diff --git "a/data/page_by_page/train.csv" "b/data/page_by_page/train.csv"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/data/page_by_page/train.csv"
@@ -0,0 +1,34577 @@
+text
+"bede ende supplicatie ende hem willen in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden
+gevalle alsboven vergheven quytgeschonden ende geremitteert vergeven
+schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen
+tfeyt ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peyne ende boete
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dyen mit
+diesseraencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als hier af wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder goeder
+fame ende naeme in onse lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden mitgaders tzynen onverbeurden
+goeden indien hy er eenighe heeft alzoe hy was voer de
+toecompste van tvoerscreven mesuzen imponerende hier op
+een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur general ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerder partyen in dyen die noch nyet gedaen en is
+ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+de voirn. suppliant gehouden werdt tselve feyt ende mesuzen
+jegens ons te beteren oick civilyck naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te
+reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien
+in dyen hier inne eenighe gedaen zyn al ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy daertoe committeren den welcken
+wy bevelen dat voer hen geroepen de ghene dier behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen nae heure vorme ende inhouden
+welck interinemente hy suppliant gehouden sal zyn te versoucken
+in onsen voirs. raide van brabant bynnen zes maenden
+naestcomende nae.. date van desen upte peyne van te verliesen
+deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe
+vander amende civile ende costen van justicien voerseyt
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet"
+"indien zyn lyff ofte eenige van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alzoe gelieft zy$ ten eynde dat dit vast
+en gestadich blyven tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegheven
+in onser stadt van bruessele inde maent van iunio int iaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende zevenendertich van onsen
+keyserycke txviiic ende van onser rycken van castillien tcxxiic
+aldus onder opte ploye stont gescreven by den keyser in zyner
+raede ende geteekent boudewyns visa r$$$
+gecollacionneert tegen$$
+originale brieven by my
+decock"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene alle tegenwoerdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die supplicatie van gerart
+jans ingeseten der vrijheyt van arendonck gelegen
+inden lande van turnhoudt inhoudende dat alsoo den
+schouteth vande selven lande ende vryheyt van turnhoudt
+opden eenentwintichsten septembris vanden jaere sessthien-
+hondert ende vyffthien van sheeren weghen heeft vuytgeboden
+allen dingesetenen vanden selven lande om den wolff te
+jaegen soo ist dat hy suppliant int wederkeeren vande
+selve jachte inde herberge genoempt de clocke gelegen
+binnen deselve vryheyt van turnhoudt met jan hulselmans
+wouterssone ingesetene ende alsdoen onlancx gesworene
+der voorschreven vryheyt van arendonck syn geraeckt
+in ander geselschap om aldaer eenige potten biers te"
+"remissie van dootslage voer gielise
+vanden gooren
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden jegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gielyse vander gooren van onse stede van
+bruessel inhoudende hoe dat omtrent ses jaeren geleden es dat de
+suppliant hem vant ten huyse van marten de zaghere inder
+selver onser stadt die welcke hiel herberghe ende
+openbaer bordeel inde stoove van jherico met hem
+was henneken vanden driele die welcke int selve bordeel
+verselscapt waren metten voirs. merten weert aldair in een
+camere met eenige meyskens drinckende ende makende
+goede chiere ende alsdoen quam aldair een genaempt jan
+de busschere oick van onse stede van bruessele verselscapt
+met twee gesellen met hem wel spade ten voirs. huyse
+vanden selven merten cloppen aende duere om drincken te hebben
+welcke merten hen antwoirdde datter gheen bier en was
+ende dat vele te spade was wair op de voirs. jan de
+busscher ende zyn gesellen antwoirden eest dat ghy de
+duere nyet open en doet wy selense opstooten oft gelycke
+woorden in substantie welcke weert dede terstont open de
+selve duere ende zyluden ghingen binnen ende terstont
+dair nae soe presenteerde oft boedt die weert hem ende
+zyn gesellen te drincken soe lange als huer bier duerde
+ende als aldair gheen byer meer en was soe heysschten de
+voirs. jan de busscher ende zyn gesellen ander bier waerop
+de weert antwoirde dat te spade was ende dat hys nyet
+halen en soude ende doen wierpen de voirs. jan de busscher
+ende zyn gesellen eenen halven grooten opte tafele ende seyde
+deen vanden gesellen de gesellen moeten leven alsdoen
+soe antwoirde de weert den anderen gesellen dat zy
+hueren halven grooten souden verbruyen ende doen soe trocken
+de weert ende de suppliant huer cortte daggen ende de
+voirs. jan de busscher ende zyn gesellen togen insgelycx
+huere cortte daggen in sulcker voegen dat de voirs. merten
+de zaghere de weert stack oft sloech alsoe den voirs."
+"ende is midts dien de suppliant in dangiere van zyn lyf te verliesen
+ende criminelyc? geexecuteert te worddene indien hem daerop
+by ons nyet en wordde versien van onsen gracien ende brieven
+van pardoene soe hy seet ende ons daeromme om die selve gracien
+ende brieven van pardoen zere oetmoedelyc heeft doen bidden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden
+vanden suppliant ende hem willende dese reyse gracien voir righeur
+van rechte prefereren bezonder mermect die iniurien byden
+voers. claesen den suppliant als boven te meer stonden geinsereert
+ende dat die voers. claes den voers. onvrede oic by hem
+gezworen te voren gevioleert ende gebroken ende daeraf van ons
+gracie verworven hadde dat oick de suppliant den voirs claese
+nyet van een simple quetsuere en heeft gegeven ende daer
+af hy nyet en is gestorven by deliberatie vanden rade
+neffens ons wesende hebben den voirs suppliant inden gevalle
+als boven vergeven ende quytgescolden vergeven ende scelden
+quyt midts vuyt sunderlinger gracien de voers. invasie
+aggressie ende brekinge van onvrede ende tgheheel stuck boven
+verclaert met allet ghene des daer af dependeert
+oft aencleven mach ende dat onse voers. schouthet
+oft wethouderen hem ter cause van dien willen opseggen
+oft heysschen met allet ghene dat hy tegen ons ende der
+iusticien mach hebben mesdaen ende hebben hem dien
+aengaende gestelt ende gerestitueert stellen ende restitueren
+tot zynen goeden name fame tot onsen lande ende tot zynen
+goeden onverbuert zynde soe verre hy enige hadde
+imponerende hier op een eeuwich geswych onser procureur
+generael dn voers. onsen schouthet ende wethouderen ende
+allen anderen ons ende onser vassallen dienren rechteren
+ende iusticieren satisfactie nochtans gedaen der
+partyen geinteresseerde soe verre die nyet gedaen zn
+ende eenige daer toe stae ende dat civilyck alleenlyck
+behoudelyc dat de voers. suppliant tvoirs stuck sal
+gehouden zyn tegen ons te beteren ende ons daer toe"
+"geliefde hem tselve misdaet ten respecte vanden goeden vrydach te vergeven, badt dairomme
+seer oitmoidelyck om onse opene brieven van remis in sulcken cas
+dienende waeromme soo eest, dat wy desen aengesien
+ende ierst hier op gehadt d'advijs vanden meyer van wambeke
+genegen wesende ter beden ende supplicatien des voorscreven suppliants ende willende
+hem in desen gracie ende genaede prefereren voor rigeur ende strangheyt
+van justicie, hebben den selven suppliant in gevalle als boven quijt geschouwen
+ende vergeven, schelden quijte ende vergeven vuyt onse sunderlinge gratie by desen
+onsen brieve tfeijt ende ongeval boven geruert mitsgaederss alle offensie
+ende bruecken corporele ende criminele, daer inne hij ter saecken van
+dyen met tgene dat daer daeraff dependeert tegen ons ende justicie misdaen
+ende misbruijckt mach hebben, ende hebben hem dijen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goeden naeme ende faeme in onsen voorscreven lande van brabant ende
+in alle andere onse landen ende heerlyckheden ende tot sijne
+ongefisqueerde goeden goeden indyen hy er eenige onder ons heeft,
+gelijckerwys hy was voor de toecompste van tvoorscrevenongeval,
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen raedt ende procureur
+generael van brabant ende alle andere justicieren ende officieren ons
+voors lants van brabant, satisfactie ierst ende voor al gedaen sijnde
+aen partijen geinteresseerde indyen eenige daer toe staet
+die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenelyck behoudelyck dat den voorscreven suppliant gehouden syn
+tvoorscreven feyt ende ongeval tegen ons te beteren civilyck alleenlyck naer
+gelegenthyt vande saecken ende faculteyt van synen goeden met oyck
+te betaelen die redelycke costen van justicien, indyen eenige daeromme
+gedaen syn, ter taxaetien ende moderaetie van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raede van brabant
+die wy daertoe committeert hebben ende committeren by desen $$"
+"gebruycken sonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecomenden tyden eenigen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige van zynen
+onverbuerden goeden daer omme gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat zy die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenyegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van antwerpen inde maent van februario
+int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende vyffenvyftich
+nae costume van scryven ons hoefs van brabant van onsen rycken
+tweede opde plycke stont gescreven aldus byden coninck$
+ondergeteeckent facuwez visa recepta
+gecollationeert met syn originale
+ende bevonden daermede concorderen by my
+$$$"
+"feyt imponerende hier op een euwelick
+geswych onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onse
+ende onser vasallen oft der smalre heeren
+richteren justicieren ende officieren vanden voors. lants
+van brabant wye sy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voor al gedaen der partye
+geinteresseerden voor soo vele die noch
+niet gedaen en syn ende eenighe daertoe staet
+behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden
+sal zyn ’t voors. feyt tegens ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt van saecke ende
+faculteyt van syne goeden met oyck te betaelen
+die redelycke costen van justicie hier inne
+geresen gedaen ende alnoch te doene ter taxatienende moderatien van onse seer lieve ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert in
+brabant die welcke wy daer toe gecommiteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedsluyden dat voor hem geroepen die daertoe
+behoirden geroepen te syne sy procederen wel
+ende deughdelyck tot verificatie ende interinement
+van dese onse brieven van remis naer hunne
+forme ende inhouden ende ter taxatien
+ende moderatien vande selve amende civile
+ende costen van justicien voors. alsoo sy sullen
+bevinden te behoiren welck interinement de
+voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op de pene van te verbueren d’effect van dyn
+ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+synde in handen vande genen dyen dat behooren sal"
+"kaerle etc doen te wetene allen luyden jegenwordich ende
+toecommende dat wij ontfangen hebben die oitmoedige
+suplicatie van janne de visscher scamel man belast
+mit huysvrouwe ende drye cleyn kinder inhoudende
+hoe dat hy suppliant deser donderdaghs voir sinxen annoxvc?
+xliii lestleden / ende wylen willem pennants hantwercker
+mit hem alsdoen werkende inden dienst van ons stadt
+van vilvoerde hebben inden schuttershove vande cruys=
+=boghe aldaer gehaelt eene doere die inde stal vanden
+selven hove inden wech cach inde dese doere
+uuytbringende seyde hy suppliant willem neempt die
+doere op ende draegt se van hier daerop willem antwoirde
+ik en kanse nyet gedragen draegtse selve daerop
+hy spuppliant zeyde ick hebbe heden morgen een doere
+die ongelyck zwaerder was dan dese gedragen hoe en
+zoudy dese nyet kunnen gedraghen ick en was u altoos
+nyet te voeren doen waerop hy willem wederomme /
+stuerlijck antwoirden ick en kanse nyet gedraghen en soo
+dat die suppliant ten lesten seyde wildese dan nyet drage?
+die daerop wederomme zeyde neen ick ende seyde de
+suppliant totten selven willeme anderwerf me wilde se
+nyet dragen zoe draegtse dan wederomme inde stal
+die daeop antwoirde / wel ick salse wederomme
+inden stal dragen ende deselve willem de voirssegde
+doere aenveerdende semblant makende van die
+wederomme inden stal te dragende seyde hy suppliant
+ghy maeckt my wys dat ghy se nyet gedragen en condt
+ende nu ghy die inden stal dragen moeght / zoe en
+is die nyet te swaer ende alsoe dien nyet
+tegenstaende de voirssegde willem naerden stal ghinck /
+ende hem de suppliant dan inne vergrampde zeyde hy
+uuyt hitsen van bloede / ghy secker / godt gheve
+u die pestilencie / zou dese inden stal dragen ?
+ende heeft hem met dyen drye oft vier male
+gestooten mitten steele van zynder scuppen nyet
+drinkende dat hy hem daer mede in eenigen noot
+vanden lyfve soude bringen / ende de voirssegde willem
+den selven steel aenveerdende hielde den selven
+handt aen handt / ende deyselven alsoo tot achter
+inden hoff vander voirs scutterie / ende zyn ten
+lesten by eenigen omstanders gesceyden geweest"
+"van alle d’inhouden van deser inder vueghen
+ende manieren verhaelt rustelyck vredelyck vol-
+comelyck ende eeuwelyck genijeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu
+noch in toecommende tyden eenich hinder letssel
+oft moeijnisse aen lyve noch aen goeden terc
+ontrarien maer indijen zyn lijf oft eenige
+van zyne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat $ zy die setten
+ende stellen terstont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrantie
+$$sant ons alsa gelieft ende ten eijnde dat
+dit vast ende gestadich blyve teeuwigen daghen
+soo hebben wy onsen segel hieraen doen hanghen
+behoudelyck in andere dinghen onsen rechte ende
+eenijegelycken anderen dessyns gegeven
+binnen onser stadt brussele den dertichsten
+januarij 1642"
+"vogels cuypere ingesetene van herent voirs. sdaegs te voeren by
+nachte en ontyde gedaen hadde binnen den byvanck ende
+huyse oft wooninge van zynen vadere ende besundere dat de selve
+kaerle hadde gesmeten op zyns vaders duere ende vensteren
+willende compelleren die vanden huysgesinne dat zy hem souden
+innelaten ende want zy tselve nyet en wilden doen dat hy
+waere gegaen in zyns vaders schuere aldaer hy twee oft
+drie hamels = gecastreerde ram oft schapen den hals afgesteken hadde van
+welcken gebbalde ende fortse de voirs. claes totten suppliant seyde
+dat hy clachtich vallen soude over den voirs. kaerle aenden
+meyere van herent dwelck de voirs. suppliant teenemale hem
+ontraede seggende totten selven claese dat de voirs. kaerle
+sat en dranck inden wildeman daerby aldaer zy beyde tsame$
+zyn gegaen ende int huys vanden wildeman wesende
+vraeghden nae den selven kaerle ende was henluyden geseegt
+dat hy sliep op de moutvloer ende seyde de voirs.suppliant
+dat men den selven kaerle roepen soude ende want hy nyet en
+quam soe is de voirs. suppliant by hem gegaen ende seyde totten selven
+kaerle dat hy wilde opstaen want claes schellekens is hier
+wy sullen den peys maken hy heeft my vertelt tgene des ghy
+desen nacht bedreven hebt hy wilt over u clagen ende
+dier gelycke woerden ende binnen middelen tyde dat de voirs.
+suppliant metten voirs. kaerle opten moutvloer was soe is
+de voirs. claes buyten huyse gaen strycken ende de voirs. suppliant
+ende de voirs. kaerle vanden voirs. moutvloer comende beneden int
+huys soe heeft de voirs. kaerle nyet vindende aldaer den voirs. claese
+totten suppliant geseegt dese oft gelycke woirden nu sie ic wel dat
+ghy my wilt bedriegen waer is claes die ghy seydt hier te
+wesene dwelck hoirende de weerdinne vanden huysse seyde
+totten voirs. kaerle hy heeft twee potten biers betaelt ende is
+ewech gegaen ende nyet tegenstaende dien heeft de voirs. kaerle
+hem qualicken begonst te hebbene opten voirs.suppliant overvallende
+hem met vele injurieuse ende quaede woerden seggende dat hy suppliant
+tanderen tyden te wetene over een jaer daer te voeren zynen
+brueder geslagen hadde daerop hy suppliant seyde heb ic uwen
+brueder geslagen soe hebdy myn moedere geslagen alsoe hy
+oyck inden waerheyt gedaen hadde ende de selve zyn moedere
+zoe getracteert ende geslagen dat zy huere armen nyet en conste
+gerueren welck slaen vanden moedere des suppliant was gebuert
+al eer hy suppliant den bruedere vanden voirs. kaerle geslagen
+hadde ende nae zekere woirden die de voirs. kaerle
+ende de suppliant aldus underlinge hadden soe nam de voirseyde
+kaerle eenen pot biers die opte tafele stont metten selven
+smytende opte tafele soe dat dbier tot aenden solder ende alomme"
+"jusques a cincq, le suppliant sest mis entre
+deux pour empescher du mal, ce que voians
+lesdicts quattres freres sont venuz avecq espee
+et fourche disans du suppliant a nous ce
+bougre icy quoy qu’il n’avoit querelle avecq
+personne et l’ont assailly par deux le
+blessant en deux endroicts a la teste
+ce que sentant et voyant son sang si inocente-
+ment espandu, leur a plusieurs fois prie
+de le laisser aller, mais en vain, crians et
+jurans de le vouloir tuer comme ils tas-
+choient d’effectuer de plus en plus. cause
+quele suppliant se voiant tellement oultrage
+jusques a la mort a este force de tirer son
+cousteau pour la deffence necessaire de sa
+vie, avecq lequel se servant contre les outrages
+desdits quattre freres il auroit donne deux coups
+a un d’iceux appelle lambert dont il est alle
+de vie a trespas le septiesme jour apres l’ayant
+devant sa mort pardonne au suppliant
+comme se voit par l’accord en estant , comme
+aussy plusieurs poincts demonstrans a loeil
+combein le suppliant est excusable en cette,
+ce que considere et que ledit accord y y est
+ensuivy, ledit suppliant prioit treshum-
+blement pour la passion et mort de notre
+seigneur jesu christ qu’il nous pleust luy par-
+donner ce qu’il at mesuse en ce que dessus
+et luy en faire depescher nos lettres de remission
+a ce servantes pour ce est il. que nous"
+"marge: sy h$ van vera$$
+byden ontfanck vanden e$$"
+"hij hem tot ons biddende in alder oytmoet ende reverentie
+dat ons gelieven soude prefereren gratie voor rigeur
+van justitie, hem den voorn. manslach te remitteren met
+quytschel van alle penen corporele ende criminele
+civile hem doende daerop depescheren opene brieven in
+forma, soe eest dat wij desen aengesien ende ierst
+hierop gehadt d’avuijs vanden meijer onser stadt van
+loven geneijght wesende ter beden des voors. suppliant
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor strangheijt ende rigeur van rechte
+hebben denselven suppliant inden gevalle alsboven
+geremitteert, quytgeschuwen, ende vergeve, remit$
+schelden quijte ende vergeven uuijt sunderlinger gracien
+bij desen, onsen brieve t’feyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende breucke corporele ende
+criminele daer inne hij hem overmits ende uuijt saecke
+van t’gene des voors. is tegen ons ende justitie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dijen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden name, fame, ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden, ende tot sijne onverbeurde goede$
+indyen hij eenige onder ons heeft, gelijck ende in
+alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voors. feijte, imponerende hierop een eeuwich
+geswijch onsen procureur generael in brabant
+onsen meijer van loven ende allen anderen onsen
+justicieren, officieren, wie sijn sijn, satisfactie ende
+beternisse ierst ende vooral gedaen der partije
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en sij
+ende eenige daertoe stae civilijck, alleenlyck
+behoudelyck dat die voorscreven suppliant gehouden
+sal sijn ’t voors. feijt tegen ons te beteren civil$
+nae gelegentheijt vander saecken ende faculteyt"
+"prefereren voer strac$heyt van rechte hebben inden gevalle
+als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt zunderlinge
+gracie mits desen onse brieve tfeyt ende dootslach
+boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause van dien
+met diesser aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben hem als daer af weder stellende
+ende restituerende tzyne goede fame ende name in
+onse lande ende hertochdom van brabant bijsunder in onse
+voirs. stede van loevene ende in allen anderen onser landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+als hy was voerde toecompste van tfeyt ende dootslach
+voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen ende
+silentie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen
+der geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen
+en zy ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt tvoirn. feyt
+ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegertheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oick te refonderen ende betaelen die
+redelycke costen van iusticie hier gedaen ter taxatie
+ende arbiter scixie van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden
+ende bevelen dat voir hemlyck geroupen die ghene dier
+over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelycke ter verifficatie ende interinemente van desen
+onsen voirs. brieve naer huere $f?oirme ende inhouden
+ende welck interinement de voirn. suppliant gehouden
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfangere vanden
+exploiten"
+"onverbeurden goeden indien hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer de toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zijn satisfactie
+ende beternisse ierts ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zijn ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlick behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. tfeyt tegen
+ons te beteren civilick nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalenen
+de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getruwen den cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden dairom
+ende bevelen den zelven onsen cancellier ende raedsluden dat
+voer hen geroepen die ghene die dairom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duegdelick ter verificatie
+ende interinemente van desen ende totter taxatie en moderancie vander
+voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden
+behoirende dwelck internemente de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoone
+te p$$teren presenteren? in onsen voirs. raede binnen eenen iaere
+naestcomende opde peyne van te verbuerende deffect
+van desen ende dat gedaen ende de zelve civile
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren
+sal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle
+andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegewoirige et toecommende dien dat aengaen zal mogen
+huere stedehouderen ende een yegelick van hen bezundere
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien
+#sy hieraf veranrword
+byden ontfangerre vanden
+exploiten"
+"philippe etc. savoir faison a tous presents et advenir nous avoir
+receu lhumble supplication de maitre gilles le chesne demourant
+a villers le parwyn contenant que pour assopir certains
+differens et questions esmendeez entre ledit supliant et feu philippes"
+"corporelle ende criminele daer inne hier hy ter causen voircreven
+mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerd
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
+een eeuwich zwygen onsen procueur generael in brabant ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen
+ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande saken ende faculteyt van
+#
+zyn goeden met oyck te betalen die costen die costen van iusticie hier
+omme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderacien
+van onsen lieven ende getruwen den cansellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen ons den selven onsen
+cansellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen dieghene die
+daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deughdelyck
+ter verificacie ende interinemene van desen ende totter taxacie ende
+moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+te versueken ende hen in persoenen te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen iaere naestcommende op de pene van te verbeurre deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
+van iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen
+die dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende
+andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdich ende toecommende die dat aengaen zal mogen huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem
+toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs. suppliant van
+deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende pardoenen ende
+van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voerverhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doenen noch te laten
+geschieden nu noch in toecommende tyde ennich hinder letssel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+#
+sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"andere onse justicieren ende ondersaten dien dit aengaen
+mach hueren stedehouderen ende elcken van hen bysonder zoe hem
+toebehoeren sal, doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant
+van dese onse gracie quytsceldinge remissie ende pardoene, ende
+van alden inhouden van desen, gelyck ende inder vuegen
+ende manieren als voerscr. stat rustelyc vredelyc volcommelyc
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, sonder hem
+te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende
+tyde ennigen hinder letsel ofte moeyenisse ter contrarien,
+aen lyve noch aen goede in enniger manieren, maer indien
+zyn lyf oft ennige van zynen voirs. onverbuerden goeden
+hieromme gevangen gearresteert oft becommert waeren
+dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie want
+ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen, hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen, behalven ons in
+anderen ende eenen ygelyken in allen saken zyn recht
+gegeven in onsen stat van bruesse inde maent
+van octobri int jair ons heeren duysent vyfhondert
+ende negenen, ende vanden rycken van ons keyser te
+weten van germanien txxiiiite, ende van hongrien etcetera
+twintichste, aldus stont gescreven opte plyke vanden
+selven brieve. byden keyser ende myne heer den ertshertoge
+ende geteykent, w. de thielt.
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten oriignale bij mij
+n. straten"
+"hem suppliant van nood is enige onse
+provisie tot synder versekerheyt ende decherge
+soo badt hy oidtmoedelyck om onse opene brieven van
+remis in forma waeromme soo ist dat wy
+aenschouw nemende opde circumstantie deser
+saecke ende hierop ierst gehadt hebben het schriftelelyck
+advies van onse lieven ende beminde die meyer
+van neerlinter voors. midtgaeders d’informatie
+by hem van officie wege over t’ voors. feyt genomen
+genegen wesende ter oidtmoediger bede des voors.
+suppliants ende willende in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strankheyt en
+rigeur van rechte hebben den voors. suppliant quyt
+gheschonden ende vergeven schelden quyt ende vergeven vuyt
+onse sonderlinge gratie by desen onse brieve
+t’ feyt ende ongeval hier boven gheruert midtsgaeders
+alle breucken corporele criminele ende civile hierinne
+hy ter causen voors. midtsgaeders dat daeraene
+cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben ende hebben hem dyen aengaende
+weder gestelt gerestitueert stelle weder ende restitueren
+tot syne goede naeme ende faeme ende gheruchte in
+voors. landen van brabant ende alle andere
+onse landen ende heerlicheyden ende tot syne onver
+beurde goeden die inde hy eenige onder ons heeft
+ghel$ ende in alder maniere soo hy was voorde
+toecompste van voors. feyte imponerende
+hierop ende eeuwich gheswych onse lieve ende getrouwe
+procureur generael van brabant meyer van neerlinter
+ende alle andere onsen ende onser vasallen oft der
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+wij sy syn satisfactie ende beternisse eerst ende
+voor al gedaen der partyen geinteresseerden voor
+soo vele die noch nyet gedaen ende sy ende eenige hiertoe
+staet civilick alleenelick ende die saecke sulcx
+is verheysschende behoudelick dat die voors. suppliant
+gehouden sal syn t’ voors. feyt tegens ons te beteren
+civilic naer de ghelegentheyt van saecken ende
+faculteyt van syne goeden met oock te betaelen
+die redelicke costen van justitie hieromme alreede
+gedaen ende te doene alles ter taxatie ende moderatie
+van onse seer lieve ende ngetrouwe cancellier ende
+luyden van onse raede in brabant die wy hiertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by dese"
+"is inder scholen zeer gecasthyt ende gecorrigeert geweest
+ende heeft nu onlancx der partie geinteresseerde vanden
+voirs. ongevalle oyck behoudelycke satisfactie ende voet$$
+gedaen ende hoewel die voirs. suppliant van ende aen$$
+den voirs. ongevalle wel soude behoiren te gestaene metten
+correcten ende discipline van zynen voirs. meestere midts
+hy doen ter tyt noch onder de roede was staende niet
+beducht hem dat hy naemaels daeromme by onsen meyere van
+loeven oft andere officieren in lyve oft goede gemolesteert
+soude moghen worden ende soude alsoe nyet sekerlyck
+binnen desen onsen lande van brabant derren hanteren noch
+converseren ter ware dat onse gracie hem hier op worde
+geextendeert ende verleent alzoe hij suppliantseeght
+ons daerom oetmoedelyck biddende soe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs
+jan baten suppliant ende willende hem in dit stuck
+prefereren gracie ende misericorde voer strangheyt ende
+rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quitgeschonden geremitteert ende
+vergeven vuyt sunderlinher gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne by de
+causen voirscreven met den daer aen cleven mach tegens ons
+ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem daer
+aff wedergestelt ende gerestirueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot
+zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck
+ende in alder manieren soe hy was voir voir de toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich gheswych?
+onsen procureur generael in brabant onsen meyere van loeven
+ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partyen
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenighe daer toe stae cunlick alleenlyck behoudelyck
+de voirs. suppliantgehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculeyt
+van zynen goeden met oyck te betalen die costen van iusticie
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxasien
+ende moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluyden dat voir hen geroepen ghene die daerom behoiren"
+"gedaen werden teghen righeur ende strangheden van justitien
+bezundere ter eeren van de reveren der heiliger passen ons liefs
+heeren jhesus christus die hy leet aenden honte des conten opten
+dach van heden inthmerende ende gemeynth wesende ter
+seden ende begheerten vanden voirschreven suppliant hebben hem
+in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergheven
+schelden quyte ende vergheven vuyt zunderlinger gracien by
+desen onsen brieve het voirschreven feyt mitgaders alle
+penen ende amenden corporelle criminele ene cuule dair inne
+sy hem vuyt saken van tgene die voirschreven is duchstus
+mesgrepen mach hebben tegen ons ende justitie ende
+hebben hem als van desen gerestitueert ende restitueren
+tot zynre goeder eeren name ende famen tot ons voirschreven lande
+van brabant ende tot allen zyner goeden met versiert zynde
+op datter dinge zyn gelyckerwys inder manieren hy was
+voe die geschiedenisse vanden feyte voirscreven imponerende
+hier op eeuwich geswych onsen procureu generael van brabant
+ende allen anderen onsen ende $$ maelen enz officieren ende dieneren officieren ende justiticieren dien dat
+aangaen mach satisfactie ende beternisse nochtans
+gedaen zynde der partien in desen geinteresseert alde be$$$
+die noch te doen zy ende dinge dair toe stae ontbieden hier
+om ende bevelen onsen l$$$$ ende getrouwen eancollr ende
+lieden van onsen raede in brabant dat sou hen geroepen
+die ghene die dair van behoiren geroepen te zyne zy pronden
+ende doen procederen wel ende duvels delick totter verificatien
+ende intermiente van desen zou dat behoeren sal ende dat
+gedaen zy onse drosstie van brabant meyeren van laenen
+ende van thienen ende alle andere onse ende selve heren officieren rehseren
+ende dieneren hue stedehouderen ende elck van hen die dat
+aengaen mach te doen ende laten den voirschreven suppliant van
+des$ onser tegenwoirdiger gracien ende remissen ine mannen
+voirstoenen rastelick ende bredelick gebruycken zonder
+hem dair tegen te doen oft laten geschieden ende oft in
+toecomende tyden aen zynen luie leden oft goeder smyen hinder
+arrest sloot oft seht ter contraren maer by alste
+hy oft zyne goeden voirstaenen dairomme gevangen gearresteert
+oft aengetast waeren zy die terstont ontslaen doen ende laten
+ontslaen ende hebben tot volcomender ende geheelder delmran
+ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich eene tot
+eeuwigen daigen soe hebben wy onsten zegel den welcken
+wy tot hier toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen
+behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen
+tegelyken anderen dessins gegeven opten goeden sondach
+int jair ons heren duysent vyfhondert ende viere ende van
+onsen rycke dyerste aldus onder gescreven opte plycke byden
+coninck ende geteckent. w.detielt ende noch visa
+gecollationneert ende $ $
+metten originale by my
+n. f$erte"
+"opgehouden ende gedragen by hulpe van eenen vrouwen brueder geheeten
+broeder heyndrick van rousse metten stock daer de voirs. $$$$ suppliant
+mede geslagen was ende met eenen andere stocke int gasthuys binnen
+der voirs. onse stede aldaer hy eenen tyt lanck was ende was
+van daer gedraghen ten huyse van pieter reynier cousmakers aldaer hy
+gestorven is ende die geschiedt zijnde zoe heeft de voirs. broeder
+heyndrick tegen den selven philips geseyt philips ghy condt walsch spreken
+vraecht jennyn wie hem desen slach gegheven heeft maer deselve
+philips en wilde nyet spreken ende hoewel tselve feyt geschiet is
+grootelycx opt verweeren vanden lijve des voirs. suppliants nietmin
+vreesende rigueur van justicie heeft hem geabsenteert uuyt deser selver
+stadt van bruessele ende en zoude aldaer noch in onsen lande van brabant
+nyet dorren wederkeeren ende converseren ten waere dat hem hierop
+verleent worde onse gracie ons daeromme oetmoedelyck biddende
+waeromme wy desen aengesien ende hierop gehadt tadvis van
+onsen welbeminden onderamptman burchmeesteren scepenen ende raede
+onser voirs. stede van bruessel willende den voirs. suppliant in desen
+gracie ende genade prefereren voer righeur ende strancheyt van justicie
+hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden
+ende vergeven scelden quijte ende vergeven uuyt onser zunderlingher
+gracien by desen den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene ende
+amende corporelle ende criminele daer inne hy hem overmits ende
+uuyt saecken van tgene des voirs. is iegens ons onse hoocheyt ende justicie
+enichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede
+faeme ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+mitsgaders in onse stede van bruessel ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een eeuwich
+zwijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en waere
+civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach
+iegens ons civilyck beteren sal naer de gelegentheyt vander misdaet
+ende faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te
+betaelen de redelicke costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancelier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luijden van onsen raede
+van brabant dat voer hemlyden geroupen die ghene die daeromme
+behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen ende doen procederen
+wel ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente van desen onsen"
+"arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+dat voer henlieden geroepen die gene die daeromme behoiren sullen geroupen
+te zyne zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verificatie ende interinemente van onsen iegewoirdigen brieve nae$
+huere forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbiterscepe vanden amende
+civile ende costen van justicien voerscreven ende welck interinement de
+voirnoemde suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen opte pene van te verbeuren deffect der selver ende
+dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die gehouden wordt
+daeraf onrfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+prouffyte mitten anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van
+brabant meyer van loeven amman van bruessel marcgrave van antwerpen
+ende allen anderen onsen en onser vasallen of smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+zyn of wesen mogen iegewoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elck van hen soe hem toebehoiren sal den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie ender manieren voirs. rustelyck ende paisivelyck doen ende laeten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschien nu
+noch in toecomende tyden in lijve noch in goede eenich hynder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer indyen zyn lyf of eenige van zyne onverbuerde
+goeden daeromme gevangen becommert of gearresteert waeren dat zy die terstont
+stellen of doen stellen tot volcommen delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in andere saken ons recht$
+ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede van bruessel inde
+maent van novembre int jaer onsheeren duyst vyfhondert ende
+achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont
+gescreven opte selve plycke visa registratta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdigen
+ende toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van michiel michiels schamel lantsman geboiren
+bunnen der vryheyt te mol inhoudende hoe hy suppliant
+altyt hem eerlyck gedragen heeft zynde van catholycquen
+leven sonder eenich feyt meriterende punitie oyt geperpetreert
+te hebbene dan alzoe hy inde maent van septembre inden
+jaere zevenentzestich is geweest op zekere bruylofte
+van wegen claes nyzens dochtere tot dessel ende inden
+avonde int scheyden van dyen is aldaer onder de gesellen
+grooten twiste in dabsentie van hem suppliant geresen maer
+van eenige van zyne goede kennisse geroepen zynde is
+gecommen om de voirs. gesellen te middelen ende de selve
+suppliant met een hout geworpen zynde heeft zyn
+eet mes vuytgetrocken sonder alsdoen yemanden gequetst
+te hebbene ter welcker stondt vraechde eenen genompt
+peeter pellens michiel wat wilde maecken ghy sult
+u selven vinden geslaeghen waerop hy suppliant seyde
+daer is myn mes tselve over gevende seggende ick en
+begheere egeen erch maer comme alleenlyck om de gesellen
+te appaiseren alzoe hy de selve middelde presenterende
+tot dyen een vaen biers oft twee voer hen te betaelene
+midts de welcken hy metten voers. peeter pellens is
+gegaen tot omtrent der dueren nicolas nijs ende
+wordde hy suppliant van eenige van zyne naegebueren
+geroepen michiel suldy anderwerff ons hier laten slagen
+oft desgelycken vuyt dyer saken hy vuyt compassie onder"
+"die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onse
+voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen
+opden pene van te verbeuren de essect van dyen
+ende dat gedaen ende deselve civile boete ende
+costen van justicie getaxeert ende betaelt
+synde in handen vander ghene dyen behoiren
+sal sy onsen voors. procureur generael van brabant
+ende allen anderen onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen heuren
+stedehouderen ende eenen iegelijcken van hen
+bezundere soe hen tebehoiren sal doen laeten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van
+allen inhouden van desen inden vueghen ende
+manieren voore verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyete ende
+gebruycken sonder hem te doen oft te laeten
+geschieden nu noch toecommende tyden in
+eenighe manieren eenich hinder letsel oft
+moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth
+waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrantie want ons alste gelieft gegeven
+ende ter eynde dat dit vast ende gestadich"
+"willen committeren ende dat hy in allen anderen dingen eerbaerlyck
+ende properlyck geleeft ende met zynen wyve huys gehouden
+heeft zonder oyt van iusticie gereprehendeert te zyne ende oic van
+eerbaren ende goede vrienden is zulcx dat zijn vader die noch in
+levenden lyve is in onsen banck te duffel twintich jaeren ende
+bet als schepene geseten heeft ende noch sidt des nochtans nyet
+tegenstaende beducht hem die voirs. suppliant dat onsen voirs. drosaet
+van onsen lande van mechelen rigoreuselyck tegens hem sal willen procederen
+by extreme executie den suppliant scandelyck bringende
+van levenden lyve ter doot ten zy dat hem onse gracie ende genade
+hier op verleent zy ons dair om oitmoedelyck biddende soe eyst
+dat wy desen aengesien ende hier op gehadt tadvis yerst van onsen voirs.
+drossaet ons lants van mechelen ende daernae van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren den rigeur ende strancheyt
+van iusticie hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zonderlinger gracien by desen die mesusen voeren verhaelt mitgaders oick
+alle penen ende amenden corporelle ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons
+onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen weder
+roepende ende te nyeuwte doende die procedueren tegens hem ter sake
+voirs. gedaen ende gevordert ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen bij desen tot zyne
+goede fame ende name in onsen * hertochdom van brabant ende
+lande van mechelen ende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechterren
+iusticieren ende officieren ons voirs. landts van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans yerst ende
+alnoch gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch
+niet gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck"
+"voers. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren nae die
+gelegentheyt ende exigencie vanden stucke ende die faculteyt
+van synen goeden ter arbitragien ende taxatien van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier den heere van escanbeke ende
+van bierbeke ende den anderen luden van onsen rade in brabant
+ontbieden hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende anderen van onsen voers. rade dat voere hen geroepen
+die ghene die hier omme zelen behoiren geroepen te zijne
+zy procederen ende doen procederen ter verificatien ende
+interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxatien
+vanden voers. civilder beternissen inder manieren ende
+alsoet behoeren sal ende dien gedaen ende die voers. civile
+beternisse gearitreert getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen remeesteren dien dat
+behoeren sal ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck daer
+af te maken tot onsen behoef ontbieden wy voerts
+den selven onsen cancellier ende anderen van onsen voers. rade
+onsen drosset van brabant onsen voers. meyer van loeven
+ende alle andere onse ambachteren richteren ende dieneren
+desselfs ons lants van brabant ende die ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons
+voers. lants ende huere stedehouderen nu ende naemaels
+wesende ende eenen iegelycken van hen alsoe hem toebehoirt
+dat zy den voers. suppliant van deser onser voers. gratien
+remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelic
+ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem
+daer tegen te doene oft te laten geschieden aen zynen voers.
+live leden oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel
+ter contrarien maer soe verre die selve suppliant
+oft zyne voers. goede nyet verbuert zynde ten ocsuyne
+van desen aengetast gearresteert oft gecommert weren"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegenwoirdich ende toecommende dat wy
+ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de greve arm scamel
+pleckere woenende sinte geertruyden ternat in onsen lande van brabant
+inhoudende hoe dat hy met henricken ophalsene gewraecht hadden des $$
+geleden van in octobri anno xvc 1500 ende vierendertich in de weke voer sinte lucas
+dach te bygaerden int huyse geheeten sinte huybrecht ende daer werckende
+es gecommen jan borreman van elingen die hem vraeghde oft zij wilden
+eenen pot biere oft twee gaen drincken daerop suppliant ende henrick
+syn meester antwoirden jawij ende syn dien navolgende tsamen gaen
+drincken in sinte huybrecht ende hebben hen seysene daer men stroot
+mede snyt geset ende huer ander alem voer de duere aldaer ende
+den avont naekende zoe ghinck hy suppliant buyten den huyse om hen
+halem in huyse te halen ende en vont doen die seysene daer nyet
+zoe dat hy tot henrick voirschreven zynen meester ick en vinde die seysene
+met ende die voirschreven henrick dat hoirende zeyde totten suppliant zoe hebde
+daer wel geweest ende want zy die seysene nyet vinden en consten
+zyn de suppliant ende henrick zyn meester opgestaen ende nae huyse
+gegaen ende int thuyswaerts gaen heeft die voirschreven henrick gezeyt
+tot meer stonden totten suppliant waertoe gheve ick u dachueren dat
+ghy myn alem anderen nyet en verwaert daerop de suppliant selcker
+reysen zeyde meester zyt te vreden tot morgen sie seysene sal ser
+avontueren vonden wordden ende aldus tsamen gaende ende omtrent
+hubrechten dsouwen commende heeft de voirschreven henrick totten suppliant
+geseyt gheeft my den hamer die ghy in u handt hebt ick en wille
+met u nyet langer gaen stryct uwer verden zoe dat de suppliant hem
+den haemer gaff ende ginck vineromme ende hy suppliant is gegaen
+den wech te waerboom toe om nae huys te gaene ende commende
+genouch midden int velt vanden waerboom zoe is de voirschreven henrick
+van verre achter hem gecommen ende heeft geroepen totten suppliant ontbeyt
+my ick wille met u de suppliant dat hoirende ende gheen quaet
+vermoyende is stille blyven staen ende de voirschreven henrick by hem commende
+es terstont voer hem opden wech gesprongen seggende het es hier te
+maken dese seysene die by uwen schulden verloiren es wille ick
+van uwen velle rapen steckende testont met zynen opsteckere
+naeden suppliant geraeckende hem sonder quetsen in syn mouwe van
+synen rocke ende de suppliant ziende dat hy geevelt zoude worden
+zoe verre hy hem nyet te weeren en stelde heeft geseyt moet emmer
+syn zoe moet in goden name syn oft in dandere name ende heeft
+terstont den voirschreven henrick met eender scuppen geslagen op syn
+hooft dat hy ter eerden gevallen es ende nam zynen obstekere
+vuyter hant ende heeft hem daer mede twee steken gegeven alzoe dat
+hy zeer corts daernae gestorven es mits den welcken de suppliant
+hem heeft geabsenteert buyten onsen voirschreven lande van brabant ende
+in vriemden landen zyn broot in grooter miserien moeten winnen
+en soude daer inne nyet dorren wederkeeren ende converseren
+hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse gedaen
+heeft ten zy dat hem hier op onse gracie verleent worde alzoe"
+"dessusdit quite remis et pardonne quittons remectons et pardonnons de grace
+espcial par ces presentes le cas et homicide dessuz declaire ensemble
+toute peyne amende et offence corporele criminele et civile
+en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offence
+et estre encourrus envers nous et justice et lavons quant
+a ce remis et restitue remettons et restituons a ses bonne
+fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns
+en a tout ainsy qul estoit auparavant ladvenue dudit cas
+en imposant sur ce scilence perpetuele a notre procureur general en
+brabant et a tous noz officiers quelzconques satisfaction
+faicte a partie interessee premierement et avant tout euvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement tant seulement sy donnons
+en mandement a nos amez et feaulz le chancellier et gens de
+notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce feront a appeler
+ils procedent bien et deuement a la verificacion et interinement
+de cesdites presentes et ce fait ilz et tous aultres noz officiers et
+justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs lieutenants
+et chacun deulx endroit soy et si comme a luy appartiendra facent
+seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace et remission
+ensamble de tout le contenu en cesdites presentes selon et par la
+maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement joyr
+et user sans leur faire mettre ou donner ne souffrir
+estre fait mis ou donne ores ne ou temps advenir aucun
+destourbier ou empeschement au contraire ains se soy corps
+ou ancuns de ses biens sont ou estoient pour ce prins saisiz
+arrestez ou empeschez les mettent ou facent mectre tantost
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsy nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes
+en autres choses notre droit et autruy en toutes donne
+en notre cite d ausbourch le xxviije jour du mois de juing
+lan de grace mcincqcens et dix et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje
+et ainsy avoit escript sur le reploy par lempereur et monseigneur
+larchiduc et signe h de hane et encoires visa et
+sigillata de expresse mandato domini imperatores
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"gecollationeert ende bevonden metten originalen reg$$re accorderende
+by my geteeckent h zype zedert welcken ban de voirs.
+suppliante wedierende der justicie heeft huer continuelick gehouden
+gehadt bynnen onse voirs. stadt van loevenen ende vulcommen die
+andere pointen begrepen inden voirs. vonnisse. als naerder blycken
+mach by attestatie vanden prochiaen van ste peeters kercke van loevenen
+voits. ende heeren wouter haverloos tot huere groote scaempte verdriet
+ende achterdeel ende en zoude nochtans nyet dorven gaen frequenteren
+ende woenen buyten onse voirs. stadt van loevenen daer huere goeden geleghen
+zyn omme de selve ende anderen hueren affairen te handelen
+ende vervolgen ende anderssins den cost winnen ten zy dat onse
+gracie huer hierop verleendt wordde ns daeromme zeere
+oitmoedelyck hebbenen $$$que? eest dat wy de saken voerscreven overgemerct
+ende hierop gehadt tadvis vanden voirs. commmissarisen geordinneert
+opt stuck vander secte lutherane inden jaere xvc dryenveertich
+bynnen de voirs. onse stadt van loevenen genegen weesende ter beden
+ende begeerten vander voirs. suppliante hebben inden gevalle als boven
+weder roupen ende te nyente gedaen weder roupen ende doen te nyente
+by desen den voirs. ban zulck als die iegens der voirs. suppliante vuyt
+gesproken ende gepronunchieert is geweest ende vuyt onser
+meerdere gracien vergeven ende schelden huer quyte tdelict ende mes$$
+daervuyt den selven ban naergevolcht is mitgaders alle penen
+ende amenden corporelle criminelle ende civile daer inne zy huer
+overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse
+hoicheyt ende justicien eenichssins mach hebben ontgaen der
+selve suppliante weder stellende ende restituerende tot huere goede
+fame ende name in onsen lande ende hertoechdomme van brabant
+ende van overmaze huer consenterende te moegen gaen hanteren
+converseren letten ende woenen zoe wel buyten onse voirs. stadt
+van loevenen als bynnen der selver gelyck ende inder manieren
+als zy dede ende doen mocht voer die pronnunciatie vanden voirs. ban
+imponerende hierop swighen ende silencie onsen voirs. procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+ons voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn behoudenen
+nochtans dat de voirn. suppliante huer neerstelyck wachten sal te
+converseren met persoonen suspect weesende vanden quade secten
+ontbieden dairomme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen"
+"metten voirs. pieter loyen ende andere luden vuyter voirs.
+herberge vertrocken wesende zoe hebben hy suppliant ende
+de voirn. pieter ter cause vanden voirn. noten seker kyff
+worden onderlinge gecregen seggende de voirn. peeter
+ierst dat hy een halff oirt daervoere oft daertoe
+gegeven hadde ende dat hy suppliant daertoe meten nyet en
+hadde gegeven wairop hy suppliant antwoirdende
+seyde dat hy daeromme gheen kyffworden hebben en
+wilde maer dat hy liever hadde den voirs. peeter
+zyn oirt wederom te gevenen ende dat hy daer en
+boven noch zyn halff oirt wilde inder herbergen
+te vooren geven om eenen halven pot biers daer voer
+te drinckenen ende de voirn. peeter nyet aflatende noch
+cesserende maer den suppliant zeer irriterende
+hebben zy underlinghe int thun swaerts gaende
+gelycke zy alle beyde thun swaerts gaende moesten
+eenen wech passeren noch zekere diversche kyff worden
+gehadt ende malcanderen ghedreyght gehadt te
+smytenen gelyck zy naemaels moghelyck oick gedaen souden hebben
+gehadt by alzoe verre die voirn. bartholemeeus
+tselve niet en hadde belet gehadt alzoe oic de voirn.
+pieter heeft den suppliant onder meer andere iniurieuse
+worden geseyt dese oft gelycke navolgende
+worden ghy dieff denoterende den suppliant waeromme
+en soude ghy nyet alzoe wel geven oft betalen
+als ick dwelck hy suppliant aenhoirende heeft
+dairop geantwoirt dese oft gelycke worden dat
+dieven zal ick u verleeren ende hy suppliant gaen
+wat buyten wege om eenen hstun thunstock is
+daermede wederom gecommen ende den voirs peeter
+op zyn lyff gestooten dwelck de voirs. pieter
+aemerckende heeft van stonden aen zyn mes
+vuytgetrocken ende is de voirs. bartholemeeus
+anthuein tusschen beyde gegaen nemende het eynde vanden
+voirn. stock in zyn handen daer vuyt hy suppliant den
+eenen stock heeft tot hemwaerts getrocken
+vragende den voirgen. pieter oft hy hem supliant
+wilde steken daerop de voirn. pieter antwoirdende
+heeft gezworen ende geseeght jae ick by god dwelck
+hy suppliant anmerckende ende om hem te deffenderenen
+heeft den voergen. pieter metten voirs. stock op
+zyn lyff geslegen ende de voers. pieter hem ter
+weeren stellende heeft den suppliant met eene"
+"oft vanden voirs. slage overleden is heeft hem vuyt
+simpelheyt laeten vinden ende onthouden inden voirs.
+dorpe tot ghierle aldaer hy byden schoutet is
+geapprehendeert ende alsnoch gevangen soe voirs. is
+ende duechtende riguer van justicie dairomme geexecuteert
+te worden al eyst dat hy supliant tselve feyt zeer
+onnoselyck gecommitteert mach hebben ten zy dat
+onse gracie ende genade hem hier op verleent worde
+alsoe hy seght ons dairomme zeer oitmoedelyck
+biddende soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen
+wel beminden die schoutet van turnhout den voirnoemde
+lambrecht van straele supliant genegen wesende
+tzynder bede ende suplicatie ende hem willende in dit
+stuck gracie ende genade perfereren voer rigeur van
+justicien hebben inden gevalle als boven hem vergeven
+quytgescholden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren vuyt onse zunderlinge gracie
+midt$$ tfeyt ende manslach boven verclaert
+mitgaders alle peyne ende boete corporelle et criminelle
+daer inne hy ter cause van dien mit diesser aencleeft
+iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als hier aff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tzynder goede fame ende name in onsen
+voirs. lande van brabant ende allen anderen onse landen
+ende heerlycheden mitsgaders tzynen onverbuerden
+goeden indien hier eenyge heeft alzoe hy was
+voer de toecompste vanden manslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende sillencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wyen zy syn satisfactie
+ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der"
+"soe zeyde de voirs. hennen van buist totten anderen twee legwerc$
+zyn gesellen waerom en doet ghy nyet dat ghy geloeft hebt en
+sorghst nyet ende ghingen die twee vragen den suppliant die inden
+voirs. savelput woende ende voer zyn duere sat nade behude doch$
+van hem suppliant genaempt janneken dwelck de suppliant
+hoirende zeyde tot hen ghy weet bat waer zij nu is dan ick e$
+wilden hebben een coffer met eenige clederen ende andere ding$
+der selver zynder behuder dochtere toebehoirende dwelck de
+suppliant hen nyet geven en wilde soe dat de voirs. hennen van
+buist zyn mes track op hem suppliant ende op gielise broeckoys zijn
+behuden zone die voer huer duere waeren dit zinde de suppliant
+ende dat hy voer zyn duere nyet vry en was is in huys gescho$
+om een quaet beroest mes mits dat hij geen geweer over hem en
+hadde ende is corts wederom voer zyn duere gecommen ende buyt$
+zynen huyse zynde stonden de voirs. legwerkers hem en wach$
+ende meynden hem met hueren blooten messen te evelen dwelck
+hij suppliant ziende wierp nae hen eenen steen sonder geraeck$
+ende de twee legwerckers smeten nae hem suppliant met hueren
+bloten messen ende hy suppliant smeet na hen ende quetste he$
+beyden ende geraecte den eenen legwerckere te weten gabriel$
+hy neder ter eerden stuyckte ende gaf hem doen twee of drie
+slagen metten platten vanden messe ende de suppliant creeghs int
+voirs. gevechte een wonde int hooft ende een in zyn handt da$
+hij twee vingeren verloren heeft mits welcken zoe quam
+de voirs. hennen van buist op den voirs. gielyse broeckoeys
+behude zone vanden suppliant slaen met zynen messe waer$
+die voirs. gielis de slagen scutte op een schuppe die hy hadde
+zonder naden voirs. hennen te smijtene ende als de suppliant
+voirgenoemde gabriel ter eerden gesmeten hadde zoe wert hy supl$
+gehouden van een vrouwe genaempt annekin ende de voirs. hen$
+van buist liep # werts om den voirs. gabriel te hulpene ende den sup$
+te slaene zoe dat doen de voirs. gielis broickoys de scuppe nae
+hem wierp zonder geraken ende de voirs. hennen van buist
+den suppliant oploopende met zynen blooten messe soe ghaf hy
+suppliant den selven hennen van buist met zynen messe eene der"
+"voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem
+oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert
+geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren
+ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach
+vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem
+volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht
+ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap
+vander grote gulde vander oude boge in onse voirs.
+stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft
+ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy
+gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende
+ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy
+dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert
+ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$
+oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die
+redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de
+gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelick ter verificatien
+ende interinemente van desen ende dat gedaen
+zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere
+onsen ende der f vassalen oft smalre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien
+dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen
+ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren
+zal den voirs. suppliant van dese onse gracie
+pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende
+accord$ zoe ende inder manieren als boven"
+"tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders alle offitie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daerinne hy ter causen voirs. midts dat daer aen
+cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden naemen fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen onverbeurden goeden indien hy enige onder ons heeft gelyck ende inder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eewich geswych onsen procureur general in brabant onsen meyer
+van loevenen ende alle anderen onsen justicieren ende officieren wy zy
+zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
+geintereseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennighe daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehauden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck maer gelegentheyt vander zaken ende
+faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen de riddelycke costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doende allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by
+desen ontbieden daeromme ende bevelen den zelven onsen cancellier ende
+raidsluden dat voor hem geroepen degene die daerom behoeren geroepen te zyn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vanden voirs amenden ende costen
+van justicien alzoe zy sullen bevinden behoirene welck interinement de
+voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte
+*pene van te verbeuren deffect vanden zelven ende dat gedaen ende de
+zelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde inden handen vanden genen die dat behoiren zal zy onse voirs.
+procureur general in brabant onsen voirs. meyer van loevenen ende alle
+andere onse rechteren justicieren ende officieren ende ondersaten jegenwoirdi
+ge ende toecommende dien dat aengaen zal mogen heuren stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hem bezundere soe hem toebehoiren zal doen laten ende
+gedooghen den voors. suppliant van deser onsen jegenwoirdiger gratien.... ende
+remissien ende van allen dinhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eewelyck genyetten
+endt gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in
+toecommende tyden ennich hinder letssel oft moyennisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft ennighe van zyne goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die zetten"
+"philips etha ertshertoghe? doen te wetene dat
+wij ontfangen hebben doe oijdtmoedelijcke
+supplicatie van geerardt vander beecken soone
+wijlen geerarts innegesetenen poirter van onsen
+stadt loven inhoudende dat hij opden tweeden deser
+loopender maent novembres geweest sijnde eenen
+sondach met sijn roere wesende eenen snaphaen
+buyten geweest sijnde met sijnen broeder peeter
+vander beecken priestere om hem te accompagneren
+binnen den dorpe van corbeeck overloo alwaerden
+selven sijnen broeder des sondaeghs gewoon is misse
+te celebreren ende t’selve sijn roer gelaeden hebbende
+met musten ofte cleyn vogels saet daer mede
+gecomen sijnde voor ofte bijden huyse sijnder huijsvrouwe
+anders gestaen binnen de selve onser stadt loven
+t’selve heeft gebracht inde la locht aft te schieten
+ende midts het nijet en was aftgaende heeft t’selve
+roer genomen onder sijnen arm mette trompe
+teghen d’aerde ende daer over voorden selven huijse
+blijven staen spreecken ofte kouten met carel
+raeymaeckers ende ande andere persoonen in welcke
+koutenantie t’selve roer buyten weese ende toedoen
+des supliants is los gespronghen ende door het saet waer
+mede t’selve was gelaeden t’sij in het opbolten
+vande casseyssteenen der straete ofte andersints is
+gequest geworden het kindt van matthijs vander vorst
+genaempt elizabeth oudt ontrent die vijft
+jaeren commende ende aldaer passerende met haere
+moedere anna everaerts uuyt het lost waer
+over t’selve kindt des woonsdaechs daernae is
+comen te sterven blijckende bijde attestatien aen
+ons gethoont sijnde volcomertlijcken uuytwijsende
+ende verificerende dat t’selve onnooselijck sonder
+argelist ende alsoo bij ongevalle ofte ongeluck is gebeurt
+welcken aengemerckt ende dat den supliant is van seer
+deuchdelijcken stil ende paisible leven sonder teghen die
+auders van het voors. kindt ofte teghen iemanden anders
+eenighe questie ofte vechterije te hebben gehadt
+mede dat volgens die blijde incompste van
+hooghloffelijcker gedachten philippus tweeden
+van dijen naeme bij der $$$ gratie godts coninck
+van castillien eth$ onsen grootvader ende onse"
+"ende allen anderen onsen landen ende
+heerljickheden, ende tot sijnen onverbuerden
+goeden indijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck ende in alder manieren soe hij was
+voor de toecompste vanden voorschreven feyte,
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant ende allen
+anderen onse justicieren ende officieren wye
+sy syn, satisfactie ende beternisse ierst
+ende voor al gedaen der partije geinteress#
+indyen die noch nijet gedaen en sijn ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenelijck
+behoudelyck dat die voorschreven suppliant gehouden
+sal syn tvoorschreven feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheijt vander
+saecken ende faculteijt van sijne goeden,
+met oijck te betalene de redelijcke costen
+van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene, allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe die
+cancellier ende lieden van onsen rade
+in brabant, die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen, ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raetsliede, dat voor hen
+geroepen die gene die daerom behooren
+geroepen te syne, sy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende
+interinement van desen, ende totter
+taxatie ende moderatie vander
+voorschreven emende ende costen van
+justitien alsoe sij sullen vinden te
+behoorene, welck interinement die
+voorschreven suppliant gehouden sal sijn
+te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voorschreven"
+"in eeniger manieren ende boven dien huer verghiffenisse bidden op
+peyne indien hy dese selve condicien niet en volbrachte te verbeure
+deffect van dese onse gracie ende voirts sal gehoudenwesen de voirs.
+mesdaet tegens ons civilyckte beteren naer de gelegentheyt vander zake
+ende om te betalen de redelyckecosten van justiciedaeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen
+den cansellier ende luden van onsen raide in brabant die wij daertoe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancelier
+ende luden van onsen raide in brabant datr voir henluden geroupen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende
+interinement van desen onsen tegewoirdigen brieve naer huere vorme
+ende inhouden ende welck interinemente die de voirs suppliant gehoudensal
+zyn in onsenvoirs. rade te versuecken binnen eenen jaere naer date
+van desen optepeyne van te verbeuren oick deffectder selver ende
+datgedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke
+civile boete de genevan onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanct te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte
+metten anderen en penningen van zynen ontfange zy ende alle andere onse ende
+ons onsen vasallen off smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+zyn off wesen mogen hueren stedehouderen ende elck van hen zoehen
+dat toebehoiren zal doen laten ende gedoigen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie quytscheldinge ende pardoen van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verclaert in stel rustelyckvredelick
+ende volcommelyck genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+of te laten geschien eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+bevelende voorts ons onsenvoirs. meyer van vilvoirden dat hij den voirs.
+suppliant wesende in hechte van vangenisse als voirs. is ter stont
+ontslake ende stelle tot vulcomen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe gbelieft des toirconden zoe hebben wij onsen zegel hieran doen
+hangen gegenen in onse stede van bruessel den ii e dach van januario
+int jaer onsen heeren duusent vyfhondert ende negenendertich ?oonvan
+onsen keyserrycke txxe ende van ons. onsenrycken van castillien ende
+andere txxiiiie saldus stont gescreven op de plycke byden keyser
+in zynenrade ende geteekent l de zoete registrata
+gecollonneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$aiwez"
+"suppliant ende ziende dat hy des voirs. wylen joes
+nyet quyte en conste gewordden stont up van
+synen bedde in zyn hemde ende nam een cortte
+dagge die hy by hem geleet hadde ende gaf
+dair mede den voirs. wylen joos een steke up
+een van zyne scouderen van welcker steke hy omtrent
+drie daigen daernaer te ghend gevoert zynde
+quaem van levende lyve ter doot ende hoewel die
+voirn. suppliant de vrienden ende magen vanden dooden
+gezoent ende te vreden gestelt heeft vanden voirs.
+dootslage geschiet als voirs. es nyetmin
+duchtende rigeur ende strancheyt van justicien
+hy en soude hem nyet durren houden keeren commen
+noch converseren bynnen onse landen ende heerlicheyden
+maer sal dair uuyt moeten bliven ende leven in
+anderen vreymden landen in groiter aermoeden
+ende ketimcheyde in dien onse gracie ende genade
+hem hier up nyet gedeelt ende verleent en wordde
+alsoe hy seeght ons zeere oitmoedelic
+dair om biddende soe eest dat wy die
+saken voirscreven overgemerct willende den voirn.
+gillis suppliant gracie ende ontfermherticheyt hier
+inne voirderen ende prefereren voer rigeur ende
+strangheyt van justicien wy hebben den selven
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede
+ende supplicatie inden gevalle als boven vergheven
+geremitteert ende quytgescholden vergheven"
+"daerop verleent zoe hy seeght ons daerom biddende waerom
+zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs.
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt
+ende rigeur van rechte hebben den selven inden gevalle als boven quytgescou#
+vergeven ende geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct
+mitgaders alle offensie ende breucke corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is tegen ons
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende
+hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voerde toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hier hier op een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant onsen schoutet vanden antwerpen boscche ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde in dyen
+die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck allenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. ongeval
+tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelen die redelycke
+marge: en van dese amende
+civile verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"ende is midts dien de suppliant in dangiere van zyn lyf te verliesen
+ende criminelyc? geexecuteert te worddene indien hem daerop
+by ons nyet en wordde versien van onsen gracien ende brieven
+van pardoene soe hy seet ende ons daeromme om die selve gracien
+ende brieven van pardoen zere oetmoedelyc heeft doen bidden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden
+vanden suppliant ende hem willende dese reyse gracien voir righeur
+van rechte prefereren bezonder mermect die iniurien byden
+voers. claesen den suppliant als boven te meer stonden geinsereert
+ende dat die voers. claes den voers. onvrede oic by hem
+gezworen te voren gevioleert ende gebroken ende daeraf van ons
+gracie verworven hadde dat oick de suppliant den voirs claese
+nyet van een simple quetsuere en heeft gegeven ende daer
+af hy nyet en is gestorven by deliberatie vanden rade
+neffens ons wesende hebben den voirs suppliant inden gevalle
+als boven vergeven ende quytgescolden vergeven ende scelden
+quyt midts vuyt sunderlinger gracien de voers. invasie
+aggressie ende brekinge van onvrede ende tgheheel stuck boven
+verclaert met allet ghene des daer af dependeert
+oft aencleven mach ende dat onse voers. schouthet
+oft wethouderen hem ter cause van dien willen opseggen
+oft heysschen met allet ghene dat hy tegen ons ende der
+iusticien mach hebben mesdaen ende hebben hem dien
+aengaende gestelt ende gerestitueert stellen ende restitueren
+tot zynen goeden name fame tot onsen lande ende tot zynen
+goeden onverbuert zynde soe verre hy enige hadde
+imponerende hier op een eeuwich geswych onser procureur
+generael dn voers. onsen schouthet ende wethouderen ende
+allen anderen ons ende onser vassallen dienren rechteren
+ende iusticieren satisfactie nochtans gedaen der
+partyen geinteresseerde soe verre die nyet gedaen zn
+ende eenige daer toe stae ende dat civilyck alleenlyck
+behoudelyc dat de voers. suppliant tvoirs stuck sal
+gehouden zyn tegen ons te beteren ende ons daer toe"
+"naeme, fame ende geruchte in onsen voors. landen van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+van brabant, ende tot sijne onverbeurde goeden indijen
+hij eenige onder ons heeft gelegen, in alder manieren
+soo hij was voor de toecomste vanden voors. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswijch onser
+procureur generael in brabant, onsen amptmen
+ende officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voor al gedaen der partije geinteresseerde
+indijen die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe
+staet cunlijck alleenlijck behoudelijck dat de voors.
+suppliant gehouden sal sijn tvoors. feyt tegen ons te
+beteren civilijck naer gelegentheyt vande saecken ende
+faculteyt van sijne goeden, met oijck te betalen de redelijcke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatien ende moderatien van onsen teer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van onsen voors. rade
+in brabant, die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen, ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidtsluijden dat voor
+hen geroepen die gene die daeromme behooren geroepen
+te sijne, sij procederen wel ende duechdelijck ter
+verificatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vander voors. amende alsoo
+sij sullen vinden te behoiren, welck interinement
+de voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+rade binnen sesse maenden naestcomende opte
+pene van te verbueren deffect van desen,
+ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden"
+"gheen rabbaut hy is mans genoech wat meyndy dat wy
+noyt lieden gesien en hebben doen seyde de voirs. willeken
+totten voirs. molenberch ghaet vuyt onsen gelage oft ick zal
+u dair vuyt doen ghaen dwelck de voirs. claes van bellingen
+hoirende zeyde totten voirs. willeken met fellen woerden hy en
+zal nyet daervuyt ghaen hy mach dair zitten zoe wel als ghy
+ende hy sal dair sitten in spyte uwes alles danck wat meyndy
+dat wy noyt lieden gesien en hebben dan u ende doen track
+hy suppliant zyn mes vuyte opten voirs. claes maer en heeft
+dairmede nyet gesmeten want hy gehouden was byde
+ommestaenders ende ter stont zoe voer de voirs. claes aenden
+heert ende nam zeere haestelyck eenen grooten yseren hael in zyn hant
+ende willeken was alzoe zaen aenden hael als hy ende nam
+oyck eenen hael ende hebben alzoe malcanderen gesmeten
+zoo dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden
+zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs. willeken eenen
+oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe ter stont
+byden geselschape gescheyden geweest naeden welcken
+zoe heeft de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen
+tyts achter straten gegaen droncken drinckende ende hem qualyck
+verwarende ende is alzoe van levend lyve ter doot gecomen
+dweck den suppliant vuyt gront zyns herten leet is overmits
+welcke dootslach hy suppliant hem ysindert geabsenteert
+heeft vuyt dese onse voirs. lande van brabant ende en
+zoude aldair niet dorren wederkeeren ten waere dat hem
+ierstwerff hierop onse gracie ende genade verleent
+wordde beduchtende rigeur van justicien alzoo hy
+suppliant zeeght ons dair om zeere oitmoedelyck biddende
+waer om zoe eest dat wy desen aengesien compassye
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende
+in desen gracie ende genade prefereren voere rigeur van"
+"huers vaders ende daeraff laten zoenen zoe en zoude hy
+suppliant nochtans beduchtende riguer van justicien hem
+binnen dese onse landen nyet dorren vrydelyck houden maer
+moeten gaen dolen in vrempde contreyen tot zynen grooten
+verdriete hoewel hy noyt yet anders mesdaen en heeft
+weerdich van pugnitien oft reprehensien ten ware dat hem
+onse gratie ende genade hierop wordde verleent zoo hy seeght
+ons daerom oitmoedelyck biddende ende onse voirgenoempde
+zone ons gerepresenteert hebbende die voirs. supplicatie om
+op dinhouden van diere te useren van onse gewoenlycke
+gratie ende genade soe eest dat wy aenschouw nemende
+opte toecompste vanden voirgenoemde feyte ende dootslach ende ter
+begheerte van onsen voirs. zoene willende in zyn faveur ende
+ter consideratie van zyne voirs. compste in onsen voirgenoemde
+lande van herwertsover den voirs. laureyse wouters suppliant
+prefereren gratie ende genade voir strangheyt ende rigeur van
+rechte denselven suppliant hebben inden gevalle als boven
+quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuytsunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval
+boven geruert mitsgaders alle offentienende bruecken corporele
+ende criminele daer inne by hem overmits ende vuyt saken
+van tghene des voirs. is tegens ons onse hoicheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende
+geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich swygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voir al
+gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen
+en zy ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons te
+beteren civilyck nae die gelegentheyt vander mesdaet ende"
+"converseren tot zyne groote scade ende achterdeele
+ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen
+ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde
+ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe
+eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn.
+suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende
+begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige
+bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren
+hebben inden gevallen als boven quytgescholden
+ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt
+onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des
+hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende
+justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben
+ende hebben hem als daerof wedergestelt ende
+gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne
+goede fame name ende geruchte in onsen lande ende
+hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede
+van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien
+hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste
+vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende
+hierop onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich
+zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen
+partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op
+datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt
+onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome
+ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert
+is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren
+ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die
+hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot
+coelen tusschen dit ende den eersten dach vander
+vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke
+certifficatie te bringen behoudelyc nochtans
+dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten
+dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet
+mogen commen hanteren noch converseren in onse"
+"vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te refonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicien indyen hieromm eenige gedaen
+ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbiterscape van onsen lieven
+ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant dye
+wij daer toe committeren ontbieden daerom ende bevelen den selven van onse
+raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dier behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot verificatie ende
+interinemente van desen onsen brief naer zynder formen ende inhouden ende
+taxatie ende arbitraerscape vanden amende civile ende costen van justicie
+voirscreven welck interinement hij suppliant gehouden sal zyn aldaer
+te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte verbuerte van
+verliesen deffect der selver onsen brieven ende dat gedaen ende de voirs.
+amende civile ende costen getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen van ontfanger ende officier diet behoiren sal dewelck
+gehouden werdt daer af ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua
+te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van synen ontfange zij$
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich ende
+toecommende hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen bezundere$
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen den voirn. gylain suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinge ende pardoene ende van alle den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laten geschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eeni$
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff oft
+eenige van zyne goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme gevangen
+gearresteert becommert oft belet waren dat zy die stellen ende doen stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot geheelder slakingen ende delivrancie
+wanttet ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestentich blijve tot eeuwijghen dagen soe hebben wy onse
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken onse
+rechte ende eenen yegelyck tzyne allen gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van meye int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert acht ende dertich van onsen
+keyserycke dnegenthienste ende van onsen rijcken van
+castillien ende anderer dryentwintichste aldus stont"
+"remissie voere gielise brughmans
+kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen
+ende toecommenden dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van gielis brugmans inhoudende hoe dat hij suppliant altyt met
+scheysen oft poelen heeft / syn broot gewonnen ende hem verdregen van
+yemanden te verongelycken desen nochtans nyet yegenstaende
+soo eest gebuert opten xiiij octobris anno xvc xlvi dat hy
+suppliant tot haren achter de kercke ten huyse van ianne
+de bloeyere bruwer drinkende / is gevonden in sekeren gesthel
+met enen peeteren mannaert van scharenbeke / die aldaer
+in sekeren anderen gelaghe was drinckende ende alsoe de voorsegde
+manaert met pieteren ter wenhoot knaper vanden voirsegde bruwer
+ten selven tijdt heeft aengeghaen gehadt sekeren weddinge voer
+eenen stuver wij nairder soude onde® den arm cruypen houdende
+selven stock metter eender handt omtrent een palm naeder
+deerden ende dat naer des voirsegde weddinge de voorsegde mannaert
+zynen stuver of twee halve stuver op deerde hadde geworpen
+so eest gebuert dat de suppliant is gecomen om tegaen vuyten huyse
+ende van aldaer op deerde lyggen eenen yseren rinck dien hy
+opraepten ende siende de voorsegde manaert dat de suppliant hem boegde
+om wat op te raepen / heeft hy den suppliant seer quaelijken toegesproken
+seggende ghy boer ghy raept my myn gelt op / ende hoewel
+hy suppliant daerop antwoirdende seyde dat hy egeen gelt en
+hadde opgeraept maer eenen yseren rinck die hy thoonde
+heeft nochtans die voorsegde mannaert andermael totten suppliant
+geseyt onder & enerenene gesproken dese naervolgende
+woirdden in effecte / ghy lichteraene ghy verbruyde
+loer doet uwe moeder ghy neempt mij mijn gelt / ende
+nemende alsoe een scerpen bessemsteel heeft gesteken
+nae des suppliants keele ende syn handt geraect ende
+gelijck die voirs mannaert metten selven bessemsteel
+andermael naer den suppliant sloeg $$ve heeft suppliant syn
+broot mes vuytgetrocken stekende daermede den voirsegde
+mannaert een wonde in syn slincken erme / daeraff hij
+mannaert metten selven bessemstele opten 21 dach der
+voirseyde maent van october daer nae & van levende lyve
+ter doot gecomen dwelck den suppliant hertelycken leet is
+ende hoewel hy daer aff aen partyen vanden affluveghen
+satisfactie soevinge ende beternisse heeft gedaen ende dat
+oick tselve feyt seer onvoestelijck is sonder des suppliants scult
+toegecommen / gemerckt ter stondt naeden voirseyde ge?ergte tgelt
+by den selven wijlen mannaert verloren werde byden sone vande
+voornoemde jan de bloeyere gevonden / nochtans duer vreese
+van justicie en soude hy suppliant niet dorren noch willen
+hanteren noch frequenteren in onse landen ende heerlyckheyden den"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende
+alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc
+negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van
+loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen
+zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende
+thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den
+huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes
+te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer
+hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck
+waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten
+augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen
+die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de
+voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden
+de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende
+zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt
+impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs.
+clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met
+zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere"
+"van brabant oft andere onse officier dient behoiren sal
+gehouden wert ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen peinen van synen ontfange sy onse drossaert
+van brabant ende alle andere onse ende onser
+vassalen oft smaelre heeren iusticien ende
+officieren voirs. lants van brabant ende van ondersaten?
+hoedanige die syn oft wesen moegen tegenwoirdi...
+ende toecommende hueren stedehouderen ende aengaende mach
+den voirs. supliant van deser onser iegenwoirdiger
+gracien ende quytsceldinge inder manieren als
+boven peyselyck volcoomelyck ende tot eeuwigen dagen
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laten geschien nu noch in toecomende
+in eeniger manieren maer indien syn lyff oft
+eenige van synen ongeconfiqueerden goeden waeren
+daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat
+dat sy die terstont stellen oft doen stellen tot volcoomen
+delivrancie want ons ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segele hier
+aen doen hangen behoudelyc in anderen saken
+onsser recht ende eenyegelyc tzyne in allen gegeven
+in onser stadt van bruessele in de maent van
+may int jaers ons heeren duyesent vyfhondert ende
+xlix 1549 van onsen keyserycke txxxe ende van onsen
+rycken van castille ende andere txxxiiijte
+aldus gescreven op de plycke byden keyser
+ende geteekent verreycken / visa $$$
+gecollacioneert en bevonden accorderend
+met ... originalen by mij"
+"remissie van dootslage
+philips by der gratien goids coninck van castillien van leon
+van grenaden etc. ertzhertoge van oistryck, prince van arragon
+hertoge van bourgoingnen van lothier, van brabant van stier van
+karenten van crain van limburg van luxemburg ende van gelre
+grave van vlaenderen van habspurg van thirol van fererte
+van kieburg van artois van bourgoingnen palatin
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende
+van zuytphen mercgreve des heylichs roemschen rics ende
+van borgauw lantgreve in elzaten heere van vrieslant
+van opter windischenmarg van portenauw van salins ende
+van mechelen doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wij ontfangen hebben die oitmoeidige supplicatie van janne
+de bock inhoudende hoe dat geleden zyn omtrent twee jaren
+hy suppliant sat en dranck in een taveerne in onser vryheyt van
+merchtene aldaer overcommende een geheeten jan vander hofstad
+ackerman inder selven vryheyt woenende noose opten selven suppliant
+sueckende ende hem spytige woerden ghevende ter causen van sekeren sekerer
+sommen van penningen? die hy den voirs. janne de bock suppliant
+schuldich was welcke woerden de selve suppliant al tsamen
+geverdroech ende in tey$$$ van patiencen stont hy ten lesten op
+vuyt sinnen gelage ende ghinck strycken zynder beerden *beenen?
+op dat hy der noosen ende quade woerden soude mogen ontwien
+desen nyet tegenstaende ende opter straeten commende is hem de
+voirs. jan vander hofstad nae gevolght nemende hem suppliant
+metten boesem hantvaste seggende totten selven ghy hoere soene
+weert u doende hem aldaer groote fortche soe dat de voirs.
+jan de bock hem ter weren stelde ende quetste den voirs.
+janne vander hoftstad van welcker quetsueren hy corts daer
+nae van lyve ter doot gecommen is daer af de voirs. suppliant
+den vrienden ende magen vanden voirs. dooden gesoent ende gebetert
+heeft ende hoewel dat tfeyt ende den dootslach in maten
+voerscreven geschiet zyn ende dat men hem op de toecompst vanden
+selven wel groote ooge ende consideratie behoerde te hebben soe
+en soude noch tans de voirs. suppliant beduchtende ende vreesende
+strangheyt ende rigeur van justicien hem nyet dorren houden
+noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem
+moeten absenteren ende houden in vreemden landen ende contreyen
+in grooter armoeden ende miserien $y alsoe hem onse gracie ende"
+"hertten leet is waere onversienlyck nyet vuyt proposte
+toe gecomen ende onse drossaet van brabant
+doentertyt wesende schouteth van herenthals te wetene
+conelis de vere veere goet vrint wesende vanden suppliant
+ende hem geinformeert hebbende opte gelegentheyt
+vanden voirs. ongevalle dat hy by middele vanden
+selven drossaet genade gecregen soude hebben heeft
+tot noch toe gedelayeert ons tselve te kennen te geven
+ons mits dyen oitmoedelyck biddende de suppliant hem tvoirs.
+feyt ende ongeval te willen remitteren ende vergeven
+ende hierop te doene expedieren onse opene brieven van
+remissien in behoirlycke formen ende gewoinlycke provisien brieven
+soe eest dat wy desen aengesien geneyght
+wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende misericorde
+voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selve
+suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden
+ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt
+sonderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongevalle
+boven geruert mitgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminelle daer vuyt inne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven
+mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onse voirs. lande van brabant"
+"suppliant !nt thende tot hem seijde ende zy antwoerden $$$
+ziende dat hij den selven heijndrick nijet quijte wordden $$$
+conste noch zijn quaede woerden verdragen neempt$$
+zees$$ off gelijck woerden in sustancie stekende der selver
+vrauwe th$$wairts ende de vrauwe dat hoirende als met den
+selven hendrik niet willen te doene hebbende noch met hem gaen
+liep hier * $eerden in sulcker wijs als dat de selve suppliant ende
+hendrick tsamen al kuende naer de voirs. stedevan antwerpen
+onder hen beeden ginghen ende gecommen zijnde bijnnen de poorte
+van dien tot omtrent st jacops gasthuis $egen jegens elk
+anderen zoe daneghe woerden als dat de voirn. hendrick sta$$
+stack met zijnen langen messe naerden selven suppliant ende hij dat
+hij ziende ghinck hem in ende stack met zijnen op steke een
+wonde in zijnen hals duer de geetid$$ daer aff hij terstont quam
+van levende lijve ter doot ter causen vanden welcken feijte
+de voirn. suppliant die alsoe een zeer jonck knecht was vander
+oude van xviii ofte xixjaeren oyet zedert hem geabsentteert
+heeft van onsen voirs. stede van antwerpen ende andere onse
+gepriviligeerde steden zoe wel in vlaenderen als eld$$ $$$
+geloopen vagabonde inde oirlogen ende in onsen dienste ende aldaer
+gewaeckt ende geabandonneert zijn lyff jegens onsen
+quaetwillighe ende vianden tot bijnnen corten jaeren herwae$
+dat hij hem te staete van huwelijcke gestelt heeft zonder
+hij suppliant hem zoude durven houden ende betrouwen bijnnen
+eeneghen van onsen voirs. landen ten waere dat hij daer aff$$$
+onse gracie ende genade van ons verworven hadde omme
+de welcke aengesien tgene des voirs. is oick mede dat hij $$$
+ende satisfactie gedaen heeft den vrienden ende magen vanden $$$
+hij ons zeer oetmoedelijck gebeden heeft waeromme z$$$
+dat wij sdie saken voirs. overgemerct den voirs. jooris van
+nyele suppliant genegen wesende tot zijnder voirs. bede ende
+supplicatie ende willende hem in desen gracie ende ontformed$$"
+"te worden ten sy hem uuyt speciale gracien over de voors.
+quetsure voor soo vele hy mach verstaen worden daermede
+misdaen te hebben worde gegeven gracie ende bermherticheyt
+daer toe onse herten ordinarie meer syn geinclineert als
+tot rigeur van rechte besondere in regard vanden gene als
+uuyt pure ootmoet hen prosternerende voor onse voeten gelyck
+den suppliant is doende mits desen sonder oynt in eenige misuse
+geconstitueert geweest te syne weerdich reprehenie
+criminele dan heeft hem altyt eerlyck vromelyck ende
+getrouwelyck buyten reprochen gedragen ende om waer toe
+te coemen haer tegenwoordich offereert de occasie
+van desen heyligen tyt representerende de voetstappen van
+onsen salichmaecker hoe dat hy om het menschelycke
+geslacht te verlossen is gestorven voort alles heeft
+voldaen ende gepardonneert gevende exemple aen alle christ$
+princen tot hunne ondersaeten om gelycke bermherticheyt
+te thoonen die hy verhoopt ende vastelyck betrouwt dat
+hem sal geworden desen gemerckt ende dat hy suppliant nyet
+genst$ende de onnooselheyt vande feyte ende dat de voors. wonde
+nyet en is geweest lethael ende hy suppliant vanden doot onno$
+heeft desnyettemin de naeste vrienden vanden voors. syne
+huysvrouwe tot accoorde ende minnelycke verdrach doen versoeck$
+meynende dat hem tselve nyet en sal geweygert worden
+consideracie nemende opde gelegentheyt ende onnooselheyt vande
+voors. feyte heeft ons de voors. suppliant daeromme seer ootmoe$
+gebeden om ense oepene brieven van remis in sulcken ca$
+dienende soo eest dat wy desen aengesien ende tot dyen de
+voors. certificaeten geneycht wesende ter beden des voors. suppliant
+ende willende hem in dit stuck prefereren gracien ende misericord$
+voor strangheyt ende rigeur van rechte besondere ter eeren ende
+contemplacien vande bitter passie ende lyden ons heeren jhesu ch$
+dwelck hy op sulcken goeden dach als heden voorde salicheyt
+vande menschelycke geslachte geleden heeft hebben den selven suppliant
+inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelde,
+quyte ende vergeven uuyt sonderlingen gracien by desen onsen brieven
+tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensien
+en breucken corporele ende criminele die hy ter causen van
+dyen eenichsins tegens ons ende justicie mach hebben
+ontgaen ende misdraegen ende hebbendem dyen aengaende wede$
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren to$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel
+hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis
+de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens
+hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van
+duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen
+ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij myten brabants
+oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen
+mennekens des avonts spadt mitten donckeren van daer goets moets
+naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van
+malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe
+de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen
+ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers.
+janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te
+messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck
+alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt
+was zonder hem dies te stoerende daer op de voers. mennekens
+antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende
+is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne
+naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde
+wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen
+ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen
+seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere
+makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene
+alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den
+voers. mennekens zijnen crych op synen boge leggen ende beduchtende dat
+hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde
+nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens
+tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende
+goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u
+om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende
+heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel
+weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene
+dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant"
+"van zyn hengere dien hy aen hadde eenen opstekere ende
+mitten selven naden voirs. iannen steeckende tvoirschreven zyn
+kindt al noch op zynen arme hebbende als voeren heeft hem
+daermede terstont onersienlyck geraect ende een
+quetsure gegeven zonder meer van voere omtrent zyn rechte
+schoudere vander welcker hy corts daernae is gecomen van
+levende lyfve ter doot dwelck hem suppliant vuyt gronde
+zyns herten zeer leet is ende hoe wel tvoirs. feyt
+onnoeselyck? toegecomen? es gelyck voirs. staet vuyt eender
+cleynder quetsuren ende by quader fortuynen : gemerct de
+voirs. suppliant alsoeven seggen soude in in vaster sneden was
+ghelyck voirs. ... ende de voirs. jan verhaehen alsoe hem
+wel hadde moghen ontgaen indient hem gelieft hadde
+hebbende nyetmin boven dien partyen geinteresseerde
+ghecontenteert en soude nochtans deselve suppliant
+ontsierde rigeur van iusticien hem nyet dorren houden
+bynnen onsen lande van brabant ende anderen onsen landen
+ende heerlicheyden tn zij dat hem hierop onse gracie
+ende genade verleent worde alzoe hy zeght ons
+daerome oitmoedelyck biddende soe eest dat?
+de saken voirscreven onerghemerct $$ den voirs. jan
+de weendt suppliant genegen wesende tzynder bede ende
+begeerte ende willende in dit stuck gratie
+ende ghenade prefereren voir rigeur van iusticien
+zunderlinghe ter eeren ende renercie? van desen heyligen
+goeden tegewoidigen vrydach hebben inden gevalle
+als boven quytgescolden ende gheremitteert quytscelden
+ende remitteren vuyt sunderlinghe gracie midts dese
+t..eyt ende manslach boven geroert mitgaders alle
+peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cansen van dien met des$$ aencleeff
+misdaen ende misbruyckt mach hebben iegensons ende
+iusticie ende hebben hem als hier aff wederghestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynder goeder fame ende name in ons voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+mitgaders tot synen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voer de toecomste vanden voirscreven
+manslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
+$$ onsen procureur generael van brabant ende allen anderen"
+"kaerle etc. doen condt allen lieden nu zynde ende namaels
+wesende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van janne vander straten poirtere onsen stat van loevenen inhoudende
+hoe dat hy op sinte martens dach lestleden naeder noenen
+sadt ende dranck mit twee geselle onser voirs. stadt van
+loevenen in een cabaret totten avont toe comende inden doncker
+uuyt den voirs. cabarette quamen aldaer lyden ende passeren
+twee andere gesellen der voirs. onsen stadt den welcken des
+suppliants gesellen van stonden aenen opliepen ende mit hueren
+zweerden oft daggen op hen sloegen ende hen quetsten soe
+dat de voirs. gesellen die vlucht namen ende lieten
+een van hueren bonnetten mit een silvere teykene ende een
+hantbusse vallen waertoe die suppliant nyet doen en dede
+noch doen en wilde ende oick en hadde hy dagghe noch
+andere messen aen hem mair is waer nae dat zyn
+gesellen ende die twee gesellen die de vlucht genomen
+hadden van hem suppliant gegaen waeren dat hy vindende
+die voirs. bonnette ende busse die selve opnam ende
+dair mede in een lichter vrouwen huys ginck slapen
+aldair hy het teeken wesende aen die bonnetten by
+hem opgenomen den weerdt vanden huyse vercochte
+ende des ander daichs die busse aen een smit vermangeld
+tegens een nagel messe ende hadde viere ende eenen
+halven stuvers toe hem jackterende dat hy die voirs.
+bonnette ende busse zekeren clercke genomen
+hadde wair om die voirs. suppliant hoe wel hy
+partien dair af heeft doen restitueren gevangen
+is inden handen van onsen meyere onsen voirs. stadt
+van lovenen ende hoe wel hy onnoeselick aen dit
+ongeluck gecomen is ende zyn onnooselheyt wel
+gethoent heeft mits dat hy hem willichlycken
+ende op woirden gevangen gegeven heeft ende"
+"philips ect allen die gene ect. saluyt
+doen te weten dat wy hebben ontfangen
+die supplicatie van jooris meymans
+ingesetene van neerlinter inhoudende
+dat wijeln aerdt couvreau met noch
+vier oft vijff van syne complicen op den
+nacht van jerste dach mey 1643 hun
+vervoordert hebben te comme aftsaegen
+eenen elsen boom competerende de vaeder
+des suppliants ende gestaen hebbende op de
+cant van seker wouwercken op de
+woonhuyse syns vaeders voors. ende
+alsoo die stiefmoedere des suppliants
+over het bassen van haere honden vuyt
+haere bedde opgestaen was vreesende
+datter mochte diene wesen om in haere
+wooninge te breken ghelyck onlancx alnoch
+te vorens gebeurt was als wanneer
+haere twee calveren ghestoln waeren
+ende doende de selve syne stiefmoedere
+haere deure open soo hoorde sy de voors.
+elsen boom vallen welck gherucht bij de
+suppliant oock gehoort synde is terstont
+synde oock op de straete gecomen sonder
+eenige waepene als wanneer dat
+die voors. couvreau met syne complicien
+over die remonstrantie van de stiefmoedere
+des suppliants van dat sy de boom souden laeten
+liggen ende dat sy souden boomen coopen wilden sy
+menen hebben ghelt haere kinderen waeren doende
+sonder antwoerde waere wechloopende soo
+js die suppliant met syne voors. stiefmoedere
+wederomme te huyse innegegaen blyvende die
+suppliant wacker ende luysteren oft yemant de voors."
+"doen ontslaen ende stellen tot volcomender delivrancien
+want ons alsoe gelieft ende wy dat gedaen willen
+hebben behoudelyck ons in allen anderen zaecken
+onsen rechte ende een yeghelyck des zyns ende d$
+toirconden hebben wy onsen zegel hier aenen doen hangh$
+gegeven in onser stadt van antwerpen inde
+maent van novembri int iaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende virendertich ende van ons en
+keyserycke tsesthienste ende van onsen rycke
+van spaengnen beyde cecillien ende anderen twintichste
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende
+gheteekent zype visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc.
+et charles par la mesme grace archiducz daustrice
+prince despaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz
+de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole
+de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres
+de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de
+haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis
+de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande
+de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes
+seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv
+de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes
+verront salut savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco
+povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant
+comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non
+recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en
+la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la
+ville de malines la on a leure du souppe a cause
+quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande
+de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant
+ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite
+maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent
+venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant
+quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles
+parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a nul mal que par temptacion
+de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel
+fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison
+la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis
+veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et
+deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit"
+"ende gebruyckende van allen des sy dair vonden, doende dair mede groete
+schade den selven henricke, die hem heymelyc buyten hueren bedryve
+moetste houden, ende dat hy wel oic die selve henrick die voirs.
+overdaden, mit diversen gueteliken brieven in onsen voirs. raide van
+brabant geworven ende oic by goede mannen, den voirs. supplianten
+deden te kennen geven, dat zy hueren erreur bedenckende, de voirs.
+henricke hadden vande schaden hem in maten voirs. gedaen, willen te
+vreeden stellen, ende vanden voirs. p$$ser executien verdragen, te meer wann$$$
+corts dair na byde voirs. lude van onsen raide gewyst wardt, voer
+den voirs. henricken ende tegen den voirs. janne van thienroede, soe
+en hadden die selve supplianten mids der beruerten die doen ter tyt
+noch aldair was dat niet gedaen alsoe dat vuyt dien die voirs.
+henrick $$$$el vanden voirs. werthouderen ende schutten, die men meest
+seighde culpabel te zyne vanden voirs wercke in persone ende $$$del, niet
+soe zere, oft minst culpapel synde, by procureur te compareren in onsen
+voirs. raide hadde doen betrecken, ende versocht dat hem onse
+procureur aldair voer onse interest worde toegevuecht, gelyc hy hem
+oic toegevuecht is, contenderende, op dat die voirs. wethouderen
+ende eenige vanden voirs. schutten die als voirs. is meest culpabel
+int voirs. stuck geweest hadden vonnislyc bedwongen worden hem
+syne voirs. schade ende interest te beterene, ende dat hy ombelast
+bleve vander voirs. $$$ executien ende makende voirts heysch van
+eerliker ende prouffytelicker beternisse, ende tot dien van costen die hy da$$
+om geleden hadde ende lyden soude moeten, alsoe dat die voirs. wet
+houderen ende schutten dair op ende opten heysch van onsen voirs. procureur
+dach hadden, om te antweerdene, was oic wair dat die voirs.
+wethouderen by gedrange vanden voirs. gemeynten, ten voirs. tyde en off
+dair omtrent een ander signet oft executorie verleenden op een vonnisse
+by huer voirsaten gegeven voir janne ende aerde bernaerts, tegen jouffrouw
+katharinen joerdaens huerlieder stiefmoeder, dwelck oick voer die voirs. luden van
+onsen raide geordineert in brabant, geappelleert was ende aldaer
+namaels wert mit vonnisse verclaert wel geappelleert ende
+qualic geweesen, den welcken niet tegenstaende hadden zy mitten"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van peter hasen
+inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden de voirs. suppliant drinckende
+ten huyse van boudewin winters met goert hasen zyn
+vader ende amelryck vander vueren getrouwt hebbende
+zyn zuster in een gelage ende een geheeten willem
+van winde met zyn consorten in een andere gelage"
+"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen et toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem van bortele arm
+schamel schoenlappere oudt omtrent vyftich jaeren belast met eender oude
+huysvrouwe ende drye kynderen waer van doudtste is blint zoe dat hy zyn
+broot nyet en can gewynnen inhoudende hoe dat hy suppliant tsondaechs naer
+sinte mathys dach anno tweenvyftich gecomen is tot een nederslach in ende
+aenden persoon van wylen henrick rombouts ende daer nae de geinteresseerde
+partyen versoent zynde heeft zyn sake in onsen raide doen soliciteren by
+wylen willem thoems denwelcken hy suppliant geleyt heeft inde bargie
+tot lyere daer die nederslach geschiet was in presentie van alle die persoonen
+die daer over ende by geweest waeren uuytgesteken eenen ingel sappeels ende
+hebben aldaer alle die persoonen gelyckelycken vercleert hoe tfeyt by gecomme
+was dwelck eenen frans van poyerle oyck een blinde voirs. persoonen
+by gescrifte gestelt heeft ende overmits die sieckte van ingel sappeels
+heeft hy zyn depositie ende vercleren in gescrifte gesonden ende de voirs.
+willem thoems solicitateur heeft tvoirs. bescheet ende gescrift naer hem
+genomen nemende tot zynen laste den suppliant zyn remis te leveren ende
+impetreren maer heeft de voirs. willem opten goeden vrydach anno liij des
+suppliants cas anders dan tzelve gebuert was te kennen ghevende geobtineerde
+brieven van remissien ende heeft daghelycx gelt vanden suppliant al
+pluckende tot vyfthien gulden oft daeromtrent ontfangen zonder die voirs.
+remissie gelost te hebbene oft laten zegelen maer laten voerby gaen den
+tyt van gracie ende vanden goeden vrydach anno liiij ot goeden vrydach anno
+lv ende hebben de vrienden vanden suppliant den soliciteur noch gegeven omtrent
+vyff ende halff rinsgulden ende es doen eerst des suppliants remis die anno
+liij gepasseert was vanden solicitateur gelost geweest hebbende noch
+de voirs. solicitateur omtrent bamisse tvoirs. remys gediffereert den
+suppliant te gevene ende eenen cleynen tyt daernaer stellende tsavonts
+den suppliant dach om des anderen daeghs smorghens mit hem naer
+bruessel te gaene beloefde den suppliant alle zyn saken te hulpen
+beschicken zulcx dat hyer nyet meer naer en soude behoeven om te ziene
+ende als die suppliant doen ter tyt smorgens vroech quam ten eynde"
+"om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
+met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
+tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
+ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
+hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
+vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
+hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
+in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
+aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
+meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
+bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
+gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
+geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
+hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
+criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
+cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
+hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
+tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
+in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
+voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
+ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
+costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
+syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
+gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
+gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
+daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
+naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden"
+"willende inder absencie vanden selven augustin voirts procederen totter
+voirs. executie welcke huysvrouwe dat hoorende maecte groot mesbaer
+hem biddende paciencie te willen hebben totten selven augustin hueren man
+thuys waere hoerende tzynder compste hem te voldoene dwelck hy
+suppliant ende assistenten gaerne deden drinckende onder tusschen
+totten avont omtrent vyf of zes potten biers zoe lange dat de voirs.
+wylen augustin thuys quam ende de voirs. augustin spaye
+thuys commende zeer by drancke ende vindende hem suppliant
+met zyn assistenten binnen den voirs. huyse heeft hy augustin
+hem uuyter maten ombaylyck gehadt zweerende groote eeden ende
+seggende dat hy haer lyff nemen soude off zy het zyne treckende
+uuyt zyn pasmes doende daermede opten suppliant ende assistenten
+langen tyt oploop zoe datmen den voirn. augustin egeenssins en coste
+gehouden maer perseverende altyt van quaet in argher hy suppliant
+dit siende heeft int leste ter defensie uuytgetrocken zyn rappiere
+ende de selve voere hem gehouden seggende ziet augustin denoterende
+ten overleden wy en willen u geen quaet maer moeten doen dat
+ons bevolen en ende en compt my nyet naerder dan myn mes
+lanck en es nochtans heeft de selve augustin gecontinueert in zyn
+quaet voerstel anderweerf tot hem suppliant seggende met eede ick
+sal u lyf hebben oft ghy het myne inder manieren dat hy augustine
+zyn voern. huysvrouwe ontwortselde ende es geloopen in desselfs
+suppliants mes als dat hy ontfanghen heeft een oepenen wonde in
+zynen buyck dat de pensen uuytliepen sonder de selve pensen gequetst
+te wesene van welck wonde de voirs. augustin by zynder schult
+alsoe gecregen tsanderdaechs snachs deser weerelt overleet tot
+groot leetscap vanden voirn. suppliant die welcke vreesende rigeur van
+justicie nyet vryelyck en soude derren hanteren noch converseren in onsen
+landen ende heerlicheden ten zy dat onsen gracie hem hierop verleent
+wordde ons omme de selve zeer oidmoedelyck biddende soe eest dat wy
+dese saeken overgemerct ende hierop gehadt tadvys van meyer ende
+scepenen van beerthem voirscreven den voirn. suppliant geneycht wesende
+tot zynder bede ende supplicatien hebben inden gevalle als boven
+geremitteert quytgescholden ende vergeven remitteren schelden
+quyte ende vergeven uuyt onsen zunderlinger gracien by desen
+tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick alle penen
+ende amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits
+ende uuyt saeken van tgeen des voirs. es tegens ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen tot zyn goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenige heeft gelyck als
+hy was voere de voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwyghen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen"
+"officiers quelconcque satisfaction preallablement faite a la partie
+interessee tant seulement si fait n’est et elle y eschiet et outre ce
+payer les fraiz et mises de justice a l’arbitrage et tauxation
+de notre trescher et feal le chancellier et gens de notre conseil de
+brabant que commettons a ce. si mandons et commandons a nosdits chancellier
+et gens de notredit conseil de brabant, qu’appelles ceux qui seront a appeler
+ils procedent bien et deuement a la verification et interinnement desdites
+presentes et a l’arbitrage et tauxation desdits fraiz et mises de justice
+tauxes moderez et payez la, et ainsy qu’il appartiendra, ils et tous autres
+nos justiciers officiers, et leur vassaulx facent souffrent et laissent ledit
+suppliant jouir et user de cette notre presente grace, remission et
+pardon paisiblement et perpetuellement sans luy faire ny souffrir estre
+fait, mis ou donne aucun d’estourbier ou empeschement en corps ny en biens
+ores ny pour l’advenir lequel sy faict luy estoit, le mettent ou facent
+mettre incontinent et sans dilay a plaine delivrance, car ainsy nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et stable a tousiours avons
+fait mettre notre seel a ces presentes sauff et autres choses notre droict
+et un chacun le sien donne en cette notre ville de bruxelles
+au mois de juing l’an de grace xvjc cincquantenoeuf et de
+nos regnes les trentenoeufiesme.
+subsigne steenwinckel"
+"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et
+avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de
+weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant
+au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant
+comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant
+amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit
+et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle.
+pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne
+voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie
+quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er
+sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite
+fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en
+mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le
+pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur
+respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant
+ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire
+et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite
+mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit
+audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et
+injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee
+dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et
+advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires
+ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison
+dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit
+receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit
+suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle
+de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en
+rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$
+respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit
+jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$
+envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de"
+"remissie belast met amende civile
+voir claes cole jan potter jan lombaert
+ende jan van heptynne
+kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van claes cole jan potter jan lombaert ende
+jan van heptynne alias grant jehan alle voirtyden geweest
+zynde dienaers van vrouwen elizabeth van rotselaer
+vrouwe van perwez inhoudende hoe dat inden zomere anno
+vyfthien hondert ende tweentwintich die voirs. vrouwe
+elizabeth met huerer familien ende dienaeren voirs. woennende
+tot perwez wylen jacop cole ende lieven de man paige
+vande voirs. vrouwen met oyck de sone vande bastart van
+sempy alle drye tsamen zyn ghegaen vuyten huyse
+vanden voirs. vrouwen om zeker cleyn hondeken bracxken
+te leydene int hondscot vande voirs. huerer vrouwen
+dwelck staet over die merct van perwez achter die coren
+halle ende commende op die merct voere thuys vanden
+rentmeestere van perwez hebben zy daer voeren thuys
+van collaerde goffo zien zitten eenen geheeten groot
+hans dienaere van wylen vrouwen clemencien van
+bouchout douaigiere van perwez moedere vanden voirs. vrouwen
+elizabeth gaende de voirs. drye alzoe huesschelycke
+voere by tzelve hondeken int cot sluyten ende als
+zy achter de hatte zyn gheweest heeft de voirs.
+groot hans vp dandere zyde hen ghevolght tot voere een
+schoenmakers huys ende alzoe zy wederomme quamen
+om naer huys te gane ende de voirs. hans hen sach heeft
+hy maniere ghemaect om tegen den voirs. schoenmakere
+te sprekene ende ghingen de voirs. andere drye alzoe
+wederomme voerby huers weeghs den welcken de voirs.
+groot hans is secretelyck van achter naegevolght
+achter de voirs. twee jonghen den voirs. jaquet voirg$$
+welck navolgen egheen van desen drien gheweten en
+hebben ende commende voere thuys van jacop maret heeft
+de voirs. hans vuyt getrocken een langhe coerde ende
+zonder woerden noch sprekende heeft hy naer den
+voirs. jaquet geslagen hebbende ghemeynt hem
+den hals van over zyn schouweren affgehouwen te
+hebbene seggende ierst metten houwe wert u boeve
+het es nu tyt ende miste den hals hem quetsende
+in zyn schouweren dat jaquet moest loopen om hem"
+"sicomme a luy appertiendra faicent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presnte grace remission et pardon selon
+et par la maniere que dit est plainement et paisiblement
+joyr et user sans luy fere mettre ou donner ne souffrir estre
+et fait mis ou donne ores ne au temps avenir aucun arrest
+trouble ou empeschement au coulvaire en corpz ne en
+biens en maniere quelconque ains se son corps ou aucuns
+desesdits biens non confisquez comme dit est sont ou estoient
+point ce prins saisiz arrestez ou empeschez les mettent
+ou facent mettre incontinent et sans delay a plaine
+et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre scel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy en toutes donne
+en notre ville de bruxelles ou mois de novembre lan
+de grace mil cincqcens et trenteneuf de notre empire
+le xxe et de noz regnes de castille et autres
+le xx iiiie ainsy estoit escript sur la plicque
+par lempereur en son conseil et signe verreyr$$
+visa regestrata
+collation est facte et concorde a son
+original par moy"
+"van zynen goeden met oick te betalene de redelycke costen van
+justicien h$$ hier omme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende getr$$ die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die
+wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluyden r$ luyden van onsen rade in brabant
+raidsluyden dat voor hen geroepen die gheenen die daerom
+zullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vanden voirs. civile boete ende costen
+van justicien alzoe zy zullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te versueckenen
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. rade bynnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te verbuerenen -
+deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat
+behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere -
+stedehouderen ende een yegelyck van hen bez$$
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen
+den voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gracien
+ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt -
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laten
+geschieden nv noch in toecommenden tyde eenich hinder
+letssel oft moeyenisse aen lyfve noch aen goede ter
+contrarien maer zoe verre zyn lyff oft eenige"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"kaerle etc. doen te wetenen allen iegewoirdigen ende toecomende dat
+wij ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie van andries van campen
+weert int silveren zoutvat in onser stadt van antwerpen inhoudende
+hoe dat inde oeghstmaent lestleden oft daer omtrent soe is hy suppliant
+in zekere geselschap geweest binnen onser voirs. stadt van antwerpen
+int huys geheeten oistryck gestaen opte meerbrugge daer mede
+was jan deweert inde fortune oyck inder voirs. stadt woenende
+noch een man van tshertogenbossche ende jan hermer oyck woende
+tantwerpen metten welcken aldaer gecomen waren een geheeten
+joos wesende een cousmakere adriaen int schuerbroot oyck
+tantwerpen woenende ende wylen jaspyn oft jaspar wesende van
+dornicke ende voirs. persoonen tsamen ten voirs. huyse inde
+achtercamere goede chiere gemaect hebbende soe is gebuert
+dat de voirs. jan hermer ende die voirs.jan de weert inde fortune
+syn tsamen worden spelende met terlingen ende die voirs. jan hermer
+drye oft vier cansen ghewonnen hebbende soe is den steen gevallen
+den voirs. janne inde fortune ende deselve jan der steen opte tafele
+worpende soe zeyde de voirs. jan hermer totten voirs. janne weerdt
+inde fortuyne dese oft ghelycke woerden ghy wisselt my daer eenen"
+"remission de jehan le masson voor een dootslaghe
+maximilian etc. scavoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+l umble supplication de jehan le masson contenant comment au
+mois de may present au lieu grant leiz, par consentement de l officier
+du lieu et de la communaute illec l on ait fait une confrairie des archiers
+de l arcq a main et deux berseaux pour nous en servir au besoing
+et lesdits berseaulx faiz ledit suppliant et feu jehan jordan demourant
+audit lieu de grant leiz et voisins l ung a l aultre firent ensemble
+une parture, pour tirer comme ilz fitrent, et apres pluisieurs cops tirez
+ledit jehan jordan tirant encoires ung cop et allant devant, tira ledit
+suppliant pour le dernier cop de la parture, et mal decochant le
+trait assenna icellui feu jehan jordan en la teste tellement que
+d icellui cop il est depuis alle de vie a trespas. et combien que
+ledit cas est advenu comme dit est, et que pour ce ledit deffunct avant
+qu il partist du lieu ou ilz avoient tire congnoissant que par
+simplesse et ingnorance avoit este blesse, et le cop donne, quicta
+audit suppliant en presence des maire et eschevins dudit lieu sa mort
+et ne vouloit que jaymais on luy demandast riens. toutesfois
+n oseroit le suppliant craindant rigeur de justice frequenter noz pays
+et seigneuries sans de nous avoir dudit cas grace remission et pardon
+pour laquelle grace il nous a tres humblement supplie et requis.
+et pour ce est il que nous ce que dit est considere aians pitie dudit
+suppliant et luy voulans en ceste partie preferer grace a rigeur
+de justice, et en sur ce l adviz de noz ames et feaulx les gens
+de notre conseil ordonne en brabant, avons audit jehan le masson
+suppliant ou cas dessusdit quicte remis et pardonne, quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par cestes le cas
+et homicide dessus declare ensemble toute paine et offense
+corporele et criminele, en quoy pour raison et a l occasion
+d icelluy cas il peult avoir mesprins offense et estre encourru
+envers nous et justice. et l avons quant a ce remis et
+restitue remectons et restituons a sa bonne renommee au pays"
+"voorsaten als hertoghen van desen onsen lan$
+van brabant allen kennelijck ongevallen
+overcomende aen onse ondersaten van selven $
+lande ende hertochdomme van brabant daer a$
+jemandt come van lijffve ter doot son$
+voorgaende schult moeten staen ende blijven $
+ende onbetaelt soo keerde hij hem su$
+tot ons oijdtmoedelijck biddende om onse ope$
+brieven van remissie in forma daertoe die$
+soe eest dat wij desen aengesien geneyght w$
+ter bede ende supplicatie des voors. supliants e$
+willende hem in dit stuck prefereren grat$
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur $
+recht hebben den selven supliant inden gevall$
+alsboven geremitteert quijtgeschouwen end$
+vergeven remitteren schelde quijte ende verge$
+uuyt onser sunderlijcken gratien bij desen onsen b$
+t’feijt ende ongeval boven geruert midtsga$
+alle offentien ende breucke corporele
+ende criminele daer inne hij hem overmidts
+ende uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen$
+ende justitie eenichsints mach hebben ontga$
+weder gestelt ende gerestitueert ende stellen
+weder ende restitueren tot sijnen goeden naem$
+ende fame in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlijckheden e$
+tot sijne onverbeurde goeden indijen hij een$
+onder ons heeft gelijck ende in aldar manieren
+soo hij was voorde tpoecompste vanden voo$
+feijte imponerende hier op een eeuwic$
+geswijgh onsen lieven ende getrouwen raede
+ende procureur generael van branabnt meyer van
+onser stadt loven ende allen anderen onse j$
+cieren ende officieren wie sij sijn satisfactie $
+beternisse ierst ende vooral gedaen der parti$
+geinteresseerde in dijen die noch nijet ge$
+en sijn ende eenighe daer toe staet civilijck alle$
+sonder dat den supliant gehouden wordt te be$
+eenige amende t’onsen prouffijte dan al$
+allenlijck de redlijcken costen van justitie alree$"
+"kaerle etc doen te wetene enenyegelicken tegewoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie van joose peysman schamel
+jonc geselle woenende binnen onser stadt van loven inhoudende hoe
+dat omtrent sinte andriesmisse lestleden de voirs. suppl met noch vive
+andere gesellen tsamen gecaetst hebbende gegaen zyn in diverse
+plaetsen in meyningen huere winnige te verdrincken ende omtrent
+negen uren inden avont comende zyne voirs. gesellen opte rey$erct? vo$$
+een huys daermen bier vercochte hebben aldaer geclopt ende geseyt
+peter totter weirdinnen dat zy hen bier tappen soude dwelck zy nyet
+doen en wilde zeggende ick en wil u nyet nieten waer op zy lieden vraeghden
+waeromme zy henlieden geen bier nieten en wilde alsoe wel als zy
+den anderen gesellen dede die daer waeren welcke woirden $$
+zoo es gecomen vuyten huyse een wylen genoempt adriaen geens
+hebbende enen pot in zyn handt hen vragende straffelick zyt ghy uw$$
+vele waer op zy andwerdden wat hebt ghy daer mede te doene
+dwelck hoirende de voirs. wylen adriaen heeft den voirs. pot
+geworpen inden hoop van des voirs. suppl gesellen zoo dat
+zyluden elck huere messen vuyt getrocken hebben ende daer
+mede gehouwen ende oick met steenen geworpen naeden voirs.
+wylen adriaen ende de voirs. suppl eens tot huys geweest
+hebbende ende wederomme comende om tsamen te drincken ziende
+tvoirs. gevecht heeft oick met steenen geworpen in sulcker vuegen
+dat de voirs. wylen adriaen aldaer zekere quetsuren ontfinck ende
+hebben hem alsoo vuyten den huyse gesloten van welcker quetsuren
+deselve wylen adriaen gecomen es van levende live ter doot nyet
+wetende nochtans de voirs. suppl wie van henlieden hem de voirs.
+quetsure gegeven heeft ter cause van welcken ongevalle de
+voirs. suppl beduchtende rigeur van iusticien hem zindert
+geabsenteert heeft vuyt onsen landen ende heerlicheden ende
+en soude aldaer nyet derren wederkeeren maer hem moeten
+houden in vreemden landen ende contreyen in grooter armoeden
+ende miserien zoo verre hem onse gracie hier op nyet gedeylt
+en ware alsoo die voirs. suppl zeeght ons daerom"
+"toute payne et amende corporalle et criminelle
+duquoy pour cause et occasion cas il a ou peult
+avoir mesprins ou estre encourru envers nous et justice
+et l’avons quand a ce restituee et restituons par cestes
+a sa bonne fame et renommee en notredict pays de brabant
+oultre mense par tous ailleurs et a ses biens non confisques
+saulcuns il y a ainsi quil estoit avant ladvenu dudict
+cas imposant surce silence perpetuel a notre cheir et feal
+procureur generael en brabant a notre drossaert de
+brabant et a tous aultres noz justiciers et
+officiers quelz conques et aussi a ceulx de noz
+vasseaulx satisfaction preallablement et avant
+toute oeuvre faicte a la parte interessee se faictenes
+et elle y chiet civillement tant seulement pour veu que
+ledict suppliant sera tenu de amender ledict cas envers nous
+civillement solon lexigence de cas et la faculte de sesdicts
+biens et aussi paier les fraictes et mises de la justice
+le tout a larbitraige et tauxation de nos aimes et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commectons a ce de notre conseil que appelez ceulx
+qui pour ce seront a appeller ilz procedent bien et
+deuement a la veriffication et intermement de ces presentes
+et a larbitraige et tauxation de ladicte amende fraicte et
+mises de justice ainsi quil appertiendra lequel intermemeent
+ledict suppliant sera tenu de requirer et soy presenter en personne
+en notredict conseil en six mois prochain venants et
+cefaict et ladicte amende fraictes et mises de justice
+tauxer moderes et payer la et ainsi quil appertiendra
+ils tous aultre nostres justiciers et officiers et laissent
+ledict suppliant de notre prensence grace remission et
+pardon selon et an la forme et maniere que dict
+est paisiblement
+plainement et perpetuellement joyer et
+user sans en ce luy faire mectre ou donner ne souffrir
+estre faict mis ou donne lores ne pour le temps
+advenir en corps ny en biens quelque destourbier
+ou empeschement au contraire ainssi son corps ou
+aulcuns de sesdicts biens non confisquez estoient ou
+sont pour ceprins arrestez ou empechez les
+mectent ou facent mestre incontient et sans
+dilay et plaine delivrance car ainsi nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et estable a"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfager vanden exploiten"
+"maximiliaen etc. doen te wetene eenen iegelycken tegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van aerde ende matheeuse van rumpay gebroederen geboren
+van berlaer inhoudende hoe dat omtrent vier oft vyf jaren
+geleden de voers. supplianten met x oft xij gesellen van hueren vrienden
+ende magen wetende dat twee van hueren magen in onser stat
+van lyere om symple brueken gevangen geweest hadden ende
+uuyter selver gevanckenissen gebroken waren ende gelegen
+opt kerckhof aldaer quamen bynnen der selver stat gestoct
+ende gewapent ende ghingen totten selven hueren vrienden ende
+magen opt kerckhoff voers. de welcke zy doen met hen leydden
+uuyter voers. stede ende al met schoenen dagen ende hoe wel
+dit al geschiet es paysiveleck zonder den heere oft der gemeynter
+vander selver stat eenige fortche violentie scoffiericheyt oft
+scande te doene desen nochtans nyet tegenstaende de voers.
+supplianten beduchtende rigeur van iusticien ende hier naemaels
+van eenigen van onsen officieren om tghene des voers. es getravelleert
+ende gemolesteert te moegen werdden en souden hen nyet
+wel derren houden verkeeren noch converseren in onsen lande
+van brabant soe verre hen onse gratie in desen nyet
+verleent en wordde alsoe zy seggen om de welcke zy ons
+seere oitmoedelic hebben doen bidden soe eest dat wy
+desen aengesien ende hier op gehadt dadvys van onsen zeere lieven
+ende getrouwen riddere ende cancellier den heere van escaubeke
+ende bierbeke etc. ende lieden van onsen rade in brabant compassie
+ende medelyden hebbende metten voers. supplianten ende willende hen
+in desen gratie ende genade prefereren den rigeur van iusticien
+zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt vander heyliger passien
+ons liefs heeren jhesu cristi die hy als heden om onser alder verlossinge
+ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruys hebben den
+selven supplianten in gevalle als boven geremitteert quytgeschonden
+ende vergheven remitteren quytschelden ende vergheven uuyt
+onser sunderlinger gratien by desen tstuck ende mesdaet voerscreven
+mitgaders oic alle penen ende offensien corporeele ende crimminele
+inden welcken zy hen overmits ende uuyt saken van tghene des
+voers. es ende daer aen cleven mach tegens onse ons hoocheyt
+ende iusticie eenichsins moegen hebben ontghaen ende mesgrepen"
+"begonst ende imponerende hier aff een ewich geswych onsen
+procureur ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+hoedanich die syn satisfactie nochtans ierst ende voir al
+der partien gedaen wesende civilyken alleenlic by alsoe die
+alnoch niet gedaen en zy. ontbieden hier om ende bevelen
+onsen voirs. cancellier ende raidsluden onsen drossate
+van brabant schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende voirts allen anderen onsen justicieren ende officieren hoedanich
+die zyn ende hueren stedehouderen ende elke van hen soe hem
+dat aengaet, dat zy den voirs. supplianten onser voirs.
+gratien pardoene ende abolicien inder vuegen ende manieren
+voirscreven van nu voirtaene payselic ende vredelic doen ende
+laten genyeten ende gebruyken, sonder hen te doene ofte laeten
+geschien ennighen hinder stoot oft belet ter contrarien, want
+ons aldus gelieft ende wijt gedaen willen hebben. ende
+des torconden hebben wy onsen seghel aen desen onsen brief doen
+hanghen. gegeven opten zestiensten dach van januario int
+jair ons heeren duysent vierhondert zesse ende tachtentich
+ende vanden rycke van ons maximiliaen dierste, aldus
+onder opten opslach oft vouwe vanden brieve staet gescreven
+ende geteekent byden coninck dair ghy heren henrich van witham
+heere tot beerssele robbrecht cottereau wouter vander noot
+ridderen meesteren lodewijcke roelants jan van watermale ende
+meer andere vanden raide by waeren. greyne
+collatie van desen copiam is gedaen mitten
+originalen bezegelden brieve ende mitten selven
+bevonden concorderende by my
+$ thielt $$"
+"vlaeminck met meer dyer ghelycke iniurieuse woerden ende hy
+suppliant sittende tsavons aende taffle om zynen maelteyt te doene heeft
+de voirs martin gecontinueert in zyn voirs spottinghen ende crytinghen
+waer deure de suppliant vergrampt heeft totten zelven geseeght dat hy
+hem verdragen zoude van zulcx meer te seggene des niet temyn heeft
+de voirs. martyn meer als voeren gerepeteert pouf vlaminck ende
+den suppliant gequelt ende geirriteert ende dat meer is genomen de kersse
+vande taeffele ende die geworpen int vuer waerduer den supliant meer
+vergrampt wordende heeft totten zelven geseegt dat hy hem met vreden
+laeten zoude of hy zaude hem in zyn vleesch steken ende alzoe de
+voirs martyn daermede niet en was cesserende maer meer ende
+enen instantelyck den voirs supliant bespottende ende irriterende seggende
+dat hy nyet derren en zoude ende meer de supliant was quellende de
+zelve supliant egeen verdrach cunnen gecreygen ende van patientie
+verwonnen zynde ende tzelve nyet langere connende verdraegen heeft
+met zynen messe daermede hy over taeffle was etende vuyt haestiger
+beruerte naeden voirs. martyn gesteken ende den zelven geraeckt in
+synder slincke borste waer van hy deser werelt is overleden tot
+groot ende zeer bitter leetwesen van hem suppliant die daeraff geerne zoude
+hebben gesoent met partyer gheinteresseerde maer en heeft gheen vrienden
+connen vinden die hem des hebben willen aendraegen hoewel hy daertoe
+zyn vuyterste debvoir heeft ghedaen om de selve te vindene ende alzoe oyck
+nyemant is gecommen die daerop vervolgh oft clachte zoude hebben gedaen daer
+doere de voirs. suppliant zedert oyck in onsen dienste zoe in garnisoen als
+anderssins is geweest ende gebleven zonder daer buyten den tyt van vyff
+jaeren lanck dat tzelve is gebeurt binnen onsen landen te hebben mogen off
+derren vrylyck converseeren ghelyck hy oyck alnoch nyet en zoude mogen off
+derren doen ten waere tvoirs feyt by ons waere vergeven midts den
+welcken ende bezundere geconsidereert den continuelen dienste des supliants
+der lanckheyt van teyden ende oyck dat hy suppliant totten voirs ongevalle is
+gecommen byde voirs. provocatie zynde onder de ruyteren ende knechten
+bezundere opde monstere onverdraechelyck ende dat egeenen partye
+interesseerde en wordt bevonden noch vervolcht en is doen soe heeft de voirs.
+suppliant ons zeer oitmoedelycken gebeden dat ons gelieven wille hem tvoirs
+ongeval te remitterene ende vergevene ende hem daeraff te willen verleenen
+onse openen brieven van remissie in zulcker zaken dienende waerom
+zoe eest dat wy desen aengesien regard nemende opde lanckheyt vande
+tyde dat tvoirs. feyt gheschiet is ende die dienste des voirs. supliants geneycht
+wesende tzynder beden ende willende hem in dit stuck preserveren gratie
+ende misericordie vuer stranheyt ende rigeur van rechte hebben den zelven
+supliant inden gevalle als boven quytgheschonden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve"
+"hebben, denselven stellende in sulcken staete als hy was
+voor de toecoomste van tgene voors. is behoudelijck
+dat de voors. suppliant schuldich ende gehouden sal
+zijn te betaelen voor amende t'onsen behoeve de somme
+van vijventwintich guldens eens, mitsgaders de
+costen van justitien tot nochtoe geresen, ende daeren
+boven te doen eenen wech berrevoets naer onser lieve
+vrouwe van scherpenheuvel ende daeraff te
+brengen behoirlijcke attestatie dat hij denselven
+volbrocht ende gereffectueert heeft onbieden
+daerom ende bevelen onsen procureur generael
+van brabant, amptman deser onser stadt van
+brussele ende voirts allen anderen onsen justicieren
+officieren ons voors. landts van brabant, hueren
+stedehouderen dijen dit eenichsints aengaen sal mogen
+dat de voors. satisfactie ende beternisse gedaen,
+de voors. costen van justitien getaxeert, gearbitreert
+ende betaelt sijnde, daerenboven alsoo behooren
+sal, sij den voors. suppliant van deser onser gratien
+pardoen, abolitie, ende quijtscheldinge inder
+manieren boven verhaelt peijselijck ende vredelijck
+doen ende laten genijeten ende gebruijcken, sonder
+hem daer inne te doen oft te laeten geschieden
+in lijff oft in goeden eenich hinder, stoot oft
+letsel ter contrarien, want ons alsoo gelieft
+ende des t'oirconden hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen, gegeven in onser stadt van
+brussele den negenthiensten january int jaer
+ons heeren dusent ses hondert ende negenthich
+opde plijcke stont gescreven, bijde hertogen
+ende was ondergeteekent steenhuysen gesegelt mett eenen groenen segel
+vuythangende in zijde snoederen"
+"de voors. guilliam de vleeschouw$
+hem suppliant andermael is ingevallen
+met intentie soo het schene, van hem
+suppliant te willen van leven ter doot
+te brengen, synde voorts gebeurt
+dat hy suppliant bevangen synde met
+gramschappe, heeft uuytgetrocken
+syn mes ende dat om den voors. vleeschouwere
+te intimideren ende van hem ont
+slagen te syn sonder dat hy daerop
+heeft gepast, maer heeft den suppliant
+ter aerden geworpen, ende geconti
+nueert hem met vuysten te slaen, soo
+dat hy geraeckt is geworden van
+het voors. mesch in syne buyck
+ter wylen den suppliant was onderliggende
+van welcke quetsure hy is comen
+aflyvich te worden tot des suppliants
+groot leetwesen, welcken aenghe
+merckt ende dat hy suppliant hem
+altijt seer paisibelyck vredelyck ende
+sonder eenich crackeel heeft ghe
+comporteert sonder oynt iet anders
+bedreven te hebben mede oock dat hij
+noynt te voorens metten voors."
+"suppliant van deser onser voirs. gratien remissien ende quytsceldingh
+doen ende laten rastelyck ende vredelyck genyeten ende gebruyken tot
+ewighen daghen inder manieren voirscreven sonder hem dair
+teghen te doene ofte laten gheschien aen zynen voirs. live leden oft
+goeden enighen hinder stoot oft letsel ter contrarien mair soe verre
+die voirs. suppliant oft zyne voirs. goede niet verbuert synde
+waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft becommert
+zy die zonder vertreck ontslaen ofte doen uuytlaeten ende stellen tot
+volcomender delivrancie want het ons alsoe gelieft ende wij dat gedaen
+willen hebben behoudelyck ons in allen anderen saken onsen rechte
+ende eenen iegelyken des syns ende des torconden hebben wy onsen
+zeghel aen desen brief doen hanghen gegeven inder stat van berghen
+op ten zoom opten tweesten dach van februario int jair ons heeren
+duysent vierhondert viere ende tachtentich nae costume ons hoofs
+aldus geteekent by mynen heere den ertshertoghe tuwer relatien
+dair heeren robbrechte cotreau wouteren vander noot ridderen meestere
+jan van coudenberghe ende jan van watermale vanden raide by
+waeren p. de thielt visa
+gecollacionneert metter originalen bezegelden
+bieve ende bevonden concorderende by my
+$$$"
+"ende tot syne onverbeurde goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft ghelyck ende in
+amder manieren soo hy was voore toe
+compste van t’voors. feijt imponerende
+hierop een eeuwich gheswijch onsen lieven
+ende getrouwen procureur general in brabant
+onse schou$$ meyer van loven ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren
+wie sij syn satisfactie ende beternisse
+ierts ende voor al gedaen der partije ge
+interresseerde voor soo verre die noch
+nyet gedaen en sij ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenelyck ende die sak$
+sulcx is verheijsschende behoudelyck da$
+de voors. suppliant gehouden sal syn te
+betaelen de redelycke costen van
+justitie, ter causen van desen gedaen
+ende naergevolgt ofte te doene ter
+taxatien ende moderatien van onsen
+lieven end getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wij
+daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen
+degene die daeromme behoorlyck geroepen
+te sijne sy procederen wel ende deuchdelyck"
+"ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalen
+de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxacien ende moderatien van
+onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voere hen geroepen de ghene die
+daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelycke ter vferificatie ende
+interinemente van desen ende totter taxacie ende
+moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe
+zy sullen bevinden behoirende dwelck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal syn te verzueckene ende
+hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te
+verbueren deffect van desen ende dat gedaen
+ende de zelve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur
+general in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige
+ende toecommende dien dat aengaen sal moegen
+huere stedehouderen ende een yegelyck van hen bezunderre
+soe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen de
+voirs. suppliant van deser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoenen ende van alle den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voere verhaelt
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden ennich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien"
+"deselve was vervolgende soo sijn de selve dieven blijven
+stille staen omtrent seker huijsken genoempt het sweer-
+deken inde cloosterstraet met intentie omme den suppliant
+die t'sijne was vervolgende aldaer te evelen oft te
+vermoorden dan alsoo de borgerije daer omtrent was commende
+om den suppliant te assisteren soo hebben de voors. dieven hun
+verspreijt ende dat doende doorgeloopen sijnde in voors. door-
+loopen gebeurt dat den suppliant ontsteken zijnde in colere
+een vande voors. dieven heeft achterhaelt ende den selven
+met een pedarm furieuselijcken op het hooft geslaegen ende
+dapperlijck gequetst soo dat hij vande selve quetsure van
+stonden aen is gestorven tot sijns suppliants groot leet-
+wesen sonder dat den suppliant ten tijde van het infligeren
+vande voors. quetsure kennelijck is geweest den naem
+vanden overleden dan heeft des s'anderdachs smorgens verstaen
+dat hij was genaempt quintin ieusne soldaet vande compaignie
+van capiteijn jean de vaux$ de welcke overmidts zijne
+voorgaende misdaeden op zijnen rugge was hebbende
+een brandtmerck gelijck sulcx al naerder is geverificeert
+met diversche autentijcke bescheeden in onsen raede van
+brabant t'anderen tijde overgegeven tot verificatie van
+gelijcke requeste als dese ende al hoewel op zijns suppliants
+voorgaende requeste midts het prompt bewijs dat den
+suppliant t'voors. ongeluck heeft gehadt door juste oirsaecke
+hem bij onsen voors. raede opene brieven van remis waeren
+geaccordeert soo heeft nochtans den schouteth der voors.
+stadt van herentals vuijt eene sunderlinge passie haedt
+ende neijt die hij den suppliant ende zijne ouders is draegende
+soo vele geeffectueert als dat de depeschen vande voors.
+opene brieven tot nochtoe is opgehouden onder pretext
+van sekere informatie bij hem genomen vuijtten monde
+vande andere medeconsoirten des voornoempden overledene
+maer want den voornoemden schouteth hem is vante-
+rende dat sonder sijn toedoen ende favorabel advijs t'voors.
+geaccordeert remis nijet en sal geaccordeert worden
+ten waere aen hem eene eerlijcke recognitie worde
+gedaen daertoe den suppliant midts sijn sober qualiteijt"
+"ende faem, die voorz. desen noijdt over eenige quade
+feijten en is geweest in handen van justitie maer
+wel ter contrarien tonsen dienste eenige jaeren
+gedient hebbende als bootsgesel bij den franschen
+vijandt is gevangen geworden te weten inden
+slach van rockroeij alswanneer hij seven maenden
+lanck in groote miserie gevangen gestelt geweest
+hebbende den suppliant voorts altijds hem tevreden
+gehouden gaende op sijnen vijandt met tgene hem
+de huijslieden hebben toegevueght sonder oock
+de passagiers te trauaillieren oorsaeche dat den
+suppliant ons naermaels ter saecken als voore nijet
+gemolesteert te worden hem is hoorende tot ons
+biddende in alder oitmoet onse oepene brieven van
+remis daer toe dienende waeromme soo ist dat
+wij desen aengesien hier op eerst gehadt d’advies van
+onsen lieven ende wel beminden die schouteth onser
+stadt antwerpen genegen wesende ter beden des
+voorz. suppliants willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende
+rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quijtgeschouwen ende vergeven
+schellen quijt ende vergeven vuijt onse sunderlinge
+gratie bij desen onsen brieven tfeijt ende ongeval
+boven geroert midtsgaders alle breucken corporele
+ende criminele daer inne hij ter causen voorschreven
+midtsgaeders dat daeraene cleven mach tegens ons
+ende justitie misdaen ende misbruijkt mach hebben
+welcken aengaende hebben hem wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goede naem fame ende geruchte in onsen voorz.
+lande van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlijckheden midtsgaders tot sijne onverbeurde goeden
+indijen hij eenige onder ons heeft ghelijck ende in
+alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voorz. feijte imponerende hierop een
+eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen
+procureur generael van brabant onsen drossaert
+van brabant schouteth ende onderschouteth
+van onse stadt antwerpen ende allen anderen onsen
+ende onser vassallen oft der smalre heeren richteren
+justicieren officieren ende dienaeren wie sij sijn satisfactie
+ende beternissen ierst ende voor al gedaen der partijen
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en is, ende
+eenige daer toe staet civilijck alleenelijck ende de
+saecke sulcx is verheijsschende behoudelijck dat den
+voorz. suppliant gehouden sal sijn tvoorz. feijt
+tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheijt
+van het misdaet ende facultijt van sijne goeden ende
+oock te refunderen te betaelen die redelijcke costen
+van justitie die ter causen van desen gedaen ofte
+naergevolght sijn aller ter tauxatie arbitrage
+ende moderatie van onse lieven ende getrouwen
+cancellier ende raedtsluijden dat voor hun geroepen
+de gene die daeromme behooren geroepen te sijne
+sij procederen wel ende deuchdelijck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieff naer
+sijne forme ende teneur ende ter tauxatie ende
+moderatie vande amende civile ende costen van
+justitie voorz. alsoo sij sullen bevinden te
+behooren welck interinement den suppliant
+gehouden sal sijn te versoecken ende hem in persoone"
+"zyn hooft hadde ende de voirs. suppliant heeft met zyn voirs. spriete
+vanden voirs. janne mahin gesteken ende denselven by grooten ongelucke
+geraeckt in zyn zyde van welcken steeke hij de anderen dachs
+van deser werelt is gescheyden al tot zynen grooten leetsen, ende
+hebben die voirs. suppliant ende zyn bruedere die partye geinteresseerde
+gecontenteeert ende gesoentgeer $$$ naerdere is blyckende by den bescheede
+daeraff zynde ter saken van welcken ongevalle onse procureur generael
+in brabant hem suppliant ende zynen bruedere in onsen raide van brabant
+heeft doen dagen te compareren in persoone pretenderende tselve gebeurt
+te zyn inden persoon vanden voirs. jan mahin exercerende zyn offitie
+dwelck alsoe hy suppliant hoept nemmermeer blycks en sal al eest
+alsoe dat dieselve procureur hem is funderende op sekere informatie
+die welcke die voirs. vrouwe van hollant by zyne majesteyts offitiers nyet
+als wel behoiren soude ende seer partyelyck heeft doen nemen ende
+scryven mits den welcken hy suppliant nyet vryelyck en mach hanteren
+bynnen desen onsen landen van herweerts overe al tot zyne zynder huysvrauwe
+ende kynderen eeuwige bederffenisse ende noch meer syn sonde soe verre
+hem erop nyet en worde verleent onse gratie ende genade ende opene
+brieven van remissien ertoe dienende soe hy suppliant seght dus
+daerom oitmoedelyck biddende. waerom zoe eest dat
+wy de saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt dadvys van onsen
+lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide in
+brabant ende tot dyen gehoirt onsen procureur generael geneycht wesende
+ter beden des voirs. suppliants frambachs van gulpen suppliants ende willende
+hem in desen gratie ende genade prefereren voer rigeur ende strangheyt
+van rechte zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien
+ons liefs heeren jesu xpi die hy voer het menschelyck geslechte
+geleden heeft up sulcks dach als heden hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert"
+"ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voer al gedaen der partye geinteresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daertoe
+staet civile alleenlyck behoudelyck dat die voirs.
+suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken ende
+faculteyt van zynen goeden met oick tebetaelene
+die redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende bevelen dien selven
+onsen cancellier ende radsluyden dat voere hen
+geroepen deghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende deughdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vande voir amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen vynden
+behoirende welck interinement die voirs. suppliant
+gehouden zal zyn te versueckene ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen
+zesse maenden naestcomende opte pene van te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+gheenen dyen dat behoiren zal zy onse"
+"marge: en hier aff $$$
+byden ontfanger vanden
+exploitten"
+"af wetende. aldaer tot hem gecomen es een geheeten henneken van lyere zoene
+lanceloets hebbende blyde gedroncken vragende den selven suppliant hoe compt
+ghy aenden voghel. antwordende hem huesschelic dat hy den voghel gecocht
+hadde tegen heynen hoye die dan present ende tegenwoirdich stont sprekende
+alsdoan stuerlic die voirs. vragende doen die selve henneken tegen wyen
+antwordde dat hy die gecocht hadde tegen heynen hoye die daer present ende
+tegewoirdich stont sprekende alsdoen stuerlyc die voirs. henneken totten
+selven heynen. wat hebdy mynen vogel te vercoopene die ghy my gegeven hebt
+dair op die voirs. heyne seyde jan het es wair. ic hadde v gegeven. hadde
+ghy en gehaelt. mair nv heeften bertelmeeus ghijsels gecocht. soe
+hoort hy hem toe. dwelc hoirende de selve bertelmeeus ende om den voirs.
+henneken te believene nemende den vogel van zynder hant mitten hantschoene
+seggende nempt dair jan den vogel. ic schinken v gherne soe dat hy
+alsdoen den vogel van bartelmeeuse aenveerde. ende nae dien die selve bertelmeeus
+hem den vogel gegeven hadde. soe heeften henneken opten staende voet
+vercocht janne den bastart van peruwez om eenen gulden$. welc bastart des
+avonts vorts dair nae wederom den voirs. vogel den voirs. suppliant gegeven
+heeft alsdoen quam ten aengange symon ghysels bertelmeeus zoene
+sonder den voirs. henneken oft yemande te messeggene. seggende tot
+hem dyerste dat ic v vinde. ic sal eenen pyl in v lyf duwen. dair op die
+vader vanden voirs. simoenen doen seyde. henneken wairom zoudy dat doen ic
+en hebts tegen v niet verdient want ic hebbe v menige vrintscap
+gedaen. mair soude ghyt hem doen doeghet my. het soude my even zeere
+doen ende namp alsoe die voirs. suppliant om allen twist te scuwen zynen zoene
+mitter hant ende ghingen tsamen thuyswerts in hueren vrede dair nae die
+voirs. henneken namp zynen ganck rechts oft hy hadde willen gaen naeden
+huyse desselfs suppliant ende tusschen wegen hy henneken eenen goeden
+man geheeten jan govaerts in zyn huys jaeghde. den welcken des
+voirs. jan govaerts huysvrouwe groot van kinde gaende meynde te bescuddene
+seggende doen die voers. henneken tot haer. gaet van my oft ic sal
+v dit zweert doer uwen buyck steken dwelck siende die gebueren
+seyden totten selven henneken. gaet henen strycken oft men sal v doen
+gaen ende van daires hy wederom gecomen naden huyse des voirs.
+suppliant ende gepasseert zynde tot inde molenstrate hy binnesach
+siende staen den selven suppliant ende zynen zoene in hueren huyse
+bynnen der doeren aldaer. keerende wederomme de selve henneken ende comende
+genouch nae tvoirs. huys tot huewerts ende nemende zyn mess mitten"
+"ende te doen allet ter taxatien ende moderatien
+van onse zeer lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die
+wy daer toe gecommitert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedsluden dat voer hem
+geroepen de gene die daerom behooren geroepen te
+syn zy procederen wel ende deuchdelyck ter veriff-
+icatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vanden voorscreve amende
+ende costen van justicien alzoo zij sullen bevinden
+behoorende welck interinement die voorseyde sup-
+pliant schuldich ende gehouden sal zyn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorscreven
+rade binnen zesse maenden naestcommende op
+de pene van te verbeuren d’effect van desen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dijen dat behooren
+sal zij onse vorseyde procureur generael in brabant
+onse amptman deser stast brussele
+ende alle andere onse rechteren justicieren offi-
+cieren ende ondersaeten iegenwoerdige ende
+toecommende dijen dat aengaende sal mogen heu-
+re stedehouderen ende eenijegelijck van hen besu-
+ndere soo hem toebehooren zal doen laten ende
+gedoogen den voorseyden supliant van deser onser
+tegenwordiger gratien ende remissien ende"
+"voirs. daenkens aldair nyet en coste ontslagen $syn hem
+heeft zoe hy alderbedecxt coste anderwerff van dair
+geabsenteert ende geloopen ten huyse vander meyere van
+schelle hopende dat hy aldair vander voirs. daenkens zoude
+ontslagen ende beschut wordde ende heeft der huysvrouwe
+desselfs meyers gebeden dat zoe verre die voirs. janne
+daenkens naer hem quame vragen dat zy segghen
+wilde dat hy dair nyet en waere naeden welcken
+want die voirs. meyers huysvrouwe inden kelder
+was gegaen zoe is die selve daenkens gecommen
+bynnen der camereren dair die suppliant ter rusten op een
+bedde gelegen was ende ten derden wederomme
+comen ghelt eysschen dair op die suppliant hem
+heeft ter antwoerden gegeven dat hy tot antwerpen
+zoude willen comen in welcken gevalle hy hem
+zoude betaelen soe verre bleke dat hy in hem
+enichssins gehouden hadde geweest ende want die
+voirs. daenkens hier mede oyck in egheender vuegen
+en heeft willen te vreden wesen zoe syn zy onderlinge
+nae vele villaynige woerden creytingen ende irritamenten
+ten lesten strytvarich gewordden ierst mit vuysten
+ende ten lesten heeft die suppliant den zelven daenkens
+gesteken met eenen opstekere in zynen arm ende in zynen
+rugge dair aff hy zeer corts is van lyve ter doot
+gecomen dwelck is van nu in februario lestleden
+vyff jaeren geleden ende want die suppliant hem
+binnen desen onsen landen van brabant nyet en heeft
+dorren houden soe is hy vertrocken naer zeelandt
+aldair hy van onsen rentmeestere ende den dyckgrave
+heeft geleyde gehadt tot hueren wederroepenen toe
+binnen welcken middelen tyde naer dyen hy mitter
+voirs. dyckaigien eenen penninck gewonnen hadde"
+"betaelt zijnde in handen vandenghenen van onsen ontfangere $$$
+anden officier diet behoiren zal de welcke schuldich sal zijn
+daer aff rekeninge bewijs ende relique te doene tot onsen proffyte
+metten anderen pennynck van zijnen ontfange zij onsen drossaert van brabant
+meyer van loenen amman van bruessele schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende allen aenderen onser ende
+onse vasallen ende $$$ heeren rechteren justicien ende officier$
+onsser voirs. lant van brabant tegewoordich ende toecommmende wyen
+dat aengaen sal mogen $$$ stedehouderen ende $$$gelyck $$$
+besond$$ zoe hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen de voirs.
+jooris van nyele suppliant van dese onse gracie remissie pardoene
+ende van alden inhouden van dese tegewwoirdige inder$$$ ende
+manieren boven verclaert rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruijcken soender hen te doen noch te laeten
+geschyeden nu noch in toecommende tyden eenich hinder laste
+off moijenisse in lijve noch in goede ter contrairien in eenige
+manieren maer indien zijn lijff off eenige van zijnen
+ongeconfisqueerden goede waeren hieromme naermaels $$$
+gepraemt oft gearresteert dat zij die terstont stellen off
+doen stellen tot volcommen delivrance want ons alzoe $$$
+ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestatich blijve tot
+eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen doen
+hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende een segel$$$
+tzijne in allen gegeven in onser stadt van mechelen inde maend
+van oigst int jaer ondheren duysent vyffhondert ende dertich
+van onsen keyseryck deerste ende,van onsen rycken van spaignen
+zynde dandere txve ende upde vouwe stont gesceven bijden
+keyser in zijnen raede ende gheteekent verd$$$
+ghecollacioneert jegens ende
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"d'ierste faulte sonder opgesetten wille, emmers
+ten regarde van justitie gecommitteert soo hoochelyck
+nyet en soude behooren opgenomen te worden, des
+oijck te min, vuijt dijen die straffe vanden selve
+als die exemplaier soude moeten wesen des neen
+nyet alleen en soude redonderen tot disreputatie
+des vertoonders, maer oijck van vrouwe ende
+kinderen vijf in getalle, hier beneffens alnoch
+gevuecht dat nyemandt bij t'voors. feijt grootelycx
+en is gescandaliseert geweest, als geschiedt binnens
+huijs, dat in summa die van t'feijt geinformeert
+es genoech satisfactie sal hebben vuytte apprehentie
+ende langduerige detentie inden gevanckenisse
+des voors. verthoonders als van meer dan ses weeken,
+dwelck hem oijck mach geimputeert worden voor
+eene correctie, als boven d'infamie, nijet geproffiteert
+oft gewonnen hebbende, waermede hij sijn vrouwe
+ende kinderen soude mogen onderhouden, sulcx dat
+den voors. verthoonder als versien van sobere
+middelen daer is gansch gecontinueert , midts
+denwelcken soo heeft ons den voors. suppliant
+seer oytmoedelijck gebeden dat ons gelieven wilde
+t'gene voors. is te remitteren ende hem tot dijen eijnde
+te verleenen onse opene brieven van abolitie in sulcke
+cas dienende, soo eest dat wij de saecken voors. over
+gemerckt, geneijcht wesende ter beden ende supplicatie
+des voors. supplicats ende willende hem in desen
+prefereren gratie ende genade voor rigeur van
+rechte, hebben denselven inden gevalle als boven
+quijt geschouwen ende vergeven, schelden quijte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve allen tgene hij ter causen voors.
+ende tgene daeraff dependeert tegens ons ende
+justitie misdaen ende misbruijct mach"
+"aelbrechtsse daermede gegeven eenen steke boven syn borst#
+zeggende tot hem gaet beschiet nu die privaten noch eens
+ende naedyen de voirs. jan aelbrechtsse veerthien dagen
+de selve quetsure ontfangen ende hem laten cureren hadde by
+eenen genaempt meester anthonis een vander chyrurgyn$$
+meesters onser stadt vanden bossche die welcke de wonde
+zoe zeere verre gebracht hadde als dat deselve schoen begonst
+te dragen ende hoepte deselve meester anthonis de voirs. wonde
+metter gratien goidts wel te genesen nochtans vuytdyen de
+voirs. jan aelbrechtsoene den voirnoemde meester anthonis verclaeren
+ende hem int heymelyck by andere meesters hadde doen cureren
+zoe es deselve wonde versuympt geweest zoe dat midts
+zekere andere siekten die daer toe geslaegen zyn de voirs.
+jan aelbrechtsse daeraff ende anderssins deser werelt
+is overleden tot groot leetwesen des voirs. suppliants de
+welcke nyettegenstaende hy partye geinteresseerde
+gecontenteert heeft nyet vryelycken soude dorren
+hanteren noch converseren in onsen lande van brabant ten waere
+dat hem onse gratie ende genade ende vergeven brieven van
+remissien hierop verleent wordden omme de welcke
+den voirs. suppliant ons oitmoedelyck gebeden heeft
+wairom zoe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende miser#
+voir strangheyt ende rigeur van rechte ter eeren ende contem#
+vander bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi dwelck
+hy opten goeden vrydach voir die salicheyt vander menschely#"
+"facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace
+quitance pardon et remission selon et par ** maniere que dit est
+plainement paisiblement joyr et user sans lui fere
+mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier
+pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez
+sancuns en sont pour ce arrestez ou empeschiez car
+ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce
+nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne
+en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan
+de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie
+le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et
+monseigneur larchiduc en leur conseil et signe
+dycke
+collationne a loriginal par moy
+$$$"
+"de voirs. meeus den voirs. gielisen den steeck heeft gegeven nyetemin
+mits dien dat hy is geweest oirspronck vanden eersten kyfwoirden
+soe beducht hem die voirs. suppliant dat hy ter saken voirscreven soude
+mogen worden gepraempt ende gemolesteert ende mits dien en der$
+hy nyet zekerlyck achter straten gaen noch zyn broot winnen hoe$
+hy nae god recht ende redenen inden voirs. dootslach nyet gehouden en is
+ende des hem wel getroest tegen de partie maer om meer der overzekert hy
+soe heeft ons de voirs. suppliant oetmoedelyck gebeden hem onse gracie ende
+genade hierop te willen extenderen ende verleenen waerom soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende terbeden des voirs.
+wouter pauwels suppliant ende hem willende in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
+den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert voer soe vele
+hij naer recht daer inne gehouden ende culpabel mach wesen mitgader
+alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter cause
+voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegens ons ende justicie mesdae$
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goede name
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurde
+goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in ander manieren
+zoe hij was voer de toecompst vanden voirs. feyte imponerende hierop $
+eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende eenige daer toe staet civilijck alleenlyck behoudel$
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn goede$
+met oyc te betaelen de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
+wij daer toe gecommitteert hebben en committeren mits desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden
+dat voer hen geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zij procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement
+vandesen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoene te
+presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte
+pene van te verbeure deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy
+onsen voirs. procureur general in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende"
+"te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaeken ende faculteyt
+van zynen goeden met oick te betalenen die redelycke costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse zeere lieve ende getrouwe die cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende commmiteren by desen ontbieden daer om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justitien alzoe
+zy sullen bevinden behoirende $ welck interinement die voirs. suppliant
+gehouden sal zijn te versuekenen ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene van te
+verbuerenen deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen dyen dat behoiren sal zy onse * $ procureur generael ende alle andere
+onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten iegewoirdighe ende
+toecomende dyen dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissien ende
+van alle dinhouden van desen inde vueghen ende manieren boven verhaelt
+rustelijck vredelijck volcomelyck ende eeuwichlyck genyeten ende
+tgebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in
+toecomenden tyde eenich hinder oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indyen zyn lyf oft eenighe van zyne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende stellen terstont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve ende gehouden wordde
+teneuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen
+behoudelijck in anderen dinghen onsen rechte ende eenen yegelijcken
+anderen dessyns degenen in onser stadt van bruessele inde maendt
+van augusto int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende dryenvyftich van
+onsen keyserryck cxxxviie ende van onsen rycken van castillien en anderen se$
+cxxxviii aldus stont op de plycke gestcreven byden keyser ende
+ondertieckent j de sarvt facuwez visa registrata
+gecollocio neert ende benomen accorderende
+met zynen originale by mij
+daanwez selve"
+"onse opene brieven van remis soo eest dat
+wij tgene voorseyd aengemerckt ende
+hier op gehadt d’advijs vanden meyer van ittre,
+genegen wesende ter oijtmoediger bede
+ende supplicatie des voorseyden suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende genaede voor rigeur ende
+strangheijt van justitie den selven suppliant
+hebben inden gevalle als boven vergeven
+geremitteert ende quijtgeschonden vergeven
+remitteren ende schelden quijte vuijt onse
+sunderlinge gratie by desen onsen brieve
+t’feijt ende manslach hier voir vercleert
+midtsgaders alle pene ende amende corpo=
+=reele ende criminele inde welcke hij
+ter causen vorseyde met des daer aencleeft
+tegens ons ende justitie misdaen ende mis=
+=bruijckt macht hebben ende daer inne
+hij gevallen mach wesen ende hebben
+hem als van dijen weder gestelt ende geresti=
+=tueert stellen weder ende restitueren tot
+sijnen goede naeme fame ende gerichte
+in onsen voorseyden landen van brabant ende
+in allen anderen onsen landen ende heerlijcheden
+midtsgaders tot sijne onverbeurde goederen
+indijen hy eenige onder ons heeft inder
+vuegen ende manieren als hij was voorde
+toecompste vanden voorseyden feijte im=
+=ponerende hierop silentie ende eeuwich
+geswijgh onsen procureur generael van brabant
+meijer van ittre ende allen anderen onser
+ende onser vassallen oft der smalre heeren
+richteren, officieren ende dieneren wie sij
+sijn ofte wesen moghen satisfactie ende
+beteringe ierst ende vooral gedaen der par=
+=tye geinteresseerde indijen die noch niet
+gedaen en is ende eenige daertoe staet
+civilijck alleenelijck behoudelijck nochtans
+dat die voorseyde suppliant oock gehouden
+wordt ’t voorseyde feyt het dobbel tegens
+ons te beteren civilijck naer gelegenheijt
+vant misdaet ende faculteijt van syne
+goeden ende oock te refunderen ende
+betaelen die redelijcke costen van justitie
+indijen hieromme eenige gedaen ende
+naergevolght sijn allet ter taxatie ende
+arbiterschappe van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van
+onsen raede geord.t in brabant die wy
+daertoe hebben gecommitteert ende
+committeren bij desen, ontbieden daer om
+ende bevelen bij desen den selven onsen
+raede van brabant, dat voor hen
+geroepen degene die behooren geroepen
+te sijne sij procederen wel ende deuchdelijck"
+"wesende ter beden des voors. supplants willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende miseri-
+cordie voor strancheijt ende rigeur van rechte
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quijtgeschouwen ende vergeven schellen quijt ende
+vergeven vuijt onse sunderlinge gratie bij desen
+onsen brieve t’feijt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle breucken corporele ende
+criminele daer inne hij ter causen voors.
+mitsgaeders dat daer aene cleven macht
+tegens ons ende justitie misdaen ende misbruijckt
+mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren sijnen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende in allen anderen onsen
+landen ende heerlijckheden mitsgaeders tot
+sijnen onverbeurde goeden indien hij eenige
+onder ons heeft gelijck ende in alder manieren soo
+hij was voor de toecomptste vanden voors. feijte im-
+ponerdende hier op een eeuwich geswijch onsen
+lieven ende getrouwen procureur generael van brabant
+onsen drossart van brabant officier van melsbroeck
+ende allen anderen onse ende onser vassallen oft der
+smalre heeren richteren justicieren officieren"
+"tegewoirdich ende toecommende huere stedehouderen ende elcken van
+hen besundere zoo hem toebehoiren zal den voirs. suppliant van deser
+onser tegewoirdiger gratien remissien ende quytscheldingen ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+tot eeuwigen dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te
+laten geschyeden nu oft naemaels ennich hinder stoot oft belet
+ter contrarien in enniger manieren mair zoe verre zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen voirs. gevangen
+gearresteert oft becommert waeren in enniger manieren zy ende
+elck van hen de zelve ter stont ende zonder vertreck zetten
+ende stellen oft doen zetten ende stellen tot volcommender
+delivrantie want ons alzoe gelieft ende te dyen eynde
+dat dit vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+ons in anderen zaken onsen rechte ende eenen yegelycken desyns
+gegeven inder voirs. stadt van bruessele inde maent
+van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert drye
+ende twintich nae costueme van scriven ons hoifs van brabant
+ende van onsen rycken te wetene vanden roomschen
+germanien etc. tvyfste ende vanden spaenschen arragon
+navarre etc. dachste aldus stont gescreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteckent
+mayeuren ende noch visa"
+"remissie
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier
+a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan
+baptiste de servo aussy de milan passe douze ans a espouse en
+la face de leglise la seur dudit suppliant et avec icelle consomme
+mariage et habite par certaine espace de temps et jacoit que
+ledit jehan baptiste se devist avoir conduit comme homme de bien
+et demoure avec la seur dudit suppliant sa femme sans icelle delaisser
+ny habandonner en aucune maniere. ce non obstant peu apres
+quil lauroit eu espousee comme dict est il sest sans aucune cause
+ne raison departy de sadite femme et icelle delaisser
+habandonner et aucune maniere laisse en grande desolation
+et sen est ledit jehan baptiste alle vers romme ou il auroit
+eu contemptenement du sainct sacrament de mariage et
+postposant toute conscience et honneur espouse une autre
+femme et avec icelle consomme mariage au grant scandale
+regret et confusion dudit suppliant de sadite seur et tous leurs parens"
+"seyde in ge$$chte maect u van dair daerop deselven
+peeter straffelyc antwoirde seggende waer u broe$$ broer?
+by u nyet ghy en soudet nyet dorren d$$cken ende
+tselve hoorende de supliant dat hy hem staerde
+seyde peeter al segge ick sulcke woerden ick en
+hebber geen aerch inne dan begeerde te wetene
+wye ghy waert leggende soe syn hant opde
+erm vanden selven peeteren weder verhalende
+daer egeen erch inne te hebbene dien nyet tegen
+staende seyde dieselven peeter even straffelyc wat
+hebdy my taenveerdene gaet by u wyff thuys
+ende seert u wyff ende supliant hoorende dat hy
+hem noch meer stoorde seyde gaet ende seertse
+selve daerop dieselve peeter antwoirde wat
+soudick in u huys gaen ghy sout seggen dat ick u
+gelt genomen hadde hem tselve seggende in
+verwyte om dat den supliant te voren in syn huys
+seker gelt genomen was seggende daertoe ick
+soude op u vleesch slaen al esser u bruer noch eens ende
+dat de supliant seyde myn bruer en esser nyet maer
+soudy my slaen ick soude my dorren weeren ende
+soe tsamen nae huys gaende want sy eenen wech
+inne gaen moesten heeft die selve peeter den supliant
+veele injurien opgeseet ende onder den anderen
+ghy conte ghy en sout u nyet dorren weeren ende
+tycht eenen yegelycken u gelt ane dwelck nyet
+en is ende tselve de supliant hoorende ende dat
+hy van injurien ende qualyc te spreken nyet en
+cesseerde hebbende eenen stuynstaeck in syn
+hant seyde totten selven peetere draeghde ghy u
+ane dats alle dage te doene gevende soe den $$
+peeteren twee off drye slagen op syn hooft met welcken
+slagen die voirs. peeter ter eerden gevallen is ende
+opgehaven synde is geleyt ten huyse peeters van
+kelfs aldaer hy binnen vyf dagen daer nae van lyve
+ter doot gecommen is dwelck den supliant vuyt gronde
+zyns herten leet is ende hebbende tvoirs. feyt
+toecomen ende gebuert is als voirs. is by qualyc spreken
+ende groote injurien des voirs. aflivigen hy soude
+hem nochtans die die selve supliant ontsiende rigeur
+van iusticie nyet dorren houden binnen onsen lande
+maer mach hem houden in abstracten? plaetsen ten sy
+dat onse graacie ende genade hem hier op verleent wordde
+ons daer inne seer oitmoedelyc biddende ende onse"
+"in onser stad van bruessel inde maent van octobri int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert ende twee aldus ondergescreven
+ende geteykent opte plycke by mynen heere den ertshertoge jo. de witte
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij"
+"peeternelle tot menigen stonden ende in presencien van goede
+mannen geseyt ende verclaert heeft dat zy den voirs.
+wouter voor hueren man houdt ende dat huer nyet leet
+en is van tghene dat zy gedaen heeft maer waert
+dat zy dat te doen hadde zy zoude noch doen nietmin
+beduchtende strangheyt van justicien en souden hen niet
+dorren houden noch converseren in onsen landen ende
+heerlicheden maer hen daer van moeten absent houden
+tot huere geheele verderffenisse ten zy dat onse gracie
+ende gnade hemlieden hier op verleent wordde alsoe zy
+zegghen ons omme de selve zeere oitmoedelyck
+biddende, soe eest dat wy de saecken voerscreven
+overgemerct den voirn. wouter van cockelberghe
+hennen steelman dierick eertbrugge jacop camerlinck
+jan van breedonck ende jacop van oistenryck supplianten
+genegen wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hen in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge
+in faveure van onser blyder wedercompst in desen
+onsen landen van harwaertsover ende bisondere in
+onser stede van brugghe hebben inden gevalle als
+boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onser
+zunderlingher gracie mits desen onsen brieve
+tfait ende mesuz boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne
+zy ter causen van dien mit datter aencleeft jegens ende
+justicien mesdaen ende mesbruyct moegen hebben
+hemlieden als ten desen wederstellende ende restituerende
+tot huere goede fame ende name in onsen voirs. landen
+ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden goeden
+indien zy daer eenighe hebben gelyck ende in alder
+manieren als zy waeren voor die toecomptste vanden
+feyte ende mesuse voirscreven imponerende hier op
+eeuwich zwygen ende scilence onsen procureur generael"
+"te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy
+woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige
+lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen
+hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in
+onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc
+gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant
+verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van
+vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde
+gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende
+lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn
+beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den
+voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af
+zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was
+gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude
+hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in
+zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn
+vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck
+is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant
+tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer
+hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne
+satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck
+was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van
+iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van
+brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat
+onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert"
+"ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+zyn lyff of eenige van zyn ongeconfisqueerde goeden waeren
+daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+april int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende dryenveertich
+voer paesschen van onsen keyserrycke txxve ende van onsen
+rycke van castillien ende anderen txxixe aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+onderteekent de zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+jacuwez"
+"blyve tot eeuwigen daeghen soo hebben onsen seghel
+hieraen doen hangen behoudelyck in andere
+dingen onse rechten ende eeneniegelycken oud ere
+dessyns gegeven binnen onse stadt van
+brussele seven daeghen inde maent van
+augusto int jaer ons heeren sesthienhondert
+negenentwintich van onse rycken het negenste
+opde plycke stont gescreven byder coninck
+onderteeckent $$ mastelyn"
+"inhoudende hoe dat hij geleden de achthien maenden hij beschoncken wesende
+ende opde straete was fuminerende tegen sijn selven sonder yemanden
+aen te spreken, soo is hem aengecommen geweest bernaert
+van laecken, die hem al spottende vraeghde oft hij wilde vijffven
+twintich guldens oft eenen pot bier oft twee ten besten
+geven ende naer eenige woorden soo heeft den voorn. bernaert
+aen hem suppliant gegeven diversche vuijstslaegen, hoe wel
+ongemeriteert d’welck alsoo gevoelende, heeft hij sijn mes
+getrocken, om hem te defenderen, dan sijn alsoo t’samen geloopen
+ontrent de drij mooren, alwaer sij werden gescheijden, den
+voornoemden bernaert hem nijet contenterende mette aggrave
+aengedaen aenden voors. suppliant met de voernoempde
+vuystslagen, is naer huijs geloopen alwaer hij heeft
+gehaelt twee stocken, waermede hij meijnde hem suppliant
+te keer te gaen, iae evelen vanden lijve, als sijnde een seer
+quaet, iae uuytsinnich mensch, d’welck hij siende ende
+gewaer wordende, die alreede uuijten huijse was met die
+voernoempde stocken inde handt ende vreesende de groote
+furie des voorn. bernaerts heeft hem in defentie van synen
+lijve met sijn voornoemde mes gedefendeert ende door
+ongeval gegeven eenen steecke, die onnooselijcke is
+gevallen inden buijcke waervan hij is gestorven tot sijns
+suppliant seer grooten ende bitteren leet wesen, ende den
+voorn. afflyvigen wel wetende sijn groot ongelijck heeft
+binnen synen leven sulcx verclaert aen eenen pater
+religieux der ordene van ste augustijn binnen loven, ende
+dijen volgende heeft hem vergeven sulckdanigen neerslach
+dwelck oock wel geconsidereert hebbende de naeste
+vrienden ende magen vanden voorn. wijlen bernaert van
+laecken, sijn met den suppliant veraccordeert, gelijck is
+blijckende bijden instrumentie daervan sijnde, ende want
+hij suppliant in reverentie van justicie hem heeft vertrocken
+uuijt onser voors. stadt van loven, sijnde buijten landts
+latiterende, alwaer hij gerne soude wederomme
+commen ende hem dragen ende winnen den cost gelijck
+een man met eeren toestaet ende behoirt soo keerden"
+"kaerle byder gracien goids roomsch keyser
+altyt vermeerder scrycx coninck van germanien van castillien
+van leon van grenade van arragon van navarre van naples
+van cecillien van maillorque van sardaine vander eylanden van
+indien ende vaster eerden der zee occeane eertshertoge
+oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothere van brabant
+van limborch van luxemborch etc. grave van vlaenderen van
+artois van bourgoingnen etc. palsgrave ende van henegouwe
+van hollant van zeelant van ferrette van haguenault van
+namen etc. prince van zwave marcgrave des heilics rycx
+heere van vrieslant van salins van mechelen vanden landen
+van overyssele vander stadt steden ende landen van utrecht
+ende dominateur in azien ende in affrycken doen te
+wetenen allen ende eenen iegelyck iegewoirdich toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie van
+henricke tslegers ionckman inhoudende hoe dat op sinte
+marien magdalenen dach lestleden de voirs. suppliant met
+godenaert van gestel ende ian scepers alias tackman zyn
+tsamen gecommen van balen in meyninghe wesende de voirs.
+suppliant om nae huys te ghaene ende passerende tgehuchte
+geheyten schoere gelegen onder balen voere een taverne
+daer een geheyten ingel inne woende zoe is den voirs.
+suppliant vuyten selver taverne naegevolght een geheeten
+willem tslangen die den voirs. suppliant sach passeren in
+meyninghe wesende den voirs. suppliant te benechtene
+oft evelen van zynen lyve ende siende de voirs. suppliant
+dat de voirs. willem hem zeer nerstelycken naevolghde heeft de voirs.
+suppliant hem ommegekeert naeden voirs. willeme totten selven seggende
+willem ick zie wel dat ghy my meyndt maer ick rade u dat ghy my
+nyet en volght tot aen dat cruys dwelck nyet verre van daer en
+stont ende tselve geseydt zynde ghinck de voirs. suppliant zynen wech
+om nae huys te ghaene ende de voirs. willem volghde hem nae dwelck
+de voirs. suppliant aenmerckende ende comende de voirs. suppliant
+aen een veeken heeft de selve suppliant hem ommekeerende wesende verhit
+van woede naeden voirs. willeme gesteken met eender pyrken
+die hy in zyn handen hadde dwelck ziende een geheeten andries
+schoenhuys ende andere die den voirs. willeme naevolghden heeft
+de voirs. andries den voirs. willeme omegetrocken om den voirs.
+steeck te precanneren ende ten eynde dat de voirs. suppliant den
+voirs. willeme nyet en zoude evelen van zynen lyve ende
+want de voirs. willem int voirs. ommetrecken zyn lyff vroenck"
+"zoe eest dat wy desen die saken voirscreven onergemerct den
+voirnoemde jan janssen supliant genegen wesende tzynder bede
+ende begeerte ende hem willende in deser gratie prefereren voir
+rigeur van justicie hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt onse sunderlinge gratie by desen onsen
+brieve tfait boven vercleert mitsgaders alle pene boeten
+ende bruecke corporelle ende criminele daer inne hy ter
+causen vandien jegens ons oft justicie mesbruyck mach
+hebben ende hebben hem als daeraff wedergestelt ende
+gerestitueert ende restitueren mits desen tot zynder goeden
+fame ende name bynnen onsen voirseyde lande van brabant ende
+allen anderen onser landen ende heerlicheden mitsgaders tot
+zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft gelykerwys
+als hy was voer de toecompste vande voirseyde feyte imponerende
+hierop een eeuwich zwygen onser procureur general in brabant
+ende allen anderen onser officieren ende ondersaten wy zy zyn
+satisfactie nochtans eerst gedaen der partie geinteresseerde
+indien die nyet gedaen en is ende eenige toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirnoemde supliant tvoirscreven
+fait jegens ons gehouden sal syn te beteren naer de
+gelegentheyt vande salve ende faculteyt van zyn voersrceven goeden
+*
+volgende onse ordonnantie daerop gemaict ende oyck te
+betalen die redelycke costen van justicie indien
+hieromme eenige gedaen zyn al ter taxatie ende
+arbiter scepe van onser lieven getrouwen die cancelier
+ende luyden van onser rade in brabant die wy daertoe
+commiteren ende denwelcken wy bevelen dat voirseyse
+hen geroepen die ghene dyer over behoeren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende deugdelyck tot
+verificatie ende interinemente van deser onser brieve naer
+zyn vorme ende inhouden welck interinemente de voirnoemde
+supliant gehouden sal wesen in onser voirseyde raide te
+versuecken bynnen eenen halven jaer naer date van
+desen op pene van te verliesen teffect der selver
+ende dat gedaenende de voirseyde amende civile ende costen
+getaxeert gearbitreert ende betaelt synde in hande
+vanden ghenen van onsen ontfvangers diet behoiren
+sal die daeraff gehouden sal syn ontfanck te
+maken rekeningebewys ende relicqua te doene
+tonser prouffyte metten anderen pening van syner
+ontfange zy onsen ant amptman van bruessele
+ende alle andere onse ende onser vassallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
+ons voirseyde lants van brabant jegenwordich ende"
+"geschieden enich hynder letsel oft moeyenisse
+ter contrarien nu noch in toecomende tyde aen
+lyve noch in goede in enig maniere mair
+in dien zyn persoen oft enige van zyne voirs.
+goeden onverbuert als voirs. es ter cause
+voirscreven gevangen becommert gelet oft
+gearresteeert waeren dat zy die stellen oft
+doen stellen terstont ende sonder enich vertreck
+oft uuytstel tot geheele ende volcomme
+delivrance want ons alsoe gelieft
+ende gedaen willen hebben ende d ten eynde
+dat die goet vast ende gestadich blyve tot
+eewigen daigen hebben wy onsen zegel
+hier an doen hangen behawen in anderen
+saken ons recht ende eenen iegelyck zyn recht
+in allen gegeven in onse stad van mechelen
+inde maent van novembris int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende een
+aldus stont gescreven opte plycke vanden
+selven brieve by mynen heere den ertshertoge
+myn heer die grave van nassou stadhouder
+generael ende andere tegewoirdich ende
+geteykent hanetoch
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originele
+by my $$$"
+"supplianten noch eens souden oploopen oft enige be@caempth @@@
+aendren, kezunde want de selve wylen jacop met zyne
+dochter voertye doot gesteken hadden eene vrouw bevrucht
+met twee kinderen ende soe sorchlyc wat ende verktachtich
+dat hy van eenen yegeglycken zee@ was ontsien ende
+is de voirs sake aldus blyven staende tot ab onlancx
+geleden den voirs jacoppe ende zyn zoene altyt beede
+ende racuner dragende tegen den voirs supplianten in sulcker
+vuegen dat hoe wel zy oft enich van hen den
+seleven wylen jacoppe ontmoetende hem gegroet
+oft aengesproken hebben hy nyet en heeft willen
+antwoirden maer is stom gegaen oft heeft hem
+daenzicht gekeert, in menynge zynde dat hy
+de voirs supplianten oft enige van hen soude doot
+steken oft @velen van huer syne gelyc te presumeren
+is, want is gebuert op sinte lauwereys dach
+lestleden dat de voirs supplianten gecomen zynde
+te dorepe by half en berge ter kermissen tot bovene
+huyse soe wetende tot reyniers vanden bossche
+hunnen mere ende aldaer goede recreatie gehadt
+hebbende sonder enichsins by dranck te zyne onredelijk
+zynde de voirs michiel ende jan supplianten gegaen
+ter plaetsen weert vanden dorpe zien
+naeden voirs vroen hunnen brueder om tsamen thuys
+weert te ghane ende opte plaetse commende
+ende malcanderen gevond hebbende zyn zy daer
+blyven danssende tot omtrent vi oft vii uren vanden
+avonde sonder bynnen dien dage in taverne geweest
+te hebbende ende ten lesten hebben zy gesien den
+voirs wylen jacoppe de vuegelerre ende zynde
+zoene staen voir eene taverne onder hen beyden
+drinckende ende gelyc scheen wel by dranck zynde"
+"in aprili sesthienhondert twintich sijnde noch
+ongehoudt int vrijen van sekere jonge dochtere tot
+herent bij ende aen is geweest alwaer den persoon van
+lambrecht nijs weduwer
+is doot gesteken geweest, hebbende hij suppliant gedreven
+sijnde tsy door jalousie oft anderssints door vehementie daermede
+doende geweest, ende den dootsteeck soo hij hem des is vermoijende
+selver gegeven, hem deshalven gedraegende totte informatien
+preparatoir op tselve feijt bijde justitie van herent
+genomen ende hoe wel dat volgens de selve informatien
+nijet sekerlijck en blijckt wie den doot steeck heeft gegeven
+tsij hij suppliant oft wel eenen franchois leemans soo ist
+nochtans dat hij hem ter quaeder maeten
+beduchtende heeft ruchtich gemaeckt ende ondertusschen
+door toedoen van sijne ouders vrede gemaeckt mette vrienden
+vanden afflijvighen, ende de selve in alles gegeven vol-
+commen satisfactie volgens den recorde ende quictantien
+daeraff zijnde, hebbende tot dijen oijck metten officier
+van holsbeke door toedoen alsvore gecomposeert ende de
+selve sijne compositie volbracht soo dat hij
+hem in alles hem mogelijck wesende heeft gequeten behalvens
+dat tot sijnder versekerheijt hem is gebrekende onse gratie van van remis, ende
+want hij nu gehoudt sijnde hem geerne soude
+gaen stellen om gerustelijck mette vrouwe ende kinderen
+door de werelt te mogen geraecken, ende dat hij hem des-
+halven nijet en dert getroosten om den voors. neerslach
+hem toegecommen door sijne jonge dwaesheijt
+ende herste lieffde. soo was hij daeromme ende
+op dat hij ons eene dusdaenige domme acte allen sijn leven
+lanck nijet en soude blijven dolen genootsaeckt hem te keeren
+tot ons oijtmoedelijck gebeden hebbende om onse opene brieven
+van remis hiertoe dienende. soo eest dat wij die saecken
+voors. aengesien ende hierop gehadt d'advijs vanden overmeijer
+voors. plaetse van herent geneijcht wesende ter bede des voors. supliants
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade
+voor strangheijt ende rigeur van rechte den selven suppliant
+inden gevalle als boven hebben quijtgeschouwen ende ver-
+geven, schelden quijte ende vergeven vuyt sunderlinge gratie
+by desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven geruert"
+"wel als ghy met gelyck of met ongelyck ende ziens u niet
+aen het es my zoe naer als u dwelck hoorende de voirn. suppliant
+ende anthonis antwoirden wel hebdy er gelijck toe ghy moechter
+commen waerop de voirs. spelleken rephreerde zeggende
+ghy groote hanssen ic sal der zoe wel dorven commen als ghy
+ic soude alzoe wel eenen grooten hans onder zyn oogen dorven
+zien als ghy ende met dien dat de voirs. spellekin voortghinck
+zoe zeyde de voirs. suppliant compt compt ziet ons eens onder
+ons oogen ende crycht een vuyst in uwen beck het es om een
+blauwe ooge te doene daerop de voirs. matheeus ruyters
+antwoirde dat zuldy wel laten heysken meynende den suppliant
+zeggende oick totten suppliant cont ghy den man denoterende
+de voirs. spellekin over straete niet laten gaen waerop de
+voirs. suppliant zeyde calf wye doet hem wat ende met
+dien zoe keerde hem de voirs. matheeus totten voirs.
+spellekin den zelven metten ar$ nemende zeggende gaen
+wy genader ende naer dien zoe tsamen wat voirts te waren
+gegaen mitsdien dat de suppliant geseydt hadde totten voirs.
+spelleken het es om een blauwe ooge te doene des voirs.
+spellekens huysvrouwe zeyde totter suppliant jae ghy
+bouve zoudy myn man dreyghen om een blauwe ooge te
+geven om dat hy daer zoude commen wercken daer sal u
+morgen myn heer den mercgreve over clagen dat$$ een
+man met vrede over straeren niet can laten gaen
+daerup die suppliant wederseyde jae ghy hoere ghy mane
+zoudt ghy daeromme over een goet geselle den marcgrave
+clagen zeggende totter voirn. spelleken gaet ghy op sinte
+willevoerts velt ende zeyde totter onsen vrouwen wat
+messeggen wy u ten es nyet d$$ geck de welcke u woorden
+de voirs. spelleken hoorende ontschoot den voirs. matheeus
+uuyten arme keerende hem omme ende quam naden suppliant"
+"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende
+toecommende alsoe inde compste van onsen lieven
+ende beminden soene den prince van spaengien in
+ons land van herwaerts over jan van kelfs laboreer
+tot rotselaer heeft met huysvrouwe ende kinderen
+denselven ons selven grepresenteert heeft syne
+suplicatie versuekende byder selver gracie remissie
+ende pardoen vanden dootslach daer inne
+gementioneert te wetene dat geleden van in
+september lestleden hebbende syne beesten inde
+weyde gedreven commen is tot rotselaer byden
+anthuens ende siende daer voer de venstere vanden
+marten staende peeteren de keppere op straete"
+"nae hem met eenen stock in euvelen moede geslagen ende smeten
+soe dat suppliant van noode is geweest hem ter defensien te
+stellen gelyck hy oic gedaen heeft inder vuegen dat hy
+heeft met eenen mutsaert stock den slach des voirscreven jan
+ouroucx geschut dwelck die voirscreven willem baten des
+suppliants brueder aenmerckende heeft de voirscreven janne ouroucx
+met eenen mutsaert stock op syn hooft gesmeten soe dat hy
+ter eerden viel van welcken slage den voirscreven jan ouroucx is
+corts daernae gestorven wyens siele god genadich zy
+dwelck den supplen hertelycken leet is ende hoe wel
+tvoirscreven ongeval is seer onnoeselyck toegecomen eende dat hy
+suppliant daer aff heeft gesoent ende partye geinteresseerde
+gecontenteert soe en dorre nochtans die suppliant hem
+nergerincx int openbaer bynnen desen onsen lande van brabant
+vinden vreesende rigeur van iusticie ten ware dat ons
+gracie ende genade hem hier op wordde ge$ttendeert ende
+verleent ons daerom oitmoedelyck biddende soe eest dat
+wy des aengesien geneyght wesende ter ... des voirscreven
+jans baten suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+iusticie hebben den selven suppliantint gevalle als boven
+quytgesconden geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert midtgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminele dair inne hy ter cansen
+voirscreven mit dat daeraen cleven mach tegn ons ende iusticie
+gevallen mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende
+hebben hem dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant ende allen anderen"
+"ierst ende vaer al gedaen synde indien die niet geschiet
+en is civilyck alleenlyck ende behoudelyck dat hy
+suppliant tvoirscreven mesdaet aende mesval tegens ons
+civilyck beteren sal nae gelegenthyt vande saken
+ende faculteyt van zynen goeden ende voirts opleggen
+ende betalen die wettige costen van iusticien in
+dien ter saken voirscreven eenige gebuert zyn ter
+tauxactien ende arbiterscape van ons seer lieven
+ende getrouwen de cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daetoe committeren / ende
+bevelen dat voere hen geroepen die ghene die
+daer toebehoiren geroepen te zyne / zy vredelyck
+wel ende duechdelyck ter verificatien ende
+interinement van desen ende ter tauxatien vanden
+voirseyden beteringe ende costen welck interinement
+die voirscreven suppliant sal sculdich zyn te
+versueckende ende hem pressenterende in ons voirscreven rade
+bynnen zess maenne naestcommende op de pene te
+verbuerene deffect van desen / ende dat gedaen ende
+de voirscreven civile beteringe ende costen indier
+eenige vallen als voirscreven is / ontfangen ende betaelt
+zynde / in handen vande ghenen van ons officieren
+dient behoiren sal die daeraff gehouden sal zyn
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonssen
+prouffyte / zy mitsgaders alle ander onse ende
+der smaelder heeren rechteren iusticieren ende
+officieren dien dit aengaen mach doen laten ende
+gedogen den voirnoemde janne de visscere suppliant
+van dese onse tegenwoirdige gratie
+quytsceldinge verghiffenisse ende remissie naer ende inder
+manieren als voirscreven staet rustelyck brede volcommelyck
+ende eeuwelyck gebruycken genyeten ende ussantien / sonder hem
+te doene/laten noch gedoogen gedaen te zynen eenich
+hinder letsel oft ongebruyck ter contrarien in lyff noch
+in goede in gheenderwijs maer by alsoe dat zyn lyff
+oft goet ter saken voirscreven genadigen oft verbuert waeren
+dat zy dat stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreckt tot geheel der ende voercommender slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende teneynde
+dat dit vast ende gestadich blyfve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons segel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons recht ende een jegelyck tzyne
+in allen gegeven in onse stadt van brussel op den heyligen
+goeden vrijdach inde maent van maerte"
+"ou que de nouvel leddit suppliant viendroit proceder et soy deffendre
+des mesmes cas et mesuz pour lesquels il avoit este renvoye
+et dont il avoit obtenu entiere grace et pardon dudit seigneur de
+seneffe comme dit est et combien que notre dit procureur
+neust cause ne action considere ce que dit est de plusavant
+traveillier ou molester le dit suppliant pour les mesmes cas
+et mesuz ce nonobstant il a derechief fait adjourner
+et mectre en arrest tous ses biens gisans en notredit
+pays de brabant que lui tourne a tres grand prejudice
+interest et dommaige et plus fera se par nous ne lui
+est sur ce pourveu de notre grace et remede convenable
+ainsi quil dit dont actendu ce que dit est et quil nous
+a tousjours parcydevant bien et loyaulment servy
+en noz guerres et armees sans jamais adez avoir
+este note actaint ne convaincu daucun autre vilain cas
+il nous a tres humblement supplie et requis et mesmement
+nous plaise de lui octroyer sur ce autres et plus amples
+noz lettres patentes de pardon et sur le tout lui impartir
+et preferer a rigeur de justice notre grace et misericorde
+pour ce est il que nous ces choses considerees et sur
+icelles eu ladvis de nosdits chancellier et gens de notre
+conseil en brabant audit louvet dictre suppliant inclinant
+favorablement a sadite supplication et requeste avons ou cas
+dessusdit en lhonneur mesmement et reverence de la
+benoite mort et passion que notre saulveur jhesus crist
+souffrit pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy quicte et pardonne quictons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes les cas et mesuz dessus declarez
+leurs circonstances et dependences ensemble toute
+peine et offense corporelle et criminele et tout ce
+entierement quil peult avoir pour ce mesprins et offense
+envers nous et justice et lavons quant a ce restitue
+et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et
+renommee et a noz pays et seigneurs et a ses biens non
+consisgnez saucuns en y a tout ainsi quil estoit auparavant"
+"copie van andere remissie van dootslage
+maximilien par la grace de dieu esleu empereur
+tousjours auguste roy de germanie de hungerie
+de dalmatie de croatie etc et charles par la
+mesme grace archiducz daustrice, prince
+d’espaigne, des deux cecilles de jherusalem, etc. ducz
+de bourgogne, de lothierr, de brabant, de stier, de carinte,
+de carniole, de lembourg, de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres, de habsbourg, de tyrolle, de
+fierret, dartois, de bourgogne palatins et de haynau,
+lantgraves delsace, prince de zwaves souabe ?, marquis
+de burgauw et du saint empire, de hollande, de
+zeelande, de ferrette, de frybourg de namur et
+de zuytphen, contes, seigneurs de frise des marches,
+de d’esclavonye, de portenauw, de salins et de
+malines. savoir faisons a tous presens et
+avenir, nous avoir receu lumble supplication
+de philebert de montenac escuier, contenant
+que environ la my quaresme derreniert passe luy arrive
+en notrre ville danvers avec et ou service du seigeur
+de ravestain notre cousin son maistre a ung certain
+jour ainsi que ledit suppliant retournoit doyr la messe
+et quil estoit venu jusques devant le logis
+dudit seigeur son maistre se arresta illec a parler
+et deviser avec aucuns des officiers et autres
+serviteurs de sondit maistre durant lequel
+parler survint illec ung nomme lancelot natif
+du pays de normandie ou d’environ ayant pardevant
+este varlet et serviteur dudit suppliant et estoit
+lors serviteur au seigeur de croix chevalier estant monte
+sur la mule dudit seigeur de croix, lequel lancelot
+se vint aussy illec arrester et parler aususdit officiers
+quoy veant, le suppliant esmeu subitement"
+"ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke costen
+van iusticien soe verre datter ennige geschiet oft gedaen
+zyn allet ter arbitraigien taxacien ende goetduncken van
+onsen zeerlieven ende getruwen ridder ende cancellier heeren
+jeronimus vande noot ende lieden van onsen raide in brabant
+de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende lieden van onsen raide
+dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selen
+daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
+procederen wil ende behoirlyc totter verificatie ende interinemente
+van desen ende ter arbitragien taxacien ende moderatien
+van voirs. amende civile ende costen van iusticien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen getaxeert ende betaelt zynde welcke
+amende civile die ghene van onsen ontfangeren oft rentmeesteren
+dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
+onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
+meyeren van loevenen ende van thienen amman
+van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
+bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
+vassallen ende smalen heeren richteren iusticieren ende
+officieren tegewoerdich ende toecomende huere stedehouderen
+ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van deser onsertegewoirdiger gracien remissien ende quytsceldingen
+vorscreven tot eewigen dagen peyselyc$ vredelyc ende
+volcomelyc doen ende laten genyeten ende gebruycken"
+"remissie charles etc scavoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de gude de noorweghe
+contenant comme le jour de lassumption notre dame
+en cest an xv c trente neuf ledit suppliant et feu lors vivant
+nicolas leseuer serviteurs domesticques de notre treschier
+et tresame cousin et nepveu le duc frederick palatin estans
+en lhostellerie du miroir en la berghestrate en ceste
+notre ville de bruxelles faisans bonne chiere auroyent
+eu parolles et debat lung contre lautre a cause dung
+harnois que ledit suppliant avoit donne en garde a son
+hoste en la ville de enchuyse en hollande nomme langhe
+willem et parcidevant escoutette illecq que ledit nicolas
+avoit prins et emporte sans le sceu dudit suppliant parolles
+sen esmeurent eulx estans bien buz oudit miroir et
+hostellerie combien quilz estoient comme freres et bons amys
+ensemble tellement que ledit nicolas leseuer desgaigna
+premiers sa rappiere et frappit aprez ledit suppliant de sorte que ledit suppliant
+receut ung coup de ladite rapiere en sa main senestre
+de laquelle les quatre doitz luy en furent quasy copez
+et soy sentant ainsy blesche et navre et de ce esmeu
+de collere desgaigna aussy sa rapiere et en donnit audit
+nicolas tant seullement ung coup d’estocq en son doz
+duquel coup environ le cincquiesme jour aprez il termina
+vie par mort au tresgrant regret et desplaisir
+dudit suppliant et combien que ledit deffunct ait pardonne
+sa mort a icelluy suplyant a cause quil estoit mouvant
+dudit debat et quil avoit emporte ledit harnois sans son
+sceu comme aussy estant le premier desgaignant et
+semblablement a la requeste de notredit cousin et nepveu
+le duc frederick palatin la vesve dudit deffunct luy a"
+"tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van zynen goede ende oic te refonderen ende betalen die
+redelycke costen van justicien die dair om gedaen ende
+nagevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van
+onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in
+brabant die wy daertoe committeren ontbieden dair om ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raide in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die dairomme behoeren
+geroepen ten zynen zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen
+iegenwoirdigen brieve nae huere forme ende inhoude
+ende ter taxatien vander civile boete ende costen
+voirscreven ende dat gedaen ende de voirs.civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
+anderen onsen officier dient behoeren sal die welcke
+vander voirs. civile boete gebonden sal wesen rekenigen
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van
+brabant meyer van loevenen v amman van bruessele
+schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren officieren
+justicieren ende ondersaten tegenwoirdich ende toecomende
+dien dat aengaen of aenroeren van hen besondere
+zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen
+den voirn. janne van belle suppliant van deser onser
+iegenwoirdiger gracien remissien ende pardoenen ende
+van alden inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+sy byden ontfanger
+vanden exployten hier
+af verantwordt"
+"dat hy oick noyt andere quade stucken gedaen en heeft
+soe beducht hy hem nochtans dat de voirs. meyere
+hem van straten rooff soude willen calengeren ende
+voere alsulck tegen hem procederen ten waere dat
+hem onse gracie ende misericordie hier op verleent
+wordde om de welcke gracie hy ons zeere
+oitmoedelyck heeft gebeden soe eest dat wy
+desen aengesien geneycht wesende ter beden vanden
+suppliant ende hem willende gracie voere rigeur van
+rechte prefereren den selven suppliant inden gevalle als
+boven hebben vergeven ende quytgeschonden
+vergeven ende scelden quyte uuyt zunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve die feyte ende
+mesdaden by hem boven vercleert mit alle peyne
+criminele ende corporele dair inne hy ter saken als
+voere soude mogen gevallen zyn ende tegens ons
+ende justicie misdaen hebben ende hem gerestitueert
+dien aengaende tot zynder goeden famen namen ende tot
+allen zynen goeden op dat hy eenige hebbe gelyck
+hy was voere de toecompste vanden voirs. stucke
+ende feyte soe verre die selve zynen fame ende name
+dair mede gecedeert oft vermindert zyn geweest
+imponerende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur general in brabant onsen meyere van loevenen
+ende van thienen ende allen anderen onsen ende onser
+vassallen richteren ende dieneren dien dit eenichsins
+aengaen sal mogen behoudelyck dat de suppliant
+gehouden sal zyn partien geinteresseerde satisfactie
+ende beternisse te doene soe verre des behoefft
+ende egheenen gedaen en zy ende die voirs."
+"ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren
+voer rigeur ende stranheyt van justicien hebben de selven
+suppliant inden gevalle alsboven quyts quytgescolden
+ende vergeven scelden quyte ende vergeven uuyt onser
+zunderlinger gracien by desen den dootslach voeren verclaert
+mitgaders oyck alle peine ende amende corporele ende
+criminele daer inne by hem overmits ende uuyt saken
+van tgunt des voirscreven es tegens ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+hebben hem doen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant hoedanige die
+zyn oft wesen moegen satisfactie nochtans yerts ende
+alvooren gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch
+nyet gedaen en waere civilick alleenlyck behoudelyck oyck
+dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren sal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende dat hy gehouden wordt te betalen de redelycke costen van
+justicie daeromme gedaen ende naegevolcht indien datter eenige
+gesciet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voirs.
+cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe"
+"ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
+geschien nv noch in toecommende tyden aen lyf noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer by alsoe zyn lyf nv iegewoirdelyck gevangen zoet
+voirseyt es die stelt oft doet stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alsoe
+gelyeft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve teeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onse stadt
+van bruessele inde maent van julio int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert eenenveertich van onsen keyserrycke
+txxiie ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxvie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raide
+ende onder geteeckent verreyken visa $$$
+gecollo$$ ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"behoeren sal gehouden werdt ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+synen ontfange sy ons drossaet van brabant amptman van bruessele ende
+alle anderen onse ende ondervassallen oft smaelre heeren, rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die sijn oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soe hem dat toebehoeren
+ende aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen tegenwoirdiger
+gratien remissen ende quytsceldinge inder manieren voirscreven
+peyselyck volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+sijn lijff oft eenige van sijnen ongeconfisqueerden goeden
+waren daeromme gevangelyk becommert oft gearresteert dat zij
+die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons zegel hier aen doen hangen
+behoudelyk in andere saken ons recht ende eenyegelyk
+tzijne in allen gegeven in onse stadt van bruessel
+inde maent van januario int jaer ons heere duysent
+vyfhondert ende tweenvyftich van ons keyserycke
+txxxiije ende van onsen rycken van castille
+ende andere txxxvije aldus gescreven op de plycke beyden
+keyser in sijnen rade ende onderteekent l. de zoete
+visa $$$
+gecollationaert ende bevonden accorderende
+met zijn originale by my
+n. grauwe $$$"
+"van dien met datter ancleven mach mesbruyct ende ge
+mach zijn iegen ons ende justicie ende hebben als va
+desen gerestitueert ende wedergestelt restituren ende
+stellen weder tot sijne goede fame name ende geruchte in
+onsen voors. lande van brabant ende andere onse landen
+ende heerlicheyden tot alle zyne onverbuerde goeden in
+dien hij eenoge heeft in alder voegen ende manieren
+als hij was voir de toecompst vanden voirs. dootslage
+imponerende hier up scilencie ende eeuwich zwigen onsen
+procureur g enerael ende allen anderen onsen rechteren justicien
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringen
+voiren ende alderwerck eerst gedaen der partyen geinteresseert
+up datter eenige toe dient ende die alnoch niet gedaen en es
+civilic alleenlic ter ordonnantie ende arbiter scepe van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden
+dair omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende luyden
+van onsen voirs. raede in brabant dat zy voer hem
+geroupen die gene die dair toe behoren geroupen te syne procederen
+ende gaen voerts wel ende duechdelic ter verifficatie
+van desen onsen brieven naer huere voirme ende innehouden
+ende dat gedaen synde zy onse drossart van barbant
+meyer van loeven amman van bruessel nu grave
+van andwerpen schout van lyere ende alle andere
+onse richteren justicien ende officieren dient aengaen mach
+doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie remissie quytsceldinge ende van al den inhouden
+van desen inder voegen ende manieren als voirs. es
+rustelic vredelic vulcomelic ende tot eeuwigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft te
+laten geschien nu noch in toecomende tijden eenich
+hynder letsel oft moeyenisse a, myve oft an goede
+ter contrarien ende in dien zinnen persoen oft eenige
+van syne voirs. onverbuerde goeden ter causen van
+desen gevangen gearresteert oft eenichssins becommert
+waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+ende sonder vertaech tot geheele ende vulcomme delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve hebben onsen zegel hier an doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons rechts ende een yegelic zijn recht in allen
+gegeven te mechelen opten heylige goeden vrydach inde maent van april
+int jaer ons heeren duysent vc ende twee. aldus ondergescreven ende getekent
+by myn heere den ertshertoge in zijnen raet. haneton coninklijken notaris
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originalen brieve by my"
+"dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen
+vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen
+by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt
+en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen
+dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs.
+thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger
+gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic
+useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen
+oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder
+oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe
+gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat
+van bruessel opten negen ende twintichsten dach van
+januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier
+ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove
+aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe
+ter relatien vanden raede $ meerbeke
+dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen
+bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my
+$$ ieltisse"
+"ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne
+te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme
+gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den
+keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve
+plycke visa etc.
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"gescreven pote plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns noch stont gescreven op te selve
+plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"merten den suppliant innegevallen met een corte dagghe strytgierlyc
+nae hem stekende die ongeweert stont zonder mes oft stock
+nyet anders in de hant hebbendedan denselven drievoet
+benauwende zoes zeere den supplant die egheen vlien en
+hadde dat het scermsel oft spenne inder kuecken staende
+woirde om gevochten ende gestocten daer onder lach een
+viercant hout dewelck aensiende die suppiant mitsgaders
+aenmerckende het benauwen ende wernolch vande voirs.
+merten ende het groot perickel van zynen lyve daer
+inne inne hy was sonder hope van te moghen vlien zulcx
+dat hem eyntelycken groot noot worde zyn lyf te verweerenen
+of daer ter plaetsen doot te blyvene heeft geanvert tvoirn.
+hout ende ongeluckelyck den voirs. martin eenen slach
+daermede geslaegen op zyn hooft van welcken slage de voirs.
+maertin is binnen corten daghen daer nae gegaen van
+levende lyve ter doot welcke den suppliant hertelick leet
+es ende hoe wel hy partie gesoent heeft beduchtenen
+nochtans righeur van iusticien es geabsenteert vuyt
+onsen landen ende heerlicheden ende zoude indeselve
+met dorren wedercommen hanteren noch converseren maer
+zoude hem vuyt dien moeten houden tot zynen geheele
+vredersnisse ten zy dat hem onse gracie ende genade hierop
+verleent worde alsoe hy zeyt ons o?e de selve zeer
+oitmoedelyc biddende soe eyst dat wy desalven voirscrevene
+overgemerct ghevenen wesende terbede ende supplicatie
+van voirn. gielis vanden vliete suppliant ende hem willende
+in dit stuck gracie ende genade prefereren voor righeur van
+iusticien hebben inden gevalle alsboven vergheven
+geremitteert ende quyt gescholden vergeven remitteren ende
+schelden quyt vuyt sonderlinge gracie mits desen onsen brief
+tsait ende manslacht boven verclaert mitsgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporeele ende crimineele dair inne"
+"# sy hieraf verantword byden
+ontfangere vanden exploiten"
+"rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants brabant wye
+zy zyn satisfactie nochtans yerts ende al voere gedaen der partyen
+geinteresseert zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voern. suppliant gehouden zal
+zyn tzelve feyt tegens ons te beteren civilyck nae de gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende onsen ordon$
+daerop gemaect ende oick te betaelen die redelycke costen van justicien
+ende arbiterscepe van onsen raide in brabant die wy dairtoe committeren
+ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroupen die gene die dairomme behoiren zullen
+geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck totter
+verificatie ende interinemente van desen tegenwoordige briefve
+welck interinement de selve suppliant schuldig zal zyn te versoucken in
+onsen voirs. raide binnen eenen jaeren nastcommende op de
+peyne te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende de
+amende civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicten van onsen voirs. raide of andere onse officier diene tbehoiren
+zal gehouden werdt ontfanck te maken metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van brabant meyer van
+loeven meyer van beerthem ende alle andere onse ende onser vassallen
+of smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen moegen
+tegenwoordich ende toecommende hueren stedehouderen ende elck van
+hen soe hem dat toebehoiren ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van deser onsen tegenwoirdiger gracien remissien ende quytschelding
+inder manieren voirscreven payselyck volcomelyck ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien nu noch in toecomende
+tyden in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen gese$
+ongeconquesteerde goeden waeren dairomme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft
+doen stellen tot volcommen slakinge ende delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blive tot
+eeuwigen dage soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in allen anderen saken ons recht ende yegelyck deszyns gegeven in onsen
+stadt van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende dryenveertich van onsen keyser rycke txxiiiie ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxviiie aldus gescreven op te plycke"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden nu synde ende
+naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van pauwels brugmans alias vanden berge geboren
+van onser stadt van loven inhoudende hoe dat hy suppliant
+inden jaere xvc ende eenendertich is in rechte betrocken gewee$
+voere borgemeestere scepenen ende raedt onser voirs. stadt van
+loevenen ter instancie van wylen lysbeth van ermeghem weduwe
+wylen jacops van daelhem doentertyt woenachtich inder selve
+stadt van loevenen inde dorpstrate ende dat ter zaken van
+leveringe van divese ware als botere keerssen olye havere
+ende andere diergelycke comenschape byder voirs. wylen
+lysbeth den voirs. suppliant vercocht ende gelevert ende de
+voirs. suppliant met rechte verwonnen ende verhaelt wesende
+voere de voirs. schult beloopende omtrent elff oft twelf
+rynsgulden ende de selve lysbeth consent hebbende vanden
+voirs. borgemeester om den voirs. suppliant daer voere te
+doen executeren oft pandt van hem te nemene heeft ten huyse
+vanden suppliant doentertyt oyck woenende te lovenen in de voirs."
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van
+theeuwen theeuwens $$ wonachtich tot orthem neffens
+onse stadt van tshertogenbossche inhoudende hoe dat
+omtrent baefmisse xvc xxxvi zyn vader genaempt matheeus
+teeuwen loekemans heeft met ander geselscap zitten
+drincken tot orthem voirs. in een herberghe genaemt
+de zwane ende by hem sat wylen heynrick strick diewelck
+riep by hem den suppliant die daer in huys quam dat
+hy by hem zoude commen drincken twelc de suppliant
+dede ende om dat hy eens gedroncken hadde zoe wild
+de voirs. heynrick dat de suppliant betaelen zoude zyn
+gelach ende worden onderlinghe kyvende waerby
+de suppliant ghinck wech van daer om dat hy metten
+voirs. heynrick nyet te doene en zoude hebben ende bleef
+wech tot dsavonts toe daer zy op een bruylocht
+in een ander huys tsaemen aen eenen dans quaemen
+doen zeyde de voirs. heynrick strick totten voirs. suppliant
+ic sal u noch dat pluymken dat ghy aen u hooft hebt
+als ghy buyten huyse compt af strycken oft affslaen
+naerden welcken de voirs. heynrick strick uuyten"
+"te betalen een amende civile nae gelegentheyt vanden
+voers. stucke ende faculteyt van zyne goeden ter arbitragien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyde van onsen
+raede geordonneert in brabant die welcke wy daer toe
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen onsen
+voers. cancellier ende luyden van onsen voers. raede in brabant
+dat geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te
+zyne zy procederen totter taxatien ende arbitragien vanden
+voers. amende civile ende totten interinemente van desen ende die
+voers. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+in handen vanden ontfangere van onsen espargnen oft
+anderen onsendaer toe gecommitteerden om ons daeraf rekeningen
+bewys ende reliqua te doee zy onse voers. schouthet ende
+wethouderen van antwerpen ende allen anderere onse ende onser
+vasallen officieren rechteren dienren ende ondersaten den
+suppliant van desen onsen gratien ende pardoenen doen laten ende gedoogen
+genieten ende gebruycken ende hem vanden voers. gevanckenisse
+ende processe ende oic zynen goeden indien die gearresteert zyn
+ontslaen ende stellen doen ontslaen ende stellen tot volcomener
+delivrancie ende sonder hem daer inne te doene oft te laten
+geschiene eenigen hinder stoot of letsel ter contrarien
+want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben
+wy den zegele daer van die keyser onse here ende grootvader
+ende wy duerende onser minoriteyt gebruyct hebben
+hier aen doen hangen iegenen in onser stat van bruessel
+x dage i opten iersten dach van van februario int jaer
+onss heren duysent vyfhondert ende vyfthiene aldus
+stont gescreven boven opte plycke by mynen here
+den price in zynen rade ende geteeckent h dehane
+gecollationeert metter
+minuten by my
+xxx handtekening"
+"sy procederen totter verificatie ende interinemen$ van desen ende dat
+gedaen ende de voers. emende byden voers. suppliant betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren dient behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeningen ende reliqua te doenen
+tot onsen profyte sy onse schouthet van turnhout ende alle
+andere onse richteren officieren ende ondersaten dien dat aengaen
+sal doen laten ende gedoegen den voers. suppliant van deser onser
+tegewoirdiger gracie quytsceldinge ende remissie va ende van
+allen den inhouden van desen rustelic ende vredelyc genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten gescieden ennigen
+hynder stoot oft letsel ter contrarien maer in dien zyn lyf oft
+eenige van zynen onuerbuerden goeden nv oft hier namaels
+hier om geuangen oft gearresteert waren dat zy die terstont
+stellen tot volcomender deliueratien want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich bliue tot eewigen
+dagen hebben wy den zegel vanden welcken men duerende
+onse ombejaertheyt gebruyct heeft in absencien vanden onsen
+hier aen doen hangen behoudelyc in anderen saken ons ende
+eenen iegelycken syns rechts in allen segenen in onser stat
+van antwerpen inde maent van februario int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende xiiii alens stont gescreuen bouen
+opte plycke by mynen heere den prince ende geteekent
+du blioul ende noch bouen opte selue plycke stont gescxaldis
+visa
+gecoll$$rt metten originale
+by my
+$$$"
+"de justice a larbitraige et tauxation de notredit chancellier
+et gens du conseil en brabant lesquelz avons ace
+commis et commectons par se cesdites presentes, sy
+mandons et commandons a iceulx noz chancellier
+et gens du conseil en brabant que appellez pardevant
+eulx notredit procureur general en brabant ledit bailly de
+perweiz et tous aultres quy pour ce feront a appeller
+ilz procedent bien et deuement a la verification
+et interinement de cestes. et ce faict et lesdites
+mises et despens de justice tauxez et payez
+ilz notre maire de louvain amman de bruxelles
+escoutettes danvers et de boisleduc, bailly
+de nyvelle et de notredit romman pays de
+brabant bailly de perweiz et tous autres nos justiciers
+officiers et subgectz et cheu ceulx de noz vassaulx
+et bassins seigneurs de notredit pays de brabant leurs
+lieutenans et chacun deulx en droit soy et sicomme
+a luy appartiendra facent seuffrent et laissent
+lesdits supplians et chacun deulx plainement
+entierement et paysiblement de notre presente
+grace et pardon selon et en la maniere que dit
+est joyr et user sans en ce leur faire
+mectre ou donner ne souffrir estre faict mis
+ou donne aucun destourbier ou empeschement
+au contraire ains se leurs corps ou aucuns
+de leursdits biens estoient a cause de ladite infraction
+prins saisiz arrestez emprisonnez ou aultrement
+empeschez les mectent ou fachent mectre"
+"daeromme gearresteert becommert oft
+beleth waere dat sij die setten stellen doen setten
+oft stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrantie want
+ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestaedich blijve ten eeuwigen daege soo
+hebben wij onsen segel hier aene doen hangen
+behoudelijck in allen andere dingen onsen rechte
+ende eenen iegelijcken anders des sijn. gegeven
+in onser stadt brussele binnen de maent van
+februario des jaers ons heeren duysent sesse
+hondert sessenvijftich ende van onse rijcken het
+sessendertichste ende was geparapheert
+ossel vita op de plicke stont geschreven aldus
+bijden coninck, onderteeckent de cort"
+"geworden int heylich catholijck roomsch gelooff ende naementelijck
+door pater thomas wiringius der societeyt iesu tot loven voorden
+welcken in beyden oock versaeckende de voorgaende dolinge ende
+ketterye door een generael bichte hebben aftgeleyt alle henne
+souden hebben het heijlich sacrament des houwelijcx gelyck
+sy waeren versaempt buyten de h. roomsche kercke iuxta
+decretum sacrosancti concily tridentini doen vernieuwen ende
+hebben door handen des voors. paters voor deerster onse van
+hun leven ontfangen het $ h. sacrament des autaers met
+vast voornemen van voortaen hun leven te beteren inde voors. h.
+catholijcke roomsche religie te continueren ende dat hy suppliant
+hem soude begeven in onsen dienste onder de boodstgesellen , als
+in welcken dienst hy het meest is hervaeren ende soude nu
+presenteren sijn geweest in dese leste monsteringe, ten waere
+hem waer overcoemen het ongeluck van gevanckenisse binnen
+onser stadt van antwerpen. want soo daer eenigen tijt sekeren
+huysman syn gelt met spelen tegens den suppliant ende noch sekeren
+anderen verloren hebbende was gaen claegen gelijckerwijs als
+oft hem waer geschien geweest ongelyck ende bedroch is de
+suppliant daerop geapprehendeert geworden ende geset opden ghe
+vangenen steen waeren tuschen ende naer dat de suppliant den
+voors. huysman hoewel naer rechte ongehouden dan om alle
+rugie te schouwen ende door langer gevanckenisse een * ghe
+posponeert te worden int aennemen vanden voors. dienst
+alhier onder ons heeft gerestitueert ende wederomme gegeven
+gehadt de geheele somme die hij hadde verlooren, naementelyck
+vierentveertich gulden ten dyen eynde door syne huysvrouwe doende
+versetten inde lombaerden het luttel dat hij hadde nyettegenstaende
+hy daer van nijer en hadde genoten de helft is den officier der
+voors. stadt antwerpen door quaede fortuyne des suppliants
+gecoemen tot kennisse van selver ongeluck dwelck den
+suppliant eenige maenden geleden ombegrepen is overcoemen
+ter valckenburch in hollandt alwaer hij suppliant gegaen synde
+om sekere affairen die hy daer noch hadde, ende wesende
+gelogeert in sekere herberge, naer syn best onthouden de
+wapen van orangien, ende hebbende des avonts gegeten volgens
+herberchs gebruyck met eenen tobias .... soo de suppliant
+was vertrocken naer sijne slaepcaemere om te gaen rusten
+heeft den voors. tobias hem van boven soo daer ondertusschen
+noch sekeren andere was innegecoemen met eenen speelman
+*boven doorhaalde “een” staat “nyet”"
+"lants van brabant hoedanige die zyn of wesen moegen
+satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen der
+geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en
+waere civilyck alleenlyck behoudelick nochtans dat hy
+den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren zal naerde
+gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt syn goeden ende
+oyck dat hy gehouden wert te betaelen de redelicke costen
+van justicie dairomme gedaen ende naegevolght indien datter
+eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onse
+raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant dat voer hemluyden geroepen
+de gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zij
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter
+verifficatie ede interinemente van desen onsen iegewoirdigen
+brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden zal syn te versoucken
+in onsen voirs. rade binnen eenen jaere naer date van desen
+opte peyne van te verbueren deffect der selver ende dat
+gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige syn getaxeert gearbitreert ende
+betaelt alst behooren sal van welcke civile boete de gene
+van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua te
+doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfange zy onsen drossaet van brabant schoutet vanden
+bossche ende alle andere onse ende onsen vassallen oft
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onsen
+voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
+syn oft wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach den voers. suppliant van dese onse gracie
+ende remissie inder manieren voirs. rustelyck ende
+peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch
+in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarie
+maer indien zyn lyff off zyn onverbuerde goeden dairomme"
+"te vergeven ende te verleenen opene brieven van
+abolitie voor soo vele als daerinne delict mach sijn
+gelegen, met quijtscheldinge van alle penen criminele
+corporele ende civile, regardt nemende opde onnoosel-
+heyt van tvoors. feyt, sonder regardt te nemen -
+opt rigeur vande placcaeten, daerbij is verboden
+remissen te verleenen daeraff de delicten nijet en
+sijn overjaert, soo eest dat wij desen aengesien,
+geneijght wesende ter beden des voors. suppliants
+ende willende hem in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte besundere ter eeren ende contemplatien vande
+bitter passie ende lijden ons heeren jesu christi,
+d'welck hij op sulckenen dach als heden voorde
+salicheijt vanden menschelijcken geslachte geleden
+heeft hebben denselven suppliant inden gevalle
+als boven geremitteert quijtgeschouwen ende
+vergeven. remitteren, schelden quijte ende vergeven
+vuijt sunderlinger gratie bij desen, onsen brieven
+t'feijt ende ongeval boven geruert; mitsgaders alle
+offensie ende breucke corporele, criminele ende
+civile daer inne hij hem ovemits ende vuijt saecken
+van t'gene des voors. is, tegen ons ende justitie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dijen aengaende weder gestelt
+ende gerestitueert, stellen weder ende
+restitueren tot sijnen goeden name, fame, ende
+geruechte in onsen voors. lande van brabant ende
+allen anderen onse landen ende heerlicheden ende
+tot sijne onverbeurde goeden indijen hij eenige
+onder ons heeft, gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voorde toecompste vanden voors. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswijch onsen procureur generael
+in brabant, ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wije sij sijn satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen
+die noch nijet gedaen en sij, ende eenige daertoe
+staet civilijck alleenlijck met oock te betalen de
+redelijcke costen van justitien hieromme alreede gedaen
+ende te doene, allet ter taxatien ende moderatien van
+onse seer lieve ende getrouwe die cancellier ende
+lieden van onsen raede in brabant, die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen
+ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raedtsluijden, dat voor hen geroepen die gene
+die daerom behoiren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vander
+voors. amende ende costen van justitien alsoo sij sullen
+bevinden te behoiren, welck inerinement die voors.
+suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in
+persoone te presenteren in onsen raede van
+brabant binnen sesse maenden naestcommende opde
+pene van te verbeuren deffect van desen, ende dat
+gedaen ende de costen van justitien getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat
+behoiren sal, sij onsen voors. procureur generael
+in brabant ende alle andere onse rechteren, justicieren,
+officieren ende ondersaeten iegenwoirdige ende
+toecommende dien dat aengaen sal mogen, heure
+stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere,
+soo hem toebehoiren sal, doen laeten ende gedoogen
+den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien ende remissien ende van allen d'inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt,
+rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende eeuwelijck
+genijeten ende gebruijcken in toecommenden tijden
+eenich hinder, letsel, off moijenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off
+eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gearresteert, becommert off beleth waeren, dat
+sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende vol-
+commender delivrancie, nijettegenstaende dat t' voors.
+feijt nijet overjaert en is, ende onse ordonnancien
+disponerende ter contrarien, dewelcke wij den
+voors. suppliant nijet hinderen noch prejudicieren
+en willen, maer hebben hem daeraff mits der
+onnooselheijt vander saecken ende vuijt andere redenen
+hieboven verhaelt, vuijt onser sunderlinger graacien
+gereleveert ende releveren bij desen, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen dagen soo hebben wij onsen segel
+hieraen doen hangen behoudelijck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenijegelijcken andere dessijns,
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van aprili int jaer ons heeren duysent ses-
+hondert ende achthien, onder opde plijcke stont
+aldus bijde eerstshertogen onderteekent
+voels, ende was gesegelt met eenen groenen
+segel vuijthangende in sijde snoeren"
+"en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"kaerle etcetera doen te weten allen jegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van clays coenraet
+filius clays alias geseyt haelbier poirter onser stede van ghendt
+jonck schamel onvry scipgeselle inhoudende hoe dat hy suppliant
+svrydaeghs nae sincxenen xvc negenendertich wesende buyten
+der poerten onser stede van antwerpen neffens den veere up den
+water aldaer hy hoorde rysen zeker questie tusschen eenen
+joos de wayere veerhoudere als knape ende eenen leeu lyons
+daer zy tsamen groote woerden gehadt hebben onderdraegende
+zoe dat joos de wayere voirs. den selven leeu lyons tweewarf
+oft driewarf met zynen haeck int scip slouch maer int eynde
+peys gemaect hebben belovende met malcanderen te gaen
+drincken dyen nyet tegenstaende int overvaeren nae het
+vierhooft begonste de voirs. leeu lyons zeer te zweeren vele
+horrible eeden in blasphemie van god almachtich die hoorende
+de suppliant aen tvierhooft gearriveert zynde des avonts
+tusschen seven ende acht uuyren dat hy nyet en cesseerde
+zeyde als den selven leeu lyons te meenen adverteren quaet
+gesproken te zyne wat wilde zweeren oft vloecken
+met gods lyden daer op leeu lyons den suppliant rigoreuselick
+antwoirdende vraechde oft hyt verantwoirden wilde"
+"hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert quytgeschouden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven gemerct
+midtsgaders alle offensie ende breucke corporele ende
+criminele daer inne hy hem overmidts ende vuyt saecken
+van tgene des voors. is tegen ons ende justitie eenich-
+sints mach hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden name
+fame ende geruchte in onsen voors. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlickheden ende
+tot synen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompste vanden voors. feyte imponerende hier op
+een eeuwich geswich onsen procureur generael in
+brabant ende alle anderen onsen justicieren ende
+officieren wye sy syn satisfactie ende beter-
+nisse ierst ende voor al gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en sy
+ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors.
+feyt tegen ons ende beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van syne goeden met
+oyck te betalene de redelycke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende
+getrouwe die cancellier ende lieden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raetslieden
+dat voor hen geroepen die genen die daerom
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende interinement"
+"ende middelen hem nijet en kan verstaen soo is hij
+iterativelijcken ons voor oogen stellende dat hij is een
+man van eeren geboren van catholijcke ouders ende
+dat hij inde selve religie ende alle zijnen handel hem
+voor datum van t'voors. ongeluck altoos eerlijck ende
+naer behooren heeft gecomporteert naer breeder vuijt-
+wijsen vande certificatien daer van zijnde welcken
+aengemerckt ende dat den suppliant heeft gehadt eene
+rechtveerdige oirsaecke om de voors. nacht dieven te
+vervolgen ende het zijne in dese benaude gesteltenisse
+des tijts gaede te slaen soo heeft hij ons daeromme itera-
+tivelijck oijtmoedelijck gebeden hem t'voors. ongeval ende
+misdaet te vergeven ende ten selven eijnde doen de-
+pescheren onse opene brieven van remis daertoe dienende
+soo ist dat wij desen aengesien geneijcht wesende ter
+beden des voors. suppliants ende willende hem in dit stuck
+prefereren gratie ende misericordie voor strangheijt
+ende rigeur van rechte nijttegenstaende dat t'selve
+feijt ende ongeval nijet en is overjaert hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quijtgeschouwen ende
+vergeven schelden quijte ende vergeven vuijt sunder-
+linger gratien bij desen onsen brieve t'feijt ende ongeval
+boven geruert midtsgaders alle offensie ende bruecke
+corporele ende criminele daerinne hij ter causen
+voors. met dat daeraen cleven mach tegen ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben ende hebben
+hem dijen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zijnen goeden
+naeme faeme ende geruchte in onsen voors. lande
+van brabant ende allen anderen onse landen ene heer-
+lijckheden ende tot zijnen onverbeurde goeden indijen
+hij eenige onder ons heeft gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voor de toecompste vanden voors.
+feijte imponerende hier op een eewich geswijch
+onsen raedt ende procureur generael in brabandt
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren"
+"converseren tot zyne groote scade ende achterdeele
+ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen
+ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde
+ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe
+eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn.
+suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende
+begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige
+bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren
+hebben inden gevallen als boven quytgescholden
+ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt
+onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des
+hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende
+justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben
+ende hebben hem als daerof wedergestelt ende
+gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne
+goede fame name ende geruchte in onsen lande ende
+hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede
+van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien
+hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste
+vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende
+hierop onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich
+zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen
+partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op
+datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt
+onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome
+ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert
+is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren
+ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die
+hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot
+coelen tusschen dit ende den eersten dach vander
+vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke
+certifficatie te bringen behoudelyc nochtans
+dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten
+dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet
+mogen commen hanteren noch converseren in onse"
+"dat die voors. suppliant gehouden sal sijn tvoors. feijt tegen ons te beteren, oijck
+civilijck, naer gelegentheijt van den misdaet ende faculteijt van sijne goeden, ende
+onse ordonnantie daerop gemaeckt, ende bovendijen te refonderen ende betaelen die redelijcke
+costen van justicien ter saecken voors. gedaen, ende te doene alles ter taxatien, ende
+moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant, die wij daertoe hebben gecommitteert, ende committeren bij
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raedtsluijden, dat
+voor hun geroepen die ghene die behooren geroepen te sijne, zij procederen wel
+ende deuchdelijck, tot verificatie ende interinement van desen onsen brieve naer
+heure forme ende teneur, ende ter taxatien ende moderatien vande voors. amende civile
+ende vande costen van justicien voors. gelijck sij sullen bevinden te behooren, dwelck
+voors. interinement hij suppliant sal gehouden sijn aldaer te versuecken binnen eenen
+halven jaere, naer date van desen, opte pene van te verbeuren d'effect, vande
+selve onse brieven, ende dat gedaen, ende de voors. amende civile ende costen getaxeert
+ende betaelt sijnde daer ende soo t'behoort, bij onsen voors. procureur generael van
+brabant drossart van contich ende allen anderen onsen rechteren ende officieren
+tegenwoordich ende toecommende heuren stedehouderen ende eenenijgelijcken van hen
+besundere soo hen toebehooren sall doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant van
+deser onser tegenwoordiger gratien, quijtscheldinghe remissie ende pardon ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelijck
+vredelijck volcommentlijck ende eeuwelijck genieten ende gebruijcken sonder hen te
+doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende tijden aen lijff noch aen goet
+eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien, maer indien sijn lijff oft
+eenighe van sijnder onverbeurde goeden daerom gevangen, gearresteert
+beleth oft becommert waeren, dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
+vetreck oft doen setten, ende stellen tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich sij ende
+blijve tot eeuwigen daghe soo hebben wij onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen saecken onsen rechte ende eenenijgelijcken dessijns in allen gegeven in
+onser stadt van brussele den vierden meert xvic ende achtentwintich
+van onse rijcken t'sevenste, onder opde plijcke stondt, by den coninck ende
+was onderteeckent a.de fren ende was gesegelt met eenen groenen
+wasschen segele uuijthangende in groene sijde snoeren
+concordat cum originali
+de witte"
+"inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
+vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
+ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
+cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
+onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
+geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
+in alle der manieren als hy was voer de toecompste
+vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
+zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
+al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
+alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
+gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
+te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
+faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
+geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
+ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
+nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
+voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
+civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde"
+"remission dhomicide perpetue
+par leonart pierson
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lumble supplication de leonard pierson contenant comment
+* il y a vingt ans ou environ que ledit suppliant sen alloit avecques
+son pere a la ducasse du villaige de la chappelle saint laurens
+empres grez veoir leur parens et amis comme il est de coustume
+ou illecques environ le soir ainsi que ledit suppliant revenoit avecques
+song pere pour aller a leur maison ils trouverent ung nomme reel
+estant a lhuys dune maison dequoy icelluy reel ne se osoit
+montrer sur les rues a cause quil estoit homicide et mauvais
+garson et aussi pour ce que ledit suppliant estoit sergant du
+bailly de notre rommant pays de brabant qui pour lors estoit
+bernard dorlay dont ledit reel dist audit suppliant lienard
+* remarque dans la marge :
+zy verantwoordt
+vanden amenden"
+"tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert
+quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders
+oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse
+hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van
+brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck
+als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren
+justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre
+die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren
+civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
+ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van
+justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die
+gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende
+heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl
+sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare
+naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende
+onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse
+officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet
+van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons
+voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende
+heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven
+peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien
+nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen"
+"philips bijde gratien goidts coninck van castillien
+van arragon, van leon etc. doen te wetene allen tegenwoor-
+dige ende toecommende dat wij ontfangen hebben die oijtmoedige
+supplicatie van marcelis stijnen ingeseten onser stadt van
+herentals ende schoenmaecker van sijn ambacht inhoudende
+hoe dat hij inden jaere 1624 tot onderhoudt van zijne familie
+binnen de selve stadt heeft doen cultiveren ende besaeijen seker
+stuck landts gelegen achter zijnen woonhuijse hebbende t'selve
+graen in julio doen affpicken ende in schooren leggen ende
+naerdijen t'sijnder kennisse was gecomen dat de voors. affge-
+pickte graenen bij nacht ende ontijden hem suppliant werden
+ontdraegen soo heeft de selve doen gaedeslaen bij twee van
+zijne dienstboden welcken nijettegenstaende soo is gebeurt
+dat opt voors. landt ofte velt sijn gecomen ses ofte seven soldaeten
+met intentie om sijns suppliants voors. affgepickt koren
+oft een groot deel van dijen wech te draegen ende naer-
+dijen sulcx geschieden snachts omtrent den thien oft elff
+uren soo hebben de voors. dienstboden met luijder stemmen
+geroepen seggende meester daer sijn dieven op het landt die
+t'coren willen wechdraegen dwelck den suppliant verstaen
+hebbende heeft van stonden aen sijn geweer inde handt
+genomen ende vindende de selve dieven op het landt heeft
+met luijder kelen geroepen help help soo dat eenige van
+sijns suppliants gebueren ofte ingesetenen der voors. stadt
+sijn vuijtgecommen ende naerdijen de voors. soldaeten hun
+voorvluchtich waeren maeckende ende de suppliant"
+"tirerent leurs bastons pour luy copper la gorge et
+fraperent sur ledit suppliant qui gisoit abatu a terre
+et qui tenoit ses mains devant son col craindant
+que lon lui eust coppe la gorge par telle fason
+facson quilz le blescherent bien fort au col
+es deux mains et pres ung doit tout jus dont
+ledit suppliant cryoit merchy disant jen ay assez
+et lesdits compaignons cuidant quil deust mourir
+sen allerent apres ledit kempus et disoient tuons
+cestuy icy car lautre en a assez et en ce faisant
+ledit suppliant luy qui lors revint a memoire se releva
+et tira ung baton quil avoit et en soy deffendant
+frappa sur ledit cornelis testellen ung cop sur la
+teste du bout de son basto baton duquel cop ledit
+cornelis testellen termina vie par mort a loccasion
+duquel cas ledit supliant amerement desplaisant de
+lavenue dicellui sest depuis absente de notredit pays
+de brabant ou il noseroit retourner ains luy
+fauldroit et conviendroit tenir absent en estranges
+marches et contrees en grant povrete et misere
+lui sa femme et petis enffans se notre grace
+et misericorde ne luy estoient sur ce imparties
+si comme il dit en nous requerant tres humblement
+pour icellui. pour ce est il que nous les
+choses dessusdites considerees, ayant pitie et
+compassion dudit henry loys suppliant et lui veuillans
+en ceste partie grace et misericorde preferer
+a rigueur de justice, a nous audit henry par
+ladvis et deliberation de notre treschere et tres amee
+fille de nous empereur dame et tante de nous
+charles larchiducesse daustriche ducesse et"
+"remis voer janne de laet
+kaerle etc. doen te weeten allen ende eenen yegelycke iegewoirdich
+ende toecomenend dat wij ontfanghen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janne de laet woenende te pulle oudt
+omtrent xxii oft xxiii jaeren staende tot goeden name ende
+fame inhoudende hoe dat hy opten xxviiiten dach van
+octobri anno xvc xlvii is gegaen tot voirselaer om aldaer
+te doen maken een pyckysere ende is nae dyen gegaen
+ten huyse van symon de coninck om aldaer eenen pot
+biers oft twee te drinckene ende van daer scheydende
+ende naer huys gaende heeft den suppliant byden kerck
+hove aldaer gevonden ende ontmoedt jacoppen dries
+diemen heet van ickele ende dries swinnen
+met zynder huy$$e hem luyden biedende goeden avont
+ende alsoe de suppliant voerby ghinck heeft hem
+gevraeght die voirscreven jacop zyden dat hans daerop die
+suppliant antwoordende seyde jae ick jacop waer nae
+die voirscreven jacop den suppliant heeft verladen ende
+beswaert met vele spytige leelycke ende quade
+woerden vervolgende ende duerende vanden voorscreven
+kerckhove tot aen tveltveken welcke woerden die
+suppliant al verdroech seggende jacop gaet henen
+thuyswaert ghy hebt eenen anderen voir dan ghy
+meyndt ghy en weet nyet wat ghy seght waerop
+deselve jacop den suppliant tonrechte belaste ende
+aen teech dat hy sekeren tyt te voren wel twee
+maenden te wetene smaendaighs oft sdyssendaighs
+voer st. laureys dach hem jacoppen duer zyn bloote
+ende naecke beenen soude getrocken hebben een
+groote breeme tot voirselaer voirscreven aldaer die voirscreven
+jacop zyn coussen voer zyn gelach hadde moeten
+vuyttrecken ten huyse van eenen adriaen de grone
+alsoe de suppliant naderhandt verstaen heeft ende daeraff
+de suppliant nyet en wiste te sprekene noch by oft ane
+en heeft geweest daer hoorene den voiscreven jacoppe soude
+gebeurt zyn geweest want de voirscreven suppliant binnen
+den selven dage tot voirselaer nyet en hadde geweest
+dese woerden aldus geschiet zynde zyn de voirscreven
+suppliant metten voirscreven jacoppe tsamen gecomen tot
+duer tvoirscreven veltveken ende de suppliant hem oick
+keerende ende ziende nae peeteren vaes ende
+gheerden willems wesende van zynen geselscape is
+gebeurt dat de voirgenoemde andries swinnen die met zyne
+huys$$$ voir was haestelyck omgekeert ende
+gecomen is meynende heymelyck met eenen opstekere
+in zyn hant hebbende den suppliant te steken dwelck
+die suppliant siende vloyet achterwaerts in eenen
+plasch met watere seggende ende vragende
+den voirscreven andriese warom soudy my steken ick
+en hebbe nyet een woirt messeeght oft mesdaen
+wat wildy u onderwinden van desen wratelere denotementen"
+"oitmoedich kint der heyligen roomschen kercke schuldich is
+te levene ende huer te reguleren zoe heeft zy ons oitmoedelyck
+gebeden tselve delict huer willen te vergeven ende daerop te laeten
+expedieren onse behoirlycke brieven van pardoene waeromme
+wy de saecken voirs. overgemerckt ende hierop gehadt
+dadvys eerst van u onse voirs. schout ende dien vande wet
+van shertogen bossche mitgaders vanden inquisiteuren van
+onsen heyligen geloove ende eyntelyck van u van onsen voirs.
+lande in brabant der voirs. janneken holle suppliante genegen
+wesende thaerder bede ende supplicatie ende heur willende
+gratie ende genade prefereren voer strangheyt van justicie
+besundere aengesien heur groot ende waerachtich berouw
+ende dat zy van hueren man verleydt ende daertoe gebracht
+is geweest hebben by deliberatie van onse zeer lieve zustere
+die hertoginne van parma ende plaisantie voer ons regente
+ende gouvernante in desen onsen neerlanden vergeven ende
+quytgescholden vergeven ende schelden quyte vuyt onse
+sunderlinge gratie midts desen tfeyt ende delict boven verclaert
+mitsgaders alle tgene dat zy ter cause van dyen midts
+datter aencleeft tegen ons ende justitie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben heur als daeraff
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot haeren goeden name fame ende geruchte in ende over allen
+onsen landen van brabant limburch ende overmaze gelyck
+ende in alder manieren als zy was voer die toecompste vanden
+mesuse voirscreven imponerende hierop een eeuwich swygen
+ende silentie onsen procureur generael u onsen schout van bossche
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren
+gedaen $ geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen
+en is ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliante gehouden wert aftegaen ende rennehueren
+by solempnelen eede heure voirs. dwalinge ende erreuren
+in handen vanden weerdigen vader in gode den bisschop van
+shertogenbossche voirs. ende te aenveerden ende volcommen
+alsulcke penitentie als daer toe staet ende heur by den voirs.
+marge: zy hier af verantwoirt
+byden ontfanger vanden
+exploicten"
+"onse rechteren justicieren ende officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hun besundere soo hun toebehooren sal doen laeten ende gedoogen de voors.
+supplianten van deser onser tegenwoirdiger gratien ende remissien ende van alle
+inhouden van deser inder vuegen ende manieren voor verhaelt peyselyck
+rustelyck vredelyck ende volcomelyck ten eeuwigen daegen genyeten ende gebruycken
+sonder hun daerinne te doen oft te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommenden
+tyden eenich hinder lettsel oft moeyenisse aen lyff oft aen goeden ter contrarien maer
+indyen syn lyff oft eenige van syne goeden daerom gearresteert becommert oft
+beleth waeren dat zy die setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestaedich blyve ten eeuwigen daegen zoo hebben
+wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyck in andere dingen onsen rechte
+ende eenen yegelycken andere dessyns gegeven binnen onser stadt van
+bruessele den tweeden dach der maent van septembri int jaer onsheeren
+duysent zessehondert ende vier opde plycke stont gescreven
+byde eertshertogen ende was onderteekent de witte
+gesegelt met eenen grooten segele van groene wassche onder uuyt
+hangende in syden snoeren"
+"kaerle etc allen den ghenen die dese onse briefve zullen zien saluyt
+*1 dat wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van bartel
+vander heyden inhoudende hoe dat in sekere sake hangende in onsen
+rade geordineert in brabant tusschen janne van ratingen impetrant
+ende den suppliant gedaichde dieselve suppliant bescreven is geweest
+te compareren in persoone voir commissaryse vanden voirs. onsen
+rade om hem sekere interrogatien gegeven te wordden welcke
+achtervolgende is die suppl gecompareert voir commissarisen daer?
+toe gecommittert te wetene onse lieve ende getrouwe meesteren franchen ?
+vander hulst ende meesteren adolve vander noot beyde raiden
+ordinaris vanden voirs. onsen rade / nae desen heeft onse procureur
+vanden voirs rade den suppliant doen dagen voir den voirs. onsen
+rade ende geobtineert twee deffaulten in meyningen gelyc men ver$$?
+de suppliant aen te sprekene van zekeren eenige pretensen injurien
+oft irreverentien die hy suppliant tegen ons geseit oft gedaen
+soude hebben inden persoon vanden voirs. meesteren francken
+wesende commissaris als dat hebbende deselve suppliant vele
+hiffige woirden tegen eenen heeren roelof de vrieze ende anderen?
+zyn partie dair tegewoirdich wesende die voirs. meester fancken
+soude den suppliant hebben bevolen te zwygen zeggende in
+effecte *2 hy soude hem doen zwygen ende gevangen doen stellen
+dair op de suppliant soude hebben geantwordt effectivelic ic zien
+wel ghy syt partie ghy doet my gewalt ende onrecht leggende
+zyn handt op zyn mes oft hy dat hadde willen vuttrecken ende
+totten voirs. meester francken geseecht soude hebben ic en pas?
+op u nyet ic schyt op u oft desgelycke $ dwelck al mocht dair af
+blycken sonder twyfel die suppliant nyet geseeght noch gedaen
+en soude hebben noch oic oyt en hadde gehadt irreverentien
+van ons te sprekene oft te doene mair alleene consideracie
+ende gedachte hebbende opten persoon vanden voirs. meester francken
+niettemin hoe tselve gbeurt zy/ beduchtende rigeur van iusticie
+nyet en soude die suppliant niet dorren comparezen in onsen voirs. rade noch
+oic blyven oft converseren binnen desen onsen landen ten waere
+by onser gracien ende genade ende dat hem by ons verleent wordde
+onse oepenen brieven van abolicien / ons om die selve zeere
+oitmoedelic biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneicht wesende ter beden vanden suppliant ende ierst hier
+op gehadt dadvies van onsen lieven en getruwen die cancellier
+*3 ende luden van onsen voirs. rade georsineert in brabant de
+selven suppliant inden gevalle als boven hebben geaboleert"
+"remissie van eenen dotslage geperpetreert by
+coenraert van gavere
+kaerle zetc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van coenrart
+van gavere wijlen adriaens zoene inhoudende hoe omtrent zeuen oft
+acht jaeren geleden es hij doen wesende een jonck clerck van xvi
+oft – xvii jaeren gebeneficieert visiterende die scholen van voirsselae
+in brabant gebuerdt omtrent twee uren naer der noenen soe hy
+suppliant vande schoolen nae synen woenhuyse gaen willende dat een
+geheeten roelant de bastard sittende in een bierhuys aldaer hem
+riep om met hem te drincken het welke de voerscreven suppliant dede
+ende vant sittende met de voersscreven ter wijlen heere gielis voirsters
+priester de welke genoech by drancke wesende diverschen bekeren
+biers de voerscreven suppliant brochte ende soe vele dat de supliant die soe
+voerscreven is joncke was nyet mogelyc en was meer te wachten
+ende van noots wegen bedwongen wert hem daer af teprustenen
+het beste dat hy mochte waer af de voerschreven heer gillis nyet
+te vreden en was ende vuyt graemscap begonst bekeren ende
+kannen naer de voerscreven supliant te werpen soe dat hij suppliant
+in pericule zyns lyfs was ende en waere nyet ontgaen ten
+waere geweest by helpe vanden werdt vanden huyse ende
+anderen dien hem verlosten ende de voerscreven priester inde
+couckene vanden voerscreven bierhuyse gesloten hielden
+ende soe de voerscreven supliant op den wech was van syn
+woenhuys soe dede de priester dachterste duere vanden
+coucken op ende liep naer de voerscreven suppliant die hij achterhaelde
+nam de selue van achter stack hem duer syn been ende
+wierp hem ter eerde ende pynde hem ter doot te bringen
+waer om de voerscreven supliant om zyn lyf te salueren daer toe
+bedwongen track zyn brootmes ende daer mede stack de
+selue heer gillis inder dyckden van synen beene waeraf
+hy sekeren tyt daer nae van leuen ter doot gecomen is
+het welke de supliant hertelycke leet is. ende hoewel
+de voerscreven supliant corts daer nae te rome getogen es ende
+vanden feyte voerseyt abolicie van onsen heyligen vader
+de paus vercregen heeft mits rehabilitacie ende restitucie
+tot zynen beneficien ende partyen gesuendt ende te vreden"
+"goeder famen ende namen ende tot allen hueren goeden nyet
+verbuert noch geconfisqueert wesende in dien zy enige
+hebben in alle der formen ende normen als zy waeren
+aleer ende voerden beghinsel vanden voirs. processe
+imponerende onsen voirs. procureur in desen scilencie ende
+eewich geswych ontbieden daer omme ende
+bevelen onsen drossete van brabant meyer van loeven
+amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen ende der
+smaelre heren dieneren officieren justicieren ende ondersaten
+ons voirs. lants van brabant dien dat enichssins aengaen
+mach dat zy ende een yegelic van hen den voirs.
+suppliant ende loys zynde dienere van desselve onser gracien
+quytsceldinghen remissie ende abolicie ende van al den
+inhouden van dien inder manieren als voirs. es rastelic
+ende vredelic doen ende laten genyeten useren ende gebruycken
+sonder hen te doene oft te laten geschieden ennigen
+hynder stoet oft belet ter contrarien het zy aen lyve
+oft goeden in enniger manieren. want onser beliefte
+sulcke es ende des torconden hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen gegeven in onser stad
+van bruessel den xxixen dach van meerte
+int jaer ons heer duysent vyfhondert ende twee
+voer paesschen aldus ondergescreven opt plycke
+by mynen heere den ertshertoge. ende geteykent
+crokaert
+die collatie van desen copien es gedaen
+ende bevonden concorderende metten originale
+bezegelden brieven bij mij
+n strate"
+"philips etc. doen te weten allen jegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van gyelis rutgeersse
+inhoudende hoe dat hy suppliant altyt gestaen heeft tot goede fame
+ende name noyt eenich feyt gecommitteert hebbende waerdich va#
+punitien dan tgene des hiernae volgt dwelck gebuert is den
+xxen septembrius xvc lix alsoe hy suppliant was ten huyse"
+"remissie voer willebort van aesdonk wouter van gallekaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdichen ende toecomendedat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplnatie van woutervan galle arm scamel gehuwt man, inhoudende hoe datgeleden inden somer ontrint st. jansdach xvc achtendertichhij suppliant ende wijlen doen levende adriaen kanaerts metmeer andere sceptreckere te trecken hadden een scip toebehorendepieter vrancx om tselve scip te trecken van heffene naervilvoerden tot vute ende hij suppliant ende wijlen alsoe de voirscreven wijlen adriaen achterbleeff ende ginck sitten drinckenmet meer andere te huyse van willem torrekens totheffene voirscreven soe heeft den voirscreven suppliant den selven adriaenminnelyck gebeden dat hij met hem tvoirscreven scip wilde voir tegaen trecken op dat de scipper bij zijnen ende zijnder gesellenachterblijvende geen schade lijden en zoude, ende dat zijtreckers inde boete nyet te vallen en hadden dyer toestaettegens die gene die achterblijven, soe es den voirscreven wijlen adriaenopgestaen maer commende voorbij een ander herberge, geheetende croone, is hij adriaen daer inne geroepen geweest ende esdaer weder gaen sitten drincken, dwelck ziende jan moenseen van zijn voirscreven medegesellen, heeft den selve adriaen oycgebeden dat hij met hem gaen wilde ende tvoirscreven scip helpenvoir te trecken, dwelck hij adriaen nyet geerne en dedehoe wel hij ten lesten opgestaen is ende met hem jan voirscreven gegaen naer tvoirscreven scip ende aldaer gecommen zijnde, soeheeft den voirscreven wijlen adriaen zeer qualyck gesproken endewilde weder werts gaen. doen de voirscreven suppliant liggendealdaer int ghars hem rustende den$$$ selven wijlen adriaenanderwerf vrindelijck ende minnelijck gebeden heeft dat hijdaer bij hen blijven wilde ende nyet wech gaen voer dat tvoirscreven scip afgetrocken waere soe es de selve adriaen den voirscreven suppliant toegeschoeten ende heeft hem met den hechtevan zijnen opstekere in zijnen sicht gestoken ende metvuysten geslagen als dat hij suppliant zeer bloede, dwelckziende den$$$ knaepe oft bey noot$$$ van den selven scippervraechde den voirnoemde adriaen waerom hij den voirscreven suppliantsloech ende smeet, doen heeft de selve adriaen russ$$$ metzijnen messe vuyter eerden gesteken ende daer mede nae denvoirnoemde knape geworpen ende naer tvoirscreven scip getrocken"
+"misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende oick dat
+hy gehouden werdt te betalen de redelycke costen van
+justicie daerom gedaen ende naegevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende
+luden van onsen rade in brabant die wy daertoe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirs. cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+dat voere hemluden geroepen de ghene die daeromme
+behoiren geroupen te zyne zy procederen ende doen
+procederen wel ende duechdlyck totter verifficatie
+ende interinement van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinnement de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+in onsen voirs. rade te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicie getaxeert
+gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal van
+welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange $
+onse drossaet van brabant amman van bruessele ende
+alle andere onse ende onsen vasallen of smaelre heeren
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+of wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende
+hueren stedenhouderen ende elck van hen zoe hem dat
+toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie et remissie inder manieren
+voirscreven rustelyck ende peysselyck doen ende laten
+#sy hier af verantwoort
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan
+van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren
+jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle
+van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder
+befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te cuelen van
+zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in
+diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs
+bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert
+zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge
+te rydene nae mechelen zyn naeden noenen gecomen buyten deser voirs.
+stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn
+by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke
+om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedronken gehadt ende
+ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen
+brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs.
+gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolgt
+ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt
+heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden
+in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende
+hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken
+hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant
+ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert
+wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits
+ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs."
+"remissie voor peter devriese van eenen dootslage
+kaerle etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfaen hebben die ootmoedige supplicatie van
+pieter de vriese inhoudende hoe des geleden es meer dan een
+jaer hij suppliant ende willem zijn broeder gecommen zijnde van
+aelst in onsen stat van bruessel opten vlamsschen steen wech
+zijn zij met loemse de vriese hueren vader tsamen gegaen in
+een taverne aldaer geheeten den hooren om te drinckene
+tetene ende hen te droeghene mids dat zij moede waren van
+gane ende oick nat waren van regene ende inde selve
+taverne wesende heeft de voirsegde suppliant gestelt zijn javelyne"
+"handtwerker belast wesende met vrouw ende thien
+levende kinderen jan ende willem bostraeten oick
+belast wesende met vrouw ende kinderen landtlieden
+woonachtich onder de heerlyckheden van contick inhoudende
+hoe dat hen toegecommen is inden jaere 1622 wanneer
+door hunne dorpen passeerden de regementen van
+den hertoge van saxen ende holsteyn midtsgaders tgene
+vanden graeff van anholt gesonden tot verstercke
+ninge vande belegeringe van berghen opden zoom
+want alsoe dynwoonders vande selve dorpen grooten
+overlast leden niettegenstaende dat sy daer van
+ende vande omliggende dorpen wel waeren ge
+tracteert ende ontfangen geweest soe van brant
+verlies van peerden ossen koeijen runderen schaepen
+ende andere bestiaelen extorssien van gelt ende
+andere concussien jae van violatie van geestelycke
+plaetsen kercken vrouwen personen ende anderssints
+de welcke inde voors. prochien soe groot horribel
+ende execcabel is geweest dat het verhael
+van dijen niet alleen terreur en soude geven aen
+redelycke maer oick den onredelycken creaturen
+niet ten respecte alleenlyck van tvoors. branden
+maer oock vant rooven ende stelen ende d'ongehoorde
+ende ongebruijckte middelen byde soldaeten vande
+voors. regimenten voorts gewent int affdringen
+vanden gelde ende andere goeden der gemeyne
+ingesetenen hen soe verre verloopen hebbende van
+eenige vande selve te tormenteren meer dan de
+geene ter torture gecondemneert wesende niet
+meer spaerende d'oude ende ongevallige persoonen als
+de jonge den armen dan den rycken tot selff t'atten
+teren opde pudicitie van hun lieder vrouwen soe
+souffisantelycken soude connen blycken waert noot
+ende merckelyck dat de voors. soldaeten hen soe
+ongenaedelycken hebben gedraegen dat besyden stellende"
+"philips etc. doen te wetene allen tegenwoirdige ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van jan olivyers gebooren poorter onser stede van mechelen
+metsere van zynen ambachte belast met wyff ende
+kinders inhoudende hoe dat op des heylickx cruys dach in
+meye xvc lviij anthonis thyelens alias suwens ende jan de
+jonge met bernart van heyst ende wylen casen van heyst
+wulle wevers zyn geweest tot boonheyde onder de iurisdictie
+shoffe van beffere te putte in een herberge gestaen
+by der kercken genoempt het $$$ ende alsoe men aldaer
+alsdoon den papegay geschooten hadde ende dat de voirs. wylen
+casen seyde dat een heer cornelis * priestere hem gegeven
+hadde drye bouten zoe zyn int scheyden den zelven wylen
+casen ende bernaerdt van heyst zynen neve inde kokene
+vanden voirs. herberge gereesen groote twiestige woirden ende
+zulcke kyvagien dat hy bernaerdt den zelven casen goot een
+gelas biers in zyn aensichte ende dat uuyt zaickere van een
+vander bouten daer op hy bernardt seyde ghy heeft h$$
+den bout gegeven ende ick en heb den bout nyet ende sittende
+den suppliant alsdoen inde voirs. kokene omtrent der schouwen
+op hem zelven met een pintken biers aenhoirende de voirs.
+twistige woirden heeft naer het ghieten des voirs. gelas biers
+totten selven casen geseydt en kyft nyet meer om den bout
+ick hebben wech gedaen ende in stucken gebroken hy leegt inden
+stal ick sullen betaelen wat wilde daer voer hebben daerop
+de voirs. casen seyde ick en wilder nyet voier hebben maer
+ick wille mynen bout hebben god geve wat dat u cost ende
+met dyen sloech hy casen den voirs. suppliant met zyn vuyst oft
+handt op zyn aensichte alzoe dat hy suppliant bloydde ende
+alzoe geslaghen zynde wordden onderlinge vechtende dwelck"
+"persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere
+gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is
+geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen
+wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten
+voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende
+heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten
+gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den
+voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs.
+jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen
+dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen
+brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe
+van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$
+te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den
+voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen
+houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan
+vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot
+voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is
+de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen
+ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van gielis servrancx zoen ians inhoudende hoe dat hy suppliant op den
+tweeden zondach inde meije anno xv$ ende lii 1552 dwelck was den achsten
+der selver maendt mit wylen anthonis de costere jansse . ende mit meer
+andere persoonen vergadert syn geweest in eenen geselscape ende gelaghe ten
+huyse jans crobeel staen tot wildre op de beke aldaer hy suppliant van
+jannen de costere des voirs. anthonis broedere gemolesteert wordde dat
+hij a$wat te voeren soude geven vanden aelaerdt dwelck hy nyet doen
+en wilde want hy hem nyet schuldich en was en dat hy hem wel ende costelyck"
+"philips bijder gratien godts coninck
+van castillien, van arragon van leon etc. doen te wetene dat
+wij hebben ontfanghen die supplicatie van jan willems deurwerder
+van onsen raede geordonneert in brabant, inhoudende dat hij van
+wegen onse lieve ende getrouwe raedt ende procureur generael van onsen
+voors. raede is geapprehendeert, om dat hij wesende over eenighen tijdt
+binnen onser stadt van loven, in executie, soude geprofereert hebben
+eenighe injurieuse woorden, hadde gesproecken, soo tegens die wethouderen
+der selver stadt, als die voors. raedt ende procureur generael,
+als te weten dat hij soude geseyt hebben, dat die heerkens van loven
+maer een hoop fielten ende rabauwen en waeren ende dat hij van hun
+midtsgaders vanden voors. raedt ende procureur generael tonder
+reverentie gesproecken den bruijt ende jeert hadde, waer van
+hebbende die voors. suppliant versocht abolitie, soo uuijt dijen hij de
+voors. woirden hadde gesproecken uuijt dronckenschap gelijck die
+propoosten genoech sijn uuijtwijsende, midts dat imant nuchter ende
+bij sulcx nijet en soude doen, als dat het gene hij soude mogen geseijt
+hebben, hem hertelijcke leet was, ende dat hij die van de voors. magistrat
+onser stadt van loven, was houdende voor seer treftelijcke ende
+eerlijcke edelluijden, mannen van qualiteijt ende seer goede reputatie,
+soo hij oock dede den voors. raedt ende procureur generael soo is evenwel
+opde voors. requeste gehoirt die selven raedt ende procureur generael
+geappoincteert nihil waerdoor die voors. suppliant is genoot-
+saeckt geweest inder saecke t’antwoirden om nijet versteken te
+wordden, ende want die voors. suppliant verhoopt onsen voors.
+raede die gelegentheijt vander saecken naerder sal gelieven inne te
+sien ende dat die voors. suppliant alreede ontrent sesse weken
+heeft gevangen geseten tot zijn groot verdriet, schaede, ende interest
+van vrouwe ende kinderen, waerdoor de pijlijckheijt des suppliants
+tonghe ondercorrectie genoech is gestraft, soo namp hij andermael
+zijne toevlucht tot ons oijtmoedelijck biddende hem ter saecke van t’gene
+voors. is te verleenen brieven van abolitie in forma daer toe dienende,
+waeromme soo eest dat wij desen aengesien ende ierst hier op
+gehoort d’officie fiscael, genegen wesende ter beden des voors. suppliants
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voor rigeur
+van rechte, besundere ter eeren ende reverentie vande bittere
+passie die onsen heere jesus christus voor die salicheijt vande menschelijcke
+geslachte aenden houte des heijligen cruijce op alsulckenen dach als heden
+geleden heeft, hebben den selve suppliant quijtgeschouwen ende vergeven,
+schellen quijte ende vergeven uuijt sunderlingher gratien bij desen onsen
+brieve allen t’gene hij ter causen voors. ende des daeraff dependeert
+tegens ons ende justicie eenischsints misdaen ende misbruijckt mach
+hebben, ende hebben t’voors. proces teghen den voors. suppliant
+uuijt saecken voors. bij onsen voors. procureur generael begonst, geheel
+geaboleert, ende te nijette gedaen, aboleren ende doen te nijette bij desen
+hem stellende in sulckenen staet als hij was voorde toecompste van
+t’gene voors. is, ende imponeren hierop onsen voors. procureur generael
+ende allen anderen onsen ende onser vassallen ende der smaelre
+heeren rechteren, justicieren, ende officieren wie zij zijn een
+eeuwich geswijch ende silencie, behoudelijck dat den voorschreven
+suppliant gehouden wordt te refonderen ende betaelen de redelijcke
+costen van justicie, hieromme alreede gedaen ende boven dijen te
+betaelen eene amende van vijfftich gulden tot onsen proffijte, ende
+tot dijen vande voors. injurien, revocatie te doen voorde commissarissen
+inder saecke gedeputeert alles ter taxatie ende moderatie van
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luijden"
+"iustitie mesdaen ende mesbruyct mach hebben wederoupende
+ende te nyente doende alsulcken van als jegen den voirnoemde
+suppliant ter cause voirseyde ? gegeven ende vuytgesproken es
+geweest hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren mits desen onser voirsegde brieve
+tot zijnder goeder fame name ende geruchte in ons voornoemde
+lande ende hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlyckheden ende tot zynen onverbuerden goed
+indien hijre? eenige heeft gelijck ende in alre manieren als hij
+was voir de toecomste vande dootslage voirseyd imponerende
+hierup een eeuwich zwighen ende silencie ons procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren wie zy zijn satisfactie nochtans eerst ende
+alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indien die noch nyet
+gedaen en zij enden eenige daertoe dient civielick alleenlyck
+behoudelyck dat de selve suppliant gehouden sal wesen tegens
+ons civielick te beteren nae gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van zijnen goeden ende voirt betaelen die redelycken
+costen van iusticien indien daeromme eenige gedaen ende
+naegevolcht zijn ter taxatie ende arbitraige van onsen
+lieven ende getrauwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wij daer ter committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+rade in brabant dat voir hen geroupen de gene die
+daeromme behoiren geroupen te zynen zij procederen ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interinement van desen
+ende dat gedaen ende de civile boete ende costen
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van ons ontfangers officieren dient behoiren sal
+dwelck gehouden wert rekeninghe bewijs ende reliqua
+daervan te doene tot ons profyte metten anderen penn
+van zynen ontfange tzij onsen drossaert van brabant meyer
+van loeven amman van bruessel ende alle andere onse
+ende onser vassalen of smaelre heren rechteren iusticieren ende officieren"
+"tobias nyettegenstaende de suppliant nijer en dede van roepen
+dat hy soude achterwaerts blijven als een droncken dul
+mensch coemen geloopen inden houder, ende is daer henen doot
+ter aerden gevallen eer de suppliant wist waer hij was, ende
+sonder dat den selven yet voor der oft anderssints daertoe
+heeft gedaen , desen nyettegenstaende ende alhoewel de
+suppliant int voors. feyt is soo onnoosel gelyck hierboven
+mette waerheyt staet verhaelt ende dat hy den voors. huysman
+nyet de heeft genoten hebbende syn geheel gelt gelyck
+voors. is heeft wederomme gegeven, soo beducht hy
+nochtans dat den officier oft schouteth onser voors. stadt
+antwerpen hem alsvoore hebbende in hachten hem ter
+causen van dyen sal willen aenspreken, ende al ist dat de
+suppliant hem vast genoech betrouwe dat by dinformaetie te
+nemen anders nijet en sal worden bevonden dan voors.
+staet ende dat hy oversulcx rechtelijcke defensien genoech
+heeft mochtans om ondertusschen opden steen nyet te
+sitten consumeren heeft geraeden gevonden inne te gaen
+den wech van gratie ende remissie van tgene soude moegen
+wesen gepecceert soo eest dat wy de saecken voors. over
+gemerckt ende eerst hierop gehadt hebbende het advuys vanden schoutet
+onser voors. stadt van antwerpen geneycht wesende terbeden des
+voors. suppliants hebben den selven suppliant inden gevalle alsboven
+quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quijte ende vergeven uuyt
+sonderlinge gratien by desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven
+geruert mitsgaeders alle offensie ende breucken corporele ende
+criminele daer inne hy hem overmits ende uuijt saecken van
+tgene des voors. is, tegen ons ende justicie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende misdraegen, ende hebben dijen aengaende hem
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden naeme , faeme ende geruchte in onser voors.
+lande van brabant ende allen andere onsen landen, heerlycheden
+ende tot sijnen onverbeurden goeden in dijen hij eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soo hy was voorde
+toecompste vanden voors. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren
+ende officiere wie sy syn, satisfactie ende beternisse ieerst
+en voor al gedaen det partije geinteresseerde indyen die
+noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck, behoudelyck dat de voors. suppliant gehouden sal sijn"
+"tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant
+sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres
+noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction
+toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre
+se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et
+moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous
+civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens
+a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens
+de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons
+en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en
+branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler
+ilz procedent bien et devement a la verifficacion et
+interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et
+a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet
+et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee
+a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte
+et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers
+officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra
+toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit
+soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon
+selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps
+ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit
+corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou
+estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay"
+"opte pene van te verbeuren d'effect van dijen ende
+dat gedaen ende t'gene voors. is volbracht, getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden ghenen dijen dat behoiren
+sal, sij onsen voors. procureur generael drossaert van
+brabant overmeijer van herent ende alle andere onse
+rechteren, justicieren, officieren ende ondersaeten tegen-
+woirdige ende toecommende dijen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen ende eenenijegelijcken van hen
+besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voors suppliant van deser onser tegenwoirdiger gracien
+ende remissien van alle d'inhouden van desen indervuegen
+ende manieren vore verhaelt, rustelijck vredelijck, volco-
+melijck ende eeuwelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem
+te doene off te laeten geschieden nu off in toecommende tijden
+eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijve noch aen
+goeden ter contrarien maer indijen sijn lijff off eenige
+van sijne goeden daeromme gearresteert, becommert oft
+belet waeren, dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender de-
+livrantien want ons alsoo gelieft ende ten eijnde
+dat dit vast ende gestaedich blijve tot eeuwigen daegen,
+soo hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen behoudelijck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenenijegelijcken
+anderen dessyns gegeven binnen onse stadt van brussele
+twelff daegen inde maent van november int
+jaer ons heeren duijsent ses hondert vierentwintich van
+onse rijcken tvierde. onder op de plijcke stondt geschreven
+bijden coninck onderteekent p mastelijn, ende was ge-
+zegelt met eenen groenen wasschen zegele vuijthangende
+in groene zyde snoeren"
+"remissie voer aerde mersueten
+kaerle etc. doen te wetene een yeghelycken
+tegenwoirdich synde ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van aerden mersueten inhoudende hoe dat hy
+woonende is tot opvelpe by synen vadere ende
+moeder wesende zeere oude luyden ende de
+welcke overmits dien dat zy hen niet
+behulpen en cunnen hy suppliant de selve met
+zynen sueren arbeyde onderhoudende ende
+alimenterende is nu eest soe dat in septembri"
+"philips etc. doen te wetene allen jegenwoirdighen ende
+toecomenden dat wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van jaspar anthonis ghysbrechts ingeseten van goirle inhoudende
+hoe dat al eest zoe dat hy suppliant hem altyt sonder jactantie gesproken
+rustelyck ende vredelyck heeft gedraghen sonder oyt van eenige mesusen
+achterhaelt oft befaemt te zyne soe es nochtans gebeurt dat
+in augusto inden jaere xvc ende lix hy suppliant met adriaen jan
+henricx $$$ switten de jonghe ende meer anderen van goirle
+gecomen zynde tot poppel op een bruyloft zyn tsamen naeden maeltyt
+gaen sitten drincken in een herberghe gestaen tot poppel aende plaetse
+ende alzoe de suppliant ende dander in meyninghe waeren thuys te gaen
+zoe hebben zy tsamen metten weerdt ende werdinne gerekent gehadt
+ende hy suppliant commende opte plaetse ende strate voer die deure vander
+voirs. herberghe heeft aldaer gesien eenen geselle van riele hem
+ombekent ende van zynen geselschap nyet wesende hebbende in zyn
+handt een bloot sweert oft degen daermede tegen hem selven schaermoetsen
+sonder nochtans nyemanden te mesdoen ende ten selven tyde is opt
+voirs. plaetse comen aengereden eenen wagen met volck die $$$
+van sekere andere bruyloft tot hilverenbeke gehouden wel by
+drinck wesende daerop dat onder andere was een genoempt joes
+cops woenende tot poppel diewelcke siende den voirs. geselle van
+riele heeft geroepen ghy coecketers van ghoirle dwelck is eenen
+schimpighen roep tot verachtinghe van die van ghoirle dwelck
+die suppliant hoirende zoe den selven schimp daer zeer odieulx worde
+gehouden heeft totten voirs. persoonen opten voirs. waghen sittende
+geseght die van goirle en hebben u noeyt tecort noch leet gedaen
+wat wildy op ons oft tegens ons spreken ende met dyen is den
+waghen voerby gereden tot aen thuys van gooris spilmakere
+oick opte voirs. plaetse staende alwaer zy hebben doen tappen
+drye oft vier potten biers ende die suppliant ende zyn voirs.
+geselschap gereetschap makende om naer huyse te gaende ende
+zynde omtrent den voirs. waghen zoe heeft die voirs. joes
+wesende een stout ende sterck man hem oick verlaetende op zyn
+geselschap die zesse oft zeven persoonen sterck waeren wederomme"
+"sans luy fe mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donne ores ne ou temps advenir quelque arrest
+destourbier ou empeschemendt au contraire en corps ne en
+biens en aucune maniere a$$cois se son corps ou
+aucune chose de cesdits biens estoient pour ce p$$
+arrestez ou detenuz les luy mectent ou facent
+mettre tantost et sans delay a plaine et entie delivrance
+car ainsi nous plaist il et le voulons estre fait
+et afin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mecctre notre seel a cesdites presendtes sauff
+en aultres choses notre droit et lautruy en toutes donne
+en notre ville de gand le jour du vendredij saint
+lan de grace mil cincqcens et dix et des regnes
+de nous empereur assavoir de celluy de germanie
+le xxv et desdits de hongrie etc. le xxie ainsi avoit
+escript sur le reploy par lempereur et monseigneur
+larchiduc en leurs conseil et signe haneton
+collen$$ a este f$$$ a
+loriginal par moy"
+"die wy daertoe gecommitteert hebben
+com$$itteren by desen ende $$ oock ende te betaelen een
+simpel amende ten behoefte van st anna aultar
+ontbieden daeromme etc dat voor hen geroepen syn
+sy procederen wel ende deughdelyck ter verificatie
+ende interinemente van dese ende totter taxatie van
+voors. amende ende mooderatie vanden voors. costen van
+justitie alsoo sy sullen vinden te behooren welck
+interinement die voors. suppliant etc ende dat
+de goeden ende cost de selve amende ende costen
+van justitie getaxeert * synde in handen etc
+onsen voors. procureur generael meyer van loven
+etc pro ut in protocoll gegeven binnen
+onser stadt van brussele inde maendt
+van february sest xvic sessenviertig
+$ van onse ryck het vyffentwintichste
+sub happart
+betaelt"
+"phillippe etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de leonardo rodriguez portugalois a present presonnier
+en notre ville danvers contenant comme le premier jour de la quaresme
+dernier passee est contre luy suppliant entre en combat certain soldat
+du regiment du conte de lodroy nomme jooris loosf auquel sest
+joinct un aultre nomme sebastien non portant touttesfois aulcun enseigne
+de gendarme $$non voyans deux aultres lung nomme pere loupez
+de liam aussy portugualois et certain franchois sont venuz a lassistence
+du suppliant de sorte que icelluy * combat a cesse et fe sont le suppliant
+et ses assistens retirez mais sont par deriere sans leurs$$$ este poursuiviz
+par lesdits joorich et sebastien quy les eussent peu tuer en trahison
+par deriere sy par le peuple ce voyant le suppliant et sesdits assistens
+neussent este advertiz affin quilz se gardassent comme ledit franchois
+sen est garde en se saulfvent en certaine porte quy apres luy fut
+incontinent close comme peu apres a aussy faict ledit pere apres
+avoir blesse ledit sebastien tellement que le suppliant ne se
+pouviant saulfver a este contraint seul de soy deffendre contre lesdits
+deulx soldatz i recepuant les coup sur sa cappe et espe$ le mieulx
+quil pouvoit aultrement il fut este tue auquel combat a le
+suppliant principalement combatu contre ledit joorich et icelluy blesse
+comme auctheur quy avoit donne occasion audit combat mais a le tout
+pardonne a ceulx quy luy avoient blesse oires que de ses plaies"
+"kaerle etc doen te weten allen tegenwoordich ende toecoemende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van wouter van nyenrode
+scaephuerder oudt zevenentwintich jaeren wonachtich in onseen stede van loeven
+onlancx aldair geapprehendeert inhoudende hoe dat opten dach vanden
+heyligen cruyce inde maent van septembri xvc eenenveertich de suppliant
+drinckende inde herberge van eerdenburch gelegen onder jette by
+bygaerden in onse ampmannie van bruessel aldair hy de scaepen huede
+van zynen meester zoe waeren in syn geselscap wylen joes everpoel
+jan suys paesschier govarts pieter vanden boot ende andere ende tgelach
+gerekent wesende quam elcken te betaelene eenen stuiver ende betaelde
+elck zyn gelach uuyt gedaen joes voirs. die welcke sonder zyn
+gelach te betaelen wilde noch een pot biers genieten ende gehaelt
+hebben dwelck de weerdinne nyet doen en wilde seggende waerop
+soude ic u bier meten doen antwoirdde de voirs. joos totter weerdinnen
+wat en cont es dat neempt neempt een ketel ende metet opden boon
+twelck die weerdinne nyet doen en wilde dat hoorende leyskin huysvrouwe
+vanden suppliant om beeters wille ende geschil te schouwen hiet der
+weerdinnen dat zy een pot biers meten zoude ende zy soudt betaelen
+want zy wel wiste dat de voirs. joos hadde tot roweghe$ daer by
+gelegen gebonden als beseten vande duivel ende was geacht als een zot
+ende alsoo de suppliant sittende aen de tafel sprack metten voirs. jan suys
+by hem sittende van een scaep dat hy suppliant den selven jan daer te
+voeren vercocht hadde soe is by henluyden gecoemen de voirs. joes ende poel
+willende hem des onderwinden daerop de suppliant seyde totten voirs. joes
+wat hebt ghy u dien te onderwinden ghy sot ende de voirs. joes
+antwoirdde wat seegt ghy van dien sot soude ick moeten dairomme
+myn moeder doen ende sonder meer woirdden de voirs. joes nam eenen
+mutsaertstock uuyter schouwen ende quam dairmede geloopen naeden
+suppliant opheffende den stock om nae den suppliant te slaen twelck belet
+was zoe dat hy den stock liet vallen ende quam aen den cant vander
+schouwen ende naer dat hy wat tyts gestaen hadde quam deselve joos
+weer naerderen tafel daer de suppliant zat ende met zyn brootmes stack
+over de selve tafel naer den suppliant ende quetste hem duer zynen duyme
+ende metdien de suppliant stont op ende is die tafel ende die keerse dairop
+staende over eynde gevallen ende de voirs. joes met zynen opsteker heeft over
+die tafel naeden suppliant gesteken dat siende de suppliant heeft met zynen
+handt den selven joes van hem gestooten nemende een pot in zyn handt
+ende dairmede heeft den selven joos op zyn hooft gesmeten gevende hem
+oepenen wonde dair af hy twee dagen dairnae gevaren is van
+levende lyfve ter doot ter saken van welcken de suppliant is geapprehendeert
+geweest by onsen meyer van loevenen ende hoewel hy peys gemaect
+heeft met de partye nochtans hy vreest datmen sal willen extrordinaerlyck
+tegens hem procederen ende hem stellen ter leste supplicie ten eynde dat onse"
+"stack naeden voirs. hendrick ende ter stont track
+hendrick zyn dagge om den suppliant wederomme te stekene
+mair de suppliant was rasscher dan hendrick ende hy stack
+hem ter stont twee oft drie steken in zynen boesem zoedat
+de zelve hendrick corts daernae van levendelyve ter doot
+quam ende hoewel tzelve feit ende dootslach den
+suppliant zeer leet es geweest ende noch is nietemin
+beduchtende rigeur van justicien heeft hem omtrent een
+jaer lanck geabsenteert gehadt buyten onsen lande van brabant
+tot onser blyder incompst toe die wy deden in onser stadt
+van lovenen ende is de suppliant met ons ingecommen
+ende binnen eenen jaere daernae soe heeft hy partie
+geinteresseerde gecontenteert ende openbaerlyck opde
+merct vander vueren ten aensienen van alder werelt gesoendt
+gehadt ende want nae desen de suppliant heeft
+gemeynt gehadt voldaen te hebbene heeft hem oyck
+oytsundert binnen den voirs. onsen lande van brabant
+gehouden gehadt sonder eenige behoirlycke brieven van
+remissien te doen expedieren alzoe hy zeegt ons oetmoedelyck
+biddende hem op al te willen verleenen onse gracie ende
+genade waerome zoe eest dat wy desen
+aengemerct ende hier eerst gehadt dadvys van onsen
+procureur general in brabant ende daernaer van onsen lieven
+ende getruwen die cancellier ende luyden van onsen raede
+aldair den zelven cornelis de cortte suppliant genegen
+wesende tzynder voirs. supplicatien ende begheerten ende
+hem willende in desen gracie prefereren voer rigeur van
+justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgescolden ende geremitteert vergen scelde quyte
+ende remitteren uuyt onser sunderlinger gracien mits deser
+den dootslach voeren verclaert mitgaders oyck alle pene
+ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy hen
+overmits ende uuyt zaken van tgene des voirscreven"
+"gedaen en zy ennige daer toe dient civilyc allenlyc
+behoudelyc oic dat de voers. suppliant gehouden sal wesen
+ter causen vander voers. mesdaet en mesusen te doene eerlycke
+reparacie ende beternisse ons ende iusticie nade ordinancie van
+onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant ende oyc te refonderen ende betalen die redelycen
+costen van iusticien in dien datter ennige gedaen zyn
+ter taxatien van onsen voers. cancellier ende rade die wy
+daer toe committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende rade in brabant dat voer
+henlieden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien vanden
+costen voerscreven ende dat gedaen ende de voers. costen
+getaxeert ende betaelt zynde zy onse drossaet van brabant
+meyere van loeven amman van bruessel scoutheten van
+antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse ende onsen
+vassalen rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+tegenwoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft
+aenroeren sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyc
+van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voers. janne slave suppliant van desen onsen
+iegewoirdiger gracien remissien ende perdoenen ende van allen
+inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren
+verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doen of te laten geschieden
+nu noch in toecommende tyden ennich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen live noch aen goede ter contrarien in enniger
+manieren maer zynen persoen tegewoirdelyc gevangen als
+voers. is mitgaders oyc zynen voerss onverbuerde goeden
+undyen die hier om gevangen gearresteert ofte becommert
+waeren zy die stellen ende setten oft doen setten ende stellen"
+"seroit se notre grace ne lui estoit surce impartie si comme il
+dit humblement le requerant. pour ce est il que
+nous ces choses considerees et sur icelles eu ladvis de noz
+aimez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+audit jehan de ranst suppliant inclinans a sa dicte requeste
+et lui vueillans en ceste partie preferer grace et misericorde
+a righeur de justice avons oudit cas quicte remis
+et pardonne, quictons remettons et pardonnons de notre certaine
+science et grace especial par ces presentes le fait et cas dessus
+declare ensemble toute paine amende et offense corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion dicellui ses circonstances
+et deppendences il a et peult avoir mesprins offence et estre
+encourru envers nous et justice en le restituant quant ace
+a ses bonne fame et renommee a nos pays et seigneuries et a ses
+biens non confisquiez saucuns en a tout ains et par la maniere
+quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur ce silence
+perpetuel a notre procureur general et autres noz officiers quelzconques
+satisffaction toutesvoyes faicte a partie premierement et
+avant tout euvre se faicte nest civillement tant seullement
+et parmi ce que icellui suppliant amendera ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence dicellui et la faculte de ses biens
+alarbitraige et tauxacion de nostres chancellier et gens de notre
+conseil audit brabant que commectons a ce. si donnons en
+mandement a iceulx noz chancellier et gens de nostredit conseil en
+brabant que appelle ceulx qui pour ce seront a appeler ils
+procedent bien et deuement ala verifficacion et interinement
+de cesdites presentes et alarbitraige et taxacion de ladite amende
+civile et ce fait et icelle amende taxee arbitree et
+payee es mains de cellui de noz officiers quil appertiendra lequel
+sera tenu den rendre compte et reliqua a notre prouffit ilz
+et tous autres noz justiciers et officiers cui se regardera
+ou leurs lieutenans et chacun deulx en droit soy et sicomme a luy
+appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace remission pardon et quitance ensamble
+de tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte
+plainnement paisiblement et perpetuelment joyr er user sans
+au contraire luy faire mettre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne orres ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeschement en corps ne en biens en aucune
+maniere ainchois se sesdites corps ou biens sont ou estoient pour
+la cause dicte prins saisiz ou arrestez detenuz ou empeschiez. les
+mettent ou facent mettre incontinent et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsi nous plaist il. et affin que ce
+soit chose ferme et estable a tousiours nous avons a ces
+presentes fait mettre notre seel dont avons use jusques a ores sauf
+en autres choses notre droit et lautruy en toutes. donne en notre dicte
+ville de bruxelles au mois de janvier lan de grace mil cinq cens
+et quatre. et de notre regne le premier. ainsi escript sur le reploy
+par le roy, ala relacion du conseil et signe haneton
+collationne a loriginal
+par moy"
+"van septembro lestleden omtrent zessen inden avondt es
+comen rydende vuyt onsse stadt van loeven op zynen wagen
+met zyn huysvrouwe kinderen ende familie aldair oick sadt eenen
+geheeten geert vergouwen met zynder huysvrouwe soe eest
+gebuert dat wylen doen levende pieter de colvere oick was
+gaende vuyter selve stadt van loeven ende alsoe den voirs.
+wagen hem was voerby rydende heeft hy pieter den selven
+wagen naer geloepen ende met fellen ende grammen gelaete
+de peerden aengetast ende metten thoome gehouden
+bedryvende sulcke forcen dat hy den wagen knecht bicans
+vande peerde getrocken hadde als dat de zweke deur
+vanden selven wagen ter eerden viel zwerende goids cracht ende
+macht hebbende zyn mes inde handt ende seggende ic wil
+alsoe wel mede ryden als een andere off gelycke woirden in
+$$ $$ soe dat hy suppliant die opten selven waghen lach tegen
+zyn male en ruste mits de groote turbatie ende gewelt
+vuyt zynen slape ontspranck ende gemerct den voirs. wagen
+mitsdien de voernoemde zweke aff was nyet en conste voirts
+gevaren heeft desen geert ende suppliant vanden wagen gegaen
+om de selve zweke te makene vraegende by den suppliant hem pieter
+de colvere de reden vande overdaet ende gewelt voirscreven ende
+alsoe hy colvere den selven suppliant was kennende heeft hem
+van tg$$ en hy $$ hadde willen bidden vergeffenisse ende oick
+badt daerop hem den voirs. suppliant terstont antwoirde
+dese off gene woirden bidt onsen here vergeffenisse ic en ben
+geen man te biddene ick en hebt u tanderen tyden nyet
+bewesen dat ghy my doer dese fortse ende onveylicheyt op
+sheeren straete want indien ick vuyten name mynder officie
+u nyet en hadde gegeven quitancie van zekere compositien die ghy
+tanderen tyde aenden voirsate der selver mynder officie gescreven
+hebt gelyc tselver oick waerachtich $$ ghy waert lange van
+uwen bedde gehaelt dwelck hoirende den voirs. pieter de
+colvere al tegens hem selven gaende murmureren ende zweeren groote
+execrawe eeden van gods cracht gods macht waeromme
+soude ick van mynen bedde gehaelt worden doen den voirs.
+gheert naedien hy de zweke naer zyn beste gemaect"
+"voirs. suppliant aensichte naeden welcken de selve suppliant badt den
+selven willem om goidswille dat hy hem met vreden soude laten
+vlyende achterwerts om uuyt zynen handen te comene maer de
+selve willem es den voirgenoemden suppliant naergevolght ende heeft
+hem metten boesem gegrepen hebbende een mes in zyn handt om
+dair mede den selven suppliant te stekene mits den welcken de
+voirs. suppliant wech geloepen es ende heeft meynen over een grecht
+te springen aldair hy vyel in over een breeme ende de voirs. willem
+es noch den selven suppliant naegevolght meynende oick springen
+over de grecht maer is daer oick inne gesprongen ende de
+voirs. suppliant es weder uuyt gesprongen ende de voirs. willem oick
+uuyter grecht ende nae den selven suppliant dwelck ziende oick
+selve suppliant die welcke was in een strate daer hy nyet doer
+en conste mits eender hagen die daer stont ende siende dat
+hy nyet voirdere vlieden en mochte zoe heeft hy hem ommegekeert
+ende den selven willem gegeven eenen slach met zynen voirs.
+boghe op zyn hooft dair af hy corts dair nae aflivich wordt
+dwelck hem leet es ende hoewel de selve suppliant met partien
+overcomen es nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft
+hem geabsenteert uuyt desen onsen lande van brabant aldair
+hy nyet weder en zoude dorren keeren maer gaen dolen in
+grooter miserien het en waere dat wy onse gracie ende genade
+te hemweerts keerden dair om hy ons oitmoedelick heeft doen
+bidden soe eest dat wy desen aengesien compassie
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant willende hem
+in desen gracie ende genade gedaen werden tegen rigeur ende
+strangheyt van justicien besundere in faveur van onsen
+blyder wedercompst van onsen coninckrycken van spaengnen
+in desen onsen landen van brabant ende te desen male
+besundere in onser stadt van loevenen inclinerende ende geneycht
+wesende ter beeden ende begheerten vanden voirn. suppliant hebben
+hem in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien
+by desen onsen brieve den dootslach ende tfeyt voirscrevenen
+mitsgaders alle penen ende amenden corporeele ende criminele
+daer inne hy hem uuyt saken van tgene des voirs. es
+ennichssins mesgrepen mach hebben tegen ons ende justicie
+ende hebben hem als boven van desen gerestitueert ende
+restitueren tot zynre eeren goeden name ende famen ende"
+"sy hieraf
+verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"criminele daer inne hy ter causen voirscreven mits dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende justitie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
+hertoighdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlichheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voerde toecompste vanden voirs. feyte inponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierts ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
+gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden met oick
+te betalene de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen rade in
+brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedsluden dat voer hen geroepen deghene die
+daerom behoren geroepen te zyne zy procederen wel ende deugdlyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vander voirs. amende ende costen alszoe zy zullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn te
+versueckenen ende hem in persoenen te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jare naestcomende op de pene van te verbueren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden
+ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere"
+"hy petrus siende dat hy syn voirnemen nyet
+en volbringhen conste is anderwerff voir
+geloopen nae syn geselscap soet scheen
+ende heeft anderwerffven op een hoecxken
+van een cleyn straetken aenden wyngaerde
+hem suppliant staen verbeyden metter blooter
+rappiere ende hy suppliant ende syn geselle
+daer comende ende meynende voer by te
+gane is hem aengecomen de voirscreven petrus
+slaende ende stekende naden suppliant dwelck
+siende hy suppliant ende dat hy egheen verdrach
+en conste gekrygen ende want soe duyster
+was dat hy die steke oft houwen nyet en
+conste gekeeren is vuyt vreesen ende vuyte
+defenderen hem petren hinne geloopen
+metten met een bloot brootmes ende
+metten inne loopen heeft hem petrus
+geraect ende gewondt in syn borst daer
+aff die selve bynnen vyff oft sesse dagen
+daernae is aflivich gewordden wyens
+siele god wille genadich syn dwelck
+hem suppliant vuyt gronde syns herte leet
+is daeraff oick de voirscreven suppliant der partye
+geinteresseerde satisfactie gedaen heft
+ende hoe wel tvoirscreven feyt toegecomen
+is soe voirscreven staet gelyck de voirscreven petrus
+tselve in zyn doot bedde bekendt heeft
+gehadt ende ende hem suppliant vergeven alle
+tgene des hy mochte mesdaen hebben
+zoeen soude nochtans hy suppliant bevreesen
+rigeur van iusticie hem nyet sekerlyck
+dorren vinden binnen dese onse landen te
+ware dat hem hierop wordde versien met
+onse behoirlycke $$ van gracie ende
+remissie soe hy seeght ons daarom
+seer oitmoedelyck biddende waerom zoe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende de
+beden des voirscreven augustinus gabius suppliant ende
+willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericorde over strangcheyt ende rigeur
+van rechte hebben deselve suppliant innegevalle
+als boven quitgeschonden ende vergheven
+schelden quite ende vergeven vuyt onser sunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyte ende manslach
+boven geruert mitsgaders alle $$ ende
+bruecken corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem vermits ende vuyt saken? van tgene
+des voirscreven is tegens ons onse hoogheyt ende
+iusticie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende mesdraegen ende hebben hem dyen
+aengaende weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne god goeden
+name ende fame in onsen voirscreven lande van"
+"ter taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende lieden van onsen raede
+geordonneert in brabant, die wij daertoe gecommiteert
+hebben ende committeren bij desen, ontbieden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidtslieden
+dat voor hem geroipen de ghene die daeromme behooren
+geroepen te zijne, zij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinemente van desen, ende totter
+taxatie ende moderatie vande voors. amende ende costen
+van justitien alsoo zij sullen bevinden te behooren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden
+sal zijn te versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voors. raede binnen zesse maenden
+naestcommende, opde pene van te verbeuren d’effect
+van dien, ende dat gedaen, ende de selve civile boete
+ende costen van justitien getaxeert ende betaelt
+zijnde in handen vanden ghenen dijen dat behooren sal
+zij onsen voors. raedt ende procureur generael in brabant
+ende alle andere onse rechteren, justicieren, officieren
+ende ondersaeten tegenwoordige ende toecommende
+dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen $$$$$$$
+$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ende eenijegelijck van hun
+besundere soo hem toebehooren sal, doen, laeten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser tegen-
+woordiger gratien ende remissien ende van alle
+d inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voore verhaelt rustelijck, vredelijck, volcommelijck
+ende eewelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem
+te doen oft te laeten geschieden, nu oft in toecommende
+tijden eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen zijn lijff of
+eenige van zijne goeden daeromme gearresteert, be-
+commert oft beleth waeren, dat zij die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestaedich
+blijve tot eewigen daegen, soo hebben wij onsen zegel
+hier aen doen hangen, behoudelijck in anderen dingen"
+"laquelle il trespassa peu apres a son tres grandt regret, at
+combien que autrement il est de bonne fame et renommee
+ayant faict paix a partie, sest puys abstenti dicelluy notre pays
+de brabant et ny se oseroit trouver pour craincte et remerciement de
+justice sans que grace luy soit premierement sur ce impartie
+treshumblement nous requerant pour icelle pour ce est il
+que nous ces choses considerees et sur ce eu ladvis du lieutenant
+de notre bailly de nivelle et de notre rommant pays de brabant
+audit suppliant inclinans a sadites supplication et requeste et
+luy veullans quant au cas susdits preferer grace et misericorde
+a rigeur de justice a nous a icelluy suppliant au cas que
+dessus quicte remis et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes, le cas et hommicide dessus
+declaire, ensemble toute payne et amende corporelle et
+criminelle en quoy pour raison et a loccasion dicelluy
+cas et hommicide et des circunstances il peult avoir mesprises
+offences et estre encourru envers nous et justice, et la nous
+quant a ce remis et restitue remectons et restituons
+a ses bonne fame et renommee en notre pays et duche de
+brabant et doultremeuze et autres noz pays et s$ries et a
+ses biens non confisquez sancuns et a, tout ainsy quil estoit
+avant ladvenue dudit cas imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers
+et ceulx de noz vassaulx dudit pays de brabant quelzconques
+satisfaction toutes moys faite a partie interessee se faite
+nest civilement tant seulement, moyen quil lamendra
+civilement envers nous selon lexigence du cas la faculte
+de ses biens et noz ordonnances sur ce faites pour nen aussy quil
+sera tenu de payer et reffondre les mises et despens
+raisonnables de justice pour cefaiz et ensuyz sancuns
+y a, a lordonnance et tauxation de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que commectons
+a ce. si de nous en mandement ausdits de notre conseil en
+brabant, que appellez ceulx qui pour ce seront a appeller
+ilz procedent bien et demeurent a la verification et
+interinement de cesdites presentes selon leur forme et teneur,"
+"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan
+van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren
+jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle
+van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder
+befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te evelen van
+zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in
+diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs $
+bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert
+zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge
+te rydene nae mechelen zyn naeder noenen gecomen buyten deser voirs.
+stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn
+by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke
+om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedroncken gehadt ende
+ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen
+brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs.
+gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolg$
+ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt
+heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden
+in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende $
+hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken
+hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant
+ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert
+wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits
+ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs."
+"en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils
+procedent bien et deuement a la verification et interinement
+de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz officiers
+et justiciers quelzconques cui ce regardera ou leurs
+lieutenants et chacun deulx endroit soy et sy comme a luy
+appertiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace et remission ensemble de tout le contenu
+en sesdites presentes selon et par la maniere dicte plainement paisiblement
+et perpetuelement joyr et user sans luy faire mectre
+ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne
+ou temps advenir aucun destourbier ou empeschement
+au contraire ains se son corps ou ancuns de ses biens
+sont ou estoient pour se prins saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre tantost et sans delay
+a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist
+il et affin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+avons ces presentes fait seeller de notre seel sauf toutesvoyes
+en aultres choses notre droit et autruy en toutes donne
+en notre cite dausbourg le xxviije jour du mois de juing
+lan de grace mvc et dix et des regnes de nous empereur
+assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc le xxje et ainsy
+avoit escript sur le reploy par lempereur mon seigneur et larchiduc
+et signe h de hane et encoires visa et sigillata
+de expresse mandato domini imperatores
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+synde hieraf verantwoordt byden voirscreven ontfanger vanden exployten
+"het gevechte is geloopen om anderwerff henluyden te
+veraccorderen alwaer hy ongenadelyck van vier oft vyff
+persoonen met houten stocken neder ter eerden geslagen
+werdt sulckerwys dat eenige beduchten dat hy
+suppliant duer die groote ymportuniteyt van slaegen
+soude doot geslagen geweest hebben alsulcx dat
+hy op handen ende voeten wech croop om hem te salveren
+van welcke slagen hy tot int vuytgaende der maent
+van may lestleden continuelyck sieck heeft geweest
+welcken voirgaenden stryt geduerende es geschiet dat
+hy suppliant eenen genoempt michiel aerts met
+zynen opstekere heeft gequetst int hangen van zynen
+buycke waer van binnen eenen daige daernae hy deser
+werelt is overleden tot des suppliants grooten ende
+bitteren leetwesen die welcke vreesende rigeur van justicie
+hem altyt heeft geabsenteert ende en soude hem nyet
+dorren vinden in desen onsen landen van brabant sonder
+ierst ende voer al daer toe verworffen te hebbene onse
+oepene brieven van remissie daer toe dienende
+waeromme zoe eest dat wy desen overgemerckt
+ende hier op ierst gehadt dadvys vanden onder schouteth
+van dessel geneycht wesende ter beden des voers.
+michiel michiels suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voer
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven geremitteert quytgeschouden
+ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven"
+"in alder manieren soo hy was voorde toecomste
+vanden voors. feyte imponerende hierop ende eeuwich
+geswygh onsen procureur generael van
+brabant officieren van rumpsdorp ende allen
+anderen onse justicieren ende officieren wie
+sy syn saticsfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partyen geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal syn
+te voorschreven feyt tegen onsen te beteren civilyck
+alleenlyck naer gelegentheyt vander saecken
+ende faculteyt van synen goeden met
+oyk te betaelen de redelycke costen van
+justiticie hieromme almeede gedaen ende
+alnoch te doene alles ter taxatien ende
+moderatie van onsen seer lieven ende getrouwe
+cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wij daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren ende desen wetende
+ende bevele denselven onser cancellier ende
+raedtsluyde dat voor hun geroepen degenen
+die daeromme behoiren geroepen te syne sy
+procederen wel ende deughdelicke ter verificatie
+ende interinementen van desen ende ter
+taxatie ende moderatie vanden voors.
+amende ende costen van justitie alsoe sy
+sullen bevinden te behoire welcke interinement"
+"overlast gedaen al en doedy my nyet meer dair op de voirs.
+drye gebrueders swoeren de cracht ende macht ende nae dien de
+doere eens gesloten was ende dat de selve drye gebrueders
+nyet en desisteerden soe wordt de doere oepen gedaen ende
+de suppliant uuytgaende hebbende eenen swynen spriet sonder poinct
+inde handt heeft den voirs. wouter gevraeght oft hy suppliant
+smorgens daernaer soude commen spayen dwelck sy luyden hoorende
+ende groote vloecken sprekende hebben de twee op den suppliant
+gesmeten ende de selven soe in synen aerm als op zynen neuse
+ende op syn hooft gequest hoe dat hy ter eerden is gevallen
+ende vier quetsueren heeft ontfangen ende de suppliant op cruypende
+heeft met zynen stock naerden voirs. claes te meer stonden
+gesmeten ende op syn hooft geract soe dat synen voirs. stock
+gebrocken was ende dat doende is de suppliant ontgaen ende tot
+int huys des voirs. jans gelders gecommen dair hy van hem
+selven is geweest ende de voirs. claes bleef liggende vanden
+slagen daeraff hy binnen twee oft drye dagen daernae van
+levende lyve ter doot is gecommen dwelck den suppliant vuyter
+herten leet is want hy te vooren noyt wordden tegen hem
+en hadde gehadt ende dat hij oyc egeene nailde scerpers
+noch wille en hadde gehadt om vechten mits den welcken
+den suppliant beduchtende trigeur van justicien heeft nyet
+alleenlick zynen huysvrouwe ende kinderkens moeten verlaten
+mair oyc onse lande van brabant habandonneren daerdoere
+zyn voirs. huysvrouwe ende kinderkens van aermoede
+vergaen ende noch meer sullen tensy dat onse gratie ende genade
+hem hier op verleent wordde alsoe hy seeght ons daeromme
+oitmoedelick biddende, soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct den voirn. pieter de jonge suppliant genegen
+wesende tsynder bede ende begeert ende hem willende in dit stuck
+gracie ende genade prefereren voor rigeur van justicien hebben inden
+inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert"
+"corporele ende civile penen te remitteren ende quijt te schelden
+gemerckt hij suppliant en is een ambacht gaste
+ende eenen jonenlinck van omtrent de tweentwintich
+jaer en onversien van middelen ende alleenlijck int leven
+hebbende sijne moeder die welcke dagelijcx in groote
+travaille soo voor haer selven mede oijck voirden
+suppliant ende sijne andere broeders ende susters de
+coste moet te vooren winnen, hier toe gevueght dat
+die vrinden ende maghen vande voors. aflijvigen van
+wegen des suppliants sijn gewelt ende gecontenteert
+inder manieren dat sij ten laste des suppliants nijet
+met allen en pretenderen, midts denwelcken heeft
+ons den voors. suppliant seer oijtmoedelijck gebeden om onse
+opene brieven van remis in sulcken cas dienende
+soo eest dat wij de saecken voors. overgemerckt,
+ende ierst hierop gehadt d'advijs vanden amman
+deser onser voors. stadt van brussele, geneijcht wesende
+ter beden ende supplicatien des voors. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericorde voor strangheyt ende rigeur van rechte
+hebben denselven suppliant inden gevalle als boven
+quijt geschouwen ende vergeven, schelden quijte
+ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert,
+midtsgaeders alle offentie ende breucke corporele
+ende criminele, daer hij hem overmidts ende
+vuyt saecken van tgene des voors. is tegen
+ons ende justitie eenichsints mach hebben ont
+gaen ende mesdraegen, ende hebben hem dijen aen
+gaende weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot tot sijnen goeden"
+"# sy hier aff verantword
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"elcken van hemlieden doen laten ende gedoogen den voirn. willem
+claes van deser onser iegewoirdiger gracie remissie ende pardoenen
+ende van allen den inhouden van desen gelick ende inder manieren
+alst voirs. is rustelick vredelick ende eewelick genyeten ende
+gebruycken sonder hem ter causen van dien te doene oft te laten
+geschiene nu noch in toecommenden tyde in live noch in goede eenich
+hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien zyn lyf
+oft zyn goet hier omme gevanghen oft gearresteert waren dat zy
+die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder
+delivrancie ende slakinghe want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwighen dagen
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behalven in anderen
+saken ons rechts ende een iegelycken tzyne in allen gegeven
+in onse stede van bruessele inde maent van julio int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert ende eenentwintich ende van
+onsen rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tweeste
+ende van spaengnen etc. tsestet aldus stont gescreven onder
+opte plycke byden keyser ende geteekent rysele ende noch
+visa $
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by mij"
+"kaerle byder gracien goids gecosen etc
+roomsche keyser altyt vermeerder der tsrycx coninck van germanien
+van spaengnen van arragon van navarre van beyden cecillien
+van $$$jherusalem? van hongrien van dalmatien van croatien etc
+eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingnien van lothryck
+van brabant van stier van karinten van crain van lymburg van luxenburg
+ende gelre grave van vlaenderen van habsburg van thirol
+van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe
+lantgrave in elsaten prince van zwaven mercgrave van burgau
+ende des heylichs rycx van holland van zeeland van ferrette van
+kieburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant vanden
+windesmarck van portenauw van salins ende van mechelen
+doen te weten allen lieden jegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+janne van belle zone wylen joos schoelmeestere van jonge
+kinderen in onser stadt van loevenen inhoudende hoe hy hier
+voirtyden onder dandere ter scholen gehouden ende nae zyn beste
+geinstrueert heeft een joncxken geheeten peeterken sone jans
+cuyffelere alias vrancx voldere wair af ende van zynen arbeyde
+na dien hy vander zelver scholen gescheyden was die voirs.
+suppliant tot gheender betalingen gecommen en conste als
+dat den noot hem dwanck den voirs. janne den vadere voere
+trecht te doen ontbiedenen om tot betalingen van dien te comene de
+welcke soe tot twee diverse stonden ontboden zynen is de
+huysvrouwe des voirs. jans den voirn. suppliant tot zynder
+woeningen met grammen moede gestoorden zynne ende vele
+injurieuse woirden die zy den selven suppliant opseyde van des
+voirs. steet betalinge commen doen worpende tselve gelt bynnen
+der voirs. woeninge nyet volcommelyck ende al mair zeer
+dair by $$er dat hy suppliant verdragende de selve quade woirden
+ende hem van voirdere verhuedende hem metter betalinghen
+contenteerde es gebuert dat des geleden mach zyn
+omtrent een maent nae paesschen nu lestleden te wetene
+omtrent vyf weken nae dien de voirs. betalinge ende
+gesciedenisse als voere gedaen was geweest de voirs."
+"ende hy suppliant de voirsegde doere opnemende ende de voirssegde
+willem een ander hont zyn alsoe tsamen ewech gegaen
+sonder eenige woirden oft twist meer te hebbende ende is den
+voirseyde willem opden sinxen dach daer naer / tsy by quets=
+=curen oft anderssins / deser werelt werelt overlen is
+hoe wel die suppliant den selven willem nyet en
+was in meyninge te evelen van zynen lyfve
+nyetmin beduchtende rigeur van justicien ende soude
+hem nyet sekerlyck dorren houden bynnen ons lande
+van brabant maer gescapen zyn eeuwelyck buyten lants
+te doelende ten ware dat hem onse gratie hier op verleent
+waere /alsoe hy suppliant seeght / ons daerom seer
+oitmoedelijk biddende ende versueckende / soe eest
+dat wij die salven voirscreven overgemerckt genegen wesende
+ter oitmoediger beden vande voirscreven suppliant ende hem
+willende in dit stuck prefereren gratie ende genade
+voir rigeur van justicien / besundelyck ter eeren ende
+waerdicheyt vander heyliger passien onses heeren jesus christus
+die hy voir ons allen leet aen thout des cruycen op alsulcken
+dach als heden / hebben den selven janne de vischere suppliant
+innegevalle als boven quytgescholden vergeven ende
+remitheert geremitteert ende vuyt ons sunderlinge
+gratien mits desen onsen brieve sceldende quyte vergeven
+ende remitteren den dootslach ende mesbruyck voirseyd
+geruert / mitsgaders alle boeten bruecken ende
+offencien corporeele ende criminineele inden
+welcken hy ter causen voirscrevenen met desser
+aencleven mach / jegens ons ende iusticie vervallen
+mach zyn ende hebben hem als van desen
+gerestitueert ende gestelt restitueeren ende
+stellen tot zynder goeder fame ende name
+alomme bynnen onser voirscrevenen lande ende
+hertoighdom van brabant ende tot zynen goeden
+nyet verbuert indien hy eenige heeft gelyck ende
+in alder manieren als hy was al eer tvoirsscreven mesval
+geschiede imponerende hier van onsen procureur generael
+in brabant mitsgaders allen anderen ons richteren
+iusticieren ende officieren inden selven onsen
+lande van brabant geseten een eeuwich swygen
+satisfactie ende beteringe der partyen geinteresseerd"
+"desen ontbieden daeromme ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende raedtslieden dat $$ hen
+geroepen de gene die daeromme behoiren geroepen te syne
+sy procederen wel ende deuchdelyck ten verificatien ende
+interinemente van desen ende totten taxatie ende
+moderatie vanden voors. amende ende costen van
+justitie alsoo sy sullen vinden te behoiren welck
+interinemente de voors. suppliant gehouden sal syn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voors. raede binnen sesse maenden op pene
+vante beuren deffect van dijen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt synde in handen vanden
+genen die dat behoiren sal hy onse voors. procureur
+generael ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten tegenwoirdige ende
+toecomende dyen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen nu synde ende naer-
+maels wesende ende eenyegelycke van heur
+besundere soo hem toebehoiren ende aengaen
+sal mogen dat sy sal $$ $$ doen
+ende laeten ende gedoogen van desen onsen tegen-
+woirdigen gratien ende remissien ende van alle den
+inhouden van deselve inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt rustelyck vredelyck ende
+volcomelyck genieten ende gebruijcken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu oft
+in toecommende tyden eenich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyve noch aen goederen"
+"van brabantende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+soe verre dair eenige waeren gelyc als hy was voirden voirs.
+dootslach imponerende hier op een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren iusticieren
+ende officieren ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft
+wesen moegensatisfactie nochtans ierst ende alvoeren
+gedaen der partyen geinteresseerde/zoeverre dair eenige
+d toe stonde ende die noch nyet gedaen en waere civilyc
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirs. suppliant tvoirs.
+feyt ende dootslach tegen ous betereny sal civilyck naede
+gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zyn goeden
+ende dat hy oic gehouden werdt te betalen de redelycken
+costen van justicien ter cause voirs. gedaen ende naegevolght
+ter taxatie ende arbiterscepe van onsench lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luyden van onsench rade in brabantdie wy daer toe
+committerenontbieden dairomme ende bevelen den voers. van
+onsen rade in brabantdat voer hemluyden geroepen die ghene
+die behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegenwordigen
+bkrievenair huere voirme ende inhoudenende ter taxatie
+ende arbiterscepe vande civileboete voers.ende dat gedaen
+ende de selve civile boete getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers dient behoeren sal
+dewelcke wordt gehouden dair van ontfanck temakene
+rekeningen bewys ende reliqua te doene tonser proffyte
+metten anderen penningen van zynen ontfanger zy onse drossaet
+van brabant ende van bergen voirs.ende alle andere onsen ende
+der vasallen oft smaelre heeeren richteren justicireen ende officieren
+ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn oft wesen
+moegentegenwoirdige ende toecommende hureen stedehouderen"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van henrick verstappen
+arm schamel man inhoudende hoe dat hy suppliant opten sesten dach van
+april anno xvc xliii naer paesschen met zekere geselscap versaemt is
+geweest in zekere herberge oft taverne gestaen tot sint jans inden
+scrieck binnen onsen lande van brabant alwaer hy suppliant vandt wylen
+hendrick van eyssche welcke henrick ziende den suppliant zeyde dese
+oft gelycke woerden ghy hebt my eens geworpen niet eenen pot aen
+mynen aerm waer doere ick aen mynen arm hebbe moeten draegen
+eenen baendoeck dwelcke my coste iiii stuyvers wildy my die wederomme
+geven waerop de suppliant antwoirde ick en hebbe u noydt geworpen
+dat ghy eenen baendoeck gedragen hebt maer gheeft ghy vier stuivers
+int gelage ick salder oick vier geven op dat hem tgeselscap verblye
+dwelcke de voers. wylen henrick van yssche hoirende gaff den suppliant
+vele injurieuse woerden deur welcke hy suppliant een tange in zyn
+hant nam gaende daermede binnen ende buyten den voers. huyse
+tot dat hy aen een tafele ginck sitten dwelck die voers. overleden
+ziende is byden suppliant gecommen nemende den hecht van zynen messe
+in zyn handt injurierende zoe lange zoe meer den suppliant met woerden
+maer deur middele van vrouwen wordden zy gescheyden ende mit
+dyen is de voers. hendrick buyten den voers. huyse gegaen ende
+wederomme commende ghinck sitten by jorissen verstappen brueder vanden
+suppliant zeggende totten suppliant geeft nu die vier stuyvers int gelage
+ick salder oick vier geven waerop de suppliant antwoirde ick en sal
+cruys noch munte geven doet dat ghy wilt dwelcke die voers.
+hendrick aenhoirende injurierende wederomme den suppliant als voere doen
+seyde jooris verstappen brueder vans. suppliant hendrick ick raide u
+dat ghy thuyswaerts gaet want ghy en hebt hier egeen vrienden
+ende ghy soudt my oick gram maecken midts den welcken de voers.
+hendrick is es byden vierens gegaen malignerende ende den suppliant
+ende den suppliant altyts zeer injurierende dwelcke hoorende byden
+suppliant zeyde totten voers. hendrick van yssche dese oft gelycke
+woerden hendrich willen wy den veede malcanderen quytscelden
+ende doot drincken zoe geeft my u handt want ick en sal u
+anders nyet geven waerop den selven hendrick antwoirde houdt
+daer myn handt maer ich en schelde den veede nyet quyte noch
+ich en wils oick nyet doot drincken welcke handt de suppliant met
+zynder handt aenveerde ende hoirende dat den voers. hendrich"
+"oft presentatie derselver brieven gehoort te hebben soe dat den tijt van van
+interineren over langen tijt geexpireert is ende vreest de supliant
+dat de voirs. brieven hem van egheender weerden sijn souden ende daeromme
+en soude nyet dorren hanteren ende frequenteren in onse lande van
+brabant ten zij dat onse meerder gracie hem verleent worde ons omme
+deselv e zeer oitmoedelijk biddende soe eyst dat wy dese saken over=
+gemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tsynder voirs. beden ende
+suplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert quyte
+gescholden ende vergeven, remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt onse sunderlinge gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen penen ende amenden corporelle ende
+criminelle daer inne hij hem overmits ende vuyt saken van
+tgene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaendde gerestitueert ende gestelt restituerende ende stellen
+tot sijne goede fame ende name in onsen lande ende hertoch=
+domme van brabant ende van overmaze ende oyck in onse voirs.
+stadt van bruessele ende ammamme derselver ende anderen onser
+landen ende heerlicheden ende tot sijnen ongeconfisqueerden goederen
+indien hy eenige heeft gelyc als hij was voirden voirs. dootslach
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+onss voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn
+satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partijen
+geinteresseert indien die noch nyet gedaen en is civilijk
+alleenlijk behoudelyck nochtans dat de voirn. supliant gehouden
+sal sijn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+civilyck naer die gelegentheyt vande mesdaed faculteyt
+van sijnen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaect ende
+oick te betalen die redelijke costen van justicien indien
+eenige ddaeromme gedaen$$ naer gevolght $$ sijn ter taxatie
+ende atbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wij
+daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirn. van onsen rade in brabant dat voir hen geroepen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroepen te zijne
+sy procederen wel ende duechdelijk totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+hueren vorme ende inhouden welck interinement deselve
+suppliant schuldich sal sijn te versueken ende desen onsen brieff
+hemluden presenteren binnen eenen halfven jaere naestcommende
+naer date van desen op peyne te verliesen deffect van
+dien ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicie getaxeert ende betaelt synde alst
+behoort van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicten van onsen voirs. rade off andere onse officier dient
+f.103r° behoeren sal gehouden werdt ontfanck te maken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+synen ontfange sy ons drossaet van brabant amptman van bruessele ende
+alle anderen onse ende ondervassallen oft smaelre heeren, rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die syn oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soe hem dat toebehoeren
+ende aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen tegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voirscreven
+peyselyck volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten
+geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
+syn lyff oft eenige van synen ongeconfisqueerden goeden
+waren daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy ons zegel hier aen doen hangen
+behoudelyk in andere saken ons recht ende eenyegelyk
+tzijne in allen gegeven in onse stadt van bruessel
+inde maent van januario int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende tweenvyftich van ons keyserycke
+txxxiii ende van onsen rycken van castille
+ende andere txxxviie aldus gescreven op de plycke beyden
+keyser in sijnen rade ende onderteekent l. de zoete
+visa recepta
+gecollationaert ende bevonden accorderende
+met zijn originale by my
+n. facuwez"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"suppliant que ce nestoit point son logis. aquoy ledit suppliant se replicqua que
+la ou estoit son compaignon louge que cestoit son plaisir louger
+avecq luy durant lesquelles parolles sen ung nomme maximilian
+de ghymes filz de hendrick de ghymes et de ladite marguerite
+le pape qui estoit louge en une chambre plus haulte dudit logis
+oyant sadite mere se courser alencontre dudit jaques en luy appellant
+traistre descendit de sadite chambre et vint en celle ou estoit ledit
+suppliant et illec sans avoir aucunes parolles ny entendre
+la cause dudit debat tira son baston cuidant tuer ledit jaques
+cousturier et sur ce ledit suppliant se leva et print sa rapiere et
+demanda pourquoy il le voulloit oultrager en ladite chambre aquoy
+lesdits mere et filz respondirent au susdit suppliant que ce nestoit point
+son logis et icelluy suppliant repliqua et jura par la mort dieu
+que se cestoit son logis quil les garderoit bien de luy faire cest oultraige
+et leur dit de rechief silz ne vuidoient quil les feroit bien desloger
+et adoncques tout soubdain saillit ledit suppliant tenant sa rapiere en
+sa main quoy veant lesdits haynnault et les aultres estans en ladite
+chambre et adoncques lesdits marguerite et maximilian escrierent
+sil les vouloit menasser et oultrager en leur maison aquoy
+respondit ledit suppliant si nous estions la dehors nous parlrions
+ensemble et en ce disant ledit maximilian descendit embas
+et icelle marguerite persistant tousjours en son couroucx
+dit que ledit suppliant ne coucheroit point audit hostel lequel suppliant
+veant ladite hostesse ainsy courssee et esmenee print ses chauses
+et son pourpoint et dit a ceulx qui estoient en ladite chambre
+quil ny coucheroit point sur quoy icelluy haynnault et tous
+ceulx estans en ladite chambre requirent quil demeurast a quoy
+il jura par la mort dieu que non et sur ce descendit embas
+et vindant hors du quel logis il rencontra icelluy maximilian
+empres la taverne ou pend pour enseigne la coronne pres
+les bailles de la court audit bruxelles auquel maximilian"
+"geraecte op zijn hooft dat hijter eerden vyel
+**grootelic gequetst wert zijpende vanden bloedesoo dat zij malcandeen
+geinnadeert zijn endeheeft de voirschreven suppliant den voirschreven
+anthonisgesteken met eender deggen van welcke stekenhij bynnen drie oft vyer
+dagen dair naer gecomenis van leve ter doot ende hoewel dat tselve **==ende
+ongeval den selven suppliant zere leet es ende dat ***partije dair af
+gesoent ende bekeringe gedaenheeft nyet min hij heeft hem voorschreven ter
+causenvan dien ontsiende regeur van justicien geabs**vuyt onse landen ende
+heerlicheyden ten en soude daer inne nyet dorren wedercomen mair esgescepen
+dair vuyt te bliven ende zijn leven teneynden in anderen vremden landen in
+grooteraermoeden ende ketmichede$$$ wordde hem hierop nyet versien van
+onser gracienende goederth**alsoe hij seeght ens seere oitmoedelic dair
+**biddende soe eest dat wij de saken voe**overgemaeckt, medelijdenende
+compassie hebbendeop den voirnoemde henrichofmans suppliant endewillende
+hem in dit stuck gracie ende genadeop ser$$$ ende voorderen voer
+strancheyt vanjusticien sonderlinge ter eeren ende weerdiche**vander heyliger
+passen ende lijden due ondelieve heere god leet voer ons allen op sulckendach
+alst huyden es wij hebben den selvensuppliant inden gevalle als boven
+vergheven**quytgeschonden ende geremitteert ende vuyt onsen"
+"# myns lyffs
+## mits dien"
+"mit diesser aencleeft misdaen ende misbruyckt mach hebben jegens
+ons ende justicie ende hebben hem als hieraff wedergestelt encle
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynder goede fame
+ende naeme in onser landen van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden mitgaders tot zynen onverbeurden goeden indyen hy
+ennige heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden voers. manslach
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onser procureur
+generael van brabant ende allen anderen onser rechteren ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoren gedaen
+der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige toe staet civilick alleenlick behoudelick dat de voern. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt jegens ons te beteren oick civilick naer
+de gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende
+onse nieuwe ordonnancie daerop gemaickt ende oick te refonderen ende
+betaelen die wettelicke costen van justicien indyen hieromme ennige
+gedaen zyn al ter taxatie ende arbiterscepe van onser lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die
+wy daertoe commiteren den welcken wy bevelen dat voer hen geroepen
+dye ghene dyer behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deughdelick ter verificatie encle interinemente van desen naer heure
+vorme ende inhouden welck interinement hy suppliant gehouden sal
+zyn te versuecken in onser voers. raide binnen zesse toecommende
+maenden opte verbeurte van te verliesen deffect der selver ende
+tot taxatie ende arbitrescepe vander amende civile ende costen
+van justicien voers. ende dat gedaen ende de voerseyde amende
+civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen van onsen ontfangers dyet behoiren sal
+die daeraff gehouden wordt ontfang te maecken rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tonsen prouffyte mitten anderen penningen
+van zynen ontfanck zy onsen drossaet van brabant meyer van
+loeven amman van bruessele schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende allen anderen onsen rechteren ende officieren
+iegenwoirdich ende toecommende dyen dat aengaen sal
+dat zy den voernoemden suppliant doen laten ende gedoegen
+van dese onse gracie remissie ende quytsceldinge ende perdoene
+ende van al den inhouden van desen inder vougen ende manieren
+voeren verhalt rustelyck ende vredelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten gescyen nu noch in toecommende
+tyden aen lyve noch aen goede eenich hinder letssel oft moyenisse
+ter contrarien in enniger manieren maer by alsoe zyn lyff
+oft eenige van zynen goeden nyet geconfisqueert zynde daeromme"
+"den voirscreven jacoppe daerop die voirscreven dries swinnen antwoirde
+tis my leet seggende totten voirscreven jacoppe van ickele
+jacop laet omgaen thuyswaert of ick smyte u
+selve op u lyff ende swyght ende dese voirscreven
+jacop nyet cesserende van den voirscreven suppliant al even
+zeer te quellene van dat hy hem als voirscreven is de
+brenne soude duer zyn beenen getrocken hebben
+ende hem zeere onverdraechelyck met leelycke schandelycke
+woerden overvallende zoe is gebuert dat deze
+suppliant verwermpt zynde van bloede ende tselve
+ongelyck nyet langere kunnende verdragen den
+voirscreven jacoppe heeft meynen te smytende metten
+platte van zynen messe maer is gevallen metten
+scerpe ende heeft geraict inden aerm omtrent
+den elleboghe daeraff de voirscreve jacop omtrent
+drye weken daer nae ten grooten leetwesen
+vanden suppliant is deser werelt overleden dwelcke
+meer by negligentie vanden chirurgyns oft incurye
+van hem selven toegecomen ende versuempt
+is dan duer de voirscreven quetsure gelyck tselve
+wel is te presumeren want de voirscreven wylen
+jacop by nachte ende ontyde is opgestaen ende
+heeft coudt bier gedroncken waer duere hy is vercoudt
+ende verstyft geweest ende gecregen heeft inwendige
+ende vuytwendige cortsen al tot grooter schande
+scade verdriete ende geheelder desolatie ende
+bederffenisse van desen suppliant die welcke inde
+voirscreven prochie wel is bemindt ende gehouden
+wordt voer een goet ende vredelyck geselle die
+noyt anderen man en sloech oft achterhaelt en
+is geweest van eenige quaden feyten oft delicten
+ende meesterlyck zijn broot ten besten dat
+hem is mogelyck geweest gewonnen heeft ende
+want de sake onnoesel is ende de suppliant daer
+duere soude gescapen zyn teeuwigen dagen
+ballinck ende een bedorven geselle te blyven
+tenwaere dat hem hierop by ons wordde versien
+met onser gratie ende remissie vanden voirscreven
+feyte soe heeft hy ons daerom oitmoedelyck
+gebeden waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien geneyght wesende ter beden des voirscreven jans
+de laet suppliant ende willende hem in dat stuck
+prefereren gratie ende misericordie voir strangicheyt
+ende rigeur van rechte hebben den selven suppliant
+inden gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven scelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen briefve tfeyt
+ende ongeval boven geruert mitsgaders alle
+offentien ende bruecken corporele ende criminele"
+"remis voir aert drabbe
+albert ende isabel etc. doen te weten
+allen tegenwoirdighen ende toecommenden dat wy ontfanghen
+hebben die oitmoedige supplicatie van aert drabbe arm schaemele
+man woonende tot vossum belast met huysvrouwe ende vier cleyn
+kinderkens, inhoudende hoe dat hij inden voerleden jaere xvic vyff in
+januario commende met zekere zyne geselscap gevaeren met syne
+perre uuijt deser onser stadt van brussele naer huys zyn hem ontrent
+den cattenpoel buyten der selver stadt aengecomen twee jonge
+edelmans oft studenten te peerde waeraff den iersten hem naer
+by commende stiet op het backes oft muyl des suppliants peerdt
+daerop die suppliant seyde dese oft dyer gelycke woerden in substantie
+siet hier ghy wilder zyn ende daerop die voerscreven ierste
+jonghman den suppliant toeseggende vuyle ende oneerbaere woerden
+heeft daerenboven noch sijn rappier op hem getrocken dwelck die
+suppliant siende liep naer syn perre ende naemp van zyn peerdt een
+bylken in syn handt, alswannier den anderen met naeme gisleyn
+vanden borch hem is aengecomen oyck met een black rappier
+slaende den voerscreven suppliant over syne oiren, welcken slach
+ontfanghen hebbende soo spronck hy den voerscreven joncker
+ghisleyn inne ende naer den selven slaende met zyn voers.
+bylken heeft hy hem ter quaeder fortuynen geraect ontrent
+syn aensicht, vliedende voerden anderen daernae achter zyn kerre
+vanden welcken slach rees die voerscreven gisleyn vanden
+peerde zynde nyettemin byden anderen daerop wederom gesedt ende"
+"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfanghen hebben de oitmoedighe supplicatie van andries
+de verwere inhoudende dat hoewel hy suppliant heeft altyt geweest
+van goeden levenen ende conversatien noyt van ennige quade feyten
+achterhaelt oft befaempt nochtans is geschiet in septembry int
+jaer xvc xlv dat hy suppliant is geweest inde vryheyt van molle
+ten huyse van adriaen lumelen met zekere andere persoenen daer
+onder was wylen jan delien diemen gemeynlyck plach te noemen
+delyman met zyn huysvrouwe soe is onder dandere geschiet dat
+de suppliant sonder arch heeft genomen een gelas staende aldaer
+opte tafele half vol biers ende hevet gegoten in eenen grooten pot
+seggende totten voirs. janne delien dat hy hem eens woude
+schenken daerom die voirs. delien sonder ennighe redenen hem
+heeft gestoort ende den suppliant qualyck toegesproken nyettemin
+de huysvrouwe des voirs. jans daer present zynde heeft
+tvoirs. gelas genomen ende den suppliant willen te drincken schincken
+op dat alle questie zoude doot blyven hoewel nochtans de
+suppliant anders nyet dan vrede en sochte maer de voirs.
+jan seyde tot synder huysvrouwe in grammen moede ghy
+hoere dat ghy soe cloeck zyt dat ghy schenct ick steke u thert"
+"remissie van dootslage
+philips etc
+doen te weten allen ende eenen yegelycken
+tegewoirdige supplicatie van dionis robbens inhoudende hoe
+dat des is geleden van inde maent van meye hy was
+ter kermissen inden dorpe van nederhespen tot zyne vrienden
+huyst aldaer comen is een geheeten henrick gemels int hem met
+grootten woerden injurieerde seggende dat hy des zelve
+jaere souden overleden zyn overvaren soudt hebben een kint ende dat
+hy in lancx soe meer den selven suppliant injurieerde ende oic mede
+den meyer van thieen ende die selve suppliant lantwyve af was
+ende is ten lesten tot vele met goeden manieren gedaen dat die
+selve suppliant is gegaen te winde weerts dair hy woenechtich is
+die voirs. henrick hadde oic den selven suppliant willen met eenen
+potte op zyn aensicht werpen alsoe hem geseight was onder
+wegen thuysweerts gaende dat hoerende soe es die selve suppliant
+wederom gekeert ende heeft vuyten paenhuys geroepen eenen
+geheeten merten nagels ende hy sat en dranck ende heeft geseet
+totten voors. merten ende hem geclaegcht soe dat die voors.
+henrick gemels hem met grooten woerden geinjurieert hadde
+ende eenen pot op zyn aensicht hadde willen worpen ende alsoe
+es die voors. merten gegaen mitten voors. suppliant aene voirs.
+henrick hem vragende oft hy by zyne woerden bleef die hy
+geseght hadde die soudt jae doen antwoirde die voors.
+merten ic soude ende moeten by zyn dair ghy hem slaen soudt
+doen seyde die voors. henrick ja ende terstont nam hy den selven
+merten met zyne boesemme soo dat die voors. henrick den selven
+merten alle zyn hemde op schoerde dair nae gaf die voors."
+"van pulle ende van viersele voirscreven ende de voirscreven supplianten
+waeren insgelijcx met geselscap aldaer drinckende te
+wetene de voirscreven ambrosius inden wildeman ende de voirscreven
+jan ende symoen inden keyser ende ten selven tijdt sandt
+de voirscreven jan goes brudeghoem zynen spelman totten voirscreven
+ambrosius een vanden supplianten dat hy by hem soude willen
+commen om daer te drinckene den twist die zy underlinge
+te voeren gehadt hadden aengaende der voirscreven amelen zynde
+bruyt daer op de voirscreven ambrosius totten speelman seyde dese
+oft gelijcke woerden ick en compts hem nyet want hy
+hem beduchte om deswille datter vele volcx was van nyele
+by den voirscreven brudeghoem datter ongenuchte zoude mogen vuyte
+commen om daer te drinckene den twist die zy underlinge
+te voeren gehadt hadden aengaende der voirscreven
+amelen vuytstaende hadden ende mits der hoverdyen der voirscreven
+de voirscreven jan goes met zekeren zynen geselscape den voirscreven
+ambrosius tot viersele aengedaen hadden ende is de voirscreven
+speelman van stonden aen ewech gegaen naer den voirscreven
+bruydeghoem hem seggende die antwoirde vanden voirscreven ambrosius
+ende zeer corts daer nae de voirscreven ambrosius heeft gehoirt
+zekere groot gevecht opde plaetse van viersele voirscreven ende
+vernemende dat tselve tusschen de voirscreven van pulle santhoven
+ende nyele was ende dat zy deen iegen dandere strytbaer
+waeren nyet wetende wie van hen tselve toegecommen was
+zoe is de voirscreven ambrosius van stonden aen vuytgeloepen
+hebbende eenen stalen boghe gespannen in zyn handt met eenen
+pyl oft eenen bont daerop van gelycken is de voirscreven jan
+zyn broedere vuytgeloepen oyck hebbende eenen stalen boghe
+in zyn hant ende siende beyde de voirscreven gebruederen dat
+tselve gevecht was tusschen die van nyele ter eenre ende
+die van santhoven ende pulle ter anderen zyden ende oyck
+hoirende dat huer broeder symoen daer onder was met die
+van pulle ende van santhoven zoe zyn de voirscreven ambrosius
+ende jan achter aen gevallen met die van pulle ende
+van santhoven ende heeft de voirscreven jan zynen boghe ontlost
+op die van nyele maer nyemant daer van en is gequetst
+geweest ende is van stonden aen de voirscreven jan by die van nyele"
+"den suppliant dat den voorss. h.schoutet hem
+daermede soude gerust ende te vreden houd$
+maer ter contrarien soo is t gebeurt dat hij
+suppliant s’avonts thuijs gaende, heeft vervolg$
+hem naer roepende vele ende diversch$
+iniurieuse ende onverdraegelycke woorden
+onder andere jeanfoutre, coignon, ghy s$
+my betaelen, ende dijer gelyck blyckende b$
+attestatien daer van synde, daer over sy al
+aen malcanderen waeren geraeckt beyde
+metten dranck bevangen wesende, ende $
+boven hij suppliant geterght ende gepro$
+tot groote cholere door die voorme$
+iniurien, sulcx dat den voornoemde huijbrecht$
+schoutet int selve gevecht hadde
+gecregen eenen steeck in sijnen buijck daer
+hij sanderendaegs daernaer is commen af$
+te worden, tot des suppliants seer groot
+leetwesen, sonder dat hij suppliant noch
+wiste dat hij desselven steeck soude
+gegeven hebben, midts die voormelde dron$
+schap ende cholere, ende alsoo den voor$
+afflijvigen was oorsaecke ende causa move$
+van t’voorss. ongeluck ende overslulcx aend$
+suppliant tselve oock seer geerne hadd$
+vergeven blyckende by d’attestatien met
+voorss. supplicatie overgegeven, ende wa$
+den suppliant hem altijts seer eerlyck ende peys$
+hadde gecomporteert sonder oijt eenich
+crackeel oft gevecht met iemanden te"
+"$ppel van pardon
+kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen
+zien saluyt wy hebben ontfanghen die oitmoedighe supplicatie
+van coencken van kersbeke poorter onser stede van loevene
+belast met wyf ende drye cleyn kinderkens inhoudende
+hoe geleden is derthien jaren de suppliant mede ende by
+gheweest hebbende inde steenstraete binnen der selver
+stede ende uuyt dronckenscape verleyt wesende heeft helpen
+worpen met steenen ende anderssins op een huys gestaen
+op den hoeck vanden pensstraten aldaer ende voirts met
+hellebaerden ende derghelycker wapenen de ghelaesen
+vensteren de dueren ende oick andere vensteren vanden
+zelven huyse om sticken stooten ende smyten ter causen
+van welcken excessen de suppliant ghevlucht wesende
+es by edicte ende publicatie voer die van loevene ghedachvaert
+gheweest om hem te commen excuseren ende ontsculdighen
+maer omdat hy noch procureur voer hem niet ghecompareert
+en es soe es hy suppliant zoe verre tzelve hem aengaet
+ter beternissen voirs. by openbaere publicatie ende uuytroepinghe
+ter puyten by die van loeven voirs. geordonneert gheweest
+te doene eenen wech te cypers ende aldaer te blivene jaer
+ende dach ende hem aldaer porren ende buyten brabant te zyne
+ten daghe voirn. vander voorn. uuytroepinghe met zonneschyne
+ende dat op de verbuerte van zynen lyve alst breederblyct
+byden tytle hier naer volghende van woorde te worde
+uuyt dien willem beram coenken van kersbeke gorys gheylarts
+pietere gherys thiecheldeckere pauwel ledertouwer nyelen
+de vroede moldere ende peeterken van kersbeke hen grootelyck
+mesdraghen hebben tegen de hooghe heerlycheyt ons genadichs heeren
+ende desen zyne stadt rechte van dat onlancx leden omtrent
+thien uren inden avont groote fortsse wille ende vrolenc$$ gedaen
+ende bedreven hebben inde steenstraete aen ende op thuys staende
+inde zelve straete op den hoeck vander penstraten aldaer
+tzelve huys met hillebaerden worpende van steenen ende
+anderssins de gelaze veynsteren van den zelven huyse ende
+oick te doere ende andere veynsteren ontstucken geworpen ende
+gesmeten zyn alze dat de ghene bynnen den voirs. huyse wesende
+riepen mort mort daer aff de stadt met goeder orconden te"
+"moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de
+doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne
+vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren
+ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen
+geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant
+tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden
+muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs.
+suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge
+die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$
+vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen
+naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende
+onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen
+ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met
+syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke
+de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic
+van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren
+van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant
+den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af
+gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle
+zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt
+van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren
+in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt
+te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in
+grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende
+genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere
+oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken
+voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende
+prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge
+ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse
+heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als
+huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren
+vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait
+ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken
+ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause"
+"et arbitree avecq aussy payee es mains de notre receveur
+des exploictz de notredict conseil ou aultre commis de par nous
+que sera tenu den rendre compte et reliqua a notre prouffit
+ilz et a tous aultres noz justiciers et officiers qui ce
+peult et pourra toucher et regarder leurs lieutenans
+et que chacun deulx de notre presente grace quitance et remission
+tout ainsi par la forme et maniere que dessus est dict,
+ilz facent souffrent et laissent ledict suppliant plainement
+et paisiblement joyr et user sans luy fayre mectre donner
+et souffrier estre faict mis ou donne ores ne pour le
+temps advenir en corps ne en biens aulcun destourbier ou
+empeschement au contraire, mais se son corps ou aulcuns
+de ces biens non confisquez estoint pour ce prins saisiez
+arrestez ou empeschez, les faictes mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance, car ainsi
+nous plaist il et affin que ce soit chose ferme et
+estable a tousiours avons faict mectre notre scel a ces
+presentes, saulf en aultres choses notre droict et
+lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles
+au mois de jung lan de grace mil cincq cens cincquante
+et sept, de noz regnes despaignes et cicille le iiie
+et dangleterre et de france etc le iiije, sur la plicque
+estoit escript par le roy et soubzsigne de perre visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderende met sijn originale bij mij
+$$$ n facawez facuwez"
+"kaerle etc. doen te wete allen iegewoirdich ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van jan gaus onse rentmeester inder voigdien
+van molle inhoudende hoe dat jan boeys heeft voirtyden
+by tyde dat heynrick vos daer rentmeester is geweest"
+"rappel van banne voer elisabeth sclercx
+kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen sien
+saluyt wy hebben ontfaen die oitmoedige supplicatie van elisabeth
+sclercx jonge wedewe inhoudende hoe dat opden xven dach
+junij xv drienveertich tot vervolghe van onsen procureur generael
+van brabant ende vonnisse van zekeren onsen commissarisen
+dair toe geordineert die voorn. suppliante was gecondempneert zekere
+eerlicke reparatie te doen ende boven dien gebannen bynnen
+onse stadt van loevenen den tyt van thien jaeren sonder daer vuyt
+te moegen gaen op de confiscatie van hueren lyfne ende goeden
+verbiedende voorts de suppliante met yemande eenige co$$catie oft
+disputacie te houden van eenige articlen vanden geloove als
+byder voirs. sentencie breeder blycken mach daer aff dinhouden
+hier naer volcht de procureur generael onser heeren der keysers in"
+"prefereren in vorderen voer rigeur ende strangheyt
+van justicien wy hebben den selven suppliant
+inde gevallen als boven vergeven quytgescouden
+ende geremitteert vergheven scelden quite
+ende remitteren vuyt onser sunderlinger gratien
+mits desen onsen brieven, den dootslach ende
+mesbruyck boven verclaert mitsgaders allen
+boeten peynen ende bruecken corporele ende
+criminele dair inne hy ter cause vande voirscr.
+dootslage mits dat dair inne ane cleeft
+misdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons
+ende justicien ende hebben hem als ten desen
+gerestitueert ende wedergestelt restitueren
+ende stellen weder mits desen tot zynen goede fame
+name ende geruchte tot onsen landen ende herlicheyden
+ende tot synen onverbuerden goeden, in dien hy
+ennige heeft gelyc hy was voere de toecompste
+vanden voers. dootslage, imponerende hier
+op silentie ende een ewich zwigen onser procureur generael
+ende allen anderen onsen officieren ende rechteren satisfactie
+ende beternisse doende der partyen diet behoert
+civilick alleenlick ende mits dat hyt oic tegen ons
+civilic beteren sal nade gelegentheyt vander saken
+ende die faculteyt van synen goeden ter ordinantie ende
+arbiterschape van onsen lieven ende getruwen
+die cancellier ende lude van onsen raide in
+brabant, die wy dair toe committeren, ontbieden
+daer omme ende bevelen die selven onsen cancellier"
+"remissie van dootslaege
+philips byder gratien goids eersthertoge van oistryck hertoge van bourgongnien
+van lothringen van brabant van stier van karentien van cram van limburg van lucemburg ende
+van ghelre greve van vlaenderen van habsburg van thirol van firette
+van kieburg van artois van bourgoingnien palatyn van henegouwe van holland
+van zeeland van namen ende van zutphen mercgreve des heilichs rycs
+roemschen rycs ende van bourgauw lantgreve in elsaten heere van vrieslant
+van opter windischenmerck van portenauw van salms ende van mechelen.
+doen te weten allen luyden jegewoirdich ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van bertelmeeuse ghysels ende simoen
+zynen zoenen geboren van onser stad van herentals. inhoudende hoe dat omtrint
+onderhalf jaer geleden die voirs. bertelmeeus quam gaende opte merct tot
+herentals voirs. mit eenen vogel op zyn hant geheeten havic tersel nergens"
+"entiere delivrance car ainsy nous plait il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousjours nous avons
+faict mectre notre seel a ces presentes saulf en autres
+choses notre droit et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles ou mois de juing lan de grace mil
+cinq cens et quarante de notre empire le xxie et
+de noz regnes de castille et autres le xxve ainsy escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et signe
+de $$$ visa regestrata
+collatione et $$$ accorder a son
+original par moy"
+"daer inne hy ter saken van dyen zoude mogen gevallen
+zyn ende tegens ons ende justicie misdaen hebben
+ende hebben hem van desen gerestitueert ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende eere tot onsen
+lande ende hertoghdomme van brabant ende tot allen
+zynen goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenige
+heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voere
+die geschiedenisse vanden voirs. feyte ende dootslage
+imponerende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur general in brabant onsen voirs. marcgrave
+van antwerpen schoutet van lyere ende allen anderen
+onsen ende onsen vassallen richteren justicieren officieren
+ende dieneren dien dit eenichsins aengaen sal mogen
+satisfactie nochtans gedaen der partyen in desen
+geinteresseerde op dat die nyet gedaen en zy
+ende eenige dair toe stae civilyck alleenlyck
+behoudelyck oyck ende in desen versien dat die
+voirs. suppliant zal gehouden zyn tvoirs. feyt ende
+dootslach aen ons te beteren ende dat civilyck
+alleenlyck ende tot dyen te betaelene die redelycke
+costen van justicien hier om gedaen ende te doene
+al ter arbitragien ende taxatien van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen raede geordineert in brabant die wy dair
+toe committeren by desen ontbieden dair omme ende
+bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van
+onsen voirs raede dat geroepen voer hen die ghene
+die dair omme toe behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelick totten interinemente ende
+verificatien van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vander voirs. civille beternisse ende
+costen van justicien welck interinement die voirs.
+#sy hier af veraantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"#sy hieraff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"blive tot ewigen dage. wy hebben onsen segel
+hier aen doen hangen behalven in allen
+dingen ons ende eenen yegelycken zyns rechts in
+allen. gegeven in onser stad van mechelen
+inde maent van septembre int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert ende twee. ende
+stont gescreven opte plycke by mynen
+heer den ertshertoge in synen rade ende
+geteykent haneton.
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+strate"
+"in brabant die wy dair toe commiteren ontbieden
+dair om ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant dat by hen
+geroepen die ghene die dair over behoeren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende dueghdelic ter
+verifficatie ende interinemente van desen onsen
+jegewoirdigen brieve naer huere voirme ende
+inhouden ende dat gedaen zynde ende de voirs.
+civile beteringe getaxeert ende betaelt in handen
+vanden ghenen van onse rentmeesters diet
+behoeren sal die gehouden wert rekening bewys
+ende reliqua dair af te doen tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse
+marcgreve scout amman ende dieneren onser voirs.
+stad van antwerpen ende alle andere onse
+rechteren officieren ende ondersaten dien dit aengaen
+sal mogen ende yegelyck van hen bysondere
+soe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen
+den voirs. suppliant van dese onse gracie remissie
+ende quytscheldinge ende van al den inhouden van
+desen inder manieren boven verclaert rustelic ende
+vredelic ende tot eeuwigen daigen genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten"
+"ou facent mectre incontinent et sans delay a plaine et entiere
+delivrance car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousjours nous avons fait mettre notre seel
+a ces presentes saulf en aultres choses notre droit et lautrui en
+toutes donne en notre ville de bruxelles au mois de novembre
+lan de grace quinze cens et xiiij et des regnes de nous
+empereur assavoir cellui de germanie le xxixme et de hongrie
+le xxve ainsy estoit escript sur la plicque par lempereur
+et monseigneur larchiduc en leur conseil et signe i de coch
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"kaerle ... doen te wetene allen tegenwoordigen ende toecomenden
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de
+weendt janss wylen woonende tot rymenam inhoudende hoe dat
+hy suppliant des sondaeche xix daghen in julio anno xxxiiy lestleden
+bynen den selven dorpe van rymenam als vrindt ofte maech
+hadde geweest ter bruloft van eenen genoempt marcq de neve
+alwaer goet chiere gemaect hebbende ende vindende ander
+geselscap is mitten selven van daer gegaen des achternoens
+totten huyse van martene clemens aldaer hy verdroncken
+heeft omtrent eenen halven braspenninck ende van daer
+scheydende ende commende ter straten vuyte soe is hy
+van daer geleydt geweest ten huyse van gheerde lankens
+daer hy oyck eens oft tweemael dronk twelck hem
+geschoncken wert ende rakende in den avonde de clocke
+hebbende omtrent acht uren ende was den tyt vander
+sonnen onderganck soe heeft hem de voirnoemden suppliant gestelt
+opden wech omme naer huys te gaene ende alzoe zynen
+wech was liggende voorby de duere daermen de voirs.
+bruloft gehouden hadde soe heeft hy suppliant aldaer voer de
+selve duere omden staende den voirs. brudegom den welcken
+hy aenriep vragende oft hy hem noch eens te drincken gheven
+woude daer op deselve brudegom antwoerdende zeyde ja
+ick ende comende nae hem toe heeft hem vriendelyck
+genomen mitten arme omme int bruloft huys te leydene
+ende dat doende al eer zy ten voischreven huyse bynnen waren
+zoe eest gebuert dat een genoempt jan verhaigen al$ cogge?
+dit siende is daer toe gecomen hebbende een jonck kindt op
+zynen arme ende heeft geseght denoterende den voirs. suppliant
+waer gade ghy pockaert dewelcke woerden hoorende
+deselve suppliant es tot gramscapen genegen ende gevallen
+geweest temeer want hy de selve ende veel meer andere
+diergelycke scimpighe oft spottighe woorden vanden voirnoemden
+jannen verhagen dicwils tot verscheydenen plaetsenende
+in diversschen geselscapen hadde moeten hooren zeggende
+dese oft diergelycke woerden wa jan dits doch allen den dach
+te doene ick en wils van v nyet meer horen/ ick soude v
+een vuyst in v aengesicht oft op v bachuys lappen waerop
+de voirgenoemden jan verhagen persevererende in zynen voirs. geckene
+zeyde ghy en sout sonder raken nyet ende metten selven
+den voirs. suppliant inne comende den welcken de voirs.
+brudegom alnoch met zynen rechten arme hadde als boven
+heeft de selve suppliant mit zynder slincken handt getrocken"
+"slach op zynen rugge ende daermede ontliep hem die voirs. hennen
+ende alsoe hy suppliant hem doen ommekeerde om in zyn huys
+te gaene zoe zyn dander twee legwerckers als jan deletere ende
+de voirs. gabriel tegen hem suppliant gecommen met hueren blooten
+messen dwelck de suppliant ziende ende vreesende dat zy hem
+geevelt souden hebben heeft hij suppliant om hem te deffenderen
+metten platten van zijnen messe gesmeten den voirgenoemde gabriel
+welcke gabriel by quader fortunen zekeren tyt daer nae deser
+weerlt overleden is uuyt saken vanden welcken hy suppliant nyet
+vrylick en zoude dorren converseren in onsen lande van brabant
+hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse
+gedaen heeft ten zy dat onse gracie hem hierop verleent worde
+alsoe hy seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe
+eyst dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirn. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voer rigueur ende stranckheyt van justicie hebben den
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende
+vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge
+gracie by desen den dootslach voeren verhaelt verclaert mitgaders
+oyck alle pene ende amende corporelee ende criminelle daer inne hy
+hem overmits ende s uuyt saken van tgunt des voirscreven es iegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertocchdom van brabant oyck
+mede in onse voirs. stede van bruessel ende vryheyt van diere ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyn goeden
+noch ter tyt nyet geconfisquiert zynde zoe verre daer eenige
+waeren imponerende hierby een eeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren onssen voirs. lants van brabant wy zy zyn hoedanich
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende
+alvoren gedaen der geinteresseerde partie soe verre die noch nyet
+gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans
+dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren sal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zyne"
+"faculteyt van zyne goeden met oick te betaelene die redelycke
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatie ende moderatie van onse zeer lieve ende getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die wy
+daertoege committeert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voir henluyden geroepen die ghene die daerom sullen behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vande voirs. civile boete ende costen van
+justicien zoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in -
+persoone te presenteren in onsen voirs. rade binnen zesse
+maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende -
+civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat
+behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegenwoirdige ende -
+toecomende dien dat aengaen zal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere
+zoo hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in
+toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige
+van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast gestadich
+ende van weerden zy blyve ende gehouden wordde tot eeuwigen"
+"kaerle zs doen te wetene dat wij ontfaen hebben die ootmoedige
+suppliant van jan vander wetzenhage scamel jonck man geboren van
+grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den
+xvi en dach van segst ine jaere a. ende zeventhien lestlee de voorn
+suppliant wesen in ons stadt van vilvoirde sachternoene omtrent een
+ure in een huyze daermen bier vercochte z&& aldaer gecomen om den
+wegen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de
+welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de
+godstuege geven waerna de voorn suppliant antwerde ja ick geerne
+ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere en
+zijn alzoe gescheyden daer naer voorn suppl wert van een ander
+geselle gebeden te gaen drincken in een andere taveerne genaempt de
+valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vande
+huyse gesegt totten zoenen suppliant gaet eens danssen daer over by
+streckte en bringert drie oft vier menssent met u te drincken d welck
+de suppl meende te doene en comende by strate omtrent tusschen
+vijf ende zes uren vane ? zoe heeft hij gemoet den zelven
+hanneken de blare ende mit dat zy voir by deen dande lyden zouden
+zoe heeft den voors hanneken de blare een opsteker gesien hangen
+aenden hals vane zelven suppl aen een lanck snoer den welcken de
+voors hanneken vuyt getrocken heeft zeggende totten suppl dat
+mes behoort mij toe en ghy hebbet mij gestolen daerna de voorn
+suppl zeyde de contrarie en dat hij hanneken &&& tzelfde
+mes noyt gezien hadde maer behoorde toe hem suppl en niemant
+anders want hem dat over twaalf off veerthien daegen daer te
+boven gegeven hadde geweest over een ander mes bij eenen priester
+woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat lyt
+hem wedergeven wilde waerna de voorn hanneken wederone
+antwoorde dat hy een dief was ende dat tvourssegde mes hem suppliant
+niet toe en behoerde maer haddet gestolen ende naer vele
+zulcke woerden zoe heeft noch boven dien de zelve hanneken
+de blare getrocken een lanck mes staende naer den voors suppliant
+met dewelcke mes niet tegen staende hem noch eens geleden heeft dat hy
+tzelfde mes hem weder geven wilde ende zijn mes upsteken want
+hy en en wilde jegens hem niet vechten, maer wel met hem drincken
+welcke voorn hanneken altijt &&everende in zijn quaet opset heeft
+noch naer den zelven suppliant geslagen zulcx dat hij hem de minste
+rand hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach
+quetsende met dien den suppliant in zijne vinger dwelk de suppl
+siende ende dat hun noot was hem ten weere te stellen track &&&
+versagie van een dootslach van
+jan van wetzenhage"
+"destre faict ouis ou donne ores ne pour le
+temps a venir en corps ne en biens quelque
+destourbier ne empeschement au contraire,
+ains si son corps ou aulcuns de sesdicts biens
+non confisquez estoient ou sont pour ce prins
+arrestez ou empeschez, les mectent ou facent
+mettre incentinent et sans delay a pleine
+delivrance car ainsi nous plaist il, et afin
+que ce soit chose ferme et stable a tousiours
+nous avons faict mettre notre zeel a ces pre-
+sentes saulff en aultres choses notre droict
+et aultruy le sien en tout. donne en
+notre ville de bruxelles au mois de febvrier
+en l’an seize cent et trente et de noz reg-
+nes le neufiesme, embas sur le ply estoit
+escrit par le roy, et soubsigne steenhuyse."
+"remissie
+philips ad longum ach. doen te weten
+dat wy hebben ontfangen die supplicatie van andries
+van ondertalen jongman geboren poorter onser stadt
+loven inhoudende dat den meyer onser voors. stadt loven hem
+pretendeerde te leggen in het feyt van eenige dootsla
+ge oft wel te seggen dat hij daer inne soude syn
+complice geweest met synen broeder ende guillam
+cornelis toegecommen inde maendt van october 1653
+inden persoon van guillam erbouts dan alsoo daer
+over den selven synen broeder van wegen den meyere
+was gesaiseert geweest ende inden proces verclaer
+lycken was gebleecken byden dootslach nyet te syn
+geweest ende dat den meyer denselven vanden saisemente
+bij ordre vande schepenen hadde gerelaxeert ende alsnu
+quampt pretenderen opden persoon des suppliants ende van guil
+lam cornelis daer mochtans den suppliant het selver feyt
+nyet en hadde gedaen dan wel den voors. guillam cornelis
+soo den meyer oock al was kennelyck midts den selven
+guillam t’selve fyts van dootslage in syn regarde
+tegen diversche persoonen opden staenden voet als
+t’selve was gecommitteert hadde bekent ende des anderen
+daghe oock verclaert voor notaris ende ghe
+tuyge t’selve feyt selver gedaen te hebben met syn eygen
+roer volgens de acte notarial daervan synde ende alist
+saecken den selven suppliant ten tyde van het ongeluck mochte
+syn gheweest opde merckte van loven daer het selve
+was gebeurt ende den selven erbouts den scheudt hadde
+gecregen was evenwel waerachtich dat den sup
+pliant nyet en hadde geschoten noch oock eenich roer ofte
+geweer en hadde gehadt dat hy oversulcx in het feyt
+van het dootschieten nyet en can gelecht worden vele
+min daerover behoorden gheaccuseert te worden"
+"de couteau et cedist ledit remy le filz y venoit tout courant
+et donna dudit couteau a icellui moulnier cincq ou six cops en son doz
+qui lors crya confession confession pour lamour de dieu et crya
+laisse moy aller aussi feray je dist remy le pere se meme
+voulez plus riens faire je vous laisseray aller et il dist que
+nennil et lors ledit remy le pere le laissa aller et lever et si
+envoya incontinent querre ung prebtre dudit vilaige lequel
+lala confesser desquelz cops de couteau taillepain il fut
+dedens dix jours apres guery comme remy le pere la oy
+dire mais du cop de taille en la cuisse ou jeron desseure
+le genoul ledit moulnier termina dedens lesdits dix jours ou
+environ vie par mort et combien que lesdits povres
+supplians sont tresdoulants de ladvenue dudit cas et quilz
+aveut fait satisfaction a partie interesee neantmoins
+doubtant rigeur de justice ilz se sont absentez de notre
+pays et duchie de brabant ou ilz noseroient retourner
+hanter ne converser ains leur conviendroit tenir absents et
+finer leurs jours en estraignes marches et contrees se
+notre grace ne leur estoit sur ce impartie pour laquelle
+actendu ce que dit est et que en autres choses ilz ont este
+bien famez et renommez ilz nous ont treshumblement
+supplie et requis pour ce est il que nous les choses
+dessusdites considerees ausdits remy mesquerams le pere
+et remy mesquerams son filz supplians inclinans
+favorablement a leurdite supplication et requeste et leur vueillant
+en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice mesmement en lhonneur et reverence de la mort
+et passion que notre salveur et redempteur jhesus crist souffrit
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour que huy avons
+ou cas dessupplians quicte remis et pardonne quictons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+hommicide dessus declare ensemble toute paine et amende
+corporele et criminele enquoy pour raison et a loccasion
+dicellui cas ses circonstances et despendences ilz peulvent avoir"
+"zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele en volcoome deliverancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyven tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy den zegel daervan onse heere ende grootvader die
+$$ ende wy duerende den tyt van onser ombejaertheden
+gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
+in anderen saecken ons recht en eenyegelycken tzynen
+in allen gegeven in onsen voirnoemdestat van antwerpen
+in de maent van februario int jaer onsser heeren duysent
+vyfhondert ende veerthiene . aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mijnen heere den prince in
+zynen rade ende geteekent haneton ende noch
+visa
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+metten originalen by my
+xxx handtekening"
+"supplicatie van hannekin de huecker schamel ambachts geselle
+woonende in onsen stede van antwerpen inhoudende hoe dat
+hy suppliant omtrent drye weken naer paesschen sano xxi
+lestleden welgedroncken wesende heeft gemoet een heynken
+van weeke metten welcken luttel tijts daer te voren hy
+zekere woirden gehadt hadde ende gemoetenen aldus elcanderen
+zeijde hij suppliant tot heynken gaet vuyt mijnen weghe
+daer op hij heynken oock wel by drancke wesende antwoirde
+ic en sal om uwen wille vuyten wege niet gaen waerop hy
+suppliant replicerende zwoer byde macht ende seyde weerdt
+u treckende zyn mes ende voers. heijnken zyn dagghen
+in meyninghen elcanderen te grievene dwelck aenma$$
+zekere bystanders om alle grief te belettenen heeft een van
+hemlieden den suppliant gehouden ende zyn mes genomen ende
+dandere heeft den voirs. wylen heijnken gehouden de
+welcke niet gehouden willende wesen heeft den houder $$
+hem selfs willen steken zoe dat hy bedwonghen was hem
+te laten gane ende aldus vuijten handen wesende es de
+selve heynken hem suppliant die noch gehouden stont
+innegecoomen gevende hem een steke in zyn corte re$$
+met zynder dagghen dwelck gevoelende de suppliant d$
+hy gequetst was zeere verstistourbeert ende verhit zynde
+van bloede zeyde tot die hem hielt laet my gaen ic
+ben gequetst ende ende mettien aenveerdenen zyn mes heeft vast
+geslagen opden voirs. heynken ende gequetst in beyde zyn
+armen zoe dat hy ter eerden viel ende zoude noch meer
+geslagen hebben ten hadde geweest by tusschen comende
+van goeden mannen dien den voers. suppliant oick grieuelyck
+gequetst zynde wech geleyt hebben ende es alsoe de voers.
+wylen heynken bliven liggen bloeyende ende des anderen
+daighs daer naer van levenden lyve ter doot gecoomen
+welck feyt ene mesv$$ hem suppliant bitterlycke leet $"
+"remissie
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegenwoirdich
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van willem coppens alias de walssche schamel
+schamel jonck geselle woenachtich bynnen onse stadt van
+bruessel inhoudende hoe dat des sondaighs voer derthien
+messe anno driendetwintich hy suppliant heeft sitten
+drincken inden bonten osse bijnnen onse voirs. stadt van"
+"terstont ontslaen ende doen ontslaen want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste ende
+gestentich blive tot eeuwigen dagen hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons
+onsen rechte ende anderen den hueren in allen gegeven
+in onsen stede van ghendt inde maent van
+decembri int jair ons heeren duysent vyfhondert
+tweeentwintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roomschen van hongrien etc. tvierde
+ende van spaengnen ende andere etc. tsevenste
+aldus stont gescreven boven opte plycke byden
+keyser in zynen rade ende geteekent h de hane
+ende noch visa
+gecollacionneert metten
+originale by my"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van cormelius
+nuyt insetene onser stede van antwerpen inhoudende hoe dat $
+ste nycasius dach anno xvc xxxii omtrent v oft vi uren inden
+avont hy suppliant heeft met zekeren zyne gheselscape zitten
+drincken in een wynhuys genaempt ste martin in kipdorp
+binnen der selver stede ende aldaer sittende zoe zyn daer inde selve
+camere gecommen een genaempt pieter baninck ende wylen"
+"feijte imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen
+andere onsen justicieren ende officieren wije sij syn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al
+gedaen der partije geinterresseerde indijen die noch
+nijet gedaen en sy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlijck behoudelyck dat die voorschreven
+supplianten gehouden sullen sijn tvoorschreven feyt tegen
+ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
+saecken ende faculteijt van syne * goeden met oyck
+te betalene de redelijcke costen van justitien
+hieromme al reede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getrouwe die cancellier ende lieden van
+onsen rade in brabant die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raetslieden dat voor hen geroepen die gene
+die daerom behooren geroepen te syne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatie ende
+interinement van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vanden voorschreven emende ende
+costen van justitien alsoe sij sullen vinden te
+behoorene welck interinement de voorschreven
+supplianten gehouden sullen sijn te versueckene ende
+hen in persoone te presenteren in onsen voors.
+rade binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van
+desen ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justitien getaxeert
+ende betaelt sijnde in handen vanden genen dyen
+dat behooren sal sij onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+iegenwordige ende toecomende dijen dat behou**
+aengaen sal mogen heure stedehouderen ende
+een yegelijck van hen besundere soe hen toe"
+"antwoerde de voers. marcelis drossaet dat eyst dat
+ick soucke ende alsoo suppliant uuyten camere
+ende huyse gegaen was heeft hem den voirn. marcelis
+drossaet gevolcht treckende syn lanck mes uuyt
+ende de suppliant voer uuyt gecommen synde is
+gebloeyen$$ tusschen de poorte van den mol ende de ketel
+ende voirn. marcelis volghende heeft hem metten
+voirs. blooten langen messe twee slagen op synen rugghe
+gegeven ende naer dien hem suppliant tpoint vanden
+selven messe gepresenteert ende noch eenen slach gegeven aen
+syn aensicht zulcx dat des suppliants hoet viel den
+welcken de selve marcelis drossaet den suppliant
+restitueerde metten point van sijnen voirs. messe sonder
+dat hy suppliant zynen deegen uuyt stack oft weere
+boot ende naer dien de voirn. marcelis by
+eenige aenstaende gehouden geweest hadde is tot inden
+duere vanden voirs. mol gegaen ende de voirs.
+suppliant uuyten voirn. slagen zeer vergrampt ende
+verhit zynde van bloed volghende den voirn. marcelis
+zeyde met groote eeden legget u lanck geweer
+aff of laet ons onse geweer aff leggen ende vechten
+met vuysten de voirn. marcelis staende binnen de
+duer is daer uuyt gecommen ende greep den suppliant
+metten hootslop ende track hem synen degen uuyte schede
+zeggende nu zulde myn gevanghen blyven ick sal u
+een gloyende yser duer u tonge steken ende leyde
+hem daer mede inde coeckene$$$ de suppliant treckende
+eenen opsteker uuyt syn schede heeft den voirn. marcelis
+daermede uuyt verhitheyt van bloede eenen steck gegeven
+in syn schaudere van welcke steke hy tsoendaegs
+daer naer deser werelt overleden is tot groot leet
+wesen van den voirs. suppliant de welcke en soude
+ter saeke van dien nyet deren hanteren oft commerceren
+in ons lande van brabant vreesende riguer van
+justicien ten zy dat hem onse gracie ende genade"
+"remisse jans duy caerle @ doen te wetene allen jegewoirdighenende
+toecomenden dat wy ontfaen hebben die ootmoedighe supplicatievan jan duy poirte
+onser stadt van brussel inhoudende hoe dat hysuppliant omtrent zesse weken
+geleden is gecommen gaende tusschennegen ende thien uren des avonts naer den
+etene opter"
+"iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede
+te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te
+verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende
+costen vaan justicie indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende
+betaelt alst behoiren sal van welcke civile boete die gene van onsen
+rentmeesters dient angaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen
+bewys ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen penningen van
+zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant amptman van bruessele
+ende alle andere onse enden onsen vassallen oft smaelre heeren
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen tegewoirdighe ende
+toecommende ende angaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschien in
+lijve noch in goede eenich hynder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyff oft zyn overbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft
+doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakinghe want ons alsoe
+belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier an doen hanghen
+behoudelyck in anderen saeken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegheven in onse sede van bruessel inde maent van septembre
+int jaer onsheeren duysent vyffhondert ebde zevenendertich van onsen
+keyserycke txxiiie ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxiie aldus stont gescreven op te plycke byden keyser
+in zynen raede ende geteekent l de zoete ende noch stont gescreven
+opte selve plycke visa recepta
+ghecollacioneert tegens
+doriginale brieven
+decock"
+"daeran ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voir hen geroepen de ghene die daerom sullen behoiren
+geroupen te sijne sy procederen wel ende duechdelick totter
+verificatie ende interinemente van dese ende totter taxatie
+ende moderatie vanden voirs. civile boete ende costen van
+justicien soe sy sullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen sesse maenden naestcomende opte pene te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen ende
+de voirs. amende civile ende coste van justicien
+getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen
+dien dat behoiren sal sy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegenwoirdich ende toecommende
+dien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende
+een yegelick van hem soe hem toebehoiren ende aengaen
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppleant van deser onser
+jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van alle dinhouden
+van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt rustelick
+vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in
+toecomenden tyde aen lyff noch aen goeden eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien
+syn lyff oft enige van synen goeden daerom gearresteert
+gecommert oft belet waren dat sy die setten ende stellen
+oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheeld
+geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eyde dat dit vast ende gestadich blyve
+ende gehouden wordde teeuwigen dagen soe hebben wy onen segel
+hier aen doen hangen behoudelick in anderen saken onsen
+rechte ende eenen yegelycken anderen desselfs in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele opten heyligen
+goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsses heren duysen vyffhondert achtenveertich van
+onsen keyseryck txxixe ende van castillien ende
+anderen txxxiiite aldus gescreven op de plycke
+byden keyser ende geteeckent ymmerseel
+vica recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metter minuten by mij"
+"weduwe was gequetst oft eenich merckelijck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noijnt intentie noch gemoet en
+hadde gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor-
+syde slaegen vercregen decreet van appre-
+hentie soo wel ten laste des rentmeester als vande
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelijck hij rentmeester tot
+nochtoe tot sijnen grooten schaede ende prejuducie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nijet en meijndt dat de slaegen
+die hij aende voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude sijn van haere doodt
+ende dat hij noijnt gemeijnt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseijde weduwe"
+"noz amez et feaulx les chancelier et gens de notre
+conseil en brabant icelui suppliant durant le terme
+dung an entier a compter de la date de cesdites presentes
+ne pourra entrer venir ne soy trouver en notre pays
+et duche de brabant en ne en aucun lieu de noz
+autres pays la ou nous ou notredit fille et tante
+serons en noz personnes a paine destre priveedu
+fruit et benefice de notredit grace se nest de notre
+expres congie et licence se donnons en
+mandement ausdits chancelier et gens de notre
+conseil en brabant que icelui terme de lan expire
+et endedens les premiers trois mois apres
+ensuy ans appellez ceulx qui pour ce feront
+a appeler. ils procedent bien et deuement
+a linterinement de ces presentes et ce fait
+et ladit amende civile par eulx tauxee arbitree et
+payee es mains de cellui de noz officiers
+cui ce regardera lequel sera tenu den fere
+recepte et despense a notre profit ilz notre
+seneschal de brabant margrave danvers et
+tous autres noz justiciers et officiers quelz-
+conques leurs lieutenants et chacun deulx endroit
+soy et sicomme a lui appartiendra facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+quictance et pardon selon et par la maniere
+que dit est plainement paysiblement et
+perpetuellement joyr et user sans lui faire
+mettre ou donner ne souffrir estre fait mis
+ou donne ores ne ou temps advenir en corps
+ne en biens aucun arrest destourbier ou
+empeschement au contraire en ancune manieere"
+"ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve
+ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen
+boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven
+cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer
+willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn
+naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve
+cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs
+daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven
+soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen
+gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne
+zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden
+zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester
+daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten
+van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne
+stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken
+al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer
+overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasscher
+daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel
+aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden
+solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat
+zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse
+gegaen ende daer stont een cleijn pycxken dat hebben zy
+met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van
+daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle
+woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids
+doen hebben se noch een groot hout int water geworpen
+ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden
+maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter
+berrender keerssen wederom uuijten clooster gegaen ende zijn
+tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen
+noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte
+excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen
+persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van
+goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet
+zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derre
+houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy"
+"zy corts dair nae zijn wederom inden selven huyse gecomen ende aldaer
+zynde heeft de selve wylen andries van nyeuws begonst te murmureren
+opte voers. gesellen roe te stichtene ende qualic te sprekene daer op die
+voers. henrick van holsbeke seyde wat andries al zyt ghy een
+heerscap sullen wy dairomme uwe quade ende spytige woorden
+moeten hoiren alsoe dat nae vele woerden ende wederwoorden
+die voers. gesellen ende wylen andries met synen voers. pachtenere
+in beyden z$$en te messe ghinghen ende sloeghen hieuwen ende
+staken nae malcanderen als dat die voers. andries onder dandere
+een dode wonde ontfinck vander welcker hy terstont dairnae
+aflivich gewoirden es sonder datmen weet wye van hen die
+wonde gaf weder die voers. suppliant lodewyck rabbe willem de
+clymmere henrick van holsbeke oft ennige vanden anderen hueren
+medegesellen niet temin weder doe selve suppliant hem die voers. wonde
+gegeven heeft oft niet en weet hy niet hoe wel hy nochtans syn beste
+dede soe hy dat vercleert om den voers. wylen andriese van synen
+live te krencken ende bekent hem mede sculdich inden voers.
+dootslage dwelcke hem jammerlic ende mit goeder herten leet is
+ende heeft vuuytsaken van dien feyte die voers. suppliant die onnoselic
+daer inne gecomen es hem yesundert moeten houden uuyten
+voers. onsen lande van brabant ende en soude alnoch beduchtende ende
+vreesende die strancheyt van rechte hem bynnen der voers. onsen stadt
+van loevenen ende den voirs. onsen lande van brabant niet dorren houden
+wandelen noch verkeeren mair were geschapen voirtaenen hem
+daer uuyt te moeten absenteren ende hem houden in vremden
+landen in grooten miserien ende armoeden ende zijn leven aldair
+leyden ende eynden in ongevallicheyden het en were dat wy
+onse gratie ende genade tot hemwerts heren ende hem tvoers.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelcke
+hy ons oitmoedelyc heeft gebeden soe eest dat wy gemerct
+tgene des voers. es wy ter beden des voers. suppliant geneyght
+ende willenen altyt ende besundere te desen male prefereren ende thoenen
+gratie ende genade voere strancheyt van rechte hebben ter
+eeren ende weerdicheyden vanden passien ons liefs heren jesus
+christus die hy op sulcken dach als huden goetvrydach voere ons ende
+alle kerstene meynschen heeft geleden den voers. suppliant in
+gevalle als boven quytgeschonden ende vergheven schelden
+quyte ende vergeven van sunderlinger gratien overmits desen
+onsen brieve tvoers. feyt ende dootslach mitgaders alle
+penen boeten hueren ende bruecken het zij van live leden oft goede
+inde welcke hy overmits ende uuyt saken vanden voers. feyte"
+"ontbieden daeromme ende bevelen de selve onse
+cancellier ende luyden van onse voors. raede dat
+voor hun geroepen die hieromme behooren geroepen te
+syne, sy procedeceren wel ende deuchdelick tot verificatie
+ende interinement van dese onse brieven van remis
+naer hunne forme vande selve amende civile ende costen
+van justitie voors. alsoo sy sullen bevinden te be
+hooren welck interinement de voors. suppliant
+ghehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onse voors. raede binnen seste maend
+naestcommende op de penie van te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de selve civile boete
+ende costen van justitie getaxceert ende betaelt synde
+in handen vande gene dien dat behooren sal sy onse voors.
+procureur generael in brabant onse meyer van neerlinter
+voors. ende alle anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoerdige ende toecommende
+dye iegelycke van hun besundere soo hun toebehooren sal
+laeten ende gedoogen de voors. suppliant van deser onser
+tegenwoordiger gratie ende remissie ende van alle d’inne
+houden van deser inder vuegen ende manieren vore
+verhaelt paisibelick rustelick vredelick ende volcomentelick te
+eeuwige daege genieten ende ghebruycken sonder hem hierinne
+te doen oft te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommende
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarie
+maer indyen syn lyft ofte enige van syne goede hieromme
+gearresteert becommert oft beleth waeren dat sy
+die setten ende stellen die setten ende stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoo gelieft ende te eynde dit vaste gestaedich blyve te
+eeuwige daegen soo hebben wy onse segel hieraene
+doen hangen gegeven in onser stadt brussele inde maent july 1644
+ondert$ sayens"
+"dat gedaen zynde ende de voirgenoemde costen getaxeert ende betaelt
+zoe voirseyd is zn onse drossaert van brabant ende alle
+andere onse ende die smaelere heeren rechteren iusticieren
+officieren ende denen onsser voirseyden lants van brabant huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen zoe hem toebehoiren
+ende aengaen sal moeyen doen laten ende gedoogen den
+voirseyden henricke vander eertbruggen suppliant van desen
+onser tegewoirdiger gracie quytscheldinge ende remissie
+van alle die inhouden van desen inder voegen ende manieren
+voere verhaelt peyselick rustelic ende vredelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschieden
+nu noch in toecommenden tyden eenich hindere stoot oft
+moeyenisse in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren aller in dien syn lyff oft eenige van
+zyn onverbeurden goeden zoe voirseyd is daerom gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die
+terstont ende sonder vertreck setten ende stellen oft
+doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve ende gehouden
+wordde teeuwiger dagen zoe hebben wy onsen segel
+hieraen doen hangen, behoudelick in anderen saken
+onser rechte ende eenen yegelycken $$$ gegeven
+in onsen stadt van brussele inde maent van
+aprille int jaer onses heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te weten
+vanden roomschen deerste ende van castillen
+ende anderen tvijfste aldus stondt gescreven onder
+op te plycke byder coninck in zynen rade ende
+gheteekent boudewyns ende noch visa
+$$ collatie van deser copyen is gedaen
+ende $$$$"
+"philippe etc. allen den genen etc doen te wetene etc.
+dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende
+dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts
+anders es heeft gedaen als met allen middelen van
+vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende
+gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest
+synen swaegher naer eenigen extraordinarisie folie
+hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande"
+"vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hemlieden te doene ofte laten geschien nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goede ter contrarien
+in eenigher manieren maer indien huere lyven oft
+eenige van huere voirs. onverbuerde goeden daeromme
+zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert
+belet oft becommert dat zy die stellen ende setten oft
+doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcommender slakinghe ende delivrancie
+want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen zaecken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen, gegheven in onser
+stede van brugge inde maent van jullio int
+jaer onsheeren duysent vyfhondert ende twintich
+ende van onsen rycken te wetene van dien vanden
+roomsche tweeste ende van castillien etcetera tvyfste
+aldus stont gescreven onder opte plycke byden
+coninck, ende geteekent du blioul, ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden concorderende
+metten originale, by mij"
+"toebehoirt ende aengaen mach doen laeten
+ende gedoigen den voirs. suppliant van dese
+onse gracie quytscheldinge ende vergiffenisse
+onder den condicien ende inder manieren voeren
+verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen noch te
+laeten geschien in lyve noch in goede eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarie maer
+zyn lyff nu wesende in hechte van vangnisse
+als voirs. is mitgaders zyn onverbuerde goeden
+indien de zelve daeromme becommert oft
+gearresteert waeren stellen of doen stellen tot
+vulcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alzoe belieft des toerconden zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+in onse stede van bruessel xien dage van september
+int jaer onsenheeren duysent vyffhonder ende
+zessendertich van onsen keyserycke txviie
+ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxie aldus stont ghescreven op de
+plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"in huis ende geleet zijne rock die zwart was met blauwen
+gevoedert op eenen stoel anden heert es gebuert dat nadien
+de voersegde ? ende willekin zijn broeder met hueren vader wat hadden
+ghegeten ende gedroncken ende de voorsegde hueren?? vader ewech
+was gegaen ter stat weerts inne zoe stonden zij oick
+corten daernae op om oick ter stat weerts inne te gane
+ende alsoe de voirsegde suppliant meynde zijnen voirsegde rock te nemende
+om wech te gane bevant dat die ewech was genomen
+dwelck siende seyde hij tot zekeren geselcape dat aldaer
+noch sat en dranck waer es mijnen rock die daer af
+nyet en wisten te spreken mits den welcken de selve
+suppliant hen vraechde wat lieden dat daer noch hadden
+sitten drincken ende van waer zij waeren daer up hem
+geantwerdt werdt dat zij waren van pamele vanden
+nat oft van daeromtrent dwelck hoirende de voersegde
+suppliant is metten selve willem zijnen broeder den voorsegde
+geselchape naegevolght daer onder dat wat een wijlen
+geheeten jan de winne ende hebben hem achterhaelt
+op een velt buyten ons voirsegde stat van bruessel leden
+den huysen alsoe men nae schuet gaet ende aldaer
+zijnde dwelck was ontrent een off twee uren naeder
+noenen ombegrepen vanden tijde soe heeft de voirsegde suppliant
+gebraecht den selven geselscapen die onder hen vieren
+waren gesellen weetts van mijnen rock nyet daer op
+zij antwordden neen ende aldus vraegende sach de
+voirnoemde suppliant zijn javelyne die hij oick als voere inde
+voerseyde taverne gestelt hadde liggen opten hals
+vanden voirseyde wijlen jan de winne dwelck ziende de
+selve suppliant ende hem daer af verwonderende seyden
+totten selve wijlen janne beydt ghy boeve ghy moet
+van mijnen rock weten want ghy hebt mijnen stock
+op uwen hals daer op de selve wijlen jan antwerde
+ick en doe ick hebben gecocht twee blancken waerop
+de selve suppliant seyde hij coste my meer dan twee"
+"ende dat hem suppliant tbloet lancx zijn hoot liep ende dat de
+scerveren vanden selven pot spronghen eender vrouwen die neven den
+suppliant sadt in haer aensichte zoe dat zy naulyck zien en conde
+dwelck hy suppliant gevoelende die geheel beduyselt was vanden
+grooten slach heeft tot zynder deffentie vuyt grooter beruertheyt ende hitte
+van bloede zyn eetmes vuyt getogen ende daer mede eens naeden voirs.
+geenen gesteken ende hem geraect ende gequetst in syn zyde van welcker
+quetsueren hy syn bichte gesproken hebbende zekeren tyt daernae deser
+werelt es over leden wyens siele godt wil ontfermen tot groot leet
+wesen vanden suppliant die hem yesindert heeft geabsenteert ende hoe
+wel hy die daghen zyns levens noyt iet anders en heeft gecommitteert
+weerdich van eenige $$$punitie ende hy tselve feyt soe zeere onnosel
+ende ge$$ch zyns lyfs verweerens heeft gecommitteert zoe en soude hy
+vreesende rigeur van justicien nyet vrye$lyck dorren weeder keeren
+ten waere hem onse gracie ende genade verleent wordde zoe hy seeght
+ons van die om de selve zeer oitmoedelyck biddende waerom zoe
+eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. suppliants
+e ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voir rigeur
+van rechte hebben denselven inden gevalle als boven quytgeschouden ende
+vergheven schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen
+onsen brieve tfeyt ende ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende
+vuyt saeken van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justitie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdraghen ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden in dyen hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop
+een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant meyere van
+loeven amptman van bruessele schouteth van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wy zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen der
+partyen geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilijck nae
+gelegentheyt vanden saeken ende faculteyt van zynen goeden met oick
+marge: sy h$$ af verantwoirt
+byden ontfanger vanden exploiten"
+"ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen
+die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen
+ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende
+intervieniente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven
+amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert
+ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen
+van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke
+gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve
+te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven
+warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige
+gracie quijtscheldinge ende verghissenisse inder manieren voirscreven
+peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem
+te doene noch te laeten geschieden in lijne noch in goede
+ennich hunder s$oot oft letsel ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende
+dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vane
+rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont
+op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende
+geteeckent boudewijns
+ghecollacioneert tegens doriginale
+brieven ende bevonden concorderende by my
+de cock"
+"oitmoedelyck biddende. soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirscreven suppliants ende willende hem in dit stuck
+preseneren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
+van rechte besunderlyck ter eeren ende contemplatien vander bitter
+passie ende lyden onsser heeren jh$ xpd dwelck hy opten goeden
+vrydach voer de salicheyt vanden menschelycken geslechte geleden
+heeft hebben den $en supplciant inden gevalle als boven quytgesconden
+gerenuntieert ende vergeven schenden quyte renuntieren ende vergeven
+vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval
+boven geruert misgaders alle offensie ende bruecke corporelyck
+ende criminelle daerinne hy ter causen voirscreven mits dat dair aen
+$eenen machtegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben dair aff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen goeden
+name fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot synen
+onnerruerden goeden indien hy ennige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden
+voirscreven feyte imponerende hier op een eewich geswych onsen procureur
+generael in brabant onssen schoutet van heerentals ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wat sy zyn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voer al gedaen partye geinterresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zyn ende ennige dair toe staet
+$$$ alleenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden sal
+syn tvoirscreven feyt ende dootslach tegen ons te beteren
+$$$ naer de gelentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van synen goeden ende oyck te refunderen ende betalen die
+redelycke costen van iusticie hier om gedaen ende te doene
+ter taxacie ende moderatie van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende luyden van onsen rade geordineert in brabant
+die wy dair tot gecommiteert hebben ende committeren by desen"
+"conclusion et que $$$ est pour du tout $$$ ledi suppliant
+il a instigue notre procureur general de brabant affin quil se joindroit
+avec luy a cause que ledit suppliant auroit donne sondit argent
+a pret asscavoir xij pour cent comme icelluy notre procureur a
+linstigation que dessus a prins conclusion tendant affin quil
+seroit declaire avoir contrevenu ausdit nos ordonnances et
+encouru les paines et comprinses tout a son tresgrand
+interest preiudice et dommage et plus seroit se notre grace
+ne luy estoit sur ce impartie sicomme il est dont il nous a
+treshumblement supplie et requis pour ce est il que nous ces
+choses considerees inclinans a sadite supplication et ayant en gard
+a la qualite de sa personne qui est charge denfans que ces biens
+sont assez petitz et quil na sce$$ de la publication de nosdits
+ordonnances avons a icellui suppliant au cas que dessus quicte et
+pardonne quictons et pardonnons par cestes tout ce quil peult
+avoir sousfaict $$$ nous et nosdits ordonnances et abolissant en
+mettant a neant ledit proces par notredit,procureur en notredit conseil
+touchant cestes inte$$ entant quil nous touche et lavons
+quant a ce restitue et restituons par sesdits presentes a cesdites venu
+fame et renommee comme il estoit auparavant ledit cas advenu
+imposant sur ce cilense perpetuel a notredit procureur general et tous
+autres noz justiciers et officiers quelconques en payant par
+ledit suppliant a notre prouffict la somme de cent noz carolus dor
+et les fraiz et mises$ de justice a la tauxation de noz treschers
+et feaulx les chancelliers et gens de notredit conseil si donnons
+en mandement a nosdits chancelliers et conseils que appellez ceulx
+qui seront a appeller ils procedent bien et de$ement a la
+verification et interinement de cesdits presetes selon leur fourme et
+teneur et ce faict ilz notre drossat de brabant bailly de notre
+romant pays et tous autres noz justiciers et officiers cui ce peult
+ou poulra toucher et regarder leur lieutenant et chacun deulx endroict
+soy et sicomme a luy appartiendra de notre presente grace
+quitance et pardon selon et par la maniere qui dict est facent"
+"car ainsy nous plaist il et
+affin que se ce soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de
+bruxelles ou mois de juing lan
+de grace mil cincq cens vingt et
+ung et de noz regnes assavoir de
+celuy des romains et de hongrie etc le
+troisiesme et des espaignes etc
+le sixiesme ainsy estoit escript sur
+le reploy pour lempereur en son
+conseil et signe t de cock et
+encoires visa
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"facent souffrent et laissent ledit suppliant de nostre presente grace
+quitance pardon et remission selon et par * maniere que dit est
+plainement paisiblement joyr et user sans lui fere
+mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou donne
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+au contrere mais son corps ainsi detenu prisonnier
+pour la cause dicte mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance ensemble ses biens non confisquez
+sancuns en sont pour ce azzestez ou empeschiez car
+ainsy nous plaist il estre fait en tesmoing de ce
+nous avons fait mectre nostre seel a ces presentes donne
+en nostre ville de brucelles le xxvije jour de may lan
+de grace mil cincqcens et douze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvije et de hongrie
+le xxiije et sur le reploy avoit escript ainsi par lempereur et
+monseigneur larchiduc en leur conseil et signe
+dycke
+collationne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant wie zy syn satisfactie
+nochtans eerst ende alvoeren gedaen der partien geinterresseert
+zoe verre die noch nyet gedaen en waeren civilyck behoudelyck
+nochtans dat de voirn. suppliant gehouden sal syn tselve feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer die gelegentheyt der mesdaet
+faculteyt van zynen goeden ende onsen ordonancie dairop gemaict ende
+oick te betalen die redelycke costen van justicien indien
+eenige dairomme geen ende naegevolgt ter taxacien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voer hen geroepen die gene die dairomme behoiren
+sullen geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende interinemente van desen iegewoirdigen
+brieve welck interinement de selve suppliant schuldig sal
+syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven
+jaere naestcomende op de peyne te verbeuren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civilyck
+ende costen van justiecien getaxeert ende betaelt synde
+alst behoirt van welcker amende onsen ontfangher
+vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere
+onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tot onsen proffyte metten anderen penningen van synen ontfange
+zy onse drossaet van brabant meyer van loevenen amptman van
+bruessel scoutteten van antwerpen ende van tshertogenbossche
+ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die syn oft wesen
+mogen tegenwoirdiche ende toecomende ende aengaen mach den
+voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gratien
+remissien ende quytscheldingen inder manieren voirscreven peyselyck
+volcomelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten genyeten"
+"tvoirs. feyt ende mesuze imponerende hier op silencie
+ende een eeuwich geswych onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser
+vassallen oft der smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant wie
+zy zyn behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+zak zyn ter causen voirscreven te betalene amende
+civile tonsen behoeve naede gelegentheyt vander
+mesdaet ende tot dien de costen van justicien
+hieromme gedaen ende te doene ter arbitraigen
+ende taxacien van onsen lieven ende ende ghetrouwen
+den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luden van onsen voirs. raede in brabant dat voere
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxacie ende moderatie vander voirs. amende ende
+costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke
+interinemente de voirs. suppliant gehouden zal zyn te
+versueckene ende hem in persone te presenteren in onsen
+voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte
+pene van te verbuerene deffect van desen ende dat
+gedaen ende de selve civile boote ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere
+onse ende onse voirs. vassallen oft de smaelre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant dien dat eenichsins aengaen sal
+mogen den suppliant van deser onser iegewoirdiger
+#
+sy hier af verantwoirt
+byden ontfanger
+vanden explooten"
+"hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die setten ende stellen oft doen stellen ende
+zetten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende volcomene
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in allen
+gegeven in onsen vorn. stadt van antwerpen inde maent
+van februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+vierthiene onder den zegel daervan onse heere ende
+grootvader die keyser ende wy duerende onse ombejaerthede
+geuseert ende gebruyct hebbende aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mynen heere den prince in
+zynen rade ende geteekent haneton
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$$$
+*ziende
+*ende dat gedaen ende de selve civile beteringe"
+"drossaet van brabant ende allen anderen
+ende der smaelre heeren ons voirs. lants ende
+hertochdoms van brabant justicieren ende officieren
+dien dit aengaen mach oft hueren stedehouders doen
+laten ende gedooghen den voirs. suppliant van dese
+onse perdoene mitsgaders van allen den inhouden
+desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder
+letssel oft moyenisse ter contrarien in eeniger
+manieren ende zynen persoon jegewoirdelyck ge#
+zoo voirs. is oft eenige van synen onverbuerde goeden
+zyn of wairen hier naemaels daeromme gevangen
+gearresteert oft eenichssins belet dat zy die
+stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter
+stondt ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommen
+delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+ten eeuwigen dagen zoo hebben wy onsen segel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken
+ons recht ende eenen iegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van junio int jaer ons heeren duysent vyff
+hondert achtenveertich van onsen keyserycke txx#
+ende van onsen coninckrycken van castillien ende
+anderen txxxiii ste aldus gescreven opte
+plycke byden keyser in synen rade geteeckent
+serrycken visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"raidtslieden dat voer hen geroepen deghene die daerom
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van dyen
+ende totter taxatie ende moderatie vander voers.
+emende ende costen van justitien alzoe zy zullen
+bevinden behoirende welck interinement de voers.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem
+in persoone te presenteren in onsen voers. rade binnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te
+verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende
+de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
+behoiren zal zy onse vors. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdige ende toecommende dien
+dat aengaen zal moghen huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hen bezundere zoe hem toebehoiren
+sal doen laten ende gedoogen den voers. suppliant van
+deser onser jegewoirdiger gratien ende remissie ende van
+alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschieden nu noch in toecommenden
+tyden ennich hinder letssel oft moyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff
+oft eenige van zynen onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+marge: sy verantwort byden ontfanger
+vanden exploicten"
+"gedaen ende die voirs. satisfactie gearbiteert getaxeert ende geschiet
+zijnde, zy onse drosset van brabant, schouthet vanden bosch ende
+voirt alle andere onse ambachteren, richteren ende officieren, des voirs.
+onss lands van brabant nu synde, ende namaels wesende, dien
+dat aengaet oft aengaen sal moigen ende een yn yegelick van
+hen zoe hen toebehoirt, van desen onsen voirs. gracien quitsceldinge
+remissien ende abolicien, doen ende laeten, die voirs. supplianten
+ende eenen yegelycken van hen zoe verre het hem aengaet
+in maten voirs. rastelyc vredelyc ende eewelyc genyeten ende
+gebruycken, sonder hen te doene oft te laeten geschiene
+nu oft in toecomenden tyden eenigen hynder scoot oft letsel aen
+live leden oft goeden ter contrarien, want ons alsoe
+gelieft, ende des torconden ende eeuwiger memorien, hebben
+wy den zegel van onsen voirs. gesellinnen, in absencien ende
+by gebreecke vanden onsen hier aen doen hangen behoudelyc
+ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken den
+zynen, gedaen gegeven in onsen heerre by vielzwendin vii dage
+der maent julij int jair onss heeren duysent vierhondert acht
+ende tseventich, aldus geteeckent opte vouwe, by mynen heer
+den hertoge in synen raide, dair ghy heeren henrick van withem, heer
+van beersele, robrecht cotereau ridderen, meesteren henrick stoep
+jan van houthem ende anderen by waert ja hujoel visa.
+facta est collatio praesentis copiae cum litteris
+originalibus per me willelmum de busco
+notarium et concordat
+busco"
+"supplianten noch eens souden oploopen / oft enige bescaempthen
+aendren / bezonder want de selve wylen jacop met zyne
+dochter voertyts doot gesteken hadden eene vrouw bevrucht
+met twee kinderen ende soe sorchlyc was ende vechtachtich
+dat hy van eenen yegeglycken zeere was ontsien / ende
+is de voirs. sake aldus blyven staende tot nu onlancx
+geleden den voirs. jacoppe ende zyn zoene altyt veede
+ende rancuer dragende tegen den voirs. supplianten in sulcker
+vuegen dat hoe wel zy oft enich van hen den
+selven wylen jacoppe ontmoetende hem gegroet
+oft aengesproken hebben hy nyet en heeft willen
+antwoirden maer is stom gegaen oft heeft hem
+daenzicht gekeert / in meyninge zynde dat hy
+de voirs. supplianten oft enige van hen soude doot
+steken oft evelen van huenen lyve / gelyc te presumeren
+is / want is gebuert op sinte lauwereys dach
+lestleden dat de voirs. supplianten gecomen zynde
+te dorepe by halsenberge ter kermissen tot bovene
+huyse soe wetende tot reyniers vanden bossche
+hunnen neve . ende aldair goede recreatie gehadt
+hebbende sonder enichsins by drancke te zyne onredelyck
+zynde de voirs. michiel ende jan supplianten gegaen
+ter plaetsen weert vanden selven dorpe zien
+naeden voirs vroen hunnen brueder om tsamen thuys
+weert te ghane ende opte plaetse commende
+ende malcanderen gevonden hebbende zyn zy daer
+blyven danssende tot omtrent vi oft vii uren vanden
+avonde sonder bynnen dien dage in taverne geweest
+te hebbene / ende ten lesten hebben zy gesien den
+voirs. wylen jacoppe de vuegelerre ende zynen
+zoene staen voir een taverne onder hen beyden
+drinckende ende gelyc scheen wel by drancke zynde"
+"naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van synen goeden met
+oick te betaelene de redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daeromme ende bevelen denselven onsen
+cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghene die
+daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende dueghdelyck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justitien alzoe
+sy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+ghehouden sal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirs. rade binnen sesse maenden naestcommende opte
+pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegewoirdeige ende toecomende dien dat
+aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den
+voirs. suppliant van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende
+van alle inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten
+ende ghebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft
+ennighe van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die setten ende stellen tersont ende sonder vertreck
+tot gheheelder ende volcommender delivrantie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende ghestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+in onser stadt van bruessele inde maent van apprille int
+jaer onsheeren duysent vyffhondert ende eenenvyftich van onsen
+keyserycke txxxvie aldus gescreven opde plycke byden
+keyser in zynen rade ende geteeckent j. boudewyns
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originalen b$$ by my
+$$ facuwez $$"
+"was binnen der prochie van meerbeke te cultiveren ende andere wercken
+te doene die nootsakelyck waren mettten peerden beesten gedaen te
+wesene mits dat hy geene ofte luttel gelts hadde heeft zoe mistrostich
+geweest by instekene vanden quaden geeste als dat hy binnen der
+voirs. prochie van meerbeke eenen genaempt willem somer tot duffel
+een peert ontvreempt ende ontleedt heeft ende tselve aengespannen
+ende gevoert naer onse stede van thienen maer die voirs. willem
+somer dies vernemende heeft den suppliant gevolcht tot binnen
+der selver stede van thienen aldair hem die suppliant tvoirs.peert
+wedergekeert heeft vuyt welcken verliese van peerden ende
+verachteringe van wercke die suppliant zeere benauwt ende veraermoedt
+geweest is twelcke gevoelende heeft zekeren tyt daer naer ende
+binnen omtrent een jaer herweerts hem gevonden binnen de prochie van
+duffel ende ziende aldair zeker qualiteyt van peerden beesten heeft
+anderwerf zo getempteert geweest als dat hij om vuyten commer ende
+laste te geraken alwaer hy inne was handt aen twee vanden
+voirs. peerden geslegen heeft ende de selve gevoert tot bruessele
+ende die selve aldair vercocht om een somme van xxv guldens waer af
+hy gereet ontfinck xiij rynsgulden voir een vande voirs. peerden twelcke
+hij vercocht hadde eenen vreempden coopman ende van tandere twelcke hy
+gegeven hadde om tweelfve der gelycker guldenen eenen pieter berthels
+woonende tot semps ofte eppeghem bleef hem die selve pieter die selve
+twelf rynsgulden schuldich hier naer is gebuert dat die voirs.
+suppliant vander voirs. hoeve versteken wesende ende nyet wetende
+waer mede hy hem generen mochte in groote ende extreme
+gebreke wesende heeft noch zoe geabuysert geweest als dat hy
+eenen jan van bocxtuyn een peert ontleedt heeft maer de voirs.
+bocxstuyn des gewaert wesende heeft hem gevolcht ende zoe
+vele gedaen dat hy die voirs. peert beeste weder gecregen heeft
+ende hoe wel die voirs. sticken ende mesβsen hem suppliant
+hertelycke leet zyn zoe dat hy om geen goet ter werelt ofte
+amoede die hem toecomen soude mogen dyergelycken en zoude"
+"genieten et gebruycken sonder hem te doene noch te
+laten geschien in lyve noch in goede eenicj hinder letsel
+of moyenisse ter contrarie maer indien zyn lyf oft zyn
+onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
+of gearresteert waeren dat zy die ter stont stellen of
+doen stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge
+want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne
+in allen gegeven in onse voirs. stede van bruessel
+inden maent van augusto int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert zesse ende dertich van onsen keyserycke
+txviie ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxie aldus stont gescreven op de plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent
+l de zoete visa recepta
+ghecollaccionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie
+albert ende isabel clara
+eugenia infante van spaignen by der gratien goidts eertshertogen van oostenrycken
+doen te wetene alle jegenwoordige ende toecoemende dat wy
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jehan gebuers notaris ende
+practisyn postulerende ten platten lande belast met drye cleyne
+moederloose kinderen behouden van syne eerste huysvrouwe inhou$
+dat wylen maria lindekens syne tweede huysvrouwe gewees$
+sijnde binnen onser stadt van loven ende naer dyen sy tsaemen
+aldaer hadden goeden chiere gemaeckt vreetsaementlyck ver
+trocken uuyt de selve onser stadt naer st jooris wingen$
+plaetse van hunne residentie ende tusschen wegen nyet verre
+vanden selve stadt opde diestersche baene tsamen gaende al
+cautiende den suppliant daer over buyten eenich achterdencken
+van quaet metten dranck bevangen synen henger inde
+scheyde voor ende achter syne huysvrouwe spelens gewyse brengende
+is onwetens deselve scheyde uuytgevlogen ende den selven
+henger just coemen te vallen boven haere rechte oore en$
+daer deur gecauseert een cleyne vleeswondeken quaelyck
+weerdich om chirurgyn te gebruycken hoe wel nochtan$
+den suppliant hem des nyet getroostende is met synen huysvrouwe
+de wonde eerst ende voor al by hem met synen neusdoeck
+verbonden wedergekeert naer loven in sekere herberge
+ontrent die diestersche poorte alswanneer deselve sijns$
+suppliants huysvrouwe met sijnen swager des anderen daechs
+daer naer is gegaen inden wijnkelder onder den stadthuys
+ende aldaer enen pot wijns oft twee heeft helpen drincken
+waer door sy haer toonende een weynich onstelt is den suppliant
+naer drye daegen dat sy aldaer tsaemen hadden geweest
+gegaen ten huyse van meester carel van maelstede barbier"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van steven verstraten inhouden hoedat
+hy suppliant ontrent sinte mertensmisse anno xv e xlvii 1547
+met margriete vanden zype syn huysvrouwe tot
+campenhout ten huyse jans van assche staende opte
+voert$ eenen coopdach heeft gehouden van zekere
+twee stucken erven den suppliant ende zynder voirs.
+huysvrouwen toebehorende die welcke wylen henrick
+verhorst in hueringe hadde die daer oick present was
+ende nyet wel te vreden metter vercoopinge ende
+daer tegen seggen wilde om dat hy die in
+hueringe houdende was waerop jan verstraten
+vader vanden suppliant ende cooper vanden voirs.
+stucken erven seyde dese oft gelycke woirden
+in subtancie henrick wat leeght u daer aen als
+ghy uwe hueringe houdt soe verre ick die"
+"den veede nyet quytschelden noch doot drincken en wilde heeft
+hy suppliant vuyt hitte van bloede met zyn ander handt den voers.
+hendrick mit zynen opsteker boven oner zyn schouderen eenen
+steecke oft quetsure gegeven in zynen rugge mit welcke steeck
+oft quetsure de voers. hendrick vier maenden eenen dach min
+gegaen ende gestaen heedt ende hem selven qualick bewaert ende
+nyet doen cureren noch willen laten cureren van experte cyurgynen
+die hy suppliant zelff tot tween toe hem geschickt ende toegesonden heeft
+die hem wel hadden meynen te cureren alsoe dat behoirdt overmidts
+dat de voers. wonde nyet dootlick en was alzoe die chyrurgynen
+ende geswoeren meesters onser stadt van mechelen verclaert hebben
+ende is alzoe de voers. hendrick hebbende de voers. wonde oft
+quetsure laeten verrotten ende vervuylen by zynder verzwyentheyt
+ende ommargsienheyt ende die gedraegen gaende ende staende achter
+straeten vier maenden eenen dach min is upden xxviiien dach van
+julio daernae gecommen van levende lyve ter doot ende hoewel
+tw tvoers. feyt den suppliant vuyt gront zynder herten leet is ende
+dat hy daertoe midts den grooten injurien hem byden voers. wylen
+hendrick op geseyt ende geinfereert es geproneceert geweest ende dat
+hy oick der partyen geinteresseerde vanden voers. wylen hendrick
+gebetert heeft die binnen zynen leven tyt den suppliant omme de passie
+onsheeren hem de quetsure ende mesdaet vergeven heeft als dat
+blycken mach by instrumenten daeraff zynde biddende zyn vrienden
+naer zyn doot gheene wraecke te doene aenden suppliant nyetmin
+vreesende rigeur ende stranckheyt van justicien heeft hem zichtent
+geabsenteert vuyt onsen lande alwaer hy nimmermeer en soude
+dorren commen hanteren oft converseren ende zy dat onse gracie
+ende genade hem hierop gedeelt wordde alzoe hy seeght omme
+de welcke gemerckt tguut des voers. is zunderlinge dat de voers.
+wonde oft quetsure luttel was oft nyet dootlyck hebbene gegaen
+ende gestaen vier maenden eene dach min nae die quetsure laten
+die vaeren sonder die te bewaeren encle te doen cureren hy ons oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy de zaken voers. overgemerckt
+den voernoempden hendrick verstappen suppliant genegen wesende tzynder
+voers. bede ende begeerte ende hem willende in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden gevalle als
+boven vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden
+quyte ende remitteren vuyt sunderlinger gracien mits desen tfeyt
+ende manslach boven geroert mitsgaders alle peyne boete ende bruecke
+corporelle ende crimminelle daer inne hy ter cause van dyen"
+"mits promptelycke was blyckende vanden persoon
+die den doot scheut hadde geschoten ende gegeven ende
+datter nyet meer als den selven scheut en was geschoten
+dat dyen nyettegenstaende den meyer den suppliant evenwel
+pretendeerde te doen saigeren ende hem criminelycken
+in syn absentie was actionerende over het pretecxt
+dat hy soude syn geweest metten voors. guillam
+cornelis in compagnie ende oock permis te
+continuaciael hadde geobtineert maer was
+evenwel waerachtich het feyt nyet en hadde
+geperpetreert dan den voors. guillam cornelis
+dat daeromme den suppliant voor deliquant oft doot
+slagere nyet en can gereputeert worden soo
+den meyer te seer fortionairelyck schynt te
+willen doen vele min oock den selven houden in
+voorvluchticheyt keerde hem tot ons ooetmoedelyck
+biddende gedient te wesen hem suppliant
+in consideratie alsboven te verleenen alsucke gracie
+van innocentie als bevonden soude worden
+te behooren waeromme soo ist $$ etc.?
+gegeven inde maent van marty der jaers
+ons heeren 1655 ende van onsen rycke het 35ste"
+"kaerle etc doen te weten allen lieden iegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van here joos vanden abeele
+priestere oudt meer dan twee ende vyfftich jaren
+inhoudende hoe v hy den xxen octobris anno vyf ende
+dertich met heer philippen vanden kerchove pbre$$
+capellaen tot percke peeteren vanden block ende
+meer andere dranck ten huyse van andries $
+buelens woenende tot percke voirs. in onsen land
+van brabant ende dair zekeren tyt gedroncken
+hebbende zoe zeyde die suppliant totten andren die
+aldaer saten ende aten als de voirnoemde andries wee$
+kathelyne zyn huysvrouwe ende willem haeren
+broedere ick moet gaen schyten in amere gevouch
+makende mits dat hy zeer by drancke was
+oft hy zyn gevoech inde $$$$$ koeckene op te
+watersteen aldair zy zaten hadde willen gaen
+doen dwelck siende de voirs. kathelyne
+weerdinne zeyde tot hem suppliant heere soudy dae"
+"hem dair inne tedoene oft te laten geschieden in
+line oft zyne goeden eenigen hindere stoot oft
+letsel ter contrarien ende by alsoe hy oft zijner
+voirs. goeden ter saken van desen nu oft in toecomen
+tyden gecommert gevangen oft gearesteert worden
+die selve ter stont ende sonder vertreck stellen
+ende doen stellen tot geheelder ende volcomender
+delivrantie ende ten eynde dat dit vaste ende
+gestentich zy ende blame tot eeuwigen dagen
+hebben wy onser zegele hier aen doen hangen
+behoirdenlich nochtans ons in anderen dingen
+onsen rechte ende anderen h.. rechte in allen
+eegenen in onser stadt van bruessele in$$
+maent van aprille int iaer onssen heren duysent
+vyfhondert ende zessentwintich nae paessch$
+ende van onsen rycken vrouwe? noetere ? vanden
+roomschen van germainen etc. dachste ende
+van castillien van leon ende anderen het elfste
+aldus gescreven ende geteekent boven opte
+plycke byden keyser ter relatien vande
+raide l? de hane"
+"et s en retourna a tout sadite javeline et aussy de plusieurs petitz cas
+et mesuz quon luy mectoit sus et pour ce que pendant le temps
+de limpetration dicelles noz lettres de pardon ledit suppliant estoit
+detenu prisonnier a la seignourie de seneffe appartenant a philippes
+dorley ayant illec haulte moyenne et basse seigneurie
+qui sopposa a linterinement dicelles noz lettres de grace et pardon
+pardevant noz amez et feaulx les chancellier et gens de
+notre conseil ordonnez en brabant disant en effect que icelles
+noz lettres de pardon faisoyent a son prejudice. actendu que
+desdits cas et mesuz par ledit suppliant perpetrez il avoit prins
+et commence a congnoistre devant ses bailly et hommes
+dudit lieu de seneffe et que nestoit point de notre intencion
+donner pardon audit suppliant contre le droit ne ou prejudice
+de notre vassal et pour ce print conclusion que nonobstant
+nosdites lettres de pardon ledit suppliant seroit renvoye devant lesdits bailly
+et hommes de seneffe et se joindoit avec lui le procureur
+des nobles de notre pays de brabant lequel print aussi conclusion
+semblablement alencontre de ce dont ledit suppliant joinct avec luy
+notre procureur general soustenoit le contraire en contendant
+ensemble que nosdites lettres de pardon seroyent interinees
+ou si avant fut procede que nosdits chancellier et gens de notre
+conseil en brabant nonobstant nosdites lettres de pardon et
+adjonction de notredit procureur general renvoyerent ledit suppliant
+pardevant lesdits bailly et hommes de seneffe pour illec proceder
+selon droit et justice ou apres que ledit suppliant y fut renvoye
+considerant la longueur de sa prison et quil y avoit desja
+este ung an entier et estoit en apparence dy estre encoires
+et longuement en proces fit composition avec ledit seigneur de seneffe
+et moyennant icelle obtint de luy plain pardon et abolition desdits
+cas et mesuz et de tout ce quon lui en pourroit demander ne
+quereller a la cause dicte. or est que apres quil a este
+eslargy dicelle prison et mis a delivrance notredit procureur general
+en brabant qui auparavant avoit soustenu sa querelle et conclu
+a lenterinement de sadite grace et pardon veult maintenant
+alleguer que attendu que ledit suppliant a fait ladite composition
+que tous ses biens gisans en notredit pays de brabant seroyent confisquez"
+"de ladite amende civille civile et mises
+de justice et ce fait et icelle amende
+civile et mises de justice saucunes en y
+a comme dit est tauxees arbitrees et payees
+es mains de celuy de noz receveurs ou officiers
+quil appartiendra qui sera tenu en faire recepte
+et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de sa rep recepte ils
+et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzconques presens et avenir cui ce puet et
+pourra touchier et regarder leurs lieuxtenans
+et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
+appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quictance
+remission et pardon ensemble de tout le
+contenu en cesdites presentes selon et par la forme
+et maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans
+luy faire mectre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne ores ne ou temps advenir
+en corps ne en biens aucun destourbier
+ou empeschement au contraire ains se son
+corps ou aucuns de sesdits biens non
+confisquez comme dit est sont ou estoient
+pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance."
+"daerinne hy ter cause van dien uut diesser aencleeft tegens ons ende
+justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff
+wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende naeme
+in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaendren ende allen anderen
+onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne
+ongeconfisqueerde goeden indien
+hy eenige heeft alsoe hy was voerde toecompste vanden manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onser procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden voirs. supliant gedaen
+der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en es ende
+eenige daertoe staet civilick alleenlyck behoudelyck dat de voirs
+supliant gehouden wort tvoirs feyt ende manslach jegens ons oick
+civilyck te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt
+van zyne goeden ende onse ordinancien daerop gemaect ende boven
+dien te betaelen die redelycke costen van justicie. indien eenige ter
+causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige ende taxatie van
+onsen lieven ende getrouwen den president ende luyden van onsen rade
+in vlaendren die wy daertoe committeren, ontbiedende daeromme
+ende bevelen den voirn. van onsen rade in vlaendren dat voir hen geroepen
+de ghene dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interimemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden, ende ter arbitraige ende tauxatie vander
+amende civile ende costen van justicie voirs. welcke interinement
+de selve supliant sal gehouden zyn te vervolgen voer de voirs. van onsen
+rade binnen zesse maenden naestcommendeop peyne te verliesen
+deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vande ghene van onse
+ontfangers diet behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tonsen proffyte
+metten andere pennyngen van synen ontfanghe zy onse souvereyn
+bailliu van vlaendren, ende allen anderen onsen rechters ende officiers
+jegewoirdige ende toecommende ende haere stedehouders ende
+eenyegelyck van hen dien dit aengaen sal, doen laeten ende
+gedoogen den voirs supliant van onse jegewoirdige gratie"
+"advyse vanden hooft president ende luyden van onsen
+secreten raede neffens haer wesende geaboleert
+ende te nyeuwte ghedaen aboleren ende te nyeute
+doen tvoirs. proces deffaulten ende contumacien mitgaders
+tvonnisse tegen den supplianten gegeven ende vuyt onsen
+meerder gracie hebben wy hen vergheven quytgesco#
+ende gheremitteert vergheven quytscelden ende
+remitteren tsm tmes$$ ende mesval boven verclaert
+vuyten welcken tvoirs. proces ende vonnisse begonnen
+ende ghespruut zijn mitsgaders alle peynen bruecken
+ende boeten corporelle ende criminelle daer inne zy
+ter causen ende omme de redenen van dyen met datter
+aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen mesgrepen
+ende verbuert moghen hebben ende hebben henlieden
+als daer aff wedergestelt tot huerlieden goeder fame
+ende naeme in allen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot allen huer lieder onverbuerde goeden indyen
+zy eenighe hebben ghelyck ende alzoo zy waeren
+eer tvoirs. mes$$ ende mesval gheschiede imponerende
+hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen
+zy zijn ende die dit aengaen zal moghen satisfactie
+ende beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen byden
+voirnoemde supplianten der geinteresseerde partyen indyen die noch
+nyet ghedaen en zy ende daer eenighe toe dient civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs.
+fait oyck civilyck tegen ons ende justicie beteren zullen
+naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de faculteyt
+van huere goeden ende betalen ende refonderen de
+redelycke costen van justicien ter causen voirscreven
+ghedaen indyen eeniger zyn ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende de luyden van
+onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs.
+van onsen raede in brabant dat gheroepen voir
+hemlieden die ghene die daer over behoiren gheroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter"
+"de redelycke costen van justitien hieromme alreede
+gedaen, en dese doene, alles ter taxatien ende
+moderatien van onsen seer lieven getrouwe
+cancellier ende luyden van onse rade
+in brabant die wij daertoe gecommitteert hebben
+ende commmitteren by desen, ontbieden daeromme ende
+bevelen denselven onsen cancellier ende luyden
+van onsen voorss raede dat voor hun
+geroepen, die daeromme behooren geroepen
+te zijne, sij procederen wel ende
+deuchdelyck tot verificatie ende interinement
+van dese onse brieven van remis naer hunne forme
+ende inhouden ende ter taxatie ende moderatie
+van de costen van justitie voorss. alsoo
+sy sullen vinden te behooren, welck interinement
+de voorss. suppliant gehouden sal sijn te versuecken,
+ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voorss. raede, binnen sesse maenden
+naestcommende op de pene van te
+verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen ende
+deselve civile boete, ende costen van justitie
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+van den genen dyen dat behooren sal, in onsen
+voorss. procureur generael in brabant,
+den meyer van cumptich voorss. ende allen
+anderen onse rechteren, justicieren ende
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige
+ende toecommende, dyen dat aengaen sal
+mogen heure, stedehouderen, ende een iegelycke
+van hun besundere soo hun toebehooren zal,
+laeten ende gedoogen den voorss. suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gratien ende"
+"andere gulden en betaempde noch geoirloeft en was op den
+selven tijt als de voirs. vanden voetboge huer voirs. feeste
+hielden die dueren nader onder gewoenten tot sacraments
+dach incluys eenige openbaer feeste op| oft voer huer
+camer te houden desen nochtans niettegenstaende soe heeft
+op sacraments dach lestleden die avonts hen gevordert een
+genoempt willem van gelmen een vanden colvenriers gulden
+in syn gulde ome te gaen gane met eender tellooren ende
+feeste van die colvenriert camer te makene ende teekende
+opte selve teillore metten voirs. crye die ghene die met
+hem die voirs. feeste houden ende maken wouden soe
+verre dat die selve willem met zynen medegesellen die met
+hem adhereerden hebben voer hueren gulden camer geset ende
+ontsteken een pecvat opden selven sacramente avont lestleden
+makende ende houwen aldair feeste dwelck vernomen hebben
+die voirs. vanden voetboghe soe hebben die voirs. suppliant ende lybrecht
+speken guldebruederen vanden voirs. voetboghe aende voirs.
+vanden colvenriert gegaen hen adverterende dat zy souden
+desisten van enige feeste voer huer conne te houden
+maer dat zy den voirs. voetboghe die lieten hanteren
+achtervolgens der onder gewoenten dair die voirs. willen
+ende syne adherenten vande colvenriert antworden dat zy dat
+nyet doen en zouden maer huer feeste continueren seggende
+noch tot dien dat zy tselve souden doen in spyt vanden
+ghenen diet leet woit ende wilden noch darenboven den voirs.
+suppliant ende lybrechte speken slaen ende dat gedaen synde
+die voirs. willem van gelmen ginck staen roepen voer den
+stathuys der voirs. onse stat van leeuwe dese oft gelycke
+woerden in effectie ic hebbe dese feeste gemaeckt ende
+int werk gestoken ende sal noch wel een mes in myn handen
+houden connen of dat mach dat daer nae die hooftman
+vander voirs. gulden vanden voetboghe es gegaen met eenen
+synen diene voer die camere vanden colvenriers ende heeft
+die selve diene vuyt bevele van synen meestere tpeckvat
+afgestooten mits den welcken syn die voirs. colvenriert totten
+getale van viven te messe gegaen ende hebben den voirs.
+hoofman ende synen diene opgeloopen ende op hen geslagen
+soe dat die voirs. suppliant die was gegaen tot opde camer
+vanden voetboghe hooren tgeruchte is terstont afgecomen
+ende heeft inden hoop geloopen geslagen ende gequetst
+eenen genoempt peetere van gelmen soen willeme die de
+feeste begonst hadde in syn stouwe ende slach daer af"
+"boom soude commen haelen die welcke corts
+daernaer wederomme yemant gehoort hebbende
+ontrent de voors. huyse syns vaeders heeft
+syn roer genomen ende is te huyse vuytgegaen
+ende vindende de voors. aert couvereau
+tusschen het voors. wouwerken ende die wooninge
+van synen voors. vaedere gewapent met
+eene groote stock die op d’eynde eene cnotse
+hadde ende daer mede dat hy de suppliant toequamp
+heeft de suppliant geroepen wat volck ende
+siende dat de voors. couvreau hem naerden
+approcheerde heeft op hem syn roer gelost van
+welcke scheut dat hy is commen te sterven naer
+dat hy geadministreert was vande h. sacra
+menten der bicht ende olie tot groot leetwesen
+des suppliants die nochtans groote redenen gehadt
+heeft om de voors. scheut te geven soo tot conser
+vatie vande goederen syns vaeders die voor de
+propieteyt op hem suppliant ende syne mede
+broeders gedevolveert syn als om hem
+te deffenderen tegens d’invasie van voors.
+couvreau $$
+$$
+alles by nachte besondere omdat die suppliant
+verstaet dat die voors. couvereau d’eenige
+oirsaecke gheweest is dat om de voors. boom
+heeft connen aftsaegen alsoo syne mede compicen
+geresolveert waeren eenen meyboom te coopen
+daervoor dat sy oock goet geboden hadden ende by naest
+coops eens waeren ende sonder t’ wy wel soude ghe-
+accordeert hebben te waeren dat die voors. couvreau
+hierinne difficulteyt gemaeckt hadden diewelck
+wel wetende dat hy van alles oirsaecke was
+ende dat hy voorsulcx desen suppliant met syn
+doot nyet conste beschuldigen heeft voor syn over
+lyden vercleert dat hy het ongeluck gesocht ende
+ghevonden hadde ende dat hy de suppliant t’ selve
+was vergevende maer alsoo dyen nyettegenstaende"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"ic hannen aerts raeck ick u dair doet es my leet ende hy
+suppliant hem maecte aen tloopen van welcker steke de selve
+wylen jan vercammen den derden dach daer nae deser werelt
+overleden es begheerende nochtans voir zyn afflivicheyt in zyn
+sieckbedde aen zyn vrienden hieraff nemmermeer wraecke
+op hem suppliant te doene ondertusschen es de voirs. jan baten
+teghen$$ wyen hy suppliant geschil hadde den selven overleden
+comen bezoucken die hem seyde gaet van my want om uwen
+wille hebbe ick dit gecregen ter cause van welcken feyte
+hy suppliant vresende rigeur van justicie nyet vryelyck en dierf
+hanteren onse landen ende heerlicheden al eest dat hy noch
+wesende een jonck geselle ende een arm cleermaker van zynen
+ambachte andersins es altoos geweest van goeden ende eerlycken
+regimente$$ sonder oynt yemanden mesdaen te hebbene ende oick dat
+hy peys heeft met partie geinterresseerde ten zy dat onse
+gracie hem hierop verleent worde alsoe hy seyt ons dairomme
+oidtmoedelyck biddende. soe eest dat wy de sake voirs.
+over gemerckt ende hier op gehadt dadvis van meyer ende
+scepenen van onsen voirs. dorpe van barlaer den voirgenoemden suppliant
+geneycht wesende tot zynen beden ende supplicatie sunderlinge in
+faveur van ons blyde wedercompste in onsen landen van
+herwaerts on$$ hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden
+ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onsen sunderlinger
+gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders oick
+alle peningen ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy
+hem overmits ende uuyt saken van tgene den voirs. in$$ tegens ons
+onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zynen goede fame ende name in ons lande en
+heerlich hertogdome van barbant ende allen anderen onsen landen ende heerlichheden
+et$$ tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenige heeft gelyck hy
+was voer den voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silence onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van brabant
+wie zy syn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+partien geinterressert soe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+sal syn tselve feyt tegen ons te beteren civilyck naeder gelegentheyt
+der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen ordinantie
+daerop gemaict ende oick te betalen die redelycke"
+"sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
+het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
+die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
+ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
+hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
+henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
+toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
+voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
+laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
+ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
+hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
+manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
+goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
+setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
+des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
+xxxve
+stelmoe"
+"leurs lieutenants et de chacun deulx en droit soy et
+sicomme a lui appartiendra que de noz presente grace
+remission quitance et pardon selon et par la maniere qui dit
+est ilz facent souffisent et laissent ledit suppliant joyr et
+user plainement paisiblement et perpetuelement
+sans luy $$$ ou donner ne souffrir estre fait ou donne
+ores ne pour le temps avenir en corps ne en biens
+aucun arrest destourbir ou empeschement au contraire
+mais aincores se son corps ou aucuns de sesdits biens
+non confisquez estoient pour prins saisiz arestez
+ou empeschez les mettent ou facent mettre tantost
+et sans delay a plaine delivrance et a fin que ce
+soit ferme et estable a tousiours nous avons fait
+mettre notre seel a ces presentes saulf en autres choses
+notre droit et lautruy en youttes donne en notre ville
+de bruges ou mois de decembre lan de grace mil
+quatrecens quatrevings ainsy signe par monseigneur le duc
+et ma damme la duchesse ja husoel
+collonn$$$ aux livres originales
+par moy et concorde"
+"gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre
+daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst
+ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die
+noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren
+sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke
+costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien
+datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van
+onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene
+die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie
+ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren
+formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver
+ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
+alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
+rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
+andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant
+meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft
+wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen
+ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
+oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen
+stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+# sy hieraf verantwort
+byden ontfanger
+vanden exploiten"
+"dat sy van sesse maenden was groot gae$$
+heeft haer vande koetse staende inde $$
+tot tegens selce schutsel staende voor
+winckel geworpen sulx dat sy in preseentie?
+van haeren man nijet alleenlijck da$$
+van hadde gecregen een groot gat $$
+quetsure loopende daer van het loe$$
+aerde maer heeft daer naer oock ge$$
+een misval ende gebrocht een doode$$
+vrucht ter werelt synde met die selve
+quetsure int hooft gewont geb$$
+ende alsoo gestoreven d'welck den su-
+pliant siende hadde sijn huysvrouwe
+te hulpe gecommen, ende is alsoo
+met den voorschreven rommens $$
+commen in worstelinge sich ver-
+weerende den supplian met e$$
+viertange ende alsoo den voors. rom-
+mens van hem keerende hoe w$$
+hij daernaer gesien heeft den voorschr.
+rommens gequetst nijet weetende$$
+oft sulcx door sijn toedoen oft doord$$
+val was bij gecommen hebbende
+oock den suppliant vertsaen d$$
+naerdyen den voorschreven rommens
+is getrapaneert soude afflijvich"
+"ende tselve naerden voorscreven synen broeder worpende is by ongeluck comen te vallen op
+hooft, die daervan oock een weenich gequest wordde sonder nochtans ter dyer oorsaecke
+syn gaen, staen, geten, drincken ende daegelyck handtwerck te doen gelaeten te hebben
+dan wel sesse weken naer t’voorscreven accident, bevangen worddende met eene natuerlycke
+sieckte, is vande selve sieckte tot des suppliants groot leetwesen comen te overlyden
+wyens ziele godt benaede, ende hoewel hy suppliant inde doot vande voorscreven christiaen
+synen broeder geenssins en is culpabel ende dat hy van een andere sieckte is gestorven
+van tvercleren desselffs chirurgyn, broeders, susters ende andere, den selven
+christiaen in syne sieckte geassisteert hebbende claerder is blyckende by attestatie
+van borgemeesters, schepenen ende raedt der stadt herentals voorscreven daer van zynde
+expresselyck ontlastende den suppliant van des voorscreven syns broeders afflyvicheyt
+met affirmatie dat hy christiaen van voorscreven quetsuere nyet en is gestorven
+daermede hy soude mogen gestaen zoo eest nochtans dat hy cortelinge ge$
+willende vertrecken, om wat voirder te versuecken ende het lant te sien $
+daervoor noch gereprocheert oft anderssins gequelt te mogen wordden tgene
+hy midts de versche memorie van eenenyegelyck ende syne nothoire innocentie
+al voren hem op reyse te geven wel wilde versien te syn allet gelyck hy suppliant
+seyde, heeft ons daerom seer ootmoedelyck gebeden om onse opene brieven van remissie
+daertoe dienende soo eest dat wy desen aengemerckt ene gesien hebben
+het advys van onse lieve ende beminde die schouteth ende schepenen onser stadt
+van herentals eentsaementlyck d’informatie by hun opt voorscreven feyt genomen ge$
+wesende ter beden des voorscreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den selven
+inden gevalle als boven quytgeschouwen ende vergeven, schelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert, mitsgaeders
+alle offencie corporele ende criminele daerinne hy ter causen voorscreven midts dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende iusticie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden naeme, fame ende geruchte in onsen voorscreven lande van brabant
+ende allen anderen onse landen ende heerlyckheyden ende tot syne onverbeurde goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft, gelyck ende in alder manieren zoo hy was voor de $
+vande voorscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+den voorscreven schouteth van herentals ende allen onsen iusticieren ende officieren wie
+sy syn, satisfactie ende beternisse eerst ende vooral gedaen der partye geinter$
+voor soo vele die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenelyck ende de saecke sulcx
+verheyschende behoudelyck dat de voorscreven suppliant gehouden sal syn t’voorscreven feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt van saecken ende facilteyt van zyne goeden met oock te betaelen die redelycke
+costen van iusticien hierom alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien vanden
+lieve ene getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant, die wy
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te syne, zy $
+wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interimente van desen, ende ter taxatie ende moderatie
+vande selve amende ende costen van iusticien alsoo sy sullen bevinden te behooren, welck
+interimente de voorcreven suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren"
+"gratie ende genade voor rigeur ende stranicheijt van justitie
+hebben inde gevallle als boven vergeven geremitteert ende
+quijtgeschonden vergeven remitteren ende schelden quijte
+vuijt onser sonderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt ende
+manslach boven vercleert mitsgaders alle pene ende amende
+corporele ende criminele inde welcke hij ter causen voorschreven
+met des daeraen cleeft jegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruijckt mach hebben ende daerinne hij gevallen mach wese$
+ende hebben hem als van dijen wedergestelt ende gerestitue$
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende
+fame ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
+ende in allen anderen onsen lande ende heerlyckheijden mit
+gaeders tot sijne onverbeurde goederen indijen hij
+eenighe onder ons heeft inder vuegen ende manieren als
+hij was voor de toecompste vande voorschreven feijte imponere$
+hierop silentie ende eeuwich swijgen onsen procureur generael
+in brabant drossaert van brabant meyer van loven
+amtsman van brussele ende $autehg van antwerpen ende al$
+anderen onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren
+richteren justicieren officieren ende dineren wie sy si$
+oft wesen mogen satisfactie ende beteringe yerts ende vo$
+al gedaen der partije geinteresseerde indijen die
+noch nyet gedaen en is ende eenighe daertoe steaet civilyck
+alleenelyck behoudelyck nochtans dat die voorschreven suppliant
+oock gehouden wordt t’voorschreven feijt jegens ons te bet$
+civilyck naer gelegenthijt vande misdaet ende faculteyt
+van sijne goeden ende oyck te refunderen ende betae$
+die redelycke costen van justitien indyen hieromme eenich
+gedaen ende naer gevolg is syn alles ter taxatien ende
+arbiterschappe van onser seer lieven ende getrouwen $
+cancellier ende luijden van onse voorschreven raede in brabant
+die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren bij
+desen ontbieden daeromme ende bevele densch onser raede
+van brabant dat voorschchreven geroepene diegene die"
+"en de faculteyt van zijnen goeden ende oyck te refonderen ende
+betaelen de redelycke costen van iusticien indyen datter eenige gedaen
+oft naergevolght zijn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier heeren jheronimo vander noot ende
+den luyden van onsen raede in brabant die wij daer to$ committeren
+ontbieden dairom ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hemluyden geroepen die ghene die daer over behoiren
+geroepen te zijne zij procedere wel ende duechdelijck ter verifficacie
+ende interinemente van desen naer huer voirme ende inhouden ende
+dat gedaen ende die voirs. civile boete getaxeert gearbitreert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet
+behoeren sal die welcke gehouden werdt rekeningen bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen behoeff metten anderen penningen van zijnen ontfange zij ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen dit aengaen sal mogen
+huerlieden sted$houderen jegewoirdich ende toecomende ende elck van hen besundere
+zoet behoeren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quijtsceldinge ende pardoene zoe ende inder manieren
+als voeren rustelijck ende vredelijck genyeten gebruijcken ende useren
+sonder hem te doene oft te laeten geschien in lyve noch in goede
+eenigen hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zijn lijff daer oft eenige van zijnen onverbuerden goeden daeromme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren die stellen ende doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelijck in anderen saeken ons recht ende eenen
+iegelijck tzijne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele inde
+maent van januario int jaer onsheeren duysent vijffhondert
+een ende dertich van onsen keijserijcke tweeste ende van onsen
+rijcken van spaengnen beyde den cecillien ende anderen txvie jaer?
+aldus stont opde plycke gescreven byden keysere in zijnen raede
+ende geteekent l. du blioul ende visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginaele brieven by mij
+de cock"
+"copie
+kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van peeter bogaerts jonck geselle godefroidz soen van
+turnhout inhoudende hoe dat zy vrydage lestleden
+zyn hantbusse geladen hadde in wille nae een exter
+te schieten wesende in syns voers. vaders bogaert
+ende aleer hy schieten mochte soe vloech die exter ewech
+waer om hem om zyn busse te ontladen in wille viel
+nae een dueve inden voers. bogaert wesende te schieten soe
+hy dede waer af gebuert is dat een cloot die hy
+schoit naer hy de voers. dueve gepasseert ware verre
+ouer een water block ende een arm vrouwe geheeten
+heylwych janss. de volders huysvrouwe wesende in een velt
+liggende ouer tvoers. water huer werck doende vander
+welcker de voers. thoender nyet en wiste ende die selue
+des voers. thoenders vaders genader ende groot vryndinne
+was geraect heeft ende soe gequest dat zy corts daer
+nae van liue ter doot gecomen is ter cause van
+welcken feyte hoe wel hem die hertelyc leet is ende
+hy partien willich is te vreden te stellen ende die selue
+alreede heeft doen spreken beduchtende nochtans stranck$
+van justicie die voers. suppliant hem geabsenteert heeft
+van onsen lande ende hertoghdom van brabant ende
+inde selue nyet en soude dorren comen noch verkeren
+ten ware ouermits onse gracie omme de welcke syne
+onnoselheyt inde toecompst vanden voers. feyte aengesien
+ende dat hy in anderen saken hem wel ende eerlyc
+gehadt ende gedragen heeft hy ons oitmoedelyc gebeden heeft"
+"hadde inder mannieren voerschreven ende dede soe vele dat de selve emond ende
+ande dien de voers. coopmanscepe ende ghelt toebehoirde hem te
+vreden hyelden maer nyet tegenstaende de voers. restitutie
+en heeft hy suppliant tot noch toe nyet $orren commen noch $$$
+in desen onsen voers. landen beduchtende rigeur vanjustitien
+ende en zoude dat noch nyet $ooren doen zonder eerst van
+tvoers. stuck ende mesdaet te hebbene onse gracies ende brieven
+van par$$$ in behoirlycken vormen alsoe hy seyt
+om de welcke aengemerct tghene des voers. es zunderlinge
+dat hy hem in auden sacken altyts eerlyc gedragen heeft
+soe oyc voe$ verhaelt staet hy ons oitmoedelyck heeft doen
+bidden ende versuecken. waeromme soe est dat wy
+de saken voerscreven on$gemerckt den voers. andries symoenssen
+suppliant genegen wesende tzynder voers. supplicatien ende
+begheerten ende hemwillende in dit stuck prefereren gracie
+voir strancheyt van justitien hebben inden gevalle als
+boven by advuyse ende deliberatie van onser $$$ ende zenne
+beminder dochter van onsze keyser vrouwe ende moye van onse
+kaerle die eertshertoginne van oistrycke hertoginne ende gravinne
+van bourgognien vrouwe douaigie van savoyen regente ende gouvernante
+ende vanden president ende luyden van onsen
+heymelycken rade neffens haer wesende quytgescconden
+ende vergheven schilden quyte ende vergheven by desen
+onsen jeghenwoirdgen brieve alle tghene dat hy inder
+manieren voerscreven tegen ons ende justicie mesbruyct
+ende verbeurt mach hebben ende hebben hem
+als van dien wederomme gestelt ende gestirueert
+stellen ende restitueren mits desen tot zynder
+goede fame ende name alomme in onsen lande
+ende hertoochdome van brabant ende stede van bergen"
+"especial par ses presentes linfraction de ladite prison ensemble toute
+paine et amende corporelle criminele et civile
+esquelles a cause dicelle infraction de prison ilz
+pevent estre encourruz ou avoir mesprins et offense
+envers nous et justice ostant levant et
+mectant du tout a neant tous arrests mainmises
+et aultres procedures desia faiz sur leurs biens
+et heritaiges a cause dicelle infraction et les
+avons quant a ce remis et restitue, remectons
+et restituons par cesdites presentes a leurs bonnes renommee
+et fame en notredit pays de brabant et a leurs biens et
+heritaiges non confisquez sancuns en ont en
+imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur
+general en brabant audit bailly de perweiz et a tous
+aultres noz justiciers officiers et subgectz et
+aussy des bassains seigneurs de notredit pays de brabant
+quelz quilz soient. satisfaction prealablement
+a la partie interessee saucune y chiet et faicte
+nest civilement tant seullement et pourveu que
+lesdits supplians seront tenuz eulx rendre prisonniers
+en tel estat quilz estoient a lheure de ladite infraction
+de prison es mains de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notredit conseil en brabant
+tant et jusques ace que parties oyes en la matiere
+illecque intentee comme dessus aultrement sur la
+relaxation desdits supplians sera ordonne, pourveu
+aussy que iceulx supplians seront tenuz de payer et
+reffondre les mises et despens raisonnables"
+"diendat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onsen iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyf oft ennige van
+zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy
+die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in
+onser stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke
+txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus
+stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke
+visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+die originale brieven by my
+decock"
+"remissie van doetslage voir
+janne de woghe
+kaerle etc doen te weten allen luden tegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de woege
+arm scrynmakere belast met huysvrouwe ende twee cleyn kinderkens
+inhoudende hoe dat omtrent een jaer geleden de voirs. suppl is ghaen
+drincken tot bygaerden by onser stadt van bruessele gelegen met
+eenen geheeten bertele wesende doen der tyt meyere tot berchem
+ende nae dien zy aldair vie oft vyfve gedroncken hadden ende
+hen gelach betaelt heeft die voirs. suppl. genomen zynen wech om
+thuysweerts te ghane met zyne voirs. wive ende twee kynderen
+dat als doen hen gevolcht is de voirs. bertele wesende zeer by
+drancke ende noch een met hem ende comende by hem suppl hebben
+den selven zyn lanck mes af gegort ende hem gestoten in een
+gracht ende dat meer os opten selven suppl geslagen dat hy
+gequetst was in een zyn handt soe dat hem van noode was om
+zyn lyf te beschudden te treckene eenen zynen opstekere daer mede
+hy den voirs. bertele gaf alleene een cleyn steekcxken omtrent
+zynen hals daer af hy binnen negen oft thien daghen daernae
+van levende live ter doot quam ende is wel te vermoeden indien
+de voirs. bertele wel verwaert ende gecureert hadde geweest
+hy vanden voirs. steecxken egheen noot van stervenden gehadt en
+soude hebben ende hoe wel den voirs. dootslach den suppl
+herttelycken leet is ende dat hy partye geinteresseerde heeft
+gesoent ende gebetert nietmin beduchtende rigeur van iustitien
+heeft hem geabsenteert vuyt onsen lande ende hertoochdomme
+van brabant ende en soude aldair niet wederom dorren
+keeren hanteeren noch converseren maer is gescapen vuyt
+den selven te moeten bliven soe verre onse gracie ende
+genade hem hier op nyet verleent ende gedeylt en wordde
+alsoe hy seeght ons omme de selve zeer oitmoedelyck
+biddende soe eest dat wy de saken voirschreven ongemerct
+den selven janne de woghe suppl genegen wesende tot
+zynder beden ende supplicatien ende willende hem in dit
+stuck gracie ende genade prefereren voir strancheyt van
+iusticien hebben in den gevalle als boven vergheven
+quytgeschouden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren vuyt zundelinge gracie mits desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne ende bruecke corporele ende criminele dair
+inne hy ter cansen van dien met datter aencleeft tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder en restitueren mits desen onsen voirs.
+brieve tot zynder goede fame name ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen
+sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie
+van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen
+onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de
+voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende
+gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$
+als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene
+gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende
+name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$
+geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$
+van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer
+van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx
+leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer
+hem imponerende ende te laste leggende dat hy
+op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer
+xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs.
+onse stadt van loevenen waren met een wetsteen
+gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen
+hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die
+gewegen te hebben met geseighden gewichten soe
+hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen
+stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs.
+wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht
+zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus
+dage henryck de meester diener van onsen
+voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck
+vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant
+geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy
+suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck
+de meester weder zeyde van dat ghy weght
+met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy
+nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten
+waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$
+want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende
+dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$
+voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe"
+"abolicie voer janne de passano ende zyne dienere
+philips bider gracien godts eertshertoghe van oistrijke hertoge
+van bourgoignen van lotharingen van brabant van stier van karentien
+van crain van limburg van luxemburg ende van gelre greve
+van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoignen palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw
+lantgrave in elsaten heer van vrieslant van oxter
+windeschemq van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse letren selen sien saluyt
+alsoe ons van wegen jans de passano coopman vander
+natien van genues residerende tegewoirdelic in onser stad
+van brugge te kennen gegeven es geweest hoe dat
+inden jaere vyfthienhondert lestleden een geheeten
+jan ofte ten versuecke vanden voirs. suppliant ende
+van loys de ligno dienere desselfs hadde betalingen
+gedaen eenen geheeten jan adriaenss vander sommen
+van vierentwintich ponden grooten onser munten van vlaenderen
+die de selve suppliant hem schuldich was ter sacken van sekere
+comenscapen van meeden ende dat zekeren tyt daer
+nae geleden een geheeten gielles van roye executeeur
+te kennen gaf onsen procureur generael in brabant dat die
+voirs. betalinge vanden voirs. xxv ponden groten
+hadde gedaen geweest in ende met lichten gelde contrarie
+onser ordinancie op stuck vander munten gemaect by middele
+vanden welcken onse procureur hadde den voirs. suppliant te
+rechte betrocken voer onse lieve ende getrauwe die cancellier
+ende andere lude van onsen raide in brabant ende aldaer
+tegen den selven suppliant geconcludeert soe hem dat goetdochte
+ende werd aldaer tusschen partyen soe verre geprocedeert
+nae dien dat van wegen des voirs. suppliant te kennen gegeuen
+hadde geweest als dat hy nyet en wiste vander voirs.
+betalingen inder manieren die onse voirs. procureur die
+proponeerde ennichssins gedaen te syne ende oft die
+geschiet waere inder manieren voirs. dat zoude
+gedaen zyn sonder syne wete danck ende wille
+contenderende om die ende ander redenen ende middelen ten
+eynde van absolutien naden welcken die voors. partyen
+contrarie ende in enquesten om welcken appointementen te
+voldoene onse voirs. procureur hadde doen hoiren den voirs.
+giellis van roye denunciateur ende janne adriaenss. die welcke
+de voirs. suppliant om te bewyssene zyne onnoeselheyt ende
+ignorancie in desen hadde doen wederleggen ende hoewel
+die selve suppliant ende zyn voirs. dienere nyet en meynden
+hier inne tegen ons yet mesdaen oft gebruyct te hebbene
+desen nyet tegenstaende soe beducht hem nochtans de voirs.
+suppliant datmen hem opte depositie vanden voirs. getuygen oft
+anderssins soude willen straffen ende punieren als infracteur
+van onser voirs. ordinancien ende daer toe inde penen daer inne
+begrepen dwelc op dat soe gebuerde comen soude tot grooter
+schanden scaden ende ongenuchten vanden selven suppliant het en waere
+dat wy hem hier op onse gratie verleenen wilden soe hy seght
+daeromme gemerct de redenen voerscr. hy ons oitmoedelic heeft
+gebeden. doen te weten dat wy die saken voirscr.
+overgemerct ende gehadt davys van onsen stadhoudere generrael
+den greve van nassouw ende oic vanden luden van onsen
+grooten raede geneycht wesende ter oitmoediger beden
+vanden voirs. suppliant willende den selven in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur van rechte hebben in
+gevalle als boven. af ende te nyente doende tvoirs. proces
+mit des dair aen cleven mach quytgeschonden geremitteert
+vergheven ende geabolieert ende uuyt onser rechter
+scelden quyte remiteren vergeven ende abolieren by desen onsen
+jegewoordegen brieve allet ghene daer inne de voirs. suppliant
+ende loys zyn dienere biden voirs. processe belast ende geaccuseert
+hebben geweest oft souden moigen wordden mitgaders alle
+peynen ende boete criminele ende civile daer hy oft de selve
+loys uuyt saken van dien mit des daer aen cleeft tegen ons
+ende justicie mesdaen oft mesbruyct mogen hebben den selven
+suppliant ende zyne dienere stellende ende restitueren tot haerer"
+"gescreven byden keyser in zynen raede
+ende geteekent i de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+remissie gregorius fierlants
+"te betalene die redelycke costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve ende getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voir hen geroepen die ghene die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civile boete ende costen van justicien alzoe zy
+sullen vinden behoirende welck interinement die voirs. suppliant gehouden
+zal syn te versueckene ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs.
+raide bynnen zesse maenden naestcomende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen en deselve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoiren sal zy onse procureur generael ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal
+moghen huere stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe hem
+toebehoiren sal doen laeten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser
+onser jegewoirdigher gratien ende remissien ende van alle dinhouden van
+desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwichlyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecomenden tyde eenich hinder letsel oft
+moeyenisse aen live noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff oft eenighe van zyne goeden daerom gearresteert becommert oft
+beleth waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien want
+ons alsoe gelieft ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestadich
+blyve teeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hanghen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende
+eenenyegelycken anderen dessins gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maendt van augusto int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende dryenvyftich van onsen keyserrycke txxxiiiie
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxviiie
+aldus gescreven op de plycke byden keyser ende ondertekent
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende met zynen originale
+bevonden accorderende by my
+$ facuwez $"
+"hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een
+yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele
+inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert
+ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van
+onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"uuytsponck oirspronck genomen hebben uuijt saken van sonmigen slagen
+die ick ontfangen hebbe van sommigen scippers zoe gheve ick te
+kennen dat ick dese ziecte lange inden lyve gedragen hebben ende
+zoe verre ick quame van levenden lijve ter doot zoe ontdrage ick de
+sleve scippers vander doot ende is daer nae gestorven ende
+hoewel de suppliant partie geinteresseerde gesoent ende gebetert heeft
+en soude nochtans midts beduchtende rigeur van justicien hem nijet
+dorren vinden hanteren noch converseren in onsen lande van brabant
+maer elders leven in groeter aermoeden ende miserien ten waere
+dat hem onse gracie hier op verleent ware alzoe hij seeght o$$
+daeromme zeer oetmoedelijck biddende besundere dat ons believen
+wille hem te doen expedieren onse oepenen brieven van remissien in
+sulcken saken gewoenlijck. waeromme zoe eest dat wij
+die saken voirscr$$en overghemerct den voirs. jacop de cock
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quijtgescholden ende geremitteert vergeven schelden quijte ende
+remitteren uuijt sundelinger gracien bij desen onsen brieve tfeijt ende
+dootslach boven verclairt metgaders alle peijne ende bruecke
+corporelle ende criminele dair inne hij ter causen van dien met datter
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot zijne
+goede faeme ende name in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indijen hijre eenige heeft gelijck ende in alder manieren als hij was
+voer de toecompste ende gesciedenisse vanden feijte ende dootslage
+voirs. imponerende hier op silencie ende een e$wich zwijgen onsen
+procureur general van brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende
+officieren wie hij zij satisfactie ende beternisse eerst ende voer
+al gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nijet gedaen
+en es ende eenige daer toe staet civilijck allenlijck behoudelijc
+oijck dat de voirs. suppliant gehouden werd tvoirs. feijt tegens ons
+te beteren civilijck naer de gelegentheijt vanden mesdaet ende"
+"remissie van eenen dootslage voere
+willeken de walsche
+kaerle etc. doen te wetene eenen yegelycken tegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van joesen de walsche schamele jonck"
+"van dese onse gratie remissie ende quytscheldinge ende van allen
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voren verhaelt
+rustelyck vredelyck vulcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ter
+cause voirs. eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien aen
+lyfve noch aen goede in eeniger manieren maer indyen zyn lyff
+off enige van zynen onverbeurde goeden daerom gevangen becommert oft
+gearresteert zyn off naemaels waren dat zy die setten stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende sonder vertrek tot
+geheele delivrancie want ons alsoe gelieft nyettegenstaende dat
+tvoirs. fait nyet verstaert en is dwelck van den suppliant nyet
+perjudicieren en willen ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve ten eeuwigen dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen. behoudelyck in anderen saken ons recht ende een yegelyck zyne
+in allen eegenen in onser stadt van bruessele upden heylighen
+goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyffhondert sessenvyftich
+van onsen rycken van spaengien sicillien etc. tiie ende van ingellant
+vranckryck ende napels tiiiie. opde plycke stont
+gescreven aldus byden coninck in zynen raide ende
+geteckent de langhe visa recepta.
+eerw$$$ ende bevonden accorderen
+met zyne originale by my
+handtekeningen
+*sy hier af van antwoirt byden ontf$ vannen expl$$$"
+"pasmes ende daermede gesteken hem suppliant op zynen rugge ende op zyne
+arm doer zyn clederen dwelck ziende die suppliant beduchtende van
+zynen lijve geevelt te wordene heeft oyck uuyt getrocken zyn mes oft
+opstekere ende daermede naeden voirs. andriese ende soe geraect ende
+gegeven eenen steke in zyn syde dat hy daeraf binnen een halfure daernae
+van levende lyve ter doot gecommen es god wille zynder zielen ontfermen
+ende hoewel tvoirs. delict mesuz ende ongeval den voirs. suppliant zeere
+hertelycken leet is ende partie in desen geintereesseerde daer af gesoent ende
+voldaen heeft soe en heeft hy hem nochtans nyet dorren houden binnen
+onser voirs. stadt van antwerpen noch in desen onser lande van brabant maer
+heeft hem yesindert van daer geabsenteert ende en soude aldaer nyet
+weder dorre keeren houden noch converseren beduchtende rigueur van
+justicien ende waere gescapen alsoe te gaen dolen in grooter miserien in
+andere landen allet to zynen zijnder voirs. huysvrouwen ende kinderen
+eeuwyger verderffenissen destructien ende desolatien ten waere dat
+hem onse genade ende gracie hier op gedeelt ende verleent worde ende
+welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden heeft waeromme
+zoe eest dat wij desen saken overgemerct den voirs. cornelis huygen
+suppliant genegen wesende tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende
+willende hem in desen gracie ende ontfermerticheyt gonnen ende prefereren
+voer rigeur ende stranheyt van justicien ende sunderlingx ter eeren ende
+reverentie vander bitter passie die ons heere jesus christus voer ons gelegen
+heeft aende houte des heyligen cruyce op sulcken dach als heden es
+hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven quytschelden ende remitteren uuyt onse sunderlinge gratie mits
+desen onser brieve tfait ende mesval boven geraerct mitgaders alle penen ende
+bruecken corporele ende criminele daer inne hij ter causen van dyen des daer
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem
+als daer af weder stellende ende restituerende tot zyne goede name ende
+fame in onser voirs. lande van brabant ende stede van antwerpen mitgaders
+tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyckerwyse
+als hy was voere de toecompste vanden voirs. manslach imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende silentie onser procureur general in brabant ende
+allen anderen onser rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van
+brabant wye zy zyn satisfactie eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende op dat eeniger
+toestaet civilyck alleenlyck ende behoudelyck dat die voirn. suppliant
+gehouden sal zijn tselve feyt tengens ons te beteren oyc civilyck naeder
+gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck"
+"schelden quite ende vegeven vuyt sunderlinghe
+gratien en desen onsen brieve tfeyt ende ongeva$
+boven geruert midtsgaeders alle offensie ende
+breucke corporelle ende criminelle daer
+inne hy hem overmidts ende vuyt saecken
+van $$$ tgene des voors. is tegen ons ende
+justitie eenichsints mach hebben ontgaen e$
+mesdragen ende hem dyen aengaende wede$
+gestelt ende gerustitueert stellen weder g$
+ende restitueren tot toot syne goeden nam$
+fame ende geruchte in onsen voors. lande v$
+brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlyckheden ende tot syn onverbeurden
+goederen indien hy eenighe onder ons heeft
+gelyck ende in andere manieren soe hy was voor de
+toecompste vande voors. feyte imponerende hiero$
+een eeuwich geswych onsen lieve ende getrouwe
+raedt ende procureur generael van brabant ende alle$
+anderen onse justicieren ende officieren wie sy
+syyn$ satisfactie ende beternisse jerst ende voor
+al gedaen der partye geintereseerde indyen d$
+noch nyet gedaen en sy ende eenighe daertoe stae$
+civilych alleenlych behoudelych dat de voors. supp$
+gehouden sal syn tvoors. feyt tegen ons te beteren
+civilych naer gelegentheyt vander saecken ende facu$
+teyt van synen goeden met oock te betaelen de rede
+lycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende de doen alles ter taxatien ende mode
+ratien van onsen seer lieve ende getrouwen die can$
+cellier ende luyden van $$$$ onsen raede in brabant
+die wy daertoe gecomitteert hebben ende comitteren
+ende desen met te betaelen een dobbel amende ontbie
+den daerom ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raedtslieden dat voor hen geroepen dat voor
+hen geroepen en gene die daerom behoiren ge
+roepen te syn sy procederen wel ende deughdelyck"
+"in onser voirs. stadt van antwerpen ende aldaer zyn broot winnende
+mit cordewagens te cruyen ende trecken heeft hy suppliant des maendaechs
+na onser lieven vrouwen ommeganck onser voirs. stadt van antwerpen in
+augusto int jaer xvc ende xxxv aldaer ten huyse zyne meestere geheeten
+den zeepketel staende inde munster strate sitten drincken mit diversche
+hantwerckers als onder dandere marten maessens matheeus lemssen ende
+eenen geheeten gemeynlyck andries de bastairt geboren uuyt onser lande van
+vlaenderen ende naedyen hy aldaer een wijle tijts geseten hadde is
+hy worden spelende mit terlingen tegens den voirs. andriese ende was
+onder dandere daerny geset eenen pennick van twee blancken daerop bij
+hen geworpen wesende een canche van achten oft van zessen worden zij
+twist hebbende om die selve canche mits dat deen seyde dat hy acht hadde
+ende dander dat hij sesse hadde in sulcker vuegen dat ten lesten den voirs.
