diff --git "a/data/page_by_page/valid.csv" "b/data/page_by_page/valid.csv"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/data/page_by_page/valid.csv"
@@ -0,0 +1,8225 @@
+text
+"andere vant proces gerecouvreert ende bevindende de suppliant uuyt dezelve
+monumenten namelyck uuyten inventaris dat die voirs. procureurhem nyet
+alleenlyck en fondeert opte subreptie ende obreptie maer oick tot achterdeele
+vanden suppliant produceert ende articuleert dat hy vande brieven van remissien
+voirs. bynnen thalff jaer nyet en heeft versocht het interinement noch hem
+procureur noch partye geinteresseerde doen dagen ende dat hy oyck producere
+een informatie opt vyoleren vanden gevanckenis genomen employerende
+inschelyck dordonnantie van onsen heere vadere ende voirsate vanden jaere
+xvc $$xlij op tstuck van$$ remissie gemaeckt ende en bevindt de suppliant by
+zynen procureur ende advocaet anders nyet gedaen te wesen noch in plaetse
+van gracie overley overgeleyt dan een requeste waer inne tfeyt in effecte
+te kennen es gegeven zoe die suppliant naer zyn beste verstandt anders nyet
+en weet dan dat het zulcx geschiet es welck voirs. requeste de voirs.
+procureur generael oick in zynen inventaris employeert ende accepteert zoe
+datter egheene deffensie voerden suppliant en is dan zyn pure onnoselheyt
+armoede ende zyn groot castiement van zynen langhe gevanckenisse nu
+omtrent een geheel jaer geduert hebbende gemerckt hy meestallen desen
+couden wyntere zonder vier gesloten heeft geseten ende noch gesloten sittende es
+ende sulcx duer zyn strenghe gevanckenisse groote stranghe penitentie
+gedaen heeft ende noch es doende grootelyck beduchtende tverlies van zynen
+leven ende die nootruff van zyn arme huysvrouwe die nu duer zyn
+gevanckenisse al aen hen te coste geleyt heeft dat zy inde werelt
+hadde in sulcker vuegen dat die goeden luyden haer wieste vercleeden
+om goidswille hebben gegeven om haer tegen die groote couwe te bedecken
+ende ten waere dat hem suppliant oyck wat te vercleeden gegeven hadde
+geweest hy waere van coude desen lesten wyntere int gevanckenisse
+vervrosen ende die suppliant hem in dese groote perickel zyns levens
+vyndende ende gheen remedie weetende de doot ontcommende dan duer
+onse gracie ende genade soe keert hem die suppliant oitmoedelyck aen ons
+verthoonende zyn feyt in zulcker vuegen als onsen procureur generael in zyn
+feyten van subrextien ende obrextien meest is verhalende als"
+"biens non confisquez saucuns en y a
+tout aussi et par la maniere quil estoit
+auparavant ledit cas et mesuz advenu
+imposant sur ce scilence perpetuel a notre
+procureur general de brabant et a tous
+noz autres justiciers et officiers quelzconques
+satifaction toutesvoyes faicte a partie
+interessee premierement et avant tout œuvre
+se faicte nest et elle y chiet civilement
+tant seulement et moyennant aussi que
+ledit suppliant lamendera envers nous civilement
+selon lexigence du cas et la faculte de ses
+biens et si sera tenu de payer et reffondre
+les mises de justice saucunes en sont
+faictes et encourues contre luy pour raison
+du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige
+et tauxacion de noz amez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en
+brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement a iceulx de notre conseil
+en brabant que appellez pardevant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils
+procedent bien et deuement a la veriffication
+et interinement de cesdites presentes selon leur
+forme et teneur et a larbitrage et tauxacion"
+"hy van levende lyve ter doot gecommen tot zeer groote
+leetwesen van hem suppliant diewelcke hebbene moeten
+verlaeten het landt ontsiende trigeur van iusticie
+heeft inden jaere lvij geimpetreert onse oepene brieven
+van remissie mair nyet wetende wat hy dairmede
+behoirde te doene ende meynende dat hy dairmede genoech
+was bewaert en heeft uuyt simpelheyt ende ignorancie
+nyet geprocedeert tot interinemente van desen brieven ende
+onder tdexel van dyen zoe heeft onse schouteth van
+mechelen hem suppliant geapprehendeert ende is van
+meyninge ter saken vanden voirs. ongeval tegens den suppliant
+criminellyck ende met allen rigeur te procederene tot zyns
+suppliants immererlycken beclaegen ende bederssenisse van zynen
+huysvrouwe ende kinderen die anders nyet en hebben dan dat
+hy suppliant met aerbeyt mach winnen welcken aengemerct
+ende besundere dat de suppliant totten voirs. gevecht is
+geprovoceert geweest byden afflyvigen ende dat
+hy anders selve staet tot goeden fame ende name soe
+heeft ons de voirs. suppliant oitmoedelyck gebeden
+hem hierop anderwerffven te willen verleenen ende
+doen expedieren onsen oepene brieven in behoirlycker
+formen soe eest dat wy desen aengesien geneycht
+wesende ter beden des voirs. supplian ende willende hem
+in dit stuck prefereren gracie ende misericorde
+voir strangeyt ende rigeur van rechte hebben denselve
+suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden ende
+vergeven schelden quyt ende vergeven uuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
+geruert mitzgaders alle offensie ende bruecke corporelle
+ende criminnele dairinne hy hen over$$ ende uuyt
+saken van tgene des voirs. is tegen ons ende iusticie
+eenich mach hebben ontgaen ende mesdragen"
+"zy die sonder vertreck ontslaen ende doen ontslaen ende stellen
+tot geheelder ende volcomender delivrancie behoudelic
+ons in anderen saken onsen rechte ende eenen iegelycken
+anderen den synen want onse geliefte sulcke is
+ende te dien eynde dat dit vaste ende gestendich zy ende
+blive tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel
+hier aen doen hangen gegeven opten heyligen goeden
+vrydach int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende
+thiene voere paesschen ende vanden rycken van ons
+keyser te wetene van germanien txxve ende van hongrien
+het xxie aldus stont gescreven boven opte plycke
+byden keyser ende mynen heere den eertshertoge ende geteekent
+de witte ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus
+visa $
+gecoll$neert ende gevonden concorderende
+metten originale by my
+$$"
+"remissie voere gierion spapen
+kaerle etc. doen te wetene alle iegewoerdige ende
+toecomende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
+gierion spapen aerts. geboeren van onsen stat van liere
+inhoudende hoe dat hy suppliant onlancx geleden ons overgegeven
+ende gepresenteert heeft gehadt zekere supplicatie van zekere
+ongevalle van dootslagen ende andere mesusen by hem gedaen
+vanden welcken hy ons nyet genoech noch oick opelycken
+en heeft te kennen gegeven hoe ende in wat manieren dat
+die gesciet ende gebuert moegen zyn daer af hy suppliant
+naermaels by soude mogen commen in verdriete ende
+laste ende omme dat de selve feyten openlycke te
+verclaerene hoe dat ende in wat manieren die geschiet zyn
+soe heeft die selve suppliant ons alnoch over ende te kennen
+gegeven tgene des hier nae verclaert staet ende iest
+hoe dat hy suppliant des es omtrent zesse jaeren geleden heeft
+zitten drincken binnen onsen voern. stadt van lyere opten
+jongenhantboochcamere met een geheeten heynrick
+van driessche totten welcken hy suppliant seyde henrick
+ic bringe u een potken biers buyte daerop de selve henrick
+antwoirde ic wacht ende nadien de selve suppliant
+tselve bier gedroncken hadde soe seyde de voers. henrick
+ic en cans nyet gedrincken want tes my te vele
+daerop hy suppliant seyde wildys nyet drincken soe en
+bringe icx u in eender maent nyet seggende de selve
+henryck wildys my in eender nyet bringen
+soe salic u eenen stuver gheven welcken stuver hy
+suppliant aenveerde ende zyn soe minelyck van
+malcanderen gescheyden item heeft noch die selve
+suppliant sitten drincken ten huyse van jouffrauwe
+dappoels tot lyere voers. gestaen aldaer de
+voers. henryck daer verby passeerde ende seyde de"
+"gene van onsen ontfangers diet behoiren zal ende die daeraf gehouden
+wordt rekeninghe ende reliqua te doene tonsen behoeve zy onse
+procureur general aldaer ende allen anderen onsen rechteren iusticieren
+officieren ende ondersaten dien dit aengaen zal mogen hueren
+stedehouderen ende eenen yegelycken hemlieden doen laten ende gedoogen
+den voirs. supplt van deser tegenwoirdiger gracie quytsceldinge
+ende remissie ende van allen inhouden van desen rustelyc vredelic
+vulcomelyc ende euwelyc genyeten ende gebruycken sonder hem
+te doene oft laten geschien in lyve noch in goeden eenich hinder
+letsel oft moyenisse ter contrarien maer maer by alsoe zyn lyf
+oft eenige van zynen goeden daeromme gevangen gearresteert
+belet oft becommert waeren dat zy die terstont ende zonder vertreck
+stellen oft doen stellen tot geheelder ende volcommender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goedt
+vanst ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behalven in anderen
+dingen onser rechte ende eenen yegelyck den zynen in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele onder den zegel
+daervan de keysere mijnen heeren ende grootvadere ende wy
+geuseert hebben geduerende den tyt van onser onbeiaerthede
+op den goeden vrydach inde maendt van aprile int jaer
+onsheeren duisent vyfhondert ende zesthiene ende van onsen
+rycke tweeste aldus stont gescreven onder op die plycke
+byden coninck in zynen rede ende geteykent momboir l
+gecollacionneert ende bevonden
+accorderen metten originale by
+my
+xxx handtekening"
+"alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom
+soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des
+voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke
+prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van
+iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt
+zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
+daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen
+ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs.
+lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige
+onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
+toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych
+gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen
+onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
+eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden"
+"ongevalle onse amptman hem is criminelyck belastende soe
+beducht hy suppliant dat hy ter zaeken voirs. soude mogen in
+laste comen gemerct de voirs. amptman hem ter zaken
+voirs. criminelyck is betichtende ende soude alsoe die voirs.
+suppliant gescapen zyn criminelyck geexecuteert teworddene
+allet tot zynder huysvrouwe kinderen ende vrienen grooten confusie nota van annick: niet zeker van grooten, kan ook groven
+schade ende verdriete ten waere dat onse gratie ende genade
+hem hierop wordde geextendeert ende verleent ons daerom
+oitmoedelyck biddende soe eest dat wy desen aengesien
+geneycht wesende ter beden des voirs. cornelis dibbondt nota van annick: hier zou ik bijna durven zeggen dibboult . debboudt /dibboult is wel een bestaande familienaam
+suppliant ende willende hem prefereren gratie ende misericordie
+voer strangheyt ende rigeur van justicien besundere ter
+contemplacie van onse blyde wedecompste vuyt onse
+rycken van spaengnen in dese onse nederlanden hebben
+denselven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven vuyt zunderlinger gratien by desen onsen
+brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders
+alle offensie ende bruecke corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter causen voirs. mits dat daeraen cleven
+mach tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben abolerende extinguerende ende te nyeuwte
+doende tvoirs. pces ende pceduere nomminelle bij onsen
+voirs. amman van bruessele ter causen voerscreven
+tegen hem alrede begonst ende hebben hem daeraff
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zyner goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende allen ander en
+onsen landen ende heerlicheiden ende tot zyner onverbuerden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyc ende in
+alder manieren soe hy voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswich onsen
+procureur generael in brabant onsen voirs. amptman van bruessele
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie
+zy zyn satisfactie ierst ende voer al gedaen der
+partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en
+zy ende ennige daer toe staet civilyc alleenlyck
+**behoudelic dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn voirs.
+feyt tegen ons te beteren civilick nae gelegentheyt vanden zaken ende
+faculteyt van zynen goeden met oic te betalene de costen van
+justicien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
+taxatien ende uwder af nu moderatien van onse lieve ende getrouwe de
+cansellierende luyden van onse raede in brabantdie wy daer
+**sy hieraff verantwordt byden
+ontfanger vanden exploiten"
+"et subiectz presents et advenir cuy ce regardera, leurs lieuxtenans
+et chacun deulx endroict soy et sicomme a luy appertiendra
+facent soeuffrent et laissent ledit supliant de ceste notre grace
+remission et pardon et de tout le contenu en cesdites presentes selon
+et par la forme et maniere que dict est plainement, paisiblement
+et perpetuellement joyr et user. sans en ce luy faire mettre
+ou donner, ne souffrir estre faict mis ou donne ores ny au
+temps advenir en corps ny en biens aulcun arrest destourbier
+ny empeschement au contraire ains si son corps ou aulcuns
+de sesdits biens sont ou estoient cy apres pource prins saisiz ou
+arrestez ou aultrement empeschez les mettent ou facent
+mettre incontinent et sans dilay a plaine et entiere delivrance
+car ainsy nous plaist il nonobstant que le cas cy dessus
+declaire ne soit encoires sur a$$e et a fin que ce soit chose
+ferme et stable a tousiours nous avons faict mettre nostre
+seel a ces presentes. saulf en aultres choses notre droict et
+laultruy en toutes donne en notre ville de bruxelles au
+mois de mars lan de grace mil cincq cens soixange quatorze
+avant pasques de noz regnes, assavoir des espaignes sicille roy
+le xxe. et de naples le xxije ainsy soubscript sur le ply
+par le roy en son conseil et signe mesdach
+collationnee aux lettres originalles.
+par moy
+vanden houte $"
+"kaerle etc doen te weetene alle iegenwoirdigen ende
+toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van kaerle vernyer ingeseten onser stede
+van mechelen inhoudende hoe dat den tweentwintichsten
+dach van meye anno zevenenveertich lestleden hy suppliant
+is gesonden geweest by francen robbyns procureur voir die
+vanden wet van onsen voirs. stede van mechelen $$ zynen
+behouden vader aen hendric van herent alias snaermaker
+poerter onser stede van brussel om die tydinge te
+dragen van seker proces daer hy inne getriumpheert$$
+hadde voir drossaert ende scepenen van waelhem jegens
+eenen jan de meyer waer aff die voirs. hendric
+zeer verblydt wesende heeft den suppliant zeer minnelycken
+ontfangen ende hem goede chiere aengedaen
+begherende dat hy dyen avont by hem zouden willen
+blyven alzoe dat ommeganck was van onser voirs.
+stede van brussel nemaer hy suppliant seyde dat hy
+thuys moeste zyn want oick hy suppliant ter cause
+vanden ommeganck oft kermesse aldaer nyet gecomen
+en was ende van daer is aen die wagenen gegaen
+omtrent den drye uren naer middach ende heeft hem
+besteedt zyn derde te wetene hem selven francois du
+bois ende jacques stevens aen eenen wageman
+van omtrent mechelen geheeten lambertus vekemans
+alias peeters ende want de voirs. jacques noch
+spreken moeste met eenen advocaet van ons cancelrye
+ende wat toevende die voirs. wageman die wel by
+drancke was daer en tusschen creech woerden jegens
+den suppliant seggende dat hy hem nyet en wilde op zynen
+wagen hebben waer tegens hy suppliant antwoerde
+ende vraighde waeromme en zoude ick er nyet op
+comen aengesien dat ic my aen u besteedt hebbe
+ende ghy my aengenomen hebt daer op
+de voirs. wageman anderwerf seyde en ghy en sulter
+nyet op comen al soude myn lyff oft ic het uwe
+daerom hebben met veke andere oneerlycke$$
+woerden die zyluyden tsamen hadden ende mits
+dyen heeft de voirs. wageman sekere$$ zynen opsteker
+getrocken om den suppliant daermede te steeken waer
+aff hy suppliant heeft gewaerschout geweest vanden
+ommestaenders dwelck hoorende hy suppliant heeft zyn
+rappiere getrocken ende metten platte vanden selven
+twee slagen gegeven den eene op zynen slincken
+arm ende den anderen opt hoeft vanden voirs. wageman"
+"stiet den wert den voirn. overleden uuyten huyse ende
+namp hem zyn mutse om zyn gelach waer naer die
+suppliant dair noch een halfure bleef drincken ende dit
+gedaen zynde zoe ghinck hy spuuliant buyten huyse mits
+welcken die overleden hem volghde dwelck die suppliant
+gewaer wordende om twist te schouwen ghinck tot
+willem spierinck in huys dair die overleden den suppliant
+uuyten huyse riep seggende compt uuyt ghy verrader
+ghy dief welcke injurieuse woerden die suppliant
+hoirende ende hem dair inne zeer vergrammende heeft
+uuyt hitte van bloede eenen stock genomen ende es
+dairmede uuytgecommen mits welcken soe gaf die
+overleden hem suppliant eenen slach op syn hoeft dat hy
+suppliant ter eerden viel waer naer hy suppliant opgestaen
+es ende heeft hem eenen slach gegeven metten voirs.
+stocke zoe dat die zelve hennen claes tsanderdaaechs
+snachs dair af gevaeren es van levende lyve ter doot ende
+hoewel dit feyt gecommen is ten grooten verdriete ende
+onghenoechte vanden suppliant mits dat die overleden
+tzelve op hem zeer versochte ende hem injurierde ende
+soe dat hy suppliant zyn lyff moeste verweren dies nyet
+min vreesende rigeur van justicie en soude nyet
+vryelyck dorren hanteren in uwen onsen landen ende heerlicheden
+hoewel hy tot twee oft drie reysen toe heeft doen
+vergaderen die inge geinteresseerde partie om uuyt
+leetscap vanden toecompste van tvoirs. feyt met hemluyden
+minnelyck te accorderen van huerluyden interest civil
+soe dat hy gescapen es altyt dair uuyt te moeten blyven
+tzynder eeuwiger bederssenisse ten zy dat hem hierop onse
+gracie ende genade verleent worde alzoe hy seegt
+ons dairomme oetmoedelyck biddende soe eest dat wy
+de zake voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys"
+"johanne van lyere inden jaere xv c zeven ende dertich des goensdaeg$s
+naer zyn beste onthoudt nae de kermis dach van castele onbegr$$
+vanden justen tyde zyn gegaen van mirder noorderwyck den suppliant
+met hem genomen hebbende zyn honden om eenen haze te sueckene
+ende nyet vindende dan als zy by gheele quamen eenen haze
+die naede riyts vordt liep soe hebben die suppliant ende de voirs.
+claes vermeeren tsamen overdragen want over de noene was
+dat zy tsamen souden gaen ten huyse van mathyse van lyere
+des suppliants neve woenende tot castele ende aldaer gecomen
+zynde ende den voirs. mathyse ende den heere van perweiz met
+zekeren anderen geselscape over tafele vindende soe zyn die
+suppliant ende die voirs. claes vermeeren mede geseten aende tafele
+ende begonsten mede te etene ende wat tyts daer gewest zynde
+soe es aldaer overtafele een dienare gecomen vanden voirs. heere
+van perweiz den selve heere van perweiz die tydinge doende hoe dat
+zekere gesellen die op onse warande inde bosschen van ghestele
+onder den doerpe van castele zekere dagen daer te voeren geweest
+hadden welcke warande de voirs. mathys van lyere van ons
+oft onsen rentmeester in pachtinge houdende was dat die
+waren op die hezeberghen ende alsoe opte warande vanden heere
+oft vrouwe van ranst seggende die voirs. dienare dese oft
+dyergelycke woirden totten voirs. heeren van perweiz die conyn
+dieven die van een saterdage hier geweest hebben die zyn nv op de
+hezeberghen ende liggen daer en volenteren dwelck die voirs.
+heere van perweiz verstaende ende considererende dat die
+voirs. mathys van lyere was vander tafele gegaen ende
+terstont wederom comen soude soe heeft desselve heere van
+perweiz geseght swyght op dat myn compere mathys van
+lyere nyet en hoirt ick sal by henlieden gaen ende seggen
+hen dat zy vertrecken eert myn compere denoteren den voirs."
+"ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden
+doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van
+dese onse iegewoirdige gracie remissie quytscheldinge
+ende vergiffenisse ende van allen den inhoudene van
+desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+gedoegen gedaen te zyne nv noch in toecomende
+tyden in live noch in goede enich hynder stoot oft letsel oft moeynisse
+ter contrarien mair by alsoe zyn lyf of enige
+van zyne voirs. ongeconfisqueerde goeden dair omme
+gevangen gearresteert becommert oft belet waeren
+dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder slakenisse ende
+delivrantie want ons alsoe belieft gedaen te
+zyne ende ten eynde dat dit goet vast ende
+gestade blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onse recht ende eenen yegelycken
+des zyns in allen gegeven in onse stede van
+mechelen op den heyligen vr$dach xxven in
+maerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+ende een aldus gescreven opte plycke by
+mynen heer den ertshertoge myn heere de grave
+van nassouwe stadhouder generael die heer
+van beerssel ende andere iegewoirdich ende
+geteykent haneton
+die collatie van desen copie is gedaen
+ende bevonden accorderende metten
+originaele bezegelden brieve by
+my"
+"bruessele ende met hen joos de walssche gielis de wolff
+weert vander selver tavernen hennen blocxschoen cornelis
+van ijssche ende meer andere ende nae dien zy al tsamen
+aldair geseten hadden tot omtrent seven uren des avonts zoe
+quamen oick aldair int selve gelach merten de smet ende
+oick corts dairnae claes van bellingen des voirs. mertens
+zwagere welcke claes totten voirs. merten zeyde laet ons
+gaen het is tyt thuyswerts te gaene dairop de voirs.
+merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten die voirs. merten ende de suppliant te spreken van
+calfsvellen ende scaepsvellen te coopene tegen deen dandere
+zoe dat finalyck de voirs. suppliant cocht tegen de voirs.
+merten sekere calfsvellen tstuck om twee stuivers een oert m$
+alsoe hy hem die geloeft hadde dairop de voirs. suppliant
+seyde ick salse u betaelen ende ghy zultse my oick leveren
+dwelck hoirende de voirs. claes van bellingen seyde totten
+voirs. merten wat wildy wel comenscapen laet ons gaen
+thuysweerts het is goet sondach sijne gesellen en soudent
+van gheender weerden houden oft gelijcke woerden ende
+midts dien was daer gebraght eenen versschen pot biers den
+welcken een man van buijten geheeten jan molenberch ende
+die welcke van hueren gelage nijet en was vanden selven
+sonder heeten aenveerde ende dranck vuijten selven pot waeromme
+de voirs. suppliant hem stoorde seggende totten selven ghij rabaut
+wat hebdij onsen pot te aenveerdene ick zoude u den pot op u
+bachuijs smijten ende stiet hem met zynder hant op
+zynen boesem waerop de voirs. jan molenberch antwoirde
+met grammen moede totten suppliant waerom stoot
+ghij mij waerdy daer buijten ghij en zoudt mij zoe
+nijet stooten ende doen zeyde de voirs. claes van bellingen
+oick met fellen evele woerden totten selven suppliant
+waerom stoet ghy hem hij en is gheen rabbaut hij is"
+"philips byder gracie gods ertshertoge van oistenryck hertoge van
+bourgoingnen van lothringen van brabant van stier van karinten van crain
+van limborch van luxemborch ende van geldren grave van hasborch
+van vlaenderen van thirol van artois van bourgoingnen palstgrave
+ende van henegauwe lantgrave van elzaten lantgrave* van borgau
+ende des heylichs rycs van hollant van zeelant van phirt van
+kiburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant
+opten windismarck van portenauw van salins ende van mechelen
+doen kond eenen yegelycken iegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oitmoedige supplicatie van lodewyck oskens inhoudende hoe
+dat op sinte michiels dach int jaer xvc een de voirs.suppliant was
+inden avontmael etende bynnen onser stede van lyere in brabant ten huyse
+van eenen tyelman van leefdale met eenen wylen gheert die rycke
+alias sioncker ende anderen aldair zy waeren in goeden geselscepe
+sonder twist tot dat quam te rekenen dat alsdoe gerekent wesende
+de voirs. wylen gheert seyde dat hy noch eens wilde gerekent hebben
+hem tsoncken makende omme zyn gelach te betalen waeromme die voirs.
+suppliant hem seyde oft niet genoech en was $$ eens oft tweewaerst
+gerekent ende dat alle die andere daer mede te vreden waeren waer up
+de voergenoemde wylen gheert den suppliant vraechde oft hy weert was
+die hem antwoerde neen die welcke wylen gheert oprees om den
+voirs. suppliant uploop te doene ende de suppliant van gelycken hoewel
+zy alsdoen gescheeden waeren ende den voergenoemde gheert buyten huyse
+byden voirs. anderen persoenen gedrongen die welcke wederomme int
+huys quam sprekende vele quade woerden iegen die weerdinne
+ende ooc nae huer slaende de welcke gheert anderwarf weder
+buyten huyse gedrongen ward die opter strate ende naest der
+duere dair die andere noch inne waeren lach ende wachtede
+met eenen blooten messe alle die ghene die dair uuyt comen
+souden soe lange tot dat die voirs. suppliant uuyt quam die hem
+vraechde oft hyt op hem hadde ende metter vraghe syende
+den selven gheert metten bloeten messe ende beduchtende dat hy
+soude geslegen geweest hebben sloech selve yerst naer den
+voirs. wylen gheert dien hy gerochte met eenen langen messe
+op syn hooft dat hy ter eerde vyel van welcken slage ende
+quetse die voergenoemde wylen gheert de rycke bynnen eender maent
+daer naer quam van levende live ter doot ter cause van welcken
+feyte ende doodslach dair af de voirs. suppliant partye voldaen ende
+gebetert heeft soe es by hem nochtans beduchtende riguer van
+iusticien geabsenteert uuyt onsen lande ende heerlicheyden inde welcke
+hy niet wederomme en soude dorren comen $emaer hem dair
+uuyt moeten houden ende eynden zyn dagen in vremde landen
+ende contreen in dien onse gracie ende ontfermhertichheyt hem hier up
+nyet verleent en wordde alsoe hy seet de selve oitmoedelic
+versuyckende zo eest dat wy de saken voers. overgemerct
+ende besondere dat de voirs. lodewyck suppliant soe wy ver staen"
+"eenigen hinder stoot oft letssel ter contrarien want alsoe
+gelieft ende des torconden hebben wy den zegel vanden
+welcken die keyser onse heere en grootgrootvader ende wy gebruyct
+hebben duerende den tyde van onser minotiteit hier aen doen
+hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten xi dach
+van aprile int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene
+voir paesschen ende van onser rycke ije alene stont gescreven
+boven opte plycke byden coninck in zijnen rade
+ende geteykent h de hane
+xxx handtekening"
+"aloccassion du quel cas et homicide ledit povre suppliant craindant
+rigeur de justice se absenta lors de noz pays et seignouries
+et combien que en aultres choses il ait tousiours este bien fame
+et renomme sans jamais avoir este note et convaincu daucun
+autre villain cas blasme au diffamie ainsy que par lentreparler
+et de ses bons parens et amis il a fait paix et contente partie
+interessee ce neantmoins il noseroit jamais retourner
+hanter ne converser en nosdits pays ne seigneuries a$$ le commendroit
+touiours tenir absent et miserablement vivre en estranges
+marches et contrees se notre grace et misericordenne luy
+estoit sur ce impartie dont actendu ce que dit est il
+nous a treshumblement supplie et requiz pour ce est il
+que nous ces choses considerees eu sur ce premierement
+ladvis de noz aimez et feaulx le chancellier et gens de
+notre conseil en brabant audit guilliaum de werysscy suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste et luy vueillans
+n ceste partie grace et misericorde preferer a rigeur
+de justice avons ou cas dessesdit par la deliberation
+de notre treschere et tresaimee fille de nous empereur dame
+et tante de nous charles larchiducesse dausriche ducesse
+et contesse de bourgogne douagie de savoye etc quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace
+espcialement par ces presetes le cas et hommicide dessusdit declaire
+ensamble toute paine amende et offence corporelle
+criminele et de tout ce entierement que a cause dicelluy
+et de ce que en depend il a et peult avoir mesprins offence
+et estre encouru envers nous et justice et lavons
+quant a ce restitue et restituons a sa bonne fame et
+renomme en notre pays de brabant et en noz aultres pays et
+schatelleries et a ses biens non confisqueez saucuns en a"
+"van symoenen de scepere van schoere by loevenen inhoudende hoe dat
+zekeren tyt voir vastelavont lestleden naedien wylen gorys de
+scepere zyn vader ende een geheeten de zeegere tsamen by avonde
+verdroncken zyn geweest inde dele zoe heeft men de selve
+verdroncken persoenen gaen soecken ende want de voirs. zeegere corts
+daer nae ende gevonden ende gevischt was ende de vader vanden voirs.
+suppliant noch nyet hoewel de selve suppliant dair toe zyn diligencie gedaen
+hadde zoe es des middernachts gecomen in des voirs. suppliant bogaert
+aen zyn camerveynstere een geheeten wylen willem sloets roepende
+aldair tot menich reysen toe totten selven suppliant zeggende dat hy
+een boeve een bylam ende een rabaut was dat hy zynen vader alsoe
+liet in water liggen want hy souden nacht ende dach soecken
+daer op hem de selve suppliant badt om goidswille dat hy slapen
+wilde gaen zeggende ick hebbe drucx genoech ghy en dorves my
+hier nyet meer aen doen ende ick hebbe hem vroech ende spade
+doen soecken ende dair toe myn beste gedaen ende daer nae
+heeft de huysvrouwe vanden voirs. willemen hem van dair geleydt
+ende drie oft vier dagen daer nae alsoe de voirs. suppliant ston$
+en maecte eenen thuyn tegen zyn messie zoe is aldair verby
+gecomen de voirs. willem ziende opten voirn. suppliant sonder spreken
+ende gaende wech ende heeft de selve willem dat alsoo gedaen
+tot drye oft vier reysen toe mits den welcken hem de selve
+suppliant den wech gescouwet heeft nu eest zoe dat opten tweesten
+dach voir vastelavont lestleden alsoe de suppliant quam tusschen
+huffle ende blauputte zoe is hem dair te gemoete gecommen de
+voirs. willem sloets ende was op des voirs. suppliant lyf eer hyt
+wiste dewelcke willem den voirs. suppliant vraechde naeden wech
+van mertten deckers dair op hy antwoirde willeken ghy hebt
+den wech geweten eer ick geboren was hem voits vragende oft
+hy byden woerden bleve die hy den selven suppliant by nachte ende
+ontyde overgeseyde hadde daer op die voirs. willem nyet en
+antwoirde maer sloech den suppliant met eenen stocke op zyn hooft dat
+hem dbloet ten aensichte af quam mits den welcken de voirs.
+suppliant heeft achterwerts getreden spannende alsdoen zynen boghe
+dwelck ziende de voirs. willem heeft met zynen voirs. stocke
+den boge uuytgeslagen alsoe dat den pyl vloech op zynen boesem
+welcken pyl de voirs. willem uuyttoech ende werp dien opdes"
+"ende de faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
+van onsen lieven ende getrouwen die conchelier ende
+luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe
+committeren ontbieden daer om ende bevelen den selven
+van onsen rade in brabant dat voer hemlieden geroupen
+die ghenen dier behoeren geroupen te zynen zy procederen
+wel ende duechdelyc ter verifficatie ende interinemente
+van desen voerscreven brieve nae hueren vorme ende inhouden
+ende ter taxacie vanden voirnoemdecivile boete ende dat
+gedaen ende de selve civile boete getaxeert betaelt
+ende volcomen zynde in handen vanden ghenen van onsen
+ontfangers oft anderen onsen officier dient behoeren
+sal die daer van gehouden sal wesen rekeninge bewys
+ende relcka te doene tonsen proffyte metten anderen
+penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van
+brabant ende allen anderen onsen ende der smaelre heren
+rechteren iusticieren ende officieren tegenwoirdich ende
+toecomende dient dit aengaen ofte aenroeren sal
+moigen? hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen
+by sonder zoe hem toebehoeren sal doen laten ende
+gedoogen den voern godenaert van cottem suppliantiant
+van desen voerscreven tegewoerdiger gracie remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voeren verhaelt rustelic vredelick volcommelic
+ende eeuwelic genyeten ende gebruycken zonder hem
+te doen oft te laten geschien nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot letsel ofte moyenisse aen
+lyve noch aen goeden ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voerscreven
+onverbuerden goeden zo voerscreven es daer omme namaels
+gevangen gearresteert ofte becommert waeren dat"
+"gaen schyten daer wy zitten en eten zoe moet ghy
+wel een vuyl pape zyn daer ghy nyet dronckerder
+en zyt gaet doch daer buyten daerop hy suppliant
+antwoirde waeromme nyet doen seyde de weerdinne
+tot hueren maerten daerinne geringe onsteect een
+keersse ende licht mynen heere daer buyten dwelck
+de maerte ded ende die voirs. kathelyne is hem
+gevolcht ende de zelve maerte hem lichtende
+zoe dede hy suppliant opten dorpele vander duere
+staende mits dat zeer doncker was inden avont
+zyn gevoech stekende zynen aers ter dueren
+vuyte mits welcken zoe keerde de voirsnoemde maerte
+ten bevele vanden suppliant wederomme inde koeckene
+doen de selve kathelyne vander biest weerdinne
+anderwerf totten suppliant seyde ghy moet wel
+een vuyl pape zyn dat ghy daer gaet sitten
+schyten zoe voer mynder duere daerop hy suppliant
+antwoirde waeromme nyet ick en sit op douwe
+nyet quaemt te passe ick soude op u waterscap
+schyten dit hoorende die voirnoemde peeter vanden
+blooke zeyde kathelyne als hy vuyten den huyse
+es, denoterende hem suppliant laet u gevoeghen
+ten es maer om morgen vroech met eender
+scuppen wech te worpene maer welcke dye anderen
+wordden zoe es de voirnoemde kathelyne inde $ coeckene
+gecommen ende de suppliant corts daerna oick bloots
+hoofs hem commende al nestelende seggende
+totten voirs. kathelynen lyve ick raede u dat
+ghy mynen hoet haelt oft het zal desen avont
+al in mynen wech staen datter in huys es
+daerop zy antwoirde heere ick en zal daerop
+de suppliant seyde en zuld lyve dwelc hoorende
+de maerte des suppliants geh$$ marie die doen daer
+gecommen was om hem suppliant thuys te leydene
+ende te lichtene zeyde tes goet en laet daeromme"
+"maximiliaen byder gracien goids gecosen keyser altyt
+vermeerde tsrycx coninck van germanien van hongrien
+van dalmatien van croatien etc. ende kaerle byden selver
+gratien ertshertoge van oistryck prince van spaengnen
+van beyde cecillien van jerusalem etc. hertoge van bourgoingnen
+van lothryck van brabant van stier van carentien van crain
+van lemburch van lucemburch ende van gelre greve van vlaenderen
+van habsburch van tyrol van fierette van kieburch van artois van
+bourgoingnen palatin van henegouwe van hollant van zeelant
+van namen ende zuytphen mercgreven des heilichs
+roomschen rycx ende bourgauw lantgreve in elzaten
+heeren van vrieslant vanden windischenmarg van poertenauv
+van salins ende van mechelen doen te weten dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedige supplicatie van arnde
+van rode inhoudende hoe dat omtrent sinte mertensmisse lestleden
+vergadert syn geweest ten huyse van eender vrouwen
+genoempt jehenne gans bynnen onsen stad van loeven lodewyck
+rabbe willemine de clymmere henrick van holsbeke henrick
+hubrechts als? van thienen ende die voirs suppliant met noch
+anderen hueren consorten sittende ende drinckende in gelage
+met eener vrouwen persoen aldaer omtrent den thien uren inden
+avonde een geheeten wylen andries die keersmakere wesende
+vanden geslechten van loeven met eenen genoempt pieter willekens
+synen wynne oft pachtenere gewapenderhant hebbende aen twee
+gardebras oft armpipen ende op syn hoof een stalen mutse
+oft ferzeet ende eenen langen messe es inne gecomen ende
+alsoe inne comen zynde heeft die voers. wylen andries ende zyn
+voers. pachtenere gaen sitten drincken byde voirs. gesellen
+ende verdroncken tsamen in biere omtrent twee stuvere ende nae
+dien zy doe alsoe hadden verdroncken soe wouden die voers.
+wylen andries seyde mit woerden in manieren van gramscape
+ic en wille met gheven mair die de vrouwe heeft die sal
+tgelach betalen op de welcke een vanden voers. twee
+gesellen te weten die voers. willem de clymmere zeyde en laet daerom
+egheen woerden maken ic sal selve tgelach betalen ende
+nochtans en begheere ic die vrouwe niet ende syn alsoe die
+voers. andries ende syn voers. pachtenere buyten voers. huyse
+gegaen ende vanden voers. gesellen gesceiden naeden welcken"
+"den voirs. xiiten junij tot nu toe gedaen ende geperpetreert
+moghen hebben ende daer toe alle peyne ende amende
+lyflycke criminelle oft civile inden welcken zy ende
+yegelycke oft ymant van hen ter causen voirs. van hueren
+$$ delicten ende misdaden ende hueren circonstancien ende
+dependentien teghens ons ende justicie misdaen
+ende mesbruyct mogen hebben in wat manieren dat
+het zy ende den selven supplianten ende yegelyck
+van hen desen aengaende gerestitueert hebben ende
+restitueren tot huere goede name ende fame tot allen
+onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren
+goeden soe verre dien ter causen van hueren voervhaelde
+misdaden in onser hand gestelt geweest zyn onse
+voirs. hand gelyct hebben al in alsulcken state als
+zy waeren voere die toecompste vanden misdaden
+ende faulten voirs. abolerende hier mede ende
+stellende te nyeuwte alle dagingen ad$$rnemente
+ende anderen proceduren deff$$ten sentencien ende
+condemnatien ter causen als boven teghens den voirs.
+supplianten oft ennighen van hen oft van hueren
+goeden begonnen geprovideert gedaen oft geschiet
+zoo verre ennige zy imponerende hier op onsen procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen officieren
+een eeuwich zwygen behoudelyck dat de voirs. supplianten
+tot reparacie ende amende van hueren voirs. misdaden
+dien p$$tacien by hen gedaen ende by onsen
+gedeputeerde van onsen wegen onder onse beliefte
+geaccepteert hier boven geinfereert in allen hueren
+articlen ende yegelyck van dien voldoen sullen en $ dat
+ons daer af hueren verbandt biefven onder onser vs.
+stadt segele inden welcken dese iegewoirdich
+marge: contrbrieve"
+"altyts geweest es van goeder fame en name nooydt achterhaelt
+van ennigen quaden feyten ende by desen medelyden ende compassie
+up hem hebbende ende willende in dit stick gracie ende genade prefereren
+voor strangheyt ende riguer van iusticien sonderlinge ter eeren
+weerdicheden vander heyliger passie ons liefs heeren die
+hy leet op sulcken dach als huden hebben den selven lodewyck
+oskens suppliant genegen zynde tot zynder supplicatie ende begheerte
+inden gevalle voirs. genegen vergeven quytgescolden ende
+geremitteert vergeven quytscelden ende remitteren uuyt
+onser sunderlinger gracie by desen tfayt ende dootslach boven
+geroert mitsgaders alle peyne ende bruecken corporelle
+criminelle ende civile dair in hy ter cause ende omme de redenen
+van dien met datter an cleven mach iegens ons ende iusticie
+mesdaen ende hen mesgrepen ende gebruect mach hebben ende
+hebben hem als dair af wedergestelt ende gerestitueert
+tot zyner goede fame ende name in alle onse landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen ongeconfisqueerde goeden in dien
+hy ennige heeft gelyc ende alsoe hy was eer de voirs.
+dootslach geschiedde imponerende hier up een eewich swigen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen
+iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringe
+yerst ende al vooren byden voergen. suppliant gedaen der partye
+geinteresseert in dien dit noch niet gedaen en zy ende dair
+ennige toe dient civilic alleenlic ontbieden dair omme
+ende bevelen onsen lieven ende getruwen cancellier ende die luden
+van onsen raide in brabant dat voer hemlyeden geroepen
+die ghene diere behoeren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende duechdelic ter verificatie ende interinemente van desen
+ende dat gedaen synde zy ende alle andere onse iusticieren ende
+officieren dient aengaen mach ende yegelic van hem lyeden
+doen laten ende gedoegen den voirgen. suppliant van deser onser
+iegewoirdiger gracie remissie quytsceldinge ende verghiffenisse
+ende van allen den inhouden van desen vulcomelic rustelic ende
+eewelic genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch
+gedoegen gedaen te syne nu noch in toecomende tyde in live
+noch in goede eenich hynder stoot letsel oft moeyenisse
+ter contrarien maer by alsoe zyn lyf oft ennige van zynen
+voirs. goeden niet geconfisqueert daer omme gevangen
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die stellen
+ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+slakenisse ende delivrancie want ons alsoe belieft
+en ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+tot eewigen dagen soe hebben wy onsen segel hier an doen
+hangen behoudelycken in anderen dingen ons ende eenen
+yegelycken zyns rechts in allen gegeven in onse
+stad van ghend op den goeden helegen vrydach inde
+maent van april int jaer ons heeren anno vc ende drie
+aldus ondergescreven by mynen heere den ertshertoge ter
+rela$$en vanden rade ende geteykent haneton
+gecollationeert ende bevonden concorderende
+metten originalen bezegelden
+brieve by my"
+"remissien, ende van allen d’inhouden
+deser inder vuegen ende manieren voor$
+verhaelt, paisibelyck, rustelyck, vredelyck, ende
+volcommelyck ten eeuwigen daeghe genyete$
+ende gebruyijcken, sonder hem daerinne te$
+oft te laeten doen ende geschieden m$
+oft in toecommenden tijde eenich hinder
+letsel oft moijenisse ter contrarie maer
+in dijen sijn lijff oft oft eenighe van syn$
+goeden daertoe gearresteert, becomme$
+oft belet waere dat sy die setten ende
+stellen, doen setten ende stellen tersto$
+ende sonder vertreck tot geheelder end$
+volcommender delivrancie, want ons
+gelieft ende teneynde dat dit vast end$
+gestadich blijve ter eeuwgihen daeghe
+soo hebben wy onsen segel hieraen doen ha$
+behoudelyck in andere dinghen onsen recht$
+ende eenen iegelyck anders dessijns
+gegeven in onse stadt van brussel
+inde maendt van january int jaer ons heeren
+ende van onse reycke get pppix sub
+loijens"
+"soe eest dat wy de saken voirscr. overgemerct
+hier op eerst gehadt tadvis van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant genegen wesende ter oetmoediger
+bede vanden voirscr. suppliant ende hem willende in
+dit stuck gracie ende genade prefereren voer riguer
+ende strangicheyt van justicien hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quytgescholden geremitteert
+ende vergeven ende by onser specialer gracie met desen
+onsen briven schelden quyte remitteren ende vergeven
+tmes$$ ende delict voirscr. mitgaders alle bruecken
+peynen ende amenden corporelle criminelle ende civille
+daer inne hy ter causen van dien ende datter aen cleven
+mach iegens ons ende justicien gebruect ende gevallen
+mach zyn stellende hem als daeraf te zynder goeder
+fame ende name in alre manieren als hy was voere
+dinfractie van onsen voers. brieven van sauvegardien
+doende te nie$ten alle de procedurien te deser zaken
+tegens den voers. suppliant begonnen houdende nietmin
+de voers. onse brieven van sauvegardien in hoer viguer
+ende van weerden als die te voren waren imponerende
+hier op een eewich gezwijch onsen voers. procureur
+generael van brabant ende allen anderen onsen justiciers
+ende officiers diet behoiren sal satisfactie aller
+eerst gedaen der geinteresseerder partie indien die
+nyet gedaen en is ende daer eenige toedient civillick
+alleenlick ende ooc dat hy ons ende justicien daeraf"
+"remissie voer
+diericken gheerits
+kaerle etc. $ doen te wetene allen lieden
+iegewoirdich ende toecommende dat wy
+ontfanghen hebben de ootmoedighe supplicacie
+van diericke gheerits gheboren van bocxstele
+inhoudende hoe dat hy suppliant met wylen katherynen
+jan diercxdochter zynder huysvrouwen van oirschot
+es commen woenen tot turnhout meynende dat de voirs."
+"willen committeren ende dat hy in allen anderen dingen eerbaerlyck
+ende properlyck geleeft ende met zynen wyve huys gehouden
+heeft zonder oyt van iusticie gereprehendeert te zyne ende oic van
+eerbaren ende goede vrienden is zulcx dat zijn vader die noch in
+levenden lyve is in onsen banck te duffel twintich jaeren ende
+bet als schepene geseten heeft ende noch sidt des nochtans nyet
+tegenstaende beducht hem die voirs. suppliant dat onsen voirs. drosaet
+van onsen lande van mechelen rigoreuselyck tegens hem sal willen procederen
+by extreme executie den suppliant scandelyck bringende
+van levenden lyve ter doot ten zy dat hem onse gracie ende genade
+hier op verleent zy ons dair om oitmoedelyck biddende soe eyst
+dat wy desen aengesien ende hier op gehadt tadvis yerst van onsen voirs.
+drossaet ons lants van mechelen ende daernae van onsen lieven
+ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen rade in brabant
+compassie ende medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren den rigeur ende strancheyt
+van iusticie hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
+quytgescolden ende vergeven schelden quyte ende vergeven vuyt onser
+zonderlinger gracien by desen die mesβsen voeren verhaelt mitgaders oick
+alle penen ende amenden corporelle ende criminele daer inne hy
+hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons
+onse hoocheyt ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen weder
+roepende ende te nyeuwte doende die procedueren tegens hem ter sake
+voirs. gedaen ende gevordert ende hebben hem dien aengaende
+gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen bij desen tot zyne
+goede fame ende name in onsen * hertochdom van brabant ende
+lande van mechelen ende allen anderen onsen landen ende heerlycheden
+ende tot zyn goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waren imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechterren
+iusticieren ende officieren ons voirs. landts van brabant hoedanige
+die zyn of wesen mogen satisfactie nochtans yerst ende
+alnoch gedaen der partyen geinteresseerde zoe verre die noch
+niet gedaen en waere cunlyck alleenlyck behoudelyck"
+"overgemerct ende daerop gehadt dadvuys van onse lieve ende zeere
+beminde die meyere ende scepenen onsen stede van loevenen
+die welcke hem op tselve stuck hebben doen informeren den
+voirs. willem claes suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede
+ende supplicatie willende hem in dit stuck gracie ende genade
+vorderen voer rigeur van justicien hebben inden gevalle als boven
+vergeven quytgescolden ende geremitteert vergeven scelden quyt
+ende remitteren uuyt onse zunderlinghe gracie midts desen onsen
+brieve tfait ende dootslach boven verclaert mitsgaders alle peynen
+ende bruecken corporelle ende criminelle dair inne hy ter causen
+van dien met datter aencleeft iegens ons ende justicie misdaen
+mach hebben ende hebben hem als van desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynder goeder
+fame ende name in onsen voirgenoempder stede van loevenen ende allen
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne onverbuerde
+goeden indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+als hy was voer die toecompste vanden dootslach voirsc.
+imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoren
+gedaen der geinteresseerder partyen indien die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daer toe dient civilick alleenlick
+ende behouden dat hyt iegens ons beteren zal civilyck nae
+die gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zynen goeden
+ende oick mede betalen ende refonderen die wettelicke costen
+van justicien dair op gedaen ende naegevolght ter taxatien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+dairomme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant
+dat voir hemlieden geroepen die ghene diere behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende duechdelick ter taxatie verificatie ende
+interinemente van desen iegewoirdighen ende dat gedaen zynde
+ende de voirs. civile boete getanxeert ende betaelt inden handen
+vanden ghenen van onsen ontfangers dient behoeren zal de welcke
+gehouden werdt dair af rekeninge bewys ende reliqua te doene
+tonsen proffyte zy onsen drossaert van brabant ende allen anderen
+onsen justicieren ende officieren dien dit aengaen mach ende
+*sy byden ontfanger vanden
+exploiten van desen
+amenden $$$"
+"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende
+hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick
+geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer
+mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende
+herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren
+eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert
+gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere
+des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt
+des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol
+haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent
+gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende
+ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt
+verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx
+tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende
+onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse
+lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle
+den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder
+werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen
+om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine"
+"seigneuries et a ses biens non confisquez saucuns en a tout ainsi et
+par la maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas
+imposant sur ce silence perpetuel a notre procureur general de brabant
+et tous nos autres justiciers et officiers quelsconquez
+satisfaction toutesuoyes faicte a partie interressee se faicte
+nest civillement tant seullement pourveu toutesvoyes
+que ledit suppliant sera tenu damender ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence dicelluy et la faculte de
+*ses biens en suyvant noz ordonnances sur ce faictes
+et avec ce de payer et reffondre les mises et
+despens raisonnables de justice pour ce faiz et ensuiviz
+saucuns en y a a larbitraige et tauxation de nos amez
+et feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que conmectons a ce. si donnons en mandement ausdits de
+notre conseil en brabant que appellez pardevant eulx ceulx
+qui pour ce seront a appeller. ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de cesdites presentes selon
+leur forme et teneur. lequel interinement ledit suppliant
+sera tenu requerre et poursuivir en notredit conseil de
+brabant endedans demy an prochainement venant a paine
+de perdre leffect de cestes. et ce faict et lesdites
+amende civile et mises de justice tauxees et payees
+ainsi quil appartiendra. de laquelle amende civile
+celluy de noz recepveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffict
+avec les autres deniers de son entremise. ilz notre drossat
+de brabant et tous noz autres justiciers officiers et
+subgectz quelzconques presens et avenir dudit notre pays et
+duche de brabant et oultremeuze leurs lieuxtenants et chacun
+deulx endroict soy et sicomme a luy appartiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace
+remission et pardon selon et par la maniere que dict est
+plainement paisiblement et perpetuellement jouyr et user sans luy
+faire mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou
+donne ores ne au temps avenir en corps ne en biens"
+"van onse blyde wedercomste in dese onse stede van loevene
+lande ende hertochdom van brabant als ghecroont roomsch
+keyser wedergeroupen gerappelleert ende te nyete gedaen
+wederroupen rappeleren ende doen te nyete uuyt onse onse
+zonderlinghe gracie midts desen den voirs. ban tot cypers mitgaders
+alle procedueren deffaulten ende continnacien jeghens hem
+ghegeven ende geprononcueert ter cause voirs. ende uuyt
+onse meerder gracie hebben hem vergheven ende quytgescolden
+vergeven ende scelden quyte den voirs. excessen ende mesusen
+daer uuyt den zelven ban gesproken es ende oyck des voirs.
+wech van cypers metgaders alle peynen ende bruecken
+corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dien
+met datter aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyct mach hebben hem wederstellende ende restituerende
+tzyndergoede fame ende name in onse voirs. stede van loevene
+ende lande van brabant ende in allen anderen onsen landen ende
+heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy der
+eenighe heeft gelyck ende in alder manieren hy was voor de
+toecomste vanden zelven excessen ende delicten ende prononciatie
+vanden zelven ban imponerende hier op een eeuwich zwyghen
+onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen der gheinterresseerde partie
+indien die noch niet gedaen en es ende daer eenighe toe staet
+civilick allenlick behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
+werde de zelve excessen ende delicten teghens ons te beteren
+civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaden ende faculteyt
+van zynen goeden ende te betaelen die redelicke costen van
+justicien daer omme gedaen ter tauxacie ende arbitragie van
+onsen lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daer omme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
+dat voere hemlieden geroepen dieghene die daeromme behoiren
+gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+totten interinement ende verifficatie van desen ende totter
+taxacien vande voirs. amende civile ende costen van justicie
+dwelck ghedaen ende dezelve amende ende costen betaelt
+zynde zy onsen drossaet van brabant meyere van loevenen
+#sy hieraf
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten"
+"sy hieraf verantwordt
+byden ontfangere vanden
+exployten"
+"kaerle etc doen te weeten allen tegewoirdich ende toecomende dat wy ontfaen
+hebben die oidtmoedige supplicacie van henrick stierkens inhoudende hoe
+dat hy suppliant op den aerssschot kermesse dach over een jaer geleeden
+vergadert es geweest met henric van malcotte ende meer anderen
+goede luyden tot wesemaele in een taverne om aldaer minlyc met
+melcanderen eenen pot biere off twee te drinckene ende naedyen hy
+met melcanderen een wyle tyds gedronken hadde begonste die
+suppliant ende henric van malcotte voirschreven te spreecken van een beempdeken
+dat die voirschreven van malcotte daer te voeren tegen den suppliant gecocht ende"
+"andere vanden voirs. zeven persoonen bedwongen
+gehadt dat zy hen gevangen hebben gegeven in handen
+vanden suppliant ende heur messen byden suppliant doen aff
+binden daeraff die suppliant den eenen leverde den voirs.
+claes vermeeren seggende dat de voirs. claes den selven
+gevangen wel soude bewaren oft anders hy soude
+tselve opten voirgenoemde claes vermeeren doen verhalen
+ende siende voirts de suppliant dat de drye andere vanden zeven
+persoonen die vluchte naemen ter heyden waerts in
+soe is die suppliant de selve gevolght latende de voirs. rappi
+rappieren in handen vanden jongen vanden voirs. mathys
+van lyere ende nam aen hem eenen degen van een vanden
+gheenen die hy als boven gevangen hadden maer
+die suppliant en heeft egheenen vanden voirs. drye persoonen
+kunnen achterhalen noch gevinden ende is alsoe
+wederom gecomen ten huyse waerts vanden voirs.
+mathys van lyere welcke kerstiaen binnen vii
+oft acht dagen nae tgene des voirs. is afflyvich
+is geworden ende is gevisyteert geweest by eenen
+chirugi chirurgeyn van herenthals genaempt mr.
+jan ende by eenen medecynsyn woonende tot turnhout
+die welcke hebben geindiceert den voirs. kerstiaen
+gestorven te zyne vanden voirs. quetsure besundere
+die hy int thooft hadde ende dwelck die suppliant
+houdt waerachtich te zyne gehoept ende hem
+betrouwt hebbende de voirs. suppliant dat gemerct
+tvoers. ongeval dwelck hem vuyt gronde zyns"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegenwoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van joes halfrose de jonghe inhoudende hoe dat hy
+omtrent half meerte xvc xxxv sat en dranck inden hert
+int wermoesbroeck alhier te bruessele aldair doen inne
+quam wylen doen levende hennen claes den wecke hy suppliant
+noyt gesien en hadde ende heeft dese wylen hennen
+dairoick gedroncken met twee vrouwen by hem zittende
+dairaff die een zeyde totten suppliant dat zy zyn vader
+wel kinde ende vraeghde hem oft hy hendrick haveloes
+zoene nyet en was waer op de suppliant antwoirde jae ic
+doen die voirs. overleden vraechde totten selven suppliant
+wat hy in zyn gelach te spreken hadde dwelck hy
+suppliant hoirende zeyde tot hen ic en spreke u nyet
+toe ic spreke de vrouwe toe doen die overleden noch
+nyet cesserende van woerden te maken ende questie
+te zoucken nam eenen pot ende woude naer tsuppliant
+hoeft worpen dat ziende de voirs. suppliant om te
+beletten dat hy nyet gegraest en zoude worden namp
+een tange ende woude hem toe mair zy werden beyde
+gehouden zoe datter gheen arch af en geschiede doen"
+"gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael
+hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende
+alle de inivrien menacen ende affronten die hy
+van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel
+soo goet is geweest van te contribueren ende
+eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors.
