project,file_id,text
pardons,042.txt,"remission pour jehannet austin
maximilian par la grace de dieu etc savoir faisons a tous presens et avenir
nous avoir receu lumble supplication de jehannet austin natif de
notre ville de hesdin contenant comme le vije jour du mois de juillet
en cest an quinze cens xiiij ledit suppliant arriva du soir en ceste notre
ville de bruxelles en laquelle pour ce quil navoit point de logis
saddressa a haynnaut cousturier de notre ame et feal conseillier
et grant maistre dostel de nous charles le seigneur du roeulx lequel
haynnault presenta a icelluy suppliant son logis en lostel de marguerite
le pape audit bruxelles ou il estoit lougie et aprez y avoir
couche par quatre nuytz le xije jour dudit mois de juillet icelluy
suppliant estant retire en la chambre ou ilz avoient accoustume
coucher audit hostel y survint incontinent ledit haynnault lequel
lui demanda sil avoit point soif a quoy leditsuppliant respondit
que ouy et bailla a ung cousturier tenant son ouvroir embas dudit
dudit logis nomme jaques ung patart pourr aller querre de la
cervoyse en ville lequel jaques pour se faire print ung pot de terre
estant sur la table de ladite chambre et non pensant quil
eut riens dedens ledit pot en allant querre ladite cervoyse il renversa
ledit pot duqel sespancha ung plain coubelet de cervoise
sur le planche de la chambre de ladite marguerite tellement
quelle tumbit sur son lit au moyen de quoy icelle marguerite
fort mal mene monta en ladite chambre en laquelle estoient
lesdits suppliant haynnault et daultres avec eulx ausquelz
parensemble ladite marguerite demanda furieusement qui estoit
celluy deulx qui avoit respandu ladite byere aquoy icelluy
haynnault respondit que ce avoit fait icelluy jaques cousturier
et ladite marguerite dit que cestoit ung traistre et adoncques
ledit suppliant estant a la table en chemise dit et remonstra
gracieusement a ladite marguerite quelle se tint que ce avoit
este fait par inadvertence et quelle se retirast et neantmoins
icelle marguerite non aiant regard ausdites remonstrances et
que ladite cervoise avoit este espenchee par ignorance dit audit
suppliant que ce nestoit point son logis. aquoy ledit suppliant se replicqua que
la ou estoit son compaignon louge que cestoit son plaisir louger
avecq luy durant lesquelles parolles sen ung nomme maximilian
de ghymes filz de hendrick de ghymes et de ladite marguerite
le pape qui estoit louge en une chambre plus haulte dudit logis
oyant sadite mere se courser alencontre dudit jaques en luy appellant
traistre descendit de sadite chambre et vint en celle ou estoit ledit
suppliant et illec sans avoir aucunes parolles ny entendre
la cause dudit debat tira son baston cuidant tuer ledit jaques
cousturier et sur ce ledit suppliant se leva et print sa rapiere et
demanda pourquoy il le voulloit oultrager en ladite chambre aquoy
lesdits mere et filz respondirent au susdit suppliant que ce nestoit point
son logis et icelluy suppliant repliqua et jura par la mort dieu
que se cestoit son logis quil les garderoit bien de luy faire cest oultraige
et leur dit de rechief silz ne vuidoient quil les feroit bien desloger
et adoncques tout soubdain saillit ledit suppliant tenant sa rapiere en
sa main quoy veant lesdits haynnault et les aultres estans en ladite
chambre et adoncques lesdits marguerite et maximilian escrierent
sil les vouloit menasser et oultrager en leur maison aquoy
respondit ledit suppliant si nous estions la dehors nous parlrions
ensemble et en ce disant ledit maximilian descendit embas
et icelle marguerite persistant tousjours en son couroucx
dit que ledit suppliant ne coucheroit point audit hostel lequel suppliant
veant ladite hostesse ainsy courssee et esmenee print ses chauses
et son pourpoint et dit a ceulx qui estoient en ladite chambre
quil ny coucheroit point sur quoy icelluy haynnault et tous
ceulx estans en ladite chambre requirent quil demeurast a quoy
il jura par la mort dieu que non et sur ce descendit embas
et vindant hors du quel logis il rencontra icelluy maximilian
empres la taverne ou pend pour enseigne la coronne pres
les bailles de la court audit bruxelles auquel maximilian
ledit suppliant demanda a quelle cause il estoit venu et entre en ladite
chambre pour les oultrager luy et aultres estans en icelle lequel
maximilian sans aultres parolles desguennia incontinent le baston
quil portoit duquel il rua ung cop sur ledit jehannet suppliant
lequel il rattint de sadite rapiere et apres bailla tout soubdain
audit maximilian ung cop destoc de sadite rapiere ou ventre causant
lequel cop il termina vie par mort tantost apres au moyen duquel
cas et homicide dessus declaire ledit suppliant craignant rigeur de
justice sest retire et absente de ladite ville de bruxelles et de noz pays
au de hors desquelz luy conviendra vivre en grand disette
et fuier miserablement en estrange terre si sur ce notre grace
et misericorde ne luy soit impartie si comme il dit pour
laquelle attendu ce que dit est mesmement que ledit cas est
advenu par intemperance et chaleur et que les premiers mouvemens
ne sont en puissance de lhomme aussy quil na este aggresseur
en ceste partie de fait ny de parolles jouict que jamais na
este note ne convaincu daucun cas reprehensible il nous a
tres humblement fait supplier et requerir pour ce est il
que nous ces choses considerees audit jehannet daustin suppliant
inclinans a sa dicte supplication et requeste et lui veullans
en ceste partie preferer grace et misericorde a rigeur de
justice avons oudit cas par ladvis et deliberation de
notre tres chiere et tres amee fille de nous empereur damme et
tante de nous charles archiducesse daustrice ducesse et
contesse de bourgogne dame douagiere de savoie regente et
gouvernante etc et des president et gens et notre prive conseil
estans lez elle remis quitte et pardonne remectons quittons
et pardonnons de notre certaine science et grace especial
par ces presentes le fait cas et homicide dessus narre ensemble
toute payne amende et offence corporelle et criminelle
en quoy pour cause et occasion dicelluy et ses deppendences
il a et puest avoir mesprins offence et estre encouru envers nous et justice
en le restituant quant a ce a ses bonne fame et renommee a tous noz
pays et seigneuries mesmement en notredit duchie de brabant et a ses biens
non confisquez saucuns en a tout ainsy et par la maniere quil estoit
auparavant ledit cas advenu pour nen toutesvoyes que ledit suppliant
nentrera en ceste notredite ville de bruxelles ne en lammanie dicelle
imposant sur ce scilence perpetuel a notre procureur generael et aultres
noz officiers quelzconcques satisfaction toutesvoyes faicte a partie
premierement et avant tout euvre se faite nest civillement tant
seullement et moyennant aussy quil amendra ledit cas envers
nous civilement selon lexigence dicelluy et la faculte de ses
biens a larbitrage et tauxacion de noz amez et feaulx les
* chancellier et gens de notre conseil ordonne en notredit pays de brabant
que commectons a ce sy donnons en mandement a iceulx
chancellier et gens de notre conseil en brabant que appelle ceulx
qui pour ce feront a appeler ilz procedent bien et deuement
a la verification et interinement de cesdites presentes et a larbitrage
et tauxacion de ladite amende civille et ce fait et ladite
amende tauxee arbitree et payee es mains de notre receveur em
ce regardera lequel sera tenu den rendre compte et relicqua
a notre prouffit ils et tous aultres noz justiciers et officiers
quelzconcques facent seuffrent et laissent ledit suppliant
de notre presente grace remission pardon et quittance ensemble
tout le contenu en cesdites presentes selon et par la maniere dicte
plainement paisiblement et perpetuellement joyr et user
sans luy faire mectre ou donner ne souffrir estre fait mis ou
donne ores ne en temps avenir aucun arrest destourbier ou
empeschement au contraire en corps ne en biens en aucune
maniere ainchois se sesdits corps ou biens sont ou estoient
a la cause dicte prins saisiz detenuz ou empeschez les mectent
*note dans la marge :
sij vand penn com
van de$ taxacion
pamwcie bij md
jiduc de witte
ou facent mectre incontinent et sans delay a plaine et entiere
delivrance car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose
ferme et estable a tousjours nous avons fait mettre notre seel
a ces presentes saulf en aultres choses notre droit et lautrui en
toutes donne en notre ville de bruxelles au mois de novembre
lan de grace quinze cens et xiiij et des regnes de nous
empereur assavoir cellui de germanie le xxixme et de hongrie
le xxve ainsy estoit escript sur la plicque par lempereur
et monseigneur larchiduc en leur conseil et signe i de coch
collationne a l’original
par moy
n. strate"
pardons,277.txt,"kaerle byden gratien goids roomsch keyser altyt vermeerder
srycx coninck van germanie van castillie van leon van
grenade van arragon van navarre van naples van sicillien van
maillorque van sardaine vanden eylanden yndien ende vasten lande
der zee occeane ertshertoge van oistryck hertoge van bourgoigne
van lothryck van brabant van lembourch van luxembourch ende
grave van vlaenderen van artois van bourgoigne palsgrave ende
van henegouwe van hollant van zeellant van ferrette van haguenault
van namen ende prince van zwane marcgrave des heylichs
rycx here van vrieslant van salins van mechelen vanden
land van overyssel vander citeyt stede ende lande van utrecht
ende dominateur in asie ende in affricque doen te
wetene alle iegewoerdigen ende toecomende dat wy ontfaen
hebben die oetmoedige supplicatie van dierick de cherf
ionck man geboren van steenwerck by belle binnen onsen lande
ende graefscap van vlaenderen inhoudende hoe dat hy suppliant
opde sondach voir sinte michiels dag xvc xxxvi laestleden
doen hy woende als clerck ende student in onse stadt
van loevenen ghinck ontrent den vi ende ofte vii uren inden avondt
op de merct aldair om te sprekene eenige van zyne
medegesellen clercken van zynen quartiere alwaer quam
aen hem suppliant eenen wylen doen levende ioeris de
broucker oick student tot loevenen voirs. geboren van onser
stadt van ypre zeer by drancke wesende hem suppliant
vraghende of hy met hem wilde gaen drincken ende schoone
vrouwen soucken ende mits dat hy suppliant tselve nyet
doen en wilde zoe poechde den voirs. ioeris hem suppliant
by forste mede te leedene den selven treckende by zynen
keerle ende mouwe int oepenbaer vanden voirs. merct
zoe dat hy zynen voirn. keerle van zyn schouweren track
sonder te willen cesseren noch dat hy suppliant hem vanden
selven ioeris ontmaeken conste voer anderstondt dat eenen
quintinof quiritin? parcque speelman aldair den voirs. ioeris van hem
track ende wech leede ende mits dien soe ghinck de
voirn. suppliant ter stont om questie ende scande te scuwen
naer thuys van heyndrick criel met wyen hy suppliant
woende nemende eenen anderen wech dan de selve ioeris
geleet was ende alsoe hy suppliant thuys gecomen zynde
sadt voer de duere deviserende ende contende metten voirs.
heyndrick zijnen meester sonder eenich quaet te peynsen
noch vanden voirn. ioeris bemoedende oft verwachtende
soe es hy ioeris aldair onvoirsienelyck gecommen ende
den suppliant ter stont gegeven sonder eenighe cause ofte
redene vele inn$$ense woerden zweerende oick groote
ende execrable eeden hem suppliant weynschende de pestilencie
ende hoe wel hy suppliant daer op gracielyck antwoerde
begheerende ende biddende dat hy hem met vrede zoude laten
nyetmin hy ioeris hem zoe lancx zoe meer vergrammende
quam altyt zoe naedere den selven suppliant twelck hy
suppliant siende die voer de sale van zyn duere stondt
nam een lanck mes dat inde voer camere byder duere lach
op een kiste ende slouch meeten platten van dien opden
voirn. ioeris twee oft drye slagen sonder hem te
quetsen noch willen quetsen ende was doen den selven
ioeris zonder vreeds grief oft questie by zommighe
goetwillighen wech geleet ende hy suppliant oick in huys
ende alsoe de selve suppliant meende dat de voirs.
ioeris nyet weder gekeert zoude hebben quam voer
de duere van zynen voirn. meester laeteren thuys zyn
voirs. lanck mes doen de gebueren aldair tot
groote nombre aen hem suppliant quamen vraghen
de redene van huerlyck questie twelcke de voirn. ioeris
gewaer werdende quam ter stont derwaerts met zynen
mantele gewonden ontrent zyn arm ende schouwere
gaende alsoe rontsomme de voirs. lieden zouckende
den suppliant zonder dat hy suppliant hem sach commen
voir ander stondt dat hy ioris by hem quam was
ende overmits dat de suppliant den selven ioeris sach
zoe naer ende dat hy zyn vuyst op hief om hem te
smyten meenende dat hy ioeris een opstekere oft andere
stock invasible in zyn handt hadde zoe hy oick
mogelyck hadde hoe wel nyemandt vanden bijstanders
daer af goet bescheet en weten noch zien en mochten mits
der donckerte al vanden avent vreesende vanden lijfne
gegriest te zyne zunderlinge gemerct dat de voirs. ioeris
hem zoe naer was als dat hy qualyck hadde connen ontcommen
oft achterwaerts terden mits tvolck dat rontsomme hem was
zoe track hy suppliant een zyn broot mes vuyt zyn scheede
dair mede hy den voirn. ioeris een steke gegeven heeft in
zynen buyck doen hy ioeris ghinck zynder veerde tot
huys van welcke steke ende om dat hy zeer by dranck
was hy hem qualyck wilde laten vermaken ende oick
by faulte van cirurgienen ende anderssins den selven
wylen ioris de brouckere binnen twee oft drye daeghen
daer naer ghevaeren es van lievende lyve ter doot
ende hoe wel tselve feyt ende dootslach den suppliant
zeer hertelyck leet es nyetmin vreesende rigeur van
iusticie heeft hem geabsenteert ende gehouden in
vreemde contreyen ende op tgewyde in groot verdriet
ende desolatie ende en soude in onsen landen ende
heerlicheden nyet goedelicx dorven hanteren noch converseren
al eest dat hy paix met partye heeft ten waere
dat hem ieest hier op verleent werde onse gracie
ende geexpedeert $$$ brieven van remissie alsoe
hy seght omme de welcke aengemerct dat tselve
feyt geschiet es grootelicx int verweeren zyns lyfs
ende dat hy anders goede fame ende name es
zonder oynt anders eenich mes$$ gecommitteert thebbene
weerdich van pugnitie hy ons zeer oitmoedelyck gebeden
heeft soe eest dat wy de saken voirscreven
overgemerct den voirn. dierick de cherf suppliant
geneghen wesende tzynder voirs. bede ende supplicatie
ende hem willende in dit stuck gracie ende genade
prefereren voer strac$heyt van rechte hebben inden gevalle
als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert
vergheven schelden quyte ende remitteren vuyt zunderlinge
gracie mits desen onse brieve tfeyt ende dootslach
boven verclaert metsgaders alle peyne ende bruecke
corporelle ende criminelle daer inne hy ter cause van dien
met diesser aencleeft iegens ons ende iusticie mesdaen
ende mesbruyct mach hebben hem als daer af weder stellende
ende restituerende tzyne goede fame ende name in
onse lande ende hertochdom van brabant bijsunder in onse
voirs. stede van loevene ende in allen anderen onser landen
ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
indien hyre eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
als hy was voerde toecompste van tfeyt ende dootslach
voirscreven imponerende hier op een eeuwich zwygen ende
silentie onsen procureur generael van brabant ende allen
anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
satisfactie ende beteringhe eerst ende alvoeren gedaen
der geinteresseerde partye indien die noch nyet gedaen
en zy ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck
behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt tvoirn. feyt
ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
de gelegertheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen
goeden ende oick te refonderen ende betaelen die
redelycke costen van iusticie hier gedaen ter taxatie
ende arbiter scixie van onsen lieven ende getrouwen die
cancellier ende luyden van onsen raede geordineert in brabant
die wy daer toe committeren den welcken wy ontbieden
ende bevelen dat voir hemlyck geroupen die ghene dier
over behoiren geroupen te zyne zy procederen wel ende
deuchdelycke ter verifficatie ende interinemente van desen
onsen voirs. brieve naer huere $f?oirme ende inhouden
ende welck interinement de voirn. suppliant gehouden
sy hieraf verantwordt
byden ontfangere vanden
exploiten
sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen een iaere
naer daete van desen opte peyne van te verbueren deffect
der zelver ende dat gedaen ende de voirn. amende
civille ende costen van iusticie getanxeert ende betaelt
zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanghers
oft anderen onsen officieren dient behoiren sal diewelcke
daer aff gehouden sal zyn ontfanck te makene rekeninge
bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
anderen penningen van zynen ontfanghe zy onse drossaert
van brabant meyere van loeven amptman van bruessele
schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende
allen anderen onsen ende des smaelre heeren ende van
onsen vassalen rechteren iusticieren ende officieren
ons voirs. slants van ende hertochdom van brabant
wien dit aengaen oft roeren sal moeghen hueren stedehoudelycken
ende een yegelyck van hen byzondere zoe hem toebehoiren
sal doen laeten ende gedooghen den voirn. dierick de
cherf suppliant van dese onse gracie remissie ende pardoene
ende van alden inhouden van desen inder vueghen ende
manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck
volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken
sonder hem te doene noch te laeten geschiene nu
oft in toecomende tyde eenich hinder letsel oft moeyenisse
ter contrarien in lyve noch in goeden in eenigher
manieren maer in dyen zyn lyff oft eenighe van
zynen voirs. onverbuerde goeden daer omme gevanghen
vercommert oft gearresteert zyn oft naermaels waeren
dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende
setten ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
volcommen delivrancie want ons alsoe belieft
ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
blyve teeuwigen daeghen soe hebben wy onsen
zegele hier aen doen hanghen behalven in anderen zaecken
ons recht ende een yegelyck tsyne in allen eegenen
in onser stadt van bruessele inde maent van aprille
int iaer ons heeren duysent vijhondert ende sevenendertich
naer paesschen van onsen keyserrycke txviiie
ende van onsen rycke van spaengnen tween cecillien
ende anderen txxye op de plycke stondt gescreven
byden keyser in zynen raedeende geteekent g pensart
ende visa
ghecollacionneert tegens die
originale brieven by my
decock"
pardons,229.txt,"copie van remissie van dootslage
voere philipse taye
philips byder gracien goids ertshertoge van orstryck hertoge van bourgoingnien
van lotharingen van brabant van stier van karenten van cram van limborch van luxemborch
ende van gelre greve van habspurg van vlaenderen van thirol van artois van
bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe lantgrave in elsaten mercgreve
van burgauw ende des heylichs rycs van hollant van phirt van
kieburg van namen ende van zutphen greve heere van vrieslant opter windischemarg
van portenauw van salins ende van mechelen doen te wetene alle jegewoirdigen
ende toecomende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen
wel geminden schiltknape philippe taye inhoudende hoe dat wylen joes vander
straten dienere ende wagenknecht des voirs. suppliant nae dien dat hy eene lange
wyle tyts met hem gewoent ende gedient hadde die voirs. suppliant bevindende ende
gewaer worddende dat hy in absentien van hem tot vele diversche stonden
alrehande convercatie ende sprake hielt metter huysvrouwe desselfs suppliant den selven
joese dair af gestraeft heeft met sueten woerden dicwils ende menich werven
om te bewaeren die eere van hem selven zynre huysvrouwe den vrinden ende magen
in allen zyden ende mits dat die voirs. wylen joes dair af nyet en desisteerde
heeft den selven oerlof gegeven ende uuyt zynen huyse gedaen ende hem verboden
zyn huys ende de sprake ende tvervolgh van zynre voirs. huysvrouwe, hopende by
middele van desen by goeder manieren alle saecken ter neder te leggene ende
hoe wel die voirs. wylen joes van allen vervolge ende sprake metter huysvrouwe
des voirs. suppliant hem sculdich hadde geweest te verdragene soe en heeft
hy dat nyet gedaen mair es tot vele ende diverse stonden gecomen bynnen den
byvange ende huyse des voirs. suppliant sprake houdende metter voirs. zynder
huysvrouwe die voirs. suppliant dit wetende ende wel te bynnen wesende van zynen
dieneers ende dienerssen heeft om alle eeren wille ende om alle woirden te
schouwene den voirs. wylen joes te hem genomen hem seggende een voer al
dat hy nyet meer bynnen zynen byvange en quame noch zyne voirs. huysvrouwe
nergens toe en sprake die voirs. wylen joes dair op nyet achtende mair
persevererende in synen voernemen heeft tot meer stonden sprake gehouden metter
voirs. vrouwen soe bynnen soe buyten den byvange des voirs. suppliant ende het
soe zy dat over eene wyle tyts geleden die voirs. suppliant boven die verboden
voeren geruert den voirs. joese bevonden heeft sprake houdende metter voirs.
zynder huysvrouwe buyten zynen huyse aen eenen bogaert soe es de selve suppliant
dat aensiende gegaen aenden voirs. joese seggende dese woerden in substancie
joes ic soude wel willen weten uuyt wat meyningen dat ghy myne huysvrouwe
volght en wildys u nyet verdragen ic sal u thoenen dat my leet es op dwelcke
de selve wylen joes antwoerde hebdyt op my de voirs. suppliant was dair
op seggende ja ic op wyen soudict hebben, hier en es nyemant dan ghy ende
icke dair op die voirs. joes seyde jae soudt soe gaen, ende metten selven woirden
es hy den voirs. suppliant inne getorden met grooter gramschapen ende felheyden
nemende den selven suppliant zeere strangelycken met zynen slincken arme dwelck
aensiende de voirs. suppliant ende nyet wetende oft die voirs. wylen joes by hem hadde
opsteke mes preyeme oft andere bedecte wapenen heeft uuytgetogen een lanck mes
dat hy aen hem gemeynlic droech houdende dat in zyn rechte hant meynende alsoe
te recouvreren ende verlossen zyn voirs. slincke hant ende hem alsoe te lossen vanden
voirs. joese mair overmits dat de selve joes persevererende ende den voirs. suppliant
meer innecomende was soe heeft de voirs. suppliant den voers. joese metten voirs.
messe oft dagge gesteken in zynen buyck omtrent zynen ryeme sonder enige
andere slagen te ghevene noch van boven noch van beneden van welcker quetsueren
nae dien dat hy gebiecht was ende alle zyn recht vander heyliger kercken
bynnen den tweesten daige dair nae van lyve ter doot gecomen es ende al eest
soe dat hy den voirs. dooden gesoent ende partyen gebetert heeft nochtans
duchtende riguer van justicien ende oic overmits dat hy hier voertyts eenen
anderen dootslach by ongevalle inden dorpe van hoolaer gedaen heeft daeraf hy
remissie heeft en soude hem nyet dorren houden in desen onsen voirs. lande van brabant
ende van overmaze maer soude bedwongen wesen die te moeten laten ende gaen
dolen in anderen vrempden landen het en waert dat wy hem onse gracie ende
genade hier op wouden verleenen ende tvoirs. feyt misdaet ende dootslach vergheven
dair om hy ons oitmoedelic heeft gebeden waer om soe eest dat gemerct
tgene des voirs. es wy ter beden des voirs. suppliant geneycht ende willende
altyt ende besundere te desen male gracie ende genade prefereren ende voertkeeren
voere strangheyt van rechte hebben den voirs. suppliant in gevalle als boven
quytgeschouwen geremitteert ende vergheven schelden quyte remitteren ende
vergheven uuyt onser gerechter wetentheyt ende van zunderlinger gracien mits
desen tvoirs. feyt ende dootslach ende alle penen boeten kueren ende bruecken
het zy van lyve leden oft goeden inde welcke hy overmits ende uuyt saken
vanden voirs. feyte ende dootslage enichssins tegen ons ende den gerichte
gevallen moge zyn stellende als van desen den voirs. suppliant wederom
in zynre eeren goeden name ende famen ende tot allen zynen goeden nyet
verbuert zynde op dat hy enige heeft hem oirlovende ende consenterende dat
hy dien nyet tegenstaende sal mogen gaen blyven keeren ende verkeeren
alomme bynnen onsen voirs. lande van brabant ende anderen van overmaze
gelyckerwys ende alsoe hy dede voere die geschiedenisse vanden voirs. feyte
imponerende hier af een eewich geswych onsen procureur van brabant ende allen
anderen onsen officieren dien dat enichsins aengaen mach satisfactie yerst
ende voer al gedaen der partyen geinteresseert civilic alleenlic soe verre
die alnoch niet gedaen en zy ende want dit den tweesten dootslach es
die de voirs. suppliant gedaen heeft als voers. es soe sal hy gehouden wesen
in synen persoen te doen eenen wech te roome ofte elswaer ter belieften ende seggende
van onsen lieven ende getruwen neve den greve van nassouw onsen stadhoudere
generael ende behoudelic dat tot dien die voirs. suppliant sal gehouden zyn dat
aen ons te beteren civilic nae die gelegentheyt ende exigene vanden stucke
ende die faculteyt van zyne goeden ter arbitragien ende taxacien van onsen lieven
ende getrauwen ridder ende cancelier den heere van orbais ende van maleve
ende den anderen luden van onsen raide geordineert in onsen voirs. lande van
brabant ontbieden hier om ende bevelen den selven onsen cancellier ende
anderen van onsen voirs. raide dat voere hen geroepen die ghene die dair om
selen behoeren geroepen te zyne zy procederen ende doen procederen tot verificatien
ende interinemente van desen ende totter arbitragien ende taxacien vander
voirs. civylder beternissen inder manieren ende alsoe het sal behoeren ende dien
gedaen ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende
betaelt zynde in handen van enigen van onsen rentmeesteren oft ontfangeren
dien dat sal behoeren ende die welcke gehouden sal wesen ontfanck dair af te makene
tot onsen behoef zy onse drosset van brabant meyer van loeven amman van bruessel
schoutheten van antwerpen ende vanden bossche bailliuw van nyvelle
ende van onsen walschen lande van brabant ende allen anderen onsen ambachteren
rechteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant ende den ambachteren
rechteren ende dieneren vanden smallen heeren inden selven onsen lande geseten
ende hueren stedehouderen nu zynde ende namaels wesende ende een yegelic van hen
alsoe hem toebehoert den voirs. suppliant van deser onser voirs. gracien remissien
ende quyt scheldingen doen ende laten rastelic ende vredelic genyeten ende
gebruycken sonder hem dair tegen te doene oft te laten geschieden
aen zynen voirs. lijve leden oft goeden enigen hynder stoot oft letsel ter contrarien
mair soe verre die voirs. suppliant oft zyne voers. goeden nyet verbuert
zynde zyn oft waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert oft
gecommert zy die sonder vertreck ontslaen oft doen ontslaen ende stellen tot
volcomender ende geheelder delivrancie want ons alsoe gelieft ende
des torconden hebben wy onsen segel hier aen doen hangen gegeven
in onser stad van bruessel inde maent van octobri int jaer ons
heeren duysent vyfhondert ende twee aldus ondergescreven
ende geteykent opte plycke by mynen heere den ertshertoge jo. de witte
gecollationeert ende bevonden concorderende
metten originale bij mij"
pardons,309.txt,"kaerle etc. doen condt allen luyden nu ende naemaels wesende
dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van wouter
pauwels woenende in onse stadt van antwerpen arm scamel
arbeytere varende somtyden knaepschewyse te scepe inhoudende
hoe dat den xxiiiien dach der maent van meye lestleden hy ende gorys
raes zyn gegaen nae dbierhoot van antwerpen om aldaer te
werckene ende zekere meel uuyt eene scepe te helpen dragen omdaer
mede hueren cost te winnene ende op tselve hoot wesende soe zyn aen hen
beyden gecommen een geheeten bottelneel ende gielis zwaefken beyde
oyt arbeytere ende hebben met gestaerden moede tot henluyden geseegt
ghy en sult hier nyet wercken ghevende den selven tot dien vele snoode
woirden waerop de suppliant ende de voirs. goris raes hen wederom ter
antwoirden gaven seggende wanneer ghylieden op ons hoot ende
kaye compt om te werckene zoe en zuldy daer oyc nyet wercken ende zyn
alsoe de voirs. suppliant ende de voirs. goris raes om voirderen twist ende
geschil te scuwene vanden voirs. bierhoot gescheyden ende daernae te
wetene den eersten dach der maent van junio anno voirs. is gebeurt dat de
voirs. gielis zwaefken is gecomen op de hoye caye om aldaer te wercken
den welcken ziende de voirs. suppliant zeyde dese of gelycke woirden ghy en
sult oyck hier nyet wercken op dese caye want wij en mochten pot bierhoot
nyet wercken want ghy ons verboot daer te werckene zoe en zuldy ghy
hier oyc nyet wercken ten waere met rechte daerop de voirs. gielis
zeyde ic ben tevreden daer toe vuegende dese woirden wildy oyc anders
het es my al even eens ic en make van u egeen werck ende mits dien
hebben zy underlinge eenige kijfwoirden gehadt ende binnen
middelen tyden is aldaer gecomen een geheeten meeus baeck die
welcke seyde totten voirs. gielise ghy bloetsuypere maect u van hier
oft ic helpt u van hier ende mits dyen heeft de voirs. meeus vanstonden
aen zyn bleymes uuyt getrocken ende daer mede sloech naeden voirs.
gielisen maer en quetste den selven nyet ende track insgelycx de voirs.
suppliant zynen opstekere uuyt maer en heeft nyemant daer mede gequetst
maer den voirs. gielis met zynen opstekere gaf den voirs. meeuse een
scrabbe ontrent zynder kelen ende cort daernae zyn de voirs. suppliant de
voirs. gielis ende de voirs. meeus byde goede luyden daer tegewoirdich zynde
verre van malcanderen gescheyden ende heeft de voirs. suppliant zynen
opstekere inde scheyde gesteken sonder hem ennichssins meer strytvaer
te makene want zy geappaiseert waeren ende de voirs. suppliant nyet
wetende van eenigen voirderen gevechte soe heeft hy verstaen dat de
voirs. meeus is vander voirs. hoye caye gegaen oft geloopen tot int
veerstal aldaer hy den voirs. gielis heeft gevonden staende ende
heeft de voirs. meeus den voirs. gielisen aldaer eenen steken met zynen
weymes gegeven daer mede hy den selven heeft gequetst soe dat hy
vanden voirs. quetsuere tsanderdaechs is gestorven dwelc den voirs.
suppliant zeer hertelyck leet is ende hoewel de voirs. suppliant daerby
noch aen en es geweest daer de meeus is vanden voirs. hoye caye
gegaen oft geloopen tot in veerstal aldaer hy de voirs. gielis heeft
de voirs. meeus den voirs. gielisen den steeck heeft gegeven nyetemin
mits dien dat hy is geweest oirspronck vanden eersten kyfwoirden
soe beducht hem die voirs. suppliant dat hy ter saken voirscreven soude
mogen worden gepraempt ende gemolesteert ende mits dien en der$
hy nyet zekerlyck achter straten gaen noch zyn broot winnen hoe$
hy nae god recht ende redenen inden voirs. dootslach nyet gehouden en is
ende des hem wel getroest tegen de partie maer om meer der overzekert hy
soe heeft ons de voirs. suppliant oetmoedelyck gebeden hem onse gracie ende
genade hierop te willen extenderen ende verleenen waerom soe
eest dat wy desen aengesien geneycht wesende terbeden des voirs.
wouter pauwels suppliant ende hem willende in dit stuck prefereren
gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van justicien hebben
den selven suppliant inden gevalle alsboven quytgeschonden geremitteert
ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt zunderlinge
gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert voer soe vele
hij naer recht daer inne gehouden ende culpabel mach wesen mitgader
alle offensie ende bruecke corporele ende criminele daer inne hy ter cause
voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegens ons ende justicie mesdae$
ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraf wedergestelt ende
gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goede name
fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoochdomme van brabant
ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurde
goeden indyen hij ennige onder ons heeft gelyck ende in ander manieren
zoe hij was voer de toecompst vanden voirs. feyte imponerende hierop $
eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
onsen justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
eerst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde indyen die noch nyet
gedaen en zij ende eenige daer toe staet civilijck alleenlyck behoudel$
dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te beteren
civilyck naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zyn goede$
met oyc te betaelen de costen van justicien hieromme alreede gedaen ende
te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende
getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die
wij daer toe gecommitteert hebben en committeren mits desen ontbieden
daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden
dat voer hen geroepen die gene die daerom behoiren geroepen te zyne
zij procederen wel ende duechdelyck ter verificatie ende interinement
vandesen ende totter taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende
costen alsoe zy zullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
suppliant gehouden sal zyn te versueckene ende hem in persoene te
presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende opte
pene van te verbeure deffect van desen ende dat gedaen ende
deselve civile boete ende costen van justicien getaxeert ende
betaelt zynde in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy
onsen voirs. procureur general in brabant ende alle andere onse rechteren
justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende
# sy hieraf verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten
diendat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck
van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
den voirs. suppliant van deser onsen iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene
ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten geschieden nu
noch in toecomende tyden ennich hynder letsel oft moeyenisse aen lyve
noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn lyf oft ennige van
zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet waeren dat zy
die zetten ende stellen ter stont ende zonder vertreck tot geheelder
ende volcommender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
dat dit vast ende gestadich blyve tot eeuwygen dagen soe hebben
wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in
onser stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer onsheeren
duysent vyfhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke
txixe ende van onsen rycken van castillien ende anderen txxiiie aldus
stont gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
geteekent boudewyns noch stont gescreven opte selve plycke
visa registrata
ghecollacionneert tegens
die originale brieven by my
decock"
pardons,158.txt,"remission pour hugenin moreau
charles etc savoir faisons a tous presens et avenir
nous avoir receu lumble supplication de huguenin
moreau dit jehan de bourgogne fourier de notre
hostel contenant comment ou mois de may en lan
xvc dix sept icelluy suppliant print aucunes parolles
en ceste notre ville de bruxelles allencontre feu
jaques de belhe lors serviteur de feu guillaume de leloo
aussi lors concierge de notredit hostel en cestedite notre
ville pour ce que icellui feu jaques demandoit
argent audit suppliant quil devoit a sondit feu maistre
a cause desquelles parolles quilz eulrent parensemble
ledit suppliant bouta ou frappa du poing de sa main
sans autre instrument de baston ledit feu jaques
en le tirant et pouchant a terre par ses cheveulx
assez rudement de sorte quil fut blesche en la
teste de laquelle bleschure il coucha malade
pour aucun temps pendant lequel ledit suppliant se
trouva lors au bureau de notredit hostel pour soy illec
purgier dudit cas la ou lors par les maistres
dicelluy notre hostel fut ordonne et appointie que
icellui suppliant sur caucion juratoire quil feist
lors en leurs mains seroit tenu de comparoir pardevant
eulx oudit bureau toutes et quantesfois quil
y seroit mande et illec respondre dudit cas
tantost apres et environ le mois daoust
ensuivant oudit an, ledit feu jaques estant pour lors
bien guery desdites bleschures se trouvant en notre
ville de middelbourg en zellande la ou il
feist adjourner ledit suppliant audit bureau
auquel il comparut au tour a lui prefix
et finablement parties oyes fut illec
appoincte que certains arbitres assavoir
du coste dudit suppliant pierre et didier boisot
et du coste dicellui feu feu le bailli damont
le doyen de besancon a present archevesque
de palerme et thomas ysacq toison dor
appointeroient les partyes aimablement se
faire se povoit sinon en feroient rapport
audit bureau des difficultez quilz y trouveroient
lesquelz arbitres eulrent pluiseurs communicacions
parensemble pour cest affaire et en la fin
comme sur prendre conclusion survint notre partement
vers noz royaulmes despaigne parquoy
icellui affaire demoura lors sans aucune
conclusion et durant notre absence en nosdits
royaulmes la ou ledit suppliant estoit en notre
service oudit estoit de fourier ledit feu jaques
environ le xxve jour de janvier ensuivant en
retournant de notre ville de namur et affaires
de sondit maistre par la ville de wavre est
illec termine vie par trespas sans que
iceulx arbitres en ayent declaire aucuns
determinacion. or est que pui-s nagaires
et depuis notre retour de noz pays dallemaigne
en ceste notrdite ville de bruxelles jozyne
vesve dudit feu jaques a de rechief requiz
ausdits arbitres survivans ou a aucuns deulx de
vouloir wuyder cest affaire, finablement a par
ledit pierre boisot et thoison dor este dit et
declaire que ledit suppliant seroit tenu pour furnir
aux frais et despens, tant de cyrurgiens
que autres par ledit feu soustenez a cause
desdites bleschures payer certaine somme de
deniers par eulx speciffiee es mains de ladite
vesve ce quil a fait et accomply et dont
icelle vesve soy faisant fort de ses enffans
hors dudit feu son mary se tient pour bien
satisfaite et entierement contentee sicomme
icellui suppliant en fera deuement apparoir
et combien que actendu ce que di est
icellui suppliant ne soit aucunement
coulpable de la mort dudit feu jaques
ains comme dit est a vescu environ neuf
mois apres ladvenue desdites bleschures
toutesvoyes en reverence de justice et
craindant la righeur dicelle aussi que
aucuns noz officiers ou ses malvueillans
lui pourroient cy apres obicier lesdites bleschures
et causer icelles estre en partie occasion
de ladite mort sicomme il dit il nous a
tres humblement fait supplie et requerir
quil nous plaise entant que besoing et mestier
soit lui vouloir sur ce impartir notre grace
et sur tout en faire despescher noz lettres
de grace remission quictance et pardon
en tel cas pertinentes pour ce est il
que nous les choses dessusdites considerees
audit huguenin moreau suppliant inclinans a sa
supplication et requeste et lui vueillans en
ceste partie grace et misericorde preferer a
righeur de justice avons ou cas dessusdit
quicte remis et pardonne quictons
remectons et pardonnons de grace especial
par ces presentes le cas et mesuz dessus
declaire ensemble toute paine amende et
offence corporelle et criminelle enquoy
pour raison et occasion dicellui cas les
circunstances et deppendences il a et puet
avoir mesprins offense et estre encouru envers
nous et justice en le restituant
quant a ce a ses bon nom fame et renommee
en noz pays et seigneuries et mesmement en notre
pays et duche de brabant et a ses
biens non confisquez saucuns en y a
tout aussi et par la maniere quil estoit
auparavant ledit cas et mesuz advenu
imposant sur ce scilence perpetuel a notre
procureur general de brabant et a tous
noz autres justiciers et officiers quelzconques
satifaction toutesvoyes faicte a partie
interessee premierement et avant tout œuvre
se faicte nest et elle y chiet civilement
tant seulement et moyennant aussi que
ledit suppliant lamendera envers nous civilement
selon lexigence du cas et la faculte de ses
biens et si sera tenu de payer et reffondre
les mises de justice saucunes en sont
faictes et encourues contre luy pour raison
du cas et mesuz dessusdit le tout a larbitraige
et tauxacion de noz amez et feaulx les
chancellier et gens de notre conseil en
brabant que commectons a ce si donnons
en mandement a iceulx de notre conseil
en brabant que appellez pardevant
eulx ceulx qui pour ce feront a appeler ils
procedent bien et deuement a la veriffication
et interinement de cesdites presentes selon leur
forme et teneur et a larbitrage et tauxacion
de ladite amende civille civile et mises
de justice et ce fait et icelle amende
civile et mises de justice saucunes en y
a comme dit est tauxees arbitrees et payees
es mains de celuy de noz receveurs ou officiers
quil appartiendra qui sera tenu en faire recepte
et rendre compte et reliqua a notre prouffit avec
les autres deniers de sa rep recepte ils
et tous noz autres justiciers et officiers
quelzconques presens et avenir cui ce puet et
pourra touchier et regarder leurs lieuxtenans
et chacun deulx endroit soy et sicomme a lui
appartiendra facent seuffrent et laissent
ledit suppliant de notre presente grace quictance
remission et pardon ensemble de tout le
contenu en cesdites presentes selon et par la forme
et maniere que dit est plainement paisiblement
et perpetuellement joyr et user sans
luy faire mectre ou donner ne souffrir estre
fait mis ou donne ores ne ou temps advenir
en corps ne en biens aucun destourbier
ou empeschement au contraire ains se son
corps ou aucuns de sesdits biens non
confisquez comme dit est sont ou estoient
pour ce prins saisiz arrestez ou empeschez
les mectent ou facent mectre incontinent
et sans delay a plaine et entiere delivrance.
car ainsy nous plaist il et
affin que se ce soit chose ferme et
estable a tousjours nous avons fait
mectre notre seel a ces presentes saulf
en autres choses notre droit et lautruy
en toutes donne en notre ville de
bruxelles ou mois de juing lan
de grace mil cincq cens vingt et
ung et de noz regnes assavoir de
celuy des romains et de hongrie etc le
troisiesme et des espaignes etc
le sixiesme ainsy estoit escript sur
le reploy pour lempereur en son
conseil et signe t de cock et
encoires visa
collationne a l’original
par moy
n. strate"
pardons,191.txt,"remissie
philips etc. doen te weten dat wy hebben
ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons
hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele
by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen
10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse
met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt
den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel
gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven
ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel
alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende
verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben
vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo
hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen
te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel
om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam
steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat
alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke
sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de
caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven
opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors.
suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat
hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck
hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop
gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen
hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst
voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de
caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde
keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we-
-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen
aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen
met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden
gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors.
suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere
ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam
steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende
wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort
jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen
t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte
kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde
hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder
om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden
sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
xxxve
stelmoe"
pardons,147.txt,"abolition pour jean de la rue
philippes etc. a tous ceulx qui ces presentes lettres verront
salut receu avons la supplication de jean de la rue
eschevin de la hulpe contenant questant arrive
audit hulpe quelques huissiers de notre conseil de
brabant pretendans en vertu de certain appoinctement
dauthorisation obtenu par le mayeur dudit hulpe
subrepticement et obrepticement comme on entend vendre
les chevaulx de herman hubert censier de la
cense du cloistre de groenendal pour avoir
une amende de huict florins par ledit mayeur
de la hulpe pretendue pour la non preparation
des eschevins ledit herman hubert at requis
que les eschevins se voudroient assembler pour avoir
ses chevaulx et charette arrestez audit hulpe
soubz caution et comme lesdits eschevins estoient
informez que par la derniere visitation par eux
faicte des chemins et riviere dudit hulpe
ledit herman hubert navoit este trouve
en faulte comme il appert par certaine
certiffication du greffier dudit hulpe, ledit
suppliant avecq aultres epour assister aux
oppressez ont conceuz et renduz certaine ordonnance
par laquelle ilz ont ordonne que ledit herman hubert
pourroit reprendre ses chevaulx soubz caution suffisante
que certain anthoine bataille faisoit pour luy et en
oultre obligeant sa personne et biens de se representer
avecq ses chevaulx et charettes toute et quantesfois
que besoing seroit apparant par lordonnance en
estante sur laquelle ordonnance sont este esmeuz
quelques propos entre ledit suppliant et aultres
eschevins et lesdits huissiers entierement surprins
de boisson sans toutesfois avoir dict aucune chose pour
officier lesdits huissiers ou notre authorite ayant ce
neantmoings lesdits huissiers faict leur plainctes
en notre dit conseil tellement qua la requete du substitut
procureur general seroit este emene prinse de corps
a charge de bartholome vanden velde nicolas de
brassine et consors entre eulx comprennant
ledit suppliant et craignant aussi destre prins
prisonnier sest refuge au cloistre de groenendale or est il que ledit suppliant
se trouvant charge de femme et cincq petits
enfans et nayans aulcuns moyens au monde
sinon quelques petits meubles qui luy sont
demeurez apres que les fraiz et vacations
des huissiers sont este deduictz valissans
cent cincquante florins ou environ ne desire de
proceder contre ledit substitut procureur general
mais il a mespris contre notre authorite assistant
a faire ladite ordonnance contre une execution qui
se faisoit par ordonnance de notredit conseil et
quil se seroit monstre quelque peu eschauffe
pour la maintenir et defendre il espere que
nous considerons le tout estre faict par compassion
voyant ledit herman hubert opresse parledict
mayeur et par inadvertence et peu de consideration
en une personne rusticque comme est ledit suppliant
et nullement verse en ce quest de la
practicque usera de grace a lendroit dudit suppliant
sa femme et petits enfans cest pourquoy il
supplioit bien humblement pour noz lettres dabolition
requises en tel cas pour ce est il que nous
les choses dessusdites considerees et ouy sur ce
loffice fiscal de brabant audit suppliant
inclinans favorablement asaditte requete avons
au cas susdit quicte pardonne et aboly quittons
pardonnons et abolissons de grace especialle
par ces presentes tout ce qua cause dict
et quen depend il peult avoir mesprins offence
ou encouru envers nous et justice et
mettans aneant toutes procedures si aulcunes
peulvent avoir este encommenceez a
lencontre de sa personne et lavons quant
a ce remis et restitue, remectons et restituons
a ses bonne fame et renommee en notredit pays et duche
de brabant et en tous aultres noz pays et seigneuries tout
ainsy quil estoit avant ladvenue dudit cas en imposans
sur ce sylence anotre procureur general de brabant
et atous aultres noz justiciers et officiers quelzconques
a charge et condition que ledit suppliant sera tenu
de payer et refondre les mises et despens raisonnables
de justice a larbitrage et tauxation de noz amez et
feaulx les chancellier et gens de notredit conseil
en brabant que commettons a ce ensemble une amende
a notre prouffict de vingt et cincq florins une fois
si mandons et commandons a nosdits chancellier
et aultres de notredit conseil et a tous aultres noz
justiciers et officiers et a chascun deulx endroit
soy et si comme aluy appentiendra que de notre
presente grace quitance pardon et abolition
soubz les conditions selon et par la forme
et maniere que dict est ils facent souffrent
et laissent ledit suppliant plainement et
paisiblement jouir et user sans en celuy
faire mettre ou donner ne souffrir estre faict
mis ou donne en corps ou en biens aulcun
destourbier ou empeschement au contraire
mais si sondit corps ou aulcuns desdits biens
estoient ou sont pour ce prins arrestez
ou empeschez les mectent ou facent mettre
incontinent et sans dilay a pleine et entiere
delivrance car ainsy nous plaist il et en
tesmoings de ce avons faict mettre notre seel a ces
presentes donne en notre ville de bruxelles le vingt sixiesme doctobre seize cens et trente de noz regne le dixiesme signe mastelyn
fin de ce registre"
pardons,222.txt,"remissie van dootslage voer gheerde cooreman
kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
supplicatie van gheerde coreman stroymmackere ingesetene
poirter onser stadt van loevenen inhoudenen hoe dat hy suppliant
opten vi sten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
selven goede chuerie $ gemaict hadde ende soe van dair
comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
vuyter helicht in sulcker vuegen $ dat vuermits dien
overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
zijn hantbusse die geladen was voire hem hiel meynende
zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerenen ende
zynde tontwerckene$ die nochtans den voirs. suppliant
altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te emelen$
van zynen lyve dwelc siende$ een goet man geheeten
gommarx van haren die aldan zyne weechs qnam lydenen
is hen die strytbarich waeren aengegaen meynen$ hen met
goeden wuerden ende mannieren te verlycke$ne ende tapporsere $
in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
hem wair aff die panne geopent was is die selve
busse onvers$ene soe te opsumerene is dat tvier$ $
lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
ende nyet by wille wetenen oft innestekenen vanden vuere
desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
hy ten selven tyde van eenen$ lyve ter doot gecomen ist
ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen ist
sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
voirs. gommarx gehadt heeft oft egheen$ wille de busse op hem
te vuerene oft oic gedacht te schietenen nietmin?$ beduchtenen
ende ontsiende t$$gens van justicien en soude hij hem bynne
des ons lande van brabant nyet dorven houden ..en naer dat
hem hier op grame ende genade werdde gedeylt als hij selt$
om de welcke hij ons oitmoediche heeft gebeden waer om
soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
hebbenen metten voirs. suppliant ende willenen hem in dese grame
ende genade $sereren ende voirotkeren$ voer r ...van justicien
hebben den selven suppliant in g$$$ als boven geremitheert
quytgesconden ende vergheven re$$$en quytsceld$ ende
vergeven vuyt ... zunderlinge gren$ by des die mesdaet
ende ongenae ende feyt voirscreven $$$gaders alle penen
ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
hem overmits$ ende vuyt saken van tgene des vonis is ende
daer aen $mene moch tegen ons onse hoocheyt ende justicie
enichsins moch hebben ontgaen ende hebben hem als
van dien gerestitueert ende gestelt restitudene ende stellen
bij als tot zynds goede fame ende name tot onsen
voirs. landt van brabant ende tot zynen goeden
uyt geconstithueert zeynde soe verre daer enige zijn imponerenden
hier op een eewich geswych ons procureur generael ende allen
anderen ons rechteren iusticienen ende officieren ons voirs. lants
van brabant hoe da$g$ die zyn oft wesen moegen
satysfactie nochtans iest ende voer al den geinteresseerden
partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
c$$$ alleenen behoudene dat de voirs. suppliant
ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
ons sekere amende c$$$ te betalenen nae gelegentheyt
der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene
sy hieraf verantwordt
byde ontfangere vanden
exployten
ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke coste
van iusticien soe verre datter enige geschiet oft gedaen
zyn allet$ ter arbitraignen taxacien ende goetduncken van
onsen zedenlieven$ ende getruwen ridder ende cansellier heren
ieronimus vande noot ende lieden van ons raide in brabant
de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
den selven onsen cancellier ende lieden van ons raide
dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selven
daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
procederen wil ende behoirene totter verificatie ende inter$$$
van diesen ende ter arbitragnen taxacien ende moderatien
van voirs. amende c$$$ ende costen van iusticien
ende dat gedaen ende de voirs. amende c$$$
ende coste, getaxeert ende betaelt zynde welcke
amende c$$$ die ghene van ons ontfangenen oft rent...
dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
meyeren van loevenen ende vanthienen amman
van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
vassallen ende sualen $ heden richtenen iusticienen ende
officieren tegewoerdich ende toecomende huer stedehouderen
ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
mach den voirs. suppliant van des ...
tegewoirdiger gracien remissen ende quytsceldingen
vorscreven tot eewigen dagen peysel$ voerdene ende
volcomene doen ende laten genyeten ende gebruycken
sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
$$ noch sy toecomenen tyden enigen hinder stoot oft
letsel ter contreren aen zynen lyve leden oft goeden
nyet geconfisqueert zynde in eniger manieren maer
soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
goeden der causen van desen eenichsind aengetast
gearresteert beco?nneert oft gemolesteert waeren sy
ende elck van hen als selve terstont ende zonder vertreck
ontslaen metten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
stellen tot geheelde ende volcomender delivratie$ want
ons alsoe gelueft ende ten eynde dat dit vast
ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
soe hebben wy onden zegel hier aen doen hangen
gehouden ons in alle saken ons recht ende
eenen iegelycken der syns gegeven in onser stat
van bruessel inde maent van iunno int jair onser
heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
ende van ons rycke te wetenen vande roomsche
ende hongerien het achste ende van spaignen
ende andere het elfste aldus stont gescreven
boven opte plycke byden keyser in zyne rade
ende geteekent rysele ende noch visa"
pardons,245.txt,"kaerle etc. doen te weten allen jegenwoirdich ende toecomende
dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
muntenaer beeldesnyder geboren van onse stede van hausburch ende
alsnu woenende in onse stede van sintomaer belast met wyff ende
kinderen inhoudende hoe dat omtrent den xyen dach octobers xvc
negentwintich hy suppliant doen ter tyt woenende in onse stede van
loevenen doende zyn ambocht heeft hem gevonden op strate met eenen
zynen gheselle genaempt geraert scotelman tusschen negen ende
thien uuyren inden avont met eene gemeene dochter omtrent den
huyse van sinte geertruyt inde voirs. stede sonder stock ofte mes
te hebben anders dan dat de voirs suppliant hadde een brootmes alwaer
hemluyden in gemoet quamen twee gesellen den eenen cleck
waeraff hy suppliant de name nyet en weet ende dandere geheeten
augustin vanden bergh alle beede voirsien van langhe messen
die zy drougen bloot onder hueren tabbarts of mantels besondere de
voirn. augustin de welcke by force namen ende wechleeden
de voirs. dochtere jegens den danck vanden voirn. suppliant ende
zynen geselle twelck zy nyet en consten verdragen maer uuyt
impacien? ende qualyck te vreden zynde vervolgden den voirs.
clerc ende augustin de welcke augustin achter blyvende met
zyn bloot lanckmes die wymen dat de voirn. clerck de voirs. dochtere
wechleede keerde weder ende slouch eenen grooten slach naer den voirn.
suppliant welcken slach hy suppliant keerde ende quam den selven
augustin in zyn mes hem aenveerdende van achter byden arme aleer hy
wech conte gevendt hem met zyn voirs. brootmes een steke in zyn
scauwer welcke steke nyet een vingere diepe was ende de
voirs. augustin gevoelende die voirs. quetsure hy ende zyn voirn.
geselle liepen wech den welcken de supliant ende geraert zyn
gheselle die egheen geweer en hadde als voirs. is naeliepen totten
houck vander straeten dat ziende de voirs. augustin is wederomme
gekeert ende begonst te slaen groote slagen met zynen messe
ende de voirs. clerc te werpen groote steenen naerden voirs.
suppliant ende geraert zyn geselle die by ghebreke van geweer
wierp zyn bonnet tusschen beyden omme te breken ende doen
cesseren de voirs slagen zoe dat de voirs. suppliant ontfinck eenen
grooten steen op zyn hooft ende een andere op zyn duyme waerop
hy viel ter eerden zoe oyck dede de voirn. augustin roupende ick
ben doot dit hoirende de voirs. clerc bespranc den voirn. suppliant
met eene corte dagge die hy hadde meenende hem te duersteken
ende vanden lyve te grieven midtswelcken de voirs. suppliant
om zyn lyff te beschudden hem ziende in zulcke extremiteyt
aenveerde den clerck byden arm keerde deselve ende met zyn
voirs. brootmes gaff hem eenen steke duere den arm twelck
den clerck gevoelende nam de vlucht seggende ick hebts oick
genouch achterlatende den voirs. augustin zynen geselle
ghequest van een steke vanden voirn. messe in zyn scauwere
ende gevallen als voirs is van welcken quetsure de voirs.
augustin by ghebre van goet regement ende dat hy bleef dien
geheelen nacht bloedende oft anderssins sdaechs daernaer
gevaren es van levende jyve ter doot ende hoewel de selve
suppliant heeft peys gemaect metter geinteresseerde partie
vreesende nochtans rigeur van justicie heeft ter causen vanden
voirs. feyte twelck hem zeer leet is geabsenteert uuyt onse
voirs. stede van loeven ende lande van brabant ende is gescepen
daer uuyt te moeten bliven tzynder grooten scade ende
achterdeele ten zy dat hem onse gracie verleent werdt alsoe
hy zeyt ons daeromme oetmoedelyck biddende soe eist
dat wy desen aenghesien compassie ende medelyden hebbende
metten voirn. suppliant inden ghevalle als boven quytgescholden
ende vergheven scelden quyte ende vergheven uuyt onse
zunderlinghe gracie by desen den dootslach voeren verclaert
mitgaders oyck alle penen ende amende corporelle ende
criminelle daerinne hy hem overmits ende uuyt saken van
tghene des voirs. is tegens ons onse hoocheyt ende justicie
eenichssins mach hebben ontgaen ende hebben hem dien aengaende
gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
tot zynen goede fame ende name in onsen lande ende hertochdom van
brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
tot zynen goeden noch tertyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre
daer eenige waren imponerende hier by een eeuwich zwygen ende
silencie onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren
justicieren ende officieren onsen voirs. lants van brabant
hoedanige die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans yerst
ende alvoeren gedaen der partien geinteresseerde zoe verre die
noch nyet gedaen en ware civilick alleenlyck behoudelyck
nochtans dat hy den voirs. dootslach jegens ons civilick beteren
sal naer gelegentheyt vander misdaet ende faculteyt van zynen
goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betaelen de redelycke
costen van justicie daeromme gedaen ende naegevolght indien
datter eenige geschiedt zyn ter taxacie ende arbiterscepe van
onsen lieven ende ghetrouwen den cancellier ende luden van onsen
raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
daeromme ende bevelen den voirs. onse cancellier ende luden van
onsen raede in brabant dat voere hemluden geroepen de gene
die daeromme behoiren zullen geroupen te zyne zy procederen
ende doen procederen wel ende dueghdelyck totter verifficatie
ende interinemente van desen onsen jegenwoirdigen brieve naer hueren
formen ende inhouden ende welck interinement de voirs. suppliant
gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versuecken binnen eenen jaere
naer date van desen op te peine van te verbueren deffect der selver
ende dat gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
indien datter eenighe zyn getaxeert gearbitreert ende betaelt
alst behoiren sal van welcke civile boete degene van onsen
rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te maken
rekeninghe bewys ende reliqua te doen tot onsen prouffyte metten
andere penningen van zynen ontfanghe zy onsen drossat van brabant
meyer van loeven ende alle andere onse ende onser vassalen off
smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
landts van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn oft
wesen moghen tegenwoirdighe ende toecommende hueren stedehouderen
ende elck van hem zoe hem dat toebehoirt ende aengaen mach
den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende
laten genyeten ende ghebruycken sonder hem te doen noch
te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder letsel
oft moyenesse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
eenighe onverbuerden goeden daeromme gevangen becommert
oft gearresteert waren dat zy die terstont stellen oft doen
stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen
# sy hieraf verantwort
byden ontfanger
vanden exploiten
hangen behoudelyck in anderen saken ons recht ende een
yegelyck tzyne allen ghegeven in onse stede van brussele
inde maent van novembre int jaer onsen heeren duysent vyfhondert
ende vierendertich van onsen keyserycke txve ende van
onsen rycken van castilien ende andere txixe aldus stont
ghescreven opde plycke byden keyser in zynen raede ende
gheteekent l de zoete visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock"
pardons,221.txt,"remissie van dootslage voer gheerde cooreman
kaerle etc. doen te weten eenen iegelycken tegewoerdich
ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
supplicatie van gheerde coreman scrynmackere ingesetene
poirter onser stadt van loevenen inhoudende hoe dat hy suppliant
opten viten dach van oochst lestleden gecomen is gaende met
meer geselscaps vuyten dorpe van berthen aldaer hy metten
selven goede chiere gemaict hadde ende soe van dair
comende tot omtrent onsen goidshuyse vander banck heeft
hy suppliant woerden gecregen tegen eenen genaempt steven
vuyter helicht in sulcker vuegen dat overmits dien
overlaste desselfs stevens hy suppliant in zynder defensien
zijn hantbusse die geladen was voer hem hiel meynende
zoe dair mede den voirs. steven van hem te weerene ende
zynder tontwerckene die nochtans den voirs. suppliant
altyt oppresseerde doende zyn beste om hem te evelen
van zynen lyve dwelc siende een goet man geheeten
gommair van haren die aldair zyns weechs qnam lydenen
is hen die strytbarich waeren aengegaen meynende hen met
goeden woerden ende manieren te verlycke$ne ende tappaiserene
in welcke tusschen beyden gaen hebben altyt de voirs.
suppliant by redenen voirs. de voirs. hantbusse voer
hem wair aff die panne geopent was is die selve
busse onversienlyc soe te presumeren is dat tvier vanden
lompen die hy in zyn handt hadde by toedoene vanden
winde ende andere crancke fortunen daer inne is gecommen
ende nyet by wille wetende oft innestekende vanden viere
desselfs suppliant afgegaen ende heeft den voirs. gommaren
metten schuete geraect gehadt van welcker quetsuren
hy ten selven tyde van levenden lyve ter doot gecomen is
ende hoe wel tvoirs. feyt onnoeselycken toecomen is
sonder dat hy suppliant oyt eenich woerdt oft woerden tegen den
voirs. gommair gehadt heeft oft egheene wille de busse op hem
te vierene oft oic gedacht te schietene nietmin?$ beduchtende
ende ontsiende trigeur van justicien en soude hij hem bynnen
desen onsen lande van brabant nyet dorven houden ten waere dat
hem hier op gracie ende genade werdde gedeylt als hij seet
om de welcke hij ons oitmoedilyck heeft gebeden waer om
soe eest dat wij desen aengesien compassie ende medelyden
hebbene metten voirs. suppliant ende willende hem in dese gracie
ende genade prefereren ende voirtkeeren voer rigeurvan justicien
hebben den selven suppliant in gevalle als boven geremitteert
quytgesconden ende vergheven remitteren quytscelden ende
vergeven vuyt onser zunderlinge gracien by desen die mesdaet
ende ongeval ende feyt voirscreven mitgaders alle penen
ende amenden corporele ende criminele daer inne hy
hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is ende
daer aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt ende justicie
ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem als
van dien gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen
bij desen tot zynder goede fame ende name tot onsen
voirs. lande van brabant ende tot zynen goeden
uyt geconfisqueert zynde soe verre daer ennige zijn imponerende
hier op een eewich geswych onsen procureur generael ende allen
anderen onsen richteren iusticieren ende officieren ons voirs. lants
van brabant hoe danigedie zyn oft wesen moegen
satisfactie nochtans ierst ende voer al den geinteresseerden
partyen gedaen soe verre die noch nyet gedaen en zy
civilic alleenelyc behoudelyc dat de voirs. suppliant
ter causen vander voirs. mesdaet gehouden syn zal
ons sekere amende civile te betalenen nae gelegentheyt
der voirs. mesdaet ende faculteyt van zynen persoene
ende goeden ende boven dien te betalen die redelycke costen
van iusticien soe verre datter ennige geschiet oft gedaen
zyn allet ter arbitraigien taxacien ende goetduncken van
onsen zeerlieven ende getruwen ridder ende cancellier heeren
jeronimus vande noot ende lieden van onsen raide in brabant
de welcke wij daer toe gecommiteert hebben ende
committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen
den selven onsen cancellier ende lieden van onsen raide
dat voer hen geroepen de ghene die behoiren selen
daer om geroepen te zyne sy procederen ende doen
procederen wil ende behoirlyc totter verificatie ende interinemente
van desen ende ter arbitragien taxacien ende moderatien
van voirs. amende civile ende costen van iusticien
ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
ende costen getaxeert ende betaelt zynde welcke
amende civile die ghene van onsen ontfangeren oft rentmeesteren
dien dat behoeren sal gehouden zyn sal ontfanck dair af tot
onsen behoef te makene zy onse drossaet van brabant
meyeren van loevenen ende van thienen amman
van bruesselen schouteten van antwerpen ende vanden
bossche ende voirts alle anderen onse ende onser
vassallen ende smalen heeren richteren iusticieren ende
officieren tegewoerdich ende toecomende huere stedehouderen
ende elc van hen soe hen dat toebehoirt ende aengaen
mach den voirs. suppliant van deser onsertegewoirdiger gracien remissien ende quytsceldingen
vorscreven tot eewigen dagen peyselyc$ vredelyc ende
volcomelyc doen ende laten genyeten ende gebruycken
sonder hem daer inne te doene oft laten geschieden
nu noch sy toecomenden tyden ennigen hinder stoot oft
letsel ter contrarien aen zynen lyve leden oft goeden
nyet geconfisqueert zynde in enniger manieren maer
soe verre zynen persoen oft enige van zynen ongeconfisqueerden
goeden der causen van desen eenichsins aengetast
gearresteert becommeert oft gemolesteert waeren sy
ende elck van hen de selve terstont ende zonder vertreck
ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen setten ende
stellen tot geheelder ende volcomender delivrancie want
ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
ende gestadich zy ende blyve tot ewigen dagen
soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
behouden ons in alle saken ons recht ende
eenen iegelycken des syns gegeven in onser stat
van bruessel inde maent van iuno int jair onser
heren duysent vyfhondert zesse ende twintich
ende van onsen rycken te wetene vande roomsche
ende hongerien het achste ende van spaignen
ende andere het elfste aldus stont gescreven
boven opte plycke byden keyser in zyne rade
ende geteekent rysele ende noch visa
sy hieraf verantwordt
byden ontfangere vanden
exployten"
pardons,398.txt,"annotation dans la marge ecriture contemporaine : bc
remissie van dootslage
maximilian par la grace de dieu esleu empereur
tousjours auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de
croatie etc. et charles par la mesme grace archiducz
d austriche prince d espaingnes des deux cecilles de jherusalem etc.
ducs de bourgogne de lothier de brabant de stier de karente de
carniole de lembourg de luxembourg et de gheldres. contes de
flandres de habsbourg de tyrol de fierrette de kieburch d artois
de bourgogne palatins de haynau de hollande de zellande de namur
et de zuytphen marcquis du saint empire et de burgauw
lantgreves d elsace. seigneurs de frise des marches d esclavonie
de portenauw de salins et de malines. savoir faisons
a tous presens et advenir nous avoir receu l umble supplication
de claude seigneur de bissy et benedictus le sauvaige son serviteur
contenant. comment le xvije jour du mois de juing lesdits suppliants
le seigneur de fallaix jaques de licques, loys de renel et leurs
complices en notre ville de brutxelles partirent du soir environ
xj ou xij heures de l ostel dudit fallaix en intention de
aller passer temps en la maison d une femme publique que l en dit
la grande hollandoize lez les estuves du pollepelle et
venans devant ladite maison hurterent a la porte dicelle
et requirent y entrer. a quoy ladite hollandoize respondi
qu ilz n y entreroient et lesdits remonstrants dirent que dont
romperoient ilz ladite porte et pour ce faire l approcherent
mais ilz oyrent bruyt daucuns compaignons estant ou
baz de ladite maison qui monterent en hault lesquelz tost
apres on aucun d eulx jetterent pierres aprez iceulx
remonstrants et feirent leur effort de les touchier et
bleschier. a l occasion de quoy ung nomme tristram
serviteur dudit seigneur de fallaix s avanca donner ung cop
de pit contre ladite porte sans la rompre et lors ledit seigneur
de faillaix recouvra contre ladite porte qui estoit coppee
par le mylieu et l entreouvrit de sorte qu ung homme en se
mectans sur ses mains y povoit entrer. s y s avanca ledit
loys de renel et y entra et y trouva ung des compaignons
de dedens jay descendu pour deffendre ladite porte lequel
pour ce faire rua ung coup aprez ledit renel lequel il failly
et lors ledit renel pour sa seurete de sa personne rua apres
l autre et le toucha mais il ne scet en quel lieu et lors
l escrya ledit compaignon disant monseigneur l escuier pardonnez
moy, mais en ce disant il empoigna ledit renel par le
coullet, que lors ledit renel pour sa seurete comme dessus l embracha
et le jetta sur ung bancq le compaignon se releva et de
rechief sal sailly ou col dudit renel et lors ledit renel
pour s en deffendre luy donna aincoires ung coup de dage sans
bonnement aussy savoir en quel lieu. ce compaignon lors
querant s enschaper sailly de la maison et le rencontra
le seigneur de lisques lequel aiant oy le debat de renel
et ne savoit comme il luy estoit, donna a ce compaignon
un coup de rapierre. renel meu de chaleur monta
en hault pour savoir qui estoient les aultres qui leur avoient
jette de pierres et trouva ung aultre compaignon avec
trois femmes communes auquel ledit renel se parforca
donner de sa daghe a quoy il failly au moyen de ce
que le compaignon se jetta le val de la montee et le
rencontra le seigneur de licques quy rua apres luy ne scet
s il le toucha et puis le trouva le seigneur de fallaix, lequel
luy rua deux coupz de taille de sa dage et ung
coup d estocq sans savoir a la verite s il le blescha
ne quel endroit, et ainsy que leditclaude de byssy
suppliant pensoit entrer en ladite maison, le premier
compaignon qui avoit este blesche le hurta
si rudement quil se desmarcha deux ou trois pas,
et que ledit compaignon mesmes en tumba et ne luy feist
ledit bissy riens mais entra ladite maison et venant
aux degrez pour suyr les dessus nommez trouva le second desdits
compaignons qui le requist le laisser passer, ce qu il feist
puis rencontra ce compaignon ledit benedictus le sauvaige
serviteur dudit bissy suppliant lequel semblablement le laissa
passer et tost apres entendirent le seigneur remonstrant que
l ung de ce compaignons bleschiez nomme jeannin de mol
filz de l oste du poncelet dudit bruxellles termina
de vie par mort dont ledit remonstrant et son serviteur ont
este et sont amerement desplaisans. et doubtans rigeur
de justice se sont absentez de notre dite ville de bruxelles
et pays de brabant ou ilz n ozeroient retourner.
ains conviendroit audit seigneur de bissu laisser ses parens
et amis et aussy a son grant regret notre service comme il dist
se notre grace ne luy est sur ce impartie et au dit benedictus son
serviteur, dont attendu ce que dist est et que par infortunne
et non de propoz delibere ledit meschief est advenu et que
en autres choses jusques a ores les susdits suppliants sont bien rennomez
et n ont ont commis cas deshonneste. ils nous ont tres humblement
supplie et requis. pour ce est il que nous ces choses consideres
ausdits claude seigneur de bissy et benedecitus sauvaige son
serviteur suppliant inclinans a leurdite requeste. avons
ou cas dessusdit quite remis et pardonne, quittons remettons
et pardonnons de grace especial par ces presentes le cas et homicide
dessus declaire ensemble toute peyne amende et offence
corporele criminele et civile en quoy pour raison et a
l occasion dicelluy cas ilz pevent avoir offence et estre
encourrus envers nous et justice et les avons quant
a ce remiez et restituez, remettons et restituons a leurs
bonne fame et renommee au pays et leurs biens non
confisquez saucuns en ont tout ainsy qu ilz estoient
au paravant l advenu dudit cas. en imposant sur ce
scilence perpetuel a notre procureur general en brabant
et a tous noz officiers quelzconques. satisfaction faicte
a partie interessee premierement et avant tout euvre
se faicte n est et elle y chyet civilement tant seulement
sy donnons en mandement a noz amez et feaulx les chancellier
et gens de notre conseil en brabant qui appelle ceulx qui pour ce seront
a appeller ils procedent bien et deuement a la verification
et interinement de cesdites presentes et ce fait ilz et tous autres noz
officiers et justicers quelzconques cui ce regardera ou leurs
lieutenant et chacun deulx en droit soy et si comme a luy appartiendra
facent seuffrent et laissent lesdits suppliants de notre presente grace
et remission ensemble de tout le contenu en cesdites presentes
selon et par la maniere dicte plainement paisiblement et perpetuellement
joyr et user sans leur faire mectre ou donner ne seuffrir
estre fait mis ou donne ores ne ou tamps advenir aucun
d estourbier ou empeschement au contraire. ains se leurs
corps ou aucuns de leurs biens sont ou estoient pour ce
prins saisez arrestez ou empeschez les mectent ou facent
mettre tantsot et sans delay a playne et entiere delivrance
car ainsy nous plaist il. et affin que ce soit chose ferme
et estable a tousjours, nous avons ces presentes fait seeller
de notre seel. sauf toutesvoies en aultres choses notre
droit et autruy en toutes donne en notre cite dab
d aubsbourch le xxviije jour du mois de juing l an de grace
mil cincq cens et dix. et des regnes de nous empereur
assavoir de cellui de germanie le xxve et de hongrie etc
le xxje . et ainsy avoit escrypt sur le reploy par l empereur
et monseigneur l archiduc en leur conseil. et signe h de hane
et encoires visa et sigillata de expresse mandato
domini imperatores
collationne a l original
par moy
n strate $$"
pardons,262.txt,"pardon moyennisse amende
kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brieff zullen zien
saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van
jan baers duerweerdere in onsen rade in brabant iegewoirdelyck
ghevangen ten versuecke van onsen procureur generael van brabant
inhoudende hoe dat duer bevel ende ordonnancie van onse zeer
lieve ende beminde zuster die connighinne douargiere van
hongrie regente etc midtsgaders van onsen lieven ende
ghetruwen die cancellier ende anderen van onsen raede in
brabant is aenghetast ende gheapprehendeert geweest
een genoempt thomas ponicts ingelsman als wesende
geinficieert vander lutheraensch secte den welcken gevangenen
onse voirs procureur heeft ghesonden den voirs. suppliant ende tot
meer stonden gelast om met heyndrick vanderheyden oyck
onse duerwaerdere dien tot zynen huyse wel te bewaren
ghelyck hen oyck naemaels wel belast was byden
commissarysen vanden voirs. raede nyet te gedoigen yemant
acces tot hem te hebbene dan zynen procureur ende advocaet
ende hebben de suppliant ende henrick daer op den zelven gevangenen
aenveerdt ghehadt ende heeft de voirn. procureur in p$$
vanden suppliant voere commissarysen vanden voirs. raede
gheconcludeert iegens den voirs. thomaes tot confiscatie
van lyff ende goet als overtreden ende gecontravenieert
hebbende onse placcaten ende ordonnancien gemaect op die
extirpatie vander voirs. secten ende anderen heresien nu
eest dat duerende den ghevanckenisse vanden voirs. thomaes
de suppliant ende henrick voirs. zyn tot meerstonden uuyten
huyse geweest maer heeft de selve suppliant solliciterende
zyn affairen altyt iemanden den ghevangene belast gehadt
tsdaighs te bewarene soe eest ghebuert dat des naechts
viiien february lestleden die voirs. ghevangene is sonder
suppliant nae zyn camere slaepen gegaen mit eender
keersen ende heeft hem met listen uuyt eender dackvensteren
staende voer aen straete laten affrysen ende diefugie
genomen dwelck ghebuert is duer die negligencie
vanden suppliant ende des voirs. henricx die welcke
henrick nyet alleene by dagen ende nachten tot acht
oft neghen maelen jae tot drye oft vier nachten
continuelyck uuyten huyse vanden suppliant heeft geslapen
ende inde nacht oft morgestont als die voirs. gevangene
hem absenteerden de selve henrick van sdaeghs te voeren
omtrint de neghen oft thien hueren voer de noene was
vertrocken uuyten huyse vanden suppliant blyvende alsoe
van zynen gevangene den geheele nacht uuyt ende oyck des
anderen daghs totten neghen oft thien heuren voer der
noenen allet iegen zynen danck ende wille hoewel nochtans
hy tselve den voirgen. procureur oft den raedt nyet te kennen
gegeven en heeft als nyet gheerne clagende over zynen
mede gheselle oick mach die voirs. fugie ghebuert
zyn midts dien de suppliant mit hem nyet en ginck oft zonder
naer hem te ziene ende die camere te sluytene ghelyck
oyck ghebuert is dat die camere vanden voirs.
ghevangene is somtyts ongegrindelt geweest als henrick
vander heyden aldaer sliep midts dat die suppliant den
gevangenen doen nyet zeer nauw gaen en sloech ende
hoewel de suppliant hadde doen seynden nae antwerpen
om den voirs. gevanghenen te suecken nyetmin en is
nyet gerecomireert ter causen vanden welcken de
suppliant angetast ende ghevangen es geweest ende
heeft de voirs. procureur generael iegens hem geconcludeert
tot zulcke pene als de voirs. thomaes behoirde
gepunieert te zyne ten minsten tot privacien van
zynder officien bannissemente ende pecuniarie waerop
dadvocaet vanden suppliant ende dwelck hy suppliant daer
nae geadvoyeert ende in ghescorste overgegeven voir
antwoirde onder dandere gexponeert heeft dat egheen
sterckte oft ghevanckenisse en hadde bynnen zynen
huyse om misdadige persoonen vast te houdene dwelck
de voirs. procureur wel wiste ende dien nyettegenstaende
soude den suppliant ghesonden hebben den voirs. thomas ende
dat midts dien de voirs. procureur zelve daer aen gedelinque$
soude hebben ende behoirde defugie hem gheinculpeert te
wordenen seggende oyck dat die justicie vander
correctie de voirs. thomaes is gefrustreert geweest by
toedoene vanden voirs. procureur die welcke den selven
thomas zoe cleyn bewaernisse hadde geassigneert
ende datmen zulcke mesdedige aengesproken van lyff
ende goet plach te stellen op die steenpoorte oft inde
vroente concluderende tot nyet ontfanckelycheyt
ende obsolucie midts der negligeren byden voors. procureur generael
ende henricke gecommiteert welcke worden ende
belastinghen iegens den selven procureur byden suppliant gedaen
zoe voirs. is de selve suppliant seeght de voirs. woirden
qualycken ende tontrechte voirtsgekeert te hebbene ende
want den suppliant de voirs. negligencie ende mesuz leet
is ende hem wachten sal met goids hulpen dier ghelycken
meer te committeren niet willende langher zyn zake
met rigueur van justicien volgen zoe heeft hy ons
oetmoedelyck ghebeden gemerct zyne lange detencie
van gevanckenisse ende grooten costen schaden ende
verdriete die hy daer by gheleden heeft ende noch lydende
es sonder te moghen gaen staen in zyn affairen oyck
dat hy xvii jaeren sonder eenighe iactancie te sprekene
int exerceren van synder officien wel ende ghetruwelyck
ghedient heeft dat ons believe hem te ontfangen in
gracie ende verghen de voirs. negligencie ende mesuz
ende daer op doen expedieren onse openen brieven in
behoirlycke vormen waeromme zoe eest dat wy die zaken
voirscrevenen overghemerct ende hier op gehadt tadvys van onsen
voirs. cancellier ende luyden van onsen voirs. raede in brabant
den voirn. suppliant genegen wesende tzynder voirs. bede ende
supplicatie hebben den selven suppliant inden ghevalle alsboven
quytgescholden ende vergheven schelden quyte ende vergheven
uuyt onser sunderlingher gracien by desen die negligencie ende
mesuz voeren geroeit geroert mitsgaders oyck alle peine ende
amende corporelle ende criminelle daer inne hy hem
overmidts ende uuyt zaker van tghene voirstcreven is tegens
ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
ontgaen ende uuyt onser milerder gracie weder roupen
doen aff ende te nyeuwte de procedueren iegens hem begonst
ende geboirdeert in onsen voirs. raede by onsen voirs. procureur
generael van brabant uuyt zake voirscreven ende hebben
hem dien aengaende gerestitueert ende ghestelt restitueren
ende stellen by desen tot zyne goede fame ende name in onsen
lande ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen
landen ende heerlicheyden ende tot zynen goeden noch ter
tyt nyet geconfisqueert zynde zoe verre daer eenige
waeren imponerende hier op een eeuwich zwyghen ende
silencie onsen voirs. procureur generael ende allen anderen onsen
rechteren justicieren ende officieren onsen voirs. landts van
brabant hoedanige die zyn oft wesen mogen behoudelyck
dat die voirs. jan baert hem nyet en sal moghen onderw$$
vander exercitie vander voirs. offie van duerwairderscip
vander welcken wy hem gesuspendeert hebben ende suspende$
voer den tyt van eenen iaere naestcommende behoudelyck
oyck dat hy tvoirs. mesuz iegens ons beteren sal civilyck naer
de gheleghentheyr vander mesdaet ende faculteyt van zynen
goeden ende oyck dat hy gehouden wordt te betalen de
redelycke costen van justicie daeromme ghedaen ende naegevol$
ter taxacie ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier
ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
committeren ontbieden daerommme ende bevelen den voirs.
onsen cancellier ende luden van onsen rade in brabant dat voere
hemluden geroupen die ghene die daeromme behoiren geroepen
te zyne zy procederen ende doen procederen wel ende duechdelyck
totter verificatie ende interinemente van desen onsen
iegewoirdigen brieve naer huer vorme ende inhouden
ende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal
zyn in onsen voirs.raede te versoucken binnen eenen jaere
naer date van desen opte peine van te verbueren deffect
der selver ende dat ghedaen ende voirs. civile boete ende
costen van justicien getaxeert gearbitreert ende betaelt alst
behoiren sal van welcke civile boete de ghene van onsen
rentmeesters dient aengaet gehouden wert ontfanck te
maken rekeningen bewys ende reliqua te doen tot onsen proffyte
metten anderen penningen van zynen ontfange zy ende alle andere
onse ende onsen vassalen oft smalre heeren rechteren
justicieren ende officieren onser voirs. lants van brabant
hoedanich die zyn oft wesen moghen tegenwoirdige ende
toecomende hueren stedehouderen en elck van hen zoe hem
toebehoirt ende aengaen mach den voirs. suppliant van dese
onse gracie ende pardoene inder manieren voirscreve$
rustelyck ende vredelyck doen ende laeten genieten ende
ghebruycken sonder hem te doen noch te laten geschie$
in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moyenisse
ter contrarien maer zyn lyff wesende in hechtinghe
#sy hieraf tantwordt
byden ontfanger
vanden exployten
van vangenisse als voirs. is mitgaders zy onverbuerde goeden
zoe verre die zelve becommert oft ghearresteert waren
terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen delivrancie ende
slakinge want ons alsoe belieft des toerconden hebben
wy onsen zegel hier aen doen hangen ghegeven in onse
stede van bruessel den derde dage van iunio int jaer
onsheeren duysent vyffhondert ende zessendertich van onsen
keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillie
ende andere txxie aldus stont ghescreven op de
plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
l de zoete recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock"
pardons,330.txt,"remisse van
dootslage
philippe par la grace de dieu archiduc daustriche duc de bourgoigne
de lothier de branant de stier de haren$$ de cram de lembourg de
luxembourg et de geldres conte de flandres dartois de bourgoingne
palatin de haynau de hollande de zeelande de namur et de
zuytphen marquis du saint empire des romains et de borgauw
lantgreve in elsaten heere van vrieslant van opter windesch$$$$
van portenauw $ seigneur de frize et de sur la marche desclavonie
de porrtenauw de salins et de malines. savoir faisons a tous
presens et avenir nous avoir receu lumble supplication et
requeste de piere le ho povre compaignon laboureur natif du
village dittre lez breyne la lieu de notre romant pays de brabant
contenant comment passe deux ans ou environ ainsi que ledits suppliant
estoit alle jouer a la ducasse en ung hameau nomme lermite
terre dudit breyne enpres duquel il estoit demourant ung
nemme toussain le rousseau sergant ilec requeste audit suppliant
luy vouloir assister a prendre au corps ung compaignon que
illec ruoit l$$$ lequel icelluy suppliant cognaissoit ass$$
f.....
