfisqueerden goeden
+waren daeromme gevangelyk becommert oft gearresteert dat zij
+die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons zegel hier aen doen hangen
+behoudelyk in andere saken ons recht ende eenyegelyk
+tzijne in allen gegeven in onse stadt van bruessel
+inde maent van januario int jaer ons heere duysent
+vyfhondert ende tweenvyftich van ons keyserycke
+txxxiije ende van onsen rycken van castille
+ende andere txxxvije aldus gescreven op de plycke beyden
+keyser in sijnen rade ende onderteekent l. de zoete
+visa $$$
+gecollationaert ende bevonden accorderende
+met zijn originale by my
+n. grauwe $$$"
+"copie van eender remissien van dootslage.
+maximiliaen bijder gracie goids gecoren keyser altijt vermeerder
+srijcx, coninck van germanien van hungrien van dalmatien
+van croatien etcetera, ende kaerle, byder selver gracie ertshertogen
+van oistenryck prince van spaengnen van beyden sicillien van
+jherusalem etcetera, hertogen van bourgoingnen van lotharingen van brabant
+van steyr van karinten van cram van lymborch van luxemborch
+ende van gelre, graven van vlaenderen van habsburch
+van tyrol van artois van bourgoingnen palsgraven ende van
+henegouwe, lantgreven van elzaten princen van
+zwauen marcgraven van burgauw ende des heilichs
+rijcx van hollant van zeelant van phirt van kieburg van namen ende
+van zuytphen. graven heeren van vrieslant vander
+windischenmarck van poertenauw van salms ende van
+mechelen, doen te weten allen luyden jegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van machiel janss woenende onder beke
+by onser stat van tshertogenbossche in onsen lande
+van brabant, inhoudende hoe dat den voirn. suppliant des
+mach geleden zyn omtrent vier dage voer bamesse
+lestleden een jaer, hem wesende voer syn huys ende
+woenstede, aengecommen es een genoempt adriaen
+petersz gebuer vanden voirs. suppliant overvallende
+den selven suppliant als hy oic te voeren te meer stonden
+gedaen hadde mit vele quaden woorden ende dat
+vuyt dien dat de voirn. suppliant, lange daer te voeren
+ende om onredelijke ende onbehoirlyke woorden tot hem
+suppliant, by eenen jongen knecht wesende die sone
+van jacop roest gesproken den selven jongen een kaecksmete
+gegeven hadde, welck hem de voirs. adriaen
+petersz aendragen wilde, hoe wel die selve
+jonge hem niet en bestont maer dede tselve
+altys om roe$$ ende ongenuechte te maken tusschen
+hen beyden, ende de voirn. adriaen pieterszone aldus,
+den voirn. suppliant die niet en sochte dan in peyse ende vrede te levene
+injurierende mit quade woorden, als voirs. es, heeft den
+selven suppliant te vyf oft zesse reysen op zyn borst gestooten
+zeggende zydi een man weert u, dwelck de voirn. suppliant
+te dier tyt verdroech, naden welcken die voirn. adriaen
+pietersz noch niet te vreden zynde, ende in syn quaetheyt
+ende wreetheyt tegen den voirs. suppliant persevererende,
+ende es des woensdacichs tsavonts daernae wederom
+gecommen totten selven suppliant hem wesende oic voir syn huys
+ende heeft hem aen ende op geseit, dat hy zyn pert dwelck
+opter straten weyden ghinck soude gequetst hebben,
+dwelck men alzoe niet bevinden en zal, in zulcker
+voegen dat zy underlinge groote woerden hadden ende
+es de voirs. adriaen pieterss den voirn. suppliant
+aen getreden, zoe dat hy hem ter weere stelde tegen den
+selven adriaen, nemende eenen pickel van eender wasch-
+banck ende dair mit slaende naeden voirs. adriaen
+maer de selve adriaen aggresseerde ende quam den
+voerscr. suppliant soe by inder maten dat hy bedwongen
+was te trecken een zyn brootmes, want hy anders
+geen wapen over hem en hadde, ende stack daermede
+den selven adriaen pietersz in zynen buyck, vanden
+welcke steke hy zekeren tyt daer nae van levende
+live ter doot gecomen es. ter causen van welcken
+ongevalle ende dootslage, dwelck den voirn. suppliant
+die een arm scamel man es, zeer leet is, hoe wel
+dat hy zedert heeft moeten composeren met onsen
+schouthet vanden bossche janne heim ende den schouthet
+van hilverenbeke, ende daer voeren moeten geven wel
+vyftich guldens oft daer omtrent, nochtans en soude de
+selve suppliant hem hem des niet dorren betrouwen noch hem
+vinden bynnen onsen lande van brabant duchtende ende vreesende
+strangheyt van justicien maer hem eewelic vanden
+selven moeten absenteren ende gaen dolen in anderen
+vremden landen ende contreyen ende leven in grooter armoede
+ende ket$$cheyt, in dien hem onse gracie ende genade hier op niet
+verleent en wordde, alsoe hy zeght, omme de welcke
+gemerct tgene des voirs. es ende dat hy in anderen saken
+altyts van goeder fame ende name geweest es, hy ons
+zeer oitmoedelyc biddende gebeden heeft, soe eyst
+dat wy de saken voerscr. overgemerct, den voirscr.
+machiel janss suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede
+ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van justicien
+hebben inden gevalle alsboven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven scelden quyt ende remitteren
+vuyt sonderlinger gracie, mits desen onsen brieve tfayt
+ende dootslach boven verclaert mitsgaders alle boete ende
+bruecke corporel criminel ende civil inden welcken
+hy ter causen voerscr. tegens ons ende justicie mesbruyct
+ende gevallen mach wesen, ende hebben hem als te desen
+wederomme gestelt ende gerestitueert restitueren ende
+stellen weder tot zynder goeder fame ende geruchte
+in onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerden
+goeden indien hyre ennige heeft gelyc ende in alder
+manieren als hy was voerde toecompst ende geschienisse
+vanden feyte voerscr., imponerende hier van onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen officieren wie zy zyn eeuwich
+zwygen ende scilencium, satisfactie ende beteringe voeren,
+ende alder werck eerst der geinteresseerde partie
+gedaen indien die noch niet geschiet en es, ende ennige daertoe
+dient civilick alleenlyck, ontbieden daerom ende bevelen
+onsen lieven ende getoruwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant, dat geroepen die ghene diere over
+behoiren geroepen te zyne, zy procederen ende voirtgaen
+wel ende getrouwelic ter verificatie ende intermemente
+van desen jegewoirdigen, ende dat gedaen, zy, onse
+drossaet van brabant, schouthet vanden bossche ende alle
+andere onse justicieren ende ondersaten dien dit aengaen
+mach hueren stedehouderen ende elcken van hen bysonder zoe hem
+toebehoeren sal, doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant
+van dese onse gracie quytsceldinge remissie ende pardoene, ende
+van alden inhouden van desen, gelyck ende inder vuegen
+ende manieren als voerscr. stat rustelyc vredelyc volcommelyc
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, sonder hem
+te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende
+tyde ennigen hinder letsel ofte moeyenisse ter contrarien,
+aen lyve noch aen goede in enniger manieren, maer indien
+zyn lyf oft ennige van zynen voirs. onverbuerden goeden
+hieromme gevangen gearresteert oft becommert waeren
+dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie want
+ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen, hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen, behalven ons in
+anderen ende eenen ygelyken in allen saken zyn recht
+gegeven in onsen stat van bruesse inde maent
+van octobri int jair ons heeren duysent vyfhondert
+ende negenen, ende vanden rycken van ons keyser te
+weten van germanien txxiiiite, ende van hongrien etcetera
+twintichste, aldus stont gescreven opte plyke vanden
+selven brieve. byden keyser ende myne heer den ertshertoge
+ende geteykent, w. de thielt.
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten oriignale bij mij
+n. straten"
+"philips ect allen die gene ect. saluyt
+doen te weten dat wy hebben ontfangen
+die supplicatie van jooris meymans
+ingesetene van neerlinter inhoudende
+dat wijeln aerdt couvreau met noch
+vier oft vijff van syne complicen op den
+nacht van jerste dach mey 1643 hun
+vervoordert hebben te comme aftsaegen
+eenen elsen boom competerende de vaeder
+des suppliants ende gestaen hebbende op de
+cant van seker wouwercken op de
+woonhuyse syns vaeders voors. ende
+alsoo die stiefmoedere des suppliants
+over het bassen van haere honden vuyt
+haere bedde opgestaen was vreesende
+datter mochte diene wesen om in haere
+wooninge te breken ghelyck onlancx alnoch
+te vorens gebeurt was als wanneer
+haere twee calveren ghestoln waeren
+ende doende de selve syne stiefmoedere
+haere deure open soo hoorde sy de voors.
+elsen boom vallen welck gherucht bij de
+suppliant oock gehoort synde is terstont
+synde oock op de straete gecomen sonder
+eenige waepene als wanneer dat
+die voors. couvreau met syne complicien
+over die remonstrantie van de stiefmoedere
+des suppliants van dat sy de boom souden laeten
+liggen ende dat sy souden boomen coopen wilden sy
+menen hebben ghelt haere kinderen waeren doende
+sonder antwoerde waere wechloopende soo
+js die suppliant met syne voors. stiefmoedere
+wederomme te huyse innegegaen blyvende die
+suppliant wacker ende luysteren oft yemant de voors.
+boom soude commen haelen die welcke corts
+daernaer wederomme yemant gehoort hebbende
+ontrent de voors. huyse syns vaeders heeft
+syn roer genomen ende is te huyse vuytgegaen
+ende vindende de voors. aert couvereau
+tusschen het voors. wouwerken ende die wooninge
+van synen voors. vaedere gewapent met
+eene groote stock die op d’eynde eene cnotse
+hadde ende daer mede dat hy de suppliant toequamp
+heeft de suppliant geroepen wat volck ende
+siende dat de voors. couvreau hem naerden
+approcheerde heeft op hem syn roer gelost van
+welcke scheut dat hy is commen te sterven naer
+dat hy geadministreert was vande h. sacra
+menten der bicht ende olie tot groot leetwesen
+des suppliants die nochtans groote redenen gehadt
+heeft om de voors. scheut te geven soo tot conser
+vatie vande goederen syns vaeders die voor de
+propieteyt op hem suppliant ende syne mede
+broeders gedevolveert syn als om hem
+te deffenderen tegens d’invasie van voors.
+couvreau $$
+$$
+alles by nachte besondere omdat die suppliant
+verstaet dat die voors. couvereau d’eenige
+oirsaecke gheweest is dat om de voors. boom
+heeft connen aftsaegen alsoo syne mede compicen
+geresolveert waeren eenen meyboom te coopen
+daervoor dat sy oock goet geboden hadden ende by naest
+coops eens waeren ende sonder t’ wy wel soude ghe-
+accordeert hebben te waeren dat die voors. couvreau
+hierinne difficulteyt gemaeckt hadden diewelck
+wel wetende dat hy van alles oirsaecke was
+ende dat hy voorsulcx desen suppliant met syn
+doot nyet conste beschuldigen heeft voor syn over
+lyden vercleert dat hy het ongeluck gesocht ende
+ghevonden hadde ende dat hy de suppliant t’ selve
+was vergevende maer alsoo dyen nyettegenstaende
+hem suppliant van nood is enige onse
+provisie tot synder versekerheyt ende decherge
+soo badt hy oidtmoedelyck om onse opene brieven van
+remis in forma waeromme soo ist dat wy
+aenschouw nemende opde circumstantie deser
+saecke ende hierop ierst gehadt hebben het schriftelelyck
+advies van onse lieven ende beminde die meyer
+van neerlinter voors. midtgaeders d’informatie
+by hem van officie wege over t’ voors. feyt genomen
+genegen wesende ter oidtmoediger bede des voors.
+suppliants ende willende in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strankheyt en
+rigeur van rechte hebben den voors. suppliant quyt
+gheschonden ende vergeven schelden quyt ende vergeven vuyt
+onse sonderlinge gratie by desen onse brieve
+t’ feyt ende ongeval hier boven gheruert midtsgaeders
+alle breucken corporele criminele ende civile hierinne
+hy ter causen voors. midtsgaeders dat daeraene
+cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben ende hebben hem dyen aengaende
+weder gestelt gerestitueert stelle weder ende restitueren
+tot syne goede naeme ende faeme ende gheruchte in
+voors. landen van brabant ende alle andere
+onse landen ende heerlicheyden ende tot syne onver
+beurde goeden die inde hy eenige onder ons heeft
+ghel$ ende in alder maniere soo hy was voorde
+toecompste van voors. feyte imponerende
+hierop ende eeuwich gheswych onse lieve ende getrouwe
+procureur generael van brabant meyer van neerlinter
+ende alle andere onsen ende onser vasallen oft der
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+wij sy syn satisfactie ende beternisse eerst ende
+voor al gedaen der partyen geinteresseerden voor
+soo vele die noch nyet gedaen ende sy ende eenige hiertoe
+staet civilick alleenelick ende die saecke sulcx
+is verheysschende behoudelick dat die voors. suppliant
+gehouden sal syn t’ voors. feyt tegens ons te beteren
+civilic naer de ghelegentheyt van saecken ende
+faculteyt van syne goeden met oock te betaelen
+die redelicke costen van justitie hieromme alreede
+gedaen ende te doene alles ter taxatie ende moderatie
+van onse seer lieve ende ngetrouwe cancellier ende
+luyden van onse raede in brabant die wy hiertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by dese
+ontbieden daeromme ende bevelen de selve onse
+cancellier ende luyden van onse voors. raede dat
+voor hun geroepen die hieromme behooren geroepen te
+syne, sy procedeceren wel ende deuchdelick tot verificatie
+ende interinement van dese onse brieven van remis
+naer hunne forme vande selve amende civile ende costen
+van justitie voors. alsoo sy sullen bevinden te be
+hooren welck interinement de voors. suppliant
+ghehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onse voors. raede binnen seste maend
+naestcommende op de penie van te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de selve civile boete
+ende costen van justitie getaxceert ende betaelt synde
+in handen vande gene dien dat behooren sal sy onse voors.
+procureur generael in brabant onse meyer van neerlinter
+voors. ende alle anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoerdige ende toecommende
+dye iegelycke van hun besundere soo hun toebehooren sal
+laeten ende gedoogen de voors. suppliant van deser onser
+tegenwoordiger gratie ende remissie ende van alle d’inne
+houden van deser inder vuegen ende manieren vore
+verhaelt paisibelick rustelick vredelick ende volcomentelick te
+eeuwige daege genieten ende ghebruycken sonder hem hierinne
+te doen oft te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommende
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarie
+maer indyen syn lyft ofte enige van syne goede hieromme
+gearresteert becommert oft beleth waeren dat sy
+die setten ende stellen die setten ende stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoo gelieft ende te eynde dit vaste gestaedich blyve te
+eeuwige daegen soo hebben wy onse segel hieraene
+doen hangen gegeven in onser stadt brussele inde maent july 1644
+ondert$ sayens"
+"remissie voer pieter de smet
+kaerle etcetera allen jegewoirdigen ende toecomende doen
+te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van pieter de smet brieder poorter onser stadt van bruessel inhoudende
+hoedat hy suppliant ende amelryck vanden bossche zyn schoon vader
+woenende binnen der selver onser stadt hebben op des heilichs sacraments
+dach lestleden des noenes gheten ten huyse van anthuenis
+vanden bossche huerlieder neve woenende aldernaest der deuren
+vanden voirs. amelryck ende zyn naer maeltyt tsamen om
+hen te recreeren gaen wandelen naer de anderlechsche poorte ende
+comende omtrent der bruggen geheeten ten cruysken cruysken
+opten anderlechschen steenwech voirs. heeft de voirs. amelryck
+aldaer gevonden een vrouken die onlancx getrouwt hadde een
+wylen zyn knape, tegen de welcke de selve amelryck is een
+luttel tyts blyven coutene ende es de voirs. suppleant met heynken
+vanden bossche scholier ende ander kinderen des voirs. amelrycx
+die wyle voirgegaen tot aende voirs. anderlechsche poorte ende
+aldaer commende heeft de voirs. heynken ommesyende geseyt totten
+voirs. suppleant peeter ziet ginder leeght myn vader onder tvolck
+ende de suppleant die van egheene arghe en wiste hem ommekeerende
+ende ziende dat voir het teppeken staende vast neven de
+voirs. brugge ten cruysken vele volcx vergadert was is ter
+stont haestelinge wederomme gekeert ende commende byde
+voirs. brugge heeft gesien dat de weerdinne van den
+voirs. teppeken hadde de huysvrouwe vanden voirs. amelryck moeder vanden huysvrouwe
+desselfs suppleants onder de voeten geworpen hadde om de welcke van een te sceyden
+heeft de voirs. suppleant de voors. weeerdinne genomen in zyn armen ende huer vanden voirs.
+zyne schoenmoeder getrocken, dwelck ziende een wylen geheeten sommelier van
+flissingen careelbacker die alsdoen int voirs. teppeken sat en dranck is ter
+stont uuytgecomen ende den voirs. suppleant toeschietende heeft hem metten
+halze genomen ende ter eerden geworpen ende als de suppleant hem zelven
+heeft gemeynt op te richtene ende op zyne eene knye was heeft de voirs.
+wylen sommelier den suppleant wederom te neder geworpen ende metten
+zelven worpe gegeven een groote scrabbe oft quetsuere in zynen hals
+dwelck gevoelende de selve suppleant ende ziende dat de voirs. sommelier hem
+van zyne lyve evelen wilde daer tegen hy nochtans noyt yet uuytstaene noch
+arch woort gehadt en hadde heeft om zyn lyf te verweerene uuytgetrocken
+zyn dagge ende daermede den voirs. wylen sommelier die op hem lach hebbende een
+weymes ende dagge, geraect ende gegeven een cleyne quetssuere in zynen buyck
+dair aff hy ontrent drye weeken daer naer by quaeden toesiene oft
+anderssins is aflivich geworden hebbende nochtans voir zyn aflivichtyt
+bekint in presentie van diversche persoenen dat hy suppliant op hem nyet
+versocht en hadde ende hoewel tselve ongeval den voors. suppleant zere
+hertelycken leet es ende dat tselve oick gebuert es in nootwer van zynen
+lyve, nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft hy hem moeten
+absenteren buyten ons lande van brabant ende stede van bruessel uuyten
+welcken hy overmits tfeyt ende manslacht boven verclaert gebannen es
+op zyn lyff aldaer hy nyet en zoude wederom doiren noch moegen
+commen gaen noch converseren maer met zynder huysvrouwe gaen dolen in
+anderen vreempden landen in grooter ongenuechten desolacien ende
+eewiger destructien ten zy dat hem hier op onze gracie verleent
+worde zoe hy zeyt, ons oitmoedelick biddende om de selve ende
+hem tvoirs. fait ende manslach te willen vergeven zonderlinge
+in faveur ende contemplacien vander blyder incompste van onse
+zeer lieve ende zeere beminde zustere die coninghinne van
+denemarcken binnen deser onser stadt van bruessel ende hem dair
+af doen expedieren onse oepene brieve van remissien in
+behoirlycker formen soe eyst, dat wy de saken voirs. overgemerct
+den voors. pieter de smet suppleant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir rigeur van justicien bysonder in faveur
+ende contemplacie vander blyder incompste van onse zeere lieve
+ende zeere beminde zustere die coninghinne van denemercken
+binnen dese onse stadt van bruessel, hebben inden gevalle als boven
+vergeven, quytgescholden ende geremitteert, vergeven, quytscelden
+ende remitteren uuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieve tvoirs. fait ende manslacht mitsgaders alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter causen van dyen met diesser aencleeft jegens ons ende justicie
+mesdaen mesbruyct ende verbuert het mach hebben ende
+uuyt onse meerder gracie hebben oyck gerappelleert ende
+te nyete gedaen rappelleren ende doen te nyete oyck
+midtsdesen den ban die ter causen van dien tegens hem gepronnonceert mach
+wesen ende hebben hem als dair af wederstelt ende gerestitueert,
+wederstellen ende restitueren tot zyne goeden name ende fame in
+onsen voors. lande ende hertoochdom van brabant bysonder in onse voirs.
+stadt van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tot zyne goeden ongeconfisqueerden goeden in dien hy eenige
+heeft, gelyck ende alzoe hy was voir de toecompste vanden faite
+voirs. imponerende hier op een eewich zwigen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onse justicien ende officien satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen byden voirs. suppleant der partien geinterescheert in dien
+die nyet gedaen en is ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirn. suppleant gehouden zal wesen tvoirs. feyt
+ende manslacht tegens ons te beteren civilick naer de gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zyne goeden mitds oic betalende die
+redelycke costen van justicien indien datter eenige gedaen oft
+naergevolcht zyn ter tauxacie ende arbitraige van onsen lieven ende
+getruwen de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir hemlieden geroepen diegene die daertoe
+behoeren geroepen te worden zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie
+ende interinement van dese onse brieve nair haer vorme ende inhouden ende dies
+gedaen ende de voirs. civile boete getaxeert ende betaelt zyne in handen vanden
+ghenen van onse ontfangers ende anderen officien diet behoeven sal die dair af gehouden
+wordt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten andere
+penningen van zyne ontfange zy onse overamman van bruessel ende alle andere onse rechts
+justicien ende officien wien dat aengaen sal moegen huer stedehouders jegewoirdich
+ende toecomende ende een yegelyc van hen zoe hem toehehoiren sal moegen doen
+laten ende gedoigen den voirn. pieter de smet suppleant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende rappel van banne gelyc ende inder manieren als boven
+rustelyc vredelyck ende eewelic genyeten ende gebruycken, sonder hem te doene ofte te
+laten gheschieden in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne ongeconfisqueerden goeden waeren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen tot volcommen deliverantie want
+ons alzoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eewigen
+dagen soo hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons rechte ende eenenyegelycken den zyne in al degenenen in onse stadt
+van bruessel inde maent van julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert dry
+ende twintich, ende van onse rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tvierde
+ende van spaignien ende anderen tachste, aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden keyser in zynen rade, ende geteekent dublioul, ende noch visa"
+"kaerle etc. doen cont allen luden nu zynde ende naemaels wesende dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van jan broeckman
+ingesetene onser stadt van bruessele arm scamel briedere belast met vyff cleyne
+kinderkens inhoudende hoe dat hy suppliant opten vyfsten dach van julio anno
+xvc xxxvi heeft gheten des snoenens met wylen gielis van cutsem
+ende met matheeuse zyne zwagere opte brieders camere ende geten
+hebbende ende hen gelach betaelt zynde vraechde de voirs. matheeuse
+den voirs. gielise van cutsem ende hem suppliant oft zy met hem wilden gaen
+ter nyeuwer molen ende zy daer mede te vreden zynde zyn tsamen
+gegaen tot in de nyeuwstrate ende daer zynde zeyde de suppliant ende de
+voirs. gielis van cutsem dat zy eerst tot huys moesten gaen twelck de voirs;
+matheeus hoirende zeyde ghy en zoudt nyet wederom comen ende begeerde
+van hen pandt te hebbene dat zy souden wederom keren ende zyn inde spiegel
+op de hoogstrate te sesse uren zoe dat hy suppliant daerop te pande gaf
+eenen stuver ende die voirs. gielis van cutsem gaf hem eenen scrickel borgere
+ende inden spiegele comende vonden zy daer onder dander zitten de michiel
+van leye alias de belere weert vanden huyse jan inden bueckelere ende
+meer andere ende ghingen by hen sitten drincken ende met hen quamen
+daer oick in huys gielis de cuypere ende willem inde croone ende
+aldus by malcanderen sittende zoe zeyde de voirs. willem inde croone
+totten voirs. wylen gielise van cutsem dat hy maer een ruyn en was
+om dat hy egeen kinderen en maecte dwelck hy twee off drie
+reysen tot hem geseeght hadde zeggende wat maect sulcken volck inde
+gulde ende de voirs. wylen gielis daerop antwoirdende zeyde ic houde
+off ic neempt vander gracien goids ende dese woirden cesserende wordde
+tgelach gemaect ende eenigen ja den meestendele van hueren gelaghe
+betaelden ende ghingen ewech ende hy suppliant ginck zyn water maken
+ende wederom comende betaelde oick zyn gelach ende de voirs. gielis
+van cutsem sat en contte tegen joese van van halsenbergen die daer oick
+naeder hant gecomen was ende hy suppliant vraeghde den voirs. wylen
+gielise mits dat zy altyt goede conversatie ende vrienscap houdende want
+oft hy nyet en wilde gaen thuysweerts daer op de zelve gielis nyet
+en antwoirde ende doen vraeghde de suppliant den voirs. gielise van cutsem
+oft hy hem een halff ame biers leveren zoude om wel betaelen daerop
+gielis straffelyck antwoirde ic en hebbe egheen bier ende de suppliant anderwe$
+biddende den voirs. gielise dat hy hem een halve ame biers om wel betaelen
+laten wilde seyde ende antwoirde de selve gielis wel vantgene dat ic
+morgen brouwen zal maer egheen andere dwelck hy suppliant hoirende
+zeyde nyet uuyt gramscapen noch uuyt egheen arge ic hoire wel ghy zoude
+uwer huysvrouwen moeten vragen ende hoewel de voirs. gielis dit nyet
+en behoirde qualick genomen te hebbene nyetmin nam de voirs. gielis den
+pot metten biere in zyn handt ende spranck metten eenen voet op de banck
+ende sloech naeden suppliant metten potte zoe dat hy den pot op des suppliantes lyff
+storte ende de suppliant dit ziende ende des zeer vergrampt zynde track
+uuyt hitte van bloede zynen opstekere ende gaff daer mede den voirs. gielise
+over zyn scouderen twee steken ende ter stont viel hy daer neder ende
+sterff corts daernae daer af god de ziele benade ende hoewel tvoirs.
+feyt den suppliant die altyt gestaen heeft tot goede naeme ende fame noyt yemanden
+anders messeeght oft mesdaen hebbende uuyt gront zynder herten leet is
+ende dat hy oick de partie geinteresseerde behoirlicke satisfactie ende
+voetval gedaen heeft nyet min beduchtende rigeur van justicien en zoude
+hem nyet zekerlick derren houden binnen onsen voirs. lande van brabant
+ten waere dat onse gracie ende genade hem hier op wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oetmoedelick biddende
+waerom soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. jans broeckman suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericorde voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quyt gesconden geremitteert ende
+vergheven scelden quicte remitteren ende vergheven uuyt zunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders
+alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hij ter causen
+voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daer aff weder gestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name ende
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende in alder manieren
+zoe hy was voer die toecompste vander voirs. feyte imponerende hierop
+een eeuwich geswych p onsen procureur general in brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voer al gedaen der partien geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt van zynen goeden
+met oick te betaelen de costen van justicien hier omme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+de cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen
+geroepen deghene die daer om behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelick ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alzo zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal
+zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen jaere naestcomende opde pene van te verbuerene deffect van desen
+ende dat gedaen ende de zelve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy
+onse procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten tegewoirdighe ende toecomende dien dat aengaen
+zal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen bezundere zoett
+hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser
+onser iegewoirdiger gracien remissen ende pardoenen ende van allen den inhouden
+van desen inder vueger ende manieren voere verhaelt rustelyck vredlyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel
+oft moeyenisse ter aen lyve noch aen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waren dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blive
+tot eewigen dagen zoe hebben wy onsel zegel hier aen doen hangen
+behoudelick in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+dessins gegheven in onser voirs. stadt van bruessele inde maent van augusto
+int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende zevenendertich ende van
+onsen keyserycke txviiie ende van castillen etc txxiie aldus
+stont gescreven onder opte plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"pardon met
+inter$emente
+ende civile beteringhe
+kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt
+oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele
+bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont
+inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende
+janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft
+gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven
+ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve
+ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen
+boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven
+cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer
+willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn
+naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve
+cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs
+daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven
+soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen
+gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne
+zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden
+zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester
+daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten
+van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne
+stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken
+al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer
+overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasschen
+daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel
+aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden
+solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat
+zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse
+gegaen ende daer stont een cleijn $$$$ dat hebben zy
+met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van
+daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle
+woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids
+doen hebben se noch een groot hout int water geworpen
+ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden
+maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter
+berrender keerssen wederom $$nijten clooster gegaen ende zijn
+tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen
+noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte
+excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen
+persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van
+goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet
+zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derve
+houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy
+daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse
+oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert
+soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op
+wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic
+biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den
+voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren
+vanden bitteren lyden onss liefs heeren ten$ $xpi dwelck hij op ten
+goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben
+inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden
+quijte ende vergheven vuijt onser zulderlinger gracien by desen
+de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders
+oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer
+inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons
+onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben
+ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracie weder roepen
+ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter
+causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende
+hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt resitueren
+ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen
+voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde
+indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven
+warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant
+satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie
+geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch
+nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de
+voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fouxfeijten tegen
+ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet
+ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende
+betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen
+ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven
+ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen
+ontbiedende daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen
+die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen
+ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende
+intervieniente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven
+amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert
+ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen
+van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke
+gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve
+te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven
+warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige
+gracie quijtscheldinge ende verghissenisse inder manieren voirscreven
+peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem
+te doene noch te laeten geschieden in lijne noch in goede
+ennich hunder s$oot oft letsel ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende
+dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vane
+rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont
+op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende
+geteeckent boudewijns
+ghecollacioneert tegens doriginale
+brieven ende bevonden concorderende by my
+de cock"
+"kaerle etc doen te weetene allen ende eenen yegelycken
+tegenwoirdich ende toecomende dat wy ontfangen hebben
+die oetmoedige supplicatie van augustinus
+gabius jonck geselle geboren in vrieslandt inhoudende
+hoe dat hy omtrent anderhalff jaer geleden woenende
+ende studerende binnen onser stadt van loeven is eens
+des achternoens met eenen syne medegeselle geheeten
+albertus knoppers gegaen wandelen buyten onser voirscreven
+stadt tot wilsele ende aldair gaen drincken een
+canne biers in een taverne ten huyse mercx
+van gele ende te wyle in daer sittende
+waren zyn by hem gecomen drye andere studenten
+van hunnen lantsluyden te weeten johannes suckens
+peetrus melama ende albertus dewelcke
+met hem suppliant ende zyne voirscreven medegeselle
+begheerden te drincken dwelck hen byden suppliant ende
+zyne geselle wordde geaccordeert ende als sy
+tsamen een luttel tyts gedroncken hadden heeft
+de voirscreven johannes suckens questie gesocht opten
+suppliant sonder dat den suppliant heeft geweeten eenige
+oirsake in sulcker vuegen dat deselve johannes
+suckens eenen pingnaert daer mede
+syn beste doende om den suppliant te euvelen van
+synen lyve gelyck hy soude gedaen hebben en
+hadde hy suppliant den steeck ende poingnaert nyet
+geschudt ende ontfangen in syn handt dwelck
+siende de suppliant seyde totten selven johannes
+ghy $onck boeve soudy my dat doen die u noyt
+quaet gedaen heeft ghy en behoort nyet te vechten
+dwelck siende ende hoorende de voirscreven petrus melama
+medegeselle vanden voirscreven johannes heeft hem gevuecht
+metten voirscreven johannes ende hebben alsoe tselve questie
+ende gevecht gesocht op den voirscreven suppliant
+dwelck siende hy suppliant heeft alle middelen
+gesocht om met schoone woerden hen te contenteren
+gelyck oick deede hen derde geselle albertus
+geheeten soe dat zy hen johannes ende petrus nae
+hen beste te vreden stelden ende als sy gerekent
+ende betaelt hadden heeft hy suppliant om twist
+te schouwene den voirscreven petrus ende johannes
+laten voirgaen by hem behoudende albertus voirs
+ende als een lutsel tyts ewech waren is
+hy suppliant ende albertus oic gevolcht nae
+huys ende commende opten steenwech by onsen voirs
+stadt van loeven wesende inden avont
+is hen aldair staen verbeyden die voirscreven petrus
+met een bloote rappiere inde hant daermede
+slaende ende stekende naeden suppliant alsoe
+dat hy den suppliant soude hebben hersteken
+en hadde albertus voirscreven nyet tusschen beyden
+geschoten ende hem suppliant beschudt dwelck
+hy petrus siende dat hy syn voirnemen nyet
+en volbringhen conste is anderwerff voir
+geloopen nae syn geselscap soet scheen
+ende heeft anderwerffven op een hoecxken
+van een cleyn straetken aenden wyngaerde
+hem suppliant staen verbeyden metter blooter
+rappiere ende hy suppliant ende syn geselle
+daer comende ende meynende voer by te
+gane is hem aengecomen de voirscreven petrus
+slaende ende stekende naden suppliant dwelck
+siende hy suppliant ende dat hy egheen verdrach
+en conste gekrygen ende want soe duyster
+was dat hy die steke oft houwen nyet en
+conste gekeeren is vuyt vreesen ende vuyte
+defenderen hem petren hinne geloopen
+metten met een bloot brootmes ende
+metten inne loopen heeft hem petrus
+geraect ende gewondt in syn borst daer
+aff die selve bynnen vyff oft sesse dagen
+daernae is aflivich gewordden wyens
+siele god wille genadich syn dwelck
+hem suppliant vuyt gronde syns herte leet
+is daeraff oick de voirscreven suppliant der partye
+geinteresseerde satisfactie gedaen heft
+ende hoe wel tvoirscreven feyt toegecomen
+is soe voirscreven staet gelyck de voirscreven petrus
+tselve in zyn doot bedde bekendt heeft
+gehadt ende ende hem suppliant vergeven alle
+tgene des hy mochte mesdaen hebben
+zoeen soude nochtans hy suppliant bevreesen
+rigeur van iusticie hem nyet sekerlyck
+dorren vinden binnen dese onse landen te
+ware dat hem hierop wordde versien met
+onse behoirlycke $$ van gracie ende
+remissie soe hy seeght ons daarom
+seer oitmoedelyck biddende waerom zoe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende de
+beden des voirscreven augustinus gabius suppliant ende
+willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericorde over strangcheyt ende rigeur
+van rechte hebben deselve suppliant innegevalle
+als boven quitgeschonden ende vergheven
+schelden quite ende vergeven vuyt onser sunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyte ende manslach
+boven geruert mitsgaders alle $$ ende
+bruecken corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem vermits ende vuyt saken? van tgene
+des voirscreven is tegens ons onse hoogheyt ende
+iusticie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende mesdraegen ende hebben hem dyen
+aengaende weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne god goeden
+name ende fame in onsen voirscreven lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerde goeden goeden indyen
+hy eenige onder ons gelyck ende alder
+manieren soe hy was voir die toecompste vanden voirs
+feyte imponerende hier op een eeuwich swygen onsen
+procureur generael in brabant onsen meyere van
+loeven ende allen anderen onsen iusticien ende officieren
+wye sy syn satisfactie ende beternisse ierst
+ende voir al gedaen der partye geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en sy ende eenige
+daertoe staet? civile alleene behoudelyck
+dat de voirscreven suppliant gehouden sal syn tvoirscreven feyt
+tegens ons te beteren cunlyck naer de gelegentheyt
+vander materie ende faculteyt van zyne goeden met
+oick te betalen de redelycke costen van iusticie
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxsa taxatie ende moderatie van onse
+zeer kieve ende getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe
+gecmmitteert hebben ende comitteren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raedsluyden dat voir hen geroepen deghenen
+die daer om sullen behoiren geroepen te syne
+zy procederen wel ende deudeughdelyc ter verificatien
+ende interinnemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatie vanden voirscreven civile
+boete ende costen van iusticie alsoe sy sullen
+bevinden behoiren dwelck interinnement
+de voirscreven suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voirscreven rade binnen sesse maenden
+na date van desen opte peine van te
+verbeuren deffect van desen ende dat
+gedaen ende de voirscreven civile boete ende costen van
+iusticie getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghene dyen dat behoiren sal ende onsen
+voirscreven procureur generael in brabant onsen voirs
+meyer van loeven ende alle andere onse
+richteren iusticieren officieren ende ondersaeten
+ieghenwoirdich ende toecomende dien dat
+aengaen sal moegen huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hen besundere soe hem toe
+behoiren sal doen laten ende gedoogen de
+voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gracien ende remissie ende van alle dinhouden
+van desen inder vuegen ende manieren boven
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+oft te laten gescieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder letsel ofte moeyenisse aen
+lyff noch aen goeden ter contrarien maer
+indyen syn lyff opt ofte enige van syne voirs.
+goeden daerome eenichssins gearresteert
+becommmert oft belet waren dat sy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve ende
+gehouden wordde teewigen dage soe
+hebben wy onsen segel hier aen doen hangen
+behoudelyc in anderen saken onsen rechte
+ende eenen yegelycken dessyns in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van decembri int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert achtenveertich
+van onsen keyserrycke txxx ende van onsen
+coninckrycke van castillien ende anderen txxxiij
+aldus gescreven opde plycke byden keyser
+in zynen rade ende geteekent eype
+visa rxnr
+gecollationneert ende bevonden accorderen
+met zyne originalen by my"
+"remissie van dootslage
+philips by der gratien goids coninck van castillien van leon
+van grenaden etc. ertzhertoge van oistryck, prince van arragon
+hertoge van bourgoingnen van lothier, van brabant van stier van
+karenten van crain van limburg van luxemburg ende van gelre
+grave van vlaenderen van habspurg van thirol van fererte
+van kieburg van artois van bourgoingnen palatin
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende
+van zuytphen mercgreve des heylichs roemschen rics ende
+van borgauw lantgreve in elzaten heere van vrieslant
+van opter windischenmarg van portenauw van salins ende
+van mechelen doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wij ontfangen hebben die oitmoeidige supplicatie van janne
+de bock inhoudende hoe dat geleden zyn omtrent twee jaren
+hy suppliant sat en dranck in een taveerne in onser vryheyt van
+merchtene aldaer overcommende een geheeten jan vander hofstad
+ackerman inder selven vryheyt woenende noose opten selven suppliant
+sueckende ende hem spytige woerden ghevende ter causen van sekeren sekerer
+sommen van penningen? die hy den voirs. janne de bock suppliant
+schuldich was welcke woerden de selve suppliant al tsamen
+geverdroech ende in tey$$$ van patiencen stont hy ten lesten op
+vuyt sinnen gelage ende ghinck strycken zynder beerden *beenen?
+op dat hy der noosen ende quade woerden soude mogen ontwien
+desen nyet tegenstaende ende opter straeten commende is hem de
+voirs. jan vander hofstad nae gevolght nemende hem suppliant
+metten boesem hantvaste seggende totten selven ghy hoere soene
+weert u doende hem aldaer groote fortche soe dat de voirs.
+jan de bock hem ter weren stelde ende quetste den voirs.
+janne vander hoftstad van welcker quetsueren hy corts daer
+nae van lyve ter doot gecommen is daer af de voirs. suppliant
+den vrienden ende magen vanden voirs. dooden gesoent ende gebetert
+heeft ende hoewel dat tfeyt ende den dootslach in maten
+voerscreven geschiet zyn ende dat men hem op de toecompst vanden
+selven wel groote ooge ende consideratie behoerde te hebben soe
+en soude noch tans de voirs. suppliant beduchtende ende vreesende
+strangheyt ende rigeur van justicien hem nyet dorren houden
+noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem
+moeten absenteren ende houden in vreemden landen ende contreyen
+in grooter armoeden ende miserien $y alsoe hem onse gracie ende
+ontfermherticheyt in desen niet gedaen en bewesen en waere
+alsoe hy segt ons daer om oitmoedelic biddende soe eest
+dat wij desen aengesien hebben den voirs. janne de bock suppliant
+geneyght wesende tot zynder voirs. beden ende willende hem in dit
+stuck gracie ende genade verlenen ende prefereren voe strangheyt
+van rechteren zunderlinge ter eeren ende $$$ vander heyliger
+passien die onse goede god voir ons allen geleden heeft op sulcken
+dach als heden in gevalle als boven vergheven quyt geschouwen
+ende geremitteert vergheven quytschelden ende remitteren vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitgaders allen boeten bruecken ende peynen corporelle
+criminele ende civile daer inne hy ter causen van den misbruyct
+ende gevallen mach zyn tegen ons ende iusticien ende hebben
+hem als van deses gerestitueert ende wedergestelt restitueren
+ende wederstellen tot zyne goede fame name ende gerichte tot onser
+voirs. lande van brabant tot allen zynen onverbuerden goeden soe
+verre hy eenige heeft in alder $$$ ende manieren als hy was
+voe de toecompst vanden voirs. dootslage imponeerende hier op
+stilencie ende een eewich geswych onsen procureur generaal ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren officieren wie dit zyn
+satisfactie yerst ende voir al gedaen den partyen geinteresseert
+soe verre die alnoch nyet gedaen en zy civiler alleene ontbieden
+daer om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen cancellieren ende den
+anderen lieden van onsen rade in brabant dat geroepen voere
+hen die ghene die daer om sullen behoeren geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen totten interinimente ende verificatie
+van desen ende dat gedaen zy onse drosser van brabant meyr
+van loeven amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende voerts allen anderen onse rechteren iusticien
+ende officieren dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant doen
+laten ende gedoegen van deser onser gracien remissien quytscheldingen
+ende van allen den inhouden van desen rastelic ende vredelic genuytten
+ende gebruycken zonder hem daer tegen te doen oft te laten geschieden
+eenigen hynder stoot ende letsel ter aen zynen live ende goeden $$$ contrarien
+maer soe verre synen persoen oft $$$ voirs. goeden nyet verbuert
+synde ter contrarien van desen gevangen gearresteert oft eenichsins
+gecommert was dat zy die stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcommenen delivrancie wat ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve soe hebben wy onsen zegel * hier aen doen hangen
+behoudelic ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den heeren
+gegeven in onser stad van mechelen opten heyligen goeden vrydach
+inde maent van meerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende vyve ende van onsen ricke dyerste aldus onderscreven
+opte plycke by den $$$ coninck ende geteykent dycke ? ende noch
+$$$
+dito num van dese copien is gedaen
+ende $$$ in 2 $$$ metten $$$
+by my
+aerts
+*den welcken wy tot nu toe gebruyct hebben"
+"philips etta. doen te weten dat wy ontfangen
+hebben d’oytmoedige supplicatie van jan hans
+saije, hantwercker van synen stiele, jonck=
+=man geboren humbeke, inhoudende hoe dat
+hy op sinte marcus dach inden jaere 1640, naer
+den noene hem heeft gevonden inde herberge
+genaempt de wilge tot ittre alwaer onder
+meer ander geselschap oock was wijlen jan
+smesmans ende den selven metten suppliant
+geraeckende in spottinge met malcanders,
+is gebeurt dat de selve spottinge is geraeckt
+in sulcke injurien dat weijlen den vorseyde aff=
+=lijvigen hem suppliant was verwijtende dat
+hy was den den sone van een loonieresser ? gie=
+=tende den suppliant een gelas bier in d’aensicht
+sulcx dat sij aen malcanderen geraeckten, dan
+wirden door de compaignie geschieden ende
+naer t’selve scheijden hebben met malcanderen
+gedroncken ende den peijs gemaeckt, ende
+in het scheijden vande selve compaignie,
+soo is gebeurt dat hij suppliant t’saemen
+metten vorseyde afflijvigen sijn naer huijs gegaen
+alswanneer den vorseyde afflijvigen hem suppliant
+andermael heeft beginnen te injuriten
+ende t’gene voorseyde is te repeteren sulcx
+dat hij suppliant doorde voorseyde atroce
+injurien geirriteert sijnde ende andermaels
+aen malcanderen sijnde heeft den voorseyde
+afflijvigen gegeven eenen steke met
+syn eetmes daer van hij is gequest
+geworden ende naer twaalf daegen
+daermede te bedde gelegen hebbende is
+is eijntelijck daer van gestorven tot groot leet=
+=wesen des vorseyden supliants sijnde waerachtich
+dat den afflijvigen t’selve misdaet aen hem
+suppliant tot verscheijden reijsen heeft verge$$$
+ende hem in syne sieckte ontboden om
+hem t’selve mondelinge in synen persoone
+te vergeven, dan hij suppliant vreesende rigeur
+van justitie heeft hem vandaer geabsenteert
+ende t’sedert ge$atiteert tot nu toe wel
+vijff jaeren, ende is over t’selve misdaet
+metten vader ende weduwe des voorseyden aff=
+=lijvigen veraccordeert van opden thiensten
+april 1641 volgende de notariale acte
+met sijne supplicatie geexhibeert waer
+bij de selve opentlijck bekennen d’oorsaeck
+van vorseyde manslach tot gecommen te sijne
+doorde groote ende atroce injurien die de
+voorseyde afflijvighen hem suppliant hadde
+geprofereert ende gemerckt tselve feijt
+soo lange is over jaert ende dat partije
+geinterresseerde oock is voldaen ende dat den
+afflijviggen hem suppliant t’selve feyt alsvooren
+heeft vergeven metten welcken hij noijnt te
+voorens oft met imanden anders egeene de
+minste questie oft geschil en heeft ghadt
+maer ter contrarien hem altijt wel ende
+eerlijck soude hebben gecomporteert ende
+gedraegen tegens eenen iyelijcken, keerde
+hij suppliant hem tot ons oytmoedelyck biddende
+om over t’selve misdaet te verleenen
+onse opene brieven van remis soo eest dat
+wij tgene voorseyd aengemerckt ende
+hier op gehadt d’advijs vanden meyer van ittre,
+genegen wesende ter oijtmoediger bede
+ende supplicatie des voorseyden suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende genaede voor rigeur ende
+strangheijt van justitie den selven suppliant
+hebben inden gevalle als boven vergeven
+geremitteert ende quijtgeschonden vergeven
+remitteren ende schelden quijte vuijt onse
+sunderlinge gratie by desen onsen brieve
+t’feijt ende manslach hier voir vercleert
+midtsgaders alle pene ende amende corpo=
+=reele ende criminele inde welcke hij
+ter causen vorseyde met des daer aencleeft
+tegens ons ende justitie misdaen ende mis=
+=bruijckt macht hebben ende daer inne
+hij gevallen mach wesen ende hebben
+hem als van dijen weder gestelt ende geresti=
+=tueert stellen weder ende restitueren tot
+sijnen goede naeme fame ende gerichte
+in onsen voorseyden landen van brabant ende
+in allen anderen onsen landen ende heerlijcheden
+midtsgaders tot sijne onverbeurde goederen
+indijen hy eenige onder ons heeft inder
+vuegen ende manieren als hij was voorde
+toecompste vanden voorseyden feijte im=
+=ponerende hierop silentie ende eeuwich
+geswijgh onsen procureur generael van brabant
+meijer van ittre ende allen anderen onser
+ende onser vassallen oft der smalre heeren
+richteren, officieren ende dieneren wie sij
+sijn ofte wesen moghen satisfactie ende
+beteringe ierst ende vooral gedaen der par=
+=tye geinteresseerde indijen die noch niet
+gedaen en is ende eenige daertoe staet
+civilijck alleenelijck behoudelijck nochtans
+dat die voorseyde suppliant oock gehouden
+wordt ’t voorseyde feyt het dobbel tegens
+ons te beteren civilijck naer gelegenheijt
+vant misdaet ende faculteijt van syne
+goeden ende oock te refunderen ende
+betaelen die redelijcke costen van justitie
+indijen hieromme eenige gedaen ende
+naergevolght sijn allet ter taxatie ende
+arbiterschappe van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van
+onsen raede geord.t in brabant die wy
+daertoe hebben gecommitteert ende
+committeren bij desen, ontbieden daer om
+ende bevelen bij desen den selven onsen
+raede van brabant, dat voor hen
+geroepen degene die behooren geroepen
+te sijne sij procederen wel ende deuchdelijck
+tot verificae ende interinement van dese
+onse brieven van remissien naer heure
+forme ende innehouden ende ter taxacie
+ende abiterschappe vande voorseyde amende
+civile ende vande costen van justicien vorseyd
+welck interinement hij suppliant gehouden
+sal sijn aldaer te versuecken ende hem in
+persoon te presenteren binnen eenen halven
+jaere naer date van desen op te pene van te
+verbeurne d’effect vanden selven onsen
+brieve ende dat gedaen ende de vorseyde
+amende civile costen getaxeert gearbi=
+=treert ende betaelt synde in handen
+vanden genen van onse ontfangers ende
+officiers dyent behooren sal die welcke
+gehouden wordt daer aff ontfanck te
+maeckene, rekeninge bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen proffijte metten anderen
+penningen van synen ontfange sy onsen
+voorseyden procureur generael meyer van ittre
+ende allen anderen onsen rechteren justi=
+=cieren ende officieren tegenwoordige
+ende toecommende heuren stedehouderen
+ende eenen jegelycken van hen besundere
+doen laeten ende gedoogen den vorseyden jan
+hans saije suppliant van dese onse tegen=
+=woordige $$$$ gratie
+quijtschellinge, remissie ende pardoene
+ende van allen den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren vooren verhaelt
+rustelijck peyselijck vredelijck ende
+volcoementlijck ende eeuwichlyck
+genieten ende gebruijcken sonder hen te
+doene oft te laeten geschieden nu
+noch in toecommende teyde aen lijff
+noch aen goet eenich hinder, stoot
+letsel oft moyenisse ter contrairien
+maer indijen syn lyff oft eenige van
+sijne onverbeurde goederen daer omme
+gevangen, gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat sy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrancie
+ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+ende ten eijnde dat dit goet vast ende
+gestandich sy blijve ende gehouden
+worde t’eeuwigen daege soo hebben
+wij onsen zes zegel hier aen doen hangen
+besonderlijck in andere saecken onsen rechte
+ende eenen igelijcken des sijns in allen.
+gegeven in onse stadt van brussele
+inde maendt van junij vanden
+jaere ons heeren xvi vijffenviertich
+ende van onse rijcken het vijffentwintich
+ste"
+"kaerle etc. doen te weten allen den ghenen die nu ende namaels
+wesen zullen dat wy ontfangen hebben die ootmoedighe supplicatie
+van sebastiaen spelleken jonghe gheselle onghoudt houdende winckel
+van berbier in onser stadt van loevene ende jacop van halmale oick
+jonghe geselle cleermakere aldaer inhoudende hoe dat die voirseide
+sebastiaen suppliant ende zyn knape genoempt colin van namen
+syn op sint andries dach lestleden des avents omtrent seven
+uren tsamen gegaen wandelen achter straten binnen der voirseider
+onser stadt van loevenen die voirs. sebastiaen suppliant spelende
+op een duytsche fluyte gaende van op de proefstrate aldaer hy
+woenachtich is nae die vischemerct ende aldaer commende syn
+hen te gemoete gecomen vier andere gesellen te wetene die
+*sy verantwoordt
+van amende civile
+voirs. coppen van halmale joes peysman merck vincents ende zyn geselle
+des welcx naem zy niet en weten hoirende de voirseiden sebastiaenen
+spelen opte fluyte hebben hem ende zynen knape gevraecht waer zy
+gingen ende oft zy met gaen mochten ende houden een geselscap
+soe verre dat zy verarcordeert zyn geworden tsamen te gaen suecken
+schoenen vrouwen gaende tsamen van daer tot onder de borcht daermen
+gewoenlyc is vrouwen te vindene maer en hebben aldaer niet ghevondene
+ende nochtans verdroncken een oert stuvers ende syn uuyt inducken
+van joese peysman alsoe voerts gegaen inden mostaert pot aenden
+bolleborre daermen vrouwen houdt ende commende hebben met
+anderen gesellen die zy daer noch vonden gedroncken soe dat zys
+elck waren op eenen halven stuver naeden welcken zyn noch twee
+andere gesellen geheeten peeter rooze ende willeken van zellaken
+uuyten selven huyse der voirs. dersten zesse gesellen gevolcht
+zoe dat sy acht zyn geweest tsamen gaende van daer tot
+aent kerckhof ende aent kerckhof commende zyn deest twee gesellen
+peeter roose ende willeken van zellaken voere gegaen tot aent woudt
+verbeydende aldaer ewat de andere sesse gesellen joes peysman siende
+dese twee gesellen staen inder duysternissen omtrent negen uren
+inde avent nyet wetende dat die twee zynen gesellen waeren is nae
+hen geloopen roepende heer heer hier eest te doene ende wirp den
+eenen geheeten peeter roose door syn haer met eenen catsisteene ende
+nam eenen pragenere om hem te steekene hen nyet kennende
+midts der duysternissen voirs. maer die gesellen sprekende hebben
+zy ende joes elc anderen aen huere spraken gekent en es hen nyet
+mesdaen ende syn die twee gesellen aldaer gescheyden ende nae
+huys gegaen ende des voirs. joes gesellen hoerende hem roepen
+heer heer hier eest te doene syn hem naegevolcht met getrocken
+messen tot dat sy wisten dat huere twee ghesellen waeren
+syn van daer die voirs. sesse ierste gesellen gegaen over
+tckerckhof ende over de hoyemerct ende commende voerby een
+taverne tegen die dorpstrate over geheetenis
+die voirs. joes peysman wederom voer geloopen roepende heer
+heer hier eest te doene soe dat eenige seyden isser $wer
+vele den voirs. joes seggende byde macht vyfenveertich dende dit
+seggende syn uuyt eenen huyse gecommen sekere gesellen dat siende
+des voirs. joes gesellen hebben huere messen getrocken ende
+hebben die gesellen die uuyten huyse quamen inne gedreven
+opte doere geslagen ende heeft hy sebastiaen suppliant een van
+den geheeten thoenen de scoemakere op synen arm geslagen metten
+platten vanden messe ende die gesellen in huys
+synde siende dese gesellen deen naeden anderen gemerct dat
+duysternisse was ende omtrent thien uren sagen daer by
+den voirs. joese peysman liggen worstelen met eenen
+geselle dien hy onderhadde daer af zy niet en wisten van
+waer ende hoe hy daer quam syn nae hem geloepen ende
+hebben hen beyden gescheyden ende is die geselle ewech
+geloepen naeden welcken hebben des voirseide joes gesellen hem
+gebraecht oft by dien geselle gequest hadde oft nyet heeft hy
+grooten eeden geswoeren dat * dien geselle nyet gequest noch mesdaen en
+hadde soe riepen zy alle tsamen vine bourgoingnen sonder dat yemant
+wiste dat die geselle gequest was oft wie hy was ende syn alsoe tsamen
+gegaen die voirs. sebastiaen suppliant spellende op syn fluyte ende
+dandere volgende doer de dorpstratepoerte den keyberch op doer sinte
+michiels poerte alzoe de proeftstrate neder tot opden hoeck vander
+cortstraten siende van daer sekere lanternen omtrent der tolcameren
+beduchtende daer om dat joes den geselle die hy hadde onder gehadt
+gequest hadde hebben joest gevraecht oft hy den geselle gequest
+hadde daer op hy zeere groote orible eeden geswoeren heeft neen
+ende syn alsoe van malcanderen gescheyden ende elc gegaen thuys oft
+elders daer hem dat heeft belieft sonder yet quaets te wetene tot
+des anderen daighs des morghens dat joes peysman den voirs. supplianten
+ende hueren anderen gesellen de wete heeft doen doen by eenen geheeten
+lemmen goerts van ghele soene dat hy joes opt gewyde was
+ende dat sy hen oick souden absenteren want daer een doot gebleven
+was int gevuchte dat sy des aevents gehadt hedden die zy naemaels
+vernoemen hebben dat geheeten was adriaen gheens de kervendryvere
+bastaert soene van droncken jenneken die sy meynen te syne die ghene
+dien joes peysman onder gehadt hadde ende hen geswoeren hadde
+nyet gequest te hebbene midts den welcken die voirs. supplianten
+hebben ** iesindert absent gehouden midts dien dat sy verstaen
+dlantrecht onser voirs. stadt van loevene sulc te syne dat tgeheel
+geselscap inden dootslach soude gehouden syn in dien hy byden voirseiden
+joese gedaen ware vanden welken zy niet en weten alzoe zy seggen
+ons zeere oetmoedelyc biddende om onse gracie sonderlinge om onse
+brieven van remissien in behoirlycker vormen waer om soe eest
+dat wy die saecken voirscreven overgemerct genegen wesende ter
+oetmoediger bede vanden voirseiden sebastiaen spelleken ende coppen
+van halmale supplianten ende hen willende in dit stuck prefereren
+gracie voere righeur van justicien hebben den selven supplianten
+ende eenen iegelyc van hemluyden inden gevalle als boven
+quytgescolden vergeven ende geremitteert ende uuyt onser sonderlinger
+gracien mits dese onsen iegewoirdigen brieven vergeven scelden quyte
+ende remitteren die saecke ende feyt hier boeven verclaert mitsgaders
+alle boeten bruecken ende offencien corporelle ende criminele die sy
+tegen ons ende justicie ter zaken ende oirspronck van tgene des
+voirscreven is mesbruyct verbuert oft mesdaen moegen hebben hemluyden
+daer van wederomme stellende ende restituerende tot huere goeder name
+ende fame in onsen landen ende heerlicheden sunderlinge in onsen
+lande van brabant ende hueren goeden onverbuert indien sy eenige
+hebben alzoe ende in sulcker vueghen ende manieren als sy waeren
+eer de voirs. mesdaet gebuerde lastende ende imponerende onsen
+procureur generael in brabant voirs. ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wie die zyn moegen een eeuwich swygen
+satisfactie der bescaidiger partien ghedaen zynde indien zy nu
+gesciet en is civilick alleenlyc ende behoudelycken dies dat de voirs.
+supplianten de voirs. mesdaet tegen ons civilick beteren selen naer gelegentheyt
+vanden zaken ende faculteyten van hueren goeden ende oic opleggen ende
+betalen die costen van justicien indien eenighe ghebuert zyn ten seggen
+goetduncken ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede gheoerdineert in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer omme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede voirs. dat voer hemluyden geroepen de ghene
+die hier over behoiren geroepen te syne zy wel ende dueghelyc procederen
+ter verificatien ende interinemente van desen ende ter taxacien vanden vanden
+voirs. civile beteringhe ende costen ende dat gedaen ende de voirs. civile
+beterinnghe ende costen getaxeert ende ontfangen zynde in handen
+vanden ghenen van onsen officieren dient behoiren sal wesen rekeninge
+ende bewys te doene metten anderen penninghen van zynen ontfanghe
+zy ende alle andere onse rechteren justicieren ende officieren dien dit
+aengaen sal moeghen oft hoirluyden stedehouders ende neen yeghelyc
+van hemluyden bysundert doen laten ende gedoighen de voirseide supplianten
+ende eenen yegelyc van hemluyden van deser onser yegewoirdiger gracien
+qy quytsceldinghe ende remissie naer ende inde manieren als
+voirscreven staet rustelyc volcommelyc ende vredelyc gebruycken ende
+useren sonder hen te doene noch gedoigen gedaen te werden eenich
+hinder letsel off moyenisse ter contrarien in lyve noch in goede in
+gheenderwys maer by alzoe huere lyf off goet ter causen voirs.
+belet gevangen oft becommeert waeren dat zy dat stellen ende doen stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot gehelder ende volcommender sclikinghen
+ende delivrancien want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dat dit vast
+ende gestadich blyve ten eeuwegen daghen zoe hebben wy onsen zeghel
+hier aen doen hangen behoudelyc in anderen zaken onsen recht ende
+eenen ieghelyc tzyne in allen gegeven in onse stadt van bruessele
+inde maent van januario int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende achthiene ende van onsen rycken tderde aldus stondt
+gescreven onder opte plycke byden coninck in zynen raede ende
+gheteekent j de cock ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullien
+zien oft hoiren lesen saluyt doen te wetene dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+adriaen steylart arm schamele man onlancx dienende
+inde ponte tot waelhem inhoudende hoe dat omtrent
+acht maenden geleden een geheeten cornelis bruckelsman
+quam inde voirs. ponte te waelhem om over geset
+te zyne ende tselve alzoe geschiet wesende zoe
+heeft hy den pontenair willen betalen voire zyn
+veerscap met quade myten die de suppliant nyet
+aenveerden en woude mits denwelcken die zelve
+cornelis die voirs. myten wederom nam ende ghinck
+uuyter selve ponte seggende totten selven suppliant
+ic en sal u anders egeen ghelt geven leggende het
+ghelt opten pyl staende byde ponte zeggende compt
+hier ic sal vander ghelt geven ende track zyn mes
+uuyt dwelck ziende de suppliant heeft zynen haeck
+genomen daermede men die ponte stiert ende is metten
+voirs. cornelis uuyter ponte gegaen ende uuyter ponte
+wesende heeft die voirs. cornelis met zynen messe
+naeden suppliant gesteken dwelck ziende een geheeten
+berthel mathysen ghinck int bescheet zoe dat hy den
+suppliant nyet geraercte doen quam hennen moens
+ende smeet den voirs. cornelis hem gevende een wonde
+zonder wete vander suppliant mits welcke hy suppliant
+ghinck naede hutte al waer stont een van des voirs.
+cornelis geselschap die nam zynen opstekere zeggende
+totten suppliant hebt ghy dat gedaen waerop de
+voirs. suppliant seyde neen ick zeggende alsdoen die voirs.
+persoen met eenen opstekere in zyn handt tot hem
+suppliant indien ic dat wiste ic zoude u dootsteken
+van welcke wonde de voirs. cornelis bruckelsman
+hem gegeven byde voirs. hennen moens zonder wete$
+vanden suppliant als voirs. is zekeren tyt daernae is
+gegaen van levende lyve ter doot ende hoe wel
+de suppliant daerom nyet en behoirt culpabel te
+zyne noch inden dootslach geleeght te wordene
+als nyet strytbaert geweest hebbende nyetmin $$ om?