+synen swaeger gemaeckt metten meyer vander
+geten over syne insolentien ende moetwillicheden
+soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest
+nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker
+vueghen te menaceren inivrieren ende in syn
+eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors.
+suppliant te patientie nyet is heeft connen
+hebben van tselve meer te verdraegen gelyck
+oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien
+is sonder hebben connen tollereren mits dat die
+voors. jaspar van diest met opgesetten wille
+ende intentie is opden eenentwintichsten novembris
+16c sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants
+hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende
+met enyder belen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke
+woirden compt daer buyten ghy fielen luylach
+bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal
+u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt
+gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den
+voors. jasper van diest van syn quat voornemen
+meynder te diverteren soo is hebben sy tselve
+nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne
+quaden intentie roepende continuelycke alsulcken
+ende dyergelycke woorden als hiervoren staen"
+"hombeke voors. ende allen anderen
+onsen rechteren justicieren officieren $$
+ondersaeten tegenwoordige ende toecomende
+dyen dat aengaen sal mogen heure stedehouderen
+ende eenen iegelick van hun besundere soo h$$
+toebehooren sal laeten ende gedooghen
+den voors. suppliant van deser onser tegen$$
+diger gratien ende remissien ende van alle
+d’inhouden van deser inder vuegen $$
+manieren voor verhaelt peyselick rustelick
+vredelick ende volcomentlick ten eeuwigen
+daege genieten ende gebruycken sonder
+hem daerinne te doen oft laeten doen ende
+geschieden nu oft in toecommende
+eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien maer indyen syn lyff
+oft eenige van syn goeden daeromme
+gearresteert becommert oft bel$$
+waere dat sy die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcommender
+delivrantie want ons alsoo ge=
+=lieft ende op dat dit vast $$
+gestadich blyve ten eeuwighen
+daeghe soo hebben wy onzen segel"
+"bevelen dat voer hun geroepen die daerover behoiren geroepen te
+zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieve ende oyck ter
+taxatie vander civile boete ende costen van justicie voers.
+welck interinement de voirs. suppliant gehouden werdt
+behoirlyck te versuecken voer die van onse voirs. raide in
+brabant binnen zes maenden eerstcommende op peine van te
+veliesen ende gepriveert te weesen vanden gracie ende effecte
+van desen ende dat gedaen ende de voirs. civile boete
+betaelt zynde in handen van onsen ontfanger vanden exploicten
+of anderen onsen officieren diet behoiren zal die welcke
+gehouden weerdt daeraff rekeninge te houdene bewys ende
+reliqua te doene tonsen prouffeyte metten anderen penningen van
+zynen ontfanghe zy onse drossaert van brabant meyer van
+loeven ende alle andere onse rechteren justicieren ende
+officieren yegewoerdighe ende toecommende wye dit aengaen
+oft roeren sal moegen huere stedehouderen ende eygelyck
+van hun besundere zoo hun toe behoeren zal doen laeten
+ende gedoeghen den voirs. gielis van caverson suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinghe ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende
+eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hen daerinne
+te doen oft te laeten geschieden nu noch in toecommende
+tyden ter cause voers. eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarien aen lyffve noch aen goede in eeniger maniere
+maer indien zyn lyff oft eenighe van zyne onverbeurde
+goeden daeromme gevanghen becommert oft gearresteert
+zyn oft naemaels waeren dat zy die stellen ende
+setten oft doen stellen ende setten terstont ende sonder
+vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alsoe belieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyven
+eeuwighen daghe soe hebben wy onsen zegel hier"
+"philips etts. doen te weeten allen tegenwordigen ende
+toecommenden dat wy ontfangen hebben d'oitmoedige
+supplicatie van cornelis lauwen geboren van dessel oudt
+ontrent twintich jaeren inhoudende hoe dat hy op den
+16 en mey 1644 heeft sitten drincken onder d'landt
+van turnhoudt ten huyse van joris bos op schornons
+alwaer eenen cornelis doremans eenen moetwilligen
+torvechter hem aengecommen is met veele injurieuse
+ende spytige woorden ende daermede nyet ophoudende heeft
+ten lesten opgenomen eenen dryvoetstoel waermede hy
+den suppliant mynde te neder te slagen ende alsoo den
+suppliant sich mynde te retireren ende den voors. doremans
+te ontvluchten heeft den selven hem gedreven tot inder
+hoeck vande camere alwaer hy den suppliant metten stoel
+mynde doot te slaegen soo dat den supliant noothalven
+ende om syn leven te verdedigen genootsaeckt is geweest syn
+selven teweer te stellen ende treckende syn mes den voors.
+doeremans soo heeft gequest dat hy daer van is commen te
+sterven ende alsoo de vrienden vanden voorschreven
+doeremans geinformeert synde vande onnoeselheyt
+des suppiants hebben hem tvoirs. feyte soo $$ $$
+aengaet vergeven ende hunne civile actie afgegaen
+midts yet gevende tot onderhout vande selven natuerlijcken
+kinds byden voors. doremans verweckt $$ $$ als datten
+suppliant daerover is geapprehendeert byden officier vande
+voig$eye van moll baelen ende dessel hem $$$
+te dyer oirsaeke in secrete gevanckenisse hebbende
+tegens hem geconcludeert gelyck men in dyergelycke
+casis gewoon te doen $$dt oversulcx oitmoedelyck
+om onse brieven van remis daertoe dienende waerom
+soo ist dat wy desen aengesien ende hierop
+eerst gehadt dadvys vanden onderschouteth van
+moll baelen ende dessel geneyght wesende
+ter beden ende supplicatien des voirs. suppliants ende
+wesende hem $$ in dit stuck gratie ende misericordie
+voir strangheyt van recht nyettegenstaende"
+"philips ettca. doen te wetene dat
+wij hebben ontfangen die supplicatie van
+cornelis van damme pachter op de hoeve vande
+heere prelaet van perck tot melsbroeck
+inhoudende hoe dat hy verlooren hebbende
+veele van sijne beesten door toeverije, sulcx
+dat hij daer doorens grootelijcx ende tot veele
+honderden guldens is beschaedicht geweest hij
+onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
+geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
+aldaer woonachtich genaempt cathelijne
+scamparts d’welck den rentmeester hem oock vaste-
+lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
+weduwe publiquelijcken was befaempt van
+toverije tot daer toe sij als soodanich bij
+een iegelijck wiert gehouden geschouwt ebde
+gevliedt ende bij verscheijde persoonen was ge-
+slaegen ende qualijck getracteert geweest ter
+saecken vande schaede aen hunner beesten
+door haer gedaen ten eijnde sij de selve toverije
+soude hebben te ontdoen welcken volgende ge-
+beurt is dat hebben den rentmeester in junio xvjc
+drijenvijftich beneffens verscheijde personen
+ende onder andere met jaecques meerts sche-
+pene der voors. prochie : wyens sone oock"
+"sy hier aff verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"den voirn. suppliant die niet en sochte dan in peyse ende vrede te levene
+injurierende mit quade woorden, als voirs. es, heeft den
+selven suppliant te vyf oft zesse reysen op zyn borst gestooten
+zeggende zydi een man weert u, dwelck de voirn. suppliant
+te dier tyt verdroech, naden welcken die voirn. adriaen
+pietersz noch niet te vreden zynde, ende in syn quaetheyt
+ende wreetheyt tegen den voirs. suppliant persevererende,
+ende es des woensdacichs tsavonts daernae wederom
+gecommen totten selven suppliant hem wesende oic voir syn huys
+ende heeft hem aen ende op geseit, dat hy zyn pert dwelck
+opter straten weyden ghinck soude gequetst hebben,
+dwelck men alzoe niet bevinden en zal, in zulcker
+voegen dat zy underlinge groote woerden hadden ende
+es de voirs. adriaen pieterss den voirn. suppliant
+aen getreden, zoe dat hy hem ter weere stelde tegen den
+selven adriaen, nemende eenen pickel van eender wasch-
+banck ende dair mit slaende naeden voirs. adriaen
+maer de selve adriaen aggresseerde ende quam den
+voerscr. suppliant soe by inder maten dat hy bedwongen
+was te trecken een zyn brootmes, want hy anders
+geen wapen over hem en hadde, ende stack daermede
+den selven adriaen pietersz in zynen buyck, vanden
+welcke steke hy zekeren tyt daer nae van levende
+live ter doot gecomen es. ter causen van welcken
+ongevalle ende dootslage, dwelck den voirn. suppliant
+die een arm scamel man es, zeer leet is, hoe wel
+dat hy zedert heeft moeten composeren met onsen
+schouthet vanden bossche janne heim ende den schouthet
+van hilverenbeke, ende daer voeren moeten geven wel
+vyftich guldens oft daer omtrent, nochtans en soude de
+selve suppliant hem hem des niet dorren betrouwen noch hem
+vinden bynnen onsen lande van brabant duchtende ende vreesende
+strangheyt van justicien maer hem eewelic vanden
+selven moeten absenteren ende gaen dolen in anderen"
+"$$ontbieden ende bevelen dat voor hen lueden geroepen degene die daertoe
+behoiren geroepen te syn, sij wel ende deugdelyck procederen ter verificacien
+ende interinement van desen, welck interinement hy suppl gehouden
+sal syn aldaer te versuecken binnen sesse maenden naer date van
+desen, opde verbeurte van te verliesen d'effect der selver, ende dat
+gedaen ende de voorscreven costen van justicien getaxeert ende betaelt synde
+in onsen voorscreven raedt ende procureur generael, drossaert van brabant,
+meyer van loven, amman van bruessele, schoutetten van antwerpen
+ende vande bossche ende alle andere onse ende onser vassalen ende smaelre heeren
+rechteren, justicieren ende officieren, dat sy ende eenygelycken van hen den voorscreven
+suppliant doen laeten ende gedoogen van onser tegenwoordiger gracie ende
+quytschelding indervuegen ende manieren boven verhaelt
+peyselyck ende vredelyck genyeten ende gebruycken, sonder hem nu noch
+toecommenden tyde daer inne te doen oft te laeten geschieden
+eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien. maer indyen
+syn lyff oft eenige eenige van sijne ongeconfisqueerde goeden hieromme
+waeren becommert, gepraempt oft gearresteert, dat sy die
+terstont setten ende stellen tot volcommende delivrancie, want ons
+alsoo gelieft, ende des t'oirconde hebben wy onsen segel hier aen doen
+hangen. gegeven in onse stadt van brussele den vyffden april
+xvjc vierentwintich. onder opde plijcke stont gescreven aldus
+byden coninck ende was onderteekent a defrey ende was gesegelt
+met eenen groenen wassen segele vuyt hangende in groene zyde snoeren"
+"mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a
+arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville
+de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent
+pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte
+que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant
+nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit
+cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec
+la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou
+environ comme encoires est en grande povrete et misere
+vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain
+et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre
+treschere et tresamee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de
+grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent
+priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la
+pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou
+il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen
+sent encoires presentement et iournellement le menasse
+icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre
+qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur
+de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa
+totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est
+sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na
+en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne y luy
+soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais
+actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours
+auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit
+il nous a tres humblement supplie et requis pour ce
+est il que nous les choses dessuses considerees audit
+jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite"
+"geheeten den plaetssepoel den welcken dameel velthaen hem
+heeft gevoirdert alleene te willen vuyttrecken dwelck siende de
+voirs. thomas otten vader vanden suppliante heeft vuyt gevuechte geworpen
+eenen stock oft roeye voer inden voirs. poel dwelck siende willem vanden
+velde heeft den voirs. thomas met eenen stock gesmeten tot twee
+reysen toe eens op zyn hoot ende eens op zyn handt ende die voirs. thomas
+hem stellende terdefensie heeft den voirs. willem wederom metter voirs.
+roeye die hy te voeren inden poel geworpen hadde gesmeten ende
+den voirs. willeme daermede eenen slach op zy hoot gegeven soe
+soe dat zy onderlinge strytvaer waeren dwelck siende zy suppliante
+die daerby woenachtich was ende besorgende dat de voirs. thomas huer
+vader by den voirs. willem vanden velde van zynen lyfve geevelt
+zoude mogen wordden is vuyt vaderlyck ende natuerlycke liefden derweerts
+geloopen om hueren voirs. vadere te secoureren = bijstaan hebbende zy suppliante alsdoen
+een stuck eetens ende een brootmesken in huer handt ende intloopen
+soe heeft een geheefen goert ingels huer suppliante willen houden
+dwelck siende zy suppliante heeft den selven goerde in zynen vinger
+gebeten op dat hy heur soude laten gaen by hueren vader alsoe hy
+oick dede ende wat voertsn gaende oft loopende wordde wederomme
+gehouden ende metten hoofde genomen by wylen fulgiaen van hoobroeck
+wel by dranck zynde natuerlyck soene bellens van hoobroeck seggende tot
+huer wat sal de sottinne maken ende alsoe zy suppliante geerne ontworstelt
+ende den voirs. fulgiaen ontweekenhadde soe heeft zy suppliante int
+worstelen ende turbelen den selven fulgiaen metten voirs. brootmesse
+onversiens geraect ende omtrent zynder borst gequetst daeraff hy
+corts daernae is afflivich gewordden dwelck der suppliante hertelyck leet
+is ende welck ongeval aleest alsoe dat tselve is gebeurt by quade
+fortune onversiens ende nyet vuyt voersienicheyt noch anderssins vuyt
+quaden propooste noch vermoegen gelyck oick zy suppliante noch die voirs.
+fulgiaen doer te voeren noyt differencieuse wordden noch twist en hadden
+ende om hueren vader by te staene dwelck de voirs. fulgiaen scheen te
+willen beletten ende dat oick zy suppliante de partye geinteresseerde
+gesoent ende tevreden gestelt heeft soe en soude zy suppliante die van
+hueren wettigen man heeft vier levende kinderen ende altyt tot goeden
+name ende fame gestaen heeft noyt eenich delict oft andere quaede
+feyten gecommitteert hebbende huer binnen onse voirs. lande van brabant
+nyet derren vinden vreesende rigeur van justicie ten waere dat heur
+hierop wordde versien van onse gratie ons daerom oidtmoedelyck
+biddende soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesene ter beden
+der voirs. suppliante ende willende huer in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben der selver
+suppliante inden gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende
+vergeven remitteren quytschelden ende vergeven vuyt sunderlinger gracien
+by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert mitgaders
+alle offensie ende bruecke corporelle ende crimminelle daerinne zy ter
+ter causen voirscreven mit dat daeraen cleven mach tegen ons ende justicie"
+"met zynder hellebaerde
+sy her af verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exployten"
+"doen ontslaen ende stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want onse geliefte sulcke is ende des toirconden hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen gegeven in onser stat
+van ghendt opten heyligen goeden vrydach int jaer onssen heeren
+duyssent vyfhondert ende drie aldus onder gescreven op te
+plycke by mynen heere den ertshertoge ende geteykent i
+de witte ende noch visa
+gecollacioneert ende bevonden accorderent
+metten originale by my"
+"de hongrie de boheme etc pour nous regente et gouvernante en
+nosdits pays de pardeca quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par cidites presentes le
+cas et homicide dessus declaire ensemble toute paine amende
+et offence corporelle et criminelle enquoy pour raison et a
+loccasion dudit cas et des circonstances il peult avoir mesprins
+et estre encouru envers nous et justice et lavons quant
+a ce remis et restitue remettons et restituons a ses bonne
+fame et rennomee en notredit pais de brabant et tous autres
+noz pays et seignouries ensemble a ses biens non confisquiez
+$$$ en y a tout ainsi selon et par la maniere quil
+estoit auparavant ledit cas advenu imposant sur ce sillence
+a notre procureur general et tous autres noz justiciers et officiers
+quesconques satisfaction toutesuoyes faite a partie interessee
+premierement et avant tout oeuvre se faite nest et elle y
+chiet civillement tant seullement pourveu que ledit suppliant
+sera tenu amender ledit cas emiers nous aussi civillement selon
+lexigence dicelluy et la faculte de ses biens. et avec ce
+paier et resfondre les mises et despens de justice saucuns
+en sont faiz a larbitraige de tauxation de nos amez et
+feaulx les chancellier et gens de notre conseil en brabant
+que commectons a ce ausquelz mandons que appellez et devant
+eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien
+et $$$ a la veriffication et intermement de cesdites
+presentes selon leur forme et teneur lequel intermement
+ledit suppliant sera tenu requerre en notredit conseil deans ung
+an apres la date de cestez sur paine destre prive
+de leffect de ces presentes. et a larbitrage et tauxation
+de ladite amende civille et despens dessusdits et ce fait et
+ladite amende civille tauxee et paies $$$ mains de celuy de
+noz reteneues quil appertiendra qui sera tenu en fere $$$ $$$
+et rendre compte et reliqua a notre prousfit avec les
+autres deniers de son entermise ilz et tous noz autres
+justiciers et officiers presens et avenir cui ce peult et pourra
+touchier et regarder leurs lieuxtenans et chacun deulx endroit soy"
+"ende te evelen van zynen lyve gelyck hy oyc alsoe te beduchtene
+is gedaen zoude hebben indyen hy byden goeden mannen aldaer
+present wesende nyet en waere belet geweest ende uuyten huyse des
+voirs. suppliant doen gaen blyvende de suppliant als doen binnen zynen
+huyse ende des achternoene ontrent twee oft drye uren naer tgene des
+voirs. es de voirnoemde suppliant zonder arch te denkene is gegaen opte merct
+van halen aldaer die voirs. willem is gecommen byden suppliant ende
+heeft hem wederom groote iniurie ende cleynicheyt opgeseyt soe dat de
+zelve willem ende de suppliant onderlinge groote woerden hadden
+deysende ende eersselende altyt den voirn. suppliant achterwaerts om
+vanden voirs. willem ontslagen ende verlaeten te zyne tot welcken tyde
+ende als die voirnoemde partien onderlinge woirden hadden is aldaer gecommen
+ongeroepen uuyten huyse van dionys diericx wylen jan thoelen dienaer
+ende stalknecht vanden voirnoemde meyer van halen hem pretenderende
+tonderwinden den voirs. differenten die deselve willem hadde tegens den
+suppliant zeggende dese oft gelycke woirden wat isser dwelck die
+suppliant aenmerckende heeft totten voirnoemde jan thoelen geseyt dese oft
+gelycke woirden jan paet van my van stonden aen daerby vuegende ic en
+hebs op u nyet noch ic en begere uwes nyet daer op de voirs. jan thoelen
+antwoirdende zeyde totten suppliant ic en vrage nae u nyet al hadde ghy
+noch eens een mes in uwe hant alsoe hy suppliant hadde zeker mes in
+zyn hant metter scheede zonder tselve oyt daer getrocken te hebbene
+seggende oyc die voirnoemde jan thoelen totten suppliant dese woirden ic soude twee
+metten cop dorven grypen invaderende ende nemende mitsdyen die selve jan
+den suppliant van stonden aen metten halse subitelyc metten halse oft
+mantel dwelc de voirs. suppliant considererend is achterwaerts
+getreden ende gedeyst ende alsoe over een hout over rugge gevallen ende de
+voirnoemde jan thoelen op hem suppliant ende deselve suppliant ende jan thoelen
+op melcanderen liggende heeft die voirs. willem robbyns alias schietlap
+met eenen blooten messe geslagen onder den hoop ende hen daer mede eenen
+slach gegeven mitswelcken slage het mes gevallen es uuyter hant
+des voernoemde willems alsoe hy in zyn hant verminct is ende heeft
+de selve willem metten voirs. slage den voirnoemde suppliant ende oyck den
+voirnoemde wylen janne geraect ende gequetst te wetene den suppliant in zynen
+rechte handt gelyck hy daermede den voirs. suppliant janne thoelen
+hadde metten boesem oft halse ende den voirnoemde jan thoelen ontrent der
+kelen naeden welcken de selve suppliant ende jan thoelen alsoe gequetst
+zynde ende zeer bloeynde zyn opgestaen ende dese willem
+considerende dat de voirs. suppliant ende jan gequetst waeren als boven
+ende dat zy zeer bloeden heeft zyn voirnoemde mes ter stont opgeraept ende
+is gaen loopen ende heeft hem fugityf gemaect van welcker quetsueren
+in oft ontrent der kelen de voirs. jan thoelen is terstont daernae
+aflivich geworden ende heeft de voirnoemde willem hem des voirs. feyts
+aengedragen gelyck hy alnoch doet ende heeft aenden suppliant voirnoemde
+feyt meteen heere gebreet ende alnoch doet van xiiii dagen te xiiii dagen
+naeden lant rechte aldaer ende aleest soe dat de voirs. suppliant"
+"bysonder zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoogen
+den voirn. wouter bosschaerts suppliant van desen onsen tegewoerdiger
+gracie remissie ende pardoene ende van alden inhouden van
+desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
+vredelic ende volcomelic genieten ende gebruycken sonder hem
+te doen ofte laten geschien nu noch in toecomende tyden eenich
+hinder stoot letsel oft moeyenisse aen live noch aen goeden
+ter contrarien in eniger manieren maer inien zyn lyf oft
+eenige van zynen voers. onverbuerden goeden zo voers. es
+daeromme namaels gevangen gearresteert ofe becommert
+waeren dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende setten
+ter stont ende zonder vertreck tot geheele ende volcomme
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit goet vast ende gestadich blyven tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy den zegel daer van onser
+here ende grootvader die keyser ende wy duerende den
+tyt van onsen omejaertheden gebruyckt hebben hier
+aen doen hangen behoudelycken in anderen saken ons
+recht ende eeneygelycken tzyne in allen gegeven
+in onsen voergenoemden stede van antwerpen inde maent van
+februario int jaer ons heren duysentvyfhondert ende vierthien
+aldus stont gesceven boven opte plycke by mynen
+here den prince in zynen rade / ende geteekent haneton?
+ende noch visa
+gecollationeert ende bevondeen
+accorderde metten originale
+bij my
+xxx handtekening"
+"drossart de brabant este seisy et constitue
+prisonnier en ceste ville, ou quil est pourle present
+encoirs detenu parquoy supplie tres humblement quil
+plaise a v s depescher ?nos lettres patentes de
+remission a ce servante pour il est il que
+nous ces choses susdictes considerees audict suppliant
+inclinans a sadicte requeste et luy veu vueillans en
+ce preferer grace et misericorde en rigeur de
+justice avons aue cas susdict quicte remis et pardonne
+quictons remetons et pardonnons de grace especialle
+par cestes le cas et homicide dessusddict avecq
+toute pame et amende corporelle et criminelle
+suquoi par cause et occasion diceluy cas le atois
+peult avoir mesprins ou estre encouru envers
+nous et justice et lanons quant ce restituer et
+restitons par ceste en la bonne fame et renomee
+en notredict pays de brabant et oultremeuze et par
+tous ailleurs a ces biens non onfisquez saulcuns en y a
+ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas imposant
+sur ce silence perpetuelle de nostre chier et feal
+procureur general en brabant et a nostre drossart de
+brabant et a tous aultres noz justiciers et officiers
+et aussy a ceulx de noz vassaulx satisfaction
+peallablement et a ??? toute oeuvre faict a la partie
+interessee se faict nest et elle y chiet civillement tant
+seullement pourvu que ledict suppliant sera tenue d’amender
+ledict cas envers nous et justice civillement selon
+lexigence de cas et la faculte de ces biens et
+aussi de payer ces fraict et mises de justice le tout
+a larbitraige et tauxation de noz aimez et feaulx les
+chancellier et gens de notre conseil en brabant que
+commectons a ce simandons er comandons a nosdict
+conseiller et gens de notredict conseil que appelez ceulx
+qui pour ce feront a appller ilz procedent bien et
+duemrnt a la verification et internnent de ces presentes
+et a larbitrage et tauxation de ladicte amende fraictz
+et mises de justice ainsi quil appertiendra lequel internement
+ledict suppliant suppliant serat tenu de requerir et soy par toutes
+en personne en notredict conseil endedans six mois
+prochain venants et ce faict et ladicte amende c??le
+fraictz et mises de justice tauxer anoderez et payez
+la et ainsi quil appertiendra ilz et tans aultres
+noz justiciers et officiers et aussy ceux de noz
+vasseaux facent seueffrent et laissent ledict suppliant et de
+notre presente grace remission et pardon selon et en
+forme et mabiere que dict est paisiblement plau ? en"
+"vlaenderen ende dandere in brabant dairaf hy heeft verworven
+remissie soe heeft hy hem hier om geabsenteert ende en soude
+hem nyet dorren houden binnen onsen lande van brabant
+maer vuyten selven moeten bliven, soe verre onse gracie
+ende genade hem hierop nyet verleent ende gedeylt en
+worde alsoe hy seeght ons$$ omme die selve zeere
+oitmoedelick biddende soe eest dat wy de saken
+voirscreven overgemerckt denselven henricke de wolf
+suppliant genegen wesende tot zynder bede ende supplicatien
+ende willende hem in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voer strangheyt van justicien hebben inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschonden ende geremitteeert
+vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt zonderlinge
+gracie mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach
+boven verclaert mitgaders alle peyne ende bruecke
+corporel ende criminele dair inne hy ter causen
+van dien met datter aencleeft tegen ons ende justitie
+mesdaen ende mesbruyct mach hebben, ende hebben
+hem als te desen wedergestelt ende gerestitueert
+stellen weder ende restitueren mits desen onsen
+voirs. brieve tot zynder goede fame naeme ende geruchte
+in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden indien hyrre eenige
+heeft gelyck ende in alder manierten als hy was voere"
+"wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen
+dingen onsen rechteren ende eenyegelyck anderen dessyns gegeven
+in onser stadt van brussele opden goeden vrydach in’t jaer
+ons heeren xvi c ende xxie onder op de plycke stont geschreven
+aldus byde eertshertoghen onderteekent steenhuyse ende was
+gesegelt met een groenen wasschen segele uuythangende
+in groene zyde snoeren"
+"remissie mertens de cleermaker
+kaerle etc. doe te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van merten
+de cleermaker jans zoene arm scamel man belast met huysvrouwe
+ende kinderen ingeseten der voigdien ende vryheyt van molle binnen
+onsen lande van brabant inhoudende hoe dat hy op zekeren dach
+inde maent van junio int jaer xv c ende xlii de voirs. suppliant ende
+wylen merten mertens met zeker ander geselscap hebben sitten
+drincken in zekere taverne gestaen tot desschele by de kercke
+aldair men gewoenlyck is bier te vercoopene ende aldair zynde
+zyn tusschen den suppliant ende den voirs. wylen merten mertens
+zekere twistige ende injurieuse woirden geresen ter causen
+van eenen gelage dwelck de selve merten aldaer verdroncken
+hadde ende schuldich was bleven gedragende twee blancken ende
+seyde die suppliant totten voirs. wylen merten dat hy zyn gelach
+opleggen ende betalen zoude oft dyer gelycke woirden ende
+hoewel die suppliant den voirs. merten hiermede nyet messoegt
+noch te cort gedaen en hadde soe ghaff nochtans de selve merten
+hieromme den suppliant groote injurieuse woirden hem supplint onder
+dandere heetende zyn moeder ende oude moeder hyen ende dat arger
+is trock met dien de selve wylen merten zyn mess wesende een
+pasmess slaende oft stekende dair mede in evelen ende fellen
+moede naeden suppliant dwelck ziende de suppliant ende beduchtende
+byden voirs. merten verrascht te wordden heeft in deffensie
+van zynen lyve oick zyn mes getrocken ende den selven
+merten dair mede geraeckt ende eenen steeck gegeven omtrent zyn slincker
+schouwer van welcken steeck oft quetsure de voirs. merten is
+binnen cortten dagen daernae des werelt overleden ende hoe
+wel tvoirs. feyt onnoselyck ende in deffensie van zynen lyve is
+gebeurt ende dat oick hy suppliant der partie geinterresseerde
+daeraff satisfactio ende beternisse heeft gedaen soe en soude
+nochtans hy suppliant die altyt gestaen heeft tot goeden name ende
+fame noeyt ennich ander quaet feyt oft delict geperpetreert
+hebbende binnen onse voirs. lande van brabant nyet derren comen
+hanteren noch converseren maer soude elders in vreempde landen
+moeten gaen doelen ende in grooter armoede ende miserie leven
+ten ware dat onse gratie ende genade hem hierop wordde
+geextendeert ende verleent ons dairom oidtmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter"
+"# sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"ambachteren richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant
+ende den ambachteren richteren ende dieneren vanden smaelen
+heeren inden selven onsen lande geseten ende hueren stedehouderen
+nu zijnde ende namails wesende, dat zij ende een yegelijck
+van hen alsoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van deser
+onser voirs. gratien remissien ende quijtscheldinghen doen ende
+laten rastelijck ende vredelijck genyeten ende gebruycken tot
+ewighen daghen inder manieren voirscreven, sonder hem
+dair teghen te doene, oft te laten geschien aen zijnen voirs.
+live leden oft goeden ennighen hinder stoot oft letsel ter
+contrarien mair zoe verre die voirs. suppliant oft
+zijne voirs. goeden niet verbuert zijnde waren ten ocsuyne
+van desen aengetast gearresteert oft gecommert zij die
+zonder vertreck ontslaen ofte doen ontslaen ende stellen tot
+volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende wij
+dat gedaen willen hebben. behoudelijck ons in allen
+anderen dinghen saken onsen rechte ende eenen iegelijcken
+des sijns. ende des torconden hebben wij onsen seghel
+aen desen onsen brief doen hanghen gegeven in onser stat
+van bruessele xvii daghen in septembri int jair ons heeren
+duysent vierhondert vier ende tachtentich. aldus geteekent
+bij mijnen heere den hertoghe ter relacatien vanden raide
+h. de witte. visa.
+“gecollonneert mitten originalen beze-
+gelden brieve ende bevonden concorderende
+bij mij”"
+"van brabant ende allen anderen onsen richteren justicieren
+ende officieren wye zij zijn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvooren gedaen der geintersseerde partie
+indien die noch nietgedaen en zij ende eenighe dair toe
+dient civielijck alleenlijck behoudelijck dat de voirnoemde
+suplianten gehouden zullen wesen tvoirnoemde fayt ende mesusen
+tegen ons civielijck te beteren nair die gelegentheyt
+vanden saken ende faculteyt van hueren goeden ende
+oock te betalen ende refonderen die redelijcke costen
+van justicien hier op gedaen ende naegevolght ter
+taxacien ende arbiterscepe van onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier ende luyden van onsen rade
+geordonneert in brabant, die wij daer toe commtteren
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven van ons
+raede in brabant dat voor henlieden geroupen die ghene
+diere behoren geroupen te zijne zij procederen wel
+ende duechdelijck ter verificvatie ende interveniente
+van desen onsen iegenwoirdighe brieve nair huere
+vorme ende inhouden ende ter taxacien ende arbiterscepe
+vanden voirnoemde civyle boete ende costen voirschreven ende
+dat gedaen ende de voirschreven civyle boete getaxeert ende
+bij den voirschreven supplianten betaelt zijnde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers dient behoiren sal
+die gehouden wert daer van ontfanck te maken
+rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen
+proffijte metten anderen penningen van zijnen ontfange
+zij. onse drossaert van brabant ende alle andere
+onsen richteren justicieren ende officieren mitsgaders
+vanden smaelre heeren onsen lande van brabant wyen
+dit aengaen oft aenhoeren sal moegen huere
+stedehouderen ende eenyegelijck van hen besondere
+zoe hem toebehoren sal doen, laten ende gedoogen
+den voirnoemde suplianten ende eenyegelijcken vanhen van
+deser onser gracie quijtscheldinghe remissie ende
+pardoene ende vanalden inhouden vandesen inder
+voegen ende manieren voeren verhaelt rustelijck"
+"van cram van lymburg van luxemburg ende van gelre greue van vlaenderen van
+habspurg van thirol van firette van hieburg van artois van bourgomgnien
+palatyn van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende van
+zutphen mercgreve des heylichs roemschen ryck ende van borgauw lantgreue
+in elsaten heere van vrieslant van opter windische$$$g van portenauw van
+salms ende van mechelen allen den ghenen die dese onse brieve sullen
+sien oft hoeren lesen saluyt wy hebben ontfangen die oitmoedige supplicatie
+van meesteren janne stynen inhoudende hoe dat nae dien hy suppliant
+jammerlic verminct zyn vyngeren afgehouwen ende zyn hoot in diuersen plaetsen
+doergehouwen geweest hebbende van zynder officien van secretaris e$ord$ax
+in brabant verlaten ende gepr$eert es geweest naden welcken hy hem
+met zynder huys$$$ ende huysgesinne heeft moeten vertrecken vuyt zy$$
+goeden van grobbendonck die welcke hy gevonden heeft zeere vervallen
+ende vergaen in hen selven dair toe in grooten lasten ende schulden
+die hy gemaict hadde inder langer siecten by hem geleden overmits zynder
+voirs. quetsueren ende mits dien dat die ondersaten der voirs. goeden
+ende heerlicheyt van grobbendonck dair af hy die vrouwe ende eenige
+dochtere getruwt heeft geplogen hebben hier voertyts hueren heere
+een gracelicheyt ende gratuiteyt tot hueren nyeuwen aencomende te
+gheuen$ ende andere diuerse dyensten te doene soe heeft hy zynen voirs.
+ondersaten te meerstonden versocht ende gebeden dat zy hem zynen
+nyeuwen willecomme souden willen gheven ende ghunnen dwelc by
+enigen mits den ongunste oft partyscape die zy tegen hem droegen
+altyt belet ende verachtert es geweest overmits den welcken de
+voirs. suppliant hem be$$dende in grooter noot ende dagelicx gedreycht
+voere syn sculden gevangen te worddene ende zunderlinge in grooter
+cranckheyt ende onsynnicheyt van hoode dair hy dicwils inne es
+zunderlinge als die mane oft den tyt verandert niet wetende
+noch hebbende eenen vrint inder werelt die hem troost oft bystant
+hadde willen doen heeft half vuyt desperantien ende puerder onsynnicheyt
+eenen besloten brief gemaict ende metten cleynen signette van zynen
+secretaryscape dwelck hy plachte gebruycken toegesegelt ende metten
+hanteyken meester peter middelborch dwelc hy geconterfeyt heeft
+geteykent ende synen ondersaten van grobbendonck gesonden
+byden welcken hen van onsen wegen bevolen wordt den voirs. suppliant
+de somme van zesshondert gouden gulden voere zynen willecomme
+te gheven$ welcken brief int openbaere comende ende zunderlinge
+dat hy suppliant tvoers. hanteyken hadde geconterfeyt soe es zyn
+voirs. heerlicheyt van grobbendonck in onsen handen gestelt geweest
+ende de selve suppliant gedaecht te compareren in persoene voere onse
+lieve ende getruwe stadhoudere ende mannen van leene van brabant
+opte verbuerte van zynen leene ende hoewel hy tvoirs. hanteyken
+vuyt puerder cranckheyt van zynen onge$$chten ende desperantien
+gemaect heeft ende dat hem dat hertelycken leet es soe heeft hy vuyt
+vreesen van justitien onse landen ende alle zyne goeden moeten habandonneren
+aldair hy niet en soude dorren wedercomen noch conuerseren ten waere
+dat hem gratien ende genade van zynder voirs. mesdaet ende abuyse
+by ons gedaen waere ons dair om oitmoedelic biddende
+wairom soe eest dat wy aengesien den armen staet ende groote
+fortuyne ende ongeual des voirs. suppliant van zynder voirs. suppliant van"
+"welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme
+en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke
+de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende
+moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte
+zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop
+gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght
+tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude
+oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn
+handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten
+verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant
+zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft
+den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs.
+hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende
+lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe
+onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde
+hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints
+altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc
+met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende
+zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans
+niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren
+getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene
+des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene
+onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die
+welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc
+heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien
+willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van
+justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder
+voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden
+geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien
+schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck
+ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic
+allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne
+hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen
+ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende"
+"# sy hier af verantwort
+byden ontfang vanden exploicten"
+"hulsele staende opte strate ende ziende de voirs. supplianten met hueren
+geselscape die welcke stonden op een grecht van eenen driessche
+begonsten de selve van hulsele qualycken te sprekene seggende totten supplianten
+ende hueren geselscape dese oft gelycke woerden godgeve u die pestilencie
+daer op zy supplianten met hueren geselscape antwordden ende seyden wy
+sullen u comen ende mits dien zyn zy malcanderen innegevaren ende hebben
+malcanderen met hueren geweere ende stocken geslagen maer de voirs.
+supplianten zyn bedwongen geweest de vlucht te gevene in welcke vlucht
+de voirs. jan jacop meeusse een vanden supplianten is by die van hulsele
+ter eerden geslagen geweest ende opgestaen zynde zoe heeft de
+selve jan met eenen gruenen houten stocke wuyten willem adriaensse
+insgelycx ter eerden geslagen ende tselve gedaen zijnde heeft hy
+oyck die vlucht gegeven ende want die voirs. van hulsele riepen
+slaet doot slaet doot zoe heeft de selve jan hem gesalveert doer
+dwatere ende zyn alsoe die voirs. van hulsele ewech gegaen ende
+die voirs. supplianten met hueren geselscape gecommen int voirs. gehucht
+van overbroeck aldaer zy het nyeuw jaer hebben gesongen ende
+zyn van daer geghaen tot poppele oyck singen tvoirs. nyeuw
+jaer ende daer nae zyn zy gegaen drincken ende minnelyck van
+malcanderen gescheyden in welcken gevechte vanden zyden vanden supplianten
+meer persoenen gequetst zyn geweest oft zoe vele als vander
+andere zyden nyettemyn is gebuert dat in tselve gevecht een geheeten
+jan hermansse innegesetene vanden voirs. gehuchte van hulsele is
+met eenen houten stocke geslagen geweest op zyn hoot zoe dat hy
+vanden selven slage ende quetsuren tsanderdaeghs daer nae is
+aflivich geworden dwelck de voirs; supplianten zeer hertelycken leet
+is geweest ende want tvoirs. gevecht is gebuert by nachte
+ende inder duysterheyt omtrent xii oft een uren ombegrepen vanden
+juysten tyde zoe en hebben de voirs. supplianten nyet connen geweten
+gelyck zy alnoch en doen ende wyeden voirs; slach den voirs. janne
+heeft gegeven gehadt weder het geweest is nyemandt vander
+zyden der voirs. supplianten oft vander andere zyden gelyck oyck
+nyemandt ter werelt daer aff zekerlyc en weet te sprekene
+nyettemyn de voirs. supplianten beduchten rigeur van justicien ende
+mits dyen dat zy mede geslagen ende skytbaer hadden geweest
+zoe hebben zy hen geabsenteert vuyt desen onsen lande van brabant
+is oyck pertie geinteresseerde van hueren wegen voldaen ende
+gecontenteert die welcke mits der gelegentheyt vander zaken
+hen hebben zeer gracielycken laeten vernuegen want zy wel"
+"soe verre die noch niet gedaen en zy civilick alleenlyck behoudelic
+dat die suppliant tvoirs. stuck sal gehouden zyn te beteren tegen ons
+ende daer voere betalen amende civile ende tot dien die redelycke costen
+van justicien indien eenige daer om gedaen zyn oft werdden ter
+arbitragien ende taxatien zien onsen lieven ende getrouwen cancellier
+ende luden van onsen raide geoirdineert in brabant ontbieden
+daer om ende bevelen den voers. van onsen raide dat geroepen die
+ghene die daerom behoeren geroepen te zynen zy procederen wel ende
+getrouweln totten interimenente van desen ende totten taxatien ende
+moderatien vander voers. civilder beternisse ende costen van justicien
+ende die voers. civile beternisse ende costen betaelt in handen
+vanden ghenen dien dat behoirt zy ende alle andere onse ende
+der smaelre heren officieren rechteren ende justicieren tegewoerdich
+ende toecomende huere stedehouderen ende elc van hem soe hem toebehoirt
+ende aengaen mach den voers. suppliants van deser onsen onser gracien
+remissien ende quytges quitscheldingen peyselic vredelic
+volcommelick ende eeuwelick doen ende laten gemeten ende gebruycken
+sonder hem te doene oft te laten geschieden eenigen hinder stoot
+oft letsel aen zynen lyve oft goeden onverbuert ter contrarien
+in eeniger manieren maer indien zyne persoen oft eenige van
+zyne voers. onverbuerde goeden ter causen van desen eenichssins
+aengetast becommert gearresteert oft gemolesteert waren en
+ende elck van hen terstont ende sonder vertreck ontslaen setten
+ende stellen oft doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder
+ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde dat ditvast ende gestadich zy ende blyve tot deuweh
+eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegele hieraen doen hangen
+behouden ons in allen zaken ons recht ende eenen yegelycken des
+zyns gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
+novembry int jaer oons heeren duyzsent vyfhondert ende achtiene
+ende van onsen rycken tderde aldus stont gescroeven onder opte
+plycke byden coninck zynen rade ende geteykent h de
+hune ende noch opte selve plycke vryvisa met oic in mevgine
+pro deo
+die collatie van deser copien is
+gedaen ende bevonden ? concorderend
+metten originale by my"
+"meneren van thienen voergenoemd ende tot zyne goeden nyet
+geconfisqueert noch verbuert zynde op datter enige zyn
+gelijckerwijs ende in alle der manieren zy naeren toe die
+geschiedenisse vanden voirs. ongevalle imponeren hier op een eewich
+geswych onsen procureur generaal ende allen anderen onse ende der
+smaelre heeren officieren ende justicien ine voirs. onse landen
+van brabant geseten satisfactie ende beternisse civile yerst
+ende voer al gedaen zyn der partyen getuterisseert by alsoo
+enige dair tot staet ende dat nyet gedaen en zy ende
+besondelick dat dit voirs. suppliant ons oic gehouden syn sal
+civile beternisse te doende nae die faculteyt van syne persoonen
+ende goeden ter arbitragien ende taxatien van onse heren
+ende getrouwen cancellier ende luyden van onse raede in brabant
+die wy daer toe gecommiteert hebben ende committeren by dese
+ontbieden hier om ende in brabant dat voere hen
+geroepen die ghene die dair om behoeren geroepen te zyn
+zy procederen ende doen procederen wel ende drustelic totter
+verificatien ende jnterinnemente van desen ende totter arbitragien
+ende taxatien vanden voirs. amenden civile soe dat behoeren
+sal ende dat gedaen ende die voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zyn tonsen rentmetste die dat
+behoert die ende af schuldich sal zyn tonsen profyte rekenen
+ende bewys te doen zy onse drosset van brabant
+meneren van loeven ende van thienen ende alle andere
+onse officieren rechteren ende dieneren hier stedehouderen
+ende elck van hen dien dat aengaen mach doen ende laten
+den voirs. suppliant van desen onsen tegewoirdiger gratien
+ende remissen inder manieren voirschr. restelic ende vredelic
+genyeten ende gebruycken sonder hem daer tegen te doent
+noch te laten geschieden nu oft toecomende tydt aen synen
+live leden oft goeden enigen hynder arrest stoot oft belet
+ter contrarien maer by alsoo hy oft zyne voirs. goeden"
+"om die selve brieven ter executien te stellene ende hebben doen
+vergaederen die voirs. supplianten ende hen gedaen die bevelen inde
+voirs. opene brieven begrepen dwelck aenmerckende sommeghe
+vanden voirs. supplianten die arme schamele ambachts luyden zyn
+hen nyet verstaende vander justicie ende oick want die voirs.
+bevelen aengingen in effecte der geheelder gemeynten hebben
+gezeeght totten voirs. commissarisen dat zy wilden die voirs. openen
+brieven exploicteren voir der stadt huys op die poye aldaermen
+gewoenlyck is alle publicacien ende bevelen der gemeynten
+aengaende te doene ende want die voirs. commissarisen dat nyet
+en beliefde te doene zoe zyn die voirs. supplianten oft dmeestedeel
+van hen van daer gegaen zonder te verbeydene dat die
+executie bleef ongedaen ende hoe wel die voirs. supplianten hier
+mede niet meynden mesdaen te hebbene zyn nochtans eensdeels
+van hen by onsen procureur generael mits tgene dat voirs. is ende
+dat zy om dese zake gecommen zyn te bruessel met eender
+grooter menichte aengesproken geweest ende tegen hen
+groote conclusie van banne ende anderssins genomen ende want
+tgene des voirs. is by onnoyselheyt toecommen is ende de
+selve supplianten grootelycken by processen getravelleert wordden
+zoe hebben zy ons oitmoedelyck doen bidden hen hierop te willen
+verleenen onse brieven van gracie remissie ende perdoene hier
+toe dienende soe eyst dat wy die zaken voirscreven overgemerct
+ende hier op gehadt tadvys van onsen lieven ende getruwen
+cancelier ende luyden van onsen rade in brabant wy hebben
+den voirnoemde dekenen ende gezwoerenen van berghen supplianten genegen
+wesende tot huere voirs. bede ende supplicatie vergeven ende
+quytgescholden vergeven ende schelden quyt vuyt zonderlinge
+gracie mitgaders alle boete peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daer inne zy ter causen van dien mit diesser aenclevene
+mach mesdaen mesbruyckt ende gevallen mogen wesen tegens
+ons ende justicie restituerene die selve supplianten des aengaende
+tot huere goede fame name ende geruchte ende tot hueren onverbuerden
+goede alsoe zy waeren voir die toecompst vander saken voirscreven
+imponerende hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen richteren justicieren ende officieren"
+"marge: en hier van ver$$
+byden ontfanger vanden
+exploicten"
+"stuck prefereren gratie ende misericordie
+voor strangheyt ende rigeur van rechte, heb
+den selven suppliants inden gevalle als boven quyt$
+schonden, ende vergeven, schellen quijte, ende
+vergeven vuyt onse sunderlinge gratie byde$
+onsen brieve, tfeyt ende ongeval boven ger$
+midtsgaders alle breucken corporelle ende
+criminele daerinne hij ter causen voorss.
+midtsgaders dat daer aene cleven mach,
+tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruyckt mach hebben, welcken aengae$
+hebben hem wedergestelt ende geresti$
+stellen weder ende restitueren tot sijns
+goeden naeme faeme ende geruchte in
+voorss. lande van brabant ende in alle
+anderen onsen landen ende heerlijckheden,
+midtsgs tot syne onverbeurde goeden : in$
+hij eenige onder ons heeft : gelyck ende
+alder manieren soo hij was voorde toeco$
+vanden voorss. feijte, imponerende hierop
+een eeuwich geswijch onsen lieven ende
+getrouwen die cancellier procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen$
+onsen vassalen oft der smalre heeren richt$
+justicieren ende officieren wij sij sijn, sattisfac$
+ende beternissse ierst ende vooral ged$
+de partye geinteresseerde, voor soo vele
+die noch nyet gedaen en sij, ende eenighe$
+daertoe staet, civilyck alleenelyck, ende b$
+saecke sulcx is verheijsschende, behoude$
+dat de voorsschreven suppliant gehouden sal sijn t voorschreven feyt $
+ons te beteren ende voor amende civil$
+te betaelen aen onsen rentmeester van dexploi$
+de somme van lxxiik, midtsgaders te be$"
+"daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse
+oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert
+soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op
+wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic
+biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den
+voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren
+gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren
+vanden bitteren lyden onss liefs heeren jhesus christi dwelck hij op ten
+goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben
+inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden
+quijte ende vergheven vuijt onser zunderlinger gracien by desen
+de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders
+oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer
+inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons
+onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben
+ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracien weder roepen
+ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter
+causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende
+hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
+ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen
+voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde
+indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich
+swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven
+warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren
+rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant
+satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie
+geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch
+nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de
+voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fourfeijten tegen
+ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet
+ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende
+betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen
+ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven
+ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
+in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier"
+"met wyne van twee potten ende twee selueren croesen in zyn aessack met
+zekere specie van cruyde de voirs. suppliant te vroech commende met een zyn geselle
+den selue was gewaerscout hem te houdene in een schuere aldaer de voirs.
+moeder tot hem commen es zeggende beydt tegen dat die luyden slapen zyn die in huys
+zitten ende twee spinnerssen die ic in ons geselscap nyet hebben en wille ende
+nae desen es de voirs. jacop ende zyn geselle by hueren consente int huys gecommen
+ontrent den thien hueren des auonts aldaer de wyn wermende metten voirs.
+specien zyn vnderlinge ende de dochtere mede vrolyc ende blyde geweest ende
+heeft de voirs. jacop totten dochter geseyt secretelyc dat hy huer heymelyc
+geerne hadde gesproken gehadt zonder ten byzyne van huere moeder daer op
+de dochter antwoirde dat zy dat gheerne doen wilde ende wanneer den suppliant
+dat beliefde hem noemende een plaetse waer hy huer vinden ende zy commen soude twee
+oft drie malen ter weken es oic nae desen heymelic gecommen voir haer veynstere
+huer oproepende ende raeds vragende hoe dat zy met malcanderen mochten versamen
+met huwelycke die hem doen ried dat hy soude seynden twee goede mannen aen
+haeren vader twelck de suppliant nyet en dede van scamelheyt van anxte ende beduchtende
+mits zynen scamelen state datse de vader hem nyet geuen en soude ende zeere dair om
+naemaels soude moegen werden bespot die selue suppliant zeere insisterende ende
+biddende dat zy met hem hadde willen gaen die dat nyet en heeft willen doen
+gemerct soe zy seyde dat zy aengesocht geweest hadde van eenen rycke geselle
+ende dat huer dan soude groote schande zyn also te gaen strycken maer den suppliant
+affectie thoenende noempde twee persoenen te seyndene aen hueren vadere hem
+beneem zynde zeggende huer vadere en waere zoe ombeleeft nyet hy en soudse wel
+aen hoiren dwelck hoerende de suppliant heeft daer van gedesisteert maer
+den tyt van veerthien dagen daer naer hoepende te verwynnen heeft huere
+gesonden eenen brief ende een broot valeyns suyckers dwelck de dochter ende moeder
+in groete dancke namen als bleect gemerct dat de dochter metten bringer des
+briefs ghinck wel een groote half huere wandelen thoonende groote verlangen
+te hebben naden voirs. jacob suppliant nv es gebuert dat die voirs. jacop hopende des
+vaders ende moeders wille te hebbene es opten donderdach voer vastelauont nv lestleden
+metten voern. wynant vanden bossche jan baten ende merck nyts oic supplianten gecommen
+tot svaders ende moeders huyse ontrent x oft xi hueren inden nacht hemlieden een
+schonisse gelouende indien hy zyne saken tot effecte bringen mochte ende heeft
+de clincke vanden dorren getrocken alzo hy tanderen tyde gedaen hadde ende ghinc
+bynne den huyse aldaer die voirs. supplianten vindende de voirs. moeder ende dochter
+dede de selue dochter vuyt commen ende op een wagen zitten ende gaen dwelck gebuerde
+zoot scheen tegens hueren dancke ende wille te wesene zozy oick oepelyck seyde
+maer als die voirs. jacop suppliant conste vermoeden anders niet es en was dan
+van ontsiene ende niet te commene inder indignacie van hueren vader ende moeder
+alst oic genoech scheen opten wagen want alsoe zy seyde soe en soude huer
+nyemant hebben te huwelycke hy en soude zyn domicilie houden tot vaders ende
+moeders huyse huere leefdage twelck hoerende die voirs. jacop zeyde tot haer
+dat hy des gewillich was ende begeerde te doenen ende dat hy huer bynnen vyf oft
+zes dagen thuys seynde soude daerup de voirs. dochter hem seyde ende riet dat
+hy daer van haeren vader de wet doen soude zy hielt dat hy wel te vreden wesen
+soude nae welcken ende noch opde wagen zynde omme dat die fame ghinc dat
+zy vanden ouders ende achtervolcht wordden met machte twelck niet en was
+maer volgde alliene de vader ende moeder die voirs. jacop ontsiende in laste
+te commen heeft die selue dochter laeten gaen zonder gevioleert oft ennichsins misdaen
+te zyne de welcke hem zeyde dat al des nyettegenstaende hy haer screue
+heymelycke brieuen zy soudse ontfaen als zy te voeren gedaen hadde ende dat
+hy pooghen soude vader ende moeder te vrinde thebbende hem geloeuende dat zy in een jaer
+nyet huwen en soude met meer andere woerden ende de voirs. moeder commende tot"
+"ende ondersaeten, teghenwoordighe ende toecommende
+dijen dit aengaen zal moghen, heuren stedehouderen
+ende eeniegelijck van hun bezunder, soo hun
+toebehooren zal, doen, laeten ende gedooghen
+den voorschreven suppliant van deser onser teghen-
+woordighen gratien endde remissien, ende van d’allen
+d’inhouden van deser inder vuegen ende manieren
+boven verhaelt, peijselijck, vredelijck, ende
+volcomentlyck ten eeuwighen daghe genieten
+ende gebruycken, zonder hem daerinne te doen
+oft te laeten geschieden nu noch in toecommende
+tijden eenich hinder, stoot, letsel, oft moijenisse
+aen lijff, oft aen goeden ter contrarien. maer
+indijen syn lyff, oft eenighe van syne goeden
+daeromme gearresteert, becommert, oft belet
+waere, dat zij die setten, ende stellen, doen setten
+ende stellen terstont, ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrantie. want
+ons alsoo gelieft, ende des t’oirconden hebben
+wij onsen seghel hier aen doen hanghen. gegeven
+binnen onser stadt brussele den vyffden martij
+xvic drijenviertich ende van onse rycken het
+tweeentwintichchste."
