diff --git "a/data/doc_by_doc/valid.csv" "b/data/doc_by_doc/valid.csv"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/data/doc_by_doc/valid.csv"
@@ -0,0 +1,8523 @@
+text
+"kaerle byder gracien goids gecoren roomsch keyser altyt
+...eerder tsrycx coninck van germannen ende eertshertogen
+van onsere hertoge van bourgoingnen van lothren van brabant etc.
+doen te wetene allen den ghenen die $$nu? zyn ende namaels
+wesen sullen dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van ianne vanden tympele ingesetene onser
+stadt van lovenen inhoudende hoe dat hy inde maent
+van septembri inden iaren xv c ende xxij is mit meesteren
+clase hoerenberch alias van valckenborch gegaen in
+een huys oft biertaverne genoemt den langen nuese
+ende aldair commende hebben aldaer gevonden sitten
+drinckende laur?eyse van brezip ianne pipenbuys
+ende eenen priester van merchtenen vergeselscapt
+mit twee oft drye vroukens in een camere die voirs.
+suppliant seggende totten voirs. geselscape in effecte
+goeden avont goeden avont dairop die voirs. ian
+pipenbuys antwoirde god gruet u wairop die voirs.
+suppliant wederom seyde wat ruter? sit huer dairop
+die voirs. pipenbuys antweerdende seyde wat wildy
+vanden ruyter maken nemende mit dien den pot
+mitten byere seggende totten voirs. suppliant ick bringe
+u een droncxken dwelck hy suppliant wachtende
+ende nemende den pot inde hant bracht den voirs.
+laureyse oick een droncxken die tselve oick wachte
+ende mit dien nam die voirs. ian pipenbuys eenen
+anderen pot mit byere vander tafelen bringende dair
+mede eenen dronck den anderen geselle te wetene
+den voirs. meesteren clase hoerenberch die den dronck
+oick wachte dwelck gedaen zynde vraeghde
+die voirs. laureys totten voirs. suppliant comdy hier
+om ons eengen overlast te doene dairop die voirs.
+suppliant mochte antwoirden in effecte dese oft gelycke
+woirden want hem die ten lesten nyet voer en staen
+mits dat hy wel by drancke was iae ghy broer
+wairomme wilde ghyt verantwoirden dairop die
+voirs. laureys terstont seyde wilde ghy van scheyden?
+ock wille oick van scheyden soe dat die voirscreven
+suppliant ende laureys terstont van scheyden toeckende
+ende die voirs. meester claes insgelycx dwelck
+ziende die voirs. priester van merchteme ende die
+voirs. vrouwen zyn vuyter cammeren genloden? ende die
+die voirs. jan pipenbuys is toegescoten den voirs.
+meesteren clase ende hem afgenomen een cortte
+dagge die hy boven zyn lanck mes inde andere
+hant hadde bynnen welcken tyde die voirs. laureys
+een quetshuere gecreegh vande voirs. suppliant in
+zyn schoudere nyet zekerlich wetende hoe ende
+in wat mannieren tselve gebuerde mits dat die voirs.
+suppliant doen ter tyt zeere wel by drancke was
+ende in zynder memorien zeere geturbeert mits der
+rammelingen die doen inder voirs. cameren was ende
+zyn alsoe gescheyden naden welcken is die voirs.
+laureys gaen zyn werck doen luttel oft nyet vele
+achtende op die voirs. quetsuere nyetemin is bynnen
+den derden dage aflivich geworden dwelck den
+voirs. suppliant vuyt gronde zynder herten zeer leet is
+ende hem beduchtende strangheit van instituen
+die gegaen int tgoidshuys van vrouwen percke
+aldair hy hem heeft gezonden gehouden?den tyt van omtrent
+vuer maenden bynnen welcken tyde hy mitten p$$
+geinteresseerde is overcomen ende den wet$$
+ende z$$$ge gedaen ende al voldanen ende
+hem int voirs. goidshuys zynde is hy gedaight ten
+versuecke vanden zegelen onss neven des cardinaels
+ende bisscoppen van luydicke te compareren voer
+den officiael te diest residerende ten eynde dat
+hy als clerck soude composeren vanden voirs. delicte
+dwelck die voirs. suppliant nyet achtende en is nyet
+gecompareert soedat die voirs. zegelen nyet resst$$
+heeft tegen den voirscreven suppliant geprocedeert totter
+qt$$atien exclusive in meynnigen wesende den voirs.
+suppliant te exco$$$ ende mit censueren ende
+anderssins tegen hem te procederenen wair af die
+voirs. suppliant geadverteert wesende ende beduchtende
+in eenige censueren van exco?ratie ende anderssins
+te commen heeft hem soe verre laten induceren
+dathy mitten voirs. zegelen is overcomen meynenden
+dair mede aen ende tegen eenen iegelycken tersaken
+vanden voirs. delictie voldaen te hebbenen ende te
+gestane gelyck hem toegeseeght was ende want
+die voirs. suppliant hem verwonden heeft mitten voirs.
+$positien bedrogen ende iammerlicken verleydt
+gemerct dat hy dairmede nyet en is bewaert
+mair dat ons als hertoge van brabant alleenen ende
+nyemandt anders en competeert die hoogheyt van
+remissien ende quytsceldingen te gevenen in desen
+onsen lande van brabant ende dat hy alsoe
+gesscapen waire mits strangheyt van iusticien
+ende anderssins ende in meerderen laste ende
+pericule te commen soe verre hem tselve by ons
+daer die passie onss liefs heeren nyet en worde
+vergeven ende oick geremitteert tgene dat
+hy by ignorantie inde voirs. compositie aenden
+voirs. zegelen gedaen tegen onse hoogheit mach hebben
+misdaen ons mits dien biddend om onse gratie
+ende brieven van remissen van af wairom
+soe eeft dat wy desen aengresien willende altyt
+gratie ende genade prefereren voer rigner? van
+iustitien den voirs. suppliant geneycht wesende
+tot zynder beden ende supplicatien hebben in gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven
+ende vuyt zunderlinger gratien quytschelden
+remitteren ende vergeven tstuck ende den dootslac$
+dairaf boven mentie gemaict is ende oick mede
+dat hy dairaf tegen onse hoogheyt remissie van$
+voirs. onsen neve den cardinael van luydicke
+heeft verworven ende compositie gemaict aen zyn$
+zegelen mit allen offensien het zy corporele
+oft criminele dair inne hy ter saken van beyden
+voirs. stucken soude mogen gevallen zijn ende
+tegen ons ende iustitie misdaen hebben stelli$$
+hem dien aengaende in zynder goeder famen name
+ende tot allen zynen goeden nyet verbuert zynde
+op dat hy eenige hebbe ende anderssins soe hy
+was voer die geschiedenisse vanden voirs. dootslage
+delictie ende mesose imponerende hierop onsen
+procureur general in brabant onsen meyer van
+lovenen ende voirts allen anderen onse richteren
+ende officieren vanden finalen heeren vanden selven
+onsen lande dien dat aengaen sal mogen een
+eeuwich gezwych ende silentie satisfactie
+nochtans gedaen der partien geinteresseerde in
+dien die nyet gedaen en zy ende dat civilick
+alleenlick behoirdelick oick ende in desen
+versien dat die voirs. suppliant sal gehouden zyn den
+voirs. dootslach mitten voirs. misose ende delicte
+aen ons te beteren ende dair voer te betaelenen amende
+civile nae gelegentheit van den stucken ende faculteyte
+van zynen goeden ende oick mede die costen van
+iustitien dairom gedaen ende te doene alter taxatie
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+cancellier ende luden van onsen raide geordineert
+in brabant die wy dairtot # comitteren by desen
+ontbieden dairom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende luden van onsen voirsc.
+raide dat geroepen voer hen die ghene die dair
+toe behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelick totten internementie
+ende verificatien van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civilder beternissen
+ende costen van iustitien ende dat gedaen
+ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende
+ende betaelt in handen van eenigen van onsen
+ontfangeren dien dat behooren sal die welcke
+daiaf sculdich sal zyn tot onsen proffyte rekening
+bewys ende reliqua te doene tallen tyden als
+hy des sal worden versocht zy ende voirts alle
+andere onse richteren officieren ende dieneren
+vanden finalen heren onss voirs. lants van brabant
+dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant
+van deser onser gratien quytscheldingen ende
+remissies inder manieren boven vercleert doen
+laten ende gedoogen peysselick vredelick ende
+eeuwelick genyten ende gebruycken sonder
+# etc? hier af antwort
+by den ontfanger
+vanden exploeten
+hem dair inne tedoene oft te laten geschieden in
+line oft zyne goeden eenigen hindere stoot oft
+letsel ter contrarien ende by alsoe hy oft zijner
+voirs. goeden ter saken van desen nu oft in toecomen
+tyden gecommert gevangen oft gearesteert worden
+die selve ter stont ende sonder vertreck stellen
+ende doen stellen tot geheelder ende volcomender
+delivrantie ende ten eynde dat dit vaste ende
+gestentich zy ende blame tot eeuwigen dagen
+hebben wy onser zegele hier aen doen hangen
+behoirdenlich nochtans ons in anderen dingen
+onsen rechte ende anderen h.. rechte in allen
+eegenen in onser stadt van bruessele in$$
+maent van aprille int iaer onssen heren duysent
+vyfhondert ende zessentwintich nae paessch$
+ende van onsen rycken vrouwe? noetere ? vanden
+roomschen van germainen etc. dachste ende
+van castillien van leon ende anderen het elfste
+aldus gescreven ende geteekent boven opte
+plycke byden keyser ter relatien vande
+raide l? de hane"
+"brieve van remissien voir ghysbrecht vander lynden van te
+hebben sonder oirlof oft consent van anden $$$ heere oft des
+macht hebbende afgehouden heeft oft doen afhouwen
+opt bosch van sonien zekere gehaicte ende ongehaicte eyken
+ende espen
+maximiliaen byder gracien goids hertoge van oistrycke van bourgoingnen
+van lotharingen van brabant van limborch van luxemborch ende van gelre greve van
+vlaenderen artois van bourgoingnen palatyn van henegouwen van hollant
+van zeellant van namen ende van zuytphen mercgreve des heylich
+rycs heere van vrieslant van salins ende van mechelen, doen cont
+allen luden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van onsen geminden ghysbrechte vander lynden onse
+gheswoeren coepman van onsen woude ende bossche van zoenien
+inhoudende hoe dat voermaels nae dien die voirs. suppliant
+gesproken ende gecommuniceert hadde met onsen lieven ende getruwen
+rentmeester generael van brabant janne van olmen ende hem
+opgedaen hoe dat hy van zinne was te doen maken bynnen
+zynen hove by anderlecht gelegen ene cappelle tair toe hy
+onder tandere behoeven soude te hebbene een seker quantiteyt
+van houte hem vragende oft hy egheene maniere en soude connen
+gevinden om van ons te hebbene acht oft negen eycken waer op
+hem byden voirs. onsen rentmeester geantwerdt wordt dat in dien
+wy geadverteert waeren vanden langen getruwen diensten die de
+voirs. suppliant onsen voervorderen hertoghen van brabant ende ons
+gedaen hadde ende noch dagelycx dede hy hoepte dat wy hem
+die voirs. stucken van houte nyet weygeren noch ontseggen
+en souden naewelke woerden die voirs. suppliant hem
+betruwende in onse gracie hoepende dat wel te gecrygene oft
+emers quyt te wesene mit te betalene te weerde vanden houte
+heeft zonder voerdere consent van ons te hebbene doen
+afhouwen in onse voirs. woudt ende bossche van zoenien acht
+eycken ende een espe om te verwerckene ende te bestadene inde
+tymmeruige vander voirs. cappellen dwelc gecomen
+wesende ter kennissen van onsen woudtmeester van brabant
+heeft den voirs. suppliant gecalengeert ende is in wille van
+hem te hebbene ende te nemene groete broeken ende boetene ende en
+soude die selve suppliant niet connen geweten hoe hy dair aff
+soude moigen geraken ten waere dat wy onse gracie ende genade
+dair aff te hem weerts keerden alsoe hy seeght dair om hy
+ons oetmoedelyc heeft gebeden soe eest dat wy ter beden
+des voirs. suppliants geneycht wesende hebben den selven suppliant
+in vergheldingen der voirs. diensten onsen voirs. voervorderen
+ende ons by hem gedaen als voirscreven is ende anderssins
+quytgescouwen ende vergheven mit desen onsen brieve tegewoerdigen
+brieve ende van zunderlinger gracien quytschelden ende vergeven
+allet tgheen des hy uuyt saken vanden afgehouwene boomen
+voirscreven mistaen ende misbroect macht hebbene mitgaders alle
+broeken ende boeten dair inne hy by reedene van dien gevallen
+soude moegen wesen ontbieden daer om ende bevelen onsen
+woudmeester van brabant voirscreven dat hy doende ende laeten den
+voirs. suppliant deser onser gracien ende quytscheldinghen
+rustelic ende vredelyc gebruyken hem ongemoeydt laeten
+vanden broeken ende boeten voirscreven want wy willen dat
+hy overbringhene alleen desen onsen brief oft vidimus vanden
+selven gecollacionneert ende geteykent by enigen van onsen
+secretarysen oft inden cameren van onser rekeninghen dair aff
+ongelast zy ende blive in synen rekeninghen by onsen
+lieven ende getruwen den luden van onser rekeninghen
+voirscreven dien wy bevelen dat alsoe te doen sonder wederseggene
+nyet tegenstaende enighen ordinancien statuyten geboden oft
+verboden tair tegen wesende ende des torconden hebben
+wy onsen zeghel aen desen brief doen hangen gegeven
+in onser stat van bruessel opten xvien dach der maent van
+meye int jair ons heren duysent vierhondert vier ende lxxx
+aldus geteykent by myen here den hertoghe $$$
+p. meerbeke
+dese voirs. kopie is gecollationneert mitten originalene
+bezegelden brieve ende bevonden concorderende by
+my"
+"copie van eender abolicien van bartel vanderheiden
+kaerle etc allen den ghenen die dese onse briefve zullen zien saluyt
+*1 dat wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van bartel
+vander heyden inhoudende hoe dat in sekere sake hangende in onsen
+rade geordineert in brabant tusschen janne van ratingen impetrant
+ende den suppliant gedaichde dieselve suppliant bescreven is geweest
+te compareren in persoone voir commissaryse vanden voirs. onsen
+rade om hem sekere interrogatien gegeven te wordden welcke
+achtervolgende is die suppl gecompareert voir commissarisen daer?
+toe gecommittert te wetene onse lieve ende getrouwe meesteren franchen ?
+vander hulst ende meesteren adolve vander noot beyde raiden
+ordinaris vanden voirs. onsen rade / nae desen heeft onse procureur
+vanden voirs rade den suppliant doen dagen voir den voirs. onsen
+rade ende geobtineert twee deffaulten in meyningen gelyc men ver$$?
+de suppliant aen te sprekene van zekeren eenige pretensen injurien
+oft irreverentien die hy suppliant tegen ons geseit oft gedaen
+soude hebben inden persoon vanden voirs. meesteren francken
+wesende commissaris als dat hebbende deselve suppliant vele
+hiffige woirden tegen eenen heeren roelof de vrieze ende anderen?
+zyn partie dair tegewoirdich wesende die voirs. meester fancken
+soude den suppliant hebben bevolen te zwygen zeggende in
+effecte *2 hy soude hem doen zwygen ende gevangen doen stellen
+dair op de suppliant soude hebben geantwordt effectivelic ic zien
+wel ghy syt partie ghy doet my gewalt ende onrecht leggende
+zyn handt op zyn mes oft hy dat hadde willen vuttrecken ende
+totten voirs. meester francken geseecht soude hebben ic en pas?
+op u nyet ic schyt op u oft desgelycke $ dwelck al mocht dair af
+blycken sonder twyfel die suppliant nyet geseeght noch gedaen
+en soude hebben noch oic oyt en hadde gehadt irreverentien
+van ons te sprekene oft te doene mair alleene consideracie
+ende gedachte hebbende opten persoon vanden voirs. meester francken
+niettemin hoe tselve gbeurt zy/ beduchtende rigeur van iusticie
+nyet en soude die suppliant niet dorren comparezen in onsen voirs. rade noch
+oic blyven oft converseren binnen desen onsen landen ten waere
+by onser gracien ende genade ende dat hem by ons verleent wordde
+onse oepenen brieven van abolicien / ons om die selve zeere
+oitmoedelic biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneicht wesende ter beden vanden suppliant ende ierst hier
+op gehadt dadvies van onsen lieven en getruwen die cancellier
+*3 ende luden van onsen voirs. rade georsineert in brabant de
+selven suppliant inden gevalle als boven hebben geaboleert
+vergeven ende quytgeschonden aboleren ende schelden quyte
+vut zunderlinger gracien mits desen onsen briefve die iniurierende
+woirdden boven geruert ende tghene des de voirs suppliant ter
+causen vanden voirs woirden oft iniurie mit dair af dependeert
+mach hebben misseeght tegen ons oft den persoon van den voirs.
+commissaris meesteren franchoise mit alle offence corporele
+criminele ende civile daer hy ter cause van dien mach inne
+verballen? zijn oft tegen ons ende der iusticieren misdaen ende
+mesbruyct hebben / ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+tot zynen goeden name fame ende alle zyne goederen onverbuert
+zynde ende indien hy eenige heeft in aller voegen ende gelyc hy
+ware voir die toecompst / vanden selven woirden/ imponerende
+hierop een eeuwich geswych silencie onsen voirs. procureur general
+ende allen anderen dien dat sal mogen aengaen doende oick
+aff te nyenwte ende abolerende sulcken daichssele / procedueren
+ende continuacien als die voirs. onse procureur tegen den selven
+suppliant van onsen wegen ter cause van desen in onsen voirs.
+rade alreede begonst gedaen en geobtineert heeft in wat
+staten die oic zyn behoudelic dat die suppliant by redenen ter causen
+van den selven woirden sal gehouden zyn te bidden vergeffenisse
+onser voirs. rade in brabant ende te doene satisfactie der
+partien geinteresseerde indien die nyet gedaen en zy ende
+dat cunlyck alleenlick ende dat insgely$ die suppliant
+sal sculdich zyn te betalene die redelicke costen van iusticien
+in deser saken gedaen oft te doene ter moderacien ende taxacien
+van onsen voirs rade die wy daertoe committeren / ontbieden
+dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van
+onsen voirs. rade dat geroepen die ghene die hier by behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelic totten
+interinemente ende verificacien van desen ende totter moderatien
+ende taxacien vanden voirs. costen ende dat gedaen ende die
+voirs. costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dair dat behoert / zy ende alle andere onse officieren
+dieneren ende ondersaten / den suppliant van deser onser gracien
+abolicien ende quytscheldinge doen laten ende gedoogen peyselic
+vredelyc ende volcomelic genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene oft laten geschieden hier tegen nu oft namaels
+eenigen hinder stoot oft letssel ter contrarien want alsoe
+gelieft ende des torconden hebben wy den zegel vanden
+welcken die keyser onse heere en grootgrootvader ende wy gebruyct
+hebben duerende den tyde van onser minotiteit hier aen doen
+hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten xi dach
+van aprile int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene
+voir paesschen ende van onser rycke ije alene stont gescreven
+boven opte plycke byden coninck in zijnen rade
+ende geteykent h de hane
+xxx handtekening"
+"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et
+avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de
+weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant
+au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant
+comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant
+amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit
+et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle.
+pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne
+voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie
+quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er
+sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite
+fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en
+mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le
+pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur
+respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant
+ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire
+et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite
+mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit
+audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et
+injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee
+dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et
+advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires
+ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison
+dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit
+receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit
+suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle
+de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en
+rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$
+respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit
+jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$
+envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de
+ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint
+sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y
+estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil
+savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et
+debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis
+se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant
+vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits nopces
+avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer
+et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere
+avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere
+sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne
+a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy
+gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit
+sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon
+tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause
+ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste
+meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres
+sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere
+parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz
+que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz
+tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy
+meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy
+suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et
+diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de
+tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le
+portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit
+suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre
+la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi
+quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se
+passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques
+au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant
+de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche
+a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit
+pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy
+mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme
+franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise
+avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent
+assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit
+aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine
+dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy
+ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust
+trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust
+estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des
+menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme
+dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist
+donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil
+avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda
+et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus
+asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant
+que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement
+de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant
+en son couraige les villaines et abhominables parolles quil
+en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est
+se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de
+table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce
+disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer
+mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit
+de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et
+tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont
+il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel
+cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort
+aloccassion du quel cas et homicide ledit povre suppliant craindant
+rigeur de justice se absenta lors de noz pays et seignouries
+et combien que en aultres choses il ait tousiours este bien fame
+et renomme sans jamais avoir este note et convaincu daucun
+autre villain cas blasme au diffamie ainsy que par lentreparler
+et de ses bons parens et amis il a fait paix et contente partie
+interessee ce neantmoins il noseroit jamais retourner
+hanter ne converser en nosdits pays ne seigneuries a$$ le commendroit
+touiours tenir absent et miserablement vivre en estranges
+marches et contrees se notre grace et misericordenne luy
+estoit sur ce impartie dont actendu ce que dit est il
+nous a treshumblement supplie et requiz pour ce est il
+que nous ces choses considerees eu sur ce premierement
+ladvis de noz aimez et feaulx le chancellier et gens de
+notre conseil en brabant audit guilliaum de werysscy suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste et luy vueillans
+n ceste partie grace et misericorde preferer a rigeur
+de justice avons ou cas dessesdit par la deliberation
+de notre treschere et tresaimee fille de nous empereur dame
+et tante de nous charles larchiducesse dausriche ducesse
+et contesse de bourgogne douagie de savoye etc quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace
+espcialement par ces presetes le cas et hommicide dessusdit declaire
+ensamble toute paine amende et offence corporelle
+criminele et de tout ce entierement que a cause dicelluy
+et de ce que en depend il a et peult avoir mesprins offence
+et estre encouru envers nous et justice et lavons
+quant a ce restitue et restituons a sa bonne fame et
+renomme en notre pays de brabant et en noz aultres pays et
+schatelleries et a ses biens non confisqueez saucuns en a
+tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant
+sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres
+noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction
+toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre
+se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et
+moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous
+civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens
+a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens
+de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons
+en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en
+branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler
+ilz procedent bien et devement a la verifficacion et
+interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et
+a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet
+et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee
+a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte
+et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers
+officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra
+toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit
+soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon
+selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps
+ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit
+corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou
+estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay
+a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf
+$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes
+donne en notre ville de bruxelles au mois de may
+lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes
+de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy
+estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$
+avoit escript sur ledit reploy visa
+collomne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"copie dun eremission de lanchin
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tous iours
+auguste, roy de germanie de hongarie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustrice prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc
+ducz de bourgoigne de lothier de brabant de stier nakijken $$$ de karente
+de carinole sic de lembourg de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres de laatste tweede woorden boven de lijn$$ habsbourg de tyrol dartois de bourgoigne palatin
+de haynnau lantgraves delsate princes de zwarie sic: zwaben
+marquis de burgauw et du saint empire de hollande
+de zeellande de ferrette de kyebourg de namur et de
+zuytphen contes seignural de frise des marches
+desclavonie de portenauw de salins et de malines
+savoir faisons a tous presentes et avenir nous avons
+receu lumble supplication de guillaume van eechault
+natif de geluwe en flandres eagre$$$ de trente
+ans ou environ tysserand de toille a pr$$$ prisonnier
+en notre ville danvers contenant comment environ de
+deurx ans passe que icelles suppliant partist de ce
+quartier pour faire voiage a saint jaques de
+compostole et au retour dicellui desrober p$$ pourete
+en une bourgade aupres de bourghes en espaigne
+led rap dune paire de chausses et en une autre
+bourgade autres deux paires de vreses chausses
+item depuis son retur dudite voyage lui venu en
+flandres se transporta en ung villaige nomme rouselae$$
+auquel lieu en la maison dun marchant de lin
+il print et emporta la somme de sept florins cincq
+patars item de bruges a lostel dun chausseteur
+nomme demourant en la rue que est nommee
+de steenstrate autres huis florins de livres de groz
+monnaie de flandres, item le jour de saint estrem$$
+deur$$ passe es sestes de noel ledit suppliant se trouva
+de nuyt et hors heure en la maison de philipe vande
+berge general de noz monnaie ou il print et desroba
+tant en or comme en argent comptant environ le somme
+de vingt livres de groz monnaie de flandres item
+ung petit pot dargent pesant quatres once onces
+dargent ou environ, item une couppe dargent
+pesant vingt onces dargent ou environ et estait
+laddite couppe dorce dedens et dehors, item ung
+gobelet dargent pesant six onces ou environg
+item une petite pais dalbastre enhassee en
+argent, item deux grains dor extimez chim$$$ une
+livre de groz, item un baghe o uil u avpot six
+tables et une pointe de dyamant avec trois
+grosses perles, item une autre baghe a cings
+diamans y compruis une pointe avex trois perles
+y pendant, item encoires deux petites baghes
+de chine desquelles pendoit ung rubis y attachie
+item une petite croix dor laquelle il vendy a
+anvers pour ung ducat seullement, item une
+autre baghe a fachon de roze a tout ung rubis
+ou il y avoit alentour six perles, item encoires
+une perle seulle de la grosseur dun bon pors$$$
+item une gerk$$$ dargent quil vendit quatre
+escuz dor, item ung petit cornet dyvoire a deux
+boutz dargent dore, item ung canon de fil dor
+traict et$$ deux calices non beneis lesquelz
+avoient les piedz de laiton et la reste dargent
+et$$ combien que ledit suppliant ait en partie commis
+lesdit cas par paurete et indigence et p$$ maulnais
+conseil et enhort que erreulx il soit fort
+marry et desplaisant resolu et delibere
+de se abstenir de semble$$$ en lavenir et quilait
+bonne voulente de se restitucion et satisfacton$$$
+aux parties interessees a son leal povoir neantmoins
+il doubte que les officiers et gens de loy de
+notre dites ville danvers le veullens pour raison
+des ses cas traicter extraordinairement et
+proceder contre luy criminellement, se notre grace
+et misericorde ne lui est sur ce impartre si
+comme i lest don til nous a treshumblement
+supplie et requis, jour$$$ c eest il que nous
+ces choses considerees audit guillaume suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste
+et lui vaullant en ceste pauvre parferer grace
+et misericorde a rigeur de justice meismement
+en lonneur et rentvence de la benoite passion
+que notre sauveur et redemption jesu crist souffry
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy$$$ avons par ladms$$$ de notre treschere
+et tres amee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles dame marguerite daus$$$
+et de bourgoigne ducesse douagre de savoye regente $$
+et la deliberacion des gens de notre prive conseil
+estans lez elle en cas dessurses quictre remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes les cas et mesuz
+dessus desclairez ensemble toute paure$$$ amende
+et offence corporelle et criminelle en quoy pour
+raison erreulx les circonstances et deppenden$$$ il
+a et pnts$$$ avons mesprims$$$ offence et estre entou$$
+evers noms$$ et dustrice et lavons quant a ce
+restritue et restituons a ses bon nom fame et
+renommee au pays et a ses bien non consistantz
+saurans$$$ en y a tout aussy quil estoit avant
+laduenne erreulx cas imposant sur ce
+scellenre$$ perpetuel et a notre procureur general
+marcgrave danvers escoutette danvers
+et a tous noz autres officiers quelzconques
+satisfaction tout efforz faicte p$rtalabement
+et avant toute ennre$$$ aux parties interessees
+se faire nest et elle y chut civilement tant
+seulement et moyennant quil la mender$$
+marge: soit de se respoird y le rn des expti$$$$
+aussi envers nous civillement selon lexigence en cas
+et la faculte de ses biens alarbritrage et
+tauxacon$$ de noz amez et feaulx les chancellier
+es gens de notre conseil en brabant que remectons aces
+sy sonnons en mandement au ses chancellier
+et gens de notre conseil en brabant que appellez
+ceulx qui por ce seront a appeller ilz procedent
+bien en devement a la veriffication et intermement
+de ces pidts$$$, et a la tauxation de ladite amende
+civile, et ce fait et ladite amende cuille arbitree
+tauxee et payee es mains de celluy ede noz receveurs
+ou officiers quil appentiendra lequel sera tenu
+en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre
+prouffit, ilz lesdit marcgrave et escoutette
+danvers notre souverain bailly de flandres bailliz
+de gand de bruges et du francq escoutette dnes$$$
+bruges et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzconques cui ce puet en pourra touchier et
+regarder et achem$$$ deulx endroit soy et sy comme
+a luy appentiendra facent seuffrent et laissant
+ledit supliant de notre prdte$$$ grace quictance remission
+et pardon selon et p $$lx maniere que dit est plainement
+paisiblement et perpetuellement joyr et user
+sans luy faire mert$$$ en donner ne souffrir estoe
+fait mis ou donne vres$$$ ne en temps anemr $$$
+aucun destourbr$$ ou empeschement au contraire
+avis$$ sve$$ corps detenu que dit est et ses
+brens non consisgnez sauvrons$$$ en a pour et
+espesclez$$ mectent ou faient mect$$ a plame$$
+et entr$$ delivrance car ausi$ nous plaist
+il estrae fait et asm$ que ce sort chose ferme
+et estable a tousjours nous avons fait meh$$
+notre scel a ces presentes saulf en aultres
+choses notre droit et lautruy $$$ en toutes
+donne en notre ville de malines le vendredy saint
+$n mers davril lan de grace mil cincqcens et
+huit, et des regnes de nous empereur assa$$
+decellui de germanie le xxiiie et de hongarie etc
+le xixe, aussy rgne sic $$$$ reploy par impz
+margareta et sur ledit reploy par lempereur
+et monsieur larchiduc et signe havetoy
+selle$$$ et $$$
+par moy
+$$$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden yegewoirdighe ende
+toecomende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van hans neering harnassmakere in dese onse stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat hy suppliant op den kermisse dach vander
+capelle te bruessele voirs. in octobri anno xvc xxxvie des achternoens
+heeft sitten drincken te vette mariens huyse met hanskens inden poel
+ende aldaer gedroncken hebbende tot tsavons omtrint acht uren de
+suppliant willende van daer gaen nae de duyve seyde tot katerynen
+vanderplanck gaet met my daer inde duyve ic sal u eenen halve
+stuver om goidswille gheven zoe dat zy met hem ghinck ende
+tanneken piermans ghinc oock metten suppliant daer in huys aldaer
+hy eenen pot biers dede meten zoe is gebuert dat zy aldaer zouden
+sittende drincken byden $viere wijlen henrick mockaert ende de
+voirs. suppliant zonder eenich arch te peysen ginck daer oyck sitten
+aen een taeffele met beyde de voirs. vrouwen ende alsoe sittende sach de
+selve suppliant opten voirs. henrick zonder een woort te sprekene
+mits dat hy aen hem gheen kennisse en hadde ende alsoe de selve
+henrick tegen den suppliant over sat aen een scabelle byden w viere
+seyde totten voirs. suppliant waerom siet ghy op my zeerde $ uwer
+moeder daerop de selve suppliant antwoirde ic en sye op u nyet ick
+sit hier in mijn gelach gelijck ghy in u gelach sit maer om dat ghy
+vraecht waerom dat ic op u sie waer ic daer buijten ic soude noch bat
+op u sien ende de voirs. henrick seyde wederom ic wille weeten waerom
+dat ghy op my siet uuyttreckende zijnen degher seggende bruyt uwer
+moeder ende sloech naeden suppliant of twee oft drie slagen ende de
+voirs. katherijne vander planck ende de weerdinne dat ziende schoten
+tusschen beyde ende stieten den suppliant ter cockenen uuyte ende de
+suppliant seyde ick en begheer nyet te vechten ende de suppliant opten
+vloer zijnde soe stont de voirs. henrick van binnen duer de coeken
+duere ende hyeuw ende smeet met zijnen messe naeden voirs. suppliant
+hem ghevende eenen slach staende des voirs. suppliants bonette aff
+ende hem quetsende voeren inthoot noch eenen anderen slach met dat de
+suppliant sucte nae zyn bonette in zijne rugge zonder quetsen ende
+eenen steeck in des suppliants handt dwelck siende de suppliant
+dat hy soe gequest was voer henricke inne ende nam zijn mes metten
+lemmeren alsoe dat des suppliants handt binnen $ al gequest was
+ende henricx mes alsoe hebbende vreesende van hem geeuelt te werdene
+van zynen lijve heeft doen eerst uuytgetrocken om zijn lijff $$ te
+verweerne een lombaertsche dagghe geheeten sancke de de ende heeft
+daer mede den voirs. henrick gegheven drie oft vier steken in zijnen
+buijck loepende met dien ter dueren uuyte ende doen spranck henrick op
+seggende den eersten dien ic ontmoet dien sal ic doot steken ende viel doen
+terstont daer neder ende sterft zeer corts vanden selven steken dwelck
+hem suppliant zeer leet is ende hoewel suppliant partie geinteresseert
+gesoent ende gebetert heeft nyetmin beduchtende righeur van justicien
+en soude hem nyet zekerlyck dorren houden in onse voirs. stadt van bruessele
+ende lande van brabant maer soude bedwongen wesen te leven in
+vrempden contreen in grooter armoeden ende miserie ten waere dat hem
+hierop onse gracie ende genade gedeylt werde ons om deselve oetmoedelyck
+biddende waeromme zoe eest dat wy desen aengesien
+ende hier op gehadt tadvis van onsen beminden amptman borgemeesteren
+scepenen ende raede onser voirs. stede van bruessele geneghen wesende ter
+beden ende suplicatien vanden voirs. hans neering suppliant ende
+willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer strancheyt van
+rechte hem hebben inden gevalle als boven vergheven quytgschonden
+ende geremitteert vergheven schelden quyt ende remitteren uuyt
+zunderlinger gracien mits desen onsen brieve tfait ende dootslach boven
+verclaert mitgaders alle peyne ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen van dien mit datter aencleest tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als te
+desen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyne
+goede fame ende name in onsen voirs. lande van brabant mitgaders
+in onser voirs. stede van bruessele ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden i goeden indien daer eenighe
+waeren gelyck ende in alder manieren als hy was voer die geschiedenisse
+vanden feyte ende dootslage voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechters
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant wye zij zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en zij civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirn. fait ende
+dootslach iegens ons civilyck te beteren naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende f de faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden
+werdt te betaelen die redelycke costen van justicien indien datter eenige
+gedaen zijn allet ter taxatien ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant dat voer henlieden geroepen die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende iterinemente van desen onsen
+iegewoirdighen brieve nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien
+vander civile boeten ende costen voirscreven welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen op te peyne van te verbueren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke civile boete die ghene van onsen rentmeesters
+dienst angaet gehouden wert ontfanck te makene rekeningen bewys ende
+# sy hieraff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+reliqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen penninghen van zynen
+ontfange zy onse drossaet van brabant meyere van loevenen amman
+van bruessele ende alle anderen onser vassallen oft smaelre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van
+overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen tegewoirdighen ende
+toecoemende hueren stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laeten geschien nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moyenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyff
+gevangen gearresteert ofte becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+ter stont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saecken ons recht ende eenen yegelyck tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van novembri
+int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende zevenen dertich van onsen
+keyserycke txviiie ende van onsen coninckrycken van castillien ende
+den anderen txxiie aldus stont gescreven onder opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch stont gescreven
+onder op te zelve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende dat
+ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van henrick de mol arm
+scamel hantwerker inhoudende hoe op de kermesse dach desen onsen stede van
+bruessele naer noene den xiiien dach van meye xvc xxxii de selve suppliant
+commende van bruessele voirs. mit eenen genaempt willem de slachmolder om
+te huldenberge naer huys te gaene te voete hebben gemoet ontrent den
+gerechte vander vuure twee muelders knapen die te peerde waeren deen
+genaempt franchen de vadder ende dandere heyn de holeer die naeden suppliant ende
+zijnen geselle quamen gereden furieliselyck vragende wat zij hebben
+wilden ende wat hem gebrack daerop de geselle vanden suppliant
+antwoerde wat zy daer mede te doene hadden ende dier gelycke soe datter
+woerden geschieden onder elcanderen ende om twist te scuwen es de suppliant
+ende zyn geselle huerlieder weeche gegaen recht naer huys ende de voirnoemde
+muelder knapen zyn henlieden nae gereden naer henlieden roepende ende
+cryschende mit hooger stemmen soe dat zij hen achterhaelden dwelck
+ziende de suppliant ende dat zy nyet voerby en consten geraken sonder hem te
+werene heeft genomen een pycke die hy hadde ende daermede geslagen den
+voirnoemde francen de vadder muelder knape vijf of sesse slagen dat hy ter
+eerden viel ende gaf hem een cleyn wonde mitten selven slagen op zyn hooft
+ende es voert zynen wech naer huys gegaen ende de voirs. francen de
+vadder opgestaen zynde es zynder veerde gegaen sonder werck te maken
+vander voirs. quetsuere ende en heeft se metwel doen meesteren ende
+cureren in zulcker wijs dat hy by faulte van meesteren quaet gouvernement
+ende anderssins ontrent vierthien dagen daer nae gevaeren es van levende
+lyve ter doot ende hoewel de suppliant geen twist en sochte noch oyck
+nyent yemant en meeseyde noch en misdede maer hebbende altyts peyselyc
+geleeft ende pays mit partie gemaict dies nochtans nyetmin vresende
+rigeur van justicien heeft hem geabsenteert uuyt onsen lande ende hertoochdom
+van brabant alwaer hy niet vryelyck s en sal derren wederkeren
+hanteren noch frequenteren tenzij onse gratie ende genade hem hierop
+verleent worde alsoe hy seyt ons daerom oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+mitten voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voer rigeur ende strangheyt van justicien hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quytgescholden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien mits desen den dootslach
+boven verclaert mitsgaders oyc alle peyne ende amende corporele ende criminele
+daer inne hij uuyt saken van tgunt des voirs. es iegens onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dy en
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+zynder goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne
+goeden nu tertyt nyet geconfisqueert zijnde soe verre daer eenige waeren
+imponerende hierop een eeuwich zwygen onsen procureur general ende allen
+anderen onse rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van
+brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst
+ende alvoren gedaen der partie geinteresseerde soe verre die nyet gedaen
+en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy gehouden
+wordt tselve feyt iegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt
+vander sake ende faculteyt van zynen goeden ende daerenboven te betalen
+ende te reffonderen die redelycke costen van justicien daeromme gedaen ende
+naergevolght indyen datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+dat voer henlieden geroepen die gene die daeromme behoiren sullen geroupen
+te zyne zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verificatie ende interinemente van onsen iegewoirdigen brieve nae$
+huere forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbiterscepe vanden amende
+civile ende costen van justicien voerscreven ende welck interinement de
+voirnoemde suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen opte pene van te verbeuren deffect der selver ende
+dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die gehouden wordt
+daeraf onrfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+prouffyte mitten anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van
+brabant meyer van loeven amman van bruessel marcgrave van antwerpen
+ende allen anderen onsen en onser vasallen of smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+zyn of wesen mogen iegewoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elck van hen soe hem toebehoiren sal den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie ender manieren voirs. rustelyck ende paisivelyck doen ende laeten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschien nu
+noch in toecomende tyden in lijve noch in goede eenich hynder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer indyen zyn lyf of eenige van zyne onverbuerde
+goeden daeromme gevangen becommert of gearresteert waeren dat zy die terstont
+stellen of doen stellen tot volcommen delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in andere saken ons recht$
+ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede van bruessel inde
+maent van novembre int jaer onsheeren duyst vyfhondert ende
+achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont
+gescreven opte selve plycke visa registratta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te wetene enenyegelicken tegewoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van joose peysman schamel
+jonc geselle woenende binnen onser stadt van loven inhoudende hoe
+dat omtrent sinte andriesmisse lestleden de voirs. suppl met noch vive
+andere gesellen tsamen gecaetst hebbende gegaen zyn in diverse
+plaetsen in meyningen huere winnige te verdrincken ende omtrent
+negen uren inden avont comende zyne voirs. gesellen opte rey$erct? vo$$
+een huys daermen bier vercochte hebben aldaer geclopt ende geseyt
+peter totter weirdinnen dat zy hen bier tappen soude dwelck zy nyet
+doen en wilde zeggende ick en wil u nyet nieten waer op zy lieden vraeghden
+waeromme zy henlieden geen bier nieten en wilde alsoe wel als zy
+den anderen gesellen dede die daer waeren welcke woirden $$
+zoo es gecomen vuyten huyse een wylen genoempt adriaen geens
+hebbende enen pot in zyn handt hen vragende straffelick zyt ghy uw$$
+vele waer op zy andwerdden wat hebt ghy daer mede te doene
+dwelck hoirende de voirs. wylen adriaen heeft den voirs. pot
+geworpen inden hoop van des voirs. suppl gesellen zoo dat
+zyluden elck huere messen vuyt getrocken hebben ende daer
+mede gehouwen ende oick met steenen geworpen naeden voirs.
+wylen adriaen ende de voirs. suppl eens tot huys geweest
+hebbende ende wederomme comende om tsamen te drincken ziende
+tvoirs. gevecht heeft oick met steenen geworpen in sulcker vuegen
+dat de voirs. wylen adriaen aldaer zekere quetsuren ontfinck ende
+hebben hem alsoo vuyten den huyse gesloten van welcker quetsuren
+deselve wylen adriaen gecomen es van levende live ter doot nyet
+wetende nochtans de voirs. suppl wie van henlieden hem de voirs.
+quetsure gegeven heeft ter cause van welcken ongevalle de
+voirs. suppl beduchtende rigeur van iusticien hem zindert
+geabsenteert heeft vuyt onsen landen ende heerlicheden ende
+en soude aldaer nyet derren wederkeeren maer hem moeten
+houden in vreemden landen ende contreyen in grooter armoeden
+ende miserien zoo verre hem onse gracie hier op nyet gedeylt
+en ware alsoo die voirs. suppl zeeght ons daerom
+oitmoedelick biddende. zoo eest dat wy desen aengesien
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppl ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren den rigeur van iusticien
+hebben den selven suppl in gavalle als boven geremitteert
+quytgeschonden ende vergeven remitteren quytschelden ende
+vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by desen tfeyt
+ongeval ende dootslach voirs. mitgaders alle penen ende amenden
+corporeele ende criminele daer inne hy hem overmits ende
+vuyt saken van egene des voirs. es tegens ons onse hoocheyt ende
+iusticie enichssins mach hebben mesgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot
+zynder goeder famen ende name in onsen voirs. lande van brabant
+ende anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen goeden
+nyet geconfisqueert zynde zoo verre daer eenge waren imponerende
+hier op een ewich geswych ende silencie onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren hoedanige
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoiren
+gedaen der partien geinteresseert zynde zoo verre daer enige toe stonde
+ende die noch nyet gedaen en ware civilick alleenlick behoudelick
+dat de voirs. suppl tvoirs. ongeval tegens ons beteren sal naer gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick dat hy gehouden
+zyn sal te betalen de redelicke costen van iusticien indien aer enige
+gedaen zyn ter taxatien ende arbitragen van onsen lieven ende
+getrouwen den cancelier ende lieden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om ende
+bevelen onsen voirs. cancelier ende raidslieden dat voir hen
+geroepen de gene die behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen
+wel ende deuchdelick ter verificatien ende interinemente van desen
+endae dat gedaen ende de voirs. civile beternisse ende costen van
+iusticien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal
+van wecle civile beternisse de gene van onsen rentmeesters
+dien dat aengaet gehouden wordt ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen profyte metten
+anderen peynen van zynen ontfange by onse drosset van brabant
+meyer van loven bailliu van byvele ende van onsen walschen
+lande van brabant amman van bruessel schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsser
+vassallen ende smale heeren rechteren iusticieren ende officieren onss
+voirs. landts van brabant ende van overmaze ende anderen onsen
+landen ende heerlicheden hoedanige die zyn oft wesen moegen tegewoirdich
+ende toecomende huere stadhouderen ende elcken van hen dien voirs.
+suppl van deser onser tegewoirdeger gracien remissien ende
+quytscheldingen gelyck ende inder manieren voirscreven tot ewigen
+dagen peyselick vredelick ende volcomelick doen ende laten gebruycken
+zonder hem ter contrarien van dien te doene ofte laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden enigen hinder stoot oft letsel in zynen
+live oft goeden in eniger manieren maer by? als alsoo hy oft enige
+van zynen voirs. ongeconfisqueerden goeden ter cause voirscreven
+enichssins aengetast gearresteert oft becommert waren zy de
+selve indien gevalle ter stont ende zonder vertreck ontslaen ende
+stellen oft ontslaen ende stellen doen tot gheheelder ende volcomen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich zy ende blive tot ewigen dagen zoo hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in allen anderen
+saken onss rechts ende enenyegelicken des zyns gegeven in
+onser stadt van bruessel inde maent van augusto int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende negenthiene ende
+van onsen rycken tvierde aldus stont onder opte plycke
+byden coninck in zynen rade ende geteekent momboir?
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderend
+metten originale by my"
+"gratiebrief voor jan hermans
+philips etc doen te wetene allen jegenwordighe ende toecommende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe suplicatie van jan hermans
+joinck ongehouldt man geboeren binnen de prochie van niepkercke in
+onsen lande van vlaenderen inhoudende hoe dat alzoe hy suppliant
+den xxen novembris anno xvc lvij hem opgestelt hebbende tot
+onsen dienste onder tregiment van onsen lieven ende ghetrouwen
+riddere van onsen ordene vanden gulden vleyse den grave van egmont
+ende gelogeert zynde om monstre te passerene ten pachtgoede vande
+blauwe schuere binnen den dorpe van bierbecke in onsen landen van
+brabant metten dienere van jonckeren joos wydts edelmaen onder
+tvoirs. regiment al waer onder andere persoonen metten
+suppliant was eenen genaempt martin du moussie die welcke
+niet en cesseerde van metten suppliant te spotten ende te gecken hem
+heetende botten vlaeminck ende continuelyck zeggende pouf
+vlaeminck met meer dyer ghelycke iniurieuse woerden ende hy
+suppliant sittende tsavons aende taffle om zynen maelteyt te doene heeft
+de voirs martin gecontinueert in zyn voirs spottinghen ende crytinghen
+waer deure de suppliant vergrampt heeft totten zelven geseeght dat hy
+hem verdragen zoude van zulcx meer te seggene des niet temyn heeft
+de voirs. martyn meer als voeren gerepeteert pouf vlaminck ende
+den suppliant gequelt ende geirriteert ende dat meer is genomen de kersse
+vande taeffele ende die geworpen int vuer waerduer den supliant meer
+vergrampt wordende heeft totten zelven geseegt dat hy hem met vreden
+laeten zoude of hy zaude hem in zyn vleesch steken ende alzoe de
+voirs martyn daermede niet en was cesserende maer meer ende
+enen instantelyck den voirs supliant bespottende ende irriterende seggende
+dat hy nyet derren en zoude ende meer de supliant was quellende de
+zelve supliant egeen verdrach cunnen gecreygen ende van patientie
+verwonnen zynde ende tzelve nyet langere connende verdraegen heeft
+met zynen messe daermede hy over taeffle was etende vuyt haestiger
+beruerte naeden voirs. martyn gesteken ende den zelven geraeckt in
+synder slincke borste waer van hy deser werelt is overleden tot
+groot ende zeer bitter leetwesen van hem suppliant die daeraff geerne zoude
+hebben gesoent met partyer gheinteresseerde maer en heeft gheen vrienden
+connen vinden die hem des hebben willen aendraegen hoewel hy daertoe
+zyn vuyterste debvoir heeft ghedaen om de selve te vindene ende alzoe oyck
+nyemant is gecommen die daerop vervolgh oft clachte zoude hebben gedaen daer
+doere de voirs. suppliant zedert oyck in onsen dienste zoe in garnisoen als
+anderssins is geweest ende gebleven zonder daer buyten den tyt van vyff
+jaeren lanck dat tzelve is gebeurt binnen onsen landen te hebben mogen off
+derren vrylyck converseeren ghelyck hy oyck alnoch nyet en zoude mogen off
+derren doen ten waere tvoirs feyt by ons waere vergeven midts den
+welcken ende bezundere geconsidereert den continuelen dienste des supliants
+der lanckheyt van teyden ende oyck dat hy suppliant totten voirs ongevalle is
+gecommen byde voirs. provocatie zynde onder de ruyteren ende knechten
+bezundere opde monstere onverdraechelyck ende dat egeenen partye
+interesseerde en wordt bevonden noch vervolcht en is doen soe heeft de voirs.
+suppliant ons zeer oitmoedelycken gebeden dat ons gelieven wille hem tvoirs
+ongeval te remitterene ende vergevene ende hem daeraff te willen verleenen
+onse openen brieven van remissie in zulcker zaken dienende waerom
+zoe eest dat wy desen aengesien regard nemende opde lanckheyt vande
+tyde dat tvoirs. feyt gheschiet is ende die dienste des voirs. supliants geneycht
+wesende tzynder beden ende willende hem in dit stuck preserveren gratie
+ende misericordie vuer stranheyt ende rigeur van rechte hebben den zelven
+supliant inden gevalle als boven quytgheschonden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders alle offitie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daerinne hy ter causen voirs. midts dat daer aen
+cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden naemen fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen onverbeurden goeden indien hy enige onder ons heeft gelyck ende inder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eewich geswych onsen procureur general in brabant onsen meyer
+van loevenen ende alle anderen onsen justicieren ende officieren wy zy
+zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
+geintereseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennighe daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehauden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck maer gelegentheyt vander zaken ende
+faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen de riddelycke costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doende allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by
+desen ontbieden daeromme ende bevelen den zelven onsen cancellier ende
+raidsluden dat voor hem geroepen degene die daerom behoeren geroepen te zyn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vanden voirs amenden ende costen
+van justicien alzoe zy sullen bevinden behoirene welck interinement de
+voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte
+*pene van te verbeuren deffect vanden zelven ende dat gedaen ende de
+zelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde inden handen vanden genen die dat behoiren zal zy onse voirs.