+deswille dat hy daer by ende int geselscap es geweest
+ende beduchtende rigeur van justicien en zoude
+hem nyet zekerlick binnen onsen lande van brabant
+derren houden ten waere dat hem hierop worde
+versien van onser gracien ende openen brieven van pardoenen
+in behoirlycker formen alzoe hy suppliant seeght om
+daerom oitmoedeick biddende waeromme zover
+dat wy de saken voirscreven overgemerct geneyght
+wesende ter beden des voirs suppliants ende willenen
+hem in dit stuck prefereren gracie ende misericorde
+voer rigeur ende strangheyt van rechte denselven
+suppliant hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergeven ende
+scelden quyte ende remitteren uuyt zunderlingen
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende mesus boven
+verhaelt voere zoe verre hy daer innen culpabel oft
+gehouden mach zyn mitgaders alle peyne ende
+offensie corporelle ende criminelle daer inne
+hy tegen ons ende justicie gevallen mach zyn
+oft anderssins mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem indien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by dese
+tot zynen goeden name ende fame in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenige heeft alzoe hy was voere
+tvoirs. feyt ende mesuze imponerende hier op silencie
+ende een eeuwich geswych onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser
+vassallen oft der smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant wie
+zy zyn behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+zak zyn ter causen voirscreven te betalene amende
+civile tonsen behoeve naede gelegentheyt vander
+mesdaet ende tot dien de costen van justicien
+hieromme gedaen ende te doene ter arbitraigen
+ende taxacien van onsen lieven ende ende ghetrouwen
+den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luden van onsen voirs. raede in brabant dat voere
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxacie ende moderatie vander voirs. amende ende
+costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke
+interinemente de voirs. suppliant gehouden zal zyn te
+versueckene ende hem in persone te presenteren in onsen
+voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte
+pene van te verbuerene deffect van desen ende dat
+gedaen ende de selve civile boote ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere
+onse ende onse voirs. vassallen oft de smaelre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant dien dat eenichsins aengaen sal
+mogen den suppliant van deser onser iegewoirdiger
+#
+sy hier af verantwoirt
+byden ontfanger
+vanden explooten
+gracien quytscheldinge ende pardoene peyselyck
+ende vredelyck doen ende laeten genyeten ende gebruycken
+sonder hem daer inne te doene oft te laeten
+geschieden in lyve oft in goeden eenich hinder stoot
+oft letsel ter contrarien maer indien zynen persoen
+oft zyne goeden nu oft naemaels ter causen vanden
+voirs. feyte eenichssins waeren gevangen gecommert
+oft gemolesteert ghy de selven ter stont ende zonder vertreck
+zedt ende stelt oft setten ende stellen doet tot
+geheelder ende volcommender deluvrancie ende slakinge
+want ons alzoe gelieft ende des toirconden
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+ghegeven in onser stadt van bruessele vier dage
+in septembri int jaer onsenheeren duysent vyffhondert
+ende zessendertich enden van onsen keyserycke txviie
+ende van castillien etc txxie aldus stont ghescreven
+opde plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remis marien ottens
+kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oidtmoedige supplicatie van maria otten wettige
+dochter thomas otten inhoudende hoe dat op sinte peeters dach inden oighst
+anno xve tweenveertich als merten van rossem ende andere vianden waeren
+voere onse stadt van loevenen oft daeromtrent zyn tot neerlinthere opte
+plaitsse binnen desen onsen lande van brabant vergadert geweest
+de goede mannen ende het volck van neerlinthere voirs. in grooten getale
+ende onder dandere is aldaer gebeurt datter twee oft drye
+persoonen hebben aldaer zekeren ydelen wagen gestooten inden poel
+geheeten den plaetssepoel den welcken dameel velthaen hem
+heeft gevoirdert alleene te willen vuyttrecken dwelck siende de
+voirs. thomas otten vader vanden suppliante heeft vuyt gevuechte geworpen
+eenen stock oft roeye voer inden voirs. poel dwelck siende willem vanden
+velde heeft den voirs. thomas met eenen stock gesmeten tot twee
+reysen toe eens op zyn hoot ende eens op zyn handt ende die voirs. thomas
+hem stellende terdefensie heeft den voirs. willem wederom metter voirs.
+roeye die hy te voeren inden poel geworpen hadde gesmeten ende
+den voirs. willeme daermede eenen slach op zy hoot gegeven soe
+soe dat zy onderlinge strytvaer waeren dwelck siende zy suppliante
+die daerby woenachtich was ende besorgende dat de voirs. thomas huer
+vader by den voirs. willem vanden velde van zynen lyfve geevelt
+zoude mogen wordden is vuyt vaderlyck ende natuerlycke liefden derweerts
+geloopen om hueren voirs. vadere te secoureren = bijstaan hebbende zy suppliante alsdoen
+een stuck eetens ende een brootmesken in huer handt ende intloopen
+soe heeft een geheefen goert ingels huer suppliante willen houden
+dwelck siende zy suppliante heeft den selven goerde in zynen vinger
+gebeten op dat hy heur soude laten gaen by hueren vader alsoe hy
+oick dede ende wat voertsn gaende oft loopende wordde wederomme
+gehouden ende metten hoofde genomen by wylen fulgiaen van hoobroeck
+wel by dranck zynde natuerlyck soene bellens van hoobroeck seggende tot
+huer wat sal de sottinne maken ende alsoe zy suppliante geerne ontworstelt
+ende den voirs. fulgiaen ontweekenhadde soe heeft zy suppliante int
+worstelen ende turbelen den selven fulgiaen metten voirs. brootmesse
+onversiens geraect ende omtrent zynder borst gequetst daeraff hy
+corts daernae is afflivich gewordden dwelck der suppliante hertelyck leet
+is ende welck ongeval aleest alsoe dat tselve is gebeurt by quade
+fortune onversiens ende nyet vuyt voersienicheyt noch anderssins vuyt
+quaden propooste noch vermoegen gelyck oick zy suppliante noch die voirs.
+fulgiaen doer te voeren noyt differencieuse wordden noch twist en hadden
+ende om hueren vader by te staene dwelck de voirs. fulgiaen scheen te
+willen beletten ende dat oick zy suppliante de partye geinteresseerde
+gesoent ende tevreden gestelt heeft soe en soude zy suppliante die van
+hueren wettigen man heeft vier levende kinderen ende altyt tot goeden
+name ende fame gestaen heeft noyt eenich delict oft andere quaede
+feyten gecommitteert hebbende huer binnen onse voirs. lande van brabant
+nyet derren vinden vreesende rigeur van justicie ten waere dat heur
+hierop wordde versien van onse gratie ons daerom oidtmoedelyck
+biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesene ter beden
+der voirs. suppliante ende willende huer in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben der selver
+suppliante inden gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende
+vergeven remitteren quytschelden ende vergeven vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende bruecke corporelle ende crimminelle daerinne zy ter
+ter causen voirscreven mit dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyt mach hebben ende hebben heur daeraff
+wedergestelt ende gererstitueert stellen weder ende restitueren tot
+hueren goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen andere onsen landen ende heerlicheden ende tot
+hueren onverbeurden goeden indyen zy eenige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren zoe zy was voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur generael in brabant onsen meyer van thienen ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beeternisse yerst ende voeral gedaen der
+partye geinteresseeerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliante
+#
+gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civiyck naer gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van huere goeden ende oick te betalen de
+costen van justicien hieromme alsoe de gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onsen lieve ende getrouwes de cancelier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daerom ende bevelen den
+selven onsen cancellier eende raedsluden dat voere hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne en procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatie ende interinnemente van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vander voirs. amende ende costen van justicien alsoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliante gehouden
+sal syn te versuekene ende heur in persoene te presenterene
+onsen voirs. rade binnen zesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren
+sal zy onse voirs procureur generale in brabant onse meyer van thienen
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal
+moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck van hen besundere
+soehem toe behoiren sal doen laten ende gedooghen de voirs.
+suppliante van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissie ende
+van alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder huer te doene oft te laten
+geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
+moeynisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+# zy hiervan verantwoord
+byden ontfanger
+van andere exploiten
+indyen huer lyff oft eenige van hueren goeden daerom gearresteert
+gecommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenden delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen
+zegel hieraen doen hangen gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maens van novembry int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryenveertich van onsen keyserrycke txxiiiie
+ende van onsen rycken van castillie ende anderen txxviiie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende onderteekent boudewyns visa restrata
+gecollacineert ende bevonden accorderende
+met zyneoriginale by my
+daaiwez"
+"kaerle etc doen te weeten allen tegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oidtmoedige supplicacie van henrick stierkens inhoudende hoe
+dat hy suppliant op den aerssschot kermesse dach over een jaer geleeden
+vergadert es geweest met henric van malcotte ende meer anderen
+goede luyden tot wesemaele in een taverne om aldaer minlyc met
+melcanderen eenen pot biere off twee te drinckene ende naedyen hy
+met melcanderen een wyle tyds gedronken hadde begonste die
+suppliant ende henric van malcotte voirschreven te spreecken van een beempdeken
+dat die voirschreven van malcotte daer te voeren tegen den suppliant gecocht ende
+ende gebruyct hadde een wyle tyts ende daeraff den suppliant noch
+competeerde vier carolus guelden die hy den voirschreven van malcotte heysschte
+om de betalinge daeraff te hebben met noch drye carolus gueldenen
+van eenen buffelsschen culdere die maelcot tegen hem suppliant oick
+gecocht hadde alletwelcke de selve henric van maelcotte hoirende
+seyde totten supliant dat hy hem de mate vanden beempdeken
+nyet gelevert en hadde eggen dat hy hem gheene schuer en kende
+ende daeromme geven en soude waerop die suppliant seyde myn$
+alsoe myn goet te cryghene siet henric schelt my quyte vander
+coopmanscap ende gheeft my wederomme het hoy dwelck ghy
+daeraff ewech gevuert hebt ick ben tevr... antwoirden
+dat hy den suppliant nyet geven en soude soe heeft den suppliant geseyt
+beroert wesende van bloede henrrick al zy $ zeer hoeveerdich ghy
+sult my nochtans betalen zoe wel van den drye rynsgulden als
+vanden beempdeken het zy nu off op anderen tyt off ick soude u
+eenen pot op u backhuys werpen nemende met dyen eenen pot
+vander taeffelen ende werp daermede naden voirschreven maelcotte
+sonder hem te geraecken soe dat henrick van maelcotte op stont tre$$
+vuyt eenen opstekere meynende daermede den suppliant inne te vaeren
+ende te evelen van zynen lyve soe dat die suppliant vuytt$$ zynen
+deghen slaende daermeden naer den voerschreven maelcotte hem geraeckende
+aen zyne handt dit aldus een wyls tyts gepasseert zynde es de
+voirschreven van maelcotte buyten huyse gegaen vindende voer de deure
+staen eenen stock als een hallebaerde ende heeft den selven
+genomen ende daermede naeden suppliant gecomen hem stootende een
+wonde in zynen buyck zoe dat hy suppliant **doorhaling dat gevoelende
+meynende dat hy doerstoken was heeft met zynen deghen geslaghen
+nae den voirschreven van maelcotte gevende hem een wonde op zyn hooft
+in sulcker vueghen dat hy ter eerden viel van welcker quetsuren
+de selven maelcotte binnen acht off thien dagen daernae van lyve
+ter doot gecomen es ende dat meestdeel als sommige surgynen
+vercleert hebben dat die wonde qualyc gecureert was als van eenen
+hem der cyrurgien nyet verstaende welck feyt den suppliant vuyt
+gronde zynder herten leet is hebben daernae tot diversche?
+ston$$ vele eerlycke? luyden gesonden aen de partye geinteresseerde
+omme met hen eenen peys te maekene daertoe hy nochtans
+gheenszins heeft cunnen geraken wat vervolch off costen
+daeromme gedaen heeft maer heeft hem altyts $$ moeten
+fugityff ende opt gewyde houden tot grooten verdriete ende
+armoede van zynder huysvrouwe ende kinde ende beduchtende trigeur
+van iusticien en soude hem nyet dorren vinden binnen onsser lande
+van brabant ten waere tselve feyt by ons geremitteert ende
+vergeven waere ons daeromme oidtmoedelyc biddende dat aengesien
+tgene ees voirschreven is ende dat hy suppliant een schamel man es
+geloevende binne twee maenden hier nae der geinteresseerde
+partie te voldoene ons? gelieven wille daeraff te doen
+expedieren onse brieven van remissie in behoirlycker vorme
+soe eest dat wy dese saken overgemerct den voernoemden suppliant geneycht
+wesende tot synder beden ende supplicatie hebben inden gevalle
+als boven geremitteert quitgescolden ende vergeven remitteren
+schelden quite ende vergeven vuyt onser zunderlinger gratien
+by desen tfeyt ende manslach voiren vercleert mitsgaders oick
+alle peynen ende amende corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van als voirschreven is tegen
+vuyt onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name
+in onsen voirschreven lande ende hertoeghdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyk als hy was voer den voirschreven den
+dootslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+iusticieren ende officieren ons voirschreven lants van brabant wyt zy
+zijn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+geinterresseerde partie soe verre die noch nyet gedaen en
+waere ...lyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat de
+voirnoemden suppliant gehouden zal zyn tselve feyt tegen ons te
+beeteren ...lyck naer de gelegentheyt der mesdaet faculteyt
+van zynen goeden ende onsen ordinancie daerop gemaekt ende
+oick te betaelene die redelycke costen iusticien indyen
+eenige daeromme gedaen ende naergevolchgt zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe commiteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen raede in
+brabant dat voer hen geroepen de gehene die daeromme behoiren
+sullen geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende inetrinemente van desen tegewoirdigen briefve
+welck interinement deselve suppliant sch...dich sal zyn te versoucken
+in onsen rade binnen eenen halfven jaere nae $$
+opte peyne te verbueren deffect van deser ende dat gedaen
+ende de voirschreven amende civile ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcker
+amende onsen ontfanger vanden exploicten van onsen? voirseyde
+rade of andere onse officier dient behoiren sal gehouden werdt
+ontvanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen
+tot onsen prouffyte metten anderen pen... van zyne onfvange
+zy onse drossaet van brabant meyer van loeven meyer van wesemalt
+ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre heeren
+rechteren iusticieren ende officieren onser voirseyt lants van brabant
+ende van $$ hoedanige die zyn of wesen mogen tegenwoirdich
+ende toecomende hueren stedehouderen ende elck van hen soe hen dat
+toebehoiren ende aengaen mach den voirseyden suppliant van deser onser
+segewoirdiger gracien remissien ende quitscheldinghen inder
+inder manieren voirschreven peyselyc volcomelyc ende tot eeuwigen dagen
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen
+noch te laten geschien nu noch in toecomende tyden in lyve noch in
+goede eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyff of eenige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden waren daeromme gevanghen becommert of gearresteert
+dat zy die terstont stellen off doen stellen tot volcommen
+slakinge ende delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich blyve teeuwigen
+dage soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen
+behoudelyc in allen anderen saken ons recht ende eenyegelyk als
+zyns gegeven in onse stadt van bruessele r$$ inde
+maent van octobre int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende
+dryen veertich van onsen keyserrycke $$ ende van onsen
+rycken van castillien ende anderen txxviij aldus gescreven
+gescreven opte plycke by den keyser in zynen rade ende geteekent
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zyne originale by my"
+"remis voor christiaen van hanewijck
+borger van loven
+philips etc. allen den genen die dese onse opene brieven
+sullen sien ende hooren lesen saluyt doen te weten dat
+wy hebben ontfangen die supplicatie van christiaen van
+hanewyck gehoudt man van ende borger onser stadt loven
+inhoudende hoe dat opden 9 deser maent aprilis tusschen
+vyff ende ses uren naer noen voorden huyse van guilliame
+de greve cuyper binnen die voors. stadt woonende op de
+christen straet is gecomen sekeren soldaet spagniaert
+van het garnisoen liggende binnen de voors. stadt
+geaccompagneert met twee andere den eenen vande
+dry gheweest synde eenen alpheris gereformeert
+den tweeden corporael vanden compagnien de m. del
+patte ende den naem vanden derde is aende verthoonder
+onbekent die welcke aende huysvrouwe van voors. de
+greve gepresenteert hebbende seker billetteken van
+fourieringe syn daer over geresen verscheijden woorden
+ende daernaer geresen groot ramoer tusschen die
+voors. soldaeten den voors. de greve ende
+andere borgers die waeren ten huysen van carel
+cansmans tegens over het huys van voors. de
+greve hebbende de voors. soldaeten naementlyck
+den voors. alpheris terstont getrocken hen
+syde gheweer ende daermede gesteken naerden
+eenen ende die anderen waerover bygecomen
+synde guilliam baudewyns uuytroeper der voors.
+stadt ende siende dat de voors. alpheris continuelyck
+was stekende over die dore vanden voors. carel
+cansmans vreesende hy baudewyns dat hy mocht
+quetsen eenige vrouwe persoonen wesende inden
+winckel van voors. cansmans is gegaen ten
+huyse vanden voors. de greve ende meynende
+daeruuyt te commen met eene duyge inde hant oft
+bert van eene tonne om alsoo tusschen beyden te
+gaen heeft den voors. alpheris hem aengevat
+ende met syn rappier hem ghebrocht eenen
+sulckenen steeck onder die ocselen dat hy
+baudewyns daer van is ter aerden gevallen
+ende geloovende den voors. alpheris dat hy daer
+van overleden was is ghevlucht naerde minne
+broeders geduerende welcken tiere ende gevecht
+waeren die borgers malcanderen roepende
+ter hulpe elcken borger tot synder defensie nemende
+alsulcken gheweir als hij ierst conste vinden
+d’een eenen haemer d’ander een bert den eenen eenen
+destel ende den voors. remonstrant syn roer
+waermede gecomme, synde by het gevecht
+ende siende dat den voors. boudewyns ter
+aerde lach den welcken nochtans nyet en was
+eenen man om iemanden te offenseren als
+alleenelycken eene hant hebbende die andere $oren
+hebbende inde belegeringe vanden voors. stadt loven
+gepresteert geweest syn door syne medeborgers
+roepende schiet schiet heeft syn roer gelost
+op een vanden voors. spaignaerden die met syn
+bloot rappier was inde hant ende de selven
+geraeckt onder de borst waervan hy deser
+weirelt dry oft vier daegen daernaeren is
+overleden tot synder groot leetwesen welcken
+aengemerckt ende dat het voors. feyt is een puer
+ongeluck voorden verthoonder alleenelyck voorts gecom$
+om syne mede borgers $$$$ in soo groote
+peryckel t’ assisteren ende dat hy is beweegt ghe
+weest doorden van vanden voors. baudewijns ende
+met recht mochte vreesen datter oploop onder
+de ghemeynte soude gevannen hebben by soo verre
+de voors. soldaeten hadden meer insolentien bedreven
+ende dat den verthoonder is een jonck gehoudt man
+die welcke syn selven ende syne huysvrouwe sijnen cost
+moet te voorens winnen met syne handen nijet
+crackeelachtich wesende dan godt vreesende ghelyck
+blyckt uuyt attestatie van synen plebaen ende dat
+den voors. soldaet dyer ghebleven is nyet en is
+hebbende vrouwe oft kinderen noch andere partijen
+geinteresseerde
+soo badt hij oidtmoedelyck dat ons soude gelieven hem
+over het voors. ongeluck te verleenen brieven van
+remis daertoe dienende waeromme soo ist dat wy
+desen aengesien ende ierst hier op gehadt het schriftelyck advis
+van onse lieve ende welbeminde die schepenen onser
+voors. stadt loven genegen wesende ter oidtmoediger
+bede des suppliants ende willende in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven
+quijtschonden ende vergeven schellen quijt ende vergeven uuyt
+onser sonderlinge gratie by desen onsen brieve t’feyt ende
+ongheval boven geruert midtsgaeders alle breucken
+corporele ende criminele daerinne hy ter causen voors.
+midtsgaeders dat daer aen cleven mach tegens ons ende
+justitie misdaen ende misbruyckt mach hebben welcken
+aengaende aengemerckt hebben hem weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden
+naeme faeme ende gheruchte in onse voors. lande van
+brabant ende in allen andere onsen landen ende heerlyckheden
+midtsgaeders tot syne onverbeurde goeden indyen hij enige onder
+ons heeft ghelyck ende in alder manieren soo hy was
+voor de toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop
+een eeuwich geswijch onse lieven ende getrouwen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen
+oft der smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+wy sij sijn satisfactie ende beternisse ierstelyck voor al gedaen
+der partye geinteresseerde voor soo vele die noch nyet gedaen
+en sij ende eenige daertoe staet civilyck alleenelyck ende die
+saecke sulcx is verheysschende behoudelyck dat de voors. suppliant
+gehouden sal syn t’ voors. feyt tegens ons te beteren civilyck
+ende te betaelen eene dobbele $$$$$$ midtsgaeders $$$
+naerde gelegentheyt vanden saecken ende faculteyt van sijne
+goeden met oock te betaelen die redelycke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter tauxatie
+ende moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen can=
+cellier ende luyden van onsen voors. raede dat voor hun geroepen ende
+de daerome behooren geroepen te sijne sij procederen wel ende
+deuchdelyck tot verificatie ende interinement van dese onse
+brieven van remis naer hunne forme ende innehouden ende
+ter tauxatien ende moderatien vanden selve amende civile
+ende costen van justitien voors. alsoo sy sullen bevinden te behooren
+welck interinement de suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors. raede
+binnen sesse maenden naestcommende op de pene van
+te verbeuren d’effect van dijen ende dat gedaen ende de selve
+civiele boete ende costen van justitien getaxceert
+ende betaelt synde in handen vanden genen die dat behooren
+sal sy onsen voors. procureur general in brabant onsen meyer
+van loven ende allen anderen onse rechteren justitieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende toecommende
+dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende
+een iegelyck van hun besundre soo hun toebehooren sal laeten
+ende gedoogen den voors. suppliant van deser onser tegenwoor
+diger gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van
+deser inder vuegen ende manieren voore verhaelt
+paisiblyck rustelyck verdelyck ende volcomentlyck ten eeuwigen
+daege genieten ende ghebruycken sonder hem sonder daer inne
+te doen ofte laeten doen ende te laeten geschieden $$ oft in toecommende
+tyde eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer indyn syn lijff oft enige van syne goeden daeromme
+gearresteert becommert ofte beleth waeren dat sy die
+setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoo gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestaedich blyve ten eewigen daege
+soo hebben wy onsen segel hier aene doen hangen behoudelyck
+in andere dingen ende $$rechten ende eenen iegelyck anders
+dessijns gegeven in onser stadt brussele inde maent van
+juny xvic vierenveertich"
+"kaerle etc doen te wetene allen luyden tegenwoidich ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van gillis vande guechte wonachtich binnen der
+prochie van wambeke in onser lande van brabant inhoudende
+hoe dat hy suppliant omtrent onser lieve vrouwen daghe half
+ougst anno 1538 geseten es binnen der parochie van sinte
+cathelynen lombeke ten huyse van everart vanden slachmolen
+metten scepene ende wethouderen aldaer ende nae dat zy tussenhen
+goede chiere gemaect hadden es de suppliant met eenigen vanden
+selven wethouderen ende met andere goede mannen thuys waert
+gegaen ende onder wegen commende esser een persoen geweest
+geheeten jan van bossuyt en heeft totten suppliant geseyt
+gillis gaanwy alhier onder ons beyden sy ghecken met ons
+den suppliant metten arme nemende ende hem leydende eenen
+anderen wech ende ter stont onder hen beyde zynde
+geeft die voornoemde jan van bossuyt totten suppliant met grammen
+moede gevraecht wat hadde $$ te lombeke te doene
+de suppliant antwoerde om die bede die ghy op my hadt
+doen heysschen van $$ daer ic maer op $$ geseten
+was doen seyde de voirnoemden jan met spytige woerden ghy
+zyt snoder dan noeyt dief die aen de galghe gehangen
+was die suppliant vraechde waerom datte de voirnoemden jan
+seyde omdat ghy soe menighen quaden eedt gedaen hebt
+om die bede gevende den suppliant vele vuyle d$$erssche
+injurieuse woerden die onverdrachgelyck waeren dwelck
+die suppliant presenteert te affirmeren by eede op dats noot zy
+ende naer vele vuyle spytighe injurieuse woerden die
+de suppliant nyet langer en heeft connen verdraghen heeft met
+hittigen bloede ende vuyt evelen moede naer den voirnoemden
+jan gesmeten met een labuer scuppe die hy in zyn handt
+hadde ende heeft den selven jan gegeven eenen slach achter
+op zyn hooft dat hy metten selven slage ter erden viel
+ende es alsoe blyven liggen gelyck oft hy doot geweest
+hadde dit siende de suppliant nyet tegenstaende die
+onverdragelicke woerden injurieuse woerden die hy vanden
+voirnoemden jan eerst hadde moeten lyden heeft hem metter hant
+genomen ende hem gebeden om genade zeer vriendelycken
+biddende dat hy hem eenige kennisse geven woude twelck
+die voirschreven jan nyet gedaen en heeft mits welcken die suppliant
+van hem gesceeden is ende es de voirschreven jan corts daer naer
+opgestaen ende hem ge$ van twee oft drie van zyne gebueren
+thuyswert geleyt geweest ende tot hem selven gecommenn zynde
+be.... zyn groot ongelyck heeft vuyt dyen gebeden
+zynder huysvr$$ ende anderen zyner vrinden die daer present
+waeren dat zy zoe verre hy van dier quetsuren storve den
+suppliant tselve souden willen vergeven sonder eenige wraeke
+daeraf te nemene oft te doene want het zoe wel zyn
+schult was dat tselve feyt gebuert was als tsuppliants
+schult van welcke quetsuren ende anders datter toegeslegen
+is die voirnoemden jan binnen 14 daeghen daernaer oft daeromtrent
+gecommen is van levende lyve ter doot ende hoewel tvoirschreven
+feyt den suppliant vuyt gronden synder herten zeere leet is hem
+buchtende rigeur van iustitie heeft hem sedert geabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheden levende in groote miserie
+ende armoede ende en soude inden selven nyet dorren wederkeeren
+noch converseren ten zy dat onse gracie remissie ende pardoene
+hem hierop gedeylt en werdden alsoe hy seegt ons daerom zeer
+oitmoedelyk biddende soe eest dat wy die zaecken voerscreven
+onergemerct den voirnoemden gillis vande guechte suppliant genegen
+wesende tzynder bede ende begheerte ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur van
+justicien bysonder in consideratie van onse wedercompste
+in onsen landen van herwaets over ende ter contenplatie vande
+grasien ende $$torien die god almachtich duer zynder godlicker
+goederthierentheyt ons verleent heeft duerende onse ...en
+ende absentie van onsen voirschreven lande van herwerts inden keyserrycke
+ende tochten die wy zedert gedaen hebben zoe in hongrien affrycken
+als elders tegens den turck moren ende anderen ongelovige ende
+insgelycx in gedenckensse vanden peyse ende eewige vrientscap
+met ende tusschen onsen zeer lieven ende beminden den brueder den
+kerstelicxsten coninck van vranckerycke ende ons hebben
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende quytgescolden
+vergeven remitteren ende schelde quyte vuyt vuyt onser zonderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven verclaert
+mitsgaders alle peynen boete ende breucke corporelle ende
+criminelle daerinne hy ter cansen van dien ende mit datter
+aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem daeraf weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne goede faeme naeme
+ende geruchte in onsen voirschreven lande ende heerlickheyden
+mitgaders tot zyne onverbuerden goeden indien hy eenighe
+heeft alsoe hy was voir de toecompste vanden voirschreven manslach
+imponerende hierop een eewich zwygen ende scilencie onssen
+procureur generael van brabant ende alle anderen onsen
+rechteren iusticieen ende officieren wie zy zyn stisfactie
+ende beteringe eerst ende alvooren gedaen der geinteresseerde
+partie indien tselve noch nyet gedaen en is ende eenige daer
+toe dient civillyck alleenelyc behoudelyck dz die voirnoemde
+suppliant gehouden wert tvoirschreven feyt iegens ons te beteren civilyc
+naer der gelegentheyt vande saecken ende die faculteyt van
+zynen goeden ende te betalen ende reffonderen die redelycke
+costen van iusticien indien daer eenige zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren den welcken wy bevelen dat voir hen groepen
+die ghene dier over behooren geroupen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinering van desen
+naer huere vorme ende inhouden welck interinemente h$ suppliant
+gehouden zal zyn aldaer te versuecken binnen eenen iaere
+naer datum van desen opte verbuerte van te verliesen
+deffect derselver ende dat gedaen ende die voirschreven amende
+civille ende costen van iusticien iendien daer eenige zyn
+getaxeert gearbitreert ende byden suppliant betaelt zynde in handen
+van onsen ontfanger vande expl..ten die gehouden wordt
+van de amende civille ontfanck te maeken rekninge ende
+bewys ende reliqua te doene tonsen behoef met anderen $$ partien, peynen?
+van zynen ontfange zy onsen drossart van brabant meyer
+van loevene amman van buressel schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen
+ende der smaeler heeren ende van onsen vasallen rechteren
+iusticieren ende officieren on voirschreven lants ende hertochdoms
+van brabant tegenwoirdich ende toecommende huere stedehouderen
+ende eenen iegelyc van hen bezondere zoet behooren sal doen
+laten ende gedooghen den voirnoemden suppliant van dese onsen gracie
+kennisse ende pardoene ende van alden inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voren verhaelt rustelyck
+vredelyc volcommelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laeten geschiene nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyfve noch aen goede in eeniger manieren ter contrarien
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne onverbuerde
+goeden zyn oft waeren hiernaemaels hieromme gevangen
+gearresteert oft becommert dat zy die stellen ende setten
+oft doen setten stellen setten ter stont ende sonder vertreck tot
+volcommen delivrancie slakinge ende delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestaedich
+blyve teeuwigen daege zoe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudens in anderen saecken ons recht
+ende eenen iegelycken tzyne in allen gegeven in onser
+stadt van ghendt inde maendt van merte int jaer onssheren
+duysent vyfhondert negenendertich van onsen keyserrycke
+txxe ende van spaengien beyde den cer$$ ende anderen
+txxiiije aldus gescreven opte plycke byden keyser
+ende geteekent verreyken visa $$
+gecollationeert ende bevonden accorderend
+metter minuten"
+"copie dune remission de larchin
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste roy de germanie de hongarie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustriche prince despaigne des deux cecilles de jherusalim etc.
+ducz de bourgogne de lothraine de brabant de stier de karente
+de carmole dela lembourg de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres et habsbourg de tyrol dartois de bourgogne palatins
+de haynnau lantgraves delsate prince de zwave
+marquis de burgauw et du samt empire de hollande
+de zeellande de serette de kyeburg de namur et de
+zuytphen contes seigneurs de frize des marches
+de sclavonie de portenauw de salms et de malines
+savons faisons a tous presents et avenir nous avoir
+receu lumble suppliccation de guilliaume van eechault
+natif de geluwe en flandres eage de trente
+ans ou environ tysseran de toille a $$$ prtsonnier
+en notre ville danvers conten$$ comment environ a
+deux ans passez que icelle suppliant partist de ce
+quartier pour fe son voyage a saint jacques de
+compostole et au retour dicellui desroba par povrete
+en une bourgade aupres de bourghes en espaigne
+le drap dune paire de chausses et en ung autre
+bourgade autres deux paires de une ses chausses
+ibidem depuis son retour dudict voyage lui venu en
+flandres se transporta en ung village nomme rouselare
+auquel lieu en la maison dun marchant de lin
+il print et emporta la somme,de,sept florins cincq
+patars ibidem a bruges a lostel dun chausseteur
+nomme demourant en la rue qui,est nomme
+de steenstrate autres huit florins de livres de groz
+monnaie ge flandres ibidem le jour de saint estienne
+derriere,passees festes de noel ledict suppliant se trouva
+de nuyt et hors heure en la maison de phillipe vanden
+$$$ general de noz monnaie ou il print et desroba
+tant en or comme en argent comptant environ la somme
+de vingt livres de groz monnaie de flandres ibidem
+ung petit pot darghent pesant quatre $$$ onces
+dargent ou environ ibidem une couppe dargent
+pesent vingt onces dargent ou environ et estoit
+ladite couppe dorree dedens et dehors ibidem ung
+gobelet dargent pesant six onces ou environ
+ibidem une petitte poix dalbastre enchassee en
+argent ibidem deux grains dor extimez $$$ une
+livre de groz ibidem une baghe ou il y avoit six
+tables et une pointe de dyamant avec trois
+grosses perles ibidem une autre baghe a cincq
+diamans y compris une pointe avec trois perles
+y pendant ibidem encoires deux petites baghes
+a chime de syvelles pendoit ung rubis y attachie
+ibidem une petite croix dor laquelle il vendy a
+anvers pour ung ducat seullemendt ibidem une
+autre baghe afachon de roze a tout ung rubis
+ou il y avoit a lentour six perles ibidem encoires
+une perle seulle de la grosseur dun bon pois
+ibidem ung gect dargent quil vendit quatre
+escuz dor ibidem ung petit cornet dyvoire a deux
+boutz dargent dore ibidem ung canon de fil dor
+traict et deux calices non $$$ lesquelz
+avoient les piedz de laiton et la reste dargent
+et combien que ledit suppliant ait en partie commis
+lesdits cas par povrete et indige$$ice et par maulvais
+conseil et enhort que diceulx il serait fort
+$arry et desplaisant resolu et delibere
+de se abstenir du semblable en lavenir et quil ait
+bonne voulonte de se restitucion et satisfaction
+aux parties interessees a son leal povoir neantmoins
+il doubte que les officiers et gens de loy de
+notredite ville danvers le veullent pour raison
+desdits cas traicter extraordinairement et
+proceder contre luy criminellement se notre grace
+et misericorde ne lui est sur ce impartie si
+comme il dit dont il nous a treshumblendt
+supplie et requis i$dour ce est il que nous
+ces choses considerees audit guilliaume suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste
+et lui veullant en ceste partie preferer grace
+et misericorde a rigeur de justice inersciement
+en lonneur et reverence de la benoite passion
+que notre sauveurnet redempteur jesu crist souffry
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy avons par lav$$ de notre treschie
+et tresaimee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles dame marguerite daustiche
+et de bourgogne ducesse douagie de savoye regente etc.
+et la deliberacion des gens de notre prive conseil
+estans lez elle ou cas dess$$$ quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonneons
+de grace especial par ces presetes les cas et mes$$$
+dessus declairez ensembles toute paine amende
+et offence corporelle et crimminelle en quoy pour
+raison diceulx les circonstances et deppendences il
+a et puet avoir mesprins offence et estre encoure
+envers nous et justice et lavons quant a ce
+restitue et restituons a ses bon nom fame et
+renommee au pays et a ces biens ,on consisgnez
+sancuns en y a tout ainsy quil estoit avant
+lad$enne duceulx cas imposant sur ce
+scillence perpetuel et a notre procureur general
+marcgrave danvers escoutette danvers
+et a tous noz autres officiers quelzconques
+satisfaction touteffoiz faicte $$$ ala
+et avant toute $$$ aux parties interessees
+se face nest et elle y chiet civilendt taut
+seulement et moyennant quil lamendera
+aussi envers nous civillendt selon lexigence en cas
+et la faculte de ses biens alarbitraige et
+tauxacionde noz aimez et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil en brabant que commectons ace
+sy donnons en mandement ausdits chancellier
+et gens de notredit conseil en brabant que appelez
+ceulx qui pour ce feront a appeler ilz procedent
+bien er de$$$ a la veriffication et interinendt
+de ces presendtes et a la tauxation de ladite amende
+civile et ce fait et ladite amende civile arbitree
+tauxee et payee es mains de celluy de noz receveurs
+ou officiers quil apptiendra lequel era tenu
+en fe recepte et rendra compte et reliqua a notre
+prouffit ilz ledit marcgrave marcgrave et escoutette
+danvers notre souverain bailly de flandres bailliz
+de gand de bruges et du francq escoutette dudit
+bruges et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzcongues c$$ ce puet et pourra touchier et
+regarder et auchun deulx endroit soy et sy comme
+a luy apptiendra facent souffrent et laissent
+ledit supliant de notre presendte grace quictance remission
+et pardon$ selon et par la maniere que dit est plainement
+paissiblendt et perpetuellendt jouyr et user
+sans luy fe mectre ou donner ne suffrir estre
+fait mis ou do$$$ ores ne en temps $$$
+aucun destourber ou empeschendt au contraire
+a$$ sondit corps detenu que dit est et ses
+biens non confisquez sancuns en a pour ce
+enpeschez mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance car ainsi nous plaist
+il estre fait et afin que ce soit chose ferme
+et estable a tousjours nous avons faict mectre
+notre nseel a ces presendtes $$$ en aultres
+choses notre droit et lautry en toutes
+donne en notre ville de malines le vendedy saint
+ou mois davril lan de grace mil cincqcens et
+huit et des regnes de nous empereurn assavoir
+dicellui de germanie le xxiij et de hongerie etc l
+e xixe ainsy signe soubs surle reploy par imperatriz
+margarita et sur ledit reploy par lempereur
+et monseigneur larchiduc et signe hanetoy
+collenne a loriginal
+par moij"
+"remissie belast met civile beteringhe voir gillis de smet
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden jegewoirdich
+ende toecommende dat wy ontfanghen hebben de oitmoedige
+supplicacie van gillis de smet arm simpel man belast met
+wyve ende een cleyn kindeken inhoudende hoe dat hy
+opten heyligen cruysavont 1500 25 1525 commende vander kermesse
+van hafflighem is ghearriveert te merchten inden bonten osse
+ten huyse van mathis de weert aldaer oyck by hem $$$
+inden noen mael een gheheeten christoffel de beye de welcke
+int beghinssele vanden eten questie ende ghescil maecte tegens
+den suppliant seggende dat hy hem vyfthien eyeren sculdich
+was ende vragende oft hy die betalen wilde want hy die
+weder hebben wilde van stonden aen sonder langher beyden
+waer op de suppliant antwoirde segghende ic wilse wel betalen
+maer ic en hebse hier nyet compt tonsent ic salse u betalen
+ende noch eene halve douzijne daer toe de voirs. christoffel
+persisterende in syne quade opinie om den suppliant te verwecken tot
+gramscape zeyde comanscape en spaert nyemant ons wil ic
+ter stont betaelt zyn sonder eenich verdrach waer op de
+suppliant antwoirde dat hy hier noch eyeren noch corff en hadde
+want hy vuyter kermesse quam zegghende voirts als boven
+compt tonsent ic salse u betalen ende noch eene halve douzynen
+daer boven toe voren gheven ten lesten de voirs. christoffel hoorende
+de gracieuse antwoirde vanden suppliant en heeft hem nyet
+met vreden ghelaten maer heeft noch bynnen der selven maeltyt
+tot vele stonden gheheyscht de betalinghe vanden voirs.
+xv 15 eyeren hem segghende dat hy die nyet langher beyden
+en soude om nyemants wille dat alsdan de voirs. suppliant
+verhidt ende gheturbeert zynde met alynlcke langhe
+quellinghe heeft totten selven christoffel ghezeyt wel ic
+en salse u nyet langhe sculdich blyven $ghevende met dyen
+hem eene wonde daer aff hy des anderen dachs ghecommen
+is van levenden lyve ter doot, ter causen vanden welcken
+manslacht de selve suppliant zeer droevich ende mistrostich zynde
+ende vreesende rigueur van iusticien heeft hem gheabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheyden aldaer hy nyet en soude
+dorren wederkeeren hanteren noch connerseren maer is gescapen
+vuyten selven te moeten blyven soe verre onse gracie ende
+ghenade hem hier op nyet en worde verleent ende gedeylt
+alzoe hy suppliant zeght ons omme de selve zeer oitmoedelick
+* biddende soe eest dat wy de zaken voirscreven
+overghemaect den selven gillis de smet suppliant ghenegen
+wesende tot zynder beden ende supplicacien ende willende
+hem in dit stuck gracie ende ghenade prefereren voir strangheyt
+van iusticien zonderlinghe ter eeren ende remeren vanden
+bitter passien die onse lieve heere jhesus christus geleden
+heeft voir ons allen aende houte des heylighen cruyse
+op zulcken dach als heden is by advyse ende deliberatie
+van onser zeer liever ende beminder vrouwe ende moeyer
+de eertshertogine van oistenryck hertoginne ende gravinne
+van bourgoingnen douaigiere van savoyen van onse weghe
+regente ende gouvernante etc ende vanden hoofd ende
+luyden van onsen secreten rade neffens huer wesende hebben
+inden ghevalle als boven vergheven quytghescolden ende
+gheremitteert vergheven scelden quyte ende remitteren
+vuyt zonderlingher gracien midts des onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven ghexxx verclaert mitsgaders alle
+peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter causen van dyen met datter aencleeft tegen
+ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als daer aff wederghestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueeren midts
+des onsen brieve tot zynen goede fame naeme ende gericht
+in onsen lande ende hertochdomme van brabant ende allen
+anderen onser landen ende heerlicheyden ende tot hyren
+onverbuerden goeden indien hyre eenighe heeft $$$
+ende in alre manieren als hy was voir de toecompste
+vanden feyte ende dootslaghe voirs$ imponeerende hier
+op silencie ende een eewich zwyghen onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren wye zy zyn satisfactie eest ende
+voir alle welck ghedaen der geinteresseerde partyen
+indien die noch nyet ghedaen en zij ende eenighe daer
+toe dient civilyck alleenlyck behoudende oyck
+de voirs. suppliant ghehouden wert tvoirs. feyt ende
+dootslach jegens ons te beteren civilick nae gelegentheyt
+vander mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden ende
+oyck te reffonderen ende betalen de wettelycke costen
+justicien die daerom ghedaen ende naegevolght zyn
+** ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+de cancellieren ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daeromme ende
+bevelen de selven onsen cancellieren ende raede in brabant
+dat voirs. hen luyden gheroepen die ghene die $$$
+behoeren gheroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelick ter verifficatie ende interinemente van desen onsen
+jegewoirdighen brieve naer huere forme ende inhouden
+ende ter taxacien vander civile boete ende costen voirscreven
+ende dat ghedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicien ghetaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfanghers oft anderen onsen officiers dient
+behoeren sal de welcke vander voirs. civile boete gehouden
+zal zyn rekening bewys ende reliquae te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen? van zynen ontfanghe zyn onsen
+drossaert van brabant meyer van loeven amptman van
+bruessele scoutheten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle anderen $$$ ende onsen vassallen rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten tegewoirdich ende toecommende
+dien dit aengaen oft aenroeren sal moghen hueren stedehouderen
+ende eenyegelycke van hen bezunder zoe hem toebehoiren
+zal doen laeten ende ghedooghen de voirs. gillis de smet
+suppliant. van desen onsen jegewoirdigher gracien remissien ende
+daer doene ende van alden inhoude van desen inder dingen ende
+manieren boven verhaelt rustelic vredelycke volcommelyck
+ende eeuwelyck ghenyeten ende ghebruycken sonder
+hem te doen oft te laeten gheschien nu noch in toecommenden
+tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goede ter contrarien in eenigher manieren maer indien
+zyn lyff oft eenighe van zynen onverbuerden goeden voirs.
+daeromme ghevanghen gearresteert oft becommert waeren
+zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
+ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alzoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende ghestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe
+hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen behoudende
+in anderen zaken ons recht ende $$$ $$$ tzy in allen
+ghegeven in onse stadt van mechelen op den goeden vrydach
+inde maent van aprille int jaer onses heeren duysent
+vyfhondert zessentwintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomsschen van germanne $r dachtsen
+ende van castillien ende de anderen thiensten aldus
+ghescreven opde $$$ byden keyser in zynen rade
+ende geteekent $$$ ende visa
+ghecollacioneert tegens
+doriginal by my
+handtekening de cock $$$"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van pieter waghemans jonck geselle ongehuwet
+wesende inhoudende hoe in octobri xvc xxxvi tusschen zeven ende
+acht uren inden avont op ten cappellen kermisdach binnen onser stede
+van bruessele zyn gecomen voer seker kelder wesende by tkerckhof
+vanden cappellen voirs. daermen wijn vercochte die suppliant merten
+vanden cleygaren matheeus labeurs coppen van ever ende andere hebben
+daer gespeelt met teerlingen op taeffelcken staende voer den selven
+kelder om een pinte wyns die zij daer tsamen droncken ende dese pinte
+wyns gedroncken zynde zoe wierpen zij wederom mitten teerlingen
+rontomme om meest oogen om noch een pinte wijns te hebben ende die
+oyck gedroncken zijnde zoe wierpen zij anderwers tot drye viere oft vyff
+reysen toe soe lange tot dat die vrouwe die tgelt ontfinck nyet meer
+op huer taeffelcken gespeelt en woude hebben ende sloech die taefel oppe
+seggende totten gesellen die speelden gaet elders spelen ende doet daer wyn
+halen ic sal u wyns genoech zeijnden ende mits dat huer dochte dat
+zy wel by drancke waeren soe dede dese vrouwe huer keerse uuyte
+omdat zy sorgde dat daer quaet naervolgen soude ende doen naemen
+die voirs. gesellen huer die keerse ende ghingen spelen op ten kerckmuer
+vanden cappellen voirs. ende spelende soe quam daer wijlen doen levende
+cornelis die baert die welcke seyde maect ghy vanden kerckmuer een
+thuysbanck ende nam die keerse ende wierp se mitten candelaer opt
+kerckhoff dat alsdoen die voirs. gesellen die al iongers zyn riepen
+myn gelt mijn gelt ende die een seide mynen stuver ende die suppliant seyde
+mynen carolus gulden daerop die voirs. wylen cornelis antwoerde ic
+en hebben u gelt nyet wech geworpen neempt een ander keerse ende suecket
+ende dese suppliant gemissende zijnen carolus gulden voirs. wilde uuyt
+hitte van bloede den selven wijlen cornelis oppe omdat hy huer lieder
+keerse wech geworpen hadde ende dat hy zyn stuck gouts nyet gevinden
+en coste maer die suppliant werde gestoten in die backerie daer by staende
+ende is corts daer naer uuyt gecommen roepende wair is hy ic sal hem wel
+vinden doen een quidan seide hy is lange wech hy is die strate al oppe
+dwelck die suppliant hoorende die by drancke was verhit wesende van
+bloede van dat hy zyn stuck gouts nyet en hadde connen gevinden als voeren
+is den selven cornelis naergegaen oft geloopen ende heeft met eenen opstekere
+twee oft drye werts naer hem gesteken ende naer zyn geselle soe dat
+hy den selven cornelis metten voirs. opstekere geraecte die welcke vander
+quetsueren die hy ontfinck corts daernaer gestorven is ende hoewel die
+suppliant vande toecompste vanden selven feyte groot leetscap heeft ende
+daeraf die geinteresseerde partien te volle gecontenteert zoude nochtans
+nyet vryelijck dorren hanteren noch converseren in onse lande ende hertoochdom
+van brabant zonder alvooren hier af te hebben onse oepenen brieven van
+remissie ende pardoene alsoe hij seght om die welcke aengemerct zyn
+joncheyt van twintich jaeren hy ons oetmoedelyck gebeden heeft soe
+eest dat wy den saecken voirsceven overgemerct ende hierop gehadt tadvis
+van onsen lieven ende getrouwen henrick de stadio amman van bruessele
+onser stede van bruessele den voirn. peeter wagemans supliant genegen
+wesende tot zijnder bede ende begeerte ende hem willende in die stucke
+gracie ende genade prefereren voer rigeur van justicie hebben inden gevalle
+alsboven vergeven quitgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden
+ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen tfeyt ende manslach boven
+geroert mitgaders alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cause van dien mits dieser aencleeft misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben iegens ons ende justicie ende hebben hem als hier aff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder
+goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen
+onverbuerden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was voer de
+toecompste vande voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich
+zwigen ende silencie onse procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe eerst
+noch nyet gedaen en zij ende eenige toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirn. supliant gehouden wordt tselve feyt iegens
+ons te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de
+faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen ende betaelen die
+redelycken costen van justicien indyen hieromme eenige gedaen ende
+naergevolght zijn alter taxacie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dyer
+#sy hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen naer hueren vorme ende inhouden
+ende welck interinement hy suppliant gehouden sal zijn aldaer te
+versuecken binnen eenen jaer naer datum van desen opte verbuerte van te
+verliesene deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe vander
+amende civile ende costen van justicien voirscreven ende dat gedaen ende de
+voirs. amende civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen
+ontfanger diet behoiren sal de welcke gehouden wordt daer af ontfanck
+te maecken rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte mitten
+anderen penningen van zyne ontfange zij onse drossaet van brabant meyer
+van loevenen amman van bruessele schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren ende van onsen
+vassallen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants ende hertouchdoms
+van brabant hueren stedehouderen ende een yegelycken van hen besundere zoe
+hem tot behoiren sal doen laten ende gedoigen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quijtscheldinge ende pardoene ende van al den inhouden van
+dien inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck ende vredelyck
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschien nu
+noch in toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff oft enige van zynen
+goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme gevangen becommert oft
+belet waeren dat zy die stellen oft doen stellen ter stont ende zonder vertreck
+tot geelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saecken ons recht ende
+eenen yegelyck tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessel inde
+maent van februario int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+zevenendertich van onsen keyserycke txviiie ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiie aldus stot gescreven op te plycke byden
+keyser in zynen reaede ende geteekent pensart noch stont gescreven opte
+selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"philips etc. doen te wetenen allen jegenwoirdigen ende toecomenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+geerart steylart bootsgeselle geboren tot boone jonckman
+ongehuwt zynde inhoudende hoe dat geleden is van inde
+maent van meerte xvc lvii oinbegrepen des juysten tyts
+hy suppliant met andere geselscap ende bootsgesellen hadde
+geweest drincken int burgerhoudt by onse stadt van
+antweppen aldaer zy bleven tot des avonts ontrent poirt
+tyde ende alzoe aldair gedroncken hebbende ende wel metten
+droncken bevangen zynde is hy suppliant met sommige vanden
+geselspappe naer huys gegaen ende commende binnen onser
+voirs. stadt van antwerpen daer hy woenachtich was ende
+gaende duer die lombardeveste op oft ontrent die
+camerpoorte brugge is hem suppliant vander camerstrate
+aff tegens gecomen zekeren manspersoon die hy doen
+niet en kende maer zindert verstaen heeft dat hy ge#
+was vincent van overbeke oick bootsgeselle die hem suppliant
+met sulcken gedruysche opt lyff liepe als dat hy bynae
+in deerde gevallen lach nyet wetende weder die selve
+vincent dat willens oft onverhuts dede midts dattet
+doncker ende hy van andere vier geselscapt was emmers hy
+suppliant aldus op zyn lyff geloopen zynde vraechde totten
+zelven vincent hoe hy aldus op zyn lyff geloopen
+quamp daerop de selve vincent binnens monts ende sulcx
+dat hy suppliant tselve niet verstaen en conste wat
+geantwoirt ende geprevelt heeft midts denwelcken
+die suppliant alzoe hy wel v$$ drancke was ende
+midts die donckerheyt vanden tyde vreesde oft deselve
+vincent eenen opstekere oft andere geweer tegen hem
+hadde willen besighen heeft zyn rappiere vuytge-
+trocken ende metter selver met meer dan eenen slach
+naden selven vincent die zyn derder was geslagen
+ende den selven een wonden in zynen slincken arm boven die
+$$cture gegeven soe hy suppliant des anderen daechs
+eerst heeft verstaen want hy doentertyt niet en wiste
+dat hy den voirs. vincent gequetst hadde wesende
+die selve quetsure van soe cleynder importantien
+dat de selve vincent in vier ofte vyf dagen tyts daer
+nae anders niet daerop en besichde dan zekere plaetsters
+die hem die vrouwen ghaven daer hy thuys lach in
+sulcker vuegen dat aleer eenich chirurgyn over den selven
+quampt vier in zynen arm geraeckte ende duer dyen int gasthuys
+gedragen moste werdden aldaer hy duer zyn sober regiment
+ende versuemptheyt ontrent drie weken oft een maent
+ombegrepen daer nae gecommen is van levenden lyff
+lyve ter doot ten grooten leetwesen verdriete ende eeuwige
+bederffenisse des suppliants die maer een arm bootsgeselle
+en is noyt eenige feyten gecommitteert hebbende die welke
+al eest dat hy daer aff met partye overcommen is ende
+deselve nae zyn erm vermoegen gecontenteert ende te
+vreden gestelt heeft ende hoe wel de selve vincent
+meer duer zyn schult ende versuemptheyt afflyvich gewordden
+is dan duer die voirs. quetsure die wel geneselyck waere
+geweest indien hy goet regiment hadde geuseert soe
+ende soude nochtans hy suppliant rigeur ende strangicheyt
+van justitien bevreesene binnen onsen landen besundere
+binnen ons voirs. stadt van antwerpen daer tselve feyt
+gebuert is nyet vryelyck dorren commen oft frequenteren
+maer waere zynen leven lanck gescapen een arme lantlooper
+te blyven ende van armoede te vergane ten waere dat
+onse gratie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+zoe hy zegt ons daeromme oitmoedelyck biddende
+soe eest dat wy die zaken voirs. overgemerckt geneyght
+wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie
+voer rigeur ende strangicheyt van rechte hebben den
+selven suppliant inde gevalle als boven als boven
+geremitteert quyt/ge/scholden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by
+desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle boets ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem overmidts en vuyt saken van tgene des
+voirs. is tegen ons ende justitie eenichsyns mach hebben
+ontgaen ende misdragen ende hebben hem dien aengaende
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynder goeder fame name ende geruchte
+in onsen landen ende heerlicheyden besundere in onsen
+voirs. lande ende hertoichdomme van brabant ende stadt
+van antwerpen daer ende tot zynen onverbeurden goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soe hy was voer die toecompste vanden vs.
+feyte imponerende hier op een eeuwich geswych
+ende silentie onsen procureur generael in brabant onsen
+schouteth van antwerpen ende marckgrave onslants
+van ryen mitsgaders allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voer al gedaen der partyen geinteresseerde
+indyen die noch niet gedaen en zyn is ende eenige daer
+toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die
+voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+te beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalen
+die redelycken costen van justitien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allen ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieve ende getrouwen die cancellier ende lieden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidslieden dat
+voer hen geroepen dieghene die daeromme behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen onsen brieven
+ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende
+ende costen van justitien alzoe sy sullen vinden behoirende
+welck interinement die suppliant gehouden zal zyn
+te versuecken ende hem in persoone in onsen voirs. raide
+te presenteren binnen sessen maenden naestcomende
+op de pene van van te verbeuren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
+van justitien getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant onsen schoutet van antwerpen
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren jegenwoirdige ende toecomende dien dat
+aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een
+yegelyck van $$$ besundere soe hem toebehoiren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van
+marge: ende hieraf verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploicten
+deser onser jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van
+alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren
+boven vercleert rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te doene
+oft te laten geschieden nu noch in toecomenden tyden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien in eeniger manieren maer indien
+zyn lyff oft eenige van zynen ongeconfisqueerde goeden
+waeren hieromme namaelts becommert gepraempt oft
+gearresteert dat sy die setten en stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
+hebbe wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen rechte ende eenyegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruesselle inde maent
+van augusto int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+negenenvyftich van onsen rycken van spaengnien ende
+sicillien t$$e ende van napels tvie opde plycke
+stont ges$$$ byden coninck in zynen raide $$$ $$$
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+$$$ synen originale by my
+$$$"
+"remission pour franchois rozart
+charles etc. scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de francoys rozart pouvre honneste
+jeusne compaignon a marier labourier de bonne fame et renommee
+contenant comme au mois de septembre dernier ledit suppliant estant avecq
+feu lors vivant charles calle au soupper en la maison de la
+vesve de feu henry loups au villaige de mellin ens notre rommant
+pays de brabant lieu de sa nativite se prindrent a avoir
+joyeuses parolles gabber et jouer ensemble. dont finablement
+ledit feu se corroucha tellement quil donna ung si grand coup
+de poing au visaige dudit suppliant que le sang en sortist courrant
+par son viaire. ce faict ledit suppliant comme il estoit et est
+debonnaire et paisible se retira de ladite compaignie et wida tout
+plourant ladite maison a intention de soy retirer et aller a la
+maison de son pere. et ja soit quil deust souffire audit feu
+davoir ainsi mal traicte ledit suppliant neantmoins non content
+de ce en widant aussi de ladite maison auroit avec son espee
+suivy ledit suppliant pour le oultraiger davantaige. quoy veant ledit
+suppliant dict audit feu gracieusement par plusieurs fois laissez me
+en paix jen ay assez mais icelluy feu non content frappa plusieurs
+coups apres ledit suppliant sefforsant de le tuer ce quil eust
+faict se ledit suppliant avec une espee quil avoit neust resiste
+a linvasion et envahir dudit feu. de laquelle son espee il
+donna ung coup sur la teste dicelluy feu et ce faict senfuyt
+son chemin et ledit feu apres luy. de laquelle blechure ledit feu
+charles calle environ trois sepmaines apres termina vie par
+mort au grand regrect et desplaisir dudit suppliant. lequel
+ja soit quil soyt autrement bien fame et renomme sans oncques
+avoir commis autre offense ny avoir este reprins de justice
+ayant satisfaict partie interessee. ce neantmoins noseroit
+seurement hanter ne converser en notredit pays et duche de brabant se
+notre grace et misericorde ne luy estoit sur ce impartie. sicomme
+il dict treshumblement requerant icelle. pour ce est il que
+nous les choses dessusdites considerees audit suppliant inclinans a sadite
+supplication et requeste et luy voulans en ceste partie preferer
+grace a rigeur de justice avons au cas dessusdite quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine amende et offense corporelle et criminelle
+enquoy par cause et a loccasion dudit cas et homicide il
+peult avoir mesprins offense et estre encorre envers
+nous et justice. et lavons quant a ce remis et restitue
+remectons et restituons a sa bonne fame et renommee
+en notre pays et duche de brabant et autres noz pays et
+seigneuries et a ses biens non confisquez saucuns en a tout ainsi et
+par la maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas
+imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur general de brabant
+et tous nos autres justiciers et officiers quelsconquez
+satisfaction toutesuoyes faicte a partie interressee se faicte
+nest civillement tant seullement pourveu toutesvoyes
+que ledit suppliant sera tenu damender ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence dicelluy et la faculte de
+*ses biens en suyvant noz ordonnances sur ce faictes
+et avec ce de payer et reffondre les mises et
+despens raisonnables de justice pour ce faiz et ensuiviz
+saucuns en y a a larbitraige et tauxation de nos amez
+et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que conmectons a ce. si donnons en mandement ausdits de
+notre conseil en brabant que appellez pardevant eulx ceulx
+qui pour ce seront a appeller. ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cesdites presentes selon
+leur forme et teneur. lequel interinement ledit suppliant
+sera tenu requerre et poursuivir en notredit conseil de
+brabant endedans demy an prochainement venant a paine
+de perdre leffect de cestes. et ce faict et lesdites
+amende civile et mises de justice tauxees et payees
+ainsi quil appartiendra. de laquelle amende civile
+celluy de noz recepveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffict
+avec les autres deniers de son entremise. ilz notre drossat
+de brabant et tous noz autres justiciers officiers et
+subgectz quelzconques presens et avenir dudit notre pays et
+duche de brabant et oultremeuze leurs lieuxtenants et chacun
+deulx endroict soy et sicomme a luy appartiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace
+remission et pardon selon et par la maniere que dict est
+plainement paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy
+faire mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou
+donne ores ne au temps avenir en corps ne en biens
+aucun destourbier ou empeschement au contraire en maniere quelconque
+ains se son corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou estoient
+cy apres pour ce prins detenuz arrestez ou empeschez les mectent
+ou facent mectre incontment et sans dilay a plaine et entiere
+delivrance. car ainsi nous plaist il. et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousiours nous avons faict mectre notre
+seel a ces presentes . saulf en autres choses notre droict et lautruy
+en toutes. donne en notre ville de bruxelles au mois de
+may lan de grace mil cinq cens et quarante quatre
+de notre empire le xxve. et de noz regnes de castille et
+autres le xxixe . ainsi escript sur la plycque
+par lempereur en son conseil et soubz signe verreycken
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zijn originale bij mij
+$$$
+* en soit respondu par le receveur des exploits"
+"francois byder gracien goids hertoge van lothryck
+van brabant etc. allen denghenen die dese iegenwoerdige
+sullen sien oft hooren lesen saluyt doen te weten dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van
+van anthoine portael inhoudende hoe dat hy soude
+eertyts onder tregiment van wylen monseigneur de la guarde
+ende tsedert van monseigneur d’alame als trommerslager
+gedient hebbende ontrent de vyff jaeren ende ten
+houwelycke gecomen synde heeft binnen onser
+stadt van antwerpen nedergeslagen ende fix domicilie
+gecosen hen generende metten tap ende logeringhe
+vanden gaenden man synde by eenighe van zyne
+gebueren gelycken handel doende die hem zyn
+welvaren benyden den officier overgedragen hem
+te laste leggende hoe wel tonrechte dat hy
+soude dieven ende andere quade doenders binnen
+synen huyse aengehouden hebben inder vuegen
+dat die suppliant ter cause van dyen byde wethouderen
+onser voers. stadt in maye anno lxxxiii ter vierschaeren
+gedoempt is geweest uuyter voers. stadt ende vryheyt
+derselver te trecken ende te blyven sonder daer inne
+te moegen commen oft wederkeeren den tyt van drye
+jaeren opde gheesselinge blyckende by het vonnisse
+daeraff zynde in date den xviii mey anno lxxxiii
+voers. waeromme hy genootsaeckt is geweest
+om den cost zoe voer hem zyne huysvrouwe ende
+kinderen te winnen wederom te trecken in zynen
+voergaenden dienst onder het voers. regiment als
+trommerslager inden doet liggende in welcken
+dienst hy hem alsoe is quytende sonder jactantie
+gesproken dat zoe de coronel capiteynen vaendragers
+als oock alle dandere soldaten int generael hun
+synder zyn bedanckende denselven gebruyckende int over
+ende wedergaen om de gevangene byden vyant te
+gehouden te lossen deurdyen hy diversche spraken
+is sprekende maer alsoe hy tselve nyet vryelyck
+en vermach te doene vreesende rigeur van
+justitie principalyck als synen wech zoude onder
+die voers. vryheyt van antwerpen gelegen zyn
+al tot groote schade ende verdriete vanden arme
+schamele gevangene soe heeft hy suppliant
+oitmoedelyck gebeden om onse opene brieven van
+gratie daertoe dienende soe eest dat wy
+de saecken voers. overgemerckt ende hierop ierst
+gehadt hebbende d’advis van onsen lieven ende
+beminden schoutet onser voers. stadt van antwerpen
+ende larckgrave ons lants van ryen in date den
+xvii marty lestleden den voers. suppliant gheneycht
+wesende tot synder bede ende supplicatie ende
+willende hem in desen gracie ende genade prefereren
+voer rigeur van rechte hebben inden gevalle als
+boven vergeven ende quytgescholden vergheven ende
+schelden quyte uuyt onser sunderinger gracie
+midts desen tghene des hy ter causen voers. ende
+des daeraff dependeert tegen ons ende justicie
+eenichssins misdaen ende misbruyckt mach hebben
+rappellerende den voers. ban met remissie
+vanden pene ende correctie daer inne verhaelt ende
+hebben hem gerestitueert ende restitueren by desen
+tzynen goeden name fame ende geruchte in onsen
+voers. lande van brabant ende tot zyne onverbeurde
+goeden indyen hy eenige heeft in alder manieren
+gelyck hy was voer de toecompste van tghene des
+voers. is imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen voers. schoutet van antwerpen
+ende marckgrave ons lants ryen ende alle
+andere onse ende onser vassallen ende der smaelre
+heeren richteren justicieren ende officieren ons voers.