+"de selve suppliant augustyn van loenhout des voers. andries
+vader aldaer gegeven eenen slach met zynen messe op zyn hooft
+dat hy daer af binnen vier dagen gecomen es van levende live
+ter doot heeft oyck binnen eenen halven jaere naer tguut des
+voers. es zy derder heeft gecomen des avonts omtrint den
+thien uren inde huysinge geheeten tvuylhemde aldaer hy suppliant
+vant zitten drinckende eenen genaempt anthonis van zevenberge
+welcke anthonys tot hem suppliant seyde ghy en sult met my
+nyet drincken daerop hy suppliant antwoirde ic en wille met u
+nyet drincken want ghy hebter alle den dach geseten midts welcken
+deselve anthonys noch seyde ghy hebt my myn vrouwe
+ontmint ende gaf den selven suppliant alsdoen eenen steeck
+dien hy miste ende dwelck hy h suppliant siende greep den
+selven anthonise hem worpende ondre zyn voeten tot drie
+reysen toe sonder hem yet te mesdoene ende liet den selven
+anthonys int eynde duer zyne begheerte opstaen mits dat
+hy hem supliant beloefde nyet te mesdoene ende nadyen hy opgestaen
+was soe heeft de selve anthonys des voers. suppliant geselle
+gesteken met eender cortter dagge daeraf dat de selve oyc
+gestorven es dwelc hy suppliant ziende heeft zyn mes uuytgetrocken
+ende heeft met zynen medegeselle geslagen inden hoop soe
+datter aldaer een van des voers. anthonys geselscape doot bleef
+de welcke genaempt was lodewyck stradio heeft noch de
+selve suppliant hem gevoordert in onser voorn. stadt van lyere
+des avonts omtrent des acht oft thien uren op eene
+duere te stootene ende te smytene daer eene vrouwe persoon
+inne woonde op een camere daer hy en plach te wesene
+ende dit al iegens den danck ende wille vanden inwoenders
+desselfs huys ende is van daer gescheyden zonder eenich
+overlast aldaer te doene ende hoewel de voern. suppliant
+vanden twee dootslagen boven verclaert paeys mit
+der geinteresseerde partie gemaect heeft ende dat
+de ruuthede ende andre ombehoerlycke manieren by
+hem gebesicht opden voern. vrouwe persoon ende die"
+"zyt ghy nu ghy wout vlens vlues vut coomen soudt
+ghy nu wel willen of dorren vuyt coomen daer op de voers.
+henrick van binnen den huyse dat hoirende antwoirde zeggende
+waeromme soude ic nu vuytgaen u gelach is betaelt
+sonder ander oft meer ombescheyden oft twistige woirden
+doen ter tyt tegen malcanderen te hebben nu eist dat
+de voers. paesschier de voers. stooter alsoe betaelt
+hebbende quan quam buten der voers. cuekenen tot inden ganck
+ende van daer tot buyten der doren vanden huyse om den suppliant
+zynen meester te volgen ende voirts mit hem thuyswaerts
+te gane ende alsoe hy suppliant buyten den huyse op wegh
+was thuyswaert te gaen meynende dat de voers. paesschier
+hem gevolgt hadde de selve paesschier gehoirt
+hebbende de antworde die de voers. henrick ter stont
+gaf op de vrage hem byden voers. suppliant vuytgaende als
+voeren gedaen ende sonder bevel wete ende in absentie vanden selven
+latende hem duncken dat den voers. heyndric anders
+geantworde hadde dan hem betaemptde heeft terstont
+van nyeuws hooge ende kivelycke woorden op ende tegen den
+voers. henricke ende de voers. heyndric wederomme tot
+den voers. paesschiere gesproken gehadt midts den welcken
+de voers. henrick met zynen bloten sweerde is gecoomen
+vuyter cueckenen inden ganck tegen den voers. paeschiere
+die hoirden de voers. suppliant van buyten huyse wesende
+heeft hem omgekeert ende siende paesschieren
+voor de deure zijn lanck zweert uter sceyden trecken
+riep van buyten met eenen getrocken opsteckende in zyn
+hant seggende tot den voers. paesschieren hoeresoen wat
+wildy? maken ende met dien is de selve paesschier
+alsoe in de dore gescoten met zynen blote sweerde
+in de handt in sulker vuegen dat de selve henrick
+gelyc hy suppliant naemaels heeft verstaen is ter stont
+byden voers. paesschieren in syn borst gesteken geweest
+zeer diepe dit gerucht hoirenden de voers. peeter
+aerts is vuyter cuekenen inden ganck gecoomen tegen"
+"il y viendra tantost icy des gens de frise que demandez et ce
+fait demoura ledit suppliant et kempus encoires ung petit
+actendant apres les frisons pour boire avec eulx qui
+leur avoient promis dy venir et lors ledit suppliant
+sen alla dehors pour faire son eane et lui estant illecq
+faisant son eane oy que lun des trois compaignons
+qui estoient demourez a la table et qui estoit yvre
+dit en thiois laissez moy aller et je lui donneray ung
+knoop gat et se party de la dite table et vint a lhuys
+ou ledit suppliant devoit retourner tenant sa daghe devant
+son ventre et ledit suppliant qui avoit entendu ces parolles
+sen vint alhuys et mist la main sur la daghe dicellui
+compaignon et le tira dehors sans lui en faire mal
+et la porta en la chambre avec ledit compaignon
+ou les aultres buvoient et dit ainsi comment
+me donnez vous maintenant ce knop gat que vous
+me voulez donner et lors dirent les aultres compaignons
+qui estoient la present rendez lui sa daghe ce que ledit suppliant
+fist voulentiers et beut a luy et ny eult autre chose
+fait. et certaine espace de temps apres ung des
+compaignons demanda audit suppliant combien de temps
+y avoit que nous eusmes une foiz parolles ensamble
+et ledit suppliant respondy laissez cela passer il nen
+fault point parler icy demain ou apres nous en
+ferons bien et trouverons bien lun lautre sans
+mil mal penser a dont ledit compaignon respondy
+se demain ou apres nous devons trouvez lun lautre
+il luy auroit trop long temps et en disant ces
+parolles print ung gros bois et en frappa ledit suppliant
+sur la teste de telle sorte quil labaty par terre
+et ledit cornelis van testellen et lautre compaignon"
+"genieten ende gebruycken sonder hem te doene oft te
+laten geschieden nu oft in toecomenden tyden ennich
+hinder stoot oft belet aen synen persoen oft goeden ter
+contrarie in ennige manieren maer in dien zynen persoon
+oft ennige van zynen onverbuerden goeden hier om gevangen
+gearresteert oft becommert waren zy ende elck van hen die
+ter stont ende sonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft
+doen ontslaen setten ende stellen tot geheelder ende volcomender
+deliveranciewant ons alzoo gelieft ende te dien eynde
+dat dit vast ende gestentich sy ende blyve tot euwigen daghen
+soe hebben wy onsen segel hier aen doen hanghen behoudelyc
+in anderen zaken ons rechte ende eenen yegelyc dessins gegeven
+in onse stadt van brussele inde maent van julio int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert drientwintich ende
+van onsen rycken te wetene van den roomschen
+tvyfste ende vanden spaenschen $$ dachste $$
+aldus ondergeschreven byden in keyser in zynen
+rade ende geteeckent mayeurs ende noch
+visa"
+"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen
+sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie
+van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen
+onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de
+voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende
+gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$
+als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene
+gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende
+name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$
+geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$
+van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer
+van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx
+leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer
+hem imponerende ende te laste leggende dat hy
+op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer
+xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs.
+onse stadt van loevenen waren met een wetsteen
+gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen
+hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die
+gewegen te hebben met geseighden gewichten soe
+hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen
+stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs.
+wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht
+zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus
+dage henryck de meester diener van onsen
+voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck
+vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant
+geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy
+suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck
+de meester weder zeyde van dat ghy weght
+met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy
+nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten
+waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$
+want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende
+dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$
+voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe"
+"stuck prefereren gratie ende misericorde voor
+strenheyt ende rigeur van rechte, hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
+ende vergheven, schelden quyte ende vergheven uuyt
+sunderlinghe gratien, bij desen onsen brieve tfeyt ende
+ongeval boven geruert midtsgaeders alle offensie
+ende breucke corporele ende criminele daer inne
+bij hem overmidts ende uuyt saecken van tghene
+des voorschreven is tegens ons ende justitie
+eenichsints mach hebben ontgaen ende misdraegen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende resti-
+tueren tot goeden naem, faem ende geruchte
+in onsen voorschreven lande van brabant ende allen
+andere onse landen ende heerelyckheden ende
+tot onverbeurden goeden in dyen hy eenighe onder
+ons heeft, gelyck nde in alder manieren soo
+hy was voorde toecompste vande voorschreven
+feyte. imponerende hierop een eeuwich geswijgh
+onsen ons procureur generael in brabant
+onsen meyer van loven ende allen anderen onse justicieren
+ende officieren wie sij syn, satisfactie ende
+beternisse . ierst ende vooral gedaen der
+partyen geinteresseerde . in dyen die noch nyet
+gedaen sy ende eenighe daertoe staet
+civilyck alleenelyck behoudelyck dat die voirschreven
+suppliant gehouden sal syn tvoorschereven feyt
+tegen ons te beteren civilyck naerder gelegenthyt
+vander saecke ende faculteyt van syne goederen met
+oyck te betaelen die redelycke costen van justitie
+hieromme alreede gedaen ende te doene, allet ter
+taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen ende lieden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen. ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onse cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hen geroepen degene
+ende daeromme behooren geroepen te syne, sy procederen
+wel ende deughdelyck ter verificatie
+ende interinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vande voorschreven costen"
+"ende allen anderen onsen richteren justicien dieneren ende
+ondersaten ons voirs. lants van brabant ende anderen onsen
+landen ende heerlycheyden satisfactie nochtans yerst geda#
+zynde der geinteresseerde partie zoe verre die met ged#
+en sy ende ennige daer toe d$ene ciuilyc alleenlyyc gehouden
+dat de voers. suppliant ter causen vander voers. mesdaet ons
+schuldich sal zyn te betaelene sekere amende ciuile #
+gelegentheyt vanden voers. mesdaet ende faculteyt van zynen
+goeden ende dat hy oick gehouden wert te refunderen die
+redelycke costen van justicie hier om gedaen ende te doene
+ter taxatien van onse seere lyeuen ende getrouwen den cancel#
+ende anderen luden vanden rade geordineert in onse voers. lande
+van brabant die wy daer toe committeren midts deser
+ontbieden daer om ende beuelen den seluen onsen cancelier
+ende raidsluyden dat geroepen die gene die dair om
+sullen behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
+duechduelick totten interinemente ende verificatie
+desen ende totter taxatien vanden voers. amende ciuile ende
+costen van rechte dwelck gedaen ende de voers. amende #
+ende costen van rechte betaelt zynde in handen vanden geenen
+dien dat behoiren sal zy onsen drossaet van brabant
+provoest des marissaulx meyere van lueuen amman van
+bruessele schouth van antwerpen ende vanden bossche
+meyere van thienen ende van velpe ende voirts allen andere
+onsen ende der smaelre heeren richteren iusticieren officieren
+dieneren ende ondersaten des voers. ons lants van brabant ende
+anderen ons heerlicheyden huere stedehouderen ende elck van
+hen besundere zoo hem dat toebehoirt oft aengaen : m##
+den voers. suppliant van des ons tegenwoirdiger gratien remiss#
+ende quijtscheldinghen ende van allen den inhouden van desen
+inder vueghen ende manieren bouen verhaelt tot
+eewighen dagen peyselyc vredelyc ende volcomelyc doen ende lat#"
+"supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde
+preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation
+de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive
+conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict
+mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble
+toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences
+il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice
+et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame
+et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies
+sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant
+ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a
+nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers
+quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement
+et avant toute enure a partie interessee se faicte nest
+et elle y chiet civilement tant seulement et parmi
+ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez
+et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que
+appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien
+et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes
+et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil
+appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree
+taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera
+lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit
+ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de
+brucelle et escouttttes danvers et de boisleduc et
+tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de
+brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries"
+"et par la maniere que dit est plainement paisiblement et
+perpetuellement joyr et user sans leur faire mectre ou
+donner ne souffrir estre fait mis ou donne aucun
+arrest destourbier ou empeschement au contraire en aucune
+maniere ains se leur corps et leurs biens non confisquez
+comme dit est estoient pource prins saisiz arrestez ou
+empeschiez les mectent ou facent mectre incontinent
+et sans delay a plaine et entiere delivrance car ainsi
+nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme et estable
+a tousiours nous avons fait mectre seel dont lempereur
+monseigneur et grant pere et nous avons use durant le
+temps de notre minorite a ces presentes. saulf en autres
+choses notre droit et lautrui en toutes donne en notre
+ville de bruxelles le venredy saint ou mois davril
+lan de grace mil cincqcens et seize et de notre
+regne le second. ainssy signe sur le reploy pour
+le roy en son conbseil. et du secretaire c vokrert. et encores
+visa
+collationne a loriginal
+par moy
+$$$"
+"en zoude nyet vryelyck dorven hanteren noch converseren in onsen
+voern. lande ende hertochdom van brabant hoe wel tzelve meer dan
+vier jaer geleden es den waere dat hem hier aff verleendt werden
+onse openen brieven van remissie ende pardoene alzoe hy zecht om
+die welcke aengemerct tghene dat voers. is hy ons zeer oitmoedelyck
+gebeden heeft soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
+den voern. pieter roelants suppliant genegen wesende tzynder
+voers. bede ande supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie
+ende ghenade prefereren voer strancheyt van rechte hebben inden
+gevalle alsboven vergheven quytgescholden ende gheremitteert
+vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gracie
+mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert metsgaders
+alle peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter cause van dijen met diesser aencleeft iegens ons ende justicie
+mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als daeraf wederstellende
+ende restituerende tzyne goede fame ende name in onsen voers.
+lande ende hertochdom van brabant ende in allen anderen onsen
+landen ende heerlicheden metsgaders tot zynen onverbuerden goeden
+indien hy der eenighe heeft ghelyck ende inder manieren als
+hy was voer de toecomspte van tfeyt ende dootslach voerscreven
+imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
+generael van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
+beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye
+indyen die noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
+tvoers. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
+de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
+ende oick te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
+justicie hierom gedaen ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
+lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede in brabant die wy daertoe committeren den welcken
+wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden gheroupen
+die ghene dier over behoiren geroupen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelick ter verificatie ende interinemente van
+desen onsen voern. brieve naer huere voirme ende inhouden"
+"van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche
+ende alle andere onse ende der smaelre heeren iusticien officieren
+dieneren ende ondersaten huere stedehouderen ende een ...gelyck
+van hen be... tot hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
+den voirschreven janne de neve suppliant van deser onser tegewoordigen
+gratien quytscheldinge remissie ende pardoen ende van allen den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelike
+vredelic volcomelic ende eenwilic genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doen oft te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ende
+enigen hinder stoot oft letsel ter contrarien in eniger manieren
+maer in dien zyn lyf oft enige van zunafkorting onverbeuerden goeden
+soe voirschreven is dairom zyn oft oft namaels waerden gevangen gearresteert
+becommert oft belet dat zy die stillen ende setten $ terstont enden?
+sonder langer vertreck tot geheelder ende volcomenden ....
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy hier
+aen doen hangen den zegel den welcken die keyser ons ...
+grootvader? ende wy dieren? onser minoriteit gebruyckt hebben ...
+in onser stat van bruessele ende maent van apprille opten
+goeden vrydach int jaer ons heren duisent vyfhondert ende
+zeventhien voir paesschen ende van onsen rycken ...erde
+....stout gescreven boven opte plycke byden coninck
+en zynen rade ende geteekent c boudewyns ....
+gec$$eert ende ver$$
+..corderend metten originalen
+by my"
+"groote hulpe hadde mogen slaen seyde tegens hem dat
+indyen hy hem slaen wilde dat hy dat van stouden aen doen
+soude ende doen spranck vanden voirs. wagene nemende
+zyn voirs. lanck mes inde hant stekene met beeden handen
+naeden voirs. jacob suppliant by welcken stekene hy mochte meer
+de voirs. vrede breken wantinen onder de knechten nyet steken
+en mach dwelcke den voirs. jacob ziende ende zijn lyf verweerende
+track oic zyn voorn. dagge ende sloech nae hem diversche slagen
+als dat zyn dagge in stukken spranck midts de sterckte vanden
+langen messe den voirs. poortier suppliant dat siende ende noch een ander
+knecht met hem zyn geloopen naer tgevecht om aldair iegens hem beeden
+vrede te nemen welcken knecht gheen vrede gevenen wilde ende zy
+twee dat ziende ende dat hy den voirs. jacob suppliant dootgesleghen
+zoude hebben zoe hebben zy twee naercostume van ouden tyde onderhouden
+onder de knechten nae den voirs. knecht op zynen cop geslagen ende
+hoe wel hy een backeneel hadde nyetmin midts de verdwelempthede
+vanden slagen viel ter eerden ende de voirs. suppliant dat ziende
+vertrocken van daer naer bueren legher ende sichtent hebben verstaen
+als dat hy vande voirs. slagen gecommen is van levende lyve ter doot
+ende hoewel dat den voirs. dootslagh den voirn. supplianten zeer leet
+is ende dat quendt dat zy gedaen hebben is geweest op heuren
+verweeren endenaer de costume nyetemin hoe wel dat zy nyet en
+weten van waer dat hy was nochtans vreesende oft zy vrienden
+hemlieden souden hiernaemaels crancken vanden lyve ende oic
+vreesende of zy iegens ons ende justicie mesdaen souden moeghen
+hebben zyn henlieden geabsenteert vuuyt heuren geselscepe ende
+zullen inden selven noch in onsen landen ende heerlicheydendorven noch
+moegen frequenteren ten zy onze gracie ende brieven van remissie
+alsoe zy seggen dairomme oitmoedelycken biddene. waeromme wy
+de saken voirs. overgemerct ende hierop gehoirt onsen lieven ende
+getrauwen neve ridder van onser ordene ende capitain general van
+onsen landen van herwaertsh over die gracie van heuren den
+voirn. jan poortier ende jacob van kensingen supplianten genegen
+wesende tot heurlieder bede ende supplicatie ende willende hen in dit
+stuck gracie ende genade prefereren voor riguer van strancheyt
+van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden
+ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse"
+"sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen
+deghene die daerom behoiren geroepen ende zijne zy procederen
+wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen ende
+totter taxatien ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justicien
+also zy sullen vynden behoirene welck interinemente die voirs. suppliant gehouden
+sal sijn te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raide
+bynnen zess maenden naestcommende opte pene van te verbeurene deffect
+van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen
+dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende
+ondersaeten iegenwoirdige oft toecommende dyen dat aengaen
+sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelycke van hen besundere
+soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirs.
+suppliant van deser onser iegewoirger gratien ende remissien
+ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende euwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden
+nu noch in toecommenden tyden eenig hinder letsel oft moyenisse
+aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
+lyff oft eenige van zyne onverbeurde goeden daeromme
+gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat
+zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
+goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daghen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenygelycke dessyns in
+allen gegeven in onser stadt van bruessel den
+inde maet van junio int jaer onsheren duisent vijfhondert
+zevenentzesthich van onsen rycken van spaengnien
+sicillien etc txiie endevan napels etc txiiie
+op de plyck stont gesshreven byden coninck in zijnen raide ondertekent
+facuwez visa recepta
+gecollationeert ende bevonden $corderende
+met zynen originalen by mij
+$$$"
+"ende welck interinement de voers. suppliant oick gehouden
+zal zyn in onsen voern. rade te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen opte peyne van te verbueren deffect der
+zelver ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen
+van justicie getanxeert ende betaelt zynde in handen vanden
+ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen officieren dient
+behoiren zal die daeraff gehouden zal zyn ontfanck te maken
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaert van
+brabant meyeren van loevene amptman van bruessele
+schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende alle
+andere der voern. smaelre heeren ende van onsen vassaelen
+rechteren justicieren ende officieren onsen voers. lants ende
+hertochdom van brabant wien dit aengaen oft roeren zal
+moegen huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende
+ende eenyegelyc van hen byzondere zoe hem toebehoiren zal
+doen laeten ende gedoogen den voern. pieter roelants suppliant
+van dese onse gracie remissie ende pardoene zoe ende inder
+manieren alsboven rustelyck vredelyck volcommelick ende
+eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
+noch te laeten geschiene nu noch in toecommende tyde aen lyve
+noch aen goede eenich hinder letsel oft moeyenisse ter
+contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyf
+oft eenige van zynen voers. onverbuerden goeden daeromm
+gevangen becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren
+dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten
+terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
+delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
+dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen
+soe hebben wy onsen zegele hier hier aen doen
+hangen behalven in anderen zaecken ons recht
+ende eenyegelyck tzyne il allen gegeven in onser stadt
+van bruessele inden maendt van december int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende achtendertich"
+"ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschien nu noch in
+toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder oft moyenisse
+ter contrarien maer $$$ zyn lyff ofte enige van zyn goeden nyet gerestitueert
+daeromme gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die stellen
+ende doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder slakinge ende
+delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve ten eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hanghen behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenenyegelyck zyne
+in allen gegeven in onser stadt van bruessele den xijen dach der maent
+van julius int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende zevenen vyftich
+van onsen rycken te wetene van spaengnen sicillie etc tweeste ende
+van engelant vranckryck ende napels tvierde op de plycke stont
+gescreven byden coninck in zynen raide ende geteeckent $$$
+gecollotioneert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by mij
+$$$"
+"ende om dair van pugnicie correctie ende beternisse te wordden
+gedaen zoe dat behoeren soude, de voirs. heer jan van yfain in
+synen ende onsen procureur in onsen name de voirs. supplianten
+te rechte hebben doen betrecken voer onsen lieven ende getrouwen
+riddere heeren janne heer tot houthem onsen cancellier, ende die
+andere luden van onsen raide geordineert in onsen lande van brabant
+aldair tot sekeren acten toe geprocedeert is geweest, soe beduchten
+hen nochtans de voirs. supplianten die nochtans den voirs. her
+janne ter causen vanden voirs. fayten ende misdaden, de welke
+hen met gansser herten leet zyn ende berouwen genouch gedaen
+hebben mits den selven fayten ende mesdaden grootelic met rigeur
+van justicien gepugnieert ende gecorrigeert te worddene
+ende en souden dair om vuyt ontsiene van dien de selve supplianten
+ende besunder de principaelste ende culpabelste der voirs.
+fayten ende mesdaden niet sekerlyck dorven bliven wandelen
+noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant mair souden
+hen moeten houden in vreemden landen ende contreyen in grooter
+armoeden ende miserien, by alsoe hen onse ontfermherticheyt
+ende genade in desen niet en wordde gedeylt, ons dair om
+oetmoedelic biddende. soe doen wy te wetene dat wy den
+reedenen voirscr. aengesien ende ter beeden der voirs. supplianten
+geneycht wesende, willende in desen gracie ende misericordie
+prefereren rigeure van justicien hebben vuyt zunderlingher
+gracien ende ter beeden van ennighen onsen specialen dieneren
+den selven supplianten in gevalle als boven quijtgeschouden
+ende vergheven ende met desen onsen tegewoirdigen brieve
+schelden quijte ende vergheven die voirs. fayten ende mesdaden
+met oic allen offensien ende beternissen criminele ende civile,
+in welke zy oft ennighe van hen mits den saken voirscreven
+hen moegen mesgaen hebben ende gecomen syn tegen ons ende
+justicie ende hebben hen als van dien gerestitueert ende
+restitueren tot hueren goeden famen ende namen in sulker vuegen
+ende manieren zy waeren voer de toecompst des voirs. fayts
+abboliserende oic ende doende te nyeute doende met desen tvoirs.
+proces ende proceduere in onsen voirs. raide als boven"
+"mits desen onsen brief tfeyt ende mansslach boven
+verclaert mitsgaders alle penen breucken ende
+boeten corporele ende criminele daer inne hy ter
+cause van dien met diesser aencleeft jegens ons
+ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
+ende hebben hem als daer aff wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynen
+goeder fame name ende geruchte in onsen lande
+ende hertoighdomme van brabant ende allen anderen
+onsen landen ende heerlicheden mitsgaderes tzynen
+onverbuerden goeden indyen hy er eenige heeft
+gelykerwys ende in alder maniere als hy was
+voir die toecompste vanden feyte ende manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich swygen ende silencie onsen
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beteringe ierst ende al voren gedaen
+der geinteresseerde partye indyen dat tselve
+alnoch nyet gedaen en is ende eenige daer toe staet
+civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
+gehouden wordt tselve feyt ende mansclach jegens
+ons oick te beteren civilyck allenlyck naeder gelegentheyt
+vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden naeme ende
+onse ordinantien hier op gemaect end daeren boven te
+betalen ende reffonderen de redelycke costen van justicien
+indyen hier omme eenige gedaen zyn alter taxatie
+ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
+cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
+die wy daer toe commiteren ende hen ontbieden ende
+bevelen dat voir henluyden geroepen die ghene die
+daer over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duegdelick te verificatie ende interinemente van
+dese nae huere vorme ende inhouden ende oick tat
+taxatie ende arbiterscepe vanden voirs. amende civile
+ende costen van justicien welck interinement hy suppliant
+gehouden zal zyn te versuecken in onsen voirs.
+rade binnen zesse maenden naestcomende naer
+date van desen op te pene van te verliesen deffect
+der selve ende dat gedaen ende de voirs. amende
+civile getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
+anderen onsen oficieren dient behoiren zal de welcke
+gehouden wordt daer aff ontfanck te maken rekeninge"
+"daer inne hy hem overmits ende vuyt saken van tghene
+des voirscreven is tegens ons onse hoocheyt ende iusticie
+eenichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt ende
+gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen
+goeden name ende fame in onsen voirscreven lande van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende
+heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indyen
+hy eenige onder ons heeft gelegen ende in alder manieren
+zoe hy was voer die toecomste vanden voirscreven feyte
+imponerende hier op een eeuwich swyghen onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+iusticien ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst
+ende voir al gedaen der partye geinteresseerde
+indyen die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirscreven suppliant gehouden sal zyn tvoirscreven feyt
+tegens ons t beteren civilyck nae gelegentheyt
+vander saken ende faculteyt van zynen goeden met
+oick te betalende die redelycke costen van iusticien
+ter taxatien ende moderatien van onse zeer lieve
+ende getruwe die cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daer toe gecommitteert
+hebben ende commmitteren by desen ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
+ende raidsluyden dat voir hem geroepen diegene
+die daerom behooren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende dueghdelyck ter verificatien
+ende intervieniente van desen ende totter taxatien ende
+moderatien vande voirsreven civile boete ende costen van
+iusticien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interviement de voirscreven suppliant gehouden sal syn
+in onsen voirscreven rade binnen zesse maenden naest
+comende opte pene van te verbeurne deffect
+van desen ende dat gedaen ende de selve
+civile boete ende costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
+dyen dat behoiren sal sy onse voirsreven procureur
+generael in brabant ende alle andere onse
+richteren iusticieren officieren ende ondersaten
+iegenwoirdige ende toecomende dien dat aengaen
+sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck
+van hen besundere soe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voirscreven suppliant
+van deser onser iegenwoirdiger gracien ende
+remissien ende van allen dinhouden van deser
+inder vuegen ende manieren boven verhaelt
+rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te"
+"over jaert noch anderssints onse ordinancie disponerende
+ter contrarien dewelcke wij den voors. suppliant nyet
+hinderen noch prejudicieren en willen, maer hebben hem
+daeraff mits der onnoselheijt vander saecken ende uuijt
+andere redenen hierboven verhaelt, uuijt onser sunderlinge
+gratien gereleveert ende releveren bij desen, want
+ons alsoo gelieft, ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestadich blijve tot eeuwigen dage, soo hebben wij
+onsen segel hieraen doen hangen behoudelijck in
+anderen dingen onsen rechte ende eenijegelijcken
+anderen dessijns gegeven in onser stadt van brussele
+inde maent van aprili int jaer ons heeren duijsent
+ses hondert ende achthien onder opde plijcke stont
+als aldus byde iertshertogen onderteekent cools
+ende was gesegelt met eenen groenen segel
+uuijthangende in sijden snoeren"
+"zyn schouwere de welcke de selve willem gevoelende
+hep inde kuekene vanden selven huyse nemende een
+spit vander schouwen om naden suppliant te loepene
+maer de voers. peeter suppliant met zynder huysvrouwen hielden
+hem alzoe dat hy niet uuyt en mochte vander
+welcke quetsure de voirs. willem is gecommen van
+levenen lyve ter doot ende hoe wel den suppliant
+de voirs. ongeval ende dootslach zeere leet is
+zoe heeft hy hem nochtans uuyt vreese van
+justicien geabsenteert uuyt onsen landen ende heerlicheden
+inden welcken hy niet en soude dorren wederkeren
+maer hem moeten houden in vreemden landen
+in grooter armoeden zoe verre hem onse gracie ende
+genade hierop niet en worde verleent alsoe hy
+seet ons dairomme oitmoedelyck biddende soe eist
+dat wy desen aengesien willende den voern. suppliant in
+desen gracie ende genade prefereren rigeur van justicien
+zunderlinghe ter eeren ende weerdicheyt vander heyliger
+passien onsen lyefs heeren die hy als hedent om onser
+alder verlossinge ende salicheyt geleden heeft aen
+den houdte des cruycen den selven supliant genegen
+wesende tot zyne bede ende begeerte hebben inden
+gevalle als boven geremitteert quytgeschonden ende
+vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven
+uuyt onser sunderlinger gracien by desen de mesdaet
+ende dootslach voirs. mitgaders oick alle penen ende
+emenden corporele ende criminele daer inne by hem
+overmits ende uuyt sake van tgene des voers. is tegens
+ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+zyne goede fame ende name in onse lande ende
+heerlicheyden van brabant ende van overmaze ende"
+"ter eeren ende in renerenen vander bitter passie ende doot die
+god smaecte aen thonte thoute? des heylighen cruyce up alsulcken dach
+als huyden om de verlossinghe des meschelycke gheslachte
+hebben inden ghevalle als boven vergheven quytghescholden
+ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende remitteren
+uuyt zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeyt
+ende dootslach boven verclaert midtsgaders alle peyne ende
+bruecke corporelle ende crimilelle daer inne hy ter
+cause van dien met diesser aencleest iegens ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als
+daer aff wederstellende ende restituerende tzyne goede
+fame ende name in onsen voirs. lande ende hertochdom van
+brabant bysondere in onser voern. stad van bruessele ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheyden met oyck
+tzynen onverbuerden goeden indien hyre eenighe heeft
+ghelyck ende inder manieren als hy was voerde toecompste
+van tfeyt ende dootslach voirsscreven imponerende hierby
+een eeuwich zwyghen ende scilencie onsen procureur general
+van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wie zy zyn satisfactie ende beteringhe
+eerst ende alvoeren gedaen der gheinteresseerde partye
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe daer toe
+staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy
+suppliant ghehouden werdt tvoern. feyt ende dootslach iegens
+ons te beteren civilyck naer de gheleghentheyt vander
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oyck te reffonderen
+ende betaelen die redelycke costen van justicie indien eenige
+daeromme gedaen ende naerghevolcht zyn ter tanxatie ende
+arbiterscepe van onser lieven ende ghetruwen die
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy
+daer toe committeren den welcken wy ontbieden ende
+bevelen dat voer hemluyden gheroupen die ghene dier
+over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende
+duechdelycke ter veriddicatie ende interinemente van
+desen onsen voirs. brieve naer huere voirme ende
+inhouden ende welck interinement hy suppliant gehouden
+werdt in onsen voirn. raede te verzuecken binnen eenen
+jaere naer date van desen up peyne van te verbueren
+deffect der selver ende dat ghedaen ende de selve
+civile boete getanxeert ende betaelt zynde in handen
+vanden ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen
+#
+sy hier af verantwoirdt
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"vonden tot synder meerder versekerhyt ende om van offici$
+wegen feytelyck op eenige abusive presuppositien nyet overvallen
+te wesen ende noch personnelyck geforseert te worden hem middelertyt
+te vertrecken in het clooster ter vande voors. capucinen
+binnen die voors. stadt ende aldaer te blyven nyettegensta$
+dat die voors. p p met hem in hun clooster waeren gediscomm$
+ende sochten hem metten iersten quyt te wordden ondertussche$
+was de suppliant over den civilen interest vande naerst$
+vrinden des voors. aflyvigen te weten hendrick bly
+bleys ende synen sone laureys respective vader ende broeder v$
+voorts. afflyvigen mette voors. naeste vrinden veraccordeert ende
+hadde den voors. interest hun oock voldaen allen welcken ae$
+gemerckt ende dat daer en boven die suppliant door syne voors.
+absentie uuyt synen huyse was lydende seer grooten interest
+ende nyet en can den cost gewinnen voor hem syne huysvrou$
+ende kinderen noch oock syne affairen vervolgen om waer tegens
+te versien soo keerden hy hem tot ons in alder oitmoedt biddend$
+dat ons soude gelieve gedient te wesen hem te vergeven he$
+ghene dat hy met het voorverhaelde ongeluck misdaen hadde$
+ende hem tot dyen eynde te laeten depescheren brieven van rem$
+in gewoonlycke forme waeromme soo ist dat wy t’gene
+voors. is aengesien en daerop gehadt d’advis van onse lieven ende wel
+beminde die meyer onser stadt loven ende van alles rapport$$
+synde in onse raede geordinneert in brabant justinerende ter oidtmoedger $$
+ende supplicatie des voors. suppliants willende hem in dit stuck prefereren
+gratie ende misericordie voor strangheyt ende rigeur van recht$
+hebben der selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschouwen ende
+vergeven schellen quyt ende vergeven uuyt sonderlinge gracie by desen onse brie$
+t’feyt ende ongeval boven geroert midsgaders alle breucken corporele
+ende criminele daerinne hy ter cause voors. midtsgaeders dat daeraens cleven
+mach tegens ons ende justicie misdaen ende misbruyckt mach hebben welck$
+aengaen hebben hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot syne goeden naeme fame ende geruchte in onse voors. lande van brab$
+ende is allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders tot syne onverbeur$
+goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in aldaer manieren
+soo hy was voorde toecompste van t’ voors. feyt imponerende hierop
+een eeuwich geswych onsen lieven ende getrouwen procureur generael van
+brabant onsen drossaert van brabant meyer van loven ende alle$
+anderen onse ende onser vassallen oft der smaereheeren richteren justicieren
+officieren ende dienaeren wie sy syn satisfactie ende beternisse ierts ende"
+"van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
+spaengien tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont
+gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
+geteekent verreycken ende noch stont gescreven opte selve
+plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"van zyne lyue euelen wilde dair tegen hy nochtans noyt yet vuytstaende noch
+arch woort gehadt en hadde heeft om zyn lyf te verweerene vuytgetrocken
+zyn dagge ende daermede den voirs. wylen sommelier die op hem lach hebbende een
+weymes ende dagge geraect ende gegeven een cleyne quetssuere in zynen buyck
+dair aff hy omtrent drye weeken dair naer by quaeden toesiene oft
+anderssins is afliuich geworden hebbende nochtans voir zyn aflivichtyt
+bekint in presentie van diuersche persoenen dat hy suppliant op hem nyet
+versocht en hadde ende hoewel tselue ongeual den voirs. suppliant zere
+hertelycken leet es ende dat tselue oick gebuert es in nootweer van zynen
+lyue nietmin beduchtende rigeur van justicien heeft hy hem moeten
+absenteren buyten onsen lande van brabant ende stede van bruessel vuyten
+welcken hy ouermits tfeyt ende manslacht bouen verclaert gebannen es
+op zyn lyff aldaer hy nyet en zoude wederom doiren noch moegen
+commen gaen noch converseren maer met zynder huysvrouwe gaen dolen in
+anderen vreempden landen in grooter ongenuechten desolacien ende
+eewiger destructien ten zy dat hem hier op onze gracie verleent
+worde zoe hy zeyt ons oitmoedelick biddende om de selve ende
+hem tvoirs. fait ende manslach te willen vergeuen zonderlinge
+in faueur ende contemplacien vander blyder incompste van onse
+zeer lieue ende zeere beminde zustere die coninghinne van
+denemarcken binnen deser onser stadt van bruessel ende hem dair
+af doen expedieren onse oepene brieve van remissien in
+behoirlycker formen soe eyst dat wy de saken voirs. ouergemerct
+den voirs. pieter de smet suppliant genegen wesende tot zynder bede
+ende supplicatie ende willende hem in dit stuck gracie ende
+genade prefereren voir rigeur van justicien bysonder in faueur
+ende contemplacie vander blyder incompste van onse zeere lieue
+ende zeere beminde zustere die coninghinne van denemercken
+binnen dese onse stadt van bruessel hebben inden geualle als bouen
+vergeuen, quytgescholden ende geremitteert vergeven quytscelden
+ende remitteren vuyt onse zonderlinge gracie mits desen
+onsen brieue tvoirs. fait ende manslacht mitsgaders alle
+peyne ende boete corporelle ende criminelle daer inne hy
+ter causen van dyen met diesser aencleeft jegens ons ende justicie
+mesdaen mesbruyct ende verbuert het mach hebben ende
+vuyt onse meerder gracie hebben oyck gerappelleert ende
+te nyete gedaen rappelleren ende doen te nyete oyck"
+"van neer den suppliant met synen jachstocke
+die hy in handen was hebbende soe inne gevallen
+ende naer hem met alle crachte soo gesteecken dat
+hy ten iersten den suppliant metten selven jaeghstock
+eenen tandt vuijt sijnen hooffde gesteken hebbende
+heeft den suppliant metten tweeden steecke dweers
+doer synen slincken arme gesteken tot in sijn sijde
+waer doer den suppliant is genootsaeckt geweest
+hem daer tegens te defenderen ende affslaende den
+worp vande pijcke ofte jaeghstocke des voors.
+wijlen van neer heeft denselven met sijne pycke
+inde slincke schouder eenen steeck gegeven waer
+doer hy suppliant bemerckende dat den voors.
+wijlen van neer hem noch met sijn mes op sijn
+lijff vallende ende metten hooffde inden voors.
+gracht stootende sijne machte quam te verliesen
+soo heeft hij suppliant met worstelen soo wel
+gedaen dat hij verlaetende synen stock ende
+hoet vuijt d'armen van wijlen van neer is
+gecropen ende is alsoo vuijtten selven gracht springende
+hij suppliant gecomen byden voors. jan hulselmans
+wouterssone hem seggende compt jan laet ons
+gaen loopen ende sijn alsoo deur gegaen tot sekeren
+huijse vande gebuerte aldaer sij geclopt hebbende
+hebben den man vanden huyse gevraecht oft hy
+synen knecht nijet eens en soude willen senden tot
+aenden huyse van adriaen van deurne om aldaer
+syns suppliants hoet ende jaeghstock te haelen
+ende naer dijen denselven sijnen knecht tot dijen
+eynde aldaer was gegaen heeft bevonden dat den
+voors. wylen adriaen van neer alias pachteleer
+vanden voors. steke deser werelt was overleden"
+"laten ontslaen ende stellen tot volcomender delivrancie ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blive teuwigen
+daghen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onser stadt van loevenen inde maent van oighste int
+jaer ons heeren duysent vyfhondert ende twintich ende van onsen
+rycken te wetene vanden roomschen tweeste ende van castillien
+van leon etc. tseste aldus stont gescreven onder opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent j decock
+ende noch visa $
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originale by my
+$strat$$"
+"duere vanden huyse voerscreven hem hertelycken leet
+is nyetmin beduchtende righeur ende strangheyt van
+iusticien heeft hem geabsenteert uuyt onsen landen ende
+heerlicheden aldaer hy nyet en soude dorren wederkeeren
+hanteren noch converseren maer is gescepen uuyt den
+selven eeuwelyck te moeten blyven ende elders leven
+in vreempden landen ende contreyen in grooter armoeden
+ende kettivicheden den zy dat onse gracie ende gnade
+hem hier op hier d gedeylt ende verleent en woirde
+alsoe hy seeght ons omme de selve zeere oetmoedelyck
+biddende soe eyst dat wy de saecken voerscreven
+overgemerct den selven gierion spapen suppliant genegen
+wesende tzynder voorn. bede ende supplicatie ende
+willende hem in dit stuck gracie ende gnade voirderen ende
+prefereren voor strancheyt van iusticien sunderlinger
+in faveure van onser iegewoerdiger blyder incompste
+in dese onse stede van antwerpen hebben inden gevalle
+als boven vergheven quytgescolden ende geremitteert
+scelden quyt ende remitteren uuyt onser zunderlinger
+gracie midts desen onsen brieven de twee dootslagen ende
+andre delicten ende mesusen bovengeroert mitgaders
+alle peynen ende bruecken corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter cause van dien ende elcken zunderlinge iegens
+ons ende iusticien mesdaen ende mesbruyct mach
+hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot
+zynder goeder fame name ende geruchten in onsen lande
+ende hertoichdomme van brabant stede van lyere voerscreven ende alle
+anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in aldermanieren
+als hy was voer die toecompste vanden dootslagen
+ende andre delicten ende mesusen voerscreven imponerende
+hier op eeuwich zwygen ende scilentie onsen procureur generael"
+"kaerle etc. doen te wetene allen ieghewoirdigen en toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van
+jan grimo geboren van mortaigne lechwerkere woenende
+in onse stadt van bruessele inhoudende hoe dat inde maendt
+july xvc xxxiiii acht daghen voer sdaechs der scheydinge van
+allen appostelen de suppliiant ende wylen doen levende adriaen
+colins de blende oyck doen ter tyt woenachtich binnen onser
+voers. stadt ghinghen tsamen naer noene in een biertaverne
+genaempt tzwaenken staende int waermoesbroeck aldaer
+daer zy droncken tot savonts te zeven uren zoe dat de huysvrouw
+vanden suppliant up dien tyt aldaer quam vraghen naer hem
+suppliant hueren man sprekende ende vraghende hem oft hy
+nyet thuys commen en wilde daer up hy suppliant tot haer
+antwoirde gaet thuys of ick lappe u voere u kinnebacken
+dat hoirende de voirn. adriaen antwoirde wat zecht ghy"
+"geloepen dat hy met hem soude coemen drincken een pint wyns
+ende naer lanck quellen ende tergen des voors. tobias, welcke den
+suppliant schol voor eenen gierigaert naer dat hy was geworden
+papouw ende soo voors. den suppliant beneden gecoemen sijnde ende te
+vreden datmen een pint wijns alwaer oock twee ofte drye
+soude tappen heeft den voors. tobias van deene impertinentie
+aengevecht d’andere stekende den speelman deen stuckgoets
+in sijne vele naer dander ende provockeren den suppliant dat hy
+hem soude volgen, waer hy een man. ende ten lesten soo
+verre coemende dat hy een hantvol gelt opde tafel daer henen
+sma$chte, datter eenige stucken herwaerts en derwaerts
+ter aerden vlogen soo daer naer int opraepen een stuck
+alleen van xxi stuyvers soo hij seyde nyet en wiste te
+vinden, heeft den voors. tobias beginnen te graeven opden
+suppliant in desen gelyckerwys als oft dese dat stuck gelts
+hadde gestolen gehadt, dwelck de suppliant hem grootelijck
+aentrockende als die van seer degelyck eerlijcke ouders
+gecoemen synde, hebbende syne moeder alnoch presentelyck
+tot loven voors., welcke naest godt ende syne heyligen
+principaelycke oorsaecke is van des suppliants ende synder
+huysvrouwe voors. bekeeringe, hem insgelyck altijt eeren ende
+degelyck heeft gedraegen gehadt, heeft den voors. tobias
+gebeden dat hy sulcx van hem nyet en soude dencken ende
+tot synder volcomen purge heeft terstont uuyt geschudt
+broeck ende wambeys ende gewilt datmen aldaer in presentie
+deselve soude visiteren ter bewijsinge van sijne onnooselheyt
+ende dat hy tonrechte werdt van diverije geblammeert want
+en tussen de voors. tobias soo de suppliant daer naer stilleken$
+neffens hem was sittende sonder oock een poinct geweers
+oft scherps by hem te hebben, heeft geprepareert syn
+mes, meynende den suppliant van lijve te evelen, dwelck die
+suppliant gewaer woordende heeft hem terstont den arm gevat
+ende meteenen aftgenomen den houder die hij aenden sijde was
+hebbende om hem alsoo te beter van hem te keeren. waer
+naer die suppliant als die alleenlyck stont op sijne defensie ende
+nyemandt en socht te offenderen den houder opde tafel
+daer henen leggende heeft den voors. tobias wederomme
+beginnen de beest te maecken meer alsvoore willende
+den suppliant uuijterlyck met sijn mes op het lijff als wanneer
+de suppliant wacker wederom vattende den houder, is den voors."
+"van brabant ende allen anderen onsen rechters ende officieren
+wyen zy zyn satisfactie ende beteringe eerst gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch nyet gedaen en zy
+ende eenich daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelycken
+nochtans dat de selve suppliant gehouden sal wesen de voergen.
+dootslagen ende andere delicten voerscreven iegens ons civilyck
+te betegen beteren naer de gelegentheyt vanden stick ende die
+weerde van zynen goeden ter ordonnantie ende taxatie van
+onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
+onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven van onsen raide in brabant
+dat voor hen geroupen die ghene diere behoeren geroupen
+te zyne zy procederen ende voortgaen wel ende dueghdelycken
+ter verificatie ende interinemente van desen onsen iegewoerdigen
+brieve naer huere voirme ende inhouden ende ter taxatie vanden
+voorn. civile beteringe * getaxeert betaelt ende volcommen zynde
+in handen vanden genen van onsen officiers dient behoeren
+zal die daer van gehouden sal zyn rekenninge bewys ende
+rekenninge te doene tonsen proffyte metten anderen penningen
+van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant scoutet
+van lyere voers. ende allen anderen onsen ende der smaelre
+heeren rechters iusticieren officieren ende ondersaten dien
+dit aengaen oft annopen sal mogen hueren stedehouderen
+ende eenyegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren
+sal doen laten ende gedoogen den selven gierion supliant
+van deser onser yegewoerdiger gracie quytsceldinge remissie ende
+pardoene ende van alden inhouden van desen inder voegen
+ende manieren voeren verhaelt rustelyc vredelyc volcomelyck
+ende eeuwelyck genieten ende gebruycken sonder hem te
+doene ofte laten geschiene nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder stoot letsel oft moyennisse ter
+contrarien in eeniger manieren maer indien zyn lyff
+oft eenige van zynen voern. onverbuerden goeden soe voers. es"
+"te wetene hoe dat hy suppliant opten sondach naer sinte mathys anno
+lij by sekere persoonen in een gelach geseten heeft drinckende inde bargie tot
+lyere waer onder andere mede was wylen doen levende henrick rombouts
+metten welcken die suppliant onheffen ende twistighe woerden gecregen heeft
+aengaende tpionyren den voirs. wylen henrick opzeggende ende verwytende
+die suppliant dat hy soude gaen pionieren ende die suppliant daertegen seggende
+zyn op malcanderen vergrampt gewordden maer gestilt zynde is die suppliant
+blyven drinckende alsoe dat hy wel by drancke wierde ende sekeren tyt
+daer nae zoz die voirs. wylen henrick meer dan een ure hadde sitten drinck
+slapen inde cueckene zyn inde voirs. cuecken woirden geresen tusschen
+eenen ingel sappeels ende lodewyck scrynwerckluyden ende die weerdinne
+inde bargie siende dat die voirs. lodewyck hadde een langhe opstekere
+oft poinguaert inde handt ende zeer murmereerde opten voirs. ingele midts
+dat ingele hem int innecomen mitten duym gegrepen hadde beduchtende
+eenich quaet heeft den suppliant dyen zy buyten staende vont staende
+zyn watere rysen gebeden dat hy den selven lodewyck ewech soude
+leyden waerop die suppliant antwoirde dat ick soude ick wel doen
+met eenen woerde woude ick maer ick een sals my nyet moyen ten
+gaet my nyet aene ende die suppliant inde kuecken comende heeft
+alle tgeselschap beruert ende opte beenen gevonden ende die voirs. lodewyck
+mit bloot geweer inde hant ende siende dat die voirs. wylen henrick
+rombouts hem die sake moyde soe heeft die suppliant wel by drancke
+wesende als voirs. is gesaght henrick wat heb dye u te moyen ende
+zwerende sekeren eedt gaff den voirs. henrick een steke in oft omtrent
+zyn borst ende die voirs. henrick grypende terstont den suppliant metten
+baerde ende treckende zynen opstekere gaff hem twee quetsueren deen
+onder zyn rechte oecxelele ende dander op zyn hant stootende ende
+worpende voirts den suppliant achterwaerts ende die voirs. wylen
+henrick bye eenige uuyten kuecken gestooten zynde om voirdere quaet te
+verhinderen ende vindende daer buyten die weerdinne staende zeyde"
+"kaerle etc. doen te weten allen luden nu ende naemaels
+wesende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicatie van willem van male belast met wyff ende
+kinderen inhoudende hoe den xxen dach van laumaent
+int jaer xvc xxxvii alzoe tsamens in onse stadt van antwerpen
+tusschen vi ende vii uren vergadert ende tsamen drinckende waeren zeven
+goede mannen drye oft vier potten biers soe wasser een van hen die bat dat
+zij hem wilden helpen een conine renne op een camere te doene ende hy
+soude hen een stuck oft een dye van eenen haen te voeren geven zulckx dat
+zyt altesamen consenteerden dat zy hem helpen souden ende zyn alzoe
+tsamen gegaen om dese renne op die selve camere te doene die welcke
+toebehoirde gommaer de febure woenende op te peerde merct achter sinte loys
+cappelle tantwerpen voirs. in eenen ganck daer men nyet duer en gaet
+ende alsoe zij begonsten dese renne te verporren zoe is der gecommen die
+vrouwe vanden huyse die tselve nu gedoogen en wilde van vreesen
+dat men het dack oft yet anders van hueren huyse breken soude ende heeft
+terstont qualyck gesproken waerop die voirs. gommaer dyen die selve renne
+toebehoirde als voere ende int selve huys woende antwoirde zyt tevreden"
+"maximilian par la grace de dieu etc scavoir faisons a tous presens et
+avenir nous avoir receu lumble supplication de guilliame de
+weryssey povre josne compaignon de labeur natif et demourant
+au village de corbay en notre pays romant de brabant contenant
+comme sont quinze mois ou environ que ledit suppliant estant
+amoureux dune josne fille affin de lavoir en mariage hantoit
+et frequantoit souvent allentour des parens et amis delle.
+pour leur complaire quoy voyant ung nomme jehan gilcon le josne
+voisin dudit suppliant icelluy gilcon certain jour apres par grant envie
+quil avoit sur et alencontre dudit suppliant comme bien fait a pers$$er
+sadressa a la personne du receveur dopprebais beaufrere de ladite
+fille auquel il demanda sil vouloit donner sa belle seur en
+mariage audit suppliant et se le mariage se debvoit faire entre le
+pere de ladite fille et la mere dudit suppliant aquoy ledit receveur
+respondit quil nen savoit encoires bonnement a parler mais quant
+ainsy seroit il luy sembloit que la chose se pourroit bien conduire
+et mener a fin par ce mesmement que ledit suppliant et aussy sadite
+mere estoient gens de bien. enquoy ledit gilcon respondit
+audit receveur disant plusieurs villaines mauvaises et
+injurieuses parolles sur et contre lhonneeur et bonne renommee
+dudit suppliant et sadite mere et les diffamant de tout son povoir et
+advint assez tost aupres que ledit suppliant non estant encoires
+ad$$ desdits parolles diffamatoires se trouva en lostel et maison
+dudit receveur et luy estant illecq en devises avecq la femme dudit
+receveur icelle femme dudit receveur entre aultres choses releva audit
+suppliant ce que ledit gilcon avoit ainsy mauvaisement dit et parle
+de luy et de sadite mere et que partant ledit mariage tournoit en
+rompture et ne se conduiroit aucunement entre lesdits parties ad$$
+respondit ledit suppliant en ceste ma$$$ parlant grant mercy audit
+jehan gilcon mais il me semble que je nay point dess$$$
+envers luy de ce dire me faict telz rapportz de moy et de"
+"ende gedenckenisse vanden grooten schaede by
+hem geleden soude behooren geexcuseert te wor$$$
+als notoir synde quod obiecta movent potentiam
+soo is hy dyenaengaende overcommen mette kinde$$$
+der voorseyde weduwe aengaende hunnen pretensen
+interest civile gelyck te sien is uuijtte stucken
+hiermede gaende hoewel sy anderssints nijet
+gefondeert en waeren eenigen interest te
+pretenderen aengesien hunne voors. moeder wa$
+eene arme oude vrauwe die vanden h. geest
+der selver prochie moeste leven ende onderhoud$$
+worden ende soude voorts hij remt geerne
+oytmoedelyck remis versoecken over t’gene hij
+bij middele voors. eenichssints soude mogen
+hebben misdaen om t’selve hebbende weder te
+mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
+huijsvrouwe ende kinderen den armen cost oo$$
+winnen ende besorgen keert hem daeromme
+tot ons oytmoedlyck biddende om onse oepe$$
+brieven van remis daertoe dienende $aerom
+soo est dat wij desen aengesien ende ierst
+gehadt het advis vanden officier der voors.
+prochie van melsbroeck ende gesien d’informa$$$
+by hem genomen over t’voors. feijt genegen"
+"pardon met
+inter$emente
+ende civile beteringhe
+kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
+oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt
+oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele
+bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont
+inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende
+janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft
+gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven"
+"et depuis notre retour de noz pays dallemaigne
+en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne
+vesve dudit feu jaques a de rechief requiz
+ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de
+vouloir wuyder cest affaire, finablement a par
+ledit pierre boisot et thoison dor este dit et
+declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir
+aux frais et despens, tant de cyrurgiens
+que autres par ledit feu soustenez a cause
+desdites bleschures payer certaine somme de
+deniers par eulx speciffiee es mains de ladite
+vesve ce quil a fait et accomply et dont
+icelle vesve soy faisant fort de ses enffans
+hors dudit feu son mary se tient pour bien
+satisfaite et entierement contentee sicomme
+icellui suppliant en fera deuement apparoir
+et combien que actendu ce que di est
+icellui suppliant ne soit aucunement
+coulpable de la mort dudit feu jaques
+ains comme dit est a vescu environ neuf
+mois apres ladvenue desdites bleschures
+toutesvoyes en reverence de justice et
+craindant la righeur dicelle aussi que
+aucuns noz officiers ou ses malvueillans
+lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures"
+"# sy hieraf verantwordt
+vanden ontfanger vanden
+exploiten"
+"philips etc. allen den ghenen die dese onse opene brieven
+sullen sien oft hoiren lesen saluijt. doen te wetene dat wij
+hebben ontfangen d’oijtmoedighe supplicatie van peeter
+van eijcken chirurgijn van sijnen ambachte ende ingesetenen
+van bergen bij campenhout belast met vrouwe ende drij kinderen
+inhoudende hoe dat hy suppliant hen altijt heeft gecomporteert
+als een persoon van eeren sonder aen ijemanden subiect gegeven
+te hebben om van hen teclaegen sijnde gebuert dat die voors.