+suppliant byden geselscape daer by wesende ongelijck gegeven worde ende
+die suppliant tselve hoirende $iet hij hen allen hueren moeder doen seggende
+in effecte wat moeydy u ons spelen ghij en verstaeges u nyet waer op int
+leste by eenige vanden voirs. geselcape geantwoert ende geseeght is
+geweest wel soe laetst vercanchen naeden welcken alsoe gebuert zynde
+zyn die voirs. suppliant ende die voirs. dries de bastaerdt zonder meer
+woirden tegen malcanderen te hebbene van daer gescheyden ende die
+suppliant staende om zyn gelach te betaelene heeft laten vallen eenen
+penninge van een half vieryser ende dyen sueckende en conste hy den selven
+nyet gevinden ende zyn nochtans alsoe van daer gegaen sonder meer woirden
+te makene oft tegens malcanderen te hebben endenid die suppliant
+corts daernae te wetene binnen ontrent een half ure wederom gecommen ten
+voirs. huyse van zeepketel ende derweerts commende hebben hem die
+vanden voirs. geselscape die daer te voeren geseten hadden gevraecht oft
+hy zyneen stuver negen mijten weder quam suecken waerop hij suppliant
+antwoirdende seide neen ic want ic hebben verloren inde ic en kans
+nyet vinden daer toe vuegende en kont ghy luijden nyet te vreden zyn
+gesyn ic bender wel mede te vreden ende ghinc daernae die voirs. suppliant
+sitten op een bancke byden voirs. andriese dwelck ziende die selve
+andriese seide tot hem suppliant ghy dief ghy seyt vlus oyck tot my dat
+ic u ongelyck gedaen hadde ic soude u voer uwe bachuys wel dorren
+lappen waerop die suppliant antwoirde ter stont ic en ben egheen dief
+maer hebt ghy my ongelyck gedaen dat moecht ghy weten dwelc
+hoirende die voirs. andries is terstont opgeschoten ende heeft den suppliant
+gestooten oft geslagen voer zyn voerhooft ende met dyen ter stont
+uuyt getrocken zynen opstekere den welcken hy hadde stekende op zyn"
+"cornelis, helpen eten vanden vissche, ende anderssints
+is innocent geweest, soe en soude hij evenwel hem
+nijet derren betrouwen vrijelijck dese onse stadt te frequen
+teren, maer is door vreese van justitie ten regarde
+van t’gene hij dijen aenghaende mach hebben gedelinqueert
+tegenwoordelijck genootsaeckt te latiteren ende hem t’absenteren
+tot zijnen grooten verdriete, midtsdijen hij egeenen middel
+ter weerelt en weet, om den cost te winnen, als met zijn
+sueren aerbijt, welcken aengemerckt, ende besundere
+geconsidereert dat zijn delict is gecauseert door onverstandicheijt
+ende groote jonckheijt nijet bedacht hebbende oft meijnende
+dat de ghene in wiens presentie sulcx geschiet, hun mede
+plichtich maecken van het delict, d’welck bij hunne compaignons
+wordt gecommitteert, soe heeft hij ons seer ootmoedelijck
+ghebeden om onse oepene brieven van abolitie in sulcken cas dienende,
+soo eest dat wij de saecken voorschreven overgemerckt ende
+hier op gehadt hebbende het advis van onsen lieven ende wel
+beminde, den amman deser onser voors. stadt van bruessele,
+geneijcht wesende ter ootmoedigher beden ende supplicatien des
+voorschreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende ghenaede voor rigeur ende strangicheijt van
+rechte, hebben den voorschreven suppliant, inden gevalle als boven,
+vergeven, geremitteert ende quijt geschoulden, vergeven, remitteren
+ende schelden quijcte uuijt onser sunderlinghe gratie ende
+princelijcken macht ende zunderlinghe gratien bij desen alle t’gene
+des hij inder manieren boven vercleert teghens ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben ende hebben hem
+als vandijen wederomme gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren in sulcken stadt alse
+was voor de toecompste van dijen, imponerende hier
+van onsen procureur generael in brabandt, amman onser
+stadt van bruessele ende alle onse andere onser
+vassaelen oft der smalre heeren rechteren, justicieren
+ende officieren een eewich geswijch, behoudelijck
+nochtans dat die voorschreven suppliant schuldich ende
+gehouden wort te betaelen tonsen behoeffve voor amende
+$$$minde de somme van vijfftich guldens ende, tot dijen
+prorate die costen vanden chirurgijn ende vanden visch
+int schip bij hem ende zijne compaignons genomen ende
+gheten, mitsgaeders die redelijcke costen van justitie
+indien hieromme eenighe ghedaen ende naergevolcht
+zijn, ter taxatie ende moderatie van onse seer lieve
+ende getrouwe die cancellier ende luijden van onsen"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie
+van cornelis dibbondt arm schamel man belast met x=10 oft
+xi kinderen inhoudende hoe dat des ix oft x jaeren geleden
+hy suppliant heeft sitten drincken int huys geheeten jhxlm jezus christus gestaen
+binnen den dorpe van herent int quartier van lovene ende binnen
+middelen tyde is voere tselve huys comen lydende claes schellekens
+vranckensen. welcken claese de voirs. suppliant vuyt kennisse
+heeft nae geroepen ende in huys wesende heeft hem gepresenteert
+te drinckene ende tsamen duuserende heeft de voirs. claes onder dandere
+den suppliant geclaegt vanden grooten overlast die een geheeten kaerle"
+"il a et puest avoir mesprins offence et estre encouru envers nous et justice
+en le restituant quant a ce a ses bonne fame et renommee a tous noz
+pays et seigneuries mesmement en notredit duchie de brabant et a ses biens
+non confisquez saucuns en a tout ainsy et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas advenu pour nen toutesvoyes que ledit suppliant
+nentrera en ceste notredite ville de bruxelles ne en lammanie dicelle
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur generael et aultres
+noz officiers quelzconcques satisfaction toutesvoyes faicte a partie
+premierement et avant tout euvre se faite nest civillement tant
+seullement et moyennant aussy quil amendra ledit cas envers
+nous civilement selon lexigence dicelluy et la faculte de ses
+biens a larbitrage et tauxacion de noz amez et feaulx les
+* chancellier et gens de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que appelle ceulx
+qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cesdites presentes et a larbitrage
+et tauxacion de ladite amende civille et ce fait et ladite
+amende tauxee arbitree et payee es mains de notre receveur em
+ce regardera lequel sera tenu den rendre compte et relicqua
+a notre prouffit ils et tous aultres noz justiciers et officiers
+quelzconcques facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+de notre presente grace remission pardon et quittance ensemble
+tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte
+plainement paisiblement et perpetuellement joyr et user
+sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donne ores ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou
+empeschement au contraire en corps ne en biens en aucune
+maniere ainchois se sesdits corps ou biens sont ou estoient
+a la cause dicte prins saisiz detenuz ou empeschez les mectent
+*note dans la marge :
+sij vand penn com
+van de$ taxacion
+pamwcie bij md
+jiduc de witte"
+"gearresteert waren terstont stellen doen stellen tot vulcommen
+delivrancie ende slakingen want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestaich blyve tot eeuwygen dagen zoe hebben wy onsen
+zegel hieran doen hangen behoudelyck in anderen saken onsen recht ende
+een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede van bruessel up den
+goeden vrydach inde maent van april int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende zevenendertich van onsen keyserycke txixc ende van
+onsen rycken van castilien ende anderen txxiiic ende opte plycke stont
+gescreven byden keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete
+noch stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
+het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
+die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
+ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
+hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
+henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
+toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
+voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
+laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
+ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
+hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
+manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
+goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
+setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
+des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
+xxxve
+stelmoe"
+"quytgescholden ende vergeuen schelden quyte ende vergheuen vuyt
+onser zunderlinger gracien by desen den dootslach vooren verclairt
+mitsgaeders oyck alle pene ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne by hem ouermits ende vuyt zaeken van tgene des voirscreuen
+es tegen onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende oyck totter exercitie van zynder
+officien ende onverbuerden goeden imponerende hier op een eeuwich
+zwigen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant
+hoedanige die zyn oft weesen moghen satisfactie nochtans ierst
+ende aluoren gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die
+noch nyet gedaen en waere ciuylyck alleenlyck behoudelyck nochtans
+dat hy den voirs. dootslach tegens ons ciuylyck beeteren zal naer
+der gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen die redelycke costen
+van justicie daeromme gedaen ende naegeuolcht indien datter eenighe
+geschiet zyn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieuen ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daeromme ende beuelen den
+voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+dat voor hemluden geroepen die ghene die daeromme behoiren sullen
+geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende
+duechdelyck totter verifficacien ende interinemente van desen onsen
+iegenwoirdighen brieue naer huer vorme ende inhouden ende
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn in onsen
+voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen
+op de pene van te verbueren deffect der seluer ende dat gedaen
+ende de voirs. cyuile boete de gene van onsen rentmeesters dient
+aengaet gehouden werde ontfanck te maken ende costen van justicien
+indien datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke ciuyle boete de gene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossart van brabant
+ende alle andere onse ende onsen vassallen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onss voirs. lands van brabant ende van ouermaze
+hueren stedehouden ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende
+aengaen mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie
+genieten ende gebruycken rustelyck ende peyselyck doen ende laeten
+genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten
+geschien in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyf oft zyn
+marge: sy $ af beantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"nyet geweest en waere ende alsoe die voirs. supliant zeer gestoort
+was heeft geseyt dat hy zynder moeder int water worpen zoude
+ende verdrincken oft zy soude hem betalen ter causen vanden
+welcken onse meyer van vilvoerden hem suppliant van zynenen bedde
+heeft gehaelt ende te vilvoirden voirs. gevangen geconstitueert
+pretendeerende den selven suppliant te executerene ende gemerct het
+voirs. mesuz toecommende is daer het eysschen van datmen hem schuldich
+was ende daer de indyctie vander voirs. bastaerde dochtere die
+der voirs. moedere altyt tot weygeringen van betalingee geraden heeft
+gehadt is hij suppliant altyt verstooten geweest gelyck voirs.
+is hoe wel hij suppliant altyt een goed peysibel ende eerlyck schamel
+man is geacht geweest van goede fame name ende conversacie
+noynt yet misdaen dan dat hy present is geweest des is geleden
+omtrent drie jaeren daer heyncken laureys en bastiaen van bneme afk
+namen eender vrouwen hueren riem metter borssen ten huuse
+van leenens inden hoiren tot wespelaer die suppliant nyet wetende
+mits hij wel bij drancke was oft het gelt dwelck inde borsse
+was aldaer verdroncken wordde oft nyet van welcken mesuse
+hy suppliant tegen den meyere van campenhout gecomposeert
+ende gebetert heeft ons daerome daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+dat ons believe hem te verleenen onse gratie soe eest dat wy
+de zaken voirscreven overgemerct ende hierop gehadt tadvis
+van ons. onsen voirs. meyer van vilvoerden dierick van herlaer wy
+hebben den voirs. pieter de colvere supliant genegen wesende tzynden
+voirs. bede ende supplicatie inden gevalle als boven vergeeven
+ende quytgescholden ende binst uuyt onse zunderlinge gratie vergeven
+ende schelden quyte mits dese onsen brieve tmesuz dat ende misdaet mesdaet
+bovenverclaert mitgaders alle boeten ende bruecken corporelle
+ende criminelle daerinne hij ter causenvan dien mett datter
+aen cleest cleven mach mesdaen ende t mesbruyct mach hebben jegens
+ons ende justicie ende vuyt onse meerder gracie weder kroupen
+doen af ende te nyente alle proceduren jegens hem begonst ende
+gevoirdert vuyt zake voirscreven ende hebben hem als te desen
+gerestitueert ende wedergestelt restitueren ende stellen weder
+tot zynder goeder fame ende name in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende van overmaze ende anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft in alder vuegen ende manieren als hy was voer die
+toecompste van voirs. mesdaet imponerende hierop silencie
+ende eeuwich zwygenons procureurgenerael ende allen anderen
+onsenende der smaelre heeren richterenende officieren ons voirs.
+lantsvan brabant behoudelyck datde voirs. suppliant gehouden
+zal zyn hem te houden absenteren ende woenen drye mylen vanden
+plaetsen daer zyn voirs. moeder nu wonachtig is den tyt van
+eenen jaere continuelyck ende dat hy zinshuer nyet mesdoen en zal"
+"commectons a ce si mandons et com=
+mandons a nosdits chancellier et conseil
+quappellez ceulx qui pour ce seront
+a appeller ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cestes
+presentes et alarbitrage et tauxation deladite
+amende frais et mises de justice ainsy quil
+appartiendra lequel interinement ledit
+suppliant sera tenu de derequererir et se presenter en
+personne en notredit conseil endedans six mois
+prochainement venans et ce faict et ladite
+amende civile frais et mise de justice
+tauxez moderez et paiez la et ainsy
+quil appartiendra ils et tous aultres noz
+justiciers et officiers facent souffrent
+et laissent ledit suppliant de notre presente grace
+remission et pardon en la forme et maniere
+que dict est paisiblement plainement et
+perpetuellement jouyr et user sans en ce
+luy faire mectre ou donner ny souffrir
+estre faict mis ou donne pour le temps
+advenir en corps ny es biens quelqz destour=
+bier ou empeschement au contraire ains
+si son corps ou aulcun de sesdits biens non
+confisquez estoient pour ce prins arrestez
+ou empechez les mechtent et facent
+mectre incontinent et sans delay a
+plaine delivrance car ainsy nous
+plaist il donnees en notre ville de"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedig supplicatie
+van cornelis streys ingeboren poirter onser stede van
+bruessel arm scamel man belast met wyf ende vier kinderen
+mesmakere van zynen ambachte inhoudende hoe op sinte
+thomaes dach int jaer xvc negenwintich de suppliant
+geen arch peysende commende ten huyse geheeten de drye
+craeykens staende op twolfs gracht binnen onse voirs.
+stede van bruessel om aldair een bier of twee te
+drincken ende verdronken hebbende omtrent twee
+blancken eens zoe vraeghde hy den weert vanden huyse
+oft hy hem de voirs. twee blancken wel borgen zoude
+daer op de weert antwoirde jae ick gaerne cornelis
+ende wildy noch ghelt hebben tes tuwen besten
+mits welcken de suppliant meende huestelick
+thuyswaerts te gaen want laet was maer de
+weerdinne zeyde dat zy metten supplant nyet te
+vreden was ende en wilde hem nyet laten gaen
+sonder betaelen doen antwoirde de voirs. weert
+peryne weest te vreden hy zal ons betalen alzoe
+hy ander tyt gedaen heeft desen nyetmin dezelve
+peryne nyet cesserende ende zeer leelic tierende
+ende geberende opden suppliant greep met
+fortsen de bonnette van zynen hoofde daer duer
+de suppliant zeere gestoort ende beroert wordende
+heeft met een brootmes de voirs. peryne gegeven
+een steecxken omtrent haer borst dair af zy gecommen
+es van levende lyve ter doot mits welcke
+crancke fortune al eest zoe dat de geinteresseerde
+partie overlange gesoent ende gebetert es nochtans
+de suppliant vreesende rigeur van justicien heeft
+hem al sedert geabsenteert uuyt onsen lande van
+brabant habandonnerende zyn huysvrouwe ende
+kinderen ende levende in vremden maertsen ende"
+"indervuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doen nochlaten geschien
+nu noc in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goede ter contrarien mair indyen zyn lyff oft eenige van zyne
+goeden daeromme gearresteert becommert oft belet waeren dat sy die zetten
+ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommende delivrancie want ons alsoe geliefft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestaedich blyve ende gehouden worde teeuwigen
+dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+andere dingen onsen rechte ende eenenyegelycken anderen dessyns gegeven
+in onse stadt van brussele op ten heyligen goeden vrydach inde maent
+van aprili int jair onsen heere duysent vyffhondert achtentzestich
+van onse rycken van spaengyen cicillien etc. het xiiie ende van napels
+txve opde vouwe stont gescreven byden coninck ende
+geteeckent boote visa recepta
+gecollationeert tegens doriginale
+briefven by my
+vanden houte"
+"ende eene iegelycke van hen besundere zoe hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedoigen den voirs. jan suppliant van deser onsen
+iegewoirdiger gracien quytsceldinge ende remissie ende van allen
+dihouden van dese in vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck ende ee eeuwelyck genyten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecommende tyden
+eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien
+in eenger manieren maer indien zyn lyf oft eenige van
+zynen onverbuerden goeden daerom zyn oft naemaels waeren
+gevangen gearresteert belet oft becommert dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestantich zy ende
+blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen zaken onsen rechte ende
+eenen iegelycken des zyns in allen gegheven in onser stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer onssenheeren
+duysent vyfhondert ende sevenendertich van onsen keyseryke
+dachthienste ende van onsen rycken van castillien ende anderen
+tweentwintichste aldus onder opte plycke stont gescreven
+byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"remis jans morens
+kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen ende toecomenden dat wij
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicacie van jan morens inhoudende
+hoe dat hij suppliant int jaer van veertich met meer anderen goede
+mannen zoe vanden dorpe van oolen als van onser stadt van herentals
+onder dewelcke oyck een was genaempt michiel moeyen dewelcke
+ten huyse van henrycke heyns hebben binnen der voerschreven stadt gaen drincken
+ende alsoe aldair geseten tot by den avont toe soe dat zy altsamen
+wel by drancke zyn geweest soe dat de voirscreven michiel moeyen ende
+de voergenoemden suppliant underlinge questie oft geschil hebben gehadt
+seggende de voirscreven michiel moeyen totten suppliant ende wilde my
+nyet betalen dair op de voerscreven suppliant was responderende wat
+soude ick u betalen ick en ben u nyet schuldich manet den genen
+diet u schuldich es ick en bens u nyet schuldich dit verstaende
+de voirscreven michiel meyen es van synder plaetse dair hy sadt op
+gestaen ende heeft den voirscreven suppliant toegegaen ende tweemael op syn
+lyff gestooten soe dat hy suppliant by nae ter eerden gevallen was
+ende de suppliant hem beduchtende geevelt te wordden byden voirscreven
+michiel van synen lyfve heeft zynen opsteker getogen ende heeft den
+voirscreven michiel moeyen een quetsuere gegeven in zynen buyck soe
+dat hy des anderen daeghs dan nae van levende lyve ter doot gecomen
+es wiens siele god genaden wille ende hoe wel de voirscreven
+michiel voer syn afflivicheyt t voirscreven delict ende mesdaet den
+voergaenden suppliant om goidswille vergeven heeft seggende ende bekennende
+dat syn schult waes geweest begeerende dairomme dat men
+om tselve delict over den voirscreven suppliant tgeen wrake en zoude
+doen willen dat nochtans de voirscreven suppliant belast met vyff
+kinderen ende syn broot met grooten arbeyde winnen moet
+dair hy syn huysb$$e ende kinderen mede opvuedende es heeft
+de partie geinteresseerde vanden voirscreven ongevalle ende mesgrype
+gesoent ende gecontenteert welcken nyet tegenstaende en soude
+nochtans de voirscreven suppliant hem alhier te lande nyet derren
+houden noch onse voirscreven landen derren frequenteren allet tot
+synder eewiger verderffenissen ende destructien ten waere
+dat onse gracie ende genade hem hier op worde geextendeert
+ende verleent alsoe hy suppliant seeght ons daeromme"
+"et ny eust a ceste cause aucun blessie sinon la concubine dudit cure
+qui fust ung peu blessee dune engrafeneure ou visaige et
+apres que ledit huys fut ouvert ledit cure vint dire audit suppliant
+et a ceulx de sa compaignie telles parolles messieurs pour
+dieu mercy et ne fut oncques ledit cure frappe ne aucunement
+touche dudit suppliant ains seullement lui dit icellui suppliant
+ces parolles qui sensuivent cest dommaige que lon ne te
+assomme et ce fait et dit lesdits suppliant et aultres de sa
+compaignie ensemble ledit cure rebeurent illec trestous
+mais le seigneur de faulcuez qui estoit illec appelle au disner
+avec autres de sa compaignie par hayne quil avoit
+conceue alencontre dudit suppliant ensemble aussy le feu
+pere dicelluy suppliant feirent plusieurs plaintifz tant de ce que
+dit est que aussi de certain different que ledit suppliant avoit
+auparavant eu avec sondit feu pere pour ce quil ne lui
+voulloit donner aucuns biens pour son entretenement
+comme tenu y estoit attendu que par commandement
+et ordonnance dicellui son feu pere il sestoit alye par
+mariage avec une jeune damoiselle a present sa femme
+et aussi que ledit suppliant avoit prins ung cheval appartenant
+a sondit feu pere et bailla ledit cheval a son censier
+a condition que sondit pere voulloit ravoir quil le luy
+rendroit pour deulx philippes dor et que apres ce que
+ledit suppliant pour sen aller par dela les mons ou service
+de nous empereur en passant par ledit lieu d ictre
+et cuidant illec boire en une taverne les gens dudit seigneur
+de faulcuez cuidant aussi que ledit suppliant fust illec
+venu pour les voulloir oppresser saillerent sur lui
+et lui prindrent sa javeline et tost aprez icelluy
+prinst ung aultre baston et sen alla bucher sur la
+fenestre de la maison ou estoient lesdits serviteurs
+dudit de faulcuez disant rendez moy ma javeline
+laquelle ilz lui rendirent hors par ladite fenestre
+et ce fait icelluy suppliant sans faire autre chose
+remist ledit baston quil portoit devant leur huys"
+"ont este separez et eschartez arriere lunge de lautre
+et fut ledict estienne enferme en la chambre de
+ladicte taverne et peu apres ledict disoit a sa soeur
+marguerite et a sa femme qui restoient presens
+qui vouloit retourner a sa maison et allant avecq
+icelles et passant devant ledict gerard et godefroit
+de nuyct son frere lors y present le mesme estienne
+crioit iteratinement a haulte voix audit gerard
+et godefroit et leurent de nuyct ses freres avecq ung
+nomme jehan dindal ilz se commencharent de nouveau
+a combattre avecque ledict estienne avec des bastons
+quilz prindrent de la haye saulf que ledit dindal
+avoit une espee a laquelle bataille surment feu
+jehan smale frere dudict estienne qui print
+aussi un baston de la haye pour assister ledict
+estienne son frere et ledit gerard donnet ung
+coult de baston sur la teste diceluy feu jehan
+smale dont il tomboit a terre et mourut
+le lendemain au tresgrand regret diceluy gerard
+a raison de quoi il sest absente depuis se nosant
+retournet en cestuy notre pays craindant la
+rigeur de justice non obstant que sondict frere
+jan de nuyct a faict accorder et paix avecque
+la veuve dudit defunct et des pro...mes ???
+comme ledict suppliant dict , nous apartante icelluy
+suppliant treshumblement requis par la dolorense
+passion de notre sr jesuchrist laquelle il a
+souffert a larbre de la croix le jour du bon vendredi
+quil nous plaise lui accorder grace et pardon
+que causera quil pouldra continuer en bonne
+et obeissance de ladicte mere ste eglise et foy chatolicque
+apostolicque romaine qui aultrement sen doyant
+tousiours obstenter seroit en danger tomber en plus
+grand malheur et sa totale ruyne et desplaisir
+poura cest il que nous les choses a dessusdites
+considerees suppliant inclinans a sadicte
+requete en lui vueillans en ce presemerer
+grace et misericorde a rigeur de la justice avoit
+ou cas sudict quite remis et pardonne quitous en
+remetons et pardonnons de grace speciialle
+par cestes le cas et homicide dessudict avecq"
+"jan de busschere dat hy viel ter eerden ter doot toe
+alleenlick met eenen slage oft steke ende de gesellen vanden
+voirs. jan de busscher waeren oick zeere gequetst ende gebloet #
+ende terstont jan vanden driele die vanden geselscape vanden
+weert was hielp op heffen den voirs. jan de busscher die te
+meesteren ghinck naden welcken de selve jan maer en
+leefde drie weeken ende stierf ende hoewel de voirs.
+suppliant noyt en heeft gegeven ennigen steeck oft slach daer
+de doot naergevolght is nyetmin beduchtende rigeur van
+justicien heeft hem oytsindert geabsenteert vuyt onse lande
+van brabant ende stede van bruessel aldaer hy nyet weder
+en soude dorren keeren hanteren noch con$$eren maer
+is gescapen vuyten selven te moeten blyven soe verre
+onse gracie ende genade hem hier op nyet verleent ende
+gedeylt en wordde alsoe hy seegt ons omme de selve
+zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy de
+saken voirscreven overgemerct den selven gielyse vanden
+gooren suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voer strangheyt van justicien zonderlinge in faveure ende
+contemplatien van onser blyder wedercompst van onsen
+coninckrycken van spangnien in onse lande van brabant ende
+besondere tot onser eerster entree ende incompste in onse
+voirs. stadt van bruessel hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgeschouden ende geremitteert vergeven schelden
+quyt ende remitteren vuyt zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieve tfait ende dootslach boven verclaert
+mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle dair inne hy ter causen van dien met datter
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits
+desen onsen voirs; brieve tot zynder goeder fame name
+ende geruchte in onse voirs. lande ende hertoochdomme"
+"supplianten oyck nyet misdaen en hadden cum vim
+cui repellere licet soo eest nochtans dat den officier
+vanden selve plaetse is gecommen ende heeft den
+supplianten metterdaet gevanghen genomen ende
+binnen de voorschreven vryheyt in banden van ysere
+gestelt hebbende voirts tegens hun soo sij verstaen
+criminele conclusie gecomen gehadt onder
+pretext dat die voorschreven jan de mouraille
+een vande supplianten den voorschreven jacob
+afflijvigen naer den doot steeck oock noch met sijn
+rappier soude hebben geslaghen gehadt achter op
+sijn schouderen metten platte waer aff hij nochtans
+nijet en is gequest ende voirts onder pretext
+dat die voorschreven lambert de mouraille
+tweede suppliant in desen eenen anderen hun op
+geloopen hebbende in sijn oore soude hebben gesteecken
+gehadt ende alsoo mede soude hebben gevochten
+met hunnen voorschreven broeder simon welcke
+simon alsvooren bekennende het feyt ende het
+ongeluck is ewech geloopen geweest welcken
+aengemerckt ende dat sy supplianten hun altyts
+hebben gedraeghen in hun ambacht ende stijle
+van metsen bij een iegelicken van hunne kennisse
+sooby geestelijcke als weerlijcke persoonen gelijck
+jongmans met eeren toestaet te doen sonder
+bij ijemander ter werrelt uijt achterhaele te sijn
+van eenich misus oft het minste delict ende
+dat sy voirts nyet anders en hebben gedaen dan
+ijemant van verstande int gelijcken ras
+gestelt synde en soude vermogen te doen tot
+deffentie van hun lyff ende leven ende
+om parthyen combattanten van malcanderen
+te houden ende in egeen ongemack te vallen
+dat sij oversulcx qualyck ende tonrecht onder
+correctie worden aengesproecken tot straff vanden
+lijve ende in strickten gevanckenisse syn gestelt
+ende dat sij nijetemin geen oorsaecke van"
+"philips allen den genen die dese onse opene
+brieven sullen sien ende hooren
+lesen saluyt doen te weten dat wy
+hebben ontfangen die supplicatie van
+hendrick lunckens sone van huijbrecht
+lunckens concierge vanden stadthuijse
+tot loven inhoudende hoe dat hij
+inden jaere 1642 , hebbende uuyt
+wandelen geweest , ende couten
+by sekere borgers dochtere alwaer
+oock bij occasie is gheweest ghecomen
+sekeren borgers sone bij name guilliam
+de vleeschouwere, metten welcke hij
+eenige worden heeft gecregen, hebbende
+den voors. vleeschouwere naer diversche
+iniurien ende misachtinge hem
+soo verre vergeten dat hy den suppliant
+heeft geaggresseert, ende met
+vuysten geslaegen ende alhoe
+wel den suppliant van intentie was,
+ende syn uuytterste devoir was
+doende om het selve crackeel te passeren
+sonder ongeluck soo ist nochtans dat"
+"kaerle etc. ic doen te wetene allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie
+van symon de witte, arm scamel jonckgeselle scipper knecht
+dienende den scippers byden reysen om loon, poorter onser stadt van
+bruessel inhoudende hoe dat up sinte mertens dach xvc xlix lestleden
+saten ende droncken een gelach biers teppegem aen die brugge
+in onse lande van brabant ten huyse van jan verbeelen, jan
+ghestels metten suppliant synen knecht philips de kempenen$$$
+ende wylen jan remaes alsaer in tgelach de voirs. jan
+ghestels veylde philippen de kempenen$$$ een pleytscip te coope
+ende specificeerde de selve kempenen$$ allet tgene des hy
+metten selver scepe begeerde te hebben te wetene fock
+ende topseyl daertoe deselve jan seyde ic salt u alsoe
+vercoopen ende ten eynde dat ghy seeght dat ic u"
+"officieren dient behoiren sal die welcke daer aff gehouden sal
+zyn ontfanck te maecken rekeninghe bewys ende reliqua te
+doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe
+zy onse drossaert van brabant meyere van loeven amptman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden
+bossche ende alle andere onse ende smaelre heeren ende
+van onsen vassalen rechteren justicieren ende officieren ons
+voirs. lants ende hertochdom van brabant wien dit aengaen
+oft roeren sal moghen hueren stedehouderen ende een yeghelyck
+van hen byzondere zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+ghedooghen den voirn. jan grimo suppliant van deser onser
+gracie remissie ende perdoene ende van alden inhouden van
+desen inder vueghen ende manieren voirscreven rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende
+ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft
+moeynisse ter contrarie in lyve noch in goede in eeniger
+manieren maer indien zyn lyff oft eenighe van zynen voirs.
+onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert oft
+ghearresteert zyn oft naermaels waren die stelt ende
+sedt oft doet stellen ende setten ter stont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste
+ende ghestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben
+wy onsen zeghele hier aen doen hangen behoudeyck
+in anderen zaken ons recht ende eenyeghelyck tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van deynze
+upden goeden vrydach inde maendt van april int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende vyfendertich van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycken van
+spaengene tween cecillien ende anderen txxe aldus
+stont ghescreven opde plycke byden keyser ende
+gheteekent l dublioul visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"honden ende hem vindende op eenen bossch daer een plaetse staet geheeten die
+wolfseycke zoe heeft hij in hem selven gemerct dat te vergeefs was
+hy meer iagen soude zoe is hy mit zynen honden getrocken nae castel$
+om al soe den rechten wech nae huys te comene gelyck hy te voeren altyd
+gewoenlyck was van doene ende passerende duer ende over de heerlicheyt $
+bedervelt oyc gelegen int tvoirs. lant van ludick zoe is die heere van
+bedervelt gecomen aen den suppliant hem vragende wat hy over zyn heerlicheyt
+te comen hadde met zynen honden daerop die suppliant antwoirdende
+quetelyck seyde joncker wy passeren onsen rechten wech nae huys $
+comen van iagen ende die honden zyn al moede zy hebben drye oft vier
+dagen uuytgeweest seggende tot dyen wy en suecken egheen co$$en coninen? noch
+oyck om eenige schade off leet te doene daerop die voirs. heere van bedervelt
+seyde totten suppliant met eenen grammen ende evelen moeden ic en passe op $
+busse oft lange spies nyet daerop die suppliant hem verantwoirdende seide
+joncker die en dragen wij op u nyet oft op yemande anders maer wy gaen
+als iagers toebehoirt daer toe vuegende oyc en hebben wy egheen vier ende
+zyn alsoe van malcanderen gescheyden ende is die voirs. suppliant alsoe voirts
+zynen geselschape gegaen ende passerende over de heyde tot aen die
+rinckbosch aldaer een huys staet daermen bier vercoopt zoe is die voirs.
+suppliant met zijn honden die achtergebleven waeren ende binnen middel
+tijde dat die voirs. suppliant aldaer sat soe is een van zynen besten honden aldaer
+comen geloopen die zeere int hooft gewont was daer af die voirs. suppliant
+nyet alleen droeve maer zeer gram ende gestoort was conjecturerende dat die
+voirs. heere van bedervelt tselve gedaen hadde oft doen doene want deselve
+hont van daer quam geloopen ende mits dyen seide de voirs. suppliant totten ge$
+die by hem waeren dat heeft die heere van bedervelt oft zyn knechten gedaen
+ic gelove hen dierste die ic van hen beyden zien sal ic sals hem oyck zoe
+vele geven wat moegen die arme beesten hen mesdaen hebben ende $
+daernae die dienere vanden voirs. heere van bedervelt geheeten joachim cle$
+wesende binnen onsen stad van leeuwe daerop die suppliant vermoeyde dat hy
+selve zynen hont gequetst hadde is die voirs. suppliant tot hem gecomen
+seggende in effecte dese oft gelycke woirden landtsman hoe compt dat$
+mynen hont soe gequetst hebt daer op die voirs. joachim seyde dat hyt $"
+"ende by alzoe hy oft zyn voirs. goeden ter causen van desen nu oft
+naemaels becommert oft gearresteert waren die terstont ende
+sonder vertreck stellen ende doen stellen tot geheelder ende
+volcomender delivrantie ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestantich zy ende blyve tot eeuwigen daghen hebben wy onsen
+segel hier aen doen hanghen behoudelick ons in anderen dingen
+onsen rechte ende anderen den hueren ghegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van junio int jaer onssheeren duysent
+vyffhondert ende tweendertich van onsen keyserycke tderde
+ende van onsen rycken van castillien napels sisillien ende
+anderen tseventhienste aldus stont ghescreven opde plycke
+byden keyser ende geteekent de wiele visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by mij
+de cock"
+"novellas institutiones ende diversche andere inhoudende hoe
+dat hy suppliant omtrent jaeren geleden tot loven noch
+woenachtich gecommen zynde tot tshertogenbossche voers.
+om zyn vrienden te besuecken, ende hem te vermaken is geraeckt
+soe inder herbergen als opter merct wandelende by eenige
+persoenen daermede hy heeft propoesten ende disputatien
+gehadt vander heyliger scriftueren ende eenige opinien
+contrarie der doctrinen vander heyliger kersten kercken den
+weerdigen sacramente des outaere aengaende gedefendeert
+meer ten eynde van arguatien ende disputatien dan van quaden
+gevuelen dwelck eenige daerby geweest zynde, sulcx
+nyet verstaende maer mits der selver disputatien gecommoveert
+ende vergrampt zynde hebben den suppliant zoe verre gemelt
+ende geaccuseert dat tselve ten lesten is gecommen ter kennissen
+van onsen procureur generael in brabant die welcke hem te dyer
+causen heeft doen dagen by edicte voer u lieden van onsen
+voirs. raide in brabant ten eynde hy hem daeraff soude
+commen purgeren, ende excuseren ende hoe wel die suppliant
+hem kende suyver van alle quade secten ende opinien, ende
+dat hy zyn leefdage lanck anders nyet en heeft gelooft
+dan een goet oprecht kersten mensche schuldich ende gewoenlyck
+is te geloove noch oick de voirs. disputatien vuyt eenich quaet
+gevuelen vanden heyligen kersten geloove gedaen vreesende
+nochtans rigeur van justicie ende besunder vander ordinancien
+by ons gemaeckt opt stuck vander heresye soe en heeft hy
+nyet gecompareert noch dorren compareren te min want
+hy noch jonck was ende hem te verstaen wordde gegeven, dat
+indien hy in handen quame nyet lichtelyck daer vuyt eysende
+hebben konnen geraecken maer geschapen ware geweest jaer
+ende dach gevangen te sitten mits den welcken heeft hy hem
+ysindert geabsenteert ende gehouden buyten lants in diversche
+universiteyten voirts inden rechten studerende waerduere"
+"heeft waeromme zoe eest dat wy dese saecke
+overgemerct den voirs. goris peeters suppliant genegen wesende
+tot zynder voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in desen
+gracie ende ontfermherticheyt gunnen ende prefereren voer
+rigeur ende strangheyt van justicien ende zunderlinge ter
+eeren ende reverentie vander bitter passie die onsheere jhesus
+christus voer ons geleden heeft aenden houte des heyligen cruyces
+op zulcken dach als heden es hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven
+quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinger gracien mitds
+desen onsen brief tfeyt ende manslach boven geruert mitsgader$
+alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daerinne hy ter causen van dyen met diesser aencleeft
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben tegen ons ende justicie
+ende hebben hem als hier af wederom gestelt ende gerestitueert
+stellen ende restitueren tot zynen goede fame ende name
+in onsen lande ende heerlicheyden bezundere in onsen lande
+ende hertoochdom van brabant voirs. mitgaders tot zynen
+onverbeurden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was
+voer de toecompste vanden voirs. manslach imponerende huer
+op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen d$
+geinteresseerde partie indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+die voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te
+beteren oyc civilyck naede gelegentheyt vander s mesdaet ende
+faculteyt van zynen goeden ende oyc te refonderen ende betaelen
+die redelycke costen van justicien indyen hierom eenige
+gedaen ende naegevolgt zyn allet ter taxatien ende arbitraerscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen raede in
+brabant dat voer hen geroepen die gene die behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatien
+ende interinemente van desenn onsen brief nae zynder formen ende
+inhouden ende tot taxatie ende arbitaerscape vanden amende"
+"prouffite / metten anderen penningen van zynen ontfanghe / zy ons.
+drossaet van brabant / amman van bruessele drossaet van
+ons. lande van mechelen voirs. ende allen anderen ons.
+ende der smaelre heeren rechteren justicien ende officieren tegevoordig
+oft toecomende / die dit aengaen oft aenroeren zal moghen
+hueren stedehouderen ende een iegelycken van hem lieden besondere
+zoe hem toebehooren zal / doen laten ende gedooghen den voornoemden
+supplianten van dese onse gracie remissie ende pardoene / zoe ende
+inder manieren als boven rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genieten ende gebruijcken / sonder hen te doen noch te
+laten ghesciden in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moeyenisse ter contrarien / maer huerlieder lyven gevangen
+als voirs. es / mitgaders huere ongeconfisqueerden goeden
+indien die eromme becommert belast oft gearresteert waeren
+dat zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcomen
+delivrancie / want ons alzoe ghelieft / ende ten
+eynde dat dit goet vast ende ghestadich blyve tot eeuwigen
+daghen zoo hebben wij onsen zeghel hier aen doen hangen /
+behoudelijck in anderen zaken onses recht ende een iegelyck
+tzyne in allen // gegeven in onse stede van bruessele
+inde maent van december int jaer onses heeren duysent
+vyfhondert zessentwintich / ende van ons. rycken
+te wetene vanden roomsschen ende germanien etc. tnegenste
+ende van castille etc. telfste / aldus geteekent
+opde vouwe / byden keyser in zynen rade verdere
+visa.
+ghecollacioneert tegens
+doriginale brieven by mij
+decock $$$"
+"committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs.
+onsen cancellier ende luden van onsen raede in brabant dat
+voir hemluden geroupen degene die daeromme behoiren zullen
+geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen wel
+ende dueghdelick totter verificacie ende interinemente van
+desen onsen iegewoirdigen brieve naer huer forme ende
+inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen op te peyne van te
+verbueren deffect des selver ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen van justicie indien datter
+eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren
+sal van welcke civile boete degene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse droessaet
+van brabant scoutet van antwerpen ende alle andere onse
+ende onsen vassalen of smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanich die zyn oft wesen moegen tegenwoerdige ende
+toecommende hueren stedehouderen ende elck van hen zoe
+hem dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remisse inder manieren
+voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laeten genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschien
+in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse ter
+contrarien maer indien zyn lyf of zyn onverbuerde
+goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+waeren dat zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie ende slakingen want ons alzoe gelieft ende ten eynde"
+"civile amende et ce fait et ladite civile amende payee es mains
+de notre receptuer cui il appartiendra lequel sera tenu en faire
+et rendre compte a notre prouffit ilz et tous aultres noz
+justiciers er officiers ensemble les justiciers et officiers de noz
+bass$$$ seigneurs et vassaulx de notre pays de brabant cui ce
+regardera ledit suppliant de notredit grace quitance et remission
+facent et laissent plainemendt et paisiblemendt joyer et user
+sans luy en ce faire ne ce faire et faire ne souffrir estre fait en corps ou
+biens aucun destourbier ou enc$$schement au contraire a$$
+se ledit suppliant ou ses biens a reste cause soyent arrester
+ou detinez les tantost et sans delay mecter et f$$dts omectre
+ou del$$re car ainsi nous plaist il et affin que ce
+soit chose ferme et estable a tousiours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf en toutes aulres choses
+notre droit et a laultruy le sien donne en notre ville
+de bruxelles le darnier jour du mois de novembre
+lan de grace mil cincqcens et trois ainsi escript
+dessoubz sur la plicque par mon seigneur larchiduc
+et signe m husoel
+collonne a loriginal
+par moij"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomenden dat wy
+ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van hansken van yssche woenende
+onder herent by loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant is geleden van
+smaendaeghs ende sincxendagen lesleden metten anderen iongen gesellen des
+dorps van herent die ten selven dage hueren vogel schoten is gewees
+in ende vanden gezelschape der voirs. ionger gesellen van hueren feesten ende
+maeltijde ende alzoe zy vrolyk waren sonder arch oft sonder eenige
+dorperheyt voirts te stellene soe syn daer gecomen tvoirs. gezelscap verstoeren
+wylen willem beke ianssssens of ianssoone met raesen de luyckenere zynen medegselle
+ende gelyck de gesellen vander feesten metten iongen meysens dansten ende
+vrolick waren soe hebben die voirs.willem beke ende raes de luyckenere
+begonst te sweren te vloecken ende onsheeren lyden te verhalen ende groote
+insolentie te makene roepende wye wilt wyewilt vuyttreckende huere
+lange messen in die sleypende lancxs der eerden soe hebben deen van
+hen synen hoet ende dandere syn bonet van hueren hoofde genomen die ter
+eerden geworpen daer nae gehouwen ende gekerft ende andere groot gewalt
+ende leelicheyt bedreven al in vilipend $$ vanden voirs. iongen gesellen der
+voirs. gulden ende huer feesten dwelck eendige vanh voirs. gesellen qualick
+cunnende verdragen zyn vuyten huyse daer sy hueren maeltyt hielden gecomen
+waeraf de suppliant een wocs hebbende in syn handt eenen stock genomen om hem
+daer mede te defenderen ende buyten comende soe heeft hy terstont vanden eenen
+der voirs. malignanten in synen rugge ontfangen eenen houw met eenen
+messe duer synen paltrock ende wambeys tot op syn hemde inder vuegten dat
+indien hy nyet rasch geweken en hadde hy geschapen was duersteken te
+wordene dwelck siende iacop van yssche zyn vader is met zekere andere
+hulpe hen innegeloopen om den selven suppliant te beschuddene en hen te scheydene
+gelyck zy den suppliant oick beschutden maer terstont daer nae soe is daer
+alsulcken invasie ende oploope vuderlinge gebuert alsdat de voirs. raes
+de luyckenere tondergeworpen wesende bleeff ter eerden liggende ende
+worde de voirs. willem beke zoe geslagen ende met voeten t getreden als
+dat hy binnen twee oft drye dagen daer nae daeraff is aflivich gewordden
+diens ziele god genadich zy ende hoewel mits de voirs. groote tumulte
+men nyet sekerlijck geweten en can by wyens toedoene deselve meshandelinge
+ende aflivicheyt des voirs. wylen willems beke gebuert zoude zy oft wye
+hem den principalen dootslach zoude gegeven hebben soe heeft hem nochtans
+gevoirdert francken van amstel nu tertyt meyer van herent den suppliant te
+apprehenderen ende tot herent in vasten gevanckenisse te houdene aldaer hy
+ontrent vyf weken geseten heeft in meyninge wesende hem criminelicken
+te betichtene ende beducht hem de suppliant dat hy als mede strytbarich geweest
+hebbende tot eenige corporelle pugnitie soude mogen gecondempneert
+worden tot synder grooter ongenueghten desolatien ende verdriete ende noch meer"
+"hy secht ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy desen
+aengesien compassie ende melyden hebben metten voirschreven suppliant
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer
+rigueur ende strancheyt van iusticie hebben den selver suppliant inden
+gevalle als boven quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuyt onser sunderlinger gracien by desen den dootslach boven verclaert
+mitsgaders oick alle peine ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem over mits ende vuyt saken van tgene des voirschreven es
+tegen$ onse hoocheyt ende iusticie eenichsins mach hebben ontgaen?
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot syne goede fame ende name in onsen voirschreven lande
+ende hertochdoom van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlyckheden ende tot zyn goeden noch ertyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende silen? onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren iustic....
+officieren ons voirschreven lant$ van brabant hoedanighe die zyn ofte wesen
+mogen satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen daer
+geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en waere $$
+alleenlyck behoude$ nochtans dat hy den voirschreven dootslach $$
+on$ ccivylyck beteren nae die gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende oick dat hy gehouden wordt te betalen die
+redelycke costen van iustitie daeromme gedaen ende naegenoecht $$
+indie datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen landen in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirschreven onsen cancellier ende luyden
+van onsen raede van brabant dat voir hem luyden geroepen die
+ghene die daeromme behoiren geroepen te zyne zy procederen ende
+doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie ende
+interinimentie van desen onsen tegenwoidighen brieve naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interinement de voirschreven
+suppliant sal gehouden zyn in onsen voirschreven lande te versoucken
+binnen eenen halven jaere nae datum van desen op de peine
+van te verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende de voirschreven
+cyviele boete ende costen van iusticie indien datter eenighe geschiet
+syn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van
+welcke civyle boete de ghene van onsen rentmeesters dient aengaet
+gehouden werdt ontfanck te maken rekening bewys ende reliquasie
+doene tot onsen prouffyse metten anderen p$$ van zynen ontfange
+by onsen drossaert van brabant amman van bruessele ende alle
+andere ende onse ende onsen vassalen oft smaelder heeren richteren
+iusticieren ende officieren onss voirschreven lanten van brabant ende van $$
+hoedanige zyn oft wesen mogen tegenwoirdige ende toecommende
+hueren? stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach de voirschreven suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirschreven ruste $ peyselyck doen ende"
+"die voirschreven suppliant zere droeve is vander toecompst vande voirschreven manslach
+ende ongevalle ende dat hy daer af eerlycke reparatie satisfactie ende
+beternisse der partien geinteresseerde gedaen heeft nyetmin --
+beduchten rigeur ende strangheyt van institien heeft hem vluchtich
+gemaect buyten onsen landt van brabant ende hem daer buyten
+gehouden den tyt van twee iaeren aldaer hy nyet wederom en soude
+dorren comen keeren hanteren noch connerseren. maer is gescapen
+daer eenwelyc vuyt te moeten bluiven tot zynder grooter schaden verdriete
+ongenuechten ende geheelder bederffenissen ten zy dat onse gratie ende
+genade hem hier op nyet gedeylt oft verleent en wordde om dewelcke
+genade hem hier op nyet oft verleent en wordde enz zie vorige
+hy ons zoo oitmoedelyk gebeden heeft soe eest dat wy die saken voirschreven
+aengemerct den voirschreven janne de neve suppliant geneyght ... tzynder
+voirschreven beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck vorderen
+ende preser..afkorting gratie ende genade voere strangheyt van insticien / be...
+ter eeren vanden bitteren enden onss liefs heeren ihesu xpi dwelck hy
+opten dach van huden om der menschen wille geleden heeft hebben inden
+gevalle als boven vergeven quutgesconden ende geremitteert vergeven quytschelden
+ende remitteren vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve ... ende dootslach
+boven ververkleert mitgaders alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+inde welcke hy ter cansen voirschschreven? met dat daer aen cleeft tegen ons ende
+institie ... mesbruyct ende gevallen mach weesen hem als van desen
+wederom stellende ende restituerende tot zynen goeden name ende fame
+in allen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen o..erb..rden
+goeden indien hyer ..... heeft in alder manieren als was voiren? die
+toekompst vanden fayte ende dootslach voirschr imponerende hier op
+silentie ende een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant afgekort?
+ende allen anderen onsen rechteren iusticie officieren ende dienaren
+wie zy zyn satisfactie ende ...... ierst ende alvoren gedaen
+der partien geinteresseerdt indien die noch nyet gedaen en zy ...
+alleenlic / behoudelyck ende mits dien oic dat die voirschreven suppliant
+tvoischreven stuck tegen ons .... beteren sal nae gelegentheyt vander
+saken ende faculteyt van zynen goeden mit oic? dat die selve
+suppliant sculdich sal zyn te refonderen ende betalen die costen van
+iusticien hier om gedaen ende te doene. allet ter ordinantien ende taxatien
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe comitteren mits desen
+ontbinden daer om ende bevelen de voirschreven cancellier ende luden
+van onsen voirschreven rade in brabant dat voir henluden geroepen
+die ghene die daer tot behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelyk ter verificatien ende interinemente van
+interinement = officiele bekrachtiging, ratificatie
+desen onsen brieve nae forme ende teneure ende dat
+vorm en inhoud
+gedaen zy onse drossate van brabant meg. van loeven amptman"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu zynde ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie
+van aernt de hane cuypere woenende binnen onser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat hy suppliant op sinte marc$
+dach inden jaere van xxxiii is gegaen met zekeren geselcape
+te wetenen jacoppe faes willemen de dryvere wageman janne
+opten hoff den ouden ende daneelen montcaert des voirs.
+jacops zwagere in eenen hoff gestaen by sinte michiels
+cloostere om aldaer te clossene oft anderssins metten cloot
+te spelene ende aldaer ghespeelt hebbende hadden zy drye
+oft vier potten wyns te voeren gewonnen ende zyn daernae
+tsamen gecomen tot inde camerstrate inde herberge
+geheten den salm daer zy die winninghe verdroncken hebben
+ende noch eenen oft twee potten boven deselve winninge meer
+verdroncken hebbende hebben zy underlinge daeromme gespeelt
+ende alsoe spelende tot opden avont toe tusschen zess ende
+zeven uren soe is ghebuert dat de voirs. suppliant ende noch
+eenighe vanden gelaechs genooten hen hebbende quyt ende
+vry gespeelt ende is ten lesten alsoe tselve spel gecomen
+tusschen den voirs. janne opten hoff ende den voirs. jacoppe
+faes die alsoe tegen malcanderen om tghene des daer quytt
+quaet quam spelende heeft de suppliant staende aender tafelen
+tspel gade geslagen tellende die screnen die elck winnere
+aen zyn zyde vuyt dede oft vuyt doen moeste dwelcke ziende
+de voirs. jacop zeyde totten suppliant zeere hoochmoedelyck
+dese oft gelycke iniurieuse ende affdragende woirden ghy
+lecker ghy rabbant wat hebdy u ons speels te moeyen
+zwyght ghy ghy en hebt een cruyce nyet in uwe borse
+ende ghy wilt nochtans overal den haen maken de voirs.
+suppliant merckende dat de voirs. jacop verstoort ende
+gram werde antwoirde hem quettelycke woirden
+seggende jacop en willes doch nyet qualyck nemen ick
+en telle tspel nyet u te leede maer tot elcx profyte
+hadde ick oyck geweten dat u nyet lief en hadde
+geweest ick zoudt gelaten hebben daeromme bidde ick u
+om goidswille weest doch te vreden ende is alsoe
+tselve gekyff duer tusschen spreken vanden voergenoempte
+goede mannen ende ommesitters ter neder geleeght ende"
+"remissie van dootslage
+voere gielis vanden vivere
+philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck hertoge
+van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karenten
+van cram van limborch van luxemborch ende van gelre grave
+van vlaenderen van habspurg van thirol van artois firette
+van kieburgh van artois van bourgoingnen palsgrave ende palatyn
+van henegauwe lantgrave van elzaten marcgreve van burgau ende des heylichs rycs van hollant van zeelant van namen ende
+van zutphen mercgreve des heylichs roemschen rycs ende
+fiert van kyeborch van namen ende van zutphen grave heere van
+van henegauw lantgrave in elsaten van upter windischenmarg
+vrieslant upter windischenmarg
+van portenauw van salins ende van mechelen
+doen te wetene allen luyden jegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gillis vanden vyvere goessins zoone
+ledertauwer poirter ende inwonende van onser stede
+van ghend inhoudende hoe inde vrye antweerpssche
+maerct naer sincxen lestleden die voirs. suppliant aldair
+gecommen zynde met vele andere inwonende van onser
+voirs. stede van ghend ende onder dandere met
+drion vander varent pieter de pottere lodewyc
+sapont arnt sanders jacop de pottere wylen joos
+vanden gavere pieter braem ende willem donderdaige
+zu ghingen alle te samen logieren in huere
+gewoenlycke herberge ende bleven dien avont
+etende met hueren weert ende tsamen aldus
+gheten hebbende siende dat noch gheenen tyt en was"
+"hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch
+oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele
+gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen
+is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser
+stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen
+wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders
+ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat
+byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers
+nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy
+tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die
+zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van
+consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen
+gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen
+zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs
+heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende
+compassie met hen hebbende ende aensiende die
+onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen
+waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt
+feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven
+wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den
+righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl
+tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem
+daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker
+formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy
+de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen
+wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende
+zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren
+die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben
+inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven
+scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger
+gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders
+alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy
+ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie
+soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben
+hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen
+wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot
+zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde
+toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op
+onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende
+dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger
+partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy
+ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers.
+suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse
+doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen
+heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant
+mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme
+den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade
+in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente
+ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme
+ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse
+ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende
+voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van
+brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen
+ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger
+gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger
+manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn.
+goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet
+oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende
+ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser
+onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende
+den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int
+jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen
+rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderende
+metten oroginale by mij
+handtekening"
+"copie van remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc. et charles
+par la mesme grace archiducz daustrice prince despaigne des
+deux cecilles de iherusalem ducz de bourgoingne de lothier de brabant
+de stier de carenten de crain de lembourg de luxembourg et de
+gheldres contes de flandres de habsbourg de thirol de
+fierette de freburg dartois de bourgoingne palatins de haynnau
+de hollande de zeellande de namur et de zuytphen, marquis du saint"
+"karel $$ doen te weten eenen iegelicken tegewoirdich ende
+toecomende dat van ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van willem brieders jonck geselle oude omtrent 21 jaeren
+ongehouwe woenen binnen onse stadt van leeuwe ende
+scuttere aldaer vanden voetboghe inhouden hoe dat
+de voirs. gulde huen vogel geschoten hadden nader onder
+gewoenten voer theilicht sacrament dach lestleden ende dat
+mits dien der selven gulden competeerde alleenlick openbaer
+feeste voer huer camer te houden met seclusen van alleen
+anden gulden inder voirs. onse stadt wesen tot sacraments
+dach voirs. incluys gemerct dat die andere gulden elck
+op huer tyden als zij hueren voghel schieten gelycke
+preeminentie van feesten hebben met seclusien vanden
+anderen gulden ende het zoe zy dit nyemanden vanden"
+"albert ende isabel clara eugenia
+infante van spaingnien etc., doen te wetene
+allen jegenwoordighe ende toecomende, dat wij ontfanghen
+hebben de oytmoedighe supplicatie van gabriel van boven
+alias $competter anthonis zoene, oudt ontrent de zeventhien jaeren,
+arm schippersgast deser onser stadt van bruessele, inhoudende
+hoe dat ontrent vijff maenden alsdoen gheleden, den remonstrant
+commende uuijt zeker herberghe opde vaert gheleghen ende naer
+huijs ghaende heeft aldaer fortuitelijck gerencontreert sekere
+jonckmans van zijnder kennisse, daer onder andere een was genoempt
+jooris den dansser, welcke jonckmans hadden recht te voorens
+geresolveert onder malckanderen eenighen vissch te haelen uuijt
+de schuijt toebehoorende nicolaes cornelis, schipper van zirickzee,
+welcke resolutie verstaen hebbende sekeren jonghen daer ontrent
+zijnde, heeft t’selve gerapporteert aenden voorschreven nicolaes
+cornelis, die bij drancke wesende, alsoe die voorschreven jonckmans
+hunne entreprise meijnden t’executeren, den remonstrant nieuwers
+affwetende met eenen haeck heeft geagresseert ende
+gequetst inden rugge, meijnende te wesen een vande ghene
+die hem van zijnen vissche wilde berooven, ende alsoo de suppliant
+de quetsure was voelende, heeft den voorschreven cornelis
+gevraecht bij dese woorden in substantie, sijn wij nijet vrij
+op sheeren straete, ick sal u dat moghen wel wijs maecken
+met rechte, dat ghij mij gequetst hebt in mijnen rugghe,
+ondertusschen alsoo die voorschreven suppliant metten selven
+cornelis voordere woerden was crijghende heeft die voornoempde
+cornelis eene wonde ontfanghen van een der voorschreven
+compaingnie, met naeme jooris den danser voorsijt, die oock
+met assistentie van zijne medegesellen uuijt spijt, soomen
+vorstaet, eenighen drij oft vier visschen uuijt de voors.
+schuijt heeft genomen ende die ghedraegen in zekere herberge,
+alwaer die voorschreven jonckmans den remonstrant hebben medegeleijt
+om een voorschreven visch te helpen op eten, sonder dat hij eenich
+ander quaet heeft ghedaen, dan alleenelijck dat hij hem inde
+voorschreven compaingnie daer t’gene voorschreven is geschiedt
+heeft gevonden, als blijckt bij drije consonante attestatien
+daer aff zijnde, allen i welck hoe wel den suppliant
+eenichssints behoorde t’excuseren, des te neer naerdemael
+hij wel int infligeren vande woirde aenden voors."
+"charle $$$ scavoir faisons a tous presents et avenir nous avons receu
+lhumble supplication de michiel michart demourant a brye en notre
+conte de namur contenant comment en lan xvc et xlvii il suppliant estoit
+alle a la cense et lieu nomme malgre pres labbaye de vyllers notre
+terroir de brabant pour illecq ayder conclure le mariaige de sa
+belle mere qui marier se debvroit at apres avoir faict bonne
+chiere avecq les amis y assamblez pour ceste cause, ainsy que
+le soir approcha, demanda franchois gille demourant aussy audit
+brye cousin et beaufrere dudit remonstrant, sil suppliant vouloit
+avecq luy retourner vers leurs maisons, sur quoy il respondit
+que ouy, et vuydant hors la maison pour partir ayant sa
+rappiere en sa main estant en la gayne dist ces parolles en
+substance, allons floux allons, par maniere de joye et sans avoir
+aucune noise contre personne frappa en jeu ledit franchois sur
+ses espaulles avecq ladite rappiere estant en sa gayne comme dit
+est, ce faict au mesme instant y survint quelcun lequel il
+suppliant ne congnoit, et luy dit, a telles aulmosnes ny a poinct
+grand presse, et il suppliant considerant que la chose ne luy
+touschoit de riens, mesmes que ce se faisoit en joyeusete, luy
+dit que vous en compete il, ce nest que par maniere de recreation
+entre moy et mon cousin avecq semblables parolles, at peu apres
+ainsy quil suppliant et ledit franchois son cousin vuydoient ladite
+maison trouverent ledit quidam avec ung autre ayants chacun
+un long baston et attendoient a l’huys de ladite maison ledit
+suppliantt et franchois pour les assaillir, et alors ledit franchois
+pour eviter question print ledit suppliant par le bras senestre,
+disant ausdites deux personnes, ne faites point de mal a mon
+cousin denotant le suppliant je le garderay bien quil ne vous
+fera riens at ainsy quil suppliant voyant lesdites deux personnes
+qui le aguettoient pour loultraiger, avoit desgaingne sadite
+rappiere la tenant avecq la guinche en terre ledit franchois tira
+ledit suppliant arriere, pour le preserver quil ne fust oultraige desdites
+deux personnes, et en se tirant arriere, ledit suppliant pour se
+desfendre sesforchea de se desfaire dudit franchois qui le tenoit
+et se tournant, par cas fortuyt et malheur sans le scavoir,
+attendit ledit franchois son cousin avecq la poincte de ladite rappiere
+en sa jambe dextre au genoul, et luy donna playe ouverte, de"
+"copie dun eremission de lanchin
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tous iours
+auguste, roy de germanie de hongarie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustrice prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc
+ducz de bourgoigne de lothier de brabant de stier nakijken $$$ de karente
+de carinole sic de lembourg de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres de laatste tweede woorden boven de lijn$$ habsbourg de tyrol dartois de bourgoigne palatin
+de haynnau lantgraves delsate princes de zwarie sic: zwaben
+marquis de burgauw et du saint empire de hollande
+de zeellande de ferrette de kyebourg de namur et de
+zuytphen contes seignural de frise des marches
+desclavonie de portenauw de salins et de malines
+savoir faisons a tous presentes et avenir nous avons
+receu lumble supplication de guillaume van eechault
+natif de geluwe en flandres eagre$$$ de trente
+ans ou environ tysserand de toille a pr$$$ prisonnier
+en notre ville danvers contenant comment environ de
+deurx ans passe que icelles suppliant partist de ce
+quartier pour faire voiage a saint jaques de
+compostole et au retour dicellui desrober p$$ pourete
+en une bourgade aupres de bourghes en espaigne
+led rap dune paire de chausses et en une autre
+bourgade autres deux paires de vreses chausses
+item depuis son retur dudite voyage lui venu en
+flandres se transporta en ung villaige nomme rouselae$$
+auquel lieu en la maison dun marchant de lin
+il print et emporta la somme de sept florins cincq
+patars item de bruges a lostel dun chausseteur
+nomme demourant en la rue que est nommee
+de steenstrate autres huis florins de livres de groz
+monnaie de flandres, item le jour de saint estrem$$
+deur$$ passe es sestes de noel ledit suppliant se trouva
+de nuyt et hors heure en la maison de philipe vande
+berge general de noz monnaie ou il print et desroba"
+"kaerle doen te wetene allen ende eenen yegelicken tegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicacie"
+"kaerle etc. ic doen te wetene allen lieden iegenwoirdich ende
+toecommende dat wij ontfaen hebben de oitmoedige suppliatie van
+peter van cockelberghe, inhoudende hoe dat wouter van cockelnberghe
+broeder van den suppliant hier voortijts in alle duecht ende eerbaerheyt
+gevrijt ende gevolcht heeft eene eerbare jonge dochter aldoe
+oudt zeventhien jaren oft daeromtrent, wonende tot hombeke
+genaempt peternelle van wuluwe, alsnu huysvrouwe vanden
+voirschreven wouter, vader noch moeder hebbende zulcx dat zij malcanderen
+lief hadden, zoe dat om malcanderen te trouwen ende de voirschreven
+wouter verstaen hebbende dat de vrienden vander selve peternelle
+genegen waren haer te geven eenen anderen man, heeft tselve
+haer te kennen gegeven haer vragende of tselve wel haer
+meyninge was, waerop zij seyde dat neen ende dat zij dien
+nimmermeer nemen en soude ende mits dien ende diergelijcke
+woorden die zij onderlinghe hadden de voirschreven wouter bemerckende
+dat de voirschreven peternelle goede jonst tot hem drouch heeft"
+"hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene
+in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren
+deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen
+den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns
+gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november
+int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen
+kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen
+txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen
+rade ende geteekent boudewyns visa receptica
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originelen brieven by my"
+"moesten hem laeten gaen bynnen middelen tijde ziende de selve suppliant dat hem scoonspreken niet helpen en mochte meenendehemlieden tontvlieden nam een corte pycke die hy voer de
+doere hadde laten staen ende liep dair mede omtrent eenenboechscuete weechs maer de voirs. luuc ended jan vander muelne
+vervolgden hem in sulcker wys dat hy hem moesten ommekeeren
+ende te weer stellen oft anders hij hadde in groeter vreesen
+geweest van synen lyve ende siende de voern. willemvan halteren wesende vanden geselscepe des voirs. suppliant
+tvoirs. gevecht ende dat de voirs. luuc nys ende jan vanden
+muelne henlieden met alder macht vervoirderden den voirs.
+suppliant te crencken liep daerweert met eenen stalenen boge
+die hy in zynen hande hadde ende daer mede bescieer$$$
+vele slagen die de selve vanden muelne ende luuc slougen
+naerden voirs. suppliant de welcke suppliant hem oic bedeckende
+onder den selve boge siende dat hy in soe grooter sorgen
+ende vreesen was stac den voirs. jan vanden muelne met
+syn pycke een steke in sijn borst van welcke steke
+de selve jan ter eerden viel ende zydert soe daer af als oic
+van quaden hummueren dair hij mede vervolt was es gevaeren
+van levende lyve ter doot ende hoe wel de voern. suppliant
+den selven dootslach gesoent ende partyen duechdelic daer af
+gebetert heeft oic mede dat hem tvoirs. stuck mat alle
+zijn herte leet is. nietemin duchtende ende ontsiende stranghyt
+van justicien hij en soude niet durven commen noch commerceren
+in onsen landen ende heerlicheyd maer is gescepen daer vuyt
+te moeten bliven ende te gaen leven in andere vremden lande in
+grooter armoede ende ketnichede$$$ wordde hem onse gracie ende
+genade hier up niet verleent alsoe hy soght ons zeere
+oitmoedelic dair omme biddende soe eest dat wij de saken
+voerscreven overgemerct hebben den voern. pieter van muyse
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade verleenen ende
+prefereren voer strengheyt van justicien sonderlinge
+ter eeren ende weerdicheid vanden heyligen passie die onse
+heere god voer ons allen geleden heeft op sulcken dach als
+huyden inden gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremiteert vergheven scelden quyte ende remiteren
+vuyt inser zunderlinger gracie by desen onsen brieve tfait
+ende dootslach boven verclaert mitgaders alle boeten broecken
+ende peynen corporel criminel ende civil dair inne hy ter cause"
+"ende hen gestelt in scerpe gevanckenisse totter anderstadt
+buyten lyere / meynende den selven supplianten met justicien ter doot
+te bringhen ten zy dat onse genade ende gracie hen hier
+op gedeylt worde / ons omme de zelve oitmoedelycke biddende
+waeromme zoe eest dat wy die zaecken voirs. ons gemerct den
+voornoemde joos de smet geheeten casirs ende gillis van muelders alias
+mulderman supplianten gheneghen wesende tot huerlieder bede
+ende supplicacie ende wittinge hen in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voir righuere ende strangheyt van justicien hebben
+hen inden ghevalle als boven vergheven quyt gescolden ende
+geremitteert / vergheven scelden quyte ende remitteren vuyt
+onse zonderlinge gracie by desen tfait ende manslacht boven
+geremiteert / mitgaders alle peyne ende boete corporelle ende criminelle
+daer inne zy ter cause van desen met diesser aencleeft jegens
+ons ende justicie mesdaen mesbruijct ende verbuert mogen
+hebben / hen als hier aff wederstellende ende restituerende tot
+huere goede fame ende naeme in ons. voirs. lande ende
+hertochdom van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitgaders tot hueren ongeconfisqueerden goeden indien zy eenighe
+hebben gelyckerwys als zy waeren voir de toecomste vanden
+dootslach voors. / imponerende hier op een eeuwich zwyghen
+ende silencie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren onsses voirs. lants
+van brabant hoedanich die zyn oft wesen moghen / satisfactie
+ende beteringe eerst ende almoosen gedaen byden vorenoemde suppliante
+partie geinteresseert indien die nyet gedaen en es op datter eenige
+toe staet / civilyck alleen lyck / behoudelyck nochtans
+dat de voirs. supplianten gehouden zullen zyn tvoirs. feyt ende
+dootslach tegen ons civilicken te beteren nae die gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van hueren goeden ende oyck
+te betalen es redelycke costen van justicien op datter eenighe
+gedaen ende naegevolght zyn / ter taxatie ende ordonnantie
+van onsen heren ende getrouwen die cancelliere ende luyden
+van onsen rade in brabant / die wy daer totter countseil ontbieden
+daeromme ende bevelen den zelven van ons. rade in brabant dat
+voor hen lieden geroepen die ghene die behoiren geroepen
+te zyne / zy procederen wel ende duechdelycke ter verifficacie
+ende interinemente van desen brieven nae huere vormen ende inhouden
+ende dat gedaen ende de voirs. civile boete getauxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden gehenen van ons.
+ontfanghers oft anderen ons. officieren diet aengaen zal
+moghen / die welcke gehouden wert daeraf ontfanck
+te makene rekeningen bewys ende reliqua te doene tot ons."
+"kaerle etc doen te weeten allen tegenwoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicacie avn anthoen de kepperre woenende onder
+rotsselaer inhoudende hoe dat alsoe hy suppliant opten viii'en dach der
+maent van octobri anno l met synder huysvrouwe gegaen tot wackerzele
+op thoff van peeter vanden broecke die doenter tyt aldaer kermesse was
+houdende ende aldaer metten selven peeter ende anderen goede vrienden groote chiere gemaeckt
+hadden omtrent den avondt is hy suppliant met synder huysvrouwe van daer
+gescheyden gaende tselven nae hen huys ende woeninge ende nemende den naesten
+wech naerden moelen van rotsselaer es hen aldaer tegemoete gecomen een
+genaempt vranch de wyngaerde neve des supliants seggende totten suppliant oom ghy
+moet eens met my gaen drincken tot myns vaders huys dwelck de
+supliant weygerde tot doen seggende nee wy en begheren teten oft te drincken
+waerop de voirs. vranck anderwerfven seyde oom ghy moet mede gaen
+ende aen myn vader mynen peys maken die ghysteren avont op mij zeer vergrampt
+was treckende ende leydende den suppliant huysvrouwe wederomme totten
+huyse syns vader geheeten anthoen de wyngaerde ende heeft voirts
+die voirsc. vranck den suppliant geleydt tot inde camer daer zy droncken
+dwelck geschiedende is die huysvrouwe vanden suppliant buyten opte messie messinc
+gebleven sprekende metten voirs. anthoen de wyngaerden en de suppliant
+bemerckende dat zijn huysvrouwe hem nyet volghde is hy secretelyc
+die achter doer vanden huyse vuytgegaen om voirs nae huys te
+gaene ende gegaen synde een luttel weerts vanden voirs huyse heeft
+dickwels omme gesien ende syn huysvrouwe verwacht scuylende onder dack
+ende schuyfelende metter hant naede selve die hem nyet en volghde
+noch en conse gevolgen by dyen zy byden voirs. anthoen de wyngaerden
+des supliants zwager fortselinge gehouden worde alsoe dat hy supliant
+is wederomme totten huyse syns zwagers gekeert alwaer hy
+inde voirs. camer vandt sittende den voirs. wyngaerde hebben ende
+houdende aldaer by hem de huysvrouwe vanden suppliant dwelck dieselve
+aensiende seyde tot synder huysvrouwe berbele suldy gaen oft nyet
+waerop die voirs. wyngaerde antwoordende seggen seyde goidts
+heyligen nu en sal sy nyet gaen tastende naeden suppliant al oft hy
+hem hadde willen $$ soe dat daer dyen ende veele te
+meer dat sommige persoon geseeght ende fame gemaect hadde
+dat sy met malcanderen carnale conversatie gehadt hebben
+dwelck hy supliant nyet en gelooft heeft hy supliant geturbeert
+synen vuytgetogen brootmes ende daermede gesteken naerden
+voirs. anthoen de wyngaerden syn zwager ende hem een steeck
+gegeven omtrent syn scouwer daer aff die selve corts daer nae is
+afflivich gewordden dwelck den supliant vuyt gronde syns
+herten leet is hebbende daeraff den partyen soeninge ende satisfactie
+gedaen oyck den drossaert van rotselaer vuyt synder ham$ gerocht?
+met xxx 30 karolus gulden daeren boven de meyer van herent daer vanden
+tvoirs. feyt gebeurt is oyck eenige goeden als geconnfisqueert"
+"verswigen den suppliant egheen preiudicie oft achterdeel
+en drage ende soe verre des noet zy hebben hem
+dat vergeven ende vuyt onser zunderlinger gracien dair
+af gereleveert by desen want ons alsoe gelieft
+gegeven in onser stadt van bruessele vierthien dagen
+in meye int jair onss heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van den anderen castillien van
+leon etc tvyfste. aldus stondt onder gescreven
+byden coninck tuwer relatien ende gheteekent
+h de hane
+gecollacioneert ende bevonden accorderend
+metten originale by my"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"suppliant oprechte als voere seggende dese oft gelycke
+woirden by theylich bloet isser yemandt die hem meer
+ruert oft qualick spreect ic sal hem eenen opstekere
+in zyn vleesch drucken ende desen nochtans al
+nyetegenstaende naedien tvoirs. geselscap als voere
+een wyle tyts weder neder geseten was zoe zyn de
+voirs. cornelis ende sebastiaen wederom ende van nyeuws
+ombescheydelyck strytbarich geworden vechtende smytende
+ende worpende in zulcker vuegen dat sy die tafele
+voer de derde reyse averrecht stieten tegen de schenen
+ende opte voeten des suppliants byden welcken zy hen
+uuyter maten zeer deden ter causen vanden welcken
+hy vergrampt ende anderssins bydrancke zynde
+heeft aenveerdt eenen opstekere ende dairmede
+den voirs. cornelise eenen steeck gegeven daeraff
+hy binnen vyff oft zesse uren daerna mits dien daer
+egeen cyrurgyn en was te crygene om dbloet te
+stulpene is afflevich gewoirden ende hoe wel tvoirs.
+feyt geschiet zynde zonder voergaende quaet
+propoest uuyt gramscapen ende uuyt hitten van bloede
+den suppliant uuyt grondt zyne herten leet is ende
+dat de voirs. cornelis was een jonck eenloopich
+geselle ende soe de suppliant verstaet van quaden
+regimente gelyck hy oick de naeste vrienden ende
+magen van hem heeft volcomen satisfactie gedaen
+gehadt zoe en soude hy suppliant nochtans beduchtende
+rigeur ende strancheyt van justicien hem nyet
+zekerlyck onder ons ende binnen onsen landen
+ende heerlicheden dorren houden ende verkeeren maer
+daer buyten moeten blyven ende gaen dolen in vreempden
+contreyen in grooter miserien ende armoeden tot"
+"allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot
+zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren gelyck als hy was voirden
+voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen
+ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants
+van brabant hoedanige die zyn oft wesen moghen satisfactie
+nochtans yerts ende alvoeren gedaen der partien geinteresseert
+zoe verre die niet gedaen en ware civilick alleenlick
+behoudelick nochtans dat hy gehouden wert den voirs.
+dootslach iegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende voits
+te betalen die redelycken costen van justicie indien
+datter eenige gedaen ende naegevolght zyn ter taxatie
+ende arbitraigen van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die
+wy dair toe committeren ontbieden hieromme ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende luden van onsen rade
+in brabant dat voer hen geroupen de gene die
+dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelick totter
+verificatie ende interinemente van desen ende
+dat gedaen ende de voirs. civile boete getaxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden genen
+van onsen rentmeesteren oft officieren dient angaet
+die welcke gehouden sal zyn dairof ontfanck te
+maken rekening bewys ende reliqua te doen tot onsen
+prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant meyere van loevenen
+ende van thienen ende alle andere onsen ende
+onser vasallen oft smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant ende
+van overmaze hoedanich die zyn oft wesen moghen"
+"abolitie joes thomaessoone
+kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien
+oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen die supplicatie
+van joes thomaessoone arm scamel huysman belast met huysvrouwe
+ende vyf levende kynderen inhoudende hoe dat hy suppliant zekere
+jaeren geleden geweest zynde onder schouthet van geffene
+is by onsen procureur general in brabant te rechte geport ende
+criminelyck beticht ter saken van dat een geheeten aert van
+lybergen lutheriaen relaps gebannen synde op zyn
+lyf uuyt allen onsen landen onsen raide van brabant subiect
+wesende hem soude tot geffene voirs. gehouden ende aldaer
+verkeert hebben ten wel wetende ende aensiene des suppliants
+die daer mede soude geconverseert hebben sonder den selven
+te hebben geapprehendeert oft aengetast mits welcken
+hy suppliant soude gedelinqueert hebben tegen tplaccaet
+gepubliceert op dextirpatie vander heresie lutheriane
+ende hoe wel de suppliant aen tgene des voirs. is
+egheenssins en heeft gemeyndt te mesdoene gemerct
+tvoirs. placcaet to geffene voirs. noyt en is gepubliceert
+geweest hoe wel men aldaer alle andere edicten ende
+placcaten gewoenlyck is te publicerene zoe wanneer men
+die aldaer heeft moeten observeren ende onderhouden
+soe oick die voirs. aert van lyberghen tot geffene voirs.
+wel twee oft meer jaeren hadde geconverseert ende
+verkeert eer die suppliant tot geffene onder schoutet geworden
+is meynende alzoe de suppliant dat hy hadde remis
+gelyck daer af was gemeyn fame voix ende gesach dwelck
+den suppliant soe veel meer geinduceert heeft te geloovene
+gemerct die heere van geffene den selven nyet en heeft
+geapprehendeert noch ingsgelyck onse scouthet vanden
+bossche die nochtans nyet en ignoreerden dat de voirs.
+aert aldaer verkeerende was ende hy suppliant maer onder
+schoutet en was ende sonder assisten$$$ den selven aert
+nyet en soude hebben kunnen geapprehenderen desen
+nochtans nyet tegenstaende ende oick datmen den suppliant
+nyet en soude kunnen geimponeren dat hy selve
+vander voirs. secte oyt soude besmet oft suspect
+geweest zyn soe beducht hy hem nochtans dat"
+"philips etc. doen te wetene dat wy hebben
+ontfanghen die oytmoedighe supplicatie van floris
+de vroij ingesetenen van
+bierbecke dat inhoudende hoe
+dat den meijer onser stadt loven
+hem opden tweeden sinxtdach lestleden binnen
+de selve stadt heeft doen apprehenderen ende gevanc
+kelijck is houdende over ende ter cause vanden dootslach
+den welcken opden vijffden meerdt xvic sessenvijftich
+gheweest sijnde grootvasten avondt dach ende
+alsoo van over die vijfthien maenden tot perck bijde
+voors. stadt loven soude sijn geschiet inden persoon
+van wijlen henrij del tour metten welcken ende meer
+ander geselschap den supliant aldaer inde herberghe
+genaempt het molenijser opgehouden bij cornelis
+goudaerts hadde gedroncken namentlijcken onder andere
+met andries louwet ende philips de becker sonder
+eenige het minste cracqueel te hebben gehadt dan
+staende op het afscheijden heeft wijlen den voors. henrij
+del tour hebbende eene pinte oft snelle vol biers in
+sijne handt vastgehouden den voors. philips de becker
+tegen hem seggende ghij moet die pint biers uuyt
+drincken ende naerdijen den selven de becker daer op
+heeft geantwordt dat hij genoech gedroncken hadde om
+naer huijs te gaen ende verclaerde dat hij nijet meer
+en begeerde te drincken heeft den voors. del tour
+hem tegen sijnen wille alnoch de voors. pinte willen
+doen uuytdrincken waer over den voors. de becker
+gram wordende tegen hem segge seghde in substantie
+liever als dat ick die pinte biers uuyt soude drincken
+ick staeck u liever met mijn messe om verre
+sijnde alsoo in cracqueel gheraeckt tot daer toe
+dat wijlen den voors. hendrick del tour heeft
+uuyt getrocken sijn brootmesse ende daer mede in
+furieuselijcken midts het vertreck vanden voors. de
+becker vanden was voors. andries louwet ende"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zeynde ende
+naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van henrick vanden poele ingesetenen onser
+stadt van antwerpen scippere ende gesworen visschere
+aldaer belast met huysvrouwe ende kinderen inhoudende
+hoe dat hy suppliant op den xiie dach van meye lestleden
+gecomen es geweest met zynen scepken zoe hy
+gewoenlyck was van doene om den soberen cost van syn
+huysvrouwe ende kinderen te winnene opte sluys by
+dordrecht in hollandt vindenen aldair adriaen cornelissoon
+metten welcken hy is gegaen opten oistendam ten huyse
+van janne aertssoone om met hem zoe hy te meer
+stonden gedaen hadde te comenscapene van vissche ende
+aldair een wyle geweest zynde met anderen goeden
+geselscape soe is insgelycx aldaer gecommen sebastiaen
+cornelissoone bruederre des voirs. adriaens die welcke
+underlinge twistich zyn geworden ter saken vander
+successien wylen huere vaders ende om deswille
+de suppliant dese twee gebruederen gherne zoude veraccordeert
+hebben hen biddendende in effecte dat want zy"
+"ende genaede misericorde voer rigeur ende stranheyt van rechte
+den selven jan oeyen suppliant hebben inden gevalle als
+boven geremitteert vergheven ende quytgeschonden remitteren
+vergheven ende quytschelden uuyt sunderlinger gracie by dese
+onsen brieve tfayt ende manslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne boete ende amende corporelle ende criminelle inde
+welcke hy ter causen voirs. met des daer aen cleest tegen ons
+ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als
+van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goeden naeme
+fame ende geruchte in onsen landen ende heerlycheyden en besundere
+in onsen voirs. lande van brabant ende tot zynen onverbuerten
+goeden indien hy eenighe heeft in alder manieren als hy was
+voer de toecompste vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen oft der
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren wye die zyn
+satisfactie ierst ende voer al doende der partien geinteresseerde
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+zal syn tvoirs. feyt ons civilyck te beteren naer gelegentheyt
+vander saeken ende faculteyt van zynen persoone en goede met
+oyck te betaelen de costen van justicie hieromme gedaen ende te
+doene allet ter taxacien ende moderacien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe hebben gecommitteert ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen de ghene die daerom sullen behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen brieven ende ter taxacien ende moderacien
+vander voirs. amende civile ende costen van justicien naer huere
+forme ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versueckene binnen eenen
+jaere naer daten van desen op de pene van te verbuerene deffect
+van desen ende dat gedaen de selve onse cancellier ende
+raedsluyden onse drossaet van brabant ende alle andere onse
+ende onser vassallen oft der voirs. smaelre heeren richteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecommende
+dyen dat aengaen oft aencleven sal mogen heure stadthouderen
+#sy hieraf verantwordt
+by ontfanger vanden
+exploiten"
+"wye zy zyn satisfactie ende beteringe doende der
+partyne geinteresseerde indien dye nyet gedaen en is
+ende enige daertoe dient civilic attienlic @ehoudelijk
+dat de voirs supplianten gehouden sullen syn tselve
+seyt tegen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hunnen goeden, ende dat
+zy oic gehouden wordden op te leggen ende te betalen
+de redelyke costen van instancien in dyen daer enige
+om gedaen zyn oft gedaen wordden ter taxatien
+ende moderatien van onse lieven ende getrouwe cancellier
+ende lieden van onse rade geordoneert in brabant
+die welcke wy daertoe gecomiteert hebben
+ende comstte by desen ontbieden daer om ende
+bevelen den selven onse cancellier ende lieden
+van onse rade in brabant dat voir hem geroepen
+die daer om behoeden geroepen te zyn zy prvreden
+wel ende getrouwelijk totten interimennen ende
+verifficatie van desen ende totter taxatien
+vanden voirs amende civile ende costen van
+insticien ende dat gedaen ende de voirs
+amende civile ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van den gheenen van onse
+ontfanghers dyen dat behoeden salen die gehave
+wordt rekeninge bewys en reliqua te doen
+vanden voirs amende civile tot ons behoef
+metten andere penningen van zynen ontfange zy ons
+voirs procureur generael in brabant ende alle ande
+onse rechten justicien ende officien tegewoirdige
+ende toecomende die dat aengaen sal moegen hunne
+stadthouden ende een yegelijk van hem bezunde zoo hem toebehorende
+sal doen laten ende gedogen den voirs supplianten"
+"marge: sy byden ontfanger
+vanden exploiten
+ende af verantwoirt"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie van cornelis huygen
+woenende on onser stadt van antwerpen arm scamel arbeyter belast met
+wyve ende vier cleyne kinderen geboren inder prochie van meere in onser
+lande van zeelant inhoudende hoe hy aldaer voerden lesten vloet
+ende inundatie wel gestaedt geweest zynde doerden selven vloet alle
+zyn goet verloren heeft gehadt sulcxs als dat hy sindert is commen woenen"
+"vraechde mollen voirs. oft hyt op hem hadde daer op mol antwoirde
+jae ick uuytreckende zyn mes ende liep ter dueren uuyten ende
+hy suppliant volchde hem zeer corts inne opdat hy hem nyet evelen
+en soude ende track synen deger uuyten ende meynde te gaene naer
+synen stal ende met dyen spronck de voirs. mol op eenen berchelken
+staende omtrent synder dueren ende hieuw naeden suppliant met zynder
+rappieren zeggende ende zweerende ic sal u dootstecken ende gaff den
+suppliant drye quetsueren ende hy suppliant en smeet noot slach nae hem
+maer zoe verre als hy conste schudte de slagen op syn mes ende de
+voirs. mol viel ter eerden dwelck siende jan de smet ende
+jan de cleermakere liepen terstont derweerts ende aenveerden den
+den suppliant sorgende dat hy den voirn. mol geevelt soude hebben daer hy gevallen
+lach hoe wel hy tselve nyet en pynde te doene ende de voirn. smet ende
+cleermaeckere leydden hem by naesten dwers over de straete nae
+den stal vanden voirn. thomaes nagels ende hy suppliant was te
+vreden ende hadde zyn mes oft deger opgesteken ende de voirs. mol
+dit siende quam geloepen om den voirs. suppliant te versegenen aleer
+hy inden stal commen soude dwelck zyn huysvrouwe siende meynde
+hem te houdene maer en wilde van huer nyet gehouden syn maer
+smeet naer huer met synder blooter rappieren zoe dat zy hem liet
+gaen ende liep alsoe de voirs. mol den suppliant tegen met synen
+blooten messe dwelck de suppliant siende staenen tusschen janne de
+smet ende janne de cleermaekere die hem wilden houden stack
+zyn handt uuyte ende seyde tot janne de mol voirs. mol hadde ic
+gewilt ic soude hadde u wel doot gesteken gheeft my u handt duer
+allet dat ghy my gedaen hebt zoe ben ic noch te vreden ic en wille
+u gheen arch laet ons tsamen eenen pot biers drincken ende de voirs.
+mol ghaff den suppliant de slincke handt ende inde rechte handt hadde
+hy syn bloote rapiere ende doen seyde hy suppliant mol nu eest al
+peys en eest nyet mol ende mol antwoirde iaet maer ic sal
+u eerstwerff duer u hert steken ende spronck achterwaerts dwelck
+siende jan de cleermaekere schoot janne de mol inne ende aenveerde
+hem met synder rapiere maer mol en wilde nyet gehouden zyn
+ende ontspronck hem seggende totten suppliant die van janne de smet
+gehouden wordde ic sal u beyden duerloopen ende met dien het jan de
+smet den suppliant gaen die doen achterweerts spronck treckende zynen
+deger om syn lif te beschuddene ende de voirs. mol stack ende sloech
+naeden suppliant welcke steken ende slagen hy suppliant schutte zoe
+lange als hy conste ende siende dat de voirs. mol hem dootsteken
+wilde gelyck hy oyck zwoer dat hy tsvelve doen soude heeft oyck
+nae hem geslagen als dat de selve mol ter eerden viel ende
+heeft hem daer noch gegeven twee oft drye slagen zoe dat
+hy alles heeft gehadt drye quetsueren daeraf hy corts daernae
+gestorven ende gevaren esvan levende lyfve ter doot midts den welcken
+hy corts daer nae van drye vorsters is gevangen geweest ende"
+"touiours avons faicte mettre notre seel a ces presentes
+saulff en aultres choses nostre droict et lantruy
+toutes donnees en nostre ville de bruxelles le vendredi
+sainct de lan de grace mil six cent et huit
+sur la ???cque estoit escript par les archicucq
+et soussigne de witte et seele avec un grand
+seau en cire verde pendant et cordes soyes."
+"zeyde de suppliant wel compere nu hebdy gedroncken ende
+nu moechdy anders bedacht zyn blyf dy noch by uwen woirden
+daerop de selve wylen willem zeyde jae ic ic segge dat ghy een
+dief zyt twelck anderwerts hoirende de suppliant mits dyen
+zeer verhit wesende van bloede heeft genomen zynen opsteker
+sonder punt van onder zyn pyrock ende stacken van over de
+tafel up zyn slincker borst maer de suppliant en wiste nyet
+dat hy hem geraect hadde ende willem taste doen nae zyn
+borst ende sanck neder dwelck ziende de suppliant track zyn
+mes uuyter scheede ende sach doen dat bebloeyt was ende liep doen
+wech naede minderbruederen ende de selve willem is doen
+ter stont vanden selven steke gestorven dwelck den suppliant
+zeer leet is ende hoewel de suppliant hen geinteresseerde
+gesoent ende gebetert heeft nyetmin beduchtende rigeur
+van justicien en soude nyet zekerlyck hem dorven houden
+binnen onse voirs. stadt van bruessel ende lande van brabant
+maer elder leven in grooter $$$eden armoeden? ende miserien ten
+waere dat hem hierop onse gracie ende genade werde
+gedeylt ons daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+waeromme soe eest dat wy desen aengesien ende
+hierop gehadt tadvis vanden burchemeesteren scepenen
+ende raedt onser voirs. stede van bruessele compassie ende
+medelyden hebbende mitten voirn. suppliant ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strancheyt van justicien hebben den selven suppliant inden
+gevalle alsboven quytgescholden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge gracie by desen
+den dootslach voeren verclaert mitsgaders oyc alle pene
+ende amende corporelle ende criminele daer inne hy hem
+overmits en uuyt saken van tguntds voirs. is iegen ons ende
+onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame
+ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+mitsgaders in v onse voirs. stede van bruessel ende vrydomme
+van dyere ende allen anderen onsen lande ende heerlicheyden
+ende tot zijnen geoden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre daer eenige waeren gelyck ende in alder manieren
+als hy was voer de toecompste vanden feyte ende manslach
+voersceven imponerende hierop een eeuwich zwygen ende"
+"drincken ende synde daernaer tot dyen eynde inden selven
+gelaghe oyck gecomen wylen adriaen van neer inde wande-
+linghe genoempt pachteleer soe ist gebeurt dat aleer
+vuyt denselven gelaghe te scheyden densleven wylen
+jan neer alias pachteleer mette werdinne het gelach
+rekenende maer en is gerekent geweest voer syn
+contingent op den blancke ende den suppliant daer
+teghens op twee stuyvers ende alsoe daernaer den den
+selven suppliant metten voors. jan hulselmans
+wouterssone ende den voors. wijlen jan neer alias
+pachteleer tsamen vuytte selve herberge naerder sonnen
+onderganck hun hebben begeven om thuyswarts te gaen
+soe hebben den suppliant ende den voors. wylen van
+neer tusschen weghen eenigen twist gecregen ter
+causen vande inegaliteijt ende over betalinge vanden
+selven gelage ende gaende alsoo kijvende hebben
+malcanderen van weder syden soe geiniureert dat sy
+beyde hunne messen hebben vuytgetrocken ende tselve
+gewaer wordende eenen cornelis claessen heeft hem
+suppliant sijn mes vuyt syner handen genomen ende
+denselven daer mede deur gegaen synde tot ontrent de
+huijse van adriaen van dornen staende binnen oudt
+turnhoudt sijn dieselve partijen al kijvende gebleven
+waer doer den voors. jan hulselmans wouterssone heeft den voors. wijlen adriaen van neer
+segerssone alias pachteleer ondertusschen metten arm
+genomen ende denselven in vriendtschap gebeden dat
+hij toch vredelijck soude willen naer huijs gaen m#
+alsoo denselven wylen van neer denselven daer op
+seer grammelijck antwoirdde dat hy hem soude laeten
+gaen oft sij soude hem hulselmans het bloot mes dwelck
+hy in syn handt was hebbende in syn vleesch steecken
+soe heeft den voors. hulselmans den voors. wijlen
+van neer alsdoen verlaten vuijt vreese oft hij hem eenigen overlast soude
+hebben gedaen ende heeft daernaer den voirscreven wijlen adriaen"
+"was betovert sitten drincken tot ontrent den
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende synen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer wa$
+sprekende over het ontoveren van synen sone
+heeft door de presentie vande selve weduwe
+consideratie vanden groten schaede die hij in
+syne beesten hadde geleden ende morale seker
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$
+ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$
+hebbende van dat sy syne beesten soude on$
+toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenig$
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den remt daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve$"
+"jaeren geleden hij dat voertyts voer vele andere persoonen dyckwils
+bekendt heeft gehadt dat hij daeromme den meestdendeel van zijne
+goederen den selven kiliaen laeten woude ende alzoe sandt de selve
+hans corts daer nae tot antwerpen om zijnen bichtvadre ende
+notaris genoempt heer christoffel vander heyden ende insgelycx
+van zijne rekenboeck om van zijne dinghen te disponerene ende
+bynnen een oft twee uren daer nae soe is de selve hans
+veel crancker geworden dwelck de suppliant aensiende heeft
+hem gevraeght oft hij zijn testament nyet maken en woude
+voir den prochiaen aldaer die nyet verre van hem en was
+ende die welcke te voeren by hem geweest hadde hem seggende
+dat goet gedaen waer want gecrege hy alnoch sulcke
+flauwichheyt hy soude daer inne mogen sterven aleer dander
+notaris van antwerpen quame waerop hans antwoirde
+jae quame mijnen rekenbouck ende ter stont viel de selve hans
+in een flauwicheyt ende sterf sonder yet meer te sprekene oft yet
+getesteert te hebbene nu is waer dat vier oft vyf daghen daer
+nae de suppliant heeft hem met schoonen woorden sonder eenich
+ander prouffyt gehadt te hebbene laten induceren ende verleyden
+van eenen genoempt baltus pug$ir om getuyge te zijne ende
+tonderteekene eene gefabriceert ende gefingeert testament byden
+welcken svoirgn. kiliaens huysvrouwe ende kinderen souden byden
+voirgn. wylen hans versien zyn geweest van zekere merckelycke
+somme van penningen min nochtans gedragende dan de helft van
+zynen goeden nae dbeste onthouden vanden suppliant hoe wel dat
+des suppliants verstant ende meyninge was dat tselve
+testament soude allenlyck inhouden een confessie oft beken$$$
+van dat die voirs. hans geseeght ende bekendt hadde
+dat hy inden voirgn. kiliaen zeer gehouden was ende
+alzoe ter saken van desen testamente questie geresen is
+tusschen eergen.. desselfs hans die welcke tselve
+testament willen doen annichileren in onsen raide van
+brabant heeft de suppliant voer zekere commissaris vanden
+selven onsen raide by eede geaffirmeert uuyt vreese van
+infame ende oick van geevelt ende geinvadeert te
+worddene vanden ghenen die tselve testament met hem"
+"ende om nijet voirts dootgeslagen te worden
+syn sij supplianten alsdoen gevallen op hunne knie$
+biddende heurs slijffs genade maer alsoo die
+vooschreven jacob den timmerman even seer in$$
+den voorschreven simon der supplianten broeder
+soo eest gebeurt dat die selve simon den
+voorschreven jacob heeft gesteecken in sijnen
+buijck waer aff hy tot groot leedt wesen der
+supplianten naederhant is commen te sterven
+hebbende alleenelyck oversulcx die voors.
+jacob in sijn doot geleegt den voorschreven simon
+ende gedeclareert dat hij hem den doot steeck
+heeft gegeven ende nijemandt anders gelijck
+die voorschreven jacob voor sijn doot aenden
+pastoir van turnhout in presentie vanden
+coster ende andere persoonen allen tselve
+heeft verclaert gehadt volgende dattestatie
+daer aff sijnde hebbende alleenlijcken die
+voorschreven supplianten onnoselijcken ende by
+ras fortuijt present geweest ende nijet om
+te vechten off om eenighe querelle te sustineren
+die oyck tot conservatie van haer lijff ende
+leven hun hebben moeten deffenderen tegen den
+oploop vanden anderen ingesetenen off anderssints soud$
+sy daer oijck op staenden voeten doot hebben gebleven
+gehadt gelijck oock die voorschreven simon
+ewech geloopen sijnde soo is gequest geweest
+dat men verstaet dat hij daeraff is gestorven
+ende alsoo sij supplianten meynden bij alsdusdani$
+deffentie inculpate iut$$ nijet misdaen
+te hebben soo sijn sij oock gebleven inde pla$
+van turnhoudt voorschreven sonder hun
+vertrocken te hebben ende hoewel oijck
+naer natuerlycke redene gesproocken die$"
+"swijgende ende met patientie alles verdraeghende
+die persoonen die daer bij waeren van sijnen groote
+fientie $$ wel seer verwondert waeren daer inne $$
+soude hebben gecontinueert ten hadde geweest
+den selven gillis goossens alnoch in sijn
+quaet voort nemen bleive persevereren ende m$$$
+alleenlyck hem suppliant ver$$$eren ende irriteren $$
+oock andermaele syne hant in syne sack naer $$
+ms was tasschende omp hem suppliant wat bij drank$$
+sijnde dies te meer sijne patientie verliesende
+overwonnen van colere ende siende dat het
+wierde tot juste deffensie van hem selven sijne$$
+huijsfvrouwe ende kinderen den voorn. hillis goossens
+te doen vertrecken heeft de deure open getrocken$$
+versueckende dat hij uuytten huijse soude gaen
+die sulcx weijgherden te doen heeft aengevat $$
+schuppe daer mede hij hem dreijghde ende meijn$$
+hem alleenelijck vuijtten huijse te verdrijven
+met ruste in sijn eijghen huijs te wesen dan $$
+t’voirs. refues ende dat hij teghen sijn dank ende $$
+wilde blijven heeft hem eenen slach gegeven
+thooff daeraff hij eene wonde creghe ende tot $$
+suppliants groot leetwesen is gestorvennu geme$$
+d’andere naeste vrinden desselffs gillis goossens $$
+van beijde de seijden wel wetende dat hij eene $$
+quaeden jonghen was ende altoos seer ongehoorsa$$
+ende wederspannich hadde geweest aen sijn voo$$
+vader die hem te meer in sijn dootbedde had$$
+bevolen inde toesicht ende regeringhe sijns suppliants
+ende dat dit ongeval inde waerheijt is geschiet$$
+soe ende gelijck voirs. is daertoe geirriteert ende
+getarght sijnde door sijne neve die hem hadde behoor$$
+te obedieren ende t’selve ongeluck ontgaen daertoe$$
+den suppliant hem als voren hadde versocht sonder t’se$$
+te willen doen sulcx dat hij in affect daer van
+oirsaecke is ende die colere daertoe hij hem s$$
+hadde gebrocht sonder eenich quaet gemoet
+hij den selveb gillis als wesende sijns broeders
+eenighen soone ende hem in sijn doodt bedde bevolen$$
+seer lieff ende aengenaem hadde ende oversulcx
+het mis val ofte verlies van sijnen persoon tot sijns
+herten leetweesen hem dies te swaerder valt be$$
+sijnen grooten last van vrouwe ende vele kinderen die $$"
+"ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne goede naeme, faeme
+ende geruchte in onsen voerscreven lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyne onverbeurden
+goeden in dyen hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voerde toecompste vande voerscreven feyten
+imponerende hier op een eeuwich geswyck onsen procureur
+generael in brabant onsen amptman van brussele ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer alle gedaen der
+partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voerscreven suppliant gehouden sal zyn tvoerscreven
+feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander
+saecken ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betaelen
+de redelycke costen van justitie hieromme alreede gedaen
+ende te doen, allet ter taxatien ende moderatien van onse
+lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen. ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onse cancellier ende raedtsluyden dat voer hun geroepen
+dieghene die daerom behoiren geroepen te zyn sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verifficatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande voirss.
+amende costen van justitien alsoo zy sullen bevinden behoirende
+welck interinement die voerscreven suppliant schuldich ende
+gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirscreven raede binnen sesse maenden naestcomende
+opte pene van te verbeuren deffect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert
+ende betaelt synde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy
+onsen voerscreven procureur generael in brabant, onsen
+amptman van brussele ende alle anderen onse rechteren
+rechteren justicieren officieren ende ondersaeten dyen dat
+aengaen sal moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck
+van hun besundere soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voerscreven suppliant van deser onser tegenwoerdiger guntien"
+"remissie van dootslage voer janne joes
+kaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecoomende dat wy ontfaen hebben die oitmoidige supplicatie
+van jan joos houtbrekere ingeseten poirte r onser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat des donderdaechs acht
+dagen in meye lestleden nae dat hy suppliant hadde inde
+eycke in onse voers. stadt met goeden geselscape
+geteert ende goede chiere gemaect tot omtrent thien
+uuyren inden avont ende van daer gegaen met jooss
+vanden weru een vanden voers. geselscape oyc houtbrekere
+om den selven tot zynen huyse te leydene is hy suppliant
+omtrent elf uren met zynen knechte dier tyt genaempt
+paesschier maerschalck die welcke om hem gecomen
+was gesceyden vuyten huyse vanden voers. joose ende
+thuyswaert gegaen nemende zynen wech voirby eene
+taverne genaempt den grooten crauwel aldair hy suppliant
+begheerde noch een pinte biers te drincken ende heeft
+tot dien eynde geclopt zoe dat hy innegelaten
+was by henrick bouwens zone vander weerdinnen
+ende vant den voers. hendricke aldaer sitten drinckende
+inder ceukene met peter aerts ende eenen meisken
+geheeten tanneken de welcke was geheeten de
+bruyt staende in geloften van beslapen trouwen met
+henricke voers. ende aldair wat tyts gedroncken
+hebbende de selve heyndryck voers. coomende totten suppliant
+ende de voern. peter aerts scrynmaker naer hem begheerde
+mitten suppliant met teerlingen te spelen tdelck twelck hy dede
+ende speelden zoe lange dat hy suppliant alle zyn
+payement of zilver gelt dat hy by hem hadde verspeelde ende waes
+tot omtent achthien oft negenthien stuvers toe
+ende omtrent den eynde vanden spele begheerde hy
+suppliant aenden voers. henricke een stuck gouts gewisselt
+oft zesse of acht stuvers daerop geleent te
+hebben ende tspel gelaten zynde heeft de zelve
+suppliant noch gedroncken mitten voers. geselscip tot
+eenen gelage toe van eenen stooter ende na dien hy"
+"remissie van dootslage
+philips byder greci goids ertshertoge van orstryck hertoge
+van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karinten van
+cram van limborch van luxemborch ende van geldre grave van
+vlaenderen van habspourg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoingnen palatun van henegouwe van holland
+van zeeland van namen en van zuytphen marcgrave des
+heylichs roemschen rycs ende van borgauw lantgrave in
+elsaten heere van vrieslant opter windischemarg van portenauw
+van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
+die nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van jan vanden poele ende pauwels van assche
+geboren in onsen lande van $$$ denremonde inhoudende hoe dat
+inde maent van junie lestleden die voirs. supplianten hen vonden inde
+prochie van buggenhoute in onsen lande van brabant int geselscap
+van sekere goeden luden die aldaer by adventure vergadert waeren
+ende onder andere waeren int voirs. geselscap jan van assche
+broeder vanden voirs. pauwels ende naemaech vanden voirs. jan
+vanden poele suppliant ende oic wylen joes morenay, ende aldaer
+tsamen rustelic ende vredelic drinckende sonder enigen nyt oft
+haet tusschen hemluyden te voeren gehadt thebbene die voirs.
+wylen joes morenay wel by drancke wesende begonste hem
+int voirs. geselscap oneerlic ende buyten maten thebbene sprekene
+ontamelycke ende onbehoerlycke woerden dat scande was voer
+hem ende synen vrienden dwelc siende die voirs. jan van assche
+die den voirs. joes naestgebeure was int voirs. geselscap
+gheen quaets bemoedende ende om beterswille vervoorderde hem
+de voirs. joes van synen quaden wesen te berespene twelck
+die voirs. joes zeer qualic nam soe dat uuyt dien tusschen
+hen groote woerden ende geschil resen ende en hadde geweest
+dat die voergende supplianten ende andere bystanders niet belet
+en hadden tvoirs. geschil het was gescapen dat daer soude
+groote ongenuchte gebuert hebben want een vanden geselscap
+swager vanden voirs. joese morenay genaempt joes bunderman
+hadde doe den voirs. jan van assche gegrepen byden hare
+zyn beste doende omme hem van levende live ter doot bringen
+niet te min by middele vanden goeden luyden die dair
+waeren gheen ongenuchte en geviel ende corts daer nae
+die voirs. jan van assche ende wylen joes uuytgegaen
+synde der voirs. tavernen woerden resen van nyeux
+tusschen hemluyden soe dat zy tsamen vochten int welc
+gevecht die voirs. jan van assche was ter eerden neder
+geworpen byden voirs. wylen joes morenay die zyn uterste"
+"voirs. signette de voirs. katharine doen aentasten ende opte poirte aldaer setten
+gevangen, dair zy eenen langen tyt gevangen bleef, niett tegenstaende
+dat die voirs. wethouderen mit oepene brieven onser liever ende zeer
+geminder gesellinnen der hertoginnenn behoirlyc versocht syn geweest,
+dat zy der voirs. katharinen vanden voirs. gevannckenissen souden ontslaen
+oft te minsten slaecken, dwelck zy ierst mitten tweesten manda
+mente gedaen hebben waer oic wair, dat die voirs. katharine aengaende
+hueren schaden schaempten ende intereste, huer tegen tvoirs. gewysde
+aengedaen hadde de voirs. wethouderen janne ende aerde bernaerts in
+persone doen betrecken voer die voirs. luden van onsen raide, ende
+ingelycs geworven die adiunctie van onsen procureur, ten onderhoudene
+van onsen interest, dair soe verre geprocedeert is, dat die voirs. katharine
+heeft t hueren thoen gedaen, om te commen tot hueren conclusien by
+huer genomen, inhoudende in substantie, dat sy verdragen worde vanden
+voirs. signette ende der executien van dien, ende dat die voirs. wet
+houderen jan ende aert bernaerts gecondempneert worden alle hueren
+schaden schaempten ende iniurien te beterene, ende dat want die
+voirs. supplianten alsnu bekennen huer dolinge ende erreur, die sy
+mitten voirs. wercken tegen ons ende oic de voirs. partyen gedaen
+hebben, ende dat sy mids dien tot groetten misgrijpe byde voirs. luden van
+onsen raide gestelts souden worden alsoe zy seggen, ons worde van
+wegen der selver supplianten oitmoedelyc versocht ende gebeden geweest
+onsen voirs. gesellinnen, onse ende huere hoocheyt heerlycheyt, ende
+justitie moegen misgrepen hebben, om die myne goids ende
+ten onderhoudene van onsen voirs. stad te willen vergheven, ende alle
+procedueren tegen hen vuyt saken van desen gevordert in onsen voirs.
+raide van brabant, te aboleren ende te nieute doen, soe eest dat
+wy desen aengesien willende te desen male gracie ende genade
+prefereren strangheyden van rechte, den voirs. supplianten ende eenen
+yegelyken van hen, geneycht wesende tot hueren voirs. beden, hebben in"
+"vergheven quytschelden ende remitteren uuyt sunderlinghe
+gracien by desen onsen brieven tfeyt ende manslach boven
+verclaert mitgaders alle peyne boete ende bruecke
+corporelle ende criminelle inde welcke hy ter causen
+voirscreven met datter aencleeft tegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende gevallen mach
+wesen hem als van desen wederom stellende ende restituerende
+tot zynen goeden naemen fame ende geruchte in allen onsen
+landen heerlicheyden ende stadt van antwerpen ende tot
+zynen onverbeurden goeden indien hy eenighe heeft in alder
+manieren als hy was voerde toecompste vanden feyte
+ende dootslach voirscreven imponerende hier op silentie
+ende eeuwich zwighen onsen procureur generael in brabant
+onser schoutet van antwerpen ende mercgreve onsser
+lants van ryen ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe
+doende ierst ende voer al der partie geinteresseerde
+indien daer toe eenighe staet ende als noch nyet gedaen
+en zy civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+civilyck te beteren nae gelegentheyt vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoone ende goeden ende tot dien te
+betalene de costen van justicien hieromme gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van
+onsen raide in brabant die wy daer toe committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luden van onser voirs. raide in brabant dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende deughdelyck ter verifficacien
+ende interinemente van desen onsen brieven ende ter
+taxatien ende moderacien vander voirs. amende civile
+ende costen van justicien naer huere forme ende inhouden
+ende welcke interinement de voirs. suppliant gehouden
+sal zyn in onsen voirs. raede te verzueckene binnen eenen
+jaere nae date van desen opte pene van te verbuerene"
+"soe eest dat wy dese saken overgemerct den voernoemden suppliant geneycht
+wesende tot synder beden ende supplicatie hebben inden gevalle
+als boven geremitteert quitgescolden ende vergeven remitteren
+schelden quite ende vergeven vuyt onser zunderlinger gratien
+by desen tfeyt ende manslach voiren vercleert mitsgaders oick
+alle peynen ende amende corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van als voirschreven is tegen
+vuyt onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name
+in onsen voirschreven lande ende hertoeghdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyk als hy was voer den voirschreven den
+dootslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende
+silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+iusticieren ende officieren ons voirschreven lants van brabant wyt zy
+zijn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+geinterresseerde partie soe verre die noch nyet gedaen en
+waere ...lyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat de
+voirnoemden suppliant gehouden zal zyn tselve feyt tegen ons te
+beeteren ...lyck naer de gelegentheyt der mesdaet faculteyt
+van zynen goeden ende onsen ordinancie daerop gemaekt ende
+oick te betaelene die redelycke costen iusticien indyen
+eenige daeromme gedaen ende naergevolchgt zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe commiteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen raede in
+brabant dat voer hen geroepen de gehene die daeromme behoiren
+sullen geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende inetrinemente van desen tegewoirdigen briefve
+welck interinement deselve suppliant sch...dich sal zyn te versoucken
+in onsen rade binnen eenen halfven jaere nae $$
+opte peyne te verbueren deffect van deser ende dat gedaen
+ende de voirschreven amende civile ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcker
+amende onsen ontfanger vanden exploicten van onsen? voirseyde
+rade of andere onse officier dient behoiren sal gehouden werdt
+ontvanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen
+tot onsen prouffyte metten anderen pen... van zyne onfvange
+zy onse drossaet van brabant meyer van loeven meyer van wesemalt
+ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre heeren
+rechteren iusticieren ende officieren onser voirseyt lants van brabant
+ende van $$ hoedanige die zyn of wesen mogen tegenwoirdich"
+"brabant ende tinterinement van dien versoucken bynnen
+eenen jaere naestcomende opte peyne deffect van dien
+te verliesen want ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vaste ende ghestadich blyve te eeuwigen
+daghen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen zaeken ons recht ende
+eenyeghelyck tzyne in allen ghegen in onsen
+stede van deinsse den heyligen vrydach inde maent van
+april int jaer onsheeren duyssent vyffhondert
+vyfendertich van onsen keyserycke txvie ende van
+onsen rycken van castillien ende andere txxe aldus
+stont ghescreven opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende gheteekent g pensart visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"cas ledit suppliant a aussi fait paix et satisfaction a sa partie
+interessee mais pour occasion diceulx cas et mesus il sest absentey
+de notredit rommant pays de brabant et luy en conviendroit demourer
+absent et finer ses jours ailleurs miserablement et en grant
+povrete se notre grace ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle
+il nous a tres humblement supplie et requis pour ce est il
+que nous ces choses considerees ayant pitie et compassion dudit
+povre suppliant et luy vueillant en ceste partie preferer grace
+et misericorde a riguer de justice audiit leonard pierson suppliant
+avons ou cas dessusdit quicte et pardonne quitons remectons
+et pardonnons de notre certaine science et grace especial par ces
+presentes. les fait et cas dessusdits avec toute paine amende et
+offense corporelle et criminelle esquelz pour cause et
+occasion des choses devant dictes leurs ciconstances et dependences
+ou aucunes dicelles il peut avoir offense mesprins ou estre
+encouru envers nous et justice en aucune maniere et
+lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame et
+renommee en notredit pays de brabant et a ses biens non confisquez
+saucuns en y a en la forme et maniere comme il estoit avant
+ladvenue desdits cas et mesus en imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur generael en brabant et a tous noz autres justiciers
+et officiers quelzconques satisfaction toutefvoyes faicte
+premierement et avant toute euvre a la partie interessee
+se faute nest civilement tant seulement et parmy ce
+aussy que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+civilement ledit cas et mesus selon lexigence du cas et la
+faculte de ses biens et aussi de payer les despens de la
+justice faiz et a faire a cause de ce a larbitrage et
+tauxacion de noz amez et feaulx les chancellier et gens
+de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant lesquelz
+avons a ce commis et commetons par cesdits presentes sy donnons
+en mandement a iceulx noz chancellier et gens du conseil en brabant
+qui appellez ceulx qui pour se feront a appeler ils procedent ou
+facent proceder bien et deuement a la verification et interinement
+de ces presentes selon sa forme et teneur a larbitrage et
+tauxation dedits amende civile et despens ainsi quil appartiendra
+et ce fait ils le bailly de notredit rommant pays de brabant
+leurs lieutenant et chacun deulx endroyt soy et sicomme a luy
+appartiendra facent seuffrent et laisent ledit leonard
+pierson suppliant de nosdites presente grace remission quictonce
+et pardon et de tout le contenu en cesdits presentes playnement"
+"stellen weder ende restitueren hem
+tot synen goeden naeme fame ende gere$$
+in onsen voors. lande van brabant, ende in alle
+anderen onsen landen ende heerlyckheden
+midtsgaders tot syne onverbeurde goeden : in
+dyen hy eenige onder ons heeft : gelyck ende
+inder manieren soo hy was voor de toecomst
+vanden voors. feyten imponerende hier op
+een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen
+procureur generael van brabant, ende
+anderen onsen ende onser vassalen oft
+der smaelre heeren richteren justicieren
+ende officieren wy sy syn satisfactie
+beternisse eerst ende voor al gedaen
+der partye geinteresseerden voor soo veel
+die noch nyet gedaen en syn ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenelyck waer die $$
+sulcx is verheyschende behoudelick dat
+voors. suppliant gehouden sal sijn t voors. feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer de
+gelegentheyt van der saecken ende facultyt
+van syne goederen met oock te betaelen die
+redelycken costen van justitie hiero$$
+alreede gedaan ende te doene allen
+ter taxatie ende moderatie van ons
+seer lieven ende getrouwen cancellier"
+"pour s en deffendre luy donna aincoires ung coup de dage sans
+bonnement aussy savoir en quel lieu. ce compaignon lors
+querant s enschaper sailly de la maison et le rencontra
+le seigneur de lisques lequel aiant oy le debat de renel
+et ne savoit comme il luy estoit, donna a ce compaignon
+un coup de rapierre. renel meu de chaleur monta
+en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur avoient
+jette de pierres et trouva ung aultre compaignon avec
+trois femmes communes auquel ledit renel se parforca
+donner de sa daghe a quoy il failly au moyen de ce
+que le compaignon se jetta le val de la montee et le
+rencontra le seigneur de licques quy rua apres luy ne scet
+s il le toucha et puis le trouva le seigneur de fallaix, lequel
+luy rua deux coupz de taille de sa dage et ung
+coup d estocq sans savoir a la verite s il le blescha
+ne quel endroit, et ainsy que leditclaude de byssy
+suppliant pensoit entrer en ladite maison, le premier
+compaignon qui avoit este blesche le hurta
+si rudement quil se desmarcha deux ou trois pas,
+et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy feist
+ledit bissy riens mais entra ladite maison et venant
+aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits
+compaignons qui le requist le laisser passer, ce qu il feist
+puis rencontra ce compaignon ledit benedictus le sauvaige
+serviteur dudit bissy suppliant lequel semblablement le laissa
+passer et tost apres entendirent le seigneur remonstrant que
+l ung de ce compaignons bleschiez nomme jeannin de mol
+filz de l oste du poncelet dudit bruxellles termina
+de vie par mort dont ledit remonstrant et son serviteur ont
+este et sont amerement desplaisans. et doubtans rigeur
+de justice se sont absentez de notre dite ville de bruxelles
+et pays de brabant ou ilz n ozeroient retourner.
+ains conviendroit audit seigneur de bissu laisser ses parens
+et amis et aussy a son grant regret notre service comme il dist"
+"sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
+nu noch sy toecomenden tyden ennigen hinder stoot oft
+letsel ter contrarien aen zynen lyve leden oft goeden
+nyet geconfisqueert zynde in enniger manieren maer
+soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden der causen van desen eenichsins aengetast
+gearresteert becommeert oft gemolesteert waeren sy
+ende elck van hen de selve terstont ende zonder vertreck
+ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
+stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behouden ons in alle saken ons recht ende
+eenen iegelycken des syns gegeven in onser stat
+van bruessel inde maent van iuno int jair onser
+heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
+ende van onsen rycken te wetene vande roomsche
+ende hongerien het achste ende van spaignen
+ende andere het elfste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende geteekent rysele ende noch visa"
+"ghy dat ick van u verveert ben, doen sprack daer noch een ander meysen opstaende frans compt
+morgen als ghij nuchteren zyt ende bescheedet malcanderen alsdan, antwoerdende hy suppliant alsdoen
+grootelyck by drancke wesende u alzoe lief als een andere mits welcken worde hy suppliant by den voirgenoemden
+twee vrouwe persoenen ter assistentie toe doene ende innasien vanden voirscreven reyne nuiyten ter eerden,
+geworpen de welcke op bortelende track de voirscreven reynen terstont den poingnaert van hem
+suppliant vuyt, dryegende daermede hem suppliant te stekende, ende stack naer hem tot diversche
+reysen toe, dwelck aenmerckende hij suppliant ende dat hem van noode was zyn lyf te salverende
+ende te verwerende heeft daernaer oyck sijnen opsteker getrocken ende daer mede int worstelen
+den voirscreven reynen geraect omtrent zyne borste, worpende de voirscreven reynen mitsdien syns suppliants
+geweer ten huyse vuyte, ende stootende hem suppliant vuyten voirscreven huyse, die welcke naer zynen
+poingnaert grypende, willende wederkeeren worde by zeker vrouwe persoon vast gehouden ende
+met dien worde by zeker ander vrouwe persoon synen mantel in zyn aensicht geworpen ende
+binnen middelen tyde, hebben zij de duere vanden zelven huyse toe gecregen, ende tzelve gedaen
+zynde is de voirscreven reynen terstont ter eerden gesoncken, dwelck aenmerckende de voirscreven vrouwe
+persoonen die alsdoen aldaer present waeren meynden dat de voirscreven reynen zoe vol ende by drancke
+hadde geweest, roepende dat men licht zoude bringen ende zy den voirscreven reynen willende rechten
+hebben de voirscreven vrouwe persoonen alsdan gesien, dat hij doode verwe creech ende bloedende was ende
+een snacxken gevende zonder voirder kennisse is de voirscreven reynen alzoe afflivich geworden
+waeraff de voirscreven vrouwe persoenen zeer verwondert zynde, hebben van binnen tot hem suppliant die
+noch van buyten met zynen poingnaert steeckende al grummende opde duere zonder voirdere worden te
+maken geroepen dat hij hem wech maken zoude, want daer eenen dooden man in huys was, tot
+grooten leet wesen van hem suppliant, die welcke hem zedert heeft geabsenteert vuyt onsse
+voirscreven stadt van herentals en zoude aldaer noch oyck in onsen lande van brabant nyet
+derven hanteren noch converseren hoe wel de voirscreven suppliant partye geinteresseerde voldaen
+ende gecontenteert heeft, ten zij dat hem ierst ende voer al verleent ware onse gracie ende oepenen
+brieven van remissien in zulcke zake dienende alzoe hij seeght ons om de selve oitmoedelyck
+biddende, waerom zoe eest dat wy desen aengesien, geneycht wesende ter beden des voirscreven
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle endecriminele daerinne hy ter causen voirscreven mits
+dat daeraen cleven mach tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben, ende hebben
+hem dien aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van brabant ende bezunderlyck in onse voirscreven stadt van
+herentals ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hij eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de toecompste
+vanden voirscreven feyte imponerende hierop een eeuwich geswich onsen procureur generael in brabant onsen
+schouteth van herentals ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partye geintersseerde indien die noch nyet gedaen en
+zij ende ennige daertoe staet civil allenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden zal zyn tvoirscreven
+feyt tegen ons te beteren civil naer gelegentheyt vande saken ende faculteyt van zyne goeden met
+oyck te betalen de redelycke costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderattien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luyden van onsen raide in
+brabant die wij daertoe committeert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluden dat voer hen geroepen de ghene die
+daerome behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intermem$
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirscreven amende ende costen van iusticien alzoe zij
+zullen bevinden behoiren welck intermem$ de voirscreven suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende
+hem in persoon te presenteren in onse voirscreven raide binnen zesse maenden naestcomende naer date van
+desen opte pene van te verbueren deffect van dien ende dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen van den ghenen dien dat behoiren zal hij
+onse voirscreven procureur generael in brabant onse voirscreven schouteth van herentals ende alle anderen onse rechteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat aengaen zal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelycken van hun bezunderlyck zoe hen toebehoiren zal doen laten ende gedoogen
+den voirscreven suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voiren verhaelt rustelyck vredelyck volcommeelyck ende eeuwelyck genyeten ende"
+"hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch
+oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele
+gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen
+is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser
+stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen
+wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders
+ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat
+byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers
+nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy
+tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die
+zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van
+consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen
+gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen
+zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs
+heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende
+compassie met hen hebbende ende aensiende die
+onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen
+waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt
+feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven
+wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den
+righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl
+tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem
+daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker
+formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy
+de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen
+wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende
+zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren
+die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben
+inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven
+scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger
+gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders
+alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy
+ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie
+soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben
+hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen
+wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot
+zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde
+toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op
+onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende
+dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger
+partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy
+ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers.
+suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse
+doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen
+heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant
+mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme
+den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade
+in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente
+ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme
+ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse
+ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende
+voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van
+brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen
+ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger
+gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger
+manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn.
+goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet
+oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende
+ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser
+onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende
+den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int
+jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen
+rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx
+ende noch visa
+gecolattioneert ende bevonden accorderende
+metten oroginale by mij
+handtekening"
+"gemerct hij is een arm schamel geselle ende de costen vanden
+processe tegen onsen procureur egheenssins en soude kunnen
+langer verdragen dat hij mits dyen ende anderssins soude
+commen in grooter schaden schanden ende confusie en wordde
+hem hierop nyet versien met onsen gracien ende oepenen brieven
+van abolitie ende perdoene alzoe hij seegt ons om de
+selve oitmoedelyck biddende waer om zoe eest
+dat wij desen aengesien ende daerop gehadt dadvys van onsen
+voirs. procureur generaerl in brabant den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynder voirs. beeden ende supplicatien ende
+willende hem in desen prefereren gracie voer rigeur van justicien
+hebben in gevalle als boven vergheven ende quytgeschouwen
+vergheven ende schelden quyte uuyt onsen sunderlinger gracien
+by desen tmesuzen? ende overtredinge van onsen voirs. placcaten
+boven vercleert mitsgaders alle peyne ende boete corporele
+ende criminele daer inne hy ter saken voirs. met desser
+aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daeraf weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden fame ende naeme in onse voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenighe heeft geleden ende in alder manieren
+zoe hij was voer de geschiedenisse vanden voirs. mesuse
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende s$ilencie
+onsen voirs. procureur general van brabant ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren iusticieren ende officieren
+ons voirs. lants wye zij zijn ende tot dyen
+abolerende ende te nyeuwte doene proces teghen hem als
+voere bij onse voirs. procureur geintenteert behoudelyck dat
+de voirs. suppliant in plaetse van civile beternisse sal
+tot onsen behoef gehouden wesen te betaelene in handen
+van onsen ontfangere vanden exploicten in brabant die daer
+af gehouden wordt rekeninge bewijs ende reliqua te doene
+tonsen proffyte daer ende soe dat behoiren sal de
+somme van twintich gouden karolus gulden eens"
+"tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert
+quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders
+oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse
+hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van
+brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck
+als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren
+justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre
+die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren
+civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
+ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van
+justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die
+gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende
+heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen
+brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl
+sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare
+naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect
+van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende
+onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse
+officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge
+bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet
+van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft
+smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons
+voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende
+heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven
+peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
+genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien
+nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen"
+"in jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+zevenenveertich van onsen keyserycke txlviij°
+ende van onsen rycken van castillien ende
+txxxij° aldus gescreven op die plycke
+byden keyser geteekent nummer sal?
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met synen originaele by my
+$$$aarwez not$$$aris"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief sullen zien saluyt doen te
+weten dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de vyt
+nu ter tyt gevangen in handen van onsen drosaet slants van mechelen inhoudende
+hoe hij suppliant ten tyde dat wij siege hielden voir de stadt van masieres aldair
+oic mede geweest is in onsen dienst met vier wagenpeerden ende aldair
+wesende zyn hem twee vanden voirs. vier peerden genomen ende ontkeert
+geweest byden welcken naer dien dat voirs. siege obgebroken was hy
+gelyck meer andere naer huis gecommen is mit de voirs. twee anderen
+peerden ende zekere tyt daernaer is hem een vande voirs. twee
+peerden afgestorven ende bevindende dat hem niet wel mogelick
+en was die landen van zekere hoeve die welcke hy te dyer tyt houdende"
+"van brabant ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvooren gedaen der geintresseerde partie
+inden die noch niet gedaen en zy ende eenighe dair toe
+dient civylyck alleenlyck behoudelyck dat de voirn.
+supplianten gehouden zullen wesen tvoirn. fayt ende mesuz
+tegens ons civylyck te beteren nair die gelegentheyt
+vande saken ende faculteyt van hueren goeden ende
+oock te betalen ende refonderen die redelycke costen
+van justicien hier op gedaen ende naegevolght der
+taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+geordonneert in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+raide in brabant dat voor hemlieden geroupen die ghene
+diere behoiren geroupen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verifficatien ende interinemente
+van desen onsen jegenwoirdighe brieve nair huere
+vorme ende inhouden ende ter taxacien ende arbiterscepe
+vanden voirn. civyle boete ende costen voirscreven ende
+dat gedaen ende de voirs. civyle boete getaxeert ende
+byden voirs. supplianten betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers dient behoiren sal
+die gehouden wert daer van ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant ende alle andere
+onse richteren justicieren ende officieren mitsgaders
+vande smaelre heeren ons lands van brabant wyen
+dit aengaen oft aenroeren sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelyck van hen bisondere
+zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirn. supplianten ende eenyegelycken van hen van
+deser onser gracie quytscheldinghe remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder
+voegen ende manieren voeren verhaelt rustelyck"
+"luyden ick beclaechs my dat ghy my vuyt uwen
+gelage doet gaen boven sauvegardie ende gaende
+vuyter cameren zeide insgelycx totten suppliant ghy
+zyt oock eenen boeve ghy hebt uwen vader
+oick te cort gedaen zoe wel als ick oft dier
+gelyck woerden ende de voirs. cornelis vuter
+cameren zynde heeft die voers. suppliant die doer
+vander cameren naer den voers. cornelis toegesloten
+nu eest zoe dat de voers. onse procureur generael
+van brabant ter zaken van dien den voirs. suppliant
+heeft doen dagen om te compareren in persoene in
+onsen onsen rade van brabant ende hebbende
+tegens den voirscr.suppliant geobtineert deerste
+deffault heeft den selven doen herdaigen totten
+tweesten genechte naer paesschen lestleden
+aldaer hy suppliant beduchtende rigeur van justitien
+ende als geinfringeert hebbende onse voers. brieven
+van sauvegardien hem niet en getrooste te compareren
+mits welcke non comparicie hy suppliant gescepen
+waere gecondempneert tzyne inden heysch ende
+concensien iegens hem by onsen procureur voirs.
+genomen dat hem suppliant commen zoude tot zynder
+heelder verderffenisse ende desolacie en wordde hem
+by ons hier op versien van onser behoirlicker
+gracie ende provisie verzouckende daeromme dat ons
+believe hem hier op te gonnen ende verleenen onse brieven
+van pardoene in behoirlycker formen"
+"van justicien ende byden officier aldaer gevanghen te
+worddene nyettegenstaende de voers. quetsure is
+geschiet tot deffentie van zyns suppliant lyff ende
+dat de voers. quetsure nyet en is geweest dootelyck
+desen aengemerct ende dat hy suppliant sonder beroemen
+gesproken is staende tot goeden naeme ende fame
+sonder oyt yet anders mesdaen te hebbene tegens de
+justitie eenigen straff meriterende oft dat hy
+te voren metten voers. afflyvigen eenigen twist heeft
+gehadt soe heeft hy ons zeer oitmoedelyck gebeden dat
+ons gelieven wille hem hierop onse gratie te extenderen
+ende te verleenen onse opene brieven van remissien
+in sulcken saecken dienende soe eest dat wy desen
+aengesien genegen wesende ter beden des voers. adriaens
+janss. suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
+van rechte besuendere ter eeren ende contemplatie
+vanden bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi
+dwelck hy opden goeden vrydach voer die salicheyt
+vande menschelycken geslechte geleden heeft hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert midtsgaders alle offentie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmidts ende uuyt saecken van tghene des voers.
+is tegen ons onse hoocheyt ende justitie eenichssins
+mach hebben ontgaen ende mesdragen ende
+hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynen goeden name fame ende geruchte binnen"
+"geslagen dwelck ziende de suppliant ende dat de zelve
+santquin van slaende nyet en cesseerde heeft tot
+zynder defensien een cleyn brootmes getrocken ende
+den selven santquin gegeven een steecxken op syn borst
+ende vallende metten hoofde tegen eenen steen is corts
+daernae van lyve ter doot gecommen dwelck hem suppliant
+vuyt gronde zyns herten leet is ende comende onlancx
+binnen onser voirts. stadt van lovenen nyemande meynende dat hy
+hem daer op geleyde zoude onthouden gelyck hy inden
+lande des heeren ende graven van nassou gedaen hadde
+om zyn broot te winnen is by onsen meyere van lovenen
+geapprehendeert ende opter poirten gestelt ende
+beducht hem de suppliant dat onse voirs. meyere tegen
+hem criminelick sal willen procederen tot zynder
+condempnatien dwelck commen soude tot des suppliant groots
+ongennechten scade ende verdriete indien onse gracie
+ende misericordie hem hier op nyet en worde geextendeert
+ende verleent alzoe hu suppliant zeegt ons daerom
+oetmoedelick biddende waeromme zoe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs.
+gielis van weerde suppliant ende willende hem in dit stuct
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheit ende
+rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven scheld$
+quyte remitteren ende vergeven vuyt sunderlingen gracien
+bydesen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminelle dair inne hy ter causen voirscreven mits dat da$
+aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen lande ende hertoigdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen"
+"remissie voir dirrickin triestram meyer des
+goidshuys van vorst van en dootslage by hem begaen
+inden persoon van lysbetten schempers natuerlic
+maxemiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oisteryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch
+ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven
+mercgreven des heylichs rycs heeren van vrieslant van salins ende
+van mechelen, doen cont allen den ghenen die nu zyn ofte namails
+wesen zullen dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van diericke triestram meyere ons goidshuys van vorst by onser stat
+van bruessel inhoudende hoe dat des maendaegs nae derthien dach
+lestleden die voirs. suppliant wederom keerende van watermale om
+te treckene tot vorst voirs. were gecomen aen oft in een cleyn bosschelken
+toebehoerende den goidshuyse vander cameren oic by onse voirs. stat van
+bruessel gelegen ende hadde aldair gesien ende gevonden twee vrouwen
+die hout afhieuwen dwelck zy niet doen en mochten uuyt saken van
+welken afhouwene ghinck hy byde voirs. twee vrouwen dair aff
+die eene was op eenen boom hout afhouwende ende die andere geheyten
+lysbeth tschempers natuerlyke dochter wylen michiels de zomer
+was onder den voirs. boom vergarende thout dat die andere afhieuw
+ende nae dien die voirs. suppliant apparentie gemaict hadde
+die te hebbene gecalengieert hoewel zy niet en waeren onder zynen
+voirs. bedrive zoe woude hy hen afnemen die messen dair mede zy
+tvoirs. hout afhieuwen ende mits dien dat die voirs. lysbeth huer
+weygheerde hem die te gevene zoe nam hy die byden arme oft met
+den boesem ende alsoe hy woude ewech gaen soe nam die selve
+lysbeth den breydel van zijnen peerde tegen die welke hy soe track
+dat men seght dat hy den arm uuyten leden hadde ende corts dair
+nae ghinck die voirs. suppliant van dair niet wetende dat die voirs.
+lysbeth enich arch oft inconvenient inden arm hadde noch anderssins
+ende omtrint thiene oft twelff daghen dair nae is die selve
+lysbeth gegaen van live ter doot en weet die voirs. suppliant
+niet oft dat gebuert is geweest uuyt saken vanden vanden stucke
+oft niet hoe wel men seght dat zy gestorven is vander haestige
+ziecten ende hoe wel die voirs. suppliant der voirs. lysbettten
+niet gedaen en heeft enich arch oft ongenuechte anders dan boven
+geseight is niette min soe en soude hy niet dorren gaen noch
+verkeeren in onsen landen ende heerlicheyden sonder hier aff
+van ons te hebbene onse gracie ende genade alsoe verre hem des
+van noode waere alsoe hy seeght, ons dair om oetmoedelyc
+biddende, ende oic mede aengesien dat die voirs. lysbeth natuerlic
+was als voirs. is ende egheene anderen erfgenamen achtergelaten
+heeft dan ons wy hem oic quytschelden wouden die beternisse
+ende repacie vander partien ons toebehoirende, soe eest dat wy
+desen aengesien willende altyt gracie ende genade voirtkeeren"
+"miserable mensschen souden hebben moegen wordden gefrustreert van
+hueren waerachtigen ende oprechten legaten ende om daerop ende inne
+te providerene alleene vuyt rechter caritaten meynende de suppliant
+god den heere almachtich eenen aengenamen diesten te doene ende de
+warachticheyt ende rechtverdicheyt te vorderene heeft eenen
+ionghen van zynder kennessen die by gevalle alsdoen tot zynen
+huyse was in eenen ouden geraseerden scepenen brief by h$$$
+voirtyden geraseert doen scryven vuyten copien vanden eersten scepene
+brieve tot zwolle gepasseert de malinge disposicie ende ordonnancie
+gelyck hy ende zyn wyff die inder waereyt meynden voer de scepene
+tot zwolle bekent ende verleden te hebbene hoewel dat dyen nyet
+zoe ample gestelt oft tselve daer inne alzoe expresselyck gescreven
+en stonde welcke brief alzoe byden voirs. iongen gescreven
+zynde hy gecommuniceert heeft den voirs. aelmoeseniers hen seggende
+dat den brief tot zwolle gepasseert inderwaerheyt alzoe geschiet
+ende hun meynninge ende wille was geweest waere gelyck hy hen daer
+overgaf ende want de voirs. aelmoeseniers met dyen geraseerden
+brieve sonder eenich quaet te denckene oft te vermoedene hen
+scijnen te hebben willen behelpene in rechte is de voirs. suppliant
+by onse schoutet van antwerpen aengetast geweest ende gevangen
+gestelt aldaer hy nochtertyt in stricter gevangenisse gehouden
+wordt ter zaeken voirscreven ende want de voirs. suppliant tgene
+des voirs. es nyet en heeft gedaen dan puerlyck om de minne goidts
+vordernisse vanden armen ende op dat de waerheyt zoude
+triumpheren ende egheenssins gedacht en heeft daer aene te
+meserene maer meynde wel gedaen te hebbene soe heeft hy
+ons zeer oetmoedelyck gebeden om de passie ons heeren dat
+ons gelieven wille hem te remitterene tghene dat hy tegens ons
+oft der iusticien in deser mesdaen mach hebben hem doende
+relaxeren vander hachten daer hy inne gehouden wordt ende
+abolerende tselve mes$ hem te rabiliterene ende stellende
+in zynen iersten staet goeden naem ende faem daer hy altyds
+inne geweest heeft ende hem hier op verleenen onse behoirlycke
+opene brieven daer toe dienende soe te wetene dat wy de
+zaeken voirscreven overgemerct ende hier op gehadt tadvys eerst
+van onsen schoutet van antwerpen ende marcgrave ons lants
+van ryen daer nae van onser advocat fiscael ende luyden van
+onsen cameren vanden reck$$ in brabant ende voirts. van onsen
+lieven ende getruwen de hoofden tresorier general ende gecommitteerde
+van onsen demeynen ende financie den voirs.suppliant genegen wesen
+tzynder voirs. supplicacie ende hem willen in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer stranheyt van iusticie hebben vuyt
+onse rechte wetenheyt ancturiteyt ende volcommen macht vergeven
+quytgeschonden ende geaboleert vergeven schellen quyte ende
+aboleren by desen tstuck ende mes$$ boven verclairt mitgae$$
+alle peyne ende amende corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter cause van dien met dieser aencleest iegens ons
+ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben
+hem als hieraff wedergestelt ende gerestitueert tzynder goede
+fame ende naeme $$ onser voirs. stadt van antwerpen
+metgaedens $$$ tzynen onverbuerden goeden indien hy eenige
+heeft zoe ende inder manieren als hy was voer die toecompst"
+"quil les vouls$$ fe en aller telendt que ce entendu par ledit hoste
+sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen
+allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se deppartirent
+aussy deladite taverne mais nen furent point eslongnez sept
+ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent
+poursuyr et lung diceulx a tout vue course dagge ou
+poinchon quil tenoit sans esryer ou dire mot cuyda
+$$rdrierement par deriere en frapper et le planter au doz
+dudit suppiiant mais de bien venir ledit hannekin de la chapelle
+son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel
+se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre
+par le collet il rompy ledit cop parderiere et t $$ba celuy
+qui c$$da donner le cop parterre mais incontinent
+lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon
+de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua
+dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur
+quil eust fendu la teste meust este que iceluy suppliant du
+baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et
+destourna ledit cop toutesffoiz de la grant fourche icellui
+couteau devala au long du baston jusques a la main dudit
+suppliant tellement quil en eust le doy au pres du paulx
+treffort blesche et affole laquel pierchon encoires non
+content rehancha sondit couteau faisant soy effort de
+ruer seconde fois sur ledit suppliant mais iceluy suppliant
+pour sa deffense et comme es$$ de courroux pour tel
+oultraige a lui fait rua de rechief sondit baston allencontre
+dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy
+et destourna en encoires icelluy second cop et que ledit
+baston descendy sur la teste dicelliu pierchon en facon
+que parmy chapeau et bonnet il en recent telle navrure"
+"zuster die coniginne douagnere van hongrie
+regente $$ quytgescholden ende vergevenen scelden
+quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger
+gracien by desen tmesuse boven verclaert mitgaders
+alle peyne end amende corporelle criminelle
+ende civile daer inne hy hem overmits ende uuyt
+saken van tgene des voirs. is iegens ons onse
+hoogheyt ordonnancie ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende uuyt onser meerder gracie
+wederroupen doen af ende te nyenten alle
+rechtvorderingen ende procedueren iegens hem
+gedaen voere onsen wethouderen onser voirs. stede
+antwerpen ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen by desen tot zyne goede fame ende name
+in onsen lande ende hertochdom van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisquiert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hier op een eeuwich zwygen ende onsen voirs.
+procureur generael ende allen anderen onsen richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van
+brabant hoedanige die zyn of wesen mogen
+behoudelyck dat die boucken by den voirs. suppliant
+bevonden zullen worden gecasseert dat hy gehouden
+zal zyn een jaer lanck naer zyne relaxacie
+oft ontslakinge vander gevanckenisse te hooren
+alle sondage in zyn prochiekercke de hoogmisse
+het sermoen ende de geboden onsenheeren ende
+alle heilich daghen tsermoen ende messe ter
+minderbruederen in onse voirs. stede van antwerpen
+ende binnen den zelven jaere vier reysen te gaen
+te biechten ende ten heyligen sacramente ende"
+"gedaen en hadde daerop die voirs. suppliant replicerende zeyde dat ghy
+doet ghij wetet wel ende ghy hebbet gedaen die lestmale doen wy doer
+bedervelt quamen daer op die voirs. joachim anderwerff zeyde dat hys
+nyet gedaen en hadde seggende ic en hadde egheen mess daer op die voirs.
+suppliant persisterende antwoirdende seyde ghy lieght daeraen daer op die
+voirs. joachim seyde ghy lieght selve daer aen daer aff die voirs. suppliant
+geinflamineert ende verhit wesende sloech mit zyn vuyst nae hem maer die
+selve joachim schuddet aff ende mits dienterde die voirs. suppliant achterweerts
+ende track zyn lanck mess dwelck hy aen zijde gegort hadde ende van
+gelycken dede die voirs. joachim ende sloegen drye oft vier slagen mit
+hueren messen deen tegen dandert ende in tselve gevecht die voirs. suppliant
+quetste den voirs. joachim in zijnen arm ontrent den ellenbooge ende zyn
+alsoe van malcanderen gescheyden ende die voirs. joachim is gegaen ten huyse
+van eenen meester om gecureert te werdene ende want ter kennissen vanden
+suppliant zindert is gecomen geweest dat die voirs. joachim te voeren was
+grootelyck gequetst ende gewont int hooft van eenen anderen persoenen daeraf hy
+langen tyt tot sint truyden te meesteren hadde gegaen zoe heeft die voirs.
+suppliant by der stadt chirurgijn van leeuwe ende noch eenen anderen experten
+meester in presentien van goede luyden den selven joachim doen visiteren om te
+siene oft die voirs. quetsuere van den ellenboge letael oft een doode wonde
+was oft nyet diewelcke naede visitatie ende hebbende met malcanderen
+gecommuniceert hebben bevonden dat die selve wonde nyet letael oft
+doodelyck en was maer hebben bevonden dat die wonde die hy te voeren
+int hooft hadde qualyck gecureert was ende geheelick geapostumeert
+ende want die voors. joachim is binnen veerthien dagen oft daeromtrint
+naede voirs. quetsuere op den arm aflivich geworden soe is die voirs.
+wonde int hooft open gedaen byde gezworenen chirurgyns voere meyere
+ende scepenen onsen voirs. stadt van leeuwe ende selve bevonden van binnen zeere
+qualyck gedisponeert zoe dat die voirs. meesters hebben vercleert dat die
+selve aflivige vanden voirs. wonde inden ellenboge egeen noot en hade
+vanden lyve noch en soude gehadt hebben en hadden hy anders nyet gewond
+geweest ende die heete febres daerby gecregen zoe dat die voirs. joachim
+ontwysselyck vander voirs. wonde ontrent den ellenboge egheen noot
+nyet en is aflivich geworden dwelc oyc wel apparent is want"
+"genen dijen dat behoiren sal, sij onsen procureur
+generael in brabant, onsen amman van brussele
+ende allen andere onse justicieren officieren ende
+ondersaeten iegenwoirdige ende toecommende
+dijen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende
+een igelijcken van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen, laten ende gedoogen den voors. suppliant van deser
+onser iegenwoirdiger gratien ende remissien, van alle
+d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren voore
+verhaelt rustelijck, vredelijck, volcommelijck, ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken, sonder hem
+te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende
+tijden eenich hinder, stoot, letsel oft moijenisse aen
+lijve noch aen goeden ter contrarien, maer indijen
+sijn lijff oft eenige van sijne onverbeurde goeden
+daerom gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alsoo gelieft, ende teneijnde dat dit
+vast ende gestadich blijve tott eeuwigen dagen
+soo hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen,
+behoudelijck in anderen dingen onser rechte
+ende eenenijgelijcken anderen dessyns gegeven
+inde stadt van brussele inde maent van
+januario int jaer ons heeren dusent ses hondert
+ende negenthien opde plijcke stont gescreven
+bijde hertogen, onderteekent steenhuysen
+ende was gesegelt met eenen groenen zegel
+vuyt hangende in sijde snoederen"
+"geinteresseerde indien die noch niet gedaen en zyn
+ende eenige dair toe staet ommelyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voirscreven suppliant gehouden sal syn het voirscreven van
+ons te betelen onnelyck naer gelegentheyt vande
+saecken ende faculteyt van zyne goede met oick te
+betaelen die redelyck costen van iustitien hieromme
+alreede gedaen ende te doen allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwe die cancellier ende luyden
+van onsen raide in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende commmitteren by desen ende
+den welke wy ontbieden ende bevelen dat
+voer hem geroepen te zyn zy procederen wel ende duegdelyck ter
+verificatien ende interventien van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vanden voirscreven amende ende costen van
+iustitien alzoe zy sullen vinden behoiren welck
+interveneniet de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voirscreven raide binnen zess maende naestcomende opte
+pene van te verbeuren deffect van desen ende
+dat gedaen ende de voirscreven amende civile ende costen van
+iustitien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande
+geenen dien dat behoiren sal zi onsen voirscreven
+procureur generael ende alle andere rechter en iusticien
+officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal moegen hueren stedehauderen
+ende eenige van hun besunderlyck zoe hem toe
+behoiren zal doen laten ende gedoogen den
+voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien en remissien ende van allen inhauden
+van des einder vuegen ende mannieren voere
+verhaelt rustelyck vreedelyck volcomelyc
+ende tenelyck genieten ende gebruickende
+sonder hem te doene oft te laeten gescieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel"
+"brabant die wy daer toe committeren ontbieden daerom ende
+bevelen den selven van onsen raede in brabant dat woer hen geroep$
+die ghene dier behoiren gheroepen te zyne procederen w$
+ende dueghdelyck tot verifficatie ende internemente van
+desen onsen brieve ende tot taxatie ende arbitraerscepe
+vander amende civile ende costen avn iusticien welck
+internement hy suppliant gehouden sal zyn te versuecken
+binnen eenen iaere naer datum van desen opde verbuerte van
+te verliesene deffect der selver ende dat gedaen ende de
+voirs amende civile ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangheren ende
+officier dient behoiren sal dewelcke gehouden werdt da$
+aff ontfanck te maken rekeninghe bewys ende reliquate
+doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfanghe zy ende allen anderen onsen rechteren iusticier
+ende officieren tegewoirdich ende toecomende hueren
+stedehouderen ende eenen ieghelycken van hen besundere so$
+hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirn.
+jan van bavele suppliant van dese onse gracie remissie
+quytscheldinghe ende pardoene ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende euwelyck ghe$
+ende ghebruycken sonder hem te doenen noch te laten gesch$
+nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich
+hinder letsel oft moyennisse ter contrarien maer by alsoe
+zyn lyff oft eenighe van zynen goeden nyet geconfisqueer$
+zynde daeromme gevangen gearresteert becommert oft bel$
+waeren dat zy die stellen ende doen stellen terstont ende
+zonder vertreck tot gheleelder delivrancie wanttet ons
+alsoe ghielieft ende ten eynde dat dit goet ende gestad$
+blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hanghen behoudelyck in anderen zaken ons r$
+ende een ieghelyck tzyne in allen ghegeven in ons$
+stadt van bruessele inde maent van octori int iaer
+onssheeren duysent vyffhondert vyff ende dertich van
+onsen keyserycke tsestienste ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxe aldus stont ghescreven op
+plycke byden keyser in zynen raede ende geteeke$
+i de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"gegeven heeft verdragende die dandere gelycke spitige worden zeer
+pacientelyck als die ghene die egeenen twist noch geluef an en
+stont die voirs. claes aensiende die paciencie ende het zwigen
+vanden zelven machiele seyde tot hem ghy clippelle en verstaede
+ghys nyet is tmes u meester oft zyt ghy zyn meester waerop
+de voirn. machiel te laetsten antworde dat en weet ic nyet
+den selven claes replicerende neen en weet ghyt nyet dat
+zuldy wel weten eer yet lanck welcke hoochmoedige ende
+dreygelycke worden die suppliant verstaen hebben is buytenhuyse
+gegaen buyten wesende heeft inden huyse groot gerucht ende
+gevecht gehoort ende met dien is vuyten selven huyse
+totten suppliant geloopen een vrouwe geladen op haer aermen met
+twee kinderen hem aenroepende och lieve gielis helpt doch
+daer int bescheet gaen ofte daer wortter twee oft drie
+vermoert die suppliant daer toe geneycht wesende ter grooter beden
+ende iammerlick aenroepen vander selfder vrouwen in
+meynige quaet te doen schouwen op datter egheen dootslach
+oft mesval geschien en soude heeft hem verclaert in huys
+te tredene ende int bescheet te gaene tusschen den voirn. vier
+gebruederen die zwaerlick vochten ende sloegen iegens elcanderen
+nemende tot dien syne in zyn handt eenen drievoet metten
+welcken hy langetydt scheyde die selve gebruederen begeerende
+ende roepende vriendelick op hem pays ende vrede merten
+van schaiborch ziende dat hy supplant hem verscheyden hadde
+in zulcker wys dat hy zynen evelen heeten ende grammen
+moet nyet wreken noch zyn voernemen nyet volbringen
+en mochte tot zynder begeerte opten voirs. machiele ende
+peteren verbiest gebruderen nam zyn hant oft vuyste ende
+stiet den suppiant tot twee stonden op zyn aensicht seggende
+u alsoe lief aels een ander ende met dien woerden es hy"
+"remission d hommicide
+philippe par la grace de dieu roy de castille de leon de grenade etc
+archiduc d austriche prince d arragon etc duc de bourgoingne
+de lothier de brabant de stier de karente de crayn de lembourg de luxembourg
+et de geldres conte de flandres de habsburg de kyeburg d artois de bourgoingne palatin
+de haynnaut de hollande de zeelande de namur et de zuytphen marquis
+du saint empire et de borgauw lantgrave en elsaten seigneur de frise
+sur le windischemarcq de portenauw de salins et de malines savoir
+faisons a tous presents et advenir nous avoir receu lumble supplicacion
+de conrard de blanier josne homme bourgois de la cite de liege
+contenant comment par cidevant environ a neuf ou dix ans il, a l instigation
+et ennord d ung henry van roze son beau frere estant en sa subjection
+s est avec icelluy et aultres compaignons trouve en notredit pays de
+brabant ou ilz ont prins ung nomme phelippe penelle marchant de
+gennes lequel present phelippe fut par ledit henry et ses complices ammene
+et ranchonne a certaine somme de deniers dont ledit suppliant eut sa part
+or est il que apres ladite prinse ledit conrard suppliant soy voyant
+desceu de sondit beau frere et avoir commis tel cas luy qui estoit josne
+par moyen de son pere et aultres ses parens et amis trouva fachon
+d appointer avecq ledit phelippe, tellement qu il restitua enchierement
+sadite part comme par quictance souffissante peut apparoir. et aussi
+d obtenir remission de reverend pere en dieu notre tres chier et
+feal cousin l evesque de liege son prince, et s est depuis tousiours
+tenu en sa maison avecq sa femme audit pays de liege faisant sa
+marchandise et a este de la loy comme il est encoires neantmoins"
+"kaerle etc. doen te weten alle tegenwoirdich ende toekommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van renart
+gundelfinger geboren binnen der stadt van noerenborch in duitschlant
+inhoudende hoe dat op den kerstavont duizend vijfhonderd achtendertig de voirseyde
+suppliant met goede eerlijk geselscap geeten hebbende snavonts binnen
+den huyse of taveerne daer vuyt hangt de wapene van hongrie
+staende binnen dese onse stede van bruessel ende buyten selven
+huyse wesende is gegaen naer zyn logis inden thuys nyet verre
+van daer staende om te slapen ende omme tseene te doen moeste
+passeren duer de camere daer zyn weert met zyn gasten
+zaten ende aten ende seyde de suppliant tot henlieden god sechent u
+ende god ghevet u goeden avont daerop de voirseyden weert seyde
+totten suppliant wat maect ghy hier, gaet van waer ghy compt
+ende want de suppliant sach aan de tafel vanden selven weert eenen
+genaempt meester frederick den welcken de suppliant hadde te
+gaste gebeden inde voirseyde herberghe van hongrien om met hem
+te comen eten zoe vraegde de suppliant den selven mr. frederick
+waeromme dat hy met hem niet en was gecomen den daerop de"
+"sal zyn op te leggene ende te betalende die redelycke costen van
+iusticien in dien eenighe hieromme gedaen zyn oft gedaen wordden ter
+taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen riddere
+ende cancellier ende anderen luyden van onsen raede geordineert
+in brabant die welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daer om ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat voere
+henluyden geroepen die ghene die daerom behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende getruwelyck totten interinemente
+ende verificatie van desen ende totter taxatien vanden voirs. civile
+boete ende costen welcke interinement de voirs. suppliant sal
+moeten versuecken bynnen iaers ende dat opte verbuerte vanden
+effecte van desen onsen oepenen brieven ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers dyen dat
+behoiren zal die gehouden zal zyn rekeninghe bewys ende
+reliqua te doene vander voirs. civile boeten tot onsen behoeff
+metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy onsen voirs.
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen zal moghen hueren stedehouderen
+ende eenen yeghelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren
+zal doen laten ende gedoegen den voirs. suppliant van deser
+onser iegewoirdiger gracien remissien ende perdoene ende
+van allen den inhoudenen van desen indervuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laten geschien ny noch in toecomende tyden enigen
+hinder lettsel oft moeynisse aen live noch aen goede ter
+contraien maer in dien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden
+daerom gearresteert oft vercommert waer dat zy die stellen
+ende setten oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vaste zy
+ende blive tot eeuwighen daigen hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hanghen behoudelyck ons in anderen
+dinghen onsen rechte ende een ieghelyck anderen dessyns
+ghegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van octobri int jaer onssheeren duysent vyffhondert
+vyff ende dertich ende van onsen keyserycke txvie
+ende van spaengnen etc. twintichste aldus stont gescreven
+op de plycke byden keyser in zynen raede ende getekent
+boote visa recepta
+ghecollacionneert iegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"hebben den selven suppliant inden gevalle als boven by advys
+ende deliberatie van onse zeer lieve ende beminde
+moeye vrouwe mairgriete van oistenryck
+ende van bourgoingnen hertoginnne ende gravinne van bourgoingnen
+hertochginne tochtenersse van savoyen ende vanden
+luyden van onsen privaten rade in desen onsen landere
+van herweerts over quytgescolden vergeven ende
+geremitteert ende uuyt zunderlinger gracien
+mits desen iegewoirdigen quyt scelden vergeven
+ende remitteren tfeyt ende doot slach boven verclaert
+metgaders alle boete ende offensie corporeele
+ende criminele inde welcke hy vervallen mach zyn
+ter cause voirscreven tegens ons ende iusticie ende
+hebben hebbe hem als van desen gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen tot zynen goeden name
+ende fame in onsen lande ende hertoochdomme van
+brabant ende tot zynen goeden nyet verbuert in dien
+hij eenige heeft ende gelyc ende in alder manieren
+als hy was voere die toecompste vanden voirs.
+dootslach lastende ende imponerende onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen officieren rechteren
+ende iusticieren een eewich zwigen ende silentie
+sactisfactie ierst ende al voeren gedaen zynde
+der partie geinteresseerde in dien die nyet gesciet
+en is ende eenige dair toe behoirt civilyc
+alleenlyc ende behoudelyc dat de voirs. suppliant
+het voirn. feyt oic civilyc tegen ons ende iusticie
+beteren sal naer der gelegentheyt vanden mesdaet"
+"# sy hier af vrantwordt
+byden ontfanger vnden
+exploiten"
+"soe dat die voirs. weerdt seyde totten voirs. bernaerde ykens dat
+hy den suppliant oproepen soude daer op bernaert antwoirde dat
+hys nyet doen en soude soe quam die voirs. merten minnekens
+ende track den suppliant mette hare dat hy hem zeer dede
+seggende totten suppliant versiet u het is tyt dat wy gaen
+daer op die voirs. suppliant ontsprongen zynde seyde wat gebrec$
+u op my ende track vuyt een corte dagge stekende naeden
+voirs. minnekens dat hy hem met eenen cleyneen steke raecte
+ontrent zyn borsten daer aff hy corts daernae afflinich
+wordde dwelck den suppliant vuyt gronde zyns herten leet
+is ende zeer onnoeselyck is gebuert dat hy bevangen
+was van slape ende alsoe metten hare getrocken worde
+want anders tegen den voirs. minnekens egheen woirden
+noch twist gehadt en heeft ende heeft die suppliant hier aff
+by hulpe van zynen vadere ende moedere die slechte dorplieden
+zyn belast met noch vele kinderen aende partie geinteresseerd
+gesoent ende den voetval daeraff gedaen alsoe dat hem
+voits van noode is soude hy in onsen voirs. lande van brabant
+blyven woenen ende converseren hem hier op verleent te
+wordenen onse gracie ende ghenade daerom de voirs. suppliant
+ons oetmoedelyck heeft ghebeden ende versocht soe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. henriq
+stevens soen gabriel stevens suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien besundere ter eenen vander bitter
+passie ende lyden onsen heeren jhesus christus dwelck hy opten goed$
+vrydach voer die zalicheyt van allen menschen geleden
+heeft hebben den selven suppliant inden ghevalle als boven
+quytgheschonden geremitteert ende vergheven schelden
+quyte remitteren ende vergheven vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach beven gheruert
+midtsgaeders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter causen voirscreven midts dat
+daeraen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daer aff
+wedergestelt ende gherestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende gheruchte in
+onsen voirs. lande ende hertoighdomme van brabant ende allen"
+"heeft ghestecken om vuyt te trecken een
+sackpistoel, dwelck hij gewoon was overhen
+te draegen gelaeden ende gespannen, dwelck siende
+seekeren nicolaes dauffis die alleen vande vier
+present was gebleven durende dese dispute is naer
+die keuken gheloepen om synen meester te roepen
+doer dien den requestrant hem tegen het aenstaende
+paryckel van doerschoten te worden, hem hadde
+versien van een vier schuppe, ende siende datter
+niemant en was om hem te secoureren heeft
+hem de blocq daer mede eenen slach op syn hoeft
+gegeven, dat hij ter erde viel, dwelck den requestrant
+alsoo haest berand ende heeft den gequetsten selver
+op geholpen ende in eenen stoel geset, om hem te curere
+tgene den voors. meneer tripet niet en begeerden en heeft
+# selver willen oock, saenderdaechs heeft hy den gequetsten
+vuyt syn huijs doen draegen, in eenen kelder $$$ ramaticg
+ende vochtich, daer doerghaens lynwaert wort ghe-
+wassen, ende spijse wort geaccomodeert, met
+aiuyn ende anderssints seer contraerie aen quetsure
+oorsaecke dat den requestrant den voorscreven tripet heeft
+gaen vinden ende bidden om synen tsoille soo vele te
+willen duen den gequetsten in synen huyse te nemen
+tgene hij hem ten lasten heeft geaccordeert, die
+de requestrant daer heeft doen draeghen ende versien"
+"copie van remissie voere
+meesteren janne stynen
+philips byder gratien goide ertshertoge van oistryck hertoge
+van bourgoingnen van lothr. van brabant van stier van ka$$ten"
+"synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende
+allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende
+dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen
+ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende
+van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte
+moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien
+zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden
+hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat
+zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcomen delivrancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer
+van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende
+den tyt van onser ombejaerthede geuseert ende gebruyct
+hebben hier aen doen hangen behouden in anderen
+saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent
+van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke by
+mijnen heere den prince ende geteekent du blioul
+ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij
+$$$"
+"waert te gaene soe is die voirs. quinten den suppliant naegeloopen
+ende heeft zyn lanck messe getrocken ende den suppliant eenen
+slach gegeven in zijn zijde seggende totten suppliant goids weechs
+weerdt u zoe dat die suppliant den voirs. slach ontfangen
+hebbende oyc dat zyn messe getrocken heeft ende hem ter weeren
+gestelt zeggende totten voirs. quinten ic sal u lyf hebben of
+ghy dmyn ende hebben die suppliant ende die voerscreven
+quinten soe tegen malcanderen geslagen dat die suppliant den
+voirs. quinten zyn messe uuyt ten handt geslagen heeft ende
+meynende die voirs. quinten zyn messe op te raepen heeft
+die suppliant naeden voirs. quinten geslagen zoe dat den suppliant
+zyn messe oyc uuyter handt gevallen is dwelck die voirs.
+quinten aenmerckende heeft genomen eenen opstekere ende
+is den suppliant innegevaeren meynende den suppliant te evelen
+van zynen lyve dat die suppliant stootende metter hant
+den voirs. quinten van hem heeft dmesse vanden voirs.
+quinten gevallen geweest zynde vander eerden opgeraept
+ende meynende die voirs. messe ende den selven gequetst
+gehadt zoe dat die voirs. quinten hebbende zeven oft acht
+wonden heeft smalyck den rugge gegeven ende is die
+suppliant hem gevolght den selven gevende noch eenen houwe
+in zyn schoudere daernae die suppliant den voirs. quinten
+heeft laeten gaen soe dat die voirs. quinten overmits der voirs.
+quetsuere zieck geworden is wel den tyt van drye maenden
+ende daernae aflivich geworden wyens ziele god almachtich
+benaiden wille dwelck den suppliant uuyt gronde van zyn
+herten leet is soe dat die suppliant zedert altyt tlande heeft
+gelaten hem beduchtende rigeur van justicien ten grooten
+verdriete ende ongenuchte vanden suppliant die welcke
+mits den voirs. feyte binnen onsen voirs. lande van brabant
+nyet en dert hanteren noch converseren maer es gescapen
+eeuwelyck daer uuyt te blyvene alsoe hy seyt ten zy
+dat onze genade ende gracie hem hierop gedeylt worde
+omme de welcke hy ons zeer oetmoedelyck gebeden"
+"gearresteert ofte becommert waren zy die stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende
+sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwiger
+dagen soe hebben wy onsen zegele hieraen doen
+hangen behoudelick in anderen saken ons recht
+ende eenen yegelicken tzyne in allen. gegeven
+in onsen stadt van antwerpen inde maent van
+septembri int jaer onss heeren duysent
+vyfhondert twee ende twintich ende
+van onsen rijcken te wetene vanden roimschen
+ende van hongrien etc tvierde ende van spaignien
+ende den anderen dzevenste. aldus gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen raede
+ende geteekent l. du vli$$$ ende noch visa
+gecollationeert tegen die originale
+bezigeld briefve ende bevonden
+concorderende meten selven behalven
+die"
+"bevelen onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant drossaet van brabant marcgrave
+van antwerpen ende allen anderen onsen ende onser vassalen oft
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onser voirs.
+lants van brabant ende van overmaze hoedanich die zyn oft
+wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende hueren stedehoudelyck
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+dat zy den voirs. suppliant van dese onse gracie remissie ende
+abolicie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck
+doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede eenich
+hinder letsel oft moyenesse ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft zyn onverbuerden goeden waeren daeromme
+gevangen becommert of gearresteert dat zy die ter stont
+stellen of doen stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge
+want onsen alsoe belieft des toirconden zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse
+stede van bruessel zesten dage van decembre int jaer
+onsen heeren duusent vyffhondert ende vyffendertich van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxe aldus stont ghescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+gheteekent l de zoete recepta
+ghecollacionneert tegens
+goriginale brieven by my
+decock"
+"kenisse van dootslache
+phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk
+hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van
+carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave
+van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette,
+van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van sutphen
+marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon
+lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$
+van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene
+allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse
+jonckman geboren van deser onser stad van mechelen
+inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer
+die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander
+genelle ende willem van alters in een dorp genaempt
+ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen
+genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen
+te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer
+eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne
+henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een
+geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy
+suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren
+verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter
+nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als
+die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys
+synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan
+vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde
+genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was
+dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven
+hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te
+spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs.
+suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde
+maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was
+ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde
+dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende
+verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen
+naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck
+in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e
+sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders
+hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer
+byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys"
+"mesdaen ende mesbruyt mach hebben ende hebben heur daeraff
+wedergestelt ende gererstitueert stellen weder ende restitueren tot
+hueren goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen andere onsen landen ende heerlicheden ende tot
+hueren onverbeurden goeden indyen zy eenige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren zoe zy was voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur generael in brabant onsen meyer van thienen ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beeternisse yerst ende voeral gedaen der
+partye geinteresseeerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliante
+#
+gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civiyck naer gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van huere goeden ende oick te betalen de
+costen van justicien hieromme alsoe de gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onsen lieve ende getrouwes de cancelier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daerom ende bevelen den
+selven onsen cancellier eende raedsluden dat voere hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne en procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatie ende interinnemente van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vander voirs. amende ende costen van justicien alsoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliante gehouden
+sal syn te versuekene ende heur in persoene te presenterene
+onsen voirs. rade binnen zesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren
+sal zy onse voirs procureur generale in brabant onse meyer van thienen
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal
+moegen heure stedehouderen ende eenen yegelyck van hen besundere
+soehem toe behoiren sal doen laten ende gedooghen de voirs.
+suppliante van deser onser iegewoirdiger gratien ende remissie ende
+van alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder huer te doene oft te laten
+geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
+moeynisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer"
+"remissie jans $ van lyere
+kaerle etc. doen te wetene alle jegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan van
+lyere bastaert van wylen kaerle van lyere inhoudende hoe dat hy
+suppliant claes vermeeren doentertyt ende alnoch dienare van jouffrouwe"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief sullen zien saluyt doen te
+weten dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de vyt
+nu ter tyt gevangen in handen van onsen drosaet slants van mechelen inhoudende
+hoe hij suppliant ten tyde dat wij siege hielden voir de stadt van masieres aldair
+oic mede geweest is in onsen dienst met vier wagenpeerden ende aldair
+wesende zyn hem twee vanden voirs. vier peerden genomen ende ontkeert
+geweest byden welcken naer dien dat voirs. siege obgebroken was hy
+gelyck meer andere naer huis gecommen is mit de voirs. twee anderen
+peerden ende zekere tyt daernaer is hem een vande voirs. twee
+peerden afgestorven ende bevindende dat hem niet wel mogelick
+en was die landen van zekere hoeve die welcke hy te dyer tyt houdende"
+"hy anders egheen geweere by hem en hadde heeft den
+voirs. andries int vallen oft liggen dairmede vanden
+suppliant gecregen eenen steecke omtrent zyn borste
+dairaf hy corts dair nae gestorven is naden welck
+zyn terstont twee andere persoenen achter op de plaetse
+vanden suppliant gecomen dair die voirs. andries mede
+hadde sitten drincken dien dach ende diemen seight
+dat mede opsedt gemaict hadden om den suppliant
+doot te hulpen slaen ende hebbende aldaer des
+suppliants huysvrouwe deerlick gequetst ende gewondt
+ende dair nae is oick gecommen peeter vercammen
+brueder vanden voirs. aflivigen selve meyer aldair
+ende heeft binnen den huyse vanden suppliant zynen
+haeffelicke goeden ontstucken geslagen ende oick
+die gelasen veynsteren ende vele foertsen dair gedaen
+boven recht ende sonder vonnisse ende nyet tegenstaende
+dat tvoirs. feyt alsoe onnoeselycken gebuert is
+in nootweere van zijnen lyve in maten boven verclaert
+ende dwelck den suppliant zeer hertelicken leet is
+ende hoewel hy hoept ende meyndt van rechtswegen
+dairnae nyet mesdaen te hebbene nyetmin beducht
+rigeur van justitie besundere gemerckt dat hy
+omtrent xx oft xxv jaeren geleden heeft twee andere
+ongevallen gehadt ende gecommitteert deen in"
+"ende t'selve gerefereert hebbende ten huijse van sijnen
+meester aldaer hij suppliant metten voorschreven
+hulselmans was wachtende soo is denselven
+hulselmans terstont daer naer ter selver
+plaetse gegaen van den voors. wijle afflijvigen
+te sien ende den hoet ende stock des suppliants
+te haelen ende alsoo hem worde ontraeden den
+selven stock ende hoet mede te draegen
+overmidts den voors. wijlen van neer wiens
+siele godt wille genadich sijn deser werelt was
+overleden tot seer grooten ende excessiven leet-
+wesen des suppliants soo is hij suppliant tselve
+sijn ongeval seer deerlyck met weenende oogen
+beclagenden van daer metten voors. hulselmans
+naer arendonck plaetse synder residentie gegaen
+ende naer dijen hij aldaer syne wonden heeft
+doen cureren soo is hy genootsaeckt geweest om
+t'ontgaen alle schandaelen van apprehensie ende
+rigeur van justitie van daer te trecken ende
+elders te latiteren ende hoe wel binnen denselven
+tyde die huijsvrouwe des suppliants mette
+achtergelaten weduwe desselffs wijlen afflyvigen
+by naeme adriana theeus ter presentie ende
+overstaen vande momboirs van desselffs naer
+gelaetene kinderen ende andere naeste vrienden
+ende bloet gewanten ter intercessie van
+schepenen der selver vryheyt van arendonck
+als goede mannen soe verre heeft getracteert
+dat sy nopende den selven ongevalle met hun opden
+tweeden aprilis lestleden heeft versoent ende
+metter minnen syn overcomen inder vuegen ende
+manieren breeder begrepen in d'acte onderteeckent"
+"moeyenisse aen lyf noch aen goet ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyn voirseyden onverbeurde goeden zoe voirseyden is daer
+omme naemaels gevangen gearresteert oft $$$$
+waren dat zy die stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
+saken ons recht ende eene yegelicken tzyne in allen gegeven
+in onser stadt van mechelen in de maent van september
+int iaer onsen heeren duysent vijfhondert ende twintich
+ende van onsen rycken te weten vanden roomschen $$$$
+ende van spaengien tvyfste ? aldus stont gescreven
+boven op te plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent haneton
+en noch $$$"
+"gonnen ende prefereren voer rigeur ende strancheyt van jusiicien
+hebben inden gevalle als boven vergeven quitgescolden ende
+geremitteert vergeven scelden quite ende remitteren uuijt onse
+zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeijt ende dootslach
+boven geroert mitsgaders alle peijne ende bruecke corporelle
+ende crimiinelle daer inne hij ter causen van dien $$$ diess$$$
+aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruijckt mach
+hebben hem als daer aff wederstellende ende restituerende tot
+zijnder goede faeme ende naeme in onsen voors. lande ende
+hertochdomme van brabant ende anderren onser landen ende heerlicheyden
+ende tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indien hij eenige heeft
+gelijcker wijs als hij was voer de toecompste vanden voors.
+manslach imponerende hier van onsen procureur generael van brabant
+mitsgaders allen inden onsen richters justicien ende officieren
+inden selven onser lande van brabant geseten een eeuwich zwijgen
+satisfactie ierst ende alvoren gedaen der gheinteresseerde
+partijen indijen die alnoch nijet gedaen en es ende op dat eenige
+daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden sal zijn tvoirs. feijt ende dootslach tegen ons
+civiijck te beteren naer gelegentheijt der saken ende faculteijt
+van zijnen goeden ende oick dat hij betaelen ende opleggen sal
+die wettige costen van justicien indien ter sake voirs. eenige
+gedaen zijn ter taxacie ende aerbittraerscepe van onsen lieven
+ende getrauwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wij daer toe committeren ontbieden daer om ende
+bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer henluyden
+geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zijne zij
+procederen wel ende dueghdelijck ter verifficatie ende intervien$$$ te
+van dese onse brieve nae huer vormr ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitraterscepe vande civile boete ende costen voirs.
+ende dat gedaen ende die selve civile boeten getaxeert ende"
+"remission d un homicide perpetre par remy
+mesquerams
+charles etc. savoir faisons a tous presents et avenir nous
+avoir receu lumble supplication de remy mesquerams dit
+le carpentier povre homme marie charge de femme et six
+petitz enffans entre lesquelz nen ya que une seulle fille
+qui est pure iniorante et remy mesquerams son filz de
+leage de xij ou xiij ans, contenant comme environ xv jours
+devant le jour saint gille dernier passe ainsiz que ledit remy
+le pere lun desdits supplians estoit alle de lonchamp en notre ville
+de namur pour aucuns ses affaires, et qu il yssoit hors de
+notredite ville de namur avec ung nomme willemet le
+moulnier dudit lieu de lonchamp pour eulx en retourner a
+lostel, advint que ledit willemet qui estoit alle devant
+en une taverne de cervoyse nommee la maison blancque
+devant la porte de notredite ville demanda a loste de ladite
+taverne ung pot de biere a boire, ce qu il fist priant audit
+remy le pere lui vouloir tenir compaignie aboire seulement
+ledit pot de bierre avec ledit hoste et pluiseurs autres.
+et apres que icellui remy le pere avoit beut deux ou
+trois cops dist audit willement le moulnier lacquey
+vous mavez dernierement mal moulu se me vouldriez mieulx
+mouldre vous seriez bien mieulx mon amy. surquoy
+il respondi audit remy le pere quil luy avoit mieulx
+moulu que a lui ne appartenoit, et icellui remy
+le pere dit audit moulnier se ne me voulez doresenavant
+mieulx mouldre je donneray au seigneur de lonchamp votre
+maistre ung pot de vin de xviij florins affin quil me
+baille mesmes son moulin a ferme, que lors ledit remy
+le pere paya son escot et se parti dillec pour retourner
+a sa maison audit lonchamp et ledit moulnier brief apres
+courut bien radement pour retaindre icellui remy
+le pere et icellui rattaint sen allerent environ demy heure
+entre eulx deux en devisant de plusieurs choses sans dire
+aucunes parolles injurieuses lun a lautre que lors il
+appella ledit remy le pere mounier disant voulez
+vous donner xviij florins au seigneur et me hancher le moulin
+et icelluy remy le pere respondit oyl se ne me voulez"
+"voirs. scoutet van antwerpen ende marcgreve
+ons lants van ryen ende alle andere onse ende der
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
+onss voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hen
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen
+de voirs. supliante van deser onser gracien quytscheldinge
+remissie ende pardoene inder manieren boven verclaert
+rustlick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder haer te doene noch te laten geschyene
+in lyve noch in in goede eenich hinder letsel of
+moeyenisse ter contrarien maer indien haer lyf
+oft enige van hueren onverbuerden goeden waren
+daeromme gevangen becommert of gearresteert dat
+zy die stellen of doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot volcommen delivrantie want ons alsoe belieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich zy tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelick onsen rechten in anderen
+dingen ende anderen huer recht in allen gegeven
+in onser stede van antwerpen inde maent van
+februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende negenthien ende van onss rycken te
+weten vanden roemschen dierste ende van
+castille etc. tvierde aldus stondt gescreven
+onder opte plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent h de hane ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by my"
+"in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet
+verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe
+hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende
+dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant
+ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant
+dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych
+satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die
+nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic
+oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden
+zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien
+taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy
+daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier
+ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen
+de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende
+verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien
+vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende
+die selev civile beternisse betaelt in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die
+welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot
+onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren
+vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant
+dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van
+desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien
+doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$
+ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te
+laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft
+letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne
+goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen
+oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen
+ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende"
+"van onsen rycken van spaengnien sicillien ende tx
+ende van napels txii opde plycke stont
+gescreven byden coninck ende geteeckent $
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+met zynen originale by my
+$facuwez$"
+"egheen peryckel vander doot en was ende daer om hy de strate
+noyt en heeft dorven laten noch te bedde gheleghen. ende
+die suppliant heeft ter contrarien inden selven gevechte ontfangen
+diverse dootwonden inden hoofde ende inden arm die hem benaest
+overhouden was sal dat hy ver doot daer bleeft liggen nietmin
+de voirs. peeter van gelmen heeft hem geabsenteert beduchten
+de voirs. suppliant sterven soude vander quetsuren maer is
+de selve suppliant by zeer goeden toestene ende bewaernisse genesen
+maer blijft verminckt inden arm ende de voirs. peeter van gelmen
+es by onnaxemheit quaden bewaren faultren ende versnemenissen
+van chirurgyn binnen thien oft twelf dagen gestorven
+ende hoewel tvoirs. stuck es zeer onnosel ende sulck dat
+noie recht schynt den suppliant inden dootslach niet gehouden
+te zijne besuugt gemerct dat die woude egheen doot woude
+en es geweest hoewel by onaxemheit ende neghligencie vanden
+aflivighen oft cirurgyn de voirs. peeter van live ter doot
+gecomen es nochtans beducht hem die suppliant rigeur van
+justicien want aengaen den live zeer perikeuleux es dingen
+ende en soude hem onder ons niet dorven houden noch verkeeren
+maer in vreemde landen ende contreien in grooter armoden
+moeten leven soe verre hem onse gratie hier op nyet
+gedeylt en waere alsoe de voirs. suppliant seet ons daerom
+oitmoedelyck bidden soe eest dat wij dese aengesien compassie
+ende medeliden hebben metten voirs. suppliant ende willen hem in
+dese gracie ende genade prefereren den rigeur van justicien
+hebben den selven suplliant ingevalle boven geremitteert
+quytgesconden ende vergheven remitten quytschelden ende
+vergheven vuyt onse sunderlinger gratien by desen speyt
+ongeval ende dootslach voirscrevenen metgaders alle penen ende
+amenden corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons
+onse hoocheit ende justitie enichssins mach hebben mesgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restituen ende stellen tot syne goeder famen ende name
+in onsen lande van brabant ende andere onser landen ende
+heerlicheden ende tot zyn goeden niet geconfiscueert
+syn soe verre daer vuyte waren imponerende hier op een
+ewich geswych ende stilecie onser procureur generael ende allen
+anderen onser richteren justicieren ende officieren hoedanighe
+die syn oft wesen moghen satisfactie is nochtans
+jerst ende al voeen gedaen der pertien getuterisseert syn
+soe verre daer enige toestonde ende de noch niet gedaen"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter
+pauwels woenende in onse stadt van antwerpen arm scamel
+arbeytere varende somtyden knaepschewyse te scepe inhoudende
+hoe dat den xxiiiien dach der maent van meye lestleden hy ende gorys
+raes zyn gegaen nae dbierhoot van antwerpen om aldaer te
+werckene ende zekere meel uuyt eene scepe te helpen dragen omdaer
+mede hueren cost te winnene ende op tselve hoot wesende soe zyn aen hen
+beyden gecommen een geheeten bottelneel ende gielis zwaefken beyde
+oyt arbeytere ende hebben met gestaerden moede tot henluyden geseegt
+ghy en sult hier nyet wercken ghevende den selven tot dien vele snoode
+woirden waerop de suppliant ende de voirs. goris raes hen wederom ter
+antwoirden gaven seggende wanneer ghylieden op ons hoot ende
+kaye compt om te werckene zoe en zuldy daer oyc nyet wercken ende zyn
+alsoe de voirs. suppliant ende de voirs. goris raes om voirderen twist ende
+geschil te scuwene vanden voirs. bierhoot gescheyden ende daernae te
+wetene den eersten dach der maent van junio anno voirs. is gebeurt dat de
+voirs. gielis zwaefken is gecomen op de hoye caye om aldaer te wercken
+den welcken ziende de voirs. suppliant zeyde dese of gelycke woirden ghy en
+sult oyck hier nyet wercken op dese caye want wij en mochten pot bierhoot
+nyet wercken want ghy ons verboot daer te werckene zoe en zuldy ghy
+hier oyc nyet wercken ten waere met rechte daerop de voirs. gielis
+zeyde ic ben tevreden daer toe vuegende dese woirden wildy oyc anders
+het es my al even eens ic en make van u egeen werck ende mits dien
+hebben zy underlinge eenige kijfwoirden gehadt ende binnen
+middelen tyden is aldaer gecomen een geheeten meeus baeck die
+welcke seyde totten voirs. gielise ghy bloetsuypere maect u van hier
+oft ic helpt u van hier ende mits dyen heeft de voirs. meeus vanstonden
+aen zyn bleymes uuyt getrocken ende daer mede sloech naeden voirs.
+gielisen maer en quetste den selven nyet ende track insgelycx de voirs.
+suppliant zynen opstekere uuyt maer en heeft nyemant daer mede gequetst
+maer den voirs. gielis met zynen opstekere gaf den voirs. meeuse een
+scrabbe ontrent zynder kelen ende cort daernae zyn de voirs. suppliant de
+voirs. gielis ende de voirs. meeus byde goede luyden daer tegewoirdich zynde
+verre van malcanderen gescheyden ende heeft de voirs. suppliant zynen
+opstekere inde scheyde gesteken sonder hem ennichssins meer strytvaer
+te makene want zy geappaiseert waeren ende de voirs. suppliant nyet
+wetende van eenigen voirderen gevechte soe heeft hy verstaen dat de
+voirs. meeus is vander voirs. hoye caye gegaen oft geloopen tot int
+veerstal aldaer hy den voirs. gielis heeft gevonden staende ende
+heeft de voirs. meeus den voirs. gielisen aldaer eenen steken met zynen
+weymes gegeven daer mede hy den selven heeft gequetst soe dat hy
+vanden voirs. quetsuere tsanderdaechs is gestorven dwelc den voirs.
+suppliant zeer hertelyck leet is ende hoewel de voirs. suppliant daerby
+noch aen en es geweest daer de meeus is vanden voirs. hoye caye
+gegaen oft geloopen tot in veerstal aldaer hy de voirs. gielis heeft"
+"met weder heesschende een mes aen tvoirs. willeken welcke
+hoorende de suppl vreesende gestecken te zyne heeft zyn dagge
+vuyt getrocken ende met gesteken naerden voirn. coren twelcke
+doende hy onverziens geraect heeft tvoirs willeken in zyn
+hooft naer welcke steke tvoirs. willeken liep metter voirn.
+katelyne duer de poorte ende gevoelende dat hy gequetst was
+es sbarbiers gegaen nemaer drie oft vier dagen daer naer
+es hy van levende lyve ter doot gecomen twelcke de suppl zeer
+leet es ende beduchtende rigeur van iusticien heeft hem
+geabsenteert vuyt onsen hertochdomme van brabant ende stadt
+van brussel aldaer hy nyet en soude commen converseren
+noch frequenteeren sonder alvooren hier op thebbene onse gracie
+remissie ende quytsceldinge om de welcke hy ons oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy de saken voirscr.
+overgemerct den selven hanneken rynckens suppl. genegen
+wesende tzyner bede ende supplicacie ende willende hem
+in dit stuck gracie vorderen voir strancheyt van iusticien
+hebben in den gevalle als boven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven scelden quite ende remitteren
+vuyt onser zonderlinge gracie mits desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende brueken corporelle en’de criminele daer inne hy ter cause
+van dien met datter aencleeft jegens ons ende justicien
+mesbruyct mag hebben hem als te desen wederstellende ende
+restituerende tot zynder goeder fame name ende geruchte
+in onser voirs. landen ende heerlicheyden ende totter palen toe
+vanden ammanrie ende scependomme van onser stede van brussel
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft
+gelyck inder manieren als hy was voor die geschiedenisse
+vanden dootslaghe voirscr. imponerende hier op een eewich
+zwygen ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen iusticieren ende offivicieren wie zy syn satisfactie
+ende beteringe ierst ende alvooren gedaen der geinteresseerde
+partyen indien die noch niet gedaen en zy ende eenige
+daet toe staet cunlick alleenlick behoudelick nochtans
+dat de selve supplt gehouden sal wesen den voirn. dootslach
+tegens ons cunlick te beteren naer die gelegentheyt van
+dien ende die werde van zynen goeden ende oick dat hy
+gehouden sal wesen te refonderen ende betalen die die wettelicke
+ende redelicke costen van iusticien hierop gedaen ende
+naer gevolcht indienre eenige geschiet zyn ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die"
+"dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in andere saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel inde maent van octobre
+int jaer onsenheeren duysent vyfhondert ende achtendertich
+van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castilie ende andere txxiiie aldus stont gescreven opte
+plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent l de zoete
+noch stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
+lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
+een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
+geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
+weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
+stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
+henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
+deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
+ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
+met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
+adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
+bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
+een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
+crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
+adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
+als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
+geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
+vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
+ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
+gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
+doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
+suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
+geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
+aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
+hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
+verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
+inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
+de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
+suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
+ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
+onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben"
+"ende namaels ziende zekere twee persoenen ende vande voirgaende geruchte ende
+oick dronckenscap daer hy mede bevaen was noch verhit zynde heeft tvoirs. zyn
+rappier wederom getrocken ende daermede metter voirs. zynder huysvrouwe deur
+de poorte onser voirs. stadt gegaen maer daer nyemandt ziende heeft zyn
+rappier andermale opgesteken ende commende inde bynnen poorte hebben hem
+aldaer aenveert ende hem henne messen getrocken ennige vande vrienden
+vanden voirs. hendricke zoe dat de suppliant derdemael zyn rappier heeft moeten
+uuyt trecken tot zyne defencie maer zoe daer meer volcx toequam en isten
+nyet gevolght waernae is de voirs. hendrick bynnen vyff dagen afflyvich geworden
+meer zoemen verstaet deur onnacxamheyt ende imperitie vande chirurgyn
+daerover gegaen hebbende dan deur de voirs. quetsueren die nyet dootelyck en
+zyn geweest ten zeer groot leetwesen van hem suppliant die mits der absencie
+vanden voirs. frans hem terstont nae tfeyt vertrocken hebbende byde vrienden vanden
+voirs. afflyvigen wordt geleeght inden dootslach ende met hen tot zyne meerdere
+verzekerheyt heeft moeten accorderen tot hennen contentemente voir zoevele
+hy tegen hen by tgene des voirs. is soude mogen misdaen hebben dwelckhen
+nochtans nyet en soude proffyteren ten waere hem insgelycx tot zyne verzekertheyt
+voir zoe vele hy tegen ons soude misdaen hebben hadde onse briefven van
+remissien zonder de welcke hy onse landen nyet vryelyck en soude mogen
+frequenteren ten grooten achterdale van hem suppliant die staet ten goeden
+name ende fame ende nyemanden zyns weters te cort en heeft gedaen noch
+yet gecommitteert punitie meriterende anders dan dat hy suppliant wesende
+jonck geselle inden jaere xvc lviii een wylen reynier lansheer is afflyvich
+geworden van een cleyn steecxken dathy vanden suppliant by grooten ongeval ende
+onschuld hadde ontfangen ende dairaff hy suppliant heeft geobtineert onse pardoen
+ende remissie mitgaders van alle offensien ende bruecken corporele criminele
+ende civile daerinne hy soude mogen gevallen geweest zyn volgende de
+briefven van remissien ende interinemente daernae gevolght r$$$ct$$$ in dat
+van de maent van octobry xvc lix ende vyffthien july xvc lxi daeraff zynen
+ende noch $$ zyn soude ende worde hem hierop nyet versien met andere onse
+opene briefven van remissie zoe hy zeght ons om de selve zeer oitmoedelick
+bidden waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende
+ter beden des voirs. jan reys suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericordie voir strangicheyt ende rigeur van rechte besundere ter eeren
+ende contemplatien vande vander bitter passie ende lyden onssen heeren jesu christy"
+"kaerle etc. doen condt allen luden iegewoirdige ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van henrick
+stevens jonck knecht van omtrent xvii jaeren inhoudende hoe dat
+opten sondach voer alderheyligenmesse lestleden die suppliant
+doentertyt woenende met zynen vader ende moeder ende ongehouwt
+wesende ghelyck hy noch is heeft sitten drincken met bernaerde
+ykens wylen mertten minnekens ende meer andere tot
+desschele ten huyse van merten buengers ende sittende int
+huys voerden heerdt is die suppliany in slape gevallen ende
+want die voirs. weert tgeselschap wilde quyt zyn want
+spade worde soe is zyn dochtere gecomen ende riep den
+suppliant maer hy en worde met dien roepen nyet wacker"
+"gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aencleven mach
+tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+abolendrende extinguerende ende te nyeuwte doende allen procedueren
+criminele by onsen voirs. scoutet vanden bossche ter causen voirscreven
+tegen den voirs. suppliant begonst indien daer alreede enighe geschiet
+syn ende hebben hem daer aff weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe
+hy was vorde toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
+een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs.
+schoutet ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen die
+partien geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende ennige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van zynen goeden met oick te betaelene
+de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxacien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by onsen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen
+geroepen de ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen
+alzoe zy sullen bevinden behoirenen welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren
+in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de pene van te
+verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onse voirs. procureur general
+onse voirs. schoutet van den bossche ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende toecomende
+dien dat aengaen sal moghen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen bezundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissen"
+"gestelt heeft des nyet min want hy om sekere redenen wille
+allen zynen beneficien gerenuncieert heeft ende es weerlyc
+geworden beduchtende strancheyt van iusticie hy hem
+sychtent meesten deel van onsen lande ende heerlicheyde
+van brabant geabsenteert heeft ende en soude inden selue
+nyet wel derren verkeeren ten waere ouer midts onsen gracie
+vanden welken midts quittancie van allen peyne ende
+amende lyflyc criminelle en civil aengesien den toecomst
+vande voerscreven feyten en dat hy hem in anderen saken eerlich
+gehadt ende gedragen heeft hy ons oetmoedelycke gebeden
+heeft soe ist dat wy de sake voirscreuen overgemerct
+genegen wesende ter supplicatie vanden voerscreven supliant ende hem in
+desen gracie te presenteren voer stranheyt van iusticie
+ende in faueur van onsen lieuen ende getrouwen neuen den
+graue van nassouw ende de heer van chierues hebben
+de voergenoemden coenrart van gauere suppliant in geualle als
+bouen vergeuen quytgescolden ende $ geremitteert vergeuen
+schelden quyt ende remitteren vuyt sunderlinge gracie
+by desen het feyt ende dootslach voerscreven mitsgaders alle
+boeten ende amenden lyffelycke criminelycke ende ciuile
+inde welke hy ter cause van dien met des daer aen
+cleeft tegens ons ende iusticie eenichssins geuallen
+mach zijn ende hebben hem desen aengaende $ gerestitueert
+ende restitueren midts desen tot zijnen goeden name ende
+fame tot onsen lande ende heerlichede van brabant ende
+tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft
+gelyc ende in alder manieren als hy was voer de toecomste
+vanden voerscreven dootslage imponerende hier op silencie ende een
+eewich swigen onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen officieren wy en die zyn satisfactie ierst gedaen der
+partye geinteresseerde indien die alnoch nyet gedaen
+en zy ende eenige daer toe behorende ciuilick alleenlyck
+ontbieden daer omme onsen lieve ende getrouwe cancelier
+ende den luyden van onsen raide van brabant dat
+voer hen geroepen dient behoeren sal zy procederen"
+"ende hebben hem daeraff als wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen
+goeden fame ende name in vo onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden mitsgaders tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy eenige heeft alzoe hy was voer de toecompste
+vanden voirn. manslach imponerende hyer op een eeuwich
+zwygen ende silentie onsen procureur generael in brabant ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officieren
+wy zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende $$$
+gedaen der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voirgaende suppliant gehouden wordt tzelve
+feyt tegens ons te beteren oick civilyck maer de gelegentheyt
+vanden misdaet ende faculteyt van zynen goeden volgende
+onse ordinantie daerop gemaeckt ende oick te betaelen
+die redelyckecosten van iusticien alreede gedaen ende noch te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen dat voir hen geroepen die ghene die
+daer over behoiren geroepen te zyn zy procederene wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieff naer zynder formen ende inhouden welck
+interinement hy suppliant gehouden zal syn in onsen voirs. rade
+te versueckene bynnen eenen halfven jaere naer date
+van desen opte verbuerte van te verlyesen deffect
+der zelver ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile ende costen van iusticien getaxeert * ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyet"
+"remissie van dootslage
+philips byder gracien gods ertshertoge van oistryck prince
+van castille van leon van arragon etcetera hertoge van bourgoingnen van
+lotharingen van brabant van stier van karinte van cram van lemborch van
+lucemborch ende van ghelre grave van habsborch van vlaenderen van
+tyrol van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe
+lantgreve in elsaten marcgrave van bourgauw ende des heylyxs rycs
+van hollant van zeelant van phirt van kieburch van namen ende van
+zuytphen grave heere van vrieslant upter windismerck van portenauw
+van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen die
+nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfaen hebben die
+oitmoediger supplicacie van cornelis delyen scamel geselle voirtyden
+woennachtich tot duffelen inhoudende hoe dat de voirs. supliant eenen
+knape gehadt heeft geheeten henrick de vos de welcke gequest
+is geweest opte doot van olivier de coninck dwelc de voirs. supliant
+niet wel muegende verdragen den selven oploop gedaen heeft zonder
+te quetsen oft te wonden vanden welcke peys gemaect is geweest
+de welcke de voirs. olivier niet en heeft willen onderhouden maer
+heeft den voers. supliant alle weghen willen slaen ende smitten ende
+dit bemerckende de vrienden vanden voirs. supliant hebben in persoon geweest
+ande voirs. olivier met synder partien ende boven dien gesonden met
+goede mannen de welcke tselve op gehad hebben om partien te
+veraccorderen ende als de voirs. goede mannen als arbiteren gecommen
+syn om haer uutsprack te verclaerene zo en heeft de voors. olivier daer
+toe niet willen verstaen oft onderhouden ende daer tsegen gerebellert
+ende onder dander de voors. supliant comende met zynder moeder om te gaen
+sluyten thuys van synen brueder zo heeft de voirs. olivier belaeght
+den voirs. supliant ende heeft nae de selven met gewelt met eenen
+blooten zwaerde geslagen ende gesteken dwelc ziende ende
+aenhorrende den voirn. supliant hem alsdoe verweerde hem selven
+beschermende alsoe dat daer noch nyemant gequest noch gewont en
+wert by middelen van zynen moedere de welcke by bede ende
+anderssins de voors. olivier ewech leyde niet te min zo vermat hem
+de vors. olivier den selven cornelisen supliant ter doot te bringene gelyck
+hy hem te meer stonden vermeten hadde daer by seggende dat hy nyet
+te verbueren en hadde ende dat hy een persoon alleen was ende niet
+daeromme en gaf waer hy woende ende heeft alzo werderomme den
+voirn. supliant met sinder moeder thuyswaert gaende strangelyck ende
+fellycken ingecommen met eenen blooten sweerde ende de voirn. supliant
+zeer injurierende nochtant dat hem de voors. thoonder om godswille
+bat om verdrach seggende dat hy niet syns en begheerde ende
+den voirs. olivier altyts aencommende zo heeft de voors. supliant"
+"vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blijve tot
+eeuwegen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenenijgelijcken anderen des syns
+gegeven in onser stadt bruessele inde
+maent van septembri int jaer ons heeren
+xvi hondert ende sesthien opde plicque stont
+byde eertzhertoghen onderteeckent cools
+gesegelt met eenen groenen zegel daer vuythangende
+in zijden snoeren"
+"suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende
+pardoene ende van allen inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren als boven verhaelt rustelelyck verdelyck volcomelyck
+ende eewelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft
+te laten gescieden nu noch in toecommende tyden eenich hynder
+letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+mair indien syn lyf ofte enige van synen goeden dairomme
+gearresteert becommert oft belet waren dat sy die
+setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender deliverancie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen
+hangen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende een
+yegelyck anderen dess$s in ons stadt van bruessele
+in de maent van septembri int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende eenenveertich van onsen keyser rycke
+txxije ende van onsen rycke van castillien ad txxije
+aldus gescreven opte plycke by den keyser in synen rade
+ende onder geteeckent boudewyns / visa $$
+gecollationeert ende bevonden accorderend
+met zyne originalen brieve"
+"phls etc doen te weten alle jegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben dye oitmoedige supplicatie van peeter vanden
+damme, arm schamel arbeyder, woonende onder houthem bynnen de
+limiten onser stadt van vilvoorde, belast met huysvrouwe ende drye kinderen
+inhoudende hoe dat hy altoos gestaen heeft tot goeder namen ende fame ende
+noyt en heeft gecommitteert eenige acte meriterende correctie dan
+soude zyn gebeurt tsondaechs den achtsten dach van octobri xvc tzeventich 1570
+dat hy suppliant ter kercken is gegaen tot vilvoirden voirseyd ende naedyen
+hy suppliant zyn devoere hadde gedaen / zoo heeft hy zynen broeder
+willem vanden damme met zynder huysvrouwe ten maeltyt genoyt
+dye tot zynen huyse oick zyn gecommen, om vuyt broederlycker
+lieffden tzamen vrolyck te zyn gelyck tzelve gebeurde ende alzoo
+ter selver stondt over tafel sittende heeft hy suppliant tot zynen zoen
+gevraecht ten tyt hy misse was gaen hoire oft henrick love aldaer
+nyet en hadde geweest vuytdyen hy tsamen te doen hadde, zoo heeft hy
+geantwoordt neen gy vadere, ende deselve propoesten hoirende cornelis van
+boschbeke dye hem gevoirdert hadde secretelyck van achter in huys
+te commen, sonder dat yemant daer in huys present zynde daeraff
+wisten te spreken, heeft geseyt ende gevraecht in substancie, ick ben
+hier wilt ghy my hebben, vraegende voirseyde vuyt een gesochte oirsaecke, om
+hem suppliant tot gramschap te verwecken oft dye hoenderen noch opden solder
+scheten, vuyt dyen hy suppliant zyn hoenderen bynnen huyse hadde gehouden ende
+dat hy egeen hoender cot te voeren en hadde gehadt, omdat het zelve
+huys den voirseyden cornelisen was toebehoirende, hoewel hy suppliant tzelve
+in hueringe was besittende, zoo heeft hy suppliant ende zyn huysvrouwe
+geantwoordt neen gy cornelys, ende tselve wat geleden zynde heeft hy
+suppliant hem cornelis gevraecht ende aen hem begeert / dat hy eens drincken
+soude, waerop hy cornelys antwoorde, hadde ick willen drincken ick
+en waere hier nyet gecommen / ick comme van daer te drincken genouch
+was, seggende voirts nu noch nemmermeer ghy rabbant ghy dyeff
+ghy schelm compt hier buyten oft diergelycke woorden / repeterende
+tselve tot twee oft drye reysen toe, ende tselve aenhoirende heeft hy suppliant
+mogen antwoorden / al zydy rycke ick en hebbe voir uwe $$$ noch
+nyet rabauwen geweest, ende tselve eweynich gecesseert zynde heeft
+dye voirseyde cornelys vuyt getrocken eenen blooten opsteker om den suppliant
+vanden lyve daermede te e$pen, gelyck hy hem tot diversche stonden
+gedreycht hadde doot te steken / als zeer corts daer te voeren op zynen
+werckpoel daer hy suppliant op was werckende ende besundere ter selver
+stondt in zyn huys aen zyn tafel sittende, seggende onder andere dat hy
+hem suppliant metten huyse daerinne hy suppliant woonde soude aff branden
+hoewel nochtans hy suppliant tselve huys in hueringe was besittende ende noch
+zekeren tyt daeraen hadde / ende alzoo de voirseyde cornelys metter daet
+nae hem suppliant dapperlyck stack met eenen opsteker ende nyet en raecte
+alzoo hy suppliant achterwaerts vloot, heeft hy suppliant genomen eenen
+brandereel ende naeden selven cornelys geworpen ende wat op oft
+omtrent zynen arm geraect maer nyet en treffe, zoo heeft de selve
+cornelis aen$$$t een schuppe daerby staende om hem suppliant beter
+daermede te treffene, ende zoo hy suppliant tzelve ziende heeft hem
+selven nootelyck ter defensien gestelt, ende heeft de voirseyde cornelys alsdoo
+onverhits een quetsuere gecregen omtrent synen boesem daeraff hy
+inden avont overleet, tot des suppliants bitteren leetwezen ende hoewel
+hy suppliant met partyen geinteresseerde is veraccordeert / en soude
+nochtans nyet vryelyck dorren hanteren oft frequenteren onse landen,
+sonder hierop van ons verworven te hebben onse gracie ende genade alzoo hy
+seecht / ons om de selve zeer oitmoedelyck biddende // soe eest dat wy
+de zaken voirseyd overgemerckt, ende hierop gehadt dadvys van onse lieven ende
+besundere de meyer ende wethouderen onser voirseyde stadt van vilvoorden den
+voirnoemden peeter vanden damme suppliant genegen wezende tzynder bede ende
+begeete ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voir rigeur ende stranchheyt van iusticien, hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgeschouwen ende geremitteert / vergeven schelden quyte ende
+remitteren vuyt onser sunderlinger gracien by dezen tfeyt ende manslach
+boven verclaert / mitsgaders alle pene ende boete corporele ende criminele"
+"dat de hinnen al doot waeren ende dat wy $$ morgen te voeren
+hadden waervuyt woirden geresen zyn tusschen den voirscreven janne
+de jonge ende den suppliant herkende mits desen hy suppliant zyn pasmes
+vuyte ende nemende jan de jonge eenen dryvoet stoel ende souden daer
+gevochten hebben ten hadde geweest dat de weert jan de backer
+voirscreven tusschen beyde gegaen hadde ende heeft den suppliant gehouden
+siende jan de jonge dat de suppliant gehouden was is comen loopende
+met grooter fortssen met zynen stoel tegen den suppliant die
+gehouden was stootende hem daermede zoe styff dat den want
+berste ende zwancte ende alsoe jan de jonge liep opten suppliant
+soe heeft hy geraect geweest van onder den stoel vanden suppliant
+metten voirscreven pasmesse omtrent zyn boirste sulcx dat hy corts daernae
+vande quetsueren is overleden ten grooten verdriete vanden selven
+suppliant diewelcke aleest zoe dat hy peys gemaict heeft ende
+overcomen is met partie intercesseerde vreesende nochtans rigeur
+van iusticien hem heeft geabsenteert vuyt onsen lande ende
+heerlicheden tot in meye lestleden ende meynende enige van zynen
+vrienden dat een jaer geleden was hebben van onsen drossaet van
+brabant savefoondinst ende geleyde vercregen voer drie weken om
+binnen middelen tyde te $$$ binnen onsen voirscreven lande van brabant
+ende te verwerven onse gracie ende remissie waeraf onse marcgrave
+van antwerpen geadverteert zynde heeft den $$ suppliant snachts
+geapprehendeert ende is in wegen ende in meyningen tegen hem te
+procederen criminelyck ten waere dat onse gratie ende misericordie
+hem hierop worde geextendeert ende verleent ons daerom oidtmoedelyck
+biddende. soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter bede des voirscreven suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende miserecordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden ende vergeven
+scelen quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gracien bij desen onsen
+brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders alle
+offencien ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy ter
+cause voirscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende
+iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daeraf were gestelt ende gerestitueert stellen were ende restitueren tot
+zynen goede name fame ende geruchte in onsen voirscreven lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbeurde
+goederen indien hy eenige onder ons heeft gelegen ende in alder manieren"
+"et perpetuellement joyr et user sans en celuy faire
+ou donner ny souffrir estre faict mis ou donne ores ne par??
+temps advenu en corps ny en biens quelque destour
+ou empeschement au contraire avis si son corps ou quilcuns
+sesdict iens non confisquez estoient ou sont pource pris
+arrestez ou empescher les mectent ou facent mectre
+incontinent et sans delay a plaine delui rance car ainsy
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable a ??
+avons faict mectre nottre seel aces presentes san?
+en tout aultres choses notre droict et lantruy et toutes
+donnes en notre ville de bruxelles au mois de
+jullet lan de grace mil six cent et huicte
+la plicque estoit escrit par les archiducqs et
+soubsigne par piermons et estoit seele avecque ung
+grand seau de verde cire pendant de hors
+f cordon de soyes."
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie
+van bernaerdt van roosbroeck alias wouters jonck geselle
+inhoudende hoe dat opden sondach voore sincxen lestleden hy heeft
+sitten goede chiere maken mit gommaeren keldermans ende
+gommaeren vanden dycke inde heberghe geheeten den hert
+tot lyere aldaer voor by gaende gommaer van roosbroeck
+des suppliants broedere is by hem innegeroupen om mit hem
+te commen drincken ende aldaer gecommen synde ende gedroncken
+hebbende nae dien de suppliant vanden cameren was gegaen
+ende gebleven om zyn watere te rysene zoe heeft de voirs.
+gommaer keldermans totten voirs. gommaren van roosbroeck
+des suppliants bruedere geseeght als de suppliant heeft hooren
+seggen in effecte dese woorden gommaer wat hebde ghy
+mynder sustere villeynicheyt aengedaen denoterende dat
+hy vander selver zynder sustere een kindt gehadt hadde
+ende tselve kindt hem nyet aendraghen ende wilde daer af
+de vadere desselfs gommaerts keldermans ende de voirs.
+gommaer van roosbroeck in rechte stonden seggende voirts
+ick soude u denoterende den selven gommaeren van roosbroeck
+up u vleesch houwen treckende mitten selven uuyt zyn
+pasmes ende staende up des suppliants bruedere zoe
+dat hy een wonde hadde up syn schouwere welcke
+gommaer van roosbroeck was worpene mit een bierkanne
+ende tselve gedaen quam de selve gommaer vander cameren
+ende ginck tsynen scepe werts dwelck de suppliant ver$$
+begeerde te commene up de voirs. camere ende den peys
+onderlinge te makene dwelck hy nyet en conste gedoen
+nyet alleenlyck mits dien dat de voirs. gommaer vanden
+dycke de camere was sluytene ende houdende den voirs.
+gommaren kelderman daer op omme voordere debat te
+scouwene maer oyck mits dien dat de selve gommaer
+keldermans den suppliant nyet hooren en woude soe dat
+de selve suppliant van daer is gegaen totten voirs. scepe
+ende daer uunt commende ende siende dat zyn voirs. brueder
+een lanck mes hadde heeft tselve mes van hem genommen
+om voirdere gevecht te scouwene ende zyn alsoe tsamen
+gecommen tot aen swevers camere om thuyswaerts te gaen
+daer zy tsamen stonden en schuylden om den regene welck
+gommaren de voirs.gommaer keldermans van vers siende
+is met eenen blooten messe nae des suppliants bruedere
+commen geloopen om hem te evelen van zynen lyve dwelck"
+"suppliant inden gevalle als boven geremitteert
+quijt geschonden ende vergeven remitteren schelden
+quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij
+desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert midtsgaders alle offensie ende bru
+ecke corporele ende criminele daer in hy hem
+overmidts ende vuyt sacken van tgene des voorsc.
+is tegen ons ende justicie ennichssins mach
+hebben ontgaen ende misdragen ende hebben
+dien aengaende wedergestelt ende gerest
+itueert, stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voorseyden lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheijden ende tot
+syn onverbeurden goeden indijen hy eenige onder ons
+heeft gelijck ende in alder manieren zoo hij was
+voerde toecompste vanden voorseyden feijte imponer
+ende hier op een eeuwich geswych onsen procureur
+generael in brabant onsen amptman van onser stadt bru
+ssele ende allen anderen onsen justicieren ende offi
+cieren wije zy zyn, satisfactie ende beternisse eerst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen
+die noch niet gedaen en sy ende eenige daer toe staet
+civilijck alleenlyck behoudelyck dat die voorseyde suppliant
+gehouden sal syn tvoorseyde feijt tegen ons te beteren
+civilijck nae gelegentheijt vander saecken ende fa-
+culteijt van syn goederen met oock te betaelen die rede
+lycke costen van justicien hier toe $$$ alrede gedaen"
+"weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voirseiden lande ande hertoochdomme van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy
+was voer de toecompste vanden voirseiden feyte imponetende hierop
+een eeuwich geswych onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen
+die noch nyet gedaen z en zy ende ennighe daertoe staet # behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn voirs. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+met oyck te betalen die costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
+wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer
+hen geroepen die gene dye daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zij sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal
+zyn te versuecken ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse
+voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dyen
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+bezundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den
+voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rusrelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomenden tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft
+ennighe van zynen goeden daeromme gearresteert becommert
+oft belet waeren dat zy die setten ofte ende $$$ stellen oft doen setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen daghen"
+"albert ende isabel clara eugnia
+etc. doen te wetene dat allen iegenwordien ende
+toecommenden dat wij ontfangen hebben die
+oijtmoedige supplicatie van jan ende lamber$
+de mouraille kinderen van sijmon de mouraille
+den ouden ingesetenen onser stadt van loven
+inhoudende soe dat sij supplianten hebben
+woonende gehadt eenen broeder met namen
+sijmon de mouraille metsere van sijn ambacht
+onder de vrijheijt van turnhout gelyck sy
+supplianten ingelycx syn metsers van haer
+ambacht welcken sijmon den broeder der
+supplianten tusschen de vijff ende ses jaeren
+tot turnhout voorscreven geresideert hebbende
+soo syn sy supplianten uuijt broederlijcke affect
+inden voorleden maend van julio int jaer
+ons heeren duijsent ses hondert ende sesthien
+gedwongen geweest hem eens te commen
+besoecken sijnde alsoo de supplianten bi$$
+turnhout gecommen sijnde bijden selven sim$"
+"van sinte peeters tot loevenen diewelcke hem wilde onderwinden
+ende den voirs. hans van aken berespen ende berspreken van ende dat hy de
+vrouwe peroen inder manieren voers. sloech soe dat tusschen den
+voirs. hans ende heere chrispiaen zekere woirden geresen ter causen
+vanden welcken de voirs. hans trock zyn lanck mess maniere
+makende den voirs. heere chrispiaen daermede te willen slaen dwelck
+ziende de zelve heere chrispiaen nam des suppliants mantel oft cappe
+van zynen schouweren deselve windende om zynen arm om hem
+daermede te beschudden ende preserveren vanden slagen des voirs.
+hans van aken vliedende ende loopende alsoe deselve heere
+chrispiaen metten mantel oft cappe des voirs. suppliants int huys van eenen
+geheeten lambrecht van huldegaerden daeromtrent woenende
+om hem aldaer te salveren aldaer de zelve hans hem is
+nageloopen ende de voirs. suppliant gevolgt om zynen mantel werhom
+te hebbene nyet hebbende de suppliant eenich mess oft wapen
+noch yet scherps over hem welcke heere chrispiaen aldaer in
+huys gesloten ende gesalveert zynde heeft de voers. hans op de duere
+ende veynster vanden selven huyse gevuyst geclopt ende gestoken
+ende de voirs. suppliant heeft oic opte duere geclopt oft gestooken seggende
+datmen hem zynen mantel wederom geven soude ende de
+huysvrouwe vanden voirs. lambrecht tselve hoirende zyn uuytgecomen
+aldaer onder dandere oic was wylen andries mess dwelck
+ziende de voirs. hans ende dat de voirs. gebueren hem op wilden
+heeft onder dezelve gebueren met zynen messe geslagen ende daermede
+den voirs andries eenen slach oft quetsure op zyn hooft gegeven van
+welcke quetsure deselven andries wezende een schamel arbeyter
+dienen doen tertyt tot lovenen int gasthuys droech is binnen acht
+oft thien dagen daerna deser werelt overleden ende hoe wel
+de voirs. suppliant als voers. is vanden voers. feyte egeenssins culpabel
+en is noch daermede hantdadich oft strytvaer en is geweest
+noch eenige occasie daertoe gegeven maer zonder eenige
+wapene oft mes over hem te hebbene alleenlyck is gevolgt
+om zyn voirs. cappe oft mantel wederom te hebbene hebbende
+oic de suppliant voere zoe vele alst hem aengaet der partien
+geinteresseerde daeraff behoirlyck satisfactie gedaen nyettemin
+want hy suppliant is geweest vanden geselscape des voirs. hans
+ende daerby ende tegenwoerdich geweest daer tvoers. feyt gebuerde
+zoe heeft hy suppliant achterlatende den voirs. zynen mantel oft
+cappe ende beduchtende rigeur van justicien hem geabsenteert
+uuyt onse voers. stad van lovenen ende lande van brabant ende andere onse
+landen aldaer hy nyet en zoude wederkeeren hanteren
+noch converseren ten waere dat onse gracie ende genade hem hierop
+wordde geextendeert ende verleent ons dairom"
+"vander selver questueren gestorven dwelck sen selven suppliant
+vuyter herten leet es ende hoewel de suppliant als hem
+nootlick hebbende moeten deffenderen ende de welcke nyet en
+conste gevlieden noch tperikel van zynen lyve ontgaen
+daer aen nyet en meynt gedelynqueert te hebbenen ende dat
+hy daer aff ongepraemt in zynen persoone ende goeden soude
+behoiren te blyvenen desen nochtans nyet tegenstaende
+soe heeft onse meyeren van thienen hem gevoirdert opde
+goeden des suppliants te procederenen willende de selven ter
+causen vanden voirs. onghevalle als geconfisqueert
+aenveerden ten ocsuyne vanden welcken de suppliant
+beduchtende trigueur van justicien heeft hem geabsenteert
+vuyt onse lande ende hertoochdomme van brabant aldaer
+hy nyet en soude dorren wederkeeren hanteren noch
+converseren ten zy dat onse gracie ende ghenade hem
+hier op verleent wordde alzoe hy seght ons
+daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat de
+saken voirscreven overghemerct wy den voirs. vranck van ghelmen
+suppliant genegen wesende tzynder beden ende begheerte ende hem
+willende in dit stuck gracie ende ghenade prefereren voer
+rigeur van justicien zunderlinge ter eeren ende renerende
+vander bitter passie onserheeren jhesu christi die hy leet voer
+tmenschelycke geslachte op zulcken dach als huyden hebben
+inden ghevalle als boven vergheven quytgescholden ende
+gheremitteert vergheven ende schelden quytte vuyt sunderlinge
+gracie mits desen tfeyt ende dootslach boven verclaert
+mitsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dien met diesser
+aencleest iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben hem alsdaer aff weder stellende ende restituerende
+tot zyn goede fame ende name in allen onsen voirs. landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien
+hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren als hy
+was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voerscreven
+imponerende hier op een eewich zwyghen ende silencie
+onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende"
+"kaerle doen te wetene allen luyden teghewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+cornelis vanden steene jonck ambachts gheselle inhoudende hoe dat
+hy suppliant opten eenentwintichsten dach septembris anno xxxii uuyt
+onser stadt van antwerpen gaende met henricke coomans oyck
+jonck ambachts gheselle wandelen tot doerne aldaer inden
+valck achter de kercke twee potten bier gedroncken hebbenen
+zyn voer die selve herberghe ghepasseert oyck twee jonge
+ghesellen te wetene jan bal ende daniel van aelst de selve
+by hen innegheroepen ende tsamen ghedroncken ende een gelach
+ghemaeckt ende gherekent hebbende van eenen stuver de man
+zoe quam daer nae noch eenen pot bier beloopenen zess myten de
+man daer om de suppliant ende jan bal een mommeranse gheworpen
+hebbende wye de zesse myten voer den anderen betalen soude
+ende ierst male deene canse van neghen ooghen uuytcomende zoe
+seyde de suppliant dats myn cansse ick hebt ghewonnen ende die
+voirs. jan bal ter contrarien seyde dat zyn cansse was zoe
+dat zy ter cansen van desen tot twee maken byde andere vanden
+gheselchape van desen differente vereenicht ende toeghedroncken
+hebbende heeft die voirs. jan bal wederomme verhaelt met
+eenen grammen moede dat hyt ghewonnen hadde ende alsoe de
+zess myten hebben woude oft hy soude dien avont des suppliants
+lyff hebben oft de suppliant tzyne daer op de suppliant seyde siet
+dat ghyt cryght midts dien zeyde de voirs. jan bal zyt ghy
+vroom van uws moeders lichaem volght my daer buyten waer
+op die suppliant seyde om tgeselscape ende thuysghesm nyt te
+turberen gaet voere ick sal u terstont volghen ende die voirs.
