Title
stringlengths
15
17
Keywords
stringlengths
3
181
Summary
stringlengths
74
3.53k
Text
stringlengths
125
8.04k
Mál nr. 805/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 2. desember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 5. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. desember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 9. desember 2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 2. desember 2016. Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sæta gæslu­varðhaldi allt til föstudagsins 9. desember nk. kl. 16. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Í greinargerð kemur fram að Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rann­sóknar mál er varði stórfelldan innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi. Upphaf málsins megi rekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum um að það hefði borist póstsending frá Hollandi með Fedex sem innihéldu ætluð fíkniefni. Skráður viðtakandi póstsendingarinnar hafi verið aðili að nafni A, kt. [...], [...] í [...]. Í sendingunni hafi verið að finna nokkur ílát sem við rannsókn tæknideildar lögreglu hafi leitt í ljós að innihéldu 4 kg af amfetamíni. Efnunum hafi verið skipt út af hálfu lögreglu og með heimild héraðsdóms eftirfararbúnaði og hlustunarbúnaði verið komið fyrir í pakkningunni. Í gær, þann 1. desember hafi starfsmaður í útkeyrslu póst­sendinga haft samband við A til að tilkynna honum að sendingin væri á leið til hans. Hann hafi þá ekki svarað, en hringt fljótlega tilbaka og þá óskað eftir því að send­ingunni yrði ekið að [...] í [...]. Upp úr hádegi þennan sama dag hafi A hringt í Fedex og spurst fyrir um pakkann, honum hafi þá verið sagt að pakkinn yrði afhentur um k. 15:00. A hafi opnað pakkann innandyra og þá séð að í pakkanum var upp­töku­búnaður frá lögreglu. Hann hafi haft samband við kærða X og spurt hann hvað gera ætti við þetta, tekið mynd af innihaldi sendingarinnar og sent honum. Kærði hafi neitað sök við skýrslutöku hjá lögreglu. Við skoðun á síma kærða í málinu megi sjá SMS skilaboð milli kærða og A þar sem rætt sé um sendingu sem sé að koma með Fedex. Þar komi fram að A hafi spurt kærða “ætli við getum efnagreint þetta svo?” og kærði svarað “mögu­lega”. Rannsókn málsins sé á frumstigi. Ljóst sé af magni fíkniefnanna að um sé að ræða stórfellt fíkniefnalagabrot. Rannsókn lögreglu beinist nú að því að skoða feril send­ingarinnar hingað til lands, hver sendandi efnanna hafi verið og hvort kærði hafi staðið að innflutningnum í samstarfi við aðra mögulega samseka. Talin sé brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls að kærði sæti gæsluvarðhaldi, í einangrun, þar sem ljóst sé að ef hann gangi laus geti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem ganga lausir eða þeir sett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafi ekki lagt hald á nú þegar. Þá þyki nauð­synlegt að bera undir kærða sjálfstætt þau gögn sem lagt hafi verið hald á, á meðan kærði sæti einangrun. Þyki þannig brýnt að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigi málsins. Það sé mat lögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í málinu. Kærði sé undir rökstuddum grun um stórfellt fíkniefnalagabrot sem talið sé varða við 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum.og geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé sett fram. NiðurstaðaMeð vísan til greinargerðar lögreglu og rannsóknargagna málsins þykir kominn fram rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fang­elsis­refsing liggur við. Rannsókn málsins er á byrjunarstigi.Af því sem fram hefur komið fyrir dómi þykir ljóst að rannsóknarhagsmunir krefjist þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn fer fram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hann laus, svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er því fullnægt svo fallast megi á kröfu lög­reglu­stjórans um að kærði sæti gæsluvarðhaldi. Ekki þykir tilefni til að marka gæslu­varð­haldinu skemmri tíma en krafist er.Þá hefur sækjandi fært að því fullnægjandi rök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr. 2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegt sé að kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu, krafan tekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. Sigrún Guðmundsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R Ð: X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstu­dagsins 9. desember nk. kl. 16. Kærði skal sæta einangrun á meðan á gæslu­varð­haldinu stendur.
Mál nr. 36/2017
Kærumál Hæfi
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu X um að tiltekinn héraðsdómari viki sæti í málinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Davíð Þór Björgvinsson setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 16. janúar 2017, en kærumálsgögn bárust réttinum degisíðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. janúar 2017, þar semhafnað var kröfu varnaraðila um að héraðsdómarinn Sandra Baldvinsdóttir víkisæti í málinu. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að framangreind krafa verði tekin tilgreina. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. janúar 2017Málþetta er höfðað með ákæru ríkissaksóknara, útgefinni 14. mars 2016, á hendur X,Y, Z, Þ, Æ, Ö, R og S. Í henni er ákærði X borinn sökum um fjársvik í opinberustarfi, sem varði við 248. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 138.gr. sömu laga, og peningaþvætti, sbr. 1. og 2. mgr. 264. gr. sömu laga. Ákærðu Y,Z, Þ, Æ og Ö eru sökuð um peningaþvætti sem varði við 1. mgr. 264. gr. almennrahegningarlaga. Þá er ákærðu Y, Æ og S gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot,sbr. 173. gr. a almennra hegningarlaga. Íþinghaldi 20. desember 2016 var aðalmeðferð málsins ákveðin mánudaginn 16.janúar, miðvikudaginn18. janúar, fimmtudaginn 19. janúar og föstudaginn 20. janúar 2017. Verjendumákærðu var tilkynnt með tölvuskeyti dómsformanns 10. janúar 2017 að dómur ímálinu yrði fjölskipaður og að meðdómendur yrðu héraðsdómararnir GunnarAðalsteinsson og Sandra Baldvinsdóttir. Í dag, 16. janúar, voru mættir verjendur ákærðu.Einnig voru mættir ákærðu X, Z, Þ, Z og R, en aðrir ákærðir voru ekki mættir.Verjandi ákærða X hafði uppi kröfu um að meðdómari Sandra Baldvinsdóttirhéraðsdómari viki sæti í málinu þar sem hún væri vanhæf vegna aðkomu sinnar aðmálum ákærða X á rannsóknarstigi. Nánar tiltekið hefði meðdómarinn heimilaðsímhlustun á tímabilinu 5. nóvember til 3. desember 2010 með úrskurði 5.nóvember það ár í málinu nr. [...]. Ákærði X telur að úrskurður þessi hafiverið löglaus og vísar því til stuðnings til dóms Hæstaréttar Íslands í málinr. 842/2014, þar sem komist hafi verið að þeirri niðurstöðu að hlustun ásímtölum ákærðu hefði brotið gegn rétti þeirra til réttlátrar málmeðferðarsamkvæmt 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr. samnings umverndun mannréttinda og mannfrelsis, sbr. lög nr. 62/1994 ummannréttindasáttmála Evrópu. Ákærði X telur að dómari sem kveði upp úrskurð semheimili lögreglu að framkvæma mannréttindabrot gagnvart honum geti ekki talisthæfur til setu sem dómari í málinu. Vísar ákærði X kröfu sinni til stuðningstil 6. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, aðallega til g-liðar, en telureinnig að b-liður eigi við. Ágreiningur reis um það hvort aðalmeðferð hafi veriðhafin þegar krafa ákærða X kom fram og hvort dóminum bæri að kveða upp úrskurðum þá kröfu ákærða að meðdómari víki sæti í málinu sem sætir kæru tilHæstaréttar Íslands á grundvelli a-liðar 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008.Dómurinn leit svo á að aðalmeðferð hafi ekki verið hafin þar sem í 2. mgr. 166.gr. laga nr. 88/2008 er sérstaklega mælt fyrir um það að aðalmeðferð hefjistmeð því að ákærandi geri stuttlega grein fyrir ákæru og hvaða gögnum hún séstudd, en síðan gefist ákærða kostur á að gera stuttar athugasemdir af sinnihálfu, áður en tekin er skýrsla af honum. Verjandi ákærða X hafði uppi kröfu umað meðdómandi viki sæti áður en til þess kom, þ.e. um leið og fært var tilbókar að hann og meðákærðu væru mættir í þinghaldið. Var krafa ákærða X þvítekin til úrskurðar, eftir að málflytjendum hafði verið gefinn kostur á því aðtjá sig um ágreiningsefnið. IISamkvæmtb-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er dómari, þar ámeðal meðdómsmaður, vanhæfur til að fara með mál hafi hann gætt réttarsakbornings eða brotaþola í málinu. Þegar lögregla krefst úrskurðar umsímhlustun metur dómari hvort lagaskilyrði séu fyrir því að fallast á kröfunaen með því telst hann ekki hafa gætt réttar sakbornings í málinu í skilningitéðs ákvæðis. Ákvæðið á því ekki við hér. Krafaákærða X um að meðdómandi víki sæti á grundvelli g-liðar 1. mgr. 6. gr. laganr. 88/2008 virðist byggð á því að lögreglu hafi á grundvelli úrskurðarmeðdómara 5. nóvember 2010 verið heimilað að hlusta símtöl ákærða X við aðra,en Hæstiréttur hafi hinn 4. febrúar 2016 komist að þeirri niðurstöðu í dómi ímáli nr. 842/2014 að með því að hlusta á símtöl ákærðu við aðra ákærðu skömmueftir að þeir höfðu gefið skýrslu hjá lögreglu, þar sem þeir höfðu réttarstöðusakborninga og var því óskylt að svara spurningum varðandi refsiverða hegðun,sem þeim var gefin að sök, sbr. 2. mgr. 64. gr. laga nr. 88/2008, hafi veriðbrotið gegn rétti þeirra til réttlátrar málsmeðferðar samkvæmt 1. mgr. 70. gr.stjórnarskrárinnar og 1. mgr. 6. gr. samnings um verndun mannréttinda ogmannfrelsis, sbr. lög nr. 62/1994 um mannréttinda­sáttmála Evrópu.Fyrirliggja í málinu gögn um hlustun, hljóðritun og eftirför. Meðal málsagagna erekki að finna upptökur af símtölum ákærða X við aðra á grundvelli úrskurðarmeðdómara 5. nóvember 2010, sem tók til tímabilsins 5. nóvember til 3. desember2010. Aðeins er um að ræða endurrit af tveimur samtölum ákærða við tilteknaaðila í bifreið, annars vegar 11. janúar 2011 og hins vegar 13. s.m. Úrskurðirsem dómari kveður upp á rannsóknarstigi sakamáls valda ekki vanhæfi hans tilþess að fara með málið eftir útgáfu ákæru, nema hann hafi fallist á kröfu um aðákærði sæti gæsluvarðhaldi samkvæmt 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Þannigverður dómari ekki vanhæfur til að leysa efnislega úr máli hafi hann árannsóknarstigi úrskurðað um símhlustun og jafnvel þótt á meðal málsgagna væruupptökur af símtölum og öðrum samskiptum ákærðu við aðra skömmu eftir að þeirgáfu skýrslu hjá lögreglu og höfðu réttarstöðu sakborninga ber að líta framhjáslíkum upptökum við úrlausn máls. Meðvísan til alls framangreinds getur úrskurður meðdómara frá 5. nóvember 2010 umheimild til símhlustunar lögreglu á síma ákærða X ekki leitt til þess að fyrirhendi séu atvik eða aðstæður sem séu fallnar til þess að draga óhlutdrægnimeðdómanda með réttu í efa, sbr. g-lið 6. gr. laga nr. 88/2008. Kröfu um aðSandra Baldvinsdóttir héraðsdómari víki sæti er því hafnað. Úrskurðþennan kveður upp Jón Höskuldsson héraðsdómari ásamt héraðsdómurunum GunnariAðalsteinssyni og Söndru Baldvinsdóttur sem meðdómendum. Ú r s k u r ða r o r ð:Kröfu verjanda X um að meðdómsmaðurinn SandraBaldvinsdóttir víki sæti í málinu er hafnað.
Mál nr. 782/2016
Kærumál Gjafsókn
K kærði úrskurð héraðsdóms og krafðist þess að fjárhæð málflutningsþóknunar lögmanns hennar vegna gjafsóknar í héraði yrði ákveðin hærri en gert var í hinum kærða úrskurði. Að teknu tilliti til yfirlits lögmanna aðila um unna tíma í málinu og umfangi þess að öðru leyti, var gjafsóknarþóknun lögmanns K hækkuð og var þá ekki tekið tillit til virðisaukaskatts eins og gert hafði verið í hinum kærða úrskurði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, Helgi I.Jónsson og Þorgeir Örlygsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 18. nóvember 2016, enkærumálsgögn bárust réttinum 23. sama mánaðar. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjaness 4. nóvember 2016, þar sem leyst var úr ágreiningi aðila ummálskostnað og kveðið á um gjafsóknarkostnað sóknaraðila en að öðru leyti var málinulokið með dómsátt. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 ummeðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að málflutningsþóknunlögmanns síns vegna reksturs málsins í héraði verði ákveðin 2.858.169 krónur,en til vara að þóknunin verði ákveðin að mati réttarins. Þá krefst sóknaraðilikærumálskostnaðar úr hendi varnaraðila.Varnaraðili hefur ekki látið málið til sín taka fyrir Hæstarétti.Eins og fram kemur í hinum kærða úrskurði lauk máli því sem sóknaraðilihafði höfðað gegn varnaraðila fyrir héraðsdómi með sátt 3. nóvember 2016. Þarsem samkomulag náðist ekki um málskostnað milli aðila úrskurðaði héraðsdómarium hann, sbr. 2. mgr. 108. gr. laga nr. 91/1991, svo og um gjafsóknarkostnað,en sóknaraðili naut gjafsóknar í héraði. Niðurstaða héraðsdóms var sú að hvoraðila skyldi bera sinn hluta málskostnaðar. Um gjafsóknarkostnað sagði að hannskyldi allur greiðast úr ríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns sóknaraðila,sem ákveðin var 1.000.000 krónur og hafði þá ,,verið tekið tillit tilvirðisaukaskatts.“ Sóknaraðili telur að sú þóknun sem lögmanni hennar var ákveðin afhéraðsdómi sé til muna of lág. Lögmaðurinn hafi lagt fram sundurliðað yfirlitum unna tíma í málinu en samkvæmt því hafi hann unnið 105,25 klukkustundirvegna þess. Þá bendir sóknaraðili á að skjöl málsins séu mikil að vöxtum, haldinhafi verið dómþing í málinu 16 sinnum, auk þess sem það hafi verið flutt umkröfu sóknaraðila um forsjá til bráðabirgða. Þá hafi sóknaraðili óskað eftirdómkvaðningu matsmanns 10. mars 2016 og mætt á matsfund, auk þess sem ýmisönnur vinna hafi tengst matsmálinu. Fyrir liggur sundurliðað yfirlit lögmanns varnaraðila í héraði um þá tímasem hann hafi unnið í þágu umbjóðanda síns í málinu, sem ekki naut gjafsóknar.Fram kemur að lögmaðurinn hafi unnið 60,75 klukkustundir vegna málsins. Að teknu tilliti til alls framangreinds verður fallist á með sóknaraðila aðgjafsóknarþóknun lögmanns hennar fyrir héraðsdómi skuli hækka. Verður húnákveðin 1.200.000 krónur og er þá ekki tekið tillit til virðisaukaskatts. Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Gjafsóknarkostnaður sóknaraðila, K, í héraði greiðist úr ríkissjóði, þarmeð talin þóknun lögmanns hennar, Þuríðar B. Sigurjónsdótturhéraðsdómslögmanns, 1.200.000 krónur.Kærumálskostnaður fellur niður. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 4. nóvember 2016. Mál þetta, sem var höfðað 1.desember 2015, var tekið til úrskurðar 3. nóvember 2016. Stefnandi er K, [...],[...]. Stefndi er M, [...], [...]. Dómkröfur stefnanda voru þær að slitið yrði sameiginlegriforsjá aðila og að stefnanda yrði dæmd forsjá drengsins A, kt. [...], til 18ára aldurs hans. Einnig gerði stefnandi kröfu um einfalt meðlag með drengnumfrá dómsuppkvaðningu til 18 ára aldurs hans og að ákveðið yrði með dómi inntakumgengni drengsins við stefnda. Auk þess var gerð krafa um málskostnað, eins ogmálið væri eigi gjafsóknarmál. Einnig gerði stefnandi kröfu um úrskurð um bráðabirgðaforsjá. Stefndi krafðist sýknu af öllum kröfum stefnanda og þess aðhonum yrði falin forsjá drengins A, en til vara að forsjá yrði áframsameiginlega í höndum beggja aðila en að drengurinn ætti lögheimili hjástefnda. Til þrautavara var þess krafist að forsjá yrði áfram sameiginleg en aðdrengurinn ætti lögheimili hjá stefnanda. Yrði fallist á aðal- eða varakröfuvar jafnframt gerð krafa um einfalt meðlag með drengnum. Stefndi krafðist þess að kröfu stefnanda um bráðabirgðaforsjáyrði hafnað og að lögheimili barnsins yrði ákveðið hjá stefnda meðan á rekstrimálsins stæði. Í öllum tilvikum krafðist stefndi málskostnaðar. Aðalmeðferð hófst í málinu 26. október 2016 en var frestað til3. nóvember s.á. Aðilar urðu þá sammála um að ljúka málinu með dómsátt. Samkvæmthenni skulu aðilar fara sameiginlega með forsjá drengsins. Þá er í sáttinnikveðið á um jafna umgengni, umgengni í sumarleyfi og á hátíðisdögum. Samkvæmt framangreindu hefur tekist sátt með málsaðilum umannað en málskostnað. Gera báðir aðilar kröfu um málskostnað úr hendi hins,stefnandi eins og málið væri eigi gjafsóknarmál. Með vísan til 2. mgr. 108. gr.laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála ber því að ákveða málskostnað meðúrskurði.Að virtum atvikum málsins og lyktum þess þykir rétt að málskostnaðurfalli niður.Stefnandi fékk útgefið leyfi til gjafsóknar vegna rekstursmálsins í héraði. Gjafsóknarkostnaður stefnanda, þar með talin þóknun lögmannshennar, Þuríðar B. Sigurjónsdóttur hdl., sem þykir hæfilega ákveðin 1.000.000króna, greiðist úr ríkissjóði. Hefur þá verið tekið tillit tilvirðisaukaskatts. Úrskurð þennan kveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r or ð: Málskostnaðurí máli þessu fellur niður. Allurgjafsóknarkostnaður stefnanda, K, þar með talin þóknun lögmanns hennar, ÞuríðarB. Sigurjónsdóttur héraðsdómslögmanns, að fjárhæð 1.000.000 króna, greiðist úrríkissjóði.