+suppliant jn november 1640 heeft gedroncken met mr
+jacobs sijnde eenen vagabond metten welcken hij twistich
+geworden sijnde soo heeft die voorschreven jacops affgenomen
+den trathael vuijt de schouwe slaende daermede den
+suppliant op sijne schouderen ende soude noch argter gedaen
+hebben sooverre den selven hem nijet en hadden ter weere
+gestelt sijnde gebeurt dat die voorschreven suppliant naer
+eenige defensie den voorschreven jacops met den mes heeft
+gesteken dat hij daervan is afflijvich geworden naer
+breeder innehouden vande informatie hiermede overgegeven
+nu is soo dat die voorschreven suppliant met partije civile
+soude sijn veraccordeert diewelcke verclaert dat den
+afflijvigen het meeste gelyck nijet en heeft gehadt naer
+breeder innehouden vande accorde daervan sijnde welcken
+aengemerckt ende dat claerlyck blyckt dat den afflijvigen
+eerst hefts geslagen ende dat die suppliant hem heeft moeten
+ter weere stellen om voorder slaegen te verhoeden waer
+vuijt is veroorsaekt t’voorschreven ongeluck badt hij
+oversulx oijtmoedelick om onsen openen brieven van remis
+in sulcken cas dienende soo is dat wij die saeken
+voorschreven aengemerckt hierop eerst ende vooral gehadt
+d’advis van onse lieve ende beminde die schepenen van
+berghen ende bij campenhoudt ende gehoirt d officier fiscael
+van brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatie
+des voorscreven suppliants ende willende hen in de stuck prefereren"
+"tijde hij hem heeft moeten absenteren buijten s’lants
+gelijck hy noch doet dat zijnen vaeder is een oudt
+bedraecht man die nu veele maenden mette
+geraecktheijt heeft te bedde gelegen gelyck
+hy noch doet ende oock zijne moedere die hy in
+hunne aude daghen ende indispositie in hunne nering
+ende affairen geerne soude assisteren badt oversulcx
+oitmoedelyck om onse opene brieven van remis daer toe
+dienende waerom soo ist dat wy desen aengesien
+ende aenschouw nemende op de circumstantien deser
+saecke hier op ierst gehadt d’advijs van onsen lieven
+ende wel beminden des amptman onser stadt
+brussele geneghen wesende ter beden des voors.
+suppliants wilende in dit stuck prefereren gratie
+ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
+rechte hebben den selven suppliant inden gevalle
+als boven quijtgescholden ende vergeven schelden quijt
+ende vergeven uuyt onse sunderlinge gratie by desen
+onsen briefve t’feyt ende ongeval boven geruert
+midts gaders alle breucken corporelle ende criminelle
+daer inne hy ter cause voers. midtsgaders dat daeraen
+cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
+misbruijckt mach hebben welcken aengaende hebben
+hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren by desen tot sijnen goeden name fame
+ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlickheden
+midtsgaders tot zijne onverbeurde goeden {: indijn
+hy eenige onder ons heeft : } gelijck ende in alder
+manieren soo hy was voor de toecompste van den
+voors. feijte imponerende hierop een eeuwich
+geswijgh onsen lieven ende getrouwen raedt ende
+procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
+ende onsen vazallen oft der smalre heeren richteren
+justicieren ende officieren wie zij sijn satisfactie
+ende beternisse ierst ende vooral gedaen der
+partije geinteresseerde voor soo veele die noch
+nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet
+civilijck alleenelijck ende die saecke sulcx is verheijschende
+behoudelijck dat de voors. costen van justitien hieromme
+alleer gedaen suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt
+tegens ons te beteren civilyck naerde gelegentheijt
+vande saecken ende faculteijt van sijne goeden"
+"et causer icelles estre en partie occasion
+de ladite mort sicomme il dit il nous a
+tres humblement fait supplie et requerir
+quil nous plaise entant que besoing et mestier
+soit lui vouloir sur ce impartir notre grace
+et sur tout en faire despescher noz lettres
+de grace remission quictance et pardon
+en tel cas pertinentes pour ce est il
+que nous les choses dessusdites considerees
+audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa
+supplication et requeste et lui vueillans en
+ceste partie grace et misericorde preferer a
+righeur de justice avons ou cas dessusdit
+quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial
+par ces presentes le cas et mesuz dessus
+declaire ensemble toute paine amende et
+offence corporelle et criminelle enquoy
+pour raison et occasion dicellui cas les
+circunstances et deppendences il a et puet
+avoir mesprins offense et estre encouru envers
+nous et justice en le restituant
+quant a ce a ses bon nom fame et renommee
+en noz pays et seigneuries et mesmement en notre
+pays et duche de brabant et a ses"
+"verlaeten, dan sijn wederom byden anderen gecommen
+in sekere plaetsen geheeten der hoeven bocht, alswanneer
+hy suppliant totten voorschreven wijlen peeteren heeft
+geseeght ghy verraeder ghy hebt mij noch eens verraden
+waer tegens antwoordende die voorschreven peeter
+waer dat hij den suppliant verraden hadde, seyde
+hy suppliant aen jan theuven van hey te maeijen
+doen seyde peeter tegens den suppliant dat
+hy daer aen loech ende was hem omkeerende
+ende dreychde den suppliant te slaen, ende
+alsdoen heeft hij suppliant aenden voors.
+wijlen peeter met eenen grammen moet
+vuijttreckende sijn mes int omkeeren eenen
+steeck gegeven met den selven mes in synen
+buijck ende den voorschreven steeck hebbende
+heeft peeter geseeght totten voorschreven
+anthonis janssen lieve gebuerman hoe steeckt
+hij mij daer waer op vraechde die voorschreven
+anthonis waer hebt dijt antwoorde peeter
+in mijnen buijck seijde die voorschreven
+anthonis dat hyt hem eens soude laeten sien
+ende soe liet hij peeter aenden voorschreven
+anthonis die wonde tasten overmits het
+was inden avont, ende soe wijlen peeter
+stille stondt hoorde hij anthonis het bloet
+loopen, seijde dijen volgende die voorschreven
+anthonis totten voorschreven peeter lieve
+gebuereman houdt die wonde toe oft vuyt
+wijt samen thuijs consten coemen ende een
+luttel tsamen voorts gegaen seijnde is hij
+peeter te neder gesoncken ende alsdoen seijde
+anthonis loopt doch om mijn heere den pastoir
+ende den voorschreven pastoir gecommen seijnde
+ende den voorschreven wijlen peeter gebicht hebbende"
+"soe hy was voer die toecompste vanden voirscreven feyte imponerende hierop
+eeuwich gezwych onsen procureur generael in brabant onsen voirscreven marcgrave
+van antwerpen ende allen anderen iusticien ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse yerst ende voer al ge$$ der partien
+geinteresseerde indien die noch niet ge$$ en zy ende eenige daertoe
+stae c$$ alleenlyck behoudelyck dat de voirscreven suppliant gehouen sal zyn
+voir voirscreven feyt tegens ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande zaken ende
+faculteyt van zynen goederen met oick te betalen die redelycke costen
+van iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie
+ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen
+rade in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen
+ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden
+dat voer hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+procederen wel ende deuchdelyck ter verificatien ende interventien van dese ende
+totte taxatien ende moderatien van de voirscreven amende ende costen van
+iusticien alsoe zy sullen bevinden gehoiren welck intervenement
+de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoene te
+presenteren in onsen voirscreven raede binnen zes maenden naestcomende opte
+pene van te verbeuren deffect van desen $$ dat ge$$ ende de selve
+civile boete ende costen van iusticien getaxteert ende betaelt zynde in handen
+vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirscreven procureur generael in brabant
+onse marcgrave van antwerpen ende alle anderen onse regteren iusticieren
+officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende die dat aengaen sal
+mogen hueren stedehouderen ende eenyegelyck van hen besunderlyck soe hem toebehoert
+jegewoirdiger gracien ende remissien ende van alle den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck ende vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+gescieden nu noch in toecomende tyde ennich hueren letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goede ter contrarien maer indien
+zyn lyff oft ennige van zynen goederen daeromme gearresteert becomende
+oft belet waeren dan zy die setten ende stellen terstont ende sonder versueck tot geheele
+ende volcomenlyck delivratie want ons gelieft ende ten eynde dat
+vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel
+hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenyegelyck
+anderen dessyns. gegeven in onse stad van bruessel inde maent van augusto int
+jaer ons heren duysent vyfhondert vierende veertich van onsen keyser ...
+txxv° ende van onsen rycken van castillien ende anderen t xxix° aldus gescreven
+opte plycke byden keyser in zynen rade ende onderteeckent boudewyn
+visa propter.
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"van joosen mols gestaen aende merckt bynnen onser stadt vanden boscche
+met geerit zoon wylen jans wens adriaen loensse ende
+wylen jannen aelbrechtsse afflyvige ende meer andere goet
+geselschap ende aldaer geweest hebbende tot omtrent den
+zeven uren naeden middach is gebeurt dat de voirs. jan
+aelbrechtsse is gegaen op zekere privaet staende bynnen den
+vs. huyse om zyn gevoech te doene welck privaet de voirs.
+jan aelbrechtsse naer zyn oude gewoente boven op met zynen
+dreck ende vuylichheid zeer onreyn heeft gemaect want hy
+voir een gewoente ende maniere van doene hadde alomme
+die privaten met zynen dreck onreyn te makene ende hadde
+tzelve te voore wel tot vyfentwintich reysen tot in verscheyden
+geselschapen gedaen ende bedreven ende als hy tselve gedaen
+hadde zoe glorieerde hy daer inne ende ghecte ende lachte
+met den ghenen die in zyn vuylichheid geseten hadden oft die
+hy indyer manieren zoe onreyn hadde doen maken zoe eest
+gebuert dat die voirs. suppliant crygende oick noot om opt privaet
+te gaene ende nyet wetende vander onreynichheid die de
+voirs. jan aelbrechtsse die corts te vooren opt tselve privaet geweest
+ende tselve onreyn gemaect hadde is gaen sitten inde vuylicheid
+ende onreynicheid des voirs. jan aelbrechtsse ende heeft hem
+alsoe vuylgemaect ende was soe bescheten dat hy syn hebbe
+hempde achter tot zynen rugge toe af moeste snyden als zommige
+vander gelach genooten gesien hebben waerduere de
+suppliant soe zeere gestoort zynde ende vyndende hem
+selven soe onreyn als voere ende dat hy daerduer begect
+ende bespot wordde heeft vuyt ompatiencie ende verhitheyt
+van bloode genomen zyn eetmes ende denselven jannen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van thomas vueghs
+sinte petersmans belast met huysvrouwe ende twee kinderen gef gevangen
+sittende in bannen van yseren binnen onser stadt van lovene inhoudende
+hoe geleden ontrent vier maenden hy verselscaspt synen sesternier tot castel
+inde kempen ten huyse vanden scoutet ende aldaer drinckende tot naeder
+noenen toe is deselve suppliant met zynen geselscap gescheyden ende
+zyn tsaemen nae huys gegaen tot turnout daer hy woende ende gegaen
+hens weeghs voerby den slote van castel ende comende omtrint sekere
+conijnen eerde daerby staende syn hen naegevolght vanden selven slote
+ioncker mathys van lyere natuerlyck synen xviiicx meer met stocken bussen
+pijcken ende anderssyns roepende totten suppliant ende zijnen geselscap
+houdt sprake dwelck de suppliant hoerende ende hen siende soe gestockt
+comen was beschaempt beduchtende oft zy hen quaet gewilt hadden
+om des wille hy suppliant van te voeren daerontrint met honden geiaecht
+hadde want de selve ioncker mathys als casteleyn de conijnen eerden
+daer staende vryen wilde die nochtans met vry en zyn ende ennige
+daeromme geslage ende gequest seggende de suppliant wy willen wel
+sprake houden soe verre ghy ons nyet en tracteert gelyck ghy andere gedaen
+hebt ende terstont heeft een vande hope desselfs joncker mathys $$
+zekerlyck wetende wye hy was geroepen slaet doot slaet doot
+ic salder u door dragen ende tselve de suppliant met zynen geselscap hoirende
+hebben de vlucht genomen ende vliende is de selve ioncker mathys $$
+synen geselscap hen strangelycken naegelopen ende achterhaelt ende eenen van
+des suppliants gesellen ter eerden geslegen ende iammerlycken gequest soe dat
+hy des anderen daechs daer af storff ende den suppliant altyt vliende ende
+meynende hem te salveren op een gracht heeft hem die selve ioncker
+mathys oyck achterhaelt seggende in effecte heer thomas dit gelt u lyff
+gevenende hem suppliant met dien eenen steeck met eender pycken ontrent zynen buyck$
+soe dat hy suppliant inde graft viel ende considererende hy de suppliant dat
+hy in pericle zyns lyffs was ende dat zijn geselle over doot lach ende
+gescapen waeren daer alle te blijvene heeft in zynder deffencien
+genomen synen voetboege die hy hadde ende met eenen quaden pyl sonder
+yser inden hoop geschooten meynende hen daer mede te doen vlieden ende nz nyet?
+te quetsen heeft ter stont de voirs. ioncker mathys ontrint zynen buyck$
+een quetsure gecregen ende dwelck ennige seggen metten voirs. pyl
+gedaen te zijnen daer aff hy suppliant nyet en weet van welcker quetsu$"
+"landtlieden door sloegen, torqueerden, quetsten ende wondeden,
+berooffden, ende brandeden, maer oock in stucken smeten alle
+tgene niet portatibel ende draeghelyck en was, met
+sulcken vegementien ende execratien dat sij meer scheenen
+turcken als christenen te syne, in sulcker vuegen
+dat oyck den meestendeel vande voors landtlieden
+gedwongen waeren henne huysinghen ende wooningen
+te verlaeten de selve t'abandoneren ende laeten ter
+pillagien vande voors. soldaeten twelck eene
+partije van de voors landtlieden soe heeft geanimeert
+dat sy resolutie hebben genomen hen leven goet ende bloet
+mitdtsgaeders t’gene van henne huijsvrouwen ende kinderen
+te waeghen, om hen tegens de selve soldaeten te be
+schermen ende te deffenderen, overmidts henne
+execrabele ende horribele feyten , tis dan gebeurt
+dat alsoe om heurlieder wreetheijt wille eenige
+huyslieden waeren gevlucht geweest op het hoff
+van bautersen gelegen onder t'voors. dorp van
+contick, ende dat middelertijt by eenige vande
+voors. soldaeten eene coye was gestolen compe
+terende laureys vervorst, de selve huyslieden
+met eenige andere met hen geweer van tvoors.
+hoff sijn gegaen omme de voors. koije te gaen
+soecken ende eentsamentlyck te besichtigen wat in hunne
+respective huysen ende woonplaetsen die sy hadden gedwongen
+geweest te verlaeten, was ommegaende mede oick
+om by eenige van henlieden voederinge te haelen voorde
+beesten aldaer gevlucht, ende daer over commende
+tot inden gehuchte vanden dievels hoeck opde hoeve
+vanden heeren tresorier kintschot, hebben aldaer
+gevonden dry soldaeten, de twee daer van sonder
+geweir ende den derden versien van rappier alleen, ende
+soe de selve daer eenige moetwilligcheijt hadden bedreven
+ende oyck datter int achterhuijs int stroot eene"
+"ons heeren duysent vijfhondert ende negenendertich
+van onsen keyserijcke txxe ende van ons rijcken van
+castille ende andere txxiiije. aldus stont gescreven op te
+plycke bij den keyser in zijnen raede ende geteekent
+l. de zoete, noch stont gescreven op te selve plycke
+visa $$$
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven bij mijde cock"
+"kaerle etc doen te weeten allen teghewoirdigen ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben de oidtmoedige supplicacie van
+philippus de vleeschouwer drossaert slants van rotselaer in onsen
+lande van brabant inhoudende hoe hy suppliant den derden dach"
+"haer kindeken op haeren arm tusschen beyde geloopen om den voirs.
+gestels te houdene ende de voorgenoemde jan verbeelen ende jan gestels int
+houden al worstelende op malcanderen gevallen sijn daerover de voirs.
+jan remaes die vuyten gelage gegaen was is in huys gecommen
+meynende oyck tusschen beyden te gane soe heeft de voirs. suppliant
+metten voirs. hale over die schoudere vander huysvrouwe desselfs jans
+gestels gesmeten ende metten slage onverhoets onwetens ende onwillens
+ten ongelucke den voirs. jan remaes int bescheet gaende op
+thoeft geraect ende gequetst gerakende oyck metten selven slage den
+selven jan gestels op sijn hooft dat den selven hael ontstucken spranck
+ende den voirs. jan remaes duer denselven slach int vier viel ende
+werde die suppliant vuyter keukenen gestooten ende deselve jan
+remaes vuyten vier gehaven zijnde ende tot hem selve commende
+soude geseyde hebben jae moonken denoterende den supliant ic gelove
+u het sal noch gewroken worden van mij oft mijnen kinderen
+ende hij supliant alsoe vuyten huyse gestooten zijnde is int scip
+vanden voirs. gestels geloopen halende sijn rappiere daermede
+weder in huys meynende te commen maer die duere werde toe
+gehouden van welcker quetsueren de voirs. jan remaes omtrent
+drye weken daernaer deser werelt overleden is ten grooten
+leetwesen vanden supliant die welcke doer oitmoedige bede
+ende bij middele van goeden vrienden is gecommen tot eenen
+minnelycken payse vanden vrienden des voirs. jan remaes
+ende anders noynt bevonden en heeft dan deselve supliant en
+is van goeden naem ende fame staende ten goeden geruchte ende
+dat meer is nemmer meer bevonden sal wesen dat
+hij supliant metten selven wijlen jan remaes noynt eenigen
+questien van gescillen tegens malcanderen gehadt hebben
+dan altijts goede vrienden geweest zijn nochtans vreesende
+riguer van justicien en soude de voirs. supliant nyet dorren
+oft willen hanteren oft frequenteren in onsen landen ende
+heerlicheden om sijn broot te winnen welck feyt de
+voirnoemde suppliant inde maent van februario xcv l ons int
+lange te kennen gegeven heeft gehadt ende daerop gehadt
+hebbende tadvis van onsen amman van bruessele heeft ons
+belieft gehadt den suppliant te vergeven tfeyt ende dootslach
+boven geroert ende daerop doen expedieren onse oepene brieven
+van remissie belast met amende civile ende interinemente
+ter arbitraige ende ordonnantie van onsen lieven ende getrouwen
+den cancellier ende luden van onsen rade in brabant gelyk
+byden voirs. brieven breeder blycke mach dewelcke hy
+vuyt versuemenisse negligende ende mits dien dat hij buyten
+slants geweest heeft binnen behoirlycken tyt nyet
+gepresenteert noch versocht en heeft tvoirs. interinemente
+anders nyet wetende dan hebbende synen brieven gelicht hij
+en hadde geheelyck voldaen sonder van eenigh interinemente"
+"tant en or comme en argent comptant environ la somme
+de vingt livres de groz monnaie de flandres ibidem
+ung petit pot darghent pesant quatre $$$ onces
+dargent ou environ ibidem une couppe dargent
+pesent vingt onces dargent ou environ et estoit
+ladite couppe dorree dedens et dehors ibidem ung
+gobelet dargent pesant six onces ou environ
+ibidem une petitte poix dalbastre enchassee en
+argent ibidem deux grains dor extimez $$$ une
+livre de groz ibidem une baghe ou il y avoit six
+tables et une pointe de dyamant avec trois
+grosses perles ibidem une autre baghe a cincq
+diamans y compris une pointe avec trois perles
+y pendant ibidem encoires deux petites baghes
+a chime de syvelles pendoit ung rubis y attachie
+ibidem une petite croix dor laquelle il vendy a
+anvers pour ung ducat seullemendt ibidem une
+autre baghe afachon de roze a tout ung rubis
+ou il y avoit a lentour six perles ibidem encoires
+une perle seulle de la grosseur dun bon pois
+ibidem ung gect dargent quil vendit quatre
+escuz dor ibidem ung petit cornet dyvoire a deux
+boutz dargent dore ibidem ung canon de fil dor
+traict et deux calices non $$$ lesquelz
+avoient les piedz de laiton et la reste dargent
+et combien que ledit suppliant ait en partie commis
+lesdits cas par povrete et indige$$ice et par maulvais
+conseil et enhort que diceulx il serait fort
+$arry et desplaisant resolu et delibere
+de se abstenir du semblable en lavenir et quil ait
+bonne voulonte de se restitucion et satisfaction
+aux parties interessees a son leal povoir neantmoins
+il doubte que les officiers et gens de loy de
+notredite ville danvers le veullent pour raison
+desdits cas traicter extraordinairement et"
+"weder ghy en soudet hemeer hebben doen toeghde
+de voirnoemde peeter den suppliant dat ghelt seggende tot
+hem suppliant sidy soe cloeck nemet waer op de selve
+suppliant antwoirden het en es geen noot want myn en
+staet gheen onleede aen mettien nam de voergenoemden
+suppliant den pot metten bier ende woude zynder huysvrouwe
+te drincken geven die aldaer by hem gecomen was
+om hem te haelen alsoe zy verstaen hadde dat hy
+woirden tegen eenige gecregen hadde ende de voers
+peeter nam voir hem dat de voergenoemden suppliant hem metten
+potte werpen wouden seggende totten suppliant ende swoer
+by de macht soude ghy my met den pot worpen
+ende metten selven woirden soe stack de selve peter
+met eenen opsteker naden selven suppliant ende geraecte
+hem op zyn scouder doer zynen rock maer en quetste
+hem nyet alsoe den selven opsteker egheenen poent
+en hadde de voergenoemden suppliant ziende dat den selven
+peetre hem geerich was ende sonder twyfel van levende
+lyf ter doot gebracht soude hebben indien hy hadde
+geconnen is verhyt van woede gewoerden ende metter selver
+hitte nam den voerscreven suppliant zynen opsteker ende stack
+den selven peeter eenen steeck in zynen slincken arm als
+dat hy bloede ende doen her stark de selve suppliant
+ende geraecte noch den selven peeter omtrent zynen
+herten van welcken quetsueren de voerscreven peter cort
+daer d nae quam van levende lyve ter doot tercanse
+van welcken feyt ende dootslacht de voern suppliant
+hoewel de hy pays ende satisfactie gedaen heeft der
+geinteresseerde partien beduchtende rigeur van iusticie
+es hem geabsenteert vuyt onse landen vant brabant
+hertochdom van brabant aldaer hy nyet soude"
+"hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een
+yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele
+inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert
+ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van
+onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont
+ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent l de zoete visa recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"het coudt vier int been is gecommen, ende dat daer
+deur die quetsure was incurable geworden,
+gestorven. ierst sijn heijlige sacramenten
+ontfangen hebbende, heeft met goeden verstande
+ende vuyt gronts sijns herten den suppliant die
+voors. quetsure vergeven ende verclaert dat hij
+onnoosel was, begerende datmen daerover egeen vrake
+en soude nemen noch correctie doen, alsoo hij vanden
+suppliant noijt anders dan eere ende vrientschappe
+hadde gehadt ende ontfangen, dwelck sijn weduwe
+ende kinderen ende vrienden alsoo oock bekennen,
+hem vergeven hebben ende deshalven heeft hij metten
+officier vanden dorpe oock verdrach gemaeckt
+ende gecontenteert voor soo vele int delict ende
+misdaet mach sijn gelegen gelijckt blijckt bij
+t'beschoot daeraff sijnde, blijvende nyettemin den
+suppliant in vreese, dat hij daermede noch nijet
+genoech en soude hebben gedaen, ende bij andere onse
+officiers van justicie soude geraecken aengetast
+ende aengesproken te worden, en derft hij hem nijet
+vrijelijck bloot geven noch sijn neringe continueren
+om voor huijsvrouwe ende kinderen den cost te
+winnen die sonder beroem gesproken is een man
+van eeren staende tot goeden name ende fame
+ende noijt anders misdaen te hebben tegen de
+justitie weerdich van punitie badt hij suppliant
+oversulcx oijtmoedelijck om de passie ons salichmakers
+jesu christi geleden opden goeden vrijdag daeraft
+nu commemoratie wordt gehouden, dat ons soude
+gelieven hem tvoors. ongeluck oft misval"
+"grooten leetwesen vanden suppliant verdriete ende eeuwighe
+bederffenisse vanden suppliant nyet weetende nochtans van
+welcker quetsueren hy mach gestorven zyn soe dat die suppliant
+die met partye geinteresseerde is overcomen daerom lantvluchtich
+zoude moeten wesen ende in vrempde landen dolen sonder dat hy
+zyne ouders die oude stockluyden zyn den cost zoude konnen te
+varen winnen soe hy tot noch toe gedaen heeft zoe verre hem hierop
+onse gratie ende genade nyet en wordde geextendeert ende verleent
+ons daerom zeer oitmoedelyck biddende soe eest dat wy
+desen aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende misericordie voer
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben denselven suppliant inden
+gevalle als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende
+vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
+ongevalle boven geruert mitsgaders alle offensen ende bruecken corporelle
+ende criminelle daerinne hy hem overmits ende vuyt saken van
+tgeene des voirs. is tegen ons ende justicie eenichssins mach
+hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy eenige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren zoe hy was voer die toecompste
+vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich geswych
+onsen procureur generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren
+ende officieren wye zy syn satisfactie ende beternisse ierst ende
+voer al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
+beteren civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van
+zyne goeden met oick te betaelen die redelycke costen van justicien
+hierome alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende luyden van onsen"
+"de selve hendrick termineerde corts dair naer
+van live ter doot ende soe wel dat tselve fayt
+ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat
+hy partye dair of gesoent ende beteringe dair
+gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen
+van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert
+vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude
+dair inne nyet dorren wedercomen mair es
+geschapen dair vuyt te blivene ende zyn leven te
+eynden in anderen vrempden landen in groiter
+aermoede ende ket$$chede werdde hem hier
+op nyet voorsien van onse gracie omme de
+welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat
+hy oic altyts van goeder fame geruchte ende
+eerbare conversatie geweest es zonder oyt
+geachterhaelt oft verwonnen geweest te
+hebbene van enigen anderen quaden oft vilainen
+sticke also hy seeght hy ons zeer oitmoedelicken
+versocht ende gebeden heeft soe eest dat
+wy de saken voorscreven overgemerct medelyden
+ende compassie hebbende vp den voirnoemde willem
+hendrics willem aertszone suppliant ende willende hem
+in dit stuck gracie ende genade prefereren ende
+vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge #
+eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie
+ende lyden die onse heere god leet voor ons all#
+op sulcken dach als huyden es wy hebben den selven
+suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende
+supplicatie inden gevalle als boven vergheven"
+"cent cincquante florins ou environ ne desire de
+proceder contre ledit substitut procureur general
+mais il a mespris contre notre authorite assistant
+a faire ladite ordonnance contre une execution qui
+se faisoit par ordonnance de notredit conseil et
+quil se seroit monstre quelque peu eschauffe
+pour la maintenir et defendre il espere que
+nous considerons le tout estre faict par compassion
+voyant ledit herman hubert opresse parledict
+mayeur et par inadvertence et peu de consideration
+en une personne rusticque comme est ledit suppliant
+et nullement verse en ce quest de la
+practicque usera de grace a lendroit dudit suppliant
+sa femme et petits enfans cest pourquoy il
+supplioit bien humblement pour noz lettres dabolition
+requises en tel cas pour ce est il que nous
+les choses dessusdites considerees et ouy sur ce
+loffice fiscal de brabant audit suppliant
+inclinans favorablement asaditte requete avons
+au cas susdit quicte pardonne et aboly quittons
+pardonnons et abolissons de grace especialle
+par ces presentes tout ce qua cause dict
+et quen depend il peult avoir mesprins offence
+ou encouru envers nous et justice et
+mettans aneant toutes procedures si aulcunes
+peulvent avoir este encommenceez a
+lencontre de sa personne et lavons quant"
+"goeden vrydach xvien daigs der maent van aprille int jair ons
+heeren duysent vierhondert drie ende tachtentich voer paesschen
+nae costume van scrivene in onsen hove aldus onder opte vouwe
+gescreven ende geteekent vanden selven brieve van abolicien by
+mynen heer den hertoghe dair ghy heeren henrick van withem heere
+van beerssele robbrecht cotereau ridderen meesteren jan van houthem
+ende jan van watermale by wairt a. de meerbeke visa.
+collator van desen voirs. copie is gedaen mitten originalen
+bezegelden brieve ende mitten selven bevonden concorderende
+by myn
+$ thielt."
+"mitgaders al tgeene dat hy ter cause van dyen jegens
+ons ende justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyckt mach
+hebben ende vuyt onse meerdere gratie hebben wederroepen
+ende nyeuwte gedaen wederroepen ende doen te nyeuwte alle
+contumacien ende deffaulten ende andere procedueren
+mitgaders oick den ban ter cause voirs. tegens hem
+gepronunchieert in onsen voirs. raide van brabant ende
+hebben hem daeraff gerestitueert ende wedergestelt
+restitueren ende stellen weder inden selven lande van brabant
+lymbourch ende landen van overmaze gelyck ende in
+alder manieren als hy was voer die toecompsten vanden
+faicten ende bannen voerscreven imponerende hierop een
+eeuwich zwygen onsen procureur generael, ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren wye zy zyn satisfactie
+ende beeteringe eerste ende al voren gedaen der geinteresseerde
+partye indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige
+daertoe $$$ alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
+gehouden werdt te refunderen de redelycke costen van justicien
+tegen hem ter cause voirs. gedaen ter taxatie van u lieden
+van onsen voers. raide in brabant ende voirts abiureren
+renuncheren ende by eede affgaen in handen vanden
+inquisiteur ons heylichs crhisten geloofs alle dwalingen *
+quade opinien ende valsche leeringen daermede hy tot
+noch toe besmet ende geinfecteert soude mogen wesen
+waeraff hy gehouden wordt behoirlyck te doen blycken daer
+ende zoet behoiren zal des versocht zynde ontbieden u
+daeromme ende eenyegelyck van u lieden zoe hem toe behoiren
+sal dat by den voirs. suppliant de voirs. abiuratien al voeren
+gedaen zynde als voirs. is ghy hem van dese tegewoirdigen
+gratie pardoene ende rappel van banne doet ende laet
+vredelyck ende volcommelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem hier inne te doen oft laeten geschieden eenich"
+"philips bijder gratien goidts coninck van castillien
+van arragon , van leon etc allen den ghenen die dese onse brieven
+sullen sien oft hooren lesen saluyt, doen te wetene dat wij
+ontfangen hebben de oijtmoedige supplicatie van govaert de muyser
+sone henricx geboren van holsbeke, inhoudende dat hij"
+"was betovert sitten drincken tot ontrent den
+avondt ende verstaen hebbende dat den selven
+meerts ende synen sone waeren gegaen ten
+huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
+ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort
+hebbende dat den voors. meerts met haer wa$
+sprekende over het ontoveren van synen sone
+heeft door de presentie vande selve weduwe
+consideratie vanden groten schaede die hij in
+syne beesten hadde geleden ende morale seker
+heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
+haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$
+ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$
+hebbende van dat sy syne beesten soude on$
+toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem
+nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$
+den voors. jaecques meerts te geven eenig$
+slaegen met eenen stock welcken hij in
+handen was hebbende waermede de selve
+weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
+sone die aldaer present was ende haer wilde
+defenderen hem geretireert hebbende in eene
+sijd camere soo is den remt daermede naer
+huijs gegaen sonder weete van dat de selve$"
+"van justicien genegen wesende tot zynder beden ende supplicatien
+hebben inden gevalle als boven den selven suppliant vergeven geremitteert
+ende quytgeschouden vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt
+sunderlinger gracien by dese onse brieve tfeyt dootslach ende mesval
+boven geruert eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende
+criminelle dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt zaken van
+tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dyen
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
+tot zynen goeden naeme ende fame alomme bynnen onsen voirs. landen
+van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden vuytgescheyden
+bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende vryheyt der selver
+ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert zynde gelyck ende in
+alder manieren als hy was voere de toecompst vanden voirs. dootslage
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen ende onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren
+officieren dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende
+anderen onsen landen ende heerlicheden satisfactie nochtans gedaen
+zynde der geinteresseerde pertie zoe verre die niet gedan en zy ende
+ennige dair toe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
+suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn
+zekere amende civile te betalene nade gelegentheyt vander voirs.
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oyck gehouden
+wert te betalene de redlycke costen van justicien hier omme gedaen
+ende te doene ter arbitraigen ende taxatien van onsen zeer lieven
+ende getrouwen die cancellier ende andere lieden vanden raide
+geoirdineert in onse voirs. lande van brabant die wy dair toe
+committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen die ghene die
+dairom zelen behoiren geroepen te zyne zy procederen ende
+doe procederen wel ende dueghdelyck totten interinemente
+ende verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs."
+"naeden welcken die voirs. vanderhaecht meenende herslaen heeft
+op gehaven zynen arm dwelck ziende die voirs. suppliant ende merckende
+dat hy nyet ontlast en conste gewordden noch ontvlieden en
+mochte ende anders nyet ziende hy en moeste aldair op te plaetsse
+doot blyven oft hem verweeren is onder den voirs. op gehavenen slach
+den voirs. vander hacht inne gevaren hem gevende eenen steck onder
+zynen arm sonder hem anderssins oft meer geslagen oft geraect
+te hebbene hoe wel nochtans die voirs. vander hacht ter stont
+die voirs. quetsuere ontfangen hebbende heeft laten vallen zyn
+mes ende es met goeder staden geleert opdoende die doere vander
+koekenen ende is dair inne gegaen die selve doere met hem
+toe stootende ende dair zynde byden voirs. geselschape seyde in
+effecte ick ben doersteken oft zeere gequetst ende corts dairnae
+ter eerden gesoncken ende aflivich gewordden ende mits dien dat
+tvoirs. stuck is gebuert ende oirspronck genomen heeft uuyt
+saken van officien ende die voirs. suppliant es dienere ende officier onsen
+voirs. stede van loevenen als voere zoo heeft hy het mes vanden voirs.
+jacoppen opgenomen ende selve gedragen den steenwachtere van onsen
+voirs. van loevenen seggende totten selven steenwachtere verclaert
+dat mes van sheeren wegen gelyck aldair in gelycken saken
+geconstumeert es ende oic waerachtich dat des es omtrent zess
+sessentwintich jairen geleden de voirs. suppliant van wylen hooger
+memorien onsen heere den keyser heeft verworven remis ende quytsceldinghe
+van zekeren anderen ongevalle by hem ende eenen geheeten gielis uuyter
+lyeminghen onnoeselick gecommitteert inden persoen van wylen meesteren
+janne van post dair af die voirs. suppliant overlange partyen heeft
+voldaen ende syn brieven van remissien geleveert dwelck hy hier
+alleenen te kennen gheeft ten eynde dat naemaels hy nyet en
+wordde gecorrigeert vander waerheyt verswegen te hebbene ende
+hoewel tvoirs. feyt stuck ende dootslach es gebuert in nootwere
+ende uuyt saken van officien ende den suppliant uuyt gronden zyns
+herten leet is niettemin beduchtende rigeur van justicien heeft
+hy hem geabsenteert ende en zoude alhier bynnen desen onsen
+landen nyet dorren bliven noch frequenteren mair zoude nu in zyn
+oude daghen moeten gaen doelen in andere vreempde landen tot
+zynder grooter onghenoechten ende verdriete ten ware dat hem hier op
+van ons wordde versien van gracien ende remissien zeere oitmoedelicken
+dairomme biddende soe eest dat wy die saken voirscreven"
+"voor al gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen
+en is ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck ende de saecke sulcx is verheysshende
+behoudelyck dat den voors. suppliant gehouden sal syn t’voors. feyt tegens ons
+te beteren civilyck naer gelegentheydt van het misdaedt ende facultteyt van
+syne goeden ende oock te refunderen te betaelen die redelycke costen van justitie
+die ter causen van desen gedaen oft naergevolght syn alles ter tauxatie
+arbitrage ende moderatie van onse seer lieve ende getrouwe die raedsluyden
+van onsen voors. raede dat voor hun geroepen de gene die daeromme s$$$
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen onsen brieve naer haere forme ende teneur ende ter
+tauxatie ende moderacie vanden amende civile ende costen van justitie voors. alsoo sij
+sullen vinden te behooren welck interinement den suppliant gehouden sal syn te
+versoecken ende hem in persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen sesse
+maenden naestcommende op pene van te verliesen het effect van dese
+onse brieven ende dat gedaen ende de voors. amende civile ende costen van
+justitie getauxeert ende betaelt synde in handen vanden genen van onsen
+ontfangers dyen dat behooren sal den welcken gehouden wordt daeraff
+ontfanck te maecken reckeninge bewijs ende reliqua te doene t’onsen
+proffyte mette andere penningen van synen ontfanck sy onsen voors.
+procureur generael van brabant onsen drossaert van brabant meyer
+van loven ende alle onse rechteren justicieren officieren ende ondersaeten
+tegenwoirdige ende toecommende dyen dat aengaen sal mogen heuren stede
+houdere ende een iegelyck van hun besundere soo hun toebehooren sal doen laeten
+ende gedoogen den voors. suppliant van dese onse tegenwoirdige gratie
+remissie ende pardon ende van alle d’inhouden van deser inder dingen
+ende manieren boven verhaelt peyselyck vredelyck ende volcommentlyck ten
+eeuwigen daege genieten ende gebruycken sonder hen daerinne te doene
+ofte te laeten doen ende geschieden nu oft in toecommende tyde eenigen
+hinder stoot letsel oft moyenisse aen lyff oft aen goeden ter contrarien
+maer indyen syn lyff oft eenige van syne goeden daeromme gearresteert
+becommert oft beleth waere dat sy die setten stellen doen setten
+$$$ stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcommender delivrantie want ons alsoo gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwiger daege
+soo hebben wy onser zegel hieraene doen hangen behoudelyck in
+allen andere dingen onsen rechte ende eenen iegelyck anders dessyn
+gegeven binnen onser stadt brussele inde maendt van january february
+# des jaers ons heeren xvic tweeeneenenvyftich ende van
+onsen rycke het eenendertichste"
+"philips etta. doen te weten dat wy ontfangen
+hebben d’oytmoedige supplicatie van jan hans
+saije, hantwercker van synen stiele, jonck=
+=man geboren humbeke, inhoudende hoe dat
+hy op sinte marcus dach inden jaere 1640, naer
+den noene hem heeft gevonden inde herberge
+genaempt de wilge tot ittre alwaer onder
+meer ander geselschap oock was wijlen jan
+smesmans ende den selven metten suppliant
+geraeckende in spottinge met malcanders,
+is gebeurt dat de selve spottinge is geraeckt
+in sulcke injurien dat weijlen den vorseyde aff=
+=lijvigen hem suppliant was verwijtende dat
+hy was den den sone van een loonieresser ? gie=
+=tende den suppliant een gelas bier in d’aensicht
+sulcx dat sij aen malcanderen geraeckten, dan
+wirden door de compaignie geschieden ende
+naer t’selve scheijden hebben met malcanderen
+gedroncken ende den peijs gemaeckt, ende
+in het scheijden vande selve compaignie,
+soo is gebeurt dat hij suppliant t’saemen
+metten vorseyde afflijvigen sijn naer huijs gegaen
+alswanneer den vorseyde afflijvigen hem suppliant
+andermael heeft beginnen te injuriten
+ende t’gene voorseyde is te repeteren sulcx
+dat hij suppliant doorde voorseyde atroce
+injurien geirriteert sijnde ende andermaels
+aen malcanderen sijnde heeft den voorseyde
+afflijvigen gegeven eenen steke met
+syn eetmes daer van hij is gequest
+geworden ende naer twaalf daegen
+daermede te bedde gelegen hebbende is
+is eijntelijck daer van gestorven tot groot leet=
+=wesen des vorseyden supliants sijnde waerachtich
+dat den afflijvigen t’selve misdaet aen hem
+suppliant tot verscheijden reijsen heeft verge$$$
+ende hem in syne sieckte ontboden om
+hem t’selve mondelinge in synen persoone
+te vergeven, dan hij suppliant vreesende rigeur
+van justitie heeft hem vandaer geabsenteert
+ende t���sedert ge$atiteert tot nu toe wel
+vijff jaeren, ende is over t’selve misdaet
+metten vader ende weduwe des voorseyden aff=
+=lijvigen veraccordeert van opden thiensten
+april 1641 volgende de notariale acte
+met sijne supplicatie geexhibeert waer
+bij de selve opentlijck bekennen d’oorsaeck
+van vorseyde manslach tot gecommen te sijne
+doorde groote ende atroce injurien die de
+voorseyde afflijvighen hem suppliant hadde
+geprofereert ende gemerckt tselve feijt
+soo lange is over jaert ende dat partije
+geinterresseerde oock is voldaen ende dat den
+afflijviggen hem suppliant t’selve feyt alsvooren
+heeft vergeven metten welcken hij noijnt te
+voorens oft met imanden anders egeene de
+minste questie oft geschil en heeft ghadt
+maer ter contrarien hem altijt wel ende
+eerlijck soude hebben gecomporteert ende
+gedraegen tegens eenen iyelijcken, keerde
+hij suppliant hem tot ons oytmoedelyck biddende
+om over t’selve misdaet te verleenen"
+"aen live noch aen goeden ter contrarien in eniger manieren
+maer indien zyn lyf oft enige van zyn voirs. onverbuerden
+goeden soe voers. es daer omme gevangen gearresteert
+ofte becommert waren zy die stellen ende setten oft doen stellen
+ende setten terstont ende sonder vertreck tot gheheele ende
+volcoomen delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
+eynde zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen doen hangen
+behoudelick in anderen saken ons recht ende eenyegelycken
+tzyne in allen gegeven? on onser stadt van tricht inde
+maent van octobry ent jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te weten vanden
+roomschen tweeste ende van castillien $$ twyfste aldus
+stont gescreven onder opte plycke byden coninck ende
+geteekent rysele ende noch visa
+gecollacioneert $$ $$
+accorderend metten originale
+by my"
+"voirs. ian vanden zype gelyckelyck gescheyden vanden voors. camer
+om tsamen thusgewaert te gane ende staende onder hen vieren
+manspersoonen met sommighe van hueren huysvrouwen tusschen die
+borse ende den voirs. huevel met eender lanterne ende tortse wachtende
+nae seker ander geselschap dwelck vander voors. camere nyet
+en was gecomen soe zyn $gecomen drie gesellen wesende zoemen
+naemaels heeft verstaen dien mee van eenige spaensche heeren de
+welcke hebbende h$$ $$$ liggende up h$$$ schouderen sonder te
+hebben eenich licht hebben hem gevoordert ende besunderden voirs.
+claes de beer staende omtrent de voors. tortse zeer nauwe int aensicht
+te nemen siene sonder het te segghen $selve de voirs. hendrick
+overdaet heeft hem gevulght by den voirs. de beer hem vragende wat daer
+te doen was ende aleer de voirs. claes de beer daerup wel
+konste geantwoorden soo hebben die voirs. drye gesellen hem vermoirdet
+hem/n te heeten in spaenssche tale dronckaerts ende vileyns daerop
+andere nyet en wordde geseit noch geantwoordt dan dat die voors.
+jan vanden zyppe seyde dat wel vroom gesellen moesten zyn die hen
+rappieren oft messen die h up hun schouderen droeghen ende de voirs.
+drye persoonen he$ mits drye vertreckende nae de hoevelstrate
+hebben hen gevoirdert noch eens te roepen in spaensscher talen dronckaerts
+ende vileyns daerup die die voirs. heyndrick vander bossche int
+italiaensch heeft geseyt siet doch dese $$$ wat willen
+zy hebben oft deser gelycker woirden nae den welcken is de suppliant
+metten voirs. zynen geselschape noch blyven staen metter voirs. tortse
+ende lantarne eene lange wyle up te voirs. merckt voer oft omtrent
+den voirs. hoevel wachtende naer tvoors. ander geselschap om
+tsamen nae huys te gane mits dat zy woonden al up eenen
+wech sonder eenich achterduicken oft yet $$aets te vermoy$$
+ende naer dat tvoirs. geselschap affgecomen was zoe is"
+"kaerleetc doen te weten allen iegenwoirdich
+ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige
+supplicatie van adriaen janssoen droechscheerdere geboren
+vander stadt van berghen opten zoom in onsen lande van brabant
+ende ietegenwoirdelyc gevangen inde vangenisse van onsen
+stadt van dordrecht inhoudende hoe dat hy suppliant inde
+vasten lestleden wesende te bergen voers. in een bierhuys
+geheeten int pater nosteraldair hy eene kanne biers
+drankende die gedranken hebbendewaende hy uuyten
+voirs. huyse te ghaen dair een voer die dore sadt genaempt
+peeter peeterssoen cleermakere die sonder woirdt oft wederwoirt
+den suppliant dreychde te slaene oft te steken ende dat
+aensiende de suppliant keerde wederomme int selve huys seggende
+totter weerdynnen dair es een voer die duer die my
+overlast doen wilt ic en wille met hem nyet te
+doen hebben ic hebbe noch eenen halven braspenninc dien
+willic hier liever verdrincken ende bleef alsoe int
+selve huys / omtrent onderhalve uuyre lanck op hope dat
+de voirs. peeter wech gegaen zoude hebbennemende oirlof
+aender voirs. weerdynnenhuer bevelendegoeden nacht
+seggende ic wil gaen thuyswairts ende uuyten voirs.
+huyse gegaen zyndezoe zat dair tegen over op een
+banck de voirs. peeter peeterssoen die zyn lanck mes
+uuyt track slaende daerede naden voirs. suppliant overluyt
+zeggende heer heer ic salder desen avont twee op myn
+s$eyde hebben dat ziende de voirs. suppliant track
+zyn dagge uuyst omme hem dair mede te verweeren
+ende dat doende gaf den voirn. peeter eenen steke cleyne steke
+voir zyn borst ende liep wechende de voern. peeter liep
+den suppliant naemetten blooten messeende in
+tselve naeloopengeraecte hy te vallen alsoe dat de"
+"remissie
+philips bij der gratien goidts coninck van castillien
+van arragon, van leon etc. allen den ghenen die deze onze opene brieven sullen sien
+of hooren lesen saluijt doen te wetene dat wij ontfanghen hebben die supplicatie
+van peeter struijcks timmerman van sijnen stijle woonende tot contich inhoudende hoe dat hij
+opden xixen decembris lestleden met jan de bruijn handtwerker ende saeger van
+sijnen stijle, oijck woonachtich tot contich t'saemen drinckende met malcanderen ten
+huijse van peeter vereijcken, weerdt inden rooden schilt tot contich voors. als sij
+bij dranck hebben geweest met malcanderen hebben gehadt vele twistighe woorden
+waerdoor malcanderen seer verweckende tot gramschap heeft den voors. jan de bruijn
+genomen een tange om den voors. suppliant daermede te slaen, het welck de vrouwen
+siende sijn tusschen beijde geloopen om t'selve slaen te verhoeden, maer dijen nijettegenstaende
+heeft hij den voors. suppliant eenen slach inden neck gegeven, daer hen nochtans de"
+"doene oft te laten geschieden nu noch in toecomenden
+tyde eenich hinder letsel oft moyenisse
+aen lyff noch aen goeden ter contrarien maer
+indyen zyn lyff ofte enige van zynen goeden
+daerom gearresteert becommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen oft doen setten
+ende stellen ter stont ende sonder versoeck tot
+geheelder ende volcomender deliverantie want
+ons alsoe gelieft ende teneynde dat dit vast
+ende gestadich blyve ende gehouden
+wordde teeuwigen dage zoe hebben wy onsen
+zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen
+yegelycke anderen dessyns in allen. gegeven
+in onser srtadt van bruessele inde maent
+van novembri int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert acht ende veertich van onsen
+keyserycke txxx° ende van onsen coninck
+rycke van castillien etc. txxxiii° aldus
+gescreven op de plycke byden keyser ende
+geteeckent ymmersel visa rpta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"ende pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene noch
+te laten geschieden nu noch in toecomende tyden ennich hinder letssel
+odt moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+indyen syn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
+setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechter ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegheven in onsen stadt van bruessele inde maent
+van octobri int jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+zevenendertich ende van onsen keyserycke txviiie ende van
+onsen rycken van castillen etc. txxiie aldus stont gescreven
+opte plycke byden keyder in synen raede ende geteekent
+boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"philips etc doen te wetene alle tegenwoordige
+ende toecomende dat wy hebben ontfangen d’oytmoedige
+supplicatie van cornelis bollen ingesetene van
+cuntich inhoudende hoe dat hy was genpprehendeert byden
+officier alles inder pretext dat hy suppliant by wylen raphael
+maes geirriteert geweest synde ende grootelyck
+geinjurieert in colere soude hebben gesegt schiet
+hem doot gelyck hy oock naer hem heeft gescoeten ende hem
+soo heeft geraeckt dat hy daervan eenighen tyd daer
+naer gestorven was daer nocgtans die getuighe
+de naest geweest synde ter plaetse alhier
+den schout was gegeven hebben verclaert sulcx
+nyet gehoort te hebben ende daer die getuyghen
+sulcx gedeponeert hebbende $$$el ende gansch
+syn reprochabel gelyck hy suppliant daers
+jegens den voorschreven officier daerover wesende
+in proces voor schepenen van cuntich sulcx by
+syne reprochen heeft geullegeerts gestelt in tfeyte
+sulcx dat hy suppliant dyenaengaende nyet en meynde te
+wesen culpabel dan voor soo veele die voors. suppliant
+in colelere hen eenichsints soude mogen hebben
+vergeten waervan hen nochtans nyeten gedenckt
+soo badt hy suppliant oytmoedelyck dat ons geliefde
+t’gene voorschreven innesiende ende dat den sone den
+suppliant den voorschreven raphael maes alleenlyck heeft geschoten
+met een roer maer gelaeden met hagel waermede
+men niemant lichtelyck is doot schie$en $en te
+verleenende onse oepene brieen van remis daerttoe
+dienende soo eest dat wy desen aengesien ghe
+neycht wesende ter beden des voors. suppliants ende
+willende hem in dit stuck prefereren gratie ende mise
+ricordie voor strangheyt ende rigeur van recht heb
+ben den selven suppliant inden gevalle als boven gere
+mitteert quytgeschonden ende vergeven remitteren"
+"te refonderen ende betaelen die redelijcke costen van justicien indyen eenige
+daeromme gedaen ende naer gevolght zyn ter ter taxatien ende arbitrerscepe
+van onser lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onser raede in
+brabant die wij daer toe commiteren ontbieden daerom ende bevelen
+den selven van onser raede in brabant dat voer hemlieden geroepen doe
+gene die daer toe behoiren geroepen te zijne zij procederen wel ende
+duechdelyck ter verificatien ende interinemente van desen onsen brieve
+nae huere forme ende inhouden ende tot taxatien ende arbitraerscoope
+vander amende civile ende costen van justicien voirs. welc interinement
+hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen jaere
+naer date van desen opte verbuerte van te verliesene deffect der selver
+ende dat gedaen ende die voirs. amende civile ende costen van justicien
+getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen van onser ontfanger
+ende officier diet behoiren sal diewelcke gehouden wordt daeraf
+ontfangt te maken rekeninge bewys ende relicqua te doene tot onsen
+proffyte zy onsen drossaet van brabant meyer van lovenen amptman
+van bruessele scoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen ende onser vassallen ende smaelre heeren rechteren justicieren ende
+officieren ons voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanich die
+zyn oft wesen mogen iegenwoirdich ende toecomende hueren stedehouderen ende
+eenen yegelycken van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. cornelis huyge suppliant van dese onse gracie remissie
+pardoene ende van allen den inhouden van dese iegewoirdige inder vuegen ende
+manieren boven vercleert rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laeten geschien noch in toecomenden
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse in live noch in goede ter contrarien
+in eeniger manieren maer indien zyn lyff off eningen van zynen
+ongeconfisqueerden goeden waeren hierome naemaels becommert gepraempt
+oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet ende gestadich blijve tot
+eeuwigen dagen soe hebben wy onser zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen saken ons recht ende eenen yegelycken tzyne in allen
+gegeven in onser stadt van bruessele op den goeden vrydach inde maent van
+aprille int jaer onsheeren mvc xxxvii van onser keyserycke txixe
+ende van castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen raede ende geteekent plang noch stont gescreve
+opte selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"als hedent hebben in den gevalle als boven vergheven, quyt gescholdenende
+geremitteert, scelden quyte, vergheven ende renuntieren vuyt onserzunderlinge
+gracie bij desen onsen brieven tsa$$$***t ende dootslachboven verclaert
+mitgaders alle boeten, brueken ende offensiencorporelle ende criminelle
+ende civile dair inne hij ter cause voerscrevenmit datter aencleven mach
+tegens ons ende justicie misdaenverbuert ende mesbruyct mach hebben ende
+hebben hem als vandesen wedergestelt ende gerestitueert wederomme stellen
+enderestitueren tot sijnder goede fame, name ende geruchte in onsenlanden
+ende heerlicheyden ende tot allen sijnen onvervuerde goedenin dien hij
+eengige heeft, gelijckerwijs als hij was el eer tvoirscreven feyt ende
+dootslach geschiet was, stellende ende impnerende hierop eenen eeuwich
+zwijgen onsen procureur generael ende allen anderenonsen justicieren ende
+officieren wie zij zijn, satisfactie ende beteringevooren ende alder werk
+eerst gedaen der partije geinteresseert in dieneenige dair toe dient ende die
+niet gedaen en es civilick alleenlickontbieden dair omme ende bevelen onsen
+lieven ende getrouiwendie cancelier ende luyden van onsen rade in brabant
+dat voer hemliedengeroepen die ghene die hier toe behoeren geroepen te sijne,
+zij procederenwel ende duechdelick ter verificatie ende intervernierende
+van desen onsenbrieven ende dat gedaen sijnde zij onse drossart van brabant,
+marcgreveende schoutheten van onser voirscreven stede van antwerpen
+ende alle andere onse justicieren, officieren ende onderzaten oft
+huerlieder stedehouderen ende elcken van henluyden bijzunder dien dit
+nopenoft aengaen sal mogen, doen laten ende gedoegen den voirscreven
+suppliant van onse iegenwoirdiger gracie, quytsceldinge ende remissie
+ende vanal den inhouden van desen, soe ende inder manieren als
+voerscreven staetrustelic, vredelick ende tot eewigen dagen gedaen te sijne,
+nu noch intoecomende tijden eenich belet, hynder oft moeynisse ter
+contrarie en laatnoch en goede in eeniger manieren mair in dien hij oft
+zijnevoirscreven goede niet verbuert als voirscreven is ter cause
+voirscreven belet genadigen oft becommert waren dat zij die terstont
+ende sonder vertreckstellen ontslaen ende overcomen oft doen stellen
+ontslaen ende ontcommerentot geheelder ende volcomender delivrans want
+ons alsoe gelieftgedaen te zijne ende op dat dese dingen goet, vast ende
+gestadichblijven mogen tot eewigen dagen soe hebben wij onsen segel hieraen
+doen hangen behouden in andere saken ons recht ende eeneniegelijcken tsijne
+in allen, gegeven in onse stad van mechelen op den heyligen vrijdach int jaer
+ons heeren duyst vijfhondert ende twee.aldus ondergeschreven op te plycke
+bij mijnen heer den ertshertogein zijnen raedt. visa ende geteykent
+henetongecollationeert ende bevonden accorderendemetten originalen $$$
+brievenbij mij"
+"cuule den gene vanden selven onsen officieren dient
+aengaet gehouden wert ontfanc te maken rekeningen
+bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
+anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet
+van brabant meyer van laenen $$$$an van vruessele
+marcgreve van antwerpen ende alle anderen ende onsen
+vassalen of sinaelre heeren richteren justicieren ende
+officieren onss voers. landts van brabantende overmase
+hoedanich die zyn of wesen mogen tegenwoirdich ende
+toecoomende hueren stedehouderen ende elc van hen soe hen
+dat toebehoirt ende aengaen mach den voers. supliant
+van desen onser tegenwoirdicher gracien remissie pardoene
+inder manieren voerscreven peyselyc vulcomelyc ende tot
+eeuwigen dagen doen ende laten genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doen noch te laten geschyen
+in leve noch in goede eenich hinder letsel of moynesse
+ter contrarien maer indien syn lyf of eenige van zynen
+ongeconfisquierden goeden waeren daeromme gevangen
+vecommert oft gearresteert dat zy die terstoen stellen
+oft doen stellen tot vulcoomen delivrance want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat die goet vaste ende
+gestadich bleve tot eeuwigen dagen soe hebben wy
+onsen zegel hier aen doen hangen behouden ons in
+allen anderen saken onse recht ende een yegelyc des
+syns degenen in onse stede van bergen in henegauwe
+inde maent van julio int jaer ons heeren duyst
+vyfhondert ende twee twintich ende van onsen rycken
+te wetene vanden roomschen ende hongrien etc. tvierde ende
+van spaengnien etc. tzeveste aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
+geteeken werde $ne ende noch visa
+gecollonneert met ende tegen
+die originiale brieven bij my"
+"ontfermherticheyt in desen niet gedaen en bewesen en waere
+alsoe hy segt ons daer om oitmoedelic biddende soe eest
+dat wij desen aengesien hebben den voirs. janne de bock suppliant
+geneyght wesende tot zynder voirs. beden ende willende hem in dit
+stuck gracie ende genade verlenen ende prefereren voe strangheyt
+van rechteren zunderlinge ter eeren ende $$$ vander heyliger
+passien die onse goede god voir ons allen geleden heeft op sulcken
+dach als heden in gevalle als boven vergheven quyt geschouwen
+ende geremitteert vergheven quytschelden ende remitteren vuyt onser
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitgaders allen boeten bruecken ende peynen corporelle
+criminele ende civile daer inne hy ter causen van den misbruyct
+ende gevallen mach zyn tegen ons ende iusticien ende hebben
+hem als van deses gerestitueert ende wedergestelt restitueren
+ende wederstellen tot zyne goede fame name ende gerichte tot onser
+voirs. lande van brabant tot allen zynen onverbuerden goeden soe
+verre hy eenige heeft in alder $$$ ende manieren als hy was
+voe de toecompst vanden voirs. dootslage imponeerende hier op
+stilencie ende een eewich geswych onsen procureur generaal ende allen
+anderen onsen rechteren justicieren officieren wie dit zyn
+satisfactie yerst ende voir al gedaen den partyen geinteresseert
+soe verre die alnoch nyet gedaen en zy civiler alleene ontbieden
+daer om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen cancellieren ende den
+anderen lieden van onsen rade in brabant dat geroepen voere
+hen die ghene die daer om sullen behoeren geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen totten interinimente ende verificatie
+van desen ende dat gedaen zy onse drosser van brabant meyr
+van loeven amman van bruessel schoutheten van antwerpen
+ende vanden bossche ende voerts allen anderen onse rechteren iusticien
+ende officieren dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant doen
+laten ende gedoegen van deser onser gracien remissien quytscheldingen
+ende van allen den inhouden van desen rastelic ende vredelic genuytten
+ende gebruycken zonder hem daer tegen te doen oft te laten geschieden
+eenigen hynder stoot ende letsel ter aen zynen live ende goeden $$$ contrarien
+maer soe verre synen persoen oft $$$ voirs. goeden nyet verbuert
+synde ter contrarien van desen gevangen gearresteert oft eenichsins
+gecommert was dat zy die stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
+volcommenen delivrancie wat ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve soe hebben wy onsen zegel * hier aen doen hangen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
+wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
+van nyele jooriszuene geboren van sint truudt int lant van
+luycke ende $ vrij cordewanier ende poortere bynnen onser stede
+van brugge inhoudende hoeleden achttien jaeren oft daer omtrent
+up sinte berthelemeus dach hij suppliant do$ woenachtich zijnde
+bijnnen onser stede van antwerpen byder wijngaertpoorte $
+eenen genaempt gillis de cordewanier daer off hij de toe$$$
+nijet onthouden en heeft, hij suppliant uuijt zijnen leerstalle"
+"vanden bossche ende alle andere onse ende der voirs. smaelre
+heeren ende van onsen vassallen rechteren justicieren ende officieren
+dien dat aengaen off roeren sal mogen hueren stedehouderen ende
+eenyegelyc van hen besondere soe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoeghen de voirnnoemden philippus de vleeschouwer suppliant van dese onse
+gracien remissie ende pardoene soe $$$ inder manier voren verhaelt
+rustelyc vredelyc volcomelyc ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene off te laten geschien nu noch in toecommenden
+tyde eenich hinder letsel off moeyenisse ter contrarien in lyve
+noch aen goederen in eeniger manieren maer indien zyn lyff off
+eenige van zynen voirs. onverbeurden goeden daeromme gevangen
+becommert off gearresteert zyn off naemaels waeren dat
+zy die stellen ende setten off doen stellen ende setten terstont
+ende sonder vertreck tot geheele ende volcomen delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vaste ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe
+hebben wy onsen zegele hieraen doen hangen behalven
+in anderen saken ons recht ende een yegelyck tzyne in
+allen gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van decembri int jaer ons heeren duysent
+vyffhondert ende dryen veertich van onsen keyserrycke
+txxiiij ende van onsen rycken van spaengien tween
+cecillien ende anderen txxvn aldus gescreven opte
+plycke by den keyser ende onderteekent
+verreycken // visa $$
+gecollationeert ende accordederend
+met zynene originale daer..."