+lants van brabant wye zy zyn ontbieden daerom
+ende bevelen onsen le lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade geord$ geordineert? in
+brabant amptman van bruessele schoutet van
+antwerpen ende marckgrave onsen lants van ryen
+ende alle andere onse ende vassallen oft der
+smaelre heeren richteren justiciere ende officieren
+ende heure stedehouderen dien dit eenichssins aengaen
+mach dat zy den voers. suppliant van deser onser
+ieghenwoerdigher gracie quytscheldinge rappel van
+ban ende remissie ende voerts van allen den inhouden
+van desen doen ende laten rustelyck vredelyck ende volcomelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne te
+doene oft te laten geschieden eenich hinder stoot
+oft letsel ter contrarien want ons alsoe gelieft
+ende des toirconden hebben wy onsen segel hieraen
+doen hangen ghegeven in onser * stadt van
+antwerpen den neghenthiensten marty int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert vierentachtich
+opde plycke stont gescreven byden hertoghe
+in zynen rade onderteeckent spysken
+*voers."
+"remission de lomicide perpetue
+par jaques pierson
+charles etc savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+lhumble supplication de jacques pierson contenant comment environ le
+mois daoust derrain passe ledit suppliant estant en la taverne
+* de lymal se trouva en lescot de feu pasquo du cocletz lequel
+pasco beut une fois audit suppliant en disant ces parrolles ou
+samblables en substance jacques il vauldroit mieulx faire la paix
+entre vous et hamy de lhostel avecq ses consors surquoy ledit
+suppliant luy demandant sil en avoit la charge respondit ledit pasco
+par la mort dieu je suis bien homme pour le prendre sur moy ma
+charge et pour en faire la paix avecques plusieurs autres haultes
+parolles soy couroussant sur ledit suppliant comme sil le eust voulu
+battre et ayant les assistens tirerent ledit suppliant ariere dudit
+pasco et lemmenerent en une autre chambre empres le mayeur
+de lymal son pere. ledit pasco aiant bien beu sortit incontinent
+de son escot et est venu a lescot dudit mayeur en luy disant votre
+filz ma voulu batre et oultragier mais quant ad ce viendra je feray
+le mieulx que pourray lequel mayeur dist audit pasco contentez
+vous je vous emprie je prens la paix sur moy et je boy
+a vous en vous priant pour mon filz en faisant paix entre vous
+deux surquoy ledit pasco dist votre filz est plus tenu envers moy
+que ne suy vers luy et prenant ung pot beut a ung autre en
+priant pour ledit suppliant ce fait ledit pasco qui ne se vouloit
+contenter dist tant dinjures audit suppliant quil print ung pot
+et le rua apres ledit pasco qui tousjours presevera en sa mavaistie
+et ne vouloit partir de ladite chambre et escot dudit mayeur
+quoy voyant ledit suppliant frappa dune daggue apres luy sans
+le touchier siquil le fist retirer dont il estoit venu incontinent
+apres ledit pasco trouvant ledit mayeur seul hors du logis
+sur la rue print de parolles audit mayeur ce que le suppliant
+oyant dire sortit incontinent du logis pour venir secourir
+son pere commenchant a frapper sur ledit pasco sans le
+bleschier tant que les gens vindrent entre deux et prioit tousjours
+ledit mayeur audit pasco de soy vouloir contenter. ledit
+pasco persistant de plus en plus en sadite mauvaistie vint frapper
+sur ledit mayeur et le blescha en la teste voyant ledit suppliant
+son pere ainsy blesche sadvancha et couppa audit pasco le poing
+tellement que ledit pasco tomba par terre ledit mayeur considerant
+ledit pasco ainsi tombe luy vint donner ung coup en la teste duquel
+coup dedens quattre ou chincq jours apres ledit pasco est
+alle de vie a trespas. et combien que ledit cas est advenu
+comme il est declare cy dessus et que ledit pasco nest trespasse
+du coup que ledit suppliant luy donna et ainsy en equite nest
+aucunement coulpable de la mort dudit pasco neantmoins
+doubtant righeur de droit noseroit ledit suppliant converser
+ne demourer en noz pays si notre grace ne luy estoit sur ce
+impartie pour laquelle grace attendu ce que dit est il nous
+a tres humblement supplie et requis. pour ce est il que nous
+ce que dit est considere ayant pitie et compassion dudit suppliant
+et luy voulans en ceste partie preferer grace et misericorde
+a righeur de justice audit jacques suppliant par ladvis
+et deliberation de nos amez et feaulx les chancellier et gens
+de notre conseil ordonne en brabant inclinans a sadite requeste
+avons ou cas dessusdit quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial pour ces presentes
+le cas et hommicide dessus declaire emsemble toutte
+peyne amende et offence corporelle et criminele enquoy
+pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offense
+et estre encouru envers nous et justice et lavons quant ace
+remis et restitue remectons et restituons a des bonnes fame
+et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns
+en a tout ainsy quil estoit auparavant ladvenu dudit cas
+en imposant sur ce silence perpetuelle a notre procureur
+general et a tous autres noz officiers et justiciers quelzconcques
+satisfaction touttefois faicte a partie interessee si faitte
+nest et elle ychiet civilement tant seulement et moyennant
+que ledit suppliant lamendera envers nous civilement selon
+lexigence du cas et la faculte de ses biens pourveu
+aussy quil sera tenu de payer et reffondre les mises et despens
+raysonnables de justice a larbitrage desdits noz chancellier et
+gens de conseil en brabant que commectons ad ce sy donnons
+en mandement ausdits de notre conseil que appellez ceulx qui
+pour ce feront a appeller ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de ces presentes et a larbitraige
+et taxacion dedits amende civile et despens ainsy quil appertiendra
+et ce fait et ladite amende tauxee arbitree et payee es mains
+de celuy de noz officiers quil appertiendra qui sera tenu den faire
+recepte a notre prouffit ils notre seneschal bailly de notre
+roman pays de brabant et tous autres noz justiciers et
+officiers quelzconques presens et advenir facent seuffrent et
+laissent icelluy suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et pour la maniere que dit est plainement
+paisiblement et perpetuellement joyr et user sans luy faire
+ne souffrir estre fait ores ne pour le tamps advenir en corps
+ne en biens aucun destourbier ou empeschement au contraire
+lequel se fait estoit mettent ou facent mectre a plaine delivrance
+car ainsy nous plaist il et affin que soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy en
+touttes. donne en notre ville de bruxelles au mois de
+janvier lan de grace mil cinq cens et dixhuyt selon le stil de
+notre court et de notre regne le troizieme et ainsi estoit
+escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe h de
+hane et encoires visa
+collationne a
+l’original par moy
+n. strate $$"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie
+van cornelis dibbondt arm schamel man belast met x=10 oft
+xi kinderen inhoudende hoe dat des ix oft x jaeren geleden
+hy suppliant heeft sitten drincken int huys geheeten jhxlm jezus christus gestaen
+binnen den dorpe van herent int quartier van lovene ende binnen
+middelen tyde is voere tselve huys comen lydende claes schellekens
+vranckensen. welcken claese de voirs. suppliant vuyt kennisse
+heeft nae geroepen ende in huys wesende heeft hem gepresenteert
+te drinckene ende tsamen duuserende heeft de voirs. claes onder dandere
+den suppliant geclaegt vanden grooten overlast die een geheeten kaerle
+vogels cuypere ingesetene van herent voirs. sdaegs te voeren by
+nachte en ontyde gedaen hadde binnen den byvanck ende
+huyse oft wooninge van zynen vadere ende besundere dat de selve
+kaerle hadde gesmeten op zyns vaders duere ende vensteren
+willende compelleren die vanden huysgesinne dat zy hem souden
+innelaten ende want zy tselve nyet en wilden doen dat hy
+waere gegaen in zyns vaders schuere aldaer hy twee oft
+drie hamels = gecastreerde ram oft schapen den hals afgesteken hadde van
+welcken gebbalde ende fortse de voirs. claes totten suppliant seyde
+dat hy clachtich vallen soude over den voirs. kaerle aenden
+meyere van herent dwelck de voirs. suppliant teenemale hem
+ontraede seggende totten selven claese dat de voirs. kaerle
+sat en dranck inden wildeman daerby aldaer zy beyde tsame$
+zyn gegaen ende int huys vanden wildeman wesende
+vraeghden nae den selven kaerle ende was henluyden geseegt
+dat hy sliep op de moutvloer ende seyde de voirs.suppliant
+dat men den selven kaerle roepen soude ende want hy nyet en
+quam soe is de voirs. suppliant by hem gegaen ende seyde totten selven
+kaerle dat hy wilde opstaen want claes schellekens is hier
+wy sullen den peys maken hy heeft my vertelt tgene des ghy
+desen nacht bedreven hebt hy wilt over u clagen ende
+dier gelycke woerden ende binnen middelen tyde dat de voirs.
+suppliant metten voirs. kaerle opten moutvloer was soe is
+de voirs. claes buyten huyse gaen strycken ende de voirs. suppliant
+ende de voirs. kaerle vanden voirs. moutvloer comende beneden int
+huys soe heeft de voirs. kaerle nyet vindende aldaer den voirs. claese
+totten suppliant geseegt dese oft gelycke woirden nu sie ic wel dat
+ghy my wilt bedriegen waer is claes die ghy seydt hier te
+wesene dwelck hoirende de weerdinne vanden huysse seyde
+totten voirs. kaerle hy heeft twee potten biers betaelt ende is
+ewech gegaen ende nyet tegenstaende dien heeft de voirs. kaerle
+hem qualicken begonst te hebbene opten voirs.suppliant overvallende
+hem met vele injurieuse ende quaede woerden seggende dat hy suppliant
+tanderen tyden te wetene over een jaer daer te voeren zynen
+brueder geslagen hadde daerop hy suppliant seyde heb ic uwen
+brueder geslagen soe hebdy myn moedere geslagen alsoe hy
+oyck inden waerheyt gedaen hadde ende de selve zyn moedere
+zoe getracteert ende geslagen dat zy huere armen nyet en conste
+gerueren welck slaen vanden moedere des suppliant was gebuert
+al eer hy suppliant den bruedere vanden voirs. kaerle geslagen
+hadde ende nae zekere woirden die de voirs. kaerle
+ende de suppliant aldus underlinge hadden soe nam de voirseyde
+kaerle eenen pot biers die opte tafele stont metten selven
+smytende opte tafele soe dat dbier tot aenden solder ende alomme
+spranck dwelck sinde siende de voirs. suppliant seyde totten selven
+kaerle met gracelycke woirden ende onderwijs dat hy hem te
+vreden wilde stellen ic sal claesen wel onderwysen dat hy
+nyet claegen en sal ende hy den voirs. overlast vergevenen zal
+ende dat ghy hebt geseegt dat ic uwen bruedere soude
+geslagen hebben ende ghy myn moedere willen wy gansselyck
+deen den anderen vergeven want wy schamele gesellen zyn
+daerop de voirs. kaerle totten suppliant seyde dese woerden
+wiste ic dat ghy dat metter herten meynde daer waere goet
+mede te doene daerop hy suppliant seyde jae ic dat kenne god
+alsoe hy suppliant inden waerheyt oick meynde metter herten
+ende heeft anderwers den pot metten bier op te tafele gesmetene
+ende den suppliant met onverdrachelycke ende injurieuse woerden
+overvallen zweerende groote eeden tastende nae zyn
+opstekere stekende op zyn lanck mess dwelck hy aen hadde
+welcken opstekere deselve kaerle nyet vuyt getrecken en cosste
+mits den cruyce van zynen langen messe dwelck siende
+de suppliant ende dat de voirs. kaerle zyn beste dede om zynen
+opstekere vuyt te treckene in meyninge den suppliant daermede
+te stekene seyde totten selven kaerle laet steken uwen opstekere
+of ic sal u in u vleesch steken oft diergelycke woirden nyet $$$ik denk nyetmin
+en wilde de selve kaerle noch nyet cesseren maer wat
+quaets inden zinne hebbende ende om den suppliant te evelene
+vander live te evelene track zyn lanck mess half half uuyte of vuyte
+dwelck siende de suppliant ende beduchtende vanden selven kaerle
+geprenemeert ende verrascht te worddene gelyck die selve
+kaerle zeer licht ende rasch was van slaene ende anderssins
+van quaden ende roekeloosen levende heeft getrocken eenen
+quaden opstekere ende heeft den voirs. kaerle daermede
+eenen steeck gegeven in zynen hals zoe dat hy ter eerden viel ende
+tselve gedaen zynde badt den voirs. kaerle dat hy hem tselve
+wilde vergeven seggende dat hy nyet en meynde hem alsoe
+te geraekene ende int turbelen soe viel het lanck
+mess vanden voirs. kaerle wederom inde scheyde van
+welcken steeck oft quetsure de voirs. kaerle corts daernae
+is aflivich gewordden dwelck den voirs. suppliant uuyt of vuyt
+gronde zynen herte leet is van welcken ongevalle de suppliant
+der partien satisfactie ende beternisse gedaen heeft ende
+beduchtende rigeur van rechte heeft hem sekeren tyt
+gehouden buyten onsen landen van brabant maer is
+naemaels tot steenhuffele achterhaelt ende gevangen
+gelevert binnen onsen stad van bruessele ter zaken van welcken
+ongevalle onse amptman hem is criminelyck belastende soe
+beducht hy suppliant dat hy ter zaeken voirs. soude mogen in
+laste comen gemerct de voirs. amptman hem ter zaken
+voirs. criminelyck is betichtende ende soude alsoe die voirs.
+suppliant gescapen zyn criminelyck geexecuteert teworddene
+allet tot zynder huysvrouwe kinderen ende vrienen grooten confusie nota van annick: niet zeker van grooten, kan ook groven
+schade ende verdriete ten waere dat onse gratie ende genade
+hem hierop wordde geextendeert ende verleent ons daerom
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des voirs. cornelis dibbondt nota van annick: hier zou ik bijna durven zeggen dibboult . debboudt /dibboult is wel een bestaande familienaam
+suppliant ende willende hem prefereren gratie ende misericordie
+voer strangheyt ende rigeur van justicien besundere ter
+contemplacie van onse blyde wedecompste vuyt onse
+rycken van spaengnen in dese onse nederlanden hebben
+denselven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven vuyt zunderlinger gratien by desen onsen
+brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders
+alle offensie ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen voirs. mits dat daeraen cleven
+mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben abolerende extinguerende ende te nyeuwte
+doende tvoirs. pces ende pceduere nomminelle bij onsen
+voirs. amman van bruessele ter causen voerscreven
+tegen hem alrede begonst ende hebben hem daeraff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zyner goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende allen ander en
+onsen landen ende heerlicheiden ende tot zyner onverbuerden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyc ende in
+alder manieren soe hy voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswich onsen
+procureur generael in brabant onsen voirs. amptman van bruessele
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ierst ende voer al gedaen der
+partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en
+zy ende ennige daer toe staet civilyc alleenlyck
+**behoudelic dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn voirs.
+feyt tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt vanden zaken ende
+faculteyt van zynen goeden met oic te betalene de costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende uwder af nu moderatien van onse lieve ende getrouwe de
+cansellierende luyden van onse raede in brabantdie wy daer
+**sy hieraff verantwordt byden
+ontfanger vanden exploiten
+toe gecommitteert hebben ende commitheren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cansellier ende raedsluden
+dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren geroupen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie
+en interinemente van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vanden voirs. amende ende costen alsoe zy zullen bevinden
+behoirende welck ints enende interinement de voirs. suppliant gehouden zal
+zyn te versueckene ende hem in persoon te presenteren in
+onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de pene
+van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die dat behoiren
+sal zy onse voirs. procureur generael in brabant onse amptman
+van bruessele ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hem bezundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deses onser iegewoirdiger gratien
+remissie ende pardoene ende van alle den inhouden van desen
+inden vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelick
+volcommelyck ende eeuwelyck genieten ende gebruycken zonder hem
+te doene oft te laten doene gheschieden nu noch in toecomenden
+tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse ter aen live noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft ennige van zynen
+goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die zetten
+ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyc in anderen
+dingen onsen rechte ende eenen iegelyck anderen dessyns gegeven in
+onser stadt van ghendt inde maent aprille int jaer onsheeren
+duysent vyf hondert ende veertich ende van onsen keyserrycke
+txxie ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxv e
+aldus gescrevenen op de plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent boudewyns visa registrata of recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+j diruwez"
+"kaerle etc. doen condt allen lieden nu zynde ende namaels
+wesende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van janne vander straten poirtere onsen stat van loevenen inhoudende
+hoe dat hy op sinte martens dach lestleden naeder noenen
+sadt ende dranck mit twee geselle onser voirs. stadt van
+loevenen in een cabaret totten avont toe comende inden doncker
+uuyt den voirs. cabarette quamen aldaer lyden ende passeren
+twee andere gesellen der voirs. onsen stadt den welcken des
+suppliants gesellen van stonden aenen opliepen ende mit hueren
+zweerden oft daggen op hen sloegen ende hen quetsten soe
+dat de voirs. gesellen die vlucht namen ende lieten
+een van hueren bonnetten mit een silvere teykene ende een
+hantbusse vallen waertoe die suppliant nyet doen en dede
+noch doen en wilde ende oick en hadde hy dagghe noch
+andere messen aen hem mair is waer nae dat zyn
+gesellen ende die twee gesellen die de vlucht genomen
+hadden van hem suppliant gegaen waeren dat hy vindende
+die voirs. bonnette ende busse die selve opnam ende
+dair mede in een lichter vrouwen huys ginck slapen
+aldair hy het teeken wesende aen die bonnetten by
+hem opgenomen den weerdt vanden huyse vercochte
+ende des ander daichs die busse aen een smit vermangeld
+tegens een nagel messe ende hadde viere ende eenen
+halven stuvers toe hem jackterende dat hy die voirs.
+bonnette ende busse zekeren clercke genomen
+hadde wair om die voirs. suppliant hoe wel hy
+partien dair af heeft doen restitueren gevangen
+is inden handen van onsen meyere onsen voirs. stadt
+van lovenen ende hoe wel hy onnoeselick aen dit
+ongeluck gecomen is ende zyn onnooselheyt wel
+gethoent heeft mits dat hy hem willichlycken
+ende op woirden gevangen gegeven heeft ende
+dat hy oick noyt andere quade stucken gedaen en heeft
+soe beducht hy hem nochtans dat de voirs. meyere
+hem van straten rooff soude willen calengeren ende
+voere alsulck tegen hem procederen ten waere dat
+hem onse gracie ende misericordie hier op verleent
+wordde om de welcke gracie hy ons zeere
+oitmoedelyck heeft gebeden soe eest dat wy
+desen aengesien geneycht wesende ter beden vanden
+suppliant ende hem willende gracie voere rigeur van
+rechte prefereren den selven suppliant inden gevalle als
+boven hebben vergeven ende quytgeschonden
+vergeven ende scelden quyte uuyt zunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve die feyte ende
+mesdaden by hem boven vercleert mit alle peyne
+criminele ende corporele dair inne hy ter saken als
+voere soude mogen gevallen zyn ende tegens ons
+ende justicie misdaen hebben ende hem gerestitueert
+dien aengaende tot zynder goeden famen namen ende tot
+allen zynen goeden op dat hy eenige hebbe gelyck
+hy was voere de toecompste vanden voirs. stucke
+ende feyte soe verre die selve zynen fame ende name
+dair mede gecedeert oft vermindert zyn geweest
+imponerende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur general in brabant onsen meyere van loevenen
+ende van thienen ende allen anderen onsen ende onser
+vassallen richteren ende dieneren dien dit eenichsins
+aengaen sal mogen behoudelyck dat de suppliant
+gehouden sal zyn partien geinteresseerde satisfactie
+ende beternisse te doene soe verre des behoefft
+ende egheenen gedaen en zy ende die voirs.
+misdaden ende feyten aen ons te beteren civilic alleenlyck
+ende tot dien te betalene die costen van justicien hier
+om gedaen ende oft te doene ter arbitragien ende taxatien
+van onsen lieven ende getruwen cancellier ende
+luden van onsen rade geordineert in brabant die
+wy dair toe committeren by desen ontbieden dair
+om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende
+luden van onsen voirs. rade dat geroepen voere
+hen die ghene die daer toe behooren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende getruwelick tot
+interinemente ende verificatie van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vanden voirs. civilder
+beternissen ende costen van justicien ende dat gedaen
+ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende
+ende betaelt in handen vanden ghenen van onsen
+ontfangeren dien dat behoirt die welcke
+gehouden wordt tot onsen proffyte daer af rekeningen
+bewys ende reliqua te doene tallen tyden als hy
+des sal wordden versocht zy onsen meyere van loevenen
+ende alle andere onse richteren officieren ende dieneren
+met oic vanden smalen heeren ons voirs. lants van
+brabant dien dat aengaen sal mogen den suppliant van
+desen onsen gracien ende perdoenen inden manieren boven
+verclaert doen laten ende gedoogen peyselic
+vredelic ende eeuwelic genyeten ende gebruycken
+zonder hem daer inne te doene oft te laten gescieden
+in zynen lyve oft goeden ennigen hyndere stoot oft
+letsel ter contrarien ende zynen persoen soe verre
+hy noch gevangen sidt met oic zyne goeden
+terstont ontslaen ende doen ontslaen want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste ende
+gestentich blive tot eeuwigen dagen hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons
+onsen rechte ende anderen den hueren in allen gegeven
+in onsen stede van ghendt inde maent van
+decembri int jair ons heeren duysent vyfhondert
+tweeentwintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roomschen van hongrien etc. tvierde
+ende van spaengnen ende andere etc. tsevenste
+aldus stont gescreven boven opte plycke byden
+keyser in zynen rade ende geteekent h de hane
+ende noch visa
+gecollacionneert metten
+originale by my"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen
+en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"remissie van dootslaghe
+philips by der gracien goide coninck van castillien van
+laon van granada artshertoge van oistr piomte van
+arragon ende hertoge van bourgongnen van lothr van brabant
+van stir van karenten van cram van limborch van lustenborch
+ende van gelre erene van vlaanderen van habsburc van tyrol
+van ferette van keburch van artois van bourgounguen palatyn
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen en van
+zutphen mercgoeur des heylichs roomschen rycs ende
+van burgauw landgrave in elsaten heere van vrieslant
+van op den windschenmary van portenauw van salms ende
+van mechelen
+doen te weten allen ende eenen tegelyken
+tegewoirdich ende toecomende dat wy ontvangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van henricke vanden putte inhouden
+hoe dat in octobri lestleden op de jairgedinge des voirschreven des proefste
+van hoeye in den dorpe van esemaele onder ghete die voirsschreven
+henrick suppliant als menere des voirschreven proefste met scepenen
+vergadert zynde ende opcroeren zyne officie nae der bancken
+ende onder gewoenten rechte aldaer gecommen is dair in
+zynre presentien een geheeten wylen henrick dillen ons
+te ontvangen zulcke goede als hem nae die doot van zynre
+hun s vrouwen ouderen gesuccedeert ende aencomen weren
+ende naedien dat de voirschreven menere mitten voirschreven scepenen
+huere devouoir dien aengaende gedaen hadden vraegden hen die
+voirschreven wylen henrick dillen wat zy dair af schuldich wese
+te hebben hem antworden dair op dat zy behoirde te hebben
+twee stuivers ende dat zy dair af nyet quyt schilden en wilden
+dit $$ die voirschreven wylen henrick dillen betalende die twee
+stuivers seide tot henlieden ghy en doet my niet als ic t
+gedaen hebbe maer nyetmin ic oft die myne dincken t wel
+morgen oft daerna te vinden dwelck die voirschreven suppliant
+aenhoiren seide totten voirschreven wylen henrick dillen houndt daer
+is uwe ghelt hem tselve presenteren ende want hy die
+pidtacie voir$ nyet aenveerden en wilde maer den zelven vanden
+putte dreygende heeft die selve vanden putte geseyt te
+sal a oick wel vinden eer ghy verloren zyt mits den welcken
+zy tegen malcanderen gecomen zyn om deen den anderen te slaen
+dwelcke by die lieden dair omtrent zynde belet werdt
+seide oick die selve suppliant ja soudt ghy my gelyck
+ghy eens hebt willen doen verraden en de vercoopen dat
+zult ghy betalen, soeckende met dien zyn dagge om den
+voirschreven henrick dillen te steken maer en heeft dat
+mits den belette voirschreven nyet connen volbrengen
+dat die selve wylen henrick dillen ongequetst ongeschynt
+en ongerant van daer is gegaen maer ter selver stont een
+geheten wouter thoenys dewelck is die voirschreven henrick
+van den putte zuster zoen? van verre zien dese handelinge is
+gecomen loopen vanden kerthonenmere aldaer hy affen was
+op de plaetste daer tgescil gebuerde met eenen op stekere oft
+eetmesse dewelck hy over hem hadde ende heeft den
+voirschreven wylen henrick dillen gegeven twee steken den
+eenen inde schouderen ende dien andern int dicke van den beene
+dat hy mits dien van luie ter doot gecomen is diens ziele
+god genadich zy overmits den welcken die voirschreven suppliant
+die nochtans alsoo hy anders nyet en weet noyt woude
+gegeven en hadde hem vuyt ons voirschreven lande van brabant
+zoude moeten houden ende want voirschreven feyt den
+voirschreven suppliant goeder herten leet is soe en de ore hy
+nochtans beduchtende ende ontsiende righeur van justitien
+hem tot zunre gewoenlyker woenstadt nyet houden maer
+moet hem buyten houden ende habandoneren zyn hun svrouwe
+ende kinderen asde dat hy mitten selven zynen wyven
+kinderen geschepen waere lantloopich te blyven tot zynre
+grooter schaden ongennechten ende verdriete noch meer
+wesen zonder ten ware dat wy onse gratie en genade
+te hemweerts keerden daerom hy ons oitmoedelick heeft
+gebeden soeerst dat wy desen aengesien
+compasse ende medelyden hebbende m$ten voirschreven suppliant
+willende hem in de by gratie ende ontfermen hertichen t
+gedaen werden teghen righeur ende strangheden van justitien
+bezundere ter eeren van de reveren der heiliger passen ons liefs
+heeren jhesus christus die hy leet aenden honte des conten opten
+dach van heden inthmerende ende gemeynth wesende ter
+seden ende begheerten vanden voirschreven suppliant hebben hem
+in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergheven
+schelden quyte ende vergheven vuyt zunderlinger gracien by
+desen onsen brieve het voirschreven feyt mitgaders alle
+penen ende amenden corporelle criminele ene cuule dair inne
+sy hem vuyt saken van tgene die voirschreven is duchstus
+mesgrepen mach hebben tegen ons ende justitie ende
+hebben hem als van desen gerestitueert ende restitueren
+tot zynre goeder eeren name ende famen tot ons voirschreven lande
+van brabant ende tot allen zyner goeden met versiert zynde
+op datter dinge zyn gelyckerwys inder manieren hy was
+voe die geschiedenisse vanden feyte voirscreven imponerende
+hier op eeuwich geswych onsen procureu generael van brabant
+ende allen anderen onsen ende $$ maelen enz officieren ende dieneren officieren ende justiticieren dien dat
+aangaen mach satisfactie ende beternisse nochtans
+gedaen zynde der partien in desen geinteresseert alde be$$$
+die noch te doen zy ende dinge dair toe stae ontbieden hier
+om ende bevelen onsen l$$$$ ende getrouwen eancollr ende
+lieden van onsen raede in brabant dat sou hen geroepen
+die ghene die dair van behoiren geroepen te zyne zy pronden
+ende doen procederen wel ende duvels delick totter verificatien
+ende intermiente van desen zou dat behoeren sal ende dat
+gedaen zy onse drosstie van brabant meyeren van laenen
+ende van thienen ende alle andere onse ende selve heren officieren rehseren
+ende dieneren hue stedehouderen ende elck van hen die dat
+aengaen mach te doen ende laten den voirschreven suppliant van
+des$ onser tegenwoirdiger gracien ende remissen ine mannen
+voirstoenen rastelick ende bredelick gebruycken zonder
+hem dair tegen te doen oft laten geschieden ende oft in
+toecomende tyden aen zynen luie leden oft goeder smyen hinder
+arrest sloot oft seht ter contraren maer by alste
+hy oft zyne goeden voirstaenen dairomme gevangen gearresteert
+oft aengetast waeren zy die terstont ontslaen doen ende laten
+ontslaen ende hebben tot volcomender ende geheelder delmran
+ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich eene tot
+eeuwigen daigen soe hebben wy onsten zegel den welcken
+wy tot hier toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen
+behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen
+tegelyken anderen dessins gegeven opten goeden sondach
+int jair ons heren duysent vyfhondert ende viere ende van
+onsen rycke dyerste aldus onder gescreven opte plycke byden
+coninck ende geteckent. w.detielt ende noch visa
+gecollationneert ende $ $
+metten originale by my
+n. f$erte"
+"kaerle etc. doen te weten alle tegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben dye oitmoedige supplicatie van
+jaspar smets sone philips lantman van zyne styl inhoudende
+hoe dat opden xve dach van augusto nu geleden vijff jaeren hy supliant
+wezende ten huyse adriaens van ermighem gestaen tot kelffs
+onder dye jurisdictie van herent vergadert met vrolychelyck geselschap
+heeft hem daerby gevonden eenen hendrick verdonct zyn supliants
+halff broedere doen wezende den schiptreckere alwaer by een
+geseten hebbende tot des nachts ten elff uren thoe dat hy supliant
+ende allen dander geselschap bereet waeren om elck nae huys te
+gaene heeft dye voirn. verdonct hem supliant beroepene dat hy tegen
+hem wilde hutsele om vyff stuyvers eens waer inne hy supliant
+nae vele quellens ten lesten consenterende als denckende
+ingevalle van verliesen tselve aen hem verdonct te cortene want hy
+hem supliant schuldich was hebben tsamen gehutselt ende wordt het see$
+byden selven verdonct gewonnen ende tgelt wechgestreken dwelck
+aensiende hy supliant seyde totten selve verdonct geeft my toch nu
+myn ghelt dwelck ich u hebbe vuytmynde borse geleent doen
+ich sieckwas daerop de selve verdonct antwoorde ick en kenne u
+gheen schult ende hy supliant replicerende opde selve woorden
+heeft geseyt hoe soude my gheen schult kennen ick en hebbe
+noyt meer gehadt als eenen silveren real ghy hebt my altyt
+beloeft te betalen zoo wannee ghy een reyse oft twee getrocken
+soudt hebben ende nu hebt ghy diversche reysen gedaen ende noch
+en hebdy my nyet betaelt maer dye selve verdonct op alles tselve
+nyet achtende seydt tot hem supliant deze woorden op zyn vuylste
+wech gaet henen wech u moeder thoe daethoe vuegende noch
+andere vile ende onnutte woorden oick tot verachtinge ende
+versmadinge vande selve zyne moedere in zulcker vuegen dat nae
+vele arguatien ende iniurien dye zy deen den anderen seyden zy
+gelijckerhandt tegen malcanderen zyn opgestaen hebbende nochtans
+den selven verdonct eerst den voirs. supliant geaggresseet ende met
+zyn mes gesteken dewelcke hem vindende te dye oirsake zulcx
+gepresteert ende in zulcke perplexiteyt kennende dye furye
+ende dangereuse handt vanden selve verdonct roem draegende
+dat hy noch yemans lyff hebben soude oft in souden tzyne hebben
+te meer dat deur hun vursenen dye keersse gevallen ende vuytgegaen
+was waerdeure midts het nacht was de voirs. supliant nyet en coste
+gewycken dye slagen vanden voirs.verdonct en heeft nyet anders
+kunnen doen ter nootelycher defensienvan zynen lyve dan zyn
+mes inde handt te nemen daermede hy den voirs. overgelede heeft
+een steke gegeven op zyn slincke zyde boven omtrent zyn
+schouderen vande welcke hy corts daernae dese werelt is overlede
+allet dwelck dye schoonvader ende allen dandere vrienden partye
+geinteresseerde vanden afflyvigen verstaen hebbende zoo gebeurt
+te zyne ende besundere aensiende des supliants ionchheyt groot
+berouw ende leetwezen hebben hem tselve om goitswille gheerne
+vergheven ende hem te lieve laten versoenen ende contenteren in
+respecte van het onnaxaen richveerdich ende rukeloos leven
+dwelck dye voirs. verdonct wyens ziele godt genadich zy $ was
+leydende als daegelycx drinckende schinckende kyvende vechiend
+tuyschende ruyschende vloeckende godt de heere dicwils zyn
+heylich lyden verwytende selden der kercken frequenterende
+altyts met eenen woorde seggende ende swerende ick seke
+u deur u saken ende voirts het groot verdriet dwelck sy
+voirs. ouders als schoonvadere metten selven verdonct hadden
+ende dye slagen ende stooten dye zy van hem hebben verdragen
+zoo daeraff ende van meedyegelyche promptelych geblehe
+is ende naerder zal blychen indyen des noot zy biddende
+ons de voirs. supliant daeromme zeer oitmoedelyck dat gemerct
+tghene des voirs is ende dat hy is staende tot goede name
+ende fame ende van religie catholiche noyt yet anders
+missdaen hebbende ons believe wille hem daerop te verleenen
+onse gratie ende genade ende hem daerop doen depescheren
+onse behoirlycke opene brieven van remissie daerthoe dienend
+soe eest dat wy de sahen voirtchreve overgemerct ende
+hyerop gehadt dadvys vanden meyere ende schepene vande voirs.
+jurisdictie van herent den voirs. jaspar smets supliant genegen
+wezende tzynder voirs. bede ende begeerte ende hem willende in
+dit such gratie ende genade prefereren ooec rigeur ende
+stranckheyt van justicie hebben inden gevalle alsbove vergheven
+quytgeschouwen ende geremitteert vergheven schilden quyte ende
+remitteren vuyt onser sunderlinger gratie by dezen tfeyt ende
+manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne ende boete
+corperele ende criminele daerinne hy ter cause van dye
+met diesser aencleeft tegens oics ende justicie misdaen ende
+misbruyct mach hebben hem als daeraff wederstellende ende
+restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte in desen
+onsen lande van brabant limborch ende overmaze ende alle andere
+onse landen ende heerlicheden ende tot zyne ongeconfisqueerde
+goeden indyen hy eenige heeft alzoo hy was voer dye
+toecompste vanden manslach voirschreve imponerende hyerop een
+euwich swygen ende silencie onsen procureur generael ende andere
+onse rechteren justicieren ende officieren wye in zyn satisfactie
+ende beteringe ierst ende voeral byden supliant gedaen der geinteresseert
+partye zou verre dye noch nyet gedaen en is ende eenige daerthoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelych dat de voirs. suppliant
+*
+gehouden wordt tvoirs. feyt ende manslach tegens ons oich
+civilyck te beteren naerde gelegentheyt vande misdaet ende
+faculteyt van zyne goede ende onse ordinancie daerop gemaect
+ende boven dyen te betalen dye redelyche costen van justicien indyen
+eenige ter causen voirchreven geschiet zyn alles ter arbitraigie
+ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant dye wy daethoe committeren denwelcke
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hen geroepe deghene dyen
+vuer behoiren geroepe te zyne in procederen wel ende deuchdelyck
+ter verifficatie ende interinemente van dezen nae heure vorme ende
+inhouden ende ter arbitraigien ende taxatie vande amende civile ende
+costen van justicie voirschreven welch interinement de selve
+supliant sal gehouden zyn te vervolgen voer dye van onsen rade in brabant
+binnen zess maenden naescommende op pene te verliese deffect
+van deze ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger van den exploicten
+dyet behoiren zal dye gehouden wordt daeraff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ene reliqua te doene tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy ende alle andere
+onse rechters ende officiers iegenwoirdige ende toecommende
+heure stedehouders ende eenyegelyck van hen besundere dye
+dit aengaen zal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van des onse tegenwoirdige gratie remissie ende quytscheldinge
+ende van allen den inhouden van dese inder vuege s ende manieren
+voirschreven rustelyck vredelyck ende euwelyck genyeten ende
+gebruychen sonder hem te doene noch te laten geschieden nu
+noch in toecommenden tyde aen lyffve noch aen goede eenich hinder
+letsel oft moyennisse ter contrarien in eeniger manieren maer
+indyen zyn lyff oft eenige van zyne onverbeurde goeden daeromme
+gevangen becommert belet oft gearresteerd waeren dat zy dye
+stellen oft setten oft doen stellen tot terstont ende sonder vertreck tot
+volcommen slahinge ende delivrancie want ons alzo gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vas ende gestadich blyve ten euwige daege
+zoo hebben dey onsen zegel hyeraen doen hangen behoudelyck in
+andere zaken ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van meye
+int jaer onsheeren duysent vyffhondert vyffentzeventich van
+onsen rycken te weten van spaengnien sicillien etc. txx ende
+van napels txxy opde plyche stondt geschreve byden
+coninch in zynen rade geteeckent mesdach
+gecollacioneert tegens doriginale briefven
+bymy
+vanden houte
+*sy van dese civilelen
+beternisse mitwoent
+byden ontfangen v
+exploicten"
+"philips byder gratien goidts coninck van castillien ethcetera
+allen die gene die dese onse opene brieven sullen sien oft hooren
+lesen salut doen te weten dat wy ontfganghen hebben
+doytmoedilycke supplicatie van peeter suys alias
+mompeliers jonckman oudt ontrent de sesse oft seven
+entwintich jaeren geboren van wettighen bedde binnen
+onse stadt van mechelen, drooghscheder van syn ampt
+dwelck eenighe jaeren binnen onse stadt van loven
+geexerceert hebbende ende commende opden vyffthienden
+january 1641 inde herberghe van caerel causmans inde
+compagnie van hendrick zegers ende hendrick frans beneffens
+wijlen bernaert custermans metten voorschreven hendrick
+frans spelende mette het caertspel genoempt romsteken
+waerop hij suppliant siende ende lettende dat de
+respective spelders maer twee caerten meer en waeren
+inde handt hebbende den voorschreven custermans de
+sesse ende den anderen de vrouwe vande selve sesse, soo is
+gebeurt dat den voor suppliant seyde teghen den
+voorschreven custermans leght u spel daerhenen want
+hy heeft die vrouwe denotterende den voorschreven
+hendrick frans daer van ghy de ses hebt, dwelck
+de voorschreven custermans hoorende seyde teghen
+den suppliant wat hebt ghij in myn spel te spreken
+ende opstaende heeft daetelyck sonder voorder
+woorden eenen vuystslach gegeven nemende daerenboven
+den kandelaer in deen handt ende die kerse in dander
+heeft daermede naer den suppliant seer furieuselyck
+geslaeghen sonder dat hy daerdoore ter aeden was
+gevallen, ende hernemende synen slach heeft hem metten
+voorschreven kandelaer het in het slaep van syn hooft soo
+grooten wonde geinfligeert dat syn bekeneel bloot
+lach, soo dat hij is geweest in peryckel van sterven
+naer uuytwysen vande attestatien soo van doctor als
+chirurghyn hem gecureert hebbende waermede des
+voorschreven custermans noch nyet gestilt synde
+ende meynen slach te hervatten. is de kerse ter aenden
+gevallen ende den suppliant om nijet van leven ter
+doot gebrocht te worden heeft hem in defensie stellende
+den voorschreven custermans eenen steek met syn
+mes in de borste oft buyck gegeven waervan hy
+tot des suppliants groot leet wesen eenighen
+tuyt daernaer is commen aflyvich te wordden ende
+alsoo vuijt tgene voorschreven is blyckt by de
+attestatie vande persoonen daer present geweest
+synde dat den voorschreven afflyvighen ierst ende
+vooral den suppliant soo furieuselyck de voorschreven
+dootelycke quetsure hadde geinfligeert
+met intentie van hem noch naerder te
+quetsen ende evelen vanden lyve sonder dat
+nochtans hy suppliant hem stoot noch slach
+hadde gegeven soo ist dat hij volghende de
+naturele redenen is genootsaeckt geweest
+syn lyff te defenderen met die waepenen
+die hy hadde gelyck dat die geschreven rechte
+syn permitterende. soo ist nochtans dat hij
+ten voorschreven plaetsen en derft frequenteren
+sonder ierst over tvoorschreven ongeluck
+van behoorelycke acte van innocentie oft gratie
+versien te syn, ende alsoo voor date van desen
+sonder jactantie gesproken hy noynt met yemant
+de minste woorden oft crackeel en heeft
+gehadt dan altyt gestaen hebbende tot goeden
+naeme ende faeme ende dat den voorschreven
+voorschreven afflyvighen selffs in syn dootbedde
+liggende heeft bekent van tvoorschreven ongeluck
+ongeluck deenighe oirsaecke te wesen heeft
+daeromme den suppliant uuytte grondt sijns
+herten vergeven tghene hij hem mochte misdaen hebben.
+badt daeromme den suppliant in alder oytmoedichyt
+dat ons believen favoralyck considererende
+dwaerachtich narratiff deser hem over
+tvoirschreven ongeluck te vergunnen eene
+acte van innocentie oft wel onse brieven van
+remis hem de selve doende expedieren in behoorlycke
+forme. waerom soo eest dat wy de saecke voerschreven
+aengemerckt ierst hierop gehadt dadvis van
+lioeutenant meyer onser stadt van loven ende
+gesien d informatie genomen mette stucken daertoe
+gevuecht, geneyght wesende ter beden des
+voirschreven suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericorde voor
+strenheyt ende rigeur van rechte, hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergheven, schelden quyte ende vergheven uuyt
+sunderlinghe gratien, bij desen onsen brieve tfeyt ende
+ongeval boven geruert midtsgaeders alle offensie
+ende breucke corporele ende criminele daer inne
+bij hem overmidts ende uuyt saecken van tghene
+des voorschreven is tegens ons ende justitie
+eenichsints mach hebben ontgaen ende misdraegen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende resti-
+tueren tot goeden naem, faem ende geruchte
+in onsen voorschreven lande van brabant ende allen
+andere onse landen ende heerelyckheden ende
+tot onverbeurden goeden in dyen hy eenighe onder
+ons heeft, gelyck nde in alder manieren soo
+hy was voorde toecompste vande voorschreven
+feyte. imponerende hierop een eeuwich geswijgh
+onsen ons procureur generael in brabant
+onsen meyer van loven ende allen anderen onse justicieren
+ende officieren wie sij syn, satisfactie ende
+beternisse . ierst ende vooral gedaen der
+partyen geinteresseerde . in dyen die noch nyet
+gedaen sy ende eenighe daertoe staet
+civilyck alleenelyck behoudelyck dat die voirschreven
+suppliant gehouden sal syn tvoorschereven feyt
+tegen ons te beteren civilyck naerder gelegenthyt
+vander saecke ende faculteyt van syne goederen met
+oyck te betaelen die redelycke costen van justitie
+hieromme alreede gedaen ende te doene, allet ter
+taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen ende lieden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen. ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onse cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hen geroepen degene
+ende daeromme behooren geroepen te syne, sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vande voorschreven costen
+van justitien alsoo sy sullen bevinden behoorende
+welck interinement die voorschreven suppliant
+gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voorschreven raede
+binnen sesse maenden naestcommende op pene van
+te verbeuren deffecte van desen ende dat gedaen
+ende de costen van justitie getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden genen die dat
+behooren sal tsy onsen voorschreven procureur
+generael in brabant, meyer van loven ende
+alle andere onse rechteren, justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoordich ende
+toecommende dyen dat aengaen sal moghen
+heure stedehouderen ende een yegelyck van hun
+besundere, soo hem toebehooren sal, doen laeten
+ende gedooghen den voorschreven suppliant
+van deser onser teghenwoordigher gratien
+ende remissien ende van alle d inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voore verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomentlyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
+moyennisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyff oft eenighe van syne goeden
+daeromme gearresteert oft becommert waeren
+dat sy die setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrantie. want ons alsoo gelieft gegeven
+ende te eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve teeuwighen daeghe soo hebben wy af onsen
+segher hier aen doen hanghen. behoudelyck in
+anderen dinghen onsen rechte ende eenen iegelycken
+anderen dessyns. gegeven binnen onse stadt van
+brussele inde maent van october 1642.
+onderteeckent j. fourdin"
+"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende
+toecommende alsoe inde compste van onsen lieven
+ende beminden soene den prince van spaengien in
+ons land van herwaerts over jan van kelfs laboreer
+tot rotselaer heeft met huysvrouwe ende kinderen
+denselven ons selven grepresenteert heeft syne
+suplicatie versuekende byder selver gracie remissie
+ende pardoen vanden dootslach daer inne
+gementioneert te wetene dat geleden van in
+september lestleden hebbende syne beesten inde
+weyde gedreven commen is tot rotselaer byden
+anthuens ende siende daer voer de venstere vanden
+marten staende peeteren de keppere op straete
+seyde in ge$$chte maect u van dair daerop deselven
+peeter straffelyc antwoirde seggende waer u broe$$ broer?
+by u nyet ghy en soudet nyet dorren d$$cken ende
+tselve hoorende de supliant dat hy hem staerde
+seyde peeter al segge ick sulcke woerden ick en
+hebber geen aerch inne dan begeerde te wetene
+wye ghy waert leggende soe syn hant opde
+erm vanden selven peeteren weder verhalende
+daer egeen erch inne te hebbene dien nyet tegen
+staende seyde dieselven peeter even straffelyc wat
+hebdy my taenveerdene gaet by u wyff thuys
+ende seert u wyff ende supliant hoorende dat hy
+hem noch meer stoorde seyde gaet ende seertse
+selve daerop dieselve peeter antwoirde wat
+soudick in u huys gaen ghy sout seggen dat ick u
+gelt genomen hadde hem tselve seggende in
+verwyte om dat den supliant te voren in syn huys
+seker gelt genomen was seggende daertoe ick
+soude op u vleesch slaen al esser u bruer noch eens ende
+dat de supliant seyde myn bruer en esser nyet maer
+soudy my slaen ick soude my dorren weeren ende
+soe tsamen nae huys gaende want sy eenen wech
+inne gaen moesten heeft die selve peeter den supliant
+veele injurien opgeseet ende onder den anderen
+ghy conte ghy en sout u nyet dorren weeren ende
+tycht eenen yegelycken u gelt ane dwelck nyet
+en is ende tselve de supliant hoorende ende dat
+hy van injurien ende qualyc te spreken nyet en
+cesseerde hebbende eenen stuynstaeck in syn
+hant seyde totten selven peetere draeghde ghy u
+ane dats alle dage te doene gevende soe den $$
+peeteren twee off drye slagen op syn hooft met welcken
+slagen die voirs. peeter ter eerden gevallen is ende
+opgehaven synde is geleyt ten huyse peeters van
+kelfs aldaer hy binnen vyf dagen daer nae van lyve
+ter doot gecommen is dwelck den supliant vuyt gronde
+zyns herten leet is ende hebbende tvoirs. feyt
+toecomen ende gebuert is als voirs. is by qualyc spreken
+ende groote injurien des voirs. aflivigen hy soude
+hem nochtans die die selve supliant ontsiende rigeur
+van iusticie nyet dorren houden binnen onsen lande
+maer mach hem houden in abstracten? plaetsen ten sy
+dat onse graacie ende genade hem hier op verleent wordde
+ons daer inne seer oitmoedelyc biddende ende onse
+voirs. soene gerepresenteert hebbende de voirs. suplicacie
+ons op dinhouden van dien te useren van onse gewoenllycke
+gaacie ende genade wy aensthods nemende op de toe
+compste vanden voirn. feyte ende dootslach ende ter
+begeerte van ons voirs. soene willende in syn $$
+ende ter consideratie van syne voirs. compste deselven
+den supliant prefereren gracie ende genade voir rigeur van
+justicie hebben inden gevalle als boven vergeven
+geremitteert ende quitgescholden remitteren ende schelden
+quite vuyt onse sunderlinge gracie by desen tfeyt ende doot
+slach boven verclaert mitsgaders oick alle peinen ende amenden
+corporelle en criminelle daer inne hy hem ondanks
+ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons
+onse hoocheeyt ende iusticie eenichszins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by dese tot syn goede
+fame ende name in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende van over$$ ende allen anderen onsen
+landen ende heerlichheden ende tot synen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyc als hy was voirden
+voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+swygen ons procureur generael ende alle anderen onsen
+iusticieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant
+wie sy syn satisfactie ende beteringe ierst ende alle
+alvooren gedaen der partyen geiteresseert indien hy
+die noch nyet gedaen en waere civiele alleene
+behoudelyc nochtans dat de voirn. supliant gehouden
+sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civiele
+naer die gelenty gelegentheyt vander mesdaet
+faculteyt van synen goeden ende onser ordonancien daerop
+gemaect ende oyck te betaelen die redelycken costen
+van iusticie indien eenig daeromme gedaen ende naergevolght
+syn ter taxatie ende arbiterscape van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier enden lieden van onen rade in
+brabant die wij$ daertoe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. van onsen rade in brabant dat
+voir henluiden geroupen diegene die daeromme
+sullen behoiren geroupen te syne sy procederen
+wel ende duechdelyc totter verificatie ende
+interinnemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+naer huere vorme ende inhouden welck interinemente
+de selve supliant schuldich sal syn te versuecken
+by onsen voirs. rade binnen eenen halven jaere ....
+naer date van desen opde peyne te verbueren deffect
+$$ $$ ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van iusticie getaxeert ende betaelt synde
+$$ alst behoirt van welcker amende onsen ontfang
+ontfanger vanden exployten van onsen voirs. rade
+en hieraf verantwoirdt
+byz ontfange $$ explo$$ten’
+van brabant oft andere onse officier dient behoiren sal
+gehouden wert ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen peinen van synen ontfange sy onse drossaert
+van brabant ende alle andere onse ende onser
+vassalen oft smaelre heeren iusticien ende
+officieren voirs. lants van brabant ende van ondersaten?
+hoedanige die syn oft wesen moegen tegenwoirdi...
+ende toecommende hueren stedehouderen ende aengaende mach
+den voirs. supliant van deser onser iegenwoirdiger
+gracien ende quytsceldinge inder manieren als
+boven peyselyck volcoomelyck ende tot eeuwigen dagen
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laten geschien nu noch in toecomende
+in eeniger manieren maer indien syn lyff oft
+eenige van synen ongeconfiqueerden goeden waeren
+daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat
+dat sy die terstont stellen oft doen stellen tot volcoomen
+delivrancie want ons ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segele hier
+aen doen hangen behoudelyc in anderen saken
+onsser recht ende eenyegelyc tzyne in allen gegeven
+in onser stadt van bruessele in de maent van
+may int jaers ons heeren duyesent vyfhondert ende
+xlix 1549 van onsen keyserycke txxxe ende van onsen
+rycken van castille ende andere txxxiiijte
+aldus gescreven op de plycke byden keyser
+ende geteekent verreycken / visa $$$
+gecollacioneert en bevonden accorderend
+met ... originalen by mij"
+"copie vanden remissie sandryne alycxstocx van tonrechte
+te hebben geaccuseert van $$$ gheerde de vorstere
+philips byder gratien goidts coninck van castillien van leon van grenadien etc. ertshertoge
+van oistrycke prince van arragon hertoge van bourgondien van lothhar van brabant van stier van
+carenten van cram van limborgh van luxemborg ende van gelre greve van vlanderen
+van habsburg van tyrol van scereth van kieburch van artois van bourgondien palatin ende
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytphen mercgreve
+des heilichs roomschen rycs ende van borgauw lancgrave in elsaten heere van vrieslant
+van opder windische$$arg van portenauw van salins ende van mechelen doen te
+wetene allen den ghenen die nu zyn ende naemaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van sandrynen alycxtox tegewoirdelic gevangen ende vyfthien
+maenden bynnen der gevangenissen deser onser stad van bruessel gevangen hebbende geweest
+inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden zy clachtich gevallen is aenden voirs. prevost van onsen
+huyse seggende dat een geheyten geert de bursere huer tanderen tyden bynnen hueren huyse
+verforst oft vercracht gehadt hadde waer om de voirs. geert de bursere bij onse
+voirs. prevost gevangen is geweest welcke geert soe verre in onse rade geordineert
+in brabant geprocedeert heeft als hy dat hy met vonnisse vanden voirs. fayte geabsolveert ende
+ontlast is geweest ende die voirs. suppliante aengesien dat zy van hueren fayte vervallen was
+oft niet gethoenen en conste geduempt in alle die costen ende interesten die de voirs.
+geert ter saken van dyen gehadt ende geleden hadde ende hoewel die selve suppliante tvoirs.
+vonnisse gerne voldoen soude soe en can sy dat niet wel gedoen midts dyen dat zy als
+voire van huere clachten vervallen is ende dat nae die previlegien van desen onsen lande
+van brabant soe verre die accusateur van ennige criminele saken zyn vermet nyet
+gethoenen en can in dyen gevalle die selve accusateur staet inde plaetssche vanden geaccus#
+wair om onse procureur generael in brabant ende amman onser voirs. stad van bruessel hen voirderen
+onsen voirs. raide geordineert in brabant tegen malcanderen te procederene om dat gedaen
+tegen de voirs. suppliante criminelic oft civilic te procederen het zy by accusatien vanden
+voirs. feyte dair aff onse voirs. procureur ende amman tdelict ende offensie mochte
+gecommitteert zyn in meyingen de voirs. suppliante langen tyt gevangen te houdene ende nae
+rechte vanden voirs. fayte grootelic te straffene ende punierene dwelck oft soe gebuerdt wesen
+soude huere geheele verderffenisse soe verre heur by ons onse gracie hier op verleent
+ende tvoirs. delict oft mesbruyck by heur gecommitteert niet geremitteert oft vergheven
+en wordde alsoe zy seet om welcke gratie ende remissie zy ons oitmoedelic heeft gebeden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden vanden voirs. suppliant willende
+in desen gratie ende genade prefereren voire rigeur oft strangheyt van justicien der selver hebben
+ingevalle als boven quytgescouden vergeven ende geremitteert ende van zunderlinger gratien scelden
+quyte vergheven ende remitteren by desen onsen brieve tvoirs. feyt dair voire aff mencie gemaect
+in ende allet tgene des dair aen cleven mach met oick alle penen ende amenden criminele ende
+corporele dair inne zy ghy ter saken vanden selven fayte soude mogen gevallen zyn oft heur
+tegen ons ende justicien misgrepen hebben stellen heur als van dyen tot hueren goeden name
+famen ende tot onsen lande van brabant ende tot allen hueren goeden niet verbuert zynde soe verre
+sy ennige hebbe imponerende hier op onsen procureur generael ammanne van bruessel ende allen
+anderen onssen officieren dyen dat aengaen sal moegen silentie satisfactie nochtan der
+pertyen gedaen zynde soe verre dair ennige toe stat ende toebehoire behoudelic dat die voirs.
+suppliant sal gehouden zyn tselve fayt tegen ons te beteren ende dat civilic alleenlic ende dat ter
+taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den heere van loonbeke cancellier ende
+andere lieden van onsen rade geordineert in brabant die welcke wy dair toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen onsen brieve ontbieden dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende andere
+luden van onsen voirs. rade geordineert in brabant onsen drosset van brabant meyere van loeven
+amman van bruessel scoutheten van antwerpen ende vanden bossche ende voirts allen anderen onsen
+richteren ende officieren dyen dat aengaen sal mogen dat zy ende elck van hen soe hem toebehoirt der
+voirs. supplianten van deser onser voirs. gratien remissien ende quytscellingen doen ende laten inder
+manieren voirs. peyselyck ende vredelick gebruycken sonder huer daer inne te doene noch laten
+geschieden het zy in live oft goeden ennigen hynder stoot oft letsel ter contrarien want
+ons alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen zegel vanden den welcken wy tot nu
+toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen gegeven in onser stad van bruessel inde
+maent van septembri int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende vive en van ons rycke dyerste
+aldus onder gescreven byden coninck ende geteykent m hutoel ende noch visa $$
+die collatie van dese copien is gedaen
+ende bevonden concorderende metten originale
+by my"
+"maximiliaen en philips byder gracien gods ertshertogen van
+oistryck hertogen van bourgoingen van lothryck van brabant van lymborch van
+luxomburg ende van ghelre greven van vlaenderen van artois van
+bourgoingen palatynen van henegouwen van hollant van zeellant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs
+rycs heren van vrieslant van salins ende van mechelen onsen
+meyere van loeven ende allen anderen onsen officieren justicieren ende
+dieneren dient aengaen mach ende hueren stedehouderen saluit
+alsoe als van wegen des die huysvrouwen meester jans lobbe voirtijts
+pensionaris onsen stat van loeven ons oitmoedelic zy te kennen
+gegeven geweest hoe dat overmids zekeren excessen diemen
+seeght gedaen ende gecommiteert te wesene byden voirs.
+meester janne allen den die goeden des selfen meester jans
+zy geweest genomen gesedt ende gestelt in onsen handen
+ende desgelycs oic die die goeden der voirs. thoenerssen
+gecomen van hueren wegen in alsulken vuegen dat zy
+tegenwordelic niet en heeft noch versien en is tot hueren
+ende hueren kinderen noetdorst oft sustentacien behoef ons
+dair om oitmoedelyc biddende gemerct dat zy vanden voirs.
+excessen nyet te spreken en weet noch culpable $$ is ende dat
+nae die privilegien vanden lande egheen man zyns wyfs
+goeden verbueren en mach alsoe zy seeght dat ons gelieven
+wille haer te consenteren ende accorderen hantlichtinge vanden
+voirs. hueren goeden ende van huerren wegen gecomen ende huer dair
+aff doen expederen onse oepenen brieve in behoirlyker formen
+doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht wesenen
+ter beden der voirs. thoenerssen hebben onse voirs. hant
+ende alle andere beledt gedaen ende gestelt ende voirs. huere goiden
+van hueren wegen gecomen als voirscreven is ingevalle als
+boven tot hoere ende huere kinderen behouf gelicht ende affgedaen
+ende van zunderlingen gracien oft noet zy lichten ende affdoen
+mits desen onsen brieve willende ende consenterende
+dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen
+vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen
+by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt
+en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen
+dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs.
+thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger
+gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic
+useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen
+oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder
+oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe
+gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat
+van bruessel opten negen ende twintichsten dach van
+januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier
+ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove
+aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe
+ter relatien vanden raede $ meerbeke
+dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen
+bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my
+$$ ieltisse"
+"philips etc. doen te wetene allen tegenwoirdighen ende
+toecomende dat wij ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van
+jooris vanden hove ingeboren poortere onser stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat alsoe ian vanden zype deken vanden retoryck
+camer geheeten den boeck up ten elfsten dach van ianuario lestleden
+wesende verzworen maendach savons geeten heeft gehadt upte
+voirs. camere staende up ten huevel aende merckt van onser
+voirs. stadt van bruessele metten prince ende meer andere
+gesellen vanden voirs. boeck hij suppliant hendrick vanden bossche
+ende claes de beer tot den voirs. dekene begheerte daer gecomen
+zyn geweest bij dander geselschap omtrent den thien ure inden
+avont ende omtent den elfs uren inde $$ae zoe syn zy ende de
+voirs. ian vanden zype gelyckelyck gescheyden vanden voors. camer
+om tsamen thusgewaert te gane ende staende onder hen vieren
+manspersoonen met sommighe van hueren huysvrouwen tusschen die
+borse ende den voirs. huevel met eender lanterne ende tortse wachtende
+nae seker ander geselschap dwelck vander voors. camere nyet
+en was gecomen soe zyn $gecomen drie gesellen wesende zoemen
+naemaels heeft verstaen dien mee van eenige spaensche heeren de
+welcke hebbende h$$ $$$ liggende up h$$$ schouderen sonder te
+hebben eenich licht hebben hem gevoordert ende besunderden voirs.
+claes de beer staende omtrent de voors. tortse zeer nauwe int aensicht
+te nemen siene sonder het te segghen $selve de voirs. hendrick
+overdaet heeft hem gevulght by den voirs. de beer hem vragende wat daer
+te doen was ende aleer de voirs. claes de beer daerup wel
+konste geantwoorden soo hebben die voirs. drye gesellen hem vermoirdet
+hem/n te heeten in spaenssche tale dronckaerts ende vileyns daerop
+andere nyet en wordde geseit noch geantwoordt dan dat die voors.
+jan vanden zyppe seyde dat wel vroom gesellen moesten zyn die hen
+rappieren oft messen die h up hun schouderen droeghen ende de voirs.
+drye persoonen he$ mits drye vertreckende nae de hoevelstrate
+hebben hen gevoirdert noch eens te roepen in spaensscher talen dronckaerts
+ende vileyns daerup die die voirs. heyndrick vander bossche int
+italiaensch heeft geseyt siet doch dese $$$ wat willen
+zy hebben oft deser gelycker woirden nae den welcken is de suppliant
+metten voirs. zynen geselschape noch blyven staen metter voirs. tortse
+ende lantarne eene lange wyle up te voirs. merckt voer oft omtrent
+den voirs. hoevel wachtende naer tvoors. ander geselschap om
+tsamen nae huys te gane mits dat zy woonden al up eenen
+wech sonder eenich achterduicken oft yet $$aets te vermoy$$
+ende naer dat tvoirs. geselschap affgecomen was zoe is
+de voirs. claes de beer wat voer dlicht ende dander geselschap
+gegaen ende comende up ten hoeck van$$ voirs. hoevel strate $$$
+die gersmerckt daer zynen $$$ $$$ $$$ geselschappen welck was
+gelegen zoe syn hem die voirs. drye persoonen die hem ende ontwys$$$
+dandere hadden gewacht hebbende elck een bloete rappiere inde
+hant onversiennelick aengevallen om hen te $$$ van zynen lyf$$$
+daer toe zy hun beste gedaen hebben gehadt maer de voirs. claes
+heeft hem $$$ $$$ gestelt zoe hy best heeft gekonnen eerst met zynder
+rappiere sonder die vuyte scheyden getrocken te hebben ende naemaels
+oyck die getrocken hebbende soelange ende totter tyt toe dat de
+suppliant ende de voirs. heyndrick vanden bossche hem die anderssins
+soude hebben geweest in perikel van zyn lyffue te hulpe zyn
+gecomen ende soe is gebeurt dat de gene $$tegens suppliant den
+voirs. claes de beer tontlasten hem heeft gestelt tegens eenen
+vanden voirs. dryen laetende den voirs. claes ende hendrick vanden
+bossche gewerden metten twee anderen ende zoe is voerts
+gebeurt dat degene $$$tegens hy suppliant hem gestelt hadde den
+suppliant zyn rappiere ontrent der beke ende fonteyne upte gersmerckt
+vuyter handt heeft gesmeten ende hem aen zynen duym van zynder rechter
+handt gequest gehadt mits welcken heeft hy suppliant om hem te doene
+salveren geroepen naeden voirs. hendrick vanden bossche zynen knaepe
+ten eynde dat hy hem soude succoureren dwelck de voirs.
+hendrick oick gedaen heeft ende den voirs. claes de beer laten staen
+tegene de voirs. twee anderen ende comende byden suppliant zynen mro
+soe es degene daer tegene de suppliant hadde gestaen achterwaerts
+gedeyst ende gevallen ende int vallen oft daernae soe heeft
+hy anden voirs. $$$ eenen slach ende quetsure metter rappiere
+up zyn hooft gecregen ende soemen verstaet soe zoude hij
+noch eenen slach ende quetsure hebben gehadt op zyn hooft
+ende es omstreeks veerthien dagen $nae deser werelt overleden.