+procureur general in brabant onsen voirs. meyer van loevenen ende alle
+andere onse rechteren justicieren ende officieren ende ondersaten jegenwoirdi
+ge ende toecommende dien dat aengaen zal mogen heuren stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hem bezundere soe hem toebehoiren zal doen laten ende
+gedooghen den voors. suppliant van deser onsen jegenwoirdiger gratien.... ende
+remissien ende van allen dinhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eewelyck genyetten
+endt gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in
+toecommende tyden ennich hinder letssel oft moyennisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft ennighe van zyne goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die zetten
+ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrance want ons alzoe gebieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen iegelycken anderen dessyndt gegeven in onsen stadt van
+bruessele inde maendt van december int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende tweentzestich naer coustuyme van scryven onse hof$
+van brabant van onsen rycken van spaenien ende secillien etc tvije lande
+van naples etc tixe opde plicque stont gescreven byden
+coninck ende onderteeckent n de zoete visa rpta
+gecollacioneert en bevonden met zynen
+originale taccorderen by my
+facuwez"
+"remis jans morens
+kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen ende toecomenden dat wij
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicacie van jan morens inhoudende
+hoe dat hij suppliant int jaer van veertich met meer anderen goede
+mannen zoe vanden dorpe van oolen als van onser stadt van herentals
+onder dewelcke oyck een was genaempt michiel moeyen dewelcke
+ten huyse van henrycke heyns hebben binnen der voerschreven stadt gaen drincken
+ende alsoe aldair geseten tot by den avont toe soe dat zy altsamen
+wel by drancke zyn geweest soe dat de voirscreven michiel moeyen ende
+de voergenoemden suppliant underlinge questie oft geschil hebben gehadt
+seggende de voirscreven michiel moeyen totten suppliant ende wilde my
+nyet betalen dair op de voerscreven suppliant was responderende wat
+soude ick u betalen ick en ben u nyet schuldich manet den genen
+diet u schuldich es ick en bens u nyet schuldich dit verstaende
+de voirscreven michiel meyen es van synder plaetse dair hy sadt op
+gestaen ende heeft den voirscreven suppliant toegegaen ende tweemael op syn
+lyff gestooten soe dat hy suppliant by nae ter eerden gevallen was
+ende de suppliant hem beduchtende geevelt te wordden byden voirscreven
+michiel van synen lyfve heeft zynen opsteker getogen ende heeft den
+voirscreven michiel moeyen een quetsuere gegeven in zynen buyck soe
+dat hy des anderen daeghs dan nae van levende lyve ter doot gecomen
+es wiens siele god genaden wille ende hoe wel de voirscreven
+michiel voer syn afflivicheyt t voirscreven delict ende mesdaet den
+voergaenden suppliant om goidswille vergeven heeft seggende ende bekennende
+dat syn schult waes geweest begeerende dairomme dat men
+om tselve delict over den voirscreven suppliant tgeen wrake en zoude
+doen willen dat nochtans de voirscreven suppliant belast met vyff
+kinderen ende syn broot met grooten arbeyde winnen moet
+dair hy syn huysb$$e ende kinderen mede opvuedende es heeft
+de partie geinteresseerde vanden voirscreven ongevalle ende mesgrype
+gesoent ende gecontenteert welcken nyet tegenstaende en soude
+nochtans de voirscreven suppliant hem alhier te lande nyet derren
+houden noch onse voirscreven landen derren frequenteren allet tot
+synder eewiger verderffenissen ende destructien ten waere
+dat onse gracie ende genade hem hier op worde geextendeert
+ende verleent alsoe hy suppliant seeght ons daeromme
+oitmoedelyck biddende. soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirscreven suppliants ende willende hem in dit stuck
+preseneren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
+van rechte besunderlyck ter eeren ende contemplatien vander bitter
+passie ende lyden onsser heeren jh$ xpd dwelck hy opten goeden
+vrydach voer de salicheyt vanden menschelycken geslechte geleden
+heeft hebben den $en supplciant inden gevalle als boven quytgesconden
+gerenuntieert ende vergeven schenden quyte renuntieren ende vergeven
+vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval
+boven geruert misgaders alle offensie ende bruecke corporelyck
+ende criminelle daerinne hy ter causen voirscreven mits dat dair aen
+$eenen machtegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben dair aff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen goeden
+name fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot synen
+onnerruerden goeden indien hy ennige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden
+voirscreven feyte imponerende hier op een eewich geswych onsen procureur
+generael in brabant onssen schoutet van heerentals ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wat sy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen partye geinterresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zyn ende ennige dair toe staet
+$$$ alleenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden sal
+syn tvoirscreven feyt ende dootslach tegen ons te beteren
+$$$ naer de gelentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van synen goeden ende oyck te refunderen ende betalen die
+redelycke costen van iusticie hier om gedaen ende te doene
+ter taxacie ende moderatie van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende luyden van onsen rade geordineert in brabant
+die wy dair tot gecommiteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden dair om ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluden
+dar voer hen geroepen degene die dair om behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intervencien van
+deser ende totter taxacie ende moderatie vander voirscreven amende
+civile ende costen van iusticien alsoe zy sullen bevinden behoirende
+welck interm$$ de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te versuecken
+ende hem in persoen te presenteren in onsen voirscreven rade binnen zesse
+maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende deselve costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal
+zy onse procureur generael ende alle anderen onse voirscreven richteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal moegen hunnen stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besunder doen laten ende gedoogen den voirscreven suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gracie ende remissien ende van alle dinhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden ennich
+hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+mair indyen syn lyff oft ennighe van synen goeden dair om gerasteert
+becommert oft belet waeren dat sy die setten ende stellen ter stont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenlycker delincacie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daghen hebben wy ons en zegel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte
+ende eenen yegelijcken anderen dessyns gegeven in onse stad van
+bruessele opten goeden vrydach inde maent van aprille int
+jaer onsses heren duysent vyfhondert ende eenenveertich van
+onse keyserycke txxii ende van onsen ricken van castillen ende
+andere txxvii aldus stont gescreven op te plycke biden
+keyser in zynen rade ende ondergeteekent yemmersel
+visa rpter.
+gecollotioneert ende bevonden accorderen
+met zynen originale by my
+n. facuwez"
+"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende
+toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van elizabet parys dochter wylen peeter parys
+van thielen woenende tot ravels onder turnhout byden
+parochiaen aldaer oudt zynde omtrent lxxii jaeren inhoudende
+hoe dat zy altyts huer vuyterste devuoir heeft gedaen om den
+cost ende clederen met dienen te wynnen ende tselve doende
+soe ist gebeurt dat zy suppliante opten witten donderdach anno $
+lvii tot behoeff van hueren voirs. heere ende meestere metter
+zustere vanden costere aldaer gelyck dat die maniere
+van doene is om eyeren is ommegegaen ende commende onder
+andere ten huyse van geert dens soe heeft henrick lamberts
+de corven metten eyeren naer hem genomen ende een tusschen
+zyne tanden gebroken ende in elck vanden pottekens daervuyt
+zy luyden drinckende waeren oick een eye geworpen ende
+dat arger is dede eenen hoet vol eyeren ter eerden worpen
+terdende die met voeten waeromme die suppliante gestoort
+zynde seyde dese oft dyergelycke woerden eerlycke oft
+degelycke luyden en souden sulcx nyet doen maer
+hoer kinders hebben altyts meer voerdels dan andere
+ende inde meye daernae soe ist gebeurt dat zy suppliante
+is drincken geleyt geweest ten huyse van adriaen
+moerlants aldaer zy onder andere heeft gevonden
+heer gommaer vanden schoer hairen heere ende meestere
+ende den voirs. henrick lamberts denwelcken ten
+laesten den dranck bevangende begonst te gra$$ ende
+twistighe woerden te nemen teghen den voirs. heer
+gommaer vander schoer seggende dat hy hen
+moeste vergiffenis bidden waerop die voirs. parochiaen
+antwoirde dat hy nyet wist dat hy hem mesdaen
+hadde ende den voirs. henrick lancx zoe meer saligher
+gedachten lancx soe meer deen ende dandere opheffende
+soe vraechde die voirs. suppliante watter schuylden
+ende oft wederomme het oude was ende met dese woerden
+es den voirs. parochiaen van daer vuyten huyse gegaen
+den welcken zy suppliante oick is naegevolght welck s#
+de voirs. henrick is henluyden vuyten den huyse naege#
+seggende teghen haer suppliante dese oft dyergelycke woerden
+wel lysken ghy hebt my verweeten dat ic bastaert #
+en es u dat nyet leet blyft ghy noch by de selve woerden
+die ghy tanderen tyden hebt gesproken waerop dat zy
+suppliante seyde dat geseeght is dat blyft geseeght
+overmits denwelcken zoe heeft deselve henrick haer
+suppliante innegevaeren ende met haeren hoefde gegrepen
+ende neder ter aerden getrocken ende huer den doeck affgetoghe
+ende met den haere getrocken ende zy suppliante ten laetsten
+opgeraeckende gemerckt zy die iniurien nyet langher en
+conste verdraghen heeft haer ter weeren gestelt ende den#
+henrick huer deffenderende vuyt haesticheyt eenen steke met eenen
+eetmes in zynen rugge gegeven daeraff ende anderssins
+overmits sekere accidente die daertoe zyn geslaeghen
+geweest dat de selve henrick saliger gedachten omtrent
+xx vii daghen daernae is afflyvich gewordden tot groot
+leetwesen vander voirs. suppliante diewelcke van egheender
+meyninghe en is geweest den voirs. henrick te evelen maer
+alleen om haer te deffenderen teghen denselven henrick
+overmits de groote iniurie die hy haer was aendoende
+blyckende respective naerdere altsamen byder informatien
+daeraff zynde ende want deselve henrick die oirsake
+van desen mesdaet is geweest ende dat tselve onnoselyck
+geschiet is ende tot dyen meer dan twee jaeren ende neghen
+maenden geleden ende dat zy suppliante peys met partye
+geinteresseerde gemaeckt heeft en soude zy suppliante
+nochtans nyet sekerlyck in dese onse nederlanden converseren
+ende verkeren ten waere dat onse gratie ende genade huer
+hierop wordde geextendeert ende verleent ons om deselve
+zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden der voirs. suppliante ende willende huer
+in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van recht besunder ter eeren ende contemplatien
+vander bitter passie ende lyden onsheeren jhesus christus dwelck
+hy opden goeden vrydach voer die salicheyt vanden menschelycken
+geslechte geleden heeft hebben der selver suppliante inden
+gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve
+tfeyt ende ongeval boven gemerct mitsgaders alle offensen
+ende breucke corporelle ende criminelle daerinne zy haer
+overmits ende vuyt saken van heene des voirs. is teghen ons
+onsehoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdraghen ende hebben haer dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot haeren goeden name fame ende geruchte in
+onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlichheden ende tot haeren onverbeurden goeden indyen
+zy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soe zy was voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich gezwych onsen procueur generael in brabant
+onsen schouteth van turnhout ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie ende
+beeternisse yerst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde
+in dyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliante
+gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck
+naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van hueren
+goeden met oick te betaelen die redelycke costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+cancellier ende luyden van onsen rade geordineert in brabant
+marge: en $ van verantw$
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+die wy daertoe commmitteren by desen ontbieden daerom
+ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende $ter taxatien
+ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van
+justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interinement die voirs. suppliante gehouden sal zyn te versuec#
+ende haer in persoone te presenteren in onsen voirs. raide
+binnen zesse maenden naestcommende opte pene van verbeuren
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden gheenen dyen dat behoiren sal zy onse
+voirs. procureur generael in brabant onse schouteth van
+turnhout ende alle andere onse rechteren justicieren offici#
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat
+aengaen sal moghen huere stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten
+ende gedooghen der voirs. suppliante van deser onser jegewoirdighe
+gratien ende remissien ende van allen dinhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder haer
+te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden
+eenich hinder lestsel oft moyenisse aen lyve noch haeren goeden
+ter contrarien maer indyen zyn lyff oft ha eenige van
+haere goeden onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuweighen daghen soe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van brussele opden goeden vrydach inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyffhondert
+tzestich van onsen rycken te weeten van spaengnien sicillien $$
+het zeste ende van naples het zevenste opde plycke
+stont gescreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent boudewyns visa recepta
+coll$$$ gedaen wesende met zynen
+originale accord$$ by my
+$$$"
+"remissie van zekeren mesuse
+geperpetreert by de dekens ende
+gesworenen vanden ambachten der
+stad van bergen opten zoom etc.
+kaerle etc. doen te weten allen luyden jegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie vanden
+dekens ende geswoerenen vanden ambachten der stadt van bergen
+opten zoom vanden jaere xvc ende twintich inhoudende hoe
+dat nae dien zy met andere vander gemeynten der selver stadt
+zekere procuracien hadden gepasseert waer mede de heere van berghen
+hem bevant bezwaert heeft verworven zekere openen brieven
+van onsen rade van brabant versueckende dat alsulcke procuratien
+zouden wordden vercleert van onwaerden zoe dat ter saken van
+dien gecommen zyn inder voirs. stadt van berghen meesters franchois
+vanden hulst ende adolf vander noot beyde onse raide ordinaryse
+om die selve brieven ter executien te stellene ende hebben doen
+vergaederen die voirs. supplianten ende hen gedaen die bevelen inde
+voirs. opene brieven begrepen dwelck aenmerckende sommeghe
+vanden voirs. supplianten die arme schamele ambachts luyden zyn
+hen nyet verstaende vander justicie ende oick want die voirs.
+bevelen aengingen in effecte der geheelder gemeynten hebben
+gezeeght totten voirs. commissarisen dat zy wilden die voirs. openen
+brieven exploicteren voir der stadt huys op die poye aldaermen
+gewoenlyck is alle publicacien ende bevelen der gemeynten
+aengaende te doene ende want die voirs. commissarisen dat nyet
+en beliefde te doene zoe zyn die voirs. supplianten oft dmeestedeel
+van hen van daer gegaen zonder te verbeydene dat die
+executie bleef ongedaen ende hoe wel die voirs. supplianten hier
+mede niet meynden mesdaen te hebbene zyn nochtans eensdeels
+van hen by onsen procureur generael mits tgene dat voirs. is ende
+dat zy om dese zake gecommen zyn te bruessel met eender
+grooter menichte aengesproken geweest ende tegen hen
+groote conclusie van banne ende anderssins genomen ende want
+tgene des voirs. is by onnoyselheyt toecommen is ende de
+selve supplianten grootelycken by processen getravelleert wordden
+zoe hebben zy ons oitmoedelyck doen bidden hen hierop te willen
+verleenen onse brieven van gracie remissie ende perdoene hier
+toe dienende soe eyst dat wy die zaken voirscreven overgemerct
+ende hier op gehadt tadvys van onsen lieven ende getruwen
+cancelier ende luyden van onsen rade in brabant wy hebben
+den voirnoemde dekenen ende gezwoerenen van berghen supplianten genegen
+wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie vergeven ende
+quytgescholden vergeven ende schelden quyt vuyt zonderlinge
+gracie mitgaders alle boete peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne zy ter causen van dien mit diesser aenclevene
+mach mesdaen mesbruyckt ende gevallen mogen wesen tegens
+ons ende justicie restituerene die selve supplianten des aengaende
+tot huere goede fame name ende geruchte ende tot hueren onverbuerden
+goede alsoe zy waeren voir die toecompst vander saken voirscreven
+imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+satisfactie ende beteringe doende der partien geinteresseerde
+op datter eenege toe dient ende die noch niet gedaen en zy
+civilick alleenlick ende behoudelyck dat zy tselve mesdaet tegen
+ons oick civilyck beteren sullen naer gelegentheyt vander zaken ende
+de faculteyt van hueren goede ende voirt eerlycke beteringe ende
+reparacie doen vanen zelver mesdaet ende boven dien vuytreycken
+ende betalen die redelycke costen van justicien hier om gedaen op
+datter eenege zyn allet ter taxacie ende ordinancie vanden
+voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die
+wy daer toe committeren ontbieden dair om ende bevelen den
+selven cancelier ende luyden van onsen rade in brabant dat
+voir hen geroepen de ghene die behoeren sullen hierover geroepen
+te zyne zy procederen doen ende laten procederen ter verifficacie
+ende interinemente van desen onsen brieve naer huere voirme
+ende inhouden ende totter taxacie moderacie ende arbiterschepe
+vander beteringe reparacie ende satisfactie boven geroert ende
+dat gedaen zynde zy ende alle andere onse ende der smaelre heeren
+richteren justicieren officieren amptluyden dienaeren ende ondersaten
+hueren stedehouderen ende yegelyck van hen bysondere doen
+laten ende gedoogen den voirnoemde supplianten ende yegelyck van hen
+bysonder van deser onser gracie ende quytscheldinge ende van
+alden inhouden van desen inder voirmen voegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hen te doene oft te laten
+geschiene nu noch in toecommenden tyde eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien aen lyve noch aen goede in eeneger
+manieren maer indien zy hier omme gevangen oft becommert waeren
+oft naemaels wesen mochten dat zy die stellen ende zetten oft
+doen stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck tot geheele
+ende volcommen delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eewigen daghe soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in
+allen gegeven in onser stadt van bruessel inde maent van
+junio int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende eenentwintich
+ende van onsen rycken te wetene vanden roemschen ende van
+hongrie etc. tweeste ende van spaengnien etc. tseste
+marge: sy byden ontfanger
+vanden exploiten
+ende af verantwoirt
+aldus stont gescreven onder opt plycke byden keyser in
+zynen raide ende geteekent haneton ende noch visa $
+geloationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my"
+"copie vanden remissien van eenen dootslage van janne de winne
+kaerle etc doen te weten alle die nu zyn ende namaels wesen zullen
+dat wy ontfaen hebben doe oitmoedige supplicatie van jan de
+winne inhoudende hoe dat inde maendt van februario laestleden
+de voors. supplt wesende binnen onser stede van bruessele
+op de merct opde keulen$$ camere heeft daer goede chiere
+gemaekt ende naer den noene zoe ghinc hy op eene bancke sitten
+ende aldaer sittende
+zach eenen gillis bloemaert aldaer inde camere staen met eender
+busse in zyn handt tot welcken de voirs. supplt zeede
+gillis dat es mijn busse waerop de zelve gillis hem antwoorde
+ghy liechter aen ghy verrader het es myn busse want icse
+heden vermangelt hebbe tegens ioos vrientscap zeggende voirts
+gods macht zoude dat u busse zyn zoe moeste ic een dief zyn
+doen trac den suppliant den stamper vuyt der busse diede
+selve gillis noch in zyn hant hadde zeggende totten zelven gillis
+hoe heben ghy al soe gy ionc melcmuyl zal ic altues om u
+moeten liegen het schynt dat ghy die heel camere regieren zult
+ende den zelven stamper gezien hebbende zeide totten zelven gillis
+ic hebbe ongelyc doen naem deselve gillis met quade moede den
+supplt den stamper vuyt der hant ende wierpen lancx die camere
+zeggende ghy en sult nemmermeer desen stamper inde busse steken
+ende hout neemt daer de busse draecht ghy se met u zoe
+zydy een dief waerup de voirn. supplt verhief van bloede
+ziende dat de zelve gillis op en hielt van hem te iniurieren
+zeide zal ic dan altyts een dief moeten wesen ende een verrader
+met dien tarde hy supplt achterwaerts ende track zynen
+pragenaer vute metten welcken hy den voirs. gillis eenen steeck
+ontrent zyn hooft in zynen hals gaf van welcker steeken de
+zelve gillis drie weken daernaer van levenden lyve ter doot
+gegaen es ende hoe wel de voirs. supplt in allen anderen
+dingen wel ende duechdelyc gefameert es ende dat hy vanden
+voirs. dootslage der geinteresseerde partie gesoent heeft
+zonderlinge dat deselve gillis niet alleenlyc by toedoene
+vanden voirs. suppliant overleden es maer by quaden toeziene
+vanden cirurgiens soe en zoude hem de zelve supplt
+nochtans niet dorren oft willen vinden binnen desen voors.
+lande worde hem met onser gracie hierup niet voorzien daeromme
+oitmoedelycke biddende soe eest dat wy de zaken voirs.
+overmerckende den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs.
+bede ende supplicacie ende willen hem in dese gracie prefereren voir
+strangheyt van iusticien zunderlinge ter eere ende werdichede
+der passie ons heere jhesus christus die hy leet voir ons op zulcken
+dach als hedent es hebben in den gevalle alsboven vergeven
+quitgescholden ende geremitteert vergeven quitscelden ende
+remitteren vuyt onser zunderlinger gracie mids desen den
+dootslach ende misdaet boven verclaert mitsgaeders alle penen
+ende bruecke corporelle ende criminenelle daer inne hy hy cause
+van dien met datter aencleven mach iegens ons ende iusticie
+vervallen mach zyn hem als daeraf wedergestelt ende
+gerestitueert stellen en restitueren midts desen tzynder
+goeden fame name ende geruchte in allen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyc ende in aller manieren als hy was voir
+die toecompste vanden voirs. dootslage imponerende hierop een
+eeuwich zwigen onsen procureur generael van brabant ende
+alle anderen onser iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beteringe nochtans eerst ende alvoiren gedaen der
+geinteresseerde partie in dien daer eenige toestaet ende die
+noch niet gedaen en zy cunllycken allenlyc ende behalven
+oick dat hyt tegens ons beteren zal civilycken naer der
+gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zynen doeden
+ende dat hij oick gehouden wordt op te leggen ende refonderen
+die behoirlycke costen van iusticie indien dair eenige
+gesustineert zyn ter arbitrage ende taxacie van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+zelven van onsen rade in brabant dat voir hemlueden geroepen die ghene
+die dairomme behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyc ter certificacie ende interinnemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden mitsgaders ter arbitrage ende taxacie
+vanden voirs. civile beteringe ende vanden voirs. costen
+alzoet behoiren sal ende dat gedaen ende de voirs. civile
+beteringe ende costen gataxeert en betaelt in handen vanden
+gene van onsen ontfangers diet behoiren zal ende die daeraf gehouden
+wordt rekeninghe ende reliqua te doene tonsen behoeve zy onse
+procureur general aldaer ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten dien dit aengaen zal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelycken hemlieden doen laten ende gedoogen
+den voirs. supplt van deser tegenwoirdiger gracie quytsceldinge
+ende remissie ende van allen inhouden van desen rustelyc vredelic
+vulcomelyc ende euwelyc genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene oft laten geschien in lyve noch in goeden eenich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer maer by alsoe zyn lyf
+oft eenige van zynen goeden daeromme gevangen gearresteert
+belet oft becommert waeren dat zy die terstont ende zonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goedt
+vanst ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behalven in anderen
+dingen onser rechte ende eenen yegelyck den zynen in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele onder den zegel
+daervan de keysere mijnen heeren ende grootvadere ende wy
+geuseert hebben geduerende den tyt van onser onbeiaerthede
+op den goeden vrydach inde maendt van aprile int jaer
+onsheeren duisent vyfhondert ende zesthiene ende van onsen
+rycke tweeste aldus stont gescreven onder op die plycke
+byden coninck in zynen rede ende geteykent momboir l
+gecollacionneert ende bevonden
+accorderen metten originale by
+my
+xxx handtekening"
+"remissie
+philips ad longum ach. doen te weten
+dat wy hebben ontfangen die supplicatie van andries
+van ondertalen jongman geboren poorter onser stadt
+loven inhoudende dat den meyer onser voors. stadt loven hem
+pretendeerde te leggen in het feyt van eenige dootsla
+ge oft wel te seggen dat hij daer inne soude syn
+complice geweest met synen broeder ende guillam
+cornelis toegecommen inde maendt van october 1653
+inden persoon van guillam erbouts dan alsoo daer
+over den selven synen broeder van wegen den meyere
+was gesaiseert geweest ende inden proces verclaer
+lycken was gebleecken byden dootslach nyet te syn
+geweest ende dat den meyer denselven vanden saisemente
+bij ordre vande schepenen hadde gerelaxeert ende alsnu
+quampt pretenderen opden persoon des suppliants ende van guil
+lam cornelis daer mochtans den suppliant het selver feyt
+nyet en hadde gedaen dan wel den voors. guillam cornelis
+soo den meyer oock al was kennelyck midts den selven
+guillam t’selve fyts van dootslage in syn regarde
+tegen diversche persoonen opden staenden voet als
+t’selve was gecommitteert hadde bekent ende des anderen
+daghe oock verclaert voor notaris ende ghe
+tuyge t’selve feyt selver gedaen te hebben met syn eygen
+roer volgens de acte notarial daervan synde ende alist
+saecken den selven suppliant ten tyde van het ongeluck mochte
+syn gheweest opde merckte van loven daer het selve
+was gebeurt ende den selven erbouts den scheudt hadde
+gecregen was evenwel waerachtich dat den sup
+pliant nyet en hadde geschoten noch oock eenich roer ofte
+geweer en hadde gehadt dat hy oversulcx in het feyt
+van het dootschieten nyet en can gelecht worden vele
+min daerover behoorden gheaccuseert te worden
+mits promptelycke was blyckende vanden persoon
+die den doot scheut hadde geschoten ende gegeven ende
+datter nyet meer als den selven scheut en was geschoten
+dat dyen nyettegenstaende den meyer den suppliant evenwel
+pretendeerde te doen saigeren ende hem criminelycken
+in syn absentie was actionerende over het pretecxt
+dat hy soude syn geweest metten voors. guillam
+cornelis in compagnie ende oock permis te
+continuaciael hadde geobtineert maer was
+evenwel waerachtich het feyt nyet en hadde
+geperpetreert dan den voors. guillam cornelis
+dat daeromme den suppliant voor deliquant oft doot
+slagere nyet en can gereputeert worden soo
+den meyer te seer fortionairelyck schynt te
+willen doen vele min oock den selven houden in
+voorvluchticheyt keerde hem tot ons ooetmoedelyck
+biddende gedient te wesen hem suppliant
+in consideratie alsboven te verleenen alsucke gracie
+van innocentie als bevonden soude worden
+te behooren waeromme soo ist $$ etc.?
+gegeven inde maent van marty der jaers
+ons heeren 1655 ende van onsen rycke het 35ste"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zynde ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie
+van jorys ghysbrechts roelofs zoenen jonck ongehouwt man woenende
+tot ghestele inhoudende hoe dat suppliant opten vii en dach van
+meerte lestleden heeft sitten drincken opte dungen onder ghestel
+byden bossche ten huyse vander weduwen wylen janne adriaenssen
+met janne willemssen de reymakere marten peeter matheussen
+ende wylen janne hermans ende naedien zy tsamen goede chiere
+gemaect hadden ende sonder eenighe onminne oft twyst gehadt te
+hebbene op gestaen ende tegen den avont van daer gescheyden waren om nae
+huys te gaene zoe zynde voirs. jan willensen marten peeter mattheeussen
+ende de suppliant voer gegaen ende die voirs. jan hermans is van achter
+gevolgt welcke jan hermans wesende doen ter tyt zeer by drancke
+heeft hem gestoort ende qualick gehadt dat de suppliant ende de
+andere hem ontgaen waren ende nyet en verbeyden ende comende
+van achter naegelopen begonste den suppliant te injurieren ende vele
+snoode ende vileynighe woirden te gevene seggende ghy syt een
+boeve ende een rabaut doget uwer moeder met meer andere leelicke
+woirden seggende oick ic sal u cappen datmen u met manden thuys
+dragen sal ende de suppliant dit hoirende badt den voirs. janne
+hermans menichwernen om verdrach ende dat hy hem met vrede laten
+wilde en zijnder nyet en begeerde nyetmin de voirs. jan hermans
+heeft met zynen messe naeden suppliant begonst te slaene seggende
+ic sal u lyff hebben oft ghy dmine ende de voirs. jan willemssen
+ende marten ziende dat de voirs. jan hermans nae den suppliant sloech
+trocken den suppliant achter weerts in sulcken vuegen dat de suppliant in
+een gracht viele ende de voirs. suppliant is terstont uuyten voirs. grecht
+op gestaen ende de voirs. jan hermans heeft wederom naeden suppliant
+geslagen ende de suppliant siende dat hy egeen verdrach hebben en
+mochte heeft in nootwers ende deffensie sijns lyfs zijn mess
+getrocken ende den voirs. jan hermans daer mede eenen slach in zyn
+hoot gegheven van welcken slach ende quetsure de voirs. jan hermans
+binnen neghen oft thien daghen daer nae aflivich is gewordden ter
+causen van welcken feyte hoe wel tselve onnoselick ende in defencie
+syns lyfe gebuert is ende dat hem tselve uuyt gront zynder herten
+leet is is de suppliant bij onsen hoochscoutet binnen onsen stadt vanden
+bossche aengetast ende geapprehendeert in meynigen tegen den
+suppliant criminelyck te procederene tot zynen ende synder vrienden ende magen
+grooter ongenuechten ende verdriete ende noch meer zyn soude
+indien onse gracie ende genade hem hier op nyet en wordde
+geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom
+oetmoedelyck biddende waerom soe eest dat wy desen
+aengesien ende eerst hier op gehadt dadvis van onsen voirs. schoutet
+vanden bossche den voirs. jorys ghysbrecht roelofs zoenen suppliant
+geneygt wesende tot zynder beden ende supplicatien ende willende hem
+in dit stuck prefererenen gracie ende misericordie voere righeur van rechte
+hebben inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende
+vergeven scelden quijts remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aencleven mach
+tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+abolendrende extinguerende ende te nyeuwte doende allen procedueren
+criminele by onsen voirs. scoutet vanden bossche ter causen voirscreven
+tegen den voirs. suppliant begonst indien daer alreede enighe geschiet
+syn ende hebben hem daer aff weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe
+hy was vorde toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
+een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs.
+schoutet ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen die
+partien geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelene
+de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by onsen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen
+geroepen de ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen
+alzoe zy sullen bevinden behoirenen welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren
+in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de pene van te
+verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. procureur general
+onse voirs. schoutet van den bossche ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecomende
+dien dat aengaen sal moghen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen bezundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissen
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+ende pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch
+te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ennich hinder letssel
+odt moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+indyen syn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechter ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegheven in onsen stadt van bruessele inde maent
+van octobri int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+zevenendertich ende van onsen keyserycke txviiie ende van
+onsen rycken van castillen etc. txxiie aldus stont gescreven
+opte plycke byden keyder in synen raede ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te wetene allen jegewordigh ende toecommende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige suplicatie van andries swaenen woenenden bynnen dese
+stadt van diest inhoudende hoe dat hem supliant noch ongehouwt wesende
+ende sonder fact? gesproken altijts eerlyck van leven geweest zynde als een
+jonck man toebehoirt ende met hem eenen thielman onbegrepen
+zyns toenaems alsdaen woenachtich binnen st jacops gasthuys bynnen
+der voirsegde stadt op heylichs cruysdach lestleden inde nacht te twelff
+uren te gemoete gecomen zijnde opder straeten der selver stadt wylen
+micheau bonnet vuyt bourgondien geboren geassocieert met eenen
+anderen den supliant onbekent zijn malcanderen opt lyff geloopen
+waer duer zyluden tselven ?yffelen woerden gecregen hebbende ende die
+supl iant hem huerluder ende besunderen vanden voirsegde micheau want
+hij een bloot rappier in zyn hant hadde beduchtende quader maete
+te meer want hy supliant egheen scerp over/nochaen hem en hadde
+om hem te verweren is den selven micheau inne gevaren ende
+hem in zyn middel grypende zyn tselven worstelende ter eerden gevallen
+alwaer zy luyden zoe tsamen liggende is den voirsegde micheau onder
+in zynen buycke met eenen steecke by eenen anderen sulckx gequetst
+geweest dat ontrent drye weken daer nae hy daer van is
+aflivich gewordden ende hoe wel de suppliant den voirsegdemicheau
+den voirsegde steecke nyet en heeft gegeven gehadt als voer over hem
+egheen mes gehadt hebbende zoe voirsegd is nae tselve is
+by eenen anderen gedaen geweest als die voirsegde micheau voir
+zijn afflivicheyt selve heeft bekendt gehadt dat oyck den selven
+steeck by rade vanden supliant nyet en is gegeven geweest noch
+oyck tot dyen eynde den selven micheau en heeft gesmadeert
+dat men hem van zynen lyfve soude evelen maer alleenlyck
+dat hy zyn lyff meynde te beschermen ende dien overmits
+en meyndt nyet inden dootslach eenichssins gehouden oft dies culpabel
+te zyne oft oyck yet misdaen te hebben onder td?egel nochtans
+dat hy daertoe soude behulpich geweest zyn pretendeert hem
+die drossaet officier van diest daer mede te belasten ende
+rechtelyck aen te spreken gelyck ter cause vandien hy tegen den selven
+officier alreede is in rechte maer want alle vonnisse zyn
+te beduchtene besunder in criminele saecken voer zoe vele
+die van meerderen prejudicie zyn dan civile ende boven dien dat sulcke
+vonnisse nyet en zyn appellabel dat oyck die suppliant hem beducht
+byden voirsegde drossaet geapprehendeert te wordden tegen hem
+in rechte commende en soude nyet derren personelycken
+compareren noch voer den voirsegden drossaet hem bloot geven immers
+den tyt van geleyde vuyt zynde maer waere gesca?pen hem
+vuyt vreesen van rigeur van justitien vuyt dese onse
+landen te moeten absenteren tot syns suppliants groot verdriet
+ende eeuwige verderffenisse ten zy dat onse gratie ende genade
+voir zoe vele als hy tegen ons ter saken voirschreven mesbruyckt
+mach hebben hem hierop verleent wordde om de welcke
+hy ons oitmoedelyck is biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneyght wesende ter beden ende suplicatien des voirsegden
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade
+voir rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven vergeven quytgescolden ende geremitteert
+vergeven scelden quyte ende verg remitteren den dootslach ende
+mesbruyck boven geruert mitsgaders alle boeten bruecken ende
+offensien corporele criminele ende civile daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirsegde is tegen
+ons ende justitie eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem als van desen gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen tot zijnen goede fame ende name
+alomme binnen onsen voirsegden lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen goeden
+nyet verbuert indien hij eenige heeft gelyck ende in alder
+manieren als hy was aleer tvoirsegde mesval geschiede
+imponeerende hier van onsen procureur generael in brabant mitsgaders
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren inden
+selven onsen lande van brabant geseten een eeuwich zwygen
+satisfactie ende beternisse der partien geinteresseerde ierst
+ende voer al gelyck zynde indien die nyet geschiet en is ende enige daertoe
+staen civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden sal zyn
+te betaelen die wettige costen van justitien indien ter saecken
+voirscreven eenige gebuert zyn ter taxatien van onsen zeer lieven
+ende getrouwen die cancellieren ende luden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe committeren ende dat voir hen geroepen die ghene
+die daer toe behoeren geroepen te zijne zy procederen wel ende
+duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen nae huere
+vormen ende inhouden welck interinement de voirsegde suppliant zal
+schuldich syn te versuecken ende hem te presenteren in onsen voirsegde rade
+bynnen sesse maenden naestcommende op de pene te verbueren deffect
+van desen ende dat gedaen ende dieselve costen inden eenigevallen als voirsegd
+is betaelt sijnde in handen vanden ghenen dient behoiren zal zynmidtsgaders
+alle andere onse ende der smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren dien dit aengaen mach doen laten ende gedoogen den
+voirsegde andries swaenen suppliant van dese onse jegenwordige gracie
+quytsceldinge vergiffenisse ende remissie naer ende inde
+manieren als voirscreven staet rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck gebruycken genieten ende useren sonder hem te doen laten
+noch gedoogen gedaen te zijne eenich hinder letsel oft ongebruyct
+ter contrarien in lyve noch in goede in egheenderwys maer
+hy alsoe dat zyn lyff oft goet ter saecken voerscreven gevangen
+oft becommert waeren dat zy dat stellen oft doen stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender slakinge
+ende delivrancie nyettegenstaende dat tvoirsegde feyt nyet en is
+overjaert ende ons ordonnantie dien aengaende gemaect ter
+contrarien dewelcke wy den voirsegde suppliant mits der
+onnoeselheyt vanden voirsegde feyte nyet willen te obsteren
+oft hinderlyck te wesen maer zoe verre des noot zy hebben
+dese voir zoe vele alst desen aengaet gederogeert ende
+derogeren by desen die anderssints blyven van machten ende in hueren
+volcomen rigeur want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van november int jaer onses heeren duysent vyfhondert
+dryenvyftich van ons keyserryck txxxiiije ende van
+ons rycken van castillien cicillien txxxvije aldus
+stont gescreven op de plycke byden keyser ende
+geteeckent gillis visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originalen by my"
+"remissie
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier
+a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan
+baptiste de servo aussy de milan passe douze ans a espouse en
+la face de leglise la seur dudit suppliant et avec icelle consomme
+mariage et habite par certaine espace de temps et jacoit que
+ledit jehan baptiste se devist avoir conduit comme homme de bien
+et demoure avec la seur dudit suppliant sa femme sans icelle delaisser
+ny habandonner en aucune maniere. ce non obstant peu apres
+quil lauroit eu espousee comme dict est il sest sans aucune cause
+ne raison departy de sadite femme et icelle delaisser
+habandonner et aucune maniere laisse en grande desolation
+et sen est ledit jehan baptiste alle vers romme ou il auroit
+eu contemptenement du sainct sacrament de mariage et
+postposant toute conscience et honneur espouse une autre
+femme et avec icelle consomme mariage au grant scandale
+regret et confusion dudit suppliant de sadite seur et tous leurs parens
+et amis ce considerant ledit suppliant et ayant au vray entendu
+ledit jehan baptiste estre a romme lauroit par une sa missive
+premierement admoneste et en toute benivolence requis quil
+voulsist delaisser ladite seconde femme espousee a romme et
+comme homme de bien sen retourner vers la seur dudit suppliant
+sa legittime femme et la traicter comme il appertient laquelle
+missive a este delivree es mains du pere de ladite seconde
+femme et dont comme fait bien a presumer ledit pere sen est mal contente
+pour le deshonneur quil recevoit dudit jehan baptiste en sadite
+fille et ayant icelluy jehan baptiste comme fait bien a
+presumer entendu que ledit suppliant se tenoit a venise et illec
+venu de romme fort mal content et courrouche sur ledit suppliant
+comme fut icellui suppliant adverti et ung jour rencontrant
+lesdits supliant et jehan baptiste sur les rues et entrant en
+grandes parolles sur ce que dessus tant multiplierent dun
+coste et dautre lesdites parolles que ledit suppliant vaincu de
+l’ire et colere pour ce grant oultraige faict par ledit jehan
+baptiste a sa seur comme dessus vint a ferir et bleschier
+ledit jehan baptiste dun poingaert en la teste ou ailleurs de
+laquelle bleschure ledit jehan baptiste apres bonne espace
+de temps est ale de vie a trespas a cause de quoy ledit
+suppliant sest retire et absente dudit venise et venu en notredite
+ville danvers gaignant sa vie avec grant paine et travail ou
+il a este constitue prisonnier comme dit est et double que
+notre marcgrave et escoutete danvers vouldront contre
+luy proceder au dernier supplice se notre grace ne luy est sur
+ce impartie treshumblement requerrant icelle pource
+est il que nous ce considere ayans pitie et compassion
+dudit suppliant et lui voulans en ceste partie preferer grace a
+rigeur de justice audit suppliant inclinans a sadite supplication
+et requeste avons ou cas dessusdit quicte remis et pardone
+quictons remectons et pardonnons de grace especial par ces
+presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine et amende corporelle et criminelle enquoy pour
+raison et a loccasion dicelui cas et homicide et des circonstances
+il peut avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice et lavons quant a ce remis et restitue
+remectons et restituons a sa bonne fame et renommee en notre
+pays et duche de brabant et autres noz pays et signouries et a
+ses biens non confisquiez saucuns en a tout ainsy et par la
+maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas et hommicide en
+imposant sur ce silence perpetuel a notredit procureur general et
+a tous autres noz justiciers et officiers quelconques de notredit pays
+de brabant satisfaction toutesvoies faicte a partie interessee
+se faicte nest civilement seulement et moyennant aussy
+quil amendera envers nous civilement ledit cas selon lexigence
+dicelluy et la faculte de ses biens pourveu aussy quil sera
+tenu de paier et reffondre les mises et despens raisonnables
+de justice pour ce faiz et ensuiz a lordonnance et tauxation de
+nos amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant que commectons a ce si donnons en mandement
+ausdits de notre conseil en brabant que appellez ceulx qui pource
+feront a appeller ilz procedent bien et deuement a la verificacion
+et interinement de cesdites presentes et a larbitraige de tauxation de ladite
+amende civile et mises de justice et lequel interinement
+ledit suppliant sera tenu requerir en notredit conseil endedens
+ung an apres date de cestes a paine de perdre leffect de cesdites
+presentes et ce faict et lesdites amende et mises de justice
+tauxees et payees ainsy quil appertiendra de laquelle
+amende celuy de noz receveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+lesdits marcgrave ou escoutete danvers et tous noz autres
+justiciers et officiers de noz vassaulx ou bassains signeurs de
+notredit pays de brabant et doultremeuze presens et avenir leurs
+lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner
+ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit
+est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la
+cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou
+facent mectre incontinent et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons
+faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres
+choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil
+cinq cens et quarante de notre empire le xxie et
+de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et signe
+de $$$ visa regestrata
+collatione et $$$ accorder a son
+original par moy"
+"albert ende isabel etc. , doen te wetene allen
+tegenwoirdige ende toecommenden dat wij
+ontfangen hebben d’oijtmoedige supplicatie van
+carel britseels inhoudende dat hij hem altijt
+seer eerlijck trouwelijck ende liefgetalich
+heeft gedragen met eenijegelijck blijckende
+bij attestatie soo van onse stadt loven als van
+sijnen pastoir beijde daervan sijnde sulcx dat
+die gemoneert geweest hem te surrogere
+inde plaetse van wijlen sijnen vader van in januario
+1617 om te wesen der selver onser stadt hal$
+tot wijens laste dat staet die toesichte
+ende bewaernisse derselver onser stadts kermis$
+wagens kermiskemels ende vande ornamenten
+daertoe dienende die al berusten in een publijcken$
+een der stadts gemeijn huys genoempt de halle staen$
+opde veemerckt aldaer tot welcke huijsinge behoirt
+oock eenen hoff vast daerbij ende aene liggende, beheijmpt
+rontsomme met levende hagen, thuijnen, ende anderssints
+welcke thuijnen ende hagen die voors. suppliant heeft
+vermaeckt tot diversche reijsen dan alsoo binnen loven
+regneert bijnaest eene gemeijne soulle ende oultragie
+in alle hoven, gelijck gespeurt can worden uuijt
+d’attestatie insgelijccx daeraff sijnde soo en heeft sulcx ook
+nijet ontbroken inden hoff vande voors. halle, alwaer
+hij suppliant is berooft geworden van als tot alles, den
+geheelen somer deur geduerende naer uuijtwijsen oock
+vande attestatie daervan sijnde, oock nijet sonder perijckel
+van berooft te worden te$$ inde voors. halle vande
+ornamenten aldaer berustende tot consernatie vanden
+welcken hij moest arbeijden ende hem te dijen eijnde
+aldaer vinden eens ofte twee maele ende meer tot
+elcken dage ende alsoo hij ter quader uren opden xven
+septembris lestleden ontrent die halft ure acht des
+avonts als het was geheel doncker is gecommen
+doorde halle inden hoff voors. om denselven ende die
+halle te bevrijen, soo heeft hij tot sijnen ongelijck aldaer
+bevonden eenen persoon soo hij naderhandt verstaen
+heeft genoempt de wesen ieron peeters vallende
+oft hem affworpende van boven ter aerdewaerts nijet
+wetende oft dijen persoon was jonck oft oudt, noch
+oock oft hij viele uuijter halle vensters oft $ij$ wel
+uuyten wijngaert schelft gehecht aenden muere
+tot aen dieselve vensters, wesende nijettemin wel
+versekert dat dijen persoone aldaer nijet en hadde te
+doene noch en was gecommen dan om eenige dieste
+te bedrijven, waerdoor ende door voirgaende
+overlasten gealtereert sijnde is gebeurt dat hij
+suppliant denselven persoone heeft ingeloopen met
+sijnen poignaert meijnende denselven tot exempel
+van andere te teeckenen ende alsoo naer eenige
+worstelinge den dieft hem heeft willen ontloopen
+op andere naestliggende erffven is gebuert dat
+hij naerden selven in sijn overvallen heeft gesteken metten
+selven poignaert, sonder nochtans te connen seggen oft
+hij hem geraerckt hadde oft nijet, ende d hebbende daerover
+dijen persoon verlaten heeft hem vertrocken naer huijs sonder
+achterdencken van swaericheijt meijnende gerustelijck
+sijnen aventmael te houden met sijne familie naer gewoonte$
+dan is geschiet dat cotrts daernaer hem sijn gevolght twee
+persoonen woonende inde gebuerte vande voors. halle
+hem waerschouwende dat den persoone voorgeroert waere
+overleden ende dat die same waere uuyt eenige circunstantien
+dat hij suppliant denselven soude hebben geevelt ende hoe
+wel het selve was geheel onseker noch oock eenichsints
+bij onsen officier off ijemanden anders soude gethoont connen
+worden dat hij suppliant sulcx souden hebben gedaen oft in
+wat manieren gelijcken men oock verstaet dat die getuygen
+van wegen denselven officier provisioneelijck verhoirt
+ende eensdeels bijde vrienden des suppliants oock geexamineert
+nijet en verclaeren sulcx wel te weten oft gesien te
+hebben, dan deponeren alleenlijck uuyt circumstantien
+sulpicien, ende conjecturen die in criminalibus egeensints
+genoechsaem en sijn soo ist nochtans dat onsen meijer
+van loven van officie wegen tegens den voors. suppliant
+absent sijnde heeft begonst te procederen met sulcher
+viericheyt ende rigeur al oft het voors. feijt waere
+geweest heel claer liquid ende toegecommen sonder
+eenige redenen ende nijet al oft hij vervolghde eenen
+borger van loven die tot daertoe altijt w was geweest
+sonder reproche, hem gedragen hebbende peijselijck
+gelijck een vroom borger betaempt maer al off hij
+vervolghde eenen vremdelinck, die bevonden waere
+met opsedt ende voorbedachten wille ijemanden geevelt
+te hebben des neen sonder oock de minste consideratie
+te nemen daerop dat genomen dat claerlijcken van het
+misdaet des voors. suppliants dat in allen gevalle
+het selve door den afflijnigen is gecauseert door dijen hij hem
+heeft vervoirdert te commen in sijne erffve rontsomme
+bevrijdt ende beheijmt, beclimmende sijn huijs ende dat metter
+nacht emmers metten doncker avent, ende hoe wel uuijt
+die voors. consideratien de saecke sulcx is gedisponeert
+dat den voors. suppliant hem soude mogen betrouwen
+hebben ter purge te stellen als anders nijet gedaen hebben
+dan tgene besundere bij ontijden tot bescherminge van
+sijne goeden is gepermitteert sonder perijckel van eenige
+straffve oft correctie nochtans die voors. suppliant en
+heeft t’selve nijet te raede gevonden mits hij de middelen
+nijet en heeft om in materie van purge die costen van
+procedure te vervallen jae qualijck die middelen om
+sijne familie die cost te geven, welcken aengemerckt
+ende dat sijne vrienden van sijnen overcommen sonder dat
+deselve vrienden als onderricht sijnde vande onnooselheyt
+van t’selve feijt over den suppliant begeren eenige
+vraecke, dan wel met hem te houden alle goede vrient
+schappe ende correspondentie blijckende bij twee accorden
+insgelijcx daervan sijnde soo soude te seer hert wesen
+voorden selven suppliant hem om het voors. feijt langer
+te moeten absenteren dwelcke soude causeren sijne
+totable ruijne ende van sijne familie badt over sulcx
+oijtmoedelijck dat ons gelieven soude door de verdienste
+ons salichmakers jesu christi daeraff op heden goeden
+vrijdach die memorie van sijne bitter passie werdt
+gecelebreert hem te verleenen opene brieven van
+remissie van het voors. delict oft feijt met alle
+penen corporele ende civile nijettegenstaende het
+delict nijet en is overjaert, soo eest dat wij desen
+aengesien gehadt hebbende het advijs vanden meyer
+onser stadt loven geneijght wesende ter beden des
+voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van
+rechte, besundere ter eeren ende contemplatien vande bitter
+passie ende lijden ons heeren jesu christi d’welck hij op
+heden voorde salicheyt vanden menschelijken geslechte
+geleden heeft hebben denselven suppliant inden gevalle
+als boven geremitteert, quijtgeschouwen, ende vergeven
+remitteren, schelden quijt ende vergeven uuyt sunderlinger
+gratien bij desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert mitsgaders alle offensie ende breucke corporele
+ende criminele daer inne hij hem overmits ende uuijt
+saken van t’gene voors. is, tegen ons ende justicie eenichsints
+mach hebben ontgaen ende misdragen ende hebben hem
+dijen aengaende weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot
+sijne onverbeurde goeden, indijen hij eenige onder ons
+heeft, gelijck ende in alder manieren soo hij was voorde
+toecompste vanden voors. feijte, imponerende hierop
+een eeuwich geswijch onsen procureur generael
+in brabant, onsen meijer van loven ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie
+ende beternisse ierst ende vooral gedaen sijnde der
+partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen
+en sij ende eenige daertoe staet, civilijck alleenlijck
+behoudelijck dat de voors. suppliant gehouden sal syn
+t’voors. feijt tegen ons te beteren civilijck naer
+gelegentheijt vander saken ende faculteijt van sijne
+goeden, met oock te betalen die redelijcke costen
+van justicien, hieromme alreede gedaen ende te
+doene, allet ter taxatien ende moderatien van onse
+seer lieven ende getrouwen die cancellier ende
+luijden van onsen raede in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidts
+lieden, dat voor hem geroepen diegene die daerom behoiren
+geroepen te sijne, sij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vande voors. amende alsoo sij sullen
+bevinden te behoiren, welck interinement de voors.
+suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen
+sesse maenden naestcommende opde pene van te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen, ende
+deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden
+genen dijen dat behoiren sal, sij, onsen voors.