+jan bal voer opder straten oft plaetsen ende buyten den
+huyse wesende ende die suppliant hem volghende zoe hadde de
+voirs. jan bal eenen opstekere daer mede hy terstont naeden suppliant
+stack om den selven van zynen lyve te evelen twelck de suppliant
+ziende heeft oyck zynen opstekere genomen ende naden selven
+stekende heeft hem alleenlyck eenen steeck in zyn borste
+sonder meer gegeven nyet wetende dat hy zeer gequetst was
+is wederomme int huys by zyn voirs. geselscap gegaen ende
+een vanden selven geselscape naeden selven gaende sien is hem
+ierst die voirs. suppliant ende daer nae de voirs. jan bal te
+ghemoete gecomen tegen den welcken hy zeyde jan broer
+weest te vreden wat wildy ghy aldus veel woerden maken
+om zoe cleynen saecke ick wilt liever selver betaelen"
+"costen van justicien indien eenige dairom gedaen ende
+naer gevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden dairom
+ende bevelen den selven van onsen rade in brabant dat
+voir hen geroepen die ghene die dairom behoiren sullen
+geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+totter verificatie ende interinemente van desen iegenwoirdigen
+brieve welck interinement de selve suppliant schuldich sal
+syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven
+jaer naestcommende op de pene te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcker amende onsen ontfangere
+vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere
+onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfange zy onse drossaet van brabant meyer van
+barlaer ende alle andere onse ende ons vassallen
+oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
+ons voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die syn oft wesen mogen tegewoirdich
+ende toecommende huere stedehouderen ende elcken van hen
+soe hem dat toebehoiren ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdige gracieen remissien
+ende quytsceldingen inder manieren voirs. peyselyck
+volcommelyck ende tot eeuwigen dagen doen en de laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te
+laten geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch
+in goede , eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyff oft eenige van zynen ongeconfisqueerden"
+"voirs. coppen van halmale joes peysman merck vincents ende zyn geselle
+des welcx naem zy niet en weten hoirende de voirseiden sebastiaenen
+spelen opte fluyte hebben hem ende zynen knape gevraecht waer zy
+gingen ende oft zy met gaen mochten ende houden een geselscap
+soe verre dat zy verarcordeert zyn geworden tsamen te gaen suecken
+schoenen vrouwen gaende tsamen van daer tot onder de borcht daermen
+gewoenlyc is vrouwen te vindene maer en hebben aldaer niet ghevondene
+ende nochtans verdroncken een oert stuvers ende syn uuyt inducken
+van joese peysman alsoe voerts gegaen inden mostaert pot aenden
+bolleborre daermen vrouwen houdt ende commende hebben met
+anderen gesellen die zy daer noch vonden gedroncken soe dat zys
+elck waren op eenen halven stuver naeden welcken zyn noch twee
+andere gesellen geheeten peeter rooze ende willeken van zellaken
+uuyten selven huyse der voirs. dersten zesse gesellen gevolcht
+zoe dat sy acht zyn geweest tsamen gaende van daer tot
+aent kerckhof ende aent kerckhof commende zyn deest twee gesellen
+peeter roose ende willeken van zellaken voere gegaen tot aent woudt
+verbeydende aldaer ewat de andere sesse gesellen joes peysman siende
+dese twee gesellen staen inder duysternissen omtrent negen uren
+inde avent nyet wetende dat die twee zynen gesellen waeren is nae
+hen geloopen roepende heer heer hier eest te doene ende wirp den
+eenen geheeten peeter roose door syn haer met eenen catsisteene ende
+nam eenen pragenere om hem te steekene hen nyet kennende
+midts der duysternissen voirs. maer die gesellen sprekende hebben
+zy ende joes elc anderen aen huere spraken gekent en es hen nyet
+mesdaen ende syn die twee gesellen aldaer gescheyden ende nae
+huys gegaen ende des voirs. joes gesellen hoerende hem roepen
+heer heer hier eest te doene syn hem naegevolcht met getrocken
+messen tot dat sy wisten dat huere twee ghesellen waeren
+syn van daer die voirs. sesse ierste gesellen gegaen over
+tckerckhof ende over de hoyemerct ende commende voerby een
+taverne tegen die dorpstrate over geheetenis
+die voirs. joes peysman wederom voer geloopen roepende heer
+heer hier eest te doene soe dat eenige seyden isser $wer
+vele den voirs. joes seggende byde macht vyfenveertich dende dit
+seggende syn uuyt eenen huyse gecommen sekere gesellen dat siende
+des voirs. joes gesellen hebben huere messen getrocken ende
+hebben die gesellen die uuyten huyse quamen inne gedreven
+opte doere geslagen ende heeft hy sebastiaen suppliant een van
+den geheeten thoenen de scoemakere op synen arm geslagen metten
+platten vanden messe ende die gesellen in huys
+synde siende dese gesellen deen naeden anderen gemerct dat
+duysternisse was ende omtrent thien uren sagen daer by
+den voirs. joese peysman liggen worstelen met eenen
+geselle dien hy onderhadde daer af zy niet en wisten van
+waer ende hoe hy daer quam syn nae hem geloepen ende"
+"maenden naestcommendeop peyne te verliesen deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfangers diet
+behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te maeken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+andere penningen van zynen ontfanghe zy onse souverain bailliu
+van vlaenderen, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegewoirdige
+ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck
+van hen die dit aengaen zal, doen laeten ende gedoogen
+den voirs supliant van onse jegewoirdige gracie ende remissie
+quyt scheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren
+voirs. rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien
+nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
+eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisceerde goeden
+daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert waeren
+dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe
+gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve ten eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel
+hiernaer doen hangen behoudelick in andere zaken ons
+rechte ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in
+onser stadt van brussele inde maent van november
+int jaer onssheeren duyssent vyfhondert ende
+dryentzeventich van onsen rycken etc. opden ply
+stont gescreven byden coninck in zynen rade ende
+geteeckent j delatorre"
+"remissie meester cornelis van tongerloo
+kaerle etc. doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van meester
+cornelis van tongerloo medecyn residerende in onsen stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat corts nae bamisse lestleden hij
+geroepen is geweest tot eenen geheeten hans schaedere zeer
+cranck wesende ende de selve crygende een flauwicheyt
+buyten antwerpen te schelle van epilentie oft vallende
+sieckte ende daer nae tot hem selven gecommen seyde
+totten suppliant dat hij zeer gehouden was in eenen genaempt
+kiliaen rytwysere ende dat van verteerde costen van acht"
+"in desen gratie ende genade prefereren voire rigeur oft strangheyt van justicien der selver hebben
+ingevalle als boven quytgescouden vergeven ende geremitteert ende van zunderlinger gratien scelden
+quyte vergheven ende remitteren by desen onsen brieve tvoirs. feyt dair voire aff mencie gemaect
+in ende allet tgene des dair aen cleven mach met oick alle penen ende amenden criminele ende
+corporele dair inne zy ghy ter saken vanden selven fayte soude mogen gevallen zyn oft heur
+tegen ons ende justicien misgrepen hebben stellen heur als van dyen tot hueren goeden name
+famen ende tot onsen lande van brabant ende tot allen hueren goeden niet verbuert zynde soe verre
+sy ennige hebbe imponerende hier op onsen procureur generael ammanne van bruessel ende allen
+anderen onssen officieren dyen dat aengaen sal moegen silentie satisfactie nochtan der
+pertyen gedaen zynde soe verre dair ennige toe stat ende toebehoire behoudelic dat die voirs.
+suppliant sal gehouden zyn tselve fayt tegen ons te beteren ende dat civilic alleenlic ende dat ter
+taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den heere van loonbeke cancellier ende
+andere lieden van onsen rade geordineert in brabant die welcke wy dair toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen onsen brieve ontbieden dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende andere
+luden van onsen voirs. rade geordineert in brabant onsen drosset van brabant meyere van loeven
+amman van bruessel scoutheten van antwerpen ende vanden bossche ende voirts allen anderen onsen
+richteren ende officieren dyen dat aengaen sal mogen dat zy ende elck van hen soe hem toebehoirt der
+voirs. supplianten van deser onser voirs. gratien remissien ende quytscellingen doen ende laten inder
+manieren voirs. peyselyck ende vredelick gebruycken sonder huer daer inne te doene noch laten
+geschieden het zy in live oft goeden ennigen hynder stoot oft letsel ter contrarien want
+ons alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen zegel vanden den welcken wy tot nu
+toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen gegeven in onser stad van bruessel inde
+maent van septembri int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende vive en van ons rycke dyerste
+aldus onder gescreven byden coninck ende geteykent m hutoel ende noch visa $$
+die collatie van dese copien is gedaen
+ende bevonden concorderende metten originale
+by my"
+"onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen en zyn / satisfactie
+ende betrinhe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partyen inien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toestaet
+$$lyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyck$$.llyck
+$$ tgelentgheyt vanden feyte ende faculteyt van zynen goeden
+ende te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+iusticien indien hierome eenighe gedaen ende naergevolght
+zyn de ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen reade
+in brabant die wy daer toe comitteren/ ontbieden
+daerome ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroepen die ghene dier behoiren geroepen te
+zyne en procederen wel ende duechdelyck tot verifficatie
+ende intermement? van desen ende tot taxacie ende
+arbitrescepe vander amende $$ ende costen van iusticien
+voirscreven/ enda dat gedaen ende de voirs. amende ...
+getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger
+diet behooren sal / dewelcke gehouden werdt daer aff
+ontfanck te maken bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen pe$ afkorting? van zynen ontfanck/ zy en? onsen
+drossaert van brabant/ meyer van loeven amptman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche?
+ende allen anderen onsenende der smaelre heeren ende van
+onsen vasallen rechteren insticieren ende officieren ons
+voirs. lants van brabant / doen laeten ende gedoeghen
+den voirn. jan de weerdt suppliant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinghe ende pardoene ende van al den
+inhouden van desen inder voegen ende manieren vooren
+verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden aen lyff noch goet eenich hinder
+letsel oft moeyenisse ter contrarien. maer by alsoe
+synde daeromme gevanghen becommert oft belet waeren
+dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot gheheelder $$ want
+ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende ghestadich blyve teenwighen daghen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck
+in anderen zaken ons regt een eeneyghelyck? tsyne in"
+"peysmakers der voers. onser stat die partyen ten beyder zyde
+gehoert hebbende versonden hebben tot onse wethouderen onser voers.
+stadt om by hen vonnisse daer af gegeven te wordden ende
+hebben den selven onsen wethouderen rapport gedaen van allet
+gene dat vande hen byden voers. partyen was bedincht naden
+welcken nu byden voers. onsen wethouderen geseegt ende
+geordonneert dat de suppliant soude raparatie doen den voers.
+claese vanden quetsuere die hy hem gegeven hadde insgel
+insgelycx soude claes voersc. geloven ende zweeren in
+handen vanden voers. borgermeesteren ende wethouderen dat
+hy nimmermeer den suppliant en soude mesdoen noch dat
+hy zy hen nyet en souden vinden tsamen in een geselscap
+ende gebuerdet dat een van hen beyden in eenige plaetse
+waer dat dandere dat wetende daer nyet soude mogen
+comen ende waren alsoe waeren beyde gestelt in eenen vervrede
+om welcke appointement tonderhouden.. die suppliant hem
+langen tyt buyten onser lande geabsenteert heeft tot zynder
+grooten ongenuechten ende verdriete daernae is gebuert
+dat die suppliant is comen drincken in een taverne geheeten
+dblochuys staende in burgerhout by onser voers. stat
+van antwerpen aldaer de voers. claes ten aengange gecomen
+is nyet wetende die selve suppliant oft hem hy daer was
+geadverteert oft nyet ende int innecomen vander voers.
+taverne was hem geseeght byden ghene die daer by waeren
+ende saten dat hy daer inne nyet en mochte comen noch
+en behoerde midts den voers. appointmente ende om dat de suppl
+daer ierst innecomen was dwelck hoerende de voers. claes
+seyde dat hy daer inne soude comen ende stelde hem met
+fortchen daer inne te comen maer die duer was hem
+gesloten voer zynen nose dwelck ziende de voers. claes
+lancx zoe grammer worddende stack op duere met
+zynen voete groote stooten ende bevindende dat hy se nyet
+en conste gebreken oft opgecregen des dede soe vele
+dat hy doere een venstere met fortsen int voers. huyse
+geraecte ende sonder opten voers. onvrede by hem gesworen"
+"maenden naestcommende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen dyen dat behoiren zal zy onse
+procureur generael in brabant onse schouteth van mechelen
+ende alle andere onse rechteren iusticieren officieren
+ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dyen dit
+aengaen zal moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere zoe hen toebehoiren zal doen laeten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voire verhaelt rustelyck
+vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laeten geschieden nu noch
+in toecommende tyden eenich hinder letseloft
+moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff ofte enige van zynen onverbuerde
+goeden dairom gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat hy die setten ende stellen terstondt ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want
+ons alsoe gelieft gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maent van januarie int jaer
+ons heeren duysent vyffhondert vierentzestich
+nae cost$$ van scryven en shoefs van brabant
+van onsen rycken van spaengien sicillien tixe ende
+van napels etc. txje opde plycke stont
+gescreven byden coninck in zynen raide ende onderteeckent
+boudewyns visa et recepta
+gecollotioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$$"
+"beternisse eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde
+partie indien die noch nyet ghedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirn. suppliant gehouden werdt den voirs. dootslach
+tegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende daer
+en boven betaelen ende refonderen die redelycke costen
+van justicien hier omme ghedaen ter taxacie ende
+arbitrescepe vanden cancellier ende luyden van onsen raede
+in brabant die wy daer toe committeren den welcken
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hemlieden geroepen
+die ghene dier over behoiren gheroepen te zyne zy precederen procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficacie ende interinemente
+van desen naer huere voerme ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitrescepe vander civile boete ende costen
+van justicie ende dat ghedaen ende de selve civile boete
+ende costen voirscreven ghetaxeert ende byden voirs. suppliant
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+oft officiers dient behoiren sal de welcke daer aff gehouden
+werdt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+proiffyte metten anderen peningen van zynen ontfanghen
+zy onsen meyere van thienen ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten wien dit aengaen
+oft roeren sal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck
+van hem bysondere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende ghedoogen den voirs. vranck van gelmen suppliant van deser
+onser gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voirscreven rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende ghebruyc
+ghebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschien
+nu noch in toecommende tyde eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien in lyve noch in goede in eeniger manieren
+maer indien zyn lyff oft eenige van zynen onverbuerden goeden
+daeromme gevangen becommert oft ghearresteert waeren dat
+zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+behoudelyck oyck dat voern. suppliant desen onsen iegewoirdigen
+brief presenteren sal onsen voirs. cancellier ende raeden van
+# sy hieraff verantworde
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"turnhout in onse lande van brabant inhoudende hoe
+dat hy om den scamelen cost te winnen int jaer xvc
+vyfendertich op sinte magdaleenen avont den xxi en july
+was werkende tot breda met noch meer andere vrempde
+metsers ende opden selven dach zoe sy twee vanden
+vremden metsers met eenen vrempden steenhoudere ende hy
+supliant hueren noen cost gingen houden in een herberge
+tot breda voirs. geheeten den hollandtschen thuyn die
+welcke alsoe tsamen teerende ende drinckende hebben
+onder malcanderen worden gecregen die hy supliant
+nyet en soude connen gespeciffieren midts dat hy
+vanden gewvechte nyet en was ende om bier was gegaen
+ende metten biere wederomme by tgeselscap commende
+vandt eenen vanden selven metsers met eenen bessemsteel
+inde handt ende voeren alsoe melcanderen in ende
+hy suppliant meynende int bescheet tegane heeft vuyt
+haeste ende verbaesthede genomen een ledich tinnen
+schincpotteken ende daermede geworpen inden hoop
+meynende alsoe tselve geselscap te scheydene ende
+en wist hy supliant nyet oft alsnoch inder waerheyt
+nyet en weet midts der verbaestheyt nyemant geraect
+thebbene hoe wel dat die weerdinne vanden huyse zeght
+hy suppliant den voirs. steenhoudere met tselve potken inden
+slaep van zynen hoofdt geraect thebbene immers hoe
+tselve mach wesen geschiet is den voirs. steenhoudere
+zyns naems ombekent vanden slage byden anderen hem
+gegeven oft van desen worp achterwaerts overgevallen
+in ommachte van crenckten ende sieckten die daer
+toe sloegen alsoe is hy corts dair nair aflyvich geworden
+is daeraff waeromme deen vanden metsers als hem schuldich
+kennende hem terstont vluchtich maicte ende noch
+fugitif bedegen is welcken worp by hem supliant zeer
+onnoselyck gebuert nyet wetende oft hy vanden selven"
+"philis etc doen te wetene alle iegenwoerdigen
+ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die oit=
+moedighen supplicatie van daniel goossens, lansman
+woonende inde prochie van beersel by heyst opden
+berg, inhoudende dat hy ter begeerte ende ordon=
+nantie van wijlen cornelio goossens synen broeder
+midts desselffs doodt op nieuwe jaer dach 1655 sijnde
+als vaderlycken oom geworden legitimen voecht ende
+momboir van gillis goossens, desselfs cornelis sijns
+broeders sone ende oversulcx in plaetsche van synen
+vaeder den selven gillis goossens wesende eenen
+quaetwilligen jonghen van omtrent 20 jaeren is op den
+5 april 1655 wesende maendach naer beloecken paesschen
+ten huyse sijns suppliants wesende eene herberghe gram=
+moedich innegecomen ontrent den avont den welcken
+hij trachten in eere ende deught op te brenghen ende
+voorderen als sijnen oom ende momboir den selven gillis
+goossens uuyt liefde ende vrintschap beschoncken
+hebbende hij begonste te moveren diverse querellen
+om hem suppliant t’irriteren ende onder andere van
+eenich broot d’welck hij inventeerde$$ dat den suppliant
+synen oom hem presentelyck soude willen doen goet doen
+daerop den suppliant hem seyde dan van alle sulcx dat
+hij bij brochte nyet met allen en was ende dat hij
+daer aff niet en wiste ende commandeerden alsoo
+aen sijn meijsen dat sij hem een pijpe toeback soude
+brenghen om sijn neffens querellen ende oproeringe
+proposten daermede te diverteren den welcken siende
+t’meysen mette pijpe comen is om sijn oom t’irri=
+teren haer die pijpe uuytter handt ge$$uypt de
+selve alleen gebruyckende ende met dien alle sijne
+quaede proposten ende querellen hervattende, al
+inter potandum aenden suppliant sijnen oom d’een
+bitterheyt op d’ander thoonende seyde hij suppliant
+neve swijght daer aff off gae van hier uuyt mijn
+huys daerop den voors. gillis antworde ick en
+sals er niet uuyt gaen oft en wille niet gaen, maer
+wille hier blijven tot morghen ende wederom comende
+op sijne voorgaende proposten ende irritatien niet
+d’een iniurie op d’andere teghen hem suppliant ende
+alsoo synen hant in synen sack stekende om sijn mes te
+trecken ende sijen oom te quetsen heeft sijns suppliants
+huysvrouwe t’selve gesocht te beletten doch evenwel
+heeft den selven gillis noch al blijven continueren
+ende perseveren in syn inurien nijetteghenstaende
+dat den suppliant uuijt goet gemoet soo lange was"
+"# sy hier af verantwort
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve
+ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen
+boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven
+cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer
+willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn
+naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve
+cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs
+daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven
+soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen
+gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne
+zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden
+zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester
+daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten
+van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne
+stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken
+al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer
+overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasschen
+daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel
+aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden
+solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat
+zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse
+gegaen ende daer stont een cleijn $$$$ dat hebben zy
+met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van
+daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle
+woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids
+doen hebben se noch een groot hout int water geworpen
+ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden
+maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter
+berrender keerssen wederom $$nijten clooster gegaen ende zijn
+tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen
+noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte
+excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen
+persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van
+goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet
+zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derve
+houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy"
+"# sy hieraff verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"hier op verleent wordde omme de welcke
+de lanckheyt des tyts ende paciencie byt den
+suppliant gehadt hy ons zeer oidtmoedelick gebeden
+heeft soe eest dat wij de saken voors. $$
+ende hier op gehadt tadvis vande scepenen als $$
+vryheyt van waelhem den voirn. suppliant genegen
+wesende tot synder bede ende supplicatien hebben
+inden gevalle als boven geremitteert quytgescholden
+ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinger gracien by desen onsen brieve
+tfeyt ende dooslach boven verclaert mitsgaders
+alle penningen ende amenden corporelle ende criminelle
+hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs.
+tegens ons onse hoogheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaan ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen tot
+goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende van overmaze
+ende allen anderen onsen landen ende heerlichheden $$
+tot zijne ongeconfisqueerden goeden indien hy die
+heeft gelyck als hy was voerden voirs. $$
+imponerende hier op eeneeuwich zwygen ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant ende
+van overmaze wie zy zyn satisfactie nochtans
+ierst ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerd
+zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilick
+lleenlick behoudelick nochtans dat de voirgenoempde
+suppliant gehouden sal syn tselve feyt tegens
+te beteren civilick naer gelegentheyt de mesdaed
+faculteyt van sijnen goeden ende onsen ordonnantien daerop
+gemaeckt ende oick te betalen die redelicke
+costen van justicie indien eenige daeromme gedaen
+ende naergevolght syn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier"
+"remission pour franchois rozart
+charles etc. scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de francoys rozart pouvre honneste
+jeusne compaignon a marier labourier de bonne fame et renommee
+contenant comme au mois de septembre dernier ledit suppliant estant avecq
+feu lors vivant charles calle au soupper en la maison de la
+vesve de feu henry loups au villaige de mellin ens notre rommant
+pays de brabant lieu de sa nativite se prindrent a avoir
+joyeuses parolles gabber et jouer ensemble. dont finablement
+ledit feu se corroucha tellement quil donna ung si grand coup
+de poing au visaige dudit suppliant que le sang en sortist courrant
+par son viaire. ce faict ledit suppliant comme il estoit et est
+debonnaire et paisible se retira de ladite compaignie et wida tout
+plourant ladite maison a intention de soy retirer et aller a la
+maison de son pere. et ja soit quil deust souffire audit feu
+davoir ainsi mal traicte ledit suppliant neantmoins non content
+de ce en widant aussi de ladite maison auroit avec son espee
+suivy ledit suppliant pour le oultraiger davantaige. quoy veant ledit
+suppliant dict audit feu gracieusement par plusieurs fois laissez me
+en paix jen ay assez mais icelluy feu non content frappa plusieurs
+coups apres ledit suppliant sefforsant de le tuer ce quil eust
+faict se ledit suppliant avec une espee quil avoit neust resiste
+a linvasion et envahir dudit feu. de laquelle son espee il
+donna ung coup sur la teste dicelluy feu et ce faict senfuyt
+son chemin et ledit feu apres luy. de laquelle blechure ledit feu
+charles calle environ trois sepmaines apres termina vie par
+mort au grand regrect et desplaisir dudit suppliant. lequel
+ja soit quil soyt autrement bien fame et renomme sans oncques
+avoir commis autre offense ny avoir este reprins de justice
+ayant satisfaict partie interessee. ce neantmoins noseroit
+seurement hanter ne converser en notredit pays et duche de brabant se
+notre grace et misericorde ne luy estoit sur ce impartie. sicomme
+il dict treshumblement requerant icelle. pour ce est il que
+nous les choses dessusdites considerees audit suppliant inclinans a sadite
+supplication et requeste et luy voulans en ceste partie preferer
+grace a rigeur de justice avons au cas dessusdite quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine amende et offense corporelle et criminelle
+enquoy par cause et a loccasion dudit cas et homicide il
+peult avoir mesprins offense et estre encorre envers
+nous et justice. et lavons quant a ce remis et restitue
+remectons et restituons a sa bonne fame et renommee
+en notre pays et duche de brabant et autres noz pays et"
+"geve iick u den besten zalm die iick op myn banck
+hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert
+dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten
+maer bevonden was wegende vier ponden zeere
+luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs.
+suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man
+dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer
+vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont
+voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt
+geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde
+dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen
+was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre
+van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende
+thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens
+te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe
+zegers hertogen commende van pellenberch omme
+naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende
+de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude
+hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden
+noch met my nyet te doene anneert oft hanteert
+uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne
+doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren
+int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren
+aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter
+een plaetse int selve coren was zoe groot als
+een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden
+dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende
+mariken ende hoe wel de selve mariken noch
+yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant
+voir recht beclaecht heeft oick dat francisque
+de medelienes clerck van onsen cueken meester
+gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester
+ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der
+voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant
+stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht
+hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met
+zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden
+myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne"
+"landt te gebruycken aen wie dat hem onser gratie huer op
+eerst ende voere al geoctroyeert wie alzoe de voorscreven suppliant zegt
+om de welcke hy ons zeer oitmoedelyck heeft gebeden soe
+eerst dat wij desen aengesien compassie ende medelijden
+hebben mitten voorschreven suppliant ende willen hem in desen gratie
+ende genade prefereren den rigeur van justitie hebben den selve
+suppliant in gevalle als boven geremitteert quytgeschonden
+ende vergeven remitteren quytschelden ende vergeven vuyt onser
+wel wetentheyt ende zunderlinger gratieen by desen den ongena
+ende dootslach voorschreven mitgaders alle peynen ende amenden corporelle
+ende crumuehe dair anne hy hem overmits ende vuyt sake
+van syten des voorschreven is tegene ons onse hoocheyt ende
+justiticie enich mach hebben misgaen ende hebben hem dye
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen tot zynder goede famen ende name in onser voirschreven
+landt van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zijner goeden nyet geconsistueert zijnde soe verre dan
+dinge zyn imponerende hier op silende ende eewich geswijch onser
+procureur generael ende allen anderen onsen richtenen justicieren
+ende officieren hoodanich die zyn oft wesen moegen satisfactie
+nochtans verstende al voeren gedaen der pertien getuterisseert
+zynde soe verre de nyet gedaen ende waere cunlick alleenlick
+behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouden zyn sal tvoorschreven
+feyt tegensonste beteren cunlick naer de gelegentheyt
+vanden mesaet ende de faculteyt van zijnre goeden ende dat
+hij oick gehouden wert op te betalen de redelycke costen
+van justiticien indien eninge huer dine gedaen zyn ter
+falatien van onsen hennen ende getruwen den ende ancelleren
+ende lieden van onser rade in brabant die van dair toe comissen
+by desen ontbieden dair om ende bevelen den voirschreven van
+onsen rade dat soe hen geroepen die gene die dair omtrent
+behoiren geroepen te zyn zy procederen wel ende
+duech delicken totter verificatien ende intermente van
+desen ende ter taxatien vander cunnere beternisse"
+"in calcoeten sonder by wesen vanden welcken hy nyet doen en
+wille hoewel nochtans men overal nyet en weet weder
+die doot oft levende is want hy menige ende veel jaeren
+vuyten landen van herwaert sonder geweest is soe dat
+by desen vuyt setten vanden vadere de voirs. suppliant wesende
+een jonck gehouwt man belast met wive ende kinderen
+ende die zyn broot gheerne winnen soude geschapen wa$
+nemmermeer tot peyse oft soeninge te comenen ende alsoe
+hem moeten blyven houden buyten onsen lande van brabant
+in miserien ende armoede tot zynre zynder huysvrouwen
+ende kinde grooter ongenuechte verdriete ende achterde$
+ten ware dat onse gratie ende genade hem hier op
+worde geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant
+seeght ons daerom oitmoedelyck biddende soe
+eest dat wy desen aenghesien geneyght wesende ter beden
+des aernts de hane suppliant ende willende hem in dit stuck
+prefereren van justicien besundere ter eeren vander bitter
+pasie ende lyden onserheeren jehsus christus dwelck hy opten
+goeden vrydach voere de zalicheyt van allen menschen
+geleden heeft hebben den selven suppliant inden ghevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergheven
+schelden quyte remitteren ende vergheven vuyt sunderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven geruert midtsgaders alle offensie ende bruecke
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen
+vorscreven midts dat daeraen cleven mach tegen ons
+ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem daer aff wedergestelt ende gherestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoighdomme van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was
+voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier
+op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+onsen marcgrave van antwerpen ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie"
+"met daeraen cleven mach teghen ons ende
+justitie misdaen ende misbruyckt mach heb$
+ende hebben dienaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitue
+ren tot sijnen goeden naeme fame ende geruchte
+in onsen voorschreven lande van brabant ende
+alle andere onse landen ende heerlijckheden e$
+tot sijne onverbeurde goeden in dijen hij eenighe
+onder ons heeft gelijck ende in alder manieren
+soo hij was voorde toecompste vanden feyte
+inde selve brieven vermelt op imponeren
+hierop een eeuwich geswijch onsen procureur
+generael van brabant meyer van loven
+officier van wilsele ende alle anderen onse
+justicieren ende officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende
+vooral gedaen der partijen geinteresseer
+de indyen die noch niet gedaen en sijn ende
+eenighe daertoe staet civilyck alleenlijck
+behoudelijck dat die voorschreven suppliant
+gehouden sal sijn t’selve feijt te ons te beteren
+civilijck naer gelegentheijt vande saecke
+ende faculteijt van sijne goeden met oock te
+betaelen die redelijcke costen van justitie
+hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatie ende moderatie van onse$
+seer lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede geordonneert
+in brabant die wij daertoe gecommit
+teert hebben ende committeren bij desen ont
+bieden daeromme ende bevelen den selven ons$
+cancellier ende raedtslieden dat voor hen geroe
+pen sie gene die daeromme behooren geroepen $
+sijn sij procederen wel ende deughdelijck ter
+verificatie ende interinemente vandesen en$"
+"onse tegenwoirdige gracie, remissie, quytscheldingeende verghiffenisse ende
+van allen den inhoudenevan desen volcomelic, rustelic ende eewelic
+gemijn**ende gebruycken sonder hem te doene noch geve**gedaen te zijne nu
+noch in toecomende tijdenin lyve noch in goede enich sijnder stootletsel oft
+moeyenisse ter contrarien mairbij alsoe zijn lijf oft enige van zijne
+voirschrevenongeconfisqueerde goede dair om gevangengearresteert becommert
+ofte belet waerendat zij die stellen oft doen stellen terstont endesonder
+vertreck tot geheelder slakenisse***ende del*** want ons alsoo gelieftgedaen
+te zijne ende ten eynde dat ditgoet, vast ende gestadich blive tot ewigendagen
+soe hebben wij onsen zegel hier aendoen hangen behoudelijcken in anderen
+dingenons recht ende eenen yegelicken des zijns **allen. gegeven in onser stad
+van mechelenopten heyligen vrindach xxven in meertint jaer ons heeren duysent
+vijfhondertende een. aldus ondergescreven opten plyckebij mijnen heer den
+ertshertoge mijn heer die grave van nassou stadhouder qualite quadie heere van
+beerssel ende andere tegenwoordichende getekent haveton.gecollacioneerte
+ende bevonden*** metten originelebij mijn. frath notaris publicus"
+"naeste vrinden ende geinteresseerde heeft
+gesoent ende de selve vrinden te vreden
+gestelt, gelyck dat blijckt vuytten instrumente
+daeraff insgelijcx synde, item blijckt vuytter
+attestatie vanden pastoir dat die overledene
+terstonts voor deerste van sijn testament
+aenden voorschreven suppliant het delict
+heeft vergeven ende begeert dat die geinte-
+resseerde tselve souden vergeven, oijck nyet
+tegenstaende dat hy suppliant was synen
+swaeger soe voorschreven staet, soe heeft
+ons die voorschreven suppliant seer oitmoedelyck
+gebeden om onse opene brieven van remis hier
+toe dienende, soo eest dat wij de saecken
+voorschreven overgemerckt, ende ierst hier op
+gehadt dadvys vanden schouteth des quartiers
+van oisterwijck ende tot dyen gesien dattestatie
+vande schepenen van hoogemierde, genegen wesende
+ter beden ende supplicatien des voorschreven
+suppliants, ende willende hem in dit stuck
+prefereren gratie ende misericordie voor
+strangheyt ende rigeur van rechte, hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert, quijtgeschouden ende vergeven
+remitteren, schelden quijte ende vergeven
+vuyt sunderlinger by desen onsen brieve, tfeyt
+ende ongeval boven gemert, midtsgaders alle
+offensie ende breucke corporelle ende
+criminelle, daer inne hij hem overmits ende
+vuijt saecken van tgene des voorschreven
+is tegen ons ende justitie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende mesdragen, ende hebben
+hem dijen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden name fame ende geruchte in
+onsen voorschreven lande van brabant"
+"kaerle etc. doen te weten allen den ghenen die nu ende namaels
+wesen zullen dat wy ontfangen hebben die ootmoedighe supplicatie
+van sebastiaen spelleken jonghe gheselle onghoudt houdende winckel
+van berbier in onser stadt van loevene ende jacop van halmale oick
+jonghe geselle cleermakere aldaer inhoudende hoe dat die voirseide
+sebastiaen suppliant ende zyn knape genoempt colin van namen
+syn op sint andries dach lestleden des avents omtrent seven
+uren tsamen gegaen wandelen achter straten binnen der voirseider
+onser stadt van loevenen die voirs. sebastiaen suppliant spelende
+op een duytsche fluyte gaende van op de proefstrate aldaer hy
+woenachtich is nae die vischemerct ende aldaer commende syn
+hen te gemoete gecomen vier andere gesellen te wetene die
+*sy verantwoordt
+van amende civile"
+"philips byder gracien goidts coninck van
+castillien, van arragon, van leon etc. doen te wetene
+allen iegenwoordige ende toecommende dat wij ontfangen
+hebben de supplicatie van sebastiaen keldermans een
+jongen sone wijlen peeters inhoudende hoe dat hij suppliant
+over enigen tijt binnen onse stadt van vilvoorden de wacht heeft
+gehadt met andere ingesetenen der selver stadt ende naementlijck
+met bernaert buelens, metten welcken den suppliant
+commende vuijtte wachte vande mechelsche poorte naer
+de herberge genoempt de hoochpoorte snachts ontrent thien
+uren ende aldaer met noch ander geselschap gespeelt hebbende
+hebben den suppliant ende den voorz. bernaert buelens
+t’saemen gaen spelen mette caerte voor elcx anders gelach
+tot ontrent den twee uren oft drije ure inden nacht, in welck
+spel sij onderlunge questie ende hooge woorden gecregen hebben,
+ende zeyde den voorz. bernaert buelens ierst tegen den suppliant
+met grammen moede onder correctie ghij liecht daer aene,
+hebdyt hert compt hier buijten, daer toe noch vuegende
+ghij sijt daer maer een hondtfot om ende meer diergelijcke
+atroce injurieuse propoosten, ende treckende sijn rappier vuijt
+heeft den suppliant gedwongen geweest syn rappier oijck
+vuijt te trecken, het welcke siende sommige van henne com=
+paignie hebben partijen van malckanderen gehouden, als=
+wanneer den voernoempden bernaert bulens seijde tegen=
+den ghenen die hem vast hielde, laet mij gaen oft ick sal u door=
+steken ende tastende naer sijnen sack, soo wirde hij van andere
+door vreese van gesteken te wordden los gelaeten, waer naer
+den voorseyden bernaert bulens terstonts eenen kareel steen
+op namp, sonder te weten waer hij dien gehaelt hadde, midts
+dat hij vuijt de kamer nijet en hadde geweest, metten
+welcken hij naer den suppliant seer furieuselijck was wor=
+pende meijnende hem alsoe inne te loopen ende bij naer
+op het lijff des suppliants wesende is den suppliant we=
+deromme genootsaeckt geweest hem te defenderen
+cum moderanine inculpate tutele, soe seer als hij coste
+midts dat hij suppliant alnoch van eenige vanden compaing=
+nie in sijn middelste seer vast gehouden wirdde, ende
+heeft alsoo den voorz. bernaert bulens van hem geweert
+met sijn rappier daerdore hij hem in sijn hooft heeft
+gegeven eene cleijne quetsure daermede den suppliant is
+los geraeckt ende den voorz. bernaert bulens gequetst
+sijnde naer den berbier gegaen, alles gelijck ons is ge=
+bleken bijde informatie dijen aengaende op den xxviiien 28en
+ianuarij vanden voorleden jaere xvic ende xxiii 1623
+genomen bij schepenen onser voorz. stadt van vilvoor=
+den ten versuecke van sebastiaen keldermans des
+suppliants grootvaeder: welcken barbier den ge=
+quetsten wel heeft gecureert, soo dat de wonde
+haer altijds seer schoon heeft gedraegen tot opden ixen 9en
+dach alswanneer door groote beroerte ende stoornisse
+die den selven gequetsten hem sonder oirsaecke des suppliants
+was aendoende, al willens ende wetens in sijn doot
+heeft geloopen, hebbende tot dien gaen sitten smilten
+sekere quantiteijt van loot wesende geheel dangereux
+voor de gequetste, soe door den vuijlen stanck als het
+quaet fenijn daer vuijt commende, dwelck heeft gecauseert
+abundantie van bloet loopende vuijt d’arterie open ge=
+borsten sijnde inde quetsure des voorz. buelens soe dat
+meer is heeft t‘smilten van voorz. loot den gequetsten
+soo vehementelijck gealtereert dat hij opden elffsten
+dach heeft gecregen eene swaere cortse ende groote
+pijne in sijne zijde gelijck pleuris welcke cortse ende
+pleuris tot zijnen sterffdaege toe heeft gecontinueert
+nijettegenstaende dat hij tweemael vanden chirurgijn
+hadde gelaeten geweest claegende meer sijne pijne
+inde zijde totte leste ure sijns levens als de wonde vanden
+suppliant defensievelijck ontfangen, alles naer vuijtwijsen
+vande voorz. informatie ende gemerckt dat den voorz.
+overleden ierst questie heeft gemoneert tegen den suppliant
+die hem voorsulcx nootsaeckelijck heeft moeten defenderen
+als anderssints in evident perijckel geweest sijnde van
+op de plaetse te blijven ende dat den selven overleden int
+smilten van tvoorz. loot hem willens ende wetens heeft
+versuempt aengesien oijck dat den suppliant met sijne
+weduwe ende andere vrienden in presentie van onsen voorz.
+schepenen van vilvoorden ende andere geestelijcke heeren
+opden derthiensten martij sesthienhondert drijentwintich
+is gereconsilieert volgende het accoort daer aff gemaeckt
+ende dat den suppliant hem altoos eerlijck ende deuchdelijck
+heeft gecomporteert ende dat hij ter saecken van dit
+$$$ ongeluck hem tot noch toe heeft moeten absenteren
+tot sijne groote ende irreparable schaede ende interest
+daeromme hij hem keerende tot ons seer oijtmoedelijck badt
+dat ons geliefde hem t’voorschreven feijt ende ongeval
+te vergeven ende hem daer over te doen depescheren onse
+opene brieven van remissie in behoorlijcke forme daer
+toe dienende, soo eest dat wij de saecken voorz. overgemerckt
+ende gesien d’informatie bij de wethouderen onser stadt van
+vilvoorden hier op genomen den achtentwintichsten januarij
+sesthienhondert drijentwintich gelijck voorz., is genegen
+wesende ter beden des suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheijt
+ende rigeur van rechte, hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quijt geschouwen ende vergeven, schelden
+quijte ende vergeven vuijt sunderlinger gratien bij desen
+onsen brieve, t’feijt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle offensie corporele ende criminele daerinne
+hij hem overmidts ende vuijt saecken van t’selve feijt ende
+ongeval, tegens ons ende justitie eenichssints mach
+hebben ontgaen, ende hebben hem dien aengaende weder"
+"is innocent ende nyet culpabel geweest vanden voirnoemde slage ende
+delicte maer de voirs. willem robbyns gelyck oyc daer af daeromtrint is
+een gemeynen voix fame ende gesach noch oyc nyet iegenstaende dat
+de voirnoemde willem robbyns is selve oersaecke ende occasie geweest dat
+die voirs. suppliant ende jan thoelen zyn alsboven twistich geweest
+ende melcanderen invadeerden soe heeft nochtans de selve suppliant
+daeraf metten naesten vrienden ende magen vanden voirs. wylen jan
+thoelen gesoent ende die daeraf gecontenteert soe dat behoirt waerom
+hy suppliant nyet zekerlyck int oepenbaer en derf converseren binnen
+onsen lande ende hertoochdom van brabant hem beduchtende oft hy
+ter cause van dien zoude by eenige vanden officiers vanden selven lande
+moghten werden gemolesteert tot zynen grooten achterdeele schaede
+schande ende confusie die altyt in staete ende eeren peyselyck ende
+vredelyck geleeft heeft ende noch geerne doen zoude indyen
+ons beliefde hem hieraf te verleenen onse openen brieven van gracie
+ende pardoene ons om den zelven zeer oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy die saken voerscreven over gemerct den voirnoemde
+pauwels steeken suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende
+supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren
+voer strangheyt van rechte hebben inden gevalle alsboven zoe verre
+het noot zij vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven schelde
+quyte ende remitteren uuyt zunderlingen gracien mits dese onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dyen met diesser aencleest iegens
+ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem alsdaer af
+weder stellende ende restituerende tzyne goede fame ende name in onseen voernoemde
+lande ende hertoochdom van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen onverbeurden goeden indyen hyder
+eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy was voer de toecompste
+van tfeyt ende dootslach voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwijgen ende silentie onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen
+ende der smaelre heeren justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoirnoemde feyt ende dootslach iegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende te refonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicie hieromme gedaen ter
+taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen die cancellier
+ende luden van onsen raede geordineert in brabant die wy daertoe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden geroupen die
+gene dierover behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen onsen voirs.
+brieve naer huere voirme ende inhouden ende welck interinement
+de voirnoemde suppliant oyc gehouden sal zijn in onsen voirs. rade te
+versueckene binnen eenen jaere naer date van desen op te peyne van te
+verbueren deffect der selver ende dat gedaen ende damende civile
+ende costen van justicien voirscreven getanxeerts ende betaelt zynde
+in handen vanden genen onsen ontfangers oft anderen onsen"
+"midtsdesen den ban die ter causen van dien tegens hem gepronnonceert mach
+wesen ende hebben hem als dair af wederstelt ende gerestitueert,
+wederstellen ende restitueren tot zyne goeden name ende fame in
+onsen voors. lande ende hertoochdom van brabant bysonder in onse voirs.
+stadt van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tot zyne goeden ongeconfisqueerden goeden in dien hy eenige
+heeft, gelyck ende alzoe hy was voir de toecompste vanden faite
+voirs. imponerende hier op een eewich zwigen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onse justicien ende officien satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen byden voirs. suppleant der partien geinterescheert in dien
+die nyet gedaen en is ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirn. suppleant gehouden zal wesen tvoirs. feyt
+ende manslacht tegens ons te beteren civilick naer de gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zyne goeden mitds oic betalende die
+redelycke costen van justicien indien datter eenige gedaen oft
+naergevolcht zyn ter tauxacie ende arbitraige van onsen lieven ende
+getruwen de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir hemlieden geroepen diegene die daertoe
+behoeren geroepen te worden zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie
+ende interinement van dese onse brieve nair haer vorme ende inhouden ende dies
+gedaen ende de voirs. civile boete getaxeert ende betaelt zyne in handen vanden
+ghenen van onse ontfangers ende anderen officien diet behoeven sal die dair af gehouden
+wordt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten andere
+penningen van zyne ontfange zy onse overamman van bruessel ende alle andere onse rechts
+justicien ende officien wien dat aengaen sal moegen huer stedehouders jegewoirdich
+ende toecomende ende een yegelyc van hen zoe hem toehehoiren sal moegen doen
+laten ende gedoigen den voirn. pieter de smet suppleant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende rappel van banne gelyc ende inder manieren als boven
+rustelyc vredelyck ende eewelic genyeten ende gebruycken, sonder hem te doene ofte te
+laten gheschieden in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne ongeconfisqueerden goeden waeren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen tot volcommen deliverantie want
+ons alzoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eewigen
+dagen soo hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons rechte ende eenenyegelycken den zyne in al degenenen in onse stadt
+van bruessel inde maent van julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert dry
+ende twintich, ende van onse rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tvierde
+ende van spaignien ende anderen tachste, aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden keyser in zynen rade, ende geteekent dublioul, ende noch visa"
+"hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende anderen van onsen
+voers. rade dat voere hen geroepen die ghene die dair omme sullen
+behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen
+totter verificatien ende interinemente vandesen ende totter
+arbitraigien ende taxatien vander voers. civilder beternisse
+inder manieren ende alsoe het behoeren sal ende dien gedaen
+ende die voers. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren dien
+dat behoeren sal ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck
+dair af te makene tot onsen behoef ontbieden wij
+voirts. den selven onsen cancellier ende anderen luden van
+onsen voers. rade onsen drosset van brabant onsen
+voers. meyere van loeven ende alle andere onse ambachteren richteren
+ende dieneren desselfs ons lant van brabant ende die ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons voers. lants ende huere
+stedehouderen nu ende namaels wesende ende een yegelyc van hen
+alsoe hem toebehoirt dat zy den voirs. suppliant van desen onsen
+voirs. gracien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rustelic
+ende vredelic genyeten ende gebruycken sonder hem daer tegen te
+doene oft te laten geschieden aen zynen voirs. live leden oft goeden
+ennigen hynder stoot oft letsel ter contrarien maer soe verre
+die selve suppliant oft zyne voirs. goede niet verbuert zynde
+ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft gecommert
+weren zy die sonder vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende
+stellen tot geheelder ende volcomende delivrancie behoudelic in
+anderen saken onsen rechte ende eenen yegelycken anderen den zynen
+want onse geliefte sulcke es ende te dien eynde
+dat die vaste ende gestatich zy ende blive tot ewigen daghen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven
+opten heyligen goeden vrydach int jaer ons duysent vyfhondert
+ende thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons keyser
+te weten van germanien het xxve ende van hongherien het
+xxiie aldus stont gescrevenen boven opte plycke byden keyser
+ende mynen heere den ertshertoge ende geteekent * witte
+geco$lloneert ende bevonden concorderenen
+metten originalen brieve by my
+$$ tart$$"
+"beteren civilyck naer gelegenteyt vander
+saecken ende faculteijt van syne goeden met
+oijck te betalene de redelijcke costen van iustitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raetslieden dat voor hen geroepen
+die gene die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deuchdelijck ter verificatien ende interinne
+menten van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vander voorschreven emende ende costen van iusticien
+alsoe sij sullen vinden te behoorene welck interinnement
+de voorschreven suppliant gehouden sal sijn te versueckene
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorschreven
+rade binnen sesse maenden naestcomende opte pene
+van te verbeuren d'effect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civiele boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden ghenen
+dijet behooren sal, sij onse sij onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+rechteren iusticieren officieren ende ondersaeten
+iegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen sal
+mogen heure stedehouderen ende eenijgelijck van
+hen besundere die hem toe behooren sal doen laten ende
+gedoogen den voorschreven suppliant van desen onse
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van allen
+dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyc ende genijeten ende gebruijken volcomelyck sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse
+aen lijff noch aen goeden ter contrarien maer indyen
+syn lijff oft eenige van syne inverbeurde goeden
+daerom gearresteert becommert oft belt waeren
+dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder"
+"albert ende isabel etc. , doen te wetene allen
+tegenwoirdige ende toecommenden dat wij
+ontfangen hebben d’oijtmoedige supplicatie van
+carel britseels inhoudende dat hij hem altijt
+seer eerlijck trouwelijck ende liefgetalich
+heeft gedragen met eenijegelijck blijckende
+bij attestatie soo van onse stadt loven als van
+sijnen pastoir beijde daervan sijnde sulcx dat
+die gemoneert geweest hem te surrogere
+inde plaetse van wijlen sijnen vader van in januario
+1617 om te wesen der selver onser stadt hal$
+tot wijens laste dat staet die toesichte
+ende bewaernisse derselver onser stadts kermis$
+wagens kermiskemels ende vande ornamenten
+daertoe dienende die al berusten in een publijcken$
+een der stadts gemeijn huys genoempt de halle staen$
+opde veemerckt aldaer tot welcke huijsinge behoirt"
+"impartie pour laquelle grace attendu ce que dit est il nous
+a tres humblement supplie et requis. pour ce est il que nous
+ce que dit est considere ayant pitie et compassion dudit suppliant
+et luy voulans en ceste partie preferer grace et misericorde
+a righeur de justice audit jacques suppliant par ladvis
+et deliberation de nos amez et feaulx les chancellier et gens
+de notre conseil ordonne en brabant inclinans a sadite requeste
+avons ou cas dessusdit quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial pour ces presentes
+le cas et hommicide dessus declaire emsemble toutte
+peyne amende et offence corporelle et criminele enquoy
+pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offense
+et estre encouru envers nous et justice et lavons quant ace
+remis et restitue remectons et restituons a des bonnes fame
+et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns
+en a tout ainsy quil estoit auparavant ladvenu dudit cas
+en imposant sur ce silence perpetuelle a notre procureur
+general et a tous autres noz officiers et justiciers quelzconcques
+satisfaction touttefois faicte a partie interessee si faitte
+nest et elle ychiet civilement tant seulement et moyennant
+que ledit suppliant lamendera envers nous civilement selon
+lexigence du cas et la faculte de ses biens pourveu
+aussy quil sera tenu de payer et reffondre les mises et despens
+raysonnables de justice a larbitrage desdits noz chancellier et
+gens de conseil en brabant que commectons ad ce sy donnons
+en mandement ausdits de notre conseil que appellez ceulx qui
+pour ce feront a appeller ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de ces presentes et a larbitraige
+et taxacion dedits amende civile et despens ainsy quil appertiendra
+et ce fait et ladite amende tauxee arbitree et payee es mains
+de celuy de noz officiers quil appertiendra qui sera tenu den faire
+recepte a notre prouffit ils notre seneschal bailly de notre
+roman pays de brabant et tous autres noz justiciers et
+officiers quelzconques presens et advenir facent seuffrent et
+laissent icelluy suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et pour la maniere que dit est plainement
+paisiblement et perpetuellement joyr et user sans luy faire
+ne souffrir estre fait ores ne pour le tamps advenir en corps
+ne en biens aucun destourbier ou empeschement au contraire
+lequel se fait estoit mettent ou facent mectre a plaine delivrance
+car ainsy nous plaist il et affin que soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy en
+touttes. donne en notre ville de bruxelles au mois de"
+"kaerle etc. doen cont allen luden nu zynde ende naemaels wesende dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van jan broeckman
+ingesetene onser stadt van bruessele arm scamel briedere belast met vyff cleyne
+kinderkens inhoudende hoe dat hy suppliant opten vyfsten dach van julio anno
+xvc xxxvi heeft gheten des snoenens met wylen gielis van cutsem
+ende met matheeuse zyne zwagere opte brieders camere ende geten
+hebbende ende hen gelach betaelt zynde vraechde de voirs. matheeuse"
+"eenich hinder stoot letsele oft moyenisse ter
+contratien maer indyen syn lyff oft eenige van
+syne onverbeurde goederen daerom gevangen
+gearresteert becommert oft beleth waeren
+dat sy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien want ons alsoo
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestandich sy blyve ende gehouden worde t’eeu
+wigen daege soo hebben wy onse zegele hier
+aen doen hangen behoudelyck in andere saecken
+onsen rechte ende een iegelyck des syns in allen gegeven
+binnen deser onser stadt van brussele inde maent
+van augusti ynt jaer ons heeren $$$$$
+gesien"
+"wie sy sy syn statisfactie ende beternisse ierst ende vooral gedaen
+der partye geinteresseerde inden die noch nyet gedaen en sy
+ende eenighe daertoe stae civilyck alleenlyck behoudelyck dat ae$
+voorschreven suppliant gehouden sal syn t’voorschreven feyt tegens ons te beter$
+civilyck naer gelegentheyt vande saecke ende faculteyt
+van synen goeden met oock te betaelen den rederlycke costen van
+justitien hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatie ende moderatie van onsen seer lieven ende getrouw$
+die cancellier ende lieden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe gecoitteert hebben ende coitteren by desen
+ende te betaelene eene dobbele amende
+ontbieden daerom ende bevelen den selve onsen cancelier
+ende ricedtslieden dat voor hen geroepen dengenen
+die daerom behooren geroepen te syn sy procederen w$
+ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie van voorschreven
+costen van justitien ende dobbele amende alsoo sy sullen
+vanden te behoorne welck interinement die suppliant
+gehouden sal syn te versueckene ende hen in persoone te
+presenteren in onsen voorschreven raede binnen sesse maenden
+naestcomende op pene van te verbeuren d’effeckt
+desen ende dat gedaen ende deselve dobbele amende costen
+van justitien getaxeert ende betaelt synde in handen
+van dengenen dien dat behooren sal sy onse voorschreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordig
+ende toecomende dyen dat aengaen sal moghen
+heure stedehouderen ende eeniegelyck van hen besundere
+soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen de voorschreven suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gracien ende remissien ende van
+allen den inhouden van desen indervuegen ende manieren boven
+verhaelt rustelyck vredelyck ende volc$mentlyck genieten ende gebruycken
+sonder hen te doene oft laeten geschieden nu noch in toecome$
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch
+aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyft oft eeni$
+van synen onverbeurde goeden daerom gearrestert boven
+macht oft belet waeren dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivranti$
+$$antons alsoo gekest ende ten eynde dit vast ende gestand$
+blyve t’eeuwichen daege daerop hebben wy onsen zegel ge$
+aen doen hangen behoudelyck nu andere dingen aasen richt$
+ende eenen zegel dessyns gegeven inde daernsr stadt brue$
+inde maendt van april int jaer onsheeren 165$
+ende van onsen rycke get 54e
+sas happart"
+"remissie van eene dootslage
+voere gheerden wyns
+kaerle etc doen condt allen luden nu ende namaels wesende dat wy
+hebben onfangen die oitmoedige supplicatie van gheerden wyns wonende
+binnen den dorpe van oplintere inhoudende hoe dat tsondage voere pinxsten
+lesltleden hy heeft gecaetst int voers. dorpe opte plaetse tegen eenen geheeten
+wouteren van yseren ende alsoe caetsende es gecomen des suppliants hun svrouwe
+ende heeft hem gebeden dat hy aflaten soude dat alsdoen die voers. suppliant
+seyde totten voers. woutere ic bidde u laet ons af staen myn huysvrouwe
+en willes met meer hebben ende werp daer eenen halven stuiver seggende
+ziet daeres eenen halven stuiver nochtans en hebbe ic tspel noch niet verloren
+dat doen de voers.woutere seyde zwerende by die macht by die cracht
+ghy sult my betalen oft byde vyf wonden ic sal uwe hert doer steken en
+zeerde uw moedere een werf$ anderwerf teerdewerf nyet tegenstaende die voers.
+suppliant altyt yerstleude vanden voers. woutere seggende ic en wille niet
+vechten nochtans de voers. woutere hem altyts innecomende al zwerende
+heeft den selven suppliant tweemalen voer zyn kennebacken gesmeten dat
+doen de voers. suppliant hem met zyne voeten van hem stiete de voers.
+wouter altyt in zynder quaetheyt persevererende heeft den selven suppliant
+met eene broomes gesteken in zynen hals wel een het diepe de selve
+suppliant dat gevoelende heeft den voers. wouter syck met eenen broomes
+in zyn zyde gesteken van welken steke muts dat hy zieck was vanden
+grooten pocken ende noch duer tyt onder * meester was es binnen vier dagen
+van levende lyve ter doot gecomen ende hoewel die voers. suppliant
+totten voers. ongevalle gecomen is zyn lyf verweerd verweerende hebbende
+den voers. dooden lichaeme gesoent ende partyen genoech gebetert ende dat om
+den selven te voldaene hy heeft moeten om godswille halen ende nochtans
+anderssins tot goeden name ende fame gestaen heeft soe en soude die suppliant
+hem beduchtende voer rigeur van rechte met dorren houden oft vinden binnen
+desen onsen lande van brabant ten ware by onsen gracien ende brieven van
+remissien ons om die voers. gracie zeere oetmod oetmoedelyc biddende
+soe eyst dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden vanden suppliant
+willende hem gracie voer righeur van rechte prefereren den selven inden gevalle
+als boven hebben vergheven geremitteert ende quytgeschonden vergeven remitteren
+ende vuyt sunderlinger gracien midts desen onsen briefve scelden quyte
+tsuck ende den dootslach boven verclaert midtsgaders alle peyne corporelle
+ende criminelle die hy tegen ons ende der justicien mach hebben mesdaen
+ende misbruyckt restituerende hem tot zynen goeden name fame
+zynen goeden onverbuert zynde indien hy eenige hadde ende tot allen
+onsen landen ende heerlicheden hem stellende in sulken state als hy was
+nae voere die toecompste vanden selven imponerende hier op een eeuwich
+geswych ende scilencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+ende dersmaele heeren officieren dienaren ende justicieren dien dit
+aengaen mach satisfactie nochtans gedaen de partyen geinteresseerde
+*den
+# sy verantwordt
+vanden amende civilic"
+"omwelcke gracie hy ons oitmoedelyck heeft gebeden waer soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter
+beden vanden suppliant willende hem in desen prefereren gracie
+voere rigeur van rechte by advuyse van onsen lieven ende
+getrouwen cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+hebben inden gevalle als boven geremitteert ende weder roepen
+remitteren ende weder roepen uuyt zunderlinger gracien
+mids desen onsen brieve den voers. ban die tegen die
+persoen vanden voers. suppliant in onsen voers. rade is gedaen
+ende gepronuncieert geweest ende van onser meerder gracien
+hebben wy hem oyc vergeven ende quytgesconden vergeven ende
+scelden quyte uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen
+brieve tstuck ende delict boven geruert ter causen
+vanden welcken die suppiant in onsen voers. rade gedaight
+was met allen amende corporele ende criminele daer
+inne hy by redenen vanden voers. delicte tegen ons ende
+der justicien mach hebben misbruyct ende vervallen wesen
+ende hebben hem desen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen tot zynene goeden name fame
+ende tot zynen goeden soe verre hy eenige hadde inder
+vuegen soe hy was voere tvoers. delict ende pronunciatie
+vanden voers. banne imponerende hier op een eeuwich
+geswych ende silencie onsen voers procureur generael ende allen
+anderen onsen ende der smaelre heeren officieren ende
+dieneren dien dat ennichssins aengaen sal mogen
+satisfactie nochtans gedaen der partyen geinteresseerd
+soe verre die nyet gedaen en syn zy ende ennige
+daer toe staet civilyck alleenlyc behoudelick
+oyc dat hy gehouden sal zyn tvoers. delict aen ons
+te beteren ende daer voere te betalen amende civile nae $
+gelegentheyt vanden voers. delicte ende faculteyte
+van zynen goeden ende oyc mids die redelycke
+costen van justicien ter arbitragien ende taxacien van
+onsen voers. cancellier ende luden van onsen voers. rade"
+"de voers. peter dede ende een luttel tyts gedroncken
+hebbende wilde de voers. peter eenen pot biers betalen
+voere zyn gelach gaende in zyn borse dwelc siende de
+voers. suppliant die hem inne geroepen hadde en wilde
+dat nyet gedoogen hem stortende wat biers in zyn
+borse waer af de voers. wylen pauwels nyet te
+vreden wesende seyde dat de voers. peter syn beleeftheyt
+thoende mits dat hy syn gelach betalen wilde ende
+dat de voirnoemde suppliant dat belette seggende voerts
+dese vleminck saelt hier al regeren ende altyt zynder
+moeder doen om dat hy groots es oft diergelycke woirden
+in substancien soe dat tusschen hen beyden daer om
+divesre woirden resen dwelc hoirende de weerdinne
+aldaer heeft tusschen beyde gesproken seggende dat
+de voers. wylen pauwels ende suppliant goede vrienden
+geweest hedden ende behoirden te zyne ende dat
+haer leet waere dat in haer huys eenige ongenuechte
+gebuerde biddende dat elckerlyck te vreden wesen
+wilde zoe dat hen de voers. wylen pauwels
+ende suppliant lieten geseggen sonder vele meer woerden op
+te nemene ende hebben corts daer nae huer gelach betaelt
+in meendge naer huys te gaene ende es de voers. suppliant
+te dien fyne de voerduere vuytgegaen ende de voers.
+wylen pauwels nemende inde voers. herberge een
+pijcke es de achterdeure vuytgegaen ende de voers.
+suppliant gecomen zynde aen een veken gelegen by zynen
+wege heeft hem bepeyst hoe dat hy inde voers. herberge
+synen rock gelaten hadde den welcken hy wilde gaen
+halen ende gecomen zynde byde voers. herberge
+es gesien geweest vanden voers. wylen pauwelse
+de welcke es haestelinge geloepen met der voers."
+"tgelach hadde doen rekenen seyde dat men hem zyn gelage
+soude willen borghen begherende alsoe van daer mitten
+voers. paesschier zyn knecht te sceyden ende thuyswaert
+te gane dwelck aenhoirende de voers. heyndrick heeft
+zeere straffelycken tot hem suppliant geseet gehadt jan
+joos betaelt u gelach daerop hy suppliant antworde in
+effecte ic en cans u nyet betalen ghy weet wel dat
+ic geen payement en hebbe ic salt u morgen oft overmorgen
+wel betalen waerop de voers. heyndryc seyde ende riep tot
+zynder moeder die welcke boven in een camer was moeder
+jan joos wilt met zyner gelage gaen zeyt ghy daermede
+te vreden daer op die moeder wederomme riep ende antworde
+neeinck heyne doeghet hem betalen hy is my meer
+sculdich daer of ic nyet betaelt en ben souden wy alsoe
+sitten waken en braken ende dan nyet betaelt wesen daerop
+de voern. suppliant antworde soude ic emmers moeten betalen
+nu sal ic gaen op myn poirters recht ende besien wien? my
+sal doen betalen vuyt welcker antworden de voern. henrick
+meer geanimeert wesende is terstont met zynen sweerde
+in zyn hant vuyter voers. cuekenen ende voerts ter doren
+ute op de strate haestelinge gegaen seggende ende
+roupende tot hem suppliant compter vuyte hier aen desen
+hoeck sult ghy betalen eer ghy vuyt of verby gaen sult
+mits den welcken de voers. paesschier beduchtende dat daer
+vuyt eenich quaet coomen soude heeft eenen stooter vuyt
+zynen buydel oft tessche getrocken ende op de tafele
+inden voers. cuekenen voerden voers. peteren aerts geworpen
+seggende daer is tgelach voere janne joos welcken stater
+de voers. peeter aerts heeft aenveert seggende ende roupende
+totten voers. henricke heyndrick compt ende syt te
+vreden tgelach is betaelt ende alsoe is de voers.
+henrick wederomme doer de zydore in huys ende voerts
+inde ceukene byden voers. peter aerts gecoomen ende hy
+suppliant voere vuyten huyse gegaen tot omme den hoeck
+nyemande opder straten vindende vragende heyne waer"
+"hem int voirs. goidshuys zynde is hy gedaight ten
+versuecke vanden zegelen onss neven des cardinaels
+ende bisscoppen van luydicke te compareren voer
+den officiael te diest residerende ten eynde dat
+hy als clerck soude composeren vanden voirs. delicte
+dwelck die voirs. suppliant nyet achtende en is nyet
+gecompareert soedat die voirs. zegelen nyet resst$$
+heeft tegen den voirscreven suppliant geprocedeert totter
+qt$$atien exclusive in meynnigen wesende den voirs.
+suppliant te exco$$$ ende mit censueren ende
+anderssins tegen hem te procederenen wair af die
+voirs. suppliant geadverteert wesende ende beduchtende
+in eenige censueren van exco?ratie ende anderssins
+te commen heeft hem soe verre laten induceren
+dathy mitten voirs. zegelen is overcomen meynenden
+dair mede aen ende tegen eenen iegelycken tersaken
+vanden voirs. delictie voldaen te hebbenen ende te
+gestane gelyck hem toegeseeght was ende want
+die voirs. suppliant hem verwonden heeft mitten voirs.
+$positien bedrogen ende iammerlicken verleydt
+gemerct dat hy dairmede nyet en is bewaert
+mair dat ons als hertoge van brabant alleenen ende
+nyemandt anders en competeert die hoogheyt van
+remissien ende quytsceldingen te gevenen in desen
+onsen lande van brabant ende dat hy alsoe
+gesscapen waire mits strangheyt van iusticien
+ende anderssins ende in meerderen laste ende
+pericule te commen soe verre hem tselve by ons
+daer die passie onss liefs heeren nyet en worde
+vergeven ende oick geremitteert tgene dat
+hy by ignorantie inde voirs. compositie aenden"
+"van hem gesceeden is ende es de voirschreven jan corts daer naer
+opgestaen ende hem ge$ van twee oft drie van zyne gebueren
+thuyswert geleyt geweest ende tot hem selven gecommenn zynde
+be.... zyn groot ongelyck heeft vuyt dyen gebeden
+zynder huysvr$$ ende anderen zyner vrinden die daer present
+waeren dat zy zoe verre hy van dier quetsuren storve den
+suppliant tselve souden willen vergeven sonder eenige wraeke
+daeraf te nemene oft te doene want het zoe wel zyn
+schult was dat tselve feyt gebuert was als tsuppliants
+schult van welcke quetsuren ende anders datter toegeslegen
+is die voirnoemden jan binnen 14 daeghen daernaer oft daeromtrent
+gecommen is van levende lyve ter doot ende hoewel tvoirschreven
+feyt den suppliant vuyt gronden synder herten zeere leet is hem
+buchtende rigeur van iustitie heeft hem sedert geabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheden levende in groote miserie
+ende armoede ende en soude inden selven nyet dorren wederkeeren
+noch converseren ten zy dat onse gracie remissie ende pardoene
+hem hierop gedeylt en werdden alsoe hy seegt ons daerom zeer
+oitmoedelyk biddende soe eest dat wy die zaecken voerscreven
+onergemerct den voirnoemden gillis vande guechte suppliant genegen
+wesende tzynder bede ende begheerte ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur van
+justicien bysonder in consideratie van onse wedercompste
+in onsen landen van herwaets over ende ter contenplatie vande
+grasien ende $$torien die god almachtich duer zynder godlicker
+goederthierentheyt ons verleent heeft duerende onse ...en
+ende absentie van onsen voirschreven lande van herwerts inden keyserrycke
+ende tochten die wy zedert gedaen hebben zoe in hongrien affrycken
+als elders tegens den turck moren ende anderen ongelovige ende
+insgelycx in gedenckensse vanden peyse ende eewige vrientscap
+met ende tusschen onsen zeer lieven ende beminden den brueder den
+kerstelicxsten coninck van vranckerycke ende ons hebben
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende quytgescolden
+vergeven remitteren ende schelde quyte vuyt vuyt onser zonderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven verclaert
+mitsgaders alle peynen boete ende breucke corporelle ende
+criminelle daerinne hy ter cansen van dien ende mit datter
+aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem daeraf weder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zyne goede faeme naeme
+ende geruchte in onsen voirschreven lande ende heerlickheyden
+mitgaders tot zyne onverbuerden goeden indien hy eenighe
+heeft alsoe hy was voir de toecompste vanden voirschreven manslach
+imponerende hierop een eewich zwygen ende scilencie onssen
+procureur generael van brabant ende alle anderen onsen
+rechteren iusticieen ende officieren wie zy zyn stisfactie
+ende beteringe eerst ende alvooren gedaen der geinteresseerde
+partie indien tselve noch nyet gedaen en is ende eenige daer
+toe dient civillyck alleenelyc behoudelyck dz die voirnoemde
+suppliant gehouden wert tvoirschreven feyt iegens ons te beteren civilyc
+naer der gelegentheyt vande saecken ende die faculteyt van
+zynen goeden ende te betalen ende reffonderen die redelycke
+costen van iusticien indien daer eenige zyn ter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren den welcken wy bevelen dat voir hen groepen
+die ghene dier over behooren geroupen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinering van desen
+naer huere vorme ende inhouden welck interinemente h$ suppliant
+gehouden zal zyn aldaer te versuecken binnen eenen iaere
+naer datum van desen opte verbuerte van te verliesen
+deffect derselver ende dat gedaen ende die voirschreven amende
+civille ende costen van iusticien iendien daer eenige zyn
+getaxeert gearbitreert ende byden suppliant betaelt zynde in handen
+van onsen ontfanger vande expl..ten die gehouden wordt
+van de amende civille ontfanck te maeken rekninge ende
+bewys ende reliqua te doene tonsen behoef met anderen $$ partien, peynen?
+van zynen ontfange zy onsen drossart van brabant meyer
+van loevene amman van buressel schouteten van
+antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen
+ende der smaeler heeren ende van onsen vasallen rechteren
+iusticieren ende officieren on voirschreven lants ende hertochdoms
+van brabant tegenwoirdich ende toecommende huere stedehouderen
+ende eenen iegelyc van hen bezondere zoet behooren sal doen
+laten ende gedooghen den voirnoemden suppliant van dese onsen gracie
+kennisse ende pardoene ende van alden inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voren verhaelt rustelyck"
+"remis sub steenwinckel
+philips etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die supplicatie
+van cornelis staes borger ende innegesetene onser stadt loven innehouden
+dathy opden 27e november 1650 met eenige van syne medebroeders vande
+groote gulde inde herberge genaempt het landt van beloften
+hebbende verteert hunne maent ende van daer gaende naer huys tusschen
+xi ende xii uren met licht het welcke droeghe jan matthys knaep
+der voorts gulde ende commende ontrent het clooster van $ $
+carmeliten hadden aldaer gevonden oft gerescontreert dry mans
+persoonen waer van den eenen genoempt marcus bleys jonckman
+ende timmerman van syn ampt soo die suppliant dat naer mae$
+hadde bevonden blyvende stille staen hadde hem suppliant
+beginnen naer te roepen ende te lasteren met reverentie gespro$
+hamordieu janfouter honstot collion ende meer dyergelycke iniurien
+waerop die voors. jan matthys hem hadde gevraeght wel gebuereman
+wat gaet u over evenwel ende oock nyettegenstaende dat die suppliant
+hem nyet en kende noch oock oyent en hadde gekent velemin hadde
+hy metten voors. bleys eenich craeckeel oft woorden gehadt noch
+oock nyet met iemant anders en was den voors. bleys nyet
+op gehouden vande voors. iniurieuse woorden meermals te repeteren
+ende dat argerwas quamp hy den suppliant naerder ende naerder
+inne het welck dien suppliant siende ende vreesende ten lesten
+overvallen te worden ende nyet wetende midts den donckeren $$t
+wat geweer dien voors. aggressent mochte hebben was genoodt
+saeckt by faute van ander geweer syn mes te trecken ende heeft hadde
+daermede den voors. bleys van hem gehouden totten selven seggende
+dat hy nyet naerder en soudde commen ende alsoo dyen nyettegenstaende
+die voors. bleys hem suppliant noch voorder inne quaempt ende
+meynende op het lyff te vallen seer droncken wesende soo
+hadde den suppliant die oock was by dranck genoodtsaeckt geweest
+hem met syn voors. mes te defenderen ende hadde alsoo den voors.
+bleys gegeven eenen steeck boven syne slincke borste waervan
+hy den derden dach daernaer was gestorven indervuegen dat die
+voors. suppliant het voors. feyt ende ongeluck heeft hadde gedaen
+gehadt ad sui defensionem cum moderanune inculpate tutele gelyck
+dat die voors. aflyvigen dat voor syne doodt hadde bekent ende
+verclaert dat hy was geweest oorsaecke van syne doodt
+ende den suppliant vergevende het voors. ongeluck hadde vanden
+selven alleenelyck versocht dat hy hem soude doen begraven ende
+voor hen doen doene eenige sielmissen alle het welck oock was
+volbrocht waermede hy den suppliant hadde quytgescholden dyen
+nyet tegenstaende hadde die suppliant geraetsaem ge"
+"des daer aencleest hadden heuren voortganck ons mits
+dyen oitmoedelyck biddende voirs. suppliant tvoirs. daeghsele personnelyck
+te willen aboleren ende hem remitteren ende vergeven alle tgene
+des hy ter causen voirscreven mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hem hierop doen expedieren onse oepene brieven
+van pardoenen in behoirlycker ende gewoenlycker formen
+soe eest dat wy de saken voirsc. overgemerct ende yerts hierop
+gehoort onse voirs. procureur generael geneyght weesen ter beden
+ende supplicatien des voirs. suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende genade voor rigeur ende
+strangheyt van rechte hebben tvoirs. daeghsele ende adjournement
+personelick met alle tgene des daer uuyt ende naegevolgt ende daeraff
+dependerende is geaboleert aff ende te nyeuwte gedaen ende
+den voirs. suppliant vergeven ende quytgeschouwen vergeven ende
+scelden quyte uuyt onser zunderlinger gratien by desen alle
+tgene des hy ter causen voorscr. oft daer aen cleest tegen
+ons ende justicie misdaen ende mesbruyct ende hem daer
+inne ontgaen mach hebben hem wederomme stellende ende
+restituerende tot zynen goed name fame ende geruchte ende in zulcken
+state alzoe hy waer voor die toecompste van tgene des voirs. is
+imponrrende hierop onsen voirs. procureur generael ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen justicieren ende officieren wye zy zyn
+een eeuwych geswych der partye geinteresseerde indien dy
+nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick
+alleenlick behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick naede gelegentheyt
+vander saken ende naer zynen qualiteyt ende faculteyt ende
+tot dyen te betalen de redelycke costen ende misen van
+justicien allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getruwen de cancellier ende luyden van onsen voirs. raide
+geordineert in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+voirs. raide in brabant onsen voir. meyere van loevenen
+# sy hieraf verantword byden
+ontfangere vanden exploiten"
+"te evelen van zynen lyve / de voirs. gillis dit aenziend
+ende deysende heeft hem te were gestelt treckende een
+dagge die hy aen zyn zyde hadde gevende daer mede den
+voirs. claes in zyn hooft eenen steeck zoe dat de voirs. claes
+daer nae omtrent der middernacht es gecomen van levende syne ter
+doot / ende aenhorende de voirs. joos suppliant die noch tans tot
+zynen huyse waer ende van daer gescheyden als boven dat de
+voirs. gielis zijn zwager noch woirden ende ghevicht hadde
+metten voirs. claes willende ende meynende den zelven te succureren
+es gecommen vuyt zynen huyse met eenen stocke / ende d ziende
+dat de voirs. claes alzoe gequetst was / datter luttel hoepe
+was van zynen levene / es metten voirs. gilliss. zynen swagere
+voervluchtich gheweeft / ende zyn beede alzoe vertrocken vuyt
+onser voirs. stadt van halle / in zulcker voegen dat zy beyde
+naemaels / binnen jaers hebben partie ghesoent nae landtrechte
+ende hen vuterlicke vermoeghen ende alle conditien volbracht
+nae vuyt wysinge vander soenen daeraff zynde ghepasseert
+voir mannen van leene van onsen houe van berghen tot halle
+residerendede / ende welcker montsoeninghe onder andere es geconditioneert
+dat de selve suppianten hen zouden moeten absenteren vuter voirs. stadt
+van halle ende nemmermeer si moghen commen voir ooghe vande
+voirs. montsoender soe dat zy dien naevolgende / met hueren
+wyven ende kinderkens zyn commen woenen inden voors. dorpe van
+scelle / ende hebben hen aldaer yesindert gehouden doende
+huer ambacht van lynen weven / levende ende commerserendde aldaer
+eerlicken ende paiselycken met allen menschen zonder eenige
+reproche / meynende zy supplianten gelyck zy simpel ende slecht zyn
+hen van egheenen noode te zyne eenich voirdere remissie oft
+pardoen vanden voirs. feyte te hebbene / ende zonderlinge want
+tvoirs. feyt ongeval gehesciet was in onsen lande van henegouwe
+ende bezonder gemerct dat zy supplianten ten zelven tyde ende
+gecommen zynde tot scelle zy alsdoen den heere van scelle
+die doen ter tyt was wylen gielis van berchem tvoors.
+huer ongeval te kennen gaven / hem biddende om geleyt om
+daer te moghen woenen etc. / de welcke hen alsdoen gaf
+vry vrancke geleyde om daer te moghen woenen ende huer
+ambocht te doene waerop zy hen altyt betrout
+hebben meynende gheen vordere provisie pardoen oft remis te
+behoevene # midts anckel voors. zoeninghe van partien te
+gestaene / nietmin tselve fait nu corts gecomen zynde
+ter kennesse van onsen drossaet van onsen lande van mechelen
+heeft nu zelve supplianten geapprehendeert voir tvoirs. feyt
+# vii honderd? daermede"
+"jacop geseegt dese oft gelycke woerden zwager ick wille
+u seggen goeden nacht dairop de voirs. wylen jacop antwoerde
+zwager soe wille ick u oick maer terstont hernemende #
+woerden seyde totten suppliant dat hy suppliant met hem soude gaen als
+niet verre om wesende ende by dyen dat daervoere daer de
+suppliant soude moeten passeren laelyck rumoer was ende
+dat sy melkanderen noch te spreken hadden ende dat sy den peys
+zoe souden moegen maken midts welcken zyn de suppliant ende den
+voirs. wylen jacop alleen gegaen duer die strate loopende totten wynt
+moelen noortwaeert sonder dat yemandt anders by hen is geweest
+welcke straete innegaende hebben underlinge vermaent vande
+voirs. koye noch van andere sekere penningen die de suppliant den voirs. wylen
+jacop aleer hy suppliant zyn zustere trouwde geleent hadde ende #
+sekere mudde kooren dwelcke de voirs. afflivige den suppliant #
+was bleven ter saecken van onsen wintmoelen den voirs. afflyvige als
+hoochsten verdierdere gebleven welcke partyen die suppliant vanden
+afflyvige noyt heeft binnen gecrygen zulcx dat sy daerom
+tzamen dickwils twistich zyn gewordden ende alsoe daeraff
+vermaen wordde gemaickt heeft den suppliant vanden afflyvige #
+gemaect begeert ende gevraecht oft hy afflyvighe oick van
+meyninge was hem suppliant te betaelen waerop heeft den voirs.
+afflyvige expresselyck geseydt neen ende dat die voirs.
+partyen sonder aengegaen hebben hunne moedere ende dat alle h#
+kynderen ende daer onder mede den suppliant als een van hare
+kinderen getrouwt hebbende die voirs. schulden souden moeten tselve #
+ende dragen waerop die suppliant repliceerde vraegde hoe dat
+soude moeten commen daer hy hem in persoone tzelve #
+geleent hadde ende dat hy hem dairomme soude met recht
+besetten tot betaelinge ende hierop heeft die voirs. aff#"
+"dudit presbytere avoit demande ou il reveroit jus ledit
+abbe et de fait dedeus certaines jours apres ledit presbytere
+apporta audit suppliant ledit argent decandant et prenant
+deux plesyes et une cedulle que ledit suppliant jammais
+ne poursuiroit ledit abbe, ne par menaces ne autrement
+lequel argent touteffois icelui suppliant pas ne prinst
+ne emporta mais tout entierement laissa es mains
+dudit presbytere pour doubte de fraude et deception comme subitement
+ledit suppliant estoit par aulcunes advertis secretement
+toutteffois dedains certains jours apres aulcuns depart
+ledit abbe pour ce fait cu$dans que ledit suppliant eust
+prins et accepte ledit argent $$tement ont poursuy
+et fait prendre ledit suppliant par notre bailly de teuremonde
+et de la fait advenir a repelmonde la ou il a este
+environ quatre mois prisonnier par hayne et de la par
+fortune eschappe dont notre procureur general par
+ladvertissement dudit abbe et aussi a cause de six escus
+que messire amory van ghete donna audit suppliant de par henry
+vande perre qui avoit fort greve et fait grant dommage
+audit suppliant au traittie de son mariage par appoeintement
+et paix faisant a pretendre contre ledit suppliant comme
+en nous suppliant pource icelui suppliant de tous
+les faits et offences dessusdits ensemble que ledit suppliant
+autreffois avait une vaselette a wieze en flandres
+au pere et mere delle voult ravoir et reprinst deux
+pieces pourtant quelle se bradoit ou plaingnoit lesquelz
+icellui suppliant lui avoit donne et de puis toutteffois rendy
+et restitua si comme il dit lui vueillons en faveur des
+services que luy et son frere nous ont continuelement
+faiz en tous nos voyages $$ries et arivees et quil
+fut fort $$re ou derenier voiage de luxembourg
+fe pardon et remission et sur ce luy f$ expedier nos loies
+patiences a ce pertinantes pource est il que nous
+ces choses considerees voulans aidez grace et misericorde
+preferer a rigueur de justice audit suppliant inclinans a sadite"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours
+auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc
+* et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince
+despaigne des deux cecilles de jherusalem etc ducz de bourgogne de
+lothier de brabant de stier de carinte de carniole de lembourg
+de luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg
+de tyrol dartois de bourgogne palatins de haynnaus lantgraves
+delsate princes de zwaves marquis de burgauw et
+du saint empire de hollande de zeellande de ferette de kyebourg
+de namur et de zuytphen contes seigneurs de frize des
+marches desclavonnie de portenauw de salins et de malines
+a tous ceulx qui ces presentes lettres verront salut, savoir
+faisons nous avoir receu lhumble supplication de notre bien
+ame louvet d ittre escuier contenant comme ledit suppliant
+ait parcydevant obtenu certaines noz lettres patentes
+de grace et pardon de ce que certain jour aupaaravant
+assavoir le mardi aprez la feste de lassumption notre
+damme lan xvc huit il sen ala audit lieu dittre la ou
+il demoura le mercredi et jeudi ensuivant et le vendredi
+au matin il ala desjeuner au molin avec le cure dudit
+lieu d ictre et hubert de bourgnial et dillec sen allerent
+en la maison dudit cure qui vendoit vin publicquement
+et apres y avoir beu ilz alerent dancer a certaines
+dances esquelles ledit suppliant print noise et debat a
+jehannin bastard d ictre et puis sen retourna tout
+courrouce en la maison dudit cure et apres quil fut entre
+dedans lon lui ferma lhuys quoy voyant ledit suppliant
+cuidant quil y eust aucuns de ses ennemis sur la chambre
+haulte dist ces parolles comment messieurs me voulez
+vous icy murdrir et incontinent ces parolles dictes ung
+nomme propere jehan cousin dudit suppliant et aultres
+gentilzhommes de sa compaignie commencerent frapper
+sur lesdictz huys et fenestre et aussi ledit suppliant frappa
+pareillement pardedens de sorte quil rompit son espee
+et ledit propere jehan rompist aussi ladite fenestre par dehors
+*note dans la marge :
+deste brieve en sijn
+noch met geharren
+maer bleven in
+hand and anderen
+mits dien dat
+louvet dittre
+is $$$ dienst
+ons gened h de h
+int lant van
+ghelde
+zymdt gelost"
+"ende stellen by desen tot zyn goede fame ende naeme in onsen voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indien hy eenighe heeft
+gelyckerwys als hy was voer den voirs. dootslach imponerende hierop
+een eewich swygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
+wie zy zyn satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen der
+partien geinteresseert soe verre dair eenighe toe stonde en die noch
+nyet gedaen en waeren civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat de voirn.
+supliant tvoirs. feyt ende dootslach tegens ons beteren sal civilyck nae
+de gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende dat hy oick gehouden wert te betaelen de redelycke costen van
+justicien ter cause voirscreven gedaen ende naegevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter arbiterscepe ende taxacie van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selve
+van onsen rade in brabant dat voer henluden geroupen degene die
+behoiren geroupen te zyne sy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdighen brieve
+naer huer voorme ende inhouden ende welcke interinement
+de voirs. supliant gehouden sal syn in onsen voirs. rade te versoucken
+binnen eenen jaere nae date van desen op peyne te verliesen deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicie getaxeert gearbitreert ende byden supliant betaelt
+zynde alst behoirt welck civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden wert dair van ontfang te maeckene rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonssen prouffite metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse meyere van loevene amman
+van bruessele ende alle andere onse ende onser vasallen of smalre
+heeren rechteren justicieren ende officieren onssen voirs. lants van
+brabant ende hueren stedehouderen ende elck van hem soe hem soe
+hem dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs. supliant van dese
+onse tegenwoirdiger gracie remissie ende quytsceldinge inden
+manieren voirscreven payselyck volcommelyck ende eewigen daegen
+doen ende laeten genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+noch te laeten geschien in lyfve noch in goede eenich hinder
+letsel oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyf oft"
+"cancellier ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den selven vans onsen
+raede in brabant dat voir hen henlieden geroepen die ghene dier over
+behoeren zullen geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelick ter verifcatie ende interinnemente van desen onsen
+tegewoirdigen brieve naer zyne vorme ende inhouden ende ter
+taxacie ende arbitrage vanden voirs. civile boete ende costen van
+iusticien op datter eenige geschiet als voirscreven es getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+dient behoiren sal die daer af gehouden wert rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen p$$$
+van zynen ontfange zy onsen drossaert van brabant ende alle anderen
+onse en der smaelre heeren rechteren iusticieren ende officieren
+dien dat aengaen mach heeren stedehouderen ende eenen tegelycken
+besundere zo hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen den
+voirs. supplt van deser onser tegenwoirdiger gracie quytsceldinge
+pardoene ende remissie ende van al den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelick vredelick
+volcommelick ende eeuwelick genyeten laeten ende gebruycken zonder
+hem te doene noch te laeten geschiene nu noch in toecommende
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien aen live
+noch aen goeden in eeniger manieren maer indien zyn lyf
+of eenige van zynen voirsc. ongeconfisquerden goeden daer omme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren stellen die ofte
+doen stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder
+deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dage zoe hebben
+wy onsen zeghel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onsen stadt van mechelen inde maent van februari
+int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende twintich
+ende van onsen rycke n te wetene van $$ tweeste ende
+van spaengnen t vyfste? aldus stont gescreven onder opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent
+haveton ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden $$
+metten originale by my
+opmerkingen:
+in kleur aangeduid: woorden waarvan ik niet zeker ben dat de transcriptie correct is
+$ en $$ voor onduidelijke letters in de scan versie
+uit het middelnederlands woordenboek:ammanrie, ammanie: het rechtsgebied van de amman
+cunlick, coenlike: op dappere wijze; vol vertrouwen
+verstoorlic: boos, kwaad, verstoord; ook op een boozen toon; in de war brengen, hinderen
+grieven: kwaad doen, benadeelen, beschadigen
+iniurieuse, injurieuse woirden: beledigende woorden
+sint jans plage: ziekelijke drang om te dansen; de voornaamste oorzaak voor de plaag was door religieuze waanzin. deze uitte zich onder andere in , verkrampte spieren, schokken, neervallen, gasophoping in de darmen, aanvallen die geleken op en een onweerstaanbare drang om te dansen. cfr
+bescudden: beschermen, verdedigen, beschutten
+dagge: steekwapen, langer dan een mes, maar korter dan een zwaard"
+"om dat wy willen dat dit vaste ende gestedich blive ende gehouden
+wordde tot eie euwigen dagen soe hebben wy onsen seghel
+hier aen doen hanghen behoudelic ons in anderen dingen onsen
+rechte ende anderen den hueren gegeven in onser voirs. stat
+van bruessel xvi dage in julio int jair ons heeren dusent
+vierhondert sesse ende tachtentich ende van onsen rycke
+dierste, aldus geteekent onder opte vouwe vanden brieve
+byden koninck ja. hujoel
+geccollationneert metten originalen brieve
+ende bevonden concorderende bij my
+$$$"
+"ende gedenckenisse vanden grooten schade bij
+hem geleden soude behooren geexcuseert te worden
+als notoir sijnde quod obiecta movent potentiam
+soo is hij dijenaengaende overcommen mette kinderen
+der voorseijde weduwe aengaende hunnen pretensen
+interest civile gelijck te sien is vuijtte stucken
+hiermede gaende hoe wel sij anderssints nijet
+gefondeert en waeren eenigen interest te
+pretenderen aengesien hunne voors. moeder was
+eene arme oude vrauwe die vanden h.geest
+der selver prochie moeste leven ende onderhouden
+worden ende soude voorts hij rentmeester geerne
+oytmoedelijck remis versoecken over tgene hij
+bij middele voors. eenichsints soude mogen
+hebben misdaen om tselve hebbende weder te
+mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
+hijsvrouwe ende kinderen den armen cost$$
+winnen ende besorgen keert hem daeromme
+tot ons oijtmoedelijck biddende om onse oepene
+brieven van remis daertoe dienende maer o$$
+soo eest dat wij desen aengesien ende ierst
+gehadt het advis vanden officier der voors.
+prochie van melsbroeck ende gezien d’informatie
+bij hem genomen over t’voors. feijt genegen"
+"alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+zonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder letssel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige van zynen
+goeden daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy
+die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen recht ende eenen jegelyck anderen dessyns gegeven
+in onsen stadt van bruessel inde maent van octobri int jaere
+onssen heeren duysent vyfhondert ende vertich van onsen keyserrycke
+txxie ende van onsen rycke van castillien ende anderen txxve
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede
+ende geteekent boudewyns visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+metten oirginaelen brieven by my
+jacuwez"
+"remissie
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lhumble supplication de jeromme de milan povre couturier
+a present prisonnier en notre ville danvers contenant comment feu jehan
+baptiste de servo aussy de milan passe douze ans a espouse en
+la face de leglise la seur dudit suppliant et avec icelle consomme
+mariage et habite par certaine espace de temps et jacoit que
+ledit jehan baptiste se devist avoir conduit comme homme de bien
+et demoure avec la seur dudit suppliant sa femme sans icelle delaisser
+ny habandonner en aucune maniere. ce non obstant peu apres
+quil lauroit eu espousee comme dict est il sest sans aucune cause
+ne raison departy de sadite femme et icelle delaisser
+habandonner et aucune maniere laisse en grande desolation
+et sen est ledit jehan baptiste alle vers romme ou il auroit
+eu contemptenement du sainct sacrament de mariage et
+postposant toute conscience et honneur espouse une autre
+femme et avec icelle consomme mariage au grant scandale
+regret et confusion dudit suppliant de sadite seur et tous leurs parens"
+"maximiliaen byder gracien gode etc $$$ $$$ den ghenen
+die desen onsen brief selen zien oft horen lesen saluyt doen te
+weten dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van andries
+symoenssen geboren van stergaert in pomeren arm scamel
+man belast met wyf ende kinderen. inhoudende hoe dat vier
+jaeren geleden oft daer omtrent hy suppliant wesende bynnen der
+stede van bergen opten zoem vont hem in geselscap
+van eenen genoempt jan scammerlinck die hem seyde te wesen"
+"van onsen lieven ende ghetruwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om
+ende bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen
+die ghene die behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel ende
+dueghdelyck tot verifficatie ende interinemente van desen onsen
+brieff ende tot taxatie ende arbitraerscepe vanden amende
+civile ende costen van justicie voirscreven welck interinement
+hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen
+jaere naer datum van dese opde verbuerte van te verliesene
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicien ghetaxeert ghearbitreert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanger ende officier
+dient behoiren zal de welcke gehouden werdt daer aff ontfanck
+te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte met anderen penningen van zynen ontfange zy ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich
+ende toecommende hueren stedehouderen ende eenen yeghelycken
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+ghedoogen den voirn. cornelis vander steene suppliant van dese
+onse gracie remissie quytscheldinghe ende pardoene ende
+van allen den inhouden van desen inder vueghen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+ghenyeten ende ghebruycken sonder hem te doene noch te
+laten gheschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+by alsoe zyn lyff oft eenige van zynen goeden nyet gheconfisqueert
+zynde daeromme ghevangen ghearresteert becommert oft belet
+waeren dat zy die stelle ende doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot gheheelder delivrancie wanttet ons alsoe
+ghelieft ende ten eyne dat dit goed ende ghestadich
+blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons
+recht ende eenen ieghelycken tzyne in allen ghegeven
+inonser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer
+onssheeren duysent vyffhondert zesse en dertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillien
+naples ende andere txxie aldus stont ghescreven opde
+plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
+de cock visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"pourquoi nous les choses dessusdites considerees
+mesmement a lonneur et reverence de la
+doloreuse mort et passion q uele filz de dieu
+notre benoit redempteur jhesus crist souffrit a
+tel jour quil est huy pour la redemption de
+lumain lignaige a icelui philebert de
+montenac suppliant inclinans a sadit supplicacion,
+et lui vueillans pour ceste foiz grace et misericorde
+estre preferee a rigueur de justice par ladvis
+de notre treschiere et tresamee fille de nous empereur
+dame et tante de nous charles dame marguerite
+daustrice et de bourgogne regente et gouvernante
+en l’absence de nous empereu avons quitte
+remis et pardonne et de notre certaine science
+et grace espcial par ces presentes quittons remettons
+et pardonnons, le fait et cas dhommicide devant
+mencionne ensemble toute paine amende et offence
+corporelle et criminelle enquoy pour cause
+et occasion dicellui les criconstances et deppendences
+il peut avoir mespris et estre encouru envers
+nous et justice et l’avons quant ad ce remis
+et restitue remectons et restituons en ses bonne
+fame et renommee a nosdit pays et a ses biens
+non consisgnez en la maniere comme il estoit auꝑravant
+ledit cas advenu, en imposant sur se ce silence
+perpetuel a notre procureur genearel et a tous autres
+noz officiers quelzconques satisfaction toutesvoyes
+faicte a partie se desja faicte nestoit civilement
+tant seulement et pourveu que avec amende
+civile que ledit suppliant sera aussy tenu den payer
+envers nousa l’arbitraige et tauxacion de"
+"gevangen becommert oft belet waeren dat zy die stellen oft doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet ende gestadich blyve te eeuwigen dagen zoe hebben wy onser
+zegel hieraen doen hangen behoudelicken in anderen zaken ons
+recht ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maent van augusto int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert vyfenveertich van onser keyserycke txxvie ende
+van onsen coninckrycken van castillen ende anderen txxxe aldus
+gescreven op de plycke byden keyser in zynen raide ende geteekent
+verreycken visa registrata
+gecollacionneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+deruwez"
+"dat gedaen ende voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet
+behoiren die welcke gehouden wert daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tonsen proffite metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren tegenwoirdich ende toecommmende hueren stedehouderen
+ende een yegelyck van hun bezundere zoe hem toebehoirenn
+sal doen laeten ende gedoegen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quytschelinge ende pardoene ende
+van allen den inhoude van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende
+tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder letsel oft
+moyenisse ter contrarien maer by alzoe zyn lyf oft
+eenige van zynen ongeconfisqueerde goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy die
+stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder
+delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+teewigen daghen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende
+eenyegelyck tzyne in allen ende dat de voirn. suppliant
+binnen een jaer naestcomende desen onsen brief presenteren
+zal ende dinterinement versuecken opte peyne
+deffecte van dien te verliesen ghegeven in
+onse stadt van bruessele inde maent van
+october int jaer onsenheeren duysent
+vyffhondert ende zessendertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen anderen rycken
+van spaengnen ende castillen anderen $ txxie"
+"sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
+voirs. gommair gehadt heeft oft egheene wille de busse op hem
+te vierene oft oic gedacht te schietene nietmin?$ beduchtende
+ende ontsiende trigeur van justicien en soude hij hem bynnen
+desen onsen lande van brabant nyet dorven houden ten waere dat
+hem hier op gracie ende genade werdde gedeylt als hij seet
+om de welcke hij ons oitmoedilyck heeft gebeden waer om
+soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbene metten voirs. suppliant ende willende hem in dese gracie
+ende genade prefereren ende voirtkeeren voer rigeurvan justicien
+hebben den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert
+quytgesconden ende vergheven remitteren quytscelden ende
+vergeven vuyt onser zunderlinge gracien by desen die mesdaet
+ende ongeval ende feyt voirscreven mitgaders alle penen
+ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is ende
+daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie
+ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als
+van dien gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+bij desen tot zynder goede fame ende name tot onsen
+voirs. lande van brabant ende tot zynen goeden
+uyt geconfisqueert zynde soe verre daer ennige zijn imponerende
+hier op een eewich geswych onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen richteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants
+van brabant hoe danigedie zyn oft wesen moegen
+satisfactie nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden
+partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
+civilic alleenelyc behoudelyc dat de voirs. suppliant
+ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
+ons sekere amende civile te betalenen nae gelegentheyt
+der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene"
+"incontinent et sans delay a entiere et plaine delivrance
+car ainsy nous plaist il. et en tesmoing
+de ce avons faict mectre notre seel a ses presentes
+donne en notre ville de bruxelles le xxviije
+jour dudit mois de novembre lan de
+grace mil cincq cens et vingt et
+de noz regnes assavoir de celluy des rommains
+le second, de germanie le premier, et
+despaignes arragon et aultres le cincquiesme.
+ainsy estoit escript sur le reploy. pour
+lempereur en son conseil, et signe boudewynt
+collationne a loriginal
+par moi
+n strat"
+"blijve tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken ons
+recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede
+van bruessel inde maent van augusto int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende achtendertich van onsen
+keyserycke txixe ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch
+stont gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"vande lyve met gewelt te woidden$ gelyc oick
+die voirscreven bastiaen wuyts bekennende zyn ongelyck
+heeft tot diverse stonden ende in iegenwoirdigeyt van diverse
+persoonen in zyn ziecbedde hem suppliant vergeven al
+des hy suppliant hem hadde gedaen bekennende dat het
+zyn scult was dat oick de suppliant partye geinter
+geinteresseerde heeft gecontenteert nochtans
+vreesende rigeur van iustitien ende soude in onsen
+landen met vigeurlyck derven hanteren ende converseren
+maer in vremde landen moeten dolen ende in grooter
+miserie leven ten waer dat hem suppliant wordden
+verleent onse gratie ende genaede zoe hy seght ons
+om deselve oitmoedelyck bidden waeromme zoe eest
+dat wy de sake voirscreven overgemercte geneycht wesende
+ter beden des voirscreven suppliants ende willende den
+selven in dit stuck gratie ende genaede prefereren voer
+riguer van rechte hebben hem inden gevallen
+als boven cuytgescolden vergeven ende geremitteert
+scelden quit en vergeven ende remitteren vuyt
+zunderlynger gratien by dese onsen brieven tfeyt ende ongeval
+voer verhaelt mitsgaders alle offensie ende breucke
+corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits
+ende vuyt saken van tgheen des voirscreven is tegens ons
+onse hoocheyt ende iustitie eenichsyns mach
+hebbe ontgaen ende misdragen ende hebben hem
+dien aengaende vederstelt ende gerestitueert stellen
+veder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende
+fame in onsen voirscreven landen van brabant ende allen
+anderen onsen landen en heerlicheyden tot zynen
+onverbeurde goede indien hy ieenighe onder ons
+heeft gelyck ende in alder allen maniere zoe hy was
+voerde toecompste vanden voirsreven feite ende ongeval
+imponeren hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur general in brabant ende allen anderen onsen
+iustititien ende officieren wie sy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye"
+"heeren duysent vyffhondert eenentzestich van onsen
+rycke van spaengnen ende sicillien tzeste ende naples etc.
+tviiie opde plycke stont gescreven byden coninck in
+zynen raide ende geteeckent jboudewyns visa $ recepta
+gecollationeert ende bevonden met
+zynen origina concorderen by my
+$$ facuwez $$"
+"silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren en justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die
+zyn of wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen
+en waere civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy den
+voirs. dootslach iegens ons civilick beteren sal naer de
+gelegentheyt vande mesdaets ende faculteyt van zynen goeden
+ende oyc dat hy gehouden wert te betaelen de redelycke
+costen van justicien daeromme gedaen ende naegevolght indyen
+datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe commmitteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den voirs. van onsen raede
+in brabant dat voir henluyden geroupen diegene die
+daeromme behoiren sallen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verificatie
+ende interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieven naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interineent de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te
+versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte
+peyne van te verbueren deffect der selver ende dat gedaen
+ende de voirs. civile boete ende costen van justicie indyen
+datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
+alst behoiren sal van wecke civile boete die gene van
+onsen rentmeesters dyent angaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange zy
+onsen drossaet van brabant amman van bruessel ende
+alle andere onse ende onsen vassalen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant ende
+van overmaze hoedanige die zyn of wesen mogen tegewoirdich
+ende toecommende hueren stadtshouderen ende elck van hen zoe
+hem dat toebehoirt ende angaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remissie inder maniere voerscreven
+rustelyck ende peyselyck doen ende laten genyeten ende
+gebruycken zonder hem te doen noch te laeten geschien"
+"philips etc. onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden
+van onsen raide in brabant schout vanden bossche ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen dit
+aengaen sal saluyt ende dilectie wij hebben ontfanghen
+doitmoedighe supplicatie van henrick anthonis loniss
+geboren ende eertijts innegeseten onder stadt van tshertogenbossche
+oudt omtrent dertich jaeren hebbende veel jaeren ende den
+meesten tyt zyns levens tot loven ende diversche andere
+fameuse universiteyten gestudeert sulcx dat hy inder
+griecxscher ende latijnscher talen ende tot dyen inden rechten
+sonder jactantie gesproken zoe heeft geprouffiteert dat hy
+diversche boecken heeft getranslateert vuyten griecxsche
+inder latijnscher talen, te weetene justiniani princips"
+"oic binnen onser voirs. stadt te slaen ende binnen ende buiten
+onser stadt diverschen geboden van hueren wegen te doen
+vuutroepen ende publiceren den poorten van diverschen
+cloesters ende goidshuysen zoo buiten als binnen
+der voirs. stadt mit molekarren mit hameren ende
+anderen instrumenten fortselinge te doen breken
+den provisien vanden voirs. godshuysen teten te
+drincken af te terren den religieusen vanden selven
+goidshuysen mitfortse ende gewalt bedwongen ende
+gesubmitteert tot contributie mit hemluyden zoo in
+excysen als in anderen onser voirs. stadt lasten ende
+daertoe den selven goidshuysen tot groote somme
+van penninghen gecomposteert ende anderen
+diverschen acten van rebellicheijt ende sedicie in
+diversche manieren ende tot diverschen stonden
+tegen onse hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt
+ende contrarie hueren eedt ende dobediencie zy ons
+schuldich waeren als zy noch zyn geperpetreert
+hebben ende daer toe by onse zeere lieve ende zeere
+beminde vrouwe ende moye deertshertoginne van
+oistenricke hertoghinne ende gravinne van
+bourgoingnen etc. voere ons regente ende governante
+in onsen lande van herwertsover bescreven ende
+ontboden om van hemluyden den oirzake oft
+occasie van huere rebellicheyt te verstaene in wille
+ende meyninghe tot den selven te remedieren
+en hebben by haer nyet willen compareren ende hoe
+wel tselve hemhuyden heertelycke leet is zoo
+verstaen zy dat wy te dier cause diversche provisien
+teghens hemluyden gedecerneert hebben ende
+byden selven geordineert alle huere goeden in
+onsen handen te stellen hueren luyden staete"
+"deffect der selver ende dat gedaen de selve onse cancellier
+ende raidsluyden onsen drossart van brabant scoutet van
+antwerpen marcgrave onsser voirs. lants van ryen ende
+alle andere onse ende onser vassallen off der smaelre heren
+rechteren justicieren officieren ende dieneren iegewoirdich
+ende toecomende dien dat eenichssins aengaen sal mogen
+huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere
+soe hem toebehooren zal doen laten ende gedoogen den
+voirs. sebastiaen suppliant van deser onser tegewoirdiger gracie
+quytscheldinghe ende remissie ende van allen dinhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene off te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve
+off in goede ter contrarien in eenighen manieren
+maer indien zyn lyff off eenighe van zynen goeden
+onverbuerden goeden daer om zyn off naemaels waeren
+gevangen gearresteert belet off becommert dat zy die
+setten ende stellen off doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwighen
+daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende eenen
+yegelycken dessyns in allen gegheven in onser
+stadt van bruessele opten heylighen goeden vrydach inde
+maent van apprille int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryendertich nae costuyme onssen
+hoeffs van brabant ende van onsen keyserycke
+tvyffsthe ende van onsen rycke van castilllien ende
+anderen dachtienste aldus stont ghescreven opde
+plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent decock visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"geselle vleeschouwere woenende bynnen deser onser stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat des sondaighs voere derthienmisse lestleden hy suppliant
+ende willeken de walsche hebben tsamen zitten drincken inden bonten os
+bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende met hem diverse andere
+persoonen als gielis de wolf weert aldair hennen blocxschoen cornelys
+van yssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen alzoo dair geseten
+hadden tot omtrent vii uren des avonts zoo quamen oyck aldair int
+zelve gelach merten de smet ende corst daernae oyck claes van
+bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten voirs.
+merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene dairop
+de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten de voirs. merten ende willeken te sprekene van calfsvellen ende
+scaepsvellen te coopene deen tegen dandere zoo dat finalyck de voirs.
+willeken coght tegen den voirs. merten zekere calfsvellen tstuck om
+ii stuyver een oert m$$ alzoo hy hem die geloeft hadde seggende de voirs. willeken
+ick zalse y betalen ende zweerende zeyde ghy sultse my oyck leveren dwelck
+hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten voirs. merten$ wat
+wildy veel co$mereschapen laet ons gaen thuyswaert het is goet
+zondach syne gesellen zoudent van gheender weerden houden oft
+gelycke woerden ende mits dien zoe was dair gebracht eenen versschen
+pot byers den welcken een man van buyten geheeten jan molenberch
+ende die welcke van hueren gelage nyet en was van selven sonder
+heeten aenveerde ende dranck vuyten zelven pot wairom de
+voirs. willeken hem zeer stoerde seggende totten selven ghy rabbaut
+wat hebdy onsen pot te aenveerden ick soude u den pot op u
+bachuys smyten ende stiet hem met zynder hant op zynen boesem
+dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen moede
+zeggende totten voirs. willeken wair om stoot ghy my waerdy dair
+buyten ghy en zoudet my alzoo niet stooten ende doen zeyde
+de voirs. claes van bellingen oick met fellen evelen woerden
+totten voirs. willeken wair om stoet ghy hem hy en is"
+"van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden
+van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ende toter taxatien ende
+moderatien vander voirs. amende ende costen van justicien
+ontbieden dairom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raidtsluyden dat voir hen geroepen die ghene d#
+dairom behoiren geroepen te syne zy procederen wel
+ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen #
+totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende
+costen van justitien alzoe zy zullen bevynden behoirende
+dwelck interinement de voirs. supplianten gehouden sal
+wesen te versueckene ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant on#
+schouteth vanden bossche ende alle anderen onse rechteren
+justicieren ende officieren ende ondersaeten jegewoirdige
+ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere
+stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe
+hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den vs.
+suppliant van deser onser jegewoirdigen gratien ende rem#
+ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende manie#
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwe#
+genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laeten"
+"fame ende naeme in onse voirs. lande ende
+hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy$e eenighe heeft ghelyck ende
+in alder manieren als hy was voer de toecompste
+vanden feyte ende dootslaghe voirsp. satisfactie
+ende beteringhe eerst ende voer alle wer$$ gedaen
+der gheinteresseerde partyen imponerende hier op
+scilencie ende eeuwich zwyghen onsen procreur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringhe eerst ende voir alle wer$$ ghedaen
+der gheinteresseerde partyen indien die noch nyet
+ghedaen en zy ende eenighe daer toedient
+ciuilyck alleenlyck behoudlyck oyck dat
+hy ghehouden werdt tvoirs. feyt ende dootslach
+iegens ons te beteren ciuilyck nae de gelegentheyt
+vander mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden
+ende oyck te reffonderen die redelycke costen van
+justicien die daerom ghedaen ende naegevolght zyn
+ter taxatien ende arbiterscepe van onsen lieuen ende
+ghetrowen cancellier ende lieden van onsen rade in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende beuelen den seluen van onsen rade
+in brabant dat voir henlieden gheroepen die ghene
+die daerom behoiren gheroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelyck ter verifficacie
+ende interinemente van dese iegewoirdigen brieue
+nae huere forme ende inhoude ende ter taxacien
+vander ciuile boeten ende costen voirsp. ende
+dat ghedaen ende die voirs. ciuile boete ende"
+"remissio charles etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
+receu lumble supplication de gilles de blaesvelt escuier signeur
+de limale en notre pays de brabant contenant comment il nous a servy
+en estat dhomme darmes soubz la charge de notre cousin le
+conte de nassou des premieres ordonnances en faitz et exploitz
+de guerres tant contre le turcq que en toutes autres guerres
+lespace de vingt ans comme ung bon vassal et subgect doibt
+faire meismement devant peronne ou en donnant lassault
+il fut bleschie et en peril de mort apres sest retourne a
+limale ou il sest tousiours bien conduit et estant la
+luy sont venues plaintes pluiseurs foiz et par ses voisins
+gens de bien dune veille femme nommee jacquette laquelle
+estoit comme on dit natisve de france mariee aiant eu
+enffans bastardz diffamee et reputee pour sorciere et quelle
+savoit le moien et en usoit non tant seullement de prendre le
+bure des voisins et povres gens mais aussy de fere morir les
+bestiaulx diceulx et a ceste occasion depuis nagaires ou mois
+de mars lan xve trentohuyct est advenu que ledit suppliant
+a laspres disner le meisme jour du partement du frere dudit
+suppliant pour aller en espaigne avec notre grand maitre dhostel
+le conte du reulx apres avoir fait bonne chiere et prins
+congis de luy en passant devant la maison de ladicte
+jacquette souvenant desdites plaintes appella ou fist mener
+ladite femme hors sa maison audit limale jusques a la halle
+la ou il la fist embrasser ung posteaux dicelle halle
+avecq les grusillons sans touteffois estre serre la delaissant
+jusques au soir et alors le manda ledit suppliant $$$
+estre amenee en sadite maison luy cuydant fere cognoistre
+la verite en fait de sorciere prendant en sa main ung
+fouvet dont lon chassa les chiens hors la maison pour luy
+donner terreur en la frappant a tors et travers sans consideracion
+ou ne comment et ce fait pour ce que pour la premiere foiz
+elle ne vouloit confesser ce que dessus fist ledit suppliant"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"doere die hy gevonden heeft toestaende zoe hy die gelaten
+hadde maer nyet toegesloten wederomme den voers. windelgraete
+opgegaen tot opten voers. soldere ende van desen soldere is
+voerts gegaen tot op eenen andere windelgraet ende zoe voerts
+tot voere die duere vander cameren vanden voers. juwelen
+aen welcke doere hy tslot achterweerts dede dat
+bleef sonder sluyten staende maer daer teynden was $$$
+eenen grendel van binnen vernagelt ende gesloten dat hy
+daer nyet doer en mochte maer heeft d$er
+duer die slo spleten gesien vele vanden voers. juweelen
+ende daer mede geneyght ende getempteert wesende
+als voere is van daer gegaen wederomme opden voers.
+soldere aldair hy boven die camere vanden juweelen heeft
+opengebroken mitten voers. zynen werchamere drie
+berdderen ende heeft hem alsoe tusschen die ribben laten
+tysen tot op die scapraye vanden iuweelen ende alsoe
+beneden inde camere comende heeft gesneden van eenen
+haelsbande xvii of achthien gouden cloecxkens oft bellekens
+inde viere gouden stucken mit zekeren gesteynte ende
+paternosterkens ende heeft alsdoen die duere van
+deser cameren daer af hy te voeren van buyten tslot
+achterweerts gedaen hadde ontgrendelt ende is vuyter
+selver cameren voerts afgegaen met hem dragende
+die perceelen voers. daer af vercocht syn naemaels
+vier perceelen deen voere xxiiii st. noch een andere voere xxviii
+stuvers noch een om xxii st. ende de leste partie voere
+xxxii stuvers ende allet anderen is wederomme in handen
+vanden bewaerdere vanden voers iuweelen ende is hy
+suppliant hieromme by onsen voers. amman aengetast ende
+criminelyc aengesproken geweest nietmin is
+warechtich dat hy suppliant gevangen zynde als die
+voers. amman met zynen lieutenanten ende andere inde
+vroente by hy hem hem zyn gecomen hem interrogerende
+vander voers. materien heeft hy suppliant allet ghene"
+"brieve van remissien voer janne vander daesdonck
+van eenen scake by hem gedaen ende zyne complicen
+van eenen dootslage
+maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende
+van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen van henegouwen
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des
+heylichs rycx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen doen cont
+allen luden die nu zyn ende namaels wesen sullen, dat wy ontfangen
+hebben die oetmoedighe supplicacie ons geminden jans vander daesdonck
+woenende tot oerschot in onser meyerien vanden bossche, inhoudende
+hoe dat opten vyfften dach van aprille lestleden den voirs. suppliant
+ende zynder huysvrouwen absent ende vander hant wesende, ende tot
+zynen huyse gelaten hebbende eene jonge dochtere van xii jairen oft
+dair omtrint, met eenre dienst jouffrouw eenen knechte ende maerte om
+zyn huys ende zyn voirs. dochtere te bewaerene, is comen inden avont
+chaerle cleynaert gewapender hant met eenen deel gesellen nemende
+aldair met crachte fortchen ende gewelt zyne voirs. dochtere tegen
+hueren danck ende wille, huer dair zeer tegen zeer crijtende ende roepende
+ende nae huerder teerder ende kynderlyker macht alsoe verre alst in
+huer was dair tegen $$$ijterende, worpende die selve zyne dochtere op
+eenen wagen ende die alsoe mit crachte ende gewelt voerende tot sinte
+oyen rode oft elders dairt hem belieft heeft, dwelc ter kennissen des
+voirs. suppliants comen synde, die doen ter tyt was inden lande van
+huesden die dair omme vuyt vaderlyker minnen ende natueren ende
+van bloets weghen boven maten bedruct was, is van stonden ane van
+dair gescheyden nemende met hem sekere zyne magen ende vrienden
+tot drien toe, ende is alsoe nae synen huyse tot oirschot gereyst, om
+alle gelegentheyt vander saken die hem syn vaderlycke hertte duer
+snydende was te vernemene ende te verstaene, om alsoe zyn voirs.
+dochtere dair aff dat hy mit crachte in maten voirscreven gespolieert
+was zyn vaderlyke officie quytende op dat mogelyc waere ende
+alsoe verre alst in hem was te gecrygene ende te recupererene ende hem
+tot oirschot comende geadverteert synde dat die voirs. charle met
+zynen complicen zyn voirs. dochter tot sint oyen rode gevoert hadde
+ende dat hy hem aldair houdende was, zoe is die voirs. suppliant
+zyn voirs. kint vervolgende met zynen voirs vrienden ende magen
+ende met zynen voirs. knecht die hy tot synen $$$$ huyse gelaten
+hadde, terstont nae sinte oeyen rode gereyst, sonder dat die voirs.
+suppliant een mael in hernas aen hem heeft genomen oft oic ennigen
+stock van wapenen, hebbende alleenlyc aen zyn syde een cleyn dagge
+dair hy daghelycx mede pleeght te gaene, meynende alsoe zyn voirs."
+"philips etc doen te wetene alle jegenwoordige ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben de oitmoedige suplicatie van
+andries verpoorte vrylaet arm man belast met wyff ende kinderen
+inhoudende hoe dat den xiijen dach van maerte xvc tzeventich hy supliant
+vergadert wesende bynnen de prochie van herderycke ten huyse van
+geeraert de pape wert in de drye zwaluwen tot byder zonnen
+onderganck zoe zyn aldaer aldaer worden geresen tusschen eenen pieter
+de hooghe ende eenen rycquaert baltus de jonghe ter oirzake dat hy
+rycquaert zeyde jegens eenen maryn de pape laet ons dryncken ofte
+diergelycke worden , daerop hy maryn zeyde dat willen wy doen, twelck
+die voirs. pieter hoirende heeft questie gesocht seggende tot verachtinghe
+jegens de voirs. ricquaert waerop zoudt ghy drincken ghy en soudt my
+nyet connen geselschap houden ende u. gelach betalen ghy en soudt
+moeten stellen oft u. goet vercoopen met meer andere injurieuse worden
+ende de voirs rycquaert daerop vragende zoude ick moeten stelen van
+myn gelach te betalen die voirs. pieter antwoirdende jae ghy dief
+ghy het myn eens een picke gestolen daerop de selve ricquaert zeyde
+myn vader heeft eens een baele verloren ende ghy oft u. broeders vontse
+ende en ghavet se noyt weder, daerop de voirs. zeyde, ick soude u.
+daeromme voer u. bachuus lappen , slaende mitzdien terstont den selven
+rycquaert voer zyn aenschyn in zulcken wys dat hy vanden srlven
+slach viel in tsupiants aermen, ende manende hy rycquaert hem te
+verweeren met eender bierpot hy supliant tselve ziende es tusschen
+beede geloepen om grief te beletten, zittende ryquaert in eenen
+zetele ende den selven pieter op eenen sys, zeggende tot hen beede
+en maecte gheen questie meer, gaende hy supliant alsoe zyn water
+maken, ende wede incommende hoorende den selven pieter zeer
+vreeselyck zweeren ende zeggen jegens den voirs. rycquaert ick soude
+u. eenen snyder in u. vleesch steken, seyde hy supliant daerop gacel$$
+jae pieter zouct ghyt oick op alde weerelt mitz dat hy een
+beroerick man was, daerop hy pieter zeyde jae ick trecket ghy
+u. aeme, ende segghende hy supliant jae, soe heeft de voirs. pieter
+zonder meer gesteken een griefuelycke wonde inde rechter zyde
+van hem supliant zeggende jae manneken ghy hebbet wech ende
+hy supliant hem bevindende soe swytelyck gequest sonder hem yet
+misdaen te hebben, heeft omme hem te beschermen vander doot"
+"maximiliaen byder gracien goids gecoren keyser altyt vermeedere
+des rycx coninck van germanien van hongrien van
+dalmatien van croatien etc. ende kaerle byder selver
+gracien eertshertoge van oisteryck prince van spaengnen
+van beyde cecillien van jerusalem hertoge van bourgoingen
+van lothryck van brabant van stier van carenten van crain
+van lembourch van luxembourg ende van gelre greve van"
+"peysmakers der voers. onser stat die partyen ten beyder zyde
+gehoert hebbende versonden hebben tot onse wethouderen onser voers.
+stadt om by hen vonnisse daer af gegeven te wordden ende
+hebben den selven onsen wethouderen rapport gedaen van allet
+gene dat vande hen byden voers. partyen was bedincht naden
+welcken nu byden voers. onsen wethouderen geseegt ende
+geordonneert dat de suppliant soude raparatie doen den voers.
+claese vanden quetsuere die hy hem gegeven hadde insgel
+insgelycx soude claes voersc. geloven ende zweeren in
+handen vanden voers. borgermeesteren ende wethouderen dat
+hy nimmermeer den suppliant en soude mesdoen noch dat
+hy zy hen nyet en souden vinden tsamen in een geselscap
+ende gebuerdet dat een van hen beyden in eenige plaetse
+waer dat dandere dat wetende daer nyet soude mogen
+comen ende waren alsoe waeren beyde gestelt in eenen vervrede
+om welcke appointement tonderhouden.. die suppliant hem
+langen tyt buyten onser lande geabsenteert heeft tot zynder
+grooten ongenuechten ende verdriete daernae is gebuert
+dat die suppliant is comen drincken in een taverne geheeten
+dblochuys staende in burgerhout by onser voers. stat
+van antwerpen aldaer de voers. claes ten aengange gecomen
+is nyet wetende die selve suppliant oft hem hy daer was
+geadverteert oft nyet ende int innecomen vander voers.
+taverne was hem geseeght byden ghene die daer by waeren
+ende saten dat hy daer inne nyet en mochte comen noch
+en behoerde midts den voers. appointmente ende om dat de suppl
+daer ierst innecomen was dwelck hoerende de voers. claes
+seyde dat hy daer inne soude comen ende stelde hem met
+fortchen daer inne te comen maer die duer was hem
+gesloten voer zynen nose dwelck ziende de voers. claes
+lancx zoe grammer worddende stack op duere met
+zynen voete groote stooten ende bevindende dat hy se nyet
+en conste gebreken oft opgecregen des dede soe vele
+dat hy doere een venstere met fortsen int voers. huyse
+geraecte ende sonder opten voers. onvrede by hem gesworen"
+"daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen dieghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende deuchdelyck ter verificatien ende intermenente
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende
+ende costen van justitien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+intermement de voirs. suppliant egehouden sal zyn te versaecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen
+zess maenden naestcommende up gelycke pene als voren ende
+dat gedaen ende de voirs. c$$$ boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoiren sal hy onse voirs. procureur generael ende alle aenderen onse
+ende onser vassallen oft der smaelre heeren rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten jegenwoirdighe ende toecomende dyen
+dat aengaen sal mogen heure stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+bezundere zoe hen toebehoiren sal doen laten ende gedooghen den voirs.
+suppliant van deser onser jegenwoirdiger gratien ende remissien ende van
+alle dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enigen
+hinder letsel oft moiyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff oft enige van zynen onverbeurde goeden waeromme
+gearresteert gevangen becomert oft beleth waeren dat zy die setten ende
+stgellen oft doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender $$$ want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+f.80v behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenenygelycken anderen
+dessyns in allen $$egenen in onser stadt van bruessele inde
+maent van aprille opten goeden vrydach int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende zessenvyftich van onsen rycken van spaengien
+ende sicillien eerste van ingeant vranckryck naepels t iiiie
+opde plycke stont gescreven aldus byden coninck in zynen
+raede ende geteeckent $ de facuwez visa recepta
+$ecollo $$$ ende $$$ $$$$$$ zyn$ $$$ by mij
+3 handtekeningen"
+"brabant ter cause van officien aenleggere tegen elizabeth sclercx
+ghevanghen ende verweerdersse gesien tproces der voirs. partyen
+ende op al rypelen geledt mynen heeren de commissarisen condempneren
+dese verwerddersse in huere lyven cleederen ende bervoets op
+huer knijen met eender berrender torsse van twee ponden in huer
+handt god almachtich onsen heere keysere ende de justicie
+vergheffenisse te bidden ende de selve torsse alzoe te dragen
+ende te laten voer theylich sacrament inde kercke van sinte
+peeters ende een half jaer lanck in haer cleederen bloot
+met eender berrender wassen keersse van eenen ponde in huer
+handt by toruys te gaene in alle de processien die bynnen den
+halven jaere naestcoemmende gedaan sullen wordde, ste peeters
+voers. ende telcker reysen die keersse te laeten voor
+theylich sacrament aldaer. ende voirts een jaer lack alle
+weecken tot huere coste te doen doen een misse ste peeters
+inde kercke ende die te hoiren ende ten eynde vanden jaere
+daeraff certificatie te bringhen aenden voirs. procureur generael
+ende voirts vuyt sekere consideratien bannen de voirs. gevanghene
+bynnen deser stad van loevenen den tyt van thien jaeren naescoemmen
+sonder dat zy duerende desen tyt daer vuyt sal moegen gaen
+opte confiscatie van hueren lyfne ende goeden verbiedende
+voirts der voirs. gevanghene met yemande eenighe communicatie
+oft disputatie te houdene van eenighe articulen vander geloove
+ende voirts eenige boecken oft schildereyen te houden te hebben
+oft te lesen ten zy dat die yerst byden overprochiaen van
+ste peeters ten tyde zynde gevisiteert ende geteeckent zyn
+al opte pene van gehouden ende gepunneert te wordden als
+relaps condempnerende daeren boven dese verwerdersse inde
+costen van desen processe ende huere gevanckenisse die
+taxatie daeraff mynen voirs. heeren den commissarisen ghereserveert
+aldus gepronnuncieert ende vuyt gesproken opde stadhuys van
+loevenen in presentie van allen den commissarisen aldair voir recht
+sittende ende in presentie van den procureur generael ende den meyer
+van loevenen opden xven dach van junio int jaer onsheeren
+xcc dryenveertich aldus ondergescreven dese copie is"
+"inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
+vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
+ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
+cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
+onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
+geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
+in alle der manieren als hy was voer de toecompste
+vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
+zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
+ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
+al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
+alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
+gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
+te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
+faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
+geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
+ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
+nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
+voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
+civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde"
+"wel by drancke synde begonsten tegens den voirs.
+suppliants woerden te nemene ter cause van sekere
+rekeninge die de voernoemde suppliant ende dierick
+onderlinge tsamen vuytstaende hadden in sulcker$
+dat de voirs. dierick onder andere woerden seyde
+totten voirs. suppliant, ic sal u betalen eer ghy
+vuyten huyse gaen sult oft dier gelycke
+woerden in substantie, ende dit geseet synde
+de voirn. dierick heeft totten voirs. suppliant
+geseet, ic bringe u zess gelasen byers die
+ghy oic insgelycs drincken moet dair op de
+voirn. suppliant antwoerde ic wacht gheerne
+eenen vrindelycken dronck, maer ic en machs
+nyet soe vele opt welcke de voirn. dierick
+antwoerde ende seyde ic sal u dan twelif
+gelasen bringen die ghy drincken sult, dat
+merckende die voirs. suppliant dat die voirn.
+dierick wel by drancke was ende dat hy
+hem nyet met vrede en lyet om drincken
+beduchtende datter ennich quaet tusschen hemlieden
+op rysen mochte ryep de weerdinne vanden
+huys, de welcke hy betaelde zynen gelach
+die hy te betalen hadde, ende tselve betaelt
+synde dede de tafel een luctel vuyten wege
+want hy dair inne besloten was, ende spranck
+ter dueren vuyte, ende alsoe vuyten huyse gaende
+soe heeft de voirs. her aert vanden wiele
+geroupen, ic ben vergrempt oft der gelycke"
+"persoen oft meysken genaempt lysbeth toerkens mitterwelcker
+hy suppliant tanderen tyden gesproken hadde ende die welcke hy met
+huer en wille en dancke geleydt heeft om met hem ten voirschreven
+huyse eens te gaen drincken daer mede zy wel tevreden was
+welcke suppliant ende lysbeth toerkens ten selven huyse weerts
+gaende is tegemoete gecomen een geheeten heyn toerkens
+der zelver lysbetten brueder vragende der selver synder zuster
+waer dat zy henen ginck waer op die voerschreven suppliant antwoird
+ick soudse gheerne eens met my te drincken leyden ende dan
+laten gaen daert huer belieft waer toe die voirschreven heyn toerkens
+seyde ick wille dat zy met my gae ende zy en sal met u nyet
+gaen ontweldigende ende ontreckende alsoe den voerschreven suppliant die
+voirschreven lysbeth metter mouwen sonder haer in eniger manieren begheert
+hebben te blameren oft mesdoen dwelck siende die selve suppliant
+is gestoort tot zynen voirschreven gelage weerts gegaen seggende
+totten gesellen van zynen gelage
+ende macht ick sal besien
+oft ick nyet een meysken en soude moegen dryncken leyden ende die
+welck niet en beghere te mesdoen zy en soude my moeten
+genomen wordden ende heeft aldaer eenen steelen boghe gespannen
+met eenen boute daer op den welkcken hy neffens hem gestelt heeft
+om hem soe verre als noot ware daer mede te defenderen want
+hy suppliant hem beducht vanden voirschreven heyn toerkens mits den
+dreygende woirden die hy hem suppl van te voiren gegeven hadde
+ende van zynen adherenten vervolght ende ge$$elt te wordden in welcke
+zyn gelaech corts daer nae ongeroepen vuyt een anderen huyse ende
+gelage gecomen zyn die voirschreven heyn toerkens met taroppen versperkenen
+zynen neve hebbende die selve tarop een bloot mes in zyn hant ende
+nyet sprekende welcke heyn toerkens vraeghde oner luyde sprekende
+tot hem suppliant hennen en rempter? nyet dwelck is te seggen schuylten
+nyet oft yster yemant dien wat lust oft hebben wille dwelck
+aenhoirende ende ziende die voerschreven suppliant dat zy hem zittende in zyn
+gelach sochten ende op hem wouden antwoirde terstont jaet alst soe
+wesen moet soe rempter? wat wacht /houdt $ daer eest ende
+mits dien schoot die voirschreven suppliant bevresende vanden voirschrreven taroppe
+ende heyn toerkens mits dat die selve tarop tvoirschreven bloot mes
+in zyn handt hadde geprevenieert te worddene ende loste zynen
+voirschreven boghe ende geraecte den selven heyne toerkens in zyn
+voirhoof van welcken schuete die voirschreven heyn toerkens corts
+daer nae van levende live ter doot gecomen is ende hoe wel"
+"blancken nemende met dien den selven zijnen stock
+off javelijne met zynder handt om dien den selven
+wijlen janne te ontreckene ende alsoe zij beyde trocken
+om dlancste seide de voirseyde suppliant totten voirseyde wijlen
+janne wilde mij mijnen stock nyet geven ic sallen u
+wel doorgeven ende want de selve wijlen jan den
+voirsegde suppliant zijnen stock nyet geven ende wilde zoe heeft
+de voornoemde suppliant vuyt hitte van bloede ende om tverlies
+van zijnen voerseyde rocke ende javelijne vuyt getrocken eenen
+cleynen opstekere ende houdende zijnen javelyne in zijn een
+hant die de selve wijlen jan oick hadde in zyn hant heeft
+den voirnoemde janne de winne metten selve opsteker gesteken
+van voere over zijn schouweren in zynen rugge oft zyde van
+welcke steken ende oick van eenen anderen slage die de selve
+suppliant hem gaf op zijn hoot nae dat hy den voirsegde wijlen
+janne zijnen stock ontrocken hadde de voirnoemde jan de winne
+corts daer nae gecommen es van levende lyve ter doot
+ter causen vande selve doot slach de voirsegde suppliant duchtende
+righeur van justicie heeft hem geabsenteert vuyt onsen
+lande ende hertochdom van brabant inden welcken hy niet en
+soude dorren commen noch converseren ten zij dat onse
+gracie hem hierop verleent en wordde ons oitmoerdelyck
+daeromme biddende soe eest dat wij des aengesien
+willende den voirnoemde suppliant in desen gracie ende genade
+prefereren voir righeur ende strancheyt van iusticien
+zonderlinige ter eere ende weerdicheyt vander heyliger
+passie onss liefs heeren die hy als huydent om onser alder
+verlossinge ende salich geleden heeft anden houte
+des cruysen hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven
+scelden quyt ende remiteren vuyt onsen zunderlinghe gratie mids desen
+onsen brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitgaders
+alle peyne ende bruyck corporelle ende criminelle daer inne
+hy ter cause van dien met datter ancleeft tegens ons ende"
+"suppliant dies ontquam ende des anderen daichs dair nae
+biechte hem de voirs. peeter voer den prochiaen der voirs.
+stadt van bergen dair hy nader bichten badt dat hy
+zyne vrienden seggen ende bidden wildedat zy gheen
+wrake oft clachte van zynen wegen over den suppliant doen
+en wilden oft hy storve want zyn eygen schult wasende
+dat selve op hem versocht haddevan welcken v quetse de
+voirs. peeter dair nae gestorven is nu eestdat de voirn.
+suppliant onlancx gecommen zynde in onse voern. stede van
+dordrecht om zyn broot te wynnen/met de hanen aldaer
+schoen te makenzoe es by onsen scouthet ders voers.
+stede van dordrecht geapprehendeert ende gevangen genomen
+geweest ende leght noch in gevanckenissen duechtende
+oft men iegens hem zoude willen criminelyckprocederenten
+waere dat onse gratie hem hier op en waere verleent ons
+omme de selve zeere oitmoedelyck biddende waeromme
+zoe eest dat wy desen aengesien compassie enden melyden
+hebbende metten voirn. suppliant in ende willende hem in desen
+gratie ende genade prefereren rigeur ende strangheyt van justicien
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+geremitteert quytgescholden ende vergevenremitteren
+scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger gracien by
+desende mesdaet ongeval ende dotslach voerscreven
+mitsgaders oyc alle peynen ende amende corporelle
+ende crimineledairinne hy hem overmits ende
+vuyt zaken van tgene des voers. istegens ons
+onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestiueert
+ende gesteltrestitueren ende stellen by desen tot
+zynen goede fame ende name in onsen voirn. lande"
+"remissie van eenen dootslage
+philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck
+hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van
+karenten van cram van limburg van luxemburg ende van gelre
+grave van vlaenderen van habspurg van thirol van
+firette van kieburgh van artois van bourgoingnien palsgreve
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen
+ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen
+rycs ende van borgauw lantgreve in elsaten
+heere van vrieslant van opter windisch$$ van
+portenauw van salms ende van mechelen doen te
+wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van willem hendricx willem aertssone alias den velat#
+arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen
+lande van brabant belast met wyve ende vele
+cleyne kinderen inhoudende hoe dat omtrent achtien
+maenden mach geleden zyn hy suppliant comende
+om thuys waert te gaene vp eenen dyck tusschen
+mole ende bale voirs. int geselscap van
+willem nys lambrecht zwynen ghysbrecht
+de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willek#
+doude ende hendrick willekens de jonge claech#
+tot henrick willekens doude vader des voirs.
+hendrick willekens de jonge sonder eenen arch
+te peynsen oft te duncken seggende heyndrick
+de leste reyse dat ic met v ende ander geselscap
+dranck te gheele twelc leden was een half
+jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my
+groot ongelyc om ende die woirden die hy
+my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al"
+"innewoonder van mechelen hebben tsamen woerden
+ende propoosten gecregen van sekere schip dwelck
+den suppliant hadde besteet te maken ende
+opden prijs van dyen gedaen seker weddinge ende
+soo daer daer twee va$en bier waren te besten hebben
+met hun geleyt pieter
+ghybels ende lambrecht verhoocht oock schippers
+van mechelen inde herberge van pauwels moyaert
+woonende op sinte pieters vliet ende aldaer doen
+tappen eenige potten biers sijnde de weddinghe
+aldaer verhaelt ende onder andere dat den
+suppliant te mechelen voor hem hadde besteet
+een schip te maecken gelyck het schip
+vanden voornoemden pieter gijbels voor vierthien
+hondert guldens eens ende hoewel de selven
+gybels verclaerende dat hy aen syn schip soo vele
+oft daeromtrent hadde besteet heeft nochtans
+den voornoemden rombout hallemans gepersiphieert
+dat het nyet waer en was willende vallen van
+deen weddinge in dander sulcx dat den
+voornomden pieter gijbels hoirende alle de
+propoosten ten lesten was vertreckende heeft
+den suppliant aenden voornoemden rombout
+hallemans te meer malen geseyt ende op
+hem begeert datmen de weddinghe soude
+laeten blijven dat sij lieden elck eenen
+stoop oft vaen souden gheven mitsgaders vandere
+persoonen die hij daer geleyt hadde moesten
+vrij gaen ende dat wedders kijvers waeren
+tselve te meer malen repeteerende soo van
+allet geene voorschreven is naerder mach
+blijcken bijde attestatien vanden voornoemden"
+"eenichssins aengetast gearresteert oft becommert waeren
+sy de selve indien gevalle terstont ende zonder vertreck
+ontslaen ende stellen oft ontslaen ende stellen doen tot
+geheelder ende volcommender delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+sy ende blyve tot eeuwigen daegen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck ons in
+allen anderen zaken ons rechts ende eenen yegelycken
+des zyns gegeven in onser stadt van bruessele
+op ten goeden vrydach inde maent van aprille anno int
+jaer onsen heeren duysent vyfhondert ende zevenendertich
+van onsen keyserrycke tnegenthienste ende van
+onsen coninckrycken van castillien ende anderen
+txxiiie aldus stont gescreven opte plycke by den
+keyser in zynen raede ende geteekent $$ lang
+noch stont gescreven opte selve plycken visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"rapiere gevuyst ende eensdeels uuytgetrocken ende met dien
+es hem de selve baninck ingescoten met eenen getrocken hanger
+oft hangende mes zulx dat de suppliant zynder rapiere nyet
+geweldich en was ende een genaempt wouter van molle
+dit ziende es uuyt zynder tafele oock opgestaen vattende
+den suppliant aen zyn scouwere oft borst van onder de rapiere
+hem alsoe dringende ende vasthoudende inden houck vanden
+scouwen de voirs. baninck ziende dat de suppliant alsoe vast
+ghehouden was es ter camere uuytgegaen de voirs. wylen
+everaert ziende dat baninck wech ghinck heeft eenen
+dryevoet stoel gevat ende es daer mede naer den suppliant
+ghecommen seggende dese woorden oft ghelycke in substancie
+wat sal ons dese lecker dese schelm allegader gehyen oft
+bruyen ende heeft den selven suppliant die byden voirs. wouter
+vast gehouden was metten selven stoele in zyn hooft geslagen
+oft gestooten midts den welcken een derde persoon aensiende
+den overlast diemen den suppliant doende was heeft den selven
+woutere van achtere vanden suppliant getogen die suppliant l$
+wesende ende zeer beroert van bloede overmidts dat hy
+gehouden wesende geslagen weert zeide wie heeft my daer
+zoe gheslagen ende ziende den voirn. everaert metten dryevoet
+alnoch inde handt voer hem staen heeft met zynder
+rapiere naer den selven gehouwen eens oft tweewarst
+twelcke de selve everaert opten stoel scuttende was maer
+stekende naer den selven everaert heeften geraect inden
+buyck boven zyn mannelyckheyt daer aff de voirn. wylen
+everaert binnen derden daghe gecommen es van levende lyve
+ter doot ter cause vanden welcken feyte de suppliant vreesende
+rigeur van justicien en soude nyet dorren hanteren blyven
+noch converseren in onsen lande ende hertochdom van brabant
+maer es gescapen daer uuyt te moeten blyven ende leven in
+grooter armoeden ende miserie ten zy dat hem onse gracie
+ende ghenade hier up verleent worde alzoe hy zeyt ons
+zeer oetmoedelyck biddende om de zelve waeromme zoe
+eyst dat wy die zaken voirscreven overghemerct ende hierup
+gehadt dadvys van onsen lieven ende ghetruwen riddere
+ende marcgrave van antwerpen heere willem vanden"
+"haer kindeken op haeren arm tusschen beyde geloopen om den voirs.
+gestels te houdene ende de voorgenoemde jan verbeelen ende jan gestels int
+houden al worstelende op malcanderen gevallen sijn waerover de voirs.
+jan remaes die vuyten gelage gegaen was is in huys gecommen
+meynende oyck tusschen beyden te gane soe heeft de voirs. suppliant
+metten voirs. hale over die schoudere vander huysvrouwe desselfs jans
+gestels gesmeten ende metten slage onverhoets onwetens ende onwillens
+ten ongelucke den voirs. jan remaes int beschreet gaende op
+thoeft geraect ende gequetst gerakende oyck mette selven slage den
+selven jan gestels op sijn hooft dat den selven hael ontstucken spranck$$$
+ende den voirs. jan remaes duer den selven slach int vier viel ende
+werde die suppliant vuyter keukenen gestooten ende deselve jan
+remaes vuyten vier gehaven zijnde ende tot hem selve commende
+soude geseyde hebben jae moonken denoterende den suppliant ic gelove
+u het sal noch gewroken worden van mij oft mijnen kinderen
+ende hij suppliant alsoe vuyten huyse gestooten zijnde is int scip
+vanden voirs. gestels geloopen halende sijn rappiere daermede
+weder in huys meynende te commen maer die duere werde toe
+gehouden van welcker quetsueren de voirs. jan remaes omtrent
+drye weken daernaer deser werelt overleden is ten grooten
+leet wesen vanden suppliant die welcke doer oitmoedige bede
+ende bij middele van goeden brieven is gecommen tot eenen
+minnelycken payse vanden vrienden des voirs. jan remaes
+ende anders noynt bevonden en heeft dan dese suppliant en
+is van goeden naem ende fame staende ten goeden geruchte ende
+dat meer is nemmer meer bevonden sal wesen dat
+hij suppliant metten selven wijlen jan remaes noynt eenigen
+questien van gescillen tegens malcanderen gehadt hebben
+dan altijts goede vrienden geweest zijn nochtans vreesende
+riguer van justicien en soude de voirs. suppliant nyet dorren
+oft willen hanteren oft frequenteren in ons landen ende
+heerlicheden om sijn broot te winnen welck feyt de
+voirnoemde suppliant inde maent van februario xvc l ons int
+lange te kennen gegeven heeft gehadt ende daerop gehadt
+hebbende tadvis van onsen amman van bruessele heeft ons
+belieft gehadt den suppliant te vergeven tfeyt ende dootslach
+boven geroert ende waerop doen expedieren onse oepene brieven
+van remissie belast met amende civile ende interinemente
+tert arbitrage ende luden van onsen rade in brabant gelyk
+byden voirs. brieven breeder blycke mach dewelcke hy
+vuyt versuemenisse negligerende ende mits dien dat hij buyten
+slants geweest heeft binnen behoitlycken tyt nyet
+gepresenteert noch versocht en heeft tvoirs. interinemente
+anders nyet wetende dan hebbende sijnen brieven gelicht hij
+en hadde geheelen voldaen sonder van eenigh interinemente"
+"voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem
+oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert
+geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren
+ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach
+vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem
+volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht
+ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap
+vander grote gulde vander oude boge in onse voirs.
+stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft
+ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy
+gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende
+ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy
+dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert
+ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$
+oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die
+redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende
+naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
+van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van
+onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de
+gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelick ter verificatien
+ende interinemente van desen ende dat gedaen
+zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere
+onsen ende der f vassalen oft smalre heeren
+rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien
+dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen
+ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren
+zal den voirs. suppliant van dese onse gracie
+pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende
+accord$ zoe ende inder manieren als boven"
+"te resonderen die wettelycke costen van justicien indien
+hieromme eenige gedaen ende naergevolgt syn ende oic tw$$
+feyt iegens ons te beteren cunlicck naer gelegentheyt vanden
+stucke ende die qualiteyt van zynen goede alles ter taxacie
+ende arbitraige van onsen lieven ende getruwen die cancelier ende
+luyden van onsen rade in brabant die wij daer toe commiteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen rade
+in brabant dat voor hem geroupen die gene dyer over behouden
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck tot
+verifficatie ende interinemente van desen ende amende cu$$
+voerscreven ende dat gedaen ende de selve costen ende
+amende getauxeert gearbitreert ende betaelt zynde in
+handen vanden genen van onsen ontfangers oft officiers diet
+behoiren sal die gehouden wordt ontfanck daer af
+te maeckene rekeninge bewys ende relictra te d$$$$
+tot onsen behoeff metten anderen penningen van zyn ontfange
+oft bew$$de $ sy ende alle andere onse ende der sma$$
+heeren rechteren iusticieren ende officieren hueren stedehouderen
+ende elck van hem bysonder soe hem toebehoiren sal da$
+laten ende gedooghen den voorn. suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoene ende van alden
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voerder verhaelt
+rustelick vredelick ende eewelyck genieten ende gebruycken laten
+hem te doene oft te laten gescreve nu noch in toecoomende tyde
+eenich hinder letsel oft moeyenesse in live noch in goede
+in eeniger manieren ter contrarien maer indyen zyn lyf oft
+eenige van zynen ongeconfisqueerden goeden zyn oft waeren
+hiernamaels hieromme gevanghen gearresteert oft becoomen
+dat zy die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcoomen delin$$$ran brabant
+ons alsoe gelyeft ende ten eynde dat die goet v$
+ende gestadich blyve tot eewigen dage soe hebben
+wy onsen segel hier aen doen hanghen behouden in andere
+saken ons rechts ende eenenygelycken tsyne in allen
+$ degenen in onsen stadt van mechelen opte heylige
+goede vrijdag inde maent van april int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert tweentwintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende hongrie tvierde
+ende vanden spaenschen etc tachste aldus stont
+geschreven boven opte plycke byden keyser in zynen
+rade ende geteeckent dubliove"
+"beste dede omme hem te vermoerden die voirs. jan van assche
+siende den grooten noot ende sorge van synen leven ende dat op
+hem quam den voirs. joes bunderman swager vanden voergenoemde
+wylen joes die hem te voeren byden hare getrocken hadde
+creesch ende riep hulpe anden voirs. pauwels suplliant zyne
+mage doe noch wesende inde voirs. taverne dwelc siende
+huerlieder broeder ende maech in sulcken noot ende ter eerde
+liggende onder de voeten van syyen synen vyande meynende
+dat hy totter doot gewont was beroert wesende ende gemoveert
+van broederlycke affectie elck met een geyserden
+stock die sy vonden in huerlieder uuytganck werpende
+gaven sekere slagen den voers. jan morenay daer of hy
+ontfinck eene oepene wonde vanden welcken corts daer nae
+hy quam van levende lyve ter doot ende al eest soe
+dat die voirs. supplianten ter cause vanden voirs. dootslach
+partye wel ende duechdelic voldaen hebben niet te min
+beduchtende strangheyt van justicien hebben hen geabsenteert
+uuyt onsen landen ende heerlicheyden inden welcken zy en
+souden nemmermeer wederkeeren noch converseren maer
+tot eewigen daigen moeten dair buyten bliven ende dolen
+in vremde landen ende contrayen ten grooten verdriete
+ende allendichen in dien hem onse gracie ende ontfermachticheyt
+hierop niet versien en waert alsoe zy seggen omme
+welcke zy ons zeer oitmoedelycke hebben doen bidden
+soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
+genegen wesende ter oitmoediger bede ende supplicatie
+vande voers. supplianten willende henluyden in dit stick
+gracie ende genade prefereren voer strangheyt van justicien
+den selven ter eere ende weerdicheyt vander heyliger
+passie ons heere jhesus christus die hy leet ant thout des
+cruycen up sulcken dach als huden voer die verlossenisse
+ende redemptie vanden mensschelycke geslachte hebben
+in gevalle als boven vergheven quytgeschouwen ende
+geremitteert ende mits desen jegewoirdigen brieve vergeven
+schelden quyte ende remitteren tfait ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle boeten brueken ende offensien
+corporelle criminelle ende civile, daer inne zy ter cause
+voerscreven met datter aencleven mach jegens ons ende justicie
+misdaen mesbruyct ende verbuert mogen hebben ende"
+"et sans plus de paroles ledit jennin donna audit supplian un grant
+soufflet et encoires de ce non content tira subit
+une espee destocq et en frappa ledit supplian sur la teste
+tellement quil le blescha bien fort et a sancq courant
+ce que ung nomme pasquier du breucq portier qui estoit
+illec vint a tout ung baston pour aller entre deux
+et y mettre le bien mais ledit jennin qui sefforchoit
+tousiours frapper apres ledit supplian qui se reculloit
+de son espee frapa ung cop ledit portier sur son piet,
+et ce fait ledit jennin rua encoires un cop destocq,
+apres ledit supplian quoy voyant ledit supplian et que ledit jennin
+sefforcoit de plus en plus pour le tuer, en soy deffendant
+et reculant ariere, tira une rapierre quil avoit
+et se deffit dicellui cop destocq, et ledit supplian estant
+ainsy oppresse et veant le sancq de la bleschure
+quil avoit receu, que lui couroit sur le visaige esmeu
+de chaude colle et en son corps deffendant donna
+audit jennin ung cop de sadite rapiere en la teste et ce
+cop ainsy donne ledit jennin se parforchoit encoires
+plus de frapper aprez ledit supplian qui se deffendoit au
+mieulx quil povoit sans toutesvoies plus fraper
+apres luy disant ledit supplian pour quoy me faictes
+vous cecy me voulez vous tuer au logis de madame
+a quoy ledit jennin respondit par le mort dieu oy
+ou semblables parolles et pour ce que dicelluy cop ledit
+jennin environ deux ou trois jours apres termina vie
+par mort et que a loccasion du mesme cas ledit supplian fust
+incontinent aprehende prisonnier es prison de notre
+ville danvers et de puis amene dedens notre ville de
+malines ou il est tenu en grant povrete et misere
+amerement desplaisant de ladvenue dudit cas et
+taillie de finer ses jours miserablement se notre
+grace et misericorde ne luy et sur ce impartie comme"
+"aussi envers nous civillendt selon lexigence en cas
+et la faculte de ses biens alarbitraige et
+tauxacionde noz aimez et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil en brabant que commectons ace
+sy donnons en mandement ausdits chancellier
+et gens de notredit conseil en brabant que appelez
+ceulx qui pour ce feront a appeler ilz procedent
+bien er de$$$ a la veriffication et interinendt
+de ces presendtes et a la tauxation de ladite amende
+civile et ce fait et ladite amende civile arbitree
+tauxee et payee es mains de celluy de noz receveurs
+ou officiers quil apptiendra lequel era tenu
+en fe recepte et rendra compte et reliqua a notre
+prouffit ilz ledit marcgrave marcgrave et escoutette
+danvers notre souverain bailly de flandres bailliz
+de gand de bruges et du francq escoutette dudit
+bruges et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzcongues c$$ ce puet et pourra touchier et
+regarder et auchun deulx endroit soy et sy comme
+a luy apptiendra facent souffrent et laissent
+ledit supliant de notre presendte grace quictance remission
+et pardon$ selon et par la maniere que dit est plainement
+paissiblendt et perpetuellendt jouyr et user
+sans luy fe mectre ou donner ne suffrir estre
+fait mis ou do$$$ ores ne en temps $$$
+aucun destourber ou empeschendt au contraire
+a$$ sondit corps detenu que dit est et ses
+biens non confisquez sancuns en a pour ce
+enpeschez mectent ou facent mectre a plaine
+et entiere delivrance car ainsi nous plaist
+il estre fait et afin que ce soit chose ferme
+et estable a tousjours nous avons faict mectre
+notre nseel a ces presendtes $$$ en aultres
+choses notre droit et lautry en toutes"
+"abolition pour jean de la rue
+philippes etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront
+salut receu avons la supplication de jean de la rue
+eschevin de la hulpe contenant questant arrive
+audit hulpe quelques huissiers de notre conseil de
+brabant pretendans en vertu de certain appoinctement
+dauthorisation obtenu par le mayeur dudit hulpe
+subrepticement et obrepticement comme on entend vendre
+les chevaulx de herman hubert censier de la
+cense du cloistre de groenendal pour avoir
+une amende de huict florins par ledit mayeur
+de la hulpe pretendue pour la non preparation
+des eschevins ledit herman hubert at requis
+que les eschevins se voudroient assembler pour avoir
+ses chevaulx et charette arrestez audit hulpe
+soubz caution et comme lesdits eschevins estoient
+informez que par la derniere visitation par eux
+faicte des chemins et riviere dudit hulpe
+ledit herman hubert navoit este trouve
+en faulte comme il appert par certaine"
+"totten suppliant met fellen woirden hy en zal dair vuyt niet gaen
+hy mach dair zitten zoe wel als ghy ende hy zal dair zitten in
+spyte uwes alles danck wat meyndy dat wy noeyt lieden gesien en
+hebben dan u ende doen track joos de walsche voirs. zyn mes vuyte
+opten voirs. claes maer en heeft dairmede nyet gesmeten want
+hy gehouden was byde ommestanders ende ter stont zoe voer de
+voirs. claes aenden heert ende nam zeere haestelyck eenen yseren
+grooten hael in zyn hant ende de suppliant was zoe zaen aenden
+hael als hy ende nam oic eenen hael ende hebben alzoe malcanderen
+gesmeten zoe dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden
+suppliant metten zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs.
+suppliant eenen oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe terstont
+byden geselchap gescheyden geweest naden welcken zoe heeft
+de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen tyts achter straten
+gegaen droncken drinckende ende hem qualyck verwarende ende is
+alzoe van levenden lyve ter doot gecomen dwelck den suppliant vuyt
+gront zyns herten leet is overmits welcken dootslach hy suppliant
+hem ysindert geabsenteert heeft vuyt deses onses voirs. lande van
+brabant ende en zoude aldair nyet dorren wederkeeren ten waere dat
+hem ierst hier op onse gracie ende genade verleent wordde
+beduchtende rigeur van justicien alzoe hy suppliant zeeght ons daer
+om zeere oitmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy
+desen aengesien compassye ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeure
+van justicien genegen wesende ter beden vanden voirs. suppliant hebben
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende quytgescouwen
+vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt dootslach ende mesval voure geruert
+eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende
+criminele dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt
+zaken van tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen
+ons onse hoogheyt ende justicie ennichsins mach hebben"
+"onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren uuyt zonderlinge gracie by desen onsen brieve
+tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporelle ende criminele inden welcken hy
+ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien
+mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme
+stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte
+in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in
+dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de
+toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende
+hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen
+der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende
+alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc
+ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons
+oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende
+de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in
+brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae
+zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie
+vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve
+civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordige ende toecommende
+dat wy ontsaen hebben die oitmoedige supplicatie van gillis vanden
+vliete aerin schamel man belast met huysvrouwe ende kindren
+ingesetenen des dorps van melen in onsen lande van mechelen
+inhoudende hoe dat inden iaere xv c xxiiii den vyfsten ofte zesten
+dach na baesmisse hy suppliant geseten is geweest om drincken
+ten huyse der weeduwen wylen diederycx aers biertaverne met
+machielen ende peeteren verbiest gebruederen met oick noch
+twee oft drie andere goede ende eerlycke ingesetenen desselfs
+dorps alwaer insgelycx gecommen zyn omtrent een ure
+nader sonnen onderganck twee andere gebruederen zeer hooghe
+gedroncken te wetene merten ende cleys van scharborch
+henricxs heysschende vander werdinne een pinte biers die
+welcke hen die werdinne weygerde aensiende datzy geheel
+droncken waeren seggende dairom desen oft gelycken worden
+lieve gesellen wat wildy noch metten biere maken ghy hebt
+genoech gedroncken ic rade u lieden thuyswaert slapen te gane
+dat anhoorende de voirs. claes heeft ghelt genomen vuyt
+zynen buydel ende tselde geworpen opden vloer seggende
+hoochmoedelick werdinne nempt daer es ghelt waeromme en
+soudy ons met alsoe wel biertappen als den andere geselscape
+wat sordy dat men u nyet betaelen sal die voirn. marten
+ende claes schaiborch bier hebbende zy metten biere gecommen
+ongeroepen int voirs. geselscap ende gelach daer die suppliant
+inne geseten was zeer corts naer dien dat zy claes ende
+marten aldaer geseten ende gedroncken hadden sprack die
+zelve claes totten voirs. machiele verbiest vragende wy
+es die meester vanden drey messe dat ghy daer draecht soudt
+ghyt oick dorren bestygen oft ghy eenen maen zaecht
+verhalenen die worden drie oft vier wernen met heeten ende
+grammen moede sonder dat ghy machiel enige antworde"
+"## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger- vanden
+exploiten"
+"doen hangen, behaudelick in anderen saken onsen rechte$$
+ende een yegelick tsyne in allen. gegeven in onse stadt$$
+van bruessele inden maent van junio int jaer $$
+onss heeren duysent vyffhondert ende achtenveertich
+van onsen keyseycke txxixte ende van
+onsen rycke van castilien ende txxxiij$$
+aldus gesvreven opde plycke. by den
+keyser in synen rade geteeckent de $$
+zoete visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met synen originaelen by my
+facuwez"
+"se notre grace ne luy est sur ce impartie et au dit benedictus son
+serviteur, dont attendu ce que dist est et que par infortunne
+et non de propoz delibere ledit meschief est advenu et que
+en autres choses jusques a ores les susdits suppliants sont bien rennomez
+et n ont ont commis cas deshonneste. ils nous ont tres humblement
+supplie et requis. pour ce est il que nous ces choses consideres
+ausdits claude seigneur de bissy et benedecitus sauvaige son
+serviteur suppliant inclinans a leurdite requeste. avons
+ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remettons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide
+dessus declaire ensemble toute peyne amende et offence
+corporele criminele et civile en quoy pour raison et a
+l occasion dicelluy cas ilz pevent avoir offence et estre
+encourrus envers nous et justice et les avons quant
+a ce remiez et restituez, remettons et restituons a leurs
+bonne fame et renommee au pays et leurs biens non
+confisquez saucuns en ont tout ainsy qu ilz estoient
+au paravant l advenu dudit cas. en imposant sur ce
+scilence perpetuel a notre procureur general en brabant
+et a tous noz officiers quelzconques. satisfaction faicte
+a partie interessee premierement et avant tout euvre
+se faicte n est et elle y chyet civilement tant seulement
+sy donnons en mandement a noz amez et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront
+a appeller ils procedent bien et deuement a la verification
+et interinement de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz
+officiers et justicers quelzconques cui ce regardera ou leurs
+lieutenant et chacun deulx en droit soy et si comme a luy appartiendra
+facent seuffrent et laissent lesdits suppliants de notre presente grace
+et remission ensemble de tout le contenu en cesdites presentes
+selon et par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuellement
+joyr et user sans leur faire mectre ou donner ne seuffrir
+estre fait mis ou donne ores ne ou tamps advenir aucun
+d estourbier ou empeschement au contraire. ains se leurs
+corps ou aucuns de leurs biens sont ou estoient pour ce
+prins saisez arrestez ou empeschez les mectent ou facent"
+"fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant
+allen anderen onsen landen ende heerlichheyden ende tot zynen onverbeurde
+goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soe hy was voere den toecompst vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende alle
+anderen onsen justicieren ende officieren wye sy zyn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die
+noch nyet gedaen en zij ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegen
+ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+zynen goeden met oyc te betalen de costen van justicien hieromme alreeds
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
+getruwen den cancellier ende luden van onsen raede in brabant die $
+daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden dae$
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
+de gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinementen van desen ende totter taxatie ende
+moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden behoir$
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+jaere naestcomende op de pene van te verbuerene deffect van desen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal
+onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een
+yegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser teghewoirdigher gracien remissien ende
+pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecomende tyden ennich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen
+zyn lyff off eenige van zynen goeden daerom gearrsteert becommert"
+"ende gemeynte huere vergaderinghe aengaende hen voughen
+ende reguleren naer de ordonnantie die myn voirs. g v
+van wegen des keysers by goeden advys ende
+deliberacie maken zal die selve vanden boch bosch
+hebben williclyc geconsenteert te laten totten
+demeynen vanden keysere alzulcke pertyen daeraff
+als zy gecocht hebben zuchtent jaer xvc ende vive
+overmits huere rembourssement van huere verleyde
+penningen aengaende van een wachte vanden
+lant oft watertol van brabant te stellen binnen
+der stadt vanden bossch hebben die gedeputeerde geantwoirt
+dat die voirs. stadt hier aff in proces zy voirden raidt van
+brabant ende begeeren dat hemluyden justicie in desen
+geschien mach als vander bede den staten van brabant
+lestmael geheyst waer inne die prelaten ende
+edelen ende de drie steden te wetene loven bruessele
+ende andwerpen geconsenteert hebben die gedeputeerden
+vanden bossche hebben verclaert dat zoo wanneer
+myn g v den steden van brabant zal gelieven te
+doen vergaederen dat zy huere gedeputeerden aldaer
+seynden zullen mit volcomen macht last ende
+commissie hemluyden den voirs. beden aengaende
+te conformeren metten voirscreven drien steden den selven
+vanden bosch voir amende civile van des zy mesdaen
+moghen hebben als boven zullen gheven ende betalen
+tot keysers behoef ende proffyt die somme van twalf
+duysent rinsgulden van viertich vlaemschen grooten
+elc gulden ee$s te wetene een derden deel daer
+aff binnen drie wecken van huyden tandere derden
+deel binnen kessmisse ende de lesten derden deel
+binnen sinct jans baptiste dage naestcomende
+ende hier toe is ondersproken ende getracteert
+marge:
+no$ vercochte
+demeyne
+wachte
+sy geweten
+wy ontfant
+maict vanden
+voirs. xii ii $ $$$"
+"voers. onser stadt die die voerscreven vrouwen wilden beletten
+tvoers. rumoir te makene ende dat zy oyc souden geseeght
+oft geroepen hebben iniurieuse woirden tegen die voers.
+dieneren mits den welcken die suppliant ende die voers. francken
+zyn gedaight geweest ten versuecke vanden voirs. procureur
+te compareren in persoenen inden voers. onsen rade ende want
+zy nyet en zyn gecompareert soe zyn zy by onsen voers.
+rade gebannen uuyt onsen $ landen van brabant ende van overmaze
+ende tot dien alle huere goeden geconfisqueert tot behoef van
+ons lude hoewel die suppliant hem van tgene des hy aenden
+voers. onsen procureur gna mach geaccuseert zyn wel soude
+verantwerdt hebben ende onschuldicht nochtans en heeft
+hy nyet dorren compareren uuyt vreesen dat hy soude
+terstont in gevanckenisse gestelt geweest hebben dwelck
+indien tselve gebuert hadde hy inden voers. gevanckenisse
+hadde mogen bliven sitten gemerct dat hy egheenen vrinden
+en heeft die hem hadde moegen mede behulpen oft doen
+verantwoirden dan hy dagelycx met zynen ambacht van
+cleermakere in knaepscape gewynnen can dwelck soe
+luttel ende sober is dat hy nu nauwe den cost daermede
+en can gecrigen en can mits welcken consideratien die suppliant
+nyet en heeft dorren compareren op hope oyc dat hy
+soude gracie gehadt hebben soe de voers. francken zyn
+medegeselle die gracie van allet ghene dat hem die
+procureur soude mogen heysschen ter causen als voere heeft
+vercregen ende meynde die suppliant dat hy mede inde
+voers. gracie hadde begrepen geweest mits dat zy beide
+van eenen delict ende stucke geaccuseert waren ende
+aengesien dat die suppliant hem daer mede benyndt
+gefrustreet ende alsoe mits den voers. banne soude
+moeten onse landen habandonneren ende gaen dolen
+in vreemden landen in grooter miserien ende armoede
+ten ware dat hem onse gracie hier op verleent worde
+den voers banne weder roepen ende tvoers. delict hem vergeven"
+"by incurie$$ van sijn leven gade te slaen
+oft volcomentlyck naer behooren te hebben
+laeten cureren oft wel dat syn doot is
+gecauseert door ander accident oft
+naergevolghde siekten oorsaeck dat den
+suppliant om nyet geschaepen te syn te
+gaen verloren$$ ende verloopen met vrouwe
+ende kinderen ons seer oytmoedelyck heeft
+gebeden om onse opene brieven van remis
+daertoe dienende waeromme soo ist
+dat wy desen aengesien ende yerst
+gehadt het advys vande meyer ende schepenen
+van hombeke voors. ende tot dyen gesien die informatien by hun ende t’voors. feyt genomen
+genegen wesende ter oytmoediger beden ende
+supplicatien desen suppliant hebben den selven
+ende willende in dit stuck prefereren gracie ende miseri cordi
+voor strangheyt ende rigeur van justicie hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quyt=
+gescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+uuyt sonderlinghe gracie bij desen onsen brieven
+t’feyt ende ongeval boven verhaelt midtsgaders
+alle offencie ende breucke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen voors. midtsgaeders
+dat daer aencleven mach tegens ende
+justitie misdaen off misbruycke mach hebben
+welcken aengaende hebben hem wederom gesteld
+ende gerestitueert stellen ende restitueren by desen
+tot synen goeden naem faem ende gerichte in
+onsen voors. lande van brabant voors. ende allen
+anderen onse landen ende heerlyckheden midtsga=
+ders tot syne onverbeurde goeden : indyen hy
+eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voorde toecompste van t voors."
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullien
+zien oft hoiren lesen saluyt doen te wetene dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+adriaen steylart arm schamele man onlancx dienende
+inde ponte tot waelhem inhoudende hoe dat omtrent
+acht maenden geleden een geheeten cornelis bruckelsman
+quam inde voirs. ponte te waelhem om over geset
+te zyne ende tselve alzoe geschiet wesende zoe
+heeft hy den pontenair willen betalen voire zyn
+veerscap met quade myten die de suppliant nyet
+aenveerden en woude mits denwelcken die zelve
+cornelis die voirs. myten wederom nam ende ghinck
+uuyter selve ponte seggende totten selven suppliant
+ic en sal u anders egeen ghelt geven leggende het
+ghelt opten pyl staende byde ponte zeggende compt
+hier ic sal vander ghelt geven ende track zyn mes
+uuyt dwelck ziende de suppliant heeft zynen haeck
+genomen daermede men die ponte stiert ende is metten
+voirs. cornelis uuyter ponte gegaen ende uuyter ponte
+wesende heeft die voirs. cornelis met zynen messe
+naeden suppliant gesteken dwelck ziende een geheeten
+berthel mathysen ghinck int bescheet zoe dat hy den
+suppliant nyet geraercte doen quam hennen moens
+ende smeet den voirs. cornelis hem gevende een wonde
+zonder wete vander suppliant mits welcke hy suppliant
+ghinck naede hutte al waer stont een van des voirs.
+cornelis geselschap die nam zynen opstekere zeggende
+totten suppliant hebt ghy dat gedaen waerop de
+voirs. suppliant seyde neen ick zeggende alsdoen die voirs.
+persoen met eenen opstekere in zyn handt tot hem
+suppliant indien ic dat wiste ic zoude u dootsteken"
+"te lettene soe stack hy den suppliant eenen grooten steeck in zynen
+buyck dat de pensen daer vuyt hongen ende waen in
+grooten pericule vander doot van allen den welcken ende vanden
+voers. infracten van onvrede die voers. claes van ons
+vercregen heeft onse oepen brieven van remissien inhoudende
+satisfactie van partie is oyc waer dat de suppliant heeft
+getrouvt een huysvrouwe wesende genader vanden voers
+claese nochtans nyet tegen staende de voers. affiniteyt
+ende genaderscape soe heeft de voers. claes vander
+huysvrouwen des suppliant gehadt een kint ende heeft
+hem daerenboven tot meer stonden gevanteert ende vermeten
+tot grooten oneeren ende onverdrachelycken drucke vanden suppl
+dat hy metter huysvrouwe des suppliants soude te doen hebben
+als hy woude ende want die voers. claes hem nyet en
+.peynde den suppliant genoech te doene oft satisfactie naevolgende
+onse brieven van pardoenen vanden iniurien hy die hy hem
+aengedaen hadde boven den onvrede onser stadt maer
+sindert onse voers. brieven noch hen hem geiniureert
+ende gedreight seggende dat hy metten huysvrouwen
+vanden suppliant tedoen hadde dan die suppliant selve is gebuert
+dat de suppliant is gecomen opten goeden vridach lestleden
+ende bynnen onser stadt heeft geaggregeert ende
+geinvadeert den voers. clase midts den iniurien die hy
+van hem lange geleden hadde ende gesupporteert dat oyc
+de voers. claes es van quader famen ende gerenommeert fel ende
+quaet ende besundere dat hy aen hadde eenen mantele oft
+huycke vuyten welcken hy hem wel behoirde van hem te
+beduchtene soe heeft hy vuyt getogen een sweert ende gequetst den
+selven claese meer by manieren van pa$tien ende deffencie dan om
+hem te mesdoene ende offenderende oft oyc der iusticien ge$$
+dat hy hem wel hadde doen ter tyt meer quaets mogen doen
+hadde hy gewilt ter cause vanden welcken onse schouthet
+onser stadt antwerpen den suppliant heeft aengetast ende
+tegen hem criminelyck geprocedeert sustinerende dat hy
+soude hebben gevioleert ende gebroken den voers. onvrede"
+pardon moyennisse amende
+"simile ende costen van justicien voirsch wilsch
+interimenent hy suppliant zal gehouden zyn
+aldaer te versuechen binnen eenen halven jaere
+naer date van desen. opte pene van te verbeuren
+desfect van zullen onser brieven. ende dat
+gedaen ende de voersch amende cuuile en costen
+getaxeert gearbitreert en betaelt zynde. in
+hauden vanden ghenen van onsen ontfanghers en
+officiers, dyent behoorden sal. in welchen
+gehouden wordt daeraft ontfanch te maken
+reheninghen, bewys, ende reliqua te doene, tonser
+proffyte, metten anderen penny van zynen
+ontfanghe. sy ende allen anderen onser rechteren
+justicieren en de officieren tegenwoerdighen
+ende toecomende heure stedehouderen ende onze
+iegelychen van hen befindere soo hen toebehoiren
+zal doen laeten ende gedooghen den voersch
+jooris van eyckhoven supplt van deser onser
+tegenwoerdighen gratien quytscheldinghen remissien
+ende pardoene ende van ellen den inhouden van
+desen. inder vaeghen ende manieren voeren $ enhaelt
+peyselych rustelyck vredelych volcomelych ende
+eeuwelychen genieten ende gebruychen, sonder hem
+te doene oft te laeten geschieden us uich in –
+toecomenden tyden, aen lyft noch aen goet, -
+eeuich hunder stoot let steld oft moyenisse
+ter contrarien. maer indyen zyn lyst oft eenighen
+van zyne onverbeurden goeden sommen gevanghen
+gearresteert, beleten oft becomdet waeren dat
+in die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende zonder vertrech tot
+geheelder ende volcomender delivrrantie en stakinghen"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oitmoedighe supplicatie
+van mechiel grest peertberydere inhoudende hoe dat hy suppliant
+opten iersten dach van meye anno xvc ende xxxvii binnen
+onser stadt van antwerpen in een taverne geheeten in sint
+joris gestaen inde coepoirtstate is gaen drincken aldaer
+noch aende selve tafele zadt en dranck in een ander gelach
+een geheeten anthonis wynckman bastaert zynde ende met
+hem franchois van diest barbrer die welcke onder hen beyden saten
+en speelden met terlingen ende des voirs. suppliant geselschap gescheyden
+synde zoe is de voir. suppliant gaen zitten int gelach vanden voirs.
+anthonis ende de selve alsoe spelende heeft de voirs. suppliant geseeght
+ende begheert datmen van drye cansen deene leggen zoude
+inden croes tot behoef vanden gelage dwelck die voirs. anthonis
+weyggerde daer duere die voirs. suppliant vergrampt worde seyde
+dat hy anthonis noch int gasthuys sterven soude ende mits
+dien zoe gecregen de voirs. suppliant ende anthonis underlinge groote
+quade woirden heetenen malcanderen lecker bove rabbaut ende
+dier gelycke woirden dwelck gedaen zijde is se voirs. anthonis
+uuyten huyse gegaen ende daer nae de voirs. suppliant gaende zitten
+op een banck inde selve coenpoirtstrate aldaer zy wederom
+underlinge vergaderden ende groote kyvachige worden gecregen
+zoe dat de suppliant nam de bonnette vanden hoode des voirs. anthonis
+ende duer stack die met zynen obstekere ende wirp de selve
+bonette voirts in een borreput gestaen inde selve strate ende
+tselve gedaen hebbende is hy suppliant gaen sitten op een ander banck
+seggende ende hem vermetende mits den voirs. iniurieusen woirden
+hem byden voirs. anthonis geseeght dat hy suppliant des voirs. anthonis
+lyff hebben zoude oft hy anthonis tzyne naeden welcken is de
+voirs. anthonis byden voirs. suppliant gecomen daer hy op de
+banck zadt ende stiet den voirs. suppliant over de banck zoe dat zy
+underlinge woirden vechtende ende byden gebuerren gescheyden zynde
+heeft de voirs. anthonis hem gebou$dert den mantel des voirs."
+"van welcke wonde de voirs. cornelis bruckelsman
+hem gegeven byde voirs. hennen moens zonder wete$
+vanden suppliant als voirs. is zekeren tyt daernae is
+gegaen van levende lyve ter doot ende hoe wel
+de suppliant daerom nyet en behoirt culpabel te
+zyne noch inden dootslach geleeght te wordene
+als nyet strytbaert geweest hebbende nyetmin $$ om?
+deswille dat hy daer by ende int geselscap es geweest
+ende beduchtende rigeur van justicien en zoude
+hem nyet zekerlick binnen onsen lande van brabant
+derren houden ten waere dat hem hierop worde
+versien van onser gracien ende openen brieven van pardoenen
+in behoirlycker formen alzoe hy suppliant seeght om
+daerom oitmoedeick biddende waeromme zover
+dat wy de saken voirscreven overgemerct geneyght
+wesende ter beden des voirs suppliants ende willenen
+hem in dit stuck prefereren gracie ende misericorde
+voer rigeur ende strangheyt van rechte denselven
+suppliant hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergeven ende
+scelden quyte ende remitteren uuyt zunderlingen
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende mesus boven
+verhaelt voere zoe verre hy daer innen culpabel oft
+gehouden mach zyn mitgaders alle peyne ende
+offensie corporelle ende criminelle daer inne
+hy tegen ons ende justicie gevallen mach zyn
+oft anderssins mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem indien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by dese
+tot zynen goeden name ende fame in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenige heeft alzoe hy was voere"
+"remissie van eenen schake
+philips biider gratien goids coninck van castillien van leon van grenaden $
+ertshertoge van oistryck prince van aragon $ hertoge van bourgondien van lotharingen
+van brabant van stier van karinte van cram van limborch van lucemborch ende van
+gelre greue van vlaenderen van habspurg van tyrol van artois van bourgondien
+palsgraue ende van henegouwe lantgraue in elzaten marcgraue van burgauw
+ende des heilichs rycs van hollant van zeelant van ph$re van kieburg van namen
+ende van zuytphen graue heere van vrieslant opter windischemmarg van portenauw
+van salms ende van mechelen doen te weten allen tegewerdien ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van jacob thierans als
+principael wynant vanden bossch jan baeten ende merck nyts inhoudende hoe
+zekeren tyt geleden die voirs. jacob thierans principael es commen bynnen den dorpe
+van oudtuernhout ende heeft gelogiert ten huyse jan vekemans aldair een jonghe
+dochter was desselfs jans genaempt digne metter welcker hy vele woerden by
+manieren van vryaigen hadde ende van daer een wyl tyts geweest hebbende
+zo heeft hy gesonden inden selue huyse een vrouwe om te vernemen hoe dat hy
+waere in gracie vanden vader ende moeder vanden seluer dochtere der welcker byden
+voirs. moeder woirt geseyt zo wannier hy jacop suppliant te turnhout quame dat
+hy haer soude commen besoucken ten minsten mercke dat hy soude commen vragen
+naer herberge om te benemen datmen nyet vermoeden en soude dat hy om
+de dochtere wille quame zoe es hy daer heymelic gecommen bringende een flesch"
+"philips rcha den grooten titel. doen te
+wete. iegewoordighe ende toecommende dat
+wij ontfangen hebben d’oytmoedighe supplica
+tie van jan vanderheijden sone wijlen isaacq
+vander heijden inhoudende hoe dat hij int jaer
+sesthienhondertvijftich van ons heeft ver
+worven de medegaende opene brieven van
+remissie over sekeren doodtslach bij hem ge
+committeert inden persoon van jan pierlars
+ende meijnende ter goeder trouwen dat hij
+daermede gerust mochte wesen sonder hedt
+voorders te moeten doen oft de voors. briven
+te moeten interineren van welcke ignorantie
+ende omissie hij onder correctie excusabel is
+als wetende eenen slechten huysman die lesen noch
+schrijven en can soo ist dat hij nu onlancx bijden
+officier onser stadt loven is geapprenhendeert
+geweest ende gestelt in hachten uuyt oirsaecke
+dat hij hem binnen de sesse maenden naert impl$
+treren vande selve brieve niet en heeft gepresen
+teert tot het interinement der selver ende want
+den suppliant daerinne teenemael omnosel is
+gelijck als voorseijdt is soo keerde hij hem tot ons
+seer oydtmoedelijck biddende om andere onse opene
+brieven van remissie soo eest dat wij desen
+aengesien ende hierop gehoort het officie
+fiscael van brabant geneijght wesende ter bede
+des voorschreven suppliants ende willende hem
+in dit stuck prefereren gratie ende misericordie
+voor strangheijt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle als inde voors.
+brieven in date alsboven van nieuws quijtgeschon
+den ende vergeven schelden quijtte ende vergeven uuyt
+sunderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt
+ende ongeval offensie ende breucke corporele
+ende criminele daerinne hijter cause van dyen"
+"philips etc doen te wetene allen jegenwordighe ende toecommende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe suplicatie van jan hermans
+joinck ongehouldt man geboeren binnen de prochie van niepkercke in
+onsen lande van vlaenderen inhoudende hoe dat alzoe hy suppliant
+den xxen novembris anno xvc lvij hem opgestelt hebbende tot
+onsen dienste onder tregiment van onsen lieven ende ghetrouwen
+riddere van onsen ordene vanden gulden vleyse den grave van egmont
+ende gelogeert zynde om monstre te passerene ten pachtgoede vande
+blauwe schuere binnen den dorpe van bierbecke in onsen landen van
+brabant metten dienere van jonckeren joos wydts edelmaen onder
+tvoirs. regiment al waer onder andere persoonen metten
+suppliant was eenen genaempt martin du moussie die welcke
+niet en cesseerde van metten suppliant te spotten ende te gecken hem
+heetende botten vlaeminck ende continuelyck zeggende pouf"
+"derogeren by desen die anderssints blyven van machten ende in hueren
+volcomen rigeur want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van november int jaer onses heeren duysent vyfhondert
+dryenvyftich van ons keyserryck txxxiiije ende van
+ons rycken van castillien cicillien txxxvije aldus
+stont gescreven op de plycke byden keyser ende
+geteeckent gillis visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originalen by my"
+"tsamen in biere omtrent twee stuvers ende nae dien zy die alsoe
+hadden verdroncken soe wouden die voers. gesellen elc van hen
+huere gelach betalen daerop die voers. wylen andries seyde mit
+woerden in manieren van gramscapen ic en wille nyet gheven
+maer die de vrouwe heeft die sal tgelach betalen op dwelcke
+een vanden voers. gesellen te wetene die voers. willem
+clymmere seyde en laet daer om egheen worden maken ic sal
+selve tgelach betalen ende nochtans en begheere ic de vrouwe niet
+ende syn alsoe die voers. wylen andries ende zyn voers. pachtenere
+uuyten voers. huyse gegaen ende vanden voers. gesellen gesceyden
+naden welcken zy corts daer nae syn weder om inden selven huyse
+gecomen ende aldaer zynde heeft die selve wylen andries van
+nyeuws begonst te murmureren opte voers. gesellen roere te
+stichtende ende qualyc te sprekene daer op die voers. henrick van
+holsbeke seyde wat andries alzyt ghy een heerscap zullen
+wy daeromme uwe quaede ende spytige woerden moeten
+hoiren alsoe dat nae vele woerde ende wederwoerden die
+voers. gesellen ende wylen andries mit zynen voers. pachtenere
+in beyden zyden te messe ghingen ende sloegen hyeuwen ende
+staken zeere nae malcanderen als dat die voers. andries
+onder dandere een dood wonde ontfinck vander welcker hy
+terstont daer nae aflivich geworden is sonder dat men
+weet wye van hen die wonde gaff weder die voers. suppliant
+willem de clymmere henrick van holsbeke oft eenige vanden
+anderen hueren medegesellen nietmin weder die selve suppliant
+hem die voers. wonde gegeven heeft oft niet en weet hy
+nyet hoe wel nochtans hy syn beste dede zoe hy dat vercleert
+om den voers. andriese van synen live te crenckene ende
+bekent hem mede sculdich inden voers. dootslage dwelc hem
+jammerlyc ende mit goeder hertten leet is ende heeft uuyt
+saken van dien feyte die voers. suppliant die daer inne onnoeselic
+gecomen is hem gesyndert moeten houden uuyten voers.
+onsen lande van brabant ende en soude alnoch beduchtende ende
+vreesende die strangheyt van rechte hem bynnen den voers. onsen stadt"
+"jonghe marcght die hy suppliant metter handt hedde aenhoir ende seyde
+totten voirs. jan ende willem leyt hem denoterende den suppliant mede
+ghy zulter goids loon aen verdienen dat hyse scheydt soe dat hy
+suppliant is smalick d$er zulcke ende gelycke persuasien met hen gegaen
+ende gecomen inde voirs. losane daer de voirs. thomas verdult lach
+inden voirs. beempt by hem hebbende de voirs. vrouwe persoene wesende
+een jonck meysen ende dienstbode ende de suppliant byden voirs. thomaes
+ende vrouwe persoene commende vraeghde wat daer lach daerop de
+voirs. thomaes verdult antwoirdende zeyde wat ghy wilt ende wat ghy
+begheert daerop hy suppliant zeyde dat ghy vander vrouwe zult scheyden
+slaende met dien metten platte van zynen messe de voirs. vrouwe
+achter op huer ployen sonder nochtans dat hy tselve dede in evelen
+moede oft huer enichssins quetste dwelck hy suppliant dede om beters
+wille nyet dat hy de voirs. vrouwe begheerde te hebbene maer om
+deswille dat de selve vrouwe persone wesende een simpel dienstbode
+vanden voirs. thomas ontslegen soude zyn dwelck die voirs. thomas
+considererende seyde en slaet de vrouwe nyet maer slaet my mits den
+welcken is de voirs. thomas met zynen mantel van achter gecomen
+loopenen naeden suppliant dwelck de suppliant ziende heeft de voirs. vrouwe
+laten gaen ende hem gekeert naeden voirss. thomaes ende heeft
+deselve thomas zynen mantel geworpen in den poinct vanden messe
+des suppliant hem suppliant daermede verblindende ende den selven inne
+loopende wirp den suppliant onder hem ter eerden inde hage ende tvoirs.
+mes viel metten poinct tusschen den suppliant ende den voirs. thomas
+ende seyde alsdoen de voirs. thomas totter suppliant dese oft gelycke
+woirden ghilde nu ben ic ons mechtich mits denwelcken heeft hy
+suppliant geroepen # genade ende de voirs thomas daernae tvoirs.
+mes uuyten mantel treckende ende ewech worp ende heeft geseegt
+ic hebt genoech mits dien hy int vallen opten suppliant metten pointe
+vanden voirs. messe gequetst was want hy suppliant met zynen voirs.
+messe den voirs. thomas noyt slach noch steeck en gaff ende die
+voirs. thomas opstaende heeft begheert hem te biechten ende
+ontrent eenen boogschote weech van daer gegaen wesende heeft die
+voirs. thomas begonst te crytene ende te roepene om hulpe ende is
+aldaer een vrouwen persoen gecomen ende heeft den voirs. thomas
+de hant over syn schouwer geslegen seggende hoe staet desen
+melckmuyl alsdus ende sonck de selve thomas ## ter eerden ende is
+alsoe voirts in huys gedragen ende binnen die nacht aflivich
+geworden wyens ziele god genadich zy ende dwelck den suppliant
+uuyt gront synder herten leet is waeraff oick aleest alsoe dat"
+"ende ter taxacien vander civile boete ende costen voirscreven
+ende dat ghedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicien ghetaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfanghers oft anderen onsen officiers dient
+behoeren sal de welcke vander voirs. civile boete gehouden
+zal zyn rekening bewys ende reliquae te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen? van zynen ontfanghe zyn onsen
+drossaert van brabant meyer van loeven amptman van
+bruessele scoutheten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle anderen $$$ ende onsen vassallen rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten tegewoirdich ende toecommende
+dien dit aengaen oft aenroeren sal moghen hueren stedehouderen
+ende eenyegelycke van hen bezunder zoe hem toebehoiren
+zal doen laeten ende ghedooghen de voirs. gillis de smet
+suppliant. van desen onsen jegewoirdigher gracien remissien ende
+daer doene ende van alden inhoude van desen inder dingen ende
+manieren boven verhaelt rustelic vredelycke volcommelyck
+ende eeuwelyck ghenyeten ende ghebruycken sonder
+hem te doen oft te laeten gheschien nu noch in toecommenden
+tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goede ter contrarien in eenigher manieren maer indien
+zyn lyff oft eenighe van zynen onverbuerden goeden voirs.
+daeromme ghevanghen gearresteert oft becommert waeren
+zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
+ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
+want ons alzoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende ghestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe
+hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen behoudende
+in anderen zaken ons recht ende $$$ $$$ tzy in allen
+ghegeven in onse stadt van mechelen op den goeden vrydach
+inde maent van aprille int jaer onses heeren duysent
+vyfhondert zessentwintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomsschen van germanne $r dachtsen
+ende van castillien ende de anderen thiensten aldus
+ghescreven opde $$$ byden keyser in zynen rade
+ende geteekent $$$ ende visa
+ghecollacioneert tegens
+doriginal by my
+handtekening de cock $$$"
+"duytschen lande iegenwoirdelyck gevangen inde
+gevanckenisse onser stede van antwerpen inhoudende
+hoe dat aleer eenige publicatie van onsen wegen
+is gedaen geweest in onsen lande van brabant
+beruerende die sect luterianne de voirs. suppliant
+doen ter tyt oudt wesende veerthien oft vyffthien
+jaeren verleyt ende geseduceert zynder van eenigen
+zyn quaet willende es geweest in een herberge
+genaempt tscupken staende in onse voirs. stede
+aldaer clement h kather hem suppliant ende andere$
+daer by zynde gaf een stuck broots seggende tselve
+te zyne dat lichaem onsenheer iesu christi ende
+de voirs. suppliant is noch geweest in een huys
+daer uuyt hangt de tassche aldair men hilt zekere
+disputacie vanden voirs. heyligen sacramente seggende
+wylen bernaert die harnasmakere dat heylige sacrament$
+als die priester tselve consacreerde daer nyet en
+was in vleesche ende bloede mitswelcken ende dat
+ten huyse vanden suppliant zyn gevonden twee boucken
+den eenen getranslateert by melanten op ten epistelen
+ad romanos $ndre dandere geintituleert dat
+nyeuwe testament getranslateert by martin
+luther de welcke boucken de zelve suppliant als
+die nyet achtende heeft gelaten in eene ver$$
+houck binnen zynen huyse nochtans heeft alle
+jaere ontfangen dat weerdich heylich sacrament
+ende hem gebiecht levende ende hem dragende als
+een goet kersten mensche behoirten ende sculdich is
+te doene als zyn gebueren ende andere die hem
+kennen wel weten zunderlinge die prochianen
+vander burch kercke in onse voirs. stede van
+antwerpen die zyn biechte gehoirt ende hem $
+heylich sacrament geadministreert heeft in zyn
+ziecte inde voirs. gevanckenisse aldaer de"
+"ende luden van onsen rade in brabant die wy daer
+toe committeren. ontbieden daer omme ende bevelen
+den selven van onsen rade in brabant dat voer
+hen geroepen die gene daeromme behooren zullen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick tot verificatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+naer huer voirme ende inhouden welck interinement de
+selve suppliant schuldich sal syn te versuecken in onsen
+voirs. raed binnen eenen halven jaer naestcommende naer
+date van desen op de peyne van te verbueren deffect
+van dien ende dat gedaen ende voirs. amende civile
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+alst behoirt van welcke amende onsen ontfanger
+van den exploicten van onsen voirs. rade of ander onsen
+officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
+te maecken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot
+onsen proffyte met anderen penningen van zynen ontfanger
+zy onse drossaet van brabant drossaet van waelhem
+ende alle andere onse ende onser vassalen of smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren onss voirs. lantys
+van brabant ende van overmaze hoedanige die syn
+oft wesen mogen tegenwoirdich ende toecomende
+hueren stede houderen ende elck van hen zoo hem
+dat toebehooren ende aengaen mach den voirs. suppliant van
+deser onser iegenwoirdiger gracien remissie ende
+quytsceldingen inder manieren voirs. peyselick volcommelick ende
+tot eeuwigen dagen doen ende laten genieten ende gebruycken sonder
+hem te doen noch te laten geschien nu noch in toecomende
+tyde in lyffve noch goede eenich hinder letssel
+oft moyenisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien syn lyff oft eenige van zynen onverbuerden
+goeden waeren daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+dat zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+slakinge ende delivrancie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onse zegel daeraen"
+"de ghene van onsen rentmeesters dient aengaet ghehouden wort
+ontfanck te maken rekeninghe bewys ende reliqua ten doene
+tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossat van brabant marcgrave van antwerpen
+ende alle andere onse ende onsen vassallen off smaelre
+heeren rechteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+off wesen mogen tegenwoirdege ende toecomende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem toebehoirt ende
+aengaen mach den voirscreven supplianten van dese onse
+gracie ende remissie inder manieren voirscreven rustelyck
+ende peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hemluyden off eenich van hen te doen noch te laten
+gheschien in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moyenesse ter contrarien maer inden huerluyder
+lyven off onverbuerden goeden daeromme gevanghen becommert
+off gearresteert waren dat zy die die terstont stellen oft
+doen stellen tot volcommen delivrance ende stakinge want
+ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vaste
+ende gestadich blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wij
+onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel op den goeden vrydach
+inde maent van april int jaer onsses heeren duysent vijfhondert
+ende dryendertich van onsen keyser rycke t v° ende
+van onsen rycken van castillien ende andere t xix°
+aldus stont ghescreven opde plycke byden keyser
+in zynen rade ende gheteekent l. de zoete visa etc.
+ghecollacionneert tegens
+originale brieven by my
+j. de cock"
+"van diest heeft ontfangen den loon naer syne wercken
+als hebbende soo te seggen selfst oirsake geweest
+van syne doot alwaert oyck alsoe dat hy
+door ontwetentheyt vanden meester hem gecureert
+hebbende nyet en hadde onder d’aerde gemeestert
+geweest desen aengemerckt ende dat die
+voors. suppliant noyt senne feyt en heeft
+gecommitteert waerover hy criminele oft civile
+byden geene oft syne officiers soude gestraft
+oft geactionneert hebben geweest soo badt hy
+suppliant seer oytmoedelyck om onse opene brieven
+van remis daertoe dienende soo eest dat wy
+desen aengesien ende hierop gehadt d’advis ander
+officier van rumpdorp geneyght wesende ter beden
+ende supplicatie des voors. suppliant ende willende hem
+in dit stuck prefererende gratie ende genaden voor
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant
+inden gevalle als boven quytgesconden ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
+by dezen onser brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+midtgaeders allee offentie ende breucke corporele ende
+criminele daerjinne hy ter causen voors. ende tgene daeraen
+tleven mach teghen ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
+mach hebben ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restituerende tot
+syne goeden naeme faeme ende geruchte in onser
+voors. landen ende heerlyckheden ende tot zyne onverbeurde
+goeden indyen hy eenigen onder ons heeft gehadt ende"
+"kaerle etc onsen lieven ende getrouwen riddere heeren ieromme
+vander noot cancellier ende den anderen luden van onsen raide in
+brabant geordineert saluyt ende dilectie. wy hebben
+onfangen die oitmoedige supplicatie van henricke loys
+bogemakere in onser stadt van loeven inhoudende hoe dat
+hy inde maent van meye int jair xvc negenthiene
+lestleden heeft van ons vercregen onse oepene brieven van
+remissien van zekeren dootslage by hem geperpetreert inden
+persoen van wylen a$$de vander meeren welcke brieven
+van remissien die suppliant versocht heeft gehadt
+geinterineert te hebbene ende alsoe die suppliant
+int vercrygen vanden voirs. onsen brieven van remissien
+geomitteert heeft te kennen te gevene dat hy voirtyden noch
+eenen dootslach geperpetreert hadde inden persoen van
+wylen cornele van testelen dair af hy oick onse brieve
+van remissien vercregen heeft inde maent van januario
+inden iaire vyfthienhondert elfve lestgeleden ende
+die selve doen interineren soe dat behoirde hoe wel
+nochtans hy tselve nyet en heeft verswegen dan alleenlyc
+wyt sympelheyden meynende dat van egheenen noode
+en hadde geweest mits dat hy die voirs. onse andere
+oepene brieven van remissien hadde geobtineert nietemin
+beduchtende dat onder tdecssel van dien hem int interinement
+van desen onsen opene brieven soude mogen gemaict
+wordden * gere$icieert oft sureptys vercleert dwelck hem * tussenvoegsel, zie verder
+soudet comen tot grooten achterdeele alsoe hy seeght
+soe heeft hy ons oitmoedelyc gebeden hem te willen
+verleenen onse oepene brieven van ampliatien waerom
+soe eest dat wy desen aengesien u ontbieden ende bevelen
+by desen dat soe verre u blycke van onsen voirs. voirgaenden
+oepene brieven van remissien byden suppliant geobtineert
+ende dat die oick geinterineert zyn als voire verclaert is
+ghy in dien gevalle ten versuecke vanden suppliant
+procedeert ende doet procederen totter verificatien ende
+interinemente der voirs. onsen lester brieven van
+remissien in alle der manieren ende gelyck ghy hadt
+mogen doen in dien die suppliant vanden voirs. voirgande
+dootslage ende brieven van remissie hadde te kennen
+gegeven ende doen stellen in onse leste brieven van
+remissie willende ende verclarende dat tselve
+* swarich$ oft weyger ende dat zyn remissie soude mogen worden"
+"kaerle etc allen den ghenen er een hebben ontfangen die
+deemoedige supplicatie van jacobbe bordinck borger onser stat
+van antwerpen inhoudende hoe dat hy ter causen van zekeren
+questien iniurien ende geschillen hy gehadt heeft tegen een
+genaempt claes heskens zynen dootviant den selven claese
+in een gevecht welck zy onderlinge hadden heeft gequetst
+ende verminckt in zyn een hant vanden welcken de voers.
+partyen beyden in rechte geprocedeert hebben voerde"
+"kaerle etc doen te wetene allen luden tegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+nicolas de mohimon geboren in onsen lande ende graefscape van namen
+inhoudende hoe dat hy suppliant opten zesten dach van februario anno xvc
+xxxvy doentertyt wonende ende residerende in onsen stadt van lovenen heeft
+sitten drincken in een wyntaverne geheeten spaengien met hans
+van aken ende eenige andere daermede oick was zekere vrouwe persoen
+oft vrouw concubine des voirs. hans van aken ende tegen den avont
+tusschen dlicht ende donckere zoe zyn de voers. hans ende hy suppliant
+uuyter voers. taverne gegaen latende aldaer de voers. vrouwepersoen
+der welcker de voers. hans beval van daer nyet te gane noch te
+scheydene ende hem aldaer te verwachtene maer desen nyethegestaende
+is de voirs. vrouwe persoen den voirs. hans van achter gevolght
+ende comende opte groote merct binnen onsen voirs. stadt van loevenen
+ende de voirs. hans siende de voers. vrouwe persoen volghen heeft
+de selve vrouwe persoen metten platte van zynen messe op huere
+lyff geslagen zoe dat ter zaken van dien aldaer groot rumeur
+gemaect wordde ende met dien zoe is aldaer comme gaende ende
+lydende zyns weechs wylen heere chrispiaen priestere ende canonick"
+"van brabant stede van bruessele ende allen anderen onse
+landen ende heerlicheyden ende tot zynden onverbuerden goeden
+indien hyre eenighe heeft gelyck ende inden alder manieren
+als hy was voer de toecompste vanden feyte ende dootslage
+voirscreven imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringe eerst ende voer alle werck gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe
+daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelick oick
+dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirnoemde feyt ende
+dootslach jegens ons civilick te beteren naer der gelegentheyt
+vander misdaet ende faculteyt van zynen goede ende oic dat de
+selve suppliant gehouden wert te refonderen ende betalen de
+wettelycke costen van justicien in dien datter eenighe gedaen zyn
+allet ter taxacien ende arbitragien van onsen lieven ende
+getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide van brabant
+die wy daer toe committeren mits desen ontbieden daeromme
+ende bevelen del selven onsen cancellier ende raide in brabant
+dat voer henlieden geroepen die ghene die dar om behoeren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen onsen jegewoirdigen
+brieve nae boete ende costen voirscreven ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onse ontfangers
+oft anderen onsen officier dien dat behoiren sal die welcke
+vanden voirs. civile boete gehouden sal wesen rekeninge bewys
+ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen
+van zyne ontfange zy onse drossaet van brabant
+meyere van loeven amman van bruessel schouteten
+van antwerpen ende vanden bossche ende alle andere onse
+ende der smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen
+oft aen roeren zal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck"
+"janvier lan de grace mil cinq cens et dixhuyt selon le stil de
+notre court et de notre regne le troizieme et ainsi estoit
+escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe h de
+hane et encoires visa
+collationne a
+l’original par moy
+n. strate $$"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoidigen ende
+toecoomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van henneken rynckens ioncman te huwen ende knape van
+jan ghistels poorter ende vry scippere onser stadt van brussel
+inhoudende hoe dat omtrent sint jansmisse anno xvct ende xx
+lestleden de selve jan ghistels genoet op eenen avont
+tzinent ten eten een loys landmans met zyn huysvrouwe
+met vele andere goede mannen ende alsoe sittende goede
+chiere makende hemluden geen quaets vermoedende so is
+omtrent den thien hueren dair voor commen een willekin de
+noopere met coren de scrynmakere ende enen geheten denys
+tvolders zone den welcken gevolcht es een vrouwe van
+lichten levene genaemt katelyne labaeys al$s have ende erve
+welcke vrouwe nam eenen steen ende heeft dien geworpen
+onder dese voirn. drie gesellen waer by deselve gesellen
+meenende dat den selven steen gecommen was vuyten geselscape
+van jan ghistels quamen tooten selven geselscape zeer
+verstoorlic vragende waerom werpt ghy ons met steenen doen
+quam ter stont de selve katlyne zeggen ic hebbe selve den
+steen geworpen en zyt op hemlieden niet gram ende de voirn. jan
+ghistels heeft hem ende zyn geselscap ontsculdicht ter
+cansen vanden welcken den voirs. loys landemans werde
+hem verstoorende tegens de voirs. vrouwe omdat zy die
+beroerte gemaect hadde twelcke de voirs. katelyne hoorende
+gaf den selven loys vele quade iniurieuse ende smadelicke
+worden vuyt cansen vanden welcken woirden de voirs. loys
+vergrampt wesende spranck ter vensteren buyte ende gaf
+der zelver katelyne twee ofte drie kinneback smeeten so
+dat zy riep moort moort dit hoorende de voirs. coren coen? de
+is huer ter hulpen gecommen willende den voirs. loys gries$$
+twelck ziende de voirn. supplt die op strate stont om te gane
+tscepe slaepen willende de selve sceyden om inco$ement te scuwen
+heeft ter stont aenveert den voirs. coren die den voirn. loys
+jan ghistels zyns meesters huys tot doer de zwarte poort
+twelck ziende de voirs willeken es gecoomen met eenen blooten
+opstekere om den suppl. te steken dat ziende de voirs. suppl.
+ende datmen hem grieven wilde om tusschen beyde te gane
+ende grief te scuwene werde verhit van bloede ende vergrampt
+seggende totten selven willeken steect zydi een man god geve
+u sint jans plage dit hoorende de voirs. loys om den voirn.
+suppl. te bescudden quam geloopen ende liept de voirn. willeken
+ter eerden dit ziende de voirn. coren liep met zynen opstekere
+naer den voirs. loys dat merkende de voirs. suppl. beduchtende
+bloet stortinge es weder gecoomen ende heeft den voirn. coren
+zynen opstekere genomen ende dien geworpen int water inde
+zinne doen es coren op deselven suppl. zeer gestoort geweest
+heesschende zyn mes ende zwerende gods cracht ende
+macht dat hy hem steeken soude en gave hy hem zyn mes"
+"philippes etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie
+van nicolas crop temmerman belast met wyf ende zeven
+kinderen inhoudende hoe dat op den vierde meye xvc twee ende
+tzeventich hy suppleant met zekere personen wesende ten
+huyse van malin vande schals tavernier inde prochie van
+ghids onder wynendale, zoo heeft de selve malin questie
+souckende, hem supliant aengeseyt dat hy aen hadde zyn
+wyfs halscleet, daerop hy suppliant zeyde by uwen paeyse
+ick en doe open treckende zyn weetrock ende toochde
+de contrarien van dyer twelck den voirn. malin ziende
+zeyde wat pestilentie hoe zie ick alsoe ende nyetmin
+voirts questie souckende heeft geseyte tot eenen wouter
+caeckaert indien claes denoterende hem suppliant ende ick
+vochten wyen zoudte ghy helpen, daerop de zelve wouter
+antwoirde ick zoude claes helpen, endenhy supplient alle tselve
+patientich verdragende seide hy malin sints dien egheen occasu
+van querellen crygende, heeft nochtans anderwarf zyn
+proposte geaddresseert aen hem suppliant met spitige woirden
+ende geseyde wat pestilentie, ghy hebte de gegheelen dach
+geloopen rontomme myn huys hem supplient in proprieteyt
+toebehoirende ick hebber meer aene dan ghy doet, willende
+infereren dat tzelve huys zeer belast was, daerop
+hy supliant gracelyck antwoirdende zeyde hebt ghy meer
+daeraen bewaert wel, den cortsten dach es lanckt genouch
+van eens mans aermoede ofte leedt te verwytene ofte"
+"kaerle etc. doen te weten alle ieghewoirdigen ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan van baeck
+arm schamel arbeyder belast met wyff ende kinderen woenende binnen
+onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat hy suppliant op ten
+dertichsten dach der maent van augusto anno vierendertich lestleden
+sittende singen voer zyn duere oft huys gestaen binnen der selver
+onser stadt op de ossemerct tsavonts omtrent den neghen oft thien
+ueren soe is by hem met eenen grammen moede gecomen clement
+vander hagen vraghende oft hy suppliant soe songe tot zynen spyt
+de suppliant antwoirddende neen zeyde wat zoude ick dat doen
+hadde ick wyn ick en soude u geen bier schincken ick en zy $
+man nyet die ghy suect hier mede de de voirs. clement nyet te
+vreden wesende zeyde dat zal u noch desen avont ten etter e$
+ten bloede vuytzweren met dien eenen opstekene oft dagge
+vuyttreckende ende den suppliant incomende soe track d$
+suppliant insgelycx syn lanck mes daermede metten platte$
+den selven smytende opdat hy hem alsoe van hem keeren zoud$
+ende de voirs. clement persevererende in zyn quaet opset en$
+den suppliant meer ende meer incomende zoe heeft de suppliant
+zyn mes ewech geworpen als den selven egeen quaet wille$
+ende heeft den selven onder die voeten oft inde gote geworpen
+seggende siet clement indien ghy my zoe verre hadt zoudt
+my myn lyff nemen dwelck ick u nyet en begeert te doen
+maer staet op ende gaet in u huys ende liet den selven als$
+gaen hier mede de voirs. clement noch nyet te vreden wesen$
+is daer tegen over in zyn huys geloopen ende heeft gebrocht
+een ander mes als een brakevelder oft hesse daermede
+wederom byden suppliant comende geloope, ewech gegaen zy$
+ende den selven van zynen lyve meynende te evelen gaff de$
+selven twee wonden deenen in zyn voerhooft ende dander $
+zyn corterebbe zoedat den noot den suppliant bedwanck a$
+egheen lanckmes meer hebbende te nemene eenen opstek$
+daer mede hy den voirs. clement alleenlyck eenen steec$
+duer tdicke van zynen beene gegeven heeft ende zyn alsoe
+van malcanderen ghescheyden tot des anderen daechs
+soe dat de voirs. clement doen bat bedacht zynde ende
+zyn onrecht wetende seyde ick wilde wel een bevaert
+te roome gedaen hebben ende dat ick nyet gedaen en
+hadde dat ick gedaen hebbe daer nae aenden suppliant
+sendende twee goede mannen die de selve questie oft
+gevecht doen op namer vierthien daghen dwelck de
+suppliant gheerne als eghee, moeyte sueckende dede end$"
+"hebben hen beyden gescheyden ende is die geselle ewech
+geloepen naeden welcken hebben des voirseide joes gesellen hem
+gebraecht oft by dien geselle gequest hadde oft nyet heeft hy
+grooten eeden geswoeren dat * dien geselle nyet gequest noch mesdaen en
+hadde soe riepen zy alle tsamen vine bourgoingnen sonder dat yemant
+wiste dat die geselle gequest was oft wie hy was ende syn alsoe tsamen
+gegaen die voirs. sebastiaen suppliant spellende op syn fluyte ende
+dandere volgende doer de dorpstratepoerte den keyberch op doer sinte
+michiels poerte alzoe de proeftstrate neder tot opden hoeck vander
+cortstraten siende van daer sekere lanternen omtrent der tolcameren
+beduchtende daer om dat joes den geselle die hy hadde onder gehadt
+gequest hadde hebben joest gevraecht oft hy den geselle gequest
+hadde daer op hy zeere groote orible eeden geswoeren heeft neen
+ende syn alsoe van malcanderen gescheyden ende elc gegaen thuys oft
+elders daer hem dat heeft belieft sonder yet quaets te wetene tot
+des anderen daighs des morghens dat joes peysman den voirs. supplianten
+ende hueren anderen gesellen de wete heeft doen doen by eenen geheeten
+lemmen goerts van ghele soene dat hy joes opt gewyde was
+ende dat sy hen oick souden absenteren want daer een doot gebleven
+was int gevuchte dat sy des aevents gehadt hedden die zy naemaels
+vernoemen hebben dat geheeten was adriaen gheens de kervendryvere
+bastaert soene van droncken jenneken die sy meynen te syne die ghene
+dien joes peysman onder gehadt hadde ende hen geswoeren hadde
+nyet gequest te hebbene midts den welcken die voirs. supplianten
+hebben ** iesindert absent gehouden midts dien dat sy verstaen
+dlantrecht onser voirs. stadt van loevene sulc te syne dat tgeheel
+geselscap inden dootslach soude gehouden syn in dien hy byden voirseiden
+joese gedaen ware vanden welken zy niet en weten alzoe zy seggen
+ons zeere oetmoedelyc biddende om onse gracie sonderlinge om onse
+brieven van remissien in behoirlycker vormen waer om soe eest
+dat wy die saecken voirscreven overgemerct genegen wesende ter
+oetmoediger bede vanden voirseiden sebastiaen spelleken ende coppen
+van halmale supplianten ende hen willende in dit stuck prefereren
+gracie voere righeur van justicien hebben den selven supplianten
+ende eenen iegelyc van hemluyden inden gevalle als boven
+quytgescolden vergeven ende geremitteert ende uuyt onser sonderlinger
+gracien mits dese onsen iegewoirdigen brieven vergeven scelden quyte
+ende remitteren die saecke ende feyt hier boeven verclaert mitsgaders
+alle boeten bruecken ende offencien corporelle ende criminele die sy
+tegen ons ende justicie ter zaken ende oirspronck van tgene des
+voirscreven is mesbruyct verbuert oft mesdaen moegen hebben hemluyden
+daer van wederomme stellende ende restituerende tot huere goeder name
+ende fame in onsen landen ende heerlicheden sunderlinge in onsen
+lande van brabant ende hueren goeden onverbuert indien sy eenige
+hebben alzoe ende in sulcker vueghen ende manieren als sy waeren
+eer de voirs. mesdaet gebuerde lastende ende imponerende onsen
+procureur generael in brabant voirs. ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wie die zyn moegen een eeuwich swygen
+satisfactie der bescaidiger partien ghedaen zynde indien zy nu"
+"gelaten dyen nochtans nyet tegenstaende en dat hy supliant vreesende rigeur
+van justicien hem in onsen landen nyet zekerlyc vinden hanteren oft
+converseren? maer waere gescapen syn leven lanck te verlaten syn huy
+huysvrouwe ende kinderen ende eeuwelyc lantlooper te moeten blyven
+ten waere dat hem onse gracie ende genade hierop wordde verleent
+ende geextendeert zoe hy seeght ons van deselve oitmoedelyc
+biddende waeromme zoe eest dat wy die saeken voirs. $$
+ongemerct geneyght wesende ter beden ende begeerten des
+voirs. supliants sunderlinge ter eeren ende weerdichz vande
+bitter passien ons liefs heer jhesu christy die hy voir ons allen
+heeft geleden op sulcken dach als huyden hebben den selven sin..
+gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert
+scelden quyten vergeven ende remitteren vuyt sounderlinge
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende manslach ingeval
+boven gerestitueert mitsgaders alle offende ende bruecke corporelle
+ende criminelle daerinne hy hem $$ ende vuyt saken van $$
+tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheit ende
+justicie eenichszins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergeselt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot syn goeden
+name fame ende geruchte in onsen landen van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlickheyden ende tot synen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gel... ende in alder
+manieren soe hy was voir de toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswych onser procureur geenerael
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy
+syn satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der
+partye geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe stae civilyc alleenlyc behoudelyc dat de voirs.
+supliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren
+civilyc naer gelegentheyt vande $$ ende faculteyt van
+synen goeden met oyck te betalen die redelyce costen van justicien *
+hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter taxatie ende moderatie
+van onsen lieve ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+in brabant die wy daertoe gecommiteert hebben ende committeren by
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen cancellier
+ende raedsluyden dat voir hen geroepen deghenen die daerom
+behoyren geroepen te zyne in sy procederen wel ende duechdelyc ter
+verificatien ende interinnemente van deselve ende totter taxatien ende moderatatie
+* aantekening in de linkermarge naast deze tekstregel
+vander voirs. amendden ende costen van justicien alsoe zy sullen be...den be$$
+welck interinement de voirs. supliant gehouden sal syn te vers... ende hem
+in persoon te presenteren in onsen rade binnen zesse maenden nae .....
+opte peine van te verbeuren deffect van dessen ende dat gedaen? ende deselve?
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde in
+handen vande gehenen dien dat behoeren sal sal sy onsen voirs. procureur generael van brabant ende alle anderen inse rechteren justicien officieren ende ondersaten
+jegenwoirdge ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelycen van hen besondere soe hem toebehoert
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. supliant van desen onsen te
+tegenwoirdiger gracien ende remissie ende van alle dinhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc
+volcomelyc ende eeuwellyc genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen oft te laten geschien nu noch in toecomenden tyden eenig
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indien zyn lyff of eenige van synen onverbuerden goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomen
+volcomender delivrancie want alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyc
+in anderen dingen onsen rechte ende eenenyegelycken tsyne in allen
+gegevenen in onsen stadt van bruessel inde maent van
+aprille op den goeden vrydach int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende $$ van onsen keyserycke txxxij het 32e jaar ende
+van onsen rycken van castillien ende anderen txxxvj het 36e jaar aldus
+gescreven op de plycke byden keyser ende onderteekent xxx
+gecollationeert en bevonden accorderen
+met zyne originale by my
+$$$"
+"mettre tantsot et sans delay a playne et entiere delivrance
+car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme
+et estable a tousjours, nous avons ces presentes fait seeller
+de notre seel. sauf toutesvoies en aultres choses notre
+droit et autruy en toutes donne en notre cite dab
+d aubsbourch le xxviije jour du mois de juing l an de grace
+mil cincq cens et dix. et des regnes de nous empereur
+assavoir de cellui de germanie le xxve et de hongrie etc
+le xxje . et ainsy avoit escrypt sur le reploy par l empereur
+et monseigneur l archiduc en leur conseil. et signe h de hane
+et encoires visa et sigillata de expresse mandato
+domini imperatores
+collationne a l original
+par moy
+n strate $$"
+"tot zijns suppliants groot leetwesen, hoewel hij den voornoemde
+afflijvigen nijet en heeft gegeven den dootslach, dan
+wie den voonoemden zone nicolas jacot, met naeme
+rombout, vuijt dijen hij seijde den voornoemden afflijvigen
+ter eerde liggende, wil ick hem noch eenen slach geven
+alswanneer hij suppliant zeijde met oijck den voornoemde
+dienaer dese woorden, rombaut houdt op het is genoech
+seer wel heeft hij suppliant gegeven eenen slach aen
+eenen anderen der selver amonitie knechten, die hem
+naer riep met reverentie gesproken, ghij bougger schelm,
+traitre, loopende alsoo naer zijne peerden ende rustende
+alsoo op eenen cant, sonder meer, ende alsoo allen t’gene
+voors is, is voorts gekeert bij de voornoemde amonitie
+knechten, door puren moetwille ende met hunne diverije
+van mutsaert, sijn de selve causa movens van het gevecht,
+als zijnde alleenclijck den voornoemden dienaer nicolas
+jacot aldaer ter plaetse gegaen, om te doen het delvoir
+zijnder offitie ende arreste, ende dat hij dessefts assistenten
+hen hebben moeten deffenderen, anderssints souden selver al
+gebleven hebben doot ter plaetsen, soo heeft evenwel den
+voornoemden nicolaes soen met naeme rombout jacot
+in reverentie van justitie, vreesende het rigeur van dijen
+hem geabsenteert ende hem begeven in onsen dienste militair,
+die met zijnen stock hebbende boven een hooft den voornoemde
+afflijvigen moet geraeckt hebben, want hij seijde dat
+telcken slach eenen man was, ondertusschen hij suppliant
+is ende wordt gecalumnieert te wesen medeplichtich
+vanden voornoemden dootslach geschiet inder vuegen als
+boven, des nochtans men, ende want hij evenwel is
+vreesende ter causen van dijen te voorden aengesproken,
+dwelck hem soude causeren schaede ende intereste ende
+noch meer soude, en worde daer tegen nyet versien, welcken
+aengemerckt ende midts der blijckinge van allen t’gene
+des voors. is bijde certificatien daer van zijnde oijck sulcx
+wel wetende die naeste vrienden ende mogen vande
+voornoemden afflijvighen, hebben hem suppliant ver-
+geven alles wes hij in t’gene voors. is soude mogen
+hebben misdaen, soo heeft hij suppliant ons seer"
+"lantgreves d elsace. seigneurs de frise des marches d esclavonie
+de portenauw de salins et de malines. savoir faisons
+a tous presens et advenir nous avoir receu l umble supplication
+de claude seigneur de bissy et benedictus le sauvaige son serviteur
+contenant. comment le xvije jour du mois de juing lesdits suppliants
+le seigneur de fallaix jaques de licques, loys de renel et leurs
+complices en notre ville de brutxelles partirent du soir environ
+xj ou xij heures de l ostel dudit fallaix en intention de
+aller passer temps en la maison d une femme publique que l en dit
+la grande hollandoize lez les estuves du pollepelle et
+venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle
+et requirent y entrer. a quoy ladite hollandoize respondi
+qu ilz n y entreroient et lesdits remonstrants dirent que dont
+romperoient ilz ladite porte et pour ce faire l approcherent
+mais ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estant ou
+baz de ladite maison qui monterent en hault lesquelz tost
+apres on aucun d eulx jetterent pierres aprez iceulx
+remonstrants et feirent leur effort de les touchier et
+bleschier. a l occasion de quoy ung nomme tristram
+serviteur dudit seigneur de fallaix s avanca donner ung cop
+de pit contre ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur
+de faillaix recouvra contre ladite porte qui estoit coppee
+par le mylieu et l entreouvrit de sorte qu ung homme en se
+mectans sur ses mains y povoit entrer. s y s avanca ledit
+loys de renel et y entra et y trouva ung des compaignons
+de dedens jay descendu pour deffendre ladite porte lequel
+pour ce faire rua ung coup aprez ledit renel lequel il failly
+et lors ledit renel pour sa seurete de sa personne rua apres
+l autre et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors
+l escrya ledit compaignon disant monseigneur l escuier pardonnez
+moy, mais en ce disant il empoigna ledit renel par le
+coullet, que lors ledit renel pour sa seurete comme dessus l embracha
+et le jetta sur ung bancq le compaignon se releva et de
+rechief sal sailly ou col dudit renel et lors ledit renel"
+"huyse niet gaen en soude mit dien zou zijn de
+andere supplianten oic binnen den huyse gecommen des
+onder anderen de voirschreven jan van breedonck suppliant
+nam zoetelijck de voirschreven peeternelle metten arme
+haer zegghende staet op ghij moet mede waer op zij
+antwordde ziende huere voirschreven moeye ick en sal niet
+mede gaen, zoe dat de voirschreven jacop camerlinck oock
+suppliant nam haer kint vanden schoye ende settet neder
+op den vloer, ende nam se metten anderen arme ende
+ley dese zoe buyten den huyse, dwelck merckende de
+selve peeternelle zeyde waer zulde mij leyden en
+hebbe ick hier gheen vrienden ende mits desen zoe
+hebben zommige vrouwen de voirschreven peeternelle willen
+houden, maer een vanden voirschreven supplianten ontrack haer die hant
+ende commende alsoe buyten den huyse zoe es gecommen
+die oom vanden selven peeternelle zegghende gesellen ziet
+wat ghij doet ende zijn alsoe voorts wech gegaen, belettende
+de sommighe van henlieden dat men hen niet en volghde
+ende zunderlinge de voirschreven jacop van oostenrijck de
+welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schouwere
+ziende dat die oom vanden voirschreven peeternelle henlieden volghde
+heeft den selven boghe genomen in deen handt ende eenen
+pijl in dandere, zegghende blijft achtere ick raidt u voir
+tbeste oft ick doen u achter blijven ende oock alzoe
+die moeye van den selven peeternelle ende andere vrouwen
+altijts volghen wilden, zoe zeyde oick een vanden voirschreven
+supplianten tot henlieden blijft achtere oft ick sal u smijten ende
+mits desen mach wesen dat eenen vanden voirschreven vrauwen
+metten platten van eender pijcken geslegen was , heedft oick
+een vanden selven supplianten metten stocke vander pijcken geslegen
+omtrent den rugghe van eenen geselle die hen volghde
+ende zijn ten lesten zoe voort gegaen zonder yemandt
+te grieven enen tot den huyse van willem van wueluwe
+des voirschreven peeternelle oom, aldaer zij twee oft drie
+potten biers gedroncken hebben, ende alsoe een vanden
+supplianten eenen pot nam ende eenen dronck brochte der
+selve peeternelle, zoe heeft zij dat gewacht"
+"procureur die welcke onder andere hem terstont vraeghde waer zyn brieven
+van daechsel waeren ende oft partye geinteresseerde verdachvaert was
+waer van die suppliant nyrt en wiste te spreken noch alnoch en weet offer
+sulcker brieven van zyn solicitateur gelicht ofte vervolght zyn geweest
+oft nyet ende immers die sake vanden suppliant es ter rolle gepresenteert
+ende de suppliant eenen advocaet ende procureur van onsen raide van brabant
+wegen geordineert geweest ende es die suppliant op sdonderdaechs voere
+halff vasten lestleden opte poorte geleydt al waer hy overmits doppositie
+van onsen voirs. procureur generael redarguerende zyne brieven van subrextie
+ende obrextie noch ter tyt es ende aldaer omtrent vier maenden geweest
+hebbende ende zyn gelt ende alle tgene dat zyn huysvrouwe heeft van
+haeren soberen huysraet weten te gelde te makene vertheert gehadt
+hebbende ende dicwils twee jae drye vier dagen zittende sonder broot ende
+anders gheen byleven hebbende dan somtyts van sommige gevangenen
+een aelmoessen crygende is gebuert den xvijen july lestleden oft daer omtrent
+datter vier gevangenen tsavonts uuyt gebroken zyn geweest ende mits de
+groote confusie die daer was ende dat het jonckwyff vanden cipier
+gesloten was inde kuekene aldaer die gevangenen die infractie gedaen hadden
+is die huysvrouwe vanden cipier aen hem suppliant gecommen hem ghevende sekere
+sluetels ende zeggende och willem laet myn jonckwyff uuyte ende
+die suppliant die sluetels hebbende heeft die kuecken ontsloten ende hem
+selven daerter stont * ende zeer perplex vyndende ende siende tgat daer die
+gevangenen uuyt gebroken waeren ende overpeysende zyn armoede zoe hy
+gheen byleven meer en hadde ende hem gheen recht verstaende ende mits
+doppositie des procureurs generaels nyet wetende hoet met hem * eynde zoude
+mogen vergaen heeft hem ten lesten mede laten uuytvallen verstuyckende
+zyn been zulcx dat hy nyet loopen en conste ende werdde terstont weder
+gevanghen ende es zedert tot onsen onsen coste gealimenteert geweest ende
+alsoe nu onlancx by interlocutoire van onsen raide in brabant vercleert is
+geweest datter onder andere enquesten gehouden souden wordden op de
+subrextie ende obrextie van zyns suppliants brieven soe heeft des suppliants
+huysvrouwe copie uuyten feyten des procureurs generaels inventaris ende"
+"al alzoe in sulcken state ende vuegen als hy was voir die
+geschienisse vandien lastende ende imponerende daer van
+onsen procureur generrael in brabant voerscreven ende allen anderen
+onsen justicien ende officieren een eeuwich zwygen
+satisfactie der bescadiger partyen daer van gedaen indien
+zy niet geschiet en es cublyc alleenlyc ontbieden
+daeromme ende bevelen onsen lieven ende getruwen
+de vancellcier ende leden van onsen rade in branant dat voir
+hen geroepen de ghene die hier over behoiren geroepen te
+zynne zy wel ende dueghdellyc procedecren ter verifficatien
+ende interinnementen van desen ende dat gedaen zy ende
+alle ande onse ende der smaelre heren rechteren justicien
+ende officieren dien dit aengaen sal vroegen oft hoirluyder
+stedhouders den laten ende gedoigen den voers. suppliant
+n deser onser jegenwoirdiger gratien ende pardoeneren
+sal ende inder manieren als voerscreven staet volcommelyc
+ende geheelyc gebruycken genyeten ende useren sonder
+hem te doen laten oft gedoigen gedaen te zyne enich
+hunder letsel oft moyenisse ter contrarien in live noch
+in goede in gheender wys maer by alzoe dat zyn
+lyf oft goet ter causen voerscreven belet gevangen oft becommert
+waren dat zij dat stellen ende doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender slaeckingen
+ende dellivrance wa$$ ons alzoe belieft des
+toirconden zoe hebben wij onsen segel hier aen doen hangen
+segenen in onser stat van brussel den ixen dach van junio
+int jaer ons heren duysent vyfhondert ende vanden
+rycken van ons keyser te wetene van germannen txxviije
+ende van hongrien nc txxiiije aldus stont gestp boven opte
+plycke byden keyser ende mynnen heer den eertshertoge in huen rade
+ende geteekent de cock
+gecolloneert ende bevonden concorderennde
+metten originele bij mij
+$$$"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van vranck van ghelman jonck ongehoudt man woenende inde
+stadt van leuwe ende gecoren deken vanden cameren van
+rethoricquen aldaer inhoudende hoe dat hy opden achsten dach
+decembris lestleden tzachternoens nae viere uren nae
+vesperen heeft met twee oft drye zyn anderen gesellen te wetenen
+henneken inden valck reyncken plaetmans ende henrick
+bessems ghaen bancketeren ende drincken eenen pot wyns
+ten huyse van goris marcielis inde kokene ende als zy daer
+een luttel tyts gheseten hadden soe is inde zelve kokene"
+"maximiliaen byder gracien goids gecosen keyser altyt vermeerder
+des rycx coninck van germanien van hongrien van dalmatien
+van croatien etc. ende kaerle byder selver gracien ertshertoge
+van oistryck prince van spaengnen van beyde cecillien van
+therlin? etc. hertoigen van bourgoingen van lothryck van brabant
+van stier van carenten van crain van lemborg van luxemborg
+ende van gelre greven van vlaenderen van habsburch
+van tirolle van fierrette van kieburch van artois van
+bourgoingen palatynen van henegouwe van hollant van
+zeelant van namen ende zuytphen mercgreve
+des heilichs roemschen rycx ende van bourgauw lantgreve
+in elzaten heeren van vrieslant van opter windischenmarc
+van poertenauw van salins ende van mechelen doen te
+wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van lodewick rabbe inhoudende hoe dat
+omtrent sinte mertensmisse lestleden vergadert zyn geweest
+ten huyse van eener vrouwen genoempt jehanne gans
+bynnen onsen stadt van loeven willem de clymmere
+henrick van holsbeke henrick van thienen ende die voers.