+denwelcken noch oyck de andere de suppliant met zynen geselschape
+nyet en hebben gekent noch alnoch en weeten wye zy hebben geweest
+andere dan dat zy verstaen hebben dat dienaers van spaenssche heeren
+zyn geweest, ende hoewel alle tgene dat voors. es by den suppliant ende
+anderen van zynen geselschape is gedaen $$$ deffentie van hueren lyffuen
+om hen vanden overdaet vanden voirs. drye persoonen die hen up ten wech
+gaende nae hunner huysen hebben gewechlaecht ende den voirs. claes
+de beer onversienelick overvallen te beschudden ende dat alsoe $$$ by nyet
+en is mesdaen, soe beducht hem nochtans de suppliant dat hy de voirs.
+stadt van bruessele ende ons lant van brabant nyet vryelick en soude
+mogen gebruycken mits dat de sommige souden willen segghen dat hy den
+gegeven buyt dyen dat hy comende by zynen geselschape soude hebben
+zynen duym hadde gecrauwt maer dat hy hem wederom gecrauwt
+hadde, nyet tegenstaende dat hy int sekeren nyet en weet dat
+hy den voors. afflunghen gequest heeft gehadt ende ge$oft beeter me$$
+dan jae ten waere dat hem hier up worde $$$ van $$$
+ende genade zoe hy seght dus om deselve zeer oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy de zake voirscrx overgemaeckt
+ende hierop gehadt tadvys van onsen amman van bruessele den voirs.
+jooris vanden hove suppliant genegen wesende zynder bede ende begeerte ende
+hem willende in dit stuck gratie ende genade presenteren voer rigeur ende
+strancheyt van justitien sonderlinge ter eeren ende in contemplatie
+vander gebenedider passie ende bitter doot die onse heere godt
+gesmaeckt heeft aenden houte des cruycen up sulcken dach als huy den
+om de verlossinge des menschelycke geslachte hebben hem inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschollen ende geremitteert vergeven
+schelden quyte ende remitteren uuyt onse zunderlinge gratie mits desen
+tfait ende manslach boven verclaert mitsgaders alle boete ende
+bruicke corporelle ende criminelle waerinne hy ter causen van
+dyen $mitsgaders datter aen $eeft tegene ons ende justitie
+mesdaen ende mesbruyckt mach hebben. ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zyne goede fame name ende gerucht in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende oyck tot zynen onverbuerde goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+geleden ende in alder manieren als hy was voer de toecompste vanden
+feyte voerscreven imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
+silentie onsen procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+regteen justicieren ende officieren wie zy zyn, satisfactie ende
+beteringe eerst ende al voren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is, ende eenige waertoe staetcunlyck
+alleenelyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. fait ende ongeval tegens ons te beteren civilyck naede
+* gelegentheyt vander sake ende faculteyt van zynen goeden metsgaders
+oyck te betalen de wettelycke costen van justitien hieromme gedaen
+ende te doene allet ter taxatie ende moderatie van onsen lieve
+ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide in brabant
+die wy daertoe committeren denwelcken wy bevelen dat voer hun
+geroepen die gene dier over geroepen behoiren te zynen zy procederen
+wel ende dueghdelyck ter verificatie ende in terminatie van desen
+ende oyck ter taxatie van$ civile boete ende costen van justitien
+voerscreven alsoe zy sullen bevinden behoirende welck in termen$
+die voirs. suppliant sal gehouden zyn behoirlyck te versoecken ende$$$
+in persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden
+eerstcommende up te pene van te verliesen deffect van desen brieve
+dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoren sal zy onse voirs. procureur generael ende alle anderen onse
+ende ons vassallen oft der smaelreheeren rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende wyen dit aengaen
+zal mogen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hun besunderen zoe
+hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen den voors. suppliant
+van dese onse gratie remissie ende quytscheldinge ende van allen
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voren verhaelt
+rustelyck vredelyck vulcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ter
+cause voirs. eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien aen
+lyfve noch aen goede in eeniger manieren maer indyen zyn lyff
+off enige van zynen onverbeurde goeden daerom gevangen becommert oft
+gearresteert zyn off naemaels waren dat zy die setten stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende sonder vertrek tot
+geheele delivrancie want ons alsoe gelieft nyettegenstaende dat
+tvoirs. fait nyet verstaert en is dwelck van den suppliant nyet
+perjudicieren en willen ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve ten eeuwigen dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen. behoudelyck in anderen saken ons recht ende een yegelyck zyne
+in allen eegenen in onser stadt van bruessele upden heylighen
+goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyffhondert sessenvyftich
+van onsen rycken van spaengien sicillien etc. tiie ende van ingellant
+vranckryck ende napels tiiiie. opde plycke stont
+gescreven aldus byden coninck in zynen raide ende
+geteckent de langhe visa recepta.
+eerw$$$ ende bevonden accorderen
+met zyne originale by my
+handtekeningen
+*sy hier af van antwoirt byden ontf$ vannen expl$$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van cormelius
+nuyt insetene onser stede van antwerpen inhoudende hoe dat $
+ste nycasius dach anno xvc xxxii omtrent v oft vi uren inden
+avont hy suppliant heeft met zekeren zyne gheselscape zitten
+drincken in een wynhuys genaempt ste martin in kipdorp
+binnen der selver stede ende aldaer sittende zoe zyn daer inde selve
+camere gecommen een genaempt pieter baninck ende wylen
+everaert volmer de welcke hebben gaen sitten drincken aen een
+andere tafele ende naer dat de voirs. wylen everaert met
+zynen gheselscape daer een poose gheseten hadden zoe es de voirn.
+suppliant van zynder tafele up ghestaen gaende aende tafele
+daer de voirs. everaert met zynen gheselscape zat begheerende
+aenden zelven dat zy hem uuyt recreacie een mommecanse zouden
+willen houden by settende eenen scellinck dwelck zy deden ende
+speelden een mommecansse die de voirs. suppliant ghewonnen heeft
+iegens eenen genaempt pieter wissemborgh twelck een poose
+geleden zynde zoe es de suppliant wederomme gecommen aen des
+voirs. everaerts tafele begherende anderwerss dat zy oft
+yemant van hem lieden hem noch een mommecansse zouden willen
+houden twelcke zy hem geweygert zouden hebben zeggende
+dat ghenoech ghespeelt was daer up hy suppliant ghesect
+heeft dese woorden oft in substancie laet ons noch een mommecansse
+worpen winne ick de cansse ick sal den kinderen of goeden
+gesellen een ghelte wyns te voeren gheven daer inne zy ende
+sonderlinge de voirs. pieter banincx consenteerden ende heeft
+alsoe de suppliant iegens den selven pieter baninck noch een
+mommecansse geworpen om eenen scellinck die hy suppliant oyck
+gewonnen heeft ende treckende tghelt naer hem om in zyn gelach
+te ghaene zoe zeyde de voirs. pieter baninck totten suppliant
+aldus edel gheselle houdt u woordt ghy moet hier een ghelte
+wyns gheven de suppliant dit hoorende antwoirde ende zeyde
+ende oft icse nyet geven en woude wy soude se my doen gheven
+daer up deselve baninck s$$strelick replicerende zeyde met
+grammen moede wildese nyet geven zoe gaet in u gelach de
+duvele doese geven ick en salse u nyet doen gheven wy en
+vasten naer uwen wyn nyet ende dierghelycke woerden ende
+finalyck zeyde deselve baninck zeer grammelyck gaet in u
+ghelach ende laet ons onsen wyn met vrede drincken corts
+daer naer es de voirn. baninck van zynder tafele up gestaen
+ende es hem gaen staen wermen byden viere aende scouwe daer
+des voirs. suppliant tafele neffens stont zeggende ick mach my
+oyck wel warmen het es zoe wel ons vier als thuere de
+suppliant ziende den voirn. baninck opstaen ende te hemwerts
+commen vreesende vander selven geinvadeert te wordene
+naervolgende zyne precedente iniurieuse woorden heeft zyn
+rapiere gevuyst ende eensdeels uuytgetrocken ende met dien
+es hem de selve baninck ingescoten met eenen getrocken hanger
+oft hangende mes zulx dat de suppliant zynder rapiere nyet
+geweldich en was ende een genaempt wouter van molle
+dit ziende es uuyt zynder tafele oock opgestaen vattende
+den suppliant aen zyn scouwere oft borst van onder de rapiere
+hem alsoe dringende ende vasthoudende inden houck vanden
+scouwen de voirs. baninck ziende dat de suppliant alsoe vast
+ghehouden was es ter camere uuytgegaen de voirs. wylen
+everaert ziende dat baninck wech ghinck heeft eenen
+dryevoet stoel gevat ende es daer mede naer den suppliant
+ghecommen seggende dese woorden oft ghelycke in substancie
+wat sal ons dese lecker dese schelm allegader gehyen oft
+bruyen ende heeft den selven suppliant die byden voirs. wouter
+vast gehouden was metten selven stoele in zyn hooft geslagen
+oft gestooten midts den welcken een derde persoon aensiende
+den overlast diemen den suppliant doende was heeft den selven
+woutere van achtere vanden suppliant getogen die suppliant l$
+wesende ende zeer beroert van bloede overmidts dat hy
+gehouden wesende geslagen weert zeide wie heeft my daer
+zoe gheslagen ende ziende den voirn. everaert metten dryevoet
+alnoch inde handt voer hem staen heeft met zynder
+rapiere naer den selven gehouwen eens oft tweewarst
+twelcke de selve everaert opten stoel scuttende was maer
+stekende naer den selven everaert heeften geraect inden
+buyck boven zyn mannelyckheyt daer aff de voirn. wylen
+everaert binnen derden daghe gecommen es van levende lyve
+ter doot ter cause vanden welcken feyte de suppliant vreesende
+rigeur van justicien en soude nyet dorren hanteren blyven
+noch converseren in onsen lande ende hertochdom van brabant
+maer es gescapen daer uuyt te moeten blyven ende leven in
+grooter armoeden ende miserie ten zy dat hem onse gracie
+ende ghenade hier up verleent worde alzoe hy zeyt ons
+zeer oetmoedelyck biddende om de zelve waeromme zoe
+eyst dat wy die zaken voirscreven overghemerct ende hierup
+gehadt dadvys van onsen lieven ende ghetruwen riddere
+ende marcgrave van antwerpen heere willem vanden
+werne den voirn. cornelis nuyt suppliant genegen wesende
+tot zynder bede ende supplicatie en willende hem in deser stucke
+gracie ende misericordie prefereren voer strancheyt van justicien
+zonderlinge ter eeren ende renerenen vander bitter passie ons heeren
+ihesus christus die hy voer ons allen gheleden heeft up zulcken dach als
+heden hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescolden ende
+geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt
+sunderlingen gracie by desen tfeyt ende manslach boven geroert
+met gaders alle peyne bruecke ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dien met datter aencleest
+iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach
+hebben ende hebben hem alsdaer aff wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertoochdom van brabant stede van antwerpen ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden met gaders tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyckerwys hy was voer de
+toecompste vanden feyte voirscreven imponerende hier by een
+eeuwich zwygen onsen procureur general ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren ghedaen der partye gheinteressert
+indien die nyet gedaen en es ende eenige daer toe staet civilyck
+allenlyck ende behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+wordt tvoirn. feyt ende delict iegens ons te beteren oyck
+civilyck naer de gelegentheyt vanden selven ende de faculteyt
+van zynen goeden ende daeren boven te betalene ende
+refunderene die redelycke costen van justicien indien daer
+eenige toe staen oft naer gevolcht zyn al ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hemlieden geroepen
+die daerover behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificacie ende interinemente van desen
+naer huer vorme ende inhouden welck interinement hy
+suppliant gehouden sal zyn aldaer te versueckene bynnen eenen
+jaere naer datum van desen upte verbuerte van te verliesne
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. civille
+boete ende costen van justicien gearbitreert getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van onsen ontfangere dient behoiren
+sal die daer aff gehouden wordt ontfanck te makene rekening
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+#sy hier af
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten
+penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossaet van brabant
+amman van bruessele meyere van loevene scoutheren van
+antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende
+der smaelre heeren ende van onsen vassallen rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. landts van brabant ieghewoirdich
+ende toecommende dien dit aengaen oft anroeren sal mogen
+huere stedehouderen ende elck van hen bysondere zoe hem
+toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirn. suppliant
+van dese onse gracie quytsceldinge ende remissie met gade$
+van alden inhouden van desen inder manieren boven verclaert
+rustelyck vulcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+ghebruycken sonder hem te doene oft te laten geschiene
+nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede eenich
+hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien in eenigher
+manieren maer indien zyn lyff oft eenigge van zynen onverbuerten
+goeden zyn oft worden namaels ter cause voirscreven
+becommert gearresteert gevangen oft eenichssins belet die
+stellen oft doen stellen ter stont ende sonder vertreck tot
+gheheele ende volcommen delivrancie want ons alsoe
+ghelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+ghestadich zy ende blyve tot eewigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende eenyeghelycken tzyne
+in allen ghegeven in onse stede van denze upten
+heyligen goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onssenheeren duysent vyffhondert vivendertich van onsen
+keyserycke txxviie ende van onsen rycken van castillien
+ende anderen txxie aldus stont ghescreven op de plycke
+byden keyser ende gheteekent l du blioul visa
+recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"albert ende isabel clara eugenia infante r$
+allen den genen die dese onse opene brieven sullen sien oft hooren
+lesen saluyt, doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oytmoedige supplicatie van robert de melander geboren
+poirter deser onser stadt van brussele ende tapissier
+van sijnen ambachte, inhoudende hoe dat hij in onsen rade
+geordineert in brabant requeste gepresenteert heeft ten
+eijnde van abolitie van eenen slach die hij aen pasquier
+de neeker dienaer des heeren amptmans deser onser
+voors. stadt brussel heeft gegeven, waerop den ampt
+man der selver onser stadt in sijn advijs gehoort sijnde
+es geattoincteert nihil, ende heeft den verthoonder
+t'sedert soo vele gedaen dat hij metten voors. dienaer
+heeft geaccordeert ende gecompenseert, voor soo
+vele hij hem soude mogen geoffenceert ofte te cort
+gedaen naer vuytwijsen vanden instrumente
+daervan zijnde, welcken aengemerckt ende dat al
+eest soo dat den voorscrevenen amptman den
+verthoonder pretendeert in rechte te trecken, nochthans
+het subiect daervan onder correctie behoort comen
+te cesseren midts redenen voorseyt, dat oijck den
+verthoonder tgene voors. is heeft gecommitteert
+vuyt eene haesticheyt, gecauseert bij philips opde
+bosch wyntavernier binnen deser onser stadt, die
+den verthoonder corts te vorens wat onredelijck hadde
+getracteert, gelijck daervan wel soude blijcken indijen
+noot waeren, behalvens oijck dat den verthoonder
+nyet en heeft gemeynt den voors. pasquier de
+neckere t'offenceeren inde qualiteijt als dienaer
+ofte exploict doender, des den voors. verthoonder
+oidt is presenterende, sulcx datmen onder correcti$
+nijet en can seggen dat hij eenige resistentie oft
+outtragie aende justitie soude hebben gedaen
+gelijck hij oijck nijet en is gewoon aen ijemandt
+anders te doen, als wesende den verthoonder
+sonder vantise van stillen comportemente
+gelijck oijck wel blijcken soude bij soo verre
+des noot waere, ende dat desen volgende
+d'ierste faulte sonder opgesetten wille, emmers
+ten regarde van justitie gecommitteert soo hoochelyck
+nyet en soude behooren opgenomen te worden, des
+oijck te min, vuijt dijen die straffe vanden selve
+als die exemplaier soude moeten wesen des neen
+nyet alleen en soude redonderen tot disreputatie
+des vertoonders, maer oijck van vrouwe ende
+kinderen vijf in getalle, hier beneffens alnoch
+gevuecht dat nyemandt bij t'voors. feijt grootelycx
+en is gescandaliseert geweest, als geschiedt binnens
+huijs, dat in summa die van t'feijt geinformeert
+es genoech satisfactie sal hebben vuytte apprehentie
+ende langduerige detentie inden gevanckenisse
+des voors. verthoonders als van meer dan ses weeken,
+dwelck hem oijck mach geimputeert worden voor
+eene correctie, als boven d'infamie, nijet geproffiteert
+oft gewonnen hebbende, waermede hij sijn vrouwe
+ende kinderen soude mogen onderhouden, sulcx dat
+den voors. verthoonder als versien van sobere
+middelen daer is gansch gecontinueert , midts
+denwelcken soo heeft ons den voors. suppliant
+seer oytmoedelijck gebeden dat ons gelieven wilde
+t'gene voors. is te remitteren ende hem tot dijen eijnde
+te verleenen onse opene brieven van abolitie in sulcke
+cas dienende, soo eest dat wij de saecken voors. over
+gemerckt, geneijcht wesende ter beden ende supplicatie
+des voors. supplicats ende willende hem in desen
+prefereren gratie ende genade voor rigeur van
+rechte, hebben denselven inden gevalle als boven
+quijt geschouwen ende vergeven, schelden quijte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve allen tgene hij ter causen voors.
+ende tgene daeraff dependeert tegens ons ende
+justitie misdaen ende misbruijct mach
+hebben, denselven stellende in sulcken staete als hy was
+voor de toecoomste van tgene voors. is behoudelijck
+dat de voors. suppliant schuldich ende gehouden sal
+zijn te betaelen voor amende t'onsen behoeve de somme
+van vijventwintich guldens eens, mitsgaders de
+costen van justitien tot nochtoe geresen, ende daeren
+boven te doen eenen wech berrevoets naer onser lieve
+vrouwe van scherpenheuvel ende daeraff te
+brengen behoirlijcke attestatie dat hij denselven
+volbrocht ende gereffectueert heeft onbieden
+daerom ende bevelen onsen procureur generael
+van brabant, amptman deser onser stadt van
+brussele ende voirts allen anderen onsen justicieren
+officieren ons voors. landts van brabant, hueren
+stedehouderen dijen dit eenichsints aengaen sal mogen
+dat de voors. satisfactie ende beternisse gedaen,
+de voors. costen van justitien getaxeert, gearbitreert
+ende betaelt sijnde, daerenboven alsoo behooren
+sal, sij den voors. suppliant van deser onser gratien
+pardoen, abolitie, ende quijtscheldinge inder
+manieren boven verhaelt peijselijck ende vredelijck
+doen ende laten genijeten ende gebruijcken, sonder
+hem daer inne te doen oft te laeten geschieden
+in lijff oft in goeden eenich hinder, stoot oft
+letsel ter contrarien, want ons alsoo gelieft
+ende des t'oirconden hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen, gegeven in onser stadt van
+brussele den negenthiensten january int jaer
+ons heeren dusent ses hondert ende negenthich
+opde plijcke stont gescreven, bijde hertogen
+ende was ondergeteekent steenhuysen gesegelt mett eenen groenen segel
+vuythangende in zijde snoederen"
+"abolicie voer janne de passano ende zyne dievete
+pheleps bider gracien godts eertshertoghe van oistrijke hertoge
+van bourgoingnen van lothar!ingen van brabant van stier van haren$$$
+van cram van limburg van luxemburg ende van gelre greve
+van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoignen palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw
+lantgrave in elsaten heer van vrieslant van oxter
+windesche$$$ van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse letren selen sien saluyt
+alsoe ons van wegen jans de passano coopman vanden
+natien van gennes residerende tegewoirdelic in onser stad
+van brugge te kennen gegeven es geweest hoe dat
+inden jaere vyfthienhondert lestleden een geheeten
+jan ofte ten versuecke vanden voirsz suppliant ende
+van loys de ligne dienere desselfs hadde betalingen
+gedaen eender geheeten jan adriaens vander $$$
+van vierentwintich ponden grooten onser $$$ vanvlaenderen
+die de selve suppliant hem schuldich was ter sacken van sche$$$
+comen sc$$ van meeden ende doet zekeren tyt daer
+nae geleden een geheeten gieles van rye executeren
+te kennen gaf onsen procureur generael in brabant dat die
+voirsz betalinge vanden voirsz xxv ponden groten
+hadde gedaen geweest in ende met lichten gelde cos $$$
+onser oirdman $$ op stuck vander $$$ gemaect by middele
+vanden welcken onse procureur haddeden voirsz suppliant te
+rechte betrocken voer onse lieve ende getrauwe die cancellier
+ende andere lude van onsen raede in brabant ende aldaer
+tegen den selven suppliant geconcludeert soe hem dat goetdochte
+ende werd aldaer tusschen partyen soe verre geprocedeert
+nae dien dat van wegen des voirsz suppliant te kennen gegeuen
+hadde geweest als dat hy nyet en wiste vander voirsz
+betaelingen inder manieren die onse voirsz procureur die
+proponeerde enichssins gedaen te syne ende ost die
+geschiet waere inder manieren voorsz dat zoude
+gedaen zyn sonder syne wete danck ende wille
+contenderende om die ende ander redenen ende middelen ten
+eynde van absolutien $$$ welcken die voorsz partyen
+geordoneert waeren geweest by onsen voirsz cancellier ende raede
+contrairie ende in enquesten om welcken appointementen te
+voldoene onse voirsz procureur hadde doen hoiren den voirsz
+giellis van roye de$$$ ende janne adriaens de welcke
+de voirsz supplant om te bewyssen zynne onnoeselheyt ende
+ignorance in desen hadde doen wederleggen ende hoewel
+de selve suppliant ende zyn voirsz dienere nyet en meynden
+hier inne tegen ons yet mesdaen oft gebruyct te hebbene
+desen nyet tegenstaende soe beducht hem nochtans de voirsz
+suppliant datmen hem opte depositie vande voirsz getuygen oft
+anderssins soude willen straffen ende $$$ als infracteur
+van onser voirsz ordinantien ende daer toe inde penen daer inne
+begrepen dwelc op dat soe gebuerdt comen soude tot grooter
+schanden scaden ende ongenuchten vanden selven suppliant het en waere
+dat wy hem hier op onse gratie verleend w$$ soe hy seght
+daeromme gemerct de redenen voerscr hy ons oitmoedelic heeft
+gebeden. doen te weten dat wy die saken voirsc
+overgemerct ende gehadt davys van onsen stadhoudere generrael
+den greve van nassouw ende oic vanden luden van onsen
+grooten raede geneycht wesende ter oitmoediger beden
+vanden voirsz suppliant willende den selven in dit stuck gr$
+ende genade prefereren voer rig$ van rechte hebben in
+gevalle als boven. af ende te nyente doende tvoirsz proces
+$$$ des daer aen cleven macht quytgeschonden geremitteert
+vergheven ende geabolieert ende uuyt onser rechter
+wetentheyt volcomender macht ende scinderlinger gren$
+scelden quyte remiteren vergeven ende abolieren by desen onsen
+jegewoordegen brieve allet ghene daer inne de voirsz suppliant
+ende loys zyn dienere biden voirsz processe belast ende geaccuseert
+hebben geweest oft souden moigen wordden mitgaders alle
+peynen ende boete criminele ende $$$ daer hy oft de selve
+loys uuyt saken van den $$$ des daer aen cleeft tegen ons
+ende justicie mesdaen oft mesbruyct mogen hebben den selven
+suppliant ende zyne dienere stellende ende restitueren tot haerer
+goeder famen ende namen ende tot allen hueren goeden nyet
+verbuert noch geconfisqueert wesende in dien zy enige
+hebben in alle der formen ende normen als zy waeren
+aleer ende voerden beghinste vanden voirsz processe
+impo$$ onsen voirsz procureur in desen scillene ende
+eewich geswych ontbieden daer omme ende
+bevelen onsen drossere van brabant meyer van loenen
+amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen ende der
+smaelre heren dieneren officieren justicieren ende onder $$$
+ons voirsz lants van brabant dien dat enichssins aengaen
+mach dat zy ende een yegelic van hen den voorsz
+suppliant ende loys zynde dienere van desselve onser graven
+quytsceldinghen remissie ende abolicie ende van al den
+inhouden van dien inder manieren als voirsz es rastelic
+ende vredelic doen ende laten doene oft te laten geschieden enigen
+hynder stoet oft belet ter contrarien het zy aen lyve
+oft goeden in eniger manieren. want onser beliefte
+sulcke es ende des torconden hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen gegeven in onser stad
+van bruessel den xxixen dach van meerte
+int jaer ons heer duysent vyfhondert ende twee
+voir paesschen aldus onsen gescrifte opt plycke
+by mynen heere den ertshertoge. ende geteykent
+$$$
+die collictie van desen copien es gedaen
+ende bevonden $$$ metten originele
+bezegelden brieven bij mij
+n strate $$$"
+"philips rcha den grooten titel. doen te
+wete. iegewoordighe ende toecommende dat
+wij ontfangen hebben d’oytmoedighe supplica
+tie van jan vanderheijden sone wijlen isaacq
+vander heijden inhoudende hoe dat hij int jaer
+sesthienhondertvijftich van ons heeft ver
+worven de medegaende opene brieven van
+remissie over sekeren doodtslach bij hem ge
+committeert inden persoon van jan pierlars
+ende meijnende ter goeder trouwen dat hij
+daermede gerust mochte wesen sonder hedt
+voorders te moeten doen oft de voors. briven
+te moeten interineren van welcke ignorantie
+ende omissie hij onder correctie excusabel is
+als wetende eenen slechten huysman die lesen noch
+schrijven en can soo ist dat hij nu onlancx bijden
+officier onser stadt loven is geapprenhendeert
+geweest ende gestelt in hachten uuyt oirsaecke
+dat hij hem binnen de sesse maenden naert impl$
+treren vande selve brieve niet en heeft gepresen
+teert tot het interinement der selver ende want
+den suppliant daerinne teenemael omnosel is
+gelijck als voorseijdt is soo keerde hij hem tot ons
+seer oydtmoedelijck biddende om andere onse opene
+brieven van remissie soo eest dat wij desen
+aengesien ende hierop gehoort het officie
+fiscael van brabant geneijght wesende ter bede
+des voorschreven suppliants ende willende hem
+in dit stuck prefereren gratie ende misericordie
+voor strangheijt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle als inde voors.
+brieven in date alsboven van nieuws quijtgeschon
+den ende vergeven schelden quijtte ende vergeven uuyt
+sunderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt
+ende ongeval offensie ende breucke corporele
+ende criminele daerinne hijter cause van dyen
+met daeraen cleven mach teghen ons ende
+justitie misdaen ende misbruyckt mach heb$
+ende hebben dienaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitue
+ren tot sijnen goeden naeme fame ende geruchte
+in onsen voorschreven lande van brabant ende
+alle andere onse landen ende heerlijckheden e$
+tot sijne onverbeurde goeden in dijen hij eenighe
+onder ons heeft gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voorde toecompste vanden feyte
+inde selve brieven vermelt op imponeren
+hierop een eeuwich geswijch onsen procureur
+generael van brabant meyer van loven
+officier van wilsele ende alle anderen onse
+justicieren ende officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende
+vooral gedaen der partijen geinteresseer
+de indyen die noch niet gedaen en sijn ende
+eenighe daertoe staet civilyck alleenlijck
+behoudelijck dat die voorschreven suppliant
+gehouden sal sijn t’selve feijt te ons te beteren
+civilijck naer gelegentheijt vande saecke
+ende faculteijt van sijne goeden met oock te
+betaelen die redelijcke costen van justitie
+hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatie ende moderatie van onse$
+seer lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede geordonneert
+in brabant die wij daertoe gecommit
+teert hebben ende committeren bij desen ont
+bieden daeromme ende bevelen den selven ons$
+cancellier ende raedtslieden dat voor hen geroe
+pen sie gene die daeromme behooren geroepen $
+sijn sij procederen wel ende deughdelijck ter
+verificatie ende interinemente vandesen en$
+totter taxatie ende moderatie vande voors.
+amende ende costen justictien alsoo sij sullen
+vinden behoorende welck interinement
+de voors. suppliant gehouden sal sijn te ver
+suecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voorschreven raede promptelijck
+opde peyne van te verbueren deffect van desen
+ende voorschreven brieven tot welcken
+effecte die suppliant uuytten gevancke
+nisse tot loven sal worden gessisteert op
+het treurenborch deser onser stadt brus
+sele ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dijen dat behooren sal t’sij onsen voorschreven
+procureur generael van brabant onsen
+officier van wilsele ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten ende toecomende dijen dat
+aengaen sal moghen heure stedehouderen
+ende eenen iegelijcken van hun besundere
+soo hem toebehooren sal doen laeten ende
+gedoogen den voorschreven suppliant van
+deser onser tegenwoordiger gratien ende
+remissien ende van allen d’inhouden van desen
+ende voors. brieven inder vuegen ende
+manieren voore verhaelt rustelijck vrede
+lijck volcommentlijck ende eeuwelijck
+genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+ofte laeten geschieden nu noch in toecomende tijden
+eenich hinder letsel oft moyenisse aen lijve
+noch aen goeden ter contrarein maer in dyen
+sijn lijff oft eenighe van sijne goeden daer
+omme gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat sij die setten ende stellen terstondt
+ende sonder vertreck geheelder ende vol
+commender delivrantie want ons alsoo
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blijve ten eeuighen daeche soo
+hebben wij onsen segel hieraen doen hangen
+behoudelijck in anderen dingen onsen rechte
+ende eenenyegelijcken anderen dessijns
+gegeven in onse stadt van brussele den
+sevensten dach der maendt van augusti
+int jaer ons heeren duysent sesse hondert
+ende vierenvijftich ende van onse rijcke
+het vierendertichste
+collata concordat
+dero$$"
+"kenisse van dootslache
+phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk
+hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van
+carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave
+van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette,
+van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van sutphen
+marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon
+lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$
+van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene
+allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse
+jonckman geboren van deser onser stad van mechelen
+inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer
+die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander
+genelle ende willem van alters in een dorp genaempt
+ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen
+genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen
+te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer
+eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne
+henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een
+geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy
+suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren
+verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter
+nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als
+die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys
+synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan
+vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde
+genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was
+dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven
+hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te
+spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs.
+suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde
+maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was
+ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde
+dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende
+verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen
+naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck
+in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e
+sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders
+hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer
+byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys
+moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de
+doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne
+vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren
+ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen
+geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant
+tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden
+muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs.
+suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge
+die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$
+vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen
+naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende
+onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen
+ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met
+syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke
+de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic
+van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren
+van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant
+den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af
+gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle
+zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt
+van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren
+in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt
+te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in
+grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende
+genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere
+oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken
+voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende
+prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge
+ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse
+heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als
+huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren
+vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait
+ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken
+ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause
+van dien met datter ancleven mach mesbruyct ende ge
+mach zijn iegen ons ende justicie ende hebben als va
+desen gerestitueert ende wedergestelt restituren ende
+stellen weder tot sijne goede fame name ende geruchte in
+onsen voors. lande van brabant ende andere onse landen
+ende heerlicheyden tot alle zyne onverbuerde goeden in
+dien hij eenoge heeft in alder voegen ende manieren
+als hij was voir de toecompst vanden voirs. dootslage
+imponerende hier up scilencie ende eeuwich zwigen onsen
+procureur g enerael ende allen anderen onsen rechteren justicien
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringen
+voiren ende alderwerck eerst gedaen der partyen geinteresseert
+up datter eenige toe dient ende die alnoch niet gedaen en es
+civilic alleenlic ter ordonnantie ende arbiter scepe van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden
+dair omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende luyden
+van onsen voirs. raede in brabant dat zy voer hem
+geroupen die gene die dair toe behoren geroupen te syne procederen
+ende gaen voerts wel ende duechdelic ter verifficatie
+van desen onsen brieven naer huere voirme ende innehouden
+ende dat gedaen synde zy onse drossart van barbant
+meyer van loeven amman van bruessel nu grave
+van andwerpen schout van lyere ende alle andere
+onse richteren justicien ende officieren dient aengaen mach
+doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie remissie quytsceldinge ende van al den inhouden
+van desen inder voegen ende manieren als voirs. es
+rustelic vredelic vulcomelic ende tot eeuwigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft te
+laten geschien nu noch in toecomende tijden eenich
+hynder letsel oft moeyenisse a, myve oft an goede
+ter contrarien ende in dien zinnen persoen oft eenige
+van syne voirs. onverbuerde goeden ter causen van
+desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert
+waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+ende sonder vertaech tot geheele ende vulcomme delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve hebben onsen zegel hier an doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons rechts ende een yegelic zijn recht in allen
+gegeven te mechelen opten heylige goeden vrydach inde maent van april
+int jaer ons heeren duysent vc ende twee. aldus ondergescreven ende getekent
+by myn heere den ertshertoge in zijnen raet. haneton coninklijken notaris
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originalen brieve by my"
+"philips ettca. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter op de hoeve vande
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebbende
+veele van sijne beesten door toeverije, sulcx
+dat hij daer doorens grootelijcx ende tot veele
+honderden guldens is beschaedicht geweest hij
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelijne
+scamparts d’welck den rentmeester hem oock vaste-
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publiquelijcken was befaempt van
+toverije tot daer toe sij als soodanich bij
+een iegelijck wiert gehouden geschouwt ebde
+gevliedt ende bij verscheijde persoonen was ge-
+slaegen ende qualijck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunner beesten
+door haer gedaen ten eijnde sij de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge-
+beurt is dat hebben den rentmeester in junio xvjc
+drijenvijftich beneffens verscheijde personen
+ende onder andere met jaecques meerts sche-
+pene der voors. prochie : wyens sone oock
+was betovert : sitten drincken tot ontrent des
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende sijnen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen sijnde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer was
+sprekende over het ontoveren van sijnen sone
+heeft door de presentie van de selve weduwe
+consideratie vande grooten schaede die hij in
+sijne beesten hadde geleden ende morale seker-
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemoveert
+ende ontstelt geworden dat hij haer versocht
+hebbende van dat sij sijne beesten soude on-
+toveren sonder dat sij sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer benef$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenige
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den rentmeester daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve
+weduwe was gequetst oft eenich merckelijck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noijnt intentie noch gemoet en
+hadde gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor-
+syde slaegen vercregen decreet van appre-
+hentie soo wel ten laste des rentmeester als vande
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelijck hij rentmeester tot
+nochtoe tot sijnen grooten schaede ende prejuducie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nijet en meijndt dat de slaegen
+die hij aende voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude sijn van haere doodt
+ende dat hij noijnt gemeijnt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseijde weduwe
+ende gedenckenisse vanden grooten schade bij
+hem geleden soude behooren geexcuseert te worden
+als notoir sijnde quod obiecta movent potentiam
+soo is hij dijenaengaende overcommen mette kinderen
+der voorseijde weduwe aengaende hunnen pretensen
+interest civile gelijck te sien is vuijtte stucken
+hiermede gaende hoe wel sij anderssints nijet
+gefondeert en waeren eenigen interest te
+pretenderen aengesien hunne voors. moeder was
+eene arme oude vrauwe die vanden h.geest
+der selver prochie moeste leven ende onderhouden
+worden ende soude voorts hij rentmeester geerne
+oytmoedelijck remis versoecken over tgene hij
+bij middele voors. eenichsints soude mogen
+hebben misdaen om tselve hebbende weder te
+mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
+hijsvrouwe ende kinderen den armen cost$$
+winnen ende besorgen keert hem daeromme
+tot ons oijtmoedelijck biddende om onse oepene
+brieven van remis daertoe dienende maer o$$
+soo eest dat wij desen aengesien ende ierst
+gehadt het advis vanden officier der voors.
+prochie van melsbroeck ende gezien d’informatie
+bij hem genomen over t’voors. feijt genegen
+wesende ter beden des voors. supplants willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende miseri-
+cordie voor strancheijt ende rigeur van rechte
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quijtgeschouwen ende vergeven schellen quijt ende
+vergeven vuijt onse sunderlinge gratie bij desen
+onsen brieve t’feijt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle breucken corporele ende
+criminele daer inne hij ter causen voors.
+mitsgaeders dat daer aene cleven macht
+tegens ons ende justitie misdaen ende misbruijckt
+mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren sijnen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende in allen anderen onsen
+landen ende heerlijckheden mitsgaeders tot
+sijnen onverbeurde goeden indien hij eenige
+onder ons heeft gelijck ende in alder manieren soo
+hij was voor de toecomptste vanden voors. feijte im-
+ponerdende hier op een eeuwich geswijch onsen
+lieven ende getrouwen procureur generael van brabant
+onsen drossart van brabant officier van melsbroeck
+ende allen anderen onse ende onser vassallen oft der
+smalre heeren richteren justicieren officieren
+ende dienaeren wie sij sijn satisfactie ende beternisse
+ierst ende vooral gedaen der partije geinteresserden
+indien die noch nijet gedaen is ende eenige daer toe
+staet civilyck alleenelijck ende de saecke sulcx is
+verheijsschende behoudelijck dat den voors. suppliant
+gehouden sal sijn t’voors. feijt tegens ons te beteren
+ende betaelen eene somme van twee hondert guldens
+eens ende oock te refunderen ende te betaelen die redelijcke
+costen van justitie die ter causen van desen gedaen
+oft naervolght sijn ter tauxatie ende moderatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen cancellier ende
+raetsluijden dat voor hun geroepen de gene die
+daeromme behooren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deughdelijck ter verificatie ende interinemente
+van desen onsen brieffe naer haere forme ende
+teneur ende ter tauxatie ende moderatie vande voors.
+costen van justitie getauxeert ende betaelt sijnde
+in handen van den genen van onse ontfanger alsoo
+sij sullen bevinden te behooren welck interinement
+den suppliant gehouden sal sijn te versoecken ende hem
+persoone te presenteren in onsen voors. rade
+binnen sesse maenden naestcommende op pene
+van te verliesen het effect vande selve onse brieven
+ende dat gedaen ende de voors. amende civile
+van tweehondert gulddens ende costen van justitie
+getauxeert ende betaelt sijnde in handen vanden
+genen van opnse ontfangers dien dat behooren sal
+den welcken gehouden wordt daer ont-
+fanck te maecken rekeninge bewijs ende reliqua
+te doene t’onsen proffijte mette andere penningen
+van sijnen ontfanck sij onsen procureur generael van
+brabant onsen officier van melsbroeck voors.
+ende alle onse rechteren officieren justicieren
+ende ondersaeten tegenwoordige ende toecommende dijen
+dat aengaen sal mogen heuren stedehoudere van
+een iegelijck van hun besundere soo hun toebehooren
+sal doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant
+van dese onse tegenwoordige gratie remissie ende
+pardon ende van alle d’innehouden van desen inder
+vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck
+vredelijck ende volcommentlijck ten eeuwigen
+daegen genieten ende gebruijcken sonder hem
+daer inne te doene oft te laeten doen ende
+geschieden nu oft in toecommende tijden
+eenigen hinder stoot letsel oft moyenisse
+aen lijff oft aen goeden ter contrarien maer
+indien sijn lijff off eenige van sijne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft
+beleth waere dat sij die setten stellen doen setten
+oft stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrantie want
+ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestaedich blijve ten eeuwigen daege soo
+hebben wij onsen segel hier aene doen hangen
+behoudelijck in allen andere dingen onsen rechte
+ende eenen iegelijcken anders des sijn. gegeven
+in onser stadt brussele binnen de maent van
+februario des jaers ons heeren duysent sesse
+hondert sessenvijftich ende van onse rijcken het
+sessendertichste ende was geparapheert
+ossel vita op de plicke stont geschreven aldus
+bijden coninck, onderteeckent de cort"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van pieter de deckere
+hantwerker woenende te kessele buyten onser stat van loeven inhoudende
+hoe hy suppliantdes geleden is omtrent zeven jaeren heeft sitten drincken
+ter plaetsen geheeten wilsene met eenen zynen nagebueren genaempt
+jan boons nyet wetende van enigen twiste ende minmyc met
+malcanderen gedroncken thebbene zyn tsamen nae huys gegaen
+ende comende onder den kesselberch daer de voers. jan woenechtich
+ware hebben onderlinge woerden ende wederwoerden gehadt
+ende onder meer anderen seyde de voers. suppliant totten voirn. jan seldy
+my dack ende stroo verlienen opde welcke de voers. jan
+antwoirde laet ons gaen tot lysen mynder zuster ende de
+voers. suppliantalsdoen hoiren dat hem de voers jan weygerende
+seyde is dat vrintscap die ic u gedaen hebbe nemende zyn hant
+ende stiet den selven jan ter eerden slaende den selven met zynen
+lanckmesse zonder quetsen drije oft vier slagen op zijn lijf
+nae desen heeft de voers. suppliant den voirn. jan metter hant
+genomen ende vander eerden opgeheven de voirn. jan op zynde
+syende op zijnen vinger die weinich bloede seyde totten selven
+suppliantpeter oen ghy hebt my gequetst waer op de voers. suppl
+antwoirde jan ic en doen de voirn. jan afslaende de woerden
+by hem gesproken seyde laet ons gaen goede chiere maken zyn soe
+samelyc in des voers. jans huys gegaen ende daer inne comende
+heeft de voirn. jan wedergeseyt totten voers suppliantsweerende
+goids mach ghy hebt my gequetst nemende soe een eycken latte
+in zyn hant met der welcker hy den voers. suppliantgeslagen
+heeft ter eerden die welcke terstont weder opspranck treckende
+zyn lanckmes om hem te verweeren alsdoen de brueder dezer
+voers. jans dat ziende die nyet verre van daer en woende
+nemende eenen grooten stock oft staecke in zyn hant ende es zynen brueder
+te hulpen gecomen dat siende de voirn. suppliantmeynende de vlucht
+te ghenemen dwelck hy nyet en conste get$en mits dat de
+voers. jan ende zyn brueder hem soe gheerich waren hebben
+den voern. suppliantanderwerf ter eerden geslagen meynende hem
+te doodene maer de voers suppliantes weder op gesprongen hem verweerende
+met zijnen langen messe zoe dat hy den voers. jan boonen eenen hauw
+ende quetsueren gegeven heeft in zynen hals van welcke quetsueren
+hy bynnen eender uren oft min van levende live ter doot gecomen es
+ter cansen van welken feyt ende dootslacht de voirn. suppliant
+beduchtende rigeur van iusticie ende hem geabsenteert vuyt onsen
+landen ende hertochdom van brabant aldaer hy nyet en zoude
+wederom comen keeren hanteren noch converseren ten zy dat
+onsen gracie ende genade verleent ende gedeylt en wordde
+alsoe hy seet ons omme de selve aengesien dat hy peys ende
+satisfactie gedaen heeft der geinteresseerde partye zeere
+oitmoedelyc gebeden heeft sie eest dat wy de saken voerscreven
+overgemerct den selven pieter de deckere suppliant genegen wesende
+tot zynder bede ende supplicatie ende willende hem in dit stuck
+gracie ende genade voirderen ende prefereren voir rigeur van
+iusticie zunderlinge tot desen onsen blyder incompste in onser stat
+van antworpen hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergheven scelden quijte ende remitteren vuyt
+onser zunderlinge gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven verclaert mitsgaders allen peynen ende
+bruecken corporelle ende criminele daer inne hy vuyt
+canse van dien mit datter aen cleeft tegens ons mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mit desen onsen voers.
+brieve tot zynder goede fame name ende geruchte in onsen voirn.
+landen ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden in die hy
+eenige heeft gelyck ende in alle der manieren als hy ware voere
+de toecompste vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eewich
+zwijgen ende sciletie onsen procureur generael van brabant ende
+allen anderen onsen rechter iusticieren ende officieren blyven en zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende voer alle werck gedaen
+der geinteresseerde partie in dien zy noch nyet gedanen en zy
+ende enige daer toe dient cunlyck alleenlyck behoudelicken
+oyc dat de selven suppliantgehouden sal zyn den voirn. dootslacht tegens
+ons te beteren civilyc nae gelegentheyt vander saken ende de
+faculteyt van zijnen goeden ter ordonnacie ende taxacie van
+onsen lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe comitteren ontbieden daer
+om ende bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voir
+hemlieden geroepen die ghenen dier behoiren geroupen te zyn
+zy procederen wel ende duechdelyc ter verifficatie ende interinemente
+van desen onsen brieve nae huere vorme ende inhouden
+ende ter taxacie vanden voirn. civile boete ende dat gedaen
+ende de selve civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft andere onsen
+officier dient behoiren zal die daer van gehouden sal wesen
+reken... bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten anderen
+peynen van zyne ontfange zij onsen drossaet van brabant
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren richteren
+iusticieren ende officieren tegenwoirdich ende toecomende dient
+dit aengaen oft aenroeren zal moegen huere stedehouderen ende
+eenyegelycke van hen bysonder soe hem toebehoren sal doen laten
+ende gedoegen den voirn. pieter de deckere suppliant van desen onseen iegewoirdiger
+gracie remissie ende pardoene ende van al den inhouden van desen
+inder voegen ende manieren voeren? verhaelt rustelyc vredelic volcomelyc
+ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken zonder hem te doen ofte laten
+geschien nu noch in toecomenden tyden enich hinder stoot letsel ofte
+moeyenisse aen live noch aen goeden ter contrarien in eniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voers onverbuerden
+goeden zoe voers es daer omme gevangen gearresteert ofte
+becommert waeren dat zy die stellen ende setten ofte doen stellen
+ende setten terstont ende sonder vertreck tot gehelle ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich bliven tot eeuwigen dagen. soe hebben
+wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader die
+keyser ende wy duerende den tyet van onsen ombeiaertheden gebruyct
+hebben jier aen doen hangen behoudelycken in anderean saken ons
+recht ende iegelycken tsynen in allen gegeven in onsen voirn
+stat van antwerpen inde maent van februario int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende veerthiene aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mynen hee$ den prince in zynen rade
+ende geteekent haneton ? ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden $$rdende"
+"abolitie joes thomaessoone
+kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien
+oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen die supplicatie
+van joes thomaessoone arm scamel huysman belast met huysvrouwe
+ende vyf levende kynderen inhoudende hoe dat hy suppliant zekere
+jaeren geleden geweest zynde onder schouthet van geffene
+is by onsen procureur general in brabant te rechte geport ende
+criminelyck beticht ter saken van dat een geheeten aert van
+lybergen lutheriaen relaps gebannen synde op zyn
+lyf uuyt allen onsen landen onsen raide van brabant subiect
+wesende hem soude tot geffene voirs. gehouden ende aldaer
+verkeert hebben ten wel wetende ende aensiene des suppliants
+die daer mede soude geconverseert hebben sonder den selven
+te hebben geapprehendeert oft aengetast mits welcken
+hy suppliant soude gedelinqueert hebben tegen tplaccaet
+gepubliceert op dextirpatie vander heresie lutheriane
+ende hoe wel de suppliant aen tgene des voirs. is
+egheenssins en heeft gemeyndt te mesdoene gemerct
+tvoirs. placcaet to geffene voirs. noyt en is gepubliceert
+geweest hoe wel men aldaer alle andere edicten ende
+placcaten gewoenlyck is te publicerene zoe wanneer men
+die aldaer heeft moeten observeren ende onderhouden
+soe oick die voirs. aert van lyberghen tot geffene voirs.
+wel twee oft meer jaeren hadde geconverseert ende
+verkeert eer die suppliant tot geffene onder schoutet geworden
+is meynende alzoe de suppliant dat hy hadde remis
+gelyck daer af was gemeyn fame voix ende gesach dwelck
+den suppliant soe veel meer geinduceert heeft te geloovene
+gemerct die heere van geffene den selven nyet en heeft
+geapprehendeert noch ingsgelyck onse scouthet vanden
+bossche die nochtans nyet en ignoreerden dat de voirs.
+aert aldaer verkeerende was ende hy suppliant maer onder
+schoutet en was ende sonder assisten$$$ den selven aert
+nyet en soude hebben kunnen geapprehenderen desen
+nochtans nyet tegenstaende ende oick datmen den suppliant
+nyet en soude kunnen geimponeren dat hy selve
+vander voirs. secte oyt soude besmet oft suspect
+geweest zyn soe beducht hy hem nochtans dat
+gemerct hij is een arm schamel geselle ende de costen vanden
+processe tegen onsen procureur egheenssins en soude kunnen
+langer verdragen dat hij mits dyen ende anderssins soude
+commen in grooter schaden schanden ende confusie en wordde
+hem hierop nyet versien met onsen gracien ende oepenen brieven
+van abolitie ende perdoene alzoe hij seegt ons om de
+selve oitmoedelyck biddende waer om zoe eest
+dat wij desen aengesien ende daerop gehadt dadvys van onsen
+voirs. procureur generaerl in brabant den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynder voirs. beeden ende supplicatien ende
+willende hem in desen prefereren gracie voer rigeur van justicien
+hebben in gevalle als boven vergheven ende quytgeschouwen
+vergheven ende schelden quyte uuyt onsen sunderlinger gracien
+by desen tmesuzen? ende overtredinge van onsen voirs. placcaten
+boven vercleert mitsgaders alle peyne ende boete corporele
+ende criminele daer inne hy ter saken voirs. met desser
+aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daeraf weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden fame ende naeme in onse voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenighe heeft geleden ende in alder manieren
+zoe hij was voer de geschiedenisse vanden voirs. mesuse
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende s$ilencie
+onsen voirs. procureur general van brabant ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren iusticieren ende officieren
+ons voirs. lants wye zij zijn ende tot dyen
+abolerende ende te nyeuwte doene proces teghen hem als
+voere bij onse voirs. procureur geintenteert behoudelyck dat
+de voirs. suppliant in plaetse van civile beternisse sal
+tot onsen behoef gehouden wesen te betaelene in handen
+van onsen ontfangere vanden exploicten in brabant die daer
+af gehouden wordt rekeninge bewijs ende reliqua te doene
+tonsen proffyte daer ende soe dat behoiren sal de
+somme van twintich gouden karolus gulden eens"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedig supplicatie
+van cornelis streys ingeboren poirter onser stede van
+bruessel arm scamel man belast met wyf ende vier kinderen
+mesmakere van zynen ambachte inhoudende hoe op sinte
+thomaes dach int jaer xvc negenwintich de suppliant
+geen arch peysende commende ten huyse geheeten de drye
+craeykens staende op twolfs gracht binnen onse voirs.
+stede van bruessel om aldair een bier of twee te
+drincken ende verdronken hebbende omtrent twee
+blancken eens zoe vraeghde hy den weert vanden huyse
+oft hy hem de voirs. twee blancken wel borgen zoude
+daer op de weert antwoirde jae ick gaerne cornelis
+ende wildy noch ghelt hebben tes tuwen besten
+mits welcken de suppliant meende huestelick
+thuyswaerts te gaen want laet was maer de
+weerdinne zeyde dat zy metten supplant nyet te
+vreden was ende en wilde hem nyet laten gaen
+sonder betaelen doen antwoirde de voirs. weert
+peryne weest te vreden hy zal ons betalen alzoe
+hy ander tyt gedaen heeft desen nyetmin dezelve
+peryne nyet cesserende ende zeer leelic tierende
+ende geberende opden suppliant greep met
+fortsen de bonnette van zynen hoofde daer duer
+de suppliant zeere gestoort ende beroert wordende
+heeft met een brootmes de voirs. peryne gegeven
+een steecxken omtrent haer borst dair af zy gecommen
+es van levende lyve ter doot mits welcke
+crancke fortune al eest zoe dat de geinteresseerde
+partie overlange gesoent ende gebetert es nochtans
+de suppliant vreesende rigeur van justicien heeft
+hem al sedert geabsenteert uuyt onsen lande van
+brabant habandonnerende zyn huysvrouwe ende
+kinderen ende levende in vremden maertsen ende
+contreyen aldair hy gescepen is zyn leven te
+moeten voleynden in grooter miserie ende aermoede
+ten sy dat hem onse gracie ende bermerticheyt
+gedeelt werde omme de welcke gemerct
+de lange pa$$ pacience ? by hem gehadt ende dat hy anders
+es van goeder fame ende name hy ons oetmoedelyck
+gebeden heeft waeromme wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hierop gehadt ludius vanden borgmeester
+scepenen ende raede onser voirs. stede van bruexsel
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende
+genade prefereren voere rigeur ende strancheyt van
+justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgescolden ende vergeven scelden quyte
+ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by
+desen den dootslach voeren verclaert mitgaders alle
+peine ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem overmidts ende uuyt saken van tgene
+des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen goeden noch ter tyt geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige daer eenige waeren imponerende
+hierup een eeuwich zwygen ende silencie onsen voirs. procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie
+zoe verre dienoch niet gedaen en waeren civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslacht iegens
+ons civilyck beteren sal naer de gelegenteyt vander
+misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende oick dat
+hy gehouden werdt te betalen de redelycke costen van
+justicie daerom gedaen ende naegevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende
+luden van onsen rade in brabant die wy daertoe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirs. cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+dat voere hemluden geroepen de ghene die daeromme
+behoiren geroupen te zyne zy procederen ende doen
+procederen wel ende duechdlyck totter verifficatie
+ende interinement van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinnement de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+in onsen voirs. rade te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicie getaxeert
+gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal van
+welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange $
+onse drossaet van brabant amman van bruessele ende
+alle andere onse ende onsen vasallen of smaelre heeren
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+of wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende
+hueren stedenhouderen ende elck van hen zoe hem dat
+toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie et remissie inder manieren
+voirscreven rustelyck ende peysselyck doen ende laten
+#sy hier af verantwoort
+byden ontfanger
+vanden exployten
+genieten et gebruycken sonder hem te doene noch te
+laten geschien in lyve noch in goede eenicj hinder letsel
+of moyenisse ter contrarie maer indien zyn lyf oft zyn
+onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
+of gearresteert waeren dat zy die ter stont stellen of
+doen stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge
+want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne
+in allen gegeven in onse voirs. stede van bruessel
+inden maent van augusto int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert zesse ende dertich van onsen keyserycke
+txviie ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxie aldus stont gescreven op de plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent
+l de zoete visa recepta
+ghecollaccionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie van eenen dootslage voere
+willeken de walsche
+kaerle etc. doen te wetene eenen yegelycken tegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van joesen de walsche schamele jonck
+geselle vleeschouwere woenende bynnen deser onser stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat des sondaighs voere derthienmisse lestleden hy suppliant
+ende willeken de walsche hebben tsamen zitten drincken inden bonten os
+bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende met hem diverse andere
+persoonen als gielis de wolf weert aldair hennen blocxschoen cornelys
+van yssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen alzoo dair geseten
+hadden tot omtrent vii uren des avonts zoo quamen oyck aldair int
+zelve gelach merten de smet ende corst daernae oyck claes van
+bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten voirs.
+merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene dairop
+de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten de voirs. merten ende willeken te sprekene van calfsvellen ende
+scaepsvellen te coopene deen tegen dandere zoo dat finalyck de voirs.
+willeken coght tegen den voirs. merten zekere calfsvellen tstuck om
+ii stuyver een oert m$$ alzoo hy hem die geloeft hadde seggende de voirs. willeken
+ick zalse y betalen ende zweerende zeyde ghy sultse my oyck leveren dwelck
+hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten voirs. merten$ wat
+wildy veel co$mereschapen laet ons gaen thuyswaert het is goet
+zondach syne gesellen zoudent van gheender weerden houden oft
+gelycke woerden ende mits dien zoe was dair gebracht eenen versschen
+pot byers den welcken een man van buyten geheeten jan molenberch
+ende die welcke van hueren gelage nyet en was van selven sonder
+heeten aenveerde ende dranck vuyten zelven pot wairom de
+voirs. willeken hem zeer stoerde seggende totten selven ghy rabbaut
+wat hebdy onsen pot te aenveerden ick soude u den pot op u
+bachuys smyten ende stiet hem met zynder hant op zynen boesem
+dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen moede
+zeggende totten voirs. willeken wair om stoot ghy my waerdy dair
+buyten ghy en zoudet my alzoo niet stooten ende doen zeyde
+de voirs. claes van bellingen oick met fellen evelen woerden
+totten voirs. willeken wair om stoet ghy hem hy en is
+gheen rabbaut hy is mans genoech wat meyndy dat wy
+noyt lieden gesien en hebben doen seyde de voirs. willeken
+totten voirs. molenberch ghaet vuyt onsen gelage oft ick zal
+u dair vuyt doen ghaen dwelck de voirs. claes van bellingen
+hoirende zeyde totten voirs. willeken met fellen woerden hy en
+zal nyet daervuyt ghaen hy mach dair zitten zoe wel als ghy
+ende hy sal dair sitten in spyte uwes alles danck wat meyndy
+dat wy noyt lieden gesien en hebben dan u ende doen track
+hy suppliant zyn mes vuyte opten voirs. claes maer en heeft
+dairmede nyet gesmeten want hy gehouden was byde
+ommestaenders ende ter stont zoe voer de voirs. claes aenden
+heert ende nam zeere haestelyck eenen grooten yseren hael in zyn hant
+ende willeken was alzoe zaen aenden hael als hy ende nam
+oyck eenen hael ende hebben alzoe malcanderen gesmeten
+zoo dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden
+zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs. willeken eenen
+oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe ter stont
+byden geselschape gescheyden geweest naeden welcken
+zoe heeft de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen
+tyts achter straten gegaen droncken drinckende ende hem qualyck
+verwarende ende is alzoe van levend lyve ter doot gecomen
+dweck den suppliant vuyt gront zyns herten leet is overmits
+welcke dootslach hy suppliant hem ysindert geabsenteert
+heeft vuyt dese onse voirs. lande van brabant ende en
+zoude aldair niet dorren wederkeeren ten waere dat hem
+ierstwerff hierop onse gracie ende genade verleent
+wordde beduchtende rigeur van justicien alzoo hy
+suppliant zeeght ons dair om zeere oitmoedelyck biddende
+waer om zoe eest dat wy desen aengesien compassye
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende
+in desen gracie ende genade prefereren voere rigeur van
+van justicien genegen wesende tot zynder beden ende supplicatien
+hebben inden gevalle als boven den selven suppliant vergeven geremitteert
+ende quytgeschouden vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt
+sunderlinger gracien by dese onse brieve tfeyt dootslach ende mesval
+boven geruert eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende
+criminelle dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt zaken van
+tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dyen
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zynen goeden naeme ende fame alomme bynnen onsen voirs. landen
+van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden vuytgescheyden
+bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende vryheyt der selver
+ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert zynde gelyck ende in
+alder manieren als hy was voere de toecompst vanden voirs. dootslage
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen ende onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren
+officieren dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende
+anderen onsen landen ende heerlicheden satisfactie nochtans gedaen
+zynde der geinteresseerde pertie zoe verre die niet gedan en zy ende
+ennige dair toe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn
+zekere amende civile te betalene nade gelegentheyt vander voirs.
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oyck gehouden
+wert te betalene de redlycke costen van justicien hier omme gedaen
+ende te doene ter arbitraigen ende taxatien van onsen zeer lieven
+ende getrouwen die cancellier ende andere lieden vanden raide
+geoirdineert in onse voirs. lande van brabant die wy dair toe
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen die ghene die
+dairom zelen behoiren geroepen te zyne zy procederen ende
+doe procederen wel ende dueghdelyck totten interinemente
+ende verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs.
+amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen
+ende de voirs. amende civile ende costen van rechte
+betaelt zynde in handen vanden gheene die dat behoiren zal
+zy onsen drossaet van brabant provoest des marissaulx meyere van
+luevene amman van bruessele schouthetten van antwerpen
+ende vanden bossche ende voits allen anderen onsen ende
+onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren officieren
+dieneren ende ondersaten tegewoirdich ende toecomende huere
+stedehouderen ende elcken van hen besundere zoo hem toebehoiren
+den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdiger gratien remissien
+ende quytscheldingen ende van allen den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt tot eeuwigen
+dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te
+laten geschyeden nu oft hier naemaels ennich hinder stoot
+oft belet ter contrarien in enniger manieren maer zoo verre
+zynen persoon$ oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen
+vois. gevangen gearresteert oft becommert waeren in enniger
+manieren zy ende elck van hen die zelve ter stont ende
+zonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen
+zetten ende stellen tot volcommender delivrantie want ons alzoe
+gelieft ende te dyen eynde dat dit vaste ende gestentich zy
+ende blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck ons in andere zaken onsen rechte
+ende eenen yegelycken dessins gegeven inder voirs. onse
+stadt van bruessele inde maent van februario int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert dryeendetwintich nae
+costumen van scriven ons hoifs van brabant ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen etc. tvyfste ende
+vanden spaengsschen etc. dachste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent mayeurs ende noch visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfanghen hebben de oitmoedighe supplicatie van andries
+de verwere inhoudende dat hoewel hy suppliant heeft altyt geweest
+van goeden levenen ende conversatien noyt van ennige quade feyten
+achterhaelt oft befaempt nochtans is geschiet in septembry int
+jaer xvc xlv dat hy suppliant is geweest inde vryheyt van molle
+ten huyse van adriaen lumelen met zekere andere persoenen daer
+onder was wylen jan delien diemen gemeynlyck plach te noemen
+delyman met zyn huysvrouwe soe is onder dandere geschiet dat
+de suppliant sonder arch heeft genomen een gelas staende aldaer
+opte tafele half vol biers ende hevet gegoten in eenen grooten pot
+seggende totten voirs. janne delien dat hy hem eens woude
+schenken daerom die voirs. delien sonder ennighe redenen hem
+heeft gestoort ende den suppliant qualyck toegesproken nyettemin
+de huysvrouwe des voirs. jans daer present zynde heeft
+tvoirs. gelas genomen ende den suppliant willen te drincken schincken
+op dat alle questie zoude doot blyven hoewel nochtans de
+suppliant anders nyet dan vrede en sochte maer de voirs.
+jan seyde tot synder huysvrouwe in grammen moede ghy
+hoere dat ghy soe cloeck zyt dat ghy schenct ick steke u thert
+aff ende met dien de voirs. jan haestelyck opstaende heeft
+zyn eetmes getrocken houdende tselve aens inde hant ende staende
+voer den suppliant heeft hem ghedreycht te willen steken om dwelck te
+eviteren de suppliant is achterweerts ghedeyst ende besorgende dat de
+voirs. jan hem soude innaderen ende steken heeft hy suppliant om
+syn lyf te salveren naeden voirs. janne ghesteken ende hem in syn hooft
+gequest ende twee wonden ende een scraemken gegeven zoe dat hy
+sekeren tyt daernae van levende lyve ter doot is gecommen tot
+grooten leet wesen vanden suppliant die daerom vreesende rigeur van
+justicien nyet en zoude in desen onsen lande van brabant derren
+hanteren noch converseren maer zoude elders in vreempde landen
+in groote miserie moeten leven ten waere dat onse gratie ende
+genade hem hierop worde geextendeert ende verleent ons daerom
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirs. suppliants willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+denselven suppliant inden gevalle als boven quytgescouden ende
+vergeven, schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by
+desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle
+offensie ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is tegen ons onse
+hoecheyt ende justicie ennichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende gheruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ede allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot synen onverbeurden goeden indyen hy
+eenyghe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was
+voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
+een eeuwich gheswych onsen procureur generael in brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zy ende ennighe daer toe stae
+civilyck alleenlyck behoudelyck alleenlyck dat de voirs.
+suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick
+naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van synen goeden met
+oick te betaelene de redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daeromme ende bevelen denselven onsen
+cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghene die
+daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende dueghdelyck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justitien alzoe
+sy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+ghehouden sal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte
+pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegewoirdeige ende toecomende dien dat
+aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den
+voirs. suppliant van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende
+van alle inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten
+ende ghebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft
+ennighe van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die setten ende stellen tersont ende sonder vertreck
+tot gheheelder ende volcommender delivrantie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende ghestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+in onser stadt van bruessele inde maent van apprille int
+jaer onsheeren duysent vyffhondert ende eenenvyftich van onsen
+keyserycke txxxvie aldus gescreven opde plycke byden
+keyser in zynen rade ende geteeckent j. boudewyns
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originalen b$$ by my
+$$ facuwez $$
+marge: en hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"remissie
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier
+a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan
+baptiste de servo aussy de milan passe douze ans a espouse en
+la face de leglise la seur dudit suppliant et avec icelle consomme
+mariage et habite par certaine espace de temps et jacoit que
+ledit jehan baptiste se devist avoir conduit comme homme de bien
+et demoure avec la seur dudit suppliant sa femme sans icelle delaisser
+ny habandonner en aucune maniere. ce non obstant peu apres
+quil lauroit eu espousee comme dict est il sest sans aucune cause
+ne raison departy de sadite femme et icelle delaisser
+habandonner et aucune maniere laisse en grande desolation
+et sen est ledit jehan baptiste alle vers romme ou il auroit
+eu contemptenement du sainct sacrament de mariage et
+postposant toute conscience et honneur espouse une autre
+femme et avec icelle consomme mariage au grant scandale
+regret et confusion dudit suppliant de sadite seur et tous leurs parens
+et amis ce considerant ledit suppliant et ayant au vray entendu
+ledit jehan baptiste estre a romme lauroit par une sa missive
+premierement admoneste et en toute benivolence requis quil
+voulsist delaisser ladite seconde femme espousee a romme et
+comme homme de bien sen retourner vers la seur dudit suppliant
+sa legittime femme et la traicter comme il appertient laquelle
+missive a este delivree es mains du pere de ladite seconde
+femme et dont comme fait bien a presumer ledit pere sen est mal contente
+pour le deshonneur quil recevoit dudit jehan baptiste en sadite
+fille et ayant icelluy jehan baptiste comme fait bien a
+presumer entendu que ledit suppliant se tenoit a venise et illec
+venu de romme fort mal content et courrouche sur ledit suppliant
+comme fut icellui suppliant adverti et ung jour rencontrant
+lesdits supliant et jehan baptiste sur les rues et entrant en
+grandes parolles sur ce que dessus tant multiplierent dun
+coste et dautre lesdites parolles que ledit suppliant vaincu de
+l’ire et colere pour ce grant oultraige faict par ledit jehan
+baptiste a sa seur comme dessus vint a ferir et bleschier
+ledit jehan baptiste dun poingaert en la teste ou ailleurs de
+laquelle bleschure ledit jehan baptiste apres bonne espace
+de temps est ale de vie a trespas a cause de quoy ledit
+suppliant sest retire et absente dudit venise et venu en notredite
+ville danvers gaignant sa vie avec grant paine et travail ou
+il a este constitue prisonnier comme dit est et double que
+notre marcgrave et escoutete danvers vouldront contre
+luy proceder au dernier supplice se notre grace ne luy est sur
+ce impartie treshumblement requerrant icelle pource
+est il que nous ce considere ayans pitie et compassion
+dudit suppliant et lui voulans en ceste partie preferer grace a
+rigeur de justice audit suppliant inclinans a sadite supplication
+et requeste avons ou cas dessusdit quicte remis et pardone
+quictons remectons et pardonnons de grace especial par ces
+presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine et amende corporelle et criminelle enquoy pour
+raison et a loccasion dicelui cas et homicide et des circonstances
+il peut avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice et lavons quant a ce remis et restitue
+remectons et restituons a sa bonne fame et renommee en notre
+pays et duche de brabant et autres noz pays et signouries et a
+ses biens non confisquiez saucuns en a tout ainsy et par la
+maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas et hommicide en
+imposant sur ce silence perpetuel a notredit procureur general et
+a tous autres noz justiciers et officiers quelconques de notredit pays
+de brabant satisfaction toutesvoies faicte a partie interessee
+se faicte nest civilement seulement et moyennant aussy
+quil amendera envers nous civilement ledit cas selon lexigence
+dicelluy et la faculte de ses biens pourveu aussy quil sera
+tenu de paier et reffondre les mises et despens raisonnables
+de justice pour ce faiz et ensuiz a lordonnance et tauxation de
+nos amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant que commectons a ce si donnons en mandement
+ausdits de notre conseil en brabant que appellez ceulx qui pource
+feront a appeller ilz procedent bien et deuement a la verificacion
+et interinement de cesdites presentes et a larbitraige de tauxation de ladite
+amende civile et mises de justice et lequel interinement
+ledit suppliant sera tenu requerir en notredit conseil endedens
+ung an apres date de cestes a paine de perdre leffect de cesdites
+presentes et ce faict et lesdites amende et mises de justice
+tauxees et payees ainsy quil appertiendra de laquelle
+amende celuy de noz receveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+lesdits marcgrave ou escoutete danvers et tous noz autres
+justiciers et officiers de noz vassaulx ou bassains signeurs de
+notredit pays de brabant et doultremeuze presens et avenir leurs
+lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner
+ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit
+est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la
+cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou
+facent mectre incontinent et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons
+faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres
+choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil
+cinq cens et quarante de notre empire le xxie et
+de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et signe
+de $$$ visa regestrata
+collatione et $$$ accorder a son
+original par moy"
+"philips in der gratien gods ertshoge van oistenrijkhertoge van
+bourgoignen, van lothier van brabantvan stier, van karenten, van cram, van
+limourg, vanluxembourg ende van gelre, greve van vlaenderen, vanhabspurg,
+van thirol, van sirette, van kitburg, vanartois, van bourgondien, palatin van
+henegouwe,van hollant, van zeelant, van vlamen ende vanzutphen, mercgreve des
+heylichs roemschen rijckende van borgauw, lantgreve in elsaten heere van
+vrieslant opter winderscheim, van portenauw van salms ende van mechelen, doen
+te wetene alleniegenwoirdigen ende toecomende dat wij ontfaen hebbendit
+oitmedige supplicatie van hendrick hofmansscepman ingeseten van onser stad van
+mechelen hoedat des es omtrent een jaer geleden hij suppliantcomende met
+sijne scepe tot hillebrugge onderdie prochie van yeteghem met noch eenen
+anderenscepman geheeten anthonis op gestaen sonderwoort te spr laukens zijn
+met meer anderent samen gaen drincken in een herberge aldaerstaende, soe dat
+die voirschreve suppliant metten voirscchrevenanthonis vele diverse
+infurio woirden haddeende onder dandere hycten malcanderen hendermoeder lief
+hebben het welcke nader hant terneder geleeght werdt bij den goeden
+gesellendaer mede int gelage sittende soe es namaelsde voirschreven anthonis
+opgestaen sonder woert tesprekene ende heeft genomen een blocxken metdrie
+pickelen ende heeft dair mede geworpennaden voirschreven suppliant in
+sulcker wijs dat hij hem
+geraecte op zijn hooft dat hijter eerden vyel
+**grootelic gequetst wert zijpende vanden bloedesoo dat zij malcandeen
+geinnadeert zijn endeheeft de voirschreven suppliant den voirschreven
+anthonisgesteken met eender deggen van welcke stekenhij bynnen drie oft vyer
+dagen dair naer gecomenis van leve ter doot ende hoewel dat tselve **==ende
+ongeval den selven suppliant zere leet es ende dat ***partije dair af
+gesoent ende bekeringe gedaenheeft nyet min hij heeft hem voorschreven ter
+causenvan dien ontsiende regeur van justicien geabs**vuyt onse landen ende
+heerlicheyden ten en soude daer inne nyet dorren wedercomen mair esgescepen
+dair vuyt te bliven ende zijn leven teneynden in anderen vremden landen in
+grooteraermoeden ende ketmichede$$$ wordde hem hierop nyet versien van
+onser gracienende goederth**alsoe hij seeght ens seere oitmoedelic dair
+**biddende soe eest dat wij de saken voe**overgemaeckt, medelijdenende
+compassie hebbendeop den voirnoemde henrichofmans suppliant endewillende
+hem in dit stuck gracie ende genadeop ser$$$ ende voorderen voer
+strancheyt vanjusticien sonderlinge ter eeren ende weerdiche**vander heyliger
+passen ende lijden due ondelieve heere god leet voer ons allen op sulckendach
+alst huyden es wij hebben den selvensuppliant inden gevalle als boven
+vergheven**quytgeschonden ende geremitteert ende vuyt onsen
+zunderlinger gracien auctoriteyt ende rechter wetentheytvergeven,scelden
+quyte ende remitteren mits desenonsen brieve tseyt ende dootslach boven
+verhaeltmitsgaders alle peyne ende verbuerten corporellecriminelle ende civile
+dair inne hij ter causenvan dien mits datter aencleven mach mesdaenende
+gevallen mach wesen tegens ons ende justicieende hebben hem als van desen
+wedergesteltende gerestitueert, wederstellen ende restituerentot zijnder
+goeder famen ende name tot onsen voirschrevenlanden ende heerlicheyden ende
+tot zijne ongeconfisqueerdegoeden op dat hij enige heeft alsoe hij was eerden
+voirschreven dootslach gesciede imponerende endestellende hier op een ewich
+zwijgen ende silencieonsen procureur generael ende allen anderen
+onsenjusticieren ende officieren wij zij zijn satisfactieende beteringe
+gedaen yerst ende alvoren bij denvoirnoemde suppliant der partie
+geinteresseert in diendie noch nyet gedaen en es ende eenige dair toedient
+civiliken alleenlic ontbieden dair omende bevelen onsen lieven ende
+getrouwen die ***c***ende lieden van onsen raede in brabant dat voerehen
+geroepen die ghene diere behoeren geroepente zijne zij procederen wel ende
+duechdelijckenter verifficatie ende intermomente$$$ van desentegewoirdigen
+l***ren$$$ ende dat gedaen zijndezij onsen drossart van brabant ende alle
+andereonse justicieren ende officieren dient aengaenmach ende elcken van
+henlieden doen latenende gedoegen den voirgenoemde suppliant van dese
+onse tegenwoirdige gracie, remissie, quytscheldingeende verghiffenisse ende
+van allen den inhoudenevan desen volcomelic, rustelic ende eewelic
+gemijn**ende gebruycken sonder hem te doene noch geve**gedaen te zijne nu
+noch in toecomende tijdenin lyve noch in goede enich sijnder stootletsel oft
+moeyenisse ter contrarien mairbij alsoe zijn lijf oft enige van zijne
+voirschrevenongeconfisqueerde goede dair om gevangengearresteert becommert
+ofte belet waerendat zij die stellen oft doen stellen terstont endesonder
+vertreck tot geheelder slakenisse***ende del*** want ons alsoo gelieftgedaen
+te zijne ende ten eynde dat ditgoet, vast ende gestadich blive tot ewigendagen
+soe hebben wij onsen zegel hier aendoen hangen behoudelijcken in anderen
+dingenons recht ende eenen yegelicken des zijns **allen. gegeven in onser stad
+van mechelenopten heyligen vrindach xxven in meertint jaer ons heeren duysent
+vijfhondertende een. aldus ondergescreven opten plyckebij mijnen heer den
+ertshertoge mijn heer die grave van nassou stadhouder qualite quadie heere van
+beerssel ende andere tegenwoordichende getekent haveton.gecollacioneerte
+ende bevonden*** metten originelebij mijn. frath notaris publicus"
+"philippe etc. ad longum, scavoir faisons receu avons la
+supplication de pierre de lescaille cheffe mayeur d’orp le grand, contenant
+que le 4e de juillet 1650e certain gerard la roose bourgeois de perwez
+ayant tue de sang froid d’un coup d’espee un honneste guarcon appellez jean
+del wiche qui ne l’avoit jamais offence de faict ny de parolle et n’avoit
+en main armes, verges ny baston, il fut apprehendez sur le faict apres une
+longue resistence et son proces luy estant commence il eschappa et se
+fit enroller es trouppes du seigneur duc de loraine n’onobstant quoy en ne laissat
+de passer si avant en ladite cause que ledit la roose par sentence y rendue
+sur preallable advis fut condemne a la morte avecq confiscations de ses
+biens mesmes aussy n’onobstant qu’il avoit par ses importunitez obtenu de la
+damoiselle beauvois dame dudit perwez lettres de remission, cause que notredit cher et
+bien ame cousin duc de loraine sur les impostures dudit de la roose luy ayant
+persuade que le pere du remonstrant feu michiel de lescaille qui estoit lors greffier
+dudit perwez estoit autheur de la prononciation de ladite sentence sindigna sy avant
+contre luy que se trouvant appelle par ledit seigneur duc le 27e de may 1651
+pour le conduire au cloistre de boueffe il commanda audit la roose de le
+tuer sur le champs, ce que leit la roose auroit aussy effectue sans l’empes=
+chement qu’en y mit le seigneur de fumal, ayant ledit seigneur duc ce n’onobstant faict
+mettre le pere du remonstrant pied a terre luy commanda de se confesser a
+un prestre qui estoit sans son carosse, et l’exposa ainsi plus d’un quart
+d’heure entre cincq ou six pistolets bande pour luy faire donner le coup
+de la morte, de quoy ledit la roose non content il ne cessat de se vanter
+depuis qu’au premier rencontre il se prevaudroit du pouvoir qu’il disoit avoir
+sur la vie du pere d’iceluy remonstrant de la part dudit seigneur duc a quel fin il
+s’estoit monte d’ung des meilleux chevaulx du quartier et faisoit le
+vagabond par tout et se trouvant en telle posture le dernier de may de
+l’an 1651 au villaige de pietrain, la ou le pere du remonstrant accompagne
+d’iceluy remonstrant, de francois luichamps de jean martin tombeur et d’isay
+bosquet, passant pardevant la maison de jean de marche ou estoit ledit la roose
+comme ledit isay bosquet tomba fortuitement de son cheval, ledit jean de marche
+sortoit de sa maison et voyant le pere du remonstrant criat et demanda s’il passoit
+ainsy sans rafreschir car ils estoient cousin surquoy ils rafreschirent et comme
+ledit la roose y estoit aussy promenant ledit jean de marche lui demanda
+s’il ne vouloit boire un traict avecq eulx, surquoy ledit la roose recognoissant
+le pere du remonstrant respondit qu’il ne vouloit point boire avecq des chelmes
+et s’alla mettre a cheval en fillant le chemin de jodoigne et picquant son
+cheval en caracolles, se vient camper entre le chemins de perwez
+appellez stocquoy et celuy de jodoigne, ce que ledit remonstrant appercevant
+et remarcquant que ledit la roose en vouloit ouvertement a eulx comme il
+estoit soldat soubs le regiment du viscomte de la wastinne, priat son
+pere de le laisser monter sur son cheval par ce que le sien n’estoit qu’un
+cheval de labeur, et ce faict alla recognoistre en caracollant vers ledit la
+roose, lequel mit cito la main au pistollet, et venant au remonstrant luy
+donnat un coup le long des espaules, surquoy ledit remonstrant luy portat
+aussy un coup a la brusle pourpoint dans le bras dont ledit la roose
+se retirat apres le bois de chappeau essaulx, mais comme le remonstrant le serra
+de prez, et que le pere du remonstrant avec les aultres y accoururent craignant
+quelque embuscade, ledit la roose arrive au cuing dudit bois tourna$$
+teste et tira son second coup au remonstrant et le blessa dangereusement a$$
+teste et ledit la roose y receut aussy le second coup au rengs, et puis s$$
+joignant se chargerent le remonstrant avecq soi espee et ledit la roose a$$
+le gros de son pistolet jusques a ce que ledit le roose charge de diver$
+coups tomba par terre et survenant la dessus le pere du remonstrant, il l$$
+demanda sy iceluy la roose estoit mort et qu’il convenoit le pa$$
+que aultrement il falloit craindre qu’il les feroit pendre tout deux par $$$
+duc de loraine, a quel fin sondit pere luy mit es mains ung de sesdits pist$$
+et luy commanda de le parachever, ce qu’il executat luy ayant encor port$$
+ung coup de pistolet pendant qu’il estoit par terre : mesme il peu$$
+estre qu’il luy auroit porte quelques coups d’espee de quoy il n$$
+bonnement cognoissance souvenance : pour avoir en cette occasion est$$
+tellement trouble qu’il ne scauroit bonnement dire les circonst$$
+le tout quoy avoit par le remonstrant este fait et perpetre par commande$$
+expres de son dict feu pere pendant un fort bas eage scavoir de seize a d$$
+ans, tant y a que ledit la roose y mourut sur la place au tres grand regre$$
+du remonstrant lequel s’estoit engage audit rencontre pour la cause et deffence
+de son pere sans la chaleur et sentiment de se veoir iniuriez et mena$$
+par ledit la roose qui avoit cause tant de disgraces et malheurs a so$$
+pere et dont il craignoit d’en recevoir encor d’avantage s’il se fa$$
+eschappe, s’estant ledit remonstrant depuis ledit cas range a notre service ave$$
+deux chevaulx a ses propres frais, qu’il avoit continue soubz le regimen$$
+du viscomte de la wastinne depuis reforme en iceluy du seigneur de
+custine et apres au regiment de notre cher et bien ame le duc d’ar$$
+apres quoy il avoit obtenu l’estat de cheff mayeur d’orp le grand ou il$$
+de mesmes rendu de grand services notament en ce qu’il avoit luy seul $$$
+que ceux de luisemeaulx lieu de sa demeure n’avoit ut paye contri$$
+a l’ennemis francois par les rigoreuses oppositions qu’il avoit tousiou$$
+forme contre leur incursions jusques a son emprisonnement au peri$
+de sa vie et ruine enthiere, en consideration de tout quoy il avoit aussy
+lettres de remission de nous en notre conseil de brabant, mais comme en
+obtenant ladite grace il n’avoit si distinctement narre, et circoinstan$$
+le cas il se retiroit vers nous, suppliant en toutte humilite pour$$
+lettres de remission in forma, pour ce est il que nous les chose$
+susdictes considerees inclinans favorablement a la requeste dudit suppliant $$$
+voulans en ce preferer grace et misericorde a rigeur de justice luy $$$
+a la deliberation de notre filz don jean d’austrice grand prieur de la$$
+de notre conseil d’estat et gouverneur general de tous nos armes
+maritives quicte remis pardonne et aboly, et de notre grace espe$$
+plaine puissance et authorite royale quictons remettons par$$
+et abolissons le cas et homicide susdicts avecq toutte paine et am$$
+corporelle et criminelle, en quoy a cause d’iceluy cas il pourroit
+estre encouru envers nous et justice, le mettons et restitu$$
+par cestes en ces bonnes fame et renommee en notre pays de brabant
+et d’oultremeuse et en ses biens non confisques si aucuns y en a, tout a$$
+qu’il estoit avant l’advenue dudit cas imposant sur ce silence perpe$$
+a notre procureur general de brabant et a tous autres nos justiciers $$$
+officiers quelconcque satisfaction preallablement faite a la partie
+interessee tant seulement si fait n’est et elle y eschiet et outre ce
+payer les fraiz et mises de justice a l’arbitrage et tauxation
+de notre trescher et feal le chancellier et gens de notre conseil de
+brabant que commettons a ce. si mandons et commandons a nosdits chancellier
+et gens de notredit conseil de brabant, qu’appelles ceux qui seront a appeler
+ils procedent bien et deuement a la verification et interinnement desdites
+presentes et a l’arbitrage et tauxation desdits fraiz et mises de justice
+tauxes moderez et payez la, et ainsy qu’il appartiendra, ils et tous autres
+nos justiciers officiers, et leur vassaulx facent souffrent et laissent ledit
+suppliant jouir et user de cette notre presente grace, remission et
+pardon paisiblement et perpetuellement sans luy faire ny souffrir estre
+fait, mis ou donne aucun d’estourbier ou empeschement en corps ny en biens
+ores ny pour l’advenir lequel sy faict luy estoit, le mettent ou facent
+mettre incontinent et sans dilay a plaine delivrance, car ainsy nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et stable a tousiours avons
+fait mettre notre seel a ces presentes sauff et autres choses notre droict
+et un chacun le sien donne en cette notre ville de bruxelles
+au mois de juing l’an de grace xvjc cincquantenoeuf et de
+nos regnes les trentenoeufiesme.
+subsigne steenwinckel"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende
+dat wij ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie van jacop
+de cock scamel jonckman scipper belast met eender jonger huijsvrouwe
+ende kinderen woenachtich te keldrecht in onsen lande van vlaenderen
+inhoudende hoe dat omtrent onderhalff jaer geleden de voirs. suppliant
+met cornelis lootsene gommaer de keersmakere alias wils ende meer
+andere geweest is ten huyse van jan roelandts tavernier inde prochie
+van hemi$$$ in onsen lande van brabant es gebuert dat alzoe zij
+aldair hebben aende taefele geseten dat daer van buijten innegecomen
+es een van huerlieder geselscap geheeten hennen casins seggende
+gesellen hoe maecte ghijt aldus es de gans al oppe daer op dat
+antwoirde de voirs. gommaer iaes al waerder noch meer want
+deen steket in zijn tessche ende dander in zijn mouwe waerop dat
+doen de voirn. cornelis zeyde wat leegt u daer aene ende smeet den
+voirn. gommaer wils voer zijn aensicht met zijn vuyst seggende
+houdt dat daer voren ende met dien geruchte zoe quam alzoe de
+suppliant inde camere vragende wat schuylt hier daer op doen antwoirde
+de voirs. cornelis lootsene maet oft geselle zij seggen dat wijt al
+nemen oft in onse tassche ende mouwen steken daer op de voirs.
+suppliant anwoirde wije seijt dat daer op cornelis zeijde gommaer
+wils ende met dien nam de suppliant een hantbusse ende sloech daermede
+den voirs. gommaer op zijn schouwere ende voirt nemende zijn dagge
+pijnde hem te stekene daermede naer den voirn. gommaere maer en
+geraecte hem nyet ende alzoe schiet tvoirs. geselscap zonder ijet
+meer elck anderen te quetsen oft grieven ende des anderen daechs
+alzoe jacop mijns vraechde tot den voirs. gommaer hoe hebdij ghy u
+nu antwoirde de selve gommaer daerop het es al wel ick peijse
+dat mij onthouden es in mijnen iongen tijt ende heeft de voirs.
+gommaer gewracht gedroncken ende besich geweest drie oft vier
+daegen naede quetsure zonder datmen aen hem eenich gebreck
+sach vanden voirs. slage ende dat meer es alzoe hem de prochiaen
+van hoboken die hem biechte ende het weerde heylich sacrament
+gaff hem tevoren vraechde buyten biechten aengaende den voirs. twiste
+zeyde daer op de selve gommmaer heere oft yemant mochte suspicieren
+oft vermoeden dat dese siecte daer ick aen ligge soude zijn gecommen oft
+uuytsponck oirspronck genomen hebben uuijt saken van sonmigen slagen
+die ick ontfangen hebbe van sommigen scippers zoe gheve ick te
+kennen dat ick dese ziecte lange inden lyve gedragen hebben ende
+zoe verre ick quame van levenden lijve ter doot zoe ontdrage ick de
+sleve scippers vander doot ende is daer nae gestorven ende
+hoewel de suppliant partie geinteresseerde gesoent ende gebetert heeft
+en soude nochtans midts beduchtende rigeur van justicien hem nijet
+dorren vinden hanteren noch converseren in onsen lande van brabant
+maer elders leven in groeter aermoeden ende miserien ten waere
+dat hem onse gracie hier op verleent ware alzoe hij seeght o$$
+daeromme zeer oetmoedelijck biddende besundere dat ons believen
+wille hem te doen expedieren onse oepenen brieven van remissien in
+sulcken saken gewoenlijck. waeromme zoe eest dat wij
+die saken voirscr$$en overghemerct den voirs. jacop de cock
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quijtgescholden ende geremitteert vergeven schelden quijte ende
+remitteren uuijt sundelinger gracien bij desen onsen brieve tfeijt ende
+dootslach boven verclairt metgaders alle peijne ende bruecke
+corporelle ende criminele dair inne hij ter causen van dien met datter
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot zijne
+goede faeme ende name in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indijen hijre eenige heeft gelijck ende in alder manieren als hij was
+voer de toecompste ende gesciedenisse vanden feijte ende dootslage
+voirs. imponerende hier op silencie ende een e$wich zwijgen onsen
+procureur general van brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende
+officieren wie hij zij satisfactie ende beternisse eerst ende voer
+al gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nijet gedaen
+en es ende eenige daer toe staet civilijck allenlijck behoudelijc
+oijck dat de voirs. suppliant gehouden werd tvoirs. feijt tegens ons
+te beteren civilijck naer de gelegentheijt vanden mesdaet ende
+en de faculteyt van zijnen goeden ende oyck te refonderen ende
+betaelen de redelycke costen van iusticien indyen datter eenige gedaen
+oft naergevolght zijn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier heeren jheronimo vander noot ende
+den luyden van onsen raede in brabant die wij daer to$ committeren
+ontbieden dairom ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hemluyden geroepen die ghene die daer over behoiren
+geroepen te zijne zij procedere wel ende duechdelijck ter verifficacie
+ende interinemente van desen naer huer voirme ende inhouden ende
+dat gedaen ende die voirs. civile boete getaxeert gearbitreert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet
+behoeren sal die welcke gehouden werdt rekeningen bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen behoeff metten anderen penningen van zijnen ontfange zij ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen dit aengaen sal mogen
+huerlieden sted$houderen jegewoirdich ende toecomende ende elck van hen besundere
+zoet behoeren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quijtsceldinge ende pardoene zoe ende inder manieren
+als voeren rustelijck ende vredelijck genyeten gebruijcken ende useren
+sonder hem te doene oft te laeten geschien in lyve noch in goede
+eenigen hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zijn lijff daer oft eenige van zijnen onverbuerden goeden daeromme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren die stellen ende doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelijck in anderen saeken ons recht ende eenen
+iegelijck tzijne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele inde
+maent van januario int jaer onsheeren duysent vijffhondert
+een ende dertich van onsen keijserijcke tweeste ende van onsen
+rijcken van spaengnen beyde den cecillien ende anderen txvie jaer?
+aldus stont opde plycke gescreven byden keysere in zijnen raede
+ende geteekent l. du blioul ende visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginaele brieven by mij
+de cock"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie van cornelis huygen
+woenende on onser stadt van antwerpen arm scamel arbeyter belast met
+wyve ende vier cleyne kinderen geboren inder prochie van meere in onser
+lande van zeelant inhoudende hoe hy aldaer voerden lesten vloet
+ende inundatie wel gestaedt geweest zynde doerden selven vloet alle
+zyn goet verloren heeft gehadt sulcxs als dat hy sindert is commen woenen
+in onser voirs. stadt van antwerpen ende aldaer zyn broot winnende
+mit cordewagens te cruyen ende trecken heeft hy suppliant des maendaechs
+na onser lieven vrouwen ommeganck onser voirs. stadt van antwerpen in
+augusto int jaer xvc ende xxxv aldaer ten huyse zyne meestere geheeten
+den zeepketel staende inde munster strate sitten drincken mit diversche
+hantwerckers als onder dandere marten maessens matheeus lemssen ende
+eenen geheeten gemeynlyck andries de bastairt geboren uuyt onser lande van
+vlaenderen ende naedyen hy aldaer een wijle tijts geseten hadde is
+hy worden spelende mit terlingen tegens den voirs. andriese ende was
+onder dandere daerny geset eenen pennick van twee blancken daerop bij
+hen geworpen wesende een canche van achten oft van zessen worden zij
+twist hebbende om die selve canche mits dat deen seyde dat hy acht hadde
+ende dander dat hij sesse hadde in sulcker vuegen dat ten lesten den voirs.
+suppliant byden geselscape daer by wesende ongelijck gegeven worde ende
+die suppliant tselve hoirende $iet hij hen allen hueren moeder doen seggende
+in effecte wat moeydy u ons spelen ghij en verstaeges u nyet waer op int
+leste by eenige vanden voirs. geselcape geantwoert ende geseeght is
+geweest wel soe laetst vercanchen naeden welcken alsoe gebuert zynde
+zyn die voirs. suppliant ende die voirs. dries de bastaerdt zonder meer
+woirden tegen malcanderen te hebbene van daer gescheyden ende die
+suppliant staende om zyn gelach te betaelene heeft laten vallen eenen
+penninge van een half vieryser ende dyen sueckende en conste hy den selven
+nyet gevinden ende zyn nochtans alsoe van daer gegaen sonder meer woirden
+te makene oft tegens malcanderen te hebben endenid die suppliant
+corts daernae te wetene binnen ontrent een half ure wederom gecommen ten
+voirs. huyse van zeepketel ende derweerts commende hebben hem die
+vanden voirs. geselscape die daer te voeren geseten hadden gevraecht oft
+hy zyneen stuver negen mijten weder quam suecken waerop hij suppliant
+antwoirdende seide neen ic want ic hebben verloren inde ic en kans
+nyet vinden daer toe vuegende en kont ghy luijden nyet te vreden zyn
+gesyn ic bender wel mede te vreden ende ghinc daernae die voirs. suppliant
+sitten op een bancke byden voirs. andriese dwelck ziende die selve
+andriese seide tot hem suppliant ghy dief ghy seyt vlus oyck tot my dat
+ic u ongelyck gedaen hadde ic soude u voer uwe bachuys wel dorren
+lappen waerop die suppliant antwoirde ter stont ic en ben egheen dief
+maer hebt ghy my ongelyck gedaen dat moecht ghy weten dwelc
+hoirende die voirs. andries is terstont opgeschoten ende heeft den suppliant
+gestooten oft geslagen voer zyn voerhooft ende met dyen ter stont
+uuyt getrocken zynen opstekere den welcken hy hadde stekende op zyn
+pasmes ende daermede gesteken hem suppliant op zynen rugge ende op zyne
+arm doer zyn clederen dwelck ziende die suppliant beduchtende van
+zynen lijve geevelt te wordene heeft oyck uuyt getrocken zyn mes oft
+opstekere ende daermede naeden voirs. andriese ende soe geraect ende
+gegeven eenen steke in zyn syde dat hy daeraf binnen een halfure daernae
+van levende lyve ter doot gecommen es god wille zynder zielen ontfermen
+ende hoewel tvoirs. delict mesuz ende ongeval den voirs. suppliant zeere
+hertelycken leet is ende partie in desen geintereesseerde daer af gesoent ende
+voldaen heeft soe en heeft hy hem nochtans nyet dorren houden binnen
+onser voirs. stadt van antwerpen noch in desen onser lande van brabant maer
+heeft hem yesindert van daer geabsenteert ende en soude aldaer nyet
+weder dorre keeren houden noch converseren beduchtende rigueur van
+justicien ende waere gescapen alsoe te gaen dolen in grooter miserien in
+andere landen allet to zynen zijnder voirs. huysvrouwen ende kinderen
+eeuwyger verderffenissen destructien ende desolatien ten waere dat
+hem onse genade ende gracie hier op gedeelt ende verleent worde ende
+welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden heeft waeromme
+zoe eest dat wij desen saken overgemerct den voirs. cornelis huygen
+suppliant genegen wesende tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende
+willende hem in desen gracie ende ontfermerticheyt gonnen ende prefereren
+voer rigeur ende stranheyt van justicien ende sunderlingx ter eeren ende
+reverentie vander bitter passie die ons heere jesus christus voer ons gelegen
+heeft aende houte des heyligen cruyce op sulcken dach als heden es
+hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven quytschelden ende remitteren uuyt onse sunderlinge gratie mits
+desen onser brieve tfait ende mesval boven geraerct mitgaders alle penen ende
+bruecken corporele ende criminele daer inne hij ter causen van dyen des daer
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem
+als daer af weder stellende ende restituerende tot zyne goede name ende
+fame in onser voirs. lande van brabant ende stede van antwerpen mitgaders
+tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyckerwyse
+als hy was voere de toecompste vanden voirs. manslach imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende silentie onser procureur general in brabant ende
+allen anderen onser rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van
+brabant wye zy zyn satisfactie eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende op dat eeniger
+toestaet civilyck alleenlyck ende behoudelyck dat die voirn. suppliant
+gehouden sal zijn tselve feyt tengens ons te beteren oyc civilyck naeder
+gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+te refonderen ende betaelen die redelijcke costen van justicien indyen eenige
+daeromme gedaen ende naer gevolght zyn ter ter taxatien ende arbitrerscepe
+van onser lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onser raede in
+brabant die wij daer toe commiteren ontbieden daerom ende bevelen
+den selven van onser raede in brabant dat voer hemlieden geroepen doe
+gene die daer toe behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen onsen brieve
+nae huere forme ende inhouden ende tot taxatien ende arbitraerscoope
+vander amende civile ende costen van justicien voirs. welc interinement
+hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen opte verbuerte van te verliesene deffect der selver
+ende dat gedaen ende die voirs. amende civile ende costen van justicien
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen van onser ontfanger
+ende officier diet behoiren sal diewelcke gehouden wordt daeraf
+ontfangt te maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tot onsen
+proffyte zy onsen drossaet van brabant meyer van lovenen amptman
+van bruessele scoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen ende smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanich die
+zyn oft wesen mogen iegenwoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende
+eenen yegelycken van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. cornelis huyge suppliant van dese onse gracie remissie
+pardoene ende van allen den inhouden van dese iegewoirdige inder vuegen ende
+manieren boven vercleert rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laeten geschien noch in toecomenden
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse in live noch in goede ter contrarien
+in eeniger manieren maer indien zyn lyff off eningen van zynen
+ongeconfisqueerden goeden waeren hierome naemaels becommert gepraempt
+oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet ende gestadich blijve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onser zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele op den goeden vrydach inde maent van
+aprille int jaer onsheeren mvc xxxvii van onser keyserycke txixe
+ende van castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent plang noch stont gescreve
+opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc.
+et charles par la mesme grace archiducz daustrice
+prince de spaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz
+de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole
+de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres
+de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de
+haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis
+de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande
+de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes
+seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv
+de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes
+verront salut savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco
+povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant
+comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non
+recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en
+la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la
+ville de malines la on a leure du souppe a cause
+quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande
+de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant
+ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite
+maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent
+venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant
+quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles
+parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a mil mal que par temptacion
+de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel
+fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison
+la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis
+veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et
+deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit
+mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a
+arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville
+de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent
+pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte
+que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant
+nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit
+cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec
+la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou
+environ comme encoires est en grande povrete et misere
+vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain
+et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre
+treschere et tresamee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de
+grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent
+priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la
+pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou
+il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen
+sent encoires presentement et iournellement le menasse
+icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre
+qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur
+de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa
+totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est
+sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na
+en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne y luy
+soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais
+actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours
+auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit
+il nous a tres humblement supplie et requis pour ce
+est il que nous les choses dessuses considerees audit
+jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite
+supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde
+preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation
+de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive
+conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict
+mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble
+toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences
+il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice
+et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame
+et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies
+sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant
+ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a
+nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers
+quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement
+et avant toute enure a partie interessee se faicte nest
+et elle y chiet civilement tant seulement et parmi
+ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez
+et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que
+appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien
+et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes
+et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil
+appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree
+taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera
+lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit
+ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de
+brucelle et escouttttes danvers et de boisleduc et
+tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de
+brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries
+facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace
+quitance pardon et remission selon et par * maniere que dit est
+plainement paisiblement joyr et user sans lui fere
+mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier
+pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez
+sancuns en sont pour ce azzestez ou empeschiez car
+ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce
+nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne
+en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan
+de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie
+le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et
+monseigneur larchiduc en leur conseil et signe
+dycke
+collationne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"copie van eenen remissie van dootslach
+maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt
+vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van
+dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien
+eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde
+den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen
+van lothier van brabant van stier van carenten vancram van
+lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen
+van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois
+van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs
+roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten
+heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan
+van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
+die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van
+onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder
+byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende
+hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande
+van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve
+vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters
+natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen
+waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen
+ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs.
+suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde
+kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant
+totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat
+hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck
+dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige
+tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder
+geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft
+de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen
+oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen
+brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius
+niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels
+welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme
+en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke
+de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende
+moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte
+zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop
+gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght
+tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude
+oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn
+handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten
+verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant
+zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft
+den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs.
+hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende
+lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe
+onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde
+hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints
+altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc
+met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende
+zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans
+niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren
+getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene
+des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene
+onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die
+welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc
+heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van
+justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder
+voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden
+geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien
+schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck
+ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic
+allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne
+hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen
+ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende
+in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet
+verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe
+hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende
+dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant
+ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant
+dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych
+satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die
+nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic
+oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden
+zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien
+taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy
+daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier
+ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen
+de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende
+verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien
+vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende
+die selev civile beternisse betaelt in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die
+welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot
+onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren
+vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant
+dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van
+desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien
+doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$
+ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te
+laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft
+letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne
+goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen
+oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen
+ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende
+gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
+saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in
+allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent
+van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van
+germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte
+aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser
+ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent
+h de hane
+gecollationeerte ende bevonden geacordeert
+metten originale by my
+n $$"
+"maximiliaen byder gracien goids gecoren keyser altyt vermeedere
+des rycx coninck van germanien van hongrien van
+dalmatien van croatien etc. ende kaerle byder selver
+gracien eertshertoge van oisteryck prince van spaengnen
+van beyde cecillien van jerusalem hertoge van bourgoingen
+van lothryck van brabant van stier van carenten van crain
+van lembourch van luxembourg ende van gelre greve van
+habsburg van vlaenderen van tyrol van fierette van
+kiburch van artois van bourgoingen palatin van henegouwe
+van hollant van zeellant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycx ende van bourgauw
+lantgrave in elzaten heere van vrieslant van opter
+windischenmarg van poertenauw van salins ende van
+mechelen doen te weten dat wy ontfanghen
+hebben die oitmoedige supplicacie van henrick hubrechts
+alias van thienen inhoudende hoe dat omtrent sinte
+mertensmisse lestleden vergadert zijn geweest
+ten huyse van eener vrouwen genoempt jehenne
+gans bynnen onsen stadt van loeven lodewycke rabbe
+willemen de clymmere henrick van holsbeke arnt van rode
+ende die voers. suppliant mit noch anderen hueren consorten
+sitten ende drinckenen in gelage mit eener vrouwen
+persoen aldair omtrent den x uren inden avonde een geheeten
+wylen andries de keersmakere wesende vanden geslechten
+van loeven mit eenen genoempt pieter willekens zynen
+wynne oft pachtenere gewapender hant hebbende aen
+twee gardebras of armpypen ende op syn hoof
+een stalen mutse oft ferzeet ende eenen langhen
+messe is inne gecomen ende alsoe inne comen
+synde heeft die voerts. wylen andries ende syn voers.
+pachtenere gaen sitten drincken byde voers. gesellen
+ende verdroncken tsamen in byere omtrent twee stuivers
+ende nae dien sy die alsoe hadden verdroncken
+soe wouden die voers. gesellen elc van hen huere
+gelach betalen dair op die voers. wylen andries
+seyde mit woerden in manieren van gramscape ic
+en wille niet geven maer die de vrouwe heeft
+die sal tgelach betalen op dwelcke een vanden voers.
+gesellen te wetene die voers. willem de clymmere
+seyde tgelach betalen ende nochtans en begheere ic die
+vrouwe niet ende syn alsoe die voers. wylen andries
+ende syn voers. pachtenere uuyten voers. huyse gegaen ende vanden
+voerts gesellen gesceyden naden welcken zy corts dair
+nae syn wederom inden selven huyse gecomen ende aldaer
+synde heeft die selve wylen andries van nyeuws begonst
+te murmureren opte voers. gesellen roere te stichtene ende
+qualic te sprekene daer op die voers. henrick van
+holsbeke seyde wat andries al syt ghy een heerscap
+sullen wij daeromme uwe quade ende spytige woerden
+moeten hoiren alsoe dat nae vele woerden ende weder woerden
+die voers. gesellen ende wylen andries met synen voers.
+pachtenere in beyden zyden te messe ghinghen ende slaegen
+hyeuwen ende staken zeere nae malcanderen als dat die voers.
+andries onder dandere een doode wonde ontfinck
+vander welcker hy terstont dair nae aflivich gewordden
+is sonder datmen weet wie van hen die voers. wonde
+gaff weder die voers. suppliant lodewyck rabbe willem de
+clymmere henrick van holsbeke oft ennige vanden anderen hueren
+medegesellen niettemin weder die selve suppliant hem die
+voers. wonde gegeven heeft oft niet en weet hy niet
+hoe wel hy nochtans syn beste dede zoe hy dat vercleert
+om den voers. wylen andriese van synen lyve te crencken
+en bekendt hem mede sculdich inden voers. dootslaghe
+dwelcke hem jammerlijc ende mit goeden hertten leet is
+ende heeft uuyt saken van dien feyte die voers. suppliant
+die onnoselic dair inne gecomen es hem yesundert
+moeten houden buyten voers. onsen lande van brabant ende
+en soude alnoch beduchtende ende vreesende die strangheyt
+van rechte hem bynnen der voers. onser stadt van
+loeven ende den voers. onsen lande van brabant nyet dorren
+houden wandelen noch verkereeren mair were gescapen
+voirtaenen hem dair uuyt te moeten absenteren ende
+hem houden in vremden landen in grooter miserien
+ende armoeden ende syn leven aldair leyden ende eynden in
+ongevallicheyden het en waere dat wy onse gracie ende
+genade tot hemweerts keeren ende hem tvoers. feyt oft
+dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelcke
+hy ons oitmoedelic heeft gebeden soe eest dat
+gemerct tgene des voers. es wy ter beden des voers.
+suppliant geneyght ende willende altyt ende besundere te
+desen male prefereren ende thoenen gracie ende genade voere
+strangheyt van rechte hebben ter eeren ende weerdicheyden
+vander passien ons liefs heeren jesus christus die hy op sulcken
+dach als huden goetvrydach voere ons ende alle kerstene menschen
+heeft geleden den voirs. suppliant in gevalle als boven
+quytgesconden ende vergeven schelden quyt ende vergeven
+van sunderlinger gracien overmits desen onsen brieve tvoers.
+feyt ende dootslach mitgaders alle penen boeten hueren ende
+brueken het zy aen * live leden oft goeden inde welcke hy
+overmits ende uuyt saken vanden voers. feyte ende dootslage
+ennichssins tegen ons ende den gerichte mach syn gevallen
+stellende ende settende van al den selven suppliant weder
+omme in zyner eeren goeden name ende famen ende tot allen
+zynen goeden niet verbuert synde op dat hy ennige heeft
+hem oirlovende ende consenterende dat hy dien niet tegenstaende
+sal mogen comen bliven keeren ende verkeeren bynnen onsen
+voers. stadt van loeven ende allomme bynnen onsen voers. lande
+brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die gesciedenisse
+vanden voers. feyte imponerende hier af een ewich
+geswych onsen procureur generael van brabant onsen drosset
+van brabant meyer van loeven ende allen anderen onsen
+officieren ende hueren stedehouderen dien dat ennichssins aengaen
+mach satisfactie ierst ende voere al gedaen den partyen
+geinteresseert soe verre die alnoch niet gedaen en zy
+civilic alleene ende behoudelyc dat tot dien die voers.
+suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren nae die gelegentheyt
+ende exigentie vanden stucke ende die faculteyt van zynen goeden
+ter arbitraigien ende taxatien van onsen lieven ende getruwen
+ridder ende cancellier den heere van escanbeke ende van bierbeke
+ende den anderen luden van onsen rade in brabant ontbieden
+*van boven het doorhaalde geschreven
+hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende anderen van onsen
+voers. rade dat voere hen geroepen die ghene die dair omme sullen
+behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen
+totter verificatien ende interinemente vandesen ende totter
+arbitraigien ende taxatien vander voers. civilder beternisse
+inder manieren ende alsoe het behoeren sal ende dien gedaen
+ende die voers. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren dien
+dat behoeren sal ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck
+dair af te makene tot onsen behoef ontbieden wij
+voirts. den selven onsen cancellier ende anderen luden van
+onsen voers. rade onsen drosset van brabant onsen
+voers. meyere van loeven ende alle andere onse ambachteren richteren
+ende dieneren desselfs ons lant van brabant ende die ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons voers. lants ende huere
+stedehouderen nu ende namaels wesende ende een yegelyc van hen
+alsoe hem toebehoirt dat zy den voirs. suppliant van desen onsen
+voirs. gracien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rustelic
+ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem daer tegen te
+doene oft te laten geschieden aen zynen voirs. live leden oft goeden
+ennigen hynder stoot oft letsel ter contrarien maer soe verre
+die selve suppliant oft zyne voirs. goede niet verbuert zynde
+ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft gecommert
+weren zy die sonder vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende
+stellen tot geheelder ende volcomende delivrancie behoudelic in
+anderen saken onsen rechte ende eenen yegelycken anderen den zynen
+want onse geliefte sulcke es ende te dien eynde
+dat die vaste ende gestatich zy ende blive tot ewigen daghen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+opten heyligen goeden vrydach int jaer ons duysent vyfhondert
+ende thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons keyser
+te weten van germanien het xxve ende van hongherien het
+xxiie aldus stont gescrevenen boven opte plycke byden keyser
+ende mynen heere den ertshertoge ende geteekent * witte
+geco$lloneert ende bevonden concorderenen
+metten originalen brieve by my
+$$ tart$$"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende
+alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc
+negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van
+loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen
+zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende
+thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den
+huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes
+te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer
+hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck
+waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten
+augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen
+die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de
+voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden
+de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende
+zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt
+impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs.
+clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met
+zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere
+wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn.
+suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven
+augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy
+wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn
+scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de
+voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn.
+geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn
+gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten
+houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme
+gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe
+ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs.
+suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer
+wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen
+cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen
+grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop
+hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick
+ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant
+met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken
+ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant
+om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt
+aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn
+voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck
+den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick
+genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle
+ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere
+ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs.
+augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien
+geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer
+gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve
+suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie
+vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden
+voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse
+voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen
+daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende
+achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe
+hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist
+dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden
+ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse
+zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert
+mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende
+criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van
+tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre
+daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst
+ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die
+noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren
+sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke
+costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien
+datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van
+onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene
+die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren
+formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver
+ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
+alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
+rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
+andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant
+meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft
+wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen
+ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
+oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen
+stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+# sy hieraf verantwort
+byden ontfanger
+vanden exploiten
+hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een
+yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele
+inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert
+ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van
+onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"philippe par la grace de dieu roy de castille de leon
+darragon de deux cicilles de jerusalem de portugal
+de navarre etc. archiducq daustrice ducq de
+bourgoine de lothier de brabant de limbourch de
+luxembourch etc. a tous ceulx qui ces presentes
+veorront saluts scavoir faisons que nous avons
+receu la supplication de philippe jasme inhabitant
+de la franchise de marbais contenante que
+sur la fin du mois de may 1654 il auroit commis
+un homicide casuellement et fortuitement
+au bourch de wavre en la personne de feu
+pierre simon au regard duquel malheur fortuit
+et casuel il at transige et accorde avecq la
+vefve dudit deffunct et les plur proches parens
+d’icelluy dont faict foy l’acte notarial en date
+du 26e de juin 1654 et comme le suppliant seroit
+un pauvre compaignon accoustume de
+travailler conjouctement son pere qui
+est ia viel et caducq pour gaigner leur
+pauvre vie sans que ledit suppliant auparravant
+auroit oncques connus quelqz act digne
+de reprehension et se comporte tousiours
+en homme de bien et que sondit pere sans l’assis-
+tence d’icelluy suppliant nr scavoit gaigner
+sa pauvre vie en cas que ledit suppliant debvoit
+abandonner noz pays et se refugier ailleurs
+ii se retirast vers nous suppiant humblement
+pour noz lettres de remission in forma au regard
+dususdit homicide casuel. pour ce est il
+que nous les choses susdies considerees et vu
+sur
+ce l’advys de l’officier de wavre avons
+audit suppliant inclinans asadite requeste et luy
+veullans en ce preferer grace et misericorde
+a rigeur de justice au cas susdit quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especiale par le cas et homicide dessusdit
+ensemble toute paine et amende corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion
+d’icelluy cas il a ou peult avoir mesprins ou
+estre encourru envers nous et justice et lavons
+quant a ce restitue et restituons par cestes
+a ses bonne fame et renommee en notredit pays
+de brabant et partout ailleurs et ases
+biens nonconfisquez si aulcuns il en a ainsy
+qu il estoit avant la venue dudit cas
+imposant sur ce silence perpetuelle a notre
+cher et feal procureur general en brabant et a tout
+autres noz justiciers et officiers quelconques
+et a ceulx de noz vassaulx satisfaction
+preallablement et avant tout œuvre
+faicte ala partie interessee si faicte
+n’est civilement tant seulement pourveu
+que ledit suppliant sera tenu de amender
+ledit cas envers nous civilement selon
+lexigence du cas et la faculte de ses biens
+et aussy de payer les frays et mises de
+justice le tout a l’arbitrage et tauxation
+de noz treschers et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil de brabant que
+com
+commectons a ce si mandons et com=
+mandons a nosdits chancellier et conseil
+quappellez ceulx qui pour ce seront
+a appeller ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cestes
+presentes et alarbitrage et tauxation deladite
+amende frais et mises de justice ainsy quil
+appartiendra lequel interinement ledit
+suppliant sera tenu de derequererir et se presenter en
+personne en notredit conseil endedans six mois
+prochainement venans et ce faict et ladite
+amende civile frais et mise de justice
+tauxez moderez et paiez la et ainsy
+quil appartiendra ils et tous aultres noz
+justiciers et officiers facent souffrent
+et laissent ledit suppliant de notre presente grace
+remission et pardon en la forme et maniere
+que dict est paisiblement plainement et
+perpetuellement jouyr et user sans en ce
+luy faire mectre ou donner ny souffrir
+estre faict mis ou donne pour le temps
+advenir en corps ny es biens quelqz destour=
+bier ou empeschement au contraire ains
+si son corps ou aulcun de sesdits biens non
+confisquez estoient pour ce prins arrestez
+ou empechez les mechtent et facent
+mectre incontinent et sans delay a
+plaine delivrance car ainsy nous
+plaist il donnees en notre ville de
+bruxelles le vingtedeuxiesme de
+janvier xvic cincquante six embas
+sur la plie estoit par le roy et soubsigne
+jb : lemire"
+"philips etc. doen te wetene allen tegenwoirdige ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van jan olivyers gebooren poorter onser stede van mechelen
+metsere van zynen ambachte belast met wyff ende
+kinders inhoudende hoe dat op des heylickx cruys dach in
+meye xvc lviij anthonis thyelens alias suwens ende jan de
+jonge met bernart van heyst ende wylen casen van heyst
+wulle wevers zyn geweest tot boonheyde onder de iurisdictie
+shoffe van beffere te putte in een herberge gestaen
+by der kercken genoempt het $$$ ende alsoe men aldaer
+alsdoon den papegay geschooten hadde ende dat de voirs. wylen
+casen seyde dat een heer cornelis * priestere hem gegeven
+hadde drye bouten zoe zyn int scheyden den zelven wylen
+casen ende bernaerdt van heyst zynen neve inde kokene
+vanden voirs. herberge gereesen groote twiestige woirden ende
+zulcke kyvagien dat hy bernaerdt den zelven casen goot een
+gelas biers in zyn aensichte ende dat uuyt zaickere van een
+vander bouten daer op hy bernardt seyde ghy heeft h$$
+den bout gegeven ende ick en heb den bout nyet ende sittende
+den suppliant alsdoen inde voirs. kokene omtrent der schouwen
+op hem zelven met een pintken biers aenhoirende de voirs.
+twistige woirden heeft naer het ghieten des voirs. gelas biers
+totten selven casen geseydt en kyft nyet meer om den bout
+ick hebben wech gedaen ende in stucken gebroken hy leegt inden
+stal ick sullen betaelen wat wilde daer voer hebben daerop
+de voirs. casen seyde ick en wilder nyet voier hebben maer
+ick wille mynen bout hebben god geve wat dat u cost ende
+met dyen sloech hy casen den voirs. suppliant met zyn vuyst oft
+handt op zyn aensichte alzoe dat hy suppliant bloydde ende
+alzoe geslaghen zynde wordden onderlinge vechtende dwelck
+siende de voirs. anthonis thyelens heeft tusschen beyden
+willen gaen ende namp den voirs. casen ende stelden beseyde
+willende henluyden van een scheyden ende te vreeden stellen
+ende casen gehouden zynde ende woude nyet swygen maer was
+zeer qualyck sprekende kyvende ende maniere makende den suppliant
+inne te varen sulcx dat de voirs. suppliant dat hoirende ende zynde
+geturbeert uuyttrack zyn pasmes oft weymes ende stack den
+voirgenoemden wylen casen onder zynen arme ende casen alzoe
+gestoken ende gewoont wesende ginck buyter voirs. cokene tot
+opden vloer vanden voirs. herberge ende viel aldaer ter aerden
+ende wordt daernae gebarcht tot zynen woenhuyse tot mechelen
+ende aldaer gelegen hebbende omtrent vyff dagen is van lyffve
+ter doot gecommen tot groot ende bitter leetwesen vanden voirgaenden
+suppliant die welcke vreesende rigeur van iusticien hem heeft
+moeten laeten absenteren van * zynder huysvrouwe ende kinderkins
+grooten achterdeelen en verdriete ende noch meer zyn en
+soude en wordde hem suppliant hier inne nyet versien by ende
+met onse opene brieven van remissien daer toe dienende
+ons om de zelve zeer oitmoedelyck biddende waeromme
+zoe eest dat wy de saicken voirs. overgemerckt den voirgenoemden
+jannen olyviers suppliant genegen wesende szynder bede ende
+begeerte ende hem willen in desen gratie ende genade prefereren
+voir rigeur van iusticien hem hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven quytschelden
+ende remitteren uuyt zunderlinge gratie midts desen onsen
+brieff tfeyt ende manslach boven geruert midtsgaders alle
+pene boete ende bruecken corporelle ende criminele daerinne
+hy ter ter causen van dyen met deser aencleeft tegens ons
+ende iusticien mesdaen oft mesbruykt mach hebben ende
+ende hebben hem daeraff als wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen
+goeden fame ende name in vo onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden mitsgaders tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy eenige heeft alzoe hy was voer de toecompste
+vanden voirn. manslach imponerende hyer op een eeuwich
+zwygen ende silentie onsen procureur generael in brabant ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren
+wy zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende $$$
+gedaen der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voirgaende suppliant gehouden wordt tzelve
+feyt tegens ons te beteren oick civilyck maer de gelegentheyt
+vanden misdaet ende faculteyt van zynen goeden volgende
+onse ordinantie daerop gemaeckt ende oick te betaelen
+die redelyckecosten van iusticien alreede gedaen ende noch te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen dat voir hen geroepen die ghene die
+daer over behoiren geroepen te zyn zy procederene wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieff naer zynder formen ende inhouden welck
+interinement hy suppliant gehouden zal syn in onsen voirs. rade
+te versueckene bynnen eenen halfven jaere naer date
+van desen opte verbuerte van te verlyesen deffect
+der zelver ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile ende costen van iusticien getaxeert * ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyet
+behoiren zal zy by onsen drossaet van brabant ende alle andere
+onsen ende onser vassalen oft smael$$ heeren rechteren
+iusticieren ende officieren ons voirs. lants van brabant
+tegenwoirdich ende toecommende huere stedehouderen ende een
+iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren zal doen
+laten ende gedoogen den voirnoemde jan olyviers suppliant van dese
+onse gratie remissie quytscheldinge ende pardoen ende
+van allen allen de inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voertverhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tyden aen lyff noch aen goet
+eenich hinder letsel oft moyennisse ter contrarien maer by
+alsoo zyn lyff of eenige van zynen goeden nyet geconfisqueert
+daeromme gevangen gearresteert becommeert oft beledt waeren
+dat zy die stellen ende doen stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder slakinge ende delivrance want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwyghen daigen soe hebben wy onsen zegele
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saicken onsen
+rechte ende eenen iegelyck tzyne in allen gegeven in onsen
+stadt van bruessele inde maent van april duysent
+vyffhondert twe ende tsestich van onsen rycken van
+spaengnen ende sicillien tvije ende van naples
+tixe op de plycke stont gescreven by den
+coninck ende onderteekent $ de perre visa
+recepta
+gecollotioneert ende bevonden taccorderen
+met zynen originale by my
+$$$"
+"kaerle etc. doen te wetenen allen iegewoirdigen ende toecomende dat
+wij ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie van andries van campen
+weert int silveren zoutvat in onser stadt van antwerpen inhoudende
+hoe dat inde oeghstmaent lestleden oft daer omtrent soe is hy suppliant
+in zekere geselschap geweest binnen onser voirs. stadt van antwerpen
+int huys geheeten oistryck gestaen opte meerbrugge daer mede
+was jan deweert inde fortune oyck inder voirs. stadt woenende
+noch een man van tshertogenbossche ende jan hermer oyck woende
+tantwerpen metten welcken aldaer gecomen waren een geheeten
+joos wesende een cousmakere adriaen int schuerbroot oyck
+tantwerpen woenende ende wylen jaspyn oft jaspar wesende van
+dornicke ende voirs. persoonen tsamen ten voirs. huyse inde
+achtercamere goede chiere gemaect hebbende soe is gebuert
+dat de voirs. jan hermer ende die voirs.jan de weert inde fortune
+syn tsamen worden spelende met terlingen ende die voirs. jan hermer
+drye oft vier cansen ghewonnen hebbende soe is den steen gevallen
+den voirs. janne inde fortune ende deselve jan der steen opte tafele
+worpende soe zeyde de voirs. jan hermer totten voirs. janne weerdt
+inde fortuyne dese oft ghelycke woerden ghy wisselt my daer eenen
+steen ende deselve jan hermaer nam den steen op ende stack den selven in
+zyn tessche midts den welcken die voirs. weerdt inde fortune nam terstont
+den voirs. hermaer metten boesem ende vuyt hebbende zynen poignart
+seyde totten voirs. hermaer dese oft gelycke woirden leght den steen d$
+neder oft ick steke u terstont alhier doot dwelck ziende de voirs.
+adriaen int schuerbroot ende dese suppliant hebbende oyck huere geweer
+vuytgetrocken gehadt seggende in effecte die suppliant dese oft gelycke
+woerden totten voirs. hermaer is den steen valsch leghten opte tafel
+ende slaten in stucken waerop de voirs. hermaer zeyde in effecte
+ick belove u dat ick u dien morghen wedergheven sal maer ta$
+nyet ende soe zyn alle die persoonen die aldaer tsamen gheten
+hadden vuyter voirs. cameren gescheyden ende zyn gecommen voer
+opten vloer int voirs. huys aldaer die voirs. hermaer dede mete$
+eenen pot wyns ende syn de voirs. adriaen int schuerbroot ende de
+weerdt inde fortune vuyten voirs. huyse gegaen ende zittende
+dese suppliant ende de voirs. jan hermaer achter dbert opten voirs.
+vloer om den voirs. pot wyns te drinckene soe is de voirs. wylen
+jaspyn van dornick gecomen aende tafele achter dbert aldaer
+staende ende nam den pot wyns maniere makende oft hy den
+suppliant metten selve pot wyns hadden willen worpen met den
+welcken track die suppliant zynen poignart oft dagghe vuyt
+ende die voirs. jaspar zette den pot wyns neder ende ende soe
+heeft die voirs. hermaer den suppliant wat gehouden ghehadt om twist te
+schouwene mits den welcken heeft hy suppliant totten voirs. hermaer
+geseeght gehadt dat hy den voirs. jaspyn van hem suppliant houden
+soude besorgende oft deselve jaspyn hem suppliant arch hadde willen
+doen waer op de voirs. hermaer zeyde in effecte ick gelove u
+dat hy u nyet doen en sal ende coerts daer nae is de voirs. jaspyn
+gecomen hebbende in zyn handt zynen opstekere vuytgetrocken
+maniere makende oft hy den suppliant hadde willen steken mits
+denwelcken heeft die suppliant zynen poignart vuytgetrocken
+ende gheworpen gehadt naeden voirs. jaspyn den welcken hy suppliant
+raecten het zy metten scherpen oft anderssins aen zyn hoot
+soedat de selve jaspyn daer aff creegh een gheswil oft buyle
+ende wordt wat bloyende ende terstont is de voirs. jaspyn
+weder aende tafele gecomen daer die voirs. suppliant byden voirs.
+hermaer zat ende want by desen eeinighe lude woirden
+van roepenen gebuert syn soe is de voirs. adriaen int schuerbroot
+die welcke als voirs. is corts te voeren vuyten voirs. huyse
+gegaen was wederom int voirs. huys gecomen ende track
+syn rappiere vuyt ende deselve adriaen egeen messen vuyt siende
+stack zyn rappiere terstont wederom in syn scheede ende
+terstont daernae soe is die voirs. jaspyn gecomen ende wilde
+den voirs. adriaenen oppe ende den selven invaderen dwelcke ziende
+de voirs. adriaen heeft met zynen opstekere den voirs. jaspyn
+gesteken in zynen boesem welcken opstekene de voirs. adriaen
+liet steken sonder dien vuyt te treckene daer aff de voirs.
+jaspyn terstont gestorven is ende hoe wel tvoirs.
+ongeluck den voirs. suppliant zeer leet is ende hy tvoirs.