+procureur generael in brabant onsen meijer van
+loven ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten, iegenwoirdige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere
+soo hem toebehoiren sal, doen laten ende gedoogen
+den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt,
+rustelijck, vredelijck, volcommelijck ende eeuwelijck
+genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doen off
+te laten geschieden nu noch in toecommenden tijde
+eenich hinder, letsel, off moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off
+eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gearresteert, becommert, oft beleth waeren dat
+sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie nijet
+tegenstaende dat tvoors. ongeval nijet en is
+over jaert noch anderssints onse ordinancie disponerende
+ter contrarien dewelcke wij den voors. suppliant nyet
+hinderen noch prejudicieren en willen, maer hebben hem
+daeraff mits der onnoselheijt vander saecken ende uuijt
+andere redenen hierboven verhaelt, uuijt onser sunderlinge
+gratien gereleveert ende releveren bij desen, want
+ons alsoo gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestadich blijve tot eeuwigen dage, soo hebben wij
+onsen segel hieraen doen hangen behoudelijck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenijegelijcken
+anderen dessijns gegeven in onser stadt van brussele
+inde maent van aprili int jaer ons heeren duijsent
+ses hondert ende achthien onder opde plijcke stont
+als aldus byde iertshertogen onderteekent cools
+ende was gesegelt met eenen groenen segel
+uuijthangende in sijden snoeren"
+"philips etcetera allen diegenen die dese onse brieven sullen
+sien oft hooren lesen saluijt. doen te wetene, dat
+wy hebben ontfangen die supplicatie van jan
+peeters sone roelants woonachtich onder den
+hertochdomme van arschot, inhoudende hoe dat
+opden thiensten dach vande maent van julius inden iaere
+xvic ende drijendertich ontrent den sesse uren
+des avonts in het gehucht van baele neffens
+die stadt van arschot inde schure van des supliants
+vader, alwaer men was besoignerende over
+die rekeninghe vande gemeijnte is gecommen
+wijlen peeter bols noch jongman ende metten dranck
+seer bevanghen wesende commende van arschot
+naer baele voorschreven, den welcken den selven zynen
+vader heeft begonst grootelijck te iniureren settende
+hem in posture , om hem te slaen, ende te smijten,
+het welcke den selven synen vader, als wesende
+een oudt man trachte te eviteren, ende maeckte
+hem vuijtten wech, oirsaecke dat den voorschreven
+peeter bols is gegaen naer het huijs des voorschreven
+suppliants vader, staende neffens die voorschreven
+schuere. ende den selven des suppliants vader
+naer dat hy noch een luttel tijts was gebleven
+over de voorschreven rekeninghe, is met het geselschap
+naer sijn voorschreven huijs gegaan, alwaer hij gecomen
+zijnde in de keucken, is de voorschreven bols hem gewaer
+geworden, synde hem terstont inne gevaeren,
+hem slaende met vuijsten, noemden hem honsvot
+ende met andere dijergelijcke toenaemen, ende
+iniurieuse woorden grootelijck affronterende
+waeromme alsoo den voorschreven zijnen vader was over-
+luijdt roepende om helpe, ende hem verwerende
+met een glas bier, d’welck hij in zyn handt hadde,
+is het getier gehoort bij hem suppliant, willem
+sijnen broeder, ende met andere wesende met henlieden
+inde camer , soo dat den voorschreven suppliant seyde
+teghens willem sijnen broeder het is ons vader
+zullen wij hem laeten doot slaen, ende syn daer-
+over t’saemen gecomen inde keucken alwaer
+zij hunnen vader vonden ter aerde liggen geheel van
+syn selven, dan alsoo die voorschreven suppliant met synen
+voornoempden broeder aldaer waeren commende, soo hebben
+guillam bols des voorchreven wijlen peeter bols broeder
+met alnoch eenen jeroen coremans de selven willen
+beletten, dat zij hunnen vader niet en zouden
+assisteren, waeromme zy lieden oock den voorschreven
+guillam bols met vuijsten hebben aengegaen,
+ende synde soo voorts onderlinghe een groot gevecht
+geworden, inder vuegen dat men de messen heeft
+vuijtgetrocken, is aenden voorschreven wijlen peeter bols
+gegeven een steeck van een mes in zijne zijde
+sonder dat men wete, wijen het selve mach hebben
+gedaen, waernaer soo is den voorschreven wijlen peeter
+bols terstont met meer andere vuijtte voorchreven
+keucken ende huijse des voorschreven suppliants vader getrocken
+opde straete ende den voorschreven willem, broeder des suppliants
+hem gevolght, hebbende een quaet vierroer
+ofte musquet, ende een mes sonder pointe, makende
+het semblant van syn voorschreven vierroer, oft
+musquet te willen lossen, d’welck egeen
+vier en gaff, maer den voorschreven wijlen peeter
+bols het selve gewaer wordende wirpe
+aenden voorschreven willem met eenen steen eene
+groote wonde in sijn hooft, ende terstont hem
+inne vaerende, namp hem aff syn voorschreven vierroer
+oft musquet, ende het voorschreven mes sonder poinct,
+werpende hem onder syn voeten, ende hem gevende
+diversche sneden in syn hooft met het voorschreven mes
+ende soude hem naer alle apparentie van lijve
+ter doot geholpen hebben, ten hadde saecke
+geweest, dat den voorschreven suppliant t’sijnder helpe
+hadde gecommen, hebbende oock een mes in syn
+handt, den welcken den voorschreven bols evenwel dede
+te ruggekeren ende soude hem oock apparentelijck van
+lijve ter doot hebben geholpen; ten waere geweest
+dat den vader, ende de moeder vanden voorschreven selven bols
+aldaer oock te naeganck gecommen zijnde t’zelve
+hadden belet gehadt, dan de voorschreven suppliants
+broeder bydehandt gevonden hebbende eene
+timmermans reijde, gaff daermede eenen slach
+op het hooft vande voorschreven bols, den welcken terstont
+daernaer oijck ter aerden viele, maer nijet
+soo seer ter saecken vanden voorschreven slach bijden voorschreven
+willem peeters aen hem mette voorschreven timmermans-
+reijde op syn hooft gegeven, als ter saecken van
+dat hem het bloot alteseer ontliep door die
+wonde, die welcke hij tevooren soo als
+voorschreven is inde keucken hadde ontfanghen
+soo dat hy van daer gedraeghen synde ten huyse
+van lijsebeth vander eijcke des anderendachs
+sijnen geest heeft gegeven, tot seer groot
+leetwesen des suppliants, die welcke in egeen
+manieren en is autheur geweest van het
+voorschreven gevecht, dan sijnde des suppliants
+vader, soo als voorschreven is, grootelijck geiniureert
+bij den voorschreven wijlen peeter bols, synde hij suppliant
+met sijnen voorseijden broeder in het voorschreven
+gevecht gecommen bij occasie van hunnen
+vaeder te willen defenderen, het welck
+de natuerelijcke redene is dicterende. maer
+nijettemin vreesende het rigeur van justitie
+soo badt die suppliant seer oitmoedelijck
+dat ons gelieven zoude hem over het voorschreven
+feijt, ende ongeval te verleenen onse
+opene brieven van gratie ende remis
+in forma daertoe dienende. waeromme
+soo ist, dat wij t’gene voorschreven
+is, aengesien
+ende aenschouw nemende opde circumstantien
+van dese saecke, genegen wesende ter
+oitmoedighe bede des voorschreven suppliants, ende
+willende in dit stuk prefereren gratien
+ende misericordie voor strancheijt ende rigeur
+van rechte, hebben de voorschreven suppliant quijt-
+geschouwen ende vergeven, schelden quijte ende
+vergeven vuijt sunderlinghe gratie bij desen t’feijt
+ende ongeval boven geruert, midtsgaders allen
+breucken corporele, criminele ende civile
+daerinne hij ter causen voorschreven midtsgaeders dat
+daer aene cleven mach, egens ons ende justititie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende hebben
+hem dijen aengaende weergestelt ende gerestitueert,
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden
+naeme, fame ende geruchte binnen onsen
+voorschreven landen ende heerlijckheden ende tot zijnen
+onverbeurde goede. indijen hy eenighe onder
+ons heeft, gelijck ende in alder manieren soo
+hy was voorde toecompste van t’ voorschreven
+feijt. imponeren hierop een eeuwich geswijch
+onsen lieven, ende getrouwen raedt, ende
+procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren, wie zij sijn, sattisfactie
+ende beternisse ierst ende voor al gedaen der partijen
+geinteresseerde voor soo vele die noch nyet
+gedaen en zij, ende eenighe daertoe staet, civile
+alleenelijck ende de saeck sulcx is verheijsschende
+behoudelijck dat de voorschreven suppliant gehouden
+sal syn te betaelen die redelycke costen van justitie
+ter causen van desen gedaen ende naergevolght
+ofte ter taxatien ende moderatien van onse seer
+lieven ende getrouwen cancellier ende luijden
+van onsen raede geordonneert in brabant, die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen: ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier, ende raedtsluijden, dat voer hun
+geroepen de gene, die daeromme behooren geroepen
+te sijne, zij procederen wel ende deugdelijck ter
+verificatie ende interinement van desen onsen brieff
+naer zijne forme ende teneur, ende ter taxatien, ende
+moderatien van de voorschreven costen van jusitien
+alzoo zy sullen bevinden te behooren, welck
+interinement de suppliant gehouden zal zijn
+te versuecken, ende hem in persoon te presenteren
+in onzen voorschreven raede binnen ses maenden naest com-
+mende, opde pene van te verbeuren d’effect van
+dijen, ende dat gedaen, ende de selve costen
+van justitien getaxeert, ende betaelt synde
+inde handen vanden genen, dijen dat behooren zal,
+zij onsen voorschreven procureur generael van brabant,
+ende alle andere onse rechteren, justicieren, officieren
+ende ondersaeten, teghenwoordighe ende toecommende
+dijen dit aengaen zal moghen, heuren stedehouderen
+ende eeniegelijck van hun bezunder, soo hun
+toebehooren zal, doen, laeten ende gedooghen
+den voorschreven suppliant van deser onser teghen-
+woordighen gratien endde remissien, ende van d’allen
+d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt, peijselijck, vredelijck, ende
+volcomentlyck ten eeuwighen daghe genieten
+ende gebruycken, zonder hem daerinne te doen
+oft te laeten geschieden nu noch in toecommende
+tijden eenich hinder, stoot, letsel, oft moijenisse
+aen lijff, oft aen goeden ter contrarien. maer
+indijen syn lyff, oft eenighe van syne goeden
+daeromme gearresteert, becommert, oft belet
+waere, dat zij die setten, ende stellen, doen setten
+ende stellen terstont, ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie. want
+ons alsoo gelieft, ende des t’oirconden hebben
+wij onsen seghel hier aen doen hanghen. gegeven
+binnen onser stadt brussele den vyffden martij
+xvic drijenviertich ende van onse rycken het
+tweeentwintichchste."
+"kaerle etc doen condt allen luyden iegewoirdich ende toecomende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige van merten de groote lantman
+woenende tot kestere inhoudende hoe dat zekere tyt nae paesschen
+lestleden hy suppliant met twee van zynen gebueren uuyt recreatien gegaen
+is wandelen tot leerbeke met hem nemende keese ende broot om aldaer te
+banqueteren ende zyn tsamen gegaen binnen die prochie van leerbeke ten
+huyse van peeteren de groote des suppliants bruedere alwaer int
+bancketeren tusschen hem suppliant ende den voirs. peeter zynen brueder
+woirden geresen syn ter causen van eenigen scapen die opt velt waeren
+geweest ende den suppliant in zyn graen schade gedaen hadden zoe dat de
+voirs. peeter den voirs. suppliant zynen bruedere daeruuyt overvallen
+heeft met vele iniurieuse woirden ende daer toe den voirs. suppliant zynen brueder
+gedreycht gehadt te smijtene seggende totten suppliant onder dandere onder
+reverenen gesproken in effect dese oft diergelycke woirden zeert u moeder
+ghy hoveerdige leckert ghij en syt nyet weerdt tegen my te spreken
+met vele andere nydige ende onverdraechelycke woirden die welcke
+die voirs. suppliant patientelyck verdragen heeft sonder hem daer te$
+oft dien aengaende met spitige woirden oft wercken te verantwoirdene
+oft te vrekene ende daer nae heeft die voirs. peeter eenen tinnenpot in zyn
+handt genomen ende den voirs. suppliant zyn bruedere daermede met felle$
+moede een groote wonde op zyn hooft geslagen zoe dat die voirs. suppliant
+daer uuyt grootelyck geturbeert zynde vander bancken opgestaen is
+in meyningen van hem tegen den voirs. peetere te weerene ende int opstaen
+heeft die voirs. peeter den voirs. suppliant noch eenen anderen grooten
+slach op zijn hooft geslagen ende daermede grootelyck gewont waer uuyt
+hy suppliant zoewel vanden slagen als vanden bloede dat hem vuyten
+wonden in zijn oogen overvloedelycken geloopen heeft alverblint
+ende anderssins ontvreempt van zijnen sinnen geworden is in sulcken
+vuegen dat hy suppliant uuyt verblintheyt ende uuyt sinnicheyt zynen
+opstekere oft brootmes uuytgetrocken heeft om den voirs. peeter daer
+mede te steken end soe is des voirs. peeters huysvrouwe geheeten
+katheryne ymbrechts tusschen beyden geloopen om de selve gebrueders
+van malcanderen te scheyden alwaer die voirs. katheryne gewont
+is geweest in huer hals ontrent der kelen ende $$ beducht hem die
+voirs. suppliant dat hy der selver katherijnen die voirs. wonde
+gegeven heeft hoewel hy dat nyet zekerlyck en weet mits dyen
+dat hy soe gequetst was ende verblint van zijnen bloede dat hy nyet
+en sach noch en wiste wat hy dede soe hy oyck bereet is tselve by eede
+te affirmerene ende daer af is die voirs. katherijne corts daer nae
+gecommen van levende lyve ter doot dwelck hem suppliant uuyt gront
+zijnder herten zeer leet is mits den welcken die suppliant beduchtende
+rigeur van justicien hem heeft yesundert geabsenteert levende in
+grooter miserien ende armoeden ende noch meer gescapen es te doene
+en worde hem onse gracie hierop nyet geextendeert ende verleent
+alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedlyck biddende
+waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter beden des voirs. mertens de groote suppliant ende willende hem in dit tstuck
+prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
+geremitteert ende vergeven schelden quijte remitteren ende vergeven uuyt
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitsgaders alle offensien ende bruecke corporele ende criminele daer inne
+hij ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
+hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur general
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beternisse eerst ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaan en is zy ende ennige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
+gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
+gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zijnen goeden met oyc$
+te betalen de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen
+geroepen degene die daerom zullen behoiren te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn
+te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen
+jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy
+onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat
+aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besunder$
+soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser
+onser iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laten geschieden nu noch in toecommende tyden ennich hinder letsel
+oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blyve tot eeuwygen dagen
+hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt
+van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende
+van onsen rycken van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent boudewyns noch
+stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock
+# sy hieraff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"philips etha ertshertoghe? doen te wetene dat
+wij ontfangen hebben doe oijdtmoedelijcke
+supplicatie van geerardt vander beecken soone
+wijlen geerarts innegesetenen poirter van onsen
+stadt loven inhoudende dat hij opden tweeden deser
+loopender maent novembres geweest sijnde eenen
+sondach met sijn roere wesende eenen snaphaen
+buyten geweest sijnde met sijnen broeder peeter
+vander beecken priestere om hem te accompagneren
+binnen den dorpe van corbeeck overloo alwaerden
+selven sijnen broeder des sondaeghs gewoon is misse
+te celebreren ende t’selve sijn roer gelaeden hebbende
+met musten ofte cleyn vogels saet daer mede
+gecomen sijnde voor ofte bijden huyse sijnder huijsvrouwe
+anders gestaen binnen de selve onser stadt loven
+t’selve heeft gebracht inde la locht aft te schieten
+ende midts het nijet en was aftgaende heeft t’selve
+roer genomen onder sijnen arm mette trompe
+teghen d’aerde ende daer over voorden selven huijse
+blijven staen spreecken ofte kouten met carel
+raeymaeckers ende ande andere persoonen in welcke
+koutenantie t’selve roer buyten weese ende toedoen
+des supliants is los gespronghen ende door het saet waer
+mede t’selve was gelaeden t’sij in het opbolten
+vande casseyssteenen der straete ofte andersints is
+gequest geworden het kindt van matthijs vander vorst
+genaempt elizabeth oudt ontrent die vijft
+jaeren commende ende aldaer passerende met haere
+moedere anna everaerts uuyt het lost waer
+over t’selve kindt des woonsdaechs daernae is
+comen te sterven blijckende bijde attestatien aen
+ons gethoont sijnde volcomertlijcken uuytwijsende
+ende verificerende dat t’selve onnooselijck sonder
+argelist ende alsoo bij ongevalle ofte ongeluck is gebeurt
+welcken aengemerckt ende dat den supliant is van seer
+deuchdelijcken stil ende paisible leven sonder teghen die
+auders van het voors. kindt ofte teghen iemanden anders
+eenighe questie ofte vechterije te hebben gehadt
+mede dat volgens die blijde incompste van
+hooghloffelijcker gedachten philippus tweeden
+van dijen naeme bij der $$$ gratie godts coninck
+van castillien eth$ onsen grootvader ende onse
+voorsaten als hertoghen van desen onsen lan$
+van brabant allen kennelijck ongevallen
+overcomende aen onse ondersaten van selven $
+lande ende hertochdomme van brabant daer a$
+jemandt come van lijffve ter doot son$
+voorgaende schult moeten staen ende blijven $
+ende onbetaelt soo keerde hij hem su$
+tot ons oijdtmoedelijck biddende om onse ope$
+brieven van remissie in forma daertoe die$
+soe eest dat wij desen aengesien geneyght w$
+ter bede ende supplicatie des voors. supliants e$
+willende hem in dit stuck prefereren grat$
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur $
+recht hebben den selven supliant inden gevall$
+alsboven geremitteert quijtgeschouwen end$
+vergeven remitteren schelde quijte ende verge$
+uuyt onser sunderlijcken gratien bij desen onsen b$
+t’feijt ende ongeval boven geruert midtsga$
+alle offentien ende breucke corporele
+ende criminele daer inne hij hem overmidts
+ende uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen$
+ende justitie eenichsints mach hebben ontga$
+weder gestelt ende gerestitueert ende stellen
+weder ende restitueren tot sijnen goeden naem$
+ende fame in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlijckheden e$
+tot sijne onverbeurde goeden indijen hij een$
+onder ons heeft gelijck ende in aldar manieren
+soo hij was voorde tpoecompste vanden voo$
+feijte imponerende hier op een eeuwic$
+geswijgh onsen lieven ende getrouwen raede
+ende procureur generael van branabnt meyer van
+onser stadt loven ende allen anderen onse j$
+cieren ende officieren wie sij sijn satisfactie $
+beternisse ierst ende vooral gedaen der parti$
+geinteresseerde in dijen die noch nijet ge$
+en sijn ende eenighe daer toe staet civilijck alle$
+sonder dat den supliant gehouden wordt te be$
+eenige amende t’onsen prouffijte dan al$
+allenlijck de redlijcken costen van justitie alree$
+gedaen ende doene alles ter tauxatie ende moderatie
+van onsen zeer lieven ende getrouwen cancellier ende
+luijden van onsen raede die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren bij desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden
+dat voor hen geroepen alle de gene die daer om behooren
+geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinement van desen ende tot
+taxatie ende moderatie van de voors. costen van
+justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck
+interinement die voors. supliant gehouden sal sijn
+te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op pene van te verbeuren d’effect van dese ende dat
+gedaen ende de costen van justitie getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat
+behooren sal sij onsen voors. procureur generael in
+brabant meijer van onser stadt loven ende allen
+anderen onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegenwoordighe ende toecommende dijen dat
+aengaen sal moghen heure stedehouderen ende een
+jegelijck van hen besundere soo hen toebehooren sal
+doen laeten ende gedooghen va den voors. supliant van
+deser onser jegenwoordiger gracien ende remissitien ende van
+allen d’inhouden van desen inder vueghen ende manieren
+boven verhaelt pijsselijck vredelijck ende volcomentlijck
+genieten ende gebruijcken sonder hem te doene ende
+te laeten geschieden eenich hinder letsel oft
+moeyenisse noch aen lijve noch aen goeden ter
+contrarien maer indijen sijn lijff oft eenige van sijne
+onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat sij die terstontd setten ende
+stellen tot geheelder ende volcomender delivrantie
+ende slaeckinge want ons alsoo gelieft ende ten
+eijnde dat dit vast ende gestadich blijve totten
+eeuwighen daghe soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen onser
+rechte ende eenen yegelijck anderen dessijns gegeven
+in onser stadt van bruessele inde maendt van
+decembris 1659 ende van onse rijcke het
+negenendertichsten
+onderteekent $$"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter
+pauwels woenende in onse stadt van antwerpen arm scamel
+arbeytere varende somtyden knaepschewyse te scepe inhoudende
+hoe dat den xxiiiien dach der maent van meye lestleden hy ende gorys
+raes zyn gegaen nae dbierhoot van antwerpen om aldaer te
+werckene ende zekere meel uuyt eene scepe te helpen dragen omdaer
+mede hueren cost te winnene ende op tselve hoot wesende soe zyn aen hen
+beyden gecommen een geheeten bottelneel ende gielis zwaefken beyde
+oyt arbeytere ende hebben met gestaerden moede tot henluyden geseegt
+ghy en sult hier nyet wercken ghevende den selven tot dien vele snoode
+woirden waerop de suppliant ende de voirs. goris raes hen wederom ter
+antwoirden gaven seggende wanneer ghylieden op ons hoot ende
+kaye compt om te werckene zoe en zuldy daer oyc nyet wercken ende zyn
+alsoe de voirs. suppliant ende de voirs. goris raes om voirderen twist ende
+geschil te scuwene vanden voirs. bierhoot gescheyden ende daernae te
+wetene den eersten dach der maent van junio anno voirs. is gebeurt dat de
+voirs. gielis zwaefken is gecomen op de hoye caye om aldaer te wercken
+den welcken ziende de voirs. suppliant zeyde dese of gelycke woirden ghy en
+sult oyck hier nyet wercken op dese caye want wij en mochten pot bierhoot
+nyet wercken want ghy ons verboot daer te werckene zoe en zuldy ghy
+hier oyc nyet wercken ten waere met rechte daerop de voirs. gielis
+zeyde ic ben tevreden daer toe vuegende dese woirden wildy oyc anders
+het es my al even eens ic en make van u egeen werck ende mits dien
+hebben zy underlinge eenige kijfwoirden gehadt ende binnen
+middelen tyden is aldaer gecomen een geheeten meeus baeck die
+welcke seyde totten voirs. gielise ghy bloetsuypere maect u van hier
+oft ic helpt u van hier ende mits dyen heeft de voirs. meeus vanstonden
+aen zyn bleymes uuyt getrocken ende daer mede sloech naeden voirs.
+gielisen maer en quetste den selven nyet ende track insgelycx de voirs.
+suppliant zynen opstekere uuyt maer en heeft nyemant daer mede gequetst
+maer den voirs. gielis met zynen opstekere gaf den voirs. meeuse een
+scrabbe ontrent zynder kelen ende cort daernae zyn de voirs. suppliant de
+voirs. gielis ende de voirs. meeus byde goede luyden daer tegewoirdich zynde
+verre van malcanderen gescheyden ende heeft de voirs. suppliant zynen
+opstekere inde scheyde gesteken sonder hem ennichssins meer strytvaer
+te makene want zy geappaiseert waeren ende de voirs. suppliant nyet
+wetende van eenigen voirderen gevechte soe heeft hy verstaen dat de
+voirs. meeus is vander voirs. hoye caye gegaen oft geloopen tot int
+veerstal aldaer hy den voirs. gielis heeft gevonden staende ende
+heeft de voirs. meeus den voirs. gielisen aldaer eenen steken met zynen
+weymes gegeven daer mede hy den selven heeft gequetst soe dat hy
+vanden voirs. quetsuere tsanderdaechs is gestorven dwelc den voirs.
+suppliant zeer hertelyck leet is ende hoewel de voirs. suppliant daerby
+noch aen en es geweest daer de meeus is vanden voirs. hoye caye
+gegaen oft geloopen tot in veerstal aldaer hy de voirs. gielis heeft
+de voirs. meeus den voirs. gielisen den steeck heeft gegeven nyetemin
+mits dien dat hy is geweest oirspronck vanden eersten kyfwoirden
+soe beducht hem die voirs. suppliant dat hy ter saken voirscreven soude
+mogen worden gepraempt ende gemolesteert ende mits dien en der$
+hy nyet zekerlyck achter straten gaen noch zyn broot winnen hoe$
+hy nae god recht ende redenen inden voirs. dootslach nyet gehouden en is
+ende des hem wel getroest tegen de partie maer om meer der overzekert hy
+soe heeft ons de voirs. suppliant oetmoedelyck gebeden hem onse gracie ende
+genade hierop te willen extenderen ende verleenen waerom soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende terbeden des voirs.
+wouter pauwels suppliant ende hem willende in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
+den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert voer soe vele
+hij naer recht daer inne gehouden ende culpabel mach wesen mitgader
+alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter cause
+voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegens ons ende justicie mesdae$
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goede name
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurde
+goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in ander manieren
+zoe hij was voer de toecompst vanden voirs. feyte imponerende hierop $
+eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende eenige daer toe staet civilijck alleenlyck behoudel$
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn goede$
+met oyc te betaelen de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
+wij daer toe gecommitteert hebben en committeren mits desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden
+dat voer hen geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zij procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement
+vandesen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoene te
+presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte
+pene van te verbeure deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy
+onsen voirs. procureur general in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+diendat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onsen iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyf oft ennige van
+zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy
+die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke
+txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus
+stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke
+visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+die originale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+francois speecart arm scamel man belast met vyf ende kinderkens
+inhoudende hoe dat opten kersmessdach van halle anno xv
+achtenveertich lestleden de voirs. suppliant met noch
+meer ander goet geselscap geweest hadde tot halle
+ende comende des achternoens met zijn brueder genaempt
+jan ende noch ander persoonen van halle nae ruysbroeck
+ten huyse van janne steenberch aldair hij suppliant
+ende de voirs. jan zyn brueder met noch ander goet
+geselscap in eenen boomgaert gingen sitten drincken dat
+aldoen aldair voirbij is commen passeren guillaume de moleman
+die welcke van eenighe vanet geselscape des voirs. suppliant
+worde naegeroepen om te commen drincken gelyck hij heeft
+gedaen hebbende byden anderen geselscape twee oft drye
+reysen gedroncken / ende zeer corts dair nae hebben zij
+onder malcander tgelach gemaect zoe dat elck voir zyn
+gelach betaelde eenen stuiver. ende heeft de voirs. guillaume
+voir dat hy by henluden oock droncken hadde ons gegeven een stuivere, zeggende
+ick en hebbe maer twee oft drie reysen gedroncken ende ick hebbe
+eenen stuiver gegeven dair op een vant voirs. geselscape
+antworde hebdij te vele betaelt / daerop repliceerde de
+voirss. guillamme neen / dwelck de voirs. suppliant aenhoorende
+heeft eenen stuiver getrocken om den selven guilliame
+restitucie te doene vanden selven stuiver die hij voir zyn gelach
+gegeven hadden opde welcke de voirs. guillaume zeyde
+totten voirs. suppliant ick en begher den stuiver nyet ick
+hebben betaelt dat alsdoen de voirss jan totten suppliant
+zynen brueder zeyde ghij en verstagens nyet waer op de voirs.
+suppliant totten voirs. janne zynen brueder zeyde ick verstaet
+beter dan ghij doet hebbend alzoe de voirs. suppliant ende
+de voirs. jan tegen malcanderen woirden gaende haan
+malcanderen ende zeere corts dair nae hebben de
+voirs. suppliant ende jan de voirs. jan getrocken hueren
+messen te weten de voirs. suppliant zynen degen / ende
+de voirs. jan zyn rappiere slaende alsoe nae malcanderen
+zoedat hij suppliant in zynen elleboghe ende in zyn
+een handt zeer gequest wiert ende invaderende zulcx
+malcanderen soude deselve jan geseeght hebben
+broeder wildij mij doot hebben maer de suppliant
+en sprack nyet slaende metten degen zeer dapperlyck
+naeden voirsz jan ende zoe eenen joos van zellegem
+nu overleden genoch bij drancke zynde is commende
+geloopen inden selven boomgaert onder eenen appelboom
+met zynder rappieren bloot inde handt meynende tusschen
+beyden te gaene heeft de voirs. joos bij ontweeten
+vanden voirs. suppliant een wonde in zyn been boven
+zyn knien ontfangen ende zyn ten lesten bij omstaenders
+gescheeden geweest loopende den voirnoemde jan in eenen hoivenbuer
+ende de voirsz suppliant ziende joos zeer gequest heeft
+geseyt doet hem vermaken ende is alzoe vandair gescheyden
+ende naer halle gegaen van welcker quetsure de voors.
+joos binnen vyve oft zesse daghen dair nae deser
+werelt overleden is dwelck den suppliant zeere leet
+is in sulcken vuegen dat ingevalle nyet en ware als
+boven geschiet hij dat om egheen dinck ter werelt doen
+en soude willen noch dair toe raet daet noch consent
+geven ende hoe wel de voirs. suppliant anderssins
+staende is tot goeden name fame ende dat hij
+der partye geinteresseerde heeft gecontenteert soe
+en soude hij suppliant vreesende rigeuer van justicien
+hem binnen desen onsen lande van brabant nyet dorren
+vinden hanteren ende converceren ten zij dat onse gracien
+hem verleent werdden ons dairom zeer oitmoedelike
+biddende soe eest dat wij de saken voirscreven
+overgemerct den voirs. suppliant geneycht wesende
+tot zynder beden ende supplicatien zunderlinge
+ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien ons
+heeren jesu christi die hij voir ons allen geleden heeft
+op zulcken dach als heden / hebben i ndengen alle
+als boven geremitteert quytgestolden ende vergeven
+remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zunderlinger gracien bij desen tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitsgaders oick alle penen ende
+amenden corporelle ende criminelle dair inne hij
+hem overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is
+tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenich sins
+mach hebben ontgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen tot zyne goede fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende van
+overmaze ende oick in onsse stadt van bruessele
+ende ammanie van diere ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen ongeconfisaueerden goeden indien hij
+eenighe heeft als hij was voir den voors. dlootslach imponerendde
+hier op een eewich zwijgen ende silencien onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende efficieren ons voirs.
+lants van brabant hoedanighr die zyn oft wesen moghen
+satisfactie nochtans ierst ende alvoeren gedaen der partyen
+geinteresseerde zoe verre die noch nyet gedaen en ware
+civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy tvoirs.
+feyt ende dootslach jegens ons civilyck beteren zal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden
+ende onsen ordonnantie dairop gemaict ende oick dat hij
+ghehouden werdt te betaelene die bedelycke costen van
+justicien indien datter eenighe geschiet ende naegevolght
+zyn ter taxatie ende arbiter scept van onsen heren
+ende getrouwen den cancelliere ende luden van onsen rade in
+brabant dat wij dairtoe committeren ontbieden daerom
+ende bevelen den selven van onsen rade rade in brabant
+dat voir hen geroepen die dairom behoiren geroepen te zyne
+zij procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen tegewoirdigen briefve naer
+huere vorme ende inhouden welcke interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versoecken in onsen voirs.
+rade binnen eenen halfven jaere naest comende naer date
+van desen op peyne te verliesen deffect van dien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort
+van welcker amende die ghene die van onsen ontfangers
+dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen
+bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffyte
+metten anderen penningen van zyne ontfange / zij / onsen
+drossaert van brabant amptman van bruessel
+ende alle anderen onse ende onser vassalen oft smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien dit
+aengaen oft rueren mach hueren stedehouderen tegen
+woerdich ende toecomende ende eenyegelyck van hen
+zoe hem toebehoiren zal den voirsz. suppliant van
+deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende
+quytschellingen inder manieren voir screven peyselyck
+volcomelyck ende tot eewigen dagen doen ende laten
+genieten ende gebruycken sonder hem te doene noch
+ende hier van x antwoirt
+by dontfanger
+vanden suppliianten
+noch te laten geschien nu noch in toecomende tyde in
+lyfve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien / maer indien zyn lyf oft eenighe van zynen
+ongeconfisqueerden goeden waeren dairomme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zij die terstont stellen
+oft doen stellen tot volcomen slakinge ende dekivrance
+delivrantie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt ende dootslach
+gebuert is inde kermesse / wiean ons. ordonnantien disponeeren
+ter contrarien den welcken wij den supplant nyet
+prejudiceren en willen want ons alzoegelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen zoe hebben wij onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht
+ende eenyegelyck des zyns in allen gegeven inden
+clooster van groenendale opten goeden vrydach inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende negenenveertich van onsen keyserycke txxxe
+ende van onsen rycken van castille ende andere txxxiiiie
+aldus gescreven opde plycke byden keyser ende
+geteeckent l de zuete // visa recta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mij
+daaiwez $$$"
+"kaerle etc doen te weetene alle iegenwoirdigen ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van kaerle vernyer ingeseten onser stede
+van mechelen inhoudende hoe dat den tweentwintichsten
+dach van meye anno zevenenveertich lestleden hy suppliant
+is gesonden geweest by francen robbyns procureur voir die
+vanden wet van onsen voirs. stede van mechelen $$ zynen
+behouden vader aen hendric van herent alias snaermaker
+poerter onser stede van brussel om die tydinge te
+dragen van seker proces daer hy inne getriumpheert$$
+hadde voir drossaert ende scepenen van waelhem jegens
+eenen jan de meyer waer aff die voirs. hendric
+zeer verblydt wesende heeft den suppliant zeer minnelycken
+ontfangen ende hem goede chiere aengedaen
+begherende dat hy dyen avont by hem zouden willen
+blyven alzoe dat ommeganck was van onser voirs.
+stede van brussel nemaer hy suppliant seyde dat hy
+thuys moeste zyn want oick hy suppliant ter cause
+vanden ommeganck oft kermesse aldaer nyet gecomen
+en was ende van daer is aen die wagenen gegaen
+omtrent den drye uren naer middach ende heeft hem
+besteedt zyn derde te wetene hem selven francois du
+bois ende jacques stevens aen eenen wageman
+van omtrent mechelen geheeten lambertus vekemans
+alias peeters ende want de voirs. jacques noch
+spreken moeste met eenen advocaet van ons cancelrye
+ende wat toevende die voirs. wageman die wel by
+drancke was daer en tusschen creech woerden jegens
+den suppliant seggende dat hy hem nyet en wilde op zynen
+wagen hebben waer tegens hy suppliant antwoerde
+ende vraighde waeromme en zoude ick er nyet op
+comen aengesien dat ic my aen u besteedt hebbe
+ende ghy my aengenomen hebt daer op
+de voirs. wageman anderwerf seyde en ghy en sulter
+nyet op comen al soude myn lyff oft ic het uwe
+daerom hebben met veke andere oneerlycke$$
+woerden die zyluyden tsamen hadden ende mits
+dyen heeft de voirs. wageman sekere$$ zynen opsteker
+getrocken om den suppliant daermede te steeken waer
+aff hy suppliant heeft gewaerschout geweest vanden
+ommestaenders dwelck hoorende hy suppliant heeft zyn
+rappiere getrocken ende metten platte vanden selven
+twee slagen gegeven den eene op zynen slincken
+arm ende den anderen opt hoeft vanden voirs. wageman
+zonder nochtans gequetst te zyne zoe dat zynen hoet van
+zyn hooft viel ende werdden daer mede by den ommestaenders
+van malcanderen gescheyden ende die voirs. wageman
+wech getrocken ende wechgeleydt tot voir die herberge
+genoempt tshertogenvossche alwaer hy met gewelde
+ontworstelt is ende is wederomme metten voirs.
+opsteker naer den suppliant geloopen dewelcke suppliant
+is blyven stille staende houdende zyn rappiere bloot
+metten punte voir ende den appel tegens zyn borst
+om alzoe den voirs. wageman van hem te keeren
+daer ontsieden vanden selven rappiere maer dit nyet
+tegenstaende is zeere greetich ende heetelick geloopen
+naer den suppliant zoe dat hy gecreegen heeft eenen steek in
+zyn borst nochtans de suppliant nyet sekere$$ weetende oft
+wylen de voirs. lambert is in des suppliant mes geloopen
+is oft nyet ende gevoelende tscerp van den rappieren
+is achterweerts gedeyst ende willende noch eens zynen loop
+nemen naeden voirs. suppliant is hy neder ter eerden gevallen
+ende terstont aflivich gewordden ende werdt die
+suppliant die oick zeer by drancke was duer tfeesteren ende
+goede chiere die hem de voirs. hendrick gedaen hadde
+ter cause vanden voirs. tydinge van sommige geleydt
+totten predickeren van welcken feyt ende dootsclach den
+suppliant zeer leet is wesende anderssins van goede name
+fame ende eerlycke conversatie belast met twee cleyn
+kinderen ende hem onderwindende der practycke ende
+zyn wyff metter coopmanscap van lynwaet om
+den armen cost te winnen nemaer vreesende die
+strangheyt ende rigeur van justicie zoude gescapen
+zyn hem uuytlandich te moeten maken tot geheelen
+bederffenisse van hem zyn wyff ende kinderen ten zy
+dat onse gracie ende genade hem hier op verleent
+wordde alzoe hy seeght ons daerom zeer oitmoedelick
+biddende soe eest dat wy de saeken voirs.
+overgemerct ende hier op gehadt dadvys van
+onsen amptman van bruessel den voirn. kaerle
+vernyer suppliant genegen wesende tzynder
+voirs. bede ende supplicatie ende hem willende
+in dit stuck gracie ende genade prefereren voir
+rigeur van justicie hebben hem vergeven quyt=
+geschonden ende geremitteert vergheven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gracien
+mits desen onsen brief tfeyt ende mansslach boven
+verclaert mitsgaders alle penen breucken ende
+boeten corporele ende criminele daer inne hy ter
+cause van dien met diesser aencleeft jegens ons
+ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als daer aff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynen
+goeder fame name ende geruchte in onsen lande
+ende hertoighdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden mitsgaderes tzynen
+onverbuerden goeden indyen hy er eenige heeft
+gelykerwys ende in alder maniere als hy was
+voir die toecompste vanden feyte ende manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich swygen ende silencie onsen
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringe ierst ende al voren gedaen
+der geinteresseerde partye indyen dat tselve
+alnoch nyet gedaen en is ende eenige daer toe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt ende mansclach jegens
+ons oick te beteren civilyck allenlyck naeder gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden naeme ende
+onse ordinantien hier op gemaect end daeren boven te
+betalen ende reffonderen de redelycke costen van justicien
+indyen hier omme eenige gedaen zyn alter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe commiteren ende hen ontbieden ende
+bevelen dat voir henluyden geroepen die ghene die
+daer over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duegdelick te verificatie ende interinemente van
+dese nae huere vorme ende inhouden ende oick tat
+taxatie ende arbiterscepe vanden voirs. amende civile
+ende costen van justicien welck interinement hy suppliant
+gehouden zal zyn te versuecken in onsen voirs.
+rade binnen zesse maenden naestcomende naer
+date van desen op te pene van te verliesen deffect
+der selve ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
+anderen onsen oficieren dient behoiren zal de welcke
+gehouden wordt daer aff ontfanck te maken rekeninge
+bewys ende reliqua te doende tonsen proffyte metten
+andere penningen van zyn ontfanck sy onse drossaet
+van brabant meyere van loevene amman van
+bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende de smaelre heeren ende
+ingesetenen ons lants ende hertoighdoms van brabant
+rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdich
+ende toemcomende hueren stedehouderen ende eenen yegelicke
+van hen besunder zoe hem toebehoiren zal doen laten
+ende gedoogen den voirn. kaerle vernyer suppliant van dese
+onse gracie remissie quytscheldinge ende perdoene
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voire verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene noch te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zyne persoon oft eenige van zyne onverbeurden goeden
+zyn oft waren hier naemaels hier omme gevangen
+becommert oft gearresteert oft eenichsins belet dat
+zy die stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck
+tot geheelen ende volcomen slakinge ende delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen saken ons recht ende eenen yegelicke tzyne
+in alle gegeven in onser stadt van antwerpen
+inde maent van augusti int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende xlviij van onse keyserycke txxixen
+ende van onsen rycken van castillien ende ander txxxiiste
+op te plycke stont gescreven byden keyser in
+zynen rade ende geteekent verreycken visa
+recepta.
+gecollocioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+n facuwez"
+"kaerle etc. doen te weten allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van willem van male belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe den xxen dach van laumaent
+int jaer xvc xxxvii alzoe tsamens in onse stadt van antwerpen
+tusschen vi ende vii uren vergadert ende tsamen drinckende waeren zeven
+goede mannen drye oft vier potten biers soe wasser een van hen die bat dat
+zij hem wilden helpen een conine renne op een camere te doene ende hy
+soude hen een stuck oft een dye van eenen haen te voeren geven zulckx dat
+zyt altesamen consenteerden dat zy hem helpen souden ende zyn alzoe
+tsamen gegaen om dese renne op die selve camere te doene die welcke
+toebehoirde gommaer de febure woenende op te peerde merct achter sinte loys
+cappelle tantwerpen voirs. in eenen ganck daer men nyet duer en gaet
+ende alsoe zij begonsten dese renne te verporren zoe is der gecommen die
+vrouwe vanden huyse die tselve nu gedoogen en wilde van vreesen
+dat men het dack oft yet anders van hueren huyse breken soude ende heeft
+terstont qualyck gesproken waerop die voirs. gommaer dyen die selve renne
+toebehoirde als voere ende int selve huys woende antwoirde zyt tevreden
+huysvrouwe ist sake dat wy yet breken dat sal ic sonder uwen cost doen
+maken maer dese vrouwe en woude daermede nyet te vreden wesen ende heeft
+even qualyck gesproken ende heeft se geboefft gerabauwt ende gedieft
+ende veel meer andere onnuttige ende leelyck woirden waerom eenige van hen
+gram geworden zyn ende hebben haer geantwoirdt nae huere quade woirden $
+daerom nyet latende die renne te proeven op te doene zoe en hebben zyt nyet
+connen opgerygen met geender fortse ende alzoe zy die selve renne so weder
+neder souden laten sincken soe esser een van henlieden die boven stont van boven
+neder gevallen sulcx dat hy bynae den hals gebroken hadde mits datmen
+anders nyet en wiste hy en was doot ende als dese man aldus gevallen was
+zoe en heeft tvoirs. wyff haer quade tonge nyet gehouden doen haer knaepe
+daer quam ende wilde zyn vrouwe helpen dwelck hy suppliant hoirende
+heeft den voergenoemde knaepe gevraecht oft hyse verantwoirden wilde daerop
+hy antwoirde ja ic ende is terstont in huys gegaen ende heeft zijnen deghen
+gehaelt ende alsoe zonder meer woorden gestelt aen thouwen ende kerven opten
+voirs. suppliant waerom hy suppliant hebbende een lanteerne inde hant
+van blecke ende anders nyet dan een hangerken ende ziende dat hy nergens
+gevlieden en conste want het op een plaetse was daer hy achter noch
+voer waerts en conste heeft hem metten voirs. lanterne bescut ende sekere
+slagen daerop ontfangen ende siende dat hyse daermede nyet al en heeft cunnen
+geschutten soe heeft hy hem metten voirs. hangerken verweert mits dat hy h$
+gevuelende gequetst in zyn kake inder manieren dat hy uuyt hitte van bloede
+den voirs. knape gegeven heeft twee wonden te wetene die een inden buyck ende
+dander in zyn hooft van welcke wonden hy zekeren tijt nae zijn biechte
+gesproken te hebbene ende in presentie van zijnen biechtvadere den selven suppliant
+van dit feyt ontslegen is gecomen van levende lyve terdoot tot grooten leet wesen$
+van hem suppliant die hem tercausen van dyen vreesende rigeur van justicien
+geabsenteert heeft uuyt onser landen ende heerlicheyden ende en soude inden
+selven nyet derren wederkeeren noch converseren al eest dat hy partie daeraf
+voldaen heeft ten zy dat onse gracie ende remissie hem eesrt ende voeral daerop
+verleent ende geextendeert worde alsoe hij suppliant seegt ons daerom
+oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des vors. willen van male suppliant ende
+willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende
+vergeven uuyt sunderlinger gracien by desen onser brieve tfeyt ende dootslach
+boven geruert mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven
+mach tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voirseiden lande ande hertoochdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy
+was voer de toecompste vanden voirseiden feyte imponetende hierop
+een eeuwich geswych onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen
+die noch nyet gedaen z en zy ende ennighe daertoe staet # behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn voirs. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+met oyck te betalen die costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
+wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer
+hen geroepen die gene dye daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zij sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal
+zyn te versuecken ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse
+voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dyen
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+bezundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den
+voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rusrelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft
+ennighe van zynen goeden daeromme gearresteert becommert
+oft belet waeren dat zy die setten ofte ende $$$ stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen daghen
+# civilyck alleenlyck
+## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van juno int
+jaer onsheeren duysent vyff hondert ende achtendertich ende van onsen
+keyserycke tnegenthienste ende van onsen rycken van castillien ende
+anderen tdryentwintichste aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent a boudewyns noch stont
+gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die originale brieven by my
+decock"
+"kenisse van dootslache
+phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk
+hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van
+carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave
+van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette,
+van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van sutphen
+marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon
+lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$
+van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene
+allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse
+jonckman geboren van deser onser stad van mechelen
+inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer
+die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander
+genelle ende willem van alters in een dorp genaempt
+ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen
+genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen
+te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer
+eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne
+henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een
+geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy
+suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren
+verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter
+nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als
+die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys
+synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan
+vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde
+genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was
+dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven
+hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te
+spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs.
+suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde
+maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was
+ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde
+dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende
+verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen
+naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck
+in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e
+sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders
+hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer
+byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys
+moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de
+doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne
+vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren
+ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen
+geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant
+tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden
+muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs.
+suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge
+die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$
+vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen
+naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende
+onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen
+ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met
+syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke
+de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic
+van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren
+van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant
+den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af
+gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle
+zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt
+van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren
+in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt
+te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in
+grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende
+genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere
+oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken
+voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende
+prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge
+ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse
+heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als
+huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren
+vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait
+ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken
+ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause
+van dien met datter ancleven mach mesbruyct ende ge
+mach zijn iegen ons ende justicie ende hebben als va
+desen gerestitueert ende wedergestelt restituren ende
+stellen weder tot sijne goede fame name ende geruchte in
+onsen voors. lande van brabant ende andere onse landen
+ende heerlicheyden tot alle zyne onverbuerde goeden in
+dien hij eenoge heeft in alder voegen ende manieren
+als hij was voir de toecompst vanden voirs. dootslage
+imponerende hier up scilencie ende eeuwich zwigen onsen
+procureur g enerael ende allen anderen onsen rechteren justicien
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringen
+voiren ende alderwerck eerst gedaen der partyen geinteresseert
+up datter eenige toe dient ende die alnoch niet gedaen en es
+civilic alleenlic ter ordonnantie ende arbiter scepe van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden
+dair omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende luyden
+van onsen voirs. raede in brabant dat zy voer hem
+geroupen die gene die dair toe behoren geroupen te syne procederen
+ende gaen voerts wel ende duechdelic ter verifficatie
+van desen onsen brieven naer huere voirme ende innehouden
+ende dat gedaen synde zy onse drossart van barbant
+meyer van loeven amman van bruessel nu grave
+van andwerpen schout van lyere ende alle andere
+onse richteren justicien ende officieren dient aengaen mach
+doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie remissie quytsceldinge ende van al den inhouden
+van desen inder voegen ende manieren als voirs. es
+rustelic vredelic vulcomelic ende tot eeuwigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft te
+laten geschien nu noch in toecomende tijden eenich
+hynder letsel oft moeyenisse a, myve oft an goede
+ter contrarien ende in dien zinnen persoen oft eenige
+van syne voirs. onverbuerde goeden ter causen van
+desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert
+waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+ende sonder vertaech tot geheele ende vulcomme delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve hebben onsen zegel hier an doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons rechts ende een yegelic zijn recht in allen
+gegeven te mechelen opten heylige goeden vrydach inde maent van april
+int jaer ons heeren duysent vc ende twee. aldus ondergescreven ende getekent
+by myn heere den ertshertoge in zijnen raet. haneton coninklijken notaris
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originalen brieve by my"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel
+hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis
+de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens
+hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van
+duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen
+ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij mijten brabants
+oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen
+mennekens des avonts spade mitten donckeren van daer goets moets
+naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van
+malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe
+de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen
+ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers.
+janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te
+messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck
+alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt
+was zonder hem dies te stoerene daer op de voers. mennekens
+antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende
+is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne
+naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde
+wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen
+ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen
+seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere
+makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene
+alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den
+voers. mennekens zijnen crijch op synen boge leggen ende beduchtende dat
+hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde
+nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens
+tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende
+goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u
+om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende
+heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel
+weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene
+dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant
+syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens
+zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden
+voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden
+quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts
+te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae
+huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys
+dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe
+hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve
+cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den
+twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende
+oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen
+hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden
+moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuytgetrocken
+want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers.
+mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn
+hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van
+levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat
+voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken
+leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc
+ende al voldaen ende vervuecht heeft nyetmin beduchtende
+strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert
+uuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude
+dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer
+soude hem van dien moeten houden absent ende leven in
+grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie
+ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet
+omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft
+soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers.
+janne de vijt suppliant genegen wesende tzynder voers.bede
+ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie
+ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van
+iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen
+onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren uuyt zonderlinge gracie by desen onsen brieve
+tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporelle ende criminele inden welcken hy
+ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien
+mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme
+stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte
+in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in
+dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de
+toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende
+hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen
+der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende
+alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc
+ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons
+oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende
+de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in
+brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae
+zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie
+vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve
+civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van
+synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende
+allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende
+dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen
+ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende
+van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte
+moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien
+zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden
+hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat
+zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcomen delivrancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer
+van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende
+den tyt van onser ombejaerthede geuseert ende gebruyct
+hebben hier aen doen hangen behouden in anderen
+saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent
+van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke by
+mijnen heere den prince ende geteekent du blioul
+ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij
+$$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende toecommende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pauwels steeken
+woenende tot halen ende wesende stadthoudere vanden meyer aldaer
+inhoudende hoe dat nae dyen omtrint sinte jansmisse lestleden willem
+robbyns alias schietlap sergant oft dienere tot halen is gecommen
+geweest ten huyse des suppliante binnen der stadt van halen voirs. aldaer
+hy suppliant sittende was overtafele met zynen vrienden den selven
+suppliant aldaer op seggende diversche groote iniurieuse woerden ende
+daermede noch nyet tevreden zynde heeft die voirs. willem zyn
+lanc mes getrocken meynende daermede den suppliant te slaene
+ende te evelen van zynen lyve gelyck hy oyc alsoe te beduchtene
+is gedaen zoude hebben indyen hy byden goeden mannen aldaer
+present wesende nyet en waere belet geweest ende uuyten huyse des
+voirs. suppliant doen gaen blyvende de suppliant als doen binnen zynen
+huyse ende des achternoene ontrent twee oft drye uren naer tgene des
+voirs. es de voirnoemde suppliant zonder arch te denkene is gegaen opte merct
+van halen aldaer die voirs. willem is gecommen byden suppliant ende
+heeft hem wederom groote iniurie ende cleynicheyt opgeseyt soe dat de
+zelve willem ende de suppliant onderlinge groote woerden hadden
+deysende ende eersselende altyt den voirn. suppliant achterwaerts om
+vanden voirs. willem ontslagen ende verlaeten te zyne tot welcken tyde
+ende als die voirnoemde partien onderlinge woirden hadden is aldaer gecommen
+ongeroepen uuyten huyse van dionys diericx wylen jan thoelen dienaer
+ende stalknecht vanden voirnoemde meyer van halen hem pretenderende
+tonderwinden den voirs. differenten die deselve willem hadde tegens den
+suppliant zeggende dese oft gelycke woirden wat isser dwelck die
+suppliant aenmerckende heeft totten voirnoemde jan thoelen geseyt dese oft
+gelycke woirden jan paet van my van stonden aen daerby vuegende ic en
+hebs op u nyet noch ic en begere uwes nyet daer op de voirs. jan thoelen
+antwoirdende zeyde totten suppliant ic en vrage nae u nyet al hadde ghy
+noch eens een mes in uwe hant alsoe hy suppliant hadde zeker mes in
+zyn hant metter scheede zonder tselve oyt daer getrocken te hebbene
+seggende oyc die voirnoemde jan thoelen totten suppliant dese woirden ic soude twee
+metten cop dorven grypen invaderende ende nemende mitsdyen die selve jan
+den suppliant van stonden aen metten halse subitelyc metten halse oft
+mantel dwelc de voirs. suppliant considererend is achterwaerts
+getreden ende gedeyst ende alsoe over een hout over rugge gevallen ende de
+voirnoemde jan thoelen op hem suppliant ende deselve suppliant ende jan thoelen
+op melcanderen liggende heeft die voirs. willem robbyns alias schietlap
+met eenen blooten messe geslagen onder den hoop ende hen daer mede eenen
+slach gegeven mitswelcken slage het mes gevallen es uuyter hant
+des voernoemde willems alsoe hy in zyn hant verminct is ende heeft
+de selve willem metten voirs. slage den voirnoemde suppliant ende oyck den
+voirnoemde wylen janne geraect ende gequetst te wetene den suppliant in zynen
+rechte handt gelyck hy daermede den voirs. suppliant janne thoelen
+hadde metten boesem oft halse ende den voirnoemde jan thoelen ontrent der
+kelen naeden welcken de selve suppliant ende jan thoelen alsoe gequetst
+zynde ende zeer bloeynde zyn opgestaen ende dese willem
+considerende dat de voirs. suppliant ende jan gequetst waeren als boven
+ende dat zy zeer bloeden heeft zyn voirnoemde mes ter stont opgeraept ende
+is gaen loopen ende heeft hem fugityf gemaect van welcker quetsueren
+in oft ontrent der kelen de voirs. jan thoelen is terstont daernae
+aflivich geworden ende heeft de voirnoemde willem hem des voirs. feyts
+aengedragen gelyck hy alnoch doet ende heeft aenden suppliant voirnoemde
+feyt meteen heere gebreet ende alnoch doet van xiiii dagen te xiiii dagen
+naeden lant rechte aldaer ende aleest soe dat de voirs. suppliant
+is innocent ende nyet culpabel geweest vanden voirnoemde slage ende
+delicte maer de voirs. willem robbyns gelyck oyc daer af daeromtrint is
+een gemeynen voix fame ende gesach noch oyc nyet iegenstaende dat
+de voirnoemde willem robbyns is selve oersaecke ende occasie geweest dat
+die voirs. suppliant ende jan thoelen zyn alsboven twistich geweest
+ende melcanderen invadeerden soe heeft nochtans de selve suppliant
+daeraf metten naesten vrienden ende magen vanden voirs. wylen jan
+thoelen gesoent ende die daeraf gecontenteert soe dat behoirt waerom
+hy suppliant nyet zekerlyck int oepenbaer en derf converseren binnen
+onsen lande ende hertoochdom van brabant hem beduchtende oft hy
+ter cause van dien zoude by eenige vanden officiers vanden selven lande
+moghten werden gemolesteert tot zynen grooten achterdeele schaede
+schande ende confusie die altyt in staete ende eeren peyselyck ende
+vredelyck geleeft heeft ende noch geerne doen zoude indyen
+ons beliefde hem hieraf te verleenen onse openen brieven van gracie
+ende pardoene ons om den zelven zeer oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy die saken voerscreven over gemerct den voirnoemde
+pauwels steeken suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende
+supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voer strangheyt van rechte hebben inden gevalle alsboven zoe verre
+het noot zij vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven schelde
+quyte ende remitteren uuyt zunderlingen gracien mits dese onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dyen met diesser aencleest iegens
+ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem alsdaer af
+weder stellende ende restituerende tzyne goede fame ende name in onseen voernoemde
+lande ende hertoochdom van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen onverbeurden goeden indyen hyder
+eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy was voer de toecompste
+van tfeyt ende dootslach voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwijgen ende silentie onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen
+ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoirnoemde feyt ende dootslach iegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende te refonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicie hieromme gedaen ter
+taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen die cancellier
+ende luden van onsen raede geordineert in brabant die wy daertoe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden geroupen die
+gene dierover behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen onsen voirs.