et en allant avec ledit sergant a ledit suppliant veu que ung sien
cousin germain nomme hacquinot ghoes et $$$ filz de gillo nicaise
avoient * et debat contre quatre compaignons a $$$ savoir regnault
gerymeau ung nomme myname ung aultre nomme hanno
et symon reyen et tassin que sondit y cousin qui estoit en
grant dangier de sa vie ne feust outraige habandona
ledit sergant et sen ala a tout ung faulcon quil avoit en
sa main ou ledit debat se faisoit a intencon$$$ de de y mectre
reme$$ et tost apres survindrent encores a layde de
sondit cousin cincy compaignons du village dudit brayne
et tellement se $$$ le debat entre eulx que ledit reynault
gerynneau qui estoit la contrepartie du cousin dudit suppliant
receupt cincq plans dont deux jours apres il termina
de vie par mort et combien que de ladvenement dudit cas
ledit suppliant soit tres deplaisant et que audit deffunct ne
a aultres il ne bailla aucuns cops touteffois doubtant
rigeur de justice il sest tousiours depuis absente de
noz pays et seignouries v..;ant en grant povrete en nous
suppliant luy sur ce vouloir impartir notre grace et
remission et luy sur ce faire expedier noz litres patentes en forme deue
pour ce est il que nous ces choses considerees voulans adez
notre grace et misericorde preferer devant rigeur de justice audit
suppliant avons ou cas dessusdit quite remis et pardonne quitons
remectons et pardonons de grace espcealement par ces precentes ledit fait
et cas dont dessus est faicte menten$$$ ensemble toutes offenses
et peynes corporelles et crimineles et civiles enquoy il peult
estre encourru et $$$ mesprins envers nous et justice
et lavons $$$ a ce restitue et restituons a ses bonnes
fame et renommee au pays et a tous ses biens non confisquez
se aulcuns en a en imposant sur ce silence a notre procureur
generael en brbant et a tous aultres noz justiciers officiers
quelconques cui ce regardera satisfacion toutteffois faicte
a partir se faicte nest et $$$ y chiet pour$$
que ledit suppliant sera tenu amender ledit fait envers nous
$$$ fait tant seulement a larbitraige tacacion et
modercion de noz aimez et feaulx le seigneur dorbais et
de malene chavallier chancellier et aultres gens de
notre conseil ordonez en brabant lesquelz avons a ce
commis et commectons par ces presentes mandons et commandons
icelluy notre chancellier et aultres gens de notredit conseil que
appelle ceulx qui pour ce seront a appeller ils procedent
bien et leaulment a linteri lenterienement et verification de cesdits
prese-ntes $$$ aussi al la taxacion et moderation de ladite
civile amende et ce fait et ladite civile amende payee es mains
de notre receptuer cui il appartiendra lequel sera tenu en faire
et rendre compte a notre prouffit ilz et tous aultres noz
justiciers er officiers ensemble les justiciers et officiers de noz
bass$$$ seigneurs et vassaulx de notre pays de brabant cui ce
regardera ledit suppliant de notredit grace quitance et remission
facent et laissent plainemendt et paisiblemendt joyer et user
sans luy en ce faire ne ce faire et faire ne souffrir estre fait en corps ou
biens aucun destourbier ou enc$$schement au contraire a$$
se ledit suppliant ou ses biens a reste cause soyent arrester
ou detinez les tantost et sans delay mecter et f$$dts omectre
ou del$$re car ainsi nous plaist il et affin que ce
soit chose ferme et estable a tousiours nous avons fait
mectre notre seel a ces presentes saulf en toutes aulres choses
notre droit et a laultruy le sien donne en notre ville
de bruxelles le darnier jour du mois de novembre
lan de grace mil cincqcens et trois ainsi escript
dessoubz sur la plicque par mon seigneur larchiduc
et signe m husoel
collonne a loriginal
par moij
in de marge: et sarspurg de thirolle
de sirette de freburg"
pardons,199.txt,"philips etc. ad longum, doen te weten dat wy
hebben ontfangen die supplicatie van huybrecht
vanden c$rny$e hoeven ingesetene van cumptich
quartier van thienen inhoudende hoe dat hij : sonder
jactantie gess gesproken : altyts seer eerlyck ende sonder
peijsibelyck hade gedraeghen, ende altyt sijn
besten gedaen om syne quote in allen overcomende
lasten, soo van beden als andere te helpen
winnen ende betaelen beneffens andere
goede gemeyntenaeren, sonder oynt
yet gecommitteert te hebben meriter ende
straffe, behoudelyck dat hij in maij 1657 : wesende
opden maelteijt van syne gebueren aswaer
men die schaepen hadde helpen wassen: was in
dispuijt geraeckt met sekeren huybrecht
schoutet hantwercker van synen stijl, diewelcke
tegens hem supliant hadde beginnen te murmureren
ende hem te drijgen onder t pretext dat hij suppliant
soude geseyt hebben dat denselven
huybrecht schoutet, werckende t sijnen
huijse yet soude ontdraeghen hebben, daerop
den suppliant hem antwoorde dat hij noyt
sulcx en hadde geseijt hadde aleueuwel
den voorss. huybrecht schoutet in syne murmuratien
ende drijgementen gecontunieert seggende
ende hem beroemende onder andere, ghij sult
mijn lijff hebben oft ich duwe, daerop den
suppliant hem seyde, het recht is daer, spreeckt
my met recht aen, welck disput ten langhen
lesten, daer doortusschen spreken van t’geselschap
aisdoen wierde geappaiseert, verhopende
den suppliant dat den voorss. h.schoutet hem
daermede soude gerust ende te vreden houd$
maer ter contrarien soo is t gebeurt dat hij
suppliant s’avonts thuijs gaende, heeft vervolg$
hem naer roepende vele ende diversch$
iniurieuse ende onverdraegelycke woorden
onder andere jeanfoutre, coignon, ghy s$
my betaelen, ende dijer gelyck blyckende b$
attestatien daer van synde, daer over sy al
aen malcanderen waeren geraeckt beyde
metten dranck bevangen wesende, ende $
boven hij suppliant geterght ende gepro$
tot groote cholere door die voorme$
iniurien, sulcx dat den voornoemde huijbrecht$
schoutet int selve gevecht hadde
gecregen eenen steeck in sijnen buijck daer
hij sanderendaegs daernaer is commen af$
te worden, tot des suppliants seer groot
leetwesen, sonder dat hij suppliant noch
wiste dat hij desselven steeck soude
gegeven hebben, midts die voormelde dron$
schap ende cholere, ende alsoo den voor$
afflijvigen was oorsaecke ende causa move$
van t’voorss. ongeluck ende overslulcx aend$
suppliant tselve oock seer geerne hadd$
vergeven blyckende by d’attestatien met
voorss. supplicatie overgegeven, ende wa$
den suppliant hem altijts seer eerlyck ende peys$
hadde gecomporteert sonder oijt eenich
crackeel oft gevecht met iemanden te
hebben gemoveert, soo ten tyde als hij jongman
synde noch by syne ouders was woonende, als
daer naer in dienst geweest sijnde vande hoochmey$
van thienen, als bleecke by de attestatie soo vande
schepenen van cortenaecken plaetse synder
geboorte, als vande voornoemde hoochmeijer daer van
sijnde, ende dat hij : als nu wesende een huyshou
dende man met vrouw ende kinderen ende
met sijns huijsvrouwen moedere wesende eene
oude vrouwe die hij insgelyck den costende onder
hout moet besorgen : geerne metter eeren
soude door geraecken ende beneffens andere
blyven synen cost winnen ende tselve
nyet en derffde bestaen noch thuijs blijven,
maer ter contrarien hier ende daer
moeste latiteren midts t voorss. ongeluck,
ende alles moeste laeten te nyettegaen door
vreese van byden officier geapprehendeert ende
in strickte gevanckenisse gestelt te
worden tot syne totale ruine, mede van
sijne huysvrouwe kinderkens ende van syne oude
moedere, oirsaecke dat hij geraeden hadde
gevonden hem te keeren tot ons, ende
oitmoedelyck te bidden teneynde ons soude
gelieven te prefereren gratie voor rigeur
van justitie, ende dyenvolgends hem over tvoorschreven
misdaet te vergunnen ende laten depescheren
brieven van remis in behoorlycke formen, waerover
soo ist dat wy desen aengemerckt ende tot
dyen gesiend informatien byden officier van cumptich
over t’gene voorss. is genomen, midtsgs
sijn schriftelyck advijs genege wesende ter bede
des voorss. suppliants willende hem in dit
stuck prefereren gratie ende misericordie
voor strangheyt ende rigeur van rechte, heb
den selven suppliants inden gevalle als boven quyt$
schonden, ende vergeven, schellen quijte, ende
vergeven vuyt onse sunderlinge gratie byde$
onsen brieve, tfeyt ende ongeval boven ger$
midtsgaders alle breucken corporelle ende
criminele daerinne hij ter causen voorss.
midtsgaders dat daer aene cleven mach,
tegens ons ende justitie misdaen ende
misbruyckt mach hebben, welcken aengae$
hebben hem wedergestelt ende geresti$
stellen weder ende restitueren tot sijns
goeden naeme faeme ende geruchte in
voorss. lande van brabant ende in alle
anderen onsen landen ende heerlijckheden,
midtsgs tot syne onverbeurde goeden : in$
hij eenige onder ons heeft : gelyck ende
alder manieren soo hij was voorde toeco$
vanden voorss. feijte, imponerende hierop
een eeuwich geswijch onsen lieven ende
getrouwen die cancellier procureur general
van brabant ende allen anderen onsen$
onsen vassalen oft der smalre heeren richt$
justicieren ende officieren wij sij sijn, sattisfac$
ende beternissse ierst ende vooral ged$
de partye geinteresseerde, voor soo vele
die noch nyet gedaen en sij, ende eenighe$
daertoe staet, civilyck alleenelyck, ende b$
saecke sulcx is verheijsschende, behoude$
dat de voorsschreven suppliant gehouden sal sijn t voorschreven feyt $
ons te beteren ende voor amende civil$
te betaelen aen onsen rentmeester van dexploi$
de somme van lxxiik, midtsgaders te be$
de redelycke costen van justitien hieromme alreede
gedaen, en dese doene, alles ter taxatien ende
moderatien van onsen seer lieven getrouwe
cancellier ende luyden van onse rade
in brabant die wij daertoe gecommitteert hebben
ende commmitteren by desen, ontbieden daeromme ende
bevelen denselven onsen cancellier ende luyden
van onsen voorss raede dat voor hun
geroepen, die daeromme behooren geroepen
te zijne, sij procederen wel ende
deuchdelyck tot verificatie ende interinement
van dese onse brieven van remis naer hunne forme
ende inhouden ende ter taxatie ende moderatie
van de costen van justitie voorss. alsoo
sy sullen vinden te behooren, welck interinement
de voorss. suppliant gehouden sal sijn te versuecken,
ende hem in persoone te presenteren in
onsen voorss. raede, binnen sesse maenden
naestcommende op de pene van te
verbeuren deffect vandien, ende dat gedaen ende
deselve civile boete, ende costen van justitie
getaxeert ende betaelt sijnde in handen
van den genen dyen dat behooren sal, in onsen
voorss. procureur generael in brabant,
den meyer van cumptich voorss. ende allen
anderen onse rechteren, justicieren ende
officieren ende ondersaeten tegenwoordige
ende toecommende, dyen dat aengaen sal
mogen heure, stedehouderen, ende een iegelycke
van hun besundere soo hun toebehooren zal,
laeten ende gedoogen den voorss. suppliant
van deser onser tegenwoordiger gratien ende
remissien, ende van allen d’inhouden
deser inder vuegen ende manieren voor$
verhaelt, paisibelyck, rustelyck, vredelyck, ende
volcommelyck ten eeuwigen daeghe genyete$
ende gebruyijcken, sonder hem daerinne te$
oft te laeten doen ende geschieden m$
oft in toecommenden tijde eenich hinder
letsel oft moijenisse ter contrarie maer
in dijen sijn lijff oft oft eenighe van syn$
goeden daertoe gearresteert, becomme$
oft belet waere dat sy die setten ende
stellen, doen setten ende stellen tersto$
ende sonder vertreck tot geheelder end$
volcommender delivrancie, want ons
gelieft ende teneynde dat dit vast end$
gestadich blijve ter eeuwgihen daeghe
soo hebben wy onsen segel hieraen doen ha$
behoudelyck in andere dinghen onsen recht$
ende eenen iegelyck anders dessijns
gegeven in onse stadt van brussel
inde maendt van january int jaer ons heeren
ende van onse reycke get pppix sub
loijens"
pardons,188.txt,"philips et$ha. doen te wetene dat
wij hebben ontfangen die supplicatie van
cornelis van damme pachter opde hoeve vanden
heere prelaet van perck tot melsbroeck
inhoudende hoe dat hy verlooren hebben
veele van sijne beesten door toeverije sulcx
dat hy daerdoorens grootelycx ende tot veele
honderden gulden is beschaedicht geweest hy
onderricht is geworden dat sulcx gedaen ende
geschiet moesten wesen door sekere oude weduwe
aldaer woonachtich genaempt cathelyne
schamparts d’welck den remt hem oock vaste
lijck heeft laeten voorstaen mits de selve
weduwe publicquelycken was befaempt van
toverije tot daer toe dat sy als soodanich by
een iegelyck wiert gehouden geschouwt ende
gevliedt ende by verscheijde persoonen was ge-
slaegen endequalyck getracteert geweest ter
saecken vande schaede aen hunne beesten
door haer gedaen ten eijnde sy de selve toverije
soude hebben te ontdoen welcken volgende ge=
beurt is dat hebbende den remt in junio xvic
drijenvyftich beneffens verscheijde persoonen
ende onder andere met jaecques meerts sche
pene der voors. prochie : wijens sone oock
was betovert sitten drincken tot ontrent den
avondt ende verstaen hebbende dat den selven
meerts ende synen sone waeren gegaen ten
huijse der voorseijde weduwe is hun gevolgh$
ende aldaer in huijs gecommen synde ende gehoort
hebbende dat den voors. meerts met haer wa$
sprekende over het ontoveren van synen sone
heeft door de presentie vande selve weduwe
consideratie vanden groten schaede die hij in
syne beesten hadde geleden ende morale seker
heijdt die hij was hebbende dat sulcx door
haer was geschiet soo grootelijcx gemovee$$
ene ontstelt geworden dat hij haer versoch$
hebbende van dat sy syne beesten soude on$
toveren sonder dat sy sulcx wilde doen hem
nijet en heeft connen onthouden haer beneff$$$
den voors. jaecques meerts te geven eenig$
slaegen met eenen stock welcken hij in
handen was hebbende waermede de selve
weduwe haer ter aerden laeten vallen ende haeren
sone die aldaer present was ende haer wilde
defenderen hem geretireert hebbende in eene
sijd camere soo is den remt daermede naer
huijs gegaen sonder weete van dat de selve$
weduwe was gequetst oft eenich mercklyck
hinder oft letsel van hem hadde ontfangen te
min alsoo hij noynt intentie noch gemoet en
hadden gehadt sulcx te doen desen nijettegenstaende
soo is de selve weduwe des anderen daeghs
smorgens in haeren huijse doot gevonden
ende heeft den officier aldaer onder pretexte
dat sulcx soude sijn geschiedt door de voor=
seijde slaegen vercregen decreet van appre=
hentie soo wel ten laste des remts als vanden
voors. jaecques meerts de welcke dijenvolgende
alle beijde genootsaeckt sijn geweest hun te
retireren ende absent te houden gelyck hij remt tot
nochtoe zijnen grooten schaede ende prejudicie
heeft gedaen in sulcker vuegen dat daer
doorens sijne geheele ruine is veroorsaeckt
ende hoe wel hij nyet en meijndt dat de slaegen
die hy ande voorseijde weduwe mach gegeven
hebben oirsaecke soude syn van haere doodt
ene dat hij noijnt gemeynt noch intentie en
heeft gehadt hem soo verre te verloopen
ende dat in allen gevalle genomen sulcx waere
des hij nijet en verhopt te selve als geschiedt
door het eerste movement hem aengecomen
door de presentie der voorseyde weduwe
ende gedenckenisse vanden grooten schaede by
hem geleden soude behooren geexcuseert te wor$$$
als notoir synde quod obiecta movent potentiam
soo is hy dyenaengaende overcommen mette kinde$$$
der voorseyde weduwe aengaende hunnen pretensen
interest civile gelyck te sien is uuijtte stucken
hiermede gaende hoewel sy anderssints nijet
gefondeert en waeren eenigen interest te
pretenderen aengesien hunne voors. moeder wa$
eene arme oude vrauwe die vanden h. geest
der selver prochie moeste leven ende onderhoud$$
worden ende soude voorts hij remt geerne
oytmoedelyck remis versoecken over t’gene hij
bij middele voors. eenichssints soude mogen
hebben misdaen om t’selve hebbende weder te
mogen keeren ende door sijne handen hem sijne
huijsvrouwe ende kinderen den armen cost oo$$
winnen ende besorgen keert hem daeromme
tot ons oytmoedlyck biddende om onse oepe$$
brieven van remis daertoe dienende $aerom
soo est dat wij desen aengesien ende ierst
gehadt het advis vanden officier der voors.
prochie van melsbroeck ende gesien d’informa$$$
by hem genomen over t’voors. feijt genegen"
pardons,215.txt,"kaerle byder gracien goids gecosen etc
roomsche keyser altyt vermeerder der tsrycx coninck van germanien
van spaengnen van arragon van navarre van beyden cecillien
van $$$jherusalem? van hongrien van dalmatien van croatien etc
eertshertoge van oistryck hertoge van bourgoingnien van lothryck
van brabant van stier van karinten van crain van lymburg van luxenburg
ende gelre grave van vlaenderen van habsburg van thirol
van artois van bourgoingnen palsgrave ende van henegouwe
lantgrave in elsaten prince van zwaven mercgrave van burgau
ende des heylichs rycx van holland van zeeland van ferrette van
kieburg van namen ende van zutphen grave heere van vrieslant vanden
windesmarck van portenauw van salins ende van mechelen
doen te weten allen lieden jegenwoirdige ende toecomende
dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
janne van belle zone wylen joos schoelmeestere van jonge
kinderen in onser stadt van loevenen inhoudende hoe hy hier
voirtyden onder dandere ter scholen gehouden ende nae zyn beste
geinstrueert heeft een joncxken geheeten peeterken sone jans
cuyffelere alias vrancx voldere wair af ende van zynen arbeyde
na dien hy vander zelver scholen gescheyden was die voirs.
suppliant tot gheender betalingen gecommen en conste als
dat den noot hem dwanck den voirs. janne den vadere voere
trecht te doen ontbiedenen om tot betalingen van dien te comene de
welcke soe tot twee diverse stonden ontboden zynen is de
huysvrouwe des voirs. jans den voirn. suppliant tot zynder
woeningen met grammen moede gestoorden zynne ende vele
injurieuse woirden die zy den selven suppliant opseyde van des
voirs. steet betalinge commen doen worpende tselve gelt bynnen
der voirs. woeninge nyet volcommelyck ende al mair zeer
dair by $$er dat hy suppliant verdragende de selve quade woirden
ende hem van voirdere verhuedende hem metter betalinghen
contenteerde es gebuert dat des geleden mach zyn
omtrent een maent nae paesschen nu lestleden te wetene
omtrent vyf weken nae dien de voirs. betalinge ende
gesciedenisse als voere gedaen was geweest de voirs.
jan cuysselere des achternoens omtrent vyf uren gecommen is
voere ende vast aen der doren vander wooningen des voirs. suppliants
aldair hy op liggende was de welcke zoe gepasseert zynde hem
ommekeerde ende den suppliant metten vingere teekende seggende ende met
luyden grammen gelate tot hem roepende in effecte ghij cokijn
ghy en hebt met mynder huysvrouwen ende kinde nyet eerlycken
geleeft ghy hebt haer eenen naemen nageworpen dien hair noyt
man en gaf wairop de suppliant antwoirde soet oic warechtich
was dat tselve nyet wair en was ende hair gheenen name
nae gegeven en hadde die eender eerbaerder vrouwen te nae
ghinck op welck de voirs. jan zeyde ghy liechter aen
ghy zyt een snoode rabaut een lecker een snoode boeve ick
sal u noch doer myn handen zoe doen reyen ende begaeyen
datmen dair af zal weten te spreken met meer dier ende
gelycke dreygelycke ende injurueuse woirden dagende
den suppliant uuyt zynen huyse hem nae roepende nyet zoe
cloeck te wezene uuyt te commene ziende met dien te neder
attome ende rapende steenen om te worpene dwelck
merckende ende scouwende de voirs. suppliant ende dat hy ghen
verdrach hebben en conste greep een pycxken dair mede hy
zyn vinsteren sloot dweck by hem stont metten welcken
hy innetreede van voirs. janne ende hem gaff een steecxken
ende quetsuere omtrent oft in zynen buycke van welcker quetsueren
hy ten derden dage dair nae aflivich geworden is dwelck
den suppliant zeer leedt is ende hoe wel tvoirs. ongeval toecomme
is gelyck voirs. staet ten ocsuyne ende by grooter oppressien
des voirs. aflivigen alsoe hy dat voere zynen sterfdach verclaerd
ende der selven des voirs. suppliants dair af ontlaste ende
de partye geinteresseerde den selven suppliant dair aff ter
genaden ende in soeningen ontfangen hebben en soude
nochtans de selve suppliant vreesende rigeur van justicie hem
nyet dorren vynden ende houden bynnen onsen lande ende
heerlycheyden ten waere dat onse gracie ende genade
hem hier op verleent ende gedeylt wordde alsoe hy
zeeght ons om deselve zeere oitmoedelyck biddende
soe eest dat wy de saken voirs. overgemerct ende
dair op gehadt dadvys van onsen lieven ende getruwen
den cancellier ende luyden van onsen rade in brabant den
zelven janne van belle suppliant genegen wesende tot zynder
beden ende supplicatien ende willende hem in dit stuck gracie
ende genade prefereren voere strangheyt van justicien ende by
advyse ende deliberatien van onsen zeer liever ende beminder
vrouwen ende moeye die eertshertoghinne van oisteryck
hertoginne ende gravinne van bourgoingnen douagiere van
savoyen van onsen wegen regente ende gouvernante ende
vanden hoofse president ende luyden van onsen secreten
rade neffens hair wesende hem hebben inden gevalle
als boven vergeven quytgesconden ende geremitteert vergeven
schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinger gracien
mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclairt
metgaders alle peyne ende bruecke corporele ende
criminele dair inne hy ter causen van desen met desser
aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende
mesbruyct mach hebben ende hebben hem als dair
af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
restitueren mits desen onsen voirs. brieve tot zynder goeder
fame name ende geruchte in onsen lande ende hertochdomme
van barabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
ende tot zynen onverbuerden goeden in dien hyre eenige
heeft gelyck ende in alre manieren als hy was voere de
toecompst vanden feyte ende dootslage voirs. imponerende
hier op silencie ende eeuwicg swygen onsen procureur general
van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
wye zy zyn satisfactie ende beteringen ierst ende voer alle werck
gedaen der geinteresseerde partye indyen die noh nyet
gedaen en zy ende eenige dair toe dient civilick
alleenlyck behoudelyck oic dat hy gehouden werdt
tvoirs. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck
naer de gelegentheyt vander mesdaet ende de faculteyt
van zynen goede ende oic te refonderen ende betalen die
redelycke costen van justicien die dair om gedaen ende
nagevolght zyn ter taxatien ende arbiterscepe van
onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen rade in
brabant die wy daertoe committeren ontbieden dair om ende
bevelen den selven onsen cancellier ende raide in brabant
dat voere henlieden geroepen die ghene die dairomme behoeren
geroepen ten zynen zy procederen wel ende duechdelyck
ter verificatie ende interinemente van desen onsen
iegenwoirdigen brieve nae huere forme ende inhoude
ende ter taxatien vander civile boete ende costen
voirscreven ende dat gedaen ende de voirs.civile boete
ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
in handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
anderen onsen officier dient behoeren sal die welcke
vander voirs. civile boete gebonden sal wesen rekenigen
ende reliqua te doene tot onsen proffyte metten
anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaet van
brabant meyer van loevenen v amman van bruessele
schouteten van antwerpen ende vanden bossche
ende alle andere onse ende der smaelre heeren officieren
justicieren ende ondersaten tegenwoirdich ende toecomende
dien dat aengaen of aenroeren van hen besondere
zoe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen
den voirn. janne van belle suppliant van deser onser
iegenwoirdiger gracien remissien ende pardoenen ende
van alden inhouden van desen inder vuegen ende
manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck
ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
sy byden ontfanger
vanden exployten hier
af verantwordt
hem te doen noch te laten geschieden nu noch in
toecomende tyden eenich hinder stoot letsel oft moeyenisse
aen lyve noch aen goede ter contrarien in eeniger manieren mair
in dien zyn lyf oft eenige van zynen voirs. onverbuerden goeden
dairomme gevangen gearresteert oft becommert waeren zy die
stellen ende setten oft doen stellen ende setten ter stont
ende sonder vertreck tot geheele ende volcommen delivrancie
want ons alsoe gelieft ende ten eynde dit goet
vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen soe
hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
in anderen saken onsen recht ende eenen iegelycken tzyne in
allen gegeven in der onser stadt van mechelen inde maent
van octobri int jaer onsheeren duysent vyfhondert
ende vierentwintich ende van onsen rycken te
wetene vanden roomschen van germanien van hongrien etc.
tzeste ende van spaignen ende den anderen dnegenster
aldus stont gescreven boven op te plycke byden keysere
in zyn rade ende geteekent dublioul ende noch
visa recepta
gecollationneert ende bevonden concorderende
met ende tegen die originale brieve by my
$ijsele $$"
pardons,413.txt,"philippes etc doen te wetene alle jegenwoirdige ende
toecommende dat wy ontfangen hebben de oitmoedige supplicatie
van nicolas crop temmerman belast met wyf ende zeven
kinderen inhoudende hoe dat op den vierde meye xvc twee ende
tzeventich hy suppleant met zekere personen wesende ten
huyse van malin vande schals tavernier inde prochie van
ghids onder wynendale, zoo heeft de selve malin questie
souckende, hem supliant aengeseyt dat hy aen hadde zyn
wyfs halscleet, daerop hy suppliant zeyde by uwen paeyse
ick en doe open treckende zyn weetrock ende toochde
de contrarien van dyer twelck den voirn. malin ziende
zeyde wat pestilentie hoe zie ick alsoe ende nyetmin
voirts questie souckende heeft geseyte tot eenen wouter
caeckaert indien claes denoterende hem suppliant ende ick
vochten wyen zoudte ghy helpen, daerop de zelve wouter
antwoirde ick zoude claes helpen, endenhy supplient alle tselve
patientich verdragende seide hy malin sints dien egheen occasu
van querellen crygende, heeft nochtans anderwarf zyn
proposte geaddresseert aen hem suppliant met spitige woirden
ende geseyde wat pestilentie, ghy hebte de gegheelen dach
geloopen rontomme myn huys hem supplient in proprieteyt
toebehoirende ick hebber meer aene dan ghy doet, willende
infereren dat tzelve huys zeer belast was, daerop
hy supliant gracelyck antwoirdende zeyde hebt ghy meer
daeraen bewaert wel, den cortsten dach es lanckt genouch
van eens mans aermoede ofte leedt te verwytene ofte
diergelycke woirden, mits welcken den voirn malin zeyde ten
oneerlycxten doet uwe moedere ick soude u naer u vleesch
steken steckende mitsdien met eenen snydere zeere vi$$eeselve
naer hem suppliant, twelcke ziende janneken die huysvrouwe vande voirn. malin
met assistentie van eenige heeft hem uuyter camer gesteken
ende corts daernaer es met grooten furie wederomme inden
camer gecommen met eenen blooten snydere , daermede hy hem
suppliant een steke gegeven heeft in zyn een ooghe, die vande
selven steke uuyte ende verloren es vallende hy suppliant
mits dien ter eerden , ende alzoe de voirn malin even aerch
bleeft stekende, hij supliant op geraeckt zynde, heeft hem
geweert met eenen snyder, ende den zelven malin gegeven zestien
quetsueren, danof hy in corten tyde ghenesen wierdt, nyetmin
alzoe int zelve conflicte present ende tusschen beeder was
tvoirn. janneken, heeft in haer schoudere een wonde gecregen
daerof zy terstont overleden es, twelcke wonde zy voer
haer overlyden hem supliant geimputeert heeft, danof hy nochtans
gheene zekertheyt en weet als duer dabondantie vanden bloede
vloyende uuyt zyn uuytgesteken ooghe ende continuelle invasie
vande voirn. malin zoe verturbeert ende van allen jugemente
geprimeert wesende, dat hem nyet mogelick en was zyn deffentie
by maen oft discretie te connen doene twelck over zulcx
by grooten ongelucke ende fortune zoude moeten zyn geschiet
aenden persoen van tvoirs. janneken ter cause vanden welcken
hy suppliant hem zedert geghouden heeft in abstracte plaetsen
tot zyne verdriete ende desolatie van zyne huysvrauwe ende
zeven kinderen gheen goet hebbende dat hy met zynen zueren
aerbeyt heeft connen winnen ende hoewel hy anderssins
es van goede naeme ende fame, ende paeys gemaect heeft
met de gheinteresseerde partye en zoude nyet vrielick
dorren hanteren noch converseren binnen onsen lande alsoe
hy zeght zonder onsr gracie omme de welcke hy ons zeer
oitmoedelyck ghebeden heeft soe eist dat wy de
zaeken voirs. overgemerct ende hierop gehadt t advis
van onsen lieven beminden bailliu burchmeesters ende schepenen van
wynendale, den voirs. nicolas crop suppliant genegen wesende
tzynder voirs bede ende supplicatie ende hem willende in
dit stuck gracie ende genaede prefereren voir rigeur ende
strangheyt van justicien hebben inden gevalle alsboven
vergeven quytgeschelden ende geremitteert, vergeven schelden
quyte ende remitteren uuyt onse s$$derlinge gracie by desen
tfeyt ende manslach boven verclaert mitsgaders alle peyne
ende boete corporelle ende criminelle daerinne hy ter cause
van dyen $$$ diesser aencleeft tegens ons ende justicie
misdaen ende misbruyckt mach hebben , hen als daeraff
wederstellende ende restituerende tot zyne goede fame ende
naeme in onsen voirs lande ende graefscepe van vlaenderen
ende allen anderen onse landen ende heerlicheden, ende tot zyne
ongeconfiskeerde goeden indien hy eenige heeft alsoe hy
was voerde toecompste vande manslach voirs., imponerende
hierop een eeuwich zwygen ende silentie onsen procureur
general ende allen anderen onse rechteren ende officieren wie
zy zyn satisfactie ende beteringe eerst ende alvoiren byden
voirs. supliant gedaen der geinteresseerde partie zoe verre
die noch nyet gedaen en es ende eenige daertoe staet
civilick alleenelick behoudelyck dat de voirs supliant gehouden
wort tvoirs feyte ende manslach jegens ons oick civilick
te beteren naer de gelegentheyt vander misdaet die faculteyt
van zyne goede ende onse ordinancien daerop gemaect ende
boven dien te betaelen die redelycke costen van justicie
indien eenige ter causen voirs. geschiet zyn alter arbitraige
ende taxatie van onsen lieven ende getrouwen die president
ende luyden van onsen rade in vlaenderen die wy daertoe committeren,
ontbiedende daeromme ende bevelen den voirs. van onsen rade in vlaenderen
dat voir hen geroupen de ghene dier behoiren gerroupen te zyne zy
procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interimemente
van desen naer haer vorme ende inhouden, ende ter arbitraige
ende tauxatie vander amende civile ende costen van justicie
voirs. twelcke interinemente de selve supliant sal gehouden
zyn te vervolgen voer de voors. van onsen rade binnen zesse
maenden naestcommendeop peyne te verliesen deffect van desen
ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert ende
betaelt zynde in handen vande ghene van onse ontfangers diet
behoiren zal, die gehouden wort daeraf ontfanck te maeken rekeninge
bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
andere penningen van zynen ontfanghe zy onse souverain bailliu
van vlaenderen, ende allen anderen onsen rechters ende officiers jegewoirdige
ende toecommende ende haere stedehouders ende eenyegelyck
van hen die dit aengaen zal, doen laeten ende gedoogen
den voirs supliant van onse jegewoirdige gracie ende remissie
quyt scheldinge ende pardoene inder vuegen ende manieren
voirs. rustelick vredelick ende eeuwelick genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene noch laten geschien
nu noch in toecommende tyde in lyfve noch in goeden
eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
indien zyn lyff oft eenige van zyne ongeconfisceerde goeden
daeromme gevangen becommert belet oft gearresteert waeren
dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende zonder vertreck
tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alsoe
gelieft, ende ten eynde dat dit goet vaste ende gestadich
blyve ten eeuwichen daghe zoe hebben wy onsen zegel
hiernaer doen hangen behoudelick in andere zaken ons
rechte ende eenyegelick tzyne in allen gegeven in
onser stadt van brussele inde maent van november
int jaer onssheeren duyssent vyfhondert ende
dryentzeventich van onsen rycken etc. opden ply
stont gescreven byden coninck in zynen rade ende
geteeckent j delatorre"
pardons,220.txt,"copie vanden brieven van remissien ende
gened$$$ heren der stadt vanden bossche verleent
maximiliaen bider gratien goids hertoge van oestryke van
bourgognen van lothringen van brabant van stierien van karinthien van
carniolen van limburg van lutcemburg ende van gelre greve van vlaenderen van
thirole van artois van bourgognen palatin van henegouwe van hollant
van zeelant van namen ende van zutphen, mercgreve des hey
lichts rycs, heer van vrieslant van salms ende van mechelen, doen
kont allen luden, die nu syn oft namaels weesen sullen, dat wy ont
fangen hebben die oitmoedige supplicatie van onsen wel geminden
wethouderen geswoerenen raidsluden dekens schutten ende gemeyn ingesetenen onser
stad vanden bossche, inhoudende hoe dat inden lestvoirledenen jaire, eer wy
dlant van brabant ontfangen hadden, die gemeijnte inder voirs. stad
beruert synde gelyc in anderen steden, een geheeten jan van thienrode
ingesetene aldair, bracht den wethouderen ende raide vander selver stad
doen ter tyt synde aen hoe dat tanderen tyden zekere vonnnisse gegeven
geweest hade tot synen prouffyte, tegen henricke ghyselen oic
ingesetene aldair, begerende dair op een signet, om tselve ter executien
te moigen stellen, ende hoe wel dat van diere materien geappelleert
hadde geweest aen de luden van onsen raide geordineert in brabant
ende dat die zaecke aldair doen noch hinch ombeslicht, dien
niet tegenstaende, zoe verleenden de voirs. wethouderen nochtans alse
dair toe gedrongen zynde byder gemeynten op tvoirs. gewysde tvoirs.
signet, ende dat meer is, al dede de voirs. henrick ghyselen tge tegen
tselve signet seggen, dat die executie niet en behoirdt te geschiene
gemerct die voirs. litispendentie dair aff wesende in onsen voirs. raide, ende
dat tusschen hem ende den voirs. jannen van thienroede waer geprocedeert
tot vonnisse toe excluys, soe deden nochtans die voirs. wethouderen
vuyt gedrange als voer, den voirs. henricke suecken mitten schutten
vander voirs. stad in groeten getale, ende want zys niet en
vonden, soe waeren die voirs. schutten getrocken tot essche, buyten
der selver stad, daer die voirs. henrick een hoff hadde staende in
meyningen dien aldair te vindene ende ter voirs. plaetssen van essche
comen synde clommen feytelyc ende mit fortsen int huys ende
aldair in groeten getale bleven liggene etende, drinckende
ende gebruyckende van allen des sy dair vonden, doende dair mede groete
schade den selven henricke, die hem heymelyc buyten hueren bedryve
moetste houden, ende dat hy wel oic die selve henrick die voirs.
overdaden, mit diversen gueteliken brieven in onsen voirs. raide van
brabant geworven ende oic by goede mannen, den voirs. supplianten
deden te kennen geven, dat zy hueren erreur bedenckende, de voirs.
henricke hadden vande schaden hem in maten voirs. gedaen, willen te
vreeden stellen, ende vanden voirs. p$$ser executien verdragen, te meer wann$$$
corts dair na byde voirs. lude van onsen raide gewyst wardt, voer
den voirs. henricken ende tegen den voirs. janne van thienroede, soe
en hadden die selve supplianten mids der beruerten die doen ter tyt
noch aldair was dat niet gedaen alsoe dat vuyt dien die voirs.
henrick $$$$el vanden voirs. werthouderen ende schutten, die men meest
seighde culpabel te zyne vanden voirs wercke in persone ende $$$del, niet
soe zere, oft minst culpapel synde, by procureur te compareren in onsen
voirs. raide hadde doen betrecken, ende versocht dat hem onse
procureur aldair voer onse interest worde toegevuecht, gelyc hy hem
oic toegevuecht is, contenderende, op dat die voirs. wethouderen
ende eenige vanden voirs. schutten die als voirs. is meest culpabel
int voirs. stuck geweest hadden vonnislyc bedwongen worden hem
syne voirs. schade ende interest te beterene, ende dat hy ombelast
bleve vander voirs. $$$ executien ende makende voirts heysch van
eerliker ende prouffytelicker beternisse, ende tot dien van costen die hy da$$
om geleden hadde ende lyden soude moeten, alsoe dat die voirs. wet
houderen ende schutten dair op ende opten heysch van onsen voirs. procureur
dach hadden, om te antweerdene, was oic wair dat die voirs.
wethouderen by gedrange vanden voirs. gemeynten, ten voirs. tyde en off
dair omtrent een ander signet oft executorie verleenden op een vonnisse
by huer voirsaten gegeven voir janne ende aerde bernaerts, tegen jouffrouw
katharinen joerdaens huerlieder stiefmoeder, dwelck oick voer die voirs. luden van
onsen raide geordineert in brabant, geappelleert was ende aldaer
namaels wert mit vonnisse verclaert wel geappelleert ende
qualic geweesen, den welcken niet tegenstaende hadden zy mitten
voirs. signette de voirs. katharine doen aentasten ende opte poirte aldaer setten
gevangen, dair zy eenen langen tyt gevangen bleef, niett tegenstaende
dat die voirs. wethouderen mit oepene brieven onser liever ende zeer
geminder gesellinnen der hertoginnenn behoirlyc versocht syn geweest,
dat zy der voirs. katharinen vanden voirs. gevannckenissen souden ontslaen
oft te minsten slaecken, dwelck zy ierst mitten tweesten manda
mente gedaen hebben waer oic wair, dat die voirs. katharine aengaende
hueren schaden schaempten ende intereste, huer tegen tvoirs. gewysde
aengedaen hadde de voirs. wethouderen janne ende aerde bernaerts in
persone doen betrecken voer die voirs. luden van onsen raide, ende
ingelycs geworven die adiunctie van onsen procureur, ten onderhoudene
van onsen interest, dair soe verre geprocedeert is, dat die voirs. katharine
heeft t hueren thoen gedaen, om te commen tot hueren conclusien by
huer genomen, inhoudende in substantie, dat sy verdragen worde vanden
voirs. signette ende der executien van dien, ende dat die voirs. wet
houderen jan ende aert bernaerts gecondempneert worden alle hueren
schaden schaempten ende iniurien te beterene, ende dat want die
voirs. supplianten alsnu bekennen huer dolinge ende erreur, die sy
mitten voirs. wercken tegen ons ende oic de voirs. partyen gedaen
hebben, ende dat sy mids dien tot groetten misgrijpe byde voirs. luden van
onsen raide gestelts souden worden alsoe zy seggen, ons worde van
wegen der selver supplianten oitmoedelyc versocht ende gebeden geweest
onsen voirs. gesellinnen, onse ende huere hoocheyt heerlycheyt, ende
justitie moegen misgrepen hebben, om die myne goids ende
ten onderhoudene van onsen voirs. stad te willen vergheven, ende alle
procedueren tegen hen vuyt saken van desen gevordert in onsen voirs.
raide van brabant, te aboleren ende te nieute doen, soe eest dat
wy desen aengesien willende te desen male gracie ende genade
prefereren strangheyden van rechte, den voirs. supplianten ende eenen
yegelyken van hen, geneycht wesende tot hueren voirs. beden, hebben in
gevalle als boven om zekere redenen ende consideratien ons dair toe porrende
quytgeschouden ende vergeven, schelden quyte ende vergheven vuyt onser
gerechter wetenheyt ende van zunderlinge gracien overmids desen onsen
brieve al tgene des zy oft eenich van hen vuyt saken vanden voirs.
excessen, overdaden ende quaden voirnemen moigen in maten voirscr. in$$
voirseegde twee saken, ende des dair aen cleeft, tegen ons ende
onsen voirs. gesellinnen, onse ende huer hoecheyt, heerlycheyt ende
justicie, misdaden ende misgrepen hebben, welcke misdaet wy
geaboleert gedoodt ende te nieute gedaen hebben, aboleeren doode
ende te nieute doen, willen dat die selve huer misdaet mitgaders
die procedueren en off rechtvorderingen vuyt zaken van dien gedaen
tegen die voirs. supplianten in onsen voirs. raide van brabant
worden van nu voirtane tot ewigen dagen geacht ende gehouden
alse voer niet geschiet, ende stellende als van desen die selve
supplianten in hueren eeren goeden famen ende namen ende in al alsulck$$
state als zy waeren eer die voirs. misdaet ende proceduere oft recht
vorderinge tegen hen geschiet, ende tot dien hier aff scellende
onse voirs procureur ende andere onse officieren, in eenen ewigen gezwy$$
behoudelyc dat den partyen voirg. die in desen geinteresseert
geiniurieert ende beschadich hebben geweest van hueren voirs.
intereste iniurien ende schaden, mitgaders vanden costen die sy vuyt
saken van desen geleden hebben, satisfactie reparatie ende
beternisse gedaen worde, civilyc alleene, ten seggende moderacien
ende taxatien van onsen lieven ende getruwen cancellier, meesteren
geldolve vander noot, ende vanden voirs. luden van onsen raide
geordineert in brabant. ontbieden dair om ende bevelen
onsen voirs. cancellier ende luden vanden selven onsen raide in brabant
dat zy voer hen roepen die ghene, die hier om sullen behoiren
geroepen te zyne wel ende neernstelyc procederen totter verificatien ende
interimente van desen onsen voirs. brieve, ende dat
gedaen ende die voirs. satisfactie gearbiteert getaxeert ende geschiet
zijnde, zy onse drosset van brabant, schouthet vanden bosch ende
voirt alle andere onse ambachteren, richteren ende officieren, des voirs.
onss lands van brabant nu synde, ende namaels wesende, dien
dat aengaet oft aengaen sal moigen ende een yn yegelick van
hen zoe hen toebehoirt, van desen onsen voirs. gracien quitsceldinge
remissien ende abolicien, doen ende laeten, die voirs. supplianten
ende eenen yegelycken van hen zoe verre het hem aengaet
in maten voirs. rastelyc vredelyc ende eewelyc genyeten ende
gebruycken, sonder hen te doene oft te laeten geschiene
nu oft in toecomenden tyden eenigen hynder scoot oft letsel aen
live leden oft goeden ter contrarien, want ons alsoe
gelieft, ende des torconden ende eeuwiger memorien, hebben
wy den zegel van onsen voirs. gesellinnen, in absencien ende
by gebreecke vanden onsen hier aen doen hangen behoudelyc
ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen yegelycken den
zynen, gedaen gegeven in onsen heerre by vielzwendin vii dage
der maent julij int jair onss heeren duysent vierhondert acht
ende tseventich, aldus geteeckent opte vouwe, by mynen heer
den hertoge in synen raide, dair ghy heeren henrick van withem, heer
van beersele, robrecht cotereau ridderen, meesteren henrick stoep
jan van houthem ende anderen by waert ja hujoel visa.
facta est collatio praesentis copiae cum litteris
originalibus per me willelmum de busco
notarium et concordat
busco"
pardons,139.txt,"philippe $$ allen den genen $$ doen te wetene $$
dat wij ontvangen hebben die oitmoedige supplicatie
van merten motkies ingesetenen van rumpsdorp inhoudende
dat hoewel by suppliant nu eenigen jaeren herwaerts
anders es heeft gedaen als met allen middelen van
vrindtschappen ende beleeftheid getracht ende
gearbeyt te verhueden dat wylen jaspar van diest
synen slaeghe naer eenigen extraordinarisie folie
hem nyet en sonder vertrecke naerden dienst vande
gerebelleerden provintien daer aft hy hem menichmael
hadde vermeten dat die voors. suppliant nyettegenstaende
alle de inivrien menacen ende affronten die hy
van syne voors. swaeger hadde geleden evenwel
soo goet is geweest van te contribueren ende
eensdeels te voldoen ende den accorde byden voors.
synen swaeger gemaeckt metten meyer vander
geten over syne insolentien ende moetwillicheden
soo ist nochtans dat den voors. jaspar van diest
nyet en heeft connen gelaten den suppliant in sulcker
vueghen te menaceren inivrieren ende in syn
eyghen huys te comen vuytroepen dat die voors.
suppliant te patientie nyet is heeft connen
hebben van tselve meer te verdraegen gelyck
oyck nyemandt ter werelt sulcke insolentien
is sonder hebben connen tollereren mits dat die
voors. jaspar van diest met opgesetten wille
ende intentie is opden eenentwintichsten novembris
16c sevenentwintich gecomen ter huyse des suppliants
hebbende syn mes bloot in syn hand ende roepende
met enyder belen tegens hem suppliant dese oft dyergelycke
woirden compt daer buyten ghy fielen luylach
bedelaer ghy duyvel comt daer buyten ick sal
u vermoorden ende alsdan sal ick naer hollandt
gaen ende alhoewel dat diversche persoonen den
voors. jasper van diest van syn quat voornemen
meynder te diverteren soo is hebben sy tselve
nyet connen gedaen want hy persevereerde in syne
quaden intentie roepende continuelycke alsulcken
ende dyergelycke woorden als hiervoren staen
vuytgedruckt dewelcke ten vuytersten oirsaecke
hebben geweest dat die voors. suppliant is vuyt
syne stal gecome met eene riecke in syne
handen om die voors. jaspar te doen retireren
vuyt syn suppliants mesthofs aldaer alle de
voors. insolentien gebeurden maer is plaetse
dat hy de suppliant souden hebben ver$$$$ ontsien ende
syns huyse ende woninge soude hebben verlaten
soo is hy den suppliant comen toegeloopen met den
voors. messe bloot inde hand meynende des suppliant
daermede om te brengen om welcke te tueven is
die suppliant genootsaeckt geweest hem met
syner voors. rieck te behelpen ende te defenderen
dwelck doende heeft hy aen syner voors. swaegher
gegeven twee oft dry slaegen op oft ontrent het
hooft waerdoor die voors. van diest een weenich
worde gequetst doch nyet dootelyck gelyck alle
experten doctoiren ende chirurgynen des noot synde
sonder moeten attesteren nyettegenstaende dat
denselven van diest eenige thien oft elft daeghen
naerden infectie vande voors. wonden is comen
aftlyvich te worden tot groot leetwesen des suppliants
die zich altijt heeft gedraegen als en maer
met eenen daer ter contrarie d’acsten mye
soo temerair ende oultrecuidant is geweest van hem
suppliant ende andersints te menaceren sulcx dat met
rechte sonder moghen geseght worden dat die jaspar
van diest heeft ontfangen den loon naer syne wercken
als hebbende soo te seggen selfst oirsake geweest
van syne doot alwaert oyck alsoe dat hy
door ontwetentheyt vanden meester hem gecureert
hebbende nyet en hadde onder d’aerde gemeestert
geweest desen aengemerckt ende dat die
voors. suppliant noyt senne feyt en heeft
gecommitteert waerover hy criminele oft civile
byden geene oft syne officiers soude gestraft
oft geactionneert hebben geweest soo badt hy
suppliant heer vyt moedelyck om onse opene brieven
van remissie daertoe die nenden soo $$$$ dat wy
desen aengesien ende hierop gehadt d’avis ander
officieren van rumpdorp geneygt wesende ten beden
ende supplicatie des voors. suppliant ende willende hem
in dit stuck prefererende gratie ende genaden voor
strangheyt ende rigeur van rechter hebben denselven suppliant
inden gevalle als boven quytgesconden ende vergeven
schelden quyte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
by dezen onser brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
midtgaeders a$e attentie ende breucke corporele ende
criminele daerjinne hy ter causen voors. ende tgene daeraen
tleven mach teghen ons ende justitie misdaen ende misbruyckt
mach hebben ende hebben hem dyenaengaende wedergestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restituerende tot
syne goeden naeme faeme ende geruchte in onser
voors. landen ende heerlyckheden ende tot syne onverbeurde
goeden indyen hy eenigen onder ons heeft gekend
in alder manieren soo hy was voorde toecomste
vanden voors. feyte imponerende hierop ende eeuwich
geswyge onser procureur generael van
brabant officieren van rumpsdorp ende allen
anderen onse justicieren ende officieren wie
sy syn satictfactie ende beternisse wie
ende vooral gedaen der partyen geinteresseerd
indyen die nochnyet gedaen en synende eenige
daertoe staet cunlycke alleenlycke behoudelycke
dat die voors. suppliant gehouden sal syn
te voorschreven feyt tegen onsen te beteren cunlyck
alleenlyck naer gelegentheyt vander saecken
ende faculteyt van synen goeden met
oyk te betaelen de redelycke costen van
justiticie hieromme almeede gedaen ende
alnoch te doene alles ter taxatien ende
moderatie van ontsen seer lieven ende getrouwe
cancellier ende enighen van onsen raede in
brabant die wij daertoe gecommitteert
hebben ende committeren ende desen wetende
ende bevele denselven onser cancellier ende
raedtsluyde dat voor hun geroepen degenen
die daeromme behoiren geroepen te syne sy
procederen wel ende deughdelicke ter verificatie
ende interinementen van desen ende ter
taxatie ende moderatie vanden voors.
ammende ende costen van justitie alsoe sy
sullen bevinden te behoire welcke interinement
die voors. suppliant gehouden sal syn te versuecken
ende hem in persoone te presenteren in onse
voors. raede binnen dese letste maenden naestcomen
opden pene van te verbeuren de essect van dyen
ende dat gedaen ende deselve cuule boete e$
costen van justicie getaxeert ende betaelt
synde in hunder vander ghene dyen behoiren
sal sy onsen voors. procureur generael van brabant
ende allen anderen onse rechteren iusticieren
officieren ende ondersaten tegenwoordige ende
toecommende dyen dat aengaen sal mogen he
stedehouderen ende eenen iegelijcken van hem
besundere soe hen tebehoiren sal laets ende
gedoogen den voors. suppliant van deser onser
iegewoordiger gratien ende remissie ende van
allen inhouden van desen inden vueghen ende
manieren voore verhaelt rustelycke vredelycke
volcomelycke ende eeuwelycke genyete ende
gebruycken sonder hem te soe oft te laeten
geschieden nu noch toecommende tyden in
eenighe manieren eenich hinder letsel oft
moyenissen aen lyve noch aen goeden ter contrarien
manieren indyen syn lyff ofte enige van syne goeden
daeromme gearresteert becommert oft beleth
waer is dat sy die setten ende stellen terstont ende
sonder vertreck tot geheeler is volcomender
delivrantie want ons alste gelieft gegeven
ende ter eynde dat dit vast ende gestadich
blyve tot eeuwigen daeghen soo hebben onsen seghel
hieraen doen hangen behoudelyck in andere
dingen onse rechten ende eeneniegelycken oud ere
dessyns gegeven binnen onse stadt van
brussele seven daeghen inde maent van
augusto int jaer ons heeren sesthienhondert
negenentwintich van onse rycken het negenste
opde plycke stont gescreven byder coninck
onderteeckent $$ mastelyn"
pardons,104.txt,"remission de lomicide perpetue
par jaques pierson
charles etc savoir faisons a tous presens et advenir nous avoir receu
lhumble supplication de jacques pierson contenant comment environ le
mois daoust derrain passe ledit suppliant estant en la taverne
* de lymal se trouva en lescot de feu pasquo du cocletz lequel
pasco beut une fois audit suppliant en disant ces parrolles ou
samblables en substance jacques il vauldroit mieulx faire la paix
entre vous et hamy de lhostel avecq ses consors surquoy ledit
suppliant luy demandant sil en avoit la charge respondit ledit pasco
par la mort dieu je suis bien homme pour le prendre sur moy ma
charge et pour en faire la paix avecques plusieurs autres haultes
parolles soy couroussant sur ledit suppliant comme sil le eust voulu
battre et ayant les assistens tirerent ledit suppliant ariere dudit
pasco et lemmenerent en une autre chambre empres le mayeur
de lymal son pere. ledit pasco aiant bien beu sortit incontinent
de son escot et est venu a lescot dudit mayeur en luy disant votre
filz ma voulu batre et oultragier mais quant ad ce viendra je feray
le mieulx que pourray lequel mayeur dist audit pasco contentez
vous je vous emprie je prens la paix sur moy et je boy
a vous en vous priant pour mon filz en faisant paix entre vous
deux surquoy ledit pasco dist votre filz est plus tenu envers moy
que ne suy vers luy et prenant ung pot beut a ung autre en
priant pour ledit suppliant ce fait ledit pasco qui ne se vouloit
contenter dist tant dinjures audit suppliant quil print ung pot
et le rua apres ledit pasco qui tousjours presevera en sa mavaistie
et ne vouloit partir de ladite chambre et escot dudit mayeur
quoy voyant ledit suppliant frappa dune daggue apres luy sans
le touchier siquil le fist retirer dont il estoit venu incontinent
apres ledit pasco trouvant ledit mayeur seul hors du logis
sur la rue print de parolles audit mayeur ce que le suppliant
oyant dire sortit incontinent du logis pour venir secourir
son pere commenchant a frapper sur ledit pasco sans le
bleschier tant que les gens vindrent entre deux et prioit tousjours
ledit mayeur audit pasco de soy vouloir contenter. ledit
pasco persistant de plus en plus en sadite mauvaistie vint frapper
sur ledit mayeur et le blescha en la teste voyant ledit suppliant
son pere ainsy blesche sadvancha et couppa audit pasco le poing
tellement que ledit pasco tomba par terre ledit mayeur considerant
ledit pasco ainsi tombe luy vint donner ung coup en la teste duquel
coup dedens quattre ou chincq jours apres ledit pasco est
alle de vie a trespas. et combien que ledit cas est advenu
comme il est declare cy dessus et que ledit pasco nest trespasse
du coup que ledit suppliant luy donna et ainsy en equite nest
aucunement coulpable de la mort dudit pasco neantmoins
doubtant righeur de droit noseroit ledit suppliant converser
ne demourer en noz pays si notre grace ne luy estoit sur ce
impartie pour laquelle grace attendu ce que dit est il nous
a tres humblement supplie et requis. pour ce est il que nous
ce que dit est considere ayant pitie et compassion dudit suppliant
et luy voulans en ceste partie preferer grace et misericorde
a righeur de justice audit jacques suppliant par ladvis
et deliberation de nos amez et feaulx les chancellier et gens
de notre conseil ordonne en brabant inclinans a sadite requeste
avons ou cas dessusdit quicte remis et pardonne quictons
remectons et pardonnons de grace especial pour ces presentes
le cas et hommicide dessus declaire emsemble toutte
peyne amende et offence corporelle et criminele enquoy
pour raison et a loccasion dicelluy cas il peult avoir offense
et estre encouru envers nous et justice et lavons quant ace
remis et restitue remectons et restituons a des bonnes fame
et renommee au pays et a ses biens non confisquez saucuns
en a tout ainsy quil estoit auparavant ladvenu dudit cas
en imposant sur ce silence perpetuelle a notre procureur
general et a tous autres noz officiers et justiciers quelzconcques
satisfaction touttefois faicte a partie interessee si faitte
nest et elle ychiet civilement tant seulement et moyennant
que ledit suppliant lamendera envers nous civilement selon
lexigence du cas et la faculte de ses biens pourveu
aussy quil sera tenu de payer et reffondre les mises et despens
raysonnables de justice a larbitrage desdits noz chancellier et
gens de conseil en brabant que commectons ad ce sy donnons
en mandement ausdits de notre conseil que appellez ceulx qui
pour ce feront a appeller ils procedent bien et deuement
a la verification et interinement de ces presentes et a larbitraige
et taxacion dedits amende civile et despens ainsy quil appertiendra
et ce fait et ladite amende tauxee arbitree et payee es mains
de celuy de noz officiers quil appertiendra qui sera tenu den faire
recepte a notre prouffit ils notre seneschal bailly de notre
roman pays de brabant et tous autres noz justiciers et
officiers quelzconques presens et advenir facent seuffrent et
laissent icelluy suppliant de notre presente grace remission
et pardon selon et pour la maniere que dit est plainement
paisiblement et perpetuellement joyr et user sans luy faire
ne souffrir estre fait ores ne pour le tamps advenir en corps
ne en biens aucun destourbier ou empeschement au contraire
lequel se fait estoit mettent ou facent mectre a plaine delivrance
car ainsy nous plaist il et affin que soit chose ferme et
estable a tousjours nous avons fait mectre notre seel a ces presentes
saulf en autres choses notre droit et lautruy en
touttes. donne en notre ville de bruxelles au mois de
janvier lan de grace mil cinq cens et dixhuyt selon le stil de
notre court et de notre regne le troizieme et ainsi estoit
escript sur la plicque par le roy en son conseil et signe h de
hane et encoires visa
collationne a
l’original par moy
n. strate $$"
pardons,096.txt,"kaerle zs doen te wetene dat wij ontfaen hebben die ootmoedige
suppliant van jan vander wetzenhage scamel jonck man geboren van
grimbergen in onsen lande van brabant inhoudende hoe dat op den
xvi en dach van segst ine jaere a. ende zeventhien lestlee de voorn
suppliant wesen in ons stadt van vilvoirde sachternoene omtrent een
ure in een huyze daermen bier vercochte z&& aldaer gecomen om den
wegen te sculen een genaempt hanneken de blare geboren van bruessel de
welcke mits dat hy de suppliant sach zeyde jan wilt ghy my de
godstuege geven waerna de voorn suppliant antwerde ja ick geerne
ende gingen tsamen sitten drincken wel drie oft vier potten biere en
zijn alzoe gescheyden daer naer voorn suppl wert van een ander
geselle gebeden te gaen drincken in een andere taveerne genaempt de
valcke ende daer een wyle geseten hebbende zoe heeft de dochter vande
huyse gesegt totten zoenen suppliant gaet eens danssen daer over by
streckte en bringert drie oft vier menssent met u te drincken d welck
de suppl meende te doene en comende by strate omtrent tusschen
vijf ende zes uren vane ? zoe heeft hij gemoet den zelven
hanneken de blare ende mit dat zy voir by deen dande lyden zouden
zoe heeft den voors hanneken de blare een opsteker gesien hangen
aenden hals vane zelven suppl aen een lanck snoer den welcken de
voors hanneken vuyt getrocken heeft zeggende totten suppl dat
mes behoort mij toe en ghy hebbet mij gestolen daerna de voorn
suppl zeyde de contrarie en dat hij hanneken &&& tzelfde
mes noyt gezien hadde maer behoorde toe hem suppl en niemant
anders want hem dat over twaalf off veerthien daegen daer te
boven gegeven hadde geweest over een ander mes bij eenen priester
woenende te wolverthem biddende den zelven hanneken dat lyt
hem wedergeven wilde waerna de voorn hanneken wederone
antwoorde dat hy een dief was ende dat tvourssegde mes hem suppliant
niet toe en behoerde maer haddet gestolen ende naer vele
zulcke woerden zoe heeft noch boven dien de zelve hanneken
de blare getrocken een lanck mes staende naer den voors suppliant
met dewelcke mes niet tegen staende hem noch eens geleden heeft dat hy
tzelfde mes hem weder geven wilde ende zijn mes upsteken want
hy en en wilde jegens hem niet vechten, maer wel met hem drincken
welcke voorn hanneken altijt &&everende in zijn quaet opset heeft
noch naer den zelven suppliant geslagen zulcx dat hij hem de minste
rand hoofde slouch hem gevende daer en boven noch eenen slach
quetsende met dien den suppliant in zijne vinger dwelk de suppl
siende ende dat hun noot was hem ten weere te stellen track &&&
versagie van een dootslach van
jan van wetzenhage
zijn mes of coerde ende slouch vuyt hitte van bloede naer den zelven
hanneken zulx dat hij hem twee wonden gaf int hooft deen wonde
ende in zijn een arme dandere en slouch hem ook zijnen eenen duyme
af waer of de voornnoemde hanneken de blare binnen drie oft vier dagen
daer naer gecomen es van levende lyve ter doot overmitt die
groote besmitheyt van veel fouten die hem overquam en zoe dichte
deen op dandere dat de meesters de wonden nyet gestulpen noch doen
cesseren en cousten && hoe wel dat de voorn supplt vane selven
mesvalle jegens de ptye geinteresseerde pays vercregen ende haer alle
voldaan heeft nietmin ontsiende strangheyt van justitien en zoude
hem niet durven vinden in dese onse lande maer zoude zijn lee&&age
een lantloop moeten blijven ende eynde zyn &&& in vreemde landen in
grooter miserien ten waere dat hem onse gratie en genade hier op
verleent worde alzoe hy seght ons ootmoedelijcken biddende daerome
toe eyst dat wij de saecken voersreven overgemerct den voirn jan
vander wetzenhage suppl genegen wesende tzynder voors bede suppliant
supplicatie ende willende hem in dit stuck gratie en genade worden
ende prefereren voer rigeur van iustitie hebben ine gevalle als
boven vergeven guytgescolden ende geremitteerd vergeven scelden quyt
ende remittteren vuyt sonderlinge gratie mitsder ons brieve stant en
doot slach boven verclaert mitsgaders allen peynen en bruecken corporelle
en criminelle daer inne hij ter causen vandien, mit datter aencleeft
jegen ons en justitie mesdaen mach ende hebben hem als te desen
wedergestelt en gerestitueert stellen weder en restitueren tot zijn
goede fame ende name in ons voornnoemde lande van brabant en allen
ander ons landen ene heerlicheden ende tot zijne onverbuerde
goeden indien hyre eenige heeft gelyck ende in alder manieren als
hy wat voer die toecompste vane dootslach voirsz imponerende hierup
eewich zwijgen en silencie ons procureur generaal en allen ander
ons rechteren en officieren wien zij zijn satisfactie en beteringe
eerste ende voer alle werck gedaen der geinterresseerde ptye indien
die noch niet gedaen en zij ende eenige daer toe dient cnulik alleenlijck
behoudelik dat de voirn suppl gehouden sal wesen dat jegen
ons cunlick te beteren naer de gelegenheijt vande sale ende
faculteyt van zijnen goeden ende noch te beteren en refunderen
die redelycke costen van justicien daerup gedaen ende nae duechdelyck
ter verificatie ende intermemense van desz onsen brieve nae hue vorme
en inhouden ende totten sau?prcien vane voirn cuuleboete en
coste en datgee ende cunsetboete en coste gecaypersten? en betl
sy gevolcht ter sauvatie van onsz henen ende getrouwen die cancellier
ende luyden van onsen raede in brabant den welke wy ontbieden dat geroupen
die ghene diere behooren geroupen te zijne zy procederen wel ende duechdelyck
ter verificatie ende intervienerende van dese onsen brieve nae hue vorme
en inhouden ende totten tanpertien vane voornnoemde cuule boete en costen en dat
gee ende de cuule boete en coste getruxeert en bete ine handen vanden
genen van ons ontfangers oft anden ons officier diet behooren zal die
gehouden wert ontfanck daer van te doene ende goede rekeninge bewijs
ende reliqua te geven tot ons prouffyte metten anden penningen van zijnen
hebbende zij onsen amman van bruessele scout van vilvorde en allen
anden ons rechteren justicieren ende officieren dien dit aengaan oft
aenroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenen yegelijken van hen
bysonde zoe hem toebehooren zal doen laten en gedoogen den vornnoemde suppliant
van desz ons jegenwordige gracie quytheldinge remissie en pardoene en
van alden inhouden van desen rustelyck vredelick vulcomelyck en eerdelyck
gemueten ende gebruycken zouden hem te doene of te laten geschreven
noch in toecommende tyden eenich hinder letsel stoot oft moyenisse in
lyve noch in goede ter contrarien in eenige manieren maer indien
zyn lyf ofte eenige van zynen voirsz onberbuerde goeden als voirs en
waeren dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten terstont
en sonder vertrerck tot geheele ende volcommen stakinge ende” delumway
want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende
gescadich blyve tot eewegen dagen zoe hebben wy onsen zeghes hier
aen doen hangen gehoudelyck in anderen saecken ons recht ende
eenen yegelick tzyne tzyne in allen gegeven in ons stadt van brussel
inde maent van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende achtiene ende van onsen rycken aldus stondt
gescreven oue opte plycke byden coninck in zynen rade en
geteckent h de hane en noch opte solve plycke vis?
gecollationeert en beneve & vode&
mitten originali bij mij"
pardons,363.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdich ende toecomende
dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hendrick
vander valcke scamel gehuwet man oudt xxvii jaeren ofte
dairomtrent inhoudende hoe dat hy suppliant inde maent van octobri
in dit jaer xvc xliii gegaen is ten ommegange binnen onsen stadt
van loevenen gheen quaet bemoedende aldair hy sach staen op de groote
merct twee oft drie gesellen spelen op een queerbeit dair onder
andere was sebastiaen de nagelmakere van loevenen de welcke
groote questie hadde jegens den meester vanden voirn. queerspele zo
dat zy onderlinge vochten dit siende de suppliant hadde gheerne
ten besten gesproken maer siende dat zyn tusschen spreker
niet helpen en mochte ende mits dat hy sach dat de speeldere
den selven sebastiaen oepenbaer ongelyck dede seyde slaen
ofte steect dien cortten gesell$ metten queerberde ofte gelyck
woirdden in substancie ende naer dien heeft den selven
queerspeeldere den voirn. sebastiaen de nagelmakere twee
steken gegeven dairaff hy gevaren es van levende lyve ter doot
welcke den suppliant hertelyck leet es ende al iest dat hy
suppliant anders nyet daertoe gedaen en heeft dan zo voirs. es
nochtans hy heeft hem mede vluchtich gemaict ende vreest
datmen hem oick ter causen van dien soude moeghen toespreken
ofte molesteren hy en soude nyet vryelyck durven weeder keeren
binnen onsen lande van brabant ten waere dat hem tvoirs. ongeval
alzo verre alst hem aengaet by ons vergeven waere ons dairomme
oidtmoedelyck biddende soe eest dat wy de saken voirscreven
overgemerct ende hierop gehadt tadvys van onsen beminden den
burchmeesteren scepenen ende raedt onser voirs. stadt van loevenen den
voirn. suppliant geneycht wesende tzynder supplicatie ende begeerte
hebben inden gevalle als boven geremitteert quytgescolden ende vergeven
remitteren scelden quyte ende vergeven uuyt onse sunderlinge gracie
by desen tfeyt ende dootslach boven verclaert mitsgaders oick
alle penen ende amende corporelle ende criminelle dair inne
hy hem overmits ende uuyt saken van tgene des voirs. es tegens
ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren
ende stellen by desen tot zyn goede fame ende name in onsen
voirs. lande ende hertoegdomme van brabant ende allen anderen
onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen ongeconfisqueerden
goeden in dyen hy eenige heeft gelyck als hy was voer den voirs.
dootslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende silencie
onsen procureur generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
ende officieren ons voirs. lants van brabant wie zy syn satisfactie
nochtans eerst ende alvoeren gedaen der partien geinterresseert
zoe verre die noch nyet gedaen en waeren civilyck behoudelyck
nochtans dat de voirn. suppliant gehouden sal syn tselve feyt
tegens ons te beteren civilyck naer die gelegentheyt der mesdaet
faculteyt van zynen goeden ende onsen ordonancie dairop gemaict ende
oick te betalen die redelycke costen van justicien indien
eenige dairomme geen ende naegevolgt ter taxacien ende
arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
van onsen rade in brabant die wy dairtoe committeren ontbieden
dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
dat voer hen geroepen die gene die dairomme behoiren
sullen geroepen te syne zy procederen wel ende deuchdelyck
totter verificatie ende interinemente van desen iegewoirdigen
brieve welck interinement de selve suppliant schuldig sal
syn te versuecken in onsen voirs. rade binnen eenen halfven
jaere naestcomende op de peyne te verbeuren deffect van desen
ende dat gedaen ende de voirs. amende civilyck
ende costen van justiecien getaxeert ende betaelt synde
alst behoirt van welcker amende onsen ontfangher
vanden exploicten van onsen voirs. rade of andere
onse officier dient behoiren sal gehouden wert ontfanck
te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene
tot onsen proffyte metten anderen penningen van synen ontfange
zy onse drossaet van brabant meyer van loevenen amptman van
bruessel scoutteten van antwerpen ende van tshertogenbossche
ende alle andere onse ende onser vassallen of smaelre
heeren rechteren justicieren ende officieren ons voirs. lants
van brabant ende van overmaze hoedanige die syn oft wesen
mogen tegenwoirdiche ende toecomende ende aengaen mach den
voirs. suppliant van deser onser iegenwoirdiger gratien
remissien ende quytscheldingen inder manieren voirscreven peyselyck
volcomelyck ende tot eeuwigen dagen doen ende laten genyeten
# sy hier af verantwort
byden ontfang vanden exploicten
ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
geschien nu noch in toecomende tyde in lyve noch in goeden
eenich hinder letsel oft moeyenisse ter contrarien maer indien
zyn lyff of eenige van zyn ongeconfisqueerde goeden waeren
daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat zy
die terstont stellen oft doen stellen tot vulcommen slakinge
ende delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen
soe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelyck
in anderen zaken ons recht ende eenyegelyck tzyne in allen
gegeven in onser stadt van bruessele inde maent van
april int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende dryenveertich
voer paesschen van onsen keyserrycke txxve ende van onsen
rycke van castillien ende anderen txxixe aldus gescreven
opte plycke byden keyser in zynen rade ende
onderteekent de zoete visa recepta
gecollacioneert ende bevonden accorderende
met zynen originale by my
jacuwez"
pardons,047.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat wy
ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van jan de vyt arm scamel
hantwercker inhoudende hoe dat de voers. suppliant nae dien hy met cornelis
de vyt zynen zone ende onder dandere met wylen eenen geheeten janne mennekens
hadden sitten drincken ten huyse van peteren van else bynnen den dorpe van
duffele op sinte pauwels dach xxv in januario int jaer xvc ende sevenen
ende huer gelach dwelcke maer en gedroech elcken xviij myten brabants
oft daer omtrent gerekent ende betaelt hebbende zy metten voers. wylen
mennekens des avonts spadt mitten donckeren van daer goets moets
naer huys gecomen zyn ende comende omtrent den valck aldaer zy van
malcanderen sceyden moesten te wetene elc nae zyn woeninge is alsoe
de voers. suppliant ende zyn sone ommegeslagen ende hueren wech inne gegaen
ende int sceyden seyde de voers. cornelis vyt des suppliant sone totten voers.
janne mennekens goeden nacht heenkin nyet meynende hem yet te
messeggende mits dat hy alsoe int gemeyne van eenen iegelyck
alsoe onder tgeselscap sittende vuyt genoechten oft anderssins genoempt
was zonder hem dies te stoerende daer op de voers. mennekens
antwoirdende seyde heenkin heenkin wat heeft dat heenkin inne ende
is alsoe al kyvende den voers. suppliant ende zynen zone hueren wech inne
naegevolght alsoe dat de voers. cornelis vyt weder om seyde
wat hebdy ons te volgene gaet uwen wech inne ende laet ons ghaen
ende hebt uwer moeder lyef oft dier gelycke woerdden ende doen
seyde de voers. mennekens doet ghy dat uwer met dien maniere
makende om zynen stalenboge die hy by hem hadde te spannene
alsoe dat de voers. jan vyt suppliant des voers. cornelis vader hoirende den
voers. mennekens zijnen crych op synen boge leggen ende beduchtende dat
hij dien spannen soude dwelcke zy mits der donckerheyt vanden avonde
nyet wel gesien en consten quam terstont wederomme den voers. mennekens
tegen geloopen om hem te contenteren ende tevreden te stellene seggende
goede jan wy hebben oydt goede vrienden geweest ic bidde u
om goidswille laet ons noch goede gevrienden bliven ende
heeft alsoe den selven mennekens met scoene woerden luttel
weder om geleydt tot in zynen wech om nae huys te ghaene
dwelcke siende de voers. cornelis de vyt dat de voers. suppliant
syn vader zoe verre achter bleef ende den voers. janne mennekens
zoe verre volghde beduchtende oyc dat de selve zyn vader vanden
voers. mennekens hadde moegen verlast ende overvallen wordden
quam oic daer by geloopen om zynen voers. vader thuysweerts
te doen commen seggende vader laet hem gaen ende gaen wij nae
huys alsoe dat de voers. jan mennekens hoirende den voers. cornelys
dat seggen seyde tot hem heer heer my kindt heere ende is alsoe
hemlieden wederom tegen gecomen ende met dien is de selve
cornelis zynen vader die hem gheerne gehouden ende den
twist beslicht hadde ontscoten ende ontworstelt ende beduchtende
oft de voers. mennekens daeren tusschen zynen boge gespannen
hadde ende dat alsoe hy ende zyn vader daer beyde hadden
moegen bliven de selve cornelis heeft eenen opstekere vuyt getrocken
want hy anders gheen geweer en hadde ende heeft den voers.
mennekens daermede sekere steken ende quetsueren gegeven in zyn
hoot ende omtrent zyn herte alsoe dat hy terstont van
levende live ter doot gecommen is ende al eest zoe dat
voers. fayt ende dootslach den voers. suppliant seere hertelycken
leet zy ende dat hy sedert gesoent ende partie geheelyc
ende al voldaen ende vermiecht heeft nyetmin beduchtende
strancheyt van iusticie hy heeft oyt zichtent geabsenteert
vuyt onsen voers. lande van brabant aldaer hy nyet en soude
dorren wederkeeren hanteren noch converseren maer
soude hem van dien moeten houden absent ende leven in
grooter armoeden ende rethmicheden in dien hem onse gracie
ende genade hier op nyet verleent en wordde alsoe hy seet
omme de welcke hy ons zeere oitmoedelic gebeden heeft
soe eest dat wij de saken voerscreven overgemerct den voers.
janne de vijt suppliantgenegen wesende tzynder voers.bede
ende begheerte ende willende hem in dit stuck gracie
ende genade prefereren ende voirderen voer strangheyt van
iusticie zonderlinge tot onser ierster blyder incompst in desen
onser stat van loevene hebben inden gevallen als boven vergeven
quytgesconden ende geremitteert vergheven schelden quyt
ende remitteren vuyt zondelinge gracie by desen onsen brieve
tfayt ende dootslach boven verclaert mitgaders alle peyne
boete ende bruecke corporelle ende criminele inde welcken hy
ter causen voerscreven met datter aencleeft tegen ons ende iusticien
mesbruyct ende gevallen mach wesen hem als van desen wederomme
stellende ende restituerende tot zyne goede fame name ende geruchte
in onsen voers. lande van brabant ende allen anderen onsen landen
ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden in
dien hyre eenige heeft in alder manieren als hy was voer de
toecompste vanden fayte ende dootslage voers. imponerende
hier op scilencie ende euwich zwygen onsen procureur generael van
brabant ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wye zy
zyn satisfactie ende beteringe eerst ende al voeren gedaen
der partye geinterresseert indienre eenige toe dient ende
alnoch nyet gedaen en zy civillyc alleenlyc behoudelyc
ende mits dien dat de voers. suppliant tvoirn. stuck tegens ons
oyc civilyc beteren sal nae gelegentheyt vanden selven ende
de faculteyt ende macht van zynen goede ter taxatie ende
arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
ende luyden van onsen rade in brabant die wy daer toe committeren
ontbieden daerom ende bevelen den selven van onsen rade in
brabant dat gheroepen die ghene diere over behoeren selen geroepen
te zyne zy procederen wel ende duechdelyc ter verificatie ende
interinemente van desen onsen iegewoirdigen brieve nae
zyne forme ende inhouden ende ter taxatie ende arbitragie
vanden voers. civile boete ende dat gedaen ende de selve
civile beteringe getaxeert gegroot ende betaelt zynde
in handen vanden ghenen van onsen ontfangers diet behoeren
sal die daer af gehouden werdt rekeninge bewys ende
reliqua te doene tot onsen profyte metten anderen penningen van
synen ontfange zy onse meyere van loevene drossaet van brabant ende
allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticiren officieren ende
dienaeren dient aengaen oft aenroeren mach huere stedehouderen
ende eeynigelyck van hen bysonder soe hem toebehoeren sal doen laten
ende gedoegen den voers. jan de vyt suppliant van deser onser
iegewoirdiger gratie quytsceldinge pardoene ende remissie ende
van alden inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
rustelyc vredelic volcomelyc ende eeuwelyc genyeten ende gebruycken
sonder hem te doene noch te laten geschiene nu noch in toecomende
tyden aen live noch aen aen goede eenich hynder letsel ofte
moeyenisse ter contrarien in eeniger manieren maer in dien
zyn lyf ofte enige van zynen voerscreven onverbuerden goeden
hier omme gevangen gearresteert oft becommert waeren dat
zy die stellen ofte doen stellen terstont ende sonder vertreck
tot geheele ende volcomen delivrance want ons alsoe
gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
blive tot eeuwigen dagen soe hebben wy den segel daer
van onse heere ende grootvader die keyser ende wy duerende
den tyt van onser ombejaerthede gereseert ende gebruyct
hebben hier aen doen hangen behouden in anderen
saken onsen rechte ende eenen iegelycken tzyne in allen
gegeven in onser voers. stat van loevene inde maent
van januario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende xiiij aldus stont gescreven boven opte plycke
by mijnnen heere den prince ende geteekent du blioul
ende noch opte selve plycke stont gescreven aldus visa
gecollationeert ende bevonden concorderende
metten originali bij mij
$$$
zy byden ontfangere
vanden exploiten
daeraf verantwoorden
ende de$$ $$x voere
amenden civilen van
cornelis de vyt
daer nae verclaert"
pardons,036.txt,"philips etc. onsen lieven ende getrouwen cancellier ende lieden
van onsen raide in brabant schout vanden bossche ende allen
anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen dit
aengaen sal saluyt ende dilectie wij hebben ontfanghen
doitmoedighe supplicatie van henrick anthonis loniss
geboren ende eertijts innegeseten onder stadt van tshertogenbossche
oudt omtrent dertich jaeren hebbende veel jaeren ende den
meesten tyt zyns levens tot loven ende diversche andere
fameuse universiteyten gestudeert sulcx dat hy inder
griecxscher ende latijnscher talen ende tot dyen inden rechten
sonder jactantie gesproken zoe heeft geprouffiteert dat hy
diversche boecken heeft getranslateert vuyten griecxsche
inder latijnscher talen, te weetene justiniani princips
novellas institutiones ende diversche andere inhoudende hoe
dat hy suppliant omtrent jaeren geleden tot loven noch
woenachtich gecommen zynde tot tshertogenbossche voers.
om zyn vrienden te besuecken, ende hem te vermaken is geraeckt
soe inder herbergen als opter merct wandelende by eenige
persoenen daermede hy heeft propoesten ende disputatien
gehadt vander heyliger scriftueren ende eenige opinien
contrarie der doctrinen vander heyliger kersten kercken den
weerdigen sacramente des outaere aengaende gedefendeert
meer ten eynde van arguatien ende disputatien dan van quaden
gevuelen dwelck eenige daerby geweest zynde, sulcx
nyet verstaende maer mits der selver disputatien gecommoveert
ende vergrampt zynde hebben den suppliant zoe verre gemelt
ende geaccuseert dat tselve ten lesten is gecommen ter kennissen
van onsen procureur generael in brabant die welcke hem te dyer
causen heeft doen dagen by edicte voer u lieden van onsen
voirs. raide in brabant ten eynde hy hem daeraff soude
commen purgeren, ende excuseren ende hoe wel die suppliant
hem kende suyver van alle quade secten ende opinien, ende
dat hy zyn leefdage lanck anders nyet en heeft gelooft
dan een goet oprecht kersten mensche schuldich ende gewoenlyck
is te geloove noch oick de voirs. disputatien vuyt eenich quaet
gevuelen vanden heyligen kersten geloove gedaen vreesende
nochtans rigeur van justicie ende besunder vander ordinancien
by ons gemaeckt opt stuck vander heresye soe en heeft hy
nyet gecompareert noch dorren compareren te min want
hy noch jonck was ende hem te verstaen wordde gegeven, dat
indien hy in handen quame nyet lichtelyck daer vuyt eysende
hebben konnen geraecken maer geschapen ware geweest jaer
ende dach gevangen te sitten mits den welcken heeft hy hem
ysindert geabsenteert ende gehouden buyten lants in diversche
universiteyten voirts inden rechten studerende waerduere
hy is gecontumaceert ende by vonnisse vanden raide van
brabant gebannen met confiscatie van goeden tot groot
leetwesen ende desolatie vanden suppliant die geabsolveert
hebbende zyne studie zoe inden rechten als anderssins
hem geren schicken soude tot eenigen state om inden selven
te leven ende zijn leven godlycken ende eerlycken gelyck een
goet kersten mensche teynden, dwelck hy hier te landen
des te liever soude doen, dat hy in brabant geboren is ende
oick dat hy te meer mochte geoirsaeckt zyn om hem te geven
tot rusten ende occupatien van synder studien daertoe hy
hem ganselycken heeft gegeven, ende die selve zyn studien
zoe met scryven ende compositien als anderssins zoe vele
als in hem is ende den verstande hem van gode almachtich
gegeven, te mogen employeren tot prouffyte ende eere vanden zyne
patrye ende ingesetenen vanden selven liever dan vanden
vrempden ende voirts vryelyck ende vredelyck te leven
naeder justitien vander roomscher ende kersten kercken
maer en soude tselve nyet mogen doen mits den voirs. ban
ten waere dat wy geneycht zynde tot compassien den suppliant
restitueerden totten lande ende zynen name fame ende
goeden, ende tot dyen hem vergaven ende remitteerden dwelck
byden voirs. erroneuse propoesten ende disputatien hy tegen
onse edicten mach hebben misdaen waeromme hy ons
zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat wy de
saken voerscreven overgemerckt ende hierop gehadt
dadvys van u lieden van onsen voirs. raide in brabant
onsen procureur generael daerop oick gehoirt zynde den voirs.