+feyt van de doode wonde nyet gedaen en heeft noch oyck
+daer aff oirsake en is geweest soe heeft nochtans de suppliant
+beduchtende rigeur van justicien hem yezindert opt gewyde
+gehouden ende geabsenteert gehadt ende en svude hem nyet
+zekerlyck binnen onser voirs. stadt van antwerpen derren
+houden ten waere dat onse gracie hem hier op worde
+geextendeert ende verleent aloe hy suppliant sceght seeght? ons
+daerom oitmoedelyck biddende waerom zoe eest dat
+wy desen aenghesien geneyght wesende ter beden des voirs. andries van
+campen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden geremitteert
+ende vergheven schelden quyte remitteren ende vergheven vuyt
+sunderlingen gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporelle
+ende criminelle daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen
+cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem daer aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende
+geruchte in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlycheyden ende tot zynen onverbueren
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyckende in alder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenighe daer toe stae behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck naer
+gelegentheyt vander zaken ende faculteyt van zyn goeden met
+oyck te betalen de costen van justicien hieromme alreede gedaen
+ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+ghetruwen de cancellier ende luden van onsen raede in brabant die
+wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren gheroepen te zyne zy
+procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie ende interinement$
+van desen ende totter taxatie ende ende moderatie vanden voirs. amende$
+ende costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement$
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn te verzuecken ende hem in pers$
+te presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jare naestcomende
+op de pene van te verbuerene deffect van deser ende dat ged$
+ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghene dien dat behoiren zal zy
+onsen voirs. procureur generael in brabant onse schoutet ende
+marcgrave van antwerpen ende alle andere onse richteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecomm$
+dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren zal doen laten ende gedoog$
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdigen gracien remissien ende
+pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen e$
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden een$
+hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indien zyn lyff oft eenighe van zyner goe$
+daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die
+setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie wan$
+ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen zeghel hier aen
+doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechten
+ende eenen ieghelycken anderen dessyns ghegeven in onser
+stadt van bruessele inde maent van januario int jaer onserhe$
+duysent vyffhondert ende virendertich nae costume onser hoe$
+van brabant ende van onsen keyserycke txvie ende van
+castillien $$$ txxe aldus stont ghescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende ghetekent boote
+visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exploiten"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht
+inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde
+vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten
+den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende
+nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden
+cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort
+hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen
+gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en
+hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken
+aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde
+totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe
+ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was
+alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht
+hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers.
+gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy
+dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde
+de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het
+quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de
+suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe
+noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen
+ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken
+ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer
+verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille
+gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck
+hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer
+veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen
+en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer
+veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft
+ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl
+antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel
+willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede
+alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael
+in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat
+hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont
+int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj
+weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een
+kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot
+ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse
+ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere
+van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is
+nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende
+converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om
+de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
+wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende
+tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert
+quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders
+oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse
+hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van
+brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck
+als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren
+justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre
+die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren
+civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
+ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van
+justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die
+gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende
+heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl
+sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare
+naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende
+onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse
+officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet
+van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons
+voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende
+heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven
+peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien
+nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser
+rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van
+bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke
+byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zyneen originale by my"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van ghysbrechten
+nierekens lynen wevere woenende in onse vriheyt van turnhout
+inhoudende hoe dat geleden es omtrint zeven jaeren hy twist
+ende geschil hebbende tegen henneken de walsche es gebeurt dat hy
+suppliant heeft sitten drincken te turnhout voirscreven inden schilt
+van nassouen met zekeren goeden geselscape ende aldaer een langhe
+wile gedroncken ende goede chiere gemaect hebbende es daer
+inne comen die voirs. henneken de walsche vergeselscapt met
+peeteren govarts seggende moiymoiy waer op hen eenighe
+vanden gelachs genoten vraegden wat steenen zy hadden teerlingen
+oft bickelen daer op die voirs. henneken antwordde ende
+seyde soe hy suppliant verstont ick hebbe dingheren tselve dicwils
+repeterende oneerlic genoech soe dat hy suppliant hem ten lesten
+seyde ondere reverentie minter uwer suster mede ende grypende
+metten selven een canne seyde gaet van hier want het es tyt
+ende verheffende de selve suppliant zynen arm om naden voirs. henneken
+te worpene schoot hem een meyssen toe die int voirs. gelach
+comen was soe dat hy suppliant niet en wierp dwelck siende die
+voirs. henneken seyde totten selven suppliant ick sal u noch heden
+wel vinden ende hy wederom totten voirs. henneken had ick soe
+wel geweer als ghye ghy en soudt nyet doen dat ghy doet
+gaende alsoe corts daer nae vuyter voirs. herbergen nae huys om
+zyn mess ende metten selven wederom keerende ende comende opte
+merct van turnhout voers. heeft aldaer gevonden den voirs.
+henneken ende peeteren ende achter hen alsoe comende heeft
+hem de voirs. peeter ommegekeert vraghende den supplt suppliant
+oft hy hen volgde waer op hy hen antwordde neen ick seggende
+voirts wat soude ick u smiten ghy en hebt my noyt mesdaen ick
+wilde wel dat ghy met henneken nyet meer en ghinght
+ende alsoe van malcanderen sceydende zyn die selve peeter ende
+henneken gegaen tot inden wildeman in heur gelach ende den
+suppliant blivende gaende opte merct zyn zy luden wederomme
+vuyt hueren gelage totter herbergen des suppliants gecomen
+totter welcker hy insgelycks in zyn gelach quam ende alzoe
+comende in eenen ganc achterwerts vuytgaende hoordde ende
+werdt gewaere dat de voirs. peeter ende henneken vochten tegen
+eenen zyner mede werckgeselle seggende totten selven hoeren soene
+compter vuyte oft ghy sulter blyven welcke woerden alsoe
+gesproken hebbende zyn terstont die voirs. peeter ende
+henneken met noch een oft twee andere vuytgeloopen slaende
+ende smitende opten voirs. suppliant die henlieden aldaer niet en
+mesdeede noch aen en sprack hem alsoe quetsende dat hy vloyt
+ende liep achter over een messie comende wederomme van voere
+inne geloopen met zynen messe inde handt ende zeer berue#
+van bloede gequetst ende geperturbeert zynde vant in zyn
+gemoet aldaer den voirs. peeteren den selven gevende een oft
+twee wonden in zyn hoot soe dat hy ter eerden viel van welcke
+quetsueren die voirs. peeter es binnen vyff oft zessdagen daernae
+aflivich worden zedert welcke quade fortune die voirs. suppliant
+beduchtende rigeur van justicien hem altyt vuyt onsen
+lande ende heerlicheyt van brabant gehouden heeft inde
+welcke hy nyet en soude derren wedercomen bliven noch
+converseren maer moeten bliven in vrempde landen in groote
+kattivicheyt ende miserien alsoo hy seet en wordde hem
+hier op $$ versien van onser gratien ende brieven van remissien
+ons om de selve zeer oetmoedelyck biddende soe eest
+dat wy desen aengesien geneg geneight wesende ter beeden
+vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van rechte den selven suppliant
+hebben in gevalle als boven quytgescouden vergeven ende
+geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven geruert met oyck alle offensien hetzy
+corporelle oft criminelle daer inne hy ter zaken van
+dien moegen gevallen zyn ende tegen ons ende
+justicie mesdaen hebben stellende hem dien aengaende tot
+zynder goeder famen ende name ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy eenighe heeft ende hem restituerende
+tot onsen lande van brabant ende anderssins soe hy d$ was
+voer die gesciedenisse vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op een eeuwich zwyghen ende silencie onsen procureur generael
+in brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen
+richteren dieneren ende dieneren dien dit eenichsins aengaen sal
+moeghen satisfactie nochtans gedaen der pertien geinteresseerde
+op dat die nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelic oyck ende in desen versien dat die voirs.
+suppliant sal gehouden zyn tvoers. feyt ende dootslach aen ons te
+beeteren ende dat civilyck alleenlyck ende insgelycx te
+betaelene die redelycke costen van justicien hier om gedaen oft te
+doene alter taxatien van onsen cancellier ende luyden van
+onsen raede geordineert in brabant die wy daer toe committeren
+by desen ontbieden daer omme ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat geroepen voere
+hen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelyck totten interinemente ende verificatie
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs.
+civilder beeternisse ende costen van justicien ende dat gedaen
+ende de voirs. civile beternisse getaxeert ende betaelt wesende
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangeren dien dat behoiren
+sal die welcke sculdich sal zyn tot onsen proffite daer
+aff reekeninge bewys ende reliqua te doene tallen tyde als
+hy des sal wordden versocht zy ende voirts alle andere onse
+richteren ende officieren vanden smalen heeren onss voirs. lants
+van brabant dien dit aengaen sal moegen den voirs. suppliant
+van deser onser gratien quytsceldingen ende remissien inder
+manieren boven verclaert doen laten ende gedoogen peyselyck
+vredelyck ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder
+hem $ daer inne te doene noch te laten gesciene in zynen
+lyve oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel ter contrarien
+ende by alzoe hy oft zyn voirs. goeden ter causen van desen nu oft
+naemaels becommert oft gearresteert waren die terstont ende
+sonder vertreck stellen ende doen stellen tot geheelder ende
+volcomender delivrantie ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestantich zy ende blyve tot eeuwigen daghen hebben wy onsen
+segel hier aen doen hanghen behoudelick ons in anderen dingen
+onsen rechte ende anderen den hueren ghegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer onssheeren duysent
+vyffhondert ende tweendertich van onsen keyserycke tderde
+ende van onsen rycken van castillien napels sisillien ende
+anderen tseventhienste aldus stont ghescreven opde plycke
+byden keyser ende geteekent de wiele visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by mij
+de cock"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oitmoedighe supplicatie
+van mechiel grest peertberydere inhoudende hoe dat hy suppliant
+opten iersten dach van meye anno xvc ende xxxvii binnen
+onser stadt van antwerpen in een taverne geheeten in sint
+joris gestaen inde coepoirtstate is gaen drincken aldaer
+noch aende selve tafele zadt en dranck in een ander gelach
+een geheeten anthonis wynckman bastaert zynde ende met
+hem franchois van diest barbrer die welcke onder hen beyden saten
+en speelden met terlingen ende des voirs. suppliant geselschap gescheyden
+synde zoe is de voir. suppliant gaen zitten int gelach vanden voirs.
+anthonis ende de selve alsoe spelende heeft de voirs. suppliant geseeght
+ende begheert datmen van drye cansen deene leggen zoude
+inden croes tot behoef vanden gelage dwelck die voirs. anthonis
+weyggerde daer duere die voirs. suppliant vergrampt worde seyde
+dat hy anthonis noch int gasthuys sterven soude ende mits
+dien zoe gecregen de voirs. suppliant ende anthonis underlinge groote
+quade woirden heetenen malcanderen lecker bove rabbaut ende
+dier gelycke woirden dwelck gedaen zijde is se voirs. anthonis
+uuyten huyse gegaen ende daer nae de voirs. suppliant gaende zitten
+op een banck inde selve coenpoirtstrate aldaer zy wederom
+underlinge vergaderden ende groote kyvachige worden gecregen
+zoe dat de suppliant nam de bonnette vanden hoode des voirs. anthonis
+ende duer stack die met zynen obstekere ende wirp de selve
+bonette voirts in een borreput gestaen inde selve strate ende
+tselve gedaen hebbende is hy suppliant gaen sitten op een ander banck
+seggende ende hem vermetende mits den voirs. iniurieusen woirden
+hem byden voirs. anthonis geseeght dat hy suppliant des voirs. anthonis
+lyff hebben zoude oft hy anthonis tzyne naeden welcken is de
+voirs. anthonis byden voirs. suppliant gecomen daer hy op de
+banck zadt ende stiet den voirs. suppliant over de banck zoe dat zy
+underlinge woirden vechtende ende byden gebuerren gescheyden zynde
+heeft de voirs. anthonis hem gebou$dert den mantel des voirs.
+suppliant die op deerde lach op te nemene ende inden vooirs. burreput
+te wopene hebbende eenen blooten opstekere in zyn handt dwelck
+de voirs. suppliant aensiende ende noch meer vergrampt zynde heeft
+ingelycx zynen opstekere uuytgetogen ende den voirs. anthonis
+naegeloopen die welcke was loopende om de voirs. burreput stekende
+alzoe nae melcanderen ende alsoe loopende heeft de voirs. anthonis
+eenen steck gerecontreert aldaer de voirs. suppliant hem achterhaelde
+ende staende beyde alsoe tegen melcandren zoe heeft de voirs.
+anthonis den voirs. suppliant metten selven zynen opstekere gegeven
+eenden steck in zynen arm meynende metten selven steeck ewech
+te loopene ende ziende de voirs. suppliant dat hy was gequetst ende
+dat hem die voirs. anthonis alsoe wilde ontloopen heeft hy
+suppliant genomen zynen opstekere ende den voirs. anthonise
+gesteken achter in zynen hals oft necke van welcken steeck de
+voirs. anthonis binnen dertich dagen daernae is van levende
+lyve gecomen ter doot daer aff hy suppliant metten vrienden des
+voirs. anthonis hoewel hy nochtans bastaert was is overcomen
+ende heeft hen daer aff versoent welcke mesdaet hem suppliant uuyt
+gront zyne hertten leet is ende hem yesindert uuyt onsen
+voirs. lande van brabant gehouden heeft ende noch houdende
+is in grooter miseren ende armoeden daer duere nyet alle
+enlick hy suppliant maer oick zyn arme moedere weduwe wesende
+ende zyn grootmoedere een oude vrouwe van gebreke vergaen
+dewelcken de voirs. suppliant gheerne dbroot voerwinnen soude
+ons mits dien oitmoedelyck biddende hem tvoirs. feyt ende mesdaet
+te willen vergeven ende onse gracie ende genade hier op te willen
+extenderen hen doende hier op expedieren onse openen brieven van
+remissien in sulcken zaken behoirenen waerom soe eest
+dat wy desen aengesien geneygt wesende ter beden des voirs.
+michiels grest suppliant ende willende hem in dit stuck preferen gracie
+ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven
+uuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven gemerct mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende
+criminele daer inne hy ter causen voirscreven mits dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende justitie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
+hertoighdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlichheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voerde toecompste vanden voirs. feyte inponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierts ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
+gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden met oick
+te betalene de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen rade in
+brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedsluden dat voer hen geroepen deghene die
+daerom behoren geroepen te zyne zy procederen wel ende deugdlyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vander voirs. amende ende costen alszoe zy zullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn te
+versueckenen ende hem in persoenen te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jare naestcomende op de pene van te verbueren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden
+ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+zoe hem toebehoren sal doen laten gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser jegewoirdigher gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelick
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laten gheschieden nu noch in toecomende tyden ennich
+hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indien zyn lyff oft ennige van zynen goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van julio int jaer onssen heeren duysent vyffhondert ende
+achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van
+castillien etc. txxiiie aldus gescreven opde plyck
+byden keyser in zynen raede ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke
+visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te weten alle
+iegenwoirdich ende toecomende dat wy onfaen$$
+hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de$$
+smet poirter ende inwoender onser stadt van mechelen$$$
+beelde snyder van zynen ambacht inhoudende hoe dat$$
+hy suppliant is van goede fame ende name noyt van$$
+eenich delict of andere feyten bij justicie gecorrigeert$$
+geweest synde nochtans eyst gebeurt dat int$$$
+jaer xvc vierenveertich op den xxixen dach april
+hy suppliant van onser voirs. stadt van mechelen
+gegaen is inde vryheyt van waelhem in de$$
+taverne genaempt de mol om aldaer hem $$$
+drie of vier andere persoonen van synder kennisse
+te recreerene ende een bier drie oft vier te drinkene$$$
+ende sekeren tyt aldaer geseten hebbende zoo was$$$
+hy geleyt achter inde camere alwaer die heeren
+van perwys was ende by hem die scepenen van walem$$$
+wylen marcelis vanden briele doentertyt drossaert
+aldaer ende noch meer ande r ende de suppliant achter$$
+den voorn. heere staende vraegende hem de voern.
+drossaet wat hy daer te doene hadde waer op
+suppliant antwoirde ick ben hier inne geleyt $$$
+tselve geseyt hebbende sonder eenich quaet woirt$$$
+te spreken is van daer gegaen ende omtrent
+avont zoo is de selve suppliant wederomme inde
+camere gecommen aldaer noch sadt de voorn. drossaert$$$
+ende vier vanden voirs. scepenen totten welcken den$$$
+drossaet wederomme gevraeght heeft wat hy
+te doene hadde waerop de suppliant antwoorde ick wil$$$
+met u luyden eenen pot wyns te verdrincken ende
+al wast zoo dat hy suppliant den voorn. drossaet
+noynt yet mesdaen oft messeyt en hadde nyet
+thoonde eenen grammen moet ende genoech sul$$
+woerden sprekende repliceerde seyde wy en
+begheere met u nyet te drincken versiet u h$$
+uuyt waer op de suppliant geturbeert synde zeyde$$$
+hadt ghy cort geweer oft waeren wy op straete$$$
+oft dyer gelycke woirden wy zouden welgedoen
+antwoerde de voers. marcelis drossaet dat eyst dat
+ick soucke ende alsoo suppliant uuyten camere
+ende huyse gegaen was heeft hem den voirn. marcelis
+drossaet gevolcht treckende syn lanck mes uuyt
+ende de suppliant voer uuyt gecommen synde is
+gebloeyen$$ tusschen de poorte van den mol ende de ketel
+ende voirn. marcelis volghende heeft hem metten
+voirs. blooten langen messe twee slagen op synen rugghe
+gegeven ende naer dien hem suppliant tpoint vanden
+selven messe gepresenteert ende noch eenen slach gegeven aen
+syn aensicht zulcx dat des suppliants hoet viel den
+welcken de selve marcelis drossaet den suppliant
+restitueerde metten point van sijnen voirs. messe sonder
+dat hy suppliant zynen deegen uuyt stack oft weere
+boot ende naer dien de voirn. marcelis by
+eenige aenstaende gehouden geweest hadde is tot inden
+duere vanden voirs. mol gegaen ende de voirs.
+suppliant uuyten voirn. slagen zeer vergrampt ende
+verhit zynde van bloed volghende den voirn. marcelis
+zeyde met groote eeden legget u lanck geweer
+aff of laet ons onse geweer aff leggen ende vechten
+met vuysten de voirn. marcelis staende binnen de
+duer is daer uuyt gecommen ende greep den suppliant
+metten hootslop ende track hem synen degen uuyte schede
+zeggende nu zulde myn gevanghen blyven ick sal u
+een gloyende yser duer u tonge steken ende leyde
+hem daer mede inde coeckene$$$ de suppliant treckende
+eenen opsteker uuyt syn schede heeft den voirn. marcelis
+daermede uuyt verhitheyt van bloede eenen steck gegeven
+in syn schaudere van welcke steke hy tsoendaegs
+daer naer deser werelt overleden is tot groot leet
+wesen van den voirs. suppliant de welcke en soude
+ter saeke van dien nyet deren hanteren oft commerceren
+in ons lande van brabant vreesende riguer van
+justicien ten zy dat hem onse gracie ende genade
+hier op verleent wordde omme de welcke
+de lanckheyt des tyts ende paciencie byt den
+suppliant gehadt hy ons zeer oidtmoedelick gebeden
+heeft soe eest dat wij de saken voors. $$
+ende hier op gehadt tadvis vande scepenen als $$
+vryheyt van waelhem den voirn. suppliant genegen
+wesende tot synder bede ende supplicatien hebben
+inden gevalle als boven geremitteert quytgescholden
+ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinger gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende dooslach boven verclaert mitsgaders
+alle penningen ende amenden corporelle ende criminelle
+hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs.
+tegens ons onse hoogheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaan ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot
+goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende van overmaze
+ende allen anderen onsen landen ende heerlichheden $$
+tot zijne ongeconfisqueerden goeden indien hy die
+heeft gelyck als hy was voerden voirs. $$
+imponerende hier op eeneeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant ende
+van overmaze wie zy zyn satisfactie nochtans
+ierst ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerd
+zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilick
+lleenlick behoudelick nochtans dat de voirgenoempde
+suppliant gehouden sal syn tselve feyt tegens
+te beteren civilick naer gelegentheyt de mesdaed
+faculteyt van sijnen goeden ende onsen ordonnantien daerop
+gemaeckt ende oick te betalen die redelicke
+costen van justicie indien eenige daeromme gedaen
+ende naergevolght syn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy daer
+toe committeren. ontbieden daer omme ende bevelen
+den selven van onsen rade in brabant dat voer
+hen geroepen die gene daeromme behooren zullen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick tot verificatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+naer huer voirme ende inhouden welck interinement de
+selve suppliant schuldich sal syn te versuecken in onsen
+voirs. raed binnen eenen halven jaer naestcommende naer
+date van desen op de peyne van te verbueren deffect
+van dien ende dat gedaen ende voirs. amende civile
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+alst behoirt van welcke amende onsen ontfanger
+van den exploicten van onsen voirs. rade of ander onsen
+officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maecken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot
+onsen proffyte met anderen penningen van zynen ontfanger
+zy onse drossaet van brabant drossaet van waelhem
+ende alle andere onse ende onser vassalen of smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren onss voirs. lantys
+van brabant ende van overmaze hoedanige die syn
+oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecomende
+hueren stede houderen ende elck van hen zoo hem
+dat toebehooren ende aengaen mach den voirs. suppliant van
+deser onser iegenwoirdiger gracien remissie ende
+quytsceldingen inder manieren voirs. peyselick volcommelick ende
+tot eeuwigen dagen doen ende laten genieten ende gebruycken sonder
+hem te doen noch te laten geschien nu noch in toecomende
+tyde in lyffve noch goede eenich hinder letssel
+oft moyenisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien syn lyff oft eenige van zynen onverbuerden
+goeden waeren daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+dat zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+slakinge ende delivrancie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onse zegel daeraen
+doen hangen, behaudelick in anderen saken onsen rechte$$
+ende een yegelick tsyne in allen. gegeven in onse stadt$$
+van bruessele inden maent van junio int jaer $$
+onss heeren duysent vyffhondert ende achtenveertich
+van onsen keyseycke txxixte ende van
+onsen rycke van castilien ende txxxiij$$
+aldus gesvreven opde plycke. by den
+keyser in synen rade geteeckent de $$
+zoete visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met synen originaelen by my
+facuwez"
+"philips etc. doen te wetene dat wy ontfangen hebben die
+oitmoedige supplicatie van peeter vos dyonysse inhoudende hoe dat
+hy suppliant pachtere van onsen watermoelen bynnen onser vryheyt van mol
+waerinne ende anderssins in allen synen leven heeft de suppliant
+sonder ja$$ gesproken hem alsoe eerlycken gedraegen dat hem
+dinnegesetene aldaer grootelyck bedanck gehadt hebben hebbende altyt
+voere ende oick nae den ongeval hier onder geruert gestaen tot goeden
+naeme ende fame ende deughdelycken ende eerlycken alomme
+gewandelt ende hem geneert noch en heeft noyt vechtachtich geweest
+noch gevolcht eenige herbergen noch tavernen maer hem vredelycken
+gehouden by zyne naebueren ende alle andere sonder eenige diffamatie
+desen nyettegenstaende is gebuert opden vyffsten dach inne xvc
+xlii die suppliant ende wylen jacop heylen denwelcken godt
+genadich sy wesende des suppliants zwagere gelyck hy suppliant zyne
+zustere getrouwt hadde hebben minnelycken vergadert ende gedroncken
+met meer andere ten huyse van christoffel van goerle vuyt oirsaecken
+dat aldaer openbaere verpacht wordde byden meyere van corbye
+die thienden aldair ende zyn die suppliant ende zyn zwager aldaer
+tot indyen avont gebleven sonder eenige thiende in pachtinge aenveerdt
+te hebbene noch en hebben aldair egheen woerden tselven gehadt dan
+van zekere koye die de suppliant van zynder huysvrouwe ende des
+vs. wylen jacops moedere gecocht hadde ende wel betaelt hadde
+daerop de voirs. wylen jacop ende andere zyne broeders croenden ende crackeel
+maeckten tegen den suppliant pretenderende dat hy deselve koye nyet en
+soude hebben betaelt maer die hem soude gegeven zyn geweest
+daertegen zy andere kynderen nyet en souden gerecompenseert wesen
+nyettemin sonder eenigen sunderlingen twist te hebben zyn die suppliant
+ende die voirs. wylen jacop vuyten huyse des voirs. christoffels
+gescheyden elck veerdich wesende om nae zyn huys te gaene
+ende commende opte merckt heeft die suppliant totten voirs.
+jacop geseegt dese oft gelycke woerden zwager ick wille
+u seggen goeden nacht dairop de voirs. wylen jacop antwoerde
+zwager soe wille ick u oick maer terstont hernemende #
+woerden seyde totten suppliant dat hy suppliant met hem soude gaen als
+niet verre om wesende ende by dyen dat daervoere daer de
+suppliant soude moeten passeren laelyck rumoer was ende
+dat sy melkanderen noch te spreken hadden ende dat sy den peys
+zoe souden moegen maken midts welcken zyn de suppliant ende den
+voirs. wylen jacop alleen gegaen duer die strate loopende totten wynt
+moelen noortwaeert sonder dat yemandt anders by hen is geweest
+welcke straete innegaende hebben underlinge vermaent vande
+voirs. koye noch van andere sekere penningen die de suppliant den voirs. wylen
+jacop aleer hy suppliant zyn zustere trouwde geleent hadde ende #
+sekere mudde kooren dwelcke de voirs. afflivige den suppliant #
+was bleven ter saecken van onsen wintmoelen den voirs. afflyvige als
+hoochsten verdierdere gebleven welcke partyen die suppliant vanden
+afflyvige noyt heeft binnen gecrygen zulcx dat sy daerom
+tzamen dickwils twistich zyn gewordden ende alsoe daeraff
+vermaen wordde gemaickt heeft den suppliant vanden afflyvige #
+gemaect begeert ende gevraecht oft hy afflyvighe oick van
+meyninge was hem suppliant te betaelen waerop heeft den voirs.
+afflyvige expresselyck geseydt neen ende dat die voirs.
+partyen sonder aengegaen hebben hunne moedere ende dat alle h#
+kynderen ende daer onder mede den suppliant als een van hare
+kinderen getrouwt hebbende die voirs. schulden souden moeten tselve #
+ende dragen waerop die suppliant repliceerde vraegde hoe dat
+soude moeten commen daer hy hem in persoone tzelve #
+geleent hadde ende dat hy hem dairomme soude met recht
+besetten tot betaelinge ende hierop heeft die voirs. aff#
+gevraecht oft hy suppliant hem soude willen beschaemen dairop de suppliant
+antwoirde jae ende liever ongevrienden wordden dan hy zyn
+gelt eeuwelyck soude moeten derven mits welcken die afflyvige
+hem stoorende heeft totten suppliant geseegt dat hy onder revenende
+gesprocken zynen moedere soude moegen bringen grypende met dyen
+nae zyn mes ende den suppliant op zyn lyff stootende ende
+hoe wel hy suppliant anders nyet en wiste noch alnoch en weet
+by verbaestheyt die voirs. afflyvige en hadde in zyn handt een
+bloot mes soe en heeft hy suppliant hem alnoch ter weeren nyet gestelt
+maer verbeydt tot dat die voirs. wylen jacop hem anderweerf inen
+opt lyff geloopen ende nae hem gestooten heeft alsdoen dat
+die suppliant den voirs. afflyvigen meter vuyst van hem gestooten
+heeft alsoe dat hy bynae neder ter eerden viel zonder zyn
+mes te trecken maer alsoe die afflyvige alnoch niet op en
+hiele vande suppliant opt lyff te loopen ende te stooten heeft die
+suppliant ten lesten zyn mes vuytgetoogen ende dairmede den
+afflyvigen eenen steke oft stoote gegeven sonder meer daerdoere
+die voirs. afflyvige es gevloeden ende ewech geloopen
+sonder byden suppliant meer gecommen te zyne maer daer over
+gestorven ten huyse van jan rummens tot groot leetwesen des
+suppliants die de vrienden ende erffgenaemen des voirs. wylen
+afflyvigen heeft gesoendt ende te vreeden gestelt hoewel
+die suppliant hem vermyt vrydelyck $$$ straeten te verkeeren
+ende onse muelen te bewa$$ ten waere dat onse gratie ende
+genaede hem wordde geextendeert ende verleent ons daerom oitmoedelyck
+biddende waerom zoe eest dat wy de voirs. saecke
+overgemerct ende hierop gehadt dadvys van onsen schouteth
+van molle geneycht wesende ter beden des voirs. peeters #
+suppliants ende willende denselveen in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte he#
+hem suppliant inden gevalle als boven quyt geschouden vergheven
+ende geremitteert schelden quyte vergheven ende remitteren vuyt
+zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+gemerct mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle
+ende criminelle daerinne hy hem overmidts et vuyt saken van
+tgene des voirs. is tegen ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende mesdraegen ende hebben hem dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zyne goede naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer die
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswich onsen procureur generael in brabant onsen schouteth van molle
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn
+satisfactie ende beeternisse ierst ende voir al gedaen der
+partye geinteresseerde indyen die noch niet gedaen en zyn ende
+eenige daertoe staet civillyck alleenlyck behoudelyck dat
+die voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt tegen ons te #
+civillyck nae gelegentheyt vander saecken ende faculteyt van zynen
+goeden met oick te betaelen die redelycke costen der just#
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien
+ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die
+cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die #
+marge: zy hieraf verantw
+oirt byden ontfangher
+vanden exploiten
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat
+voer hen geroepen alle de gheene die dairom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatien ende interinemente
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vande voirs. amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen vynden
+behoirene welck interinement de voirs. suppliant gehouden
+zal zyn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende opte pene
+van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civille boete ende costen van justitien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden gheenen dyen dat behoiren zal zy onse
+voirs. procureur generael onse schouteth van molle ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+jegewoirdige ende toecommende dyen dat aengaen zal moegen
+hueren stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere soe
+hen toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende
+van alle inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcommellyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel
+oft moyenisse ter contrarien aen lyffve oft noch aen goeden
+ter contrarien maer indyen syn lyff oft eenige van zyne
+onverbuerde goeden daerom gevangen gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat sy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommende delivrantie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen daghen hebben wy onsen segel hieraen doen hangen
+behoudelyck in andere dingen onsen rechte ende
+eenenyegelycken andere dessyns in alles gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van augusty
+int jaer onsheeren duysent vyffhondert dryentzestich
+van onsen rycken van spaengnien sicillien etc. tviiie
+ende van napels txe opde plycke stont
+gescreven byden coninck ende onderteeckent $ facu#
+visa recepta
+gecollationneet ende bevonden concorderende
+met zynen originale by my
+$ facuwez $"
+"remission pour jehannet austin
+maximilian par la grace de dieu etc savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de jehannet austin natif de
+notre ville de hesdin contenant comme le vije jour du mois de juillet
+en cest an quinze cens xiiij ledit suppliant arriva du soir en ceste notre
+ville de bruxelles en laquelle pour ce quil navoit point de logis
+saddressa a haynnaut cousturier de notre ame et feal conseillier
+et grant maistre dostel de nous charles le seigneur du roeulx lequel
+haynnault presenta a icelluy suppliant son logis en lostel de marguerite
+le pape audit bruxelles ou il estoit lougie et aprez y avoir
+couche par quatre nuytz le xije jour dudit mois de juillet icelluy
+suppliant estant retire en la chambre ou ilz avoient accoustume
+coucher audit hostel y survint incontinent ledit haynnault lequel
+lui demanda sil avoit point soif a quoy leditsuppliant respondit
+que ouy et bailla a ung cousturier tenant son ouvroir embas dudit
+dudit logis nomme jaques ung patart pourr aller querre de la
+cervoyse en ville lequel jaques pour se faire print ung pot de terre
+estant sur la table de ladite chambre et non pensant quil
+eut riens dedens ledit pot en allant querre ladite cervoyse il renversa
+ledit pot duqel sespancha ung plain coubelet de cervoise
+sur le planche de la chambre de ladite marguerite tellement
+quelle tumbit sur son lit au moyen de quoy icelle marguerite
+fort mal mene monta en ladite chambre en laquelle estoient
+lesdits suppliant haynnault et daultres avec eulx ausquelz
+parensemble ladite marguerite demanda furieusement qui estoit
+celluy deulx qui avoit respandu ladite byere aquoy icelluy
+haynnault respondit que ce avoit fait icelluy jaques cousturier
+et ladite marguerite dit que cestoit ung traistre et adoncques
+ledit suppliant estant a la table en chemise dit et remonstra
+gracieusement a ladite marguerite quelle se tint que ce avoit
+este fait par inadvertence et quelle se retirast et neantmoins
+icelle marguerite non aiant regard ausdites remonstrances et
+que ladite cervoise avoit este espenchee par ignorance dit audit
+suppliant que ce nestoit point son logis. aquoy ledit suppliant se replicqua que
+la ou estoit son compaignon louge que cestoit son plaisir louger
+avecq luy durant lesquelles parolles sen ung nomme maximilian
+de ghymes filz de hendrick de ghymes et de ladite marguerite
+le pape qui estoit louge en une chambre plus haulte dudit logis
+oyant sadite mere se courser alencontre dudit jaques en luy appellant
+traistre descendit de sadite chambre et vint en celle ou estoit ledit
+suppliant et illec sans avoir aucunes parolles ny entendre
+la cause dudit debat tira son baston cuidant tuer ledit jaques
+cousturier et sur ce ledit suppliant se leva et print sa rapiere et
+demanda pourquoy il le voulloit oultrager en ladite chambre aquoy
+lesdits mere et filz respondirent au susdit suppliant que ce nestoit point
+son logis et icelluy suppliant repliqua et jura par la mort dieu
+que se cestoit son logis quil les garderoit bien de luy faire cest oultraige
+et leur dit de rechief silz ne vuidoient quil les feroit bien desloger
+et adoncques tout soubdain saillit ledit suppliant tenant sa rapiere en
+sa main quoy veant lesdits haynnault et les aultres estans en ladite
+chambre et adoncques lesdits marguerite et maximilian escrierent
+sil les vouloit menasser et oultrager en leur maison aquoy
+respondit ledit suppliant si nous estions la dehors nous parlrions
+ensemble et en ce disant ledit maximilian descendit embas
+et icelle marguerite persistant tousjours en son couroucx
+dit que ledit suppliant ne coucheroit point audit hostel lequel suppliant
+veant ladite hostesse ainsy courssee et esmenee print ses chauses
+et son pourpoint et dit a ceulx qui estoient en ladite chambre
+quil ny coucheroit point sur quoy icelluy haynnault et tous
+ceulx estans en ladite chambre requirent quil demeurast a quoy
+il jura par la mort dieu que non et sur ce descendit embas
+et vindant hors du quel logis il rencontra icelluy maximilian
+empres la taverne ou pend pour enseigne la coronne pres
+les bailles de la court audit bruxelles auquel maximilian
+ledit suppliant demanda a quelle cause il estoit venu et entre en ladite
+chambre pour les oultrager luy et aultres estans en icelle lequel
+maximilian sans aultres parolles desguennia incontinent le baston
+quil portoit duquel il rua ung cop sur ledit jehannet suppliant
+lequel il rattint de sadite rapiere et apres bailla tout soubdain
+audit maximilian ung cop destoc de sadite rapiere ou ventre causant
+lequel cop il termina vie par mort tantost apres au moyen duquel
+cas et homicide dessus declaire ledit suppliant craignant rigeur de
+justice sest retire et absente de ladite ville de bruxelles et de noz pays
+au de hors desquelz luy conviendra vivre en grand disette
+et fuier miserablement en estrange terre si sur ce notre grace
+et misericorde ne luy soit impartie si comme il dit pour
+laquelle attendu ce que dit est mesmement que ledit cas est
+advenu par intemperance et chaleur et que les premiers mouvemens
+ne sont en puissance de lhomme aussy quil na este aggresseur
+en ceste partie de fait ny de parolles jouict que jamais na
+este note ne convaincu daucun cas reprehensible il nous a
+tres humblement fait supplier et requerir pour ce est il
+que nous ces choses considerees audit jehannet daustin suppliant
+inclinans a sa dicte supplication et requeste et lui veullans
+en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice avons oudit cas par ladvis et deliberation de
+notre tres chiere et tres amee fille de nous empereur damme et
+tante de nous charles archiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgogne dame douagiere de savoie regente et
+gouvernante etc et des president et gens et notre prive conseil
+estans lez elle remis quitte et pardonne remectons quittons
+et pardonnons de notre certaine science et grace especial
+par ces presentes le fait cas et homicide dessus narre ensemble
+toute payne amende et offence corporelle et criminelle
+en quoy pour cause et occasion dicelluy et ses deppendences
+il a et puest avoir mesprins offence et estre encouru envers nous et justice
+en le restituant quant a ce a ses bonne fame et renommee a tous noz
+pays et seigneuries mesmement en notredit duchie de brabant et a ses biens
+non confisquez saucuns en a tout ainsy et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas advenu pour nen toutesvoyes que ledit suppliant
+nentrera en ceste notredite ville de bruxelles ne en lammanie dicelle
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur generael et aultres
+noz officiers quelzconcques satisfaction toutesvoyes faicte a partie
+premierement et avant tout euvre se faite nest civillement tant
+seullement et moyennant aussy quil amendra ledit cas envers
+nous civilement selon lexigence dicelluy et la faculte de ses
+biens a larbitrage et tauxacion de noz amez et feaulx les
+* chancellier et gens de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que appelle ceulx
+qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cesdites presentes et a larbitrage
+et tauxacion de ladite amende civille et ce fait et ladite
+amende tauxee arbitree et payee es mains de notre receveur em
+ce regardera lequel sera tenu den rendre compte et relicqua
+a notre prouffit ils et tous aultres noz justiciers et officiers
+quelzconcques facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace remission pardon et quittance ensemble
+tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte
+plainement paisiblement et perpetuellement joyr et user
+sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donne ores ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou
+empeschement au contraire en corps ne en biens en aucune
+maniere ainchois se sesdits corps ou biens sont ou estoient
+a la cause dicte prins saisiz detenuz ou empeschez les mectent
+*note dans la marge :
+sij vand penn com
+van de$ taxacion
+pamwcie bij md
+jiduc de witte
+ou facent mectre incontinent et sans delay a plaine et entiere
+delivrance car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousjours nous avons fait mettre notre seel
+a ces presentes saulf en aultres choses notre droit et lautrui en
+toutes donne en notre ville de bruxelles au mois de novembre
+lan de grace quinze cens et xiiij et des regnes de nous
+empereur assavoir cellui de germanie le xxixme et de hongrie
+le xxve ainsy estoit escript sur la plicque par lempereur
+et monseigneur larchiduc en leur conseil et signe i de coch
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"remissie
+kaerle etc. doen te weten allen ieghewoirdich ende
+toecommende dat wij ontfaen hebben die oetmoedighe suplicacie
+van ambrosius jan ende symoen sconincx gebruederen kinderen
+wylen henrycx conincx alle drie jonge gesellen ongehuwt
+daer aff die voirscreven sijmoen maer oudt en is zestien jaeren off
+daeromtrent woenende tot viersele onder santhoven in onsen
+lande van brabant inhoudende hoe dat tsondaeghs voer
+sinte marie magdaleenen dach lestleen jan goes vanden
+bogaerde innegeseten des dorps van nyele heeft getrouwt
+gehadt binnen die prochie van pulle een jonghe dochtere
+aldaer woenachtich geheeten amel vaes ende naedien die
+noen maeltijt is gehouden geweest zoe zijn sachternoens
+die bruydeghoem ende die bruyt met hueren vrinden ende
+maghen naevolgende der ouder manieren tsamen gegaen
+tot viersele in een herberge ten huyse van jan van zande
+ende alle die andere herberghen zyn insgelycx vol geweest
+van volcke van diverssche dorpen zoe van nyelen santhoven
+van pulle ende van viersele voirscreven ende de voirscreven supplianten
+waeren insgelijcx met geselscap aldaer drinckende te
+wetene de voirscreven ambrosius inden wildeman ende de voirscreven
+jan ende symoen inden keyser ende ten selven tijdt sandt
+de voirscreven jan goes brudeghoem zynen spelman totten voirscreven
+ambrosius een vanden supplianten dat hy by hem soude willen
+commen om daer te drinckene den twist die zy underlinge
+te voeren gehadt hadden aengaende der voirscreven amelen zynde
+bruyt daer op de voirscreven ambrosius totten speelman seyde dese
+oft gelijcke woerden ick en compts hem nyet want hy
+hem beduchte om deswille datter vele volcx was van nyele
+by den voirscreven brudeghoem datter ongenuchte zoude mogen vuyte
+commen om daer te drinckene den twist die zy underlinge
+te voeren gehadt hadden aengaende der voirscreven
+amelen vuytstaende hadden ende mits der hoverdyen der voirscreven
+de voirscreven jan goes met zekeren zynen geselscape den voirscreven
+ambrosius tot viersele aengedaen hadden ende is de voirscreven
+speelman van stonden aen ewech gegaen naer den voirscreven
+bruydeghoem hem seggende die antwoirde vanden voirscreven ambrosius
+ende zeer corts daer nae de voirscreven ambrosius heeft gehoirt
+zekere groot gevecht opde plaetse van viersele voirscreven ende
+vernemende dat tselve tusschen de voirscreven van pulle santhoven
+ende nyele was ende dat zy deen iegen dandere strytbaer
+waeren nyet wetende wie van hen tselve toegecommen was
+zoe is de voirscreven ambrosius van stonden aen vuytgeloepen
+hebbende eenen stalen boghe gespannen in zyn handt met eenen
+pyl oft eenen bont daerop van gelycken is de voirscreven jan
+zyn broedere vuytgeloepen oyck hebbende eenen stalen boghe
+in zyn hant ende siende beyde de voirscreven gebruederen dat
+tselve gevecht was tusschen die van nyele ter eenre ende
+die van santhoven ende pulle ter anderen zyden ende oyck
+hoirende dat huer broeder symoen daer onder was met die
+van pulle ende van santhoven zoe zyn de voirscreven ambrosius
+ende jan achter aen gevallen met die van pulle ende
+van santhoven ende heeft de voirscreven jan zynen boghe ontlost
+op die van nyele maer nyemant daer van en is gequetst
+geweest ende is van stonden aen de voirscreven jan by die van nyele
+ter eerden geslagen geweest nyet wetende van wyen zonder
+nochtans dat hy is gequetst geweest ende opgestaen zynde
+zynder scheede getrocken ende heeft daermede gehouwen op
+die van nyele ende onder d andere metten selven zynen messe
+eenen hauw gegeven eenen van nyele geheeten jan der kinderen
+willemssone op zyn hooft ende die zelve jan der kinderen
+heeft noch eenen slach van eender pycken ofte stocken gehad
+op zyn hooft op die selve wonde daermede de voirscreven wonde
+is zeere bezwaert geweest ende de voirscreven ambrosius in
+zyn aencommen riep tegen die van nyele slaet doot slaet doot
+ick zalt vuytdragen vryhouden off diergelycke woorden
+zonder nochtans dat hy zyn boghe heeft eenichssins gelost
+gehadt maer is met beyden zynen broederen in desen
+supplianten strytbaer geweest tegen die van nyele zoe
+dat naedien zekere poise tselve gevecht geduert hadde
+de voirscreven van nyele zyn bedwongen geweest vanden supplianten
+ende anderen van hueren gheselscape achterwaerts te
+deysene in welck gevecht is vanden zyden van die van
+nyele gequetst geweest de voirscreven jan der kinderen vanden
+voirscreven jan suppliant ende noch van eenen anderen van zynen
+geselscape daer aff de supplianten nyet en weten den naem
+vanden ghenen diet gedaen heeft zoe dat de voirscreven jan der
+kinderen vanden voirscreven twee quetsuren binnen zeven oft
+acht dagen daer nae is van levende lyve ter doot gecommen
+tdwelck den supplianten vuyt gronden hens herten leet is
+ende vande zyden vanden supplianten zyn insgelycx drie off
+vier persoonen gequetst geweest ende mits dien dat de
+voirscreven jan een vanden voirscreven gebruederen den voirscreven afflivigen
+heeft gewont gehadt ende dat die andere supplianten
+zyn broederen hebben mede in tselve gevecht strytbaer
+geweest zoe hebben zy beduchtende rigeur van iusticie
+hen geabsenteert vuyt onsen landen ende heerlicheyden
+ende en souden inden selven nyet dorren wederomme commen
+verkeeren oft converseren ten zy dat hen onse gracie
+hier op woirde verleent alzoe zy seggen ons
+daeromme oetmoedelick biddende. soe est
+dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirnoemden suplianten ende willende hen in desen gracie ende
+genaede prefereren voer rigeur ende strancheyt van iusticie
+zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt van der bitter passie ons heeren
+die hy leet voere ons allen op zulcken dach als huyden hebben den
+selven supplianten ende elcken van hen inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven scelden quyte ende vergheven vuyt
+onser zunderlinger gratien by desen den dootslach voeren
+verhaelt mitsgaders oyck alle peynen ende amenden corporelle
+ende criminelle daer inne zy hen overmits ende vuyt saken
+van tgene des voirscreven is tegens ons onse hoocheyt ende iusticie
+eenichssins mogen hebben ontgaen ende hebben hen dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+huere goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot hueren goeden noch tertyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op
+een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officiren
+onsser voirscreven landts van brabant hoedanige die zyn oft wesen
+mogen satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen
+der partien geinteresseerde zoe verre die noch nyet
+gedaen en ware civylick alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat zy den voirscreven dootslach jegens ons civylick
+beteren zullen naer gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van hueren goeden ende oyck dat zy gehouden
+worden te betalen de redelycken costen van iusticien dairomme
+gedaen ende naegevolght indien datter eenige geschyet
+zyn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirscreven onssen cancellier ende luyden van
+onssen rade in brabant dat voer hemlieden geroupen de
+gene die daeromme behoiren geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie
+ende interrimente van desen onsen iegenwoirdigen brieve
+ende dat gedaen ende de voirscreven civile boete ende costen van
+iusticien indien datter eenige zyn getaxeert gearbitreert
+ende betaelt alst behoiren zal van welcke civile boete
+de ghene van onsen rentmeesters dient aengaet ghehouden wort
+ontfanck te maken rekeninghe bewys ende reliqua ten doene
+tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossat van brabant marcgrave van antwerpen
+ende alle andere onse ende onsen vassallen off smaelre
+heeren rechteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+off wesen mogen tegenwoirdege ende toecomende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem toebehoirt ende
+aengaen mach den voirscreven supplianten van dese onse
+gracie ende remissie inder manieren voirscreven rustelyck
+ende peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hemluyden off eenich van hen te doen noch te laten
+gheschien in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moyenesse ter contrarien maer inden huerluyder
+lyven off onverbuerden goeden daeromme gevanghen becommert
+off gearresteert waren dat zy die die terstont stellen oft
+doen stellen tot volcommen delivrance ende stakinge want
+ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste
+ende gestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wij
+onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel op den goeden vrydach
+inde maent van april int jaer onsses heeren duysent vijfhondert
+ende dryendertich van onsen keyser rycke t v° ende
+van onsen rycken van castillien ende andere t xix°
+aldus stont ghescreven opde plycke byden keyser
+in zynen rade ende gheteekent l. de zoete visa etc.
+ghecollacionneert tegens
+originale brieven by my
+j. de cock"
+"charle $$$ scavoir faisons a tous presents et avenir nous avons receu
+lhumble supplication de michiel michart demourant a brye en notre
+conte de namur contenant comment en lan xvc et xlvii il suppliant estoit
+alle a la cense et lieu nomme malgre pres labbaye de vyllers notre
+terroir de brabant pour illecq ayder conclure le mariaige de sa
+belle mere qui marier se debvroit at apres avoir faict bonne
+chiere avecq les amis y assamblez pour ceste cause, ainsy que
+le soir approcha, demanda franchois gille demourant aussy audit
+brye cousin et beaufrere dudit remonstrant, sil suppliant vouloit
+avecq luy retourner vers leurs maisons, sur quoy il respondit
+que ouy, et vuydant hors la maison pour partir ayant sa
+rappiere en sa main estant en la gayne dist ces parolles en
+substance, allons floux allons, par maniere de joye et sans avoir
+aucune noise contre personne frappa en jeu ledit franchois sur
+ses espaulles avecq ladite rappiere estant en sa gayne comme dit
+est, ce faict au mesme instant y survint quelcun lequel il
+suppliant ne congnoit, et luy dit, a telles aulmosnes ny a poinct
+grand presse, et il suppliant considerant que la chose ne luy
+touschoit de riens, mesmes que ce se faisoit en joyeusete, luy
+dit que vous en compete il, ce nest que par maniere de recreation
+entre moy et mon cousin avecq semblables parolles, at peu apres
+ainsy quil suppliant et ledit franchois son cousin vuydoient ladite
+maison trouverent ledit quidam avec ung autre ayants chacun
+un long baston et attendoient a l’huys de ladite maison ledit
+suppliantt et franchois pour les assaillir, et alors ledit franchois
+pour eviter question print ledit suppliant par le bras senestre,
+disant ausdites deux personnes, ne faites point de mal a mon
+cousin denotant le suppliant je le garderay bien quil ne vous
+fera riens at ainsy quil suppliant voyant lesdites deux personnes
+qui le aguettoient pour loultraiger, avoit desgaingne sadite
+rappiere la tenant avecq la guinche en terre ledit franchois tira
+ledit suppliant arriere, pour le preserver quil ne fust oultraige desdites
+deux personnes, et en se tirant arriere, ledit suppliant pour se
+desfendre sesforchea de se desfaire dudit franchois qui le tenoit
+et se tournant, par cas fortuyt et malheur sans le scavoir,
+attendit ledit franchois son cousin avecq la poincte de ladite rappiere
+en sa jambe dextre au genoul, et luy donna playe ouverte, de
+laquelle il trespassa peu apres a son tres grandt regret, at
+combien que autrement il est de bonne fame et renommee
+ayant faict paix a partie, sest puys abstenti dicelluy notre pays
+de brabant et ny se oseroit trouver pour craincte et remerciement de
+justice sans que grace luy soit premierement sur ce impartie
+treshumblement nous requerant pour icelle pour ce est il
+que nous ces choses considerees et sur ce eu ladvis du lieutenant
+de notre bailly de nivelle et de notre rommant pays de brabant
+audit suppliant inclinans a sadites supplication et requeste et
+luy veullans quant au cas susdits preferer grace et misericorde
+a rigeur de justice a nous a icelluy suppliant au cas que
+dessus quicte remis et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes, le cas et hommicide dessus
+declaire, ensemble toute payne et amende corporelle et
+criminelle en quoy pour raison et a loccasion dicelluy
+cas et hommicide et des circunstances il peult avoir mesprises
+offences et estre encourru envers nous et justice, et la nous
+quant a ce remis et restitue remectons et restituons
+a ses bonne fame et renommee en notre pays et duche de
+brabant et doultremeuze et autres noz pays et s$ries et a
+ses biens non confisquez sancuns et a, tout ainsy quil estoit
+avant ladvenue dudit cas imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers
+et ceulx de noz vassaulx dudit pays de brabant quelzconques
+satisfaction toutes moys faite a partie interessee se faite
+nest civilement tant seulement, moyen quil lamendra
+civilement envers nous selon lexigence du cas la faculte
+de ses biens et noz ordonnances sur ce faites pour nen aussy quil
+sera tenu de payer et reffondre les mises et despens
+raisonnables de justice pour cefaiz et ensuyz sancuns
+y a, a lordonnance et tauxation de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que commectons
+a ce. si de nous en mandement ausdits de notre conseil en
+brabant, que appellez ceulx qui pour ce seront a appeller
+ilz procedent bien et demeurent a la verification et
+interinement de cesdites presentes selon leur forme et teneur,
+en soit respondu par le receveur des exploix
+lequel intimement ledit suppliant sera tenu requerir et poursuyr
+en notre conseil de brabant endedens de iiiij an prochainement
+venant apres la date de cestes a paine de perdre leffect et
+benefice dicelles, et de ce faict et ladite amende civile et
+despens de justice tauxez et payez ainsy quil appartiedra
+de laquelle amende notre receveur de exploicx de notredit
+conseil de brabant ou autre, notre officier comme ce regarde sera
+avec les autres deniers de son entremise. ilz notre drossart de
+brabant bailli de nivelles et de notre rommant pays de brabant et
+tous noz autres justiciers et officiers et ceulx de noz
+vassaulx et bassa$$s sieurs de notredit pays de brabant et
+doultremeuse quelzconques presents et avenir, cuy ce peult
+et poura toucher et regarder, leurs lieuxtenants et chacun deulx
+endroit soy et sicomme a luy appartiendra, facent senfferet
+et laissent ledit suppliant de notredite presente grace remission et
+pardon selon et par la maniere que dit est plainement
+paisiblement et perpetuelement joyr et user, sans luy
+faire mectre oudonner ores ne ou temps advenir en corps ne
+en biens aucun destourbier ou empeschement au contraire
+en maniere quelconcque avicois si son corps ou aucuns de
+sesdits biens non confisquez sont ou estoient a ladite cause
+prins saisez detenuz arrettez ou empeschez les metent
+ou facent mectre incontinent et sans delay a plume et
+entiere delivrance car ainsi nous plaist il at affin que
+ce cho soit chose ferme et estable a tousiours nous
+avons faict mectre notre scel a cesdites presentes sanct en
+autres choses notre droit et lautrui en toutes. somme en notre
+ville de bruxelles au moys de decembre, lan de grace
+mil cincq cens et cincquante de notre empire le xxxj
+at de noz regnes de castille et autres le xxxie ainsi
+escript sur la plicque par lempereur et soubsigne
+de sacublez.
+collation est faicte aux lettres
+originales par moy
+se sacublez"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdigen ende toecomende dat
+wij ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van jan reyns claes
+reyns jonckgeselle weegschouwere poirtere deser onser stadt van
+bruessele inhoudende hoe dat hij suppliant met eenen geheeten anthonis
+vander hoffstadt is commen gaende van buyten de voirs. stadt naeder selve$
+in aprili anno xvc xxxv ende commende aende vleemssche poirte der voirs.
+stadt vonden zy inde leye der selver staende eenen vrouwe persoon dewelcke
+aldaer gras snydende was met bundels om tselve te vercoopene oft om huere
+beesten te gevene dwelck ziende de medegeselle vanden suppliant seyde totter
+selver vrouwen wat maect ghy daer oft wat hebdy daer te snydene myn
+neve heeft dat gras wel dyer tegen der stadt gehuert ende ghij compt hem zijn gras
+afnemen dwelck hoirende twee andere manspersoenen diewelcke uuyten
+voirs. stadt gecommen waeren daerby staende ende dewelcke hy suppliant
+met zynen geselle nyet en kenden seyden laet die vrouwe snyde het en
+gaet u lieden nyet aen daer op de voirs. anthonis seyde het gaet emmers
+my oft mynen neve aene hy hueret dyer genoech ende haer meer andere woirden ende
+wederwoirden zoe vraechde de suppliant totten voirs. tween gesellen oft zyt
+verantwoirden wouden daerop de voirs. twee persoenen seyden jae hebbende
+elck vanden voirs. twee persoenen eenen stock oft javelyne opten hals ende
+een lanck mes aende zijde makende genoech maniere oft zy den suppliant
+met zynen medegeselle souden opgeloopen hebben gehadt dwelck ziende
+de suppliant ende zyn medegelle medegeselle zwegen stille ende
+ende naedyen de voirs. twee gesellen gepasseert waeren gaende nae
+muelenbeke toe zoe sijn de suppliant ende zijn geselle zeere vergramt
+zijnde mits den voirs. woirden hen gevolght nemende elck eenen steen
+inde hant zonder anderssins eenich geweest geweer te hebbene dan
+eenen opstekere elck ende commende by malcanderen omtrint
+cockelberge heeft de voirs. anthuenis medegeselle vanden voirs.
+suppliant gevraecht totten voirs. persoonen oft zij noch bij hueren
+woirden bleven ende waerom zij de vrouwe wilden verantwoirden
+die het gras gestolen hadde oft diergelijcke woirden ende ziende
+hij suppliant dat de voirs twee persoenen gestockt waeren als voeren
+ende beduchtende dat zij hem zouden mogen hebben geraerct metten
+voirs. javelijne gemerct zij malcanderen zoe by waeren heeft
+geworpen met eenen steene ende daermede geraerct eenen vanden voirs.
+tween genoempt hendrick moyensoen ontrent zyn hoofde metwelcken
+worpe de voirs. hendrick ter eerden viel ende terstont daer nae
+heeft deselve suppliant uuyt grooter hitten van bloede ende gramscapen
+ende beduchtende hadde hij terstont opgestaen dat hy met zynen voirs.
+javelijne soude den suppliant hebben mogen invaderen den selven
+hendricken eenen steeck gegeven met zynen opstekere omtrent zynen
+schouweren ende zoewech gelopen ende naedyen hy suppliant den
+voirn. heyndrick deselve quetsueren gegeven hadde heeft den selven
+zyn mes genomen ende liep daermede naeden geselle vanden voirgenoemde
+heyndrick genaemt luyck scosters om hem intsgelyckx te evelen
+en hadde hy hem nyet ontloopen over eene gracht van welcker quetsueren
+is de voirs. heyndrick gegaen van levende lyve ter doot dwelck den
+suppliant uuyt gront zyns herten leet is overmits welcken delicte
+is hy suppliant by onse amman van bruessel gevangen genomen in
+meyningen zynde tegen hem rigoreuselyck te procederen ende hoewel
+hij suppliant der partien geintereesseerde geheelyck ende alvoldaen ende
+gesoent heeft ende anderssins is staende ter goeder name ende fame
+wesende een jonckgeselle hebbende noyt bedreven eenich andere
+quaet feyt behalven dat hy van sobren regimente is geweest mits dat
+hij jonck geselscap gehanteert heeft met hemluyden drinckende $
+schinckende zoe beducht hij dat hij jierom soude commen in perijckel zyn
+lyffs tenwaere dat hem hierop verleent waere onse gracie ende
+genade omme de welcke gemerct tgunt des voirs. is ende dat hy
+anderssins inde werelt nyet en heeft dan zyn ambacht metten welck
+hy suppliant met zynen brueder moeten onderhouden huerlieder moeder
+wesende eene scamele oude vrouwe van lxx jaeren oudt die anderssins
+gescapen zoude zyn van armoede te vergaene hy ons zeere oetmoedelyck gebeden
+heeft waeromme soe eest dat wy desen aengesien ende hierop
+gehadt tadvis van onsen voirs. amman van bruessele de welcke hem
+die toecompste vanden voirs. stucke ende dootslach geinformeert he$
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende
+in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt van
+justicie zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passie onsen
+die hy leet voer ons allen by sulcken dach als huyden hebben den
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende vergeven
+scelden quyte vergeven uuyt onsen sunderlinger gracien by desen den
+dootslach boven verclaert mitgaders oyck alle peyne ende amende
+corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende uuyt saken van
+tgunt des voirs. iegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontfgaen ende uuyt onser meerder gracie wederroupen ende
+doen te nyeuwte alle dagingen ende procedueren iegens hem te cause
+voirscreven gedaen ende geschiet den selven suppliant als hier off weder
+stellen ende resituerende tzyne goede fame ende name in onsen land$
+ende hertoochdom van brabant oyc mede in onse voirs. stadt ende vriheyt
+van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenig
+waeren imponerende hierop een eeuwych zwygen ende silencie onsen
+procureur generael allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+ons voirs. lants van brabant hoedanige die zyn off wesen mogen
+satisfactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partien soe verre die noch nyet gedaen en ware civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilyck
+beteren sal naer de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyck dat hij gehouden wert te betalen de redelycke costen
+van justicien daeromme gedaen ende naegevolght ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van onsen
+rade in brabant dat voer hemluyden geroepen degene die daeromme
+behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+totter verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken
+binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te verbueren deffect
+der selver ende dat gedane ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke
+civile boete de gene van onsen rentmeesters dient angaet gehouden
+wert ontfanck te maken rekening bewijs ende reliqua te doene tot
+onsen proffyte metten anderen penningen van zijnen ontfange zy onse
+drossaet van brabant amman van bruessele voirs. ende alle andere onse
+ende onsen vassalen oft smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn off wesen mogen tegewoirdige ende toecommende hueren
+stedehoudere ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voerscreven rustelijck ende peyselyck doen ende laten genyeten
+ende gebruycken sonder hem letsel off moyenisse ter contrarie maer zyn
+lyff wesende in hechte van gevangenisse als voirs. mitsgaders
+zyn onverbuerde goeden indien de selve daeromme becommert oft
+# sy hieraf verantwordt
+vanden ontfanger vanden
+exploiten
+gearresteert waren terstont stellen doen stellen tot vulcommen
+delivrancie ende slakingen want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestaich blyve tot eeuwygen dagen zoe hebben wy onsen
+zegel hieran doen hangen behoudelyck in anderen saken onsen recht ende
+een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede van bruessel up den
+goeden vrydach inde maent van april int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende zevenendertich van onsen keyserycke txixc ende van
+onsen rycken van castilien ende anderen txxiiic ende opte plycke stont
+gescreven byden keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete
+noch stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen te weten alle tegenwoirdich ende toekommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van renart
+gundelfinger geboren binnen der stadt van noerenborch in duitschlant
+inhoudende hoe dat op den kerstavont duizend vijfhonderd achtendertig de voirseyde
+suppliant met goede eerlijk geselscap geeten hebbende snavonts binnen
+den huyse of taveerne daer vuyt hangt de wapene van hongrie
+staende binnen dese onse stede van bruessel ende buyten selven
+huyse wesende is gegaen naer zyn logis inden thuys nyet verre
+van daer staende om te slapen ende omme tseene te doen moeste
+passeren duer de camere daer zyn weert met zyn gasten
+zaten ende aten ende seyde de suppliant tot henlieden god sechent u
+ende god ghevet u goeden avont daerop de voirseyden weert seyde
+totten suppliant wat maect ghy hier, gaet van waer ghy compt
+ende want de suppliant sach aan de tafel vanden selven weert eenen
+genaempt meester frederick den welcken de suppliant hadde te
+gaste gebeden inde voirseyde herberghe van hongrien om met hem
+te comen eten zoe vraegde de suppliant den selven mr. frederick
+waeromme dat hy met hem niet en was gecomen den daerop de
+voirseyden mr. frederick antwoirde dat hy inden thuys gevonden hadde
+goet geselscap ende alsoe was hy suppliant aldaer gebleven
+ende terstont de voirseyden weert begonste den suppliant qualick
+toe te spreken ende te $$$$ sonder dat de suppliant hem
+yet mesdaen of messeyt hadde seggende ende repliqueerende
+vanden selven weert totten suppliant dese oft gelycke woerden gaet
+daer ghy gheten hebt want ghy en hebt hier nyet te doene
+waerop de suppliant hem antwoirde met schoone woorden biddende
+dat hy soude willen van hem te vreden wesen ende dat hy
+van hem geen scade lyen en soude ende des noch nyet te
+vreden wesende de voirseyde weert seyde totten suppliant gaet toch wech
+ghy en zyt gheen man van eeren ghy zyt een quae villain
+of in $$$ du bist een schellem welck woort is dat
+$$$ $$$ soude mogen spreken of seggen tot verachtinghe
+van een duytsche zunderlinge tot een edelman mitswelcken
+de suppliant niet connende hem selven dwingen trock terstont
+vuyt zyn rappier =schermdegen zoe oic dede de voirseyde weert ende staken deen
+naer danderen maer tgevecht was belet byden ommestanders
+dat nyen van hen beyden gequest wiert hoewel dat een vanden
+assisten genaempt adam speelman van onse zeer lieve ende
+beminde suster de coninginne douagere van hongrie ont$$$
+$$$ quade $$$ by $$$ tusschen beyde te gaen eenen steecke
+tusschen zyn beenen in zyn fundament van welcke steke
+de voirseyde adam twee of drie uren daernaer gevaren is van levenden
+lyfen ter doot nochtans de suppliant en soude nyet connen verclaren
+op zyn consienen of hy of een andere de steke gegeven heeft
+gehadt want de voirseyde adam was een van zynen besten
+vrienden ende en meynde hem nyet te mesdoen ter saken
+vanden welcken sake dwelck den suppliant $$$ leet is vresende
+rigueur van justicien heeft hem geabsenteert vuyt onsen
+lande ende hertochdom van brabant alwaer hy nyet
+en soude dorren wederkeeren hanteren noch commerseren ten zy
+dat onse gracie hem hierop verleent wordde alsoe hen zeyt
+ons daeromme oitmoedich biddende soe eest dat wy desen
+aengesien compassie ende medelyen hebbende metten voirseyden
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+pefereren voir rigueur van justicie hebben inden gevalle
+als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse zunderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach $$$$
+gevoert mitsgaders alle peine ende boete corporelle ende
+criminelle daer binne hy ter cause van dien met datter
+ancleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daerof wedergestelt
+ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tzynder goeden
+fame ende name in onsen voirseyden land ende hertochdom van brabant
+ende $$$ $$$ in onse stad van bruessel ende
+ammanmie der selven ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft gelyck
+ende in alder manieren als hy was voor de toecompste vanden
+feyte ende dootslach voirscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onseren
+rechteren ende officieren onsses voirseyden lants van brabant wie zy zynen
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvooren gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch en is civilyck alleenlyck
+behoudelick nochtans dat de voirseyde suppliant tvoirseyde feyt ende
+dootslach tegens ons beteren sal civilyck naer de gelegentheyt
+$$$$ $$$$ by den ontfanger vanden $$$
+vanden misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy
+oic gehouden wordt te betalen de redelicke costen van justicien
+ter zaken voirscrevene gedaen ende nagevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter ar$$$$ ende taxatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luiden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den voirseyde onsen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant dat voor henluyden geroupen
+diegene die behooren geroupen te zyne zy procederen wel
+ende dueghdelick ter verifficatie ende interinimente van desen
+onsen tegenwoirdighen brieve naer huer vorme ende inhouden
+ende welck interinimente de voirseyde suppliant gehouden wordt
+te versoucken in onsen voirseyden rade binnen eenen jaere naer
+date van desen op peyne te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirseyde civile boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort van
+welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters dient
+aengaet gehouden zal zyn ontfanck te maken rekeninghe
+bewys ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen peinen van zynen ontfange zy zyn onse drossaert van brabant
+amman van bruessel ende alle anderen ende der smaeleren
+heeren rechteren in$$$ ende officieren onsses voirseyden lants
+van brabant wien dit aengaen sal mogen of hueren stedehouderen
+tegenwordich ende toecommende ende een $egel van hier
+zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedogen den voirseyden
+suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende verghiffenisse zoe ende inden manieren als boven
+rustelick vredelick ende eeuwelick genieten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch laten geschien in lyfen noch
+in goede eenich hinder letsel of moeyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyf of eenige van zyn ongeconfisqueerde
+goeden waren daeromme gevangen becommert of gearresteert
+dat zy die terstont stellen of doen stellen tot volcommen
+delivrantie van ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieraan doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons recht ende een segel tzyne by allen gegeven in
+onze voirseyde stede van bruessele inde maent van iunio int
+jaer onses heeren duysent vyfhondert ende veertich van onsen
+keyserrycke t$$$ ende van onsen rycke van spaegnien $$$
+t$$$ aldus gescreven op de plycke $$$$ $$$$ $$$$ in
+zynen rade ende geteekent $$$$ $$$$ $$$$"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu zynde ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie
+van aernt de hane cuypere woenende binnen onser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat hy suppliant op sinte marc$
+dach inden jaere van xxxiii is gegaen met zekeren geselcape
+te wetenen jacoppe faes willemen de dryvere wageman janne
+opten hoff den ouden ende daneelen montcaert des voirs.