+suppliant met noch anderen hueren consorten sittende ende
+drinckende in gelage met eener vrouwe persoen aldaer
+omtrent den thien uren inden avonde een geheeten wylen
+andries die keersmakere wesende vanden geslechten
+van loeven met eenen genoempt peter willekens zynen
+wynne oft pachtenere gewapender hant hebbende aen twee
+gardebras oft armpypen ende op zyn hoot eenen staelen
+mutse oft ferreet ende eenen langen messe is inne
+gecomen ende alsoe inne gecomen zynde heeft die
+voers. wylen andries ende syn voers. pachtenere gaen
+sitten drincken byde voers. gesellen ende verdroncken
+*dese remissie was
+iertswerf gemaict
+by m. janne de
+witte sonder amende
+civile als geexpediert
+opten goeden vrydach
+die welke daer
+nae eenen sekeren tyt
+es wederom by o$$$
+van mynen heeren den
+cancellier ende anderen
+vanden - rade in brabant
+overmits sekeren redenen
+hen daer toe porrende
+gereformeert geweest
+byden voirs. witte
+ende gelast met amende
+civile die danderen
+alsdoen hier dede
+copieren om dat de
+suppliant betalen moeste
+trecht vanden zegelen
+naden welken de
+selve suppliant soe verre
+vervolght heeft aen
+myne voirs. heeren
+dat dese remissie
+wederom ** es gerefoundt
+byden voirs. witte
+ende gemaict sonder
+amende civilesoe
+zy ierst was ende
+heeft danderen wederom
+gerestitueert *** drie
+ponden artois die hy
+opten voirs. zegel
+ontfangen hadde te goeden
+rekeningen ende in
+mindemissen van
+vi gelyke ponden
+overmits welken
+alteratien hy egheen
+rekeninge daeraf en houdt
+noch en maect aengesien
+dat onse geneden **** vanden voirs.
+zegel nieten profiteren"
+"vrouwe lange genoech gehadt hadde ende dat hy se oyck hebben wilde
+met meer dier gelycker woerden in sulcker vuegen dat de selve jongeman
+zonder hem tegen den voirs. janne govaerts vele topponerene is worden
+weenende dwelck de voirs. suppliant siende met compassien beruert
+wesende heeft totten selven janne govaerts geseet dese woirden in
+substantien eel geselle ghy en soudt nyet willen noch begheren dat u yemant
+een vrouwe die ghy by u sittende hadt affhendich maken soude daerop de
+voirs. jan govaerts van stonden aen geantwoerdt heeft ende geseeght den
+suppliant vragende ende op de vrouwen persoen wysende die hy mede gebracht
+hadde is dat u vrouwe soe wil ic dan die hebben daer op de voirs. suppliant
+seide dese vrouwe es met mij inne gecomen ic sal se oyc wederom uutleyden
+maer de voirs. jan govaerts in zijn voergaende propoest persevererende heeft
+anderwerff totten voirs. suppliant geseet die vrouwe sal ic desen avont hebben
+oft u lyff met dijen op staende ende een pint in zijn hant grijpende heeft naeden
+suppliant geworpen zoe dat de voirs. suppliant zijnen deghen uuyttreckende
+meynende naeden voirs. janne te slaene is byder weerdinnen ende maerten
+vanden selven huyse gehouden geweest metten rechten arme daer hy zynen
+deghen hadde ende de voirs. jan govaerts meynende de suppliant daer hy
+gehouden werdt met eenen opstekere inne te loopen heeft de selve suppliant
+zoe veel gedaen dat hij den voirs. deghen vander rechter hant inder slincker
+gevrongen ende gecregen heeft ende soe naeden voirs. janne geslaegen maer
+eer den slach volgaen was ende nauw ten halven is de voirs. jan
+govaerts willende den suppliant metten voirs. op opstekere inne loopen inden
+voirs. deghen gevallen ende den selven beneden onder de borst in zijn rechte
+zyde gevallen ende ingeloopen in sulcker vuegen dat de voirs. jan alsoe opten
+staende voet van levene ter doot gecomen is wyens ziele god bevele
+dat oyck hy suppliant nae dyen tvoirs. mesuz ende dootslach by hem inden persoen
+vanden voirs. janne geperpetreert is geweest op sheeren geleyde een wyle
+tijts gegaen hebbende heeft ons yesindert wel getrouwelyck zoewel in
+vrieslant inde oerloge van geldre als iegens den coninck van vranckeryck
+gedient ende hoewel den voirs. dootslach inder manieren voirs. gebuert
+is geweest ende dat de voirs. suppliant zijn lyff verweerende tselve gedaen
+heeft dwelck hem zeere berouwt ende uuyt gronden zijnder herten leet
+is alsoe dat hem tselve nyet leeder en soude moegen wesen hebbende den
+voirs. afflivigen gesoent ende de partie vanden selven geheelyck volcommelyck
+ende te vollen gecontenteert ende soe dat behoirt vernuecht als blijct by de
+zoen brieve ende quitancien der af zijnde ende heeft te voeren ende yesindert
+altyts te goeden naeme ende fame gestaen in alle andere saken hem altyts wel
+ende eerlycken geregeert zonder oyck oyt gevangen achterhaelt noch verwoven
+geweest te zijne van andere mesusen schanden noch reprochen noch gedaen
+dingen weerdich om reprehenderen soe en soude hy suppliant nochtans dien
+al nyettegen staende binnen desen onser landen hem voer rigeur ende stranheyt"
+"metten voirnoemden suplianten ende willende hen in desen gracie ende
+genaede prefereren voer rigeur ende strancheyt van iusticie
+zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt van der bitter passie ons heeren
+die hy leet voere ons allen op zulcken dach als huyden hebben den
+selven supplianten ende elcken van hen inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven scelden quyte ende vergheven vuyt
+onser zunderlinger gratien by desen den dootslach voeren
+verhaelt mitsgaders oyck alle peynen ende amenden corporelle
+ende criminelle daer inne zy hen overmits ende vuyt saken
+van tgene des voirscreven is tegens ons onse hoocheyt ende iusticie
+eenichssins mogen hebben ontgaen ende hebben hen dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+huere goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot hueren goeden noch tertyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op
+een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende officiren
+onsser voirscreven landts van brabant hoedanige die zyn oft wesen
+mogen satisfactie nochtans yerst ende alvoeren gedaen
+der partien geinteresseerde zoe verre die noch nyet
+gedaen en ware civylick alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat zy den voirscreven dootslach jegens ons civylick
+beteren zullen naer gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van hueren goeden ende oyck dat zy gehouden
+worden te betalen de redelycken costen van iusticien dairomme
+gedaen ende naegevolght indien datter eenige geschyet
+zyn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirscreven onssen cancellier ende luyden van
+onssen rade in brabant dat voer hemlieden geroupen de
+gene die daeromme behoiren geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie
+ende interrimente van desen onsen iegenwoirdigen brieve
+ende dat gedaen ende de voirscreven civile boete ende costen van
+iusticien indien datter eenige zyn getaxeert gearbitreert
+ende betaelt alst behoiren zal van welcke civile boete"
+"ende sonder vertreck tot geheelder deliurancie want ons
+alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet ende vast ende
+gestadich blyue teewigen daghen soe hebben wy onss
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeuen
+in onss stadt van bruessele inde maent van december int
+jaer ons heeren duysent vyffhondert vierendertich van
+onsen keyserycke tx$ ende van onsen rycken van
+spaengien van beyden cecillien ende andere tx$$ alsus
+stont ghescreuen opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende geteekent g idensart visa $$$
+ghecollacioneert tegens
+die originale brieuen by my"
+"zoe hem toebehoren sal doen laten gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser jegewoirdigher gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelick
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laten gheschieden nu noch in toecomende tyden ennich
+hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indien zyn lyff oft ennige van zynen goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe
+hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van julio int jaer onssen heeren duysent vyffhondert ende
+achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van
+castillien etc. txxiiie aldus gescreven opde plyck
+byden keyser in zynen raede ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke
+visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"van justitien alsoo sy sullen bevinden behoorende
+welck interinement die voorschreven suppliant
+gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voorschreven raede
+binnen sesse maenden naestcommende op pene van
+te verbeuren deffecte van desen ende dat gedaen
+ende de costen van justitie getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden genen die dat
+behooren sal tsy onsen voorschreven procureur
+generael in brabant, meyer van loven ende
+alle andere onse rechteren, justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoordich ende
+toecommende dyen dat aengaen sal moghen
+heure stedehouderen ende een yegelyck van hun
+besundere, soo hem toebehooren sal, doen laeten
+ende gedooghen den voorschreven suppliant
+van deser onser teghenwoordigher gratien
+ende remissien ende van alle d inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voore verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomentlyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
+moyennisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyff oft eenighe van syne goeden
+daeromme gearresteert oft becommert waeren
+dat sy die setten ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrantie. want ons alsoo gelieft gegeven
+ende te eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve teeuwighen daeghe soo hebben wy af onsen
+segher hier aen doen hanghen. behoudelyck in
+anderen dinghen onsen rechte ende eenen iegelycken
+anderen dessyns. gegeven binnen onse stadt van
+brussele inde maent van october 1642.
+onderteeckent j. fourdin"
+"gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert
+ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven
+naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen
+met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen
+gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die
+voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe
+van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat
+hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen
+waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die
+voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs.
+henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende
+oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette
+hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde
+dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is
+de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs.
+henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te
+evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt
+ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf
+ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van
+noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem
+is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs.
+henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert
+zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel
+nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx
+de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs.
+diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn
+borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende
+is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant
+hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is
+als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den
+voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken
+te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande
+anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx
+binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende
+rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie
+ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant
+hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende
+onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer
+oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den
+voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als
+boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert
+ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende
+den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele
+ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft
+# ende opten staende voet"
+"richteren justicieren ende officieren dien dit enichssins aengaen
+mach satisfactie nochtans ierst ende v$$al voir gedaen der
+geinteresseerde partie zoe verre die al noch nyet gedaen
+en zij civilyck alleenlyck ende dat tot dien de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn dat aen ons civilyck te
+beteren nae die gelegentheyt ende exigentie vanden feyte
+ende die faculteyt van zynen goeden ter arbitraignen
+ende taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den
+cancellier ende lieden van onsen raede geordineert in
+brabant voirs. ontbieden dairomme zulken behoiren geroepen
+te zyne sy procederen wel ende behoirlyck totter
+verificatien ende interinemente van desen ende totter
+arbitraignen vander voirs. civilder beternissen inder
+manieren ende alzoe dat behoiren zal ende dat
+gedaen ende de voirs. beterniss civile beternisse gearbitreert
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van onsen rentmeesteren dien dat behoiren zal ende de
+welcke gehouden zal wesen dairaf ontfanck te makene
+tot onsen behoef zy onsen drossaet van brabant meyere
+van loevenen amptman van bruessele scouteten
+van antwerpen ende vande smalre heeren rechteren
+justicieren ende officieren onssen voirs. lants van brabant
+ende van overmaze ende huere stedehouderen nu zynde
+ende naemaels wesende dat zy ende een yegelyck
+van hen alzoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van
+deser onser tegewoirdiger gracieen remissen ende quytsceldingen
+gelyck ende inder manieren voirs. tot eeuwigen daigen
+peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende laeten
+gebruycken sonder hem ter contrarien vandien te doen
+off te laeten geschieden nu off in toecomende tyden eenigen
+hinder stoot oft letsel in zynen lyfve off goeden in
+eeniger manieren mair by alzoe hy off eenige van
+sijnen voirs. goeden nyet verbuert zynde ter causen voirs."
+"pardon met
+interinemente
+ende civile beteringhe
+kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt
+oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele
+bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont
+inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende
+janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft
+gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven"
+"in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indyen zyn lyf of onverbeurde goeden
+daeromme gevangen becommert of gearresteert waeren dat
+zy die terstont stellen of doen stellen tot vulcommen delivrancie
+ende slakinge want ons alsoe belieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hieran doen hangen behoidelyck
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegeven in onse voirs. stede van bruessel inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyf hondert
+ende negenendertich naer paesschen van onsen keyserycke
+txxe ende van onsen rycken van castilie ende andere
+txxiiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch
+stont gescreven op te selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"contreyen aldair hy gescepen is zyn leven te
+moeten voleynden in grooter miserie ende aermoede
+ten sy dat hem onse gracie ende bermerticheyt
+gedeelt werde omme de welcke gemerct
+de lange pa$$ pacience ? by hem gehadt ende dat hy anders
+es van goeder fame ende name hy ons oetmoedelyck
+gebeden heeft waeromme wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hierop gehadt ludius vanden borgmeester
+scepenen ende raede onser voirs. stede van bruexsel
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende
+genade prefereren voere rigeur ende strancheyt van
+justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgescolden ende vergeven scelden quyte
+ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by
+desen den dootslach voeren verclaert mitgaders alle
+peine ende amende corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem overmidts ende uuyt saken van tgene
+des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
+ende name in onsen lande ende hertochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen goeden noch ter tyt geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige daer eenige waeren imponerende
+hierup een eeuwich zwygen ende silencie onsen voirs. procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie
+zoe verre dienoch niet gedaen en waeren civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslacht iegens
+ons civilyck beteren sal naer de gelegenteyt vander"
+"siende des suppliants bruedere heeft vanden suppliant zyn voirs.
+mes wederomme genommen ende zyn iegens malcanderen
+strybarich geworden zoedat de voirs. keldermans is
+geloopen in dmes vanden bruedere des suppliants ende
+tselve gedaen is die bruedere des suppliants ter aerden
+ende onder den voirs. keldermans gevallen ende van hem
+gequetst dwelck die suppliant siende ende syn bloet
+ende bruederkycke nature nyet kunnende bedwingen
+is commen geloopen tot byden voirs. keldermans hebbende
+syn brootmes uuytgetrocken ende maniere makende
+om den selven te willen stekene ten eynde dat hy zynen
+voirs. bruedere zoude laten gaen maer en heeft
+nyet gesteken te meer mits dat hy gehouden wordde
+by eenen genaempt merck daems ende wordde by
+aventuren uuyt dien de selve bruedere des suppliants
+verlost eensdeels vanden voirs. keldermans zoe dat
+de selve keldermans ten eynde onderlach ende ontfingen
+van malcanderen eenege quetsuren ende daer nae
+werden de selve partyen by den suppliant ende andere
+finalyck van malcanderen gesceyden ende dat gedaen
+is bevonden dat des suppliants broedere hadde omtrent
+drye quetsuren ende de voirs. keldermans vyfve
+daeraff de principaelste was den voirs. steeck die hy
+ontfinck loopende int voirs. mes daer aff de selve
+gommaer bynnen den derden daghe is afflivich geworden
+ende hoe wel de voirs. suppliant noeyt egeene questie
+noch different tegen den selven keldermans en heeft
+gehadt maer hebben altyt onderlinghe groote
+vrientscap gehadt ende dat hy oyck den selven keldermans
+egeenssins en heeft gequetst jae dat meer is al eer
+de suppliant by den voirs. gevecht is gecommen zoe hadde
+de voirs. keldermans den voirs. dootsteck ontfangen
+ende dat hy suppliant hem der saken anderssins nyet en
+heeft onderwonden dan ten besten om partyen te verlyckene
+ende zynen voirs. bruedere te bescuddene ter causen
+vanden welcken hy soude meynen tegen god iusticie
+noch ons nyet mesdaen te hebbene ende sustineert aen den
+vrienden ende maghen des voirs. keldermans egeenssins
+gehouden te zyne beduchtende nochtans trigueur van
+iusticien ende om zyn ambacht zonder ontsich van gevangen"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht
+inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde
+vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten
+den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende
+nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden
+cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort
+hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen
+gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en
+hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken
+aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde
+totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe
+ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was
+alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht
+hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers.
+gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy
+dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde
+de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het
+quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de
+suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe
+noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen
+ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken
+ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer
+verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille
+gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck
+hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer
+veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen
+en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer
+veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft
+ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl
+antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel
+willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede
+alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael
+in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat
+hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont
+int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj
+weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een
+kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot
+ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse
+ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere
+van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is
+nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende
+converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om
+de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
+wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende"
+"remissie quytscheldinge ende $dene ende van allen den inhouden
+van dese inder vuegen ende manieren voiren verhailt rustelyck
+vredelyck volcommelyck ende euwelyck genyeten ende gebruycke
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in toecommende
+tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moyenesse
+ter contrarien maer hy alzoe syn lyf oft eenige van zynen
+ongeconfisqueerde goeden daeromme gevangen becommert oft
+gearresteert waeren dat zy die stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goed vast ende gestadich blyve teeuwich
+daghen soe hebben wy onse zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaicken ons recht ende een tegelyck tzyne in
+alle degenen in onse stadt van byns opden heyligen vrydach
+inden maent van aprille int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert veertich van onse keyser rycke txxye ende vande
+rycken van castilien ende anderen txxvje aldus gescreven
+opte plycken byden keyser in zynen rade ende geteeckent
+verreycken visa restrata
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+daaiwez"
+"woirden neen ick wil van hen denoterende den suppliant
+betaelinge hebben sulcx dat de suppliant doer dese
+onverstandicheyt ende onredelyckheyt hem heeft vergrampt
+ende is alsoe grloopen int huys vander voirs.weerdinne
+camerken meynende aldaer eenich geweer te vindene
+om hem tegens den voirs. bierman te beschermen die
+hem int selve huys met zynen ruytinck was gevolght
+mair aldair egeen geweer vindende is de suppliant
+ter vynsteren uuyt gesprongen ende geloopen naer de
+schuyte dairmede de voirs.bierman was over
+gecommen ende heeft metter selver gevairen in tolhuys
+aldair hy heeft gevonden ende aenveerdt een rapier
+ende is dairmede gecommen opt * dlant ende opden dyck
+aldair de voirs. bierman hem suppliant heeft versegert
+commende vander voirs. herberge ende heeft
+den suppliant den selven gevraeght oft hy noch seggen
+wilde dat hy hen corts te voiren geseeght hadde
+dairop de voirgenoempde bierman heeft geantwoirdt
+ja ick ghy dief slaende met dyen nairden suppliant
+ende den selven gevende een woende oft quetsure
+in syn slincke schouwere ende stellende de suppliant
+hem ter weeren hebben deen tegen dandere geslaegen wel
+vyffthien oft zesthien slaegen onder de welcke
+de suppliant den voirs. bierman heeft gequetst in
+zynen arm ende in zyn zyde nyettemin heeft de selve
+bierman blyven stryden ende slaen sulcx dat de suppliant
+den selven heeft moeten wycken ende hem salveren int water
+aldair de voirgenoempde bierman hem is gevolght
+zoe verre dat zy beyde tottter kelen toe int water
+gevallen ende dair uuyt getrocken geweest byder
+voirs. weerdinne ende vier daegen dair nae is"
+"medegesellen hemluyden vertoogen tegent dat hij gedaen ende vernomenhadde de
+welcke dit hoorende stonden op vanden taeffele nemendt inhunerlieder handen
+deen eenen wijnpot ende dandere eenen croesende in meyninge selve den
+paeys te makene ende tsamen te drinckenende quamen zoe inde camere dair die
+voirscreven willem ende lyoenmet huerlieden gesellen zaaten ende droncken
+den welcken zij begheerdendat sij tsamen souden willen drincken ende als die
+voirscreven suppliant ende sijn gesellen indt voirscreven camere
+gecomen waeren die voirscreven willemdie hem achter der camere duere geborght
+hadde vraechdeoft zij alle inde camere waeren ende dit seggende sloet de
+dueretoe, zeggende dat hij moeste dansen in huerlieder geselschapende
+terstont begonste te slaene van boven nedere op den voirscreven suppliant
+ende sijne medegesellen zoe deden oick sijne andere gesellendie aldair gecomen
+waeren wel gewapent ende gestockt als voirseid esomme den selven
+suppliant ende zijne voirscreven medegesellen van den lijvete grievene dit
+siende bijden voirscreven suppliant ende zijne voirscreven medegesellen
+dat zij soe achterhaelt ende vervangen waerenende heurlieden van noodt was
+huerlieder lijf te beschermen, steldenhemluyden ter neere, deen met eenen
+stoele ende dandere met denghenen dat zij consten gecrijgen in sulcker wijs
+dat daer sulckgecrijsch ende geneerte rees dat alle den ghenen die int
+voirscreven huyswaeren wordden beroert ende vervaert ende quaemen
+terstont andeduere op ende stelden hemluyden tot scheyden van den
+voirscreven partijenzoe gebuerdet dat al eer die voirscreven vanden huyse
+consten indevoirscreven camere geraken sekere slagen gegeven waeren aen
+beeden sijden ende sunderlinge eenen grooten plach op den voirscreven willem
+daer vanhij xv dagen daer naer oft daer omtrent ende naer dat hij op de
+straten gegaen ende gefrijnenteert hadde van amende lijveter doot gecomen es
+ende al est soe dat al tgenent dat dievoirscreven suppliant gedaen heeft
+int voirscreven genechte geschiet es zijnslijfs verwerende ende dat hij
+partije daer of voldaen heeft hemgeabsenteert vuyt onsen landen ende
+heerlicheyden inden welckenhij niet en soude dorren wederkeeren noch
+converseren maertot een wegen dagen dair vuyt blijven ende bedwongen zijn
+tegaen dolen in vremde landen ende contreen in groote verdrieteende
+elendicheyt in dien hem onse gracie ende ontsaermharticheythier op niet
+verleent en worde alsse hij zeeght ons zeeroitmoedelicke daer omme biddende,
+soe est dat wij diesaken voorscreven overgemerct genegen wesende ter
+$$$oi***bedigerbede ende supplicatie vanden voirscreven jaspar ghyps
+suppliant willende hem in dit stick gracie ende genade prefererenvoor riguer
+vanjusticien den selven jaspaer suppliant ten eereende werdicheyt vander
+heyligen passie ons heer jesu christi diehij leet thout des cruysen voor ons
+allen op sulck dach"
+"brabant die wij daertoe admitteren, ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirscreven cancellier ende luyden van ons raeden in
+brabant dat vier henlieden geroupen die gene die daerom
+behoiren geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen
+wel ende duechdelijck totter verifficatie ende intervenierende$$$ van desen
+ons tegewoirdigen brieve naer louter vorme ende inhouden
+ende welck intervenieren die voirscreven suppliant gehouden sal zijn
+onsen voirscreven raede te versoecken binnen eenen jaere naer data
+van desen op die pene van te verbueren deffect der selver
+ende dat gedaen ende die voirscreven civile boete ende costen van
+justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt sijnde alst
+behoirt van welcke civile boete die gene van ons rentmeester
+dient aengaet, gehouden wert ontfanck te maken rekening
+bewijs ende reliqua te doene tot onsen proffijte metten and$$$
+penningen van zijnen ontfang$$$, zij onsen drossaet van brabant
+meyer van vilvoerden ende alle andere onse ende ons vassallen of
+smalre heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirscreven
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn
+of wesen mogen, iegenwoirdich ende toecomende
+hueren stedehouderen ende elck van hen soeken dat
+toebehoiren sal of aengaen sal mogen, doen laten ende
+gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven, rustelijck vredelijck
+ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene noch te laten geschien in lijfve noch in goede
+eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarien
+maer indyen zijn lijf of onverbeurde goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waren, dat zij
+die terstont stellen of doen stellen tot volcommen delivrans$$$
+ende slakinge want ons alsoe belieft, ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blijve tot
+eeuwygen dagen, soe hebben wij ons zegel hieraen
+doen hangen, behoudelijck in anderen saken ons recht
+ende eenen yegelijck tzijne in allen gegeven in onse
+stede van bruessele inde maent van meye int jaer"
+"remis jans braken
+kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen ende toecomenden
+dat wij ontfangen hebben die oidtmoedige supplicatie van jan braken
+van pulle in onsen lande van brabant gelegen inhoudende hoe dat
+sdaegs nae sinte peeters dach in junio anno xvc ende xliii hy suppliant
+gegaen is ten huyse van jan de backer woenende tot pulle voirscreven dair
+vindende eenen geheeten jan de jonge vorster van pulle mitsgaders
+die moeye vanden selven jan de jonge seggende hy suppliant totter voirscreven
+moey dat huer dochter geseegt soude hebben dat zy des suppliants huysen
+gesien hadde met eenen geschuerden rock comen inde kercke waer
+op de moeye antwoirde dat huer dochter dat niet geseegt en
+hadde en hy suppliant seyde dat zy emmers den geseegt hadde seggende
+oick dat huer hunnen dagelycks groote scade deden in zyn block
+dwelck hoirende de voirscreven jan de jonge heeft geseegt ick woude"
+"costen van justicien hier omme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatien ende interinemente van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vander voirs. amende ende costen van justitien alzoe
+zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden zal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in
+onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcomende opte pene
+van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dyen dat behoiren zal zy onse voirs. pocureur
+generael onse voirs. schoutet vanden bossche ende alle andere onse ende
+onser vassalen oft der smaelre heeren rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat aengaen sal
+moegen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere zoe
+hem toebehoiren zal dien laeten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van deser onser jegewoirdiger gratien ende remissien ende van alle
+dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende"
+"indyen syn lyff opt ofte enige van syne voirs.
+goeden daerome eenichssins gearresteert
+becommmert oft belet waren dat sy die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve ende
+gehouden wordde teewigen dage soe
+hebben wy onsen segel hier aen doen hangen
+behoudelyc in anderen saken onsen rechte
+ende eenen yegelycken dessyns in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van decembri int jaer ons
+heeren duysent vyfhondert achtenveertich
+van onsen keyserrycke txxx ende van onsen
+coninckrycke van castillien ende anderen txxxiij
+aldus gescreven opde plycke byden keyser
+in zynen rade ende geteekent eype
+visa rxnr
+gecollationneert ende bevonden accorderen
+met zyne originalen by my"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende
+alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc
+negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van
+loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen
+zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende
+thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den
+huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes
+te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer
+hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck
+waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten
+augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen
+die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de
+voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden
+de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende
+zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt
+impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs.
+clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met
+zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere"
+"schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlingher gratien
+by desen tfeyt ende ongeval voer verhaelt mitsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy hem
+overmits ende uuyt ssaken van gene des voirs. is tegene ons onse
+hoocheyt ende justitie eenichssins mach hebben ontgaen ende
+mesdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirs. landen van brabant lymborch ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenige onder ons heeft gelyck $$$ in alder manieren
+zoe hy was voer die toecompste vanden voirs. feyte ende ongevalle
+abolerende ende te nyenwte doende tvoirs. dagement ende procedure
+in onsen voirs. raide begonst imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen voirs. procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende belternisse
+herst ende voeral gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch
+nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet $$$ alleenelyck
+$$$houdelyck dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt ende
+*ongeval tegen ons te beteren $$ nae gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zyne goeden met oyck te betalen die redelycke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende te doene
+allet ter taxatien ende moderatien van onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. raide in brabant die wy daer toe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen behalfven oyck ende
+in desen versien dat die voirs. suppliant nyet en sal mogen eer
+voirs. vrauwen van hollant hueren kynderen officieren oft familie
+messeggen oft mesdoen oft oyck inde voirs. heerlicheyt van hollant
+eenigen overlast doen oft voirtstieren allet opte pene van te
+verliesen eeffect van desen onsen brieven ontbieden"
+"biens non confisquez saucuns en y a
+tout aussi et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas et mesuz advenu
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre
+procureur general de brabant et a tous
+noz autres justiciers et officiers quelzconques
+satifaction toutesvoyes faicte a partie
+interessee premierement et avant tout œuvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement
+tant seulement et moyennant aussi que
+* ledit suppliant lamendera envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens et si sera tenu de payer et reffondre
+les mises de justice saucunes en sont
+faictes et encourues contre luy pour raison
+du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige
+et tauxacion de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en
+brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement a iceulx de notre conseil
+en brabant que appellez pardevant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils
+procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de cesdites presentes selon leur
+forme et teneur et a larbitrage et tauxacion"
+"eenige van sijne onverbeurde goeden daerom gearresteert,
+becommert off beleth waeren, dat sij die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomm$
+delivrancien, want ons salsoo gelieft, ende ten eijnde dat $
+vast ende gestadich blijve t’eeuwigen dagen, soo hebben
+wij insen segel hieraen doen hangen, behoudelyck in and$
+dingen onsen rechte ende eenijgelycken anderen dessyns $$$$
+gegeven in onser stadt van brussele den lesten dach
+der maent van octovri int jaer ons heeren duysent
+ses hondert ende drijentwintich, van onse rijcken td$$
+onder opde plycke stont aldus byden coninck ondert$
+cools ende was gesegelt met eenen groenen wassen se$
+uuijthangende in groen sijde snoeren visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegewoirdich ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oidtmoedige supplicacie van
+janne willem jan willemsse joryse adriaensse adriaenen snyders
+adriaensse ende janne jacop meeusse alle jonge gesellen ongehoudt
+behalven de voirs. jan willemsse ende innegesettenen ons dorps van
+popple inhoudende hoe dat opten jaersavont lestleden over twee
+jaeren die jonge gesellen vanden gehuchte van overbroeck gelegen
+onder poppele voirs. zyn gecommen tot poppele opte plaetse in een
+herberge geheeten den hert aldaer zy supplianten metten anderen jongen
+gesellen vanden voirs. dorpe waeren vergadert om het nyeuw jaer
+te singene ende hebben die van overbroecke voirs. die supplianten met
+hueren medegesellen met hen geleydt tot int voirs. gehuchte
+van overbroeck om dnyeuw jaer in goeder genuechten ende zonder
+arch aldaer te singene ende comende int voirs. gehuchte van
+overbroeck opte strate zoe zyn den voirs. supplianten te gemoete
+gecomen die jonge gesellen vanden hul gehuchte van hulsele
+resorterende onder die prochie van beke inde dinghbanck van weelde
+om aldaer insgelycx het nyeuw jaer te singene ende die voirs."
+"merct onser voors stadt van bruess met zeken gesellen geheeten
+jan de milde ende joos de walsche ende daer zynde hebben zy gehoirt commen
+gaende opter selver merct seker gesellen te wetene jan van neerhemende claes de
+speelman ende zyn by malcanderen gegaen ende een vandengesellen vanden
+suppliant vraechde tot henlieden wie zy waeren, waer op de voirs.neerhem
+antwoirde seggende ic bent ende zyn zoe malcanderen wordden kennende endede
+voirs. claes de speelman ziende den suppliant zeyde met grooten evelen moede
+zweren goidtsmacht ende cracht jan duy zydy daer ghy hebt my hier voermaels
+gequetstuuyt treckende zyn lanck mes ende sloech zeer vresselic naer den
+suppliant,den selven gevende twee groote quetssueren in zyn lyff. doenantwoirde
+de suppliant, ghy wilt my verradelic vermoerden ende liepachterweerts, de
+voirs. claes met resterende van staene open suppliant ende want hy suppliant
+egheen mes en hadde ende beduchten aldairgeevelt te wordden van zynen lyve
+heeft genomen het mes vanden voirs. joos zynde geselle die aldair besyden
+stont, welcke jooshem dat nyet en wonde laeten nemen, waer op de suppliant
+zeydezuldy my laeten vermoorden, ic moet een mes hebben endeheeft alsoe
+fortdelinge het mes vanden voirs. joos genomenwaer mede tegen den voirs. claes
+staende heeft den selven claesmits dat hy over een hout geballen was onder
+andere een slachgegeven in zyn been welcke quetssuere zeer bloedende was zoo
+dat hy corts daernaer van levenden lyve ter doot gecommen is, welc fait den
+suppliant uuyt gront zyne herten leet es. ende hoe wel tselve fait
+zeeronnoozelic by commen es gemerct oic dat hy suppliant vanden aflingen
+zeergewont ende geslagen was eer hy hem weerde, desen nyet tegenstaenbeduchten
+rigeur van insanen heeft hem saidert moeten absoutenuuyt onsen lande ende
+hertoochdom van brabant ende zonderlinge uuyt deseonse stadt van bruessel
+aldaer hy nyet en soude derren commen hanterennoch converseren, maer in grooter
+armoeden ende miserienelders in vremden landen moeten bliven tzynder een wiger
+desolancienende destructien, @@ vlaenderen dat hem onse gracie hier op verleent
+waerenzoe hy zeyt ons ootmoedelic biddende om de selve ende hem tvoirs.fout
+ende manslach te willen vergeven zonderlinge infaveure ende contemplacie vanden
+blyder incompste van onse zeer lieve ende"
+"voirseyden mr. frederick antwoirde dat hy inden thuys gevonden hadde
+goet geselscap ende alsoe was hy suppliant aldaer gebleven
+ende terstont de voirseyden weert begonste den suppliant qualick
+toe te spreken ende te $$$$ sonder dat de suppliant hem
+yet mesdaen of messeyt hadde seggende ende repliqueerende
+vanden selven weert totten suppliant dese oft gelycke woerden gaet
+daer ghy gheten hebt want ghy en hebt hier nyet te doene
+waerop de suppliant hem antwoirde met schoone woorden biddende
+dat hy soude willen van hem te vreden wesen ende dat hy
+van hem geen scade lyen en soude ende des noch nyet te
+vreden wesende de voirseyde weert seyde totten suppliant gaet toch wech
+ghy en zyt gheen man van eeren ghy zyt een quae villain
+of in $$$ du bist een schellem welck woort is dat
+$$$ $$$ soude mogen spreken of seggen tot verachtinghe
+van een duytsche zunderlinge tot een edelman mitswelcken
+de suppliant niet connende hem selven dwingen trock terstont
+vuyt zyn rappier =schermdegen zoe oic dede de voirseyde weert ende staken deen
+naer danderen maer tgevecht was belet byden ommestanders
+dat nyen van hen beyden gequest wiert hoewel dat een vanden
+assisten genaempt adam speelman van onse zeer lieve ende
+beminde suster de coninginne douagere van hongrie ont$$$
+$$$ quade $$$ by $$$ tusschen beyde te gaen eenen steecke
+tusschen zyn beenen in zyn fundament van welcke steke
+de voirseyde adam twee of drie uren daernaer gevaren is van levenden
+lyfen ter doot nochtans de suppliant en soude nyet connen verclaren
+op zyn consienen of hy of een andere de steke gegeven heeft
+gehadt want de voirseyde adam was een van zynen besten
+vrienden ende en meynde hem nyet te mesdoen ter saken
+vanden welcken sake dwelck den suppliant $$$ leet is vresende
+rigueur van justicien heeft hem geabsenteert vuyt onsen
+lande ende hertochdom van brabant alwaer hy nyet
+en soude dorren wederkeeren hanteren noch commerseren ten zy
+dat onse gracie hem hierop verleent wordde alsoe hen zeyt
+ons daeromme oitmoedich biddende soe eest dat wy desen
+aengesien compassie ende medelyen hebbende metten voirseyden
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+pefereren voir rigueur van justicie hebben inden gevalle
+als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert"
+"klock aende herbaene, hebben aldaer beginnen op te laeden
+ettelijcke mutsaerden toecommende den vader des
+suppliants, waer van hij geadviseert wesende, ende siende
+overwech commende dese mutsaerden oplaeden, heeft
+hij last gegeven aen nicolas jacot dienaer vande
+voors. heerlijckheijt van wespelaer de selve amonitie
+knechten met hunne waegenen te arresteren gelijck
+den selven dienaer daetelijck gereet was sulcx te doene,
+nemende zijne gaffele, seggende tegen hem suppliant
+gaet met mij ende staet bij mij, ende sijn alsoo naerde
+voornoemde amonitie knechten geloopen, gelijck oijck
+mede gonck des voornoemde jacots zone met eenen stock in zijne
+handt, ende den suppliant met een rijfken met drij tanden, ende
+siende de voornoemde amonitie knechten hem suppliant, dienaer,
+ende desselfts zone comen hebben vuijtter macht wech-
+gereden tot ovr de brugge gelegen op haecht, ende hebbende
+hunnen waegen aldaer laeten staen, ende, wederomme
+kerende, hebben genomen elck van hun eenen goeden
+mutsaert stock vuijtte gestole mutsaerden liggende opde
+voornoemde hunne waegenen, seggende ctompt aen
+denoterende den voornoemden jacot, desseltts zone ende
+hem suppliant, hebbende dijen volgens den selven jacot
+begonst te slaen die aldaer ex offitio als dienaer was
+gecommen, om het voornoemde arrest te doene, die
+soo geslaegen ende getracteert is geworden, dat hij xiiij 14
+daegen daernaer nijeten cost bijnaest leven noch sterven,
+vuijt worpende met reverentie gesproken veel bloet
+ende ten haddde de hulpe alsdoer daer bij commende, souden
+den voornoempden dienaer doot hebben geslaegen, gelyck
+oijck souden doot gesmeten hebben, den sone des voornoemde
+jacot, ende hem suppliant, inder vuegen dat hij genoot-
+saekt zijn geweest hen te deffenderen, sulcx dat
+den voornoemden joos gansenbeek naer vele slaegen
+ende vechten ter aerden is gesmeten, wederomme
+opgestaen zijnde is ter peerde geclommen ende voorts
+gereden tot opt haijcken int huijs van eenen chirurgijn
+om hem te curreren soo van zijne ierste quetsuren
+commende van mechelen als andersinss, alwaer
+zijnde is die anderen daechs deser werelt gepasseert"
+"ende luyden van onsen raede geordonneert in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daeromme ende
+bevelen denselven onsen cancellier ende
+luyden van onsen voors. raede dat
+voor hun geroepen die daeromme behooren
+geroepen te syne sy procederen wel
+ende deuchdelick tot verificatie ende
+interinement van dese onse brieven van
+remis naer hunne forme ende teneur
+ende ter taxatie ende moderatie vande
+selve amende civile ende costen van
+justitien voors. alsoo sy sullen vinden te
+behooren welck interinement die
+voors. suppliant gehouden sal syn te
+versuecken ende hem in persoone te
+presenteren in onsen voors. raede
+binnen sesse maenden naestcommende
+op de pene van te verbeuren d’effect
+van dyen ende dat gedaen ende de voors.
+civile boete ende costen van justitie
+getaweert ende betaelt synde in
+handen van den genen dyen dat behooren sal
+sy onsen voors. procureur generael
+in brabant den voors. meyer van"
+"philips etc. doen te wetene allen tegenwoordighen ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedighe supplicatie van ioores de
+corthe geboren van namen arm schamel oudt $$$ belast
+met een oude herman van leeuwe oudt wesende omtrent eenentwyntich
+jaeren dyamantslyper van zijnen ambachte inhoudende hoe dat
+hy altyt zonder jactancie te sprekene is geweest van goeder name
+ende fame ende oyck aengaende zyn geloove altyt hem heeft
+gedragen ende gereguleert navolgende den gebeden vander heyliger
+kercke behalfven dat omtrenteen jaer geleden de voirs. suppliant is
+gecomen int geselschap ende conversatie van sommige persoonen
+besmet zynde met heresie oft quaden geloove die den voirs. suppliant
+zoo verre met schoonen wordden ende valsche leeringen hebben
+gepersuadeert gehadt als dat hy in sommige articulen vanden goeden
+geloove heeft gedoolt gehadt geerrert ende hem verabuseert soedat
+hy mits ende om deselve zyne dolinge ende erreur by onsen officier
+van antwerpen is genomen ende in hechte zynde zoe is gebeurt
+dat by den voirs. suppliant zyn gecommen up ten steen mr. adriaen lyod$
+prochiaen vander borchtkercke ende broeder balten dresseleers
+religieux * vander ordene vanden predicheeren binnen onsen stede van
+van antwerpen voors. die de voirs. suppliant sulcx hebben geadmon$$
+ende onderwesen aengaende de quade ende valssche leeringe
+die hy aengenomen hadde als dat hy zyn erreur ende dwaling
+bekennende desselve gerenunchieert heeft ende voirts expresselyck
+vercleert dat hy van nu voirtaen desselve zyne quade leeringe voer
+zoe veele als deselve enichssins soude mogen wesen contrarie der
+geboden vander heyliger kercken verlaten ende voirtaen ** willen leven
+ende doen gelyck een goet kristen mensche volgende den geboden vande
+heyliger kercken nae zyn vuyterste beste is schuldich te doene
+alsoe vande selve renunciatie revocatie ende beteringe claerlyck
+is blyckende byden attestatie vanden voirs. twee geestelycke
+persoonen daeraff zynde ende hoewel dese renunciatie
+ende revocatie inden manieren als boven is geschiet soe en"
+"sanivlant maickte dair opde selve jan puenis seyde wat hem beliefde
+daer op de suppliant seyde dat tzelve gnalyck gedaen was want hy alsulcke
+soude moegen rencontreren die hem evelen zoude ende dit propos houdende
+zoe is dair een oft twee vrouwen vuyten huyse gecommen met kerssen ende
+doen vraechde de suppliant anderwerfs wat hem beliefde daer op de selve
+jan seyde voere de voirs. vrouwen dat * hem egheene arghen wilde gelyck
+de suppliant oyck seyde dat hy egheens quat en wilde mits dat hy
+den selven moeyt en hadde gesien ende seyde alzoe steekt dan u mes
+inde scheyde daer op dezelve jan seyde dat hys nyet doen en zoude
+ende de suppliant seyde dat hyt emmers zoude doen ende des nyet te min
+peysende de suppliant dat hy in ennige ongennechte zoude moeghen vallen
+seyde by hem zelven genoech dese woirden au diable amecque la follye
+daer op de voirs. jan seyde quil bons puisse rompie le col ende dyer
+gelycke ende die suppliant daer omme maniere makende oft hy den zelven
+jan hadde willen smyten seyde dezelve jan dat hy hem nyet en begheerde
+zoe dat de suppliant hem van dair wilde vertrecken ende dat doende is dair
+een andere met eenen blooten messe vuyten huyse des voirs. jacops gecommen
+loopende ende smytende naeden suppliant den welcken hy oick nyet en
+kinde zoe dat de suppliant hem dair tegen defendeerde ende dat foende de
+voirs jan puenis heeft met zynen messe den suppliant van achtere op
+zynen schouwere gesmeten zoe dat de suppliant finalyck den selven janne
+eene slach op zyn hooft heeft geslagen daer af de zelve jan puenis
+zeven oft acht daghen daer nae van levende lyfve ter doot is gecommen
+dwelck den voirnoemde suppliant hertelycken leet is ende hoewel dat hy $tie
+gecontenteert heeft nyetemin en soude nyet dor$en hanteren noch
+converseren in onsen landen van herwertsover ten zy dat onse gratie
+ende genade hem verleent worde alzoe hy seeght ons dairomme
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy de zaken voirscreven
+overgemerct den voirnoemde janne brugmans suppliant genegen wesende
+tzynder bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur van justitien zunderlinge ter
+eeren ende reverentie vande bitter passie ons heeren jhesus christs die
+hy voer tmeynschelycke geslachte aenden cruyce geleden heeft
+op zulcken dach als huynden hebben inde gevalle als boven vergeven
+quytgescolden ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse zunderlinge gracie mits desen tfeyt ende manslach boven
+verclairt mitgaders alle peyne ende boete corporelle ende criminele
+dairinne hy ter cause van dien mit diesser aencleeft jegens ons
+gy*"
+"ontbieden dair om ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluden
+dar voer hen geroepen degene die dair om behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende intervencien van
+deser ende totter taxacie ende moderatie vander voirscreven amende
+civile ende costen van iusticien alsoe zy sullen bevinden behoirende
+welck interm$$ de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te versuecken
+ende hem in persoen te presenteren in onsen voirscreven rade binnen zesse
+maenden naestcomende opte pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende deselve costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren sal
+zy onse procureur generael ende alle anderen onse voirscreven richteren
+iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal moegen hunnen stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besunder doen laten ende gedoogen den voirscreven suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gracie ende remissien ende van alle dinhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden ennich
+hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+mair indyen syn lyff oft ennighe van synen goeden dair om gerasteert
+becommert oft belet waeren dat sy die setten ende stellen ter stont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenlycker delincacie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daghen hebben wy ons en zegel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte
+ende eenen yegelijcken anderen dessyns gegeven in onse stad van
+bruessele opten goeden vrydach inde maent van aprille int
+jaer onsses heren duysent vyfhondert ende eenenveertich van
+onse keyserycke txxii ende van onsen ricken van castillen ende
+andere txxvii aldus stont gescreven op te plycke biden
+keyser in zynen rade ende ondergeteekent yemmersel
+visa rpter.
+gecollotioneert ende bevonden accorderen
+met zynen originale by my
+n. facuwez"
+"andere onse ende der smaelder heeren rechteren
+justicieren ende officieren onser voirs. lants van
+brabant ende van overmaze hoedanich die zyn
+oft wesen mogen tegenwoirdige ende
+toecomende hueren stedehouderen ende elck
+van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie
+ende remissie inder manieren voirscreven
+rustelyck ende peysselyck doen ende laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te
+doen noch te laeten geschien in lyve noch in
+goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrerie maer indien zyn lyff oft zyn
+onverbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die
+terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie ende slakinge want ons alzoe
+belieft ende ten eynde dat die goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben
+wy onsen seghele hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken ons recht ende een eygelyck
+tzyne in allen ghegeven in onse stede van
+deinse opden goeden vrydach inde maent van
+april int jaer onser heeren duysent vyffhondert
+ende vyfendertich van onsen keyserycke
+txvie ende onsen rycken van castillie ende
+andere txxe aluders stont gescreven op de
+plycke byden keyser in zynen rade ende
+gheteckent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decosck"
+"eenige van zyne onverbuerde goeden dairomme hgevangen becommert
+of gearresteert waeren dat sy die terstont ende sonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie ende slaeckinge
+want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen daege soe hebben wy onsen
+seghel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen saecken
+ons recht ende eenyegelyck tsyne in allen gegeven in onse stadt
+bruessel inde maent van meye int jaer onssen heeren duysent
+vyfhondert eenende veertich van onsen keyserrycke txxiie
+ende van onsen rycken van castilien ende andere txxvie aldus
+gescreven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteeckent de zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen origonale by my
+jacuwez"
+"indyen huer lyff oft eenige van hueren goeden daerom gearresteert
+gecommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomenden delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen
+zegel hieraen doen hangen gegeven in onser stadt van
+bruessele inde maens van novembry int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryenveertich van onsen keyserrycke txxiiiie
+ende van onsen rycken van castillie ende anderen txxviiie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende onderteekent boudewyns visa restrata
+gecollacineert ende bevonden accorderende
+met zyneoriginale by my
+daaiwez"
+"kaerle etc doen te weten allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie
+van jan baten woenende tot werchteren gehouwt arm
+scamel handtwercker inhoudende hoe dat hy suppliant des anderen
+daegs nae kersmisse op sinte stevens dach anno xvct ende xxxij
+omtrent zesse uren naeder noene heeft met willem baten
+zynen brueder ten huyse roelants schoefs tot tieldonck sitten
+drincken met eenen geheeten willeken vande sande de jonge
+aldaer oyck in tselve huys in een ander gelach wylen jan
+als.. hansken onroncx ende syne complicen saten en droncken aldair
+de voirscreven willeken vande sande de jonge tegen den voirscreven janne
+ouroucx woirden hadde ter cans van sekere opsprake die
+de voirscreven jan ouroucx pretendeerde byden voirscreven willeken vande sande
+geseegt te syne in diffamatie des voir jan ouroucx vader
+ende daeromme sy malcanderen wilden slaen mair is tselve
+geappaiseert geweest soe dat de voirscreven jan ouroucx is
+van dair met syner geselscape gesceyden ende meynde die suppliant
+dat de voirscreven jan nae huys ginck mair is hy corts daernae
+wederomme int voirscreven gelach syn verder gecomen seggende totten
+suppliant ende syner geselscape dese oft gelycke woirdden bevr$$
+$$ op my segget mits denwelcken de waerdinne ende huere
+geselscap syn opgestaen hebbende den voirscreven janne ouroucx
+met syn anderen twee gesellen buyten huyse gestooten ende
+die suppliant ende syn geselscap meynende dat de voirscreven jan
+ouroucx ware nae huys gegaen is oic opgestaen om thuisweert
+te gaene ende die suppliant buyten huyse wesende in meyningen
+wesende voirts nae huys te gaen heeft den voirscreven jan ouroucx
+bevonden liggende achter de schuere vanden voirscreven huyse dair sy
+gedroncken hadden den suppliant lagender lagen wachtende die
+den suppliant siende is van stonden aen op gesprongen ende heeft"
+"suppliant die op deerde lach op te nemene ende inden vooirs. burreput
+te wopene hebbende eenen blooten opstekere in zyn handt dwelck
+de voirs. suppliant aensiende ende noch meer vergrampt zynde heeft
+ingelycx zynen opstekere uuytgetogen ende den voirs. anthonis
+naegeloopen die welcke was loopende om de voirs. burreput stekende
+alzoe nae melcanderen ende alsoe loopende heeft de voirs. anthonis
+eenen steck gerecontreert aldaer de voirs. suppliant hem achterhaelde
+ende staende beyde alsoe tegen melcandren zoe heeft de voirs.
+anthonis den voirs. suppliant metten selven zynen opstekere gegeven
+eenden steck in zynen arm meynende metten selven steeck ewech
+te loopene ende ziende de voirs. suppliant dat hy was gequetst ende
+dat hem die voirs. anthonis alsoe wilde ontloopen heeft hy
+suppliant genomen zynen opstekere ende den voirs. anthonise
+gesteken achter in zynen hals oft necke van welcken steeck de
+voirs. anthonis binnen dertich dagen daernae is van levende
+lyve gecomen ter doot daer aff hy suppliant metten vrienden des
+voirs. anthonis hoewel hy nochtans bastaert was is overcomen
+ende heeft hen daer aff versoent welcke mesdaet hem suppliant uuyt
+gront zyne hertten leet is ende hem yesindert uuyt onsen
+voirs. lande van brabant gehouden heeft ende noch houdende
+is in grooter miseren ende armoeden daer duere nyet alle
+enlick hy suppliant maer oick zyn arme moedere weduwe wesende
+ende zyn grootmoedere een oude vrouwe van gebreke vergaen
+dewelcken de voirs. suppliant gheerne dbroot voerwinnen soude
+ons mits dien oitmoedelyck biddende hem tvoirs. feyt ende mesdaet
+te willen vergeven ende onse gracie ende genade hier op te willen
+extenderen hen doende hier op expedieren onse openen brieven van
+remissien in sulcken zaken behoirenen waerom soe eest
+dat wy desen aengesien geneygt wesende ter beden des voirs.
+michiels grest suppliant ende willende hem in dit stuck preferen gracie
+ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven
+uuyt sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven gemerct mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende"
+"albert ende isabel clara eugenia infante r$
+allen den genen die dese onse opene brieven sullen sien oft hooren
+lesen saluyt, doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oytmoedige supplicatie van robert de melander geboren
+poirter deser onser stadt van brussele ende tapissier
+van sijnen ambachte, inhoudende hoe dat hij in onsen rade
+geordineert in brabant requeste gepresenteert heeft ten
+eijnde van abolitie van eenen slach die hij aen pasquier
+de neeker dienaer des heeren amptmans deser onser
+voors. stadt brussel heeft gegeven, waerop den ampt
+man der selver onser stadt in sijn advijs gehoort sijnde
+es geattoincteert nihil, ende heeft den verthoonder
+t'sedert soo vele gedaen dat hij metten voors. dienaer
+heeft geaccordeert ende gecompenseert, voor soo
+vele hij hem soude mogen geoffenceert ofte te cort
+gedaen naer vuytwijsen vanden instrumente
+daervan zijnde, welcken aengemerckt ende dat al
+eest soo dat den voorscrevenen amptman den
+verthoonder pretendeert in rechte te trecken, nochthans
+het subiect daervan onder correctie behoort comen
+te cesseren midts redenen voorseyt, dat oijck den
+verthoonder tgene voors. is heeft gecommitteert
+vuyt eene haesticheyt, gecauseert bij philips opde
+bosch wyntavernier binnen deser onser stadt, die
+den verthoonder corts te vorens wat onredelijck hadde
+getracteert, gelijck daervan wel soude blijcken indijen
+noot waeren, behalvens oijck dat den verthoonder
+nyet en heeft gemeynt den voors. pasquier de
+neckere t'offenceeren inde qualiteijt als dienaer
+ofte exploict doender, des den voors. verthoonder
+oidt is presenterende, sulcx datmen onder correcti$
+nijet en can seggen dat hij eenige resistentie oft
+outtragie aende justitie soude hebben gedaen
+gelijck hij oijck nijet en is gewoon aen ijemandt
+anders te doen, als wesende den verthoonder
+sonder vantise van stillen comportemente
+gelijck oijck wel blijcken soude bij soo verre
+des noot waere, ende dat desen volgende"
+"die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onse
+voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen
+opden pene van te verbeuren de essect van dyen
+ende dat gedaen ende deselve cuule boete e$
+costen van justicie getaxeert ende betaelt
+synde in hunder vander ghene dyen behoiren
+sal sy onsen voors. procureur generael van brabant
+ende allen anderen onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegenwoordige ende
+toecommende dyen dat aengaen sal mogen he
+stedehouderen ende eenen iegelijcken van hem
+besundere soe hen tebehoiren sal laets ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser
+iegewoordiger gratien ende remissie ende van
+allen inhouden van desen inden vueghen ende
+manieren voore verhaelt rustelycke vredelycke
+volcomelycke ende eeuwelycke genyete ende
+gebruycken sonder hem te soe oft te laeten
+geschieden nu noch toecommende tyden in
+eenighe manieren eenich hinder letsel oft
+moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden
+daeromme gearresteert becommert oft beleth
+waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheeler is volcomender
+delivrantie want ons alste gelieft gegeven
+ende ter eynde dat dit vast ende gestadich"
+"ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by desen tot zynen goeden name ende fame alomme
+bynnen onse voirs. lande van brabant ende anderen onsen landen ende
+heerlicheden vuytgescheyden bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele
+ende vryheyt der selver ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert
+zynde gelyck ende in alder manieren als hy was voer de toecompst
+vanden dootslage voirscreven imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael ende allen anderen onse richteren justicieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlicheyden satisfactie nochtans gedaen zynde
+der geinteresseerde pertie zoe verre die nyet gedaen en zy ende
+enige daertoe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn
+zekere amende civile te betaelene nae gelegentheyt vander
+voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick
+gehouden wert ter refunderene die redelycke costen van justicien
+indien daer enige om gedaen zyn oft wordden ter arbitraigen ende
+taxatien van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancellier ende
+anderen lieden vanden raide geoirdineert in onse voirs. lande van
+brabant die wy daertoe committeren by deseen ontbieden dairom ende
+bevelen den zelven onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen
+die gene die dair om zullen behoiren geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende behoirlyck totten interinemente ende
+verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs.
+amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen ende
+de voirs. amende civile ende costen van rechte betaelt
+zynde in handen vanden gheenen die dat behoeren zal zy onsen
+drossaet van brabant meyere van luevenen amman van bruessele
+schoutetthen van antwerpen ende vanden bossche ende
+voirts allen anderen onsen ende vasallen ende smaelre
+heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten"
+"gratie ende genade voere strangheyt van rechte hebben ter eeren ende
+weerdichheyd vanden passien ons liefs heeren ieshus cristi die hy op sulcken
+dach als huden goetvrydach voer ons ende alle kerstene menschen heeft
+geleden den voirs supplianten in gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quite ende vergeven van zunderlinger gracien overmits
+desen onsen brieve tvoirs feyt ende dootslach mitgaders alle penen boeten
+kueren ende brueken het zy van lyve leden oft goede inde welcke zy
+overmits ende uuyt saken vanden voirs. feyte ende dootslache eenichssins
+tegen ons ende den gerichte moegen zyn gevallen stellende ende settende
+van al den selven supplianten wederom in hueren eeren goede namen ende famen
+ende tot allen hueren goede nyet verbuert zynde op dat zy eenige hebben
+hen oirlovende ende consenterende dat zy dien nyet tegenstaende sullen moegen
+moegen comen bliven keeren ende verkeeren alomme bynnen onsen voirs.lande
+van brabant geluckerwys ende alsoe zy deden voere die geschiedenisse vanden
+voirs. feyte imponerende hier af een ewich geswych onsen procureur generael
+van brabant onsen drosset van brabant meyere van loeven amman van bruessel
+schouheten van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen officieren
+ende stedehouderen dien dat eenickssins aengaen mach satisfactie ierst ende
+voere al gedaen den partien geinterresseert zoe verre die alnoch nyet gedaen en
+zy civilic alleene ontbieden hier omme ende bevelen onsen lieven ende
+getruwen cancellier ande den anderen luden van onsen raide in brabant dat
+zy procederen ende doen procederen wel ende ernstelic toten interinemente
+ende verificatie van desen ende dien gedaen zy onsen voirs. drossat ende
+alle andere onse ambachteren richteren ende dieneren vanden smalen heeren
+ons voirs. lants ende huere stedehouderen nu ende namaels wesende ende
+een iegelick van hen alsoe hen toebehoert den voirs. supplianten van desen
+onsen voirs. gracien remissien ende quytscheldingen doen ende laten rastelick
+ende vredelick genyeten ende gebruycken sonder hen dair tegen te doene
+oft te laten geschieden aen huere voirs. lyven leden oft goeden eenigen hinder
+stoot oft letsel ter contrarien mair zoe verre die selve supplianten oft
+huere voirs. goede nyet verbuert zynde ten ocsuyne van desen aengetast
+gearresteert oft gecommert weren zy die zonder vertreck ontslaen ende"
+"volghende met eenen langhen vuytgetoghen opsteeker in zyn hant
+om den selven suppliant te evelen van zynen lyve dwelck
+merckende des suppliants diener roepende tot zynen meester wacht
+u meester dewelcke woerden hy suppliant hoirende hem
+omkeerde en het selve syende zoe heeft hy zyn voirs.
+rapier wederom vuytgetoegen om hem te deffenderen seggende
+totten selven jacques en compt my nyet naerder dan myn
+rapier lanck en is op welcke woerden nyet achtende soe
+heeft de selve jacques hem zelven gevoirdeert om den suppliant
+inne te loopenen ende is in zulcker manieren ende vueghen
+inde voirss. rapier geloopen tot twee oft drye mael
+nyet tegenstaende dat de suppliant altyt erselde den selven
+suppliant stekende drye oft vier steken doer zyn cappe
+ende doer de mouwen van zynen rock metten welcken
+loop de voirs. jacques twee wonden inde borst ende
+buyck creegh ende een in zyn been ende tselve gevuelende
+heeft hy zynen voirs. opsteeker naeden suppliant geworpen
+doer zyn cappe ende rock naeden welcken worp die
+goede lieden tusschen beyde gecommen zyn de suppliant is
+vertrocken nae zynder moeder huys ende de selve jacques
+is gegaen naer des barbiers huys om hem te doen
+vermaecken vanden voirs. wonden ende vermaect wesende
+is hy voirts van daer naer huys gegaen daer hy gelegen
+heeft omtrent xiiii daegen ombegrepen soe langhe
+dat de wonden vander borst ende buyck geheelt waeren
+nyettemin mits de quade bewaringhe cleyn acht den
+steeck die hy int been hadde ende soe die surgynen willen
+seggen mits der versuymptheyt vanden afflininghen soe
+is hy naeden selven tyt daer aff gestorven hoe wel nochtans
+de voirs. steeck gheen dootlycke wonde en was dwelck
+den suppliant vuyt gronde zynder herten leet is ende al
+eest zoe dat de voirs. afflininghe selve doirsaeck is geweest
+van zynder afflinicheyt in zyn leven zeer periculeus hebbenen
+twee ongevallen gedaen ende lesten zonder woerden
+oft gekyff te hebbene zeer moerdaetlyck daer aff hy ten
+daghe van zynder afflinicheyt noch ballinck was ende dat"
+"ter contrarien ingevolghe die $$
+kentenis vanden afflijvigen, den afflijvighen
+selffs die des suppliants huijsvrouwe
+soo deirlijck hadde gequetst, ende in
+effect haer gecomineert? eenen
+doodtslach inde vrucht oft kindt
+t'gene met die geinfligeerde wonde
+naer het doopsel deser werelt was
+commen t'overleijden, daertoe ge$$
+dat die partije geinteresseerde in all$$
+manieren was voldaen, soo ende ge$$
+allen t'selve bij een voorgaende request
+was geseght, bewesen ende bij nae$$
+stucken in deser quamp te blijcken, soo
+namp den verthoonder synen toevlucht
+tot ons, seer oodtmoedelijck biddende
+gedient te syn om de passie christi $$
+suppliant te vergeven voor soo verre
+hij inden voors. doodtslach $$
+hebben geperpetreert den selven da$$
+over? verleenende onse brieven van
+remissien in forma, waeromme soo
+eest dat wij de saecken voors. aen-
+gemerckt, ende daerop ierst e$$
+voor al gehadt hebbende d'advys
+van onse lieve ende beminde die wet-
+houderen van merxem, genegen
+weesende ter oodtmoediger bede
+ende supplicatie des voorschreveven
+suppliants, ende willende hem in
+dese prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt
+van justitie hebben inden gevalle
+alsvoiren vergeven quijt gescholden ende
+geremitteert, vergeven schelden quijte
+ende remitteren vuijt onse sonderlinge
+gratie bij desen onsen brieve t'feijt
+ende ongeval boven vercleerdt,
+midtsgaeders alle penen ende breucken
+corporele criminele ende civile inde
+welcke hij ter saecken voorschreven
+met t'gene des daer aen cleeft
+tegens ons ende justitie misdaen
+ende misbruijckt mach hebben oft
+daer inne hij gevallen mach wesen
+$$ ende voorts pro ut in
+communi forma sonder eenige
+gespecifieerde amende want
+ons alsoo gelieft ende des toircon-
+den hebben wij onsen segel hieraen
+doen hangen gegeven binnen deser
+onser stadt brussele elfsten
+meert xvict negenenvyfftich
+de haes"
+"philips byder gratien goidts coninck van castillien ethcetera
+allen die gene die dese onse opene brieven sullen sien oft hooren
+lesen salut doen te weten dat wy ontfganghen hebben
+doytmoedilycke supplicatie van peeter suys alias
+mompeliers jonckman oudt ontrent de sesse oft seven
+entwintich jaeren geboren van wettighen bedde binnen
+onse stadt van mechelen, drooghscheder van syn ampt
+dwelck eenighe jaeren binnen onse stadt van loven
+geexerceert hebbende ende commende opden vyffthienden
+january 1641 inde herberghe van caerel causmans inde
+compagnie van hendrick zegers ende hendrick frans beneffens
+wijlen bernaert custermans metten voorschreven hendrick
+frans spelende mette het caertspel genoempt romsteken
+waerop hij suppliant siende ende lettende dat de
+respective spelders maer twee caerten meer en waeren
+inde handt hebbende den voorschreven custermans de
+sesse ende den anderen de vrouwe vande selve sesse, soo is
+gebeurt dat den voor suppliant seyde teghen den
+voorschreven custermans leght u spel daerhenen want
+hy heeft die vrouwe denotterende den voorschreven
+hendrick frans daer van ghy de ses hebt, dwelck
+de voorschreven custermans hoorende seyde teghen
+den suppliant wat hebt ghij in myn spel te spreken
+ende opstaende heeft daetelyck sonder voorder
+woorden eenen vuystslach gegeven nemende daerenboven
+den kandelaer in deen handt ende die kerse in dander
+heeft daermede naer den suppliant seer furieuselyck
+geslaeghen sonder dat hy daerdoore ter aeden was
+gevallen, ende hernemende synen slach heeft hem metten
+voorschreven kandelaer het in het slaep van syn hooft soo
+grooten wonde geinfligeert dat syn bekeneel bloot
+lach, soo dat hij is geweest in peryckel van sterven
+naer uuytwysen vande attestatien soo van doctor als
+chirurghyn hem gecureert hebbende waermede des
+voorschreven custermans noch nyet gestilt synde
+ende meynen slach te hervatten. is de kerse ter aenden
+gevallen ende den suppliant om nijet van leven ter
+doot gebrocht te worden heeft hem in defensie stellende
+den voorschreven custermans eenen steek met syn
+mes in de borste oft buyck gegeven waervan hy
+tot des suppliants groot leet wesen eenighen
+tuyt daernaer is commen aflyvich te wordden ende
+alsoo vuijt tgene voorschreven is blyckt by de"
+"en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven sullen zien saluyt
+doen te weten dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van janne de neve geboren van onser liever vrouwen wavre by
+onser voerschreven stat van mechelen inhoudende hoe dat inde maent
+van iunio oft daer omtrent int jaer duisent vyfhondert ende
+zesthiene hy suppliant inden prochien van rymenam ten huyse van
+henrick verspeckenen met zekeren andern geselscape heeft sitten
+drincken ende aldaer drinkende is buyten huyse gegaen totter
+plaetsen aldaer zekere vergaderinge van volcke was mits dat
+ten selven tyde daervan brulocht gehouden werdt welcke suppliant
+by den voerschreven volcke comende heeft aldaer gevonden een vrouwe"
+"wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn.
+suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven
+augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy
+wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn
+scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de
+voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn.
+geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn
+gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten
+houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme
+gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe
+ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs.
+suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer
+wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen
+cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen
+grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop
+hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick
+ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant
+met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken
+ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant
+om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt
+aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn
+voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck
+den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick
+genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle
+ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere
+ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs.
+augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien
+geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer
+gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve
+suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie
+vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden
+voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse
+voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen
+daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende
+achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe
+hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist
+dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende
+metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden
+ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse
+zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert
+mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende
+criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van
+tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende"
+"van achteren geinvadeerd de wordene ende is alzoe de suppliant voer den voirs.
+blyven staene verwachtende dat de voirs. rombout aldaer soude willen
+heben maer hoirende de suppliant dat deselve rombout wederom quam van
+dander zyde vande straten is hij suppliant stracx wederom gekeert ende
+comende ontrent halfwege vanden selven bempt is de voirs. dogge hem $$
+gevolght hem gevende leelycke ende injurieuse woerden heetende $$
+onder dandere zyn moele hyden onder renderen$$$ gesproecken daerop
+suppliant heeft gevraeght soude ick dan myn schult moeten te buyten
+staen ende noch myn ma$$ hyden waerop de voirs. dogghe willende me ant$$
+heeft gesleght jae ghy wildy merckende met dien manende$$ ende heffe$$
+hant al oft hy den suppliant hadde willen evelen$$ oft overvallen allen dwelcke
+deselve suppliant gewaer wordende is achterwaerts gedeyst ende heeft
+mes uuytgetogen om de voirs. dogghe van hem te keeren maer dese
+dogghe daerop nyet achteren heeft den suppliant zyn mes dwelck hy $$
+hem hiel willen ondergaen zoe dat de suppliant hem daer voer beducht $$
+ende den voirs. dogghe van hem keerende heeft den voirs. geraeckt in zyn rib $$
+syde hoewel de suppliant tot des anderen daeghs nyet en wiste dat
+den voirs. gequetst hadde ende mits dien zoe heeft de voirs. dogghe geroepen
+totte persoonen vanden huysen daer naest staende om te hebben assisteren te$$
+ende dat oyck begonst zeer doncker te wordene is uuyten voirs. beempde
+gegaen naerden voirs. rombout ende metten voirs. nae onser voirs. stadt van mechelen$$$
+gecomen dewelcke de voirs. dogghe is nae gevolght tot uuyten voir
+bempde aldaer hy geclommen heeft over den thuyn oft veken daer
+gaende voirts liggen zoe de suppliant verstaen heeft inde messe van $$
+herberghen geheeten de inghele ende is aldaer gebleven inde comb $$
+onvermerckt tot ontrent negen uren inden selven avont als hy in hu $$
+werde geleydt aldaer hy gelegen heeft tot ionden nacht vanden paeschen
+dat hy overleedt ten grooten jammeren ende beclagen vanden suppliant $$"
+"van zyne lyve evelen wilde daer tegen hy nochtans noyt yet uuytstaene noch
+arch woort gehadt en hadde heeft om zyn lyf te verweerene uuytgetrocken
+zyn dagge ende daermede den voirs. wylen sommelier die op hem lach hebbende een
+weymes ende dagge, geraect ende gegeven een cleyne quetssuere in zynen buyck
+dair aff hy ontrent drye weeken daer naer by quaeden toesiene oft
+anderssins is aflivich geworden hebbende nochtans voir zyn aflivichtyt
+bekint in presentie van diversche persoenen dat hy suppliant op hem nyet
+versocht en hadde ende hoewel tselve ongeval den voors. suppleant zere
+hertelycken leet es ende dat tselve oick gebuert es in nootwer van zynen
+lyve, nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft hy hem moeten
+absenteren buyten ons lande van brabant ende stede van bruessel uuyten
+welcken hy overmits tfeyt ende manslacht boven verclaert gebannen es
+op zyn lyff aldaer hy nyet en zoude wederom doiren noch moegen
+commen gaen noch converseren maer met zynder huysvrouwe gaen dolen in
+anderen vreempden landen in grooter ongenuechten desolacien ende
+eewiger destructien ten zy dat hem hier op onze gracie verleent
+worde zoe hy zeyt, ons oitmoedelick biddende om de selve ende
+hem tvoirs. fait ende manslach te willen vergeven zonderlinge
+in faveur ende contemplacien vander blyder incompste van onse
+zeer lieve ende zeere beminde zustere die coninghinne van
+denemarcken binnen deser onser stadt van bruessel ende hem dair
+af doen expedieren onse oepene brieve van remissien in
+behoirlycker formen soe eyst, dat wy de saken voirs. overgemerct
+den voors. pieter de smet suppleant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir rigeur van justicien bysonder in faveur
+ende contemplacie vander blyder incompste van onse zeere lieve
+ende zeere beminde zustere die coninghinne van denemercken
+binnen dese onse stadt van bruessel, hebben inden gevalle als boven
+vergeven, quytgescholden ende geremitteert, vergeven, quytscelden
+ende remitteren uuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieve tvoirs. fait ende manslacht mitsgaders alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter causen van dyen met diesser aencleeft jegens ons ende justicie
+mesdaen mesbruyct ende verbuert het mach hebben ende
+uuyt onse meerder gracie hebben oyck gerappelleert ende
+te nyete gedaen rappelleren ende doen te nyete oyck"
+"duysent vyfhondert drie ende twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende van hongrie etc. tiiijen ende
+van spaegnen tviije etc. aldus stont geschreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent $er de rue"
+"die vanden bossche om tot genade te comen vanden keyser
+ende van myn genaedichste vrouwe inden name van
+zynder maiesteyt et tot abolicie vanden faulten ende
+mesusen by hem geperpetreert zichtent den xiien
+dach junij lestleden to nu toe geconsenteert hebben
+inde navolgende articlen inden iersten dat zoo
+wanner myn genadichte vrouwe die ertshertoghinne
+skeysers moye ende voere hem regente inden lande
+van herwertsover gelieven sal inder stadt te commen
+dat die wethouders die gezwoerenen die sesse mannen
+die raden ende anderen officieren ende goede mannen
+vanden voirs. stadt alsdan sullen haer f g tegens
+commen buuten der voirs. stadt aenden vuutersten
+boom ende aldaer vallende op hueren knyen blootsts
+hooffts ende ongeghordelt by eene huere gedeputeerden
+ende onge$ ongeghordelt by eenen huere gedeputeerde
+sullen zyn in alder oitmoedicheyt vergyfenisse ende
+om gratie biddende van allen $den mesusen ende
+misdaden de welcke zy teghens de k m ende
+zyne hoocheyt ende myn voirs. g v als regente
+gedaen oft geperpetreert mogen hebben zijnchten
+den voirs. dach xii dach der maent junij herwerts
+daertoe die dekens ende gezoeren ende andere
+gemeyne mannen vanden ambachten vanden
+bosch tot hondert ende vyftich persoonen toe in
+zwartte cleden blots hoofts hebbende elc inde
+handt een bernende wassen torssen wegende
+twee ponden oft daer omtrent zullen myn voirs.
+g v te gemoete gaen binnen der voirs. stadt aenden
+naesten boom vander poorte ende aldaer vallende
+op haer knyen by eene die zy daer toe ordonneren"
+"wie sy syn oft wesen mogen satisfactie ende beteringe
+ierst ende vooral gedaen der partye geinteresseerde
+in dyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat den
+voors. suppliant oock gehouden wordt tvoors. feyt tegen
+ons te beteren civilyck naer gelegentheyt van het
+misdaet ende faculteyt van syne goederen ende oock
+te refonderen ende betaelen die redelycke costen van
+justitie indyen hieromme noch eenige gedaen
+ende naegevolght syn alles ter taxatie ende
+arbiterschappe van onsen seer lieven ende getrouwen
+die cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in brabant die wy daertoe hebben gecommitteert
+ende committeren by desen ontbieden daervoer ende bevelen
+den selven onsen raede van brabant dat voor hem
+geroepen dieghene die behooren geroepen te syne
+sy procederen wel ende deugdelyck tot verificatie
+ende interinement van deser onser brieve van
+remis naer heure forme ende teneur ende ter arbi
+terschappe ende amende civile ende vanden costen
+van justitie voors. welck interinement hy suppliant
+gehouden sal syn aldaer te versuecken d’effect
+vanden selve onse brieve ende dat gedaen ende de voors.
+amende civile ende costen getaxeert gearbitreert
+ende betaelt syne in handen vanden genen van onse
+ontfangers ende officieren dyent behooren sal die
+welcke gehouden wert daeraff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte mette andere penningen van synen ontfange
+sy onsen voors. procureur generael drossart van brabant etc
+doen laeten ende gedoogen den voors. franchoos vanden hoeck
+suppliant van deser onser iegerwoordiger gratie
+quytscheldinge remissie ende pardoene ende van allen
+den innehouden van desen inder vuegen ende manieren
+ende opde restrictien voore verhaelt rustelyck
+peyselyck volcomentlyck ende eeuwigh genieten ende gebluycken
+sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommenden tyde aen lyff noch aen goet"
+"remissie voer chrispiaen de vos
+kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdigen ende
+toecommen dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van chrispiaen
+de vos arm scamel aerbeyter woenende tot wechelensande oudt omtrent
+xix jaeren inhoudende hoe dat des was in maendaege nae sint jans dach
+vuytgaende oist lestleden een jaer gebeurt is dat alzoe des daege te
+voren kermisse hadde geweest tot wechelensande voirs. ende dat den
+voirs. maendach een genoempt simon van castelt woenende tot
+oostmalle hadde met willeme verhaert halfbruedere vanden suppliant ende
+meer andere gesellen goede chiere gemaect ende des avonts tsamen
+gedroncken in een herberge alsdaer genoempt den hert soe gecregen
+de voirs. twee persoonen woorden tegen melcanderen in zulcker vuegen
+dat tusschen acht ende neghen uren inden avont die voirs. die voirs. halfbruedere
+vanden suppliant ende de voirs. symon gaende al kyvende vuyter voirs.
+herbergen zyn gecomen op ter straten om elck thuysvaerte te gaene
+ende alzoe hy suppliant hadde gheten ten huyse van zynder moedere ende
+comen soude nae de voirs. herberge daer hy als knecht diende zoe
+want hy die voirs. twee persoonen aldaer staen kyvende opter straten"
+"il fut alle de vie a trespas que non mais ledit sebastien a tellement
+este blesse comme auctheur durant le deuxiesme debat quil en est
+tombe en terre et termine de vie part port mort a cause de quoy
+est ledit suppliant constitue prisonnier et capitalement accuse par
+notre officier en anvers non obstant que a la verite nne se
+trouvera que icelluy sebastien ait este blesse par ledit suppliant
+mais au contraire est apparu quil a este blesse par ledit pere
+quy pourtant sest saulve dedans le monastere des carmes en ladite
+ville ou il a confesse ouvertement que luy et point aultre est celluy
+quy a mis a mort ledit sebastien a la descharge du supplient
+et de tous aultres ce que icelluy suppliant pere avoit pareillement
+confesse des le commenchement incontinent apres ledit combat en
+certaine maison en laquelle il sestoit saulfve et cache $$$ non considere
+combien que ledit supplient debvroit estre absez de la mort dudit feu sebastien
+touteffois pource quil a este ung de combatans pourroit percliter de
+sa vie selon les coustumes de notredite ville danvers ** audit,leonardo
+rodriques supplient *** tous les combatans seront tenuz pour coulpables
+comme celuy quy avoit donne le coup mortel si de notre grace
+especialle il ne soit pourveu de clemence et midericorde dont il
+nous a treshumblement supplie et requis pource est que
+nous ces choses consuderees et en surce ladvis de noz marcqrave
+burgemaistres eschevins et conseil de notredit ville danvers audit
+leonardo rodrigues supplient inclinans favorablement a sadite
+supplication et requeste et luy veuillans en ceste partie
+preferer grac a riguer de justice luy avons au cas susdit quicte
+remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especiale
+par ces presentes le cas et homicide dessus narre avec toute peyne
+et amande corporelle et criminelle n quoy pour cause et a
+loccasion dicelluy il y a on peult avoir offence mesprins ou estre encoures
+envers nous et justice non obstant que le cas ne soit encoures suraime
+selon noz ordunances ausquelles avons derogue et deroguons en cest endroict
+par cesdits presentes et avons ledit supplient quant audit cas remis et
+restitue remectons et restituons par ses mesmes presentes a cedit bonne
+fame et renommee en notre pays de brabant et tous aultres noz
+pays **** ensemble a ces biens non confisquez sancuns en a"
+"a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf
+$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes
+donne en notre ville de bruxelles au mois de may
+lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes
+de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy
+estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$
+avoit escript sur ledit reploy visa
+collomne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"die wy daertoe commmitteren by desen ontbieden daerom
+ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren
+geroepen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende $ter taxatien
+ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van
+justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interinement die voirs. suppliante gehouden sal zyn te versuec#
+ende haer in persoone te presenteren in onsen voirs. raide
+binnen zesse maenden naestcommende opte pene van verbeuren
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden gheenen dyen dat behoiren sal zy onse
+voirs. procureur generael in brabant onse schouteth van
+turnhout ende alle andere onse rechteren justicieren offici#
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende dyen dat
+aengaen sal moghen huere stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten
+ende gedooghen der voirs. suppliante van deser onser jegewoirdighe
+gratien ende remissien ende van allen dinhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder haer
+te doene oft te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden
+eenich hinder lestsel oft moyenisse aen lyve noch haeren goeden
+ter contrarien maer indyen zyn lyff oft ha eenige van
+haere goeden onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft belet waeren dat zy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantien
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuweighen daghen soe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen dinghen
+onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessyns gegeven"
+"silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+ende officieren wye sy syn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren
+gedaen der interesseerde partien indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige toestaet civilyck alleenlijck behoudelycke dat die voirn. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oyck civilyck naer de
+gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck
+te refunderen ende betalen die redelijcke costen van iusticien in dijen hieromme
+eenige gedaen ende naegevolght zyn allet ter taxatie ende arbitraerscape
+van onser lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onser raede
+in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daerom ende bevelen
+den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen die ghene die
+behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende duechdelyck tot verificatie
+ende interinemente van deser onsen brief naer zijnder formen ende inhouden
+ende tot taxatie ende arbitraer sc$$$ vanden amende civile ende costen van
+iusticien voirscreven welck interinement hy suppliant gehouden sal zijn aldaer
+te versuecken binnen eenen iaere naer date van desen op te verbuerte
+van te verliesen deffect der selven onser brieven ende dat gedaen ende de
+voirs. amende civile ende costen getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onser ontfanger ende officier diet behoiren sal
+de welcke gehouden wert daer af ontfanck te maken rekenningen bewys ende
+relicqua te doene tot onsen proffyte mitten anderen penningen van zyne ontfange
+zij ende allen anderen onsen rechteren iusticieren endeofficieren tegewoirdich
+ende toe comende hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen besundere soe
+hem toe behoiren sal doen laeten ende gedoegen den voirn. thomaes vueghs suppliant
+van deze onse gracie remissie quijt scheldinge ende pardoene ende van al den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende tijden aen lyff noch aen
+goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer by alsoe zyn lyff
+oft eenige van zynen goeder nyet geconfisqueert zynde daeromm gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen of ende doen stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder stakingen ende delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen wy onsen zegele hieraen doen hangen
+behoudelijck in anderen zaken onsen rechte ende eenen yegelyck tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+ianuario int iaer onser heeren duysent vyffhondert zeven ende
+dertich naer costuyme van scryvene onsser hoofs van brabant van
+onsen keyserycke dachtienste ende van spaengien ende andere
+twee ende twintichste aldus stont gescreven onder op te plyckt"
+"feist adjourner ledit suppliant audit bureau
+auquel il comparut au tour a lui prefix
+et finablement parties oyes fut illec
+appoincte que certains arbitres assavoir
+du coste dudit suppliant pierre et didier boisot
+et du coste dicellui feu feu le bailli damont
+le doyen de besancon a present archevesque
+de palerme et thomas ysacq toison dor
+appointeroient les partyes aimablement se
+faire se povoit sinon en feroient rapport
+audit bureau des difficultez quilz y trouveroient
+lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions
+parensemble pour cest affaire et en la fin
+comme sur prendre conclusion survint notre partement
+vers noz royaulmes despaigne parquoy
+icellui affaire demoura lors sans aucune
+conclusion et durant notre absence en nosdits
+royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre
+service oudit estoit de fourier ledit feu jaques
+environ le xxve jour de janvier ensuivant en
+retournant de notre ville de namur et affaires
+de sondit maistre par la ville de wavre est
+illec termine vie par trespas sans que
+iceulx arbitres en ayent declaire aucuns
+determinacion. or est que pui-s nagaires"
+"oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wezende ter beden des voirs. nicolas suppliants ende willende hem in
+dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte
+remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve
+alle tgene des de voirs. suppliant ter causen voers. ende des daeraff dependeert
+tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+mitsgaders alle offfensie ende bruecke corporele ende criminele
+daerinne hy ter causen van dyen eenichssins gevallen soude mogen
+zyn ende hebben hem daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voerde
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant onsen meyere van loven
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partien
+geinteresseerden indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+#
+gehouden zal zyn ter causen voirs. tonsen behoeve te betalene
+amende civile naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van
+zynen goeden ende oick te betalene de costen van justicien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van
+onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daeromme ende bevelen denselven onsen
+cancellier ende raedsluden dat voere hen geroepen degene die dairom
+behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter taxatie van
+ende moderatie vanden voers. amende ende costen alzoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voers. suppliant gehouden
+zal zyn te versueckene ende hem in persoen te presenteren in onsen
+voers. raede binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te
+pene van te verbueren deffect van desen ende dat gedaen ende
+dezelve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren zal zy onse
+voers. procureur generael in brabant onse meyer van loven ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdige ende toecomende dyen dat aengaen zal mogen huere
+stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem
+toebehoiren zal doen laten ende gedogen den voers. suppliant
+van desen tegwoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van"
+"ende eenighe dae toe dient civilijck alleenlijck
+behoudelijck oick dat hij gehouden werdt tvoirnoemde feijt ende
+dootslach jegen ons civilijck te beteren nae de gelegentheijt
+vanden mesdaet ende de faculteijt van zijnen goeden ende
+oick te reffonderen de redelijcke costen van justicien die
+daerom gedaen ende naergevolght zijn ter taxatien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende anderen lieden vanden raide geordineert
+in onse voirs. lande van brabant die wij daertoe committeren
+ontbieden daer om ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluijden dat voer hen geroepen die ghene die daer
+om behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende
+deuchdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieve naer huer forme ende inhouden ende ter
+taxatien vander civile boete ende costen voirscreven ende dat
+gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen
+van onsen ontfangers oft anderen onsen officier dient behoiren
+sal die welcke vanden cicile boete gehouden sal wesen
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen proffijte
+metten anderen penningen van zijnen ontfange zij onse
+drossaet van brabant meyere van loeven amman van
+bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende onse vasallen ende smaelre heeren
+richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdich
+ende toecommende dien dat aengaen sal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelijck van hen besondere zoe hem
+toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirnoemden
+willem coppens alias de walsscge suppliant van dese onser
+jegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van
+alden inhouden van desen inder voegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken sonder hem te"
+"dat tselve feyte ende ongeval noch nyet
+en is overjaert hebben den selven suppliant inden
+gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+sunderlinger gratien by desen tfeyt ende ongeval
+boven geruert midtsgaeders alle offencie ende
+bruecke corporele ende criminele daerinne hy ter
+causen voorscreven midts dat daeraen cleven
+mach tegen ons ende justicie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben ende hebben dyenaengaende
+wedergestelt ende geretitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme ende faeme in onsen #
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlyckheden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indyen hij eenige onder heeft gelyck ende
+in alder manieren soo hy was voorde toecompste vande
+voorscreven feyte imponerende hierop een eeuwi#
+geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wy sy syn satisfactie ende beternisse ierst ende
+vooral gedaen den partye geinteresseerde indyen die noch
+nyet gedaen en sy ende daertoe eenige staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat den voors. suppliant
+gehouden sal syn tvoors. feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheyt vande saecke
+ende faculteyt van syne goeden met oick te betaelen
+de redelyck costen costen van justitien hierom
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende $$
+van onsen seer lieven ende getrouwen cancellier
+ende lieden van onsen raede in brabant die wy
+daertoe gecomitteert hebben ende commiteren by"
+"philips bijder gracien goidts coninck van
+castillien, van arragon, van leon etc. allen den ghenen
+die dese brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt, doen
+te wetene dat wij ontfangen hebben die supplicatie van
+dionijs corbeel sone antheunis woonende binnen die prochie
+van campenhoudt, inhoudende hoe dat hij den xxjen januarij
+sesthienhondert vierentwintich op een sondaege savonts
+vergeselschapt wesende met hendrick van beckers ende
+willem cool is gecommen ten huijse van gilis de smeth
+brouwer woonende omtrent die plaetse tot campenhoudt
+voorseijt, alwaer sij vonden jacques t'serghijsels met sijne
+broeders willem ende steven ende jan puttemans, soo onder
+malckanderen drinckende, wesende halff bij drancke,
+t'saemen int spelen geraeckt met hutssen om sesse stuijveren
+insettende den selven de beckere twee drij stuijvers penningen
+ende den suppliant een stuck van xxvj stuijvers, ende
+den voorgenoempden jacques t'sergijsels doende halff metten
+voorseijden de beckere, is gecommen soo het scheen dat den
+suppliant soude verloren hebben die nochtans sustineerde
+ter contrarien, soo inder vuegen dat hij suppliant het gelt
+dwelck opde taefel was liggende tot hemwaerts trock
+ende den voorseijden de beckere tselve wederheijsschende
+sijn groote woorden gereesen soo dat sy malckanderen hebben
+heeten liegende gaff den voorseijden de beckere aenden
+suppliant twee vuijtslaegen soo dat hij suppliant ge-
+nootsaeckt was om hem te defenderen, sijnen opsteker te
+trecken, dwelck siende den voors jaecques t'serghijsels is"
+"nochtans dat hyt iegens ons cunlyck beteren sal naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy gehouden
+wert te betalen de redelycke costen van iusticie daeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voors. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant die wy dair toe
+committeren ontbieden hier omme ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant dat voer hen lieden
+geroepen de gene die dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter verificatie
+ende intermemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve ende
+dat gedaen ende de voirs. cunle boete ende costen van iusticie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke
+cunle boete de gene van onsen rentmeesteren dient aengaet
+gehouden werd ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua
+te doen tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaeten van brabant ende slants van mechelen meyer
+van loeven amman van bruessel scoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onsen ende onsen vasallen oft
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren ons voirs. slands
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen
+mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elc van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende pardoene inder manieren voirs.
+rustelick ende vredelick doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien maer zyn
+lyf nu wesende in hechte van vangenesse als voirs. is mitgaders
+zyn onverbuerden goeden op dat die becommert ende gearresteert
+waeren zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+deliverance want alsoe gelyest des toirconden zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen gegeven in onse stede
+van mechelen den vjen dach van octobre int jaer onssheeren"
+"totter selver och tanneken ick hebs genouch myn leefdage lanc ende
+es die selve ure aldaer afflivich gewordden ende sominge van tgeselschap
+willende alsdoen den suppliant inde kuecken houden die zeer gewont was
+zoe heeft hy effecte geseyt laet myn gaen oft ick steke inden hoop
+ende uuyte kuecken comende es zyne veerde gheloopen ende hoewel tvoirs.
+feyt ende nederslach den suppliant hertelicken leet es ende dat hy voertyden
+jonck wesende heeft aenden officier twee oft dry kueren ende $$ecken
+tersaken van geschillen met penninghe quaetwillighe gehadtende ten besten
+nyet bewaert tgene van zynen ouders hem achtergelaten es ende met zyn
+huysvrouwe te houwelyck gehadt heeft tsamen bedragende omtrent drye hondert
+gulden waermede nochtans oyck zyn kynderkens tot vyfven toe gehadt ende
+noch drye hebbende tot noch toe op heeft gebrocht ende dat hy suppliantnochtans
+anderssins staet tot goeden name ende fame vreest nyettemin dat onsen
+geheele bederffenisse van zyn voirs. huysvrouwe ende kinderen ende gconsidereert
+dat hy suppliant een simpel man es die nyet en can lesen noch scryve ende
+hem daeromme betrouwt heeft op zyn solicitateur ende toeseggen van onsen voirs.
+procureurgenerael waermede hy hem deerlycken nu bedroghen vindt ende gheen
+remedie zyns levens ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop verleent
+wordde om dewelcke hy ons zeer oitmoedelyck is biddende soe
+eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des suppliants
+zunderlyck ter instantie van zekere personnaige ons daeromme oitmoedelyckgebeden hebbende
+ende uuyt andere consideratien ons daertoe moverende hebben den suppliant inden
+gevalle als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert vergheven
+quytschelden ende remitteren uuyt zunderlinge gracie mits desen onsen brieff tfeyt
+ende manslach boven geruert mitgaders alle pene boete ende bruecke corporele
+ende crimminele daerinne hy ter causen van dyen met $$$ aencleeft iegens
+ons ende iustitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende
+hebben hem als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende in allen anderen"
+"paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy faire ou
+donner ne souffrir estre senechal de brabant maire de
+louvain amman de bruxelles escoutettes danvers et de
+boisleduc et tous autres nos justiciers officiers et subgectz
+de notredit pays de brabant leurs lieutenants et chacun deulx endroit
+soy et sicomme a luy appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit leonard pierson suppliant de nosdits presente grace remission
+quictance et pardon et de tout le contenu en cedits presentes
+playnement paysiblement et perpetuellement jouyr et user
+sans luy faire ou donner ne souffrir estre fait mis ou
+donner ores ne pour le temps avenir en corps ne en
+biens quelque destourbier ou empeschement au contraire
+aincois se son corps ou aucuns de sesdits biens non
+consisgnez estoient ou sont pour les cas dessusdit arrestez
+ou empeschez les mectez ou faictes mectre incontinent
+et sans delay aplaine et entiere delivrance car ainsi nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy donne en
+notre ville de bruxelles ou mois de janvier lan mil
+cincq cens et dixhuit selon le stile de notre court de
+brabant et de notre regne le tiers et ainsi estoit
+escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe
+boudewyns et encoires visa
+collationne a
+l’original par moy
+n. starte"
+"wel by drancke zynde heeft dairmede geraect eenen vande
+voers. xiiiien geheeten willem heckens aen zynen keele van
+welcker quetsueren hy corts daer nae gestorven is dwelck
+den suppliant vuyt gront zyns herten leet is ende hoewel
+tvoers. feyt onnoselyck by comme is dat oick hy suppliant
+den afliuighen gesoent heeft aen zynen vrienden ende
+magen des nochtans niet tegenstaende beduchtende
+rigeur van justicien hem heeft ysindert geabsenteert
+vuyt desen onsen lande van brabant ende en soude aldair
+niet dorren wederkeeren ten waere dat hem yerststwerf
+hier op onse gratie ende genade verleendt worde alzoo hy
+suppliant seeght ons dairom oitmoedelyc biddende waer om
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbende mitten voers. suppliant ende willende in desen
+gratie ende genade prefereren voere rigeure van justicien
+hebben inden geualle als bouen vergeuen geremitteert
+ende quytgeschouden vergeuen remitteren ende schelden quite
+vuyt sonderlinger gratien mits desen onsen brieue tfeyt
+dootslach ende mesual bouen geruert eensamelyc met alle
+pene amendende boete ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy ouermits tgene des voers. is
+ende daer aen cleuen mach tegen ons ende der justicien
+ennichsins mach hebben misdaen ende hebben hem dijen
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
+by desen onsen brieue tot synen goeden name ende fame
+alomme binnen onsen voers. lande van brabant ende anderen
+onsen landen ende heylicheyden ende tot zynen goeden nyet
+geconfisqueert zynde gelyc ende in alder manieren als hy
+was voer de toecompst vanden voers. dootslaghe
+imponerende hier op een euwich gew gezwijgh onsen
+procureur general onsen meyer van thienen meyer van velpe"
+"vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse zunderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach $$$$
+gevoert mitsgaders alle peine ende boete corporelle ende
+criminelle daer binne hy ter cause van dien met datter
+ancleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daerof wedergestelt
+ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tzynder goeden
+fame ende name in onsen voirseyden land ende hertochdom van brabant
+ende $$$ $$$ in onse stad van bruessel ende
+ammanmie der selven ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft gelyck
+ende in alder manieren als hy was voor de toecompste vanden
+feyte ende dootslach voirscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onseren
+rechteren ende officieren onsses voirseyden lants van brabant wie zy zynen
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvooren gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch en is civilyck alleenlyck
+behoudelick nochtans dat de voirseyde suppliant tvoirseyde feyt ende
+dootslach tegens ons beteren sal civilyck naer de gelegentheyt
+$$$$ $$$$ by den ontfanger vanden $$$
+vanden misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy
+oic gehouden wordt te betalen de redelicke costen van justicien
+ter zaken voirscrevene gedaen ende nagevolcht indien datter
+eenige geschiet zyn ter ar$$$$ ende taxatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luiden van
+onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daerom ende bevelen den voirseyde onsen cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant dat voor henluyden geroupen
+diegene die behooren geroupen te zyne zy procederen wel
+ende dueghdelick ter verifficatie ende interinimente van desen
+onsen tegenwoirdighen brieve naer huer vorme ende inhouden
+ende welck interinimente de voirseyde suppliant gehouden wordt
+te versoucken in onsen voirseyden rade binnen eenen jaere naer
+date van desen op peyne te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de voirseyde civile boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort van
+welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters dient
+aengaet gehouden zal zyn ontfanck te maken rekeninghe
+bewys ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten"
+"zonder nochtans gequetst te zyne zoe dat zynen hoet van
+zyn hooft viel ende werdden daer mede by den ommestaenders
+van malcanderen gescheyden ende die voirs. wageman
+wech getrocken ende wechgeleydt tot voir die herberge
+genoempt tshertogenvossche alwaer hy met gewelde
+ontworstelt is ende is wederomme metten voirs.
+opsteker naer den suppliant geloopen dewelcke suppliant
+is blyven stille staende houdende zyn rappiere bloot
+metten punte voir ende den appel tegens zyn borst
+om alzoe den voirs. wageman van hem te keeren
+daer ontsieden vanden selven rappiere maer dit nyet
+tegenstaende is zeere greetich ende heetelick geloopen
+naer den suppliant zoe dat hy gecreegen heeft eenen steek in
+zyn borst nochtans de suppliant nyet sekere$$ weetende oft
+wylen de voirs. lambert is in des suppliant mes geloopen
+is oft nyet ende gevoelende tscerp van den rappieren
+is achterweerts gedeyst ende willende noch eens zynen loop
+nemen naeden voirs. suppliant is hy neder ter eerden gevallen
+ende terstont aflivich gewordden ende werdt die
+suppliant die oick zeer by drancke was duer tfeesteren ende
+goede chiere die hem de voirs. hendrick gedaen hadde
+ter cause vanden voirs. tydinge van sommige geleydt
+totten predickeren van welcken feyt ende dootsclach den
+suppliant zeer leet is wesende anderssins van goede name
+fame ende eerlycke conversatie belast met twee cleyn
+kinderen ende hem onderwindende der practycke ende
+zyn wyff metter coopmanscap van lynwaet om
+den armen cost te winnen nemaer vreesende die
+strangheyt ende rigeur van justicie zoude gescapen
+zyn hem uuytlandich te moeten maken tot geheelen
+bederffenisse van hem zyn wyff ende kinderen ten zy
+dat onse gracie ende genade hem hier op verleent
+wordde alzoe hy seeght ons daerom zeer oitmoedelick
+biddende soe eest dat wy de saeken voirs.
+overgemerct ende hier op gehadt dadvys van
+onsen amptman van bruessel den voirn. kaerle
+vernyer suppliant genegen wesende tzynder
+voirs. bede ende supplicatie ende hem willende
+in dit stuck gracie ende genade prefereren voir
+rigeur van justicie hebben hem vergeven quyt=
+geschonden ende geremitteert vergheven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gracien"
+"strangheyt ende rigeur van recht besundere ter
+eenen ende contemplatie vander bitter passie ende
+lyden ons heeren jesu christi dwelck hij op sulcken
+dach voerde saelicheijt vanden menschelycke geslaeht
+geleden heeft, hebben den selven supplianten in den gevalle
+als boven geremitteert, quytgeschonden ende,
+vergeven, remitteren, schelden quijte ende vergeven
+uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert, midtsgaeders alle
+offfensie ende breucke corporele ende criminele
+daer inne sij hun overmidts ende uuijt saecken van
+tgene voors. is tegen ons ende justitie eenich
+sints mogen hebben ontgaen ende misdraegen, ende
+hebben hun dien aengaende weder gestelt, ende
+gerestitueert, stellen weder ende restitueren
+tot hunnen goeden naeme fame ende geruchte in
+onsen voors landen heerlyckheden, ende tot hunnen
+onverbeurden goeden indien sy eenige onder ons
+hebben gelyck ende in alder manieren soe sy waeren
+voor de toecompste vande voors. feijte imponerende
+hier op een eeuwich geswijch onsen procureur
+generael van brabant onsen drossardt
+slandts van mechelen ende alle andere onsen
+justicieren ende officieren wye sij sijn. satis
+factie ende beternisse ierst ende voor al gedaen
+der partije geinteresseerde indien die noch
+niet gedaen en sijn ende eenige daertoe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voors. supplianten
+gehouden sullen sijn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck
+naer gelegentheyt vande saecken ende faculteyt van
+haere goeden met oock te betaelen dize redelycke
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te
+doen doene allet ter taxatien ende moderatien van
+onsen seer lieven ende getrouwen cancellier ende andere
+lieden van onsen raede geordonneert in brabant die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedtslieden dat voor hun geroepen
+de gene die daerom behoiren geroepen te sijn , sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verificatie ende interinement
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vande
+voors. amende ende costen van justiecien alsoe sij
+sullen bevinden te behoiren, dwelck interinement die
+voors. supplianten gehouden sullen sijn te versuecken ende
+heur in persoene te preienteren in onsen voors. raede
+binnen sess maenden toecomende opte pene van te
+verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen en de
+selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt synde in handen vanden geenen die dat
+behoiren sal sy onsen voors. procureur generael in
+brabant ende alle andere onse rechtere justicieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende
+toecomende dyen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenenygelycken van hun besundere
+soo hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen de
+voors. supplianten van deser onsen iegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van allen d'inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voore verhaelt, rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende euwelyck genieten ende gebruijcken sonder
+hem te doen oft te laeten geschieden nu oft in toecomenden
+tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lijve noch
+aen goeden ter contrarien, maer indijen heur lyff oft
+eenige van huere goeden daerom gearresteert becommert
+oft beleth waeren, dar sy die setten ende stellen terstont
+en sonder vertreck ter geheelder ende volcomender de
+livrantien want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daege soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen iegelycken anderen dessijns in allen gegeven in
+onser stadt bruessel inde maent van meij 1630, op de plycke stont
+bijden coninck ende onderteeckent cools"
+"om ende bevelen onsen drossate van brabant meyer van loevene
+amman van brue ons. voirs. stat van bruessel schoutteeten
+van antwerpen ende vanden bossche, ende voirts allen anderen
+onsen ambachteren richteren ende officieren insgelycs den ambachteren
+richteren ende officieren vanden smaelen heeren in onsen voirs.
+lande van brabant geseten ende hueren stedehouderen dat zy ende
+een iegelyck van hen zoe hem toebehoirt den voirs. thoendere
+van deser onser gratien ende quytscheldinghen doen ende laeten
+inder manieren voirschreven peysselyc ende vredelyc gebruycken sonder
+hem dair inne te doene oft te laeten geschiene aen live oft
+aen goede enigen hinder stoot oft letsel ter contrarien want ons
+alsoe gelieft ende des torconden hebben wy onsen seghel
+hier aen doen hangen, gegeven in onser stat van mechelen opten
+goeden vrydach xvi in apryle int jair ons heeren duysent
+vierhondert drie ende tachtentich voere paesschen. aldus
+geteekent opte vouwe vanden brieve by mynen heere den
+hertoghe, ja. hujoel"
+"van de@s ons tegewoirdiger @ren remissien ende pardoen
+ende van alle den inhouden van des inder vuegen
+ende manieren voir verhaelt rustelic vredelic volcomelijk
+ende eewelic genyeten ende gebruycken sonder
+hen te doene noch te laten gescheeden @@ noch in
+toecomende tyden enigen hinder letssel oft moeyenisse
+aen live noch aen goede ter q@@tren maer indien
+hunnn liven oft enige van hunne goeden daer om
+gearresteert oft becoviert waen dat zy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder
+ende colcomender delivrn@@ terstont ende zonder vertreck
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich zy ende blive tot
+ewigen dagen hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen bezonderlyc ons in anderen
+saken onsen rechte ende eenen tegelycken
+dessyns in allen @egeven in onser stat van
+bruessel inde maent van oeghst int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert dryentwintich ende van
+ons rycken te wetene vanden roomschen @@ vyfste
+ende van spaengnen ende attenden anden tachste
+aldus stont gescreven boven opte plycke @ydem
+keyser ende geteekent proeffe ende noch viser"
+"suppliants ende willende hier in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordien voor strangheyt ende rigeur van rechte heb$
+des selven suppliant inden gevalle als boven quijtgescholden
+vergeven schelden quijte ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onse brieve t’feyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle offensie ende breucke corporelle ende criminele
+daerinne hij ter causen voors. mits dat daeraen cleven mach
+tegens ons ende justitie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende
+fame ende geruchte in onsen voors. landen van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlijcheden ende tot sijne onver
+beurde goeden indyen hij eenige onder ons heeft ge$
+ende in alder manieren soo hij was voorde toecompste
+vanden voors. feyte imponerende hierop een eeuwich geswijg
+onsen procureur generael in brabantt den officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voor al gedaen der
+partije geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen $
+sij ende eenige daertoe staet civilijck alleenelijck
+behoudelijck dat de voors. suppliant gehouden sal sijn t’$
+feyt tegens ons te beteren civilijck naer gelegentheyt $
+saecken ende faculteyt van sijne goeden met oock te
+betaelen de redelijcke costen van justicien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taatien ende mode
+ratien van onse seer lieve ende getrouwen die cancellier
+luyden van onsen raede in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daeromme ende bevelen rch? gegeven rch? de
+19e may 1650"
+"laeten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten gesch$$
+in live noch in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter$$.
+maer indien syn lyf oft zyn onverbuerde goeden daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft doen
+stellen tot vulcommen delin$ an$ ende slakinge want om$ alsoe gelie$$
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwygen daghe
+zoe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelijk in andere
+saken onsen recht en eenyegelyck tzyne in allen gegheven in onse $$
+stede van bruessel inde maent februario int iaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende zessendertich van ons keyserycke$$.
+en van onsen rycken van castillien en andere $$ alda...
+stont onder gescreven op de plycke vanden keyser in synen raede
+ende geteekent de zoete visa rpta
+ghecollacionneert tegen
+doriginale brieven by my
+handtekening; de cock?"
+"vredelyc volcommelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laeten geschiene nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen
+lyfve noch aen goede in eeniger manieren ter contrarien
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne onverbuerde
+goeden zyn oft waeren hiernaemaels hieromme gevangen
+gearresteert oft becommert dat zy die stellen ende setten
+oft doen setten stellen setten ter stont ende sonder vertreck tot
+volcommen delivrancie slakinge ende delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestaedich
+blyve teeuwigen daege zoe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudens in anderen saecken ons recht
+ende eenen iegelycken tzyne in allen gegeven in onser
+stadt van ghendt inde maendt van merte int jaer onssheren
+duysent vyfhondert negenendertich van onsen keyserrycke
+txxe ende van spaengien beyde den cer$$ ende anderen
+txxiiije aldus gescreven opte plycke byden keyser
+ende geteekent verreyken visa $$
+gecollationeert ende bevonden accorderend
+metter minuten"
+"hij naerden selven in sijn overvallen heeft gesteken metten
+selven poignaert, sonder nochtans te connen seggen oft
+hij hem geraerckt hadde oft nijet, ende d hebbende daerover
+dijen persoon verlaten heeft hem vertrocken naer huijs sonder
+achterdencken van swaericheijt meijnende gerustelijck
+sijnen aventmael te houden met sijne familie naer gewoonte$
+dan is geschiet dat cotrts daernaer hem sijn gevolght twee
+persoonen woonende inde gebuerte vande voors. halle
+hem waerschouwende dat den persoone voorgeroert waere
+overleden ende dat die same waere uuyt eenige circunstantien
+dat hij suppliant denselven soude hebben geevelt ende hoe
+wel het selve was geheel onseker noch oock eenichsints
+bij onsen officier off ijemanden anders soude gethoont connen
+worden dat hij suppliant sulcx souden hebben gedaen oft in
+wat manieren gelijcken men oock verstaet dat die getuygen
+van wegen denselven officier provisioneelijck verhoirt
+ende eensdeels bijde vrienden des suppliants oock geexamineert
+nijet en verclaeren sulcx wel te weten oft gesien te
+hebben, dan deponeren alleenlijck uuyt circumstantien
+sulpicien, ende conjecturen die in criminalibus egeensints
+genoechsaem en sijn soo ist nochtans dat onsen meijer
+van loven van officie wegen tegens den voors. suppliant
+absent sijnde heeft begonst te procederen met sulcher
+viericheyt ende rigeur al oft het voors. feijt waere
+geweest heel claer liquid ende toegecommen sonder
+eenige redenen ende nijet al oft hij vervolghde eenen
+borger van loven die tot daertoe altijt w was geweest
+sonder reproche, hem gedragen hebbende peijselijck
+gelijck een vroom borger betaempt maer al off hij
+vervolghde eenen vremdelinck, die bevonden waere
+met opsedt ende voorbedachten wille ijemanden geevelt
+te hebben des neen sonder oock de minste consideratie
+te nemen daerop dat genomen dat claerlijcken van het
+misdaet des voors. suppliants dat in allen gevalle"
+"weduwe was gequetst oft eenich mercklyck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en
+hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor=
+seijde slaegen vercregen decreet van appre=
+hentie soo wel ten laste des remts als vanden
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot
+nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen
+die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude syn van haere doodt
+ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseyde weduwe"
+"ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrance want ons alzoe gebieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen iegelycken anderen dessyndt gegeven in onsen stadt van
+bruessele inde maendt van december int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende tweentzestich naer coustuyme van scryven onse hof$
+van brabant van onsen rycken van spaenien ende secillien etc tvije lande
+van naples etc tixe opde plicque stont gescreven byden
+coninck ende onderteeckent n de zoete visa rpta
+gecollacioneert en bevonden met zynen
+originale taccorderen by my
+facuwez"
+"landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indyen hy der eenige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procure$
+general van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringen
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indyen die
+noch nyet gedaen en is civilyck ende eenige daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoirn. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende oyc te reffonderen ende betalen die redelycke
+costen van justicie hierom gedaen ter tanxatie ende arbiterscepe
+van onen lieven ende getruwen die cancellier ende luyden van
+onsen raede geordoneert in brabant die wy daer toe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hen geroepen die
+gene dier over behoiren geroipen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyk ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen voirs. brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
+interinemenente de voirn. suppliant oyck gehouden sal zyn in onsen voirs.
+raede te versuecken binnen eenen jaere naer date van desen opte
+peyne van te verbeuren deffect der selver ende dat gedaen ende
+de voirn. amende civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden genen van onsen ontfangers
+oft anderen onsen officieren dient behoiren sal die daeraf
+gehouden sal zyn ontfanck te maken rekeningen bewys ende relicqua
+te doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaert van brabant meyer van loeven amman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onser
+vassalen rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. lants ende
+hertoochdom van brabant wyen dat aengaen oft roeren sal mogen
+huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een
+yegelyck van hen bezondere soe hem toebehoiren sal doen
+laeten ende gedoogen den voirn. claes aerntss suppliant van desen
+onse gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van
+desen tot ende inder manieren als voeren rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken soude$
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint
+sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y
+estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil
+savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et
+debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis
+se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant
+vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits nopces
+avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer
+et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere
+avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere
+sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne
+a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy
+gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit
+sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon
+tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause
+ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste
+meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres
+sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere
+parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz
+que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz
+tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy
+meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy
+suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et
+diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de
+tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le
+portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit
+suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre
+la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi
+quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se
+passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques
+au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant"
+"een huys geset opte gemeyne vroente van molle sonder consent
+vanden heere ende vander vryheyt tegen huere preuilegien welcke
+hendrick den voirs. janne boeys dat heeft belet ende verboden gehadt
+zoe dat hy met hem heeft moeten composeren ende heeft thuys geloeft
+aff te brekene binnen jaers dwelck hy niet en heeft gedaen ende
+als hy suppliant daer nae totter officien is gecommen ende byden scoutet
+scepenen ende andere is geaduerteert geweest dat die gemeynte zeer
+claeghden ouer den voirs. janne boeys om dat hy een huys hadde geset
+opte gemeyne vroente dwelck nyemande inder voighdie van molle
+alsulcx te doene georloft is ende datmen hierop egheen recht en dede
+mits den welcken heeft die suppliant den voirs. jan hier aff geaduerteert
+ende hem van officien wegen beuolen tvoirs. huys aff te brekene
+binnen vyff oft zesse daighen daerop hy aenden suppliant heeft versocht
+hem daer toe noch een jaer dach te willen geuen hem daer voeren
+presenterende eenen penninck te geuene daerop de suppliant antwoirde dat en
+salmen nemermeer achter my seggen dat ic den keyser ende der
+gemeynten om gelts wille oft anderssins zoude laeten vercorten
+waerop jan boeys den suppliant quade ende scampige woorden heeft gegeuen
+ende desen niet tegenstaende en heeft de voirs. jan tselue huys nyet
+affgebroken den suppliant merkende dat hy die voirs. jan niet en heeft cunnen
+daertoe geinduceren met goede woorden om tselue huys aff te breken
+ende den suppliant alle daegen meer clachten hoorde heeft den suppliant van
+officien wegen nootelyck geweest den voirs. janne met rechte aen
+te spreckenen voor scoutet ende scepenen vander voighdie om hem te
+bedwingene tvoirs. huys aff te brekenen daeraff hy zyn aenspraeke
+dede den xxviien dach february lestleden ende worde ter zeluer
+tyt zoe verre geprocedeert dat pertien waeren gewesen tot hueren
+thoene ende dwelck gebuerde inde groote camere inden swane
+ende bleef die suppliant metten scoutet ende scepenen naeden genechte daer
+eten ende naerden eten heeft hy suppliant ouersiennelyck niet wetende
+vanden voirs. janne oft zynder huysvrouwe gegaen inde coeken$
+vander seluer herberge daer die voirs. jan ende zyn huysvrouwe
+saten en droncken welcke huysvrouwe den suppliant terstont heeft
+gebracht een half canne of twee biers waeraff hy verdrach
+begeerde ende nyet cunnende verdrach vander seluer vrouwen hebben
+heeft hy gebeden den vorstere van desschel dat hy hem eens oft
+twee malen helpen woude dwelck hy dede ende hebbende alzoe
+by hulpen vanden vorstere bescheet gedaen woude hy in huer
+gelach geuen een vane biers weert zynde ende eenen stuiuer om dat
+hy met eeren ende peyse van hemluyden scheyden soude want zy
+al op hem scimpten ende roerte sochten ende de man begonste te
+vermaenen van hueren processe waerop die suppliant suetelyck
+antwoirde ende seyde jan en laet ons nv daeraff met vermaenen
+laet ons eens drincken ghy wet wel dat scepenen my daer inne
+nyet meer voirdeels doen en zullen dan v maer zy sullen recht
+doen ende die suppliant van daer vuytgeroepen wordende om eenige"
+"tot verificae ende interinement van dese
+onse brieven van remissien naer heure
+forme ende innehouden ende ter taxacie
+ende abiterschappe vande voorseyde amende
+civile ende vande costen van justicien vorseyd
+welck interinement hij suppliant gehouden
+sal sijn aldaer te versuecken ende hem in
+persoon te presenteren binnen eenen halven
+jaere naer date van desen op te pene van te
+verbeurne d’effect vanden selven onsen
+brieve ende dat gedaen ende de vorseyde
+amende civile costen getaxeert gearbi=
+=treert ende betaelt synde in handen
+vanden genen van onse ontfangers ende
+officiers dyent behooren sal die welcke
+gehouden wordt daer aff ontfanck te
+maeckene, rekeninge bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen proffijte metten anderen
+penningen van synen ontfange sy onsen
+voorseyden procureur generael meyer van ittre
+ende allen anderen onsen rechteren justi=
+=cieren ende officieren tegenwoordige
+ende toecommende heuren stedehouderen
+ende eenen jegelycken van hen besundere
+doen laeten ende gedoogen den vorseyden jan
+hans saije suppliant van dese onse tegen=
+=woordige $$$$ gratie
+quijtschellinge, remissie ende pardoene
+ende van allen den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren vooren verhaelt
+rustelijck peyselijck vredelijck ende
+volcoementlijck ende eeuwichlyck
+genieten ende gebruijcken sonder hen te
+doene oft te laeten geschieden nu
+noch in toecommende teyde aen lijff
+noch aen goet eenich hinder, stoot
+letsel oft moyenisse ter contrairien
+maer indijen syn lyff oft eenige van
+sijne onverbeurde goederen daer omme
+gevangen, gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat sy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender delivrancie
+ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
+ende ten eijnde dat dit goet vast ende
+gestandich sy blijve ende gehouden
+worde t’eeuwigen daege soo hebben
+wij onsen zes zegel hier aen doen hangen
+besonderlijck in andere saecken onsen rechte
+ende eenen igelijcken des sijns in allen.
+gegeven in onse stadt van brussele
+inde maendt van junij vanden
+jaere ons heeren xvi vijffenviertich"
+"gevangen becommert oft gearresteert waeren dat sy die terstont
+stellen off doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakingen
+want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieran doen hangen behoudelick in
+anderen zaken ons recht ende een yegelyck tsyne in allen
+gegeven in onse stede van bruessel opden goeden
+vrydach inde maent van april int jaer onsen heeren
+duysent wyfhondert ende zevenendertich van onsen
+keyserrycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent
+l dezoete noch gescreven opte zelve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"midtsdesen den ban die ter causen van dien tegens hem gepron uncieet mach
+wesen ende hebben hem als dair af wederstelt ende gerestitueert,
+wederstellen ende restitueren tot zynen goeden name ende fame in
+onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant bysonde® in onse voirs.
+stadt van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tot zynen goeden ongeconfisqueerden goeden in dien hy eenige
+heeft gelyck ende alzoe hy was voir de toecompste vanden faite
+voirs. imponerende hier op een eewich zwigen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onse justicien ende officien satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen byden voirs. suppliant der partien geinterescheert in dien
+die nyet gedaen en is ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelick dat de voirn. suppliant gehouden zal wesen tvoirs. feyt
+ende manslacht tegens ons te beteren civilick naer de gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zyne goeden mitds oic betalende die
+redelycke costen van justicien indien datter eenige gedaen oft
+naergeuolcht zyn ter tauxacie ende arbitraige van onsen lieuen ende
+getruwen de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die wy
+dair toe committeren ontbieden dairomme ende beuelen den seluen van
+onsen rade in brabant dat voir hemlieden geroepen diegene die daertoe
+behoeren geroepen te worden zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie
+ende interinemente van dese onse brieue nair haer vorme ende inhoude ende dies
+gedaen ende de voirs. ciuile boete getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onse ontfangers ende anderen officien diet behoeven sal die dair af gehouden
+wordt rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zyne ontfange zy onse overamman van bruessel ende alle andere onse rechts
+justicieren ende officieren wien dat aengaen sal moegen huere stedehouderen jegewoirdich
+ende toecomende ende een yegelyc van hen zoe hem toehehoiren sal moegen doen
+laten ende gedoigen den voirn. pieter de smet suppliant van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende rappel van banne gelyc ende inder manieren als bouen
+rustelyc vredelyck ende eewelic genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten gheschieden in lyue noch in goede eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne ongeconfisqueerden goeden waeren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen tot volcommen deliuerantie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyue tot eewigen
+dagen soo hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick in anderen
+zaken onser rechte ende eenenyegelycken den zyne in al gegeuen in onse stadt
+van bruessel inde maent van julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert dry
+ende twintich ende van onse rycken te wetene vanden roomschen ende hongrien tvierde
+ende van spaignien ende anderen tachste aldus stont gescreuen bouen opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent dublioul ende noch visa"
+"sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
+$$ noch sy toecomenen tyden enigen hinder stoot oft
+letsel ter contreren aen zynen lyve leden oft goeden
+nyet geconfisqueert zynde in eniger manieren maer
+soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
+goeden der causen van desen eenichsind aengetast
+gearresteert beco?nneert oft gemolesteert waeren sy
+ende elck van hen als selve terstont ende zonder vertreck
+ontslaen metten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
+stellen tot geheelde ende volcomender delivratie$ want
+ons alsoe gelueft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
+soe hebben wy onden zegel hier aen doen hangen
+gehouden ons in alle saken ons recht ende
+eenen iegelycken der syns gegeven in onser stat
+van bruessel inde maent van iunno int jair onser
+heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
+ende van ons rycke te wetenen vande roomsche
+ende hongerien het achste ende van spaignen
+ende andere het elfste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zyne rade
+ende geteekent rysele ende noch visa"
+"byder keyser in zynen raede ende geteekent $$ doch noch
+stont gescreven op te zelve plycke visa registrata
+ghecollacinneert tegens die
+originale brieven by my"
+"en de faculteyt van zijnen goeden ende oyck te refonderen ende
+betaelen de redelycke costen van iusticien indyen datter eenige gedaen
+oft naergevolght zijn ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven
+ende getruwen riddere ende cancellier heeren jheronimo vander noot ende
+den luyden van onsen raede in brabant die wij daer to$ committeren
+ontbieden dairom ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hemluyden geroepen die ghene die daer over behoiren
+geroepen te zijne zij procedere wel ende duechdelijck ter verifficacie
+ende interinemente van desen naer huer voirme ende inhouden ende
+dat gedaen ende die voirs. civile boete getaxeert gearbitreert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet
+behoeren sal die welcke gehouden werdt rekeningen bewijs ende reliqua
+te doene tot onsen behoeff metten anderen penningen van zijnen ontfange zij ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen dit aengaen sal mogen
+huerlieden sted$houderen jegewoirdich ende toecomende ende elck van hen besundere
+zoet behoeren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant van dese
+onse gracie remissie quijtsceldinge ende pardoene zoe ende inder manieren
+als voeren rustelijck ende vredelijck genyeten gebruijcken ende useren
+sonder hem te doene oft te laeten geschien in lyve noch in goede
+eenigen hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zijn lijff daer oft eenige van zijnen onverbuerden goeden daeromme
+gevangen gearresteert oft becommert waeren die stellen ende doen
+stellen terstont ende sonder vertreck tot volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelijck in anderen saeken ons recht ende eenen
+iegelijck tzijne in allen gegeven in onsen stadt van bruessele inde
+maent van januario int jaer onsheeren duysent vijffhondert
+een ende dertich van onsen keijserijcke tweeste ende van onsen
+rijcken van spaengnen beyde den cecillien ende anderen txvie jaer?
+aldus stont opde plycke gescreven byden keysere in zijnen raede
+ende geteekent l. du blioul ende visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginaele brieven by mij
+de cock"
+"ende hoe wel die voirs. suppliant is staende tot goeden name ende
+fame, noyt enich feyt geconmitteert hebbende weerdich om gepuneert
+te worden ende dat hij mette partije geinteresseerde gesoyent
+ende overcommen nochtans wesende rigeur van justicien die hem bij
+eenige officiers aengedaen mochte worden en derve int openbaer nyet
+commen noch converseren, maer hem sedert den voirs. ongeval moeten
+absenteren gelijck hij alnoch tegenwoordigh doet buyten onsen landen
+ende buyten deselve ende besondere van desen onsen lande van brabant
+eewelyck ballinck ende van zijn vrienden ende maghen gesepareert
+sal moeten blijven tot zijnder grooter desolatien achterdeele $$$
+ende verdriete ten waere dat hem tvoirs. feyt wordde vergeven ende
+daarop geexpedieert onse oepene brieven van remissien daertoe dienende
+ons om deselve oitmoedelyck biddende. waerom soe eest dat
+wy die saecken voers. overgemerct geneycht weesende te beden des voirs.
+peeter henrick wolfs ende willende denselven in dit stuck $$$
+gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+hem suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden vergeven ende
+geremiteert schelden quyte vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger
+gratien bij desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
+alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle dairinne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegen
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins march hebben ontgaen
+ende misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restititueren tot zijn
+goede name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van
+brabant ende willen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zijnen onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwigh
+geswych onsen procureur generael in brabant ende alle anderen
+onsen justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partije
+geinteresserde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden zal sijn tvoirs. feyt tegen ons te beeteren
+civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt van
+zijnen goeden met oyck te betalen die redelycke costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert"
+"alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des
+voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van
+iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt
+zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych
+gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden"
+"remission de lomicide perpetue
+par jaques pierson
+charles etc savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+lhumble supplication de jacques pierson contenant comment environ le
+mois daoust derrain passe ledit suppliant estant en la taverne
+* de lymal se trouva en lescot de feu pasquo du cocletz lequel
+pasco beut une fois audit suppliant en disant ces parrolles ou
+samblables en substance jacques il vauldroit mieulx faire la paix
+entre vous et hamy de lhostel avecq ses consors surquoy ledit
+suppliant luy demandant sil en avoit la charge respondit ledit pasco
+par la mort dieu je suis bien homme pour le prendre sur moy ma
+charge et pour en faire la paix avecques plusieurs autres haultes
+parolles soy couroussant sur ledit suppliant comme sil le eust voulu
+battre et ayant les assistens tirerent ledit suppliant ariere dudit
+pasco et lemmenerent en une autre chambre empres le mayeur
+de lymal son pere. ledit pasco aiant bien beu sortit incontinent
+de son escot et est venu a lescot dudit mayeur en luy disant votre
+filz ma voulu batre et oultragier mais quant ad ce viendra je feray
+le mieulx que pourray lequel mayeur dist audit pasco contentez
+vous je vous emprie je prens la paix sur moy et je boy
+a vous en vous priant pour mon filz en faisant paix entre vous
+deux surquoy ledit pasco dist votre filz est plus tenu envers moy
+que ne suy vers luy et prenant ung pot beut a ung autre en
+priant pour ledit suppliant ce fait ledit pasco qui ne se vouloit
+contenter dist tant dinjures audit suppliant quil print ung pot
+et le rua apres ledit pasco qui tousjours presevera en sa mavaistie
+et ne vouloit partir de ladite chambre et escot dudit mayeur
+quoy voyant ledit suppliant frappa dune daggue apres luy sans
+le touchier siquil le fist retirer dont il estoit venu incontinent
+apres ledit pasco trouvant ledit mayeur seul hors du logis
+sur la rue print de parolles audit mayeur ce que le suppliant
+oyant dire sortit incontinent du logis pour venir secourir
+son pere commenchant a frapper sur ledit pasco sans le
+bleschier tant que les gens vindrent entre deux et prioit tousjours
+ledit mayeur audit pasco de soy vouloir contenter. ledit
+pasco persistant de plus en plus en sadite mauvaistie vint frapper
+sur ledit mayeur et le blescha en la teste voyant ledit suppliant
+son pere ainsy blesche sadvancha et couppa audit pasco le poing
+tellement que ledit pasco tomba par terre ledit mayeur considerant
+ledit pasco ainsi tombe luy vint donner ung coup en la teste duquel
+coup dedens quattre ou chincq jours apres ledit pasco est
+alle de vie a trespas. et combien que ledit cas est advenu
+comme il est declare cy dessus et que ledit pasco nest trespasse
+du coup que ledit suppliant luy donna et ainsy en equite nest
+aucunement coulpable de la mort dudit pasco neantmoins
+doubtant righeur de droit noseroit ledit suppliant converser
+ne demourer en noz pays si notre grace ne luy estoit sur ce"
+"rechteren justicieren officieren ende ondersaeten iegenwoirdigen ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenen yegelyck van hun besundere soo hun toebehoiren sal doen, laeten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voor verhaelt peyselyck rustelyck vredelyck volcomelyck ten eeuwigen daegen genyeten ende gebruycken, sonder hem
+daerinne te doen ofte te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel off moyenisse aen lyff
+off aen goeden ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van syne goeden daerom gearresteert, becommert off beleth waeren
+dat zy die setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancie want ons alsoo
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven binnen onser stadt van
+bruessele den int jaer xvic vyff opden plycke stondt gescreven byden
+eertshertogen ende ondertekent de witte ende was gesegelt met eenen grooten segele van groenen
+wassche onder uuythangende in syde snoeren"
+"a plaine et entiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a tousiours
+nous avons fait mectre notre seel a ces presetes saulf
+$$$ aultres choses notre droit et lautruy en toutes
+donne en notre ville de bruxelles au mois de may
+lan de grace mil cincqcens et xiij et des regnes
+de $$maine le xxviije et de hongrie le xxiiije ainsy
+estoit escript sur ce reploy par lempereur er monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe haneton et a$$
+avoit escript sur ledit reploy visa
+collomne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"ende marckgrave ons lants ryen ende alle
+andere onse ende onser vassallen ende der smaelre
+heeren richteren justicieren ende officieren ons voers.
+lants van brabant wye zy zyn ontbieden daerom
+ende bevelen onsen le lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade geord$ geordineert? in
+brabant amptman van bruessele schoutet van
+antwerpen ende marckgrave onsen lants van ryen
+ende alle andere onse ende vassallen oft der
+smaelre heeren richteren justiciere ende officieren
+ende heure stedehouderen dien dit eenichssins aengaen
+mach dat zy den voers. suppliant van deser onser
+ieghenwoerdigher gracie quytscheldinge rappel van
+ban ende remissie ende voerts van allen den inhouden
+van desen doen ende laten rustelyck vredelyck ende volcomelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne te
+doene oft te laten geschieden eenich hinder stoot
+oft letsel ter contrarien want ons alsoe gelieft
+ende des toirconden hebben wy onsen segel hieraen
+doen hangen ghegeven in onser * stadt van
+antwerpen den neghenthiensten marty int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert vierentachtich
+opde plycke stont gescreven byden hertoghe
+in zynen rade onderteeckent spysken
+*voers."
+"voir strangheyt van rechte den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynre voirs. beeden hebben in gevalle als boven
+quytgeschonden ende vergheven ende uuyt onse gerechter
+wetentheyt schelden quyte ende vergheven van zunderlinge
+gratien by desen onsen brieve tvoirs. fayt by hem begaen inden
+persoen der voirs. lysbetten tschempers mitgaders alle penen
+kueren ende brueken beyde van live ende van leden dair inne hy
+overmits den redenen voirscreven ende den circunstancien mach
+gevallen zyn ende hem misgrepen heeft tegen ons ende den gerichte
+restituerende hem als van dien tot zynen goeden name ende famen
+totten landen ende zyne goeden niet verbuert synde op dat hy
+enighe hebbe ende stellende onsen procureur in brabant hier aff
+in eeuwighen gezwige ende oic mede allen anderen onsen ende der
+smaelre heeren officieren in onsen voirs. lande van brabant geseten
+satisfactie nochtans ons gedaen inden name ende als ons representerende
+die partie ierst ende voir al civilyc alleene op dat die niet gedaen
+en zy ende behoudelyck oic dat die voirs. suppliant dit sal
+sculdig syn civilyc te beteren tegen ons ter taxatien ende
+goetdunckene van onsen lieven ende getruwen cancellier ende
+raidsluden van brabant die welke wy dair toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen onsen voirs. brieve, ontbieden hier
+om ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluden dat zy
+voir hen geroepen die ghene die hier om behoiren geroepen te
+zyne procedren wel ende behoirlyck totter verificatien ende
+interinemente van desen ende totter taxatien ende moderatien vander
+voirs. satisfactien ende civilder beternissen inder manieren ende
+soe dat behoeren sal ende dat gedaen ende die voirs. civile
+beternisse betailt onsen rentmeester van brabant die dair aff
+gehouden sal syn ontfanck te makene zij onse drossate van
+brabant meyere van loevene amman van bruessel schouttehten
+van antwerpen ende vanden bosch ende voirts alle andere onse
+ende der smaelre heeren ambachteren richteren ende officieren den welken
+dit enichssins aengaen sal moeghen ende huere stedehouderen ende
+een eenyegelyck van hen soe hem toebehoirt den voirs. suppliant
+van dese onse gratien ende quytscheldingen doen ende laten inder
+manieren voirscreven peyselyck vredelyck ende euwelycl gebruyken
+sonder hem te doene oft te lanten geschiene hetzy aen live oft
+aen goede nu oft in toecomenden tyden enighen hinder stoot oft
+letsel ter contrarien mair in alsoe verre hy oft zyne voirs.
+goede niet verbuert zynde weren hier om gearresteert oft gecommert
+die ter stont ontslaen want ons alsoe gelieft ende op dat"
+"ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne
+te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme
+gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den
+keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve
+plycke visa etc.
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock"
+"hoedanige die zyn oft wesen moegen satisfactie ende beteringe ierst
+ende al voeren gedaen der geinteresseerde partie in dyen die noch nyet gedaen
+en is civilick alleenlick behoudelick nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+werdt den voirs. dootslach jegens ons civilick te beteren naer gelegentheyt
+der misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te betaelen
+de redelicke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolgt
+indien datter eenighe geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen zeer lieven ende getrouwen den cancelier ende luyden van
+onsen raide in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant dat voer hemlieden geroepen die ghene die
+hier over berhoiren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen
+wel ende duegdelick totter verificatie ende interinemente van desen
+onsen jegewoirdigen brieve naer huere vorme ende inhouden
+ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden wert in onsen
+voirs. raide te versuecken bynnen eenen jaere nae date van desen
+onsen jegewoirdigen brieve opte peyne van te verbeuren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+ende costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt
+zynde alst behoirt van welcke civile boete de ghene van
+onse rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene
+tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onse drossaet van brabant schouthet van antwerpen
+ende allen anderen onsen ende onse vassallen oft smaelre
+heeren richteren justicieren ende officieren onssen voirs. lants
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn
+oft wesen moeghen jegenwoirdich ende toecommende hueren
+stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
+ende aengaen mach doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van dese onse gracie remissie ende quytscheldinghe
+ende van al den inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelick peyselick ende vredelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laeten geschien nu noch in toecommenden tyden
+in lyfve noch in goede eenich hinder letssel oft
+moyenesse ter contrarien maer in dyen zyn lyf
+oft ennighe van zynen onverbeurden goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waeren dat zy"
+"peeter van antwerpen diewelcke hij alsdoen was
+nominerende te wesen twee beenhouwers gasten, biddende
+over sulcx den voors. daniel aenden voorgenoemden cutsem
+dat hij soude willen met hem gaen ende sien naerde selve
+twee gasten, om sijn ongeluck ende sijne slagen met
+gelijcken te vergelden, daertoe die voors. cutsum oijck
+heeft bereidt geweest, ende nemende elck een van
+henlieden eenen cluppel sijn vuijtten voors. huijse
+vertrocken tot inde putterije tot ontrent het sporcken
+alwaer ten groote ongelucke die voors. partijen
+andermael malcanderen hebben gemoedt ende gekendt
+seggende stracx die voors. daniel tegen sijnen
+compaignon siedt daer sijnse met reverentie ge
+sroecken?, die boegers die mij soo hebben aff gesmeert
+ende qualijck getracteert, ende met dijen heffende
+sijnen cluppel op worde de suppliant genootsaeckt
+achterwaerts te deijsen ende geweer te trecken, inder
+vuegen dat inne vaerende deen den anderen, die
+voors. daniel vanden suppliant heeft ontfangen
+eenen steke inden buijcke daeraff hij naemaels
+deser werelt is overleden, alles tot groot leetwesen
+sijns suppliants die noijt intentie en hadde den voors.
+daniel van lijve ter doot te brengen, maer is tselve
+alsoo inden donckeren avent stonden, als te wetene
+in januario ontrent den negen uren, oijck in effecte
+bij maniere van deffentie coemen te geschieden,
+ter oirsaecke vanden welcken heeft die suppliant
+hem tot noch toe moeten absenteren ende oijck nyet
+en dort binnen desen onsen landen van brabant
+hanteren ende converseren, maer is geschapen
+daer vuijten eeuwelijck te moeten blijven ende
+alsoo in doelinge te loopen t'sijnder eeuwiger
+ruine, ten waere dat ons gelieven wilde hem
+suppliant prefererende gratie voor rigeur
+van justitie, tvoors. delict mede oijck die"
+"ende luyden van onsen rade in vlaendren die wy daertoe committeren, ontbied$$
+en daeromme ende bevelen den voirn. van onsen rade in vlaendren dat voir hen
+geroepen de ghene dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden, ende ter arbitraige ende tauxatie vander amende
+civile ende costen van justicie voirs. welcke interinement de selve supliant
+sal gehouden zyn te vervolgen voir de voirs. van onsen rade bynnen
+zesse maenden naestcommende op peyne te verliesen deffect van
+desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfanghers
+diet behoiren sal, die gehouden wordt daeraf ontfanck te
+maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tonsen proffyte
+metten andere pennyngen van synen ontfangen zy onse souvereyn bailliu
+van vlaendren, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegenwoird$$
+ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck van hen
+dien dit aengaen sal, doen laeten ende gedoogen den voirs supliant van
+onse jegewoirdige gratie remissie quytscheldinge ende pardoene
+inder vuegen ende manieren voirs. rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien nu
+noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden eenich hinder letsel
+oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige van
+zyne ongeconfisqueerde goeden daeromme gevangen becommert
+belet oft gearresteert waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont
+ende zonder vertreck tot volcommen slakinge ende delivrancie want
+ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve ter eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel hiernaer doen
+hangen behoudelyck in andere zaken ons recht ende eenyegelyck
+tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van januarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+tweentzeventich van onsen rycken etc. opden ply stont
+gescreven byden coninck in zynen rade ende geteeckent j
+dela torre"
+"twelck nochtans niet warechtich en was want
+nemmermeer blycken sal dat de voern. heer aert
+gewont was dat hoerende byden voirs. heindrick
+ende dierick syn terstont aen gegaen naer den voirs.
+suppliant elck met eenen blooten messe in huerlieden
+handen ende insgelycs den voirscr. heer aert met
+eender haetse van eenen tymmerman de welcke
+hy nam van sekeren tymmerluyden die dair tegens
+over wrochten in meeningen de voirs. suppliant doot
+te slaene ende hebben den voirs. suppliant eenigen
+steken gegeven duer zyne cleederen sonder hem
+aen tlyf te grievene hoe wel zy henlieden besten
+deden, om hem doot te slaene, alst wel te
+presupponeren es die selve suppliant siende dat
+hy vuyt huerlieder handen egheensins geraken
+en conste ende beduchtende dat zy hem oultragieren
+souden aen tlyf dwelc zy gedaen soude hebben
+in dien sy huer wille hadden mogen volbringen
+om syn lyf te bescudden, hem van noode was
+ter were te stellene, dwelck hy dede ende
+met een cleyn dagge die hy hadde de lemmer
+van die omtrent eenen voet lanck wesende
+heeft den voirs. dierick een cleyn steke gegeven
+in syn borst, de welcke hem gewo dierick
+hem gevoelende gewont ryep aey my ic ben gesteken
+oft dier gelycke woerden, dat hoerende die voirs.
+henrick van doerne quam aenden voerscr. suppliant gelopen
+met eender blooter dagge in meyninge de voirscr."
+"maximiliaen en philips byder gracien gods ertshertogen van
+oistryck hertogen van bourgoingen van lothryck van brabant van lymborch van
+luxomburg ende van ghelre greven van vlaenderen van artois van
+bourgoingen palatynen van henegouwen van hollant van zeellant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs
+rycs heren van vrieslant van salins ende van mechelen onsen
+meyere van loeven ende allen anderen onsen officieren justicieren ende
+dieneren dient aengaen mach ende hueren stedehouderen saluit
+alsoe als van wegen des die huysvrouwen meester jans lobbe voirtijts
+pensionaris onsen stat van loeven ons oitmoedelic zy te kennen
+gegeven geweest hoe dat overmids zekeren excessen diemen
+seeght gedaen ende gecommiteert te wesene byden voirs.
+meester janne allen den die goeden des selfen meester jans
+zy geweest genomen gesedt ende gestelt in onsen handen
+ende desgelycs oic die die goeden der voirs. thoenerssen
+gecomen van hueren wegen in alsulken vuegen dat zy
+tegenwordelic niet en heeft noch versien en is tot hueren
+ende hueren kinderen noetdorst oft sustentacien behoef ons
+dair om oitmoedelyc biddende gemerct dat zy vanden voirs.
+excessen nyet te spreken en weet noch culpable $$ is ende dat
+nae die privilegien vanden lande egheen man zyns wyfs
+goeden verbueren en mach alsoe zy seeght dat ons gelieven
+wille haer te consenteren ende accorderen hantlichtinge vanden
+voirs. hueren goeden ende van huerren wegen gecomen ende huer dair
+aff doen expederen onse oepenen brieve in behoirlyker formen
+doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht wesenen
+ter beden der voirs. thoenerssen hebben onse voirs. hant
+ende alle andere beledt gedaen ende gestelt ende voirs. huere goiden
+van hueren wegen gecomen als voirscreven is ingevalle als
+boven tot hoere ende huere kinderen behouf gelicht ende affgedaen
+ende van zunderlingen gracien oft noet zy lichten ende affdoen
+mits desen onsen brieve willende ende consenterende"
+"mesdaen ende mesbruyckt mach hebben. ende hebben hem dyen
+aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zyne goede fame name ende gerucht in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende oyck tot zynen onverbuerde goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+geleden ende in alder manieren als hy was voer de toecompste vanden
+feyte voerscreven imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
+silentie onsen procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+regteen justicieren ende officieren wie zy zyn, satisfactie ende
+beteringe eerst ende al voren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is, ende eenige waertoe staetcunlyck
+alleenelyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. fait ende ongeval tegens ons te beteren civilyck naede
+* gelegentheyt vander sake ende faculteyt van zynen goeden metsgaders
+oyck te betalen de wettelycke costen van justitien hieromme gedaen
+ende te doene allet ter taxatie ende moderatie van onsen lieve
+ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen raide in brabant
+die wy daertoe committeren denwelcken wy bevelen dat voer hun
+geroepen die gene dier over geroepen behoiren te zynen zy procederen
+wel ende dueghdelyck ter verificatie ende in terminatie van desen
+ende oyck ter taxatie van$ civile boete ende costen van justitien
+voerscreven alsoe zy sullen bevinden behoirende welck in termen$
+die voirs. suppliant sal gehouden zyn behoirlyck te versoecken ende$$$
+in persoone te presenteren in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden
+eerstcommende up te pene van te verliesen deffect van desen brieve
+dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen dat
+behoren sal zy onse voirs. procureur generael ende alle anderen onse
+ende ons vassallen oft der smaelreheeren rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten jegewoirdighe ende toecomende wyen dit aengaen
+zal mogen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hun besunderen zoe
+hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen den voors. suppliant"
+"van hollant gelegen inder voirs. onsen lande van lymborch quamen
+jagen dat zy hen souden arresteren soe heeft die voirs. suppliant doen ter tyt
+wel dickmale geseght totten schoonsone van wylen janne mahin, dat
+desselve jan mahin doertertyt bode van hollant hem suppliant met vreden
+soude laten, ende dat hy verstont dat deselve jan hem oft zyn dieneers
+soude willen commeren oft arresteren zoe verre dat zy bynnen der
+heerlicheyt van hollant quamen jagen ende dat soe verre de voirs.
+jan hem sulcke schande aendede dat hy den selven van hen soude keren
+ende hem alsoe wel mochte daeraff wachten oft verdragen, hebbende
+tselve den voorseyden janne insgelycx ontboden gehadt met jacoppen
+de noefscourt seggende hy suppliant voer redene dat hy maer en begeerde
+te jagen navolgende den previlegien ende onse blyde incompste
+dat omtrent veerthien dagen voer tvoirs. ongeval is oyck gebeurt
+dat de voirs. willem des voirs. suppliiants bruerdere heeft geseght
+zy denoterende de dieneeers van hollant hebben der armen knecht
+hofs hoss bynnen der heerlichheyt van hollant gecommeert mits dat
+hy daer was jagende ende ick was doen daerby hadden zy my
+gecommert ick soude den bode van my ge$$$ende geslagen hebben
+vanden welcken te weetene op sint thomas dach ende xvc lv is
+gebeurt dat de suppliant ende zyn bruerdere zyn des morgens avont
+tsamen met hueren jachonden gaen jagen in onsen lande van daelhem
+alwaer heure honden ter plaetsen geheeten blyberch hebben upgejaecht
+eenen haze loopende deselve van daer inde voirs. heerlichheyt van hollant
+voirs. heerlicheyt van hollant denwelcken die voirs. suppliant ende zyn
+bruedere met heuren honden aldaer hebben vervolght gehadt ende inder
+selver heerlichheyt wesende zyn aldaer gecomen de voirs. jan mahin
+ende clais mahin zyn sone met eenen hennen neve geheeten anthonle noir ende de voirs. jan mahin siende eenen geheeten pirot zoene vanden
+halswuve des voirs. frambachs suppliants die met hem aldaer was"
+"eynde dat dit goet vast ende gestadich blyue tot eewigen dagen wy
+hebben den zegel dair of wy tot nv toe gebruyct hebben hier aen doen
+hangen behaluen in anderen saken ons rechts ende eene nyegelyck zyn
+recht in allen segenen in onsen legger tot br$$en inde maent van
+julio int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende viue ende van onsen rycke
+dyerste aldus ondergescreuen bu byden coninck ende geteykent hane$$ $
+ende noch visa
+$$$ collatie van $$ copie is gedaen ende
+bevonden $$dende metten originale
+by my"
+"gesoent ende beteringe gedaen heeft nyet te min hij heeft ter cause vandien
+ontfrende riguer van justicien geabsenteert vuyt onsen lande van
+brabantende en soude dair inne nyet dorren wedercommen, maer es
+geschapendaer vuyt te moeten bliven ende zijn leven te eynden ende in
+anderenvremden landen in grooter armoeden ende ongemichten in dien onse
+gracie endegenade hem hier op nyet gegonnen ende verleent en wordde alsoe
+hij seetons zeere oitmoedelic dair om biddende soe eest dat wij de
+sakenvoirscreven overgemerct medelijden hebbende metten selven suppliant
+willende hemin dit gracie ende genade prefexeren ende vorderen voere
+riguereende strangheyt van justicien, wij hebben den selven zeger de
+konincksuppliant om desen ende anderen redenen ons dair toe porrende
+genegen wesentot sinne voirscreven bede ende supplicatie inden gevalle als
+boven, verghevenquytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser rechter
+wetentheytauctoriteyt ende zunderlinge gracie vergheven schelden quyte
+ende remitteren mits desen onsen brieven tfeyt ende dootslach boven verhaelt
+mitsgaders alle peynen, boeten ende brueken, corporel ende criminel dair inne
+hij tercausen van dien mits datter aencleven mach mesdaen mesbruyct
+endegevallen mach wesen, tegen ons ende justicien ende hebben hem als ten
+desen gerestitueert ende wedergestelt, restitueren ende stellen wedertot
+zijne goede fame, name ende geachte in onsen landen ende heerlicheydeende
+tot men zijnen onverbuerden goeden in dien hij er eenige heeftgelijc hij was
+voert die toecompst vanden voirscreven feyte ende dootslachimponerende
+hier op scilence ende een eewich geswijch onsen procureur generaelende
+allen anderen onsen rechteren ende officieren wie zij zijn, satisfactieende
+beteringe doende voeren ende alderwerck eerst die partije geinteresseerdeop
+datter eenige toe dreve ende nyet gedaen en es civilick alleenlickende
+behouden dat hijt oic jegens ons civilic beteren sal naer de qualiteytvander
+misdaet ende getruwen cancellier ende luden van onsen raede inbrabant die
+wij dair toe commiteren ontbieden dair om endebevelen den selven
+cancellier ende luyden van onsen raede dat voerehen geroipen die ghene die
+daer toe behoeren geroepen te zijne, zijprocederen ende voerts gaen wel
+ende duechdelic ter verificatienende interinemente van desen onsen
+iegewoirdigen brieve ende tertaxacie vanden voirscreven civile boete ende
+dat gedaen ende de selvecivile boete getaxeert gearbitreert ende betaelt
+bijden voirscreven suppliant in handen vanden ghenen van onsen
+rentmeester diet behoeren sal diegehouden wert rekeninge bewijs ende
+reliqua dair af te doene totonsen profijte metten anderen penningen van
+zijne ontfange, zij onsendrossare van brabant, amman van bruessel, meyer
+van vilvoerdeende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+dien ditaengaen oft aenrueren mach hueren stedehouderen ende yegelic vanhem
+besundere soe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen denvoergenoemde
+suppliant van deser onser iegewoirdiger gracie remissie endequyt
+sceldinge ende van allen den inhoudt van desen inder voegeende maniere als
+boven verclaert staet rustelic, vredelic, volcomelicende tot eewigen dagen
+genyeten ende gebruycken sonder hemte doen oft te laten geschieden nu noch in
+toecomende tijde aen lijvenogh aen goede enich sijnder letsel ofte moeyenisse
+ter contrarien"
+"francois byder gratien goids hertoge van lothryck
+van brabant etc. doen te weetene dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen janss.
+schippere van dordrecht belast met huysvrouwe ende
+kinderen inhoudende hoe dat opden sesthiensten novembris
+inden jaere xvc lxxxiii claes ghysbrechtss. scippere
+alias swerte claes borger der voers. stadt van dordrecht
+wylen hendrick jacobss. van breda ende adriaen
+cornelliss. vingeroff hebben sitten drincken inde nyeuw
+stadt tot antwerpen daer uuyt hanget het cammeken
+ende hy suppliant daer voere by gaende is byden voers.
+vingeroff innegeroepen geweest om met tvoers.
+geselschap eens te drincken dwelck hy suppliant oock
+heeft gedaen ende daer nae heeft die voers. wylen
+henrick janss. seer qualyck ende smadelyck beginnen
+te spreken seggende dat alle die van dordrecht waren
+muytmaeckers diefven schelmen ende verraders verhalende
+deselve propoesten tot vele ende menichvuldiche
+reysen vuegende tot dyen dat hy was capiteyn ende dat
+hy twee stucken geschuts op lillo soude sette ende
+wat die missen dat hy tselve met syn schip van
+oirlogen soude uuytuchten ende die van dort wel
+anders soude cruyen op zyn oneerlyxste verhalende
+wederomme dat die van dordrecht alle waren
+muytmaeckers lorrendraegers dieffnen schelmen
+ende verraders ende ghy oock noemende den suppliant
+ende dandere gelachsgenooten met naeme ande
+toename dwelck die voers. adriaen vingeroff
+hoorende heeft den voers. wylen henrick jacobss.
+geslagen met een vuyst voer zyn hooft ende alsoe
+deselve henrick terstont daernae heeft getrocken
+synen opstekere ende vrye steecx soe naeden suppliant
+als nae dandere geselschap heeft ghesteken ende"
+"philips etc doen te wetene alle jegenwoirdige
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige suplicatie"
+"# civilyck alleenlyck
+## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"dage zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen zaken onsen rechte ende eenenyelycken anderen
+desselffs in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van decembri int jaer onsheeren duysent vyfhondert xlix
+van onsen keyserycke txxxe ende van onsen coninckrycke van
+castillien ende anderen txxxiiiie aldus gescreven op de plycke
+byden keyser ende geteeckent $$$ visa recepta
+gecollo$$ ende bevonden accorderende
+met zyne originale by my"
+"copie vanden brieven van remissien ende
+gened$$$ heren der stadt vanden bossche verleent
+maximiliaen bider gratien goids hertoge van oestryke van
+bourgognen van lothringen van brabant van stierien van karinthien van
+carniolen van limburg van lutcemburg ende van gelre greve van vlaenderen van
+thirole van artois van bourgognen palatin van henegouwe van hollant
+van zeelant van namen ende van zutphen, mercgreve des hey
+lichts rycs, heer van vrieslant van salms ende van mechelen, doen
+kont allen luden, die nu syn oft namaels weesen sullen, dat wy ont
+fangen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen wel geminden
+wethouderen geswoerenen raidsluden dekens schutten ende gemeyn ingesetenen onser
+stad vanden bossche, inhoudende hoe dat inden lestvoirledenen jaire, eer wy
+dlant van brabant ontfangen hadden, die gemeijnte inder voirs. stad
+beruert synde gelyc in anderen steden, een geheeten jan van thienrode
+ingesetene aldair, bracht den wethouderen ende raide vander selver stad
+doen ter tyt synde aen hoe dat tanderen tyden zekere vonnnisse gegeven
+geweest hade tot synen prouffyte, tegen henricke ghyselen oic
+ingesetene aldair, begerende dair op een signet, om tselve ter executien
+te moigen stellen, ende hoe wel dat van diere materien geappelleert
+hadde geweest aen de luden van onsen raide geordineert in brabant
+ende dat die zaecke aldair doen noch hinch ombeslicht, dien
+niet tegenstaende, zoe verleenden de voirs. wethouderen nochtans alse
+dair toe gedrongen zynde byder gemeynten op tvoirs. gewysde tvoirs.
+signet, ende dat meer is, al dede de voirs. henrick ghyselen tge tegen
+tselve signet seggen, dat die executie niet en behoirdt te geschiene
+gemerct die voirs. litispendentie dair aff wesende in onsen voirs. raide, ende
+dat tusschen hem ende den voirs. jannen van thienroede waer geprocedeert
+tot vonnisse toe excluys, soe deden nochtans die voirs. wethouderen
+vuyt gedrange als voer, den voirs. henricke suecken mitten schutten
+vander voirs. stad in groeten getale, ende want zys niet en
+vonden, soe waeren die voirs. schutten getrocken tot essche, buyten
+der selver stad, daer die voirs. henrick een hoff hadde staende in
+meyningen dien aldair te vindene ende ter voirs. plaetssen van essche
+comen synde clommen feytelyc ende mit fortsen int huys ende
+aldair in groeten getale bleven liggene etende, drinckende"
+"gelijckerhandt tegen malcanderen zyn opgestaen hebbende nochtans
+den selven verdonct eerst den voirs. supliant geaggresseet ende met
+zyn mes gesteken dewelcke hem vindende te dye oirsake zulcx
+gepresteert ende in zulcke perplexiteyt kennende dye furye
+ende dangereuse handt vanden selve verdonct roem draegende
+dat hy noch yemans lyff hebben soude oft in souden tzyne hebben
+te meer dat deur hun vursenen dye keersse gevallen ende vuytgegaen
+was waerdeure midts het nacht was de voirs. supliant nyet en coste
+gewycken dye slagen vanden voirs.verdonct en heeft nyet anders
+kunnen doen ter nootelycher defensienvan zynen lyve dan zyn
+mes inde handt te nemen daermede hy den voirs. overgelede heeft
+een steke gegeven op zyn slincke zyde boven omtrent zyn
+schouderen vande welcke hy corts daernae dese werelt is overlede
+allet dwelck dye schoonvader ende allen dandere vrienden partye
+geinteresseerde vanden afflyvigen verstaen hebbende zoo gebeurt
+te zyne ende besundere aensiende des supliants ionchheyt groot
+berouw ende leetwezen hebben hem tselve om goitswille gheerne
+vergheven ende hem te lieve laten versoenen ende contenteren in
+respecte van het onnaxaen richveerdich ende rukeloos leven
+dwelck dye voirs. verdonct wyens ziele godt genadich zy $ was
+leydende als daegelycx drinckende schinckende kyvende vechiend
+tuyschende ruyschende vloeckende godt de heere dicwils zyn
+heylich lyden verwytende selden der kercken frequenterende
+altyts met eenen woorde seggende ende swerende ick seke
+u deur u saken ende voirts het groot verdriet dwelck sy
+voirs. ouders als schoonvadere metten selven verdonct hadden
+ende dye slagen ende stooten dye zy van hem hebben verdragen
+zoo daeraff ende van meedyegelyche promptelych geblehe
+is ende naerder zal blychen indyen des noot zy biddende
+ons de voirs. supliant daeromme zeer oitmoedelyck dat gemerct
+tghene des voirs is ende dat hy is staende tot goede name
+ende fame ende van religie catholiche noyt yet anders
+missdaen hebbende ons believe wille hem daerop te verleenen
+onse gratie ende genade ende hem daerop doen depescheren
+onse behoirlycke opene brieven van remissie daerthoe dienend
+soe eest dat wy de sahen voirtchreve overgemerct ende
+hyerop gehadt dadvys vanden meyere ende schepene vande voirs.
+jurisdictie van herent den voirs. jaspar smets supliant genegen
+wezende tzynder voirs. bede ende begeerte ende hem willende in
+dit such gratie ende genade prefereren ooec rigeur ende
+stranckheyt van justicie hebben inden gevalle alsbove vergheven
+quytgeschouwen ende geremitteert vergheven schilden quyte ende
+remitteren vuyt onser sunderlinger gratie by dezen tfeyt ende
+manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne ende boete
+corperele ende criminele daerinne hy ter cause van dye
+met diesser aencleeft tegens oics ende justicie misdaen ende
+misbruyct mach hebben hem als daeraff wederstellende ende
+restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte in desen
+onsen lande van brabant limborch ende overmaze ende alle andere
+onse landen ende heerlicheden ende tot zyne ongeconfisqueerde
+goeden indyen hy eenige heeft alzoo hy was voer dye"
+"geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel
+oft moyenisse aen lyffve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen zyn lyff oft eenige van syne goeden daerom
+gearresteert becommert oft beleth waere dat sy die setten
+ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen
+daegen zoe w hebben wy onsen zegel hieraen doen
+hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenenyegelycken dessyns gegeven in onser stadt
+van bruessele opden goeden vrydach inde maent
+van aprile int jaer onsheeren duysent
+vyffhondert lxii van onse rycke
+van spaengnen ende sicillien tviie ende van
+napels etc. txe opde plycke stondt gescreven
+byden coninck ende onderteeckent de zoete visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden concorderen
+met zynen originale by my
+$$ facuwez $$$"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"philips et$ha. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter opde hoeve vanden
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebben
+veele van sijne beesten door toeverije sulcx
+dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele
+honderden gulden is beschaedicht geweest hy
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelyne
+schamparts d’welck den remt hem oock vaste
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publicquelycken was befaempt van
+toverije tot daer toe dat sy als soodanich by
+een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende
+gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge-
+slaegen endequalyck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunne beesten
+door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge=
+beurt is dat hebbende den remt in junio xvic
+drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen
+ende onder andere met jaecques meerts sche
+pene der voors. prochie : wijens sone oock"
+"restituseren tot zynen goeden name faeme en
+geruchte in onsen lande van brabant ende
+in allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+midtsgaders tot zyne onverbenrde goeden indyen
+hy eenighde onder ons heeft in alder bueghen
+ende manieren als hy was voerde toecompste
+vanden voirsch feyte imponierende hierop silentio
+ende eeuwich swyghen onsen procureur generael
+in brabant schouteth van antwerpen, onder
+allen anderen onsen ende onser vassalen oft der
+smaelre heeren rechteren institueren en ostitueren
+wie zy zyn oft wesen moghen. satisfaction en
+beteringhe ierst ende voer al gedaen der ptyen
+gheinteresteerde. indyen die noch nyet gedaen en
+is. ende somighe daertoe staet cimilych
+alleenlych. behoudeln nochtans dat die voer
+suppliant oych gehouden wordt tvoirsch sent
+teghens ons te beteren civilych naer goegentheyt
+vanden misdaet ende faculteyt van zynne goeden
+ende oych te resinderen en betaelen die redelyche
+costen van insticien. indyen hiercomme eeuighe
+ghedaen ende naegevolght zynne allet ter taxatien
+ende arbiterschappe van onse lieve en getrouwe
+die cancellier ende luyden van onsen rade gevrcht
+in brabant. die wy daertoe hebben ghecomitteert
+ende comitteren by desen. ontbieden somme en
+bevelen den zelven van onsen raede in brabant,
+dat voir hey geroepen die ghene die daer behoiren
+geroepen te zyne, in procederen wil en deuchden
+tot verificatie ende interim’enents van desen
+onsen brieve naer heure forme ende inhouden
+en ter taxatien en arbiterschappe vande amende"
+"kaerle etc. doen te weten alle tegenwoirdige ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben dye oitmoedige supplicatie van
+jaspar smets sone philips lantman van zyne styl inhoudende
+hoe dat opden xve dach van augusto nu geleden vijff jaeren hy supliant
+wezende ten huyse adriaens van ermighem gestaen tot kelffs
+onder dye jurisdictie van herent vergadert met vrolychelyck geselschap
+heeft hem daerby gevonden eenen hendrick verdonct zyn supliants
+halff broedere doen wezende den schiptreckere alwaer by een
+geseten hebbende tot des nachts ten elff uren thoe dat hy supliant
+ende allen dander geselschap bereet waeren om elck nae huys te
+gaene heeft dye voirn. verdonct hem supliant beroepene dat hy tegen
+hem wilde hutsele om vyff stuyvers eens waer inne hy supliant
+nae vele quellens ten lesten consenterende als denckende
+ingevalle van verliesen tselve aen hem verdonct te cortene want hy
+hem supliant schuldich was hebben tsamen gehutselt ende wordt het see$
+byden selven verdonct gewonnen ende tgelt wechgestreken dwelck
+aensiende hy supliant seyde totten selve verdonct geeft my toch nu
+myn ghelt dwelck ich u hebbe vuytmynde borse geleent doen
+ich sieckwas daerop de selve verdonct antwoorde ick en kenne u
+gheen schult ende hy supliant replicerende opde selve woorden
+heeft geseyt hoe soude my gheen schult kennen ick en hebbe
+noyt meer gehadt als eenen silveren real ghy hebt my altyt
+beloeft te betalen zoo wannee ghy een reyse oft twee getrocken
+soudt hebben ende nu hebt ghy diversche reysen gedaen ende noch
+en hebdy my nyet betaelt maer dye selve verdonct op alles tselve
+nyet achtende seydt tot hem supliant deze woorden op zyn vuylste
+wech gaet henen wech u moeder thoe daethoe vuegende noch
+andere vile ende onnutte woorden oick tot verachtinge ende
+versmadinge vande selve zyne moedere in zulcker vuegen dat nae
+vele arguatien ende iniurien dye zy deen den anderen seyden zy"
+"diergelycke woirden, mits welcken den voirn malin zeyde ten
+oneerlycxten doet uwe moedere ick soude u naer u vleesch
+steken steckende mitsdien met eenen snydere zeere vi$$eeselve
+naer hem suppliant, twelcke ziende janneken die huysvrouwe vande voirn. malin
+met assistentie van eenige heeft hem uuyter camer gesteken
+ende corts daernaer es met grooten furie wederomme inden
+camer gecommen met eenen blooten snydere , daermede hy hem
+suppliant een steke gegeven heeft in zyn een ooghe, die vande
+selven steke uuyte ende verloren es vallende hy suppliant
+mits dien ter eerden , ende alzoe de voirn malin even aerch
+bleeft stekende, hij supliant op geraeckt zynde, heeft hem
+geweert met eenen snyder, ende den zelven malin gegeven zestien
+quetsueren, danof hy in corten tyde ghenesen wierdt, nyetmin
+alzoe int zelve conflicte present ende tusschen beeder was
+tvoirn. janneken, heeft in haer schoudere een wonde gecregen
+daerof zy terstont overleden es, twelcke wonde zy voer
+haer overlyden hem supliant geimputeert heeft, danof hy nochtans
+gheene zekertheyt en weet als duer dabondantie vanden bloede
+vloyende uuyt zyn uuytgesteken ooghe ende continuelle invasie
+vande voirn. malin zoe verturbeert ende van allen jugemente
+geprimeert wesende, dat hem nyet mogelick en was zyn deffentie
+by maen oft discretie te connen doene twelck over zulcx
+by grooten ongelucke ende fortune zoude moeten zyn geschiet
+aenden persoen van tvoirs. janneken ter cause vanden welcken
+hy suppliant hem zedert geghouden heeft in abstracte plaetsen
+tot zyne verdriete ende desolatie van zyne huysvrauwe ende
+zeven kinderen gheen goet hebbende dat hy met zynen zueren
+aerbeyt heeft connen winnen ende hoewel hy anderssins
+es van goede naeme ende fame, ende paeys gemaect heeft
+met de gheinteresseerde partye en zoude nyet vrielick
+dorren hanteren noch converseren binnen onsen lande alsoe
+hy zeght zonder onsr gracie omme de welcke hy ons zeer
+oitmoedelyck ghebeden heeft soe eist dat wy de
+zaeken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis"
+"dien de voirseyden pauwels den voirseyden suppliant geworpen
+met eenen pot in zyn zyde staende vorts oppe zoe tsche$$
+om den suppliant met eenen opstekere te stekene maer wordde
+gehouden ende de suppliant buyten der doren gestooten van
+die ghene daer yegewoirdich wesende ende buyten
+zynde heeft de voirseyde suppliant zeer gecomoneert wesende
+midts raden voirseyden geseeght in effecte zyt ghy een man
+compt hier buyten sonder nochtans de voirseyde pauwels
+op sulcke woerden vuyt gecomen te zyne dan zoe de
+suppliant meynde nae huys te gaene meynende dat al
+gecesseert waere is hem de voirseyde pauwels opten
+wech nae gevolght met eender garenpeertssen ? ende
+den suppliant oploopende heeft den selven suppliant metter
+garenpeertssen ter eerden geslagen ende den selven voorts
+aengewilt nae tscheen met eenen opstekere maer is
+de suppliant opgestaen ende heeft met zynen messe in
+nootwere zyns lijfs naden voirseyden pauwels geslagen zoe
+dat int gevecht de suppliant den selven pauwels
+geslagen heeft een wonde in zyn hooft daer af hy
+van levenden live ter doot gecommen is godwille deo
+zielen barmhartich wesen dwelck de voirseyden suppliant
+vuyt gronden zyns herten leet is ende in $$ken
+van dien heeft de suppliant tvoirseyde ongeval aende vrienden
+ende magen duegdelyck gebetert ende die selve nae zyn
+vermogen gesoent ende hoewel hy anderssins is van
+goeden name ende fame met oick van vredelycken conversatien
+en eenen yegelycken kennisse van hem dragende hebbende wyf
+endeeen ionck kindeken beduchtende nochtans rigeur van
+iusticien en derre binnen onsen voirseyden lande van brabant
+nyet comersen maer soude gescapen zyn vluchtich
+buyten lants te moeten dolen ende zyn huysvrouwe
+ende cleyn kindeken in grooter armoeden mendiceren
+tzynder eeuwiger destructien desolatien ende verdriete
+ten waere dat onze gracie ende genade hem hier op
+werdde verleent ende geoptendeert by de welcke
+gemerct $$$ dat hy hem in allen anderen dingen wel ende
+eerlyck heeft gedragen hy ons zeer oitmoedelijk heeft gebeden ende versocht"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden yegewoirdighe ende
+toecomende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van hans neering harnassmakere in dese onse stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat hy suppliant op den kermisse dach vander
+capelle te bruessele voirs. in octobri anno xvc xxxvie des achternoens
+heeft sitten drincken te vette mariens huyse met hanskens inden poel
+ende aldaer gedroncken hebbende tot tsavons omtrint acht uren de
+suppliant willende van daer gaen nae de duyve seyde tot katerynen
+vanderplanck gaet met my daer inde duyve ic sal u eenen halve
+stuver om goidswille gheven zoe dat zy met hem ghinck ende
+tanneken piermans ghinc oock metten suppliant daer in huys aldaer
+hy eenen pot biers dede meten zoe is gebuert dat zy aldaer zouden
+sittende drincken byden $viere wijlen henrick mockaert ende de
+voirs. suppliant zonder eenich arch te peysen ginck daer oyck sitten
+aen een taeffele met beyde de voirs. vrouwen ende alsoe sittende sach de
+selve suppliant opten voirs. henrick zonder een woort te sprekene
+mits dat hy aen hem gheen kennisse en hadde ende alsoe de selve
+henrick tegen den suppliant over sat aen een scabelle byden w viere
+seyde totten voirs. suppliant waerom siet ghy op my zeerde $ uwer
+moeder daerop de selve suppliant antwoirde ic en sye op u nyet ick
+sit hier in mijn gelach gelijck ghy in u gelach sit maer om dat ghy
+vraecht waerom dat ic op u sie waer ic daer buijten ic soude noch bat
+op u sien ende de voirs. henrick seyde wederom ic wille weeten waerom
+dat ghy op my siet uuyttreckende zijnen degher seggende bruyt uwer
+moeder ende sloech naeden suppliant of twee oft drie slagen ende de
+voirs. katherijne vander planck ende de weerdinne dat ziende schoten
+tusschen beyde ende stieten den suppliant ter cockenen uuyte ende de
+suppliant seyde ick en begheer nyet te vechten ende de suppliant opten
+vloer zijnde soe stont de voirs. henrick van binnen duer de coeken
+duere ende hyeuw ende smeet met zijnen messe naeden voirs. suppliant
+hem ghevende eenen slach staende des voirs. suppliants bonette aff
+ende hem quetsende voeren inthoot noch eenen anderen slach met dat de
+suppliant sucte nae zyn bonette in zijne rugge zonder quetsen ende
+eenen steeck in des suppliants handt dwelck siende de suppliant
+dat hy soe gequest was voer henricke inne ende nam zijn mes metten
+lemmeren alsoe dat des suppliants handt binnen $ al gequest was
+ende henricx mes alsoe hebbende vreesende van hem geeuelt te werdene
+van zynen lijve heeft doen eerst uuytgetrocken om zijn lijff $$ te
+verweerne een lombaertsche dagghe geheeten sancke de de ende heeft
+daer mede den voirs. henrick gegheven drie oft vier steken in zijnen
+buijck loepende met dien ter dueren uuyte ende doen spranck henrick op
+seggende den eersten dien ic ontmoet dien sal ic doot steken ende viel doen
+terstont daer neder ende sterft zeer corts vanden selven steken dwelck"
+"remis marien ottens
+kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oidtmoedige supplicatie van maria otten wettige
+dochter thomas otten inhoudende hoe dat op sinte peeters dach inden oighst
+anno xve tweenveertich als merten van rossem ende andere vianden waeren
+voere onse stadt van loevenen oft daeromtrent zyn tot neerlinthere opte
+plaitsse binnen desen onsen lande van brabant vergadert geweest
+de goede mannen ende het volck van neerlinthere voirs. in grooten getale
+ende onder dandere is aldaer gebeurt datter twee oft drye
+persoonen hebben aldaer zekeren ydelen wagen gestooten inden poel"
+"remissie belast met civile beteringhe voir gillis de smet
+kaerle etc. doen te wetene allen lieden jegewoirdich
+ende toecommende dat wy ontfanghen hebben de oitmoedige
+supplicacie van gillis de smet arm simpel man belast met
+wyve ende een cleyn kindeken inhoudende hoe dat hy
+opten heyligen cruysavont 1500 25 1525 commende vander kermesse
+van hafflighem is ghearriveert te merchten inden bonten osse
+ten huyse van mathis de weert aldaer oyck by hem $$$
+inden noen mael een gheheeten christoffel de beye de welcke
+int beghinssele vanden eten questie ende ghescil maecte tegens
+den suppliant seggende dat hy hem vyfthien eyeren sculdich
+was ende vragende oft hy die betalen wilde want hy die
+weder hebben wilde van stonden aen sonder langher beyden
+waer op de suppliant antwoirde segghende ic wilse wel betalen
+maer ic en hebse hier nyet compt tonsent ic salse u betalen
+ende noch eene halve douzijne daer toe de voirs. christoffel
+persisterende in syne quade opinie om den suppliant te verwecken tot
+gramscape zeyde comanscape en spaert nyemant ons wil ic
+ter stont betaelt zyn sonder eenich verdrach waer op de
+suppliant antwoirde dat hy hier noch eyeren noch corff en hadde
+want hy vuyter kermesse quam zegghende voirts als boven
+compt tonsent ic salse u betalen ende noch eene halve douzynen
+daer boven toe voren gheven ten lesten de voirs. christoffel hoorende
+de gracieuse antwoirde vanden suppliant en heeft hem nyet
+met vreden ghelaten maer heeft noch bynnen der selven maeltyt
+tot vele stonden gheheyscht de betalinghe vanden voirs.
+xv 15 eyeren hem segghende dat hy die nyet langher beyden
+en soude om nyemants wille dat alsdan de voirs. suppliant
+verhidt ende gheturbeert zynde met alynlcke langhe
+quellinghe heeft totten selven christoffel ghezeyt wel ic
+en salse u nyet langhe sculdich blyven $ghevende met dyen
+hem eene wonde daer aff hy des anderen dachs ghecommen
+is van levenden lyve ter doot, ter causen vanden welcken
+manslacht de selve suppliant zeer droevich ende mistrostich zynde
+ende vreesende rigueur van iusticien heeft hem gheabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheyden aldaer hy nyet en soude
+dorren wederkeeren hanteren noch connerseren maer is gescapen
+vuyten selven te moeten blyven soe verre onse gracie ende
+ghenade hem hier op nyet en worde verleent ende gedeylt
+alzoe hy suppliant zeght ons omme de selve zeer oitmoedelick
+* biddende soe eest dat wy de zaken voirscreven
+overghemaect den selven gillis de smet suppliant ghenegen
+wesende tot zynder beden ende supplicacien ende willende
+hem in dit stuck gracie ende ghenade prefereren voir strangheyt
+van iusticien zonderlinghe ter eeren ende remeren vanden
+bitter passien die onse lieve heere jhesus christus geleden
+heeft voir ons allen aende houte des heylighen cruyse
+op zulcken dach als heden is by advyse ende deliberatie
+van onser zeer liever ende beminder vrouwe ende moeyer
+de eertshertogine van oistenryck hertoginne ende gravinne
+van bourgoingnen douaigiere van savoyen van onse weghe
+regente ende gouvernante etc ende vanden hoofd ende
+luyden van onsen secreten rade neffens huer wesende hebben
+inden ghevalle als boven vergheven quytghescolden ende
+gheremitteert vergheven scelden quyte ende remitteren
+vuyt zonderlingher gracien midts des onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven ghexxx verclaert mitsgaders alle
+peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter causen van dyen met datter aencleeft tegen
+ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als daer aff wederghestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueeren midts
+des onsen brieve tot zynen goede fame naeme ende gericht
+in onsen lande ende hertochdomme van brabant ende allen
+anderen onser landen ende heerlicheyden ende tot hyren
+onverbuerden goeden indien hyre eenighe heeft $$$
+ende in alre manieren als hy was voir de toecompste
+vanden feyte ende dootslaghe voirs$ imponeerende hier
+op silencie ende een eewich zwyghen onsen procureur generael
+van brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren wye zy zyn satisfactie eest ende
+voir alle welck ghedaen der geinteresseerde partyen
+indien die noch nyet ghedaen en zij ende eenighe daer
+toe dient civilyck alleenlyck behoudende oyck
+de voirs. suppliant ghehouden wert tvoirs. feyt ende
+dootslach jegens ons te beteren civilick nae gelegentheyt
+vander mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden ende
+oyck te reffonderen ende betalen de wettelycke costen
+justicien die daerom ghedaen ende naegevolght zyn
+** ter taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+de cancellieren ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daeromme ende
+bevelen de selven onsen cancellieren ende raede in brabant
+dat voirs. hen luyden gheroepen die ghene die $$$
+behoeren gheroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelick ter verifficatie ende interinemente van desen onsen
+jegewoirdighen brieve naer huere forme ende inhouden"
+"et causer icelles estre en partie occasion
+de ladite mort sicomme il dit il nous a
+tres humblement fait supplie et requerir
+quil nous plaise entant que besoing et mestier
+soit lui vouloir sur ce impartir notre grace
+et sur tout en faire despescher noz lettres
+de grace remission quictance et pardon
+en tel cas pertinentes pour ce est il
+que nous les choses dessusdites considerees
+audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa
+supplication et requeste et lui vueillans en
+ceste partie grace et misericorde preferer a
+righeur de justice avons ou cas dessusdit
+quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et mesuz dessus
+declaire ensemble toute paine amende et
+offence corporelle et criminelle enquoy
+pour raison et occasion dicellui cas les
+circunstances et deppendences il a et puet
+avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice en le restituant
+quant a ce a ses bon nom fame et renommee
+en noz pays et seigneuries et mesmement en notre
+pays et duche de brabant et a ses"
+"philips etc. doen te wetenen allen jegenwoirdigen ende toecomenden
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+geerart steylart bootsgeselle geboren tot boone jonckman
+ongehuwt zynde inhoudende hoe dat geleden is van inde
+maent van meerte xvc lvii oinbegrepen des juysten tyts
+hy suppliant met andere geselscap ende bootsgesellen hadde
+geweest drincken int burgerhoudt by onse stadt van
+antweppen aldaer zy bleven tot des avonts ontrent poirt
+tyde ende alzoe aldair gedroncken hebbende ende wel metten
+droncken bevangen zynde is hy suppliant met sommige vanden
+geselspappe naer huys gegaen ende commende binnen onser
+voirs. stadt van antwerpen daer hy woenachtich was ende
+gaende duer die lombardeveste op oft ontrent die
+camerpoorte brugge is hem suppliant vander camerstrate
+aff tegens gecomen zekeren manspersoon die hy doen
+niet en kende maer zindert verstaen heeft dat hy ge#
+was vincent van overbeke oick bootsgeselle die hem suppliant
+met sulcken gedruysche opt lyff liepe als dat hy bynae
+in deerde gevallen lach nyet wetende weder die selve
+vincent dat willens oft onverhuts dede midts dattet
+doncker ende hy van andere vier geselscapt was emmers hy
+suppliant aldus op zyn lyff geloopen zynde vraechde totten
+zelven vincent hoe hy aldus op zyn lyff geloopen
+quamp daerop de selve vincent binnens monts ende sulcx
+dat hy suppliant tselve niet verstaen en conste wat
+geantwoirt ende geprevelt heeft midts denwelcken
+die suppliant alzoe hy wel v$$ drancke was ende
+midts die donckerheyt vanden tyde vreesde oft deselve
+vincent eenen opstekere oft andere geweer tegen hem
+hadde willen besighen heeft zyn rappiere vuytge-
+trocken ende metter selver met meer dan eenen slach
+naden selven vincent die zyn derder was geslagen
+ende den selven een wonden in zynen slincken arm boven die
+$$cture gegeven soe hy suppliant des anderen daechs
+eerst heeft verstaen want hy doentertyt niet en wiste
+dat hy den voirs. vincent gequetst hadde wesende
+die selve quetsure van soe cleynder importantien"
+"ter verificatien ende interi
+nement van desen onsen brieff
+naer syne forme ende teneur
+ende ter taxatien ende moderatien
+vande voors. costen van justicien
+alsoo sy sullen bevinden te behooren
+welck interinement de suppliant
+gehouden sal syn te versuecken ende
+hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse
+maenden naestcommende opde
+pene van te verbeuren d’effect van
+dyen, ende dat gedaen ende de selve
+costen van justitie getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden genen
+dyen dat behooren sal sy onsen voors.
+procureur general in brabant meyer
+van loven ende alle onse rechteren
+justicieren, officieren ende onder
+saeten tegenwoordige ende toe
+commende dyen dat aengaen sal mogen
+heuren stedehouderen ende een iegelyck
+van hun besundere soo hen toebehooren
+sal doen laeten ende gedoogen die voors.
+suppliant van dese onser tegenwoor
+diger gratien ende remissien ende van
+d’allen innehouden van dese onser
+tegenwoordiger gratie, ende
+remissien ende van allen d’innehouden van
+deser inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt, peijsibelyck rustelyck
+vredelyck ende volcomelyck ten eeuwigen
+daegen genieten ende gebruycken sonder
+hem daeromme te doene ofte te
+laeten doen ende geschieden nu oft in
+toecommenden tijden eenich hinder
+stoot letsel oft moyenisse aen
+lijff oft aen goeden ter contrarien
+maer indien syn lyff oft eenige
+van syne goeden daeromme ghe
+arresteert becommert oft
+beleth waeren, dat sy die setten
+ende stellen, doen setten oft stellen
+terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommende
+delivrantie want ons alsoo gelieft
+gegeven in onser stadt brussele
+inde maent van february 1645"
+"sy onse drossaet van brabant meyer van loevene amman van
+bruessele schoutheten van antwerpen ende vanden bossche
+ende voirts alle andere onse ende onser vassallen ende smalen
+heeren rechteren justicieren ende officieren tegewoirdige ende
+toecomende huere stedehouderen ende elc van hen soe hem dat toebehoiren
+ende aengaen mach den voers. suppliant van deser onser tegewoirdiger
+gratien remissien ende quytsceldingen voerscreven tot eewigen dagen
+peyselic vredelic ende volcomelyc doen ende laten genyeten ende
+gebruycken sonder hem ter contrarien te doene oft laten
+gescieden nu noch in toecomenden tyden eenigen hinder stoot
+oft letsel aen synen live oft goeden nyet geconfisqueert zynde
+in eeniger manieren maer soe verre synen persoen oft
+ennige van zynen voers. ongeconfiqueerden goeden ter causen
+van desen eenichsins aengetast gevangen gearresteert becommert
+oft gemolesteert waren sy ende elc van hen de selve terstont
+ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen
+ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+vast ende gestadich zy ende blive tot eewigen dagen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behouden
+ons in allen saken ons recht ende eenen iegelycken des syns
+gegeven in onser stat van bruessele inde maent van
+novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende xiii
+ende vanden rycken van ons keyser te wetene van germanien
+txxviiie ende van hongrien etc. txxiiiie aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser ende mynen heere den ertshertoge
+in hueren rade ende geteekent momboir
+gecollationeert ende bevonden
+concorderende metten originale
+by my
+$ $$ $"
+"imponerende hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in
+brabant onsen meyer van loven ende allen anderen justicieren
+ende officieren wie sy syn , satisfactie ende beternisse eerst
+ende voor al gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch
+nijet gedaen en syn ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voors. suppliant gehouden sal syn tvoors. feyt
+tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander saecken
+ende faculteyt van syne goeden met oock te betalen die redelyck
+costen van justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxacien ende moderacien van onsen seer lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant, die wy
+daer toe gecommiteert hebben ende committeren by desen , ontbieden
+daeromme ende bevelen den selve onsen cancellier ende raedtsluyden
+dat voor hem geroepen den genen die daeromme behooren geroepen
+te syne, sy procederen wel ende deuchdelyck ter verificacie ende interinement
+an desen ende totter taxacien ende moderacien vanden voors. emende ende
+costen van justicien alsoo sy sullen bevinden behoorenen, welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal syn te versoecken ende
+hem in persoone te presenteren binnen ses maenden naestcoemende
+in onsen voors. raede opde pene van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dyen dat behooren sal, sy onsen voors. procureur generael onsen
+meyer van loven ende alle anderen onsen rechteren, justicieren,
+officiere ende ondersaeten tegenwoordige ende toecoemende dyen
+dat aengaen sal mogen heuren stedehouderen ende eenyegelyck van
+hen besondere soo hen toebehooren sal doen laeten ende gedoogen
+van deser onser tegenwoordiger gracien ende remis den voors. suppliant
+ende van alle dinhouden van deser inder vuegen ende manieren
+voore verhaelt rustelyck, vredelyck, volcoementlyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene nu noch in toecoemende tyden eenich
+hinder, letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter
+contrarien maer indyen syn lyff oft eenige van syne
+onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert oft
+belast waeren, dat sy die setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcoemende delivrancie want
+ons alsoo gelieft, ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve ter eeuwigen daegen soo hebben wy onsen segel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechter ende
+eenyegelyck anderen dessyns, gegeven in onser stadt van"
+"uuytsponck oirspronck genomen hebben uuijt saken van sonmigen slagen
+die ick ontfangen hebbe van sommigen scippers zoe gheve ick te
+kennen dat ick dese ziecte lange inden lyve gedragen hebben ende
+zoe verre ick quame van levenden lijve ter doot zoe ontdrage ick de
+sleve scippers vander doot ende is daer nae gestorven ende
+hoewel de suppliant partie geinteresseerde gesoent ende gebetert heeft
+en soude nochtans midts beduchtende rigeur van justicien hem nijet
+dorren vinden hanteren noch converseren in onsen lande van brabant
+maer elders leven in groeter aermoeden ende miserien ten waere
+dat hem onse gracie hier op verleent ware alzoe hij seeght o$$
+daeromme zeer oetmoedelijck biddende besundere dat ons believen
+wille hem te doen expedieren onse oepenen brieven van remissien in
+sulcken saken gewoenlijck. waeromme zoe eest dat wij
+die saken voirscr$$en overghemerct den voirs. jacop de cock
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven
+quijtgescholden ende geremitteert vergeven schelden quijte ende
+remitteren uuijt sundelinger gracien bij desen onsen brieve tfeijt ende
+dootslach boven verclairt metgaders alle peijne ende bruecke
+corporelle ende criminele dair inne hij ter causen van dien met datter
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als dair aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot zijne
+goede faeme ende name in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indijen hijre eenige heeft gelijck ende in alder manieren als hij was
+voer de toecompste ende gesciedenisse vanden feijte ende dootslage
+voirs. imponerende hier op silencie ende een e$wich zwijgen onsen
+procureur general van brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende
+officieren wie hij zij satisfactie ende beternisse eerst ende voer
+al gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nijet gedaen
+en es ende eenige daer toe staet civilijck allenlijck behoudelijc
+oijck dat de voirs. suppliant gehouden werd tvoirs. feijt tegens ons
+te beteren civilijck naer de gelegentheijt vanden mesdaet ende"
+"woirden ende oft ick se geseyt hadde wat waert dan
+ende mits dien sonder meer tooch de voirs. lambrecht
+een lanck mes uuyt ende sloech dair mede naer den
+voirs. suppliant ende raecte hem op zynen arm sonder
+hem nochtans te quetsen waer om de suppliant
+om zyn lyff te bescudden track eenen duytschen
+degen ende sloech den voirs. lambrecht zynen hoet
+ende bonette van zyn hooft sonder hem te quetsen
+dair nae quetste de voirs. lambrecht den voirs. suppliant
+in zyn hooft dat hy bloede waerom de suppliant
+hem voelende gequetst ende syn bloit siende werdt
+zeere gecommoveert ende uuyt hitten sloech met
+zynen degen naer den voirs. lambrecht ende quetste
+hem in zyn hooft soe dat hy bynnen drie dagen
+oft vier dair nae aflivich wordden is ter
+causen vanden welcken die voirs. suppliant
+die hem in anderen saken eerlyc gedragen heeft
+hem syndert geabsenteert heeft uuyt onsen
+voirs. lande van brabant inde welcke ontsiende
+iusticie hy hem nyet en soude dorren vinden
+maer moeten leven in grooter armoeden in
+vrempden landen het en waere overmits onse gracie
+van de welcke ende zonderlinge vanden remissie
+vanden voirs. feyte ende van allen boeten peyne
+ende emende hy ons oitmoedelyc gebeden heeft
+soe eest dat wy de saken voirscreven overgemerct
+genegen wesende ter oitmoediger supplicatie vanden
+voirs. herbrecht suppliant ende hem in dit stuck
+willende prefereren gracie voere strangheyt van iusticie"
+"copie dune remission de larchin
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste roy de germanie de hongarie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustriche prince despaigne des deux cecilles de jherusalim etc.
+ducz de bourgogne de lothraine de brabant de stier de karente
+de carmole dela lembourg de luxembourg et de gheldres
+contes de flandres et habsbourg de tyrol dartois de bourgogne palatins
+de haynnau lantgraves delsate prince de zwave
+marquis de burgauw et du samt empire de hollande
+de zeellande de serette de kyeburg de namur et de
+zuytphen contes seigneurs de frize des marches
+de sclavonie de portenauw de salms et de malines
+savons faisons a tous presents et avenir nous avoir
+receu lumble suppliccation de guilliaume van eechault
+natif de geluwe en flandres eage de trente
+ans ou environ tysseran de toille a $$$ prtsonnier
+en notre ville danvers conten$$ comment environ a
+deux ans passez que icelle suppliant partist de ce
+quartier pour fe son voyage a saint jacques de
+compostole et au retour dicellui desroba par povrete
+en une bourgade aupres de bourghes en espaigne
+le drap dune paire de chausses et en ung autre
+bourgade autres deux paires de une ses chausses
+ibidem depuis son retour dudict voyage lui venu en
+flandres se transporta en ung village nomme rouselare
+auquel lieu en la maison dun marchant de lin
+il print et emporta la somme,de,sept florins cincq
+patars ibidem a bruges a lostel dun chausseteur
+nomme demourant en la rue qui,est nomme
+de steenstrate autres huit florins de livres de groz
+monnaie ge flandres ibidem le jour de saint estienne
+derriere,passees festes de noel ledict suppliant se trouva
+de nuyt et hors heure en la maison de phillipe vanden
+$$$ general de noz monnaie ou il print et desroba"
+"soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van juno int
+jaer onsheeren duysent vyff hondert ende achtendertich ende van onsen
+keyserycke tnegenthienste ende van onsen rycken van castillien ende
+anderen tdryentwintichste aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent a boudewyns noch stont
+gescreven opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die originale brieven by my
+decock"
+"ce l’advys de l’officier de wavre avons
+audit suppliant inclinans asadite requeste et luy
+veullans en ce preferer grace et misericorde
+a rigeur de justice au cas susdit quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especiale par le cas et homicide dessusdit
+ensemble toute paine et amende corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion
+d’icelluy cas il a ou peult avoir mesprins ou
+estre encourru envers nous et justice et lavons
+quant a ce restitue et restituons par cestes
+a ses bonne fame et renommee en notredit pays
+de brabant et partout ailleurs et ases
+biens nonconfisquez si aulcuns il en a ainsy
+qu il estoit avant la venue dudit cas
+imposant sur ce silence perpetuelle a notre
+cher et feal procureur general en brabant et a tout
+autres noz justiciers et officiers quelconques
+et a ceulx de noz vassaulx satisfaction
+preallablement et avant tout œuvre
+faicte ala partie interessee si faicte
+n’est civilement tant seulement pourveu
+que ledit suppliant sera tenu de amender
+ledit cas envers nous civilement selon
+lexigence du cas et la faculte de ses biens
+et aussy de payer les frays et mises de
+justice le tout a l’arbitrage et tauxation
+de noz treschers et feaulx les chancellier
+et gens de notre conseil de brabant que
+com"
+"naer thuys van heyndrick criel met wyen hy suppliant
+woende nemende eenen anderen wech dan de selve ioeris
+geleet was ende alsoe hy suppliant thuys gecomen zynde
+sadt voer de duere deviserende ende contende metten voirs.
+heyndrick zijnen meester sonder eenich quaet te peynsen
+noch vanden voirn. ioeris bemoedende oft verwachtende
+soe es hy ioeris aldair onvoirsienelyck gecommen ende
+den suppliant ter stont gegeven sonder eenighe cause ofte
+redene vele inn$$ense woerden zweerende oick groote
+ende execrable eeden hem suppliant weynschende de pestilencie
+ende hoe wel hy suppliant daer op gracielyck antwoerde
+begheerende ende biddende dat hy hem met vrede zoude laten
+nyetmin hy ioeris hem zoe lancx zoe meer vergrammende
+quam altyt zoe naedere den selven suppliant twelck hy
+suppliant siende die voer de sale van zyn duere stondt
+nam een lanck mes dat inde voer camere byder duere lach
+op een kiste ende slouch meeten platten van dien opden
+voirn. ioeris twee oft drye slagen sonder hem te
+quetsen noch willen quetsen ende was doen den selven
+ioeris zonder vreeds grief oft questie by zommighe
+goetwillighen wech geleet ende hy suppliant oick in huys
+ende alsoe de selve suppliant meende dat de voirs.
+ioeris nyet weder gekeert zoude hebben quam voer
+de duere van zynen voirn. meester laeteren thuys zyn
+voirs. lanck mes doen de gebueren aldair tot
+groote nombre aen hem suppliant quamen vraghen
+de redene van huerlyck questie twelcke de voirn. ioeris
+gewaer werdende quam ter stont derwaerts met zynen
+mantele gewonden ontrent zyn arm ende schouwere
+gaende alsoe rontsomme de voirs. lieden zouckende
+den suppliant zonder dat hy suppliant hem sach commen
+voir ander stondt dat hy ioris by hem quam was
+ende overmits dat de suppliant den selven ioeris sach
+zoe naer ende dat hy zyn vuyst op hief om hem te
+smyten meenende dat hy ioeris een opstekere oft andere"
+"zoudt ghy u huysvrouwe voer huer kinnebacken smyten om dat zy u
+compt halen doen de selve suppliant die by drancke was zeyde
+al smeet ick hier voer haer kinnebacken zoudt ghy huer
+willen verantwoirden mitsdien hy wylen adriaen antwoirde
+neen ick want ick en kenne de vrouwe nyet dan van
+aenzien zegghende totter voirs. vrouwen mayken ick
+bringhet u eens waer up de voirn. suppliant zeyde zoundt ghy myn
+huysvrouw bringhen zonder myn consent oft te vraghen soe es
+hy adriaen metten selven buyten gegaen zyn water maken
+ende heeft den suppliant uuytgeroepen zegghende compt hier
+ghy verrotte wale wat zit ghy daer alleene en quetert ende
+kyft dat hoirende byden voirs. suppliant die anders gheen
+gheweere en hadde dan zyn brootmes es uuyten huyse upte
+strate gecommen ende de voern. adriaen hem ziende heeft met
+eenen steen naer hem gheworpen meynende hem daer mede ter eerden
+te werpen maer en gheraecte hem nyet zoe dat de zelve
+steen up de duere viel vanden voirs. huyse waer duere hy suppliant
+duchtende grief om zyn lyff te beschudden voer den voirn. adriaen
+inne ende worstelden tsamen treckende melcanderen metten
+cleederen zoe dat tsuppliant rock schuerde ende wierp den suppliant
+ter eerden den selven suppliant onder liggende ende wylen adriaen
+colins de blende up hem doen hy suppliant zoe worstelde dat
+hy boven quam nemende zyn upstekere oft brootmes ghevende
+hem wylen eenen steke in zyne rechter zyde waerof hy acht
+daghen daer nae gecommen es van levende lyve ter doot
+ter cause vanden welcken de voirn. suppliant vreezende rigeur
+van justicie heeft hem oytzeyndert gehouden uuyt onsen lande
+van brabant ende en zoude aldaer niet dorren wederkeeren
+hanteren noch converseren al eest dat hy paex gemaect
+ende ghesoent heeft metter geinteresseerde partye ende
+anderssins van goede fame ende name es ten zy dat hem eerst
+ende alvoeren hier up ghedeelt werde onse gracie ende
+verleent openen brieven van remissie daer toedienende alzoe
+hy zeght ons daeromme zeer oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy de zaken voerscreven overghemerct den voirn.
+jan grimo suppliant gheneghen wesende zynder voirn. bede ende
+supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende
+ghenade prefereren voer strancheyt van rechte zunderlinge"
+"vuyt sonderlinger gratie by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven gemelt midtsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
+hem overmidts ?? ende vuyt saken van tgene als voers
+is tegen ons ende instatie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende misdragen ende hebben hem dyen aengaande
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers lande van brabant ende alle anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zijn onverbeurden goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voers
+feyte imponerende hierop een eewich geswych ons
+procurere generael in brabant ende allen anderen ons
+iusticieren ende officieren wye zy zyn satiffactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen die partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en
+zy ende eninghe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat die voers suppliant gehouden zal
+zyn tevens seyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van zyn goeden met oyck
+te betaelene de redelycke costen van iusticien hier omme
+alrede gedaen ende te doene | allet ter taxatien ende
+moderatien van onse l$$e ende gehouwe de cancellr
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer-
+toe gecommitteert hebben ende comitteren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven ons cancellr ende"
+"sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen een iaere
+naer daete van desen opte peyne van te verbueren deffect
+der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende
+civille ende costen van iusticie getanxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers
+oft anderen onsen officieren dient behoiren sal diewelcke
+daer aff gehouden sal zyn ontfanck te makene rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfanghe zy onse drossaert
+van brabant meyere van loeven amptman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende
+allen anderen onsen ende des smaelre heeren ende van
+onsen vassalen rechteren iusticieren ende officieren
+ons voirs. slants van ende hertochdom van brabant
+wien dit aengaen oft roeren sal moeghen hueren stedehoudelycken
+ende een yegelyck van hen byzondere zoe hem toebehoiren
+sal doen laeten ende gedooghen den voirn. dierick de
+cherf suppliant van dese onse gracie remissie ende pardoene
+ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laeten geschiene nu
+oft in toecomende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse
+ter contrarien in lyve noch in goeden in eenigher
+manieren maer in dyen zyn lyff oft eenighe van
+zynen voirs. onverbuerde goeden daer omme gevanghen
+vercommert oft gearresteert zyn oft naermaels waeren
+dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende
+setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcommen delivrancie want ons alsoe belieft
+ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
+blyve teeuwigen daeghen soe hebben wy onsen"
+"dat hij eenen dieff was ende dat hij suppliant
+een deel van sijn landt soude hebben affgeackert
+ende de terwe daerop gewasschen innegedaen, ende
+geschuert, d’welck ontkennende den suppliant heeft
+de voors. verstappen, hem suppliant die gheen geweer
+bij hem en hadde was hebbende met vuijsten
+geslaegen, soo datter bloet is gevolght uuijtten mondt
+des suppliants, d’welck siende hij suppliant heeft
+hem een weijnich achterwaerts geretireert vreesende
+vanden voors. verstappen die een mes in sijn handt was
+hebbende, ende den suppliant was grootelijcx injurerende
+ende hem dreijgende te vermooren, noch voorder gequest
+oft doorsteken te worden, ende heeft uuijt seker
+staecketsel oft stap getrocken eenen stock
+daermede hij den bij den voors. verstappen gecomen
+sijnde heeft hem meijnen eenen slach te geven
+op sijn lijff, dan alsoo hij hem was retirerende
+soo is den selven slach bij puer ongeluck gevallen
+opt hooft van het voors. kindt, daeraff t’selve
+op den negensten dach daernaer is comen te
+sterven tot groot leetwesen vanden suppliant
+die de minste meijninge noch intentie en heeft
+gehadt van t’selve kindt te misdoen, ende noot
+iemandt anders en heeft misdaen, uuijtgenomen
+dat hij ontrent twintich jaeren geleden bij
+ongelijck tot sijnder defensie heeft gecommitteert
+eenen nederslach jonckman wesende inden persoon
+van sijns vaders scheper, daeraff hem is geaccordeert
+gratie ende remis, ende gemerckt het voors.
+ongeluck hem van hertsen leet is, ende dat is
+belast met een bevruchte huijsvrouwe ende
+acht levende kinderen, daer voore hij met"
+"denwelcken noch oyck de andere de suppliant met zynen geselschape
+nyet en hebben gekent noch alnoch en weeten wye zy hebben geweest
+andere dan dat zy verstaen hebben dat dienaers van spaenssche heeren
+zyn geweest, ende hoewel alle tgene dat voors. es by den suppliant ende
+anderen van zynen geselschape is gedaen $$$ deffentie van hueren lyffuen
+om hen vanden overdaet vanden voirs. drye persoonen die hen up ten wech
+gaende nae hunner huysen hebben gewechlaecht ende den voirs. claes
+de beer onversienelick overvallen te beschudden ende dat alsoe $$$ by nyet
+en is mesdaen, soe beducht hem nochtans de suppliant dat hy de voirs.
+stadt van bruessele ende ons lant van brabant nyet vryelick en soude
+mogen gebruycken mits dat de sommige souden willen segghen dat hy den
+gegeven buyt dyen dat hy comende by zynen geselschape soude hebben
+zynen duym hadde gecrauwt maer dat hy hem wederom gecrauwt
+hadde, nyet tegenstaende dat hy int sekeren nyet en weet dat
+hy den voors. afflunghen gequest heeft gehadt ende ge$oft beeter me$$
+dan jae ten waere dat hem hier up worde $$$ van $$$
+ende genade zoe hy seght dus om deselve zeer oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy de zake voirscrx overgemaeckt
+ende hierop gehadt tadvys van onsen amman van bruessele den voirs.
+jooris vanden hove suppliant genegen wesende zynder bede ende begeerte ende
+hem willende in dit stuck gratie ende genade presenteren voer rigeur ende
+strancheyt van justitien sonderlinge ter eeren ende in contemplatie
+vander gebenedider passie ende bitter doot die onse heere godt
+gesmaeckt heeft aenden houte des cruycen up sulcken dach als huy den
+om de verlossinge des menschelycke geslachte hebben hem inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschollen ende geremitteert vergeven
+schelden quyte ende remitteren uuyt onse zunderlinge gratie mits desen
+tfait ende manslach boven verclaert mitsgaders alle boete ende
+bruicke corporelle ende criminelle waerinne hy ter causen van
+dyen $mitsgaders datter aen $eeft tegene ons ende justitie"
+"tot onsen voirs. lande van brabant ende tot allen zynen
+goeden nyet verbuert zynde op datter ennige zyn gelyckerwys
+ende inder manieren hy was voir de geschiedenisse vanden ongevalle
+voirscreven imponerende hier op een ewich geswych onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen officieren ende justicieren
+dien dat aengaen mach satisfactie ende beternisse nochtans
+gedaen zynde der partyen in desen geinteresseert in alsoo
+verre die noch te doene zy behoudelick dat de voirs. suppliant
+gehouden sal wesen ons ter causen vanden voirs. feyte te doene
+civile beternisse nae gelegentheyt der mesdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende dat hy oick gehouden werdt te betalen
+ende refunderen de redelicke costen van justicien indien datter
+ennige geschiet zyn ter taxatien ende arbitrage van onsen
+lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen raide in
+brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende lieden vanden raide voirscreven dat voir hen
+geroepen die ghene die dairomme behoeren selen geroepen te
+zyne zy procederen v ende doen procederen wel ende deughdelick
+totten interinemente ende verificatien van desen onsen voirs.
+brieve ende totter taxatien ende arbitragen vander voirs. amende
+civile ende costen van justicien gelyck ende alsoo dat behoirt
+ende dat gedaen ende die voirs. amende civile alsoe getaxeert
+ende betaelt wesende in handen vanden ghenen dien dat
+behoirt die welcke dair af schuldich ende gehouden sal wes$
+te maken ontfanck tonsen prouffyte met oyck de voirs.
+costen van rechte getaxeert ende betaelt zynde zy onse
+drossete van brabant meyer van loevenen amman van bruessel
+schoutetten van antweerpen ende vanden bossche ende voirts
+alle andere onse ende der smaelre heeren officieren justicieren
+richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende alle
+dien dat aengaen mach den voirs. suppliant van deser onser
+gracien quytschellinge ende remissien doen ende laten in
+maten voirscreven rustelick ende vredelick genyeten ende
+gebruycken sonder hem dair tegen te laten geschieden
+ennigen hinder commere oft letsel in enniger manieren ma$
+by alsoo hy oft zyne goede aengetast gevangen oft gearrestee$
+weren die ter stont ende sonder vertreck ontslaen doen ende
+*sy byden ontfanger
+vanden exploiten van
+desen amenden verantwort"
+"gaet u lieden nyet aen daer op de voirs. anthonis seyde het gaet emmers
+my oft mynen neve aene hy hueret dyer genoech ende haer meer andere woirden ende
+wederwoirden zoe vraechde de suppliant totten voirs. tween gesellen oft zyt
+verantwoirden wouden daerop de voirs. twee persoenen seyden jae hebbende
+elck vanden voirs. twee persoenen eenen stock oft javelyne opten hals ende
+een lanck mes aende zijde makende genoech maniere oft zy den suppliant
+met zynen medegeselle souden opgeloopen hebben gehadt dwelck ziende
+de suppliant ende zyn medegelle medegeselle zwegen stille ende
+ende naedyen de voirs. twee gesellen gepasseert waeren gaende nae
+muelenbeke toe zoe sijn de suppliant ende zijn geselle zeere vergramt
+zijnde mits den voirs. woirden hen gevolght nemende elck eenen steen
+inde hant zonder anderssins eenich geweest geweer te hebbene dan
+eenen opstekere elck ende commende by malcanderen omtrint
+cockelberge heeft de voirs. anthuenis medegeselle vanden voirs.
+suppliant gevraecht totten voirs. persoonen oft zij noch bij hueren
+woirden bleven ende waerom zij de vrouwe wilden verantwoirden
+die het gras gestolen hadde oft diergelijcke woirden ende ziende
+hij suppliant dat de voirs twee persoenen gestockt waeren als voeren
+ende beduchtende dat zij hem zouden mogen hebben geraerct metten
+voirs. javelijne gemerct zij malcanderen zoe by waeren heeft
+geworpen met eenen steene ende daermede geraerct eenen vanden voirs.
+tween genoempt hendrick moyensoen ontrent zyn hoofde metwelcken
+worpe de voirs. hendrick ter eerden viel ende terstont daer nae
+heeft deselve suppliant uuyt grooter hitten van bloede ende gramscapen
+ende beduchtende hadde hij terstont opgestaen dat hy met zynen voirs.
+javelijne soude den suppliant hebben mogen invaderen den selven
+hendricken eenen steeck gegeven met zynen opstekere omtrent zynen
+schouweren ende zoewech gelopen ende naedyen hy suppliant den
+voirn. heyndrick deselve quetsueren gegeven hadde heeft den selven
+zyn mes genomen ende liep daermede naeden geselle vanden voirgenoemde
+heyndrick genaemt luyck scosters om hem intsgelyckx te evelen
+en hadde hy hem nyet ontloopen over eene gracht van welcker quetsueren
+is de voirs. heyndrick gegaen van levende lyve ter doot dwelck den
+suppliant uuyt gront zyns herten leet is overmits welcken delicte"
+"de redelycken costen van iusticien daeromme gedaen ende naegevolgt
+indien eenige zyn alter taxatien ende arbitresscepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen rade geordoneert
+in brabant die wy daer toe commietteren ontbieden daeromme ende bevelen
+hemluden geroupen die gene die daertoe behoiren geroupen te zyn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinnemente
+van dese onse tegewordige brieve naer huere voorme ende inhoud
+ende ter taxacie ende arbiterscepe vanden voirs. civille boete ende costen
+getaxeert ende betaelt alst behoiren sal van welcke civille boete
+die gene van onsen ontfangere dient aengaen mach gehouden
+wordt rekeninghe bewys ende relycqua daervan te doene tot
+onsen proffyte metten anderen penninghen van zynen ontfangen zy
+onsen amman van bruessel ende alle andere onse ende der smalre heeren
+rechteren iusticieren ende officieren onsses voirs. lants van brabant
+dien dit aengaen sal mogen huere stedehoudren ende een yegelyc van
+hen zoe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen de voors.
+thomas herdewyck suppl van dese onse tegewoirdige gracie
+quitscheldinghe remissie ende pardoene ende van al den inhouden
+van desen inder voegen ende manieren boven verclaert rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruyken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch
+aen goede ter contrarien in eeniger manieren maar indien
+zyn lyf oft eenige van zynen voors. onverbuerden goeden zyn
+of naemaels waeren ter cause voorscr. gevangen gearresteert
+ofte becommert dat zy die stellen ende setten oft doen stellen
+ende setten ter stont ende sonder vertreck tot volcommender
+slaekinghe ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vaste ende gestadich zy tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+onser rechten in anderen dingen ende anderen huer rechten in
+eegenen in onse stadt van bruessel inde maent vant van iunio
+int jaer osheeren duust vyfhondert ende twintich ende
+van onser rycken te weeten vanden roomschen teerste ende van
+castille etc tvyste aldus stondt gescreven onder opte
+plycke byden concinck in zynen rade ende gheteekent
+i decock ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden acorderen
+metten originale by mij"
+"sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
+voirs. gommarx gehadt heeft oft egheen$ wille de busse op hem
+te vuerene oft oic gedacht te schietenen nietmin?$ beduchtenen
+ende ontsiende t$$gens van justicien en soude hij hem bynne
+des ons lande van brabant nyet dorven houden ..en naer dat
+hem hier op grame ende genade werdde gedeylt als hij selt$
+om de welcke hij ons oitmoediche heeft gebeden waer om
+soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
+hebbenen metten voirs. suppliant ende willenen hem in dese grame
+ende genade $sereren ende voirotkeren$ voer r ...van justicien
+hebben den selven suppliant in g$$$ als boven geremitheert
+quytgesconden ende vergheven re$$$en quytsceld$ ende
+vergeven vuyt ... zunderlinge gren$ by des die mesdaet
+ende ongenae ende feyt voirscreven $$$gaders alle penen
+ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
+hem overmits$ ende vuyt saken van tgene des vonis is ende
+daer aen $mene moch tegen ons onse hoocheyt ende justicie
+enichsins moch hebben ontgaen ende hebben hem als
+van dien gerestitueert ende gestelt restitudene ende stellen
+bij als tot zynds goede fame ende name tot onsen
+voirs. landt van brabant ende tot zynen goeden
+uyt geconstithueert zeynde soe verre daer enige zijn imponerenden
+hier op een eewich geswych ons procureur generael ende allen
+anderen ons rechteren iusticienen ende officieren ons voirs. lants
+van brabant hoe da$g$ die zyn oft wesen moegen
+satysfactie nochtans iest ende voer al den geinteresseerden
+partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
+c$$$ alleenen behoudene dat de voirs. suppliant
+ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
+ons sekere amende c$$$ te betalenen nae gelegentheyt
+der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene
+sy hieraf verantwordt
+byde ontfangere vanden
+exployten"
+"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van reynier
+vanden kerck hove inhoudende hoe dat hy suppliant ende zyn ouders
+hebben hen meestendeel altyt gehouden binnen onsen stadt van leeuwe
+ende want de voirs. ouders vanden suppliant altyt die iacht tot leeuwe
+gehouden hebben zoe heeft die voirs. suppliant nae huere aflivicheyt die
+voirs. iacht gecontinueert ende hem altyt wel ende eerlyck gedragen sonder
+yemant zyns wetens gec te cort gedaen te hebben nu is waer dat
+ontrent drie oft vier zesse offt zeven maenden geleden die voirs. suppliant is op een
+morgenstont mit honden ende trompen ter iacht gegaen mit sekeren
+geselscape gelyck hy gewoenlyck is geweest te gaene ende commende
+op een cleyn bossch geheeten cleyn roome gelegen int lant van ludick
+heeft zyn honden aldaer ontcoppelt om te iagene nae hazen ende vossen
+zoe verre hy daer eenige fortune hadde gevonden ende volgende zyn"
+"gedaen ende doene alles ter tauxatie ende moderatie
+van onsen zeer lieven ende getrouwen cancellier ende
+luijden van onsen raede die wij daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren bij desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden
+dat voor hen geroepen alle de gene die daer om behooren
+geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinement van desen ende tot
+taxatie ende moderatie van de voors. costen van
+justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck
+interinement die voors. supliant gehouden sal sijn
+te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op pene van te verbeuren d’effect van dese ende dat
+gedaen ende de costen van justitie getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen dijen dat
+behooren sal sij onsen voors. procureur generael in
+brabant meijer van onser stadt loven ende allen
+anderen onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegenwoordighe ende toecommende dijen dat
+aengaen sal moghen heure stedehouderen ende een
+jegelijck van hen besundere soo hen toebehooren sal
+doen laeten ende gedooghen va den voors. supliant van
+deser onser jegenwoordiger gracien ende remissitien ende van
+allen d’inhouden van desen inder vueghen ende manieren
+boven verhaelt pijsselijck vredelijck ende volcomentlijck
+genieten ende gebruijcken sonder hem te doene ende
+te laeten geschieden eenich hinder letsel oft
+moeyenisse noch aen lijve noch aen goeden ter
+contrarien maer indijen sijn lijff oft eenige van sijne
+onverbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft beleth waeren dat sij die terstontd setten ende
+stellen tot geheelder ende volcomender delivrantie
+ende slaeckinge want ons alsoo gelieft ende ten
+eijnde dat dit vast ende gestadich blijve totten
+eeuwighen daghe soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen onser
+rechte ende eenen yegelijck anderen dessijns gegeven
+in onser stadt van bruessele inde maendt van
+decembris 1659 ende van onse rijcke het
+negenendertichsten
+onderteekent $$"
+"wye zy zyn / satisfactie ende beteringe doende / der
+partyen geinteresseerde indien dye nyet gedaen en is
+ende enige daer toe dient civilic alleenlic / behoudelic
+dat de voirs supplianten gehouden sullen syn tselve
+feyt tegen ons te beteren civilick nae die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hunnen goeden ende dat
+zy oic gehouden wordden op te leggen ende te betalen
+de redelycke costen van justicien indyen dair ennige
+ain gedaen zyn oft gedaen wordden ter taxatien
+ende moderatien van ons. lieven ende getrouwe cancelliere
+ende lieden van ons. rade geordoneert in brabant
+die welcke wy daertoe gecomitteert hebben
+ende comstten by desen / ontbieden daer om ende
+bevelen den selven ons. cancelliere ende lieden
+van ons. rade in brabant dat voir hen geroepen
+die dair om behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelic totten interinemente ende
+verifficatie van desen / ende totter taxatien
+vanden voirs. amende civile ende costen van
+justicien / ende dat gedaen ende de voirs.
+amende civile ende costen getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van den gheene van ons.
+ontfangers dyen dat behoeren sal / die gehouden
+wordt rekeninge bewys en reliqua te doene
+vanden voirs. amende civile / tot ons. behoef
+metten anderen penningen van zynen ontfange / zy onse
+voirs. procureur generael in brabant ende alle andere
+onse rechteren justicieren ende officieren tegewoirdige
+ende toecomende die dat aengaen sal moegen hunnen
+stadthouderen ende een yegelic van hen bezunder / zoo hem toebehoeren
+sal / doen laten ende gedogen den voirs. supplianten"
+"mois de juing ledit suppliant le seigneur de fallaix claude de byssy
+loys de renel et leurs complices en notre ville de bruexelles
+partirent du soir environ xj ou xij heures de lostel dudit
+faillaix en intention de aller passer tamps en la maison
+dune femme publique que len dit la grande hollandoize lez
+les estuves de pollepelle et venans devant ladite maison
+hurterent a la porte dicelle et requerent y entrer a quoy
+ladite hollandoize respondy quilz ny entreroient et ledit
+remonstrant et sesdits complices dirent que dont romperoient ilz
+ladite porte et pour ce faire lapprocherent mais ils
+oyrent bruyt daucuns compaignons estans ou baz de
+ladiite maison qui monterent en hault lesquelz tost aprez
+ou aucun deulx jetterent pierres apres icellui remonstrant
+et sesdits complices et firent leur effort de les touchier et
+bleschier a loccasion de quoy ung nomme tristram serviteur
+dudit seigneur de faillaix savanca doner ung cop de pit contre
+ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur de faillaix recouvra
+contre ladite porte qui estoit coppee par le mylieu et lentreouvrit
+de sorte que ung homme en se mettant sur ses mains y povoit
+entrer sy savanca ledit loys de renel et y entra et y
+trouva ung des compaignons de dedens ja descendu pour
+deffendre ladite porte lequel pour ce faire rua ung coup aprez
+ledit renel lequel il failly et lors ledit renel pour la seurete
+de sa personne rua aprez lautre et le toucha mais il ne
+scet en quel lieu et lors sescrya ledit compaignon disant
+monseigneur lescuyer pardonnez moy mais en ce disant il empoigna
+ledit renel par le coullet que lors ledit renel pour sa seurette
+comme dessus lembracha et le jetta sur ung bancq ce compaignon
+se releva et de rechief sailly ou col dudit renel et lors ledit
+renel pour sen deffendre lui donna encoires ung coup de dage
+sans bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon
+se releva et de rechief lors querant senschaper sailly de
+la maison et le rencontra ledit suppliant lequel ayant oy le
+debat de renel et ne savoit comme il luy estoit donna a ce
+compaignon ung coup de rapiere renel meu de chaleur
+monta en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur
+avoient jette de pierres et trouva ung autre compaignon
+avec trois femmes communes auquel ledit renel se parforcha"
+"hy suppliant die selve penninghen wederomme genomen behalven
+den dobbelen ducaet die de voirs. weert inden valck in zyn handen
+hiel seggende dat hy daer aen voir syn gerekende gelagen genouch hadde
+waerop hy suppliant antwoirde seggende dat eenen angelot genoech
+waere mits den welcken de voirs. weert hem suppliant den dobbelen
+ducaet wederomme gaff ende heeft hy suppliant den dobbelen ducaet
+wederomme genomen seggende wy sullen dit gelach welvinden
+want wy moeten noch eenen pot wyns oft twee drincken ende zyn aldaer
+noch blyven drinckende ende nae dat zy een poise tyts gedroncken
+hadden hebben zy noch eens metten weert gerekent ende gedroech
+het gelach omtrent een pont brabants ende aldus gerekent hebbende
+heeft hy suppliant geseyt dat hy tgelach betalenen soude gaende met
+zynder hant in zynen azack om tgelach te betalene ende naedat
+hy zyn gelt oversien hadde seyde hy suppliant totten scoutet heer
+scoutet ick gemisse oft ick hebbe verloren min gelt waerop de voirs.