Mál nr. 783/2016
Kærumál Vanhæfi
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem kröfu A, um að héraðsdómarinn Á viki sæti í tengslum við kröfu rannsóknarnefndar Alþingis um að A gæfi skýrslu fyrir dómi, var hafnað. Byggði A aðallega á því að Á væri vanhæfur til að fara með málið þar sem hann og skipaður stjórnandi rannsóknar á vegum nefndarinnar störfuðu báðir sem héraðsdómarar við sama dómstól. Í dómi Hæstaréttar var vísað í dóm réttarins í máli nr. 487/2002 þar sem fram kom að héraðsdómari yrði aldrei stöðu sinnar vegna vanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varðaði persónu, störf eða hagsmuni annars héraðsdómara og helgaðist það af meginreglunni um sjálfstæði dómara, sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 15/1998. Þá hafði A að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl milli rannsakandans og Á væru með þeim hætti að með réttu væri unnt að draga óhlutdrægni dómarans í efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og HelgiI. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 23. nóvember 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 23. nóvember 2016, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um aðÁsmundur Helgason héraðsdómari víki sæti í tengslum við kröfu sóknaraðila um aðvarnaraðili gefi skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011 umrannsóknarnefndir. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verðitekin til greina. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Eins og fram kemur í dómi Hæstaréttar 8.nóvember 2002 í máli nr. 487/2002 verður héraðsdómari aldrei stöðu sinnar vegnavanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varði persónu, störfeða hagsmuni annars héraðsdómara. Helgast það af meginreglunni um sjálfstæðidómara sem fram kemur í 1. mgr. 24. gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, um aðdómarar séu sjálfstæðir í dómstörfum og leysi þau af hendi á eigin ábyrgð, envið úrlausn máls fara þeir eingöngu eftir lögum og lúta þar aldrei boðvaldiannarra. Þá hefur varnaraðili að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl milli héraðsdómaransog skipaðs stjórnanda rannsóknar samkvæmt ályktun Alþingis 2. júní 2016 séu meðþeim hætti að með réttu sé unnt að draga óhlutdrægni dómarans í efa, sbr. g.lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurðurstaðfestur, en kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Kærumálskostnaður fellurniður.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. nóvember 2016. KjartanBjarni Björgvinsson hefur krafist þess fyrir hönd rannsóknarnefndar Alþingis aðA, kt. [...], verði gert að gefa skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr.laga nr. 68/2011, um rannsóknarefndir. Í kröfusóknaraðila kemur fram að Alþingi hafi ályktað 2. júní 2016 að fram færirannsókn á þátttöku þýska bankans Hauck & Aufhäuser Privatbankiers KGaA íkaupum á 45,8% eignarhlut ríkisins í Búnaðarbanka Íslands hf. Forseti hafi skipaðKjartan Bjarna Björgvinsson til að stýra ofangreindri rannsókn 16. júlí sl. enhann er skipaður héraðsdómari við Héraðsdóm Reykjavíkur. Í kröfunni kemur framað hann hafi boðað vitnið, A, ásamt öðrum þeim sem krafa sóknaraðila lýtur að,11. nóvember sl. til skýrslutöku á grundvelli 1. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011,en vitnið sé fyrrverandi framkvæmdastjóri [...]. Í bréfi til vitnisins hafiverið upplýst að þar sem rannsóknarnefnd þeirri sem komið var á fót með ályktunAlþingis 2. júní sl. hefði ekki verið falið að veita álit sitt á því hvort tilstaðar kynnu að vera lögfræðileg atriði sem gætu varpað ljósi á hvort tilefniværi til þess að þar til bær stjórnvöld könnuðu grundvöll ábyrgðar einstaklingaeða lögaðila, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 68/2011, teldi nefndin að ákvæði 1.málsliðar 1. mgr. 10. gr. sömu laga ættu ekki við um réttarstöðu vitnisinsfyrir nefndinni. Því erlýst í kröfunni að vegna nánar tilgreindra viðbragða vitnisins teljirannsóknarnefndin að vitnið hafi ekki orðið við ósk rannsóknarnefndar umskýrslutöku, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011. Því óskar sóknaraðili eftirþví að hann verði kvaddur fyrir dóm til skýrslutöku og til að svara spurningumnefndarinnar. Í kröfuvitnisins um að dómari víki sæti í málinu er vísað til g-liðar 1. mgr. 6. gr.laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Almennt hafi verið litið svo á að þegardómari á aðild að dómsmáli séu allir dómarar við sama dómstól verði allirdómarar að víkja sæti á grundvelli vanhæfis, sbr. fyrrgreint ákvæðisakamálalaga eða sambærilegs ákvæðis í g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991, ummeðferð einkamála. Fordæmi úr réttarframkvæmd styðji þá ályktun. Lítur vitniðsvo á að leggja verði stöðu Kjartans að jöfnu við að hann sé aðili að þessumáli. Niðurstaða Málþetta er rekið á grundvelli sérlaga nr. 68/2011, um rannsóknarnefndir. Einungiser óskað atbeina dómara til að vitnið gefi skýrslu fyrir dómi um þau atvik semrannsóknin sem Alþingi hefur ályktað að fram skuli fara, þar sem sóknaraðilitelur að skilyrðum 2. mgr. 8. gr. fyrrgreindra laga sé fullnægt. Dómara ereinungis ætlað að stýra þeirri skýrslutöku en kemur ekki að rannsókninni aðöðru leyti. Kjartan Bjarni Björgvinsson er skipaður héraðsdómari við samadómstól og undirritaður héraðsdómari. Honum hefur verið falið af forseta Alþingisá grundvelli laga nr. 68/2011 að stýra umræddri rannsókn. Hann á hins vegarenga hagsmuni tengda niðurstöðu þeirrar rannsóknar. Að teknu tilliti til þesssem hér hefur verið rakið er það niðurstaða dómara að ekki séu fyrir hendiatvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að draga óhlutdrægni undirritaðsdómara með réttu í efa, sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Kröfuvitnisins um að dómarinn víki sæti er því hafnað.ÚRSKURÐARORÐ: Hafnaðer kröfu vitnisins, A, um að dómarinn, Ásmundur Helgason, víki sæti í málinu.
Mál nr. 793/2016
Kærumál Vanhæfi
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem kröfu A, um að héraðsdómarinn Á viki sæti í tengslum við kröfu rannsóknarnefndar Alþingis um að A gæfi skýrslu fyrir dómi, var hafnað. Byggði A aðallega á því að Á væri vanhæfur til að fara með málið þar sem hann og skipaður stjórnandi rannsóknar á vegum nefndarinnar störfuðu báðir sem héraðsdómarar við sama dómstól. Í dómi Hæstaréttar var vísað í dóm réttarins í máli nr. 487/2002 þar sem fram kom að héraðsdómari yrði aldrei stöðu sinnar vegna vanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varðaði persónu, störf eða hagsmuni annars héraðsdómara og helgaðist það af meginreglunni um sjálfstæði dómara, sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 15/1998. Þá hafði A að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl milli rannsakandans og Á væru með þeim hætti að með réttu væri unnt að draga óhlutdrægni dómarans í efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og HelgiI. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 23. nóvember 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 23. nóvember 2016, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um aðÁsmundur Helgason héraðsdómari víki sæti í tengslum við kröfu sóknaraðila um aðvarnaraðili gefi skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011 umrannsóknarnefndir. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verðitekin til greina. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Eins og fram kemur í dómi Hæstaréttar 8.nóvember 2002 í máli nr. 487/2002 verður héraðsdómari aldrei stöðu sinnar vegnavanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varði persónu, störfeða hagsmuni annars héraðsdómara. Helgast það af meginreglunni um sjálfstæðidómara sem fram kemur í 1. mgr. 24 gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, um aðdómarar séu sjálfstæðir í dómstörfum og leysi þau af hendi á eigin ábyrgð, envið úrlausn máls fara þeir eingöngu eftir lögum og lúta þar aldrei boðvaldiannarra. Þá hefur varnaraðili að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl milli héraðsdómaransog skipaðs stjórnanda rannsóknar samkvæmt ályktun Alþingis 2. júní 2016 séu meðþeim hætti að með réttu sé unnt að draga óhlutdrægni dómarans í efa, sbr. g.lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurðurstaðfestur, en kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 23. nóvember 2016. KjartanBjarni Björgvinsson hefur krafist þess fyrir hönd rannsóknarnefndar Alþingis aðA, kt. [...], verði gert að gefa skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr.laga nr. 68/2011, um rannsóknarefndir. Í kröfusóknaraðila kemur fram að Alþingi hafi ályktað 2. júní 2016 að fram færirannsókn á þátttöku þýska bankans Hauck & Aufhäuser Privatbankiers KGaA íkaupum á 45,8% eignarhlut ríkisins í Búnaðarbanka Íslands hf. Forseti hafiskipað Kjartan Bjarna Björgvinsson til að stýra ofangreindri rannsókn 16. júlísl. en hann er skipaður héraðsdómari við Héraðsdóm Reykjavíkur. Í kröfunnikemur fram að hann hafi boðað vitnið, A, ásamt öðrum þeim sem krafa sóknaraðilalýtur að, 11. nóvember sl. til skýrslutöku á grundvelli 1. mgr. 8. gr. laga nr.68/2011, en vitnið sé fyrrverandi framkvæmdastjóri [...]. Í bréfi til vitnisinshafi verið upplýst að þar sem rannsóknarnefnd þeirri sem komið var á fót meðályktun Alþingis 2. júní sl. hefði ekki verið falið að veita álit sitt á þvíhvort til staðar kynnu að vera lögfræðileg atriði sem gætu varpað ljósi á hvorttilefni væri til þess að þar til bær stjórnvöld könnuðu grundvöll ábyrgðareinstaklinga eða lögaðila, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 68/2011, teldi nefndinað ákvæði 1. málsliðar 1. mgr. 10. gr. sömu laga ættu ekki við um réttarstöðuvitnisins fyrir nefndinni. Því erlýst í kröfunni að vegna nánar tilgreindra viðbragða vitnisins teljirannsóknarnefndin að vitnið hafi ekki orðið við ósk rannsóknarnefndar umskýrslutöku fyrir nefndinni, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011. Því óskarsóknaraðili eftir því að hann verði kvaddur fyrir dóm til skýrslutöku og til aðsvara spurningum nefndarinnar. Í kröfuvitnisins um að dómari víki sæti í málinu er vísað til g-liðar 1. mgr. 6. gr.laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Almennt hafi verið litið svo á að þegardómari eigi aðild að dómsmáli verði allir dómarar við sama dómstól að víkjasæti á grundvelli vanhæfis, sbr. fyrrgreint ákvæði sakamálalaga. Fordæmi úrréttarframkvæmd styðji þá ályktun. Lítur vitnið svo á að leggja verði stöðuKjartans að jöfnu við að hann sé aðili að þessu máli. Niðurstaða Málþetta er rekið á grundvelli sérlaga nr. 68/2011, um rannsóknarnefndir. Einungiser óskað atbeina dómara til að vitnið gefi skýrslu fyrir dómi um þau atvik semrannsóknin, sem Alþingi hefur ályktað að fram skuli fara, beinist að, þar semsóknaraðili telur að skilyrðum 2. mgr. 8. gr. fyrrgreindra laga sé fullnægt.Dómara er einungis ætlað að stýra þeirri skýrslutöku en kemur ekki aðrannsókninni að öðru leyti. Kjartan Bjarni Björgvinsson er skipaðurhéraðsdómari við sama dómstól og undirritaður héraðsdómari. Honum hefur veriðfalið af forseta Alþingis á grundvelli laga nr. 68/2011 að stýra umræddrirannsókn. Hann á hins vegar enga hagsmuni tengda niðurstöðu þeirrar rannsóknar.Að teknu tilliti til þess sem hér hefur verið rakið er það niðurstaða dómara aðekki séu fyrir hendi atvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að dragaóhlutdrægni undirritaðs dómara með réttu í efa, sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laganr. 88/2008. Kröfu vitnisins um að dómarinn víki sæti er því hafnað.ÚRSKURÐARORÐ: Hafnaðer kröfu vitnisins, A, um að dómarinn, Ásmundur Helgason, víki sæti í málinu.