+jacops zwagere in eenen hoff gestaen by sinte michiels
+cloostere om aldaer te clossene oft anderssins metten cloot
+te spelene ende aldaer ghespeelt hebbende hadden zy drye
+oft vier potten wyns te voeren gewonnen ende zyn daernae
+tsamen gecomen tot inde camerstrate inde herberge
+geheten den salm daer zy die winninghe verdroncken hebben
+ende noch eenen oft twee potten boven deselve winninge meer
+verdroncken hebbende hebben zy underlinge daeromme gespeelt
+ende alsoe spelende tot opden avont toe tusschen zess ende
+zeven uren soe is ghebuert dat de voirs. suppliant ende noch
+eenighe vanden gelaechs genooten hen hebbende quyt ende
+vry gespeelt ende is ten lesten alsoe tselve spel gecomen
+tusschen den voirs. janne opten hoff ende den voirs. jacoppe
+faes die alsoe tegen malcanderen om tghene des daer quytt
+quaet quam spelende heeft de suppliant staende aender tafelen
+tspel gade geslagen tellende die screnen die elck winnere
+aen zyn zyde vuyt dede oft vuyt doen moeste dwelcke ziende
+de voirs. jacop zeyde totten suppliant zeere hoochmoedelyck
+dese oft gelycke iniurieuse ende affdragende woirden ghy
+lecker ghy rabbant wat hebdy u ons speels te moeyen
+zwyght ghy ghy en hebt een cruyce nyet in uwe borse
+ende ghy wilt nochtans overal den haen maken de voirs.
+suppliant merckende dat de voirs. jacop verstoort ende
+gram werde antwoirde hem quettelycke woirden
+seggende jacop en willes doch nyet qualyck nemen ick
+en telle tspel nyet u te leede maer tot elcx profyte
+hadde ick oyck geweten dat u nyet lief en hadde
+geweest ick zoudt gelaten hebben daeromme bidde ick u
+om goidswille weest doch te vreden ende is alsoe
+tselve gekyff duer tusschen spreken vanden voergenoempte
+goede mannen ende ommesitters ter neder geleeght ende
+doot ghedroncken ende ten lesten tgelach gerekent zynde
+ende voer den meesten deel byden voirs. jacoppe als meest
+verloren hebbende betaelt synde soe eest opten avont gecomen
+soe dat goeder luden maeltyt werde dwelck aenmerckende
+de voirs. suppliant als wesende een gehoudt man hebbende
+wyff ende kinderen ende houdende winckel van zynen
+ambachte is vander tafelen op gestaen ende heeft zyn
+cappe genomen om nae huys te gaene ende tselve
+ziende de voirs.jacop heeft hem op gherecht seggende
+ende roepende totten suppliant ghy lecker ghy rabbant
+waer gaet ghy betaelt u gelach ende dan gaet daer
+op de voirs. suppliant seyde siet jacop tgelach is al betaelt
+de reste heeft mijn stiefvader betaelt soe dat de weerdt
+onser alder wel te vreden is ende en waer hy mynder
+oyck nyet te vreden ic wilde hem myn cappe laten te
+pande de voirs. jacop daer op seggende jae jae tis al
+goet als u stiffvader ende ick ghelt te leenen hebben ghy
+coompt hier ende maect den haen op andere luyden borze
+ghy en hebt selfs een cruyce in u borse nyet ghy lecker
+ghy abbant ende tselve te meer rysen verhalende
+ende persevererende inde selve ende meer andere dier
+ghelycke woirden roepende ende blamerende den voirs.
+suppliant voer tgheheel geselschap soe dat de voirs. suppliant
+gecommoveert ende geturbeert is geworden duer schaempte
+ende is met eenen heeten ende grammen moede den voirs. jacoppe
+die nyet en cesseerde vanden suppliant met leelycke affdragende
+woirden te oblatrerenen ende iniurierenen innegegaen ende
+heeft den selve met eenen opstekere omtrent der schouweren
+eenen steeck gegeven daer aff deselve terstont ende corts
+naeden voirs. steeck van levende lyve ter doot gecomen
+is wiens ziele god benaden wille ende gemerct
+tselve langen tyt geleden is tyt ende die suppliant te meer
+reysen aenden vader des voirs. jacops geheeten cornelis
+faes heeft doen bidden ende versuecken omme de soene te
+willen laten maken soe en heeft de vader daertoe noyt
+willen verstaen nemende syne excusatie ende onschult
+op eenen zynen zoenen den welcken de montsoennige vanden
+voirs. afflyningen synen bruedere competeert woenende is
+in calcoeten sonder by wesen vanden welcken hy nyet doen en
+wille hoewel nochtans men overal nyet en weet weder
+die doot oft levende is want hy menige ende veel jaeren
+vuyten landen van herwaert sonder geweest is soe dat
+by desen vuyt setten vanden vadere de voirs. suppliant wesende
+een jonck gehouwt man belast met wive ende kinderen
+ende die zyn broot gheerne winnen soude geschapen wa$
+nemmermeer tot peyse oft soeninge te comenen ende alsoe
+hem moeten blyven houden buyten onsen lande van brabant
+in miserien ende armoede tot zynre zynder huysvrouwen
+ende kinde grooter ongenuechte verdriete ende achterde$
+ten ware dat onse gratie ende genade hem hier op
+worde geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant
+seeght ons daerom oitmoedelyck biddende soe
+eest dat wy desen aenghesien geneyght wesende ter beden
+des aernts de hane suppliant ende willende hem in dit stuck
+prefereren van justicien besundere ter eeren vander bitter
+pasie ende lyden onserheeren jehsus christus dwelck hy opten
+goeden vrydach voere de zalicheyt van allen menschen
+geleden heeft hebben den selven suppliant inden ghevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergheven
+schelden quyte remitteren ende vergheven vuyt sunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven geruert midtsgaders alle offensie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen
+vorscreven midts dat daeraen cleven mach tegen ons
+ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem daer aff wedergestelt ende gherestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoighdomme van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was
+voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier
+op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+onsen marcgrave van antwerpen ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+te beteren civilyck naede gelegentheyt vander zaken ende
+betalen de costen van justicien daerom gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getruwen de cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant die wie daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden
+dat voer hen gheroepen die ghene daerom behoiren
+gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende
+costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te versueckenen
+ende hem in persone te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jaere naestcomende op de pene van te verbuerenen
+deffect van deser ende dat gedaen ende die voirs. a
+amende ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren
+zal zy onse voirs. procureur generael in brabant onse voirs.
+schoutet ende marcgrave van antwerpen ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdigt ende toecomende dien dat aengaen sal mogen
+huere stedehouderen ende eenen ieghelycken van hen besundere
+soe hem toebehoiren zal doen laten ende ghedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdigher
+gracien remissen ende pardoenen ende van alle den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende ghebruycken sonder hem
+te doene noch te laten gheschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indien syn lyff oft
+eenighe van zynen goeden daerom gearresteert becommert
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+oft belet waren dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot gheheelder
+ende volcommender delivrancie want ons alsoe ghelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende ghestadich blyve
+tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen dinghen
+onsen rechten ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven$
+in onser stadt van bruessele opten goeden vrydach inde
+maent van april int jaer onserheeren duysnet vyffhondert
+ende vyffendertich van onsen keyserycke txviie ende
+van onsen rycken van castillien etc. txxie aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser ende
+gheteekent $ wiele visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+dorigynale brieven by my
+decock"
+"remissie voere gielise brughmans
+kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen
+ende toecommenden dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van gielis brugmans inhoudende hoe dat hij suppliant altyt met
+scheysen oft poelen heeft / syn broot gewonnen ende hem verdregen van
+yemanden te verongelycken desen nochtans nyet yegenstaende
+soo eest gebuert opten xiiij octobris anno xvc xlvi dat hy
+suppliant tot haren achter de kercke ten huyse van ianne
+de bloeyere bruwer drinkende / is gevonden in sekeren gesthel
+met enen peeteren mannaert van scharenbeke / die aldaer
+in sekeren anderen gelaghe was drinckende ende alsoe de voorsegde
+manaert met pieteren ter wenhoot knaper vanden voirsegde bruwer
+ten selven tijdt heeft aengeghaen gehadt sekeren weddinge voer
+eenen stuver wij nairder soude onde® den arm cruypen houdende
+selven stock metter eender handt omtrent een palm naeder
+deerden ende dat naer des voirsegde weddinge de voorsegde mannaert
+zynen stuver of twee halve stuver op deerde hadde geworpen
+so eest gebuert dat de suppliant is gecomen om tegaen vuyten huyse
+ende van aldaer op deerde lyggen eenen yseren rinck dien hy
+opraepten ende siende de voorsegde manaert dat de suppliant hem boegde
+om wat op te raepen / heeft hy den suppliant seer quaelijken toegesproken
+seggende ghy boer ghy raept my myn gelt op / ende hoewel
+hy suppliant daerop antwoirdende seyde dat hy egeen gelt en
+hadde opgeraept maer eenen yseren rinck die hy thoonde
+heeft nochtans die voorsegde mannaert andermael totten suppliant
+geseyt onder & enerenene gesproken dese naervolgende
+woirdden in effecte / ghy lichteraene ghy verbruyde
+loer doet uwe moeder ghy neempt mij mijn gelt / ende
+nemende alsoe een scerpen bessemsteel heeft gesteken
+nae des suppliants keele ende syn handt geraect ende
+gelijck die voirs mannaert metten selven bessemsteel
+andermael naer den suppliant sloeg $$ve heeft suppliant syn
+broot mes vuytgetrocken stekende daermede den voirsegde
+mannaert een wonde in syn slincken erme / daeraff hij
+mannaert metten selven bessemstele opten 21 dach der
+voirseyde maent van october daer nae & van levende lyve
+ter doot gecomen dwelck den suppliant hertelycken leet is
+ende hoewel hy daer aff aen partyen vanden affluveghen
+satisfactie soevinge ende beternisse heeft gedaen ende dat
+oick tselve feyt seer onvoestelijck is sonder des suppliants scult
+toegecommen / gemerckt ter stondt naeden voirseyde ge?ergte tgelt
+by den selven wijlen mannaert verloren werde byden sone vande
+voornoemde jan de bloeyere gevonden / nochtans duer vreese
+van justicie en soude hy suppliant niet dorren noch willen
+hanteren noch frequenteren in onse landen ende heerlyckheyden den
+zy onse gratie end genade te voirens hem hier op verleent
+sy werden alsoe hy seght ons daeromme zeer oidtmoedelyck biddende
+waeromme zoe eest dat wy de saken voirseyde overgemerct
+den voirseyde gielis brugmans suppliant genegen wesende tsynder
+voirseyde bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck
+gratie ende genade prefereren voer rigeurvan justitien
+hebben inden gevalle als boven vergheven quytgescholden
+ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse sunderlinghe gracie mits desen tfeyt ende
+manslach boven geruert mitsgader alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle / daerinne hy ter causen
+van desen met datter aencleeft jegens ons ende justitie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben / ende
+hebben hem als daer aff wedergestelt ende gerestituert
+stellen weder ende restitueren by deze tot synen goeden
+naeme ende fame name ende in onse lande
+ende hertoghdome van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlycheyden / ende tot synen onverbuerde
+goeden indien hy der eenige heeft gelyckerwys ende
+in alder manieren als hy was voer de toercompste vanden
+voirseyde manslach imponerende hier op een eeuwich swygen
+ende silencie onsen procureur generael van brabant ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn
+satisfactie ende beteringhe ierst ende alvoren gedaen
+der geintereseerde partye indien die nog nyet gedaen
+en is ende eenighe daertoe staet civilyck behoudelyck
+nochtans dat de voirseyde suppliant gehouden wordt voirschreven
+feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te beteren naeder
+gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van synen
+goeden ende onse ordonnantie dairopgemaect ende
+daerenboven betalen ende wethouderen die redelycke
+costen van iustitien indien daeromme eenige gedaen ende
+naergevolght syn / der tauxacie ende arbiterschepe
+van onsen lieven ende getrouwen, die cancellier ende
+luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren denwelcken wy ontbieden ende bevelen
+dat voirseyde henlieden geroepen die hier over behoiren geroepen
+te syner zy procederen wel ende deughdelyck tot verifficatie
+ende interinemente van desen naer huere voirme ende inhouden
+ende tot tauxacie vande amende civile ende costen
+van justitien voirs welck interinement de voirnoemde $
+sal schuldich syn te versuecken vanden voirnseide van onsen
+lande in brabant binnen eenen halven jaere naest comende
+opte peyne van te verliesen deffect van desen / ende dat
+gedaen ende de voiseyde amende civille getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden ghenen van onsen
+ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoiren sal
+welcken gehouden wordt daer aff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte
+metten andere penningen van synen ontfange / zy onsen
+drossart van brabant ende alle anderen onsen ende
+der smaelre heren ende ingesetenen ons lants ende
+hertoghdom van brabant justicieren officieren ende ondersaeten
+jegenwoordich ende toecommende dien dit aengaen sal
+oft huere stedehouders doen laten ende gedoogen den voirseyde
+suppliant van dese onse jegenwoirdighe gracie quytschelden
+remitterende pardoene ende van allen den inhouden van dese
+inder vuegen ende manieren voirseyde verhaelt rustelyck vredelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laeten geschien nu noch in toecommende tyden aen lyff
+noch aen goet eenich hinder letssel oft moienisse ter
+contrarien in eenige maenden / mair indien synen personen
+oft eenige van synen onverbuerde goeden zyn of hiernaemael
+waeren hieromme gevangen gearresteert oft eenigssins
+belet / dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende
+setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcomen delivrancie / want ons alsoe gelieft/ daer
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve ten
+eeuwigen dagen / zoe hebben wij onsen segel hier aen
+doen hangen / behoudelyck in anderen saken ons recht ende
+eenyghe gelycken tzyne in allen schepenen in onser
+stadt van bruessele inde maent van junio int jaer
+ons heren duysent vyfhondert achtenveertigh van ons
+keyseryck txxixe ende van onsen coninkrycken van cast$
+ende andere cxxxiiie / aldus stondt gescreven opten
+plycke by den keyser in zynen rade ondergeteeckent
+verreycken //.visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$ facuwez notaris"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van reynier
+vanden kerck hove inhoudende hoe dat hy suppliant ende zyn ouders
+hebben hen meestendeel altyt gehouden binnen onsen stadt van leeuwe
+ende want de voirs. ouders vanden suppliant altyt die iacht tot leeuwe
+gehouden hebben zoe heeft die voirs. suppliant nae huere aflivicheyt die
+voirs. iacht gecontinueert ende hem altyt wel ende eerlyck gedragen sonder
+yemant zyns wetens gec te cort gedaen te hebben nu is waer dat
+ontrent drie oft vier zesse offt zeven maenden geleden die voirs. suppliant is op een
+morgenstont mit honden ende trompen ter iacht gegaen mit sekeren
+geselscape gelyck hy gewoenlyck is geweest te gaene ende commende
+op een cleyn bossch geheeten cleyn roome gelegen int lant van ludick
+heeft zyn honden aldaer ontcoppelt om te iagene nae hazen ende vossen
+zoe verre hy daer eenige fortune hadde gevonden ende volgende zyn
+honden ende hem vindende op eenen bossch daer een plaetse staet geheeten die
+wolfseycke zoe heeft hij in hem selven gemerct dat te vergeefs was
+hy meer iagen soude zoe is hy mit zynen honden getrocken nae castel$
+om al soe den rechten wech nae huys te comene gelyck hy te voeren altyd
+gewoenlyck was van doene ende passerende duer ende over de heerlicheyt $
+bedervelt oyc gelegen int tvoirs. lant van ludick zoe is die heere van
+bedervelt gecomen aen den suppliant hem vragende wat hy over zyn heerlicheyt
+te comen hadde met zynen honden daerop die suppliant antwoirdende
+quetelyck seyde joncker wy passeren onsen rechten wech nae huys $
+comen van iagen ende die honden zyn al moede zy hebben drye oft vier
+dagen uuytgeweest seggende tot dyen wy en suecken egheen co$$en coninen? noch
+oyck om eenige schade off leet te doene daerop die voirs. heere van bedervelt
+seyde totten suppliant met eenen grammen ende evelen moeden ic en passe op $
+busse oft lange spies nyet daerop die suppliant hem verantwoirdende seide
+joncker die en dragen wij op u nyet oft op yemande anders maer wy gaen
+als iagers toebehoirt daer toe vuegende oyc en hebben wy egheen vier ende
+zyn alsoe van malcanderen gescheyden ende is die voirs. suppliant alsoe voirts
+zynen geselschape gegaen ende passerende over de heyde tot aen die
+rinckbosch aldaer een huys staet daermen bier vercoopt zoe is die voirs.
+suppliant met zijn honden die achtergebleven waeren ende binnen middel
+tijde dat die voirs. suppliant aldaer sat soe is een van zynen besten honden aldaer
+comen geloopen die zeere int hooft gewont was daer af die voirs. suppliant
+nyet alleen droeve maer zeer gram ende gestoort was conjecturerende dat die
+voirs. heere van bedervelt tselve gedaen hadde oft doen doene want deselve
+hont van daer quam geloopen ende mits dyen seide de voirs. suppliant totten ge$
+die by hem waeren dat heeft die heere van bedervelt oft zyn knechten gedaen
+ic gelove hen dierste die ic van hen beyden zien sal ic sals hem oyck zoe
+vele geven wat moegen die arme beesten hen mesdaen hebben ende $
+daernae die dienere vanden voirs. heere van bedervelt geheeten joachim cle$
+wesende binnen onsen stad van leeuwe daerop die suppliant vermoeyde dat hy
+selve zynen hont gequetst hadde is die voirs. suppliant tot hem gecomen
+seggende in effecte dese oft gelycke woirden landtsman hoe compt dat$
+mynen hont soe gequetst hebt daer op die voirs. joachim seyde dat hyt $
+gedaen en hadde daerop die voirs. suppliant replicerende zeyde dat ghy
+doet ghij wetet wel ende ghy hebbet gedaen die lestmale doen wy doer
+bedervelt quamen daer op die voirs. joachim anderwerff zeyde dat hys
+nyet gedaen en hadde seggende ic en hadde egheen mess daer op die voirs.
+suppliant persisterende antwoirdende seyde ghy lieght daeraen daer op die
+voirs. joachim seyde ghy lieght selve daer aen daer aff die voirs. suppliant
+geinflamineert ende verhit wesende sloech mit zyn vuyst nae hem maer die
+selve joachim schuddet aff ende mits dienterde die voirs. suppliant achterweerts
+ende track zyn lanck mess dwelck hy aen zijde gegort hadde ende van
+gelycken dede die voirs. joachim ende sloegen drye oft vier slagen mit
+hueren messen deen tegen dandert ende in tselve gevecht die voirs. suppliant
+quetste den voirs. joachim in zijnen arm ontrent den ellenbooge ende zyn
+alsoe van malcanderen gescheyden ende die voirs. joachim is gegaen ten huyse
+van eenen meester om gecureert te werdene ende want ter kennissen vanden
+suppliant zindert is gecomen geweest dat die voirs. joachim te voeren was
+grootelyck gequetst ende gewont int hooft van eenen anderen persoenen daeraf hy
+langen tyt tot sint truyden te meesteren hadde gegaen zoe heeft die voirs.
+suppliant by der stadt chirurgijn van leeuwe ende noch eenen anderen experten
+meester in presentien van goede luyden den selven joachim doen visiteren om te
+siene oft die voirs. quetsuere van den ellenboge letael oft een doode wonde
+was oft nyet diewelcke naede visitatie ende hebbende met malcanderen
+gecommuniceert hebben bevonden dat die selve wonde nyet letael oft
+doodelyck en was maer hebben bevonden dat die wonde die hy te voeren
+int hooft hadde qualyck gecureert was ende geheelick geapostumeert
+ende want die voors. joachim is binnen veerthien dagen oft daeromtrint
+naede voirs. quetsuere op den arm aflivich geworden soe is die voirs.
+wonde int hooft open gedaen byde gezworenen chirurgyns voere meyere
+ende scepenen onsen voirs. stadt van leeuwe ende selve bevonden van binnen zeere
+qualyck gedisponeert zoe dat die voirs. meesters hebben vercleert dat die
+selve aflivige vanden voirs. wonde inden ellenboge egeen noot en hade
+vanden lyve noch en soude gehadt hebben en hadden hy anders nyet gewond
+geweest ende die heete febres daerby gecregen zoe dat die voirs. joachim
+ontwysselyck vander voirs. wonde ontrent den ellenboge egheen noot
+nyet en is aflivich geworden dwelc oyc wel apparent is want
+hebben die voirs. chirurgyns die voirs. wonde int hoot voer onsen voirs. $
+ende scepenen van leeuwe oepen gesneden ende hebben de selve soe qualyck
+gedisponeert ende vol etters ende vulnisse bevonden dat se qualyck rotie$
+nyettemin die voirs suppliant beduchtende rigeur van justicien heeft hem
+geabsenteert uuyt onsen lande van brabant inden welcken hy nyet en soude
+derren gaen oft verkeren ten waere dat onse gratie ende misericordien
+hierop worde geextendeert alsoe hy suppliant seegt ons daerom
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. sup reyniers van
+kerckhove suppliant ende willende hem in it stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strancheyt ende rigeur van justicien $
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracie
+by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders alle offencie
+ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter causen voirscreven
+mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mes$
+mach hebben ende hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerde goeden indyen hy $
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer de
+toecoempst vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse eerst ende voer al ged$
+der partie geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenige $
+toe staet civilick alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
+gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt
+vander saken ende faculteyt van zyn goeden met oyc te betalen de costen
+van justicien hieromme alrede gedaen oft te doene alles ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende he$
+van onsen raede in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende commiteren by desen ontbieden daerom ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen geroepen de
+# sy hier aff verantword
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+ghene die daerom behoiren gheroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinement van desen ende
+totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy
+zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal
+syn te versuecken ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen ende selve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren
+sal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dien dit aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelycke
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoigen
+den voirs suppliant van desen onsen iegewoirdiger gracien remissien ende
+pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomemyck ende eeuwelyck
+genijeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige
+van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcome,der delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwygen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken
+anderen dessyns gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van meye september int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken
+van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent boudewyns noch stont
+gescreven op te zelve plycke visa registrata
+gecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle zs doen te wetene dat wij ontfaen hebben die ootmoedige
+suppliant van jan vander wetzenhage scamel jonck man geboren van
+grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den
+xvi en dach van segst ine jaere a. ende zeventhien lestlee de voorn
+suppliant wesen in ons stadt van vilvoirde sachternoene omtrent een
+ure in een huyze daermen bier vercochte z&& aldaer gecomen om den
+wegen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de
+welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de
+godstuege geven waerna de voorn suppliant antwerde ja ick geerne
+ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere en
+zijn alzoe gescheyden daer naer voorn suppl wert van een ander
+geselle gebeden te gaen drincken in een andere taveerne genaempt de
+valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vande
+huyse gesegt totten zoenen suppliant gaet eens danssen daer over by
+streckte en bringert drie oft vier menssent met u te drincken d welck
+de suppl meende te doene en comende by strate omtrent tusschen
+vijf ende zes uren vane ? zoe heeft hij gemoet den zelven
+hanneken de blare ende mit dat zy voir by deen dande lyden zouden
+zoe heeft den voors hanneken de blare een opsteker gesien hangen
+aenden hals vane zelven suppl aen een lanck snoer den welcken de
+voors hanneken vuyt getrocken heeft zeggende totten suppl dat
+mes behoort mij toe en ghy hebbet mij gestolen daerna de voorn
+suppl zeyde de contrarie en dat hij hanneken &&& tzelfde
+mes noyt gezien hadde maer behoorde toe hem suppl en niemant
+anders want hem dat over twaalf off veerthien daegen daer te
+boven gegeven hadde geweest over een ander mes bij eenen priester
+woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat lyt
+hem wedergeven wilde waerna de voorn hanneken wederone
+antwoorde dat hy een dief was ende dat tvourssegde mes hem suppliant
+niet toe en behoerde maer haddet gestolen ende naer vele
+zulcke woerden zoe heeft noch boven dien de zelve hanneken
+de blare getrocken een lanck mes staende naer den voors suppliant
+met dewelcke mes niet tegen staende hem noch eens geleden heeft dat hy
+tzelfde mes hem weder geven wilde ende zijn mes upsteken want
+hy en en wilde jegens hem niet vechten, maer wel met hem drincken
+welcke voorn hanneken altijt &&everende in zijn quaet opset heeft
+noch naer den zelven suppliant geslagen zulcx dat hij hem de minste
+rand hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach
+quetsende met dien den suppliant in zijne vinger dwelk de suppl
+siende ende dat hun noot was hem ten weere te stellen track &&&
+versagie van een dootslach van
+jan van wetzenhage
+zijn mes of coerde ende slouch vuyt hitte van bloede naer den zelven
+hanneken zulx dat hij hem twee wonden gaf int hooft deen wonde
+ende in zijn een arme dandere en slouch hem ook zijnen eenen duyme
+af waer of de voornnoemde hanneken de blare binnen drie oft vier dagen
+daer naer gecomen es van levende lyve ter doot overmitt die
+groote besmitheyt van veel fouten die hem overquam en zoe dichte
+deen op dandere dat de meesters de wonden nyet gestulpen noch doen
+cesseren en cousten && hoe wel dat de voorn supplt vane selven
+mesvalle jegens de ptye geinteresseerde pays vercregen ende haer alle
+voldaan heeft nietmin ontsiende strangheyt van justitien en zoude
+hem niet durven vinden in dese onse lande maer zoude zijn lee&&age
+een lantloop moeten blijven ende eynde zyn &&& in vreemde landen in
+grooter miserien ten waere dat hem onse gratie en genade hier op
+verleent worde alzoe hy seght ons ootmoedelijcken biddende daerome
+toe eyst dat wij de saecken voersreven overgemerct den voirn jan
+vander wetzenhage suppl genegen wesende tzynder voors bede suppliant
+supplicatie ende willende hem in dit stuck gratie en genade worden
+ende prefereren voer rigeur van iustitie hebben ine gevalle als
+boven vergeven guytgescolden ende geremitteerd vergeven scelden quyt
+ende remittteren vuyt sonderlinge gratie mitsder ons brieve stant en
+doot slach boven verclaert mitsgaders allen peynen en bruecken corporelle
+en criminelle daer inne hij ter causen vandien, mit datter aencleeft
+jegen ons en justitie mesdaen mach ende hebben hem als te desen
+wedergestelt en gerestitueert stellen weder en restitueren tot zijn
+goede fame ende name in ons voornnoemde lande van brabant en allen
+ander ons landen ene heerlicheden ende tot zijne onverbuerde
+goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy wat voer die toecompste vane dootslach voirsz imponerende hierup
+eewich zwijgen en silencie ons procureur generaal en allen ander
+ons rechteren en officieren wien zij zijn satisfactie en beteringe
+eerste ende voer alle werck gedaen der geinterresseerde ptye indien
+die noch niet gedaen en zij ende eenige daer toe dient cnulik alleenlijck
+behoudelik dat de voirn suppl gehouden sal wesen dat jegen
+ons cunlick te beteren naer de gelegenheijt vande sale ende
+faculteyt van zijnen goeden ende noch te beteren en refunderen
+die redelycke costen van justicien daerup gedaen ende nae duechdelyck
+ter verificatie ende intermemense van desz onsen brieve nae hue vorme
+en inhouden ende totten sau?prcien vane voirn cuuleboete en
+coste en datgee ende cunsetboete en coste gecaypersten? en betl
+sy gevolcht ter sauvatie van onsz henen ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant den welke wy ontbieden dat geroupen
+die ghene diere behooren geroupen te zijne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende intervienerende van dese onsen brieve nae hue vorme
+en inhouden ende totten tanpertien vane voornnoemde cuule boete en costen en dat
+gee ende de cuule boete en coste getruxeert en bete ine handen vanden
+genen van ons ontfangers oft anden ons officier diet behooren zal die
+gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewijs
+ende reliqua te geven tot ons prouffyte metten anden penningen van zijnen
+hebbende zij onsen amman van bruessele scout van vilvorde en allen
+anden ons rechteren justicieren ende officieren dien dit aengaan oft
+aenroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelijken van hen
+bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten en gedoogen den vornnoemde suppliant
+van desz ons jegenwordige gracie quytheldinge remissie en pardoene en
+van alden inhouden van desen rustelyck vredelick vulcomelyck en eerdelyck
+gemueten ende gebruycken zouden hem te doene of te laten geschreven
+noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in
+lyve noch in goede ter contrarien in eenige manieren maer indien
+zyn lyf ofte eenige van zynen voirsz onberbuerde goeden als voirs en
+waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont
+en sonder vertrerck tot geheele ende volcommen stakinge ende” delumway
+want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gescadich blyve tot eewegen dagen zoe hebben wy onsen zeghes hier
+aen doen hangen gehoudelyck in anderen saecken ons recht ende
+eenen yegelick tzyne tzyne in allen gegeven in ons stadt van brussel
+inde maent van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtiene ende van onsen rycken aldus stondt
+gescreven oue opte plycke byden coninck in zynen rade en
+geteckent h de hane en noch opte solve plycke vis?
+gecollationeert en beneve & vode&
+mitten originali bij mij"
+"remission d un homicide perpetre par remy
+mesquerams
+charles etc. savoir faisons a tous presents et avenir nous
+avoir receu lumble supplication de remy mesquerams dit
+le carpentier povre homme marie charge de femme et six
+petitz enffans entre lesquelz nen ya que une seulle fille
+qui est pure iniorante et remy mesquerams son filz de
+leage de xij ou xiij ans, contenant comme environ xv jours
+devant le jour saint gille dernier passe ainsiz que ledit remy
+le pere lun desdits supplians estoit alle de lonchamp en notre ville
+de namur pour aucuns ses affaires, et qu il yssoit hors de
+notredite ville de namur avec ung nomme willemet le
+moulnier dudit lieu de lonchamp pour eulx en retourner a
+lostel, advint que ledit willemet qui estoit alle devant
+en une taverne de cervoyse nommee la maison blancque
+devant la porte de notredite ville demanda a loste de ladite
+taverne ung pot de biere a boire, ce qu il fist priant audit
+remy le pere lui vouloir tenir compaignie aboire seulement
+ledit pot de bierre avec ledit hoste et pluiseurs autres.
+et apres que icellui remy le pere avoit beut deux ou
+trois cops dist audit willement le moulnier lacquey
+vous mavez dernierement mal moulu se me vouldriez mieulx
+mouldre vous seriez bien mieulx mon amy. surquoy
+il respondi audit remy le pere quil luy avoit mieulx
+moulu que a lui ne appartenoit, et icellui remy
+le pere dit audit moulnier se ne me voulez doresenavant
+mieulx mouldre je donneray au seigneur de lonchamp votre
+maistre ung pot de vin de xviij florins affin quil me
+baille mesmes son moulin a ferme, que lors ledit remy
+le pere paya son escot et se parti dillec pour retourner
+a sa maison audit lonchamp et ledit moulnier brief apres
+courut bien radement pour retaindre icellui remy
+le pere et icellui rattaint sen allerent environ demy heure
+entre eulx deux en devisant de plusieurs choses sans dire
+aucunes parolles injurieuses lun a lautre que lors il
+appella ledit remy le pere mounier disant voulez
+vous donner xviij florins au seigneur et me hancher le moulin
+et icelluy remy le pere respondit oyl se ne me voulez
+mieulx mouldre, et ce disant ledit moulnier le print par les bras
+et le rua par terre dessoubz luy disant il me fault assayer
+se vous estes si mauvailx que vous faictes semblant en
+tyrant une longue daghe que ledit remy le pere avoit
+chavite hors de sa gayne pour luy couper la gorge comme il
+disoit et icelluy remy le pere qui couchoit ainsi a terre
+dessoubz luy crya ayde et ce oyant par ung quidam qui
+venoit illec et alloit audit namur crya a haulte voix
+hola hola que voulez vous faire il y vient cy derriere beaucop
+de gens se vous te tuez vous neschapperez ja et lors
+laissa lever et aller ledit remy le pere et pource que ledit
+moulnier luy avoit ainsi prins sadite daghe ledit remy le
+pere craindant quil ne le tuast dicelle cuida retourner
+avec ledit quidam quil ne congnoissoit en ladite ville dont
+il estoit venu, et ce venant icellui moulnier dit veez la
+une daghe et le jecta par terre disant venez avec moy
+et si allons ensemble alostel que tantost apres
+il tyra ung grant baston hors dune suye et le monstra
+audit remy le pere disant veez la ta mort que lors icelluy remy
+le pere dist je ne vous demande riens laissiez moy en
+paix et icelluy moulnier qui alloit devant se retournoit
+et levoit ledit grant baston pour en frapper ledit remy
+le pere et icelluy remy qui ne chercoit point de debat
+disoit de rechief quil ne luy en demandoit riens et quil
+le laissast en paix reculant tousiours et pour estre
+quicte de luy print son chemin vers ung bois au plus
+pres de la pour aller veoir aucuns chesnes pour en faire
+le carpentaige dune chapelle que le seigneur dudit lieu
+vouloit faire faire et dont il avoit marchande et si devoit
+ce propre pour illec trouver mais veant icelluy
+remy le pere que ledit moulnier le suyoit oudit bois il wyda
+dicellui craindant quil le deusist illec grever de son
+corps et si allerent arriere ensemble jusques a deux
+ou trois trais darcbalestre pres dudit lonchamp en
+parlant tousiours injurieuses parolles que lors
+ledit remy le pere dit veez la votre droit chemin pour aller
+a votre maison et veez cy le mien, et ledit moulnier qui ne chercoit
+que noise suyt tousiours icelluy remy le pere jusques audit
+villaige de lonchamp alant tousiours devant et venant
+droitement a lentree dicelluy villaige ledit moulnier ala
+ramentevoir a icelluy remy le pere et luy disoit par maniere
+de desrision et reproche et pour irriter de plus en plus comment
+il lui avoit fait auparavant dommaige de xl florins
+et eust encoires bien volu quil levist fait si povre jusques a sa
+chemise que lors icelui remy le pere qui avoit eu si
+longuement la pacience et quil navoit peu estre quicte de
+luy par tous les moyens dessusdits, tempte de lennemy et de
+chaulde cole luy escria disant traitre je vous je vous tueray
+en tyrant sa daghe de laquelle il donna tant seulement
+ung cop de taille en la cuise ou jeron et ce fait ledit
+moulnier se saulva et sailly oultre ung passaige et dist
+audit remy le pere filz de ribaulde se je vous avoye icy je vous
+estrangleroye me fauldrez vous maintenant de ne vous
+fauldray point, et en ce mesme instant y survint un homme
+mainouvrir ayant en sa main une fa dont lon abat lavoine
+lequel cria hola ho et ledit remy le pere luy dist reculez ou je
+vous bateray aussi et ledit remy le pere passa oultre le fosse et
+sen ala vers ledit moulnier et ledit moulnier le ahardi et le rua par
+terre dessoubz luy le cuydant illec estrangler comme il eult
+fait se ledit remy le pere neust prins le paulce ou le doy dudit
+moulnier en sa bouche, dont il le tenoit si fort par la main quil
+ne se savoit bouger et ce veant ledit remy le filz aussi luy
+des supplians qui gardoit illec les vaches dun censier crya
+sur son pere qui couchoit illec a terre dessoubz ledit moulnier
+doulx pere doulx pere et ce oyant ledit remy le pere cryoit a
+luy en thiois hoeresoene hoeresoenesuldy my niet hulpen
+et ledit remy son filz dist de quoy il le ayderoit et ledit remy
+le pere lui demandoit sil navoit point de couteau et il dit
+que oyl et remy le pere dist donne lui encoires cent cops
+de couteau et cedist ledit remy le filz y venoit tout courant
+et donna dudit couteau a icellui moulnier cincq ou six cops en son doz
+qui lors crya confession confession pour lamour de dieu et crya
+laisse moy aller aussi feray je dist remy le pere se meme
+voulez plus riens faire je vous laisseray aller et il dist que
+nennil et lors ledit remy le pere le laissa aller et lever et si
+envoya incontinent querre ung prebtre dudit vilaige lequel
+lala confesser desquelz cops de couteau taillepain il fut
+dedens dix jours apres guery comme remy le pere la oy
+dire mais du cop de taille en la cuisse ou jeron desseure
+le genoul ledit moulnier termina dedens lesdits dix jours ou
+environ vie par mort et combien que lesdits povres
+supplians sont tresdoulants de ladvenue dudit cas et quilz
+aveut fait satisfaction a partie interesee neantmoins
+doubtant rigeur de justice ilz se sont absentez de notre
+pays et duchie de brabant ou ilz noseroient retourner
+hanter ne converser ains leur conviendroit tenir absents et
+finer leurs jours en estraignes marches et contrees se
+notre grace ne leur estoit sur ce impartie pour laquelle
+actendu ce que dit est et que en autres choses ilz ont este
+bien famez et renommez ilz nous ont treshumblement
+supplie et requis pour ce est il que nous les choses
+dessusdites considerees ausdits remy mesquerams le pere
+et remy mesquerams son filz supplians inclinans
+favorablement a leurdite supplication et requeste et leur vueillant
+en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice mesmement en lhonneur et reverence de la mort
+et passion que notre salveur et redempteur jhesus crist souffrit
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour que huy avons
+ou cas dessupplians quicte remis et pardonne quictons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+hommicide dessus declare ensemble toute paine et amende
+corporele et criminele enquoy pour raison et a loccasion
+dicellui cas ses circonstances et despendences ilz peulvent avoir
+offense et mesprins envers nous et justice et les avons
+quant a ce remis et restitue remectons et restituons par
+cesdites presentes en leur bonne fame et renommee en notredit pays et
+duchie de brabant et tous noz autres pays et seigneuries et a leurs
+biens non confisquez sancuns en ont tout ainsi et par la
+maniere quilz estoient auparavant ledit cas et hommicide
+advenu imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur
+general de brabant et tous autres noz justiciers et officiers
+satisfaction toutesvoyes faicte a partie instressee
+prealablement et avant tout ouvre se faicte nest et elle y
+chiet civillement tant seullement et moyennant
+aussi quilz seront tenuz de lamender envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de leurs biens et avec
+ce quilz seront tenuz de payer et reffondre les despens
+raisonnables de justice sancuns en ya a larbitraige et
+taxation de noz amez et feaulz les chancellier et gens
+de notre conseil en brabant que commectons a etc. sy donnons
+en mandement ausdits de notre conseil en brabant que appellez
+pardevant eulx ceulx qui pource seront a appellez ilz
+procedent bien et deuement a la veriffication et interinement
+de cesdites presentes selon leur forme et teneur et a la taxation
+et arbitraige de ladite amende civile et despens et ce fait
+et icelle amende civile tauxee arbitree et payee es mains
+diceluy de noz officiers quil appartiendra qui sera tenu en faire
+recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec les
+autres denvers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+maire de louvain amman de bruxelles escoutetes danvers
+et de boisleduc maire de lonchamp et tous autres nous
+noz et noz vassaulx justiciers officiers et subgectz presents
+et avenir cui ce puet et pourra toucher et regarder
+leurs lieutenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
+appartiendra fachent seuffrent et laissent lesdits remy
+mesquerasmc le pere et ramy mesquerams le filz
+supplians de notre presente grace remission et pardon selon
+et par la maniere que dit est plainement paisiblement et
+perpetuellement joyr et user sans leur faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne aucun
+arrest destourbier ou empeschement au contraire en aucune
+maniere ains se leur corps et leurs biens non confisquez
+comme dit est estoient pource prins saisiz arrestez ou
+empeschiez les mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsi
+nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousiours nous avons fait mectre seel dont lempereur
+monseigneur et grant pere et nous avons use durant le
+temps de notre minorite a ces presentes. saulf en autres
+choses notre droit et lautrui en toutes donne en notre
+ville de bruxelles le venredy saint ou mois davril
+lan de grace mil cincqcens et seize et de notre
+regne le second. ainssy signe sur le reploy pour
+le roy en son conbseil. et du secretaire c vokrert. et encores
+visa
+collationne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"philips etc doen te wetene alle tegenwoordige
+ende toecomende dat wy hebben ontfangen d’oytmoedige
+supplicatie van cornelis bollen ingesetene van
+cuntich inhoudende hoe dat hy was genpprehendeert byden
+officier alles inder pretext dat hy suppliant by wylen raphael
+maes geirriteert geweest synde ende grootelyck
+geinjurieert in colere soude hebben gesegt schiet
+hem doot gelyck hy oock naer hem heeft gescoeten ende hem
+soo heeft geraeckt dat hy daervan eenighen tyd daer
+naer gestorven was daer nocgtans die getuighe
+de naest geweest synde ter plaetse alhier
+den schout was gegeven hebben verclaert sulcx
+nyet gehoort te hebben ende daer die getuyghen
+sulcx gedeponeert hebbende $$$el ende gansch
+syn reprochabel gelyck hy suppliant daers
+jegens den voorschreven officier daerover wesende
+in proces voor schepenen van cuntich sulcx by
+syne reprochen heeft geullegeerts gestelt in tfeyte
+sulcx dat hy suppliant dyenaengaende nyet en meynde te
+wesen culpabel dan voor soo veele die voors. suppliant
+in colelere hen eenichsints soude mogen hebben
+vergeten waervan hen nochtans nyeten gedenckt
+soo badt hy suppliant oytmoedelyck dat ons geliefde
+t’gene voorschreven innesiende ende dat den sone den
+suppliant den voorschreven raphael maes alleenlyck heeft geschoten
+met een roer maer gelaeden met hagel waermede
+men niemant lichtelyck is doot schie$en $en te
+verleenende onse oepene brieen van remis daerttoe
+dienende soo eest dat wy desen aengesien ghe
+neycht wesende ter beden des voors. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende mise
+ricordie voor strangheyt ende rigeur van recht heb
+ben den selven suppliant inden gevalle als boven gere
+mitteert quytgeschonden ende vergeven remitteren
+schelden quite ende vegeven vuyt sunderlinghe
+gratien en desen onsen brieve tfeyt ende ongeva$
+boven geruert midtsgaeders alle offensie ende
+breucke corporelle ende criminelle daer
+inne hy hem overmidts ende vuyt saecken
+van $$$ tgene des voors. is tegen ons ende
+justitie eenichsints mach hebben ontgaen e$
+mesdragen ende hem dyen aengaende wede$
+gestelt ende gerustitueert stellen weder g$
+ende restitueren tot toot syne goeden nam$
+fame ende geruchte in onsen voors. lande v$
+brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlyckheden ende tot syn onverbeurden
+goederen indien hy eenighe onder ons heeft
+gelyck ende in andere manieren soe hy was voor de
+toecompste vande voors. feyte imponerende hiero$
+een eeuwich geswych onsen lieve ende getrouwe
+raedt ende procureur generael van brabant ende alle$
+anderen onse justicieren ende officieren wie sy
+syyn$ satisfactie ende beternisse jerst ende voor
+al gedaen der partye geintereseerde indyen d$
+noch nyet gedaen en sy ende eenighe daertoe stae$
+civilych alleenlych behoudelych dat de voors. supp$
+gehouden sal syn tvoors. feyt tegen ons te beteren
+civilych naer gelegentheyt vander saecken ende facu$
+teyt van synen goeden met oock te betaelen de rede
+lycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende de doen alles ter taxatien ende mode
+ratien van onsen seer lieve ende getrouwen die can$
+cellier ende luyden van $$$$ onsen raede in brabant
+die wy daertoe gecomitteert hebben ende comitteren
+ende desen met te betaelen een dobbel amende ontbie
+den daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtslieden dat voor hen geroepen dat voor
+hen geroepen en gene die daerom behoiren ge
+roepen te syn sy procederen wel ende deughdelyck
+ter verificatie ende interinement van desen ende
+totter taxatie van dobbel amende ende modera
+tie vande voors. van justitien alsoo sy sullen
+vinden te behoorene welck interinement de
+voors suppliant gehouden sal syn te versueckene
+ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors rade binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve dobbel amende costen
+van iustitien getaxeert ende betaelt synde in handen
+vande genen dyen dat behooren sal sy onse voors.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren justicieren $$ officieren ende onder
+saeten tegenwoordige ende toecomende dyen dat aen
+gaen sal mogen huere stedehouderen ende een
+jegelyck van hen besundere soe hem toebehooren
+sal doen laten ende gedoogen den voors. suppliant van
+deser onser tegenwoordiger gracien ende remissien
+ende van allen d’inhouden van desen inder vueghen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vrede
+lyck volcomelyck sonder hem te doene oft te
+laeten geschieden nu noch in comende tyden $$
+ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyff
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen syn
+lyff oft eenige van syne onverbeurde goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waeren
+dat sy die setten ende stellen terstont sonder vertreck
+tot geheelder ende volcomender delivrancie want ons
+alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast ende ge
+stadich blyve tot eeuwige dagen soe hebben wy
+onsen segel hier aen doen hanghen behoudeyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelyoken
+anderen dessyns gegeven inde maent van meert
+1654 ende van onsen rycke get 34e
+sas happart"
+"kaerle etc doen te wetene enenyegelicken tegewoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van joose peysman schamel
+jonc geselle woenende binnen onser stadt van loven inhoudende hoe
+dat omtrent sinte andriesmisse lestleden de voirs. suppl met noch vive
+andere gesellen tsamen gecaetst hebbende gegaen zyn in diverse
+plaetsen in meyningen huere winnige te verdrincken ende omtrent
+negen uren inden avont comende zyne voirs. gesellen opte rey$erct? vo$$
+een huys daermen bier vercochte hebben aldaer geclopt ende geseyt
+peter totter weirdinnen dat zy hen bier tappen soude dwelck zy nyet
+doen en wilde zeggende ick en wil u nyet nieten waer op zy lieden vraeghden
+waeromme zy henlieden geen bier nieten en wilde alsoe wel als zy
+den anderen gesellen dede die daer waeren welcke woirden $$
+zoo es gecomen vuyten huyse een wylen genoempt adriaen geens
+hebbende enen pot in zyn handt hen vragende straffelick zyt ghy uw$$
+vele waer op zy andwerdden wat hebt ghy daer mede te doene
+dwelck hoirende de voirs. wylen adriaen heeft den voirs. pot
+geworpen inden hoop van des voirs. suppl gesellen zoo dat
+zyluden elck huere messen vuyt getrocken hebben ende daer
+mede gehouwen ende oick met steenen geworpen naeden voirs.
+wylen adriaen ende de voirs. suppl eens tot huys geweest
+hebbende ende wederomme comende om tsamen te drincken ziende
+tvoirs. gevecht heeft oick met steenen geworpen in sulcker vuegen
+dat de voirs. wylen adriaen aldaer zekere quetsuren ontfinck ende
+hebben hem alsoo vuyten den huyse gesloten van welcker quetsuren
+deselve wylen adriaen gecomen es van levende live ter doot nyet
+wetende nochtans de voirs. suppl wie van henlieden hem de voirs.
+quetsure gegeven heeft ter cause van welcken ongevalle de
+voirs. suppl beduchtende rigeur van iusticien hem zindert
+geabsenteert heeft vuyt onsen landen ende heerlicheden ende
+en soude aldaer nyet derren wederkeeren maer hem moeten
+houden in vreemden landen ende contreyen in grooter armoeden
+ende miserien zoo verre hem onse gracie hier op nyet gedeylt
+en ware alsoo die voirs. suppl zeeght ons daerom
+oitmoedelick biddende. zoo eest dat wy desen aengesien
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppl ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren den rigeur van iusticien
+hebben den selven suppl in gavalle als boven geremitteert
+quytgeschonden ende vergeven remitteren quytschelden ende
+vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by desen tfeyt
+ongeval ende dootslach voirs. mitgaders alle penen ende amenden
+corporeele ende criminele daer inne hy hem overmits ende
+vuyt saken van egene des voirs. es tegens ons onse hoocheyt ende
+iusticie enichssins mach hebben mesgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot
+zynder goeder famen ende name in onsen voirs. lande van brabant
+ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen goeden
+nyet geconfisqueert zynde zoo verre daer eenge waren imponerende
+hier op een ewich geswych ende silencie onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren hoedanige
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoiren
+gedaen der partien geinteresseert zynde zoo verre daer enige toe stonde
+ende die noch nyet gedaen en ware civilick alleenlick behoudelick
+dat de voirs. suppl tvoirs. ongeval tegens ons beteren sal naer gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick dat hy gehouden
+zyn sal te betalen de redelicke costen van iusticien indien aer enige
+gedaen zyn ter taxatien ende arbitragen van onsen lieven ende
+getrouwen den cancelier ende lieden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om ende
+bevelen onsen voirs. cancelier ende raidslieden dat voir hen
+geroepen de gene die behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen
+wel ende deuchdelick ter verificatien ende interinemente van desen
+endae dat gedaen ende de voirs. civile beternisse ende costen van
+iusticien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal
+van wecle civile beternisse de gene van onsen rentmeesters
+dien dat aengaet gehouden wordt ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen profyte metten
+anderen peynen van zynen ontfange by onse drosset van brabant
+meyer van loven bailliu van byvele ende van onsen walschen
+lande van brabant amman van bruessel schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsser
+vassallen ende smale heeren rechteren iusticieren ende officieren onss
+voirs. landts van brabant ende van overmaze ende anderen onsen
+landen ende heerlicheden hoedanige die zyn oft wesen moegen tegewoirdich
+ende toecomende huere stadhouderen ende elcken van hen dien voirs.
+suppl van deser onser tegewoirdeger gracien remissien ende
+quytscheldingen gelyck ende inder manieren voirscreven tot ewigen
+dagen peyselick vredelick ende volcomelick doen ende laten gebruycken
+zonder hem ter contrarien van dien te doene ofte laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden enigen hinder stoot oft letsel in zynen
+live oft goeden in eniger manieren maer by? als alsoo hy oft enige
+van zynen voirs. ongeconfisqueerden goeden ter cause voirscreven
+enichssins aengetast gearresteert oft becommert waren zy de
+selve indien gevalle ter stont ende zonder vertreck ontslaen ende
+stellen oft ontslaen ende stellen doen tot gheheelder ende volcomen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich zy ende blive tot ewigen dagen zoo hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in allen anderen
+saken onss rechts ende enenyegelicken des zyns gegeven in
+onser stadt van bruessel inde maent van augusto int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende negenthiene ende
+van onsen rycken tvierde aldus stont onder opte plycke
+byden coninck in zynen rade ende geteekent momboir?
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderend
+metten originale by my"
+"brieve van remissien voer janne vander daesdonck
+van eenen scake by hem gedaen ende zyne complicen
+van eenen dootslage
+maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende
+van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen van henegouwen
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des
+heylichs rycx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen doen cont
+allen luden die nu zyn ende namaels wesen sullen, dat wy ontfangen
+hebben die oetmoedighe supplicacie ons geminden jans vander daesdonck
+woenende tot oerschot in onser meyerien vanden bossche, inhoudende
+hoe dat opten vyfften dach van aprille lestleden den voirs. suppliant
+ende zynder huysvrouwen absent ende vander hant wesende, ende tot
+zynen huyse gelaten hebbende eene jonge dochtere van xii jairen oft
+dair omtrint, met eenre dienst jouffrouw eenen knechte ende maerte om
+zyn huys ende zyn voirs. dochtere te bewaerene, is comen inden avont
+chaerle cleynaert gewapender hant met eenen deel gesellen nemende
+aldair met crachte fortchen ende gewelt zyne voirs. dochtere tegen
+hueren danck ende wille, huer dair zeer tegen zeer crijtende ende roepende
+ende nae huerder teerder ende kynderlyker macht alsoe verre alst in
+huer was dair tegen $$$ijterende, worpende die selve zyne dochtere op
+eenen wagen ende die alsoe mit crachte ende gewelt voerende tot sinte
+oyen rode oft elders dairt hem belieft heeft, dwelc ter kennissen des
+voirs. suppliants comen synde, die doen ter tyt was inden lande van
+huesden die dair omme vuyt vaderlyker minnen ende natueren ende
+van bloets weghen boven maten bedruct was, is van stonden ane van
+dair gescheyden nemende met hem sekere zyne magen ende vrienden
+tot drien toe, ende is alsoe nae synen huyse tot oirschot gereyst, om
+alle gelegentheyt vander saken die hem syn vaderlycke hertte duer
+snydende was te vernemene ende te verstaene, om alsoe zyn voirs.
+dochtere dair aff dat hy mit crachte in maten voirscreven gespolieert
+was zyn vaderlyke officie quytende op dat mogelyc waere ende
+alsoe verre alst in hem was te gecrygene ende te recupererene ende hem
+tot oirschot comende geadverteert synde dat die voirs. charle met
+zynen complicen zyn voirs. dochter tot sint oyen rode gevoert hadde
+ende dat hy hem aldair houdende was, zoe is die voirs. suppliant
+zyn voirs. kint vervolgende met zynen voirs vrienden ende magen
+ende met zynen voirs. knecht die hy tot synen $$$$ huyse gelaten
+hadde, terstont nae sinte oeyen rode gereyst, sonder dat die voirs.
+suppliant een mael in hernas aen hem heeft genomen oft oic ennigen
+stock van wapenen, hebbende alleenlyc aen zyn syde een cleyn dagge
+dair hy daghelycx mede pleeght te gaene, meynende alsoe zyn voirs.
+dochtere aldair te vindene ende te recupererene ende dat nae dien die selve
+suppliant geadverteert was dat die voirs. charle die van zynre compst
+gewairschout mocht wesen metter selver synder dochtere de heyde was
+innegeslaghen nae de stat vanden grave, soe is die selve suppliant
+met alder ernsticheyt met zynen voirs. vrienden ende magen wesende
+tsamen in getale vive ende mit eenen onsen diener den voirs. charlen ende
+zynen voirs. kinde naegevolght, hopende die altyt met rechte te
+recupererene ende heeft zoe verre vervolght dat ten vuytersten inden
+lande van ravesteyn die selve suppliant eenen waghen verre voir
+hem gesien heeft, houdende ontwyflyc dat die voirs. charle ende syn
+voirs. dochtere dair op waeren ende alsoe die selve suppliant met
+zynen voirs. maghen vrienden ende knechte zoe lancs soe nernstelyker
+vervolgende, heeft hy ten slote een vanden gesellen des voirs. charles
+gevonden dair op zyn knecht aensiende tgroot verdriet dat die voirs.
+charle ende zyn complicen zynen meestere met crachte ende gewelde
+aengedaen hadden, heeft syn pijcke gesoncken metten welken de selve
+geselle eenen grooten creet ende roep heeft gegeven met welken crijtten
+ende roepen de anderen complicen des voirs. charles, wesende tsamen
+zevenen in getale, zyn mit grooter hitten ende faveur hen strytbarich
+oppenbairlyck thoenende, hebbende drie geladen armborsten totten
+voirs. suppliant ende zynen vrienden gecomen roepende met luyder
+stymmen slaet doot slaet doot oft diergelyker woirden in substancien
+dwelck die voirs. suppliant ende syne voirs. vrienden aensiende
+ende hoirende die zonder sorghe van hueren live niet gevlieden en
+consten, aenroepende die selve suppliant gode van hemelrijcke ende
+hem volcomelyck op zyn rechtverdighe quereele troostende, heeft
+hem mannelyck ende vromelyc ter weren gestelt, ende nae dat de
+complicen des voirs. charles huer drie geladen boghen gelost hadden
+ende vanden vrienden ende maghen des voirs. suppliants twee geladen
+armborsten oic gelost waeren, sonder dat dair mede alst gode geliefde
+yemant gequetst waerdt, soe heeft een vanden magen des voirs.
+suppliants eenen vanden complicen des voirs. charles geheeten heynken
+van amelroye bastairt zone des wylen jans van amelroye die de
+principaelste voerberichste ende gheerichste was vanden hoope
+des voirs. charles eenen swaeren houw gegeven inden hals dair
+aff dat hy terstont op de stat doot bleef ende zyn noch twee vanden
+anderen complicen des voirs. charles int voirs. gevechts zeer swairlyc
+gequetst ende die voirs. suppliant boven alle den druck die syn
+vaderlyck hertte lyden moeste byder voirs. vyolenter spoliatien van
+zynder dochter boven doer syn been met eender pijcken geronnen ende geloepen
+dair aff dat hy eene groete swaere quetsuer heeft behouden ende boven
+al desen zoe hebben hen de andere complicen des voirs. charles die
+verwonnen waeren ende die deselve suppliant ende zyn voirseyde
+vrienden ende magen voirts wel geeuelt ende swairlyc gequetst
+hadden, hen vluchtich ende fugityf gemaict, is voirts wair dat
+duerende tvoirs. gevechte ende binnen middelen tyden van dien die voirs.
+charle metter dochter des voirs. suppliants hem wech heeft gepynt h$$
+te makene oft ergens hem heymelyc geborghen in alsulker vuegen
+dat die selve suppliant by middele van dien ende oic byder swairder
+quetsueren die hy hadde syn voirs. kint niet en heeft connen gecrijgen
+oft gerecupereren dwelck die voirs. charle opt slot vanden grave gevuert
+heeft aldair hy hem houdende is ende want soe zy dat nae recht den
+gespolieerden met crachte geoirlooft is, ja oic met crachte zyn goet
+te recupererene ende alsoe vele meer syn kint, dwelck den dierbairsten
+ende lieffsten schat is die de vader heeft inde werelt, dair toe dat de
+natuere dbloet ende tvaderlycke officie hem syn verweckende ende dat
+over dander zyde die selve suppliant zonder harnas wapenen oft stock
+van wapenen te hebbene in maten voirscr. zyn voirs. dochter heeft vervolght
+hopende die met rechte ende goeder manieren te recupererene, zonder dair toe
+cracht oft violencie te besegene vanden welken op dat hy meyninge gehadt
+hadde met groeter menichten van volke dwelck hy lichtelyc gecregen soude
+hebben dat soude gedaen hebben ende dat alsoe tvoirs. fayt vander zyden
+des voirs. suppliants die met rechverdigher saken beruert ende gemoueert
+was, ende sculdich was beruert te syne zeer onnoestelyc ende innocent is
+dair aff dat hem die voirs. violente spoliacie die vaderlycke minnen ende officie
+zyn excuserende, soe is ons van des selfs suppliants weghen zeere
+oetmoedelyc gebeden geweest dat wy hem synen magen vrienden ende knecht
+zynen complicen voirscr. om die minne ende passie ons liefs heeren vanden
+voirs. faite soe verre dair inne ennige misdaet gelegen waert ende onse
+hoocheyt dair mede ennichssins geoffendeert soude moeghen wesen dair
+aff wouden verleenen onse behoirlyke brieve van abolicien ende hen dat
+toe geheelyc ende al vergheven ende remitteren ende onse gracie ende
+genade te hemweerts keeren, soe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade voirtkeeren voir strangheyt van rechte
+ende bysonder ter eeren ende weerdicheyden vander gebenedider passien
+ons liefs heeren die hy leet opten gelyken dach van huden datum van
+desen te wetene opten heylighen goeden vridach, hebben den voirs.