henrick anthonis suppliant genegen wesende tzynder bede
ende begeerte, ende willende hem in desen gratie ende genade
prefereren voer stranckheyt van justitien hebben inden
gevalle als boven vergeven ende quytgescholden vergeven
ende schelden quite vuyt onse zunderlinge gratie mits desen
onsen brieve, de delicten ende mesusen boven verclaert
mitgaders al tgeene dat hy ter cause van dyen jegens
ons ende justicie ennichssins mesdaen ende mesbruyckt mach
hebben ende vuyt onse meerdere gratie hebben wederroepen
ende nyeuwte gedaen wederroepen ende doen te nyeuwte alle
contumacien ende deffaulten ende andere procedueren
mitgaders oick den ban ter cause voirs. tegens hem
gepronunchieert in onsen voirs. raide van brabant ende
hebben hem daeraff gerestitueert ende wedergestelt
restitueren ende stellen weder inden selven lande van brabant
lymbourch ende landen van overmaze gelyck ende in
alder manieren als hy was voer die toecompsten vanden
faicten ende bannen voerscreven imponerende hierop een
eeuwich zwygen onsen procureur generael, ende allen
anderen onsen rechteren justicieren wye zy zyn satisfactie
ende beeteringe eerste ende al voren gedaen der geinteresseerde
partye indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige
daertoe $$$ alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
gehouden werdt te refunderen de redelycke costen van justicien
tegen hem ter cause voirs. gedaen ter taxatie van u lieden
van onsen voers. raide in brabant ende voirts abiureren
renuncheren ende by eede affgaen in handen vanden
inquisiteur ons heylichs crhisten geloofs alle dwalingen *
quade opinien ende valsche leeringen daermede hy tot
noch toe besmet ende geinfecteert soude mogen wesen
waeraff hy gehouden wordt behoirlyck te doen blycken daer
ende zoet behoiren zal des versocht zynde ontbieden u
daeromme ende eenyegelyck van u lieden zoe hem toe behoiren
sal dat by den voirs. suppliant de voirs. abiuratien al voeren
gedaen zynde als voirs. is ghy hem van dese tegewoirdigen
gratie pardoene ende rappel van banne doet ende laet
vredelyck ende volcommelyck genyeten ende gebruycken sonder
hem hier inne te doen oft laeten geschieden eenich
hinder letsel oft moyenisse ter contrarien want ons
alsoe geloeft. gegeven in onser stadt van bruessele den
zesthiensten dach der maent van july int jaer ons heeren
duysen tvyffhondert ende tweentzestich van onsen rycken
van spaignien secillien t vii-e ende van napels t ix
onder stont gescreven byden coninck in zynen raide ende
geteeckent de langhe $$$
gecollationeert ende bevonden accorderende
met zynen originale by my
$ facuwez $$$"
pardons,214.txt,"remissie van eenen dootslage voer janne de poirter
kaerle etc. doen te weten allen iegewordegen
ende toecommende dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
van jan de poorter poortere onser stede van gendt ende jacob
van kensingen tromslager inhoudende hoe dat de voirs. supplianten
als phypers ende tromslager oms gedient hebben den tyt van
achte oft negen jaeren ierst onder den heeren van nassouw voor
asper voordornicke masieris vrieslant ende nu laest in hollant
onder de heeren van caestre tot ontrent twee maenden dat hy die
vornomde supplianten gaff tsamen orlof wel zeven? veernkens ende
doen trocken de supplianten omme te cost te wynneen naer maestricht
onder de gracie van bueren dairde knechten lagen metienende aldair onthouden
te zyne mair als zy dan quaemen soe gafmen de knechten orloff
ende doen hoirden zy seggen dat den voors. grave met eenen hoopman
loy van bergen last gaff een veendelen op te slaen ende dairmede te
trecken opde gaerde aldair de vornoimde supplianten onder den vornoimden hoopman
loy fresers ende tromslager geweest hebben totter tyt dat zy gecommen zyn in
een dorpken geheeten beres vuyt welck dorpken de voirs. supplianten getrocken
zyn nae tuernault omme aldair om huerlieder ghelt met hueren
hoopman goede chiere te makene ende goede chiere gemaekt hebbende
zyn de supplianten naer hueren leger gegaen ende onder wegen hebben
zy gevonden eenen wagene metten waegeneere ende eenen knecht op den
wagene de welcke oic trocken naer den leger met eenen tonne biers
ende overmits dat zy saegen dat den voirs. wagen lettel geladen
was versochten ende baden om huerlieder gelt mede te ryden
dwelcke de wagenman consenteerde mair den knecht en wilden
nyet gedoogen springende vanden wagen met een messe met twee
handen vele quade intpfuriense wouden de supplianten gevende dwelk
den voirs. jacop suppliant hoorende dair inne vergrammende ende niet
langer connende verdragen oic vreesende oft hy hem gegrieft soude
hebben mits dat zyn messe vele langer was dan zyn dagge track ooc
zyn dagge vuyte ende alsoe smeten deen nae dander ende doen was
vrede genoemen ende doen sat weder den voirs. knecht opden wagene
ende dairop zyne keerde hem achterwairt omme stekende zyn hant
oppe zeggende met quaden inturiensen verborsten zinne dat
hy hem noch wel vynden soude ende alsoe brekende de voirs. vrede
de voirs. jacob suppliant verhittende van bloede ende niet langer
connende verdragen de vornomde quade woirden oick vreesende
off by hem op een ander tyt verradelycken off anderssins met
groote hulpe hadde mogen slaen seyde tegens hem dat
indyen hy hem slaen wilde dat hy dat van stouden aen doen
soude ende doen spranck vanden voirs. wagene nemende
zyn voirs. lanck mes inde hant stekene met beeden handen
naeden voirs. jacob suppliant by welcken stekene hy mochte meer
de voirs. vrede breken wantinen onder de knechten nyet steken
en mach dwelcke den voirs. jacob ziende ende zijn lyf verweerende
track oic zyn voorn. dagge ende sloech nae hem diversche slagen
als dat zyn dagge in stukken spranck midts de sterckte vanden
langen messe den voirs. poortier suppliant dat siende ende noch een ander
knecht met hem zyn geloopen naer tgevecht om aldair iegens hem beeden
vrede te nemen welcken knecht gheen vrede gevenen wilde ende zy
twee dat ziende ende dat hy den voirs. jacob suppliant dootgesleghen
zoude hebben zoe hebben zy twee naercostume van ouden tyde onderhouden
onder de knechten nae den voirs. knecht op zynen cop geslagen ende
hoe wel hy een backeneel hadde nyetmin midts de verdwelempthede
vanden slagen viel ter eerden ende de voirs. suppliant dat ziende
vertrocken van daer naer bueren legher ende sichtent hebben verstaen
als dat hy vande voirs. slagen gecommen is van levende lyve ter doot
ende hoewel dat den voirs. dootslagh den voirn. supplianten zeer leet
is ende dat quendt dat zy gedaen hebben is geweest op heuren
verweeren endenaer de costume nyetemin hoe wel dat zy nyet en
weten van waer dat hy was nochtans vreesende oft zy vrienden
hemlieden souden hiernaemaels crancken vanden lyve ende oic
vreesende of zy iegens ons ende justicie mesdaen souden moeghen
hebben zyn henlieden geabsenteert vuuyt heuren geselscepe ende
zullen inden selven noch in onsen landen ende heerlicheydendorven noch
moegen frequenteren ten zy onze gracie ende brieven van remissie
alsoe zy seggen dairomme oitmoedelycken biddene. waeromme wy
de saken voirs. overgemerct ende hierop gehoirt onsen lieven ende
getrauwen neve ridder van onser ordene ende capitain general van
onsen landen van herwaertsh over die gracie van heuren den
voirn. jan poortier ende jacob van kensingen supplianten genegen
wesende tot heurlieder bede ende supplicatie ende willende hen in dit
stuck gracie ende genade prefereren voor riguer van strancheyt
van justicien hebben inden gevalle als boven vergeven quytgescholden
ende geremitteert vergeven schelden quyte ende remitteren vuyt onse
zunderlinge gracie bij desen tfeyt ende manslacht boven geruert
mitsgaders alle peyne ende boeten corporelle ende criminelle dair
inne zy ter cousen voirs. met diesser aen cleeft iegens ons ende
justicie mesdaen ende verbeurt moghen hebben ende hebben hen
als dair af weder gestelt ende gerestitueert wederstellen ende
restituerren tot hueren goede fame name ende geruchte in onsen
voirs. lande ende hertochdom van brabant ene anderen onsen landen ende
heerlychheyden mitsgaders tot huerren ongeconfisqueerde goeden inden zy
eenige hebben gelyckerwys als zy waren voirden manslacht voirs. imponerende
huer op een eeuwich zwyge onsen procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende
officieren satisfactie ende beteringe gedaen byden voirnoemde supplianten die geinteresseert
indien die niet gedaen en is ende enige dair toe dient tand$ allee$
behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs. feyt ende dootscach tegens ons
beteren sullen civilyck naer de gelegentheytvander mesdaet ende
faculteyt van heuren goeden ende oic betalelen ende resonderen de redelycke
costen van justicien ter causen voorscreven gedaen ende naegevolchtindien eenigen
geschiet zyn al ter taxatie ende ordennantievan onsen lieven ende etrouwen den
cancellier ende luyden van onsen stade in brabantdie wy daer toe quutteren
ontbieden dairomme ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
dat voor hemlieden geroeppen die ghene die behoren geroepen te zyne zy
procederen wel ende deugdelyck ter verificatie ende interinemente van desenonsen
brieve naer heure voirme ende inhouden ende dat gedaen ende de
voirs. civile boete ende costen van justicie getaxeert gearbitreert ende
diet behoiren sal den welcken gehouden wert dair af rekeninge
bewys end reliqua te doene metten anderen $-e$$ van zynen ontfanghen
zy onsen procureur general ende alle anderen onsen justiciren officieren ende ondersaten
wyen dit aengaen sal moeghen hueren stedehouderen iegenwoirdich ende
toecommende ende eeniegelyck van hen byzondre soe hem toebehoeren sal
doen laten ende gedoogen de voirn. supplianten van dese onse gracie
remissie quytsceldinge ende pardoene zoe ende indervoegen ende
manieren voeren verhaelt rustelyck vredelyck eeuwelyck genyeten ende
gebruyckende sonder hemlieden te doene noch te laten geschiene
eenich hynder letsel oft moeyenisse ter contrarien aen lyve noch $$
aen goede in eeniger manierren maer indien huerlieder lyf
ofte enige van hueren ongeconfisqueerde goeden waeren dairomme
gevangen becommert oft gearresteert dat zy dit stellen ende doen
stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele stakinge ende
volcommen deliverancie want ons alsoe belieft ende ten eynde
dat dit goedt vast ende gestadich blyve tot eeuwegen dagen zoe
hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
zaken ons recht ende eeniegelyck tzyne in allen u gegeven in
onse stede van mechelen inde maent van julio int jaer onsser
heeren duysent vyfhondert viere ende twintich ende van onsen
rycken te wetene vanden roomschen ende hongrie $ tseste ende
vanden spainschen $ tnegenste aldus stont gescreven
boven opte plycke byden keysr in zyne rade ende geteekent
dublioul ende noch visa"
pardons,295.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdich ende toecommende
dat wy ontfaen hebben die oetmoedighe supplicatie van
theeuwen theeuwens $$ wonachtich tot orthem neffens
onse stadt van tshertogenbossche inhoudende hoe dat
omtrent baefmisse xvc xxxvi zyn vader genaempt matheeus
teeuwen loekemans heeft met ander geselscap zitten
drincken tot orthem voirs. in een herberghe genaemt
de zwane ende by hem sat wylen heynrick strick diewelck
riep by hem den suppliant die daer in huys quam dat
hy by hem zoude commen drincken twelc de suppliant
dede ende om dat hy eens gedroncken hadde zoe wild
de voirs. heynrick dat de suppliant betaelen zoude zyn
gelach ende worden onderlinghe kyvende waerby
de suppliant ghinck wech van daer om dat hy metten
voirs. heynrick nyet te doene en zoude hebben ende bleef
wech tot dsavonts toe daer zy op een bruylocht
in een ander huys tsaemen aen eenen dans quaemen
doen zeyde de voirs. heynrick strick totten voirs. suppliant
ic sal u noch dat pluymken dat ghy aen u hooft hebt
als ghy buyten huyse compt af strycken oft affslaen
naerden welcken de voirs. heynrick strick uuyten
huyse gegaen wesende ende de voirn. suppliant daer uuyt comende zoe
heeft terstont de voirs. hendrick sonder den suppliant te waerscouwen
oft yet te seggen hem geslagen met zynen langen messe ende
gewont int hooft ende tselve gevoelende de suppliant
eyssche zyn mes oft lange degen van eenen jonge die dair was
genaempt inde wandelinge hamel met welcken messe
de suppliant hem stellende ter weeren heeft den voirn. wylen
hendrick strick gequest van welcke quetsure hy terstont
gecommen is van levende lyve ter doot ter causen van welcken
dootslach de suppliant vreesende rigueur van justicie heeft
hem zundert gehouden ende geabsenteert uuyt onsen lande van
brabant ende partien versoent ende gebetert ende en zoude
aldaer nyet dorren wederkeeren noch converseren om syn
vader te onderhouden met zynen arbeyt de welcke by der
oirloge van gelre verdorven is ten zy dat onse gracie hem hier
op verleent wordde alzoe hy seyt ons daeromme oitmoedlyck
biddende soe eest dat wy desen aengesien compassie ende
medelyden hebbende metten voirn. suppliant ende willende hem
in desen gracie ende genade prefereren voer rigueur ende
stancheyt van justicie sunderlinge ter eeren ande weerdicheyt
vander bittere passie onsenheeren die hy leet voer ons allen op
zulcken dach als huyden hebben den selven suppliant inden
gevalle als boven quytgescholden ende vergeven scelden quyt
ende vergeven uuyt onser zunderlinger gracien by desen den
dootslach voire verclaert mitgaders oyck alle pene ende
amende corporele ende criminelle dair inne hy hem
overmidts ende uuyt zaken van tg$$t des voirs. is tegens ons
onse hocheyt ende justicie eenichssins mach hebben ontgaen
ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
gestelt restitueren ende stellen by deseb tot zyne goede
fame ende name in onsen voirs. lande ende ende hertochdom
van brabant ende oick in onse stadt ende meyerie van
shertogenbossche ende allen anderen onsen landen ende heerlich$
ende tot zyn goeden noch ter tyt nyet geconfisqueert zynde
zoe verre dair eenige waeren imponerende hier op een
eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur generael ende allen
anderen onsen richteren justicieren ende officieren onsen voirs.
lants van brabant hoedanige die zyn of wesen moegen
satisfactie nochtans yerst ende alvoiren gedaen der
geinteresseerde partie zoe verre die noch nyet gedaen en
waere civilyck alleenlyck behoudelick nochtans dat hy
den voirs. dootslach iegens ons civilick beteren zal naerde
gelegenteyt vander mesdaet ende faculteyt syn goeden ende
oyck dat hy gehouden wert te betaelen de redelicke costen
van justicie dairomme gedaen ende naegevolght indien datter
eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onse
raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luyden
van onsen rade in brabant dat voer hemluyden geroepen
de gene die daeromme behoiren zullen geroepen te zyne zij
procederen ende doen procederen wel ende duechdelick totter
verifficatie ede interinemente van desen onsen iegewoirdigen
brieve naer huer vorme ende inhouden ende welck
interinement de voirs. suppliant gehouden zal syn te versoucken
in onsen voirs. rade binnen eenen jaere naer date van desen
opte peyne van te verbueren deffect der selver ende dat
gedaen ende de voirs. civile boete ende costen van justicie
indien datter eenige syn getaxeert gearbitreert ende
betaelt alst behooren sal van welcke civile boete de gene
van onsen rentmeesters dient aengaet gehouden wert
ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua te
doene tot onsen prouffyte metten anderen penningen van zynen
ontfange zy onsen drossaet van brabant schoutet vanden
bossche ende alle andere onse ende onsen vassallen oft
smalre heeren richteren justicieren ende officieren onsen
voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die
syn oft wesen moegen tegenwoirdige ende toecommende hueren
stedehouderen ende elck van hen zoe hem dat toebehoirt
ende aengaen mach den voers. suppliant van dese onse gracie
ende remissie inder manieren voirs. rustelyck ende
peyselyck doen ende laten genyeten ende gebruycken
sonder hem te doen noch te laten geschien in lyve noch
in goede eenich hinder letsel of moyenisse ter contrarie
maer indien zyn lyff off zyn onverbuerde goeden dairomme
# sy hieraf verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten
gevangen becommert oft gearresteert waeren dat sy die terstont
stellen off doen stellen tot vulcommen delivrancie ende slakingen
want ons alzoe belieft ende ten eynde dat dit goet
vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
wy onsen zegel hieran doen hangen behoudelick in
anderen zaken ons recht ende een yegelyck tsyne in allen
gegeven in onse stede van bruessel opden goeden
vrydach inde maent van april int jaer onsen heeren
duysent wyfhondert ende zevenendertich van onsen
keyserrycke txixe ende van onsen rycken van
castillien ende andere txxiiie aldus stont gescreven
opte plycke byden keyser in zynen raede ende geteekent
l dezoete noch gescreven opte zelve plycke visa registrata
ghecollacionneert tegens die
originale brieven by my
decock"
pardons,178.txt,"remissie
philips ad longum ach. doen te weten
dat wy hebben ontfangen die supplicatie van andries
van ondertalen jongman geboren poorter onser stadt
loven inhoudende dat den meyer onser voors. stadt loven hem
pretendeerde te leggen in het feyt van eenige dootsla
ge oft wel te seggen dat hij daer inne soude syn
complice geweest met synen broeder ende guillam
cornelis toegecommen inde maendt van october 1653
inden persoon van guillam erbouts dan alsoo daer
over den selven synen broeder van wegen den meyere
was gesaiseert geweest ende inden proces verclaer
lycken was gebleecken byden dootslach nyet te syn
geweest ende dat den meyer denselven vanden saisemente
bij ordre vande schepenen hadde gerelaxeert ende alsnu
quampt pretenderen opden persoon des suppliants ende van guil
lam cornelis daer mochtans den suppliant het selver feyt
nyet en hadde gedaen dan wel den voors. guillam cornelis
soo den meyer oock al was kennelyck midts den selven
guillam t’selve fyts van dootslage in syn regarde
tegen diversche persoonen opden staenden voet als
t’selve was gecommitteert hadde bekent ende des anderen
daghe oock verclaert voor notaris ende ghe
tuyge t’selve feyt selver gedaen te hebben met syn eygen
roer volgens de acte notarial daervan synde ende alist
saecken den selven suppliant ten tyde van het ongeluck mochte
syn gheweest opde merckte van loven daer het selve
was gebeurt ende den selven erbouts den scheudt hadde
gecregen was evenwel waerachtich dat den sup
pliant nyet en hadde geschoten noch oock eenich roer ofte
geweer en hadde gehadt dat hy oversulcx in het feyt
van het dootschieten nyet en can gelecht worden vele
min daerover behoorden gheaccuseert te worden
mits promptelycke was blyckende vanden persoon
die den doot scheut hadde geschoten ende gegeven ende
datter nyet meer als den selven scheut en was geschoten
dat dyen nyettegenstaende den meyer den suppliant evenwel
pretendeerde te doen saigeren ende hem criminelycken
in syn absentie was actionerende over het pretecxt
dat hy soude syn geweest metten voors. guillam
cornelis in compagnie ende oock permis te
continuaciael hadde geobtineert maer was
evenwel waerachtich het feyt nyet en hadde
geperpetreert dan den voors. guillam cornelis
dat daeromme den suppliant voor deliquant oft doot
slagere nyet en can gereputeert worden soo
den meyer te seer fortionairelyck schynt te
willen doen vele min oock den selven houden in
voorvluchticheyt keerde hem tot ons ooetmoedelyck
biddende gedient te wesen hem suppliant
in consideratie alsboven te verleenen alsucke gracie
van innocentie als bevonden soude worden
te behooren waeromme soo ist $$ etc.?
gegeven inde maent van marty der jaers
ons heeren 1655 ende van onsen rycke het 35ste"
pardons,156.txt,"kaerle etc. ic doen te wetene allen lieden iegenwoirdich ende
toecommende dat wij ontfaen hebben de oitmoedige suppliatie van
peter van cockelberghe, inhoudende hoe dat wouter van cockelnberghe
broeder van den suppliant hier voortijts in alle duecht ende eerbaerheyt
gevrijt ende gevolcht heeft eene eerbare jonge dochter aldoe
oudt zeventhien jaren oft daeromtrent, wonende tot hombeke
genaempt peternelle van wuluwe, alsnu huysvrouwe vanden
voirschreven wouter, vader noch moeder hebbende zulcx dat zij malcanderen
lief hadden, zoe dat om malcanderen te trouwen ende de voirschreven
wouter verstaen hebbende dat de vrienden vander selve peternelle
genegen waren haer te geven eenen anderen man, heeft tselve
haer te kennen gegeven haer vragende of tselve wel haer
meyninge was, waerop zij seyde dat neen ende dat zij dien
nimmermeer nemen en soude ende mits dien ende diergelijcke
woorden die zij onderlinghe hadden de voirschreven wouter bemerckende
dat de voirschreven peternelle goede jonst tot hem drouch heeft
haer geseyt indien ick wiste dat uwen wille zulck ware
ick zoude u nemen ende met mij leyden, waer mede zij als doen
wert lachende ende colarierende dair inne genouch consent
gevende zoe hem dochte. ende ten eynde zoe zette zij hem dach
te commen tot hueren huyse up den lesten heyligen paeschdach
xvc twintich lestleden. ende achtervolgende dien de voirschreven wouter
zorge dragende te voldoen ten seggen vander voirschreven peternelle is
ten selven dage binnen zonneschine gecommen metten suppliante
mitgaders hennen steelman, dierick eertbrugge, jacob camerlinck,
jan van breedonck ende jacob van oistenrijck, te huyse daer de
selve peternelle met huere moye wonende was ende de selve
wouter commende binnen den huyse, heeft aldaer gevonden de
selve peternelle, hebbende een jonck kint op hueren schoot haer
vragende met zoete woorden oft haer beliefte ware met hem te
gaen drincken, waerop de moye vander voirschreven peternelle, daer
tegenwoirdich zijnde, seyde dat zij vuyten huyse niet gaen en
zoude. met dien zoe sijn de suppliant ende die voirnnoemde andere gesellen
complicen oick binnen den huyse gecommen des onder andere de
voirschreven jan van breedonck nam zoetelick de voirschreven peternelle metten
arme haer seggende staet op ghij moet mede gaen, waerop zij
antworde ziende huere voirschreven moye, ikck en sal nyet mede gaen
zoe dat de voirschreven jacop camerlinck nam haer tkint van den schoye
ende zettet neder op den vloer, ende nam se metten anderen arm ende
leyde se soe buyten den huyse, dwelck merckende de selve peternelle
seyde waer sult ghij mij leyden en hebbick hier geen vrienden
soe dat zij creet ende weende, ende mits desen soe hebben
zommige vrouwen de voirschreven peternelle willen houden, maer een
van den voirschreven complicen oft gesellen ontrack haer die handt ende
commende alsoe buyten den huyse, soe es gecommen de oom van der
selver peternelle seggende gesellen siet wat ghij doet ende zijn
also voirts wech gegaen belettende de zommige van henlieden dat men
hen nyet en volchde ende zonderlinghe de voirschreven jacop van oistenrijck
de welcke hadde eenen gespannen boghe op zijn schauwer ziende
dat de oom der voirschreven peternelle henlieden volchde, heeft de zelve
boge genomen in deen hant ende een pijl in dander, zeggende
blijft achter ick raet u voor tbeste, of ick doen u achter blijven
ende oick alsoe de moeye vander zelve peternelle ende andere
vrouwezn altijts volgen wilden, zoe seydt oick een van der voirschreven
gesellen tot henlieden blijft achter of ick sal u smijten ende mits
desen mach wesen dat een van den voirschreven vrouwen metten
platte van eender pycken geslagen was, heeft oick een van den
selven gesellen metten stocke van der pycke geslegen omtrent den
rugge van eenen geselle die hen volchde ende zijn ten lesten zoe
voirt gegaen sonder yemant te grieven toen huyse van willem
van wueluwe des voirschreven peternelle oom aldaer zij twee oft
drie potten biers gedroncken hebben ende alsoe een van den
gesellen een pot nam ende een dronck brochte, der selver peternelle
soe heeft zij dat gewacht ende den pot nemende heeft voirts den
voirschreven wouter cockelberghe, hueren vrijer, gebracht ende alsoe zij
hoorden dat zommige vrienden haer volchden zou zijn zij tsamen
gewillichlick vuyt den huyse gegaen ende de selve peternelle sonder
in huer voirschreven ooms huys eenen mesbaer te maken heeft buyten
wesende ende hoorende dat huere vrienden riepen waer zijdij
nelle, geseyt totten voirschreven wouter, haeren vrijer, gaende samender
handt sonder te antwordn op troupen van hueren vrienden, laet
ons gaen dat zij ons niet en vinden, ende liepen alsooe malcanderen
bij der handt houdende voor bij gielis bessems in de straete gelijck
oft zij man ende wijf geweest hadden ende zijn alsoe tsamen
gegaen, eerst nae raemdonck ten huyse van een goeden eerbaren
man genaempt willem zellekens, aldaer zij ontboden hebben
den prochiaen, in meyninge malcanderen te ondertrouwene, maer
hij en wasd nyet thuys. ende nae dien betaelt hebbende der
weerdinnen zijn tsamen voirtgegaen tot inde prochie van
maeldere, aldaer zij oock ontboden hebben den prochiaen maer alsoe
hij niet thuys en was, es daer gecommen een cappellaen de welcke
dat niet en dorste doen overmits dat zij van dier prochie niet
en waren. ende mits dien naer goede chiere aldaer gedaen
hebbende tot tsandersachs zoe zij zij tsamen voirts gegaen tot
inde prochie van puers, daer de voirschreven peternelle bij hueren wille
ende daer toe oick ontboden den prochiaen die mem excuseerde
te commen zeggende dat hij tsanderdachs geerne commen soude waer van
de voirschreven wouter ende peternelle des droeve wesende, braken tsamen
eenen penninck ende aelck van hen beyden nemende een stuck
herbben malcanderen hunne kerstelick trouwe gegeven ende daerop
zij zij gewillich tsamen gaen slapen. ende in teeken van dien
soe heeft de selve peternele daeraf verleden een instrument.
ende hoe wel dat de voirschreven peternelle tot menigen stonden ende in
presencie van goede mannen geseyt ende vercalert heeft dat zij den
voirschreven wouter voor hueren amn hilt, ende dat huer niet letten
was tgene dat zij gedaen hadde, maer waere dat zij dat te doen
hadde zij zoudt noch doen. nietmin de voirnoemde suppliant duchtende rigteren
van justicie en soude met niet dorren houden noch converseren
in onsen landen ende heerlicheyden, maer hem daer van moeten
absent houden tot zijne geheele verderfenisse ten zij dat onse
gracie ende genade hem hierop verleent en worde over dwelck
gemerct dat de voirschreven wouter ende zijn gesellen des van ons
verworven hebben onse opene brieven van remissie, hij ons zeer
oetmoedelick gebeden heeft, soe eyst dat wij de saken voirschreven
getruwen deen cancellier ende luden van onse rade in brabant
den voirnoemde peter van cockelberghe suppliant genegen wesende tot zijder
bede ende supplicatie ende willende hem in desen gracie ende genade
prefereren voir rigueur van justicie, zonderlinge ter eeren vander
bitter passie ons heeren jesu christi die hij leet voir ons allen op
sulcken dach als huyden, hebben inden gevalle als boven begerende
quytgescholden ende geremitteert, vergeven, schelden quyte ende remitteren
vuyt onse zonderlinge gracie bij desen onsen brieve tfact ende
messiven boven verclaert, mitgaders alle peyne ende bruecke corporelle
ende criminelle, daer inne hij ter cause van dien met diesser
aencleeft tegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
mach hebben, hem als te desen wederstellende ende restituerende
tot zijne goede fame ende name in onsen lande van brabant ende
anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zijn onverbuerden
goeden indien hij eenige heeft gelijck ende in alder manieren
als hij was voor die toecompste vanden mesive voirschreven.
imponerende hierop een eeuwich zwijgen ende smeken onsen procureur
generael van brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
officieren wie zij zijn. satiffactie ende beteringe yerst ende
alvoiren gedaen der geinteresseeerde partije in dien die niet
gedaen en is ende eenige daer toe staet civilyck alleenlick
behoudelick nochtans dat de voirnoemde suppliant gehouden sal wesen
tvoirnoemde fait ende messive tegens ons civilyck te beteren nae gelegenthijt
van den mesdaet ende faculteyt van sijnen goeden ende oick te betalen
ende opleggen de redelicken costen van justicien hier op gedaen ende
naegevolght ter taxacie ende arbiterscepe van onse voirschreven cancelier
ende luden van onsen voirschreven rade in brabant die wij daer toe
commiteren, ontbieden daeromme ende bevelen den selven van onsen
rade in brabant dat voor henlieden geroupen de ghene die behoiren
geroupen te zijne, zij procedern wel ende deuchtelyck ter verificatie
ende interinvenieren van desen onsen iegenwoirdigen brieve nae huere
voirme ende inhouden ender ter taxatie ende arbiterscepe vander voirnoemde
civile boete ende costen voirschreven ende dat gedaen ende de voirschreven
civile boete getaxeert ende bij den voirschreven suppliant betaelt zijnde in
handen vanden genen van onsen rentmeesteren oft ontfangers dient
behouden sal, dit gehouden weert daervan ontfanck te maken
rekeninge bewijs ende reliqua te doene tot onsen prouffijte metten
anderen penningen van zijnen ontfange. zij onsen drossaert van brabant
ende alleen anderen onsen rechteren, justicieren ende officieren mitgaders
van den smalre heere ons lants van brabant wien dit aengaen
oft aenroeren sal mogen hueren stedehouderen ende een yegelick van
hen besondere soe hem toebehoiren sal, doen laten ende gedagen
den voirnoemde suppliant van dese onse remissie quytscheldinge ende
pardoene zoe ende inder manieren als boven rustelick, vredelick
ende eeuwelick genyeten ende gebruycken, zonder hem te doen
noch te laten geschyen in lijve noch in goede eenich hinder
letsel oft moeynesse ter contrarien. maer indien zijn lijf of
eenige van zijn onverbuerden goeden waren daeromme gevangen
becommert oft gearresteert, dat zij die tersont stellen of doen stellen
tot volcommen dilvrance want ons alsoe gelieft. ende ten eynde
dat dit goet vaste ende gestadich blijve tot eeuwigen dage
soe hebbe, wij onsen zegel hier aen doen hangen. behoudelick
in anderen saken ons recht ende een yegelick tzijne in allen
degenen in onse stede van mechelen op ten goeden vrijdach inde
maent van maerte int jaer ons heeren duyst vijfhondert
ende twintich ende van onsen rijcken te weten vanden
roomschen ende hongrie etc tderde ende van spaengien etc tseste.
aldus stont gescreven onder opte plycke bij den keysere ende geteekent
du blioul, ende noch visa
gecollationeert ende bevonden taccorderen
metten originale"
pardons,306.txt,"kaerle etc. doen te weten allen iegewoirdich ende
toecommende dat wy ontfaen hebben die oetmoedige supplicatie
van rogier lauwereys arm schamel gehuwet man van zynen
ambachte spoirmakere woenachtich binnen dese onse stadt van
bruessel inhoudende hoe dat hy op eenen sondach voer onser liever
vrouwen dach assumptie anno xvc ende zevenendertich tsavonts
tusschen zeven ende acht uren twee legwerckers daeraf deen
genaempt was hennen van buist ende dandere gabriel roberts
daer nae noch een by quam genaempt jan deletere ende ghingen
tsamen tweewers voer by thuys vanden suppliant staende inden
zavelput binnen onse voirs. stadt van bruessel ende aldus gaende
soe zeyde de voirs. hennen van buist totten anderen twee legwerc$
zyn gesellen waerom en doet ghy nyet dat ghy geloeft hebt en
sorghst nyet ende ghingen die twee vragen den suppliant die inden
voirs. savelput woende ende voer zyn duere sat nade behude doch$
van hem suppliant genaempt janneken dwelck de suppliant
hoirende zeyde tot hen ghy weet bat waer zij nu is dan ick e$
wilden hebben een coffer met eenige clederen ende andere ding$
der selver zynder behuder dochtere toebehoirende dwelck de
suppliant hen nyet geven en wilde soe dat de voirs. hennen van
buist zyn mes track op hem suppliant ende op gielise broeckoys zijn
behuden zone die voer huer duere waeren dit zinde de suppliant
ende dat hy voer zyn duere nyet vry en was is in huys gescho$
om een quaet beroest mes mits dat hij geen geweer over hem en
hadde ende is corts wederom voer zyn duere gecommen ende buyt$
zynen huyse zynde stonden de voirs. legwerkers hem en wach$
ende meynden hem met hueren blooten messen te evelen dwelck
hij suppliant ziende wierp nae hen eenen steen sonder geraeck$
ende de twee legwerckers smeten nae hem suppliant met hueren
bloten messen ende hy suppliant smeet na hen ende quetste he$
beyden ende geraecte den eenen legwerckere te weten gabriel$
hy neder ter eerden stuyckte ende gaf hem doen twee of drie
slagen metten platten vanden messe ende de suppliant creeghs int
voirs. gevechte een wonde int hooft ende een in zyn handt da$
hij twee vingeren verloren heeft mits welcken zoe quam
de voirs. hennen van buist op den voirs. gielyse broeckoeys
behude zone vanden suppliant slaen met zynen messe waer$
die voirs. gielis de slagen scutte op een schuppe die hy hadde
zonder naden voirs. hennen te smijtene ende als de suppliant
voirgenoemde gabriel ter eerden gesmeten hadde zoe wert hy supl$
gehouden van een vrouwe genaempt annekin ende de voirs. hen$
van buist liep # werts om den voirs. gabriel te hulpene ende den sup$
te slaene zoe dat doen de voirs. gielis broickoys de scuppe nae
hem wierp zonder geraken ende de voirs. hennen van buist
den suppliant oploopende met zynen blooten messe soe ghaf hy
suppliant den selven hennen van buist met zynen messe eene der
slach op zynen rugge ende daermede ontliep hem die voirs. hennen
ende alsoe hy suppliant hem doen ommekeerde om in zyn huys
te gaene zoe zyn dander twee legwerckers als jan deletere ende
de voirs. gabriel tegen hem suppliant gecommen met hueren blooten
messen dwelck de suppliant ziende ende vreesende dat zy hem
geevelt souden hebben heeft hij suppliant om hem te deffenderen
metten platten van zijnen messe gesmeten den voirgenoemde gabriel
welcke gabriel by quader fortunen zekeren tyt daer nae deser
weerlt overleden is uuyt saken vanden welcken hy suppliant nyet
vrylick en zoude dorren converseren in onsen lande van brabant
hoewel hy der partien geinteresseerde satisfactie ende beternisse
gedaen heeft ten zy dat onse gracie hem hierop verleent worde
alsoe hy seeght ons daeromme oetmoedelyck biddende soe
eyst dat wy desen aengesien compassie ende medelyden hebbende
metten voirn. suppliant ende willende hem in desen gracie ende genade
prefereren voer rigueur ende stranckheyt van justicie hebben den
selven suppliant inden gevalle alsboven quytgescholden ende
vergeven schelden quyte ende vergeven uuyt onse zunderlinge
gracie by desen den dootslach voeren verhaelt verclaert mitgaders
oyck alle pene ende amende corporelee ende criminelle daer inne hy
hem overmits ende s uuyt saken van tgunt des voirscreven es iegens
ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins mach hebben
ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert ende
gestelt restitueren ende stellen by desen tot zyne goede fame
ende name in onsen voirs. lande ende hertocchdom van brabant oyck
mede in onse voirs. stede van bruessel ende vryheyt van diere ende
allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zyn goeden
noch ter tyt nyet geconfisquiert zynde zoe verre daer eenige
waeren imponerende hierby een eeuwich zwygen ende silencie
onsen procureur generael ende allen anderen onsen richteren justicieren
ende officieren onssen voirs. lants van brabant wy zy zyn hoedanich
die zyn oft wesen mogen satisfactie nochtans eerst ende
alvoren gedaen der geinteresseerde partie soe verre die noch nyet
gedaen en waere civilyck alleenlyck behoudelyck nochtans
dat hy den voirs. dootslach iegens ons civilyck beteren sal naer
de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zyne
# sy hieraf verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten
goeden ende oyck dat hy gehouden werdt te betalen de
redelycke costen van justicie daeromme gedaen ende naegevol$
indien datter eenige geschiet zyn ter taxatie ende arbitersce$
van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luden
van onsen raede in brabant die wy daertoe committeren ontbied$
daeromme ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van
onsen raede in brabant dat voer hemluyden geroepen die gen$
die daeromme behoiren sullen geroupen te zyne zy procederen
ende doen procederen wel ende duechdelyck ter verifficatie ende
interinemente van desen onsen iegenwoirdigen brieve naer
huer vorme ende inhouden ende welck interinemeent de
voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te versoec$
binnen eenen jaere naer date van desen opte peyne van te
verbueren deffect van der selver ende dat gedaen ende de voirs.
civile boete ende costen van justicie indyen datter eenige zyn
getaxeert gearbitreert ende betaelt alst behoiren sal van wel$
civile boete die gene van onsen rentmeesters dient aengaen$
gehouden werdt ontfanck te maken rekeninghe bewys
ende relicqua te doen tot onsen prouffyte metten anderen
penningen van zynen ontfange zy onsen drossaet van brabant
amman van bruessel ende alle andere onse ende onsen vasallen
of smaelre heeren richteren justicieren ende officieren osen voirs.
lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zyn of
wesen mogen tegenwoirdige ende toecomende hueren stedehoud$
ende elck van hen zoe hem dat toe behoirt ende aengaen mach
den voirs. suppliant van dese onse gracie ende remissie inder
manieren voirscreven rustelyck ende peyselyck doen ende laten
genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch te laten
geschien in lyfve noch in goede eenich hinderr letsel oft
moyenesse ter contrarie maer indien zyn lyff of eenige
van zijn onverbeurde goeden daeromme gevangen becommert
of gearresteert waren dat zy die terstont stellen of doen
stellen tot volcommen delivrancie ende slakinge want ons
alsoe belieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich
blijve tot eeuwygen dagen soe hebben wy onsen zegel
hier aen doen hangen behoudelyck in anderen saken ons
recht ende een yegelyck tzyne in allen gegeven in onse stede
van bruessel inde maent van augusto int jaer onsheeren
duysent vyfhondert ende achtendertich van onsen
keyserycke txixe ende van onsen rycken van castillien ende
andere txxiiie aldus stont gescreven opte plycke byden
keyser in zynen raede ende geteekent l dezoete noch
stont gescreven opte selve plycke visa registrata
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock"
pardons,149.txt,"philips etc. doen te weten allen tegenwoir-
digen ende toecommenden dat wij ontfangen hebben
d’oytmoedige supplicatiee van louis guardo jong-
man geboeren van onser stadt mechelen inhoudende
hoe dat hij woonende met andere vier jongmans
ten huijse van meneer jean tripet om die chirugie
te leeren hunne op den 27 december 1640 te saemen
inden winckel hebben gevonden lachende ende
spelende als wanneer den requestrant wesende ver-
nangen metten dranck heeft met eene rentie gest-
ruecken laeten loepe eenighe druppelen pisse
op de broeck van een van syne voorscrevene vier
cameraden ghenoempt nicolaes de blocq
denwelcken hier doer ghestuert wesende aenden
requestrant heeft geseyt diverssche iniurien dwelck
den requestrant siende heeft aen selven soocken te vercoe-
len met soote woerden, vraegende doorsaecke van
syne gramschap, gemerckt tvoergaende niet en was
geschiet om hem gram te maecken hem remonstrer-
ende die groote vrintschappen die deuoergaens tuss-
chen hun hadde geweest sonder oiit enige dis-
pute ghehadt te hebben, daer op hy de blocq antw-
oerden dat syn cleet daer doere bedorven was, ende
hem daer doer meer ende meer in colere was stell-
ende, jae soo verre dat hy syn handt in synen sack
heeft ghestecken om vuyt te trecken een
sackpistoel, dwelck hij gewoon was overhen
te draegen gelaeden ende gespannen, dwelck siende
seekeren nicolaes dauffis die alleen vande vier
present was gebleven durende dese dispute is naer
die keuken gheloepen om synen meester te roepen
doer dien den requestrant hem tegen het aenstaende
paryckel van doerschoten te worden, hem hadde
versien van een vier schuppe, ende siende datter
niemant en was om hem te secoureren heeft
hem de blocq daer mede eenen slach op syn hoeft
gegeven, dat hij ter erde viel, dwelck den requestrant
alsoo haest berand ende heeft den gequetsten selver
op geholpen ende in eenen stoel geset, om hem te curere
tgene den voors. meneer tripet niet en begeerden en heeft
# selver willen oock, saenderdaechs heeft hy den gequetsten
vuyt syn huijs doen draegen, in eenen kelder $$$ ramaticg
ende vochtich, daer doerghaens lynwaert wort ghe-
wassen, ende spijse wort geaccomodeert, met
aiuyn ende anderssints seer contraerie aen quetsure
oorsaecke dat den requestrant den voorscreven tripet heeft
gaen vinden ende bidden om synen tsoille soo vele te
willen duen den gequetsten in synen huyse te nemen
tgene hij hem ten lasten heeft geaccordeert, die
de requestrant daer heeft doen draeghen ende versien
van doctoor chirugyn, medecijnen bichtvaedere
die hij selver ghonck roepen ende andere necess-
iteijt dan niet tegenstaende alle goede denviren
is door de vochticheyt vanden kelder eene vercau-
theijt inde wonde geslaegen, soo dat hy den sesden
dach daer naer deser werelt overleden is
tot groot leedtwesen vanden requestrant alleen dwelck
den overleden geduurende syne sieckte heeft bekent
voorden notaris pedro nivele ende sek seecker
getuygen geschiet te wesen gelyck voerfeyt is
hebbende den requestrant tsedeert gheexileert ende
lantloepich geweest onversien van ouders
ofte middelen over voersulx in groote armoede
heeft moeten synen cost winnen tgene die naeste
vrinden vrinden overladen naer goede informatie
het ongeluck meer door oorsaecke van hunnen broe-
der ende andere accidenten totte wonde
geslaegen, die doodt gecauseert te hebben als
wel door den slach ofte quetsure hebben den
requestrant voor soo veele sy moegen gheinterresseert
wesen, het feyt overgheven badt den suppliant
oversulx oijtmoedelyck om onse opene brieven van
remis $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ informatie
daer toe dienende tsoo eest dat wy desen aenge-
sien geneijght wesende ter beden des voorschreven-
suppliants ende willende hem in dit stuck prefere-
ren gratie ende misericordie voer strangheijt
ende rigeur van rechte hebben den selven
suppliant inden gevalle als boven geremitteert
quijt geschonden ende vergeven remitteren schelden
quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien bij
desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven
geruert midtsgaders alle offensie ende bru
ecke corporele ende criminele daer in hy hem
overmidts ende vuyt sacken van tgene des voorsc.
is tegen ons ende justicie ennichssins mach
hebben ontgaen ende misdragen ende hebben
dien aengaende wedergestelt ende gerest
itueert, stellen weder ende restitueren
tot synen goeden name fame ende geruchte in
onsen voorseyden lande van brabant ende allen
anderen onsen landen ende heerlicheijden ende tot
syn onverbeurden goeden indijen hy eenige onder ons
heeft gelijck ende in alder manieren zoo hij was
voerde toecompste vanden voorseyden feijte imponer
ende hier op een eeuwich geswych onsen procureur
generael in brabant onsen amptman van onser stadt bru
ssele ende allen anderen onsen justicieren ende offi
cieren wije zy zyn, satisfactie ende beternisse eerst
ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indijen
die noch niet gedaen en sy ende eenige daer toe staet
civilijck alleenlyck behoudelyck dat die voorseyde suppliant
gehouden sal syn tvoorseyde feijt tegen ons te beteren
civilijck nae gelegentheijt vander saecken ende fa-
culteijt van syn goederen met oock te betaelen die rede
lycke costen van justicien hier toe $$$ alrede gedaen
ende te doen allet ter taxatien ende moderatien
van onse zeer lieve ende getrouwe die cancellier
ende luyden van onsen rade in brabant die
wy daer toe gecommitert hebben ende committeren
by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
onsen cancellier ende raedsluden dat voer hem
geroepen de gene die daerom behooren geroepen te
syn zy procederen wel ende deuchdelyck ter veriff-
icatie ende interinement van desen ende totter
taxatie ende moderatie vanden voorscreve amende
ende costen van justicien alzoo zij sullen bevinden
behoorende welck interinement die voorseyde sup-
pliant schuldich ende gehouden sal zyn te versuecken
ende hem in persoone te presenteren in onsen voorscreven
rade binnen zesse maenden naestcommende op
de pene van te verbeuren d’effect van desen ende
dat gedaen ende de selve civile boete ende
costen van justicien getaxeert ende betaelt
zynde in handen vanden ghenen dijen dat behooren
sal zij onse vorseyde procureur generael in brabant
onse amptman deser stast brussele
ende alle andere onse rechteren justicieren offi-
cieren ende ondersaeten iegenwoerdige ende
toecommende dijen dat aengaende sal mogen heu-
re stedehouderen ende eenijegelijck van hen besu-
ndere soo hem toebehooren zal doen laten ende
gedoogen den voorseyden supliant van deser onser
tegenwordiger gratien ende remissien ende
van alle d’inhouden van deser inder vueghen
ende manieren verhaelt rustelyck vredelyck vol-
comelyck ende eeuwelyck genijeten ende gebruycken
sonder hem te doen oft te laeten geschieden nu
noch in toecommende tyden eenich hinder letssel
oft moeijnisse aen lyve noch aen goeden terc
ontrarien maer indijen zyn lijf oft eenige
van zyne onverbeurde goeden daerom gearresteert
becommert oft belet waeren dat $ zy die setten
ende stellen terstont ende zonder vertreck tot
geheelder ende volcommender delivrantie
$$sant ons alsa gelieft ende ten eijnde dat
dit vast ende gestadich blyve teeuwigen daghen
soo hebben wy onsen segel hieraen doen hanghen
behoudelyck in andere dinghen onsen rechte ende
eenijegelycken anderen dessyns gegeven
binnen onser stadt brussele den dertichsten
januarij 1642"
pardons,308.txt,"kaerle etc. doen $$$ te wetene allen luyden nu ende naemaels
wesende dat wy ontfangen hebben de oetmoedige supplicatie van jan
van meldert oudt ontrent xxiij jaeren wettich zoene wylen meesteren
jacops van meldert wesende sonder jactancie te spreken een jonck geselle
van eeren hebbende met eenen yegelyck in peyse ende vrede geleeft sonder
befaemt te zyne van yemande lichtelyck te iniurieren of te cuelen van
zynen lyve hebbende ons wel ende getrouwelyck gedient gehadt in
diversche reysen ende voiaigen inhoudende hoe dat des anderen daechs
bruessels kermisse anno xxxvij hy suppliant gielis ende jacop van meldert
zyne brueders ende jan vits wesende altsamen te peerde ende in meyninge
te rydene nae mechelen zyn naeden noenen gecomen buyten deser voirs.
stadt ende comende buyten der coelscher poorten aldaer nae geroepen zyn
by zekere gesellen drinckende in zekere herberge geheeten gaesbeke
om eens te drincken hebben aldaer te peerde gedronken gehadt ende
ewat gedroncken hebbende is gebeurt dat die voirs. suppliant jacob zynen
brueder ende de voirs. jan vits zyn tsamen voere gereist ende is de voirs.
gielis met zynen peerde wat achter gebleven ende corts daer nae gevolgt
ende by hen commende op oft ontrent der straeten loopende nae traepvelt
heeft de voirs. gielis henluyden geseeght gehadt dese of gelycke woirden
in substantien ziet ghinder es een die my heeft willen duer steken met zynder hellebaerde ende
hadde myn peert nyet rasch geweest hy soude my en myn peert duersteken
hebben daer ic myns weeghs come rydende twelc aenhoirende de suppliant
ende zyne voirs. bruedere ende van tgene des voirs. es zeere gecommoveert
wesende ende hen bloet verwermt zynde zyn metten voirs. janne vits
ende gielise hueren bruedere wederomme gekeert ende gereden naeden voirs.
persoen om te weten wye hij waere maer is die voirs. jacop wat voere
gereden alleene ende by hem commende heeft de selve persoen de welcke is
geweest wylen daneel tserclaes bastaert of natuerlyck zoene wylen
wencelyn tserclaes ter stont zyne hellebaerde gevelt gehadt opten
voirs. jacoppen dwelck ziende de voirs. jacop is hem innegereeden ende
heeft hem zyn hellebaerde afgewonnen gehadt ende drye of vier stoten
gegeven gehadt op zyn hooft metten appel van zynen deghen dwelc den
voirs. suppliant aenmerckende ende hoirende dat de voirs. daneel den voirs.
jacop zynen bruedere grootelyck iniurierende heetende hem te zyne eenen
dootslagere ende ballinck van bruessele ende beduchtende dat hy zynen
brueder metter voirs. hellebaerde hadde mogen evelen ende alsoe
van bloeyde ontsteken ende verwermt zynde te meer want hy $$$
te voeren hadde mit zynder hellebaerden willen evelen ende duer ryden den
voirs. gielisen zynen bruedere heeft hem met zynen langen messe eenen
houw gegeven gehadt boven in zyn hooft naeden welcken de voirs. jan
vits is int bescheet gegaen ende heeft den voirs. daneele geleyt tot
voerby de voirs. herberge ende den selven aldaer vermaect zynde is
de selve ende vermaect zynde is de selve daneel alsoe van daer $
te voete gegaen nae huys tot vilvorden aldaer oft daerontrent hy
woenachtich was nyet wetene de selve suppliant dat de selve daneel eenige
lettelycke quetsueren ontfangen hadde gehadt ende binnen drye of vier dagen
hier nae is de suppliant metten voirs. jacoppe zynen bruedere gereyst geweest in
onse armee voer saintpoel ende daerontrent ende ons aldaer wel ende getruwelyc
gedient gehadt ende nae desen soe heeft hem de voirs. daneel zoe de suppliant
verstaen heeft doen cureren by eenen chirurgyn woenende in onser stadt van
vilvorden voirs. den tyt van een maent geduerende ende binnen middelen tyde
gegaen ende gestaen achter straeten ende is daernae gecommen van levende
lyve ter doot ende aflivich zynde heeft hem de voirs. chirurgyn hem zyn
beckeneel van zynen hoode open gesneden gehadt presumerende dat den
voirs. houw sulc nyet en was gelyck waerechtich is dat hy daer af
zoude hebben gestorven gehadt ende alsdoen bevonden dat hy nyet en was
gestorven vanden voirs. houwe oft wonde ende dat hy daer af wel soude
hebben genesen gehadt en hadden dandere bluetssen gedaen die hy in
zyn hoot ende beckeneel hadde ende die alsoe die voirs. chirurgyn
vercleert gingen duer dbeckeneel ende dat hy alsoe principaelyck
is gestorven vanden voirs. bluetssen ende hoewel den voirs.suppliant
tvoirs. tfeyt voer alsoe vele hy daeraf is handadich geweest zeer
hertelyck leet is ende daer af ons oft onsen procureur generael in brabant geerne
satisfactie ende beternisse zoude doen mits dat de voirs. daneel natuerlyck
was nyettemin de suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van
iusticien heeft hem yesindert geabsenteert buyten onsen voirs. lande van
brabant aldaer hy nyet en zoude dorren wederkeren ten waere dat
onse gracie ende genade hem hier op worde verleent ende geextendeert
alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck biddende waerom
soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des
voirs. jans van meldert suppliant ende willende hem in dit stucke
prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigueur van
iusticien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren ende vergeven uuyt
zunderlinge gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
geruert mitgaders alle offensie ende bruecke corporele ende criminele
daer inne hy ter causen voirscreven mits dat daer aen cleven mach tegen
ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende
hebben hem daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende
restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in onsen voirs.
lande ende hertoochdomme van brabant ende allen anderen onsen landen ende
heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy ennige
onder ons heeft gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de
toecompst vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwych
gezwych onsen procureur generael in brabant ende anderen allen anderen
onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende beternisse
eerst ende voeral gedaen der partien geinteresseerde indyen die noch nyet
gedaen en zij ende ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyc
dat de voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs.feyt tegen ons te beteren
civilyck naer gelegentheyt vanden saken ende faculteyt van zynen goeden
met oyc te betalen de costen van iusticien hieromme alreede gedaen ende
te doene allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getruwen
den cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daertoe
gecommitteert hebben ende committeren mits by desen ontbieden daerom ende
bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen
die gene die daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen en wel ende
duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
ende moderatie vanden voirs. amende ende costen alsoe zy sullen bevinden
behoirende welck interinemente de voirs. suppliant gehouden sal zyn te
versuecken ende hem in persoen te presenteren in onsen voirs. rade binnen
eenen jaere naestcomende op de pene van te verbueren deffect van desen
ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden genen dien dat
behoiren sal zy onse voirs.procureur generael in brabant onse
amptman van bruessele ende alle andere onse rechteren iusticieren
officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecommende dien
dat aengaen sal mogen huere stedehouderen ende een yegelyck van
hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen
den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gracien remissien
ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volmmelyc
ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem daer inne
te doene noch te laten geschieden nu noch in toecomende tyden enich
hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
maer indyen zyn lyf oft ennige van zynen goeden daeromme
gevangen becommert oft belet waeren dat zy die setten ende
stellen oft doen setten ende stellen tot geheelder ende volcommender
delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
vast ende gestadich blyve teeuwygen dagen soe hebben wy
onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
dingen onsen rechte ende eenen yegelyck anderen dessyns gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van novembri int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende achtendertich van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
castillien ende andere txxiije aldus stont gescreven op te plycke by den
keyser in zynen rade boudewyns noch stont gescreven opte zelve
plycke visa etc.
ghecollationneert tegens
doriginale brieven by my
de cock
sy her af verantwordt
byden ontfanger vanden
exployten"
pardons,074.txt,"copie van eender abolicien van bartel vanderheiden
kaerle etc allen den ghenen die dese onse briefve zullen zien saluyt
*1 dat wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie van bartel
vander heyden inhoudende hoe dat in sekere sake hangende in onsen
rade geordineert in brabant tusschen janne van ratingen impetrant
ende den suppliant gedaichde dieselve suppliant bescreven is geweest
te compareren in persoone voir commissaryse vanden voirs. onsen
rade om hem sekere interrogatien gegeven te wordden welcke
achtervolgende is die suppl gecompareert voir commissarisen daer?
toe gecommittert te wetene onse lieve ende getrouwe meesteren franchen ?
vander hulst ende meesteren adolve vander noot beyde raiden
ordinaris vanden voirs. onsen rade / nae desen heeft onse procureur
vanden voirs rade den suppliant doen dagen voir den voirs. onsen
rade ende geobtineert twee deffaulten in meyningen gelyc men ver$$?
de suppliant aen te sprekene van zekeren eenige pretensen injurien
oft irreverentien die hy suppliant tegen ons geseit oft gedaen
soude hebben inden persoon vanden voirs. meesteren francken
wesende commissaris als dat hebbende deselve suppliant vele
hiffige woirden tegen eenen heeren roelof de vrieze ende anderen?
zyn partie dair tegewoirdich wesende die voirs. meester fancken
soude den suppliant hebben bevolen te zwygen zeggende in
effecte *2 hy soude hem doen zwygen ende gevangen doen stellen
dair op de suppliant soude hebben geantwordt effectivelic ic zien
wel ghy syt partie ghy doet my gewalt ende onrecht leggende
zyn handt op zyn mes oft hy dat hadde willen vuttrecken ende
totten voirs. meester francken geseecht soude hebben ic en pas?
op u nyet ic schyt op u oft desgelycke $ dwelck al mocht dair af
blycken sonder twyfel die suppliant nyet geseeght noch gedaen
en soude hebben noch oic oyt en hadde gehadt irreverentien
van ons te sprekene oft te doene mair alleene consideracie
ende gedachte hebbende opten persoon vanden voirs. meester francken
niettemin hoe tselve gbeurt zy/ beduchtende rigeur van iusticie
nyet en soude die suppliant niet dorren comparezen in onsen voirs. rade noch
oic blyven oft converseren binnen desen onsen landen ten waere
by onser gracien ende genade ende dat hem by ons verleent wordde
onse oepenen brieven van abolicien / ons om die selve zeere
oitmoedelic biddende soe eest dat wy desen aengesien
geneicht wesende ter beden vanden suppliant ende ierst hier
op gehadt dadvies van onsen lieven en getruwen die cancellier
*3 ende luden van onsen voirs. rade georsineert in brabant de
selven suppliant inden gevalle als boven hebben geaboleert
vergeven ende quytgeschonden aboleren ende schelden quyte
vut zunderlinger gracien mits desen onsen briefve die iniurierende
woirdden boven geruert ende tghene des de voirs suppliant ter
causen vanden voirs woirden oft iniurie mit dair af dependeert
mach hebben misseeght tegen ons oft den persoon van den voirs.
commissaris meesteren franchoise mit alle offence corporele
criminele ende civile daer hy ter cause van dien mach inne
verballen? zijn oft tegen ons ende der iusticieren misdaen ende
mesbruyct hebben / ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
tot zynen goeden name fame ende alle zyne goederen onverbuert
zynde ende indien hy eenige heeft in aller voegen ende gelyc hy
ware voir die toecompst / vanden selven woirden/ imponerende
hierop een eeuwich geswych silencie onsen voirs. procureur general
ende allen anderen dien dat sal mogen aengaen doende oick
aff te nyenwte ende abolerende sulcken daichssele / procedueren
ende continuacien als die voirs. onse procureur tegen den selven
suppliant van onsen wegen ter cause van desen in onsen voirs.
rade alreede begonst gedaen en geobtineert heeft in wat
staten die oic zyn behoudelic dat die suppliant by redenen ter causen
van den selven woirden sal gehouden zyn te bidden vergeffenisse
onser voirs. rade in brabant ende te doene satisfactie der
partien geinteresseerde indien die nyet gedaen en zy ende
dat cunlyck alleenlick ende dat insgely$ die suppliant
sal sculdich zyn te betalene die redelicke costen van iusticien
in deser saken gedaen oft te doene ter moderacien ende taxacien
van onsen voirs rade die wy daertoe committeren / ontbieden
dair om ende bevelen den voirs. onsen cancellier ende luden van
onsen voirs. rade dat geroepen die ghene die hier by behoeren
geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelic totten
interinemente ende verificacien van desen ende totter moderatien
ende taxacien vanden voirs. costen ende dat gedaen ende die
voirs. costen getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
ghenen dair dat behoert / zy ende alle andere onse officieren
dieneren ende ondersaten / den suppliant van deser onser gracien
abolicien ende quytscheldinge doen laten ende gedoogen peyselic
vredelyc ende volcomelic genyeten ende gebruycken sonder hem
te doene oft laten geschieden hier tegen nu oft namaels
eenigen hinder stoot oft letssel ter contrarien want alsoe
gelieft ende des torconden hebben wy den zegel vanden
welcken die keyser onse heere en grootgrootvader ende wy gebruyct
hebben duerende den tyde van onser minotiteit hier aen doen
hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten xi dach
van aprile int jaer ons heeren duysent vyfhondert ende zesthiene
voir paesschen ende van onser rycke ije alene stont gescreven
boven opte plycke byden coninck in zijnen rade
ende geteykent h de hane
xxx handtekening"
sentences,875.txt,"purge
francois mecheylweghen
impt.
alle den gene gede.
ende herde.
carel by der gie. godts coninck van castillien etta. allen den genen
die desen onse opene brieven sullen sien oft hooren lesen saluyt alsoo ons in
onsen rade geordonneert in desen lande ende hertogdomme
van brabant waere op den vyen. may van. jaere 1685 van weghen
francois perhen le weghen ingesetene borgher deser onser stadt brussele
by syne supplicatie verthoont ende te kennen gegeven gevt. in substantie
hoe dat synen sone jan anthoen oudt wesende tusschen de 2 a 23 jaeren
door toedoen ende verleydinghe van sekeren franschen taalmeester
hadde kennisse gecregen, nu gepast. omtrent de twee jaeren met
bartholomeus van. brande doen ter tydt coopman binnen deser stadt
ende t'sedert gebancqueronteert den welcken den voors. jan anthoen wesen.
lonck van jaeren ende daerenboven van seer fgaciel gelooff, ende
oock vervrempt van alle malitie onders pretext van hem den
coophandel te willen leeven hadde doen teeckenen taecken oft
accepteren eenighe wisselbrieven midtsgs. als pretensen debiteur
onderteeckenen eenighe obligatie oft borghe blijven, soo voor nots.
als onder privative signature, hem wijsgemaeckt hebbende dat sulcx
in sich selven niet en was ende maer en diende om den coophandel te leeren
van welcke wissels, ende obligatien de quantiteyt, ende importantie werde
geignoreert hebbende den gemelden van. branden daervan eenige verhandels
gehadt aen derde persoonen die daerover teghens den gemelden jan anthoen
hadden betalinghe commen vraeghen ende by gebreke van dyen geproteteert
midtsgs. hem in rechte betrocken, voor onse lieve ende wel beminde
die wethouderen deser onser stadt brussels waerteghens den suplt. uuyt
syne vaederl. plicht om te verhoeden de ruine van synen sone was
genoodtsaeckt gewt. sich te motten innebienden ende de processen voor
den selven synen sone aen te nemen, ende vervolghen daerover eerst becomen
hebbende tot een overcoen onse authocificatie door dyen synen sone was
minderjaerich ende in desselffs plicht ende vroodel. ende naer dyen de selve
processen waeren in staet van wijsen soo hadden de partyen adverse daervan
gedesisteert gehadt met oblatie van costen reserverende nochtans hunne
actie daer ende alsoo boven dyen soo hadde den gemelden jan anthoen
mette selve faciliteyt midtsgs. door verleydinghe van quaetwillighe
persoonen, hem vor borghe ende cautionnalis gestelt aen derde persoonen
ende oock aengegaen, ende geteeckent eenighe nocive contracten waer
over den supll. in syne qualiteyt van vaeder midtsgs. uuijt onse speciale
authocificatie onder andere oock proces hadde moeten sustineren voor onse vs.
lieve ende welbeminde die wethren. onser stadt brussele teghens u
d'assuny coopman van peerden waerinne hy hadde geobtineert gehadt, ende
alsoo hij oock niet en wiste de quantiteyten noch importantie vande selve
nocive acten ende dat hy voorts in achterdencken was dat d'onderhebbel.
van dyen midtsgs. de voors. wisselbrieven heden oft moeghen den gemelden jan
anthone commende tot syne meerderjaericht. hem daerover souden commen
molesteren, als waneer den wech van relt. hen mogelyck niet wedr. en soude
commen open te staen noch soo favorabel wesen als tegenwoordich, om waer
hune te versien, soo soude den supltn. in qualiteyt van vaeder ende momboir van
synen vs. sone op dat den selven hiernaermael niet en soude worden beswaets
met onbekende schilden tsy van wissels borchtochten oft andere nocieve
contracten geerde geerne de purge intenteren teghens alle de gene
die nu oft naermaels daerover teghens hen iet souden willen pretenderen
oorsaecke hy hem keerde tot ons beddende oodtmoedel. hen te verleenen
onse opene bb. van purgein forma, wel. supplicatie in onsen tjaerde
ghesien, synde waeren den voorn. supplicatie daerop verleent, ende
geexpedt. geweest de selve onse opene bb. by hem versocht uuyt
crachte vande wel. ende t'synen versuecke als impt. van dyer hadde
p. de backer eerste deurwre. vand. voors. onsen raede opden 10 may
1685 ter cleynder puyen deser onser stadt brussele naer voorgaende
lecture der voors. bb. ter pntie. van verscheyde ommestaenderen
by openbaeren edicte gedaeght alle de gene die eenich effect oft actie
hoedaenich t'selve soude weghen wesen souden willen pretenderen tot laste
van jan anthoine ter heyleweghe synen sone te compareren inden
voorn. onsen raede op de rolle van. 27 juny alsdoen naest commende
om aldaer heure actie t'intenteren op pene dat by gebreke van dyen
die selve by die van onsen voorn. raede soude worden geimponeert
een eeuwich geswygh, ende silentie ofte anderssints t'aenhooren al sulcken
versueck, ende coucle. als den inset in der qualityt alsboven ten daege diene.
die heeren vant capel.
van ste. rombauts
tot mechelen
gernaert smekens
cum suo
eene soe. van tnegentich guld. eens gelovende de selve soe.
aen. voors. ge. drossaerdt essers te sullen restitueren tusschen heden
dathe deser ende 14 eerstcommende daeghen sonder langher dilay oft
uuytstel op pene van promt. parate. ende heerlycke exr. verbindende
hij compt. ten dyerte van dyen synen persoon, ende goederen present ende
toecommende ende op dat alles te beter effect soude sorteren soo
heeft den compt. ten desen onwederroepel. geconst. den and. proca.
mayolen ende tsaemen ende elck van hun int besonder
omme te gaen ende compareren voor verbethel. van arct pen. ende alle anderen
haeren hoven ende gerechten tsy sonnereyn oft subalterne omme
t'gene voors. aldaer te vernieuwen ende hem constituant int
onderhoudt tgene tsyne costen ende lasten volontairel. te
laeten doenen ende condemneren ende dese te laeten sententieren executa
vel in forma, gelovende ende verbindende als als naer rechte met
penuntiae. in forma actun binnen antpen. ten daeghe naerde ende jaere
als boven present guillam van oostenryck, ende anthoni de ridder getuij=
ghen hiertoe versocht ende was den minute deses by den compt.
beneffens my was ondert. quod attestor ende was ondert. coesyns
nots pnes. tot iteghem residerende
gesmeckende ende oodtmoedel. biddende den vs. procur. mayolen compt.
impt. crachte vande onvoederroepel. procuratie hem gegeven by sijne
constituant inden 29 instrumente notariael hiervoeren geinsert. dat die
voorn. paul de gelieaen volde synen voors. const. condemneren inde
onderhouden, volbrenghen, ende achtervolghen vant innehouden van. meer
gemelden inste. notariael in alle syne poincten, myne heeren van syn
mats. souvereynen raede geordt. in brabant gehoort die bede ende
versueck des vs. compts. ende ghesien den voorgeruerden inste. notariael
houdende den selven voor goet vast gestaedich ende van boeerden hebben
den voors. synen constituant gecondemneert ende condemneren hen by desen
int onderhouden, volbrenghen, ende achtervolghen van. innehouden van. vs
instrumente notariael in alle syne poincten sonder daerteghen te
commen uucyte te doene directel. oft indirectel. in eeniger manieren
accorderende hier van te behorene van. voors. d'heer gabriel
franciscus essers drossaerdt van borchoudt cdes. versueckende
geexpedt. te worden dese tegenwoordighe acte van conde. vol.
om hem te dienen ende daermede te behelpen daer alsoo hij
te raede ende van noode sal vinden te behooren aldus gedaen
ende gepast. binnen dese stadt brussele den vijfden juny van
jaere 1686
alsoo in den raede van onsen genaedichsten he. carel den 2en van
dyen naeme by der gre. godts coninck van castillien etc. geordt. in desen
synen voorn. lande, ende hertochdomme van brabant waere op heden
dathe desen personelen gecommen ende gecompart. engelbertus de wint
den welcken heeft aldaer over geleght seker instrumt. notariael
gepast. voor den nots. van attevoort, ende sekeren getuyghen op
den 14 july 1685 tusschen de eerw. heeren gecoitteerde van het
metropolitan cappittel van ste. rombout tot mechelen ter eert
ende bernaert huvekens, mitsgs. lambertus knits als borghe ppaet.
ter andere sijden, waervan den teneur hiernaer is volghende
van woorde tot woorde ende is desel.
op heden den 14 july 1685 omparerende voor mij openbaer not.
ende inde pntre. van. getuijghen naer genoempt de eerw. heeren
gecoitteerde van het metrop. cappittel van ste. rombouts alhier
de wel. hebben verclaert verhuert te hebben, gelyck sy verhuert
midts desen aen gernaert smekens alhier present, ende accepteerde
de thiende van steynockerseel so in graenhout ende anderssints
gelyck de selve in voorleden tijden is gecollecteert geworden, ende
dat voor eenen teracuyn van dry jaeren elckanderen vervolghende
waervan het eerste jaer van betaelinghe vallen, ende verschijnen sal
kersmisse naest commende 1685 ten prysen jaeren van vijff hondert
guld. boven alle lasten in goeden en gepermitteerde gelden
adrien govaerts
cum suo
robert mieuson
cum suo
volghens syne mats. placcaerte
den huerlincken sal gedaen quytscheldinge genieten ten sy om merckel.
schaede ter oorsaecke van hagelslach overvloet van waeteren
ofte gewelt van crychsvolck overvloet van waeteren, ende in
sulcken geval sal hem affslach gedaen worden tot vier guld. van
herte graenen ende tot twee guld. van weeke graenen par bunder
dus sal hij gehouden syn binnen den eerden daeghe daervan advertentie
te doen aen de heeren verhuerders
item sal den pachter gehouden sijn aen te wysen te synen coste de panden
van het district waerop dese thiende is vallende als hy tot sulckx
van voeghens de verhuerders sal versocht worden
item is noch conditie dat in gevalle den pachter niet en betaelde
syne pacht op den preciesen valdach voors. oft uuyterl. vijff maenden daer
naer, dat alsdan de huere sal uuytwesen, ende hy huerdere tot de
voors. thiende geen recht en sal moghen pretenderen oft dat de heeren
verhuerders belieft, ende anders niet ende heeft voor borghe gestelt
mr. lambertus kints ingesetenen van brussel den voel. hem als ppael.
ende in solidum verbonden heeft voor den pachtprys uuytwysens
d'acte notariael hierover gepast. voor den nots. u. clocques de data 14
juny 1685 ende severe getuyghen constituerende midts dese de persoonen
in dit te noemen den vs. engelbertus de wint om te compareren voor
den raede van brabant ende alloe elders daer het de heeren verhuerders
believen sal ende aldaer t'gene voors. te herkennen ende inden inhoudt
desselffs gewillichl. met costen te doen ende laeten condemneren alles
onder paratie executie aldus gedaen ende gepast. tot mechelen ter
pntne. van anthoen van schrieck ende peeter kempeners als getuyghen
hiertoe geroepen ende gebeden ende hebben de vs. heeren gecoitteerde
ende huerder de minute deser ondert. beneffens my notario t'gene
voors. stipulerende quod attestor, ende was ondert. van attevoort nots. puw.
gesmeckende ende oodtmoedel. biddende den vs. engelbertus de wint compt.
uuyt crachte van. onvoederroepel. procuratie hem gegeven by synen
constituant inden dinstrute. notariael hiervoren geinsereert dat den
selven raede gelieven wilde, synen vs. const. te condemneren in het
onderhouden, volbrenghen ende achtervolghen van. innehouden van. veer=
gemelden inste. notariael in alle syne poincten myne heeren van syne mats.
souvereynen raede geordt. in brabant gehoort die bede ende versueck des
voors. compts. ende gesien den voorn. instrumente notariael houdende den selven
voor goet vast, gestaedich ende van weerden hebben den voorn. synen constat.
gecondemneert, ende condemneren hem by desen int onderhouden, volbrenghen
ende achtervolghen van. innehouden van. vs. instrumente notariael in
alle syne poincten sonder daer ten hen te commen nochte te doene
directel. oft indirectel. in eenigher manieren, accordeerde hiervan
ten behoeve van. voorn. eerw. heeren gecoitteerde van het
metrop. capel. van ste. rombouts tot mechelen c. des versueckende
geexpedt. te worden in deser teghenwoordighen acte van condte. vol.
om hun te dienen, ende daermede te behelpen, daer, ende alsoo sy ten
raede ende van noode sullen vinden te behooren, aldus gedaen ende
gepast. binnen dese stadt brussele den xien juny van. jaere 1686
comme au conseil du roy mesir. charles 2e de ce nom par la
grace de dieu, roy de castille etta. ordonne en cettun sondt. pays et
duche de brabant, soit ce jourdhuy datte de cettes personnellt.
venu et comparu engelbert de wint lequel y at faict exhibition
de certain instrument notarial passe par devant le note. s. de
frage et certains tesmoings le 13 de mars 1683 entre le sr.
adrien govaerts et francois du werckhoven d'une part
et robert mieuson ensemble le sr. cornelle mieuson capne. pour
le service de sa mate. coe. pleigne et cautione. ppal. d'autre
part, dont la teneur icy s'ensuict de mot a autre et est tel
ce hourdhuy 13 mars 1683 pardonant men et tesmoins etta.
compararent personnelt. le sr. adriain govaerts et francois
de werckhoven son beaufrere lesquels declarent avoir donne
coe. ils sont par cette tietre local ou lonaye. au sr. robert
mieuson, icy present et aceptant scavoir leur cense ditte la ceas
de cart a venes occape a present par matthias d’arquenne
telle qu’elle se comprend consistant en maison estables et grange et
autres edifices, jardins preits, pastures, verres labourables, et autres
de pendences er ce pour un terace de noeuff ans consecutiffs a
commencer au may prochain et ce pour en rendre la. soe. de cent
et septante fl. dont la premiere annee eschera ala sr. andre
du l’an 1684 n’estant oblige l’entreprenneur de payer le lonage
de l’an 1683 a cause que la despoulle demeure aus en 1rs. compts. lequel
payement ses devra faire apres six sepmaines l’escheance a
pence des privation de son bail si les premiers compts. le requierent
le tout francq, et en empt. des tailles subsides 20es et autre impo=
sitions mises, et a mettre par le prinnce, et estat de ce pays que led.
premier a ferme, devra payer, sans que les en premiers compts.
en recoivent aucun interest
item serat ledt. prenneur a ferme oblige de payer et acquitter
ammelemt. les cens seriaux ala descharge de sen premiers compts.
item serat oblige de fumer les en terres d’une pleine famiere
pendant le terme de soudt. bail et ce au dire des laboureurs et gen
de bien, ensemble d’enretenir les chemins, et cavins et les hayes
item est conditione que ledt. entrepenneur devra remettre lade. cense
grange et estable, en estat de couverture placcage et portes insqu
ala soe. de cent, et cincquante fl. et non plas dont les 1rs. compt.
les defalcquerent sur le rendage dela derniere annee le ce
terme moyennant de nesquitteance et acquits des ouvriers,
item devra l’entrepenneur entretenir lade. cense des couverture
et placcages a ces fraix, item ne pourra remettre lade. ferme
a autre sans le consentemt. des en premiers compets.
item est encor pour parle que l'entrepenneur prendra a son
les deponilles qui sont a present sur les verres a de ne taxain
a faire par la loy de resues et hor lade. taxaen. payerat les
tailles de la pnte. annee et du surplas en tiendra compte
aus en premiers compts. hormis que ledt. entrepenneur sera oblig
de payer les tailles et impositions au regard des prairudes
commenceant au mois de may et si le cas arrivoit que ledic
matthias d'arquenne ne vouloit consentie lade. taxaen. lesds.
premiers compts. donneront procure audt. entrepenneur au con ca=
tionnaire affin de ces faire vendre par justice, et les dernier
employer coe. dessus
item ne pourra l'entrepeneur depuis la une mars apres
l'expication de son bail pasturer auturs dese. prairies et pastaret
ny aussy toucher oucqunes a aucan arbre croissant ny coupper
aucus bois pendant les trois dernieres annees de son bail,
ny pretendre aucune moderaon. si non a cause de foudre
et force majeure de guerre, que dieu ne veuile, et ce con.
ses voisins
item l'entrepeneur aurat son renon de trois en trois ans moyemant.
six mois amparanant m'advertissant de plus est comparu aussy le sr.
cornille mieuson cape. pour le servie de sa mate. lequel l'est
constitue coe. il faict par ene. pleige et cautre. coe. ppal.
et un solidun pour le sr. robert son fils a l'acconselipt de
tout ce que dessus avecq promesse et obligan. in forma renoveant
a toutte exceptions relievements et privileges telles qu'elles puissant
este a contraire
de plus est conditionne que ledt. present bail se faict sans
prejudice du proces pendant indecis au conseil de brabant
ai rapport du ge. consr. bulteel nonobstant lequel ledt. procureur
a ferme ne pourra sebempter ny excuser le rendaige annuel
ceux du chapre. de
l'eglise cathe. a
liege
jean de wale can suo
un pour quelque cause que ce fat si autremt. par sentence
me fut juge constituant ledt. entrepenr. condt. cautione.
irrevocablt. touts porteurs de cette present bail pour en leur
nom compardistre tant au conseil de brabant que par tout
aillieurs on il plairat ausez premiers compts. et illecq leur laisser
volontairt. condemneren l'accomplist. de tout ce que dessus
obligeant etta. ausy faict a bruxees. led. jour, mois et an que dessus
en presence de francois wambacq et francois ten troost test vus
requisits au reguard de premiers compts. et cautre. et au regard dudt.
entrepeneur le 15 dudt. mois de mars 1683 en pnce. dudt. wambacq
et adrien vand. berghe coe. tesmoings et est la minute de cette
signe par tout lessen compts. ensemble de moy note. quod attestor
et estoit soubsigne fde forage nots.
requerant et suplt. ledt. engelbert de wint comperant coe. porteur
dudt. instrut. notarial et en venta dela procare irrevocalble luy
donne par lesdicts constituants cy dessus inserre audt. instruments
notarial et en vettu dela procure irrevocable a luy donnes par
fesen respectiffs constns. qu'il pleust audt. conseil de condemner
fesen respectiffs constns. en l'entretemt. accomplist. et par furnissent
du coutenn dudt. instrument notarial en touts et quel conque
ses poincts messieurs dudt. souverain conseil dessu mate. ordonne
en brabant ayant ony la demande et requisition dudt. compt. et veu
ledt. instrut. notarial tenant icellay pour bon ferme stable
et vaillable ont condemne et condemnent par cettes fesen respectifs
constituants en l'entretent. accomplist. et par furnist. du condenn dudit
instrut. notarial en touts et quel corques ses poincts sans y contre
venir ou faire contrevenir direct. ou indirect. en aucune maniere
accordant de ce au prouffict desen drs. adrien govaerts et francois
de werckhoven son beau freres requerants este expediesce
present acte de condon. vol. pour en servir et ayder la
et ausy qu'il trouveront convenir ausi faict et passe en cette
ville de bruxes. le 25 de juin de l'an 1686
comme au conseil du roy nre. six charles 2e de ce nom par
la grace de dieu roy de castille etta. ordonne en cettun soudit
pays et duche de brabant soit ce jourdhuy datte de cettes
personnelt. venu et comparu ce procur. mre. pierre de
moitemont lequel y at fait exhibition de certain instrument
notarial passe par devant le note. pollain et certains tesmoings
le 4e de juillet de l'an 1684 entre les penerends cet
roblis seigrs. cornelis faes. thomas francois de crixhe
martin de fosse et jean pene de neuffcour coe. constituen.
des mesrs. les doyen et chapre. de l'eglise cathe. de liege
d'une part et jean de wale et jean andries d'autre parts
dont la teneur icy s'enfuict de mot a autre et est tel,
landen et dismes
l'an huit six cent huictante quattre du mois de jullet le quattr.
tour par devant moy le publicq mate. soubsigne et en pnte. des
tesmoings embas denommez personnel. constituez demereurs et
nobles seigneurs cornelis faes thomas francois du crixhe martin
de fosse et jean pene de neuffcour lhavoines de l'eglose cathe.