+scoutet antwoirde dat hy zyn gelt in zynen azack suecken soude
+want hy tgelt opgesteken hadde dwelck hy suppliant hoirende
+heeft zynen azack oft borse affgedaen ende heeft se op die tafele
+geleyt seggende besueckt mynen azack selve ende siet oft tgelt dat
+ick gemisse daer inne is waerop de voirs. scoutet antwoirdende
+met eenen grammen moye moeye seeghde oft hy hyt hem aentygen
+wilde seggende ick zoude u eer op u herzebecken huwen oft der
+gelycke woirden ende mits dien nam hy zyne rappiere metter
+handt de welcke hy nyet uuyt en konde getrecken midts dien
+dat een genaempt willem colibrants het selve belette ende
+desen twist aldus geslicht zynde hebben zy daer noch met
+malcanderen eenen pot wyns gedroncken dewelcke een
+genaempt robert van veen onse duerwardere te voeren geven
+wilde ende heeft de voirs. scoutet eenen groot gelassvol wyns
+genomen seggende totten suppliant ick brought u dwelck hy suppliant
+wachte ende hebben elck dat glas uuytgedroncken ende es hy
+suppliant daernae uuyter cameren gegaen om zyn water te makene
+ende wederomme commende wel by drancke zynde seyde totten scoutet
+heer scoutet ick begheere assistencie van u want zy zyn hier inne
+commen die myn gelt hebben ende siet toe want myn gelt werdt
+versteken waerop de voirs. scoutet seyde ick zal u recht
+doen ende is gegaen totter doeren die welcke hy toegesloten heeft
+nemende zyn rappiere bloot in syn handen seggende aldus nyemant
+zoe cloeck die hier uuyt gaet ende heeft daer nae de voirs.
+scoutet zyn rappiere bloot geleet op die taefele ende heeft hem
+begonnen te ontsoene ontdoene om hem te laeten besien ende is voirts"
+"bewys ende reliqua te doende tonsen proffyte metten
+andere penningen van zyn ontfanck sy onse drossaet
+van brabant meyere van loevene amman van
+bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende de smaelre heeren ende
+ingesetenen ons lants ende hertoighdoms van brabant
+rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdich
+ende toemcomende hueren stedehouderen ende eenen yegelicke
+van hen besunder zoe hem toebehoiren zal doen laten
+ende gedoogen den voirn. kaerle vernyer suppliant van dese
+onse gracie remissie quytscheldinge ende perdoene
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voire verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene noch te laten geschieden nu noch in
+toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
+zyne persoon oft eenige van zyne onverbeurden goeden
+zyn oft waren hier naemaels hier omme gevangen
+becommert oft gearresteert oft eenichsins belet dat
+zy die stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck
+tot geheelen ende volcomen slakinge ende delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen saken ons recht ende eenen yegelicke tzyne
+in alle gegeven in onser stadt van antwerpen
+inde maent van augusti int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende xlviij van onse keyserycke txxixen
+ende van onsen rycken van castillien ende ander txxxiiste
+op te plycke stont gescreven byden keyser in
+zynen rade ende geteekent verreycken visa
+recepta.
+gecollocioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+n facuwez"
+"donner de sa dage a quoy il failly au moyen de ce que le compaignon se
+jetta de laval de la montee et le rencontra ledit remonstrant qui rua
+aprez luy ne scet s il le toucha et puis le trouva le seigneur de faillaix
+lequel luy rua deux coupz de taille de sa daghe et ung cop d estocq
+sans savoir a la verite s il le blescha ne en quel endroit et ainsy
+que byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon qui
+avoit este bleschie le hurta si rudement qu il le desmarcha deux
+ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy
+feist ledit bissy riens mais entra en ladite maison et venant aux
+degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits compaignons
+qui le requist le laisser passer ce quil feist puis rencontra ce
+compaignon ung benedictus le sauvaige serviteur dudit byssy
+lequel semblablement le laissa passer et tost aprez entendirent
+que lung de ces compaignons bleschiez nomme jeannijn de mol filz
+de loste du pourcelet dudit bruxelles termina de vie par mort
+dont ledit remonstrant a este et est amerement desplaisant et
+doubtant rigeur de justice il sest absente de notre dite ville
+de bruxelles et pays de brabant ou il nozeroit retourner
+ains conviendroit audit remonstrant laisser ses parens et amys
+et aussy a son grant regret notre service comme il dist se notre
+grace ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est
+et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief
+est advenu et que en autres choses jusques ores ledit suppliant
+est bien renomme et navoit commis cas deshonneste il nous
+a tres humblement supplie et requis pour ce est il que nous
+ces choses considerees audit jaques de lisques suppliant inclinans
+a sa dicte requeste avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne
+quittons remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide
+dessus declaire ensemble toute peyne et offence corporele
+criminele et civile en quoy pour raison et a loccasion dicelluy cas
+il peult avoir offence et estre encourru envers nous et
+justice et lavons quant a ce remis et restitue remettons
+et restituons a ses bonne fame et renommee au pays et a ses
+biens non confisquez saucuns en a tout ainsy quil estoit
+auparavant ladvenue dudit cas en imposant sur ce silence
+perpetuele a notre procureur general de brabant et a tous noz
+officiers quelzconques satisfaction faicte a partie interessee
+premierement et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet
+civilement tant seullement sy donnons en mandement
+a nos amez et feaulz les chancellier et gens de notre conseil"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegenwoirdigen ende toecomende dat
+wij ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van jan reyns claes
+reyns jonckgeselle weegschouwere poirtere deser onser stadt van
+bruessele inhoudende hoe dat hij suppliant met eenen geheeten anthonis
+vander hoffstadt is commen gaende van buyten de voirs. stadt naeder selve$
+in aprili anno xvc xxxv ende commende aende vleemssche poirte der voirs.
+stadt vonden zy inde leye der selver staende eenen vrouwe persoon dewelcke
+aldaer gras snydende was met bundels om tselve te vercoopene oft om huere
+beesten te gevene dwelck ziende de medegeselle vanden suppliant seyde totter
+selver vrouwen wat maect ghy daer oft wat hebdy daer te snydene myn
+neve heeft dat gras wel dyer tegen der stadt gehuert ende ghij compt hem zijn gras
+afnemen dwelck hoirende twee andere manspersoenen diewelcke uuyten
+voirs. stadt gecommen waeren daerby staende ende dewelcke hy suppliant
+met zynen geselle nyet en kenden seyden laet die vrouwe snyde het en"
+"dit vast ende gestentich zy ende blive tot euwighen daghen, soe
+hebben wy onsen zeghel hier aen doen hanghen behoudelic
+ons in aderen dinghen onse ende eenen iegelycken zynen rechte
+gegeven in onse stat van bruessel xv daghe in februario
+int jair ons heeren duysent vierhondert viere ende tachtentich,
+aldus geteekent by mynen heere den hertoghe dair ghy die
+heere van beerssele heeren robbrecht cotereau wouter vander noot
+ridderen meesteren jan van watermale jan schat ende andere
+bij waeren ja. hujoel visa"
+"van loeven ende den voers. onsen landt van brabant niet dorren houden
+wandelen noch verkeeren maer waere gescapen voirtaenen
+hem daer uuyt te moeten absenteren ende hem houden in vremden landen
+in grooter miserien ende armoeden ende syn leven aldaer
+leyden ende eynden in ongevallicheden het en waere dat wy
+onse gracie ende genade tot hemweerts keeren ende hem tvoirs.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergheven wouden om
+dwelcke hy ons oitmoedelic heeft gebeden soe eest dat
+gemerct tghene des voers. es wy ter beden des voers. suppliant
+geneyght wesende ende willende altyt ende besundere te desen
+male presenteren ende thoenen gratie ende genade voere strangheyt
+van rechte hebben ter eeren ende weerdicheyden vander
+passien ons liefs heeren jesus christus die hy op sulcken dach als
+huden goetvrydach voere ons ende alle kerstene menschen heeft
+geleden den voers. suppliant in gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergheven schelden quyte ende verghevenen van sunderlingen
+gratien overmits dese onsen brieve tvoers. feyt ende
+dootslach mitgaeders alle penen boeten hueren ende brueken
+het zy van lyve leden oft goede in welcke hy overmits
+ende uuyt saken vanden voers. feyte ende dootslaghe eenichssins
+tegen ons ende den gerichte mach syn gevallen stellenen ende
+settenen van al den selven suppliant wederomme in zynrer eeren goeden name
+ende famen ende tot allen zynen goeden niet verbuert zynde op
+dat hy eenighe heeft oirlovende ende consenterende dat hy dien
+niet tegenstaende sal moigen comen bliven keeren ende verkeeren
+bynnen onser voers. stadt van loeven ende alomme bynnen onsen
+voers. lande van brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere
+die geschiedenisse vanden voers. feytt imponerende hier af
+een ewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen
+drosset van brabant meyere van loeven ende allen anderen
+onsen officieren ende hueren stedehouderen die dat eenichssins
+aengaen mach satisfactie ierst ende voeral gedaen den
+partyen geinteresseert soe verre die alnoch niet gedaen
+en zij civilyc alleene ende behoudelyc dat tot dien die"
+"kaerle etc allen den ghenen er een hebben ontfangen die
+deemoedige supplicatie van jacobbe bordinck borger onser stat
+van antwerpen inhoudende hoe dat hy ter causen van zekeren
+questien iniurien ende geschillen hy gehadt heeft tegen een
+genaempt claes heskens zynen dootviant den selven claese
+in een gevecht welck zy onderlinge hadden heeft gequetst
+ende verminckt in zyn een hant vanden welcken de voers.
+partyen beyden in rechte geprocedeert hebben voerde"
+"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht
+inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde
+vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten
+den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende
+nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden
+cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort
+hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen
+gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en
+hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken
+aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde
+totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe
+ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was
+alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht
+hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers.
+gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy
+dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde
+de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het
+quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de
+suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe
+noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen
+ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken
+ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer
+verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille
+gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck
+hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer
+veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen
+en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer
+veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft
+ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl
+antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel
+willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede
+alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael
+in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat
+hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont
+int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj
+weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een
+kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot
+ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse
+ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere
+van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is
+nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende
+converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om
+de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
+wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende"
+"remisie
+albert ende isabel etc. doen te wetene alle
+tegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben die ootmoedige
+supplicatie van adriaen van mechelen jonckman noch minderjaerich woonende
+binnen onser stadt van herentals inhoudende hoe dat hy suppliant hem altyt seer
+eerlyck, vromelyck ende buyten reproche heeft gedraegen, noyt yet geperpetreert hebbende weerdich
+punitie criminelle, behoudelyck dat meer dan een jaer geleden hy suppliant sittende op syn werch
+ten huyse van merlen eynde binnen herentals voorscreven ende crygende eenige woirden met hans
+gastweerdere synen medegeselle, is gebeurt dat middelen tyde aldaer gecommen is
+christiaen van mechelen des suppliants broeder de welcke hoorende de affdraegende
+woirden tusschen eenen ende den anderen, heeft hun willen onderrichten, seggende schande
+ende quaelyck gedaen te wesen t’gene zy opden winckel voorstelden ende bedreven ende die
+suppliant tselve cleyn oft luttel achtende ende oversulcx tegen synen broeder mede woirden
+maeckende, heeft die voorscreven christiaen den suppliant al lachende met een geerdeken
+oft roedeken geslaegen, waertegen die suppliant nemende in syn handt een cleyn stocxken"
+"phls etc doen te wetene allen
+tegenwoerdighen ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oytmoedighe supplicatie van joris van
+eyckhoven colstdrager of colfdrager vanden mercgrane onser
+stadt van antwerpen. inhoudende hoe dat
+hij hem altyt verlych heeft gedraghen, staen
+tot goeden name ende fame behalven dat is
+gebeurt dat die suppliant opden xx6 en dach
+augusty anno x6 c. eenentnegentich.comen
+uuyt zynen huyse ende gaen naer het straethen
+geheeten den bokeers des achternoens tusschen
+dry ende vier uren. is gecomen ter plaetsen daer
+wylen adriaen peeters was staende. die
+wechde den suppliant siende zonder dat die
+suppliant hem niet hadde misdaen oft missecght
+heeft tot hem gheroepen. ghy langhen dieft
+ghy langhen schelm ghy moet teghen my
+stooten. ick moet sien wat ghy in uwen boesem
+hebt. waerop die suppliant antwoorde ander
+seynde die wat wildy van my hebben. dop die
+voorsch adriaen seynde ich moet desen daer
+teghen u stooten. sydy een man thoont dat
+ghy des conincx dienaer zyt met volder anders
+leelychder ende affdraegen woorden, ende wat
+die supplt arbenden om van hem ontslaghen
+te wordden en heeft die voersch adriaen den
+supplt nyet willen $laten, maer loopenden
+den suppliant nae int voersch bokeerstraetken
+heeft zyn rappier ghetrochen, ende naeden
+suppliant gesteken ende geslaghen. soo dat
+die supplt is genootsaecht geweest zyn rappier
+oych te trechten daer mede hy den voersch adriaen
+eenen steech van voer heeft gegeven dast
+hy corts dernaer deser wererlt is overleden. tot
+grooten leetwesen, vanden supplt. godt
+wil da siele genadich wesen ende alzoo die"
+"behooren sal doen laten ende gedoogen den
+voorschreven supplianten van dese onser iegenwordige
+gratie ende remissien ende van allen inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voeren
+verhaelt rustemijck vredelijck ende gebruycken
+volcomelijck * ende gebruycken sonder hen te
+doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommende tyden ennich hinder letsel
+oft moyenisse aen lijff noch aen goeden
+ter contrarien maer indijen ** syn lijff oft eenig
+van sijne *** onverbeurde goeden daerom gearrestee$
+becommert oft belet waeren dat sij die setten
+ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten einde dat
+dit vast ende gestadich blijve tot eewigen
+dagen soe hebben wij onsen segel hier aen doen
+hangen behoudelijck in anderen dingen onser
+rechte ende eene ijegelijcke anderen dessijns
+gegeven in onser stadt van brussele inde$
+maent van augusto int jaer ons heeren
+duijsent ses hondert ende sesthien ende op die
+plicque stont aldus bijde eertzhertoghe end$
+onderteekent lombaerts gesegelt met
+eenen groenen segel uuijt hangende in sijden
+snoeren"
+"dat van tself geschil ende gevecht duerende zyn absencie vander plaetssen
+daert geschiede eenen mathys van roome zoe gequetst was vanden voirs.
+adolff van dueren hans bellen daer mede hy suppliant hadde sitten drincken
+als voeren oft van thielman de keesdragere die op tgevecht gecommen was
+oft van een oft twee van hemluyden dat de selve matthys daeraf terstont
+sonder biechte gestorven es ende hoewel de suppliant daerom den
+overleden nyet geslagen noch gesmeten en heeft mits dat hy doen ter
+plaetssen nyet en was daer de overleden gequetst werde ende dat die
+voers. adolff daer present ende vanden gevechte wesende daeraf van ons onse
+brieven van remissie vercregen heeft nyetmin de voirn. suppliant en soude
+nyet vryelyck dorren converseren in onsen landen van brabant mits dat
+hy uuyt simpelheyt verstaen hebbende de doot vanden voirs. mathys hem
+daer uuyt soude geabsenteert hebben doer vreese gevangen te worden om
+dat hy int beginssel vanden voirs. geschille ende gevechte maniere maecte
+van leere te trecken als boven ende oyck dat hy daer van pais met partie
+heeft gemaect ten zij dat onse gracie hem hierop verleent zij alsoe hij
+seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy
+desen aengesien compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant
+ende willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strangheyt van justicie hebben den selven supplant inden gevalle als
+boven quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven mitgaders
+oyc alle peyne ende amende corporelle ende criminelle daer innen hy hem
+overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. is iegens onssen onse
+hoocheyt ende justiccie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by
+desen tot zynen goeden faemen ende naeme in onsen voirs. lande ende hertoochdom
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre hy daer eenige
+waeren imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen
+procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende
+officieren onssen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn off wesen
+mogen satisfactie nochtans eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie soe verre die noch nyet gedaen waere civilyck alleenlyck
+behoudelyck nochtans dat hy den voirs. dootslach ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck dat hij gehouden werdt te betaelen
+de redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoerdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van godevaert
+van utthem arm scamel geselle inhoudende hoe dat hy suppliant omtrent
+twee ende een halven jaeren geleden gecommen is ten huyse van aerden
+aerts inden dorpe van leefdaele met veel goede gesellen daer
+onder eenen mede was geheeten peeter van haren welcke voerscreven
+peter ende den voerscreven suppliant met malcanderen eenen pot bier
+oft meer gedroncken hebbende hebben begonst te speelen
+ende te hutsen elcken slage om een ort stuvere ende
+was geseeght soe wie vier oerden achter een e$ eerst
+wondt van henbeyden soude een ort te vuen? geven
+inden gelage vanden gemeyn gesellen zoe es gebuert
+dat nae dien zy wat gespeelt hadden dat de voerscreven
+suppliant tegen den voerscreven peeter verloe? vyf speelen ende
+oerden ende heeft den selven suppliant het vyfste oert
+den weert gegeven die siende de voirscreven pieter en
+is daermede nyet tevreden geweest ende twee ons
+$$ macht dat ort dat willen selver hebben siende
+de voerscreven suppliant dat peeter soe qualycken daermede
+te vreden was om alle twist te schouwen heeft
+het voerscreven oert weder vanden weert gehaelt ende
+de voern peter gegeven desen nochtans nyet tegenstaende
+dat de voern suppliant hem het voerscreven oert gegeven
+hadde dwelck hem nochtans nyet toe en behoerde
+maer behoerde int gelach te comen als voerscreven es
+zoe en heeft de voerscreven peeter nochtans nyet gelaten
+te zweren noch te eevelen ende veel ongebonden
+woirden te spreken de voergenoemden suppliant ziende dat het hem
+nyet en baette al hadde hy hem het voerscreven oert laten
+volgen zeyde tot den selven peeter haddic het oirt"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy hebben ontfangen die oitmoidige supplicatie van
+gielis van ermeghem arm scamel ambachts geselle woenende
+binnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant met
+francken vanden kerkove zyn aengebracht ende geaccuseert
+geweest aen onsen procureur general van onsen rade in brabant dat
+zy ten tyde doen te vrouwen inder voers. onser stad van loevenen
+rumoir maicten die omtrent onderhalf jaer geleden is om
+den dieren tyt ende duytbueren vanden coren souden geworpen
+hebben met steenen tegen die dieneren oft vorscreven der"
+"philips byder gratien goids eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingen
+van lothrycke van brabant van stier van karenten van cram van lymborch
+van lucemborch luxemborch ende van gelre grave van vlaenderen van habspurgh van tyrol van
+ferette van kieburgh van artois van bourgoingnen palatin van henegouwe van
+hollant van zeellant van namen ende van zutphen mercgreve des heylichs
+roomschen rycs ende van bourgauw lantgreve in elsacen heere van
+vrieslant van opter windischenmargh van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse brieven sullen zien oft hoeren lesen saluyt
+doen te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+arnde die coster henricke ende janne rosiers gebruederen inhoudende hoe dat
+die voirs. arnt is gegaen tot eenre bruylocht aldair een bruyt huer feeste
+houdende was tot welcken feesten ende plaetsen oick gecomen is een geheten
+coppen vandermeeren tegen den voirs. arnde ende henricke rosiers dair
+de voirs. die voirs. coppen quam gaende mit claese johannes dochter van
+nederyssche ende heeft die voirs. coppen vandermeeren zynen hantbooge
+gespanne mitten welcken hy den voirs. arnde geschoten heeft eenen schuet
+in zyn been dwelcke ziende die selve arnt heeft zyn mes uuytgetogen"
+"want ons alsoo gelieft. nyettegenstaende dat
+tvoersch feyt oft ongeval nyet en is onerfaert
+noch anderssints onser ordonnantie desen aengaen
+ter contrarien. die wy den voersch supplt
+nyet en willen te prejudicieren maer hebben
+deselnie voer dese reyse ghederogeert ende derogeren
+by desen. dezelve anderstuits geheel beynen
+in heyr cracht ende vigeur. ende ten eynder
+dat dit goet vast gestadich blyve ten euwighen
+daghen soo hebben wy onser seghelde hier
+aen doen hanghen behoudelych in anderen
+zaken ons kocht ende eeuen iegelychen tzynde
+in allen. segenen in onser stadt van bruesselde
+ende maendt van november. int jaer ons heeren
+duysent vyff hondert seventnegentich. van
+onsen rychen te wetende van napels ende
+jerusalem het xxx6m opde plychde stont-
+gescreven. byden coninck onderteechent
+wouwere. ende onder buythanghender eenen
+groenen segel in zyden suveren"
+"die voirs. schoutet gecommen tot hem suppliant leggende beyde zyn handen
+opt lanck mess vanden suppliant dwelck hy hangende hadde op zynen
+buyck seggende jan lodewycx legh aff u mes ende laet u versuecken
+want ghy dierste zyn sult die ic besuecken zal ende ick meyne
+tgelt over u te vinden wairtoe hy suppliant hem nyet geven en wilde
+seggende soudt ghy my besuecken ick ben die ghene die tgelt verloren
+heeft ende alzoe hy suppliant wel ende grootelick by drancke wesende
+ende zeer gestoort dat jan akers voirs hem besuecken wilde
+die zyn ghelt verloren hadde heeft een opstekere diewelcke hy in
+zyn handen hadde tot twee reysen den voirs. jan akers in zyn
+borst gesteeken nyet meynende den selven te grievene van zynen
+lyve zoe dat hy vanden voirs. twee steken ende wonden corts
+daer nae is deser weerlt overleden ende dit aenmerckende een
+des voirs. schoutets dienere heeft den suppliant gequest ende gegeven
+zoe in zyn hooft als in zyn tdicke van zynen beene boven de knye
+vier diversche groote wonden vanden welcken deselve suppliant zeer
+langen tyt te bedde heeft gelegen zeer cranck jae tot byder doot toe
+hebbende ter causen voirs. groote smertte geleden ende veel menichte
+van zynre substancie doer ende mits den voirs. ongevalle verteert
+geconsumeert ende verchirurgeert om tot convalescencie te commen
+welck feyt hem in gronde zyns herten zeer leet es ter causen
+van welcken dootslaghe de voirs. suppliant beduchtende rigeur van
+justicie is hem houdende op tgewyde of buyten onsen lande van
+brabant ende en soude aldaer niet dorren hanteren noch comverseren
+ten waere dat onse gracie ende genade hem hier op verleent
+wordde alzoe hy seyt ons dairomme oetmoedelyck biddende
+waeromme zoe eest dat wy desen aengesien compassie ende
+medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem in
+desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
+van justicie ende by advyse ende deliberatie van onse zeer
+lieve ende beminde zuster die coniginne douagiere van hongerien
+eertshertoginnen van oystrick regente etc ende te ernstiger beden
+ende begheerte vanden suppliant prelaten vanden goidhuysen van
+villers ende van sinte bernaerts die huer des ernstelyck hebben versocht
+ende gebeden hebben inden gevalle alsboven den voirs. suppliant
+quytgescholden ende vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt
+onse sunderlinge gracie by desen den dootslach boven verclairt
+mitsgaeders oyck alle peine ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hy hem overmits ende uuyt zaeken
+van tg$$ des voirs. es iegens ons onse houcheyt ende justicie
+eenichssins mach hebben onrgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen"
+"phelippe etc scavoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
+lhumble supplication et requeste de jehan jannez de willery charge
+de femme et sept enfans contenant comme non obstant que ledit supplliant
+a toujiours este a bonne fame et renommee sans oucques avoir mesprins
+en faict chose meritante correction justicielle si est toutteffois
+advenir que le suppiant estant au jour de pentecostes lan xvc
+soixante quatre sorty de leglise de sprimont pays de lembourg
+ou il avoit ony les vespres que jannin filz dudict suppliant a eu
+debat et question contre feu urhain dongnies mayeur dudict lieu
+et ce a cause que ledict mayeur a tort vouloit tenir a soy la vache dudict
+suppliant soubz vinbre que ledict suppliant auroit este cautionaire pour
+les despens en la cause de feu euvraert de la marche contre jehan
+jehan et wery vilain son beaufilz en quelle cause toutesfois le suppliant
+nestoit pleisge mais damoiseau laures de la marche et aussi
+a cause que le predecent jour ledict mayeur avoit faict tuer le
+veau procedant de ladite vache sans le sceu ou ladvertissement dudict suppliant
+et contre lordonnance du pays non obstant quil estoit par paye
+de ce a quoy le suppliantpar la recharge des eschevins de
+lembourg estoit condempnes et a raison desquelz $$prendaiz despens
+ledict mayeur avoit pa$$ ladicte vache dont pour la restitution
+dicelle ilz estoient en proces tellement que ledict janny ne pouvant
+souffrir le tort que ledict mayeur avoit faict audict suppliant son
+pere est alors si avant entre en querelle que apres aucuns propos
+ait avalle son espieu quil avoit en la main contre ledict mayeur
+faisant la mine de le vouloir frapper lequel espieu ledict
+mayeur incontinent empoignoit tellement que ledict jamin ne sen
+pouvoit aider a raison de quoy ledict jamin tira son poingnart
+pour en sticher ledict mayeur ce que ledict mayeur voyant
+sest recule et en reculant tomba par terre ce que voyant
+remacq de damery jehan filz loys de sprimont et aultres
+sont courruz envers ledict jamin et le$$ loint de tous
+costez saysiz $$$ et tenu de sorte que luy estoit impossible
+de nuyre ou approcher ledict mayeur si est il toutesfois que
+le suppliant estant * sur une pierre et ayant paravant defendu
+a son filz jamin de nentrer en querelle avecq ledict mayeur
+voyant le mayeur a espee desgainnee assiste comme il sambloit
+de noel de damery avecq ung espieu cousin germain dudict feu"
+"in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
+procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende dien dat
+aengaen sal mogen huere stedehouderen ende den yegelyck van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle dinhouden van deser inder
+vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck
+volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nv noch in toecomende
+tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden dairom gearresteert gecommert oft belet
+waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancien
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegele hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechte ene eenenyegelyck anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrijdach
+inde maent van aprille int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+drye ende veertich van onsen keyserrycke txxiiiie ende
+van onsen rycken van castillien ende anderen txxviiie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+rade ende onderteekent boudewyne visa
+$$$
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originaele by mij"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieven zullen sien
+oft hoiren lesen saluyt doen te weetene dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van nicolaes de longueville woenende
+bynnen onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat mits den
+affdragende ende injurieuse woirden die welcke christoffel
+vrancx meyere van herent zoude hebben gesproken ende
+geinfereert tegen heeren franchois de mol onsen meyere van
+loevenen oirspronck nemende uuyt zekere geselcap dwelck
+hy suppliant zoude hebben gehouden metten selven christoffel in een
+taverne ten huyse van hane sgronen alias loys hy suppliant is
+metten selven christoffel van wegen onsen procureur generaels
+gedaeght geweest te compareren in persoone in onsen raide
+geordineert in brabant van tegen den selven criminele geprocedeert
+te wordene nyettegenstaende dat de selve suppliant noch
+vanden injurien noch vanden affdragende woirden nyet
+met allen en weet te spreken raedt noch daet daer toe en
+heeft gegeven gelyck de selve hem nyet aen en gaen ende
+dat aengaende de feyte vander taverne hy tselve feyt nyet en heeft
+geperpetreet emers in alzucker vuegen als tselve onsen
+voirs. procureur is aengebrocht geweest ende al waert
+zoe zoude tselve meer der joncheyt ende lubriciteyt behooren
+geasscribeert te worddene dan der quaetheyt zoe dat indyen
+de voirs. pretense accusatie hadde heuren voortganck zoude
+de sele suppliant nyet alleenelyck tonrechte wordden geculpeert
+maer zoude in zyn eere fame ende renommee ten eeuwigen
+dagen zonder zyn mesieuste wordden geblameert daer hem
+de selve goede renommee van noode is te conserverene ende daer
+inne te insisterene nyet alleenlick midts zynen vrienden ende
+maghen maer oick overmits dat hy is inden dienst ende
+raedt onser voirs. stadt van loevenen ende noch gherne meerderen
+dienst tonsen begheerte ende bevele zoude willen ende
+begheeren te doene dwelck by hem nyet en zoude cunnen gest$
+indyen de voirs. presense accusatie ende dagement me$$"
+"heerlicheden ende tot zynen ongeconfisaueerden goeden indien hij
+eenighe heeft als hij was voir den voors. dlootslach imponerendde
+hier op een eewich zwijgen ende silencien onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende efficieren ons voirs.
+lants van brabant hoedanighr die zyn oft wesen moghen
+satisfactie nochtans ierst ende alvoeren gedaen der partyen
+geinteresseerde zoe verre die noch nyet gedaen en ware
+civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy tvoirs.
+feyt ende dootslach jegens ons civilyck beteren zal naer
+de gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van zynen goeden
+ende onsen ordonnantie dairop gemaict ende oick dat hij
+ghehouden werdt te betaelene die bedelycke costen van
+justicien indien datter eenighe geschiet ende naegevolght
+zyn ter taxatie ende arbiter scept van onsen heren
+ende getrouwen den cancelliere ende luden van onsen rade in
+brabant dat wij dairtoe committeren ontbieden daerom
+ende bevelen den selven van onsen rade rade in brabant
+dat voir hen geroepen die dairom behoiren geroepen te zyne
+zij procederen wel ende duechdelyck totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen tegewoirdigen briefve naer
+huere vorme ende inhouden welcke interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versoecken in onsen voirs.
+rade binnen eenen halfven jaere naest comende naer date
+van desen op peyne te verliesen deffect van dien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoort
+van welcker amende die ghene die van onsen ontfangers
+dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken rekeningen
+bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffyte
+metten anderen penningen van zyne ontfange / zij / onsen
+drossaert van brabant amptman van bruessel
+ende alle anderen onse ende onser vassalen oft smaelre
+heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs.
+lants van brabant ende van overmaze wien dit
+aengaen oft rueren mach hueren stedehouderen tegen
+woerdich ende toecomende ende eenyegelyck van hen
+zoe hem toebehoiren zal den voirsz. suppliant van
+deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende
+quytschellingen inder manieren voir screven peyselyck
+volcomelyck ende tot eewigen dagen doen ende laten
+genieten ende gebruycken sonder hem te doene noch"
+"persoonen in zekere gronden van eruen oft anderssins te guedenen zeyde
+totten seluen persoonen ende den scepenen ick dancke god dat ick van
+daer ben want jan boeys ende zyn huysvrouwe zyn heel ongetydich
+ende dier gelycke woirden naeden welcken is die suppliant gegaen vuyten
+zwane met twee scepenen tot in een ander herberge geheeten den
+ploech nyet verre van daer staende om den kuermeesters van officien
+wegen den eedt te stauenen ende es daer nae wederomme gecommen inde
+voirs. camere inden zwane by scepenen ende meer andere daer inne
+hy oyck vant die huysvrouwe vanden voirs. janne boeys die daer
+inne ongeroepen gecommen was ende die selue huer man was daer
+oyck ongeroepen inne gecommen hebbende een groote kudse in zyn
+handt ende es die suppliant gaen sitten by eenen janne van geloene die
+daer oyck int geselscap was ende die voirs. huysvrouwe en
+cesseerde niet den suppliant te quellene zoe dat die suppliant seyde
+totten voirs. janne van geloene hoe sal ick van dese wyfue
+geraken ende staende de voirs. jan boeys tegen tvier inder voirs.
+camere hebbende de voirs. kudse in zyn handt ende die voirs. suppliant
+by hen wesende heeft gracielycken tot hem geseyt in effecte jan
+boeys het en es niet behoirlycken datmen met alsulcken kudse
+in aldusdanigen geselscape soude commen ende de suppliant beduchtende
+metter kudsen geeuelt te wordene heeft die genomen ende ewech
+geworpen ende de voirs. jan boeys heeft terstont zyn pasmes vuytgetogen
+meynende den suppliant die vast by hem stont van stonden aene geeuelt
+ende oueruallen te hebbene midts den welcken heeft die suppliant om
+hem te salueren achterwerts gevloden vander scouwen tot by tportael
+toe vander cameren ende heeft zyn mes getogen houdende dat voor hem
+ende eerselde zoe verre hy conste ende de voirs. jan heeft hem altyt
+straffelycken innegeuolcht zoe dat hy metten voirs. mes vanden
+suppliant heeft gecregen eenen steken op zyn borste daeraff hy tsanderdaech
+nadyen hy hem gebiecht ende het heylycx olys ontfangen hadde
+gestoruen is dwelck zoe subitelyck ende met groote verbaesheyde
+gebuert es dat die suppliant nyet zekerlyck en weet oft hy met zynen
+messe den steeke gegeuen heeft of dat dafliuighe int selue mes
+dwelck die suppliant eerselinck voer hem hielt geloopen heeft
+niettemin hoe dat zy den dootsteke es metten voirs. messe gebuert
+geweest ende dwelck den suppliant vuyt gronden zyns hertens zeer
+leet es ende te voeren en heeft nyet gepeyst gehadt den afliuighen
+oft zynder huysvrouwe yet te mesdoene noch noynt onbehoirlyck
+woirt gegeuen maer sochte alle middelen om hen quyt te zyne
+nochtans beduchtende strancheyt van justicien en soude in onsen lande
+van brabant nyet dorren blyuene noch zyne voirs. officie exerceren
+en werde hem hier op nyet versien met onse gracie ons daerom
+oetmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie
+ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende hem in
+desen gracie ende genaden prefereren voor riguer ende strancheyt
+van justicie zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander
+bitter passie onsheeren die hy leet voor ons allen op zulcken
+dach als huyden hebben den seluen suppliant inden geuallen alsbouen"
+"ter verificatie ende interinemente van desen onsen brieve nae huere vorme
+ende inhouden ende totten tanxertien vande voirnoemde civile boete ende costen ende dat
+$$ ende de civile boete ende costen getanxeert ende $$ inde handen vanden
+genen van onsen ontfangers oft anderen onser officiersss diet behoeren zal die
+gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewys
+ende reliqua te geven tot onser prouffyte metten anderen pe$$ van zynen
+$$ zy onsen amman van bruessele scout van vilvorde ende allen
+anderen onser rechteren iusticieren ende officieren dien dit aengaen oft
+aenvoeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelycken van hen
+bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten ende gedoogen den voirseyden suppliant
+van desen onser iegenwordigt gracie quytsceldinge vonnisse ende perdoene ende
+van alden inhouden van desen rustelick vredelick vulcommelick ende eenmalick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene of te laten geschien nu
+noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in
+lyve noch in goede ter contrarien in eeniger manieren maer indien
+zyn lyf oft eenige van zynen voirnoemden onverbeurde goeden als voorseynd is
+daer omme zyn of namaels gevangen gearresteert belet of becommert
+waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen $$ ende delivrancie
+want ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve tot eewigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier
+aen doen hangen behoudelick in anderen saecken ons recht ende
+eenen yegelycken tzyne in allen gegeven in onsen stadt van bruessel
+inde maent van novembry int iaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende achtiene ende van onsen rycken tderde $$ stondt
+gescreven onser opte plycke byden coninck in zynen rade ende
+geteykent h de hane ende noch opte selve plycke visa recepta
+gecollationeert ende $$
+metten originale $$ by my"
+"bruxelles le vingtedeuxiesme de
+janvier xvic cincquante six embas
+sur la plie estoit par le roy et soubsigne
+jb : lemire"
+"den voers. paesschier zijn bloot lang zweert in syn hant
+hebbende grypende van voeren den selven paesschier met beyde
+synen armen vaste houdende want hy hem beduchte vanden
+voers. suppliant met zijn opstekere gesteken te wordden ende
+bynnen middelen tyde is de voers. henrick gecoomen
+tot inder ceukenen sonder wete desselfs peters aerts
+soe dat midts der verbaestheyt vanden blooten zweerde
+heeft deselve peter aerts hel paesschierren tzweert
+inde hant hebbende gedrongen nader voerdoeren vanden huyse
+soe dat de selvesuppliant ersselde tot vuyten huyse
+ende waeren de suppliant ende past paesschier tsamen vanden
+selven peeter aerts vuyten huyse gedrongen ende de
+doere toegesloten van welcke wonde ende quetsure
+die de voers. heynderick van paesschier ontfangen
+hadde hy terstont inder voers. cuekenen doot gevonden
+was ende nae desen de voirn. supliant nyet wetende datter
+yement gequetst ware daerof hy wel te vreden was is
+mitten voers. paesschier thyuswaert gegaen aldaer
+de voers. paesschier hem suppliant gethoent heeft zyn sweert
+zeere bebloet hem beduchtende ende zeggende tot den supliant
+naer duncken vanden voern. paesschier tselve sweert zeen
+diepe geweest zijnde overmidts welcken dootslach
+onse mercgreve van antworpen heeft zyn dieneers
+in supliants goet doen leggen ende doen invetorieren ende laten
+verborgen soe dat hy suppliant vuyt vreese van justicie
+heeft hem gesalmeert ende gehouden optgewyde
+ende en soude nyet hanteren noch converseren
+in onsen lande van brabant en zy dat onse gracie hem
+hierop verleent en wordde alsoe hy seet ons
+oitmoidelyck daer omme biddenen soe eest dat wy desen aengesien
+den voern. jan joos suppliant genegen wesende tot zyne
+bede ende supplicatie ende willende hem in desen gratie ende
+genade prefereren voor rigeur van justicien hebben
+inden gevalle als boven vergeven quijtgescholden ende
+geremitteert vergeven scelden quyte ende remitteren
+zijkant: $$$"
+"vanden voors. feijte imponerende hierop een eeuwich geswijch
+onsen lieven ende getrouwen raedt ende procureur generael
+in brabant meijer van loven ende alle anderen onse justicieren
+ende officieren wie sij sijn satisfactie ierst ende vooral gedaen der
+partije geinteresseerde in dijen die noch nijet gedaen en sijn
+ende eenige daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck
+dat den voors. supliant gehouden sal sijn t’voors. feyt tegens
+ons te beteren civilijck naer gelegentheijt vanden saecken
+ende faculteijt van sijne goeden midts oock te betaelene die
+redelijcke costen van justitie hieromme alreede gedaen ende te
+doene alles ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen cancellier ende luijden van onsen voors. raede die
+wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daer om ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedtslieden
+dat voor hen geroepen alle de gene die daerom behooren
+geroepen te sijn zij procederen wel ende deuchdelijck ter
+verificatie ende interineent van desen ende tot taxatie
+ende moderatie vanden voors. costen van justitie alsoo sij sullen
+vinden te behooren d’welck interinement die voors.
+supliant gehouden sal sijn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse maenden
+naest commende op pene van te verbeuren d’effect
+van dese ende dat gedaen ende de civile boete ende costen
+van justitie getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+vanden genen dijen dat behooren sal sij onser voors. procureur
+generael in brabant schouteth van antwerpen ende
+alle anderen onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten tegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen
+sal mogen heure stedehouderen ende een iegelijck van
+hen besundere soo hem toebehooren sal doen laeten ende gedoogen
+den voors. supliant van deser onser tegenwoordiger gratien ende
+remissien ende van allen d’ inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren boven verhaelt rustelijck vredelijck
+ende volcomentlijck genieten ende gebruijcke sonder hem
+te doene ende te laeten geschieden eenich hinder
+letsel oft moyenisse noch aen lijff oft eenige van
+sijne verbeurde goeden daerom gearresteert becommert
+oft belet waeren dat sij die terstonts setten ende stellen
+tot geheelder ende volcomender delivrantie ende slaeckinge
+want ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blijve totten eeuwigen daegen soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechte
+ende een iegelijck anderen dessijns gegeven in onsen stadt
+van bruessele inde maendt van junius xvic sevenenvijftich
+assel vidib ende onderteeckent a: happart"
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben de oetmoedighe supplicatie van andries
+van beemen jacopssen inhoudende hoe dat naedien hy suppliant hadde op
+sinte joris dach int jaer duysent vyf hondert ende zevenendertich
+inden avont sekeren tyt staen spreken ende konten met een jonghe
+maecht by ende buyten onse stadt van antwerpen ter plaetsen geheeten
+de losane zoe zyn aldaer gecomen twee mans persoenen deen genaempt
+jan ende dander willem seggende totten suppliant ghy sueckt een vrouwe
+daer gaet een henen met eenen geselle dwelck was wylen thomas
+verdult daerop hy suppliant wesende een jonck geselle oudt ontrent xxii
+jaeren ende ongehouwt antwoirde dat hy egeen vrouwe en sochte
+noch en begheerde daerop de voirs. jan ende wyllem wederomme den
+suppliant antwoirdende seyden compt met ons wy sullense wysen ende
+scheyt dat huwelick zy hebben daer lange genoech gelegen mits de$
+de voirs. thomas metter voirs. vrouwen doentertyt tsamen waeren
+ende lagen in eenen beempt oft weyde aen een haghe dwelck de voirs."
+"was binnen der prochie van meerbeke te cultiveren ende andere wercken
+te doene die nootsakelyck waren metten peerden beesten gedaen te
+wesene mits dat hy geene ofte luttel gelts hadde heeft zoe mistrostich
+geweest by instekene vanden quaden geeste als dat hy binnen der
+voirs. prochie van meerbeke eenen genaempt willem somer tot duffel
+een peert ontvreempt ende ontleedt heeft ende tselve aengespannen
+ende gevoert naer onse stede van thienen maer die voirs. willem
+somer dies vernemende heeft den suppliant gevolcht tot binnen
+der selver stede van thienen aldair hem die suppliant tvoirs.peert
+wedergekeert heeft vuyt welcken verliese van peerden ende
+verachteringe van wercke die suppliant zeere benauwt ende veraermoedt
+geweest is twelcke gevoelende heeft zekeren tyt daer naer ende
+binnen omtrent een jaer herweerts hem gevonden binnen de prochie van
+duffel ende ziende aldair zeker qualiteyt van peerden beesten heeft
+anderwerf zo getempteert geweest als dat hij om vuyten commer ende
+laste te geraken alwaer hy inne was handt aen twee vanden
+voirs. peerden geslegen heeft ende de selve gevoert tot bruessele
+ende die selve aldair vercocht om een somme van xxv guldens waer af
+hy gereet ontfinck xiij rynsgulden voir een vande voirs. peerden twelcke
+hij vercocht hadde eenen vreempden coopman ende van tandere twelcke hy
+gegeven hadde om tweelfve der gelycker guldenen eenen pieter berthels
+woonende tot semps ofte eppegem bleef hem die selve pieter die selve
+twelf rynsgulden schuldich hier naer is gebuert dat die voirs.
+suppliant vander voirs. hoeve versteken wesende ende nyet wetende
+waer mede hy hem generen mochte in groote ende extreme
+gebreke wesende heeft noch zoe geabuysert geweest als dat hy
+eenen jan van bocxtuyn een peert ontleedt heeft maer de voirs.
+bocxstuyn des gewaert wesende heeft hem gevolcht ende zoe
+vele gedaen dat hy die voirs. peert beeste weder gecregen heeft
+ende hoe wel die voirs. sticken ende mesusen hem suppliant
+hertelycke leet zyn zoe dat hy om geen goet ter werelt ofte
+armoede die hem toecomen soude mogen dyergelycken en zoude"
+"zy onse gratie end genade te voirens hem hier op verleent
+sy werden alsoe hy seght ons daeromme zeer oidtmoedelyck biddende
+waeromme zoe eest dat wy de saken voirseyde overgemerct
+den voirseyde gielis brugmans suppliant genegen wesende tsynder
+voirseyde bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck
+gratie ende genade prefereren voer rigeurvan justitien
+hebben inden gevalle als boven vergheven quytgescholden
+ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse sunderlinghe gracie mits desen tfeyt ende
+manslach boven geruert mitsgader alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle / daerinne hy ter causen
+van desen met datter aencleeft jegens ons ende justitie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben / ende
+hebben hem als daer aff wedergestelt ende gerestituert
+stellen weder ende restitueren by deze tot synen goeden
+naeme ende fame name ende in onse lande
+ende hertoghdome van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlycheyden / ende tot synen onverbuerde
+goeden indien hy der eenige heeft gelyckerwys ende
+in alder manieren als hy was voer de toercompste vanden
+voirseyde manslach imponerende hier op een eeuwich swygen
+ende silencie onsen procureur generael van brabant ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn
+satisfactie ende beteringhe ierst ende alvoren gedaen
+der geintereseerde partye indien die nog nyet gedaen
+en is ende eenighe daertoe staet civilyck behoudelyck
+nochtans dat de voirseyde suppliant gehouden wordt voirschreven
+feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te beteren naeder
+gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van synen
+goeden ende onse ordonnantie dairopgemaect ende
+daerenboven betalen ende wethouderen die redelycke
+costen van iustitien indien daeromme eenige gedaen ende
+naergevolght syn / der tauxacie ende arbiterschepe
+van onsen lieven ende getrouwen, die cancellier ende
+luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren denwelcken wy ontbieden ende bevelen
+dat voirseyde henlieden geroepen die hier over behoiren geroepen
+te syner zy procederen wel ende deughdelyck tot verifficatie
+ende interinemente van desen naer huere voirme ende inhouden
+ende tot tauxacie vande amende civile ende costen
+van justitien voirs welck interinement de voirnoemde $
+sal schuldich syn te versuecken vanden voirnseide van onsen
+lande in brabant binnen eenen halven jaere naest comende
+opte peyne van te verliesen deffect van desen / ende dat
+gedaen ende de voiseyde amende civille getaxeert ende
+betaelt synde in handen vanden ghenen van onsen
+ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoiren sal
+welcken gehouden wordt daer aff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte
+metten andere penningen van synen ontfange / zy onsen
+drossart van brabant ende alle anderen onsen ende
+der smaelre heren ende ingesetenen ons lants ende
+hertoghdom van brabant justicieren officieren ende ondersaeten
+jegenwoordich ende toecommende dien dit aengaen sal
+oft huere stedehouders doen laten ende gedoogen den voirseyde
+suppliant van dese onse jegenwoirdighe gracie quytschelden
+remitterende pardoene ende van allen den inhouden van dese
+inder vuegen ende manieren voirseyde verhaelt rustelyck vredelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laeten geschien nu noch in toecommende tyden aen lyff
+noch aen goet eenich hinder letssel oft moienisse ter
+contrarien in eenige maenden / mair indien synen personen
+oft eenige van synen onverbuerde goeden zyn of hiernaemael
+waeren hieromme gevangen gearresteert oft eenigssins
+belet / dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende
+setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcomen delivrancie / want ons alsoe gelieft/ daer
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve ten
+eeuwigen dagen / zoe hebben wij onsen segel hier aen
+doen hangen / behoudelyck in anderen saken ons recht ende
+eenyghe gelycken tzyne in allen schepenen in onser
+stadt van bruessele inde maent van junio int jaer
+ons heren duysent vyfhondert achtenveertigh van ons
+keyseryck txxixe ende van onsen coninkrycken van cast$
+ende andere cxxxiiie / aldus stondt gescreven opten
+plycke by den keyser in zynen rade ondergeteeckent
+verreycken //.visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$ facuwez notaris"
+"ende hieraf x antwoirt
+byden ontfanger
+van supplianten in
+brabant"
+"heuren broeder geleydt geweest in seeckeren herberge
+aldaer om malcanderen wat te tracteren waer
+naer is gebeurt dat inde selve herberge seeckeren
+dronckaert is geweest met naeme jan creeckels
+cleermaecker van sijn ambacht die welcke tegens
+den voorschreven simon der supplianten broeder heeft
+querelle begonst te nemen onder pretext dat men hem den
+drinckpoth$ nijet tijts genoch en langde ende te
+drincken endede schoncke oft om andere diergelijcke
+cleyne oorsaecken sulcx dat sij supplianten om cracqueel
+te schouwen metten zelven simon sijn uuytte voors.
+herberge gegaen geweest gelijck oock is gegaen
+die voorschreven jan creeckels ende opde straete
+commende heeft die selve creeckels gesocht tegens
+den voorschreven simon der supplianten broeder te
+vechten gelijck sij oock sijn vechtende geworden
+sulcx dat sij supplianten nijet anders en hebben
+gedaen noch gesocht gehadt dan tusschen beyden te
+gaen maer alsoe tselve gevecht was gecommen
+aen oft voer de deure van eenen genampt jacob
+den timmerman van maestricht geboren soe is den
+selven jacob uuytgecommen ende met syn geweer
+in gevallen den voorschreven simon der supplianten
+broedere daer tegens sij eertijden noch hadden querelle
+gehadt in sulcker vuegen dat doer het rumoer
+ende gevecht eenighe vande gemeijnte aldaer
+sijn aengecommen met hun gewere roepende
+dat men den voorschreven simon soude gevangen
+nemen mitsgaders oock hen supplianten roepende
+voirts slaet dat slaet doot gelijck sij
+supplianten dijenvolgende oock seer deerlijcken
+syn geslagen ende gequetst geweest gelijck
+blijckt byden wonden ende quetsueren daer
+mede sy tegenwoordelijck gevanghen sijn sittende"
+"ende weerlijcke persoonen, cleijne ende groote
+om de saecke met peijs ende vrinschappe te neder
+te leggen en heeft de selve nijet connen verwilligen
+maer houden hun soo hert ende ten lesten sprake
+gegeven hebbende is hunnen heessch soo excessijff
+datter egeen apparentie en is de saecke te scheijden
+van by commisaris soo blijcken mach dattestatien
+vanden pastoir van sinte rombouts kercke binnen
+mechelen vanden guardiaen vanden minnebroeders
+van broeder gommarus vander dycken predicateur
+ende van heer ian vander loven bourgemeester
+onser voorschreven stede hier oock genaempt iae
+en heeft soo veel nyet connen verwilligen dat syn
+huijsvrouwe soude hebben mogen vlieten met haer
+schip om eenig profijt te doen dwelck hij buijten
+heeft liggende te nijete ende verlooren, gelijck
+hij suppliant seeght waer deur ende om niet
+geheelijck te worden geruineert hij genoodicht
+is sijn toevlucht te nemen tot ons biddende oodmoedelyck
+om de passie ende bitter lijden ende blijschappen
+van sijne gebenedyde moeder ende maget maria
+dat ons gelieven soude prefererende gratie
+voor rigeur van rechte tvoorschreven feijt ende
+manslach te vergeven ende tot dijen
+eynde hem te verleenen briefven van remissie
+in behoorlijcken formen soo eest dat wij
+desen aengemerckt eerst hierop gehadt dading vanden
+schoutete onser stadt andewerpen ende gesien in
+onsen rade van brabant t'proces tusschen
+den suppliant ende partije gerinteresseerde
+al daer gehangen hebbende onbesilicht mette
+vonnissen daer inne gegeven geneijght wesende"
+"welcke vader ende zoene ziende de voirs. supplianten zyn tehenwaerts
+gecomen zeggende de voirs jacop totten voirs. zynen zoene
+hem stootende van achter omtrent zynen halse / wech boeve
+wech boeve. den selven zynen zoene stierende gelyc de supplianten
+namaels hebben gepresumeert om hen te bevechten / want
+terstont als zy zyn gecomen byde voirs. supplianten zoo heeft
+de voirs. jacop sonder spreken met eender luyckscher pycken
+die hy in zyn hant hadde gesteken naeden voirs. michiele
+ende de voirs. zoen aenveerdende den voirs. janne de coster
+heeft hem met eender javelyne gesteken doer de mouwe
+van zynen stucken arm dwelc ziende de voirs. michiel
+de coster heeft terstont geroepen tot dry reysen
+toe oft meer met luyder stemmen gheeft vrede gheeft
+vrede / wy en willen nyet vechten nyemant en trecke
+zyn mes ons en staet gheen vechten aen gelyck sy oick
+egheen vechters en zyn nog noyt voir dyen dach tegen
+yemande gevechte ofte ongenuechte gehadt en hebben
+ende vliedende de voirs. michiel ende jan achter
+tvolc heeft de voirs. hennen de vuegelerre / met
+zynder voirs. javelynen gesteken naeden voirs. vroen
+ende hem gegeven in zyn borst een blodinghe wonde
+ende daer nae heeft de selve hennen gaen steken
+naeden voirs. janne de coster dwelc ziende de
+voirs. vroen gequetst zynde / heeft met zynder
+javelynen geslagen naeden voirs. hennen maer en
+heeft hem nyet gequetst ende hebben alsoe
+onder hen beyden tsamen gevochten bynnen welcken
+middelen tyde de voirs. wylen jacob zoe scerpelic
+volghde den voirs. michelen ende janne supplianten die
+altyt bloden tusschen de leden stekende ende slaende
+de voirs jacob nae hen met zynder voirs. pyken
+alsoe dat hy den voirs. michielen raecte doer zyn
+stucke mouwe ende voir zyn hoot doer zyn bonette"
+"opten dach van heden inclinerende ende geneycht wesende ter beden ende
+begheerten vanden selven supplianten hebben hen in gevalle als boven
+quytgeschonden ende vergheven schelden quyte ende vergheven
+vuyt onser zunderlinger gracien by desen onsen brieve den dootslage
+ende tfayt voerscreven mitsgaders alle peynde ende amende corporelle
+criminelle ende civile daer inne zy hen vuyt saeken van tgene
+des voirs. is eenichsins misgrepen mogen hebben tegen ons
+ende iusticie ende hebben hen als van desen gerestitueert
+ende restitueren tot huerer eeren goeden name ene famen ende
+tot onsen voirs. raide van brabant ende tot allen hueren goeden
+nyet verbuert zynde op datter eenige zyn gelyckerwys ende
+inder manieren zy waeren voire de geschiedenisse vanden
+ongevalle voirscreven imponerende hier op een eewich geswych
+onsen procureur generael van brabant ende allen anderen officieren
+ende justicieren dien dat aengaen mach satisfactie ende
+beternissen nochtans gedaen zynde der partyen in desen
+geinteresseerde in alsoe verre die noch te doen zy ende $$$
+daer toe stae ontbieden daer om ende bevelen onsen
+drossete van brabant meyere van loeven amman van
+bruessel ende voirts allen anderen onsen ende der smaelere heeren
+ambachteren officieren rechteren ende dieneren ons voirs.
+raits van brabant ende allen anderen dien dat aengaen mach
+dat zy ende elck van hen soe hem toebehoert den voirs.
+supplianten van deser onser gracien quytscheldegen ende remisseren
+doen ende laten in maten voirs. rastelic ende vredelic
+gebruycken sonder hen daer tegen te laten geschieden
+eenigen hynder commer oft letsel in eeniger manieren waer
+by alsoe zy oft huere goede aengetast gevangen oft
+gearresteert waeren die ter stont ende sonder vertreck
+ontslaen doen ende laten ontslaen ende stellen tot
+volcomender delivrancie ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blive teeuwigen dagen soe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behouden ons in andere
+dingen onsen rechte ende eenen yegelycken des zyns gegeven
+opten goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende twee aldus ondergescreven opte plycke
+by mynen heere den ertshertoge ende geteykent w de $$$
+ende noch $$$ de $$$ mandato $$$
+gecollationeert en bevonden"
+"ende anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zijnen onverbuerden goeden indien hyer eenige heeft
+gelyck ende in alre manieren als hij was voire de toecompste
+vanden feyte enden dootslage voirsc. imponerende hierop
+silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticien ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse eerst ende
+voir alle werck gedaen der geinteresseerde partye indien die
+noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilick
+alleenlyck behoudelick oick dat die selve suppl gehouden
+sal wesen tvoirs. feyt ende dootslach tegens ons civilic te
+beteren naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van zyne goede ende oick dat de voirs. suppl gehouden werdt
+te refonderen ende betaelen de wettelycke costen van iusticie
+indien datter enige gedaen zyn allet ter taxatien ende
+arbitrage van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende
+lueden van onsen rade in brabant die wy daertoe
+committeren by desen ontbieden daer om ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende rade dat voer henluden
+geroepen die ghene die daer om behoiren geroepen te zijn
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende
+interinemente van deselven onsen iegewoirdigen brieve nae huere
+forme ende inhouden ende ter taxatien vanden civile boeten
+ende costen voirscreven ende dat gedaen ende de selve
+civile civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft anderen
+onsen officier dient behoeren sal die vanden voirs. civile
+boete gehouden sal wesen rekeningen bewys ende relquat te
+doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen
+ontfanghe zy onse drossaert van brabant meyer van loven
+amman van bruessele schouteten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onse ende der smaelre
+heeren rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+tegenwoirdich ende toecoomende dien dat aengaen oft
+aenroeren sal moegen hue stedehouderen ende eenyegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoogen den voirs. janne de woege suppl van
+desen onsen tegewoirdiger gratien remitteren ende pardoeneren
+ende van allen den inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voiren verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen ofte laten geschien nu noch in
+toecomenden tyden ennich hinder stoot letsel oft moeyenisse"
+"allen peynen ende bruycken corporelle ende criminelle
+daer inne hy vuyt cause van dien met datter aen cleeft tegens
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot
+zynder goede fame name ende geruechte in onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onerbuerden goeden indien hy
+enige heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voir die
+toecompst vanden dootslach voerschreven imponerende hierop
+eeuwich zwygen ende scilencie onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wyen zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voer allen werck gedaen der geinteresseerde partyen indien
+die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe dient
+civilic alleenlyck behoudelycken oick dat de selve
+suppliant gehouden sal zyn de voern. dootslach iegens ons civilick
+te beteren nae gelegentheyt vanden saeken ende de faculteyt van
+zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie van onsen lieven ende
+getruwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe committeren ontbieden daer om ende bevelen
+den selven van onsen rade in brabant de voir hemlieden
+geroupen dieghene dier behoeren geroupen te zyne zy
+procederen wel ende dueghdelyc ter verifficatie ende
+interinemente van desen onsen voers. brieve nae huere vorme
+ende inhouden ende ter taxatie vanden voirn. civile boete
+ende dat gedaen ende de selve civile boete getaxeert
+betaelt ende volcommen zyn in handen vande ghene van
+onser ontfangers oft anderen onsen officieren dient behoeren
+sal die daervan gehouden sal wesen rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tonsen profyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant marcgrave
+van antwerpen en'de allen anderen onsen ende der smaelre
+heren rechteren iusticieren ende officieren tegewoerdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenroeren sal
+moegen hueren stedehouderen ende eenyegelycken van hen"
+"gheen worden maken ick sal uwen hoet selve gaen
+halen ende die selve marie vuyten huyse zynde
+zoe heeft hy suppliant den voirnoemde andries die daerop
+een banck byden viere sat onversiens gequetst
+ende nyet wetende dat hy eenen opstekere
+hadde mits den gramscap meenende nochtans
+hem alleenlyck met zynen vuyste gesteken te
+hebbene om oick plaetse te hebbene byden viere
+mits welcken hy suppliant hem keerende stack met
+zynder handt naeder voirs. kathelynen ende syn
+hant werderomme naer hem treckende sach dat hy
+zynen opstekere inde hant hadde die hy nyet en
+meende te hebbene noch yemant quaet mede te
+doene inder manieren dat die voirs. kathelyne
+haer gevoelende gequetst riep ick heb tmyne
+wech daerop de voirnoemde willem haer broeder zeyde
+ghy en doet doen de selve kathelyne zeyde
+en doen ick ende heffende haer scuppen op soe
+sach men haere hemde bebloedt doen die voirs. peeter
+vanden blooke tselve siende opgestaen es vanden
+plaetsen daer hy sat ende des voirnoemde suppliants
+maerte es van buyten met hueres meesters
+hoef in huys gecommen ende tzelve alzoe
+ziende heeft den selven suppliant hueren meestere
+vuyten huyse gestoeten ende de voirs.
+kathelyne es corts daernae gevaren van leve$
+lyve ter doot ende hoewel hy vuyt
+leetschap vander toecompste vanden voirnoemde
+feyte daeraff partye voldaen heeft nyetmin
+vreesende rigeur van justitie en soude nyet
+vryelyck dorren hanteren noch converseren in
+onsen lande ende hertochdom van brabant al
+heeft hy hieraff van onsen heyligen vader den
+paus verworven brieven van remissie om voer t$$
+te moegen celebreren ende administreren"
+"omtrent vier dagen daer naer hieraff geaccordeert in onse stadt
+van antwerpen aldaer zy finale comenscap ende zekere mangelinge
+hebben gedaen zoe dat de voirs. suppliant heeft den voirs. johannes
+gelevert zekere quantiteyt van yzer wegende xxxven iiie ende
+l pondt daer voer de voirs. johannes heeft den suppliant gelevert
+die voirs. ongevalueerde penningen estimerende elcken penning weert
+te zyne acht luyck stuivers zoe dat die souden gedragen hebben
+omtrent vi e k gulden diemen inder waerheyt namaels maer
+bevonden en heeft weert te zyne omtrent iiiie k guldens nu
+eist dat die voirs. suppliant meynende de voirs. penningen soe goet te
+zyne heeft die meestendeel vuytgegeven oft doen vuytgeven
+inden lande van luydick ende oyck eenighe vuytgegeven in onsen
+lande van brabant zekere luyden buyten lande van ludick
+die deselve aldaer hebben gedragen midts den welcken soe
+is gebuert dat die voirs. penningen zyn inden lande van ludyck
+gecalengiert geweest ende aldaer geconfisqueert ende heeft
+die voirs.suppliant van tgene des hy oft eenige van zynen
+wegen mogen hieraene hebben mesdaen vuytgenomen frans
+st$$en achternaan stuven? ende die voirs. johannes verworven vanden
+eerwerdichsten vader in gode den cardinael van luydick
+brieven van remissien oft abolicien gelyck tblyct byden
+selven openen brieven van abolicien maer want die voirs.
+coopmanscap ende het ontfangen ende vuytgeven vanden
+voors. penningen die zyn gerekent billon is gebuert in onser
+voirs. lande van brabant iegens onse ordonnancie vander
+munten byden welcken geseyt is onder andere dat alle
+billon gebracht wesende in onsen landen van harwart sover
+nyet en mach daer vuyt gevoert ende getransporteert
+werden noch oyck inden selven onsen lande gealloneert
+maer behoirt gebracht te zyne in onser munte om aldaer
+gesmolten ende geconverteert te wesen in goede munte
+ende dat alle de gene die bevonden werden tselve billon
+vuyt onsen voirs. landen getransporteert te hebben zullen
+verbueren de voirs. billon oft de weerde van dien ende noch
+andere peyne zoe beducht de voirs. suppliant dan onse
+marcgrave van antwerpen oft onse officiers der voirs.
+munten zullen willen procederen tot executie vander peyne
+gestelt voer transport vander voirs. billon twelcke den"
+"twee oft drye werts naer hem gesteken ende naer zyn geselle soe dat
+hy den selven cornelis metten voirs. opstekere geraecte die welcke vander
+quetsueren die hy ontfinck corts daernaer gestorven is ende hoewel die
+suppliant vande toecompste vanden selven feyte groot leetscap heeft ende
+daeraf die geinteresseerde partien te volle gecontenteert zoude nochtans
+nyet vryelijck dorren hanteren noch converseren in onse lande ende hertoochdom
+van brabant zonder alvooren hier af te hebben onse oepenen brieven van
+remissie ende pardoene alsoe hij seght om die welcke aengemerct zyn
+joncheyt van twintich jaeren hy ons oetmoedelyck gebeden heeft soe
+eest dat wy den saecken voirsceven overgemerct ende hierop gehadt tadvis
+van onsen lieven ende getrouwen henrick de stadio amman van bruessele
+onser stede van bruessele den voirn. peeter wagemans supliant genegen
+wesende tot zijnder bede ende begeerte ende hem willende in die stucke
+gracie ende genade prefereren voer rigeur van justicie hebben inden gevalle
+alsboven vergeven quitgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden
+ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen tfeyt ende manslach boven
+geroert mitgaders alle peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cause van dien mits dieser aencleeft misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben iegens ons ende justicie ende hebben hem als hier aff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder
+goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden mitsgaders tot zynen
+onverbuerden goeden indyen hy eenige heeft alsoe hy was voer de
+toecompste vande voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich
+zwigen ende silencie onse procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe eerst
+noch nyet gedaen en zij ende eenige toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirn. supliant gehouden wordt tselve feyt iegens
+ons te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de
+faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen ende betaelen die
+redelycken costen van justicien indyen hieromme eenige gedaen ende
+naergevolght zijn alter taxacie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen die gene dyer"
+"van onsen welbeminden die burgemeesters scepenen ende
+raidt onser stede van bruessele den voirn. joes halfrose
+in dit stuck geracie ende genade prefereren voere rigeur
+van justiecie hebben inde gevalle als boven vergeven
+quytgeschonden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse zunderlinge gracie mits desen
+tfeyt ende manslach boven geroert mistgaders alle peyne
+ende boete corporelle ende criminelle dairinne hy ter cause
+van dien mit diesser aencleest tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruyct mach hebben ende hebben hem als
+hier aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tsynder goeder fame ende name in onsen lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tzynen onverbuerde goeden in dien hyer eenige
+heeft alzoe hywas voere de toecompste vanden manslach
+voirs. imponerende hierop een eewich zwygen ende silencie
+onsen procureur general ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende
+eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirn. suppliant gehouden wordt tzelve feyt iegens ons
+te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt vander
+misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck te
+refonderen ende betalen de redelycke costen van justicien
+indien hieromme eenige gedaen zyn al ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy
+dairtoe committeren den welcken wy bevelen dat voer hen
+geroepen die ghene dier behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen naer huere vorme ende
+inhouden ende tot taxacie ende arbiterscepe vander
+amende civile ende costen van justicien voers. ende
+# sy hieraf verantwordt
+byden ontfaner vanden
+exploiten"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel
+hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis
+de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens
+hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van
+duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen
+ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij mijten brabants
+oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen
+mennekens des avonts spade mitten donckeren van daer goets moets
+naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van
+malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe
+de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen
+ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers.
+janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te
+messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck
+alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt
+was zonder hem dies te stoerene daer op de voers. mennekens
+antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende
+is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne
+naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde
+wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen
+ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen
+seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere
+makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene
+alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den
+voers. mennekens zijnen crijch op synen boge leggen ende beduchtende dat
+hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde
+nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens
+tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende
+goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u
+om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende
+heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel
+weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene
+dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant"
+"copie van een remissie van dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste, roy de germanie de hongrie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace, archiducz
+daustrice, prince despaigne des deux cecilles de jherusalem etc
+ducz de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente
+de carniole de lux lembourg de luxembourg et de gelres,
+contes de flandres de habsbourg de tyrolle de fierrette de
+kyeburg"
+"lestleden diverse gesellen van beuekom
+tot omtrent xiiii toe in getale zyn
+gecomen bynnen den voers. dorpe van
+opvelpe ter plaetsen daermen de feeste
+vanden danse houdende was met stocken
+hallebarden pycken messen ende anderen geweeren
+ende mit opsetten wille alzoomen dat int
+gemeyne seyde om de gesellen van opvelpe
+daer aff de suppliant een was die daer in
+huere feeste waeren doot te slaene ende
+te euelen van hueren liven tselue oic
+feytelyck ende met experiencie bethoonende
+dat sy daer om daer comen waren want
+in wederkeeren zoo hebben sy diuerse arme
+ambachtsluyden ende pachters van opvelpe voirs.
+hen te gemoete comende geslagen ende
+gesmeten ende een ionxken staende besyden
+der seluer plaetsen sonder stoc oft geweer
+by hem hebbende doot geslagen ende
+hebben de voers. gesellen van bevekom
+comende opte plaetse aldaer de feeste
+was gegonst te slane ende te smytene
+met hueren voers. pycken ende alle hallebarden
+opte gesellen van opvelpe voirs. die maer en
+waren omtrent seuene in getale doende daer
+groote fortse ende violence in sulcker
+vuegen dat de voers. gesellen van opvelpe hen
+hebben ter defensien gestelt zoo sy best
+hebben gecunnen ende de voers. suppliant hebbende
+een pycke in syn hant meynende hem daer
+mede te bescuddene want hy ende syn gesellen
+ouerlast waren van hueren vyanden ende oick"
+"oock eenen hoff vast daerbij ende aene liggende, beheijmpt
+rontsomme met levende hagen, thuijnen, ende anderssints
+welcke thuijnen ende hagen die voors. suppliant heeft
+vermaeckt tot diversche reijsen dan alsoo binnen loven
+regneert bijnaest eene gemeijne soulle ende oultragie
+in alle hoven, gelijck gespeurt can worden uuijt
+d’attestatie insgelijccx daeraff sijnde soo en heeft sulcx ook
+nijet ontbroken inden hoff vande voors. halle, alwaer
+hij suppliant is berooft geworden van als tot alles, den
+geheelen somer deur geduerende naer uuijtwijsen oock
+vande attestatie daervan sijnde, oock nijet sonder perijckel
+van berooft te worden te$$ inde voors. halle vande
+ornamenten aldaer berustende tot consernatie vanden
+welcken hij moest arbeijden ende hem te dijen eijnde
+aldaer vinden eens ofte twee maele ende meer tot
+elcken dage ende alsoo hij ter quader uren opden xven
+septembris lestleden ontrent die halft ure acht des
+avonts als het was geheel doncker is gecommen
+doorde halle inden hoff voors. om denselven ende die
+halle te bevrijen, soo heeft hij tot sijnen ongelijck aldaer
+bevonden eenen persoon soo hij naderhandt verstaen
+heeft genoempt de wesen ieron peeters vallende
+oft hem affworpende van boven ter aerdewaerts nijet
+wetende oft dijen persoon was jonck oft oudt, noch
+oock oft hij viele uuijter halle vensters oft $ij$ wel
+uuyten wijngaert schelft gehecht aenden muere
+tot aen dieselve vensters, wesende nijettemin wel
+versekert dat dijen persoone aldaer nijet en hadde te
+doene noch en was gecommen dan om eenige dieste
+te bedrijven, waerdoor ende door voirgaende
+overlasten gealtereert sijnde is gebeurt dat hij
+suppliant denselven persoone heeft ingeloopen met
+sijnen poignaert meijnende denselven tot exempel
+van andere te teeckenen ende alsoo naer eenige
+worstelinge den dieft hem heeft willen ontloopen
+op andere naestliggende erffven is gebuert dat"
+"iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
+als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
+ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
+in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
+partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
+en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
+justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
+costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
+eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
+drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
+voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
+gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
+goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
+onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
+rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
+plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"remissie van zekeren mesuse
+geperpetreert by de dekens ende
+gesworenen vanden ambachten der
+stad van bergen opten zoom etc.
+kaerle etc. doen te weten allen luyden jegewoirdich ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie vanden
+dekens ende geswoerenen vanden ambachten der stadt van bergen
+opten zoom vanden jaere xvc ende twintich inhoudende hoe
+dat nae dien zy met andere vander gemeynten der selver stadt
+zekere procuracien hadden gepasseert waer mede de heere van berghen
+hem bevant bezwaert heeft verworven zekere openen brieven
+van onsen rade van brabant versueckende dat alsulcke procuratien
+zouden wordden vercleert van onwaerden zoe dat ter saken van
+dien gecommen zyn inder voirs. stadt van berghen meesters franchois
+vanden hulst ende adolf vander noot beyde onse raide ordinaryse"
+"marge: soit de se respoird y le rn des expti$$$$
+aussi envers nous civillement selon lexigence en cas
+et la faculte de ses biens alarbritrage et
+tauxacon$$ de noz amez et feaulx les chancellier
+es gens de notre conseil en brabant que remectons aces
+sy sonnons en mandement au ses chancellier
+et gens de notre conseil en brabant que appellez
+ceulx qui por ce seront a appeller ilz procedent
+bien en devement a la veriffication et intermement
+de ces pidts$$$, et a la tauxation de ladite amende
+civile, et ce fait et ladite amende cuille arbitree
+tauxee et payee es mains de celluy ede noz receveurs
+ou officiers quil appentiendra lequel sera tenu
+en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre
+prouffit, ilz lesdit marcgrave et escoutette
+danvers notre souverain bailly de flandres bailliz
+de gand de bruges et du francq escoutette dnes$$$
+bruges et tous noz autres justiciers et officiers
+quelzconques cui ce puet en pourra touchier et
+regarder et achem$$$ deulx endroit soy et sy comme
+a luy appentiendra facent seuffrent et laissant
+ledit supliant de notre prdte$$$ grace quictance remission
+et pardon selon et p $$lx maniere que dit est plainement
+paisiblement et perpetuellement joyr et user
+sans luy faire mert$$$ en donner ne souffrir estoe
+fait mis ou donne vres$$$ ne en temps anemr $$$
+aucun destourbr$$ ou empeschement au contraire
+avis$$ sve$$ corps detenu que dit est et ses
+brens non consisgnez sauvrons$$$ en a pour et
+espesclez$$ mectent ou faient mect$$ a plame$$
+et entr$$ delivrance car ausi$ nous plaist
+il estrae fait et asm$ que ce sort chose ferme
+et estable a tousjours nous avons fait meh$$
+notre scel a ces presentes saulf en aultres
+choses notre droit et lautruy $$$ en toutes"
+"vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke
+hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt
+synen stal gecome met eene rieck in syne
+handen om die voors. jaspar te doen retireren
+vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de
+voors. insolentien gebeurden maer in plaetse
+dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende
+zynen huyse ende woninge soude hebben verlaten
+soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den
+voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant
+daermede om te brengen om welcke te vergeven is
+die suppliant genootsaeckt geweest hem met
+syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen
+dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher
+gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het
+hooft waerdoor die voors. van diest een weenich
+worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle
+experte doctoiren ende chirurgynen des noot synde
+souden moeten attesteren nyettegenstaende dat
+denselven van diest eenige thien oft elft daeghen
+naerden infectie vande voors. wonden is comen
+aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants
+die zich altijt heeft gedraegen als een man
+met eenen daer ter contrarie d’afflyvigen
+soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem
+suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met
+rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar"
+"remitteren en schelden quyte uuyt onse zunderlinge
+gracie by desen onsen brieve tfayt ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle peynen ende bruken
+corporelle ende criminelle dair inne hy ter cause
+van dien mit datter aencleven mach mesbruyct
+ende gevallen mach wesen jegen ons ende justicie
+ende hebben hem als te desen gerestitueert
+ende wedergestelt restitueren ende wederstellen
+tot zyn goede name fame ende geruchte
+in onse landen ende heerlicheyden ende tot alle
+zyne onverbuerde goeden in dien hy er eenighe
+heeft in alder voegen ende manieren als hy was
+voer de toecomste vanden voirs. dootslage
+imposerende hier op scilende ende eewich zwygen
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+richteren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beteringe alder werck eerst gedaen der
+partie geinteresseert in dient noch nyet gedaen
+en es ende eenige dair toe dient civillyck alleenlick
+behouden oic dat hyt jegens ons civilick
+beteren sal nae gelegentheyt vander mesdaet
+ende de weerde van zynen goede ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrauwen
+die cancellier ende luyden van onsen raide"
+"ofte moenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indien zyn lyf ofte enige van zyn
+onverbeurden goeden daeromme gena$ge gearresteert
+becommert oft beleth vaeren dat zy die zetten ende
+stellen oft doen zetten ende stellen terstont ende zonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
+want ons alzoe gelieft ende ten einde dat
+dit vast ende gestadich blive tot eewigen daghen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen gehangen
+behoudelyck in andere dinge onse
+rechteren ende eenige anderen dessyns in allen
+gegeven in onser stadt van brusselle inde
+maent van iunio int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert en negenenvyftich van onsen rycke
+van spangien ende sicillien t iii° ende van napels
+t vi° op die pleicke stont gescreven byden
+coninck in zyne rade ende geteikent facuwez
+visa etc."
+"doubtant righeur de justice il se n oseroit trouver en notredit pays
+de brabant a son grand regret. se n est que notre grace ne luy
+soit sur ce impartie si comme il dit en nous suppliant pour ce
+que dudit cas luy vueillons faire pardon et remission et sur ce luy
+faire expedier noz lettres patentes et pertinentes pour ce est il
+que nous ces choses considerees voulans a dez grace et misericorde
+preferer a righeur de justice audit conrard suppliant inclinans
+a sadite supplication et requeste. avons de notre certaine science
+et de grace especial quicte remis et pardonne et par ces presentes quictons
+et pardonnons le fait et cas dessusdits enssamble toute paine et amende
+corporele criminele et civile. en quoy pour cause et occasion du fait
+et cas avantdit il a ou peut avoir mesprins et estre encourru
+envers nous et justice. et l avons quant a ce restitue et restituons
+a ses bonne fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez
+saucuns en y a. en imposant sur ce scilence a notre procureur et a
+tous noz aultres justiciers et officiers quelzquoncques cui ce regarde
+satisfaction toutesfois faite a partie se faicte n est et elle y eschiet
+prealablement et avant tout oeuvre. sy donnons en mandement
+a noz amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil ordonnez
+en notredit pays de brabant, que appellez ceulx que pour ce seront a
+appeller ilz procedent et facent proceder deuement et diligamment
+a l interinement et verification de ces mesmes presentes. et ce fait
+mandons en oultre a iceulx noz chancellier et gens de conseil
+a noz seneschal de brabant maire de louvain amman de
+bruxelles eschouthettes d anvers et de boisleduc et a tous noz
+aultres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques de
+notredit pays de brabant et a iceulx des bassains seigneurs noz vassaulx
+d icelluy pays leurs lieutenants et a chacun d eulx en droit soy et sy comme
+a luy appartiendra que de ceste presente grace remission quictante
+et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant joyr et user plainement paisiblement
+et perpetuellement sans luy faire donner ne souffrir estre fait
+aucun arrest destourbier ou empeschement au contraire mais ainchois
+se son corps ou aucuns de sesdits biens non confisquez estoient pour
+ce prins saisiz arrestez ou empeschiez les mectent ou facent mectre
+tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist il.
+et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons
+fait mectre notre seel dont avons use jusques a orez a ces presentes
+sauf en aultres choses notre droit et l autruy en toutes.
+donne a treves le vendredy saint l an de grace mil cincq cens
+et quatre. et de notre regne le premier ainsi soubz escript sur
+le reploy par le roy et signe de thielt et encoires visa.
+collationne a l original
+par moy."
+"venez boire ung cop a moy voulentiers respondist icelluy suppliant
+et a lors quant ledit suff suppliant fut entre en la maison
+ledit reel luy donnoit a boire en disant traistre tu es icy venu
+pour moy prendre mais encores ne ma tu point et tira son
+bracquemart et commenca a frapper sur ledit suppliant tellement
+que icelluy suppliant receut deux plaies avant quil se deffendist
+et incessamment frappoit apres ledit suppliant tellement
+que force fut audit suppliant de soy deffendre et le cuydoit
+ledit suppliant prendre prisonnier touteffoys ledit suppliant
+luy donnist ung coup de daggue en la teste tellement
+que dudit coup endedens troys moys ledit reel par mauvaise
+garde termina vie par mort a quy dieu face mercy duquel
+cas ledit suppliant a fait paix et satisffaction a la partie
+interessee laquelle sest laissee contenter pour peu de
+chose pour ce que ledit deffunct avoit commence ledit debat
+et aussi quil estoit mauvais garcon et quil ne faisoit point
+dhonneur a ses parens et amys et aussy ledit suppliant
+a fait certains voyaiges apaine de corps pour ce quil navoit
+point de puissance pour les rachater duquel cas et mesus
+ledit suppliant a obtenu dudit bernar dorlay pour
+lors bailly de note rommant pays de brabant et aussi que
+ledit suppliant estoit de serment a luy et que ledit hommd
+hommicide estoit advenu pour loffice mais par povrete
+et negligence ledit suppliant na point eu ne obtenu lettres de remission
+dudit bernard dorlay et en oultre est il advenu que depuis
+demy an ou environ ledit suppliant estoit au lieu de lymale
+a la taverne avecques les mayeur et eschevins dillecques ou
+il survint apres boire une question entre ung nomme pasquo
+du kocletz et le filz dudit suppliant et commencerent a
+frapper lung sur lautre dequoy ledit suppliant alloit
+requerir son filz par les cheveulx et le reboutist dedens
+la maison mais tantost apres recommencerent a frapper
+lung apres lautre dequoy ledit suppliant print ung baston
+pour se saulver des coupz et pour aller entre deux ce non
+obstant ledit pasquo donnist un coup de sa dague sur la
+teste dudit suppliant et luy feist une grant playe et ce
+temps pendant le filz dudit suppliant donnist un coup
+dung bracquemart sur la teste dudit pasquo tellement
+que dudit coup ledit pasquo dedens huit jours apres
+termina vie par mort dont dieu ait lame pour lequel"
+"lonte bevonden werdt op beyde de syden geviert daer
+mede sij apparentelyck de voors. hoeve hadde meynen
+int brandt te steken, hebben de voors. huijslieden
+met henne geassocieerde de voors. soldaeten
+overvallen ende door de wreetheyt ende execrabele
+acten in henne dorpen persoonen ende goeden gecommitteert
+de selve soldaeten in sulcken manieren geschoten, gestoken
+ende geslaegen dat d'een voor ende d'ander naer op de
+plaetse doot gebleven is hoe wel de selve eenige
+resistentie oft weer doden, dan ter contrarie om
+genaede waeren biddende, soe die supplianten hebben ver
+staen, ende alsoe sy tsamen van huijs comende, hebben
+bevonden dat de voors. landtlieden ter voors. plaetsen
+hadden van leven ter doot gebracht twee der voors.
+soldaeten, ende besich waeren met den derden oick om te
+brenghen die welcke sy hebben gegraeven in eenen
+bosch achter de voorschreve hoeve, sonder dat sy supplianten
+daer ter werelt iet toe gedaen, oft geholpen hebben,
+dan willem bostraeten weesende diertertijt eenen
+jonge ierst uuijt de schole gecomen heeft door be
+dwanck vande andere huijslieden eenige schuppen
+aerden op de doode lichaemen geworpen, alles naer
+breeder uuyt wysen vande seeckere attestatie, en
+informatien door den drossardt des lants van
+mechelen daer over genomen ende in onsen raede van
+brabant int versueck van het remis der voor
+landtslieden geexhibeert ende soe wel de supplianten
+onder oitmoedige correctie ende meynen daer aen iet
+misbruijckt te hebben, gemerck sy by geval maer
+daer ontrent sijn gecomen ende in geender manieren
+handtplichtich geweest, soe ist nochtans dat den
+drossardt slants van mechelen de selve heeft doen
+apprehenderen gehadt ende tot henlieder laste criminelyck
+doen procederen, tegens den welcken gecomen sijnde in"
+"bisschop ingestelt ende bevolen sal werden ende daer
+en boven zal zyn noch geconfineert blyven ende dewelcke
+wy confineren midts desen een jaer lanck geduerende beginnende op
+hedent date van desen binnen onse voirs. stede van shertogen
+bossche zonder daer vuyt te moegen gaen op pene van
+relaps ende oick te refunderen de wetlycke costen van
+justicie daer omme gedaen ter taxatien vanden ghenen van
+u lieden diert behooren zal ontbieden u daeromme
+ende eennenygelyck van u lieden wyen dit aengaen mach dat
+ghy de voirs. suppliante van dese onse gratie pardoene ende
+quitscheldinge ende allen den inhouden van desen naer huere
+vorme ende teneur doet laet en gedoocht rustelyck ende
+vredelyck genyeten ende gebruycken sonder huer te doene oft
+laeten geschieden eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien ende heuren persoon tegenwordich gevangen
+wesende mitgaders heure onverbuerde goeden indyen zy
+eenige heeft stelt ende set oft doet stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrantie ende slakinge oft moyenisse ter contrarien
+want ons alsoo gelieft gegeven in onse stadt
+van bruessele den vyfsten vyfsten dach der maent van
+junio int jaer onsheeren duysent vyfhondert ende
+dryentzestich van onsen rycken van spaengnen
+sicillien etc. tviiie ende van napels txe
+onder stont gescreven byden coninck ende ondertekent
+de langhe $$$
+gecollationert ende bevonden $accorderende
+mett$ originalen br$$ by mij
+$$ facuwez $$"
+"ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven onsere
+beternisse ende costen getaxeert ende betaelt zijnde in handen
+van den genen van onsen ontfangers dien dat behoeren sal
+die gehouden wordt dair aff rekeninge bewys ende relique
+t doen tot onsen behoeff metten anderen penn? van zynde ontvange
+zy onse voirschreven procureur generael drossaert van brabant meyer van
+loeven amman van brussel schoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onse ende onser vasallen
+ende finale heeren richteren justicieren officieren tegenwoirdige
+ende toekomende dyen dat behouden den voirschreven suppliant van dese
+onser tegewoirdiger gratien remissen ende quytscheldingen
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voien? vhaelt? rustelick vredelick volcomelicken ende dewelcken
+doen ende laeten genychten ende gebruycken sonder hen te
+doen noch te laten geschieden $$ noch in toecomende tijden
+ennich hinder letste oft moeyenisse aen zyne lyve noch
+goeden ter contrarien mair sudyen zijn lyff oft ennige
+van zyn voirschreven goeden dairom gevangen gearresteert oft
+becomert waeren dat zy die stollen ende setten oft doen
+stellen ende zetten tot gehelder ende volcommender delmeren
+want ons alzoe gelycst ende ten eynde dat dit vast
+ende gestadich blijven ende zy tot eewigen dagen zoe
+hebben wij onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic
+in anderen saken onsen recht ende een yegelycken des
+zijne eeygenen in onse stadt van bruessel inde maent van
+decembrj int jaer ons heeren duyzent vijfhondert
+drientwintich ende van onsen rycken te weten vanden
+roomschen ende hongrien vyfste ende vanden spaenchen
+ende duchste aldus stont gescreven sonen opte plycke
+byden ten keyser in zyner raide ende geteckent momboir
+ende noch visa"
+"kaerle byden gratien goids roomsch keyser altyt vermeerder
+srycx coninck van germanie van castillie van leon van
+grenade van arragon van navarre van naples van sicillien van
+maillorque van sardaine vanden eylanden yndien ende vasten lande
+der zee occeane ertshertoge van oistryck hertoge van bourgoigne
+van lothryck van brabant van lembourch van luxembourch ende
+grave van vlaenderen van artois van bourgoigne palsgrave ende
+van henegouwe van hollant van zeellant van ferrette van haguenault
+van namen ende prince van zwane marcgrave des heylichs
+rycx here van vrieslant van salins van mechelen vanden
+land van overyssel vander citeyt stede ende lande van utrecht
+ende dominateur in asie ende in affricque doen te
+wetene alle iegewoerdigen ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oetmoedige supplicatie van dierick de cherf
+ionck man geboren van steenwerck by belle binnen onsen lande
+ende graefscap van vlaenderen inhoudende hoe dat hy suppliant
+opde sondach voir sinte michiels dag xvc xxxvi laestleden
+doen hy woende als clerck ende student in onse stadt
+van loevenen ghinck ontrent den vi ende ofte vii uren inden avondt
+op de merct aldair om te sprekene eenige van zyne
+medegesellen clercken van zynen quartiere alwaer quam
+aen hem suppliant eenen wylen doen levende ioeris de
+broucker oick student tot loevenen voirs. geboren van onser
+stadt van ypre zeer by drancke wesende hem suppliant
+vraghende of hy met hem wilde gaen drincken ende schoone
+vrouwen soucken ende mits dat hy suppliant tselve nyet
+doen en wilde zoe poechde den voirs. ioeris hem suppliant
+by forste mede te leedene den selven treckende by zynen
+keerle ende mouwe int oepenbaer vanden voirs. merct
+zoe dat hy zynen voirn. keerle van zyn schouweren track
+sonder te willen cesseren noch dat hy suppliant hem vanden
+selven ioeris ontmaeken conste voer anderstondt dat eenen
+quintinof quiritin? parcque speelman aldair den voirs. ioeris van hem
+track ende wech leede ende mits dien soe ghinck de
+voirn. suppliant ter stont om questie ende scande te scuwen"
+"devant declare, ensemble toute peine amende et offense
+corporelle et criminelle en quoy pour cause et a loccasion
+dicellui il peut et pourroit estre tenu envers nous et
+justice. et lavons quant a ce remis et restitue, remectons
+et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et renommee
+a nozdits pays et seigneuries et a ses biens non confisques sancuns
+en a, tout ainsi et en la maniere comme estoit devant ledit
+cas advenu. en imposant sur ce scilence perpetuel
+a notre procureur general et a tous noz aultres officiers quelzconques.
+satiffaction touteffoyes faicte a partie premierement, et avant
+tout euvre se faicte nest civilement tant seulement,
+et moyennant que ledit suppliant lamendra aussy civilement
+envers nous selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens a larbitraigie et taxation de noz amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+residens en notre ville de bruxelles que commectons a ce.
+sy donnons en mandement a iceulx chancellier et
+gens de notredit conseil en brabant, que appelle ceulx qui
+pource feront a appeller, ilz procedent bien et
+deuement a linterinement et verification de ces presentes.
+et ce fait et ladite amende civile par eulx tauxee
+arbitree et payee es mains de celluy de noz officiers
+quil appertiendra, lequel sera tenu den faire recepte
+a notre profyt, ilz et tous aultres noz justiciers et
+officiers cui ce regardera, leurs lieutenans et chacun
+deulx endroit soy et sicomme aluy apperthiendra, facent
+seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et quittance et de tout le contenu en cesdites presentes
+plainement paysiblement et perpetuellement joyr et user,"
+"habsburg van vlaenderen van tyrol van fierette van
+kiburch van artois van bourgoingen palatin van henegouwe
+van hollant van zeellant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycx ende van bourgauw
+lantgrave in elzaten heere van vrieslant van opter
+windischenmarg van poertenauw van salins ende van
+mechelen doen te weten dat wy ontfanghen
+hebben die oitmoedige supplicacie van henrick hubrechts
+alias van thienen inhoudende hoe dat omtrent sinte
+mertensmisse lestleden vergadert zijn geweest
+ten huyse van eener vrouwen genoempt jehenne
+gans bynnen onsen stadt van loeven lodewycke rabbe
+willemen de clymmere henrick van holsbeke arnt van rode
+ende die voers. suppliant mit noch anderen hueren consorten
+sitten ende drinckenen in gelage mit eener vrouwen
+persoen aldair omtrent den x uren inden avonde een geheeten
+wylen andries de keersmakere wesende vanden geslechten
+van loeven mit eenen genoempt pieter willekens zynen
+wynne oft pachtenere gewapender hant hebbende aen
+twee gardebras of armpypen ende op syn hoof
+een stalen mutse oft ferzeet ende eenen langhen
+messe is inne gecomen ende alsoe inne comen
+synde heeft die voerts. wylen andries ende syn voers.
+pachtenere gaen sitten drincken byde voers. gesellen
+ende verdroncken tsamen in byere omtrent twee stuivers
+ende nae dien sy die alsoe hadden verdroncken
+soe wouden die voers. gesellen elc van hen huere
+gelach betalen dair op die voers. wylen andries
+seyde mit woerden in manieren van gramscape ic
+en wille niet geven maer die de vrouwe heeft
+die sal tgelach betalen op dwelcke een vanden voers.
+gesellen te wetene die voers. willem de clymmere
+seyde tgelach betalen ende nochtans en begheere ic die
+vrouwe niet ende syn alsoe die voers. wylen andries"
+"quil les voulsist faire en aller, telement que ce entendu par ledit hoste
+sen alla parler a iceulx compaignons et fist tant quilz sen
+allerent et tantost ledit suppliant et son compaignon se departirent
+aussy de ladite taverne, mais nen furent point eslongnez sept
+ou huit maisons long que iceulx trois compaignons les vindrent
+poursuyr et lung diceulx a tout une courte dagge ou
+poinchon quil tenoit sans escryer ou dire mot cuyda
+murdrierement parderriere en frapper et le planter au doz
+dudit suppliant mais de bien venir ledit hannekin de la chappelle
+son compaignon lappercheut et escrya ledit suppliant lequel
+se desmarcha subit et parce que ledit hannekin tira lautre
+par le collet, il rompy ledit cop parderiere et tumba celuy
+qui cuida donner le cop par terre, mais incontinent
+lung des aultres trois compaignons assavoir ledit pierchon
+de lille desgainant ung long coutteau quil portoit rua
+dicelluy couteau pour frapper sur ledit suppliant de telle radeur
+quil eust fendu la teste, neust estre que icelluy suppliant du
+baston quil avoit apporte du bateau luy rompit et
+destourna ledit cop, touteffoiz de la grant forche icellui
+couteau devala au long du baston jusques a la main dudit
+suppliant tellement quil en eust le doy aupres du paulx
+tresfort blesche, et affole lequel pierchon encoires non
+content rehaucha sondit couteau faisant soy effort de
+ruer seconde foiz sur ledit suppliant mais icelluy suppliant
+pour sa deffense et comme esmeu de courroux pour tel
+oultraige a lui fait, rua de rechief sondit baston allencontre
+dudit couteau de si grant forche aussy quil en rompy
+et destourna encoires icelluy second cop, et que ledit
+baston descendy sur la teste dicellui pierchon en facon
+que parmy chapeau et bonnet il en receut telle navrure"
+"remis voor christiaen van hanewijck
+borger van loven
+philips etc. allen den genen die dese onse opene brieven
+sullen sien ende hooren lesen saluyt doen te weten dat
+wy hebben ontfangen die supplicatie van christiaen van
+hanewyck gehoudt man van ende borger onser stadt loven
+inhoudende hoe dat opden 9 deser maent aprilis tusschen
+vyff ende ses uren naer noen voorden huyse van guilliame
+de greve cuyper binnen die voors. stadt woonende op de
+christen straet is gecomen sekeren soldaet spagniaert
+van het garnisoen liggende binnen de voors. stadt
+geaccompagneert met twee andere den eenen vande
+dry gheweest synde eenen alpheris gereformeert
+den tweeden corporael vanden compagnien de m. del
+patte ende den naem vanden derde is aende verthoonder
+onbekent die welcke aende huysvrouwe van voors. de
+greve gepresenteert hebbende seker billetteken van
+fourieringe syn daer over geresen verscheijden woorden
+ende daernaer geresen groot ramoer tusschen die
+voors. soldaeten den voors. de greve ende
+andere borgers die waeren ten huysen van carel
+cansmans tegens over het huys van voors. de
+greve hebbende de voors. soldaeten naementlyck
+den voors. alpheris terstont getrocken hen
+syde gheweer ende daermede gesteken naerden
+eenen ende die anderen waerover bygecomen
+synde guilliam baudewyns uuytroeper der voors.
+stadt ende siende dat de voors. alpheris continuelyck
+was stekende over die dore vanden voors. carel
+cansmans vreesende hy baudewyns dat hy mocht
+quetsen eenige vrouwe persoonen wesende inden
+winckel van voors. cansmans is gegaen ten
+huyse vanden voors. de greve ende meynende
+daeruuyt te commen met eene duyge inde hant oft
+bert van eene tonne om alsoo tusschen beyden te
+gaen heeft den voors. alpheris hem aengevat
+ende met syn rappier hem ghebrocht eenen
+sulckenen steeck onder die ocselen dat hy
+baudewyns daer van is ter aerden gevallen
+ende geloovende den voors. alpheris dat hy daer
+van overleden was is ghevlucht naerde minne
+broeders geduerende welcken tiere ende gevecht
+waeren die borgers malcanderen roepende
+ter hulpe elcken borger tot synder defensie nemende"
+"heluoert by shertogenbosche daer hure dochter was tot smeyers huyse aldaer zy
+byden voirs. jacop gelaten was zo zyn de voirs. moeder ende dochter commen voer goede
+mannen ende oic voir wet zonder tversouck vanden voirs. jacob aldaer verclarende
+ten saken voirs. den voorn. supplianten niet te willen heysschen noch beclagen maer
+hemluyden daer oft geheelic ontslaende ende dat haer niet misdaen en was alst
+blycken macht by certifficacien ende scepenen brieuen des bancks van heluoorts ende
+hoe wel tgene des voirs. es in gheenre manieren en soude toe gegaen hebben en
+waere geweest het toe zeggen bewysinge ende consent voirmaels onderlinge geweest
+tusschen den voorn. jacop ende dochter nietmyn binnen zes weken herwerts es gebuert
+dat jan baten een vanden adherenten aengetast ende geuangen es geweest ter saken
+voirs. by onss. scouts dieners van turnhout binnen der heerlicheyt van wele ende hebben
+hem gemeynt geuange$ te leydene tot turnhout dwelck siende ennige goede
+mannen hebben den seluen jan willen verborgen daer toe die selue dieners niet
+en hebben willen verstaen maer den seluen jan ruydelic hanterende ende met
+messen slaende zo wert byden selue goede mannen geseyt dat zy hem vanden $$licheyt
+van weelc nyet en behoirden te leyden ende dat inder seluer heerlicheyt also
+wel justicie was als te turnhout ende want die selue dieners niet desisteren
+en wilden zoe es de voirs. jan baten by een deel vrouwen vanden dorpe vuyt den
+dieneren handen genomen ende onwelt geweest ende mits desen zo en dorren alle de
+voorn. supplianten hem in onss. landen ende heerlicheden niet onthouden maer zyn gescepen
+lantplechtich te zyne bliuen indien onse gracie ende genade hemluyden hier vp
+niet gedeelt te woirde alzo zy zeggen ons zeere oitmoedelick b daerom biddende
+soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirs. supplianten genegen wesende
+tot huere voirs. bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie ende genade
+voorderen voir rigue$r ende strangheyt van justicien hebben inden geualle als bouen
+quytgescolden vergeuen ende geremiteert scelden quyt vergeuen ende remiteren vuyt
+sunderlinge gracie mits desen onse brieuen die saken ende stucken bouen verclaert
+mitsgaders alle boete ende bruecken corporele ende criminele daer inne zy ende elck
+huerer ter cause voirs. ende datter aencleuen mach misdaen mesbuert ende geuallen
+mogen wesen tegens ons ende justicie ende hebben hen ende elcke huerer als te de$
+gerestituert ende weder gestelt restitueren ende stellen weder tot huere goede fame
+name ende geruchte in onsen voirs. landen ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden
+goeden indien syer eenigen hebben alsoe ende inden voegen ende manieren als zy waeren
+voer die toecompste ende geschienisse der saken voers. imporende hier op sillencie ende
+eewich swyghen onss. procureur generael ende allen anderen onss. rechteren justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beteringhe doende voer ende alderwerck eerst der pertyen
+geinterresseerden vp datter ennige toe dient ende die noch niet gedaen en es ciuilick
+alleenlyck ende mits dat zyt oick tegens ons beteren zullen ciuilick nae
+gelegentheyt vanden saken ende de weerde van huere goeden ter taxacie ordinan$ ende
+arbiterscepe van onss. lieuen ende getruwen die cancellier ende luyden van onss. rade in
+brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om ende bevelen den seluen
+onsen cancellier ende luyden van onsen rade in brabant dat voer h$$$ geroepen de
+gene die daerouer behoren geroepen te zyne zy procederen ende voerts gaen wel ende duechdelyck
+ter verifficatie ende interinemente van dese onse voirs. brieue ende dat gedaen ende de
+voirs. ciuil beteringe getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden genen
+van onsen rentmeesters dient behoeren sal die gehouden werdt rekeninge bewys ende reliqua
+daer af te doen metten anderen pe$$ van zynen ontfange zy ende alle anderen onsen
+richteren justiciren officiren ende ondersaten die dit aengaen oft roeren sal mogen doen laten
+ende gedoogen die voern. suppliant ende elcken zunderlinge van dese onsen gracien quytsceldingen
+ende remissie ende van al den inhoude van desen inden manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcommelyck ende tot eewigen dagen genyeten ende gebruycken sonder hen
+te doen oft laten geschieden eenich hinder st letsel oft moyenisse ter contrarien in
+lyue oft goede in enniger manieren want ons alsoe gelieft ende ten"
+"gesciet en is civilick alleenlyc ende behoudelycken dies dat de voirs.
+supplianten de voirs. mesdaet tegen ons civilick beteren selen naer gelegentheyt
+vanden zaken ende faculteyten van hueren goeden ende oic opleggen ende
+betalen die costen van justicien indien eenighe ghebuert zyn ten seggen
+goetduncken ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede gheoerdineert in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer omme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede voirs. dat voer hemluyden geroepen de ghene
+die hier over behoiren geroepen te syne zy wel ende dueghelyc procederen
+ter verificatien ende interinemente van desen ende ter taxacien vanden vanden
+voirs. civile beteringhe ende costen ende dat gedaen ende de voirs. civile
+beterinnghe ende costen getaxeert ende ontfangen zynde in handen
+vanden ghenen van onsen officieren dient behoiren sal wesen rekeninge
+ende bewys te doene metten anderen penninghen van zynen ontfanghe
+zy ende alle andere onse rechteren justicieren ende officieren dien dit
+aengaen sal moeghen oft hoirluyden stedehouders ende neen yeghelyc
+van hemluyden bysundert doen laten ende gedoighen de voirseide supplianten
+ende eenen yegelyc van hemluyden van deser onser yegewoirdiger gracien
+qy quytsceldinghe ende remissie naer ende inde manieren als
+voirscreven staet rustelyc volcommelyc ende vredelyc gebruycken ende
+useren sonder hen te doene noch gedoigen gedaen te werden eenich
+hinder letsel off moyenisse ter contrarien in lyve noch in goede in
+gheenderwys maer by alzoe huere lyf off goet ter causen voirs.
+belet gevangen oft becommeert waeren dat zy dat stellen ende doen stellen
+ter stont ende sonder vertreck tot gehelder ende volcommender sclikinghen
+ende delivrancien want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dat dit vast
+ende gestadich blyve ten eeuwegen daghen zoe hebben wy onsen zeghel
+hier aen doen hangen behoudelyc in anderen zaken onsen recht ende
+eenen ieghelyc tzyne in allen gegeven in onse stadt van bruessele
+inde maent van januario int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende achthiene ende van onsen rycken tderde aldus stondt
+gescreven onder opte plycke byden coninck in zynen raede ende
+gheteekent j de cock ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my"
+"officieren dient behoiren sal die daeraf gehouden sal zyn ontfanck te
+maken rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfangen zy onsen drossaert van brabant
+meyer van lovenen amman van bruessele schoutetten van antwerpen
+ende vanden bossche ende alle andere onse ende der smaelre heeren ende van onsen
+vassellen rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants ende
+hertoochdoms van brabant wyen dit aengaen oft roeren zal mogen
+huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende ende een yegelyck
+van hen bezundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirnoemde pauwels steeken suppliant van dese onsen gracie remissie ende pardoene
+soe ende inder manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycke sonder
+hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecommende tyde aen
+lyve noch aen goede eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+in eeniger manieren maer indyen zyn lyf oft eenige van zynen voirs.
+onverbeurden goeden daeromme gevangen becommert oft gearresteert
+zyn oft naermaels waeren dat zy die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot geheelde ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behou$$en in anderen in anderen
+saken ons recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onser
+stadt van bruessele inde maent van novembre int jaer onsheeren
+duysent vyffhondert ende achtendertich ende van onsen
+keyserycke txixe ende van onsen rycken van spaengnen twee
+secillien ende anderen txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent verreycken noch stont
+gescreven opte zelve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke coste
+van iusticien soe verre datter enige geschiet oft gedaen
+zyn allet$ ter arbitraignen taxacien ende goetduncken van
+onsen zedenlieven$ ende getruwen ridder ende cansellier heren
+ieronimus vande noot ende lieden van ons raide in brabant
+de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende lieden van ons raide
+dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selven
+daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
+procederen wil ende behoirene totter verificatie ende inter$$$
+van diesen ende ter arbitragnen taxacien ende moderatien
+van voirs. amende c$$$ ende costen van iusticien
+ende dat gedaen ende de voirs. amende c$$$
+ende coste, getaxeert ende betaelt zynde welcke
+amende c$$$ die ghene van ons ontfangenen oft rent...
+dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
+onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
+meyeren van loevenen ende vanthienen amman
+van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
+bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
+vassallen ende sualen $ heden richtenen iusticienen ende
+officieren tegewoerdich ende toecomende huer stedehouderen
+ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van des ...
+tegewoirdiger gracien remissen ende quytsceldingen
+vorscreven tot eewigen dagen peysel$ voerdene ende
+volcomene doen ende laten genyeten ende gebruycken"
+"des supliants uuijtte selve herberghe gestecken
+in die dore ende daer naer met eener furie
+uuijt gecomen sijnde met sijn voors. messe inde hand
+heeft daer mede opde straete buijten de voors.
+herberghe ten minsten hondert passen voore
+des voors. de becker louwet ende hem supliant
+vervolght ende hen aldaer gheaggresseert
+ende naerden f hen furieuselijcken met sijn voors. mes
+gestecken sulcx dat sij genootsaeckt sijn geworden
+hem daerentegens te stellen in defensie in welc$
+defensie den voors. del tour is gequetst geworden
+ende daer van aldaer is gestorven doot gebleven met sijn v$
+bloot messe inde handt sonder dat den supliant $
+welcken daer over nijet en is vluchtich noch aenges$
+geweest is wetende oft hij ofte den voors. de becker
+ofte louwet aenden voors. del tour de voors. quetsu$
+heeft geinfligeert midts die furieusie agressie vanden
+selven afflijvigen ende dat het duyster inden avondt was
+sonder dat aldaer eenige persoonen present sijn geweest
+de welcke sulcx souden hebben ghesien ofte connen tuijghen
+dan wel alleenelijcken het uuijtloopen ende vervolghen vanden voo$
+del tour met sijn messe inde handt oirsaecke dat
+den supliant hem was keerende tot ons oytmoedelijck bi$
+om onse epene brieven van remissie in forma soo eest d$
+wij desen aengesien geneijcht wesende ter bede ende suplicatie
+des voors. supliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van rechte
+hebben den selven supliant inden gevalle als boven geremitteert
+quijtgescholden ende vergeven remitteren schelden quijte ende verg$
+uuyt onser sunderlinger gratie bij desen onsen brieve t’feyt
+ende ongeval boven geruert mdisgaders alle offentien
+ende breucke corporele ende criminele daer inne hij hem
+overlidts ende uuyt saecken van t’gene des voor. is tege
+ons ende justitie eenichsints mach hebben ontgaen ende
+mesdraegen ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert ende stellen weder ende restitueren tot
+sijn goeden naeme ende fame in onsen voors. lande van brab$
+ende alle andere onse landen ende heerlijckheden ende tot
+sijne onverbeurde goeden in dijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck ende in alder manieren soo hij was voor die toecompste"
+"peeternelle tot menigen stonden ende in personen van goede
+mannen geseyt ende verclaert heeft dat zij den voirschreven
+wouter voor hueren man houdt ende huer nyet leet
+en is van tghene dat zij gedaen heeft maer waert
+dat zij dat te doen hadde zij zoudt noch doen nietmin
+beduchtende strangheyt van justicien en souden hen niet
+dorren houden noch converseren in onsen landen ende
+heerlicheden maer hen daer van moeten absent houden
+tot henne geheele verderffenisse ten zij dat onse gracie
+ende genade henlieden hier op verleent wordde, alsoe zij
+zegghen, ons omme de selve zeere oitmoedelijck
+biddende soe eest dat wij de saecken voerschreven
+overgemerckt den voirnoemden wouter van cockelberghe
+hennen steelman, dierick eertbrugge, jacop camerlink,
+jan van breedonck ende jacop van ostenrijck supplianaten
+genegen wesende tot huere voirschreven bede ende supplicatie
+ende willende hen in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge
+in faveure van onser blijder wedercompst in desen
+onsen landen van harwaertsover ende besondere in
+onser stede van brugghe, hebben inden gevalle als
+boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt onser
+zunderlinghe gracie mits desen onsen brieve
+tfait ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle daer inne
+zij ter causen van dien mit datter aencleeft tegens ende
+justicien mesdaen ende mesbruyct moegen hebben
+henlieden als ten desen wederstellende ende restituerende
+tot huere goede fame ende name in onsen voirschreven landen
+ende heerlicheden ende tot hueren onverbuerden goeden
+indien zij daer eenighe hebben gelijck ende in alder
+manieren als zij waeren voor die toecompste vanden
+feyte ende mesuse voirscreven imponerende huer op
+eeuwich zwijgen ende scilentie onsen procureur generael"
+"opde plycke stont ghescreven byden keyser in
+zynen raede ende gheteekent l du blioul
+visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"lambrecht verhoocht ende peeter gybels daer
+van synde tot de welcke om nieuwers in
+begrepen te syne hy suppliant hen refereert alsoo
+nyemandt bij noch present en is geweest dan de
+voorschreven twee persoonen ende alsoo den
+suppliant neffens tgeene voorschreven is te
+weeten datmen de weddinge daer soude laeten
+wuchde? want ghij rombout sullet seker verliesen
+heeft den selven rombout geantwoordt ghij wilt
+alle dingen weeten ende winnen gelijck ghij dat
+proces hebt gewonnen tegens mijnen swaeger
+vraeghde den suppliant hebbe ick dat proces
+verlooren seyde den voornoemden hallemans ja ick
+hebbe gesien dat ghij mijn swager gelt hebt gegeven
+ende noch geven moet daerop den suppliant werdero-
+mme vraechde hebbe ick hem gelt gegeven iae
+seyde den voornoemden rombout ghy oft u huysvrouwe
+waerop den suppliant repliceerde hebbe ick
+dat proces verlooren soo segge ick dat u swager
+een moorder is waerop gevraecht sijnde wat
+moorders stuck den selven swager gedaen hadde
+antwoorde den suppliant u twee swagers ende den
+mijnen meynden den spangiart doodt te smijten
+ende nu sijn clinck vuyttreckkende ick moet
+betalen daerop den voornoemden rombout seyde dat
+mijn swager hier waere ghij en sout het nijet dorren
+seggen antwoorde den suppliant dat soud ick
+soe wel derren doen als ick nu doen daerover den
+voornoemden rombout seyde ghy en seyter maer
+onder revenrentie gesprooken een hon$$ om
+daerop den suppliant antwoorde ende ghy maer
+eenen bengel ende mitsdien sijn beyde tegens elck"
+"offense et mesprins envers nous et justice et les avons
+quant a ce remis et restitue remectons et restituons par
+cesdites presentes en leur bonne fame et renommee en notredit pays et
+duchie de brabant et tous noz autres pays et seigneuries et a leurs
+biens non confisquez sancuns en ont tout ainsi et par la
+maniere quilz estoient auparavant ledit cas et hommicide
+advenu imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur
+general de brabant et tous autres noz justiciers et officiers
+satisfaction toutesvoyes faicte a partie instressee
+prealablement et avant tout ouvre se faicte nest et elle y
+chiet civillement tant seullement et moyennant
+aussi quilz seront tenuz de lamender envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de leurs biens et avec
+ce quilz seront tenuz de payer et reffondre les despens
+raisonnables de justice sancuns en ya a larbitraige et
+taxation de noz amez et feaulz les chancellier et gens
+de notre conseil en brabant que commectons a etc. sy donnons
+en mandement ausdits de notre conseil en brabant que appellez
+pardevant eulx ceulx qui pource seront a appellez ilz
+procedent bien et deuement a la veriffication et interinement
+de cesdites presentes selon leur forme et teneur et a la taxation
+et arbitraige de ladite amende civile et despens et ce fait
+et icelle amende civile tauxee arbitree et payee es mains
+diceluy de noz officiers quil appartiendra qui sera tenu en faire
+recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec les
+autres denvers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+maire de louvain amman de bruxelles escoutetes danvers
+et de boisleduc maire de lonchamp et tous autres nous
+noz et noz vassaulx justiciers officiers et subgectz presents
+et avenir cui ce puet et pourra toucher et regarder
+leurs lieutenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
+appartiendra fachent seuffrent et laissent lesdits remy
+mesquerasmc le pere et ramy mesquerams le filz
+supplians de notre presente grace remission et pardon selon"
+"remissie
+kaerle etc. doen te weten allen ieghewoirdich ende
+toecommende dat wij ontfaen hebben die oetmoedighe suplicacie
+van ambrosius jan ende symoen sconincx gebruederen kinderen
+wylen henrycx conincx alle drie jonge gesellen ongehuwt
+daer aff die voirscreven sijmoen maer oudt en is zestien jaeren off
+daeromtrent woenende tot viersele onder santhoven in onsen
+lande van brabant inhoudende hoe dat tsondaeghs voer
+sinte marie magdaleenen dach lestleen jan goes vanden
+bogaerde innegeseten des dorps van nyele heeft getrouwt
+gehadt binnen die prochie van pulle een jonghe dochtere
+aldaer woenachtich geheeten amel vaes ende naedien die
+noen maeltijt is gehouden geweest zoe zijn sachternoens
+die bruydeghoem ende die bruyt met hueren vrinden ende
+maghen naevolgende der ouder manieren tsamen gegaen
+tot viersele in een herberge ten huyse van jan van zande
+ende alle die andere herberghen zyn insgelycx vol geweest
+van volcke van diverssche dorpen zoe van nyelen santhoven"
+"ende den pot nemende heeft voirts den voirs. wouter
+suppliant hueren vryer gebrocht ende alsoe zy hoerden
+dat sommige vrienden haer volghden zoe zyn zy tsamen
+gewillichlyck uuyten huyse gegaen ende de selve peeternelle
+zonder in huere voirs. ooms huys eenich mesbaer te maken
+heeft uuyten huyse wesende ende hoorende dat huere
+vrienden riepen waer zydy nelle geseyt tottenvoirs.
+wouter hueren vryer gaende gesamender handt zonder
+te antwoirdden up troepen van hueren vrienden laet ons
+gaen dat zy ons niet en vinden ende liepen alsoe malcanderen
+byder handt houdende voirby gieles bessens inde strate gelyck
+oft zy man ende wyf geweest hadden ende syn alzoe
+tsamen gegaen eerst nae raemdonck ten huyse van eenen
+goeden eerbaren man genaempt willem zellekens aldaer
+zy ontboden hebben den prochiaen in meyningen malcanderen
+te ondertrouwene maer hy en was niet thuys ende
+naedien betaelt hebbende der weerdinnen zyn tsamen
+voortgegaen tot inde prochie van maldere aldaer zy
+oock ontboden hebben den prochiaen maer alzoe hy
+nyet thuys en was es daer gecommen een capellaen de
+welcke dat nyet en dorste doen overmits dat zy
+van dier prochien nyet en waeren ende mits dien nae
+goede chiere aldaer gedaen hebbende tot zanderdaechs
+zoe zyn zy tsamen voorts gegaen tot inde prochie
+van purs dair die voirs. pieternelle by hueren wille
+ende daer toe oock ontboden den prochiaen die hem
+excuseerde te commen zegghende dat hy tsanderdaechs
+gaerne commen soude waer van de voirs. wouter
+ende peeternelle des droeve wesende braken
+tsamen eenen penninck ende elck van hen beyden
+nemende een stuck hebben malcanderen huere
+kerstelycke trouwe gegheven ende daer op zyn
+zy gewillich tsamen gaen slapen ende in teeken
+van dien zoe heeft de selve peeternelle daer
+af verleden een instrument ende hoewel dat
+mits desen die voirs. supplianten nyet en meenden
+yet mesdaen te hebbene ende dat de voirs."
+"kaerle etc. doen te wetene allen teghewoirdighen ende
+toecomende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie
+van sebastiaen ranckourt jonck geselle oudt omtrent twintich
+jaeren doende dambacht van schoenmaker binnen oser stadt van
+antwerpen inhoudende hoe dat op sinte pauwels dach anno
+xvc ende xxxi lestleden des avonts tusschen thien ende elff
+uren hy suppliant mit eene geheeten jan de steenhouwer
+oyck jonck geselle tsamen gegaen zyn opten blyen hoeck
+inder voirs. onser stadt van antwerpen in een huys nyet
+eerbaer wesende begherende aldaer te hebbene vander weerdinne
+eenen pot biers den welcken welcken die voirs. weerdinne hen terstont
+haelde leggende oyck aen tvier twee mutssairden ende
+zyn alzoe aldaer blyven drinckende tot drye oft vier
+potten biers toe hebbende daer nae vander voirs. weerdinne
+begheert te wetene wat zy vertheert hadden daerop
+die weerdinne siende dat zy twee jonge gesellen waren
+seyden dat zy vyff stuvers vertheert hadden daer op de suppliant
+zeyde vrouwe hoe is dat moegelyck wy en hebben maer
+drye potten biers gehadt die welcke beloopen eenen
+braspenninge ende twee mutssaerden beloopen eenen halvenste
+dwelck tsamen egheen twee stuvers en maect soe
+rekent ghy ons te vele daer op die voirs. weerdinne antwoirdene
+seyde ghy sulter soe vele aff geven waert u lieff off leet
+is nemende die selve weerdinne terstont des voirs.
+suppliant mutsse off bonette van zynen hoofde ende
+twee opstekers off messen die hy aen zynen riem hangende
+hadde seggende nu sult ghyt moeten betaelen eer ghy uwe
+bonnette ende messen wederom hebben sult sprekende mit
+dien tot eenen van hueren meysens die daer by huer woonde
+in haer oore die welcke terstont uuyten huyse ghinck
+ende quam terstont wederomme inne naeden welcken aldaer
+terstont twee speelluden inne quamen die een daer aff
+gheheeten philips de herpener vragende wat aldaer schuylde
+daer op die weerdinne antwoirde dese twee ghesellen en willen
+my nyet betaelen zy zyn my zesse stuyvers schuldich daer
+op die voirs. suppliant ende jan de steenhouwer antwoirdende
+seyden ghy en hebt ons maer vyff stuvers geheyscht eest
+nu zesse stuvers des nyet te min wy zien wel watter schuylt"
+"nous empereur assavoir de germanie le xxixe et de hongrie etc
+le xxve, ainsi estoit escript sur le reploy par l empereur et
+monseigneur l archiduc en leur conseil et signe h de hane.
+collationne a l original
+par moy
+n strate"
+"u wel in u bachuys douwen wairop de voirn. matheeus
+antwoirde totter suppliant dat zoudi wel laten heysken
+ende de suppliant seyde totten voirs. matheeus wye wilt
+hem yet dien doen zeyde de voirn. matheeus heysken zydi
+niet een wonderlyck volck dat ghy den man denoterende
+den voirs. spellekin achter straten niet en cont laten gaen
+ende met dien zoe liet de voirs. spellekin anthuensen ende
+liep naer den voirs. suppliant dewelcke hem omme keerde
+ende track zynen deeghen uuyt dien voer hem houdende
+ende seggende totten voirs. spellekin en compt my niet
+naerdere dan dien deeghen lanck en es maer spelleken
+tarde hem al inne zeggende ghy baertman alzydi een
+crychsman ic zoude u alzoe wel eenen opstekere in u
+lyff dorven douwen als eenen anderen ende zoe nyet
+cesserende van den suppliant inne te gaene ende den
+selven suppliant zynen deegen al voere hem houdende
+zoe heeft de voirs. wylen spellekin met gewelt daer inne
+geloopen ende eenen steke vanden selven deeghen duer
+dlyf gecregen waeraf hy terstont neder ter eerden viel
+ende starf sonder dat de suppliant naer hem stack anders
+dan hy suppliant zyn mes voir hem hielt ter causen van
+welcken dootslach de suppliant vresende rigeur van
+justicie en soude niet dorren converseren noch hanteren
+in onsen lande van brabant ten zy dat onse gracie hem
+hierop verleendt wordde om de welcke hy ons oetmoedlic
+gebeden heeft soe eest dat wy desen aengesien ende
+hier op gehadt tadvis van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant"
+"remissie voer pieter de smet
+kaerle etcetera allen jegewoirdigen ende toecomende doen
+te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van pieter de smet brieder poorter onser stadt van bruessel inhoudende
+hoedat hy suppliant ende amelryck vanden bossche zyn schoon vader
+woenende binnen der selver onser stadt hebben op des heilichs sacraments
+dach lestleden des noenes gheten ten huyse van anthuenis
+vanden bossche huerlieder neve woenende aldernaest der deuren
+vanden voirs. amelryck ende zyn naer maeltyt tsamen om
+hen te recreeren gaen wandelen naer de anderlechsche poorte ende
+comende omtrent der bruggen geheeten ten cruysken cruysken
+opten anderlechschen steenwech voirs. heeft de voirs. amelryck
+aldaer gevonden een vrouken die onlancx getrouwt hadde een
+wylen zyn knape, tegen de welcke de selve amelryck is een
+luttel tyts blyven coutene ende es de voirs. suppleant met heynken
+vanden bossche scholier ende ander kinderen des voirs. amelrycx
+die wyle voirgegaen tot aende voirs. anderlechsche poorte ende
+aldaer commende heeft de voirs. heynken ommesyende geseyt totten
+voirs. suppleant peeter ziet ginder leeght myn vader onder tvolck
+ende de suppleant die van egheene arghe en wiste hem ommekeerende
+ende ziende dat voir het teppeken staende vast neven de
+voirs. brugge ten cruysken vele volcx vergadert was is ter
+stont haestelinge wederomme gekeert ende commende byde
+voirs. brugge heeft gesien dat de weerdinne van den
+voirs. teppeken hadde de huysvrouwe vanden voirs. amelryck moeder vanden huysvrouwe
+desselfs suppleants onder de voeten geworpen hadde om de welcke van een te sceyden
+heeft de voirs. suppleant de voors. weeerdinne genomen in zyn armen ende huer vanden voirs.
+zyne schoenmoeder getrocken, dwelck ziende een wylen geheeten sommelier van
+flissingen careelbacker die alsdoen int voirs. teppeken sat en dranck is ter
+stont uuytgecomen ende den voirs. suppleant toeschietende heeft hem metten
+halze genomen ende ter eerden geworpen ende als de suppleant hem zelven
+heeft gemeynt op te richtene ende op zyne eene knye was heeft de voirs.
+wylen sommelier den suppleant wederom te neder geworpen ende metten
+zelven worpe gegeven een groote scrabbe oft quetsuere in zynen hals
+dwelck gevoelende de selve suppleant ende ziende dat de voirs. sommelier hem"
+"hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus
+hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve
+nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om
+huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft
+den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was
+maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie
+oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht
+hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen
+oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck
+den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer
+een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest :
+daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre
+nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen
+lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen
+ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten
+ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende
+rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden
+quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien
+by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende
+justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien"
+"remission
+albert et isabel rey ssavoir faisons a
+tous presens et advenir qu’avons receu lhumble
+supplication de bertrand jacque que combien quil saye
+tousiours este de gaigner sa vie par son labeur sans
+oncques eu querelle ou combat avecque personne sy est
+touttefois advenu que feu emanuel vander meren filz
+n van meren et de damoiselle anne de cambier et ?
+luy tombe en question accause que le suppliant venant
+dehors trouvant iceluy emanuel au xixe du mois
+de mars 1607 en sa maison au lieu de la chappelle
+st lambert, couche en lestable des vaches
+couvert destrain non obstant que quelque fois ledict
+suppliant avoit dict a sa femme et aussi audict
+emanuel quil ne vouloit que en son absente il ???
+sa maison pour le mauvais bruict quil y pourrat
+et combien que ledict emanuel estant par ledict
+suppliant trouve et admoneste de se debvoir retere
+rethirer et sen aller en la maison de sa mere et
+texte barre debvait faire
+le mesme sans quelcune querelle sy at il icelle
+admonition toutefois prins de mauvaise part non de
+que le suppliant et luy par ensemble avoyent ???
+beu en une taverne audict chapelle le mesme jour
+ce faisant ne se contenta de donner des coups de?
+audict suppliant tellement quiceluy fust contrainct de
+deffendre et ce faisant lui donna acecq ung
+avecque son cousteau ung coup dont par apres
+est mort au grand regret dudict suppliant qui onc
+ne pensit nayre ou faire du mal audict trepasse
+comme il neusse aussi faire sans sa presente invasion
+quoi considere quicelle invasion at este faicte
+luy suppliant sans cause et sans aulcunne preallable
+querelle selon quil appert par escript cy
+joint et que le suppliant desa passe bonne et par
+temps avoit donne charge a certan solliceteur en ce
+court affin de poursuivi les lettres de pardon et quil
+scavoit aultre chose synon quicelles furent desia ??
+pensante y estre asseuere cy at il touteffois par"
+"huere devouoir dien aengaende gedaen hadden vraegden hen die
+voirschreven wylen henrick dillen wat zy dair af schuldich wese
+te hebben hem antworden dair op dat zy behoirde te hebben
+twee stuivers ende dat zy dair af nyet quyt schilden en wilden
+dit $$ die voirschreven wylen henrick dillen betalende die twee
+stuivers seide tot henlieden ghy en doet my niet als ic t
+gedaen hebbe maer nyetmin ic oft die myne dincken t wel
+morgen oft daerna te vinden dwelck die voirschreven suppliant
+aenhoiren seide totten voirschreven wylen henrick dillen houndt daer
+is uwe ghelt hem tselve presenteren ende want hy die
+pidtacie voir$ nyet aenveerden en wilde maer den zelven vanden
+putte dreygende heeft die selve vanden putte geseyt te
+sal a oick wel vinden eer ghy verloren zyt mits den welcken
+zy tegen malcanderen gecomen zyn om deen den anderen te slaen
+dwelcke by die lieden dair omtrent zynde belet werdt
+seide oick die selve suppliant ja soudt ghy my gelyck
+ghy eens hebt willen doen verraden en de vercoopen dat
+zult ghy betalen, soeckende met dien zyn dagge om den
+voirschreven henrick dillen te steken maer en heeft dat
+mits den belette voirschreven nyet connen volbrengen
+dat die selve wylen henrick dillen ongequetst ongeschynt
+en ongerant van daer is gegaen maer ter selver stont een
+geheten wouter thoenys dewelck is die voirschreven henrick
+van den putte zuster zoen? van verre zien dese handelinge is
+gecomen loopen vanden kerthonenmere aldaer hy affen was
+op de plaetste daer tgescil gebuerde met eenen op stekere oft
+eetmesse dewelck hy over hem hadde ende heeft den
+voirschreven wylen henrick dillen gegeven twee steken den
+eenen inde schouderen ende dien andern int dicke van den beene
+dat hy mits dien van luie ter doot gecomen is diens ziele
+god genadich zy overmits den welcken die voirschreven suppliant
+die nochtans alsoo hy anders nyet en weet noyt woude
+gegeven en hadde hem vuyt ons voirschreven lande van brabant
+zoude moeten houden ende want voirschreven feyt den
+voirschreven suppliant goeder herten leet is soe en de ore hy
+nochtans beduchtende ende ontsiende righeur van justitien
+hem tot zunre gewoenlyker woenstadt nyet houden maer
+moet hem buyten houden ende habandoneren zyn hun svrouwe
+ende kinderen asde dat hy mitten selven zynen wyven
+kinderen geschepen waere lantloopich te blyven tot zynre
+grooter schaden ongennechten ende verdriete noch meer
+wesen zonder ten ware dat wy onse gratie en genade
+te hemweerts keerden daerom hy ons oitmoedelick heeft
+gebeden soeerst dat wy desen aengesien
+compasse ende medelyden hebbende m$ten voirschreven suppliant
+willende hem in de by gratie ende ontfermen hertichen t"
+"ternath hantwerker belast met vrouwe ende kinderen, inhoudende
+hoe dat hy suppliant hem altyts heeft wel, eerlyck ende stil gedraegen,
+binnen syner cost met wercken voorde voorscreven syne huysvrouwe ende kinderen,
+dan es gebeurt dat opden kermisdach van wambeke voorscreven wesende den
+sesthienden octobris xvic tweentwintich, hij bij drancke wesende
+ten huyse van jan de plasch woonende tot wambeke voorscreven bijde kercke,
+heeft daer gehoirt groot geruchte oft getier, diewelcke tusschen
+eenige persoonen die onder hen waeren questie maeckende was gebeuren is
+opgestaen halff slaepericht oft droomende midts dat hy byden drancke
+was overvallen ende heeft soo men hem naer is seggende twee slaegen
+gegeven opden rugge van anthonis wauters, nyet wetende hij suppliant
+dat hij syn mes hadde getrocken maer alsoo die voorscreven anthonis
+wauters eene quetsure daerdoor was hebbende, wierde hem suppliant
+geseeght dat hy hem soude vertrecken, nochtans nijet wetende dat hij
+sulcx soude hebben gedaen, dan dat naermaels hem allen tselve wierdt
+opgeleeght, ende dat men heeft gesien in sijn handt seker mes
+blincken, indervuegen dat die voorscreven wylen anthonis wouters
+alsoo gequest synde heeft inde herberge alnoch blijven drincken
+met halve potten den geheelen nacht, ende tsanderendaechs gegaen
+synde te voet naer huijs ontrent drye mylen van daer heeft noch
+vierthien daegen geleeft, sonder hem te wachten gelyck eenen gequetsten
+behoirden gedaen te hebben waerdoor is hy ten lesten afflyvich
+geworden tot sijns suppliants groot leetwesen, die noynt questie, crakeel
+oft passie tegens den voorscreven wylen anthonis wouters binnen synen
+leven en heeft gehadt, ende over sulcx is hy mette vrienden overcommen
+als blyckt byde attestatie vande pastoir van lennicke daeraff sijnde
+ende nijettemin soude hy suppliant moeten wesen lantloopere verlaetende syne
+huijsvrouwe ende kinderen die anders nyet en syn hebbende dan dat hy suppliant
+daegelycks met synen sueren aerbyt can winnen ten waere dat ons"
+"ende tkint van aken hem aldaer wederomme te gemoete quamen heeft
+hy suppliant zynen mantele van hem te$$ eerden geworpen ende van
+stonden aen zynen foelle uuyt getogen ende daer mede den voirs. baltasar
+gegeven eenen houw ende wonde in zyn arm van welcken wonden
+oft quetsuere die selve balten daer op nyet achtende noch noyt dach
+daerom in huys gebleven hebbende maer daer mede gegaen int
+bordeel ende in anderen plaetsen droncken drinckende mit zomige
+vrouwe persoenen daer hy voirstyts oneerlyck mede geconverseert hadde
+ende hem anderssins nyet willende wachten is binnen den tyde van ontrent
+xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot gecome god wille
+zynder zielen ontfermen dwelck hem suppliant uuyt gronden zyns
+herten leet is mits den welcken zoe heeft die suppliant hem yesindert
+uuyter voirs. onsen stadt van antwerpen geabsenteert ende hem int
+heymelick opt gewydde gehouden gehadt ende en soude hem int
+oepenbaer binnen onsen voirs. stadt nyet dorren vinden noch binnen
+desen onsen lande van brabant beduchtende rigeur van justicien houden
+noch converseren allet tot zynen eeuwiger verderffenissen ende
+desolatien mit oyc in vercortingen van onsen justicien ende noch meer
+zoude indyen daerop by ons nyet en worde versien ende den suppliant
+onse gracien ende genade gedaen ons om die selve onse gracie ende oepenen
+brieven van remissien in behoirlijcker formen zeere oetmoedelyck gebeden
+hebbende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter
+beden vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen prefereren gracie
+ende genade voer rigueur van rechte hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quytgeschonden vergeven ende geremitteert ende uuyt
+zunderlinger gracien quytschelden vergeven ende remitteren by desen onsen
+brieve tfeyt ende den dootslach hierboven geruert mitgaders alle
+offencien het zij corporelle oft criminele daerinne hy ter saecken van
+dyen tegen ons ende justicie gevallen zoude mogen zyn ende misdaen
+hebben stellende hem dyen aengaenen tot zynen goeden name fame tot
+allen zynen goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenighe heeft
+alzoe hy was voer de toecompste vanden voirscreven manslach imponerende
+hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur general ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alsvoeren gedaen der geinteresseerde
+partien indyen die noch nyet gedaen en es ende eenige toestaet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn. suppliant gehouden
+wordt tselve feyt tegen ons te verbeteren oyc civilyck nade gelegentheyt"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem
+claes dienere onser stede van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant
+des sondaghs nae sinxenen lestleden heeft sitten drincken buyten
+onser stede van loevenen opten steewech aldairmen ryt nae mechelen
+met twee van zynen mede gesellen oick dieners der selver stede
+te wetene henry de meestere ende janne peysmans met twee
+andere syne mannen vleeshouwers der voirs. stadt te wetene jaspar
+van bossern ende janne de mol ende van daer comende ter stadt
+wert inne zyn geleden voir thuys van eenen geheeten pauwels
+beermans de welcke de voirs. suppliant met zynen medegesellen
+geroepen heeft om eens met hem te drinckene ende zyn die twee
+medegesellen vanden voirs. suppliant nyet ende bleef voir int voirs. huys
+staende aldair zy vonden sittende eenen geheeten jacop vanderhacht
+tymmerman met eender vrouwen persoen ende tgheselscap dat"
+"philippe $$ allen den genen $$ doen te wetene $$
+dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende
+dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts
+anders es heeft gedaen als met allen middelen van
+vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende
+gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest
+synen slaeghe naer eenigen extraordinarisie folie
+hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande"
+"zyn hant gevende hy suppliant metten voirs. opstekere den voirs.
+hennen neelms twee steken in zyn slincke borst ende dair
+nae nam de voirn. supliant zynen tabbaert aene ende ghinck wederom
+aen de tafel sitten seggende totten voirs. anthuenis hoecx anthuenis
+en haddy nyet mogen tusschen beyden int ghescheet commen
+dairop anthuenis voirs. seyde totten supliant vertel ghy treckt
+u mes dair duer myn hant wat soude ick doen ic en weet
+nyet wat my es dairnae ginck de voirs. hennen neelms sitten
+voer die duere van jacop drabbe op een steenen bancke omtrent
+vier voeten hooge vander eerden ende bleef aldair een goede
+wyle tyts sittende dairnae seyde de voirs. jacop drabbe
+totten overleden dat hy hem soude laeten vermaecken want
+hy zeere gequetst was waerop doverleden antwoirde dat hy nyet
+gewont en was soe dat corts dairnae de voirs. overleden sittende
+opte voirs. steenen bancke is achter rugge neder geslaegen ende gevallen
+metten hoofde tegen die steenen ende is corts dairnae gevaren
+van levende lyfve ter doot ten grooten verdriete vanden voirn. suppliant
+de welcke hoe wel dat hy altyt geweest is een slecht paisibel
+stille man van goeden fame ende naeme noyt gecommitteert hebbende
+eenige andere acten weerdich van pugnitie of reproche sonder
+alleene tfeyt voirscreven nyetmin vreesende rigeur van justicie
+en soude nyet vredelyck durfven wederkeeren ende converseren in ons
+lande van brabant hoe wel dat hy van tvoirn. feyt pays heeft
+gemaeckt metter geinteresseerde partye sonder ierst ende
+alvoeren van ons verworven thebbene openen brieven van remissie
+ende pardoene ende de welcke hy ons oitmoedelyck gebeden
+heeft soe eest dat wy dese saecken overgemerckt compassie
+ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende
+hem in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende
+strancheyt van justicie hebben den selven supliant inden gevalle
+alsboven geremitteert quytgescolden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by
+desen de mesdaet ende dootslach voirscreven mitsgaders oick alle
+penen ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne
+hy hem overmits ende uuyt saecken van tgene des voirs. is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren"
+"ende interinemente van desen onsen brieve naer huere
+voirme ende inhouden dwelck interinement hy
+suppliant gehouden sal zyn aldaer te verzuecken bynnen
+eenen jaere naer datum van desen upte verbuerte van
+te verliesene deffect der selver ende tot taxacie ende
+arbitrescepe vander amende civile ende costen van iusticien
+voirscreven ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile getaxeert ende betaelt zynde in handen van
+onsen ontfanger diet behooren zal de welcke gehouden
+werdt daer aff ontfanck te maken rekennige bewys ende
+reliqua te doene tot onsen proffyte mitten anderen penningen
+van zynen ontfanck zy onsen drossaet van brabant
+meyer van loeven amman van bruessele schoutteten
+van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren ende van onsen vasallen
+rechteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants
+ende hertochdoms van brabant doen laten ende
+gedooghen den voirn. suppliant van dese onse gracie remissie
+quytsceldinghe ende pardoene ende van allen inhouden
+van desen inder voegen ende manieren vooren verhaelt
+rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder
+letsel ofte enige van zynen goeden nyet geconfisqueert
+zynde daeromme gevangen becommert oft belet waren
+dat zy die stellen oft doen doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blive ten eeuwigen daghen hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in anderen
+saken ons recht ende eenyeghelyck tzyne in allen
+ghegeven in deser onser stadt van bruessele inde
+maent van augusto int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert vyfendertich van onse keyserycke
+txvje ende van onsen rycken van castillien ende
+andere txxe aldus stont gescreven opde plycke
+by den keyser in zynen raede ende geteekent g.
+$$sart visa $$$
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+de cock
+*sy hier af verantwert
+byden rentmeester
+vanden exploiten"
+"zunderlinge gracie bij desen tfeyt ende manslacht boven geruert
+mitsgaders alle peyne ende boeten corporelle ende criminelle dair
+inne zy ter cousen voirs. met diesser aen cleeft iegens ons ende
+justicie mesdaen ende verbeurt moghen hebben ende hebben hen
+als dair af weder gestelt ende gerestitueert wederstellen ende
+restituerren tot hueren goede fame name ende geruchte in onsen
+voirs. lande ende hertochdom van brabant ene anderen onsen landen ende
+heerlychheyden mitsgaders tot huerren ongeconfisqueerde goeden inden zy
+eenige hebben gelyckerwys als zy waren voirden manslacht voirs. imponerende
+huer op een eeuwich zwyge onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren satisfactie ende beteringe gedaen byden voirnoemde supplianten die geinteresseert
+indien die niet gedaen en is ende enige dair toe dient tand$ allee$
+behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs. feyt ende dootscach tegens ons
+beteren sullen civilyck naer de gelegentheytvander mesdaet ende
+faculteyt van heuren goeden ende oic betalelen ende resonderen de redelycke
+costen van justicien ter causen voorscreven gedaen ende naegevolchtindien eenigen
+geschiet zyn al ter taxatie ende ordennantievan onsen lieven ende etrouwen den
+cancellier ende luyden van onsen stade in brabantdie wy daer toe quutteren
+ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
+dat voor hemlieden geroeppen die ghene die behoren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desenonsen
+brieve naer heure voirme ende inhouden ende dat gedaen ende de
+voirs. civile boete ende costen van justicie getaxeert gearbitreert ende
+diet behoiren sal den welcken gehouden wert dair af rekeninge
+bewys end reliqua te doene metten anderen $-e$$ van zynen ontfanghen
+zy onsen procureur general ende alle anderen onsen justiciren officieren ende ondersaten
+wyen dit aengaen sal moeghen hueren stedehouderen iegenwoirdich ende
+toecommende ende eeniegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren sal
+doen laten ende gedoogen de voirn. supplianten van dese onse gracie
+remissie quytsceldinge ende pardoene zoe ende indervoegen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck eeuwelyck genyeten ende
+gebruyckende sonder hemlieden te doene noch te laten geschiene
+eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien aen lyve noch $$
+aen goede in eeniger manierren maer indien huerlieder lyf
+ofte enige van hueren ongeconfisqueerde goeden waeren dairomme
+gevangen becommert oft gearresteert dat zy dit stellen ende doen"
+"remissie jan molenmans
+kaerle etc$$. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan
+molenmans ?jonck gehuwet scamel geselle ingesetene $ dorps
+van ghierle onder turnhout gelegen in onsen land van brabant inhoudende
+hoe dat hy suppliant op sint jacops dach tsavons xvde veertichlestleden
+heeft geseten met synen vader ende moeder tot hueren huyse eten
+ende drinken aende tafel ende zyn zyn vader ende hy suppliant aldan gecompt
+geweest van maeyken melchiors hueren gebuer wijf om te commen
+hulpen laden een tonnebiers diram deselven suppliant ende vader derwaerts
+gegaen sijn ende is hen insgelicx gevolcht heyndrick de cleermakere
+om oyc te helpen welcken hendrick int gemoet commen zyn twee
+gesellen dair aff $$$ gert rombault $$$ geboren van ghele$ die
+totten selven cleermaker zeyden waer gaedi, daerop hy cleermaker
+antwoorde ick senne ?wel ende die bovenschreven rombault wederom
+seggende compt $$$ my dan met$ welcken worden vuyt gecommen
+is desselfs supplians moeder ende heeft den boivengenoemden cleermaekere
+om voorden twist te schouwen ewech gestoten oft hem $$ getoegde
+seggende laet staen uwe symen laet de gesellen gaen ende es alsoo
+den cleermaker gevolcht inden kelder om tvoirschreven bier te laeden
+dien$ zy geladen hebben ende es hij rombault onder tusschen blyven
+staen achter eenen boom buyten den huyse verwachten den voornoemden
+cleermaeker ende meenende denselven cleermaker ende suppliant naer huyse te gaene
+ende buyten commende nergens aff wetende riep den voorschreven rombault
+compt kendt my nu ende zyn de voirschreven rombault ende cleermaker
+wederomme bij malcanderen geraect ende werden vechtende hebbende
+den selven rombault eenen bloeten$ opsteken in syn handt dwelck
+hy suppliant ziende heeft tusschen beyen int bescheet? gegaen ende
+eenen steke gecregen vanden voirschreven rombaut omtrent syn borste waer
+naer hy suppliant tot hem rombault seyde bey ghy hoerensoon soudt
+ghy my steken dair ick tusschen beyden gaen soo waert
+tyt dat ick my weerde vecht wesende van bloede, ende om syn
+lyf te verweeren toech$ vuyt syn eetmes ende greep den selven
+rombault metten boes naer hem stekende twee steken achter
+in synen rugge over den hals dat hij rombault daer naer corte deser
+werelt ont$$$ es tot groot leetscap van$$ bovengenoemden suppliant ende
+nochtans vuyt vreeze van iusticie nyet vryelijck en soude dorven
+hanteren noch commerseren onse bovengenoemden lande van brabant ende andere onse
+landen ende heerlichheden?, al eest dat hy paix heeft met partie
+geinteresseert ten zy dat onse gratie ende genade hem hier
+op verclaert wordde alsoo hy seygt ons daeromme oitmoedelijck
+biddende $$$$ $$$$ dat wij de saeken voirschreven vuer gemerc
+ende hier op gehadt t advys van onsen wel beminden die schout ende
+scepenen van onse vryheyt van turnhout den bovengenoemden jan molenmans
+suppliant genegen wesende tsynder begeerte ende hem willende in dit
+stuck gracie ende genade / prefereren voor rigeur van iusticien
+hebben inden gevalle als boven dergenen quytgescholden ende
+geremitteert dergenen quytschelden ende remitteren vuut sunderlinge
+gracie mits de$ feyt ende manslach boven geroert mitsgaders
+alle peyne boete ende boverk$$$ corporelle ende criminelle dair
+inne hy ter cause van dien mit dieser arrest misdaen ende
+mesbruuckt mach hebben tegens ons ende justicie ende
+hebben hem aeff hier aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot synder goeder fame ende name
+in onsen voirschreven lande van brabant ende allen anderen onse landen ende
+heerelicheden mitgaders tot syne? onder?buerden goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voerde toecompste vanen voirschreven macht
+imponerende hier op een eeuwich swygen ende sillencie onse procureurs
+generael ende allen andere onse rechteren ende officieren wien zy
+sijn satisfactie ende beteringe eerst ende aelvooren gedaen der
+geinteresseerde partyen in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige tot staet civilyck? allenelyck behoudelyck dat den bovengenoemden suppliant
+---rand:
+bij? af verantwoort
+bij onse vanden $$$
+---einde rand
+gehouden wordt tselve feyt iegens ons oyc civilyck te beteren
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
+van synen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaict ende oyck te
+reffonderen ende betalen die redelycke costen van justicie indien
+hieromme eeniche gedaen ende naergevolght zyn al ter taxacie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die gar$$ille$$$ ende
+luyden van onsen lande in brabant die wij dairtoe committeren
+den welcken wy bevelen dat voor hen gecompen die gene dier
+behooren gecompen te sijne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verschaere ende inter$$$$mente van desen naer hun? vorme
+ende inhouden welck inter$$$ment hy suppliant gehouden sal syn
+aldair te versueckende binnen eenen halven jaer naer datum van
+desen $$$$ verbruerte van te ver$$$$$ende dessert der selver ende
+tot taxacie ende arbiterscepe vander amende civile ende costen van
+justicien voirschreven ende dat gedaen ende de voorschreven amende civile
+getaxeert ende betaelt synde in handen van onsen ontfangeren
+dient behooren sal dewelcke gehouden wordt dairaff ontfanck
+te maken rekenninge ende reliqua te doen tot onsen proffyte
+metten anderen penningen van synen ontfange ende onsen schout van
+turnhout ende allen anderen onse rechteren instrueren ende officieren
+dien dit aengaen sal hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besonder soe hen toebehoren sal doen laeten ende gedoogen
+den bovengenoemden suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende pardoene ende van al den inhouden van dien inder vuegen ende
+manieren vooren verhaelt rustelyck ende vredelyck genyeten ende
+gebruicken sonder hem te doende noch te laeten geschuen nu
+noch in toecommende tyden aen lyfce noch aen goede eenich
+hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer bij alsoe syn lyf oft eenige van synen goeden nyet
+geconfisqueert synde dairomme gevangen ver$$$$mmert oft belet
+waeren dat sy die stellen oft doen stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder del$$$ want ons alsoe gelieft
+ende ten ten eynde dat die goet vast ende gestadich blyve ten
+eeuwigen dagen soo hebben wy onsen segel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen sacken ons recht ende eenygelycl tzyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van merte int jaer ons heeren duysent vyfhondert eenenveertich
+van onsen $$$ $$$ ende van onsen coninckrycken
+van castillien ende anderen $$$ aldus stont geschreven
+opte plycke byden keyser in synen raide ende onder
+geteekent vereyken
+gecoll$$$ ende bevonde accorderene
+met zynen originale $$$ $$$
+$$$$$$"
+"ghecommen jan pilepert de welcke binnen den selven huyse op een
+camer hadde sitten drincken ende de welcke soe de suppliant
+heeft verstaen hem te voeren hadde ghevanteert den selven
+te willen evelen ende daer commende dede deselve pilepert
+syn mutse aff in schimpicheyt seggende heer deken hoe commet
+dat ghy ons de schande doet dat ghy onse schotelen vander
+voirs. cameren laet vercoopen daer op de suppliant antworde
+dat tselve by synder schult nyet en was ghebuert ghelyck
+tselve oyck inder waerheyt nyet en was want hy
+suppliant tselve nyet en hadde ghedaen daerop die selve
+jan seyde ghy denoterende den suppliant zyt een zot ende
+dier gelycke affdragende woerden daerop de suppliant alleenlyck
+zeyde men vindt meer sotten soe dat de selve jan zeere criminerende
+ende onneerlyck sprekende heeft zyn mes vuyt getrocken
+ende naeden suppliant daer hy aende tafele sat by de schouwe
+vreeselyck geslagen in zulcker vuegen ende manieren dat
+hy den selven suppliant zyn hoot soude gecloven hebben ten
+waere gheweest dat de selve suppliant hadde gedoken inde
+schouwe soe dat den selven slach viele opt mantelhout
+vander selver schouwen daer mede de selve jan nyet te
+vreden wesende heeft ter stont naeden suppliant gesteeken
+welcken slach de selve suppliant heeft met zynder handt aff
+gheslagen meynende myt dyen den voirs. pilepert te
+ontloopenen twelck hy nyet wel en conste gedoen soe
+dat deselve pilepert den suppliant noch eenen stecke heeft
+gegeven op zyn boesem hem doerstekende rock wambays
+ende hempde tot op zyn bloot lyff toe midts den welcken
+deselve suppliant bevreest ende gecommoveert zynde is hem
+van noode gheweest te deffenderenen ende dat doende
+heeft hy vuytgetrocken zyn hangerken ende daer mede den
+selven janne eenen steeck gegeven omtrent zynder borste
+overmits dat de selve suppliant nyet en conste gevlieden noch
+anders tperykel vande doot ontgaen ende dat doende soe
+is de suppliant terstont vuyt geschoten ende gaen loopen vuyten
+huyse den welcken den selven jan heeft mit zynder blooter
+rapieren noch nageloopen tot aen een ander huys ende is
+daer nae by eenige aenverdt ende geleydt ende corts"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pieter
+roelans inhoudende hoe op onser lieven vrouwen dach in september
+lestleden was vier jaer dat hy suppliant sat ende dranck tot
+dieghem in onsen lande ende hertochdom van brabant met wylen
+doen levende willem van ysere ende wierpen aldaer een gans ende
+daer naer een entbogel ende dit gedaen zoe hebben eenen jan tote
+ende die voers. overleden woerden gecregen zulcx dat zy melcanderen
+souden gesmeten hebben en hadde die suppliant dit hoirende ende
+ziende nyet ten besten gesproken inder maniere dat zy al wederom
+in huys ginghen sitten drincken ende daer zekeren tyt gedroncken
+hebbende zoe es die selve overleden opgestaen ende woude den
+voern. jan tote toe dwelck ziende dese suppliant zeyde om beters
+wille ende om twyst te schuwen totten voers. overleden willem
+sit stille oft het zal u berouwen mits dwelcke hy overleden zeyde
+totten selven suppliant zult ghy my nu tegens u allen ghy en heb
+my noeyt tegens geweest ende alsoe doen dese overleden al enen
+qualyck sprach ende op voer zoe beduchtede die voers. suppliant
+dat hy hem verrast zoude hebben van smyten ende arch te doene
+zulcx dat hy suppliant nam eenen pot ende wierp die op desselft
+overledens hooft doen dese overleden op schoet ende hem zoe
+hadde dat hy al te houden was ende mits datmen hem nyet w$
+gehouden en coste zoe liet men hem gaen zulcx dat hy overleden
+quam den suppliant inne met een mes in zyn handt dwelck
+hy suppliant ziende zeyde tot hem overleden willem zyt te vrede
+oft het zal u berouwen waerop die selve overleden antwoerde
+neen ghy moeter blyven oft ic doen dese suppliant dit hoirende
+heeft om zyn lyf te bescudden zyn mes in zyn handt genomen
+ende die voers. overleden is hem altoes inne gecommen dwelck
+ziende die zelve suppliant ende dat hy desen overleden nyet lang$
+ontvlieden oft ontgaen en conste heeft desen wylen willem van $$
+gesteken dat hy daer henen viel ende op te stede doot bleef ende
+hoe wel hy suppliant vande toecompste van tzelve feyt groot
+leetscap heeft ende dattet geschiet is ten versoucke vanden zelven
+overleden die daeraf causa movens was alsvoeren ons nyetmin"
+"gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael
+hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende
+alle de iniurien menacen ende affronten die hy
+van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel
+soo goet is geweest van te contribueren ende
+eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors.
+synen swaeger gemaeckt metten meyer vander
+gheten over syne insolentien ende moetwillicheden
+soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest
+nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker
+vueghen te menaceren iniurieren ende in syn
+eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors.
+suppliant de patientie nyet en heeft connen
+hebben van tselve meer te verdraegen gelyck
+oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien
+en zoude hebben connen tollereren mits dat die
+voors. jaspar van diest met opgesetten wille
+ende intentie is opden eenentwintichsten novembris
+xvic sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants
+hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende
+met luyder kelen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke
+woirden compt daer buyten ghy fielten luylack
+bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal
+u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt
+gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den
+voors. jasper van diest van syn quat voornemen
+meynder te diverteren soo is hebben sy tselve
+nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne
+quaden intentie roepende continuelycke alsulcken
+ende dyergelycke woorden als hiervoren staen"
+"remissie van dootslage
+philips byder gracien goids coninck van castillien van leon van grenadien etc. eertshertoge van
+oistrycke prince van arragon hertoge van bourgoingnen van lothryc van brabant van stier van
+carm van stier van carm van cram van limbourg van luxembourg ende van geldre greve
+van vlaenderen van tyrol van ferette van kiebourg van artois van bourgoingnen palatin van
+henegouwe van hollant van zellant van namen ende van zutphen mercgreve des heilichs
+roomschen rycs ende van burgauw lantgreve in elsaten heer van vrieslant opter windischen$g van poirtenau
+van salms ende van mechlen doen te wetene dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janne machiels wonende in onser voighdien van molle inhoudende hoe dat
+sekeren tyt geleden hem suppliant staende aen syn huys op zyn messie aen zynen wagen dien reparerende
+aen gecomen is wylen hubrecht cloets stootende ende slaende met eenen stocke den suppliant seggende totten
+selven ghy boeve ghy aenveert mijn goet daer op de suppliant antworde ic bidde v laet my
+in mynen vrede ende laet af ic wille v alle uwe scaden betalen ende alsoe die suppliant stont
+besloten tusschen zynen wagen ende den wandt van zynen huyse ende die voers. hubrecht niet
+aflaten en wilde soe heeft de suppliant hem ter weren gestelt metten sel$en gewere dat hy hadde
+als met zynre daggen ende heeft hem zynen voirs. stock af gewonnen ende alsoe die voirs.
+hubrecht doen den suppliant wilde steken met zynre daggen soe heeft hem suppliant den noot
+gedrongen zyn lyff te verweren ende bescudden metter voirs. stocke alsoe lange dat hy daer met
+den voirs. hubrecht ter eerden sloech midts dat hy zynder egheen verdrach hebben en conste
+waer af die selve hubrecht binner ontrent xxiiii vren daer nae is aflivich wordden ende
+hoe wel desen doetslach in maten voirscreven geschyet zy ende dat men op die toecompst
+vanden voirs. fayte wel groote ooghe ende consideratie behoirde te hebbene soe en soude
+nochtans die voirs. suppliant beduchtende ende vresende die strangheit ende riguer van rechte
+hem niet dorren houden keeren noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem
+moeten absenteren ende houden in vreemde landen ende contreyen in grooter armoeden ende miserien
+by alsoe hem onse gratie ende ontfermherticheit in desen niet gedaen ende bewesen en waere
+alsoe hy seegt ons daer om oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien hebben
+den voirs. janne machiels suppliant geneycht wesende tot zynder voirs. beden ende willende
+hem in dit stuck gratie ende genade verleenen ende prefereren voer stranheyt van rechte
+inden gevalle als boven vergeven quytgescouwen ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt onser zunderlinger gracien met desen onsen brieve tfayt ende dootslach by
+hem gedaen ende geschiet inden persoen vanden voirs. wylen hubrechte cloets soe voirs.
+es metgaders alle pene ende amende corporelle ende criminelle dair inne hy vuyt saken
+van dien tegen ons ende justicie vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+als te desen male weder gestelt ende stellen weder tot synder goeder famen ende name in ons. voirs.
+lande van brabant ende tot zynen goeden onverbuert in dien hy ennige heeft in alre wys
+ende manieren als hy was aleer tvoirs. fait gesciede imponerende hier op een eewich gswych
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren dient behoeren sal satisfactie
+ende beternisse yerst ende voer al gedaen der partien geinteresseert in dient niet gedaen en
+es ende dair ennige toebehoirt civilyc alleenlyc behoudelic oic dat hy dat tegen ons civilic beteren
+sal nae die gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ter taxacien ende
+arbitragien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen raide
+d$t geordineert in brabant dien wy dair toe ordineren ende committeren ontbieden
+dair om ende bevelen den selven van onsen raide dat voer hen geroepen die ghene dier behoeren
+over geroepen te zyne sy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatien ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve ende dat gedaen ende die voirs. civile beteringe getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen rentmeester die dat behoeren sal die hier af gehouden sal zyn
+ontfanc ende rekeninge te doenen tonsen prouffyt sy onse drosset van brabant ende alle onse ende
+der smaelre heeren ons voirs. lants van brabant richteren officieren ende ondersaten dient $ aengaen
+sal doen laeten ende gedoegen den voirs. janne machiels suppliant van deser onser tegewoirdiger gracien
+ende remissie soe ende inder manieren als voirs. es rastelic vredelic ende volcomelic ende
+ewelic genieten ende gebruycken sonder ter contrarien hem te doenen oft te laten gescieden
+nv oft in toecomende tyde enich hinder oft ongebruyc in live oft in goede in enniger
+manieren maer in dien hy oft zyne voirs. goeden onverbuert hier om gevangen gearresteert
+oft gecommert waren die terstont stelt oft doet stellen tot geheelder oft volcommeder delivrantie"
+"genieten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten geschieden nu oft in toecomenden tyden ennich
+hinder stoot oft belet aen synen persoen oft goeden ter
+contrarie in ennige manieren maer in dien zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden hier om geuangen
+gearresteert oft becommert waren zy ende elck van hen die
+ter stont ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft
+doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+deliueranciewant ons alzoo gelieft ende te dien eynde
+dat dit vast ende gestentich sy ende blyue tot euwigen daghen
+soe hebben wy onsen segel hier aen doen hanghen behoudelyc
+in anderen zaken ons rechte ende eenen yegelyc dessins gegeven
+in onse stadt van brussele inde maent van julio int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert drientwintich ende
+van onsen rycken te wetene van den roomschen
+tvyfste ende vanden spaenschen $$ dachste $$
+aldus ondergeschreuen byden in keyser in zynen
+rade ende geteeckent mayeurs ende noch
+visa"
+"hem te kennen te geven dat zy daertevoiren een
+kint ontfangen ende gecregen hadde by eenen
+jongen coopman ende drie maenden of
+daeromtrent naeden voirs. huwelick heeft de
+selve suppliante die noch nyet voldregen en hadde
+noch oyt tot eenigen aerbeyt van vrauwen geweest
+haer gevoirdert te wasschen ende schueren ende
+naer dat zy alsoe gewasschen ende geschuert
+hadde drouch een mande met cleeren op huere
+zyde zoe dat met diere zy huer zoe zeere
+vermoeyde dat zy op eenen nacht zieck geworden
+es ende creech groite pyne nyet wetende wat
+haer was ende de pyne wat vergaen wesende
+viel zy in slape ende corts daernae creech groite
+camerganck ende ginck tweemalen up een heymelicheyt
+die gemeyne was met hueren gebueren ende
+de leste reyse crygende groiter pyne dranck
+soe styf dat huer die ader brack ende met
+dien ontschoot haer het kint ende viel inde
+heymelicheyt seggende tot hueren voirs. man de
+welcke boven quam daer hy de suppliante vant
+man my es daer wat ontgaen sonder dat zy
+tkint al willens inde selve heymelicheyt heeft
+laten vallen oft geworpen angesien dat zy kints
+doucken ende andere gereetschap daertoe dienende
+gemaect hadde ende tkint alsoe daer
+wesende wert crytende soe dat de gebueren
+dat gecryt hoirende deden eenen metser halen
+die de pype vander heymelicheyt opbrack ende
+met kerssen ende licht wert gesien ende gevischt$
+ende hoewel dat dit aldus geschiet es ende"
+"van desen ende totter taxatie ende moderatie vande
+voors. emende ende costen van justitien alsoe sy sullen
+vinden te behoorene welck interinement die
+voors. suppliant gehouden sal syn te versueckene
+hem in persoone te presenteren in onsen voors. rade
+binnen sesse maenden naestcomende opte pene
+van te verbeuren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt synde in handen
+vanden genen dyen dat behooren sal sy onse voors.
+procureur generael in brabant ende alle andere
+onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+jegenwoordige ende toecomende dyen dat aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besundere soe hem toebehooren sal doen laten ende
+gedoogen den voors. suppliant van deser onser jegenwoordiger
+gratien ende remissien ende van allen inhouden
+van desen inder vuegen ende maniere voere verhaelt
+rustelyck vredelyck ende volcomelyck genyeten
+ende gebruijcken sonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyff noch aen
+goeden ter contrarien maer indyen syn lyff oft
+eenige van syne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat sy die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen dagen * behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van brussele inde maent van
+maio augusto int jaer duysent sesse hondert ende seventhien seventhien sesthien
+opde plicke stont byde eershertogen onderteeckent
+fourdin ende gesegelt met eenen groenen segel vuythangende
+in syde snoe$$ren
+*soe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hanghen"
+"stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele stakinge ende
+volcommen deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
+dat dit goedt vast ende gestadich blyve tot eeuwegen dagen zoe
+hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+zaken ons recht ende eeniegelyck tzyne in allen u gegeven in
+onse stede van mechelen inde maent van julio int jaer onsser
+heeren duysent vyfhondert viere ende twintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen ende hongrie $ tseste ende
+vanden spainschen $ tnegenste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keysr in zyne rade ende geteekent
+dublioul ende noch visa"
+"kaerle etc doen te weten alle
+iegenwoirdich ende toecomende dat wy onfaen$$
+hebben die oitmoedige supplicatie van adriaen de$$
+smet poirter ende inwoender onser stadt van mechelen$$$
+beelde snyder van zynen ambacht inhoudende hoe dat$$
+hy suppliant is van goede fame ende name noyt van$$
+eenich delict of andere feyten bij justicie gecorrigeert$$
+geweest synde nochtans eyst gebeurt dat int$$$
+jaer xvc vierenveertich op den xxixen dach april
+hy suppliant van onser voirs. stadt van mechelen
+gegaen is inde vryheyt van waelhem in de$$
+taverne genaempt de mol om aldaer hem $$$
+drie of vier andere persoonen van synder kennisse
+te recreerene ende een bier drie oft vier te drinkene$$$
+ende sekeren tyt aldaer geseten hebbende zoo was$$$
+hy geleyt achter inde camere alwaer die heeren
+van perwys was ende by hem die scepenen van walem$$$
+wylen marcelis vanden briele doentertyt drossaert
+aldaer ende noch meer ande r ende de suppliant achter$$
+den voorn. heere staende vraegende hem de voern.
+drossaet wat hy daer te doene hadde waer op
+suppliant antwoirde ick ben hier inne geleyt $$$
+tselve geseyt hebbende sonder eenich quaet woirt$$$
+te spreken is van daer gegaen ende omtrent
+avont zoo is de selve suppliant wederomme inde
+camere gecommen aldaer noch sadt de voorn. drossaert$$$
+ende vier vanden voirs. scepenen totten welcken den$$$
+drossaet wederomme gevraeght heeft wat hy
+te doene hadde waerop de suppliant antwoorde ick wil$$$
+met u luyden eenen pot wyns te verdrincken ende
+al wast zoo dat hy suppliant den voorn. drossaet
+noynt yet mesdaen oft messeyt en hadde nyet
+thoonde eenen grammen moet ende genoech sul$$
+woerden sprekende repliceerde seyde wy en
+begheere met u nyet te drincken versiet u h$$
+uuyt waer op de suppliant geturbeert synde zeyde$$$
+hadt ghy cort geweer oft waeren wy op straete$$$
+oft dyer gelycke woirden wy zouden welgedoen"
+"ootmoedige supplicatie van christiaen jacops arm borger onser stadt van
+loven gareelmaeckere van zynen ambagte belast met huysvrouwe ende sesse levende
+kinderen, altyt sonder jactantie gesproken gestaen hebbende tot goeden naem ende faem sonder
+oyt iet gecommitteert te hebben dat strafte oft punitie soude meriteren, behalven het
+feyt hieronder genoempt, inhoudende hoe dat opden achthiende dach der maent van
+aprille lestleden wesende den heyligen paesdach hy suppliant hebbende die wacht als
+corporael in een vanden poirten onser voirs. stadt van loven genaempt de tiensche
+poirte, ende naer tsluyten vanden selve poirte is die suppliant gaende mette sleutels vanden selve poirte
+naer het stadhuys vergeselschapt onder andere van jan pirart ende tusschen wegen
+commende alsoo die voors. suppliant aenden voirs. jan heyschte betaelinge vanseker wachtgelt soo heeft
+hy totten voors. suppliant gesecht dese oft dyergelycke woirden ghyen syt maer een huerlinck ende en
+hebt daerinne nyet te spreken stootende voorts den suppliant met synen ellenboge op syn lyff ende terstont
+daernaer treckende syn rappier slaende daermede den voirs. suppliant op syn schouweren dwelck siende
+de selve suppliant heeft die sleutels vanden stadt die hy als voirs. is inde inde handt hadde ter
+eerden geworpen ende syn rappier oock uuytgetrocken ende tegen malcanderen stekende ende
+strydende heeft die voirs. suppliant int verweeren zyne lyffs den voirs. jan pirart eenen steeck
+gegeven inde kele, waer$$ hy vanden levende lyff ter doot is gecommen allet blyckende byder
+informacie daeraff zynde tot grooten leet wesen des voirs. suppliants die hem seder uuyter voirs.
+stadt van loven heeft geabsenteert door vreese van het rigeur van justicien, ende $$$$ lertyt n$
+partye interesseerde overcommen ende den officier aldaer synen teur betaelt, ende opdat de selve suppliant
+mach in ruste leven ende voor syn huysvrouwe ende kinderkens den armen cost winnen zoo hy
+suppliant seecht zoo keert hy hem tot ons biddende seer ootmoedelyck dat wy hem prefereren g$
+ende bermherticheyt voor rigeur van justicie omde passie ons lieffs heeren jesus christus gelieven wille
+hem suppliant van tvoirs. feyt te verleenen onse opene brieven van remissie in behoirl$
+ende gewoonderlyck forme, soo eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter bede
+des voirs. suppliant ende regard nemende opde circumstantie van dese saecke, willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben de
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinge gratie by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgaders
+alle offencie ende breucke corporelle ende criminele daer inne hy ter causen voirs. midtsgaeders
+dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben
+ende hebben hem dyen aengaenen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende resti$
+tot synen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende alle anderen
+onse landen ende heerlichheyden ende tot zyne onverbeurde goeden indyen hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren soo hy was voorde toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswijch onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael in brabant onsen amman van bruessele ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wie sy syn satistactie ende beternisse ierts ende vooral gedaen de partye
+geinteresseerde voor soo vele die noch nyet gedaen en sy ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck ende de saecke sulckx is vereyschende behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden
+sal syn tvoors. feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vanden saecken ende
+faculteyt van syne goeden met oock te betaelen die redelycke costen van justicien hier$
+alreede gedaen ende te doene alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieve ende
+getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen, ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voor hen geroepen die
+gene die daerom behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende ter taxatien ende moderatie
+vanden selve amende ende costen van justicien alsoo sy sullen bevinden te behoiren, welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem in persoone te presenteren in onse
+voirs. raede binnen sesse maenden naestcomende opde pene van te verbeuren deffect van dyen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen die
+dat behooren sal sy onsen voirs. procureur generael in brabant onsen amman voirs. ende alle andere onse"
+"gratie hem hierop verleent wordde ons dairomme oidmoedelyck
+biddende soe eest dat wy dese saeken overgemerct ende hierop gehadt
+tatvys van onsen voern. meyeren burchmeesteren scepenen ende raidt onsen voirs.
+stadt van loeven den voern. suppliant geneycht wesende tot zynder
+beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert
+quytgescholden ende vergeven remitteren schelden quyte ende
+vergeven uuyt onsen zunderlinge gracien by desen tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitsgaders oic alle penen ende amende corporelle
+ende criminelle daerinne * hem overmits ende uuyt saken van tgeenen
+der voirs. is tegen ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach
+hebben ontgaen ende hebben hem dyen aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by desen tot zynen goede fame ende
+name in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant en allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyck als hy was voir den voirs.
+dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencia
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren ons voirs. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert
+zoe verre die noch nyet gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat de voirn. suppliant gehouden zal zyn tselve feyt iegens ons
+te beteren civilyck naer de gelegentheyt vanden misdaet faculteyt van zynen
+goeden ende onsen ordonnacie dairop gemaect ende oick te betalen die
+redelycke costen van justicien zulck als dairomme gedaen ende naegevolcht
+zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe
+committeren ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen raide in
+brabant dat voor hen geroepen die ghene die dairomme behoiren zullen
+geroupen te zyne zy procederen wel ende deuchdelyck totter verificatie
+ende interinement van desen tegewoirdigen brieven welck interinement de
+selve suppliant schuldich zal zyn te versoucken in onsen voirs. raide binnen eenen
+halven jaere naestcoemende op die peyne van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcker amende
+onsen ontfanger vanden exploicten van onsen voirs. raide of andere
+onsen officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck te maken
+rekenning bewys en reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onse droessaet van brabant meyer van
+loeven ampman van bruessele meyere van heure ende alle anderen
+onse ende onser vassalen of smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn oft wesen moegen tegenwoirdich ende toecoemende hueren
+stedehouderen ende elck van hen soe hen dat toebehoiren ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van deser onsen tegewoirdiger gracie remissien
+ende quytscheldingen inder maniere voirscreven peyselyck volcomelyck ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem"
+"mathys gewaer wordde ende corts daer nae soe is de voirs. heere
+van perweiz vander tafele opgestaen seggende dese oft diergelycke
+woirden tot anderen aldaer zynde blyft hier ick en wil nyemandt
+met my hebben dan den bastaert denoterende den suppliant wy en willen se
+nyet smyten ende is alsoe die heere van perweiz ende die suppliant
+met hem gegaen nae de voirs. hezeberghen met hem nemende
+die suplliant zyn pycke alsoe hy ten huyse voirs. gecommen was
+ende aen hebbende een weymess ende als hy wat buytens
+huyse gegaen was soe heeft den die jonge vanden voirseyde
+mathys den suppliant gebrocht een rappierken dwelck de suppliant
+aen hem gorde ende gaff den voirs. jongen zyn pasmess ende
+die voirs. heere van perweiz ende die suppliant gecomen zynde
+inde voirs. warande soe hebben zy aldaer gevonden zeven gesellen
+wel gestockt ende gestaeft te wetene die drye met bussen daeraff
+den eenen was eenen halven haeck die vierde met eenen voetboge gespannen
+met eenen pyl daerop gebonden ende die andere drye met pycken
+welcke seven persoonen siende den heere van perweiz ende den
+suppliant hebben hen in oirdene gestelt gehadt dwelck de suppliant
+bemerkende heeft totten vs. persoone geroepen ende geseegt gehadt
+dese oft gelycke woirden wie maect v heden soe stout dat
+ghy onse conynen compt stelen op onse eygen leengoeden daerop
+die voirs. gesellen nyet en antwoirden maer seyden dese
+oft dyer gelycke woirden en compt ons nyet nadere oft
+wy sullen v duer schieten daerop die suppliant seyde al hadde
+ghy my doot noch en hadde ghy alle myn vrienden nyet
+doot ende die heere van perweiz alsoe die suppliant best
+verstont seyde totten voirs. gesellen staet staet en houdt
+sprake zy dy ghy crygsluyden daerop die voirgenoemden gesellen
+antwoirden wel om v lieden edelheyt maer nyet om
+v stouticheyt makende nyetemin maniere al oft zy gescoten
+souden hebben dwelck siende de suppliant riepende seyde"
+"goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betalen de
+redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevol$
+indien datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbitersce$
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbied$
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van
+onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die gen$
+die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+huer vorme ende inhouden ende welck interinemeent de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoec$
+binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te
+verbueren deffect van der selver ende dat gedaen ende de voirs.
+civile boete ende costen van justicie indyen datter eenige zyn
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van wel$
+civile boete die gene van onsen rentmeesters dient aengaen$
+gehouden werdt ontfanck te maken rekeninghe bewys
+ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant
+amman van bruessel ende alle andere onse ende onsen vasallen
+of smaelre heeren richteren justicieren ende officieren osen voirs.
+lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn of
+wesen mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehoud$
+ende elck van hen zoe hem dat toe behoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laten
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
+geschien in lyfve noch in goede eenich hinderr letsel oft
+moyenesse ter contrarie maer indien zyn lyff of eenige
+van zijn onverbeurde goeden daeromme gevangen becommert
+of gearresteert waren dat zy die terstont stellen of doen
+stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
+alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich"
+"suppliant hertelycken leedt zynde vreesende riguer rigeur
+van justicie hem yesindert geabsenteert heeft uuyt
+onsen landen aldair hy nyet en soude dorren wederkeren
+hanteren noch frequenteren dit gemerct sunderlinge
+dat tvoirs. mesuz seer lange geleden is ende dat die
+suppliant nyet sindert meer andere feyt gecommitteert heeft
+werdich van reproche mair altyt geleeft in grooter
+armoede ende desolatie heeft de selve suppliant zeere
+oitmoedelyck aen ons gebeden ende versocht hem te willen
+versien van onser zunderlinger gracien ende genade ende hem
+dair op geven ende verleenen onse openen brieven van
+remissien soe eest dat wy tgene des voirs. is aengesien
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs.
+suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voir rigeur van justicien sunderlinge ter
+eeren ende weerdicheyt vander heiliger passien ons
+liefs heeren die hy als heden om onser alder verlossinge
+ende salicheyt geleden heeft aenden houte des cruycen
+hebben den selven suppliant ingevalle als boven geremitteert
+quytgesconden ende vergeven remitteren quytschelden ende
+vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen dien ongeval
+ende mesdaet voirs. mitgaders alle penen boeten kueren
+ende bruecken het zy in lijfve leden oft goeden dair
+inne hy overmits ende uuyt saken vanden voirs. ongeval
+enichssins tegen ons ende den gerichte gevallen mach zyn
+ende hebben hem dien aengaende wederomme gestelt
+ende gerestitueert stellen wederomme ende restitueren
+by desen tot zynen goede famen ende naeme ende
+tot allen synen goeden nyet verbuert zynde op dat hy
+eenige heeft hem oirlovende ende consenterende dat
+dien nyet tegenstaende hy sal moegen commen blyven
+keeren ende verkeeren allomme binnen desen onsen voirs.
+lande van brabant ende ende overmaze gelyckerwys
+ende alzoe hy dede voire die geschiedenisse vanden
+voirs. ongeval imponerende hier op een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan oeyen
+arm schamel man belast met vi cleyn kinderen woenende in onsen vryheyt
+van turnhout inhoudende hoe dat opten iersten dach van meye anno
+xxxvi omtrent vii uren tsavonts de voirs. suppliant is gegaen opte camere
+vanden gulden vanden hantboghe onser voirs. vryheyt van turnhout
+aldaer hy metten geselcsap daer wesende is bliven sitten drinckenen
+ende een geheeten henryck bruesselers oft ghevaerts die welcke
+tegen den suppliant oversat sonder dat de voirs. suppliant hem yet
+messeyde seyde totten suppliant met grammen moede ghy cauwe ghy
+verraedere ick soude u uwen hals aff vringen daer op de voirs.
+suppliant gravelyck antwoirdende seyde dese oft gelycke woirden"
+"en mogt en moge ghy nyet seggen wie ghy zyt antweerdende
+de voirs. renen strangelyc ende met eede zweerende byde vyf wonden
+wildyt oft zoudyt my doen seggen makende maniere oft hy zyn mes
+getogen zoude hebben / dwelck hoorende ende ziende de suppl
+heeft de voirs renen eenen steeck gegeven ende track zyn mes
+vuyt om te slaene maer wordden byden geselscape gehouden ende
+vanden steke bleef de voors. renen doot opte plaetse ende hoewel
+tvoors. mesval den voirs. suppliant hertelick leet is niettemin duchtende
+strancheyt van iusticien es hem geabsenteert van onser voirs. stede
+van bruessel ende hertochdom van brabant aldaer hy niet en zoude
+dorren wederkeren hanteren noch converseren maer es gescepen?
+daervan moeten blyven absent ende elders leven in grooter
+aermoede ende kethivichede tot zynen groote verdriete ten ware
+dat onse gracie ende genade hem hierop verleent wordde
+omme de welcke hy ons zere oetmoedelyc gebeden heeft
+soe eest dat wy de saken voorscreven overgemerct den
+voornoemden thomas herdewyck suppliant genegen wesende tzynder
+voirs. bede ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie
+ende genade voorderen ende prefereren voor strangheyt van iusticien
+zonderlinge in faveur ende contemplacie van onser blyder
+wedercompste in onsen landen van herwaerts over ende in
+dese onse stadt van bruessel hebben inde gevalle als boven
+vergeven quytte ghescholden ende geremitteert vergeven schelden
+quyte ende remitteren vuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieven tfeyt ende dootslach boven geroert mitsgadere alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause
+van dien mesbruyct mach hebben tegens ons ende iusticien
+ende hebben hem als daervan wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyne goede fame name ende geruchte tot onsen lande ende
+hertochdom van brabant stadt van bruessel ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot tot zynen onverbuerden goeden indien
+hyre eenigen heeft gelyck ende in alder manieren als hy was
+voorde toecompste vanden dootslach voorscreven imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende scilencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onser iusticieren ende officieren onser voors. lants
+van brabant wien zy zyn satisfactie ende beteringe eerst
+ende alvooren gedaen en zy ende eenige daertoe staet civillick
+behoudelyck nochtans dat de voors. suppl gehouden
+wordt tvoors. feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+cunllyck nae de gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt
+van zijner goeden ende dat hy ooc betalen ende refonderen sal"
+"selven suppliant die een vuytlendich coopman is commen ende
+keeren soude tot grooten achterdeele ende scade ten zy dat
+onse gracie ende genade hem hier op verleent en worde
+alsoe hy zeyt ons oetmoedelyck daeromme biddende
+soe eist dat wy desen aengesien ende hierop gehadt
+tadvis van onsen lieven ende getruwen raden ende generael meester?
+van onser munten thomas mullier ende janne orro wesende
+iegenwoirdelyck in deze onse stede van bruessel de welck
+thomas hem op tg$$t tguut des voirs. is geinformeert heeft
+den voirn. thoender genegen wesende tot zyne bede ende
+supplicatie ende by advise van onsen lieven ende getruwen
+die hoofden ende luyden van onsen secreten rade ende financien
+hebben inden gevalle alsboven quytgesholden vergeven ende
+geaboliert vergheven tschelden quyte ende abolieren vuyt
+onser zunderlingher gracien by desen tfeyt ende mesdaet b$ boven?
+verclaert mitsgaders alle boeten ende brueken corporelle
+ende criminelle daer inne hy ter cause van dien ende onser
+voirs. ordonnancien met datter aencleven mach iegens ons ende
+justicie eenichssins mach hebben ontgaen den selven suppliant
+als hier aff wederstellende ende restituerende tot zyne
+goede fame ende name in onsen lande van brabant ende
+van overmaze ende anderen onsen landen ende heerlicheden
+omme aldaer te hanteren frequenteren ende letten zyne
+coopmanscepen ende affairen te doen rustelyck ende
+vredelyck gelyck hy tot noch toe gedaen heeft ende
+tot zyn goeden nochtertyt nyet geconfisqueert zynde
+indien hy eenighe heeft in alder vougen ende manieren als
+hy was voer de toecompste vander saken ende mesdaet voirs.
+imponerende hierup een eeuwich zwygen ende silence onser
+procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren onser voirs. landts van brabant hoedanige die
+zyn oft wesen mogen behoudelyck nochtans dat de
+voirs. suppliant gehouden wert te betalen voer civile
+beteringe tot onsen prouffite alsulcke somme ende op zulcke
+condicien als onse voirs. generael meesters by advyse vander
+voirs. vanden financien metten suppliant overcommen zyn
+ende daer of hy suppliant hemluden zynen obligacie overlever$
+sal in behoirlycker vormen ontbieden daeromme ende
+#sy geweten vanden
+voirs. generael vander
+munten oft d$
+civile beternisse
+betaelt is ende
+in wiens handen
+om daer mede te
+costen den $henen
+dient behoirt
+##hier af es gelast te
+verantworden inde rekening vander
+munten $iiii xxxvii $ $ ut $$"
+"penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossaert van brabant
+amman van bruessele ende allen anderen onsen ende onsen
+vassallen of smaelre heeren richteren justicieren ende
+officieren onsen voirs. lants van brabant hoedanige die zyn
+oft wesen mogen tegewoirdich ende toecommende hueren stedehouderen
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
+den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
+manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genieten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschien in lyve noch in goede eenich hinder letsel
+oft moeyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
+onverbuerde goeden waren daeromme gevangen becommert
+oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzoe
+belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in ander zaken ons recht ende een
+yegelyck tzyne in allen gegheven in onse stede van bruessele
+duysent vyfhondert ende zessendertich van onsen keyseryke
+txviiie en van onsen ryken van castillie ende ander txxiie
+aldus onder opte plycke stont gescreven byden keyser in
+zynen raede ende geteekent l dezoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"van dese onse gracie quijtsceldinge ende remissie ende van al
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelyc ende volcommelic genyeten ende gebruycken
+sonder hen te doen ofte laten geschien ennich hinder letsel
+oft moyenisse ter contrarie in enniger manieren want ons
+alsoe gelieft des torconden hebben wy den zegel daer van
+den roemschen keyser onsen heeren ende grootvader ende wy
+duerende den tyt van onser ombejaertheyt gebruyct hebben
+gegeven in onser stat van bruessel den iiiiden dach van
+decembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+vyfthiene aldus stont gescreven boven opte plycke by
+myn heere den prince in zijnen rade ende geteekent haneton
+die collatie van deser copien
+is gedaen ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$ $$ $"
+"oijtmoedelijck gebeden dat onse goede geliefte soude wesen
+voor soe vele hem eenichssints soude mogen aengaen
+van te hebben geweest bij ende present int voorn. conflict
+waervan den voornoemden joos gansenbeeck soude
+gequetst ende gestorven sijn inder vuegen voors.
+hem te remitteren, wes hij ter causen van dijen eenich-
+ssints soude mogen hebben geoffenseert, hem doene
+daer van depescheren acte oft wel anderssints opene
+brieven in forma, soo ist dat wij desen aengesien ende
+hier op gehadt d’advijs van jehan baptista van halle over-
+meijer van campenhoudt, geneijcht wesende ter beden des
+voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte, hebben den selven suppliant inden gevalle als
+boven quijtgeschouwen ende vergeven, schelden quijte ende
+vergeven vuijt sunderlinger gratien bij desen onsen brieve
+t’feijt ende ongeval boven geruert, mitsgaeders alle offensie
+ende breucke corporele ende criminele, daerinne hij
+ter causen voors. met dat daer aen cleeft tegen ons ende justitie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende hebben hem
+dijen aengaende wedergestelt ende gerestitueert, stellen
+weder ende restitueren tot zijner goeden naeme, faeme ende
+geruchte in onsen voors. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlijckheden, ende tot zijnen on-
+verbeurden goeden indijen hij eenige onder ons heeft,
+gelijck ende in der manieren soo hij was voorde
+toecomste vanden voors. feijte, imponerende hierop
+een eewich geswijch onsen raedt ende procureur generael
+in brabant, ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren, wie sij zijn, satisfactie ende beternisse ierst
+ende voor al gedaen der partije geinteresseerde, indijen
+die noch nijet gedaen en sij ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlijck, behoudeliijck dat die voors. suppliant gehouden
+sal zijn tvoors. feijt tegens ons te beteren, civilijck naer
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van zijn
+goeden, met oijck te betaelen de redelijcke costen van
+justititien hierom alreede gedaen ende te doene, allet"
+"geve iick u den besten zalm die iick op myn banck
+hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert
+dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten
+maer bevonden was wegende vier ponden zeere
+luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs.
+suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man
+dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer
+vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont
+voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt
+geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde
+dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen
+was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre
+van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende
+thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens
+te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe
+zegers hertogen commende van pellenberch omme
+naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende
+de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude
+hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden
+noch met my nyet te doene anneert oft hanteert
+uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne
+doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren
+int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren
+aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter
+een plaetse int selve coren was zoe groot als
+een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden
+dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende
+mariken ende hoe wel de selve mariken noch
+yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant
+voir recht beclaecht heeft oick dat francisque
+de medelienes clerck van onsen cueken meester
+gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester
+ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der
+voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant
+stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht
+hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met
+zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden
+myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne"
+"remission pour hugenin moreau
+charles etc savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de huguenin
+moreau dit jehan de bourgogne fourier de notre
+hostel contenant comment ou mois de may en lan
+xvc dix sept icelluy suppliant print aucunes parolles
+en ceste notre ville de bruxelles allencontre feu
+jaques de belhe lors serviteur de feu guillaume de leloo
+aussi lors concierge de notredit hostel en cestedite notre
+ville pour ce que icellui feu jaques demandoit
+argent audit suppliant quil devoit a sondit feu maistre
+a cause desquelles parolles quilz eulrent parensemble
+ledit suppliant bouta ou frappa du poing de sa main
+sans autre instrument de baston ledit feu jaques
+en le tirant et pouchant a terre par ses cheveulx
+assez rudement de sorte quil fut blesche en la
+teste de laquelle bleschure il coucha malade
+pour aucun temps pendant lequel ledit suppliant se
+trouva lors au bureau de notredit hostel pour soy illec
+purgier dudit cas la ou lors par les maistres
+dicelluy notre hostel fut ordonne et appointie que
+icellui suppliant sur caucion juratoire quil feist
+lors en leurs mains seroit tenu de comparoir pardevant
+eulx oudit bureau toutes et quantesfois quil
+y seroit mande et illec respondre dudit cas
+tantost apres et environ le mois daoust
+ensuivant oudit an, ledit feu jaques estant pour lors
+bien guery desdites bleschures se trouvant en notre
+ville de middelbourg en zellande la ou il"
+"ende de welcke gehouden wordt rekeninghe bewys ende reliqua te doene
+vanden voirs. civile boeten tot onsen behoeff mitten anderen penningen van
+zyne ontfangen zy onsen procureur generael in brabant ende allen
+anderen onse richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdige
+ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende eenen
+yegelic van hen besundere zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen
+den voirs. supplianten van deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende
+perdoene ende van allen den inhouden van desen inden vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hen te doene noch te laten
+geschieden nu noch in toecomende tyden ennighen hinder letssel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien huere
+liven oft ennige van hueren goeden daer om gearresteert becommert oft
+belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
+stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender
+delivrancie want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast
+zy ende blyve tot euwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hanghen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt van
+bruessel inde maent van decembry int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert tweendertich van onsen keyserycke tderde ende van
+onsen coninckrycken van spangnien beyde den cecilien ende anderen
+txviie aldus gescreven opte plycke byden keyser ende
+geteeckent proefst visa recepta
+ghecollationneert tegens
+doriginale brieven by mij
+de cock"
+"sy her af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"bonnement aussy savoir en quel lieu ce compaignon lors querant
+senscaper sailly de la maison et le rencontra le seigneur de lisques
+lequel aiant oy le debat du remonstrant et ne savoit comme il
+luy estoit donna a ce compaignon ung coup de rapierre
+le remonstrant meu de chaleur monta en hault pour
+savoir qui estoient les aultres qui leur avoient jette de pierres
+et trouva ung aultre compaignon avec trois femmes
+communes auquel ledit remonstrant se parforcha donner de sa
+dage a quoy il fally au moyen de ce que le compaignon
+se jetta le val de la montee et le rencontra le seigneur de
+lisques qui rua aprez luy ne scet sil le toucha et puis
+le trouva le seigneur de fallaix lequel luy rua deux coupz de
+taille de sa dage et ung cop destocq sans savoir a la
+verite sil le blescha ne en quel endroit et ainsy que
+byssy pensoit entrer en ladite maison le premier compaignon
+qui avoit este bleschie le hurta si rudement quil le desmarcha
+deux ou trois pas et que ledit compaignon mesmes en tomba
+et ne luy feist ledit byssy riens mais entra en ladite maison
+et venant aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva
+le second compaignon qui le requist le laisser passer ce quil
+feist puis rencontra ce compaignon ung benedictus le
+sauvaige serviteur dudit byssy lequel semblablement le laissa
+passer et tost aprez entendirent ledit remonstrant et
+ses complices que lung de ces compaignons bleschies nomme
+jennin de mol filz de loste du poncelet dudit bruxelles
+termina de vie par mort dont ledit remonstrant a este et
+est amerement deplaisant et doubtant rigeur de justice
+il sest absente de notre dite ville de bruxelles et pays de
+brabant ou il nozeroit retourner ains conviendroit
+audit seigneur de renel laisser ses parens et amis et aussy
+a son grant regret notre service comme il dist est se notre grace
+ne luy est sur ce impartie dont attendu ce que dist est
+et que par infortune et non de propoz delibere ledit meschief
+est advenu et que en aultres choses jusques confidences dudit
+ores ledit suppliant est bien renomme et n avoit commis cas
+deshonneste il nous a tres humblement supplie et requis
+pour ce est il que nous ces choses considerees audit loys
+de renel suppliant inclinans a sa dicte requeste avons ou cas"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben de oitmoedige supplicatie
+van symon de witte, arm scamel jonckgeselle scipper knecht
+dienende den scippers byden reysen om loon poorter onser stadt van
+bruessele inhoudende hoe dat up sinte mertens dach xcv xlix lestleden
+saten ende droncken een gelach biers teppegem aen die brugge
+in onse lande van brabant ten huyse van jan verbeelen jan
+ghestels metten suppliant synen knecht philips
+de kempeneneer ende wylen jan remaes aldaer in tgelach de voirs. jan
+ghestels veylde philippen de kempeneneer een pleytscip te coope
+ende specificeerde de selve kempeneneer allet tgene des hy
+metten selven scepe begeerde te hebben te wetene fock
+ende topseyl daertoe deselve jan seyde ic salt u alsoe
+vercoopen ende ten eynde dat ghy seeght dat ic u"
+"suppliant ombekent ende terstont daernae is wederomme gekeert ende gecommen
+byden suppliant ende zynen geselscape zeggende dat hy met hem wilde gaen ende
+dat hy zyn ander geselscap hadde verlaten dwelck ziende de suppliant ende dat
+den avent zeer aenquam is metter voirs. frans nae loeven gegaen ende
+tusschen wegen commende is hem omtrent der voirs. poorte van loeven gemoeyt
+wylen hendrick van nerom met zynen knaep hem suppliant doentertyt ombekent
+die hem heeft geboden goeden avent daerop de suppliant noch oick de voirs. frans
+nyet en hebben geantwoirdt noch gesproken ende alsoe deselve hendrick tot
+zynen knecht vraegde wat de supplant zeeghde heeft de selve zyn knecht
+geseeght dat zy denoterende den voirs. suppliant ende den voirs. frans nyet en
+hadden geantwoirt daerop de voirs. hendrick antwoirde wel en sproken zy
+nyet zoe en verslyten zy hen tonge nyet dwelck hoorende de voirs.
+frans heeft terstont tot hem leelicken gesproken onder re$$$$ dathy
+zyn moeder dat soude doen tselve int leelicxste uuytseggende daerop de voirs.
+hendrick antwoirde dat beter waere daertoe te gebruycken de vroukens die
+achter quamen denoterende daerby de voirs. des suppliants huysvrouwe dwelck
+hoorende de suppliant heeft daerop geseeght dat die voir hem noch nyemand anders
+en was ende sonder eenige andere woirden ter eenre oft ter andere zyden
+geschiet te zyne heeft de voirs. frans zyn rappier getrocken ende den voirs.
+hendricken ende zynen knecht naegeloopen tot omtrent der poorten onser voirs.
+stadt aldaer zy onder malcanderen strytbarich zyn geworden de voirs.
+frans met zyn rappier ende de voirs. hendrick met zynen degen in zyn
+handt dwelck hoorende de voirs. suppliant is terstont naegevolght ende by
+hem commende heeft zyn rappier getrocken meynende daermede tusschen
+beyden te gaen maer zoe hy terstont ontfinck eenen slach op zyn hoot ende
+eenen op zynen arm zoe dat zynen hoet aff viel ende zyn wambeys was
+deurhouwen ende meynende dat hy gequetst was is hy ontsteken geweest
+ende is zyn goede meyninge van tusschen beyden te gaen verkeert in gramscap
+ende heeft alsoe met zyn rappiere geslagen naeden voirs. hendricken der
+tselve ziende den suppliant toesprack zeggende dat hy hem geen arch en wilde
+daerop de suppliant antwoirde waerom dat hy hem dan sloech ende zyn mitzdyen by hen
+gecommen de voirs. des suppliant huysvouwe ende ander geselscap daerduere tgevecht
+terstont is ter nedergeleeght geweest ende bevonden dat de voirs. hendrick
+was gequetst in zyn hooft ende oick in zyn handt sonder nochtans datmen
+heeft geweten wye hem de quetsuere gegeven hadde tzy hy suppliant oft de voirs.
+frans die van te voeren met hem alleen strytbarich was geweest ende alsoe
+van malcanderen gescheyden zynde heeft hy suppliant zyn rappier op gesteken"
+"dat de selve vincent in vier ofte vyf dagen tyts daer
+nae anders niet daerop en besichde dan zekere plaetsters
+die hem die vrouwen ghaven daer hy thuys lach in
+sulcker vuegen dat aleer eenich chirurgyn over den selven
+quampt vier in zynen arm geraeckte ende duer dyen int gasthuys
+gedragen moste werdden aldaer hy duer zyn sober regiment
+ende versuemptheyt ontrent drie weken oft een maent
+ombegrepen daer nae gecommen is van levenden lyff
+lyve ter doot ten grooten leetwesen verdriete ende eeuwige
+bederffenisse des suppliants die maer een arm bootsgeselle
+en is noyt eenige feyten gecommitteert hebbende die welke
+al eest dat hy daer aff met partye overcommen is ende
+deselve nae zyn erm vermoegen gecontenteert ende te
+vreden gestelt heeft ende hoe wel de selve vincent
+meer duer zyn schult ende versuemptheyt afflyvich gewordden
+is dan duer die voirs. quetsure die wel geneselyck waere
+geweest indien hy goet regiment hadde geuseert soe
+ende soude nochtans hy suppliant rigeur ende strangicheyt
+van justitien bevreesene binnen onsen landen besundere
+binnen ons voirs. stadt van antwerpen daer tselve feyt
+gebuert is nyet vryelyck dorren commen oft frequenteren
+maer waere zynen leven lanck gescapen een arme lantlooper
+te blyven ende van armoede te vergane ten waere dat
+onse gratie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+zoe hy zegt ons daeromme oitmoedelyck biddende
+soe eest dat wy die zaken voirs. overgemerckt geneyght
+wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie
+voer rigeur ende strangicheyt van rechte hebben den
+selven suppliant inde gevalle als boven als boven
+geremitteert quyt/ge/scholden ende vergeven remitteren
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien by
+desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaders alle boets ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy hem overmidts en vuyt saken van tgene des
+voirs. is tegen ons ende justitie eenichsyns mach hebben
+ontgaen ende misdragen ende hebben hem dien aengaende
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynder goeder fame name ende geruchte
+in onsen landen ende heerlicheyden besundere in onsen"
+"bedriegen wille soe ben ic te vreden dat die gene dien de coop=
+manscap beront$$ met eenen scellinc eens dat int tgelach te geven sal mnge$$$
+u lieden ende vanden selver coopmanscap verlaten zyn ende naer dien die voirs. jan
+gestels den voirs. kempenen$$$ op ten voirs. conditien scip hadde geloeft zyn zy
+die coopmanscap eens geworden ende gaff die voirs. philips alsoe int
+gelach eenen scellinc ende begonste de voirs. suppliant die voerweerde oft
+contract vander coopmanscap tot hueren versoucke te scrivene ende die
+onder handen hebbende aenmerckende dat deselve jan gestels wilde daer vuyt
+sommige dingen reserveren meer dan daer ondersproken was inden coop ende
+hy suppliant met synen scryven begeerde elcken te voldoene om namaels daer
+van gheen verwijt te hebbene want hij suppliant deselven dach den eenen scipper
+diende ende des anderen daeghs den anderen om gelt murmureerde onder
+tgeselschap seggende ter goeder meyninge daer is noch al meer in tscip
+dan de voirs. philips geheyscht heeft noemende die gereetscap die hij
+vergheten hadde te heysschene seggende daeromme dat die selve jan
+gestels den voirs. philips ongelijk doen wilde dwelck hij philips nyet
+en conste gelyden dwelck bij den voirs. philips gehoort zijnde seyde
+wat eyst dan ick ben te vreden met dat ick gecocht hebbe wat
+heeft er yemant mede te doene daerop jan gestels antwoirde al en
+hebbe ick hem tgene des hij nyet geeischt of begeert en heeft
+toegeseyt indyen hijt begeert ic salt hem geven ende die voirs.
+jan verbeelen oyck daerinne sprekende seyde totten voirs. suppliant
+als zij beyde te vreden zijn wat hebben wij ons dys te moeyen
+ick houts mij aenden lyffcoop oft ic peyse dat ghy tscip zelve
+gerne coopen sout waerop hij suppliant antwoirde ick en hebbe
+geen goet om tselve te coopene en ick ben noch veele te jonck
+ende deselve jan verbeelen presenteerde den suppliant waertoe te leenen
+een oft twee ponden groot vlaams ende naerdien deselve woerden aldaer
+waeren geresen is die voirs. jan gestels achter vuyt gegaen om
+sijn water te rysene aldaer hij marien vermeren de weerdinne
+vont die tot hem soude geseyt hebben moonken de witte denoterende
+den suppliant seyt soe vele tegens die coopmanscap ick peysse dat
+hij tscip tselve wilt coopen want hij heeft die voirweerde die hij
+begonst hadde te scriven int vuer geworpen dwelck hij nyet gedaen$$$
+en soude hebben alsoe mij dunckt indien ghij hem tscip nyet toe
+geseyt of te coope geveylt en hadt dwelck die voirs. jan
+gestels hoorende ende verwermpt van bloede heeft hij van buyten
+innecommende den suppliant gevraecht dese oft gelycke woerden in
+gramscape ghij plat luysken wat hebt ghij daermede te doene wat
+ick vercoope waerom hebdij die voerweerde int vier geworpen
+daerop hij suppliant oyck hem stoorende seyde ghy moeght u moeder doen
+ghij sijt een platluys wat heb ick met u te doene ghij doet
+den man ongelijk ende met dyen taste die voirs. jan gestels
+naer synen opstekere om den suppliant te grieven soe dat die suppliant
+sijns lijfs besorgende om hem te defenderende namp eenen scakelhael
+vande lighate$$$ ende de voirs. jan verbeelen tselve gewaer
+wordene is hij ende met hem die huysvrouwe des voirs. gestels met"
+"malcanderen daghelycx wel vonden hueren twist op
+een syde setten ende alsdoen zouden verstaen goede chiere
+te makene soe vraechde de voirs. sebastiaen in
+grammen moede wat hy suppliant hem des te moyen oft
+tonderwinden hadde aenveerdende met dien eenen pot met
+strytbarigen gelate oft hy den suppliant daermede hadde
+willen slaen oft worpen maer dit worde byden voirs. adriaen
+belet zoe dat voirs. geselscap noch tsamen bleeff
+sitten drinckende ende de suppliant sueckende nyet
+dan minne ende vrientscap heeft den voirs. sebastiaen
+een droncxken gebracht dwelck de voirs. sebastiaen
+sueckende nyet dan werringe refuseerde zeggende
+expresselyck dat hy van hem nyet wachten en wilde
+naeden welcke ontrent den avont is gecommen in huerluden
+geselscap ongeroepen wylen cornelis gheertssoone tegen den
+welcken de voirs. sebastiaen oick twist ende kyffwoirden
+heeft genomen gehadt nyet wetende de suppliant uuyt dien hy
+doentertyt wel by drancke was tot wat oicsuyne ende
+nae vele kyvagie ende injurieuse worden zoe hebben de
+selve sebastiaen ende wylen cornelis opgeloopen deen den
+anderen worpende met potten stoelen ende anderssins
+des zy ghecrygen consten ende de suppiant de voirs.
+adriaen ende andere vanden voirs. geselscape ghingen
+tusschen beyden om dese twee persoenen te scheydene ende
+met desen ontamelycken gelate stieten de voirs. cornelis
+ende sebastiaen de tafele averrecht die welcke de suppliant
+oprechte ende saten wederom neder brengende de
+suppliant onder dandere den voirs. sebastiaenen wederom
+een droncxken diewelcke anderwerf tzelve nyet
+wachten en wilde ende corts na dese worden de voirs.
+sebastiaen ende cornelis van nyeuwe vechtende nae
+malcanderen smytende ende worpende soe dat zyvoer de
+tweeste reyse de tafele omme stieten de welcke de"
+"totter taxatie ende moderatie vande voors.
+amende ende costen justictien alsoo sij sullen
+vinden behoorende welck interinement
+de voors. suppliant gehouden sal sijn te ver
+suecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voorschreven raede promptelijck
+opde peyne van te verbueren deffect van desen
+ende voorschreven brieven tot welcken
+effecte die suppliant uuytten gevancke
+nisse tot loven sal worden gessisteert op
+het treurenborch deser onser stadt brus
+sele ende dat gedaen ende de selve civile
+boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dijen dat behooren sal t’sij onsen voorschreven
+procureur generael van brabant onsen
+officier van wilsele ende alle andere onse
+rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten ende toecomende dijen dat
+aengaen sal moghen heure stedehouderen
+ende eenen iegelijcken van hun besundere
+soo hem toebehooren sal doen laeten ende
+gedoogen den voorschreven suppliant van
+deser onser tegenwoordiger gratien ende
+remissien ende van allen d’inhouden van desen
+ende voors. brieven inder vuegen ende
+manieren voore verhaelt rustelijck vrede
+lijck volcommentlijck ende eeuwelijck
+genieten ende gebruycken sonder hem te doen
+ofte laeten geschieden nu noch in toecomende tijden
+eenich hinder letsel oft moyenisse aen lijve
+noch aen goeden ter contrarein maer in dyen
+sijn lijff oft eenighe van sijne goeden daer
+omme gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat sij die setten ende stellen terstondt"
+"supplicacion et requeste avons de notre certaine science
+et de grace especial quite remis er pardon et par ces
+prsentes quitons et remectons et pardonnons les faiz et cas
+desssdits ou cas toutteffois quilz aient este connues et perpetri
+par la manniere dite et non autrement ensemble toute paine
+amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour cause et occasion des faits et cas avantdits il a ou
+puet avoir mesprins et estre encorue $$$ nous
+et justice et lavons quant adce restitue et restituons
+a ces bonnes fame et renommee au pays et a ces biens
+non confisquez saulcunes en y a en imposant sur ce
+silence a notredit procureur et tous noz autres justiciers
+et officiers quels co$$ cui ce regarde satisfaction
+touttefois face a partie se face nest prealablement et
+avant tout oeuvre et parmy et moyennent ce que
+ledit suppliant sera tenu de lamender $$$ nous aussi
+civilement tant seulement selon lexigences desddit cas et
+la faculte de ses biens a larbitraige et taxacion de noz
+aimez et feaulx les chancelliers et autres gens de notre couse
+ordonn$$ en brabant que commettons a ce par cedites presentes si
+donnons en mandement a nosdites chancellier et gens de
+conseil que appellez ceulx qui pource seront a appeller
+ilz precedent et facent preceder bien de$ement et
+delige$ment a linternement et verificacion de ces mes$$$
+presentes et a larbitraige et taxacion de ladite amende
+selon et par la main$ quil appartiendra et ce fait et ladite
+amende civile ainsy tauxee arbitree et payee a notre
+receveur cui ce regarde lequel sera tenu den faire reception
+a notre pours mandons en oultre a iceulx noz chancelliers
+et gens de conseil a noz seneschal de brabant maire
+de louvain amman dudit brucelles escoute tes damme
+et de boisleduc et a tous noz autres justiciers et officiers
+presens et avenir quelzconques de notre pays de brabant
+et a ceulx des vassauls $$$$ noz vassaulx dicellui pays"
+"huysvrouwe te winnen heeft gedient op ten werf
+binnen onse voirs. stede van antwerpen doende aldaer
+grooten arbeyt zoe wanneer daer eenige scepen of booten
+aengecomen zyn omme die goeden wesende binnen den
+selven scepen uuyt te doen ende die voirsts den coopluyden
+thuys te dragen zoe dat van ouder costumen is geweest
+van doene nu erst dat opden derden kersheylichdach xvc
+zevenendertich de voirn. suppliant mitsgaders anthonis
+oolaerts diemen heet de sanghere hantwerckere ingeseten
+poirter der voirs. stadt van antwerpen ende marie vanden
+goore zyne huysvrouwe naer dien zyt tsamen hadden geweest
+drincken te dambruggen ende dat zy met melcanderen
+inden avont omtrent tsluyten vanden poorten thuiswaerts
+quamen ende wesende op ten coudenberch voer een groen
+huys daer een leve voer staet om hen daer te rusten zoe es
+daer voerby commen gegaen wylen jan spellekin verselscipt
+met zijnder huysvrouwen ende huer zoenken ende matheeus
+ruyters diemen heet calf ende zynder huysvrouwe de welcke
+calf zeyde tot suppliants geselscap goeden avond waer op
+geantwoirt werd by den suppliant godloons u broedere
+ende naerdien dat de voirs. calf ende jan spellekin twee oft
+drye huysen voerby waeren gepasseert zoe vraeghde de
+voirs. jan thuenis oolaerts totten voirs spellekin zuldy opten
+werf niet commen wercken waer op spellekin antwoirde
+daer sal ic $$ch comen ende daer mach ic zoe wel commen
+als ghy seggende daer oir$s de voirs. calf totten suppliant
+ende anthuenis de zanghere hier is de man denoterende
+de voirn. spellekin die op den werf sal commen wercken alsoe"
+"twelck hy opten goeden vrydach voir de zalicheyt vanden mensschelycken geslacht
+geleden heeft hebben den selven suppliant ingevalle alsboven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt zunderlinger gracien by desen onsen briefve
+tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders alle offensien ende bruecken corporele
+ende criminele daerinne hy hem $$$ ende uuyt saken van tgene als voirs.
+tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende
+misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name ende geruchte in onsen
+voirs. land van brabant ende allen anderen onse landen ende heerlicheden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in
+alder manieren gelyck hy was voirdie toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hierop een eeuwich geswygh onsen procureur generael in brabant
+onsen meyer van loeven ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe staet
+civilyck alleene behoudelyck dat de voirs suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande zaken ende
+faculteyt van zyne goeden met oick te betalen de redelycke costen van justicie
+hieromme aleert gedain ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse zere lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant diewy daertoe gecommitteert hebben ende quitteren by dyen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden
+dat voer hen geroepen de ghene die daerom behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende deuchdelyck ter verificatien ende interinnemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vande voirs. civile boete ende costen van justicie alsoe zy
+zullen bevinden behoorende welck interinnement tvoirs suppliant gehouden zal
+zyn te versuecken ende hem in persone te presenteren in onsen voirs rade bynnen
+zesse maenden naestcommende opte pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in hande vanden ghenen dien dat behooren zal zy onse
+voirs procureur generael in brabant onse * voirs. meyer van loeven ende alle andere
+onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten yegenwoirdige ende toecommende
+dyen dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+besundere soe hem toebehhooren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van dese onse jegenwoidige gracie ende remissie ende van alle dynhouden van desen
+*voirs.
+#sy vande amende
+civile hier inne geruert
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exploicten in brabant"
+"vuyt onser zunderlynger gratien by desen tfeyt ende dootslach
+boven geruert mitdaders alle pene ende amende corporelle
+ende criminelle daer inne hy hem ontrents ende vuyt
+sooken van tgene des voers. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dyen aengaende gerestitueert restitueren ende stellen tot
+zyne goede fame ende name in onsen voers. lande van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden zunderlinge
+in onse voers. stede van antwerpen ende tot zijn goeden
+noch ter tyt met geconfisqueert zynde zoe verre daet eenige
+waren gelyc hy was voer de toecompste vanden voers.
+dootslach imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silenen
+onsen procureur generrael ende allen anderen onsen rechteren justicien
+ende officieren ons voers. lants van brabant hoedanige die zyn
+of wesen mogen satiffactie nochtans ierst ende alvooren
+gedaen der partyen geinteresseert soe verre daer eenige
+toe stonde ende die noch nyet gedaen en ware cunlyc attestllyc
+behoudelyc nochtans dat hy gehouden wert den voers. dootslach
+tegens ons cunlyc te beteren naer gelegentheyt der
+misdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oic betalende?
+de redelycken costen van jusicie daeromme gedaen ende
+naegevolgh$ $er taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getruwen den cancellier ende luden van onsen
+rade in brabant die wy daeromme commiteren ontbieden
+hieromme ende bevelen onsen cansellier ende luden van
+onsen voers. rade in brabant dat voor hen geroupen de
+gene die behoiren geroupen te zyne zy precederen wel ende
+deuchdelyc ter verificatie ende inter$$$ van desen intervenieren?
+ende ter taxatie vander voers. emmende cuule ende costen
+van justicie alst behoiren sal ende dat gedaen
+ende de selve amende cuule? ende costen van justicie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt in handen van
+onsen officieren dient behoiren zal van welcke amende"
+"ende faculteyt van syne goeden met oyck te betaelen die
+redelijcke costen van justicie hieromme alreede gedaen ende
+te doen alle ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen lande
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren
+by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven onsen
+cancelieren ende raedsluyden dat vueren hen geroepen deghene
+die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deughdelijck op verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voirschreven amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende
+welck interinemement die voirschreven suppliant gehouden sal zyn
+te versueckene ende hem in persone te presenteren in onsen voirschreven
+lande bynnen sesse maendenn naestcomende opte pene
+van te verbeurene deffect van desen ende dat gedaen ende
+deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden gheenen dyen dat
+behoiren zal zy onse voirschreven procureur generael in brabant
+onzen schouteth van antwerpen turnhout ende
+alle andere onsen rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
+ieghewoirdighe ende toecommende dyen dat aengaen sal
+mogen hunnen stedehouderen ende eenyegelijcke van hen
+besundelijck soe hen toebehoiren zal doen laeten ende
+gedooghen den voirschreven suppliant van deser onser ieghewoirdiger
+gracien ende remissien ende van alle d inhouden van desen
+inder vuegen ender manieren voiren verhaelt rustellijck vredelijck
+volcomenlijck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
+toecommende tyden eenich hinder beletsel oft moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff off eenige van zynen goeden daerom gearresteert"
+"welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme
+en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke
+de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende
+moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte
+zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop
+gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght
+tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude
+oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn
+handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten
+verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant
+zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft
+den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs.
+hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende
+lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe
+onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde
+hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints
+altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc
+met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende
+zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans
+niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren
+getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene
+des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene
+onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die
+welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc
+heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van
+justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder
+voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden
+geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien
+schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck
+ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic
+allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne
+hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen
+ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende"
+"want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+zy ende blive tot eewigen dage soe hebben wy hier aen doen
+hangen onsen segel die wy tot hier toegebruyct hebben behoudelic
+in allen anderen dingen ons ende elcx anders recht segenen of gegeven? in onser
+stadt van mechlen inde maent van meye int jaer onsheeren
+duysent vyfhondert ende vive ende van onsen rycke dyerste
+aldus over gescreven opte plycke byden coninck ende geteykent
+dycke
+gecollationeert ende bevonden $$$
+metten originale by my"
+"iusticieren ende officieren iegewordich ende toecommende oft
+hueren stedehoudere ende elck van hem by sonder soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoen ende van allen den inhoud
+van desen inder manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
+toecommende tyde aen ly$$ noch aen goede eenich hinder
+letsel oft moeynnisse ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf ofte enige van zynen ongeconfisquier
+de goeden zyn oft naemaels waeren hieromme gevangen
+oft gearresteert dat zy die terstont ende sonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot geheele ende volcommende
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vaest ende gestadicht blyve tot eeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegel doen hier aen doen hangen
+behouden in andere saken ons recht ende eeneyegelyck
+tsyne in allen eegenen in onsen stadt van mechelen
+inde maent van maerte int iaer onsheeren duysent
+vyfhondert vyfentwintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roomschen ende germaine tachste ende
+van castillien ende andere etc. thienste aldus staet$ gesc$
+boven op te plyke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent rys derde $$ ende noch visa"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende
+dat wij ontfanghen hebben die oetmoedige supplicacie van jacop
+de cock scamel jonckman scipper belast met eender jonger huijsvrouwe
+ende kinderen woenachtich te keldrecht in onsen lande van vlaenderen
+inhoudende hoe dat omtrent onderhalff jaer geleden de voirs. suppliant
+met cornelis lootsene gommaer de keersmakere alias wils ende meer
+andere geweest is ten huyse van jan roelandts tavernier inde prochie
+van hemi$$$ in onsen lande van brabant es gebuert dat alzoe zij
+aldair hebben aende taefele geseten dat daer van buijten innegecomen
+es een van huerlieder geselscap geheeten hennen casins seggende
+gesellen hoe maecte ghijt aldus es de gans al oppe daer op dat
+antwoirde de voirs. gommaer iaes al waerder noch meer want
+deen steket in zijn tessche ende dander in zijn mouwe waerop dat
+doen de voirn. cornelis zeyde wat leegt u daer aene ende smeet den
+voirn. gommaer wils voer zijn aensicht met zijn vuyst seggende
+houdt dat daer voren ende met dien geruchte zoe quam alzoe de
+suppliant inde camere vragende wat schuylt hier daer op doen antwoirde
+de voirs. cornelis lootsene maet oft geselle zij seggen dat wijt al
+nemen oft in onse tassche ende mouwen steken daer op de voirs.
+suppliant anwoirde wije seijt dat daer op cornelis zeijde gommaer
+wils ende met dien nam de suppliant een hantbusse ende sloech daermede
+den voirs. gommaer op zijn schouwere ende voirt nemende zijn dagge
+pijnde hem te stekene daermede naer den voirn. gommaere maer en
+geraecte hem nyet ende alzoe schiet tvoirs. geselscap zonder ijet
+meer elck anderen te quetsen oft grieven ende des anderen daechs
+alzoe jacop mijns vraechde tot den voirs. gommaer hoe hebdij ghy u
+nu antwoirde de selve gommaer daerop het es al wel ick peijse
+dat mij onthouden es in mijnen iongen tijt ende heeft de voirs.