Mál nr. 792/2016
Kærumál Vanhæfi
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem kröfu A, um að héraðsdómarinn Á viki sæti í tengslum við kröfu rannsóknarnefndar Alþingis um að A gæfi skýrslu fyrir dómi, var hafnað. Byggði A aðallega á því að Á væri vanhæfur til að fara með málið þar sem hann og skipaður stjórnandi rannsóknar á vegum nefndarinnar störfuðu báðir sem héraðsdómarar við sama dómstól. Í dómi Hæstaréttar var vísað í dóm réttarins í máli nr. 487/2002 þar sem fram kom að héraðsdómari yrði aldrei stöðu sinnar vegna vanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varðaði persónu, störf eða hagsmuni annars héraðsdómara og helgaðist það af meginreglunni um sjálfstæði dómara, sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 15/1998. Þá hafði A að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl milli rannsakandans og Á væru með þeim hætti að með réttu væri unnt að draga óhlutdrægni dómarans í efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og HelgiI. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 23. nóvember 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 23. nóvember 2016, þar sem hafnað var kröfu varnaraðila um aðÁsmundur Helgason héraðsdómari víki sæti í tengslum við kröfu sóknaraðila um aðvarnaraðili gefi skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011 umrannsóknarnefndir. Kæruheimild er í a. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa verðitekin til greina. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Eins og fram kemur í dómi Hæstaréttar 8.nóvember 2002 í máli nr. 487/2002 verður héraðsdómari aldrei stöðu sinnar vegnavanhæfur til að fara með mál af þeirri ástæðu einni að það varði persónu, störfeða hagsmuni annars héraðsdómara. Helgast það af meginreglunni um sjálfstæðidómara sem fram kemur í 1. mgr. 24 gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, um aðdómarar séu sjálfstæðir í dómstörfum og leysi þau af hendi á eigin ábyrgð, envið úrlausn máls fara þeir eingöngu eftir lögum og lúta þar aldrei boðvaldiannarra. Þá hefur varnaraðili að öðru leyti ekki sýnt fram á að tengsl millihéraðsdómarans og skipaðs stjórnanda rannsóknar samkvæmt ályktun Alþingis 2.júní 2016 séu með þeim hætti að með réttu sé unnt að draga óhlutdrægni dómaransí efa, sbr. g. lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Samkvæmt þessu verður hinnkærði úrskurður staðfestur, en kærumálskostnaður verður ekki dæmdur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Kærumálskostnaður fellurniður.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 23. nóvember 2016. KjartanBjarni Björgvinsson hefur krafist þess fyrir hönd rannsóknarnefndar Alþingis aðA, kt. [...], verði gert að gefa skýrslu fyrir dómi samkvæmt 2. mgr. 8. gr.laga nr. 68/2011, um rannsóknarefndir. Í kröfusóknaraðila kemur fram að Alþingi hafi ályktað 2. júní 2016 að fram færirannsókn á þátttöku þýska bankans Hauck & Aufhäuser Privatbankiers KGaA íkaupum á 45,8% eignarhlut ríkisins í Búnaðarbanka Íslands hf. Forseti hafiskipað Kjartan Bjarna Björgvinsson til að stýra ofangreindri rannsókn 16. júlísl. en hann er skipaður héraðsdómari við Héraðsdóm Reykjavíkur. Í kröfunnikemur fram að hann hafi boðað vitnið, A, ásamt öðrum þeim sem krafa sóknaraðilalýtur að, 11. nóvember sl. til skýrslutöku á grundvelli 1. mgr. 8. gr. laga nr.68/2011, en vitnið sé fyrrverandi stjórnarformaður [...]. Í bréfi til vitnisinshafi verið upplýst að þar sem rannsóknarnefnd þeirri sem komið var á fót meðályktun Alþingis 2. júní sl. hefði ekki verið falið að veita álit sitt á þvíhvort til staðar kynnu að vera lögfræðileg atriði sem gætu varpað ljósi á hvorttilefni væri til þess að þar til bær stjórnvöld könnuðu grundvöll ábyrgðareinstaklinga eða lögaðila, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 68/2011, teldi nefndinað ákvæði 1. málsliðar 1. mgr. 10. gr. sömu laga ættu ekki við um réttarstöðuvitnisins fyrir nefndinni. Því erlýst í kröfunni að vegna nánar tilgreindra viðbragða vitnisins teljirannsóknarnefndin að vitnið hafi ekki orðið við ósk rannsóknarnefndar umskýrslutöku fyrir nefndinni, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 68/2011. Því óskarsóknaraðili eftir því að hann verði kvaddur fyrir dóm til skýrslutöku og til aðsvara spurningum nefndarinnar. Í kröfuvitnisins um að dómari víki sæti í málinu er vísað til g-liðar 1. mgr. 6. gr.laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Almennt hafi verið litið svo á að þegardómari á aðild að dómsmáli séu allir dómarar við sama dómstól verði allirdómarar að víkja sæti á grundvelli vanhæfis, sbr. fyrrgreint ákvæðisakamálalaga eða sambærilegs ákvæðis í g-lið 5. gr. laga nr. 91/1991, um meðferðeinkamála. Fordæmi úr réttarframkvæmd styðji þá ályktun. Lítur vitnið svo á aðleggja verði stöðu Kjartans að jöfnu við að hann sé aðili að þessu máli. Niðurstaða Málþetta er rekið á grundvelli sérlaga nr. 68/2011, um rannsóknarnefndir. Einungiser óskað atbeina dómara til að vitnið gefi skýrslu fyrir dómi um þau atvik semrannsóknin sem Alþingi hefur ályktað að fram skuli fara, þar sem sóknaraðilitelur að skilyrðum 2. mgr. 8. gr. fyrrgreindra laga sé fullnægt. Dómara ereinungis ætlað að stýra þeirri skýrslutöku en kemur ekki að rannsókninni aðöðru leyti. Kjartan Bjarni Björgvinsson er skipaður héraðsdómari við samadómstól og undirritaður héraðsdómari. Honum hefur verið falið af forsetaAlþingis á grundvelli laga nr. 68/2011 að stýra umræddri rannsókn. Hann á hinsvegar enga hagsmuni tengda niðurstöðu þeirrar rannsóknar. Að teknu tilliti tilþess sem hér hefur verið rakið er það niðurstaða dómara að ekki séu fyrir hendiatvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að draga óhlutdrægni undirritaðs dómarameð réttu í efa, sbr. g-lið 1. mgr. 6. gr. laga nr. 88/2008. Kröfu vitnisins umað dómarinn víki sæti er því hafnað.ÚRSKURÐARORÐ: Hafnaðer kröfu vitnisins, A, um að dómarinn, Ásmundur Helgason, víki sæti í málinu.
Mál nr. 789/2016
Kærumál Gæsluvarðhald Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Helgi I. Jónsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 24. nóvember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta áframgæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 2. desember 2016 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til varaað beitt verði vægari úrræðum, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddum grunum brot sem geta varðað fangelsisrefsingu samkvæmt 209. gr. og 210. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Samkvæmt því og þar sem fullnægt er skilyrðum a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 verður hinn kærði úrskurður staðfestur áþann hátt sem í dómsorði greinir.Dómsorð:Varnaraðili, Adam Kamil Pilecki, skalsæta áfram gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 2. desember 2016 klukkan 16.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24.nóvember 2016.Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess að kærða, Adam Kamil Pilecki, kt. 140873-2769,verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 2. desember 2016, kl. 16:00. Ígreinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjum kemur fram að lögreglan áSuðurnesjum hafi nú til rannsóknar meint kynferðisbrot kærða gegn fjölda barna.Séu hin meintu brot talin hafa átt sér stað í á tímabilinu september-nóvember2016 á nokkrum stöðum í Reykjanesbæ og einnig hafi kærði verið að áreitanokkrar stúkur á skilaboðum í gegnum Facebook. Að auki hafi kærði haldið útisíðum þar sem birtust myndir af unglingstúlkum en ef ýtt var á myndina þá hafigróft klám komið og þannig verið að ýja að því að klámmyndin væri af stúlkunnisjálfri. Meðal þess sem lögregla rannsakar sémeint kynferðisleg áreitni kærða gegn fjölda allan af unglingsstúlkum áaldrinum 14-15 ára og birting á myndum af unglingsstúlkum þar sem grófarklámmyndir koma upp á skjáinn ef ýtt er á myndirnar af stúlkunum. Lögreglanhafi nú fullt í fangi með að taka á móti kærum frá foreldrum bæði í gegnum tölvupósteða síma.Búiðsé að yfirheyra kærða einu sinni vegna málsins en stefnt sé að því að taka afhonum aðra skýrslu sem allra fyrst. Hafa verði í huga umfang málsins. Vísastnánar til meðfylgjandi gagna málsins.Rannsóknmáls þessa sé enn á algeru frumstigi. Meðal þess sem rannsaka þurfi sé umfangmeintra brota kærða en að svo stöddu liggi ekki fyrir gegn hve mörgum börnumkærði kann að hafa brotið gegn. Lögregla vinni nú að því taka á móti kærum ogþarf að taka skýrslur af brotaþolum. Liggi nú fyrir að myndirnar af síðunnivoru af rúmlega 80 stúlkum. Þá liggifyrir að yfirheyra þurfi kærða aftur vegna málsins og verður það gert viðfyrsta tækifæri. Þátelji lögregla að ætla megi að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins og hafaáhrif á vitni og brotaþola, gangi hann laus. Meðal þess sem lögregla þurfieinnig að rannsaka sé hvort kærða skuli gert að gangast undir geðmat. Þá vinnilögregla einnig að því að undirbúa hættumat, unnið af sálfræðingi, vegna kærða.Af þessum sökum telji lögregla að skilyrðum a liðar 1. mgr. 95. gr.sakamálalaga nr. 88/2008 sé fullnægt í þessu máli.Aukþess telur lögreglustjóri að mikil hætta sé á að kærði muni reyna aðkomast úr landi eða leynast og koma sér þannig undan málsókn eða fullnusturefsingar gangi hann laus. Sé á það bent að kærði, sem sé erlendurríkisborgari, virðist ekki eiga nein tengsl við landið. Eigi hann þannig hvorkifjölskyldu né stundi atvinnu hér. Sé skilyrðum b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga ummeðferð sakamála sé einnig fullnægt.Þáhafi rannsókn lögreglu einnig leitt í ljós að fyrsta kæran gegn kærða hafikomið 10. október sl. Þá hafi kærði verið handtekinn og allur tölvubúnaðurtekin af honum og vistaður hjá lögreglu. Kærði hafi þá verið með í fórum sínummyndir af börnum sem voru klámfengar en síðan honum var sleppt úr haldi hafihann haldið áfram kynferðislegri áreitni gegn börnum og aukið mjög á grófleikabrotanna. Lögregla telji í þessu ljósi að hætta sé fyrir hendi að kærði haldibrotum sínum gegn börnum áfram á meðan að máli hans sé ekki lokið. Af þessumsökum telji lögregla að skilyrðum c liðar 1. mgr. 95. gr. sakamálalaga nr.88/2008 sé fullnægt í þessu máli.Lögreglatelji af málavöxtum þessa máls og fyrra broti kærða að ekki sé réttlætanlegt aðkærði gangi laus á meðan að vinna vegna rannsóknar málsins fari fram. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, hættu á áframhaldandi brotumkærða, a- og c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88, 2008 um meðferðsakamála, 209. og 210 gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 telji lögreglustjóri brýna rannsóknarhagsmuni standatil þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 2.desember 2016 kl. 16.00.Tilvara sé þess krafist að kærða verði gert að sæta farbanni allt til föstudagsins23. desember 2016 og að á þeim tíma verði kærða gert að tilkynna sig daglegatil lögreglu á lögreglustöð.Kærðimótmælir kröfunni og krefst að henni verði hafnað. Til vara krefst hann þess aðvægari úrræði verði beitt og til þrautavara að gæsluvarðhaldið verði stytt. Meðvísan til framangreinds, svo og gagna málsins, er fallist á það meðlögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot semfangelsisrefsing liggur við. Fram kom fyrir dóminum að nú þegar væru 17 mál írannsókn og á frumstigi og enn væru að berast kærur til lögreglu vegnasambærilegra brota. Rannsóknmálsins er á frumstigi. Ætla verður lögreglu nokkuð ráðrúm til þess að rannsakameint brot kærða en þau gögn sem þegar hefur verið aflað benda til þess aðmálið geti verið nokkuð umfangsmikið. Telja verður að gangi kærði laus megiætla að hann muni torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að afmá merkieftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Þá erkærði af erlendu bergi borinn og virðist ekki eiga nein tengsl við landið aukþess að vera ekki í vinnu. Einnig liggur fyrir að eftir að kærða var slepplausum eftir handtöku í byrjun október sl. hélt hann brotum sínum áfram þráttfyrir að lögreglan væri búin að hafa afskipti af honum. Telur dómarinn skilyrðia-c liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 vera uppfyllt. Verður krafalögreglustjórans því tekin til greina eins og segir í úrskurðarorði. Í ljósi þess sem áður segir um umfang málsinsþykja ekki efni til þess að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er.Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði,Adam Kamil Pilecki, kt. 140873-2769, skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 2. desember 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 786/2016
Kærumál Kæra Frávísun frá Hæstarétti
Kæra X til Hæstaréttar uppfyllti ekki skilyrði 2. mgr. 193. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I.Jónsson og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 23. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 23. nóvember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og að honum verði ekki gert að sæta einangrun.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Við uppkvaðningu hins kærða úrskurðará dómþingi 23. nóvember 2016 var bókað eftir varnaraðila, að viðstöddumverjanda hans, að hann kærði úrskurðinn til Hæstaréttar. Ekki var bókað íþingbók í hvaða skyni kært væri eins og áskilið er í 2. mgr. 193. gr. laga nr.88/2008. Úr þessum annmarka var ekki bætt með skriflegri kæru til héraðsdóms.Breytir þar engu þótt varnaraðili hafi skilað greinargerð til Hæstaréttar semhefur að geyma röksemdir hans fyrir kröfunni. Samkvæmt þessu verður að vísamálinu frá Hæstarétti.Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 23. nóvember 2016.Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur krafist þess fyrir dóminum ídag, að X fæddur [...], verði gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allttil miðvikudagsins 30. nóvember kl. 16.00. Þá er þess krafist að kærði sætieinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Krafan er reist á a-c lið 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Meint brot kærða er talið varðavið 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Í greinargerð lögreglustjórans áSuðurnesjum kemur fram að til rannsóknar sé hjá lögreglunni á Suðurnesjumrán sem framið var í [...],Reykjanesbæ, 15. nóvember 2016 um kl. 18:47. Maður hafi komið inn í [...], ógnað starfsfólki meðhnífi, krafðist þess að fá [...] og peninga og yfirgefið verslunina þegar orðið hafði verið við kröfumhans. Brotið sé talið varða við 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Lögreglan hafi þegar hafið eftirgrennslan eftiraðilanum samkvæmt lýsingu frá starfsfólki [...]. Við næsta hús eða við [...] hafi ábílastæði þar fundist svartur trefill sem talin er hafa getað dottið af kærða.Lögreglan hafi leitað til annara lögregluembætta og óskað eftir vitnum afatburðinum í fjölmiðlum. Lögregluembættið á [...]hafi sett sig í samband þar sem þeir höfðu haft afskipti af kærða þann9. nóvember sl. Þar hafi kærði framið vopnað rán í [...] og veriðhandtekin og úrskurðaður í gæsluvarðhald í kjölfarið sbr. úrskurður nr. R-[...]/2016, tilmánudagsins 14. nóvember og í farbann til 12. desember 2016. Að auki hafi Lögreglustjórinná [...] haft samband þar sem þeir hafikærða grunaðan um samskonar rán í tveimur tilvikum. Kærði sem sé [...]ríkisborgari tali ekki íslensku. En í öllum þessum málum, þ.e. hjá lögreglunniá [...], og [...] sé það sameiginlegt að vitnilýsa því að kærði talaði [...]. Þá segir að í ljós hafi kom að ímálinu á [...] að að kærði hafi verið með íslenskri stúlku sem hafi sagst vera kærastahans. A, kt. [...], kvaðst hafa kynnst kærða á netinu og í kjölfarið hafi hann komið hingaðtil lands og hún ætlað að sýna honum landið. A hafi borið kennsl á kærða ámyndbandsupptöku sem lögreglan [...] bar undir hana. Lögregla hafi farið að heimili A í [...] þar semkærði hafi fundist. Hafi kærði verið handtekinn í kjölfar, grunaður um rán, ogfærður á lögreglustöðina við Hringbraut þar sem hann hafi verið vistaður. Einnig segir í greinargerðinni aðkærði hafi verið yfirheyrður af lögreglu tvisvar sinnum og neiti hann alfariðað tjá sig um það sem hann sé sakaður um. Það sem kærði hafi tjáð sig um sé aðmati lögreglu afar ótrúverðugt og í hrópandi ósamræmi við það sem önnur vitnisegi. Að auki hafi kærði haft í hótunum við lögreglumenn sem tóku af honumframburðarskýrslu. A hafi einnig verið yfirheyrð vegna málsins tvisvar sinnum.