+"albert ende isabel clara eugeni$
+infante van spaignien * ertshertogen van oostenryck etc. doen
+te wetene allen tegenwoordigen ende toecoemende dat wy ontfangen
+hebben de supplicacie van matheeus truijens geboren van hasselt
+oudt ontrent de dertich jaeren ende belast met huysvrouwe ende
+twee cleyne kinderen inhoudende hoe dat hy suppliant van syne
+kintsche daegen aff ende maer twelft jaeren oudt wesende
+gedient gehadt hebbende over de nederzyde is door de genaede
+goidts over de ses maenden naementelyck in maio lesteden voor
+sinxen met vrouwe ende kinderen gecoemen herwaerts onder
+onse gebiedt alwaer hij met syne huysvrouwe is onderwesen
+*byder gracien goidts"
+"aengemerct ende gehadt hier op het advys van onsen amman ende
+vanden borgemeesteren ende scepenen onser stadt van bruessel wy den
+selven janne slave suppliant genegen wesende tot zynder beden
+ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie ende genade
+prefereren voir strancheyt van iusticien by deliberacie
+van onser zeer lieve vrouwe ende moye der eertshertoghinnen
+van oistr. hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere
+van savoyen gouvernante ende regentesse van onsen lande van
+herweerts over ten advise van onse zeer lieve ende getrouwe den
+eertsbisscop van palerme hooft ende vanden luyden van onsen
+secreten rade neffens haer geoirdineert hebben inden
+gevalle als boven vergeven quytgeschonden ende geremitteert
+vergheven sc scelden quyt ende remitteren vuyt sonderlingen
+gracien mits deser onser brieve die feyten ende mesusen boven
+verclaert mitgaders oyc alle peynen ende bruecken corporele
+criminelle ende civile inde welcke hy ter causen
+voerscreven mit datter aencleven mach tegen ons ende iusticie
+vervallen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+als te desen wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende
+geruchte in onsen lande ene hertoigdomme van brabant stede
+van bruessel ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ene tot zynen onverbeurden goeden indyen hyre eenige heeft
+gelyc ende in alder manieren als hy was voere tgeval ende
+geschiedenisse vanden feyten ende mesusen boven geruert
+ende vuyt onser meerder gracien hebben wy geabolieert af
+ende te nyeute gedaen aboleren doen af ende te nyeute by
+desen alle die procedueren die ter causen van desen gedaen
+moegen zyn by onsen amman oft zynen lieutenanten tegens den
+voers. suppliant mitten diffaulten daer op gegaen ende
+naergevolght imponerende hier op silencie ende eeuwich
+zwygen onsen procureur generael van brabant ende allen anderen
+onsen rechteren iusticieren ende officieren wie
+zy syn satiffactie ende beternisse eerst ende voer al
+ons als geinteresseerde partie gedaen indyen die nyet"
+"becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
+tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
+eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser
+rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van
+bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke
+byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zyneen originale by my"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegewoirdige ende toecommende dat wy
+ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van janne brugmans
+jonck ongehoudt geselle inhoudende hoe dat hy suppliant wonende
+by de brouwer van bredamme is te vastelavent int jaer xveachtendertich
+tot hueren bevelen ende dienste by lovene gecommen ende voirts. binnen der
+selver stadt gegaen om zynen vadere te besueckene ende opden vastelavent
+met zynen vadere ende andere vriendekens goede chiere gemaickt hebbende
+is vuyt recreacien met eenen zijnen geselle gegaen ten huyse van zynen
+oom om aldair een momcanse te werpene ende onse wegen heeft hy
+gevonden eene andere geselle spelende op de luyte zoedat sy drie tsamen
+ghaende ende commende vande huyse zyns ooms zyn zy gegaen voirts
+tot eens anders borgers huys ende gespeelt hebbende is hy suppliant
+met zyne geselschape blyven sittene ende spelene op straete ontrent den
+huyse des bisscops van dornicke op de proefstrate ende clappende metten
+jongen dochteren dair wesene is oick warachtich dat een jan peunis de
+welcke zoe de suppliant $staet hadde geclopt op de deur zyns vaders
+om inne te zyne ende met janne gelaten en worde ende daeromme hadde
+groote eeden gesworen dat hy den iersten die hem soude recontreren
+zoude evelen van zynen lyfve is gecommen smytene met eenen
+blaecken messe op de steene ende groot gerucht makende voere byde
+plaetse daer de suppliant met zynen geselscape was zoedat de
+suppliant dat hoirende ende beduchtende ongerief te lydene nam zyn
+mes inde handt aenveerdene den voirs. janne metter coliecen ende
+hem vraechde oft hy hemlynchs eryh wilde oft waeromme hy alsulck"
+"car ainsy nous plaist il et
+affin que se ce soit chose ferme et
+estable a tousjours nous avons fait
+mectre notre seel a ces presentes saulf
+en autres choses notre droit et lautruy
+en toutes donne en notre ville de
+bruxelles ou mois de juing lan
+de grace mil cincq cens vingt et
+ung et de noz regnes assavoir de
+celuy des romains et de hongrie etc le
+troisiesme et des espaignes etc
+le sixiesme ainsy estoit escript sur
+le reploy pour lempereur en son
+conseil et signe t de cock et
+encoires visa
+collationne a l’original
+par moy
+n. strate"
+"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende
+toecommenden dat wy ontfanghen hebben die
+oitmoedige supplicatie van henryck van gelre
+geboren tot herentals inhoudende hoe dat hy
+suppliant altyts heeft geweest van goeden levene
+neerstelyck zijn broot gewonnen ende gestaen tot
+goeden naeme ende fame is nochtans geschiet opten
+xxxien dach van meerte lestleden dat hij suppliant
+heeft gesocht te spreken eenen peeteren tsyen
+inwoonder onser voirscreven stadt ende want hem
+wordde geseit dat die voirscreven peeter was ten
+huyse van jan versluysen zoe is hy suppliant
+aldaer ontrent vijff uren inden avont gegaen
+ende alzoe de voirscreven peeter aldaer sat en dranck
+heeft hy den suppliant by hem gehouden aldaer
+hy suppliant verdronck eenen stuiver sonder"
+"vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
+ende ongeval boven geruert midtsgaders alle offensie
+ende bruecke corporelle ende criminelle daerinne hy
+hem overmidts ende vuyt saken van tgene des voers.
+is tegen ons ende justitie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+weder gestelt ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
+in onsen voirs. lande van brabant ende alle anderen onsen
+landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden
+indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder
+manieren zoe hy was voer de toecompste vanden voers.
+feyte imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael in brabant ende allen anderen onsen
+justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partye
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaen en
+zy ende ennighe daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voers. suppliant gehouden zal
+zyn tvoers. feyt tegen ons te beteren civilyck naer gelegentheyt
+vander saecken ende faculteyt van zynen goeden met oyck
+te betaelene de redelycke costen van justicien hier omme
+alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luyden van onsen raide in brabant die wy daer
+toe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
+daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende"
+"nochtans dat hyt iegens ons civilyck beteren sal naer gelegentheyt
+der mesdaet ende faculteyt van zyn goeden ende dat hy gehouden
+wert te betalen de redelycke costen van iusticie daeromme gedaen ende
+nagevolcht ter taxatie ende arbiterscepe van onsen voors. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant die wy dair toe
+committeren ontbieden hier omme ende bevelen onsen voirs. cancellier
+ende luyden van onsen voirs. rade in brabant dat voer hen lieden
+geroepen de gene die dairomme behoiren sullen geroepen te zyne zy
+procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter verificatie
+ende interinemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve ende
+dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van iusticie
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van welcke
+civile boete de gene van onsen rentmeesteren dient aengaet
+gehouden werd ontfanck te makene rekeninge bewys ende reliqua
+te doen tot onsen proffyte metten anderen penningen van zynen ontfange
+zy onsen drossaeten van brabant ende slants van mechelen meyer
+van loeven amman van bruessel scoutetten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle andere onsen ende onsen vasallen oft
+smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren ons voirs. slands
+van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen
+mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehouderen ende
+elc van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende pardoene inder manieren voirs.
+rustelick ende vredelick doen ende laten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch in goede
+eenich hinder letsel oft moeyenesse ter contrarien maer zyn
+lyf nu wesende in hechte van vangenesse als voirs. is mitgaders
+zyn onverbuerden goeden op dat die becommert ende gearresteert
+waeren zy die ter stont stellen oft doen stellen tot volcommen
+deliverance want alsoe gelyeft des toirconden zoe hebben
+wy onsen zegel hieraen doen hangen gegeven in onse stede
+van mechelen den vjen dach van octobre int jaer onssheeren"
+"philips etc. ad longum. allen den genen die dese
+onse brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt
+doen te weetene dat wij hebben ontfangen
+die supplicatie van philips lauwers ingesetene
+onser heerlicheyt van hombeke in smal
+brabant geleghen inhoudende hoe dat hij opden
+tweentwintichsten meert wesende vrydach
+voor palmsondach den iaeren xvjc eenenviertich inden
+avontstondt is gecomen vande stadt mechelen
+geaccompagneert met wijlen peeter de laeth,
+adriaen persoons, jan moortgat ende franchois
+haelwaters ende sijn t’samenderthandt gaen
+drincken ten huyse van peeter bertels meyer
+van smal brabant ende om die compagnie te
+recrieren$$ heeft den suppliant gesongen eenliedeken beginnende : wat sal goossen tochgebreken etc waerop peter de laeth tegen
+den suppliant heeft geseght dat ghy t’selve
+liedeken van my songt ick soude u lieden een
+vuyst geven daerop den suppliant heeft
+geantwoort mette handen te gader ick
+en singt tot u vewyt nyet aff ten is van
+u niet gedicht noch en gaet u noch
+u kinderen niet aen evenwel heeft den
+voors. peeter de laeth daerop gerepleceert
+dat ick wist dat ghyt op my hadt ick
+ben sulcken man een dat ghy daeromme tegen
+my souet moeten opponeren waerop den suppliant
+seyde totten voors. de laeth dat hy een
+wonder man was midts dat hem sulcx niet
+aen en ginck daeromme te willen questen maecken
+oft sulcx hem te willen aendraegen naer
+welcke propoosen soo heeft den suppliant
+met wijlen peeter de laeth in vrintschap blijven
+sitten drincken ontrent een ure als wanneer
+is vertrocken francoys haelwater ende den
+suppliant is ondertusschen eens achter vuyt
+gegaan om syn water te maecken : met
+reverentie gesproken : ende in absentie den
+suppliants heeft den voors. peeter de laeth
+geseyt tegens d’andere mannen vande"
+"supplication et luy vueillans en ceste partie grace et misericorde
+preferer rigeur de iustice avons par ladvis et deliberation
+de nostredite fille et tante et des president et gens de nostre prive
+conseil estans lez elle quicte remis et pardonne quictons
+remectons et pardonnons de grace especial par ces presentes le delict
+mesuzment et larrecin dont dessus est faicte mention ensamble
+toute paine amende et offence corporelle et criminelle en quoy
+pour raison et occurance dudit cas ses circonstances et deppendences
+il peult avoir mesprins et estre encouru envers nous et iustice
+et lavons quant a ce restitue et restituons a ces bonne fame
+et renommee en noz pays et seigneuries et a ses biens non confisquies
+sancuns en a tout ainsi et par la maniere quil estoit auparavant
+ledit mesuzment et delict en imposant sur ce scilence perpetuel a
+nostre procureur general et a tous noz autres iusticiers et officiers
+quelzconques satisfaction faicte toutefuoyes premierement
+et avant toute enure a partie interessee se faicte nest
+et elle y chiet civilement tant seulement et parmi
+ce aussi que ledit suppliant sera tenu de amender envers nous
+ledit mesuzment civilement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens alarbitraige et taxacion de noz amez
+et feaulx les chancellier et gens de nostre conseil en brabant
+que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
+noz chancellier et gens de nostre conseil en brabant que
+appellez ceulx qui feront a appeller ilz procedent bien
+et deuement a la veriffication et interinemente de cesdites presentes
+et alarbitraige et taxation de ladite amende civile ainsi quil
+appartiendra et ce fait et icelle amende civile arbitree
+taxee et payee a celuy de noz receveurs que mestier sera
+lequel sera tenu den fere recepte et tenir compte a nostre proffit
+ilz nostre drosset de brabant mayeur de louvain amman de
+brucelle et escoutettes danvers et de boisleduc et
+tous autres noz iusticiers et officiers de nostre pays de
+brabant deca et dela la meuze et dautres noz pays et seigneuries"
+"de selve civile boete ende costen getaxeert ende betaelt
+zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfangers
+oft anderen onsen officiers dient behooren sal die
+welcke vanden voirs. civile boete gehouden sal wesen
+rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onse proffyte
+metten anderen peningen van zynen ontfange zy onse
+drossaet van brabant meyer van lovene amman
+van bruessele schouteten van antwerpen ende
+vanden bossche ende alle anderen onse ende der
+smaelre heeren richteren justicieren officieren ende
+ondersaten tegenwoirdich ende toecomende dien dat
+aengaen oft aenroeren sal mogen huere stedehouderen
+ende eenyegelick van hen besonderlic soe hem toebehooren
+sal, doen laten ende gedoogen den voirn. henricke
+de wolf suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien
+remissien ende perdoenen ende van alden inhouden van
+desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
+rustelick vredelick volcommelick ende eeuwelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen
+oft te laten geschien nu noch in toecommende tyden
+eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren
+maer indien zyn lyf oft eenige van zyne voirs.
+onverbuerden goeden soe voirs. is daeromme gevangen"
+"absolutie
+charles etc. a tous ceulx qui ces presentes lettees verront en orront salut
+recue avons lhumble supplication de adrien de herzelle escuyer ayent
+femme et plussieurs enfans contenant couvrir apres avoir eu et
+souffert grosses pertes et dommaiges et qui pour icelles
+mesmes pour la $$te de ses facultez luy a este difficille
+a vivre il ayant en ces mains la somme de xij ou xiij florins
+pour ledit metre a rente ou marchandises a este importune
+par ung jacques bulte marchant piemontois de ledit metre
+en ces mains il luy donneroit bonne obligation de luy rendre et
+payer le xxiiije de may lan xv soixante et douze florins carolus
+et le xxiiije du mois de novembre ensuivant semblables
+lxxij florins et ainsi dan en an jusques a la parpaye et
+solution de ijm xiiij carolus dont le suppliant peult avoir recue
+ung terme et pource que icelles suppliant a depuis entendu que a cause
+de noz ordonnances il pourroit estre reprins et quil desiroit ravoir
+cesdits deniers capitaulx pour ledit mieulx et en luer plus se$$
+employer mesmes en achapt de rentes en flandres le denier xij
+si a il faict poursuicte vers ledict bulte lequel comme il entendt
+avoit lesddits deniers mis en la table de prest en notre ville de nivelle
+la ou il a gaingne xl voire l pourcent ce qui a occasionne
+icelle suppliant destre plus diligent a demander cesdites deniers mais
+a cause que ledit bulte est devenu insolvent et fugityff a icellui suppliant
+en notre conseil ordonne en brabant obtenu prevision pour poverte
+apprehender non faict seullement sondit debiteur mais aussi
+tous ces biens quelque part que on ledit pourroit trouver et en vertu
+dicelle a ledit suppliant arreste et prins en mains deux cedulles ou
+obligacions signees de barthelemy bavelly aussi marchant de
+lucques faictes auddit bulte trouvees en laditetable de prest et pour
+le furnissement dicelles au ledit bavelly este arreste en notredit
+ville de nivelle lequel estait aussi insolvant pour eviter
+lepayement desdits obligations a sur soy pretendu donner a cognoistre
+en notrdit conseil obtenu noz lettres patentes pour se casser ledit
+arreste et precedees faictes en notredit ville de nivelle
+pretendant gue comme privilegie il plait seullement attrayable
+en droict en droict en notredit conseil ccomme a ceste fin il a prins"
+"gemerct hij is een arm schamel geselle ende de costen vanden
+processe tegen onsen procureur egheenssins en soude kunnen
+langer verdragen dat hij mits dyen ende anderssins soude
+commen in grooter schaden schanden ende confusie en wordde
+hem hierop nyet versien met onsen gracien ende oepenen brieven
+van abolitie ende perdoene alzoe hij seegt ons om de
+selve oitmoedelyck biddende waer om zoe eest
+dat wij desen aengesien ende daerop gehadt dadvys van onsen
+voirs. procureur generaerl in brabant den voirs. suppliant geneycht
+wesende tot zynder voirs. beeden ende supplicatien ende
+willende hem in desen prefereren gracie voer rigeur van justicien
+hebben in gevalle als boven vergheven ende quytgeschouwen
+vergheven ende schelden quyte uuyt onsen sunderlinger gracien
+by desen tmesuzen? ende overtredinge van onsen voirs. placcaten
+boven vercleert mitsgaders alle peyne ende boete corporele
+ende criminele daer inne hy ter saken voirs. met desser
+aencleeft tegens ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
+mach hebben ende hebben hem als daeraf weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden fame ende naeme in onse voirs. lande
+ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
+landen ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbeurden
+goeden in dyen hy eenighe heeft geleden ende in alder manieren
+zoe hij was voer de geschiedenisse vanden voirs. mesuse
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende s$ilencie
+onsen voirs. procureur general van brabant ende allen anderen
+onsen ende der smaelre heeren iusticieren ende officieren
+ons voirs. lants wye zij zijn ende tot dyen
+abolerende ende te nyeuwte doene proces teghen hem als
+voere bij onse voirs. procureur geintenteert behoudelyck dat
+de voirs. suppliant in plaetse van civile beternisse sal
+tot onsen behoef gehouden wesen te betaelene in handen
+van onsen ontfangere vanden exploicten in brabant die daer
+af gehouden wordt rekeninge bewijs ende reliqua te doene
+tonsen proffyte daer ende soe dat behoiren sal de
+somme van twintich gouden karolus gulden eens"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecomende dat
+ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van henrick de mol arm
+scamel hantwerker inhoudende hoe op de kermesse dach desen onsen stede van
+bruessele naer noene den xiiien dach van meye xvc xxxii de selve suppliant
+commende van bruessele voirs. mit eenen genaempt willem de slachmolder om
+te huldenberge naer huys te gaene te voete hebben gemoet ontrent den
+gerechte vander vuure twee muelders knapen die te peerde waeren deen
+genaempt franchen de vadder ende dandere heyn de holeer die naeden suppliant ende
+zijnen geselle quamen gereden furieliselyck vragende wat zij hebben
+wilden ende wat hem gebrack daerop de geselle vanden suppliant
+antwoerde wat zy daer mede te doene hadden ende dier gelycke soe datter
+woerden geschieden onder elcanderen ende om twist te scuwen es de suppliant
+ende zyn geselle huerlieder weeche gegaen recht naer huys ende de voirnoemde
+muelder knapen zyn henlieden nae gereden naer henlieden roepende ende
+cryschende mit hooger stemmen soe dat zij hen achterhaelden dwelck
+ziende de suppliant ende dat zy nyet voerby en consten geraken sonder hem te
+werene heeft genomen een pycke die hy hadde ende daermede geslagen den
+voirnoemde francen de vadder muelder knape vijf of sesse slagen dat hy ter
+eerden viel ende gaf hem een cleyn wonde mitten selven slagen op zyn hooft
+ende es voert zynen wech naer huys gegaen ende de voirs. francen de
+vadder opgestaen zynde es zynder veerde gegaen sonder werck te maken
+vander voirs. quetsuere ende en heeft se metwel doen meesteren ende
+cureren in zulcker wijs dat hy by faulte van meesteren quaet gouvernement
+ende anderssins ontrent vierthien dagen daer nae gevaeren es van levende
+lyve ter doot ende hoewel de suppliant geen twist en sochte noch oyck
+nyent yemant en meeseyde noch en misdede maer hebbende altyts peyselyc
+geleeft ende pays mit partie gemaict dies nochtans nyetmin vresende
+rigeur van justicien heeft hem geabsenteert uuyt onsen lande ende hertoochdom
+van brabant alwaer hy niet vryelyck s en sal derren wederkeren
+hanteren noch frequenteren tenzij onse gratie ende genade hem hierop
+verleent worde alsoe hy seyt ons daerom oetmoedelyck biddende
+soe eest dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
+mitten voirs. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
+prefereren voer rigeur ende strangheyt van justicien hebben den selven
+suppliant inden gevalle als boven quytgescholden ende vergeven schelden
+quyte ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien mits desen den dootslach
+boven verclaert mitsgaders oyc alle peyne ende amende corporele ende criminele
+daer inne hij uuyt saken van tgunt des voirs. es iegens onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dy en
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot
+zynder goede fame ende name in onsen voirs. lande ende hertoochdom van
+brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyne
+goeden nu tertyt nyet geconfisqueert zijnde soe verre daer eenige waeren
+imponerende hierop een eeuwich zwygen onsen procureur general ende allen
+anderen onse rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants van
+brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst
+ende alvoren gedaen der partie geinteresseerde soe verre die nyet gedaen
+en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans dat hy gehouden
+wordt tselve feyt iegens ons te beteren civilyck naer de gelegentheyt
+vander sake ende faculteyt van zynen goeden ende daerenboven te betalen
+ende te reffonderen die redelycke costen van justicien daeromme gedaen ende
+naergevolght indyen datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende"
+"ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partie
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
+eenige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+te beteren civilyck naede gelegentheyt vander zaken ende
+betalen de costen van justicien daerom gedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getruwen de cancellier ende luyden van
+onsen raede in brabant die wie daer toe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden
+dat voer hen gheroepen die ghene daerom behoiren
+gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
+ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende
+costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te versueckenen
+ende hem in persone te presenteren in onsen voirs. rade
+binnen eenen jaere naestcomende op de pene van te verbuerenen
+deffect van deser ende dat gedaen ende die voirs. a
+amende ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren
+zal zy onse voirs. procureur generael in brabant onse voirs.
+schoutet ende marcgrave van antwerpen ende alle
+andere onse rechteren justicieren officieren ende ondersaten
+iegewoirdigt ende toecomende dien dat aengaen sal mogen
+huere stedehouderen ende eenen ieghelycken van hen besundere
+soe hem toebehoiren zal doen laten ende ghedoogen
+den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdigher
+gracien remissen ende pardoenen ende van alle den
+inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende ghebruycken sonder hem
+te doene noch te laten gheschieden nu noch in toecomende
+tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch
+aen goeden ter contrarien maer indien syn lyff oft
+eenighe van zynen goeden daerom gearresteert becommert
+# sy hier af verantwordt
+byden ontfanger
+vanden exployten"
+"oft presentatie derselver brieven gehoort te hebben soe dat den tijt van van
+interineren over langen tijt geexpireert is ende vreest de suppliant dat de voirs. brieven hem van egheender weerden sijn souden ende waeromme
+en soude nyet dorren hanteren ende frequenteren in onse lande van
+brabant ten zij dat onse meerder gracie hem verleent worde ons omme
+deselve zeer oitmoedelijk biddende soe eyst dat wy dese saken over=
+gemerct den voirs. suppliant geneycht wesende tsynder voirs. beden ende
+suplicatien hebben inden gevalle als boven geremitteert quyte
+gescholden ende vergeven, remitteren schelden quyte ende vergeven
+vuyt onse sunderlinge gracien bij desen tfeyt ende dootslach boven
+verclaert mitsgaders allen penen ende amende corporelle ende
+criminelle daer inne hij hem overmits ende vuyt saken van
+tgene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende
+justicie eenichsints mach hebben ontgaen ende hebben hem
+dien aengaendde gerestitueert ende gestelt restituerende ende stellen
+tot sijne goede fame ende name in onsen lande ende hertoch=
+domme van brabant ende van overmaze ende oyck in onse voirs.
+stadt van bruessele ende ammamme derselver ende anderen onser
+landen ende heerlicheden ende tot sijnen ongeconfisqueerden goederen
+indien hy eenige heeft gelyc als hij was voirden voirs. dootslach
+imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende silencie onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
+onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn
+satisfactie nochtans yerst ende alvoeren geen der partijen
+geinteresseert indien die noch nyet gedaen en is civilijk
+alleenlijk behoudende nochtans dat de voirn. suppliant gehouden
+sal sijn tselve feyt ende dootslach tegens ons te beteren
+civilyck naer die gelegentheyt vande mesdaed faculteyt
+van sijnen goeden ende onse ordonnantie daerop gemaect ende
+oick te betalen die redelijke costen van justicien indien
+eenige daeromme geheven$$ naer gevolght $$ sijn ter taxatie
+ende atbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wij
+daertoe committeren ontbieden daeromme ende bevelen den
+voirn. van onsen rade in brabant dat voir hen geroepen die
+ghene die daeromme behoiren sullen geroepen te zijne
+sij procederen wel ende duechtelijk totter verificatie ende
+interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
+hinlieden vorme ende inhouden welck interinement deselve
+suppliant schuldich sal sijn te versueken ende desen onsen brieff
+henlieden presenteren binnen eenen halfven jaer naestcommende
+naer date van desen op peyne te verliepen deffect van
+dien ende dat geen ende de voirs. amende civile
+ende costen van justicie getaxeert ende betaelt synde alst
+behoort van welcker amende onsen ontfanger vanden
+exploicken van ons voirs. rade off andere onse officier dient"
+"persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere
+gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is
+geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen
+wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten
+voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende
+heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten
+gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den
+voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs.
+jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen
+dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen
+brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe oyc?
+van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$
+te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den
+voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen
+houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan
+vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot
+voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is
+de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $"
+"philips etc. ad longum, doen te weten dat wy
+hebben ontfangen die supplicatie van huybrecht
+vanden c$rny$e hoeven ingesetene van cumptich
+quartier van thienen inhoudende hoe dat hij : sonder
+jactantie gess gesproken : altyts seer eerlyck ende sonder
+peijsibelyck hade gedraeghen, ende altyt sijn
+besten gedaen om syne quote in allen overcomende
+lasten, soo van beden als andere te helpen
+winnen ende betaelen beneffens andere
+goede gemeyntenaeren, sonder oynt
+yet gecommitteert te hebben meriter ende
+straffe, behoudelyck dat hij in maij 1657 : wesende
+opden maelteijt van syne gebueren aswaer
+men die schaepen hadde helpen wassen: was in
+dispuijt geraeckt met sekeren huybrecht
+schoutet hantwercker van synen stijl, diewelcke
+tegens hem supliant hadde beginnen te murmureren
+ende hem te drijgen onder t pretext dat hij suppliant
+soude geseyt hebben dat denselven
+huybrecht schoutet, werckende t sijnen
+huijse yet soude ontdraeghen hebben, daerop
+den suppliant hem antwoorde dat hij noyt
+sulcx en hadde geseijt hadde aleueuwel
+den voorss. huybrecht schoutet in syne murmuratien
+ende drijgementen gecontunieert seggende
+ende hem beroemende onder andere, ghij sult
+mijn lijff hebben oft ich duwe, daerop den
+suppliant hem seyde, het recht is daer, spreeckt
+my met recht aen, welck disput ten langhen
+lesten, daer doortusschen spreken van t’geselschap
+aisdoen wierde geappaiseert, verhopende"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen"
+"in onser stadt van brussele opden goeden vrydach inde
+maent van april int jaer onsheeren duysent vyffhondert
+tzestich van onsen rycken te weeten van spaengnien sicillien $$
+het zeste ende van naples het zevenste opde plycke
+stont gescreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent boudewyns visa recepta
+coll$$$ gedaen wesende met zynen
+originale accord$$ by my
+$$$"
+"kaerle etc doent condt alle luden nu ende namaels wesende dat wyontfangen hebben de oitmoedige supplicatie van eloy lambrechts inhoudende
+hoe dat gelyck hy suppliant des is omtrent acht jaren geleden is te huwelick
+geallieert geweest aen katerine tsrycken alias van beringen ende daer
+mede syndert tot heyst huys gehouden ende aldaer gebrouwen ende
+herberghe gehouden uuytgenoemen dat zy huer zyndert uuyt hueren
+eygender auctoriteyt heeft tot meer stonden vanden suppliant geabsenteert
+gehadt ende den suppliant van zynen goeden gespolieert ende onder dandere
+des zal nu inde vastene naestcomende twee jaeren wesen dat zy uuyt
+des suppliant huyse heeft wech gevuert gehadt drie wagens vol
+haeffelycke goeden ende als zy by den suppliant is geweest ende by hem gewoent
+gehadt soe heeft zy denselven daghelycx vele leelicke affdraegende
+ende oneerlick woirden die de suppliant hierom der eerbaerheyt
+verzwygt gegeven jae dat noch arger is den suppliant insgelycx
+tot verscheyden stonden excessivelick gestooken ende gesmeten ende
+onder dandere is inden voirleden zoomere corts nae st jansmisse
+lestleden gebuert dat die suppliant wesende zieck gelyck hy bynae alle
+den somere geweest heeft was inde weken tot wackerzele onder
+werchtere aldaer hy suppliant doen woende op de bancke gelegen
+om te rustene soe heeft barbare dochtere der voirs. katherine"
+"behoiren sal, die welcke gehouden wert daer af ontfanck
+te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
+proffyte metten anderen penningen van zijnen ontfanck zy onsen
+drossaet van brabant meyer van loeven amman van
+bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
+anderen onsen justicieren ende officieren iegenwoirdich ene toecomende
+he$ren stedehouderen ene eenen iegelycken van hun besundere soe hem
+toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant
+van dese onse gracie remissie quytscheldinge ene pardoene
+ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende eeuwelijck
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
+geschien nu noch in toecommende tyden aen lyf noch aen
+goet eenich hinder letssel oft moyenisse ter contrarien
+maer by alzoe zyn lyf nu jegenwoirdelijck gevangen
+soet voirs. is die stellen oft doen stellen terstont ende
+sonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons
+alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
+ende gestadich blyve teeuwighen daghen soe hebben wy
+onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck in anderen
+saken ons recht ene eenen yegelijcken tzyne in allen
+gegeven in onse stadt van bruessele inde maent
+van april int jaer ons heeren duysent vyfhondert
+tweenveertich van onsen keyserrycke txxiiie ende
+van onsen rycken van castillen ende anderen txxviie
+aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+raeide ende geteekent verreyken visa recepta
+gecollationert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my"
+"die redelycke costen van justitien indien
+datter eenighe gedaen zyn allet ter taxatien
+ende arbiterschepe van onsen lieven ende getrouwe
+cancellier ende luyden van onsen raede in brabant
+die wy daertoe committeren ontbieen daeromme
+ende bevelen den selven onsen cancelier ende luyden
+van onsen raede in brabant dat voere hen lieden
+geroepen die ghene die daeromme behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende interinnemente van desen on$
+iegewoirdigen brieve nae huere forme ende
+inhouden ende ter taxacie vander civile boete
+ende costen voirscreven welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs.
+rade te verzuecken binnen eenen jaere naer
+date van desen op te peyne van te verbueren
+deffect der zelver ende dat gedaen ende
+de voirs. civile boete ende costen van justicie
+indien datter eenige zyn getaxieert gearbitr$
+ende betaelt alst behoiren zal van welcker
+civile boete die ghene van onsen rentmeester
+dient aengaet gehouden weert ontfanck te
+maken rekende bewys ende reliqua te doen
+tot onsen proffyte metten anderen penn$$ van
+zynen ontfanges zy onse drossete van brabant
+meyer van loevene ende alle andere onse ende
+onser vassallen of smaelre heeren richteren
+justicieren ende officieren ons voirs. landts
+van brabant ende van overmaze hoedanige
+die zyn of wesen moegen tegenwoirdighe ende
+toecommende hueren stedehoudereren ende elck van
+hen zoe hen dat aengaen mach den voirs.
+suppliant van dese onse gracie ende remissie"
+"remissie van eenen dootslage voer willeken de walsche
+kaerle etc. doen te weten eenen yegelyck tegenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willeken geheeten
+de walsche scamele jonck geselle woenende bynnen onse stadt van bruessele
+inhoudende hoe dat des sondaichs voer derthienesse lestleden hy suppliant ende
+joos de walsche hebben sitten drincken inden bonten os bynnen dese
+onser voirs. stadt van bruessele ende met hen diverse andere
+persoenen als gielys de wolff weerdt aldair hennen blocxschoen
+cornelis vanyssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen aldair
+geseten hadden tot omtrent seven huren des avonts soe quamen oyck
+aldair int selve gelach merten de smet ende oyck corts dair nae
+claes van bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten
+voirs. merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene
+dairop de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
+begonsten die voirs. merten ende de suppliant te sprekene van calfsvellen
+ende schaepsvellen te coopene tegen deen dandere zoo dat finalyck de
+voirs. suppliant cocht tegen de voirs. merten zekere calfsvellen tstuck
+voer twee stuyver een oert m$ alzoe hy hem die geloeft hadde seggende
+ende zweerende de voirs. suppliant ghy zultse my leveren ende ick salze
+u betalen dwelck hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten
+voirs. merten wat wildy vele commere schapen laet ons gaen thuyswaerts
+het is goet sondach syne gesellen soudent van gheender weerden
+houden oft gelycke woirden ende mits dyen zoe was dair
+gevraight eenen verschen pot biers den welcken een man van buyten
+geheeten jan molenberch ende de welcke van hueren gelage niet
+en was van selven zonder heeten aenveerde ende dranck vuyten
+selven pot wairom de voirs. suppliant hem zeere stoerde seggende totten
+selven rabbaut wat hebdy onsen pot te aenveerdene ick zoude
+u den pot op u bachuys worpen ende stiet hem met zynder hant op
+zynen boesem dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen
+moede * hy en is gheen rabbaut hy es mans genoech wat meyndy
+dat wy noyt lieden gesien en hebben doen zeyde de suppliant totten
+voirs. molenberch ghaetvuyt onsen gelage oft ick zal u dair vuyt
+doen gaen dwelck die voirs. claes van bellingen hoirende zeyde
+*totten suppliant wairom
+stoet ghy my waerdy
+daer buyten ghy en sout
+my alzoe nyet stoeten
+ende doen zeyde de
+voirs. claes van bellingen
+oic met sekere evele woerden
+totten zelven suppliant wair
+om stoet ghy hem"
+"vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gratie mits
+desen tfeyt ende manslach boven verclaert misgaders alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle dair inne hy ter cause van dyen mit diesser
+aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben
+ende hebben hem als hier aff wedergestelt ende gerestitueert, stellen
+weder ende restitueren tzynder goeder fame ende name in onsen voirs.
+lande van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden mitsgaders
+tsynen onverbuerden goeden indien hy ennige heeft alsoe hy was voere
+de toecompste vanden manslach voirs. imponerende hier op een eewich
+swygen ende sillentie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie ende beteringe
+eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partyen indien die
+noch nyet gedaen en is ende ennige dairtoe staet civilyck allenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden wordt tselve feyt ende
+manslach jegens ons te beteren oyck civilyck naer de gelegentheyt
+vanden misdaete ende faculteyt van synen goeden ende oyck te
+reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien indien
+hieromme ennige gedaen syn , alter taxatie ende arbiterscepe
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raide in branant die wy daer toe committeren den welcken
+wy beveelen dat voer hen geroepen die gene die behooren geroepen
+te zyne te procederen wel ende duechdeltck ter verrifficatie
+ende interinnement van desen naer hueren vorme ende inhouden ende
+tot taxatie ende arbiterscepe vander amende civile ende costen van
+justicien voirscreven ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
+getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet behoiren
+sal die welcke gehouden werdt daeraff ontfanck te maken rekeninge
+bewijs ende reliqua te doene tonsen proffyte metten anderen penningen
+van sijnen ontfange zy onsen drossaet van brabant meyer van loeven
+amman van bruessele scoutetten van antwerpen ende vanden bosche
+ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdigen
+ende toecommende huere stedehouderen ende eenyegelyck van hun besundere
+soe hem toebehoiren zal doen laten ende gedoogen den voirn. suppliant"
+"copie vanden remissien van eenen dootslage van janne de winne
+kaerle etc doen te weten alle die nu zyn ende namaels wesen zullen
+dat wy ontfaen hebben doe oitmoedige supplicatie van jan de
+winne inhoudende hoe dat inde maendt van februario laestleden
+de voors. supplt wesende binnen onser stede van bruessele
+op de merct opde keulen$$ camere heeft daer goede chiere
+gemaekt ende naer den noene zoe ghinc hy op eene bancke sitten
+ende aldaer sittende
+zach eenen gillis bloemaert aldaer inde camere staen met eender
+busse in zyn handt tot welcken de voirs. supplt zeede
+gillis dat es mijn busse waerop de zelve gillis hem antwoorde
+ghy liechter aen ghy verrader het es myn busse want icse
+heden vermangelt hebbe tegens ioos vrientscap zeggende voirts
+gods macht zoude dat u busse zyn zoe moeste ic een dief zyn
+doen trac den suppliant den stamper vuyt der busse diede
+selve gillis noch in zyn hant hadde zeggende totten zelven gillis
+hoe heben ghy al soe gy ionc melcmuyl zal ic altues om u
+moeten liegen het schynt dat ghy die heel camere regieren zult
+ende den zelven stamper gezien hebbende zeide totten zelven gillis
+ic hebbe ongelyc doen naem deselve gillis met quade moede den
+supplt den stamper vuyt der hant ende wierpen lancx die camere
+zeggende ghy en sult nemmermeer desen stamper inde busse steken
+ende hout neemt daer de busse draecht ghy se met u zoe
+zydy een dief waerup de voirn. supplt verhief van bloede
+ziende dat de zelve gillis op en hielt van hem te iniurieren
+zeide zal ic dan altyts een dief moeten wesen ende een verrader
+met dien tarde hy supplt achterwaerts ende track zynen
+pragenaer vute metten welcken hy den voirs. gillis eenen steeck
+ontrent zyn hooft in zynen hals gaf van welcker steeken de
+zelve gillis drie weken daernaer van levenden lyve ter doot
+gegaen es ende hoe wel de voirs. supplt in allen anderen
+dingen wel ende duechdelyc gefameert es ende dat hy vanden
+voirs. dootslage der geinteresseerde partie gesoent heeft
+zonderlinge dat deselve gillis niet alleenlyc by toedoene
+vanden voirs. suppliant overleden es maer by quaden toeziene
+vanden cirurgiens soe en zoude hem de zelve supplt
+nochtans niet dorren oft willen vinden binnen desen voors.
+lande worde hem met onser gracie hierup niet voorzien daeromme
+oitmoedelycke biddende soe eest dat wy de zaken voirs."
+"hy is gecontumaceert ende by vonnisse vanden raide van
+brabant gebannen met confiscatie van goeden tot groot
+leetwesen ende desolatie vanden suppliant die geabsolveert
+hebbende zyne studie zoe inden rechten als anderssins
+hem geren schicken soude tot eenigen state om inden selven
+te leven ende zijn leven godlycken ende eerlycken gelyck een
+goet kersten mensche teynden, dwelck hy hier te landen
+des te liever soude doen, dat hy in brabant geboren is ende
+oick dat hy te meer mochte geoirsaeckt zyn om hem te geven
+tot rusten ende occupatien van synder studien daertoe hy
+hem ganselycken heeft gegeven, ende die selve zyn studien
+zoe met scryven ende compositien als anderssins zoe vele
+als in hem is ende den verstande hem van gode almachtich
+gegeven, te mogen employeren tot prouffyte ende eere vanden zyne
+patrye ende ingesetenen vanden selven liever dan vanden
+vrempden ende voirts vryelyck ende vredelyck te leven
+naeder justitien vander roomscher ende kersten kercken
+maer en soude tselve nyet mogen doen mits den voirs. ban
+ten waere dat wy geneycht zynde tot compassien den suppliant
+restitueerden totten lande ende zynen name fame ende
+goeden, ende tot dyen hem vergaven ende remitteerden dwelck
+byden voirs. erroneuse propoesten ende disputatien hy tegen
+onse edicten mach hebben misdaen waeromme hy ons
+zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat wy de
+saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt
+dadvys van u lieden van onsen voirs. raide in brabant
+onsen procureur generael daerop oick gehoirt zynde den voirs.
+henrick anthonis suppliant genegen wesende tzynder bede
+ende begeerte, ende willende hem in desen gratie ende genade
+prefereren voer stranckheyt van justitien hebben inden
+gevalle als boven vergeven ende quytgescholden vergeven
+ende schelden quite vuyt onse zunderlinge gratie mits desen
+onsen brieve, de delicten ende mesusen boven verclaert"
+"siende de voirs. anthonis thyelens heeft tusschen beyden
+willen gaen ende namp den voirs. casen ende stelden beseyde
+willende henluyden van een scheyden ende te vreeden stellen
+ende casen gehouden zynde ende woude nyet swygen maer was
+zeer qualyck sprekende kyvende ende maniere makende den suppliant
+inne te varen sulcx dat de voirs. suppliant dat hoirende ende zynde
+geturbeert uuyttrack zyn pasmes oft weymes ende stack den
+voirgenoemden wylen casen onder zynen arme ende casen alzoe
+gestoken ende gewoont wesende ginck buyter voirs. cokene tot
+opden vloer vanden voirs. herberge ende viel aldaer ter aerden
+ende wordt daernae gebarcht tot zynen woenhuyse tot mechelen
+ende aldaer gelegen hebbende omtrent vyff dagen is van lyffve
+ter doot gecommen tot groot ende bitter leetwesen vanden voirgaenden
+suppliant die welcke vreesende rigeur van iusticien hem heeft
+moeten laeten absenteren van * zynder huysvrouwe ende kinderkins
+grooten achterdeelen en verdriete ende noch meer zyn en
+soude en wordde hem suppliant hier inne nyet versien by ende
+met onse opene brieven van remissien daer toe dienende
+ons om de zelve zeer oitmoedelyck biddende waeromme
+zoe eest dat wy de saicken voirs. overgemerckt den voirgenoemden
+jannen olyviers suppliant genegen wesende szynder bede ende
+begeerte ende hem willen in desen gratie ende genade prefereren
+voir rigeur van iusticien hem hebben inden gevalle alsboven
+vergeven quytgescholden ende geremitteert vergeven quytschelden
+ende remitteren uuyt zunderlinge gratie midts desen onsen
+brieff tfeyt ende manslach boven geruert midtsgaders alle
+pene boete ende bruecken corporelle ende criminele daerinne
+hy ter ter causen van dyen met deser aencleeft tegens ons
+ende iusticien mesdaen oft mesbruykt mach hebben ende"
+"kenisse van dootslache
+phelipe bijder gratie gode ertshertoge van oistenrijk
+hertoge van bourgogne, van lotharingen, van brabant, van stiermark, van
+carintie, van cram, van limbourg, luxembourg ende van geldren, grave
+van vlaenderen, van habspourg, van tyrol, van ferrette,
+van kiburg, van artois, van bourgognien, palatyn van henegouwe
+van hollant van zeelant van namen ende van sutphen
+marcgrave des heylichs roemschen rycs ende van borgon
+lantgreve in elzaten heere van vrieslant opter windischemde$$$
+van portenau van salins ende van mechelen doen te wetene
+allen luyden iegenwoirdich ende toecomende dat wij ontfangen
+hebben die oitmoedige supplicatie van pieter van muyse
+jonckman geboren van deser onser stad van mechelen
+inhoudende hoe dat sinte pieters dach lestleden was een jaer
+die selve suppliant wesende int geselscap van jan vander
+genelle ende willem van alters in een dorp genaempt
+ter cruyse in onsen lande van brabant ten huyse van eenen
+genaempt helizens alias leerman om aldaer met elcanderen
+te drincken ende in tselve huys gecommen synde sach aldaer
+eenen luuc nys liggende up een bedde jan vanden meulne
+henrick ende pieter nys die alle saten ende droncken in een
+geselscap die welcke hij suppliant groettede ende alsoe hy
+suppliant ende die van synen geselscepe geseten waeren
+verbeydende wyer dat zy geheischt hadden die voirn. pieter
+nys gaf den voirs. suppliant eenen tuege te drincken ende als
+die selve suppliant gedroncken hadde gaf den voirs. pieter nys
+synen pot wederomme hem dair af bedanckende die voirn. jan
+vande muelne die wat bij drancke was dat siende toochde
+genouch maniere ende gelaet dat hij met wel te vreden en was
+dat die voirs. pieter nys den selven suppliant te drincken gegeven
+hadde ende begonste vele hoochmoedige woerden bedectelic te
+spreken userende van sekere tale ende sprake die de voirs.