+gommaer gewracht gedroncken ende besich geweest drie oft vier
+daegen naede quetsure zonder datmen aen hem eenich gebreck
+sach vanden voirs. slage ende dat meer es alzoe hem de prochiaen
+van hoboken die hem biechte ende het weerde heylich sacrament
+gaff hem tevoren vraechde buyten biechten aengaende den voirs. twiste
+zeyde daer op de selve gommmaer heere oft yemant mochte suspicieren
+oft vermoeden dat dese siecte daer ick aen ligge soude zijn gecommen oft"
+"stock invasible in zyn handt hadde zoe hy oick
+mogelyck hadde hoe wel nyemandt vanden bijstanders
+daer af goet bescheet en weten noch zien en mochten mits
+der donckerte al vanden avent vreesende vanden lijfne
+gegriest te zyne zunderlinge gemerct dat de voirs. ioeris
+hem zoe naer was als dat hy qualyck hadde connen ontcommen
+oft achterwaerts terden mits tvolck dat rontsomme hem was
+zoe track hy suppliant een zyn broot mes vuyt zyn scheede
+dair mede hy den voirn. ioeris een steke gegeven heeft in
+zynen buyck doen hy ioeris ghinck zynder veerde tot
+huys van welcke steke ende om dat hy zeer by dranck
+was hy hem qualyck wilde laten vermaken ende oick
+by faulte van cirurgienen ende anderssins den selven
+wylen ioris de brouckere binnen twee oft drye daeghen
+daer naer ghevaeren es van lievende lyve ter doot
+ende hoe wel tselve feyt ende dootslach den suppliant
+zeer hertelyck leet es nyetmin vreesende rigeur van
+iusticie heeft hem geabsenteert ende gehouden in
+vreemde contreyen ende op tgewyde in groot verdriet
+ende desolatie ende en soude in onsen landen ende
+heerlicheden nyet goedelicx dorven hanteren noch converseren
+al eest dat hy paix met partye heeft ten waere
+dat hem ieest hier op verleent werde onse gracie
+ende geexpedeert $$$ brieven van remissie alsoe
+hy seght omme de welcke aengemerct dat tselve
+feyt geschiet es grootelicx int verweeren zyns lyfs
+ende dat hy anders goede fame ende name es
+zonder oynt anders eenich mes$$ gecommitteert thebbene
+weerdich van pugnitie hy ons zeer oitmoedelyck gebeden
+heeft soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct den voirn. dierick de cherf suppliant
+geneghen wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie
+ende hem willende in dit stuck gracie ende genade"
+"ende obsolucie midts der negligeren byden voors. procureur generael
+ende henricke gecommiteert welcke worden ende
+belastinghen iegens den selven procureur byden suppliant gedaen
+zoe voirs. is de selve suppliant seeght de voirs. woirden
+qualycken ende tontrechte voirtsgekeert te hebbene ende
+want den suppliant de voirs. negligencie ende mesuz leet
+is ende hem wachten sal met goids hulpen dier ghelycken
+meer te committeren niet willende langher zyn zake
+met rigueur van justicien volgen zoe heeft hy ons
+oetmoedelyck ghebeden gemerct zyne lange detencie
+van gevanckenisse ende grooten costen schaden ende
+verdriete die hy daer by gheleden heeft ende noch lydende
+es sonder te moghen gaen staen in zyn affairen oyck
+dat hy xvii jaeren sonder eenighe iactancie te sprekene
+int exerceren van synder officien wel ende ghetruwelyck
+ghedient heeft dat ons believe hem te ontfangen in
+gracie ende verghen de voirs. negligencie ende mesuz
+ende daer op doen expedieren onse openen brieven in
+behoirlycke vormen waeromme zoe eest dat wy die zaken
+voirscrevenen overghemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen
+voirs. cancellier ende luyden van onsen voirs. raede in brabant
+den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende
+supplicatie hebben den selven suppliant inden ghevalle alsboven
+quytgescholden ende vergheven schelden quyte ende vergheven
+uuyt onser sunderlingher gracien by desen die negligencie ende
+mesuz voeren geroeit geroert mitsgaders oyck alle peine ende
+amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem
+overmidts ende uuyt zaker van tghene voirstcreven is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende uuyt onser milerder gracie weder roupen
+doen aff ende te nyeuwte de procedueren iegens hem begonst
+ende geboirdeert in onsen voirs. raede by onsen voirs. procureur
+generael van brabant uuyt zake voirscreven ende hebben
+hem dien aengaende gerestitueert ende ghestelt restitueren
+ende stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen
+lande ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden noch ter
+tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenige
+waeren imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende"
+"ende justicie ende hebben henluyden als hier aff wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot huerluyder
+goeder fame ende name in onsen lande van brabant ende allen
+anderen onss landen ende heerlicheyden midtgaders tot huerluyden
+onuerbuerden goeden indien zy eenighe hebben alsoe zy waeren
+voer de toecompste vanden voerscreuen manslach imponerende
+hier vp een eewich zwygen ende sillencie onsen procureur generael
+ende allen anderen onsen rechteren ende officieren wien zy zyn
+satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen der
+geinteresseerde partyen indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenighe toestaet ciuillyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirn. supplianten gehouden wordden tselue feyt tegens ons te beteren
+oyck ciuilyck naer de gelegentheyt vander misdaet ende de
+faculteyt van huerluyder goeden ende oyck te reffonderen
+ende betalen die redelycke costen van justicien indien hieromme
+eenighe gedaen ende naergevolght zyn al ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieuen ende ghetrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer omme ende beuelen den
+seluen van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen
+die ghene dier behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck tot verifficacie ende interinemente
+van desen ende tot taxacie ende arbiterscepe vander amende
+ciuile ende costen van justicien voirscreuen ende dat
+gedaen ende de voirs. amende ciuile getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger dient behoiren sal de
+welcke gehouden werdt daer aff ontfanck te maken rekeninge
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+pe$$ van zynen ontfanck zy onsen schoutet van shertogenbossche
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende
+officieren tegewoirdige ende toecommende hueren stedehouderen
+ende een yeghelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren
+sal doen laeten ende gedoegen de voirn. supplianten van
+dese onse gracie remissie quytsceldinghe ende pardoene
+ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende
+manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck genyeten
+ende ghebruycken zonder hen te doene noch te laten geschieden
+nv noch in toecomende tyden aen lyff noch aen goet
+eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien
+maer by alsoe haer lyuen oft eenighe van haere goeden
+nyet geconfisqueert zynde daeromme geuangen becommert
+oft belet waeren dat zy die stellen oft doen stellen terstont"
+"blooten messe toegeloepen dwelck hy suppliant
+anmerckende heest totten voirn. pieter geseeght
+en compt nu niet naerder oft ick sal vraken ende
+de voirn. pieter nyet cesserende heeft hy suppliant
+den selven wederom metten voirn. stock op zyn
+hooft gheslegen dairaff hy ter eerden es gevallen
+die welcke pieter is by den voirs. bartholemeeus
+ende dierick vanden spieke thuuswerts gheleyt
+geweest die binnen drie nachten is aflinich geworden
+ter cause vanden welcken ongevalle aleest alzoe
+dat hy suppliant heeft metten naesten vrienden ende
+magen des voirs. wylen pieters loyen gesoent ende
+de selve gecontenteert ende te vreden gestelt zoe
+en darffe hy supliant hem binnen ons voirs. lande
+van brabant niet vinden vreesende die stranhicheyt
+ende rigeur van justicien tot zynen grooten achterdeele
+scade prejudicie ende interest ende noch mer
+zyn soude en worde hem supliant hierop niet
+voirsien van onsen gracie ende ghenade $$$ ons daeromme
+oetmoedelyck biddende soe eest dat wy deser
+aengesien compassie ende medelyden hebbende metten
+voirn. supliant ende willende hem in dese gracie
+ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
+van justicie zunderlinge ter eeren ende
+weerdicheyt vander bitter passie onsenheeren ihesu christus
+die hy geleden heeft voer ons allen op zulken dach
+als huyden hebben den selven supliant inden
+gevalle alsboven quyt geschelden ende vergeven
+scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger
+gracien by deser den dootslach voeren verclaert
+mitgaeders oick alle peine ende amende
+corporelle ende criminelle daerinne hy hen
+overmits ende vuyt zaken van tgene des voirs.
+is iegens ons onse hoocheyt ende justicie
+eenichssints mach hebben ontgaen ende hebben
+hen dien aengaende gerestitueert ende gestelt
+restitueren ende stellen by dese tot zyne goed
+fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertoichdom van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyn
+goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde"
+"oft gedreyght te worddene te mogen exerceren zoe heeft hy
+ons oetmoedelyck gebeden hem hier op te willen verleenen
+onse oepene brieven van gracie ende pardoen van tguent
+des voirs. is ende indien by hem daer inne eenichsins misdaen
+ende misbruyckt is geweest waeromme zoe
+eyst dat wy de saken voirscreven overgemerct den voirn.
+bernaert van roosbroeck suppliant genegen wesende tzynder
+bede ende begeerte ende hem willende in dit stuck gracie
+ende genade prefereren voer rigeur iusticien hebben
+inden gevalle als vergheven quytgesconden ende
+geremitteert vergeven scelden quyt ende remitteren
+uuyt sunderlinghe gracie by desen tmesuz ende mesval
+voorscreven mitsgaders alle peyne boete ende bruecken
+corporelle ende criminele daer inne hy ter cause
+van dien mit diesser aencleeft misdaen ende misbruyckt
+mach hebben iegens ons ende iusticie ende hebben
+hem als hier aff wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tzynder goeder fame
+ende naeme in onsen lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden mitgaders tot zynen
+onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft alsoe
+hy was voer de toecompste vanden voirscreven mesuz
+ende mesval imponerende hier op een eeuwich zwygen
+ende sillencie onsen procureur generael van brabant ende
+allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wien zy zyn satisfactie ende beteringhe
+eerst ende alvooren gedaen der geinterrsseerde partyen
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toe
+staet civillyck alleenlyck behoudelyck dat
+den voirn. suppliant gehouden wordt tselve feyt iegens
+ons te beteren oyck civillyck naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende de faculteyt van zynen goeden ende oyck
+te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+iusticien indien hieromme eenige gedaen ende naergevolgt
+zyn al ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant die wy daer toe committeren ontbiedende
+daeromme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voer hen geroupen dieghene dier behoiren geroupen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie"
+"hem zeere verwonderd heeft totten voirs. vrouwe persoone geseegt jhesus
+hoe mach dat zyn oft hoe is dat mogelick soe dat die suppliant zelve
+nyet gelovende heeft dezelve persoene wederom gesonden om
+huer bat te informeren dwelck z gedaen heeft ende heeft
+den suppliant waeromme de tydinge gebracht dat zy doot was
+maer dat die maerte vanden prochiaen seyde dat zy vanden poplexie
+oft erger nicx el$$ aff was gestorven nyttemin die suppliant beducht
+hem oft zy zoude mogen wesen gestorven vanden voirs. slach oft slagen
+oft dat die zouden moegen wezen occasie van huere doot dwelck
+den suppliant hertelick leet is : ende al eest soe dat hy suppliant die voer
+een goet man van eeren altyt is geacht ende gehouden geweest :
+daer inne zeer onnosele ende onversiens is gecomen soe en derre
+nochtans hy suppliant hem nerger$$ nicx int openbaer binnen onsen
+lande van brabant vinden vreesende rigeur van justicie tot zynen
+ende zynen kinderen eeuwiger destructie ende bederffenisse ten
+ware dat onse gracie ende genade hem hierop wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oitmoedelick biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. eloy lambrechts suppliants ende willende hem in dit
+stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende
+rigeur van justicie hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden
+quyte remitteren ende vergeven uuyt onser sunderlinger gracien
+by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende brueck corporelle ende crimminelle daerinne
+hy ter causen voers. mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende
+justicie gevallen mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daeraff weder gestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voers. raede van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswich onsena procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geintersseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
+van zynen goeden mit oick te betaelen de costen van justicien"
+"tout ainsiet par le mesme maniere quil estoit avant ladvenue dudit
+cas imposant surce silence perpetuel a notre procureur general en brabant
+et a tous aultres noz justiciers et officiers et ceulx de noz
+vassaulx quelzconcques satisfaction preallablement et avant toute enure
+faicte a la partie interessee se faicte nest et elle y chiet
+civilementntant seulement pouru que lledit suppliient sera tenu de amender ledit
+homicide envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens selon notredit ordonnances surce faicte et aussy de payer les despens
+et mises de justice saucuns en ont este faictes le tout a larbitraige
+et tauxation de noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de
+notredit conseil en brabant que commectons a ce ausquelz
+mandons et commandons par cesditsnpresentes que appelle par devant
+eulx ceulx quy pource seront a appeler ilz procedent bien
+et devement a la verification et interinement de cesddites presentes
+selon leur forme et teneur ensamble a la tauxation de ladite
+amende civile et despens de justice ainsi quil appertiendra
+laquel interinemnt ledit suppliant seru tenu requerir et soy presenter
+en personne en notredit conseil en brabant endedens six mois
+prochainement venans a peynne destre forclos et prive de notredit
+presente grace et effort de cestes et ce faict et lesdits amende
+civile et despens de justice tauxiez et ayez en mains de
+in de marge: $$$ soit respondu par
+le $$$ des $$$ plory
+ceulx quil appertiendra ilz et tous aultres nous justiciers et officiers
+et aussy ceulx de nosdits vassaulx quelzconcques facent seuffrent
+et laissent ledit suppliant de notredit presente grace remission et
+pardon selon et par la forme et maniere que dict est paisiblement
+plainement et perpetuellement joyer et user sans en ce luy faire
+mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou donne oires ne pour
+le temps avenir aulcun destourbier ou empeschement a contraire avis
+son corps a present prisonnier ensemble ses biens non confisquez saucuns
+en a et quilz fussent arrestez detenuz ou emspe empeschez les
+mectent ou facent mectre incontinent et sans dilay a plaine et
+entiere delivrance car ainsy nous plaist il et affin
+que ce soit chose ferme et estable a tousiours nous avons faict
+mectre notredit seel a cesdits presentes saulf en aultres choses notre droict
+et lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles
+au mois de juin lan de grace mil cincq cens soixantehuict
+de noz regnes as$$ des espaignes sicille etc le xiij"
+"dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen
+vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen
+by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt
+en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen
+dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs.
+thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger
+gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic
+useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen
+oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder
+oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe
+gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat
+van bruessel opten negen ende twintichsten dach van
+januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier
+ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove
+aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe
+ter relatien vanden raede $ meerbeke
+dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen
+bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my
+$$ ieltisse"
+"te preseenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende
+opte pene van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen
+ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende ende betaelt
+in handen vanden gheenen van onsen ontfangere dien dat behoirt
+die welcke gehouden wordt tot onsen behoeff daeraff rekeningen
+bewys ende relicqua te doene soe dat behoirt zy ende voirts
+alle andere onsen richteren ende officieren mit oock vanden smalen
+heeren onsen voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal
+moghen den suppliant van deser onsen gracien quytscheldinghe ende
+remissien inder manieren boven vercleert doen laten ende
+gedooghen peyselyck vredelyck ende euwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem daer inne te doene oft te laten geschieden
+in zynen lijve oft goede eenighen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien ende by alzoe hy oft zyne voirs. goeden ter zaken
+van desen nu oft in toecomende tyden gecommert gevangen oft
+gearresteert wordden die selve terstont ende sonder vertreck
+stellen ende stellen doen tot volcomender delivrancie ende ten
+eynde dat dit vast en gestantich blyve tot euwyghen dagen
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+nochtans ons in anderen dingen onsen rechteren ende anderen
+hueren rechten in allen gegheven in onsen stadt van bruessele
+inde maent van september int jaer onsheeren mvc xxxvii
+van onsen keyserycke txviii ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxiie aldus stont gescreven opte
+plycke byden keyser in synen raede ende geteekent
+dublioul noch stont gescreven op te selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"ende hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"byden keyser in zynen raide ende geteekent
+zoete visa recepta
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mu
+jacuwez"
+"remissie van dootslage phelips bijden gratie gods ertshtoge van oistenrijcke,
+hertoge van bourgongien, van lothier, van brabant, van stier, van karinten,
+van cram, van limourg,van luxsembourg ende van geldre, grave van
+vlaenderen,van habspourg, van thirol, van sirette, van kiburg, van artois,
+vanbourgongien, palatyn van henegauwe, van hollant, vanzeelant, van namen
+ende van zutphen, mercgrave des heylichsroemschen rijck ende van burgauw,
+lantgrave in elsaten heerevan vrieslant opter windesmarck, van portenauw, van
+salmsende van mechelen doen te wetene allen den ghenen dienu sijn ende
+namaels wesen sullen dat wij ontfangen hebben dieootmoedige supplicatie van
+jaspar ghyps alias de blauwe, geborenvan onser stede van mechelen, inhoudende
+hoe dat derthien jaerenoft daer omtrent geleden sijn die voirscreven
+suppliant drinckende ende goedegenaempt de kemele met hans de merle, thomaes
+oom, ende tschotsrobbeken, die voirscreven hans de merle stont op van der
+taffele endeghinck int achterste quartier vanden huyse in meyninge
+sijnewatere te makene soo hij seyde aldaer hij vant wijlen willem vandeneecke
+ende lyon vanden eecke des selfs willems bastaerts sone, denwelcken den
+voirscreven hans vraechde bij redene zij des savontste voeren bij crachte
+hemlinden vervorderen wilden te nemen ende wechleydensijn lyef daerop dat die
+voirscreven willem ende lyon zeere hoogelicverandwoorden ende diere cause
+rees groot geschel tusschen denvoirscreven willem ende hans in sulckerwijs
+dat zij elcanderen smeten ende hangende tvoirscreven geschel die
+voirscreven suppliant gheen quaets vermoedendenoch geadverteert sijnde van
+diere gevechte quam oic aldaer meynendesijne watere te makene ende dede soe
+vele dat hij beede de partijenverscheydde deen vanden anderen ende met hem
+leydde den voirscreven hanssijn geselle wederomme in sijn gelach aldaer zij
+waeren sekeren tijthangende den welcken hemlinden aengebracht wert dat die
+voirscrevenwillem ende lyon vanden eecke met drie oft viere andere
+gesellenwel gestockt ende gewapent vergadert waeren bijder achtersterduere
+vanden selven huyse ende omme alle ongenoechten te schuweneende paeys te
+makene tusschen de voirscreven partijen de voirscreven scotghinck alleene
+inde camere dair die voirscreven willem, lyoen ende sijnemedegesellen
+waeren den welcken hij vraeghde oft zij allegeschillen ende ongenoechten
+achter laetende ende te mijenten stellendeter vrede ende paeys niet verstaen
+en wilden ende drincken metelcanderen daerop van wegen vanden voirscreven
+willem ende lyoenrudelicke geantwoordt was dat zij geenen pays hebben enwilden
+dit hoorende bij den voornoemde scot toornich wesende vanderonwetender
+antwoorde die zij hem gaven zyde als ghij den paeysniet maken en wilt gaet
+ende doet uwer moeder oft sulcke woordenin substantie ende alsoe van dair
+vertrock ende quam weder tot sijnen"
+"can de voirs. suppliant nochtans dye nyet tegenstaende uuyter
+gevanckenisse in respecte vanden officier nyet ontslagen wesen
+ten waere dat ons believen wilde hem suppliant hieraff te verleenen
+onse oepenen brieven van abolitie ende pardoene zoe hy seeght
+ons oitmoedelick biddende om deselve. waeromme
+wy de saken voerscreven overgemerckt bezundere de jonckheyt vanden
+suppliant ende hierup gehadt tadvis eerst van onsen margrave van
+antwerpen ende naderhant vanden inquisiteuren van onsen christen
+geloove den voirs. herman van leeuwe suppliant genegen wesende
+zynder oitmoediger bede ende willende hem gratie ende genade presenteren
+voer rigeur van justitie sunderlinge by deliberatie van onsen lieven
+ende getrouwen neve ridder van onser oerdene gouverneur ende
+stadthouder generael van desen onsen nederlanden de hertoch van savoye
+prince van pietmont etc. hebben inden gevalle als boven vergheven
+quytgeschollen ende geremitteert vergeven schelden quyte ende
+remitteren uuyt onse zunderlinge gratie mits desen de transgressie by
+hem gecommitteert van onsen placcate ende edicte boven verclaert
+mitgaders alle tgene dat hy ter causen van dyen tegens ons ende
+justitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende hebben hem
+als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynder goeder fame name ende geruchte in onsen
+lande ende hertochdomme van brabant ende allen anderen onser landen
+ende heerlicheden ende oyck tot zyne onverbuerde goeden indyen hy
+enige heeft geleden ende in alder manieren als hy was voer die
+toecompste vanden feyte voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+zwygen ende silentie onsen procureur generael van brabant ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beteringe eest ende al voren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is ende enige daertoestaet civilyck
+alleen-lyck behoudelyck dat die voirs. suppliant gehouden wert hem te
+houden bynnen onser stede van brugge alwaer zynen ouders woenachtich
+zyn den tyt van twee jaeren eenpaerlyck eerstcommende beginnende"
+"philips etc. doen te wetene alle jegenwoordige
+ende toecomende dat wij ontfangen hebben die oitmodige
+supplicatie van hendrick van verherberch pachter woonende
+tot pellenberch inhoudende hoe dat hij suppliant
+op sincxendach lestleden gaende sien naer sijne
+vruchten wassende op sijne goeden, heeft gerecontrert
+op seker velt den persoon van peeter verstappen
+pachter vande hoeve van het gasthuijs van loven
+geaccompaigneert met sijne huijsvrouwe, ende
+hebbende neffens hem een cleijn kindt, oudt ontrent
+twee jaeren ende drije maenden, de welcke tsaemen
+woorden hebben gecregen uuijt oirsaken dat den suppliant
+hem beclaeghde dat de peerden des voors. peeter
+verstappen hadden schaede gedaen in sijn coren ende
+haver, daeroppe den selven verstappen antwoorde"
+"geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen
+en es ende eenige dairtoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirnoemde supliant gehouden wert tselve
+feyt ende manslach iegens ons te beteren oick cyvilyck
+naer de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van syne goeden ende oick te reffonderen ende betalen
+de redelycke costen van justicien indien hieromme
+eenige gedaen zyn alter taxacie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe
+committeren den welcken wy bevelen dat voer hen
+geroepen de gene dyer behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende
+interinemente van desen naer huere vorme ende inhouden
+welck interinement hy supliant gehouden sal zyn aldair te
+versoucken bynnen eenen jaere naer date van desen
+vpte peyne van te verliesen deffect der selver ende
+tot taxacie ende arbiterscepe vander amende civile
+ende costen van justicien voerseyt ende dat gedaen
+ende de voirs. amende civile getaxeert ende betaelt
+zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren sal die
+welck gehouden wert dair aff ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte
+mitten anderen penningen van synen ontfange zy onsen
+drossaet van brabant meyer van loeven amman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren ende officieren iegewoirdich
+ende toecommende hueren stedehouderen ende eenyegelyck
+van hun bezundere soe toebehoiren sal doen laeten
+ende gedoogen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie
+remissie quytscheldinge ende pardoene ende van allen den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voiren
+verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten"
+"remissie van eenen dootslage voer janne de poirter
+kaerle etc. doen te weten allen iegewordegen
+ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
+van jan de poorter poortere onser stede van gendt ende jacob
+van kensingen tromslager inhoudende hoe dat de voirs. supplianten
+als phypers ende tromslager oms gedient hebben den tyt van
+achte oft negen jaeren ierst onder den heeren van nassouw voor
+asper voordornicke masieris vrieslant ende nu laest in hollant
+onder de heeren van caestre tot ontrent twee maenden dat hy die
+vornomde supplianten gaff tsamen orlof wel zeven? veernkens ende
+doen trocken de supplianten omme te cost te wynneen naer maestricht
+onder de gracie van bueren dairde knechten lagen metienende aldair onthouden
+te zyne mair als zy dan quaemen soe gafmen de knechten orloff
+ende doen hoirden zy seggen dat den voors. grave met eenen hoopman
+loy van bergen last gaff een veendelen op te slaen ende dairmede te
+trecken opde gaerde aldair de vornoimde supplianten onder den vornoimden hoopman
+loy fresers ende tromslager geweest hebben totter tyt dat zy gecommen zyn in
+een dorpken geheeten beres vuyt welck dorpken de voirs. supplianten getrocken
+zyn nae tuernault omme aldair om huerlieder ghelt met hueren
+hoopman goede chiere te makene ende goede chiere gemaekt hebbende
+zyn de supplianten naer hueren leger gegaen ende onder wegen hebben
+zy gevonden eenen wagene metten waegeneere ende eenen knecht op den
+wagene de welcke oic trocken naer den leger met eenen tonne biers
+ende overmits dat zy saegen dat den voirs. wagen lettel geladen
+was versochten ende baden om huerlieder gelt mede te ryden
+dwelcke de wagenman consenteerde mair den knecht en wilden
+nyet gedoogen springende vanden wagen met een messe met twee
+handen vele quade intpfuriense wouden de supplianten gevende dwelk
+den voirs. jacop suppliant hoorende dair inne vergrammende ende niet
+langer connende verdragen oic vreesende oft hy hem gegrieft soude
+hebben mits dat zyn messe vele langer was dan zyn dagge track ooc
+zyn dagge vuyte ende alsoe smeten deen nae dander ende doen was
+vrede genoemen ende doen sat weder den voirs. knecht opden wagene
+ende dairop zyne keerde hem achterwairt omme stekende zyn hant
+oppe zeggende met quaden inturiensen verborsten zinne dat
+hy hem noch wel vynden soude ende alsoe brekende de voirs. vrede
+de voirs. jacob suppliant verhittende van bloede ende niet langer
+connende verdragen de vornomde quade woirden oick vreesende
+off by hem op een ander tyt verradelycken off anderssins met"
+"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zynde ende naemaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie
+van jorys ghysbrechts roelofs zoenen jonck ongehouwt man woenende
+tot ghestele inhoudende hoe dat suppliant opten vii en dach van
+meerte lestleden heeft sitten drincken opte dungen onder ghestel
+byden bossche ten huyse vander weduwen wylen janne adriaenssen
+met janne willemssen de reymakere marten peeter matheussen
+ende wylen janne hermans ende naedien zy tsamen goede chiere
+gemaect hadden ende sonder eenighe onminne oft twyst gehadt te"
+"charles etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront
+ou orront salut. savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de walry begin et de arnoul et
+willemairt beghin ses filz demourans a orbais en notre
+romman pays de brabant contenant comment iceulx supplians
+ont este boutez en prison par ung nomme pierre de
+haultepenne, bailly de perwez a cause que lesdits
+supplians auroient blessez et navrez un nomme raoul
+regnart et rolon son filz, dont ledit bailly procedant
+pardevant les eschevins dudit lieu dorbaiz a prins
+conclusion contre lesdits supplians seullement civile, assavoir
+affin destre condempnez a faire aucuns voyaiges et
+de payer certaines sommes de deniers comme aussy
+aultre conclusion ny cheoit que civile et nullement criminele"
+"philips et$ha. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter opde hoeve vanden
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebben
+veele van sijne beesten door toeverije sulcx
+dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele
+honderden gulden is beschaedicht geweest hy
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelyne
+schamparts d’welck den remt hem oock vaste
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publicquelycken was befaempt van
+toverije tot daer toe dat sy als soodanich by
+een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende
+gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge-
+slaegen endequalyck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunne beesten
+door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge=
+beurt is dat hebbende den remt in junio xvic
+drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen
+ende onder andere met jaecques meerts sche
+pene der voors. prochie : wijens sone oock"
+"quytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser
+zunderlinge gracie $$$ en rechter wetentheyt
+vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt
+mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle
+criminelle ende civile dair inne hy ter causen van
+dien mits datter aen cleven mach misdaen ende
+gevallen mach wesen iegens ons ende justicie
+ende hebben hem als van desen wedergestelt
+ende gerestitueert wederstellen ende restitueren
+tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs.
+landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde
+goeden vp dat hy enige heeft al also hy was eer
+den voirs. dootslach geschiede imponerende
+ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie
+onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
+beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde
+suppliant der partye geinteresseert in dien die noch
+nyet gedaen en es ende enige dair toe dient civilicken
+alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in brabant dat voer hemluden geroepen die ghene
+dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+getruwelic ter verifficatie ende interinemente van
+desen iegewoirden brieven ende dat gedaen zynde zy
+onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen
+meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren"
+"doot ghedroncken ende ten lesten tgelach gerekent zynde
+ende voer den meesten deel byden voirs. jacoppe als meest
+verloren hebbende betaelt synde soe eest opten avont gecomen
+soe dat goeder luden maeltyt werde dwelck aenmerckende
+de voirs. suppliant als wesende een gehoudt man hebbende
+wyff ende kinderen ende houdende winckel van zynen
+ambachte is vander tafelen op gestaen ende heeft zyn
+cappe genomen om nae huys te gaene ende tselve
+ziende de voirs.jacop heeft hem op gherecht seggende
+ende roepende totten suppliant ghy lecker ghy rabbant
+waer gaet ghy betaelt u gelach ende dan gaet daer
+op de voirs. suppliant seyde siet jacop tgelach is al betaelt
+de reste heeft mijn stiefvader betaelt soe dat de weerdt
+onser alder wel te vreden is ende en waer hy mynder
+oyck nyet te vreden ic wilde hem myn cappe laten te
+pande de voirs. jacop daer op seggende jae jae tis al
+goet als u stiffvader ende ick ghelt te leenen hebben ghy
+coompt hier ende maect den haen op andere luyden borze
+ghy en hebt selfs een cruyce in u borse nyet ghy lecker
+ghy abbant ende tselve te meer rysen verhalende
+ende persevererende inde selve ende meer andere dier
+ghelycke woirden roepende ende blamerende den voirs.
+suppliant voer tgheheel geselschap soe dat de voirs. suppliant
+gecommoveert ende geturbeert is geworden duer schaempte
+ende is met eenen heeten ende grammen moede den voirs. jacoppe
+die nyet en cesseerde vanden suppliant met leelycke affdragende
+woirden te oblatrerenen ende iniurierenen innegegaen ende
+heeft den selve met eenen opstekere omtrent der schouweren
+eenen steeck gegeven daer aff deselve terstont ende corts
+naeden voirs. steeck van levende lyve ter doot gecomen
+is wiens ziele god benaden wille ende gemerct
+tselve langen tyt geleden is tyt ende die suppliant te meer
+reysen aenden vader des voirs. jacops geheeten cornelis
+faes heeft doen bidden ende versuecken omme de soene te
+willen laten maken soe en heeft de vader daertoe noyt
+willen verstaen nemende syne excusatie ende onschult
+op eenen zynen zoenen den welcken de montsoennige vanden
+voirs. afflyningen synen bruedere competeert woenende is"
+"jagen gecommen is den selven naegeloopen die hem ontliep ende dit
+siende de voirs. willem brueder des suppliants is haestelyck naeden voirs. jan
+ende zynen geselschape gegaen ende de voirs. jan ende geselschap den
+voirs. willem siende zyn hem oyck haestelyck tegen gegaen ende by malcanderen
+gecomen zynde heeft die voirs. willem gebraecht den voirs. janne mahin oft
+hy daer gecomen was om hem te commeren oft tarresteren gelyck hy gedaen
+hadde de soene vanden meyer van hoss daerop die selve jan antwoorde
+neen, seggende dat hy ter toe egheenen last en hadde maer dat hy
+daer gecommen was om te besiene wye daer jaeghde daerop die voirs. willem
+replicerende seyde dat siet ghy wel dat ick t ben ende myn bruedere
+gaet van hier oft ghy sult slagen crygen welcken nyettegenstaende
+en hebben de voirs. jan ende zyn geselschap nyet willen gaen oft wycken
+zoe dat die voirs. willem hen is ingevallen ende zy hem van gelycken
+ende syn alsoe strytbarich geworden roepende deselven jan alzoe de
+voirs. willem heeft naderhant heeft hoiren seggen ende de $$$ nochtans
+ten tyde van$$ gevechte nyet en hoorde gelyck hy by eede pretenteert te
+affirmeren holla holla je vienne avecq la loy du pays welck gevecht
+siende de voirs. suppliant wel omtrent twee bunderen lants van daer wesende
+hebbende eenen zwyn spriet in zyn handen is zynen brueder ter helpe
+geloopen ende heeft metten selven loope den voirs. claesen metten
+voirs. spriet in syn schouderen eenen steeke gegeven omtrent den rugghe
+daeraff hy bynnen cortten dagen daernae is genesen geweest ende
+terrstont daernae soe is die voirs. suppliant strytbarich gewordden metten
+voirs. janne mahin ende dieselve willem metten soene vanden selven
+janne die welcke een geladen busse hadde ende met anthonne
+le noir zynen neve die welcke eenen zweyn spriet hadde soe dat
+die voirs. willem vanden voirs. anthonne le noir heeft eenen
+steeke gecregen deur die mouwe van zynen wambeyse, ende die
+voirs. suppliant vanden voirs. janne mahin hebbende eenen
+precheelstaff eenen worp doer zynen hoet dewelcken hy op"
+"dorren wederom comen keeren hanteren noch converseren
+zoe verre onsen gratie ende genade hier op verleent ende
+gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons omme deselve
+zeer oetmoedeic biddende got eyst dat wy de saecken
+voer screven overgemerct den selven godenaert van cottem
+suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplianticatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade boirden?
+ende prefereren voer rigeur van iusticie zunderlinge tot
+desen onsen blyder incompst in ons stadt van antwerpen
+hebben inden gevallen als voven vergeven quytgescolden
+ende geremitteert vergeven schelden quyt ende remitteren
+vuyt onser sunderlinge gracie medts desen onsen brieve tfait ende
+dootsclacht boven verclaert mistsgaders allen peynen
+ende? bruycken corporelle ende criminelle daer inne hy
+vuyt cansen van dien mit datter aencleeft feyten ons
+ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren midts desen onsen voerscreven brieve
+tot zynder goede fame name ende geruchte in onsen voern
+landen ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy enige heeft gelyck ende in alder manieren als
+hy was voer die toecompste vanden dootslacht voerscreven
+imponerende hier op eeuwich zwigen ende scilencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+ende officieren wyen zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voir alle werck gedaen der geinteresseerde partyen
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige daer toe
+dient civilick alleenlyck behoudelycken oick dat de
+voirnoemdesuppliant gehouden sal zyn den voerscreven dootslach civilick
+tegens ons te beteren nae gelegentheyt vande saken"
+"## sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger- vanden
+exploiten"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"herbben malcanderen hunne kerstelick trouwe gegeven ende daerop
+zij zij gewillich tsamen gaen slapen. ende in teeken van dien
+soe heeft de selve peternele daeraf verleden een instrument.
+ende hoe wel dat de voirschreven peternelle tot menigen stonden ende in
+presencie van goede mannen geseyt ende vercalert heeft dat zij den
+voirschreven wouter voor hueren amn hilt, ende dat huer niet letten
+was tgene dat zij gedaen hadde, maer waere dat zij dat te doen
+hadde zij zoudt noch doen. nietmin de voirnoemde suppliant duchtende rigteren
+van justicie en soude met niet dorren houden noch converseren
+in onsen landen ende heerlicheyden, maer hem daer van moeten
+absent houden tot zijne geheele verderfenisse ten zij dat onse
+gracie ende genade hem hierop verleent en worde over dwelck
+gemerct dat de voirschreven wouter ende zijn gesellen des van ons
+verworven hebben onse opene brieven van remissie, hij ons zeer
+oetmoedelick gebeden heeft, soe eyst dat wij de saken voirschreven
+getruwen deen cancellier ende luden van onse rade in brabant
+den voirnoemde peter van cockelberghe suppliant genegen wesende tot zijder
+bede ende supplicatie ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voir rigueur van justicie, zonderlinge ter eeren vander
+bitter passie ons heeren jesu christi die hij leet voir ons allen op
+sulcken dach als huyden, hebben inden gevalle als boven begerende
+quytgescholden ende geremitteert, vergeven, schelden quyte ende remitteren
+vuyt onse zonderlinge gracie bij desen onsen brieve tfact ende
+messiven boven verclaert, mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle
+ende criminelle, daer inne hij ter cause van dien met diesser
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben, hem als te desen wederstellende ende restituerende
+tot zijne goede fame ende name in onsen lande van brabant ende
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zijn onverbuerden
+goeden indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren
+als hij was voor die toecompste vanden mesive voirschreven.
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende smeken onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zij zijn. satiffactie ende beteringe yerst ende
+alvoiren gedaen der geinteresseeerde partije in dien die niet
+gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlick"
+"ende hier van x antwoirt
+by dontfanger
+vanden suppliianten"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brieff zullen
+zien saluyt wy hebben ontfaen die oetmoedighe supplicatie
+van cristiaen bocx ingeseten poirter van sinte truyen inden
+lande van luydick inhoudende hoe dat hy omtrent den xxiii
+oft xxiiiien dach augusti lestleden in onse stadt van loeven
+heeft zekere communicatie gehadt met eenen geheeten johanne
+jacobi scolet woenende in italien zoe hy den supliant seyde on$
+te tracteren zekere mangelinge ende comenscap van yser
+den suppliant toebehoirende tegen zekere ongeevalueerde penningen
+gesupersribeert sanctus thonestus sanctus alexander san$ sanctus?
+georgius ende zyn achtervolgenen dese communicatien vuyterlic"
+"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours auguste
+roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc.
+et charles par la mesme grace archiducz daustrice
+prince de spaigne des deux cecilles de jerusalem etc. ducz
+de bourgoingne de lothier de brabant de stier de carente de carniole
+de lemborch de luxembourg et de geldres contes de flandres
+de habsborch de tirolle dartois de bourgoingne palatins et de
+haynnau lantgraves delsatte princes de zwave marquis
+de burgauv et du saint empire de hollande de zeelande
+de ferette de kieburch de namur et de zuytphen contes
+seigneurs de frize des marches de sclavonie de portenauv
+de salins et de malines a tous ceulx qui ces presentes
+verront salut savoir faisons nous avoir receu
+lumble supplication de jehan vanden broucke alias misco
+povre compaignon de leage de xxviij ans ou environ contenant
+comme ledit suppliant tost apres le noel dernier passe non
+recors ne souvenant du jour sest trouve du soir en
+la maison de nostre cousin le sieur de nassouw en la
+ville de malines la on a leure du souppe a cause
+quil estoit cogneu leans il aidoit a desservir la viande
+de table et la portoit en la cuisine en quoy faisant
+ung nomme michelet du verd bois qui lors estoit en ladite
+maison veant que ledit suppliant portoit ung plat dargent
+venant de table le persuada et induit a desrober ledit plat disant
+quilz le butineroient ensemble et tellement suborna par belles
+parolles icelluy suppliant qui ne pensoit a mil mal que par temptacion
+de lennemj il bailla audit michelet ledit plat dargent lequel
+fut y icelluy michelet prins et emporte hors de ladite maison
+la ou bon luy sembla sans ce que ledit suppliant lait jamais depuis
+veu ne aussi en * sa part quelque chose dudit plat et
+deux mois apres ou environ ledit michelet veant quil avoit"
+"die suppliant oytmoedelijck om onse oepene brieven
+daertoe dienende soo eest dat wij desen aengesien
+ende hier op gehadt d’avise van onse lieven
+ende wel beminde die drossardt ons voors.
+landts van brabant ende lieutenant
+meyer onser stadt loven genegen
+wesende ter oytmoediger bede ende supplicacie
+des voors. suppliants ende willende gem in dit
+stuck prefereren gracie ende mesiricorde
+voor stranckheyt ende rigeur van recht
+hebben den selven suppliant inden gevalle alsvo$
+geremitteert quijtgescholden ende vergeven
+remitteren schelden quijete ende vergeven uuyt
+onser sunderlingen gracie bij desen onsen brieve
+t’feyt ende ongeval boven geruert midtsgaeders
+alle offencie ende breucke corporele ende
+crilinele daer inne hij hem overmidts $
+uuyt saecken van t’gene des voors. is tegen
+ons ende justitie eenichsints mach hebben
+ontgaen ende misdraegen ende hebben hen dijen
+aengaende wedder gestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden
+naeme fame ende geruchte in onsen voors.
+lande van brabant ende alle andere
+onse landen ende heerlijcheden ende tot sijnen
+onverbeurden goeden indyen hij eenighe onder
+ons heeft gelijck ende in alder manieren so$
+hij was voor de toecompste vanden voors.
+feijte imponerende hier op een eeuwich gesw$
+onsen procureur generael in brabant meyer
+van loven ende allen andere onse justicieren
+ende officieren wye sijn sijn satisfactie ende
+beternisse ierst ende voor al gedaen
+der partije geinteresseerde indyen
+indyen dye noch nyet gedaen en is ende eenig$
+daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelijck dat
+die voors. suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt
+tegen ons te betern civilijck naer gelegentheijt
+vander saecke ende faculteyt van sijne"
+"brieve van absolucien ende quytscheldingen voir
+danielen moerman van zekeren correctien hem
+gestelt ende geordeneert ende gedaen te wetene byder
+wet van bruyssel
+maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck
+van bourgoingnen van lotharingen van brabant van lymborch van lutcemborch
+ende van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen
+van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreven des heylichs rycx heeren van vrieslant van salins ende van
+mechelen, allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien oft
+hoiren lesen saluyt, alsoe als van van weghen daneels moerman
+mesmakers van onser stat van bruessel ons zy gethoent geweest
+hoe dat hy opten xven dach van aprille int jair lxxxi ten vervolghe
+van enighen synen quaetwillighen byder wet ons. voirs. stat
+gecondempneert is geweest te treckene ende eenen wech te doene
+tot sinte pieters ende pauwels te rome ende boven dien overberch
+te woenene den termyn van drie jairen sonder dairen binnen in
+onsen voirs. lande van brabant te moegen comen den tyt van drie jaeren
+en were over leden ende hy en brachte dair aff brieve van certifficatien,
+ende dat hoe wel hy gedaen heeft den voirs. wech van sinte pieters
+ende sinte pauwels te rome ende dat by hem niet meer en behoirt
+gedaen te syne dan die voirs. drie jairen overberch als voirs. is te
+woenene soe en soude hy nochtans duerende die selve drie jairen
+niet dorren gaen wandelen keeren verkeeren noch vernachten in onsen
+voirs. lande van brabant sonder yerst dair aff van ons te hebbene
+onse gracie ende genade alsoe hy seeght ons dair om oetmoedelyc
+biddende. doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirs. thoenders ende zonderlinghe ter eeren
+vander passien ons liefe heeren die hy geleden heeft voir ons allen
+op zulcken dach als huden den selven thoendere hebben in gevalle
+als boven quytgeschonden en van zunderlingher gracien schelden quyte
+by desen onsen brieve die voirs. correctie van te moeten woenen die
+voirs. drie jaeren overberch ende hebben hem als van dien weder om
+gerestitueert ende restitueren tot zynen goeden name ende famen
+ende oic mede tot onsen voirs. lande van brabant willende hem
+consenterende dat hy sal binnen den selven onsen lande moegen gaen
+wandelen keeren verkeeren ende anderssins hem aldan houden zoe hy
+gedaen soude gehadt hebben ende moegen doen voir die geschiedenisse
+vander voirs. correctien uuytgenomen nochtans binnen onser
+voirs. stat van bruessel ende huerer vriheyt, ontbieden hier"
+"toecommende hueren stedehouderen ende eenenyegelyck van hen
+besundere soe hen toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirseyde jan janssen suppliant van dese
+onse gratie vquytsceldinge ende pardoene ende van
+allen den inhouden van deser inder vuwegen ende
+manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck volco
+volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem ter cause van dyen te doen oft te
+laten geschien aen lyff oft goet eenich hinder
+oft moyenisse ter contrarien maer indien syn
+zyn oft ee lyff oft eenige van syn $$
+onverbuerde goeden waeren daerome gevangen
+oft becommert dat zy die terstont ende sonder
+vertreck stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
+saken ons recht ende eenenyegelyck tzyn in
+allen gegeven in onser stadt van bruessel
+inde maent van junius int jaer ons heeren
+duyst vyfhondert ende dryenvyftich van ons
+keyseryck txxxiiiie ende van onser rycken
+van castillien ende anderen txxxviii aldus
+stont gescreven op de plycke by den keyser in
+zynen rade ende geteeckent j. perre visa
+gecollationeert ende bevonden accorderende van
+metten zyne originale by my
+m ?aarwez ? $$$
+en heur af ka?buir of
+hy en ontfanger vane
+vxy?"
+"comende in eenen ganc achterwerts vuytgaende hoordde ende
+werdt gewaere dat de voirs. peeter ende henneken vochten tegen
+eenen zyner mede werckgeselle seggende totten selven hoeren soene
+compter vuyte oft ghy sulter blyven welcke woerden alsoe
+gesproken hebbende zyn terstont die voirs. peeter ende
+henneken met noch een oft twee andere vuytgeloopen slaende
+ende smitende opten voirs. suppliant die henlieden aldaer niet en
+mesdeede noch aen en sprack hem alsoe quetsende dat hy vloyt
+ende liep achter over een messie comende wederomme van voere
+inne geloopen met zynen messe inde handt ende zeer berue#
+van bloede gequetst ende geperturbeert zynde vant in zyn
+gemoet aldaer den voirs. peeteren den selven gevende een oft
+twee wonden in zyn hoot soe dat hy ter eerden viel van welcke
+quetsueren die voirs. peeter es binnen vyff oft zessdagen daernae
+aflivich worden zedert welcke quade fortune die voirs. suppliant
+beduchtende rigeur van justicien hem altyt vuyt onsen
+lande ende heerlicheyt van brabant gehouden heeft inde
+welcke hy nyet en soude derren wedercomen bliven noch
+converseren maer moeten bliven in vrempde landen in groote
+kattivicheyt ende miserien alsoo hy seet en wordde hem
+hier op $$ versien van onser gratien ende brieven van remissien
+ons om de selve zeer oetmoedelyck biddende soe eest
+dat wy desen aengesien geneg geneight wesende ter beeden
+vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende
+genade prefereren voer rigeur van rechte den selven suppliant
+hebben in gevalle als boven quytgescouden vergeven ende
+geremitteert scelden quyte vergeven ende remitteren vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+dootslach boven geruert met oyck alle offensien hetzy
+corporelle oft criminelle daer inne hy ter zaken van
+dien moegen gevallen zyn ende tegen ons ende"
+"mayeur craindant quil en frapperoit ou tueroit sondit filz est venu
+son filz estant detenu vers ledit mayeur luy ayant donne parderiere
+et sans parler ung coup sur la teste de son petit espieu qualors il
+avoit sans quil scait si ledit mayeur estoit releve ou poent ou sil
+se relevoit dont ledit mayeur a receu unne playe laquelle
+estoit curable comme certain chirurgyn at relate telement que ledit
+mayeur non seulement dudit coup mais pour la maladie laquelle long
+temps paravant il avoit eu et mauvaise garde de ladite playe
+dont lincision ausi na este faicte en temps du vendredy apres au grandt
+regret et desplaisir dudit suppliant a termine vie par mort lequel
+suppliant ait avecq partye interesse accorde et combien que aucuns
+jour au paravant le suppliant par courroulx peut avoir dict parolles
+injurieuses dudit mayeur mesmes quil se devroit garder de luy et
+de son filz et quil rauroit sa vache fust dung roustelon dautie
+avecq semblables parolles sy sen estoit le suppliant de ce de tout
+repenty et considere que ledit debat et querelle na prins occasion
+par le gre adveu et consentement dudit suppliant comme le tout est appareu
+tant par tesmoingz produictz en la cause que ledit jamin son filz
+est contres notre procureur general en brabant que le tesmoings de la
+part dudit suppliant examinez au lieu de sprimont par certaines
+commissaires par nous a ce petutez ledit suppliant nous a treshumblement
+supplie et requiz quil nous pleust luy pardonner le faict et
+mes$$ susdit avecq toutes amendes corporelles criminelles et a
+ceste fin luy faire despescher noz lettres patentes ace part$$$
+pour ce il $$$ nous ses choses dessusdit considereez audict
+jehan jemin de willery suppliant inclinans a sadite requeste et
+luy veullans en ce preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice a nous au cas susdit quicte remis et pardonne quictons
+pardonnons et remectons et pardonnons de grace especials par cestes
+le cas et homicide dessudit avecq toute paine et amande corporelle
+et criminelle en quoy pour cause et occasion diceluy cas il
+a ou peult avoir mesprins ou estre encouru envers nous et justice
+et lavons quant a ce restitue et restituons par cestes a ces
+bonne fame et renomme en notredit pays de brabant et doultremere
+et par tout ailleurs et a ces biens non confisquez saucuns en ya
+ainsi quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant sur ce silence
+parpetuel a notre procureur generael a notre drossart de lembourg"
+"inne onnoesele gecomen is als voere zoe heeft hy nochtans synder
+hem van wechelensande voirs. geabsenteert ende hem gehouden int
+goidshuys vanden troene gelyck hy noch doet sonder sonder dat hy soude tot
+wechelensande voirs. dorven wederkeeren beduchtende rigeur van
+justicien het en waere dat onse gratie ende genade hem hier op
+geextendeert en ende verleent wordde alhoe hy suppliant seegt ons
+daerom zeer oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden ende supplicatien des voirs.
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voer rigeur ende strangheyt van rechte den selven chrispiaen
+suppliant hebben inde gevalle als boven geremitteert vergeven
+ende quytgeschonden remitteren vergeven ende quytschelden vuyt
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven
+vercleert mitsgaders alle peyne boete ende amende corporele ende
+criminele inde dewelcke hy ter causen voerscreven met des daer
+aen cleeft tegen ons ende justicie mesdaen oft mesbruyckt mach hebbende
+oft daerinne hy gevallen mach wesen hem als van desen wederom stellende
+ende restituerende tot zynen goeden naeme fame ende gerucht in onsen
+landen ende heerlicheyden ende besundere in onsen voirs. lande van
+brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft in
+alder manieren als hy was voerde toecompste vanden voirs. feyte ende
+dootslaege imponerende hier op scilencie ende eewich zwygen onsen
+procureur generael in brabant ende alle anderen onsen ende onser vassallen
+oft der smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren wye die zyn
+satisfactie ierst ende voer al doende der partyen gescuteresseerde
+zy dien daer eenige toe staet ende alnoch nyet gedaen en zy civile alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+civile te beteren naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn
+persoene ende goeden met oick te betalen die costen van justicien hieromme
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raide
+in brabant die wy daertoe hebben gecommitteert ende committeren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raidsluyden
+daer voer hen geroepen dieghene die daerom sullen behoiren geroepen te"
+"zunderlinger gracien auctoriteyt ende rechter wetentheytvergeven,scelden
+quyte ende remitteren mits desenonsen brieve tseyt ende dootslach boven
+verhaeltmitsgaders alle peyne ende verbuerten corporellecriminelle ende civile
+dair inne hij ter causenvan dien mits datter aencleven mach mesdaenende
+gevallen mach wesen tegens ons ende justicieende hebben hem als van desen
+wedergesteltende gerestitueert, wederstellen ende restituerentot zijnder
+goeder famen ende name tot onsen voirschrevenlanden ende heerlicheyden ende
+tot zijne ongeconfisqueerdegoeden op dat hij enige heeft alsoe hij was eerden
+voirschreven dootslach gesciede imponerende endestellende hier op een ewich
+zwijgen ende silencieonsen procureur generael ende allen anderen
+onsenjusticieren ende officieren wij zij zijn satisfactieende beteringe
+gedaen yerst ende alvoren bij denvoirnoemde suppliant der partie
+geinteresseert in diendie noch nyet gedaen en es ende eenige dair toedient
+civiliken alleenlic ontbieden dair omende bevelen onsen lieven ende
+getrouwen die ***c***ende lieden van onsen raede in brabant dat voerehen
+geroepen die ghene diere behoeren geroepente zijne zij procederen wel ende
+duechdelijckenter verifficatie ende intermomente$$$ van desentegewoirdigen
+l***ren$$$ ende dat gedaen zijndezij onsen drossart van brabant ende alle
+andereonse justicieren ende officieren dient aengaenmach ende elcken van
+henlieden doen latenende gedoegen den voirgenoemde suppliant van dese"
+"met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende
+te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen
+den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
+die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
+versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen
+ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
+behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse
+amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien
+dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van
+hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc"
+"van zynen goeden daeromme gearresteert becommert
+oft belet waren dat zy die setten ende stellen oft
+doen setten ende stellen terstont ende zonder vertreck
+tot geheelder ende volcomende delivrantie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestadich blyve ende gehouden wordde teeuweigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen -
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onser
+stadt van bruessele inde maent van februario int
+jaer onssheeren duysent vyffhondert zeven ende veertich
+nae costume$ van scryven onshoefs van brabant van
+onsen keyserycke txxviiie ende van onsen coninckrycke
+van castilien ende anderen txxxiie aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende geteeckent jacubben
+visa $$
+gecoll$$eert enden bevonden accorderende
+met synen originale by my"
+"stellen ter stondt ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen dagen soe hebben wy ons zegel hieraen doen
+hanghen behoudelyck in anderen dingen ons rechten ende
+eenen yegelycken anderen dessyns ?? gegeven in onser-
+stadt van bruessele inde maent van meerte int jaer
+ons heeren duysent vyff hondert achtentzestich nae
+constume ?? van g$ynd ons hoeffs van brabant | van
+ons rycken van spangien $ecillien etc tp$$e ende
+van naples etc tp$$e opde plycke stont gescreven
+byden conninck onderteeckent $ $$$ i isere |
+$
+gecollationneert ende behouden $$releren .??
+metten originelen bezegelden brieven by my |
+$$$ $$$
+$$$
+* ende $uutwert b$den ontfangen
+vanden $pplianten"
+"werne den voirn. cornelis nuyt suppliant genegen wesende
+tot zynder bede ende supplicatie en willende hem in deser stucke
+gracie ende misericordie prefereren voer strancheyt van justicien
+zonderlinge ter eeren ende renerenen vander bitter passie ons heeren
+ihesus christus die hy voer ons allen gheleden heeft up zulcken dach als
+heden hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescolden ende
+geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt
+sunderlingen gracie by desen tfeyt ende manslach boven geroert
+met gaders alle peyne bruecke ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hy ter cause van dien met datter aencleest
+iegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach
+hebben ende hebben hem alsdaer aff wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertoochdom van brabant stede van antwerpen ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden met gaders tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyckerwys hy was voer de
+toecompste vanden feyte voirscreven imponerende hier by een
+eeuwich zwygen onsen procureur general ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren ghedaen der partye gheinteressert
+indien die nyet gedaen en es ende eenige daer toe staet civilyck
+allenlyck ende behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+wordt tvoirn. feyt ende delict iegens ons te beteren oyck
+civilyck naer de gelegentheyt vanden selven ende de faculteyt
+van zynen goeden ende daeren boven te betalene ende
+refunderene die redelycke costen van justicien indien daer
+eenige toe staen oft naer gevolcht zyn al ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe committeren
+den welcken wy ontbieden ende bevelen dat voer hemlieden geroepen
+die daerover behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificacie ende interinemente van desen
+naer huer vorme ende inhouden welck interinement hy
+suppliant gehouden sal zyn aldaer te versueckene bynnen eenen
+jaere naer datum van desen upte verbuerte van te verliesne
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. civille
+boete ende costen van justicien gearbitreert getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van onsen ontfangere dient behoiren
+sal die daer aff gehouden wordt ontfanck te makene rekening
+bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+#sy hier af
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten"
+"acause d’aucunes choses passees, sadrescha audit lancelot
+luy demandant pourquoy il avoit desrobbe l’espee
+du mareschal denghien a quoi ledit lancelot
+respondit que ledit mareschal luy devoyt quatre
+solz et disant oultre ces mots vous avez dit
+que je vous ay desrobbe dist lors ledit suppliant
+ouy vrayement vous avez desrobbe sur quoy
+ledit lancelot redist incontinent audit suppliant
+vous avez menty ou selon aucuns vous ne
+dites point vray a laquelle parolle ledit suppliant
+tira son espee et en frappa du plat sur ledit
+lancelot lequel mist aussy tantost main a une
+sienne espee quil avoit chainte. parquoy ledit
+suppliant meu de chaudecolle plus que paravant
+ainsy que ledit lancelot avec la mule avoit le
+doz tourne, lui bailla de sadite espee au travers
+du corps tellement que dicellui cop en brief.
+jours apres, il termina vye par mort a loccasion
+du quel cas ledit suppliant doubtant riguer de
+justice s’est absente de noz pays esquelz il
+n’oseroit retourner ainsi lui en conviendroit
+demeurer absent a tousjours et aller user le
+demourant de ses jours en estrangnes marches
+et contrees se notre grace et misericorde
+ne luy estoit sur ce impartie pour laquelle
+actendu son jeune eage les services par ses
+predecesseurs parcidevant faiz a nous et aux
+notres que a lexemple deulx il a entier vouloir et
+desir nous fere aussi de sa part en temps advenir,
+et soy garder a jamais de rencherir plus
+en aucun acte vicieulx, il nous a treshumblement fait supplyer."
+"gecommen zijnde es gaen wandelen smorgens ontrent den seven oft
+acht uren met drie off vier gesellen van zijnen ambachte naer
+buggherhout staende een half mijle buyten de voirs. onder stede
+van antwerpen ende aldaer tzamen gecommen zijnde zijn gaen
+sitten drincken in een taverne voe ten tijde genaempt tblockuijs
+ende nae dat zij wat tijts gezeten hadden es bij aventueren up
+huerlieden gelach gecommen een vrauwe van lichten levene die de
+suppiant nijet en kende daer mede zij droncken $$teden ende
+diviseerden tot den avende bijnnen welcken tijde de voorn. suppliant
+naeder noene up stont vanden taeffele ende ghinck buiten de duere
+zijn watermaken aldaer hij zach commen drie ofte vier vrempde
+gesellen ende onder dandere eenen genaempt hendrick de booze geboren
+van welle oick in tlandt van luijck bij sint truijdt totten welcke
+hij suppliant vraechde midts dat hij hem wel kende waer hij
+ghinck die hem daer op zeyde ic comme hier omme eenen pot
+biers te drinckene ende hij suppliant dat hoirende vraechde hem off
+hij commen wilde in zijn gelach dat hij dede aldaer zij tsaemen
+bleven drincken tit bijden avende zoe dat zij beyde twel bij
+drancke wierden ende tghelach bijder weerdinne gerekent
+zijnde de suppliant versochte ende begeerde midts dat hij geen
+ghelt en hadde aenden selven hendrick dat hij zijn gelach
+betaelen wilde dat hem de voirn. heyndrick refuseerde ende
+weijgerde te doene uuijten welcke de voirn. suppliant der weerdinne
+voer zijn gelach te pande gaff eene zelveren rinck ende schiet
+ter stont van daer met hem gaende de voirs. vrauwe naer
+de voirs. stede van antwerpen ende de voirn. heijndrick dat ziende
+ende gewaere worddende es hemlieden gevolght ende int gaen gaff
+den selven suppliant vele ende diversche iniureuse woerden ende
+onder dandere zeyde tot hem ten diversche stonden dat hij de
+vrauwe alsoe wel hebben zoude als hij waerop de voirn."
+"die voirs. jonghe dochte tselve hoirende ende tselve
+geerne beleth hadde den persoonen op strate wesende
+heeft geadverteert tot hun roepende aende venstere
+dat zy van daer gaen souden op datter egheen gevecht
+en soude geschieden zoe dat doen deen vande twee
+persoonen te weeten wylen jacques goudatrt gequetst
+int been met zyn rappieren die geclopt hadden
+ewech liep opweerts ende dandere bleeff voere die
+deure staende ende die voirs. suppliant alsoe in zyn
+hemde vuytgegaen zynde heeft eenen vande voirs.
+twee persoonen te weetene jacques goudart
+gequetst int been met zyn rappiere die hy
+met hem genomen hadde ende hy alsoe wederomme
+in huys gecommen endde des anderen daghes wordde
+die voirs. jacques goudart gedraghen int
+gasthuys van st. jans bynnen dese stadt daer
+hy sekere daghen gelegen hebbende opden xiiiie dach
+der selve maent voer notaris ende getuyghen
+heeft verclaert dat hy dyen suppliant vergaff
+de voirs. quetsure $$$ dat tvoirs. combat
+oft vechterye was toegecomen deur zyn schult
+den suppliant daeromme ontlastende vander
+selver quetsure ende corts daernae is hy van
+levende lyve ter doot gecomen wyens siele godt
+$ genadich zy tot groot leetwesen ende ongenuchte
+des suppliants die hem vresende riguer van justicien
+in desen onsen lande nyet en soude int oepenbaere"
+"spranck dwelck sinde siende de voirs. suppliant seyde totten selven
+kaerle met gracelycke woirden ende onderwijs dat hy hem te
+vreden wilde stellen ic sal claesen wel onderwysen dat hy
+nyet claegen en sal ende hy den voirs. overlast vergevenen zal
+ende dat ghy hebt geseegt dat ic uwen bruedere soude
+geslagen hebben ende ghy myn moedere willen wy gansselyck
+deen den anderen vergeven want wy schamele gesellen zyn
+daerop de voirs. kaerle totten suppliant seyde dese woerden
+wiste ic dat ghy dat metter herten meynde daer waere goet
+mede te doene daerop hy suppliant seyde jae ic dat kenne god
+alsoe hy suppliant inden waerheyt oick meynde metter herten
+ende heeft anderwers den pot metten bier op te tafele gesmetene
+ende den suppliant met onverdrachelycke ende injurieuse woerden
+overvallen zweerende groote eeden tastende nae zyn
+opstekere stekende op zyn lanck mess dwelck hy aen hadde
+welcken opstekere deselve kaerle nyet vuyt getrecken en cosste
+mits den cruyce van zynen langen messe dwelck siende
+de suppliant ende dat de voirs. kaerle zyn beste dede om zynen
+opstekere vuyt te treckene in meyninge den suppliant daermede
+te stekene seyde totten selven kaerle laet steken uwen opstekere
+of ic sal u in u vleesch steken oft diergelycke woirden nyet $$$ik denk nyetmin
+en wilde de selve kaerle noch nyet cesseren maer wat
+quaets inden zinne hebbende ende om den suppliant te evelene
+vander live te evelene track zyn lanck mess half half uuyte of vuyte
+dwelck siende de suppliant ende beduchtende vanden selven kaerle
+geprenemeert ende verrascht te worddene gelyck die selve
+kaerle zeer licht ende rasch was van slaene ende anderssins
+van quaden ende roekeloosen levende heeft getrocken eenen
+quaden opstekere ende heeft den voirs. kaerle daermede
+eenen steeck gegeven in zynen hals zoe dat hy ter eerden viel ende
+tselve gedaen zynde badt den voirs. kaerle dat hy hem tselve
+wilde vergeven seggende dat hy nyet en meynde hem alsoe
+te geraekene ende int turbelen soe viel het lanck
+mess vanden voirs. kaerle wederom inde scheyde van
+welcken steeck oft quetsure de voirs. kaerle corts daernae
+is aflivich gewordden dwelck den voirs. suppliant uuyt of vuyt
+gronde zynen herte leet is van welcken ongevalle de suppliant
+der partien satisfactie ende beternisse gedaen heeft ende
+beduchtende rigeur van rechte heeft hem sekeren tyt
+gehouden buyten onsen landen van brabant maer is
+naemaels tot steenhuffele achterhaelt ende gevangen
+gelevert binnen onsen stad van bruessele ter zaken van welcken"
+"landt ende stadt van ierusalem nu eest zoe dat de voirs. suppliant ende
+ylen else nedermans zyn wyf was die wel dertich iaeren oft daer
+omtrent in huwelycken staete geseten hebben egeene kinderen gecregen
+en hebben dwelck zy lieden siende ende considererende dat al tgene dat
+zy hadden hen van god almachtich gegundt was ende duer hueren sueren
+arbeyt gecregen waere soe hebbe deselve suppliant ende zyne voirs. huysvro
+huysvrouwe altyt gewilt ende malcanderen toegeseyt dat huerer
+beyder goeden nae de doot vanden lancxtlevende souden moeten toecommen
+bliven ende gedistribueert worden den armen menschen om goids wille
+gelyck silieden te meer stonden voere officieren notaris ende getuygen
+ende andere publicque persoenen alzoe verclert verleden ende geordineert
+hebben gehadt ende sunderlinge hebben zy lieden die generale diposicie
+van allen hueren goeden alsoe gelyck hy suppliant ende zyne huysvrouwe
+meynden ende altyt verstaen hadden bekent ende gepasseert gehadt
+voer scepenen van zwolle hoe wel dat den brief daer op gemaict
+ende beworpen zynen dat zoe oepelyck nyet inne en houdt oft en
+begrypt ende aleest zoe dat else nedermans syn wyff doer
+inductie ende perswasie van eenigen van hueren vrienden ende ter
+contemplacien vanden selven tegen hueren wille ende meyninge
+eens anderssins schynt verclaert te hebbene dyen nyet tegenstaende
+heeft zy daer nae ende ter doot toe wederom altyt de contrarie
+gewilt ende geordineert hebbende daer nae te meer stonden vercleert
+ende oyck in huere vuyterste dat de arme ende nyet huere pretense
+magen souden succederen in huere goeden in welck propost zy
+gestorven es ende heeft die disposicie met huerer doot geconfirmeert
+nietemin huere pretense erfgenaemen ab intestato daer op nyet
+willende letten arbeydende den armen miserabelen menschen
+huere gelegateerde goeden tonrechte aff te nemende ende de goeden
+selve te houdene vuyt crachte vanden voirs. pretensen testamente
+thuerer contemplacien eens als voer beyde byde voirs. else
+gemaect maer daer nae te meer stonden gerevoceert hebben de
+$$ aelmoeseniers onser stadt van antwerpen die waerachtige
+erfgenaemen a testato zyn te rechte betrocken voer die wethouders
+onser voirs. stadt van antwerpen aldaer de zaeke alnoch hangende
+es ongedecideert ende om de voirs. aelmoesenirs tot hueren goeden
+rechte te helpene heeft hy suppliant den voirs. aelmoesenirs
+gecommuniceert alle het bescheedt dwelck hy wiste van brieven testamenten
+ende anderen daer mede zy eenichsins mochten wesen geinstitueert
+ende onder andere want hy suppliant lesen noch scryven en l kan
+heeft hy hen gecommuniceert den voirs. scepenen brief van zwolle by
+hem ende der voirs. elsen zynen wyve aldaer voer scepenen
+gepasseert ende dien brief hoorende lesen heeft bevonden dat dien brief
+nyet gescreven en was gelyck hy suppliant ende zyn wyf dien meynden
+bekent ende verleden te hebbene want inden selven scepenen brieff
+stondt alleene geroert die goeden die zy hadden bynnen der stadt ende
+vryheyt van zwolle die als egeene en waeren gemerct dat huere
+goeden als coopmanscappen ende crediten waeren in andere plaetsen
+ende provincien ende vanden ghenen daer zy aff gedisponeert meynden
+te hebbene die en waeren oft en schenen inden selven brief
+nyet gescreven te zyne directelyck contrarie der intencien
+meyningen wille ende disposicie vanden voirs. suppliant ende zynder
+huysvrouwen die nyet van hueren goeden binnen swolle maer
+generalen van allen hueren goeden hadden gedisponeert doer welck
+de voirs. suppliant als een simpel man meynende dat de arme"
+"# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"pardoen voer $$$ ghuens
+kaerle etc. allen den genen die dese onse brieven zullen zien
+oft hoiren lesen saluyt doen te wetene dat wy
+ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van janne
+gheuens de jonge inhoudende hoe dat een genaemt
+cornelis moens gepacht heeft gehadt onsen molen
+tot oude turnhout ende ten ocsuyne van zeker
+pandinghe die de voers. cornelis op janne gheuens
+vader vanden voirs. suppliant hadde doen doen is de
+selve vader vanden suppliant gevallen in grooten last
+cost ende schade tegens onsen procureur generael van brabant
+mits den welcken de voers. cornelis moens beduchtendt
+dat die vader met zynen kinderen hem mochten ontgaen
+aen hem cornelis heeft veworven tegens den selven
+vader ende zyne kinderen onse brieven van sauvegardien
+dat nyet zeer lange daer nae hy suppliant drinckende
+in zeker geselscap inde spille tot oysthoven by turnhout
+quam daer over int geselscap vanden voirn. suppliant
+de voirs. cornelis moens aldaer gebracht by eenen
+geheeten joos corels den welcken de selve suppliant
+ziende heeft in effecte tot hem geseit wat zuect
+ghy hier ghy boeve ghy molepandere in myn gelach
+ghy zyt een boeve ghy en zult myn bier niet drincken
+ghy hebt uwen vader doot ende zyt een coren dief
+ghy hebt mynen vader zyn coren gestolen ende hem
+bedorven ende aen gemaent daer op de voirs. cornelis
+antworde in effecte ic gedraecht my totter goeden
+marge: moens
+$$$"
+"naeme, fame ende geruchte binnen onsen
+voorschreven landen ende heerlijckheden ende tot zijnen
+onverbeurde goede. indijen hy eenighe onder
+ons heeft, gelijck ende in alder manieren soo
+hy was voorde toecompste van t’ voorschreven
+feijt. imponeren hierop een eeuwich geswijch
+onsen lieven, ende getrouwen raedt, ende
+procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren, wie zij sijn, sattisfactie
+ende beternisse ierst ende voor al gedaen der partijen
+geinteresseerde voor soo vele die noch nyet
+gedaen en zij, ende eenighe daertoe staet, civile
+alleenelijck ende de saeck sulcx is verheijsschende
+behoudelijck dat de voorschreven suppliant gehouden
+sal syn te betaelen die redelycke costen van justitie
+ter causen van desen gedaen ende naergevolght
+ofte ter taxatien ende moderatien van onse seer
+lieven ende getrouwen cancellier ende luijden
+van onsen raede geordonneert in brabant, die
+wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+by desen: ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier, ende raedtsluijden, dat voer hun
+geroepen de gene, die daeromme behooren geroepen
+te sijne, zij procederen wel ende deugdelijck ter
+verificatie ende interinement van desen onsen brieff
+naer zijne forme ende teneur, ende ter taxatien, ende
+moderatien van de voorschreven costen van jusitien
+alzoo zy sullen bevinden te behooren, welck
+interinement de suppliant gehouden zal zijn
+te versuecken, ende hem in persoon te presenteren
+in onzen voorschreven raede binnen ses maenden naest com-
+mende, opde pene van te verbeuren d’effect van
+dijen, ende dat gedaen, ende de selve costen
+van justitien getaxeert, ende betaelt synde
+inde handen vanden genen, dijen dat behooren zal,
+zij onsen voorschreven procureur generael van brabant,
+ende alle andere onse rechteren, justicieren, officieren"
+"ende allen anderen onsen richteren justicien dieneren ende
+ondersaten ons voirs. lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlycheyden satisfactie nochtans yerst geda$
+zynde der geinteresseerde partie zoe verre die met ged$
+en sy ende ennige daer toe d$ene civilyc alleenlyyc gehouden
+dat de voers. suppliant ter causen vander voers. mesdaet ons
+schuldich sal zyn te betaelene sekere amende civile $
+gelegentheyt vanden voers. mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende dat hy oick gehouden wert te refunderen die
+redelycke costen van justicie hier om gedaen ende te doene
+ter taxatien van onse seere lyeven ende getrouwen den cancel#
+ende anderen luden vanden rade geordineert in onse voers. lande
+van brabant die wy daer toe committeren midts deser
+ontbieden daer om ende bevelen den selven onsen cancelier
+ende raidsluyden dat geroepen die gene die dair om
+sullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechduelick totten interinemente ende verificatie
+desen ende totter taxatien vanden voers. amende civile ende
+costen van rechte dwelck gedaen ende de voers. amende $
+ende costen van rechte betaelt zynde in handen vanden geenen
+dien dat behoiren sal zy onsen drossaet van brabant
+provoest des marissaulx meyere van lueven amman van
+bruessele schouth van antwerpen ende vanden bossche
+meyere van thienen ende van velpe ende voirts allen andere
+onsen ende der smaelre heeren richteren iusticieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voers. ons lants van brabant ende
+anderen ons heerlicheyden huere stedehouderen ende elck van
+hen besundere zoo hem dat toebehoirt oft aengaen : m$$
+den voers. suppliant van des ons tegenwoirdiger gratien remissien
+ende quijtscheldinghen ende van allen den inhouden van desen
+inder vueghen ende manieren boven verhaelt tot
+eewighen dagen peyselyc vredelyc ende volcomelyc doen ende la"
+"zy ende blyve tot ewige dagen soe hebben wij onse
+segel hier aen daer hanghen behouden ons in allen
+anderen saken ons rechts ende eenen iegelycken des zyns
+gegeven in onse stadt van bruessel voirs. inde maent
+van octobre int jaer ons heren duysent vyfhondert
+ende negenthiene ende van onse rycken $erde
+aldus stondt gescreven onder opte plycke bijden
+coninck in zynen raede ende gheteekent rysele ende
+noch visa
+gecollationneert ende bevonden
+$deren metten originale
+by my
+n strate"
+"on onsen voirs. raede binnen eenen jare naestcoemende op te pene
+van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen ende de selve
+civile boete ende costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+in handen vanden ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur
+generael in brabant onse schoutet ende marcgrave van antwerpen
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen sal moegen
+huere stedehouderen ende een yegelick van hen besundere soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratien remissien ende pardoenen ende van alle
+den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt
+rustelyck vredelick volcommelyck ende euwelick genyeten ende gebruyckenen
+zonder hem te doene noch te laeten geschieden nu noch in
+toecomende tyden enich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden daerom gearesteert becommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen oft doen zetten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot gheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+blyve tot euwiger dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hangen behoudelyck in anderen dinghen onsen rechte ende
+eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen voirs. stadt van
+antwerpen inde maent van novembri int jaer onsheeren duysent
+vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke
+txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven op te selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
+lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
+een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
+geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
+weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
+stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
+henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
+deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
+ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
+met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
+adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
+bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
+een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
+crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
+adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
+als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
+geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
+vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
+ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
+gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
+doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
+suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
+geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
+aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
+hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
+verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
+inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
+de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
+suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
+ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
+onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben"
+"van sijne goeden, met oock te betalen de redelycke
+costen van justicien alsoe sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement die voors. suppliant hieromme
+alreede gedaen ende te doene, allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen seer lieven ende getrouwen
+cancellier ende lieden van onsen raede in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende committeren
+bij desen, ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cansellier ende raidtsluijden, dat voor $$ geroepen
+degene die daerom behoiren geroepen te syne sij
+procederen wel ende deuchdelijck ter verificatie
+ende interinement van desen, ende totter taxatie
+ende moderatie vande voors. amende ende costen van
+justicien alsoo sij sullen bevinden te behoiren, welck interine
+ment die voors. suppliant schuldich ende gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+raede binnen sesse maenden naestcommende, opde pene
+van te verbeuren deffect van desen, ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden genen
+dijen dat behoiren sal, sij onse voors. procureur generael
+van brabant, onsen meijer van loven, ende alle andere
+onse rechteren, justicieren, officieren, ende ondersaeten
+iegenwoirdige ende toecommende, dijen dat aengaen
+sal mogen, heuren stedehouderen ende eenijegelycken van
+hen besundere soo hem toebehoiren sal, doen, laten, ende
+gedoogen, den voors. suppliant van desenr doorgehaald en overschreven door een onser iegen
+woirdiger gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck, ende vredelijck, volcommentlijck, ende eeuwelyck
+genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doene off te
+laten geschieden, nu noch in toecommende tijden
+eenich hinder, letsel off moijenisse aen lijve noch aen
+goede, ter contrarien, maer indyen syn lijff off"
+"prefereren ende voirtkeeren vore strangheyt van rechte, hebben den
+voirs. suppliant in gevalle als boven quijtgeschouden ende
+vergheven schelden quikte ende vergheven uuyt onser gerechter
+wetentheyt, ende van sunderlinger gratien overmits desen onsen brieve
+den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende brueken het
+zij van live leden oft goeden in die welke hij overmits ende uuyt
+saken vanden voirs. dootslaghe eenichssins tegen ons ende den
+gerichte gevallen mach zijn. stellende als van desen den
+voirs. suppliant wederom in zijnre eeren goeden name ende famen
+ende tot allen zijnen goeden niet verbuert zijnde op dat hij ennighe
+heeft, hem oirlovende ende consenterende dat hij dien niet tegenstaende
+zal moeghen comen bliven keeren ende verkeeren alomme binnen onsen
+voirs. lande van brabant buyter onser stat van bruessele gelikerwijs
+ende alsoe hij dede voer die geschiedenisse vanden voirs. feyte
+imponerende hier af een eewich geswich onsen procureur van brabant
+ende allen anderen onsen officieren dien dat ennichssins aengaen mach.
+satisfactie yerst ende voir al gedaen den partien geinteresseert
+zijnde zoe verre die alnoch niet gedaen en zij civilic alleene, ende
+behoudelijc dat tot dien die voirs. suppliant gehouden sal sijn
+dat aen ons civilijc te beteren nae die gelegentheyt ende exigence vanden
+stucken ende die faculteyt van zijnen goeden ter arbitragien ende
+taxacien van onsen lieven ende getruwen cancellier meesteren
+kaerlen die groete ende den anderen luden van onsen raide geoirdineert
+in onsen lande van brabant. ontbieden hier omme ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende den anderen van onsen voirs. raide
+dat voir hen geroepen die ghene die dair om zelen behoiren
+geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen wel ende
+ernstelijck totter verificatien ende interinemente van desen ende
+totter arbitragien ende taxatien vander voirs. civilder beternissen
+inder manieren ende alsoe het sal behoiren. ende dien gedaen
+ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende betailt
+zijnde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren
+dien dat behoiren sal, ende die welke gehouden sal wesen
+ontfanck dair aff te makene tot onsen behoef ontbieden
+wij voirts ende bevelen den zelven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voirs. raide onsen drosset van brabant
+meyere van loevene amman van bruessel schoutetten
+van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen"
+"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die
+oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende
+hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent
+heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht
+met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer
+ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende
+daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess
+jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt
+tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren
+ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende
+verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken
+messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere
+oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer
+es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is
+binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden"
+"philippe etc. ad longum, scavoir faisons receu avons la
+supplication de pierre de lescaille cheffe mayeur d’orp le grand, contenant
+que le 4e de juillet 1650e certain gerard la roose bourgeois de perwez
+ayant tue de sang froid d’un coup d’espee un honneste guarcon appellez jean
+del wiche qui ne l’avoit jamais offence de faict ny de parolle et n’avoit
+en main armes, verges ny baston, il fut apprehendez sur le faict apres une
+longue resistence et son proces luy estant commence il eschappa et se
+fit enroller es trouppes du seigneur duc de loraine n’onobstant quoy en ne laissat
+de passer si avant en ladite cause que ledit la roose par sentence y rendue
+sur preallable advis fut condemne a la morte avecq confiscations de ses
+biens mesmes aussy n’onobstant qu’il avoit par ses importunitez obtenu de la
+damoiselle beauvois dame dudit perwez lettres de remission, cause que notredit cher et
+bien ame cousin duc de loraine sur les impostures dudit de la roose luy ayant
+persuade que le pere du remonstrant feu michiel de lescaille qui estoit lors greffier
+dudit perwez estoit autheur de la prononciation de ladite sentence sindigna sy avant
+contre luy que se trouvant appelle par ledit seigneur duc le 27e de may 1651
+pour le conduire au cloistre de boueffe il commanda audit la roose de le
+tuer sur le champs, ce que leit la roose auroit aussy effectue sans l’empes=
+chement qu’en y mit le seigneur de fumal, ayant ledit seigneur duc ce n’onobstant faict
+mettre le pere du remonstrant pied a terre luy commanda de se confesser a
+un prestre qui estoit sans son carosse, et l’exposa ainsi plus d’un quart
+d’heure entre cincq ou six pistolets bande pour luy faire donner le coup
+de la morte, de quoy ledit la roose non content il ne cessat de se vanter
+depuis qu’au premier rencontre il se prevaudroit du pouvoir qu’il disoit avoir
+sur la vie du pere d’iceluy remonstrant de la part dudit seigneur duc a quel fin il
+s’estoit monte d’ung des meilleux chevaulx du quartier et faisoit le
+vagabond par tout et se trouvant en telle posture le dernier de may de
+l’an 1651 au villaige de pietrain, la ou le pere du remonstrant accompagne
+d’iceluy remonstrant, de francois luichamps de jean martin tombeur et d’isay
+bosquet, passant pardevant la maison de jean de marche ou estoit ledit la roose
+comme ledit isay bosquet tomba fortuitement de son cheval, ledit jean de marche
+sortoit de sa maison et voyant le pere du remonstrant criat et demanda s’il passoit
+ainsy sans rafreschir car ils estoient cousin surquoy ils rafreschirent et comme
+ledit la roose y estoit aussy promenant ledit jean de marche lui demanda
+s’il ne vouloit boire un traict avecq eulx, surquoy ledit la roose recognoissant
+le pere du remonstrant respondit qu’il ne vouloit point boire avecq des chelmes
+et s’alla mettre a cheval en fillant le chemin de jodoigne et picquant son
+cheval en caracolles, se vient camper entre le chemins de perwez
+appellez stocquoy et celuy de jodoigne, ce que ledit remonstrant appercevant
+et remarcquant que ledit la roose en vouloit ouvertement a eulx comme il
+estoit soldat soubs le regiment du viscomte de la wastinne, priat son
+pere de le laisser monter sur son cheval par ce que le sien n’estoit qu’un
+cheval de labeur, et ce faict alla recognoistre en caracollant vers ledit la
+roose, lequel mit cito la main au pistollet, et venant au remonstrant luy
+donnat un coup le long des espaules, surquoy ledit remonstrant luy portat
+aussy un coup a la brusle pourpoint dans le bras dont ledit la roose
+se retirat apres le bois de chappeau essaulx, mais comme le remonstrant le serra
+de prez, et que le pere du remonstrant avec les aultres y accoururent craignant"
+"hebbene op gestaen ende tegen den avont van daer gescheyden waren om nae
+huys te gaene zoe zynde voirs. jan willensen marten peeter mattheeussen
+ende de suppliant voer gegaen ende die voirs. jan hermans is van achter
+gevolgt welcke jan hermans wesende doen ter tyt zeer by drancke
+heeft hem gestoort ende qualick gehadt dat de suppliant ende de
+andere hem ontgaen waren ende nyet en verbeyden ende comende
+van achter naegelopen begonste den suppliant te injurieren ende vele
+snoode ende vileynighe woirden te gevene seggende ghy syt een
+boeve ende een rabaut doget uwer moeder met meer andere leelicke
+woirden seggende oick ic sal u cappen datmen u met manden thuys
+dragen sal ende de suppliant dit hoirende badt den voirs. janne
+hermans menichwernen om verdrach ende dat hy hem met vrede laten
+wilde en zijnder nyet en begeerde nyetmin de voirs. jan hermans
+heeft met zynen messe naeden suppliant begonst te slaene seggende
+ic sal u lyff hebben oft ghy dmine ende de voirs. jan willemssen
+ende marten ziende dat de voirs. jan hermans nae den suppliant sloech
+trocken den suppliant achter weerts in sulcken vuegen dat de suppliant in
+een gracht viele ende de voirs. suppliant is terstont uuyten voirs. grecht
+op gestaen ende de voirs. jan hermans heeft wederom naeden suppliant
+geslagen ende de suppliant siende dat hy egeen verdrach hebben en
+mochte heeft in nootwers ende deffensie sijns lyfs zijn mess
+getrocken ende den voirs. jan hermans daer mede eenen slach in zyn
+hoot gegheven van welcken slach ende quetsure de voirs. jan hermans
+binnen neghen oft thien daghen daer nae aflivich is gewordden ter
+causen van welcken feyte hoe wel tselve onnoselick ende in defencie
+syns lyfe gebuert is ende dat hem tselve uuyt gront zynder herten
+leet is is de suppliant bij onsen hoochscoutet binnen onsen stadt vanden
+bossche aengetast ende geapprehendeert in meynigen tegen den
+suppliant criminelyck te procederene tot zynen ende synder vrienden ende magen
+grooter ongenuechten ende verdriete ende noch meer zyn soude
+indien onse gracie ende genade hem hier op nyet en wordde
+geextendeert ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom
+oetmoedelyck biddende waerom soe eest dat wy desen
+aengesien ende eerst hier op gehadt dadvis van onsen voirs. schoutet
+vanden bossche den voirs. jorys ghysbrecht roelofs zoenen suppliant
+geneygt wesende tot zynder beden ende supplicatien ende willende hem
+in dit stuck prefererenen gracie ende misericordie voere righeur van rechte
+hebben inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende
+vergeven scelden quijts remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger"
+"alleer naer huys te gaen hebbende onder
+wegen noch gaen sitten drincken ten huyse
+van peeter bertel sone des voorschreven
+peeter meyer eenighe daegen daernaer
+heeft den suppliant verstaen dat den voors.
+peeter de laet heeft een quetsure gehadt
+in syn hooft daermede hy is te meesteren
+gegaen naer de stadt mechelen om hem
+daerover te doen cureren ende eens gheseyt
+daernaer veraccordeert hebbende metten
+chirurgyn heeft met hem opden vierden aprilis
+wesende ste rombouts dach den voors. jaeren
+in diversche herbergen gaen sitten, drincken
+namentlyck`in de hergerge respective genoemt
+bruessel, het meuleken ende andere
+herberge daernaer synde gegaen naer
+huys te weten tot hombeke plaetse zynder
+residentie onder wegen oock alomme
+drinckende inder vuegen dat hy was gaende
+ende staende ende wel te passe gelyck
+het bleke als eenen ander evenwel is de
+voors. peeter de laeth daernaer wederom
+vervallen alsoo dat hy op den ...
+april van dese werelt is commen t’overlyden
+ende alsoo merckelycken tyt naer het voors.
+conflict tot groot leetwesen den suppliant
+vuyt dyen dat men seght dat sulcx uuyt
+de voors. quetsure soude geprocedeert syn
+desen aengemerckt ende dat het uuyt de
+informatien ende attestatien daer van zynde
+genoechsaem blyckt dat den voors. de laeth
+soo seer moetwillichlyck heeft geprovoceert
+jae gedwongen den suppliant om hem te weer
+te stellen sonder dat den suppliant eenighen den
+mintsten opsetten oft gedelibereerden wille heeft
+gehadt om den voors. de laeth t’offenteren als
+ghene wapenen gebruyckt hebbende jae
+staende vastelyck te presumeren dat de
+doot des voors. de laeth is toegecommen"
+"van stonden aen nae dinterinement van desen om aldaer te
+volcomen ende volbringen alsulcke penitentie als hem innegestelt
+ende belast zal werden by den voirs. inquisiteuren soe verre
+nochtans des voirs. suppliants ouders ende vrienden vande selve
+penitentie by hem te volbringen hun willen verbinden ende daervoere
+innestaen ende verantwoirden ende voorts dat hy suppliant
+gehouden wert tvoirs. fait ende mesuze tegens ons te beteren civilyck
+*** naede gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van van zyne
+goeden mitsgaders oyck te refonderen de wettelycke costen van justitie
+ter causen voers. gedaen ende te doene allet ter taxatie ende
+arbiterschepe van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy daer toe committeren
+ende den welcken wy bevelen dat voer hun geroepen die gene
+dyer over geroepen behoiren te zyne zy procederen wel ende
+duchdelyckter verifficatie ende interinement van desen onsen brieve
+ende oyck ter taxatie vanden civile boete ende costen van justitien
+voerscreven, welck interinement de voirs. suppliant sal gehouden syn
+behorelyck te versoecken ende hem in persoone te presenteren voer den $$$
+van onsen raide in brabant bynnen zesse maenden eerstcommende
+up peyne van te verliesen ende gepriveert te wesen vanden gratie ende
+effecte van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+ende costen van justitie getaxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen dyen dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael
+marcgrave van antwerpen ende alle andere onse ende onser
+vassallen off der smaelre heeren rechteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegewoordighe ende toecomende wyen dit aengaen off
+roeren sal mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hun
+besundere soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratie remissie ende
+quytschuldinge ende van allen den inhouden van desen inder"
+"nae onsen voirs. stadt van mechelen te gaene zyn gecomen over de voirs. brugge
+voer tschutters huys aldaer een vanden geselschape aldaer drinckende genoempt
+jan dogghe den welcken de voers. rombout zyne voirs. beempt soude besteedt
+hebben om te schueren alzoe zy oyck daeraf te voeren gesproken hadden heeft
+den selven rombout inne geloepen om eens te drincken dwelck wey gevende de voors.
+rombout mits dien de avont op de hant was is de voirs. dogge vuytgecomen
+met eenen pot biers ende zyn voerts tsamen gegaen naerden voors. bempt ende want
+de suppliant den voors. dogge hadde als proviseur gedient in seker proces tot
+huembeke tegen eenen steven boone meye r aldaer die den selven jan dogghe
+hadde geapprehendeert daeraff de suppliant nyet en was te vollen betaelt
+geweest zoe heeft hy den voors. janne daeraf over wech vermaent gelyck hy
+te voeren noch meer gedaen hadde dwelck hoirende de voors. rombout ende s $$$
+t’selve nyet te willen hoiren is voerts straeten innegaen nae zyn voirs. beempt
+ende bevindende dat dese strate zeer vuyl was heeft de voirs. suppliant ende den
+voirs. dogghe daeraff gewaerschout seggende dat zy duer den beempt lancx der
+strate liggende gaen sonder dwelck de suppliant ende de voirs. dogge den$$ heeft
+dese dogghe zeer by drancke wesende opt vermanen vanden suppliant begonst zeer
+qualyck te spreken seggende onder andere totten suppliant dese oft gene woerden
+ghy hyt my onder ruerende gesproecken altyt met u manen ick wil weten
+wat ick u schuldich ben ende antwoerde de suppliant daerop dat hy zynen boeck
+moeste besien begheve daeromme dat de voers. dogghe met hem soude
+tot mechelen comen rekenen zoe zyn partye met dien gecomen voer eenen
+thun om aldaer aen den voirs. rombout te volgene ende heeft de voirs. dogge
+hem metten rugge gekeert naerden voirs. thuyn tegen den suppliant ende stekende
+zyn handt onder de slippe van zynen rock nae zyn tessche manende makende
+alsof hy eenen opstekere inde hant hadde heeft geseght ick
+en hebbe met egheene rekeninge te doene ick wil nu weten wat dat
+ick u schuldich ben in sulcker vuege dat de suppliant nyet en heeft
+over de voirs. thuyn dezen clem duchtelyck vanden voirs. dogge van"
+"remissie voer
+willem walrauenss
+ende henr. jan
+henricss
+kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van willem walrauenss
+ende henrick jan henricss ingesetenen der vryheyt ende dingebancke
+van oirle inde meyerie onser stadt van shertogenbossche inhoudende hoe
+dat sdynsdaechs voere vastelauont lesteden oft daeromtrent wylen
+anthuenis wouter huybenss heeft willen innaderen den voirn. willem
+suppliant staende vp hem in ernsten moede met eenen blooten langhen messe
+zulckx dat hy zyn voirs. messch in stucken sloech zonder nochtans
+eenighe kyffelycke woerden met malcanderen te hebbene welcke
+willem suppliant den voirn. wylen anthuenis wouter huybenss egheen #
+oft quaet willende hem tot dier tyt nyet geweert en heeft maer
+worde de selue anthuenis by sommighe daer by wesende met goeden
+vriendelycken ende smekende woorden ewech geleyt waer nae de
+voirn. wylen anthuenis ontlopen wesende es weder commen loopen met
+eenen grooten stock nae de voirn. willem suppliant willende hem
+slaen zeggende ende roepende heir heir wy willen nv daeraen
+dwelck ziende de voirs. willem nyet begherende te vechtene es
+geruympt ende gevloden geuende den seluen wylen anthuenis goede
+ende minnelycke woorden om zyns quyt te zyne zonder vechten
+maer en heeft egheen verdrach kunnen hebben zoe dat de voirs.
+wylen anthuenis wouter huybenss eyntelyck eenige quetsueren
+ontfanghen heeft vanden voorn. willem suppliant ten by zyne vanden
+voirs. henrick jan henricss oyck suppliant die den voorn. willem zynen
+zwagere gheerne ontset hadde met goeden ende mynnelycken woerden
+van welcke quetsueren de voorn. wylen anthuenis wouter huybenss
+by quaden toescene oeffenisse bewaernisse oft anderssins bynnen
+zekeren daghen daer nae van leuende lyue ter doot gecommen es
+ter cause vanden welcken feyte de voorn. supplianten vreesende
+rigeur van justicie henluyden altyts tot noch toe geabsenteert
+hebben inder vuegen dat zy gescapen waeren te vergaen ende
+bederuen in grooter aermoede ende miserie hoewel zyluyden
+anders van goeder fame ende name zyn zonder in eenighe zaken
+geachterhaelt te wesen ten zy dat onse gracie ende genade
+henluyden hier vp gedeylt worde alzoe zy zeggen ons
+daeromme oetmoedelyck biddende soe ist dat de saken
+voirscreuen ouerghemerct wy den voorn. willem ende hernrick
+suppliant genegen wesende tot huerluyden bede ende begheerte ende
+hen willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur
+van justicien hebben inden geualle als bouen vergeuen quytgescolden
+ende gheremitteert vergeuen quytschelden ende remitteren
+vuyt sunderlinghe gracie midts desen tfeyt ende manslach bouen
+geroert mitsgaders alle peyne boete ende brueck corporelle
+ende criminelle daer inne zy ter cause van dien met desser
+aencleeft misdaen ende mesbruyckt moghen hebben tegens ons"
+"zynder dochter boven doer syn been met eender pijcken geronnen ende geloepen
+dair aff dat hy eene groete swaere quetsuer heeft behouden ende boven
+al desen zoe hebben hen de andere complicen des voirs. charles die
+verwonnen waeren ende die deselve suppliant ende zyn voirseyde
+vrienden ende magen voirts wel geeuelt ende swairlyc gequetst
+hadden, hen vluchtich ende fugityf gemaict, is voirts wair dat
+duerende tvoirs. gevechte ende binnen middelen tyden van dien die voirs.
+charle metter dochter des voirs. suppliants hem wech heeft gepynt h$$
+te makene oft ergens hem heymelyc geborghen in alsulker vuegen
+dat die selve suppliant by middele van dien ende oic byder swairder
+quetsueren die hy hadde syn voirs. kint niet en heeft connen gecrijgen
+oft gerecupereren dwelck die voirs. charle opt slot vanden grave gevuert
+heeft aldair hy hem houdende is ende want soe zy dat nae recht den
+gespolieerden met crachte geoirlooft is, ja oic met crachte zyn goet
+te recupererene ende alsoe vele meer syn kint, dwelck den dierbairsten
+ende lieffsten schat is die de vader heeft inde werelt, dair toe dat de
+natuere dbloet ende tvaderlycke officie hem syn verweckende ende dat
+over dander zyde die selve suppliant zonder harnas wapenen oft stock
+van wapenen te hebbene in maten voirscr. zyn voirs. dochter heeft vervolght
+hopende die met rechte ende goeder manieren te recupererene, zonder dair toe
+cracht oft violencie te besegene vanden welken op dat hy meyninge gehadt
+hadde met groeter menichten van volke dwelck hy lichtelyc gecregen soude
+hebben dat soude gedaen hebben ende dat alsoe tvoirs. fayt vander zyden
+des voirs. suppliants die met rechverdigher saken beruert ende gemoueert
+was, ende sculdich was beruert te syne zeer onnoestelyc ende innocent is
+dair aff dat hem die voirs. violente spoliacie die vaderlycke minnen ende officie
+zyn excuserende, soe is ons van des selfs suppliants weghen zeere
+oetmoedelyc gebeden geweest dat wy hem synen magen vrienden ende knecht
+zynen complicen voirscr. om die minne ende passie ons liefs heeren vanden
+voirs. faite soe verre dair inne ennige misdaet gelegen waert ende onse
+hoocheyt dair mede ennichssins geoffendeert soude moeghen wesen dair
+aff wouden verleenen onse behoirlyke brieve van abolicien ende hen dat
+toe geheelyc ende al vergheven ende remitteren ende onse gracie ende
+genade te hemweerts keeren, soe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade voirtkeeren voir strangheyt van rechte
+ende bysonder ter eeren ende weerdicheyden vander gebenedider passien
+ons liefs heeren die hy leet opten gelyken dach van huden datum van
+desen te wetene opten heylighen goeden vridach, hebben den voirs.
+suppliant ende zynen complicen voirscr. geneycht wesende tot huer"
+"gevraecht oft hy suppliant hem soude willen beschaemen dairop de suppliant
+antwoirde jae ende liever ongevrienden wordden dan hy zyn
+gelt eeuwelyck soude moeten derven mits welcken die afflyvige
+hem stoorende heeft totten suppliant geseegt dat hy onder revenende
+gesprocken zynen moedere soude moegen bringen grypende met dyen
+nae zyn mes ende den suppliant op zyn lyff stootende ende
+hoe wel hy suppliant anders nyet en wiste noch alnoch en weet
+by verbaestheyt die voirs. afflyvige en hadde in zyn handt een
+bloot mes soe en heeft hy suppliant hem alnoch ter weeren nyet gestelt
+maer verbeydt tot dat die voirs. wylen jacop hem anderweerf inen
+opt lyff geloopen ende nae hem gestooten heeft alsdoen dat
+die suppliant den voirs. afflyvigen meter vuyst van hem gestooten
+heeft alsoe dat hy bynae neder ter eerden viel zonder zyn
+mes te trecken maer alsoe die afflyvige alnoch niet op en
+hiele vande suppliant opt lyff te loopen ende te stooten heeft die
+suppliant ten lesten zyn mes vuytgetoogen ende dairmede den
+afflyvigen eenen steke oft stoote gegeven sonder meer daerdoere
+die voirs. afflyvige es gevloeden ende ewech geloopen
+sonder byden suppliant meer gecommen te zyne maer daer over
+gestorven ten huyse van jan rummens tot groot leetwesen des
+suppliants die de vrienden ende erffgenaemen des voirs. wylen
+afflyvigen heeft gesoendt ende te vreeden gestelt hoewel
+die suppliant hem vermyt vrydelyck $$$ straeten te verkeeren
+ende onse muelen te bewa$$ ten waere dat onse gratie ende
+genaede hem wordde geextendeert ende verleent ons daerom oitmoedelyck
+biddende waerom zoe eest dat wy de voirs. saecke
+overgemerct ende hierop gehadt dadvys van onsen schouteth"
+"copie van eender remissien van dootslage.
+maximiliaen bijder gracie goids gecoren keyser altijt vermeerder
+srijcx, coninck van germanien van hungrien van dalmatien
+van croatien etcetera, ende kaerle, byder selver gracie ertshertogen
+van oistenryck prince van spaengnen van beyden sicillien van
+jherusalem etcetera, hertogen van bourgoingnen van lotharingen van brabant
+van steyr van karinten van cram van lymborch van luxemborch
+ende van gelre, graven van vlaenderen van habsburch
+van tyrol van artois van bourgoingnen palsgraven ende van
+henegouwe, lantgreven van elzaten princen van
+zwauen marcgraven van burgauw ende des heilichs
+rijcx van hollant van zeelant van phirt van kieburg van namen ende
+van zuytphen. graven heeren van vrieslant vander
+windischenmarck van poertenauw van salms ende van
+mechelen, doen te weten allen luyden jegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van machiel janss woenende onder beke
+by onser stat van tshertogenbossche in onsen lande
+van brabant, inhoudende hoe dat den voirn. suppliant des
+mach geleden zyn omtrent vier dage voer bamesse
+lestleden een jaer, hem wesende voer syn huys ende
+woenstede, aengecommen es een genoempt adriaen
+petersz gebuer vanden voirs. suppliant overvallende
+den selven suppliant als hy oic te voeren te meer stonden
+gedaen hadde mit vele quaden woorden ende dat
+vuyt dien dat de voirn. suppliant, lange daer te voeren
+ende om onredelijke ende onbehoirlyke woorden tot hem
+suppliant, by eenen jongen knecht wesende die sone
+van jacop roest gesproken den selven jongen een kaecksmete
+gegeven hadde, welck hem de voirs. adriaen
+petersz aendragen wilde, hoe wel die selve
+jonge hem niet en bestont maer dede tselve
+altys om roe$$ ende ongenuechte te maken tusschen
+hen beyden, ende de voirn. adriaen pieterszone aldus,"
+"remissie
+albert ende isabel etc. doen te wetene allen
+jegenwoirdigen ende toecommenden, dat wij ontfangen
+hebben doytmoedige supplicatie van henrich feijtens
+gevangene, inhoudende dat hoe wel hij hem alteijt
+modestelick sonder vantise heeft gedragen, sonder ijemanden
+ter werelt met woerden oft met wercken geoffenseert
+te hebben, gelijck des oock nijemandt hem oijt en heeft
+beclaeght nochtans is waerachtich, dat hij in octobris
+lestleden tongeluckiger ure hem heeft gevonden
+in sulcken parquet ende benautheijt, dat hij om sijn
+leven te salveren veroirsaecht is geweest eenen
+jan verhoeven te quetsen inder vuegen dat hij daer
+nae is comen t’overlijden, waervan onsen raede
+van brabant volcommentlijck mach geinformeert
+wesen bij het belijden vanden processe tegens hem
+geintenteert bijden drossaert van grimbergen
+nomine offitij inden selven onsen raede overgebracht,
+ende alsoo dongeluck gewilt heeft datter nijemandt
+present en is geweest daer die voors. disgratie
+den verthoonder is overgecommen, soo ist dat hij
+soo preciselijck ende naer requisitien van rechten
+sijne onschuldige defensien tot noch toe nijet en
+heeft connen verifieeren, gelijck hij bedught
+dat hij oock nijet naerder en sal cunnen inden
+processe die onsen lieven ende getrouwen procureur
+generael van brabant van officie wegen tegen den $$
+verthoonder criminelijck pretendeert t’intenteren,
+evenwel is waerachtich ende heeft denselven verthoonder
+der sufficientelick geprobeert dat den voors. afflijgen
+afflijvigen hem tot diversche stonden die doot heeft
+gesworen iae vuijtgeroepen in volle compaignie
+om te vechten, den verthoonder daertoe grootelijcx
+tergende met het mes inde handt, seggende dat
+waert saecken hij wier een man met eeren hij hem
+tegens hem soude ter defensien stellen ende dijerge-
+lijcke, sonder dat evenwel den verthoonder hem
+daeromme int minste oijt heeft messeght oft
+misdaen dan al stillekens geweken ende hem de
+cracheelen onttrocken, boven dijen dat oock is
+bethoont ende bewesen dat den voors. afflijvigen
+seijne saecke lichtelijck in geschille quamp getreden
+welcke ende dusdaeninge poincten breeder inden
+voors. processe vermelt ende gededuceert genereren
+eene notable presumptie dat ten waere den
+verthoonder hem in extremiteijt ende dootsnoot
+hadden gevonden en hij hem soo verre nijet en soude hebben
+vergeten van te committeren tgene welck tot
+sijnen grooten leetwesen ende rouwe is geschiet
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder
+soo lanck ende verre in erreur is gehouden dat
+hem oock bij rechtsgeleerde geraeden is geweest
+hem ter purgie criminele stellen, ter oirsaecke
+vande welcke hij seven continuele maenden –
+gevangen heeft geseten, waerdoor hij oock in
+een swaer laborinth is gevallen, boven die
+ontallige costen die hij ten regarde vanden voors.
+processe heeft gedaen ende geleden wel tot
+concurrentie van over de vijffventwintich -
+hondert rinsguldenen waermede den suppliant
+nijet alleen en is vuytgemergelt van sijne
+sobre middelen, maer heeft oock op crediet
+moeten lichten notable somme van penningen, daarbij
+geconsidereert dat den verthoonder is belast nijet alleen
+met sesse kinderen die op sijn labeur ende hantwerck
+moeten leven, maer ook met eene siecke vrouwe die ten
+tijde vande apprehencie des suppliants soo is bestaen geweest
+dat tusschen deselve ende de doot seer weijnich verschilden,
+diewelcke alnoch tegenwoirdich is in stervens noot,
+sonder dat tsijnen achterdeel onder oijtmoedige correctie
+behoirt te dienen dat naedemael hij bij schepenen van
+grimbergen van tvoors. ongeval is ontslagen geweest
+mits d’amende van hondert rinsguldens ende eventwel daer-
+nae van onsen t’wegen is belast inden gevanchenisse
+waervan hem die relaxatie is affgeslagen, hij evenwel
+vuijten gevanchenisse is gegaen sonder onsen consentie,
+want is waerachtich dat hem daertoe permissie is
+gegeven bijde meijers aldaer onder eedt de respresentando
+totus quoties, wes hij oock gemaent sijnde nijet en
+heeft gefailleert, welck hem is gepersuadeert te
+mogen geschieden bijde drossaerden ende andere aldaer
+iae dat wij dusdanige belastingen in prejuditie vande
+heeren vander plaetse nijet en souden mogen te doen, waer
+inne den verthoonder des te lichter is verabuseert
+geweest als sijnde een huijsman tfeijt van jurisdictie
+ende des daervan dependeert nijet verstaende ende tot
+het voors. vuijtgaen te meer geinclineert is geweest
+vuyt dijen hij aldaer soo lanck inden gevanchenisse
+hadde geseten dess desnijettemin bij soo verre hij dijen
+aengaende oock soude mogen verstaen worden misdaen
+oft gep$$$ te hebben, heeft ons seer oytmoedelijck
+gebeden dat ons gelieven wilde hem tvoors. ongeval
+te vergeven ende daerover te doen depescheren onse
+opene brieven van remis in sulcken $$$ dienende
+met clausule van abolitie nopende het vuijtgaen van
+gevanchenisse, soo eest dat wij desen aengesien –
+ende ierst hierop gehoirt d’officie fiscael van onsen
+voors. rade, genegen wesende ter oijtmoediger
+beden ende supplicatien des voors. suppliants ende
+willende hem in desen prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt van iustitie, hebben desselven
+inden gevalle als boven vergeven geremitteert ende
+quijtgeschouwen, vergeven, remitteren ende schelden quijt
+vuijt onser princelijcker machtsouveraine ende absolute
+authoriteijt ende sunderlinge gratien bij desen onsen brieve
+t’feijt ende mansl manslach boven verclaert, mitsgaders
+van het gaen vuijtten gevanchenissen tegen onse ordre,
+eensamentlijck alle penen ende amenden corporele ende
+criminele inde welcke hij ter causen voors. met des
+daeraen cleeft iegens ons ende der iusticie misdaen
+ende misbruijckt mach hbeben ende daer inne hij gevallen
+mach wesen ende hebben hem als van dijen weder gestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot sijnen
+goeden name, fame ende geruchte in onsen lande van
+brabant ende in allen anderen onsen landen ende
+heerlichheijden mitsgaders tot sijne onverbeurde goederen
+indijen hij eenige onder ons heeft in alder vuegen ende
+manieren als hij was voor data van dijen, abolerende
+ende te $$$ doende alle alsulcke procedure als onsen
+voors. procureur generael tegens hem alreede begonst
+mach hebben met alle tgene datter vuijt ende nae
+gevolght is, imponerende hierop stilencie ende een
+eeuwich geswijch, onsen voors. procureur generael
+in brabant, drossaerden van grimbergen ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren wie sij sijn
+satisfactie ende beternisse ierst ende vooral de partijen
+geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen en sijn -
+ende eenige daertoe staet civilijck alleenlijck behoudelick
+dat de voors. suppliant gehouden sal sijn tvoors. feijt
+tegen ons te beteren civilijck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteijt van sijne goeden met
+oock te betalen die redelijcke costen van iusticien
+hieromme alreede gedaen, ende te doene, allen ter
+taxacien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luijden van onsen
+rade geordineert in brabant, die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+landtsluijden dat voor hen geroepen die daerom
+behoiren geroepen te sijne, sij procederen wel
+ende deuchdelijck ter verificatie ende interinement
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vander
+voors. amende alsoo sij sullen bevinden te behoren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden sal
+sijn te versuecken ende hem in persoonte te presenteren in
+onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op pene van te verbeuren d’affect van desen,
+$$$ ende dat gedaen ende deselve
+boete ende costen van iusticien getaxeert ende betaelt
+sijnde in handen vanden genen dien dat behoiren sal,
+sij, onsen voors. procureur generael in brabant, drossaerden
+van grimbergen ende alle andere onse rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaeten jegenwoirdige ende toecommenden
+dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen ende
+eenijegelijck van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voors. suppliant van desen
+onser jegenwoirdigen gratien ende remissien ende
+van allen d’inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+vore verhaelt, rustelijck, vredelijck, volcomentlijck ende
+eeuwelijck genijeten ende gebruijcken, sonder hem te
+doen oft te laten geschieden nu noch in toecomenden
+tijden eenich hinder, stoot oft letsel aen lijve noch aen
+goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff oft
+eenige van sijne onverbeurde goeden daerom gearresteert
+becommert oft beleth waeren, dat sij die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommender delivrantien, want ons alsoo
+gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende gestadich
+blijve tot eeuwigen dagen, soo hebben wij onse segel
+hieraen doen hangen. behoudelijck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenijegelijcken anderen dessijns -
+gegeven in onser stadt van brussele inde maent
+van junio int jaer ons heeren duijsent ses hondert
+ende seventhien onder opde plijcke stont aldus bijde
+ertshertogen, onderteekent wouwere ? ende was
+gesegelt met eenen groenen segel vuijthangende
+in sijde snoeren."
+"gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu oft in toecommende tyden ennich hinder
+letsel oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf ofte enige van
+zyne goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende yegelycken anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van bruessele inden maent van novembri int jaer onss heeren duysent
+vijfhondert ende negenentzestich van onsen rycken van spaengnen ende cecillen xiiii°
+ende van naples t xvi° aldus onderscreven opde plycke bijden coninck
+ende onderteeckent n. de zoete
+gecollacioneert tegens doriginale besegelde briefven
+ende mette selve bevonden accorderende
+by my
+van den houte"
+"quil luy a pres rompu ses membres et ce en la presence
+dudit walry son pere suppliant tellement que ledit willemart
+suppliant le plus jeune desdits enffans quy nestoit guerres
+loing du lieu de ladicte gehenne, oyant les douleureux
+criz et lamentations de sondit frere suppliant estant
+en gehenne a este avecq ledit walry son pere
+constraint par crainte et peur de semblablement
+ou plusenormement estre tormentez et gehennez,
+confesser tout ce quil a pleu audit bailly. les
+veul vueillant icelluy bailly par la confession ainsy
+desdits supplians indeuement et sans justice extorquee
+constraindre a composition desquelles forces
+violences et extorsions lesdits supplians se sont plainctz
+vers nous en notre conseil ordonne en brabant
+ayans illecq impetre noz lettres patentes en vertu desquelles
+ledit bailly a este adjourne en notredit conseil de
+brabant pour illecq oyr telles demande requeste
+et conclusion que lesdits supplians vouldroient faire
+affin destre relevez de leurdites confessions, comme
+deulx indeuement par crainte et force extorquees
+et aussy affin destre releveez delivrez de ladite
+prison moiennant caution souffissante dester a
+a droit et furnir le juge ensuyant lappoinctement
+desdits eschevins dorbaiz entre lesdites parties comme
+dit est rendu. et aussy que ledit bailly seroit
+tenu leur faire reparation desdites forces injures
+et tormens dont le jour a servy lundy xxvje
+jour de ce present mois de novembre. or est
+est il que apres ladite provision avoir obtenue"
+"deser inder vuegen ende manieren voore verhaelt
+paisiblyck rustelyck verdelyck ende volcomentlyck ten eeuwigen
+daege genieten ende ghebruycken sonder hem sonder daer inne
+te doen ofte laeten doen ende te laeten geschieden $$ oft in toecommende
+tyde eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien
+maer indyn syn lijff oft enige van syne goeden daeromme
+gearresteert becommert ofte beleth waeren dat sy die
+setten ende stellen doen setten ende stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoo gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestaedich blyve ten eewigen daege
+soo hebben wy onsen segel hier aene doen hangen behoudelyck
+in andere dingen ende $$rechten ende eenen iegelyck anders
+dessijns gegeven in onser stadt brussele inde maent van
+juny xvic vierenveertich"
+"bedriegen wille soe ben ic te vreden dat die gene dien de coop=
+manscap beront$$ met eenen scellinc eens dat int tgelach te geven sal mogen
+ulieden ende vanden selver coopmanscap verlaten zyn ende naer dien die voirs. jan
+gestels den voirs. kempeneneer op ten voirs. conditien tscip hadde geloeft zyn zy
+die coopmanscap eens geworden ende gaff die voirs. philips alsoe int
+gelach eenen scellinc ende begonste de voirs. suppliant die voerweerde oft
+contract vander coopmanscap tot hueren versoucke te scrivene ende die
+onder handen hebbende aenmerckende dat deselve jan gestels wilde daer vuyt
+sommige dingen reserveren meer dan daer ondersproken was inden coop ende
+hy suppliant met synen scryven begeerde elcken te voldoene om namaels daer
+van gheen verwijt te hebbene want hij suppliant desen dach den eenen scipper
+diende ende des anderen daeghs den anderen om gelt murmureerde onder
+tgeselscap seggende ter goeder meyninge daer is noch al meer in tscip
+dan de voirs. philips geheyscht heeft noemende die gereetscap die hij
+vergeten hadde te heysschene seggende daeromme dat die selve jan
+gestels den voirs. philips ongelijck doen wilde dwelck hij philips nyet
+en conste gelyden dwelck bij den voirs. philips gehoort zijnde seyde
+wat eyst dan ick ben te vreden met dat ick gecocht hebbe wat
+heeft er yemant mede te doene daerop jan gestels antwoirde al en
+hebbe ick hem tgene des hij nyet geeyscht of begeert en heeft
+toegeseyt indyen hijt begeert ic salt hem geven ende die voirs.
+jan verbeelen oyck daerinne sprekende seyde totten voirs. suppliant
+als zij beyde te vreden zijn wat hebben wij ons dys te moeyen
+ick houts mij aenden lyffcoop oft ic peyse dat ghy tscip zelve
+gerne coopen sout daerop hij suppliant antwoirde ick en hebbe
+geen goet om tselve te coopene en ick ben noch veele te jonck
+ende deselve jan verbeelen presenteerde den suppliant daertoe te leenen
+een oft twee ponden groot vlaams ende naerdien deselve woerden aldaer
+waeren geresen is die voirs. jan gestels achter vuyt gegaen om
+sijn water te rysene aldaer hij marien vermere de weerdinne
+vont die tot hem soude geseyt hebben moonkin de witte denoterende
+den suppliant seyt soe vele tegens die coopmanscap ick peysse dat
+hij tscip selve wilt coopen want hij heeft die voirweerde die hij
+begonst hadde te scriven int vier geworpen dwelck hij nyet gedaen
+en soude hebben alsoe mij dunckt indien ghij hem tscip nyet toe
+geseyt of te coope geveylt en hadt dwelck die voirs. jan
+gestels hoorende ende verwermpt van bloede heeft hij van buyten
+innecommende den suppliant gevraecht dese oft gelycke woerden in
+gramscape ghij plat luysken wat hebt ghij daermede te doene wat
+ick vercoope waerom hebdij die voerweerde int vier geworpen
+daerop hij suppliant oyck hem stoorende seyde ghy moeght u moeder doen
+ghij sijt een platluys wat heb ick met u te doene ghij doet
+den man ongelijck ende met dyen taste die voirs. jan gestels
+naer synen opstekere om den suppliant te grieven soe dat die suppliant
+sijns lijfs besorgende om hem te defenderen namp eenen scakelhael
+vande lighate ende de voirs. jan verbeelen tselve gewaer
+wordende is hij ende met hem die huysvrouwe des voirs. gestels met"
+"van tvoirs. stuck ende mes$$ imponerende hier op een eewich zwygen
+onsen procureur general onsen schoutet van antwerpen ende allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren behoudelyck dat de voirn. suppliant
+voor civile beteringe ende redemptie van zyne goeden gearresteert
+ende geinventorieert betalen sal de somme van twee duysent
+karolus guldens eens in handen van onse schoutet van antwerpen
+#
+die gehouden wordt daer aff ontfanck te maekene reekeninge
+bewys ende riliqua te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange ende voirste reffonderen ende betaelen
+de redelicke costen van iusticien hier omme gedaen ter taxacie
+vanden ghenen van onsen officieren dient behoiren zal ontbieden
+daeromme ende bevelen onsen lieven en getruwen die cancellier
+ende de luyden van onsen raede in brabant schoutet van antwerpen
+ende allen anderen onsen rechteren ende officieren dien dit aengaen sal
+dat zy den voirn. suppliant van dese onse gracie ende pardoene
+doen laeten ende gedoogen rustelyck ende vredelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschien eenich
+hinder letsel oft moyennesse te contrarien maer zynen persoon
+iegenwoirdelyck gevangen soe voirs. es stellen oft doen stellen terstont
+ende zonder vertreck tot volcommen delivrancie want ons alzoe
+gelieft des toirconden hebben wy onsen segel hieraen doen hangen
+eeghenen in onser stadt van bruessele den xven dach van meye
+int iaer onsheeren duysent vyfhondert zevenendertich van
+onsen keyserycke txviiie ende van onsen rycken van castillien
+ende anderen txxiie aldus op de ploye stont gescreven
+byden keyser die grave van hoochstraten hooft heeren ian
+ruffault ridder heere van neufville tresorier general $$ $$$$$
+vincent corneliss gecommitteerde vander financien ende andere
+iegewoirdich ende geteeckent g isensart $$ $$
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"steen ende deselve jan hermaer nam den steen op ende stack den selven in
+zyn tessche midts den welcken die voirs. weerdt inde fortune nam terstont
+den voirs. hermaer metten boesem ende vuyt hebbende zynen poignart
+seyde totten voirs. hermaer dese oft gelycke woirden leght den steen d$
+neder oft ick steke u terstont alhier doot dwelck ziende de voirs.
+adriaen int schuerbroot ende dese suppliant hebbende oyck huere geweer
+vuytgetrocken gehadt seggende in effecte die suppliant dese oft gelycke
+woerden totten voirs. hermaer is den steen valsch leghten opte tafel
+ende slaten in stucken waerop de voirs. hermaer zeyde in effecte
+ick belove u dat ick u dien morghen wedergheven sal maer ta$
+nyet ende soe zyn alle die persoonen die aldaer tsamen gheten
+hadden vuyter voirs. cameren gescheyden ende zyn gecommen voer
+opten vloer int voirs. huys aldaer die voirs. hermaer dede mete$
+eenen pot wyns ende syn de voirs. adriaen int schuerbroot ende de
+weerdt inde fortune vuyten voirs. huyse gegaen ende zittende
+dese suppliant ende de voirs. jan hermaer achter dbert opten voirs.
+vloer om den voirs. pot wyns te drinckene soe is de voirs. wylen
+jaspyn van dornick gecomen aende tafele achter dbert aldaer
+staende ende nam den pot wyns maniere makende oft hy den
+suppliant metten selve pot wyns hadden willen worpen met den
+welcken track die suppliant zynen poignart oft dagghe vuyt
+ende die voirs. jaspar zette den pot wyns neder ende ende soe
+heeft die voirs. hermaer den suppliant wat gehouden ghehadt om twist te
+schouwene mits den welcken heeft hy suppliant totten voirs. hermaer
+geseeght gehadt dat hy den voirs. jaspyn van hem suppliant houden
+soude besorgende oft deselve jaspyn hem suppliant arch hadde willen
+doen waer op de voirs. hermaer zeyde in effecte ick gelove u
+dat hy u nyet doen en sal ende coerts daer nae is de voirs. jaspyn
+gecomen hebbende in zyn handt zynen opstekere vuytgetrocken
+maniere makende oft hy den suppliant hadde willen steken mits
+denwelcken heeft die suppliant zynen poignart vuytgetrocken
+ende gheworpen gehadt naeden voirs. jaspyn den welcken hy suppliant
+raecten het zy metten scherpen oft anderssins aen zyn hoot
+soedat de selve jaspyn daer aff creegh een gheswil oft buyle
+ende wordt wat bloyende ende terstont is de voirs. jaspyn
+weder aende tafele gecomen daer die voirs. suppliant byden voirs.
+hermaer zat ende want by desen eeinighe lude woirden
+van roepenen gebuert syn soe is de voirs. adriaen int schuerbroot
+die welcke als voirs. is corts te voeren vuyten voirs. huyse
+gegaen was wederom int voirs. huys gecomen ende track"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen iegenwoirdige ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van adriaen ansems inwoonder
+des dorps van hooge mierde, belast met
+eene slechte vrouwe ende drije levende kinderen
+inhoudende hoe dat hij suppliant tot sijnen grooten
+leedtwesen opden xv en junij vande jare xvi c
+ende vijffthien comende vuijte bruijloft
+van leeghe mierde, heeft twistighe woerden
+gecreghen met wijlen peeter hendricx willems
+ter cause van twee eijcken boomen die hij
+suppliant hadde vercocht daer die voorschreven
+wijlen peeter op antwoorde dat in zoe verre hij peeter die boomen gehadt hadde, ende hij
+suppliant geen huijs, dat hij den suppliant eenen
+wel eenen boom soude hebben geschoncken, daer
+tegens antwoorde hy suppliant wat hij peeter
+hem schenckende, antwoorde daer tegens die
+voorschreven peeter dat hy hem suppliant
+meer hadde geschoncken dan die suppliant hem
+ende naer die voorschreven propoosten ende
+andere van gelijcke substantie, heeft die
+voorschreven wylen peeter den suppliant
+naer geloopen ende met vuijsten geslagen,
+sulcx siende antonis janssen bijde voorschreven
+twee partyen synde, seyde totten voorschreven
+wylen peeter oft hy hem des nijet en
+schaempden tegens tsanderdachs als het
+die goede lieden hooren souden dat hij soe
+lachen thierden, waer op hij peeter
+antwoorde jae, ende dat hij wel wilde
+dat hy het manneken verlaeten waere,
+ende dae naer hebben partijen malcanderen"
+"doen ende laten rastelic ende vredelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem dair tegen te doene oft te laten gescieden aen
+zijnen voers. live leden oft goeden ennige hinder stoot oft
+letsel ter contrarien mair soe verre die selven suppliant oft zyne
+voers. goede niet verbuert synde ten ocsuyne van desen
+aengetast gearresteert oft gecommert weren zy die zonder
+vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrancie behoudelic in anderen saken onsen
+rechte ende eenen iegelyken anderen den zynen want onse
+geliefte sulcke es ende te dien eynde dat dit vaste ende
+gestentich zy ende blive tot ewigen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen gegeven opten heiligen
+goeden vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons keyser
+te wetene wetene van germanien het xxvi e ende van
+hongrien het xxiie aldus stont gescreven boven opte plijke
+byden keyser ende mynen heere den eertshertoge ende
+geteekent j de witte
+gecollacionneert ende bevonden co$$derend
+metten originale by my
+$$"
+"philips etc doen te wetene
+dat wij hebben ontfanghen die supplicatie van
+christiaen cormans sone jans schepen der heerlijcheijt
+van eupen lande van limborgh, inhoudende hoe
+dat sijnde hij opden xvj der maent januarij lestleden
+gegaen den wijn drincken ten huijse van jan $omer
+tot eupen voors. met eenige andere camaraden, aldaer
+oock bij gecomen is wijlen arnould micheels
+met sekeren jan zull ende den speelman willen
+cammis, soo verre dat sijnde aldaer tusschen hun
+eenigen twist ende questie opgeresen op het
+stuck der schattingen, mitsgaders oock eenige
+oneffene woorden met irreverentelijcke ter-
+mijnen geprefereert tot schandael van het geheel
+geselschap, heeft den remittant bij dranck sijnde naer
+eenige kijffwoorden eene tinne pint naerden voors.
+wijlen arnoult micheel geworpen en den selven
+just bij ongelijck aen het hooft gestootten den
+welcken eenige daegen daernaer is comen t'over-
+lijden tot sijn verthoonders? groot leetwesen
+ende berauw, welcke doot voor het meesten-
+deel gecauseert is door de versuijmenissen, ende
+nyet behoorlijck curen nijettemin den suppliant en heeft
+nijet gelaeten het feijt op hem te nemen ende
+partije geinteresseerde gedurichlijck te doen
+aensoecken tot gratie, ende vergiffenisse met
+presentatie van die te coelen? ende alles te repareren
+naer sijn beste vermogen, hebbende tot dijen
+gebruijckt eenige geestelijcke persoonen
+oft gasthoves sonder nochtans het toecennen
+verwerven, dan opden voet als blijckt bij de
+attestatie daer van sijnde ondertusschen is ge$$
+dat nu onlancx opden 29e october lestleden $$
+den suppliant vanden vrijen marckt van $$
+cappelle met geene andere intentie als ons sijne $$
+neringe aen te gaen, ende gecomen sijnde tot $$
+breusele? van bancken van balen is aldaer aen-
+getast geweest ende gevanckelijck gebro$$
+aen justitie der voors. bancke van balen, die
+hij tegenwoordelijck noch vast gehouden word$$
+de saecke alreede soo verre gecomen dat den $$
+van balen hemgegonst heeft met recht a$$
+spreecken ende gedient van sijne feijten van be$$
+op de welcke het den suppliant alsnu $$
+t'antwoorden pede ligato als blijckt bijde st$$
+daer van insgelijck sijnde, doch alsoo den suppliant
+dese ellendige gesteltenisse geenen anderen t$
+vlucht ter werelt en is wetende dat tot
+bermerticheijt, ons met gebonden handen, en
+geboogenden knieen te voet vallende, ende seer
+oitmoedelyck biddende om onsere openen brieven van remissien
+in sulckenen cas dienende soo eest dat wij
+desen aengesien geneijght wesende ter bede
+des voors. suppliants, ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende misericorde boven
+stranckheijt ende rigeur van rechten hebben
+den selven suppliant inden gevalle als boven gere-
+mitteert, quijtgescholden ende vergeven vuyt
+sonderlinge gratie bij desen onsen brieven t'feyt
+ende ongevall boven gheruert mitsgaders alle
+offentien, ende breucke corporelle, ende criminelle
+daerinne hij hem overmits, ende nuijt saecken
+van t'gene des voors. is tegens ons, ende justitie
+eenichsints mach hebben ontgaen, ende misdraegen,
+ende hebben hem dijenaengaende wedergestelt
+ende gerestitueert, ende stellen weder, ende restitueren
+tot sijner goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen
+voors. lande van brabant, ende alle anderen onsen
+landen, ende heerlijckheden, ende tot sijner onver-
+beurde goeden indijen hij eenige onder ons heeft
+gelijck in alder manieren soo hij was voorde
+toecompste vanden voors. feijte, imponerende
+hier op een eeuwich geswijgh aen onsen procureur
+generael, meijer van loven, amptman van brussele,
+schouteth van antwerpen, drossart van
+balen, ende allen anderen onsen justicieren, ende
+officieren wie sij sijn, satisfactie, ende beternisse
+ierst, ende voor al ghedaen der partijen ge-
+interesseerden indijen die noch nijet ghedaen
+en sijn, ende eenigen daertoe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat den voors. suppliant hem sal hebben
+t'absenteren van voors. heerlyckheijt van eupen
+den tijt van een jaer ende sal den selven gehouden
+sijn t voors. feijt tegen ons te beteren civilijck
+naer gelegentheijt vander saecken ende faculteijt
+van sijnen goeden met oock te betaelen de redelijcken
+costen van justien hieromme alreede gedaen
+ende te doene alles ter taxatie, ende moderatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luijden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wij daertoe ghecommitteert hebben
+ende committeren bij desen mitsgaders in eene $$
+amende van hondert pattar? ons t'onser behoe$$$
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven cancellier
+ende raetsluijden dat voor hen geroepen die genen
+die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen
+wel ende deughdelijck ter verificatien ende interinnemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie van
+voors. costen van justitie ende alsoo sij sullen
+vinden te behooren welck interinement den
+voors. suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voors.
+raede binnen sesse maenden naestcommende
+opte pene van te verbeurene d'effect van
+desen, ende dat gedaen, en de voors. civile
+amende, costen van justitien getaxeert ende
+betaelt sijnde in handen vanden genen die dat
+behooren sal, sij onsen voors. procureur generael $$
+brabant, onsen drossard van balen, ende alle anderen
+rechteren, justicieren, officieren, ende ondersaeten
+sal mogen , heure stedehouderen, ende een ijegelijcken
+van hen besunder soo hen toebehooren sal doen
+laeten, ende gedoogen den voors. suppliant van desen?
+onser teghenwoordigher gratien ende
+kentenissen, ende van allen d'inhouden van desen
+inder vuegen, ende manieren voore verhaalt, rustelijck
+vredelijck genieten, ende gebruycken volcomentlijck
+sonder hem te doene, of laeten geschieden eenich
+hinder, letsel, oft moijenisse aen lijff, off aen
+goeden ter contrarien, maar indijen sijn lijff
+oft eenige van sijne onverbeurde goeden daerom
+gearresteert, becommert, oft beleth waeren
+dat sij die setten, ende stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder, ende volcommender
+delivrancie, want ons alsoo gelieft, ende
+ten eynde dat dit vast, ende gestadich blijve
+tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen
+zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in anderen
+dingen onsen rechte, ende eenen iegelycken
+anderen dessijns, gegeven binnen deser onser
+stadt brussele inden maent van april
+int jaer xvjc negenenvijftich ende
+van onse rijcke het negendertichste
+ondeteekent deforts"
+"over moeste gaen grooter garboillie ende rumoer was ende dat de
+voirs. twee syne gesellen die voir wech waren alreede van
+scheede getrocken hadden om den voirs. willeboerden met syne
+geselscape om der vrouwen wille maer nyet en sloegen nochen
+staken dan scheyden alsoe ende volghden hen geselscap over de
+stappe siende oick over der stappen wesende dat een van syne
+geselscape genoempt willem willemssoene diemen heet
+blaset vier noch nyet te vreden en was maer grooten tier
+maecte ende den voirs. willeboerden volgen wilde met eenen
+cloetstocke over gracht ende over hage heeft hy suppliant
+geseeght dese oft gelycke woerden in substantie siet
+gesellen soutter aldus gaen ick moeste sien dat ick oick
+wat inde hant crege om my te verwerene oft sy ons
+slaen wilden ende met dyen heeft gesneden oft doen
+snyden eenen eyckenen clippele oft eestere die hy suppliant
+in syn handen genomen heeft ende is met syne geselscape
+wederomme te rugge over de voirs. stad stappe in deftinge
+gecomen de aldaer de voirgenoemden willeboert met syne consorten
+hen te gemoete gecomen syn vragende wat sy begeerden
+ende oft sy oft huere vrouwen yet te seggen hadden waer op hy
+suppliant metten anderen synen geselscape geantwoert heeft
+dese woerden siet gesellen gaet uwer veerden wy een en
+begheren u gheen arch tsleve tot vyf ofte vi reysen repeterende
+ende verhalende maer want want de voirs. blaset vier
+een van des suppliants geselscape mercte dat de voirs. willeboert
+met syne consorten gereescap maicte om te vechtene
+heeft totten suppliant geseeght siet ghy nyet dat se
+huer cappen om huer aermen winden sy sullen ons duer
+steken houtter oppe stootende metten selven den voirs.
+willeboerden metten cloetstocke die hy in syn handen hadde
+op syn borst sulcx dat de voirs. willeboert met eenen
+synen geselle van scheede getrocken syn deen met eender
+foillien ende dander met eender rapieren ende
+hebben soe vreeselick naer hem suppliant met syne consorten
+geslagen ende gesteken dat hem van noode is geweest syn
+lyff te verwerene ende heeft alsoe uuyt hitte van
+bloede den voirs. willeboerden met synen stocke geraict
+ende gegevenen een wonde in syn hooft daer aff hy ter
+eerden gevallen ende terstont daer nae van levende
+lyve ter doot gecomen is wyens siele god almachtich
+bermhertich wil syn ter saken van welcken feyte hy
+suppliant hem heeft geabsenteert goede heeren gedient
+ende smerlyck syn broot gewonnen ende hoe wel
+de sake toegecomen is uuyt hitte van bloede ende
+naeden dranck dwelck hem uuyt gronde zyns herten
+zoe leet is dat hem hem nyet leeder wesen mochte
+ende dat hy suppliant oick gedaen heeft is geweest
+in beschermenisse van synen lyve ende in allen andere
+saken hem wel ende eerlyck heeft gereguleert
+wesende een geselle van goede levene ende eerlycker
+conversatien sonder oyt begrepen achterhaelt oft
+verwonnen geweest te syne van eenich andere deerlyck"
+"keyser ende wy duerende den tyet van onsen ombeiaertheden gebruyct
+hebben jier aen doen hangen behoudelycken in anderean saken ons
+recht ende iegelycken tsynen in allen gegeven in onsen voirn
+stat van antwerpen inde maent van februario int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende veerthiene aldus stont gescreven
+boven opte plycke by mynen hee$ den prince in zynen rade
+ende geteekent haneton ? ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden $$rdende"
+"kaerle byder gracien goids gecoren roomsch keyser altyt
+...eerder tsrycx coninck van germannen ende eertshertogen
+van onsere hertoge van bourgoingnen van lothren van brabant etc.
+doen te wetene allen den ghenen die $$nu? zyn ende namaels
+wesen sullen dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van ianne vanden tympele ingesetene onser
+stadt van lovenen inhoudende hoe dat hy inde maent
+van septembri inden iaren xv c ende xxij is mit meesteren
+clase hoerenberch alias van valckenborch gegaen in
+een huys oft biertaverne genoemt den langen nuese
+ende aldair commende hebben aldaer gevonden sitten
+drinckende laur?eyse van brezip ianne pipenbuys
+ende eenen priester van merchtenen vergeselscapt
+mit twee oft drye vroukens in een camere die voirs.
+suppliant seggende totten voirs. geselscape in effecte
+goeden avont goeden avont dairop die voirs. ian
+pipenbuys antwoirde god gruet u wairop die voirs.
+suppliant wederom seyde wat ruter? sit huer dairop
+die voirs. pipenbuys antweerdende seyde wat wildy
+vanden ruyter maken nemende mit dien den pot
+mitten byere seggende totten voirs. suppliant ick bringe
+u een droncxken dwelck hy suppliant wachtende
+ende nemende den pot inde hant bracht den voirs.
+laureyse oick een droncxken die tselve oick wachte
+ende mit dien nam die voirs. ian pipenbuys eenen
+anderen pot mit byere vander tafelen bringende dair
+mede eenen dronck den anderen geselle te wetene
+den voirs. meesteren clase hoerenberch die den dronck
+oick wachte dwelck gedaen zynde vraeghde
+die voirs. laureys totten voirs. suppliant comdy hier
+om ons eengen overlast te doene dairop die voirs."
+"de voirs. claes de beer wat voer dlicht ende dander geselschap
+gegaen ende comende up ten hoeck van$$ voirs. hoevel strate $$$
+die gersmerckt daer zynen $$$ $$$ $$$ geselschappen welck was
+gelegen zoe syn hem die voirs. drye persoonen die hem ende ontwys$$$
+dandere hadden gewacht hebbende elck een bloete rappiere inde
+hant onversiennelick aengevallen om hen te $$$ van zynen lyf$$$
+daer toe zy hun beste gedaen hebben gehadt maer de voirs. claes
+heeft hem $$$ $$$ gestelt zoe hy best heeft gekonnen eerst met zynder
+rappiere sonder die vuyte scheyden getrocken te hebben ende naemaels
+oyck die getrocken hebbende soelange ende totter tyt toe dat de
+suppliant ende de voirs. heyndrick vanden bossche hem die anderssins
+soude hebben geweest in perikel van zyn lyffue te hulpe zyn
+gecomen ende soe is gebeurt dat de gene $$tegens suppliant den
+voirs. claes de beer tontlasten hem heeft gestelt tegens eenen
+vanden voirs. dryen laetende den voirs. claes ende hendrick vanden
+bossche gewerden metten twee anderen ende zoe is voerts
+gebeurt dat degene $$$tegens hy suppliant hem gestelt hadde den
+suppliant zyn rappiere ontrent der beke ende fonteyne upte gersmerckt
+vuyter handt heeft gesmeten ende hem aen zynen duym van zynder rechter
+handt gequest gehadt mits welcken heeft hy suppliant om hem te doene
+salveren geroepen naeden voirs. hendrick vanden bossche zynen knaepe
+ten eynde dat hy hem soude succoureren dwelck de voirs.
+hendrick oick gedaen heeft ende den voirs. claes de beer laten staen
+tegene de voirs. twee anderen ende comende byden suppliant zynen mro
+soe es degene daer tegene de suppliant hadde gestaen achterwaerts
+gedeyst ende gevallen ende int vallen oft daernae soe heeft
+hy anden voirs. $$$ eenen slach ende quetsure metter rappiere
+up zyn hooft gecregen ende soemen verstaet soe zoude hij
+noch eenen slach ende quetsure hebben gehadt op zyn hooft
+ende es omstreeks veerthien dagen $nae deser werelt overleden."
+"waer omme zoe eest dat wy de saken voirscreven angemerct
+den voirg$ suppliant genegen wesen tzynder voirseyden beden ende
+supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir strangheyt van iusticien hebben
+inden gevalle als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert
+vergeven quytschelden ende remitteren vuyt onser sunderlinger
+gratien midts desen feyt ende dootslach boven verclaert
+mitsgaders alle bruecke ende peyne corporelle ende criminelle
+daer inne hier ter causen voirscreven met dat daer aen
+cleeft tegens ons ende iusticie mesdeen mesgrepen ende
+verbuert mach hebben hem als van desen wederom
+stellen ende restitueren tot zynen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voirseyden lande van brabant ende in
+allen anderen onsen landen ende heerlycheyden ende tot zyner
+ongeconfisqueerden goeden ende onverbuerden goeden
+in dien hy eenige heeft gelyck ende alzoe hy was
+voore die toecompste vanden feyten ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop stilentie ende eeuwich swygen
+onsen procureur generaal in brabant ende allen anderen onser
+iusticieren ende officicieren wye zn syn satisfactie ende
+beternisse eerst ende voir al gedaen zynde der partien
+geinteresseerde in dien die alnoch nyet gedaen en zyn
+ende eenige daer toe staet civilick alleenlick besonderlick
+dat de voirseyde suppliant tvoirseyde stuck tegens ons civilick beten
+sal naer gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van
+zynen goeden met oick dat de selve suppliant schuldich zal
+syn te betalen de redelycke ende wettelycke costen van
+iusticien hieromme gedaen ende te doen allet ter taxacien
+ende moderatien van onsen zeer lieven ende getruwen den
+cancellier ende lieden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wy daer toe comitteren by desen ontbieden
+daer om ende bevelen den selven onsen cancellier ende lieden
+van onsen rade in brabant dat geroepen wese hen die
+ghene die behoeren sullen daer om geroepen te zyne zy
+procederen wil ende getrouwen ter verificatien ende interimenente
+van desen onsen brieve naer hunne forme ende inhouden ende
+ter taxatien van den voirseyden costen van iusticien ende"
+"copie van eenen remissie van dootslach
+maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt
+vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van
+dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien
+eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde
+den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen
+van lothier van brabant van stier van carenten vancram van
+lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen
+van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois
+van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant
+van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs
+roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten
+heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan
+van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
+die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van
+onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder
+byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende
+hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande
+van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve
+vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters
+natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen
+waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen
+ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs.
+suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde
+kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant
+totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat
+hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck
+dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige
+tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder
+geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft
+de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen
+oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen
+brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius
+niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels"
+"remissie voer janne steffens
+kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van jan steffens ingesetene der voighdye van
+molle inhoudende hoe dat hy suppliant op alder $$$
+dach int jaer xvc ende vier ende veertich hem heeft
+gevonden inden avont in seker groot geselscap van
+mannen ende vrouwen aldair omtrent jan cops huys
+sulcke geruchte ende gevechte gebuerde dat die
+voirs. suppliant inde aerde geslagen werde van eenen
+geheeten sebastiaen cayvairts alias heens met zynen
+complicien ende die voirs. suppliant met zynen medegeselle
+geheeten peeter de jaghere alias croepel dit ziende dat men
+op henlieden het gevechte was sueckende hebben
+gelyckelyck met eenen cleynen eetmesken tegens den voirs.
+sabastiaen met zynen consoirten strytbarich gewordden
+nyet ziende waer zij stekende waren oft wyen
+zy hadden mogen gequetst hebben gelyck hy
+suppliant oick inder waerheyt alnoch nyet en weet
+noch en soude weten te vercleren datter iemant van
+hem oft den voirs. synen medegeselle alsdoen gequetst
+wordde ende henlieden alsoo nyet geabsenteert
+hebbende maer wantmen geseght heeft gelyck hij
+suppliant verstaet dat die voirs. sebastiaen ten
+selven tyde hadde ontfanghen eenen steeck achter
+in syn schouderen dair aff hy corts dair naer
+afflivich is gewordden ende datmen tselve op
+henlieden vermoeyde soo heeft onsen drossaert
+van brabant nu onlancx den voirs. suppliant ende
+zynen medegeselle gevangen genomen ende noch
+jegenwoirdelyck houdende is binnen onser stadt
+van herentals aldair hy tegens den suppliant
+ende synen medegeselle zoeverre heeft criminielyck geprocedeert
+vuyt dyen hy seyde dat hem den persoon die den
+manslach gehouden gedaen hadde was onbekent ende
+dat hy suppliant ende syn medegeselle des voirs.
+sebastiaens partye waeren ende anders egheene als dat die
+vs. suppliant met vonnisse van schepenen aldaer es gewesen"
+"copie van eenre remissien
+voere henry de wolff
+kaerle by der gratie goiden gecosen kooninck keyser altyt
+vermeerder tsrycx, koininck van germanien van spaignien etc
+eertshertoge van oisteryck hertoge van bourgoingnen van lotharingen
+van brabant etc doen te wetene allen lieden yegewoirdige
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van henricke de wolf, inhoudende doe dat hy suppliant
+zekeren tyt van jairen geleden ierstmale is geweest meyer
+ende dair nae drosset inden dorpe van berlaer doen hubrecht
+de plaines die heerlicheyt van berlaer besittende was
+ter welcker tyt wylen andries vercammen is met vonnisse
+vanden scepenen aldaer gecondemneert geweest henricken
+clemens te betaelen groote sommen van penningen ende
+want hy intter$$$ minne nyet en wilde betaelen soe
+heeft die voirs. henrick den suppliant als officier
+hem dairtoe gevende zynen salaris versocht gehadt
+executie over den voirs. vercammen alsoo dat hy suppliant
+ten lesten heeft moeten executie doen ende heeft
+daer voer onder dander agfepant ende met heerlicker
+executien vercocht zyn peerdt waeraf die voirs. vercammen
+die zeer wonderlick ende vrempt was zeer qualicken
+is te vreden geweest ende heeft den suppliant ende
+den voirs. henricken clemmens daeromme dickwylen
+ende menich werven gedreyght gehadt seggende
+het sal noch eens een peerdt worden te diversen
+stonden hebbende oick tegen den suppliant dairtoe gevueght"
+"van deser onser iegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle dinhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelick vredelick
+volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doen
+oft te laten geschieden nu noch in toecomenden tyden ennich hinder letsel
+oft moeytenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien
+zyn lyf oft ennige van zynen onverbeurden goeden daeromme gearresteert
+gecomert oft belet waren dat zy die setten ende stellen terstont ende zonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen beboudelick in anderen dingen onsen
+rechte ende eenen yegelick anderen dessyns gegeven in onsen stadt van
+bruessels inde maent van decembri int iaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende vyftich van onsen keyserycke txxxe ende van onsen rycken van
+castillien en anderen txxxve aldus gescreven op de plycke byden
+keyser in zynen stadt ende geteeckent a boudewyn visa registrata
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+n daaiwe - velve"
+"embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit
+verge ne baston, et son compaignon pour toutes deffences
+une petite courte dagguette, doubtant que aucun oultraige
+a luy et a son compaignon pouroit estre fey fayt, print
+occasion dallez ung tour a son bateau, delaissant sondit compaignon
+en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir, duquel
+bateau il rapporta a toutes avantures un baston assez
+roide non ferre de la longeur de trois ou quatre pietz, lequel
+il portoit musse desoubz une robbe volant quil avoit
+vestue et revint ainsi incontinent aupres de sondit
+compaignon, et ayans les ungs et les autres beu leur vin
+sans quelques parolles de lung a lautre, et ayans lesdits trois
+compaignons de lille paye leur escot, se leverent faisans
+maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant
+et son compaignon furent tout joyeulx, mais estans alle
+jusques a luys de ladite taverne, seulement se arresterent
+illec tout court et demoura lung deulx en estant droit
+dedans ledit huys, en sorte que len ny eust peu entrer ne yssir sans le faire desmarchier.
+ce veu par ledit suppliant et son compaignon, et ayant
+appercheu que lung des autres avoit tire ung grant
+poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui
+occupoit ainsi lissue de luys de ladite taverne, doubtant
+a ceste cause de passer parmy eulx ou vuydier de ladite
+taverne dont ilz desiroient bien eulx departir car
+avoient ja longement beu leur vin, se adviserent de
+appeller loste de ladite taverne et luy dirent comment
+iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant
+leur venue illec courouche a eulx et que pour la maniere
+quilz leur veoyent tenir audit huys ilz craignoient
+deux de partir et de passer parmy eulx, requerrant"
+"de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche
+a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit
+pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy
+mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme
+franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise
+avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent
+assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit
+aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine
+dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy
+ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust
+trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust
+estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des
+menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme
+dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist
+donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil
+avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda
+et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus
+asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant
+que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement
+de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant
+en son couraige les villaines et abhominables parolles quil
+en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est
+se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de
+table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce
+disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer
+mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit
+de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et
+tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont
+il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel
+cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort"
+"hebben hen als van desen wedergestelt ende gerestitueert
+thuerlieder goeden fame name ende geruchte in onsen voirs.
+lande van brabant ende andere landen ende heerlicheyden tot huerlieder
+onverbuerde goeden in dien sy enige hebben gelyckerwys
+als zy waeren ee aleer tvoirs. feyt ende dootslach by hemluyden
+geperpetreert gechiet was lastende ende imponerende onsen
+procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+hierup scilende ende eeuwich swigen behoudelic dat die
+voirs. supplianten gehouden sullen syn te beteren ende te vreden stellen
+die geinteresseerde partye civylic alleenlic in dien daer
+enige es ende die niet gedaen en hebben ontbieden daer omme
+ende bevelen onsen haerde lieven ende getruwen die cancellier
+ende andere luden van onsen raedt in brabant dat voere hen
+geroepen die ghene die d hier toe behoeren geroepen te syne
+zy procederen wel ende duechdelic ter verificatie ende interinement
+van desen onsen brieven ende dat gedaen zy onse drosset
+van brabant amman ende schoutheet van onser stad van bruessel
+ende alle andere onse justicieren officieren ende onderseten oft
+huerluyden stadhouderen ende elcken van henluyden byzunder dien
+dit nopen oft angaen sal doen laten ende gedoogen den voirs.
+supplianten van onse jegenwoirdige gracien quytsceldinge ende
+remissie ende van al den inhouden van desen soe ende inden namen
+als voerscreven es rustelic vredelic ende eewelic gebruycken ende
+genyeten sonder hemlieden te doen gedoegen doen oft laten
+geschien nu noch in toecomende tyden eenich belet oft
+ongebruyct ter contrarie in live noch in goede maer
+in dien sy oft huere voirs. goede niet verbuert synde
+ter cause voerscreven gevangen belet oft becommert waeren
+dat zy die terstont ontslaen ende ontcommeren uuyt allen
+letselen, ende wederstellen in huerluyden iersten staet ende
+wesende want ons alsoe gelieft gedaen te syne
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behouden in andere dingen an ons ende
+eeneygelycke syns rechts in al gegheven in onse stad van mechelen
+upden goeden heyligen vrydach int jaer ons heeren duyst
+vc ende twee aldus over gescreven ende geteyteyt geteykent
+by mynen heere den eertshertoge in synen raet haneton
+gecollacionneert ende bevonden concorderende
+metten originele by my $$$"
+"in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen
+officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen
+rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant
+marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen
+anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende
+officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft
+anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken
+van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
+gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser
+yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden
+inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien
+nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige
+van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme
+naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren
+dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader
+die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden
+gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
+in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in
+allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde
+maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by
+mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton
+ende noch visa
+gecollacioneert metten originale
+by my
+xxx handtekening"
+"sijnen suren arbeijt den sobren cost moet winnen, ende
+dat de voors. verstappen daeraff oersake is, soo heeft
+die suppliant ons seer oitmoedelijck gebeden om onse opene brieven
+van gratien ende remis hiertoe dienende soo eest dat wij
+desen aengesien, ende hierop gehadt hebbende het advijs
+vande meijer van pellenberge genegen wesende ter
+oitmoediger beden ende supplicatien des voors. suppliants
+ende willende hem in desen prefereren gratie ende genade
+voor rigeur ende strangheijt van justicie hebben
+den voors. hendrick verherbergen suppliant inden gevalle
+als boven vergeven geremitteert, ende quijtgeschouden
+vergeven, remitteren, ende schelden quijte uuijt onser
+princelijcker macht absolute authoriteijt, ende
+sonderlinge gratien bij desen, het feijt ende ongeval
+hierboven vermelt, met alle penen ende amenden
+corporele ende criminele, inde welcke hij ter causen
+voors. met des daeraen cleeft tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende daerinne
+hij gevallen mach wesen, ende hebben hem als van
+dijen wedergestelt ende gerestitueert, stellen weder
+ende restitueren tot sijnen goeden naeme faeme ende
+geruchte in onsen voors. lande van brabant, ende in
+allen anderen onsen landen ende heerlijckheden midtsgaders
+tot sijne onverbeurde goederen, indijen hij eenige onder
+ons heeft inder vuegen ende manieren als hij
+was voorde toecompste vanden voors. feijte, imponerende
+hierop silencie ende eeuwich geswijgh onsen procureur
+generael van brabant, drossaert van brabant
+meijer van pellenberge, ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren"
+"lombaert secretaris der voirs. stadt ende geteekent lonbaert
+ons oitmoedelyc bidden als boven de selve supplianten
+dat wy ter eeren vander passie ons liefs heeren jhesu
+christi in faveur van huere voirnoemde diensten aensyende
+huere berouwenisse van hueren misdaden ende faulten
+ende huere goetwillicheyt tot onsen dienste voere den
+toecommenden tyt wy dien misdaden crimen delicten
+ende faulten by hemluyden tegens ons onse
+hoocheyt heerlicheyt ende auctoriteyt geperpetreert
+zynchtent den xiiten junij herwaerts souden willen
+remitteren ende aboleren mit allen peynen ende
+amenden ende hemluyden ende yegelycke van
+hen in onse gracie otfangen soe eest dat wy
+dese $$ zaken voirscreven gemerct ende besundere
+die berouwenisse vanden voirs. supplianten van hueren
+misdaden den trouwen diensten zy ons ende onsen
+voirzaten gedaen hebben ende huere goetwillicheyt voere
+den toecomenden tyt wy den selven supplianten ende
+yegelyck van hen genegen wesende tot huere
+supplicatie ende willende hemluyden in desen gracie
+prefereren tot strancheyt van justicien byde
+deliberatie van onse voirs. vrouwe ende moye regente
+ten advyse vanden heeren van onsen bloede vanden
+ridders van onse ordene ende van onsen rade
+neffens haer wesende vuut onser wetentheyt volcommen
+machtende auctoriteyt quytgescholden vegeven
+ende geaboleert hebben quytschelden ende vergeven
+ende aboleren by desen allen den crimen delicten
+misdaden faulten ende abusen hier boven verclaert
+ende andere welcken zy in generael ende yegelyck
+oft ymandt van hen in particulier tegen ons onse
+hoocheyt heerlycheyt ende auctoriteyt in des voirs.
+is ende des daeraen cleeft oft daeraff depedeert zichtent"
+"hy suppliant vreesden terstont vanden afflyvighen van zynen
+lyffve geevelt te worddene m$$r dat dafflyvighe genoech
+dangereux ende wreedt vander hant was heeft den voirschreven
+vuysthamer genomen dyen hy gemeynlijck over zyn geweer mede
+droech besundere als hy wat veracgtich te gaen hadde ende
+daermede den afflyvighen een slach opt hooft gegheven sonder
+meer want zy van malcanderen syn gescheyden wordden by
+anthoniss de wolff ende de voirschreven houtermans naer zeynde
+hoirende dat dafflyvighe naeden suppliant geloopen was
+ende is dafflyvighe des morgens naer herentals geghaen
+om gecureert te worddene zoe heeft hem den chirurgien
+verboden eenich wercx te doen ende van daer nyet te gaene
+ende tselve nyet achtende is van daer wederomme naeder bruyloft
+gegaen dwelck wel vier uren gaens is ende alderley
+gepeperde spyse gheten ende zeer overvloedelijk gedroncken
+bier ende wyn ende alsoe over schoncken wesende heeft den
+suppliant ontboden seggende heyn oyen betaelt dit gelach
+ick en sal u nemmermeer yet heysschen ende zyn quetsure
+nyet achthende laetende nyettemin te dansen te springhen
+al off hy nyet gequetst en hadde geweest doende zyn
+dagelycx werck ende den hoven geheyt al waer dafflyvighe
+die cortsen creeg ende hoe wel die voirschreven quetsure nyet
+letael noch dootlycken was maer zeer wel curabel
+soe is nochtans dafflyvighe duer zyn quaet ende onnut
+regiment dwelck dafflyvighe dagelijcx was leydende
+ende hem nyet wachtende gelijck men tselve al sal doen
+blycken by attestatien binnen vier weken oft daeromtrent
+overleden tot zeer groot leetwesen vanden suppliant armen
+suppliant ende hoe wel dafflyvighe met alle de naeste
+vrinden ende magen den suppliant zijn ongeval om goidswille
+gewillichlyken hebben vergeven sonder daeraff eenige wrake
+te begheerene nochtans vreesende rigeur van justicien"
+"coopman van ingelandt de welcke scammerlinck zoe vele by seductie
+ende anderssins dat hy suppliant die noydt bynnen zijn leven enige
+faulte weerdich van reproche gecommiteert en hadde opden
+kersavont des avonts al heymelick gerochte in een huys
+staende in een straete geheten de boenestrate achter de ingelsche
+strate bynnen de voerseyde stede van bergen. in welck huys
+doen ter tyt waeren zeker goeden ende coopmanscapen
+toebehorende eenen emond wotten coopman van ingelant
+voerseyts ende anderen daer hy suppliant die namen nyet
+en weet van welcken coopmanscepen hy nam al heymelick
+ende by nachte te wyle dat alle die vanden voerseyden huyse sliepen
+ende rusteden twee stucken fluweels ende vier stucken satyns ende
+damast ende in gelde hondert ende vyftich ponden groeten vlems
+alle te welcken hy wech droech ende transporteerde hem
+$$$ mede corts daer naer in ingelant beduchtende van tvoirseyde stuck
+achterhaelt ende gevangen te worden in desen onsen
+landen $$$ hy hem nyet langer houden noch couversen en
+corste dat de voerseyden suppliant daer nae wesende bynnen der
+stede van lonnen in ingelant voerscreve n was aldaer ten
+vervolge vanden voerscreven emond ende den anderen dien
+tvoerseyde ghelt ende coopmanscepe toebehoirden gearresteert
+ende in gevanckenisse geleyt om van hem gerestitueert
+te wordden ende hoe wel dat nae costume van
+ingelant zunderlinge der stede van lonnen nyemant
+al$$ gevangen en mach worden om enich stuck oft feyt
+geperpetueert buyten den voerseyde lande van ingelant ende dat hy
+suppliant nyet sculdich en was tvoerseyde ghelt oft coopmanscepe te
+restitueren aengesien dat tfeyt by hem geppetreert buyten ingelant
+geschiet was nyetimin hy suppliant vuyt wrongenisse van
+consentien restitueerde den voerseyden emond al tgene dat hy genomen"
+"ende nae dat de voirs. willem gesien hadde den voirs. supliant
+ende amelryck seyde tot hemluden ghy loeveners en hebt
+ghy myn gansen niet gesien met meer andere iniurieuse
+woerden tot drye oft vier reysen toe seggende dairop
+zy quetlich antworden willem zwyghet dairaff wy
+en dragens ons met aeve al wonen wy te loevenen wy
+zyn van thienen geboren wy brengen u een vriendelycken
+dronck de voirs. willem persisterende in zyn voernemen
+heeft andermale geseet en hebt ghy myn gansen niet
+gesien dairop de voirs. suppliant antworde willem ick
+bid u om die passie goids laet ons met vrede ende
+de voirs. amelrick seyde totten supliant swycht en
+drages u met aeve hebben die van loeven ghespeelt
+en hebt ghy myn gansen niet gesien zoe hebben die
+van thienen oick gespeelt hy da bom dat hoorende de
+voers. willem sonder meer woerden nam een quartpot
+met biere die worpende naerden voern. supliant ende
+amelrick zoe dat hy geraecte een jonck knechtken
+oudt omtrent twaelff jaren voer die tafele staende
+ende werp hem twee tanden uuyten monde zoe dat
+tselve knechkin opgenomen ende totten voirs. willem
+geseet sprinct uuyter veynster ghy hebt tknechtkin
+doot hy dat hoorende spranck ter veynster uuyt
+hebbende in zyn hant twee steenen de suppliant
+dit zyende ooc ten huyse uuyt commen zynde soe werp
+de selve willem met fellen moede twee reysen naden
+suppliant roupende her hoerezoenen waer zydy coempt
+aen met dyen loepende naden huyse van eenen
+genaempt peter van goidsnoven hem daer in meenende
+salveren maer de voirn. suppliant uuyt gramscap ende
+hitte van bloede liep naeden voirs. willem zoe
+dat hy hem achterhaelde aleer hy int huys conste
+gecomen ende gaf hem dair eenen steke in"
+"onsen landen ende heerlicheyden ende tot synen onverbeurden goeden
+indien hy enige onder ons heeft gelyck in alder manieren soe
+hy was voer de toecomste vanden voirscreven feyte imponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie sy syn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der
+partie geinteresseerde die noch nyet gedaen en sy ende ennige
+dair toe stae civilyc allenlyck behoudelyck dat de voirscreven
+suppliantgehouden sal syn tvoerscreven feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+van syn goeden ende oic te betalen de costen van iusticien
+hieromme gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onsen lieven ende getrouwen den cancellier
+ende luden van onsen rade georduneert in brabant die wy daertoe
+gecomitteert hebben ende committeren by desen ontbieden dairom
+ende bevelen denselven onsen cancellier ende raedsluden dat
+voer hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te
+syne sy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie ende interinnemente
+van desen ende totter taxatien ende moderatie vande voirscreven
+amende ende costen alsoe sy sullen bevinden behoiren dwelck
+interinement de voirscreven suppliant gehouden sal syn te versueken ende
+hem in persoon te presenteren in onsen voirscreven rade binnen een
+jare naestcomende opde peyne? van te verbueren deffect van
+desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vande
+ghenen dat behoiren sal zy onsen voirscreven procureur generael
+in brabant ende alle anderen onse rechteren iusticieren officieren
+ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen besundere
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirscreven"
+"remission pour jehannet austin
+maximilian par la grace de dieu etc savoir faisons a tous presens et avenir
+nous avoir receu lumble supplication de jehannet austin natif de
+notre ville de hesdin contenant comme le vije jour du mois de juillet
+en cest an quinze cens xiiij ledit suppliant arriva du soir en ceste notre
+ville de bruxelles en laquelle pour ce quil navoit point de logis
+saddressa a haynnaut cousturier de notre ame et feal conseillier
+et grant maistre dostel de nous charles le seigneur du roeulx lequel
+haynnault presenta a icelluy suppliant son logis en lostel de marguerite
+le pape audit bruxelles ou il estoit lougie et aprez y avoir
+couche par quatre nuytz le xije jour dudit mois de juillet icelluy
+suppliant estant retire en la chambre ou ilz avoient accoustume
+coucher audit hostel y survint incontinent ledit haynnault lequel
+lui demanda sil avoit point soif a quoy leditsuppliant respondit
+que ouy et bailla a ung cousturier tenant son ouvroir embas dudit
+dudit logis nomme jaques ung patart pourr aller querre de la
+cervoyse en ville lequel jaques pour se faire print ung pot de terre
+estant sur la table de ladite chambre et non pensant quil
+eut riens dedens ledit pot en allant querre ladite cervoyse il renversa
+ledit pot duqel sespancha ung plain coubelet de cervoise
+sur le planche de la chambre de ladite marguerite tellement
+quelle tumbit sur son lit au moyen de quoy icelle marguerite
+fort mal mene monta en ladite chambre en laquelle estoient
+lesdits suppliant haynnault et daultres avec eulx ausquelz
+parensemble ladite marguerite demanda furieusement qui estoit
+celluy deulx qui avoit respandu ladite byere aquoy icelluy
+haynnault respondit que ce avoit fait icelluy jaques cousturier
+et ladite marguerite dit que cestoit ung traistre et adoncques
+ledit suppliant estant a la table en chemise dit et remonstra
+gracieusement a ladite marguerite quelle se tint que ce avoit
+este fait par inadvertence et quelle se retirast et neantmoins
+icelle marguerite non aiant regard ausdites remonstrances et
+que ladite cervoise avoit este espenchee par ignorance dit audit"
+"behoudelick nochtans dat de voirnoemde suppliant gehouden sal wesen
+tvoirnoemde fait ende messive tegens ons civilyck te beteren nae gelegenthijt
+van den mesdaet ende faculteyt van sijnen goeden ende oick te betalen
+ende opleggen de redelicken costen van justicien hier op gedaen ende
+naegevolght ter taxacie ende arbiterscepe van onse voirschreven cancelier
+ende luden van onsen voirschreven rade in brabant die wij daer toe
+commiteren, ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
+rade in brabant dat voor henlieden geroupen de ghene die behoiren
+geroupen te zijne, zij procedern wel ende deuchtelyck ter verificatie
+ende interinvenieren van desen onsen iegenwoirdigen brieve nae huere
+voirme ende inhouden ender ter taxatie ende arbiterscepe vander voirnoemde
+civile boete ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven
+civile boete getaxeert ende bij den voirschreven suppliant betaelt zijnde in
+handen vanden genen van onsen rentmeesteren oft ontfangers dient
+behouden sal, dit gehouden weert daervan ontfanck te maken
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffijte metten
+anderen penningen van zijnen ontfange. zij onsen drossaert van brabant
+ende alleen anderen onsen rechteren, justicieren ende officieren mitgaders
+van den smalre heere ons lants van brabant wien dit aengaen
+oft aenroeren sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelick van
+hen besondere soe hem toebehoiren sal, doen laten ende gedagen
+den voirnoemde suppliant van dese onse remissie quytscheldinge ende
+pardoene zoe ende inder manieren als boven rustelick, vredelick
+ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, zonder hem te doen
+noch te laten geschyen in lijve noch in goede eenich hinder
+letsel oft moeynesse ter contrarien. maer indien zijn lijf of
+eenige van zijn onverbuerden goeden waren daeromme gevangen
+becommert oft gearresteert, dat zij die tersont stellen of doen stellen
+tot volcommen dilvrance want ons alsoe gelieft. ende ten eynde
+dat dit goet vaste ende gestadich blijve tot eeuwigen dage
+soe hebbe, wij onsen zegel hier aen doen hangen. behoudelick
+in anderen saken ons recht ende een yegelick tzijne in allen
+degenen in onse stede van mechelen op ten goeden vrijdach inde
+maent van maerte int jaer ons heeren duyst vijfhondert
+ende twintich ende van onsen rijcken te weten vanden
+roomschen ende hongrie etc tderde ende van spaengien etc tseste.
+aldus stont gescreven onder opte plycke bij den keysere ende geteekent
+du blioul, ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden taccorderen
+metten originale"
+"kaerle etc doen te weten allen tegenwoirdich ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oidtmoedige supplicatie van denys
+ouwers arm scamel man belast met wyf ende kinderen woenende
+ten huffele by onsen stadt van loeven inhoudende hoe op onsen liever
+vrouwen avont in decebri xvc eenenveertich hy suppliant wesende
+onse geswoeren loevoerster met eenen jacob oick loevoerster zyn
+medegeselle by weten ende oirloefve van onsen rentmeester int quaertier
+aldaer tot versoucke des pachtenaeren vanden moutmoelen te loeven
+voirs. gegaen es uuyter selver stadt ten dorpe van beerthem totten huyse
+van wylen doen levende augustin crabbe om hem te executeren oft oft
+ende af te panden van zekeren tachterheden die hy van moute schuldich
+was by den voirs. augustin gehaelt inden selven moutmoelen mits dat
+hy lanck te voeren gesommeert hadde geweest ende heeft hy suppliant
+met zyn voirn. geselle noch ter assisteren genomen eenen claes pickhoese
+dienaere desselfs dorps van beerthem ende ten huyse vanden voirn.
+augustin tsamen commende en hebben hem nyet thuys gevonden maer
+allenlyck zyn huysvrouwe ende kinderen die hy suppliant zynen last verclaerdt"
+"kaerle etc. doen te wetene allen lieden iegenwoirdighe
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoidige supplicatie
+van janne slave ticheldeckere oudt omtrent xxii jaeren
+ingeseten poirtere ende tegewoirdelyc gevangen by onsen
+amman in onser stad van bruessel inhoudende hoe dat den
+winter lestleden is groot geweest ende zeer lange geduert
+heeft gehadt dat hy suppliant nyet oft nyet vele en heeft connen
+gewinnen ende binnen den selven wintere tot noch toe is
+geweest grooten dieren tyt midts welcker aermoede ende
+gebreke om hem ende zynen huysvrouwe den cost te gecrygene
+ende anderssins by ingevene ende temptatien vander vraue
+is gebuert dat hy suppliant des saterdaighs voer sint
+iansmisse lestleden omtrent drie uren naeder noenen
+is geweest in onse hof binnen onser voers. stad van
+bruessel ende commende aende ierste doere staende opden windel-
+graet aende beckerie welcke doere hy gesloten
+vande met twee nagelen van latysers heeft hy de
+selve nagelen met zynen werckhamer uuyt gebroeken
+ende ginc den wendelgraet oppe tot boven opten soldere
+vander cameren vander tapisserien ende vander cameren
+van onsen juwelen dwelc boven al eenen soldere is ende
+beu-vindende dat den selven soldere boven de voers. camere
+vander tapisserien nyet al en was geberdert heeft met
+eenen zeele hem tusschen die ribben afgelaten inde voers.
+camere vander tapisserien aldaer hy nyet met allen
+en heeft genomen maer bevindende die duere van
+bynnen gesloten met eenen stecke heeft dien vuytgetrocken
+ende is uuyter cameren gegaen ende soe voerts den voers.
+windelgraet toetreckende die voers. doere beneden
+aenden windelgraet die hy te voeren af treckende
+die voers. nagelen opgedaen hadde maer des anderen
+daighs nae sint ianssmisse voers. midts der aermoeden
+ende grooter temptacien voers. is hy suppliant wederomme
+gecommen omtrent ix oft x uren voere der noenen int
+voers. hof onse hof ende is duer de voers. nederste"
+"was betovert : sitten drincken tot ontrent des
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende sijnen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen sijnde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer was
+sprekende over het ontoveren van sijnen sone
+heeft door de presentie van de selve weduwe
+consideratie vande grooten schaede die hij in
+sijne beesten hadde geleden ende morale seker-
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemoveert
+ende ontstelt geworden dat hij haer versocht
+hebbende van dat sij sijne beesten soude on-
+toveren sonder dat sij sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer benef$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenige
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den rentmeester daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdighen ende toecommende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pauwels steeken
+woenende tot halen ende wesende stadthoudere vanden meyer aldaer
+inhoudende hoe dat nae dyen omtrint sinte jansmisse lestleden willem
+robbyns alias schietlap sergant oft dienere tot halen is gecommen
+geweest ten huyse des suppliante binnen der stadt van halen voirs. aldaer
+hy suppliant sittende was overtafele met zynen vrienden den selven
+suppliant aldaer op seggende diversche groote iniurieuse woerden ende
+daermede noch nyet tevreden zynde heeft die voirs. willem zyn
+lanc mes getrocken meynende daermede den suppliant te slaene"
+gratiebrief voor jan hermans
+"ende dootslage eenichssins tegen ons ende den gerichte mach
+syn gevallen stellende ende settende van al den selven suppliant
+wederomme in zyner eeren goeden name ende famen ende tot
+allen zijnen goeden niet verbuert synde op dat hy ennige heeft
+hem oirlovende ende consenterenen dat hy dien niet tegenstaende
+sal mogen comen bliven keren ende verkeeren bynnen onser
+voers. stadt van loeven ende alomme bynnen onsen voers.
+lande van brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere
+die geschiedenisse vanden voers. feyte imponerende hier af
+een ewich geswych onsen procureur general van brabant
+onsen drosset van brabant meyer van loeven ende allen anderen
+onsen officieren ende hueren stedehouderen dien dat eenichsins
+aengaen mach satisfactie ierst ende voer al gedaen
+den partyen geinteresseerde soe * die alnoch niet gedaen en
+zy civilic alleenlic ende behoudelyc dat tot dien die
+voers. suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren
+nae die gelegentheyt ende exigentie vanden stucke ende
+die faculteyt van synen goeden ter arbitragien ende
+taxatien van onsen lieven ende getruwen riddere ende
+cancellier den heere van escanbeke ende van bierbeke
+ende den anderen luden van onsen rade in brabant ontbieden
+hier omme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voers. rade dat voere hen geroepen die
+ghene die dair omme sullen behoiren geroepen te zijne
+zy procederen ** totter verificatien ende interinemente van
+desen ende totter arbitragien ende taxatien vander voers.
+civile beternissen indet manieren ende alsoe het behoeren
+sal ende dien gedaen ende die voers. civile beternisse
+gearbitreet getaxeert ende betailt synde in handen vander
+ghenen van onsen rentmeesteren dien dat behoeren sal ende die welcke
+gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene tot onsen
+behoef ontbeden wy voerts den selven onsen cancellier
+ende anderen van onsen voers. rade onsen drosset van brabant
+onsen voers. meyer van loeven ende alle andere ambachteren
+richteren ende dieneren vanden smalen heeren ons voers. lants
+ende huere stedehouderen nu ende namaels wesende ende een
+yegelyc van hen alsoe hem toebehoirt dat zy den voers.
+suppliant van desen onsen voers. gratien remissien ende quytscheldingen
+*verre
+** ende doen procederen"
+"kaerle etc doen te wetene allen jegewordigh ende toecommende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige suplicatie van andries swaenen woenenden bynnen dese
+stadt van diest inhoudende hoe dat hem supliant noch ongehouwt wesende
+ende sonder fact? gesproken altijts eerlyck van leven geweest zynde als een
+jonck man toebehoirt ende met hem eenen thielman onbegrepen
+zyns toenaems alsdaen woenachtich binnen st jacops gasthuys bynnen
+der voirsegde stadt op heylichs cruysdach lestleden inde nacht te twelff
+uren te gemoete gecomen zijnde opder straeten der selver stadt wylen
+micheau bonnet vuyt bourgondien geboren geassocieert met eenen
+anderen den supliant onbekent zijn malcanderen opt lyff geloopen
+waer duer zyluden tselven ?yffelen woerden gecregen hebbende ende die
+supl iant hem huerluder ende besunderen vanden voirsegde micheau want
+hij een bloot rappier in zyn hant hadde beduchtende quader maete
+te meer want hy supliant egheen scerp over/nochaen hem en hadde
+om hem te verweren is den selven micheau inne gevaren ende
+hem in zyn middel grypende zyn tselven worstelende ter eerden gevallen
+alwaer zy luyden zoe tsamen liggende is den voirsegde micheau onder
+in zynen buycke met eenen steecke by eenen anderen sulckx gequetst
+geweest dat ontrent drye weken daer nae hy daer van is
+aflivich gewordden ende hoe wel de suppliant den voirsegdemicheau
+den voirsegde steecke nyet en heeft gegeven gehadt als voer over hem
+egheen mes gehadt hebbende zoe voirsegd is nae tselve is
+by eenen anderen gedaen geweest als die voirsegde micheau voir
+zijn afflivicheyt selve heeft bekendt gehadt dat oyck den selven
+steeck by rade vanden supliant nyet en is gegeven geweest noch
+oyck tot dyen eynde den selven micheau en heeft gesmadeert
+dat men hem van zynen lyfve soude evelen maer alleenlyck
+dat hy zyn lyff meynde te beschermen ende dien overmits
+en meyndt nyet inden dootslach eenichssins gehouden oft dies culpabel
+te zyne oft oyck yet misdaen te hebben onder td?egel nochtans
+dat hy daertoe soude behulpich geweest zyn pretendeert hem
+die drossaet officier van diest daer mede te belasten ende
+rechtelyck aen te spreken gelyck ter cause vandien hy tegen den selven
+officier alreede is in rechte maer want alle vonnisse zyn
+te beduchtene besunder in criminele saecken voer zoe vele
+die van meerderen prejudicie zyn dan civile ende boven dien dat sulcke
+vonnisse nyet en zyn appellabel dat oyck die suppliant hem beducht
+byden voirsegde drossaet geapprehendeert te wordden tegen hem
+in rechte commende en soude nyet derren personelycken
+compareren noch voer den voirsegden drossaet hem bloot geven immers
+den tyt van geleyde vuyt zynde maer waere gesca?pen hem
+vuyt vreesen van rigeur van justitien vuyt dese onse
+landen te moeten absenteren tot syns suppliants groot verdriet
+ende eeuwige verderffenisse ten zy dat onse gratie ende genade
+voir zoe vele als hy tegen ons ter saken voirschreven mesbruyckt
+mach hebben hem hierop verleent wordde om de welcke
+hy ons oitmoedelyck is biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneyght wesende ter beden ende suplicatien des voirsegden"
+"ende eewelyc genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+oft gedoogen gedaen te wordden nu noch in
+toecomende tyden eenich hinder letsel oft ongebruyck
+ter contreye waer by al soe zyn lyf oft zyne
+onverbuerde goeden hier omme gevangen oft
+becommert waeren in eeniger manieren dat zy
+die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste
+ende gestade blive tot eewigen dagen hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behouden
+ons in anderen ende iegelycen in allen zaken zyns
+rechts gegeven in onsen huyse vanden hage
+inde maent van septembre int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende xviij e ende van
+onsen rycken tderde aldus stont gescreven boven
+opte plycke byden coninck in zynen rade
+ende geteekent du blioul ende noch
+visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale by my
+$$$
+*
+sy dairaf verantwoort
+byden ontfangere vanden
+exploiten"
+"inde maent van aprille int jaer ons heeren
+duysent vyffhondert ende dryenveertich
+voer paesschen van onsen keyserycke txxiiiie
+ende van onsen rycken van castillien ende
+anderen txxviiie aldus gescreven opte plycke
+byden keyser zynen rade ende onderteekent
+boudewyns visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"philips etc. ad longum doen te weetene dat wij hebben
+ontfangen die supplicatie van francois van achten
+soone jans, oudt ontrent tweentwintich iaeren
+geboren inwoonder onser stadt van mechelen inhoudende
+hoe dat hy op den meijdach xvjc eenenviertich synde
+tot verrichtinge van syns vaders affairen als wesen
+een oudt bedraeght man gecommen binnen onse stadt
+bruessele heeft ontrent den avont gerencontreert
+eenen persoon van syn kennis genaempt n. jan
+geboren van s’hertogenbosche ende gaende t’saemen
+wandelen syn ontrent den acht uren gecommen
+beneden sinte geleyns straet in sekere herberghe
+genaempt sinte jan baptiste alwaer zij t’saemen
+drinckende oock is gecommen seeckere jonghe
+lichte dochter genaempt marie de bolducq ende
+daer gebleven zijnde tot ontrent de thien uren
+t’savonts ende gevraeght synde naerde rekeninghe
+van het gelach heeft den weerdt t’selve gerekent
+ende gebrocht daerop den voors. n. jan antwoorde
+al kijvende ende krakeelende dat t’selve te
+excessif ende ombehoorlijck was gerekent heeft
+den suppliant om t’selve te verhueden gerepliceert
+dat t’selve gheen lieden en waeren om onbehoorlijck
+te rekenen waerover zy alte saemen kijvende ende
+krakeelende sijn gecommen tot inden ganck om uuyt
+de deure te gaen alwaer den voors. jan heeft
+uuytgetrocken syn rappier gelijck den suppliant
+tot nootelycke defensie van sijnen lijve oock
+heeft gedaen uuytgeblaesen synde het licht ende
+gedrongen ende gekomen sijnde tot op der straeten
+heeft aldaer ontfangen eens steeck ontrent den
+buijck ende op dat den suppliant vanden lijve niet
+en soude worden geevelt : die voers. marie de
+bolducq inden donckeren tusschen beyde gaende : heeft
+ongeluckelijck met des suppliants rappier van achter
+inden rugge tot sijn groot leetwesen ontfanghen
+eenen steeck : daer van sy corts daernaer is overleden
+ende alzoo t’voors. feijt geensints en is geschiedt
+met opsetten wille dan wel onnooselijck ofte onwetens
+als hebbende te voerens met deselve dochter noijnt
+eenigen den minsten twist oft questie gehadt dat
+t’selve feijt oock is overjaert geduerende welcke"
+"mair bij alsoe dat zijn lijf oft zijne voirscreven onverbuerde goeden hier
+omme gevangen, gearresteert oft becommert waeren dat zijdat ontslaen oft doen
+ontslaen ende stellen testont ende sonder eenichvertreck tot geheele ende
+volcommen delivrancie want onsalsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet,
+vastende gestentich blive tot eewigen dagen, hebben wij onsen zegel hier aen
+doen hangen, behouden in anderen saken ons rechtsende eenen yegelijcken zijn
+recht in allen gegeven in onserstad van mechelen inde maent van septembris int
+jaer onsheeren duysent vijfhondert ende twee. aldus ondergeschrevenop de
+plycke bij mijnen heere den ertshertoge in zijnen raedtende geteykent
+haneton.$$$ ende bevonden con concorderendemetten originale bij mijn.
+fracx"
+"feyt schande oft reph reproche noch gedaen sake
+weerdich om te begrypene hebbende tot dyen partye
+geinteresseerde volcomelick gesoent ende al voldoen
+desen nochtans nyeteng nyettegenstaende en soude
+hu suppliant beduchtende rigeur ende stanchgheyt
+stranghacheyt strangheyt van justicie hem
+binnen desen onsen landen nyet vryelycken dorren
+vinden gaen staen wandelen noch syn broot winnen
+ende ware alsoe gescapen desolaet te worddene
+ende lantloopich te blyvene ende verloren p te gane
+ten ware dat hem hierop wordde versien met onser
+gratien ende brieven van remissien soe hy seeght
+ons daer om oitmoedelick biddende waer om soe
+eest dat wy desen aengesien geneyght wesende
+ter bede ende supplicatie vanden voirs. marck van
+desschelle suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie oir strangicheyt ende rigeur van
+rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander bitter
+passie ende lyden ons liefs heeren jesu christe dwelck
+hy op eenen dach als huyden voir tmenschelycke
+geslechte geleden heeft denselven suppliant hebben innegevalle
+als boven uuyt onser sunderlinger gratien quytgeschonden
+vergeven ende geremitteert schelden quyte vergeven
+ende remitteren by desen tfeyt ende mansslach boven
+gereurt mitsgaders alle penen ende amenden corporelle
+ende criminelle daer inne hy hem overmits ende
+uuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse
+hoogheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dien aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot synen goeden name fame ende geruchte in onse voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot synen onverbeurden goeden indyen hy eenige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
+soe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich swygen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen oft
+smaelre heeren richteren justicieren ende officieren wye
+sy syn satisfactie ende beternisse nochtans ierst ende voir
+al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch
+nyet gedaen en is ende eenige daertoe staet civilick
+alleenlyck behaudelick dat de voirs. suppleant gehouden
+sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civilick naer
+die gelegentheyt vander mesdaet faculteyt van
+synen goeden met oick te betalen die redelycke costen
+van justicien hier omme alreede gedaen ende te
+doene allet ter taxatie ende moderatie van onse
+seer lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden
+van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden"
+"ende gebruyct hadde een wyle tyts ende daeraff den suppliant noch
+competeerde vier carolus guelden die hy den voirschreven van malcotte heysschte
+om de betalinge daeraff te hebben met noch drye carolus gueldenen
+van eenen buffelsschen culdere die maelcot tegen hem suppliant oick
+gecocht hadde alletwelcke de selve henric van maelcotte hoirende
+seyde totten supliant dat hy hem de mate vanden beempdeken
+nyet gelevert en hadde eggen dat hy hem gheene schuer en kende
+ende daeromme geven en soude waerop die suppliant seyde myn$
+alsoe myn goet te cryghene siet henric schelt my quyte vander
+coopmanscap ende gheeft my wederomme het hoy dwelck ghy
+daeraff ewech gevuert hebt ick ben tevr... antwoirden
+dat hy den suppliant nyet geven en soude soe heeft den suppliant geseyt
+beroert wesende van bloede henrrick al zy $ zeer hoeveerdich ghy
+sult my nochtans betalen zoe wel van den drye rynsgulden als
+vanden beempdeken het zy nu off op anderen tyt off ick soude u
+eenen pot op u backhuys werpen nemende met dyen eenen pot
+vander taeffelen ende werp daermede naden voirschreven maelcotte
+sonder hem te geraecken soe dat henrick van maelcotte op stont tre$$
+vuyt eenen opstekere meynende daermede den suppliant inne te vaeren
+ende te evelen van zynen lyve soe dat die suppliant vuytt$$ zynen
+deghen slaende daermeden naer den voerschreven maelcotte hem geraeckende
+aen zyne handt dit aldus een wyls tyts gepasseert zynde es de
+voirschreven van maelcotte buyten huyse gegaen vindende voer de deure
+staen eenen stock als een hallebaerde ende heeft den selven
+genomen ende daermede naeden suppliant gecomen hem stootende een
+wonde in zynen buyck zoe dat hy suppliant **doorhaling dat gevoelende
+meynende dat hy doerstoken was heeft met zynen deghen geslaghen
+nae den voirschreven van maelcotte gevende hem een wonde op zyn hooft
+in sulcker vueghen dat hy ter eerden viel van welcker quetsuren
+de selven maelcotte binnen acht off thien dagen daernae van lyve
+ter doot gecomen es ende dat meestdeel als sommige surgynen
+vercleert hebben dat die wonde qualyc gecureert was als van eenen
+hem der cyrurgien nyet verstaende welck feyt den suppliant vuyt
+gronde zynder herten leet is hebben daernae tot diversche?
+ston$$ vele eerlycke? luyden gesonden aen de partye geinteresseerde
+omme met hen eenen peys te maekene daertoe hy nochtans
+gheenszins heeft cunnen geraken wat vervolch off costen
+daeromme gedaen heeft maer heeft hem altyts $$ moeten
+fugityff ende opt gewyde houden tot grooten verdriete ende
+armoede van zynder huysvrouwe ende kinde ende beduchtende trigeur
+van iusticien en soude hem nyet dorren vinden binnen onsser lande
+van brabant ten waere tselve feyt by ons geremitteert ende
+vergeven waere ons daeromme oidtmoedelyc biddende dat aengesien
+tgene ees voirschreven is ende dat hy suppliant een schamel man es
+geloevende binne twee maenden hier nae der geinteresseerde
+partie te voldoene ons? gelieven wille daeraff te doen
+expedieren onse brieven van remissie in behoirlycker vorme"
+"justicie mesdaen hebben stellende hem dien aengaende tot
+zynder goeder famen ende name ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy eenighe heeft ende hem restituerende
+tot onsen lande van brabant ende anderssins soe hy d$ was
+voer die gesciedenisse vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op een eeuwich zwyghen ende silencie onsen procureur generael
+in brabant ende allen anderen onsen ende onser vassallen
+richteren dieneren ende dieneren dien dit eenichsins aengaen sal
+moeghen satisfactie nochtans gedaen der pertien geinteresseerde
+op dat die nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelic oyck ende in desen versien dat die voirs.
+suppliant sal gehouden zyn tvoers. feyt ende dootslach aen ons te
+beeteren ende dat civilyck alleenlyck ende insgelycx te
+betaelene die redelycke costen van justicien hier om gedaen oft te
+doene alter taxatien van onsen cancellier ende luyden van
+onsen raede geordineert in brabant die wy daer toe committeren
+by desen ontbieden daer omme ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende luyden van onsen voirs. raede dat geroepen voere
+hen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelyck totten interinemente ende verificatie
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vander voirs.
+civilder beeternisse ende costen van justicien ende dat gedaen
+ende de voirs. civile beternisse getaxeert ende betaelt wesende
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangeren dien dat behoiren
+sal die welcke sculdich sal zyn tot onsen proffite daer
+aff reekeninge bewys ende reliqua te doene tallen tyde als
+hy des sal wordden versocht zy ende voirts alle andere onse
+richteren ende officieren vanden smalen heeren onss voirs. lants
+van brabant dien dit aengaen sal moegen den voirs. suppliant
+van deser onser gratien quytsceldingen ende remissien inder
+manieren boven verclaert doen laten ende gedoogen peyselyck
+vredelyck ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder
+hem $ daer inne te doene noch te laten gesciene in zynen
+lyve oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel ter contrarien"
+"met zynder rappieren bloot inde handt meynende tusschen
+beyden te gaene heeft de voirs. joos bij ontweeten
+vanden voirs. suppliant een wonde in zyn been boven
+zyn knien ontfangen ende zyn ten lesten bij omstaenders
+gescheeden geweest loopende den voirnoemde jan in eenen hoivenbuer
+ende de voirsz suppliant ziende joos zeer gequest heeft
+geseyt doet hem vermaken ende is alzoe vandair gescheyden
+ende naer halle gegaen van welcker quetsure de voors.
+joos binnen vyve oft zesse daghen dair nae deser
+werelt overleden is dwelck den suppliant zeere leet
+is in sulcken vuegen dat ingevalle nyet en ware als
+boven geschiet hij dat om egheen dinck ter werelt doen
+en soude willen noch dair toe raet daet noch consent
+geven ende hoe wel de voirs. suppliant anderssins
+staende is tot goeden name fame ende dat hij
+der partye geinteresseerde heeft gecontenteert soe
+en soude hij suppliant vreesende rigeuer van justicien
+hem binnen desen onsen lande van brabant nyet dorren
+vinden hanteren ende converceren ten zij dat onse gracien
+hem verleent werdden ons dairom zeer oitmoedelike
+biddende soe eest dat wij de saken voirscreven
+overgemerct den voirs. suppliant geneycht wesende
+tot zynder beden ende supplicatien zunderlinge
+ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passien ons
+heeren jesu christi die hij voir ons allen geleden heeft
+op zulcken dach als heden / hebben i ndengen alle
+als boven geremitteert quytgestolden ende vergeven
+remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zunderlinger gracien bij desen tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitsgaders oick alle penen ende
+amenden corporelle ende criminelle dair inne hij
+hem overmits ende vuyt saken van tghene des voirs. is
+tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenich sins
+mach hebben ontgaen ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen tot zyne goede fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende van
+overmaze ende oick in onsse stadt van bruessele
+ende ammanie van diere ende allen anderen onsen landen ende"
+"gracie ende hem tvoirs. faut te vergeven soe hy seght
+ons zeer oetmoedelyck daeromme biddende soe ist dat wy
+de sake voirs. overgemerckt ende daer op gehadt dadvys van onsen
+beminden meyer bourgmeestren scepenen ende raedt onser stede van
+loeven voers. den voirs. gielis van caverson suppliant geneghen
+wesende zynder bede ende begheerte ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereeren voer riguer ende strangheyt
+van justicie hebben ingevalle als boven vergeven quytgescholden
+ende geremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt onse
+sunderlinghe gracie mits desen tfaicte ende manslach boven
+verclaert mitgaders alle penne boete ende bruycke corporelle
+ende criminelle daerinne hy ter cause van dien mits datter
+aen cleeft tegens ons ende justicie misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben ende hebben hem als daeraff weedergestelt
+ende gerestitueert stellen weeder ende restitueeren tot zyne
+goede name fame ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende oyck tot zyne onverbuerde goeden indien * eenighe heeft
+gelyckerwys ende in alder manieren als hy voer de toecompste
+vanden feyte voirs. imponeerende hierop een eeuwich swygen
+ende silentie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wye zy zijn satisfactie ende beteringe
+ierst ende al voirren gedaen gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en is ende ennighe daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelick dat de voirs. suppliant
+gehouden wert tvoirs. feyt tegens ons te beeteren civilyck
+naerden gelegentheyt vander misdaet van faculteyt van
+zynen goeden achtervolg ende onse ordonnancie daerop
+gemackt mitgaders oyck te reffondeeren de weettelycke
+costen van justicien indien eenighe daeromme gedaen zyn
+allet ter taxatien ende arbiterscepe van onssen lieven ende
+getrouwen cancellier ende lieden van onsen raide
+in brabant die wye daertoe committeren dyen welcken wy
+*hy
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfangere vanden exployten"
+"phls etc. ad longum etc allen
+den genen etc. doen te weten dat wij hebben
+ontfangen d’oitmoedige supplicatie van dierick
+daems geboren tot sempse, dienstbode,
+inhoudende hoe dat hij gewoont gehadt
+hebbende ten huyse van mathys govaerts
+pachter binnen de voors. prochie van
+sempse : nu geleden ontrent de twee jaeren
+is aensocht geweest van wylen govaert
+govaerts sone des voors. matthys
+om met hem te gaen naer hombeke, gelyck
+hy oock heeft gedaen ende aldaer
+gecommen synde in sekere herberghe by
+andere compaignie is hun ten lesten
+questie ende crackeel gemoveert
+geworden by oft door diversche persoonen
+die hun seer furieuselyck waeren overvallende
+ende slaende ende hy suppliant hem
+deffenderende heeft by puer ongeluck
+eenen dootelyck steeck geinfligeert aen synen
+compaignon govaert govaerts sone den
+voors. matthys, meynende voor
+te hebben eenen anderen die hem te vorens
+hadde geaggresteert ende ten
+uuyttersten qualyck"
+"remissie van sekeren mesuse by jenneken
+sbollens gecommitteert
+kaerle etc. doen cont allen luden nu ende namaels
+wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van janneken sbollens huysvrauwe van
+janne ysewyns inhoudende hoe dat in augusto
+lestleden de voirs. suppliante getrouvt heeft ende
+tot hueren man genomen den voirs. jan zonder"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdige ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
+galondt de hauwer janssen inhoudende hoe dat hy
+suppliant met goeden geselscape ende vele jonge gesellen
+binnen onser stadt van antwerpen inde maent van januario
+int jaer vxc vierendertich lestleden in een herberge
+genaempt de croone aent bierhooft aldair hadde sitten
+drincken ende voirs. dair nae is de suppliant van dair
+gescheyden met heyndrick thieux scipper ende getrocken
+naer de scepen ende wesende int scip vanden voirs. thieux
+soe is inden roef vanden selven scepe gecomen een jonck
+geselle genaempt thienne van stekere met oblyen
+vragende tot henlieden off zy egheen oblyen hebben en
+wilden dat gehoirt byden suppliant ende den voirnoemde
+heyndrick thieux zyn wordden spelende tegen den selven
+oblyenman zoe dat hy al zynoblyen verloren heeft
+daer nae hebben zy de selven oblyenman geskelt in
+een cuype oft tobbe met water volgende doude costume
+in sulcken saken alwaer hy sittende sanck een liedeken san$
+mair werdt nyet min begoten met water ende de
+suppliant beghoot hem maar dan beliefde oft hem goet"
+"interenement van desen ende tot taxatie ende
+moderatie vande voirs. costen van justitie ende amende alsoo sij
+sullen vinden te behooren welck interinement
+die voirs. suppliant gehouden sal sijn te versuecken en$$
+hem in persoone te presenteren in onsen voirs.
+raede binnen sesse maenden naestcomende op$$
+pene van te verbeuren d’effect van dese ende
+dat gedaen ende de civile boete ende costen
+van justitie getaxeert ende betaelt sijnde
+in handen vande genen dijen dat behooren sal$$
+sij onsen voirs. procureur generael in brabant
+schouteth van antwerpen meijer van loven
+ende alle andere onse rechteren justicieren
+ende ondersaeten teghenwoordighe ende toecomende$$
+dijen dat aengaen sal moeghen heure stede=
+houderen ende een igelijck van hem besundere
+soo hem toebehooren sal, doen laeten ende gedoogen$$
+den voirs. suppliant van deser onser teghenwoordighen
+gratien ende remissien ende van allen d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren genieten ende
+gebruijcken sonder hem te doene ende te laeten
+geschieden sonder hem te doene ende te aleten
+geschieden eenich hinder letsel oft moijenisse $$
+nen lijve noch aen goeden ter contrarien maer in$$
+dijen sijn lijff oft eenige van sijne onverbuerde goeden$$
+daerom gearresteert becommert oft beleth
+waeren dat sij die terstonts setten ende stellen
+tot geheelder ende volcomender livrantie ende
+slakinge want ons alsoo gelieft ende ten$$
+eijnde dat dit vast ende gestadich blijve totte$$
+eeuwighen daeghe soo hebben wij onsen segel hier$$
+aen doen hangen behoudelijk in anderen dinghen
+onsen rechten ende een igelijck anderen dessijns.
+gegeven in onser stadt van bruessele inde$$
+maendt van junius xvjc sevenenvijfftich en$$
+van onsen rijcken het sessendertichsten.
+sub happart"
+"avecq les aultres toutesfoiz ung nomme henot le saige filz
+de jaques le saige print ladite jeune fille et la la mena danser
+parquoy ledit suppliant sadressa a une aultre laquelle il
+print et sans penser a $$$ ses amis a soy esbatre la mena
+danser et ce voyant ledit le saige qui ne demandoit que question
+et debat et pour faire despit audit suppliant savenca et se mist
+a danser devant ledit suppliant dont il fut corouce a ceste
+cause et a chaude celle donna audit le sage ung revers de
+la main sur le visaige lui disant que il vuydast de la seste
+et quil en avoit assez fait de desplaisir sans venir danser
+devant lui et ledit suppliant dansa de rechief et en ce faisant
+ung nomme jehan toussain lui dist quil lui desplaisoit de
+ce quil avoit frappe ledit le sage qui estoit son cousin a
+quoy ledit suppliant gracieusemendt respondist quil le vouloit bien
+amender mais ledit jehan toussain sans y avoir regart comme
+ung homme hors de raison se partit de la danse quoy
+voyant ledit suppliant pour double de sa personne se absenta
+semblablement dilec et tira vers la maison audit court saint estienne
+et en cheminant rencontra ledit jehan toussain fort escuse
+et a ceste cause ledit suppliant lui dit le plus gracieusement
+quil peult jehan toussain me voulez vous faire desplaisir
+a quoy ledit toussain en jurant et detestant le nom de dieu
+respondist que oy$ et ce fait courut sur luy suppliant et
+le print par le col tellemendt que ledit suppliant fut contraint soy
+retirer contre ung mur estant pres dilec et voyant leditet
+suppliant que icellui toussain le tenoit et molestoit sans le vouloir
+laisser il tira dubg braquemart quil avoit et a acoust$$
+de portera ung cousteau du quel a fin dob$er a la mauvaise
+intencion dudit toussain il frappa icellui toussain deux ou trois
+cops es parties du ventre tellemendt quil en yssyt effusion de
+sang et depuis par faulte de g$$icement ou aultrement
+est alle de vie a trespas a loccasion de quoy icellui suppliant
+doubtant rigeur de justice sest absente de noz pays et
+seigneuries ou il noseroit retourner avis lenconnendroit tenir
+absent et vivre en estrange contree a son regret et deplaisir
+se notre grace et misericorde ne lui estoit sur ce impartie
+sicomme il dit humblement requir pour ce est
+il que nous ces choses considerees audit suppliant inclinans a sadite
+requeste et voulans en ceste partie preferer grace et
+misericorde a rigeur de justice meisment pour lonneur et
+reverence de la benoite passion que notre seigneur souffrist
+pour nous tous a tel jour quil est huy avons ou cas"
+"wille te doene daerby nyement gecort noch scade
+gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben
+opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge
+van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat
+de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren
+lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter
+beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot
+sinte peters te rome derweerts te porren bynnen
+veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren
+lanck over berch te bliven als byden dictum vanden
+voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$
+hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen
+van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$
+ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met
+vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$
+sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$
+ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes
+voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te
+rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen
+naestcommende ende tien jaren lanck over berch
+te blivene ende van al goede waerheyt te bringen
+naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende
+gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste
+dach der maent van novembry aldus ondergeteekent
+j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich
+dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by
+j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt
+van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter
+voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my
+geteekent a boudewyns overmits welcken
+vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van
+justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$
+souden moghen wesen heeft hem geabsenteert
+uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$
+en soude dorren commen keeren hanteren noch"
+"kaerle byder gratien etc. onser roomsch
+keyser altyt vermeerder tsrycs conninck van germanien van
+castillien van leon van arragon van navarre van naples
+van sicillien van marocque van sardaine vanden eylanden
+van yndien ende vaster eerden ende zee occeane
+eertshertoge van oistenrycke hertoge van bourgoingne
+van lothryck van brabant van lymbourg van luxembourgs
+graeve van vlaenderen van artois van bourgoingnen
+palsgrave ende van henegouwe van hollandt van
+zeelandt van phirt van haguenauw van namen prince
+van zwave marcgrave des heylichs rycx heere van
+vrieslandt van salins van mechelen vander stadt steden
+ende landen van utrecht ende van overyssel ende
+dominateur in asien ende affricken doen condt
+allen luden iegewoirdige ende toecomende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gielis
+van weerde gevangenen op te steenpoirte binnen onser stadt
+van lovenen inhoudende hoe dat hy suppliant ontrent
+kersmisse lestleden verselschapt binnen der stadt van
+ludick met zekere lieden vander zelver stadt waer aff
+onder dandere een was genaempt santquin ende metter
+weerdinnen gerekent hebbende heeft de voirs. suppliant
+zyn ghelt gelangt ende opter tafel geleet om zyn
+gelach te betalenen ende tzelve ziende de voirs. santquin
+heeft dan des suppliant gelde genomen eenen stuiver ende
+ix te ende is daer mede buyten huyse gegaen ende de
+voirs. suppliant betaelt hebbende is hem gevolght vragende
+oft hy syn gelt weder geven wilde heeft de zelve santquin
+straffelick geantwoirdt neen ick seggende gaet van my
+ende en compt nyet naerdere dan myn weymes lanck
+es is dairop hy suppliant seyde wildy dan my gelt nyet
+geven zoe sullen wy malcanderen leet doen dwelck
+hoirende de voirs. santquin heeft ter stont zyn
+weymes getrocken ende strangelick naeden suppliant"
+"met oock te betaelen die redelijcke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter
+taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende
+getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+raede geordonneert in brabant die wij daertoe
+gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+luyden van onsen voors. raede dat voer hen geroepen
+die daeromme behoiren geroepen te zijne zij procederen
+wel ende deugdelijck tot verificatie ende
+interinement van dese onse brieven van remis naer
+hunne forme ende inhouden ende ter taxatien ende
+moderatien van de selve amende civile ende costen
+van justitie voors. alzoo sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement de voors. suppliant gehouden
+sal zijn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcomende
+op pene van te verbeuren d’effect van dijen ende dat
+gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt synde in handen vande
+genen dien dat behoiren zal zij onsen voors. procureur
+generael in brabant ende allen anderen ons rechteren
+justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordighe
+ende toecommende dijen dat aengaen zal moghen
+heure stedehouderen ende een iegelijck van hun
+besundere soo hun toebehoiren zal laeten ende
+gedogen den voors. suppliant van deser onser
+tegenwoordiger gratien ende remissien ende van allen
+d’inhouden van deser inden vuegen ende manieren voere
+verhaelt paisibelyck rustelyck vredelijck ende
+volcomelijck ten eeuwighen daege
+#maer indijen sijn
+lijff oft eenige van
+sijns goeden daertoe
+gearresteert becom-
+mert oft belet waeren
+dat zy die setten ende
+stellen doen setten ende
+stellen terstont ende
+sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomen-
+der delivrantien want
+ons alzoo gelieft ende
+ten eynde dit vast
+ende gestadich blijve
+ten eeuwighen daghe#
+soo hebben wy onsen
+seghel hier aen doen hangen behoudelijck in andere dingen
+onsen rechte ende eenen iegelijck anders des zijns
+gegeven binnen onser stadt bruessel inde
+maent van september xvjc tweenviertich
+ende van onse rijcke het eenentywintichste"
+"daer op dat jan bal voirs. antwoirde broer ick hebs genoech ende
+ghinck inde kuekene ende die voirs. daneel siende dat hem die
+beenen beghonsten te failleren greep den selven inden arm daer
+inne hy corts daern nae zynen gheest gaff dwelck den suppliant
+uuyt gronden syns herten leet is naden welcken de suppliant
+hem heeft altyt buyten lants gehouden tot nu inde vasten
+lestleden dat hy vanden zelven onghevalle metten vrienden van$
+selven afflyvighen is metter minnen overcommen ende zoude
+gheerne zyn broot binnen desen onsen landen mit zynen ambachte
+winnen dwelck hy nyet en soude moghen noch willen doen ten
+waere dat hem onse gracie ende ghenade hier op verleent wae$
+alzoe hy zeeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende
+besundere om onsen openen brieven van remissien in ghewoenlycker
+formen waeromme zoe eest dat wy die zaken voirscrev$
+overghemerct den voirn. cornelis vanden steene suppliant genegen
+wesende tzynder bede ende begherte ende hem willende in desen
+gracie ende ghenade prefereren voer rigeur ende strangheyt
+van justicien hebben inden ghevalle als boven vergheven
+quytghescolden ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende
+remitteren uuyt onse sunderlinge gracie midts desen onsen brie$
+tfait ende manslach boven gheruert midtsgaders alle peyne$
+ende bruecke corporelle ende criminelle daer omme hy ter
+cause van dien met desser aencleest misdaen ende mesbruyckt
+mach hebben tegens ons ende justicie ende hebben hem
+als hier aff wederom ghestelt ende gherestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende fame in
+onsen lande ende heerlicheyden besundere in onsen lande ende
+hertochdom van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goed$
+indien hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden
+voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich swig$
+ende silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie
+ende beteringhe ierst ende alvoeren ghedaen der gheinteresseerd$
+partien indien die noch nyet ghedaen en is ende eenighe tot
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn.
+suppiant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oy$
+civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck te refonderen ende betaelen die
+redelycke costen van justicien indien hieromme eenighe ghedaen
+ende naeghevolght syn allet ter taxatie ende arbitraerscep$
+# sy hieraf verantwoirdt
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"duysent vyfhondert drie ende twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende van hongrie etc. tiiijen ende
+van spaegnen tviije β aldus stont geschreven boven opte
+plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent βer de rue
+*lanββ ende"
+"philips etc doen te weeten allen ende eenen jegelycken in jegewoirdige
+ende toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van jan
+reys ingeseten onser stadt van lueven belast met huysvrouwe ende drye
+cleyne kinderkens kousmaker van zynen ambachte inhoudende hoe dat hy
+opden xxten dach van julio anno xvc lxvii uuyt lueven is gegaen tot bierbeke
+aldaer zeker zyn pachter is woonende ende herberge houdende om den selven
+te zeggen dat hy hem suppliant tegen de doen aenstaende kermisse van lueven
+soude beschicken een ame biers ende daer gecommen zynde heeft bevonden datter
+vergadert waeren die vanden handtboge gulde aldaer ende is byden voirs.
+pachter oick vanden gulde zynde gehouden geweest tot omtrent den avent
+goede chiere makende zoe dat hy wel by dranck is geweest ende tusschen
+wegen commende bynnen voirt omtrent onser voirs. stadt van lueven aldaer
+hem zyn voirs. huysvrouwe hadde geseeght gehadt te vertegenen heeft hy
+voirden huyse van jan nackers aldaer bier vercoopende gevonden frans
+coeckbackers jonck gesel ende een overlaet zoe hy geacht worde die met hem
+suppliant heeft begeert te drinckene eenen pot biers voir de deure maer de suppliant
+heeft tselve geweygert ende geseeght dat zyne huysvrouwe bynnen den huyse
+was ende dat hy daerby gaen moeste ende in huys gegaen zynde heeft
+aldaer gevonden zyne voors. huysvrouwe met twee van huere kinderen ende een
+van huere gebueren ingesetenen van lueven ende oick de maerte van francois
+dayala daermede hy suppliant noch eenen pot biere oft twee heeft blyven zitten
+drincken om tgeselscap vanden voirs. franse tontgaen den welcken hy heeft
+gelaten voir de deure ende is * van daer gegaen met eender vrouwe persoen hem
+*oick"
+"beden des voirs. suppliants ende willende hem in dit stuck
+prefereren gtatie ende misericordie voir strangheyt ende
+rigeur van rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander
+bitter passie ende lyden ons heren jesu christu dwelck hy
+opten goeden vrydach voir die salicheyt vanden menschelycke
+geslechte geleden heeft hebben den selven suppliant in gevalle
+als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende
+vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+bruectie corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen
+voirs. mits dat dair aen cleven mach tegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in
+onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy ennige onder ons heeft gelyck ende in alden manieren zoe hy
+was voer de toecompste vanden voirs.feyte imponerende
+hierop een eeuwich gezwijch onsen procureur generael in brabant
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der
+partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zyn ende
+ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van zynen
+goeden met oick te betalene die redelycke costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden dairomme ende bevelen de selven
+onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen de ghene
+die dairom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen
+van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck -
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene
+ende hem in persoene te presenteren in onse voirs. raide binnen
+zess maenden naestcomende opte pene van te verbeuren
+deffect van desen ende dat gedaen ende de selve over boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde"
+"copie vanden remissie sandryne alycxstocx van tonrechte
+te hebben geaccuseert van $$$ gheerde de vorstere
+philips byder gratien goidts coninck van castillien van leon van grenadien etc. ertshertoge
+van oistrycke prince van arragon hertoge van bourgondien van lothhar van brabant van stier van
+carenten van cram van limborgh van luxemborg ende van gelre greve van vlanderen
+van habsburg van tyrol van scereth van kieburch van artois van bourgondien palatin ende
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytphen mercgreve
+des heilichs roomschen rycs ende van borgauw lancgrave in elsaten heere van vrieslant
+van opder windische$$arg van portenauw van salins ende van mechelen doen te
+wetene allen den ghenen die nu zyn ende naemaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van sandrynen alycxtox tegewoirdelic gevangen ende vyfthien
+maenden bynnen der gevangenissen deser onser stad van bruessel gevangen hebbende geweest
+inhoudende hoe dat zekeren tyt geleden zy clachtich gevallen is aenden voirs. prevost van onsen
+huyse seggende dat een geheyten geert de bursere huer tanderen tyden bynnen hueren huyse
+verforst oft vercracht gehadt hadde waer om de voirs. geert de bursere bij onse
+voirs. prevost gevangen is geweest welcke geert soe verre in onse rade geordineert
+in brabant geprocedeert heeft als hy dat hy met vonnisse vanden voirs. fayte geabsolveert ende
+ontlast is geweest ende die voirs. suppliante aengesien dat zy van hueren fayte vervallen was
+oft niet gethoenen en conste geduempt in alle die costen ende interesten die de voirs.
+geert ter saken van dyen gehadt ende geleden hadde ende hoewel die selve suppliante tvoirs.
+vonnisse gerne voldoen soude soe en can sy dat niet wel gedoen midts dyen dat zy als
+voire van huere clachten vervallen is ende dat nae die previlegien van desen onsen lande
+van brabant soe verre die accusateur van ennige criminele saken zyn vermet nyet
+gethoenen en can in dyen gevalle die selve accusateur staet inde plaetssche vanden geaccus#
+wair om onse procureur generael in brabant ende amman onser voirs. stad van bruessel hen voirderen
+onsen voirs. raide geordineert in brabant tegen malcanderen te procederene om dat gedaen
+tegen de voirs. suppliante criminelic oft civilic te procederen het zy by accusatien vanden
+voirs. feyte dair aff onse voirs. procureur ende amman tdelict ende offensie mochte
+gecommitteert zyn in meyingen de voirs. suppliante langen tyt gevangen te houdene ende nae
+rechte vanden voirs. fayte grootelic te straffene ende punierene dwelck oft soe gebuerdt wesen
+soude huere geheele verderffenisse soe verre heur by ons onse gracie hier op verleent
+ende tvoirs. delict oft mesbruyck by heur gecommitteert niet geremitteert oft vergheven
+en wordde alsoe zy seet om welcke gratie ende remissie zy ons oitmoedelic heeft gebeden
+soe eest dat wy desen aengesien geneight wesende ter beden vanden voirs. suppliant willende"
+"voorschreven raede, dije wij daer toe hebben gecommitteert
+ende commiteren bij desen, ontbieden daeromme ende bevelen onsen
+cancellier ende raetsluijden onsen procureur generael van
+brabandt, amman onser voorschreven stadt van bruessele
+ende allen anderen ende onser vassaelen oft der smaelre heeren
+richteren, justicieren ende officieren nu $$$ zijnde ende naemaels
+wesende, dat zij den voorschreven suppliant van deser onser jegen-
+woordighe gratien, pardoene ende abolitie doen, laeten ende
+ghedooghen inder vueghen ende opde restrictien boven verhaelt
+gheheelijck ende volcomelijck genijeten ende ghebruijcken, sonder
+hem daerinne te doene oft te laeten gheschieden eenich hinder,
+stoot oft letsel ter contrarien, maer indijen zijn lijff oft
+eenighe van zijne ghoeden ter causen voorschreven in eenigher
+manieren beleth, ghevanghen oft gecondemneert waeren, sij deselve
+terstont ende zonder vertreck setten ende stellen doen tot gheheelder
+ende volcommender delivrantien, ende slaeckinghen, want
+ons alsoo ghelieft, ende des toirconden etc. hebben wij onsen zeghel
+hier aen doen hanghen, gegeven in onser stadt van
+bruessele zeventhien daeghen inde maendt van october
+int jaer ons heeren duijsent zesse hondert achthien, onder
+op de plique stondt bijde eertshertoghen etc. ende
+was onderteeckent de wauwere ende was
+ghesegelt met eenen wassen zeghele i"
+"huysvrouwe ist sake dat wy yet breken dat sal ic sonder uwen cost doen
+maken maer dese vrouwe en woude daermede nyet te vreden wesen ende heeft
+even qualyck gesproken ende heeft se geboefft gerabauwt ende gedieft
+ende veel meer andere onnuttige ende leelyck woirden waerom eenige van hen
+gram geworden zyn ende hebben haer geantwoirdt nae huere quade woirden $
+daerom nyet latende die renne te proeven op te doene zoe en hebben zyt nyet
+connen opgerygen met geender fortse ende alzoe zy die selve renne so weder
+neder souden laten sincken soe esser een van henlieden die boven stont van boven
+neder gevallen sulcx dat hy bynae den hals gebroken hadde mits datmen
+anders nyet en wiste hy en was doot ende als dese man aldus gevallen was
+zoe en heeft tvoirs. wyff haer quade tonge nyet gehouden doen haer knaepe
+daer quam ende wilde zyn vrouwe helpen dwelck hy suppliant hoirende
+heeft den voergenoemde knaepe gevraecht oft hyse verantwoirden wilde daerop
+hy antwoirde ja ic ende is terstont in huys gegaen ende heeft zijnen deghen
+gehaelt ende alsoe zonder meer woorden gestelt aen thouwen ende kerven opten
+voirs. suppliant waerom hy suppliant hebbende een lanteerne inde hant
+van blecke ende anders nyet dan een hangerken ende ziende dat hy nergens
+gevlieden en conste want het op een plaetse was daer hy achter noch
+voer waerts en conste heeft hem metten voirs. lanterne bescut ende sekere
+slagen daerop ontfangen ende siende dat hyse daermede nyet al en heeft cunnen
+geschutten soe heeft hy hem metten voirs. hangerken verweert mits dat hy h$
+gevuelende gequetst in zyn kake inder manieren dat hy uuyt hitte van bloede
+den voirs. knape gegeven heeft twee wonden te wetene die een inden buyck ende
+dander in zyn hooft van welcke wonden hy zekeren tijt nae zijn biechte
+gesproken te hebbene ende in presentie van zijnen biechtvadere den selven suppliant
+van dit feyt ontslegen is gecomen van levende lyve terdoot tot grooten leet wesen$
+van hem suppliant die hem tercausen van dyen vreesende rigeur van justicien
+geabsenteert heeft uuyt onser landen ende heerlicheyden ende en soude inden
+selven nyet derren wederkeeren noch converseren al eest dat hy partie daeraf
+voldaen heeft ten zy dat onse gracie ende remissie hem eesrt ende voeral daerop
+verleent ende geextendeert worde alsoe hij suppliant seegt ons daerom
+oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des vors. willen van male suppliant ende
+willende hem in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt
+ende rigeur van justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende
+vergeven uuyt sunderlinger gracien by desen onser brieve tfeyt ende dootslach
+boven geruert mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende
+criminele daer inne hy ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven
+mach tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen"
+copie van eender abolicien van bartel vanderheiden
+"waert over zeven jaer dwelck hoerende de
+voirs. hendrick willekens de jonge hoe wel hy
+int voirs. geselscap te gheele niet geweest en
+hadde ende dat die sake hem noch zynen voirs. vader
+egheenssins aen en ghynck seyde tot den voirs. suppliant
+ic wille heyne delyen verantwerdden ende omme
+die woirden moet ghy een boeve sterven oft sulcke
+woirden in substancien hem slaende terstont zwaerlyken
+met eenen stalen boge ende dat meer es ziende dat
+de selve suppliant goedertiere was ende hem nyet en begheerde
+te verweeren sprack tot hem suppliant seere versmadelycken
+ende seyde ghy moet wel een boeve ende een $$$ zyn
+want ghy en soudt my niet dorren nederslaen
+ten welcken de voirs. suppliant antwoirdde wederomme
+dese woirden oft der gelycken heyndic al laeghdi
+voere my en sliept ic en soude v niet willen noch
+begheeren te slaene ende dat hoerende de voirs.
+hendrick willekens track een lanck mes vuyt zynder
+scheede ende lyep vp den voirs. suppliant hem hauwende
+ende slaende ende maeckende sulck remoer dat nyemande
+van zynen voirs. geselscape en dorsten int gescheyt
+gaen ende in sulcker wys dat de voirs. suppliant hem
+nergens en wist te bekeeren maer om syn lyf te
+salveren alsoe hem van nooden was gheen geweer
+over hem hebbende daen eenen opsteker oft brootmesken
+meenende hem tontdoene vanden voirs. hendrick track
+tselve brootmesken metten welcken hy stack ende
+geraecte onnoeselic den voirs. hendrick willekens de
+jonge omtrent zyne schouder van welcke steke"
+"zoe verre daer eenige waeren imponerende hierop
+een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
+ende officieren onser voirs. lants van brabant hoedani$
+die zyn oft wesen mogen sattisffactie nochtans
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware$
+civilyck allenlyck behoudelyck nochtans
+dat byden voirs. dootslach iegens ons civylyck
+beteren zal naer de gelegentheyt van der
+misdaet ende faculteyt van zyn goeden
+ende oick dat hy gehouden werde te betalen
+de redelycken costen van justicien daeromme
+gedaen ende naegevolgt indien dat ter
+eninge geschiet zyn ter taxacie arbiterscepe
+van onsen lieven ende getruwen den cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. onsen cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant dat
+voer hemluden geroupen die gene die daeromme
+behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen
+ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verifficatie ende interinementen van desen
+onsen iegewoirdigen brieve naer huere vorme
+ende inhouden ende weck interinement de
+voirs. supliant gehouden zal zyn in onsen voirs.