+brieve naer huere voirme ende inhouden ende welck interinement
+de voirnoemde suppliant oyc gehouden sal zijn in onsen voirs. rade te
+versueckene binnen eenen jaere naer date van desen op te peyne van te
+verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende damende civile
+ende costen van justicien voirscreven getanxeerts ende betaelt zynde
+in handen vanden genen onsen ontfangers oft anderen onsen
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+officieren dient behoiren sal die daeraf gehouden sal zyn ontfanck te
+maken rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfangen zy onsen drossaert van brabant
+meyer van lovenen amman van bruessele schoutetten van antwerpen
+ende vanden bossche ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onsen
+vassellen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants ende
+hertoochdoms van brabant wyen dit aengaen oft roeren zal mogen
+huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een yegelyck
+van hen bezundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirnoemde pauwels steeken suppliant van dese onsen gracie remissie ende pardoene
+soe ende inder manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycke sonder
+hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende tyde aen
+lyve noch aen goede eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+in eeniger manieren maer indyen zyn lyf oft eenige van zynen voirs.
+onverbeurden goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+zyn oft naermaels waeren dat zy die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot geheelde ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behou$$en in anderen in anderen
+saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onser
+stadt van bruessele inde maent van novembre int jaer onsheeren
+duysent vyffhondert ende achtendertich ende van onsen
+keyserycke txixe ende van onsen rycken van spaengnen twee
+secillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont
+gescreven opte zelve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"kaerle byder gracien goids gecosen etc
+roomsche keyser altyt vermeerder der tsrycx coninck van germanien
+van spaengnen van arragon van navarre van beyden cecillien
+van $$$jherusalem? van hongrien van dalmatien van croatien etc
+eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingnien van lothryck
+van brabant van stier van karinten van crain van lymburg van luxenburg
+ende gelre grave van vlaenderen van habsburg van thirol
+van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe
+lantgrave in elsaten prince van zwaven mercgrave van burgau
+ende des heylichs rycx van holland van zeeland van ferrette van
+kieburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant vanden
+windesmarck van portenauw van salins ende van mechelen
+doen te weten allen lieden jegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+janne van belle zone wylen joos schoelmeestere van jonge
+kinderen in onser stadt van loevenen inhoudende hoe hy hier
+voirtyden onder dandere ter scholen gehouden ende nae zyn beste
+geinstrueert heeft een joncxken geheeten peeterken sone jans
+cuyffelere alias vrancx voldere wair af ende van zynen arbeyde
+na dien hy vander zelver scholen gescheyden was die voirs.
+suppliant tot gheender betalingen gecommen en conste als
+dat den noot hem dwanck den voirs. janne den vadere voere
+trecht te doen ontbiedenen om tot betalingen van dien te comene de
+welcke soe tot twee diverse stonden ontboden zynen is de
+huysvrouwe des voirs. jans den voirn. suppliant tot zynder
+woeningen met grammen moede gestoorden zynne ende vele
+injurieuse woirden die zy den selven suppliant opseyde van des
+voirs. steet betalinge commen doen worpende tselve gelt bynnen
+der voirs. woeninge nyet volcommelyck ende al mair zeer
+dair by $$er dat hy suppliant verdragende de selve quade woirden
+ende hem van voirdere verhuedende hem metter betalinghen
+contenteerde es gebuert dat des geleden mach zyn
+omtrent een maent nae paesschen nu lestleden te wetene
+omtrent vyf weken nae dien de voirs. betalinge ende
+gesciedenisse als voere gedaen was geweest de voirs.
+jan cuysselere des achternoens omtrent vyf uren gecommen is
+voere ende vast aen der doren vander wooningen des voirs. suppliants
+aldair hy op liggende was de welcke zoe gepasseert zynde hem
+ommekeerde ende den suppliant metten vingere teekende seggende ende met
+luyden grammen gelate tot hem roepende in effecte ghij cokijn
+ghy en hebt met mynder huysvrouwen ende kinde nyet eerlycken
+geleeft ghy hebt haer eenen naemen nageworpen dien hair noyt
+man en gaf wairop de suppliant antwoirde soet oic warechtich
+was dat tselve nyet wair en was ende hair gheenen name
+nae gegeven en hadde die eender eerbaerder vrouwen te nae
+ghinck op welck de voirs. jan zeyde ghy liechter aen
+ghy zyt een snoode rabaut een lecker een snoode boeve ick
+sal u noch doer myn handen zoe doen reyen ende begaeyen
+datmen dair af zal weten te spreken met meer dier ende
+gelycke dreygelycke ende injurueuse woirden dagende
+den suppliant uuyt zynen huyse hem nae roepende nyet zoe
+cloeck te wezene uuyt te commene ziende met dien te neder
+attome ende rapende steenen om te worpene dwelck
+merckende ende scouwende de voirs. suppliant ende dat hy ghen
+verdrach hebben en conste greep een pycxken dair mede hy
+zyn vinsteren sloot dweck by hem stont metten welcken
+hy innetreede van voirs. janne ende hem gaff een steecxken
+ende quetsuere omtrent oft in zynen buycke van welcker quetsueren
+hy ten derden dage dair nae aflivich geworden is dwelck
+den suppliant zeer leedt is ende hoe wel tvoirs. ongeval toecomme
+is gelyck voirs. staet ten ocsuyne ende by grooter oppressien
+des voirs. aflivigen alsoe hy dat voere zynen sterfdach verclaerd
+ende der selven des voirs. suppliants dair af ontlaste ende
+de partye geinteresseerde den selven suppliant dair aff ter
+genaden ende in soeningen ontfangen hebben en soude
+nochtans de selve suppliant vreesende rigeur van justicie hem
+nyet dorren vynden ende houden bynnen onsen lande ende
+heerlycheyden ten waere dat onse gracie ende genade
+hem hier op verleent ende gedeylt wordde alsoe hy
+zeeght ons om deselve zeere oitmoedelyck biddende
+soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct ende
+dair op gehadt dadvys van onsen lieven ende getruwen
+den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant den
+zelven janne van belle suppliant genegen wesende tot zynder
+beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voere strangheyt van justicien ende by
+advyse ende deliberatien van onsen zeer liever ende beminder
+vrouwen ende moeye die eertshertoghinne van oisteryck
+hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere van
+savoyen van onsen wegen regente ende gouvernante ende
+vanden hoofse president ende luyden van onsen secreten
+rade neffens hair wesende hem hebben inden gevalle
+als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert vergeven
+schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinger gracien
+mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclairt
+metgaders alle peyne ende bruecke corporele ende
+criminele dair inne hy ter causen van desen met desser
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem als dair
+af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren mits desen onsen voirs. brieve tot zynder goeder
+fame name ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme
+van barabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden in dien hyre eenige
+heeft gelyck ende in alre manieren als hy was voere de
+toecompst vanden feyte ende dootslage voirs. imponerende
+hier op silencie ende eeuwicg swygen onsen procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beteringen ierst ende voer alle werck
+gedaen der geinteresseerde partye indyen die noh nyet
+gedaen en zy ende eenige dair toe dient civilick
+alleenlyck behoudelyck oic dat hy gehouden werdt
+tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van zynen goede ende oic te refonderen ende betalen die
+redelycke costen van justicien die dair om gedaen ende
+nagevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van
+onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in
+brabant die wy daertoe committeren ontbieden dair om ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raide in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die dairomme behoeren
+geroepen ten zynen zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen
+iegenwoirdigen brieve nae huere forme ende inhoude
+ende ter taxatien vander civile boete ende costen
+voirscreven ende dat gedaen ende de voirs.civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
+anderen onsen officier dient behoeren sal die welcke
+vander voirs. civile boete gebonden sal wesen rekenigen
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van
+brabant meyer van loevenen v amman van bruessele
+schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren officieren
+justicieren ende ondersaten tegenwoirdich ende toecomende
+dien dat aengaen of aenroeren van hen besondere
+zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen
+den voirn. janne van belle suppliant van deser onser
+iegenwoirdiger gracien remissien ende pardoenen ende
+van alden inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+sy byden ontfanger
+vanden exployten hier
+af verantwordt
+hem te doen noch te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse
+aen lyve noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren mair
+in dien zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden goeden
+dairomme gevangen gearresteert oft becommert waeren zy die
+stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen recht ende eenen iegelycken tzyne in
+allen gegeven in der onser stadt van mechelen inde maent
+van octobri int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende vierentwintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roomschen van germanien van hongrien etc.
+tzeste ende van spaignen ende den anderen dnegenster
+aldus stont gescreven boven op te plycke byden keysere
+in zyn rade ende geteekent dublioul ende noch
+visa recepta
+gecollationneert ende bevonden concorderende
+met ende tegen die originale brieve by my
+$ijsele $$"
+"remissie van eenen dootslage voer willeken de walsche
+kaerle etc. doen te weten eenen yegelyck tegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willeken geheeten
+de walsche scamele jonck geselle woenende bynnen onse stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat des sondaichs voer derthienesse lestleden hy suppliant ende
+joos de walsche hebben sitten drincken inden bonten os bynnen dese
+onser voirs. stadt van bruessele ende met hen diverse andere
+persoenen als gielys de wolff weerdt aldair hennen blocxschoen
+cornelis vanyssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen aldair
+geseten hadden tot omtrent seven huren des avonts soe quamen oyck
+aldair int selve gelach merten de smet ende oyck corts dair nae
+claes van bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten
+voirs. merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene
+dairop de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten die voirs. merten ende de suppliant te sprekene van calfsvellen
+ende schaepsvellen te coopene tegen deen dandere zoo dat finalyck de
+voirs. suppliant cocht tegen de voirs. merten zekere calfsvellen tstuck
+voer twee stuyver een oert m$ alzoe hy hem die geloeft hadde seggende
+ende zweerende de voirs. suppliant ghy zultse my leveren ende ick salze
+u betalen dwelck hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten
+voirs. merten wat wildy vele commere schapen laet ons gaen thuyswaerts
+het is goet sondach syne gesellen soudent van gheender weerden
+houden oft gelycke woirden ende mits dyen zoe was dair
+gevraight eenen verschen pot biers den welcken een man van buyten
+geheeten jan molenberch ende de welcke van hueren gelage niet
+en was van selven zonder heeten aenveerde ende dranck vuyten
+selven pot wairom de voirs. suppliant hem zeere stoerde seggende totten
+selven rabbaut wat hebdy onsen pot te aenveerdene ick zoude
+u den pot op u bachuys worpen ende stiet hem met zynder hant op
+zynen boesem dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen
+moede * hy en is gheen rabbaut hy es mans genoech wat meyndy
+dat wy noyt lieden gesien en hebben doen zeyde de suppliant totten
+voirs. molenberch ghaetvuyt onsen gelage oft ick zal u dair vuyt
+doen gaen dwelck die voirs. claes van bellingen hoirende zeyde
+*totten suppliant wairom
+stoet ghy my waerdy
+daer buyten ghy en sout
+my alzoe nyet stoeten
+ende doen zeyde de
+voirs. claes van bellingen
+oic met sekere evele woerden
+totten zelven suppliant wair
+om stoet ghy hem
+totten suppliant met fellen woirden hy en zal dair vuyt niet gaen
+hy mach dair zitten zoe wel als ghy ende hy zal dair zitten in
+spyte uwes alles danck wat meyndy dat wy noeyt lieden gesien en
+hebben dan u ende doen track joos de walsche voirs. zyn mes vuyte
+opten voirs. claes maer en heeft dairmede nyet gesmeten want
+hy gehouden was byde ommestanders ende ter stont zoe voer de
+voirs. claes aenden heert ende nam zeere haestelyck eenen yseren
+grooten hael in zyn hant ende de suppliant was zoe zaen aenden
+hael als hy ende nam oic eenen hael ende hebben alzoe malcanderen
+gesmeten zoe dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden
+suppliant metten zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs.
+suppliant eenen oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe terstont
+byden geselchap gescheyden geweest naden welcken zoe heeft
+de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen tyts achter straten
+gegaen droncken drinckende ende hem qualyck verwarende ende is
+alzoe van levenden lyve ter doot gecomen dwelck den suppliant vuyt
+gront zyns herten leet is overmits welcken dootslach hy suppliant
+hem ysindert geabsenteert heeft vuyt deses onses voirs. lande van
+brabant ende en zoude aldair nyet dorren wederkeeren ten waere dat
+hem ierst hier op onse gracie ende genade verleent wordde
+beduchtende rigeur van justicien alzoe hy suppliant zeeght ons daer
+om zeere oitmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy
+desen aengesien compassye ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeure
+van justicien genegen wesende ter beden vanden voirs. suppliant hebben
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende quytgescouwen
+vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt dootslach ende mesval voure geruert
+eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende
+criminele dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt
+zaken van tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen
+ons onse hoogheyt ende justicie ennichsins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zynen goeden name ende fame alomme
+bynnen onse voirs. lande van brabant ende anderen onsen landen ende
+heerlicheden vuytgescheyden bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele
+ende vryheyt der selver ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert
+zynde gelyck ende in alder manieren als hy was voer de toecompst
+vanden dootslage voirscreven imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael ende allen anderen onse richteren justicieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlicheyden satisfactie nochtans gedaen zynde
+der geinteresseerde pertie zoe verre die nyet gedaen en zy ende
+enige daertoe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn
+zekere amende civile te betaelene nae gelegentheyt vander
+voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick
+gehouden wert ter refunderene die redelycke costen van justicien
+indien daer enige om gedaen zyn oft wordden ter arbitraigen ende
+taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancellier ende
+anderen lieden vanden raide geoirdineert in onse voirs. lande van
+brabant die wy daertoe committeren by deseen ontbieden dairom ende
+bevelen den zelven onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen
+die gene die dair om zullen behoiren geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende behoirlyck totten interinemente ende
+verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs.
+amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen ende
+de voirs. amende civile ende costen van rechte betaelt
+zynde in handen vanden gheenen die dat behoeren zal zy onsen
+drossaet van brabant meyere van luevenen amman van bruessele
+schoutetthen van antwerpen ende vanden bossche ende
+voirts allen anderen onsen ende vasallen ende smaelre
+heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten
+tegewoirdich ende toecommende huere stedehouderen ende elcken van
+hen besundere zoo hem toebehoiren zal den voirs. suppliant van deser
+onser tegewoirdiger gratien remissien ende quytscheldingen ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+tot eeuwigen dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te
+laten geschyeden nu oft naemaels ennich hinder stoot oft belet
+ter contrarien in enniger manieren mair zoe verre zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen voirs. gevangen
+gearresteert oft becommert waeren in enniger manieren zy ende
+elck van hen de zelve ter stont ende zonder vertreck zetten
+ende stellen oft doen zetten ende stellen tot volcommender
+delivrantie want ons alzoe gelieft ende te dyen eynde
+dat dit vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+ons in anderen zaken onsen rechte ende eenen yegelycken desyns
+gegeven inder voirs. stadt van bruessele inde maent
+van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert drye
+ende twintich nae costueme van scriven ons hoifs van brabant
+ende van onsen rycken te wetene vanden roomschen
+germanien etc. tvyfste ende vanden spaenschen arragon
+navarre etc. dachste aldus stont gescreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteckent
+mayeuren ende noch visa"
+"remissie voer chrispiaen de vos
+kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen ende
+toecommen dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van chrispiaen
+de vos arm scamel aerbeyter woenende tot wechelensande oudt omtrent
+xix jaeren inhoudende hoe dat des was in maendaege nae sint jans dach
+vuytgaende oist lestleden een jaer gebeurt is dat alzoe des daege te
+voren kermisse hadde geweest tot wechelensande voirs. ende dat den
+voirs. maendach een genoempt simon van castelt woenende tot
+oostmalle hadde met willeme verhaert halfbruedere vanden suppliant ende
+meer andere gesellen goede chiere gemaect ende des avonts tsamen
+gedroncken in een herberge alsdaer genoempt den hert soe gecregen
+de voirs. twee persoonen woorden tegen melcanderen in zulcker vuegen
+dat tusschen acht ende neghen uren inden avont die voirs. die voirs. halfbruedere
+vanden suppliant ende de voirs. symon gaende al kyvende vuyter voirs.
+herbergen zyn gecomen op ter straten om elck thuysvaerte te gaene
+ende alzoe hy suppliant hadde gheten ten huyse van zynder moedere ende
+comen soude nae de voirs. herberge daer hy als knecht diende zoe
+want hy die voirs. twee persoonen aldaer staen kyvende opter straten
+daer veel meer andere persoenen zoe van oostmale als van wechelen
+by waeren die oick spraken metten eenen oft metten anderen vanden partyen
+ende dede hy suppliant zyn beste om die voirs. twee persoonen te sceydene
+maer en conste tselve nyet gedoen in zulcker vuegen dat hy suppliant
+ziende datter qualyck gaen zoude en nyet hebbende enich geweer
+ter werelt track vuyter scheyden van zynen voirs. halfbruedere een
+eetmes tselve in zyn hant houdende op aventure oft hem yemandt
+hadde willen mesdoen ende nae dien tvoirs. gekyf hadde geduert omtrent een
+vierendeel uren zoe wordden de voirs. twee persoonen vechtende ende nae
+melcanderen slaende daer hy suppliant ende meer andere tusschen
+beyden ghingen bynnen welcken gevechte is aldaer comen geloopen
+een genoempt driesken vermolen die welcke ten voirs. tyde was
+mede dienare metten suppliant inden voirs. hert nyet wetende hy suppliant
+vuyt wat redene die voirs. driesken daer quam maer daer wesende
+sloegh met eender pycken die hy in zyn hant hadde op eenen genoempt
+mertten de dreysselere van oistmalle welcke merten met zynder
+pycken die hy hadde wederom sloech opten voirs. driesken twee slagen
+metten eenen hem gerakende op ten knokel van zynder hant daermede
+hy inden zelven klnokel verminct is ende metten anderen slagen hem
+gevende een wonde int hooft tot welcken tyde hy suppliant noch vast
+int bescheet ghinck ende alzoe int bescheet gaende crech oick eenen slach
+van den stocke op zynen duym nyet wetende van wyen want tusschen
+dach ende nacht was ende daer veel persoonen over een liepen ende
+strytbaer waeren ende want hy suppliant van te voeren mits de voirs.
+langen gekyve ende gevechte zeere verwermt ende onstelt was
+ende hy metten voirs. slage oick zeere verhyet wordde van bloede
+zoe stack hy metten voirs. brootmesse van hem eenen steeck inden hoop
+ende geraecte daermede inden rugge den voirs. merten de dreysselere
+daer tegen hy suppliant noyt woorden gehadt en hadde maer waeren zy
+tsamen goede gevrinden welcke merten noch crech in zynen rugge
+eenen anderen steeck daer aff men nyet en wiste wyet gedaen hadde
+van welcken twee steecken de voirs. merten bynnen eender halver
+uren daer nae is gegaen van levende lyve ter doot sonder dat men
+weet van wat steecke de selve gestorven is nyet te myn hebben de
+voirs. driesken ende hy suppliant de soene daer aff gedaen gehadt ende
+hoe wel hem suppliant tvoirs. mesval hertelycken leet is ende hy daer
+inne onnoesele gecomen is als voere zoe heeft hy nochtans synder
+hem van wechelensande voirs. geabsenteert ende hem gehouden int
+goidshuys vanden troene gelyck hy noch doet sonder sonder dat hy soude tot
+wechelensande voirs. dorven wederkeeren beduchtende rigeur van
+justicien het en waere dat onse gratie ende genade hem hier op
+geextendeert en ende verleent wordde alhoe hy suppliant seegt ons
+daerom zeer oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden ende supplicatien des voirs.
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voer rigeur ende strangheyt van rechte den selven chrispiaen
+suppliant hebben inde gevalle als boven geremitteert vergeven
+ende quytgeschonden remitteren vergeven ende quytschelden vuyt
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven
+vercleert mitsgaders alle peyne boete ende amende corporele ende
+criminele inde dewelcke hy ter causen voerscreven met des daer
+aen cleeft tegen ons ende justicie mesdaen oft mesbruyckt mach hebbende
+oft daerinne hy gevallen mach wesen hem als van desen wederom stellende
+ende restituerende tot zynen goeden naeme fame ende gerucht in onsen
+landen ende heerlicheyden ende besundere in onsen voirs. lande van
+brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft in
+alder manieren als hy was voerde toecompste vanden voirs. feyte ende
+dootslaege imponerende hier op scilencie ende eewich zwygen onsen
+procureur generael in brabant ende alle anderen onsen ende onser vassallen
+oft der smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren wye die zyn
+satisfactie ierst ende voer al doende der partyen gescuteresseerde
+zy dien daer eenige toe staet ende alnoch nyet gedaen en zy civile alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+civile te beteren naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn
+persoene ende goeden met oick te betalen die costen van justicien hieromme
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raide
+in brabant die wy daertoe hebben gecommitteert ende committeren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluyden
+daer voer hen geroepen dieghene die daerom sullen behoiren geroepen te
+ende hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+zyne zy procederen wel ende deughdelyck ter verifficatie ende intervieneren
+van desen onsen brieven ende ter taxatien ende moderacien vanden voirs. amende
+civile ende costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck
+intervieneren? de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voirs. raede bynnen eenen jaere nae date van desen
+opte pene van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen deselve
+onse cancellier ende raidsluyden onsen drossaet van brabant ende alle anderen
+onse ende onser vasallen oft der voirs. smaelre heeren rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten iegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft
+aenvueren sal mogen heurt stedehouderen ende eene iegelycke van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal van doen laeten ende gedoogen den voirs. chrispiaen
+suppliantvan deser onsen iegenwoirdiger gratien quytsceldinge ende remissie ende van
+alle dinhouden van desen indervuegen ende manieren boven vercleert rustelyck vredelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu noch en toecomende tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve
+oft in goede ter contrarien in eeniger manieren maar indien zijn lyf
+oft enige van zynen onverbuerden goeden daerom zyn oft naemaels
+waeren gevangen gearresteert belet oft becommert oft dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen rechte ende eenen iegelycken des zyns in alle
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van septembri int
+jaer onsheeren duysent vyfhondert ende negenendertich van onsen keyserycke
+txxe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiiie
+aldus stont gescreven op de plycke byden keyser ter rekeninge vanden
+raide ende geteekent ja$we$$ noch stont gescreven op deselve plycke
+visa replica ?
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven bij mye
+j decoc"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden iegenwoirdighe
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoidige supplicatie
+van janne slave ticheldeckere oudt omtrent xxii jaeren
+ingeseten poirtere ende tegewoirdelyc gevangen by onsen
+amman in onser stad van bruessel inhoudende hoe dat den
+winter lestleden is groot geweest ende zeer lange geduert
+heeft gehadt dat hy suppliant nyet oft nyet vele en heeft connen
+gewinnen ende binnen den selven wintere tot noch toe is
+geweest grooten dieren tyt midts welcker aermoede ende
+gebreke om hem ende zynen huysvrouwe den cost te gecrygene
+ende anderssins by ingevene ende temptatien vander vraue
+is gebuert dat hy suppliant des saterdaighs voer sint
+iansmisse lestleden omtrent drie uren naeder noenen
+is geweest in onse hof binnen onser voers. stad van
+bruessel ende commende aende ierste doere staende opden windel-
+graet aende beckerie welcke doere hy gesloten
+vande met twee nagelen van latysers heeft hy de
+selve nagelen met zynen werckhamer uuyt gebroeken
+ende ginc den wendelgraet oppe tot boven opten soldere
+vander cameren vander tapisserien ende vander cameren
+van onsen juwelen dwelc boven al eenen soldere is ende
+beu-vindende dat den selven soldere boven de voers. camere
+vander tapisserien nyet al en was geberdert heeft met
+eenen zeele hem tusschen die ribben afgelaten inde voers.
+camere vander tapisserien aldaer hy nyet met allen
+en heeft genomen maer bevindende die duere van
+bynnen gesloten met eenen stecke heeft dien vuytgetrocken
+ende is uuyter cameren gegaen ende soe voerts den voers.
+windelgraet toetreckende die voers. doere beneden
+aenden windelgraet die hy te voeren af treckende
+die voers. nagelen opgedaen hadde maer des anderen
+daighs nae sint ianssmisse voers. midts der aermoeden
+ende grooter temptacien voers. is hy suppliant wederomme
+gecommen omtrent ix oft x uren voere der noenen int
+voers. hof onse hof ende is duer de voers. nederste
+doere die hy gevonden heeft toestaende zoe hy die gelaten
+hadde maer nyet toegesloten wederomme den voers. windelgraete
+opgegaen tot opten voers. soldere ende van desen soldere is
+voerts gegaen tot op eenen andere windelgraet ende zoe voerts
+tot voere die duere vander cameren vanden voers. juwelen
+aen welcke doere hy tslot achterweerts dede dat
+bleef sonder sluyten staende maer daer teynden was $$$
+eenen grendel van binnen vernagelt ende gesloten dat hy
+daer nyet doer en mochte maer heeft d$er
+duer die slo spleten gesien vele vanden voers. juweelen
+ende daer mede geneyght ende getempteert wesende
+als voere is van daer gegaen wederomme opden voers.
+soldere aldair hy boven die camere vanden juweelen heeft
+opengebroken mitten voers. zynen werchamere drie
+berdderen ende heeft hem alsoe tusschen die ribben laten
+tysen tot op die scapraye vanden iuweelen ende alsoe
+beneden inde camere comende heeft gesneden van eenen
+haelsbande xvii of achthien gouden cloecxkens oft bellekens
+inde viere gouden stucken mit zekeren gesteynte ende
+paternosterkens ende heeft alsdoen die duere van
+deser cameren daer af hy te voeren van buyten tslot
+achterweerts gedaen hadde ontgrendelt ende is vuyter
+selver cameren voerts afgegaen met hem dragende
+die perceelen voers. daer af vercocht syn naemaels
+vier perceelen deen voere xxiiii st. noch een andere voere xxviii
+stuvers noch een om xxii st. ende de leste partie voere
+xxxii stuvers ende allet anderen is wederomme in handen
+vanden bewaerdere vanden voers iuweelen ende is hy
+suppliant hieromme by onsen voers. amman aengetast ende
+criminelyc aengesproken geweest nietmin is
+warechtich dat hy suppliant gevangen zynde als die
+voers. amman met zynen lieutenanten ende andere inde
+vroente by hy hem hem zyn gecomen hem interrogerende
+vander voers. materien heeft hy suppliant allet ghene
+des voerseyt is in effecte terstont willichlycken sonder
+dreygemente van tortueren bekendt ende geleden gehadt die
+perceelen die hy vercocht hadde ende dandere gewesen waer
+die wairen tot zynen huyse ende dat meer is heeft vuyt
+grooter simpelheyden doen tertyt oyc verclaert dat
+omtrent een half jaer geleden twee oft drie manspersoenen
+geleydt wordden opte camere daer die voers. ende andere
+iuweelen waeren ende dat hy dit geselscap volghde ende
+sach also die baggen ende iuweelen daer liggende dwelck
+nyet en is warachtich want hy te voeren aleer dese feyten
+gebuerden die voers. iuweelen noydt en sach noch inde
+camere en was ende en can nyet gedencken noch geweten
+waeromme dat hy dit alsoe bekent heeft dat nyet waer
+en is anders dan dat hem dunckt tselve gedaen te
+hebbene ten eynde dat die amman hem te badt soude
+geloeven dat hy die gerechtige waerheyt seyde
+vanden andere feyten die gebuert waeren ende hy bekende
+als voere welcke voers. feyten ende misdaden den suppliant
+zyn herttelycken leet ende hoe wel tselve is deerste
+reyse van zynen levene want hy noydt te voeren yet genommen
+heeft gehadt maer zyn ambacht ernstelyc ende getrouwelyc
+heeft gedaen ende zyn broot gewonnen ende hier toe gecommen
+is vuyter grooter temptatien ende gebreke als voere ende
+oic mits zynder ionckeyt ende men dicwyle te meer
+stonden heeft geuseert dat men voere deerste diefverie
+gracie gedaen heeft ende nyet gheerne tlyf en heeft genomen
+besondere van iongen persoenen beneden huere xxv iaeren zoe
+bedunct hem nochtans die voers. suppliant dat die wethouders
+onser voers. stadt van bruessele int voers. proces sullen
+willen wysen duyterste nae rigeur van iusticien
+te meer want tselve in onsen hove ende aen onse iuwelen
+gedaen is en wordde hem hier op nyet versien by onser
+gracien ende genaden voere dese ierste reyse alsoe hy seeght
+ons omme de selve seer oitmoedelyc
+biddende soe eest dat wy de saken voerscreven
+aengemerct ende gehadt hier op het advys van onsen amman ende
+vanden borgemeesteren ende scepenen onser stadt van bruessel wy den
+selven janne slave suppliant genegen wesende tot zynder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voir strancheyt van iusticien by deliberacie
+van onser zeer lieve vrouwe ende moye der eertshertoghinnen
+van oistr. hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere
+van savoyen gouvernante ende regentesse van onsen lande van
+herweerts over ten advise van onse zeer lieve ende getrouwe den
+eertsbisscop van palerme hooft ende vanden luyden van onsen
+secreten rade neffens haer geoirdineert hebben inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschonden ende geremitteert
+vergheven sc scelden quyt ende remitteren vuyt sonderlingen
+gracien mits deser onser brieve die feyten ende mesusen boven
+verclaert mitgaders oyc alle peynen ende bruecken corporele
+criminelle ende civile inde welcke hy ter causen
+voerscreven mit datter aencleven mach tegen ons ende iusticie
+vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+als te desen wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende
+geruchte in onsen lande ene hertoigdomme van brabant stede
+van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ene tot zynen onverbeurden goeden indyen hyre eenige heeft
+gelyc ende in alder manieren als hy was voere tgeval ende
+geschiedenisse vanden feyten ende mesusen boven geruert
+ende vuyt onser meerder gracien hebben wy geabolieert af
+ende te nyeute gedaen aboleren doen af ende te nyeute by
+desen alle die procedueren die ter causen van desen gedaen
+moegen zyn by onsen amman oft zynen lieutenanten tegens den
+voers. suppliant mitten diffaulten daer op gegaen ende
+naergevolght imponerende hier op silencie ende eeuwich
+zwygen onsen procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen rechteren iusticieren ende officieren wie
+zy syn satiffactie ende beternisse eerst ende voer al
+ons als geinteresseerde partie gedaen indyen die nyet
+gedaen en zy ennige daer toe dient civilyc allenlyc
+behoudelyc oic dat de voers. suppliant gehouden sal wesen
+ter causen vander voers. mesdaet en mesusen te doene eerlycke
+reparacie ende beternisse ons ende iusticie nade ordinancie van
+onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant ende oyc te refonderen ende betalen die redelycen
+costen van iusticien in dien datter ennige gedaen zyn
+ter taxatien van onsen voers. cancellier ende rade die wy
+daer toe committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende rade in brabant dat voer
+henlieden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien vanden
+costen voerscreven ende dat gedaen ende de voers. costen
+getaxeert ende betaelt zynde zy onse drossaet van brabant
+meyere van loeven amman van bruessel scoutheten van
+antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsen
+vassalen rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+tegenwoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft
+aenroeren sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyc
+van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voers. janne slave suppliant van desen onsen
+iegewoirdiger gracien remissien ende perdoenen ende van allen
+inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren
+verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doen of te laten geschieden
+nu noch in toecommende tyden ennich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen live noch aen goede ter contrarien in enniger
+manieren maer zynen persoen tegewoirdelyc gevangen als
+voers. is mitgaders oyc zynen voerss onverbuerde goeden
+undyen die hier om gevangen gearresteert ofte becommert
+waeren zy die stellen ende setten oft doen setten ende stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessel inde maent
+van julio int iaer onsheeren duysent vyfhondert ende
+tweentwintich ende van onsen rycken te wetene van$
+roomsschen ende van hongrien etc. tvierde ende van spaingi$$
+etc. tzevenste aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent dubhout
+ende noch visa
+gecollationneert met ende tegen die
+originale ende besegelde brieven by my
+$ijsele"
+"kaerle etc doen conde allen luden nu ende namaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+thomas herdewyck inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden
+binnen dese onse stadt van bruessel hem suppl met zekeren
+geselscape van daer zy tsamen geteert hadden tsavonts
+vutgegaen zynde wandelen ende commende voor een huys
+geheeten tspoirken inde putterye bynnen de selve stadt als
+tvoirs. geselscap neder geseten was op een sitten spelende
+op instrument van muysycke hem suppl daer omtrent
+oick op ende neder gaende es van boven neerweerts commen
+loopende eenen genoempt renen dysdonck den welcken de suppl
+metten boesem heeft genomen vragende wye es dese veynt
+daer op een vanden geselscap zeyde hy heeft noch eens hier
+geweest ende de voirs. renen zeyde in effecte wat hebt
+ghy daermded te doene waerop heeft de suppl geantweert
+in effecte zyt ghy zoe groote meester dat ghy nyet spreken
+en mogt en moge ghy nyet seggen wie ghy zyt antweerdende
+de voirs. renen strangelyc ende met eede zweerende byde vyf wonden
+wildyt oft zoudyt my doen seggen makende maniere oft hy zyn mes
+getogen zoude hebben / dwelck hoorende ende ziende de suppl
+heeft de voirs renen eenen steeck gegeven ende track zyn mes
+vuyt om te slaene maer wordden byden geselscape gehouden ende
+vanden steke bleef de voors. renen doot opte plaetse ende hoewel
+tvoors. mesval den voirs. suppliant hertelick leet is niettemin duchtende
+strancheyt van iusticien es hem geabsenteert van onser voirs. stede
+van bruessel ende hertochdom van brabant aldaer hy niet en zoude
+dorren wederkeren hanteren noch converseren maer es gescepen?
+daervan moeten blyven absent ende elders leven in grooter
+aermoede ende kethivichede tot zynen groote verdriete ten ware
+dat onse gracie ende genade hem hierop verleent wordde
+omme de welcke hy ons zere oetmoedelyc gebeden heeft
+soe eest dat wy de saken voorscreven overgemerct den
+voornoemden thomas herdewyck suppliant genegen wesende tzynder
+voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie
+ende genade voorderen ende prefereren voor strangheyt van iusticien
+zonderlinge in faveur ende contemplacie van onser blyder
+wedercompste in onsen landen van herwaerts over ende in
+dese onse stadt van bruessel hebben inde gevalle als boven
+vergeven quytte ghescholden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren vuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieven tfeyt ende dootslach boven geroert mitsgadere alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause
+van dien mesbruyct mach hebben tegens ons ende iusticien
+ende hebben hem als daervan wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyne goede fame name ende geruchte tot onsen lande ende
+hertochdom van brabant stadt van bruessel ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot tot zynen onverbuerden goeden indien
+hyre eenigen heeft gelyck ende in alder manieren als hy was
+voorde toecompste vanden dootslach voorscreven imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende scilencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onser iusticieren ende officieren onser voors. lants
+van brabant wien zy zyn satisfactie ende beteringe eerst
+ende alvooren gedaen en zy ende eenige daertoe staet civillick
+behoudelyck nochtans dat de voors. suppl gehouden
+wordt tvoors. feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+cunllyck nae de gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt
+van zijner goeden ende dat hy ooc betalen ende refonderen sal
+de redelycken costen van iusticien daeromme gedaen ende naegevolgt
+indien eenige zyn alter taxatien ende arbitresscepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen rade geordoneert
+in brabant die wy daer toe commietteren ontbieden daeromme ende bevelen
+hemluden geroupen die gene die daertoe behoiren geroupen te zyn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinnemente
+van dese onse tegewordige brieve naer huere voorme ende inhoud
+ende ter taxacie ende arbiterscepe vanden voirs. civille boete ende costen
+getaxeert ende betaelt alst behoiren sal van welcke civille boete
+die gene van onsen ontfangere dient aengaen mach gehouden
+wordt rekeninghe bewys ende relycqua daervan te doene tot
+onsen proffyte metten anderen penninghen van zynen ontfangen zy
+onsen amman van bruessel ende alle andere onse ende der smalre heeren
+rechteren iusticieren ende officieren onsses voirs. lants van brabant
+dien dit aengaen sal mogen huere stedehoudren ende een yegelyc van
+hen zoe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen de voors.
+thomas herdewyck suppl van dese onse tegewoirdige gracie
+quitscheldinghe remissie ende pardoene ende van al den inhouden
+van desen inder voegen ende manieren boven verclaert rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruyken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch
+aen goede ter contrarien in eeniger manieren maar indien
+zyn lyf oft eenige van zynen voors. onverbuerden goeden zyn
+of naemaels waeren ter cause voorscr. gevangen gearresteert
+ofte becommert dat zy die stellen ende setten oft doen stellen
+ende setten ter stont ende sonder vertreck tot volcommender
+slaekinghe ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vaste ende gestadich zy tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+onser rechten in anderen dingen ende anderen huer rechten in
+eegenen in onse stadt van bruessel inde maent vant van iunio
+int jaer osheeren duust vyfhondert ende twintich ende
+van onser rycken te weeten vanden roomschen teerste ende van
+castille etc tvyste aldus stondt gescreven onder opte
+plycke byden concinck in zynen rade ende gheteekent
+i decock ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden acorderen
+metten originale by mij"
+"kaerle etc. doen te wete allen iegewoirdich ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van jan gaus onse rentmeester inder voigdien
+van molle inhoudende hoe dat jan boeys heeft voirtyden
+by tyde dat heynrick vos daer rentmeester is geweest
+een huys geset opte gemeyne vroente van molle sonder consent
+vanden heere ende vander vryheyt tegen huere preuilegien welcke
+hendrick den voirs. janne boeys dat heeft belet ende verboden gehadt
+zoe dat hy met hem heeft moeten composeren ende heeft thuys geloeft
+aff te brekene binnen jaers dwelck hy niet en heeft gedaen ende
+als hy suppliant daer nae totter officien is gecommen ende byden scoutet
+scepenen ende andere is geaduerteert geweest dat die gemeynte zeer
+claeghden ouer den voirs. janne boeys om dat hy een huys hadde geset
+opte gemeyne vroente dwelck nyemande inder voighdie van molle
+alsulcx te doene georloft is ende datmen hierop egheen recht en dede
+mits den welcken heeft die suppliant den voirs. jan hier aff geaduerteert
+ende hem van officien wegen beuolen tvoirs. huys aff te brekene
+binnen vyff oft zesse daighen daerop hy aenden suppliant heeft versocht
+hem daer toe noch een jaer dach te willen geuen hem daer voeren
+presenterende eenen penninck te geuene daerop de suppliant antwoirde dat en
+salmen nemermeer achter my seggen dat ic den keyser ende der
+gemeynten om gelts wille oft anderssins zoude laeten vercorten
+waerop jan boeys den suppliant quade ende scampige woorden heeft gegeuen
+ende desen niet tegenstaende en heeft de voirs. jan tselue huys nyet
+affgebroken den suppliant merkende dat hy die voirs. jan niet en heeft cunnen
+daertoe geinduceren met goede woorden om tselue huys aff te breken
+ende den suppliant alle daegen meer clachten hoorde heeft den suppliant van
+officien wegen nootelyck geweest den voirs. janne met rechte aen
+te spreckenen voor scoutet ende scepenen vander voighdie om hem te
+bedwingene tvoirs. huys aff te brekenen daeraff hy zyn aenspraeke
+dede den xxviien dach february lestleden ende worde ter zeluer
+tyt zoe verre geprocedeert dat pertien waeren gewesen tot hueren
+thoene ende dwelck gebuerde inde groote camere inden swane
+ende bleef die suppliant metten scoutet ende scepenen naeden genechte daer
+eten ende naerden eten heeft hy suppliant ouersiennelyck niet wetende
+vanden voirs. janne oft zynder huysvrouwe gegaen inde coeken$
+vander seluer herberge daer die voirs. jan ende zyn huysvrouwe
+saten en droncken welcke huysvrouwe den suppliant terstont heeft
+gebracht een half canne of twee biers waeraff hy verdrach
+begeerde ende nyet cunnende verdrach vander seluer vrouwen hebben
+heeft hy gebeden den vorstere van desschel dat hy hem eens oft
+twee malen helpen woude dwelck hy dede ende hebbende alzoe
+by hulpen vanden vorstere bescheet gedaen woude hy in huer
+gelach geuen een vane biers weert zynde ende eenen stuiuer om dat
+hy met eeren ende peyse van hemluyden scheyden soude want zy
+al op hem scimpten ende roerte sochten ende de man begonste te
+vermaenen van hueren processe waerop die suppliant suetelyck
+antwoirde ende seyde jan en laet ons nv daeraff met vermaenen
+laet ons eens drincken ghy wet wel dat scepenen my daer inne
+nyet meer voirdeels doen en zullen dan v maer zy sullen recht
+doen ende die suppliant van daer vuytgeroepen wordende om eenige
+persoonen in zekere gronden van eruen oft anderssins te guedenen zeyde
+totten seluen persoonen ende den scepenen ick dancke god dat ick van
+daer ben want jan boeys ende zyn huysvrouwe zyn heel ongetydich
+ende dier gelycke woirden naeden welcken is die suppliant gegaen vuyten
+zwane met twee scepenen tot in een ander herberge geheeten den
+ploech nyet verre van daer staende om den kuermeesters van officien
+wegen den eedt te stauenen ende es daer nae wederomme gecommen inde
+voirs. camere inden zwane by scepenen ende meer andere daer inne
+hy oyck vant die huysvrouwe vanden voirs. janne boeys die daer
+inne ongeroepen gecommen was ende die selue huer man was daer
+oyck ongeroepen inne gecommen hebbende een groote kudse in zyn
+handt ende es die suppliant gaen sitten by eenen janne van geloene die
+daer oyck int geselscap was ende die voirs. huysvrouwe en
+cesseerde niet den suppliant te quellene zoe dat die suppliant seyde
+totten voirs. janne van geloene hoe sal ick van dese wyfue
+geraken ende staende de voirs. jan boeys tegen tvier inder voirs.
+camere hebbende de voirs. kudse in zyn handt ende die voirs. suppliant
+by hen wesende heeft gracielycken tot hem geseyt in effecte jan
+boeys het en es niet behoirlycken datmen met alsulcken kudse
+in aldusdanigen geselscape soude commen ende de suppliant beduchtende
+metter kudsen geeuelt te wordene heeft die genomen ende ewech
+geworpen ende de voirs. jan boeys heeft terstont zyn pasmes vuytgetogen
+meynende den suppliant die vast by hem stont van stonden aene geeuelt
+ende oueruallen te hebbene midts den welcken heeft die suppliant om
+hem te salueren achterwerts gevloden vander scouwen tot by tportael
+toe vander cameren ende heeft zyn mes getogen houdende dat voor hem
+ende eerselde zoe verre hy conste ende de voirs. jan heeft hem altyt
+straffelycken innegeuolcht zoe dat hy metten voirs. mes vanden
+suppliant heeft gecregen eenen steken op zyn borste daeraff hy tsanderdaech
+nadyen hy hem gebiecht ende het heylycx olys ontfangen hadde
+gestoruen is dwelck zoe subitelyck ende met groote verbaesheyde
+gebuert es dat die suppliant nyet zekerlyck en weet oft hy met zynen
+messe den steeke gegeuen heeft of dat dafliuighe int selue mes
+dwelck die suppliant eerselinck voer hem hielt geloopen heeft
+niettemin hoe dat zy den dootsteke es metten voirs. messe gebuert
+geweest ende dwelck den suppliant vuyt gronden zyns hertens zeer
+leet es ende te voeren en heeft nyet gepeyst gehadt den afliuighen
+oft zynder huysvrouwe yet te mesdoene noch noynt onbehoirlyck
+woirt gegeuen maer sochte alle middelen om hen quyt te zyne
+nochtans beduchtende strancheyt van justicien en soude in onsen lande
+van brabant nyet dorren blyuene noch zyne voirs. officie exerceren
+en werde hem hier op nyet versien met onse gracie ons daerom
+oetmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende hem in
+desen gracie ende genaden prefereren voor riguer ende strancheyt
+van justicie zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander
+bitter passie onsheeren die hy leet voor ons allen op zulcken
+dach als huyden hebben den seluen suppliant inden geuallen alsbouen
+quytgescholden ende vergeuen schelden quyte ende vergheuen vuyt
+onser zunderlinger gracien by desen den dootslach vooren verclairt
+mitsgaeders oyck alle pene ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne by hem ouermits ende vuyt zaeken van tgene des voirscreuen
+es tegen onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende oyck totter exercitie van zynder
+officien ende onverbuerden goeden imponerende hier op een eeuwich
+zwigen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant
+hoedanige die zyn oft weesen moghen satisfactie nochtans ierst
+ende aluoren gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die
+noch nyet gedaen en waere ciuylyck alleenlyck behoudelyck nochtans
+dat hy den voirs. dootslach tegens ons ciuylyck beeteren zal naer
+der gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen die redelycke costen
+van justicie daeromme gedaen ende naegeuolcht indien datter eenighe
+geschiet zyn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieuen ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daeromme ende beuelen den
+voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+dat voor hemluden geroepen die ghene die daeromme behoiren sullen
+geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende
+duechdelyck totter verifficacien ende interinemente van desen onsen
+iegenwoirdighen brieue naer huer vorme ende inhouden ende
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen
+voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen
+op de pene van te verbueren deffect der seluer ende dat gedaen
+ende de voirs. cyuile boete de gene van onsen rentmeesters dient
+aengaet gehouden werde ontfanck te maken ende costen van justicien
+indien datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke ciuyle boete de gene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossart van brabant
+ende alle andere onse ende onsen vassallen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant ende van ouermaze
+hueren stedehouden ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende
+aengaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie
+genieten ende gebruycken rustelyck ende peyselyck doen ende laeten
+genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten
+geschien in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyf oft zyn
+marge: sy $ af beantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+onverbuerde goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+waeren dat zy die terstont stellen off doen stellen tot volcommen
+deliurantie ende slaekinge want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyue tot eeuwigen daighen zoe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken
+onss recht ende een yegelyck tzyne in allen gegheuen in onse
+stede van bruessele vpden goeden vrydach inde maent van maerte
+int jaer onss heeren duysent vyfhondert ende zessendertich van
+onsen keyserycke tvvii e ende van onsen rycken van castillien
+ende andere txxi e aldus stont op de plycke gescreuen
+byden keyser in zynen raede ende geteekent $$$ $$$ visa
+ghecollacionneert tegens
+die originale brieuen by my
+de cock"
+"albert ende isabel etc. doen te wetene
+alle iegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben die
+ootmoedige supplicatie van christiaen jacops arm borger onser stadt van
+loven gareelmaeckere van zynen ambagte belast met huysvrouwe ende sesse levende
+kinderen, altyt sonder jactantie gesproken gestaen hebbende tot goeden naem ende faem sonder
+oyt iet gecommitteert te hebben dat strafte oft punitie soude meriteren, behalven het
+feyt hieronder genoempt, inhoudende hoe dat opden achthiende dach der maent van
+aprille lestleden wesende den heyligen paesdach hy suppliant hebbende die wacht als
+corporael in een vanden poirten onser voirs. stadt van loven genaempt de tiensche
+poirte, ende naer tsluyten vanden selve poirte is die suppliant gaende mette sleutels vanden selve poirte
+naer het stadhuys vergeselschapt onder andere van jan pirart ende tusschen wegen
+commende alsoo die voors. suppliant aenden voirs. jan heyschte betaelinge vanseker wachtgelt soo heeft
+hy totten voors. suppliant gesecht dese oft dyergelycke woirden ghyen syt maer een huerlinck ende en
+hebt daerinne nyet te spreken stootende voorts den suppliant met synen ellenboge op syn lyff ende terstont
+daernaer treckende syn rappier slaende daermede den voirs. suppliant op syn schouweren dwelck siende
+de selve suppliant heeft die sleutels vanden stadt die hy als voirs. is inde inde handt hadde ter
+eerden geworpen ende syn rappier oock uuytgetrocken ende tegen malcanderen stekende ende
+strydende heeft die voirs. suppliant int verweeren zyne lyffs den voirs. jan pirart eenen steeck
+gegeven inde kele, waer$$ hy vanden levende lyff ter doot is gecommen allet blyckende byder
+informacie daeraff zynde tot grooten leet wesen des voirs. suppliants die hem seder uuyter voirs.