Þegar föt sem fundust ekki langt frá ránstaðnum hafi verið borin undir hana,kvað hún þau vera föt kærða. Vísast nánar til gagna málsins.Fyrir liggi nokkuð umfangsmiklar rannsóknaraðgerðir lögreglu til að upplýsanánar um framangreind atriði. Hafi þegar verið haft samband viðlöggæsluyfirvöld annar staðar á landinu vegna málsins. Þá vinni lögregla nú aðþví að rannsaka þá muni sem kærði á, þ.á.m. snjallsíma. Þyki það sem fram hefurkomið við rannsóknina eindregið benda til þess að kærði hafi verið að verki. Fram hafikomið upplýsingar um að kærði hafi verið eða sé haldinn fíkniefnafíkn ogreynslan sýni að veruleg hætta sé á að fólk í þeirri stöðu haldi áfram brotum ámeðan málunum sé ekki lokið. Verið sé aðrannsaka vopnað rán í [...] sem hafði í för með sér umtalsvert fjártjón lögaðilahér á landi. Samkvæmt því sem að framan hefur verið rakið og með vísan tilgagna málsins telur lögreglustjóri fram kominn rökstuddan grun um að kærði hafimeð háttsemi sinni gerst sekur um brot á 252. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940, sem við liggi allt að 16 ára fangelsi og telur lögreglustjóri að brotkærða muni ekki hafa í för með sér sektir eða skilorðsbundna refsingu, verðihann fundinn sekur af slíku broti. Af framansögðu telur lögreglustjórinauðsynlegt að kærði sæti gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til rannsóknar hjálögreglu. Megi einsýnt ætla að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins og hafaáhrif á samseka eða vitni. Auk þessa megi telja að mikil hætta sé á að kærðimuni reyna að komast úr landi eða leynast og koma sér þannig undan málsókn eðafullnustu refsingar, gangi hann laus. Aðmati lögreglustjóra er ekki völ á vægari úrræðum til að tryggja þá hagsmuni semí húfi eru. Með vísan til alls framangreinds, gagna málsins, a-b- og c- liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og 252. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940 telur lögreglustjóri brýna rannsóknarhagsmunaog hættu á áframhaldandi brotum kærða standa til þess að kærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 30.nóvember kl. 16:00. Þess er einnig krafist að kærða verði gert að sætaeinangrun, sbr. b-lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, ámeðan gæsluvarðhaldi stendur með vísan til framangreindra rannsóknarhagsmuna.Eins og að framan er rakið er fyrirliggjandifrekari öflun upplýsinga í tengslum við framangreind tilvik svo. Er eðli slíkraupplýsinga þess eðlis að auðvelt er að spilla þeim. Af þeim sökum telurlögreglustjóri nauðsynlegt að kærða verði gert að sæta einangrun á meðangæsluvarðhaldi stendur. Kærði mótmælir kröfunni en tilvara krefst hann þess að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Þámótmælir hann kröfunni um einangrun. Telur kærði að rannsókn málsins sé nánastlokið og muni það engu breyta fyrir rannsóknina hvort kærði sé laus eða ekki. Rökstuddurgrunur er komin fram um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi semfangelsisrefsing er lögð við og að ætla megi að enn sé hætta á að ákærði munihalda áfram brotastarfsemi fari hann frjáls ferða sinna eða hafi áhrif árannsókn málsins. Þá er kærði erlendur ríkisborgari, ekki búsettur hér á landiog er því fallist á með lögreglustjóra að skilyrði a-c liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/ 2008 séuuppfyllt. Er krafa um gæsluvarðahald því tekin til greina eins og nánar greinirí úrskurðarorði en ekki þykja efni til að marka varðhaldinu skemmri tíma enkrafist er. Þá skal kærði sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. ÁstríðurGrímsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði,X, skal sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 30. nóvember nk. kl. 16:00.Kærði sætieinangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 772/2016
Kærumál Gæsluvarðhald Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I.Jónsson og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 18. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 18. nóvember 2016 þar sem varnaraðila var gertað sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 25. nóvember 2016 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til varaað beitt verði vægari úrræðum, en að því frágengnu að gæsluvarðhaldi verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 18. nóvember2016.Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess að kærða, X, kt. [...], verði með úrskurðiHéraðsdóms Reykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 25.nóvember 2016, kl. 16:00. Til vara er þess krafist að kærða verði gert að sætafarbanni allt til föstudagsins 16. desember 2016 og að á þeim tíma verði honumgert að tilkynna sig daglega til lögreglu á lögreglustöð.Kærðimótmælir kröfu lögreglustjóra. Hann krefst þess aðallega að gæsluvarðhalds­­kröfunniverði hafnað, til vara að vægari úrræðum verði beitt og til þrautavara aðgæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími en krafist sé.IÍgreinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjum er til þess vísað að lögregla hafitil rannsóknar meint kynferðis- og barnaverndarlagabrot kærða gegn fjöldabarna. Meint brot kærða hafi verið framin á tímabilinu september til nóvember2016 á nokkrum stöðum í Reykjanesbæ. Kærði sé einnig grunaður um að hafa áreittnokkrar ungar stúkur kynferðislega með sendingu skilaboða í gegnum vefsíðunafacebook. Auk þess hafi kærði haldið úti síðum þar sem myndir af unglingstúlkumhafi birst en þegar smellt hafi verið á myndirnar hafi komið í ljós gróft klám.Með þessum hætti hafi verið ýjað að því að klámmyndin væri af viðkomandistúlku. Undanfarna daga hafi lögregla átt fullt í fangi með að taka á mótikærum frá foreldrum stúlknanna. Lögreglustjóri segir rannsóknmálsins vera á algeru frumstigi. Meðal þess sem rannsaka þurfi sé umfangmeintra brota kærða en ekki liggi fyrir gegn hversu mörgum börnum kærði kunniað hafa brotið. Hvað umfangið varði liggi þó fyrir að á síðu kærða hafi veriðmyndir af um 80 stúlkum. Lögregla vinni að því að taka við kærum og síðan þurfiað taka skýrslur af brotaþolum. Lögregla vinni jafnframt að því að undirbúahættumat, unnið af sálfræðingi, vegna kærða. Þá þurfi að kanna hvort ástæða sétil þess að gera kærða að gangast undir geðmat.IILögreglustjórisegir kærða undir rökstuddum grun um brot gegn 209. og 210 gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 og 3. mgr. 99. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002.Lögreglustjóri telji að ætla megi að kærði kunni að torvelda rannsókn málsinsog hafa áhrif á brotaþola og önnur vitni, gangi hann laus. Samkvæmt því teljilögreglustjóri að skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála sé fullnægt í málinu.Lögreglustjórivísar enn fremur til þess að fyrsta kæran hafi borist 10. október sl. Kærðihafi verið handtekinn í kjölfarið og allur tölvubúnaður hans verið haldlagðuraf lögreglu. Kærði hafi þá verið með klámfengnar myndir af börnum í fórumsínum. Ljóst sé að eftir að kærða var sleppt hafi hann haldið áframkynferðislegri áreitni gegn börnum og þá hafi grófleika brotanna aukist. Í þvíljósi telji lögreglustjóri hættu á að kærði haldi áfram brotum sínum gegn börnumá meðan máli hans sé ekki lokið. Því telji lögreglustjóri að skilyrðum c-liðar1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé einnig fullnægt ímálinu. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, hættu á áframhaldandi brotumkærða, sbr. a-og c-liði 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála,telji lögreglustjóri uppfyllt lagaskilyrði til þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 25. nóvember 2016, kl. 16:00, svo semkrafist sé.Tilvara sé þess krafist að kærða verði gert að sæta farbanni allt til föstudagsins16. desember 2016, sbr. b-lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, og að á þeimtíma verði kærða gert að tilkynna sig daglega til lögreglu á lögreglustöð.IIIMeðvísan til framangreinds, svo og gagna málsins, er fallist á það meðlögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot semfangelsisrefsing liggur við.Rannsóknmálsins er á frumstigi. Ætla verður lögreglu nokkuð ráðrúm til þess að rannsakameint brot kærða en þau gögn sem þegar hefur verið aflað benda til þess aðmálið geti verið nokkuð umfangsmikið. Telja verður að gangi kærði laus megiætla að hann muni torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að afmá merkieftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Samkvæmtþessu telst skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fullnægt til þess að kærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi. Í ljósi þess sem áður segir um umfang málsins þykja ekkiefni til þess að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er og er krafalögreglustjóra því tekin til greina með þeim hætti sem hún er fram sett ognánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurðþennan kveður upp Kristinn Halldórsson héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði,X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 25. nóvember 2016,kl. 16:00.
Mál nr. 773/2016
Kærumál Húsleit
Krafa lögreglustjóra um heimild til húsleitar á lögheimili X og í herbergi og hirslum sem hann hafði til umráða á spítala, var tekin til greina. Þá var lögreglu jafnframt heimiluð haldlagning og rannsókn á efnisinnihaldi tölvubúnaðar og síma X.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson,Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 18. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 18. nóvember 2016, þar sem hafnað var kröfusóknaraðila um heimild til húsleitar á lögheimili varnaraðila að [...] í [...]og herbergi hans og hirslum, sem honum tilheyra á geðdeild Landspítalans viðHringbraut, og haldlagningar á tölvubúnaði og síma hans, svo og rannsóknar áefnisinnihaldi raftækjanna. Kæruheimilder í g. og h. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðilikrefst þess að framangreind krafa verði tekin til greina.Samkvæmt framburðivitnis, sem óskað hefur nafnleyndar, sbr. 3. mgr. 65. gr. laga nr. 88/2008, ervarnaraðili undir rökstuddum grun um brot, sem getur varðað fangelsisrefsingueftir 202. gr. og 210. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Verður þvímeð vísan til 1. mgr. 75. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 74. gr., og lögjöfnun frá 1.mgr. 70. gr. laga nr. 88/2008 fallist á kröfu sóknaraðila eins og í dómsorðigreinir. Dómsorð:Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu erheimiluð húsleit á lögheimili varnaraðila, X, að [...] í [...] og herbergi oghirslum hans á geðdeild Landspítalans við Hringbraut. Heimildin nær til læstrahirslna og geymslna, sem tilheyra varnaraðila. Jafnframt er heimiluð haldlagningog rannsókn á efnisinnihaldi tölvubúnaðar og síma varnaraðila, sem finnastkunna við húsleitina.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 18.nóvember 2016. Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness heimili embættinu leit álögheimili kærða, X, kt. [...], að [...]í [...]. Þess er krafist að heimildin nái til leitar í læstumhirslum og geymslum í og við húsnæðið. Þá er þess einnig krafist að lögregluverði heimiluð leit í herbergi kærða og hirslum sem honum tilheyra á geðdeildLandspítalans við Hringbraut þar sem kærði dvelur nú. Þá er þess ennfremurkrafist að lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu verði heimilað að opna ogrannsaka efni og innihald raftækja, svo sem tölvubúnaðar og síma, sem lagtverður hald á, þ.m.t. tölvupóst kærða og önnur samskipta- og geymsluforritkærða sem þar kunna að finnast. IÍ greinargerð lögreglustjóra kemur fram að 11. nóvembersl. hafi lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu borist beiðni um lögreglurannsókn frábarnaverndarnefnd [...]. Samkvæmtbeiðninni hafi nefndinni borist tilkynning 20. október sl. um að við vinnslumáls hjá barnaverndarnefnd [...] hafi komið fram upplýsingar um aðkærði hafi mögulega misnotað [...], A.Upplýsingarnar hafi verið þess efnis að kona, sem ekki hafi viljað láta nafnsíns getið, hafi séð myndir í síma kærða af honum og barninu í kynferðislegumstellingum og hafi barnið virst sofa á myndunum.Í þágu rannsóknar málsins hafi lögreglahaft samband við félags­þjónustuna í [...]. Þar hafi fengist þær upplýsingar að fyrrnefnd kona væri mjög hrædd við kærða og óttaðist að hanngerði henni eitthvað ef að hann frétti að hún hafi gefið lögreglu þessarupplýsingar. Fyrir vikið væri konan ekki tilbúin að gefa upp nafn sitt. Konanhafi síðar tjáð lögreglu að hún hefði búið með kærða á tímabili. Í janúar sl.hafi kærði tekið að breytast og hafi konan í kjölfarið komist að því að hannværi kominn í fíkniefnaneyslu. Kærði hafi verið mjög veikur og hafi konan horftupp á hvernig honum versnaði sífellt.Hann hafi meðal annars verið mikið inni á viðbjóðslegum klámsíðum. Konanhafi haft heimild frá manninum til að skoða síma hans daglega. Einhvern tímanní mars eða apríl hafi hún verið að skoða símann þegar hún hafi séð myndaseríusem henni hafi fundist virkilega óviðeigandi. Inni á falinni möppu hafi veriðmargar myndir sem kærði hafi óvart skilið eftir opna. Myndaserían hafi verið afkærða og lítilli [...], fæddri árið [...]. Ímyndsyrpunni hafi mátt sjá hvar stúlkan var sofandi og búið var að stilla henniupp í kynferðislegum stellingum og á sumum myndunum hafi kærði verið meðtunguna í munni barnsins. Kærði hafi verið ber að ofan og barnið einnig. Þegarkærði hafi áttað sig á því hvað konan var að skoða hafi hann orðið vitlaus ogrifið af henni símann. Hann hafi öskrað og sagt að þetta væri bara ást og aðmóðir barnsins hafi verið viðstödd þegar myndirnar voru teknar. Lýsti konanmikilli hræðslu við kærða þar sem hann hafi ofsótt hana og börnin hennar. Húnhafi því ekki treyst sér til þess að gefa upp nafn sitt að svo stöddu.Að mati lögreglustjóra sé fram kominn rökstuddur grunur umað kærði hafi tekið kynferðislegar myndir af [...]ára barni og áreitt það kynferðislega. Í þágu rannsóknar málsins sénauðsynlegt að framkvæma leit á heimili kærða þar sem hann búi ásamt foreldrumsínum, systur og því barni sem hann sé grunaður um að hafa brotið gegn. Þá sénauðsynlegt að leita í herbergi og hirslum hans á geðdeild Landspítalans viðHringbraut þar sem hann dvelji nú. Leitin sé nauðsynleg í því skyni að leita aðmögulegum sönnunargögnum í öllum raftækjum, svo sem tölvubúnaði og síma, semkærði kunni að hafa aðgang að, og í tölvupóstum hans og öðrum samskipta- oggeymsluforritum sem hann sé með. Að mati lögreglustjóra skipti miklu fyrir áframhaldandirannsókn málsins að fengin verði heimild til rannsóknaraðgerða í samræmi viðkröfu embættisins. Með skírskotun til 103. gr., sbr. 104. gr., laga nr. 88/2008sé þess óskað, eðli máls samkvæmt, að krafan fái meðferð fyrirdómi án þess að sakborningur eða annar sá sem hún beinist að verði kvaddur ádómþing, þannig að unnt verði að leita án þess að hlutaðeigandi hafi hafttækifæri á að koma sönnunargögnum undan.Lögreglustjóri segir ætluð brot kærða geta varðað við 210.gr. a og 2. mgr. 202. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Um heimild tilrannsóknaraðgerðarinnar vísist til 1. mgr. 75. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 74. gr.,laga nr. 88/2008.IISamkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er heimilt að leita í húsum sakbornings, geymslustöðum, hirslum,skipum, loftförum, bifreiðum eða öðrum farartækjum hans í því skyni að handtakahann, rannsaka andlag brots og önnur ummerki eða hafa uppi á munum sem haldskal leggja á. Einnig má leita í húsum, geymslustöðum, hirslum eða farartækjumannars manns en sakbornings þegar brot hefur verið framið þar eða sakborningurhandtekinn þar og enn fremur ef rökstuddur grunur leikur á að sakborningurhaldi sig þar eða þar sé að finna muni sem hald skal leggja á, sbr. 2. mgr. 74.gr. Skilyrði fyrir húsleit er aðrökstuddur grunur leiki á að framið hafi verið brot sem sætt getur ákæru og aðsakborningur hafi verið þar að verki, enda séu augljósir rannsóknarhagsmunir íhúfi. Það er enn fremur skilyrði fyrir húsleit samkvæmt 2. mgr. 74.gr. aðrannsókn beinist að broti sem varðað getur fangelsisrefsingu að lögum.Svo sem málið liggur fyrir dómnum byggjast kröfurlögreglustjóra eingöngu á frásögn eins vitnis sem óskað hefur nafnleyndar. Aðþví gættu þykir ekki uppfyllt skilyrði 3. mgr. 74. gr. um að rökstuddur grunurleiki á að framið hafi verið brot sem sætt getur ákæru og að kærði hafi veriðþar að verki. Kröfum lögreglustjóra er því hafnað.Úrskurð þennan kveður upp Kristinn Halldórsson héraðsdómari.ÚRSKURÐARORÐ Hafnað er kröfumlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu um að heimiluð verði leit á lögheimilikærða, X, að [...] í [...], og herbergi kærða og hirslum sem honum tilheyra ágeðdeild Landspítalans við Hringbraut.