+suppliant niet en verstont noch wat hy dair mede meynde
+maer mercte wel dat hy niet wel gemoet en was
+ende van stonden aen die voirs. luuc schoof up vander bedde
+dair hy lach ende noch eenige andere met hem roupende
+verrader tes hier te doene beghinnende te steken ende te slaen
+naerden voirs. suppliant soe dfat hy dair een wonde ontfinck
+in zijnen rechter aerm dat synde die ghene die dair by waer e
+sunderlinge den voirs. pieter ende henrick nys gebroeders
+hilden een wyle tyts den voirs. jan vander muelne maer
+byder dreyghingen ende overlast vanden selven luuc nys"
+"copie
+remissie voer die van buedel, maerheze
+ende zoerendonck
+maximiliaen byder gratien goids roemsch coninck altyt vermeedere
+des rycs ende philips byder gratien ertshertoghen van oisterycke
+hertoghen van bourgognen van lotharingen van brabant van limborch van luecemburg
+ende van gelre greven van vlaenderen van tyrol van artois van bourgognen
+palatynen van henegouwe van hollant van zeellant van namen ende
+van zuytphen mercgreven des heylichs rycs heeren van vrieslant van
+salms ende van mechelen, allen den ghenen die dese onse letteren sullen
+zien oft hoiren lesen saluyt, wy hebben ontfanghen die oetmoedige
+supplicacie vanden gemeynen gebueren ingesetenen ende ondersaten van
+buedel, maerheze, ende zoerendonck, inhoudende hoe dat omtrent den
+drie jaeren geleden is, nae dien wy maximiliaen voirscreven van
+utrecht comen waren in onser stat vanden bossche mits den clachten
+die daghelicx quamen vanden voetknechten ende anderen luyden van
+wapenen die groote schaden ende lasten onsen onderseten daden by
+consente ende wetene vanden greve van hoirne, doen noch wesende
+heer vanden lande van cranendonck, ordineerden dat die voirs. voetknechten
+hen vertrecken ende reposeren souden, inden lande van cranendonck
+zonder nochtans grooten last vanden ondersaten aldair ende dat tgene
+des zy aldair vertheeren souden gescreven ende geteekent soude wordden
+ende binnen corten daghen dueghdelyken betailt, gevende dair aff ende
+om dat alsoe te doene volcomene last heeren janne van yfain by onsen
+brieven met onser hant geteekent. ende hoe wel de voirs. heere
+jan hem aende voirs. ondersaten tslands van cranendonck ende besunder
+aen die van buedel maerheze ende zoerendonck getransporteert heeft
+ende henlieden in notabelen getale vergadert wesende synen last van
+zijnre commissien geintimeert, hen onse voirs. brieve presenterende
+ende thoenende versueckende ende begerende dat zy den inhouden van dien
+naegaen, ende de voirs. knechten inder voirs. manieren aldair
+gedoeghen ende ontfanghen wouden, sonder ennich rigeur tegen
+hen te besigene, soe hebben zy nochtans hen sterck makende
+ende tot hen nemende die van heeze leende ende geldrop in
+contempte vander voirs. commissien den voirs. heren janne gesmeten
+ende oic ennighe van zynen lieden ter doot gebracht ende gequetst
+ende die andere met fortchen verjaeght, ende voirts diverse
+invasien ende ombehoirlyke fayten gedaen ende voirtgekeert
+ende want ter causen vanden voirs. fayten ende misdaden"
+"dat die plaetse soe cleyn ende ombequaem was dat
+sy nyet en consten gevluchten oft hen gesalveren sonder
+hen te verweeren heeft hy suppliant een steene pinte
+inde hant genomen ende staende metten eenen
+voet opde taeffele ende metten anderen opde bancke
+heeft mette selve pinte de voers. hendrick
+jacopss. gesmeten ende geraect op zyn hooft ende
+daer mede de swaerde geopent ontrint de linghde
+van het lith van eenen vingere ende deselve henrick
+verbonden wesende is wederomme inde voerscreven
+herberge gecomen met eenen opstekere in de
+zyn hant roepende waer is hy nu ick leve noch
+ende en ben noch nyet al doot ende heeft voerts nae
+de voers. quetsure wel xxxi dagen gegaen ende
+gestaen ende met zyn schip nae lillo gevalen
+geladen wesende met versch bier aleer hy eenich
+accident van sieckte gewaer is geworden maer op oft
+naeden voers. eenendertich dagen * heeft hy gecregen
+een groote brandende corttsse die procedeerde soe
+die suppliant verstaet deur dyen deselve henrick hem
+selven nyet gade en sloech noch en vermydde
+nyettegenstaende byde meesters chirurgyne die
+over hem gingen de swaerde van zynen hooffde was
+oversneden ende int beckeneel getrippanneert
+ende geboirt ende is ontrint sesse weken nae
+dat hy de voers. quetsuere ontfangen hadde afflivich
+geworden tot syns suppliant groot leetwesen ende
+verdriete dwelcke daerduere nyet vryelyck
+dese ond onse lant van brabant en derre frequenteren
+noch binnen onse stadt van antwerpen daer hy
+met syn schip als anders ter werelt nyet hebbende
+voer huysvrouwe ende kinderen den sobere cost moet
+winnen varen ende frequenteren vreesende rigeur
+*dach"
+"zynder huysvrouwen ende cleynder kinderen bederffenisse
+ende euwiger destructien indien onse gracie ende
+genade hem hierop nyet en worde geextendeert ende
+verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest
+dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
+des voirs. hendricx vanden poele suppliant ende willende
+hem in dit stuck preferen gracie ende genade voer
+strangheit ende rigeur van justicien hebben den
+selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
+geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
+ende vergeven uuyt sunderlingen gracien by desen onsen
+brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders
+alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle
+daerinne hy ter causen voirscreven mits dat daer
+aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daeraff
+wedergestelt et gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zyne goeden fame ende name ende geruchte in
+onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
+tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige onder
+ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was
+voere de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hier op een eeuwich geswych onsen procureur general in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
+ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde
+indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige
+daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
+voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons
+te beteren civilyck naer gelegentheyt vander zaken
+#sy hieraff verantwordt byden
+ontfanger vanden exploiten"
+"wille te doene daerby nyement gecort noch scade
+gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben
+opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge
+van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat
+de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren
+lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter
+beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot
+sinte peters te rome derweerts te porren bynnen
+veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren
+lanck over berch te bliven als byden dictum vanden
+voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$
+hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen
+van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$
+ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met
+vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$
+sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$
+ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes
+voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te
+rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen
+naestcommende ende tien jaren lanck over berch
+te blivene ende van al goede waerheyt te bringen
+naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende
+gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren
+duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste
+dach der maent van novembry aldus ondergeteekent
+j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich
+dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by
+j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt
+van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter
+voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my
+geteekent a boudewyns overmits welcken
+vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van
+justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$
+souden moghen wesen heeft hem geabsenteert
+uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$
+en soude dorren commen keeren hanteren noch"
+"kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen zien saluyt
+wy hebben ontfaen die oetmoedige suplicatie van pieter de colvere
+oudt omtrent dertich jaeren arm schamel landtman belast met wyf
+ende kinde wonende in onsen dorpe van heerent by onse stadt van loeven
+nu tegenwoirdich gevangen tot vilvoirden inhoudende hoe dat hem
+suppliant van zynder moeder te huwelycke belooft was alle jaeren
+drie hollantsche guldenen te geven dair van hy eensdeels wat
+op ontfangen hadde zulcx dat hem suppliant noch resteert omtrent
+die somme van xviii guldenen alsoewel van geleenden gelde als
+anderssins soe eest dat die selve supliant mit diversche stonden
+die voirs. zyne moeder properlyck ende eerlycken voer die selve somme
+van xviii karolus gulden gemaent heeft om vande reste betalinghe
+te hebbene ende alsoe zy hem egeen betalinge en dede is wederomme
+gecommen des is geleden omtrent twee jaeren begerende betaelt te wesen
+dwelck zy hem refuseerde ende om dat hy zeer arm is werde zeere
+gestoort zulcx dat hy supliant eenen ketel met melck opt vier hangende
+nam ende dien inden hoop vanden huusgesinne smeet ende geraecte
+zynder moeder besundlyck metten melcke dat daer inne was sonder nochtans
+dat yemandt van hemluyden eenich hinder oft letsel daeraff hadde ende
+alsoe hy van zynder moedere nyet betaelt en wordde is noch eens op eenen
+anderen tyt wederom gecomen geleden omtrent een jaer dairtoe hem die noot
+bedwingende was voer die duere vander zelver zynder moedere omtrent
+den vi uren naeder noenen seggende laet my inne ende mitsdien dat
+hy nyet inne gelaten en werde seyde noch eens cloppende opte duere
+swerende gods macht laet my inne smytende alsoe met eender aecxen
+op de voirs. duere ende wert mits desen dien innegelaten ende in huys
+zynde ginck sitten conten by zynder moedere ende al contende vraegde
+oftse hem noch nyet betalen en wilde daerop zy antwoirde seggende
+ick en hebts noch nyet gelyck zy altyt van te vooren geseit hadde daer op
+hy suppliant antwoirde hoe moeder ghy weet wel dat ick arm ben gods
+macht het schynt dat ghy met my ghect ende spot ende mits dien
+de selve woirden seggende is daer gecomen hubrecht verbeke getrouwt
+hebbende die bastaerde dochtere van des supliants moedere indien selven
+huuse wonende die hem de voirs. woirden willende onderwinden mits
+qualicken sprekende totten suppliant zulcx dat hy suppliant uuyt of vuyt hitte
+van bloede getrocken heeft een cleyn meskin ende daermede naer den
+selven hubrecht gesteken sonder hem te geraeckene ende alsoe de
+bastaerde dochtere metter moeder inde camere liep is hy suppliant
+naergeloopen ende opgesmeten die duere vander voirs. camere meynende
+inden hoop te smytene zoe hebben de voirs. hubrecht zyn wyf ende
+moedere vanden suppliant hem genomen ende ter eerden neder geworpen
+gestooten ende metten hare getrocken bytende in zyn handt ende alsoe
+ter dueren uuytgestooten of vuytgestooten al oft hy vanden huyse noch oick zyn moedere"
+"om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
+welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
+met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
+tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
+ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
+hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
+vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
+hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
+in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
+aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
+meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
+bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
+gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
+geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
+hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
+criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
+cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
+hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
+gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
+goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
+tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
+in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
+voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
+procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
+ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
+ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
+ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
+gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
+costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
+syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
+onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
+raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
+gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
+gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
+daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
+ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
+behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
+verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
+naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden"
+"ende taxacien vanden voersc amende civile ende costen/ ende
+dat gedaen ende die voers amende civile ende costen betaelt
+in handen vanden ghenen dijen dat behoort/sy onsen procureur
+generael drosset van brabant schoutet van turnhout/ ende
+alle andere onse ende der smaelre heeren richteren iusticien
+officieren ende ondersaten van onsen voers lande van brabant
+tegenwoirdige ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen
+ofte henne stedehoudende/ ende een iegelijck van hen besundere soe
+hem toebehooren sal/ doen laten ende gedoegen den voers
+suppliant van dese onser tegewoordiger gracie quytscheldinge
+ende remissie ende van alle den inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren voor verclaert rustelyc vredelyc
+volcomelyck ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doemen oft te laten geschieden nu noch in
+toecomende tijden eenich stoot hynder oft letsel in lyve
+noch in goede ter contrarien in eeniger manieren
+mair in dien zijn lijf oft enighe van zijnen onverbeurden
+goeden daerom zyn oft naemaels waren gevangen, gearresteert
+belet oft becommert dat zij die stellen ende setten oft doen
+stellen ende setten testont ende sonder vertreck tot geheele
+ende volcomender del$$vanden/ want ons alsoo gelieft
+ende ten teynde dat dit vast goet ende gestadich, blyve
+tot eeuwigen dagen/ soe hebben wij hyer aen doen hangen
+ons zegel vanden welcken die keijser ons heere ende
+grootvader ende wij gebruyckt hebben duerende onser
+minoriteyt/ behoudelyc onsen rechte in anderen
+dingen ende anderen hueren rechte in allen/ gegeven
+in onser stat van brussel inde maent van meye
+int jair onse heeren duysent vyfhondert ende zeventhien
+ende van ons rycken tweeste/ aldus stont gescreven
+boven opte plycke byden coninck ende geteekent
+hoe haive ende noch visa
+gecollommeert ende bevonden
+$$ doende metten originale
+bij mijn
+$ turtel $$$"
+"een remissie van schake voer wouter van cockelberge
+met vive zyne complicen
+kaerle etcetera, doen te wetene allen jegenwoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van wouter van cockelberghe woenende ter leest binnen der
+vryheyt onser stede van mechelen, hennen steelman dierick
+eertbrugge jacob camerlinck jan van breedonck ende
+jacop van oistenryck, inhoudende hoe dat de voirs. wouter
+van cockelberghe suppliant in alle duecht ende eerbaerheyt
+gevryt ende gevolght heeft eene eerbaere jonge dochtere
+oudt xvii jaeren oft daeromtrent woenende tot hombeke
+genaempt peeternelle van wueluwe vadere noch moeder
+hebbende, zulcx dat zy malcanderen lief gehadt hebben
+zoe dat om malcanderen te trouwene ende de voirs. wouter
+suppliant verstaen hebbende dat die vrienden vande selver
+peeternellen genegen waeren haer te gheven eenen
+anderen man heeft tselve haer te kennen gegheven
+haer vragende oft tselve wel haer meyninge was
+waer up zy zeyde dat neen ende dat zy sou dien
+nemmermeer nemen en zoude ende mits dien ende dier
+gelycke woerden die zy onderlingen hadden de voirs.
+wouter suppliant bemerckende dat de voirs. peeternelle
+goede jonst tot hem droech heeft haer geseyt indien
+ick wiste dat uwen wille zulck waere ick soude
+u nemen ende met my leyden waer mede zy als doen
+werdt lachende ende colacierende daer inne genoech
+consent ghevende zoe hem dochte ende ten eynde
+zoe zette zy hem dach te commen tot hueren huyse
+upden lesten heyligen paesch dach lestleden ende
+achtervolgende dien de voirs. wouter suppliant sorge
+dragende te voldoene ten segghen vande voirs. peeternelle
+is ten selven daghe binnen zonneschyne gecommen metten
+anderen supplianten ten huyse daer de selve peeternelle
+met huere moeye woenende was ende de selve
+wouter suppliant commende binnen den huyse heeft
+aldaer gevonden de selve peeternelle hebbende een jonck
+kint op haeren schoot haer vraegende met zoeten
+woerden oft haer beliefte waer met hem te gaen
+drincken waer op die moeye vande voirs. peeternelle
+daer jegenwoirdich zynde zeyde dat zy uuyt den"
+"stonden gebeden hadde zoe heeft hy getrocken zyne
+opstekere ende heeft naden selven henricken
+gesteken ende hem geraict in zyn syde die onder syn
+memmeken soe dat hy aldaer opter stadt gestorven is
+dyens siele god genadich zy dwelck den suppliant
+die geerne vanden voirs. henrycke by andere
+manieren ontslagen hadde geweest vuyt gronde
+van zynder herten leet is ende hoewel tvoirs.
+feyt zeer onnoesel is ende byden suppliant die
+egheen vechter en is oft voer sulck verineert
+maer hem altyt peyselyck ende vredelyck heeft
+gedragen staende tot goeden name ende fame
+ende die aflivige ter contrarien was zeer
+dangereux ende vol querelen is gecommitheert
+geinvadeert synde ende zyn lyf verweerende
+ende dat hy partye geinteresseerde heeft
+vernueght soe en soude hy nochtans dlant nyet
+vredelyck mogen houden oft frequenteren hem
+beduchtende voer rigeur van justicie allet tot
+synen ende zynder huysvrouwen grooten achterdeele
+eeuwige verderffenisse ende dese lootulen worde
+hem hier op nyet versien van onse gracie ende genade
+ons daerom oitmoedelyck bidden soe eest dat
+wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voors.
+suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+rechte hebben denselven suppliant inden gevalle
+als boven qaiytghand geschonden ende vergeven
+schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger
+gracien by desen onsen brieven tfeyt ende ongeval
+boven geruert mitsgaders alle offensie ende
+bruecke corporelle ende criminelle daerinne
+hy hem overmits ende vuyt saken van tgene des
+voirs. is tegen ons onse hoogheyt ende justicie
+ennichssins mach hebben ontgaen ende mesdragen
+ende hebben hem dien aegaende wedergestelt
+ende gerestitueert tot zyn goeden name ende
+fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyck
+ende in alder manieren zoe hy was voir
+die toecompste vanden voirs. feyte imponerende
+hierop een eeuwich geswych onsen procureur
+generael ende allen anderen onsen justicieren ende
+officieren wye zy zyn satisfactie ende"
+"mal fait eust par conseil de ses parens et amis demourans a
+arras envoye a lostelerie de la teste dor en ceste nostre ville
+de bruxcelles en argent monnoye la valeur dudit plat dargent
+pour le delivrer audit sieur de nassouw ce que fust fait en sorte
+que icelluy sieur en est bien content mais ce non obstant
+nostre amman dudit brucelles par ses sergans a pour ledit
+cas fait constituer prisonnier ledit suppliant es prisons illec
+la ou il a este detenu par lespace de quatre mois ou
+environ comme encoires est en grande povrete et misere
+vivant de laulmosne et le plus souvent na eu que pain
+et eaue pendant lequel temps il avoit pleu a nostre
+treschere et tresamee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles larchiducesse daustrice ducesse et
+contesse de bourgoingne douagiere de savoye etc. en usant de
+grace a linstante poursuyte daucuns bons seigneurs que en foirent
+priere luy pardonner de bouche ledit cas neantmoins lon la
+pardessus ce fait mectre par deux fois sur la gehynne la ou
+il a endure grande peyne de et doleur tellement quil sen
+sent encoires presentement et iournellement le menasse
+icelluy amman de le faire mener au gibet pour le pendre
+qui seroit sainsi avenoit au grant esclande et deshonneur
+de ses parens et amis qui sont gens de bien et a luy sa
+totale destruction se nostre grace et misericorde ne luy est
+sur ce impartie delaquelle actendu meismement quil na
+en riens proffite dudit larrecin la dure gehynne parluy
+soufferte comme dist est et aussi quil ne fut jamais
+actaint daucun autre vilain cas mais sest tousiours
+auparavant conduit honnestement sans reproche si comme il dit
+il nous a treshumblement supplie et requis pour ce
+est il que nous les choses dessuses considerees audit
+jehan vanden broucke dit misco suppliant inclinans a sadite"
+"remissie van dootslage voer gheerde cooreman
+kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
+ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
+supplicatie van gheerde coreman scrynmackere ingesetene
+poirter onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant
+opten viten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
+meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
+selven goede chiere gemaict hadde ende soe van dair
+comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
+hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
+vuyter helicht in sulcker vuegen dat overmits dien
+overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
+zijn hantbusse die geladen was voer hem hiel meynende
+zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerene ende
+zynder tontwerckene die nochtans den voirs. suppliant
+altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te evelen
+van zynen lyve dwelc siende een goet man geheeten
+gommair van haren die aldair zyns weechs qnam lydenen
+is hen die strytbarich waeren aengegaen meynende hen met
+goeden woerden ende manieren te verlycke$ne ende tappaiserene
+in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
+suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
+hem wair aff die panne geopent was is die selve
+busse onversienlyc soe te presumeren is dat tvier vanden
+lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
+winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
+ende nyet by wille wetende oft innestekende vanden viere
+desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
+metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
+hy ten selven tyde van levenden lyve ter doot gecomen is
+ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen is"
+"welcken daghe zy supplianten noch dandere by edicte ende
+auctorisacien ghedaecht zynde nyet en hebben gecompareert
+ende heeft alzoo voirts tegens hemlieden geprocedeert
+dat hy tegen hen heeft verworven viere deffaulten
+oft contumacien ende is gheordonneert dat hy zyn
+proffyt daeraff zoude te hove legghen dwelck hy
+oyck heeft ghedaen ende daer inne zoe verre
+es gheprocedeert dat die supplianten met vonnisse zyn versteken
+van allen exceptien ende voirts verclaert verbuert
+te hebbene huere lyff ende goet allet ter geheelder
+destructien vanden voirs. thoonderen die alle schamele gesellen
+zyn ende huere broot moeten winnen met goeden heeren
+ende luyden te dienene biddende daeromme dat ons gelieven
+wille hen supplianten ende elcken van hen te remitterene
+ende quyte te scheldene allet tg$$$t dat zy desen aengaende
+tegen justicie ghedaen ende gecommitteert hebben
+criminelyck oft civilyck abolerende ende te
+nyeuw te doende tvoirs. proces ende alle de voirs.
+deffaulten contumacien mits oyck tvoirs. vonnisse
+daer inne ghegeven hen restituerende daeraf in hueren
+eersten state ende tot onse lande van brabant gelyck
+zy te voeren waeren behoudelyck der voirs. partyen
+gheinteresseerde satisfactie zulcke ende als daer
+toe nae recht behoiren zal ende daer aff verleenen
+onsen brieven in behoirlycker vormen waeromme
+wy die zaken voirscreven overgemerct willende
+den voirs. claes cole jan potter jan lombaert ende
+jan van heptynne alias grant jehan supplianten in desen
+gracie ende ghenade prefereren voir strancheyt van
+justicien den voirs. supplianten ghenegen wesende tot hueren
+supplicacie ende begeerte hier op ghehadt dadvys van
+onsen voirs. cancellier ende luyen van onsen rade in brabant
+hebben inden ghevalle als boven byde deliverancie van
+onse zeer lieve ende zeer beminde vrouwe ende moeye de
+eertshertoginne van oistenryck hertoghinne ende gravinne
+van bourgongnen etc. r van onsen weghen regente ende
+gouvernante van desen onsen landen van herwairtshover ten"
+"kaerle etc doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende dat
+wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van pieter de deckere
+hantwerker woenende te kessele buyten onser stat van loeven inhoudende
+hoe hy suppliantdes geleden is omtrent zeven jaeren heeft sitten drincken
+ter plaetsen geheeten wilsene met eenen zynen nagebueren genaempt
+jan boons nyet wetende van enigen twiste ende minmyc met
+malcanderen gedroncken thebbene zyn tsamen nae huys gegaen
+ende comende onder den kesselberch daer de voers. jan woenechtich
+ware hebben onderlinge woerden ende wederwoerden gehadt
+ende onder meer anderen seyde de voers. suppliant totten voirn. jan seldy
+my dack ende stroo verlienen opde welcke de voers. jan
+antwoirde laet ons gaen tot lysen mynder zuster ende de
+voers. suppliantalsdoen hoiren dat hem de voers jan weygerende
+seyde is dat vrintscap die ic u gedaen hebbe nemende zyn hant
+ende stiet den selven jan ter eerden slaende den selven met zynen
+lanckmesse zonder quetsen drije oft vier slagen op zijn lijf
+nae desen heeft de voers. suppliant den voirn. jan metter hant
+genomen ende vander eerden opgeheven de voirn. jan op zynde
+syende op zijnen vinger die weinich bloede seyde totten selven
+suppliantpeter oen ghy hebt my gequetst waer op de voers. suppl
+antwoirde jan ic en doen de voirn. jan afslaende de woerden
+by hem gesproken seyde laet ons gaen goede chiere maken zyn soe
+samelyc in des voers. jans huys gegaen ende daer inne comende
+heeft de voirn. jan wedergeseyt totten voers suppliantsweerende
+goids mach ghy hebt my gequetst nemende soe een eycken latte
+in zyn hant met der welcker hy den voers. suppliantgeslagen
+heeft ter eerden die welcke terstont weder opspranck treckende
+zyn lanckmes om hem te verweeren alsdoen de brueder dezer
+voers. jans dat ziende die nyet verre van daer en woende
+nemende eenen grooten stock oft staecke in zyn hant ende es zynen brueder
+te hulpen gecomen dat siende de voirn. suppliantmeynende de vlucht
+te ghenemen dwelck hy nyet en conste get$en mits dat de
+voers. jan ende zyn brueder hem soe gheerich waren hebben
+den voern. suppliantanderwerf ter eerden geslagen meynende hem"
+"donne en notre ville de malines le vendredy saint
+$n mers davril lan de grace mil cincqcens et
+huit, et des regnes de nous empereur assa$$
+decellui de germanie le xxiiie et de hongarie etc
+le xixe, aussy rgne sic $$$$ reploy par impz
+margareta et sur ledit reploy par lempereur
+et monsieur larchiduc et signe havetoy
+selle$$$ et $$$
+par moy
+$$$$"
+"aucun destourbier ou empeschement au contraire en maniere quelconque
+ains se son corps ou aucuns de ses biens non confisquez sont ou estoient
+cy apres pour ce prins detenuz arrestez ou empeschez les mectent
+ou facent mectre incontment et sans dilay a plaine et entiere
+delivrance. car ainsi nous plaist il. et affin que ce soit chose
+ferme et estable a tousiours nous avons faict mectre notre
+seel a ces presentes . saulf en autres choses notre droict et lautruy
+en toutes. donne en notre ville de bruxelles au mois de
+may lan de grace mil cinq cens et quarante quatre
+de notre empire le xxve. et de noz regnes de castille et
+autres le xxixe . ainsi escript sur la plycque
+par lempereur en son conseil et soubz signe verreycken
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderen
+met zijn originale bij mij
+$$$
+* en soit respondu par le receveur des exploits"
+"ende oick lestwerff metter benden vanden spaengnaerts d#
+herwertsover waren daer aff men hem noch zekere gaigen
+schuldich is ende en soude inden selven onsen lande nijet
+wederom dorren keren hanteren noch converseren maer gescapen#
+vuijten selven te meten blijven soe vere onse gracie ende genade
+hem hier op nijet gedeijlt en wordde alzoe hij zeeght ons
+om de selve oetmoedelijck biddende soe eest dat wy de saken
+voirs. overgemerct den voirs. willem coppens alias de walssche
+suppliant genegen wesende tot zijnder beden ende supplicatien ende
+willende hem in dit stuck gracie ende genade prefereren voer
+strangheijt van rechte hebben inden gevalle als boven
+vergeven quijtgescolden ende geremitteert vergeven schelden
+quijte ende remitteren vuijt zunderlingen gracien midts desen
+onsen brieve tfeyt ende dootslach boven vercleert mitgaders
+alle peijne ende bruecke corporelle ende criminele dair inne
+hij ter causen van dien met datter aencleeft ende van dat hij
+zedert tot diversschen stonden geweest is in onse stadt van
+bruessel tegen ons justicie ende der vrijheijt der voirs. onse
+stadt ennichsins ontgaen ende mesbruijct mach hebben ende
+hebben als daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen
+weder ende restitueren midts desen onsen voirs. brieve tot
+tot zijnder goeder fame ende name in onsen voirs. lande ende
+hertochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen
+ende heerlicheyden vuytgescheijden onser voirs. stadt van bruessel
+ende vrijheijt der selver ende tot zijnen onverbuerden goeden
+indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren als
+hij was voer de toecompste vanden dootslage voirscreven ende
+oick oft hij de vrijheijt van onse voirs. stadt van bruessel nijet
+gebroken oft gereinfringeert en hadde imponerende hierop
+een eeuwich geswych onsen procureur generael ende
+allen anderen onsen rechteren justicieren officieren wye zij
+zijn satisfactie ende beteringe eerst ende voer al gedaen der
+geinteresseerde pertije indien die noch nijet gedaen en zij"
+"querelle en sijn geweest die hun altyt oyck eerlycken
+by geestelycken ende werlycken lieven hebben $$$
+gedraeghen gehadt volgende de attestatien ieerst
+vanden pastoir van sinte quintens tot loven
+vanden pater $ulard prister der societeyt jesus
+item van heer oricius puteranus radt van
+hunne hoocheden professeur histori schrijver van
+syne majesteijt ende by andere attestatien vanden
+geenen daer mede sy supplianten hebben gevrocht
+gehadt allen gelijck sij supplianten seyden hadden
+daeromme seer oijtmoedelyck gebeden om onse
+opene brieven van remis daertoe dienende
+soo eest dat wij desen aengesien gehadt hierop
+dadvijs vanden schoutete der vrijheyt van
+turnhout geneijcht wesende ter beden der
+voorschreven supplianten ende willende hen in dit
+stuck prefereren gratie ende misericordie vo$
+strangheyt ende rigeur van rechte hebben den
+selven supplianten inden gevalle als boven
+geremitteert quijtgeschonden ende vergeven
+remitteren schelden quijtte ende vergeven
+uuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve
+tfeyt ende ongeval boven geruert midtsgader
+alle offensie ende breucke corporelle ende
+criminele daer inne $n hen overmits
+ende uuyt saecken van tgene des voorschreven
+is tegen ons ende justitie eenichsints m$$
+hebben ontgaen ende mesdragen ende hebben
+ontgaen hen dijen aengesiende weder gestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende
+restitueren tot sijnen * goeden name fame
+ende geruchte in onsen voorschreven lande
+van brabant ende allen anderen onsen lande
+ende heerlijckheden ende tot sijnen ** onverbuerde
+goeden indijen sy eenige onder ons heeft heb$
+gelyck ende in alder manieren soe sij
+waeren voor de toecompste vanden voorschreven"
+"remissie van dootslaghe
+philips by der gracien goide coninck van castillien van
+laon van granada artshertoge van oistr piomte van
+arragon ende hertoge van bourgongnen van lothr van brabant
+van stir van karenten van cram van limborch van lustenborch
+ende van gelre erene van vlaanderen van habsburc van tyrol
+van ferette van keburch van artois van bourgounguen palatyn
+van henegouwe van hollant van zeellant van namen en van
+zutphen mercgoeur des heylichs roomschen rycs ende
+van burgauw landgrave in elsaten heere van vrieslant
+van op den windschenmary van portenauw van salms ende
+van mechelen
+doen te weten allen ende eenen tegelyken
+tegewoirdich ende toecomende dat wy ontvangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van henricke vanden putte inhouden
+hoe dat in octobri lestleden op de jairgedinge des voirschreven des proefste
+van hoeye in den dorpe van esemaele onder ghete die voirsschreven
+henrick suppliant als menere des voirschreven proefste met scepenen
+vergadert zynde ende opcroeren zyne officie nae der bancken
+ende onder gewoenten rechte aldaer gecommen is dair in
+zynre presentien een geheeten wylen henrick dillen ons
+te ontvangen zulcke goede als hem nae die doot van zynre
+hun s vrouwen ouderen gesuccedeert ende aencomen weren
+ende naedien dat de voirschreven menere mitten voirschreven scepenen"
+"kaerle tec. doen te weten allen iegenwoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicacie
+van janne heyskin diemen heet cort woenachtich binnen onse
+stede van antwerpen inhoudende hoe dat hy voir tyts ons
+getrouwelyck gedient heeft in onsen oirlogen binnen pan$e
+voer therontime marcillien weenen in oistryck ende peronne
+in sorge van zyn lyf ende omme den cost voer hem ende zyn"
+"rekeninge, bewijs ende reliqua te doen, tot onsen
+proffijte metten anderen penningen van sijnen ontfanghe
+sij onsen procureur generael voors., drossaert van brabant
+meijer van pellenberge, ende allen anderen onsen ende
+onser vassalen oft der smaelre heeren, rechteren justicieren
+jegenwoordige ende toecomende heuren stedehouderen
+ende eeneniegelijcken van hen besundert doen laeten
+ende gedoogen den den voors. suppliant van deser onser
+jegenwoordige gratie quijtscheldinge, remissie
+ende pardoene, ende van allen den inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voore verhaelt peijselijck
+rustelijck, vredelijck volcomelijck ende eeuwelijck genijeten
+ende gebruijcken, sonder hem te doen oft te laeten
+geschieden nu noch in toecomende tijden aen lijff
+noch aen goet eenich hinder stoot letsel oft
+moeijenisse ter contrarien, maer indijen sijn lijff
+oft eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gevangen gearresteert becomert oft beleth
+waeren, dat sij die setten ende stellen, oft doen
+setten ende stellen ter stonts ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcomender delivrancien
+ende staeckinge, nijettegenstaende dat t’voors.
+feijt ende ongeval nijet en is overjaert, noch
+anderssints onser ordonnancie desen aengaende ter
+contrarien, die wij nijet en willen den voors. suppliant
+in desen eenichssints te prejudicieren oft
+hinderlijck te wesen, maer hebben deselve
+voor dese reijse gederogeert ende
+derogeren bij desen, deselve anderssints"
+"becommert oft beleth waeren dat zy die setten ende
+stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot
+eeuwighen daghe zoe hebben wy onsen zegel hier aen
+doen hanghen behoudelijck in anderen dingen onsen regt
+ende eenenyegelijcken anderen dessyns gegeven in onser
+stadt van brussele inde maent van september
+int jaer ons heeren duysent vyffhondert eenentzestich
+van onsen rycken van spaegnien ende sicillien tzes$$e
+ende naples te tachste op de plycke stont
+geschreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent boudewyns visa rpta
+gecollateert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez notaris"
+"proceder contre luy criminellement se notre grace
+et misericorde ne lui est sur ce impartie si
+comme il dit dont il nous a treshumblendt
+supplie et requis i$dour ce est il que nous
+ces choses considerees audit guilliaume suppliant
+inclinans a sadite supplication et requeste
+et lui veullant en ceste partie preferer grace
+et misericorde a rigeur de justice inersciement
+en lonneur et reverence de la benoite passion
+que notre sauveurnet redempteur jesu crist souffry
+pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
+quil est huy avons par lav$$ de notre treschie
+et tresaimee fille de nous empereur dame et
+tante de nous charles dame marguerite daustiche
+et de bourgogne ducesse douagie de savoye regente etc.
+et la deliberacion des gens de notre prive conseil
+estans lez elle ou cas dess$$$ quicte remis
+et pardonne quictons remectons et pardonneons
+de grace especial par ces presetes les cas et mes$$$
+dessus declairez ensembles toute paine amende
+et offence corporelle et crimminelle en quoy pour
+raison diceulx les circonstances et deppendences il
+a et puet avoir mesprins offence et estre encoure
+envers nous et justice et lavons quant a ce
+restitue et restituons a ses bon nom fame et
+renommee au pays et a ces biens ,on consisgnez
+sancuns en y a tout ainsy quil estoit avant
+lad$enne duceulx cas imposant sur ce
+scillence perpetuel et a notre procureur general
+marcgrave danvers escoutette danvers
+et a tous noz autres officiers quelzconques
+satisfaction touteffoiz faicte $$$ ala
+et avant toute $$$ aux parties interessees
+se face nest et elle y chiet civilendt taut
+seulement et moyennant quil lamendera"
+"is iegens ons onse hoocheyt ende justicie eenichsins
+mach hebben ontgaen ende uuyt onser meerder ende
+speciaelder gracien hebben hem intsgelycx vergeven
+ende geabsolveert van dat hy suppliant zoe langen tyt
+hem gehouden heeft binnen onsen voirs. lande van
+brabant sonder onse voirs. brieven van remissien
+et dinterinement der zelver ende hebben hem dien
+aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende
+stellen bydesen tot zyne goede fame ende name
+in onsen voirs. lande ende hertochdom van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende
+tot zyne goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert
+zynde zoe verre daer eenige waeren imponerende
+hierop een euwich zwygen ende silencie onsen procureur
+general ende alle andere onse rechteren justicieren ende
+officieren onser voirs. lants van brabant satisfactie
+nochtans yerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
+partie zoe verre die noch nyet gedaen en waeren
+civilyck alleenlyck behoudelyck oick dat hy den suppliant
+den voirs. dootslach ende tgene des voirs. es iegen
+ons civilyck beteren zal naerde gelegentheyt vander
+misdaet ende faculteit van zynen goeden ende oyck
+dat hy gehouden wordt te betalen de redelyck costen van
+justicie daeromme gedaen ende nagevolcht indien
+datter eenige geschiet zyn ter taxacie ende arbiterscepe
+van onsen voirs. cancellier ende luyde van onsen voirs.
+raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
+daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende
+luden dat voere hemluden geroepen die gene die daeromme
+behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen wel
+ende duechdelyck totter verifficatie ende interinemente
+van desen onsen iegewoirdigen brieven nae huere vorme
+ende inhouden ende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn in onsen voirs. raede
+#sy hier aff verantwordt
+bbyden ontfangere vanden
+exploiten"
+"gecommitteert hebben ende committeren bij desen ontbieden
+daerom ende bevelen denselven onsen cancellier ende raidts
+lieden, dat voor hem geroepen diegene die daerom behoiren
+geroepen te sijne, sij procederen wel ende deuchdelijck
+ter verificatie ende interinement van desen ende totter
+taxatie ende moderatie vande voors. amende alsoo sij sullen
+bevinden te behoiren, welck interinement de voors.
+suppliant gehouden sal sijn te versuecken ende hem in
+persoone te presenteren in onsen voors. raede binnen
+sesse maenden naestcommende opde pene van te
+verbeuren deffect van desen ende dat gedaen, ende
+deselve civile boete ende costen van justitien
+getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden
+genen dijen dat behoiren sal, sij, onsen voors.
+procureur generael in brabant onsen meijer van
+loven ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten, iegenwoirdige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen heure
+stedehouderen ende eenijegelijck van hen besundere
+soo hem toebehoiren sal, doen laten ende gedoogen
+den voors. suppliant van deser onser iegenwoirdiger
+gratien ende remissien, ende van alle d’inhouden van
+desen inder vuegen ende manieren vore verhaelt,
+rustelijck, vredelijck, volcommelijck ende eeuwelijck
+genijeten ende gebruijcken, sonder hem te doen off
+te laten geschieden nu noch in toecommenden tijde
+eenich hinder, letsel, off moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien, maer indijen sijn lijff off
+eenige van sijne onverbeurde goeden daeromme
+gearresteert, becommert, oft beleth waeren dat
+sij die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrancie nijet
+tegenstaende dat tvoors. ongeval nijet en is"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
+supplicatie van gories peeters woenende tot tinnen in"
+"anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden
+goeden indien hy eenighe onder ons heeft ghelyck ende in alder
+manieren soe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte
+imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierts ende voer al
+ghedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
+ghedaen en zy ende eenige daer toe staet civilyck alleenlyck
+behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt
+tegen ons te beteren civilyck naer geleghentheyt vander
+zaken ende faculteyt van zynen goeden met oyck te betalenen
+de costen van justicien hieromme alreede ghedaen ende te
+doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven
+ende ghetruwen de cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer hen
+gheroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne
+zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie ende
+interinemente van desen ende totter taxatie ende moderatie
+vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden
+sal zyn te versueckene ende hem in persoenen te presenteren
+in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende op de
+pene van te verbuerenen deffect van desen ende dat gedaen
+ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dient behoiren
+sal zy onse voirs. procureeur generael in brabant ende
+ondersaten iegewoirdige ende toecomende dien dit aengaen sal
+mogen huere stedehouderen ende eenen yeghelyck van hen besunderen
+soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen de voirs.
+suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
+ende pardoenen ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
+ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
+ende eeuwelyck genyeten ende ghebruycken sonder hem te
+doene noch te laten gheshieden nu noch in toecomende tyden
+eenich hinder letsel oft moenisse aen live noch aen goeden
+#
+sy hier af
+verantwordt byden
+ontfanger vanden
+exployten"
+"kaerle etc doen te wetene allen tegewoirdigen ende toecommende
+dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van peeter de
+jonghe alias faes belast met huysvrouwe ende sesse cleynen kinderen
+simpel hantwercker wonachtich tot putte in ons lande van brabant
+inhoudende hoe dat hy op den sondach naebeloken paesschen anno xvc
+veertich lestleden sittende met twee oft drye van zijnen gebueren
+inde herberge twee oft drye potten biers drynckende eest gebuert
+dat daer ander geselscap is twistich geweest als jan van boegaerden$$
+ende pieter sotten midts den welcken heeft de suppliant ten inhorte van
+ander ende om beters wille den voirs. peeter met goede wordden van dair
+ende tot zijnen huyse geleydt ende is de suppliant tsynen huyse by synen
+huysvrouwe ende kinderkens gebleven naeden welcken eest"
+"#sy hiervan verantwoirt
+byden ontfanger vanden exploiten"
+"vleeschouwer eenigen twist
+oft quarelle heeft gehadt maer
+ter contrarien altyt goede vrinden
+ende cameraden t’saemen syn ghe
+weest soo badt hy suppliant seer
+oidtmoedelyck om onse opene brieven
+van remis daertoe dienende waer
+omme soo ist dat wy desen aengesien
+ende ieerst hierop gehadt hebben d’advis
+van onsen lieven ende wel beminde die meyer
+der stadt loven ende tot dyen gesien d’infor
+matien by hem genomen over t’voors. feyt
+genegen weesende ter bede des voors. suppliants
+ende willende in dit stuck prefereren gratie ende
+misericordie voor trangheyt ende rigeur van
+rechte hebben den voors. suppliant quytgeschouwen
+ende vergeven schelden quyt ende vergeven uuyt
+sonderlinge gratie by desen t’feyt
+ende ongevalle bovengeruert, midtsgaders
+allen breucken corporele criminele ende civile
+daerinne hy ter causen voirs. midtsgaders dat
+daeraene cleven mach tegens ons ende justitie
+misdaen ende misbruyckt mach hebben ende
+hebben hem dyenaengaende wedergestelt,
+gerestitueert, stellen weder ende restitu
+eren tot synen goeden naeme ende fame
+in onsen voors. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende heerlyckheden"
+"hebben gemoveert, soo ten tyde als hij jongman
+synde noch by syne ouders was woonende, als
+daer naer in dienst geweest sijnde vande hoochmey$
+van thienen, als bleecke by de attestatie soo vande
+schepenen van cortenaecken plaetse synder
+geboorte, als vande voornoemde hoochmeijer daer van
+sijnde, ende dat hij : als nu wesende een huyshou
+dende man met vrouw ende kinderen ende
+met sijns huijsvrouwen moedere wesende eene
+oude vrouwe die hij insgelyck den costende onder
+hout moet besorgen : geerne metter eeren
+soude door geraecken ende beneffens andere
+blyven synen cost winnen ende tselve
+nyet en derffde bestaen noch thuijs blijven,
+maer ter contrarien hier ende daer
+moeste latiteren midts t voorss. ongeluck,
+ende alles moeste laeten te nyettegaen door
+vreese van byden officier geapprehendeert ende
+in strickte gevanckenisse gestelt te
+worden tot syne totale ruine, mede van
+sijne huysvrouwe kinderkens ende van syne oude
+moedere, oirsaecke dat hij geraeden hadde
+gevonden hem te keeren tot ons, ende
+oitmoedelyck te bidden teneynde ons soude
+gelieven te prefereren gratie voor rigeur
+van justitie, ende dyenvolgends hem over tvoorschreven
+misdaet te vergunnen ende laten depescheren
+brieven van remis in behoorlycke formen, waerover
+soo ist dat wy desen aengemerckt ende tot
+dyen gesiend informatien byden officier van cumptich
+over t’gene voorss. is genomen, midtsgs
+sijn schriftelyck advijs genege wesende ter bede
+des voorss. suppliants willende hem in dit"
+"wie zij sijn satisfactie ende beternisse ierst ende voor
+al gedaen der partije geinteresseerde indijen die noch
+nijet gedaen en zij ende eenige daertoe staet civilijck
+alleenlijck behoudelijck dat die voors. suppliant gehouden
+sal sijn t'voors. feijt tegen ons te beteren civilijck naer
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van zijne
+goeden met oijck te betaelen de redelijcke costen van justitien
+hieromme alreede gedaenende te doene allet ter taxatien
+ende moderatien van onsen zeer lieven ende getrouwen
+die cancellier ende lieden van onsen voors. raede in
+brabant die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen ontbieden daeromme ende bevelen
+den selven onsen cancellier ende raidtslieden dat voor
+hen geroepen de ghene die daeromme behooren geroepen
+te zijne zij procederen wel ende deuchdelijck ter verifi-
+catie ende interinemente van desen ende totter taxatie
+ende moderatie vande voors. amende ende costen van
+justitien alsoo sij sullen bevinden te behooren welck
+interinement die voors. suppliant gehouden sal zijn
+te versuecken ende hem in persoone te presenteren
+in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcommende
+op te pene van te verbeuren d'effect van dijen ende
+dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van
+justitien getaxeert ende betaelt zijnde in handen vanden
+ghenen dijen dat behooren sal $$$$$$$$$$$$$$
+den voors. suppliant van dese onse tegenwoordige
+gratien ende remissien ende van alle d'inhouden van
+desen zij onsen voors. raedt ende procureur generael
+in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten tegenwoordige ende toe-
+commende dien dat aengaen sal mogen hunne stede-
+houderen ende eenijegelijck van hen besundere soo hem
+toebehooren sal doen laeten ende gedoogen den voors.
+suppliant van deser onser tegenwoordige gratien ende
+remissien ende van alle d'inhouden van desen inder
+vuegen ende manieren vore verhaelt rustelijck"
+"hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
+van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden van onsen raede
+in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by desen
+ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raedsluden dat voer hen geroepen deghene die daeromme behoren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
+costen alzoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
+suppliant gehouden zal zyn te versueckene ende hem in per soene te presenterene
+in onsen rade binnen eenen jaere naestcommende op de pene van te verbueren
+deffect van desen ende dat gedaen ende dezelve civile boete ende costen
+van justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien
+dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende alle anderen onse
+rechteren justicieren officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende
+toecomende dien dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedogen
+den voirs. suppliant van desen onsen iegenwoirdiger gracien remissien ende
+pardoene ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voer verhaelt rustelick vredelick volcomelick ende eeuwelick genyeten
+ende gebruycken sonder hem te doene noch te laten geschieden nu noch
+in toecomende tyden eenich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve
+noch aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyf oft eenige
+van zyne goeden daeromme gearresteert gecommert oft belet waren
+dat zy die setten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot
+geheelder ende volcommen delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwigen
+dagen zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
+in anderen dingen onsen recht ende eeneniegelick anderen des syns
+gegeven in onsen stad van bruessele inde maent van november
+int jar ons heeren duysent vyfhondert ende veertich ende van onsen
+kyserrycke txxie ende van onsen rycken van castilien ende anderen
+txxve aldus gescreven op te plycke by den keyser in zynen
+rade ende geteekent boudewyns visa receptica
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+metten originelen brieven by my"
+"kaerle etc doen te wetene allen luyden tegenwoidich ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van gillis vande guechte wonachtich binnen der
+prochie van wambeke in onser lande van brabant inhoudende
+hoe dat hy suppliant omtrent onser lieve vrouwen daghe half
+ougst anno 1538 geseten es binnen der parochie van sinte
+cathelynen lombeke ten huyse van everart vanden slachmolen
+metten scepene ende wethouderen aldaer ende nae dat zy tussenhen
+goede chiere gemaect hadden es de suppliant met eenigen vanden
+selven wethouderen ende met andere goede mannen thuys waert
+gegaen ende onder wegen commende esser een persoen geweest
+geheeten jan van bossuyt en heeft totten suppliant geseyt
+gillis gaanwy alhier onder ons beyden sy ghecken met ons
+den suppliant metten arme nemende ende hem leydende eenen
+anderen wech ende ter stont onder hen beyde zynde
+geeft die voornoemde jan van bossuyt totten suppliant met grammen
+moede gevraecht wat hadde $$ te lombeke te doene
+de suppliant antwoerde om die bede die ghy op my hadt
+doen heysschen van $$ daer ic maer op $$ geseten
+was doen seyde de voirnoemden jan met spytige woerden ghy
+zyt snoder dan noeyt dief die aen de galghe gehangen
+was die suppliant vraechde waerom datte de voirnoemden jan
+seyde omdat ghy soe menighen quaden eedt gedaen hebt
+om die bede gevende den suppliant vele vuyle d$$erssche
+injurieuse woerden die onverdrachgelyck waeren dwelck
+die suppliant presenteert te affirmeren by eede op dats noot zy
+ende naer vele vuyle spytighe injurieuse woerden die
+de suppliant nyet langer en heeft connen verdraghen heeft met
+hittigen bloede ende vuyt evelen moede naer den voirnoemden
+jan gesmeten met een labuer scuppe die hy in zyn handt
+hadde ende heeft den selven jan gegeven eenen slach achter
+op zyn hooft dat hy metten selven slage ter erden viel
+ende es alsoe blyven liggen gelyck oft hy doot geweest
+hadde dit siende de suppliant nyet tegenstaende die
+onverdragelicke woerden injurieuse woerden die hy vanden
+voirnoemden jan eerst hadde moeten lyden heeft hem metter hant
+genomen ende hem gebeden om genade zeer vriendelycken
+biddende dat hy hem eenige kennisse geven woude twelck
+die voirschreven jan nyet gedaen en heeft mits welcken die suppliant"
+"feist adjourner ledit suppliant audit bureau
+auquel il comparut au tour a lui prefix
+et finablement parties oyes fut illec
+appoincte que certains arbitres assavoir
+du coste dudit suppliant pierre et didier boisot
+et du coste dicellui feu feu le bailli damont
+le doyen de besancon a present archevesque
+de palerme et thomas ysacq toison dor
+appointeroient les partyes aimablement se
+faire se povoit sinon en feroient rapport
+audit bureau des difficultez quilz y trouveroient
+lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions
+parensemble pour cest affaire et en la fin
+comme sur prendre conclusion survint notre partement
+vers noz royaulmes despaigne parquoy
+icellui affaire demoura lors sans aucune
+conclusion et durant notre absence en nosdits
+royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre
+service oudit estoit de fourier ledit feu jaques
+environ le xxve jour de janvier ensuivant en
+retournant de notre ville de namur et affaires
+de sondit maistre par la ville de wavre est
+illec termine vie par trespas sans que
+iceulx arbitres en ayent declaire aucuns
+determinacion. or est que pui-s nagaires"
+"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende
+toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
+van kerstiaen step cruy scamel cruywagenare wonachtich
+in ssss onsen stadt van bruessele belast met eender jonger
+huysvrouwen inhoudende hoe dat omtrint lichmisse xvc
+sessendertich nae dyen de suppliant ende wylen willem de jonck
+oyc cruywagenaere tsamen hadden sitten drincken in des
+cruywagenairs huysken op een werf in onsen voirs. stadt van
+bruessele zoe heeft de voirs. suppliant hoiren seggen dat de voirs.
+willem geseyt zoude hebben dat hy ende zyn vader goet doen
+hadden de suppliant hier inne zeer geturbeert zynde quam
+int voirs. huyskin ende vraechde den selven willem waerom
+dat zyt goet doen hadden daerop de selve willem zeijde om
+dat u vader de busse heeft ende ghy den sluetel daerom hebdy
+goet doen naeden welcken zoe ginck des suppliants vader om de
+busse ende des suppliantes huysvrouwe om de sluetel den
+welcken zij wierp opte taefel int tselve huysken daer de
+selve willem was ende noch twee oft drye vanden cruywageneers
+ende nadat des suppliants vader de busse bracht hadde zoe
+hadde de selve willem groote woirden tegen des suppliants vader
+die een oudt man es dwelck hoirende de suppliant die tegen
+vuer thuysken stont quam in tselve huysken ende zeyde
+totten selven willem compere ghy en dorft mijnen vader n$
+bedrucken hebdy op mijnen vader yet te seggen segget my
+$ende besiet ofter nyet als alsoe en is alsoe wyde rekeningen
+gedaen hebben want bevindt ghyt anders ic wilder voere
+bescaempt zijn ende de suppliant seyde oyc tot hem compere
+compere ghy mocht wel zwygen daer een ander spreken
+mach want ghy syt lazarus doen zeyde willem een
+yegelyck mach wel op hem selven zien dwelck hoirende de
+suppliant zeyde compere het es alden dach achterclap laet
+ons hoiren wat ghy $ uuyt broyen wilt doen zeyde wylen
+willem totten suppliant ic segge dat ghy een dief zyt doen
+zeyde daerop de suppliant ben ic een dief ic zoude met een messe
+op u vleesch houden steken ende doen stont de suppliant die tegen
+willemen oversat op ende zoude steken welcken steeck hem was
+gebroken doen zeyde de selve willem totten suppliant wacomper$
+zoudi my $$$ zoe toegaen laet my eens drincken voer myn
+doot ende doen dranck hy ende nam den pot in zynen arme doen"
+"remissie voer
+lambrecht van strale
+kaerle etc. doen te wetene alle iegewoirdighe ende
+toecommende dat wy ontfangen hebben die oitmoedighe
+supplicatie van lambrecht van strale arm scamel knecht
+oudt omtrent eenentwintich jaer van zynder nerringhe
+metser iegewoirdich gevangen tot ghierle jurisdictie van"
+"philips byder gratien goidts coninck van castillien etc.
+doen te wetene allen iegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oijtmoedige supplicatie van
+merten stroobant ingeboren onser stadt van loven"
+"aen doen hanghen behoudelyck in anderen saecken ons recht
+ende een eygelyck zyne in allen gegeven in onser stat
+van bruessele inde maent van junio int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende zessenezestich
+van onsen rycken van spangnien sicillien etc txie
+ende van napels txiiie op de plycke stont
+gescreven aldus byde coninck in zynen raide onderteekent
+sanghe visa recepta
+gecollacionneert met zynen originaele
+ende bevonden daermede concorderen by my
+deruwez"
+"et combien par lesdits eschevins dorbaiz ait este juge
+par sentence parties dung coste et daultre en leurs
+allegations et deffences oyez, et laquelle sentence
+a este par icelles parties tenue pour bonne et
+expressement ratifiee et approuvee que lesdits
+supplians seroient eslargiez et delivreez de ladite prison
+parmy baillant caution souffissante par eulx presentee
+destre a droit et furnir le juge desdits eschevins
+et que en ensuyant icelle sentence lesdits supplians
+ayent presente dobliger pour caution leurs rentes
+heritaiges et bien meubles et immeubles quilz
+ont soubz la justice dudit orbais, souffisans
+et furnissans a la demande dudit bailly de perwez
+et avecq ce plesge souffisant jusques a la
+somme de deux cens florins ce toutesvoyes non
+obstant et sans ladicte caution vouloir accepter
+sest avanchie ledit bailly de laisser la voye
+et train de justice et soy tourner a voye
+de faict de concussion et dextorsion de
+emmener lesdits supplians hors la justice et bancq
+dudit orbais en les gectant en prison tresestroicte
+et rude au fon de fosse et ceppe de fer
+en la tour du chasteau et fortresse dudit
+perweiz et que pis est sest avanchie
+ledit bailly sans loy et sans justice de son auctorite
+indue de faire gecter ledit arnoul ung desdits
+supplians par le borreau sur ung bancq et
+faire gehenner si horriblement et inhumainement"
+"kaerle etc doen condt allen lieden nu zynde ende namaels wesende
+dat wy hebben onfangen die oetmoedige supplicatie van gielisen
+robyns woenende te cumptich by onser stat van thienen inhoudende
+hoe dat een genoempt peeter huysac heeft verworven van ons
+voer hem silvesteren ende peeteren zyne zoenen ende alle zynen huysgesin
+sekere onse brieven salvegardien die hy heeft doen insumeren
+den voers. suppliant ende het zoe zy dat nyet en betaempt
+noch geoirlooft en zy den voers. petren huysack noch zynen
+zoenen by hen selven oft yemandt andere te incurierene oft
+te dreigene den voers. suppliant oft zynen vrienden om die te
+commonerene tot infractien van onser salvegardien opte pene van
+te verbueren deffect vander selver sauvegardien ende selve te
+incurreren die pene van infractien van sauvegardien desen
+nochtans nyet tegenstaende sekeren tyde nade impetratie
+vanden voers. sauvegardien heeft de voers. silvester metten
+voers. peteren zynen bruedere sekeren oploop willen doen
+gielise van herborch neve vanden suppliant ende hebben onderlinge
+vele hooge injurierende woerden gehadt van welcken
+woirden die suppliant geadverteert zynde besonder dat die
+voers. gielis hem geseght hadde dat hy die om synen wille
+geleden hadde is gebuert dat die selve suppliant comende
+van loeven ende wel by drancke zynde heeft gevonden omtrent
+cumptich den voers. silvester mayende met zynen vadere
+in een velt ende gecommoneert zynde midts den voers. woerden
+ende oploope die hy met zynen brueder den voers. gielise
+synen neve hadde willen doen heeft geseight dese oft gelycken
+woirden in substancie neve hoe comt dat ghy mynen vr$$ vriend?
+altyt wilt injurieren ghy hebt ghister avont met uwen brueder
+gielise mynen neve willen oploopen daernop die voers. silvester
+onder dandere seyde totten suppliant ghy lieght daer ane midts
+den welcken de suppliant noch meer gecommoneert ende verhit zynde
+van bloede heeft met den stele vander gaffelen die hy in zyn
+handen hadde de voers. silvester op zynen arm geslagen dwelck?