+stadt van loven heeft geabsenteert door vreese van het rigeur van justicien, ende $$$$ lertyt n$
+partye interesseerde overcommen ende den officier aldaer synen teur betaelt, ende opdat de selve suppliant
+mach in ruste leven ende voor syn huysvrouwe ende kinderkens den armen cost winnen zoo hy
+suppliant seecht zoo keert hy hem tot ons biddende seer ootmoedelyck dat wy hem prefereren g$
+ende bermherticheyt voor rigeur van justicie omde passie ons lieffs heeren jesus christus gelieven wille
+hem suppliant van tvoirs. feyt te verleenen onse opene brieven van remissie in behoirl$
+ende gewoonderlyck forme, soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter bede
+des voirs. suppliant ende regard nemende opde circumstantie van dese saecke, willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben de
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinge gratie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaders
+alle offencie ende breucke corporelle ende criminele daer inne hy ter causen voirs. midtsgaeders
+dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+ende hebben hem dyen aengaenen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende resti$
+tot synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende alle anderen
+onse landen ende heerlichheyden ende tot zyne onverbeurde goeden indyen hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soo hy was voorde toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael in brabant onsen amman van bruessele ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wie sy syn satistactie ende beternisse ierts ende vooral gedaen de partye
+geinteresseerde voor soo vele die noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck ende de saecke sulckx is vereyschende behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden
+sal syn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vanden saecken ende
+faculteyt van syne goeden met oock te betaelen die redelycke costen van justicien hier$
+alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieve ende
+getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voor hen geroepen die
+gene die daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende ter taxatien ende moderatie
+vanden selve amende ende costen van justicien alsoo sy sullen bevinden te behoiren, welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onse
+voirs. raede binnen sesse maenden naestcomende opde pene van te verbeuren deffect van dyen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen die
+dat behooren sal sy onsen voirs. procureur generael in brabant onsen amman voirs. ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaeten iegenwoirdigen ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenen yegelyck van hun besundere soo hun toebehoiren sal doen, laeten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voor verhaelt peyselyck rustelyck vredelyck volcomelyck ten eeuwigen daegen genyeten ende gebruycken, sonder hem
+daerinne te doen ofte te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel off moyenisse aen lyff
+off aen goeden ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van syne goeden daerom gearresteert, becommert off beleth waeren
+dat zy die setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancie want ons alsoo
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven binnen onser stadt van
+bruessele den int jaer xvic vyff opden plycke stondt gescreven byden
+eertshertogen ende ondertekent de witte ende was gesegelt met eenen grooten segele van groenen
+wassche onder uuythangende in syde snoeren"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven zullen sien
+oft hoiren lesen saluyt doen te weetene dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van nicolaes de longueville woenende
+bynnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat mits den
+affdragende ende injurieuse woirden die welcke christoffel
+vrancx meyere van herent zoude hebben gesproken ende
+geinfereert tegen heeren franchois de mol onsen meyere van
+loevenen oirspronck nemende uuyt zekere geselcap dwelck
+hy suppliant zoude hebben gehouden metten selven christoffel in een
+taverne ten huyse van hane sgronen alias loys hy suppliant is
+metten selven christoffel van wegen onsen procureur generaels
+gedaeght geweest te compareren in persoone in onsen raide
+geordineert in brabant van tegen den selven criminele geprocedeert
+te wordene nyettegenstaende dat de selve suppliant noch
+vanden injurien noch vanden affdragende woirden nyet
+met allen en weet te spreken raedt noch daet daer toe en
+heeft gegeven gelyck de selve hem nyet aen en gaen ende
+dat aengaende de feyte vander taverne hy tselve feyt nyet en heeft
+geperpetreet emers in alzucker vuegen als tselve onsen
+voirs. procureur is aengebrocht geweest ende al waert
+zoe zoude tselve meer der joncheyt ende lubriciteyt behooren
+geasscribeert te worddene dan der quaetheyt zoe dat indyen
+de voirs. pretense accusatie hadde heuren voortganck zoude
+de sele suppliant nyet alleenelyck tonrechte wordden geculpeert
+maer zoude in zyn eere fame ende renommee ten eeuwigen
+dagen zonder zyn mesieuste wordden geblameert daer hem
+de selve goede renommee van noode is te conserverene ende daer
+inne te insisterene nyet alleenlick midts zynen vrienden ende
+maghen maer oick overmits dat hy is inden dienst ende
+raedt onser voirs. stadt van loevenen ende noch gherne meerderen
+dienst tonsen begheerte ende bevele zoude willen ende
+begheeren te doene dwelck by hem nyet en zoude cunnen gest$
+indyen de voirs. presense accusatie ende dagement me$$
+des daer aencleest hadden heuren voortganck ons mits
+dyen oitmoedelyck biddende voirs. suppliant tvoirs. daeghsele personnelyck
+te willen aboleren ende hem remitteren ende vergeven alle tgene
+des hy ter causen voirscreven mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hem hierop doen expedieren onse oepene brieven
+van pardoenen in behoirlycker ende gewoenlycker formen
+soe eest dat wy de saken voirsc. overgemerct ende yerts hierop
+gehoort onse voirs. procureur generael geneyght weesen ter beden
+ende supplicatien des voirs. suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende genade voor rigeur ende
+strangheyt van rechte hebben tvoirs. daeghsele ende adjournement
+personelick met alle tgene des daer uuyt ende naegevolgt ende daeraff
+dependerende is geaboleert aff ende te nyeuwte gedaen ende
+den voirs. suppliant vergeven ende quytgeschouwen vergeven ende
+scelden quyte uuyt onser zunderlinger gratien by desen alle
+tgene des hy ter causen voorscr. oft daer aen cleest tegen
+ons ende justicie misdaen ende mesbruyct ende hem daer
+inne ontgaen mach hebben hem wederomme stellende ende
+restituerende tot zynen goed name fame ende geruchte ende in zulcken
+state alzoe hy waer voor die toecompste van tgene des voirs. is
+imponrrende hierop onsen voirs. procureur generael ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen justicieren ende officieren wye zy zyn
+een eeuwych geswych der partye geinteresseerde indien dy
+nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick
+alleenlick behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick naede gelegentheyt
+vander saken ende naer zynen qualiteyt ende faculteyt ende
+tot dyen te betalen de redelycke costen ende misen van
+justicien allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getruwen de cancellier ende luyden van onsen voirs. raide
+geordineert in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+voirs. raide in brabant onsen voir. meyere van loevenen
+# sy hieraf verantword byden
+ontfangere vanden exploiten
+allen anderen onsen ende onser voirs. vasallen ende der smaelere
+heeren richteren justicieren ende officieren dat de voirs.
+amende civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen daer ende alzoe
+dat behoiren sal zy ende eenyegelick van hen doen laten
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gratien quytsceldinge pardoene ende abolitie inder vuegen ende
+manieren boven verhaelt peyselick ende vredelick genyeten
+ende gebruycken zonder hem nu noch in toecommende tyden
+daer innen te doene oft te laten gescieden eenich hinder stoot
+oft letssel in lyve oft in goeden ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toirconden hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+yersten dach van julio int jaer onsen heeren duysent
+vyffhondert zeven ende veertich van onsen keyserycke txxviii
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxiie
+aldus gescreven op te plycke byden keyser in zynen raide
+ende geteeckent boudewyns recepta
+gecollatiionneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+djacuwe velve"
+"remissie jans $ van lyere
+kaerle etc. doen te wetene alle jegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan van
+lyere bastaert van wylen kaerle van lyere inhoudende hoe dat hy
+suppliant claes vermeeren doentertyt ende alnoch dienare van jouffrouwe
+johanne van lyere inden jaere xv c zeven ende dertich des goensdaeg$s
+naer zyn beste onthoudt nae de kermis dach van castele onbegr$$
+vanden justen tyde zyn gegaen van mirder noorderwyck den suppliant
+met hem genomen hebbende zyn honden om eenen haze te sueckene
+ende nyet vindende dan als zy by gheele quamen eenen haze
+die naede riyts vordt liep soe hebben die suppliant ende de voirs.
+claes vermeeren tsamen overdragen want over de noene was
+dat zy tsamen souden gaen ten huyse van mathyse van lyere
+des suppliants neve woenende tot castele ende aldaer gecomen
+zynde ende den voirs. mathyse ende den heere van perweiz met
+zekeren anderen geselscape over tafele vindende soe zyn die
+suppliant ende die voirs. claes vermeeren mede geseten aende tafele
+ende begonsten mede te etene ende wat tyts daer gewest zynde
+soe es aldaer overtafele een dienare gecomen vanden voirs. heere
+van perweiz den selve heere van perweiz die tydinge doende hoe dat
+zekere gesellen die op onse warande inde bosschen van ghestele
+onder den doerpe van castele zekere dagen daer te voeren geweest
+hadden welcke warande de voirs. mathys van lyere van ons
+oft onsen rentmeester in pachtinge houdende was dat die
+waren op die hezeberghen ende alsoe opte warande vanden heere
+oft vrouwe van ranst seggende die voirs. dienare dese oft
+dyergelycke woirden totten voirs. heeren van perweiz die conyn
+dieven die van een saterdage hier geweest hebben die zyn nv op de
+hezeberghen ende liggen daer en volenteren dwelck die voirs.
+heere van perweiz verstaende ende considererende dat die
+voirs. mathys van lyere was vander tafele gegaen ende
+terstont wederom comen soude soe heeft desselve heere van
+perweiz geseght swyght op dat myn compere mathys van
+lyere nyet en hoirt ick sal by henlieden gaen ende seggen
+hen dat zy vertrecken eert myn compere denoteren den voirs.
+mathys gewaer wordde ende corts daer nae soe is de voirs. heere
+van perweiz vander tafele opgestaen seggende dese oft diergelycke
+woirden tot anderen aldaer zynde blyft hier ick en wil nyemandt
+met my hebben dan den bastaert denoterende den suppliant wy en willen se
+nyet smyten ende is alsoe die heere van perweiz ende die suppliant
+met hem gegaen nae de voirs. hezeberghen met hem nemende
+die suplliant zyn pycke alsoe hy ten huyse voirs. gecommen was
+ende aen hebbende een weymess ende als hy wat buytens
+huyse gegaen was soe heeft den die jonge vanden voirseyde
+mathys den suppliant gebrocht een rappierken dwelck de suppliant
+aen hem gorde ende gaff den voirs. jongen zyn pasmess ende
+die voirs. heere van perweiz ende die suppliant gecomen zynde
+inde voirs. warande soe hebben zy aldaer gevonden zeven gesellen
+wel gestockt ende gestaeft te wetene die drye met bussen daeraff
+den eenen was eenen halven haeck die vierde met eenen voetboge gespannen
+met eenen pyl daerop gebonden ende die andere drye met pycken
+welcke seven persoonen siende den heere van perweiz ende den
+suppliant hebben hen in oirdene gestelt gehadt dwelck de suppliant
+bemerkende heeft totten vs. persoone geroepen ende geseegt gehadt
+dese oft gelycke woirden wie maect v heden soe stout dat
+ghy onse conynen compt stelen op onse eygen leengoeden daerop
+die voirs. gesellen nyet en antwoirden maer seyden dese
+oft dyer gelycke woirden en compt ons nyet nadere oft
+wy sullen v duer schieten daerop die suppliant seyde al hadde
+ghy my doot noch en hadde ghy alle myn vrienden nyet
+doot ende die heere van perweiz alsoe die suppliant best
+verstont seyde totten voirs. gesellen staet staet en houdt
+sprake zy dy ghy crygsluyden daerop die voirgenoemden gesellen
+antwoirden wel om v lieden edelheyt maer nyet om
+v stouticheyt makende nyetemin maniere al oft zy gescoten
+souden hebben dwelck siende de suppliant riepende seyde
+en wilt nyet schieten noch slaen ghy en sult nyet geschoten
+noch geslagen worden meynende die suppliant ende de voirs.
+heere van perweiz byde voirs. gesellen met goede woirden
+te commen maer een genaempt thomaes vuegh$s die den
+voetboge hadde die seyde dese oft dyer gelycke woirden goids
+wonden laetter ons in vallen ende soe sach die suppliant dat
+de gesellen die de bussen hadden g begonsten die te vierenen
+ende opten heere van perweiz ende opten suppliant te oogene
+ende besundere opten heere van perweiz ende die suppliant
+tselve siende seyde totten heere van perweiz voirs. loopt
+achterwaerts oft achter my want zy hebbent op v geladen
+ende den heere van perweiz achter den suppliant oft achterwaerts
+gegaen zynde soe seyde ende riep den die suppliant voer die
+tweeste reyse totten voirs. gesellen dat ghy zy nyet
+schieten noch slaen en souden want zy en souden noch
+geschoten noch geslagen wordden ende een vanden voirs. gesellen
+seyde oft riept totten suppliant dat hy dert was denoterende
+daermede zoe de suppliant verstont dat de suppliant soe bewaert
+ware geweest aen zynen lichame dat hy nyet en sorghde
+waerop die suppliant terstont heeft geseegt dat nyet waer
+en was ende thoonden henlieden zyn naeckt hemde
+ende soe de suppliant beest verstont soe riep een vanden voirs.
+zeven gesellen dese oft dyergelycke woirden jae ghy
+soudt ons vermoerden int roepen van welcke woirden
+soe quamen de voirs. mathys van lyere ende meer andere
+aenen ende riepen dese oft diergelycke woirden ghy keldief is
+dat de vrintschap die ick gedaen hebbe int landt
+van geldere dat ghy hier myn conynen compt stelen
+ende soe die suppliant best conste gemercken soe mercte
+oft ooghde deghene die den stelen boge hadde genoempt
+thomas vueghs opten voirs. mathys van lyere mits
+denwelcken soe seyde die suppliant totten voirs. mathys dat
+hy wat achterwaerts gaen soude seggende tot dien ghy
+sulse noch wel vinden ende als die suppliant vanden
+voirs. mathys was soe heeft die voirs. thomas vueghs
+den voirs. mathys van lyere geschoten soe dat die
+blase geraect was daeraff die voirs. mathys naemae$$
+binnen zesse oft acht dagen gestorven is van welcke
+feyt ende ongeval de voirs. thomas heeft naemaels
+geobtineert onse brieven van remissien ende die voirs.
+suppliant zeer verslagen zynde mits hoirende de voirs.
+boghe lossen ende merckende dat deghene die den
+halven haeck hadde genoempt kerstiaen noppen gemerct
+oft geoight ende geviert hadde op hem suppliant die
+twee oft drye male geviert ende gebrant hadde zonder
+te lossene vreesende dat zy zoude lossen ende dat hy
+by dien doot geschoten soude hebben worden soe heeft
+hy suppliant vuyt hitte ende beruerte synde van bloede
+om zyn lyff te salverene den selven innegeloopen ende
+met zyn pycken int eerde gesmeten soe dat de selve
+kerstiaen zynen halven haeck lyet vallen ende soe die suppliant
+hem beduchtende is ende zoe hy verstaen heeft vanden
+gheen die daer by geweest zyn soe soude hy suppliant
+noch inde selve hitte ende beruerte van bloede wesende
+metten voirs. rappier die hy aen hadde metten
+raverse den voirs. kerstiaen int opstaen een wonde
+gegeven hebbende in zyn hooft ende inden selven
+conflicte soe heeft de suppliant den voirs. thomas
+met zynder pycken ter eerde gesmeten ende twee
+andere vanden voirs. zeven persoonen bedwongen
+gehadt dat zy hen gevangen hebben gegeven in handen
+vanden suppliant ende heur messen byden suppliant doen aff
+binden daeraff die suppliant den eenen leverde den voirs.
+claes vermeeren seggende dat de voirs. claes den selven
+gevangen wel soude bewaren oft anders hy soude
+tselve opten voirgenoemde claes vermeeren doen verhalen
+ende siende voirts de suppliant dat de drye andere vanden zeven
+persoonen die vluchte naemen ter heyden waerts in
+soe is die suppliant de selve gevolght latende de voirs. rappi
+rappieren in handen vanden jongen vanden voirs. mathys
+van lyere ende nam aen hem eenen degen van een vanden
+gheenen die hy als boven gevangen hadden maer
+die suppliant en heeft egheenen vanden voirs. drye persoonen
+kunnen achterhalen noch gevinden ende is alsoe
+wederom gecomen ten huyse waerts vanden voirs.
+mathys van lyere welcke kerstiaen binnen vii
+oft acht dagen nae tgene des voirs. is afflyvich
+is geworden ende is gevisyteert geweest by eenen
+chirugi chirurgeyn van herenthals genaempt mr.
+jan ende by eenen medecynsyn woonende tot turnhout
+die welcke hebben geindiceert den voirs. kerstiaen
+gestorven te zyne vanden voirs. quetsure besundere
+die hy int thooft hadde ende dwelck die suppliant
+houdt waerachtich te zyne gehoept ende hem
+betrouwt hebbende de voirs. suppliant dat gemerct
+tvoers. ongeval dwelck hem vuyt gronde zyns
+hertten leet is waere onversienlyck nyet vuyt proposte
+toe gecomen ende onse drossaet van brabant
+doentertyt wesende schouteth van herenthals te wetene
+conelis de vere veere goet vrint wesende vanden suppliant
+ende hem geinformeert hebbende opte gelegentheyt
+vanden voirs. ongevalle dat hy by middele vanden
+selven drossaet genade gecregen soude hebben heeft
+tot noch toe gedelayeert ons tselve te kennen te geven
+ons mits dyen oitmoedelyck biddende de suppliant hem tvoirs.
+feyt ende ongeval te willen remitteren ende vergeven
+ende hierop te doene expedieren onse opene brieven van
+remissien in behoirlycke formen ende gewoinlycke provisien brieven
+soe eest dat wy desen aengesien geneyght
+wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende misericorde
+voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selve
+suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden
+ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt
+sonderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongevalle
+boven geruert mitgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminelle daer vuyt inne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven
+mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onse voirs. lande van brabant
+ende allen anderen onse lande ende heerlicheyden ende
+tot zynen onverbuerde goeden indien hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was
+voer die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich gezwijch onsen procureur generael
+in brabant ende allen anderen onss onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voeral gedaen der partien geinterresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zyn ende ennige
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirseyde
+feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+met oick te betalene de costen van justicien
+hier omme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende
+getrouwe de cancellier ende luden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedtsluden dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deugdelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vander
+marge: en hier af $$$
+byden ontfanger $$$ $$$
+vander voirs. amende ende costen van justicien alsoe sy
+sullen bevinden behoirende welck interinement de
+voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voirs. rade binnen zesse
+maenden naestcomende opte pene van te verbueren
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegewoirdige ende toecomende dien dat
+aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van
+hen besundere soe hem toe behoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onder jegwoirdiger
+gratien ende remissien ende alle dinhouden van desen
+inder vuegen inder manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene ende te laten geschieden nv noch
+in toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse
+aen lyve noch aen goede ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft ennige van zynen goeden daerom
+gearresteert becommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrantien want ons
+alsoe gelieft ende des toirconden
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onser stadt van brussele
+inde maent van aprille int jaer ons heeren
+duysent vyffhondert ende dryenveertich
+voer paesschen van onsen keyserycke txxiiiie
+ende van onsen rycken van castillien ende
+anderen txxviiie aldus gescreven opte plycke
+byden keyser zynen rade ende onderteekent
+boudewyns visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"kaerle byder gracien goids roomsch keyser
+altyt vermeerder scrycx coninck van germanien van castillien
+van leon van grenade van arragon van navarre van naples
+van cecillien van maillorque van sardaine vander eylanden van
+indien ende vaster eerden der zee occeane eertshertoge
+oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothere van brabant
+van limborch van luxemborch etc. grave van vlaenderen van
+artois van bourgoingnen etc. palsgrave ende van henegouwe
+van hollant van zeelant van ferrette van haguenault van
+namen etc. prince van zwave marcgrave des heilics rycx
+heere van vrieslant van salins van mechelen vanden landen
+van overyssele vander stadt steden ende landen van utrecht
+ende dominateur in azien ende in affrycken doen te
+wetenen allen ende eenen iegelyck iegewoirdich toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie van
+henricke tslegers ionckman inhoudende hoe dat op sinte
+marien magdalenen dach lestleden de voirs. suppliant met
+godenaert van gestel ende ian scepers alias tackman zyn
+tsamen gecommen van balen in meyninghe wesende de voirs.
+suppliant om nae huys te ghaene ende passerende tgehuchte
+geheyten schoere gelegen onder balen voere een taverne
+daer een geheyten ingel inne woende zoe is den voirs.
+suppliant vuyten selver taverne naegevolght een geheeten
+willem tslangen die den voirs. suppliant sach passeren in
+meyninghe wesende den voirs. suppliant te benechtene
+oft evelen van zynen lyve ende siende de voirs. suppliant
+dat de voirs. willem hem zeer nerstelycken naevolghde heeft de voirs.
+suppliant hem ommegekeert naeden voirs. willeme totten selven seggende
+willem ick zie wel dat ghy my meyndt maer ick rade u dat ghy my
+nyet en volght tot aen dat cruys dwelck nyet verre van daer en
+stont ende tselve geseydt zynde ghinck de voirs. suppliant zynen wech
+om nae huys te ghaene ende de voirs. willem volghde hem nae dwelck
+de voirs. suppliant aenmerckende ende comende de voirs. suppliant
+aen een veeken heeft de selve suppliant hem ommekeerende wesende verhit
+van woede naeden voirs. willeme gesteken met eender pyrken
+die hy in zyn handen hadde dwelck ziende een geheeten andries
+schoenhuys ende andere die den voirs. willeme naevolghden heeft
+de voirs. andries den voirs. willeme omegetrocken om den voirs.
+steeck te precanneren ende ten eynde dat de voirs. suppliant den
+voirs. willeme nyet en zoude evelen van zynen lyve ende
+want de voirs. willem int voirs. ommetrecken zyn lyff vroenck
+zoe heeft den voirs. suppliant mitten zelven steken daer mede hy meynde
+te gerakenen den voirs. willeme geraerct ende gequetst den voirs.
+andriesen in zyn zyde van welcke quetsuren die nochtans
+zeer cleyn was de voirs. andries is bynnen thien oft twelff
+daghen daer nae afflivich gewordden dwelck den voirs. suppliant
+zeere leet is ende beduchtende rigeur van iusticien heeft h$
+de voirs. suppliant geabsenteert buyten desen onsen lande van
+brabant ende hoewel tvoirs. ongeval is zeer onnoeselyck
+by gecommen ende dat vuytdien de voirs. aflivighe voer zynen
+afflivicheyt den voirs. suppliant tselve feyt heeft vergheven ende
+dat hy suppliant nae zyn afflyvicheyt heeft peys ende zoening
+gedaen aen die naeste vrienden ende maghen vanden afflivige
+zoe en zoude de voirs. suppliant nochtans nyet dorren wederom
+keeren hanteren noch converseren bynnen desen onser voirs.
+lande van brabant maer zyn gescapen vuyten selven te
+moeten blyven zoe verre onse gracie ende genade hem hier
+op nyet verleent ende gedeelt en wordde alsoe hy zeeght
+ons om deselve zeer oetmoedelyck biddende soe eest
+dat wy desen aenghesien willende altyt gracie ende genade
+prefereren voer rigeur van iusticien den voirs. suppliant
+geneycht wesende tot zynder voirs. beden hebben ingevalle
+als boven quytgescholden geremitteert ende vergheven ende
+van zunderlingher gracien quytscelden remitteren ende verghe$
+by dezen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgad$
+alle offensien ende benercken corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter causen voirscreven met datter aenclenen mach teg$
+ons ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem als
+daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte is
+onsen lande ende hertoighdomme van brabant ende allen and$
+onser landen ende heerlicheyt ende tot zynen ongeconfisqueerde
+goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende alder manieren
+alsoe hy was eerden voirs. dootslach geschiede imponerend$
+hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren
+wy zy zyn satisfactie ende beteringhe doende der partye$
+geinterresseert in dien die nyet gedaen en is ende eenighe
+daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn tselve feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae die gheleghentheyt vander zaken
+ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick gehoud$
+#
+sy hier af verantwoortde
+byden ontfanger
+vanden exploiten
+sal zyn op te leggene ende te betalende die redelycke costen van
+iusticien in dien eenighe hieromme gedaen zyn oft gedaen wordden ter
+taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen riddere
+ende cancellier ende anderen luyden van onsen raede geordineert
+in brabant die welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daer om ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat voere
+henluyden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende getruwelyck totten interinemente
+ende verificatie van desen ende totter taxatien vanden voirs. civile
+boete ende costen welcke interinement de voirs. suppliant sal
+moeten versuecken bynnen iaers ende dat opte verbuerte vanden
+effecte van desen onsen oepenen brieven ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers dyen dat
+behoiren zal die gehouden zal zyn rekeninghe bewys ende
+reliqua te doene vander voirs. civile boeten tot onsen behoeff
+metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy onsen voirs.
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen zal moghen hueren stedehouderen
+ende eenen yeghelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren
+zal doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant van deser
+onser iegewoirdiger gracien remissien ende perdoene ende
+van allen den inhoudenen van desen indervuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laten geschien ny noch in toecomende tyden enigen
+hinder lettsel oft moeynisse aen live noch aen goede ter
+contraien maer in dien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden
+daerom gearresteert oft vercommert waer dat zy die stellen
+ende setten oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vaste zy
+ende blive tot eeuwighen daigen hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hanghen behoudelyck ons in anderen
+dinghen onsen rechte ende een ieghelyck anderen dessyns
+ghegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van octobri int jaer onssheeren duysent vyffhondert
+vyff ende dertich ende van onsen keyserycke txvie
+ende van spaengnen etc. twintichste aldus stont gescreven
+op de plycke byden keyser in zynen raede ende getekent
+boote visa recepta
+ghecollacionneert iegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"pardon moyennisse amende
+kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieff zullen zien
+saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van
+jan baers duerweerdere in onsen rade in brabant iegewoirdelyck
+ghevangen ten versuecke van onsen procureur generael van brabant
+inhoudende hoe dat duer bevel ende ordonnancie van onse zeer
+lieve ende beminde zuster die connighinne douargiere van
+hongrie regente etc midtsgaders van onsen lieven ende
+ghetruwen die cancellier ende anderen van onsen raede in
+brabant is aenghetast ende gheapprehendeert geweest
+een genoempt thomas ponicts ingelsman als wesende
+geinficieert vander lutheraensch secte den welcken gevangenen
+onse voirs procureur heeft ghesonden den voirs. suppliant ende tot
+meer stonden gelast om met heyndrick vanderheyden oyck
+onse duerwaerdere dien tot zynen huyse wel te bewaren
+ghelyck hen oyck naemaels wel belast was byden
+commissarysen vanden voirs. raede nyet te gedoigen yemant
+acces tot hem te hebbene dan zynen procureur ende advocaet
+ende hebben de suppliant ende henrick daer op den zelven gevangenen
+aenveerdt ghehadt ende heeft de voirn. procureur in p$$
+vanden suppliant voere commissarysen vanden voirs. raede
+gheconcludeert iegens den voirs. thomaes tot confiscatie
+van lyff ende goet als overtreden ende gecontravenieert
+hebbende onse placcaten ende ordonnancien gemaect op die
+extirpatie vander voirs. secten ende anderen heresien nu
+eest dat duerende den ghevanckenisse vanden voirs. thomaes
+de suppliant ende henrick voirs. zyn tot meerstonden uuyten
+huyse geweest maer heeft de selve suppliant solliciterende
+zyn affairen altyt iemanden den ghevangene belast gehadt
+tsdaighs te bewarene soe eest ghebuert dat des naechts
+viiien february lestleden die voirs. ghevangene is sonder
+suppliant nae zyn camere slaepen gegaen mit eender
+keersen ende heeft hem met listen uuyt eender dackvensteren
+staende voer aen straete laten affrysen ende diefugie
+genomen dwelck ghebuert is duer die negligencie
+vanden suppliant ende des voirs. henricx die welcke
+henrick nyet alleene by dagen ende nachten tot acht
+oft neghen maelen jae tot drye oft vier nachten
+continuelyck uuyten huyse vanden suppliant heeft geslapen
+ende inde nacht oft morgestont als die voirs. gevangene
+hem absenteerden de selve henrick van sdaeghs te voeren
+omtrint de neghen oft thien hueren voer de noene was
+vertrocken uuyten huyse vanden suppliant blyvende alsoe
+van zynen gevangene den geheele nacht uuyt ende oyck des
+anderen daghs totten neghen oft thien heuren voer der
+noenen allet iegen zynen danck ende wille hoewel nochtans
+hy tselve den voirgen. procureur oft den raedt nyet te kennen
+gegeven en heeft als nyet gheerne clagende over zynen
+mede gheselle oick mach die voirs. fugie ghebuert
+zyn midts dien de suppliant mit hem nyet en ginck oft zonder
+naer hem te ziene ende die camere te sluytene ghelyck
+oyck ghebuert is dat die camere vanden voirs.
+ghevangene is somtyts ongegrindelt geweest als henrick
+vander heyden aldaer sliep midts dat die suppliant den
+gevangenen doen nyet zeer nauw gaen en sloech ende
+hoewel de suppliant hadde doen seynden nae antwerpen
+om den voirs. gevanghenen te suecken nyetmin en is
+nyet gerecomireert ter causen vanden welcken de
+suppliant angetast ende ghevangen es geweest ende
+heeft de voirs. procureur generael iegens hem geconcludeert
+tot zulcke pene als de voirs. thomaes behoirde
+gepunieert te zyne ten minsten tot privacien van
+zynder officien bannissemente ende pecuniarie waerop
+dadvocaet vanden suppliant ende dwelck hy suppliant daer
+nae geadvoyeert ende in ghescorste overgegeven voir
+antwoirde onder dandere gexponeert heeft dat egheen
+sterckte oft ghevanckenisse en hadde bynnen zynen
+huyse om misdadige persoonen vast te houdene dwelck
+de voirs. procureur wel wiste ende dien nyettegenstaende
+soude den suppliant ghesonden hebben den voirs. thomas ende
+dat midts dien de voirs. procureur zelve daer aen gedelinque$
+soude hebben ende behoirde defugie hem gheinculpeert te
+wordenen seggende oyck dat die justicie vander
+correctie de voirs. thomaes is gefrustreert geweest by
+toedoene vanden voirs. procureur die welcke den selven
+thomas zoe cleyn bewaernisse hadde geassigneert
+ende datmen zulcke mesdedige aengesproken van lyff
+ende goet plach te stellen op die steenpoorte oft inde
+vroente concluderende tot nyet ontfanckelycheyt
+ende obsolucie midts der negligeren byden voors. procureur generael
+ende henricke gecommiteert welcke worden ende
+belastinghen iegens den selven procureur byden suppliant gedaen
+zoe voirs. is de selve suppliant seeght de voirs. woirden
+qualycken ende tontrechte voirtsgekeert te hebbene ende
+want den suppliant de voirs. negligencie ende mesuz leet
+is ende hem wachten sal met goids hulpen dier ghelycken
+meer te committeren niet willende langher zyn zake
+met rigueur van justicien volgen zoe heeft hy ons
+oetmoedelyck ghebeden gemerct zyne lange detencie
+van gevanckenisse ende grooten costen schaden ende
+verdriete die hy daer by gheleden heeft ende noch lydende
+es sonder te moghen gaen staen in zyn affairen oyck
+dat hy xvii jaeren sonder eenighe iactancie te sprekene
+int exerceren van synder officien wel ende ghetruwelyck
+ghedient heeft dat ons believe hem te ontfangen in
+gracie ende verghen de voirs. negligencie ende mesuz
+ende daer op doen expedieren onse openen brieven in
+behoirlycke vormen waeromme zoe eest dat wy die zaken
+voirscrevenen overghemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen
+voirs. cancellier ende luyden van onsen voirs. raede in brabant
+den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende
+supplicatie hebben den selven suppliant inden ghevalle alsboven
+quytgescholden ende vergheven schelden quyte ende vergheven
+uuyt onser sunderlingher gracien by desen die negligencie ende
+mesuz voeren geroeit geroert mitsgaders oyck alle peine ende
+amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmidts ende uuyt zaker van tghene voirstcreven is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende uuyt onser milerder gracie weder roupen
+doen aff ende te nyeuwte de procedueren iegens hem begonst
+ende geboirdeert in onsen voirs. raede by onsen voirs. procureur
+generael van brabant uuyt zake voirscreven ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende ghestelt restitueren
+ende stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen
+lande ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden noch ter
+tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenige
+waeren imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende
+silencie onsen voirs. procureur generael ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. landts van
+brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen behoudelyck
+dat die voirs. jan baert hem nyet en sal moghen onderw$$
+vander exercitie vander voirs. offie van duerwairderscip
+vander welcken wy hem gesuspendeert hebben ende suspende$
+voer den tyt van eenen iaere naestcommende behoudelyck
+oyck dat hy tvoirs. mesuz iegens ons beteren sal civilyck naer
+de gheleghentheyr vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen de
+redelycke costen van justicie daeromme ghedaen ende naegevol$
+ter taxacie ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daerommme ende bevelen den voirs.
+onsen cancellier ende luden van onsen rade in brabant dat voere
+hemluden geroupen die ghene die daeromme behoiren geroepen
+te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck
+totter verificatie ende interinemente van desen onsen
+iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden
+ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal
+zyn in onsen voirs.raede te versoucken binnen eenen jaere
+naer date van desen opte peine van te verbueren deffect
+der selver ende dat ghedaen ende voirs. civile boete ende
+costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke civile boete de ghene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te
+maken rekeningen bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte
+metten anderen penningen van zynen ontfange zy ende alle andere
+onse ende onsen vassalen oft smalre heeren rechteren
+justicieren ende officieren onser voirs. lants van brabant
+hoedanich die zyn oft wesen moghen tegenwoirdige ende
+toecomende hueren stedehouderen en elck van hen zoe hem
+toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant van dese
+onse gracie ende pardoene inder manieren voirscreve$
+rustelyck ende vredelyck doen ende laeten genieten ende
+ghebruycken sonder hem te doen noch te laten geschie$
+in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer zyn lyff wesende in hechtinghe
+#sy hieraf tantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten
+van vangenisse als voirs. is mitgaders zy onverbuerde goeden
+zoe verre die zelve becommert oft ghearresteert waren
+terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alsoe belieft des toerconden hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse
+stede van bruessel den derde dage van iunio int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende zessendertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillie
+ende andere txxie aldus stont ghescreven op de
+plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
+l de zoete recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie
+albert et isabelle ry savoir faisons a tous
+presens et advenir nous avoir receu lhumble supplication
+gerard de buyct fils de jehan de nuyst josne homme
+a marier contenante que dans ?actan.. il s’est tousiours
+bien et honnestement et paisiblement comporte et
+mesmement soub obeissance de notre mere et ste
+eglise et en la foy catholicque apostoliqque er romaine
+sans avoir adhere aulcunne secte ny commis delicts
+meritant chaston et que touttefois il est advenu
+que le xi jour du mois de juin 1606 il estoit
+alle villaige de la chapelle st lambert pour jouer
+a la palme et ayant gaingne quelque cincquante
+patars il avecque ses compaignons en nombre de
+cincque ou six sen vont retourner a lane lieu de
+leur demeure ou ilz ont alle a la taverne ilz ont
+trouve ung nomme estienne smale et le cure
+dudict lieu et le cure dudict villaige de chapelle st
+lambert lequel estienne voyant ledict gerard
+disait a luy voila mon galand a quoi le mesme
+gerard respondit ouys et lui dfemandoit ledict estienne
+en ceste maniere ou avez este hier au soir
+surquoi ledict gerard luy repondit et bien navez
+vous jamais faict mal et apres ce ledict estienne
+luy appela laron de nuyct ad cause que les
+chevaulx d’iceluy gerard avoint mange par
+nuy lherbe dun pretz lequel thiry de haulfenne
+et pierre moitonnant tenayent par louaige disant
+le mesme estienne que ceulx qui mangeoyent
+les pretz de nuyct estoit larve a cause que lesdict
+gerard et estienne par ce propos comencharent a
+battre lung lautre a coups de poings sans armes
+qui par assistence de ceux qui y estoient presens
+ont este separez et eschartez arriere lunge de lautre
+et fut ledict estienne enferme en la chambre de
+ladicte taverne et peu apres ledict disoit a sa soeur
+marguerite et a sa femme qui restoient presens
+qui vouloit retourner a sa maison et allant avecq
+icelles et passant devant ledict gerard et godefroit
+de nuyct son frere lors y present le mesme estienne
+crioit iteratinement a haulte voix audit gerard
+et godefroit et leurent de nuyct ses freres avecq ung
+nomme jehan dindal ilz se commencharent de nouveau
+a combattre avecque ledict estienne avec des bastons
+quilz prindrent de la haye saulf que ledit dindal
+avoit une espee a laquelle bataille surment feu
+jehan smale frere dudict estienne qui print
+aussi un baston de la haye pour assister ledict
+estienne son frere et ledit gerard donnet ung
+coult de baston sur la teste diceluy feu jehan
+smale dont il tomboit a terre et mourut
+le lendemain au tresgrand regret diceluy gerard
+a raison de quoi il sest absente depuis se nosant
+retournet en cestuy notre pays craindant la
+rigeur de justice non obstant que sondict frere
+jan de nuyct a faict accorder et paix avecque
+la veuve dudit defunct et des pro...mes ???
+comme ledict suppliant dict , nous apartante icelluy
+suppliant treshumblement requis par la dolorense
+passion de notre sr jesuchrist laquelle il a
+souffert a larbre de la croix le jour du bon vendredi
+quil nous plaise lui accorder grace et pardon
+que causera quil pouldra continuer en bonne
+et obeissance de ladicte mere ste eglise et foy chatolicque
+apostolicque romaine qui aultrement sen doyant
+tousiours obstenter seroit en danger tomber en plus
+grand malheur et sa totale ruyne et desplaisir
+poura cest il que nous les choses a dessusdites
+considerees suppliant inclinans a sadicte
+requete en lui vueillans en ce presemerer
+grace et misericorde a rigeur de la justice avoit
+ou cas sudict quite remis et pardonne quitous en
+remetons et pardonnons de grace speciialle
+par cestes le cas et homicide dessudict avecq
+toute payne et amende corporalle et criminelle
+duquoy pour cause et occasion cas il a ou peult
+avoir mesprins ou estre encourru envers nous et justice
+et l’avons quand a ce restituee et restituons par cestes
+a sa bonne fame et renommee en notredict pays de brabant
+oultre mense par tous ailleurs et a ses biens non confisques
+saulcuns il y a ainsi quil estoit avant ladvenu dudict
+cas imposant surce silence perpetuel a notre cheir et feal
+procureur generael en brabant a notre drossaert de
+brabant et a tous aultres noz justiciers et
+officiers quelz conques et aussi a ceulx de noz
+vasseaulx satisfaction preallablement et avant
+toute oeuvre faicte a la parte interessee se faictenes
+et elle y chiet civillement tant seulement pour veu que
+ledict suppliant sera tenu de amender ledict cas envers nous
+civillement solon lexigence de cas et la faculte de sesdicts
+biens et aussi paier les fraictes et mises de la justice
+le tout a larbitraige et tauxation de nos aimes et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commectons a ce de notre conseil que appelez ceulx
+qui pour ce seront a appeller ilz procedent bien et
+deuement a la veriffication et intermement de ces presentes
+et a larbitraige et tauxation de ladicte amende fraicte et
+mises de justice ainsi quil appertiendra lequel intermemeent
+ledict suppliant sera tenu de requirer et soy presenter en personne
+en notredict conseil en six mois prochain venants et
+cefaict et ladicte amende fraictes et mises de justice
+tauxer moderes et payer la et ainsi quil appertiendra
+ils tous aultre nostres justiciers et officiers et laissent
+ledict suppliant de notre prensence grace remission et
+pardon selon et an la forme et maniere que dict
+est paisiblement
+plainement et perpetuellement joyer et
+user sans en ce luy faire mectre ou donner ne souffrir
+estre faict mis ou donne lores ne pour le temps
+advenir en corps ny en biens quelque destourbier
+ou empeschement au contraire ainssi son corps ou
+aulcuns de sesdicts biens non confisquez estoient ou
+sont pour ceprins arrestez ou empechez les
+mectent ou facent mestre incontient et sans
+dilay et plaine delivrance car ainsi nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et estable a
+touiours avons faicte mettre notre seel a ces presentes
+saulff en aultres choses nostre droict et lantruy
+toutes donnees en nostre ville de bruxelles le vendredi
+sainct de lan de grace mil six cent et huit
+sur la ???cque estoit escript par les archicucq
+et soussigne de witte et seele avec un grand
+seau en cire verde pendant et cordes soyes."
+"kaerle byder gratien goids etcetera doen te weeten allen
+ende eenen yegelycken jegenwoirdich ende toecomende dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van marck
+van desschele andriessoene dienere van peeter verborchstadt
+brouwere tot mercxem inhoudende hoe dat nae sint jans
+baptisten dach in midsomere inden jaere van xlvi den
+viten dach van julio ombegrepen vanden precisen dage ontrent
+den thien oft elff uren inden avont hy suppliant met
+sekeren geselscape heeft sitten drincken inden ketele
+tot mercxem int neerlant aldaer te dyer tyt gepasseert
+ende van achter aen mercxem gegaen syn sekere drye
+manspersoonen elck met eender vrouwen daer aff deen
+manspersoon genaempt was willeboert de craenkint
+oft de craenhautwerckere dwelck siende twee
+van des suppliants geselscape die buyten der dueren stonden
+hebben den suppliant die seer by drancke was ende buyten
+oyck quam zyn water quam maken tselve gewaerschouwt
+seggende om hem te irryterene ende tot gramscap te
+verweckene dese oft gelycke woerden siet merck denoterende
+hem suppliant ghinder gaen drye bynnen gasten elck met eender
+vrouwen oft meyssen van desen dorpe willen wy hen die gaen afstaen
+ende hy suppliant vragende wie dye selve vrouwen waren hebben
+hem geseeght dat was maye lange coppens een gehoude
+vrouwe met hueren dochteren dwelck hy suppliiant hoorende
+heeft gheseeght dese woerden ick gae wel met nyetmin
+is van hen gescheyden ende weder in huys gecomen in syn
+gelach sonder yemanden te volgene maer nae dat
+hy suppliant uuyter herbergen gescheyden ende op wech was
+om nae huys te gaene ende syn geselscap te volgene
+siende datter op deftinge omtrent eender stappen daer hy
+over moeste gaen grooter garboillie ende rumoer was ende dat de
+voirs. twee syne gesellen die voir wech waren alreede van
+scheede getrocken hadden om den voirs. willeboerden met syne
+geselscape om der vrouwen wille maer nyet en sloegen nochen
+staken dan scheyden alsoe ende volghden hen geselscap over de
+stappe siende oick over der stappen wesende dat een van syne
+geselscape genoempt willem willemssoene diemen heet
+blaset vier noch nyet te vreden en was maer grooten tier
+maecte ende den voirs. willeboerden volgen wilde met eenen
+cloetstocke over gracht ende over hage heeft hy suppliant
+geseeght dese oft gelycke woerden in substantie siet
+gesellen soutter aldus gaen ick moeste sien dat ick oick
+wat inde hant crege om my te verwerene oft sy ons
+slaen wilden ende met dyen heeft gesneden oft doen
+snyden eenen eyckenen clippele oft eestere die hy suppliant
+in syn handen genomen heeft ende is met syne geselscape
+wederomme te rugge over de voirs. stad stappe in deftinge
+gecomen de aldaer de voirgenoemden willeboert met syne consorten
+hen te gemoete gecomen syn vragende wat sy begeerden
+ende oft sy oft huere vrouwen yet te seggen hadden waer op hy
+suppliant metten anderen synen geselscape geantwoert heeft
+dese woerden siet gesellen gaet uwer veerden wy een en
+begheren u gheen arch tsleve tot vyf ofte vi reysen repeterende
+ende verhalende maer want want de voirs. blaset vier
+een van des suppliants geselscape mercte dat de voirs. willeboert
+met syne consorten gereescap maicte om te vechtene
+heeft totten suppliant geseeght siet ghy nyet dat se
+huer cappen om huer aermen winden sy sullen ons duer
+steken houtter oppe stootende metten selven den voirs.
+willeboerden metten cloetstocke die hy in syn handen hadde
+op syn borst sulcx dat de voirs. willeboert met eenen
+synen geselle van scheede getrocken syn deen met eender
+foillien ende dander met eender rapieren ende
+hebben soe vreeselick naer hem suppliant met syne consorten
+geslagen ende gesteken dat hem van noode is geweest syn
+lyff te verwerene ende heeft alsoe uuyt hitte van
+bloede den voirs. willeboerden met synen stocke geraict
+ende gegevenen een wonde in syn hooft daer aff hy ter
+eerden gevallen ende terstont daer nae van levende
+lyve ter doot gecomen is wyens siele god almachtich
+bermhertich wil syn ter saken van welcken feyte hy
+suppliant hem heeft geabsenteert goede heeren gedient
+ende smerlyck syn broot gewonnen ende hoe wel
+de sake toegecomen is uuyt hitte van bloede ende
+naeden dranck dwelck hem uuyt gronde zyns herten
+zoe leet is dat hem hem nyet leeder wesen mochte
+ende dat hy suppliant oick gedaen heeft is geweest
+in beschermenisse van synen lyve ende in allen andere
+saken hem wel ende eerlyck heeft gereguleert
+wesende een geselle van goede levene ende eerlycker
+conversatien sonder oyt begrepen achterhaelt oft
+verwonnen geweest te syne van eenich andere deerlyck
+feyt schande oft reph reproche noch gedaen sake
+weerdich om te begrypene hebbende tot dyen partye
+geinteresseerde volcomelick gesoent ende al voldoen
+desen nochtans nyeteng nyettegenstaende en soude
+hu suppliant beduchtende rigeur ende stanchgheyt
+stranghacheyt strangheyt van justicie hem
+binnen desen onsen landen nyet vryelycken dorren
+vinden gaen staen wandelen noch syn broot winnen
+ende ware alsoe gescapen desolaet te worddene
+ende lantloopich te blyvene ende verloren p te gane
+ten ware dat hem hierop wordde versien met onser
+gratien ende brieven van remissien soe hy seeght
+ons daer om oitmoedelick biddende waer om soe
+eest dat wy desen aengesien geneyght wesende
+ter bede ende supplicatie vanden voirs. marck van
+desschelle suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie oir strangicheyt ende rigeur van
+rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander bitter
+passie ende lyden ons liefs heeren jesu christe dwelck
+hy op eenen dach als huyden voir tmenschelycke
+geslechte geleden heeft denselven suppliant hebben innegevalle
+als boven uuyt onser sunderlinger gratien quytgeschonden
+vergeven ende geremitteert schelden quyte vergeven
+ende remitteren by desen tfeyt ende mansslach boven
+gereurt mitsgaders alle penen ende amenden corporelle
+ende criminelle daer inne hy hem overmits ende
+uuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse
+hoogheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dien aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden name fame ende geruchte in onse voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot synen onverbeurden goeden indyen hy eenige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich swygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen oft
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren wye
+sy syn satisfactie ende beternisse nochtans ierst ende voir
+al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch
+nyet gedaen en is ende eenige daertoe staet civilick
+alleenlyck behaudelick dat de voirs. suppleant gehouden
+sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civilick naer
+die gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van
+synen goeden met oick te betalen die redelycke costen
+van justicien hier omme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatie ende moderatie van onse
+seer lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daeran ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voir hen geroepen de ghene die daerom sullen behoiren
+geroupen te sijne sy procederen wel ende duechdelick totter
+verificatie ende interinemente van dese ende totter taxatie
+ende moderatie vanden voirs. civile boete ende costen van
+justicien soe sy sullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen sesse maenden naestcomende opte pene te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende
+de voirs. amende civile ende coste van justicien
+getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen
+dien dat behoiren sal sy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegenwoirdich ende toecommende
+dien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende
+een yegelick van hem soe hem toebehoiren ende aengaen
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppleant van deser onser
+jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van alle dinhouden
+van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelick
+vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in
+toecomenden tyde aen lyff noch aen goeden eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien
+syn lyff oft enige van synen goeden daerom gearresteert
+gecommert oft belet waren dat sy die setten ende stellen
+oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheeld
+geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eyde dat dit vast ende gestadich blyve
+ende gehouden wordde teeuwigen dagen soe hebben wy onen segel
+hier aen doen hangen behoudelick in anderen saken onsen
+rechte ende eenen yegelycken anderen desselfs in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele opten heyligen
+goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsses heren duysen vyffhondert achtenveertich van
+onsen keyseryck txxixe ende van castillien ende
+anderen txxxiiite aldus gescreven op de plycke
+byden keyser ende geteeckent ymmerseel
+vica recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metter minuten by mij"
+"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen et toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem van bortele arm
+schamel schoenlappere oudt omtrent vyftich jaeren belast met eender oude
+huysvrouwe ende drye kynderen waer van doudtste is blint zoe dat hy zyn
+broot nyet en can gewynnen inhoudende hoe dat hy suppliant tsondaechs naer
+sinte mathys dach anno tweenvyftich gecomen is tot een nederslach in ende
+aenden persoon van wylen henrick rombouts ende daer nae de geinteresseerde
+partyen versoent zynde heeft zyn sake in onsen raide doen soliciteren by
+wylen willem thoems denwelcken hy suppliant geleyt heeft inde bargie
+tot lyere daer die nederslach geschiet was in presentie van alle die persoonen
+die daer over ende by geweest waeren uuytgesteken eenen ingel sappeels ende
+hebben aldaer alle die persoonen gelyckelycken vercleert hoe tfeyt by gecomme
+was dwelck eenen frans van poyerle oyck een blinde voirs. persoonen
+by gescrifte gestelt heeft ende overmits die sieckte van ingel sappeels
+heeft hy zyn depositie ende vercleren in gescrifte gesonden ende de voirs.
+willem thoems solicitateur heeft tvoirs. bescheet ende gescrift naer hem
+genomen nemende tot zynen laste den suppliant zyn remis te leveren ende
+impetreren maer heeft de voirs. willem opten goeden vrydach anno liij des
+suppliants cas anders dan tzelve gebuert was te kennen ghevende geobtineerde
+brieven van remissien ende heeft daghelycx gelt vanden suppliant al
+pluckende tot vyfthien gulden oft daeromtrent ontfangen zonder die voirs.
+remissie gelost te hebbene oft laten zegelen maer laten voerby gaen den
+tyt van gracie ende vanden goeden vrydach anno liiij ot goeden vrydach anno
+lv ende hebben de vrienden vanden suppliant den soliciteur noch gegeven omtrent
+vyff ende halff rinsgulden ende es doen eerst des suppliants remis die anno
+liij gepasseert was vanden solicitateur gelost geweest hebbende noch
+de voirs. solicitateur omtrent bamisse tvoirs. remys gediffereert den
+suppliant te gevene ende eenen cleynen tyt daernaer stellende tsavonts
+den suppliant dach om des anderen daeghs smorghens mit hem naer
+bruessel te gaene beloefde den suppliant alle zyn saken te hulpen
+beschicken zulcx dat hyer nyet meer naer en soude behoeven om te ziene
+ende als die suppliant doen ter tyt smorgens vroech quam ten eynde
+voirs. soe was hy vanden handt goids geraeckt zoe datter nyemant
+kennisse aff en creech ende es ten selven dage deser werelt overleden
+ende de suppliant tzelve verstaen * hebbende es terstont met zynen brieven van
+remissien naer bruessel gereyst by onsen procureur generael die hem onder
+andere in effecte ter antwoirden gaff dat dat hy tot lyere zoude commen om
+informatie te nemene maer hy moeste des suppliants remissie * die de suppliant
+des sanderdaechs hem gelevert heeft ende is de suppliant naer huys
+weder getoghen hopende ende betrouwende dat zyn solicitateur zyn cas
+achtervolgende tvercleren vanden voirs. persoonen te kennen gegeven ende
+doen maken hadden verwachtende alsoe onsen voirs. procureur generael tot lyere
+maer want onsen voirs. procureur tzelve differeerde gelyck hy oyck om andere
+affairen tantwerpen aldaer wy waeren te doene hadde soe eest es
+de suppliant aldaer by onsen procureur generael gereist die hem alsdoen zeyde
+dat indyen hy moeste reysen van antwerpen naer bruessel dat de suppliant
+nyet laten en soude hem terstont te bruessel te vynden maer zoe verre hem
+anders moghelyck waere hy soude al lyere over commen ende dat die suppliant
+zoude schicken alsdan zyn getuygen gereet te hebbene ende alsdoen
+nair cortte daghen is onsen voirs. procureur tot lyere gecommen omtrent
+der noenen ende die suppliant heeft terstont alle die getuygen voer hem
+gebrocht ende zyn deselve getuygen van onsen voirs. procureur verhoirt geweest
+ende omtrent den avont als alle die getuygen verhoirt waeren is die
+suppliant met zynder voirs. huysvrouwen by onsen voirs. procureur gecommen
+seggende och heere nu soudt ghy wel een bedrucht herte verlichten waerop
+die procureur antwoirdende belaste die suppliant zoe lieff hy zyn lyff
+hadde dat hy nyet en zoude laten den tweeden disendach alsdoen
+naestcommende tot bruessel te commen ende dat geen ongenouchte
+meer en soude maken alle dinck soude wel zyn achtervolgende welck
+affscheyt die suppliant hem geheel ende al betrouwende opte antwoirde
+vanden procureur generael dat alle dinck wel zyn soude ende retouurerende
+al tgelt dat hem mogelyck was te gecrygene beloopende omtrent zes
+guldenen es ten geprefigeerden dage gecommen alhier bynnen bruessel
+wesende omtrent halff vasten lestleden hem presenterende aenden voirs.