Mál nr. 420/2016
Börn Dómsátt Gjafsókn
Máli K á hendur M lauk með dómsátt milli þeirra um annað en málskostnað. Talið var rétt að málskostnaður fyrir Hæstarétti félli niður en að gjafsóknarkostnaður K yrði greiddur úr ríkissjóði
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson ogIngveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 3. júní2016. Í málinu hefur verið gerð dómsátt um annað en málskostnað. Hvor aðilakrefst málskostnaðar fyrir Hæstarétti úr hendi hins, en áfrýjandi gerir þákröfu fyrir sitt leyti án tillits til gjafsóknar, sem henni hefur verið veitt.Rétt er að málskostnaður milli aðila falliniður, en um gjafsóknarkostnað áfrýjanda fer eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Málskostnaður fyrir Hæstarétti fellurniður.Allur gjafsóknarkostnaður áfrýjanda, K,fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málflutningsþóknunlögmanns hennar, 1.200.000 krónur.
Mál nr. 724/2016
Kærumál Málskostnaðartrygging
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem þrotabúi S ehf. var gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar í máli þess á hendur SA hf.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson,Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 17.október 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 25. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. október 2016 þar sem tekin var til greinakrafa varnaraðila um að sóknaraðila yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslumálskostnaðar í máli sóknaraðila á hendur varnaraðila. Kæruheimild er í o. lið1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þessaðallega að hafnað verði kröfu varnaraðila um málskostnaðartryggingu en tilvara að fjárhæð hennar verði lækkuð. Þá krefst sóknaraðili aðallegakærumálskostnaðar úr hendi varnaraðila, en til vara að kærumálskostnaður falliniður.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar.Starfsmennehf. höfðaði mál þetta gegn varnaraðila með stefnu 5. nóvember 2015 og var þaðþingfest 12. sama mánaðar. Krafðist félagið þess að varnaraðila yrði gert aðgreiða sér aðallega 14.606.225 krónur með nánar tilgreindum vöxtum en til varaaðra lægri fjárhæð. Varnaraðili tók til varna með greinargerð sem var lögð framí þinghaldi 7. janúar 2016 en í henni krafðist hann aðallega sýknu og til varaað fjárkrafa Starfsmanna ehf. yrði lækkuð. Svo sem fram kemur í hinum kærðaúrskurði vakti varnaraðili athygli héraðsdóms á því með tölvubréfi 8. júlí 2016að bú Starfsmanna ehf. hafi verið tekið til gjaldþrotaskipta og lýstivarnaraðili því að hann myndi krefjast tryggingar fyrir greiðslu málskostnaðarþegar málið yrði næst tekið fyrir 26. september sama ár ef sóknaraðili kysi aðhalda því áfram. Í þinghaldi síðastgreindan dag tók sóknaraðili við aðild aðmálinu og krafðist þá varnaraðili málskostnaðartryggingar. Við þeirri kröfuvarð héraðsdómur með hinum kærða úrskurði.Samkvæmt b.lið 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991 getur stefndi krafist þess viðþingfestingu máls að stefnandi setji tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar efleiða má líkur að því að stefnandi sé ófær um greiðslu málskostnaðar. Slíkakröfu getur stefndi og gert ef líkur á þessu koma fram síðar undir rekstrimáls, enda sé þeirri kröfu haldið fram svo fljótt sem verða má. Bú Starfsmannaehf. var tekið til gjaldþrotaskipta 4. maí 2016. Eru því bæði uppi líkur á þvíað sóknaraðili verði ófær um að greiða málskostnað og hefur varnaraðili hafttímanlega uppi kröfu um tryggingu fyrir þeim kostnaði. Að öðru leyti er þess aðgæta að af vátryggingarskilmálum þeim, sem sóknaraðili reisir kröfu sína áhendur varnaraðila á, verður með engu móti ráðið að þeir standi því í vegi að varnaraðilikrefjist þess að sóknaraðila verði gert að setja málskostnaðartryggingu. Þáverður hvorki fallist á að meginreglur um neytendavernd girði fyrir slíka kröfuné að krafa þessa efnis sé röng og bersýnilega ósanngjörn, svo sem sóknaraðilihefur haldið fram. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður staðfestur, endaeru ekki efni til að verða við varakröfu sóknaraðila. Sóknaraðilaverður gert að greiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Það athugastað í hinum kærða úrskurði hefur héraðsdómur nefnt stefnda í málinu sóknaraðilaog stefnanda varnaraðila, en hvorki styðst sú tilhögun við lög né er hún tilglöggvunar.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, þrotabú Starfsmanna ehf., greiði varnaraðila,Sjóvá-Almennum tryggingum hf., 350.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6.október 2016.Málþetta var tekið til úrskurðar um kröfu sóknaraðila um að varnaraðila verði gertað setja málskostnaðartryggingu. Úrskurðurinn var kveðinn upp í sama þinghaldimeð vísan til 3. mgr. 112. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála. Kærabarst dóminum 18. október sl.Krafasóknaraðila er reist á því að bú stefnanda hafi verið tekið tilgjaldþrotaskipta 4. maí sl. en þá hafði mál þetta verið þingfest og aðalmeðferðákveðin. Sóknaraðili hafi upplýst dóminn um þetta með tölvubréfi 8. júlí sl.auk þess sem hann hafi leitað afstöðu skiptastjóra til þess hvort þrotabúið myndireka málið eftirleiðis. Sóknaraðili vísar til b-liðar 1. mgr. 133. gr. laga nr.91/1991, um meðferð einkamála, máli sínu til stuðnings.Varnaraðilimótmælti kröfunni og krafðist þess að henni yrði hafnað en til vara að fjárhæðhennar verði hófleg. Varnaraðili byggir á því að skilja megi ákvæði ívátryggingaskilmálum sem gildi um vátryggingu varnaraðila hjá sóknaraðila áþann veg að sóknaraðila sé skilyrðislaust heimilt að vísa ágreiningi umvátrygginguna til dómstóla. Það feli í sér, að hans mati, að ekki sé heimilt aðkrefjast málskostnaðartryggingar enda geti það hindrað eða torveldað slíkamálsókn. Þá vísar varnaraðili til sjónarmiða um neytendavernd.Samkvæmtb-lið 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991 getur stefndi krafist þess viðþingfestingu máls að stefnandi setji tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar efleiða má líkur að því að stefnandi sé ófær um greiðslu málskostnaðar.Fyrirliggur staðfesting um að bú varnaraðila hafi verið tekið til gjaldþrotaskipta.Í kjölfar þess leitaði sóknaraðili svara við því hvort þrotabúið myndi taka viðmálarekstrinum en aðalmeðferð í málinu var fyrirhuguð 26. september sl. Afstaðaskiptastjóra lá ekki fyrir fyrr en í þinghaldi þann sama dag en aðalmeðferðinnivar þá frestað. Verður því að líta svo á að krafa sóknaraðila hafi komið framvið fyrsta tækifæri eftir þingfestingu málsins. Varnaraðilihefur ekki sýnt fram á, eða gert sennilegt, að hann sé fær um að standa straumaf kostnaði við málarekstur þennan. Dómurinn hafnar ofangreindum sjónarmiðumvarnaraðila en þau girða á engan hátt fyrir að sóknaraðili setji fram kröfu ummálskostnaðartryggingu. Hefur sóknaraðili tilefni til að krefjast hennar og eruskilyrði b-liðar 1. mgr. 133. gr. laga nr. 91/1991 uppfyllt. Meðvísan til framangreinds verður krafa sóknaraðila tekin til greina þannig aðvarnaraðili skal setja tryggingu fyrir málskostnaði eins og nánar greinir íúrskurðarorði. SigríðurHjaltested héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð. ÚRSKURÐARORÐ: Varnaraðilileggi fram málskostnaðartryggingu sem ákveðin er 1.000.000 kr. í formibankaábyrgðar eða peninga innan tveggja vikna frá uppkvaðningu úrskurðarins.
Mál nr. 755/2016
Kærumál Rannsókn sakamáls
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem sóknaraðila var heimiluð rannsókn á rafrænu efnisinnihaldi nánar tilgreinds snjallsíma.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 8. nóvember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samdægurs. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 7. nóvember 2016, þar sem sóknaraðila varheimiluð rannsókn á rafrænu efnisinnihaldi nánar tilgreinds snjallsíma semhaldlagður var við handtöku varnaraðila 6. nóvember 2016. Kæruheimild er í g.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Sóknaraðili hefur haft til rannsóknar mál ervarðar ætlaða aðild varnaraðila að innflutningi á töluverðu magni hættulegra fíkniefna.Með því að þannig er uppfyllt skilyrði 1. mgr. 70. gr. laga nr. 88/2008 um aðtil rannsóknar sé brot sem varðað getur fangelsisrefsingu verður með lögjöfnunfrá því ákvæði fallist á kröfu sóknaraðila og hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.ÚrskurðurHéraðsdómsReykjaness 7. nóvember 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur í dag krafist þess að lögreglu verði með úrskurði heimiluð rannsókn árafrænu efnisinnihaldi Iphone snjallsíma, munanúmer [...], sem haldlagður var6. nóvember 2016, við handtöku X, kt. [...]. Heimildin nái til leitar ogskoðunar á þeim rafrænu gögnum sem hinn haldlagði munur kunni að geyma. Í greinargerð lögreglustjórans áSuðurnesjum segir lögreglan hafi undanfarið haft til rannsóknar lögreglumál nr.008-2016-13836 er varði innflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum hingað tillands. Hinn 27. október hafi tilkynning borist frá tollvörðum í Flugstöð LeifsEiríkssonar um að Y hefði verið stöðvaður í komusal, vegna gruns um að hannkynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum í kjölfar komu til landsins meðflugi [...]. Hafi hann greint frá að innvortis hefði hann 41 pakkningu afkókaíni, sem tæknirannsókn hafi leitt í ljós að hafi verið 275,97 af kókaíni,að óþekktum styrkleika. Undanfarið hafi lögregla unnið að því að upplýsa um oghafa hendur í hári vitorðsmanna Y hér á landi og liggi fyrir upplýsingar írannsóknargögnum málsins um aðild kærða X að málinu. Hafi hann verið handtekinnum borð í flugi [...] við komuna frá [...] í gær, 6. nóvember, og þeir munirsem hann hafi haft meðferðis verið haldlagðir í þágu rannsóknar málsins. Meðalþeirra hafi verið snjallsími af gerðinni Iphone, munanr. [...]. Hafi kærðineitað að veita lögreglu heimild til rannsóknar á efnisinnihaldi hans.Rannsóknmálsins sé í fullum gangi og miði vel út frá því að kærði hafi átt aðild að þvíað hingað til hans hafi verið flutt inn töluvert magn ætlaðra ávana- ogfíkniefna og að þau hafi verið ætluð til sölu og dreifingar. Beinist rannsókninað því að rannsaka nánar hlutverk kærða í innflutningnum og telji lögregla að áhinum haldlagða mun sé að finna upplýsingar sem upplýstgeta um framangreind atriði. Veriðsé að rannsaka innflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að matilögreglu hafi verið flutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau tilótiltekins fjölda fólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst brotlegur við ákvæði laga um ávana- og fíkniefninr. 65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Aðmati lögreglustjóra sé nauðsynlegt fyriráframhaldandi rannsókn málsins að heimild verði veitt í samræmi við kröfu og teljilögreglustjóri að uppfyllt séu lagaskilyrði til þess að svo megi verða. Séuaðstæður í máli þessu sambærilegar þeim sem ákvæði 1.mgr. 70. gr. og 1. mgr. 84. laga nr. 88/2008 taki til. Samkvæmt lögjöfnun fráþeim ákvæðum laganna ber lögreglu að afla dómsúrskurðar til þess að rannsakaefnisinnihald raftækja, liggi ekki fyrir samþykki til þess., sbr. m.a. dóma Hæstaréttarí málunum nr. 291/2016 og 297/2016. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna, 70. gr. laga nr. 88/2008 og 84. gr. sömu laga ogframangreinda dóma Hæstaréttar er þess krafist að heimild verði veitt í samræmivið kröfu. Með vísan til framangreinds og rannsóknargagnamálsins þykir kominn fram rökstuddur grunur um að framið hafi verið brot semsætt geti ákæru. Þykir lögreglustjórinn hafa sýnt fram á að þærrannsóknaraðgerðir sem felast í því að rannsaka rafrænt efnisinnihald haldlagðssnjallsíma geti haft þýðingu og skipt miklu fyrir rannsókn málsins. Er þvífallist á að fyrir hendi séu skilyrði 1. mgr. 70. gr. laga nr. 88/2008 og 1.mgr. 84. gr. sömu laga til að taka kröfu lögreglustjóra til greina eins og húner fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður upp JónHöskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Lögreglustjóranum áSuðurnesjum er heimiluð rannsókn árafrænu efnisinnihaldi Iphone snjallsíma, munanúmer [...], sem haldlagður varhinn 6. nóvember 2016 við handtöku X, kt. [...]. Heimildin nær til leitar ogskoðunar á þeim rafrænu gögnum sem hinn haldlagði munur kunna að geyma.