de liege et directeures pour le temps des affaires delade. eglise
partie faisants et le soubescript acceptans pour messeigrs. les doyen
et chapre. d'icelle nt rende a tiltre de ferme et cluyt locale
a jean de wale et a jean andries demeurants a landen presents aussy
acceptants tant conjunctemt. que divisements l'un pour l'autre et un pour
le tout sans benefice de division, ou discussion, les disurs grasses et
meunes que mesdicts seigneurs ont a eux appartenantes audict lieu
fait en son nom prime, a la reserve tauttefois d'une somme de
vingtsept florins et une autre de trois florins et huict sols reprises
entre lesdits acts, que ledt. jean francois doibt audit pierre en son
nemparliculier ce que parle dit pierre icy present at este accept=
te sans promesse que ledit jacques burnette a fait daccamplir
tant le dessus fidelement sans forme nij figure depreces saubs
obligatoir de sa personne et biens avec constitutien quste
dunne surtout parteur de cette un de son double autentich.
par anbesaign recognuike et passer le prevus encondem=
nation volontaire audit conseil et ailleurs ouil plairat audit
pierre ausquels etha. premettant etha. obligeant etha. ainsy fait
et passe en la ville de jodoigne le quattorziesme d'avril
nul six cent huictante quattre en presence dusr. advocat
de glymes, et de jean bapte. petrij tesmoins acerdyuis lori=
ginel est signe j. burnette e. pierre desdits tesmoins et de
maij ledit notaire qui certifie cette y concorder estant signe
g. duchesner nots. 1684
requerant ledit jean charliers comparant enveran dela
precure. irrevocable lan donnee parleet. jacques burnette
san constituant dans linstrument notarial cy dessus intere.
quste pleust audit conseil de condemner soudit constituant
en l'entretement au emplissement et par furnissement
du canteny dudit instrument notarial en tans et quel=
caucques ses punicts messeigneurs du souverain con=
seil de sa mate. ordonne en brabant ayant ouy la der
monde et requisition dudit comparant et veul instrument
notarial cy dessus insore le tenant pour bon et vail=
lable aut condemne et condemnet par cette ledit
jacques burnette son cauktuant en l'entretenement
accomplissement et par furnissement du cauteun dudit
instrument notarial entens et quelcum qures ses seincts
sans y contravenir au faire contravenir directement
au indirectement en aucunne maniere accordant
le present acte de condamnation ure. au pressici dudt.
eulache pierre pour luij servir et an derla et aussy
quste trennerant canvenir ausy fait et passe en
la ville de bruxelles le 28e jour du mois d'avril
en lan seize cent quattre vingt et six
8-10
condemnatie vol.
voor
den doctoor chamaert
cum suo
ende
die van neerlinter
144
alsoo inden raede van onsen genaedighen
heer carel den tweeden van dijen naeme bij der gratien godts coninck van
castillien van leon van arrgon van beyde sicillien etha. geordonneert in
in desen sijnen voors. lande ende hertoghdome van brabant waere op heden
date desen personnelijck gecommen ende gecompareert francois lanck=
rij iersten officiael der greffe vanden voorn. raede den welcken heeft
aldaer overgeleght seecker instrument notariael gepasseert voorden
notaris le noire ende seeckere getuijghen op den sesthiensten julij 1663 tusschen
niclaes sprockeels ende hendrick goossens borgemeesters ofte dorpmeesters
van neerlinthere inden naem ende als genachtich precuratie hebbende van die
scepenen ende andere ingesetenen ende gemeyntenares van het voors. dorp
ter eenre, ende heer ende mr. natalis chamart doctoir professeur inde
rechten ende president van het collegie van sint leo oft vande rechten
binnen loven ende heer ende mr. jan van moll licentiaet in de rechten
ter andere syden ende waervan den teneur hiernaer volght van waer de
te woorde ende is dese
op heden den 16 july 1163 comparerende voor mij openbaer notaris ende
getuyghen naergenaempt die eersamen niclaes sprockeels ende hendrick
goossens borgmrs. ofte dorpmrs. van neerlintere die welcke uuyt crachte
ende naer vermoghen vande prucuratie aen hem gegeven voorden notaris peeter
nijs ende getuyghen op den sevensten deser, by die scepenen ende andere
ingesetenen ende gemeynteraeren van het dorp alhier gesien ende ge=
bleecken, hebben bekent ontfangen te hebben gelijck sij ontfangen
mits desen van heer ende mr. natalis chamart doctoir, professeur
inde rechten ende president van het collegie van st. leo oft vande rechten
binnen dese stadt ende universiteijt loven, de somme van twelff
hondert guldens eens, ende van heer ende meester jan van moll
icentiaet in de rechten vier hondert guldens eens in permissie gelt maec=
kende tsaemen sesthien hondert gulden tot twintich stuyvers
ende den stuyver tot drije plecken brabants gereeckent gelovende daer
voor uuyt crachte vande selve procuratie te betaelen so aenden voorschreven
heere doctoir chamaert tot proffijt van dneersche fundatien in het voors.
collegie als te weten seven hondert guldens capitaels tot behueve vande
cursiers van het voors. collegie, item twee hundert guldens tot behoeve
vande fundatie rijnschot, item hondert seven seven envijftich guldens
tot behoeve van de fundatie waltheri becka, item hundert vierentwintich
guldens tot behoeve van de fundatie van schutteputt, als aen den voors.
van mull te weten tot behoeve van. laeggetijde van wijlen heere
doctoor santvoort drije hondert guldens capitaels ende han=
dert guldens tot behoeve van de cantorije van de colegiale
kercke van st. jacobs tot loven eens rente van hundert guldens
t'jaers beginnende cours te nemen op heden dathe deser ende
akken jaer te leuren binnen dese stadt loven, als te weten
daeruuijt aenden voors. heer doctoir chamart vijfenseventich guldens
ende aenden voors. van moll qualitate qua vijffentwintich guldens
les ende vrije van alle lasten ende impasitien inngestelt oft
naemaels inne te stellen als schult met recht verwormen ende soo
voorts van jaer tot jaer totte quytinge toe de welcke sal mogen geschieden
als de rentgelders sullen gelieven t'eender reyse met gelycke
somme van sesthien handert guldens ende met volle rente obligerende
daervoor uuyt crachte van deselve procuratie soo hunne persoonen
als de persoonen ende goederen van hunne constuanten ende
van elck van hun int besundere ende naementlyck volgens
den fusent van de selve procuratie als te weten ierst van
guilliam goossens den hal boender landts op die catmeren
regenoten de maerstraete thomas goenen cornelis everaerts
ende merten ryeymaeckers met belast als met theeren
grootchuijs, item merten de greve den halff boender lants
hem competerende uuijt crachte van testament gelegen
onder item dingen op de vleught regenoten derffgenaemen
sebastiaen herbauts boort van essche catlijn van boeren
etha. belast met sheeren cleynen grontcheyns ende niet meer,
item willem raeckaerts drij zillen lants gelegen tot hoelede rege=
noten sheerenstraete de taefel van thienen ende syn selffs goet
in twee syden uuyt vier boenderen, int geheel betaelt met
tweendertich guldens erffelijck aen jan hoelanders tot saut=
leeuw, item wijnant de wilde anderhalff zille weyde re=
genoten d'erffgenaemen jonffrouwe aldegunde biucquer
in twee syden, het clooster van oplinter ter derdere ende
d'erffgenaemen machiel marien belast met sheeren cleynen
grontchijns ende niet meer item hendrick goossens drije
sillen weyde gelegen over de ghete regenoten die
haeckstraete mijnheer van nederlintere in twee syden d'erff=
genaemen reyen ter vierdere syden, belast let sesse guldens
vijff stuijvers erffelijck ende niet meer, item lambrecht pulinx
huijs ende zoff gelegen tot goethuijsen regenoten sheeren=
straete d'erffgenaemen juliaen cocx derfggenaemen jan
laps mijnheer van neerlintere ende hendrick goossens joordens
den ouden, belast met vier haesteren duen aenden baron
van huefalize ende niet meer, item jan vrenen d'oude een
halff boender bempts aen shertogengracht regenoten, deselve
gracht ter eenre, herman heusdens. ter tweedere d'erffgen.
jan moeurs ter derdere, ende derffgenaemen willem van
eertrijck rer vierdere syden, item nicolaes sprockeels ander=
halff sille landts gelegen opt winckerwelt regenoten derffge=
naemen aert pulinx derffgenaemen hendrick jordens, ende den
voetweg leydende van goetshuijsen naer den ransbergh on=
belast goet, item adriaen van graesbeeck anderhalff sille
landts gelegen opden grooten bruel brull regenoten
die gemeynstraete, merten vander velpen ende jan vander
145
raeren etha. onbelast goet, item jan jordens anderhalff sille
weyden gelegen inden leerdriesch regenoten het clooster van
oplinter jan tamleur de rectorije van den ransbergh belast met
vijff vierendeelen corenchuijs ende niet meer, item niclaes vander
wesenhuijs ende de hoff gelegen inde nounnstraete regenoten
die selve straete cornelis van leeuwe ende jan van roije groet
omtrent anderhalff sille belast met achtentwintich guldens ende
ii stuijvers erffgelijck aen het clooster eeverbode, ende niet
meer, item peeter nijs anderhalff sille lants onder bunsbeeck
regenoten het clooster van oplinter in twee syden thomas
van hinnisdael ter derdere ende meester christiaen van
winde belast met sheeren clijnen chuijs ende niet meer, item
merten van nijvel drij sillen landts op den meijerbeeck re=
genoten aert van nijvel de tafel van nederlinther heer
jan van eertrijck ende sheerenstraet, item merten raeij=
maeckers drij sillen landts op de catmeren regenoten guillam
goossens sheerenstraete jan goenen, ende het clooster van
oplinter belast aende tafel van nederlinther met sesse
guldens vijff stuijvers erffgelijck ende niet meer, item jooris
vreven junior huijs ende hoff gelegen op den oudersten driesch
regenoten den selven driesch sebastiaen vanden hove ter twee=
dere geert caenen ter derdere etha. belast met twee guldens
erffelijcken ende een halff halster even aen mijnheer van ne=
derlinther ende niet meer, consenterende int maecken van
beleyde ende manumiese volgens hunne voors. commissie ende
in het decreet der scepenen van loven sonder daertoe te
moeten gedaeght ofte geroepen worden daer de voors. ges=
specificeerde goederen constituerende ofte substituerende
onwederroepelyck vander voors., charlier wauters ende
allen thoonder deser om het gene voors. is te vermen uluen
ende te realiseren voor de voors. scepen van loven inden
raede van brabant ende alomme elders daert van neede
soude mogen sijn promittentes ratum et gratum obligantes sub=
mittentes ac renunciantes in forma aldus gedaen binnen loven
ten daeghe maende ende jaere voorschreven ter presentie
van srs. gilbet thenaerts ende jan brenart getuijghen hier=
toe geroepen ende was deminute deser onderteeckent hen=
drick goosens met het merckt van niclaes sprockeels ns.
le noire nots. leeger stondt dese copije gecollationneert met
het origineel is daerme bevonden te accorderen onderstondt
quod attestor ende was onderteeckent g. mariott nots.
versueckende ende oudtmoedelijck biddende ende den voors. officael
francois lanckrij comparant uuyt crachte vande onwederriepelijcke precuratie aldaer gaende der sustineren vander instrumente
aen hen by syne respective constitueren gegeven als thoonders vanden instrumente
condemnation de
pour
le seigr. comte de glymes
comme ayant lespouse la dame
detae dusou sr. mre. de
camp et quartier mr. gnl.
suau
et
le seigr. baron de bourni=
val
notariael hiervoren geinsereert dat den voors. raede gelieven
wilde voorn. syne respective constituanten te condemneren int anderhouden
volvueren ende achtervolghen vanden innehoude vanden voorn.
instrumente notarial in alle syne poincten myne heeren van.
voorn. syne mats. raede geordonneert in brabant
gehoort die bede ende versueck des voorschreven comparant
ende gesien tvoors. instrument notarial hiervoren geinsereert
houdende den selven voorgaet ende van weerden hebben den
voorn. syne respective constituanten gecondemneert ende con=
demneren hen aicts by dese int anderhouden volvueren ende achter=
volghen vanden innehouden van den voors. instrumente notariael
in alle sijne poincten sunder daertegens te commen oft te doen
directelijck oft indirectelijck in eenige manieren accorderende
deselve teg enwoordighe acte van condemnatie volontaire ge=
expedieert te worden, ten behoeve van de voorn. heere ende
meester notalis chamart doctoir, profess, professeur inden
rechten ende president van het collegie van sint luo oft
vande rechten binnen dr stadt loven ene universiteijt loven ende
heer ende meester jan van moll, des versueckende, om hun te
dienen ende daermede te behelpen daer ende alsoo sij termede
ende van noode sullen vinden te behooren, aldus gedaen ende
gepasseert binnen de stadt brussele den vierentwintichsten
dagh der maendt aprilis int jaer 1686
13-10
comme au conseil du roij nostre sire charles
second du nom par la grace de dieu roij de castille de leon d'arragon
etha. ordonne en cettuij soudit paijs et duche de brabant fait ce
jourdhuij date de cette personnelement venu et comparu jean quarelme
official au ala greffe dudit conseil, lequel ij at exhibe certaines bres. de constitun.
passees pardevant les lieutenant et hommes de sies. de la sonnerant
cour feodale de sa mate. en brabant, le vingtseptieme jour du mois de juillet en l'an
1682, entre le sr. ferdinande d'illan baron de bornival etha. d'une et son
le sr. michel suau mre. de en son vivant mre. de camp, du conseil
de guerre de sa mate. et quartie mre. general de ses armees aux
paijs bas d'autre part, et dant la teneure sait de mot a autre
et est telle
charles par la grace de dieu roij de castille de leon
d'arragon, des ceux sicilles de hierusalem, de portugal
de navarre, de naples, de grenade de molede, de valence
de galice, des mallorcques, de seville, de sardaigne, de
cardule, de corsicque, de murice, de jaen des algaer les
d'algesre, de gebraltar des isles de canarine des indes tant
orientales qu'accidentales des isles et terre ferme
de lameroceanne archidiccq d'austriche ducq de bourgoigne
de rathier de brabant, de limbourg de luxembourg, de
146
gueldres et de milan, camte de habsbaurg de flandres d’arthois
de bourgoigne de chirol, palatin et de haijnou. de mannu et de zutphen
prince de zwaene marquis en st. empirie de rome, seigneur de
malines et dominateur en asie et en affricque a tous ceulx
qui ces presentes nom lettres voiront, au lire auyiront salut scavoir faisons
qu'au jaurdhui date de cettes pardevant mre. tresohez et teal francois
de boisschot camte d'irps baron de saiventhien seigneur de
sterrebeke, moslegem, bygaerde etha., camme lieutenant deure
souveraine cour feodale de brabant, et en presence des hommes
de fief dessous nommez, scavoir, francuscis de hillegarde, mar=
tinus de meerbeke adrianus gulant et matthias de richterich
comparant mre. gher et feal lacques joseph michiels mre. conseiller
secretaire et greffier de lade. caur, comme procureur ace que
s'enfuict deveinent constitue par nostre aussij cher et feal ferdinande
d'illan baron de bornival etha. ensuite de la precure en estante
passee par devant hommes de fieff de nostre ditte caur le
vingteroniesme du courtant at en scelle qualite remonstre et
donne a cognoicke a nockedit lieutenant et hommes de fieff
que soudit constituant aijant receu de nre. cher et feal michel
suau mre. de camp de mre. conseil de guerre et quartier mre.
gnael. de nos armees au paijs bas la somme de treize mille florins
une fais, aurait au proffit d'iceluij promis, et constitue une
rente de cinq cent quattre vingt et cinq florins par au a
l'interest de quarrte et demij par cent, aijant pour hypotheque
d'icelle specialement oblige le droit par luij de nous acquis
sur les quattre bois dumuelles, hazuit, hez et bossut et autres
domaines plus amplement repris en lade. procure, laquelle
s'enfuit de mot a autre le jourd'huij vingtermiesme du
mois de juillet l'an de grace seize cent quattre vingt
et deux comparant comme au greffe de la souveraine
cour feodale de brabant empresence des hommes de
fief deffaul. nommez messire ferdinande d'illan baron de
bornival seigneur du francq fieff de raignon etha. lequel at
cognu et confesse comme il cognait et confesse par cette
d'avoir receu de dan michel sua mre. de camp, du conseil
de guerre de sa mate. et quartier maistre general deses.
armees au paijs bas, la somme de treize mille florins vue fais
monnaije du roij, au cuij et selon les derniers placcarts, pour
laquelle some ledit seig. comparant at promis et promett par
cette de paijer au prouffict dudit dan michel suau etha. l'interest
a quatre et demij parcent, faisant cinq cent quattre vingt cinq
florins par an monnaije predicte, et paijable en cette ville de
bruxelles libre de x. xx. xl. pelus au moindre derniers etha. dant le
premier terme de paijement et scerat le vinteuniesme de juillet xvi
quattre vingt et trois, et ainsij d'an en au jusques auremboursement
d'icelle somme capitale laquelle sepandra faire en monnaye
que dessus en deux fois, par mij, preadvertence de six sept maines
annota
juin 1973
ceux ou magistrat de la ville des nivelles
empremants et interveniants pour la
communaulte de seneffe suppls.
jean feraille a tiltre anne marie
petit sa femme resbnt.
veu le proces desdittes parties comm' ivellui est instruict
communicatoirement jusques a duplicque du resbnt. in=
clus commence par les deux reqtes. des supplts. du 24e
de maij et 5e de juin en 1685 la cour avant faire droict
au diffinitiff ordonne aix parties de comparoir pardevant
commissaires desditte cour pour de leur different accor=
der en amiable si faire se peut si, non de leur besoigne
verbal faict estre wereurement administre droict coe.
de raison reservant mes despens, prononce a bruxelles
le 5e fevrier 1686
jor. joseph vander leenen raedt ende iersten roij
darmes van sijne mat. in dese in der landen noe.
officij supplt.
d'erffgen. wijlen den borgmr. tsantels resbnten.
ghesien in sijne mats. raede geordonneert in brabant die
reqte. bij den supplt. aldaer gepnteert. den 9 october 1685 ten
eynde den selven raede soude gedient wesen de voors. resbnten.
te condemneren inde prompte weringhe van het epita phium
geexponeert in de kercke van ste. peeters tot loven naerder
inde voors. reqte. geruert, ende hun boven dijen te condemneren in
eene amende van hondert guldens in gevolghe van. 8 arle.
van het placcaert heraldicq des jaers 1616 gesien oock die
rescriptie by de resbnten. daertegens gedient, replicque des
supplts., ende de emplicque der voorn. resbnten. op al geleth
thoff ordonneert aenden supplt. te doen blijcken van het exces
ten processe geruert, ende tselve naerder te circonstan=
tieren om ettha. reseruerende de costen, geprononceert
tot brussele den 6 februarij 1686
den heere raedt ende procur. gnael. van brabt.
impt.
anthoen wolter cox ghede.
ghesien dopene brieven van daeghsel personneel by den impt.
hier te hove verworven den 19 october 1682 die feijten van belas=
tinghe desselffs impts. met het examen personneel des
ghede. verbaelen voor commissarissen in saecke gedeputeert
tusschen partijen gehouden behelfene de conclusien ende altercatien
der selver, gesien oock de schren. van feijten ter wederl. den
aengegeven, met de nieuwe feijten, ende circonstantieringhe
der selver, des voors. impts., met de contrarien deffensien
gedient, gesien alsnoch den vocalen thoon des impts., soo hier
te hove geproduceert, als oock voor de vande hooghe
justicie van limbourgh uuijt crachte van authorisatie
van desen hove metten bielette van exhibitie employ ende
acceptatie in forme van thoon desselffs impts., gesien desgel.
den vocalen thoon des ghedaeghde oock geproduceert soo
hier te hove als voorde vande hooghe justicie van lim=
borch beneffens den litteralen thoon, ende den billetten van
exhibitie ende emploij met presentatie van eede desselffs
ghede., ende die stucken in forme van thoon ter wederlijden
geemployeert, die voordere verbaelen voorde voors. coissarissen
gehouden, ende naementlijck die gene van. 2 ende 26 junij
1685 waerbij resspective blijckt dat den ghede. in plaetse van
reprochen hadde geemploijeert gnalia. juris contra, ende
in plaetse van solvatien geemploijeert gnalia. juris pro
ghesien eyntelyck den verbaele vanden 4 julij 1685 gehouden voor
de voors. commissarissen nae vermoeghen vade prolongatie
by den impt. ende toe geobtineert behelfende deselven verbaele
de reprochen desselffs impts., ende sustenie van synen tweghen
aldaer gedaen aengaende die validiteijt van die productie
des gede. gedaen voor die van limborgh opde feijten hier te
hove nijet geposeert nochte gedient, met dordonnantie
opden voors. verbaele gedecerneert, medebrengende dat
int decideren deser saecke opden innehouden van. selve
verbaele regardt soude worden genomen om ettha.
welcken volgende soo hadde den impt. in plaetse van
solvatien eemploijeert gnalia. juris pro, ende alsoo in
saecke gesloten, ende recht versocht, gesien daerenboven
die drije reqte. civile by den voors. impt. den hove gepnteert.
respective den 26 januarij lestleden, iersten ende sesten deser
loopender maendt februarij mette redenen van impertinen=
tie by den ghede. voortegens respective overgegeven op alles
geleth thoff volgende de reqte. civile des supplts. tot dese
saecke ende alvooren ten diffinitiven recht te don ordonneert
ex officio ten verhooren den raedt rijckewaert des sris.
ysdoren, ende desselffs twee officiaelen coentzen ende du prenne
midtsgaeders de notaris heijmans ordonnerende voorders
aenden gede. binnen 15 daegen tantwoorden ende contesteren
tegens de conclusie genomen by den imptr. met sijne reqte.
civile van. 1en februarij lestleden op pene van verstelen
ende recht op de copijen reserverende de costen, gepronon=
ceert tot brussele den 8 feb. 1686
le sr. marcquis de bournouille gnael. de
bataille, gouverneur de la ville de liere
sa. supplt.
nicolas la terre et charles caminiau
ferniers insinuez
veues les trois reqtes. respectivement servies par ledit
sr. supplt. en cette cour les 21 septembre 1685 9 et 21e de
janvier dernier affin coe. en icelles avecq les ordonnances
y de cervees respectivement a scavoir sur la premiere
estoit ordonne que tous les deniers ou redenances escheus
vuidez des mains des debiteurs insinuez en este sur
la seconde estoit tordonne que la montisation se serat
es mains de ladt. sarhon residente nivelles comme"
pardons,043.txt,"philips etc. doen te weten allen jegewoirdigen ende toecommenden
dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van gyelis rutgeersse
inhoudende hoe dat hy suppliant altyt gestaen heeft tot goede fame
ende name noyt eenich feyt gecommitteert hebbende waerdich va#
punitien dan tgene des hiernae volgt dwelck gebuert is den
xxen septembrius xvc lix alsoe hy suppliant was ten huyse
van joosen mols gestaen aende merckt bynnen onser stadt vanden boscche
met geerit zoon wylen jans wens adriaen loensse ende
wylen jannen aelbrechtsse afflyvige ende meer andere goet
geselschap ende aldaer geweest hebbende tot omtrent den
zeven uren naeden middach is gebeurt dat de voirs. jan
aelbrechtsse is gegaen op zekere privaet staende bynnen den
vs. huyse om zyn gevoech te doene welck privaet de voirs.
jan aelbrechtsse naer zyn oude gewoente boven op met zynen
dreck ende vuylichheid zeer onreyn heeft gemaect want hy
voir een gewoente ende maniere van doene hadde alomme
die privaten met zynen dreck onreyn te makene ende hadde
tzelve te voore wel tot vyfentwintich reysen tot in verscheyden
geselschapen gedaen ende bedreven ende als hy tselve gedaen
hadde zoe glorieerde hy daer inne ende ghecte ende lachte
met den ghenen die in zyn vuylichheid geseten hadden oft die
hy indyer manieren zoe onreyn hadde doen maken zoe eest
gebuert dat die voirs. suppliant crygende oick noot om opt privaet
te gaene ende nyet wetende vander onreynichheid die de
voirs. jan aelbrechtsse die corts te vooren opt tselve privaet geweest
ende tselve onreyn gemaect hadde is gaen sitten inde vuylicheid
ende onreynicheid des voirs. jan aelbrechtsse ende heeft hem
alsoe vuylgemaect ende was soe bescheten dat hy syn hebbe
hempde achter tot zynen rugge toe af moeste snyden als zommige
vander gelach genooten gesien hebben waerduere de
suppliant soe zeere gestoort zynde ende vyndende hem
selven soe onreyn als voere ende dat hy daerduer begect
ende bespot wordde heeft vuyt ompatiencie ende verhitheyt
van bloode genomen zyn eetmes ende denselven jannen
aelbrechtsse daermede gegeven eenen steke boven syn borst#
zeggende tot hem gaet beschiet nu die privaten noch eens
ende naedyen de voirs. jan aelbrechtsse veerthien dagen
de selve quetsure ontfangen ende hem laten cureren hadde by
eenen genaempt meester anthonis een vander chyrurgyn$$
meesters onser stadt vanden bossche die welcke de wonde
zoe zeere verre gebracht hadde als dat deselve schoen begonst
te dragen ende hoepte deselve meester anthonis de voirs. wonde
metter gratien goidts wel te genesen nochtans vuytdyen de
voirs. jan aelbrechtsoene den voirnoemde meester anthonis verclaeren
ende hem int heymelyck by andere meesters hadde doen cureren
zoe es deselve wonde versuympt geweest zoe dat midts
zekere andere siekten die daer toe geslaegen zyn de voirs.
jan aelbrechtsse daeraff ende anderssins deser werelt
is overleden tot groot leetwesen des voirs. suppliants de
welcke nyettegenstaende hy partye geinteresseerde
gecontenteert heeft nyet vryelycken soude dorren
hanteren noch converseren in onsen lande van brabant ten waere
dat hem onse gratie ende genade ende vergeven brieven van
remissien hierop verleent wordden omme de welcke
den voirs. suppliant ons oitmoedelyck gebeden heeft
wairom zoe eest dat wy desen aengesien
geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende
willende hem in dit stuck prefereren gratie ende miser#
voir strangheyt ende rigeur van rechte ter eeren ende contem#
vander bitter passie ende lyden onsheeren jesu christi dwelck
hy opten goeden vrydach voir die salicheyt vander menschely#
geslechte geleden heeft oick regard nemende opde lanckheyt
vanden tyde dat tvoirs. feyt geschiet is mitsgaders dat
dafflyvige schynt hem versuempt te hebben metter veranderinge
van chirurgiens hebben denselven suppliant indyen gevalle alsboven
quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende vergeven
vuyt zunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt ende
ongeval boven geruert mitsgaders alle offentien ende bruecke
corporelle ende criminelle daerinne hy ter a$ser voirs. midts
dat daeraen cleven mach tegens ons ende justicie mesdan
ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem dyen
aengaende wedergestelt ende gerestitueert stellen
weder ende restitueren tot zyne goede name fame ende geruchte
in onsen voirs. landen van brabant ende allen andere onsen
lande ende heerlichheden ende tot zyne onverbuerde
goeden indyen hy eenige onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
zoe hy was voir die toecompste vanden voirs. feyt imponerende
hierop een eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant
onsen schouteth vanden bossche ende allen anderen onsen
justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ierst ende
voir al gedaen der partye geinteresseerde indyen die noch
nyet gedaen en zyn ende eenige daertoe staet civillick
alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal
zyn tvoirs. feyt tegens ons te beteren civilyck naer gelegentheyt vander
zaecken ende faculteyt van zynen goeden met oick te
betaelen die redelycke costen van justicie hieromme alreede
gedaen ende te doene allet ter taxatien ende moderatien
marge: zy hier af verant
woirt byden ontfanger
vanden exploiten
van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden
van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
hebben ende committeren by desen ende toter taxatien ende
moderatien vander voirs. amende ende costen van justicien
ontbieden dairom ende bevelen denselven onsen cancellier
ende raidtsluyden dat voir hen geroepen die ghene d#
dairom behoiren geroepen te syne zy procederen wel
ende dueghdelyck ter verificatie ende interinemente van desen #
totter taxatien ende moderatien vander voirs. amende ende
costen van justitien alzoe zy zullen bevynden behoirende
dwelck interinement de voirs. supplianten gehouden sal
wesen te versueckene ende hem in persoone te presenteren
in onsen voirs. raide bynnen zesse maenden naestcommende
opte pene van te verbueren deffect van desen ende dat
gedaen ende deselve civile boete ende costen van justicien
getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen die
dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant on#
schouteth vanden bossche ende alle anderen onse rechteren
justicieren ende officieren ende ondersaeten jegewoirdige
ende toecommende dyen dat aengaen sal moegen huere
stedehouderen ende eenenyegelycken van hen besundere zoe
hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den vs.
suppliant van deser onser jegewoirdigen gratien ende rem#
ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende manie#
voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwe#
genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te laeten
geschieden nu oft in toecommenden tyden eenich hinder letsel
oft moyenisse aen lyffve noch aen goeden ter contrarien
maer indyen zyn lyff oft eenige van syne goeden daerom
gearresteert becommert oft beleth waere dat sy die setten
ende stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende
volcommender delivrantie want ons alsoe gelieft ende
ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve ten eeuwigen
daegen zoe w hebben wy onsen zegel hieraen doen
hangen behoudelyck in anderen dingen onsen rechte ende
eenenyegelycken dessyns gegeven in onser stadt
van bruessele opden goeden vrydach inde maent
van aprile int jaer onsheeren duysent
vyffhondert lxii van onse rycke
van spaengnen ende sicillien tviie ende van
napels etc. txe opde plycke stondt gescreven
byden coninck ende onderteeckent de zoete visa
recepta
gecollationeert ende bevonden concorderen
met zynen originale by my
$$ facuwez $$$"
pardons,367.txt,"remissie van dootslaghe
philips by der gracien goide coninck van castillien van
laon van granada artshertoge van oistr piomte van
arragon ende hertoge van bourgongnen van lothr van brabant
van stir van karenten van cram van limborch van lustenborch
ende van gelre erene van vlaanderen van habsburc van tyrol
van ferette van keburch van artois van bourgounguen palatyn
van henegouwe van hollant van zeellant van namen en van
zutphen mercgoeur des heylichs roomschen rycs ende
van burgauw landgrave in elsaten heere van vrieslant
van op den windschenmary van portenauw van salms ende
van mechelen
doen te weten allen ende eenen tegelyken
tegewoirdich ende toecomende dat wy ontvangen hebben
die oitmoedige supplicatie van henricke vanden putte inhouden
hoe dat in octobri lestleden op de jairgedinge des voirschreven des proefste
van hoeye in den dorpe van esemaele onder ghete die voirsschreven
henrick suppliant als menere des voirschreven proefste met scepenen
vergadert zynde ende opcroeren zyne officie nae der bancken
ende onder gewoenten rechte aldaer gecommen is dair in
zynre presentien een geheeten wylen henrick dillen ons
te ontvangen zulcke goede als hem nae die doot van zynre
hun s vrouwen ouderen gesuccedeert ende aencomen weren
ende naedien dat de voirschreven menere mitten voirschreven scepenen
huere devouoir dien aengaende gedaen hadden vraegden hen die
voirschreven wylen henrick dillen wat zy dair af schuldich wese
te hebben hem antworden dair op dat zy behoirde te hebben
twee stuivers ende dat zy dair af nyet quyt schilden en wilden
dit $$ die voirschreven wylen henrick dillen betalende die twee
stuivers seide tot henlieden ghy en doet my niet als ic t
gedaen hebbe maer nyetmin ic oft die myne dincken t wel
morgen oft daerna te vinden dwelck die voirschreven suppliant
aenhoiren seide totten voirschreven wylen henrick dillen houndt daer
is uwe ghelt hem tselve presenteren ende want hy die
pidtacie voir$ nyet aenveerden en wilde maer den zelven vanden
putte dreygende heeft die selve vanden putte geseyt te
sal a oick wel vinden eer ghy verloren zyt mits den welcken
zy tegen malcanderen gecomen zyn om deen den anderen te slaen
dwelcke by die lieden dair omtrent zynde belet werdt
seide oick die selve suppliant ja soudt ghy my gelyck
ghy eens hebt willen doen verraden en de vercoopen dat
zult ghy betalen, soeckende met dien zyn dagge om den
voirschreven henrick dillen te steken maer en heeft dat
mits den belette voirschreven nyet connen volbrengen
dat die selve wylen henrick dillen ongequetst ongeschynt
en ongerant van daer is gegaen maer ter selver stont een
geheten wouter thoenys dewelck is die voirschreven henrick
van den putte zuster zoen? van verre zien dese handelinge is
gecomen loopen vanden kerthonenmere aldaer hy affen was
op de plaetste daer tgescil gebuerde met eenen op stekere oft
eetmesse dewelck hy over hem hadde ende heeft den
voirschreven wylen henrick dillen gegeven twee steken den
eenen inde schouderen ende dien andern int dicke van den beene
dat hy mits dien van luie ter doot gecomen is diens ziele
god genadich zy overmits den welcken die voirschreven suppliant
die nochtans alsoo hy anders nyet en weet noyt woude
gegeven en hadde hem vuyt ons voirschreven lande van brabant
zoude moeten houden ende want voirschreven feyt den
voirschreven suppliant goeder herten leet is soe en de ore hy
nochtans beduchtende ende ontsiende righeur van justitien
hem tot zunre gewoenlyker woenstadt nyet houden maer
moet hem buyten houden ende habandoneren zyn hun svrouwe
ende kinderen asde dat hy mitten selven zynen wyven
kinderen geschepen waere lantloopich te blyven tot zynre
grooter schaden ongennechten ende verdriete noch meer
wesen zonder ten ware dat wy onse gratie en genade
te hemweerts keerden daerom hy ons oitmoedelick heeft
gebeden soeerst dat wy desen aengesien
compasse ende medelyden hebbende m$ten voirschreven suppliant
willende hem in de by gratie ende ontfermen hertichen t
gedaen werden teghen righeur ende strangheden van justitien
bezundere ter eeren van de reveren der heiliger passen ons liefs
heeren jhesus christus die hy leet aenden honte des conten opten
dach van heden inthmerende ende gemeynth wesende ter
seden ende begheerten vanden voirschreven suppliant hebben hem
in gevalle als boven quytgeschouwen ende vergheven
schelden quyte ende vergheven vuyt zunderlinger gracien by
desen onsen brieve het voirschreven feyt mitgaders alle
penen ende amenden corporelle criminele ene cuule dair inne
sy hem vuyt saken van tgene die voirschreven is duchstus
mesgrepen mach hebben tegen ons ende justitie ende
hebben hem als van desen gerestitueert ende restitueren
tot zynre goeder eeren name ende famen tot ons voirschreven lande
van brabant ende tot allen zyner goeden met versiert zynde
op datter dinge zyn gelyckerwys inder manieren hy was
voe die geschiedenisse vanden feyte voirscreven imponerende
hier op eeuwich geswych onsen procureu generael van brabant
ende allen anderen onsen ende $$ maelen enz officieren ende dieneren officieren ende justiticieren dien dat
aangaen mach satisfactie ende beternisse nochtans
gedaen zynde der partien in desen geinteresseert alde be$$$
die noch te doen zy ende dinge dair toe stae ontbieden hier
om ende bevelen onsen l$$$$ ende getrouwen eancollr ende
lieden van onsen raede in brabant dat sou hen geroepen
die ghene die dair van behoiren geroepen te zyne zy pronden
ende doen procederen wel ende duvels delick totter verificatien
ende intermiente van desen zou dat behoeren sal ende dat
gedaen zy onse drosstie van brabant meyeren van laenen
ende van thienen ende alle andere onse ende selve heren officieren rehseren
ende dieneren hue stedehouderen ende elck van hen die dat
aengaen mach te doen ende laten den voirschreven suppliant van
des$ onser tegenwoirdiger gracien ende remissen ine mannen
voirstoenen rastelick ende bredelick gebruycken zonder
hem dair tegen te doen oft laten geschieden ende oft in
toecomende tyden aen zynen luie leden oft goeder smyen hinder
arrest sloot oft seht ter contraren maer by alste
hy oft zyne goeden voirstaenen dairomme gevangen gearresteert
oft aengetast waeren zy die terstont ontslaen doen ende laten
ontslaen ende hebben tot volcomender ende geheelder delmran
ende ten eynde dat dit vaste ende gestadich eene tot
eeuwigen daigen soe hebben wy onsten zegel den welcken
wy tot hier toe gebruyckt hebben hier aen doen hangen
behouden ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen
tegelyken anderen dessins gegeven opten goeden sondach
int jair ons heren duysent vyfhondert ende viere ende van
onsen rycke dyerste aldus onder gescreven opte plycke byden
coninck ende geteckent. w.detielt ende noch visa
gecollationneert ende $ $
metten originale by my
n. f$erte"
pardons,072.txt,"kaerle etc doen te weten dat wy hebben ontfangen die
oetmoedige supplicacie van leonarde knoest schildere inhoudende
hoe hy suppl vyfthien jaeren lanck ende meer gewoent
heeft in deser onser stadt van bruessele ende aldaer gedaen zyn ambacht
met meesteren $$ colaert zynen meestere ende gewracht zeer
ernstelic vroech ende spade den tyt van negen jaeren ende
daer te voeren met eenen anderen meestere den tyt van zess
jaeren bynnen welcken tyde van xv jaeren hy suppl altyt
tot goeder famen namen ende lone gestaen met zynen meesteren
ende allen anderen poirteren van deser stadt gewandelt geleeft ende
verkeert heeft zonder yemande met woerden oft wercken
messeyt oft mesdaen te hebbene soe dat hy noyt van eenigen kuere
oft anderen mesusen verlaeght oft beticht is geweest maer
es de selve suppl dewelcke een ionck fraeye geselle is
binnen den selven ende be$$tst ende ontsuuckt gewordden
van eenre ionger maecht in deser onser voers. stat van bruessel
die welcke hy gheerne tot huwelycke gehadt zoude hebben
daer hy nyet en heeft kunnen geraken midts dat hy huers gelycke
van ryckdom nyet en was daer af hy van grooter liefden van
zynen zinnen ende verstande berocst is geweest ende aen siende dat
hy totten voirs. huwelycke eenichssins soude hebben moegen
geraken in dien hy eenige somme van penningen gehadt hadde te
verleggene soe heeft hy gedacht dat hy aen heeren merten de
grent? priester zynen goeden vrient metten welcken hy dicwyle
goede chiere gemaect hadde soude scryven eenen brief dat hy hem
daer toe ghelt soude willen leenen den welcken brief
hy hem alsoe gescreven heeft inhoudende in sibstancie tghene des
hier nae volght hier merten ic bidde u dat ghy my leenen
wilt vyftich philippus guldenen ic sal u die wederom gheven
bynnen twee jaeren ende het sal u cleyn scaden want ghy gehelt
genoech hebt ende ghy sulter my met hulpen ter eeren ende
staten ende bringht die by avonde opt kerchof ter capellen
ende leght die in eenen zwerten wullenen doeck onder oft achter
eenen serck ende by alsoe ghy dat nyet en doet ic sal u wachten
ende u in xx stucken houwen en al moechdy een half iaer
oft een iaer u lyf in u huys salveren ende al moeghdy my eens
ontgaen zoe en suldy my voere die tweeste reyse nyet ontgaen
ende ic saelt verhalen aen u de uwe ende uwe huysen ende
hoven want ic weet wel waer die staen ende gelyckerwys
der heeren appelen nyet en rotten soe en zelen? myn gepeysen
nyet rotten ende nu waert? dat in donderdage lestleden
die voers. suppl by avonde gegaen was opt voers. kerckhof
om de voers. vyftich philippus guldenen aldaer te halen daer hy
gevonden hadde de somme van vyftich stuyvers geleydt in
eenen doeck die welck hy genomen heeft soe heeft
hem onse amman onser voers. stadt van bruessele daer om
aengetast ende gevangen genomen ende heeft den selven willen
ter examinatie dat hy den voers. brief alleene gescreven
hadde ende dat hy daer toe egheen hulpers en hadde
sustineren daer om de selve onse amman hem tot zynen
wille te hebben ende hoewel den voers. brieff
gescreven waere geweest in manieren van dreygementen
oft transeneringen nochtans want de voers. suppl
dien gescreven heeft vuyt desperatien ende onverdullicheyden
als zinneloes zyner memorien ende verstande gepriveert
zynde byder ferventer liefden daermet hy bevaen was
ende nyet vuyt quaden oft opsetten wille ende dat
hy tselve noyt gedacht noch gepeynst en heeft te doene noch
oyck dat nemmermeer gedaen en soude hebben hoe vele
gelts hy daer af hadde moigen hebben als genoech te gevuelen
is want midts dien hy hem noyt vuyter voers. onser
stadt vervluchtich gemaect en heeft soe wat ons van zynen
wegen ende oyck vanden geheelen ambachte vanden schilders
ende tapeciers bynnen deser onser voers. stat ten eynde dat
byder doot des voers. suppliants tvoers. ambacht vanden tapeciers
nyet $$male oft neringloes oft verloren en wordde want hy
tselve besorcht ende stoffeert van patroonen ende beworpen die
zy in huere ambachten behoevende zyn ende men zyns gelyck van
consten in desen onsen landen nyet wel en zoude cunnen
gevinden totten voers ambacht behoerende alsoe zy zeggen
zeere oetmoedelyck gebeden geweest om die passie ons liefs
heeren daer op ooge ende consideratie met oyc medelyden ende
compassie met hen hebbende ende aensiende die
onnoeselheyt daermede hy totten voirs. feyte gecomen
waere ende bezundere dat hy noyt van eenigen quaden feyt
feiten oft stucken geweest en waere dat ons gelieven
wilde prefererende genade ende ontfermherticheyt den
righeur ende strangheyt van iusticien de voerscreven suppl
tvoers. feyt ende delict te remitteren ende vergeven ende hem
daer op onse oepenen brieven van remissien in behoirlycker
formen verleenen ende doen expedieren soe eest dat wy
de saken voerscreven overgemerct den voers. suppls genegen
wesen tot zynder oetmoedigen beden ende beheerten ende
zunderlinge in faveure van eenigen onsen specialen dieneren
die ons des zeere ernstelic hebben versocht ende gebeden hebben
inden gevalle als boven quytgesconden geremitteert ende vergheven
scelden quyt remitteren ende vergheven vuyt onser sunderlinger
gracien midts desen insen brieve tfeyt ende delict voerscreven midtsgaders
alle boeten bruecken ende offensien corporelle ende criminelle die hy
ter saken vanden selven feyte ende delicte tegen ons ende iusticie
soude moegen mesdaen gebruect ende verbuert hebben ende hebben
hem als van dien wederom gestelt ende gerestitueert stellen
wederom ende restitueren met desen onsen voers. brieven tot
zynder goeder fame name ende geruchte in onsen voers. lande
ende hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy
eenige heeft gelyck ende in aller manieren als hy was voerde
toecompste vanden voers. feyte ende delicte imponereede hier op
onsen procureur generael in brabant onsen voers. ampman van bruessele
ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren iusticieren officieren ende
dieneren een eeuwich geswych satisfactie der bescadiger
partyen ierst ende voer al gedaen zynde indien zy nyet gedaen en zy
ende dat civilic alleenlyck behoudelic oyck dat de voers.
suppl dat tegens ons civilyc beteren ende voere civile beternisse
doen sal tghene des ende alsoe wy alsnu onsen lieven ende getruwen
heeren ierominus vander noot ridder cancellier van brabant
mondelinge geordineert ende gelast hebben ontbieden daer omme
den selven onsen cancellier ende anderen lude van onsen rade
in brabant dat voere hen geroepen die daerom zullen behoeren
geroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelic totten interinnemente
ende verificatien van desen onsen voers. brieven nae hueren forme
ende inhouden ende ter moderatien vander voers. civylder beternisse
ende dat gedaen ende selve civile moderatie gedaen ende
voldaen zynde daer ende zoe behoren sal zy onse drosset van
brabant amptman van bruessele ende alle andere onse ende der
smaelre heeren officieren iusticieren ende ondersaten huere stedehouderen
ende elck van hen besundere soe hem toebehoeren sal doen laten
ende gedoogen den voers. suppl van deser onser voers. iegewoirdiger
gracien quytsceldingen ende remissien ende van allen den inhouden
van desen inder vuegen ende manieren voeren verhaelt rustelic
vredelic ende volcommelic genieten ende gebruycken sonder hem te
doene oft te laten geschiene nu noch in toecomende tyden enigen
hinder stoot letsel oft moyenische ter contrarien in eeniger
manieren maer indien zyn lyf oft eenige van zynen voirn.
goeden hier om zyn oft namaels gevangen gearresteert belet
oft becommert waeren dat zy die setten ende stellen oft doen
setten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder
ende volcomender delivrancie want alsoe ons gelieft ende
ten eynde dat dit vaste ende gestadich blyve tot eeuwigen
dagen soe hebben wy den zegel vanden welcken die keyser
onse heere ende grootvader ende wy gebruyct hebben duerende
den tyde van onser minoriteyt hier aen doen hangen behoudelyc
in anderen saken ons recht ende eenyegelyc tsyne in augusto int
jaer ons heeren duysent vyf hondert ende zesthiene ende van onsen
rycken dierste aldus stont gescreven boven opte plycke
byden coninck in zynen rade. ende geteekent in de xxx
ende noch visa
gecolattioneert ende bevonden accorderende
metten oroginale by mij
handtekening"
pardons,150.txt,"philips etc. allen den ghenen die dese onse opene brieven
sullen sien oft hoiren lesen saluijt. doen te wetene dat wij
hebben ontfangen d’oijtmoedighe supplicatie van peeter
van eijcken chirurgijn van sijnen ambachte ende ingesetenen
van bergen bij campenhout belast met vrouwe ende drij kinderen
inhoudende hoe dat hy suppliant hen altijt heeft gecomporteert
als een persoon van eeren sonder aen ijemanden subiect gegeven
te hebben om van hen teclaegen sijnde gebuert dat die voors.
suppliant jn november 1640 heeft gedroncken met mr
jacobs sijnde eenen vagabond metten welcken hij twistich
geworden sijnde soo heeft die voorschreven jacops affgenomen
den trathael vuijt de schouwe slaende daermede den
suppliant op sijne schouderen ende soude noch argter gedaen
hebben sooverre den selven hem nijet en hadden ter weere
gestelt sijnde gebeurt dat die voorschreven suppliant naer
eenige defensie den voorschreven jacops met den mes heeft
gesteken dat hij daervan is afflijvich geworden naer
breeder innehouden vande informatie hiermede overgegeven
nu is soo dat die voorschreven suppliant met partije civile
soude sijn veraccordeert diewelcke verclaert dat den
afflijvigen het meeste gelyck nijet en heeft gehadt naer
breeder innehouden vande accorde daervan sijnde welcken
aengemerckt ende dat claerlyck blyckt dat den afflijvigen
eerst hefts geslagen ende dat die suppliant hem heeft moeten
ter weere stellen om voorder slaegen te verhoeden waer
vuijt is veroorsaekt t’voorschreven ongeluck badt hij
oversulx oijtmoedelick om onsen openen brieven van remis
in sulcken cas dienende soo is dat wij die saeken
voorschreven aengemerckt hierop eerst ende vooral gehadt
d’advis van onse lieve ende beminde die schepenen van
berghen ende bij campenhoudt ende gehoirt d officier fiscael
van brabant geneyght wesende ter beden ende supplicatie
des voorscreven suppliants ende willende hen in de stuck prefereren
gratie ende genade voor rigeur ende stranicheijt van justitie
hebben inde gevallle als boven vergeven geremitteert ende
quijtgeschonden vergeven remitteren ende schelden quijte
vuijt onser sonderlinger gratien bij desen onsen brieve t’feyt ende
manslach boven vercleert mitsgaders alle pene ende amende
corporele ende criminele inde welcke hij ter causen voorschreven
met des daeraen cleeft jegens ons ende justitie misdaen ende
misbruijckt mach hebben ende daerinne hij gevallen mach wese$
ende hebben hem als van dijen wedergestelt ende gerestitue$
stellen weder ende restitueren tot sijnen goeden naeme ende
fame ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
ende in allen anderen onsen lande ende heerlyckheijden mit
gaeders tot sijne onverbeurde goederen indijen hij
eenighe onder ons heeft inder vuegen ende manieren als
hij was voor de toecompste vande voorschreven feijte imponere$
hierop silentie ende eeuwich swijgen onsen procureur generael
in brabant drossaert van brabant meyer van loven
amtsman van brussele ende $autehg van antwerpen ende al$
anderen onsen ende onser vassallen oft der smaelre heeren
richteren justicieren officieren ende dineren wie sy si$
oft wesen mogen satisfactie ende beteringe yerts ende vo$
al gedaen der partije geinteresseerde indijen die
noch nyet gedaen en is ende eenighe daertoe steaet civilyck
alleenelyck behoudelyck nochtans dat die voorschreven suppliant
oock gehouden wordt t’voorschreven feijt jegens ons te bet$
civilyck naer gelegenthijt vande misdaet ende faculteyt
van sijne goeden ende oyck te refunderen ende betae$
die redelycke costen van justitien indyen hieromme eenich
gedaen ende naer gevolg is syn alles ter taxatien ende
arbiterschappe van onser seer lieven ende getrouwen $
cancellier ende luijden van onse voorschreven raede in brabant
die wij daertoe hebben gecommitteert ende committeren bij
desen ontbieden daeromme ende bevele densch onser raede
van brabant dat voorschchreven geroepene diegene die
behooren geroopen te syn sy procederen wel ende deugdelyck
tot verificatie ende interinement van dese onse brieven
van remissien naer heure forme ende innehouden ende ter
taxatien arbiterschappe van amende civile ende van costen
van justitie voorscreven welck interinement hij suppliant
gehouden sal sijn al daertoe versuecken ende hem in persoone
te presenteren binnen eenen halve jaere naer date
van desen opde $eur van te verbeuren d’effect vandeser
onse brieven ende dat gedaene ende de voorschreven amende
civile ende costen getaxeert, gearbitreert ende betaelt
sijnde in handen vande ghenen van onse ontfangers ende
officiers dient behoiren sal diewelcke gehoiden werde
daeraff ontfanck te maeckende reliqua ? reeckening
bewijs ende reliqua $ doene tot onsen proffijte
metten anderen penningen van synen ontfange sijn onsen
procureur generael, drossaert van brabant , meyer van
loven, amptman van brussel, schoutethen van antwerpen
ende allen anderen onsen richteren, justicieren ende officieren
ieghenwoordighe ende toecomende heuren stedehouderen
ende eenen yeghelyck van hun besundere dezen laeten ende
gedoogen den voorschreven peeter van eijcken suppliant
van deser onser iegewoordigher gratien quijtschellende
remissie ende pardoene ende van allen den inhouden vandesen
inde vuegen ende manieren ende opde restriehlyck voore verhae$
rustelyck peyselyck volcommelyck ende eeuwichlyck genieten ende
gebruijken sonder hem te doene oft te laeten geschieden
nu noch in toecommende tijde aen lijft noch aen goedt
eenich hinder, stoot letsel oft moeijnisse ter contrarien
maer indijen sijn lijft oft eenighe van sijne onverbeurden
goederen daeromme gevangen gearresteert becommert oft
beleth waeren dat sij die setten ende stellen oft doen setten ende
stellen testont ende sonder ventreck tot geheelder ende
volcomende delivrancie wints ons alsoo gelieft ende
ten einde dat dit goet vast ende gestaudich sij blijve
ende gehouden worde t’eeuwigen daege soo hebben wij onsen segele
hieraen doen hangen behoudelyck in andere saecken onsen
recht ende eenenijgelyck dessijns in allen gegeven onsen
stadt brussele inden maent van mey 1642 opde plycke stont
bij de coninck $$$$$$$$$"
pardons,250.txt,"kaerle ... doen te wetene allen tegenwoordigen ende toecomenden
dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jan de
weendt janss wylen woonende tot rymenam inhoudende hoe dat
hy suppliant des sondaeche xix daghen in julio anno xxxiiy lestleden
bynen den selven dorpe van rymenam als vrindt ofte maech
hadde geweest ter bruloft van eenen genoempt marcq de neve
alwaer goet chiere gemaect hebbende ende vindende ander
geselscap is mitten selven van daer gegaen des achternoens
totten huyse van martene clemens aldaer hy verdroncken
heeft omtrent eenen halven braspenninck ende van daer
scheydende ende commende ter straten vuyte soe is hy
van daer geleydt geweest ten huyse van gheerde lankens
daer hy oyck eens oft tweemael dronk twelck hem
geschoncken wert ende rakende in den avonde de clocke
hebbende omtrent acht uren ende was den tyt vander
sonnen onderganck soe heeft hem de voirnoemden suppliant gestelt
opden wech omme naer huys te gaene ende alzoe zynen
wech was liggende voorby de duere daermen de voirs.
bruloft gehouden hadde soe heeft hy suppliant aldaer voer de
selve duere omden staende den voirs. brudegom den welcken
hy aenriep vragende oft hy hem noch eens te drincken gheven
woude daer op deselve brudegom antwoerdende zeyde ja
ick ende comende nae hem toe heeft hem vriendelyck
genomen mitten arme omme int bruloft huys te leydene
ende dat doende al eer zy ten voischreven huyse bynnen waren
zoe eest gebuert dat een genoempt jan verhaigen al$ cogge?
dit siende is daer toe gecomen hebbende een jonck kindt op
zynen arme ende heeft geseght denoterende den voirs. suppliant
waer gade ghy pockaert dewelcke woerden hoorende
deselve suppliant es tot gramscapen genegen ende gevallen
geweest temeer want hy de selve ende veel meer andere
diergelycke scimpighe oft spottighe woorden vanden voirnoemden
jannen verhagen dicwils tot verscheydenen plaetsenende
in diversschen geselscapen hadde moeten hooren zeggende
dese oft diergelycke woerden wa jan dits doch allen den dach
te doene ick en wils van v nyet meer horen/ ick soude v
een vuyst in v aengesicht oft op v bachuys lappen waerop
de voirgenoemden jan verhagen persevererende in zynen voirs. geckene
zeyde ghy en sout sonder raken nyet ende metten selven
den voirs. suppliant inne comende den welcken de voirs.
brudegom alnoch met zynen rechten arme hadde als boven
heeft de selve suppliant mit zynder slincken handt getrocken
van zyn hengere dien hy aen hadde eenen opstekere ende
mitten selven naden voirs. iannen steeckende tvoirschreven zyn
kindt al noch op zynen arme hebbende als voeren heeft hem
daermede terstont onersienlyck geraect ende een
quetsure gegeven zonder meer van voere omtrent zyn rechte
schoudere vander welcker hy corts daernae is gecomen van
levende lyfve ter doot dwelck hem suppliant vuyt gronde
zyns herten zeer leet is ende hoe wel tvoirs. feyt
onnoeselyck? toegecomen? es gelyck voirs. staet vuyt eender
cleynder quetsuren ende by quader fortuynen : gemerct de
voirs. suppliant alsoeven seggen soude in in vaster sneden was
ghelyck voirs. ... ende de voirs. jan verhaehen alsoe hem
wel hadde moghen ontgaen indient hem gelieft hadde
hebbende nyetmin boven dien partyen geinteresseerde
ghecontenteert en soude nochtans deselve suppliant
ontsierde rigeur van iusticien hem nyet dorren houden
bynnen onsen lande van brabant ende anderen onsen landen
ende heerlicheyden tn zij dat hem hierop onse gracie
ende genade verleent worde alzoe hy zeght ons
daerome oitmoedelyck biddende soe eest dat?
de saken voirscreven onerghemerct $$ den voirs. jan
de weendt suppliant genegen wesende tzynder bede ende
begeerte ende willende in dit stuck gratie
ende ghenade prefereren voir rigeur van iusticien
zunderlinghe ter eeren ende renercie? van desen heyligen
goeden tegewoidigen vrydach hebben inden gevalle
als boven quytgescolden ende gheremitteert quytscelden
ende remitteren vuyt sunderlinghe gracie midts dese
t..eyt ende manslach boven geroert mitgaders alle
peyne boete ende bruecke corporelle ende criminelle
daer inne hy ter cansen van dien met des$$ aencleeff
misdaen ende misbruyckt mach hebben iegensons ende
iusticie ende hebben hem als hier aff wederghestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
tot zynder goeder fame ende name in ons voirs. lande
van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
mitgaders tot synen onverbuerden goeden indien hy eenige
heeft alsoe hy was voer de toecomste vanden voirscreven
manslach imponerende hierop een eeuwich zwygen ende
$$ onsen procureur generael van brabant ende allen anderen
onsen rechteren iusticieren ende officieren wyen en zyn / satisfactie
ende betrinhe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
partyen inien die noch nyet gedaen en zy ende eenighe toestaet
$$lyck alleenlyck behoudelyck dat den voirn. suppliant
gehouden wordt tselve feyt iegens ons te beteren oyck$$.llyck
$$ tgelentgheyt vanden feyte ende faculteyt van zynen goeden
ende te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
iusticien indien hierome eenighe gedaen ende naergevolght
zyn de ter taxatie ende arbitrescepe van onsen lieven
ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen reade
in brabant die wy daer toe comitteren/ ontbieden
daerome ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
dat voer hen geroepen die ghene dier behoiren geroepen te
zyne en procederen wel ende duechdelyck tot verifficatie
ende intermement? van desen ende tot taxacie ende
arbitrescepe vander amende $$ ende costen van iusticien
voirscreven/ enda dat gedaen ende de voirs. amende ...
getaxeert ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger
diet behooren sal / dewelcke gehouden werdt daer aff
ontfanck te maken bewys ende reliqua te doene tot onsen
proffyte metten anderen pe$ afkorting? van zynen ontfanck/ zy en? onsen
drossaert van brabant/ meyer van loeven amptman
van bruessele schouteten van antwerpen ende vanden bossche?
ende allen anderen onsenende der smaelre heeren ende van
onsen vasallen rechteren insticieren ende officieren ons
voirs. lants van brabant / doen laeten ende gedoeghen
den voirn. jan de weerdt suppliant van dese onse gracie
remissie quytsceldinghe ende pardoene ende van al den
inhouden van desen inder voegen ende manieren vooren
verhaelt rustelyck vredelyck genyeten ende gebruycken
sonder hem te doene noch te laten geschien nu noch in
toecomende tyden aen lyff noch goet eenich hinder
letsel oft moeyenisse ter contrarien. maer by alsoe
synde daeromme gevanghen becommert oft belet waeren
dat zy die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
vertreck tot gheheelder $$ want
ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit goet
vast ende ghestadich blyve teenwighen daghen soe
hebben wy onsen zegel hier aen doen hanghen behoudelyck
in anderen zaken ons regt een eeneyghelyck? tsyne in
allen dhegenen in onser stadt van bruessele opden
heylighen vrydach inde maent van maarte int jaer
ons heeren duysent vyfhondert vierendertigh / van ons.
keyserycke sxv.. ende van onsen rycken van
spaengien van beyden .... ende anderen txvy.../
aldus stont ghescreven opde plycke byden
keyser in zyn rade ende gheteekent ..
.... / visa? / ...
gecollacioneert tegen...
d originale brieve by my"
pardons,203.txt,"philips in der gratien gods ertshoge van oistenrijkhertoge van
bourgoignen, van lothier van brabantvan stier, van karenten, van cram, van
limourg, vanluxembourg ende van gelre, greve van vlaenderen, vanhabspurg,
van thirol, van sirette, van kitburg, vanartois, van bourgondien, palatin van
henegouwe,van hollant, van zeelant, van vlamen ende vanzutphen, mercgreve des
heylichs roemschen rijckende van borgauw, lantgreve in elsaten heere van
vrieslant opter winderscheim, van portenauw van salms ende van mechelen, doen
te wetene alleniegenwoirdigen ende toecomende dat wij ontfaen hebbendit
oitmedige supplicatie van hendrick hofmansscepman ingeseten van onser stad van
mechelen hoedat des es omtrent een jaer geleden hij suppliantcomende met
sijne scepe tot hillebrugge onderdie prochie van yeteghem met noch eenen
anderenscepman geheeten anthonis op gestaen sonderwoort te spr laukens zijn
met meer anderent samen gaen drincken in een herberge aldaerstaende, soe dat
die voirschreve suppliant metten voirscchrevenanthonis vele diverse
infurio woirden haddeende onder dandere hycten malcanderen hendermoeder lief
hebben het welcke nader hant terneder geleeght werdt bij den goeden
gesellendaer mede int gelage sittende soe es namaelsde voirschreven anthonis
opgestaen sonder woert tesprekene ende heeft genomen een blocxken metdrie
pickelen ende heeft dair mede geworpennaden voirschreven suppliant in
sulcker wijs dat hij hem
geraecte op zijn hooft dat hijter eerden vyel
**grootelic gequetst wert zijpende vanden bloedesoo dat zij malcandeen
geinnadeert zijn endeheeft de voirschreven suppliant den voirschreven
anthonisgesteken met eender deggen van welcke stekenhij bynnen drie oft vyer
dagen dair naer gecomenis van leve ter doot ende hoewel dat tselve **==ende
ongeval den selven suppliant zere leet es ende dat ***partije dair af
gesoent ende bekeringe gedaenheeft nyet min hij heeft hem voorschreven ter
causenvan dien ontsiende regeur van justicien geabs**vuyt onse landen ende
heerlicheyden ten en soude daer inne nyet dorren wedercomen mair esgescepen
dair vuyt te bliven ende zijn leven teneynden in anderen vremden landen in
grooteraermoeden ende ketmichede$$$ wordde hem hierop nyet versien van
onser gracienende goederth**alsoe hij seeght ens seere oitmoedelic dair
**biddende soe eest dat wij de saken voe**overgemaeckt, medelijdenende
compassie hebbendeop den voirnoemde henrichofmans suppliant endewillende
hem in dit stuck gracie ende genadeop ser$$$ ende voorderen voer
strancheyt vanjusticien sonderlinge ter eeren ende weerdiche**vander heyliger
passen ende lijden due ondelieve heere god leet voer ons allen op sulckendach
alst huyden es wij hebben den selvensuppliant inden gevalle als boven
vergheven**quytgeschonden ende geremitteert ende vuyt onsen
zunderlinger gracien auctoriteyt ende rechter wetentheytvergeven,scelden
quyte ende remitteren mits desenonsen brieve tseyt ende dootslach boven
verhaeltmitsgaders alle peyne ende verbuerten corporellecriminelle ende civile
dair inne hij ter causenvan dien mits datter aencleven mach mesdaenende
gevallen mach wesen tegens ons ende justicieende hebben hem als van desen
wedergesteltende gerestitueert, wederstellen ende restituerentot zijnder
goeder famen ende name tot onsen voirschrevenlanden ende heerlicheyden ende
tot zijne ongeconfisqueerdegoeden op dat hij enige heeft alsoe hij was eerden
voirschreven dootslach gesciede imponerende endestellende hier op een ewich
zwijgen ende silencieonsen procureur generael ende allen anderen
onsenjusticieren ende officieren wij zij zijn satisfactieende beteringe
gedaen yerst ende alvoren bij denvoirnoemde suppliant der partie
geinteresseert in diendie noch nyet gedaen en es ende eenige dair toedient
civiliken alleenlic ontbieden dair omende bevelen onsen lieven ende
getrouwen die ***c***ende lieden van onsen raede in brabant dat voerehen
geroepen die ghene diere behoeren geroepente zijne zij procederen wel ende
duechdelijckenter verifficatie ende intermomente$$$ van desentegewoirdigen
l***ren$$$ ende dat gedaen zijndezij onsen drossart van brabant ende alle
andereonse justicieren ende officieren dient aengaenmach ende elcken van
henlieden doen latenende gedoegen den voirgenoemde suppliant van dese
onse tegenwoirdige gracie, remissie, quytscheldingeende verghiffenisse ende
van allen den inhoudenevan desen volcomelic, rustelic ende eewelic
gemijn**ende gebruycken sonder hem te doene noch geve**gedaen te zijne nu
noch in toecomende tijdenin lyve noch in goede enich sijnder stootletsel oft
moeyenisse ter contrarien mairbij alsoe zijn lijf oft enige van zijne
voirschrevenongeconfisqueerde goede dair om gevangengearresteert becommert
ofte belet waerendat zij die stellen oft doen stellen terstont endesonder
vertreck tot geheelder slakenisse***ende del*** want ons alsoo gelieftgedaen
te zijne ende ten eynde dat ditgoet, vast ende gestadich blive tot ewigendagen
soe hebben wij onsen zegel hier aendoen hangen behoudelijcken in anderen
dingenons recht ende eenen yegelicken des zijns **allen. gegeven in onser stad
van mechelenopten heyligen vrindach xxven in meertint jaer ons heeren duysent
vijfhondertende een. aldus ondergescreven opten plyckebij mijnen heer den
ertshertoge mijn heer die grave van nassou stadhouder qualite quadie heere van
beerssel ende andere tegenwoordichende getekent haveton.gecollacioneerte
ende bevonden*** metten originelebij mijn. frath notaris publicus"
pardons,024.txt,"philips etc. doen te wetene allen iegewoirdigen et toecommende dat wy
ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van willem van bortele arm
schamel schoenlappere oudt omtrent vyftich jaeren belast met eender oude
huysvrouwe ende drye kynderen waer van doudtste is blint zoe dat hy zyn
broot nyet en can gewynnen inhoudende hoe dat hy suppliant tsondaechs naer
sinte mathys dach anno tweenvyftich gecomen is tot een nederslach in ende
aenden persoon van wylen henrick rombouts ende daer nae de geinteresseerde
partyen versoent zynde heeft zyn sake in onsen raide doen soliciteren by
wylen willem thoems denwelcken hy suppliant geleyt heeft inde bargie
tot lyere daer die nederslach geschiet was in presentie van alle die persoonen
die daer over ende by geweest waeren uuytgesteken eenen ingel sappeels ende
hebben aldaer alle die persoonen gelyckelycken vercleert hoe tfeyt by gecomme
was dwelck eenen frans van poyerle oyck een blinde voirs. persoonen
by gescrifte gestelt heeft ende overmits die sieckte van ingel sappeels
heeft hy zyn depositie ende vercleren in gescrifte gesonden ende de voirs.
willem thoems solicitateur heeft tvoirs. bescheet ende gescrift naer hem
genomen nemende tot zynen laste den suppliant zyn remis te leveren ende
impetreren maer heeft de voirs. willem opten goeden vrydach anno liij des
suppliants cas anders dan tzelve gebuert was te kennen ghevende geobtineerde
brieven van remissien ende heeft daghelycx gelt vanden suppliant al
pluckende tot vyfthien gulden oft daeromtrent ontfangen zonder die voirs.
remissie gelost te hebbene oft laten zegelen maer laten voerby gaen den
tyt van gracie ende vanden goeden vrydach anno liiij ot goeden vrydach anno
lv ende hebben de vrienden vanden suppliant den soliciteur noch gegeven omtrent
vyff ende halff rinsgulden ende es doen eerst des suppliants remis die anno
liij gepasseert was vanden solicitateur gelost geweest hebbende noch
de voirs. solicitateur omtrent bamisse tvoirs. remys gediffereert den
suppliant te gevene ende eenen cleynen tyt daernaer stellende tsavonts
den suppliant dach om des anderen daeghs smorghens mit hem naer
bruessel te gaene beloefde den suppliant alle zyn saken te hulpen
beschicken zulcx dat hyer nyet meer naer en soude behoeven om te ziene
ende als die suppliant doen ter tyt smorgens vroech quam ten eynde
voirs. soe was hy vanden handt goids geraeckt zoe datter nyemant
kennisse aff en creech ende es ten selven dage deser werelt overleden
ende de suppliant tzelve verstaen * hebbende es terstont met zynen brieven van
remissien naer bruessel gereyst by onsen procureur generael die hem onder
andere in effecte ter antwoirden gaff dat dat hy tot lyere zoude commen om
informatie te nemene maer hy moeste des suppliants remissie * die de suppliant
des sanderdaechs hem gelevert heeft ende is de suppliant naer huys
weder getoghen hopende ende betrouwende dat zyn solicitateur zyn cas
achtervolgende tvercleren vanden voirs. persoonen te kennen gegeven ende
doen maken hadden verwachtende alsoe onsen voirs. procureur generael tot lyere
maer want onsen voirs. procureur tzelve differeerde gelyck hy oyck om andere
affairen tantwerpen aldaer wy waeren te doene hadde soe eest es
de suppliant aldaer by onsen procureur generael gereist die hem alsdoen zeyde
dat indyen hy moeste reysen van antwerpen naer bruessel dat de suppliant
nyet laten en soude hem terstont te bruessel te vynden maer zoe verre hem
anders moghelyck waere hy soude al lyere over commen ende dat die suppliant
zoude schicken alsdan zyn getuygen gereet te hebbene ende alsdoen
nair cortte daghen is onsen voirs. procureur tot lyere gecommen omtrent
der noenen ende die suppliant heeft terstont alle die getuygen voer hem
gebrocht ende zyn deselve getuygen van onsen voirs. procureur verhoirt geweest
ende omtrent den avont als alle die getuygen verhoirt waeren is die
suppliant met zynder voirs. huysvrouwen by onsen voirs. procureur gecommen
seggende och heere nu soudt ghy wel een bedrucht herte verlichten waerop
die procureur antwoirdende belaste die suppliant zoe lieff hy zyn lyff
hadde dat hy nyet en zoude laten den tweeden disendach alsdoen
naestcommende tot bruessel te commen ende dat geen ongenouchte
meer en soude maken alle dinck soude wel zyn achtervolgende welck
affscheyt die suppliant hem geheel ende al betrouwende opte antwoirde
vanden procureur generael dat alle dinck wel zyn soude ende retouurerende
al tgelt dat hem mogelyck was te gecrygene beloopende omtrent zes
guldenen es ten geprefigeerden dage gecommen alhier bynnen bruessel
wesende omtrent halff vasten lestleden hem presenterende aenden voirs.
procureur die welcke onder andere hem terstont vraeghde waer zyn brieven
van daechsel waeren ende oft partye geinteresseerde verdachvaert was
waer van die suppliant nyrt en wiste te spreken noch alnoch en weet offer
sulcker brieven van zyn solicitateur gelicht ofte vervolght zyn geweest
oft nyet ende immers die sake vanden suppliant es ter rolle gepresenteert
ende de suppliant eenen advocaet ende procureur van onsen raide van brabant
wegen geordineert geweest ende es die suppliant op sdonderdaechs voere
halff vasten lestleden opte poorte geleydt al waer hy overmits doppositie
van onsen voirs. procureur generael redarguerende zyne brieven van subrextie
ende obrextie noch ter tyt es ende aldaer omtrent vier maenden geweest
hebbende ende zyn gelt ende alle tgene dat zyn huysvrouwe heeft van
haeren soberen huysraet weten te gelde te makene vertheert gehadt
hebbende ende dicwils twee jae drye vier dagen zittende sonder broot ende
anders gheen byleven hebbende dan somtyts van sommige gevangenen
een aelmoessen crygende is gebuert den xvijen july lestleden oft daer omtrent
datter vier gevangenen tsavonts uuyt gebroken zyn geweest ende mits de
groote confusie die daer was ende dat het jonckwyff vanden cipier
gesloten was inde kuekene aldaer die gevangenen die infractie gedaen hadden
is die huysvrouwe vanden cipier aen hem suppliant gecommen hem ghevende sekere
sluetels ende zeggende och willem laet myn jonckwyff uuyte ende
die suppliant die sluetels hebbende heeft die kuecken ontsloten ende hem
selven daerter stont * ende zeer perplex vyndende ende siende tgat daer die
gevangenen uuyt gebroken waeren ende overpeysende zyn armoede zoe hy
gheen byleven meer en hadde ende hem gheen recht verstaende ende mits
doppositie des procureurs generaels nyet wetende hoet met hem * eynde zoude
mogen vergaen heeft hem ten lesten mede laten uuytvallen verstuyckende
zyn been zulcx dat hy nyet loopen en conste ende werdde terstont weder
gevanghen ende es zedert tot onsen onsen coste gealimenteert geweest ende
alsoe nu onlancx by interlocutoire van onsen raide in brabant vercleert is
geweest datter onder andere enquesten gehouden souden wordden op de
subrextie ende obrextie van zyns suppliants brieven soe heeft des suppliants
huysvrouwe copie uuyten feyten des procureurs generaels inventaris ende
andere vant proces gerecouvreert ende bevindende de suppliant uuyt dezelve
monumenten namelyck uuyten inventaris dat die voirs. procureurhem nyet
alleenlyck en fondeert opte subreptie ende obreptie maer oick tot achterdeele
vanden suppliant produceert ende articuleert dat hy vande brieven van remissien
voirs. bynnen thalff jaer nyet en heeft versocht het interinement noch hem
procureur noch partye geinteresseerde doen dagen ende dat hy oyck producere
een informatie opt vyoleren vanden gevanckenis genomen employerende
inschelyck dordonnantie van onsen heere vadere ende voirsate vanden jaere
xvc $$xlij op tstuck van$$ remissie gemaeckt ende en bevindt de suppliant by
zynen procureur ende advocaet anders nyet gedaen te wesen noch in plaetse
van gracie overley overgeleyt dan een requeste waer inne tfeyt in effecte
te kennen es gegeven zoe die suppliant naer zyn beste verstandt anders nyet
en weet dan dat het zulcx geschiet es welck voirs. requeste de voirs.
procureur generael oick in zynen inventaris employeert ende accepteert zoe
datter egheene deffensie voerden suppliant en is dan zyn pure onnoselheyt
armoede ende zyn groot castiement van zynen langhe gevanckenisse nu
omtrent een geheel jaer geduert hebbende gemerckt hy meestallen desen
couden wyntere zonder vier gesloten heeft geseten ende noch gesloten sittende es
ende sulcx duer zyn strenghe gevanckenisse groote stranghe penitentie
gedaen heeft ende noch es doende grootelyck beduchtende tverlies van zynen
leven ende die nootruff van zyn arme huysvrouwe die nu duer zyn
gevanckenisse al aen hen te coste geleyt heeft dat zy inde werelt
hadde in sulcker vuegen dat die goeden luyden haer wieste vercleeden
om goidswille hebben gegeven om haer tegen die groote couwe te bedecken
ende ten waere dat hem suppliant oyck wat te vercleeden gegeven hadde
geweest hy waere van coude desen lesten wyntere int gevanckenisse
vervrosen ende die suppliant hem in dese groote perickel zyns levens
vyndende ende gheen remedie weetende de doot ontcommende dan duer
onse gracie ende genade soe keert hem die suppliant oitmoedelyck aen ons
verthoonende zyn feyt in zulcker vuegen als onsen procureur generael in zyn
feyten van subrextien ende obrextien meest is verhalende als
te wetene hoe dat hy suppliant opten sondach naer sinte mathys anno
lij by sekere persoonen in een gelach geseten heeft drinckende inde bargie tot
lyere waer onder andere mede was wylen doen levende henrick rombouts
metten welcken die suppliant onheffen ende twistighe woerden gecregen heeft
aengaende tpionyren den voirs. wylen henrick opzeggende ende verwytende
die suppliant dat hy soude gaen pionieren ende die suppliant daertegen seggende
zyn op malcanderen vergrampt gewordden maer gestilt zynde is die suppliant
blyven drinckende alsoe dat hy wel by drancke wierde ende sekeren tyt
daer nae zoz die voirs. wylen henrick meer dan een ure hadde sitten drinck
slapen inde cueckene zyn inde voirs. cuecken woirden geresen tusschen
eenen ingel sappeels ende lodewyck scrynwerckluyden ende die weerdinne
inde bargie siende dat die voirs. lodewyck hadde een langhe opstekere
oft poinguaert inde handt ende zeer murmereerde opten voirs. ingele midts
dat ingele hem int innecomen mitten duym gegrepen hadde beduchtende
eenich quaet heeft den suppliant dyen zy buyten staende vont staende
zyn watere rysen gebeden dat hy den selven lodewyck ewech soude
leyden waerop die suppliant antwoirde dat ick soude ick wel doen
met eenen woerde woude ick maer ick een sals my nyet moyen ten
gaet my nyet aene ende die suppliant inde kuecken comende heeft
alle tgeselschap beruert ende opte beenen gevonden ende die voirs. lodewyck
mit bloot geweer inde hant ende siende dat die voirs. wylen henrick
rombouts hem die sake moyde soe heeft die suppliant wel by drancke
wesende als voirs. is gesaght henrick wat heb dye u te moyen ende
zwerende sekeren eedt gaff den voirs. henrick een steke in oft omtrent
zyn borst ende die voirs. henrick grypende terstont den suppliant metten
baerde ende treckende zynen opstekere gaff hem twee quetsueren deen
onder zyn rechte oecxelele ende dander op zyn hant stootende ende
worpende voirts den suppliant achterwaerts ende die voirs. wylen
henrick bye eenige uuyten kuecken gestooten zynde om voirdere quaet te
verhinderen ende vindende daer buyten die weerdinne staende zeyde
totter selver och tanneken ick hebs genouch myn leefdage lanc ende
es die selve ure aldaer afflivich gewordden ende sominge van tgeselschap
willende alsdoen den suppliant inde kuecken houden die zeer gewont was
zoe heeft hy effecte geseyt laet myn gaen oft ick steke inden hoop
ende uuyte kuecken comende es zyne veerde gheloopen ende hoewel tvoirs.
feyt ende nederslach den suppliant hertelicken leet es ende dat hy voertyden
jonck wesende heeft aenden officier twee oft dry kueren ende $$ecken
tersaken van geschillen met penninghe quaetwillighe gehadtende ten besten
nyet bewaert tgene van zynen ouders hem achtergelaten es ende met zyn
huysvrouwe te houwelyck gehadt heeft tsamen bedragende omtrent drye hondert
gulden waermede nochtans oyck zyn kynderkens tot vyfven toe gehadt ende
noch drye hebbende tot noch toe op heeft gebrocht ende dat hy suppliantnochtans
anderssins staet tot goeden name ende fame vreest nyettemin dat onsen
geheele bederffenisse van zyn voirs. huysvrouwe ende kinderen ende gconsidereert
dat hy suppliant een simpel man es die nyet en can lesen noch scryve ende
hem daeromme betrouwt heeft op zyn solicitateur ende toeseggen van onsen voirs.
procureurgenerael waermede hy hem deerlycken nu bedroghen vindt ende gheen
remedie zyns levens ten zy dat onse gracie ende genade hem hierop verleent
wordde om dewelcke hy ons zeer oitmoedelyck is biddende soe
eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden des suppliants
zunderlyck ter instantie van zekere personnaige ons daeromme oitmoedelyckgebeden hebbende
ende uuyt andere consideratien ons daertoe moverende hebben den suppliant inden
gevalle als boven vergheven quytgescholden ende geremitteert vergheven
quytschelden ende remitteren uuyt zunderlinge gracie mits desen onsen brieff tfeyt
ende manslach boven geruert mitgaders alle pene boete ende bruecke corporele
ende crimminele daerinne hy ter causen van dyen met $$$ aencleeft iegens
ons ende iustitie mesdaen ende mesbruyckt mach hebben ende
hebben hem als daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen
weder ende restitueren tot zynen goeden fame ende name in onsen
voirs. lande ende hertochdomme van brabant ende in allen anderen
onsen lande ende heerlicheyden mitgaders tot zynen onverbuerden goeden
indyen hy eenighe heeft alsoe hy was voer die toecompste vanden voirnoemde
manslach imponerende hierop een eeuwich zwyghen ende silentie onsen
procureur generael in brabant ende allen anderen onsen rechteren iusticieren ende
officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende alvoeren gedaen
der geinteresseerde partyen indyen die noch nyet gedaen en is ende eenige daertoe
staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirnoemde suppliant gehouden wort tzelve
feyt jegens ons te beteren oick civilyck naede gelegentheytvanden mesdaet ende
faculteyt van zynen goeden volgende onse ordinantie daerop gemaeckt ende oyck te
refounderen ende betalen die redelycke costen van iustitien indyen hieromme eenige
gedaen ende naergevolght zyn allet ter taxatien ende moederatien van onsen
lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant
die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daeromme
ende bevelen den selven onsen cancellier ende raidsluyden dat voere hen
geroepen de ghene die daer over behoiren geroepen te zyne sy procederen
wel ende deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen onsen
brief naer zynder formen ende inhouden welck interinement hy suppliant
gehouden zal zyn in onsen raide te versuecken bynnen eenen halfven
jaere naer de date van desen opte vebeurte van te verliesen deffect der zelver
ende dat gedaen ende de voirs. amende civile ende costen van iustitien
getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen
van onsen ontfangere dat behoiren sal die welcke gehouden werdt daeraff
ontfanck te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tot onsen
proffyte metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende alle andere onse
ende onsen vassallen ende smalre heeren rechteren iusticieren ende officieren ons
voirs. lants van brabant tegenwoirdich ende toecomende huerestedehouderen
ende eenen yegelyck van hen bezundlyck zoe hem toebehoiren zal doen laten
ende gedooghen den voirnoemde suppliant van dese onse gracie remissie quytscheldinge
ende pardoene ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyckende eeuwelyck genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschien nu noch in
toecomende tyden aen lyff noch aen goet eenich hinder oft moyenisse
ter contrarien maer $$$ zyn lyff ofte enige van zyn goeden nyet gerestitueert
daeromme gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die stellen
ende doen stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder slakinge ende
delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
ende gestadich blyve ten eeuwigen dage soe hebben wy onsen zegel hier aen
doen hanghen behoudelyck in anderen saken onsen rechte ende eenenyegelyck zyne
in allen gegeven in onser stadt van bruessele den xijen dach der maent
van julius int jaer ons heeren duysent vyffhondert ende zevenen vyftich
van onsen rycken te wetene van spaengnen sicillie etc tweeste ende
van engelant vranckryck ende napels tvierde op de plycke stont
gescreven byden coninck in zynen raide ende geteeckent $$$
gecollotioneert ende bevonden accorderende
met zynen originale by mij
$$$"
pardons,386.txt,"kaerle etc doen te weetene alle iegenwoirdigen ende
toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
supplicatie van kaerle vernyer ingeseten onser stede
van mechelen inhoudende hoe dat den tweentwintichsten
dach van meye anno zevenenveertich lestleden hy suppliant
is gesonden geweest by francen robbyns procureur voir die
vanden wet van onsen voirs. stede van mechelen $$ zynen
behouden vader aen hendric van herent alias snaermaker
poerter onser stede van brussel om die tydinge te
dragen van seker proces daer hy inne getriumpheert$$
hadde voir drossaert ende scepenen van waelhem jegens
eenen jan de meyer waer aff die voirs. hendric
zeer verblydt wesende heeft den suppliant zeer minnelycken
ontfangen ende hem goede chiere aengedaen
begherende dat hy dyen avont by hem zouden willen
blyven alzoe dat ommeganck was van onser voirs.