+aenmerckende de selve silvester ende peeter zyn vader hebben den
+voers. suppliant rigoreuselyck opgeloepen ende met huere zeysenen
+gequetst omtrent zynre kelen ende tweewerven geslagen ter eerden
+ende hoewel dese saken byden suppliant gebuert zyn hem ierst
+geprovoceert ende beroepen zynde byden voers. iniurien ende
+oploopen die de voers. silvester ende peter zyn brueder gielis
+zynen neve hadden willen doen midts den welcken zy behoerden
+nae recht te verbueren deffect vanden voers. sauvegardien
+nyetmin onder tdecsel vanden selver sauvegardien heeft onse meyer
+van thienen hem gevorddert in zyn handen te nemen alle die
+haeffelycke goeden des suppls sonder nochtans dat hem"
+"remissie voer aerde mersueten
+kaerle etc. doen te wetene een yeghelycken
+tegenwoirdich synde ende toecomende dat
+wy ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie
+van aerden mersueten inhoudende hoe dat hy
+woonende is tot opvelpe by synen vadere ende
+moeder wesende zeere oude luyden ende de
+welcke overmits dien dat zy hen niet
+behulpen en cunnen hy suppliant de selve met
+zynen sueren arbeyde onderhoudende ende
+alimenterende is nu eest soe dat in septembri"
+"ende den pot nemende heeft voirts den voirschreven wouter
+suppliant hueren vryer gebrocht ende alsoe zij hoerden
+dat sommige vrienden haer volghden zoe zijn zijt samen
+gewillichlijck vuyten huyse gegaen ende de selve peeternelle
+zonder in huer voirschreven ooms huys eenich mesbaer te maken,
+heeft vuyten huyse wesende ende hoorende dat huere
+vrienden riepen waer zijden nelle geseyt totten voirschreven
+wouter hue®en vryer gaende gesamender handt zonder
+te antwoirdden op t roepen van bueren vrienden, laet ons
+gaen dat zij ons niet en vinden ende liepen alsoe malcanderen
+bijder handt houdende voirbij gielis bessems in de straete gelijck
+oft zij man ende wijf geweest hadden ende sijn alzoe
+tsamen gegaen eerst nae raemdonck ten huyse van eenen
+goeden eerbaren man genaempt willem zellekens, aldaer
+zij ontboden hebben den prochiaen in meyningen malcanderen
+te ondertrouwende maer hij en was niet thuys ende
+naedien betaelt hebbende der weerdinnen zijn tsamen
+voortgegaen tot inde prochie van maldere aldaer zij
+oock ontboden hebben den prochiaen maer alzoe hij
+nyet thuys en was is daer gecommen een capellaen de
+welcke dat nyet en dorste doen overmits dat zij
+van dier prochien nyet en waere ende mits dien nae
+goede chiere aldaer gedaen hebbende tot zanderdaechs
+zoe zijn zij tsamen voorts gegaen tot in de prochie
+van purs dair die voirschreven peeternelle bij huewen wille
+ende daer toe oock ontboden den prochiaen die hem
+excuseerde te commen zegghende dat hij tsanderdaechs
+gaerne commen soude, waer van de voirschreven wouter
+ende peeternelle des droeve wesende braken
+tsamen eenen penninck ende elck van hen beyden
+nemende een stuck hebben malcanderen huere
+kerstelijcke trouwe gegheven ende daer op zijn
+zij gewillich tsamen gaen slapen ende in teeken
+van dien zoe heeft de selve peeternelle daer
+af verleden een instrument ende hoewel dat
+mits desen die voirschreven supplianten nyet en meenden
+yet mesdaen te hebbene ende dat de voirschreven"
+"tot omtrent den voirs. delen is daer ghevallen ende
+heeft de voirs. jaquet hem daer ghegeven eenen
+houwe omtrent zyn knye hebbende noch ghehadt
+drye andere wonden ende alzoe vyve tsamen daeraff
+den houwe aen den voirs. knye is gheweest de
+sorchgelycxste wonde ende aldus ghequetst is
+de voirs. jacquet byden vrouwen ende ommestanders
+die tusschen beyden ghingen ghehouden ende belet
+gheweest ende es tgevechte alzoe ghescheyden
+dwelck zy supplianten metten voirs. twee anderen corts daer
+naer opden zelven dach hebben overgedragen ende
+bekindt ghedaen te hebbene ende hen vuyter heerlich#
+van perwez ende onse lande van brabant gheabsenteert
+is oyck waer dat hoewel de voirs. jan van leefdale
+is zeere gewondt ende ghequetst gheweest hy
+daer aff nochtans over langhe is ghenesen ende in
+egheene leden verlamt gelyck zy supplianten verstaen
+ende hoewel desen aengemerct want daer nyemant
+doot en es ghebleven schynen zoude dat hier inne
+egheen criem en waere ghecommitteert maer alleene
+civile kueren ende brueken naeden lant rechte daer
+toe staende ende zy supplianten den voirs. janne van
+leefdale hebben ghepresenteert ghehadt hier aff
+in hueren lynden cleederen verghiffenisse te biddene
+ende te voldoene gelyck behoort nae gelegentheyt
+vanden zaken ghelyck zy noch daer toe bereet zyn
+nochtans want tselve es ghebuert met lagender
+laghen soe heeft onsen procureur generael in brabant
+hierop tegen die supplianten ende de voirs. twee andere
+verworven onse oepene brieven criminelle vuyt crachte
+vanden welcken hy die selve heeft doen daghen
+ende bevelen te comparerene vp eenen zekeren dach
+voir onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende
+andere luyden van onsen rade in brabant om te aenhoorene
+alzulcke aensprake ende conclusie als hy desen
+aengaende tegen elcken zoude willen nemen ende dit
+op de verbuerte van lyfve ende van goede tot"
+ende hier af verantwoirdi$$ by den ontfanger vanden exploiten
+"kaerle etc. doen condt allen luden nu ende naemaels wesende
+dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van gylain
+gerie scerprichtere onser stadt van antwerpen inhoudende hoe dat
+hy suppliant die welcke zonder eenige jactancie te sprekene hem
+altyt eerlyck ende tamelyck in zynen voirs. officie soe tot bruessele
+als tot antwerpen voirs. zonder reproche tot hier toe gedragen heeft
+gehadt omtrint drye weken voer vastelavont lestleden is gaen toeren
+mit zynder huysvrouwen ende twee andere mans persoenen elc met
+huerder huysvrouwen in een taverne oft herberge geheeten den schilt
+van bourgoingnen gestaen byde vischmerct binnen antwerpen voirs.
+ende mit malcanderen goede chiere makende is aldaer gecomen
+passerende voirtby tgelach van hem suppliant een genoempt jan
+int cransken dewelcke int tselve huys mit twee andere gesellen
+achter inde camer sat en dranck den welcken denie suppliant vraechde
+oft hem beliefte eens mit hem te drincken daerop die voirs. geselscape
+ontrint een vierendeel van eender uren ende van daer verloff nemende
+heeft die suppliant hem moeten geloven mit hem in zyn gelach achter
+inde voirs. camere eens te gaen drincken ende die suppliant aldaer
+inde camere comende heeft tgeselscap aldaer sittende huesselycken
+gegruet gehadt mit zynder bonnette inder hant zonder yets
+quaets te dencken oft te seggene dwelck ziende een genoempt
+balten conincks droogscheerdere zeyde tot hem suppliant wat
+wilt ghij hebben ghy beul maect uuyter cameren ghy en sult hier
+nyet drincken gevende tot dien den selven suppliant vele quade ende
+schandelycke woirden daerop hy suppliant antwoirdende zeyde
+waeromme en soude ic hier ny moegen drincken ick sal een pinte wyns
+op myn selfs hant doen comen dwelck hy dede zonder aen hen tafele
+te sittene seggende tot hen gesellen ghij en derft my zoe nyet
+verachten ic sal u mogelijck op een ander tyt wel kennen ende
+indyen wy opter straeten waren ghy en soudes alsoe nyet seggen
+ende is mit dyen die suppliant van daer gaen strijcken by zynen voirs.
+geselscape ende totten selven geseygt gaet toch daer achter inde
+camere ende vraeght dat geselscap wat zy op my te seggen hebben
+ende zijn alsoe eenige vanden selven zynen geselscape inden voirs. camere
+gegaen ende gevraecht wat zy opten suppliant te seggen hadden
+daerop die voirs. balten ende oyck een zyn geselle geheeten het"
+"remissie laureys steynen
+kaerle etc. doen te wetene allen ende eenen yegelycken
+iegenwoirdich ende toecommende dat wy ontfangen hebben
+die oitmoedige supplicatie van laureys stynen victorssone
+jonck ongehouwt man van xxv oft xxvi jaeren woenende
+inden dorpe beerlaer in onsen hertoghdomme van brabant
+inhoudende hoe dat inde maent van novembri anno 1546
+de suppliant heeft sitten drincken ten huyse van gommaer
+svetters ende zyn gelach gerekent hebbende seyde der
+weerdinnen goeden nacht gaende thuysweerts met eenen
+gielis vanden velde ende commende voor hendrick de
+wolff tweeste huys daer nae saeten aldaer andere persoonen
+en droncken die hen aenriepen ende werdt by eenen van
+hen luyden geheeten jan de sommere drincken geleydt"
+"wylen zyn huysvrouwe huer tot turnhout
+eerlycker draghen zoude en laten tenouerstane
+van andermans ghelyck zy tot oirschot
+ghehouden hadde maer als zy tot turnhout
+kennesse gehadt heeft heeft t selue oneerlyck
+leuen daer oyck ghecontinueert ende den suppliant
+versteken ende heymelyck onthouden allet dat
+zy heeft gheconst ende ghe$$ghen ende onder
+dander es ghebuert dat omtrent twee oft drye
+daghen voir halfvastenen lestleden was een jaer
+de voirs. zyn huysvrouwe heeft aensocht steuen
+de voerman dat hy met huer woude gaen stryken
+zy wiste noch wel hondert guldenen die de suppliant
+huer man nyet en wiste ende dat zy hem
+die in zynen schoot legghen zoude woude hy
+met haer gaen ende dwelck den suppliant naemaels
+es ghezeeght gheweest midts den welcken
+es ghebuert dat den suppliant opten voirs. goensdach
+een huyse van hernicken $uyts tot turnhout
+met anderen geselscape heeft zitten drincken daer
+de voirs. zyn huysvrouwe oyck by es commen
+drincken ende omtrent den auonde thuys gaende
+ende die suppliant wel by drancke wesende hebben
+zy beyde alleene in huys wesende twistich geuallen
+ende heeft die suppliant huer gezeeght ende verweten
+dat zy aenden voirs. steuen versocht hadde te
+gaen met hem strycken ende hem tvoirs.
+ghelt inden schoot te geuene daerop zy hem
+spytelyck hiet daer aen lieghen met meer andere
+quade woerden dat de suppliant verhidt wesende
+van bloede ende hem te voeren commende alle de"
+"sy onsen voors. procureur generael in brabant
+officieren van hombeke voors. ende alen
+anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaeten tegenwoordighe ende
+toecommende dien dat aengaen sal mogen
+heure stedehouderen ende eenen iegelyck van
+hun besundere soo hem toebehooren sal laeten
+ende gedooghen den voors. suppliant
+van deser onser tegenwoordighen gratien
+ende remiissien ende van allen d’inhouden van
+deser in der vuegen ende manieren voor$$
+verhaelt paeyselyck rustelyck vredelyck
+ende volcomelyck ten eeuwighen daghe genieten
+ende gebruycken sonder hem daerinne te doen
+oft te laeten geschieden nu oft in toecom=
+menden tyde eenich hinder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer indyen syn
+lyff oft eenighe van syne goeden daeromme
+gearresteert becommert oft belet
+waere dat sy die setten ende stellen terstont
+ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomder delivrantie want ons alsoo
+gelieft. gegeven binnen onser stadt
+brussele inde maendt van julius
+des jaers xvjc tweenveertich ende vanonse rycken het eenentwintichsten."
+"den dienst goids als hy van te voeren gedaen heeft
+ten waere dat hem oick hier op onse gracie
+verleent werdde alzoe hy seeght ons daeromme
+oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest
+dat wy de saken voirscreven overgemerct den
+selven suppliant genegen wesende tot zynder
+bede ende supplicatie ende willende hem in
+desen gracie prefereren voerre strancheyt van
+rechte hebben inden gevalle als boven dighenen
+quytgescolden ende gheremitteret vergheven
+schelden quyte ende remitteren vuyt zonderlinger
+gracien mits des onsen brieve tfait ende
+dootslach boven verclaert mitgaders alle
+peyne ende bruecke corporelle ende
+criminelle daerinne hy ter causen van dien
+met datter aencleeft tegen ons onse hoocheyt
+ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem als te desen wedergestelt
+ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zyne goede naeme ende fame in onsen
+voirs. land ende heerlicheden van brabant
+ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
+ende tot zynen omverbuerden goeden indyen
+daer eenighe waeren imponerende hier op
+een eeuwich swygen ende silencio onsen procureur
+generael ende allen anderren onse richteren
+justicieren ende officieren onsen lants van
+brabant wie zy zyn. satisfactie ende
+beteringhe ierst ende alvooren gedaen der
+geinteresseerde partie indien die noch nyet
+gedaen en zy civilyck alleenlyck behoudelyck
+nochtans dat die selve suppliant gehouden sal
+wesen tvoirnoemde fait ende dootsclach jegens ons
+civilyck te beteren naer de gelegentheyt vander
+mesdaet ende faculteyt van zynen goeen
+ende oick dat hy gehouden werdt te betalen"
+"heeft die voirs. peeter den voirs. suppliant noch eenen anderen grooten
+slach op zijn hooft geslagen ende daermede grootelyck gewont waer uuyt
+hy suppliant zoewel vanden slagen als vanden bloede dat hem vuyten
+wonden in zijn oogen overvloedelycken geloopen heeft alverblint
+ende anderssins ontvreempt van zijnen sinnen geworden is in sulcken
+vuegen dat hy suppliant uuyt verblintheyt ende uuyt sinnicheyt zynen
+opstekere oft brootmes uuytgetrocken heeft om den voirs. peeter daer
+mede te steken end soe is des voirs. peeters huysvrouwe geheeten
+katheryne ymbrechts tusschen beyden geloopen om de selve gebrueders
+van malcanderen te scheyden alwaer die voirs. katheryne gewont
+is geweest in huer hals ontrent der kelen ende $$ beducht hem die
+voirs. suppliant dat hy der selver katherijnen die voirs. wonde
+gegeven heeft hoewel hy dat nyet zekerlyck en weet mits dyen
+dat hy soe gequetst was ende verblint van zijnen bloede dat hy nyet
+en sach noch en wiste wat hy dede soe hy oyck bereet is tselve by eede
+te affirmerene ende daer af is die voirs. katherijne corts daer nae
+gecommen van levende lyve ter doot dwelck hem suppliant uuyt gront
+zijnder herten zeer leet is mits den welcken die suppliant beduchtende
+rigeur van justicien hem heeft yesundert geabsenteert levende in
+grooter miserien ende armoeden ende noch meer gescapen es te doene
+en worde hem onse gracie hierop nyet geextendeert ende verleent
+alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedlyck biddende
+waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende
+ter beden des voirs. mertens de groote suppliant ende willende hem in dit tstuck
+prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
+justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
+geremitteert ende vergeven schelden quijte remitteren ende vergeven uuyt
+sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
+mitsgaders alle offensien ende bruecke corporele ende criminele daer inne
+hij ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende
+justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
+daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
+hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennige onder ons heeft
+gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden
+voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur general
+in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn
+satisfactie ende beternisse eerst ende voeral gedaen der partie
+geinteresseerde indyen die noch nyet gedaan en is zy ende ennige daertoe"
+"gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot sijnen goeden naeme, faeme ende geruchte in onsen
+voorschreven lande ende hertochdomme van brabant
+ende alle andere onse landen ende heerlijckheyden ende
+tot zijne onverbeurde goeden indijen hij eenige onder ons
+heeft gelijck ende in alder manieren soo hij was voor
+de toecompste vanden voorz. feijte, imponerende hier
+op een eewich geswijch onsen procureur generael in
+brabant onsen meijer van vilvoorden ende alle andere
+onse justicieren ende officieren wie sij sijn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voor al gedaen sijnde, der
+partije geinteresseerde indijen die noch nijet gedaen
+en sij, ende eenige daertoe staet civilijck, alleenlijck,
+behoudelijck dat de voorz. suppliant gehouden sal sijn
+tvoorz. feijt tegens ons te beteren civilijck naer de
+gelegentheijt vander saecken ende faculteijt van sijnen
+middele met oock te betaelen de redelijcke costen van
+justitie hier omme alreede gedaen ende te doene,
+aller ter taxatie ende moderatie van onsen seer lieven
+ende getrouwen die cancellier ende luijden van onsen
+raede geordineert in brabant die wij daer toe gecom=
+mitteert hebben ende committeren bij desen, ontbieden
+daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+raitslieden dat voor hun geroepen de ghene die daeromme
+behooren geroepen te sijne sij procederen wel ende deuchdelijck
+tot verificatie ende interinement van desen ende tot
+taxatie ende moderatie vande voorz. amenden ende
+costen van justitie alsoo sij sullen vinden te behooren welck
+interinement den suppliant gehouden sal sijn te versuecken
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voorz. raede
+binnen sesse maenden naestcommende opde pene van
+te verbeuren d’effect van desen, ende dat gedaen ende
+de selve civile boete ende costen van justitie getaxeert
+ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dien dat behooren
+sal, sy onsen voorz. procureur generael in brabant onsen
+justicieren, officieren ende ondersaeten tegewoordige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen hunne stede=
+houderen ende een ijegelijck van hen besundere soo hem toebe=
+hooren sal, doen laeten ende gedoogen den voorz. suppliant
+van deser onser tegenwoordiger gratien ende remissien
+ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
+manieren boven verhaelt rustelijck, vredelijck, volcomelijck
+ende eewelijck genieten ende gebruijcken, sonder hem te
+doen oft te laeten geschieden nu oft in toecommende
+tijden eenich hinder, letsel oft moijenisse aen lijff noch aen
+goeden ter contrarien maer in dijen sijn lijff oft
+eenige van zijne onverbeurde goederen daeromme
+gearresteert, becommert oft beleth waeren, dat sij
+die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrantien want
+ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende
+gestaedich blijve tot eewigen daegen, soo hebben wij
+onsen zegel hier aen doen hangen, behoudelijck in andere
+dingen onsen rechte ende eenenijegelijcken anderen dessijns
+gegeven binnen onser stadt van brussele vierthien
+daegen inde maent van februarie int jaer ons heeren
+duijsent ses hondert vierentwintich ende van onse rycken
+het derde, onder op de plicque stondt geschreven aldus
+byden coninck, onderteekent, i. $$ourden ende was
+gesegelt met eenen groenen wassen segele vuijt hangende
+in groene syde snoeren."
+"alles ter taxatien ende moderatien van onse seer lieven ende
+getrouwe die cancellier ende luijden van onsen raede in brabant
+die wij daertoe gecommitteert hebben ende
+committeren bij desen ontbieden daerom ende ede bevelen den selven
+onsen cancelier ende raedtslieden dat voor hen geroepen
+die ghene die daerom behooren geroepen te sijne, sij procederen
+wel ende deuchdelijck tot verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxatien ende moderatien vande voors.
+amende ende costen van justitien, alsoo sij sullen bevinden te behoiren
+welck interinement die voors. suppliant gehouden sal zijn te
+versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
+voors. raede binnen sesse maenden naestcommende opde
+opte pene van te verbeuren d'effect van desen, ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van justitien getaxeert
+ende betaelt zijnde in handen vanden ghenen dijen dat behoiren
+sal, sij onsen voors. procureur generael in brabant onsen over-
+meijer van campenhoudt, ende alle andere onse rechteren,
+justicieren, officieren ende ondersaeten tegenwoirdige ende
+toecommende dijen dat aengaen sal mogen, heure stedehouderen
+ende eenenijegelijck van hen besundere soo hem toebehoiren sal
+doen laeten ende gedoogen den voors suppliant van deser onser
+tegenwoirdiger gracien ende remissien ende van allen
+d'inhouden van desen inder vuegen ende manieren vore
+verhaelt, rustelijck vredelijck, volcomelijck ende eeuwelijck
+genieten ende gebruijcken, sonder hem te doene off te laeten
+geschieden nu noch in toecommende tijden eenich hinder,
+letsel oft moijenisse aen lijve noch aen goeden ter contrarien
+maer indijen sijn lijff off eenige van sijne onverbuerde goeden
+daerom gearresteert, becommert oft belet waeren, dat sy
+die setten ende stellen terstont ende sonder vertreck
+tot geheelder ende volcommender delivrantien, want
+ons alsoo gelieft ende ten eijnde dat dit vast ende gestaedich
+blijve tot eeuwigen daegen, soo hebben wij onsen zegel hier
+aen doen hangen behoudelijck in anderen dingen onsen rechten
+ende eenenijegelijcken anderen dessyns gegeven in
+onser stadt van bruessele den xxviijen januarij xvjc
+vijffventwintich onder op de plijcke stondt geschreven
+bijden coninck onderteekent a defren, ende was gesegelt met
+eenen groenen wasschen zegele vuijthangende in groene zyde
+snoeren"
+"van doctoor chirugyn, medecijnen bichtvaedere
+die hij selver ghonck roepen ende andere necess-
+iteijt dan niet tegenstaende alle goede denviren
+is door de vochticheyt vanden kelder eene vercau-
+theijt inde wonde geslaegen, soo dat hy den sesden
+dach daer naer deser werelt overleden is
+tot groot leedtwesen vanden requestrant alleen dwelck
+den overleden geduurende syne sieckte heeft bekent
+voorden notaris pedro nivele ende sek seecker
+getuygen geschiet te wesen gelyck voerfeyt is
+hebbende den requestrant tsedeert gheexileert ende
+lantloepich geweest onversien van ouders
+ofte middelen over voersulx in groote armoede
+heeft moeten synen cost winnen tgene die naeste
+vrinden vrinden overladen naer goede informatie
+het ongeluck meer door oorsaecke van hunnen broe-
+der ende andere accidenten totte wonde
+geslaegen, die doodt gecauseert te hebben als
+wel door den slach ofte quetsure hebben den
+requestrant voor soo veele sy moegen gheinterresseert
+wesen, het feyt overgheven badt den suppliant
+oversulx oijtmoedelyck om onse opene brieven van
+remis $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ informatie
+daer toe dienende tsoo eest dat wy desen aenge-
+sien geneijght wesende ter beden des voorschreven-
+suppliants ende willende hem in dit stuck prefere-
+ren gratie ende misericordie voer strangheijt
+ende rigeur van rechte hebben den selven"
+"beternisse ierst ende voer al gedaen der partien
+geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy
+ende ennige daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
+dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs. tegen ons
+te beteren cicilyck naer gelegentheyt vander saken
+ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalenen
+de redelycke costen van justicien hieromme alreede
+gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
+ende luden van onsen rade in brabant die wy
+daertoe gecommitteert hebben ende commiteren by
+desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raidsluden dat voir hen
+geroepen dieghene die daerom behoiren geroepen
+te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
+verificatie ende ieterinemente van desen ende totter
+taxatien ende moderatien vander voirs. amende
+ende costen van justicien alsoe zy sullen bevinden
+behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te versueckene ende hem in
+persoene te presenteren in onsen voirs. rade binnen
+zesse maenden naestcomende opte pene te
+verbuerene deffect van desen ende dat gedaen
+ende desleve civile costen boete ende costen van
+justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden genen dyen dat behoiren be$ngenen sal
+moegen zy onse voirs. procureur generael in brabant
+ende alle anderen onse rechteren justicieren officieren
+ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende
+een yegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren
+sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant
+van deser onser iegenwoidiger gracien ende
+remissien ende van alle dinhouden van des
+inder vuegen ende manieren voere voere
+verhael rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
+hem te doene oft te laten geschieden nu
+noch in toecomende tyden ennich hinder letsel
+oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden
+ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
+van zynen goeden daerom gearresteert
+becommert oft belet waren dat zy die setten"
+"schoutet van antwerpen ende alle andere onse
+richteren justicieren officieren ende ondersaten ieghe
+woerdige ende toecomende dien dat aengaen zal
+moegen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besuendere soe hem toebehooren sal doen laten ende
+gedoogen den voers. suppliant van deser onser iegenwoerdiger
+gracien ende remissien ende van allen d inhouden van desen
+inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten
+geschieden nu noch in toecomenden tyden eenich
+hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenige
+van zyne onverbeurden goeden daeromme gearresteert
+becommert oft belet waren dat sy die setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
+volcomender delivrantie want ons alsoe
+gelieft ende ten eynde dat dit vast ende
+gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
+wy onsen segel hieraen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken
+anderen dessyns ghegeven in onser stadt van antwerpen
+opden goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsheeren duysent vyfhonder ende vierentachentich
+opde plycke stont gescreven byden hertoge in
+synen rade geteeckent boudewyns"
+"onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
+zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier
+op een eewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs.
+marcgrave ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
+wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral
+gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en
+zy ende eenighe daer toe stae civilick alleenlyck behoudelick
+dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoers. feyt tegen ons te
+beteren civilick naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt
+van zynen goeden met oyck te betalen de costen van justicien
+hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende
+moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende
+luden van onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
+bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer
+hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy
+procederen wel ende dueghedelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen ende totter taxacie ende moderatie vander voirs. amende
+ende costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te verzueckene
+ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raede
+binnen eene jaere naestcomende opte pene van te verbuerene
+deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
+ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
+handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onsen voirs.
+procureur generael in brabant onsen voirs. marcgrave van
+antwerpen ende alle andere onse richteren justicieren
+officieren ende ondersaeten tegewoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende
+eenen yegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser
+tegewoirdigher gracien remissien ende pardoene ende van
+allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
+noch te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden
+eenighen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
+goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenighe
+van zyne goeden daer omme gearresteert becommert oft belet"
+"met zynen snyder naerden selven pieter gesteken, ende hem gerocht
+boven zyn slyncker borst een quetsuere, zoe dat hy zekeren tyt daernaer
+gestorven is tot groot leetwesen vanden voirs. supliant ende hoe wel hy
+daeraff peys gemaect heeft met partie geinteresseerde ende anderssins
+es van goede name ende fame, en soude nochtans nyet vryelyck dorfven
+frequenteren buyten gewyde plaetsen alsoe hy seght zonder onse gratie
+omme de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest
+dat wy de zaken voirs. overgemerct ende hierop gehadt tadvys van
+onsen lieven ende beminden die burchmeesters ende schepenen ons lants vanden
+vryen den voirs. andries verpoorte suppliant genegen wesende tzynder
+voirs bede ende supplicatie ende hem willende in dit stuck gratie
+ende genade prefereren voir rigeur ende strangheyt van justicie
+hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden ende geremitteert
+vergeven schelden quyte ende remitteren uuyt onse zonderlinge gratie
+by desen tfeyt encde manslach boven verclaert mitgaders alle peyne ende
+boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause van
+dien uut diesser aencleeft tegens ons ende justicie misdaen ende
+misbruyct mach hebben , hen als daeraff wederstellende ende
+restituerende tot zyne goede fame ende naeme in onsen voirs lande
+ende graefscepe van vlaendren ende alle andere onse landen ende
+heerlicheden, ende oick tot zyne ongeconfisqueerde goeden indien hy eenige
+heeft alsoe hy was voerde toecompste vanden manslach voirs.
+imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur
+general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wye
+zy zyn satysfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden
+voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre die
+noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs supliant gehouden wordt
+tvoirs feyt ende manslach jegens ons oick civilyck te
+beteren naer de gelegentheyt vander misdaete die faculteyt
+van zyne goeden ende onse ordinancien daerop gemaect ende
+boven dien te betaelen die relycke costen van justicie. indien
+eenige ter cause voirs. geschiet zyn al ter arbitraige
+ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president"
+"doen laten ende gedoigen peyselick ende vredelick
+genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
+te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder
+letsel oft stoot ter contrarien maer oft zyn lyf
+oft eenige van zyn onverbuerden goeden daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert waren dat
+zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
+delivrancie want ons alsoe belieft des torconden
+soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+gegeven in onse stede van bruessel den xven dach
+van decembre int jair onsen heeren duysent vyfhondert
+ende twintich ende van onsen rycken te
+wetene vanden roemschen tweeste ende van
+spaengnen etc. tvyffte aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser in zynen rade ende geteekent haneton ende
+stont noch gescreven onder de selve plycke collacie es gedaen
+die collatie van desen copien
+es gedaen ende bevonden accorderende
+metten originale by my
+$$trat$$"
+"oft der smaelre heeren richteren justicieren ende officieren wie zy zyn
+satisfactie ende beternisse doende eerst ende voer al der partie
+geinteresseerde indien die nochtans nyet gedaen en zy civilyck
+alleenlyck behoudelyck dat de voirs suppliant gehouden sal zyn ter
+causen vanden voirs. feyte ende dootslage te betalene tonsen behoeve
+amende civile nae qualiteyt vanden voirs. delicte ende faculteyt
+van zynen goeden ende oyck te betalen de costen van justicien hier
+omme gedaen ende te doene ter taxatien ende moderatien van onsen
+lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onser
+raede in brabant ontbieden daerom ende bevelen den selven
+onsen cancellier ende raedsluden in brabant dat voere hen geroepen
+de ghene die daerom behooren geroepen te zyne zy procederen
+wel ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente
+van desen onsen brieve ende ter taxatien ende moderatien vander
+voirs. amende ende costen van justicien naer huere forme
+ende inhouden # ende dat gedaen zy onse drossaet van brabant
+ende alle andere onse ende smaelre heeren richteren justicieren
+officieren ende dieneren jegewoirdich ende toecomende dien
+dat aengaen sal mogen hueren stedehouderen ende elck van hen
+besunder soe hem toebehooren sal doen laten ende gedoogen
+den voirs. pauwelse suppliant van onser jedewoirdiger gracien
+quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van
+desen inder vueghen ende manieren boven verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende
+gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenich hinder stoot oft
+moeyenisse in lyve noch in goede ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenighe van zynen onverbuerden goeden
+zoe voirs. is daer om zyn oft naemaels waren gevangen
+gearresteert gecommert oft belet dat zy die setten ende
+stellen oft doen setten ende stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goedt vast
+ende gestadich blyve tot eewighen daghen zoe hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck in
+anderen saken onsen richte ende eenen yegelycken tzyne
+in allen ghegeven in onser stadt van bruessele
+opten goeden vrydach inde maent van apprille int
+# welck interinement
+de voirs. suppliant gehouden
+zal zyn in persoen te
+verzueckene ende dese
+tegenwoirdige te presenteren
+binnen eenen jaere
+naestcomende opde
+pene van te verbuerene deffecte van desen"
+"brussele den xxe marty int jaer ons heeren xvic ende xxich onder
+opde plycke stont gescreven aldus byde eertshertogen ondertekent
+steenhuyse loco wouwere ende was gesegelt met eenen groenen
+wasschen zegele uuythangende in groene zyde snoeren"
+"ende comende des achternoens met zijn brueder genaempt
+jan ende noch ander persoonen van halle nae ruysbroeck
+ten huyse van janne steenberch aldair hij suppliant
+ende de voirs. jan zyn brueder met noch ander goet
+geselscap in eenen boomgaert gingen sitten drincken dat
+aldoen aldair voirbij is commen passeren guillaume de moleman
+die welcke van eenighe vanet geselscape des voirs. suppliant
+worde naegeroepen om te commen drincken gelyck hij heeft
+gedaen hebbende byden anderen geselscape twee oft drye
+reysen gedroncken / ende zeer corts dair nae hebben zij
+onder malcander tgelach gemaect zoe dat elck voir zyn
+gelach betaelde eenen stuiver. ende heeft de voirs. guillaume
+voir dat hy by henluden oock droncken hadde ons gegeven een stuivere, zeggende
+ick en hebbe maer twee oft drie reysen gedroncken ende ick hebbe
+eenen stuiver gegeven dair op een vant voirs. geselscape
+antworde hebdij te vele betaelt / daerop repliceerde de
+voirss. guillamme neen / dwelck de voirs. suppliant aenhoorende
+heeft eenen stuiver getrocken om den selven guilliame
+restitucie te doene vanden selven stuiver die hij voir zyn gelach
+gegeven hadden opde welcke de voirs. guillaume zeyde
+totten voirs. suppliant ick en begher den stuiver nyet ick
+hebben betaelt dat alsdoen de voirss jan totten suppliant
+zynen brueder zeyde ghij en verstagens nyet waer op de voirs.
+suppliant totten voirs. janne zynen brueder zeyde ick verstaet
+beter dan ghij doet hebbend alzoe de voirs. suppliant ende
+de voirs. jan tegen malcanderen woirden gaende haan
+malcanderen ende zeere corts dair nae hebben de
+voirs. suppliant ende jan de voirs. jan getrocken hueren
+messen te weten de voirs. suppliant zynen degen / ende
+de voirs. jan zyn rappiere slaende alsoe nae malcanderen
+zoedat hij suppliant in zynen elleboghe ende in zyn
+een handt zeer gequest wiert ende invaderende zulcx
+malcanderen soude deselve jan geseeght hebben
+broeder wildij mij doot hebben maer de suppliant
+en sprack nyet slaende metten degen zeer dapperlyck
+naeden voirsz jan ende zoe eenen joos van zellegem
+nu overleden genoch bij drancke zynde is commende
+geloopen inden selven boomgaert onder eenen appelboom"
+"kaerle etc. doen te weetene allen jegewoirdighen ende toecomenden dat wij
+ontfanghen hebben die oitmoedighe supplicatie van jan henrick vanden
+veen woonende inden dorpe van ruesele inhoudende hoe dat hij opden vi en junij
+anno lii heeft in tselve dorp ten huyse van peeter evaerts met meer andere
+geselschaps die dijen dach den papegaye geschoeten hadden sitten drincken
+ende goet chiere maeken gelijck hy oick inde gulde was ende alsoe tot
+byden avont sittende ende vroelijck met melcanderen wesende nyet weetende
+van eenighen twist oft geschilde soe is daer een geweest geheeten geene
+lenaerts hermansse insgelycks guldebroeder wesende die hem sadt en vermat
+dat hy dijen avont oft eer den avont quame eenen op zyn stroo oft cont hebben
+soude dwelck hoirende die supliant dat hy alsulcken onhebbelycke woerden
+sadt en sprack ende nyet en wiste waer op dat hyt hadde heeft geseeght
+dese oft gelycke woirden bey geene waeromme sydt ghy gestoort op wyen
+hebeyt dat ghyer een op zyn stroo leggen wilt syt toch te vreden ende
+laet ons eenen vollen vuyt drincken het waer schande datmen hier ruw
+woerden maecten daerop de voirs. geene seyde wildyse verantwoirden daer
+ickt op hebbe dat mochdy seggen waer op die suppliant zeyde bey geen ghij
+zyt een proper geselle wat wildy iemanden van desen gesellen mesdoen
+daer op die voirs. gheene antwoirde wy seeght dat ick haer mesdoen
+wille waer op die suppliant zeyde dat segdy selve ende ick hoort
+dat ghyt seght waer op de voirs. geene seer grammelyck wederzeyde
+ghy lichter aene nemende midtsdyen eenen drinckpot ende heeft den suppliant
+daer mede op syn hoot geslaeghen zoedat hy geheel onstucken spranck"
+"vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke
+hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt
+syne stal gecome met eene riecke in syne
+handen om die voors. jaspar te doen retireren
+vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de
+voors. insolentien gebeurden maer is plaetse
+dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende
+syns huyse ende woninge soude hebben verlaten
+soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den
+voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant
+daermede om te brengen om welcke te tueven is
+die suppliant genootsaeckt geweest hem met
+syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen
+dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher
+gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het
+hooft waerdoor die voors. van diest een weenich
+worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle
+experten doctoiren ende chirurgynen des noot synde
+sonder moeten attesteren nyettegenstaende dat
+denselven van diest eenige thien oft elft daeghen
+naerden infectie vande voors. wonden is comen
+aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants
+die zich altijt heeft gedraegen als en maer
+met eenen daer ter contrarie d’acsten mye
+soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem
+suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met
+rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar"
+"van vangenisse als voirs. is mitgaders zy onverbuerde goeden
+zoe verre die zelve becommert oft ghearresteert waren
+terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alsoe belieft des toerconden hebben
+wy onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse
+stede van bruessel den derde dage van iunio int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert ende zessendertich van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillie
+ende andere txxie aldus stont ghescreven op de
+plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
+l de zoete recepta
+ghecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+decock"
+"kaerle etc. doen te weten allen ieghenwoirdich ende toecomende
+dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van michiel
+vanden kerkhove brouwere inhoudende hoe hy opten eersten
+sondach inden vasten anno xvc xxxv gegaen is tsavonts omtrent
+vijff uren met jacob inden beer ten huyse van jacob de pelere procureur
+postulerende voer de tolcamere ende elders binnen onse stadt van
+bruessele om aldaer voerden voirs. jacob te vercrigen zekere onse
+brieven van respijte ende van daer commende omtrent den zeven uren zijn
+tsamen gegaen ten huyse van cornelis de voeraer tegens over tschildeken
+opte coelmerct binnen onse voirs. stede van bruessel om gracelyck
+te bancketeren dwelck zy deden ende als die suppliant thuys waert
+wilde gaen dwelck was omtrint thien ende een halff uren vanden
+avont es gecomen met een lanteerne in zyn handt tot zijnen woenhuyse
+staende inde nyewstraete achter den choor vanden vrouwen brueders
+ende aldaer voer zijn deure staende ende eens geclopt hebbende om
+ingelaten te zijne zyn gecommen twee gesellen deene geheeten jennin
+de flandres goutsmit ende dandere philips vander borch de welcke
+twee gesellen wel by drancke zynde tegens den voirs. suppliant seyden
+vrient laet ons een keersse ontsteken dwelck die suppliant geerne
+dede ende hy meynde de keersse te ontsteken soe heeft die voirs.
+jennijn hem suppliant de selve lanteerne fortselyck genomen dat
+ziende de suppliant heeft dese lanteerne wederom genomen ende
+dit doende zoe heeft die voirs. jennijn den voirs. suppliant mit eenen
+mutsaert stocke die hy in zyn handt hadde gegheven twee oft drie
+groote slagen op zijn hooft mitswelcken de voirs. suppliant als
+verweerende zyn lyff heeft uuyt getrocken een steeck mes dwelck
+hy in zyn hant hadde ende is daermede den voirs. jennijn naegeloepen
+ende heeft hem gegheven eenen slach op zijn hooft ende gequest in
+sulcken vuegen dat hy ter eerden viel ende dit siende die voirs.
+philips heeft den voirn. suppliant geworpen met steenen ende op zyn duere
+ende de voirn. suppliant hem oyck werende heeft den selven philips
+naegelopen tot voer ingelborch maer en heeft den selven nyet mesdaen
+ende wederom commende tot voor die vrouwe vanden meere heeft die selve
+suppliant ontmoet eenen geheeten lauwereys wesende een schildere
+ende zynder huysvrouwen ende seyde totten selven lauwereys vriendt
+dit clage ic god ende allen zijnen heylighen dat ic staende voer myn
+duere geslagen ben ende dat ic my aldus moet verweeren ende is alzoe
+geghaen van daer tot des voirs. cornelis huys aldaer hy lestwernen
+uuytgecommen was blyvenen daer slapen ende de voirs philips is gegaen byden
+voirs. jennijn ende heeft hem opgeheven om te leyden tot int gasthuys
+ende opheffende soe heeft hy hem wederom achterwaerts overlaetten
+vallen in sulcker vuegen dat zeer grotelyck te presumeren is dat hem
+den val meer gelet heeft dan den slach ofte quetsuere want die selve
+philips ende jennin wel by drancke waeren ende hadden int bordeel
+sitten drincken ende die voirs. philipes heeft den selven jennin wederom"
+"die stellen oft doen stellen terstont ende sonder vertreck tot
+vulcommen delivrancie ende slakinge want ons alzo
+gelieft ende ten eynde dat die goet vast ende gestadich
+blyve tot eeuwigen daghen zoe hebben wy onsen segel hier
+aen doen hanghen behoudelick in anderen saken ons recht
+ende een jegelick tzyne in allen gegeven in onse stadt van
+bins opten goeden vrydach inde maent van april int jaer
+onsheeren duysent vyfhondert ende veertich van onsen
+keyserrycke txxie ende van one rycken van castillen
+ende andere txxve aldus ondergescreven byden keyser
+in zynen raide ende geteekent l. de zoete visa
+recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$$$"
+"off belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrancie want
+ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
+behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken anderen
+dessyns gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrydach
+inde maent van april int’ jaer onsheeren duysent vyffhondert ende
+zevenendertich ende van onsen keyserycke txixe ende van castillien etc.
+txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen
+raede ende geteekent boudewyns noch stont gescreven opte
+selve plycke visa registrata
+ghecollacionneert tegens
+doriginaele brieven by my
+decock"
+"kaerle etc doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende
+dat wij ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie van jan quintins
+arm scamel gehuwt man woenachtich in onse stede van antwerpen
+inhoudende hoe op sinte marie magdalenen dach lestleden was een
+offt twee jaeren dat hy suppliant heeft sitten drincken tot berchem
+neffens onse voirs. stede van antwerpen met adolf van dueren ende hans
+bellen diemen hiet van bruessele ende aldaer gedroncken hebbende zoe
+zijn sij al tsamen nae huys gegaen ende comende op een dyck byden siecken
+hebben daer gevonden twee oft drye gesellen waer af die een op zynen
+hals hadde eenen grooten stock den welcken die selve adolf vraechde
+waerom hy die stock op zynen hals hadde ende oft hy daermede inde
+stadt wilde gaen zeggende voirts wilt ghij daermede inde stadt gaen
+die luden sullen u seggen dat ghij een hont slager syt want tes verboden
+met stocken inde stadt te gaen doen seyde die man metten stocke wat
+hebt ghy daermede te doene al hebt ghy doersneden cleederen aen hebt
+ghij den heere gedient wij hebben oyck somtyts den heere gedient mits
+welcken woirden die voirs. adolff achterwaerts terde ende trock
+van leere ende begonste te smijten ende alsoe die selve suppliant doen oyc
+van leere trecken soude zoe quam eenen jasper de cleermakere ende
+gaf den suppliant een wonde op zyn handt sulcx dat hy suppliant
+daer af zoe verminct es dat hy daermede zyn broot nyet en can gewinnen
+met zyn ambacht van lyndragen ende de suppliant alsoe gequetst zynde
+is terstont van daer wech geleyt geweest zonder dat hy wederomme
+int tselve geschil ende gevecht gekeert is ende heeft zindert hoiren seggen"
+"van desen onse gratie remissie quytsceldinge ende pardoen ende
+van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
+verhaelt rustelyck verdelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruyken
+sonder hem te doene noch te laeten geschien nu noch in toecommende
+tyt aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft moyenisse
+ter contrarie mair by alzoe zyn lyf oft eenige van zynen
+ongeconfisqueert goeden daeromme gevangen becommert oft
+gearresteert waren dat zy die stellen ter stont ende sonder
+vertreck tot geheelder delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve teewigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen recht ende eenen yegelyck tzynen in allen.
+gegeven in onser stadt van brugge inde maendt van
+october int jaert ons heeren duysent vyfhondert ende eenenveertich
+van onsen keyserrycke txxija ende van onsen rycken van
+castillien ende andere txxvje aldus gescreven op te plycke
+byden keyser in zynen raide ende onder geteekent verreyken.
+visa recepta
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+facuwez"
+"albert ende isabel clara eugenia ect
+doen te weten alle tegenwoirdige ende toecommende
+dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie
+van hans tserraets alias diricx jonckman ende geboren
+poirter deser onser stadt brussele, inhoudende
+dat hoe wel hij hem naer sijne qualiteijt doirgaens
+wel ende eerlijck heeft gecomporteert, gestaen
+hebbende ten goeden naeme ende fame, sonder oyt yet
+gecommitteert te hebbene, dwelck straff oft
+correctie soude meriteren, soo ist nochtans dat
+ultima januarij xvjc ende seventhien die suppliant
+mett eenen peeter van antwerpen wesende insgelijcx
+jonckman ende beijde beschoncken sijnde ende daertoe
+hun resenterende van schiere affronte ende vuijstslach
+henlieden daechs te vooren in presentie van zekere
+jonge dochtere daermede hy waer diviserende, bij
+eenen daniel de wolff gegeven, hebben den selven
+gerencontreert gehadt omtrent maegdalene straetken
+al waer sij malcanderen hebben te geweer gestelt
+sijnde alsdoen die voors. daniel onder de voete
+geworpen, sonder dat hem nochtans eenige quetsure
+is geinfligeert geweest, dan dat hij alleenlijck
+vuijtten neuse was bloedende, sulcx dat ten lesten
+aldaer sijn vergadert eenige passanten, die welcke
+henlieden van malcanderen waeren scheijdende,
+affnemende elck een van hen trappier ende
+poignaert, dwelck sij beneffens malcande hun
+hadden, welcken volgende is die voors. daniel
+naerde vleeschouwers straete aff getrocken ten
+huijse van sekeren sijnen compaignon met
+naeme anthoen van cutsem woonende aldaer
+vuijt hanght d'effigie van ste anne denselven
+vertellende hoe dat sij corts te voorens waeren
+geslaegen geweest vanden suppliant ende den voors."
+"remectons et restituons a sa bonne fame et renommee en notre
+pays et duche de brabant et autres noz pays et signouries et a
+ses biens non confisquiez saucuns en a tout ainsy et par la
+maniere quil estoit avant ladvenue dudit cas et hommicide en
+imposant sur ce silence perpetuel a notredit procureur general et
+a tous autres noz justiciers et officiers quelconques de notredit pays
+de brabant satisfaction toutesvoies faicte a partie interessee
+se faicte nest civilement seulement et moyennant aussy
+quil amendera envers nous civilement ledit cas selon lexigence
+dicelluy et la faculte de ses biens pourveu aussy quil sera
+tenu de paier et reffondre les mises et despens raisonnables
+de justice pour ce faiz et ensuiz a lordonnance et tauxation de
+nos amez et feaulx les chancellier et gens de notre conseil
+en brabant que commectons a ce si donnons en mandement
+ausdits de notre conseil en brabant que appellez ceulx qui pource
+feront a appeller ilz procedent bien et deuement a la verificacion
+et interinement de cesdites presentes et a larbitraige de tauxation de ladite
+amende civile et mises de justice et lequel interinement
+ledit suppliant sera tenu requerir en notredit conseil endedens
+ung an apres date de cestes a paine de perdre leffect de cesdites
+presentes et ce faict et lesdites amende et mises de justice
+tauxees et payees ainsy quil appertiendra de laquelle
+amende celuy de noz receveurs cui ce regardera sera tenu
+faire recepte et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
+les autres deniers de son entremise ilz notre drossat de brabant
+lesdits marcgrave ou escoutete danvers et tous noz autres
+justiciers et officiers de noz vassaulx ou bassains signeurs de
+notredit pays de brabant et doultremeuze presens et avenir leurs
+lieuxtenants et chacun deulx endroit soy et sicomme a luy appertiendra
+facent seuffrent et laissent ledit suppliant de notre presente grace remission
+et pardon selon et par la maniere que dit est plainement paisiblement
+et perpetuellement joyr et user sans luy fere mectre ou donner
+ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou temps avenir
+en corps ne en biens aucun destourbier ou empeschement
+aucontraire ains son corps detenu en prison comme dit
+est ensemble ses biens non confisquez silz estoient a la
+cause dicte prins arrestez ou empeschez les mectent ou
+facent mectre incontinent et sans delay a plaine et"
+"souffrent et laissent ledit suppliant plainement et paisiblement jouyer et
+user sans luy faire metre ou donner ne souffrir estre faict nuisance ou
+donne aulcun destourber ou enpeschement au contraire en maniere
+quelconque car ainsi nous plaist il en tesmoing de ce
+avons faict mettre notre seel a ces presentes donne en notre
+ville danvers le dernier jour de novembre lan de grace
+mil cinqcens quarante cincq de notre empire le xxvije et
+de noz regnes de castille et autres le xxxe. ainsi escript
+sur la plicque par lempereur en son conseil et seulz signe
+facuwez // visa $$$
+clonne et trouve accorder a
+son original par moy
+n facuwez relie"
+"dochtere aldair te vindene ende te recupererene ende dat nae dien die selve
+suppliant geadverteert was dat die voirs. charle die van zynre compst
+gewairschout mocht wesen metter selver synder dochtere de heyde was
+innegeslaghen nae de stat vanden grave, soe is die selve suppliant
+met alder ernsticheyt met zynen voirs. vrienden ende magen wesende
+tsamen in getale vive ende mit eenen onsen diener den voirs. charlen ende
+zynen voirs. kinde naegevolght, hopende die altyt met rechte te
+recupererene ende heeft zoe verre vervolght dat ten vuytersten inden
+lande van ravesteyn die selve suppliant eenen waghen verre voir
+hem gesien heeft, houdende ontwyflyc dat die voirs. charle ende syn
+voirs. dochtere dair op waeren ende alsoe die selve suppliant met
+zynen voirs. maghen vrienden ende knechte zoe lancs soe nernstelyker
+vervolgende, heeft hy ten slote een vanden gesellen des voirs. charles
+gevonden dair op zyn knecht aensiende tgroot verdriet dat die voirs.
+charle ende zyn complicen zynen meestere met crachte ende gewelde
+aengedaen hadden, heeft syn pijcke gesoncken metten welken de selve
+geselle eenen grooten creet ende roep heeft gegeven met welken crijtten
+ende roepen de anderen complicen des voirs. charles, wesende tsamen
+zevenen in getale, zyn mit grooter hitten ende faveur hen strytbarich
+oppenbairlyck thoenende, hebbende drie geladen armborsten totten
+voirs. suppliant ende zynen vrienden gecomen roepende met luyder
+stymmen slaet doot slaet doot oft diergelyker woirden in substancien
+dwelck die voirs. suppliant ende syne voirs. vrienden aensiende
+ende hoirende die zonder sorghe van hueren live niet gevlieden en
+consten, aenroepende die selve suppliant gode van hemelrijcke ende
+hem volcomelyck op zyn rechtverdighe quereele troostende, heeft
+hem mannelyck ende vromelyc ter weren gestelt, ende nae dat de
+complicen des voirs. charles huer drie geladen boghen gelost hadden
+ende vanden vrienden ende maghen des voirs. suppliants twee geladen
+armborsten oic gelost waeren, sonder dat dair mede alst gode geliefde
+yemant gequetst waerdt, soe heeft een vanden magen des voirs.
+suppliants eenen vanden complicen des voirs. charles geheeten heynken
+van amelroye bastairt zone des wylen jans van amelroye die de
+principaelste voerberichste ende gheerichste was vanden hoope
+des voirs. charles eenen swaeren houw gegeven inden hals dair
+aff dat hy terstont op de stat doot bleef ende zyn noch twee vanden
+anderen complicen des voirs. charles int voirs. gevechts zeer swairlyc
+gequetst ende die voirs. suppliant boven alle den druck die syn
+vaderlyck hertte lyden moeste byder voirs. vyolenter spoliatien van"
+"anderen peinen van zynen ontfange zy zyn onse drossaert van brabant
+amman van bruessel ende alle anderen ende der smaeleren
+heeren rechteren in$$$ ende officieren onsses voirseyden lants
+van brabant wien dit aengaen sal mogen of hueren stedehouderen
+tegenwordich ende toecommende ende een $egel van hier
+zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedogen den voirseyden
+suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
+ende verghiffenisse zoe ende inden manieren als boven
+rustelick vredelick ende eeuwelick genieten ende gebruycken
+sonder hem te doen noch laten geschien in lyfen noch
+in goede eenich hinder letsel of moeyenisse ter contrarien
+maer indien zyn lyf of eenige van zyn ongeconfisqueerde
+goeden waren daeromme gevangen becommert of gearresteert
+dat zy die terstont stellen of doen stellen tot volcommen
+delivrantie van ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
+vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
+wy onsen zegel hieraan doen hangen behoudelick in anderen
+zaken ons recht ende een segel tzyne by allen gegeven in
+onze voirseyde stede van bruessele inde maent van iunio int
+jaer onses heeren duysent vyfhondert ende veertich van onsen
+keyserrycke t$$$ ende van onsen rycke van spaegnien $$$
+t$$$ aldus gescreven op de plycke $$$$ $$$$ $$$$ in
+zynen rade ende geteekent $$$$ $$$$ $$$$"
+"in de marge:
+$y haf
+$twordt
+$$ ontfanger
+$$ upployten"
+"remissie van dootslage
+phelippe par la grace de dieu roy de castille
+de leon de grenade etc. archiduc daustrice prince
+darragon etc. duc de bourgoingne de lothier de brabant de stier
+de carinte de carniole de lembourg de luxembourg et de
+geldres conte de habsburg de flandres de tyrol dartois
+de bourgoingne palatin et de haynnau lantgrave delzate
+marquis de bourgauw et du saint empire de hollande de zeellande
+de ferrette de kibourg de namur et de zutphen conte seigneur
+de frize sur la marche de sclavonie de portenauw de salms et
+de malines. savoir faisons a tous presents et avenir nous
+avoir receu lumble supplication de jehan de ranst contenant
+comment puis nagaires lui estant venu en une maison assize
+en ceste notre ville de bruxelles en la rue vulgairement appellee
+blydenberghe et seant a table pour y boire ung pot de servoise
+est survenu daventure ung nomme pierquin serviteur du filz
+de jehan de bregilles et incontinent apres la maistresse
+de ladite maison en amenant une gouge au nom dudit suppliant
+icellui pierquin dist ala gouge quelle sen venist avec lui boire
+en la chambre dedens ladite maison en mettant la main a icelle
+pour ce quelle luy refusoit et la vouloit tirer par force en
+ladicte chambre quoy voyant ledit suplliant et que ledit
+pierquin ne sen vouloit depporter mais chersoit noise et
+debat, tira son espee et donna audit pierquin une petite playe
+au tour de son col, en laquelle peril ne dangier quelconque ne
+gisoit et ce aucun furent incontinent separez lung de lautre
+et appaisez, entant que ledit suppliant dist audit pierquin,
+quil ne demandoit aucune noise et ne luy vouloit sinon tout
+bien mais point ne vouloit que ladite gouge allast avec luy
+boire en la chambre neanmoins ledit pierquin soy sentant
+ung peu blesse que comme riens estoit retira son espee
+tout souvit cuydant percher ledit suppliant lequel se conduisoit
+tellement quil ne fust sinon blesse en son coste et se
+entrepoingnerent tellement que tous deux sont cheuz ensamble
+embrachez sur ung degrez, ledit pierquin desoubz et ledit
+suppliant deseure et ne fut en cest appoingnement lute ou trouble
+aucun deulx blessez or est advenu que ung soy disant
+filz du roy de frez fort acoustume de hanter la compaingnie
+et estant de la partie dudit pierquin y est survenu et voyant
+ces deux ainsi en trouble tira son espee et en donna une playe
+mortoire en la teste dudit pierquin quoy fait incontinent sen
+alla et voyant ledit suppliant que ledit pierquin estoit
+tellement blesche et de ce fort esmerveillant non sachant
+a quy il avoit a faire se leva tant pour luy deffendre
+contre cellui qui ledit cop avoit donne comme pour laisser
+ledit pierquin auquel autre mal navoit fait sinon en
+la maniere dite et jasoit que par ainsi appert
+que en verite ledit suppliant ne soit cheu en lommicide dudit
+pierquin et que dicellui il est totallement innocent toutesvoyes
+pour ce que ledit pierquin est alle de vie a trespas icellui
+suppliant doulte quon le vouldroit charger dudit en hommicide
+et que noz officiers vouldroient proceder contre lui et ses
+biens a son grand regret et desplaisir et plus"
+"huyse gegaen wesende ende de voirn. suppliant daer uuyt comende zoe
+heeft terstont de voirs. hendrick sonder den suppliant te waerscouwen
+oft yet te seggen hem geslagen met zynen langen messe ende
+gewont int hooft ende tselve gevoelende de suppliant
+eyssche zyn mes oft lange degen van eenen jonge die dair was
+genaempt inde wandelinge hamel met welcken messe
+de suppliant hem stellende ter weeren heeft den voirn. wylen
+hendrick strick gequest van welcke quetsure hy terstont
+gecommen is van levende lyve ter doot ter causen van welcken
+dootslach de suppliant vreesende rigueur van justicie heeft
+hem zundert gehouden ende geabsenteert uuyt onsen lande van
+brabant ende partien versoent ende gebetert ende en zoude
+aldaer nyet dorren wederkeeren noch converseren om syn
+vader te onderhouden met zynen arbeyt de welcke by der
+oirloge van gelre verdorven is ten zy dat onse gracie hem hier
+op verleent wordde alzoe hy seyt ons daeromme oitmoedlyck
+biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie ende
+medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
+in desen gracie ende genade prefereren voer rigueur ende
+stancheyt van justicie sunderlinge ter eeren ande weerdicheyt
+vander bittere passie onsenheeren die hy leet voer ons allen op
+zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden
+gevalle als boven quytgescholden ende vergeven scelden quyt
+ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen den
+dootslach voire verclaert mitgaders oyck alle pene ende
+amende corporele ende criminelle dair inne hy hem
+overmidts ende uuyt zaken van tg$$t des voirs. is tegens ons
+onse hocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
+ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
+gestelt restitueren ende stellen by deseb tot zyne goede
+fame ende name in onsen voirs. lande ende ende hertochdom
+van brabant ende oick in onse stadt ende meyerie van
+shertogenbossche ende allen anderen onsen landen ende heerlich$
+ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
+zoe verre dair eenige waeren imponerende hier op een
+eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen
+anderen onsen richteren justicieren ende officieren onsen voirs."