+procureur die welcke onder andere hem terstont vraeghde waer zyn brieven
+van daechsel waeren ende oft partye geinteresseerde verdachvaert was
+waer van die suppliant nyrt en wiste te spreken noch alnoch en weet offer
+sulcker brieven van zyn solicitateur gelicht ofte vervolght zyn geweest
+oft nyet ende immers die sake vanden suppliant es ter rolle gepresenteert
+ende de suppliant eenen advocaet ende procureur van onsen raide van brabant
+wegen geordineert geweest ende es die suppliant op sdonderdaechs voere
+halff vasten lestleden opte poorte geleydt al waer hy overmits doppositie
+van onsen voirs. procureur generael redarguerende zyne brieven van subrextie
+ende obrextie noch ter tyt es ende aldaer omtrent vier maenden geweest
+hebbende ende zyn gelt ende alle tgene dat zyn huysvrouwe heeft van
+haeren soberen huysraet weten te gelde te makene vertheert gehadt
+hebbende ende dicwils twee jae drye vier dagen zittende sonder broot ende
+anders gheen byleven hebbende dan somtyts van sommige gevangenen
+een aelmoessen crygende is gebuert den xvijen july lestleden oft daer omtrent
+datter vier gevangenen tsavonts uuyt gebroken zyn geweest ende mits de
+groote confusie die daer was ende dat het jonckwyff vanden cipier
+gesloten was inde kuekene aldaer die gevangenen die infractie gedaen hadden
+is die huysvrouwe vanden cipier aen hem suppliant gecommen hem ghevende sekere
+sluetels ende zeggende och willem laet myn jonckwyff uuyte ende
+die suppliant die sluetels hebbende heeft die kuecken ontsloten ende hem
+selven daerter stont * ende zeer perplex vyndende ende siende tgat daer die
+gevangenen uuyt gebroken waeren ende overpeysende zyn armoede zoe hy
+gheen byleven meer en hadde ende hem gheen recht verstaende ende mits
+doppositie des procureurs generaels nyet wetende hoet met hem * eynde zoude
+mogen vergaen heeft hem ten lesten mede laten uuytvallen verstuyckende
+zyn been zulcx dat hy nyet loopen en conste ende werdde terstont weder
+gevanghen ende es zedert tot onsen onsen coste gealimenteert geweest ende
+alsoe nu onlancx by interlocutoire van onsen raide in brabant vercleert is
+geweest datter onder andere enquesten gehouden souden wordden op de
+subrextie ende obrextie van zyns suppliants brieven soe heeft des suppliants
+huysvrouwe copie uuyten feyten des procureurs generaels inventaris ende
+andere vant proces gerecouvreert ende bevindende de suppliant uuyt dezelve
+monumenten namelyck uuyten inventaris dat die voirs. procureurhem nyet
+alleenlyck en fondeert opte subreptie ende obreptie maer oick tot achterdeele
+vanden suppliant produceert ende articuleert dat hy vande brieven van remissien
+voirs. bynnen thalff jaer nyet en heeft versocht het interinement noch hem
+procureur noch partye geinteresseerde doen dagen ende dat hy oyck producere
+een informatie opt vyoleren vanden gevanckenis genomen employerende
+inschelyck dordonnantie van onsen heere vadere ende voirsate vanden jaere
+xvc $$xlij op tstuck van$$ remissie gemaeckt ende en bevindt de suppliant by
+zynen procureur ende advocaet anders nyet gedaen te wesen noch in plaetse
+van gracie overley overgeleyt dan een requeste waer inne tfeyt in effecte
+te kennen es gegeven zoe die suppliant naer zyn beste verstandt anders nyet
+en weet dan dat het zulcx geschiet es welck voirs. requeste de voirs.
+procureur generael oick in zynen inventaris employeert ende accepteert zoe
+datter egheene deffensie voerden suppliant en is dan zyn pure onnoselheyt
+armoede ende zyn groot castiement van zynen langhe gevanckenisse nu
+omtrent een geheel jaer geduert hebbende gemerckt hy meestallen desen
+couden wyntere zonder vier gesloten heeft geseten ende noch gesloten sittende es
+ende sulcx duer zyn strenghe gevanckenisse groote stranghe penitentie
+gedaen heeft ende noch es doende grootelyck beduchtende tverlies van zynen
+leven ende die nootruff van zyn arme huysvrouwe die nu duer zyn
+gevanckenisse al aen hen te coste geleyt heeft dat zy inde werelt
+hadde in sulcker vuegen dat die goeden luyden haer wieste vercleeden
+om goidswille hebben gegeven om haer tegen die groote couwe te bedecken
+ende ten waere dat hem suppliant oyck wat te vercleeden gegeven hadde
+geweest hy waere van coude desen lesten wyntere int gevanckenisse
+vervrosen ende die suppliant hem in dese groote perickel zyns levens
+vyndende ende gheen remedie weetende de doot ontcommende dan duer
+onse gracie ende genade soe keert hem die suppliant oitmoedelyck aen ons
+verthoonende zyn feyt in zulcker vuegen als onsen procureur generael in zyn
+feyten van subrextien ende obrextien meest is verhalende als
+te wetene hoe dat hy suppliant opten sondach naer sinte mathys anno
+lij by sekere persoonen in een gelach geseten heeft drinckende inde bargie tot
+lyere waer onder andere mede was wylen doen levende henrick rombouts
+metten welcken die suppliant onheffen ende twistighe woerden gecregen heeft
+aengaende tpionyren den voirs. wylen henrick opzeggende ende verwytende
+die suppliant dat hy soude gaen pionieren ende die suppliant daertegen seggende
+zyn op malcanderen vergrampt gewordden maer gestilt zynde is die suppliant
+blyven drinckende alsoe dat hy wel by drancke wierde ende sekeren tyt
+daer nae zoz die voirs. wylen henrick meer dan een ure hadde sitten drinck
+slapen inde cueckene zyn inde voirs. cuecken woirden geresen tusschen
+eenen ingel sappeels ende lodewyck scrynwerckluyden ende die weerdinne
+inde bargie siende dat die voirs. lodewyck hadde een langhe opstekere
+oft poinguaert inde handt ende zeer murmereerde opten voirs. ingele midts
+dat ingele hem int innecomen mitten duym gegrepen hadde beduchtende
+eenich quaet heeft den suppliant dyen zy buyten staende vont staende
+zyn watere rysen gebeden dat hy den selven lodewyck ewech soude
+leyden waerop die suppliant antwoirde dat ick soude ick wel doen
+met eenen woerde woude ick maer ick een sals my nyet moyen ten
+gaet my nyet aene ende die suppliant inde kuecken comende heeft
+alle tgeselschap beruert ende opte beenen gevonden ende die voirs. lodewyck
+mit bloot geweer inde hant ende siende dat die voirs. wylen henrick
+rombouts hem die sake moyde soe heeft die suppliant wel by drancke
+wesende als voirs. is gesaght henrick wat heb dye u te moyen ende
+zwerende sekeren eedt gaff den voirs. henrick een steke in oft omtrent
+zyn borst ende die voirs. henrick grypende terstont den suppliant metten
+baerde ende treckende zynen opstekere gaff hem twee quetsueren deen
+onder zyn rechte oecxelele ende dander op zyn hant stootende ende
+worpende voirts den suppliant achterwaerts ende die voirs. wylen
+henrick bye eenige uuyten kuecken gestooten zynde om voirdere quaet te
+verhinderen ende vindende daer buyten die weerdinne staende zeyde
+totter selver och tanneken ick hebs genouch myn leefdage lanc ende
+es die selve ure aldaer afflivich gewordden ende sominge van tgeselschap
+willende alsdoen den suppliant inde kuecken houden die zeer gewont was
+zoe heeft hy effecte geseyt laet myn gaen oft ick steke inden hoop
+ende uuyte kuecken comende es zyne veerde gheloopen ende hoewel tvoirs.
+feyt ende nederslach den suppliant hertelicken leet es ende dat hy voertyden
+jonck wesende heeft aenden officier twee oft dry kueren ende $$ecken
+tersaken van geschillen met penninghe quaetwillighe gehadtende ten besten
+nyet bewaert tgene van zynen ouders hem achtergelaten es ende met zyn
+huysvrouwe te houwelyck gehadt heeft tsamen bedragende omtrent drye hondert
+gulden waermede nochtans oyck zyn kynderkens tot vyfven toe gehadt ende
+noch drye hebbende tot noch toe op heeft gebrocht ende dat hy suppliantnochtans
+anderssins staet tot goeden name ende fame vreest nyettemin dat onsen
+geheele bederffenisse van zyn voirs. huysvrouwe ende kinderen ende gconsidereert
+dat hy suppliant een simpel man es die nyet en can lesen noch scryve ende
+hem daeromme betrouwt heeft op zyn solicitateur ende toeseggen van onsen voirs.
+procureurgenerael waermede hy hem deerlycken nu bedroghen vindt ende gheen
+remedie zyns levens ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop verleent
+wordde om dewelcke hy ons zeer oitmoedelyck is biddende soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des suppliants
+zunderlyck ter instantie van zekere personnaige ons daeromme oitmoedelyckgebeden hebbende
+ende uuyt andere consideratien ons daertoe moverende hebben den suppliant inden
+gevalle als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert vergheven
+quytschelden ende remitteren uuyt zunderlinge gracie mits desen onsen brieff tfeyt
+ende manslach boven geruert mitgaders alle pene boete ende bruecke corporele
+ende crimminele daerinne hy ter causen van dyen met $$$ aencleeft iegens
+ons ende iustitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende
+hebben hem als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende in allen anderen
+onsen lande ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbuerden goeden
+indyen hy eenighe heeft alsoe hy was voer die toecompste vanden voirnoemde
+manslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silentie onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende alvoeren gedaen
+der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirnoemde suppliant gehouden wort tzelve
+feyt jegens ons te beteren oick civilyck naede gelegentheytvanden mesdaet ende
+faculteyt van zynen goeden volgende onse ordinantie daerop gemaeckt ende oyck te
+refounderen ende betalen die redelycke costen van iustitien indyen hieromme eenige
+gedaen ende naergevolght zyn allet ter taxatien ende moederatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant
+die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voere hen
+geroepen de ghene die daer over behoiren geroepen te zyne sy procederen
+wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen onsen
+brief naer zynder formen ende inhouden welck interinement hy suppliant
+gehouden zal zyn in onsen raide te versuecken bynnen eenen halfven
+jaere naer de date van desen opte vebeurte van te verliesen deffect der zelver
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van iustitien
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van onsen ontfangere dat behoiren sal die welcke gehouden werdt daeraff
+ontfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende alle andere onse
+ende onsen vassallen ende smalre heeren rechteren iusticieren ende officieren ons
+voirs. lants van brabant tegenwoirdich ende toecomende huerestedehouderen
+ende eenen yegelyck van hen bezundlyck zoe hem toebehoiren zal doen laten
+ende gedooghen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyckende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder oft moyenisse
+ter contrarien maer $$$ zyn lyff ofte enige van zyn goeden nyet gerestitueert
+daeromme gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die stellen
+ende doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder slakinge ende
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve ten eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hanghen behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenenyegelyck zyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele den xijen dach der maent
+van julius int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende zevenen vyftich
+van onsen rycken te wetene van spaengnen sicillie etc tweeste ende
+van engelant vranckryck ende napels tvierde op de plycke stont
+gescreven byden coninck in zynen raide ende geteeckent $$$
+gecollotioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mij
+$$$"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoerdigen ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van
+willem van herpe inhoudende hoe dat omtrent baesmisse
+lestleden de voirseyde suppliant ende eenen genaempt geert de
+beckerere ghingen sitten drincken te humbeke in een taveerne
+aldaer zy vonden oic sitten drincken te weten een wilen
+jan van erpe heyn van nieren coppen bosch ende meer andere
+beneden zittende ende peter tambuysere met zynen
+geselscape boven zittende welcke jan ende peter groete
+woerden gehadt hadden ende de selve peter hoerende den
+voirseyden suppliant beneden is afgecomen hebbende een javeline in zijn
+handt de welcke hy sette byder schouwen aldaer de voirseyden wylen
+jan van erpe sat in zyn gelach dwelck siende de selve jan vraegt
+totten voirnoemden peter waerommme hy zyn javeline aldaer zette zegghend
+waert dat hy wilde dat hy quame drincken waer op de voirnoemde peter
+antwoerde dat hy niet drincken en wilde met meer andere we$$
+die zy onderlingen hadden zoe dat ten lesten de voirseyden peter seyde
+totten voirnoemde wilen jan van erpe wildy uyt hebben compt daerbuy
+makende teeken totten voirseyden suppliant dat hy hem volgen soude dwelck
+hy dede mits dat zy van grooter kennissen ende commersatien waeren
+ende alsoe vuytgaende zoe hebben den voirseyden heyn van mieren ende
+coppen bosch hinere messen vuytgetrocken maer zyn inde kokere
+bluven staen de dwelck ziende de voirseyden peter ende suppliant zyn weder
+in de kokerne gecomen ende daer comende zoe heeft de voirseyde wylen
+jan van erpe eenen pot biere genomen omme daer mede den suppliant
+peter te worpen dwelcke siende de selve suppliant ende dat de voirseyde
+heyn ende coppen hinere messen noch al bloot hadden ende nae hy
+hieuwen ende sloegen heeft totten voirseyden wylen jan van erpe ge$$$$
+drie oft vier weysen jan wert u oft ic sal u selve op u lyf $$$$
+ende alsdaen worde de selve suppliant gequetst in zyn handt maer $$$$
+weet niet van wien dwelck hy ziende ende beduchtende gegremer
+te wesen vanden lyve heeft vuyt verhithenden van woede ende om
+zyn lyf te verwerene zyn brootmes genomen ende daer mede
+den voirseyden wylen jan van erpe de welcke alder boorte stont
+gegeven eenen steecke alleenlick van welcken steke hy gevaren
+is van levende lyve ter doot ende hoe wel hem tselve feyt ende
+dootslach hertelycken leet is ende dat hy daer van paene ende
+satisfactie gedaen heeft tegens partie $$$$ $$$$ beduchtende
+righeur van iusticien heeft hem $$$$sichtent geabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude aldaer niet
+dorren wederkeeren hanteren noch comerseren ten zy dat
+onse gracie ende genade hem hier op verleent wordde ons
+daer om oitmoedelyck biddende zoe eest dat wy de genaempte
+compassie ende medelyden hebbende metten voirseyden suppliant ende
+willende hem in deser gracie ende genade prefereren den rigeur
+ende strancheyt van iustitien zunderlinge in faveure van onse
+blyde wedercompste uuyt onse coninckrycken van spaengien
+in onsen landen van herwaerts over ende besonder in de scone
+stede van mechelen hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven geremitteert quytgesconden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergheven uuyt onser zunderlingen gracie
+by desen de misdaet ongeval ende dootslach voirseyden mitsgaders
+oick alle peinen ende amenden corporelle ende criminelle daer
+tegens onse hoocheyt ende iusticie eenichsins mogen hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyn goede
+famen ende namen in onsen voirseyden lande van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde soe verre daer
+eenige waren imponeerten hier op een eeuwich zwigen ende
+sylence onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+iusticien ende officieren onser voirseyden lants van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans yerst ende
+alvoeren gedaen der partyen geinteresseert zoe verre daer
+eenige toe stonde ende die noch niet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelick nochtans dat de voirseyde suppliant
+gehouden zal zijn voirseyden feyt ende dootslach tegens ons
+civiler te beteren naer gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van zyne goeden ende oick te betalen die redelicken
+costen van iustitien indien datter eenige gedaen oft
+naegevolcht zyn voir taxatien ende arbitrage van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luden van ons
+rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daer omme ende bevelen den selven onzen cancellier ende
+luyden van onsen voirseyden rade in brabant dat voir hem luyden
+geroupen dieghene die behoren geroepen te zyne $$$$
+wel ende diechdelick ter verificatie ende interinemente van
+desen ende dat gedaen ende voirseyden civile boete getaxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden ghenen van
+onsen rentmeesteren ende oft anderen onseren officieren diet aengaen
+sal de welcke gehouden wert daer af ontfanck te maeken
+* rekening bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffite
+metten anderen penninge van zyn ontfangen zy onzen drossaert
+van brabant ende allen anderen onsen ende der smaelere
+heeren rechteren iustitieren ende officieren tegenwoerdich
+ende toecommende dien dit aengaen ofte aenroeren sal mogen
+hueren stedehouderen ende eenen yegelicken van hem bysonder
+zoe hem toebehoren sal doen laten ende gedoegen den
+voirseyden willem van erpe suppliant van desen onsen tegenwoerdige
+gracie remisserende ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder voegen ende manieren voere $$$$
+$$$$ $$$$ volcomelic ende eewicher gemeten ende
+gebruycken zonder hem te doen ofte laeten geschien nu
+noch in toecomen tyden eewich hinder stootletsel ende
+moeyenisse aen lyf noch aen goet ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyn voirseyden onverbeurde goeden zoe voirseyden is daer
+omme naemaels gevangen gearresteert oft $$$$
+waren dat zy die stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
+saken ons recht ende eene yegelicken tzyne in allen gegeven
+in onser stadt van mechelen in de maent van september
+int iaer onsen heeren duysent vijfhondert ende twintich
+ende van onsen rycken te weten vanden roomschen $$$$
+ende van spaengien tvyfste ? aldus stont gescreven
+boven op te plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent haneton
+en noch $$$"
+"copie van eenen remissie van dootslach
+maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt
+vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van
+dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien
+eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde
+den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen
+van lothier van brabant van stier van carenten vancram van
+lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen
+van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois
+van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs
+roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten
+heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan
+van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
+die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van
+onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder
+byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende
+hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande
+van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve
+vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters
+natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen
+waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen
+ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs.
+suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde
+kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant
+totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat
+hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck
+dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige
+tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder
+geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft
+de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen
+oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen
+brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius
+niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels
+welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme
+en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke
+de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende
+moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte
+zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop
+gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght
+tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude
+oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn
+handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten
+verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant
+zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft
+den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs.
+hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende
+lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe
+onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde
+hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints
+altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc
+met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende
+zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans
+niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren
+getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene
+des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene
+onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die
+welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc
+heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van
+justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder
+voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden
+geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien
+schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck
+ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic
+allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne
+hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen
+ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende
+in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet
+verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe
+hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende
+dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant
+ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant
+dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych
+satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die
+nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic
+oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden
+zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien
+taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy
+daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier
+ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen
+de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende
+verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien
+vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende
+die selev civile beternisse betaelt in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die
+welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot
+onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren
+vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant
+dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van
+desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien
+doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$
+ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te
+laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft
+letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne
+goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen
+oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen
+ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende
+gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
+saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in
+allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent
+van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van
+germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte
+aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser
+ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent
+h de hane
+gecollationeerte ende bevonden geacordeert
+metten originale by my
+n $$"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen
+en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
+lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
+een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
+geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
+weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
+stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
+henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
+deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
+ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
+met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
+adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
+bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
+een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
+crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
+adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
+als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
+geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
+vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
+ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
+gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
+doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
+suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
+geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
+aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
+hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
+verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
+inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
+de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
+suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
+ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
+onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben
+inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
+vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
+ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
+cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
+onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
+geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
+in alle der manieren als hy was voer de toecompste
+vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
+zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
+al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
+alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
+gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
+te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
+faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
+geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
+ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
+nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
+voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
+civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde
+in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen
+officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen
+rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant
+marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen
+anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende
+officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft
+anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken
+van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser
+yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden
+inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien
+nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige
+van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme
+naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren
+dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader
+die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden
+gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
+in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in
+allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde
+maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by
+mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton
+ende noch visa
+gecollacioneert metten originale
+by my
+xxx handtekening"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy hebben ontfangen die oitmoidige supplicatie van
+gielis van ermeghem arm scamel ambachts geselle woenende
+binnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant met
+francken vanden kerkove zyn aengebracht ende geaccuseert
+geweest aen onsen procureur general van onsen rade in brabant dat
+zy ten tyde doen te vrouwen inder voers. onser stad van loevenen
+rumoir maicten die omtrent onderhalf jaer geleden is om
+den dieren tyt ende duytbueren vanden coren souden geworpen
+hebben met steenen tegen die dieneren oft vorscreven der
+voers. onser stadt die die voerscreven vrouwen wilden beletten
+tvoers. rumoir te makene ende dat zy oyc souden geseeght
+oft geroepen hebben iniurieuse woirden tegen die voers.
+dieneren mits den welcken die suppliant ende die voers. francken
+zyn gedaight geweest ten versuecke vanden voirs. procureur
+te compareren in persoenen inden voers. onsen rade ende want
+zy nyet en zyn gecompareert soe zyn zy by onsen voers.
+rade gebannen uuyt onsen $ landen van brabant ende van overmaze
+ende tot dien alle huere goeden geconfisqueert tot behoef van
+ons lude hoewel die suppliant hem van tgene des hy aenden
+voers. onsen procureur gna mach geaccuseert zyn wel soude
+verantwerdt hebben ende onschuldicht nochtans en heeft
+hy nyet dorren compareren uuyt vreesen dat hy soude
+terstont in gevanckenisse gestelt geweest hebben dwelck
+indien tselve gebuert hadde hy inden voers. gevanckenisse
+hadde mogen bliven sitten gemerct dat hy egheenen vrinden
+en heeft die hem hadde moegen mede behulpen oft doen
+verantwoirden dan hy dagelycx met zynen ambacht van
+cleermakere in knaepscape gewynnen can dwelck soe
+luttel ende sober is dat hy nu nauwe den cost daermede
+en can gecrigen en can mits welcken consideratien die suppliant
+nyet en heeft dorren compareren op hope oyc dat hy
+soude gracie gehadt hebben soe de voers. francken zyn
+medegeselle die gracie van allet ghene dat hem die
+procureur soude mogen heysschen ter causen als voere heeft
+vercregen ende meynde die suppliant dat hy mede inde
+voers. gracie hadde begrepen geweest mits dat zy beide
+van eenen delict ende stucke geaccuseert waren ende
+aengesien dat die suppliant hem daer mede benyndt
+gefrustreet ende alsoe mits den voers. banne soude
+moeten onse landen habandonneren ende gaen dolen
+in vreemden landen in grooter miserien ende armoede
+ten ware dat hem onse gracie hier op verleent worde
+den voers banne weder roepen ende tvoers. delict hem vergeven
+omwelcke gracie hy ons oitmoedelyck heeft gebeden waer soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter
+beden vanden suppliant willende hem in desen prefereren gracie
+voere rigeur van rechte by advuyse van onsen lieven ende
+getrouwen cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+hebben inden gevalle als boven geremitteert ende weder roepen
+remitteren ende weder roepen uuyt zunderlinger gracien
+mids desen onsen brieve den voers. ban die tegen die
+persoen vanden voers. suppliant in onsen voers. rade is gedaen
+ende gepronuncieert geweest ende van onser meerder gracien
+hebben wy hem oyc vergeven ende quytgesconden vergeven ende
+scelden quyte uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen
+brieve tstuck ende delict boven geruert ter causen
+vanden welcken die suppiant in onsen voers. rade gedaight
+was met allen amende corporele ende criminele daer
+inne hy by redenen vanden voers. delicte tegen ons ende
+der justicien mach hebben misbruyct ende vervallen wesen
+ende hebben hem desen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen tot zynene goeden name fame
+ende tot zynen goeden soe verre hy eenige hadde inder
+vuegen soe hy was voere tvoers. delict ende pronunciatie
+vanden voers. banne imponerende hier op een eeuwich
+geswych ende silencie onsen voers procureur generael ende allen
+anderen onsen ende der smaelre heeren officieren ende
+dieneren dien dat ennichssins aengaen sal mogen
+satisfactie nochtans gedaen der partyen geinteresseerd
+soe verre die nyet gedaen en syn zy ende ennige
+daer toe staet civilyck alleenlyc behoudelick
+oyc dat hy gehouden sal zyn tvoers. delict aen ons
+te beteren ende daer voere te betalen amende civile nae $
+gelegentheyt vanden voers. delicte ende faculteyte
+van zynen goeden ende oyc mids die redelycke
+costen van justicien ter arbitragien ende taxacien van
+onsen voers. cancellier ende luden van onsen voers. rade
+die wy daer toe committeren by desen ontbieden dairom
+ende bevelen dien selven cancellier ende luden van onsen
+rade dat geroepen voere hen die daerom sullen behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyc getrouwelyck
+totten interinemente van desen ende tot ter taxacien
+ende moderatien vander voers. civilder beternissen ende
+costen van justicien ende dat gedaen ende die voers.
+civile beternisse betaelt den ghenen van onsen
+ontfangeren dien dat behoiren sal ende die welcke
+sal sculdich zyn daer af ontfanck te makene tot onsen
+proffite zy ende voerts alle andere onse richteren ende die
+officieren van onsen smaelen heeren van desen onsen lande van
+brabant dien dat aengaen sal mogen den suppliant van deser
+onsen voers. gracien rapelle van banne ende quytscheldinge
+ende remissien doen laten ende gedoogen peysselyc vredelyc
+daer inne te doene oft te laten gescieden ennigen hinder
+stoot oft letsel ter contrarien maer by alsoe hy
+oft zyne goeden ter saken van desen nu oft in toecomende
+tyden gecommert oft gearresteert worden die ter
+stont stellen ende stellen doen tot geheelder ende
+volcomender delivrancie ende ten eynde dat dit
+vaste ende gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den
+hueren in allen gegeven in onser stadt van bruessel
+inde maent van julio int jaer onsen heeren duysent
+vyfhondert ende tweentwintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen van hongarien etc tvierde
+ende van spaengnen etc. ende andere tzevenste aldus stont
+onder op te plycke byden keyser in zynen rade
+ende geteekent h de hane ende noch visa
+gecollacionneert metten
+originalen brieve by my
+$ijsele $$"
+"phillippe etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de leonardo rodriguez portugalois a present presonnier
+en notre ville danvers contenant comme le premier jour de la quaresme
+dernier passee est contre luy suppliant entre en combat certain soldat
+du regiment du conte de lodroy nomme jooris loosf auquel sest
+joinct un aultre nomme sebastien non portant touttesfois aulcun enseigne
+de gendarme $$non voyans deux aultres lung nomme pere loupez
+de liam aussy portugualois et certain franchois sont venuz a lassistence
+du suppliant de sorte que icelluy * combat a cesse et fe sont le suppliant
+et ses assistens retirez mais sont par deriere sans leurs$$$ este poursuiviz
+par lesdits joorich et sebastien quy les eussent peu tuer en trahison
+par deriere sy par le peuple ce voyant le suppliant et sesdits assistens
+neussent este advertiz affin quilz se gardassent comme ledit franchois
+sen est garde en se saulfvent en certaine porte quy apres luy fut
+incontinent close comme peu apres a aussy faict ledit pere apres
+avoir blesse ledit sebastien tellement que le suppliant ne se
+pouviant saulfver a este contraint seul de soy deffendre contre lesdits
+deulx soldatz i recepuant les coup sur sa cappe et espe$ le mieulx
+quil pouvoit aultrement il fut este tue auquel combat a le
+suppliant principalement combatu contre ledit joorich et icelluy blesse
+comme auctheur quy avoit donne occasion audit combat mais a le tout
+pardonne a ceulx quy luy avoient blesse oires que de ses plaies
+il fut alle de vie a trespas que non mais ledit sebastien a tellement
+este blesse comme auctheur durant le deuxiesme debat quil en est
+tombe en terre et termine de vie part port mort a cause de quoy
+est ledit suppliant constitue prisonnier et capitalement accuse par
+notre officier en anvers non obstant que a la verite nne se
+trouvera que icelluy sebastien ait este blesse par ledit suppliant
+mais au contraire est apparu quil a este blesse par ledit pere
+quy pourtant sest saulve dedans le monastere des carmes en ladite
+ville ou il a confesse ouvertement que luy et point aultre est celluy
+quy a mis a mort ledit sebastien a la descharge du supplient
+et de tous aultres ce que icelluy suppliant pere avoit pareillement
+confesse des le commenchement incontinent apres ledit combat en
+certaine maison en laquelle il sestoit saulfve et cache $$$ non considere
+combien que ledit supplient debvroit estre absez de la mort dudit feu sebastien
+touteffois pource quil a este ung de combatans pourroit percliter de
+sa vie selon les coustumes de notredite ville danvers ** audit,leonardo
+rodriques supplient *** tous les combatans seront tenuz pour coulpables
+comme celuy quy avoit donne le coup mortel si de notre grace
+especialle il ne soit pourveu de clemence et midericorde dont il
+nous a treshumblement supplie et requis pource est que
+nous ces choses consuderees et en surce ladvis de noz marcqrave
+burgemaistres eschevins et conseil de notredit ville danvers audit
+leonardo rodrigues supplient inclinans favorablement a sadite
+supplication et requeste et luy veuillans en ceste partie
+preferer grac a riguer de justice luy avons au cas susdit quicte
+remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especiale
+par ces presentes le cas et homicide dessus narre avec toute peyne
+et amande corporelle et criminelle n quoy pour cause et a
+loccasion dicelluy il y a on peult avoir offence mesprins ou estre encoures
+envers nous et justice non obstant que le cas ne soit encoures suraime
+selon noz ordunances ausquelles avons derogue et deroguons en cest endroict
+par cesdits presentes et avons ledit supplient quant audit cas remis et
+restitue remectons et restituons par ses mesmes presentes a cedit bonne
+fame et renommee en notre pays de brabant et tous aultres noz
+pays **** ensemble a ces biens non confisquez sancuns en a
+tout ainsiet par le mesme maniere quil estoit avant ladvenue dudit
+cas imposant surce silence perpetuel a notre procureur general en brabant
+et a tous aultres noz justiciers et officiers et ceulx de noz
+vassaulx quelzconcques satisfaction preallablement et avant toute enure
+faicte a la partie interessee se faicte nest et elle y chiet
+civilementntant seulement pouru que lledit suppliient sera tenu de amender ledit
+homicide envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens selon notredit ordonnances surce faicte et aussy de payer les despens
+et mises de justice saucuns en ont este faictes le tout a larbitraige
+et tauxation de noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de
+notredit conseil en brabant que commectons a ce ausquelz
+mandons et commandons par cesditsnpresentes que appelle par devant
+eulx ceulx quy pource seront a appeler ilz procedent bien
+et devement a la verification et interinement de cesddites presentes
+selon leur forme et teneur ensamble a la tauxation de ladite
+amende civile et despens de justice ainsi quil appertiendra
+laquel interinemnt ledit suppliant seru tenu requerir et soy presenter
+en personne en notredit conseil en brabant endedens six mois
+prochainement venans a peynne destre forclos et prive de notredit
+presente grace et effort de cestes et ce faict et lesdits amende
+civile et despens de justice tauxiez et ayez en mains de
+in de marge: $$$ soit respondu par
+le $$$ des $$$ plory
+ceulx quil appertiendra ilz et tous aultres nous justiciers et officiers
+et aussy ceulx de nosdits vassaulx quelzconcques facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant de notredit presente grace remission et
+pardon selon et par la forme et maniere que dict est paisiblement
+plainement et perpetuellement joyer et user sans en ce luy faire
+mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou donne oires ne pour
+le temps avenir aulcun destourbier ou empeschement a contraire avis
+son corps a present prisonnier ensemble ses biens non confisquez saucuns
+en a et quilz fussent arrestez detenuz ou emspe empeschez les
+mectent ou facent mectre incontinent et sans dilay a plaine et
+entiere delivrance car ainsy nous plaist il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousiours nous avons faict
+mectre notredit seel a cesdits presentes saulf en aultres choses notre droict
+et lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles
+au mois de juin lan de grace mil cincq cens soixantehuict
+de noz regnes as$$ des espaignes sicille etc le xiij
+et de naples le xvme sur le plicque estoit escript
+par le roy en son conseil soubz signe de lange visa
+* premier
+** selon laquelle ainsy que le
+*** entendt
+**** $$$"
+"remissie van dootslage voer gielise
+vanden gooren
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden jegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gielyse vander gooren van onse stede van
+bruessel inhoudende hoe dat omtrent ses jaeren geleden es dat de
+suppliant hem vant ten huyse van marten de zaghere inder
+selver onser stadt die welcke hiel herberghe ende
+openbaer bordeel inde stoove van jherico met hem
+was henneken vanden driele die welcke int selve bordeel
+verselscapt waren metten voirs. merten weert aldair in een
+camere met eenige meyskens drinckende ende makende
+goede chiere ende alsdoen quam aldair een genaempt jan
+de busschere oick van onse stede van bruessele verselscapt
+met twee gesellen met hem wel spade ten voirs. huyse
+vanden selven merten cloppen aende duere om drincken te hebben
+welcke merten hen antwoirdde datter gheen bier en was
+ende dat vele te spade was wair op de voirs. jan de
+busscher ende zyn gesellen antwoirden eest dat ghy de
+duere nyet open en doet wy selense opstooten oft gelycke
+woorden in substantie welcke weert dede terstont open de
+selve duere ende zyluden ghingen binnen ende terstont
+dair nae soe presenteerde oft boedt die weert hem ende
+zyn gesellen te drincken soe lange als huer bier duerde
+ende als aldair gheen byer meer en was soe heysschten de
+voirs. jan de busscher ende zyn gesellen ander bier waerop
+de weert antwoirde dat te spade was ende dat hys nyet
+halen en soude ende doen wierpen de voirs. jan de busscher
+ende zyn gesellen eenen halven grooten opte tafele ende seyde
+deen vanden gesellen de gesellen moeten leven alsdoen
+soe antwoirde de weert den anderen gesellen dat zy
+hueren halven grooten souden verbruyen ende doen soe trocken
+de weert ende de suppliant huer cortte daggen ende de
+voirs. jan de busscher ende zyn gesellen togen insgelycx
+huere cortte daggen in sulcker voegen dat de voirs. merten
+de zaghere de weert stack oft sloech alsoe den voirs.
+jan de busschere dat hy viel ter eerden ter doot toe
+alleenlick met eenen slage oft steke ende de gesellen vanden
+voirs. jan de busscher waeren oick zeere gequetst ende gebloet #
+ende terstont jan vanden driele die vanden geselscape vanden
+weert was hielp op heffen den voirs. jan de busscher die te
+meesteren ghinck naden welcken de selve jan maer en
+leefde drie weeken ende stierf ende hoewel de voirs.
+suppliant noyt en heeft gegeven ennigen steeck oft slach daer
+de doot naergevolght is nyetmin beduchtende rigeur van
+justicien heeft hem oytsindert geabsenteert vuyt onse lande
+van brabant ende stede van bruessel aldaer hy nyet weder
+en soude dorren keeren hanteren noch con$$eren maer
+is gescapen vuyten selven te moeten blyven soe verre
+onse gracie ende genade hem hier op nyet verleent ende
+gedeylt en wordde alsoe hy seegt ons omme de selve
+zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy de
+saken voirscreven overgemerct den selven gielyse vanden
+gooren suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voer strangheyt van justicien zonderlinge in faveure ende
+contemplatien van onser blyder wedercompst van onsen
+coninckrycken van spangnien in onse lande van brabant ende
+besondere tot onser eerster entree ende incompste in onse
+voirs. stadt van bruessel hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgeschouden ende geremitteert vergeven schelden
+quyt ende remitteren vuyt zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieve tfait ende dootslach boven verclaert
+mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle dair inne hy ter causen van dien met datter
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits
+desen onsen voirs; brieve tot zynder goeder fame name
+ende geruchte in onse voirs. lande ende hertoochdomme
+van brabant stede van bruessele ende allen anderen onse
+landen ende heerlicheyden ende tot zynden onverbuerden goeden
+indien hyre eenighe heeft gelyck ende inden alder manieren
+als hy was voer de toecompste vanden feyte ende dootslage
+voirscreven imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringe eerst ende voer alle werck gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe
+daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelick oick
+dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirnoemde feyt ende
+dootslach jegens ons civilick te beteren naer der gelegentheyt
+vander misdaet ende faculteyt van zynen goede ende oic dat de
+selve suppliant gehouden wert te refonderen ende betalen de
+wettelycke costen van justicien in dien datter eenighe gedaen zyn
+allet ter taxacien ende arbitragien van onsen lieven ende
+getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide van brabant
+die wy daer toe committeren mits desen ontbieden daeromme
+ende bevelen del selven onsen cancellier ende raide in brabant
+dat voer henlieden geroepen die ghene die dar om behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen onsen jegewoirdigen
+brieve nae boete ende costen voirscreven ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onse ontfangers
+oft anderen onsen officier dien dat behoiren sal die welcke
+vanden voirs. civile boete gehouden sal wesen rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen
+van zyne ontfange zy onse drossaet van brabant
+meyere van loeven amman van bruessel schouteten
+van antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse
+ende der smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen
+oft aen roeren zal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen bysondere zoe hem toebehoiren sal doen
+laten ende gedoogen den voirnoemde gielyse vander
+gooren van deser onser tegewoirdiger gracien remissie
+ende pardoene ende van alden inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelick
+vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doen ofte laten geschieden
+nu noch in toecommende tyden eenich hinder stoot
+letsel oft moeyenisse aen live noch aen goeden
+ter contrarien in eeniger manieren maer indien
+zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden
+goeden zoe voirs. es daeromme gevangen gearresteert
+ofte becommert waeren zy die stellen ende setten
+oft doen stellen ende setten terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcomen delivran$ want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen seghel hier aen doen hangen
+behoudelick in anderen saken ons recht ende eenyegelyck
+tzyne in allen gegeven in onser voirs. stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert ende twintich ende
+van onsen rycken te wetene vanden roomsschen dierste
+ende van castillien etc. tvyfsste aldus stont
+gescreven onder opte plycke byden coninck in zynen
+rade ende geteekent h de hane ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by my"
+"kaerle etc doen te weeten allen teghewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben de oidtmoedige supplicacie van
+philippus de vleeschouwer drossaert slants van rotselaer in onsen
+lande van brabant inhoudende hoe hy suppliant den derden dach
+van septembro lestleden omtrent zessen inden avondt es
+comen rydende vuyt onsse stadt van loeven op zynen wagen
+met zyn huysvrouwe kinderen ende familie aldair oick sadt eenen
+geheeten geert vergouwen met zynder huysvrouwe soe eest
+gebuert dat wylen doen levende pieter de colvere oick was
+gaende vuyter selve stadt van loeven ende alsoe den voirs.
+wagen hem was voerby rydende heeft hy pieter den selven
+wagen naer geloepen ende met fellen ende grammen gelaete
+de peerden aengetast ende metten thoome gehouden
+bedryvende sulcke forcen dat hy den wagen knecht bicans
+vande peerde getrocken hadde als dat de zweke deur
+vanden selven wagen ter eerden viel zwerende goids cracht ende
+macht hebbende zyn mes inde handt ende seggende ic wil
+alsoe wel mede ryden als een andere off gelycke woirden in
+$$ $$ soe dat hy suppliant die opten selven waghen lach tegen
+zyn male en ruste mits de groote turbatie ende gewelt
+vuyt zynen slape ontspranck ende gemerct den voirs. wagen
+mitsdien de voernoemde zweke aff was nyet en conste voirts
+gevaren heeft desen geert ende suppliant vanden wagen gegaen
+om de selve zweke te makene vraegende by den suppliant hem pieter
+de colvere de reden vande overdaet ende gewelt voirscreven ende
+alsoe hy colvere den selven suppliant was kennende heeft hem
+van tg$$ en hy $$ hadde willen bidden vergeffenisse ende oick
+badt daerop hem den voirs. suppliant terstont antwoirde
+dese off gene woirden bidt onsen here vergeffenisse ic en ben
+geen man te biddene ick en hebt u tanderen tyden nyet
+bewesen dat ghy my doer dese fortse ende onveylicheyt op
+sheeren straete want indien ick vuyten name mynder officie
+u nyet en hadde gegeven quitancie van zekere compositien die ghy
+tanderen tyde aenden voirsate der selver mynder officie gescreven
+hebt gelyc tselver oick waerachtich $$ ghy waert lange van
+uwen bedde gehaelt dwelck hoirende den voirs. pieter de
+colvere al tegens hem selven gaende murmureren ende zweeren groote
+execrawe eeden van gods cracht gods macht waeromme
+soude ick van mynen bedde gehaelt worden doen den voirs.
+gheert naedien hy de zweke naer zyn beste gemaect
+hadde hem beduchtende dat den selven colve den suppliant
+noch eenigen overlast doen soude seyde tot hem pieter eest
+noch nyet genouch hebdy ons noch nyet fortsen genouch
+getoond? wat wildi van ons hebben daerop hy de colvere
+wederom vuyt track zyn mes ende wilde den voirs. geert
+evelen van zynen lyve ende siende byden suppliant dese tweede
+invasie ende overlast beduchtende dat yemant van hen
+beyden soude gequetst ende gewondt worden om tselve te
+verhoeden heeft vuyt trecken zyn mes tusschen beyde
+gegaen ende gelyc notoir es dat alle periclen in sulcke zaken
+terstont onversiens toecomen heeft met grooten misraeke
+ende ongelucke meenen der voirs. colvers slagen aff te keren
+den selven gequetst in zynen hals daeraff hy gevaren es van
+levende lyve ter doot ten groot leetwesen vanden voirs. suppliant
+ende want tselve feyt geschreven deur daggressie ende invasie
+van voirs. aflivighen ende dat hy ten selven tyde diverssche
+andere $$ oick groote fortse violence ende overdaet
+aengedaen hadde blyckend by certificacie daeraff zynen
+wesende den selven afflivigen in zynen tyt van zeer quaden
+leven ende reckelose conversatie ende dat hy gel$ te x$$
+is hem suppliant de voirs. forsse ende overlast dede in
+contrevengie ende wederwraecke van iusticie om dat hy
+suppliant inden name zynder officie hem hadde willen doen
+apprehenderen ter canse van diversschen groote excessen
+daer af desen aflivigen zeer belast en befaempt was
+gelyc hy oick by onsen prevost generael om zyn delicten
+geapprehendeert hadde geweest / den nyetmin beduchtenden
+rigeur van iusticien en soude den voirs. suppliant niet vryelyc
+dorren hanteren onse landen ende heerlickheden te meer mits
+hy zekere jaeren geleden geperpetreert heeft eenich
+nederslach inden persoen wylen philippus van loefene?? daeraff
+hy suppliant nochtans onse brieven van remissie ende pardoene
+geobtineert ende deselve deugdelyc geinterineert heeft
+ten waere dat hem oick hierop verleendt werde onse oepene
+brieven van gracie daertoe dienen alsoe hy seegt ons dairomme
+oidtmoedelyc biddende soe eest dat wy de zake voirscreven
+onergemerct den voerigen philippus de vleeschouwer suppliant geneghen
+wesende tzynder bede en hem willende in stuck gracie ende
+genade prefereren over strangheyt van rechte besundere in ....
+ende ter contemplatie van onse blyde weder compste in onsen
+landen van herwaert ... hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt sunderlinge gracien? mits desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders alle peynen
+ende breucke corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van
+dien met datter aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben hem als daeraff wederstellen ende
+restitueren tzyne goede fame ende name in onse voirs. lande
+ende hertoegdom van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden met oick tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy der eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy
+was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen andere onse ende der smaelre heren
+iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende alvoeren gec..?.. der geinterresseerde partie indien
+die noch nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet criminelle
+alleenlyc behoudelyc dat hy suppliant gehouden werdt tvoirnoemde
+feyt ende dootslach tegens ons te beteren civilyc naer die
+gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+achtervolgende onse ordinancie daerop gemaect ende oick te
+refonderen ende betalen die redelycen costen van iusticie hierom gedaen
+ter tanxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancelier ende leden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren den welcken wy ontbieden ende bevelen dat
+voer hem luyden geroupen die gene dier over behoiren geroupen
+te zyne zy procederen wel ende deuchdelyc ter verificacie en
+interinemente van desen onsen voirs. brieve naer huere vorme ende
+inhouden welck interinement hy suppliant gehouden sal zyn in onsen
+voirnoemden rade te versueken binnen zes maenden naest? comen.. op
+peyne te verbeuren dattet van de$ en dat ge$ ende de voirs.
+amende civille getanxeert ende betaelt zyn hend? vande genen
+van onsen ontfangeren dient behoiren sal die daeraff gehouden?
+werdt ontfanck te maken reken... bewys ende reliqua te
+doene tonsen prouffyte metten anderen pen$$$ van zynen
+ontfange zy onsen drossaert van brabant meyer van ....
+amptman van bruessele schouteten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onse ende der voirs. smaelre
+heeren ende van onsen vassallen rechteren justicieren ende officieren
+dien dat aengaen off roeren sal mogen hueren stedehouderen ende
+eenyegelyc van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoeghen de voirnnoemden philippus de vleeschouwer suppliant van dese onse
+gracien remissie ende pardoene soe $$$ inder manier voren verhaelt
+rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene off te laten geschien nu noch in toecommenden
+tyde eenich hinder letsel off moeyenisse ter contrarien in lyve
+noch aen goederen in eeniger manieren maer indien zyn lyff off
+eenige van zynen voirs. onverbeurden goeden daeromme gevangen
+becommert off gearresteert zyn off naemaels waeren dat
+zy die stellen ende setten off doen stellen ende setten terstont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vaste ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen zegele hieraen doen hangen behalven
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van decembri int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende dryen veertich van onsen keyserrycke
+txxiiij ende van onsen rycken van spaengien tween
+cecillien ende anderen txxvn aldus gescreven opte
+plycke by den keyser ende onderteekent
+verreycken // visa $$
+gecollationeert ende accordederend
+met zynene originale daer..."
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van
+theeuwen theeuwens $$ wonachtich tot orthem neffens
+onse stadt van tshertogenbossche inhoudende hoe dat
+omtrent baefmisse xvc xxxvi zyn vader genaempt matheeus
+teeuwen loekemans heeft met ander geselscap zitten
+drincken tot orthem voirs. in een herberghe genaemt
+de zwane ende by hem sat wylen heynrick strick diewelck
+riep by hem den suppliant die daer in huys quam dat
+hy by hem zoude commen drincken twelc de suppliant
+dede ende om dat hy eens gedroncken hadde zoe wild
+de voirs. heynrick dat de suppliant betaelen zoude zyn
+gelach ende worden onderlinghe kyvende waerby
+de suppliant ghinck wech van daer om dat hy metten
+voirs. heynrick nyet te doene en zoude hebben ende bleef
+wech tot dsavonts toe daer zy op een bruylocht
+in een ander huys tsaemen aen eenen dans quaemen
+doen zeyde de voirs. heynrick strick totten voirs. suppliant
+ic sal u noch dat pluymken dat ghy aen u hooft hebt
+als ghy buyten huyse compt af strycken oft affslaen
+naerden welcken de voirs. heynrick strick uuyten
+huyse gegaen wesende ende de voirn. suppliant daer uuyt comende zoe
+heeft terstont de voirs. hendrick sonder den suppliant te waerscouwen
+oft yet te seggen hem geslagen met zynen langen messe ende
+gewont int hooft ende tselve gevoelende de suppliant
+eyssche zyn mes oft lange degen van eenen jonge die dair was
+genaempt inde wandelinge hamel met welcken messe
+de suppliant hem stellende ter weeren heeft den voirn. wylen
+hendrick strick gequest van welcke quetsure hy terstont
+gecommen is van levende lyve ter doot ter causen van welcken
+dootslach de suppliant vreesende rigueur van justicie heeft
+hem zundert gehouden ende geabsenteert uuyt onsen lande van
+brabant ende partien versoent ende gebetert ende en zoude
+aldaer nyet dorren wederkeeren noch converseren om syn
+vader te onderhouden met zynen arbeyt de welcke by der
+oirloge van gelre verdorven is ten zy dat onse gracie hem hier
+op verleent wordde alzoe hy seyt ons daeromme oitmoedlyck
+biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie ende
+medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren voer rigueur ende
+stancheyt van justicie sunderlinge ter eeren ande weerdicheyt
+vander bittere passie onsenheeren die hy leet voer ons allen op
+zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quytgescholden ende vergeven scelden quyt
+ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen den
+dootslach voire verclaert mitgaders oyck alle pene ende
+amende corporele ende criminelle dair inne hy hem
+overmidts ende uuyt zaken van tg$$t des voirs. is tegens ons
+onse hocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by deseb tot zyne goede
+fame ende name in onsen voirs. lande ende ende hertochdom
+van brabant ende oick in onse stadt ende meyerie van
+shertogenbossche ende allen anderen onsen landen ende heerlich$
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waeren imponerende hier op een
+eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen richteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant hoedanige die zyn of wesen moegen
+satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen der
+geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en
+waere civilyck alleenlyck behoudelick nochtans dat hy
+den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren zal naerde
+gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt syn goeden ende
+oyck dat hy gehouden wert te betaelen de redelicke costen
+van justicie dairomme gedaen ende naegevolght indien datter
+eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onse
+raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant dat voer hemluyden geroepen
+de gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zij
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter
+verifficatie ede interinemente van desen onsen iegewoirdigen
+brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden zal syn te versoucken
+in onsen voirs. rade binnen eenen jaere naer date van desen
+opte peyne van te verbueren deffect der selver ende dat
+gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige syn getaxeert gearbitreert ende
+betaelt alst behooren sal van welcke civile boete de gene
+van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua te
+doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfange zy onsen drossaet van brabant schoutet vanden
+bossche ende alle andere onse ende onsen vassallen oft
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onsen
+voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+syn oft wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach den voers. suppliant van dese onse gracie
+ende remissie inder manieren voirs. rustelyck ende
+peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch
+in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarie
+maer indien zyn lyff off zyn onverbuerde goeden dairomme
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten
+gevangen becommert oft gearresteert waeren dat sy die terstont
+stellen off doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakingen
+want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieran doen hangen behoudelick in
+anderen zaken ons recht ende een yegelyck tsyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel opden goeden
+vrydach inde maent van april int jaer onsen heeren
+duysent wyfhondert ende zevenendertich van onsen
+keyserrycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent
+l dezoete noch gescreven opte zelve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remissie
+philips bij der gratien goidts coninck van castillien
+van arragon, van leon etc. allen den ghenen die deze onze opene brieven sullen sien
+of hooren lesen saluijt doen te wetene dat wij ontfanghen hebben die supplicatie
+van peeter struijcks timmerman van sijnen stijle woonende tot contich inhoudende hoe dat hij
+opden xixen decembris lestleden met jan de bruijn handtwerker ende saeger van
+sijnen stijle, oijck woonachtich tot contich t'saemen drinckende met malcanderen ten
+huijse van peeter vereijcken, weerdt inden rooden schilt tot contich voors. als sij
+bij dranck hebben geweest met malcanderen hebben gehadt vele twistighe woorden
+waerdoor malcanderen seer verweckende tot gramschap heeft den voors. jan de bruijn
+genomen een tange om den voors. suppliant daermede te slaen, het welck de vrouwen
+siende sijn tusschen beijde geloopen om t'selve slaen te verhoeden, maer dijen nijettegenstaende
+heeft hij den voors. suppliant eenen slach inden neck gegeven, daer hen nochtans de
+vrouwen waeren houden als wanneer den voors. suppliant de selve is ontsprongen om den
+voors. jan de bruijn de tange te ondergaen, het welck den selven siende, heeft den
+voors. suppliant seer fortselijck noch twee slaegen op sijn hooft gegeven mette selve
+tange, sulch dat het bloet tot diversche steden is geweldich uuijtgesprongen soe
+dat hij langen tijt heeft moeten ten meesteren gaen waerdoor heel vertoornt
+ende verwermpt sijnde heeft den voors. de bruijn ondergaen ende geinvadeert ende
+met sijn mes inde slincke sijde van den buijck eenen steeck gegeven, waermede
+den voors. de bruijn is ten huijse uuijtgeloopen naerden chirurgijn ende vandaer
+naer huijs alwaer hij daer is blijven liggen tot woensdaeghs daernaer
+als wanneer de gebueren langhe bij hem hadden geweest ende hebbende alsdoen sijn
+vrouwe wech gezonden, om de gebueren wederom te gaen roepen, ende de wijle
+dat sij wech was is denselven uuijten huijse gegaen, oft gedraegen geweest ende
+inden borreput daerbij staende als sij wederom quaemen verdroncken gevonden
+allen het welck alsoo geschiedt sijnde, tot groot leetwesen des voors. suppliants
+sijn huijsvrouwe ende vier kinderen, die daerom hen heeft moeten absenteren verlaetende
+sijne voors. huijsvrouwe ende kinderen, die daerdoor sijn levende in groote miserie
+ende catijvicheijt, ende dat hij is verweckt geweest tot het voors. feijt, het welcke
+nochtans geene dootelijcke wonde en was, ende dat den voors. de bruijn naer
+t'seggen vande chirurgijnen, daervan nijet en soude hebben gestorven, en hadde hij
+nijet verdroncken geweest inden putte, ende dat hij altijts is gehouden geweest
+voor een man van goede faeme, neijt sulcx gecommitteert te hebben, soo en
+soude hij evenwel nijet derven betrouwen in onse landen van brabant, sonder
+ierst ende voor al geobtineert te hebben onse behoorlijcke brieven in sulcken
+cas dienende badt oversulcx ons seer oijdtmoedelijck geconsidereert tgene voors. is
+hen te verleenen brieven van abolitie in gewoonelijcker forme daertoe dienende.
+waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst daerop gehadt het advijs
+van peeter vanden broeck, drossard der voors. heerlijcheijt van contich geneijght
+wesende ter beden des voors. suppliants, ende willende hen in desen prefereren gratie ende
+misericordie voor rigeur ende strangheijt van justitien den selven suppliant hebben
+in den gevalle als boven geremitteert vergeven ende quijtgescholden, remitteren
+vergeven, ende schelden quijte uuijt zunderlinger gratien bij desen onsen brieve tfeijt
+ende dootslach boven verhaelt, midtsgaders alle pene, breucken corporelle ende
+criminele, inde welcke hij ter causen voors. met des daeraen cleeft tegen ons
+ende justitie eenichssints misdaen ende misbruijckt mach hebben, hen deshalven gestelt
+ende gerestitueert stellen ende restitueren tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte
+in desen onsen lande van brabant ende overmaese, ende in allen anderen onsen landen, ende
+50 heerlijcheden, midtsgaders tot sijnen onverbeurden goeden, indijen hij eenighe onder
+ons heeft in alder manieren als hij was voorde toecompste vande voors. feijte
+imponerende hierop silentie ende eeuwich geswijgh onsen procureur generael in brabant
+drossart van contich ende allen anderen onsen oft onser vasallen, ende der smaelre heeren
+rechteren, justicieren ende officieren wie sij sijn oft wesen mogen satisfactie ende
+beternisse ierst ende vooral gedaen, der partije geinteresseerde indien die noch
+nijet gedaan en is, ende eenighe daertoe staet civilijck alleenelijck behoudelijck
+dat die voors. suppliant gehouden sal sijn tvoors. feijt tegen ons te beteren, oijck
+civilijck, naer gelegentheijt van den misdaet ende faculteijt van sijne goeden, ende
+onse ordonnantie daerop gemaeckt, ende bovendijen te refonderen ende betaelen die redelijcke
+costen van justicien ter saecken voors. gedaen, ende te doene alles ter taxatien, ende
+moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant, die wij daertoe hebben gecommitteert, ende committeren bij
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raedtsluijden, dat
+voor hun geroepen die ghene die behooren geroepen te sijne, zij procederen wel
+ende deuchdelijck, tot verificatie ende interinement van desen onsen brieve naer
+heure forme ende teneur, ende ter taxatien ende moderatien vande voors. amende civile
+ende vande costen van justicien voors. gelijck sij sullen bevinden te behooren, dwelck
+voors. interinement hij suppliant sal gehouden sijn aldaer te versuecken binnen eenen
+halven jaere, naer date van desen, opte pene van te verbeuren d'effect, vande
+selve onse brieven, ende dat gedaen, ende de voors. amende civile ende costen getaxeert
+ende betaelt sijnde daer ende soo t'behoort, bij onsen voors. procureur generael van
+brabant drossart van contich ende allen anderen onsen rechteren ende officieren
+tegenwoordich ende toecommende heuren stedehouderen ende eenenijgelijcken van hen
+besundere soo hen toebehooren sall doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant van
+deser onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinghe remissie ende pardon ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelijck
+vredelijck volcommentlijck ende eeuwelijck genieten ende gebruijcken sonder hen te
+doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende tijden aen lijff noch aen goet
+eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien, maer indien sijn lijff oft
+eenighe van sijnder onverbeurde goeden daerom gevangen, gearresteert
+beleth oft becommert waeren, dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
+vetreck oft doen setten, ende stellen tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich sij ende
+blijve tot eeuwigen daghe soo hebben wij onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen saecken onsen rechte ende eenenijgelijcken dessijns in allen gegeven in
+onser stadt van brussele den vierden meert xvic ende achtentwintich
+van onse rijcken t'sevenste, onder opde plijcke stondt, by den coninck ende
+was onderteeckent a.de fren ende was gesegelt met eenen groenen
+wasschen segele uuijthangende in groene sijde snoeren
+concordat cum originali
+de witte"
+"philips etc. allen den ghenen die dese onse opene brieven
+sullen sien oft hoiren lesen saluijt. doen te wetene dat wij
+hebben ontfangen d’oijtmoedighe supplicatie van peeter
+van eijcken chirurgijn van sijnen ambachte ende ingesetenen
+van bergen bij campenhout belast met vrouwe ende drij kinderen
+inhoudende hoe dat hy suppliant hen altijt heeft gecomporteert
+als een persoon van eeren sonder aen ijemanden subiect gegeven
+te hebben om van hen teclaegen sijnde gebuert dat die voors.
+suppliant jn november 1640 heeft gedroncken met mr
+jacobs sijnde eenen vagabond metten welcken hij twistich
+geworden sijnde soo heeft die voorschreven jacops affgenomen
+den trathael vuijt de schouwe slaende daermede den
+suppliant op sijne schouderen ende soude noch argter gedaen
+hebben sooverre den selven hem nijet en hadden ter weere
+gestelt sijnde gebeurt dat die voorschreven suppliant naer
+eenige defensie den voorschreven jacops met den mes heeft
+gesteken dat hij daervan is afflijvich geworden naer
+breeder innehouden vande informatie hiermede overgegeven
+nu is soo dat die voorschreven suppliant met partije civile
+soude sijn veraccordeert diewelcke verclaert dat den
+afflijvigen het meeste gelyck nijet en heeft gehadt naer
+breeder innehouden vande accorde daervan sijnde welcken
+aengemerckt ende dat claerlyck blyckt dat den afflijvigen
+eerst hefts geslagen ende dat die suppliant hem heeft moeten
+ter weere stellen om voorder slaegen te verhoeden waer
+vuijt is veroorsaekt t’voorschreven ongeluck badt hij
+oversulx oijtmoedelick om onsen openen brieven van remis
+in sulcken cas dienende soo is dat wij die saeken
+voorschreven aengemerckt hierop eerst ende vooral gehadt
+d’advis van onse lieve ende beminde die schepenen van
+berghen ende bij campenhoudt ende gehoirt d officier fiscael
+van brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatie
+des voorscreven suppliants ende willende hen in de stuck prefereren
+gratie ende genade voor rigeur ende stranicheijt van justitie
+hebben inde gevallle als boven vergeven geremitteert ende
+quijtgeschonden vergeven remitteren ende schelden quijte
+vuijt onser sonderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt ende
+manslach boven vercleert mitsgaders alle pene ende amende
+corporele ende criminele inde welcke hij ter causen voorschreven
+met des daeraen cleeft jegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruijckt mach hebben ende daerinne hij gevallen mach wese$
+ende hebben hem als van dijen wedergestelt ende gerestitue$
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende
+fame ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
+ende in allen anderen onsen lande ende heerlyckheijden mit
+gaeders tot sijne onverbeurde goederen indijen hij
+eenighe onder ons heeft inder vuegen ende manieren als
+hij was voor de toecompste vande voorschreven feijte imponere$
+hierop silentie ende eeuwich swijgen onsen procureur generael
+in brabant drossaert van brabant meyer van loven
+amtsman van brussele ende $autehg van antwerpen ende al$
+anderen onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren
+richteren justicieren officieren ende dineren wie sy si$
+oft wesen mogen satisfactie ende beteringe yerts ende vo$
+al gedaen der partije geinteresseerde indijen die
+noch nyet gedaen en is ende eenighe daertoe steaet civilyck
+alleenelyck behoudelyck nochtans dat die voorschreven suppliant
+oock gehouden wordt t’voorschreven feijt jegens ons te bet$
+civilyck naer gelegenthijt vande misdaet ende faculteyt
+van sijne goeden ende oyck te refunderen ende betae$
+die redelycke costen van justitien indyen hieromme eenich
+gedaen ende naer gevolg is syn alles ter taxatien ende
+arbiterschappe van onser seer lieven ende getrouwen $
+cancellier ende luijden van onse voorschreven raede in brabant
+die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren bij
+desen ontbieden daeromme ende bevele densch onser raede
+van brabant dat voorschchreven geroepene diegene die
+behooren geroopen te syn sy procederen wel ende deugdelyck
+tot verificatie ende interinement van dese onse brieven
+van remissien naer heure forme ende innehouden ende ter
+taxatien arbiterschappe van amende civile ende van costen
+van justitie voorscreven welck interinement hij suppliant
+gehouden sal sijn al daertoe versuecken ende hem in persoone
+te presenteren binnen eenen halve jaere naer date
+van desen opde $eur van te verbeuren d’effect vandeser
+onse brieven ende dat gedaene ende de voorschreven amende
+civile ende costen getaxeert, gearbitreert ende betaelt
+sijnde in handen vande ghenen van onse ontfangers ende
+officiers dient behoiren sal diewelcke gehoiden werde
+daeraff ontfanck te maeckende reliqua ? reeckening
+bewijs ende reliqua $ doene tot onsen proffijte
+metten anderen penningen van synen ontfange sijn onsen
+procureur generael, drossaert van brabant , meyer van
+loven, amptman van brussel, schoutethen van antwerpen
+ende allen anderen onsen richteren, justicieren ende officieren
+ieghenwoordighe ende toecomende heuren stedehouderen
+ende eenen yeghelyck van hun besundere dezen laeten ende
+gedoogen den voorschreven peeter van eijcken suppliant
+van deser onser iegewoordigher gratien quijtschellende
+remissie ende pardoene ende van allen den inhouden vandesen
+inde vuegen ende manieren ende opde restriehlyck voore verhae$
+rustelyck peyselyck volcommelyck ende eeuwichlyck genieten ende
+gebruijken sonder hem te doene oft te laeten geschieden
+nu noch in toecommende tijde aen lijft noch aen goedt
+eenich hinder, stoot letsel oft moeijnisse ter contrarien
+maer indijen sijn lijft oft eenighe van sijne onverbeurden
+goederen daeromme gevangen gearresteert becommert oft
+beleth waeren dat sij die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen testont ende sonder ventreck tot geheelder ende
+volcomende delivrancie wints ons alsoo gelieft ende
+ten einde dat dit goet vast ende gestaudich sij blijve
+ende gehouden worde t’eeuwigen daege soo hebben wij onsen segele
+hieraen doen hangen behoudelyck in andere saecken onsen
+recht ende eenenijgelyck dessijns in allen gegeven onsen
+stadt brussele inden maent van mey 1642 opde plycke stont
+bij de coninck $$$$$$$$$"
+"philips etc. ad longum, doen te weten dat wy
+hebben ontfangen die supplicatie van huybrecht
+vanden c$rny$e hoeven ingesetene van cumptich
+quartier van thienen inhoudende hoe dat hij : sonder
+jactantie gess gesproken : altyts seer eerlyck ende sonder
+peijsibelyck hade gedraeghen, ende altyt sijn
+besten gedaen om syne quote in allen overcomende
+lasten, soo van beden als andere te helpen
+winnen ende betaelen beneffens andere
+goede gemeyntenaeren, sonder oynt
+yet gecommitteert te hebben meriter ende
+straffe, behoudelyck dat hij in maij 1657 : wesende
+opden maelteijt van syne gebueren aswaer
+men die schaepen hadde helpen wassen: was in
+dispuijt geraeckt met sekeren huybrecht
+schoutet hantwercker van synen stijl, diewelcke
+tegens hem supliant hadde beginnen te murmureren
+ende hem te drijgen onder t pretext dat hij suppliant
+soude geseyt hebben dat denselven
+huybrecht schoutet, werckende t sijnen
+huijse yet soude ontdraeghen hebben, daerop
+den suppliant hem antwoorde dat hij noyt
+sulcx en hadde geseijt hadde aleueuwel
+den voorss. huybrecht schoutet in syne murmuratien
+ende drijgementen gecontunieert seggende
+ende hem beroemende onder andere, ghij sult
+mijn lijff hebben oft ich duwe, daerop den
+suppliant hem seyde, het recht is daer, spreeckt
+my met recht aen, welck disput ten langhen
+lesten, daer doortusschen spreken van t’geselschap
+aisdoen wierde geappaiseert, verhopende
+den suppliant dat den voorss. h.schoutet hem
+daermede soude gerust ende te vreden houd$
+maer ter contrarien soo is t gebeurt dat hij
+suppliant s’avonts thuijs gaende, heeft vervolg$
+hem naer roepende vele ende diversch$
+iniurieuse ende onverdraegelycke woorden
+onder andere jeanfoutre, coignon, ghy s$
+my betaelen, ende dijer gelyck blyckende b$
+attestatien daer van synde, daer over sy al
+aen malcanderen waeren geraeckt beyde
+metten dranck bevangen wesende, ende $
+boven hij suppliant geterght ende gepro$
+tot groote cholere door die voorme$
+iniurien, sulcx dat den voornoemde huijbrecht$
+schoutet int selve gevecht hadde
+gecregen eenen steeck in sijnen buijck daer
+hij sanderendaegs daernaer is commen af$
+te worden, tot des suppliants seer groot
+leetwesen, sonder dat hij suppliant noch
+wiste dat hij desselven steeck soude
+gegeven hebben, midts die voormelde dron$
+schap ende cholere, ende alsoo den voor$
+afflijvigen was oorsaecke ende causa move$
+van t’voorss. ongeluck ende overslulcx aend$
+suppliant tselve oock seer geerne hadd$
+vergeven blyckende by d’attestatien met
+voorss. supplicatie overgegeven, ende wa$
+den suppliant hem altijts seer eerlyck ende peys$
+hadde gecomporteert sonder oijt eenich
+crackeel oft gevecht met iemanden te
+hebben gemoveert, soo ten tyde als hij jongman
+synde noch by syne ouders was woonende, als
+daer naer in dienst geweest sijnde vande hoochmey$
+van thienen, als bleecke by de attestatie soo vande
+schepenen van cortenaecken plaetse synder
+geboorte, als vande voornoemde hoochmeijer daer van
+sijnde, ende dat hij : als nu wesende een huyshou
+dende man met vrouw ende kinderen ende
+met sijns huijsvrouwen moedere wesende eene
+oude vrouwe die hij insgelyck den costende onder
+hout moet besorgen : geerne metter eeren
+soude door geraecken ende beneffens andere
+blyven synen cost winnen ende tselve
+nyet en derffde bestaen noch thuijs blijven,
+maer ter contrarien hier ende daer
+moeste latiteren midts t voorss. ongeluck,
+ende alles moeste laeten te nyettegaen door
+vreese van byden officier geapprehendeert ende
+in strickte gevanckenisse gestelt te
+worden tot syne totale ruine, mede van
+sijne huysvrouwe kinderkens ende van syne oude
+moedere, oirsaecke dat hij geraeden hadde
+gevonden hem te keeren tot ons, ende
+oitmoedelyck te bidden teneynde ons soude
+gelieven te prefereren gratie voor rigeur
+van justitie, ende dyenvolgends hem over tvoorschreven
+misdaet te vergunnen ende laten depescheren
+brieven van remis in behoorlycke formen, waerover
+soo ist dat wy desen aengemerckt ende tot
+dyen gesiend informatien byden officier van cumptich
+over t’gene voorss. is genomen, midtsgs
+sijn schriftelyck advijs genege wesende ter bede
+des voorss. suppliants willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie
+voor strangheyt ende rigeur van rechte, heb
+den selven suppliants inden gevalle als boven quyt$
+schonden, ende vergeven, schellen quijte, ende
+vergeven vuyt onse sunderlinge gratie byde$
+onsen brieve, tfeyt ende ongeval boven ger$
+midtsgaders alle breucken corporelle ende
+criminele daerinne hij ter causen voorss.
+midtsgaders dat daer aene cleven mach,
+tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben, welcken aengae$
+hebben hem wedergestelt ende geresti$
+stellen weder ende restitueren tot sijns
+goeden naeme faeme ende geruchte in
+voorss. lande van brabant ende in alle
+anderen onsen landen ende heerlijckheden,
+midtsgs tot syne onverbeurde goeden : in$
+hij eenige onder ons heeft : gelyck ende
+alder manieren soo hij was voorde toeco$
+vanden voorss. feijte, imponerende hierop
+een eeuwich geswijch onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen$
+onsen vassalen oft der smalre heeren richt$
+justicieren ende officieren wij sij sijn, sattisfac$
+ende beternissse ierst ende vooral ged$
+de partye geinteresseerde, voor soo vele
+die noch nyet gedaen en sij, ende eenighe$
+daertoe staet, civilyck alleenelyck, ende b$
+saecke sulcx is verheijsschende, behoude$
+dat de voorsschreven suppliant gehouden sal sijn t voorschreven feyt $
+ons te beteren ende voor amende civil$
+te betaelen aen onsen rentmeester van dexploi$
+de somme van lxxiik, midtsgaders te be$
+de redelycke costen van justitien hieromme alreede
+gedaen, en dese doene, alles ter taxatien ende
+moderatien van onsen seer lieven getrouwe
+cancellier ende luyden van onse rade
+in brabant die wij daertoe gecommitteert hebben
+ende commmitteren by desen, ontbieden daeromme ende
+bevelen denselven onsen cancellier ende luyden
+van onsen voorss raede dat voor hun
+geroepen, die daeromme behooren geroepen
+te zijne, sij procederen wel ende
+deuchdelyck tot verificatie ende interinement
+van dese onse brieven van remis naer hunne forme
+ende inhouden ende ter taxatie ende moderatie
+van de costen van justitie voorss. alsoo
+sy sullen vinden te behooren, welck interinement
+de voorss. suppliant gehouden sal sijn te versuecken,
+ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voorss. raede, binnen sesse maenden
+naestcommende op de pene van te
+verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen ende
+deselve civile boete, ende costen van justitie
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+van den genen dyen dat behooren sal, in onsen
+voorss. procureur generael in brabant,
+den meyer van cumptich voorss. ende allen
+anderen onse rechteren, justicieren ende
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige
+ende toecommende, dyen dat aengaen sal
+mogen heure, stedehouderen, ende een iegelycke
+van hun besundere soo hun toebehooren zal,
+laeten ende gedoogen den voorss. suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gratien ende
+remissien, ende van allen d’inhouden
+deser inder vuegen ende manieren voor$
+verhaelt, paisibelyck, rustelyck, vredelyck, ende
+volcommelyck ten eeuwigen daeghe genyete$
+ende gebruyijcken, sonder hem daerinne te$
+oft te laeten doen ende geschieden m$
+oft in toecommenden tijde eenich hinder
+letsel oft moijenisse ter contrarie maer
+in dijen sijn lijff oft oft eenighe van syn$
+goeden daertoe gearresteert, becomme$
+oft belet waere dat sy die setten ende
+stellen, doen setten ende stellen tersto$
+ende sonder vertreck tot geheelder end$
+volcommender delivrancie, want ons
+gelieft ende teneynde dat dit vast end$
+gestadich blijve ter eeuwgihen daeghe
+soo hebben wy onsen segel hieraen doen ha$
+behoudelyck in andere dinghen onsen recht$
+ende eenen iegelyck anders dessijns
+gegeven in onse stadt van brussel
+inde maendt van january int jaer ons heeren
+ende van onse reycke get pppix sub
+loijens"
+"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et
+avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de
+weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant
+au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant
+comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant
+amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit
+et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle.
+pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne
+voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie
+quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er
+sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite
+fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en
+mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le
+pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur
+respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant
+ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire
+et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite
+mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit
+audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et
+injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee
+dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et
+advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires
+ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison
+dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit
+receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit
+suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle
+de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en
+rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$
+respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit
+jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$
+envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de
+ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint
+sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y
+estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil
+savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et
+debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis
+se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant
+vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits noces
+avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer
+et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere
+avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere
+sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne
+a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy
+gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit
+sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon
+tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause
+ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste
+meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres
+sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere
+parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz
+que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz
+tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy
+meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy
+suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et
+diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de
+tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le
+portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit
+suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre
+la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi
+quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se
+passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques
+au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant
+de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche
+a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit
+pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy
+mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme
+franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise
+avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent
+assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit
+aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine
+dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy
+ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust
+trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust
+estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des
+menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme
+dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist
+donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil
+avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda
+et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus
+asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant
+que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement
+de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant
+en son couraige les villaines et abhominables parolles quil
+en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est
+se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de
+table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce
+disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer
+mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit
+de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et
+tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont
+il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel
+cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort
+aloccassion du quel cas et homicide ledit povre suppliant craindant
+rigeur de justice se absenta lors de noz pays et seignouries
+et combien que en aultres choses il ait tousiours este bien fame
+et renomme sans jamais avoir este note et convaincu daucun
+autre villain cas blasme au diffamie ainsy que par lentreparler
+et de ses bons parens et amis il a fait paix et contente partie
+interessee ce neantmoins il noseroit jamais retourner
+hanter ne converser en nosdits pays ne seigneuries a$$ le commendroit
+touiours tenir absent et miserablement vivre en estranges
+marches et contrees se notre grace et misericordenne luy
+estoit sur ce impartie dont actendu ce que dit est il
+nous a treshumblement supplie et requiz pour ce est il
+que nous ces choses considerees eu sur ce premierement
+ladvis de noz aimez et feaulx le chancellier et gens de
+notre conseil en brabant audit guilliaum de werysscy suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste et luy vueillans
+n ceste partie grace et misericorde preferer a rigeur
+de justice avons ou cas dessesdit par la deliberation
+de notre treschere et tresaimee fille de nous empereur dame
+et tante de nous charles larchiducesse dausriche ducesse
+et contesse de bourgogne douagie de savoye etc quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace
+espcialement par ces presetes le cas et hommicide dessusdit declaire
+ensamble toute paine amende et offence corporelle
+criminele et de tout ce entierement que a cause dicelluy
+et de ce que en depend il a et peult avoir mesprins offence
+et estre encouru envers nous et justice et lavons
+quant a ce restitue et restituons a sa bonne fame et
+renomme en notre pays de brabant et en noz aultres pays et
+schatelleries et a ses biens non confisqueez saucuns en a
+tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant
+sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres
+noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction
+toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre
+se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et
+moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous
+civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens
+a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens
+de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons
+en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en
+branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler
+ilz procedent bien et devement a la verifficacion et
+interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et
+a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet
+et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee
+a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte
+et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers
+officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra
+toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit
+soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon
+selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps
+ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit
+corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou
+estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay
+a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf
+$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes
+donne en notre ville de bruxelles au mois de may
+lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes
+de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy
+estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$
+avoit escript sur ledit reploy visa
+collomne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"copie van remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc. et charles
+par la mesme grace archiducz daustrice prince despaigne des
+deux cecilles de iherusalem ducz de bourgoingne de lothier de brabant
+de stier de carenten de crain de lembourg de luxembourg et de
+gheldres contes de flandres de habsbourg de thirol de
+fierette de freburg dartois de bourgoingne palatins de haynnau
+de hollande de zeellande de namur et de zuytphen, marquis du saint
+empire et de bourgauw, lantgraves delsate seigneurs de
+frise des marches de sclavonie de poertenauw de salins
+et de malines. savoir faisons a tous presents et advenir
+nous avoir receu lumble supplication de dyego de hourive
+natif de bisquaye jeune compaignon a marrier laquay
+et serviteur de notre marcgrant danvers, a present personnier
+en notre ville de malines contenant comme le xxvije jour
+doctobre dernier passe ledit dyego supplian se party environ ix
+ou x heures du soir du lostel dudit marcgrand et sen alla
+aux logis des seigneurs de ravestain et de nassouw noz
+cousins et aussy de chierves et veyre a intencion de
+de trouver sondit maistre. et pour ce que ledit supplian ne
+le sceut trouver sen retourna au logis dudit marcgrand
+en la salle devant ou il trouva aucuns compaignons
+jouans aux dez et entre autres ung nomme jennin du
+pre ayde de panetier de notre treschie et tresamee
+fille de nous empereur dame et tante de nous charles
+larchiducesse daustrice douagieere de savoie regente
+et gouvernante notre. et ledit supplian estant en icelle
+salle se print a jouer avec eulx en actendant sondit
+maistre et coucha audit jennin du pre a deux fois deux
+pattars que ledit supplian perdit. et ce fait luy en coucha
+encoires deux autres pattars lesquelz ledit supplian gaigna
+et il vouloit estre paye ledit jennin luy donna une piece
+dargent que ne valoit que trois gros ou environ dont
+ledit supplian dist baillez deux patters telz que les avez
+gaigne de moy je ne veulx point cette piece pour
+deux pattars et par mauvaisete ledit jennin reprist
+sa piece et lui rua deux pattars disant en langaige
+espaignol lon scet bien quelz gens sont espaignars
+ce sont touts marrans a quoy ledit supplian respondit
+en semblable langaige quil nen estoit riens et que en son
+pays il y avoit des gens de bien et des autres aussy.
+et sans plus de paroles ledit jennin donna audit supplian un grant
+soufflet et encoires de ce non content tira subit
+une espee destocq et en frappa ledit supplian sur la teste
+tellement quil le blescha bien fort et a sancq courant
+ce que ung nomme pasquier du breucq portier qui estoit
+illec vint a tout ung baston pour aller entre deux
+et y mettre le bien mais ledit jennin qui sefforchoit
+tousiours frapper apres ledit supplian qui se reculloit
+de son espee frapa ung cop ledit portier sur son piet,
+et ce fait ledit jennin rua encoires un cop destocq,
+apres ledit supplian quoy voyant ledit supplian et que ledit jennin
+sefforcoit de plus en plus pour le tuer, en soy deffendant
+et reculant ariere, tira une rapierre quil avoit
+et se deffit dicellui cop destocq, et ledit supplian estant
+ainsy oppresse et veant le sancq de la bleschure
+quil avoit receu, que lui couroit sur le visaige esmeu
+de chaude colle et en son corps deffendant donna
+audit jennin ung cop de sadite rapiere en la teste et ce
+cop ainsy donne ledit jennin se parforchoit encoires
+plus de frapper aprez ledit supplian qui se deffendoit au
+mieulx quil povoit sans toutesvoies plus fraper
+apres luy disant ledit supplian pour quoy me faictes
+vous cecy me voulez vous tuer au logis de madame
+a quoy ledit jennin respondit par le mort dieu oy
+ou semblables parolles et pour ce que dicelluy cop ledit
+jennin environ deux ou trois jours apres termina vie
+par mort et que a loccasion du mesme cas ledit supplian fust
+incontinent aprehende prisonnier es prison de notre
+ville danvers et de puis amene dedens notre ville de
+malines ou il est tenu en grant povrete et misere
+amerement desplaisant de ladvenue dudit cas et
+taillie de finer ses jours miserablement se notre
+grace et misericorde ne luy et sur ce impartie comme
+il dit pour laquelle actendu que ledit cas est advenu en
+deffendant soncorps, et que * jjamais na este attaint
+daucun aultre villain cas digne de reproche, ledit
+supplian nous a treshumblement supplie et requitz
+* pour ce est il que nous ces choses considerees
+ayans pitie et compassion dudit supplian et luy voulans
+en ceste partie preferer grace a rigeur de justice
+a icelluy dyego de hourive supplian inclinans a sadite
+requeste par ladvis de notredite fille et tante, avons
+ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+homicide dessus declaire ensemble toute paine pene amende
+et offence corporele et criminele, en quoy pour raison
+et a loccasion dudit cas il peult avoir offense et estre
+encouru envers nous et justice et lavons quant a ce
+remis et restitue, remectons et restituons a ses bonne
+fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez
+sancuns en y a en imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur general en brabant et a tous noz officiers
+et justiciers quelzconques satisfaction touteffois
+faicte a partie interessee se faicte nest et elle y chiet
+civilement tant seulement et pournen que avecq lamende
+civile que ledit supplian sera aussy tenu de payer envers
+nous a larbitrage et taxation de noz amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+icelluy supplian durant le terme dung an entier a compter
+de la date de cesdites presentes ne pourra venir ne soy
+trouver en aucun lieu la ou nous ou notredite fille et
+tante seront en noz personnes, a paine destre prive
+du fruit et benefice de notredite grace, si nest de notre
+expres congie et licence sy mandons en mandement
+a nosdits chancellier et gens de conseil, ordonne en notre pays
+et duchie de brabant que appellez ceulx que ce feront
+a appeler ilz procedent bien et deuement a la verification
+et interinement des ces presentes et a larbitraige et taxation
+de ladite amende civile ainsy quil appartiendra et ce fait et
+icelle amende civile tauxee arbitree et payee es mains
+de cellui de noz officiers quil appartiendra qui sera tenu
+de faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz
+officiers et justiciers quelzconques cui ce regardera
+ou leurs lieutenans et chacun deux endroit soy et si comme
+a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit
+supplian de notre presente grace remission et quictance selon et
+par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement
+joyr et user sans au contraire lui faire mettre ou
+donner ne souffrir estre mis ou donne ores
+ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou
+empeschement en corps ne en biens en aucune maniere
+ainchois se son corps ou aucuns de ses biens
+non confisquez sont ou estoient pour ce prins
+detenuz ou empeschiez sy les mectent ou facent
+mectre incontinent et sans delay a plaine et
+enthiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a
+tousiours, nous avons fait mectre notre seel
+a ces presentes sauf en autres choses notre droit
+et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles au mois de novembre lan de grace
+mil cincq cens et dix et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc
+le xxje ainsy avoit escript sur le reploy par
+lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil
+et signe h de hane
+collationne a loriginal
+par moy
+n strat$$$"
+"kaerle etc allen den ghenen er een hebben ontfangen die
+deemoedige supplicatie van jacobbe bordinck borger onser stat
+van antwerpen inhoudende hoe dat hy ter causen van zekeren
+questien iniurien ende geschillen hy gehadt heeft tegen een
+genaempt claes heskens zynen dootviant den selven claese
+in een gevecht welck zy onderlinge hadden heeft gequetst
+ende verminckt in zyn een hant vanden welcken de voers.
+partyen beyden in rechte geprocedeert hebben voerde
+peysmakers der voers. onser stat die partyen ten beyder zyde
+gehoert hebbende versonden hebben tot onse wethouderen onser voers.
+stadt om by hen vonnisse daer af gegeven te wordden ende
+hebben den selven onsen wethouderen rapport gedaen van allet
+gene dat vande hen byden voers. partyen was bedincht naden
+welcken nu byden voers. onsen wethouderen geseegt ende
+geordonneert dat de suppliant soude raparatie doen den voers.
+claese vanden quetsuere die hy hem gegeven hadde insgel
+insgelycx soude claes voersc. geloven ende zweeren in
+handen vanden voers. borgermeesteren ende wethouderen dat
+hy nimmermeer den suppliant en soude mesdoen noch dat
+hy zy hen nyet en souden vinden tsamen in een geselscap
+ende gebuerdet dat een van hen beyden in eenige plaetse
+waer dat dandere dat wetende daer nyet soude mogen
+comen ende waren alsoe waeren beyde gestelt in eenen vervrede
+om welcke appointement tonderhouden.. die suppliant hem
+langen tyt buyten onser lande geabsenteert heeft tot zynder
+grooten ongenuechten ende verdriete daernae is gebuert
+dat die suppliant is comen drincken in een taverne geheeten
+dblochuys staende in burgerhout by onser voers. stat
+van antwerpen aldaer de voers. claes ten aengange gecomen
+is nyet wetende die selve suppliant oft hem hy daer was
+geadverteert oft nyet ende int innecomen vander voers.
+taverne was hem geseeght byden ghene die daer by waeren
+ende saten dat hy daer inne nyet en mochte comen noch
+en behoerde midts den voers. appointmente ende om dat de suppl
+daer ierst innecomen was dwelck hoerende de voers. claes
+seyde dat hy daer inne soude comen ende stelde hem met
+fortchen daer inne te comen maer die duer was hem
+gesloten voer zynen nose dwelck ziende de voers. claes
+lancx zoe grammer worddende stack op duere met
+zynen voete groote stooten ende bevindende dat hy se nyet
+en conste gebreken oft opgecregen des dede soe vele
+dat hy doere een venstere met fortsen int voers. huyse
+geraecte ende sonder opten voers. onvrede by hem gesworen
+te lettene soe stack hy den suppliant eenen grooten steeck in zynen
+buyck dat de pensen daer vuyt hongen ende waen in
+grooten pericule vander doot van allen den welcken ende vanden
+voers. infracten van onvrede die voers. claes van ons
+vercregen heeft onse oepen brieven van remissien inhoudende
+satisfactie van partie is oyc waer dat de suppliant heeft
+getrouvt een huysvrouwe wesende genader vanden voers
+claese nochtans nyet tegen staende de voers. affiniteyt
+ende genaderscape soe heeft de voers. claes vander
+huysvrouwen des suppliant gehadt een kint ende heeft
+hem daerenboven tot meer stonden gevanteert ende vermeten
+tot grooten oneeren ende onverdrachelycken drucke vanden suppl
+dat hy metter huysvrouwe des suppliants soude te doen hebben
+als hy woude ende want die voers. claes hem nyet en
+.peynde den suppliant genoech te doene oft satisfactie naevolgende
+onse brieven van pardoenen vanden iniurien hy die hy hem
+aengedaen hadde boven den onvrede onser stadt maer
+sindert onse voers. brieven noch hen hem geiniureert
+ende gedreight seggende dat hy metten huysvrouwen
+vanden suppliant tedoen hadde dan die suppliant selve is gebuert
+dat de suppliant is gecomen opten goeden vridach lestleden
+ende bynnen onser stadt heeft geaggregeert ende
+geinvadeert den voers. clase midts den iniurien die hy
+van hem lange geleden hadde ende gesupporteert dat oyc
+de voers. claes es van quader famen ende gerenommeert fel ende
+quaet ende besundere dat hy aen hadde eenen mantele oft
+huycke vuyten welcken hy hem wel behoirde van hem te
+beduchtene soe heeft hy vuyt getogen een sweert ende gequetst den
+selven claese meer by manieren van pa$tien ende deffencie dan om
+hem te mesdoene ende offenderende oft oyc der iusticien ge$$
+dat hy hem wel hadde doen ter tyt meer quaets mogen doen
+hadde hy gewilt ter cause vanden welcken onse schouthet
+onser stadt antwerpen den suppliant heeft aengetast ende
+tegen hem criminelyck geprocedeert sustinerende dat hy
+soude hebben gevioleert ende gebroken den voers. onvrede
+ende is midts dien de suppliant in dangiere van zyn lyf te verliesen
+ende criminelyc? geexecuteert te worddene indien hem daerop
+by ons nyet en wordde versien van onsen gracien ende brieven
+van pardoene soe hy seet ende ons daeromme om die selve gracien
+ende brieven van pardoen zere oetmoedelyc heeft doen bidden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden
+vanden suppliant ende hem willende dese reyse gracien voir righeur
+van rechte prefereren bezonder mermect die iniurien byden
+voers. claesen den suppliant als boven te meer stonden geinsereert
+ende dat die voers. claes den voers. onvrede oic by hem
+gezworen te voren gevioleert ende gebroken ende daeraf van ons
+gracie verworven hadde dat oick de suppliant den voirs claese
+nyet van een simple quetsuere en heeft gegeven ende daer
+af hy nyet en is gestorven by deliberatie vanden rade
+neffens ons wesende hebben den voirs suppliant inden gevalle
+als boven vergeven ende quytgescolden vergeven ende scelden
+quyt midts vuyt sunderlinger gracien de voers. invasie
+aggressie ende brekinge van onvrede ende tgheheel stuck boven
+verclaert met allet ghene des daer af dependeert
+oft aencleven mach ende dat onse voers. schouthet
+oft wethouderen hem ter cause van dien willen opseggen
+oft heysschen met allet ghene dat hy tegen ons ende der
+iusticien mach hebben mesdaen ende hebben hem dien
+aengaende gestelt ende gerestitueert stellen ende restitueren
+tot zynen goeden name fame tot onsen lande ende tot zynen
+goeden onverbuert zynde soe verre hy enige hadde
+imponerende hier op een eeuwich geswych onser procureur
+generael dn voers. onsen schouthet ende wethouderen ende
+allen anderen ons ende onser vassallen dienren rechteren
+ende iusticieren satisfactie nochtans gedaen der
+partyen geinteresseerde soe verre die nyet gedaen zn
+ende eenige daer toe stae ende dat civilyck alleenlyck
+behoudelyc dat de voers. suppliant tvoirs stuck sal
+gehouden zyn tegen ons te beteren ende ons daer toe
+te betalen een amende civile nae gelegentheyt vanden
+voers. stucke ende faculteyt van zyne goeden ter arbitragien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyde van onsen
+raede geordonneert in brabant die welcke wy daer toe
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen onsen
+voers. cancellier ende luyden van onsen voers. raede in brabant
+dat geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te
+zyne zy procederen totter taxatien ende arbitragien vanden
+voers. amende civile ende totten interinemente van desen ende die
+voers. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+in handen vanden ontfangere van onsen espargnen oft
+anderen onsendaer toe gecommitteerden om ons daeraf rekeningen
+bewys ende reliqua te doee zy onse voers. schouthet ende
+wethouderen van antwerpen ende allen anderere onse ende onser
+vasallen officieren rechteren dienren ende ondersaten den
+suppliant van desen onsen gratien ende pardoenen doen laten ende gedoogen
+genieten ende gebruycken ende hem vanden voers. gevanckenisse
+ende processe ende oic zynen goeden indien die gearresteert zyn
+ontslaen ende stellen doen ontslaen ende stellen tot volcomener
+delivrancie ende sonder hem daer inne te doene oft te laten
+geschiene eenigen hinder stoot of letsel ter contrarien
+want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben
+wy den zegele daer van die keyser onse here ende grootvader
+ende wy duerende onser minoriteyt gebruyct hebben
+hier aen doen hangen iegenen in onser stat van bruessel
+x dage i opten iersten dach van van februario int jaer
+onss heren duysent vyfhondert ende vyfthiene aldus
+stont gescreven boven opte plycke by mynen here
+den price in zynen rade ende geteeckent h dehane
+gecollationeert metter
+minuten by my
+xxx handtekening"
+"remissie voer willebort van aesdonk wouter van gallekaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdichen ende toecomendedat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplnatie van woutervan galle arm scamel gehuwt man, inhoudende hoe datgeleden inden somer ontrint st. jansdach xvc achtendertichhij suppliant ende wijlen doen levende adriaen kanaerts metmeer andere sceptreckere te trecken hadden een scip toebehorendepieter vrancx om tselve scip te trecken van heffene naervilvoerden tot vute ende hij suppliant ende wijlen alsoe de voirscreven wijlen adriaen achterbleeff ende ginck sitten drinckenmet meer andere te huyse van willem torrekens totheffene voirscreven soe heeft den voirscreven suppliant den selven adriaenminnelyck gebeden dat hij met hem tvoirscreven scip wilde voir tegaen trecken op dat de scipper bij zijnen ende zijnder gesellenachterblijvende geen schade lijden en zoude, ende dat zijtreckers inde boete nyet te vallen en hadden dyer toestaettegens die gene die achterblijven, soe es den voirscreven wijlen adriaenopgestaen maer commende voorbij een ander herberge, geheetende croone, is hij adriaen daer inne geroepen geweest ende esdaer weder gaen sitten drincken, dwelck ziende jan moenseen van zijn voirscreven medegesellen, heeft den selve adriaen oycgebeden dat hij met hem gaen wilde ende tvoirscreven scip helpenvoir te trecken, dwelck hij adriaen nyet geerne en dedehoe wel hij ten lesten opgestaen is ende met hem jan voirscreven gegaen naer tvoirscreven scip ende aldaer gecommen zijnde, soeheeft den voirscreven wijlen adriaen zeer qualyck gesproken endewilde weder werts gaen. doen de voirscreven suppliant liggendealdaer int ghars hem rustende den$$$ selven wijlen adriaenanderwerf vrindelijck ende minnelijck gebeden heeft dat hijdaer bij hen blijven wilde ende nyet wech gaen voer dat tvoirscreven scip afgetrocken waere soe es de selve adriaen den voirscreven suppliant toegeschoeten ende heeft hem met den hechtevan zijnen opstekere in zijnen sicht gestoken ende metvuysten geslagen als dat hij suppliant zeer bloede, dwelckziende den$$$ knaepe oft bey noot$$$ van den selven scippervraechde den voirnoemde adriaen waerom hij den voirscreven suppliantsloech ende smeet, doen heeft de selve adriaen russ$$$ metzijnen messe vuyter eerden gesteken ende daer mede nae denvoirnoemde knape geworpen ende naer tvoirscreven scip getrocken
+wesende ter plaetsen daert behoirde, soe zijn zij suppliant ende wijlen doen levende adriaen metten voirscreven jan moens,claes kempe ende meer andere treckers voirscreven gegaen in de voirnoemdecroone ende daer sitten drincken sulcx dat daer weder woirdengeresen tusschen hem wijlen adriaen ende den suppliant, in demanieren dat hij adriaen totten suppliant seyde hem gevende eene
+toenaem seghende wouter noen naye maect u van hier vuyt
+desen gelage, waerop hij suppliant antwoirde ic wil
+geerne gaen waer mijn gelach betaelt het is alsoe wel
+mijn gelach alst u soeckende alsoe bij den selven wijlen adriaen
+op hem suppliant werringe$$$ ende noise om te vechten, doen
+den suppliant vele scamperhede de hij al goeder tierelijck ende
+pacientelijck verdroech, stekende voirts bij den voirscreven wijlen
+adriaen met sijnen opstekere naer hem suppliant als dat
+hij met dyen steke quetstede een oudt man geheeten willem
+nijs in zijn hant die welcke hem adriaen vraechde segh
+waerom quetst ghij mij, waerop wijlen adriaen antwoorde
+het es mij leet ic meende dien wouter van galle denoterende
+den suppliant wel geraect te hebben, ende alsoe daer een
+jonck meysen in quam soe es de voirscreven suppliant bij haer gese$$$
+dwelck ziende bij den voirscreven wijlen adriaen heeft tot hem suppliant
+geseyt staet up ghij wouter noey naeye ic wil daer sitten
+bij tmeysen daer ghij sit mit welcken hij suppliant op stont en
+liet hem daer sitten ende corte daer nae soe es die voirscreven wijlen
+adriaen bij den selven suppliant comen sitten ende heeft hem gesla$$$in zijn aensicht wel drije wers met eenen strecken leeren $$$
+van eenen degen die hij wijlen adriaen in zijn handt hadde seggende
+totten suppliant weerdt u weerdt u ghij en soudt u mij es dorren
+weeren daerop hij suppliant antwoirde slaet ghij mij
+ic en heb u nyet mesdaen, ic en wil nyet vechten of gelijcke woirde
+in substantie ende hadde alsoe geerne vanden voirscreven wijlen adriaen
+verdrach gehadt mits dat hij nyet en begeerde te vechten moch=
+=te nochtans de voirscreven adriaen hem met eenen grammen m$$$
+toegeschooten mits welcke hij suppliant oyck opschietende
+zijn alsoe tsamen worden bordelende als dat dese wijlen
+adriaen een steke genegen heeft daer af hij gestorven is
+ter causen van den welcken de voirnoemden suppliant dit grootelijckx
+sijn lijf heeft moeten verweeren mits dat hij geen verdrach
+noch vanden voirscreven wijlen adriaen ontslegen en conste wesen
+als boven vreesende rigeur van justicien heeft hem sedert
+geabsenteert vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en zoude
+daer inne nyet dorren wederkeeren al eest dat hem de toecompste
+van tselve feyt hertelijck leet es ende daer af peys met presentie$$$heeft ten zij dat onse gracie hem hierop verleent worde
+alsoe hij seyt, om die welcke hij ons zeer oetmoedelijck
+gebeden heeft waeromme soe eest dat wij des # aengesien#
+den voirnoemde suppliant geneycht wesende tot zijnder voirscreven beden ende
+begeerten ende willende hem en des gracie ende genade
+persereren voer rigeur van justicien, hebben inden gevalle als boven
+geremitteert quytgescholden ende vergeven, remitteren,
+schelden quyte ende vergeven vuyt onse zunderlinge gracien bij
+desen$$$ den dootslach voert verclaert mitsgaders oyck alle
+peyne ende amende corporelle ende criminelle daer inne hij
+hem overmits ende vuyt saken van tgimt$$$ des voirscreven jegens
+ons ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen bij desen tot zijnen goede faeme ende
+naeme in onsen lande ende heerlicheyden ende tot zijn goeden noch
+tertijt nyet geconfisqueert zijnde zoe verre daer eenige
+waren, imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende
+silence ons procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren $$$ $$$ van brabant
+hoedanige die zijn of wesen mogen, satisfactie nochtans
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partien zoe verre
+die noch nyet gedaen en waere civilijck alleenlijck
+behoudelijck dat hij gehouden werdt den voirscreven dootslach
+jegens ons civilijck te beteren naer gelegentheyt vande
+mesdaet ende faculteyt van zijnen goeden ende oyck
+te betaelen die redelijcke costen van justicien, daeromme
+gedaen ende naegevolght indyen datter eenige geschiet
+zijn der taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luyden van ons raede in
+brabant die wij daertoe admitteren, ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirscreven cancellier ende luyden van ons raeden in
+brabant dat vier henlieden geroupen die gene die daerom
+behoiren geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen
+wel ende duechdelijck totter verifficatie ende intervenierende$$$ van desen
+ons tegewoirdigen brieve naer louter vorme ende inhouden
+ende welck intervenieren die voirscreven suppliant gehouden sal zijn
+onsen voirscreven raede te versoecken binnen eenen jaere naer data
+van desen op die pene van te verbueren deffect der selver
+ende dat gedaen ende die voirscreven civile boete ende costen van
+justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt sijnde alst
+behoirt van welcke civile boete die gene van ons rentmeester
+dient aengaet, gehouden wert ontfanck te maken rekening
+bewijs ende reliqua te doene tot onsen proffijte metten and$$$
+penningen van zijnen ontfang$$$, zij onsen drossaet van brabant
+meyer van vilvoerden ende alle andere onse ende ons vassallen of
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn
+of wesen mogen, iegenwoirdich ende toecomende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soeken dat
+toebehoiren sal of aengaen sal mogen, doen laten ende
+gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven, rustelijck vredelijck
+ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene noch te laten geschien in lijfve noch in goede
+eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarien
+maer indyen zijn lijf of onverbeurde goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waren, dat zij
+die terstont stellen of doen stellen tot volcommen delivrans$$$
+ende slakinge want ons alsoe belieft, ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve tot
+eeuwygen dagen, soe hebben wij ons zegel hieraen
+doen hangen, behoudelijck in anderen saken ons recht
+ende eenen yegelijck tzijne in allen gegeven in onse
+stede van bruessele inde maent van meye int jaer
+ons heeren duysent vijfhondert ende negenendertich
+van onsen keyserijcke txxe ende van ons rijcken van
+castille ende andere txxiiije. aldus stont gescreven op te
+plycke bij den keyser in zijnen raede ende geteekent
+l. de zoete, noch stont gescreven op te selve plycke
+visa $$$
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven bij mijde cock"
+"albert ende isabel etc doen te wetene alle
+iegenwoirdige ende toecommende dat wij ontfangen
+hebben die oijtmoedige supplicatie van claes de beckere
+oudt omtrent vijfftich jaeren hem generende met landt
+bouwinge ende ondertusschen brouwen belast met
+huysvrouwe ende kinderen inhoudende hoe dat
+opden derthiensten dach der maent van meerte
+lestleden te walhoren int hertochdom van limborch
+ten huyse van $$ willems vergadert sijn geweest
+geeraert kran lauwers bart den voors. $$
+willems ende willem bree, ende is hij suppliant aldaer
+bij hun gecommen ende hadde laten tappen eenen pot
+biers om dijen met hun drincken, gelijck naer hem
+suppliant bij t'selve geselschap oock is ingecommen
+sonder eenich quaet achterdencken ende meijninge,
+ende in alle vrientschappe ende $indtschappe met
+malcanderen gedroncken hebbende, is desen suppliant
+d'ierste op gestaen onder sijnen arm hebbende sijn
+roer, daer mede hij was gecommen, geladen sijnde
+dwelck int opstaen is affgegaen oft los geschoten
+sonder dat nochtans den haen daerop was, oft dat
+den suppliant daeraff voorwete oft kennisse hadde
+ende is met dijen scheut het loot geloopen door
+het been vanden voors. peeter stinmetser sonder
+dat den suppliant met hem oft ijemanden anders
+vanden voors. geselchappe oijt eenige woerden
+twist oft tweedrachte heeft gehadt, maer is ...
+scheut onversients ende onnoosel ende deur quaede
+toesicht is den voors. peeter stinmetser omtrent
+vierthien dagen gelegen hebbende mits
+het coudt vier int been is gecommen, ende dat daer
+deur die quetsure was incurable geworden,
+gestorven. ierst sijn heijlige sacramenten
+ontfangen hebbende, heeft met goeden verstande
+ende vuyt gronts sijns herten den suppliant die
+voors. quetsure vergeven ende verclaert dat hij
+onnoosel was, begerende datmen daerover egeen vrake
+en soude nemen noch correctie doen, alsoo hij vanden
+suppliant noijt anders dan eere ende vrientschappe
+hadde gehadt ende ontfangen, dwelck sijn weduwe
+ende kinderen ende vrienden alsoo oock bekennen,
+hem vergeven hebben ende deshalven heeft hij metten
+officier vanden dorpe oock verdrach gemaeckt
+ende gecontenteert voor soo vele int delict ende
+misdaet mach sijn gelegen gelijckt blijckt bij
+t'beschoot daeraff sijnde, blijvende nyettemin den
+suppliant in vreese, dat hij daermede noch nijet
+genoech en soude hebben gedaen, ende bij andere onse
+officiers van justicie soude geraecken aengetast
+ende aengesproken te worden, en derft hij hem nijet
+vrijelijck bloot geven noch sijn neringe continueren
+om voor huijsvrouwe ende kinderen den cost te
+winnen die sonder beroem gesproken is een man
+van eeren staende tot goeden name ende fame
+ende noijt anders misdaen te hebben tegen de
+justitie weerdich van punitie badt hij suppliant
+oversulcx oijtmoedelijck om de passie ons salichmakers
+jesu christi geleden opden goeden vrijdag daeraft
+nu commemoratie wordt gehouden, dat ons soude
+gelieven hem tvoors. ongeluck oft misval
+te vergeven ende te verleenen opene brieven van
+abolitie voor soo vele als daerinne delict mach sijn
+gelegen, met quijtscheldinge van alle penen criminele
+corporele ende civile, regardt nemende opde onnoosel-
+heyt van tvoors. feyt, sonder regardt te nemen -
+opt rigeur vande placcaeten, daerbij is verboden
+remissen te verleenen daeraff de delicten nijet en
+sijn overjaert, soo eest dat wij desen aengesien,
+geneijght wesende ter beden des voors. suppliants
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte besundere ter eeren ende contemplatien vande
+bitter passie ende lijden ons heeren jesu christi,
+d'welck hij op sulckenen dach als heden voorde
+salicheijt vanden menschelijcken geslachte geleden
+heeft hebben denselven suppliant inden gevalle
+als boven geremitteert quijtgeschouwen ende
+vergeven. remitteren, schelden quijte ende vergeven
+vuijt sunderlinger gratie bij desen, onsen brieven
+t'feijt ende ongeval boven geruert; mitsgaders alle
+offensie ende breucke corporele, criminele ende
+civile daer inne hij hem ovemits ende vuijt saecken
+van t'gene des voors. is, tegen ons ende justitie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dijen aengaende weder gestelt
+ende gerestitueert, stellen weder ende
+restitueren tot sijnen goeden name, fame, ende
+geruechte in onsen voors. lande van brabant ende
+allen anderen onse landen ende heerlicheden ende
+tot sijne onverbeurde goeden indijen hij eenige
+onder ons heeft, gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voorde toecompste vanden voors. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswijch onsen procureur generael
+in brabant, ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen
+die noch nijet gedaen en sij, ende eenige daertoe
+staet civilijck alleenlijck met oock te betalen de
+redelijcke costen van justitien hieromme alreede gedaen
+ende te doene, allet ter taxatien ende moderatien van
+onse seer lieve ende getrouwe die cancellier ende
+lieden van onsen raede in brabant, die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen
+ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raedtsluijden, dat voor hen geroepen die gene
+die daerom behoiren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vander
+voors. amende ende costen van justitien alsoo sij sullen
+bevinden te behoiren, welck inerinement die voors.
+suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in
+persoone te presenteren in onsen raede van
+brabant binnen sesse maenden naestcommende opde
+pene van te verbeuren deffect van desen, ende dat
+gedaen ende de costen van justitien getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat
+behoiren sal, sij onsen voors. procureur generael
+in brabant ende alle andere onse rechteren, justicieren,
+officieren ende ondersaeten iegenwoirdige ende
+toecommende dien dat aengaen sal mogen, heure
+stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere,
+soo hem toebehoiren sal, doen laeten ende gedoogen
+den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien ende remissien ende van allen d'inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt,
+rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende eeuwelijck
+genijeten ende gebruijcken in toecommenden tijden
+eenich hinder, letsel, off moijenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off
+eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gearresteert, becommert off beleth waeren, dat
+sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende vol-
+commender delivrancie, nijettegenstaende dat t' voors.
+feijt nijet overjaert en is, ende onse ordonnancien
+disponerende ter contrarien, dewelcke wij den
+voors. suppliant nijet hinderen noch prejudicieren
+en willen, maer hebben hem daeraff mits der
+onnooselheijt vander saecken ende vuijt andere redenen
+hieboven verhaelt, vuijt onser sunderlinger graacien
+gereleveert ende releveren bij desen, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen dagen soo hebben wij onsen segel
+hieraen doen hangen behoudelijck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenijegelijcken andere dessijns,
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van aprili int jaer ons heeren duysent ses-
+hondert ende achthien, onder opde plijcke stont
+aldus bijde eerstshertogen onderteekent
+voels, ende was gesegelt met eenen groenen
+segel vuijthangende in sijde snoeren"
+"copie van remissie voere
+meesteren janne stynen
+philips byder gratien goide ertshertoge van oistryck hertoge
+van bourgoingnen van lothr. van brabant van stier van ka$$ten
+van cram van lymburg van luxemburg ende van gelre greue van vlaenderen van
+habspurg van thirol van firette van hieburg van artois van bourgomgnien
+palatyn van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van
+zutphen mercgreve des heylichs roemschen ryck ende van borgauw lantgreue
+in elsaten heere van vrieslant van opter windische$$$g van portenauw van
+salms ende van mechelen allen den ghenen die dese onse brieve sullen
+sien oft hoeren lesen saluyt wy hebben ontfangen die oitmoedige supplicatie
+van meesteren janne stynen inhoudende hoe dat nae dien hy suppliant
+jammerlic verminct zyn vyngeren afgehouwen ende zyn hoot in diuersen plaetsen
+doergehouwen geweest hebbende van zynder officien van secretaris e$ord$ax
+in brabant verlaten ende gepr$eert es geweest naden welcken hy hem
+met zynder huys$$$ ende huysgesinne heeft moeten vertrecken vuyt zy$$
+goeden van grobbendonck die welcke hy gevonden heeft zeere vervallen
+ende vergaen in hen selven dair toe in grooten lasten ende schulden
+die hy gemaict hadde inder langer siecten by hem geleden overmits zynder
+voirs. quetsueren ende mits dien dat die ondersaten der voirs. goeden
+ende heerlicheyt van grobbendonck dair af hy die vrouwe ende eenige
+dochtere getruwt heeft geplogen hebben hier voertyts hueren heere
+een gracelicheyt ende gratuiteyt tot hueren nyeuwen aencomende te
+gheuen$ ende andere diuerse dyensten te doene soe heeft hy zynen voirs.
+ondersaten te meerstonden versocht ende gebeden dat zy hem zynen
+nyeuwen willecomme souden willen gheven ende ghunnen dwelc by
+enigen mits den ongunste oft partyscape die zy tegen hem droegen
+altyt belet ende verachtert es geweest overmits den welcken de
+voirs. suppliant hem be$$dende in grooter noot ende dagelicx gedreycht
+voere syn sculden gevangen te worddene ende zunderlinge in grooter
+cranckheyt ende onsynnicheyt van hoode dair hy dicwils inne es
+zunderlinge als die mane oft den tyt verandert niet wetende
+noch hebbende eenen vrint inder werelt die hem troost oft bystant
+hadde willen doen heeft half vuyt desperantien ende puerder onsynnicheyt
+eenen besloten brief gemaict ende metten cleynen signette van zynen
+secretaryscape dwelck hy plachte gebruycken toegesegelt ende metten
+hanteyken meester peter middelborch dwelc hy geconterfeyt heeft
+geteykent ende synen ondersaten van grobbendonck gesonden
+byden welcken hen van onsen wegen bevolen wordt den voirs. suppliant
+de somme van zesshondert gouden gulden voere zynen willecomme
+te gheven$ welcken brief int openbaere comende ende zunderlinge
+dat hy suppliant tvoers. hanteyken hadde geconterfeyt soe es zyn
+voirs. heerlicheyt van grobbendonck in onsen handen gestelt geweest
+ende de selve suppliant gedaecht te compareren in persoene voere onse
+lieve ende getruwe stadhoudere ende mannen van leene van brabant
+opte verbuerte van zynen leene ende hoewel hy tvoirs. hanteyken
+vuyt puerder cranckheyt van zynen onge$$chten ende desperantien
+gemaect heeft ende dat hem dat hertelycken leet es soe heeft hy vuyt
+vreesen van justitien onse landen ende alle zyne goeden moeten habandonneren
+aldair hy niet en soude dorren wedercomen noch conuerseren ten waere
+dat hem gratien ende genade van zynder voirs. mesdaet ende abuyse
+by ons gedaen waere ons dair om oitmoedelic biddende
+wairom soe eest dat wy aengesien den armen staet ende groote
+fortuyne ende ongeual des voirs. suppliant van zynder voirs. suppliant van
+quetsueren dair hy onnoeselic ende jammerlic toegecomen is medelyden ende
+compassie hebbende met zynder crancheyt geneycht wesende tot synder bede ende
+willende altyt gratie ende genade prefereren strangheyt van rechte
+hebben den voirs. meesteren janne stynen in geualle als bouen
+quytgeschouwen geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven vuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gratien
+mits desen die voirs. misdaet ende abuys ende alle penen boeten kueren
+ende brueken het zy van liue leden oft goeden inde welcke hy overmits
+ende vuyt saken vander seluer misdaet ende abuyse enichsins tegen ons ende
+den gerichte geuallen mach zyn stellende hem als van desen wederom
+in zyner eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden niet
+verbuert zynde op dat hy enige hebbe hem oirlouende ende consenterende
+dat hy dien niet tegenstaende sal mogen gaen heeren ende verheeren
+alomme bynnen onsen voirs. landen van brabant ende anderen van overmaze
+gelycherwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vander voers. misdaet
+ende abuyse imponerende hier op een eewich geswych onsen procureur $$$
+van brabant ende allen anderen officieren dien dat enichsins aengaen mach
+eerlycke reparatie nochtans yerst ende voer al gedaen ons ende der partyen
+geinteresseerde soe verre die nyet gedaen en zyn ende dair enige toe stae
+ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehou den syn dat aen ons
+te beteren ciuilic nae dit gelegentheyt ende exigende vanden voirs. stucke
+ende die faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen
+lieven ende getruwen riddere ende cancellier den heere van orbays ende van malene
+ende den anderen luden van onsen raide geord$$t in onsen voirs. lande van
+brabant ontbieden hier om ende beuelen den seluen onsen
+cancellier ende anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen
+die ghene die dair om selen behoeren geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen totter verificatien ende interinemente van desen ende
+totter arbitragien ende taxacien vander voirs. ciuylder beternissen inder
+manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien gedaen ende die voirs. ciuile
+beternisse gearbitreert getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen
+ontfanck dair af te makene tot onsen behoef zy onse drosset van
+brabant meyer van loeuen amman van bruessel schoutheten van
+antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvele ende van
+onsen walschen lande van brabant ende alle andere onse ende der smaelre
+heeren ambachteren richteren ende dieneren inden seluen onsen lande
+geseten ende hueren stedehouderen nv zynde ende namails wesende ende
+een yegelic van hen soe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser
+onser gratien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelic
+ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem dair tegen te doene
+oft te laten geschieden aen synen voirs. lyue leden oft goeden enigen
+hynder stoot oft letsel ter contrarien mair soe verre die voirs. suppliant
+oft syne voers. goeden niet verbuert zynde zyn oft waeren ten oc suyne
+van desen aengetast gearresteert oft gecommert zy die sonder vertreck
+ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot volcomender ende geheelder deliurantie
+want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen gegeuen in onser stad van bruessel opten lesten dach
+van octobry int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende twee
+aldus onderge$$ by mynen heere den erthertoge ende geteykent hu de str#
+geco$$oneert ende beuonden geordende
+metten originale by my"
+"remission pour jehan de mazy demourant a rohcquierez
+pour ung $$$ par luy $$$ sur la personne
+avoir voulut efforce une $$$ fille
+que $$$ sa voulonte
+maximilian et phelippe par la grace de dieu archiducz daustrice
+ducz de bourgouigne de lothraine de brabant de lembourg de lutcembourg
+et de quelres contes de flandres dartois de bourgoigne palatins de
+haynnau de hollande de zeelande de namur et de zuytphen, marquises
+du saint empire seigneurs de frise de salins et de malines savoir
+faisons a tous nous avoir recue lumble supplicacion de jehan de
+mazy demourant a rohcquierez empres notre ville de nyvelle $
+contenant que comme de puis naquerres ledit suppliant a trouve
+en sa maison une $$$ fille de la maison de de bierniemont pour
+avoir du braix pour brasser en sa maison alaquelle ledit suppiant
+en fist delivrer par sa femme tant quelle * vouloit avoir et
+incontinant se parti devant ladite fille en allant en ung bois estant
+entre sa maison dudit suppliant et la maison de ladite fille et quant
+ladicte fille vient audict bois ledict suppliant luy osta son sacq et par
+forche len vouloit apresser den avoir sa voulente comme de la
+cougnoistre charnelement et combien que ladicte fille soy deffendi tout
+le mieulx quelle povoit de fait er de parrolles toutefuoyes ledit
+suppliant ne vouloit cesser de son emprinse le constraindant si avant
+que la fille crya tant quelle povoit combien que ledit supliant
+lui estouppa la bouche dherbes et moistres quil trouva illecques
+et tant que finablement y survient ung homme voyant lequel homme
+ledit suppliant laissa ladicte fille sans parfaire naccomplir sadicte
+voulente et $$pnable empro$$$ pour occasion duquel cas ledit
+suppliant doubtant rigeur de justice noseroit jamais converser
+en notredit pays de brabant mais le $$ endroit $$ ztenir absent
+et vivre en povrete et misere en estrainges marches se notre grace
+et misericorde neluy estoit sur et impartie dont actendu ce que
+dit est meismement ladvenue dudit cas et que ledit suppliant a
+touiours este de bonne vie fame et renommee sans oucques avoir
+este attaint ou $$$ daucun autre vilain cas blasmie ou
+reproche si comme il dist il nous a fait treshumblement supplier
+pourquoy nous ces choses considerees ayans pitie et compassion
+dudit suppliant voulons adez grace et misericorde preferer a
+rigeur de justice avons a icellui suppliant ou cas dessusdict quicte
+remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de notre certaine
+science et de grace especial par ces presetes le fait et cas dessusdict
+ensemble toute paine amende et offense corporelle et criminele
+en quoy pour occasion des choses dessusdites les circunstances et deppendences
+ou aucuns dicelles il a et peult avoir mesprins et estre encouru
+envers nous et justice et lavons quant a ce restitue et restituons
+a ses bonne fame et renommee ou pays et a ses biens non confisquez
+sacuns en y a en imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur
+et a tous noz autres officiers quelzconques satiffoction toutefvois
+face a partie premierement et avant tout enire se $$$ face nest
+civilement tant seullement et parmy et moyennant ce que
+ledit suppliant sera tenus dele nous amender civilement selon
+lexigence du cas et la faculte de ses biens a larbitraige et tauxacoion
+de noz aimez et feaulx les chancellier et autres genz de notre conseil
+en brabant que a ce avons commis et commectons par cesdits presentes $
+$ donnons en mandement a iceulx noz chancellier et autres gens
+de notre conseil en brabant que appelle pardevant eulx iceulx
+qui pour ce feront a appeler ils procedentet facent proceder bien
+et diligemment ala verification et interinement de ces presentes
+et alarbitraige et tauxation de ladite amende civile ainsi et par
+la maniere quil appartiendra et ce fait et ladite amende civile ainsi
+tauxee et payee a notre rentmaistre cui ce regardera lequel den
+sera tenu den faire recepte a notre prouffit mandons a iceulx
+chancellier et gens de conseil a noz seneschal bailli de nyvelle
+et de notre $$$ pays de brabant et a tous autres noz justiciers
+et officiers presents et avenir leurs $$$ et a chacun deulx en droit
+soy et sicomme alui appartiendra que de notre presente remission et
+pardon selon et par la maniere que dit est ils facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant plainement paysiblement **joyr et
+user sans lui faire ou donner ne souffffrir estre fait ou donne ores
+ne pour le temps advenir en corps ne en biens quelque arrest
+destourbier ou empeschement au contraire et afin que ce soit
+chose ferme et estable a tousiours nous avons fait mectre notre
+seel a ces presentes saulf en autres choses notre droit et $$$ en
+toutes donne en notre ville de bruxelles le xij jour du mois
+davril lan de grace mil quatrecens quatrevings et cincq
+apres pasques ainsi signe par monseigneur le duc ou voirs
+messeigneur robert cotereau chancelier maistres jehan de houthem jehan
+de coudenberghe jehan de watermale et autres du conseil
+estoient present greyve visa
+collonn$$ aux letres originaulx
+et $$$ par moy"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden tegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+nicolas de mohimon geboren in onsen lande ende graefscape van namen
+inhoudende hoe dat hy suppliant opten zesten dach van februario anno xvc
+xxxvy doentertyt wonende ende residerende in onsen stadt van lovenen heeft
+sitten drincken in een wyntaverne geheeten spaengien met hans
+van aken ende eenige andere daermede oick was zekere vrouwe persoen
+oft vrouw concubine des voirs. hans van aken ende tegen den avont
+tusschen dlicht ende donckere zoe zyn de voers. hans ende hy suppliant
+uuyter voers. taverne gegaen latende aldaer de voers. vrouwepersoen
+der welcker de voers. hans beval van daer nyet te gane noch te
+scheydene ende hem aldaer te verwachtene maer desen nyethegestaende
+is de voirs. vrouwe persoen den voirs. hans van achter gevolght
+ende comende opte groote merct binnen onsen voirs. stadt van loevenen
+ende de voirs. hans siende de voers. vrouwe persoen volghen heeft
+de selve vrouwe persoen metten platte van zynen messe op huere
+lyff geslagen zoe dat ter zaken van dien aldaer groot rumeur
+gemaect wordde ende met dien zoe is aldaer comme gaende ende
+lydende zyns weechs wylen heere chrispiaen priestere ende canonick
+van sinte peeters tot loevenen diewelcke hem wilde onderwinden
+ende den voirs. hans van aken berespen ende berspreken van ende dat hy de
+vrouwe peroen inder manieren voers. sloech soe dat tusschen den
+voirs. hans ende heere chrispiaen zekere woirden geresen ter causen
+vanden welcken de voirs. hans trock zyn lanck mess maniere
+makende den voirs. heere chrispiaen daermede te willen slaen dwelck
+ziende de zelve heere chrispiaen nam des suppliants mantel oft cappe
+van zynen schouweren deselve windende om zynen arm om hem
+daermede te beschudden ende preserveren vanden slagen des voirs.
+hans van aken vliedende ende loopende alsoe deselve heere
+chrispiaen metten mantel oft cappe des voirs. suppliants int huys van eenen
+geheeten lambrecht van huldegaerden daeromtrent woenende
+om hem aldaer te salveren aldaer de zelve hans hem is
+nageloopen ende de voirs. suppliant gevolgt om zynen mantel werhom
+te hebbene nyet hebbende de suppliant eenich mess oft wapen
+noch yet scherps over hem welcke heere chrispiaen aldaer in
+huys gesloten ende gesalveert zynde heeft de voers. hans op de duere
+ende veynster vanden selven huyse gevuyst geclopt ende gestoken
+ende de voirs. suppliant heeft oic opte duere geclopt oft gestooken seggende
+datmen hem zynen mantel wederom geven soude ende de
+huysvrouwe vanden voirs. lambrecht tselve hoirende zyn uuytgecomen
+aldaer onder dandere oic was wylen andries mess dwelck
+ziende de voirs. hans ende dat de voirs. gebueren hem op wilden
+heeft onder dezelve gebueren met zynen messe geslagen ende daermede
+den voirs andries eenen slach oft quetsure op zyn hooft gegeven van
+welcke quetsure deselven andries wezende een schamel arbeyter
+dienen doen tertyt tot lovenen int gasthuys droech is binnen acht
+oft thien dagen daerna deser werelt overleden ende hoe wel
+de voirs. suppliant als voers. is vanden voers. feyte egeenssins culpabel
+en is noch daermede hantdadich oft strytvaer en is geweest
+noch eenige occasie daertoe gegeven maer zonder eenige
+wapene oft mes over hem te hebbene alleenlyck is gevolgt
+om zyn voirs. cappe oft mantel wederom te hebbene hebbende
+oic de suppliant voere zoe vele alst hem aengaet der partien
+geinteresseerde daeraff behoirlyck satisfactie gedaen nyettemin
+want hy suppliant is geweest vanden geselscape des voirs. hans
+ende daerby ende tegenwoerdich geweest daer tvoers. feyt gebuerde
+zoe heeft hy suppliant achterlatende den voirs. zynen mantel oft
+cappe ende beduchtende rigeur van justicien hem geabsenteert
+uuyt onse voers. stad van lovenen ende lande van brabant ende andere onse
+landen aldaer hy nyet en zoude wederkeeren hanteren
+noch converseren ten waere dat onse gracie ende genade hem hierop
+wordde geextendeert ende verleent ons dairom
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wezende ter beden des voirs. nicolas suppliants ende willende hem in
+dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte
+remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve
+alle tgene des de voirs. suppliant ter causen voers. ende des daeraff dependeert
+tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+mitsgaders alle offfensie ende bruecke corporele ende criminele
+daerinne hy ter causen van dyen eenichssins gevallen soude mogen
+zyn ende hebben hem daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voerde
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant onsen meyere van loven
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partien
+geinteresseerden indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+#
+gehouden zal zyn ter causen voirs. tonsen behoeve te betalene
+amende civile naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van
+zynen goeden ende oick te betalene de costen van justicien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van
+onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daeromme ende bevelen denselven onsen
+cancellier ende raedsluden dat voere hen geroepen degene die dairom
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatie van
+ende moderatie vanden voers. amende ende costen alzoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voers. suppliant gehouden
+zal zyn te versueckene ende hem in persoen te presenteren in onsen
+voers. raede binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te
+pene van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende
+dezelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren zal zy onse
+voers. procureur generael in brabant onse meyer van loven ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen zal mogen huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem
+toebehoiren zal doen laten ende gedogen den voers. suppliant
+van desen tegwoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van
+#sy hieraf af verantwort
+byden ontfangeer vanden exploiten
+alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder letssel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen
+goeden daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy
+die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen recht ende eenen jegelyck anderen dessyns gegeven
+in onsen stadt van bruessel inde maent van octobri int jaere
+onssen heeren duysent vyfhondert ende vertich van onsen keyserrycke
+txxie ende van onsen rycke van castillien ende anderen txxve
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede
+ende geteekent boudewyns visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+metten oirginaelen brieven by my
+jacuwez"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours
+auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc
+et charles par la mesme grace archiducz daustriche prince
+despaignes des deux cecilles de jerusalem etc ducs de bourgogne
+de lothier de brabant de stier de carente de carniole de lembourg de
+luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg
+de thirol dartois de bourgogne palatins et de haynnaw
+lantgraves delsate princes de zwave marquis de
+burgaw et du saint empire de hollande de zeelande de ferrette de
+kyeburg de namur et de zuytphen contes seigneurs de
+frize des marches desclavonie de portenaw de salins
+et de malines savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de henry loys
+povre homme chargie de femme et de chincq ou six
+petis enffans bourgois de notre ville de louvain contenant
+comme le xij e jour d octobre derrenier passe ledir suppliant
+allant par les rues en notredite ville de louvain avec ung
+clerc nomme kempus et passant devant ungne taverne
+en la rue qui maine a tillemont entre les deux portes
+la ou il ne pend aucune enseigne mais on y vent de
+la cervoise ledit suppliant et kempus entrerent dedens et
+y trouverent trois compaignons buvans dont lun se
+nommoit cornelis van testellen et les deux aultres johannes
+hoesen et willeken van testellen ausquelz demanderent
+se il ny avoit illecq milz gens de frize et lun diceulx
+trois dist entres ens et buvez une foiz aquoy ledit suppliant
+respondit je nay point grant soif toutesvoyes il beut
+une fois ou deux et apres jecta sur la table largent pour
+payer ung pot de cervoise a intentien de soy en aller
+et lui estant en la compaignie dit atendez et buvez mieulx
+il y viendra tantost icy des gens de frise que demandez et ce
+fait demoura ledit suppliant et kempus encoires ung petit
+actendant apres les frisons pour boire avec eulx qui
+leur avoient promis dy venir et lors ledit suppliant
+sen alla dehors pour faire son eane et lui estant illecq
+faisant son eane oy que lun des trois compaignons
+qui estoient demourez a la table et qui estoit yvre
+dit en thiois laissez moy aller et je lui donneray ung
+knoop gat et se party de la dite table et vint a lhuys
+ou ledit suppliant devoit retourner tenant sa daghe devant
+son ventre et ledit suppliant qui avoit entendu ces parolles
+sen vint alhuys et mist la main sur la daghe dicellui
+compaignon et le tira dehors sans lui en faire mal
+et la porta en la chambre avec ledit compaignon
+ou les aultres buvoient et dit ainsi comment
+me donnez vous maintenant ce knop gat que vous
+me voulez donner et lors dirent les aultres compaignons
+qui estoient la present rendez lui sa daghe ce que ledit suppliant
+fist voulentiers et beut a luy et ny eult autre chose
+fait. et certaine espace de temps apres ung des
+compaignons demanda audit suppliant combien de temps
+y avoit que nous eusmes une foiz parolles ensamble
+et ledit suppliant respondy laissez cela passer il nen
+fault point parler icy demain ou apres nous en
+ferons bien et trouverons bien lun lautre sans
+mil mal penser a dont ledit compaignon respondy
+se demain ou apres nous devons trouvez lun lautre
+il luy auroit trop long temps et en disant ces
+parolles print ung gros bois et en frappa ledit suppliant
+sur la teste de telle sorte quil labaty par terre
+et ledit cornelis van testellen et lautre compaignon
+tirerent leurs bastons pour luy copper la gorge et
+fraperent sur ledit suppliant qui gisoit abatu a terre
+et qui tenoit ses mains devant son col craindant
+que lon lui eust coppe la gorge par telle fason
+facson quilz le blescherent bien fort au col
+es deux mains et pres ung doit tout jus dont
+ledit suppliant cryoit merchy disant jen ay assez
+et lesdits compaignons cuidant quil deust mourir
+sen allerent apres ledit kempus et disoient tuons
+cestuy icy car lautre en a assez et en ce faisant
+ledit suppliant luy qui lors revint a memoire se releva
+et tira ung baton quil avoit et en soy deffendant
+frappa sur ledit cornelis testellen ung cop sur la
+teste du bout de son basto baton duquel cop ledit
+cornelis testellen termina vie par mort a loccasion
+duquel cas ledit supliant amerement desplaisant de
+lavenue dicellui sest depuis absente de notredit pays
+de brabant ou il noseroit retourner ains luy
+fauldroit et conviendroit tenir absent en estranges
+marches et contrees en grant povrete et misere
+lui sa femme et petis enffans se notre grace
+et misericorde ne luy estoient sur ce imparties
+si comme il dit en nous requerant tres humblement
+pour icellui. pour ce est il que nous les
+choses dessusdites considerees, ayant pitie et
+compassion dudit henry loys suppliant et lui veuillans
+en ceste partie grace et misericorde preferer
+a rigueur de justice, a nous audit henry par
+ladvis et deliberation de notre treschere et tres amee
+fille de nous empereur dame et tante de nous
+charles larchiducesse daustriche ducesse et
+contesse de bourgogne douagierede savoye regente et gouvernante etc
+et des gens de notre prive conseil estans lez elle ou cas
+dessusdit quicte remis et pardonne quictons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+homicide desus declaire ensemble toute paine et offence
+corporelle et criminelle en quoy pour raison et occasion
+dicelluy il puet avoir mesprins offence et estre
+encouru envers nous et justice et lavons quant a
+ce restitue et restituons a ses bonne fame et renomee
+en notredit pays de brabant et ses biens non confisquez
+saucuns en a tout ainsi quil estoit auparavant
+ledit cas advenu imposant sur ce scillence perpetuel
+a notre procureur general de brabant et tous noz aultres
+justiciers et officiers quelzconques satisfaction
+toutsvoyes faicte a partie interessee premierement
+et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet
+civillement tant seullement et moyennant
+aussi quil sera tenu amender ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens a lordonnance et tauxation de noz
+amez et feaulx les chancellier et gens de notre
+conseil en brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement ausdits de notre conseil en brabant
+que appellez pardevant eulx ceulx qui pour ce
+feront a appeler ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de sesdites presentes
+et a la tauxation et ordonnancement de ladite amende
+civile et ce fait et icelle amende civille tauxee
+arbitree et payee es mains de celluy de noz
+receveurs quil appartiendra qui sera tenu den faire
+recepte et rendre compte et relicqua a notre profijt
+avec les aultres deniers de sa recepte ils et
+tous autres noz justiciers officiers et subgects
+cui ce puet et pourra touchier et regarder
+et chacun deulx endroit soy et si comme a lui
+appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quictance remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est
+plainement et paisiblement joyr et user
+sans lui faire mectre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne ores ne en temps avenir en
+corps ne en biens aucun arrest destourbier
+ou emperschement au contraire mais se son corps
+ou aucuns de sesdits biens non confisquez sont
+ou estoient pour ce prins saisiz arrestez ou
+empeschez mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car
+ainsi nous plaist il et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousjours nous avons faict mectre
+notre seel a ces presentes saulf en autres choses notre
+droit et lautruy entoutes donne en notre ville
+de malines ou mois de janvier lan de grace mil
+cincqcens et onze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvj e et
+de hungrie etc le xxij e et sur le reploy avoit escript
+ainsy par lempereur et monseigneur larsiduc
+en leur conseil et signe dijcke et encoires visas
+collationne a loriginal
+par moy
+n. strate $$"
+"remisse van
+dootslage
+philippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc de bourgoigne
+de lothier de branant de stier de haren$$ de cram de lembourg de
+luxembourg et de geldres conte de flandres dartois de bourgoingne
+palatin de haynau de hollande de zeelande de namur et de
+zuytphen marquis du saint empire des romains et de borgauw
+lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windesch$$$$
+van portenauw $ seigneur de frize et de sur la marche desclavonie
+de porrtenauw de salins et de malines. savoir faisons a tous
+presens et avenir nous avoir receu lumble supplication et
+requeste de piere le ho povre compaignon laboureur natif du
+village dittre lez breyne la lieu de notre romant pays de brabant
+contenant comment passe deux ans ou environ ainsi que ledits suppliant
+estoit alle jouer a la ducasse en ung hameau nomme lermite
+terre dudit breyne enpres duquel il estoit demourant ung
+nemme toussain le rousseau sergant ilec requeste audit suppliant
+luy vouloir assister a prendre au corps ung compaignon que
+illec ruoit l$$$ lequel icelluy suppliant cognaissoit ass$$
+f.....
+et en allant avec ledit sergant a ledit suppliant veu que ung sien
+cousin germain nomme hacquinot ghoes et $$$ filz de gillo nicaise
+avoient * et debat contre quatre compaignons a $$$ savoir regnault
+gerymeau ung nomme myname ung aultre nomme hanno
+et symon reyen et tassin que sondit y cousin qui estoit en
+grant dangier de sa vie ne feust outraige habandona
+ledit sergant et sen ala a tout ung faulcon quil avoit en
+sa main ou ledit debat se faisoit a intencon$$$ de de y mectre
+reme$$ et tost apres survindrent encores a layde de
+sondit cousin cincy compaignons du village dudit brayne
+et tellement se $$$ le debat entre eulx que ledit reynault
+gerynneau qui estoit la contrepartie du cousin dudit suppliant
+receupt cincq plans dont deux jours apres il termina
+de vie par mort et combien que de ladvenement dudit cas
+ledit suppliant soit tres deplaisant et que audit deffunct ne
+a aultres il ne bailla aucuns cops touteffois doubtant
+rigeur de justice il sest tousiours depuis absente de
+noz pays et seignouries v..;ant en grant povrete en nous
+suppliant luy sur ce vouloir impartir notre grace et
+remission et luy sur ce faire expedier noz litres patentes en forme deue
+pour ce est il que nous ces choses considerees voulans adez
+notre grace et misericorde preferer devant rigeur de justice audit
+suppliant avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne quitons
+remectons et pardonons de grace espcealement par ces precentes ledit fait
+et cas dont dessus est faicte menten$$$ ensemble toutes offenses
+et peynes corporelles et crimineles et civiles enquoy il peult
+estre encourru et $$$ mesprins envers nous et justice
+et lavons $$$ a ce restitue et restituons a ses bonnes
+fame et renommee au pays et a tous ses biens non confisquez
+se aulcuns en a en imposant sur ce silence a notre procureur
+generael en brbant et a tous aultres noz justiciers officiers
+quelconques cui ce regardera satisfacion toutteffois faicte
+a partir se faicte nest et $$$ y chiet pour$$
+que ledit suppliant sera tenu amender ledit fait envers nous
+$$$ fait tant seulement a larbitraige tacacion et
+modercion de noz aimez et feaulx le seigneur dorbais et
+de malene chavallier chancellier et aultres gens de
+notre conseil ordonez en brabant lesquelz avons a ce
+commis et commectons par ces presentes mandons et commandons
+icelluy notre chancellier et aultres gens de notredit conseil que
+appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils procedent
+bien et leaulment a linteri lenterienement et verification de cesdits
+prese-ntes $$$ aussi al la taxacion et moderation de ladite
+civile amende et ce fait et ladite civile amende payee es mains
+de notre receptuer cui il appartiendra lequel sera tenu en faire
+et rendre compte a notre prouffit ilz et tous aultres noz
+justiciers er officiers ensemble les justiciers et officiers de noz
+bass$$$ seigneurs et vassaulx de notre pays de brabant cui ce
+regardera ledit suppliant de notredit grace quitance et remission
+facent et laissent plainemendt et paisiblemendt joyer et user
+sans luy en ce faire ne ce faire et faire ne souffrir estre fait en corps ou
+biens aucun destourbier ou enc$$schement au contraire a$$
+se ledit suppliant ou ses biens a reste cause soyent arrester
+ou detinez les tantost et sans delay mecter et f$$dts omectre
+ou del$$re car ainsi nous plaist il et affin que ce
+soit chose ferme et estable a tousiours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf en toutes aulres choses
+notre droit et a laultruy le sien donne en notre ville
+de bruxelles le darnier jour du mois de novembre
+lan de grace mil cincqcens et trois ainsi escript
+dessoubz sur la plicque par mon seigneur larchiduc
+et signe m husoel
+collonne a loriginal
+par moij
+in de marge: et sarspurg de thirolle
+de sirette de freburg"
+"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende
+toecommenden dat wy ontfanghen hebben die
+oitmoedige supplicatie van henryck van gelre
+geboren tot herentals inhoudende hoe dat hy
+suppliant altyts heeft geweest van goeden levene
+neerstelyck zijn broot gewonnen ende gestaen tot
+goeden naeme ende fame is nochtans geschiet opten
+xxxien dach van meerte lestleden dat hij suppliant
+heeft gesocht te spreken eenen peeteren tsyen
+inwoonder onser voirscreven stadt ende want hem
+wordde geseit dat die voirscreven peeter was ten
+huyse van jan versluysen zoe is hy suppliant
+aldaer ontrent vijff uren inden avont gegaen
+ende alzoe de voirscreven peeter aldaer sat en dranck
+heeft hy den suppliant by hem gehouden aldaer
+hy suppliant verdronck eenen stuiver sonder
+meer ende bynnen middelen tyde zekerlyck twee
+anderen te weten jaspar vanden eynde ende bastiaen
+wuyts zyn inde strate daer de voirscreven jan versluysen
+woonde twistich ende strytbarich gewordden tegen
+eenen hendyck nuyens om dwelck te beletten
+hebben die gebueren den voirscreven jaspar ende bastiaen
+ten huyse van eenen joris maesmans in huys
+ende den voirscreven henrycken nuyens dat buyte gesloten
+dair vuyt men hun niet en heeft willen laten gaen
+nyetemin syn ten lesten heymelyck dair vuyt geraeckt
+ende hebben als furieuse grooten thier gemaeck
+willen andere lieden overlast doen die selve moesten
+ontloopen ende want hy suppliant by zyn buer
+werdde gehaelt om t’huys te commenen soe liet hy
+zynen buer ten huyse des voirscreven jans versluysen
+over zyn geloick ende is alsoe ontrent negen uren
+inde avont naer huys gegaen sonder yemant te miesdoene
+oft te missegge aldaer nochtans onderwegen zyn
+hem overgecomen de voirscreven jaspar ende bastiaen ende
+heeft die selve jaspar nae hem suppliant met een
+rappiere gesteken ende bestiaen met een steen geworpen
+zoe dat hy suppliant beducht by hum overvallen ende
+van zyn lyve gevelt te wordden gelyc hy eertyds
+eens by avondt tzyn onscult totter doot toe hadde
+gequetst geweest ende alsoe vreesen dat hem van
+gelycke soude gescien heeft totten voirscreven persoon
+geroepen laet my gaen ende siende dat hy
+niet voer by en mochte seyde anderwerf in effect
+laet my gaen oft sal u oft my berouwen maer
+en hebben hem niet verlaten soe dat hy suppliant
+vuyt perplexiteyt ende om die doot tontgaene heeft
+met zyn opsteker naeden voirscreven bastiaen wuyts
+incomede gesteken en tweemael geraeck soe dat
+hy daeraf naderhant is gestorven tot grooten leetwesen
+desselfs suppliants ende hoewel tselve is by den
+suppliant gelyck voirscreven is alleene gedaen om selve
+vande lyve met gewelt te woidden$ gelyc oick
+die voirscreven bastiaen wuyts bekennende zyn ongelyck
+heeft tot diverse stonden ende in iegenwoirdigeyt van diverse
+persoonen in zyn ziecbedde hem suppliant vergeven al
+des hy suppliant hem hadde gedaen bekennende dat het
+zyn scult was dat oick de suppliant partye geinter
+geinteresseerde heeft gecontenteert nochtans
+vreesende rigeur van iustitien ende soude in onsen
+landen met vigeurlyck derven hanteren ende converseren
+maer in vremde landen moeten dolen ende in grooter
+miserie leven ten waer dat hem suppliant wordden
+verleent onse gratie ende genaede zoe hy seght ons
+om deselve oitmoedelyck bidden waeromme zoe eest
+dat wy de sake voirscreven overgemercte geneycht wesende
+ter beden des voirscreven suppliants ende willende den
+selven in dit stuck gratie ende genaede prefereren voer
+riguer van rechte hebben hem inden gevallen
+als boven cuytgescolden vergeven ende geremitteert
+scelden quit en vergeven ende remitteren vuyt
+zunderlynger gratien by dese onsen brieven tfeyt ende ongeval
+voer verhaelt mitsgaders alle offensie ende breucke
+corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits
+ende vuyt saken van tgheen des voirscreven is tegens ons
+onse hoocheyt ende iustitie eenichsyns mach
+hebbe ontgaen ende misdragen ende hebben hem
+dien aengaende vederstelt ende gerestitueert stellen
+veder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende
+fame in onsen voirscreven landen van brabant ende allen
+anderen onsen landen en heerlicheyden tot zynen
+onverbeurde goede indien hy ieenighe onder ons
+heeft gelyck ende in alder allen maniere zoe hy was
+voerde toecompste vanden voirsreven feite ende ongeval
+imponeren hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur general in brabant ende allen anderen onsen
+iustititien ende officieren wie sy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
+geinteresseerde indien die noch niet gedaen en zyn
+ende eenige dair toe staet ommelyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voirscreven suppliant gehouden sal syn het voirscreven van
+ons te betelen onnelyck naer gelegentheyt vande
+saecken ende faculteyt van zyne goede met oick te
+betaelen die redelyck costen van iustitien hieromme
+alreede gedaen ende te doen allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwe die cancellier ende luyden
+van onsen raide in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende commmitteren by desen ende
+den welke wy ontbieden ende bevelen dat
+voer hem geroepen te zyn zy procederen wel ende duegdelyck ter
+verificatien ende interventien van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vanden voirscreven amende ende costen van
+iustitien alzoe zy sullen vinden behoiren welck
+interveneniet de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voirscreven raide binnen zess maende naestcomende opte
+pene van te verbeuren deffect van desen ende
+dat gedaen ende de voirscreven amende civile ende costen van
+iustitien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande
+geenen dien dat behoiren sal zi onsen voirscreven
+procureur generael ende alle andere rechter en iusticien
+officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal moegen hueren stedehauderen
+ende eenige van hun besunderlyck zoe hem toe
+behoiren zal doen laten ende gedoogen den
+voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien en remissien ende van allen inhauden
+van des einder vuegen ende mannieren voere
+verhaelt rustelyck vreedelyck volcomelyc
+ende tenelyck genieten ende gebruickende
+sonder hem te doene oft te laeten gescieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel
+ofte moenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indien zyn lyf ofte enige van zyn
+onverbeurden goeden daeromme gena$ge gearresteert
+becommert oft beleth vaeren dat zy die zetten ende
+stellen oft doen zetten ende stellen terstont ende zonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alzoe gelieft ende ten einde dat
+dit vast ende gestadich blive tot eewigen daghen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen gehangen
+behoudelyck in andere dinge onse
+rechteren ende eenige anderen dessyns in allen
+gegeven in onser stadt van brusselle inde
+maent van iunio int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert en negenenvyftich van onsen rycke
+van spangien ende sicillien t iii° ende van napels
+t vi° op die pleicke stont gescreven byden
+coninck in zyne rade ende geteikent facuwez
+visa etc."
+"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van peter hasen
+inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden de voirs. suppliant drinckende
+ten huyse van boudewin winters met goert hasen zyn
+vader ende amelryck vander vueren getrouwt hebbende
+zyn zuster in een gelage ende een geheeten willem
+van winde met zyn consorten in een andere gelage
+ende nae dat de voirs. willem gesien hadde den voirs. supliant
+ende amelryck seyde tot hemluden ghy loeveners en hebt
+ghy myn gansen niet gesien met meer andere iniurieuse
+woerden tot drye oft vier reysen toe seggende dairop
+zy quetlich antworden willem zwyghet dairaff wy
+en dragens ons met aeve al wonen wy te loevenen wy
+zyn van thienen geboren wy brengen u een vriendelycken
+dronck de voirs. willem persisterende in zyn voernemen
+heeft andermale geseet en hebt ghy myn gansen niet
+gesien dairop de voirs. suppliant antworde willem ick
+bid u om die passie goids laet ons met vrede ende
+de voirs. amelrick seyde totten supliant swycht en
+drages u met aeve hebben die van loeven ghespeelt
+en hebt ghy myn gansen niet gesien zoe hebben die
+van thienen oick gespeelt hy da bom dat hoorende de
+voers. willem sonder meer woerden nam een quartpot
+met biere die worpende naerden voern. supliant ende
+amelrick zoe dat hy geraecte een jonck knechtken
+oudt omtrent twaelff jaren voer die tafele staende
+ende werp hem twee tanden uuyten monde zoe dat
+tselve knechkin opgenomen ende totten voirs. willem
+geseet sprinct uuyter veynster ghy hebt tknechtkin
+doot hy dat hoorende spranck ter veynster uuyt
+hebbende in zyn hant twee steenen de suppliant
+dit zyende ooc ten huyse uuyt commen zynde soe werp
+de selve willem met fellen moede twee reysen naden
+suppliant roupende her hoerezoenen waer zydy coempt
+aen met dyen loepende naden huyse van eenen
+genaempt peter van goidsnoven hem daer in meenende
+salveren maer de voirn. suppliant uuyt gramscap ende
+hitte van bloede liep naeden voirs. willem zoe
+dat hy hem achterhaelde aleer hy int huys conste
+gecomen ende gaf hem dair eenen steke in
+zyn schouwere de welcke de selve willem gevoelende
+hep inde kuekene vanden selven huyse nemende een
+spit vander schouwen om naden suppliant te loepene
+maer de voers. peeter suppliant met zynder huysvrouwen hielden
+hem alzoe dat hy niet uuyt en mochte vander
+welcke quetsure de voirs. willem is gecommen van
+levenen lyve ter doot ende hoe wel den suppliant
+de voirs. ongeval ende dootslach zeere leet is
+zoe heeft hy hem nochtans uuyt vreese van
+justicien geabsenteert uuyt onsen landen ende heerlicheden
+inden welcken hy niet en soude dorren wederkeren
+maer hem moeten houden in vreemden landen
+in grooter armoeden zoe verre hem onse gracie ende
+genade hierop niet en worde verleent alsoe hy
+seet ons dairomme oitmoedelyck biddende soe eist
+dat wy desen aengesien willende den voern. suppliant in
+desen gracie ende genade prefereren rigeur van justicien
+zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt vander heyliger
+passien onsen lyefs heeren die hy als hedent om onser
+alder verlossinge ende salicheyt geleden heeft aen
+den houdte des cruycen den selven supliant genegen
+wesende tot zyne bede ende begeerte hebben inden
+gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende
+vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+uuyt onser sunderlinger gracien by desen de mesdaet
+ende dootslach voirs. mitgaders oick alle penen ende
+emenden corporele ende criminele daer inne by hem
+overmits ende uuyt sake van tgene des voers. is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+zyne goede fame ende name in onse lande ende
+heerlicheyden van brabant ende van overmaze ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot
+zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren gelyck als hy was voirden
+voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen
+ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants
+van brabant hoedanige die zyn oft wesen moghen satisfactie
+nochtans yerts ende alvoeren gedaen der partien geinteresseert
+zoe verre die niet gedaen en ware civilick alleenlick
+behoudelick nochtans dat hy gehouden wert den voirs.
+dootslach iegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende voits
+te betalen die redelycken costen van justicie indien
+datter eenige gedaen ende naegevolght zyn ter taxatie
+ende arbitraigen van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die
+wy dair toe committeren ontbieden hieromme ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende luden van onsen rade
+in brabant dat voer hen geroupen de gene die
+dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelick totter
+verificatie ende interinemente van desen ende
+dat gedaen ende de voirs. civile boete getaxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden genen
+van onsen rentmeesteren oft officieren dient angaet
+die welcke gehouden sal zyn dairof ontfanck te
+maken rekening bewys ende reliqua te doen tot onsen
+prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant meyere van loevenen
+ende van thienen ende alle andere onsen ende
+onser vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant ende
+van overmaze hoedanich die zyn oft wesen moghen
+tegenwoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van desen onseen tegenwoirdiger gracien
+remissien ende quytscheldinghe inder manieren voirs.
+payselyck volcomelyck ende tot eewighen daghen doen
+ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+indien zyn lyf oft eenige van zyn ongeconfisqueerden
+goeden waren daeromme gevanghen becommert oft
+gearresteert dat zy die ter stont stellen oft doen
+stellen tot volcommen delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eewighen dagen soe hebben wy
+onsen zeghel hier aen doen hanghen behouden ons
+in allen anderen saken onze recht ende een yegelyck
+des zyns gegeven in onse stede van mechelen
+opten goeden vrydach inde maent van april int
+jaer onsenheeren duysent vyfhondert ende tweetwintich
+ende van onsen rycken te wetene vanden roomschen
+ende hongrie etc tiiiie ende van spaengnen etc tviiie
+staet ende atter$$unave voere de stat van
+bruessel voere vi jaeren inne $$ aen$ t$ janssens
+xvc ende xxv"
+"remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours auguste roy de germanie
+de hongrie dalmatie croatie etc et charles par la mesme grace archiducz
+daustriche prince despaengnes de deux cecilles de jerusalem etc ducs de bourgogne
+de lothier de brabant de stier de karente de carniole de lembourg de luxembourg et
+de gelres contes de flandres de habsbourg de tyrol de phirrette de kieburg
+dartois de bourgogne palatins de haynnaut de hollande de zeellande de namur
+et de zuytphen marquis du saint empire et de burgauv lantgraves
+delzate seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauw de salins
+et de malines savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir
+receu lumble supplication de loys seigneur de renel contenant comment le
+xvije jour du de juing ledit suppliant le seigneur de fallaix jaques de
+lisques claude de bissy et leurs complices en notre ville de bruxelles
+partirent du soir environ xj ou xij heures de lostel dudit de fallaix
+en intention de aller passer temps en la maison dune femme publique
+que len dit la grande hollandoise lez les estuves du pollepelle et
+venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle et
+requirent y entrer aquoy ladite hollandoize respondy quilz
+ny entreroient et ledit remonstrant et ses complices dirent que dont
+romperoient ils ladite porte et pour ce faire lapprocherent mais
+ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estans ou baz de ladite
+maison qui monterent en hault lesquelz tost aprez ou
+aucun deulx jetterent pierres apres icelui remonstrant et
+sesdits complices et firent leur effort de les touchier et bleschier
+a loccasion de quoy ung nomme tristram serviteur dudit seigneur de
+fallaix savanca donner ung cop de pit contre ladite porte
+sans la rompre et lors ledit seigneur de fallaix recouvra contre
+ladite porte qui estoit coppee par le mylieu et lentreouvrit
+de sorte que ung homme en se mectant sur ses mains
+y povoit entrer sy savanca ledit remonstrant et y entra
+et y trouva ung des compaignons de dedens ja dessendu
+pour deffendre ladite porte lequel pour ce faire rua ung coup
+aprez ledit renel remonstrant lequel il failly et lors ledit
+remonstrant pour la seurette de sa personne rua aprez lautre
+et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors sescrya
+ledit compaignon disant monseigneur lescuier pardonnez moy mais
+en ce disant il empoigna ledit remonstrant par le coullet que lors
+icelluy remonstrant pour sa seurette comme dessus lembracha et
+le getta sur ung bancq ce compaignon se releva et de
+rechief sailly ou col dudit remonstrant et lors ledit remonstrant
+pour sen deffendre lui donna anicoires ung coup de dage sans
+bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon lors querant
+senscaper sailly de la maison et le rencontra le seigneur de lisques
+lequel aiant oy le debat du remonstrant et ne savoit comme il
+luy estoit donna a ce compaignon ung coup de rapierre
+le remonstrant meu de chaleur monta en hault pour
+savoir qui estoient les aultres qui leur avoient jette de pierres
+et trouva ung aultre compaignon avec trois femmes
+communes auquel ledit remonstrant se parforcha donner de sa
+dage a quoy il fally au moyen de ce que le compaignon
+se jetta le val de la montee et le rencontra le seigneur de
+lisques qui rua aprez luy ne scet sil le toucha et puis
+le trouva le seigneur de fallaix lequel luy rua deux coupz de
+taille de sa dage et ung cop destocq sans savoir a la
+verite sil le blescha ne en quel endroit et ainsy que
+byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon
+qui avoit este bleschie le hurta si rudement quil le desmarcha
+deux ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tomba
+et ne luy feist ledit byssy riens mais entra en ladite maison
+et venant aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva
+le second compaignon qui le requist le laisser passer ce quil
+feist puis rencontra ce compaignon ung benedictus le
+sauvaige serviteur dudit byssy lequel semblablement le laissa
+passer et tost aprez entendirent ledit remonstrant et
+ses complices que lung de ces compaignons bleschies nomme
+jennin de mol filz de loste du poncelet dudit bruxelles
+termina de vie par mort dont ledit remonstrant a este et
+est amerement deplaisant et doubtant rigeur de justice
+il sest absente de notre dite ville de bruxelles et pays de
+brabant ou il nozeroit retourner ains conviendroit
+audit seigneur de renel laisser ses parens et amis et aussy
+a son grant regret notre service comme il dist est se notre grace
+ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est
+et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief
+est advenu et que en aultres choses jusques confidences dudit
+ores ledit suppliant est bien renomme et n avoit commis cas
+deshonneste il nous a tres humblement supplie et requis
+pour ce est il que nous ces choses considerees audit loys
+de renel suppliant inclinans a sa dicte requeste avons ou cas
+dessusdit quite remis et pardonne quittons remectons et pardonnons de grace
+espcial par ces presentes le cas et homicide dessuz declaire ensemble
+toute peyne amende et offence corporele criminele et civile
+en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offence
+et estre encourrus envers nous et justice et lavons quant
+a ce remis et restitue remettons et restituons a ses bonne
+fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns
+en a tout ainsy qul estoit auparavant ladvenue dudit cas
+en imposant sur ce scilence perpetuele a notre procureur general en
+brabant et a tous noz officiers quelzconques satisfaction
+faicte a partie interessee premierement et avant tout euvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement tant seulement sy donnons
+en mandement a nos amez et feaulz le chancellier et gens de
+notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce feront a appeler
+ils procedent bien et deuement a la verificacion et interinement
+de cesdites presentes et ce fait ilz et tous aultres noz officiers et
+justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs lieutenants
+et chacun deulx endroit soy et si comme a luy appartiendra facent
+seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace et remission
+ensamble de tout le contenu en cesdites presentes selon et par la
+maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement joyr
+et user sans leur faire mettre ou donner ne souffrir
+estre fait mis ou donne ores ne ou temps advenir aucun
+destourbier ou empeschement au contraire ains se soy corps
+ou ancuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins saisiz
+arrestez ou empeschez les mettent ou facent mectre tantost
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsy nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes
+en autres choses notre droit et autruy en toutes donne
+en notre cite d ausbourch le xxviije jour du mois de juing
+lan de grace mcincqcens et dix et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje
+et ainsy avoit escript sur le reploy par lempereur et monseigneur
+larchiduc et signe h de hane et encoires visa et
+sigillata de expresse mandato domini imperatores
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"