+suppliant ende zynen complicen voirscr. geneycht wesende tot huer
+voirs. beeden geaboleert vergheven ende geremitteert ende vuyt onser
+gerechter wetentheyt ende van zunderlingher gracien aboleren vergeven
+ende remitteren het voirs. fait by hen begaen inden persoen van heynkenen
+van amelroye voirscreven metgaders alle peynen kueren ende
+brueken het zy van live oft van leden dair inne dat zy overmits den
+voirs. fayte ende des dair aen cleeft moegen gevallen syn oft hen
+misgrepen hebben teghen ons ende den gerichte, stellende hen als
+van dien tot hueren goeder namen ende famen ende in ende tot allen hueren goeden
+niet verbuert synde op dat zy ennighe hebben den selven suppliant
+ende zynen voirs. complicen oic orlovende ende consenterende dat dien niet
+tegenstaende zy van nu voirtaen zullen moegen gaen keeren ende verkeeren
+over al in onsen voirs. lande van brabant inder maten ende gelykerwys
+zy deden ende hadden moegen doen voir die geschiedenisse vanden
+voirs. feyte item alsoe nochtans dat tvoirs fait geschiet sy als
+voirscr. is ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven ende
+getruwen cancellier ende raidsluden geoirdineert in brabant dat
+zy procederen oft doen procederen wel ende constelyc totter verificatien
+ende interinemente van desen soe ende inder manieren als dat behoeren sal
+ende dat gedaen ontbieden wy voirt den selven onsen cancellier
+ende raidsluden onsen drossate van brabant meyere van lieven amman
+van bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ambachteren, richteren ende officieren des
+voirs. ons lants van brabant ende oic des maelreheeren nu zynde
+ende namaels wesende, hueren stedehouderen ende eenen jegelycken
+van hen alsoe hen toebehoirt dat zy van deser onser voirs. gracien
+abolicien ende remissien doen ende laeten den voirs. suppliant
+ende zynen voirs. complicen inder manieren voirs. rastelyc ende
+vredelyc gebruyken sonder hen te doene oft te laeten geschien nu
+oft in toecomenden tyden aen live oft in goeden ennigen hinder stoot
+oft letsel ter contrarien mair in alsoe verre die voirs. suppliant
+ende zyne voirs. complicen oft ennighen van hueren voirs. goeden nyet
+verbuert zynde waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert
+oft becommert zy die zonder vertreck doen volcomelyc ontslaen
+behoudelyc ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen jegelycken
+des syns, ende te dien eynde dat dit vast ende gestentich zy ende
+blive tot euwigen daghen hebben wy onsen onsen seghel hier aen
+doen hanghen gegeven in onsen stat van mechelen opten goeden
+goeden vrydach xvien daigs der maent van aprille int jair ons
+heeren duysent vierhondert drie ende tachtentich voer paesschen
+nae costume van scrivene in onsen hove aldus onder opte vouwe
+gescreven ende geteekent vanden selven brieve van abolicien by
+mynen heer den hertoghe dair ghy heeren henrick van withem heere
+van beerssele robbrecht cotereau ridderen meesteren jan van houthem
+ende jan van watermale by wairt a. de meerbeke visa.
+collator van desen voirs. copie is gedaen mitten originalen
+bezegelden brieve ende mitten selven bevonden concorderende
+by myn
+$ thielt."
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende
+in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe
+bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der
+maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$
+voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos
+hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen
+meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt
+daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde
+ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans
+beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff
+gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste
+die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien
+aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet
+mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen
+daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep
+onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn
+alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy
+suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren
+merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met
+malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet
+is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende
+claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen
+andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese
+oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in
+u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende
+kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft
+twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht
+u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die
+de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs.
+henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter
+voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick
+nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs.
+henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende
+hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$
+ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin
+die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$
+vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt
+u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic
+sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den
+suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in
+gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert
+ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven
+naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen
+met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen
+gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die
+voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe
+van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat
+hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen
+waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die
+voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs.
+henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende
+oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette
+hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde
+dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is
+de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs.
+henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te
+evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt
+ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf
+ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van
+noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem
+is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs.
+henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert
+zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel
+nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx
+de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs.
+diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn
+borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende
+is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant
+hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is
+als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den
+voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken
+te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande
+anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx
+binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende
+rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie
+ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant
+hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende
+onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer
+oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den
+voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als
+boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert
+ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende
+den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele
+ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft
+# ende opten staende voet
+iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
+als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
+ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
+in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
+partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
+en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
+justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
+costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
+eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
+drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
+voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
+gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
+goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
+onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
+rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
+plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock
+## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger- vanden
+exploiten"
+"albert ende isabel clara
+eugenia infante van spaignen bij de gracien goidts eertshertogen van oostenrycke etc.
+doen te wetene alle tegenwoordige ende toecoemende dat wij
+ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie van willem lanckneus
+belast met vrouwe ende kinderen ingeseten poorter onser stadt loven
+inhoudende hoe dat hy suppliant hen altyt met eenijeger soo lieffgetal
+heeft gedragen dat hy des is staende tot goeden naem ende faem sonder
+dat hy oyent yet heeft gecommitteert eenige reprehensie meriterende
+dan is gebeurt op groot vastelavont vande voorleden jaere xvic ende
+xxe dat joos de haeze ende aert rookeloos met merten van
+meerbeeck met hem suppliant geaccompaigneert tot loven voors.
+buijten de lovensche poorte opde groeft onder malcanderen
+woorden crijgende, hy suppliant deselve heeft gesecht te slissen, dan
+en heeft tselve nyet connen tot effecte brengen, maer syn
+tsaemen al kijvende uuyte herberge naerde stadt gegaen ende
+heeft den voors. joos alsdoen met eenen stock hem suppliant soo
+geslaegen achter in sijner rugge ende gestooten dattet eerst
+veerthien daegen daer naer is uuijtgebroken qualyck$ hebben hij
+suppliant hem connen rechten jae heeft hem suppliant soo ghe
+tracteert dat hy hem synen cleederen van synen lyve heeft
+gescheurt ende getrocken, jaegende hem suppliant hebbende egeen waepen
+noch scherp noch nyer tot synen huyse gestaen een quartier mijls
+van daer, roepende continuelyck haelt u geweer haelt u roer oft ick
+smijt u doot oft dyergelyke woorden in substantie ende hebbende
+die voors. suppliant hem in synen huijse vertrocken, ende hoorende dat
+den voors. joos nijet en cesseerde met werpen op sijn ende syns
+vaders doore, maer was gewelt opde deure bedrijvende, is hy suppliant
+uuyt synen huyse met syn roer gesprongen ende heeft hem gevonden
+al even dapper worpende redenen dat hy suppliant nyet wetende dat
+syn roer was geladen gelyck het is bevonden geweest met saet
+om vogelen te schieten heeft tselve affgeschoten ende gelost
+ende daer mede den voors. joos in het dicxste van syn been geraect
+die by ongeluck snachts wesende gelicht ende hebbende bekent oor
+saecke van als geweest te syne ende voorsulcx vercleert hem
+suppliant daer van tontslaen ende te vergeven dat hy soude hebben
+mogen misdaen, is coemen te sterven tot grooten leet wesen des
+suppliants , hebbende hy suppliant daeromme zedert gelijck hy alnoch doerthem
+absent gehouden ende verlaten syne huysvrouwe ende kinderen ende
+middel om leven, waeromme ende dat sijns suppliants vader opden xxviiie
+july lestleden metten eenigen broeder vande aflyvigen heeft
+gesoend ende geaccordeert die selve sijns broeders roeckeloosheyt
+is bekent ende syn ongelyck volgende den bescheede daer aff synde
+is hy suppliant hem addresserende aen ons seer ootmoedeyck biddende dat
+ons gelieven wille hem tvoors. feyt te vergeven ende hem daerover
+te doen depescheren onse oepene brieven van remissie in sulcke
+cas dienende soo eest dat wy de saecken voors. overgemerckt ende
+ieerst hierop gehadt dadvijs van onsen lieven ende welbeminden den
+meyer onser voors. stadt van loven geneycht wesende ter beden
+des voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gracien
+ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende
+vergeven schelden quyte en vergeven uuyt sonderlinge gracien by
+desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
+alle offensien ende bruecken corporele ende criminele die hy ter
+causen van dyen tegens ons ende justicie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende misdraegen ende hebben hem dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot
+synen goeden naeme, fame ende geruchte gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voorde toecompst ende van desen ende tot
+syne onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+imponerende hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in
+brabant onsen meyer van loven ende allen anderen justicieren
+ende officieren wie sy syn , satisfactie ende beternisse eerst
+ende voor al gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch
+nijet gedaen en syn ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander saecken
+ende faculteyt van syne goeden met oock te betalen die redelyck
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxacien ende moderacien van onsen seer lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant, die wy
+daer toe gecommiteert hebben ende committeren by desen , ontbieden
+daeromme ende bevelen den selve onsen cancellier ende raedtsluyden
+dat voor hem geroepen den genen die daeromme behooren geroepen
+te syne, sy procederen wel ende deuchdelyck ter verificacie ende interinement
+an desen ende totter taxacien ende moderacien vanden voors. emende ende
+costen van justicien alsoo sy sullen bevinden behoorenen, welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal syn te versoecken ende
+hem in persoone te presenteren binnen ses maenden naestcoemende
+in onsen voors. raede opde pene van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dyen dat behooren sal, sy onsen voors. procureur generael onsen
+meyer van loven ende alle anderen onsen rechteren, justicieren,
+officiere ende ondersaeten tegenwoordige ende toecoemende dyen
+dat aengaen sal mogen heuren stedehouderen ende eenyegelyck van
+hen besondere soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen
+van deser onser tegenwoordiger gracien ende remis den voors. suppliant
+ende van alle dinhouden van deser inder vuegen ende manieren
+voore verhaelt rustelyck, vredelyck, volcoementlyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene nu noch in toecoemende tyden eenich
+hinder, letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indyen syn lyff oft eenige van syne
+onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert oft
+belast waeren, dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcoemende delivrancie want
+ons alsoo gelieft, ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve ter eeuwigen daegen soo hebben wy onsen segel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechter ende
+eenyegelyck anderen dessyns, gegeven in onser stadt van
+brussele den xxe marty int jaer ons heeren xvic ende xxich onder
+opde plycke stont gescreven aldus byde eertshertogen ondertekent
+steenhuyse loco wouwere ende was gesegelt met eenen groenen
+wasschen zegele uuythangende in groene zyde snoeren"
+"philippe etc. allen den genen etc doen te wetene etc.
+dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende
+dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts
+anders es heeft gedaen als met allen middelen van
+vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende
+gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest
+synen swaegher naer eenigen extraordinarisie folie
+hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande
+gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael
+hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende
+alle de iniurien menacen ende affronten die hy
+van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel
+soo goet is geweest van te contribueren ende
+eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors.
+synen swaeger gemaeckt metten meyer vander
+gheten over syne insolentien ende moetwillicheden
+soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest
+nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker
+vueghen te menaceren iniurieren ende in syn
+eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors.
+suppliant de patientie nyet en heeft connen
+hebben van tselve meer te verdraegen gelyck
+oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien
+en zoude hebben connen tollereren mits dat die
+voors. jaspar van diest met opgesetten wille
+ende intentie is opden eenentwintichsten novembris
+xvic sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants
+hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende
+met luyder kelen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke
+woirden compt daer buyten ghy fielten luylack
+bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal
+u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt
+gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den
+voors. jasper van diest van syn quat voornemen
+meynder te diverteren soo is hebben sy tselve
+nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne
+quaden intentie roepende continuelycke alsulcken
+ende dyergelycke woorden als hiervoren staen
+vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke
+hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt
+synen stal gecome met eene rieck in syne
+handen om die voors. jaspar te doen retireren
+vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de
+voors. insolentien gebeurden maer in plaetse
+dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende
+zynen huyse ende woninge soude hebben verlaten
+soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den
+voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant
+daermede om te brengen om welcke te vergeven is
+die suppliant genootsaeckt geweest hem met
+syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen
+dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher
+gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het
+hooft waerdoor die voors. van diest een weenich
+worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle
+experte doctoiren ende chirurgynen des noot synde
+souden moeten attesteren nyettegenstaende dat
+denselven van diest eenige thien oft elft daeghen
+naerden infectie vande voors. wonden is comen
+aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants
+die zich altijt heeft gedraegen als een man
+met eenen daer ter contrarie d’afflyvigen
+soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem
+suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met
+rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar
+van diest heeft ontfangen den loon naer syne wercken
+als hebbende soo te seggen selfst oirsake geweest
+van syne doot alwaert oyck alsoe dat hy
+door ontwetentheyt vanden meester hem gecureert
+hebbende nyet en hadde onder d’aerde gemeestert
+geweest desen aengemerckt ende dat die
+voors. suppliant noyt senne feyt en heeft
+gecommitteert waerover hy criminele oft civile
+byden geene oft syne officiers soude gestraft
+oft geactionneert hebben geweest soo badt hy
+suppliant seer oytmoedelyck om onse opene brieven
+van remis daertoe dienende soo eest dat wy
+desen aengesien ende hierop gehadt d’advis ander
+officier van rumpdorp geneyght wesende ter beden
+ende supplicatie des voors. suppliant ende willende hem
+in dit stuck prefererende gratie ende genaden voor
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgesconden ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+by dezen onser brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+midtgaeders allee offentie ende breucke corporele ende
+criminele daerjinne hy ter causen voors. ende tgene daeraen
+tleven mach teghen ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
+mach hebben ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restituerende tot
+syne goeden naeme faeme ende geruchte in onser
+voors. landen ende heerlyckheden ende tot zyne onverbeurde
+goeden indyen hy eenigen onder ons heeft gehadt ende
+in alder manieren soo hy was voorde toecomste
+vanden voors. feyte imponerende hierop ende eeuwich
+geswygh onsen procureur generael van
+brabant officieren van rumpsdorp ende allen
+anderen onse justicieren ende officieren wie
+sy syn saticsfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partyen geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal syn
+te voorschreven feyt tegen onsen te beteren civilyck
+alleenlyck naer gelegentheyt vander saecken
+ende faculteyt van synen goeden met
+oyk te betaelen de redelycke costen van
+justiticie hieromme almeede gedaen ende
+alnoch te doene alles ter taxatien ende
+moderatie van onsen seer lieven ende getrouwe
+cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wij daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren ende desen wetende
+ende bevele denselven onser cancellier ende
+raedtsluyde dat voor hun geroepen degenen
+die daeromme behoiren geroepen te syne sy
+procederen wel ende deughdelicke ter verificatie
+ende interinementen van desen ende ter
+taxatie ende moderatie vanden voors.
+amende ende costen van justitie alsoe sy
+sullen bevinden te behoire welcke interinement
+die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onse
+voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen
+opden pene van te verbeuren de essect van dyen
+ende dat gedaen ende deselve civile boete ende
+costen van justicie getaxeert ende betaelt
+synde in handen vander ghene dyen behoiren
+sal sy onsen voors. procureur generael van brabant
+ende allen anderen onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen heuren
+stedehouderen ende eenen iegelijcken van hen
+bezundere soe hen tebehoiren sal doen laeten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van
+allen inhouden van desen inden vueghen ende
+manieren voore verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyete ende
+gebruycken sonder hem te doen oft te laeten
+geschieden nu noch toecommende tyden in
+eenighe manieren eenich hinder letsel oft
+moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth
+waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrantie want ons alste gelieft gegeven
+ende ter eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen daeghen soo hebben onsen seghel
+hieraen doen hangen behoudelyck in andere
+dingen onse rechten ende eenenyegelycken and eren
+dessyns gegeven binnen onse stadt van
+brussele seven daeghen inde maent van
+augusto int jaer ons heeren sesthienhondert
+negenentwintich van onse rycken het negenste
+opde plycke stont gescreven byder coninck
+onderteeckent $$ mastelyn"
+"kaerle etc doen te weten allen ieghenwoirdych ende toecommende hoe dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige suplicatie van bartholomeus
+vanden wyen poorter ende ingesetene onser stadt van lovene belast
+met wyf ende kinderen inhoudende hoe dat hy supliant opten
+drientwintichsten dach van meye anno vyfthien hondert veertich
+verselscipt wesende met eenen hennen melnis ende anthonis hoecx
+zyn gegaen ten huyse van jacop drabbe potbacker woonende inde
+dorpstraete tot lovene voirs. ende hebben aldair gedroncken zeven
+potten lantwyn sprekende inden iersten onderlinge vriendlycke
+woirden nemaer ten lesten seyde de voirn. hennen neelnis overleden
+andere contrarie leelicke woirden iegens den supliant seggende
+dat hy met des supliants nichte soude gebouleert hebben op zyn
+oneerlicxste dat hy dat seggen soude soe dat de voirs. hennen
+neelnis ende de supliant zekere twistwoirden hebbende zeyde
+de suppliant totten selven hennen ghy seght altyts van mynder
+nichte dat ghy die zoudt bekint hebben oft gelycke woirden in
+substancie waerop de voirn. hennen antwoirde ic en hebben zedert
+kermisse egeen vrouwe bekint de selve supliant dairop
+replicquerende ick en hoore nyet gheerne oneere van mynen
+naesscap spreken eest saecke dat ghy dairaf meer
+vermaent ick sal u op u vleesch douwen soe zeyde de voern.
+hennen nelms soudi teyte de supliant seyde ja ick hennen
+lust u yet compt hier buyten ick ben hier in een eerlyck
+huys my en lust egeen woirden tegen u te maken doer
+welcke woirden zoe aenveerde de voirs. overleden eenen tinnen
+pot aldair op die tafel staende meenende dairmede den supliant
+te grieven ende die supliant op dander zyde tot defencie
+van zynen lyfve toech eenen opsteker uuyt ende de
+voirs. anthuenis hoecx dat aensiende hielt den supliant met
+zynen opsteker vast metter hant seggende totten supliant vertel
+soudy steken de supliant zeyde ja ick ende ter wylen
+overleden den supliant twee oft drie groote slagen geslagen
+op zyn hooft soe dat die selve supliant syn bloet siende
+ende gevoelende dat hy zeere enormelyck gequest was track den
+voirs. opstekere uuyten rechter hant vanden voirn. anthuenis
+hoecx die hem hielt ende was de voirs. antheunis gequetst in
+zyn hant gevende hy suppliant metten voirs. opstekere den voirs.
+hennen neelms twee steken in zyn slincke borst ende dair
+nae nam de voirn. supliant zynen tabbaert aene ende ghinck wederom
+aen de tafel sitten seggende totten voirs. anthuenis hoecx anthuenis
+en haddy nyet mogen tusschen beyden int ghescheet commen
+dairop anthuenis voirs. seyde totten supliant vertel ghy treckt
+u mes dair duer myn hant wat soude ick doen ic en weet
+nyet wat my es dairnae ginck de voirs. hennen neelms sitten
+voer die duere van jacop drabbe op een steenen bancke omtrent
+vier voeten hooge vander eerden ende bleef aldair een goede
+wyle tyts sittende dairnae seyde de voirs. jacop drabbe
+totten overleden dat hy hem soude laeten vermaecken want
+hy zeere gequetst was waerop doverleden antwoirde dat hy nyet
+gewont en was soe dat corts dairnae de voirs. overleden sittende
+opte voirs. steenen bancke is achter rugge neder geslaegen ende gevallen
+metten hoofde tegen die steenen ende is corts dairnae gevaren
+van levende lyfve ter doot ten grooten verdriete vanden voirn. suppliant
+de welcke hoe wel dat hy altyt geweest is een slecht paisibel
+stille man van goeden fame ende naeme noyt gecommitteert hebbende
+eenige andere acten weerdich van pugnitie of reproche sonder
+alleene tfeyt voirscreven nyetmin vreesende rigeur van justicie
+en soude nyet vredelyck durfven wederkeeren ende converseren in ons
+lande van brabant hoe wel dat hy van tvoirn. feyt pays heeft
+gemaeckt metter geinteresseerde partye sonder ierst ende
+alvoeren van ons verworven thebbene openen brieven van remissie
+ende pardoene ende de welcke hy ons oitmoedelyck gebeden
+heeft soe eest dat wy dese saecken overgemerckt compassie
+ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strancheyt van justicie hebben den selven supliant inden gevalle
+alsboven geremitteert quytgescolden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by
+desen de mesdaet ende dootslach voirscreven mitsgaders oick alle
+penen ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne
+hy hem overmits ende uuyt saecken van tgene des voirs. is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen by desen tot zyn goede fame ende naeme in onsen voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenighe heeft
+gelyckerwys als hy was voer den voirs. dootslach imponerende hierop
+een eewich swygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+wie zy zyn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+partien geinteresseert soe verre dair eenighe toe stonde en die noch
+nyet gedaen en waeren civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirn.
+supliant tvoirs. feyt ende dootslach tegens ons beteren sal civilyck nae
+de gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende dat hy oick gehouden wert te betaelen de redelycke costen van
+justicien ter cause voirscreven gedaen ende naegevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter arbiterscepe ende taxacie van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selve
+van onsen rade in brabant dat voer henluden geroupen degene die
+behoiren geroupen te zyne sy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdighen brieve
+naer huer voorme ende inhouden ende welcke interinement
+de voirs. supliant gehouden sal syn in onsen voirs. rade te versoucken
+binnen eenen jaere nae date van desen op peyne te verliesen deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicie getaxeert gearbitreert ende byden supliant betaelt
+zynde alst behoirt welck civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden wert dair van ontfang te maeckene rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonssen prouffite metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse meyere van loevene amman
+van bruessele ende alle andere onse ende onser vasallen of smalre
+heeren rechteren justicieren ende officieren onssen voirs. lants van
+brabant ende hueren stedehouderen ende elck van hem soe hem soe
+hem dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs. supliant van dese
+onse tegenwoirdiger gracie remissie ende quytsceldinge inden
+manieren voirscreven payselyck volcommelyck ende eewigen daegen
+doen ende laeten genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+noch te laeten geschien in lyfve noch in goede eenich hinder
+letsel oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyf oft
+# sy hier af verantwort
+byden ontfanger vanden
+exployten
+eenige van zyne onverbuerde goeden dairomme hgevangen becommert
+of gearresteert waeren dat sy die terstont ende sonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie ende slaeckinge
+want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daege soe hebben wy onsen
+seghel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen saecken
+ons recht ende eenyegelyck tsyne in allen gegeven in onse stadt
+bruessel inde maent van meye int jaer onssen heeren duysent
+vyfhondert eenende veertich van onsen keyserrycke txxiie
+ende van onsen rycken van castilien ende andere txxvie aldus
+gescreven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteeckent de zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen origonale by my
+jacuwez"
+"philis etc doen te wetene alle iegenwoerdigen
+ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die oit=
+moedighen supplicatie van daniel goossens, lansman
+woonende inde prochie van beersel by heyst opden
+berg, inhoudende dat hy ter begeerte ende ordon=
+nantie van wijlen cornelio goossens synen broeder
+midts desselffs doodt op nieuwe jaer dach 1655 sijnde
+als vaderlycken oom geworden legitimen voecht ende
+momboir van gillis goossens, desselfs cornelis sijns
+broeders sone ende oversulcx in plaetsche van synen
+vaeder den selven gillis goossens wesende eenen
+quaetwilligen jonghen van omtrent 20 jaeren is op den
+5 april 1655 wesende maendach naer beloecken paesschen
+ten huyse sijns suppliants wesende eene herberghe gram=
+moedich innegecomen ontrent den avont den welcken
+hij trachten in eere ende deught op te brenghen ende
+voorderen als sijnen oom ende momboir den selven gillis
+goossens uuyt liefde ende vrintschap beschoncken
+hebbende hij begonste te moveren diverse querellen
+om hem suppliant t’irriteren ende onder andere van
+eenich broot d’welck hij inventeerde$$ dat den suppliant
+synen oom hem presentelyck soude willen doen goet doen
+daerop den suppliant hem seyde dan van alle sulcx dat
+hij bij brochte nyet met allen en was ende dat hij
+daer aff niet en wiste ende commandeerden alsoo
+aen sijn meijsen dat sij hem een pijpe toeback soude
+brenghen om sijn neffens querellen ende oproeringe
+proposten daermede te diverteren den welcken siende
+t’meysen mette pijpe comen is om sijn oom t’irri=
+teren haer die pijpe uuytter handt ge$$uypt de
+selve alleen gebruyckende ende met dien alle sijne
+quaede proposten ende querellen hervattende, al
+inter potandum aenden suppliant sijnen oom d’een
+bitterheyt op d’ander thoonende seyde hij suppliant
+neve swijght daer aff off gae van hier uuyt mijn
+huys daerop den voors. gillis antworde ick en
+sals er niet uuyt gaen oft en wille niet gaen, maer
+wille hier blijven tot morghen ende wederom comende
+op sijne voorgaende proposten ende irritatien niet
+d’een iniurie op d’andere teghen hem suppliant ende
+alsoo synen hant in synen sack stekende om sijn mes te
+trecken ende sijen oom te quetsen heeft sijns suppliants
+huysvrouwe t’selve gesocht te beletten doch evenwel
+heeft den selven gillis noch al blijven continueren
+ende perseveren in syn inurien nijetteghenstaende
+dat den suppliant uuijt goet gemoet soo lange was
+swijgende ende met patientie alles verdraeghende
+die persoonen die daer bij waeren van sijnen groote
+fientie $$ wel seer verwondert waeren daer inne $$
+soude hebben gecontinueert ten hadde geweest
+den selven gillis goossens alnoch in sijn
+quaet voort nemen bleive persevereren ende m$$$
+alleenlyck hem suppliant ver$$$eren ende irriteren $$
+oock andermaele syne hant in syne sack naer $$
+ms was tasschende omp hem suppliant wat bij drank$$
+sijnde dies te meer sijne patientie verliesende
+overwonnen van colere ende siende dat het
+wierde tot juste deffensie van hem selven sijne$$
+huijsfvrouwe ende kinderen den voorn. hillis goossens
+te doen vertrecken heeft de deure open getrocken$$
+versueckende dat hij uuytten huijse soude gaen
+die sulcx weijgherden te doen heeft aengevat $$
+schuppe daer mede hij hem dreijghde ende meijn$$
+hem alleenelijck vuijtten huijse te verdrijven
+met ruste in sijn eijghen huijs te wesen dan $$
+t’voirs. refues ende dat hij teghen sijn dank ende $$
+wilde blijven heeft hem eenen slach gegeven
+thooff daeraff hij eene wonde creghe ende tot $$
+suppliants groot leetwesen is gestorvennu geme$$
+d’andere naeste vrinden desselffs gillis goossens $$
+van beijde de seijden wel wetende dat hij eene $$
+quaeden jonghen was ende altoos seer ongehoorsa$$
+ende wederspannich hadde geweest aen sijn voo$$
+vader die hem te meer in sijn dootbedde had$$
+bevolen inde toesicht ende regeringhe sijns suppliants
+ende dat dit ongeval inde waerheijt is geschiet$$
+soe ende gelijck voirs. is daertoe geirriteert ende
+getarght sijnde door sijne neve die hem hadde behoor$$
+te obedieren ende t’selve ongeluck ontgaen daertoe$$
+den suppliant hem als voren hadde versocht sonder t’se$$
+te willen doen sulcx dat hij in affect daer van
+oirsaecke is ende die colere daertoe hij hem s$$
+hadde gebrocht sonder eenich quaet gemoet
+hij den selveb gillis als wesende sijns broeders
+eenighen soone ende hem in sijn doodt bedde bevolen$$
+seer lieff ende aengenaem hadde ende oversulcx
+het mis val ofte verlies van sijnen persoon tot sijns
+herten leetweesen hem dies te swaerder valt be$$
+sijnen grooten last van vrouwe ende vele kinderen die $$
+goeden lyeden moeten worden onder houden die hij
+: om te justitie nu jaert ende dach gevlucht nhebben :
+nyet en can met winninge van sijnen handen ende
+aerbeyt alimenteren ende dat hij over t’selve
+ongeluck is veraccordeert ende overcomen naert
+vuijtwijse vande accorde xx xxxx daer ende ons
+gebleecken sijnde soo was sijn oitmoedich bidden
+$$$ onse opene brieven van remissie daertoe
+dienende soo eest dat wij desen aengesien geneijcht
+wesende ter bedde des voirs. suppliants ende willen hem
+bij dit stuck prefereren gratie ende misericorde
+voor strangheyt ende rigeur van recht hebben
+den selven suppliant inden gevallen als boven geremitteert
+quijtschouwen ende vergeven, remitteren schelden quyte
+ende vergeven uuijtsunderlinger gratien bij desen onsen
+brieve t’feijt ende ongeval boven geruert midtsgaders
+alle offensie ende breucke corporele ende criminele
+daer inne hij hem overmidts ende uuyt saecken van
+t’gene des voirs. is teghens ons ende justitie
+eenichsints mach hebben ontgaen ende mesdraeghen
+ende hebben hem dijen aengaende wederstelt ende
+gerestitueert ende stellen weder ende restitueren
+tot sijne goeden naeme ende faeme onse lande
+ende heerlycheden ende tot sijne onverbuerde goeden
+indien hij eenighe onder ons heeft gelijck ende
+bij alder manieren soo hij was voor de toecompste
+van voirs. feijten imponerende hierop een eeuwich
+geswijch onsen lieven ende getrouwen raedt ende
+procureur generael van brabant meijer van loven
+ende alle andere onse justicieren ende officieren
+wij sij sijn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voor al gedaen der partije geinteresseerde
+in dijen die noch nijet gedaen en sijn ende eenige
+daertoe staet civilyc alleenlyc behoudelyc dan den
+voirs. suppliant gehouden dal sijn t’voirs. feijt tegens
+ons te doene alles ter taxatie ende moderatie van onsen
+seer lieven ende getrouwen cancellier ende luijden
+van onsen voirs. raede die wij daer toe gecommiyyeert
+hebben ende commiteren bij desen ende boven dien betaelen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedts=
+lijeden dat voor hen geroepen allen de gene
+die daerom behooren geroepen te sijn sij proce=
+deren wel ende deuchdelyc ter verificatie ende
+interenement van desen ende tot taxatie ende
+moderatie vande voirs. costen van justitie ende amende alsoo sij
+sullen vinden te behooren welck interinement
+die voirs. suppliant gehouden sal sijn te versuecken en$$
+hem in persoone te presenteren in onsen voirs.
+raede binnen sesse maenden naestcomende op$$
+pene van te verbeuren d’effect van dese ende
+dat gedaen ende de civile boete ende costen
+van justitie getaxeert ende betaelt sijnde
+in handen vande genen dijen dat behooren sal$$
+sij onsen voirs. procureur generael in brabant
+schouteth van antwerpen meijer van loven
+ende alle andere onse rechteren justicieren
+ende ondersaeten teghenwoordighe ende toecomende$$
+dijen dat aengaen sal moeghen heure stede=
+houderen ende een igelijck van hem besundere
+soo hem toebehooren sal, doen laeten ende gedoogen$$
+den voirs. suppliant van deser onser teghenwoordighen
+gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren genieten ende
+gebruijcken sonder hem te doene ende te laeten
+geschieden sonder hem te doene ende te aleten
+geschieden eenich hinder letsel oft moijenisse $$
+nen lijve noch aen goeden ter contrarien maer in$$
+dijen sijn lijff oft eenige van sijne onverbuerde goeden$$
+daerom gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat sij die terstonts setten ende stellen
+tot geheelder ende volcomender livrantie ende
+slakinge want ons alsoo gelieft ende ten$$
+eijnde dat dit vast ende gestadich blijve totte$$
+eeuwighen daeghe soo hebben wij onsen segel hier$$
+aen doen hangen behoudelijk in anderen dinghen
+onsen rechten ende een igelijck anderen dessijns.
+gegeven in onser stadt van bruessele inde$$
+maendt van junius xvjc sevenenvijfftich en$$
+van onsen rijcken het sessendertichsten.
+sub happart"
+"kaerle byder gratien etc. onser roomsch
+keyser altyt vermeerder tsrycs conninck van germanien van
+castillien van leon van arragon van navarre van naples
+van sicillien van marocque van sardaine vanden eylanden
+van yndien ende vaster eerden ende zee occeane
+eertshertoge van oistenrycke hertoge van bourgoingne
+van lothryck van brabant van lymbourg van luxembourgs
+graeve van vlaenderen van artois van bourgoingnen
+palsgrave ende van henegouwe van hollandt van
+zeelandt van phirt van haguenauw van namen prince
+van zwave marcgrave des heylichs rycx heere van
+vrieslandt van salins van mechelen vander stadt steden
+ende landen van utrecht ende van overyssel ende
+dominateur in asien ende affricken doen condt
+allen luden iegewoirdige ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gielis
+van weerde gevangenen op te steenpoirte binnen onser stadt
+van lovenen inhoudende hoe dat hy suppliant ontrent
+kersmisse lestleden verselschapt binnen der stadt van
+ludick met zekere lieden vander zelver stadt waer aff
+onder dandere een was genaempt santquin ende metter
+weerdinnen gerekent hebbende heeft de voirs. suppliant
+zyn ghelt gelangt ende opter tafel geleet om zyn
+gelach te betalenen ende tzelve ziende de voirs. santquin
+heeft dan des suppliant gelde genomen eenen stuiver ende
+ix te ende is daer mede buyten huyse gegaen ende de
+voirs. suppliant betaelt hebbende is hem gevolght vragende
+oft hy syn gelt weder geven wilde heeft de zelve santquin
+straffelick geantwoirdt neen ick seggende gaet van my
+ende en compt nyet naerdere dan myn weymes lanck
+es is dairop hy suppliant seyde wildy dan my gelt nyet
+geven zoe sullen wy malcanderen leet doen dwelck
+hoirende de voirs. santquin heeft ter stont zyn
+weymes getrocken ende strangelick naeden suppliant
+geslagen dwelck ziende de suppliant ende dat de zelve
+santquin van slaende nyet en cesseerde heeft tot
+zynder defensien een cleyn brootmes getrocken ende
+den selven santquin gegeven een steecxken op syn borst
+ende vallende metten hoofde tegen eenen steen is corts
+daernae van lyve ter doot gecommen dwelck hem suppliant
+vuyt gronde zyns herten leet is ende comende onlancx
+binnen onser voirts. stadt van lovenen nyemande meynende dat hy
+hem daer op geleyde zoude onthouden gelyck hy inden
+lande des heeren ende graven van nassou gedaen hadde
+om zyn broot te winnen is by onsen meyere van lovenen
+geapprehendeert ende opter poirten gestelt ende
+beducht hem de suppliant dat onse voirs. meyere tegen
+hem criminelick sal willen procederen tot zynder
+condempnatien dwelck commen soude tot des suppliant groots
+ongennechten scade ende verdriete indien onse gracie
+ende misericordie hem hier op nyet en worde geextendeert
+ende verleent alzoe hu suppliant zeegt ons daerom
+oetmoedelick biddende waeromme zoe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs.
+gielis van weerde suppliant ende willende hem in dit stuct
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheit ende
+rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven scheld$
+quyte remitteren ende vergeven vuyt sunderlingen gracien
+bydesen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminelle dair inne hy ter causen voirscreven mits dat da$
+aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen lande ende hertoigdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+onverbeurden goeden indien hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer de toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zijn satisfactie
+ende beternisse ierts ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zijn ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlick behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. tfeyt tegen
+ons te beteren civilick nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalenen
+de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getruwen den cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden dairom
+ende bevelen den zelven onsen cancellier ende raedsluden dat
+voer hen geroepen die ghene die dairom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duegdelick ter verificatie
+ende interinemente van desen ende totter taxatie en moderancie vander
+voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden
+behoirende dwelck internemente de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoone
+te p$$teren presenteren? in onsen voirs. raede binnen eenen iaere
+naestcomende opde peyne van te verbuerende deffect
+van desen ende dat gedaen ende de zelve civile
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren
+sal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle
+andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegewoirige et toecommende dien dat aengaen zal mogen
+huere stedehouderen ende een yegelick van hen bezundere
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien
+#sy hieraf veranrword
+byden ontfangerre vanden
+exploiten
+remissien ende pardoenen ende van alle den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick
+genyten ende gebruycken zonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecommende tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eninge
+van zynen goeden daerom gearrestteert becommert oft
+belet waeren dat zydie zetten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende zonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hieraen doen hanghen behoudelick in
+anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+destyns ghegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van septembre int iaer onssheren duysent
+vyffhondert ende zessendertich ende van onser
+keyserycke txviie ende van castillien $ txxie
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser
+in zynen rade ende geteekent boudewyns
+visa $$ ta
+ghecollacionnneert tegens
+doriginale brieven bij mij
+decock"
+"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hendrick
+vander valcke scamel gehuwet man oudt xxvii jaeren ofte
+dairomtrent inhoudende hoe dat hy suppliant inde maent van octobri
+in dit jaer xvc xliii gegaen is ten ommegange binnen onsen stadt
+van loevenen gheen quaet bemoedende aldair hy sach staen op de groote
+merct twee oft drie gesellen spelen op een queerbeit dair onder
+andere was sebastiaen de nagelmakere van loevenen de welcke
+groote questie hadde jegens den meester vanden voirn. queerspele zo
+dat zy onderlinge vochten dit siende de suppliant hadde gheerne
+ten besten gesproken maer siende dat zyn tusschen spreker
+niet helpen en mochte ende mits dat hy sach dat de speeldere
+den selven sebastiaen oepenbaer ongelyck dede seyde slaen
+ofte steect dien cortten gesell$ metten queerberde ofte gelyck
+woirdden in substancie ende naer dien heeft den selven
+queerspeeldere den voirn. sebastiaen de nagelmakere twee
+steken gegeven dairaff hy gevaren es van levende lyve ter doot
+welcke den suppliant hertelyck leet es ende al iest dat hy
+suppliant anders nyet daertoe gedaen en heeft dan zo voirs. es
+nochtans hy heeft hem mede vluchtich gemaict ende vreest
+datmen hem oick ter causen van dien soude moeghen toespreken
+ofte molesteren hy en soude nyet vryelyck durven weeder keeren
+binnen onsen lande van brabant ten waere dat hem tvoirs. ongeval
+alzo verre alst hem aengaet by ons vergeven waere ons dairomme
+oidtmoedelyck biddende soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hierop gehadt tadvys van onsen beminden den
+burchmeesteren scepenen ende raedt onser voirs. stadt van loevenen den
+voirn. suppliant geneycht wesende tzynder supplicatie ende begeerte
+hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden ende vergeven
+remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onse sunderlinge gracie
+by desen tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick
+alle penen ende amende corporelle ende criminelle dair inne
+hy hem overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. es tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertoegdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden in dyen hy eenige heeft gelyck als hy was voer den voirs.
+dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant wie zy syn satisfactie
+nochtans eerst ende alvoeren gedaen der partien geinterresseert
+zoe verre die noch nyet gedaen en waeren civilyck behoudelyck
+nochtans dat de voirn. suppliant gehouden sal syn tselve feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer die gelegentheyt der mesdaet
+faculteyt van zynen goeden ende onsen ordonancie dairop gemaict ende
+oick te betalen die redelycke costen van justicien indien
+eenige dairomme geen ende naegevolgt ter taxacien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voer hen geroepen die gene die dairomme behoiren
+sullen geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende interinemente van desen iegewoirdigen
+brieve welck interinement de selve suppliant schuldig sal
+syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven
+jaere naestcomende op de peyne te verbeuren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civilyck
+ende costen van justiecien getaxeert ende betaelt synde
+alst behoirt van welcker amende onsen ontfangher
+vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere
+onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tot onsen proffyte metten anderen penningen van synen ontfange
+zy onse drossaet van brabant meyer van loevenen amptman van
+bruessel scoutteten van antwerpen ende van tshertogenbossche
+ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die syn oft wesen
+mogen tegenwoirdiche ende toecomende ende aengaen mach den
+voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gratien
+remissien ende quytscheldingen inder manieren voirscreven peyselyck
+volcomelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten genyeten
+# sy hier af verantwort
+byden ontfang vanden exploicten
+ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+zyn lyff of eenige van zyn ongeconfisqueerde goeden waeren
+daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+april int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende dryenveertich
+voer paesschen van onsen keyserrycke txxve ende van onsen
+rycke van castillien ende anderen txxixe aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+onderteekent de zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+jacuwez"
+"philips bijde gratien goidts coninck van castillien
+van arragon, van leon etc. doen te wetene allen tegenwoor-
+dige ende toecommende dat wij ontfangen hebben die oijtmoedige
+supplicatie van marcelis stijnen ingeseten onser stadt van
+herentals ende schoenmaecker van sijn ambacht inhoudende
+hoe dat hij inden jaere 1624 tot onderhoudt van zijne familie
+binnen de selve stadt heeft doen cultiveren ende besaeijen seker
+stuck landts gelegen achter zijnen woonhuijse hebbende t'selve
+graen in julio doen affpicken ende in schooren leggen ende
+naerdijen t'sijnder kennisse was gecomen dat de voors. affge-
+pickte graenen bij nacht ende ontijden hem suppliant werden
+ontdraegen soo heeft de selve doen gaedeslaen bij twee van
+zijne dienstboden welcken nijettegenstaende soo is gebeurt
+dat opt voors. landt ofte velt sijn gecomen ses ofte seven soldaeten
+met intentie om sijns suppliants voors. affgepickt koren
+oft een groot deel van dijen wech te draegen ende naer-
+dijen sulcx geschieden snachts omtrent den thien oft elff
+uren soo hebben de voors. dienstboden met luijder stemmen
+geroepen seggende meester daer sijn dieven op het landt die
+t'coren willen wechdraegen dwelck den suppliant verstaen
+hebbende heeft van stonden aen sijn geweer inde handt
+genomen ende vindende de selve dieven op het landt heeft
+met luijder kelen geroepen help help soo dat eenige van
+sijns suppliants gebueren ofte ingesetenen der voors. stadt
+sijn vuijtgecommen ende naerdijen de voors. soldaeten hun
+voorvluchtich waeren maeckende ende de suppliant
+deselve was vervolgende soo sijn de selve dieven blijven
+stille staen omtrent seker huijsken genoempt het sweer-
+deken inde cloosterstraet met intentie omme den suppliant
+die t'sijne was vervolgende aldaer te evelen oft te
+vermoorden dan alsoo de borgerije daer omtrent was commende
+om den suppliant te assisteren soo hebben de voors. dieven hun
+verspreijt ende dat doende doorgeloopen sijnde in voors. door-
+loopen gebeurt dat den suppliant ontsteken zijnde in colere
+een vande voors. dieven heeft achterhaelt ende den selven
+met een pedarm furieuselijcken op het hooft geslaegen ende
+dapperlijck gequetst soo dat hij vande selve quetsure van
+stonden aen is gestorven tot sijns suppliants groot leet-
+wesen sonder dat den suppliant ten tijde van het infligeren
+vande voors. quetsure kennelijck is geweest den naem
+vanden overleden dan heeft des s'anderdachs smorgens verstaen
+dat hij was genaempt quintin ieusne soldaet vande compaignie
+van capiteijn jean de vaux$ de welcke overmidts zijne
+voorgaende misdaeden op zijnen rugge was hebbende
+een brandtmerck gelijck sulcx al naerder is geverificeert
+met diversche autentijcke bescheeden in onsen raede van
+brabant t'anderen tijde overgegeven tot verificatie van
+gelijcke requeste als dese ende al hoewel op zijns suppliants
+voorgaende requeste midts het prompt bewijs dat den
+suppliant t'voors. ongeluck heeft gehadt door juste oirsaecke
+hem bij onsen voors. raede opene brieven van remis waeren
+geaccordeert soo heeft nochtans den schouteth der voors.
+stadt van herentals vuijt eene sunderlinge passie haedt
+ende neijt die hij den suppliant ende zijne ouders is draegende
+soo vele geeffectueert als dat de depeschen vande voors.
+opene brieven tot nochtoe is opgehouden onder pretext
+van sekere informatie bij hem genomen vuijtten monde
+vande andere medeconsoirten des voornoempden overledene
+maer want den voornoemden schouteth hem is vante-
+rende dat sonder sijn toedoen ende favorabel advijs t'voors.
+geaccordeert remis nijet en sal geaccordeert worden
+ten waere aen hem eene eerlijcke recognitie worde
+gedaen daertoe den suppliant midts sijn sober qualiteijt
+ende middelen hem nijet en kan verstaen soo is hij
+iterativelijcken ons voor oogen stellende dat hij is een
+man van eeren geboren van catholijcke ouders ende
+dat hij inde selve religie ende alle zijnen handel hem
+voor datum van t'voors. ongeluck altoos eerlijck ende
+naer behooren heeft gecomporteert naer breeder vuijt-
+wijsen vande certificatien daer van zijnde welcken
+aengemerckt ende dat den suppliant heeft gehadt eene
+rechtveerdige oirsaecke om de voors. nacht dieven te
+vervolgen ende het zijne in dese benaude gesteltenisse
+des tijts gaede te slaen soo heeft hij ons daeromme itera-
+tivelijck oijtmoedelijck gebeden hem t'voors. ongeval ende
+misdaet te vergeven ende ten selven eijnde doen de-
+pescheren onse opene brieven van remis daertoe dienende
+soo ist dat wij desen aengesien geneijcht wesende ter
+beden des voors. suppliants ende willende hem in dit stuck
+prefereren gratie ende misericordie voor strangheijt
+ende rigeur van rechte nijttegenstaende dat t'selve
+feijt ende ongeval nijet en is overjaert hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quijtgeschouwen ende
+vergeven schelden quijte ende vergeven vuijt sunder-
+linger gratien bij desen onsen brieve t'feijt ende ongeval
+boven geruert midtsgaders alle offensie ende bruecke
+corporele ende criminele daerinne hij ter causen
+voors. met dat daeraen cleven mach tegen ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben ende hebben
+hem dijen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zijnen goeden
+naeme faeme ende geruchte in onsen voors. lande
+van brabant ende allen anderen onse landen ene heer-
+lijckheden ende tot zijnen onverbeurde goeden indijen
+hij eenige onder ons heeft gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voor de toecompste vanden voors.
+feijte imponerende hier op een eewich geswijch
+onsen raedt ende procureur generael in brabandt
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wie zij sijn satisfactie ende beternisse ierst ende voor
+al gedaen der partije geinteresseerde indijen die noch
+nijet gedaen en zij ende eenige daertoe staet civilijck
+alleenlijck behoudelijck dat die voors. suppliant gehouden
+sal sijn t'voors. feijt tegen ons te beteren civilijck naer
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van zijne
+goeden met oijck te betaelen de redelijcke costen van justitien
+hieromme alreede gedaenende te doene allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen zeer lieven ende getrouwen
+die cancellier ende lieden van onsen voors. raede in
+brabant die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen ontbieden daeromme ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidtslieden dat voor
+hen geroepen de ghene die daeromme behooren geroepen
+te zijne zij procederen wel ende deuchdelijck ter verifi-
+catie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vande voors. amende ende costen van
+justitien alsoo sij sullen bevinden te behooren welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal zijn
+te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op te pene van te verbeuren d'effect van dijen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden
+ghenen dijen dat behooren sal $$$$$$$$$$$$$$
+den voors. suppliant van dese onse tegenwoordige
+gratien ende remissien ende van alle d'inhouden van
+desen zij onsen voors. raedt ende procureur generael
+in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende toe-
+commende dien dat aengaen sal mogen hunne stede-
+houderen ende eenijegelijck van hen besundere soo hem
+toebehooren sal doen laeten ende gedoogen den voors.
+suppliant van deser onser tegenwoordige gratien ende
+remissien ende van alle d'inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren vore verhaelt rustelijck
+vredelijck volcomelijck ende eewelijck genieten
+ende gebruijcken sonder hem te doen oft te laeten
+geschieden nu oft in toecommende tijden eenich
+hinder letsel oft moijenisse aen lijve noch aen goeden
+ter contrarien maer indijen sijn lijff oft eenige van
+van zijne goeden daeromme gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat zij die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcom-
+mender delivrantien want ons alsoo gelieft ende
+ten eijnde dat dit vast ende gestadich blijve tot
+eewigen daegen soo hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen recht
+ende eenenijgelijcken anderen dessijns in allen gegeven
+in onser stadt van brussele den achsten dach der maent
+van maij int jaer ons heeren duijsent zes hondert
+sessentwintich ende van onse rijcken het seste
+onder opde plijcke stondt bijden coninck was
+onderteeckent steenhuijse ende was gesegelt
+met eenen groenen wassen zegele vuijthangende
+in groene zijde snoeren
+concordat$$
+de witte"
+"remissie van dootslage phelips bijden gratie gods ertshtoge van oistenrijcke,
+hertoge van bourgongien, van lothier, van brabant, van stier, van karinten,
+van cram, van limourg,van luxsembourg ende van geldre, grave van
+vlaenderen,van habspourg, van thirol, van sirette, van kiburg, van artois,
+vanbourgongien, palatyn van henegauwe, van hollant, vanzeelant, van namen
+ende van zutphen, mercgrave des heylichsroemschen rijck ende van burgauw,
+lantgrave in elsaten heerevan vrieslant opter windesmarck, van portenauw, van
+salmsende van mechelen doen te wetene allen den ghenen dienu sijn ende
+namaels wesen sullen dat wij ontfangen hebben dieootmoedige supplicatie van
+jaspar ghyps alias de blauwe, geborenvan onser stede van mechelen, inhoudende
+hoe dat derthien jaerenoft daer omtrent geleden sijn die voirscreven
+suppliant drinckende ende goedegenaempt de kemele met hans de merle, thomaes
+oom, ende tschotsrobbeken, die voirscreven hans de merle stont op van der
+taffele endeghinck int achterste quartier vanden huyse in meyninge
+sijnewatere te makene soo hij seyde aldaer hij vant wijlen willem vandeneecke
+ende lyon vanden eecke des selfs willems bastaerts sone, denwelcken den
+voirscreven hans vraechde bij redene zij des savontste voeren bij crachte
+hemlinden vervorderen wilden te nemen ende wechleydensijn lyef daerop dat die
+voirscreven willem ende lyon zeere hoogelicverandwoorden ende diere cause
+rees groot geschel tusschen denvoirscreven willem ende hans in sulckerwijs
+dat zij elcanderen smeten ende hangende tvoirscreven geschel die
+voirscreven suppliant gheen quaets vermoedendenoch geadverteert sijnde van
+diere gevechte quam oic aldaer meynendesijne watere te makene ende dede soe
+vele dat hij beede de partijenverscheydde deen vanden anderen ende met hem
+leydde den voirscreven hanssijn geselle wederomme in sijn gelach aldaer zij
+waeren sekeren tijthangende den welcken hemlinden aengebracht wert dat die
+voirscrevenwillem ende lyon vanden eecke met drie oft viere andere
+gesellenwel gestockt ende gewapent vergadert waeren bijder achtersterduere
+vanden selven huyse ende omme alle ongenoechten te schuweneende paeys te
+makene tusschen de voirscreven partijen de voirscreven scotghinck alleene
+inde camere dair die voirscreven willem, lyoen ende sijnemedegesellen
+waeren den welcken hij vraeghde oft zij allegeschillen ende ongenoechten
+achter laetende ende te mijenten stellendeter vrede ende paeys niet verstaen
+en wilden ende drincken metelcanderen daerop van wegen vanden voirscreven
+willem ende lyoenrudelicke geantwoordt was dat zij geenen pays hebben enwilden
+dit hoorende bij den voornoemde scot toornich wesende vanderonwetender
+antwoorde die zij hem gaven zyde als ghij den paeysniet maken en wilt gaet
+ende doet uwer moeder oft sulcke woordenin substantie ende alsoe van dair
+vertrock ende quam weder tot sijnen
+medegesellen hemluyden vertoogen tegent dat hij gedaen ende vernomenhadde de
+welcke dit hoorende stonden op vanden taeffele nemendt inhunerlieder handen
+deen eenen wijnpot ende dandere eenen croesende in meyninge selve den
+paeys te makene ende tsamen te drinckenende quamen zoe inde camere dair die
+voirscreven willem ende lyoenmet huerlieden gesellen zaaten ende droncken
+den welcken zij begheerdendat sij tsamen souden willen drincken ende als die
+voirscreven suppliant ende sijn gesellen indt voirscreven camere
+gecomen waeren die voirscreven willemdie hem achter der camere duere geborght
+hadde vraechdeoft zij alle inde camere waeren ende dit seggende sloet de
+dueretoe, zeggende dat hij moeste dansen in huerlieder geselschapende
+terstont begonste te slaene van boven nedere op den voirscreven suppliant
+ende sijne medegesellen zoe deden oick sijne andere gesellendie aldair gecomen
+waeren wel gewapent ende gestockt als voirseid esomme den selven
+suppliant ende zijne voirscreven medegesellen van den lijvete grievene dit
+siende bijden voirscreven suppliant ende zijne voirscreven medegesellen
+dat zij soe achterhaelt ende vervangen waerenende heurlieden van noodt was
+huerlieder lijf te beschermen, steldenhemluyden ter neere, deen met eenen
+stoele ende dandere met denghenen dat zij consten gecrijgen in sulcker wijs
+dat daer sulckgecrijsch ende geneerte rees dat alle den ghenen die int
+voirscreven huyswaeren wordden beroert ende vervaert ende quaemen
+terstont andeduere op ende stelden hemluyden tot scheyden van den
+voirscreven partijenzoe gebuerdet dat al eer die voirscreven vanden huyse
+consten indevoirscreven camere geraken sekere slagen gegeven waeren aen
+beeden sijden ende sunderlinge eenen grooten plach op den voirscreven willem
+daer vanhij xv dagen daer naer oft daer omtrent ende naer dat hij op de
+straten gegaen ende gefrijnenteert hadde van amende lijveter doot gecomen es
+ende al est soe dat al tgenent dat dievoirscreven suppliant gedaen heeft
+int voirscreven genechte geschiet es zijnslijfs verwerende ende dat hij
+partije daer of voldaen heeft hemgeabsenteert vuyt onsen landen ende
+heerlicheyden inden welckenhij niet en soude dorren wederkeeren noch
+converseren maertot een wegen dagen dair vuyt blijven ende bedwongen zijn
+tegaen dolen in vremde landen ende contreen in groote verdrieteende
+elendicheyt in dien hem onse gracie ende ontsaermharticheythier op niet
+verleent en worde alsse hij zeeght ons zeeroitmoedelicke daer omme biddende,
+soe est dat wij diesaken voorscreven overgemerct genegen wesende ter
+$$$oi***bedigerbede ende supplicatie vanden voirscreven jaspar ghyps
+suppliant willende hem in dit stick gracie ende genade prefererenvoor riguer
+vanjusticien den selven jaspaer suppliant ten eereende werdicheyt vander
+heyligen passie ons heer jesu christi diehij leet thout des cruysen voor ons
+allen op sulck dach
+als hedent hebben in den gevalle als boven vergheven, quyt gescholdenende
+geremitteert, scelden quyte, vergheven ende renuntieren vuyt onserzunderlinge
+gracie bij desen onsen brieven tsa$$$***t ende dootslachboven verclaert
+mitgaders alle boeten, brueken ende offensiencorporelle ende criminelle
+ende civile dair inne hij ter cause voerscrevenmit datter aencleven mach
+tegens ons ende justicie misdaenverbuert ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem als vandesen wedergestelt ende gerestitueert wederomme stellen
+enderestitueren tot sijnder goede fame, name ende geruchte in onsenlanden
+ende heerlicheyden ende tot allen sijnen onvervuerde goedenin dien hij
+eengige heeft, gelijckerwijs als hij was el eer tvoirscreven feyt ende
+dootslach geschiet was, stellende ende impnerende hierop eenen eeuwich
+zwijgen onsen procureur generael ende allen anderenonsen justicieren ende
+officieren wie zij zijn, satisfactie ende beteringevooren ende alder werk
+eerst gedaen der partije geinteresseert in dieneenige dair toe dient ende die
+niet gedaen en es civilick alleenlickontbieden dair omme ende bevelen onsen
+lieven ende getrouiwendie cancelier ende luyden van onsen rade in brabant
+dat voer hemliedengeroepen die ghene die hier toe behoeren geroepen te sijne,
+zij procederenwel ende duechdelick ter verificatie ende intervernierende
+van desen onsenbrieven ende dat gedaen sijnde zij onse drossart van brabant,
+marcgreveende schoutheten van onser voirscreven stede van antwerpen
+ende alle andere onse justicieren, officieren ende onderzaten oft
+huerlieder stedehouderen ende elcken van henluyden bijzunder dien dit
+nopenoft aengaen sal mogen, doen laten ende gedoegen den voirscreven
+suppliant van onse iegenwoirdiger gracie, quytsceldinge ende remissie
+ende vanal den inhouden van desen, soe ende inder manieren als
+voerscreven staetrustelic, vredelick ende tot eewigen dagen gedaen te sijne,
+nu noch intoecomende tijden eenich belet, hynder oft moeynisse ter
+contrarie en laatnoch en goede in eeniger manieren mair in dien hij oft
+zijnevoirscreven goede niet verbuert als voirscreven is ter cause
+voirscreven belet genadigen oft becommert waren dat zij die terstont
+ende sonder vertreckstellen ontslaen ende overcomen oft doen stellen
+ontslaen ende ontcommerentot geheelder ende volcomender delivrans want
+ons alsoe gelieftgedaen te zijne ende op dat dese dingen goet, vast ende
+gestadichblijven mogen tot eewigen dagen soe hebben wij onsen segel hieraen
+doen hangen behouden in andere saken ons recht ende eeneniegelijcken tsijne
+in allen, gegeven in onse stad van mechelen op den heyligen vrijdach int jaer
+ons heeren duyst vijfhondert ende twee.aldus ondergeschreven op te plycke
+bij mijnen heer den ertshertogein zijnen raedt. visa ende geteykent
+henetongecollationeert ende bevonden accorderendemetten originalen $$$
+brievenbij mij"
+"philips etts. doen te weeten allen tegenwordigen ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben d'oitmoedige
+supplicatie van cornelis lauwen geboren van dessel oudt
+ontrent twintich jaeren inhoudende hoe dat hy op den
+16 en mey 1644 heeft sitten drincken onder d'landt
+van turnhoudt ten huyse van joris bos op schornons
+alwaer eenen cornelis doremans eenen moetwilligen
+torvechter hem aengecommen is met veele injurieuse
+ende spytige woorden ende daermede nyet ophoudende heeft
+ten lesten opgenomen eenen dryvoetstoel waermede hy
+den suppliant mynde te neder te slagen ende alsoo den
+suppliant sich mynde te retireren ende den voors. doremans
+te ontvluchten heeft den selven hem gedreven tot inder
+hoeck vande camere alwaer hy den suppliant metten stoel
+mynde doot te slaegen soo dat den supliant noothalven
+ende om syn leven te verdedigen genootsaeckt is geweest syn
+selven teweer te stellen ende treckende syn mes den voors.
+doeremans soo heeft gequest dat hy daer van is commen te
+sterven ende alsoo de vrienden vanden voorschreven
+doeremans geinformeert synde vande onnoeselheyt
+des suppiants hebben hem tvoirs. feyte soo $$ $$
+aengaet vergeven ende hunne civile actie afgegaen
+midts yet gevende tot onderhout vande selven natuerlijcken
+kinds byden voors. doremans verweckt $$ $$ als datten
+suppliant daerover is geapprehendeert byden officier vande
+voig$eye van moll baelen ende dessel hem $$$
+te dyer oirsaeke in secrete gevanckenisse hebbende
+tegens hem geconcludeert gelyck men in dyergelycke
+casis gewoon te doen $$dt oversulcx oitmoedelyck
+om onse brieven van remis daertoe dienende waerom
+soo ist dat wy desen aengesien ende hierop
+eerst gehadt dadvys vanden onderschouteth van
+moll baelen ende dessel geneyght wesende
+ter beden ende supplicatien des voirs. suppliants ende
+wesende hem $$ in dit stuck gratie ende misericordie
+voir strangheyt van recht nyettegenstaende
+dat tselve feyte ende ongeval noch nyet
+en is overjaert hebben den selven suppliant inden
+gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gratien by desen tfeyt ende ongeval
+boven geruert midtsgaeders alle offencie ende
+bruecke corporele ende criminele daerinne hy ter
+causen voorscreven midts dat daeraen cleven
+mach tegen ons ende justicie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben ende hebben dyenaengaende
+wedergestelt ende geretitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme ende faeme in onsen #
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlyckheden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indyen hij eenige onder heeft gelyck ende
+in alder manieren soo hy was voorde toecompste vande
+voorscreven feyte imponerende hierop een eeuwi#
+geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wy sy syn satisfactie ende beternisse ierst ende
+vooral gedaen den partye geinteresseerde indyen die noch
+nyet gedaen en sy ende daertoe eenige staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat den voors. suppliant
+gehouden sal syn tvoors. feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheyt vande saecke
+ende faculteyt van syne goeden met oick te betaelen
+de redelyck costen costen van justitien hierom
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende $$
+van onsen seer lieven ende getrouwen cancellier
+ende lieden van onsen raede in brabant die wy
+daertoe gecomitteert hebben ende commiteren by
+desen ontbieden daeromme ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende raedtslieden dat $$ hen
+geroepen de gene die daeromme behoiren geroepen te syne
+sy procederen wel ende deuchdelyck ten verificatien ende
+interinemente van desen ende totten taxatie ende
+moderatie vanden voors. amende ende costen van
+justitie alsoo sy sullen vinden te behoiren welck
+interinemente de voors. suppliant gehouden sal syn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voors. raede binnen sesse maenden op pene
+vante beuren deffect van dijen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt synde in handen vanden
+genen die dat behoiren sal hy onse voors. procureur
+generael ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten tegenwoirdige ende
+toecomende dyen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen nu synde ende naer-
+maels wesende ende eenyegelycke van heur
+besundere soo hem toebehoiren ende aengaen
+sal mogen dat sy sal $$ $$ doen
+ende laeten ende gedoogen van desen onsen tegen-
+woirdigen gratien ende remissien ende van alle den
+inhouden van deselve inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt rustelyck vredelyck ende
+volcomelyck genieten ende gebruijcken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu oft
+in toecommende tyden eenich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyve noch aen goederen
+ter contrarien maer indyen den voors. suppliant
+oft eenige van syne goeden daeromme gearresteert
+becommert oft belet waeren dat sy die setten
+ende stellen terstondt ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender
+delivrantien want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestaed#
+blyve tot euwigen daegen soe hebben wy onsen
+zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen recht ende
+eenyegelycken anderen dessyns in alles
+gegeven in onser stadt van brussel#
+den 22en $$bris 1644 van
+onse rycken en 24en ende was
+geparapheert borss $$ ende opden
+plyck stondt gescreven by den
+counicx ondergetekend steenhuyse"