+rade te versoucken binnen eenen jaere naer
+date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat gedaen ende
+de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige zyn getaxeert
+gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal
+van welcke civile boete de gene van onsen
+rentmeesters dient aengaet gehouden wert
+ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua
+te doen tot onser prouffyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossaet van
+brabant scoutet vanden bossche ende alle
+#sy hier af
+verantwoodt byden
+ontfanger vander
+exployten"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoerdigen ende toecommende
+dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van
+willem van herpe inhoudende hoe dat omtrent baesmisse
+lestleden de voirseyde suppliant ende eenen genaempt geert de
+beckerere ghingen sitten drincken te humbeke in een taveerne
+aldaer zy vonden oic sitten drincken te weten een wilen
+jan van erpe heyn van nieren coppen bosch ende meer andere
+beneden zittende ende peter tambuysere met zynen
+geselscape boven zittende welcke jan ende peter groete
+woerden gehadt hadden ende de selve peter hoerende den"
+"il dit pour laquelle actendu que ledit cas est advenu en
+deffendant soncorps, et que * jjamais na este attaint
+daucun aultre villain cas digne de reproche, ledit
+supplian nous a treshumblement supplie et requitz
+* pour ce est il que nous ces choses considerees
+ayans pitie et compassion dudit supplian et luy voulans
+en ceste partie preferer grace a rigeur de justice
+a icelluy dyego de hourive supplian inclinans a sadite
+requeste par ladvis de notredite fille et tante, avons
+ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+homicide dessus declaire ensemble toute paine pene amende
+et offence corporele et criminele, en quoy pour raison
+et a loccasion dudit cas il peult avoir offense et estre
+encouru envers nous et justice et lavons quant a ce
+remis et restitue, remectons et restituons a ses bonne
+fame et renommee au pays et a ses biens non confisquez
+sancuns en y a en imposant sur ce silence perpetuel
+a notre procureur general en brabant et a tous noz officiers
+et justiciers quelzconques satisfaction touteffois
+faicte a partie interessee se faicte nest et elle y chiet
+civilement tant seulement et pournen que avecq lamende
+civile que ledit supplian sera aussy tenu de payer envers
+nous a larbitrage et taxation de noz amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+icelluy supplian durant le terme dung an entier a compter
+de la date de cesdites presentes ne pourra venir ne soy
+trouver en aucun lieu la ou nous ou notredite fille et
+tante seront en noz personnes, a paine destre prive
+du fruit et benefice de notredite grace, si nest de notre
+expres congie et licence sy mandons en mandement
+a nosdits chancellier et gens de conseil, ordonne en notre pays
+et duchie de brabant que appellez ceulx que ce feront
+a appeler ilz procedent bien et deuement a la verification
+et interinement des ces presentes et a larbitraige et taxation"
+"tout ainsi quil estoit auparavant ledit cas advenu imposant
+sur ce silence perpetuel a notre procureur general a tous aultres
+noz justiciers er officiers quelzconcques satisfaction
+toutesfvoyes face a partie p$$ et avant toute euvre
+se face nest et elle y chiet civilement tant seulement et
+moyennant aussy quil sera tenu lamender envers nous
+civilement selon lexigence du cas et la aculte de ses biens
+a larbitraige et taxacion de nosdits chancellier et gens
+de notre conseil en brabant qui connectons a ce sy donnons
+en mandemant a notredit chancellier et gens de notre conseil en
+branant que appelez eulx qui pour ceseront a appeler
+ilz procedent bien et devement a la verifficacion et
+interinement de cesdits presentes selon leur fourme et teneur et
+a larbitraige et taxation de lamande civile selle y chiet
+et ce fait et laite amande tauxee arbitree et payee
+a notre receveur quil appartiendra lequel sera tenu den faire compte
+et recepte a notre prouffit ilz et tous aultres noz justiciers
+officiers et subgectz presens et advenir cui ce peult et pourra
+toucher et regarder leurs lieutenans et chacun deulx endroit
+soy et sicomme aluy appartien$$facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quitance remission et pardon
+selon et par la maniere qui dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne en corps
+ne en biens ores ne en temps avenir aucun arrest
+destourbier ou empeshement au contraire avis se sondit
+corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou
+estoient pour ce prins aff saisiz arrestez ou empeschez
+les mectent ou facent mectre incontinent et sans delay"
+"haer geseyt indien ick wiste dat uwen wille zulck ware
+ick zoude u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen
+wert lachende ende colarierende dair inne genouch consent
+gevende zoe hem dochte. ende ten eynde zoe zette zij hem dach
+te commen tot hueren huyse up den lesten heyligen paeschdach
+xvc twintich lestleden. ende achtervolgende dien de voirschreven wouter
+zorge dragende te voldoen ten seggen vander voirschreven peternelle is
+ten selven dage binnen zonneschine gecommen metten suppliante
+mitgaders hennen steelman, dierick eertbrugge, jacob camerlinck,
+jan van breedonck ende jacob van oistenrijck, te huyse daer de
+selve peternelle met huere moye wonende was ende de selve
+wouter commende binnen den huyse, heeft aldaer gevonden de
+selve peternelle, hebbende een jonck kint op hueren schoot haer
+vragende met zoete woorden oft haer beliefte ware met hem te
+gaen drincken, waerop de moye vander voirschreven peternelle, daer
+tegenwoirdich zijnde, seyde dat zij vuyten huyse niet gaen en
+zoude. met dien zoe sijn de suppliant ende die voirnnoemde andere gesellen
+complicen oick binnen den huyse gecommen des onder andere de
+voirschreven jan van breedonck nam zoetelick de voirschreven peternelle metten
+arme haer seggende staet op ghij moet mede gaen, waerop zij
+antworde ziende huere voirschreven moye, ikck en sal nyet mede gaen
+zoe dat de voirschreven jacop camerlinck nam haer tkint van den schoye
+ende zettet neder op den vloer, ende nam se metten anderen arm ende
+leyde se soe buyten den huyse, dwelck merckende de selve peternelle
+seyde waer sult ghij mij leyden en hebbick hier geen vrienden
+soe dat zij creet ende weende, ende mits desen soe hebben
+zommige vrouwen de voirschreven peternelle willen houden, maer een
+van den voirschreven complicen oft gesellen ontrack haer die handt ende
+commende alsoe buyten den huyse, soe es gecommen de oom van der
+selver peternelle seggende gesellen siet wat ghij doet ende zijn
+also voirts wech gegaen belettende de zommige van henlieden dat men
+hen nyet en volchde ende zonderlinghe de voirschreven jacop van oistenrijck
+de welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schauwer ziende
+dat de oom der voirschreven peternelle henlieden volchde, heeft de zelve
+boge genomen in deen hant ende een pijl in dander, zeggende
+blijft achter ick raet u voor tbeste, of ick doen u achter blijven"
+"le choses dessusdictes considerees et surce eu l’advis
+du mayeur de la franchise terhulpen, audit gerard
+poulet suppliant inclinans favorablement a
+sa dicte supplication et luy veuillans en ce
+preferer grace et misericorde a la rigeur
+de justice avons au cas sus dict quitte remis
+et pardonne, quittons remettons et par-
+donnons de grace especialle par cettes le cas
+et homicide dessusdict avecq toutte peine
+et amende corporelle et criminelle en
+quoy pour cause et occasion d’icelluy cas il a
+et peult avoir mesprins ou estre encouru
+envers nous et justice, et l’avons quant
+a ce restitue et restituons par cettes
+a ses bonne fame et renommee en notredit
+pays de brabant et par tous ailleurs et
+a ses biens non confisquez s’ancuns y en a,
+ainsi quil estoit avant l’advenue dudit
+cas, imposant sur ce silence perpetuelle a
+notre procureur general et a tous aultres
+noz justiciers et officiers quelz conques
+et aussi a ceux de noz vassaulx, satis-
+faction preallablement et avant toute
+oeuvre faicte a la partie interessee si
+faite elle n’est et aucune y chiet civi-
+lement tant seulement pour veu quele
+dict suppliant sera tenu d’amender le dict"
+"et depuis notre retour de noz pays dallemaigne
+en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne
+vesve dudit feu jaques a de rechief requiz
+ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de
+vouloir wuyder cest affaire, finablement a par
+ledit pierre boisot et thoison dor este dit et
+declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir
+aux frais et despens, tant de cyrurgiens
+que autres par ledit feu soustenez a cause
+desdites bleschures payer certaine somme de
+deniers par eulx speciffiee es mains de ladite
+vesve ce quil a fait et accomply et dont
+icelle vesve soy faisant fort de ses enffans
+hors dudit feu son mary se tient pour bien
+satisfaite et entierement contentee sicomme
+icellui suppliant en fera deuement apparoir
+et combien que actendu ce que di est
+icellui suppliant ne soit aucunement
+coulpable de la mort dudit feu jaques
+ains comme dit est a vescu environ neuf
+mois apres ladvenue desdites bleschures
+toutesvoyes en reverence de justice et
+craindant la righeur dicelle aussi que
+aucuns noz officiers ou ses malvueillans
+lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures"
+"dairomtrent inhoudende hoe dat hy suppliant inde maent van octobri
+in dit jaer xvc xliii gegaen is ten ommegange binnen onsen stadt
+van loevenen gheen quaet bemoedende aldair hy sach staen op de groote
+merct twee oft drie gesellen spelen op een queerbeit dair onder
+andere was sebastiaen de nagelmakere van loevenen de welcke
+groote questie hadde jegens den meester vanden voirn. queerspele zo
+dat zy onderlinge vochten dit siende de suppliant hadde gheerne
+ten besten gesproken maer siende dat zyn tusschen spreker
+niet helpen en mochte ende mits dat hy sach dat de speeldere
+den selven sebastiaen oepenbaer ongelyck dede seyde slaen
+ofte steect dien cortten gesell$ metten queerberde ofte gelyck
+woirdden in substancie ende naer dien heeft den selven
+queerspeeldere den voirn. sebastiaen de nagelmakere twee
+steken gegeven dairaff hy gevaren es van levende lyve ter doot
+welcke den suppliant hertelyck leet es ende al iest dat hy
+suppliant anders nyet daertoe gedaen en heeft dan zo voirs. es
+nochtans hy heeft hem mede vluchtich gemaict ende vreest
+datmen hem oick ter causen van dien soude moeghen toespreken
+ofte molesteren hy en soude nyet vryelyck durven weeder keeren
+binnen onsen lande van brabant ten waere dat hem tvoirs. ongeval
+alzo verre alst hem aengaet by ons vergeven waere ons dairomme
+oidtmoedelyck biddende soe eest dat wy de saken voirscreven
+overgemerct ende hierop gehadt tadvys van onsen beminden den
+burchmeesteren scepenen ende raedt onser voirs. stadt van loevenen den
+voirn. suppliant geneycht wesende tzynder supplicatie ende begeerte
+hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden ende vergeven
+remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onse sunderlinge gracie
+by desen tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick
+alle penen ende amende corporelle ende criminelle dair inne
+hy hem overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. es tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name in onsen
+voirs. lande ende hertoegdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
+goeden in dyen hy eenige heeft gelyck als hy was voer den voirs."
+"marge: sy hier aff $antwt$
+byden ontfanger
+vanden exploitten"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegewoirdich ende toecomende dat
+wy ontfaen hebben die oidtmoedige supplicatie van romment
+raes arm scamel jonck man oudt xxviij jaeren oft daer omtrent woenende
+onder barlaer in onsen lande van brabant inhouidende hoe dat hy suppliant
+opten tweeden dach van hoymaent xvc xl des nu geleden is drie
+jaeren hem gevonden heeft met eenen jan baten ten huyse ende herberge
+van jan vercammen alias aerts tot barlaer voirs. om t samen te drincken
+alwaer onder dandere woerden hy jan baten den selven suppliant tot
+twee reysen op seyde zekeren peys die zy tanderen tyde gemaict
+hadden van zekeren geschil tusschen hen daer te voeren gebeurt
+nu eest dat corts daer naer de voirs. jan baten zyn tweede
+oft derder gegaen es naer tkerchoff dair henlieden stocken
+stonden bringende die ter voirn. herberge zeggende wederom
+totten suppliant rombout ick en soude geenen peys met welcke
+woirden hy suppliant hem buyten huys vertrack doen seyde een
+matheeus vercammen totten selven rombout : meenede den suppliant
+en salder alleen nyet syn mitswelcken hy matheeus wierp
+eenen steen ende t selve gebeurt synde es hy suppliant wederom
+in huys getreden uuyt treckende zynen deghen ende smeet
+dairmede in een taefele waer naer hy suppliant uuyten huyse
+gestooten wert ende es den voirs. jan baten zyn tweede oft
+derder oick uuyten selven huyse gegaen hebbende vele steenen
+om hem suppliant te worpene ende quamen den selven zoe bydat hy naer
+hem stack ende keerden wederom deur rrn porte ten huyswaerts
+ende liep oick de suppliant ter voirster duer waerts doen hy jan
+baten wesende int huys stont ende crieerde van binnen opten
+suppliant werpende naer hem duer de venstere met steenen ende
+ondertusschen zoe wert hy suppliant geleyt by een meysen tot inden
+vaerwech dair hy gehouden was maer ontghinck t selve meysen
+ende siende dat de duer oepen ghynck dair zyne vianden$$ waeren
+verhit van bloede ombedacht van zyn selven ende wesende mits zyn
+jonckheyt scampige woirdden vande voirs. jan baten ende ontsprekelyck
+gramscap als eenen uuytsiinich mensch ende sonder redene oft
+verstant gebruyckende liep derwaerts met eender picke stekene
+alsoe die duer oepen ghinck ende heeft den selven jan vercammen
+zynen weert by crancke fortinne geraect inden buyck onwetens
+ende onverhuts ende de steke ontfaen zynde seyde de voern.
+jan wie steect my daer wairop hy suppliant antwoirde seggende"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdige ende
+toecommende dat wy hebben ontfangen de oetmoedige
+supplicacie van joos de smet geheeten casirs ende gillis
+van muelders alias muldermans gezwagers belast met
+wyfs ende deen van hen met vier cleene kinderen lynewevers
+woenachtich tot scelle in ons. lande van brabant inhoudende
+hoe dat de een geleden omtrent xvii jaeren dat zij supplianten doentertyt
+woenachtich waeren in onse stadt van halle doende aldaer
+huer ambacht voirs. / zyn inden jaere opden heylige assen svoens
+dach gegaen vuyter voirs. ons. stadt van halle tot inden dorpe
+van lembeke aldaer men die papegay scieten zoude / ende
+alzoe de voirs. joos suppliant koste opte met sole spelen / hadde
+aldaer voir die scutters gespeelt metter motsolen / ende teens
+den avont thuyswart weder comende inde voirs. stadt byde
+bergenssche poerte is hen te gemoete gecommen een geheeten claes
+de wege / welcke claes aen zoeckende hadde woirden ende die
+besteedt metten voirs. joos suppliant / om tvoors. ambacht van
+lyneweven te leerende / zeggend ende vragende totten zelven joos
+weder zult ghy van mynen zone maken eenen wever oft spoelder
+hem in effecte torripmanderen weder zyn zone zoude blyven
+een spoelder ende niet een wevere / waerop de zelve joos hem
+ter antwoirden gaf dat zijn zone wel behoirde konnen spoelen
+eer dat hy zoude mogen een goet wevere zijn / ende dat om
+de kennesse vanden garene te hebbene / zoe dat zij ter zake
+van dyen begonste groote kyfwoerden te hebbene ende onder
+dander heeft de voirs. joos ten laetsten ghezeght totten voirs.
+claesen / ziet claes ten es van egheene noode om dese zaecken
+wille te hebbene / veel woerden / want indien ic u niet te cort
+segge oft anders doe dant behoirt nae trecht vanden ambachte
+om uwen zoone wel te leerene / spreeckt my met recht aen
+ic zalt verantwoirden / ende midts dien es de voirs. joos
+suppliant van van hem gescheyden sonder meer woerden met hem
+te hebbene gaende nae zyn huys toe / ende de voirs.
+claes roere zoeckende is in absentie vanden voirs. joos
+gecommen aen gilliss. van muelders oyck suppiant de welck
+hem zeyde dat hy te vreden wilde zijn / tzelve hem
+biddende / daerop de voirs. claes hem antwoirde ic en
+wille nyet te vreden zijn ghy teljoer lecker / hem gevende
+meer andere iniurieuse woerden / ende heeft daerenboven
+den selven gilliss. gesmadeert met eenen messe diemen
+heet eenen gemeynen langhen opstekere / meynende hem"
+"daer veel meer andere persoenen zoe van oostmale als van wechelen
+by waeren die oick spraken metten eenen oft metten anderen vanden partyen
+ende dede hy suppliant zyn beste om die voirs. twee persoonen te sceydene
+maer en conste tselve nyet gedoen in zulcker vuegen dat hy suppliant
+ziende datter qualyck gaen zoude en nyet hebbende enich geweer
+ter werelt track vuyter scheyden van zynen voirs. halfbruedere een
+eetmes tselve in zyn hant houdende op aventure oft hem yemandt
+hadde willen mesdoen ende nae dien tvoirs. gekyf hadde geduert omtrent een
+vierendeel uren zoe wordden de voirs. twee persoonen vechtende ende nae
+melcanderen slaende daer hy suppliant ende meer andere tusschen
+beyden ghingen bynnen welcken gevechte is aldaer comen geloopen
+een genoempt driesken vermolen die welcke ten voirs. tyde was
+mede dienare metten suppliant inden voirs. hert nyet wetende hy suppliant
+vuyt wat redene die voirs. driesken daer quam maer daer wesende
+sloegh met eender pycken die hy in zyn hant hadde op eenen genoempt
+mertten de dreysselere van oistmalle welcke merten met zynder
+pycken die hy hadde wederom sloech opten voirs. driesken twee slagen
+metten eenen hem gerakende op ten knokel van zynder hant daermede
+hy inden zelven klnokel verminct is ende metten anderen slagen hem
+gevende een wonde int hooft tot welcken tyde hy suppliant noch vast
+int bescheet ghinck ende alzoe int bescheet gaende crech oick eenen slach
+van den stocke op zynen duym nyet wetende van wyen want tusschen
+dach ende nacht was ende daer veel persoonen over een liepen ende
+strytbaer waeren ende want hy suppliant van te voeren mits de voirs.
+langen gekyve ende gevechte zeere verwermt ende onstelt was
+ende hy metten voirs. slage oick zeere verhyet wordde van bloede
+zoe stack hy metten voirs. brootmesse van hem eenen steeck inden hoop
+ende geraecte daermede inden rugge den voirs. merten de dreysselere
+daer tegen hy suppliant noyt woorden gehadt en hadde maer waeren zy
+tsamen goede gevrinden welcke merten noch crech in zynen rugge
+eenen anderen steeck daer aff men nyet en wiste wyet gedaen hadde
+van welcken twee steecken de voirs. merten bynnen eender halver
+uren daer nae is gegaen van levende lyve ter doot sonder dat men
+weet van wat steecke de selve gestorven is nyet te myn hebben de
+voirs. driesken ende hy suppliant de soene daer aff gedaen gehadt ende
+hoe wel hem suppliant tvoirs. mesval hertelycken leet is ende hy daer"
+"hadde hem beduchtende dat den selven colve den suppliant
+noch eenigen overlast doen soude seyde tot hem pieter eest
+noch nyet genouch hebdy ons noch nyet fortsen genouch
+getoond? wat wildi van ons hebben daerop hy de colvere
+wederom vuyt track zyn mes ende wilde den voirs. geert
+evelen van zynen lyve ende siende byden suppliant dese tweede
+invasie ende overlast beduchtende dat yemant van hen
+beyden soude gequetst ende gewondt worden om tselve te
+verhoeden heeft vuyt trecken zyn mes tusschen beyde
+gegaen ende gelyc notoir es dat alle periclen in sulcke zaken
+terstont onversiens toecomen heeft met grooten misraeke
+ende ongelucke meenen der voirs. colvers slagen aff te keren
+den selven gequetst in zynen hals daeraff hy gevaren es van
+levende lyve ter doot ten groot leetwesen vanden voirs. suppliant
+ende want tselve feyt geschreven deur daggressie ende invasie
+van voirs. aflivighen ende dat hy ten selven tyde diverssche
+andere $$ oick groote fortse violence ende overdaet
+aengedaen hadde blyckend by certificacie daeraff zynen
+wesende den selven afflivigen in zynen tyt van zeer quaden
+leven ende reckelose conversatie ende dat hy gel$ te x$$
+is hem suppliant de voirs. forsse ende overlast dede in
+contrevengie ende wederwraecke van iusticie om dat hy
+suppliant inden name zynder officie hem hadde willen doen
+apprehenderen ter canse van diversschen groote excessen
+daer af desen aflivigen zeer belast en befaempt was
+gelyc hy oick by onsen prevost generael om zyn delicten
+geapprehendeert hadde geweest / den nyetmin beduchtenden
+rigeur van iusticien en soude den voirs. suppliant niet vryelyc
+dorren hanteren onse landen ende heerlickheden te meer mits
+hy zekere jaeren geleden geperpetreert heeft eenich
+nederslach inden persoen wylen philippus van loefene?? daeraff
+hy suppliant nochtans onse brieven van remissie ende pardoene
+geobtineert ende deselve deugdelyc geinterineert heeft
+ten waere dat hem oick hierop verleendt werde onse oepene
+brieven van gracie daertoe dienen alsoe hy seegt ons dairomme
+oidtmoedelyc biddende soe eest dat wy de zake voirscreven
+onergemerct den voerigen philippus de vleeschouwer suppliant geneghen
+wesende tzynder bede en hem willende in stuck gracie ende
+genade prefereren over strangheyt van rechte besundere in ....
+ende ter contemplatie van onse blyde weder compste in onsen
+landen van herwaert ... hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyte
+ende remitteren vuyt sunderlinge gracien? mits desen onsen brieve
+tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders alle peynen
+ende breucke corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van
+dien met datter aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben hem als daeraff wederstellen ende
+restitueren tzyne goede fame ende name in onse voirs. lande
+ende hertoegdom van brabant ende in allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden met oick tot zynen onverbeurden goeden
+indien hy der eenige heeft gelyc ende inder manieren als hy
+was voer de toecompste van tfeyt ende dootslach voirscreven
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen andere onse ende der smaelre heren
+iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende alvoeren gec..?.. der geinterresseerde partie indien
+die noch nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet criminelle
+alleenlyc behoudelyc dat hy suppliant gehouden werdt tvoirnoemde
+feyt ende dootslach tegens ons te beteren civilyc naer die
+gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+achtervolgende onse ordinancie daerop gemaect ende oick te
+refonderen ende betalen die redelycen costen van iusticie hierom gedaen
+ter tanxatie ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancelier ende leden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe committeren den welcken wy ontbieden ende bevelen dat
+voer hem luyden geroupen die gene dier over behoiren geroupen
+te zyne zy procederen wel ende deuchdelyc ter verificacie en
+interinemente van desen onsen voirs. brieve naer huere vorme ende
+inhouden welck interinement hy suppliant gehouden sal zyn in onsen
+voirnoemden rade te versueken binnen zes maenden naest? comen.. op
+peyne te verbeuren dattet van de$ en dat ge$ ende de voirs.
+amende civille getanxeert ende betaelt zyn hend? vande genen
+van onsen ontfangeren dient behoiren sal die daeraff gehouden?
+werdt ontfanck te maken reken... bewys ende reliqua te
+doene tonsen prouffyte metten anderen pen$$$ van zynen
+ontfange zy onsen drossaert van brabant meyer van ....
+amptman van bruessele schouteten van antwerpen ende"
+"attestatie vande persoonen daer present geweest
+synde dat den voorschreven afflyvighen ierst ende
+vooral den suppliant soo furieuselyck de voorschreven
+dootelycke quetsure hadde geinfligeert
+met intentie van hem noch naerder te
+quetsen ende evelen vanden lyve sonder dat
+nochtans hy suppliant hem stoot noch slach
+hadde gegeven soo ist dat hij volghende de
+naturele redenen is genootsaeckt geweest
+syn lyff te defenderen met die waepenen
+die hy hadde gelyck dat die geschreven rechte
+syn permitterende. soo ist nochtans dat hij
+ten voorschreven plaetsen en derft frequenteren
+sonder ierst over tvoorschreven ongeluck
+van behoorelycke acte van innocentie oft gratie
+versien te syn, ende alsoo voor date van desen
+sonder jactantie gesproken hy noynt met yemant
+de minste woorden oft crackeel en heeft
+gehadt dan altyt gestaen hebbende tot goeden
+naeme ende faeme ende dat den voorschreven
+voorschreven afflyvighen selffs in syn dootbedde
+liggende heeft bekent van tvoorschreven ongeluck
+ongeluck deenighe oirsaecke te wesen heeft
+daeromme den suppliant uuytte grondt sijns
+herten vergeven tghene hij hem mochte misdaen hebben.
+badt daeromme den suppliant in alder oytmoedichyt
+dat ons believen favoralyck considererende
+dwaerachtich narratiff deser hem over
+tvoirschreven ongeluck te vergunnen eene
+acte van innocentie oft wel onse brieven van
+remis hem de selve doende expedieren in behoorlycke
+forme. waerom soo eest dat wy de saecke voerschreven
+aengemerckt ierst hierop gehadt dadvis van
+lioeutenant meyer onser stadt van loven ende
+gesien d informatie genomen mette stucken daertoe
+gevuecht, geneyght wesende ter beden des
+voirschreven suppliants ende willende hem in dit"
+"ende syn voers. pachtenere uuyten voers. huyse gegaen ende vanden
+voerts gesellen gesceyden naden welcken zy corts dair
+nae syn wederom inden selven huyse gecomen ende aldaer
+synde heeft die selve wylen andries van nyeuws begonst
+te murmureren opte voers. gesellen roere te stichtene ende
+qualic te sprekene daer op die voers. henrick van
+holsbeke seyde wat andries al syt ghy een heerscap
+sullen wij daeromme uwe quade ende spytige woerden
+moeten hoiren alsoe dat nae vele woerden ende weder woerden
+die voers. gesellen ende wylen andries met synen voers.
+pachtenere in beyden zyden te messe ghinghen ende slaegen
+hyeuwen ende staken zeere nae malcanderen als dat die voers.
+andries onder dandere een doode wonde ontfinck
+vander welcker hy terstont dair nae aflivich gewordden
+is sonder datmen weet wie van hen die voers. wonde
+gaff weder die voers. suppliant lodewyck rabbe willem de
+clymmere henrick van holsbeke oft ennige vanden anderen hueren
+medegesellen niettemin weder die selve suppliant hem die
+voers. wonde gegeven heeft oft niet en weet hy niet
+hoe wel hy nochtans syn beste dede zoe hy dat vercleert
+om den voers. wylen andriese van synen lyve te crencken
+en bekendt hem mede sculdich inden voers. dootslaghe
+dwelcke hem jammerlijc ende mit goeden hertten leet is
+ende heeft uuyt saken van dien feyte die voers. suppliant
+die onnoselic dair inne gecomen es hem yesundert
+moeten houden buyten voers. onsen lande van brabant ende
+en soude alnoch beduchtende ende vreesende die strangheyt
+van rechte hem bynnen der voers. onser stadt van
+loeven ende den voers. onsen lande van brabant nyet dorren
+houden wandelen noch verkereeren mair were gescapen
+voirtaenen hem dair uuyt te moeten absenteren ende
+hem houden in vremden landen in grooter miserien
+ende armoeden ende syn leven aldair leyden ende eynden in
+ongevallicheyden het en waere dat wy onse gracie ende"
+"kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gheerde coreman stroymmackere ingesetene
+poirter onser stadt van loevenen inhoudenen hoe dat hy suppliant
+opten vi sten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
+meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
+selven goede chuerie $ gemaict hadde ende soe van dair
+comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
+hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
+vuyter helicht in sulcker vuegen $ dat vuermits dien
+overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
+zijn hantbusse die geladen was voire hem hiel meynende
+zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerenen ende
+zynde tontwerckene$ die nochtans den voirs. suppliant
+altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te emelen$
+van zynen lyve dwelc siende$ een goet man geheeten
+gommarx van haren die aldan zyne weechs qnam lydenen
+is hen die strytbarich waeren aengegaen meynen$ hen met
+goeden wuerden ende mannieren te verlycke$ne ende tapporsere $
+in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
+suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
+hem wair aff die panne geopent was is die selve
+busse onvers$ene soe te opsumerene is dat tvier$ $
+lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
+winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
+ende nyet by wille wetenen oft innestekenen vanden vuere
+desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
+metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
+hy ten selven tyde van eenen$ lyve ter doot gecomen ist
+ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen ist"
+"en sochte dwelck oock wel wetende de weduwe vanden
+voors. verstraten midtsgaders de naeste vrienden van syne
+kinderen hebben met den suppliant veraccordeert ende hen allen
+tselve vergeven maer evenwel vreesende het rigeur van
+justicie soo en heeft de voors. suppliant hem nyet derren bloot
+geven maer heeft hem moeten houden op het gewyde
+consumerende sn selven oock tot groot achterdeel vanden
+ouders des suppliants die welcke hy ondertusschen nyet en can
+assisteren heeft ons daeromme die suppliant oitmoedelyck
+gebeden dat ons soude gelieven hem tvoors. feyt te vergeven
+met quytschellinge van alle penen criminele civile ende
+mixte midts syne sobere middelen ende hem daerop te doen
+depecheren brieven in forma soe eest dat wy de"
+"francois byder gracien goids hertoge van lothryck
+van brabant etc. allen denghenen die dese iegenwoerdige
+sullen sien oft hooren lesen saluyt doen te weten dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van
+van anthoine portael inhoudende hoe dat hy soude
+eertyts onder tregiment van wylen monseigneur de la guarde
+ende tsedert van monseigneur d’alame als trommerslager
+gedient hebbende ontrent de vyff jaeren ende ten
+houwelycke gecomen synde heeft binnen onser
+stadt van antwerpen nedergeslagen ende fix domicilie
+gecosen hen generende metten tap ende logeringhe
+vanden gaenden man synde by eenighe van zyne
+gebueren gelycken handel doende die hem zyn
+welvaren benyden den officier overgedragen hem
+te laste leggende hoe wel tonrechte dat hy
+soude dieven ende andere quade doenders binnen
+synen huyse aengehouden hebben inder vuegen
+dat die suppliant ter cause van dyen byde wethouderen
+onser voers. stadt in maye anno lxxxiii ter vierschaeren
+gedoempt is geweest uuyter voers. stadt ende vryheyt
+derselver te trecken ende te blyven sonder daer inne
+te moegen commen oft wederkeeren den tyt van drye
+jaeren opde gheesselinge blyckende by het vonnisse
+daeraff zynde in date den xviii mey anno lxxxiii
+voers. waeromme hy genootsaeckt is geweest
+om den cost zoe voer hem zyne huysvrouwe ende
+kinderen te winnen wederom te trecken in zynen
+voergaenden dienst onder het voers. regiment als
+trommerslager inden doet liggende in welcken
+dienst hy hem alsoe is quytende sonder jactantie
+gesproken dat zoe de coronel capiteynen vaendragers
+als oock alle dandere soldaten int generael hun
+synder zyn bedanckende denselven gebruyckende int over"
+"copie van remissie van dootslage voor zeger de coninck
+phelips bijden gratien gods ertshertoge van oistenrijcke, hertoge
+vanbourgongien, van lothier, van brabant, van stier, van karenten, van cram,
+van limbourg, van luxemborch ende van gelre, grave van vlaenderen, van
+habspurg, vanthirol, van sirette, van kieburgh, van artois, van bourgoingnen,
+palatyn van henegouwe, van hollant, van zeelant, van namen ende van zutphen,
+mercgrave des heylichs roemschen rijck ende van borgauw, lantgreve in elsaten
+heere van vrieslant, van opter windischenmarg, van portenauw, van salms ende
+van mechelen, doen te wetene allen den iegewoirdigen ende toecomende datwij
+ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van zegher de coninckwageman ende
+dienere des heeren ende vrouwen van blasvelt inhoudendehoe dat twee jaeren
+geleden zijn oft dair omtrent de selve suppliant quamomtrent zess uren inden
+avont stondt met cornelis vander schuere endejacop van zeebroeck int dorp
+geheeten ter capelle ten huyse van martinnittelaere al dair men byer vercochte
+om te drinckene. in welcken huysesaten ende droncken wijlen jan leysens,
+christoffel van ingelghem vanlondercelle ende meer anderen tegens welcke
+christoffels de voirschreven suppliantsekere tijt dair te voeren woerden
+gehadt hadde die sulck waeren dat de voernoemde suppliant wesende te
+londercelle in sijne broeders huys liggendeop een veynster gheen arch
+dinckende de voirschreven christoffels aldair lijdendehem vraeghde wat hij
+daer dede welcke suppliant hem antwoirde ic sieop u ende anderen, oft sulcken
+woerden in substancien dair op die voirschreven christoffels seyde wat
+hebdij op mij te sien, doen seyde de voirschreven suppliantic en sie nyet
+meer op u dan op eenen anderen, de voerschreven christoffelvuyt quaetheyt
+ende gramscap antwoirde uwer moeder zoort waerop de voirschreven
+suppliant seyde ghij hebber oic een, compt wijset mijsprack de selve
+christoffel mits dien quam de voirschreven suppliant vuyte den huyseende
+ghinck aenden voirschreven christoffel ende met eenen stock smeet naer
+hemmaer deselve christoffel vloet in een huys ende mits dien scheyden zijop
+dien tijt. ende een jaer dair naer luttel min oft meer soe zijn
+devoirschreven suppliant ende sijn gesellen weder gecomen ter capellen
+voirschrevenende up den selven dach ende hueren voerschreven ende inde
+herberge lijdendevoor den voirnoemde jan leysens ende christoffel ende
+hemlieden groetende ginghensitten drincken op eene andere plaetse ende doen
+zij aldaer een wijlegeseten hadden den voirschreven christoffel saut aenden
+voerschreven $$$ eenen vanzijnen geselschape de welcke vraeghde oft den
+suppliant de pays nyeten soude willen laten maken, waer op de selve
+suppliant antwerdde ende seydejaey ic truwe, ic hebbe liever paix dan
+oirloge, wel sprack denbode compt dan in ons geselscap drincken, waerop de
+voirschreven suppliantseyde u geselscap es mij te groot, ic en weet nyet
+oft zij mij soudenwillen slaen, welcke antwoirde de voirschreven bode
+overdroech den voirschreven christoffelde welcke sprack wilt hij hier nyet
+comen ic en sal dair oic nyet gaen.luttel tijts dair naer de voirschreven
+cornelis des suppliant geselle stont op omzijn water te maken ende lijdende
+voere den voergenoemden christoffel endeanderen waert geroepen om te
+drincken dwelc hij dede ende gedronckenhebbende ryep de voirschreven
+suppliant den welcken gaf den voirschreven cornelisduer een cleyn
+veynstercken die tusschen beyde de gelagen stont"
+"noz autres justiciers et officiers presens et avenir quelzconcques
+de notredit pays de brabant et a iceulx des vassaus segneurs
+noz vassaulx dicellui pays leurs lieutenants et a chacun deulx en droit soy
+et sicomme a luy appartiendra que de ceste presente grace remission
+quitace et pardon selon et par la maniere que dit est ilz facent
+seuffrent et laissent lesdits suppliants joyer et user plainement paisiblement
+et perpetuellement sans leur fere donner ne souffrir estre fait
+aucun arrest destombier ou empeschement au contraire mais $$ chois
+se leurs corps ou lun deulx ou aucuns de leur sesdits biens non confisquez
+estoient pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez lles mectent ou facent
+mectre tantost et sans delay a plaine delivrance car ainsi nous plaist
+etc et affin que ce soit ferme et estable a tousiours nous avons
+fait mectre notre seel a ces presentes donne le vendredy saint
+lan de grace dix cincqcens et deux ainsi soubz escript
+et signe sur lla plicque par monseigneur larchiduc
+de thielt
+collonne a loriginal
+par moy"
+"iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen
+onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven
+quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt
+ende remitteren vuyt zondelinge gracie by desen onsen brieve
+tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne
+boete ende bruecke corporelle ende criminele inde welcken hy
+ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien
+mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme
+stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte
+in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in
+dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de
+toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende
+hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy
+zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen
+der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende
+alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc
+ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons
+oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende
+de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
+ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in
+brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae
+zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie
+vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve
+civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren
+sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van"
+"ende remissien doen laten ende gedoogen peyselick vredelick
+volcommelick ende eeuwelick genieten ende gebruycken sonder
+hem te doen noch te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden aen lyve aen goede eenich hinder stoot oft letsel
+ter contrarien maer in dien syn lyf oft eenige van zyner
+onverbeurde goeden hier om gevangen gearresteert oft becommert
+waeren dat zy die terstont ontslaen ende stellen doen ontslaen
+ende stellen tot volcomender delivranctien want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast zy ende blyve tot
+eeuwigen dagen hebben wy den segel daer van die keyser
+myn heere ende grootvader ende duerende onser ombeiaertheden
+ende p$ princelicheyden gebruyct hebben hier aen doen hangen
+behoudlic ons in anderen dingen onser rechte ende eenenyegelycken
+tzyne in allen gegeven in onser stadt van bruessele inde maent
+van septembri ent jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene
+ende van onsen rycken dierste aldus stont gescreven boven
+opte plycke byden coninck in zynen rade ende geteykent
+h de hane ende noch visa c
+gecollacioneert bevonden accorderen
+metten originale by my
+xxx handtekening"
+"bynnen es ende daeromme ende om dat de voirs. persoonen
+by hen selven oft by hueren procureurs tot hueren verantwoirden
+souden hebben moegen comen soe verre zy hen hadden willen oft
+comen ontschuldigen gedaight zyn geweest by edictie ende
+publicatien gemerct eenich van hen hen hielden voer vluchtich etc.
+om voer den rade vander stadt te compareren ende hueren processe
+te zien ende aenhoiren aldaer zy noch nyemant van hueren weghe
+gecompareert en zyn soe es den selven ter beternissen van des voirs.
+es gesedt te doene te wetene den voirs. willeme beauram
+coenkene van kersbeke goryse gheylaert ende peeteren gherys
+dat zy ende elck van hen vieren doen sullen eenen wech in
+cypers daer te blyven jaer ende dach ende van huer te porrene ende
+buyten brabant te zyne desen dach met sonne schyne ende dit a$
+op de verbuerde van hueren lyve ende den voirs. nyelen de
+vroede ende pauwelsse ledertouwere dat elck van hen oyck doen
+sal eenen bedevaert in cypers derwaerts te porrene ende buyten
+landts te zyne ende opte verbuerte als voeren ende dat elck vanden
+voirs. persoonen soe verre hem aengaet schuldich zal zyn van
+des voirs. es goede waerheyt te bringhene na deser stadt recht
+ende al zonder verdrach ende dat de voirs. peeterken van
+kersbeke sal ghestelt weerden inde byest poirte ende aldaer blint
+een jaer lanc tot zynen cost ende dat hy na tjaer zyn costen sal moeten
+betaelen eer hy ontslagen sal werdden ende daerentynden als
+byder stadt gecorrigeert werdden ter ordinancie vander zelver stadt
+rade publicatlyck coram schoenvorst villico graven baets burgmeester
+blanckaert berge caverson scrab? january m anno xvc xyfft$
+brabant aldus onderghescvreven geextrakeert uuyt eenen der
+wetlyck der stadt van lovenen auctentycke registre genoemt
+tcorrectie boeck waer teghen tselve es gecollacioneert ende
+bevonden daer mede van woerde te woerde concorderende by
+my lambrecht joerdens der voirs. stadt secretaris op den iiie
+juni anno xvc ende dertich ende gheteekent j loerdens overmid$
+welcken ban vreesende rigeur van justicie den voirs. suppliant
+hem heeft gheabsenteert uuyt onser voirs. stede van lovene
+ende lande van brabant ende en zoude inden zelven niet
+dorren wederkeeren ten waere dat hem al eerst hier op
+verleent werde onse gracie ons daer omme odmoedelick biddende
+soe eerst dat wy de zaken voirscreven overgemerct den
+voirs. coenken van kersbeke suppliant geneghen wesende
+tzynder bede hebben inden ghevalle als boven incontempla$"
+"goeder famen ende namen ende tot allen hueren goeden nyet
+verbuert noch geconfisqueert wesende in dien zy enige
+hebben in alle der formen ende normen als zy waeren
+aleer ende voerden beghinste vanden voirsz processe
+impo$$ onsen voirsz procureur in desen scillene ende
+eewich geswych ontbieden daer omme ende
+bevelen onsen drossere van brabant meyer van loenen
+amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende allen anderen onsen ende der
+smaelre heren dieneren officieren justicieren ende onder $$$
+ons voirsz lants van brabant dien dat enichssins aengaen
+mach dat zy ende een yegelic van hen den voorsz
+suppliant ende loys zynde dienere van desselve onser graven
+quytsceldinghen remissie ende abolicie ende van al den
+inhouden van dien inder manieren als voirsz es rastelic
+ende vredelic doen ende laten doene oft te laten geschieden enigen
+hynder stoet oft belet ter contrarien het zy aen lyve
+oft goeden in eniger manieren. want onser beliefte
+sulcke es ende des torconden hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen gegeven in onser stad
+van bruessel den xxixen dach van meerte
+int jaer ons heer duysent vyfhondert ende twee
+voir paesschen aldus onsen gescrifte opt plycke
+by mynen heere den ertshertoge. ende geteykent
+$$$
+die collictie van desen copien es gedaen
+ende bevonden $$$ metten originele
+bezegelden brieven bij mij
+n strate $$$"
+"ennige clachten van partyen gedaen zyn geweest ende es
+in meyningen den suppliant in zynen lyve te apprehenderen midts
+de welcken de suppliant beduchtende righeur van iusticie hem
+heeft moetten absenteeren ende ware gescapen te moeten gaen
+dolen in vreempden landen in grooter armoeden ende miserien
+zoe verre onse gracie hem nyet gedaen en wordde om die
+welcke hy ons zere oetmoedelyc heeft gebeden. soe eest
+dat wy desen aengesien geneyght wesende ter beden vanden
+voers. suppliant ende ierst daerop gehadt dadvys van onsen
+beminden meyere van thienen ende daer nae van onsen lieven ende
+getruwen cancellier ende luden van onsen rade ende rekeningen
+in brabant den selven suppliant willende gracie voer righeur van
+rechte prefereren hebben inden gevalle als boven vergeven geremitteert
+ende quytgesconden vergeven remitteren ende scelden quyt vuyt
+sunderlinger gracien midts desen onsen brieve tstuck ende die infractie
+van onser salvegarde boven verclaert ende tgene des daer aen cleeft
+met oyck alle offensie corporele oft criminele daer inne hy
+ter saken vandien zoude moigen gevallen zyn in eenige oft tegen
+ons oft der iusticien mesdaen hebben stellende hem dien
+aengaende tot zynen goeden name fame ende tot allen zynen
+goeden nyet verbuert zynde op dat hy eenige hebbe ende anderssins
+soe hy was voer die geschiedenisse vanden voers. feyte ende infractien
+van onser salvigardie imponerende hierop onsen procureur generael
+meyere van thienen ende van cumptich ende voiirts allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren richteren ende officieren dien dit aengaen
+sal moigen een eeuwich geswych ende scilencie satisfactie nochtans
+gedaen der partyen geinteresseerde op dat die nyet gedaen en zy
+ende dat cunlick alleenlyck behoudelyc oic ende in desen
+versien dat die voers. suppliant zal gehouden zyn voer die voirs.
+infractie te doene eerlycke beternisse den officier ende wethouder
+vander plaetsen daer voers. stuck gebuert es ende aen ons
+te beteren ende daer voer te betalene een amende civile ende
+oic de costen van rechte hier omme gedaen ter arbitraigen ende taxatieen
+van onsen voers. cancellier ende luden van onsen raede in brabant
+die wy daer toe committeren by desen ontbieden daer om
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende luden van onsen voers.
+rade dat geroepen die ghene die daer om sullen behoiren geroepen
+te zyne zy wel ende getruwelyc procederen totten interinnemente van
+desen ende ter taxatien vanden voers. costen ende amende civile
+ende dat gedaen ende die voers. amende en costen getaxeert ende
+betaelt in handen daer dat behoert zy onse voers. meyer
+van thienen ende van cumptich ende voerts alle andere onse
+ende der smaelre heeren officieren richteren ende iusticieren van desen
+onsen lande van brabant dien dit enichssins sal moigen aengaen
+den voers. suppliant van deser onser voers. gracien quyt scheldingen"
+"philips etc doen te weten allen yegewoirghen ende toecommende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmedighe* supplicatie van gielis van
+caverson ingeboren poirter onser stadt van loeven belast met
+huysvrouwe ende eenen jonghen kinde anders egheen goet hebbende
+dan hy met arbeyden aen die scepen is winnende inhoudende
+hoe dat hy des vrydaeghs voer loeven kermisse int jaer
+xvc tweentzestich des achternoens is versaempt geweest
+met adriaen crabbe ende ander ten huyse genaempt
+troosemareynken om met elcanderen aldaer te drincken ende nae
+dyen zy aldaer ewat tyts gederonken hadden ende dat die
+voirs. adriaen uuyten voirs. huyse opder straten gegaen was
+om zyn water te reysen soe zyn die wyle aldaer aengecommen
+vyff oft zesse clercken met poignaerts messen ende stenen indie
+handen hebbende die sonder oirsake den voirs. adriaen hebben
+zeer furieuselyck geinvadeert onder hen voeten gewoerpen ende
+geslaghen soe dat die weerdinne aldaer tselve aensiende
+is gecommen totten geselscappe seggende totten suppliant gielis suldy
+uwen compeer aldus laeten vermoerden desgelycx soe riep
+oyck de voirs. adriaen totten suppliant dwelck de suppliant
+hoorende is vanden geselschap opgestaen ende loopende op der
+straten heeft aldaer gevonden adriaen syn compeer alleen
+aldus overvallen ende geslaigen vanden voirs. clercken hem
+ombekent weesende is hem ter assistentie gecommen ende heeft
+uuyt getrocken syn brootmes ende daer mede gesteecken naeden
+eenen ende naeden anderen in sulcken vueghen dat een vande
+voirs. clercken genaempt philips de roy soe hy suppliant
+naederhant versoent loopende tegen eenen muer heeft
+hy suppliant denselve philips eenen steeck gegeven in zynen
+buyck laetende tvoors. mes duer groote verwaertheyt daer
+inne steecken ende nemende die vlucht inden clooster vande
+bogaerden bynnen der voirs. stadt van welcker quetsuere
+de voirs. philips ten selven daigh is gestorven ende afflivich
+geworden tot des voirs. suppliants ontspreekelycke leetweesen
+die daer duer moet wyff ende kint verlaeten in armoede
+ende hem onthouden in vremde lande ten zy dat
+ons beliefde hem te nemen in genade ende"
+"allen dhegenen in onser stadt van bruessele opden
+heylighen vrydach inde maent van maarte int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert vierendertigh / van ons.
+keyserycke sxv.. ende van onsen rycken van
+spaengien van beyden .... ende anderen txvy.../
+aldus stont ghescreven opde plycke byden
+keyser in zyn rade ende gheteekent ..
+.... / visa? / ...
+gecollacioneert tegen...
+d originale brieve by my"
+"kaerle etc doen condt allen luyden iegewoirdich ende toecomende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige van merten de groote lantman
+woenende tot kestere inhoudende hoe dat zekere tyt nae paesschen
+lestleden hy suppliant met twee van zynen gebueren uuyt recreatien gegaen
+is wandelen tot leerbeke met hem nemende keese ende broot om aldaer te
+banqueteren ende zyn tsamen gegaen binnen die prochie van leerbeke ten
+huyse van peeteren de groote des suppliants bruedere alwaer int
+bancketeren tusschen hem suppliant ende den voirs. peeter zynen brueder
+woirden geresen syn ter causen van eenigen scapen die opt velt waeren
+geweest ende den suppliant in zyn graen schade gedaen hadden zoe dat de
+voirs. peeter den voirs. suppliant zynen bruedere daeruuyt overvallen
+heeft met vele iniurieuse woirden ende daer toe den voirs. suppliant zynen brueder
+gedreycht gehadt te smijtene seggende totten suppliant onder dandere onder
+reverenen gesproken in effect dese oft diergelycke woirden zeert u moeder
+ghy hoveerdige leckert ghij en syt nyet weerdt tegen my te spreken
+met vele andere nydige ende onverdraechelycke woirden die welcke
+die voirs. suppliant patientelyck verdragen heeft sonder hem daer te$
+oft dien aengaende met spitige woirden oft wercken te verantwoirdene
+oft te vrekene ende daer nae heeft die voirs. peeter eenen tinnenpot in zyn
+handt genomen ende den voirs. suppliant zyn bruedere daermede met felle$
+moede een groote wonde op zyn hooft geslagen zoe dat die voirs. suppliant
+daer uuyt grootelyck geturbeert zynde vander bancken opgestaen is
+in meyningen van hem tegen den voirs. peetere te weerene ende int opstaen"
+"en wilt nyet schieten noch slaen ghy en sult nyet geschoten
+noch geslagen worden meynende die suppliant ende de voirs.
+heere van perweiz byde voirs. gesellen met goede woirden
+te commen maer een genaempt thomaes vuegh$s die den
+voetboge hadde die seyde dese oft dyer gelycke woirden goids
+wonden laetter ons in vallen ende soe sach die suppliant dat
+de gesellen die de bussen hadden g begonsten die te vierenen
+ende opten heere van perweiz ende opten suppliant te oogene
+ende besundere opten heere van perweiz ende die suppliant
+tselve siende seyde totten heere van perweiz voirs. loopt
+achterwaerts oft achter my want zy hebbent op v geladen
+ende den heere van perweiz achter den suppliant oft achterwaerts
+gegaen zynde soe seyde ende riep den die suppliant voer die
+tweeste reyse totten voirs. gesellen dat ghy zy nyet
+schieten noch slaen en souden want zy en souden noch
+geschoten noch geslagen wordden ende een vanden voirs. gesellen
+seyde oft riept totten suppliant dat hy dert was denoterende
+daermede zoe de suppliant verstont dat de suppliant soe bewaert
+ware geweest aen zynen lichame dat hy nyet en sorghde
+waerop die suppliant terstont heeft geseegt dat nyet waer
+en was ende thoonden henlieden zyn naeckt hemde
+ende soe de suppliant beest verstont soe riep een vanden voirs.
+zeven gesellen dese oft dyergelycke woirden jae ghy
+soudt ons vermoerden int roepen van welcke woirden
+soe quamen de voirs. mathys van lyere ende meer andere
+aenen ende riepen dese oft diergelycke woirden ghy keldief is
+dat de vrintschap die ick gedaen hebbe int landt
+van geldere dat ghy hier myn conynen compt stelen
+ende soe die suppliant best conste gemercken soe mercte
+oft ooghde deghene die den stelen boge hadde genoempt"
+"marge:
+#sy h$ af$antwordt
+byden voirs. scouthet
+van turnhout
+gelast op zyn$
+lestgesloten$ re$$"
+"onsen voers. lande van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft in alder vuegen
+ende manieren soe hy was voer die toecomste
+vanden voers. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael * onsen schoutete van
+antwerpen ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye sy syn satisfactie ierst ende voeral
+gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daer toe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voers. suppliant gehouden
+sal zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
+gelegentheyt vande saecken ende faculteyt van zynen goeden
+met oock te betalen die redelycke costen van justitien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet
+ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende
+getrouwe die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
+ende hebben denselven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen degene die daeromme behooren
+geroepen te zyne sy procederen wel ende dueghdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voers. amende
+ende costen van justitien alsoe sy sullen bevinden
+behoorene dwelck interinement de voers. suppliant
+gehouden sal syn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voers. rade binnen sesse maenden
+naestcomende opde pene van te verbeuren deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justitien getaxeert ende betaelt zynde
+in handen vanden genen dien dat behooren sal
+sy onse voers. procureur generael in brabant onse
+*in brabant"
+"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende toecommende dat wy ontfangen hebben
+de oitmoedige supplicatie van franchen claes borgere onser stadt van herentals inhoudende
+hoe dat hy suppliant altyts gestaen heeft tot goeden naeme ende fame, noyt eenich feyt
+gecommitteert hebbende weerdich van pugnitien behalven tgene hier nae volght dwelck
+gebeurt is op eenen goensdach des avonts inde kermisse onser voirscreven stadt van herentals
+wesende den iersten dach van septembri anno xvc achtentzestich lestleden alzoe wylen
+renye nuiyten schouvagere hem suppliant verwytende was dat hij soude hebben geseeght tegens
+zeker vrouwe persoen genaempt lucia kaers huysvrouwe van willem pauwels dat de voirscreven
+reyne nuiyten alle daige oft alle weken soude commen spreken mayeken de dochter vanden voirscreven
+willem pauwels, hebbende alzoe tsamen groote ende hooge woirdden gaende met dien ende intredende
+de selve reyne nuiyten int woenhuys des voirscreven willems pauwels vragende oft de zelve thuys was
+waerop den selven reyney wordde geantwoerdt dat de selve willem pauwels nyet thuys en
+was sprekende daernaer de selve lucia aene, seggende en hebt ghij my nyet geseeght dat
+frans claes denoterende hem suppliant heeft geseeght, dat ick zoude alle daige oft alle weken uwe
+dochter commen spreken, roepende met dien hem suppliant staende buyten den voirscreven huyse omtrent
+de deure in huys, zeggende tot hem suppliant verantwoerdt u nu, antwoerdende daerop de voirscreven lucia kaers
+sulckdaenige oft gelicke woerden, neen ick, ick en hebben met der clapperyen nyet te doene
+replicerende daerop hij suppliant, seggende en heb ickt nyet wel geseeght dat al clappayen ende
+hueren werck is, waeromme de voirscreven lucia kaers ende heure dochtere hen vergrammende op
+hem supliant seyden totten selven ghy franchen ghy en derft u hier zoe breet nyet maken meynt"
+"synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende
+allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende
+dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen
+ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten
+ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende
+van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte
+moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien
+zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden
+hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat
+zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcomen delivrance want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer
+van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende
+den tyt van onser ombejaerthede gereseert ende gebruyct
+hebben hier aen doen hangen behouden in anderen
+saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent
+van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke
+by mijnnen heere den prince ende geteekent du blioul
+ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originali bij mij
+$$$
+zy byden ontfangere
+vanden exploiten
+daeraf verantwoorden
+ende de$$ $$x voere
+amenden civilen van
+cornelis de vyt
+daer nae verclaert"
+"des voerseyt is in effecte terstont willichlycken sonder
+dreygemente van tortueren bekendt ende geleden gehadt die
+perceelen die hy vercocht hadde ende dandere gewesen waer
+die wairen tot zynen huyse ende dat meer is heeft vuyt
+grooter simpelheyden doen tertyt oyc verclaert dat
+omtrent een half jaer geleden twee oft drie manspersoenen
+geleydt wordden opte camere daer die voers. ende andere
+iuweelen waeren ende dat hy dit geselscap volghde ende
+sach also die baggen ende iuweelen daer liggende dwelck
+nyet en is warachtich want hy te voeren aleer dese feyten
+gebuerden die voers. iuweelen noydt en sach noch inde
+camere en was ende en can nyet gedencken noch geweten
+waeromme dat hy dit alsoe bekent heeft dat nyet waer
+en is anders dan dat hem dunckt tselve gedaen te
+hebbene ten eynde dat die amman hem te badt soude
+geloeven dat hy die gerechtige waerheyt seyde
+vanden andere feyten die gebuert waeren ende hy bekende
+als voere welcke voers. feyten ende misdaden den suppliant
+zyn herttelycken leet ende hoe wel tselve is deerste
+reyse van zynen levene want hy noydt te voeren yet genommen
+heeft gehadt maer zyn ambacht ernstelyc ende getrouwelyc
+heeft gedaen ende zyn broot gewonnen ende hier toe gecommen
+is vuyter grooter temptatien ende gebreke als voere ende
+oic mits zynder ionckeyt ende men dicwyle te meer
+stonden heeft geuseert dat men voere deerste diefverie
+gracie gedaen heeft ende nyet gheerne tlyf en heeft genomen
+besondere van iongen persoenen beneden huere xxv iaeren zoe
+bedunct hem nochtans die voers. suppliant dat die wethouders
+onser voers. stadt van bruessele int voers. proces sullen
+willen wysen duyterste nae rigeur van iusticien
+te meer want tselve in onsen hove ende aen onse iuwelen
+gedaen is en wordde hem hier op nyet versien by onser
+gracien ende genaden voere dese ierste reyse alsoe hy seeght
+ons omme de selve seer oitmoedelyc
+biddende soe eest dat wy de saken voerscreven"
+"geteekent hebben dat tselve testament goet ende alzoe geschiet was
+meynende voer god almachtich daer innen nyet mesdaen te hebbene
+uuyt saeken dat gelyck gesseght is de voirs. hans heeft bekendt
+gehadt inden voirgn. kiliaen zeer gehouden te zyne ende dat hy
+hans in wille was dat te makene en hadde hem god
+metter doot nyet verascht ende oick aensiende dat de voirs.
+kiliaen duer de costen vanden voirs. hans eensdeels was
+arm gewordden nyet te myn naer dat de suppliant
+voer den selven commissaris anderwerf oick by zynen eedt
+geexamineert is geweest heeft hy gedeponeert ende vercleert
+van als de warachtigheyt te wetene dat tselve testament
+nyet anders geweest en heeft noch en is dan gefingeert
+oft gefabriceert gelyck by zijnder depositien claerlyck sal
+bevonden worden ten causen vanden welcken onse
+marckgrave van antwerpen heeft den suppliant bynnen cortten
+daghen herwerts aldaer geapprehendeert ende in stricten
+gevanckenisse gestelt in meyninge wesende tegens hem
+te procederen met rechte ende hoe wel tvoirn. mesval
+den suppliant die altyts gestaen heeft tot goede fame
+ende name sonder hem in eenighe andere zaeken weerdich
+van reprehensien mesdragen te hebben hertelycken leet
+is ende dat hy tselfde nyet gedaen en heeft by quaden
+opsette fraude bedroch giericheyt om gelt oft om goet
+want hy daer af noyt stuver proffyts gehadt noch begheert
+en heeft meynende alzoe daer inne nyet te mesdoene
+nyetmin beducht hem dat onse voirn. marcgrave tegens
+hem criminelycken sal willen procederen twelck comen
+soude tzynder geheelder bederffenisse ten zy dat onse
+gracie ende genade hem hierop verleent worde alzoe
+hy seegth ons daeromme oitmoedelyck biddende soe eest
+dat wy de saken voirscreven overgemerct ende hier
+op gehadt tadvys van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant den voirn. mr.
+cornelis van tongherloo supliant geneghen wesende tzynder"
+"reijde op syn hooft gegeven, als ter saecken van
+dat hem het bloot alteseer ontliep door die
+wonde, die welcke hij tevooren soo als
+voorschreven is inde keucken hadde ontfanghen
+soo dat hy van daer gedraeghen synde ten huyse
+van lijsebeth vander eijcke des anderendachs
+sijnen geest heeft gegeven, tot seer groot
+leetwesen des suppliants, die welcke in egeen
+manieren en is autheur geweest van het
+voorschreven gevecht, dan sijnde des suppliants
+vader, soo als voorschreven is, grootelijck geiniureert
+bij den voorschreven wijlen peeter bols, synde hij suppliant
+met sijnen voorseijden broeder in het voorschreven
+gevecht gecommen bij occasie van hunnen
+vaeder te willen defenderen, het welck
+de natuerelijcke redene is dicterende. maer
+nijettemin vreesende het rigeur van justitie
+soo badt die suppliant seer oitmoedelijck
+dat ons gelieven zoude hem over het voorschreven
+feijt, ende ongeval te verleenen onse
+opene brieven van gratie ende remis
+in forma daertoe dienende. waeromme
+soo ist, dat wij t’gene voorschreven
+is, aengesien
+ende aenschouw nemende opde circumstantien
+van dese saecke, genegen wesende ter
+oitmoedighe bede des voorschreven suppliants, ende
+willende in dit stuk prefereren gratien
+ende misericordie voor strancheijt ende rigeur
+van rechte, hebben de voorschreven suppliant quijt-
+geschouwen ende vergeven, schelden quijte ende
+vergeven vuijt sunderlinghe gratie bij desen t’feijt
+ende ongeval boven geruert, midtsgaders allen
+breucken corporele, criminele ende civile
+daerinne hij ter causen voorschreven midtsgaeders dat
+daer aene cleven mach, egens ons ende justititie
+misdaen ende misbruijckt mach hebben, ende hebben
+hem dijen aengaende weergestelt ende gerestitueert,
+stellen weder ende restitueren tot synen goeden"
+"noch te laten geschien nu noch in toecomende tyde in
+lyfve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien / maer indien zyn lyf oft eenighe van zynen
+ongeconfisqueerden goeden waeren dairomme gevangen
+becommert oft gearresteert dat zij die terstont stellen
+oft doen stellen tot volcomen slakinge ende dekivrance
+delivrantie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt ende dootslach
+gebuert is inde kermesse / wiean ons. ordonnantien disponeeren
+ter contrarien den welcken wij den supplant nyet
+prejudiceren en willen want ons alzoegelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen dagen zoe hebben wij onsen zegel hieraen
+doen hangen behoudelyck in anderen saken ons recht
+ende eenyegelyck des zyns in allen gegeven inden
+clooster van groenendale opten goeden vrydach inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende negenenveertich van onsen keyserycke txxxe
+ende van onsen rycken van castille ende andere txxxiiiie
+aldus gescreven opde plycke byden keyser ende
+geteeckent l de zuete // visa recta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mij
+daaiwez $$$"
+"overmerckende den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs.
+bede ende supplicacie ende willen hem in dese gracie prefereren voir
+strangheyt van iusticien zunderlinge ter eere ende werdichede
+der passie ons heere jhesus christus die hy leet voir ons op zulcken
+dach als hedent es hebben in den gevalle alsboven vergeven
+quitgescholden ende geremitteert vergeven quitscelden ende
+remitteren vuyt onser zunderlinger gracie mids desen den
+dootslach ende misdaet boven verclaert mitsgaeders alle penen
+ende bruecke corporelle ende criminenelle daer inne hy hy cause
+van dien met datter aencleven mach iegens ons ende iusticie
+vervallen mach zyn hem als daeraf wedergestelt ende
+gerestitueert stellen en restitueren midts desen tzynder
+goeden fame name ende geruchte in allen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
+eenige heeft gelyc ende in aller manieren als hy was voir
+die toecompste vanden voirs. dootslage imponerende hierop een
+eeuwich zwigen onsen procureur generael van brabant ende
+alle anderen onser iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beteringe nochtans eerst ende alvoiren gedaen der
+geinteresseerde partie in dien daer eenige toestaet ende die
+noch niet gedaen en zy cunllycken allenlyc ende behalven
+oick dat hyt tegens ons beteren zal civilycken naer der
+gelegentheyt vanden mesdaet ende faculteyt van zynen doeden
+ende dat hij oick gehouden wordt op te leggen ende refonderen
+die behoirlycke costen van iusticie indien dair eenige
+gesustineert zyn ter arbitrage ende taxacie van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+zelven van onsen rade in brabant dat voir hemlueden geroepen die ghene
+die dairomme behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyc ter certificacie ende interinnemente van desen naer huere
+vorme ende inhouden mitsgaders ter arbitrage ende taxacie
+vanden voirs. civile beteringe ende vanden voirs. costen
+alzoet behoiren sal ende dat gedaen ende de voirs. civile
+beteringe ende costen gataxeert en betaelt in handen vanden"
+"voirs. soene gerepresenteert hebbende de voirs. suplicacie
+ons op dinhouden van dien te useren van onse gewoenllycke
+gaacie ende genade wy aensthods nemende op de toe
+compste vanden voirn. feyte ende dootslach ende ter
+begeerte van ons voirs. soene willende in syn $$
+ende ter consideratie van syne voirs. compste deselven
+den supliant prefereren gracie ende genade voir rigeur van
+justicie hebben inden gevalle als boven vergeven
+geremitteert ende quitgescholden remitteren ende schelden
+quite vuyt onse sunderlinge gracie by desen tfeyt ende doot
+slach boven verclaert mitsgaders oick alle peinen ende amenden
+corporelle en criminelle daer inne hy hem ondanks
+ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons
+onse hoocheeyt ende iusticie eenichszins mach hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by dese tot syn goede
+fame ende name in onsen lande ende hertochdomme
+van brabant ende van over$$ ende allen anderen onsen
+landen ende heerlichheden ende tot synen ongeconfisqueerden
+goeden indien hy eenige heeft gelyc als hy was voirden
+voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
+swygen ons procureur generael ende alle anderen onsen
+iusticieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant
+wie sy syn satisfactie ende beteringe ierst ende alle
+alvooren gedaen der partyen geiteresseert indien hy
+die noch nyet gedaen en waere civiele alleene
+behoudelyc nochtans dat de voirn. supliant gehouden
+sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civiele
+naer die gelenty gelegentheyt vander mesdaet
+faculteyt van synen goeden ende onser ordonancien daerop
+gemaect ende oyck te betaelen die redelycken costen
+van iusticie indien eenig daeromme gedaen ende naergevolght
+syn ter taxatie ende arbiterscape van onsen lieven ende
+getrouwen den cancellier enden lieden van onen rade in
+brabant die wij$ daertoe committeren ontbieden daeromme
+ende bevelen den voirs. van onsen rade in brabant dat
+voir henluiden geroupen diegene die daeromme
+sullen behoiren geroupen te syne sy procederen
+wel ende duechdelyc totter verificatie ende
+interinnemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
+naer huere vorme ende inhouden welck interinemente
+de selve supliant schuldich sal syn te versuecken
+by onsen voirs. rade binnen eenen halven jaere ....
+naer date van desen opde peyne te verbueren deffect
+$$ $$ ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+ende costen van iusticie getaxeert ende betaelt synde
+$$ alst behoirt van welcker amende onsen ontfang
+ontfanger vanden exployten van onsen voirs. rade"
+"noz bien aimez les mayeur et eschevins dudit villers le parwyn
+audit maitre gilles le chaisne supliant inclinans a sadite supplication
+et requeste et luy veullans en ceste partie grace et misericorde
+preferer a rigeur de justice avons au cas susdit quicte remis et
+pardonne quictons remettons et pardonnons de grace especialle
+par ces presentes le cas et homicide dessus declaire ensamble
+toutes paines amendes et offences corporelle et criminelle
+enquoy pour et a raison dudit cas et homicide es circumptances
+et dependences, il a et peult avoir mesprins offence et
+estre encourru envers nous et justice, lequel quant a ce
+avons remis et restitue mettons et restituons a ses bons
+noin et fame en notre pays et duce de brabant lembourg
+et oultremeuze et en tous aultres noz pays terres et seigneuries
+et a ses biens non confisquez sanlcuns en y a tout ainsy
+et par la forme et maniere quil estoit auparavant
+ladvenue dudit cas et homicide imposant surce silence
+perpetuel a notre procureur general et a tous aultres noz
+* justiciers officiers et subiectz quelzconcques satisfaction
+toutesfois faicte a partie interessee premierement et avant
+tout oeuvre si faicte nest et elle y chiet civiliement
+tant seulement pourveu que ledit supliant sera tenu amender
+ledit cas envers nous aussy civilement selon lexigence
+diceluy la faculte de ses biens et la forme de noz ordonnances
+surce faictes et enoultre de refundre et payer les fraiz
+mises et despens de justice, sanlcuns en ont este pource
+faictz le tout a larbitraige et taxation de noz ames
+et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commettons a ce dausquelz mandons que appellez
+pardevant eulx tous ceulx et celles qui pource feront
+a appeller ilz procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de ces presentes, selon leur forme et teneur
+et a la taxation desdits frais et despens de justice et aussy
+de ladite amende civile lequel interinement ledit supliant
+sera tenu requerir et poursuyr pardevant lesdits de notre
+conseil en brabant endeans six mois prochainement venans
+apres la date de ces presentes, a paine de perdre le fruyt
+et effect dicelles ce faict lesdits despens deuement
+payez et ladite amende civile tauxee et payee es mains de
+notre receveur des exploix ou aultres noz officiers quil
+appertiendra, et qui sera tenu den faire recepte et tenir
+compte a notre prouffit avecq aultres deniers de sa charge
+et entremise ilz et tous aultres noz justiciers, officiers,
+* soit de lamende civile
+a tauxer quie et payer
+es mains du receveur
+des exploix fait recepte
+et respondu au prouffit
+de sa majeste paricelluy receveur
+des exploix"
+"jaer onsheeren duysent vyfhondert ende driendertich
+ende van onsen keyserycke tvierde ende van onsen
+rycken van castillien ende andere dachthienste aldus
+stont ghesreven opde plycke byden keyser in zynen
+raede ende gheteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle byder gracien gods roomsch
+keyser altyt vermeerder tsrycx coninck van germanien van
+castillien van leon van arragon van navarre van napels
+van secillien van maiorque van sardine vanden eylanden van
+indien vander vaster eerden ende zee occeane eertshertoge
+van oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothric
+van brabant van limborch van luxemborch etc. grave
+van vlaenderen van artoys van bourgoingnen palsgrave ende
+van henegouwe van hollant van zeelant van phirt van
+hagenauw van namen etc. prince van swave marcgrave
+des heylichs rycx heere van vrieslant van salins van
+mechelen vander stadt steden ende landen van utrecht ende
+van overyssele ende dominateur in asien ende affricquen
+doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende
+dat wy ontfanen hebben die oetmoedighe supplicacie
+van jan baten geboren binnen onser stadt van loven oudt
+omtrent xxiiij jaeren arm schamel cramere gaende metter
+meerssen opte dorpen inden quartiere van loeven ende daer
+omtrent om den soberen cost te winnen inhoudende hoe dat
+omtrent xj oft xij jaeren woenende met zynen
+vader inder voirs. stadt van loeven opte biest ende doentertyt
+gaende ter scholen ende een andere jonck knechtken van
+ontrent xiij jaeren geheeten thoenken claes doentertyt
+oyck scholen gaende ende woenende opde biest voirs. met
+zynen ouders zyn op eenen avont by ende ontrent eenen dans
+die aldaer byde gebueren ende andere gedanst worde onderlinghe
+twistich ende kivende geworden alsoe jonge kinderen somtyde
+plegen in zulcker wegen dat zy malcanderen metten hare
+ter eerden getrocken hebben ende de suppliant opstaende heeft
+met eenen steencken den voirs. thoenken gewopen voer zyn voerhoot geworpen?
+boven zyn een ooghe soe dat hy daer aff weken lanck
+oft daer omtrent ghinck ende stont achterstraten ende deselve
+thoenken oft zyn ouders opte voirs. woende nyet zeer achtende
+noch deselve gade slaende oft nyet doende cureren alsoe dat
+wel behoirde is daer aff naederhant sieck ende cranck geworden
+ende by zynder oft zynder ouders versuemptheyt? omtrent vyff
+weken daer nae vander voirs. quetsuren gestorven ter
+caussen van welcken excesse ende genechte de suppliantdoen
+noch staende onder de hoede roede ende correctie van zynen meester"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat
+wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+herbrecht lambrechts $ geboeren van buel ende woenechtich
+tot westerloo in onsen lande ende hertoochdomme van brabant
+inhoudende hoe dat hy suppliant over twee oft drie jaeren
+zekere proces gehadt heeft tegens eenen genaempt lambrecht
+van boecholt ende dat ter cause van sekere huys ende
+erve tot westeloo voirscreven gelegen totten welcken
+elck van hem recht pretendeerde ende is gebuert
+dat de sentencie gegaen is tot vordeele vanden voirs.
+lambrecht dair nae soe heeft de selve lambrecht geseet
+tot eenen genoempt marten van tuyk des suppliants zwager
+sulcke oft gelycke woirden ja marten heeft herbrant
+u zwager nyet wel gedinght seght hem nu dat hy
+thuys gae vercoopen opseggende dair mede den voirs.
+herbrecht suppliant dat hy hem des beroempt soude hebben
+des de voirs. marten den voirn. suppliant rapporteerde
+omtrent drie weken dair naer opten vastelavont int
+jair zesthien lestleden oft dair omtrrent soe heeft de
+suppliant den voirn. lambrecht tot westerloo vonden
+ende hem in iegewoirdicheyt van vele luyden aldair vergadert
+gevraecht oft hy tot zynen zwager geseydt hadde
+dat hy thuys om dwelc zy gedinght hadden vercoopen
+soude gelyc hy hem dair beroempt soude hebben
+vraechde hem oic oft hy de woirden uuyt hem
+selven gesproken hadde oft op yemants aenbringen
+affirmerende de suppliant het selve noyt gedacht oft
+gesproken te hebbene wair op die voirs. lambrecht
+hem hoveerdichlyc antwoirde dese oft der gelycke"
+"ende hebben hem dyen aengaende weder gestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden
+fame name ende gerichte in onsen voirs. lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voir
+de toecompse vanden voirs. feyt imponerende hierop
+een eeuwich gezwych onsen procureur generael in brabant onsen
+schouteth van mechelen ende allen anderen onsen goeden indyen
+hy eenige onder heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voir de toecompse ierst ende v iusticieren
+ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voiral gedaen der partye geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegens ons
+te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
+zaicken ende faculteyt van zynen goeden met oick te
+betaelen de redelycke costen van iusticien hieromme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende
+luyden van onsen raide in brabant die wy dairtoe
+gecommitteert hebben ende committeren○ by desen
+ontbieden dairom ende bevelen onsen cancellier ende
+raidsluyden dat voir hen geroepen diegene die
+dairom behoiren geroepen te zyne sy procederen wel
+ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vander voirs.
+amende ende costen van iusticien alsoe zy zullen bevynden
+te behoirene welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden zal zyn te versueckene ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess"
+"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
+alzoe inde compste van onsen zeer lieven ende beminden zoene
+den prince van spangnen in onsen lande van herweerstovere
+laureys wouters geheeten die moeldere ingeseten van rethy den selven
+onsen zoene gepresenteert heeft zyne supplicatie versueckende byder
+selver gratie remissie ende pardoen vanden feyte ende dootslach daer
+inne gementioneert te wetene hoe dat alzoe hy suppliant opten
+xxien dach van octobri anno xvc achtenveertich tsavens omtrent den
+zesse uren is coutende geweest met twee meyskens op een velt
+aen een hecken oft veken staende tusschen jans van molle
+ende des vorsters van rethy zoe is aldaer gecomen ambrosius
+vloors anders geheeten proest nu overleden die duer tvoirs. veken
+oft hecken daer op hy suppliant lach passeren wilde dwelck hy
+suppliant nyet gedoogen en woude dit aenmerckende die voirs.
+overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden en
+zoudt ghy my nyet duerlaten waerop hy suppliant antwoerde
+zoude ick u moeten duerlaten dies hy overleden seyde jae
+waerom nyet het is eenen erffwech ende mitsdyen heeft die
+voirs. overleden hem suppliant met en vuyst voer zynen mont
+gestooten dat tvel affghinck ende voirts tselve veken open
+getrocken met forsse ende daer duer gepasseert dwelck siende
+deselve suppliant ende daer duer zeere vergrampt zynde heeft
+denselven overleden met eenen opstekere int voirs. hecke
+den steeck in zynen buyck gegeven tusschen zyn mannelyckheyt
+ende den navele ende is hem overleden metten selven -
+opstekere inde hant gevolght omtrent een halff roede lants
+seggende dese oft gelycke woerden ic zal u wel hebben weert
+u zonder dat hy suppliant hem nochtans yet meer mesdede doen
+hy overleden seyde tot hem suppliant dese oft gelycke woerden
+lauwereys hebbe ick u yet mesdaen dat bidde ick u om
+goidswille dat ghy my vergheeft nochtans hebdy my daer
+gedaen dat my de doot doen zal dwelck hy suppliant hoorende
+is van daer gescheyden ende die voirs. overleden is sanderdaighs
+gestorven tot grooten leetwesen vanden selven suppliant ende hoe
+wel dese overleden in zyn vuyterste hem suppliant vergeven
+heeft tvoirs. mesdaet ende begeert daeraff nemmermeer
+geen wrake te hebbene gelyck oick van gelycken gedaen
+hebben die kinderen desselffs overleden volgende de begeerte"
+"ledit suppliant demanda a quelle cause il estoit venu et entre en ladite
+chambre pour les oultrager luy et aultres estans en icelle lequel
+maximilian sans aultres parolles desguennia incontinent le baston
+quil portoit duquel il rua ung cop sur ledit jehannet suppliant
+lequel il rattint de sadite rapiere et apres bailla tout soubdain
+audit maximilian ung cop destoc de sadite rapiere ou ventre causant
+lequel cop il termina vie par mort tantost apres au moyen duquel
+cas et homicide dessus declaire ledit suppliant craignant rigeur de
+justice sest retire et absente de ladite ville de bruxelles et de noz pays
+au de hors desquelz luy conviendra vivre en grand disette
+et fuier miserablement en estrange terre si sur ce notre grace
+et misericorde ne luy soit impartie si comme il dit pour
+laquelle attendu ce que dit est mesmement que ledit cas est
+advenu par intemperance et chaleur et que les premiers mouvemens
+ne sont en puissance de lhomme aussy quil na este aggresseur
+en ceste partie de fait ny de parolles jouict que jamais na
+este note ne convaincu daucun cas reprehensible il nous a
+tres humblement fait supplier et requerir pour ce est il
+que nous ces choses considerees audit jehannet daustin suppliant
+inclinans a sa dicte supplication et requeste et lui veullans
+en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de
+justice avons oudit cas par ladvis et deliberation de
+notre tres chiere et tres amee fille de nous empereur damme et
+tante de nous charles archiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgogne dame douagiere de savoie regente et
+gouvernante etc et des president et gens et notre prive conseil
+estans lez elle remis quitte et pardonne remectons quittons
+et pardonnons de notre certaine science et grace especial
+par ces presentes le fait cas et homicide dessus narre ensemble
+toute payne amende et offence corporelle et criminelle
+en quoy pour cause et occasion dicelluy et ses deppendences"
+"ains se son corps ou aucune chose de sesdits biens non
+consisgnez estoient pour ce prins saisiz arrestez
+ou autrement empeschez le mectent ou facent
+mettre tantost et sans delay a plaine et entiere
+delivrance. car ainsi nous plaist il et
+afin que ce soit chose ferme et estable a tousjours
+nous avons fait mettre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de malines
+le jour du vendredi saint ou mois davril
+lan de grace mil cinqcent et huit et
+des regnes de nous empereur assavoir de
+cellui de germanie le xxiiie et desdits
+de hongerie etc. le xixe ainsi signe soulz le reploy
+par imperatrice margarita et sur ledit reploy. par lempereeur et monseigneur
+larchiduc en leur conseil et signe heneton
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"nochtans beduchtede rigeur van justicien nyet dorren houden in onsen
+voirs. stadt van leeuwe noch binnen desen onse lande van brabant
+maer hem vandaer geabsenteert ende en zoude aldaer nyet weder
+dorren keeren hanteeren noch converseren tenwaere dat hem tvoirs.
+delict ende mesuz by ons vergheven ende geremitteert waere ende
+hem daer op verleent onse oepenen brieven van remissien in
+behoirlycker formen ons mits dien daeromme zeere oetmoedelyck
+biddende waerom soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden vanden voirs. suppliant ende willende hem in desen
+prefereren gracie ende genade voire righeur van rechte hebben den
+selven suppliant by advise van onse zeere lieve ende beminde zustere
+die coninghinne douaigiere van hongrien van boheme etc. voere ons
+regente ende gouvernante van dese onse lande van herweertsovere
+inden gevalle als boven quytgeschonden geremitteert ende vergeven
+ende uuyt zunderlinger gracien schelden quyte remitteren ende vergeven
+by onsen tfeyt ende den dootslach daer aff boven mentie gemaect
+is mitsgaders alle peyne ende offensien corporele ende criminele
+daer inne hy ter saeken van dien zoude mogen gevallen zyn ende
+tegens ons ende justicie misdaen hebben stellende hem dien
+aengaenen tot zijne goeden name fame ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy eenighe hebbe hem voirts restituerende
+tot onser voirs. stadt van leuwe ende lande van brabant ende
+anderssins soe hy was voire die toecompste vanden voirs. feyte
+ende dootslage imponerende hier op een eewich geswych ende
+scilencie onser procureur general in brabant onsen meyere van thienen
+ende van leeuwe ende allen anderen onsen ende onser vassallen
+rechteren officieren ende dieneren dien dit eenichssins aengaen sal
+moghen satisfactie nochtans gedaen zijnde der partyen geinteresseerd
+opdat die nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staen civilyck allenlyck
+behoudelyck oick ende in desen verzien dat die voirs. suppliant sal
+gehouden zyn tvoirs. feyt aen ons te beteren ende dat civilick alleenlyck
+ende insgelycx te betaelene die redelycke costen van justicien hier
+om gedaen oft te doene al ter arbitrague ende taxatien van onsen
+lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van onsen raede
+geordineert in brabant die wy daer toe comitteren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende anderen
+van onsen voirs. raede dat geroepen voer hen die ghene die
+daertoe behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+getrouwelyck totten interinemente ende verificatien van desen
+ende totter taxatien ende moderatien vanden voirs. civilder
+beternisse ende costen van justicien welcke interinemente
+die voirs. suppliant sal schuldich zyn te versueckene ende hem $"
+"te lettene soe stack hy den suppliant eenen grooten steeck in zynen
+buyck dat de pensen daer vuyt hongen ende waen in
+grooten pericule vander doot van allen den welcken ende vanden
+voers. infracten van onvrede die voers. claes van ons
+vercregen heeft onse oepen brieven van remissien inhoudende
+satisfactie van partie is oyc waer dat de suppliant heeft
+getrouvt een huysvrouwe wesende genader vanden voers
+claese nochtans nyet tegen staende de voers. affiniteyt
+ende genaderscape soe heeft de voers. claes vander
+huysvrouwen des suppliant gehadt een kint ende heeft
+hem daerenboven tot meer stonden gevanteert ende vermeten
+tot grooten oneeren ende onverdrachelycken drucke vanden suppl
+dat hy metter huysvrouwe des suppliants soude te doen hebben
+als hy woude ende want die voers. claes hem nyet en
+.peynde den suppliant genoech te doene oft satisfactie naevolgende
+onse brieven van pardoenen vanden iniurien hy die hy hem
+aengedaen hadde boven den onvrede onser stadt maer
+sindert onse voers. brieven noch hen hem geiniureert
+ende gedreight seggende dat hy metten huysvrouwen
+vanden suppliant tedoen hadde dan die suppliant selve is gebuert
+dat de suppliant is gecomen opten goeden vridach lestleden
+ende bynnen onser stadt heeft geaggregeert ende
+geinvadeert den voers. clase midts den iniurien die hy
+van hem lange geleden hadde ende gesupporteert dat oyc
+de voers. claes es van quader famen ende gerenommeert fel ende
+quaet ende besundere dat hy aen hadde eenen mantele oft
+huycke vuyten welcken hy hem wel behoirde van hem te
+beduchtene soe heeft hy vuyt getogen een sweert ende gequetst den
+selven claese meer by manieren van pa$tien ende deffencie dan om
+hem te mesdoene ende offenderende oft oyc der iusticien ge$$
+dat hy hem wel hadde doen ter tyt meer quaets mogen doen
+hadde hy gewilt ter cause vanden welcken onse schouthet
+onser stadt antwerpen den suppliant heeft aengetast ende
+tegen hem criminelyck geprocedeert sustinerende dat hy
+soude hebben gevioleert ende gebroken den voers. onvrede"
+"abolicie voer janne de passano ende zyne dievete
+pheleps bider gracien godts eertshertoghe van oistrijke hertoge
+van bourgoingnen van lothar!ingen van brabant van stier van haren$$$
+van cram van limburg van luxemburg ende van gelre greve
+van vlaenderen van habspurg van thirol van firette van kieburg
+van artois van bourgoignen palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen
+mercgreve des heylichs roemschen rycs ende van borgauw
+lantgrave in elsaten heer van vrieslant van oxter
+windesche$$$ van portenauw van salins ende van mechelen
+allen den ghenen die dese onse letren selen sien saluyt
+alsoe ons van wegen jans de passano coopman vanden
+natien van gennes residerende tegewoirdelic in onser stad
+van brugge te kennen gegeven es geweest hoe dat
+inden jaere vyfthienhondert lestleden een geheeten
+jan ofte ten versuecke vanden voirsz suppliant ende
+van loys de ligne dienere desselfs hadde betalingen
+gedaen eender geheeten jan adriaens vander $$$
+van vierentwintich ponden grooten onser $$$ vanvlaenderen
+die de selve suppliant hem schuldich was ter sacken van sche$$$
+comen sc$$ van meeden ende doet zekeren tyt daer
+nae geleden een geheeten gieles van rye executeren
+te kennen gaf onsen procureur generael in brabant dat die
+voirsz betalinge vanden voirsz xxv ponden groten
+hadde gedaen geweest in ende met lichten gelde cos $$$
+onser oirdman $$ op stuck vander $$$ gemaect by middele
+vanden welcken onse procureur haddeden voirsz suppliant te
+rechte betrocken voer onse lieve ende getrauwe die cancellier
+ende andere lude van onsen raede in brabant ende aldaer
+tegen den selven suppliant geconcludeert soe hem dat goetdochte
+ende werd aldaer tusschen partyen soe verre geprocedeert
+nae dien dat van wegen des voirsz suppliant te kennen gegeuen
+hadde geweest als dat hy nyet en wiste vander voirsz
+betaelingen inder manieren die onse voirsz procureur die
+proponeerde enichssins gedaen te syne ende ost die
+geschiet waere inder manieren voorsz dat zoude
+gedaen zyn sonder syne wete danck ende wille
+contenderende om die ende ander redenen ende middelen ten
+eynde van absolutien $$$ welcken die voorsz partyen"
+"remisse van
+dootslage
+philippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc de bourgoigne
+de lothier de branant de stier de haren$$ de cram de lembourg de
+luxembourg et de geldres conte de flandres dartois de bourgoingne
+palatin de haynau de hollande de zeelande de namur et de
+zuytphen marquis du saint empire des romains et de borgauw
+lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windesch$$$$
+van portenauw $ seigneur de frize et de sur la marche desclavonie
+de porrtenauw de salins et de malines. savoir faisons a tous
+presens et avenir nous avoir receu lumble supplication et
+requeste de piere le ho povre compaignon laboureur natif du
+village dittre lez breyne la lieu de notre romant pays de brabant
+contenant comment passe deux ans ou environ ainsi que ledits suppliant
+estoit alle jouer a la ducasse en ung hameau nomme lermite
+terre dudit breyne enpres duquel il estoit demourant ung
+nemme toussain le rousseau sergant ilec requeste audit suppliant
+luy vouloir assister a prendre au corps ung compaignon que
+illec ruoit l$$$ lequel icelluy suppliant cognaissoit ass$$
+f.....
+et en allant avec ledit sergant a ledit suppliant veu que ung sien
+cousin germain nomme hacquinot ghoes et $$$ filz de gillo nicaise
+avoient * et debat contre quatre compaignons a $$$ savoir regnault
+gerymeau ung nomme myname ung aultre nomme hanno
+et symon reyen et tassin que sondit y cousin qui estoit en
+grant dangier de sa vie ne feust outraige habandona
+ledit sergant et sen ala a tout ung faulcon quil avoit en
+sa main ou ledit debat se faisoit a intencon$$$ de de y mectre
+reme$$ et tost apres survindrent encores a layde de
+sondit cousin cincy compaignons du village dudit brayne
+et tellement se $$$ le debat entre eulx que ledit reynault
+gerynneau qui estoit la contrepartie du cousin dudit suppliant
+receupt cincq plans dont deux jours apres il termina
+de vie par mort et combien que de ladvenement dudit cas
+ledit suppliant soit tres deplaisant et que audit deffunct ne
+a aultres il ne bailla aucuns cops touteffois doubtant
+rigeur de justice il sest tousiours depuis absente de
+noz pays et seignouries v..;ant en grant povrete en nous
+suppliant luy sur ce vouloir impartir notre grace et
+remission et luy sur ce faire expedier noz litres patentes en forme deue
+pour ce est il que nous ces choses considerees voulans adez
+notre grace et misericorde preferer devant rigeur de justice audit
+suppliant avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne quitons
+remectons et pardonons de grace espcealement par ces precentes ledit fait
+et cas dont dessus est faicte menten$$$ ensemble toutes offenses
+et peynes corporelles et crimineles et civiles enquoy il peult
+estre encourru et $$$ mesprins envers nous et justice
+et lavons $$$ a ce restitue et restituons a ses bonnes
+fame et renommee au pays et a tous ses biens non confisquez
+se aulcuns en a en imposant sur ce silence a notre procureur
+generael en brbant et a tous aultres noz justiciers officiers
+quelconques cui ce regardera satisfacion toutteffois faicte
+a partir se faicte nest et $$$ y chiet pour$$
+que ledit suppliant sera tenu amender ledit fait envers nous
+$$$ fait tant seulement a larbitraige tacacion et
+modercion de noz aimez et feaulx le seigneur dorbais et
+de malene chavallier chancellier et aultres gens de
+notre conseil ordonez en brabant lesquelz avons a ce
+commis et commectons par ces presentes mandons et commandons
+icelluy notre chancellier et aultres gens de notredit conseil que
+appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils procedent
+bien et leaulment a linteri lenterienement et verification de cesdits
+prese-ntes $$$ aussi al la taxacion et moderation de ladite"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
+henricke vander eertbruggen, een scaemel lantman woenende
+tot londerzele inhoudende hoe dat in iunno lestleden hem
+suppliant sittende in seker geselscap van goede mannen in een
+huys ter plaatsen geheeten ten houte* binnen der prochien
+van merchten buyten $$$ is daer inne gecomen wylen
+pauwels de weert sweerende met quaden eede in effecte
+dat hy den vader vanden voirseyden suppliant oft zynen zone
+doot steken soude ende dat midts zekere geschillen
+tanden tyden tusschen henlieden geresen dwelck hoorende
+heeft de voirseyde suppliant in effecte geseght totten voirseyden
+pauwels wat wildy den ander man wyten waerop
+de selve pauwels heeft geantwoirdt vragende in effecte
+den selven suppliant oft hy den selven $$ suppliant
+verantworden wilde de suppliant antwordende iaeck
+daer hen leet oft arch geschieden souden heeft met"
+"behoudelic ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den heeren
+gegeven in onser stad van mechelen opten heyligen goeden vrydach
+inde maent van meerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende vyve ende van onsen ricke dyerste aldus onderscreven
+opte plycke by den $$$ coninck ende geteykent dycke ? ende noch
+$$$
+dito num van dese copien is gedaen
+ende $$$ in 2 $$$ metten $$$
+by my
+aerts
+*den welcken wy tot nu toe gebruyct hebben"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"philips etc. doen te weeten allen iegenwoordighen ende
+toecommenden dat wij ontfangen hebben die odemoedighe supplicatie van
+peeter henrich wolfs jonckgeselve geboren van weelde, inhoudende
+hoe dat hij suppliant wonende ende dienende als cnape bij seeker herberge
+tot weechelesande genoempt den hert heeff aldaer in zeker neder
+camer opten sinxen dach naeder noenen anno xv c vierenvijftich
+met seeker geselchap ende onder andere met eenen genoempt
+adriaen peeters doen ter tyt weesende die brouwknecht van
+janne peeters zijn vadere sitten drincken ende omtrint der
+vespertyt is aldaer voerby gecommen zeker jonckmeyssen genoempt
+maricken nu iegenwoordigh wesende de huysvrouwe van cornelis
+van ouwenhuyse, dewelcke de voirs. suppliant siende is vuytgegaen
+haer versmekende ende biddende dat zij met hem eens soude
+willen comen drincken, dwelck zij alsoe gedaen heeft ende aldaer
+metten suppliant int voirs geselschap sekeren tyt geweest hebbende
+ende begheerende wederomme naer huys te gaen heeft aenden suppliant
+versoght dat hij haer wederomme soude vuyten voirs herberge
+leyden, gelyck aldaer de manniere van doene is onder de jonge
+gesellen ende meyssens dwelck hij alsoe doende ende
+vuyter voors camere inde kuecken gecomen zijnde mits dat
+den vuytganck vander voirs. camere was gelegen door de voirs.
+koecken is hem gevolght die voirs. adriaen peeters die hem
+suppliant aldair inde selve koecken heeft opgekoepen ende geinnadeert
+seggende totten suppliant dese off gelycke wordden, ghy blesere
+meynde ghy dat ick u soude ontsien ende met dyen opheffende
+zijn vuyst heeft daermede den suppliant aen oft omtrint zynen
+hooffde geslagen sonder dat zy daer te voerens int voirseyde
+geselschap noch oyck eders oyt twistige worden met malcanderen
+gehadt hadden waeroff die suppliat zeer verwondert ende verbaest
+zijnde ende weesende dat hem noch meer fortsen ende gewelt bij den
+selven peeters aengedaen mochte worden alsoo die suppliant naderhant
+verstaen heeft dat hij metten voirs. maryken wuyter voirs.
+cameren gegaen zijnde die voirs peeter zeyde totten anderen geschelschape
+dat hij de voirs. maryken wederomme soude halen al soudet
+hem den hals costen heeft hem ter weeren ende deffentien gestelt
+vuytreckende zijn eetmes heeff daermede naerden voirs. peeteren
+gesteecken ende denselven bij groot ongeluck geraect omtrint
+het putteken van zijnder herten waeraff die voirs. peeter bynnen
+een vierendeel uren en daarnae deser werelt is overleden tot grooten
+leetweesen vanden suppliant wyens siele godt almaghtigh genadich"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen"
+"dochte wair doir hy oblyeman gestoort werdt op den
+suppliant ende de suppliant dat beseffende begeerende
+peys is mitten voirnoemde oblyeman heyndrick thieux hans
+de marscalck ende gydon van leuwerman wederom getrocken
+inde voirs. herberge ende deden inde scouwe aenleggen
+ende berren twee mutsaerden om den voirs. oblyeman
+te droogen ende droncken voirs te samen omtrint drye
+oft vier uren lanck ende maecten den peys ende byden
+avont syn gescheyden mit in$$en ende de suppliant
+gescheyden wesende heeft gecocht twee mutsaerden ende
+een broot meynende dair mede te gaen nae zyn logys
+om die aldaer te verdoene in zyn nootdorst ende gaende
+alzoe naer syn logys sach aldair noch staen den voirs. thienne
+van stekere oblyeman hem vragende off hy mede
+thuys waert gaen wilde dair op de oblyeman antwoirde
+jae ende onder wegen gaende alzoe tsamen tot op
+sint jans brugge quam aldair een vreempt persoon vragende
+tot den voirs. oblyenman oft hy egeen oblyen en hadde
+ende de suppliant egeen quaet vermoedende ende
+meynende nyet te messeggen antwoirde totten selven
+vreempden persoon dat hy egeen oblyen meer en hadde
+dit hoorende de voirs. oblyeman sloech terstont met
+synder vuyst den suppliant op zyn kinnenbacken dat hy
+bloede ende de voirnoemde mutsaerden ende broot hen uuyter
+hant ter aerden ontvielen ende de suppliant siende ende
+gevoelende syn bloet daer doir seer verhittende
+vreesende vanden voirs. oblyeman voirts geinvadeert ende
+vanden lyfve gegriest te wordden heeft terstont mit
+heeten moede met synen opstekere oft brootmes den
+voirs. oblyeman gegeven twee steken ende de suppliant
+siende dat hy ter aerden viel is terstont vandair
+gescheyden sonder voirts te mesdoene dair naer stont de
+voirs. oblyeman op gaende voirt tot deynde vander selver
+brugge tot voir thooge huys naest sint jansbrugge
+aldair hy binnen twee uren dair naer deser werelt
+overleden is mits welcker crancker fortune dien"
+"hem keerde tot ons biddende seer oitmoedelick
+ende om die partie ende bitter lyden ons
+lieffs heeren jesus christi dat die selven
+gelieve gedient te syn : prefererende
+gratie ende genade voor rigeur
+van justitie : hem suppliant t’ voors.
+ongeluck ende manslach te vergeven
+ende hem daerover verleenen brieven van
+remis off abolitie in behoorelicke forme
+te meer aengesien hij suppliant daer
+over d’accoort is mette ouders
+ende vrienden vanden voors. overledene
+waeromme soo ist dat wy desen aengesien
+ende ierst hierop gehadt dadvis vanden
+officier van hombeke geneghen wesende
+ter bede des voors. suppliants willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor strangheyt ende
+rigeur van rechte hebben den selven suppliant
+inden gevalle als boven, quyt geschonden
+ende vergeven, schellen quyte ende vergeven
+uuyt onse sunderlinge gratie bij desen
+t’feyt ende ongeval boven geruert
+midtsgaders dat daeraen cleven mach tegens
+ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
+mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert"
+"vrienden des voersch adriaen astey’nighe wel
+weten donnooselseyt van toecoeminghe van
+voersch ongeval. zoo hebben sy metten supplt
+aengegaen accord ende hem tvoersch delict ender
+nederslach om de passie ons lief te hooren
+iesn schrift$ ygenen maer want die supplt
+midts den zelven delicte ende nederslach nyet
+vryelychen binnen onsen lande en sonder myghen
+oft derren skeeren maer vresonder rigoir van
+rechter. sonde moeten dolen in vremde landen
+tot geheels bederf sevisse van hem supplt
+zyn huys fors ende kinderen ende meer zyn sonde
+en wordde hem hier inne met ansien by ende
+met onse opene brieven van gratie en remissie
+hier toe diennen om de welcker hy ons zeer
+ontmoedelych heeft gebeden soo eest
+dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter beden ende inpplicatien des voirsch supplt
+ende willende hem in desen prefereren gratie
+en misericoorde voer rigeur en stranghent van
+rechte den zelven jooris van eyckhoven
+supplt hebben inden gevalle als bonen geremitteert
+vergeven ende quytgescholden remitteren ygenen
+ende schelden quyte buyt zunderlinger gratien by
+desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven
+vercleert midtsgaders alle pene ende boete
+corporelle ende criminele inde welche hy teze
+cansen voersch met des daeraene cleeft toghens
+ons ende insticien misdaen ende mesbreuycht mach
+hebben oft daerinne hy gevallen mach wesen
+ende hebben hem als van dyen weder gestilt
+ende gerestitiueert stellen weder ende"
+"suppliant zal schuldich zyn te versueckene ende hem te
+presenteren in onsen voirs. raide bynnen eenen
+jaere naistcommende op te pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende die voirs.
+civile beternisse getaxeert wesende ende betaelt
+in handen vanden ghenen van onsen ontfangeren
+dien dat behoirt die welcke gehouden wordt
+tot onsen proffyte dair aff rekeninge bewys ende
+reliqua te doene tallen tyden als hy des sal
+wordden versocht zy ende voirts alle andere
+onse richteren ende officieren vanden smalen heeren
+onsen voirs. lants van brabant dien dit aengaen
+sal mogen den voirs. suppliant van dese onser
+gratien quytscheldinge ende remissie inder
+manieren boven vercleert doen laeten ende
+gedoogen peysselick ende vredelick ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem dair inne
+te doene oft te laeten geschieden in zynen lyve
+oft goeden eenigen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien ende by alsoe hy oft zyne voirs.
+goeden ter saken van desen nu oft in toecomende tyden
+gecommert gevangen oft gearresteert wordden die
+ter stont ende zonder vertreck stellen ende stellen
+doen tot geheelder ende volcomenen delivrancie ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwigen daegen hebben wy onsen zegele hier aen
+doen hangen behoudelick nochtans ons in anderen
+dinghen onsen rechte ende anderen hueren rechte in
+allen gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van julio int jaire onssenheeren duysent"
+"lestleden diverse gesellen van bevekom
+tot omtrent xiiii toe in getale zyn
+gecomen bynnen den voers. dorpe van
+opvelpe ter plaetsen daermen de feeste
+vanden danse houdende was met stocken
+hallebarden pycken messen ende anderen geweeren
+ende mit opsetten wille alzoomen dat int
+gemeyne seyde om de gesellen van opvelpe
+daer aff de suppliant een was die daer in
+huere feeste waeren doot te slaene ende
+te evelen van hueren liven tselve oic
+feytelyck ende met experiencie bethoonende
+dat sy daer om daer comen waren want
+in wederkeeren zoo hebben sy diverse arme
+ambachtsluyden ende pachters van opvelpe voirs.
+hen te gemoete comende geslagen ende
+gesmeten ende een ionxken staende besyden
+der selver plaetsen sonder stoc oft geweer
+by hem hebbende doot geslagen ende
+hebben de voers. gesellen van bevekom
+comende opte plaetse aldaer de feeste
+was gegonst te slane ende te smytene
+met hueren voers. pycken ende alle hallebarden
+opte gesellen van opvelpe voirs. die maer en
+waren omtrent sevene in getale doende daer
+groote fortse ende violence in sulcker
+vuegen dat de voers. gesellen van opvelpe hen
+hebben ter defensien gestelt zoo sy best
+hebben gecunnen ende de voers. suppliant hebbende
+een pycke in syn hant meynende hem daer
+mede te bescuddene want hy ende syn gesellen
+overlast waren van hueren vyanden ende oick"
+"by desen tot zyne goede fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdoom van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen goeden noch ter tyt nyet geconfisquert
+zyn zoe verre daer eenighe waeren imponerende hier op een # eeuwych
+ende silencie onsen procur general ende allen anderen onsen richteren
+justicieren ende officieren onsen voirs. lante van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende al voeren
+gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen
+en waere civylyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy den
+voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren zal naer deb gelegentheyt
+vander misdaet ende faculteyt van zyn goeden ende oyck dat hy gehouden
+wordt te betalen die redelycke costen van justicie daeromme gedaen
+ende naegevolcht indien datter eenighe geschiet zyn ter taxacie ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden
+van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die ghene
+die daeromme behoiren sullen geroepen te zyne zy procederen ende
+doen procederen wel ende duechdelyck totter verifficacie ende
+interinemente van desen onsen iegewoirdighen brieve naer huer
+vorme ende inhouden endewelck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te vezuecken binnen eenen
+jaere naer date van desen op de pene van te verbueren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen
+van justicie indien datter eenige zyn getaxeert gearbiteert
+ende betaelt als behoiren zal van welcke cyvile boete de gene
+van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doen tot onsen
+prouffite metten anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaert
+van brabant ende van overmaze hoedange die zyn oft wesen moghen
+tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedenhouderen ende elck
+van hen zoe hem tot toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant
+van dese onse gracie ende remissie inder manieren voirscreven
+rustelyck ende peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moyenesse ter contrarie maer indien
+zyn lyf oft zyn onverbuerde goeden dairomme gevangen becommert oft
+gearresteert waeren dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot volcommen dilivrancie ende slakingen want onssalsoe belieft"
+"recepte et rendre compte et relicqua a notre profijt
+avec les aultres deniers de sa recepte ils et
+tous autres noz justiciers officiers et subgects
+cui ce puet et pourra touchier et regarder
+et chacun deulx endroit soy et si comme a lui
+appartiendra facent seuffrent et laissent
+ledit suppliant de notre presente grace quictance remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est
+plainement et paisiblement joyr et user
+sans lui faire mectre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne ores ne en temps avenir en
+corps ne en biens aucun arrest destourbier
+ou emperschement au contraire mais se son corps
+ou aucuns de sesdits biens non confisquez sont
+ou estoient pour ce prins saisiz arrestez ou
+empeschez mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car
+ainsi nous plaist il et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousjours nous avons faict mectre
+notre seel a ces presentes saulf en autres choses notre
+droit et lautruy entoutes donne en notre ville
+de malines ou mois de janvier lan de grace mil
+cincqcens et onze et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxvj e et
+de hungrie etc le xxij e et sur le reploy avoit escript
+ainsy par lempereur et monseigneur larsiduc
+en leur conseil et signe dijcke et encoires visas
+collationne a loriginal
+par moy
+n. strate $$"
+"ma mere or est il que environ le jour de la feste du saint
+sacramant dernier loncle dudit suppliant maria sa fille et y
+estoit iceluy suppliant prie aux nopces mais pour ce quil
+savoit bien que ledit gilcon y estoit afin deviter noises et
+debat dentre eulx icelluy suppliant ne sy trouva point amis
+se tint et demoura tout ce jour en sa maison et quant
+vint ausoir icelluy pour que ledit gilcon retournoit desdits noces
+avecq sa femme et autres il se print de rechief a diffamer
+et mal parler dudit suppliant et d sadite mere disant que le presbytere
+avoit este par lespace de quatre jours aupres sadite mere
+sur la chambre dudit suppliant et que icelluy suppliant avoit donne
+a entendre quil estoit ale a lovain et ce disant icelluy
+gilcon passa devant la maison dudit suppliant qui lors estoit
+sur sa chambre pour aller reposer et dit icelluy gilcon
+tousiours perseverant en son mauvais courage sans cause
+ne raison quelconcque en recryant tout hault en ceste
+meme parlant hola ho le presbytere ny est il plus car les fenestres
+sont ouvertes ce que ledit suppliant oyt et dit en ceste maniere
+parlant quest quest ce que tu diz et il respondit je diz
+que le presbytere nest plus sur ta chambre aupres ta mere lesquelz
+tu soustiens et y faiz encoires pis avecq ta mere car toy
+meismes tu la tiens quant le presbytere ny est point lors icelluy
+suppliant tresfort esmeu et trouble de oyr telles villaines et
+diffamatoires parolles respondit ho traictre tu mens de
+tout ce que tu diz et je te jures et prometz que tu ne le
+portera point en terre quoy que je tarde et deslors ledit
+suppliant dudit esmeu de chaude cole en vouloit prendre
+la vengence neust este quil estoit tard et nuyt et aussi
+quil en fust destourne par sadite mere et par ainsi se
+passe toute celle nuyt sans y faire autre chose jusques
+au lendemain matin que lors ledit suppliant en retournant"
+"# sy hieraff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"ghene die daerom behoiren gheroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinement van desen ende
+totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy
+zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal
+syn te versuecken ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eenen jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen ende selve civile boete ende costen van justicien
+getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren
+sal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dien dit aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelycke
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoigen
+den voirs suppliant van desen onsen iegewoirdiger gracien remissien ende
+pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomemyck ende eeuwelyck
+genijeten ende gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyff oft eenige
+van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcome,der delivrancie want ons
+alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwygen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken
+anderen dessyns gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van meye september int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken
+van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
+keyser in zynen raede ende geteekent boudewyns noch stont
+gescreven op te zelve plycke visa registrata
+gecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"weduwe was gequetst oft eenich mercklyck
+hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
+min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en
+hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
+soo is de selve weduwe des anderen daeghs
+smorgens in haeren huijse doot gevonden
+ende heeft den officier aldaer onder pretexte
+dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor=
+seijde slaegen vercregen decreet van appre=
+hentie soo wel ten laste des remts als vanden
+voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
+alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
+retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot
+nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie
+heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
+doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
+ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen
+die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven
+hebben oirsaecke soude syn van haere doodt
+ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en
+heeft gehadt hem soo verre te verloopen
+ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
+des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
+door het eerste movement hem aengecomen
+door de presentie der voorseyde weduwe"
+"ende stelde hem terweren mair die voirs. coppen ghinck loopen alsoe
+dat tselve gevechte bleef staende ende omtrent twee maenden daer nae soe
+is die voirs. coppen wederom gecomen ende heeft aen den voirs. arnde gesonden
+om eenen dachvaert te houdene ende den peys onder hen te makene toten welcken
+die voirs. arnt consenteerde op welcke voirs. dachvaert die selve arnt mit
+zynen vrienden is gecomen maer nyet die voirs. coppen noch oick yemant van
+zynen wegen hoewel dat die voirs. arnt langen tyt nae hem wachte
+ende omtrent vier daigen dair nae soe is gebuert dat die voirs. suppliant
+zyn gecomen op eenen kersmisse dach tot nederyssche omtrint den avonde
+aldair die vors. coppen ende arnt woenachtich waeren ongestoot ende
+nyet om vechten aldair die voirs. coppen vander meren gecomen is zyn
+vyfsten ende hebben opte feeste diemen tot nederyssche voirs. houdende
+was geseght toten voirs. arnde die costere ende zynen medegesellen supplianten
+siet ghy sulter aen weert u op dwelcke die selve arnt mit zynen
+voirs. gesellen supplianten zeyde wy en willen nyet vechten want wy
+en zyn alhier om vechten nyet comen nae welcke woorden soe sloegen
+die voirs. coppen mit zynen gesellen den voirs. arnde die costere een vanden
+voirs. supplianten onder voet ende gaven hem wel zeven wonden aleer hy hem
+nooyt weerde ende daer nae zoe stont die voirs. arnt alsoe gequest oppe ende
+track zyn mes ende quetste mit zynen geselen eenen van des voirs. coppens
+gesellen geheeten jan ruelens ende gaven hem eenen huw in zyn hoot
+dat hy van dier quetsueren bynnen drie daigen dair nae van levende live ter
+doot gecomen is uuyt saken van welcken feyte hebben die voirs.
+supplianten die onnoselitelice? dair inne zyn gecomen hen iesindert moeten houden
+buyten onsen voirs. lande van brabant ende en souden alnoch beduchtenen
+ende vreesende die strangheyt van rechte hen bynnen den voirs.
+onsen lande van brabant nyet dorven houden wandelen noch verkeeren
+mair werengescapen voirtaenen hen dair buyte te moeten absenteren
+ende hen houden in vremden landen in grooten miserien ende armoeden ende
+huere leven aldair leyden ende eynden in ongevallicheyden het en were
+dat wy onse gracie ende genade tot henweerts keeren ende hen tvoirs.
+feyt oft dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelck
+zy ons oitmoedelick hebben gebeden waeromme soe eest
+dat gemerct tghene des voirs. is wy ter beden der voirs. supplianten geneyght
+ende willenen altyt ende besundere te desen male prefereren ende thoenen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoerdighen ende toecomende
+dat wij ontfangen hebben die oetmoedelighe supplicatie van jan
+lysen alias baeten arm schaemel landtman woenende int dorp
+van balaer in onsen lande van brabant inhoudende hoe opten
+xv en augusti anno xvc ende tweendertich versaempt zyn
+geweest int voirs. dorp aert pieter ende gommaer slecx
+gebroeders met meer ander geselscape om nae der noenen
+een kanneken biers oft twee tsamen te drincken twelck hy
+suppliant ende eenen jan fierens anthuenis ende wetende zyn
+uuyt recreatie ende gheen arch peysende by hen luyden gegaen
+versouckende aldair een mommerance met pickelen te werpen
+ende speelden drye oft vier kansen eemers zoe lange dat
+pieter aerts die daer mede int tselve geselscap was nyet
+meer spelen end wilde ende dair nae soe speelde die voirs.
+gommaer slecx alleene iegens hem suppliant ende zyn geselle
+dat hy gommaer want eenen dobbele stuver ende die verloren
+hebbende begheerde noch eens te spelene om eenen andere
+dobble stuver dies den selven gommaer nyet doen en wilde
+maer track uuyt synder borse eenen gouden karolus zeggende
+ick sedt u dien teender kanse twelck ziende pieter slecx
+broeder vanden voern. gommaer nam eenen bierpot metter hant
+ende zeyde ick en wille hier nyet meer gespeelt hebben
+het es huyden te goeden dach uuyt welcken zy twistende
+gewordden zyn zulcx dat de voirs. gommaer ende den voern.
+jan fierens beyde huer messen uuythadden ende sloeghen
+naer malcanderen doen die voirs. pieter aerts int bescheet
+ghinck ende creech een cleyn quetsure ende nam den
+selven jan fierens ende stieten vander camere seggende
+mitsdien tot pieter slecx laet ons met malcanderen
+drincken ende bringhet jan lysen suppliant oft gheeft my
+die kanne ick salt hem zelver bringhen maer mits tselve
+nyet en geschiede zeyde die voirs. suppliant gracelycken"
+"hebben die voirs. chirurgyns die voirs. wonde int hoot voer onsen voirs. $
+ende scepenen van leeuwe oepen gesneden ende hebben de selve soe qualyck
+gedisponeert ende vol etters ende vulnisse bevonden dat se qualyck rotie$
+nyettemin die voirs suppliant beduchtende rigeur van justicien heeft hem
+geabsenteert uuyt onsen lande van brabant inden welcken hy nyet en soude
+derren gaen oft verkeren ten waere dat onse gratie ende misericordien
+hierop worde geextendeert alsoe hy suppliant seegt ons daerom
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. sup reyniers van
+kerckhove suppliant ende willende hem in it stuck prefereren
+gratie ende misericordie voer strancheyt ende rigeur van justicien $
+den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden geremitteert
+ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinger gracie
+by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders alle offencie
+ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter causen voirscreven
+mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mes$
+mach hebben ende hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerde goeden indyen hy $
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer de
+toecoempst vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse eerst ende voer al ged$
+der partie geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenige $
+toe staet civilick alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
+gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae gelegentheyt
+vander saken ende faculteyt van zyn goeden met oyc te betalen de costen
+van justicien hieromme alrede gedaen oft te doene alles ter taxatien
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende he$
+van onsen raede in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben
+ende commiteren by desen ontbieden daerom ende bevelen den
+selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen geroepen de"
+"amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen
+ende de voirs. amende civile ende costen van rechte
+betaelt zynde in handen vanden gheene die dat behoiren zal
+zy onsen drossaet van brabant provoest des marissaulx meyere van
+luevene amman van bruessele schouthetten van antwerpen
+ende vanden bossche ende voits allen anderen onsen ende
+onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren officieren
+dieneren ende ondersaten tegewoirdich ende toecomende huere
+stedehouderen ende elcken van hen besundere zoo hem toebehoiren
+den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdiger gratien remissien
+ende quytscheldingen ende van allen den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt tot eeuwigen
+dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te
+laten geschyeden nu oft hier naemaels ennich hinder stoot
+oft belet ter contrarien in enniger manieren maer zoo verre
+zynen persoon$ oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen
+vois. gevangen gearresteert oft becommert waeren in enniger
+manieren zy ende elck van hen die zelve ter stont ende
+zonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen
+zetten ende stellen tot volcommender delivrantie want ons alzoe
+gelieft ende te dyen eynde dat dit vaste ende gestentich zy
+ende blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen behoudelyck ons in andere zaken onsen rechte
+ende eenen yegelycken dessins gegeven inder voirs. onse
+stadt van bruessele inde maent van februario int jaer
+ons heeren duysent vyfhondert dryeendetwintich nae
+costumen van scriven ons hoifs van brabant ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen etc. tvyfste ende
+vanden spaengsschen etc. dachste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteekent mayeurs ende noch visa"
+"gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
+saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in
+allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent
+van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van
+germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte
+aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser
+ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent
+h de hane
+gecollationeerte ende bevonden geacordeert
+metten originale by my
+n $$"
+"iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
+als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
+ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
+lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
+in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
+hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
+ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
+partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
+en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
+faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
+justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
+voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
+onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
+costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
+eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
+desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
+drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
+voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
+ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
+ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
+ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
+gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
+vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
+eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
+goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
+becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
+zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
+onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
+rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
+plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
+noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"is hy suppliant by onse amman van bruessel gevangen genomen in
+meyningen zynde tegen hem rigoreuselyck te procederen ende hoewel
+hij suppliant der partien geintereesseerde geheelyck ende alvoldaen ende
+gesoent heeft ende anderssins is staende ter goeder name ende fame
+wesende een jonckgeselle hebbende noyt bedreven eenich andere
+quaet feyt behalven dat hy van sobren regimente is geweest mits dat
+hij jonck geselscap gehanteert heeft met hemluyden drinckende $
+schinckende zoe beducht hij dat hij jierom soude commen in perijckel zyn
+lyffs tenwaere dat hem hierop verleent waere onse gracie ende
+genade omme de welcke gemerct tgunt des voirs. is ende dat hy
+anderssins inde werelt nyet en heeft dan zyn ambacht metten welck
+hy suppliant met zynen brueder moeten onderhouden huerlieder moeder
+wesende eene scamele oude vrouwe van lxx jaeren oudt die anderssins
+gescapen zoude zyn van armoede te vergaene hy ons zeere oetmoedelyck gebeden
+heeft waeromme soe eest dat wy desen aengesien ende hierop
+gehadt tadvis van onsen voirs. amman van bruessele de welcke hem
+die toecompste vanden voirs. stucke ende dootslach geinformeert he$
+compassie ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende
+in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt van
+justicie zunderlinge ter eeren ende weerdicheyt vander bitter passie onsen
+die hy leet voer ons allen by sulcken dach als huyden hebben den
+selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende vergeven
+scelden quyte vergeven uuyt onsen sunderlinger gracien by desen den
+dootslach boven verclaert mitgaders oyck alle peyne ende amende
+corporelle ende criminelle daer inne hy hem overmits ende uuyt saken van
+tgunt des voirs. iegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontfgaen ende uuyt onser meerder gracie wederroupen ende
+doen te nyeuwte alle dagingen ende procedueren iegens hem te cause
+voirscreven gedaen ende geschiet den selven suppliant als hier off weder
+stellen ende resituerende tzyne goede fame ende name in onsen land$
+ende hertoochdom van brabant oyc mede in onse voirs. stadt ende vriheyt
+van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
+goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenig
+waeren imponerende hierop een eeuwych zwygen ende silencie onsen"
+"scippere woenende tot mechelen inhoudend hoe dat hy
+suppliant inden jaere xvc vyffenvyfftich heeft gehouden
+het ver tot rumpst aldaer op thoff tegenover rumpst
+inder nacht omtrent den thien uren opden xxven meert
+ombegrepen in tselve jaer van vyffenvyfftich is gecommen
+wylen jacop bierman ende heeft geroepen om over te
+zyne maer en heeft de suppliant het selve nyet gehoort
+midts denwelcken heeft de voirgenoempde jacop selve
+een ander schuyte aldaer genoemen ende alleene over
+gevaeren om naer willebroeck daer hy woenachtich
+was te gaene maer over zynde deselve jacop heeft
+den suppliant aenveert ende gevraeght wairomme
+hy hem nyet en hadde overgehaelt waerop de
+suppliant hem heeft geantwoirdt dat hy hem nyet
+en hadde hooren roopen ende mitz dyen heeft
+de voirs. bierman den suppliant gemaent van zekere
+schult ende geseeght dat hy hem soude betaelen ende
+seggende de suppliant dat hy hem nyet schuldich en was
+mitz dyen dat hy dairaff betaelinge hadde gedaen
+aende huysvrouwe vanden voirs. bierman heeft deselve
+bierman totten suppliant geseeght dat hy dan aene
+loge ende dat hy wilde betaelt wesen treckende
+mitz dyen uuyt zyn mes wesende een ruytinck
+in presentie vanden meyere ende clerck aldair die
+tegens den voirs. bierman zeyden hoe dat hy soe
+onbescheydelyck sprack ende dat hy hem soude
+willen te vreden stellen, hebbende oick de weerdinne
+vander herberge genoempt de coesteert hoorende
+den voirs. twist ende sueckende den selven neder te leggen
+geseeght dat hy den suppliant zoe vele zoude leenen
+als de voirs.bierman hem was heysschende waerop
+deselve bierman heeft geseeght dese oft gelycke"
+"versien dat die voirs. suppliant sal gehouden zyn den
+voirs. dootslach mitten voirs. misose ende delicte
+aen ons te beteren ende dair voer te betaelenen amende
+civile nae gelegentheit van den stucken ende faculteyte
+van zynen goeden ende oick mede die costen van
+iustitien dairom gedaen ende te doene alter taxatie
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
+cancellier ende luden van onsen raide geordineert
+in brabant die wy dairtot # comitteren by desen
+ontbieden dairom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende luden van onsen voirsc.
+raide dat geroepen voer hen die ghene die dair
+toe behoiren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende getrouwelick totten internementie
+ende verificatien van desen ende totter taxatien
+ende moderatien vander voirs. civilder beternissen
+ende costen van iustitien ende dat gedaen
+ende die voirs. civile beternisse getaxeert wesende
+ende betaelt in handen van eenigen van onsen
+ontfangeren dien dat behooren sal die welcke
+daiaf sculdich sal zyn tot onsen proffyte rekening
+bewys ende reliqua te doene tallen tyden als
+hy des sal worden versocht zy ende voirts alle
+andere onse richteren officieren ende dieneren
+vanden finalen heren onss voirs. lants van brabant
+dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant
+van deser onser gratien quytscheldingen ende
+remissies inder manieren boven vercleert doen
+laten ende gedoogen peysselick vredelick ende
+eeuwelick genyten ende gebruycken sonder
+# etc? hier af antwort
+by den ontfanger
+vanden exploeten"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ende eenen yegelijck iegewoirdich
+ende toecomende dat wy ontfangnen hebben die supplicatie van amant
+van streken geboren van blaesvelt janssone geboren van blaesvelt
+inhoudende hoe dat hy suppliant inden jaere onsheeren duysent
+vyffhondert ende dryendertich des goensdaechs zeventhien dage voer sinxe
+ombegrepen vanden prefixen dage ontrent drye uren naeder noenen alleene
+gegaen is uuyt onser stadt van antwerpen om hem te recreeren ende te
+vermaken ende alsoe spacerende ende wandelende is hem opten steenwech
+buyten der poerten van sint jorys int gemoete gecomen zeker vrouwe persoen
+geheeten lossyt van diest die hy suppliant kende metter welcker hy
+gegaen is in den heerlicheyt van berchem buyten der voirs. stadt gelegen
+aldaer zy tsamen gecomen zijn in zekere herberge geheeten croonenborch
+daer alsdoen woenachtich was een genoempt willem verhagen doen ter
+tyt weerdt vanden selven huyse wesende ende aldaer zijnde heeft hy
+suppliant mitter voergenoemde vrouwen om zynen penninck begeert te drinckene
+een pinte biere twee oft drye gelyck de weerdinne vanden selven huyse
+hem suppliant oyck gewillichlycken haelde heetende den selven nedersitten
+aen zekere tafele inde hoecken aldaer gestaen ende was aen deen eynde vanden
+selver tafelen geseten een genaempt jan govaers saliger gedachten ende
+noch een jonc man met eender vrouwen die hij suppliant nyet en kende noch
+te voeren by zynder wete oyet gesien hadde maer den selver persoonen aldaer
+vindende zoe dat de voirs. suppliant mitter voirs. vrouwen aen dander
+eynde vander selver tafelen een wyle tyts geseten ende cleynen lust tot
+drincken hebbende is vander selver taefelen opgestaen ende mitter voirs.
+vrouwen gegaen uuyten huyse achter in den hoff aldaer een closbane stont
+ende op te selve bane ontrint een ure tijts mitter voirs. vrouwen uuyt
+recreatien ende om tyt cortinge gespeelt hebbende is ten lesten gecomen
+de voirs. jan govaerts aen de voirs. bane hem suppliant beroepende om met
+hem te spelene om een pot biers alsoe hy suppliant oyc dede maer duer
+groote woirden ende gevecht dat die voirs. jan govaerts op de voirs. banck
+iegens andere persoonen alsdoen creech daer hy suppliant int bescheet ginck
+ende den twist ende gevecht hielp slichten datter nyemant gequetst noch
+gewont en werdt is tspel vanden par voirs. partien gestaect geweest zoe dat
+daer nae de voirs. suppliant metter voirs. vrouwen wederom in huys gegaen is
+ende noch een pinte biere off twee gedroncken hebbende siende dat laet ende
+poirtyt was wesende tusschen acht ende neghen uren inden avont heeft metter
+weerdinnen gerekent ende zyn gelach eerlycken betaelt meynende alsoe
+naeder voirs. onser stadt van antwerpen te gaene maer de voirs. suppliant
+hoirende dat de selve jan govaerts groote woirden hadde ieghens den
+voirgenoemde jongen man die hy suppliant alsboven hadde aldaer vonden sittende
+met zekere vrouwe persoen ende dat selve ja govaerts deselve vrouwe
+by hem hebben wilde seggende totten voirs. jongenmanne dat hy de"
+"van onsen lieven beminden bailliu burchmeesters ende schepenen van
+wynendale, den voirs. nicolas crop suppliant genegen wesende
+tzynder voirs bede ende supplicatie ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur ende
+strangheyt van justicien hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden
+quyte ende remitteren uuyt onse s$$derlinge gracie by desen
+tfeyt ende manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne
+ende boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause
+van dyen $$$ diesser aencleeft tegens ons ende justicie
+misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff
+wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende
+naeme in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaenderen
+ende allen anderen onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne
+ongeconfiskeerde goeden indien hy eenige heeft alsoe hy
+was voerde toecompste vande manslach voirs., imponerende
+hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden
+voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre
+die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet
+civilick alleenelick behoudelyck dat de voirs supliant gehouden
+wort tvoirs feyte ende manslach jegens ons oick civilick
+te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt
+van zyne goede ende onse ordinancien daerop gemaect ende
+boven dien te betaelen die redelycke costen van justicie
+indien eenige ter causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige
+ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president
+ende luyden van onsen rade in vlaenderen die wy daertoe committeren,
+ontbiedende daeromme ende bevelen den voirs. van onsen rade in vlaenderen
+dat voir hen geroupen de ghene dier behoiren gerroupen te zyne zy
+procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente
+van desen naer haer vorme ende inhouden, ende ter arbitraige
+ende tauxatie vander amende civile ende costen van justicie
+voirs. twelcke interinemente de selve supliant sal gehouden
+zyn te vervolgen voer de voors. van onsen rade binnen zesse"
+"dat ghy my dat gedaen soudt hebben al ben ick een arm
+geselle waerop die voirschreven jacob afflyvighe terstont met
+grammen moede antwoirde ic en passe op uwer twee nyet
+ende alsoe t tyt was om de ghiften van der bruyloft te gheven
+soo heeft de afflyvighe ende die suppliant hem gelt gegeven ende
+die suppliant ghinck alsdoen terzyden ewat slaepen alwaer die
+zustere vanden afflyvighen is gecomen by hem suppliant ende
+geseeght zwaeger ghy moet met my eens gaen drincken ende
+hoe wel die suppliant om verdrach bat ende zeer begeerde te blyven
+rusten nochthans is ten lesten duer vele biddens medegegaen
+ende een luttel tyts int geselschap geweest hebbende daer
+dafflijvighe oyck present was ende met een grammen moed opde
+taeffelen spronck daer nyemandt van den geselschap toe
+en seyde want zij luden zijn conditien genoech kenden soe is
+heer cornelis houtermans priestere wesende d oom van des
+suppliants huysvrouwe ende vanden d afflyvighe peeter de
+putter anthonis de wolff ende dafflyvighe tsamen
+naer huijs gheghaen ende comende onmtrent het venveken
+heeft de voirschreven peeter totten afflyvighen geseeght jacob
+ick heb hoiren segghen dat heyn oijen eenen vuysthamer
+onder zynen mantel hadde tes goet dat ghy met ons $$$$
+zyt naer huijs geghaen daerop dafflyvighe antwoirde ic
+en passe op heyn oyen nyet ende is met dyen wederomme
+geloopen naer den suppliant die oyck onder wegen was
+om naer huys te gaene ende omtrent der venstraten onder
+zynen wech oyck gelegen was is hem dafflyvighe
+daer comen oploopen grypende den suppliant metten boesem
+ende seggende hier ghy keerl draeght ghy dit wapen op my
+daerop den suppliant minnelijk antwoirde neen ick zwaegere
+ende dyen alnyettegenstaende stiet den suppliant opt
+lyff ende nijet met dyer antwoirden te vreden en wilden
+zijn maer hem eenen vre$$elijck hebbende ende want hy"
+"ende wedergaen om de gevangene byden vyant te
+gehouden te lossen deurdyen hy diversche spraken
+is sprekende maer alsoe hy tselve nyet vryelyck
+en vermach te doene vreesende rigeur van
+justitie principalyck als synen wech zoude onder
+die voers. vryheyt van antwerpen gelegen zyn
+al tot groote schade ende verdriete vanden arme
+schamele gevangene soe heeft hy suppliant
+oitmoedelyck gebeden om onse opene brieven van
+gratie daertoe dienende soe eest dat wy
+de saecken voers. overgemerckt ende hierop ierst
+gehadt hebbende d’advis van onsen lieven ende
+beminden schoutet onser voers. stadt van antwerpen
+ende larckgrave ons lants van ryen in date den
+xvii marty lestleden den voers. suppliant gheneycht
+wesende tot synder bede ende supplicatie ende
+willende hem in desen gracie ende genade prefereren
+voer rigeur van rechte hebben inden gevalle als
+boven vergeven ende quytgescholden vergheven ende
+schelden quyte uuyt onser sunderinger gracie
+midts desen tghene des hy ter causen voers. ende
+des daeraff dependeert tegen ons ende justicie
+eenichssins misdaen ende misbruyckt mach hebben
+rappellerende den voers. ban met remissie
+vanden pene ende correctie daer inne verhaelt ende
+hebben hem gerestitueert ende restitueren by desen
+tzynen goeden name fame ende geruchte in onsen
+voers. lande van brabant ende tot zyne onverbeurde
+goeden indyen hy eenige heeft in alder manieren
+gelyck hy was voer de toecompste van tghene des
+voers. is imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen voers. schoutet van antwerpen"
+"gemisereer sal wesen in goede vorme leveren sullen ontbieden
+daer omme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen
+den hoofft vanden secreten raede ende luyden vanden
+secreten raede den president ende luyden van onsen grooten
+rade den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+president ende luyden van onsen camere vanden rade
+in vlaenderen baillu ende luyden van onsen rade te
+bergen in henegouwe stadhouder den voirnoemde van
+tshertogen bossche supplianten ende yegelycken van
+hen van onse voirs. quitscheldinghe vergevenisse ende
+abolicie ende vanden inhoudt van desen inder
+manieren als boven doen laten ende gedooghen
+rustelyc ende volcommelyc genyeten endde gebruycken
+sonder hemluyden te doen laten oft gedooghen te
+laten oft gedod gedooghen gedaen te wesen nu
+oft naemaels ennich hinder stoot letsel oft moyenisse
+aen live noch aen goede ter contrarien in enniger
+manieren maer in die zy oft yemandt van hen
+oft hueren goeden hier omme gevangen gearresteert
+oft becommert waeren zy die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten terstont ende sonder vertreck tot
+geheele ende volcommen deliverantie want ons alsoo gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
+blive tot eeuwighen daghen soe hebben wy onsen
+segel hier aen doen hangen behoudelycl in anderen
+saken ons rechts ende eenenyegelycke tsyne in
+allen ghegeven in onse stadt van huesden inde
+maent van julio int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert ende viventwintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen ende hongeren
+tsevenste ende van spaengnien ende anderen thiensten"
+"philips etc. doen te wetene allen jegewoirdigen ende toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van peeter goyvaerts geboren
+van balen belast met huysvrouw ende vier kynderen inhoudende hoe dat in junio anno
+xvc ende xl ombegrepen vanden precisen tyde hy suppliant dienende als cnape
+eenen henrick van gelsen lantman geseten onder ginnick buyten breda hy
+suppliant is met sekeren scippers cnape int velt geweest arbeydende omme
+zyns meesters hoy omtrent der rivieren aldaer te hoope te stellene ende voirts.
+te schepene ende alzoe des scippers cnape gebrack een vorcke om mede
+te werkene ende aldaer oick arbeydende was eenen henrick henricxss
+cnape vanden stadthoudere van ginnick voirs. propretar$ vanden bempde
+daer inne zy alle arbeydende waeren diewelcke gerief van wercken by
+hem hadde heeft de suppliant den selven henricken gebeden dat hy hem
+tot behoeve van des voirs. scippers cnape een vorcke leenen wilde waer
+oppe de voirs. henrick henricxss zeere dweerslycken antwoerdende hiet
+den suppliant zyne moeder te doene hebben ende nemende eene vorcke
+inde handt heeft daermede den suppliant op zyn hooft geslagen ende
+de suppliant vuyt heeten moede met eenen wvorcke wederom naeden voirs.
+henricken slaende heeft den selven aen deen syde van zynen hoofde eenen
+slach gegeven daeraff hy binnen den derden dage daernae ten grooten leetwesene
+des suppliants van levenden lyve ter doot is gecomen wyens ziele god
+ontfermen wille ende hoewel tselve is een onnoosel misval $$$
+ende vuyt heeten moede geperpetreert ende dat partye geinteresseerde is
+gecontenteert soe en derre nochtans hy suppliant dese onse landen
+nyet frequenteren noch gebruycken sorgende ende hem beduchtende by eenigen
+van onsen officieren gepraempt te wordene ten waere hem tvoirs.
+misval by ons vergeven waere ende onse oepene brieven van remissien"
+"des daer aencleest hadden heuren voortganck ons mits
+dyen oitmoedelyck biddende voirs. suppliant tvoirs. daeghsele personnelyck
+te willen aboleren ende hem remitteren ende vergeven alle tgene
+des hy ter causen voirscreven mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hem hierop doen expedieren onse oepene brieven
+van pardoenen in behoirlycker ende gewoenlycker formen
+soe eest dat wy de saken voirsc. overgemerct ende yerts hierop
+gehoort onse voirs. procureur generael geneyght weesen ter beden
+ende supplicatien des voirs. suppliant ende willende hem in dit
+stuck prefereren gratie ende genade voor rigeur ende
+strangheyt van rechte hebben tvoirs. daeghsele ende adjournement
+personelick met alle tgene des daer uuyt ende naegevolgt ende daeraff
+dependerende is geaboleert aff ende te nyeuwte gedaen ende
+den voirs. suppliant vergeven ende quytgeschouwen vergeven ende
+scelden quyte uuyt onser zunderlinger gratien by desen alle
+tgene des hy ter causen voorscr. oft daer aen cleest tegen
+ons ende justicie misdaen ende mesbruyct ende hem daer
+inne ontgaen mach hebben hem wederomme stellende ende
+restituerende tot zynen goed name fame ende geruchte ende in zulcken
+state alzoe hy waer voor die toecompste van tgene des voirs. is
+imponrrende hierop onsen voirs. procureur generael ende allen anderen
+onsen ende onser vassallen justicieren ende officieren wye zy zyn
+een eeuwych geswych der partye geinteresseerde indien dy
+nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe staet civilick
+alleenlick behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn
+tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilick naede gelegentheyt
+vander saken ende naer zynen qualiteyt ende faculteyt ende
+tot dyen te betalen de redelycke costen ende misen van
+justicien allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve
+ende getruwen de cancellier ende luyden van onsen voirs. raide
+geordineert in brabant die wy daertoe gecommiteert
+hebben ende commiteren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
+voirs. raide in brabant onsen voir. meyere van loevenen"
+"remissie
+albert et isabelle ry savoir faisons a tous
+presens et advenir nous avoir receu lhumble supplication
+gerard de buyct fils de jehan de nuyst josne homme
+a marier contenante que dans ?actan.. il s’est tousiours
+bien et honnestement et paisiblement comporte et
+mesmement soub obeissance de notre mere et ste
+eglise et en la foy catholicque apostoliqque er romaine
+sans avoir adhere aulcunne secte ny commis delicts
+meritant chaston et que touttefois il est advenu
+que le xi jour du mois de juin 1606 il estoit
+alle villaige de la chapelle st lambert pour jouer
+a la palme et ayant gaingne quelque cincquante
+patars il avecque ses compaignons en nombre de
+cincque ou six sen vont retourner a lane lieu de
+leur demeure ou ilz ont alle a la taverne ilz ont
+trouve ung nomme estienne smale et le cure
+dudict lieu et le cure dudict villaige de chapelle st
+lambert lequel estienne voyant ledict gerard
+disait a luy voila mon galand a quoi le mesme
+gerard respondit ouys et lui dfemandoit ledict estienne
+en ceste maniere ou avez este hier au soir
+surquoi ledict gerard luy repondit et bien navez
+vous jamais faict mal et apres ce ledict estienne
+luy appela laron de nuyct ad cause que les
+chevaulx d’iceluy gerard avoint mange par
+nuy lherbe dun pretz lequel thiry de haulfenne
+et pierre moitonnant tenayent par louaige disant
+le mesme estienne que ceulx qui mangeoyent
+les pretz de nuyct estoit larve a cause que lesdict
+gerard et estienne par ce propos comencharent a
+battre lung lautre a coups de poings sans armes
+qui par assistence de ceux qui y estoient presens"
+"ter cause van dien met diesser aencleest iegens ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben hem als dair
+af weder stellende ende restituerenen tzyne goede fame
+naeme in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+mitsgaders tzynen onverbuerden goeden indien hyre eenighe
+heeft gelyck ende in alder manieren als hy was voerde
+toecompst van tfeyt ende dootslach voirscreven imponerenen
+hier op een eeuwich zwyghen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen ende
+van onsen vassallen heeren rechteren justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst
+ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partie indien die
+noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe dient
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant
+gehouden werdt tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons
+te beteren civilyck naer de gelegentheyt vander mesdaet
+ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen
+ende betaelen die redelycke costen van justicie indien
+eenighe hier omme naergevolght zyn ter taxatien ende
+arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
+ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
+die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden
+ende bevelen dat voer henluyden geroepen die ghene
+dier over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve naer huer voirme ende inhouden
+ende welck interinement de voirn. suppliant oyck gehouden
+sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen
+jaere- naer daete van desen upte pene van te verbueren
+deffect der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende
+civile ende costen van justicien getauxeert ende betaelt
+# sy hieraff v’erantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers oft anderen
+onsen officieren dient behoiren sal diewelcke daer af gehouden
+werdt ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua te
+doene tonsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe
+zy onse drossaert van brabant meyer van loevenen amptman
+van bruessele schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
+ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren ende van onsen
+voirs. vassallen rechteren justicieren ende officieren ons voirn. lants
+ende hertochdom van brabant die dit aengaen oft roeren sal
+moghen hueren stedehouderen ende eenenyegelyck van hen
+byzundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedooghen
+den voirs. jan lysen suppliant van deser onser iegewoirdiche
+gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder vueghen ende manieren voeren verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laeten geschienen nu noch in toecomende
+tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien in lyve
+noch in goede in eenigher manieren maer indien zynen persoen daeromme
+gevanghen becommert oft gearresteert zy oft naemaels waere
+dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten ter stont
+ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie want
+ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vaste ende
+gestadich blyve teeuwighen daeghe zoe hebben wy onen zeghele
+hier aen doen hanghen behalven in andere zaken ons recht
+ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onser stede
+van deynze opten goeden vrydach in de maent van april
+int jaer onsenheeren duysent vyffhondert ende vyfendertich
+van onsen keyserycke txvie ende van onsen rycke van
+spaengnien tween cecillien ende andere txxi ende opte plycke
+stont gescreven byden keyser in zynen raede ende geteekent
+pensart visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"allen anderen onsen ende onser voirs. vasallen ende der smaelere
+heeren richteren justicieren ende officieren dat de voirs.
+amende civile ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen daer ende alzoe
+dat behoiren sal zy ende eenyegelick van hen doen laten
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
+gratien quytsceldinge pardoene ende abolitie inder vuegen ende
+manieren boven verhaelt peyselick ende vredelick genyeten
+ende gebruycken zonder hem nu noch in toecommende tyden
+daer innen te doene oft te laten gescieden eenich hinder stoot
+oft letssel in lyve oft in goeden ter contrarien want ons alzoe
+gelieft ende des toirconden hebben wy onsen zegel hieraen
+doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
+yersten dach van julio int jaer onsen heeren duysent
+vyffhondert zeven ende veertich van onsen keyserycke txxviii
+ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxxiie
+aldus gescreven op te plycke byden keyser in zynen raide
+ende geteeckent boudewyns recepta
+gecollatiionneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+djacuwe velve"
+"remissien ende pardoenen ende van alle den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voer verhaelt
+rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick
+genyten ende gebruycken zonder hem te doene noch te
+laeten geschieden nu noch in toecommende tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyf oft eninge
+van zynen goeden daerom gearrestteert becommert oft
+belet waeren dat zydie zetten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende zonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hieraen doen hanghen behoudelick in
+anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+destyns ghegeven in onser stadt van bruessele
+inde maent van septembre int iaer onssheren duysent
+vyffhondert ende zessendertich ende van onser
+keyserycke txviie ende van castillien $ txxie
+aldus stont gescreven opte plycke byden keyser
+in zynen rade ende geteekent boudewyns
+visa $$ ta
+ghecollacionnneert tegens
+doriginale brieven bij mij
+decock"
+"goeden met oock te betaelene die redelijcke
+costen van justitien hieromme alreede gedaen ende
+te doene alles ter taxatie ende moderacie van
+onse seer lieve ende getrouwe die cancellier
+ende luyden van onsen voors. raede in brabant die
+wij daer toe gecommitteert hebben ende committeren
+bij desen ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen
+cancellier ende raedtslieden dat voorhen
+geroepen degene die daerom behooren geroepen
+te sijne sij procederen wel ende deughdelijck
+ter verificacie ende interinemente van desen
+ende ter taxacien moderacien vanden voors. costen van
+justitie ende amende alsoo sy sullen vinden te
+behooren welck interinemente de voors. suppliant
+gehouden sal sijn te versuecke ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voors. raede
+binnen ses maenden naestcommende op de pene van
+te verbeuren d’effect van desen ende dat gedaen
+ende de selve amende costen van justictien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen
+vanden gene dyen dat behooren sal sij onse voors.
+procureur general meyer van loven ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten iegenwoordige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen
+ende een iegelijck van hun besunder soo hen
+toebehooren sal doen laeten ende gedooghen den
+voors. suppliant van deser onser iegenwoordige
+gracien remissie ende van allen d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren voors. rustelijck ende
+vredelijck ende volcomentlijck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene eenich hinder stoot oft
+letsel in lijff noch in goeden ter contrarie etc.
+pront in protocoll$ sub $io $ appart gegeven
+in onser stadt van brussele inde
+maent van octobris 1649 subhappan"
+"kaerle etc.doen te wetene allen iegenwoirdighen ende toecomende dat
+wy hebben ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van servaes van
+bouchout metser belast met huysvrouwe ende kinderen bynnen onser stede
+van mechelen inhoudende hoe dat hy op sint jans dach den xxiiijen junij
+lestleden gehoirt hebbende die hooftmisse inde kercke van sinte rombout
+tot mechelen voirs. is vergadert geweest metten anderen gesellen van
+zynen ambachte om te helpen kiesen die cuerlinge geweest hebbende in
+onsen dienste van oirloge ende tselve gedaen zynde es tot hombeke
+op een syn huys gaen eten met synen huysvrouwe ende daer nae een ure oft
+daerontrent gerust hebbende zoe es syn huysvrouwe ende daer en tusschen hem
+ontgaen dwelck beseffende die voirs. suppliant heeft naer haer gaen sien
+vernemen ende haer gesocht hebbende omtrent twee uren heeft se ten laeste
+gevonden in seker bier taverne staende byden houtenen driesch dwelck men
+seeght te zyne onder de iurisdictie vanden heere van grimberghen als
+eensdeels heere van sempse aldaer was sittende inden geselschape
+van zekere gravers vander nyeuwervaert onser stadt van brussel ende
+onder andere van eenen geheeten pieter bul wesende van roekeloosen
+leven ende van een vrouwe persoon oyck van lichten leven genaempt
+lysbeth cl$$yls alias solsepels ende de suppliant int geselschap
+commende zeer geturbeert wesende mits dongeregeleethede van synder
+huysvrouwe die tanderen tyde hem noch ontloopen hadde heeft de selve zyn
+huysvrouwe deur beroerthen de gegeven twee oft drye souffletten by
+maniere van castigatie ende hoe wel de voirs. peeter bul noch
+yemandt anders hem dies nyet en behoirde tonderwinden zoe es nochtans
+de voirs. bul opgesprongen willende de suppliant innaderen ende inneloopen
+maer de suppliant stiet hem weder op zyn plaetse ende mits dyen
+zoe heeft de voirs. p$$ lysbeth den suppliant gegrepen met den boesem
+ende schouweren dwelck die suppliant siende ende merckende oyck dat de
+voirs. gravers hadden elck een bloote rappiere ende dat hy alzoe
+in merckelyck peryckel was van synen lyve geevelt te worddene
+zoe heeft die selve suppliant die een hamer in * hant hadde om te
+ontwycken ende hem te salveren die voirs. lysbeth van hem gestooten
+sulcx dat zy achterwaerts over viel nyet wetende dat hy haer
+metten voirs. hamer geslagen ende gestooten heeft van welcken
+val oft stoot vanden hamere de selve lysbeth als de suppliant sichtent
+verstaen heeft eweynich gequest es geweest in haer hooft
+sonder dat hy suppliant doen wiste van eenighe quetsuere ende
+daer naer es de suppliant uuyten huyse gegaen achterwaerts deysende
+ende buyten zynde zyn hem gevolght de voirs. peeter bul ende drye vanden
+voirs. gravers ende tselve siende heeft die suppliant geseyt waeromme
+volghdy my wat heb ic u luyden mitsdaen ick hebbe myn huysvrouwe
+gehaelt ende es alzoe es de voirs.suppliant de selve gravers ontloopen
+gheen achterdincken hebbende vanden quetsure die de voirs. lysbeth selsepels
+als voirs. es ontfangen hadde alsoe oyck die selve quetsure gheensins
+letael was als de suppliant verstaen heeft nyettemin duur incurie
+ende negligencie vande selve lysbeth die haer nyet en heeft $$$
+gewacht gaene wercken inde groote hitte ende anderssins daer
+haer beliefde soe es ten laesten haer toegeslagen een cortse"
+"remissie quytscheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren voirs.
+rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene noch laten geschien nu noch in toecommende tyde in lyfve
+noch in goeden eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisqueerde goeden daeromme
+gevangen becommert belet oft gearresteert waeren dat zy die
+stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck tot volcommen slakinge
+ende delivrancie want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat
+dit goet vaste ende gestadich blyve ter eeuwichen daghe zoe hebben
+wy onsen zegel hiernaer doen hangen behoudelyck in andere zaken
+ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen gegeven in onser stadt
+van bruessele inde maent van octobre int jaer ons heeren duysent
+vyfhondert tweentzeventich van onsen rycken etc. opden
+ply stont gescreven byden coninck in zynen rade ende
+geteeckent j dela torre"
+"ende dat gedaen ende de voors. amende civile
+van tweehondert gulddens ende costen van justitie
+getauxeert ende betaelt sijnde in handen vanden
+genen van opnse ontfangers dien dat behooren sal
+den welcken gehouden wordt daer ont-
+fanck te maecken rekeninge bewijs ende reliqua
+te doene t’onsen proffijte mette andere penningen
+van sijnen ontfanck sij onsen procureur generael van
+brabant onsen officier van melsbroeck voors.
+ende alle onse rechteren officieren justicieren
+ende ondersaeten tegenwoordige ende toecommende dijen
+dat aengaen sal mogen heuren stedehoudere van
+een iegelijck van hun besundere soo hun toebehooren
+sal doen laeten ende gedoogen den voors. suppliant
+van dese onse tegenwoordige gratie remissie ende
+pardon ende van alle d’innehouden van desen inder
+vuegen ende manieren boven verhaelt peijselijck
+vredelijck ende volcommentlijck ten eeuwigen
+daegen genieten ende gebruijcken sonder hem
+daer inne te doene oft te laeten doen ende
+geschieden nu oft in toecommende tijden
+eenigen hinder stoot letsel oft moyenisse
+aen lijff oft aen goeden ter contrarien maer
+indien sijn lijff off eenige van sijne goeden"
+"hem suppliant zeer leet is ende hoewel suppliant partie geinteresseert
+gesoent ende gebetert heeft nyetmin beduchtende righeur van justicien
+en soude hem nyet zekerlyck dorren houden in onse voirs. stadt van bruessele
+ende lande van brabant maer soude bedwongen wesen te leven in
+vrempden contreen in grooter armoeden ende miserie ten waere dat hem
+hierop onse gracie ende genade gedeylt werde ons om deselve oetmoedelyck
+biddende waeromme zoe eest dat wy desen aengesien
+ende hier op gehadt tadvis van onsen beminden amptman borgemeesteren
+scepenen ende raede onser voirs. stede van bruessele geneghen wesende ter
+beden ende suplicatien vanden voirs. hans neering suppliant ende
+willende hem in desen gracie ende genade prefereren voer strancheyt van
+rechte hem hebben inden gevalle als boven vergheven quytgschonden
+ende geremitteert vergheven schelden quyt ende remitteren uuyt
+zunderlinger gracien mits desen onsen brieve tfait ende dootslach boven
+verclaert mitgaders alle peyne ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen van dien mit datter aencleest tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als te
+desen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zyne
+goede fame ende name in onsen voirs. lande van brabant mitgaders
+in onser voirs. stede van bruessele ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden i goeden indien daer eenighe
+waeren gelyck ende in alder manieren als hy was voer die geschiedenisse
+vanden feyte ende dootslage voerscreven imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechters
+justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant wye zij zyn
+satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie indien die noch nyet gedaen en zij civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen tvoirn. fait ende
+dootslach iegens ons civilyck te beteren naer de gelegentheyt vanden
+mesdaet ende f de faculteyt van zynen goeden ende oyck dat hy gehouden
+werdt te betaelen die redelycke costen van justicien indien datter eenige
+gedaen zijn allet ter taxatien ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen
+die cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende luyden van onsen raede in brabant dat voer henlieden geroepen die
+ghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatie ende iterinemente van desen onsen
+iegewoirdighen brieve nae huere forme ende inhouden ende ter taxatien
+vander civile boeten ende costen voirscreven welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoucken binnen
+eenen jaere naer date van desen op te peyne van te verbueren deffect
+der selver ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke civile boete die ghene van onsen rentmeesters
+dienst angaet gehouden wert ontfanck te makene rekeningen bewys ende"
+"om aldaer tot synen huyse te blyven ter tyt ende wijle toe sy
+volcoementlyck waere gecureert waer over tusschen den selven
+barbier en hem suppliant geconvenieert synde hy suppliant preparae$
+maeckende om te vertrecken om sijne affairen middelen tyde
+te dirigeren dan deur de instantelycke begeerte vanden selve syne
+huysvrouwe is hy haer voordyen ende den anderen nacht gebleven sonder
+van eenige swaricheyt te hooren synde nyettemin daer naer
+gevallen in eenen groote ende vehemente cortse dat sij ten achtsten
+daege naerde voors. quetsure tot sijns suppliants onsprekelycke leet
+wesen deser werelt is coemen toverlyden wyens ziele godt
+beraede ende hebbe in syne eeuwige ruste nochtans buyten
+sijnen toedoen noch en can den suppliant deur de voors. quetsure
+nyet geseght oft verstaen worden de occiso gehouden te syn
+ende voorsulcx hem nyet voorvluchtich en heeft te maecken in
+sondere consideratie nemende opde certificatie gegeven by meesters
+chirurgyns de voors. wonde gevisiteert hebbende voor ende naer
+haere doot oock begraven synde ter instan van haere broeders
+uuyten grechte gedaen wyens vercleren over deselve respective
+visitaecie eenpaerlyck gedraecht dat de quetsure nyet en is
+geweest lethael ende de voors. sijne huysvrouwe daer van oock
+nyet gestorven daer inne de selve personen staen te gelooven
+gelyck oock de intentie vanden suppliant nyet en is geweest de
+voors. syne huysvrouwe in haeren lichaeme voor dminste te
+offenseren voere min te quetsen al eest dat sulcx by ongeval
+door inckele onnooselheyt is gevolght ende den suppliant alsoo
+over haere door onschuldich wyen pyne genoech doet haere
+absentie te missen soo sij oock met malcander staende den
+houwelycke altijt peysselyck ende vredelyck hebben geweest ende
+alsoo geene occasie geweest synde van dissentie en valt oock
+inden suppliant egeene prosumptie dat hy syne huysvrouwe in haeren
+leven soude hebben willen offenseren gelyck sulcx oock de
+plaetse alwaer het feyt is gevallen op eene oepen ende publycke
+baene genoechsaem uuytwyst behalvens alnoch dat syn geweir
+nyet en is getrocken geweest ende alsoo daermede die goede
+intencie vande suppliant dat hy noynt van quaede intencie en is geweest
+geverificeert dan blyft desnyettemin absent ende voorvluchtich
+daerentusschen syne ses moederloose kinderen van doen zyde
+loopen geheel desolaet dat een yegelyck hen tselve siende erbe$$
+ende van dandere zyde alle syne affairen ende negotien in
+confusie sulcx dat hy ende syne kinderen geschaepen syn geruineert"
+"indyen datter eenige geschiet zijn ter taxatie ende arbiterscepe van
+onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
+brabant die wy daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen
+den voirs. onsen cancellier ende luden van onsen raede in brabant dat voer
+hemluyden geroepen degene die daeromme behoiren sullen geroepen te
+zynen zij procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
+verificatie ende interinement van desen onsen iegenwoirdigern brieve nae
+huer vorme ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen
+jaere nae date van desen op de pene van te verbueren deffect der
+selven ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van
+justicie indyen datter eenige zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
+behoiren sal van welcke civile boete de gene van onsen rentmeesters
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te makene rekeningen bewys ende
+reliqua te doene tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zij onsen drossaet van brabant schoutet van antwerpen ende
+alle andere onse ende onsen vassallen off smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren onss voirs. lants van brabant ende van overmaze
+hoedanige die zyn off wesen mogen tegenwoirdich ende toecommende
+hueren stadthouderen ende elc van hen zoe hem dat toebehoirt ende
+aengaen mach den voirs. suppliant van desen onsen gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
+laten genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laeten
+geschien in lyve noch in goeden eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarie maer indyen zyn lyff off zyn onverbeurde goeden
+daer omme gevangen becommert off gearresteert waeren dat zy
+die terstont stellen oft doen stellen in zynen tot volcommen delivrancie
+ende slakinge want ons alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen zoe hebben wy
+onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen
+saken onsen recht ende eenen yegelyck tzyne in allen gegeven
+in onsen stede van bruessele inde maent van juno int
+jaer onsheeren duysent vyffhondert ende achtendertich
+van onsen keyserycke tnegenthienste ende van
+onsen rycken van castillien ende andere drientwintichste"
+"deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert ende
+betaelt synde in handen vande genen dyen dat behooren sal zyn onsen
+voors. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
+iusticieren, officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende
+toecoemende dyen dat aengaen sal mogen, huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hun besondere soo hen toebehooren sal, doen laeten
+ende gedoogen den voors. suppliant van deser onser iegenwoordiger
+gracie ende remissie ende van alle dinhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voore verhaelt rustelyck, vredelyck volcommenlyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruijcken sonder hen te doen
+oft te laten geschieden nu noch in toecomende tijden eenich
+hinder, letsel oft moeyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyve of eenige van sijne onverbeurde goederen
+daervan gearresteert, becommert oft belast waeren dat sy die
+setten ende stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcoemende delivrancie want ons alsoo gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blijve, soo hebben wy onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onseren rechte
+ende een yegelijck anderen dessyns gegeven in onsen rade van
+brussele dan 8en junij 1621 onder opde plycke stont
+geschreven aldus byde eertshertogen ondertekent i cools ende
+was gesegelt met eenen groenen wasschen segel vuytangende
+in groene syde snoeren."
+"van ghelein verpoort inhoudende hoe dat hy supliant in september xvc
+eenentzeventich wesende in een eerlycke bruiloft onder de juridictie van
+wynendale bynnen onsen landen van vlaendren eenen joos vander pitte
+die hem supliant zekere dagen daer te voeren vercocht hadde zekere stoxken
+voor een halven stuvere sie hy hem betaelt hadde heeft wederomme betaelinge
+van tvoirn. stocxken versocht zeggende tusschen andere woirden ghy sult my
+betaelen oft ick salt u vanden velle slaen hebbende inde handt eenen poingnaert
+zulcx dat hy supliant tzynder deffence een brootmes heeft moeten trekken
+maer zijn gesepareert geweest zonder grief welcken nyetjegenstaende
+de voirs. van pitte heeft hen daernaer gevanteert dat hy den supliant noch
+wel hebben soude al soude hy noch drye hueren vertoenen gaende alsoe
+aen eenen hoyschelf aldaer met zynen poingnaert hauwende van zeker
+perse eenen stock daermede hy opt hoff daer de bruiloft was den
+supliant verwacht heeft ende hy supliant gheen quaet $$oedende zekeren
+tyt daernaer gecommen zynde op tselve hof den voirs. van pitte zyn
+dreeghement effecuerende heeft diversche slaeghen heidelinge
+zynen voirs. stock in sticken geslegen ende gebroken upden arm vanden
+supliant die hem vindende swaer sycken gerocht ende mitzdien in extreme
+necessiteyt heeft vande aerde op geraept het affgebroken stick
+daermede hy omme zyn lyff te salveren hem ter waere stellende
+elcanderen soe geroecht hebben dat zy beide ter aerden gevallen zyn
+ende de voirs. vande pitte van zekeren slach die hy ontrent den
+hooffde ontfangen hadde es inden nacht overleden ende hoewel
+tselve feyt gebuert es in noodelycke deffencie van zynen lyfve ende
+dat hy peis gemaect heeft met partie geinteresseerde nochtans en
+soude hy supliant nyet vryelyck durfven converseren in zyn affairen
+zonder onse gratie alsoe hy seght, omme de welcke hy ons zeer
+oitmoedelyck gebeden heeft.soe eist dat wy de
+zaken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis van bailliu burchmeesters
+ende schepenen slants van wynendale, den voirs. gheleyn verpoort
+suppliant genegen wesende tzynder voirs bede ende supplicatie
+ende hem willende in dit stuck gracie ende genade prefereren voir
+rigeur van justicie, hebben inden gevalle als boven vergeven
+quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden quyte ende remitteren
+uuyt onse zonderlinge gratie by desen tfeyt ende manslach boven
+verclaert mitsgaders alle peyne,ende boete corporelle ende criminelle"
+"abolitie joes thomaessoone
+kaerle etc. allen den ghenen die dese onse brieve sullen sien
+oft hoiren lesen saluyt wy hebben ontfangen die supplicatie
+van joes thomaessoone arm scamel huysman belast met huysvrouwe
+ende vyf levende kynderen inhoudende hoe dat hy suppliant zekere
+jaeren geleden geweest zynde onder schouthet van geffene
+is by onsen procureur general in brabant te rechte geport ende
+criminelyck beticht ter saken van dat een geheeten aert van
+lybergen lutheriaen relaps gebannen synde op zyn
+lyf uuyt allen onsen landen onsen raide van brabant subiect
+wesende hem soude tot geffene voirs. gehouden ende aldaer
+verkeert hebben ten wel wetende ende aensiene des suppliants
+die daer mede soude geconverseert hebben sonder den selven
+te hebben geapprehendeert oft aengetast mits welcken
+hy suppliant soude gedelinqueert hebben tegen tplaccaet
+gepubliceert op dextirpatie vander heresie lutheriane
+ende hoe wel de suppliant aen tgene des voirs. is
+egheenssins en heeft gemeyndt te mesdoene gemerct
+tvoirs. placcaet to geffene voirs. noyt en is gepubliceert
+geweest hoe wel men aldaer alle andere edicten ende
+placcaten gewoenlyck is te publicerene zoe wanneer men
+die aldaer heeft moeten observeren ende onderhouden
+soe oick die voirs. aert van lyberghen tot geffene voirs.
+wel twee oft meer jaeren hadde geconverseert ende
+verkeert eer die suppliant tot geffene onder schoutet geworden
+is meynende alzoe de suppliant dat hy hadde remis
+gelyck daer af was gemeyn fame voix ende gesach dwelck
+den suppliant soe veel meer geinduceert heeft te geloovene
+gemerct die heere van geffene den selven nyet en heeft
+geapprehendeert noch ingsgelyck onse scouthet vanden
+bossche die nochtans nyet en ignoreerden dat de voirs.
+aert aldaer verkeerende was ende hy suppliant maer onder
+schoutet en was ende sonder assisten$$$ den selven aert
+nyet en soude hebben kunnen geapprehenderen desen
+nochtans nyet tegenstaende ende oick datmen den suppliant
+nyet en soude kunnen geimponeren dat hy selve
+vander voirs. secte oyt soude besmet oft suspect
+geweest zyn soe beducht hy hem nochtans dat"
+"certiffication du greffier dudit hulpe, ledit
+suppliant avecq aultres epour assister aux
+oppressez ont conceuz et renduz certaine ordonnance
+par laquelle ilz ont ordonne que ledit herman hubert
+pourroit reprendre ses chevaulx soubz caution suffisante
+que certain anthoine bataille faisoit pour luy et en
+oultre obligeant sa personne et biens de se representer
+avecq ses chevaulx et charettes toute et quantesfois
+que besoing seroit apparant par lordonnance en
+estante sur laquelle ordonnance sont este esmeuz
+quelques propos entre ledit suppliant et aultres
+eschevins et lesdits huissiers entierement surprins
+de boisson sans toutesfois avoir dict aucune chose pour
+officier lesdits huissiers ou notre authorite ayant ce
+neantmoings lesdits huissiers faict leur plainctes
+en notre dit conseil tellement qua la requete du substitut
+procureur general seroit este emene prinse de corps
+a charge de bartholome vanden velde nicolas de
+brassine et consors entre eulx comprennant
+ledit suppliant et craignant aussi destre prins
+prisonnier sest refuge au cloistre de groenendale or est il que ledit suppliant
+se trouvant charge de femme et cincq petits
+enfans et nayans aulcuns moyens au monde
+sinon quelques petits meubles qui luy sont
+demeurez apres que les fraiz et vacations
+des huissiers sont este deduictz valissans"
+"seggende ick sal u lyf hebben oft ghy het myne dwelck
+hy suppliant huesschelick heeft verdragen biddende den voirs.
+vercammen om goidswille om verdrach te hebben ende zyn
+neeringe te mogen bliven doende inden voirs. dorpe
+wesende een beckere ende taverne houdende inde herberge
+geheeten den hert, dwelck die voirs. vercammen
+nyet en heeft willen vergheven mair is alsoe
+gebleven groote viantscap ende partysscap tegen
+den suppliant dragende dat hy suppliant dicwylen is
+geweest in vreesen van zynen lyve ende desen
+achtervolgende is gebuert dat die voirs. vercammen
+vele dagen lanck voer onse lieve vrouwen dach
+van visitatien lestleden heeft sitten drincken met
+noch meer andere persoenen inden voirs. dorpe
+$$$ den eenen dach voere ende den anderen
+dach nae, den suppliant wachtende ende inde
+ooghen houdende ende hem naeloopende seggende als
+voeren het dal noch eens een peerdt worden ick
+sal u lyf hebben oft ghy tmyne tselve te $$$
+doene gelyck te presumerende is op hope dat hy
+daeraf nyet gestraft en soude worden want
+zyn brueder doendertydt ende lange te voeen
+dair meyer was ende noch is ende opten
+voirs. onsen liever vrouwen dach tsavonts
+tusschen zesse oft zeven uren die suppliant"
+"vous a dire a celle femme, aquoy ledit suppliant et son compaignon
+respondirent gracieusement comme ceulx qui ne demandoient
+noise ne debat nous ne savons rien delle sinon bien et
+honneur. ce neantmoins celluy desdits aultres trois
+qui avoient ainsi releve ladite parolle estant nomme
+comme ledit suppliant a entendu de puis pierchon de lille
+non content de la responce telle que dessus, et demonstrant
+la fierte de son courayge, redist et replicqua audit suppliant
+et son compaignon mettant sa main sur un long couteau
+quil avoit chaint, voulez vous de cecy, ou mots de semblables
+signiffication et substance. a quoy ledit suppliant et son
+compaignon respondirent encoires de legier couraige
+et sans aigreur, nenny voir, nous ne demandons riens
+de cela, nous aymerions beaucop mieulx boire ung
+pinte de vin. surquoy dist de rechief icellui de lille
+avec ses compaignons, vous ne seriez ja si hardy de
+venir avec nous a la taverne, a quoy ledit suppliant et son
+compaignon a intencion tousiours devister noise ou
+debat respondirent allez devant et nous vous suyvrons
+sur piedtz. et ces choses dictes iceulx trois compaignons
+allerent tout droit a la taverne du molin estant a lung
+des boudz du marchie dudit anvers et a luy suppliant et a son
+compaignon considerans que bonnement ne peurent autrement
+entrerent apres en ladite taverne, et illec arrivez,
+qui fut environ les six heures de lapres disner, lesdits
+trois compaignons se mirent dune part avec ung pot
+de vin, et icellui suppliant et son compaignon dune aultre
+part mais tout en une salle ayans une pinte de vin
+seulement et buvans ainsi dung coste et daultre, se
+advisa ledit suppliant que lesdits trois compaignons estoient"
+"daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse
+oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert
+soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op
+wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic
+biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den
+voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren
+vanden bitteren lyden onss liefs heeren ten$ $xpi dwelck hij op ten
+goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben
+inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden
+quijte ende vergheven vuijt onser zulderlinger gracien by desen
+de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders
+oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer
+inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons
+onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben
+ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracie weder roepen
+ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter
+causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende
+hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt resitueren
+ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen
+voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde
+indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven
+warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant
+satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie
+geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch
+nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de
+voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fouxfeijten tegen
+ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet
+ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende
+betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen
+ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven
+ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen
+ontbiedende daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier"
+"marge: en $$ verantwoort
+$$ ontfanck vanden
+exploten"
+"vyffhondert ende zessendertich van onsen keyserrycke
+txviie ende van onsen rycken van castillien
+van cicillien napels ende anderen txxie aldus
+stont gescreven opde plycke byden keyser in
+zynen rade ende getekent l de zoete visa
+recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"in de marge: et sarspurg de thirolle
+de sirette de freburg"
+"vredelijck ende eeuwelijck genyeten ende gebruycken
+zonder henlieden te doene ofte laten geschien nu noch in
+toecommende tijden eenich hinder stoot letsel oft
+moeyenisse aen lijve noch aen goede ter contrarien
+in eenigher manieren maer indien huere lijven oft
+eenige van hunne voirschreven onverbuerde goeden dairomme
+zijn oft naermaels waeren gevangen gearresteert
+belet oft becommert dat zij die stellen ende setten oft
+doen stellen ende setten terstont ende sonder vertreck
+tot geheele ende volcommender slakinghe ende delm***
+want ons alsoe gelieft, ende ten eynde dat dit
+goet, vast ende gestadich blijve tot eeuwigen dagen
+zoe hebben wij onsen zeghel hier aen doen hangen
+behoudelijck in anderen zaecken ons recht ende
+eenyegelijck tzijne in allen, gegheven in onser
+stede van brugge inde maent van jullio int
+jaer ons heeren duysent vijfhondert ende twintich
+ende van onsen rijcken, te wetene vandien vanden
+roomsche tweeste ende van castillien etc, tvijfste.
+aldus stont gescreven onder op te plijcke bij den
+coninck, ende geteekent du blioul ende noch visa
+gecollationeert ende bevonden taccorderen
+metten originale bij mij
+n strate"
+"welcke verde ende zoene ziende de voirs supplianten zyn tehenwaerts
+gecomen zeggende de voirs jacop totten voirs zynen zoene
+hem stootende van achter omtrent zynen half e wech boene
+wech boene. den selven zynde zoene stieren gelyc de suppliante
+namaels hebben gepresumeert om hen te bevechten want
+terstont als zy zyn gecomen byde voirs supplianten zoo heeft
+de voirs jacop sonder spraken met eender luyckscher pycken
+die hy in zyn hant hadde gesteken naeden voirs michiele
+ende de voirs zoen aenveerdende den voirs janne de coster
+heeft hem met eender javelyne gesteken doer de mouwen
+van zynen stucken arm dwelc ziende de voirs michiel
+de voster heeft terstont geroepen tot dry reysen
+toe oft meer met luyder stommen gheeft vrede gheeft
+vrede wy en willen nyet vechten nyemant en trecke
+zyn mes ons en staet gheen vechten aen gelyck sy oick
+egheen vechters en zyn nog noyt voer dyen dach tegen
+yemande gevechte ofte ongenuechte gehadt en hebben
+ende vliedende de voirs michiel ende jan achter
+tvolc heeft de voirs hennen de vuegelerre met
+zynden voirs javelynen gesteken naeden voirs vroen
+ende hem gegeven in zyn borst eene blodinghe wonde
+ende daer nae heeft de sleven hennen gaen steken
+naeden voirs janne de coster dwelc ziende de
+voirs vroen gequetst zynde heeft met zynder
+javelynen geslagen naeden voirs hennen maer en
+heeft hem nyet gequetst ende hebben alsoe
+onder hen beyden tsamen gevochten bynnen welcken
+middelen tyde de voirs wylen jacob zoe scerpelic
+volghde den voers michelen ende janne supplianten die
+altyt bloden tusschen de lieden stekende ende plaende
+de voirs jacob nae hem met zynde voirs pyken
+alsoe dat hy den voirs michielen raeck doer zyn
+stuck mouwe ende voor zyn hoof doer zyn bonette
+ende den voirs janne de coste op zyn @lincken arm
+ende opte rechte zyde van zynen hoode sonder dat
+alnoch de selve michiel ende jan mes trocken oft
+hey ter weeren stelden en hen sonder hen alnoch
+te onderwinden vanden gevechte tusschen den voirs
+vroen hunnen bruede, ende den voirs hennen de
+vooghele, maer de voirs wylen jacop nyet
+cesserende heeft ten lesten de voirs michiele
+innegevaren hem grypende metter mouwen dwelck
+ziende de voirs jan de coste vreesende dat hu
+den voirs michiel zynen bruede vermoerden zoude
+heeft zyn mes getrocken ende den voirs jacoppe
+gegeven eenen slach int hoot daer mede hy den
+voirs michiele heeft laten gaen, bynnen welcken
+middelen tyde de voirs vroen hem verweerende
+tegen den voirs hennen de voeghele hadde gebroken
+zynen voirs javelyne ende zynde zonder stock
+oft mes in handen vanden selven hennen
+heeft geroepen en sal my nyemant connen
+hulpen dwelc hoirende de voirs jan zyn
+broeder dat de voirs vroen in sulcken laste
+was, is hem te hulpen gelopen latende den
+voirs jacop ende michiele by een ende gaf
+den voirs hennen @@ eenen slach int hoot daer af
+de selve hennen gelyc de supplianten hopen byder
+granen goeds egheen noot en heeft vanden line
+maer de voirs michiel by toedoene vanden
+voirs jannen zynen broeder ontlost zynde uuyt
+handen vanden voirs jacoppe de voeghele heeft
+hem tegen den selven jacoppe ter weere gestelt
+ende hem insgelycx gequetst in zyn hoot"
+"tegewoirdiger gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren
+voerscreven tot eewigen dagen peysselic vredelic ende volcomelic
+doen ende laten genieten ende gebruycken sonder hen te doene
+oft te laten geschien nu noch in toecomende tyden eenigen hinder
+stoot oft letsel aen hueren liven oft goeden ter contrarien in eeniger
+manieren maer soe verre huere persoenen ofte eenige van hueren voers.
+goeden nyet geconfisqueert synde ter saken van desen eenichsins
+aengetast gevangen gearresteert becommert oft gemolesteert waeren
+sy die ende elc van hen terstont ende sonder vertreck ontslaen
+ende doen ontslaen ende stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich
+zy ende blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier
+aen doen hangen behouden ons in allen saken ons recht ende
+eeneniegelycken des syns gegeven in onser stadt van bruessel
+opten heyligen vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+xij ende vanden rycken van ons keyser te wetene van germanien
+het xxvij ende van hongrien etc. het xxiije aldus stont gescreven
+boven opte plijcke byden keyser ende mynen heere den eertshertoge
+in hueren rade ende geteekent momboir
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originale bij mij
+$$$"
+"marge: en hier af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"philips byder gratie gots con-
+inck van castillien van leon van
+arragon etc. doen te weeten dat wij
+hebben ontfangen d'oodtmoedige supplicatie
+van christiaen gillis ingesetene
+van dambrugge onder merxem bij onse
+stadt antwerpen belast met vrouwe
+ende kinderen innehoudende hoe dat
+rijchaert rommens hadde tegens hem
+geroepen syns supplicants gebuere
+man opden achtsten januarij lest
+leden geheel beschonken synde opden avont
+tot op den dorpel van des suppliants huijs
+was commen loopende, roepende
+waer is den verrader ende ten selven tijde
+intredende het huijs tot inde keucken hebbende
+immediatelijcken daernaer de suppliant
+toegeschoten ende gebracht eenen slach die
+den suppliant was wijckende ende dat
+siende den voors. rommens hadde tegens hem
+geroepen ghij dieff ghij schelm ghij en
+moet nijet sitten daer een eerlijck man sit
+d'welck des suppliants huijsvrouwe
+om alle voordere ruzien te beletten heeft
+tusschen beijde gecommen als wanneer den
+voorschreven rommens niet considereerde"
+"de la messe rencontra ledit gilcon tenant en sa main une fourche
+a deux dens de fer au moyen de quoy ledit suppliant qui navoit
+pour lors verge ne baston le laissa passer aultre sans luy
+mot dire et tost apres icelluy suppliant trouva ung nomme
+franchoys bruyers qui le pria daler boire ung pot de cervoise
+avecq luy en la taverne ce quil fit et quant ilz y furent
+assiz a table ilz virent assez tost apres que ledit gilcon nestoit
+aussy venu boire en une autre table et chambre si prochaine
+dudit suppliant quilz veoient et oyoient lui lautre parler parquoy
+ledit suppliant qui navoit verge ne baston et que jamais ne se feust
+trouve en icelle taverne sil eust sceu que ledit gilcon y deust
+estre venu de doubte et crainte quil avoit de luy a cause des
+menasses quil luy avoit faces la nuyt et soire precedents comme
+dist est pria et requiz audit franchois bruyeres quil lui voulsist
+donner lespee quil portoit et il luy donneroit une dagghe quil
+avoit en sa maison a quoy ledit francois bruyeres saccorda
+et quant ledit suppliant eut ladite espee cinte il en fust trop plus
+asseure et encorraige alencontre dudit gilcon. et oyant
+que ledit gilcon parloit tousiours hault et mannisement
+de luy et de sadite mere en les diffamant aussy recordant
+en son couraige les villaines et abhominables parolles quil
+en avoit desia dictes le soir devant sa maison comme dit est
+se esmeult tout incontinent de schaut sang et seleva de
+table disant il fault que je te tue ce fault traitre et ce
+disant tira sadite espee sur ledit gilcon le $$dant effondrer
+mais ledit gilcon mist le bras audevant et se deffendit
+de forte que de ce cop il ne fust attaindu ne blesche et
+tost apres ledit suppliant recouvra son deuxiesme cop dont
+il frappa ledit gilcon ung seul cop destoc au corps et duquel
+cop icelluy gilcon peu de temps apres termina vie par mort"
+"tot huere moeder gheseegt bereydt den man : denoterende den suppliant :
+een suypken daerop de voirs. katharine antwoirde jae van twee oft drye
+mieren eyeren daerop de suppliant seyde alsulcken suypen en mach ick nyet
+daer by vuegende ic hebbe liever teten zoe ick gedaen hebbe al hebbe ick qualick
+teten gehadt daerop die voirs. katherine antwoirdene zeyde gaet
+tot heyst weerts ghy grysaert daer ghy light daer by vuegende
+maer ghy en derfter nyet gaen die duvel die heeft u inne gebracht
+die moet u hier uuyt vueren met ziele ende lyve deselve ende meer
+anderen dyergelycke woirden dicwils verhalende ende repeterende daerop de
+suppliant antwoirde ic hope dat hy egeen macht over my en heeft
+seggende totter voirs. catherine zwygt ghy quaede beeste ende
+laet my ongemoeyet ic hebt quaet genoech ende is alzoe opgestaen
+ende voerby der voirs. katherine gaende soe heeft hy suppliant den zelver
+met zynder slincker hant op hueren rechten arm geraeckt sonder
+smytene nae den welcken heeft de voirs. katherine den suppliant van
+stonden ane$$ subitelic geinvadeert ende hem in grammen moede voer zyn
+rechte schene met hueren voet ende gelapte schoenen gestooten inder
+vuegen die hy suppliant nyet en heeft cunnen gevuechelick gegaen dan met
+grooten pyne ende arbeyt soe dat die suppliant van groote pyne roepende
+ghy lelicke beeste hoe stoot ghy my daer ende heeft alzoe die
+suppliant de voirs. katherina metten platte van zyn handt gegeven
+achterop haer hoot eenen slach oft twee daermede die voirs. katherine
+in effecte geckende oft spottende metten suppliant heeft
+geseegt laet sien oft bloyet is oick daer nae die voirs. barbere
+met eenen bessem stock gecomen om den suppliant daermede te smyten
+dwelck de suppliant considererende heeft die vierscuppe genomen
+ende daermede de voirs. barbere uuyten huyse gejaegt ende is nyettemin
+die voirs. katherine aldaer blyven sittende op eenen stoel inde
+kuekene ende altyt enen qualick sprekende ende is die suppliant wederomme
+gaen liggen op te banck om hem te rustene maer gemerct die groote
+insolencie die de voirs. katherine aldaer voirs. stelde zoe en heeft die
+suppliant tselve nyet langer connen verdragen ende is alzoe weeromme
+opgestaen ende meynende eenen boteram voer hem te snydene ende
+daermede int brouwhuys uuyten wege by der werckluyden te gaene
+maer als hy suppliant de scappraye meynde open te doene ende
+boter te nemene soe heeft de voirs. katherine dezelve tot huerwerts
+genomen ende is daermede ewech geloopen inden cameren ende heeft
+dezelve aldair in zeker tritsoir gesloten ende is alzoe die
+suppliant met droech broot in deen hant ende zyn mes in dandere
+gegaen int brouwhuys ende heeft aldaer den werckluyden zijnen
+noot geclaecht zonder dat hy suppliant nochtans van eeniger
+quader tydinghe heeft vermoeyt ende binnen twee oft drie uren
+daer nae heeft den suppliant zeker vrouwe geseegt dat zy hadde
+hoiren seggen dat des suppliants huysvrouwe doot was daeraff de suppliant"
+"genade tot hemweerts keeren ende hem tvoers. feyt oft
+dootslach remitteren ende vergeven wouden om dwelcke
+hy ons oitmoedelic heeft gebeden soe eest dat
+gemerct tgene des voers. es wy ter beden des voers.
+suppliant geneyght ende willende altyt ende besundere te
+desen male prefereren ende thoenen gracie ende genade voere
+strangheyt van rechte hebben ter eeren ende weerdicheyden
+vander passien ons liefs heeren jesus christus die hy op sulcken
+dach als huden goetvrydach voere ons ende alle kerstene menschen
+heeft geleden den voirs. suppliant in gevalle als boven
+quytgesconden ende vergeven schelden quyt ende vergeven
+van sunderlinger gracien overmits desen onsen brieve tvoers.
+feyt ende dootslach mitgaders alle penen boeten hueren ende
+brueken het zy aen * live leden oft goeden inde welcke hy
+overmits ende uuyt saken vanden voers. feyte ende dootslage
+ennichssins tegen ons ende den gerichte mach syn gevallen
+stellende ende settende van al den selven suppliant weder
+omme in zyner eeren goeden name ende famen ende tot allen
+zynen goeden niet verbuert synde op dat hy ennige heeft
+hem oirlovende ende consenterende dat hy dien niet tegenstaende
+sal mogen comen bliven keeren ende verkeeren bynnen onsen
+voers. stadt van loeven ende allomme bynnen onsen voers. lande
+brabant gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die gesciedenisse
+vanden voers. feyte imponerende hier af een ewich
+geswych onsen procureur generael van brabant onsen drosset
+van brabant meyer van loeven ende allen anderen onsen
+officieren ende hueren stedehouderen dien dat ennichssins aengaen
+mach satisfactie ierst ende voere al gedaen den partyen
+geinteresseert soe verre die alnoch niet gedaen en zy
+civilic alleene ende behoudelyc dat tot dien die voers.
+suppliant gehouden sal syn dat aen ons te beteren nae die gelegentheyt
+ende exigentie vanden stucke ende die faculteyt van zynen goeden
+ter arbitraigien ende taxatien van onsen lieven ende getruwen
+ridder ende cancellier den heere van escanbeke ende van bierbeke
+ende den anderen luden van onsen rade in brabant ontbieden
+*van boven het doorhaalde geschreven"
+"et amis ce considerant ledit suppliant et ayant au vray entendu
+ledit jehan baptiste estre a romme lauroit par une sa missive
+premierement admoneste et en toute benivolence requis quil
+voulsist delaisser ladite seconde femme espousee a romme et
+comme homme de bien sen retourner vers la seur dudit suppliant
+sa legittime femme et la traicter comme il appertient laquelle
+missive a este delivree es mains du pere de ladite seconde
+femme et dont comme fait bien a presumer ledit pere sen est mal contente
+pour le deshonneur quil recevoit dudit jehan baptiste en sadite
+fille et ayant icelluy jehan baptiste comme fait bien a
+presumer entendu que ledit suppliant se tenoit a venise et illec
+venu de romme fort mal content et courrouche sur ledit suppliant
+comme fut icellui suppliant adverti et ung jour rencontrant
+lesdits supliant et jehan baptiste sur les rues et entrant en
+grandes parolles sur ce que dessus tant multiplierent dun
+coste et dautre lesdites parolles que ledit suppliant vaincu de
+l’ire et colere pour ce grant oultraige faict par ledit jehan
+baptiste a sa seur comme dessus vint a ferir et bleschier
+ledit jehan baptiste dun poingaert en la teste ou ailleurs de
+laquelle bleschure ledit jehan baptiste apres bonne espace
+de temps est ale de vie a trespas a cause de quoy ledit
+suppliant sest retire et absente dudit venise et venu en notredite
+ville danvers gaignant sa vie avec grant paine et travail ou
+il a este constitue prisonnier comme dit est et double que
+notre marcgrave et escoutete danvers vouldront contre
+luy proceder au dernier supplice se notre grace ne luy est sur
+ce impartie treshumblement requerrant icelle pource
+est il que nous ce considere ayans pitie et compassion
+dudit suppliant et lui voulans en ceste partie preferer grace a
+rigeur de justice audit suppliant inclinans a sadite supplication
+et requeste avons ou cas dessusdit quicte remis et pardone
+quictons remectons et pardonnons de grace especial par ces
+presentes le cas et homicide dessus declaire ensemble
+toute paine et amende corporelle et criminelle enquoy pour
+raison et a loccasion dicelui cas et homicide et des circonstances
+il peut avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice et lavons quant a ce remis et restitue"
+"commutatie van grieven in eeuwiger
+gevanckenissen vo$ janne grammay
+kaerle etc. allen den gheenen die dese onser brieven
+sullen zien oft saluyt alsoe een geheeten jan gramay
+ter saken van sekeren crimen valscheyden mesbruycken ende
+abusen by h$n gecommiteert in ons$$$ tegewoirdelyck
+gevangen is bynnen onser stad van antwerpen aldaer zoo
+wy verstaen zijn proces gemaect is wordt zoo dat die
+vader ende andere vrinden ende magen vanden voers. gevang$
+hen beduchten zyn dat hy cr$$$elyc gecondempneert
+mochte wordden ende oppenbaerlyc geexecuteert dwelck
+oft zoo gebuerde zyn soude totter voers. vrienden ende
+magen grooter scanden ongemechten ende verdriete ten
+waere dat wy de voers. senten$ geprovidteert zynde
+veranderen ende commuteren wilden in andere beternisse
+ende penitentie daerom de voers. vader vrienden ende
+magen ons zere oitmoedelyc hebben gebeden ende doen
+bidden doen te wetene dat wy om sekere redenen ende consideratien
+ons daer toe porrende ende bezinde ter ernstiger beden
+ende begheerten van enigen onsen sp$$len dienen die
+pene ende punitie daer inne de voers. jan gramay
+ter saken vanden voersscreven valscheyden mesbruycke
+ende abusen behoirt ende sculdich sal zyn gecondempneert
+te wordden ende daer voer hy gevangen is als voir
+nae dien de sententie tegen hem openbaerlyc
+geprovidtieert sal wesen gelyc in sulcken saken gewoenlyc
+es te geschieden ende sulcke als byden richters es oft sat
+gesloten ende geconcludeert zyn hebben verandert ende
+gecommuteert veranderen ende commuteren vuyt zonder teger
+gaende by desen onsen brieve in eeuwich gevanckenisse
+van zynen persoen in zulcker plaetss als by onss daer
+toe sal wordden geoirdineert behoudelyc nochtans dat
+de voers sententie sulcke als die byden voers. richters
+als voe geaviseert geraempt ende gesloten sal zyn
+ierst voir al openbaerlyc geprovidtieert sal wordden
+in sulcken saken behoirt ontbieden daerom ende bevelen
+onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden
+van onsen rade in brabant $$$ van loeven a$$an van
+brussel scoutheten van antwerpen ende vanden"
+"betaelt hadde seggende voirts totten selven jannen wildij yedt van mij hebben
+het heeft zoe langhe ende vele geduert raepet van mynen lyve ghy staet
+hier zoe dweers met uwen messe het schint dat nyemant tot u en zoude
+moeghen spreken ende die voirs. anthonis de costere zynen broedere dit hoorende
+sprack dese naevolghende woerden al staen wy hier elck mit eenen weymesse = jachtmes
+aene wy en draghen dat nyet om iemanden hinder daermede te doene daernae
+is die suppliant opgestaen teghen den voirs. jannen die tselve ziende seyde
+totten suppliant en compt my nyet te by ghy zyt my by genoch ende dese
+woirden gesproken hebbende smeet hy den suppliant met eenen pot op zyn hooft
+dat hij suyselde ende dat den pot brack in stucken waeraff hy deen stuck hiel
+in zyn handt ende dander viele op deerde ende want die suppliant van desen slage
+zeer bloeyde ziende zyn bloet ende dat die voirs. twee gebroeders hun
+passmessen vuyt toeghen soe heeft hy oick zyn eetmes vuytgetrocken ende
+heeft nae hun beyden gesteken ende zy luyden hebben nae hem gehouwen in
+sulcker vuegen dat die suppliant den voirs. wylen anthonis geraect ende gequest
+heeft gehadt daeraff hy op den tweeden dach dairnae gestorven ende van
+levende lyve ter doot is gecomen wyens ziele god genadich zy ende alsulcke
+doot is hem suppliant hertelycken leet ende compt tot zynen groote ongenuchte
+ende verdriete $ want hy beduchtende hem voir rigeur van iusticien en
+heeft hem iesindert nyet dorren houden ende converseren int openbaer ende zal
+hem voirtaen moeten absenteren buyten desen onse lande van brabant in grooter
+aermoede ende miserie tenzy dat hem tvoirs. feyt ende misdaet vuyt onser
+sunderlinger gratien geremitteert wordde ende onse oepenen brieven van remissien
+daerop verleent ende geexpedieert zoe hy seeght ons daerom
+oitmoedeyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+gheneycht wesende ter beden des voirs. gielis servrancx suppliant ende willende
+hem in dit stuck prefereren gratie ende genade voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergeheven schelden quyte ende vergeven vuyt zunderlinger gratien by desen
+onsen brieve tfeyt ende misdaet boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+brueke corporelle ende criminelle daerinne hy hem oovermits ende vuyt zaeken
+van tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins
+mach hebben oontgaen ende mesdraeghen ende hebben hem dien aengaende
+wedergestelt ende geresitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynen goeden name fame ende $ geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indyen hy eenighe onder ons heeft ende in alder manieren zoe hy was
+voir die toecompste vanden voirs. feyte impo$$ imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur generael in brabant meyere van loven amptman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende vande bossche ende
+allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voiral gedaen der partyen geinteresseerde indyen
+die noch nyet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt iegens ons"
+"quade voirgaende conuersacien ende ontdraghene
+vanden ghelde heeft huer met zynder vuysten
+in huer aensicht ghesmeten ende midt des heeft
+de selue zyne huysvrouwe maniere ghemaect om den
+suppliant toe te schietene ende te euelene alzoe dat
+hy suppliant noch meer van bloede verheyt wesende
+heeft vuyt getrocken een aesmes dwelck hy
+ghecostumeert es te dragene ende heeft haer daer
+mede eenen steecke gegeuen omtrent hueren buycke
+roepende de suppliant zelue ghebueren diese noch leuende
+vonden maer corts daer nae is affliuich geworden
+ende onse scouthet van turnhout hier aff
+kennisse hebbende heeft ter stont dieners int
+goet vanden suppliant ghesonden gheleeght dat
+laureys gheerits des suppliants broeders die haeffelycke
+goeden aen onsen voirs. scouthet om die dienaers
+daer vuyt te hebbene heeft verborght gehadt ende
+den seluen scouthet daer voer gegeuen twintich
+rynssguldenen ende bouen desen heeft de vs.
+onse scouthet noch naderhant aenveerdt alle de
+haeffelycke goeden vanden suppliant ende hoewel
+den voirs. suppliant tvoirs. feyt ende dootslach zeer
+leedt es ende heeft metten vader ende vrienden
+van zynder huysvrouwen ghesoent hebbende aen
+onsen schout in onsen naeme versocht remissie
+om in onse lande van brabant te moghen blyven
+die hem daerop ghezeeght heeft die macht nyet te hebbene
+maer heeft hem geleyder gegeuen van veerthien
+daghen lange geexpireert zynde nyetmin de
+voirs. suppliant beduchtende rigeur van justicien heeft"
+"hem absenteerden de selve henrick van sdaeghs te voeren
+omtrint de neghen oft thien hueren voer de noene was
+vertrocken uuyten huyse vanden suppliant blyvende alsoe
+van zynen gevangene den geheele nacht uuyt ende oyck des
+anderen daghs totten neghen oft thien heuren voer der
+noenen allet iegen zynen danck ende wille hoewel nochtans
+hy tselve den voirgen. procureur oft den raedt nyet te kennen
+gegeven en heeft als nyet gheerne clagende over zynen
+mede gheselle oick mach die voirs. fugie ghebuert
+zyn midts dien de suppliant mit hem nyet en ginck oft zonder
+naer hem te ziene ende die camere te sluytene ghelyck
+oyck ghebuert is dat die camere vanden voirs.
+ghevangene is somtyts ongegrindelt geweest als henrick
+vander heyden aldaer sliep midts dat die suppliant den
+gevangenen doen nyet zeer nauw gaen en sloech ende
+hoewel de suppliant hadde doen seynden nae antwerpen
+om den voirs. gevanghenen te suecken nyetmin en is
+nyet gerecomireert ter causen vanden welcken de
+suppliant angetast ende ghevangen es geweest ende
+heeft de voirs. procureur generael iegens hem geconcludeert
+tot zulcke pene als de voirs. thomaes behoirde
+gepunieert te zyne ten minsten tot privacien van
+zynder officien bannissemente ende pecuniarie waerop
+dadvocaet vanden suppliant ende dwelck hy suppliant daer
+nae geadvoyeert ende in ghescorste overgegeven voir
+antwoirde onder dandere gexponeert heeft dat egheen
+sterckte oft ghevanckenisse en hadde bynnen zynen
+huyse om misdadige persoonen vast te houdene dwelck
+de voirs. procureur wel wiste ende dien nyettegenstaende
+soude den suppliant ghesonden hebben den voirs. thomas ende
+dat midts dien de voirs. procureur zelve daer aen gedelinque$
+soude hebben ende behoirde defugie hem gheinculpeert te
+wordenen seggende oyck dat die justicie vander
+correctie de voirs. thomaes is gefrustreert geweest by
+toedoene vanden voirs. procureur die welcke den selven
+thomas zoe cleyn bewaernisse hadde geassigneert
+ende datmen zulcke mesdedige aengesproken van lyff
+ende goet plach te stellen op die steenpoorte oft inde
+vroente concluderende tot nyet ontfanckelycheyt"
+"alsulcken gheweir als hij ierst conste vinden
+d’een eenen haemer d’ander een bert den eenen eenen
+destel ende den voors. remonstrant syn roer
+waermede gecomme, synde by het gevecht
+ende siende dat den voors. boudewyns ter
+aerde lach den welcken nochtans nyet en was
+eenen man om iemanden te offenseren als
+alleenelycken eene hant hebbende die andere $oren
+hebbende inde belegeringe vanden voors. stadt loven
+gepresteert geweest syn door syne medeborgers
+roepende schiet schiet heeft syn roer gelost
+op een vanden voors. spaignaerden die met syn
+bloot rappier was inde hant ende de selven
+geraeckt onder de borst waervan hy deser
+weirelt dry oft vier daegen daernaeren is
+overleden tot synder groot leetwesen welcken
+aengemerckt ende dat het voors. feyt is een puer
+ongeluck voorden verthoonder alleenelyck voorts gecom$
+om syne mede borgers $$$$ in soo groote
+peryckel t’ assisteren ende dat hy is beweegt ghe
+weest doorden van vanden voors. baudewijns ende
+met recht mochte vreesen datter oploop onder
+de ghemeynte soude gevannen hebben by soo verre
+de voors. soldaeten hadden meer insolentien bedreven
+ende dat den verthoonder is een jonck gehoudt man
+die welcke syn selven ende syne huysvrouwe sijnen cost
+moet te voorens winnen met syne handen nijet
+crackeelachtich wesende dan godt vreesende ghelyck
+blyckt uuyt attestatie van synen plebaen ende dat
+den voors. soldaet dyer ghebleven is nyet en is
+hebbende vrouwe oft kinderen noch andere partijen
+geinteresseerde
+soo badt hij oidtmoedelyck dat ons soude gelieven hem
+over het voors. ongeluck te verleenen brieven van
+remis daertoe dienende waeromme soo ist dat wy
+desen aengesien ende ierst hier op gehadt het schriftelyck advis
+van onse lieve ende welbeminde die schepenen onser
+voors. stadt loven genegen wesende ter oidtmoediger
+bede des suppliants ende willende in dit stuck prefereren gratie"
+"ende zyn geselscap geloopen zeggende ghy baertman ghy
+crysman alzijdi crysluden zoude men waeromme te meer
+ontsien ende meynende den suppliant te hebben greep den
+voirs. antheunis oolaerts metten boesem dwelck ziende de
+voirs. calf zeyde totten voirn. spelleken dat diegene die hy
+metten boesem hadde w$$ anthuens dezanghere ende dat
+hy de gene nyet en was diet op hem hadde noch hem gheen
+arch es en begheerde noch oick gheen scepp over hem en
+hadde ende de selver zangher vraeghde den voirs.
+spelleken wat hy hem woude want hy hem gheen arch
+en begeerde ende niet dien soe track de huysvrouwe van
+matheeus ruyters den voirs. spelleken om hem van daer
+ende wech te hebben ende omme den twist die zy a$cxt
+hadde dat daeraf zoude hebben $$egen cunnen keerde
+haer byden voirs. janne suppliant tot hem seggende lief
+heysken laet toch spelleken gaen want ghy kent hem wel
+ghy weet wel dat als hy wel gedroncken is hy geen geck
+en can verstaen waerop de suppliant antwoirde gaet
+ghy henen met hem ende alsoe die voirs. huysvrouwe
+van matheeus zeyde tot de voirs. spellekin gaen wy gaen
+wy genader de selve spellekin en wilde niet gaen maer
+bleef noch staen arguerende jegens den voirs. suppliant
+ende anthuenis de zangere zeggende tot hem al zidij
+crichluden ic zoude uwe een onder zyn oogen wel
+dorven zien hadde ic gelyck gewe$$ waerop de voirs.
+anthuenis de zangere zeyde ziet ons onder ons oogen
+ende de suppliant zeyde totten voirs. spellekin ic soude"
+"vuegen ende manieren voren verhaelt rustelick ende vredelick ende vulcomelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen oft laten geschien nu
+noch in toecommende tyden enich hinder letsel oft moyenisse $$$ ter contrarien
+aen lyffve noch aen goede in eniger manieren ende zyne persoon
+tegewoirdelick gevangen zynde mitsgaders zyne onverbeurde goeden
+indyen die daeromme naemaels becommert oft gearresteert waeren dat
+zy die setten ende stellen oft doen stellen ende setten terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende vulcomen delivrancie ende slakinge want
+ons alsoe gelieft ende in oirconde van desen zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele
+den lesten dach van junio int jaer ons heeren duysent vyffhondert
+sevenenvyftich ende vaen onsen rycken van spaengien sicillien etc. tweede
+ende van engelant vranckrick ende naples tiiiie opde plycke
+stont gescreven aldus byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent de langhe recepta visa
+gecollacioneert ende bevonden accorderende
+met zijnen originale by mij
+facuwez"
+"hem ter causen vanden feyte ende dootslaghe
+geabsenteert vuyt onsen voirs. lande ende
+waere ghescapen vuyten seluen te moeten blyven
+ende in grooter miserien te gaen dolen in ander
+vrempde landen zoe verre onse gracie ende
+ghenade hem hier vp nyet waere gedeylt
+alzoe hy zeeght ons om de selue zeer
+ootmoedelyck biddende soe eest dat wy
+de zaken voirs$ o$gemerct ende hier op
+gehadt daduys van lauwerens$ van hasselt onsen
+scouthet van turnhout den seluen diericke
+gheerits suppliant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicacien ende willende hem in dit
+stuck gracie ende ghenade prefereren voir
+strangheyt van justicien zonderlinge ter eeren
+ende reuerencie vander bitter passien die onse
+lieue heer $$$ $$$ voir ons heeft geleden
+aenden houte des heyligen cruys op zulcken dach
+als heden es hem hebben inden gheualle als
+bouen vergheuen quytgesconden ende geremitteert
+vergheuen scelden quyte ende remitteren vuyt
+zynderlinger gratien midts desen onsen brieue tfeyt
+ende dootslach bouen verclaert mitgaders alle
+peyne ende bruecken corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen van dyen met datter
+aencleeft teghen ons ende justicie mesdaen
+ende mesbruyct mach hebben ende hebben
+hem als daeraff weder ghestelt ende
+gherestitueert stellen weder ende restitueren
+midts desen onsen voirs. brieue tot zynder goeder"
+"gescheurt ende getrocken, jaegende hem suppliant hebbende egeen waepen
+noch scherp noch nyer tot synen huyse gestaen een quartier mijls
+van daer, roepende continuelyck haelt u geweer haelt u roer oft ick
+smijt u doot oft dyergelyke woorden in substantie ende hebbende
+die voors. suppliant hem in synen huijse vertrocken, ende hoorende dat
+den voors. joos nijet en cesseerde met werpen op sijn ende syns
+vaders doore, maer was gewelt opde deure bedrijvende, is hy suppliant
+uuyt synen huyse met syn roer gesprongen ende heeft hem gevonden
+al even dapper worpende redenen dat hy suppliant nyet wetende dat
+syn roer was geladen gelyck het is bevonden geweest met saet
+om vogelen te schieten heeft tselve affgeschoten ende gelost
+ende daer mede den voors. joos in het dicxste van syn been geraect
+die by ongeluck snachts wesende gelicht ende hebbende bekent oor
+saecke van als geweest te syne ende voorsulcx vercleert hem
+suppliant daer van tontslaen ende te vergeven dat hy soude hebben
+mogen misdaen, is coemen te sterven tot grooten leet wesen des
+suppliants , hebbende hy suppliant daeromme zedert gelijck hy alnoch doerthem
+absent gehouden ende verlaten syne huysvrouwe ende kinderen ende
+middel om leven, waeromme ende dat sijns suppliants vader opden xxviiie
+july lestleden metten eenigen broeder vande aflyvigen heeft
+gesoend ende geaccordeert die selve sijns broeders roeckeloosheyt
+is bekent ende syn ongelyck volgende den bescheede daer aff synde
+is hy suppliant hem addresserende aen ons seer ootmoedeyck biddende dat
+ons gelieven wille hem tvoors. feyt te vergeven ende hem daerover
+te doen depescheren onse oepene brieven van remissie in sulcke
+cas dienende soo eest dat wy de saecken voors. overgemerckt ende
+ieerst hierop gehadt dadvijs van onsen lieven ende welbeminden den
+meyer onser voors. stadt van loven geneycht wesende ter beden
+des voors. suppliants ende willende hem in dit stuck prefereren gracien
+ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van rechte hebben
+den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende
+vergeven schelden quyte en vergeven uuyt sonderlinge gracien by
+desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
+alle offensien ende bruecken corporele ende criminele die hy ter
+causen van dyen tegens ons ende justicie eenichsints mach
+hebben ontgaen ende misdraegen ende hebben hem dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot
+synen goeden naeme, fame ende geruchte gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voorde toecompst ende van desen ende tot
+syne onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons heeft"
+"marge: en hier af $$$
+byden ontfanger $$$ $$$"
+"philip etc doen te wetene dat wij
+hebben ontfangen die supplicacie van peeter
+sips soone wijlen geraerdts geboren
+poorter onser stadt loven inhoudende
+dat hij des geleden over de vijff jaeren
+in sijn eijgen huijs geoffenseert ende ge-
+aggresseert sijnde bij jan...
+geweest sijnde eenen vremdelinck hen
+daer tegens was genootsaeckt geworden
+te stellig in defentie besunder oock om
+te defenderen sijne huysvrouwe de welcke heden
+voors. jan met eene versere panne om-
+verre was slaende in welcke defentie
+hij suppliant aende selven jan hadde geinfligeert
+eene wonde waer naer hij is comen
+te sterven des anderen daeghs sonder dat
+oijt iemandt vanden vrienden vanden selven
+jan daer naer hadde commen omme sien
+ofte hem suppliant midts sijne nootsaeckelijcke
+defentie daer over gemolesteert des
+nyettegensatende soo hadde het volck van
+onsen drossardt van brabant hem suppliant
+daer over geapprehendeert inde gestelt
+inde gevanckenisse binnen de voors. loven
+welcke aengemerckt ende hoewel den suppliant
+vermeijnde inde voors. defentie nyet te
+hebben geexcedeert soo vondt hij even-
+wel geraeden om daer over nyet te
+onderstag lanckduerich proces ende
+ondertusschen te blijven sitten inde ge-
+vanckenisse tot sijne sijnder huysvrouwe
+ende kinderen tot als $’$$ine daer overvoor
+soo veele hij eenichsints soude mogen hebben
+geexcedeert te versoecken abolitie soo badt"
+"den voirs. gielise van cutsem ende hem suppliant oft zy met hem wilden gaen
+ter nyeuwer molen ende zy daer mede te vreden zynde zyn tsamen
+gegaen tot in de nyeuwstrate ende daer zynde zeyde de suppliant ende de
+voirs. gielis van cutsem dat zy eerst tot huys moesten gaen twelck de voirs;
+matheeus hoirende zeyde ghy en zoudt nyet wederom comen ende begeerde
+van hen pandt te hebbene dat zy souden wederom keren ende zyn inde spiegel
+op de hoogstrate te sesse uren zoe dat hy suppliant daerop te pande gaf
+eenen stuver ende die voirs. gielis van cutsem gaf hem eenen scrickel borgere
+ende inden spiegele comende vonden zy daer onder dander zitten de michiel
+van leye alias de belere weert vanden huyse jan inden bueckelere ende
+meer andere ende ghingen by hen sitten drincken ende met hen quamen
+daer oick in huys gielis de cuypere ende willem inde croone ende
+aldus by malcanderen sittende zoe zeyde de voirs. willem inde croone
+totten voirs. wylen gielise van cutsem dat hy maer een ruyn en was
+om dat hy egeen kinderen en maecte dwelck hy twee off drie
+reysen tot hem geseeght hadde zeggende wat maect sulcken volck inde
+gulde ende de voirs. wylen gielis daerop antwoirdende zeyde ic houde
+off ic neempt vander gracien goids ende dese woirden cesserende wordde
+tgelach gemaect ende eenigen ja den meestendele van hueren gelaghe
+betaelden ende ghingen ewech ende hy suppliant ginck zyn water maken
+ende wederom comende betaelde oick zyn gelach ende de voirs. gielis
+van cutsem sat en contte tegen joese van van halsenbergen die daer oick
+naeder hant gecomen was ende hy suppliant vraeghde den voirs. wylen
+gielise mits dat zy altyt goede conversatie ende vrienscap houdende want
+oft hy nyet en wilde gaen thuysweerts daer op de zelve gielis nyet
+en antwoirde ende doen vraeghde de suppliant den voirs. gielise van cutsem
+oft hy hem een halff ame biers leveren zoude om wel betaelen daerop
+gielis straffelyck antwoirde ic en hebbe egheen bier ende de suppliant anderwe$
+biddende den voirs. gielise dat hy hem een halve ame biers om wel betaelen
+laten wilde seyde ende antwoirde de selve gielis wel vantgene dat ic
+morgen brouwen zal maer egheen andere dwelck hy suppliant hoirende
+zeyde nyet uuyt gramscapen noch uuyt egheen arge ic hoire wel ghy zoude
+uwer huysvrouwen moeten vragen ende hoewel de voirs. gielis dit nyet
+en behoirde qualick genomen te hebbene nyetmin nam de voirs. gielis den
+pot metten biere in zyn handt ende spranck metten eenen voet op de banck
+ende sloech naeden suppliant metten potte zoe dat hy den pot op des suppliantes lyff
+storte ende de suppliant dit ziende ende des zeer vergrampt zynde track
+uuyt hitte van bloede zynen opstekere ende gaff daer mede den voirs. gielise
+over zyn scouderen twee steken ende ter stont viel hy daer neder ende
+sterff corts daernae daer af god de ziele benade ende hoewel tvoirs.
+feyt den suppliant die altyt gestaen heeft tot goede naeme ende fame noyt yemanden
+anders messeeght oft mesdaen hebbende uuyt gront zynder herten leet is
+ende dat hy oick de partie geinteresseerde behoirlicke satisfactie ende
+voetval gedaen heeft nyet min beduchtende rigeur van justicien en zoude
+hem nyet zekerlick derren houden binnen onsen voirs. lande van brabant
+ten waere dat onse gracie ende genade hem hier op wordde geextendeert
+ende verleent alzoe hy suppliant seegt ons daerom oetmoedelick biddende
+waerom soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. jans broeckman suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende misericorde voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quyt gesconden geremitteert ende
+vergheven scelden quicte remitteren ende vergheven uuyt zunderlinger"
+"tant en or comme en argent comptant environ le somme
+de vingt livres de groz monnaie de flandres item
+ung petit pot dargent pesant quatres once onces
+dargent ou environ, item une couppe dargent
+pesant vingt onces dargent ou environ et estait
+laddite couppe dorce dedens et dehors, item ung
+gobelet dargent pesant six onces ou environg
+item une petite pais dalbastre enhassee en
+argent, item deux grains dor extimez chim$$$ une
+livre de groz, item un baghe o uil u avpot six
+tables et une pointe de dyamant avec trois
+grosses perles, item une autre baghe a cings
+diamans y compruis une pointe avex trois perles
+y pendant, item encoires deux petites baghes
+de chine desquelles pendoit ung rubis y attachie
+item une petite croix dor laquelle il vendy a
+anvers pour ung ducat seullement, item une
+autre baghe a fachon de roze a tout ung rubis
+ou il y avoit alentour six perles, item encoires
+une perle seulle de la grosseur dun bon pors$$$
+item une gerk$$$ dargent quil vendit quatre
+escuz dor, item ung petit cornet dyvoire a deux
+boutz dargent dore, item ung canon de fil dor
+traict et$$ deux calices non beneis lesquelz
+avoient les piedz de laiton et la reste dargent
+et$$ combien que ledit suppliant ait en partie commis
+lesdit cas par paurete et indigence et p$$ maulnais
+conseil et enhort que erreulx il soit fort
+marry et desplaisant resolu et delibere
+de se abstenir de semble$$$ en lavenir et quilait
+bonne voulente de se restitucion et satisfacton$$$
+aux parties interessees a son leal povoir neantmoins
+il doubte que les officiers et gens de loy de
+notre dites ville danvers le veullens pour raison
+des ses cas traicter extraordinairement et"
+"in onsen voorscreven raede binnen sesse maenden naestcommende op de pene van te
+verbeuren d’effect van dyen, ende dat gedaen ende de selve civile boete ende
+costen van iusticien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande genen dyen dat behoiren
+sal sy, onsen voorscreven procureur generael in brabant, onsen schouteth van
+herentals voorscreven ende alle andere onse rechteren, iusticieren, officieren ende
+ondersaeten tegenwoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen, heure
+stedehouderen ende eenen yegelycke van hun besundere soo hun toebehoiren sal, doen
+laeten ende gedoogen den voorscreven suppliant van deser onser tegenwoirdiger gratien
+ende remissien ende van alle d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren voor
+verhaelt, peyselyck, rustelyck, vredelyck ende volcommenlyck ten eeuwigen daegen genyeten
+ende gebruycken, sonder hem daerinne te doen off te laeten doen ende geschieden nu oft in
+toecommenden tyden eenich hinder, letsel oft moeyenisse aen lyff ofte aen goeden
+ter contrarien maer indyen syn lyff off eenige van sijne goeden daerom gearresteert,
+becommert oft beleth waeren, dat sy die setten ende stellen doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantien, want
+ons alsoo gelieft ende ten eynde dat dit vast end e gestaedich blyve ten eeuwigen
+daegen soo hebben wy onsen segel hieraen doen hangen, behoudelyck in andere dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegeven binnen onser stadt
+van bruessela inde maent van meye int jaer ons heeren
+duysent zeshondert ende vijff onder opde plycke stont gescreven
+bijde eertshertogen ende onderteeckent n. lombaerts ende was
+gesegelt met eenen grooten zegele van groenen wassche onder vuyt hangende
+in syden snoeren."
+"remissie
+philips etc. doen te weten dat wy hebben
+ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons
+hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele
+by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen
+10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse
+met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt
+den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel
+gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven
+ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel
+alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende
+verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben
+vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo
+hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen
+te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel
+om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam
+steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat
+alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke
+sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de
+caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven
+opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors.
+suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat
+hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck
+hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop
+gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen
+hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst
+voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de
+caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde
+keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we-
+-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen
+aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen
+met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden
+gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors.
+suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere
+ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam
+steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende
+wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort
+jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen
+t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte
+kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde
+hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder"
+"copie van eenen remissie van
+dootslage
+maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousiours
+auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de
+croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
+daustriche prince despaigne des deux cecilles de jherusalym etc.
+ducz de bourgogne de lothraine de brabant de stier de carente
+de cariole dela lembourg de luxembourg et de gelres
+contes de flandres de habsbourg de tyrolle de $errette de"
+"ladvenue desdits cas en imposant sur ce silence perpetuel a notredit
+procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers quelxconques
+satisfaction toutesvoyes faicte a partie premierement et avant
+toute euvre se faicte nest et elle y chief civillement tant
+seullement et moeyennant aussi quil amendra envers
+nous civilement selon lexigence desdits cas et faculte de ses
+biens a larbitrage et taxation de nosdits chancellier et
+gens de conseil en brabant que commectons a ce sy donnons
+en mandement a iceulx nos chancellier et gens de conseil en
+brabant que appellez ceulx qui pour ce feront a appeller
+ils procedent bien deuement et diligemment a linterinement
+et verification de cesdites presentes et ce fait et ladite amende
+civile par eulx arbitree tauxee et payee a cellui
+de noz receveurs quil appartiendra lequel en sera tenu
+faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz justiciers
+officiers quelxconques et chacun deulx endroit soy et sicomme
+a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
+plainement paisiblement et perpetuelement joyr et user
+de noz presentes grace quictance et pardon ensemble de tout
+le contenu en cesdites presentes sans lui faire mettre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou
+tamps advenir en corps ne en biens aucun arrest
+destourbier ou empeschement au contraire ains se
+son corps ou aucune chose de sesdits biens estoient a ceste
+cause arrestez ou autrement empeschez les mectent
+ou facent mectre tantost et sans delay a plaine et
+entiere delivrance car ainsi nous plaist il en tesmoing
+de ce nous avons fait mectre notre seel a ces presentes donne
+en notre ville de gand le vendredi sainct lan de grace mil
+cinq cens et dix et des regnes de nous empereur
+assavoir de celluy de germanie le xxve et de celuy
+de hongrie etc le xxje ainsy avoit escript sur le
+reploy par lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil
+et signe dijcke
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate $$"
+"soo badt die suppliant oitmoedelyck om onse
+oepen brieven van remissie etc
+informa soo eest dat wy desen
+aengesien geneight wesende
+des voors. suppliant etc pro ut
+in protocole des selven suppliant hebben
+inden gevalle alsboven geremitteert
+etc tfeyt ende ongeval boven geruert
+mitsgaeders alle offentie ende
+breucke corporele ende criminel
+daerinne etc ende hebben hem dyen
+aengaende weder gestelt
+etc ende tot syn onverbeurde
+goeden in dyen hy eenighe onder
+ons heeft gelyck ende in alder
+manieren soo hy was voor de
+toecompste vanden voors. feyt
+imponerende hier op een eeuwig
+geswych onsen procureur generael
+in brabant meyer van loven etc
+satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der party
+gedaen geinteresseerde gedaen
+etc behoudelyck dat die suppliant gehouden
+het voors. feyt teghens ons te
+beten etc met oock te betaelen die
+redelycke costen van justitie etc
+alle ter taxatie ende moederatie
+van onsen seer lieven ende getrouwen
+die cancellier etc $$ betael etc"
+"proceder contre luy criminellement, se notre grace
+et misericorde ne lui est sur ce impartre si
+comme i lest don til nous a treshumblement
+supplie et requis, jour$$$ c eest il que nous
+ces choses considerees audit guillaume suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste
+et lui vaullant en ceste pauvre parferer grace
+et misericorde a rigeur de justice meismement
+en lonneur et rentvence de la benoite passion
+que notre sauveur et redemption jesu crist souffry
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy$$$ avons par ladms$$$ de notre treschere
+et tres amee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles dame marguerite daus$$$
+et de bourgoigne ducesse douagre de savoye regente $$
+et la deliberacion des gens de notre prive conseil
+estans lez elle en cas dessurses quictre remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons
+de grace especial par ces presentes les cas et mesuz
+dessus desclairez ensemble toute paure$$$ amende
+et offence corporelle et criminelle en quoy pour
+raison erreulx les circonstances et deppenden$$$ il
+a et pnts$$$ avons mesprims$$$ offence et estre entou$$
+evers noms$$ et dustrice et lavons quant a ce
+restritue et restituons a ses bon nom fame et
+renommee au pays et a ses bien non consistantz
+saurans$$$ en y a tout aussy quil estoit avant
+laduenne erreulx cas imposant sur ce
+scellenre$$ perpetuel et a notre procureur general
+marcgrave danvers escoutette danvers
+et a tous noz autres officiers quelzconques
+satisfaction tout efforz faicte p$rtalabement
+et avant toute ennre$$$ aux parties interessees
+se faire nest et elle y chut civilement tant
+seulement et moyennant quil la mender$$"
+"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die
+oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende
+hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent
+heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht
+met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer
+ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende
+daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess
+jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt
+tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren
+ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende
+verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken
+messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere
+oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer
+es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is
+binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden"
+"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van rombaut everaerts van wilsen"
+"albert ende isabel clara
+eugenia infante van spaignen bij de gracien goidts eertshertogen van oostenrycke etc.
+doen te wetene alle tegenwoordige ende toecoemende dat wij
+ontfangen hebben die ootmoedige supplicatie van willem lanckneus
+belast met vrouwe ende kinderen ingeseten poorter onser stadt loven
+inhoudende hoe dat hy suppliant hen altyt met eenijeger soo lieffgetal
+heeft gedragen dat hy des is staende tot goeden naem ende faem sonder
+dat hy oyent yet heeft gecommitteert eenige reprehensie meriterende
+dan is gebeurt op groot vastelavont vande voorleden jaere xvic ende
+xxe dat joos de haeze ende aert rookeloos met merten van
+meerbeeck met hem suppliant geaccompaigneert tot loven voors.
+buijten de lovensche poorte opde groeft onder malcanderen
+woorden crijgende, hy suppliant deselve heeft gesecht te slissen, dan
+en heeft tselve nyet connen tot effecte brengen, maer syn
+tsaemen al kijvende uuyte herberge naerde stadt gegaen ende
+heeft den voors. joos alsdoen met eenen stock hem suppliant soo
+geslaegen achter in sijner rugge ende gestooten dattet eerst
+veerthien daegen daer naer is uuijtgebroken qualyck$ hebben hij
+suppliant hem connen rechten jae heeft hem suppliant soo ghe
+tracteert dat hy hem synen cleederen van synen lyve heeft"
+"onsen lande ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbuerden goeden
+indyen hy eenighe heeft alsoe hy was voer die toecompste vanden voirnoemde
+manslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silentie onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende alvoeren gedaen
+der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirnoemde suppliant gehouden wort tzelve
+feyt jegens ons te beteren oick civilyck naede gelegentheytvanden mesdaet ende
+faculteyt van zynen goeden volgende onse ordinantie daerop gemaeckt ende oyck te
+refounderen ende betalen die redelycke costen van iustitien indyen hieromme eenige
+gedaen ende naergevolght zyn allet ter taxatien ende moederatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant
+die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voere hen
+geroepen de ghene die daer over behoiren geroepen te zyne sy procederen
+wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen onsen
+brief naer zynder formen ende inhouden welck interinement hy suppliant
+gehouden zal zyn in onsen raide te versuecken bynnen eenen halfven
+jaere naer de date van desen opte vebeurte van te verliesen deffect der zelver
+ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van iustitien
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+van onsen ontfangere dat behoiren sal die welcke gehouden werdt daeraff
+ontfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
+proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende alle andere onse
+ende onsen vassallen ende smalre heeren rechteren iusticieren ende officieren ons
+voirs. lants van brabant tegenwoirdich ende toecomende huerestedehouderen
+ende eenen yegelyck van hen bezundlyck zoe hem toebehoiren zal doen laten
+ende gedooghen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyckende eeuwelyck genyeten"
+"en brabant que commectons a ce ausquelz mandons que
+appellez pardenant eulx ceulx qui pour ce feront a
+appeller ilz procedent bien et deuement a la verifficacion
+et interinement de cesdites et presentes selon leur forme et teneur
+et a la taxacion de ladite amende civille et despens de
+justice lequel interinement ledit suppliant sera tenu requerir endedans
+ung au prouchainement venant a paine de perdre leffect
+dicelles et ce fait et icelle amende paye es mains de
+celluy de noz receveurs quil appertiendra lequel sera
+tenu en faire recepte et rendre compte et reliqua a notre
+prouffit avec les autres deniers de la recepte et lesdits
+despens de justice payez comme dict est ilz et tous autres
+nos justiciers et officiers cui ce regardera faicent seuffrent
+et laissent ledit suppliant joir et user de notre presente
+grace remission et pardon plainement et paisiblement
+sans luy faire mettre ou donner ne souffrir estre
+fait mis ou donne aucun destourbier ou empeschement au
+contraire ains se son corps feust prins detenu ou
+empeschie le mectent on faicent mettre tantost et sans
+delay a plaine et entiere delivrance car ainsy nous
+plaist il et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousjours nous avons fait mettre notre seel a ces presentes
+saulf en autres choses notre droit et lautruy en touttes
+donne en notre ville de bruxelles ou mois doctobre lan
+de grace mil cincq cens trente neuf de notre empire
+le xxme et de noz regnes de castille et autres le
+xxiiiie ainsy estoit escript sur la plicque par
+lempereur en son conseil et signe verreyken visa regestrata
+collation est faicte et concorde a son
+original par par moy"