stede van brussel nemaer hy suppliant seyde dat hy
thuys moeste zyn want oick hy suppliant ter cause
vanden ommeganck oft kermesse aldaer nyet gecomen
en was ende van daer is aen die wagenen gegaen
omtrent den drye uren naer middach ende heeft hem
besteedt zyn derde te wetene hem selven francois du
bois ende jacques stevens aen eenen wageman
van omtrent mechelen geheeten lambertus vekemans
alias peeters ende want de voirs. jacques noch
spreken moeste met eenen advocaet van ons cancelrye
ende wat toevende die voirs. wageman die wel by
drancke was daer en tusschen creech woerden jegens
den suppliant seggende dat hy hem nyet en wilde op zynen
wagen hebben waer tegens hy suppliant antwoerde
ende vraighde waeromme en zoude ick er nyet op
comen aengesien dat ic my aen u besteedt hebbe
ende ghy my aengenomen hebt daer op
de voirs. wageman anderwerf seyde en ghy en sulter
nyet op comen al soude myn lyff oft ic het uwe
daerom hebben met veke andere oneerlycke$$
woerden die zyluyden tsamen hadden ende mits
dyen heeft de voirs. wageman sekere$$ zynen opsteker
getrocken om den suppliant daermede te steeken waer
aff hy suppliant heeft gewaerschout geweest vanden
ommestaenders dwelck hoorende hy suppliant heeft zyn
rappiere getrocken ende metten platte vanden selven
twee slagen gegeven den eene op zynen slincken
arm ende den anderen opt hoeft vanden voirs. wageman
zonder nochtans gequetst te zyne zoe dat zynen hoet van
zyn hooft viel ende werdden daer mede by den ommestaenders
van malcanderen gescheyden ende die voirs. wageman
wech getrocken ende wechgeleydt tot voir die herberge
genoempt tshertogenvossche alwaer hy met gewelde
ontworstelt is ende is wederomme metten voirs.
opsteker naer den suppliant geloopen dewelcke suppliant
is blyven stille staende houdende zyn rappiere bloot
metten punte voir ende den appel tegens zyn borst
om alzoe den voirs. wageman van hem te keeren
daer ontsieden vanden selven rappiere maer dit nyet
tegenstaende is zeere greetich ende heetelick geloopen
naer den suppliant zoe dat hy gecreegen heeft eenen steek in
zyn borst nochtans de suppliant nyet sekere$$ weetende oft
wylen de voirs. lambert is in des suppliant mes geloopen
is oft nyet ende gevoelende tscerp van den rappieren
is achterweerts gedeyst ende willende noch eens zynen loop
nemen naeden voirs. suppliant is hy neder ter eerden gevallen
ende terstont aflivich gewordden ende werdt die
suppliant die oick zeer by drancke was duer tfeesteren ende
goede chiere die hem de voirs. hendrick gedaen hadde
ter cause vanden voirs. tydinge van sommige geleydt
totten predickeren van welcken feyt ende dootsclach den
suppliant zeer leet is wesende anderssins van goede name
fame ende eerlycke conversatie belast met twee cleyn
kinderen ende hem onderwindende der practycke ende
zyn wyff metter coopmanscap van lynwaet om
den armen cost te winnen nemaer vreesende die
strangheyt ende rigeur van justicie zoude gescapen
zyn hem uuytlandich te moeten maken tot geheelen
bederffenisse van hem zyn wyff ende kinderen ten zy
dat onse gracie ende genade hem hier op verleent
wordde alzoe hy seeght ons daerom zeer oitmoedelick
biddende soe eest dat wy de saeken voirs.
overgemerct ende hier op gehadt dadvys van
onsen amptman van bruessel den voirn. kaerle
vernyer suppliant genegen wesende tzynder
voirs. bede ende supplicatie ende hem willende
in dit stuck gracie ende genade prefereren voir
rigeur van justicie hebben hem vergeven quyt=
geschonden ende geremitteert vergheven schelden
quyte ende remitteren uuyt onse sunderlinge gracien
mits desen onsen brief tfeyt ende mansslach boven
verclaert mitsgaders alle penen breucken ende
boeten corporele ende criminele daer inne hy ter
cause van dien met diesser aencleeft jegens ons
ende justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben
ende hebben hem als daer aff wedergestelt ende
gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynen
goeder fame name ende geruchte in onsen lande
ende hertoighdomme van brabant ende allen anderen
onsen landen ende heerlicheden mitsgaderes tzynen
onverbuerden goeden indyen hy er eenige heeft
gelykerwys ende in alder maniere als hy was
voir die toecompste vanden feyte ende manslach voirs.
imponerende hierop een eeuwich swygen ende silencie onsen
procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
rechteren justicieren ende officieren wie zy zyn
satisfactie ende beteringe ierst ende al voren gedaen
der geinteresseerde partye indyen dat tselve
alnoch nyet gedaen en is ende eenige daer toe staet
civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs. suppliant
gehouden wordt tselve feyt ende mansclach jegens
ons oick te beteren civilyck allenlyck naeder gelegentheyt
vanden mesdaet ende faculteyt van zynen goeden naeme ende
onse ordinantien hier op gemaect end daeren boven te
betalen ende reffonderen de redelycke costen van justicien
indyen hier omme eenige gedaen zyn alter taxatie
ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen die
cancellier ende luyden van onsen rade in brabant
die wy daer toe commiteren ende hen ontbieden ende
bevelen dat voir henluyden geroepen die ghene die
daer over behoiren geroepen te zyne zy procederen wel
ende duegdelick te verificatie ende interinemente van
dese nae huere vorme ende inhouden ende oick tat
taxatie ende arbiterscepe vanden voirs. amende civile
ende costen van justicien welck interinement hy suppliant
gehouden zal zyn te versuecken in onsen voirs.
rade binnen zesse maenden naestcomende naer
date van desen op te pene van te verliesen deffect
der selve ende dat gedaen ende de voirs. amende
civile getaxeert gearbitreert ende betaelt zynde in
handen vanden ghenen van onsen ontfangers oft
anderen onsen oficieren dient behoiren zal de welcke
gehouden wordt daer aff ontfanck te maken rekeninge
bewys ende reliqua te doende tonsen proffyte metten
andere penningen van zyn ontfanck sy onse drossaet
van brabant meyere van loevene amman van
bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
ende allen anderen onsen ende de smaelre heeren ende
ingesetenen ons lants ende hertoighdoms van brabant
rechteren justicieren ende officieren iegenwoirdich
ende toemcomende hueren stedehouderen ende eenen yegelicke
van hen besunder zoe hem toebehoiren zal doen laten
ende gedoogen den voirn. kaerle vernyer suppliant van dese
onse gracie remissie quytscheldinge ende perdoene
ende van allen den inhouden van desen inder vuegen
ende manieren voire verhaelt rustelick vredelick
volcomelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder
hem te doene noch te laten geschieden nu noch in
toecomende tyde aen lyff noch aen goet eenich hinder
letsel oft moyenisse ter contrarien maer indyen
zyne persoon oft eenige van zyne onverbeurden goeden
zyn oft waren hier naemaels hier omme gevangen
becommert oft gearresteert oft eenichsins belet dat
zy die stellen ende setten ter stont ende zonder vertreck
tot geheelen ende volcomen slakinge ende delivrancie want
ons alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet
vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen soe hebben
wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelick
in anderen saken ons recht ende eenen yegelicke tzyne
in alle gegeven in onser stadt van antwerpen
inde maent van augusti int jaer ons heeren duysent
vyfhondert ende xlviij van onse keyserycke txxixen
ende van onsen rycken van castillien ende ander txxxiiste
op te plycke stont gescreven byden keyser in
zynen rade ende geteekent verreycken visa
recepta.
gecollocioneert ende bevonden accorderende
met zynen originale by my
n facuwez"
pardons,275.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen luden nu zeynde ende
naemaels wesende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige
supplicatie van henrick vanden poele ingesetenen onser
stadt van antwerpen scippere ende gesworen visschere
aldaer belast met huysvrouwe ende kinderen inhoudende
hoe dat hy suppliant op den xiie dach van meye lestleden
gecomen es geweest met zynen scepken zoe hy
gewoenlyck was van doene om den soberen cost van syn
huysvrouwe ende kinderen te winnene opte sluys by
dordrecht in hollandt vindenen aldair adriaen cornelissoon
metten welcken hy is gegaen opten oistendam ten huyse
van janne aertssoone om met hem zoe hy te meer
stonden gedaen hadde te comenscapene van vissche ende
aldair een wyle geweest zynde met anderen goeden
geselscape soe is insgelycx aldaer gecommen sebastiaen
cornelissoone bruederre des voirs. adriaens die welcke
underlinge twistich zyn geworden ter saken vander
successien wylen huere vaders ende om deswille
de suppliant dese twee gebruederen gherne zoude veraccordeert
hebben hen biddendende in effecte dat want zy
malcanderen daghelycx wel vonden hueren twist op
een syde setten ende alsdoen zouden verstaen goede chiere
te makene soe vraechde de voirs. sebastiaen in
grammen moede wat hy suppliant hem des te moyen oft
tonderwinden hadde aenveerdende met dien eenen pot met
strytbarigen gelate oft hy den suppliant daermede hadde
willen slaen oft worpen maer dit worde byden voirs. adriaen
belet zoe dat voirs. geselscap noch tsamen bleeff
sitten drinckende ende de suppliant sueckende nyet
dan minne ende vrientscap heeft den voirs. sebastiaen
een droncxken gebracht dwelck de voirs. sebastiaen
sueckende nyet dan werringe refuseerde zeggende
expresselyck dat hy van hem nyet wachten en wilde
naeden welcke ontrent den avont is gecommen in huerluden
geselscap ongeroepen wylen cornelis gheertssoone tegen den
welcken de voirs. sebastiaen oick twist ende kyffwoirden
heeft genomen gehadt nyet wetende de suppliant uuyt dien hy
doentertyt wel by drancke was tot wat oicsuyne ende
nae vele kyvagie ende injurieuse worden zoe hebben de
selve sebastiaen ende wylen cornelis opgeloopen deen den
anderen worpende met potten stoelen ende anderssins
des zy ghecrygen consten ende de suppiant de voirs.
adriaen ende andere vanden voirs. geselscape ghingen
tusschen beyden om dese twee persoenen te scheydene ende
met desen ontamelycken gelate stieten de voirs. cornelis
ende sebastiaen de tafele averrecht die welcke de suppliant
oprechte ende saten wederom neder brengende de
suppliant onder dandere den voirs. sebastiaenen wederom
een droncxken diewelcke anderwerf tzelve nyet
wachten en wilde ende corts na dese worden de voirs.
sebastiaen ende cornelis van nyeuwe vechtende nae
malcanderen smytende ende worpende soe dat zyvoer de
tweeste reyse de tafele omme stieten de welcke de
suppliant oprechte als voere seggende dese oft gelycke
woirden by theylich bloet isser yemandt die hem meer
ruert oft qualick spreect ic sal hem eenen opstekere
in zyn vleesch drucken ende desen nochtans al
nyetegenstaende naedien tvoirs. geselscap als voere
een wyle tyts weder neder geseten was zoe zyn de
voirs. cornelis ende sebastiaen wederom ende van nyeuws
ombescheydelyck strytbarich geworden vechtende smytende
ende worpende in zulcker vuegen dat sy die tafele
voer de derde reyse averrecht stieten tegen de schenen
ende opte voeten des suppliants byden welcken zy hen
uuyter maten zeer deden ter causen vanden welcken
hy vergrampt ende anderssins bydrancke zynde
heeft aenveerdt eenen opstekere ende dairmede
den voirs. cornelise eenen steeck gegeven daeraff
hy binnen vyff oft zesse uren daerna mits dien daer
egeen cyrurgyn en was te crygene om dbloet te
stulpene is afflevich gewoirden ende hoe wel tvoirs.
feyt geschiet zynde zonder voergaende quaet
propoest uuyt gramscapen ende uuyt hitten van bloede
den suppliant uuyt grondt zyne herten leet is ende
dat de voirs. cornelis was een jonck eenloopich
geselle ende soe de suppliant verstaet van quaden
regimente gelyck hy oick de naeste vrienden ende
magen van hem heeft volcomen satisfactie gedaen
gehadt zoe en soude hy suppliant nochtans beduchtende
rigeur ende strancheyt van justicien hem nyet
zekerlyck onder ons ende binnen onsen landen
ende heerlicheden dorren houden ende verkeeren maer
daer buyten moeten blyven ende gaen dolen in vreempden
contreyen in grooter miserien ende armoeden tot
zynder huysvrouwen ende cleynder kinderen bederffenisse
ende euwiger destructien indien onse gracie ende
genade hem hierop nyet en worde geextendeert ende
verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom
oetmoedelyck biddende waeromme zoe eest
dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden
des voirs. hendricx vanden poele suppliant ende willende
hem in dit stuck preferen gracie ende genade voer
strangheit ende rigeur van justicien hebben den
selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
geremitteert ende vergeven schelden quyte remitteren
ende vergeven uuyt sunderlingen gracien by desen onsen
brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders
alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle
daerinne hy ter causen voirscreven mits dat daer
aencleven mach tegen ons ende justicie mesdaen ende
mesbruyckt mach hebben ende hebben hem daeraff
wedergestelt et gerestitueert stellen weder ende restitueren
tot zyne goeden fame ende name ende geruchte in
onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende
tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige onder
ons heeft gelyck ende in alder manieren zoe hy was
voere de toecompste vanden voirs. feyte imponerende
hier op een eeuwich geswych onsen procureur general in
brabant ende allen anderen onsen justicieren ende
officieren wye zy zyn satisfactie ende beternisse
ierst ende voeral gedaen der partie geinteresseerde
indien die noch nyet gedaen en zy ende eenige
daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de
voirs. suppliant gehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons
te beteren civilyck naer gelegentheyt vander zaken
#sy hieraff verantwordt byden
ontfanger vanden exploiten
ende faculteyt van zynen goeden met oick te betalen
de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende
te doene allet ter taxacien ende moderatien van
onse lieve ende getrouwe de cancellier ende luden
van onsen raede in brabant die wy daer toe
gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
raedsluden dat voere hen geroepen de ghene die
daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen
wel ende duechdelycke ter vferificatie ende
interinemente van desen ende totter taxacie ende
moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe
zy sullen bevinden behoirende dwelck interinemente
de voirs. suppliant gehouden sal syn te verzueckene ende
hem in persoene te presenteren in onsen voirs. rade
binnen eenen jaere naestcomende opte pene van te
verbueren deffect van desen ende dat gedaen
ende de zelve civile boete ende costen van justicien
getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden
ghenen dien dat behoeren sal zy onse voirs. procureur
general in brabant ende alle andere onse rechteren
justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige
ende toecommende dien dat aengaen sal moegen
huere stedehouderen ende een yegelyck van hen bezunderre
soe hem toebehoeren zal doen laten ende gedoogen de
voirs. suppliant van deser iegewoirdiger gracien remissien
ende pardoenen ende van alle den inhouden van desen
inder vuegen ende manieren voere verhaelt
rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
noch te laten geschieden nu noch in toecomende
tyden ennich hinder letsel oft moyenisse aen lyve
noch aen goeden ter contrarien maer indien
zyn lyff oft ennige van zynen goede, daerom
gearresteert becommert oft belet waeren dat zy die
setten ende stellen oft doen setten ende stellen
terstont ende sonder vertreck tot geheelder
ende volcommende delivrancie want ons alzoe gelieft
ende ten eynde dat dit vast ende gestadich blyve
tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen segel
hieraen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns
gegeven in onser stadt van bruessele inde
maent van novembry int jaer onssenheeren duysent
vyffhondert ende zessendertich ende van onsen
keyserycke txviie ende van onsen rycken van
castillien ende anderen txxie opde plycke
stont gescreven byden keyser in zynen raede ende
gheteekent boudewyns visa recepta
ghecollacionneert tegens die
originale brieven by my
decock"
pardons,313.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecommende
dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van pieter
roelans inhoudende hoe op onser lieven vrouwen dach in september
lestleden was vier jaer dat hy suppliant sat ende dranck tot
dieghem in onsen lande ende hertochdom van brabant met wylen
doen levende willem van ysere ende wierpen aldaer een gans ende
daer naer een entbogel ende dit gedaen zoe hebben eenen jan tote
ende die voers. overleden woerden gecregen zulcx dat zy melcanderen
souden gesmeten hebben en hadde die suppliant dit hoirende ende
ziende nyet ten besten gesproken inder maniere dat zy al wederom
in huys ginghen sitten drincken ende daer zekeren tyt gedroncken
hebbende zoe es die selve overleden opgestaen ende woude den
voern. jan tote toe dwelck ziende dese suppliant zeyde om beters
wille ende om twyst te schuwen totten voers. overleden willem
sit stille oft het zal u berouwen mits dwelcke hy overleden zeyde
totten selven suppliant zult ghy my nu tegens u allen ghy en heb
my noeyt tegens geweest ende alsoe doen dese overleden al enen
qualyck sprach ende op voer zoe beduchtede die voers. suppliant
dat hy hem verrast zoude hebben van smyten ende arch te doene
zulcx dat hy suppliant nam eenen pot ende wierp die op desselft
overledens hooft doen dese overleden op schoet ende hem zoe
hadde dat hy al te houden was ende mits datmen hem nyet w$
gehouden en coste zoe liet men hem gaen zulcx dat hy overleden
quam den suppliant inne met een mes in zyn handt dwelck
hy suppliant ziende zeyde tot hem overleden willem zyt te vrede
oft het zal u berouwen waerop die selve overleden antwoerde
neen ghy moeter blyven oft ic doen dese suppliant dit hoirende
heeft om zyn lyf te bescudden zyn mes in zyn handt genomen
ende die voers. overleden is hem altoes inne gecommen dwelck
ziende die zelve suppliant ende dat hy desen overleden nyet lang$
ontvlieden oft ontgaen en conste heeft desen wylen willem van $$
gesteken dat hy daer henen viel ende op te stede doot bleef ende
hoe wel hy suppliant vande toecompste van tzelve feyt groot
leetscap heeft ende dattet geschiet is ten versoucke vanden zelven
overleden die daeraf causa movens was alsvoeren ons nyetmin
en zoude nyet vryelyck dorven hanteren noch converseren in onsen
voern. lande ende hertochdom van brabant hoe wel tzelve meer dan
vier jaer geleden es den waere dat hem hier aff verleendt werden
onse openen brieven van remissie ende pardoene alzoe hy zecht om
die welcke aengemerct tghene dat voers. is hy ons zeer oitmoedelyck
gebeden heeft soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
den voern. pieter roelants suppliant genegen wesende tzynder
voers. bede ande supplicatie ende hem willende in dit stuck gracie
ende ghenade prefereren voer strancheyt van rechte hebben inden
gevalle alsboven vergheven quytgescholden ende gheremitteert
vergheven schelden quyte ende remitteren uuyt zunderlinge gracie
mits desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verclaert metsgaders
alle peyne ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne hy
ter cause van dijen met diesser aencleeft iegens ons ende justicie
mesdaen ende mesbruyckt mach hebben hem als daeraf wederstellende
ende restituerende tzyne goede fame ende name in onsen voers.
lande ende hertochdom van brabant ende in allen anderen onsen
landen ende heerlicheden metsgaders tot zynen onverbuerden goeden
indien hy der eenighe heeft ghelyck ende inder manieren als
hy was voer de toecomspte van tfeyt ende dootslach voerscreven
imponerende hier op een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
generael van brabant ende alle andere onse ende der smaelre heeren
justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
beteringe eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde partye
indyen die noch nyet gedaen en es ende eenighe daer toe staet
civilyck alleenlyck behoudelyck dat hy suppliant gehouden werdt
tvoers. feyt ende dootslach iegens ons te beteren civilyck naer
de gelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt van zynen goeden
ende oick te reffonderen ende betaelen die redelycke costen van
justicie hierom gedaen ter taxatie ende arbiterscepe van onsen
lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
raede in brabant die wy daertoe committeren den welcken
wy ontbieden ende bevelen dat voer hemluyden gheroupen
die ghene dier over behoiren geroupen te zyne zy procederen
wel ende dueghdelick ter verificatie ende interinemente van
desen onsen voern. brieve naer huere voirme ende inhouden
# sy hieraf verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten
ende welck interinement de voers. suppliant oick gehouden
zal zyn in onsen voern. rade te versuecken binnen eenen jaere
naer date van desen opte peyne van te verbueren deffect der
zelver ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen
van justicie getanxeert ende betaelt zynde in handen vanden
ghenen van onsen ontfangers oft anderen onsen officieren dient
behoiren zal die daeraff gehouden zal zyn ontfanck te maken
rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen proffyte metten
anderen penningen van zynen ontfange zy onse drossaert van
brabant meyeren van loevene amptman van bruessele
schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende alle
andere der voern. smaelre heeren ende van onsen vassaelen
rechteren justicieren ende officieren onsen voers. lants ende
hertochdom van brabant wien dit aengaen oft roeren zal
moegen huere stedehouderen iegewoirdich ende toecommende
ende eenyegelyc van hen byzondere zoe hem toebehoiren zal
doen laeten ende gedoogen den voern. pieter roelants suppliant
van dese onse gracie remissie ende pardoene zoe ende inder
manieren alsboven rustelyck vredelyck volcommelick ende
eeuwelick genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
noch te laeten geschiene nu noch in toecommende tyde aen lyve
noch aen goede eenich hinder letsel oft moeyenisse ter
contrarien in eenigher manieren maer indien zyn lyf
oft eenige van zynen voers. onverbuerden goeden daeromm
gevangen becommert oft gearresteert zyn oft naemaels waeren
dat zy die stellen ende zetten oft doen stellen ende zetten
terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat
dit goet vast ende gestadich blyve teeuwigen dagen
soe hebben wy onsen zegele hier hier aen doen
hangen behalven in anderen zaecken ons recht
ende eenyegelyck tzyne il allen gegeven in onser stadt
van bruessele inden maendt van december int jaer
onsheeren duysent vyfhondert ende achtendertich
van onsen keyserycke txixe ende van onsen rycken van
spaengien tween cecillien ende anderen txxiiie aldus stont
gescreven opte plycke byden keyser in zynen raede ende
geteekent verreycken ende noch stont gescreven opte selve
plycke visa registrata
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock"
pardons,286.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy
ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende
in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe
bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der
maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$
voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos
hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen
meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt
daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde
ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans
beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff
gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste
die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien
aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet
mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen
daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep
onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn
alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy
suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren
merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met
malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet
is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende
claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen
andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese
oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in
u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende
kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft
twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht
u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die
de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs.
henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter
voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick
nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs.
henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende
hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$
ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin
die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$
vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt
u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic
sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den
suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in
gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert
ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven
naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen
met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen
gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die
voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe
van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat
hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen
waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die
voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs.
henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende
oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette
hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde
dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is
de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs.
henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te
evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt
ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf
ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van
noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem
is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs.
henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert
zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel
nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx
de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs.
diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn
borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende
is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant
hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is
als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den
voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken
te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande
anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx
binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende
rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie
ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant
hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende
onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer
oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den
voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als
boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert
ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende
den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele
ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft
# ende opten staende voet
iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock
## sy hieraf verantwordt
byden ontfanger- vanden
exploiten"
pardons,225.txt,"remissie belast met amende civile
voir claes cole jan potter jan lombaert
ende jan van heptynne
kaerle etc. doen te wetene allen jegewoirdighen ende
toecommende dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe
supplicacie van claes cole jan potter jan lombaert ende
jan van heptynne alias grant jehan alle voirtyden geweest
zynde dienaers van vrouwen elizabeth van rotselaer
vrouwe van perwez inhoudende hoe dat inden zomere anno
vyfthien hondert ende tweentwintich die voirs. vrouwe
elizabeth met huerer familien ende dienaeren voirs. woennende
tot perwez wylen jacop cole ende lieven de man paige
vande voirs. vrouwen met oyck de sone vande bastart van
sempy alle drye tsamen zyn ghegaen vuyten huyse
vanden voirs. vrouwen om zeker cleyn hondeken bracxken
te leydene int hondscot vande voirs. huerer vrouwen
dwelck staet over die merct van perwez achter die coren
halle ende commende op die merct voere thuys vanden
rentmeestere van perwez hebben zy daer voeren thuys
van collaerde goffo zien zitten eenen geheeten groot
hans dienaere van wylen vrouwen clemencien van
bouchout douaigiere van perwez moedere vanden voirs. vrouwen
elizabeth gaende de voirs. drye alzoe huesschelycke
voere by tzelve hondeken int cot sluyten ende als
zy achter de hatte zyn gheweest heeft de voirs.
groot hans vp dandere zyde hen ghevolght tot voere een
schoenmakers huys ende alzoe zy wederomme quamen
om naer huys te gane ende de voirs. hans hen sach heeft
hy maniere ghemaect om tegen den voirs. schoenmakere
te sprekene ende ghingen de voirs. andere drye alzoe
wederomme voerby huers weeghs den welcken de voirs.
groot hans is secretelyck van achter naegevolght
achter de voirs. twee jonghen den voirs. jaquet voirg$$
welck navolgen egheen van desen drien gheweten en
hebben ende commende voere thuys van jacop maret heeft
de voirs. hans vuyt getrocken een langhe coerde ende
zonder woerden noch sprekende heeft hy naer den
voirs. jaquet geslagen hebbende ghemeynt hem
den hals van over zyn schouweren affgehouwen te
hebbene seggende ierst metten houwe wert u boeve
het es nu tyt ende miste den hals hem quetsende
in zyn schouweren dat jaquet moest loopen om hem
te salverene int huys vanden goreelmakere groot hans
hem naevolgende met zynen blooten messe ende als
jaquet meynde int huys vanden goreelmakere duer die duere
te loopene ghaf hans hem noch inde doere eenen houw
ende de voirs. jaquet moeste alzoe wederomme loopen
vuyten huyse want hans hem daer vermoert zoude
hebben ende loopende dwers over die merct tot int huys
van colyn gaffo is de voirs. hans hem al naer gheloop
metten voirs. blooten messe tot voere thuys blyvende
daer staende gehouden wordende byden vrouwen die hem
ewech moesten leyden zeggende al hebbe ic nu gemist
ic en zals altoes nyet missen ende dwelcke die
selve hans nyet en heeft ghevreedt noch den heere over-
gedraghen blyvende nochtans daer gaende ende als
dit tsvriendachs ghebuerde zoe heeft de voirs. vrouwe
elisabeth tsondaechs daer naer metten voirs.bastaert
van sempy ende andere naeder noemen gaen bancketeren
ten huyse van hueren rentmeester tot perwez hebbende in huer
huys ghelaten den voirs. jacquet ende claes cole
suppliant gebroederen ende met hem oyck wesende philips
masson de welcke by hen hebben ontboden den voirs.
janne le grant ende jan pottier oyck supplianten
de welcke waeren aende plaetse byde scutters ende
desen achtervolgende zyn dese twee persoonen nae thuys
vander voirs. huerer vrouwen ghegaen ende vonden onder
weghen zittende omtrent der kercken den voirs. janne
lombaert oyck suppliant met janne van leefdale groothans
voirs. ende cleyn hans alle drye dienaers vander
voirs. onder vrouwen daer die voirs. van leefdale
twistige woerden hadden tegen den voirs. janne
lombaert zeggende ghy hebt ghevanghen de conynen
van mynder vrouwen ghy en zult des nyet meer
doen waerop de voirs. lombaert antwoirede ic
hebse ghevangen ende noch vangen zal alzoo lange
alse mijnen vrouwen believen zal ende de voirs.
grant jehan ende jan le potter alzoo voir by gaende
is jan lombaert vanden dienaers vanden onder vrouwen
ghescheyden volgende de voirs. andere tot omtrent den huyse
van perwez aldair zy vergadert zyn gheweest
ende de voirs. jan lombaert den anderen heeft verhaelt
ghehadt die twistighe woerden die de voirs.
leefdale tegens hem ghezeyt hadde ende midts
dese ende oyck bezundere mits den voirs. grooten oploop
ende injurien byden voirs. groothans den voirs. jacquet
tsvriendaechs te voeren gedaen zyn zy verheydt
gheweest ende beruert ende hebben alzoo alle zesse
tsamen gesloten dat zy derwairts zouden gaen ende die
die dienaers vander voirs. onder vrouwen slaen om
henlieden tegen den voirs. grooten hans ende janne
van leefdale te wrekene ende zyn alzoo alle
zesse met pycken hallebarden met messen ghestoct
ende ghestaeft ghegaen lancx tsheeren strate voer
by omtrent thuys van franchoys de viel merchier
byde baille aldaer zy stille bleven staende wachtende
ende verbeydende tot dat doude vrouwe voirs. die
met hueren dienaers voirs; ende andere te vesperen inde
kercke was vuyter kercken commen zoude ende
dese vrouwe vuyter kercken comende zoude metten
voirs. hueren dienaers heeft de voirs. jan lombaert
suppliant ghezeeght totten anderen ziet zy comen ende
zyn alszoo alle zesse hen tegen ghegaen ende
by een comende heeft de voirs. jacquet zyn pycke
ende claes zyn broedere zyne hallebaerde ghevelt
roepende ende zegghende weert u heden oft dyer
ghelycke woerden ende dit ziende es de voirs.
groothans gheloopen gheloopen vp tkerckhof den
welcken nae gheloopen zyn de voirs. jan heptinne
ende de voirs. philips lombaert tot op ende omtrent die doere
vanden kerckhove ende de voirs. leefdale is oyck
gheloopen nae een andere plaetse daer die scutters doelen
staen den welcken jacquet ende zyne broedere oyck
zyn naegeloopen ende de voirs. jan potter heeft
dese twee oyck naegevolght in zulcker vueghen
dat de voirs. claes cole suppliant hem heeft gegeven
een quetsure met zynder hallebaerde in oft omtrent
zyn zyde ende alzoo loopende de voirs. leefdale
tot omtrent den voirs. delen is daer ghevallen ende
heeft de voirs. jaquet hem daer ghegeven eenen
houwe omtrent zyn knye hebbende noch ghehadt
drye andere wonden ende alzoe vyve tsamen daeraff
den houwe aen den voirs. knye is gheweest de
sorchgelycxste wonde ende aldus ghequetst is
de voirs. jacquet byden vrouwen ende ommestanders
die tusschen beyden ghingen ghehouden ende belet
gheweest ende es tgevechte alzoe ghescheyden
dwelck zy supplianten metten voirs. twee anderen corts daer
naer opden zelven dach hebben overgedragen ende
bekindt ghedaen te hebbene ende hen vuyter heerlich#
van perwez ende onse lande van brabant gheabsenteert
is oyck waer dat hoewel de voirs. jan van leefdale
is zeere gewondt ende ghequetst gheweest hy
daer aff nochtans over langhe is ghenesen ende in
egheene leden verlamt gelyck zy supplianten verstaen
ende hoewel desen aengemerct want daer nyemant
doot en es ghebleven schynen zoude dat hier inne
egheen criem en waere ghecommitteert maer alleene
civile kueren ende brueken naeden lant rechte daer
toe staende ende zy supplianten den voirs. janne van
leefdale hebben ghepresenteert ghehadt hier aff
in hueren lynden cleederen verghiffenisse te biddene
ende te voldoene gelyck behoort nae gelegentheyt
vanden zaken ghelyck zy noch daer toe bereet zyn
nochtans want tselve es ghebuert met lagender
laghen soe heeft onsen procureur generael in brabant
hierop tegen die supplianten ende de voirs. twee andere
verworven onse oepene brieven criminelle vuyt crachte
vanden welcken hy die selve heeft doen daghen
ende bevelen te comparerene vp eenen zekeren dach
voir onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende
andere luyden van onsen rade in brabant om te aenhoorene
alzulcke aensprake ende conclusie als hy desen
aengaende tegen elcken zoude willen nemen ende dit
op de verbuerte van lyfve ende van goede tot
welcken daghe zy supplianten noch dandere by edicte ende
auctorisacien ghedaecht zynde nyet en hebben gecompareert
ende heeft alzoo voirts tegens hemlieden geprocedeert
dat hy tegen hen heeft verworven viere deffaulten
oft contumacien ende is gheordonneert dat hy zyn
proffyt daeraff zoude te hove legghen dwelck hy
oyck heeft ghedaen ende daer inne zoe verre
es gheprocedeert dat die supplianten met vonnisse zyn versteken
van allen exceptien ende voirts verclaert verbuert
te hebbene huere lyff ende goet allet ter geheelder
destructien vanden voirs. thoonderen die alle schamele gesellen
zyn ende huere broot moeten winnen met goeden heeren
ende luyden te dienene biddende daeromme dat ons gelieven
wille hen supplianten ende elcken van hen te remitterene
ende quyte te scheldene allet tg$$$t dat zy desen aengaende
tegen justicie ghedaen ende gecommitteert hebben
criminelyck oft civilyck abolerende ende te
nyeuw te doende tvoirs. proces ende alle de voirs.
deffaulten contumacien mits oyck tvoirs. vonnisse
daer inne ghegeven hen restituerende daeraf in hueren
eersten state ende tot onse lande van brabant gelyck
zy te voeren waeren behoudelyck der voirs. partyen
gheinteresseerde satisfactie zulcke ende als daer
toe nae recht behoiren zal ende daer aff verleenen
onsen brieven in behoirlycker vormen waeromme
wy die zaken voirscreven overgemerct willende
den voirs. claes cole jan potter jan lombaert ende
jan van heptynne alias grant jehan supplianten in desen
gracie ende ghenade prefereren voir strancheyt van
justicien den voirs. supplianten ghenegen wesende tot hueren
supplicacie ende begeerte hier op ghehadt dadvys van
onsen voirs. cancellier ende luyen van onsen rade in brabant
hebben inden ghevalle als boven byde deliverancie van
onse zeer lieve ende zeer beminde vrouwe ende moeye de
eertshertoginne van oistenryck hertoghinne ende gravinne
van bourgongnen etc. r van onsen weghen regente ende
gouvernante van desen onsen landen van herwairtshover ten
advyse vanden hooft president ende luyden van onsen
secreten raede neffens haer wesende geaboleert
ende te nyeuwte ghedaen aboleren ende te nyeute
doen tvoirs. proces deffaulten ende contumacien mitgaders
tvonnisse tegen den supplianten gegeven ende vuyt onsen
meerder gracie hebben wy hen vergheven quytgesco#
ende gheremitteert vergheven quytscelden ende
remitteren tsm tmes$$ ende mesval boven verclaert
vuyten welcken tvoirs. proces ende vonnisse begonnen
ende ghespruut zijn mitsgaders alle peynen bruecken
ende boeten corporelle ende criminelle daer inne zy
ter causen ende omme de redenen van dyen met datter
aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen mesgrepen
ende verbuert moghen hebben ende hebben henlieden
als daer aff wedergestelt tot huerlieden goeder fame
ende naeme in allen onsen landen ende heerlicheyden
ende tot allen huer lieder onverbuerde goeden indyen
zy eenighe hebben ghelyck ende alzoo zy waeren
eer tvoirs. mes$$ ende mesval gheschiede imponerende
hier op een eeuwich zwyghen onsen procureur generael
ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wyen
zy zijn ende die dit aengaen zal moghen satisfactie
ende beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen byden
voirnoemde supplianten der geinteresseerde partyen indyen die noch
nyet ghedaen en zy ende daer eenighe toe dient civilyck
alleenlyck behoudelyck dat de voirs. supplianten tvoirs.
fait oyck civilyck tegen ons ende justicie beteren zullen
naer de gelegentheyt vanden mesdaet ende de faculteyt
van huere goeden ende betalen ende refonderen de
redelycke costen van justicien ter causen voirscreven
ghedaen indyen eeniger zyn ter taxacie ende
arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende de luyden van
onsen raede in brabant die wy daer toe
committeren ontbieden daeromme ende bevelen den voirs.
van onsen raede in brabant dat gheroepen voir
hemlieden die ghene die daer over behoiren gheroepen
te zyne zy procederen wel ende duechdelyck ter
verifficacien ende interinemente van desen nae huere vorme
ende inhoudene ende ter taxacien ende arbiterscepe vanden
civile boete ende costen voirs. ende dat ghedaen
ende de voirs. civile boete ghetaxeert ende betaelt in
handen vanden ghenen van onsen officiers dient aengaet
die welcke gehouden wert die tontfanghen rekeninge
bewys ende reliqua daeraff te doene tonsen behoeff
metten anderen penningen van zynen ontfanghe zy ende
alle andere onse richteren justicieren ende officieren
dien dit aengaen zal moghen ende eeniegelycken van
hemlyeden zoe hem toebehoirt doen laten ende
ghedooghen den voirnoemden supplianten van deen onsen jegewoirdige
gracie remissie ende pardoene zoe ende inder
manieren als voirscreven staet volcommelyck rustelyck
ende eeuwelyck ghenyeten ende gebruycken sonder
hemlieden te doene noch gedooghen gedaen te zyne
in lyve noch in goede eenich hinder letsel oft moeyenisse
ter contrarien maer by alzoe huerlieden lyf oft
eenighe van huerlieden voirs; goeden nyet geconfisqueert
zynde daeromme ghevanghen ghearresteert becommert
oft belet waeren dat zy die stellen terstont ende
zonder eenich vertreck tot geheelder delivrancie
want ons alzoo gelieft ende ten eynde dat dit
goet vast ende ghestadich blyve tot eeuwighen
daghen soe hebben wy onsen zeghel hier
aen doen hanghen behoudelyck in anderen
zaken ons ende eenyegelyck zyns rechts in
allen ghegeven in onse stadt van mechelen
inde maent van februario int jaer onss heeren
duysent vyfhondert ende zessentwintich ende
van onsen rycken te wetene vanden roomschen ende
germa$ne $$$ tachtste ende van castilien
ende andere xie aldus ghescreven opde plycke
byden keyser in zynen raede ende geteekent
l dublioul ende visa
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
$decock$"
pardons,394.txt,"kaerle etc. doen te weeten allen tegenwoirdich ende
toecommende alsoe inde compste van onsen lieven
ende beminden soene den prince van spaengien in
ons land van herwaerts over jan van kelfs laboreer
tot rotselaer heeft met huysvrouwe ende kinderen
denselven ons selven grepresenteert heeft syne
suplicatie versuekende byder selver gracie remissie
ende pardoen vanden dootslach daer inne
gementioneert te wetene dat geleden van in
september lestleden hebbende syne beesten inde
weyde gedreven commen is tot rotselaer byden
anthuens ende siende daer voer de venstere vanden
marten staende peeteren de keppere op straete
seyde in ge$$chte maect u van dair daerop deselven
peeter straffelyc antwoirde seggende waer u broe$$ broer?
by u nyet ghy en soudet nyet dorren d$$cken ende
tselve hoorende de supliant dat hy hem staerde
seyde peeter al segge ick sulcke woerden ick en
hebber geen aerch inne dan begeerde te wetene
wye ghy waert leggende soe syn hant opde
erm vanden selven peeteren weder verhalende
daer egeen erch inne te hebbene dien nyet tegen
staende seyde dieselven peeter even straffelyc wat
hebdy my taenveerdene gaet by u wyff thuys
ende seert u wyff ende supliant hoorende dat hy
hem noch meer stoorde seyde gaet ende seertse
selve daerop dieselve peeter antwoirde wat
soudick in u huys gaen ghy sout seggen dat ick u
gelt genomen hadde hem tselve seggende in
verwyte om dat den supliant te voren in syn huys
seker gelt genomen was seggende daertoe ick
soude op u vleesch slaen al esser u bruer noch eens ende
dat de supliant seyde myn bruer en esser nyet maer
soudy my slaen ick soude my dorren weeren ende
soe tsamen nae huys gaende want sy eenen wech
inne gaen moesten heeft die selve peeter den supliant
veele injurien opgeseet ende onder den anderen
ghy conte ghy en sout u nyet dorren weeren ende
tycht eenen yegelycken u gelt ane dwelck nyet
en is ende tselve de supliant hoorende ende dat
hy van injurien ende qualyc te spreken nyet en
cesseerde hebbende eenen stuynstaeck in syn
hant seyde totten selven peetere draeghde ghy u
ane dats alle dage te doene gevende soe den $$
peeteren twee off drye slagen op syn hooft met welcken
slagen die voirs. peeter ter eerden gevallen is ende
opgehaven synde is geleyt ten huyse peeters van
kelfs aldaer hy binnen vyf dagen daer nae van lyve
ter doot gecommen is dwelck den supliant vuyt gronde
zyns herten leet is ende hebbende tvoirs. feyt
toecomen ende gebuert is als voirs. is by qualyc spreken
ende groote injurien des voirs. aflivigen hy soude
hem nochtans die die selve supliant ontsiende rigeur
van iusticie nyet dorren houden binnen onsen lande
maer mach hem houden in abstracten? plaetsen ten sy
dat onse graacie ende genade hem hier op verleent wordde
ons daer inne seer oitmoedelyc biddende ende onse
voirs. soene gerepresenteert hebbende de voirs. suplicacie
ons op dinhouden van dien te useren van onse gewoenllycke
gaacie ende genade wy aensthods nemende op de toe
compste vanden voirn. feyte ende dootslach ende ter
begeerte van ons voirs. soene willende in syn $$
ende ter consideratie van syne voirs. compste deselven
den supliant prefereren gracie ende genade voir rigeur van
justicie hebben inden gevalle als boven vergeven
geremitteert ende quitgescholden remitteren ende schelden
quite vuyt onse sunderlinge gracie by desen tfeyt ende doot
slach boven verclaert mitsgaders oick alle peinen ende amenden
corporelle en criminelle daer inne hy hem ondanks
ende vuyt saken van tgene des voirs. es tegens ons
onse hoocheeyt ende iusticie eenichszins mach hebben
ontgaen ende hebben hem dien aengaende gerestitueert
ende gestelt restitueren ende stellen by dese tot syn goede
fame ende name in onsen lande ende hertochdomme
van brabant ende van over$$ ende allen anderen onsen
landen ende heerlichheden ende tot synen ongeconfisqueerden
goeden indien hy eenige heeft gelyc als hy was voirden
voirs. dootslach imponerende hierop een eeuwich
swygen ons procureur generael ende alle anderen onsen
iusticieren ende officieren onsser voirs. lants van brabant
wie sy syn satisfactie ende beteringe ierst ende alle
alvooren gedaen der partyen geiteresseert indien hy
die noch nyet gedaen en waere civiele alleene
behoudelyc nochtans dat de voirn. supliant gehouden
sal syn tselve feyt tegens ons te beteren civiele
naer die gelenty gelegentheyt vander mesdaet
faculteyt van synen goeden ende onser ordonancien daerop
gemaect ende oyck te betaelen die redelycken costen
van iusticie indien eenig daeromme gedaen ende naergevolght
syn ter taxatie ende arbiterscape van onsen lieven ende
getrouwen den cancellier enden lieden van onen rade in
brabant die wij$ daertoe committeren ontbieden daeromme
ende bevelen den voirs. van onsen rade in brabant dat
voir henluiden geroupen diegene die daeromme
sullen behoiren geroupen te syne sy procederen
wel ende duechdelyc totter verificatie ende
interinnemente van desen onsen tegenwoirdigen brieve
naer huere vorme ende inhouden welck interinemente
de selve supliant schuldich sal syn te versuecken
by onsen voirs. rade binnen eenen halven jaere ....
naer date van desen opde peyne te verbueren deffect
$$ $$ ende dat gedaen ende de voirs. amende civile
ende costen van iusticie getaxeert ende betaelt synde
$$ alst behoirt van welcker amende onsen ontfang
ontfanger vanden exployten van onsen voirs. rade
en hieraf verantwoirdt
byz ontfange $$ explo$$ten’
van brabant oft andere onse officier dient behoiren sal
gehouden wert ontfanck te maken rekeninge bewys
ende reliqua te doene tot onsen prouffyte metten
anderen peinen van synen ontfange sy onse drossaert
van brabant ende alle andere onse ende onser
vassalen oft smaelre heeren iusticien ende
officieren voirs. lants van brabant ende van ondersaten?
hoedanige die syn oft wesen moegen tegenwoirdi...
ende toecommende hueren stedehouderen ende aengaende mach
den voirs. supliant van deser onser iegenwoirdiger
gracien ende quytsceldinge inder manieren als
boven peyselyck volcoomelyck ende tot eeuwigen dagen
doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder hem te
doene noch te laten geschien nu noch in toecomende
in eeniger manieren maer indien syn lyff oft
eenige van synen ongeconfiqueerden goeden waeren
daeromme gevangen becommert oft gearresteert dat
dat sy die terstont stellen oft doen stellen tot volcoomen
delivrancie want ons ons alsoe belieft ende ten
eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot
eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segele hier
aen doen hangen behoudelyc in anderen saken
onsser recht ende eenyegelyc tzyne in allen gegeven
in onser stadt van bruessele in de maent van
may int jaers ons heeren duyesent vyfhondert ende
xlix 1549 van onsen keyserycke txxxe ende van onsen
rycken van castille ende andere txxxiiijte
aldus gescreven op de plycke byden keyser
ende geteekent verreycken / visa $$$
gecollacioneert en bevonden accorderend
met ... originalen by mij"
pardons,235.txt,"$ppel van pardon
kaerle etc. allen den ghenen die desen onsen brief zullen
zien saluyt wy hebben ontfanghen die oitmoedighe supplicatie
van coencken van kersbeke poorter onser stede van loevene
belast met wyf ende drye cleyn kinderkens inhoudende
hoe geleden is derthien jaren de suppliant mede ende by
gheweest hebbende inde steenstraete binnen der selver
stede ende uuyt dronckenscape verleyt wesende heeft helpen
worpen met steenen ende anderssins op een huys gestaen
op den hoeck vanden pensstraten aldaer ende voirts met
hellebaerden ende derghelycker wapenen de ghelaesen
vensteren de dueren ende oick andere vensteren vanden
zelven huyse om sticken stooten ende smyten ter causen
van welcken excessen de suppliant ghevlucht wesende
es by edicte ende publicatie voer die van loevene ghedachvaert
gheweest om hem te commen excuseren ende ontsculdighen
maer omdat hy noch procureur voer hem niet ghecompareert
en es soe es hy suppliant zoe verre tzelve hem aengaet
ter beternissen voirs. by openbaere publicatie ende uuytroepinghe
ter puyten by die van loeven voirs. geordonneert gheweest
te doene eenen wech te cypers ende aldaer te blivene jaer
ende dach ende hem aldaer porren ende buyten brabant te zyne
ten daghe voirn. vander voorn. uuytroepinghe met zonneschyne
ende dat op de verbuerte van zynen lyve alst breederblyct
byden tytle hier naer volghende van woorde te worde
uuyt dien willem beram coenken van kersbeke gorys gheylarts
pietere gherys thiecheldeckere pauwel ledertouwer nyelen
de vroede moldere ende peeterken van kersbeke hen grootelyck
mesdraghen hebben tegen de hooghe heerlycheyt ons genadichs heeren
ende desen zyne stadt rechte van dat onlancx leden omtrent
thien uren inden avont groote fortsse wille ende vrolenc$$ gedaen
ende bedreven hebben inde steenstraete aen ende op thuys staende
inde zelve straete op den hoeck vander penstraten aldaer
tzelve huys met hillebaerden worpende van steenen ende
anderssins de gelaze veynsteren van den zelven huyse ende
oick te doere ende andere veynsteren ontstucken geworpen ende
gesmeten zyn alze dat de ghene bynnen den voirs. huyse wesende
riepen mort mort daer aff de stadt met goeder orconden te
bynnen es ende daeromme ende om dat de voirs. persoonen
by hen selven oft by hueren procureurs tot hueren verantwoirden
souden hebben moegen comen soe verre zy hen hadden willen oft
comen ontschuldigen gedaight zyn geweest by edictie ende
publicatien gemerct eenich van hen hen hielden voer vluchtich etc.
om voer den rade vander stadt te compareren ende hueren processe
te zien ende aenhoiren aldaer zy noch nyemant van hueren weghe
gecompareert en zyn soe es den selven ter beternissen van des voirs.
es gesedt te doene te wetene den voirs. willeme beauram
coenkene van kersbeke goryse gheylaert ende peeteren gherys
dat zy ende elck van hen vieren doen sullen eenen wech in
cypers daer te blyven jaer ende dach ende van huer te porrene ende
buyten brabant te zyne desen dach met sonne schyne ende dit a$
op de verbuerde van hueren lyve ende den voirs. nyelen de
vroede ende pauwelsse ledertouwere dat elck van hen oyck doen
sal eenen bedevaert in cypers derwaerts te porrene ende buyten
landts te zyne ende opte verbuerte als voeren ende dat elck vanden
voirs. persoonen soe verre hem aengaet schuldich zal zyn van
des voirs. es goede waerheyt te bringhene na deser stadt recht
ende al zonder verdrach ende dat de voirs. peeterken van
kersbeke sal ghestelt weerden inde byest poirte ende aldaer blint
een jaer lanc tot zynen cost ende dat hy na tjaer zyn costen sal moeten
betaelen eer hy ontslagen sal werdden ende daerentynden als
byder stadt gecorrigeert werdden ter ordinancie vander zelver stadt
rade publicatlyck coram schoenvorst villico graven baets burgmeester
blanckaert berge caverson scrab? january m anno xvc xyfft$
brabant aldus onderghescvreven geextrakeert uuyt eenen der
wetlyck der stadt van lovenen auctentycke registre genoemt
tcorrectie boeck waer teghen tselve es gecollacioneert ende
bevonden daer mede van woerde te woerde concorderende by
my lambrecht joerdens der voirs. stadt secretaris op den iiie
juni anno xvc ende dertich ende gheteekent j loerdens overmid$
welcken ban vreesende rigeur van justicie den voirs. suppliant
hem heeft gheabsenteert uuyt onser voirs. stede van lovene
ende lande van brabant ende en zoude inden zelven niet
dorren wederkeeren ten waere dat hem al eerst hier op
verleent werde onse gracie ons daer omme odmoedelick biddende
soe eerst dat wy de zaken voirscreven overgemerct den
voirs. coenken van kersbeke suppliant geneghen wesende
tzynder bede hebben inden ghevalle als boven incontempla$
van onse blyde wedercomste in dese onse stede van loevene
lande ende hertochdom van brabant als ghecroont roomsch
keyser wedergeroupen gerappelleert ende te nyete gedaen
wederroupen rappeleren ende doen te nyete uuyt onse onse
zonderlinghe gracie midts desen den voirs. ban tot cypers mitgaders
alle procedueren deffaulten ende continnacien jeghens hem
ghegeven ende geprononcueert ter cause voirs. ende uuyt
onse meerder gracie hebben hem vergheven ende quytgescolden
vergeven ende scelden quyte den voirs. excessen ende mesusen
daer uuyt den zelven ban gesproken es ende oyck des voirs.
wech van cypers metgaders alle peynen ende bruecken
corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dien
met datter aencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende
mesbruyct mach hebben hem wederstellende ende restituerende
tzyndergoede fame ende name in onse voirs. stede van loevene
ende lande van brabant ende in allen anderen onsen landen ende
heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden indien hy der
eenighe heeft gelyck ende in alder manieren hy was voor de
toecomste vanden zelven excessen ende delicten ende prononciatie
vanden zelven ban imponerende hier op een eeuwich zwyghen
onsen procureur general van brabant ende allen anderen onsen
justicieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende
beteringhe eerst ende alvoeren ghedaen der gheinterresseerde partie
indien die noch niet gedaen en es ende daer eenighe toe staet
civilick allenlick behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden
werde de zelve excessen ende delicten teghens ons te beteren
civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaden ende faculteyt
van zynen goeden ende te betaelen die redelicke costen van
justicien daer omme gedaen ter tauxacie ende arbitragie van
onsen lieven ende getruwen cancellier ende lieden van onsen
raede in brabant die wy daertoe committeren ontbieden
daer omme ende bevelen den selven van onsen raede in brabant
dat voere hemlieden geroepen dieghene die daeromme behoiren
gheroepen te zyne zy procederen wel ende duechdelyck
totten interinement ende verifficatie van desen ende totter
taxacien vande voirs. amende civile ende costen van justicie
dwelck ghedaen ende dezelve amende ende costen betaelt
zynde zy onsen drossaet van brabant meyere van loevenen
#sy hieraf
verantwordt byden
ontfanger vanden
exployten"
pardons,232.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicatie van jooris
van nyele jooriszuene geboren van sint truudt int lant van
luycke ende $ vrij cordewanier ende poortere bynnen onser stede
van brugge inhoudende hoeleden achttien jaeren oft daer omtrent
up sinte berthelemeus dach hij suppliant do$ woenachtich zijnde
bijnnen onser stede van antwerpen byder wijngaertpoorte $
eenen genaempt gillis de cordewanier daer off hij de toe$$$
nijet onthouden en heeft, hij suppliant uuijt zijnen leerstalle
gecommen zijnde es gaen wandelen smorgens ontrent den seven oft
acht uren met drie off vier gesellen van zijnen ambachte naer
buggherhout staende een half mijle buyten de voirs. onder stede
van antwerpen ende aldaer tzamen gecommen zijnde zijn gaen
sitten drincken in een taverne voe ten tijde genaempt tblockuijs
ende nae dat zij wat tijts gezeten hadden es bij aventueren up
huerlieden gelach gecommen een vrauwe van lichten levene die de
suppiant nijet en kende daer mede zij droncken $$teden ende
diviseerden tot den avende bijnnen welcken tijde de voorn. suppliant
naeder noene up stont vanden taeffele ende ghinck buiten de duere
zijn watermaken aldaer hij zach commen drie ofte vier vrempde
gesellen ende onder dandere eenen genaempt hendrick de booze geboren
van welle oick in tlandt van luijck bij sint truijdt totten welcke
hij suppliant vraechde midts dat hij hem wel kende waer hij
ghinck die hem daer op zeyde ic comme hier omme eenen pot
biers te drinckene ende hij suppliant dat hoirende vraechde hem off
hij commen wilde in zijn gelach dat hij dede aldaer zij tsaemen
bleven drincken tit bijden avende zoe dat zij beyde twel bij
drancke wierden ende tghelach bijder weerdinne gerekent
zijnde de suppliant versochte ende begeerde midts dat hij geen
ghelt en hadde aenden selven hendrick dat hij zijn gelach
betaelen wilde dat hem de voirn. heyndrick refuseerde ende
weijgerde te doene uuijten welcke de voirn. suppliant der weerdinne
voer zijn gelach te pande gaff eene zelveren rinck ende schiet
ter stont van daer met hem gaende de voirs. vrauwe naer
de voirs. stede van antwerpen ende de voirn. heijndrick dat ziende
ende gewaere worddende es hemlieden gevolght ende int gaen gaff
den selven suppliant vele ende diversche iniureuse woerden ende
onder dandere zeyde tot hem ten diversche stonden dat hij de
vrauwe alsoe wel hebben zoude als hij waerop de voirn.
suppliant !nt thende tot hem seijde ende zy antwoerden $$$
ziende dat hij den selven heijndrick nijet quijte wordden $$$
conste noch zijn quaede woerden verdragen neempt$$
zees$$ off gelijck woerden in sustancie stekende der selver
vrauwe th$$wairts ende de vrauwe dat hoirende als met den
selven hendrik niet willen te doene hebbende noch met hem gaen
liep hier * $eerden in sulcker wijs als dat de selve suppliant ende
hendrick tsamen al kuende naer de voirs. stedevan antwerpen
onder hen beeden ginghen ende gecommen zijnde bijnnen de poorte
van dien tot omtrent st jacops gasthuis $egen jegens elk
anderen zoe daneghe woerden als dat de voirn. hendrick sta$$
stack met zijnen langen messe naerden selven suppliant ende hij dat
hij ziende ghinck hem in ende stack met zijnen op steke een
wonde in zijnen hals duer de geetid$$ daer aff hij terstont quam
van levende lijve ter doot ter causen vanden welcken feijte
de voirn. suppliant die alsoe een zeer jonck knecht was vander
oude van xviii ofte xixjaeren oyet zedert hem geabsentteert
heeft van onsen voirs. stede van antwerpen ende andere onse
gepriviligeerde steden zoe wel in vlaenderen als eld$$ $$$
geloopen vagabonde inde oirlogen ende in onsen dienste ende aldaer
gewaeckt ende geabandonneert zijn lyff jegens onsen
quaetwillighe ende vianden tot bijnnen corten jaeren herwae$
dat hij hem te staete van huwelijcke gestelt heeft zonder
hij suppliant hem zoude durven houden ende betrouwen bijnnen
eeneghen van onsen voirs. landen ten waere dat hij daer aff$$$
onse gracie ende genade van ons verworven hadde omme
de welcke aengesien tgene des voirs. is oick mede dat hij $$$
ende satisfactie gedaen heeft den vrienden ende magen vanden $$$
hij ons zeer oetmoedelijck gebeden heeft waeromme z$$$
dat wij sdie saken voirs. overgemerct den voirs. jooris van
nyele suppliant genegen wesende tot zijnder voirs. bede ende
supplicatie ende willende hem in desen gracie ende ontformed$$
gonnen ende prefereren voer rigeur ende strancheyt van jusiicien
hebben inden gevalle als boven vergeven quitgescolden ende
geremitteert vergeven scelden quite ende remitteren uuijt onse
zunderlinghe gracie midts desen onsen brieve tfeijt ende dootslach
boven geroert mitsgaders alle peijne ende bruecke corporelle
ende crimiinelle daer inne hij ter causen van dien $$$ diess$$$
aencleeft tegen ons ende justicie mesdaen ende mesbruijckt mach
hebben hem als daer aff wederstellende ende restituerende tot
zijnder goede faeme ende naeme in onsen voors. lande ende
hertochdomme van brabant ende anderren onser landen ende heerlicheyden
ende tot zijnen ongeconfisqueerden goeden indien hij eenige heeft
gelijcker wijs als hij was voer de toecompste vanden voors.
manslach imponerende hier van onsen procureur generael van brabant
mitsgaders allen inden onsen richters justicien ende officieren
inden selven onser lande van brabant geseten een eeuwich zwijgen
satisfactie ierst ende alvoren gedaen der gheinteresseerde
partijen indijen die alnoch nijet gedaen en es ende op dat eenige
daer toe staet civilijck alleenlijck behoudelyck dat de voirs.
suppliant gehouden sal zijn tvoirs. feijt ende dootslach tegen ons
civiijck te beteren naer gelegentheijt der saken ende faculteijt
van zijnen goeden ende oick dat hij betaelen ende opleggen sal
die wettige costen van justicien indien ter sake voirs. eenige
gedaen zijn ter taxacie ende aerbittraerscepe van onsen lieven
ende getrauwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
brabant die wij daer toe committeren ontbieden daer om ende
bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer henluyden
geroepen die ghene die daer toe behoiren geroepen te zijne zij
procederen wel ende dueghdelijck ter verifficatie ende intervien$$$ te
van dese onse brieve nae huer vormr ende inhouden ende ter
taxacie ende arbitraterscepe vande civile boete ende costen voirs.
ende dat gedaen ende die selve civile boeten getaxeert ende
betaelt zijnde in handen vandenghenen van onsen ontfangere $$$
anden officier diet behoiren zal de welcke schuldich sal zijn
daer aff rekeninge bewijs ende relique te doene tot onsen proffyte
metten anderen pennynck van zijnen ontfange zij onsen drossaert van brabant
meyer van loenen amman van bruessele schouteten van
antwerpen ende vanden bossche ende allen aenderen onser ende
onse vasallen ende $$$ heeren rechteren justicien ende officier$
onsser voirs. lant van brabant tegewoordich ende toecommmende wyen
dat aengaen sal mogen $$$ stedehouderen ende $$$gelyck $$$
besond$$ zoe hem toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen de voirs.
jooris van nyele suppliant van dese onse gracie remissie pardoene
ende van alden inhouden van dese tegewwoirdige inder$$$ ende
manieren boven verclaert rustelyck vredelyck ende eeuwelyck
genyeten ende gebruijcken soender hen te doen noch te laeten
geschyeden nu noch in toecommende tyden eenich hinder laste
off moijenisse in lijve noch in goede ter contrairien in eenige
manieren maer indien zijn lijff off eenige van zijnen
ongeconfisqueerden goede waeren hieromme naermaels $$$
gepraemt oft gearresteert dat zij die terstont stellen off
doen stellen tot volcommen delivrance want ons alzoe $$$
ende ten eijnde dat dit goet vast ende gestatich blijve tot
eeuwigen daegen zoe hebben wij onsen zegel hier aen doen
hangen behoudelyck in anderen zaken ons recht ende een segel$$$
tzijne in allen gegeven in onser stadt van mechelen inde maend
van oigst int jaer ondheren duysent vyffhondert ende dertich
van onsen keyseryck deerste ende,van onsen rycken van spaignen
zynde dandere txve ende upde vouwe stont gesceven bijden
keyser in zijnen raede ende gheteekent verd$$$
ghecollacioneert jegens ende
doriginale brieven by my
de cock
in de marge:
$y haf
$twordt
$$ ontfanger
$$ upployten"
pardons,026.txt,"phls etc. doen te wetene allen jegenwoirdige ende
toecommenden dat wy ontfanghen hebben die
oitmoedige supplicatie van henryck van gelre
geboren tot herentals inhoudende hoe dat hy
suppliant altyts heeft geweest van goeden levene
neerstelyck zijn broot gewonnen ende gestaen tot
goeden naeme ende fame is nochtans geschiet opten
xxxien dach van meerte lestleden dat hij suppliant
heeft gesocht te spreken eenen peeteren tsyen
inwoonder onser voirscreven stadt ende want hem
wordde geseit dat die voirscreven peeter was ten
huyse van jan versluysen zoe is hy suppliant
aldaer ontrent vijff uren inden avont gegaen
ende alzoe de voirscreven peeter aldaer sat en dranck
heeft hy den suppliant by hem gehouden aldaer
hy suppliant verdronck eenen stuiver sonder
meer ende bynnen middelen tyde zekerlyck twee
anderen te weten jaspar vanden eynde ende bastiaen
wuyts zyn inde strate daer de voirscreven jan versluysen
woonde twistich ende strytbarich gewordden tegen
eenen hendyck nuyens om dwelck te beletten
hebben die gebueren den voirscreven jaspar ende bastiaen
ten huyse van eenen joris maesmans in huys
ende den voirscreven henrycken nuyens dat buyte gesloten
dair vuyt men hun niet en heeft willen laten gaen
nyetemin syn ten lesten heymelyck dair vuyt geraeckt
ende hebben als furieuse grooten thier gemaeck
willen andere lieden overlast doen die selve moesten
ontloopen ende want hy suppliant by zyn buer
werdde gehaelt om t’huys te commenen soe liet hy
zynen buer ten huyse des voirscreven jans versluysen
over zyn geloick ende is alsoe ontrent negen uren
inde avont naer huys gegaen sonder yemant te miesdoene
oft te missegge aldaer nochtans onderwegen zyn
hem overgecomen de voirscreven jaspar ende bastiaen ende
heeft die selve jaspar nae hem suppliant met een
rappiere gesteken ende bestiaen met een steen geworpen
zoe dat hy suppliant beducht by hum overvallen ende
van zyn lyve gevelt te wordden gelyc hy eertyds
eens by avondt tzyn onscult totter doot toe hadde
gequetst geweest ende alsoe vreesen dat hem van
gelycke soude gescien heeft totten voirscreven persoon
geroepen laet my gaen ende siende dat hy
niet voer by en mochte seyde anderwerf in effect
laet my gaen oft sal u oft my berouwen maer
en hebben hem niet verlaten soe dat hy suppliant
vuyt perplexiteyt ende om die doot tontgaene heeft
met zyn opsteker naeden voirscreven bastiaen wuyts
incomede gesteken en tweemael geraeck soe dat
hy daeraf naderhant is gestorven tot grooten leetwesen
desselfs suppliants ende hoewel tselve is by den
suppliant gelyck voirscreven is alleene gedaen om selve
vande lyve met gewelt te woidden$ gelyc oick
die voirscreven bastiaen wuyts bekennende zyn ongelyck
heeft tot diverse stonden ende in iegenwoirdigeyt van diverse
persoonen in zyn ziecbedde hem suppliant vergeven al
des hy suppliant hem hadde gedaen bekennende dat het
zyn scult was dat oick de suppliant partye geinter
geinteresseerde heeft gecontenteert nochtans
vreesende rigeur van iustitien ende soude in onsen
landen met vigeurlyck derven hanteren ende converseren
maer in vremde landen moeten dolen ende in grooter
miserie leven ten waer dat hem suppliant wordden
verleent onse gratie ende genaede zoe hy seght ons
om deselve oitmoedelyck bidden waeromme zoe eest
dat wy de sake voirscreven overgemercte geneycht wesende
ter beden des voirscreven suppliants ende willende den
selven in dit stuck gratie ende genaede prefereren voer
riguer van rechte hebben hem inden gevallen
als boven cuytgescolden vergeven ende geremitteert
scelden quit en vergeven ende remitteren vuyt
zunderlynger gratien by dese onsen brieven tfeyt ende ongeval
voer verhaelt mitsgaders alle offensie ende breucke
corporelle ende criminelle daerinne hy hem overmits
ende vuyt saken van tgheen des voirscreven is tegens ons
onse hoocheyt ende iustitie eenichsyns mach
hebbe ontgaen ende misdragen ende hebben hem
dien aengaende vederstelt ende gerestitueert stellen
veder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende
fame in onsen voirscreven landen van brabant ende allen
anderen onsen landen en heerlicheyden tot zynen
onverbeurde goede indien hy ieenighe onder ons
heeft gelyck ende in alder allen maniere zoe hy was
voerde toecompste vanden voirsreven feite ende ongeval
imponeren hierop een eeuwich geswych onsen
procureur general in brabant ende allen anderen onsen
iustititien ende officieren wie sy zyn satisfactie
ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partye
geinteresseerde indien die noch niet gedaen en zyn
ende eenige dair toe staet ommelyck alleenlyck behoudelyck
dat die voirscreven suppliant gehouden sal syn het voirscreven van
ons te betelen onnelyck naer gelegentheyt vande
saecken ende faculteyt van zyne goede met oick te
betaelen die redelyck costen van iustitien hieromme
alreede gedaen ende te doen allet ter taxatien
ende moderatien van onsen lieven ende getrouwe die cancellier ende luyden
van onsen raide in brabant die wy daertoe
gecommitteert hebben ende commmitteren by desen ende
den welke wy ontbieden ende bevelen dat
voer hem geroepen te zyn zy procederen wel ende duegdelyck ter
verificatien ende interventien van desen ende totter taxatien
ende moderatien vanden voirscreven amende ende costen van
iustitien alzoe zy sullen vinden behoiren welck
interveneniet de voirscreven suppliant gehouden sal zyn te
versuecken ende hem in persoone te presenteren in onsen
voirscreven raide binnen zess maende naestcomende opte
pene van te verbeuren deffect van desen ende
dat gedaen ende de voirscreven amende civile ende costen van
iustitien getaxeert ende betaelt zynde in handen vande
geenen dien dat behoiren sal zi onsen voirscreven
procureur generael ende alle andere rechter en iusticien
officieren ende ondersaten iegenwoirdige ende toecomende
dien dat aengaen sal moegen hueren stedehauderen
ende eenige van hun besunderlyck zoe hem toe
behoiren zal doen laten ende gedoogen den
voirscreven suppliant van deser onser iegenwoirdiger
gratien en remissien ende van allen inhauden
van des einder vuegen ende mannieren voere
verhaelt rustelyck vreedelyck volcomelyc
ende tenelyck genieten ende gebruickende
sonder hem te doene oft te laeten gescieden
nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel
ofte moenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
maer indien zyn lyf ofte enige van zyn
onverbeurden goeden daeromme gena$ge gearresteert
becommert oft beleth vaeren dat zy die zetten ende
stellen oft doen zetten ende stellen terstont ende zonder
vertreck tot geheelder ende volcomender delivrantie
want ons alzoe gelieft ende ten einde dat
dit vast ende gestadich blive tot eewigen daghen
zoe hebben wy onsen zegel hier aen gehangen
behoudelyck in andere dinge onse
rechteren ende eenige anderen dessyns in allen
gegeven in onser stadt van brusselle inde
maent van iunio int jaer ons heeren duysent
vyfhondert en negenenvyftich van onsen rycke
van spangien ende sicillien t iii° ende van napels
t vi° op die pleicke stont gescreven byden
coninck in zyne rade ende geteikent facuwez
visa etc."
pardons,365.txt,"remissie mertens de cleermaker
kaerle etc. doe te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende
dat wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van merten
de cleermaker jans zoene arm scamel man belast met huysvrouwe
ende kinderen ingeseten der voigdien ende vryheyt van molle binnen
onsen lande van brabant inhoudende hoe dat hy op zekeren dach
inde maent van junio int jaer xv c ende xlii de voirs. suppliant ende
wylen merten mertens met zeker ander geselscap hebben sitten
drincken in zekere taverne gestaen tot desschele by de kercke
aldair men gewoenlyck is bier te vercoopene ende aldair zynde
zyn tusschen den suppliant ende den voirs. wylen merten mertens
zekere twistige ende injurieuse woirden geresen ter causen
van eenen gelage dwelck de selve merten aldaer verdroncken
hadde ende schuldich was bleven gedragende twee blancken ende
seyde die suppliant totten voirs. wylen merten dat hy zyn gelach
opleggen ende betalen zoude oft dyer gelycke woirden ende
hoewel die suppliant den voirs. merten hiermede nyet messoegt
noch te cort gedaen en hadde soe ghaff nochtans de selve merten
hieromme den suppliant groote injurieuse woirden hem supplint onder
dandere heetende zyn moeder ende oude moeder hyen ende dat arger
is trock met dien de selve wylen merten zyn mess wesende een
pasmess slaende oft stekende dair mede in evelen ende fellen
moede naeden suppliant dwelck ziende de suppliant ende beduchtende
byden voirs. merten verrascht te wordden heeft in deffensie
van zynen lyve oick zyn mes getrocken ende den selven
merten dair mede geraeckt ende eenen steeck gegeven omtrent zyn slincker
schouwer van welcken steeck oft quetsure de voirs. merten is
binnen cortten dagen daernae des werelt overleden ende hoe
wel tvoirs. feyt onnoselyck ende in deffensie van zynen lyve is
gebeurt ende dat oick hy suppliant der partie geinterresseerde
daeraff satisfactio ende beternisse heeft gedaen soe en soude
nochtans hy suppliant die altyt gestaen heeft tot goeden name ende
fame noeyt ennich ander quaet feyt oft delict geperpetreert
hebbende binnen onse voirs. lande van brabant nyet derren comen
hanteren noch converseren maer soude elders in vreempde landen
moeten gaen doelen ende in grooter armoede ende miserie leven
ten ware dat onse gratie ende genade hem hierop wordde
geextendeert ende verleent ons dairom oidtmoedelyck biddende
soe eest dat wy desen aengesien geneyght wesende ter
beden des voirs. suppliants ende willende hem in dit stuck
prefereren gtatie ende misericordie voir strangheyt ende
rigeur van rechte besundere ter eeren ende contemplatie vander
bitter passie ende lyden ons heren jesu christu dwelck hy
opten goeden vrydach voir die salicheyt vanden menschelycke
geslechte geleden heeft hebben den selven suppliant in gevalle
als boven quytgeschouden ende vergeven schelden quyte ende
vergeven vuyt sunderlinger gratien by desen onsen brieve tfeyt
ende ongeval boven geruert mitsgaders alle offensie ende
bruectie corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen
voirs. mits dat dair aen cleven mach tegens ons ende justicie
mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
daeraff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
ende restitueren tot zynen goeden naeme fame ende geruchte in
onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen onsen
landen ende heerlicheden ende tot zynen onverbuerden goeden
indien hy ennige onder ons heeft gelyck ende in alden manieren zoe hy
was voer de toecompste vanden voirs.feyte imponerende
hierop een eeuwich gezwijch onsen procureur generael in brabant
ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wie zy zyn
satisfactie ende beternisse ierst ende voir al gedaen der
partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zyn ende
ennige daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
suppliant gehouden sal syn tvoirs. feyt tegens ons te beteren
civilyck naer gelegentheyt vanden zaken ende faculteyt van zynen
goeden met oick te betalene die redelycke costen van justicien
hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien
ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van
onsen raide in brabant die wy daer toe gecommitteert hebben ende
committeren by desen ontbieden dairomme ende bevelen de selven
onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen de ghene
die dairom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
deuchdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
taxatie ende moderatie vanden voirs. amende ende costen
van justicien alsoe zy sullen bevinden behoirende welck -
interinement de voirs. suppliant gehouden sal syn te versueckene
ende hem in persoene te presenteren in onse voirs. raide binnen
zess maenden naestcomende opte pene van te verbeuren
deffect van desen ende dat gedaen ende de selve over boete
ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde
in handen vanden genen dien dat behoiren sal zy onse voirs.
procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren justicieren
officieren ende ondersaten iegewoirdich ende toecomende dien dat
aengaen sal mogen huere stedehouderen ende den yegelyck van hen
besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoogen
den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger gratien
ende remissien ende van alle dinhouden van deser inder
vuegen ende manieren voer verhaelt rustelyck vredelyck
volcomelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder
hem te doene oft te laten geschieden nv noch in toecomende
tyden ennich hinder letsel oft moeyenisse aen lyve noch
aen goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft ennige
van zynen goeden dairom gearresteert gecommert oft belet
waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende
sonder vertreck tot geheelder ende volcomende delivrancien
want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vast
ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
onsen zegele hier aen doen hangen behoudelyck in anderen
dingen onsen rechte ene eenenyegelyck anderen dessyns
gegeven in onser stadt van bruessele opten goeden vrijdach
inde maent van aprille int jaer ons heeren duysent vyfhondert
drye ende veertich van onsen keyserrycke txxiiiie ende
van onsen rycken van castillien ende anderen txxviiie
aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
rade ende onderteekent boudewyne visa
$$$
gecollationeert ende bevonden accorderende
met zynen originaele by mij"
pardons,248.txt,"brieve van remissien voer janne vander daesdonck
van eenen scake by hem gedaen ende zyne complicen
van eenen dootslage
maximiliaen ende philips byder gratien goids hertoghen van oistryck
van bourgoingnen van lotharingen van brabant van limborch van lutcemborch ende
van gelre greven van vlaenderen van artois van bourgoingnen palatynen van henegouwen
van hollant van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des
heylichs rycx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen doen cont
allen luden die nu zyn ende namaels wesen sullen, dat wy ontfangen
hebben die oetmoedighe supplicacie ons geminden jans vander daesdonck
woenende tot oerschot in onser meyerien vanden bossche, inhoudende
hoe dat opten vyfften dach van aprille lestleden den voirs. suppliant
ende zynder huysvrouwen absent ende vander hant wesende, ende tot
zynen huyse gelaten hebbende eene jonge dochtere van xii jairen oft
dair omtrint, met eenre dienst jouffrouw eenen knechte ende maerte om
zyn huys ende zyn voirs. dochtere te bewaerene, is comen inden avont
chaerle cleynaert gewapender hant met eenen deel gesellen nemende
aldair met crachte fortchen ende gewelt zyne voirs. dochtere tegen
hueren danck ende wille, huer dair zeer tegen zeer crijtende ende roepende
ende nae huerder teerder ende kynderlyker macht alsoe verre alst in
huer was dair tegen $$$ijterende, worpende die selve zyne dochtere op
eenen wagen ende die alsoe mit crachte ende gewelt voerende tot sinte
oyen rode oft elders dairt hem belieft heeft, dwelc ter kennissen des
voirs. suppliants comen synde, die doen ter tyt was inden lande van
huesden die dair omme vuyt vaderlyker minnen ende natueren ende
van bloets weghen boven maten bedruct was, is van stonden ane van
dair gescheyden nemende met hem sekere zyne magen ende vrienden
tot drien toe, ende is alsoe nae synen huyse tot oirschot gereyst, om
alle gelegentheyt vander saken die hem syn vaderlycke hertte duer
snydende was te vernemene ende te verstaene, om alsoe zyn voirs.
dochtere dair aff dat hy mit crachte in maten voirscreven gespolieert
was zyn vaderlyke officie quytende op dat mogelyc waere ende
alsoe verre alst in hem was te gecrygene ende te recupererene ende hem
tot oirschot comende geadverteert synde dat die voirs. charle met
zynen complicen zyn voirs. dochter tot sint oyen rode gevoert hadde
ende dat hy hem aldair houdende was, zoe is die voirs. suppliant
zyn voirs. kint vervolgende met zynen voirs vrienden ende magen
ende met zynen voirs. knecht die hy tot synen $$$$ huyse gelaten
hadde, terstont nae sinte oeyen rode gereyst, sonder dat die voirs.
suppliant een mael in hernas aen hem heeft genomen oft oic ennigen
stock van wapenen, hebbende alleenlyc aen zyn syde een cleyn dagge
dair hy daghelycx mede pleeght te gaene, meynende alsoe zyn voirs.
dochtere aldair te vindene ende te recupererene ende dat nae dien die selve
suppliant geadverteert was dat die voirs. charle die van zynre compst
gewairschout mocht wesen metter selver synder dochtere de heyde was
innegeslaghen nae de stat vanden grave, soe is die selve suppliant
met alder ernsticheyt met zynen voirs. vrienden ende magen wesende
tsamen in getale vive ende mit eenen onsen diener den voirs. charlen ende
zynen voirs. kinde naegevolght, hopende die altyt met rechte te
recupererene ende heeft zoe verre vervolght dat ten vuytersten inden
lande van ravesteyn die selve suppliant eenen waghen verre voir
hem gesien heeft, houdende ontwyflyc dat die voirs. charle ende syn
voirs. dochtere dair op waeren ende alsoe die selve suppliant met
zynen voirs. maghen vrienden ende knechte zoe lancs soe nernstelyker
vervolgende, heeft hy ten slote een vanden gesellen des voirs. charles
gevonden dair op zyn knecht aensiende tgroot verdriet dat die voirs.
charle ende zyn complicen zynen meestere met crachte ende gewelde
aengedaen hadden, heeft syn pijcke gesoncken metten welken de selve
geselle eenen grooten creet ende roep heeft gegeven met welken crijtten
ende roepen de anderen complicen des voirs. charles, wesende tsamen
zevenen in getale, zyn mit grooter hitten ende faveur hen strytbarich
oppenbairlyck thoenende, hebbende drie geladen armborsten totten
voirs. suppliant ende zynen vrienden gecomen roepende met luyder
stymmen slaet doot slaet doot oft diergelyker woirden in substancien
dwelck die voirs. suppliant ende syne voirs. vrienden aensiende
ende hoirende die zonder sorghe van hueren live niet gevlieden en
consten, aenroepende die selve suppliant gode van hemelrijcke ende
hem volcomelyck op zyn rechtverdighe quereele troostende, heeft
hem mannelyck ende vromelyc ter weren gestelt, ende nae dat de
complicen des voirs. charles huer drie geladen boghen gelost hadden
ende vanden vrienden ende maghen des voirs. suppliants twee geladen
armborsten oic gelost waeren, sonder dat dair mede alst gode geliefde
yemant gequetst waerdt, soe heeft een vanden magen des voirs.
suppliants eenen vanden complicen des voirs. charles geheeten heynken
van amelroye bastairt zone des wylen jans van amelroye die de
principaelste voerberichste ende gheerichste was vanden hoope
des voirs. charles eenen swaeren houw gegeven inden hals dair
aff dat hy terstont op de stat doot bleef ende zyn noch twee vanden
anderen complicen des voirs. charles int voirs. gevechts zeer swairlyc
gequetst ende die voirs. suppliant boven alle den druck die syn
vaderlyck hertte lyden moeste byder voirs. vyolenter spoliatien van
zynder dochter boven doer syn been met eender pijcken geronnen ende geloepen
dair aff dat hy eene groete swaere quetsuer heeft behouden ende boven
al desen zoe hebben hen de andere complicen des voirs. charles die
verwonnen waeren ende die deselve suppliant ende zyn voirseyde
vrienden ende magen voirts wel geeuelt ende swairlyc gequetst
hadden, hen vluchtich ende fugityf gemaict, is voirts wair dat
duerende tvoirs. gevechte ende binnen middelen tyden van dien die voirs.