+"hem met zynen voirs. cleynen messe eenen steeck daer
+van hy acht dagen tyts daernae oft daer omtrent deser
+werelt overleden is dwelck den suppliant zeer leet is
+ende naederhandt heeft zoennige ende peys gemaict metter
+geinteresseerde partye nochtans vreesende strancheyt van
+justicien en zoude nyet dorren hanteren in desen onsen lande
+van brabant ende elders ten was dat hem hierop versien
+wordde van onse gracie ende remissie alzoe hy seegt ons
+daerom oitmoedelick biddende waeromme zoe eest dat wy desen
+aengesien ende hierop gehadt dadvys vanden meyere van -
+ballaer geneyght wesende ter beden des voirs. laureys
+stynen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren gracie
+ende misericordie voir strangicheyt ende riguer van rechte
+hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quyt
+quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
+vuyt zunderliger gracien by desen onsen briefve tfeyt ende
+ongeval boven geruert mitsgaders alle offenden ende bruecken
+corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmidts
+ende vuyt zaken van tgeene des voirs. is tegen ons onse
+hoogheyt ende justicie eenichssins mach hebben
+ontgaen ende mesdragen ende hebben hem dyen aengaende
+wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs. lande
+van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
+ende tot zynen onverbuerden goeden in dyen hy eenige onder ons
+heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was voor die -
+toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een
+eeuwich geswych geswych onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye
+zy zyn satisfactie yerst ende voor ald algedaen der
+partye geinteresseerde in dyen die noch nyet gedaen en zy
+ende eenige daertoe staet civilick alleenlick behoudelick
+dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt iegens ons
+te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculteyt"
+"te verzuecken binnen eenen jaere nae date van desen
+op de peyne van te verbueren deffect van desen ende
+dat gedaen ende de voirs. civyle boete ende costen
+van justicien indien datter eenige geschiet zyn
+getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoirt van
+welcke civile boete de ghene van onsen rentmeester
+dient aengaet gehouden werdt ontfanck te maken
+rekening bewys ende reliqua te doene tot onsen proffyte
+mitten anderen penningen van zynen ontfack zy onse drossaet
+van brabant amman van bruessele ende alle andere
+onse ende onsen vassallen oft smaelere heeren rechteren
+justicieren ende officieren voirs. lants van brabant
+ende van overmaze hoedanige die zyn oft wesen mogen
+tegenwoirdige ende toecommende hueren stadthouderen
+ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt ende aengaen
+mach den voirs. suppliant van dese onse gracie ende
+remissie inder manieren voirscreven rustelyck vredelyck ende
+eeuwelick doen ende laeten genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laten geschien eenich
+hinder letsel oft moyenisse ter contrarien mair
+indien zyn lyf oft zyn onverbuerde goeden waeren daeromme
+gevangen becommert oft gearresteert dat zy die terstont
+stellen oft doen stellen tot volcommen delivrancie ende
+slakinge want ons alzoe gelieft ende ten eynde
+dat dit vast ende gestadich blyve tot euwigen dagen
+zoe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen dingen onsen rechte ende eenen iegelycken anderen
+dessyns ghegeven in onser stadt van bruessele
+opten goeden vrydach inde maent van aprille int jaer
+onsheeren duysent vyffhondert vierendertich ende van
+onsen keyserycke txvie ende van onsen rycke van
+spaingnen ende andere txxe opde plycke stont"
+"voirs. soe was hy vanden handt goids geraeckt zoe datter nyemant
+kennisse aff en creech ende es ten selven dage deser werelt overleden
+ende de suppliant tzelve verstaen * hebbende es terstont met zynen brieven van
+remissien naer bruessel gereyst by onsen procureur generael die hem onder
+andere in effecte ter antwoirden gaff dat dat hy tot lyere zoude commen om
+informatie te nemene maer hy moeste des suppliants remissie * die de suppliant
+des sanderdaechs hem gelevert heeft ende is de suppliant naer huys
+weder getoghen hopende ende betrouwende dat zyn solicitateur zyn cas
+achtervolgende tvercleren vanden voirs. persoonen te kennen gegeven ende
+doen maken hadden verwachtende alsoe onsen voirs. procureur generael tot lyere
+maer want onsen voirs. procureur tzelve differeerde gelyck hy oyck om andere
+affairen tantwerpen aldaer wy waeren te doene hadde soe eest es
+de suppliant aldaer by onsen procureur generael gereist die hem alsdoen zeyde
+dat indyen hy moeste reysen van antwerpen naer bruessel dat de suppliant
+nyet laten en soude hem terstont te bruessel te vynden maer zoe verre hem
+anders moghelyck waere hy soude al lyere over commen ende dat die suppliant
+zoude schicken alsdan zyn getuygen gereet te hebbene ende alsdoen
+nair cortte daghen is onsen voirs. procureur tot lyere gecommen omtrent
+der noenen ende die suppliant heeft terstont alle die getuygen voer hem
+gebrocht ende zyn deselve getuygen van onsen voirs. procureur verhoirt geweest
+ende omtrent den avont als alle die getuygen verhoirt waeren is die
+suppliant met zynder voirs. huysvrouwen by onsen voirs. procureur gecommen
+seggende och heere nu soudt ghy wel een bedrucht herte verlichten waerop
+die procureur antwoirdende belaste die suppliant zoe lieff hy zyn lyff
+hadde dat hy nyet en zoude laten den tweeden disendach alsdoen
+naestcommende tot bruessel te commen ende dat geen ongenouchte
+meer en soude maken alle dinck soude wel zyn achtervolgende welck
+affscheyt die suppliant hem geheel ende al betrouwende opte antwoirde
+vanden procureur generael dat alle dinck wel zyn soude ende retouurerende
+al tgelt dat hem mogelyck was te gecrygene beloopende omtrent zes
+guldenen es ten geprefigeerden dage gecommen alhier bynnen bruessel
+wesende omtrent halff vasten lestleden hem presenterende aenden voirs."
+"tegens onse hoocheyt ende iusticie eenichsins mogen hebben
+ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
+ende gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyn goede
+famen ende namen in onsen voirseyden lande van brabant ende
+allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
+goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde soe verre daer
+eenige waren imponeerten hier op een eeuwich zwigen ende
+sylence onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
+iusticien ende officieren onser voirseyden lants van brabant hoedanige
+die zyn oft wesen moghen satisfactie nochtans yerst ende
+alvoeren gedaen der partyen geinteresseert zoe verre daer
+eenige toe stonde ende die noch niet gedaen en waere civilyck
+alleenlyck behoudelick nochtans dat de voirseyde suppliant
+gehouden zal zijn voirseyden feyt ende dootslach tegens ons
+civiler te beteren naer gelegentheyt vander mesdaet ende
+faculteyt van zyne goeden ende oick te betalen die redelicken
+costen van iustitien indien datter eenige gedaen oft
+naegevolcht zyn voir taxatien ende arbitrage van onsen
+lieven ende getruwen die cancellier ende luden van ons
+rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
+daer omme ende bevelen den selven onzen cancellier ende
+luyden van onsen voirseyden rade in brabant dat voir hem luyden
+geroupen dieghene die behoren geroepen te zyne $$$$
+wel ende diechdelick ter verificatie ende interinemente van
+desen ende dat gedaen ende voirseyden civile boete getaxeert
+gearbitreert ende betaelt in handen vanden ghenen van
+onsen rentmeesteren ende oft anderen onseren officieren diet aengaen
+sal de welcke gehouden wert daer af ontfanck te maeken
+* rekening bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffite
+metten anderen penninge van zyn ontfangen zy onzen drossaert
+van brabant ende allen anderen onsen ende der smaelere
+heeren rechteren iustitieren ende officieren tegenwoerdich
+ende toecommende dien dit aengaen ofte aenroeren sal mogen
+hueren stedehouderen ende eenen yegelicken van hem bysonder
+zoe hem toebehoren sal doen laten ende gedoegen den
+voirseyden willem van erpe suppliant van desen onsen tegenwoerdige
+gracie remisserende ende pardoene ende van alden inhouden
+van desen inder voegen ende manieren voere $$$$
+$$$$ $$$$ volcomelic ende eewicher gemeten ende
+gebruycken zonder hem te doen ofte laeten geschien nu
+noch in toecomen tyden eewich hinder stootletsel ende"
+"quelque embuscade, ledit la roose arrive au cuing dudit bois tourna$$
+teste et tira son second coup au remonstrant et le blessa dangereusement a$$
+teste et ledit la roose y receut aussy le second coup au rengs, et puis s$$
+joignant se chargerent le remonstrant avecq soi espee et ledit la roose a$$
+le gros de son pistolet jusques a ce que ledit le roose charge de diver$
+coups tomba par terre et survenant la dessus le pere du remonstrant, il l$$
+demanda sy iceluy la roose estoit mort et qu’il convenoit le pa$$
+que aultrement il falloit craindre qu’il les feroit pendre tout deux par $$$
+duc de loraine, a quel fin sondit pere luy mit es mains ung de sesdits pist$$
+et luy commanda de le parachever, ce qu’il executat luy ayant encor port$$
+ung coup de pistolet pendant qu’il estoit par terre : mesme il peu$$
+estre qu’il luy auroit porte quelques coups d’espee de quoy il n$$
+bonnement cognoissance souvenance : pour avoir en cette occasion est$$
+tellement trouble qu’il ne scauroit bonnement dire les circonst$$
+le tout quoy avoit par le remonstrant este fait et perpetre par commande$$
+expres de son dict feu pere pendant un fort bas eage scavoir de seize a d$$
+ans, tant y a que ledit la roose y mourut sur la place au tres grand regre$$
+du remonstrant lequel s’estoit engage audit rencontre pour la cause et deffence
+de son pere sans la chaleur et sentiment de se veoir iniuriez et mena$$
+par ledit la roose qui avoit cause tant de disgraces et malheurs a so$$
+pere et dont il craignoit d’en recevoir encor d’avantage s’il se fa$$
+eschappe, s’estant ledit remonstrant depuis ledit cas range a notre service ave$$
+deux chevaulx a ses propres frais, qu’il avoit continue soubz le regimen$$
+du viscomte de la wastinne depuis reforme en iceluy du seigneur de
+custine et apres au regiment de notre cher et bien ame le duc d’ar$$
+apres quoy il avoit obtenu l’estat de cheff mayeur d’orp le grand ou il$$
+de mesmes rendu de grand services notament en ce qu’il avoit luy seul $$$
+que ceux de luisemeaulx lieu de sa demeure n’avoit ut paye contri$$
+a l’ennemis francois par les rigoreuses oppositions qu’il avoit tousiou$$
+forme contre leur incursions jusques a son emprisonnement au peri$
+de sa vie et ruine enthiere, en consideration de tout quoy il avoit aussy
+lettres de remission de nous en notre conseil de brabant, mais comme en
+obtenant ladite grace il n’avoit si distinctement narre, et circoinstan$$
+le cas il se retiroit vers nous, suppliant en toutte humilite pour$$
+lettres de remission in forma, pour ce est il que nous les chose$
+susdictes considerees inclinans favorablement a la requeste dudit suppliant $$$
+voulans en ce preferer grace et misericorde a rigeur de justice luy $$$
+a la deliberation de notre filz don jean d’austrice grand prieur de la$$
+de notre conseil d’estat et gouverneur general de tous nos armes
+maritives quicte remis pardonne et aboly, et de notre grace espe$$
+plaine puissance et authorite royale quictons remettons par$$
+et abolissons le cas et homicide susdicts avecq toutte paine et am$$
+corporelle et criminelle, en quoy a cause d’iceluy cas il pourroit
+estre encouru envers nous et justice, le mettons et restitu$$
+par cestes en ces bonnes fame et renommee en notre pays de brabant
+et d’oultremeuse et en ses biens non confisques si aucuns y en a, tout a$$
+qu’il estoit avant l’advenue dudit cas imposant sur ce silence perpe$$
+a notre procureur general de brabant et a tous autres nos justiciers $$$"
+"ende de faculteyt van zyne goeden ende oic dat soe
+verre de voirs. suppliant ter causen vanden selven
+feyte voir desen dach van onsen wegen gecalengiert
+gedachvairt oft geroepen geweest zy voir ons
+onse iusticieren oft anders in handen van iusticien
+wair oft geweest hadde dat hy de costen van
+iusticien in dien gevalle refonderen ende restitueren
+sal al ter taxatie van onsen lieven ende getrouwen den
+cancellier ende luyden van onsen rade geordonneert in
+brabant die wy dair toe committeren ontbieden
+dair om onsen voirs. cancellier ende raidsluyden dat
+voere hen geroepen die ghene die dair toe behoeren
+geroepen te zyne zy procederen deughdelyc
+ter verificatie ende interinemente van desen
+ende dat gedaen zynde ende die emende civile
+ende de costen van iusticie inden gevalle als boven
+by hemlieden getaxeert ende byden suppliant
+in handen vanden ghenen van onsen officieren
+diet behoiren sal die welcke sculdich wesen
+sal dair af rekenninge ende reliqua te doene tonsen
+profyte zy onse drosset van brabant mercgrave
+van antwerpen de drosset tot westerloo
+ende alle andere onse rechteren officieren ende
+ondersaten dien dat aengaen sal moegen doen
+laten ende gedoogen den voirs. suppliant van
+dese onse yegewoirdige gracie quytsceldinge
+ende remissie ende van alden inhouden van
+desen inden manieren voirscreven volcomelyc vredelyc"
+"ledit remy le pere dit veez la votre droit chemin pour aller
+a votre maison et veez cy le mien, et ledit moulnier qui ne chercoit
+que noise suyt tousiours icelluy remy le pere jusques audit
+villaige de lonchamp alant tousiours devant et venant
+droitement a lentree dicelluy villaige ledit moulnier ala
+ramentevoir a icelluy remy le pere et luy disoit par maniere
+de desrision et reproche et pour irriter de plus en plus comment
+il lui avoit fait auparavant dommaige de xl florins
+et eust encoires bien volu quil levist fait si povre jusques a sa
+chemise que lors icelui remy le pere qui avoit eu si
+longuement la pacience et quil navoit peu estre quicte de
+luy par tous les moyens dessusdits, tempte de lennemy et de
+chaulde cole luy escria disant traitre je vous je vous tueray
+en tyrant sa daghe de laquelle il donna tant seulement
+ung cop de taille en la cuise ou jeron et ce fait ledit
+moulnier se saulva et sailly oultre ung passaige et dist
+audit remy le pere filz de ribaulde se je vous avoye icy je vous
+estrangleroye me fauldrez vous maintenant de ne vous
+fauldray point, et en ce mesme instant y survint un homme
+mainouvrir ayant en sa main une fa dont lon abat lavoine
+lequel cria hola ho et ledit remy le pere luy dist reculez ou je
+vous bateray aussi et ledit remy le pere passa oultre le fosse et
+sen ala vers ledit moulnier et ledit moulnier le ahardi et le rua par
+terre dessoubz luy le cuydant illec estrangler comme il eult
+fait se ledit remy le pere neust prins le paulce ou le doy dudit
+moulnier en sa bouche, dont il le tenoit si fort par la main quil
+ne se savoit bouger et ce veant ledit remy le filz aussi luy
+des supplians qui gardoit illec les vaches dun censier crya
+sur son pere qui couchoit illec a terre dessoubz ledit moulnier
+doulx pere doulx pere et ce oyant ledit remy le pere cryoit a
+luy en thiois hoeresoene hoeresoenesuldy my niet hulpen
+et ledit remy son filz dist de quoy il le ayderoit et ledit remy
+le pere lui demandoit sil navoit point de couteau et il dit
+que oyl et remy le pere dist donne lui encoires cent cops"
+"kaerle etc. doen te weten allen tegewoirdighen ende
+toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
+supplicacie van pieter waghemans jonck geselle ongehuwet
+wesende inhoudende hoe in octobri xvc xxxvi tusschen zeven ende
+acht uren inden avont op ten cappellen kermisdach binnen onser stede
+van bruessele zyn gecomen voer seker kelder wesende by tkerckhof
+vanden cappellen voirs. daermen wijn vercochte die suppliant merten
+vanden cleygaren matheeus labeurs coppen van ever ende andere hebben
+daer gespeelt met teerlingen op taeffelcken staende voer den selven
+kelder om een pinte wyns die zij daer tsamen droncken ende dese pinte
+wyns gedroncken zynde zoe wierpen zij wederom mitten teerlingen
+rontomme om meest oogen om noch een pinte wijns te hebben ende die
+oyck gedroncken zijnde zoe wierpen zij anderwers tot drye viere oft vyff
+reysen toe soe lange tot dat die vrouwe die tgelt ontfinck nyet meer
+op huer taeffelcken gespeelt en woude hebben ende sloech die taefel oppe
+seggende totten gesellen die speelden gaet elders spelen ende doet daer wyn
+halen ic sal u wyns genoech zeijnden ende mits dat huer dochte dat
+zy wel by drancke waeren soe dede dese vrouwe huer keerse uuyte
+omdat zy sorgde dat daer quaet naervolgen soude ende doen naemen
+die voirs. gesellen huer die keerse ende ghingen spelen op ten kerckmuer
+vanden cappellen voirs. ende spelende soe quam daer wijlen doen levende
+cornelis die baert die welcke seyde maect ghy vanden kerckmuer een
+thuysbanck ende nam die keerse ende wierp se mitten candelaer opt
+kerckhoff dat alsdoen die voirs. gesellen die al iongers zyn riepen
+myn gelt mijn gelt ende die een seide mynen stuver ende die suppliant seyde
+mynen carolus gulden daerop die voirs. wylen cornelis antwoerde ic
+en hebben u gelt nyet wech geworpen neempt een ander keerse ende suecket
+ende dese suppliant gemissende zijnen carolus gulden voirs. wilde uuyt
+hitte van bloede den selven wijlen cornelis oppe omdat hy huer lieder
+keerse wech geworpen hadde ende dat hy zyn stuck gouts nyet gevinden
+en coste maer die suppliant werde gestoten in die backerie daer by staende
+ende is corts daer naer uuyt gecommen roepende wair is hy ic sal hem wel
+vinden doen een quidan seide hy is lange wech hy is die strate al oppe
+dwelck die suppliant hoorende die by drancke was verhit wesende van
+bloede van dat hy zyn stuck gouts nyet en hadde connen gevinden als voeren
+is den selven cornelis naergegaen oft geloopen ende heeft met eenen opstekere"
+"schoutetten van antwerpen ende van den bossche ende allen anderen
+onsen ende de smaelre heeren ende van onsen vassaellen rechterren
+justicieren ende officieren ons landts ende hertochdoms van
+brabant iegenwoordich ende toecommende hueren stedehouderen
+ende eenyegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal
+doen laten ende gedoogen den voirn. franchen harmans suppliant
+van dese onse gracie remissie quytsceldinge ende pardoene ende
+van alden inhouden van desen inder vougen ende manieren
+voeren verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
+sonder hem te doene noch te laeten geschien nu noch in
+toecommende tyden aen lyf noch aen goet eenich hinder letsel oft
+moeyenisse ter contrarien maer zyn lyf iegewoordich gevangen
+als voirs. is dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende
+zonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons alzoe
+gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
+teeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
+behoudelyck in anderen saeken ons recht ende een yegelyck tsyne
+in allen gegheven in deser onsen voirs. stadt van bruessele
+inde maent van april int jaer onsheeren duysent vyfhondert
+zeven ende dertich naer paesschen van onsen keyserycke
+txviiie ende van onsen coninckrycken van castillien ende
+andere txxiie opte plycke stont gescreven aldus byden
+keyser in zynen raede ende geteeckent pensaert ende beneden
+stont gescreven visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originaele brieven by my
+decock"
+"te betalen een amende civile nae gelegentheyt vanden
+voers. stucke ende faculteyt van zyne goeden ter arbitragien
+van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyde van onsen
+raede geordonneert in brabant die welcke wy daer toe
+committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen onsen
+voers. cancellier ende luyden van onsen voers. raede in brabant
+dat geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te
+zyne zy procederen totter taxatien ende arbitragien vanden
+voers. amende civile ende totten interinemente van desen ende die
+voers. amende civile getaxeert gearbitreert ende betaelt
+in handen vanden ontfangere van onsen espargnen oft
+anderen onsendaer toe gecommitteerden om ons daeraf rekeningen
+bewys ende reliqua te doee zy onse voers. schouthet ende
+wethouderen van antwerpen ende allen anderere onse ende onser
+vasallen officieren rechteren dienren ende ondersaten den
+suppliant van desen onsen gratien ende pardoenen doen laten ende gedoogen
+genieten ende gebruycken ende hem vanden voers. gevanckenisse
+ende processe ende oic zynen goeden indien die gearresteert zyn
+ontslaen ende stellen doen ontslaen ende stellen tot volcomener
+delivrancie ende sonder hem daer inne te doene oft te laten
+geschiene eenigen hinder stoot of letsel ter contrarien
+want ons alsoe gelieft ende des torconden hebben
+wy den zegele daer van die keyser onse here ende grootvader
+ende wy duerende onser minoriteyt gebruyct hebben
+hier aen doen hangen iegenen in onser stat van bruessel
+x dage i opten iersten dach van van februario int jaer
+onss heren duysent vyfhondert ende vyfthiene aldus
+stont gescreven boven opte plycke by mynen here
+den price in zynen rade ende geteeckent h dehane
+gecollationeert metter
+minuten by my
+xxx handtekening"
+"embastonnez de longs couteaulx et que luy de sa part navoit
+berge ne baston et son compaignon pour toutes dessences
+une petite courte dagguette doublant que aucun oultrange
+a luy et a son compaignon pouroit estre fayt print
+occon$$ datter ung tour a son bateau delissant sondit compaignon
+en la taverne avec le vin quilz avoient fait venir duquel
+bateau il rapporta a toutes avantures ung baston assez
+rondt non ferre de la longuer de trois ou quatre pietz lequel
+il portoit $$sse desoubz une robbe volant quil avoit
+vestue et revint ainsi incontinant aupres de sondit
+compaignon et ayans les ungs et les autres ben leur vin
+sans quelques parolles de lung a lautre et ayans lesdits trois
+compaignons de lille paye leur escot se leverent faisans
+maniere deulx en aller de ladite taverne dont ledit suppliant
+et son compaignon furent tout joyeux mais estans alle
+jusquez a luys de ladite taverne seulemant se arresterent
+illec tout court et demoura lung deulx en estant droit
+dedens ledit huys en sorte que len ny eust peu entrer ne yffo sans le fe desmarschier
+ce veu par ledit suppliant et son compaignon et ayant
+appercheu qne lung des autres avoit tire ung grant
+poinchon de dessus son couteau et le baillit a celluy qui
+occupoit aussi de lissue de luyz de ladite taverne doubtant
+a ceste cause de passer parmy eulx au $$ydier de ladite
+taverne dont ilz descroient bien eulx de partir car
+avoient jalougement beu leur vin se adviserent de
+appeler loste de ladite taverne et luy dirent comment
+iceulx compaignons estans ainsy a luys sestoient avant
+leur venue ilec cenrouche a eulx et que pour la maniere
+qui leur veoyent tenir audit huyz ilz craignoient
+deux de partir et de passer parmy eulx requerrant"
+"jan cuysselere des achternoens omtrent vyf uren gecommen is
+voere ende vast aen der doren vander wooningen des voirs. suppliants
+aldair hy op liggende was de welcke zoe gepasseert zynde hem
+ommekeerde ende den suppliant metten vingere teekende seggende ende met
+luyden grammen gelate tot hem roepende in effecte ghij cokijn
+ghy en hebt met mynder huysvrouwen ende kinde nyet eerlycken
+geleeft ghy hebt haer eenen naemen nageworpen dien hair noyt
+man en gaf wairop de suppliant antwoirde soet oic warechtich
+was dat tselve nyet wair en was ende hair gheenen name
+nae gegeven en hadde die eender eerbaerder vrouwen te nae
+ghinck op welck de voirs. jan zeyde ghy liechter aen
+ghy zyt een snoode rabaut een lecker een snoode boeve ick
+sal u noch doer myn handen zoe doen reyen ende begaeyen
+datmen dair af zal weten te spreken met meer dier ende
+gelycke dreygelycke ende injurueuse woirden dagende
+den suppliant uuyt zynen huyse hem nae roepende nyet zoe
+cloeck te wezene uuyt te commene ziende met dien te neder
+attome ende rapende steenen om te worpene dwelck
+merckende ende scouwende de voirs. suppliant ende dat hy ghen
+verdrach hebben en conste greep een pycxken dair mede hy
+zyn vinsteren sloot dweck by hem stont metten welcken
+hy innetreede van voirs. janne ende hem gaff een steecxken
+ende quetsuere omtrent oft in zynen buycke van welcker quetsueren
+hy ten derden dage dair nae aflivich geworden is dwelck
+den suppliant zeer leedt is ende hoe wel tvoirs. ongeval toecomme
+is gelyck voirs. staet ten ocsuyne ende by grooter oppressien
+des voirs. aflivigen alsoe hy dat voere zynen sterfdach verclaerd
+ende der selven des voirs. suppliants dair af ontlaste ende
+de partye geinteresseerde den selven suppliant dair aff ter
+genaden ende in soeningen ontfangen hebben en soude
+nochtans de selve suppliant vreesende rigeur van justicie hem
+nyet dorren vynden ende houden bynnen onsen lande ende
+heerlycheyden ten waere dat onse gracie ende genade
+hem hier op verleent ende gedeylt wordde alsoe hy"
+"zyn zonde soe verre onse gratie ende genade hem hierop nyet en worde geextendeert
+ende verlent ons daerom oitmoedelick biddende soe eest dat wy desen
+aengesien geneycht wesende ter beden des voirs. suppliant ende willende hem in
+dit stuck prefereren gratie en misericordie voer strengheyt ende rigeur
+van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven geremitteert
+quytgescholden ende vergeven remitteren schelden quyte ende vergeven vuyt
+sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
+voer soe vele dese suppliant daer inne culpabel ende gehouden mach zyn
+mitsgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne
+hy ter causen voirscreven met des daeraen cleven mach tegen ons ende
+justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyct mach hebben abolerende ende
+te nyete doende alle procedeuren criminele byden voirs. meyer van herent
+ter causen voirscreven tegen hem begonst indien daer ennige gebuert zyn
+ende hebben hem daeraf wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
+tot zynen goeden name ende fame ende geruchte in onsen lande van brabant
+ende allen andere onsen landen ende heerlickheyden ende tot synen onverbeurden
+goeden indien hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy
+was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwich
+geswych onsen procureur general in brabant den voirs. meyer van herent
+ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye sy syn satisfactie
+ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indien die
+noch nyet gedaen en zy ende eenige daer toestae civilick alleenlick
+behoudelick dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
+civilick nae gelentheyt vander zaken ende faculteyt van syne goeden ende
+oick te betalen de redelicke costen van justicien hieromme alreede gedaen
+ende te doene allet ter taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
+de cancellier ende luden van onsen rade in brabant die wy daertoe gecommitteert
+hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen denselven
+onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghene die daerom
+behoiren geroepen te syne zy procederen wel ende dueghdelyck ter verificatie
+ende interinement van desen ende totter taxatie ende moderatie vander voirs.
+amende ende costen van justicien alzoe sy zullen bevinden behoorende welck
+interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versuecken ende hem
+in persoene te presenteren in onsen voirs. rade binnen sesse maenden
+naest comende opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat
+gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
+betaelt synde in handen van den ghenen dien dat behooren sal sy onse
+voirs.procureur general in brabant de voirs. meyer van herent ende alle andere
+onse justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecomende
+dien dat aengaen sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelyck van hen
+besudere soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant"
+"en hieraf verantwoirdt
+byz ontfange $$ explo$$ten’"
+"remissie heeft en soude hem nyet dorren houden in desen onsen voirs. lande van brabant
+ende van overmaze maer soude bedwongen wesen die te moeten laten ende gaen
+dolen in anderen vrempden landen het en waert dat wy hem onse gracie ende
+genade hier op wouden verleenen ende tvoirs. feyt misdaet ende dootslach vergheven
+dair om hy ons oitmoedelic heeft gebeden waer om soe eest dat gemerct
+tgene des voirs. es wy ter beden des voirs. suppliant geneycht ende willende
+altyt ende besundere te desen male gracie ende genade prefereren ende voertkeeren
+voere strangheyt van rechte hebben den voirs. suppliant in gevalle als boven
+quytgeschouwen geremitteert ende vergheven schelden quyte remitteren ende
+vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gracien mits
+desen tvoirs. feyt ende dootslach ende alle penen boeten kueren ende bruecken
+het zy van lyve leden oft goeden inde welcke hy overmits ende uuyt saken
+vanden voirs. feyte ende dootslage enichssins tegen ons ende den gerichte
+gevallen moge zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom
+in zynre eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden nyet
+verbuert zynde op dat hy enige heeft hem oirlovende ende consenterende dat
+hy dien nyet tegenstaende sal mogen gaen blyven keeren ende verkeeren
+alomme bynnen onsen voirs. lande van brabant ende anderen van overmaze
+gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte
+imponerende hier af een eewich geswych onsen procureur van brabant ende allen
+anderen onsen officieren dien dat enichsins aengaen mach satisfactie yerst
+ende voer al gedaen der partyen geinteresseert civilic alleenlic soe verre
+die alnoch niet gedaen en zy ende want dit den tweesten dootslach es
+die de voirs. suppliant gedaen heeft als voers. es soe sal hy gehouden wesen
+in synen persoen te doen eenen wech te roome ofte elswaer ter belieften ende seggende
+van onsen lieven ende getruwen neve den greve van nassouw onsen stadhoudere
+generael ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehouden zyn dat
+aen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt ende exigene vanden stucke
+ende die faculteyt van zyne goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen lieven
+ende getrauwen ridder ende cancelier den heere van orbais ende van maleve
+ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van
+brabant ontbieden hier om ende bevelen den selven onsen cancellier ende
+anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen die ghene die dair om
+selen behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen tot verificatien
+ende interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxacien vander
+voirs. civylder beternissen inder manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien
+gedaen ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
+betaelt zynde in handen van enigen van onsen rentmeesteren oft ontfangeren
+dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene
+tot onsen behoef zy onse drosset van brabant meyer van loeven amman van bruessel
+schoutheten van antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvelle
+ende van onsen walschen lande van brabant ende allen anderen onsen ambachteren
+rechteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren
+rechteren ende dieneren vanden smallen heeren inden selven onsen lande geseten
+ende hueren stedehouderen nu zynde ende namaels wesende ende een yegelic van hen
+alsoe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser onser voirs. gracien remissien
+ende quyt scheldingen doen ende laten rastelic ende vredelic genyeten ende
+gebruycken sonder hem dair tegen te doene oft te laten geschieden
+aen zynen voirs. lijve leden oft goeden enigen hynder stoot oft letsel ter contrarien
+mair soe verre die voirs. suppliant oft zyne voers. goeden nyet verbuert
+zynde zyn oft waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft
+gecommert zy die sonder vertreck ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot
+volcomender ende geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+des torconden hebben wy onsen segel hier aen doen hangen gegeven"
+"### sy hieraf verantwordt
+byden ontfanger vanden
+exploiten"
+"hinder letsel oft moyenisse ter contrarien want ons
+alsoe geloeft. gegeven in onser stadt van bruessele den
+zesthiensten dach der maent van july int jaer ons heeren
+duysen tvyffhondert ende tweentzestich van onsen rycken
+van spaignien secillien t vii-e ende van napels t ix
+onder stont gescreven byden coninck in zynen raide ende
+geteeckent de langhe $$$
+gecollationeert ende bevonden accorderende
+met zynen originale by my
+$ facuwez $$$"
+"remissie
+albert ende isabel clara eugenia etc.
+doen te wetene allen tegenwoerdige ende toecomende dat wy ontfangen
+hebben die supplicatie van valerius morentorff jonckman ende
+ingeseten poirter onser stadt van antwerpen inhoudende
+dat hy hem tot nochtoe sonder jactantie gesproken stille ende
+degelyck heeft gedragen ende synen cost gewonnen met maeckelaerdye
+daermede oock hy syne ouders midts hun ouderdom ende sobere middelen
+oock eensdeels heeft moeten onderhouden gelyck eenen soen schuldich
+is aen syne ouders te doen nu eest soo dat den 26en may 1614
+de suppliant met wylen peeter verstraten syreeder heeft op het
+kiel buyten antwerpen gedroncken in een herberge ende alsoo
+de voirs. peeter verstraten opde coussens des suppliants ende
+anderssints eenich bier hadde gestort, soo syn tusschen hun
+eenige woerden geresen, dwelck by het geselschap inde camer
+wesende is geslicht sulcx dat sy den peys hebben begonst
+te drincken ende alsoo de suppliant den pot metten biere opden
+dryvoet neder stuycte soo is by ongevalle gebeurt datter
+eenich bier is gestort opde cleederen vanden voors. vander
+straten daerdoer de voors. verstraten seer is gestoort
+geweest ende nyettegenstaende dat den suppliant hem excuseerde
+van dat sulcx onwetens was gedaen ende sonder eenige quade
+meyninge soo heeft nchtans de voors. verstraten blyven
+persisteren synde buyten huyse geloopen hem suppliant uuytroepende
+om te vechten met eenen blooten opsteker inde handt tot
+diversche reysen wachtende hem suppliant aende doere ende alsoo
+de suppliant gheen voirder verdrach en conste genemen soo is
+hy oock uuytgecomen alswanneer de voors. verstraten
+hem met synen opsteker heeft gequetst in sijn rechte borst
+tot in sijn loose waerdoer de suppliant tot syne nootelijcke
+defensie naer den voors. verstraten oock heeft gesteken
+sulcx dat den voors. verstraten aldaer is doot gebleven
+tot des suppliants groot leetwesen midts dat hy gheen querelen"
+"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende dat
+wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicacie van jan de grave
+belast met wyf ende kinderen mulder inhoudende hoe opten xxiiien dach
+van junio in dit jaer xvc zessendertich inden avont tusschen acht
+ende negen uren gecommen es wylen doen levende jan van nyeuwenrode
+ten huyse vanden suppliant te creinhem in onsen lande van brabant
+ende heeft op hem suppliant geroupen met luder stemmen zwerende
+byden vyfwonden zeggende jan donde zeerder compt uuyt ende track
+zyn mes uuyter scheeden dwelck hoirende de suppliant es uuyt zyn
+coeckene gecommen tzynder deuren werts doen die selve overleden"
+"ende om dwelcke hy beduchtende riguer van justicien
+hem geabsenteert heeft vuyt onsen lande ende heerlycheden
+van brabant ende en soude inde selve nemmermeer dorven wederkeren
+hanteren noch converseren maer hem houden in vreemde landen
+ende contreyen ende leven in grooter miserie ten waeren dat
+onse gracie hem hier op verleent worde alsoe hy seyt ons
+om deselve zeer oitmoedelyck biddende soe eyst dat wy die
+saken voerscreven overgemerct genegen wesende ter bede ende
+supplicatie vanden voorn. hanneken de huyeker suppliant ende hem
+willende in dit stuck gracie ende genade preferende voor
+riguer ende strangheyt van justicien zonderlinghe ter
+eeren ende weerdicheyt vanden bitter passie onzen liefs heeren
+jhesu christi? die hy geleden heeft voor ons allen op sulcken
+dach als huyden hebben inden gevalle als boven vergevende
+geremitteert ende quytgescholden vergeven remitteren
+ende schelden quite vuyt zunderlinge gracie mits
+desen onse brieve tsont ende manslach boven verclaert
+mitsgaders alle peyne boete ende bruicke corporele ende
+criminele daer inne hy ter causen vandien met diesser
+aencleven mach iegens ons ende justicie mesdaen ende
+mesbruyckt mach hebben ende hebben hem als van
+desen wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot syne goede fame name ende
+gerychte in onsen voers. lande van brabant ende allen
+anderen onsen landen ende tot zynen overbuerden goeden
+indyen hiere eenighe heeft gelyck ende in alder
+manieren als hy was voorde toecoempste vanden feyte
+voerscreven imponerende hier op een eewich zwygen
+ende scilencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
+rechteren justicieren ende officieren wy zy zyn satisfactie
+ende beteng beteringe gedaen eerst ende voer alle werck
+der partye geinteresseert indien die noch niet gedaen
+en zy ende eenige dair toe dient cunlick alleenlyck
+behoudelick dat de voorn. suppliant gehouden wordt"
+"zoe heeft den voirs. suppliant mitten zelven steken daer mede hy meynde
+te gerakenen den voirs. willeme geraerct ende gequetst den voirs.
+andriesen in zyn zyde van welcke quetsuren die nochtans
+zeer cleyn was de voirs. andries is bynnen thien oft twelff
+daghen daer nae afflivich gewordden dwelck den voirs. suppliant
+zeere leet is ende beduchtende rigeur van iusticien heeft h$
+de voirs. suppliant geabsenteert buyten desen onsen lande van
+brabant ende hoewel tvoirs. ongeval is zeer onnoeselyck
+by gecommen ende dat vuytdien de voirs. aflivighe voer zynen
+afflivicheyt den voirs. suppliant tselve feyt heeft vergheven ende
+dat hy suppliant nae zyn afflyvicheyt heeft peys ende zoening
+gedaen aen die naeste vrienden ende maghen vanden afflivige
+zoe en zoude de voirs. suppliant nochtans nyet dorren wederom
+keeren hanteren noch converseren bynnen desen onser voirs.
+lande van brabant maer zyn gescapen vuyten selven te
+moeten blyven zoe verre onse gracie ende genade hem hier
+op nyet verleent ende gedeelt en wordde alsoe hy zeeght
+ons om deselve zeer oetmoedelyck biddende soe eest
+dat wy desen aenghesien willende altyt gracie ende genade
+prefereren voer rigeur van iusticien den voirs. suppliant
+geneycht wesende tot zynder voirs. beden hebben ingevalle
+als boven quytgescholden geremitteert ende vergheven ende
+van zunderlingher gracien quytscelden remitteren ende verghe$
+by dezen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgad$
+alle offensien ende benercken corporelle ende criminelle daer
+inne hy ter causen voirscreven met datter aenclenen mach teg$
+ons ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem als
+daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
+ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte is
+onsen lande ende hertoighdomme van brabant ende allen and$
+onser landen ende heerlicheyt ende tot zynen ongeconfisqueerde
+goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende alder manieren
+alsoe hy was eerden voirs. dootslach geschiede imponerend$
+hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael in
+brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren
+wy zy zyn satisfactie ende beteringhe doende der partye$
+geinterresseert in dien die nyet gedaen en is ende eenighe
+daer toe dient civilyck alleenlyck behoudelyck dat
+de voirs. suppliant gehouden zal zyn tselve feyt tegen ons te
+beteren civilyck nae die gheleghentheyt vander zaken
+ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oick gehoud$
+#
+sy hier af verantwoortde
+byden ontfanger
+vanden exploiten"
+"gebuert dat jan ende claes verbraken commende vuyter voirs. taverne
+hebben op loop gedaen ten huyse van jan gelders zynen gebuere
+ende als de suppliant hoorde den huysvrouwe ende kinderen desselfs gelders
+jammerlyck cryten soe is de suppliant vuyt zynen huyse gegaen met eenen
+stock sonder ysere ende van achter gecommen ten huyse desselfs jans
+gelders ende siende dat de selve jan ende peeter de huysvrouwe
+des voirs. jans gelders groot gaende gesmeten ende tot aenschyn gequest
+hadden heeft hij suppliant de selve berespt ende van dair met woirden
+doen vertrecken hoe wel zij de huysvrouwe desselfs suppliants
+na hem commende oyc hadden gequest gehadt ende van dair
+gaende eest gebuert dat de voirs. jan gelders thuyswerts ende
+voer by thuys des suppliants commende hebben de voirs. jan ende claes
+verbracken den selven janne gelders opgeloopen zoe dat de selve
+jan gelders ter eerden viel ende worde te twee oft te drye stayen
+gewont zoe dat de selve jan ende claes vraeghen den voirs. jan
+gelders oft hys genoch hadde dair op hy ter eerde liggende
+antwordde jae welcke gerucht hoorende is de suppliant derwerts
+gegaen ende heeft met synen voirs. stocke gesmeten op dmes
+vanden voirs. partyen hen qualyck aensprekende soe dat sy van dair
+vertrocken en dat doende zoe gerachte de voirs. jan gelders
+op te staene ende seyde de suppliant aldus gecommoneert zynde nu
+syn wy twee tegen twee wildy slaen, slaet op daerop de voirs. jan
+ende claes seyden wy sullen u denoterene den suppliant wel vinden op
+u welcke ende zyn alzoe van daer vertrocken soe dat de suppliant
+ende syn huysvrouwe die oyc gequest was, hebben den voirs. jan
+gelders zeer gequest tsynen huyse gebrocht ende van synen
+wonden vermaeckt soe dat hy worde vuyt gedaen om slapen
+te gaen ende dat doende zyn de voirs. jan ende claes verbraken
+met wouteren hunnen brueder alle bastaerde kinderen hebbende
+een bussen met bier een pycke ende een bloot mes gecommen ten huyse
+desselfs jans gelders dwelck genoch oepen lach totten
+welcken de selve jan gelders hebbende een zijn roxken
+angedaen ende al bloet geseet gesellen hebdy my nyet genoch"
+"zyne zy procederen wel ende deughdelyck ter verifficatie ende intervieneren
+van desen onsen brieven ende ter taxatien ende moderacien vanden voirs. amende
+civile ende costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck
+intervieneren? de voirs. suppliant gehouden zal zyn te versuecken ende hem in persoone
+te presenteren in onsen voirs. raede bynnen eenen jaere nae date van desen
+opte pene van te verbuerene deffect van desen ende dat gedaen deselve
+onse cancellier ende raidsluyden onsen drossaet van brabant ende alle anderen
+onse ende onser vasallen oft der voirs. smaelre heeren rechteren justicieren
+officieren ende ondersaeten iegewoirdich ende toecomende dien dat aengaen oft
+aenvueren sal mogen heurt stedehouderen ende eene iegelycke van hen
+besundere zoe hem toebehoiren sal van doen laeten ende gedoogen den voirs. chrispiaen
+suppliantvan deser onsen iegenwoirdiger gratien quytsceldinge ende remissie ende van
+alle dinhouden van desen indervuegen ende manieren boven vercleert rustelyck vredelyck ende
+eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laeten
+geschieden nu noch en toecomende tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve
+oft in goede ter contrarien in eeniger manieren maar indien zijn lyf
+oft enige van zynen onverbuerden goeden daerom zyn oft naemaels
+waeren gevangen gearresteert belet oft becommert oft dat zy die setten
+ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende sonder vertreck tot
+geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende
+ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zy ende blyve tot eeuwigen
+dagen soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
+in anderen saken onsen rechte ende eenen iegelycken des zyns in alle
+gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van septembri int
+jaer onsheeren duysent vyfhondert ende negenendertich van onsen keyserycke
+txxe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiiie
+aldus stont gescreven op de plycke byden keyser ter rekeninge vanden
+raide ende geteekent ja$we$$ noch stont gescreven op deselve plycke
+visa replica ?
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven bij mye
+j decoc"
+"contesse de bourgogne douagierede savoye regente et gouvernante etc
+et des gens de notre prive conseil estans lez elle ou cas
+dessusdit quicte remis et pardonne quictons remectons
+et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et
+homicide desus declaire ensemble toute paine et offence
+corporelle et criminelle en quoy pour raison et occasion
+dicelluy il puet avoir mesprins offence et estre
+encouru envers nous et justice et lavons quant a
+ce restitue et restituons a ses bonne fame et renomee
+en notredit pays de brabant et ses biens non confisquez
+saucuns en a tout ainsi quil estoit auparavant
+ledit cas advenu imposant sur ce scillence perpetuel
+a notre procureur general de brabant et tous noz aultres
+justiciers et officiers quelzconques satisfaction
+toutsvoyes faicte a partie interessee premierement
+et avant tout euvre se faicte nest et elle y chiet
+civillement tant seullement et moyennant
+aussi quil sera tenu amender ledit cas envers nous
+civillement selon lexigence du cas et la faculte
+de ses biens a lordonnance et tauxation de noz
+amez et feaulx les chancellier et gens de notre
+conseil en brabant que commectons a ce si donnons
+en mandement ausdits de notre conseil en brabant
+que appellez pardevant eulx ceulx qui pour ce
+feront a appeler ils procedent bien et deuement
+a la verification et interinement de sesdites presentes
+et a la tauxation et ordonnancement de ladite amende
+civile et ce fait et icelle amende civille tauxee
+arbitree et payee es mains de celluy de noz
+receveurs quil appartiendra qui sera tenu den faire"
+"ende oft wederomme het oude was ende met dese woerden
+es den voirs. parochiaen van daer vuyten huyse gegaen
+den welcken zy suppliante oick is naegevolght welck s#
+de voirs. henrick is henluyden vuyten den huyse naege#
+seggende teghen haer suppliante dese oft dyergelycke woerden
+wel lysken ghy hebt my verweeten dat ic bastaert #
+en es u dat nyet leet blyft ghy noch by de selve woerden
+die ghy tanderen tyden hebt gesproken waerop dat zy
+suppliante seyde dat geseeght is dat blyft geseeght
+overmits denwelcken zoe heeft deselve henrick haer
+suppliante innegevaeren ende met haeren hoefde gegrepen
+ende neder ter aerden getrocken ende huer den doeck affgetoghe
+ende met den haere getrocken ende zy suppliante ten laetsten
+opgeraeckende gemerckt zy die iniurien nyet langher en
+conste verdraghen heeft haer ter weeren gestelt ende den#
+henrick huer deffenderende vuyt haesticheyt eenen steke met eenen
+eetmes in zynen rugge gegeven daeraff ende anderssins
+overmits sekere accidente die daertoe zyn geslaeghen
+geweest dat de selve henrick saliger gedachten omtrent
+xx vii daghen daernae is afflyvich gewordden tot groot
+leetwesen vander voirs. suppliante diewelcke van egheender
+meyninghe en is geweest den voirs. henrick te evelen maer
+alleen om haer te deffenderen teghen denselven henrick
+overmits de groote iniurie die hy haer was aendoende
+blyckende respective naerdere altsamen byder informatien
+daeraff zynde ende want deselve henrick die oirsake
+van desen mesdaet is geweest ende dat tselve onnoselyck
+geschiet is ende tot dyen meer dan twee jaeren ende neghen
+maenden geleden ende dat zy suppliante peys met partye
+geinteresseerde gemaeckt heeft en soude zy suppliante
+nochtans nyet sekerlyck in dese onse nederlanden converseren
+ende verkeren ten waere dat onse gratie ende genade huer"
+"zyn lyff oft ennige van zynen goede, daerom
+gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die
+setten ende stellen oft doen setten ende stellen
+terstont ende sonder vertreck tot geheelder
+ende volcommende delivrancie want ons alzoe gelieft
+ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
+tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen segel
+hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
+onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
+gegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van novembry int jaer onssenheeren duysent
+vyffhondert ende zessendertich ende van onsen
+keyserycke txviie ende van onsen rycken van
+castillien ende anderen txxie opde plycke
+stont gescreven byden keyser in zynen raede ende
+gheteekent boudewyns visa recepta
+ghecollacionneert tegens die
+originale brieven by my
+decock"
+"de ladite amende civile ainsy quil appartiendra et ce fait et
+icelle amende civile tauxee arbitree et payee es mains
+de cellui de noz officiers quil appartiendra qui sera tenu
+de faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz
+officiers et justiciers quelzconques cui ce regardera
+ou leurs lieutenans et chacun deux endroit soy et si comme
+a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit
+supplian de notre presente grace remission et quictance selon et
+par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuelement
+joyr et user sans au contraire lui faire mettre ou
+donner ne souffrir estre mis ou donne ores
+ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou
+empeschement en corps ne en biens en aucune maniere
+ainchois se son corps ou aucuns de ses biens
+non confisquez sont ou estoient pour ce prins
+detenuz ou empeschiez sy les mectent ou facent
+mectre incontinent et sans delay a plaine et
+enthiere delivrance car ainsy nous plaist il
+et affin que ce soit chose ferme et estable a
+tousiours, nous avons fait mectre notre seel
+a ces presentes sauf en autres choses notre droit
+et lautruy en toutes donne en notre ville
+de bruxelles au mois de novembre lan de grace
+mil cincq cens et dix et des regnes de nous
+empereur assavoir de germanie le xxve et de hongrie etc
+le xxje ainsy avoit escript sur le reploy par
+lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil
+et signe h de hane
+collationne a loriginal
+par moy
+n strat$$$"
+"kaerle etc. doen condt allen luden ieghewoirdich ende toecomende
+dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie
+van jan joosten $$ vandervoort alias wynen oudt omtrent
+xv julio in jaeren # hoe dat hy suppliant heeft op
+sinte lambrechts dach in septembre xvc xxxiiii
+sitten drincken met wylen peeter loyen van waerle
+ende meer andere geselscape ten huyse van willem
+jacops is gestaen binnen der vryheyt van oirschot in
+onser lande van brabant aldaer nae dien zy zekeren
+tyt geseten hadden ende elck eenen halvien stuiver
+verdroncken ende tsamen in noten verteet een
+oert die bartholemeeus anthueins gecocht verleyt
+ende betaelt hadde ende de voirgen. suppliant
+# xix jaeren
+inhoudende"
+"remissie generalle voir diverse personen misdadigers
+ter incoimst vanden coeninck te brucssel
+maximiliaen byder gratien goids roemsch coninck altyt vermeerdere
+tsrycks ertshertoghen van oisterycke hertoghe van bourgoingnen van
+lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende van gelre greve
+van vlaenderen van tirole van artois van bourgoingnen palatyn van
+henegouwe van hollant van zeellant van namen ende van zuytven
+mercgreve des heylichs rycs heere van vrieslant van salins ende
+van mechelen, doen te wetene allen den ghenen die nu syn ende
+oft namails wesen sullen dat wy in dese onse ierste ende blyde
+incompst die wy als remsch coninck gedaen hebben in onser
+stat van bruessel van zunderlingher gatien quytgescouwen ende
+vergheven hebben schelden quyte ende vergheven by desen onsen
+brieve allen den persoenen die met ons inne comen syn alle
+alsulken misdaden als zy tegen ons ende onsen gerichte geperpetreert
+ende begaen moegen hebben ende oick mede den ghenen die om huere
+misdaden gevangen sitten opte steenpoirte onser voirs. stat
+uuytgescheyden in desen mordeneren verraderen vrouwecrachteren
+muytmakeren ende oic mede die ghene die ter poeyen ende met vonnisse
+van scepenen onser voirs. stat gebannen ende uuytgewesen syn
+geweest vanden welken alsoe ter poeyen ende met vonnisse van
+scepenen gebannen ende uuytgewesen wy nochtans sekere persoenen
+geresineert hebben te noemene by onsen lieven ende getruwen ridder
+ende cancellier van brabant heeren janne van houthem die welke
+hen binnen drie dagen nae die publicacie van desen onsen oepene
+brieve in behoirlyker formen sal doen expedieren ende dit nochtans
+zonder preiudicie van onser koninclycker maiesteyt oft verminderinge
+van onser incompst voirscreven ontbieden hier om ende bevelen
+onsen amman van bruessel oft zynen stedehoudere dat hy ter stont
+dit ter poeyen onser voirs. stat kundighe ende uuytroepe oft
+kundighen ende uuytroepen doe te dien eynde dat eenyegelyck
+mit ons innecomen synde ende andere dien dat aengaet hem nae
+desen moege weten te richten want ons alsoe gelieft ende"
+"geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyck ter
+verificatie ende interinemente van desen ende totter taxacie
+ende modertie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen
+bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
+gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoene te *1
+presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende
+opte pene te verbueren deffect van desen ende dat gedaen
+ende deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert
+ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren
+zal zy onsen voirs. procureur generael in brabant onse voirs
+meyer van loven ende allen andere onse richteren iusticieren
+officieren ende ondersaten tegewoirdige ende toecomende dien
+dat aengaen sal goeghe huere stedehouderen ende een iegelyck
+van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende
+gedoogen den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdigher
+gracien remissie ende perdoene ende van allen den inhouden
+van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
+vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende
+gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden
+nu noch in toecomende tyden eenighen hinder letsel oft
+moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
+indien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom
+gearresteert becommert oft belet waren, dat zy die setten
+ende stellen oft doen setten ende stellen testont ende
+sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
+want alsoe ons gelieft ende ten eynde dat dit vast zy
+ende blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen
+zeghel hier aen doen hangen. behoudelyck in
+anderen dinghen onsen rechte ende een iegelycken anderen
+dessyns? ghegeven in onser stadt van bruessele inde
+maent van octobri int jaer ons heeren duysent vyffhondert
+ende vierendertich ende van onsen keyserrycke txve
+ende van onsen rycken van castillien ende andere
+tnegenthiende aldus stont gescreven opte plycke
+byden keyser ende geteekent / boudewyns / visa recepta
+*1 in de marge: en hier af presenteert? by den ontfanger van de exploiten
+gecollacionneert tegens
+doriginale brieven by my
+xxx handtekening: de cock $$"
+"philips bijder gratien goidts, coninck van castillien,
+van arragon, van leon refa, doen te wetene allen tegen-
+woordige ende toecommende, dat wij ontfangen hebben die
+oijtmoedige supplicatie van geerart van berin jongman
+te huuwen sone geerarts, inwoonder der prochie van wes-
+pelaer, inhoudende hoe dat geleden van inde maendt
+meert des jaers sesthienhondert ende tweentwintich,
+zijnde hij suppliant ten huijse van zijnen vadere als assi-
+duelijcken aldaer woonende als kindt, doende wessen
+te doene valt, ende dat dijer tijt aldaer ontrent gecommen
+zijnde drije amonitie knechten, onder den treijn van
+huiijbrecht chreijnaerts, met hunne waegenen zijnde seer
+beschonken, in sulcker vuegen dat een van hun hadde
+verloren den waegencorts, oijck de achterste raederen
+van een vande selve waegenen, sulcx dat dijen was
+sleijpende lancx de aerde, jae in sulcker vuegen
+dat een vande selve amonitie knechten met naeme joos
+gansenbeek vanden peerde gevallen hebbende, commende
+van onser stadt mechelen seer was gequetst ende
+bebloijt over sijn aensicht, ende alsoo de woonende
+amonitie knechten ontrent den avondt arriveerden
+onder de voornoemde heerlijckheijt, aende torekens"