charle metter dochter des voirs. suppliants hem wech heeft gepynt h$$
te makene oft ergens hem heymelyc geborghen in alsulker vuegen
dat die selve suppliant by middele van dien ende oic byder swairder
quetsueren die hy hadde syn voirs. kint niet en heeft connen gecrijgen
oft gerecupereren dwelck die voirs. charle opt slot vanden grave gevuert
heeft aldair hy hem houdende is ende want soe zy dat nae recht den
gespolieerden met crachte geoirlooft is, ja oic met crachte zyn goet
te recupererene ende alsoe vele meer syn kint, dwelck den dierbairsten
ende lieffsten schat is die de vader heeft inde werelt, dair toe dat de
natuere dbloet ende tvaderlycke officie hem syn verweckende ende dat
over dander zyde die selve suppliant zonder harnas wapenen oft stock
van wapenen te hebbene in maten voirscr. zyn voirs. dochter heeft vervolght
hopende die met rechte ende goeder manieren te recupererene, zonder dair toe
cracht oft violencie te besegene vanden welken op dat hy meyninge gehadt
hadde met groeter menichten van volke dwelck hy lichtelyc gecregen soude
hebben dat soude gedaen hebben ende dat alsoe tvoirs. fayt vander zyden
des voirs. suppliants die met rechverdigher saken beruert ende gemoueert
was, ende sculdich was beruert te syne zeer onnoestelyc ende innocent is
dair aff dat hem die voirs. violente spoliacie die vaderlycke minnen ende officie
zyn excuserende, soe is ons van des selfs suppliants weghen zeere
oetmoedelyc gebeden geweest dat wy hem synen magen vrienden ende knecht
zynen complicen voirscr. om die minne ende passie ons liefs heeren vanden
voirs. faite soe verre dair inne ennige misdaet gelegen waert ende onse
hoocheyt dair mede ennichssins geoffendeert soude moeghen wesen dair
aff wouden verleenen onse behoirlyke brieve van abolicien ende hen dat
toe geheelyc ende al vergheven ende remitteren ende onse gracie ende
genade te hemweerts keeren, soe eest dat wy desen aengesien
willende altyt gracie ende genade voirtkeeren voir strangheyt van rechte
ende bysonder ter eeren ende weerdicheyden vander gebenedider passien
ons liefs heeren die hy leet opten gelyken dach van huden datum van
desen te wetene opten heylighen goeden vridach, hebben den voirs.
suppliant ende zynen complicen voirscr. geneycht wesende tot huer
voirs. beeden geaboleert vergheven ende geremitteert ende vuyt onser
gerechter wetentheyt ende van zunderlingher gracien aboleren vergeven
ende remitteren het voirs. fait by hen begaen inden persoen van heynkenen
van amelroye voirscreven metgaders alle peynen kueren ende
brueken het zy van live oft van leden dair inne dat zy overmits den
voirs. fayte ende des dair aen cleeft moegen gevallen syn oft hen
misgrepen hebben teghen ons ende den gerichte, stellende hen als
van dien tot hueren goeder namen ende famen ende in ende tot allen hueren goeden
niet verbuert synde op dat zy ennighe hebben den selven suppliant
ende zynen voirs. complicen oic orlovende ende consenterende dat dien niet
tegenstaende zy van nu voirtaen zullen moegen gaen keeren ende verkeeren
over al in onsen voirs. lande van brabant inder maten ende gelykerwys
zy deden ende hadden moegen doen voir die geschiedenisse vanden
voirs. feyte item alsoe nochtans dat tvoirs fait geschiet sy als
voirscr. is ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven ende
getruwen cancellier ende raidsluden geoirdineert in brabant dat
zy procederen oft doen procederen wel ende constelyc totter verificatien
ende interinemente van desen soe ende inder manieren als dat behoeren sal
ende dat gedaen ontbieden wy voirt den selven onsen cancellier
ende raidsluden onsen drossate van brabant meyere van lieven amman
van bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche
ende allen anderen onsen ambachteren, richteren ende officieren des
voirs. ons lants van brabant ende oic des maelreheeren nu zynde
ende namaels wesende, hueren stedehouderen ende eenen jegelycken
van hen alsoe hen toebehoirt dat zy van deser onser voirs. gracien
abolicien ende remissien doen ende laeten den voirs. suppliant
ende zynen voirs. complicen inder manieren voirs. rastelyc ende
vredelyc gebruyken sonder hen te doene oft te laeten geschien nu
oft in toecomenden tyden aen live oft in goeden ennigen hinder stoot
oft letsel ter contrarien mair in alsoe verre die voirs. suppliant
ende zyne voirs. complicen oft ennighen van hueren voirs. goeden nyet
verbuert zynde waeren ten ocsuyne van desen aengetast gearresteert
oft becommert zy die zonder vertreck doen volcomelyc ontslaen
behoudelyc ons in anderen dingen onsen rechte ende eenen jegelycken
des syns, ende te dien eynde dat dit vast ende gestentich zy ende
blive tot euwigen daghen hebben wy onsen onsen seghel hier aen
doen hanghen gegeven in onsen stat van mechelen opten goeden
goeden vrydach xvien daigs der maent van aprille int jair ons
heeren duysent vierhondert drie ende tachtentich voer paesschen
nae costume van scrivene in onsen hove aldus onder opte vouwe
gescreven ende geteekent vanden selven brieve van abolicien by
mynen heer den hertoghe dair ghy heeren henrick van withem heere
van beerssele robbrecht cotereau ridderen meesteren jan van houthem
ende jan van watermale by wairt a. de meerbeke visa.
collator van desen voirs. copie is gedaen mitten originalen
bezegelden brieve ende mitten selven bevonden concorderende
by myn
$ thielt."
pardons,090.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoirdigen ende toecomende dat
wy ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van
herbrecht lambrechts $ geboeren van buel ende woenechtich
tot westerloo in onsen lande ende hertoochdomme van brabant
inhoudende hoe dat hy suppliant over twee oft drie jaeren
zekere proces gehadt heeft tegens eenen genaempt lambrecht
van boecholt ende dat ter cause van sekere huys ende
erve tot westeloo voirscreven gelegen totten welcken
elck van hem recht pretendeerde ende is gebuert
dat de sentencie gegaen is tot vordeele vanden voirs.
lambrecht dair nae soe heeft de selve lambrecht geseet
tot eenen genoempt marten van tuyk des suppliants zwager
sulcke oft gelycke woirden ja marten heeft herbrant
u zwager nyet wel gedinght seght hem nu dat hy
thuys gae vercoopen opseggende dair mede den voirs.
herbrecht suppliant dat hy hem des beroempt soude hebben
des de voirs. marten den voirn. suppliant rapporteerde
omtrent drie weken dair naer opten vastelavont int
jair zesthien lestleden oft dair omtrrent soe heeft de
suppliant den voirn. lambrecht tot westerloo vonden
ende hem in iegewoirdicheyt van vele luyden aldair vergadert
gevraecht oft hy tot zynen zwager geseydt hadde
dat hy thuys om dwelc zy gedinght hadden vercoopen
soude gelyc hy hem dair beroempt soude hebben
vraechde hem oic oft hy de woirden uuyt hem
selven gesproken hadde oft op yemants aenbringen
affirmerende de suppliant het selve noyt gedacht oft
gesproken te hebbene wair op die voirs. lambrecht
hem hoveerdichlyc antwoirde dese oft der gelycke
woirden ende oft ick se geseyt hadde wat waert dan
ende mits dien sonder meer tooch de voirs. lambrecht
een lanck mes uuyt ende sloech dair mede naer den
voirs. suppliant ende raecte hem op zynen arm sonder
hem nochtans te quetsen waer om de suppliant
om zyn lyff te bescudden track eenen duytschen
degen ende sloech den voirs. lambrecht zynen hoet
ende bonette van zyn hooft sonder hem te quetsen
dair nae quetste de voirs. lambrecht den voirs. suppliant
in zyn hooft dat hy bloede waerom de suppliant
hem voelende gequetst ende syn bloit siende werdt
zeere gecommoveert ende uuyt hitten sloech met
zynen degen naer den voirs. lambrecht ende quetste
hem in zyn hooft soe dat hy bynnen drie dagen
oft vier dair nae aflivich wordden is ter
causen vanden welcken die voirs. suppliant
die hem in anderen saken eerlyc gedragen heeft
hem syndert geabsenteert heeft uuyt onsen
voirs. lande van brabant inde welcke ontsiende
iusticie hy hem nyet en soude dorren vinden
maer moeten leven in grooter armoeden in
vrempden landen het en waere overmits onse gracie
van de welcke ende zonderlinge vanden remissie
vanden voirs. feyte ende van allen boeten peyne
ende emende hy ons oitmoedelyc gebeden heeft
soe eest dat wy de saken voirscreven overgemerct
genegen wesende ter oitmoediger supplicatie vanden
voirs. herbrecht suppliant ende hem in dit stuck
willende prefereren gracie voere strangheyt van iusticie
hebben den selven suppliant inden gevalle als boven by advys
ende deliberatie van onse zeer lieve ende beminde
moeye vrouwe mairgriete van oistenryck
ende van bourgoingnen hertoginnne ende gravinne van bourgoingnen
hertochginne tochtenersse van savoyen ende vanden
luyden van onsen privaten rade in desen onsen landere
van herweerts over quytgescolden vergeven ende
geremitteert ende uuyt zunderlinger gracien
mits desen iegewoirdigen quyt scelden vergeven
ende remitteren tfeyt ende doot slach boven verclaert
metgaders alle boete ende offensie corporeele
ende criminele inde welcke hy vervallen mach zyn
ter cause voirscreven tegens ons ende iusticie ende
hebben hebbe hem als van desen gerestitueert ende
gestelt restitueren ende stellen tot zynen goeden name
ende fame in onsen lande ende hertoochdomme van
brabant ende tot zynen goeden nyet verbuert in dien
hij eenige heeft ende gelyc ende in alder manieren
als hy was voere die toecompste vanden voirs.
dootslach lastende ende imponerende onsen procureur
generael ende allen anderen onsen officieren rechteren
ende iusticieren een eewich zwigen ende silentie
sactisfactie ierst ende al voeren gedaen zynde
der partie geinteresseerde in dien die nyet gesciet
en is ende eenige dair toe behoirt civilyc
alleenlyc ende behoudelyc dat de voirs. suppliant
het voirn. feyt oic civilyc tegen ons ende iusticie
beteren sal naer der gelegentheyt vanden mesdaet
ende de faculteyt van zyne goeden ende oic dat soe
verre de voirs. suppliant ter causen vanden selven
feyte voir desen dach van onsen wegen gecalengiert
gedachvairt oft geroepen geweest zy voir ons
onse iusticieren oft anders in handen van iusticien
wair oft geweest hadde dat hy de costen van
iusticien in dien gevalle refonderen ende restitueren
sal al ter taxatie van onsen lieven ende getrouwen den
cancellier ende luyden van onsen rade geordonneert in
brabant die wy dair toe committeren ontbieden
dair om onsen voirs. cancellier ende raidsluyden dat
voere hen geroepen die ghene die dair toe behoeren
geroepen te zyne zy procederen deughdelyc
ter verificatie ende interinemente van desen
ende dat gedaen zynde ende die emende civile
ende de costen van iusticie inden gevalle als boven
by hemlieden getaxeert ende byden suppliant
in handen vanden ghenen van onsen officieren
diet behoiren sal die welcke sculdich wesen
sal dair af rekenninge ende reliqua te doene tonsen
profyte zy onse drosset van brabant mercgrave
van antwerpen de drosset tot westerloo
ende alle andere onse rechteren officieren ende
ondersaten dien dat aengaen sal moegen doen
laten ende gedoogen den voirs. suppliant van
dese onse yegewoirdige gracie quytsceldinge
ende remissie ende van alden inhouden van
desen inden manieren voirscreven volcomelyc vredelyc
ende eewelyc genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
oft gedoogen gedaen te wordden nu noch in
toecomende tyden eenich hinder letsel oft ongebruyck
ter contreye waer by al soe zyn lyf oft zyne
onverbuerde goeden hier omme gevangen oft
becommert waeren in eeniger manieren dat zy
die stellen oft doen stellen terstont ende sonder
vertreck tot geheelder delivrancie want ons
alsoe gelieft ende ten eynde dat dit vaste
ende gestade blive tot eewigen dagen hebben
wy onsen zegel hieraen doen hangen behouden
ons in anderen ende iegelycen in allen zaken zyns
rechts gegeven in onsen huyse vanden hage
inde maent van septembre int jaer ons heeren
duysent vyfhondert ende xviij e ende van
onsen rycken tderde aldus stont gescreven boven
opte plycke byden coninck in zynen rade
ende geteekent du blioul ende noch
visa
gecollationeert ende bevonden concorderende
metten originale by my
$$$
*
sy dairaf verantwoort
byden ontfangere vanden
exploiten"
pardons,411.txt,"maximiliaen en philips byder gracien gods ertshertogen van
oistryck hertogen van bourgoingen van lothryck van brabant van lymborch van
luxomburg ende van ghelre greven van vlaenderen van artois van
bourgoingen palatynen van henegouwen van hollant van zeellant
van namen ende van zuytphen mercgreven des heylichs
rycs heren van vrieslant van salins ende van mechelen onsen
meyere van loeven ende allen anderen onsen officieren justicieren ende
dieneren dient aengaen mach ende hueren stedehouderen saluit
alsoe als van wegen des die huysvrouwen meester jans lobbe voirtijts
pensionaris onsen stat van loeven ons oitmoedelic zy te kennen
gegeven geweest hoe dat overmids zekeren excessen diemen
seeght gedaen ende gecommiteert te wesene byden voirs.
meester janne allen den die goeden des selfen meester jans
zy geweest genomen gesedt ende gestelt in onsen handen
ende desgelycs oic die die goeden der voirs. thoenerssen
gecomen van hueren wegen in alsulken vuegen dat zy
tegenwordelic niet en heeft noch versien en is tot hueren
ende hueren kinderen noetdorst oft sustentacien behoef ons
dair om oitmoedelyc biddende gemerct dat zy vanden voirs.
excessen nyet te spreken en weet noch culpable $$ is ende dat
nae die privilegien vanden lande egheen man zyns wyfs
goeden verbueren en mach alsoe zy seeght dat ons gelieven
wille haer te consenteren ende accorderen hantlichtinge vanden
voirs. hueren goeden ende van huerren wegen gecomen ende huer dair
aff doen expederen onse oepenen brieve in behoirlyker formen
doen te wetene dat wy desen aengesien geneycht wesenen
ter beden der voirs. thoenerssen hebben onse voirs. hant
ende alle andere beledt gedaen ende gestelt ende voirs. huere goiden
van hueren wegen gecomen als voirscreven is ingevalle als
boven tot hoere ende huere kinderen behouf gelicht ende affgedaen
ende van zunderlingen gracien oft noet zy lichten ende affdoen
mits desen onsen brieve willende ende consenterende
dat zy voirtaen dair aff gebruyke achtervolgende den inhoudenen
vanden voirs. privilegien ende gelyck zy doen souden moigen
by alsoe die voirs. goeden in onsen handen nyet gestelt
en waeren geweest ontbieden u dair om ende bevelen
dat ghy ende eck van u soe verre het hem aengaet der voirs.
thoenerssen ende hueren kinderen desen onsen tegewoirdiger
gracien ende hantlichtinghen doet ende laet peysselyc ende vredelic
useren ende gebruyken sonder hair dair inne te doen
oft te laeten doen oft geschien ennighen commer hinder
oft letsel in ennigher manieren want het ons alsoe
gelieft ende gedaen willen hebben gegeven in onsen stat
van bruessel opten negen ende twintichsten dach van
januario int jaer ons heren duysent vierhondert vier
ende tachtentich nae costume van stru$en in onsen hove
aldus geteykent by mynen here den ertshertoghe
ter relatien vanden raede $ meerbeke
dese voirs. $ open is gecollocionnert $$$ originnalen
bezsss brieve inde b$$den $$$$ by my
$$ ieltisse"
pardons,264.txt,"kaerle doen te wetene allen luyden teghewoirdich ende
toecomende dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van
cornelis vanden steene jonck ambachts gheselle inhoudende hoe dat
hy suppliant opten eenentwintichsten dach septembris anno xxxii uuyt
onser stadt van antwerpen gaende met henricke coomans oyck
jonck ambachts gheselle wandelen tot doerne aldaer inden
valck achter de kercke twee potten bier gedroncken hebbenen
zyn voer die selve herberghe ghepasseert oyck twee jonge
ghesellen te wetene jan bal ende daniel van aelst de selve
by hen innegheroepen ende tsamen ghedroncken ende een gelach
ghemaeckt ende gherekent hebbende van eenen stuver de man
zoe quam daer nae noch eenen pot bier beloopenen zess myten de
man daer om de suppliant ende jan bal een mommeranse gheworpen
hebbende wye de zesse myten voer den anderen betalen soude
ende ierst male deene canse van neghen ooghen uuytcomende zoe
seyde de suppliant dats myn cansse ick hebt ghewonnen ende die
voirs. jan bal ter contrarien seyde dat zyn cansse was zoe
dat zy ter cansen van desen tot twee maken byde andere vanden
gheselchape van desen differente vereenicht ende toeghedroncken
hebbende heeft die voirs. jan bal wederomme verhaelt met
eenen grammen moede dat hyt ghewonnen hadde ende alsoe de
zess myten hebben woude oft hy soude dien avont des suppliants
lyff hebben oft de suppliant tzyne daer op de suppliant seyde siet
dat ghyt cryght midts dien zeyde de voirs. jan bal zyt ghy
vroom van uws moeders lichaem volght my daer buyten waer
op die suppliant seyde om tgeselscape ende thuysghesm nyt te
turberen gaet voere ick sal u terstont volghen ende die voirs.
jan bal voer opder straten oft plaetsen ende buyten den
huyse wesende ende die suppliant hem volghende zoe hadde de
voirs. jan bal eenen opstekere daer mede hy terstont naeden suppliant
stack om den selven van zynen lyve te evelen twelck de suppliant
ziende heeft oyck zynen opstekere genomen ende naden selven
stekende heeft hem alleenlyck eenen steeck in zyn borste
sonder meer gegeven nyet wetende dat hy zeer gequetst was
is wederomme int huys by zyn voirs. geselscap gegaen ende
een vanden selven geselscape naeden selven gaende sien is hem
ierst die voirs. suppliant ende daer nae de voirs. jan bal te
ghemoete gecomen tegen den welcken hy zeyde jan broer
weest te vreden wat wildy ghy aldus veel woerden maken
om zoe cleynen saecke ick wilt liever selver betaelen
daer op dat jan bal voirs. antwoirde broer ick hebs genoech ende
ghinck inde kuekene ende die voirs. daneel siende dat hem die
beenen beghonsten te failleren greep den selven inden arm daer
inne hy corts daern nae zynen gheest gaff dwelck den suppliant
uuyt gronden syns herten leet is naden welcken de suppliant
hem heeft altyt buyten lants gehouden tot nu inde vasten
lestleden dat hy vanden zelven onghevalle metten vrienden van$
selven afflyvighen is metter minnen overcommen ende zoude
gheerne zyn broot binnen desen onsen landen mit zynen ambachte
winnen dwelck hy nyet en soude moghen noch willen doen ten
waere dat hem onse gracie ende ghenade hier op verleent wae$
alzoe hy zeeght ons daerom zeer oetmoedelyck biddende
besundere om onsen openen brieven van remissien in ghewoenlycker
formen waeromme zoe eest dat wy die zaken voirscrev$
overghemerct den voirn. cornelis vanden steene suppliant genegen
wesende tzynder bede ende begherte ende hem willende in desen
gracie ende ghenade prefereren voer rigeur ende strangheyt
van justicien hebben inden ghevalle als boven vergheven
quytghescolden ende gheremitteert vergheven schelden quyte ende
remitteren uuyt onse sunderlinge gracie midts desen onsen brie$
tfait ende manslach boven gheruert midtsgaders alle peyne$
ende bruecke corporelle ende criminelle daer omme hy ter
cause van dien met desser aencleest misdaen ende mesbruyckt
mach hebben tegens ons ende justicie ende hebben hem
als hier aff wederom ghestelt ende gherestitueert stellen
weder ende restitueren tot zynen goeden naeme ende fame in
onsen lande ende heerlicheyden besundere in onsen lande ende
hertochdom van brabant mitsgaders tot zynen onverbuerden goed$
indien hy eenighe heeft alsoe hy was voer de toecompste vanden
voirscreven manslach imponerende hier op een eeuwich swig$
ende silencie onsen procureur general ende allen anderen onsen
rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn satisfactie
ende beteringhe ierst ende alvoeren ghedaen der gheinteresseerd$
partien indien die noch nyet ghedaen en is ende eenighe tot
staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirn.
suppiant gehouden wordt tselve feyt tegens ons te beteren oy$
civilyck naer de ghelegentheyt vander mesdaet ende faculteyt
van zynen goeden ende oyck te refonderen ende betaelen die
redelycke costen van justicien indien hieromme eenighe ghedaen
ende naeghevolght syn allet ter taxatie ende arbitraerscep$
# sy hieraf verantwoirdt
byden ontfanger vanden
exployten
van onsen lieven ende ghetruwen die cancellier ende luyden van onsen
raede in brabant die wy daer toe committeren ontbieden daer om
ende bevelen den selven van onsen raede in brabant dat voer hen geroepen
die ghene die behoiren gheroepen te zyne zy procederen wel ende
dueghdelyck tot verifficatie ende interinemente van desen onsen
brieff ende tot taxatie ende arbitraerscepe vanden amende
civile ende costen van justicie voirscreven welck interinement
hy suppliant gehouden sal zyn aldaer te versuecken binnen eenen
jaere naer datum van dese opde verbuerte van te verliesene
deffect der selver ende dat ghedaen ende de voirs. amende civile
ende costen van justicien ghetaxeert ghearbitreert ende betaelt
zynde in handen vanden ghenen van onsen ontfanger ende officier
dient behoiren zal de welcke gehouden werdt daer aff ontfanck
te maken rekeninghe bewys ende reliqua te doene tot onsen
proffyte met anderen penningen van zynen ontfange zy ende allen
anderen onsen rechteren justicieren ende officieren tegewoirdich
ende toecommende hueren stedehouderen ende eenen yeghelycken
van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten ende
ghedoogen den voirn. cornelis vander steene suppliant van dese
onse gracie remissie quytscheldinghe ende pardoene ende
van allen den inhouden van desen inder vueghen ende manieren
voeren verhaelt rustelyck volcomelyck ende eeuwelyck
ghenyeten ende ghebruycken sonder hem te doene noch te
laten gheschien nu noch in toecomende tyden aen lyff noch aen
goet eenich hinder letsel oft moyenisse ter contrarien maer
by alsoe zyn lyff oft eenige van zynen goeden nyet gheconfisqueert
zynde daeromme ghevangen ghearresteert becommert oft belet
waeren dat zy die stelle ende doen stellen terstont ende sonder
vertreck tot gheheelder delivrancie wanttet ons alsoe
ghelieft ende ten eyne dat dit goed ende ghestadich
blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zeghel hier
aen doen hangen behoudelyck in anderen zaken ons
recht ende eenen ieghelycken tzyne in allen ghegeven
inonser stadt van bruessele inde maent van julio int jaer
onssheeren duysent vyffhondert zesse en dertich van onsen
keyserycke txviie ende van onsen rycken van castillien
naples ende andere txxie aldus stont ghescreven opde
plycke byden keyser in zynen raede ende gheteekent
de cock visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
de cock"
pardons,402.txt,"copie van eenen remissie van dootslach
maximiliaen byden gratien goids gecoren keyser altyt
vermeerder tsrycx coninck van germanien van hongarien van
dalmatien van croatien etc ende kaerle byden selve gratien
eertshertogen van oistenryck prince van spaengnien van beyde
den cecillien van jerusalem etc hertogen van boirgognen
van lothier van brabant van stier van carenten vancram van
lemborch van luxemborg ende van gelre, greven van vlaenderen
van habsburg van tyrolle van fierrette van kybourch van artois
van bourgognen palatyn van henegouwe van holland van zeelant
van namen ende van zuytphen mercgreven des heylicjs
roomschen rycx ende van bourgauw lantgreven in elzaten
heeren van vrieslant vanden windismarcken van poertenan
van salms ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
die nu zyn oft namaels wesen zullen dat wy ontfangen
hebben die oitmoedige supplicatie van ambrosius van
onder aa alias ghys hebbende tot putte vader ende moeder
byde welcke hy tot onlangs gewoent heeft inhoudende
hoe dat zyndert dat kermesse was tot putte inden lande
van mechelen welck was tsondaechs nae onser lieve
vrouwen halffoighst lestleden een geheeten henne peeters
natuerlick zone van henric peeters molder tot onsen vrouwen
waver vervolght heeft om den voirs. suppliant leet te doen
ende van levende lyve ter doot te bringene ierst den voirs.
suppliant wachtende tsavonts inde voirs. kermesse daernae inde
kermesse tot onser vrouwen waver stootende den selven suppliant
totter eerden oft bycans ende seggende tot zeker persoene dat
hy des voirs. suppliant lyf hebben zoude oft hy tzyne nae dwelck
dese suppliant zynde gegaen met zyne brueder op een messpreydige
tot puels op thoff vanden kinderen kerremans ende zyn broeder
geheeten pauwels voire gegaen synde omtrent den avont zoe heeft
de voirs. hennen gevraecht eenen persoen die hy vant onder wegen
oft hy den voirs. ambrosius niet en hadde gesien oft zynen
brueder pauwels die welcke seyde dat hy den voirs. ambrosius
niet gesien en hadde maer hadde gesien zynen brueder pauwels
welcke hennen doen seyde leyt hem ewech dat hy niet wederomme
en comme ic sal op een ander tyt zoe vele voer u doen nae welcke
de voirs. suppliant gecomen es om te gane tot zynes vaders ende
moeders huyse ende den selven vyndende tusschen puels ende putte
zoe heeft de voirs. hennen hebbende een pycke in zyn hande oploop
gedaen met eenen roep den suppliant zoe ende als hy hadde geseeght
tsmorgens tot andere persoenen dat hy des voirs. suppliant lyff hebben zoude
oft hy tsyne ende de voirs. suppliant oic hebbende een pycke in zyn
handt om over wech te gaene gesmeeten zynde heeft hem moeten
verweren ende uuyterlycken de voirs. hennen stekende naer suppliant
zoe heeft hy suppliant wedergesteken naden voirs. hennen ende heeft
den zelven geraeckt boven de ooghe van welcken steke de voirs.
hennen omtrent den xiiiten dach daer nae es gecomen van levende
lyve ter doot ende hoewel tsulck boven verclaert zoe
onnoselycken gebuert es ende dat die suppliant opgeloopen zynde
hem nootelyc heeft moeten verweren ende dat hy anderssints
altyt gestaen heeft te goeden name ende fame vredelyc
met zynen vader ende moeder levende ende vuyt ende innegaende
zonder oydt yemant mesdaen te hebbene desen nochtans
niet tegenstaende zoe en zoude die suppliant hem niet dorren
getroosten bynnen onse lande te houdene zonder van tgene
des voirs. es ende des hy daer inne mesdaen mach hebben te hebbene
onse gracie ende onse oepene brieven van remissie om die
welcke mits den redenen voirs. hy ons zeer pitmoedelyc
heeft gebeden waerom zoe eest dat wy desen aengesien
willende altyt gracie ende genade prefereren riguer van
justicien den voirs. suppliant geneygen wesende tot zynder
voirs. supplicatien hebben inden gevalle als boven quytgesconden
geremmiteert ende vergeven ende uuyt sunderlinger gracien
schelden quyte remitteren ende vergeven mits desen tstuck
ende den dootslach daer af boven mentie gemaict es met oic
allen officien het zy corporelle oft criminelle daer inne
hy ter saken van dien soude moegen gevallen syn ende tegen
ons ende justicien mesdane hebben stellende hem dien aengaende
in zynder goeder famen ende name tot allen synen goeden nyet
verbuert synde op dat hy eenige hebbe ende anderssins zoe
hy was voer die gesciedenisse vanden voers. feyte ende
dootslage imponerende hier op onsen procureur generael in brabant
ende voerts allen anderen onsen ende der smaelre heeren
officieren ende rechteren bynnen den selven onsen lande van brabant
dien dat aengaen sal moegen een eewich geswych
satisfactie nochtans gedaen der partyen op dat die
nioet gedaen en zy ende dat civilyc alleenlic behoudelic
oic ende in desen versien dat die voirs. suppliant sal gehouden
zijn tvoers. feyt aen ons oic civilyk te beteren ter arbitragien
taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen
cancellier ende luden van onsen rade in brabant die welcke wy
daertoe hebben gecommiteert ende commiteren by desen onsen brieven
ontbieden daeromme ende bevelen den selven onsen cancelier
ende anderen luden van onsen voers. rade dat geroepen voer hen
de ghene die daeromme zullen behoiren geroepen te zyne
zy procederen wel ende getruwelic totten interinemante ende
verificatien van dese ende totter taxatien ende moderatien
vanden voirs. civilder beternisse ende dat gedaen ende
die selev civile beternisse betaelt in handen vanden
ghenen van onsen ontfangeren die dat behoiren sal ende die
welcke sal sculdich syn daer af ontfanck te makene tot
onsen profyte zy ende voerts alle onsen rechteren officieren
vanden smalen heeren van desen onsen lande van brabant
dien dat sal moegen aengaen den voirs. suppliant van
desen onsen gracien quytscheldingen ende remissien
doen ende laten peyselyc vredelic ende eewelyc usen$$
ende gebruyken sonder hem daer inne te doene off te
laten geschieden in lyve noch goeden eenigen hinder oft
letsel ter contrarien maer by alzoe hy oft die voers. syne
goeden ter saeken van desen becommert gearresteert gevangen
oft alreede beslagen waeren die ter stont daer af doen
ende laten ontslaen ende te dien eynde dat die vast ende
gestadich zy ende blive tot eeuwigen dagen zoe hebben wy
onsen zegel hier aen doen hangen behoudelic in anderen
saken ons ensen rechte ende eenen yegelycken zynen rechte in
allen gegeven in onse stadt van bruessel inde maent
van novembry int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende thiene ende vanden rycken van ons keyser van
germanien txxvte ende van hongrien etc het xxjte
aldus stont gescreven boven opte plyke byden keyser
ende mynen heer den eertshertoge in hueren rade ende geteykent
h de hane
gecollationeerte ende bevonden geacordeert
metten originale by my
n $$"
pardons,375.txt,"kaerle etc doen te weten allen iegenwoirdich ende toecommende dat
wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van gommaer van haecht
inhoudende hoe dat xviij jaeren zyn geleden oft meer wylen gommaer veraelst gecocht hadde
vanden voorn. suppliant een eycken houdt te weten
den rechten block alzoe verre als hy hem diende te vertimmeren ende
nyet voirdere dies soude deselve gommaer daer voere maecken aen peerden
cribbe op affcortinge ende naer dien de voers. gommaer het hout gecort
hadde in drye stucken den rechten den rechten block ende tacken daer aen
gelaten hebbende de welcke de voern. gommaer nyet mede gecocht en
hadde zoe is de suppliant met zyn werckluyden gecommen ende heeft de tacken
aff gehouwen ende den tyt lange vuerstreken wesende de suppliant zeyde
totten voers gommaer waerom en maeckt ghy die cribbe nyet alzoe
ghy my geloeft hadt daerop de voers. gommaer antwoirde ick was
alzoe gram omdat ghy die tacken affgehouwen hadt dat ick gedacht
hadde die cribbe u nyet te maecken ende de suppliant zeyde totten voers.
gommaer waerom zoudt ghy op my gram zyn ghy weet wel dat gy
dat ghy nyet dan den rechten block gecocht en hadt daerop repliceerde
de voers. gommaer veraelst dat bekenne ick dat waer is maer het
quam my anders te passe aenden stapels vander cribbe waerop de
suppliant antwoirde laet ons daerom egeenen twist hebben ick hebbe
noch een houdt thuys dat sal ick u daertoe geven zoe dat zy doen
ter tyt eens wordden ende gingen tsamen eenen pot oft twee drincken
ende als zy van malcanderen sceyden souden seyde de voers. gommaer
verwaelst totten suppliant ziet gommaer brenght my dat houdt om beters wille
gegeven maer ick en hebt nyet geloeft thuys te brengen dwelck
hoorende eene geheeten wouter de neve zeyde totten voers. gommaer
veraelst zynen neve ziet neve ick sal dat houdt selve thuys brengen
en wilt daeromme geenen twist hebben doen zeyde de voers. gommaer
veraelst totten suppliant ziet gommaer brengt my dat houdt thuys oft
ick soude seggen dat ghy een dieff waert dwelck hoorende de suppl
antwoirde dat en seyde my noch niemandt maer dat zoude ick wel
willen verantwoirden ende zyn beyde opgestaen met eenen grammen moede
alzoe dat zy naer malcanderen geslagen hebben zes oft zeven mael
in welck conflict de voers. gommaer die eerstmael verre geweken was dat
hy nyet meer wycken en conste met eenen slach met een byl gewont
int hooft ende zyn handt affgesmeten ende daernaer leefde xxj
weken gaende ende staende ende hadde aen zyn huysvrouwe een
kindt gecregen ende daernae is gecommen van levenden lyve ter doot
ter zaken van welcken ongeval de suppliant heeft der partie beternisse
ende satisfactie gedaan ende oick beternisse gedaen aenden heere
van herenthout in onsen lande van brabant aldaer tfeyt geschiet is
nyetmin en soude inden selfen lande nyet vryelyck dorren verkeeren ende
converseren ten zy dat onse gracie hem hierop verleent wordde om
de welcke hy ons zeer oitmoedelyck gebeden heeft soe eest dat
wy de zaeken voers. overgemerckt den voern. suppliant geneycht wesende
tot zynder beden ende supplicatien hebben inden gevalle als boven geremiteert
quytgescolden ende vergeven remitteren scelden quyte ende vergeven vuyt onser
sunderlinger gracien by desen tfeyt ende dootslach boven vercleert mitsgaders
oick alle penen ende amenden corporelle ende criminelle daerinne hy
hem overmidts ende vuyt zaken van tgene des voers. is tegens ons onse
hoocheyt ende justicie enichsins mach hebben ontgaen ende hebben
hem dyen aengaendden gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
tot zyn goede fame ende name in onsen voers. lande ende hertochdomme van
brabant ende van overmaze ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden
ende tot zynen ongeconfisqueerden goeden indyen hy eenige heeft gelyck
als hy was voerden voers. dootslach imponerende hierop een eeuwich
zwygen ende silencie onsen procureur general ende allen anderen ons rechteren
justicieren ende officieren ons voers. lants van brabant wye zy zyn satisfactie
nochtans yerst ende alvoeren gedaen der partyen geinteresseert soe verre
die noch nyet gedaen en waere civilick alleenlick behoudelick nochtans
dat de voern. suppliant gehouden sal zyn tselve feyt tegens ons te beteren
civilick naer die gelegentheyt der mesdaet faculteyt van zynen goeden ende onsen
ordonnancie daerop gemaickt ende oick te betalen die redelicke costen van
justicien indien ennige daerom gedaen ende naergevolcht zyn ter taxatie
ende arbiterscepe van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van
onsen rade in brabant die wy daertoe committeren ontbieden daerom ende
bevelen den selven van onsen rade in brabant dat voer henluyden geroepen die
gene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy precederen wel ende
heughdelick ter verificatie ende interinnemente van desen onsen iegenwoirdigen
brieve naer huere vorme ende inhouden welck interinement de selve suppl
sal sculdich zyn te versuecken in onsen voers. rade binnen eenen halven jare
naestcommende naer date van desen opte pyne te verbeuren deffect
van dyen ende dat gedaen ende de voers. amende civile ende costen van
justicien getaxeert ende betaelt zynde alst behoirt van welcke amende
onse ontfanger vanden exploicten van onsen voers. rade oft andere onse
officier dient behoiren sal gehouden wordt ontfanck te maecken rekeninge
bewys ende reliqua daeraff te doene tot onsen prouffyte metten
anderen penningen van zynen ontfange sy onse drossaet
van brabant ende alle andere onse ende onser vasallen oft
smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren ons
voers. lants van brabant ende van overmaze hoedanige
die zyn oft wesen moegen iegenwoirdich ende toecommende
heuren stedehouderen ende elck van hem zoe hem dat toebehoiren
ende aengaen mach den voers. suppl. van deser onser iegenwoirdiger
gratien remissien ende quytsceldingen inder manieren voerscreven
peyselick volcommelick ende tot eeuwigen dagen doen ende laten
genyeten ende gebruyken sonder hem te doen noch te laten gescien
nu noch in toecommenden tyden in lyve noch in goede ennich hinder
letsel oft moyenisse ter contrarien maer indien zyn lyff oft
ennige van zynen ongeconfisqueerden goeden waren daerom gevangen
becommert oft gearresteert dat zy die terstont stellen oft doen stellen
tot volcommen slakinge ende delivrancie want ons alzoe gelieft ende ten
eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben
wy onsen zegel hieraen doen hangen behoudelick in anderen zaken onser
rechte ende eeniegelicken dessyns in allen gegeven in onse stadt van
bruessel inde maent van septembre int jaer onsheeren duysent vyfhondert
ende zessenveertich van onsen keyserycke txxvije aldus gescreven opde plycke
byden keyser in zynen raide ende geteekent zoete visa recepta
gecollationeert ende bevonden accorderen
met zyneen originale by my"
pardons,287.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen iegewoordigen ende toecomende dat wy
ontfangen hebben die oetmoedighe supplicatie van peeteren cryhave woenende
in onser stadt van antwerpen drijvere vanden moelen toebehoirende de weduwe
bordincx inhoudende hoe dat nae dien hij suppliant hadde opten vii dach der
maent van julio lestleden staen spreken oft diniseren opde coren marckt ons$
voirs. stadt van antwerpen met jorijse knape ende drivere henricx devos
hem vragende oft hy lange by zyn meester den voirs. henricke devos zijnen
meester g verhuert was daer op hij antwoirde ja ende hoevele dat hy wandt
daer op de voirs. jorijs antwoerde xi stuiver ter weke waer op hy suppliant seyde
ic geve mynen knecht xii stuiver ter weken ende een mueten corens ende nochtans
beclaecht hy hem waeromme seyde hy suppliant dat hij den selven wilde oerloff
gheven begerende daeromme aenden voirs. jorijs dat ingevalle hy iemandt wiste
die vuyt zynen dienst waire oft corts zoude gaen dat hy den suppliant dien
aenwysen soudt daer op de voirs. joorys antwoirde binnen drie weken gaet
mijnen dienst uuyt ic zoude wel by u denoterenen den suppliant begeren te woenen
daer op hy suppliant seyde dat en wil ic nyet doen noch nyemant zynen knaep
onthueren adderende weet ghy mij eenen anderen seinten$ mij toe ende zyn
alzoe gescheyden soe es ten selven dage naerder noenen gebuert dat hy
suppliant sittende op eenen sack op de brugge meer brugge op de voirs. coren
merckt ende tegen hem over claes adriaenssen oick op eenen sack aldaer met
malcanderen diniserende nyet wetende noch presumerende van eenich quaet
is aldaer gecomen loopenen die voirs. henrick devos tusschen den suppliant ende
claese nemende den suppliant metter eender handt metten halse ende in zynen
andere hant zynen opsteecker halff uuyter sceeden seggende totter suppliant dese
oft ghelycke woirden ghij boose wicht schelm desen opsteecker sal ick in
u lyff drayen ende winden dwelck die voirs. claes aenmerckende ende
kennende die conditie des voirs. henricx devos zoe dat hy van een oft
twee dootslagen was ende anderssins seyde totten suppliant peeter wacht
u voer zyn hant denoterende de hant des voirs. henricx staende mits die
de voirs. claes op ende steeckende ende houdende den voirs. opsteecker des voirs.
henricx inde sceede dwelck hy suppliant aenmerckende ende minnelick totter
voirs. henricke sprekende zeyde waeromme dreych de ghy mij aldus daer ick
nyet mesdaen en hebbe noch en begeere te mesdoene waerop de voirs.
henrick seyde ghy hebt op huyden mynen knaep willen onthueren ende
hem xii stuiver ter weken geboden dwelck hy suppliant ontkende als onwarach$
ende waer aff andere nyet en es gebuert dan als voere houdende nietemin
die voirs. henrick den suppliant metten halse ende hem treckende dat hy byn$
vanden voirs. sack viel seggende totten suppliant compt hier ende verantwoirt
u daer op hij suppliant seyde laet mij gaen zonder trecken oft houden ic
sal mij wel verantwoirden ende gemerct dat de voirs. henrick den
suppliant egeensins en heeft willen laten gaen zoe es zyn bloet in
gramscape onsteken soe dat hy den voirs. henricke heeft van hem geweert
ende gewoirpen ter eerden sonder nochtans hem stoot oft slach te geven
naeden welcken is hy suppliant om uuyter oogen des voirs. henricx te wesen
met dierick scelinck die den suppliant in zyn arm hadde ewech gegaen
gemerct dat hem suppliant egheen vechtmerckt aen en stondt tdwelck die
voirs. henrick ziende ende lancx soe meer in gramscap ontstekende soe
van dat hij aldaer wordde by andere luden gehouden als uuyt dien dat
hy den suppliant sach ewech gaen heeft zoe zeer nae den luyden die hem houdenen
waeren gesteken als dat zij hebben moeten laten gaen dwelck die
voirs. dirick die den suppiant als boven metten arme hadde ziende den voirs.
henrick de vos los wesende ende comende gelopen nae den suppliant als rasende
oft uuytsinnich zoe heeft hy geroepen totten voirs. luyden waeromme laette
hem denoteerende den voirs henricke de vos gaen hy soude ons alle beyde
dootsteeken werpende mis dien den suppliant van hem mits den welcken is
de voirs. dierick ter eerden gevallen ende heeft van stonden aen die voirs.
henrick met opgeheven arme nae den suppliant gesteken meynende den suppliant te
evelen van zynen lijve gelyck hy oick ontwyffelyck gedaen zoude hebben gehadt
ingevalle hy suppliant den voirs. steeck nyet en hadde gesien ende hem daeraf
ontrocken mits den welcken die voirs. suppliant considererende dat hem daer van
noode was zijn lijff te defenderene gelyck hy nae recht behoirde ende hem
is gepermitteert geweest heeft hem ter defensie gestelt ende den voirs.
henricke nae zynen uuyterste beste met zyn brootmesse van hem gekeert
zonder den voirs. henrycke noch yemande te meynen te mesdoene hoewel
nochtans dat gebuert is dat hij suppliant heeft int opstaen des voirs. diericx
de als boven g ter eerden gevallen was over die scouweren der voirs.
diericcx den voirs. henrycke de vos geraect met zyn brootmesse in zyn
borst naeden welcken doe voirs. henrick de vos achterwaerts gaende
is ter eerden gevallen # was over afflivich geworden dwelck den suppliant
hertelyck leet es ende al eest alzoe dat zeer onnosel gebuert is
als boven in nootelyck defensien van des suppliant lijve ende die altyt den
voirs. wylen henrijck heeft gebloeden sonder metten selven henrycken
te vechten oft te willen wechten gelyck hy suppliant noyt tegen nyemande
anders en heeft gedaen soe en zoude nochtans hy suppliant hem nergerincx
binnen desen onsen lande van brabant int openbaer dorren vinden vreesende
rigeur van justicien tot zynen ende zynder huysvrouwen eeuwiger destructie
ende bederffenisse ende noch meer zyn zonde ten waer dat hem suppliant
hier op wordde versien van behoirlycke provisie ende bezundere van gracien ende
onseen oepenen brieven van remissien daer toe dienende ons om de selve zeer
oetmoedelyck biddende waerom zoe eest dat wy desen aengesien
willende in desen gracie ende genade prefereren voer rigeur van rechte den
voirs. suppliant geneycht wesende tzynder beeden hebben inden gevalle als
boven uuyt zunderlinger gracien mits desen onsen brieve vergeven geremitteert
ende quytgescouwen vergeven remitteren ende scelden quyte tstuck ende
den dootslach oft mesval boven geruert met alle amende corporele
ende criminele inde welcke hy ter causen voirsc. met des daer aen cleeft
# ende opten staende voet
iegen ons ende justicie mesdaen mesbruyct ende gevallen mach wesen hem
als van desen wederom stellende ende restituerende tot zynen goede naeme fame
ende gheruchte on onsen landen ende heerlicheyden ende bisundere in onsen voirs.
lande van brabant ende tot zynen onverbeurden goeden indien hy eenige heeft
in alder manieren als hy was # vanden voirs. feyte ende dootslage imponerende
hier op silencie ende eeuwich zwygen onsen procureur general in brabant ende allen
anderen onsen ende onser vassallen oft smaelre heeren rechteren justicieren
ende officieren wye die zyn satisfactie ierst ende voer al doende der
partien geinteresseerde indien daer eenighe toe slaet en al noch nyet geda$
en zyn civilyck alleenlick behoudelick dat die voirs. suppliant gehouden sal zyn
tvoirs. feyt tegen ons civilyck te beteren naer gelegentheyd vander zaken ende
faculteyt van zynen persoene ende goeden met oick te betalen de costen van
justicien hier omme gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderatien
van onsen lieven ende getrouwen den cancellier ende luyden van onsen raede in
brabant die wy daer toe hebben gecommiteert ende committeren by desen
ontbieden daerom ende bevelen onsen voirs. cancellier ende raedsluyden dat
voer hen geroepen die ghene die daerom sullen behoiren geroepen te zyne zy
procederen wel ende duechdelijck ter verificatie ende interinemente van desen
onsen brieven ter taxacien ende moderatien vanden voirs. amende civile ende
costen van justicien naer heure forme ende inhouden ende welck interinemente
de voirs. suppliant gehouden sal zyn in onsen voirs. raede te verzuecken binnen
eenen jaere nae date van desen op de pene van te verbuerene deffect van
desen ende dat gedaen deselve onse cancellier ende raedsluyden onse
drossaet van brabant ende alle andere onse ende onser vassallen oft der
voirs. smaelre heeren richteren justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdich
ende toecomende dien dat aengaen oft aenrueren zal mogen huere stedehouderen
ende eenen iegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten
ende gedoigen den voirs. peeter cryhave suppliant van deser onsen iegewoirdige
gracien quytscheldinge ende remissie ende van alle dinhouden van desen inden
vuegen ende manieren boven verhaelt rustelyck vredelyck ende eeuwelyck genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden nu noch in toecomende
tyden eenich hinder stoot oft letsel in lyve oft in goede ter contrarien in
eeniger manieren maer indien zyn lyff oft ennige van zynen onverbuerden
goeden daerom zyn oft naemaels waeren gevangen gearresteert belet oft
becommert dat zy die zetten oft ende stellen oft doen stellen ende setten ter stont ende
zonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrance want ons alzoe
gelieft ende ten eynde dat dit goet vast ende gestentich zij ende blyve tot
eeuwigen dagen soe hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck
in anderen saeken onsen rechte ende eenen yegelycken deeszyns in allen
gegeven in onsen stadt van bruessele inde maent van augusto int jaer
onsheeren mvc xxxvii van onsen keyserycke txviiie ende van onsen
rycken van castillen ende anderen txxiie aldus stont gescreven opte
plycken byden keyser ter relen$ vanden raede ende geteekent facuwez
noch stont gescreven opte selve plycke visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decock
## sy hieraf verantwordt
byden ontfanger- vanden
exploiten"
pardons,378.txt,"rappel van banne voer elisabeth sclercx
kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen sien
saluyt wy hebben ontfaen die oitmoedige supplicatie van elisabeth
sclercx jonge wedewe inhoudende hoe dat opden xven dach
junij xv drienveertich tot vervolghe van onsen procureur generael
van brabant ende vonnisse van zekeren onsen commissarisen
dair toe geordineert die voorn. suppliante was gecondempneert zekere
eerlicke reparatie te doen ende boven dien gebannen bynnen
onse stadt van loevenen den tyt van thien jaeren sonder daer vuyt
te moegen gaen op de confiscatie van hueren lyfne ende goeden
verbiedende voorts de suppliante met yemande eenige co$$catie oft
disputacie te houden van eenige articlen vanden geloove als
byder voirs. sentencie breeder blycken mach daer aff dinhouden
hier naer volcht de procureur generael onser heeren der keysers in
brabant ter cause van officien aenleggere tegen elizabeth sclercx
ghevanghen ende verweerdersse gesien tproces der voirs. partyen
ende op al rypelen geledt mynen heeren de commissarisen condempneren
dese verwerddersse in huere lyven cleederen ende bervoets op
huer knijen met eender berrender torsse van twee ponden in huer
handt god almachtich onsen heere keysere ende de justicie
vergheffenisse te bidden ende de selve torsse alzoe te dragen
ende te laten voer theylich sacrament inde kercke van sinte
peeters ende een half jaer lanck in haer cleederen bloot
met eender berrender wassen keersse van eenen ponde in huer
handt by toruys te gaene in alle de processien die bynnen den
halven jaere naestcoemmende gedaan sullen wordde, ste peeters
voers. ende telcker reysen die keersse te laeten voor
theylich sacrament aldaer. ende voirts een jaer lack alle
weecken tot huere coste te doen doen een misse ste peeters
inde kercke ende die te hoiren ende ten eynde vanden jaere
daeraff certificatie te bringhen aenden voirs. procureur generael
ende voirts vuyt sekere consideratien bannen de voirs. gevanghene
bynnen deser stad van loevenen den tyt van thien jaeren naescoemmen
sonder dat zy duerende desen tyt daer vuyt sal moegen gaen
opte confiscatie van hueren lyfne ende goeden verbiedende
voirts der voirs. gevanghene met yemande eenighe communicatie
oft disputatie te houdene van eenighe articulen vander geloove
ende voirts eenige boecken oft schildereyen te houden te hebben
oft te lesen ten zy dat die yerst byden overprochiaen van
ste peeters ten tyde zynde gevisiteert ende geteeckent zyn
al opte pene van gehouden ende gepunneert te wordden als
relaps condempnerende daeren boven dese verwerdersse inde
costen van desen processe ende huere gevanckenisse die
taxatie daeraff mynen voirs. heeren den commissarisen ghereserveert
aldus gepronnuncieert ende vuyt gesproken opde stadhuys van
loevenen in presentie van allen den commissarisen aldair voir recht
sittende ende in presentie van den procureur generael ende den meyer
van loevenen opden xven dach van junio int jaer onsheeren
xcc dryenveertich aldus ondergescreven dese copie is
gecollationeert ende bevonden metten originalen reg$$re accorderende
by my geteeckent h zype zedert welcken ban de voirs.
suppliante wedierende der justicie heeft huer continuelick gehouden
gehadt bynnen onse voirs. stadt van loevenen ende vulcommen die
andere pointen begrepen inden voirs. vonnisse. als naerder blycken
mach by attestatie vanden prochiaen van ste peeters kercke van loevenen
voits. ende heeren wouter haverloos tot huere groote scaempte verdriet
ende achterdeel ende en zoude nochtans nyet dorven gaen frequenteren
ende woenen buyten onse voirs. stadt van loevenen daer huere goeden geleghen
zyn omme de selve ende anderen hueren affairen te handelen
ende vervolgen ende anderssins den cost winnen ten zy dat onse
gracie huer hierop verleendt wordde ns daeromme zeere
oitmoedelyck hebbenen $$$que? eest dat wy de saken voerscreven overgemerct
ende hierop gehadt tadvis vanden voirs. commmissarisen geordinneert
opt stuck vander secte lutherane inden jaere xvc dryenveertich
bynnen de voirs. onse stadt van loevenen genegen weesende ter beden
ende begeerten vander voirs. suppliante hebben inden gevalle als boven
weder roupen ende te nyente gedaen weder roupen ende doen te nyente
by desen den voirs. ban zulck als die iegens der voirs. suppliante vuyt
gesproken ende gepronunchieert is geweest ende vuyt onser
meerdere gracien vergeven ende schelden huer quyte tdelict ende mes$$
daervuyt den selven ban naergevolcht is mitgaders alle penen
ende amenden corporelle criminelle ende civile daer inne zy huer
overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegens ons onse
hoicheyt ende justicien eenichssins mach hebben ontgaen der
selve suppliante weder stellende ende restituerende tot huere goede
fame ende name in onsen lande ende hertoechdomme van brabant
ende van overmaze huer consenterende te moegen gaen hanteren
converseren letten ende woenen zoe wel buyten onse voirs. stadt
van loevenen als bynnen der selver gelyck ende inder manieren
als zy dede ende doen mocht voer die pronnunciatie vanden voirs. ban
imponerende hierop swighen ende silencie onsen voirs. procureur generael van
brabant ende allen anderen onsen rechteren justicieren ende officieren
ons voirs. lants van brabant ende van overmaze wye zy zyn behoudenen
nochtans dat de voirn. suppliante huer neerstelyck wachten sal te
converseren met persoonen suspect weesende vanden quade secten
ontbieden dairomme ende bevelen onsen lieven ende getrouwen
den cancellier ende luyden van onsen raide in brabant dat voir
henluden geroupen die gene die daeromme behoiren zullen geroupen
te zyne zy procederen wel ende duechdelick ter verificatie ende
interinementen van desen onsen jegewoirdigen brieve naer huere voirme
ende inhouden welck interinement de voirn. suppliante gehouden wert
te versoucken ende desen onsen brief hen luden puterende bynnen eenen
halven jaere naestcoemmen naer date van desen op peyne te
verliesen deffect van dyen ende dat gedaen zy onse drossaet
van brabant meyer van loevenen voirs. ende alle anderen onse ende
onser vassalen oft smaelre heeren rechteren justicieren ende officieren
onsen voirs. lants van brabant ende van overmaze hoedanige die zijn
oft wesen moegen tegenwoirdich ende toecommende hueren stedehoudelyck
ende elck van hen zoe hem dat toebehouden ende aengaen mach der
voirs. suppliante van dese onser tegenwoirdiger gracien quytsceldingen
ende rappel van ban inder manieren voirscreven peyselick ende
volcommelick doen ende laten genyeten ende gebruycken sonder
huer te doen noch te laten geschien eenich hinder letsel ofte
moyenisse ter contrarien in eeniger manieren want ons alzoe
belieft des toirconden zoe hebben wy onsen zegel hieraen doen hangen
gegeven in onse stadt van ghendt lesten dage van april
int jaer onser heeren duysent vyfthondert ende zevenenveertich
van onsen keyserycke txxviiie ende van onsen rycken van castille
ende andere txxxiie aldus gescreven opte plycke byden
keyser in zynen raide ende geteekent de zoete recepta
gecollacioneert ende bevou$ accurd$$ met
zynen originale by my
jacuwe $$$re"
pardons,382.txt,"remissie voir claese obbrechts van eenen dootslage
bij hem begaen inden persoen van janne van gheete
maximiliaen ende philips bijder gratien goids hertoghen
van oistrijck van bourgoingnen van lothringen van brabant van
lymborch van lutcemborch ende van gelre greven van vlaenderen van
artois van bourgoingnen palatijnen van henegouwe van hollant
van zeelant van namen ende van zuytphen mercgreven des
heylichs rijcx heeren van vrieslant van salms ende van mechelen,
allen den ghenen die desen onsen brief zelen zien oft hoiren lesen
saluyt. wij hebben ontfanghen die oetmoedighe supplicacie
claes obbrechts cleermakere inhoudende hoe des maendaegs
in die sinxendale lestleden die voirs. suppliant ende een geheeten
claes van ghete met meer anderen gesellen saten en droncken
in een taverne binnen onser stat van bruessele, aldair die
voirs. suppliant ende die voirs. jan van ghete underlinghe wordden
kyvende ende zekere woirden hebbende, ten ocsuyne van
eenre veren die de voirs. jan van gheete den voirs. suppliant
gegeven hadde, welke veere die voirs. jan van ghete den voirs.
suppliant wederom afnam ende in stucken sneet mits den
welken de selve suppliant ende die voirs. jan van gheete vechtende
wordden. in welken gevechte die voirs. suppliant yerst bijden
voirs. janne van gheete gesteken ende gequetst werdt in
zijn hoot met eenre scherper daggen naeden welken die selve
suppliant den voirs. steeck gevuelende hem ter weren stelde, ende
gaff met zijnre daggen den voirs. janne van gheete oick eenen
steeck in zijn borst van welken steke die selve jan van gheete
ter stont op die plaetse bleef ende aflivich werdt. ende al
zijt zoe dat die voirs. suppliant den voirs. dootslach gesoent
ende gebetert heeft aen die vrienden ende maghen vanden voirscreven dooden
dair dat behoirde alsoe dat zij des te vreden zijn nochtans die
zelve suppliant ontsiende die strangheyt van rechte en heeft
hem sindert noch en soude voirtane niet dorren houden bliven
wandelen noch verkeeren onder ons in onsen voirs. lande van
brabant, het en waere dat hem dair op bij ons versien wordde van
onser zunderlinger gratien ende genaden ende hem dair op gegeven
ende verleendt wordden onse oepene brieven van remissien in
behoirlijker formen om die welke hij ons oetmoedelijck heeft
doen bidden. wair omme soe eest dat wij gemerct tgene des
voirs. is, wij ter beeden des voirs. suppliants geneycht ende
willende altijt ende besundere te desen male grace ende genade
prefereren ende voirtkeeren vore strangheyt van rechte, hebben den
voirs. suppliant in gevalle als boven quijtgeschouden ende
vergheven schelden quikte ende vergheven uuyt onser gerechter
wetentheyt, ende van sunderlinger gratien overmits desen onsen brieve
den voirs. dootslach ende alle penen boeten kueren ende brueken het
zij van live leden oft goeden in die welke hij overmits ende uuyt
saken vanden voirs. dootslaghe eenichssins tegen ons ende den
gerichte gevallen mach zijn. stellende als van desen den
voirs. suppliant wederom in zijnre eeren goeden name ende famen
ende tot allen zijnen goeden niet verbuert zijnde op dat hij ennighe
heeft, hem oirlovende ende consenterende dat hij dien niet tegenstaende
zal moeghen comen bliven keeren ende verkeeren alomme binnen onsen
voirs. lande van brabant buyter onser stat van bruessele gelikerwijs
ende alsoe hij dede voer die geschiedenisse vanden voirs. feyte
imponerende hier af een eewich geswich onsen procureur van brabant
ende allen anderen onsen officieren dien dat ennichssins aengaen mach.
satisfactie yerst ende voir al gedaen den partien geinteresseert
zijnde zoe verre die alnoch niet gedaen en zij civilic alleene, ende
behoudelijc dat tot dien die voirs. suppliant gehouden sal sijn
dat aen ons civilijc te beteren nae die gelegentheyt ende exigence vanden
stucken ende die faculteyt van zijnen goeden ter arbitragien ende
taxacien van onsen lieven ende getruwen cancellier meesteren
kaerlen die groete ende den anderen luden van onsen raide geoirdineert
in onsen lande van brabant. ontbieden hier omme ende bevelen den
selven onsen cancellier ende den anderen van onsen voirs. raide
dat voir hen geroepen die ghene die dair om zelen behoiren
geroepen te zijne, zij procederen ende doen procederen wel ende
ernstelijck totter verificatien ende interinemente van desen ende
totter arbitragien ende taxatien vander voirs. civilder beternissen
inder manieren ende alsoe het sal behoiren. ende dien gedaen
ende die voirs. civile beternisse gearbitreert getaxeert ende betailt
zijnde in handen vanden ghenen van onsen rentmeesteren
dien dat behoiren sal, ende die welke gehouden sal wesen
ontfanck dair aff te makene tot onsen behoef ontbieden
wij voirts ende bevelen den zelven onsen cancellier ende
anderen van onsen voirs. raide onsen drosset van brabant
meyere van loevene amman van bruessel schoutetten
van antwerpen ende vanden bossche ende allen anderen onsen
ambachteren richteren ende dieneren ons voirs. lants van brabant
ende den ambachteren richteren ende dieneren vanden smaelen
heeren inden selven onsen lande geseten ende hueren stedehouderen
nu zijnde ende namails wesende, dat zij ende een yegelijck
van hen alsoe hem toebehoirt den voirs. suppliant van deser
onser voirs. gratien remissien ende quijtscheldinghen doen ende
laten rastelijck ende vredelijck genyeten ende gebruycken tot
ewighen daghen inder manieren voirscreven, sonder hem
dair teghen te doene, oft te laten geschien aen zijnen voirs.
live leden oft goeden ennighen hinder stoot oft letsel ter
contrarien mair zoe verre die voirs. suppliant oft
zijne voirs. goeden niet verbuert zijnde waren ten ocsuyne
van desen aengetast gearresteert oft gecommert zij die
zonder vertreck ontslaen ofte doen ontslaen ende stellen tot
volcomender delivrancien want ons alsoe gelieft ende wij
dat gedaen willen hebben. behoudelijck ons in allen
anderen dinghen saken onsen rechte ende eenen iegelijcken
des sijns. ende des torconden hebben wij onsen seghel
aen desen onsen brief doen hanghen gegeven in onser stat
van bruessele xvii daghen in septembri int jair ons heeren
duysent vierhondert vier ende tachtentich. aldus geteekent
bij mijnen heere den hertoghe ter relacatien vanden raide
h. de witte. visa.
“gecollonneert mitten originalen beze-
gelden brieve ende bevonden concorderende
bij mij”"
pardons,001.txt,"maximilian par la grace de dieu esleu empereur tousjours
auguste roy de germanie de hongrie de dalmatie de croatie etc
* et charles par la mesme grace archiducz daustrie prince
despaigne des deux cecilles de jherusalem etc ducz de bourgogne de
lothier de brabant de stier de carinte de carniole de lembourg
de luxembourg et de gheldres contes de flandres de habsbourg
de tyrol dartois de bourgogne palatins de haynnaus lantgraves
delsate princes de zwaves marquis de burgauw et
du saint empire de hollande de zeellande de ferette de kyebourg
de namur et de zuytphen contes seigneurs de frize des
marches desclavonnie de portenauw de salins et de malines
a tous ceulx qui ces presentes lettres verront salut, savoir
faisons nous avoir receu lhumble supplication de notre bien
ame louvet d ittre escuier contenant comme ledit suppliant
ait parcydevant obtenu certaines noz lettres patentes
de grace et pardon de ce que certain jour aupaaravant
assavoir le mardi aprez la feste de lassumption notre
damme lan xvc huit il sen ala audit lieu dittre la ou
il demoura le mercredi et jeudi ensuivant et le vendredi
au matin il ala desjeuner au molin avec le cure dudit
lieu d ictre et hubert de bourgnial et dillec sen allerent
en la maison dudit cure qui vendoit vin publicquement
et apres y avoir beu ilz alerent dancer a certaines
dances esquelles ledit suppliant print noise et debat a
jehannin bastard d ictre et puis sen retourna tout
courrouce en la maison dudit cure et apres quil fut entre
dedans lon lui ferma lhuys quoy voyant ledit suppliant
cuidant quil y eust aucuns de ses ennemis sur la chambre
haulte dist ces parolles comment messieurs me voulez
vous icy murdrir et incontinent ces parolles dictes ung
nomme propere jehan cousin dudit suppliant et aultres
gentilzhommes de sa compaignie commencerent frapper
sur lesdictz huys et fenestre et aussi ledit suppliant frappa
pareillement pardedens de sorte quil rompit son espee
et ledit propere jehan rompist aussi ladite fenestre par dehors
*note dans la marge :
deste brieve en sijn
noch met geharren
maer bleven in
hand and anderen
mits dien dat
louvet dittre
is $$$ dienst
ons gened h de h
int lant van
ghelde
zymdt gelost
et ny eust a ceste cause aucun blessie sinon la concubine dudit cure
qui fust ung peu blessee dune engrafeneure ou visaige et
apres que ledit huys fut ouvert ledit cure vint dire audit suppliant
et a ceulx de sa compaignie telles parolles messieurs pour
dieu mercy et ne fut oncques ledit cure frappe ne aucunement
touche dudit suppliant ains seullement lui dit icellui suppliant
ces parolles qui sensuivent cest dommaige que lon ne te
assomme et ce fait et dit lesdits suppliant et aultres de sa
compaignie ensemble ledit cure rebeurent illec trestous
mais le seigneur de faulcuez qui estoit illec appelle au disner
avec autres de sa compaignie par hayne quil avoit
conceue alencontre dudit suppliant ensemble aussy le feu
pere dicelluy suppliant feirent plusieurs plaintifz tant de ce que
dit est que aussi de certain different que ledit suppliant avoit
auparavant eu avec sondit feu pere pour ce quil ne lui
voulloit donner aucuns biens pour son entretenement
comme tenu y estoit attendu que par commandement
et ordonnance dicellui son feu pere il sestoit alye par
mariage avec une jeune damoiselle a present sa femme
et aussi que ledit suppliant avoit prins ung cheval appartenant
a sondit feu pere et bailla ledit cheval a son censier
a condition que sondit pere voulloit ravoir quil le luy
rendroit pour deulx philippes dor et que apres ce que
ledit suppliant pour sen aller par dela les mons ou service
de nous empereur en passant par ledit lieu d ictre
et cuidant illec boire en une taverne les gens dudit seigneur
de faulcuez cuidant aussi que ledit suppliant fust illec
venu pour les voulloir oppresser saillerent sur lui
et lui prindrent sa javeline et tost aprez icelluy
prinst ung aultre baston et sen alla bucher sur la
fenestre de la maison ou estoient lesdits serviteurs
dudit de faulcuez disant rendez moy ma javeline
laquelle ilz lui rendirent hors par ladite fenestre
et ce fait icelluy suppliant sans faire autre chose
remist ledit baston quil portoit devant leur huys
et s en retourna a tout sadite javeline et aussy de plusieurs petitz cas
et mesuz quon luy mectoit sus et pour ce que pendant le temps
de limpetration dicelles noz lettres de pardon ledit suppliant estoit
detenu prisonnier a la seignourie de seneffe appartenant a philippes
dorley ayant illec haulte moyenne et basse seigneurie
qui sopposa a linterinement dicelles noz lettres de grace et pardon
pardevant noz amez et feaulx les chancellier et gens de
notre conseil ordonnez en brabant disant en effect que icelles
noz lettres de pardon faisoyent a son prejudice. actendu que
desdits cas et mesuz par ledit suppliant perpetrez il avoit prins
et commence a congnoistre devant ses bailly et hommes
dudit lieu de seneffe et que nestoit point de notre intencion
donner pardon audit suppliant contre le droit ne ou prejudice
de notre vassal et pour ce print conclusion que nonobstant
nosdites lettres de pardon ledit suppliant seroit renvoye devant lesdits bailly
et hommes de seneffe et se joindoit avec lui le procureur
des nobles de notre pays de brabant lequel print aussi conclusion
semblablement alencontre de ce dont ledit suppliant joinct avec luy
notre procureur general soustenoit le contraire en contendant
ensemble que nosdites lettres de pardon seroyent interinees
ou si avant fut procede que nosdits chancellier et gens de notre
conseil en brabant nonobstant nosdites lettres de pardon et
adjonction de notredit procureur general renvoyerent ledit suppliant
pardevant lesdits bailly et hommes de seneffe pour illec proceder
selon droit et justice ou apres que ledit suppliant y fut renvoye
considerant la longueur de sa prison et quil y avoit desja
este ung an entier et estoit en apparence dy estre encoires
et longuement en proces fit composition avec ledit seigneur de seneffe
et moyennant icelle obtint de luy plain pardon et abolition desdits
cas et mesuz et de tout ce quon lui en pourroit demander ne
quereller a la cause dicte. or est que apres quil a este
eslargy dicelle prison et mis a delivrance notredit procureur general
en brabant qui auparavant avoit soustenu sa querelle et conclu
a lenterinement de sadite grace et pardon veult maintenant
alleguer que attendu que ledit suppliant a fait ladite composition
que tous ses biens gisans en notredit pays de brabant seroyent confisquez
ou que de nouvel leddit suppliant viendroit proceder et soy deffendre
des mesmes cas et mesuz pour lesquels il avoit este renvoye
et dont il avoit obtenu entiere grace et pardon dudit seigneur de
seneffe comme dit est et combien que notre dit procureur
neust cause ne action considere ce que dit est de plusavant
traveillier ou molester le dit suppliant pour les mesmes cas
et mesuz ce nonobstant il a derechief fait adjourner
et mectre en arrest tous ses biens gisans en notredit
pays de brabant que lui tourne a tres grand prejudice
interest et dommaige et plus fera se par nous ne lui
est sur ce pourveu de notre grace et remede convenable
ainsi quil dit dont actendu ce que dit est et quil nous
a tousjours parcydevant bien et loyaulment servy
en noz guerres et armees sans jamais adez avoir
este note actaint ne convaincu daucun autre vilain cas
il nous a tres humblement supplie et requis et mesmement
nous plaise de lui octroyer sur ce autres et plus amples
noz lettres patentes de pardon et sur le tout lui impartir
et preferer a rigeur de justice notre grace et misericorde
pour ce est il que nous ces choses considerees et sur
icelles eu ladvis de nosdits chancellier et gens de notre
conseil en brabant audit louvet dictre suppliant inclinant
favorablement a sadite supplication et requeste avons ou cas
dessusdit en lhonneur mesmement et reverence de la
benoite mort et passion que notre saulveur jhesus crist
souffrit pour nous tous en larbre de la croix a tel jour
quil est huy quicte et pardonne quictons et pardonnons
de grace especial par ces presentes les cas et mesuz dessus declarez
leurs circonstances et dependences ensemble toute
peine et offense corporelle et criminele et tout ce
entierement quil peult avoir pour ce mesprins et offense
envers nous et justice et lavons quant a ce restitue
et restituons par cesdites presentes a ses bonne fame et
renommee et a noz pays et seigneurs et a ses biens non
consisgnez saucuns en y a tout ainsi quil estoit auparavant
ladvenue desdits cas en imposant sur ce silence perpetuel a notredit
procureur general et a tous noz autres justiciers et officiers quelxconques
satisfaction toutesvoyes faicte a partie premierement et avant
toute euvre se faicte nest et elle y chief civillement tant
seullement et moeyennant aussi quil amendra envers
nous civilement selon lexigence desdits cas et faculte de ses
biens a larbitrage et taxation de nosdits chancellier et
gens de conseil en brabant que commectons a ce sy donnons
en mandement a iceulx nos chancellier et gens de conseil en
brabant que appellez ceulx qui pour ce feront a appeller
ils procedent bien deuement et diligemment a linterinement
et verification de cesdites presentes et ce fait et ladite amende
civile par eulx arbitree tauxee et payee a cellui
de noz receveurs quil appartiendra lequel en sera tenu
faire recepte a notre prouffit ilz et tous autres noz justiciers
officiers quelxconques et chacun deulx endroit soy et sicomme
a lui appartiendra facent seuffrent et laissent ledit suppliant
plainement paisiblement et perpetuelement joyr et user
de noz presentes grace quictance et pardon ensemble de tout
le contenu en cesdites presentes sans lui faire mettre ou
donner ne souffrir estre fait mis ou donne ores ne ou
tamps advenir en corps ne en biens aucun arrest
destourbier ou empeschement au contraire ains se
son corps ou aucune chose de sesdits biens estoient a ceste
cause arrestez ou autrement empeschez les mectent
ou facent mectre tantost et sans delay a plaine et
entiere delivrance car ainsi nous plaist il en tesmoing
de ce nous avons fait mectre notre seel a ces presentes donne
en notre ville de gand le vendredi sainct lan de grace mil
cinq cens et dix et des regnes de nous empereur
assavoir de celluy de germanie le xxve et de celuy
de hongrie etc le xxje ainsy avoit escript sur le
reploy par lempereur et monseigneur larchiduc en leur conseil
et signe dijcke
collationne a l’original
par moy
n. strate $$"
pardons,059.txt,"remissie van eenen dotslage geperpetreert by
coenraert van gavere
kaerle zetc. doen te wetene allen iegewoerdigen ende toecomende
dat wy ontfangen hebben die oetmoedige supplicatie van coenrart
van gavere wijlen adriaens zoene inhoudende hoe omtrent zeuen oft
acht jaeren geleden es hij doen wesende een jonck clerck van xvi
oft – xvii jaeren gebeneficieert visiterende die scholen van voirsselae
in brabant gebuerdt omtrent twee uren naer der noenen soe hy
suppliant vande schoolen nae synen woenhuyse gaen willende dat een
geheeten roelant de bastard sittende in een bierhuys aldaer hem
riep om met hem te drincken het welke de voerscreven suppliant dede
ende vant sittende met de voersscreven ter wijlen heere gielis voirsters
priester de welke genoech by drancke wesende diverschen bekeren
biers de voerscreven suppliant brochte ende soe vele dat de supliant die soe
voerscreven is joncke was nyet mogelyc en was meer te wachten
ende van noots wegen bedwongen wert hem daer af teprustenen
het beste dat hy mochte waer af de voerschreven heer gillis nyet
te vreden en was ende vuyt graemscap begonst bekeren ende
kannen naer de voerscreven supliant te werpen soe dat hij suppliant
in pericule zyns lyfs was ende en waere nyet ontgaen ten
waere geweest by helpe vanden werdt vanden huyse ende
anderen dien hem verlosten ende de voerscreven priester inde
couckene vanden voerscreven bierhuyse gesloten hielden
ende soe de voerscreven supliant op den wech was van syn
woenhuys soe dede de priester dachterste duere vanden
coucken op ende liep naer de voerscreven suppliant die hij achterhaelde
nam de selue van achter stack hem duer syn been ende
wierp hem ter eerde ende pynde hem ter doot te bringen
waer om de voerscreven supliant om zyn lyf te salueren daer toe
bedwongen track zyn brootmes ende daer mede stack de
selue heer gillis inder dyckden van synen beene waeraf
hy sekeren tyt daer nae van leuen ter doot gecomen is
het welke de supliant hertelycke leet is. ende hoewel
de voerscreven supliant corts daer nae te rome getogen es ende
vanden feyte voerseyt abolicie van onsen heyligen vader
de paus vercregen heeft mits rehabilitacie ende restitucie
tot zynen beneficien ende partyen gesuendt ende te vreden
gestelt heeft des nyet min want hy om sekere redenen wille
allen zynen beneficien gerenuncieert heeft ende es weerlyc
geworden beduchtende strancheyt van iusticie hy hem
sychtent meesten deel van onsen lande ende heerlicheyde
van brabant geabsenteert heeft ende en soude inden selue
nyet wel derren verkeeren ten waere ouer midts onsen gracie
vanden welken midts quittancie van allen peyne ende
amende lyflyc criminelle en civil aengesien den toecomst
vande voerscreven feyten en dat hy hem in anderen saken eerlich
gehadt ende gedragen heeft hy ons oetmoedelycke gebeden
heeft soe ist dat wy de sake voirscreuen overgemerct
genegen wesende ter supplicatie vanden voerscreven supliant ende hem in
desen gracie te presenteren voer stranheyt van iusticie
ende in faueur van onsen lieuen ende getrouwen neuen den
graue van nassouw ende de heer van chierues hebben
de voergenoemden coenrart van gauere suppliant in geualle als
bouen vergeuen quytgescolden ende $ geremitteert vergeuen
schelden quyt ende remitteren vuyt sunderlinge gracie
by desen het feyt ende dootslach voerscreven mitsgaders alle
boeten ende amenden lyffelycke criminelycke ende ciuile
inde welke hy ter cause van dien met des daer aen
cleeft tegens ons ende iusticie eenichssins geuallen
mach zijn ende hebben hem desen aengaende $ gerestitueert
ende restitueren midts desen tot zijnen goeden name ende
fame tot onsen lande ende heerlichede van brabant ende
tot zynen onverbuerden goeden indien hy eenige heeft
gelyc ende in alder manieren als hy was voer de toecomste
vanden voerscreven dootslage imponerende hier op silencie ende een
eewich swigen onsen procureur generael ende allen anderen
onsen officieren wy en die zyn satisfactie ierst gedaen der
partye geinteresseerde indien die alnoch nyet gedaen
en zy ende eenige daer toe behorende ciuilick alleenlyck
ontbieden daer omme onsen lieve ende getrouwe cancelier
ende den luyden van onsen raide van brabant dat
voer hen geroepen dient behoeren sal zy procederen
totter verificatien ende interinemente van desen ende dat
gedaen zynde zy onsen drossat van brabant onsen meyer tot
loeuenen ampman tot brucele marcgraven ende schout
tot antwerpen schout te bosschen ende allen anderen
onsen en de smale heeren officieren die dit aengaen sal
doen laten ende gedoogen den voerscreven supliant van deser onser
tegenwoerdiger gracie quytscheldinge en remissie
ende van allen den inhouden van desen rustelic ende
vredelic genieten ende gebruycken sonder hem eenich
hinder letsel oft stoot te doen in lyue oft in goede
ter contrarien ende oft hy oft zyn goeden hier
omme geuangen gearresteert oft belet waeren dat
zy die terstont ende sonder vertreck stellen en doen
stellen tot volcomender ende geheelder deliurancie
want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
vast ende gestadich blyue hebben wy onsen zegel
hier aen doen hangen behoudelic in desen onsen
ende een iegelycken zyns rechts in allen gegeven
in onser stadt van brussele inde maent van
december int jaer onsses heeren duysent vijfhondert
ende vyfthiene aldus stont gescreven onder
opte plycke by mynen heer den prince ende
geteekent du blioul en noch visa
gecollationeert ende bevonden
concorderende metten originele
by my
n strate $$"
pardons,370.txt,"remissie van dootslage
philips by der gratien goids coninck van castillien van leon
van grenaden etc. ertzhertoge van oistryck, prince van arragon
hertoge van bourgoingnen van lothier, van brabant van stier van
karenten van crain van limburg van luxemburg ende van gelre
grave van vlaenderen van habspurg van thirol van fererte
van kieburg van artois van bourgoingnen palatin
van henegouwe van hollant van zeelant van namen ende
van zuytphen mercgreve des heylichs roemschen rics ende
van borgauw lantgreve in elzaten heere van vrieslant
van opter windischenmarg van portenauw van salins ende
van mechelen doen te weten allen tegewoirdigen ende toecommenden
dat wij ontfangen hebben die oitmoeidige supplicatie van janne
de bock inhoudende hoe dat geleden zyn omtrent twee jaren
hy suppliant sat en dranck in een taveerne in onser vryheyt van
merchtene aldaer overcommende een geheeten jan vander hofstad
ackerman inder selven vryheyt woenende noose opten selven suppliant
sueckende ende hem spytige woerden ghevende ter causen van sekeren sekerer
sommen van penningen? die hy den voirs. janne de bock suppliant
schuldich was welcke woerden de selve suppliant al tsamen
geverdroech ende in tey$$$ van patiencen stont hy ten lesten op
vuyt sinnen gelage ende ghinck strycken zynder beerden *beenen?
op dat hy der noosen ende quade woerden soude mogen ontwien
desen nyet tegenstaende ende opter straeten commende is hem de
voirs. jan vander hofstad nae gevolght nemende hem suppliant
metten boesem hantvaste seggende totten selven ghy hoere soene
weert u doende hem aldaer groote fortche soe dat de voirs.
jan de bock hem ter weren stelde ende quetste den voirs.
janne vander hoftstad van welcker quetsueren hy corts daer
nae van lyve ter doot gecommen is daer af de voirs. suppliant
den vrienden ende magen vanden voirs. dooden gesoent ende gebetert
heeft ende hoewel dat tfeyt ende den dootslach in maten
voerscreven geschiet zyn ende dat men hem op de toecompst vanden
selven wel groote ooge ende consideratie behoerde te hebben soe
en soude noch tans de voirs. suppliant beduchtende ende vreesende
strangheyt ende rigeur van justicien hem nyet dorren houden
noch verkeeren in onsen voirs. lande van brabant maer hem
moeten absenteren ende houden in vreemden landen ende contreyen
in grooter armoeden ende miserien $y alsoe hem onse gracie ende
ontfermherticheyt in desen niet gedaen en bewesen en waere
alsoe hy segt ons daer om oitmoedelic biddende soe eest
dat wij desen aengesien hebben den voirs. janne de bock suppliant
geneyght wesende tot zynder voirs. beden ende willende hem in dit
stuck gracie ende genade verlenen ende prefereren voe strangheyt
van rechteren zunderlinge ter eeren ende $$$ vander heyliger
passien die onse goede god voir ons allen geleden heeft op sulcken
dach als heden in gevalle als boven vergheven quyt geschouwen
ende geremitteert vergheven quytschelden ende remitteren vuyt onser
sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
verclaert mitgaders allen boeten bruecken ende peynen corporelle
criminele ende civile daer inne hy ter causen van den misbruyct
ende gevallen mach zyn tegen ons ende iusticien ende hebben
hem als van deses gerestitueert ende wedergestelt restitueren
ende wederstellen tot zyne goede fame name ende gerichte tot onser
voirs. lande van brabant tot allen zynen onverbuerden goeden soe
verre hy eenige heeft in alder $$$ ende manieren als hy was
voe de toecompst vanden voirs. dootslage imponeerende hier op
stilencie ende een eewich geswych onsen procureur generaal ende allen
anderen onsen rechteren justicieren officieren wie dit zyn
satisfactie yerst ende voir al gedaen den partyen geinteresseert
soe verre die alnoch nyet gedaen en zy civiler alleene ontbieden
daer om ende bevelen onsen lieven ende getrouwen cancellieren ende den
anderen lieden van onsen rade in brabant dat geroepen voere
hen die ghene die daer om sullen behoeren geroepen te zyne zy
procederen ende doen procederen totten interinimente ende verificatie
van desen ende dat gedaen zy onse drosser van brabant meyr
van loeven amman van bruessel schoutheten van antwerpen
ende vanden bossche ende voerts allen anderen onse rechteren iusticien
ende officieren dien dit aengaen sal mogen den voirs. suppliant doen
laten ende gedoegen van deser onser gracien remissien quytscheldingen
ende van allen den inhouden van desen rastelic ende vredelic genuytten
ende gebruycken zonder hem daer tegen te doen oft te laten geschieden
eenigen hynder stoot ende letsel ter aen zynen live ende goeden $$$ contrarien
maer soe verre synen persoen oft $$$ voirs. goeden nyet verbuert
synde ter contrarien van desen gevangen gearresteert oft eenichsins
gecommert was dat zy die stellen ter stont ende sonder vertreck tot geheele ende
volcommenen delivrancie wat ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
ende gestadich blyve soe hebben wy onsen zegel * hier aen doen hangen
behoudelic ons in anderen dingen onsen rechte ende anderen den heeren
gegeven in onser stad van mechelen opten heyligen goeden vrydach
inde maent van meerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende vyve ende van onsen ricke dyerste aldus onderscreven
opte plycke by den $$$ coninck ende geteykent dycke ? ende noch
$$$
dito num van dese copien is gedaen
ende $$$ in 2 $$$ metten $$$
by my
aerts
*den welcken wy tot nu toe gebruyct hebben"
pardons,192.txt,"remissie
philips etc. doen te weten dat wy hebben
ontfangen die supplicacie van peeter rosseels sone symons
hebbende huisvrouwe ende vijft levende kinderen woonende binnen wiltsele
by loven inhoudende dat hy opden 8en xb december 1653 t’savonts tusschen
10 ende 11 uren wesende den dach van onse lieve vrouw ontfanckenisse
met andere gasten in compagnie sittende inde herberge genoempt
den draeck binnen wiltsele voors. hadde aldaer inde crackeel
gecomen met goordt verheyen alias haex woonede tot attenhoven
ter saecken van eenen drije stuyvers penninck die opde tafel
alwaer sy met de caerte waeren spelende gelegen hadde ende
verdonckert was den welcken den suppliant wilde goedt gedaen hebben
vande voors. verheyen syner nu het selve crackeel geslicht soo
hadden den voors. supiant ende goordt verheijen op een nyeuws beginnen
te spelen met de caerte ende met hem sittende aende selve taefel
om te sien spelenen een en seckeren peeter persoons ende guilliam
steenselmans jongman overledene t’ was gebeurt dat
alsdoen den pretensen drij stuyvers penninck die welcke
sy lieden seyden verloren te hebben was gevallen uuyt de
caerte opden voet vanden voors. overledene ende den selven
opraepende hadde hem geleght oper taeffele waerop den voors.
suppliant was seggende teghens den voors. steenselmans dat
hadde ghij wel eerder moghen segghen dat ghij drije stuyvers penninck
hadde ende hadde den selven steenselmans nu overledene daerop
gerepliceert wel soo souden ghy seggen dat ick hem gestolen
hadde daerop seyde de voors. suppliant ick souder u een vuyst
voor u backhuys geven ende een wynich tyts daernaer uuyt de
caemer vertrocken synde daer sy hadden gespelt tot inde
keucken samen selven huyse soo hadde den voors. suppliant we-
-deromme in crackeel geraeckt teghen den voors. goordt verheyen
aldaer byde vier staende ende hebben sy t’samen malckanderen
met den hayre gevath ende was aldaer terstont ter aerden
gevallen den voors. steenselmans synder gequetst vanden voors.
suppliant met eenen steeck in synen buyck in furie ende colere
ende corts daernaer hadde den voors suppliant den voors. guilliam
steenselmans gequetst synde metter arm handt genomen seggende
wel guilliam vergeeft ghy my die sonde ende hadde daerop geandwoort
jae ick vergevet u ende ick en begeere nyet dat ghy om mijnen
t’ wille eenen lantlooper soudt wesen oft dat uwe vrouwe ofte
kinderen souden leyden eenighe schaede ende dat meer was hadde
hem tot diversche rysen vergeveb oirsaecke dat desselfts weder
om de vrienden met den verthoonder waeren veraccordeert
welcken aengemerckt ende dat den verthoonder was geswaert
met eene huysvrouwe ende vijff levende kinderen waervoor hy
tot noch toe in alle deucht ende eere hadde den cost gewonnen
ende sich gedraeghen als een man met eeren toestont soo keerde
hy hem tot ons oidtmoedelijck biddende gedient te wesen hem te
vergeven ende den doodtslach hierboven gementioneert ende
hem te verleenden onse oepene brieven van remis ende pardon
in forma waeromme soo ist dat wy t’gene voors.
aengemerckt ende hierop gehadt d’advis van onse lieve ende beminde die
meyer ende schepenen van wiltsele genegen wesende ter oidtmoedighen
bede ende supplicacie des voors. suppliants ende willende hem in desen prefereren
gracie voor rigeur van $$$ justicie hebben den selven vergeven ende
geremitteert vergeven ende remitteren midts desen den dootslach
hierboven vermelt midtsgaders alle penen ende breucken corporele
criminele ende civile inde welcke sy ter causen voors. met des daeraen
cleeft tegens ons ende justicie misdaen mach hebben oft daerinne
hy gevallen mach wesen ende hebben hem dyen aengaende weder
gestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tot synen
goeden naeme faeme ende geruchte in onsen lande van brabant
ende in allen anderen onsen landen ende heerlyckheden midtsgaeders
tot syne onverbeurde goederen indyen hy eenighe onder ons heeft
in alder vuegen ende maniere als hy was voor de toecompste vanden
voors. doodtslach imponerende hierop een eeuwich geswych onsen
procureur generael van brabant meyer ende schepenen van wiltsele voors.
ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende ondersaeten
ons voors. landts van brabant satisfactie ende beternisse ierst
ende vooral gedaen der partije geinteresseerde indyen die noch nyet
gedaen en is ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck
dat die voors. suppliant gehouden sal wesen te betaelen die redelycke
costen van justicie indyen hieromme eenige gedaen ende naergevolght
syn mede inde amende daertoe syaende ter tauxacie ende arbitraigie $ om
onsen seer lieven ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
raede geordineert in brabant die welcke wy daertoe hebben
gecommitteet ende committeren by desen midtsgaeders dat den suppliant oock
gehouden sal syn hem drije jaeren te absenteren vande plaetse
daer het feyt is gebeurt ontbiden voorsulcx onsen voors. cancellier
ende raedtsluyden dat voor hun geroepen de gene die daertoe sullen
behooren geroepen te syne sy procederen wel ende deuchdelyck tot
verificatie ende interinemente van desen onse oepene brieven en
naer hunne forme ende teneur welck interinement hij suppliant gehouden
sal syn aldaer te versuecken ende hem in persoone te presenteren
binnen eenen halven jaer naer datum van desen op pene te verbeuren van
het effect der selver brieven te verliesen ende dat gedaen ende
die costen van justicien ende amende getauxeert gearbitreert
ende betaelt synder in handen vanden genen dyen het behooren sal
sy onsen voors. procureur generael brabant meyer ende schepenen van wiltsele
ende alle andere onse richteren justicieren officieren ende dienaeren
hoedanich die syn ofte wesen moghen tegenwoirdige ende toecomende
henne stedehouderen ende eenen iegelyck van hun besundere soo hun
toebehooren ende aengaen sal mogen soen laeten ende gedoogen den
voors. suppliant van deser onser tegenwoirdigher gracien ende remissie
ende van allen den inhouden van desen inder vuegen ende
manieren vooren verclaert rustelyck ende volcomentlyck doen ende
laeten genieten ende gebruycken sonder hem daerinne te doene
ofte te laeten geschieden nu oft in toecommende tyde eenich
hinder stoot oft letsel in lijve oft in goeden in eenighen
manieren maer indyen syn lyft oft eenige van syne onverbeurde
goederen hieromme naermaels gevangen gearresteert becommert
oft beleth waeren dat die terstont ende sonder vertreck
setten ofte stellen doen setten ofte stellen tot geheelder
ende volcomender delivrantie ende slaeckinge want ons alsoo gelieft
gegeven binnen onser stadt brussel inde maendt january
des jaers ons heeren 1656 ende van onsen rycke het
xxxve
stelmoe"
pardons,153.txt,"philips etc. ad longum doen te weetene dat wij hebben
ontfangen die supplicatie van francois van achten
soone jans, oudt ontrent tweentwintich iaeren
geboren inwoonder onser stadt van mechelen inhoudende
hoe dat hy op den meijdach xvjc eenenviertich synde
tot verrichtinge van syns vaders affairen als wesen
een oudt bedraeght man gecommen binnen onse stadt
bruessele heeft ontrent den avont gerencontreert
eenen persoon van syn kennis genaempt n. jan
geboren van s’hertogenbosche ende gaende t’saemen
wandelen syn ontrent den acht uren gecommen
beneden sinte geleyns straet in sekere herberghe
genaempt sinte jan baptiste alwaer zij t’saemen
drinckende oock is gecommen seeckere jonghe
lichte dochter genaempt marie de bolducq ende
daer gebleven zijnde tot ontrent de thien uren
t’savonts ende gevraeght synde naerde rekeninghe
van het gelach heeft den weerdt t’selve gerekent
ende gebrocht daerop den voors. n. jan antwoorde
al kijvende ende krakeelende dat t’selve te
excessif ende ombehoorlijck was gerekent heeft
den suppliant om t’selve te verhueden gerepliceert
dat t’selve gheen lieden en waeren om onbehoorlijck
te rekenen waerover zy alte saemen kijvende ende
krakeelende sijn gecommen tot inden ganck om uuyt
de deure te gaen alwaer den voors. jan heeft
uuytgetrocken syn rappier gelijck den suppliant
tot nootelycke defensie van sijnen lijve oock
heeft gedaen uuytgeblaesen synde het licht ende
gedrongen ende gekomen sijnde tot op der straeten
heeft aldaer ontfangen eens steeck ontrent den
buijck ende op dat den suppliant vanden lijve niet
en soude worden geevelt : die voers. marie de
bolducq inden donckeren tusschen beyde gaende : heeft
ongeluckelijck met des suppliants rappier van achter
inden rugge tot sijn groot leetwesen ontfanghen
eenen steeck : daer van sy corts daernaer is overleden
ende alzoo t’voors. feijt geensints en is geschiedt
met opsetten wille dan wel onnooselijck ofte onwetens
als hebbende te voerens met deselve dochter noijnt
eenigen den minsten twist oft questie gehadt dat
t’selve feijt oock is overjaert geduerende welcke
tijde hij hem heeft moeten absenteren buijten s’lants
gelijck hy noch doet dat zijnen vaeder is een oudt
bedraecht man die nu veele maenden mette
geraecktheijt heeft te bedde gelegen gelyck
hy noch doet ende oock zijne moedere die hy in
hunne aude daghen ende indispositie in hunne nering
ende affairen geerne soude assisteren badt oversulcx
oitmoedelyck om onse opene brieven van remis daer toe
dienende waerom soo ist dat wy desen aengesien
ende aenschouw nemende op de circumstantien deser
saecke hier op ierst gehadt d’advijs van onsen lieven
ende wel beminden des amptman onser stadt
brussele geneghen wesende ter beden des voors.
suppliants wilende in dit stuck prefereren gratie
ende misericordie voor strangheijt ende rigeur van
rechte hebben den selven suppliant inden gevalle
als boven quijtgescholden ende vergeven schelden quijt
ende vergeven uuyt onse sunderlinge gratie by desen
onsen briefve t’feyt ende ongeval boven geruert
midts gaders alle breucken corporelle ende criminelle
daer inne hy ter cause voers. midtsgaders dat daeraen
cleven mach tegens ons ende justitie misdaen ende
misbruijckt mach hebben welcken aengaende hebben
hem wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
ende restitueren by desen tot sijnen goeden name fame
ende geruchte in onsen voorschreven lande van brabant
ende in allen anderen onsen landen ende heerlickheden
midtsgaders tot zijne onverbeurde goeden {: indijn
hy eenige onder ons heeft : } gelijck ende in alder
manieren soo hy was voor de toecompste van den
voors. feijte imponerende hierop een eeuwich
geswijgh onsen lieven ende getrouwen raedt ende
procureur generael van brabant ende allen anderen onsen
ende onsen vazallen oft der smalre heeren richteren
justicieren ende officieren wie zij sijn satisfactie
ende beternisse ierst ende vooral gedaen der
partije geinteresseerde voor soo veele die noch
nijet gedaen en zij ende eenighe daer toe staet
civilijck alleenelijck ende die saecke sulcx is verheijschende
behoudelijck dat de voors. costen van justitien hieromme
alleer gedaen suppliant gehouden sal sijn t’voors. feijt
tegens ons te beteren civilyck naerde gelegentheijt
vande saecken ende faculteijt van sijne goeden
met oock te betaelen die redelijcke costen van justitien
hieromme alreede gedaen ende te doene alles ter
taxatien ende moderatien van onsen seer lieven ende
getrouwen cancellier ende luyden van onsen
raede geordonneert in brabant die wij daertoe
gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
luyden van onsen voors. raede dat voer hen geroepen
die daeromme behoiren geroepen te zijne zij procederen
wel ende deugdelijck tot verificatie ende
interinement van dese onse brieven van remis naer
hunne forme ende inhouden ende ter taxatien ende
moderatien van de selve amende civile ende costen
van justitie voors. alzoo sij sullen bevinden te behoiren
welck interinement de voors. suppliant gehouden
sal zijn te versuecken ende hem in persoone te presenteren
in onsen voors. raede binnen sesse maenden naestcomende
op pene van te verbeuren d’effect van dijen ende dat
gedaen ende de selve civile boete ende costen van
justitien getaxeert ende betaelt synde in handen vande
genen dien dat behoiren zal zij onsen voors. procureur
generael in brabant ende allen anderen ons rechteren
justicieren officieren ende ondersaeten tegenwoordighe
ende toecommende dijen dat aengaen zal moghen
heure stedehouderen ende een iegelijck van hun
besundere soo hun toebehoiren zal laeten ende
gedogen den voors. suppliant van deser onser
tegenwoordiger gratien ende remissien ende van allen
d’inhouden van deser inden vuegen ende manieren voere
verhaelt paisibelyck rustelyck vredelijck ende
volcomelijck ten eeuwighen daege
#maer indijen sijn
lijff oft eenige van
sijns goeden daertoe
gearresteert becom-
mert oft belet waeren
dat zy die setten ende
stellen doen setten ende
stellen terstont ende
sonder vertreck tot
geheelder ende volcomen-
der delivrantien want
ons alzoo gelieft ende
ten eynde dit vast
ende gestadich blijve
ten eeuwighen daghe#
soo hebben wy onsen
seghel hier aen doen hangen behoudelijck in andere dingen
onsen rechte ende eenen iegelijck anders des zijns
gegeven binnen onser stadt bruessel inde
maent van september xvjc tweenviertich
ende van onse rijcke het eenentywintichste"
pardons,305.txt,"kaerle etc doen condt allen luyden iegewoirdich ende toecomende dat
wy ontfangen hebben die oetmoedige van merten de groote lantman
woenende tot kestere inhoudende hoe dat zekere tyt nae paesschen
lestleden hy suppliant met twee van zynen gebueren uuyt recreatien gegaen
is wandelen tot leerbeke met hem nemende keese ende broot om aldaer te
banqueteren ende zyn tsamen gegaen binnen die prochie van leerbeke ten
huyse van peeteren de groote des suppliants bruedere alwaer int
bancketeren tusschen hem suppliant ende den voirs. peeter zynen brueder
woirden geresen syn ter causen van eenigen scapen die opt velt waeren
geweest ende den suppliant in zyn graen schade gedaen hadden zoe dat de
voirs. peeter den voirs. suppliant zynen bruedere daeruuyt overvallen
heeft met vele iniurieuse woirden ende daer toe den voirs. suppliant zynen brueder
gedreycht gehadt te smijtene seggende totten suppliant onder dandere onder
reverenen gesproken in effect dese oft diergelycke woirden zeert u moeder
ghy hoveerdige leckert ghij en syt nyet weerdt tegen my te spreken
met vele andere nydige ende onverdraechelycke woirden die welcke
die voirs. suppliant patientelyck verdragen heeft sonder hem daer te$
oft dien aengaende met spitige woirden oft wercken te verantwoirdene
oft te vrekene ende daer nae heeft die voirs. peeter eenen tinnenpot in zyn
handt genomen ende den voirs. suppliant zyn bruedere daermede met felle$
moede een groote wonde op zyn hooft geslagen zoe dat die voirs. suppliant
daer uuyt grootelyck geturbeert zynde vander bancken opgestaen is
in meyningen van hem tegen den voirs. peetere te weerene ende int opstaen
heeft die voirs. peeter den voirs. suppliant noch eenen anderen grooten
slach op zijn hooft geslagen ende daermede grootelyck gewont waer uuyt
hy suppliant zoewel vanden slagen als vanden bloede dat hem vuyten
wonden in zijn oogen overvloedelycken geloopen heeft alverblint
ende anderssins ontvreempt van zijnen sinnen geworden is in sulcken
vuegen dat hy suppliant uuyt verblintheyt ende uuyt sinnicheyt zynen
opstekere oft brootmes uuytgetrocken heeft om den voirs. peeter daer
mede te steken end soe is des voirs. peeters huysvrouwe geheeten
katheryne ymbrechts tusschen beyden geloopen om de selve gebrueders
van malcanderen te scheyden alwaer die voirs. katheryne gewont
is geweest in huer hals ontrent der kelen ende $$ beducht hem die
voirs. suppliant dat hy der selver katherijnen die voirs. wonde
gegeven heeft hoewel hy dat nyet zekerlyck en weet mits dyen
dat hy soe gequetst was ende verblint van zijnen bloede dat hy nyet
en sach noch en wiste wat hy dede soe hy oyck bereet is tselve by eede
te affirmerene ende daer af is die voirs. katherijne corts daer nae
gecommen van levende lyve ter doot dwelck hem suppliant uuyt gront
zijnder herten zeer leet is mits den welcken die suppliant beduchtende
rigeur van justicien hem heeft yesundert geabsenteert levende in
grooter miserien ende armoeden ende noch meer gescapen es te doene
en worde hem onse gracie hierop nyet geextendeert ende verleent
alsoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedlyck biddende
waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende
ter beden des voirs. mertens de groote suppliant ende willende hem in dit tstuck
prefereren gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgesconden
geremitteert ende vergeven schelden quijte remitteren ende vergeven uuyt
sunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert
mitsgaders alle offensien ende bruecke corporele ende criminele daer inne
hij ter causen voerscreven mits dat daeraen cleven mach tegen ons ende
justicie mesdaen ende mesbruyct mach hebben ende hebben hem
daer af wedergestelt ende gerestitueert stellen weder ende restitueren
tot zynen goeden name fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende
hertoochdom van brabant ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden
ende tot zynen onverbeurden goeden indyen hy ennige onder ons heeft
gelyck ende in alder manieren soe hy was voer de toecompste vanden
voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur general
in brabant ende allen anderen onsen justicieren ende officieren wye zy zyn
satisfactie ende beternisse eerst ende voeral gedaen der partie
geinteresseerde indyen die noch nyet gedaan en is zy ende ennige daertoe
staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat die voirs. suppliant
gehouden sal zijn tvoirs. feyt tegen ons te beteren civilyck nae
gelegentheyt vander saken ende faculteyt van zijnen goeden met oyc$
te betalen de costen van justicien hieromm alreede gedaen ende te doene
allet ter taxatien ende moderatien van onsen lieven ende getrouwen den
cancellier ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
bevelen den selven onsen cancellier ende raedtsluyden dat voer hen
geroepen degene die daerom zullen behoiren te zyne zy procederen wel
ende duechdelyck ter verificatie ende interinemente van desen ende totter
taxatie ende moderatie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen
bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn
te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen
jaere naestcomende op te pene van te verbuerene deffect van desen ende
dat gedaen ende de selve civile boete ende costen van justicien getaxeert
ende betaelt zynde in handen vanden genen dyen dat behoiren sal zy
onse voirs. procureur generael in brabant ende alle andere onse rechteren
justicieren officieren ende ondersaten iegewoirdige ende toecommende dien dat
aengaen sal moegen huere stedehouderen ende een yegelyck van hen besunder$
soe hen toebehoiren sal doen laten ende gedoogen den voirs. suppliant van deser
onser iegewoirdiger gracien remissien ende pardoene ende van alle den inhouden
van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck
volcommelyck ende eeuwelyck genyeten ende gebruycken sonder hem te doene
noch te laten geschieden nu noch in toecommende tyden ennich hinder letsel
oft moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
lyff oft ennige van zynen goeden daerom gearresteert becommert oft belet
waeren dat zy die zetten ende stellen terstont ende sonder vertreck tot
geheelder ende volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende
ten eynde dat dit vast ende gestadich zy ende blyve tot eeuwygen dagen
hebben wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dingen
onsen rechte ende eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt
van bruessele inde maent van julio int jaer onsheeren duysent
vyffhondert ende achtendertich ende van onsen keyserycke txixe ende
van onsen rycken van castillien etc. txxiiie aldus stont gescreven opte
plycke byden keyser in zynen rade ende geteekent boudewyns noch
stont gescreven opte selve plycke visa registrata
ghecollacionneert tegens die
originale brieven by my
decock
# sy hieraff verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten"
pardons,260.txt,"kaerle etc. doen condt allen luden ieghewoirdich ende toecomende
dat wy ontfanghen hebben die oetmoedige supplicatie
van jan joosten $$ vandervoort alias wynen oudt omtrent
xv julio in jaeren # hoe dat hy suppliant heeft op
sinte lambrechts dach in septembre xvc xxxiiii
sitten drincken met wylen peeter loyen van waerle
ende meer andere geselscape ten huyse van willem
jacops is gestaen binnen der vryheyt van oirschot in
onser lande van brabant aldaer nae dien zy zekeren
tyt geseten hadden ende elck eenen halvien stuiver
verdroncken ende tsamen in noten verteet een
oert die bartholemeeus anthueins gecocht verleyt
ende betaelt hadde ende de voirgen. suppliant
# xix jaeren
inhoudende
metten voirs. pieter loyen ende andere luden vuyter voirs.
herberge vertrocken wesende zoe hebben hy suppliant ende
de voirn. pieter ter cause vanden voirn. noten seker kyff
worden onderlinge gecregen seggende de voirn. peeter
ierst dat hy een halff oirt daervoere oft daertoe
gegeven hadde ende dat hy suppliant daertoe meten nyet en
hadde gegeven wairop hy suppliant antwoirdende
seyde dat hy daeromme gheen kyffworden hebben en
wilde maer dat hy liever hadde den voirs. peeter
zyn oirt wederom te gevenen ende dat hy daer en
boven noch zyn halff oirt wilde inder herbergen
te vooren geven om eenen halven pot biers daer voer
te drinckenen ende de voirn. peeter nyet aflatende noch
cesserende maer den suppliant zeer irriterende
hebben zy underlinghe int thun swaerts gaende
gelycke zy alle beyde thun swaerts gaende moesten
eenen wech passeren noch zekere diversche kyff worden
gehadt ende malcanderen ghedreyght gehadt te
smytenen gelyck zy naemaels moghelyck oick gedaen souden hebben
gehadt by alzoe verre die voirn. bartholemeeus
tselve niet en hadde belet gehadt alzoe oic de voirn.
pieter heeft den suppliant onder meer andere iniurieuse
worden geseyt dese oft gelycke navolgende
worden ghy dieff denoterende den suppliant waeromme
en soude ghy nyet alzoe wel geven oft betalen
als ick dwelck hy suppliant aenhoirende heeft
dairop geantwoirt dese oft gelycke worden dat
dieven zal ick u verleeren ende hy suppliant gaen
wat buyten wege om eenen hstun thunstock is
daermede wederom gecommen ende den voirs peeter
op zyn lyff gestooten dwelck de voirs. pieter
aemerckende heeft van stonden aen zyn mes
vuytgetrocken ende is de voirs. bartholemeeus
anthuein tusschen beyde gegaen nemende het eynde vanden
voirn. stock in zyn handen daer vuyt hy suppliant den
eenen stock heeft tot hemwaerts getrocken
vragende den voirgen. pieter oft hy hem supliant
wilde steken daerop de voirn. pieter antwoirdende
heeft gezworen ende geseeght jae ick by god dwelck
hy suppliant anmerckende ende om hem te deffenderenen
heeft den voergen. pieter metten voirs. stock op
zyn lyff geslegen ende de voers. pieter hem ter
weeren stellende heeft den suppliant met eene
blooten messe toegeloepen dwelck hy suppliant
anmerckende heest totten voirn. pieter geseeght
en compt nu niet naerder oft ick sal vraken ende
de voirn. pieter nyet cesserende heeft hy suppliant
den selven wederom metten voirn. stock op zyn
hooft gheslegen dairaff hy ter eerden es gevallen
die welcke pieter is by den voirs. bartholemeeus
ende dierick vanden spieke thuuswerts gheleyt
geweest die binnen drie nachten is aflinich geworden
ter cause vanden welcken ongevalle aleest alzoe
dat hy suppliant heeft metten naesten vrienden ende
magen des voirs. wylen pieters loyen gesoent ende
de selve gecontenteert ende te vreden gestelt zoe
en darffe hy supliant hem binnen ons voirs. lande
van brabant niet vinden vreesende die stranhicheyt
ende rigeur van justicien tot zynen grooten achterdeele
scade prejudicie ende interest ende noch mer
zyn soude en worde hem supliant hierop niet
voirsien van onsen gracie ende ghenade $$$ ons daeromme
oetmoedelyck biddende soe eest dat wy deser
aengesien compassie ende medelyden hebbende metten
voirn. supliant ende willende hem in dese gracie
ende genade prefereren voer rigeur ende strancheyt
van justicie zunderlinge ter eeren ende
weerdicheyt vander bitter passie onsenheeren ihesu christus
die hy geleden heeft voer ons allen op zulken dach
als huyden hebben den selven supliant inden
gevalle alsboven quyt geschelden ende vergeven
scelden quyte ende vergeven vuyt onser zunderlinger
gracien by deser den dootslach voeren verclaert
mitgaeders oick alle peine ende amende
corporelle ende criminelle daerinne hy hen
overmits ende vuyt zaken van tgene des voirs.
is iegens ons onse hoocheyt ende justicie
eenichssints mach hebben ontgaen ende hebben
hen dien aengaende gerestitueert ende gestelt
restitueren ende stellen by dese tot zyne goed
fame ende name in onsen voirs. lande ende
hertoichdom van brabant ende allen anderen
onsen landen ende heerlicheyden ende tot zyn
goeden noch ter tyt niet geconfisqueert zynde
zoe verre daer eenige waeren imponerende hierop
een eeuwich zwygen ende silencie onsen procureur
generael ende allen anderen onsen rechteren justicieren
ende officieren onser voirs. lants van brabant hoedani$
die zyn oft wesen mogen sattisffactie nochtans
eerst ende alvoeren gedaen der geinteresseerde
partie zoe verre die noch nyet gedaen en ware$
civilyck allenlyck behoudelyck nochtans
dat byden voirs. dootslach iegens ons civylyck
beteren zal naer de gelegentheyt van der
misdaet ende faculteyt van zyn goeden
ende oick dat hy gehouden werde te betalen
de redelycken costen van justicien daeromme
gedaen ende naegevolgt indien dat ter
eninge geschiet zyn ter taxacie arbiterscepe
van onsen lieven ende getruwen den cancellier
ende luyden van onsen rade in brabant die wy
daertoe committeren ontbieden daeromme
ende bevelen den voirs. onsen cancellier
ende luyden van onsen rade in brabant dat
voer hemluden geroupen die gene die daeromme
behoiren zullen geroepen te zyne zy procederen
ende doen procederen wel ende duechdelyck totter
verifficatie ende interinementen van desen
onsen iegewoirdigen brieve naer huere vorme
ende inhouden ende weck interinement de
voirs. supliant gehouden zal zyn in onsen voirs.
rade te versoucken binnen eenen jaere naer
date van desen op te peyne van te verbueren
deffect der selver ende dat gedaen ende
de voirs. civile boete ende costen van justicie
indien datter eenige zyn getaxeert
gearbitreert ende betaelt alst behoiren zal
van welcke civile boete de gene van onsen
rentmeesters dient aengaet gehouden wert
ontfanck te maken rekeningen bewys ende reliqua
te doen tot onser prouffyte metten anderen penningen
van zynen ontfange zy onsen drossaet van
brabant scoutet vanden bossche ende alle
#sy hier af
verantwoodt byden
ontfanger vander
exployten
andere onse ende der smaelder heeren rechteren
justicieren ende officieren onser voirs. lants van
brabant ende van overmaze hoedanich die zyn
oft wesen mogen tegenwoirdige ende
toecomende hueren stedehouderen ende elck
van hen zoe hen dat toebehoirt ende aengaen
mach den voirs. suppliant van dese onse gracie
ende remissie inder manieren voirscreven
rustelyck ende peysselyck doen ende laten
genyeten ende gebruycken sonder hem te
doen noch te laeten geschien in lyve noch in
goede eenich hinder letsel oft moyenisse
ter contrerie maer indien zyn lyff oft zyn
onverbuerde goeden daeromme gevangen
becommert oft gearresteert waeren dat zy die
terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
delivrancie ende slakinge want ons alzoe
belieft ende ten eynde dat die goet vast ende
gestadich blyve tot eeuwighen dagen zoe hebben
wy onsen seghele hier aen doen hangen behoudelyck
in anderen zaken ons recht ende een eygelyck
tzyne in allen ghegeven in onse stede van
deinse opden goeden vrydach inde maent van
april int jaer onser heeren duysent vyffhondert
ende vyfendertich van onsen keyserycke
txvie ende onsen rycken van castillie ende
andere txxe aluders stont gescreven op de
plycke byden keyser in zynen rade ende
gheteckent l de zoete visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
decosck"
pardons,053.txt,"phillippe etc scavoir faisons a tous presens et avenir nous avoir
receu lhumble supplication de leonardo rodriguez portugalois a present presonnier
en notre ville danvers contenant comme le premier jour de la quaresme
dernier passee est contre luy suppliant entre en combat certain soldat
du regiment du conte de lodroy nomme jooris loosf auquel sest
joinct un aultre nomme sebastien non portant touttesfois aulcun enseigne
de gendarme $$non voyans deux aultres lung nomme pere loupez
de liam aussy portugualois et certain franchois sont venuz a lassistence
du suppliant de sorte que icelluy * combat a cesse et fe sont le suppliant
et ses assistens retirez mais sont par deriere sans leurs$$$ este poursuiviz
par lesdits joorich et sebastien quy les eussent peu tuer en trahison
par deriere sy par le peuple ce voyant le suppliant et sesdits assistens
neussent este advertiz affin quilz se gardassent comme ledit franchois
sen est garde en se saulfvent en certaine porte quy apres luy fut
incontinent close comme peu apres a aussy faict ledit pere apres
avoir blesse ledit sebastien tellement que le suppliant ne se
pouviant saulfver a este contraint seul de soy deffendre contre lesdits
deulx soldatz i recepuant les coup sur sa cappe et espe$ le mieulx
quil pouvoit aultrement il fut este tue auquel combat a le
suppliant principalement combatu contre ledit joorich et icelluy blesse
comme auctheur quy avoit donne occasion audit combat mais a le tout
pardonne a ceulx quy luy avoient blesse oires que de ses plaies
il fut alle de vie a trespas que non mais ledit sebastien a tellement
este blesse comme auctheur durant le deuxiesme debat quil en est
tombe en terre et termine de vie part port mort a cause de quoy
est ledit suppliant constitue prisonnier et capitalement accuse par
notre officier en anvers non obstant que a la verite nne se
trouvera que icelluy sebastien ait este blesse par ledit suppliant
mais au contraire est apparu quil a este blesse par ledit pere
quy pourtant sest saulve dedans le monastere des carmes en ladite
ville ou il a confesse ouvertement que luy et point aultre est celluy
quy a mis a mort ledit sebastien a la descharge du supplient
et de tous aultres ce que icelluy suppliant pere avoit pareillement
confesse des le commenchement incontinent apres ledit combat en
certaine maison en laquelle il sestoit saulfve et cache $$$ non considere
combien que ledit supplient debvroit estre absez de la mort dudit feu sebastien
touteffois pource quil a este ung de combatans pourroit percliter de
sa vie selon les coustumes de notredite ville danvers ** audit,leonardo
rodriques supplient *** tous les combatans seront tenuz pour coulpables
comme celuy quy avoit donne le coup mortel si de notre grace
especialle il ne soit pourveu de clemence et midericorde dont il
nous a treshumblement supplie et requis pource est que
nous ces choses consuderees et en surce ladvis de noz marcqrave
burgemaistres eschevins et conseil de notredit ville danvers audit
leonardo rodrigues supplient inclinans favorablement a sadite
supplication et requeste et luy veuillans en ceste partie
preferer grac a riguer de justice luy avons au cas susdit quicte
remis et pardonne quictons remectons et pardonnons de grace especiale
par ces presentes le cas et homicide dessus narre avec toute peyne
et amande corporelle et criminelle n quoy pour cause et a
loccasion dicelluy il y a on peult avoir offence mesprins ou estre encoures
envers nous et justice non obstant que le cas ne soit encoures suraime
selon noz ordunances ausquelles avons derogue et deroguons en cest endroict
par cesdits presentes et avons ledit supplient quant audit cas remis et
restitue remectons et restituons par ses mesmes presentes a cedit bonne
fame et renommee en notre pays de brabant et tous aultres noz
pays **** ensemble a ces biens non confisquez sancuns en a
tout ainsiet par le mesme maniere quil estoit avant ladvenue dudit
cas imposant surce silence perpetuel a notre procureur general en brabant
et a tous aultres noz justiciers et officiers et ceulx de noz
vassaulx quelzconcques satisfaction preallablement et avant toute enure
faicte a la partie interessee se faicte nest et elle y chiet
civilementntant seulement pouru que lledit suppliient sera tenu de amender ledit
homicide envers nous civilement selon lexigence du cas et la faculte de ses
biens selon notredit ordonnances surce faicte et aussy de payer les despens
et mises de justice saucuns en ont este faictes le tout a larbitraige
et tauxation de noz aimez et feaulx les chancelliers et gens de
notredit conseil en brabant que commectons a ce ausquelz
mandons et commandons par cesditsnpresentes que appelle par devant
eulx ceulx quy pource seront a appeler ilz procedent bien
et devement a la verification et interinement de cesddites presentes
selon leur forme et teneur ensamble a la tauxation de ladite
amende civile et despens de justice ainsi quil appertiendra
laquel interinemnt ledit suppliant seru tenu requerir et soy presenter
en personne en notredit conseil en brabant endedens six mois
prochainement venans a peynne destre forclos et prive de notredit
presente grace et effort de cestes et ce faict et lesdits amende
civile et despens de justice tauxiez et ayez en mains de
in de marge: $$$ soit respondu par
le $$$ des $$$ plory
ceulx quil appertiendra ilz et tous aultres nous justiciers et officiers
et aussy ceulx de nosdits vassaulx quelzconcques facent seuffrent
et laissent ledit suppliant de notredit presente grace remission et
pardon selon et par la forme et maniere que dict est paisiblement
plainement et perpetuellement joyer et user sans en ce luy faire
mectre ou donner ne souffrir estre faict mis ou donne oires ne pour
le temps avenir aulcun destourbier ou empeschement a contraire avis
son corps a present prisonnier ensemble ses biens non confisquez saucuns
en a et quilz fussent arrestez detenuz ou emspe empeschez les
mectent ou facent mectre incontinent et sans dilay a plaine et
entiere delivrance car ainsy nous plaist il et affin
que ce soit chose ferme et estable a tousiours nous avons faict
mectre notredit seel a cesdits presentes saulf en aultres choses notre droict
et lautruy en toutes donne en notre ville de bruxelles
au mois de juin lan de grace mil cincq cens soixantehuict
de noz regnes as$$ des espaignes sicille etc le xiij
et de naples le xvme sur le plicque estoit escript
par le roy en son conseil soubz signe de lange visa
* premier
** selon laquelle ainsy que le
*** entendt
**** $$$"
pardons,100.txt,"albert ende isabel $$ doen te wetene
allen iegenwoedigen ende toecommenden dat wy
ontfangen hebben die oytmoedige supplicatie van
anthemus deliens poirter en innegesetene onser stede
van mechelen ende pleytschipper aldaer belast met
huysvrouwe ende vyff cleyne kinderen ende eene oude
moeye die hij onderhout inhoudende dat hy weesende
smaendaeghs inde kermisse weecke van onse lieve vrouwe
kercke binnen onser stadt antwerpen geweest hebbende
den xvijen augusti vanden jaere xvict ende vijftien int
geselschappe van wylen rombout gallemans synen
neve vande zijde van huysvrouwe oock
innewoonder van mechelen hebben tsamen woerden
ende propoosten gecregen van sekere schip dwelck
den suppliant hadde besteet te maken ende
opden prijs van dyen gedaen seker weddinge ende
soo daer daer twee va$en bier waren te besten hebben
met hun geleyt pieter
ghybels ende lambrecht verhoocht oock schippers
van mechelen inde herberge van pauwels moyaert
woonende op sinte pieters vliet ende aldaer doen
tappen eenige potten biers sijnde de weddinghe
aldaer verhaelt ende onder andere dat den
suppliant te mechelen voor hem hadde besteet
een schip te maecken gelyck het schip
vanden voornoemden pieter gijbels voor vierthien
hondert guldens eens ende hoewel de selven
gybels verclaerende dat hy aen syn schip soo vele
oft daeromtrent hadde besteet heeft nochtans
den voornoemden rombout hallemans gepersiphieert
dat het nyet waer en was willende vallen van
deen weddinge in dander sulcx dat den
voornomden pieter gijbels hoirende alle de
propoosten ten lesten was vertreckende heeft
den suppliant aenden voornoemden rombout
hallemans te meer malen geseyt ende op
hem begeert datmen de weddinghe soude
laeten blijven dat sij lieden elck eenen
stoop oft vaen souden gheven mitsgaders vandere
persoonen die hij daer geleyt hadde moesten
vrij gaen ende dat wedders kijvers waeren
tselve te meer malen repeteerende soo van
allet geene voorschreven is naerder mach
blijcken bijde attestatien vanden voornoemden
lambrecht verhoocht ende peeter gybels daer
van synde tot de welcke om nieuwers in
begrepen te syne hy suppliant hen refereert alsoo
nyemandt bij noch present en is geweest dan de
voorschreven twee persoonen ende alsoo den
suppliant neffens tgeene voorschreven is te
weeten datmen de weddinge daer soude laeten
wuchde? want ghij rombout sullet seker verliesen
heeft den selven rombout geantwoordt ghij wilt
alle dingen weeten ende winnen gelijck ghij dat
proces hebt gewonnen tegens mijnen swaeger
vraeghde den suppliant hebbe ick dat proces
verlooren seyde den voornoemden hallemans ja ick
hebbe gesien dat ghij mijn swager gelt hebt gegeven
ende noch geven moet daerop den suppliant werdero-
mme vraechde hebbe ick hem gelt gegeven iae
seyde den voornoemden rombout ghy oft u huysvrouwe
waerop den suppliant repliceerde hebbe ick
dat proces verlooren soo segge ick dat u swager
een moorder is waerop gevraecht sijnde wat
moorders stuck den selven swager gedaen hadde
antwoorde den suppliant u twee swagers ende den
mijnen meynden den spangiart doodt te smijten
ende nu sijn clinck vuyttreckkende ick moet
betalen daerop den voornoemden rombout seyde dat
mijn swager hier waere ghij en sout het nijet dorren
seggen antwoorde den suppliant dat soud ick
soe wel derren doen als ick nu doen daerover den
voornoemden rombout seyde ghy en seyter maer
onder revenrentie gesprooken een hon$$ om
daerop den suppliant antwoorde ende ghy maer
eenen bengel ende mitsdien sijn beyde tegens elck
anderen op geschoiten neemende den voornoemden
rombout hallemans eenen drij voet ende den
suppliant een mes welck hy ten grooten
ongelyck over hem hadde daermede de slaegen
soo tzamenderhandt sijn gegeven dat de voornoemde
hallemans heeft gecregen eenen steeck inde syde
ende den suppliant sulcken slach dat hij onder
de voeten is gevallen alwaer den voornoemden
rombout hallemans met tzelve mes dwelck
hy hadde gecregen hem suppliant heeft
gesteeken dwers door den arm ende buijten
twijfel terdoodt soude hebben gebrocht en hadde
gedaen dat den voornoemden lambricht verhoocht
tzelve belette scheydende de partijen de selve
seijndende tot diverse meesters soo blijcht bij
sijne voorschreven attestatie als die alleen daer
bij is geweest, van welcke quetsure inde
sijde den voornoemden rombout hallemans drije
dagen daernaer is gecoomen ter afflivicheijt
tot groot ende bitter leet weesen vanden suppliant
naer dijen hij hem sijn misdaet hadde vergeven soo
blijckt bij het billet vanden heer pastoir hier
oock genoempt hebbende den suppliant van sijne
quetsure langen tijt geleghen in grooten noodt
hem vuyten wege gehouden tzedert stuijver
noch mijte gewonnen noch oijck syne huysvrouwe
maer syn schip ledig geleghen, weesende
nochtans de schappraije daer bij hy met de
selve sijne huysvrouwe ende kinderen moet
leven ende wat debvoir hij gedaen heeft
aende weduwe vrienden ende momboirs vande
twee weesen vanden overledene met gheestelicke
ende weerlijcke persoonen, cleijne ende groote
om de saecke met peijs ende vrinschappe te neder
te leggen en heeft de selve nijet connen verwilligen
maer houden hun soo hert ende ten lesten sprake
gegeven hebbende is hunnen heessch soo excessijff
datter egeen apparentie en is de saecke te scheijden
van by commisaris soo blijcken mach dattestatien
vanden pastoir van sinte rombouts kercke binnen
mechelen vanden guardiaen vanden minnebroeders
van broeder gommarus vander dycken predicateur
ende van heer ian vander loven bourgemeester
onser voorschreven stede hier oock genaempt iae
en heeft soo veel nyet connen verwilligen dat syn
huijsvrouwe soude hebben mogen vlieten met haer
schip om eenig profijt te doen dwelck hij buijten
heeft liggende te nijete ende verlooren, gelijck
hij suppliant seeght waer deur ende om niet
geheelijck te worden geruineert hij genoodicht
is sijn toevlucht te nemen tot ons biddende oodmoedelyck
om de passie ende bitter lijden ende blijschappen
van sijne gebenedyde moeder ende maget maria
dat ons gelieven soude prefererende gratie
voor rigeur van rechte tvoorschreven feijt ende
manslach te vergeven ende tot dijen
eynde hem te verleenen briefven van remissie
in behoorlijcken formen soo eest dat wij
desen aengemerckt eerst hierop gehadt dading vanden
schoutete onser stadt andewerpen ende gesien in
onsen rade van brabant t'proces tusschen
den suppliant ende partije gerinteresseerde
al daer gehangen hebbende onbesilicht mette
vonnissen daer inne gegeven geneijght wesende
ter beden des voorschreven suppliants
ende willende hem in dit stuck prefereren
gratie ende misericorde voor strangheyt ende
rigeur van recht hebben den selven suppliant
inden gevalle als boven geremitteert
quijtgeschonden ende vergeven. remitteren, schelden
quijte ende vergeven vuyt sunderlinger gratien
bij desen onsen brieve tfeijt ende ongeval boven
geruert midtsgaders alle offensieen ende
breucke corporelle ende criminele daer
inne hy hem overmidts ende vuyt saecken van
tgene des voorschreven is tegen ons ende
iustitie eenichsints mach hebben ontgaen
ende mesdragen ende hebben hem dijen aengaende
weder gestelt ende gerestitueert, stellen weder
ende restitueren tot sijnen goeden name
fame ende geruchte in onsen voorschreven
lande van brabant ende allen anderen onsen
landen ende heerlijckheden ende tot sijnen
onverbuerden goeden, indien hij eenige onder
ons heeft, gelyck ende in alder manieren
soe hy was voor de toecompste vanden
voorschreven feyte, imponerende hier op
een eeuwich gesweych onsen procureur generael in brabant
ende allen anderen onsen iusticieren ende
officieren wije sy sijn. satisfactie ende
beternisse ierst ende voer al gedaen der
partye geinteresseerde, indyen die noch
nijet gedaen en sy ende eenige daertoe
stae civilijck alleenlijck behoudelijck
dat die voorschreven suppliant gehouden
sal sijn tvoorschreven feijt tegen ons te
beteren civilyck naer gelegenteyt vander
saecken ende faculteijt van syne goeden met
oijck te betalene de redelijcke costen van iustitien
hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter
taxatien ende moderatien van onse lieve ende getrouwe
de cancellier ende lieden van onsen rade in brabant
die wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren
by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
onsen cancellier ende raetslieden dat voor hen geroepen
die gene die daerom behooren geroepen te sijne sij procederen
wel ende deuchdelijck ter verificatien ende interinne
menten van desen ende totter taxatie ende moderatie
vander voorschreven emende ende costen van iusticien
alsoe sij sullen vinden te behoorene welck interinnement
de voorschreven suppliant gehouden sal sijn te versueckene
ende hem in persoone te presenteren in onsen voorschreven
rade binnen sesse maenden naestcomende opte pene
van te verbeuren d'effect van desen ende dat gedaen
ende de selve civiele boete ende costen van iusticien
getaxeert ende betaelt sijnde in handen vanden ghenen
dijet behooren sal, sij onse sij onse voorschreven procureur
generael in brabant ende alle andere onse
rechteren iusticieren officieren ende ondersaeten
iegenwoordige ende toecomende dijen dat aengaen sal
mogen heure stedehouderen ende eenijgelijck van
hen besundere die hem toe behooren sal doen laten ende
gedoogen den voorschreven suppliant van desen onse
iegewoordiger gratien ende remissie ende van allen
dinhouden van desen inder vuegen ende manieren voere
verhaelt rustelyck vredelyc ende genijeten ende gebruijken volcomelyck sonder
hem te doene oft te laeten geschieden nu noch in
toecomende tyden ennich hinder letsel oft moyenisse
aen lijff noch aen goeden ter contrarien maer indyen
syn lijff oft eenige van syne inverbeurde goeden
daerom gearresteert becommert oft belt waeren
dat sij die setten ende stellen terstont ende sonder
vertreck tot geheelder ende volcommender
delivrantie want ons alsoe gelieft ende ten
eynde dat dit vast ende gestadich blijve tot
eeuwegen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
aen doen hangen behoudelijck in anderen dinghen
onsen rechte ende eenenijgelijcken anderen des syns
gegeven in onser stadt bruessele inde
maent van septembri int jaer ons heeren
xvi hondert ende sesthien opde plicque stont
byde eertzhertoghen onderteeckent cools
gesegelt met eenen groenen zegel daer vuythangende
in zijden snoeren"
pardons,141.txt,"kaerle etc. allen den genen die desen onsen brief zullen
sien saluyt wy hebben ontfangen die oetmoedige supplicatie
van janne van bollebergen poirter ende vischcoopere binnen
onse stede van loevenen inhoudende hoe al eyst zoe dat de
voirs. suppliant hem altyts wel ende eerlick geregeert ende
gedragen heeft soe wel in zyn voirs. ambacht van vischcoop$
als onder die coopluden ende andere daermede hy te doene
gehadt heeft oick dat hy altyt van goede fame ende
name geweest heeft sonder achterhaelt oft verwon$
geweest te hebben van eenigen stucken weerdich zynd$
van pugnicie desen nyet tegenstaende onsen meyer
van loeven oft zyn stedehouderen heeft hem onlancx
leden gecalengeert ende aengesproken voirs scepenen aldaer
hem imponerende ende te laste leggende dat hy
op sinte barthelemeeus dage lestleden int dit jaer
xvc twintich ten welcken tyde wy inde voirs.
onse stadt van loevenen waren met een wetsteen
gewegen ende veroch vercocht zoude hebben eenen
hovelinc zekere zalm tot vyf pont toe sonder die
gewegen te hebben met geseighden gewichten soe
hy sculdich was van doen ende dat hy tot diversen
stonden binnen eenen jare herweerts metten voirs.
wetsteen zyn zalm uuytgewegen ende vercocht
zoude hebben zoe dat opten selven sinte barthelemeeus
dage henryck de meester diener van onsen
voirs. meyere die recht tegen over die vischbanck
vanden voirs. suppliant stont zoude totten selven suppliant
geseyt hebben ick calengere u dairaf daerop hy
suppliant vraechde waeraf daerop de voirs. henryck
de meester weder zeyde van dat ghy weght
met uwen wetsteen ende wel weet dat ghy
nyet wegen en moecht dan met geseighde gewichten
waerop de voirs. suppliant antworde dat is myn scul$
want den wetsteen meer dan vyf pont weght ende
dat hy daer nyet meer gewichts en hadde segge$
voirt en weght hy nyet meer dan vyf pont soe
geve iick u den besten zalm die iick op myn banck
hebbe hoewel de voirs. hendrick seet ende mainteneert
dat de voirs. wetsteen metten geseighde gewichten
maer bevonden was wegende vier ponden zeere
luttel uuytslaende seggende daeromme totten voirs.
suppliant ghy en hebt nyet gedaen als een eerlick man
dat ghy met desen wetsteen gewegen hebt voer
vyf pont ende hy en wecht maer scaers viere pont
voirst is hem supliant geimponeert ende te laste geleyt
geweest hoe dat voere den oigst lestleden ten tyde
dat tcoren noch stont en wyes alsoe hy suppliant commen
was een voet pat inne sy een stuck corens nyet verre
van pellenberch by een cleyn straetken aldaer hebbende
thoot nae pellenberch is hem int voirs. stuck corens
te gemoete gecommen mariken cobbelgiers huysvrouwe
zegers hertogen commende van pellenberch omme
naeder voirs. stadt van loevenen te gaen maintenerende
de voirs. meyer dat zy totten suppliant geseyt zoude
hebben ghy bonne ghy en hebt my nyet tanveerden
noch met my nyet te doene anneert oft hanteert
uwe hoeren ende dat zy oick zeyde ghy bonne
doet ghy my datte men en zoudts eender hoeren
int bordeel nyet doen ende dat tot dier sake dat coren
aldaer zeere ontstucken gebroken was soe datter
een plaetse int selve coren was zoe groot als
een tafele oft daeromtrent ende dat de lieden seyden
dat tselve gedaen was byden voirs. suppliant ende
mariken ende hoe wel de selve mariken noch
yement anders dan den voirs. meyer over hem supliant
voir recht beclaecht heeft oick dat francisque
de medelienes clerck van onsen cueken meester
gesworen ende gedeposeert heeft voir burchmeester
ende twee scepenen in presencien vanden secretarys der
voirs. onsen stadt dat hy noynt totten selven suppliant
stuer noch salm met oft zonder gewichte gecocht
hadde anders dan dat hy hem overslaen hadde met
zyn wetsteen alsulcke stuer ende salm als hy inden
myn te loevenen gecocht hadde omme daermede zyne
wille te doene daerby nyement gecort noch scade
gehadt heeft nyetmin de voirs. wethouderen hebben
opten xiiien dach van novembrie lestleden ter maninge
van onsen voirs. meyer gewesen met vonnesse dat
de voirs. suppliant verbuert heeft zyn ambacht tien jaeren
lanck geduerende ende dat hy sculdich zoude syn ter
beternisse van des voers. is te doene eenen wech tot
sinte peters te rome derweerts te porren bynnen
veertich dagen doen naer doen stcommende ende tien jaren
lanck over berch te bliven als byden dictum vanden
voers. vonnisse breedere blycken mach daerof dinhoude$
hiernae volcht van woorde tot woorde es by scepenen
van lovenen ter manissen smeyers den thoen voirs. overs$
ende op al behoirlick geledt hebbende gewesen met
vonnisse dat de voirs. jan van bollenberghe verbue$
sal hebben syn ambacht thien jaren lanck geduyren$
ende dat hy sculdich sal syn ter beternissen vandes
voers. es te doene eenen wech tot sinte peters te
rome daerweerts te porren bynnen veertich dagen
naestcommende ende tien jaren lanck over berch
te blivene ende van al goede waerheyt te bringen
naedeser stadt recht aldus uuytgesproken ende
gewesen by scepenen van lovenen int jaer ons heeren
duysent vyfhondert ende twintich opden dertienste
dach der maent van novembry aldus ondergeteekent
j edelheere aldus ondergescreven dit iegenwoirdich
dictum is getrocken uuyt zekere copie autentycke by
j edelheere gesworen clerck oft secretarys der stadt
van loevenen geteekent ende is tselve dictum metter
voirs. autentycke copie bevonden concorderende by my
geteekent a boudewyns overmits welcken
vonnisse de voirs. suppliant vreesende rigeur van
justicien ende dat tgunt des voirs. is over hem geth$
souden moghen wesen heeft hem geabsenteert
uuyt onse voirs. stadt van lovenen aldair hy ny$
en soude dorren commen keeren hanteren noch
converseren tot zyne groote scade ende achterdeele
ende geheele verderfnisse van zyn wyf ende kinderen
ten zy dat onse gracie hem hier op verleent en worde
ons omme de selve oetmoedelyck biddende waeromme zoe
eest dat wy de saken voirs. overgemerct den voirn.
suppliant genes genegen wesende tot zyne bede ende
begeerte zonderlinge in faveur ende tot ernstige
bede ende versueck van enigen onsen spa$len dieneren
hebben inden gevallen als boven quytgescholden
ende vergeven schelden quyte ende vergheven uuyt
onsen zunderlinge gracie by desen al tgene des
hy ter saken ende mesuz voirs. iegens ons ende
justicien mesdaen mesbruyct ende verbuert mach hebben
ende hebben hem als daerof wedergestelt ende
gerestitueert wederstellen ende restitueren tot zyne
goede fame name ende geruchte in onsen lande ende
hertochdom van brabant ende allen anderen onsen landen
ende heerlicheden zunderlinge in onse voirs. stede
van lovenen ende tot zyn onverbuerden goeden indien
hy eenige heeft alsoe als hy was voirde toecompste
vanden saken ende mesusen voirscreven imponerende
hierop onsen procureur generael van brabant ende allen
anderen onsen justicieren ende officieren een eeuwich
zwygen satisfactie ende beteringe nochtans gedaen
partie geinteresseerdt indien die nyet gedaen en is op
datter eenige toe staet civilyck alleenlyck ende uuyt
onser meerdere gracien hebben den voirs. wech van roome
ende woenstadt overberch daer inne hy gecondempneert
is als voirs. gecommiteert ende verandert commiteren
ende veranderen by desen in een wech oft bevaert die
hy gehouden wert te doene ten drie coningen tot
coelen tusschen dit ende den eersten dach vander
vastenen naestcommende ende daerof van daer behoirlicke
certifficatie te bringen behoudelyc nochtans
dat hangende den voirs. tyt ende totten selven iersten
dacht vander vastenen de selve suppliant en sal nyet
mogen commen hanteren noch converseren in onse
voirs. stadt van lovenen ende bovendien hebben hem
oick uuyt onser zunderlinge gracie geoctroyeert
geconsenteert ende geaccordeert octroyeren consenteren
ende accorderen dat hy naeder voirs. yersten dach
vanden vastenen ende den voirs. wech van coelen by hem
volbracht zynde sal mogen voirtan zyn voirs. ambacht
ende neeringe van vischcoopere mitsgaders het dekenscap
vander grote gulde vander oude boge in onse voirs.
stadt van loevenen dat hy tot noch toe bedient heeft
ende anderen staten officien ende diensten daertoe hy
gepromoveert ende gekoren sal zyn continuerende
ende exerceren gelyck ende inder manieren als hy
dede ende doen mochte hem daer toe gereabiliteert
ende rehabiliteren mids desen onsen brieve behoudelic$
oick dat hy gehouden sal zyn te betalen die
redelicken costen van justicien daeromme gedaen ende
naegevolcht ter taxacie ende arbitraegen van
onsen lieven ende getruwen den cancellier ende luden
van onsen rade in brabant die wy daertoe committeren
ontbieden daeromme ende bevelen den selven van
onsen rade in brabant dat voir henlieden geroupen de
gene die daerover behoiren geroupen te zyne zy
procederen wel ende duechdelick ter verificatien
ende interinemente van desen ende dat gedaen
zy onse voirs. meyer van lovenen ende alle andere
onsen ende der f vassalen oft smalre heeren
rechteren justicieren ende officieren onsen voirs.
lants van brabant ende van overmaze wien
dit aengaen sal mogen hueren stedehouderen
ende een iegelick van hen zoe hem toebehooren
zal den voirs. suppliant van dese onse gracie
pardoene commutacie rehabilitacie octroy ende
accord$ zoe ende inder manieren als boven
doen laten ende gedoigen peyselick ende vredelick
genyeten ende gebruycken sonder hem te doen noch
te laten geschyen in lyve noch in goede eenich hinder
letsel oft stoot ter contrarien maer oft zyn lyf
oft eenige van zyn onverbuerden goeden daeromme
gevangen becommert oft gearresteert waren dat
zy die terstont stellen oft doen stellen tot volcommen
delivrancie want ons alsoe belieft des torconden
soe hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen
gegeven in onse stede van bruessel den xven dach
van decembre int jair onsen heeren duysent vyfhondert
ende twintich ende van onsen rycken te
wetene vanden roemschen tweeste ende van
spaengnen etc. tvyffte aldus stont gescreven opte plycke
byden keyser in zynen rade ende geteekent haneton ende
stont noch gescreven onder de selve plycke collacie es gedaen
die collatie van desen copien
es gedaen ende bevonden accorderende
metten originale by my
$$trat$$"
pardons,119.txt,"remissie van sekeren mesuse by jenneken
sbollens gecommitteert
kaerle etc. doen cont allen luden nu ende namaels
wesende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
supplicatie van janneken sbollens huysvrauwe van
janne ysewyns inhoudende hoe dat in augusto
lestleden de voirs. suppliante getrouvt heeft ende
tot hueren man genomen den voirs. jan zonder
hem te kennen te geven dat zy daertevoiren een
kint ontfangen ende gecregen hadde by eenen
jongen coopman ende drie maenden of
daeromtrent naeden voirs. huwelick heeft de
selve suppliante die noch nyet voldregen en hadde
noch oyt tot eenigen aerbeyt van vrauwen geweest
haer gevoirdert te wasschen ende schueren ende
naer dat zy alsoe gewasschen ende geschuert
hadde drouch een mande met cleeren op huere
zyde zoe dat met diere zy huer zoe zeere
vermoeyde dat zy op eenen nacht zieck geworden
es ende creech groite pyne nyet wetende wat
haer was ende de pyne wat vergaen wesende
viel zy in slape ende corts daernae creech groite
camerganck ende ginck tweemalen up een heymelicheyt
die gemeyne was met hueren gebueren ende
de leste reyse crygende groiter pyne dranck
soe styf dat huer die ader brack ende met
dien ontschoot haer het kint ende viel inde
heymelicheyt seggende tot hueren voirs. man de
welcke boven quam daer hy de suppliante vant
man my es daer wat ontgaen sonder dat zy
tkint al willens inde selve heymelicheyt heeft
laten vallen oft geworpen angesien dat zy kints
doucken ende andere gereetschap daertoe dienende
gemaect hadde ende tkint alsoe daer
wesende wert crytende soe dat de gebueren
dat gecryt hoirende deden eenen metser halen
die de pype vander heymelicheyt opbrack ende
met kerssen ende licht wert gesien ende gevischt$
ende hoewel dat dit aldus geschiet es ende
dat de voirs. suppliante daeraff groot berauwe gehadt ende
noch heeft ende meynde noch tyts genouch te spreken
met eene vraevrouwe om haer te helpen angesien dat
zy noch zekeren tyt te gaen hadde nyetmin de selve
suppliante te bedde ende in kinder bedde liggende heeft
onse scoutet onser stadt van antwerpen gesonden
zekere dienaers int huys daer zy gelach omme haer te
bewaren ende naeden kinderbedde jegens haer te
procederen aldaer zy nochtans met subtylhede
is vuytgerocht ende haer gesalveert heeft opt
gewyde of vrye plaetsen midts den welcken
beducht die suppliante datmen tegens haer noch zoude
willen criminelick procederen dwelcke haer haeren
man ende anderen vrienden commen ende keeren zoude tot
groiter scande oneere scade ende ongenouchte ten zy
dat onse genade ende gracie haer hier op verleent
worde omme de welcke angesien tgunt des voirs.
is ende oick dat tvoirs. kint nu oude is twaelf
weken of daeromtrent sonder zydere dier tyt enich
letsel of gebreck gehadt te hebben zoe zy seyt ende
omme welcke gracie zy ons oetmoedelick gebeden
heeft soe eest dat wy de saken voirscreven
overgemerct willende der voirs. supliante in desen
gracie ende genade prefereren voir riguer van
justicie der selver supliante genegen wesende
tot huerder beden ende begeerten by deliberatie
van onse zeere lieve ende beminde vrouwe ende
moeye die ertshertoginne douagiere van
savoyen regente etc. ende vanden hoofde ende luden
van onsen privaten rade neffens haer wesende
ende oick in faveur van zekere goede ende notable
mannen die haer daervan hebben erustelick versocht
ende gebeden hebben inden gevalle als boven
quytgescholden vergeven ende geremitteert schelden
quyte vergeven ende remitteren vuyt onser
zunderlinger gracien by desen onsen brieve het
mesuz delict ende infractie van gevanckenisse
boven verclaert mitgaders al tgene dat zy ter
causen van dien met des daeraen cleeft tegens
ons ende justicien mesdaen ende verbuert mach
hebben ende hebben huer daeraf wedergestelt
ende gerestitueert wederstellen ende restitueren tot
huere goede fame ende name tot onsen lande ende
hertochdom van brabant ende anderen onsen landen
ende heerlicheden ende tot hueren goeden onverbuert
zynde indien zy eenige heeft gelyck zy was
voerde toecompste vanden stucken ende mesvalle
voirscreven imponerende hierop onsen procureur
generael ende allen anderen onsen justicieren ende
officieren onss voirs. lants van brabant een
eeuwich geswych ende silencie behoudelick
nochtans dat de voirs. suppliante gehouden sal zyn
op te leggen ende betalen die redelicken costen
van justicie daeromme gedaen ende naegevolcht
ter taxatien ende arbitragien van onsen lieven ende
getrouwen die cancellier ende luden van onsen
rade geordineert in brabant die wy daertoe
committeren ontbieden daeromme ende bevelen
den selven onsen cancellier ende luden van onsen
voirs. rade dat voir henlieden geroupen de gene
die daertoe behoiren geroupen te zyne zy
procederen wel ende duechdelick ter verificatie
ende interinemente van desen ende tot taxatien
vanden voirs. costen ende dat gedaen zy onse
voirs. scoutet van antwerpen ende marcgreve
ons lants van ryen ende alle andere onse ende der
smaelre heeren richteren justicieren ende officieren
onss voirs. lants van brabant dien dit aengaen sal
mogen huere stedehouderen ende een yegelick van hen
soe hem toebehoiren sal doen laten ende gedoigen
de voirs. supliante van deser onser gracien quytscheldinge
remissie ende pardoene inder manieren boven verclaert
rustlick vredelick ende eeuwelick genyeten ende gebruycken
sonder haer te doene noch te laten geschyene
in lyve noch in in goede eenich hinder letsel of
moeyenisse ter contrarien maer indien haer lyf
oft enige van hueren onverbuerden goeden waren
daeromme gevangen becommert of gearresteert dat
zy die stellen of doen stellen terstont ende sonder
vertreck tot volcommen delivrantie want ons alsoe belieft
ende ten eynde dat dit vast ende gestadich zy tot
eeuwigen dagen soe hebben wy onsen zegel hieraen
doen hangen behoudelick onsen rechten in anderen
dingen ende anderen huer recht in allen gegeven
in onser stede van antwerpen inde maent van
februario int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende negenthien ende van onss rycken te
weten vanden roemschen dierste ende van
castille etc. tvierde aldus stondt gescreven
onder opte plycke byden coninck in zynen rade
ende geteekent h de hane ende noch visa
gecollationeert ende bevonden
concorderende metten originale
by my"
pardons,177.txt,"remissie van eenen dootslage
philips byder gracien goids ertshertoge van oistryck
hertoge van bourgoingnen van lotharingen van brabant van stier van
karenten van cram van limburg van luxemburg ende van gelre
grave van vlaenderen van habspurg van thirol van
firette van kieburgh van artois van bourgoingnien palsgreve
van henegouwe van hollant van zeelant van namen
ende van zutphen mercgreve des heylichs roemschen
rycs ende van borgauw lantgreve in elsaten
heere van vrieslant van opter windisch$$ van
portenauw van salms ende van mechelen doen te
wetene allen iegenwoirdigen ende toecommenden dat
wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie
van willem hendricx willem aertssone alias den velat#
arm schamel lantgeselle wonende te bale in onsen
lande van brabant belast met wyve ende vele
cleyne kinderen inhoudende hoe dat omtrent achtien
maenden mach geleden zyn hy suppliant comende
om thuys waert te gaene vp eenen dyck tusschen
mole ende bale voirs. int geselscap van
willem nys lambrecht zwynen ghysbrecht
de brouchuyer gheryt zwynen hendrick willek#
doude ende hendrick willekens de jonge claech#
tot henrick willekens doude vader des voirs.
hendrick willekens de jonge sonder eenen arch
te peynsen oft te duncken seggende heyndrick
de leste reyse dat ic met v ende ander geselscap
dranck te gheele twelc leden was een half
jaer oft daer omtrent heyne delyen teech my
groot ongelyc om ende die woirden die hy
my aldaer seyde sal hy noch in zyn lyf eten al
waert over zeven jaer dwelck hoerende de
voirs. hendrick willekens de jonge hoe wel hy
int voirs. geselscap te gheele niet geweest en
hadde ende dat die sake hem noch zynen voirs. vader
egheenssins aen en ghynck seyde tot den voirs. suppliant
ic wille heyne delyen verantwerdden ende omme
die woirden moet ghy een boeve sterven oft sulcke
woirden in substancien hem slaende terstont zwaerlyken
met eenen stalen boge ende dat meer es ziende dat
de selve suppliant goedertiere was ende hem nyet en begheerde
te verweeren sprack tot hem suppliant seere versmadelycken
ende seyde ghy moet wel een boeve ende een $$$ zyn
want ghy en soudt my niet dorren nederslaen
ten welcken de voirs. suppliant antwoirdde wederomme
dese woirden oft der gelycken heyndic al laeghdi
voere my en sliept ic en soude v niet willen noch
begheeren te slaene ende dat hoerende de voirs.
hendrick willekens track een lanck mes vuyt zynder
scheede ende lyep vp den voirs. suppliant hem hauwende
ende slaende ende maeckende sulck remoer dat nyemande
van zynen voirs. geselscape en dorsten int gescheyt
gaen ende in sulcker wys dat de voirs. suppliant hem
nergens en wist te bekeeren maer om syn lyf te
salveren alsoe hem van nooden was gheen geweer
over hem hebbende daen eenen opsteker oft brootmesken
meenende hem tontdoene vanden voirs. hendrick track
tselve brootmesken metten welcken hy stack ende
geraecte onnoeselic den voirs. hendrick willekens de
jonge omtrent zyne schouder van welcke steke
de selve hendrick termineerde corts dair naer
van live ter doot ende soe wel dat tselve fayt
ende ongeval den selven suppliant zoe leet es ende dat
hy partye dair of gesoent ende beteringe dair
gedaen heeft nyet min hy heeft hem ter causen
van desen ontsiende rigeur van justicien geabsenteert
vuyt onsen landen ende heerlicheyden ende en soude
dair inne nyet dorren wedercomen mair es
geschapen dair vuyt te blivene ende zyn leven te
eynden in anderen vrempden landen in groiter
aermoede ende ket$$chede werdde hem hier
op nyet voorsien van onse gracie omme de
welcke gemerct tgene dat voirs. es ende dat
hy oic altyts van goeder fame geruchte ende
eerbare conversatie geweest es zonder oyt
geachterhaelt oft verwonnen geweest te
hebbene van enigen anderen quaden oft vilainen
sticke also hy seeght hy ons zeer oitmoedelicken
versocht ende gebeden heeft soe eest dat
wy de saken voorscreven overgemerct medelyden
ende compassie hebbende vp den voirnoemde willem
hendrics willem aertszone suppliant ende willende hem
in dit stuck gracie ende genade prefereren ende
vorderen voor strangheyt van justicien zunderlinge #
eeren ende weerdicheyt vander heyliger passie
ende lyden die onse heere god leet voor ons all#
op sulcken dach als huyden es wy hebben den selven
suppliant genegen wesende tot zyn voirs. bede ende
supplicatie inden gevalle als boven vergheven
quytgescholden ende geremitteert ende vuyt onser
zunderlinge gracie $$$ en rechter wetentheyt
vergheven schelden quyte ende remitteren mits desen
onsen brieve tfeyt ende dootslach boven verhaelt
mitsgaders alle peynen ende verbuerten corporelle
criminelle ende civile dair inne hy ter causen van
dien mits datter aen cleven mach misdaen ende
gevallen mach wesen iegens ons ende justicie
ende hebben hem als van desen wedergestelt
ende gerestitueert wederstellen ende restitueren
tot zynder goeder fame ende name tot onsen voirs.
landen ende heerlicheyden ende tot zyne ongeconfisquerde
goeden vp dat hy enige heeft al also hy was eer
den voirs. dootslach geschiede imponerende
ende stellende hier op een eeuwich geswych ende silencie
onsen procureur generael ende allen anderen onsen
justicieren ende officieren wie zy zyn satisfactie ende
beteringe gedaen eerst ende alvooren byden voirnoemde
suppliant der partye geinteresseert in dien die noch
nyet gedaen en es ende enige dair toe dient civilicken
alleenlic ontbieden dair om ende bevelen onsen lieven
ende getrouwen die cancellier ende luyden van onsen
raide in brabant dat voer hemluden geroepen die ghene
dien behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende
getruwelic ter verifficatie ende interinemente van
desen iegewoirden brieven ende dat gedaen zynde zy
onsen drosset van brabant mercgreve van antwerpen
meyer van loeven ende alle andere onse officieren justicieren
ende officieren dient aengaen mach ende elcken van henluden
doen laten ende gedoegen den voirnoemde suppliant van
dese onse iegewoirdige gracie remissie quytscheldinge
ende vergiffenisse ende van allen den inhoudene van
desen vulcomelic rustelic ende vredelic genyeten
ende gebruycken sonder hem te doene oft te
gedoegen gedaen te zyne nv noch in toecomende
tyden in live noch in goede enich hynder stoot oft letsel oft moeynisse
ter contrarien mair by alsoe zyn lyf of enige
van zyne voirs. ongeconfisqueerde goeden dair omme
gevangen gearresteert becommert oft belet waeren
dat zy die stellen ofte doen stellen terstont ende
sonder vertreck tot geheelder slakenisse ende
delivrantie want ons alsoe belieft gedaen te
zyne ende ten eynde dat dit goet vast ende
gestade blyve tot eeuwigen dagen soe hebben
wy onsen segel hier aen doen hangen behoudelick
in anderen dingen onse recht ende eenen yegelycken
des zyns in allen gegeven in onse stede van
mechelen op den heyligen vr$dach xxven in
maerte int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende een aldus gescreven opte plycke by
mynen heer den ertshertoge myn heere de grave
van nassouwe stadhouder generael die heer
van beerssel ende andere iegewoirdich ende
geteykent haneton
die collatie van desen copie is gedaen
ende bevonden accorderende metten
originaele bezegelden brieve by
my"
pardons,083.txt,"phls etc doen te wetene allen
tegenwoerdighen ende toecomende dat wij ontfangen
hebben die oytmoedighe supplicatie van joris van
eyckhoven colstdrager of colfdrager vanden mercgrane onser
stadt van antwerpen. inhoudende hoe dat
hij hem altyt verlych heeft gedraghen, staen
tot goeden name ende fame behalven dat is
gebeurt dat die suppliant opden xx6 en dach
augusty anno x6 c. eenentnegentich.comen
uuyt zynen huyse ende gaen naer het straethen
geheeten den bokeers des achternoens tusschen
dry ende vier uren. is gecomen ter plaetsen daer
wylen adriaen peeters was staende. die
wechde den suppliant siende zonder dat die
suppliant hem niet hadde misdaen oft missecght
heeft tot hem gheroepen. ghy langhen dieft
ghy langhen schelm ghy moet teghen my
stooten. ick moet sien wat ghy in uwen boesem
hebt. waerop die suppliant antwoorde ander
seynde die wat wildy van my hebben. dop die
voorsch adriaen seynde ich moet desen daer
teghen u stooten. sydy een man thoont dat
ghy des conincx dienaer zyt met volder anders
leelychder ende affdraegen woorden, ende wat
die supplt arbenden om van hem ontslaghen
te wordden en heeft die voersch adriaen den
supplt nyet willen $laten, maer loopenden
den suppliant nae int voersch bokeerstraetken
heeft zyn rappier ghetrochen, ende naeden
suppliant gesteken ende geslaghen. soo dat
die supplt is genootsaecht geweest zyn rappier
oych te trechten daer mede hy den voersch adriaen
eenen steech van voer heeft gegeven dast
hy corts dernaer deser wererlt is overleden. tot
grooten leetwesen, vanden supplt. godt
wil da siele genadich wesen ende alzoo die
vrienden des voersch adriaen astey’nighe wel
weten donnooselseyt van toecoeminghe van
voersch ongeval. zoo hebben sy metten supplt
aengegaen accord ende hem tvoersch delict ender
nederslach om de passie ons lief te hooren
iesn schrift$ ygenen maer want die supplt
midts den zelven delicte ende nederslach nyet
vryelychen binnen onsen lande en sonder myghen
oft derren skeeren maer vresonder rigoir van
rechter. sonde moeten dolen in vremde landen
tot geheels bederf sevisse van hem supplt
zyn huys fors ende kinderen ende meer zyn sonde
en wordde hem hier inne met ansien by ende
met onse opene brieven van gratie en remissie
hier toe diennen om de welcker hy ons zeer
ontmoedelych heeft gebeden soo eest
dat wy desen aengesien geneycht wesende
ter beden ende inpplicatien des voirsch supplt
ende willende hem in desen prefereren gratie
en misericoorde voer rigeur en stranghent van
rechte den zelven jooris van eyckhoven
supplt hebben inden gevalle als bonen geremitteert
vergeven ende quytgescholden remitteren ygenen
ende schelden quyte buyt zunderlinger gratien by
desen onsen brieve tfeyt ende manslach boven
vercleert midtsgaders alle pene ende boete
corporelle ende criminele inde welche hy teze
cansen voersch met des daeraene cleeft toghens
ons ende insticien misdaen ende mesbreuycht mach
hebben oft daerinne hy gevallen mach wesen
ende hebben hem als van dyen weder gestilt
ende gerestitiueert stellen weder ende
restituseren tot zynen goeden name faeme en
geruchte in onsen lande van brabant ende
in allen anderen onsen landen ende heerlycheden
midtsgaders tot zyne onverbenrde goeden indyen
hy eenighde onder ons heeft in alder bueghen
ende manieren als hy was voerde toecompste
vanden voirsch feyte imponierende hierop silentio
ende eeuwich swyghen onsen procureur generael
in brabant schouteth van antwerpen, onder
allen anderen onsen ende onser vassalen oft der
smaelre heeren rechteren institueren en ostitueren
wie zy zyn oft wesen moghen. satisfaction en
beteringhe ierst ende voer al gedaen der ptyen
gheinteresteerde. indyen die noch nyet gedaen en
is. ende somighe daertoe staet cimilych
alleenlych. behoudeln nochtans dat die voer
suppliant oych gehouden wordt tvoirsch sent
teghens ons te beteren civilych naer goegentheyt
vanden misdaet ende faculteyt van zynne goeden
ende oych te resinderen en betaelen die redelyche
costen van insticien. indyen hiercomme eeuighe
ghedaen ende naegevolght zynne allet ter taxatien
ende arbiterschappe van onse lieve en getrouwe
die cancellier ende luyden van onsen rade gevrcht
in brabant. die wy daertoe hebben ghecomitteert
ende comitteren by desen. ontbieden somme en
bevelen den zelven van onsen raede in brabant,
dat voir hey geroepen die ghene die daer behoiren
geroepen te zyne, in procederen wil en deuchden
tot verificatie ende interim’enents van desen
onsen brieve naer heure forme ende inhouden
en ter taxatien en arbiterschappe vande amende
simile ende costen van justicien voirsch wilsch
interimenent hy suppliant zal gehouden zyn
aldaer te versuechen binnen eenen halven jaere
naer date van desen. opte pene van te verbeuren
desfect van zullen onser brieven. ende dat
gedaen ende de voersch amende cuuile en costen
getaxeert gearbitreert en betaelt zynde. in
hauden vanden ghenen van onsen ontfanghers en
officiers, dyent behoorden sal. in welchen
gehouden wordt daeraft ontfanch te maken
reheninghen, bewys, ende reliqua te doene, tonser
proffyte, metten anderen penny van zynen
ontfanghe. sy ende allen anderen onser rechteren
justicieren en de officieren tegenwoerdighen
ende toecomende heure stedehouderen ende onze
iegelychen van hen befindere soo hen toebehoiren
zal doen laeten ende gedooghen den voersch
jooris van eyckhoven supplt van deser onser
tegenwoerdighen gratien quytscheldinghen remissien
ende pardoene ende van ellen den inhouden van
desen. inder vaeghen ende manieren voeren $ enhaelt
peyselych rustelyck vredelych volcomelych ende
eeuwelychen genieten ende gebruychen, sonder hem
te doene oft te laeten geschieden us uich in –
toecomenden tyden, aen lyft noch aen goet, -
eeuich hunder stoot let steld oft moyenisse
ter contrarien. maer indyen zyn lyst oft eenighen
van zyne onverbeurden goeden sommen gevanghen
gearresteert, beleten oft becomdet waeren dat
in die setten ende stellen oft doen setten ende
stellen terstont ende zonder vertrech tot
geheelder ende volcomender delivrrantie en stakinghen
want ons alsoo gelieft. nyettegenstaende dat
tvoersch feyt oft ongeval nyet en is onerfaert
noch anderssints onser ordonnantie desen aengaen
ter contrarien. die wy den voersch supplt
nyet en willen te prejudicieren maer hebben
deselnie voer dese reyse ghederogeert ende derogeren
by desen. dezelve anderstuits geheel beynen
in heyr cracht ende vigeur. ende ten eynder
dat dit goet vast gestadich blyve ten euwighen
daghen soo hebben wy onser seghelde hier
aen doen hanghen behoudelych in anderen
zaken ons kocht ende eeuen iegelychen tzynde
in allen. segenen in onser stadt van bruesselde
ende maendt van november. int jaer ons heeren
duysent vyff hondert seventnegentich. van
onsen rychen te wetende van napels ende
jerusalem het xxx6m opde plychde stont-
gescreven. byden coninck onderteechent
wouwere. ende onder buythanghender eenen
groenen segel in zyden suveren"
pardons,051.txt,"philips etc. doen te weeten allen iegenwoordighen ende
toecommenden dat wij ontfangen hebben die odemoedighe supplicatie van
peeter henrich wolfs jonckgeselve geboren van weelde, inhoudende
hoe dat hij suppliant wonende ende dienende als cnape bij seeker herberge
tot weechelesande genoempt den hert heeff aldaer in zeker neder
camer opten sinxen dach naeder noenen anno xv c vierenvijftich
met seeker geselchap ende onder andere met eenen genoempt
adriaen peeters doen ter tyt weesende die brouwknecht van
janne peeters zijn vadere sitten drincken ende omtrint der
vespertyt is aldaer voerby gecommen zeker jonckmeyssen genoempt
maricken nu iegenwoordigh wesende de huysvrouwe van cornelis
van ouwenhuyse, dewelcke de voirs. suppliant siende is vuytgegaen
haer versmekende ende biddende dat zij met hem eens soude
willen comen drincken, dwelck zij alsoe gedaen heeft ende aldaer
metten suppliant int voirs geselschap sekeren tyt geweest hebbende
ende begheerende wederomme naer huys te gaen heeft aenden suppliant
versoght dat hij haer wederomme soude vuyten voirs herberge
leyden, gelyck aldaer de manniere van doene is onder de jonge
gesellen ende meyssens dwelck hij alsoe doende ende
vuyter voors camere inde kuecken gecomen zijnde mits dat
den vuytganck vander voirs. camere was gelegen door de voirs.
koecken is hem gevolght die voirs. adriaen peeters die hem
suppliant aldair inde selve koecken heeft opgekoepen ende geinnadeert
seggende totten suppliant dese off gelycke wordden, ghy blesere
meynde ghy dat ick u soude ontsien ende met dyen opheffende
zijn vuyst heeft daermede den suppliant aen oft omtrint zynen
hooffde geslagen sonder dat zy daer te voerens int voirseyde
geselschap noch oyck eders oyt twistige worden met malcanderen
gehadt hadden waeroff die suppliat zeer verwondert ende verbaest
zijnde ende weesende dat hem noch meer fortsen ende gewelt bij den
selven peeters aengedaen mochte worden alsoo die suppliant naderhant
verstaen heeft dat hij metten voirs. maryken wuyter voirs.
cameren gegaen zijnde die voirs peeter zeyde totten anderen geschelschape
dat hij de voirs. maryken wederomme soude halen al soudet
hem den hals costen heeft hem ter weeren ende deffentien gestelt
vuytreckende zijn eetmes heeff daermede naerden voirs. peeteren
gesteecken ende denselven bij groot ongeluck geraect omtrint
het putteken van zijnder herten waeraff die voirs. peeter bynnen
een vierendeel uren en daarnae deser werelt is overleden tot grooten
leetweesen vanden suppliant wyens siele godt almaghtigh genadich
ende hoe wel die voirs. suppliant is staende tot goeden name ende
fame, noyt enich feyt geconmitteert hebbende weerdich om gepuneert
te worden ende dat hij mette partije geinteresseerde gesoyent
ende overcommen nochtans wesende rigeur van justicien die hem bij
eenige officiers aengedaen mochte worden en derve int openbaer nyet
commen noch converseren, maer hem sedert den voirs. ongeval moeten
absenteren gelijck hij alnoch tegenwoordigh doet buyten onsen landen
ende buyten deselve ende besondere van desen onsen lande van brabant
eewelyck ballinck ende van zijn vrienden ende maghen gesepareert
sal moeten blijven tot zijnder grooter desolatien achterdeele $$$
ende verdriete ten waere dat hem tvoirs. feyt wordde vergeven ende
daarop geexpedieert onse oepene brieven van remissien daertoe dienende
ons om deselve oitmoedelyck biddende. waerom soe eest dat
wy die saecken voers. overgemerct geneycht weesende te beden des voirs.
peeter henrick wolfs ende willende denselven in dit stuck $$$
gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van rechte hebben
hem suppliant inden gevalle als boven quytgeschouden vergeven ende
geremiteert schelden quyte vergeven ende remitteren vuyt sunderlinger
gratien bij desen onsen brieven tfeyt ende ongeval boven geruert mitsgaders
alle offencie ende bruecke corporelle ende criminelle dairinne hy
hem overmits ende vuyt saken van tgene des voirs. is tegen
ons onse hoocheyt ende justicie eenichssins march hebben ontgaen
ende misdragen ende hebben hem dyen aengaende wedergestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restititueren tot zijn
goede name fame ende geruchte in onsen voirs. lande van
brabant ende willen anderen onsen landen ende heerlicheyden
ende tot zijnen onverbeurde goeden indyen hy eenige onder ons
heeft gelyck ende in alder manieren zoe hij was voer de
toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een eeuwigh
geswych onsen procureur generael in brabant ende alle anderen
onsen justicieren ende officieren wye zy syn satisfactie
ende beternisse ierst ende voeral gedaen der partije
geinteresserde indyen die noch nyet gedaen en zij ende eenighe
daertoe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
suppliant gehouden zal sijn tvoirs. feyt tegen ons te beeteren
civilyck nae gelegentheyt vander saken ende faculteyt van
zijnen goeden met oyck te betalen die redelycke costen van justicien
hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatien ende
moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende
luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen
denselven onsen cancellier ende raidsluyden dat voer hen geroepen
deghene die daerom behoiren geroepen ende zijne zy procederen
wel ende duechdelyck ter verifficatie ende interinemente van desen ende
totter taxatien ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van justicien
also zy sullen vynden behoirene welck interinemente die voirs. suppliant gehouden
sal sijn te versueckene ende hem in persoene te presenteren in onsen voirs. raide
bynnen zess maenden naestcommende opte pene van te verbeurene deffect
van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete ende costen van
justicien getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dyen
dat behoiren sal zy onse voirs. procureur generael in brabant
ende alle andere onse rechteren justicieren officieren ende
ondersaeten iegenwoirdige oft toecommende dyen dat aengaen
sal moegen huere stedehouderen ende eenyegelycke van hen besundere
soe hem toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirs.
suppliant van deser onser iegewoirger gratien ende remissien
ende van alle inhouden van desen inder vuegen ende
manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende euwelyck
genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten geschieden
nu noch in toecommenden tyden eenig hinder letsel oft moyenisse
aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indyen zyn
lyff oft eenige van zyne onverbeurde goeden daeromme
gevanghen gearresteert becommert oft beleth waeren dat
zy die setten ende stellen oft doen setten ende stellen terstont
ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender delivrantie
want ons alsoe gelieft ende ten eynde dat dit
goet vast ende gestadich blyve tot eeuwigen daghen soe
hebben wy onsen zegel hier aen doen hangen behoudelyck
in anderen dingen onsen rechte ende eenygelycke dessyns in
allen gegeven in onser stadt van bruessel den
inde maet van junio int jaer onsheren duisent vijfhondert
zevenentzesthich van onsen rycken van spaengnien
sicillien etc txiie endevan napels etc txiiie
op de plyck stont gesshreven byden coninck in zijnen raide ondertekent
facuwez visa recepta
gecollationeert ende bevonden $corderende
met zynen originalen by mij
$$$"
pardons,243.txt,"kaerle byder gracien goids etcetera, doen condt allen luden
jegewoirdige ende toecomende dat wy ontfanghen hebben die
oetmoedighe supplicatie van ancelmus van bruwaen arm schamel
arbeytere ende dienende de metssers in knaepschapen belast met
huysvrouwe ende kinderen oudt ontrent xxiiii jaeren nu tantwerpen
gevangen inhoudende hoe dat int jaer xvc ende xxxi iia octobris in
onser stadt van ghent gebeurt es dat ten huyse van paesschijnen
hendricx moeder vanden suppliant zyn comen drincken kaerle de
wale ende jan de blancke aldaer voer huere ghelach verdrinckende
elck iii 1⁄2 groten vlaems de man, van welcken gelage die voirs. jan der
voirs. paeschyne tachter bleef een blancke waeraff zy van
hem betaelt wilde zyn, dwelck hy nyet alleene en weygherde
maer gaff oyck der selver paesschynen moedere des suppliants
vele injurieuse woerden deselve hoorende ende vele andere vilaine
woerden gevende ende want de selve jan de blancke der voirs.
weerdinnen zyn gelach wilde ontdragen zoe hielt zy den voirs.
janne vast staende ende dit siende de selve jan stiet de voirs.
weerdinne metten hoofde tegen den keldere daer hy hadde zitten
drincken ende soude tot dien de selve geslaghen hebben en hadde
de voirs. kaerle de wale dat nyet belet ende de voirs. suppliant
die welcke doen recht van zynen wercke thuys comen was
siende dat de voirs. jan de voirs. paesschyne zyn moeder zoe
stiet ende grooten overlast dede seyde totten selven janne
ghy wasschere ghy en compt hier altoes nyet dan om wasschen
ende kyven ick wilde wel dat ghy van hier bleeft oft ick sal
u eens zoe teekenen dat ghys u op een andere tyt wachten sult
ende ghinck deselve suppliant van daer in zyn handt hebbende eenen
boteram naede camere ende volghde de voirs. jan hem suppliant
van achter aen vragende oft hy suppliant hem slaen zoude ende
taste met dien de selve jan in zynen aessack al oft hy zynen
opstekere hadde willen langen daer toe hy oyck zyn beste dede
dwelck de suppliant gewaer wordende weerde den voirs. janne met
zynder eender handt van hem ende stack nae hem metten messe
dwelck hy in zyn andere handt hadde sonder hem te gerakene
ende de voirs. jan den suppliant nyet met vreden latende ende
siende dat hy egheen verdrach en mochte hebben stack noch
eens met zynen voirs. messe naeden voirs. janne ende geraeckte
hem tusschen den hals ende schouweren waer aff de selve jan
binnen xiiii dagen daer nae van levende lyve ter doot comen is
ende hoe wel tvoirs. feyt den suppliant uuyt gront zyns herten
leet is ende dat hy oyck daer aff der partie geinteresseerde
gesoent heeft soe is hy alnoch tegewoirdelyck ter causen
vanden selven feyte tantwerpen gevangen daer onse marcgrave
tegen hem criminelyck procedeert soe dat hy in pericule zyns
levens es ten zy dat onse gratie ende genade hem hier op
geextendeert ende verleent worde alsoe hy suppliant seeght
ons daerom oitmoedelyck biddende soe eest dat wy
desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs. ancelmus
van bruwaen suppliant ende willende hem in dit stuck prefereren
gratie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur van
justicien hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
quytgeschonden geremitteert ende vergeven schelden quyte
remitteren ende vergeven uuyt sunderlinger gratien by desen
onsen brieve tfeyt ende dootslach boven geruert mitgaders
alle offensie ende bruecke corpporelle ende criminelle
daer inne hy ter causen voirscreven met des daeraen cleven
mach tegen ons ende justicie mesdaen mach hebben abolerende
extingnerende ende te nieuwte doende tvoirs. proces ende procedure
criminele by onsen voirs marcgrave van antwerpen ter
causen voirscreven tegen hem alreede begonst, ende hebben hem
als daer aff wedergestelt ende gerestitueert stellen weder
ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
in onsen voirs. lande ende hertoighdomme van brabant ende
allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen
onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck ende in alder manieren
zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier
op een eewich geswych onsen procureur generael in brabant onsen voirs.
marcgrave ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
wie zy zyn satisfactie ende beternisse ierst ende voeral
gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en
zy ende eenighe daer toe stae civilick alleenlyck behoudelick
dat de voirs. suppliant gehouden sal syn tvoers. feyt tegen ons te
beteren civilick naer gelegentheyt vander saken ende faculteyt
van zynen goeden met oyck te betalen de costen van justicien
hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende
moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier ende
luden van onsen raede in brabant die wy daertoe gecommitteert
hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende
bevelen den selven onsen cancellier ende raedsluden dat voer
hen geroepen deghene die daerom behoiren geroepen te zyne zy
procederen wel ende dueghedelyck ter verificatie ende interinemente
van desen ende totter taxacie ende moderatie vander voirs. amende
ende costen alsoe zy sullen bevinden behoirende welcke
interinement de voirs. suppliant gehouden sal zyn te verzueckene
ende hem in persoone te presenteren in onsen voirs. raede
binnen eene jaere naestcomende opte pene van te verbuerene
deffect van desen ende dat gedaen ende deselve civile boete
ende costen van justicien getaxeert ende betaelt zynde in
handen vanden ghenen dien dat behoiren sal zy onsen voirs.
procureur generael in brabant onsen voirs. marcgrave van
antwerpen ende alle andere onse richteren justicieren
officieren ende ondersaeten tegewoirdige ende toecomende
dien dat aengaen sal moeghen huere stedehouderen ende
eenen yegelyck van hen besundere zoe hem toebehoiren sal
doen laten ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser
tegewoirdigher gracien remissien ende pardoene ende van
allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
voeren verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
eeuwelyck genyeten ende gebruycken zonder hem te doene
noch te laeten geschieden nu noch in toecomende tyden
eenighen hinder letsel oft moyenisse aen lyve noch aen
goeden ter contrarien maer indien zyn lyff oft eenighe
van zyne goeden daer omme gearresteert becommert oft belet
waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende
volcomender delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten
eynde dat dit goet vast ende gestantich zy ende blyve tot
eenighen eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen zeghel hier aen doen
hanghen behoudelick in anderen dinghen onsen rechte
ende eenen iegelycken anderen dessyns ghegeven in onser stadt
van bruessel inde maent van septembris int jaer onss heeren
duysent vyfhondert ende vierendertich ende van onsen
keyserycke tvyfthienste ende van onsen rycken van
castillen ende anderen tnegenthienste aldus stont
ghescreven opde plycke byden keyser ende geteekent
boudewyns visa recepta
ghecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
de cock"
pardons,238.txt,"kaerle etc. doen te wetene allen lieden tegewoirdich ende
toecomende dat wy ontfangen hebben die oidtmoedige supplicacie van
janne willem jan willemsse joryse adriaensse adriaenen snyders
adriaensse ende janne jacop meeusse alle jonge gesellen ongehoudt
behalven de voirs. jan willemsse ende innegesettenen ons dorps van
popple inhoudende hoe dat opten jaersavont lestleden over twee
jaeren die jonge gesellen vanden gehuchte van overbroeck gelegen
onder poppele voirs. zyn gecommen tot poppele opte plaetse in een
herberge geheeten den hert aldaer zy supplianten metten anderen jongen
gesellen vanden voirs. dorpe waeren vergadert om het nyeuw jaer
te singene ende hebben die van overbroecke voirs. die supplianten met
hueren medegesellen met hen geleydt tot int voirs. gehuchte
van overbroeck om dnyeuw jaer in goeder genuechten ende zonder
arch aldaer te singene ende comende int voirs. gehuchte van
overbroeck opte strate zoe zyn den voirs. supplianten te gemoete
gecomen die jonge gesellen vanden hul gehuchte van hulsele
resorterende onder die prochie van beke inde dinghbanck van weelde
om aldaer insgelycx het nyeuw jaer te singene ende die voirs.
hulsele staende opte strate ende ziende de voirs. supplianten met hueren
geselscape die welcke stonden op een grecht van eenen driessche
begonsten de selve van hulsele qualycken te sprekene seggende totten supplianten
ende hueren geselscape dese oft gelycke woerden godgeve u die pestilencie
daer op zy supplianten met hueren geselscape antwordden ende seyden wy
sullen u comen ende mits dien zyn zy malcanderen innegevaren ende hebben
malcanderen met hueren geweere ende stocken geslagen maer de voirs.
supplianten zyn bedwongen geweest de vlucht te gevene in welcke vlucht
de voirs. jan jacop meeusse een vanden supplianten is by die van hulsele
ter eerden geslagen geweest ende opgestaen zynde zoe heeft de
selve jan met eenen gruenen houten stocke wuyten willem adriaensse
insgelycx ter eerden geslagen ende tselve gedaen zijnde heeft hy
oyck die vlucht gegeven ende want die voirs. van hulsele riepen
slaet doot slaet doot zoe heeft de selve jan hem gesalveert doer
dwatere ende zyn alsoe die voirs. van hulsele ewech gegaen ende
die voirs. supplianten met hueren geselscape gecommen int voirs. gehucht
van overbroeck aldaer zy het nyeuw jaer hebben gesongen ende
zyn van daer geghaen tot poppele oyck singen tvoirs. nyeuw
jaer ende daer nae zyn zy gegaen drincken ende minnelyck van
malcanderen gescheyden in welcken gevechte vanden zyden vanden supplianten
meer persoenen gequetst zyn geweest oft zoe vele als vander
andere zyden nyettemyn is gebuert dat in tselve gevecht een geheeten
jan hermansse innegesetene vanden voirs. gehuchte van hulsele is
met eenen houten stocke geslagen geweest op zyn hoot zoe dat hy
vanden selven slage ende quetsuren tsanderdaeghs daer nae is
aflivich geworden dwelck de voirs; supplianten zeer hertelycken leet
is geweest ende want tvoirs. gevecht is gebuert by nachte
ende inder duysterheyt omtrent xii oft een uren ombegrepen vanden
juysten tyde zoe en hebben de voirs. supplianten nyet connen geweten
gelyck zy alnoch en doen ende wyeden voirs; slach den voirs. janne
heeft gegeven gehadt weder het geweest is nyemandt vander
zyden der voirs. supplianten oft vander andere zyden gelyck oyck
nyemandt ter werelt daer aff zekerlyc en weet te sprekene
nyettemyn de voirs. supplianten beduchten rigeur van justicien ende
mits dyen dat zy mede geslagen ende skytbaer hadden geweest
zoe hebben zy hen geabsenteert vuyt desen onsen lande van brabant
is oyck pertie geinteresseerde van hueren wegen voldaen ende
gecontenteert die welcke mits der gelegentheyt vander zaken
hen hebben zeer gracielycken laeten vernuegen want zy wel
wisten dat tvoirs. ongeval zeere onnoosselyck toegecomen was maer
en souden nochtans de voirs. supplianten die welcke noch al huere ouders
hebben nyet dorren commen noch verkeren binnen desen onsen lande
van brabant oft elders onder ons maer souden moeten ghaen dolen in
andere vrempde landen tot hueren eeuwiger verderffenissen ongenuchten
ende verdriete ten waere dat hen onse gracie ende genade hier
op worde verleent alzoe zy seggen ons daerom oetmoedelyck biddende
soe eest dat wy desen aengesien geneycht wesende ter beden ende
supplicacien vanden voirs. supplianten ende willende in desen preferen
gracie ende genade voir rigeur van justicien hebben den selven
supplianten ingevalle als boven quytgeschouden geremitteert ende
vergeven ende vuyt sunderlinger gracien schelden quyte remittrren
ende vergeven by desen onsen brieve tfeyt ende dootslach boven
geruert mitgaders alle offensen ende bruecken corporelle ende
criminelle daer inne zy ter causen voirscreven mit des daer aen
clevende mach tegen ons ende justicie mesdaen moegen hebben
ende hebben hen als daer aff weder gestelt ende gerestitueert
stellende weder ende restitueren tot hueren goeden namen famen
ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertoghdomme van brabant
ende alle anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot hueren
ongeconfisqueerden goeden zoe verre zy eenige hebben gelyck
ende in alder manieren alsoe zy waeren eer den voirs. dootslach
geschiede imponerende hier op eenen eeuwich geswych onsen procuruer
generael in brabant ende allen anderen onsen justicieren wye zy zyn
satisfactie ende beternisse doende der pertien geinteresseerde indien
die nyet gedaen en is ende ennige daer toe diene civilic alleenlyck
behoudelyck dat de voirs. supplianten gehouden sullen zyn tvoirs. feyt
tegen ons te beteren civilic naede gelegentheyt vander saken ende
faculteyt van hueren goeden mit oyck te betaelen de costen van
justicien zoe verre ennige daer om gedaen zyn oft noch gedaen
wordden ter $taxacien taxacien ende moderacien van onsen zeer lieven
ende getrouwen cancellier ende lieden van onsen rade in brabant die
welcke wy daer toe gecommitteert hebben ende committeren by desen
ontbieden daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
lieden van onsen rade dat voer hen geroepen de ghene die daer
om behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende getrouwelyck
totten interinemente ende verificacien van desen ende totter taxacien
vanden voirs. civile boeten ende costen getaxeert ende betaelt zynde in
handen vanden ghenen van onsen ontfangers dyen dat behoeren sal
ende de welcke gehouden wordt rekeninghe bewys ende reliqua te doene
vanden voirs. civile boeten tot onsen behoeff mitten anderen penningen van
zyne ontfangen zy onsen procureur generael in brabant ende allen
anderen onse richteren justicieren officieren ende ondersaten tegewoirdige
ende toecomende dyen dat aengaen sal moegen huere stedehouderen ende eenen
yegelic van hen besundere zoe hem toebehoeren sal doen laten ende gedoegen
den voirs. supplianten van deser onser tegewoirdiger gracien remissien ende
perdoene ende van allen den inhouden van desen inden vuegen ende
manieren voere verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende
eeuwelick genyeten ende gebruycken zonder hen te doene noch te laten
geschieden nu noch in toecomende tyden ennighen hinder letssel oft
moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer indien huere
liven oft ennige van hueren goeden daer om gearresteert becommert oft
belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten ende
stellen terstont ende zonder vertreck tot geheelder ende volcomender
delivrancie want ons alsoe ghelieft ende ten eynde dat dit vast
zy ende blyve tot euwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel hier
aen doen hanghen behoudelyc in anderen dingen onsen rechte ende
eenen yegelycken anderen dessyns gegeven in onsen stadt van
bruessel inde maent van decembry int jaer ons heeren duysent
vyfhondert tweendertich van onsen keyserycke tderde ende van
onsen coninckrycken van spangnien beyde den cecilien ende anderen
txviie aldus gescreven opte plycke byden keyser ende
geteeckent proefst visa recepta
ghecollationneert tegens
doriginale brieven by mij
de cock"
pardons,010.txt,"kaerle etc.doen te wetene allen iegenwoirdighen ende toecomende dat
wy hebben ontfangen hebben die oitmoedighe supplicatie van servaes van
bouchout metser belast met huysvrouwe ende kinderen bynnen onser stede
van mechelen inhoudende hoe dat hy op sint jans dach den xxiiijen junij
lestleden gehoirt hebbende die hooftmisse inde kercke van sinte rombout
tot mechelen voirs. is vergadert geweest metten anderen gesellen van
zynen ambachte om te helpen kiesen die cuerlinge geweest hebbende in
onsen dienste van oirloge ende tselve gedaen zynde es tot hombeke
op een syn huys gaen eten met synen huysvrouwe ende daer nae een ure oft
daerontrent gerust hebbende zoe es syn huysvrouwe ende daer en tusschen hem
ontgaen dwelck beseffende die voirs. suppliant heeft naer haer gaen sien
vernemen ende haer gesocht hebbende omtrent twee uren heeft se ten laeste
gevonden in seker bier taverne staende byden houtenen driesch dwelck men
seeght te zyne onder de iurisdictie vanden heere van grimberghen als
eensdeels heere van sempse aldaer was sittende inden geselschape
van zekere gravers vander nyeuwervaert onser stadt van brussel ende
onder andere van eenen geheeten pieter bul wesende van roekeloosen
leven ende van een vrouwe persoon oyck van lichten leven genaempt
lysbeth cl$$yls alias solsepels ende de suppliant int geselschap
commende zeer geturbeert wesende mits dongeregeleethede van synder
huysvrouwe die tanderen tyde hem noch ontloopen hadde heeft de selve zyn
huysvrouwe deur beroerthen de gegeven twee oft drye souffletten by
maniere van castigatie ende hoe wel de voirs. peeter bul noch
yemandt anders hem dies nyet en behoirde tonderwinden zoe es nochtans
de voirs. bul opgesprongen willende de suppliant innaderen ende inneloopen
maer de suppliant stiet hem weder op zyn plaetse ende mits dyen
zoe heeft de voirs. p$$ lysbeth den suppliant gegrepen met den boesem
ende schouweren dwelck die suppliant siende ende merckende oyck dat de
voirs. gravers hadden elck een bloote rappiere ende dat hy alzoe
in merckelyck peryckel was van synen lyve geevelt te worddene
zoe heeft die selve suppliant die een hamer in * hant hadde om te
ontwycken ende hem te salveren die voirs. lysbeth van hem gestooten
sulcx dat zy achterwaerts over viel nyet wetende dat hy haer
metten voirs. hamer geslagen ende gestooten heeft van welcken
val oft stoot vanden hamere de selve lysbeth als de suppliant sichtent
verstaen heeft eweynich gequest es geweest in haer hooft
sonder dat hy suppliant doen wiste van eenighe quetsuere ende
daer naer es de suppliant uuyten huyse gegaen achterwaerts deysende
ende buyten zynde zyn hem gevolght de voirs. peeter bul ende drye vanden
voirs. gravers ende tselve siende heeft die suppliant geseyt waeromme
volghdy my wat heb ic u luyden mitsdaen ick hebbe myn huysvrouwe
gehaelt ende es alzoe es de voirs.suppliant de selve gravers ontloopen
gheen achterdincken hebbende vanden quetsure die de voirs. lysbeth selsepels
als voirs. es ontfangen hadde alsoe oyck die selve quetsure gheensins
letael was als de suppliant verstaen heeft nyettemin duur incurie
ende negligencie vande selve lysbeth die haer nyet en heeft $$$
gewacht gaene wercken inde groote hitte ende anderssins daer
haer beliefde soe es ten laesten haer toegeslagen een cortse
als hy suppliant verstaet ende es den xvijen dach naer de voirs. quetsure
tot mechelen int gasthuys gestorven wyens ziele godt genadich zy
ter causen van welcken onnoeselen feyte de suppliant onlancx geconstitueert
es gevangen bynnen onser voirs. stede van mechelen ende die heere van
grimberghen mitsgaders onse amptman van onser stede van brussel
onder tdexele dat de toecompst vanden voirs. quetsure gebeurt es onder
de voirs. prochie van sempse hebben elck in regardt van zyn
iurisdictie begonst te procederen opde goeden vanden voirs. suppliant
sonder dat men sekerlyck weet onder wyens iurisdictie de voirs. taverne
gestaen heeft ende want de voirs. quetsure geenssins letael en
es geweest als de suppliant verstaet ende dat tfeyt gebeurt es
inder manieren boven verhaelt soe heeft hy ons gebeden dat ons
gelieven wille hem tselve feyt te vergevene ende daerop te doene expedieren
onse oepenen brieven daertoe dienende wairom zoe eest dat wy desen aengesien
geneycht wesende ter beden des voirs. suppliants ende willende hem
in dit stuck prefereren gracie ende misericordie voer strangheyt ende rigeur
van rechte hebben den selven suppliant inden gevalle als boven
quytsgeschonden ende vergeven schelden quyte en vergeven uuyt
zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende ongeval boven geruert
mitsgaders alle offensie ende bruecke corporelle ende criminelle daer
inne hy hem overmits ende uuyt saken tghenen des voirs. is
tegen ons ende iusticie eenichssins mach hebben ontgaen ende
mesdragen ende hebben hem dien aengaende wedergestelt ende
gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name fame
ende geruchte in onsen voirs. lande van brabant ende allen anderen
onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbeurden goeden indien
hy eenighe onder ons heeft gelyck ende alder manieren zoe hy was
voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hierop een
eeuwich geswych onsen procureur generael in brabant ende allen anderen
onsen iusticieren ende officieren wye zy zyn satisfactie ende beteringe
ierst ende voer al gedaen der partyen geinteresseerde indien die
noch nyet gedaen en zyn ende eenighe daertoe staet civilyck alleenlyck
behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal syn tvoirs. feyt tegen
ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculteyt
van zynen goeden met oyck te betalene die redelycke costen van
iusticien hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxatie
ende moderatien van onse lieve ende getrouwe die cancellier ende
luyden van onsen raide in brabant die wy daertoe gecommitteert
hebben ende committeren by desen ontbieden daerom ende bevelen den selven
onsen cancellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen deghenen
die daerom behoeren geroepen te zyne zy procederen wel ende duchdelyck
ter verificatie ende interinemente van desen ende totter taxatie
ende moderatien vanden voirs. amende ende costen van iusticien
alsoe zy sullen bevinden behoirende welck interinement de voirs.
suppliant gehouden sal zyn te versuecken ende hem in persoone te
presenteren in onsen voirs. raide bynnen zess maenden naestcommende
opte pene van te verbeurene deffect van desen ende dat
gedaen ende de selve civile boete ende costen van iusticien
getaxeert ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat
behoiren zal zy onse voirs. procureur generael ende alle andere onse
rechteren iusticieren officieren ende ondersaten iegewoirdighe ende
toecommende dien dat aengaen zal moegen huere stedehouderen ende
eenyegelyck van hen besundere soe hem toebehoiren sal doen laeten
ende gedooghen den voirs. suppliant van deser onser iegewoirdiger
gracien ende remissien ende van alle dinhouden van desen inder vueghen
ende manieren boven * verhaelt rustelyck vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck
genyeten ende gebruycken sonder hem te doene oft te laten
geschieden nu noch in toecomende tyden eenich hinder letsel oft
moyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer want
indien zy lyff oft eenighe van zynen onverbeurde goeden daerom
gearresteert becommert oft beleth waeren dat zy die setten
ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcomender
delivrancie nyet tegenstaende dat tvoirs. feyt nyet en is overjaert
dwelck wy mits der onnoselheyt vanden selven feyte ende uuyt andere
redenen boven verhaelt nyet en willen den suppliant hinderlyck
te wesene noch desen aengaende te lettene want ons alsoe
gelieft gegeven in onser voirs. stadt van brussel inde
maent van septembrj int jaer onssheeren duysent vyff
hondert ende vierenvyfftich van onsen keyserrycke txxxve
ende van onsen rycke van castillien ende anderen daer txxxixe
aldus stont gescreven opde plycke by den keyser in zynen raide
ende geteeckent $$$ visa $$$
gecollotionert ende bevonden accorderende
met zynen originalen brieven by mij
$$$"
pardons,283.txt,"kaerle etc. doen condt allen luyden nu zynde ende naemaels weesende
dat wy ontfanghen hebben die oetmoedighe supplicacie van meester
ian heesemans suppost onser universiteyt van lovenen ende basscularius
iuris aldaer inhouden hoe dat hy suppliant inden iaer xvc xxxiiii
ontboden zynde by syn ouders ter kermissen tot bergheyck aldaer
zy woenende zyn es de selve commen besueken ende aldaer wesende
zoe eest gebuert dat op eenen achternoene om den tyt te vergetenen hy in
een bierhuys met eenen priestere genoempt heer jan back zyn nae
maescap zynde is gaen drincken in welcke herberge inde cokenen
heeft oyck sitten drincken wylen geerit houtmercks als aben met
eender vrouwe persoon daer mede de selve geerit in oneeren sat ende
de nichte vande suppliant was ende alzoe geseten hebben een wyle tyts inde
selve herberge hy suppliant metten voirs. heeren ianne op een camerken
ende de voirs. wylen gerrit metter voirs. vrouwen inde cokenen voirs.
zoe eest gebeurt dat de voirs. suppliant genecessiteert wesende om zyn water
te makenen ende willene te dien eynde vuyten huyse gaen dat hy voerby
de tafelen ende tgelach daer de voirs. wylen geerit metter voirs. vrouwe
saten moeste passeren ende voirs. twee persoenen zien by malcanderen
zitten dwelck hem zeer nae es gegaen mits den welcken ty int wederkeeren
hy totten selven geert gevraeght heeft oft hy zyn nichte nyet
trouwen en soude ende oft hy nyet lange genoech in schanden ende oneeren
derselver gefrequenteert ende gehouden en hadde op welche vrage
de voirs. wylen geerit die zeer sober van regimenen ende levenen was
oyck zeer periculeux vander hant ende vele beruerten ende gevechten
tot bergheyck heeft voirts gekeert daer inconvencienen ende ongevallen
zyn naegevolght zeer weerselyck antwoirdenen seggende genoech in
effecte dat hy de vrouwe nyet trouwen en soude waeraff de suppliant
noch meer beruert seeghde nu zal ickte u doen trouwen nemende
met dien syn lanckmes inde hant ende tselve aensiende de voirs. wylen
geerit ende seggende iae ick zien wel dat ghyer aen wilt oft sulcke
woirden in substantie zoe heeft hy in een zyn hant genomen eenen
dryevoet stoel ende in dandere een werp bl bylken daermede hy naeden
suppliant heeft geworpen ende mits welcken worpen de voirs. wylen
geerit den voirs. suppliant thooft gecloven zouden hebben en waer
geweest dat hy hem salveerde achter een schermsele nae
welcken worp de voirs. suppliant zeer verhit van bloede met zyn voirs.
mes eenen steek naeden voirs. geerit heeft gesteeken ende alzoe
den voirs. dryevoetstoel egheene bodem en hadde zoe heeft hy by
quaede fortune den voirs. wylen geerit geraect ende een quetsure
gegeven inde zyde ende de voirs. quetsuere hebbenen cesseerde de suppliant
gaende vuyten huyse naeden hoff ende waut hy suppliant aen zyn mes
wel sach dat hy den voirs. wylen geerit hadde gewondt zoe badt hy
ianne cock ingesetene ende scepene tot bergheyck dat hy tot zynder
liefden naeden voirs. wylen geerit soude willen gaen sien ende vanden
selven wesen ende vernemen oft de quetsuere groot was die hy ontfangen
hadde totten welcken de voirs. wylen geerit meer beclaeghde de
fortune vanden suppliant ende dongennechte van zyne ouders dan zyn eygen
fortune seggene te meer stonden dese woirden ock hoe onnoeselyck
es de goede ionge hiertoe gecommen hoe zullen zyn goede ouders hier
aff in lyden zyn oft bedroeft verclaerende oyck deselve wylen geerit
voer ende nae dat hy dadministracie van zyn sacramenten hadde gehadt
dat hy nyet en wilde dat zyn kinderen vanden voirs. mesval vande
suppliant yet nemen oft eysschen en souden ende naedien deselve wylen
geerit tot des anderen daeghs naeden opganck vande sonnen geleeft
hadde zoe es hy vande voirs. quetsure van levende lyve ter doot gecommen
dwelck den suppliant zeer leet es ende al eest zoe dat de voirs. suppliant
sonder iactan$ te spreken is staende tot goeden name ende fame die voer
noch nae noyt twist oft discordie tegen yemande en heeft genomen
oft gehadt dat hy oyck der geinteresseerde partie moet heeft ende hen
te vreden houden vande suppliant dat hy insgelycx in persoene de voyage
heeft gedaen tot sinte pieters ende pauwels te roome ende aldaer van onsen
heyligen vader de paus remissie ende absolutie van zynder mesdaet
heeft geobtineert ende oyck rehabilitatie om totten priesteren staet
te procederen ende zyn beneficien te houdenen die hy hadde ten tyde van
zynen onge$valle ende noch heeft nochtans beduchtene dat hy van eenige
officieren getraneilleert worden zoe en soude hy suppliant binnen onsen
voirs. lande van brabant nyet welderven frequenteren ten waere
dat onse gracie ende genade hem hier op woirde geextendeert
ende verleent alzoe hy suppliant seeght ons daerom oetmoedelyck
biddenen waerom zoe eest dat wy desen aengesien geneycht
wesenen ter beden des voirs. suppliants ende willenen hem in dit stuck perseveren
gracie ende misericordie voer strangheyt ende riguer van iusticien
hebben den selven suppliant inden gevalle als boven quytgeschonden
geremitteert ende vergheven schelden quyt remitteren ende vergeven
vuyt zunderlinger gracien by desen onsen brieve tfeyt ende
dootslach boven geruert mitsgaeders alle offensie ende brueke
corporelle ende criminele daer inne hier hy ter causen voircreven
mits dat daer aen cleven mach tegen ons ende iusticie mesdaen ende
mesbruyct mach hebben ende hebben hem daeraff wedergestelt ende
gerestitueert stellen weder ende restitueren tot zynen goeden name
fame ende geruchte in onsen voirs. lande ende hertochdomme van brabant
ende allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot zynen onverbuerd
goeden indien hy eenighe onder ons heeft gelyck ende in alder manieren
zoe hy was voer de toecompste vanden voirs. feyte imponerende hier op
een eeuwich zwygen onsen procueur generael in brabant ende allen anderen
onsen iusticieren ende officieren wy zy zyn satisfactie ende beternisse
ierst ende voer al gedaen der partie geinteresseerde indien die noch nyet
gedaen en zy ende eenige daertoe staet civilyck alleenlyck
behoudelyck dat de voirs. suppliant gehouden zal zyn tvoirs. feyt tegen
ons te beteren civilyck nae gelegentheyt vande saken ende faculteyt van
#
zyn goeden met oyck te betalen die costen die costen van iusticie hier
omme alreede gedaen ende te doene allet ter taxacien ende moderacien
van onsen lieven ende getruwen den cansellier ende luden van onsen
raede in brabant die wy daertoe gecommitteert hebben ende committeren
by desen ontbieden daerom ende bevelen ons den selven onsen
cansellier ende raedsluyden dat voer hen geroepen dieghene die
daerom behoiren geroepen te zyne zy procederen wel ende deughdelyck
ter verificacie ende interinemene van desen ende totter taxacie ende
moderacie vander voirs. amende ende costen alzoe zy sullen bevinden
behoirende welck interinement de voirs. suppliant gehouden zal zyn
te versueken ende hen in persoenen te presenteren in onsen voirs. raede
binnen eenen iaere naestcommende op de pene van te verbeurre deffect
van desen ende dat gedaen ende de selve civile boete ende costen
van iusticien getaxeert ende betaelt synde in handen vanden ghenen
die dat behoiren zal zy onse voirs. procureur generael in brabant ende
andere onse rechteren iusticieren officieren ende ondersaten
iegewoirdich ende toecommende die dat aengaen zal mogen huere
stedehouderen ende een yegelyck van hen besundere zoe hem
toebehoiren zal doen laeten ende gedoogen den voirs. suppliant van
deser onser iegewoirdiger gracien remissie ende pardoenen ende
van allen den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
voerverhaelt rustelyck vredelyck volcommelyck ende eeuwelyck
genyeten ende gebruycken sonder hem te doenen noch te laten
geschieden nu noch in toecommende tyde ennich hinder letssel oft
moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
#
sy hieraf verantwordt
byden ontfanger vanden
exploiten
indien zyn lyff ofte eenige van zynen goeden daerom gearresteert
becommert oft belet waeren dat zy die setten ende stellen oft doen setten
ende stellen terstont ende sonder vertreck tot geheelder ende volcommender
delivrancie want ons alzoe gelieft zy$ ten eynde dat dit vast
en gestadich blyven tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen
zegel hier aen doen hangen behoudelyck in anderen dinghen
onsen rechte ende eenen yegelycken anderen des syns gegheven
in onser stadt van bruessele inde maent van iunio int iaer
onsheeren duysent vyfhondert ende zevenendertich van onsen
keyserycke txviiic ende van onser rycken van castillien tcxxiic
aldus onder opte ploye stont gescreven by den keyser in zyner
raede ende geteekent boudewyns visa r$$$
gecollacionneert tegen$$
originale brieven by my
decock"
pardons,064.txt,"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben
inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
in alle der manieren als hy was voer de toecompste
vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde
in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen
officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen
rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten
anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant
marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen
anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende
officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft
anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken
van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser
yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden
inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten
ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien
nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft
moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige
van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme
naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren
dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader
die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden
gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in
allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde
maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by
mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton
ende noch visa
gecollacioneert metten originale
by my
xxx handtekening"
pardons,338.txt,"remissie van dootslage
philips byder greci goids ertshertoge van orstryck hertoge
van bourgoingnien van lotharingen van brabant van stier van karinten van
cram van limborch van luxemborch ende van geldre grave van
vlaenderen van habspourg van thirol van firette van kieburg
van artois van bourgoingnen palatun van henegouwe van holland
van zeeland van namen en van zuytphen marcgrave des
heylichs roemschen rycs ende van borgauw lantgrave in
elsaten heere van vrieslant opter windischemarg van portenauw
van salins ende van mechelen doen te wetene allen den ghenen
die nu zyn ende namaels wesen sullen dat wy ontfangen hebben
die oitmoedige supplicatie van jan vanden poele ende pauwels van assche
geboren in onsen lande van $$$ denremonde inhoudende hoe dat
inde maent van junie lestleden die voirs. supplianten hen vonden inde
prochie van buggenhoute in onsen lande van brabant int geselscap
van sekere goeden luden die aldaer by adventure vergadert waeren
ende onder andere waeren int voirs. geselscap jan van assche
broeder vanden voirs. pauwels ende naemaech vanden voirs. jan
vanden poele suppliant ende oic wylen joes morenay, ende aldaer
tsamen rustelic ende vredelic drinckende sonder enigen nyt oft
haet tusschen hemluyden te voeren gehadt thebbene die voirs.
wylen joes morenay wel by drancke wesende begonste hem
int voirs. geselscap oneerlic ende buyten maten thebbene sprekene
ontamelycke ende onbehoerlycke woerden dat scande was voer
hem ende synen vrienden dwelc siende die voirs. jan van assche
die den voirs. joes naestgebeure was int voirs. geselscap
gheen quaets bemoedende ende om beterswille vervoorderde hem
de voirs. joes van synen quaden wesen te berespene twelck
die voirs. joes zeer qualic nam soe dat uuyt dien tusschen
hen groote woerden ende geschil resen ende en hadde geweest
dat die voergende supplianten ende andere bystanders niet belet
en hadden tvoirs. geschil het was gescapen dat daer soude
groote ongenuchte gebuert hebben want een vanden geselscap
swager vanden voirs. joese morenay genaempt joes bunderman
hadde doe den voirs. jan van assche gegrepen byden hare
zyn beste doende omme hem van levende live ter doot bringen
niet te min by middele vanden goeden luyden die dair
waeren gheen ongenuchte en geviel ende corts daer nae
die voirs. jan van assche ende wylen joes uuytgegaen
synde der voirs. tavernen woerden resen van nyeux
tusschen hemluyden soe dat zy tsamen vochten int welc
gevecht die voirs. jan van assche was ter eerden neder
geworpen byden voirs. wylen joes morenay die zyn uterste
beste dede omme hem te vermoerden die voirs. jan van assche
siende den grooten noot ende sorge van synen leven ende dat op
hem quam den voirs. joes bunderman swager vanden voergenoemde
wylen joes die hem te voeren byden hare getrocken hadde
creesch ende riep hulpe anden voirs. pauwels suplliant zyne
mage doe noch wesende inde voirs. taverne dwelc siende
huerlieder broeder ende maech in sulcken noot ende ter eerde
liggende onder de voeten van syyen synen vyande meynende
dat hy totter doot gewont was beroert wesende ende gemoveert
van broederlycke affectie elck met een geyserden
stock die sy vonden in huerlieder uuytganck werpende
gaven sekere slagen den voers. jan morenay daer of hy
ontfinck eene oepene wonde vanden welcken corts daer nae
hy quam van levende lyve ter doot ende al eest soe
dat die voirs. supplianten ter cause vanden voirs. dootslach
partye wel ende duechdelic voldaen hebben niet te min
beduchtende strangheyt van justicien hebben hen geabsenteert
uuyt onsen landen ende heerlicheyden inden welcken zy en
souden nemmermeer wederkeeren noch converseren maer
tot eewigen daigen moeten dair buyten bliven ende dolen
in vremde landen ende contrayen ten grooten verdriete
ende allendichen in dien hem onse gracie ende ontfermachticheyt
hierop niet versien en waert alsoe zy seggen omme
welcke zy ons zeer oitmoedelycke hebben doen bidden
soe eest dat wy die saken voerscreven overgemerct
genegen wesende ter oitmoediger bede ende supplicatie
vande voers. supplianten willende henluyden in dit stick
gracie ende genade prefereren voer strangheyt van justicien
den selven ter eere ende weerdicheyt vander heyliger
passie ons heere jhesus christus die hy leet ant thout des
cruycen up sulcken dach als huden voer die verlossenisse
ende redemptie vanden mensschelycke geslachte hebben
in gevalle als boven vergheven quytgeschouwen ende
geremitteert ende mits desen jegewoirdigen brieve vergeven
schelden quyte ende remitteren tfait ende dootslach
boven verclaert mitgaders alle boeten brueken ende offensien
corporelle criminelle ende civile, daer inne zy ter cause
voerscreven met datter aencleven mach jegens ons ende justicie
misdaen mesbruyct ende verbuert mogen hebben ende
hebben hen als van desen wedergestelt ende gerestitueert
thuerlieder goeden fame name ende geruchte in onsen voirs.
lande van brabant ende andere landen ende heerlicheyden tot huerlieder
onverbuerde goeden in dien sy enige hebben gelyckerwys
als zy waeren ee aleer tvoirs. feyt ende dootslach by hemluyden
geperpetreert gechiet was lastende ende imponerende onsen
procureur generael ende allen anderen onsen justicieren ende officieren
hierup scilende ende eeuwich swigen behoudelic dat die
voirs. supplianten gehouden sullen syn te beteren ende te vreden stellen
die geinteresseerde partye civylic alleenlic in dien daer
enige es ende die niet gedaen en hebben ontbieden daer omme
ende bevelen onsen haerde lieven ende getruwen die cancellier
ende andere luden van onsen raedt in brabant dat voere hen
geroepen die ghene die d hier toe behoeren geroepen te syne
zy procederen wel ende duechdelic ter verificatie ende interinement
van desen onsen brieven ende dat gedaen zy onse drosset
van brabant amman ende schoutheet van onser stad van bruessel
ende alle andere onse justicieren officieren ende onderseten oft
huerluyden stadhouderen ende elcken van henluyden byzunder dien
dit nopen oft angaen sal doen laten ende gedoogen den voirs.
supplianten van onse jegenwoirdige gracien quytsceldinge ende
remissie ende van al den inhouden van desen soe ende inden namen
als voerscreven es rustelic vredelic ende eewelic gebruycken ende
genyeten sonder hemlieden te doen gedoegen doen oft laten
geschien nu noch in toecomende tyden eenich belet oft
ongebruyct ter contrarie in live noch in goede maer
in dien sy oft huere voirs. goede niet verbuert synde
ter cause voerscreven gevangen belet oft becommert waeren
dat zy die terstont ontslaen ende ontcommeren uuyt allen
letselen, ende wederstellen in huerluyden iersten staet ende
wesende want ons alsoe gelieft gedaen te syne
ende ten eynde dat dit goet vast ende gestadich blyve
tot eewigen dagen soe hebben wy onsen zegel hier
aen doen hangen behouden in andere dingen an ons ende
eeneygelycke syns rechts in al gegheven in onse stad van mechelen
upden goeden heyligen vrydach int jaer ons heeren duyst
vc ende twee aldus over gescreven ende geteyteyt geteykent
by mynen heere den eertshertoge in synen raet haneton
gecollacionneert ende bevonden concorderende
metten originele by my $$$"
pardons,065.txt,"kaerle doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecomende
dat wy ontfaen hebben die oitmoedige supplicatie van hansken
lybens inhoudende hoe dat des geleden es nu inden somer lestleden
een jaer dat hy suppliant pieter ende henrick wichmans gebroeders
geweest zyn met stoffel wyens toenaem de voers. suppliant nyet en
weet hennen inde tinnen scotele ende meer anderen bynnen onser
stede van antwerpen des nachts omtrint xij uren aldaer
henlieden te gemoete gecomen zyn twee mans persoenen daeraf
deene was een hudevettere genaempt adriaen leens ombegrepen
ende den naem oft toenaem vanden anderen nyet wetende te verclaren
met henlieden leydende twee vrouwen persoenen soe heeft de voers
adriaen den voers. suppliant gevraecht wat syde voer sach metten
bloeten messe een crychsman hebbende op zynen hals liggende
een lanck bloet mes daerop de voers. suppliant seyde ic ben een
crychsman gelyck eenen anderen ende mits dien dat hy den voers
adriaen sach metten blooten messe zoe beduchte de selve suppl
als dat hy hem soude hebben verrast ende van zynen lyve
geevelt mits den welcken heeft hy suppliant zyn duytsche dagge
vuytgetogen slaende alsoe naeden voers. adriane hem gerakende
ende quetsende op zyn hooft van welcken quetsueren de selve adriaen
gecomen es bynnen drie oft vier weken daernae van levenden lyve ter
doot ter causen van welcken fayte ende dootslach de voirn.
suppliant beduchtende rigeur ende strangheyt van iusticien
geabselteert vuyt onsen landen ende hertochdom van brabant
aldaer hy nyet en zoude dorren wederom comen keeren
hanteren noch converseren soe verre onser gracie ende genade
verlient ende gedeylt en wordde alsoe hy seeght ons
inne de selve zere oitmoedelyc biddende soe eest dat wy
de saken voersc overgemerct den selven hansken lybens
suppliant genegen wesende tot zynder beden ende supplicatie
ende willende hem in dit stuck gracie ende genade voirden
ende prefereren voir rigeur van iusticie zunderlinge tot deser
onser blyder incompste in onser satdt van antwerpen hebben
inden gevalle als boven vergeven quyte gescolden ende geremitteert
vergeven scelden quyt ende remitteren vuyt onser sunderlinger
gracien mits desen onsen brieve ffait ende dootslach boven
verclaert mitsgaders allen peynen ende brueken corporele
ende criminele daer inne hy vuyt causen van dien met datter aen
cleeft tegen ons ende iusticie mesdaen ende mesbruyct
mach hebben ende hebben hem als te desen wedergestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restitueren mits desen
onsen voers. brieve tot zynder goeder fame name ende
geruchte in onsen voirn. lande ende hertochdomme van brabant
ende allen anderen onsen landen ende heerlicheden ende tot zynen
onverbuerden goeden in dien hy eenige heeft gelyc ende
in alle der manieren als hy was voer de toecompste
vanden dootslacht voerscr. imponerende hier op eeuwich
zwygen ende scilencie onsen proccureur generael van brabant
ende allen anderen onsen rechteren iusticierean ende officieren
wyen zy zyn satisfactie ende beteringe ierst ende voer
al werck gedaen der geinteresseerde partyen indien die
noch nyet gedaen en zy ende ennige daer toe dient civilyc
alleenlyc behoudelycken oic dat de selve suppl
gehouden sal zyn den voirn. dootslach tegens ons civilyc
te beteren nae tgelegentheyt vander saken ende de
faculteyt van zynen goeden ter ordonnancie ende taxatie
van onsen lieven ende getrouwen die cancellier ende luden van
onsen rade in brabant die wy daer toe committeren ontbieden
daerom ende bevelen den selven van onsen rade in brabant
dat voere henlieden geroepen die ghene die behoiren
geroepen te zijne zy procederen wel ende geuchdelyc
ter verificatien ende interinnemente van desen onsen brieve
nae hure voirme ende inhouden ende ter taxacie vander
voirn. civilder boeten ende dat gedaen ende se selve
civile boete getaxeert betaelt ende volcomen zynde
in handen vanden ghene van onsen ontfangers oft anderen onsen
officieren dient behoiren sal die daer van gehouden sal wesen
rekeningen bewys ende reliqua te doene tonsen profyte metten
anderen penningen van zynen ontfange zy onsen drossat van brabant
marcgrave van antwerpen amman van bruessele ende allen
anderen onsen ende der smaelre heeren rchteren iusticieren ende
officieren tegenwoirdich ende toecomende dient dit aengaen oft
anroeren zal mogen hueren stedehouderen ende eenyegelycken
van hen bysonder zoe hem toebehoiren sal doen laeten ende
gedoegen den voirn. hansken lybens suppliant van deser onser
yegewoirdiger gracie remissie ende pardoene ende van alden
inhouden van desen inder voegen ende manieren voeren verhaelt
rustelyc vredelyc volcomelyck ende eeuwelyc genyeten
ende gebruycken sonder hem te doen oft te laten geschien
nu noch in toecomenden tyden eenich hynder stoot letsel oft
moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien
in eeniger manieren maer in dien zyn lijf oft eenige
van zynen voers. onverbuerden goeden zoe voers. es daeromme
naemaels gevangen genomen gearresteert oft becommert waren
dat zy die stellen ende setten oft doen stellen ende setten
terstont ende zonder vertreck tot geheele ende volcommen
delivrancie want ons alsoe gelieft ende ten eynde
dat dit goed vast ende gestadich blive tot eeuwigen dagen
zoe hebben wy den zegel daer van onsen heeren ende grootvader
die keyser ende wy duerende den tyt van onser ombeiaertheden
gebruyckt hebben hier aen doen hangen behoudelycken
in anderen saken ons recht ende eenenyegelycken tzynen in
allen gegeven in onser voirn. stat van antwerpen inde
maent van februarie int jaer ons heeren duysent vyfhondert
ende veerthiene aldus stont gescreven opte plycke by
mijnen here den prince in zynen rade ende geteekent haneton
ende noch visa
gecollacioneert metten originale
by my
xxx handtekening"
pardons,348.txt,"remissie meester cornelis van tongerloo
kaerle etc. doen te wetene alle iegenwoirdige ende toecommende
dat wij ontfangen hebben die oitmoedige supplicatie van meester
cornelis van tongerloo medecyn residerende in onsen stadt van
antwerpen inhoudende hoe dat corts nae bamisse lestleden hij
geroepen is geweest tot eenen geheeten hans schaedere zeer
cranck wesende ende de selve crygende een flauwicheyt
buyten antwerpen te schelle van epilentie oft vallende
sieckte ende daer nae tot hem selven gecommen seyde
totten suppliant dat hij zeer gehouden was in eenen genaempt
kiliaen rytwysere ende dat van verteerde costen van acht
jaeren geleden hij dat voertyts voer vele andere persoonen dyckwils
bekendt heeft gehadt dat hij daeromme den meestdendeel van zijne
goederen den selven kiliaen laeten woude ende alzoe sandt de selve
hans corts daer nae tot antwerpen om zijnen bichtvadre ende
notaris genoempt heer christoffel vander heyden ende insgelycx
van zijne rekenboeck om van zijne dinghen te disponerene ende
bynnen een oft twee uren daer nae soe is de selve hans
veel crancker geworden dwelck de suppliant aensiende heeft
hem gevraeght oft hij zijn testament nyet maken en woude
voir den prochiaen aldaer die nyet verre van hem en was
ende die welcke te voeren by hem geweest hadde hem seggende
dat goet gedaen waer want gecrege hy alnoch sulcke
flauwichheyt hy soude daer inne mogen sterven aleer dander
notaris van antwerpen quame waerop hans antwoirde
jae quame mijnen rekenbouck ende ter stont viel de selve hans
in een flauwicheyt ende sterf sonder yet meer te sprekene oft yet
getesteert te hebbene nu is waer dat vier oft vyf daghen daer
nae de suppliant heeft hem met schoonen woorden sonder eenich
ander prouffyt gehadt te hebbene laten induceren ende verleyden
van eenen genoempt baltus pug$ir om getuyge te zijne ende
tonderteekene eene gefabriceert ende gefingeert testament byden
welcken svoirgn. kiliaens huysvrouwe ende kinderen souden byden
voirgn. wylen hans versien zyn geweest van zekere merckelycke
somme van penningen min nochtans gedragende dan de helft van
zynen goeden nae dbeste onthouden vanden suppliant hoe wel dat
des suppliants verstant ende meyninge was dat tselve
testament soude allenlyck inhouden een confessie oft beken$$$
van dat die voirs. hans geseeght ende bekendt hadde
dat hy inden voirgn. kiliaen zeer gehouden was ende
alzoe ter saken van desen testamente questie geresen is
tusschen eergen.. desselfs hans die welcke tselve
testament willen doen annichileren in onsen raide van
brabant heeft de suppliant voer zekere commissaris vanden
selven onsen raide by eede geaffirmeert uuyt vreese van
infame ende oick van geevelt ende geinvadeert te
worddene vanden ghenen die tselve testament met hem
geteekent hebben dat tselve testament goet ende alzoe geschiet was
meynende voer god almachtich daer innen nyet mesdaen te hebbene
uuyt saeken dat gelyck gesseght is de voirs. hans heeft bekendt
gehadt inden voirgn. kiliaen zeer gehouden te zyne ende dat hy
hans in wille was dat te makene en hadde hem god
metter doot nyet verascht ende oick aensiende dat de voirs.
kiliaen duer de costen vanden voirs. hans eensdeels was
arm gewordden nyet te myn naer dat de suppliant
voer den selven commissaris anderwerf oick by zynen eedt
geexamineert is geweest heeft hy gedeponeert ende vercleert
van als de warachtigheyt te wetene dat tselve testament
nyet anders geweest en heeft noch en is dan gefingeert
oft gefabriceert gelyck by zijnder depositien claerlyck sal
bevonden worden ten causen vanden welcken onse
marckgrave van antwerpen heeft den suppliant bynnen cortten
daghen herwerts aldaer geapprehendeert ende in stricten
gevanckenisse gestelt in meyninge wesende tegens hem
te procederen met rechte ende hoe wel tvoirn. mesval
den suppliant die altyts gestaen heeft tot goede fame
ende name sonder hem in eenighe andere zaeken weerdich
van reprehensien mesdragen te hebben hertelycken leet
is ende dat hy tselfde nyet gedaen en heeft by quaden
opsette fraude bedroch giericheyt om gelt oft om goet
want hy daer af noyt stuver proffyts gehadt noch begheert
en heeft meynende alzoe daer inne nyet te mesdoene
nyetmin beducht hem dat onse voirn. marcgrave tegens
hem criminelycken sal willen procederen twelck comen
soude tzynder geheelder bederffenisse ten zy dat onse
gracie ende genade hem hierop verleent worde alzoe
hy seegth ons daeromme oitmoedelyck biddende soe eest
dat wy de saken voirscreven overgemerct ende hier
op gehadt tadvys van onsen lieven ende getrouwen die cancellier
ende luyden van onsen raide in brabant den voirn. mr.
cornelis van tongherloo supliant geneghen wesende tzynder
bede ende supplicatie ende hem willen in dit stuck gracie ende
genade prefereren voer rigeur van justicien hebben inden
gevalle alsboven vergheven quytgeschonden ende geremitteert vergeven
schelden quyte ende remitteren uuyt sunderlinge gracie mits desen
tfeyt ende mesuzen boven verclaert mitgaders alle peyne ende boete
corporelle ende criminelle daer inne hy ter causen van dyen mit
diesseraencleeft jegens ons ende justicie mesdaen ende mesbruyct
mach hebben ende hebben hem als hier af wedergestelt
ende gerestitueert stellen weder ende restitueren tzynder goeder
fame ende naeme in onse lande van brabant ende allen
anderen onsen landen ende heerlicheyden mitgaders tzynen onverbeurden
goeden indien hy er eenighe heeft alzoe hy was voer de
toecompste van tvoerscreven mesuzen imponerende hier op
een eeuwich zwygen ende sillencie onsen procureur general ende allen
anderen onsen rechteren justicieren ende officieren wyen zy zyn
satisfactie ende beteringe eerst ende alvoeren gedaen der
geinteresseerder partyen in dyen die noch nyet gedaen en is
ende eenighe daer toe staet civilyck alleenlyck behoudelyck dat
de voirn. suppliant gehouden werdt tselve feyt ende mesuzen
jegens ons te beteren oick civilyck naer de gelegentheyt vanden
mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende oick te
reffonderen ende betaelen de redelycke costen van justicien
in dyen hier inne eenighe gedaen zyn al ter taxatie
ende arbiterscepe van onsen voirs. cancellier ende luyden van onsen
raide in brabant die wy daertoe committeren den welcken
wy bevelen dat voer hen geroepen de ghene dier behoiren
geroepen te zyne zy procederen wel ende duegdelyck ter verificatie
ende interinemente van desen nae heure vorme ende inhouden
welck interinemente hy suppliant gehouden sal zyn te versoucken
in onsen voirs. raide van brabant bynnen zes maenden
naestcomende nae.. date van desen upte peyne van te verliesen
deffect der selver ende tot taxatie ende arbiterscepe
vander amende civile ende costen van justicien voerseyt
ende dat gedaen ende de voirs. amende civile getaxeert
ende betaelt zynde in handen van onsen ontfanger diet
behoiren sal, die welcke gehouden wert daer af ontfanck
te maken rekeninge bewys ende reliqua te doene tonsen
proffyte metten anderen penningen van zijnen ontfanck zy onsen
drossaet van brabant meyer van loeven amman van
bruessel schoutetten van antwerpen ende vanden bossche ende allen
anderen onsen justicieren ende officieren iegenwoirdich ene toecomende
he$ren stedehouderen ene eenen iegelycken van hun besundere soe hem
toebehoiren sal doen laeten ende gedoogen den voirn. suppliant
van dese onse gracie remissie quytscheldinge ene pardoene
ende van alle den inhouden van desen inder vuegen ende manieren
voeren verhaelt rustelijck vredelijck volcommelijck ende eeuwelijck
genyeten ende gebruycken sonder hem te doene noch te laeten
geschien nu noch in toecommende tyden aen lyf noch aen
goet eenich hinder letssel oft moyenisse ter contrarien
maer by alzoe zyn lyf nu jegenwoirdelijck gevangen
soet voirs. is die stellen oft doen stellen terstont ende
sonder vertreck tot geheelder delivrancie want ons
alzoe gelieft ende ten eynde dat dit goet vast
ende gestadich blyve teeuwighen daghen soe hebben wy
onsen segel hier aen doen hangen behoudelijck in anderen
saken ons recht ene eenen yegelijcken tzyne in allen
gegeven in onse stadt van bruessele inde maent
van april int jaer ons heeren duysent vyfhondert
tweenveertich van onsen keyserrycke txxiiie ende
van onsen rycken van castillen ende anderen txxviie
aldus gescreven opte plycke byden keyser in zynen
raeide ende geteekent verreyken visa recepta
gecollationert ende bevonden accorderende
met zynen originale by my"
pardons,233.txt,"pardon met
inter$emente
ende civile beteringhe
kaerle z etc. doen te wetene dat wij ontfangen hebben die
oetmoedighe supplicatie van janne oft hanneken smeets gehoudt
oudt omtrent twintich jaeren woenende onder de banck van bouwele
bij herentals inhoudende hoe dat hij suppliant omtrent vastelavont
inden jaere xvc xxix met marcken ende hubrechte mennis ende
janne scapman oijck jonge huismans kinderen hem heeft
gevonden bij tcloostere vanden throone bij herentals voirscreven
ende aldaer vindende drije ruijters knechten zoe hebben de selve
ruijters knechten ende met hen de voirscreven suppliant ende die anderen
boven genoempde persoenen nijet tegenstaende dat die vanden voirscreven
cloostere henlieden teten ende te drincken gegeven hadden noch meer
willen hebben ende int voirscreven cloosteren willen zijn ende zijn
naemaels omtrent den avonde duer oft over die grechten int selve
cloosteren gecomen tegen huerlieden danck ende daer soe huijs
daer zij aenquaemen daer riepen se datmen hen een keersse geven
soude dwelck alzoe gedaen wordde doen zijn zy metter keerssen
gegaen al berrende voir tbrouhuys ende daer wilden zij inne
zijn doen die vanden clooster hen nijet inne laten en wouden
zoe hebben zij die venster opgestooten ende zijn huer tweester
daer duere geclommen ende hebben dander duer die duere inne gelaten
van daer zijn zij voer de brouwers $enne gecomen daer detene inne
stont ende hebben t opgebrocken ende hebben gegeten ende gedroncken
al dat zij daer vonden ende kernnchen van broode die daer
overschooten hebben zy met hen gedragen ende oick den wasschen
daer men dbroot mede net ende hebben daer hueren wimpel
aff gemaict ende zoe isser noch een oft twee geloopen opden
solder ende daer vonden zij drie oft vier catten ende meynen dat
zij deen gequetst hebben ende alzoe zijn zij vuijten brouwhuijse
gegaen ende daer stont een cleijn $$$$ dat hebben zy
met hen gedragen ende twee oft drije keerssen al berrende van
daer zijn se gegaen ende hebben quade dreygelijcke ende vuijle
woerden gesproken ende gezwooren de cracht ende macht goids
doen hebben se noch een groot hout int water geworpen
ende zeijden dat zy daermede int brouwenhuijs gaen wouden
maer en consten daermede nijet innecomen zoe zynse metter
berrender keerssen wederom $$nijten clooster gegaen ende zijn
tusschen beijde de poorten duer gecropen ende draegen met hen
noch twee stocken vuijter poorten midts welcken feijte
excessen ende abuijsen bij hem suppliant alzoe metten voirscreven anderen
persoonen gecommitteert de selve suppliant die anderssins altijt van
goeder conversacien naeme ende faeme is geweest hem nijet
zekerlijck onder ons ende bynnen onsen lande van brabant en derve
houden beducht ende rigeur van iusticien ende dat hy
daeromme by onsen warantmeester van brabant oft eenige andere onse
oft der smaelre heeren officieren aengetast ende geapprehendeert
soude moegen wordden ten waere dat hem onse gracie hier op
wordde geextendeert ende verleent ons daeromme oetmoedelic
biddende soe eest dat wij die saken voirscreven overgemerct den
voirscreven janne smets suppliant geneijcht wesende tot zijnder beden
ende supplicatien ende willende hem in dit stuck prefereren
gracie ende genade voir rigeur van rechte besunderlic ter erren
vanden bitteren lyden onss liefs heeren ten$ $xpi dwelck hij op ten
goeden vrydach voir alle menschen geleden heeft hebben
inden gevalle als boven quitgescouwen ende vergeven schelden
quijte ende vergheven vuijt onser zulderlinger gracien by desen
de feijten excessen ende mesusen boven verclaert midtsgaders
oick alle peynen ende amenden corporelle ende criminele daer
inne hij hem overmidts ende vuijt saken voirscreven tegen ons
onse hoocheyt ende iusticie ennichssins misdragen mach hebben
ende gevallen mach wesen ende vuijt onser voirscreven gracie weder roepen
ende doen te nyeuwe alle procedueren op oft tegen hem ter
causen voirscreven gedaen indijen datter ennige geschiet zijn ende
hebben hem dien aengaende gerestitueert ende gestelt resitueren
ende stellen bij desen tot zijnder goeden naeme ende faeme in onsen
voirscreven lande van brabant ende tot zynen goeden nijet verbuert zijnde
indijen hij ennige heeft imponerende hierop een eeuwich
swijgen ende silencie onsen procureur generael onsen voirscreven
warantmeester ende allen anderen onsen ende der smaelre heeren
rechteren iusticien ende officieren onss voirscreven lants van brabant
satisfactie nochtans ierst ende voir al gedaen der partie
geinteresseerde zoe verre daer ennige toe staet ende die noch
nijet gedaen en zij civilijck alleenlijck behoudelyck dat de
voirnoemden suppliant de voirnoemde mesusen excessen ende fouxfeijten tegen
ons beteren sal civilijck naer gelegentheijt vanden mesdaet
ende faculteyt van zijnen goeden ende oick opleggen ende
betaelen die redelijcke costen van iusticien hieromme gedaen
ende te doene alles ter taxacien ende arbitraigen van onsen lieven
ende getruwen den cancellier ende luyden van onsen raede geordonneert
in onsen lande van brabant die wij daer toe committeren by desen
ontbiedende daeromme ende bevelen den selven onsen cancellier
ende luyden van onsen raede in brabant dat voir hen geroepen
die ghene die daervan behoiren geroepen te zijne zij procederen
ende doen procederen wel ende getrouwelijck totter verifficatie ende
intervieniente van desen ende dat gedaen ende de voirscreven
amende civile ende costen van iusticien getaxeert gearbitreert
ende bij den voirscreven suppliant betaelt zijnde in handen vanden genen
van onsen ontfangers dien dat behoiren sal die welcke
gehouden wordt daer aff rekeninge ende bewijs tonsen behoeve
te doene zij onse voirscreven procureur generael onse voirscreven
warantmeester ende alle anderen onse ende onser vasallen oft der
smaelre heeren richteren iusticieren ende officieren onssen voirscreven
lants van brabant ende elcken van hen zoe hem dat toebehoirt
ende aengaen mach den voirscreven suppliant van dese onse tegewoirdige
gracie quijtscheldinge ende verghissenisse inder manieren voirscreven
peyselijck ende vredelijck doen ende laeten gebruijcken sonder hem
te doene noch te laeten geschieden in lijne noch in goede
ennich hunder s$oot oft letsel ter contrarien want ons alzoe
gelieft ende des toerconden hebben wij onsen zegel hier aen
doen hangen gegeven in onser stadt van bruessele opten
goeden vrydach int jaer onsses heeren duijsent vijffhondert ende
dertich ende van onsen keijserijcke tweeste ende vane
rijcken van castillien ende anderen vijfthienste aldus stont
op de plijcke gescreven bijden keijser in zijnen raede ende
geteeckent boudewijns
ghecollacioneert tegens doriginale
brieven ende bevonden concorderende by my
de cock"
pardons,000.txt,"kaerle byder gracien gods roomsch
keyser altyt vermeerder tsrycx coninck van germanien van
castillien van leon van arragon van navarre van napels
van secillien van maiorque van sardine vanden eylanden van
indien vander vaster eerden ende zee occeane eertshertoge
van oistenrycke hertoge van bourgoingnen van lothric
van brabant van limborch van luxemborch etc. grave
van vlaenderen van artoys van bourgoingnen palsgrave ende
van henegouwe van hollant van zeelant van phirt van
hagenauw van namen etc. prince van swave marcgrave
des heylichs rycx heere van vrieslant van salins van
mechelen vander stadt steden ende landen van utrecht ende
van overyssele ende dominateur in asien ende affricquen
doen condt allen luden nu zynde ende naemaels wesende
dat wy ontfanen hebben die oetmoedighe supplicacie
van jan baten geboren binnen onser stadt van loven oudt
omtrent xxiiij jaeren arm schamel cramere gaende metter
meerssen opte dorpen inden quartiere van loeven ende daer
omtrent om den soberen cost te winnen inhoudende hoe dat
omtrent xj oft xij jaeren woenende met zynen
vader inder voirs. stadt van loeven opte biest ende doentertyt
gaende ter scholen ende een andere jonck knechtken van
ontrent xiij jaeren geheeten thoenken claes doentertyt
oyck scholen gaende ende woenende opde biest voirs. met
zynen ouders zyn op eenen avont by ende ontrent eenen dans
die aldaer byde gebueren ende andere gedanst worde onderlinghe
twistich ende kivende geworden alsoe jonge kinderen somtyde
plegen in zulcker wegen dat zy malcanderen metten hare
ter eerden getrocken hebben ende de suppliant opstaende heeft
met eenen steencken den voirs. thoenken gewopen voer zyn voerhoot geworpen?
boven zyn een ooghe soe dat hy daer aff weken lanck
oft daer omtrent ghinck ende stont achterstraten ende deselve
thoenken oft zyn ouders opte voirs. woende nyet zeer achtende
noch deselve gade slaende oft nyet doende cureren alsoe dat
wel behoirde is daer aff naederhant sieck ende cranck geworden
ende by zynder oft zynder ouders versuemptheyt? omtrent vyff
weken daer nae vander voirs. quetsuren gestorven ter
caussen van welcken excesse ende genechte de suppliantdoen
noch staende onder de hoede roede ende correctie van zynen meester
is inder scholen zeer gecasthyt ende gecorrigeert geweest
ende heeft nu onlancx der partie geinteresseerde vanden
voirs. ongevalle oyck behoudelycke satisfactie ende voet$$
gedaen ende hoewel die voirs. suppliant van ende aen$$
den voirs. ongevalle wel soude behoiren te gestaene metten
correcten ende discipline van zynen voirs. meestere midts
hy doen ter tyt noch onder de roede was staende niet
beducht hem dat hy naemaels daeromme by onsen meyere van
loeven oft andere officieren in lyve oft goede gemolesteert
soude moghen worden ende soude alsoe nyet sekerlyck
binnen desen onsen lande van brabant derren hanteren noch
converseren ter ware dat onse gracie hem hier op worde
geextendeert ende verleent alzoe hij suppliantseeght
ons daerom oetmoedelyck biddende soe eest dat
wy desen aengesien geneyght wesende ter beden des voirs
jan baten suppliant ende willende hem in dit stuck
prefereren gracie ende misericorde voer strangheyt ende
rigeur van iusticien hebben den selven suppliant inden
gevalle als boven quitgeschonden geremitteert ende
vergeven vuyt sunderlinher gracien by desen onsen brieve
tfeyt ende dootslach boven geruert mitsgaders alle offensie
ende bruecke corporelle ende criminelle daer inne by de
causen voirscreven met den daer aen cleven mach tegens ons
ende iusticie mesdaen mach hebben ende hebben hem daer
aff wedergestelt ende gerestirueert stellen weder
ende restitueren tot zynen goeden name fame ende geruchte
in onsen voirs. lande ende hertoeghdomme van brabant ende
allen anderen onsen landen ende heerlicheyden ende tot
zynen onverbuerden goeden indien hy eenighe heeft gelyck
ende in alder manieren soe hy was voir voir de toecompste
vanden voirs. feyte imponerende hier op een eeuwich gheswych?
onsen procureur generael in brabant onsen meyere van loeven
ende allen anderen onsen iusticieren ende officieren wie zy zyn
satisfactie ende beternisse ierst ende voer al gedaen der partyen
geinteresseerde indien die noch nyet gedaen en zy ende
eenighe daer toe stae cunlick alleenlyck behoudelyck
de voirs. suppliantgehouden sal zyn tvoirs. feyt tegen ons te
beteren civilyck nae gelegentheyt vander zaken ende faculeyt
van zynen goeden met oyck te betalen die costen van iusticie
hieromme alreede gedaen ende te doene allet ter taxasien
ende moderatien van onse lieve ende getrouwe de cancellier
ende luyden van onsen raede in brabant die wy daer toe
gecommitteert hebben ende committeren by desen ontbieden
daerom ende bevelen den selven onsen cancellier ende
raedsluyden dat voir hen geroepen ghene die daerom behoiren
geroepen te zyne zy procederen wel ende dueghdelyck ter
verificatie ende interinemente van desen ende totter taxacie
ende modertie vander voirs. amende ende costen alsoe zy sullen
bevinden behoirende welck interinement de voirs. suppliant
gehouden sal zyn te verzueckene ende hem in persoene te *1
presenteren in onsen voirs. raede binnen eenen jaere naestcomende
opte pene te verbueren deffect van desen ende dat gedaen
ende deselve civile boete ende costen van iusticien getaxeert
ende betaelt zynde in handen vanden ghenen dien dat behoiren
zal zy onsen voirs. procureur generael in brabant onse voirs
meyer van loven ende allen andere onse richteren iusticieren
officieren ende ondersaten tegewoirdige ende toecomende dien
dat aengaen sal goeghe huere stedehouderen ende een iegelyck
van hen besundere zoe hem toebehoiren sal doen laten ende
gedoogen den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdigher
gracien remissie ende perdoene ende van allen den inhouden
van desen inder vuegen ende manieren voere verhaelt rustelyck
vredelyck volcomelyck ende eeuwelyck ghenyeten ende
gebruycken zonder hem te doene noch te laeten geschieden
nu noch in toecomende tyden eenighen hinder letsel oft
moeyenisse aen lyve noch aen goeden ter contrarien maer
indien zyn lyff oft eenighe van zynen goeden daerom
gearresteert becommert oft belet waren, dat zy die setten
ende stellen oft doen setten ende stellen testont ende
sonder vertreck tot geheelder ende volcomender delivrancie
want alsoe ons gelieft ende ten eynde dat dit vast zy
ende blyve tot eeuwighen daghen zoe hebben wy onsen
zeghel hier aen doen hangen. behoudelyck in
anderen dinghen onsen rechte ende een iegelycken anderen
dessyns? ghegeven in onser stadt van bruessele inde
maent van octobri int jaer ons heeren duysent vyffhondert
ende vierendertich ende van onsen keyserrycke txve
ende van onsen rycken van castillien ende andere
tnegenthiende aldus stont gescreven opte plycke
byden keyser ende geteekent / boudewyns / visa recepta
*1 in de marge: en hier af presenteert? by den ontfanger van de exploiten
gecollacionneert tegens
doriginale brieven by my
xxx handtekening: de cock $$"
pardons,210.txt,"remissie van eenen dootslage voere
willeken de walsche
kaerle etc. doen te wetene eenen yegelycken tegewoirdich
ende toecomende dat wy ontfangen hebben die oitmoedige
supplicatie van joesen de walsche schamele jonck
geselle vleeschouwere woenende bynnen deser onser stadt van bruessele
inhoudende hoe dat des sondaighs voere derthienmisse lestleden hy suppliant
ende willeken de walsche hebben tsamen zitten drincken inden bonten os
bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende met hem diverse andere
persoonen als gielis de wolf weert aldair hennen blocxschoen cornelys
van yssche ende meer andere ende nadyen zy al tsamen alzoo dair geseten
hadden tot omtrent vii uren des avonts zoo quamen oyck aldair int
zelve gelach merten de smet ende corst daernae oyck claes van
bellingen des voirs. mertens zwager welcke claes totten voirs.
merten zeyde laet ons gaen het is tyt thuyswaerts te gaene dairop
de voirs. merten antwoirde het is noch vroech genoech ende
begonsten de voirs. merten ende willeken te sprekene van calfsvellen ende
scaepsvellen te coopene deen tegen dandere zoo dat finalyck de voirs.
willeken coght tegen den voirs. merten zekere calfsvellen tstuck om
ii stuyver een oert m$$ alzoo hy hem die geloeft hadde seggende de voirs. willeken
ick zalse y betalen ende zweerende zeyde ghy sultse my oyck leveren dwelck
hoirende de voirs. claes van bellingen zeyde totten voirs. merten$ wat
wildy veel co$mereschapen laet ons gaen thuyswaert het is goet
zondach syne gesellen zoudent van gheender weerden houden oft
gelycke woerden ende mits dien zoe was dair gebracht eenen versschen
pot byers den welcken een man van buyten geheeten jan molenberch
ende die welcke van hueren gelage nyet en was van selven sonder
heeten aenveerde ende dranck vuyten zelven pot wairom de
voirs. willeken hem zeer stoerde seggende totten selven ghy rabbaut
wat hebdy onsen pot te aenveerden ick soude u den pot op u
bachuys smyten ende stiet hem met zynder hant op zynen boesem
dair op de voirs. molenberch antwoirde met grammen moede
zeggende totten voirs. willeken wair om stoot ghy my waerdy dair
buyten ghy en zoudet my alzoo niet stooten ende doen zeyde
de voirs. claes van bellingen oick met fellen evelen woerden
totten voirs. willeken wair om stoet ghy hem hy en is
gheen rabbaut hy is mans genoech wat meyndy dat wy
noyt lieden gesien en hebben doen seyde de voirs. willeken
totten voirs. molenberch ghaet vuyt onsen gelage oft ick zal
u dair vuyt doen ghaen dwelck de voirs. claes van bellingen
hoirende zeyde totten voirs. willeken met fellen woerden hy en
zal nyet daervuyt ghaen hy mach dair zitten zoe wel als ghy
ende hy sal dair sitten in spyte uwes alles danck wat meyndy
dat wy noyt lieden gesien en hebben dan u ende doen track
hy suppliant zyn mes vuyte opten voirs. claes maer en heeft
dairmede nyet gesmeten want hy gehouden was byde
ommestaenders ende ter stont zoe voer de voirs. claes aenden
heert ende nam zeere haestelyck eenen grooten yseren hael in zyn hant
ende willeken was alzoe zaen aenden hael als hy ende nam
oyck eenen hael ende hebben alzoe malcanderen gesmeten
zoo dat de voirs. van bellingen twee oft drye slagen vanden
zelven hael creech op zyn hooft ende de voirs. willeken eenen
oft twee op zynen arm oft hant ende zyn alzoe ter stont
byden geselschape gescheyden geweest naeden welcken
zoe heeft de voirs. van bellingen wel omtrent xiiii dagen
tyts achter straten gegaen droncken drinckende ende hem qualyck
verwarende ende is alzoe van levend lyve ter doot gecomen
dweck den suppliant vuyt gront zyns herten leet is overmits
welcke dootslach hy suppliant hem ysindert geabsenteert
heeft vuyt dese onse voirs. lande van brabant ende en
zoude aldair niet dorren wederkeeren ten waere dat hem
ierstwerff hierop onse gracie ende genade verleent
wordde beduchtende rigeur van justicien alzoo hy
suppliant zeeght ons dair om zeere oitmoedelyck biddende
waer om zoe eest dat wy desen aengesien compassye
ende medelyden hebbende metten voirs. suppliant ende willende
in desen gracie ende genade prefereren voere rigeur van
van justicien genegen wesende tot zynder beden ende supplicatien
hebben inden gevalle als boven den selven suppliant vergeven geremitteert
ende quytgeschouden vergeven remitteren ende schelden quyte vuyt
sunderlinger gracien by dese onse brieve tfeyt dootslach ende mesval
boven geruert eensamelyck met alle pene ende amende corporelle ende
criminelle dair inne hy suppliant hem overmits ende vuyt zaken van
tgene des voirs. is ende dair aen cleven mach tegen ons onse hoocheyt
ende justicie ennichsins mach hebben ontgaen ende hebben hem dyen
aengaende gerestitueert ende gestelt restitueren ende stellen by desen
tot zynen goeden naeme ende fame alomme bynnen onsen voirs. landen
van brabant ende anderen onsen landen ende heerlicheyden vuytgescheyden
bynnen deser onser voirs. stadt van bruessele ende vryheyt der selver
ende tot zynen goeden nyet geconfisqueert zynde gelyck ende in
alder manieren als hy was voere de toecompst vanden voirs. dootslage
imponerende hier op een eeuwich geswych onsen procureur generael ende allen
anderen onsen ende onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren
officieren dieneren ende ondersaten des voirs. ons lants van brabant ende
anderen onsen landen ende heerlicheden satisfactie nochtans gedaen
zynde der geinteresseerde pertie zoe verre die niet gedan en zy ende
ennige dair toe diene civilyck alleenlyck behoudelyck dat de voirs.
suppliant ter causen vander voirs. mesdaet ons schuldich zal zyn
zekere amende civile te betalene nade gelegentheyt vander voirs.
mesdaet ende faculteyt van zynen goeden ende dat hy oyck gehouden
wert te betalene de redlycke costen van justicien hier omme gedaen
ende te doene ter arbitraigen ende taxatien van onsen zeer lieven
ende getrouwen die cancellier ende andere lieden vanden raide
geoirdineert in onse voirs. lande van brabant die wy dair toe
committeren by desen ontbieden dair om ende bevelen den selven
onsen cancellier ende raidtslieden dat geroepen die ghene die
dairom zelen behoiren geroepen te zyne zy procederen ende
doe procederen wel ende dueghdelyck totten interinemente
ende verificatie van desen ende totter taxatien vander voirs.
amende civile ende costen van rechte dwelck gedaen
ende de voirs. amende civile ende costen van rechte
betaelt zynde in handen vanden gheene die dat behoiren zal
zy onsen drossaet van brabant provoest des marissaulx meyere van
luevene amman van bruessele schouthetten van antwerpen
ende vanden bossche ende voits allen anderen onsen ende
onsen vasallen ende smaelre heeren richteren justicieren officieren
dieneren ende ondersaten tegewoirdich ende toecomende huere
stedehouderen ende elcken van hen besundere zoo hem toebehoiren
den voirs. suppliant van deser onser tegewoirdiger gratien remissien
ende quytscheldingen ende van allen den inhouden van desen
inder vuegen ende manieren boven verhaelt tot eeuwigen
dagen peyselyck vredelyck ende volcomelyck doen ende
laten genyeten ende gebruycken zonder hem te doene oft te
laten geschyeden nu oft hier naemaels ennich hinder stoot
oft belet ter contrarien in enniger manieren maer zoo verre
zynen persoon$ oft ennige van zynen onverbuerden goeden ter causen
vois. gevangen gearresteert oft becommert waeren in enniger
manieren zy ende elck van hen die zelve ter stont ende
zonder vertreck ontslaen setten ende stellen oft doen ontslaen
zetten ende stellen tot volcommender delivrantie want ons alzoe
gelieft ende te dyen eynde dat dit vaste ende gestentich zy
ende blyve tot eeuwigen dagen zoe hebben wy onsen zegel
hier aen doen hangen behoudelyck ons in andere zaken onsen rechte
ende eenen yegelycken dessins gegeven inder voirs. onse
stadt van bruessele inde maent van februario int jaer
ons heeren duysent vyfhondert dryeendetwintich nae
costumen van scriven ons hoifs van brabant ende van onsen
rycken te wetene vanden roomschen etc. tvyfste ende
vanden spaengsschen etc. dachste aldus stont gescreven
boven opte plycke byden keyser in zynen rade ende
geteekent mayeurs ende noch visa"