Mál nr. 754/2016
Kærumál Gæsluvarðhald
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun á meðan á því stæði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 8. nóvember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samdægurs. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 7. nóvember 2016, þar sem varnaraðila vargert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. nóvember 2016 klukkan 16og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að vægara úrræði verði beitt. Aðþví frágengnu krefst hann þess að sér verði ekki gert að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verðurhann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdómsReykjaness 7. nóvember 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur í dag krafist þess að X, kt. [...] verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjanessgert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 16. nóvember 2016, kl.16.00 og að honum verði gert að sæta einangrun á meðan gæsluvarðhaldi stendur. Í greinargerð lögreglustjórans áSuðurnesjum segir að lögreglan hafi undanfarið haft til rannsóknar lögreglumálnr. 008-2016-13836 er varði innflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum hingaðtil lands. Hinn 27. október hafi tilkynning borist frá tollvörðum í FlugstöðLeifs Eiríkssonar um að Y hefði verið stöðvaður í komusal, vegna gruns um aðhann kynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum í kjölfar komu til landsinsmeð flugi [...] frá [...]. Hafi hann greint frá því að innvortis hefði hann 41pakkningu af kókaíni, sem tæknirannsókn hafi leitt í ljós að hafi verið 275,97af kókaíni, að óþekktum styrkleika. Undanfariðhafi lögregla unnið að því að upplýsa um og hafa hendur í hári vitorðsmanna Yhér á landi og liggi fyrir upplýsingar í rannsóknargögnum málsins um aðildkærða X að málinu. Hafi hann verið handtekinn um borð í flugi [...] við komunafrá [...] 6. nóvember sl. og þeir munir sem hann hafði meðferðis haldlagðir íþágu rannsóknar málsins. Hafi hann verið færður til yfirheyrslu í kjölfarhandtöku. Kaus hann að tjá sig ekki um sakarefnið og vildi ekki svaraspurningum lögreglu. Rannsóknmálsins er nokkuð á veg komin en hvergi nærri lokið. Er nú unnið að því aðupplýsa um hvernig staðið var að innflutningi fíkniefnanna og beinistrannsóknin að því að upplýsa um hlutverk kærða í innflutningnum. Telji lögreglasig þurfa svigrúm til að vinna nánar úr þeim gögnum sem hún hafi undir höndumauk þess sem fyrirliggjandi séu frekari aðgerðir í þágu rannsóknar málsins. Íljósi þess sem fram hafi komið við rannsóknina sé nauðsynlegt að kærða verðigert að sæta gæsluvarðhaldi og að sama skapi nauðsynlegt að honum verði gert aðsæta einangrun. Veriðer að rannsaka innflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að matilögreglu hafi verið flutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau tilótiltekins fjölda fólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst brotlegur við ákvæði laga um ávana- og fíkniefninr. 65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Aðmati lögreglustjóra eru lagaskilyrði uppfyllt fyrir því að kærða verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til meðferðar. Ætla megi að kærði kunniað torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjótaundan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Séu þannig uppfylltskilyrði a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940og laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni telji lögreglustjóri brýnarannsóknarhagsmuni standa til þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til miðvikudagsins 16. nóvember 2016, kl. 16.00. Þesser einnig krafist að kærða verði gert að sæta einangrun, sbr. b. lið 1. mgr.99. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, á meðan gæsluvarðhaldi stendurmeð vísan til framangreindra rannsóknarhagsmuna. Samkvæmt framangreindu ogrannsóknargögnum málsins er fallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undirrökstuddum grun um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við. Rannsókn málsinser nokkuð á veg komin, en ljóst að kærði getur, haldi hann óskertu frelsi sínu,torveldað rannsókn málsins með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munumellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Er þannig fullnægt skilyrðum a. liðar1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Að virtumrannsóknarhagsmunum ber að fallast á kröfu lögreglustjóra um að kærði sætieinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Samkvæmt þessu verður fallist ákröfu lögreglustjórans á Suðurnesjum með þeim hætti sem í úrskurðarorðigreinir. Úrskurð þennan kveður upp JónHöskuldsson héraðsdómari. Úrskurðarorð:Kærða,X kt. [...], er gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. nóvember2016, kl. 16.00.Kærðiskal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 751/2016
Kærumál Gæsluvarðhald
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun á meðan á því stæði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 4. nóvember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. nóvember 2016 klukkan16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að ákvæði hins kærðaúrskurðar um einangrunarvist hans verði fellt úr gildi. Að því frágengnu krefsthann þess að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3.nóvember 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur krafist þess fyrir dóminum í dag með vísan til a og d liða 1. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 og b liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga að X, kt. [...],verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta áframhaldandigæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. nóvember 2016, kl. 16:00, og að á þeimtíma verði kærða gert að sæta einangrun.Krafan er reist á því aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot gegn lögum um ávana- og fíkniefni nr.65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Kærði mótmælir kröfunni.Hann krefst þess að henni verði hafnað, til vara að kröfu um einangrun verðihafnað og til þrautavara að kröfunni verði markaður skemmri tími. Ígreinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjum segir að lögreglustjórinn hafiundanfarið haft til rannsóknar lögreglumál nr. 008-2016-13836 er varðiinnflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum hingað til lands. Hinn 27. októberhafi tilkynning borist frá tollvörðum í Flugstöð Leifs Eiríkssonar um að kærði,X, hefði verið stöðvaður í komusal, vegna gruns um að hann kynni að hafafíkniefni falin í fórum sínum í við komu til landsins með flugi [...] frá [...].Hafi hann greint frá að innvortis hefði hann 41 pakkningu af kókaíni. Í kjölfarið hafi kærði verið handtekinn ogfærður á lögreglustöð þar sem hann var vistaður á lögreglustöð.Kærði hafi skilað af sérefnunum og hafi tæknirannsókn leitt í ljós að um var að ræða 275,97 af kókaínien óljóst er um styrkleika á þessari stundu. Rannsókn máls þessa sé ífullum gangi og miði út frá því að kærði hafi flutt töluvert magn ætlaðraávana- og fíkniefna hingað til lands og að þau hafi verið ætluð til sölu ogdreifingar. Beinist rannsóknin að því að rannsaka nánar skipulagningu oghlutverk kærða í innflutningnum, aðdraganda hans og loks fjármögnun ferðarinnarhingað til lands. Á þessum tímapunkti sé unnið að því að hafa hendur í hárivitorðsmanna kærða hér á landi, sbr. nánar rannsóknargögn málsins. Teljilögregla sig þurfa svigrúm til að vinna nánar úr þeim gögnum sem hún hefurundir höndum og upplýst geta um framangreind atriði auk þess sem fyrirliggjandieru rannsóknaraðgerðir til að hafa hendur í hári vitorðsmanna kærða, sbr. nánarrannsóknargögn málsins. Sé því nauðsynlegt að kærða verði gert að sætaáframhaldandi gæsluvarðhaldi og í ljósi þess sem fram hefur komið viðrannsóknina sé að sama skapi nauðsynlegt að honum verði gert að sæta einangrun.Verið sé að rannsakainnflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að mati lögreglu hafi veriðflutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau til ótiltekins fjöldafólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddur grunur um að kærði hafigerst brotlegur við ákvæði laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974 og 173. gr.a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Að mati lögreglustjóraséu lagaskilyrði uppfyllt fyrir því að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldiá meðan mál hans er til meðferðar. Telji lögreglustjóri að ætla megi að kærðikunni að torvelda áframhaldandi rannsókn málsins, svo sem með því að afmá merki eftir brot,skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Séu þannig uppfylltskilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Jafnframt teljilögreglustjóri, í ljósi þess sem fram hafi komið við rannsókn málsins, að teljamegi gæsluvarðhald nauðsynlegt til að verja kærða fyrir árásum eða áhrifumsamverkamanna. Með vísan til allsframangreinds, rannsóknarhagsmuna, a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og laga nr.65/1974 um ávana- og fíkniefni telji lögreglustjóri brýna rannsóknarhagsmunistanda til þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins14. nóvember 2016, kl. 16.00. Þess sé einnig krafist aðkærða verði gert að sæta einangrun, sbr. b lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008um meðferð sakamála á meðan gæsluvarðhaldi stendur með vísan til framangreindrarannsóknarhagsmuna. Með úrskurði 27. októbervar kærða gert að sæta gæsluvarðhalditil dagsins í dag. Rannsakandi hefur gert grein fyrir gangi rannsóknarinnarog verður fallsit á með honum, sem er í samræmi við framlögð gögn í málinu, aðenn sé þörf á áframhaldandi gæsluvarðhaldiog einangrun kærða svo ljúka megi rannsókn málsins. Haldi kærði óskertufrelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins. Með vísan til a liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er því fallist á kröfulögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hætti sem nánar greinir íúrskurðarorði. GunnarAðalsteinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Úrskurðarorð:Kærði, X, skal sætagæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 14. nóvember 2016, kl. 16:00.Kærði skal sæta einangrunmeðan á gæsluvarðhaldi stendur.
Mál nr. 752/2016
Kærumál Gæsluvarðhald
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun á meðan á því stæði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 7. nóvember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samdægurs. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. nóvember 2016, þar sem varnaraðila vargert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember 2016 klukkan 16og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og varnaraðila ekki gert að sæta einangrun. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6.nóvember 2016. Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðX, kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember nk. kl. 16. Þá er þesskrafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Í greinargerð lögreglu kemurfram að lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rannsóknar mál er varðistórfellda líkamsárás. Lögreglan hafi verið kölluð til að [...] í gærdag vegnahnífstungu. Er lögreglan hafi komið á vettvang hafi hún hitt þar fyrir kærða Xþar sem hann hafi setið fyrir utan húsið. Alls hafi sjö karlmenn verið inniog/eða úti við húsnæðið og hafi þeir allir bent á X sem meintan geranda ímálinu. X hafi verið með stóran skurð á enni. Lögreglumenn hafi leitað að vopniá honum en ekki fundið en greina hafi mátt blóð í fatnaði hans. Þá hafi máttsjá tvö stungusár á baki og eitt á síðu. Hann hafi verið fluttur í sjúkrabíl áslysadeild. Brotaþoli, A, hafi verið á þriðju hæð hússins en hann hafi veriðmeð stungusár á vinstri síðu. Hann hafi einnig verið fluttur með sjúkrabíl áslysadeild. Á vettvangi hafi blóð verið utanvið húsið og blóðslóð frá útidyrum að stofu á annarri hæð og frá stofunni ásalerni á þriðju hæð. Í stofunni hafi mátt sjá ummerki um átök en sjónvarpiðhafi legið á hvolfi á gólfinu, stólar veriðbrotnir og blóð á gólfi og veggjum. Lögreglan hafi lagt hald á hníf semverið hafi í eldhúsvaskinum en mögulegt sé að hann sé árásarvopnið. Rætt hafi verið við C ávettvangi. Hann hafi sagst hafa setið í stofunni en hann hafi ekki orðið varvið neitt, ekkert heyrt og ekkert séð. Hann hafi svo séð að A hafi veriðblóðugur og farið að hjálpa honum. Vitni á vettvangi hafi greint svo frá að þaðhafi séð X ráðast á A og stinga hann með hnífi. Hann hafi séð C halda á stól ogvera í átökum við árásarmanninn. Annað vitni hafi einnig bent á X sem meintanárásarmann. Ákveðið hafi verið að handtaka C vegna gruns um aðild að málinu, enhann hafi verið staddur í stofunni þegar átökin hafi átt sér stað en neiti aðhafa séð neitt. Það hafi vakið athygli lögreglu að peysan hans hafi verið rifinvið hálsmálið og greina hafi mátt blóðkám á bolnum hans. C hafi neitað sök viðskýrslutöku hjá lögreglu. Lögregluvakt hafi verið höfðyfir X á slysadeild, en hann sé höfuðkúpubrotinn. Hann hafi verið útskrifaðuraf slysadeild í morgun og handtekinn af lögreglu. Lögreglan hafi rætt við A áslysadeild. A hafi sagt að hann hafi verið með C, X og þremur öðrum. Hann hafisagt að X hafa ráðist á sig með hnífi. Hann hafi ætlað að taka hnífinn af honumen þá hafi hann slegið sig nokkrum sinnum. Hann hafi þá farið upp á næstu hæðinn á baðherbergið þar. A sé með stungusár á síðunni en við stunguna hafilungað fallið saman. Hann sé undir eftirliti lækna á slysadeild. Í skýrslu lögreglu kemur fram aðþað sé mat lögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt ímálinu. Kærði sé undir rökstuddum grun um stórfellda líkamsárás sem talin sévarða við 2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og geti varðaðallt að 16 ára fangelsi. Fjöldi vitna hafi verið á vettvangi sem lögreglanþurfi að taka frekari skýrslur af. Kærði neiti sök í málinu, en fyrir liggiframburður vitna um að kærði hafi ráðist að brotaþola. Því sé afar brýnt aðkærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi og einangrun þannig að hann hafi ekkitækifæri til að torvelda rannsókna s.s. með því að koma undan munum sem getihaft sönnunargildi og hafi áhrif á aðra samseka eða vitni. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga, séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er sett fram. NiðurstaðaMeð vísan til greinargerðar lögreglu og rannsóknargagnamálsins þykir kominn fram rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur umháttsemi sem fangelsisrefsing liggur við. Rannsókn málsins er á byrjunarstigi.Af því sem fram hefur komið fyrir dómi þykirljóst að rannsóknarhagsmunirkrefjist þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsóknfer fram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hannlaus, svo sem með því að hafa áhrif á meinta samseka aðila, sem rannsóknbeinist að eða aðra. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála er því fullnægt svo fallast megi á kröfu lögreglustjórans umað kærði sæti gæsluvarðhaldi. Eins og máli þessu er háttað koma önnur úrræði ekki í staðgæsluvarðhaldsins. Ekki þykir tilefni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tímaen krafist er.Þá hefur sækjandi fært fyrir því fullnægjandirök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr. 2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 aðnauðsynlegt sé að kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu, krafan tekintil greina eins og í úrskurðar­orði greinir. Ingibjörg Þorsteinsdóttir héraðsdómari kveður uppþennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð X,kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins11. nóvember nk. kl. 16 og skal hann sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 745/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Úrskurður héraðsdóms felldur úr gildi
Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var felldur úr gildi.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum daginn eftir. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016 þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðaná því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Svo sem greinir í hinum kærðaúrskurði er til rannsóknar hjá lögreglu almannahættubrot og eignaspjöll semfólust í því að brotin var rúða og sprengju kastað inn í atvinnuhúsnæði að [...]í [...] aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember 2016. Jafnframt eru til rannsóknarætlaðar hótanir í garð þeirra sem eru með atvinnustarfsemi í því húsnæði. Erubrotin talin varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Í gögnum málsins kemur fram aðlögregla hafi kannað öryggismyndavélar nærri brotavettvangi. Þar megi sjá tvomenn koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjóta rúðu, kasta inn sprengju og aka ábrott. Aftur á móti segir ekkert um að þekkja megi þá einstaklinga sem þar áttuhlut að máli. Þá verður heldur ekki talið að lögregla hafi leitt í ljósrökstuddan grun um að varnaraðili hafi framið brotin með því að vísa tilupplýsinga frá vitnum sem ekki vilja láta nafna sinna getið. Loks kemur ekkifram í gögnum málsins að við húsleit hafi eitthvað fundist sem bendi til að varnaraðilihafi framið brotin. Samkvæmt þessu er ekki fullnægt því frumskilyrðigæsluvarðhalds, sem greinir í upphafsorðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, aðrökstuddur grunur beinist að varnaraðila að hafa framið brot. Verður hinn kærðiúrskurður því felldur úr gildi. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess fyrir dóminum í dag, að X, kt. [...], verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11.nóvember nk. kl. 16. Þá er þesskrafist að kærðu verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Krafaner reist á a lið 1. mgr. 95. gr. og b lið 1. mgr. 99. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Meintbrot kærðu er talið varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Kærðamótmælir kröfunni. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir m.a. að lögreglan hafitil rannsóknar mál er varði almannahættubrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A.Aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember hafi verið óskað eftir aðstoð lögregluvegna elds og sprengingar að [...] í [...]. Í ljós hafi komið að [...] hafðiverið sprengd upp og rýmið verið mikið skemmt af völdum reyks, elds ogsprengingar. Töluverðar skemmdir séu á húsnæðinu en gler og gluggar í kringvoru sprungnir. Í húsnæðinu sé m.a. rekin [...] en eigandi hennar sé A. A hafi áður starfað á [...] en eigendur þeirrarstofu séu þau B og X. A hafi hætt þar ídesember á síðasta ári en síðan hún hætti störfum hafi hún ítrekað fengið hótanirfrá eigendum [...] og öðrum þeim tengdum. Lögreglan hafi haft til rannsóknarþrjú önnur mál er varði ónæði, húsbrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A fráþví í byrjun janúar 2016. Við skoðun á vettvangi og á þeim gögnum semliggja fyrir í málinu megi sjá tvo aðila koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjótarúðu, kasta inn sprengju og aka svo í burtu. Í ljós hafi komið að um hafi veriðað ræða sýningarbombu, tívolísprengju, sem hafi sprungið inn í húsnæðinu. Lögreglu gruni að að baki þessum eignaspjöllumog hótunum standi B og X en fram hafi komið við rannsókn málsins að þau fái Dog E til að hóta A og ónáða hana. Lögreglu hafi undir höndum áreiðanlegarupplýsingar frá aðilum sem vilji ekki láta nöfn sín getið að þeim hafi boristhótanir frá kærðu í málinu vegna tengsla þeirra við A. Þessir aðilar staðfestiframburð A um að kærðu í málinu hafi staðið í hótunum við hana og aðila hennitengdri um nokkurra mánaða skeið. A reki [...] með kærasta sínum, F. Áður en þauopnuðu stofuna hafi þau fengið ítrekaðar hótanir frá þessum sömu aðilum um aðef stofan yrði opnuð myndi hún verða eyðilögð. Þau hafi opnað stofuna þennansama dag og sprengingin varð. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna semlögreglan hafi aflað sé kærði undir rökstuddum grun um aðild að þessu máli. Umsé að ræða alvarlegt mál þar sem brotaþoli í málinu hafi mátt þola ónæði,áreiti, hótanir og eignaspjöll um margra mánaða skeið af hendi kærða og aðilumhonum tengdum. Það að valda sprengingu sem þessari sem varð í húsnæðinu að [...]hefur í för með sér verulega almannahættu og hafi hending ein ráðið því aðenginn skyldi slasast. Eignaspjöllin væru stórfelld. Slíkt brot geti varðaðfangelsisrefsingu eins og tilgreint sé í ákvæði 165. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Þá liggi fyrir ítrekaðar hótanir kærðu í málinu á hendur brotaþolaen slíkar hótanir heyri undir ákvæði 233. gr. almennra hegningarlaga. Eignaspjölliná húsnæðinu að [...] séu stórfelld og varði við 1., sbr. 2. mgr. 257. gr.almennra hegningarlaga. Alls hafi fjórir aðilar vera handteknir semtaldir séu tengjast málinu. Enn sé leitað að meintum samverkamönnum þeirra.Upplýsingar séu enn að berast til lögreglu um aðild fleiri aðila að málinu. Þáhafi lögreglan farið í fjölda húsleita í dag þar sem leitast hafi verið eftirþví að afla sönnunargagna sem skipt geta máli við rannsókn þessa máls. Málið séá frumstigi rannsóknar og sé talin brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls aðkærði sæti gæsluvarðhaldi í einangrun þar sem ljóst sé að ef hann gangi lausgeti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeirsett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildisem lögreglan hafi ekki lagt hald á núþegar. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Lögreglan hefur undanfarna daga gert húsleithjá kærðu og ætluðum samverkamönnum hennar og m.a. lagt hald á muni sem nú erutil rannsóknar. Rannsókn málsins er á frumstigi og miklirrannsóknarhagsmunir í húfi. Þegar litið er til gagna málsins er fallist á meðsaksóknara að kærða sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot gegn 1.mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Haldi kærða óskertu frelsi sínu gæti húntorveldað rannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmannaeða vitna. Með vísan til a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er því fallist á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hættisem nánar greinir í úrskurðarorði. Gunnar Aðalsteinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærða, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 11. nóvember nk. kl.16:00.Kærða skal sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 743/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Úrskurður héraðsdóms felldur úr gildi
Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var felldur úr gildi.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum daginn eftir. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016 þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðaná því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Svo sem greinir í hinum kærðaúrskurði er til rannsóknar hjá lögreglu almannahættubrot og eignaspjöll semfólust í því að brotin var rúða og sprengju kastað inn í atvinnuhúsnæði að [...]í [...] aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember 2016. Jafnframt eru til rannsóknarætlaðar hótanir í garð þeirra sem eru með atvinnustarfsemi í því húsnæði. Erubrotin talin varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Í gögnum málsins kemur fram aðlögregla hafi kannað öryggismyndavélar nærri brotavettvangi. Þar megi sjá tvomenn koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjóta rúðu, kasta inn sprengju og aka ábrott. Aftur á móti segir ekkert um að þekkja megi þá einstaklinga sem þar áttuhlut að máli. Þá verður heldur ekki talið að lögregla hafi leitt í ljósrökstuddan grun um að varnaraðili hafi framið brotin með því að vísa tilupplýsinga frá vitnum sem ekki vilja láta nafna sinna getið. Loks kemur ekkifram í gögnum málsins að við húsleit hafi eitthvað fundist sem bendi til að varnaraðilihafi framið brotin. Samkvæmt þessu er ekki fullnægt því frumskilyrði gæsluvarðhalds,sem greinir í upphafsorðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að rökstuddurgrunur beinist að varnaraðila að hafa framið brot. Verður hinn kærði úrskurðurþví felldur úr gildi. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess fyrir dóminum í dag, að X, kt. [...], verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11.nóvember nk. kl. 16. Þá er þesskrafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Krafaner reist á a lið 1. mgr. 95. gr. og b lið 1. mgr. 99. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Meintbrot kærða er talið varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Kærði mótmælir kröfunni og krefst þess aðhenni verði hafnað en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir m.a. að lögreglan hafitil rannsóknar mál er varði almannahættubrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A.Aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember hafi verið óskað eftir aðstoð lögregluvegna elds og sprengingar að [...] í [...]. Í ljós hafi komið að [...] hafðiverið sprengd upp og rýmið verið mikið skemmt af völdum reyks, elds ogsprengingar. Töluverðar skemmdir séu á húsnæðinu en gler og gluggar í kringvoru sprungnir. Í húsnæðinu sé m.a. rekin [...] en eigandi hennar sé A. A hafi áður starfað á [...] en eigendur þeirrarstofu séu þau B og C. A hafi hætt þar ídesember á síðasta ári en síðan hún hætti störfum hafi hún ítrekað fengið hótanirfrá eigendum [...] og öðrum þeim tengdum. Lögreglan hafi haft til rannsóknarþrjú önnur mál er varði ónæði, húsbrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A fráþví í byrjun janúar 2016. Við skoðun á vettvangi og á þeim gögnum semliggja fyrir í málinu megi sjá tvo aðila koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjótarúðu, kasta inn sprengju og aka svo í burtu. Í ljós hafi komið að um hafi veriðað ræða sýningarbombu, tívolísprengju, sem hafi sprungið inn í húsnæðinu. Lögreglu gruni að að baki þessum eignaspjöllumog hótunum standi B og C en fram hafi komið við rannsókn málsins að þau fái X og E til að hóta A og ónáða hana. Lögreglu hafi undir höndum áreiðanlegarupplýsingar frá aðilum sem vilji ekki láta nöfn sín getið að þeim hafi boristhótanir frá kærðu í málinu vegna tengsla þeirra við A. Þessir aðilar staðfestiframburð A um að kærðu í málinu hafi staðið í hótunum við hana og aðila hennitengdri um nokkurra mánaða skeið. A reki [...] með kærasta sínum, F. Áður en þauopnuðu stofuna hafi þau fengið ítrekaðar hótanir frá þessum sömu aðilum um aðef stofan yrði opnuð myndi hún verða eyðilögð. Þau hafi opnað stofuna þennansama dag og sprengingin varð. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna semlögreglan hafi aflað sé kærði undir rökstuddum grun um aðild að þessu máli. Umsé að ræða alvarlegt mál þar sem brotaþoli í málinu hafi mátt þola ónæði,áreiti, hótanir og eignaspjöll um margra mánaða skeið af hendi kærða og aðilumhonum tengdum. Það að valda sprengingu sem þessari sem varð í húsnæðinu að [...]hefur í för með sér verulega almannahættu og hafi hending ein ráðið því aðenginn skyldi slasast. Eignaspjöllin væru stórfelld. Slíkt brot geti varðaðfangelsisrefsingu eins og tilgreint sé í ákvæði 165. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Þá liggi fyrir ítrekaðar hótanir kærðu í málinu á hendur brotaþolaen slíkar hótanir heyri undir ákvæði 233. gr. almennra hegningarlaga. Eignaspjölliná húsnæðinu að [...] séu stórfelld og varði við 1., sbr. 2. mgr. 257. gr.almennra hegningarlaga. Alls hafi fjórir aðilar vera handteknir semtaldir séu tengjast málinu. Enn sé leitað að meintum samverkamönnum þeirra.Upplýsingar séu enn að berast til lögreglu um aðild fleiri aðila að málinu. Þáhafi lögreglan farið í fjölda húsleita í dag þar sem leitast hafi verið eftirþví að afla sönnunargagna sem skipt geta máli við rannsókn þessa máls. Málið séá frumstigi rannsóknar og sé talin brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls aðkærði sæti gæsluvarðhaldi í einangrun þar sem ljóst sé að ef hann gangi lausgeti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeirsett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildisem lögreglan hafi ekki lagt hald á núþegar. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Lögreglan hefur undanfarna daga gert húsleithjá kærða og ætluðum samverkamönnum hans og m.a. lagt hald á muni sem nú erutil rannsóknar. Rannsókn málsins er á frumstigi og miklirrannsóknarhagsmunir í húfi. Þegar litið er til gagna málsins er fallist á meðsaksóknara að kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot gegn 1.mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hanntorveldað rannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmannaeða vitna. Með vísan til a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er því fallist á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hættisem nánar greinir í úrskurðarorði. Gunnar Aðalsteinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 11. nóvember nk. kl.16:00.Kærði skal sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 744/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Úrskurður héraðsdóms felldur úr gildi
Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var felldur úr gildi.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum daginn eftir. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016 þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðaná því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Svo sem greinir í hinum kærðaúrskurði er til rannsóknar hjá lögreglu almannahættubrot og eignaspjöll semfólust í því að brotin var rúða og sprengju kastað inn í atvinnuhúsnæði að [...]í [...] aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember 2016. Jafnframt eru til rannsóknarætlaðar hótanir í garð þeirra sem eru með atvinnustarfsemi í því húsnæði. Erubrotin talin varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Í gögnum málsins kemur fram aðlögregla hafi kannað öryggismyndavélar nærri brotavettvangi. Þar megi sjá tvomenn koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjóta rúðu, kasta inn sprengju og aka ábrott. Aftur á móti segir ekkert um að þekkja megi þá einstaklinga sem þar áttuhlut að máli. Þá verður heldur ekki talið að lögregla hafi leitt í ljósrökstuddan grun um að varnaraðili hafi framið brotin með því að vísa tilupplýsinga frá vitnum sem ekki vilja láta nafna sinna getið. Loks kemur ekkifram í gögnum málsins að við húsleit hafi eitthvað fundist sem bendi til að varnaraðilihafi framið brotin. Samkvæmt þessu er ekki fullnægt því frumskilyrðigæsluvarðhalds, sem greinir í upphafsorðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, aðrökstuddur grunur beinist að varnaraðila að hafa framið brot. Verður hinn kærðiúrskurður því felldur úr gildi. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess fyrir dóminum í dag að X, kt. [...], verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11.nóvember nk. kl. 16. Þá er þesskrafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Krafaner reist á a lið 1. mgr. 95. gr. og b lið 1. mgr. 99. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Meintbrot kærða er talið varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Kærðimótmælir kröfunni. Í greinargerðlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir m.a. að lögreglan hafi tilrannsóknar mál er varði almannahættubrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A.Aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember hafi verið óskað eftir aðstoð lögregluvegna elds og sprengingar að [...] í [...]. Í ljós hafi komið að [...] hafði verið sprengd upp og rýmið veriðmikið skemmt af völdum reyks, elds og sprengingar. Töluverðar skemmdir séu áhúsnæðinu en gler og gluggar í kring voru sprungnir. Í húsnæðinu sé m.a. rekin [...]en eigandi hennar sé A. A hafi áður starfað á [...] en eigendur þeirrarstofu séu þau B og C. A hafi hætt þar ídesember á síðasta ári en síðan hún hætti störfum hafi hún ítrekað fengið hótanirfrá eigendum [...] og öðrum þeim tengdum. Lögreglan hafi haft til rannsóknarþrjú önnur mál er varði ónæði, húsbrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A fráþví í byrjun janúar 2016. Við skoðun á vettvangi og á þeim gögnum semliggja fyrir í málinu megi sjá tvo aðila koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjótarúðu, kasta inn sprengju og aka svo í burtu. Í ljós hafi komið að um hafi veriðað ræða sýningarbombu, tívolísprengju, sem hafi sprungið inn í húsnæðinu. Lögreglu gruni að að baki þessum eignaspjöllumog hótunum standi B og C en fram hafi komið við rannsókn málsins að þau fái Dog X til að hóta A og ónáða hana. Lögreglu hafi undir höndum áreiðanlegarupplýsingar frá aðilum sem vilji ekki láta nöfn sín getið að þeim hafi boristhótanir frá kærðu í málinu vegna tengsla þeirra við A. Þessir aðilar staðfestiframburð A um að kærðu í málinu hafi staðið í hótunum við hana og aðila hennitengdri um nokkurra mánaða skeið. A reki [...] með kærasta sínum, F. Áður en þauopnuðu stofuna hafi þau fengið ítrekaðar hótanir frá þessum sömu aðilum um aðef stofan yrði opnuð myndi hún verða eyðilögð. Þau hafi opnað stofuna þennansama dag og sprengingin varð. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna semlögreglan hafi aflað sé kærði undir rökstuddum grun um aðild að þessu máli. Umsé að ræða alvarlegt mál þar sem brotaþoli í málinu hafi mátt þola ónæði,áreiti, hótanir og eignaspjöll um margra mánaða skeið af hendi kærða og aðilumhonum tengdum. Það að valda sprengingu sem þessari sem varð í húsnæðinu að [...]hefur í för með sér verulega almannahættu og hafi hending ein ráðið því aðenginn skyldi slasast. Eignaspjöllin væru stórfelld. Slíkt brot geti varðaðfangelsisrefsingu eins og tilgreint sé í ákvæði 165. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Þá liggi fyrir ítrekaðar hótanir kærðu í málinu á hendur brotaþolaen slíkar hótanir heyri undir ákvæði 233. gr. almennra hegningarlaga. Eignaspjölliná húsnæðinu að [...] séu stórfelld og varði við 1., sbr. 2. mgr. 257. gr.almennra hegningarlaga. Alls hafi fjórir aðilar vera handteknir semtaldir séu tengjast málinu. Enn sé leitað að meintum samverkamönnum þeirra.Upplýsingar séu enn að berast til lögreglu um aðild fleiri aðila að málinu. Þáhafi lögreglan farið í fjölda húsleita í dag þar sem leitast hafi verið eftirþví að afla sönnunargagna sem skipt geta máli við rannsókn þessa máls. Málið séá frumstigi rannsóknar og sé talin brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls aðkærði sæti gæsluvarðhaldi í einangrun þar sem ljóst sé að ef hann gangi lausgeti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeirsett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildisem lögreglan hafi ekki lagt hald á núþegar. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Lögreglan hefur undanfarna daga gert húsleithjá kærða og ætluðum samverkamönnum hans og m.a. lagt hald á muni sem nú erutil rannsóknar. Rannsókn málsins er á frumstigi og miklirrannsóknarhagsmunir í húfi. Þegar litið er til gagna málsins er fallist á meðsaksóknara að kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot gegn 1.mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hanntorveldað rannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmannaeða vitna. Með vísan til a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er því fallist á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hættisem nánar greinir í úrskurðarorði. Gunnar Aðalsteinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 11. nóvember nk. kl.16:00.Kærði skal sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 746/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Úrskurður héraðsdóms felldur úr gildi
Úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi, á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, var felldur úr gildi.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, BenediktBogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 3. nóvember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum daginn eftir. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016 þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðaná því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Svo sem greinir í hinum kærðaúrskurði er til rannsóknar hjá lögreglu almannahættubrot og eignaspjöll semfólust í því að brotin var rúða og sprengju kastað inn í atvinnuhúsnæði að [...]í [...] aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember 2016. Jafnframt eru til rannsóknarætlaðar hótanir í garð þeirra sem eru með atvinnustarfsemi í því húsnæði. Erubrotin talin varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940.Í gögnum málsins kemur fram aðlögregla hafi kannað öryggismyndavélar nærri brotavettvangi. Þar megi sjá tvomenn koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjóta rúðu, kasta inn sprengju og aka ábrott. Aftur á móti segir ekkert um að þekkja megi þá einstaklinga sem þar áttuhlut að máli. Þá verður heldur ekki talið að lögregla hafi leitt í ljósrökstuddan grun um að varnaraðili hafi framið brotin með því að vísa tilupplýsinga frá vitnum sem ekki vilja láta nafna sinna getið. Loks kemur ekkifram í gögnum málsins að við húsleit hafi eitthvað fundist sem bendi til að varnaraðilihafi framið brotin. Samkvæmt þessu er ekki fullnægt því frumskilyrðigæsluvarðhalds, sem greinir í upphafsorðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, aðrökstuddur grunur beinist að varnaraðila að hafa framið brot. Verður hinn kærðiúrskurður því felldur úr gildi. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 3. nóvember 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess fyrir dóminum í dag, að X, kt. [...], verði gert aðsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 11.nóvember nk. kl. 16. Þá er þesskrafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Krafaner reist á a lið 1. mgr. 95. gr. og b lið 1. mgr. 99. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Meintbrot kærða er talið varða við 1. mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Kærðimótmælir kröfunni. Ígreinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir m.a. að lögreglan hafitil rannsóknar mál er varði almannahættubrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A.Aðfaranótt þriðjudagsins 1. nóvember hafi verið óskað eftir aðstoð lögregluvegna elds og sprengingar að [...] í [...]. Í ljós hafi komið að [...] hafðiverið sprengd upp og rýmið verið mikið skemmt af völdum reyks, elds ogsprengingar. Töluverðar skemmdir séu á húsnæðinu en gler og gluggar í kringvoru sprungnir. Í húsnæðinu sé m.a. rekin [...] en eigandi hennar sé A. A hafi áður starfað á [...] en eigendur þeirrarstofu séu þau X og C. A hafi hætt þar ídesember á síðasta ári en síðan hún hætti störfum hafi hún ítrekað fengið hótanirfrá eigendum [...] og öðrum þeim tengdum. Lögreglan hafi haft til rannsóknarþrjú önnur mál er varði ónæði, húsbrot, hótanir og eignaspjöll gagnvart A fráþví í byrjun janúar 2016. Við skoðun á vettvangi og á þeim gögnum semliggja fyrir í málinu megi sjá tvo aðila koma á mótorhjóli að húsnæðinu, brjótarúðu, kasta inn sprengju og aka svo í burtu. Í ljós hafi komið að um hafi veriðað ræða sýningarbombu, tívolísprengju, sem hafi sprungið inn í húsnæðinu. Lögreglu gruni að að baki þessum eignaspjöllumog hótunum standi X og C en fram hafi komið við rannsókn málsins að þau fái Dog E til að hóta A og ónáða hana. Lögreglu hafi undir höndum áreiðanlegarupplýsingar frá aðilum sem vilji ekki láta nöfn sín getið að þeim hafi boristhótanir frá kærðu í málinu vegna tengsla þeirra við A. Þessir aðilar staðfesti framburðA um að kærðu í málinu hafi staðið í hótunum við hana og aðila henni tengdri umnokkurra mánaða skeið. A reki [...] með kærasta sínum, F. Áður en þauopnuðu stofuna hafi þau fengið ítrekaðar hótanir frá þessum sömu aðilum um aðef stofan yrði opnuð myndi hún verða eyðilögð. Þau hafi opnað stofuna þennansama dag og sprengingin varð. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna semlögreglan hafi aflað sé kærði undir rökstuddum grun um aðild að þessu máli. Umsé að ræða alvarlegt mál þar sem brotaþoli í málinu hafi mátt þola ónæði,áreiti, hótanir og eignaspjöll um margra mánaða skeið af hendi kærða og aðilumhonum tengdum. Það að valda sprengingu sem þessari sem varð í húsnæðinu að [...]hefur í för með sér verulega almannahættu og hafi hending ein ráðið því aðenginn skyldi slasast. Eignaspjöllin væru stórfelld. Slíkt brot geti varðaðfangelsisrefsingu eins og tilgreint sé í ákvæði 165. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Þá liggi fyrir ítrekaðar hótanir kærðu í málinu á hendur brotaþolaen slíkar hótanir heyri undir ákvæði 233. gr. almennra hegningarlaga. Eignaspjölliná húsnæðinu að [...] séu stórfelld og varði við 1., sbr. 2. mgr. 257. gr.almennra hegningarlaga. Alls hafi fjórir aðilar vera handteknir semtaldir séu tengjast málinu. Enn sé leitað að meintum samverkamönnum þeirra.Upplýsingar séu enn að berast til lögreglu um aðild fleiri aðila að málinu. Þáhafi lögreglan farið í fjölda húsleita í dag þar sem leitast hafi verið eftirþví að afla sönnunargagna sem skipt geta máli við rannsókn þessa máls. Málið séá frumstigi rannsóknar og sé talin brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls aðkærði sæti gæsluvarðhaldi í einangrun þar sem ljóst sé að ef hann gangi lausgeti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeirsett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildisem lögreglan hafi ekki lagt hald á núþegar. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og a liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga séþess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Lögreglan hefur undanfarna daga gert húsleithjá kærða og ætluðum samverkamönnum hans og m.a. lagt hald á muni sem nú erutil rannsóknar. Rannsókn málsins er á frumstigi og miklirrannsóknarhagsmunir í húfi. Þegar litið er til gagna málsins er fallist á meðsaksóknara að kærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot gegn 1.mgr. 165. gr., 233. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 semvarðað getur fangelsisrefsingu. Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hanntorveldað rannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmannaeða vitna. Með vísan til a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er því fallist á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald með þeim hættisem nánar greinir í úrskurðarorði. Gunnar Aðalsteinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 11. nóvember nk. kl.16:00.Kærði skal sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 819/2016
Kærumál Gæsluvarðhald Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember 2016 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna til hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember nk.kl. 16. Þá er þess krafist að kærðaverði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð kemur fram aðLögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rann­sóknar mál er varðistórfelldan innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi.Upphaf málsins megi rekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum umað það hefði borist póstsending frá Hollandi með Fedex sem innihéldi ætluðfíkniefni. Skráður viðtakandi póstsendingarinnar hafi verið aðili að nafni A, kt. [...], [...]í [...]. Í sendingunni hafiverið að finna nokkur ílát sem við rannsókn tæknideildar lögreglu hafi leitt íljós að innihéldu 4 kg af amfetamíni. Efnunum hafi verið skipt út af hálfulögreglu og með heimild héraðsdóms, hafi eftirfararbúnaði og hlustunarbúnaðiverið komið fyrir í pakkningunni. Þann 1. desember hafi starfsmaður í útkeyrslupóst­sendinga haft samband við A til að tilkynna honum að sendingin væri á leiðtil hans. Hann hafi þá ekki svarað, en hringt fljótlega til baka og þá óskaðeftir því að send­ingunni yrði ekið að [...] í [...]. Upp úr hádegi þennan samadag hafi A hringt í Fedex og spyrst fyrir um pakkann, honum hafi þá verið sagtað pakkinn yrði afhentur um kl. 15:00. A hafi opnaðpakkann innandyra og þá séð að í pakkanum var upp­töku­búnaður frá lögreglu.Hann hafi haft samband við kærða X og hafi spurt hann hvað gera ætti við þetta,tekið mynd af innihaldi sendingarinnar og sent honum. A hafi verið handtekinn og hafisætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsókna málsins frá 2. desember. X hafi veriðhandtekinn 2. desember og hafi honum einnig verið gert að sæta gæsluvarðhaldi. Við skoðun á síma kærða í málinumegi sjá SMS skilaboð milli kærða og A þar sem rætt sé um sendingu sem sé aðkoma með Fedex. Þar komi fram að A hafi spurt kærða “ætli við getum efnagreintþetta svo?” og kærði svari “mögu­lega”.Við rannsókn málsins hafi komið í ljós að kærði hitti aðila að nafni Bað kvöldi þann 1. desember, eftir að A hafi verið handtekinn. Þar hafi þeirrætt saman um ofangreinda sendingu og fleiri aðilar sem mögulega tengistmálinu. Kærði neiti sök við skýrslutökuhjá lögreglu. Við skýrslutöku af X fyrr í dag hafi hann sagt að B og aðili aðnafni C hefðu rætt saman um þessa sendingu og að nafn A hefði verið notað tilað móttaka pakkann. Það sé því ljóst að fleiri aðilar tengist ofangreinduminnflutningi. Sjá nánar gögn málsins. Lögreglan leiti núað meintum samverkamönnum kærða. Ljóst sé að ef kærði gangi laus þá geti hannsett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeir sett sig ísamband við hann. Lögreglan vinni einnig að því að skoða þau gögn sem nú þegarhafi verið lagt hald á og í samstarfi við erlend yfirvöld sé verið að rekjasendingu pakkans hingað til lands. Sæti kærði ekki gæsluvarðhaldi, í einangrun,gæti hann komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafi ekki lagthald á nú þegar. Þá þyki nauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt þau gögn semlagt hafi verið hald á. Þyki þannig brýnt að vernda rannsóknarhagsmuni á þessustigi málsins. Það sé matlögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í málinu. Kærði séundir rökstuddum grun um stórfellt fíkniefnalagabrot sem talið sé varða við173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum.og getivarðað allt að 12 ára fangelsi. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagnaog a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og til að sætaeinangrun samkvæmt b-lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga, sé þess krafist að krafannái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Niðurstaða: Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur til rannsóknar ætluð stórfelld brot kærða áfíkniefnalöggjöfinni og kærði er að mati lögreglu undir rökstuddum grun umstórfellt fíkniefnalagabrot sem talið er varða við 173. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum. Refsing getur, ef sök ersönnuð, varðað allt að 12 ára fangelsi. Þann 30. nóvember sl. lagði lögreglanlagt hald á póstsendingu hjá Fedex sem innihélt rúmlega 4 kg af amfetamíni. Sendinginhafi verið skráð á A, [...] í [...]. Fyrirliggjandi gögn í málinu benda tilætlaðrar aðkomu kærða að innflutningi efnanna. Við rannsókn málsins hefur núkomið í ljós að fleiri aðilar tengjast ofangreindum innflutningi og vitni beraum aðild kærða. Með vísan tilgreinargerðar lögreglu og rannsóknargagna málsins þykir kominn fram rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fang­elsis­refsing liggurvið.Af því sem framhefur komið er fallist á það með lögreglu að rannsóknarhagsmunir krefjist þessað kærða verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn ferfram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hann laus,svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrifá samseka eða vitni. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála er því fullnægt svo fallast má á kröfu lög­reglu­stjórans umað kærði sæti gæsluvarðhaldi. Ekki þykir tilefni til að marka gæslu­varð­haldinuskemmri tíma en krafist er.Þá hefur sækjandifært að því fullnægjandi rök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr.2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegt sé að kærði sæti einangrunmeðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu,krafan tekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. Þórður ClausenÞórðarson héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U RÐ A R O R Ð: X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 16. desember nk. kl.16. Þá skal kærði sæta einangrun á meðaná gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 820/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember 2016 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember nk.kl. 16. Þá er þess krafist að kærðaverði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð kemur fram aðLögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rann­sóknar mál er varðistórfelldan innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi.Upphaf málsins megi rekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum umað það hefði borist póstsending frá Hollandi með Fedex sem innihéldi ætluðfíkniefni. Skráður viðtakandi póstsendingarinnar hafi verið aðili að nafni A, kt. [...], [...]í [...]. Í sendingunni hafiverið að finna nokkur ílát sem við rannsókn tæknideildar lögreglu hafi leitt íljós að innihéldu 4 kg af amfetamíni. Efnunum hafi verið skipt út af hálfulögreglu og með heimild héraðsdóms, hafi eftirfararbúnaði og hlustunarbúnaðiverið komið fyrir í pakkningunni. Þann 1. desember hafi starfsmaður í útkeyrslupóst­sendinga haft samband við A til að tilkynna honum að sendingin væri á leiðtil hans. Hann hafi þá ekki svarað, en hringt fljótlega til baka og þá óskaðeftir því að send­ingunni yrði ekið að [...] í [...] Upp úr hádegi þennan sama dag hafi A hringt íFedex og spurst fyrir um pakkann, honum hafi þá verið sagt að pakkinn yrðiafhentur um kl. 15:00. A hafi opnað pakkann innandyra og þá séð að í pakkanumvar upp­töku­búnaður frá lögreglu. Hann hafi haft samband við kærða B og hafispurt hann hvað gera ætti við þetta, tekið mynd af innihaldi sendingarinnar ogsent honum. Við skoðun á símagögnum milli A og B megi sjá skilaboð á milliþeirra þar sem þeir ræði um sendingu sem hafi verið væntanleg með Fedex. A hafi verið handtekinn og hafisætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsókna málsins frá 2. desember. B hafi veriðhandtekinn 2. desember og hafi honum einnig verið gert að sæta gæsluvarðhaldi. Við rannsókn málsins hafi komiðí ljós að B hitti kærða, X á veitingastaðnum [...] þann 1. desember, kvöldiðsem A hafi verið handtekinn. Þar sem þeir ræddu ofangreinda sendingu og fleiriaðila sem mögulega tengist málinu. Það sé því ljóst að fleiri aðilar tengistofangreindum innflutningi. Sjá nánar gögn málsins. X hafi verið handtekinn nú fyrrí dag, en hann neiti sök við skýrslutöku hjá lögreglu. Lögreglan leiti nú að meintumsamverkamönnum kærða. Ljóst sé að ef kærði gangi laus þá geti hann sett sig ísamband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeir sett sig í sambandvið hann. Lögreglan vinni einnig að því að skoða þau gögn sem nú þegar hafiverið lagt hald á og í samstarfi við erlend yfirvöld sé verið að rekja sendingpakkans hingað til lands. Sæti kærði ekki gæsluvarðhaldi, í einangrun, gætihann komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafi ekki lagt hald ánú þegar. Þá þyki nauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt þau gögn sem lagthafi verið hald á. Þyki þannig brýnt að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigimálsins. Það sé matlögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í málinu. Kærði séundir rökstuddum grun um stórfellt fíkniefnalagabrot sem talið sé varða við173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum.og getivarðað allt að 12 ára fangelsi. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagnaog a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og til að sætaeinangrun samkvæmt b-lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga, sé þess krafist að krafannái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Niðurstaða: Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur til rannsóknar ætluð stórfelld brot kærða áfíkniefnalöggjöfinni og kærði er að mati lögreglu undir rökstuddum grun umstórfellt fíkniefnalagabrot sem talið er varða við 173. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum. Refsing getur, ef sök ersönnuð, varðað allt að 12 ára fangelsi. Þann 30. nóvember sl. lagði lögreglanlagt hald á póstsendingu hjá Fedex sem innihélt rúmlega 4 kg af amfetamíni.Sendingin hafi verið skráð á A, [...] í [...]. Fyrirliggjandi gögn í málinubenda til ætlaðrar aðkomu kærða að innflutningi efnanna, en hann neitar sök.Við rannsókn málsins hefur nú komið í ljós að fleiri aðilar tengjastofangreindum innflutningi og vitni ber um aðild kærða. Af því sem framhefur komið er fallist á það með lögreglu að rannsóknarhagsmunir krefjist þessað kærða verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn ferfram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hann laus,svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrifá samseka eða vitni. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála er því fullnægt svo fallast má á kröfu lög­reglu­stjórans umað kærði sæti gæsluvarðhaldi. Ekki þykir tilefni til að marka gæslu­varð­haldinuskemmri tíma en krafist er.Þá hefur sækjandifært að því fullnægjandi rök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr.2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegt sé að kærði sætieinangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu,krafan tekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. Þórður ClausenÞórðarson héraðsdómari kveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U RÐ A R O R Ð: X, kt. [...], skalsæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16.desember nk. kl. 16. Kærði sætieinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 821/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember 2016 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 16. desember nk. kl. 16. Þá er þess krafist að kærða verði gert aðsæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð kemur fram aðLögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rann­sóknar mál er varðistórfelldan innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi.Upphaf málsins megi rekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum umað það hefði borist póstsending frá Hollandi með Fedex sem innihéldi ætluðfíkniefni. Skráður viðtakandi póstsendingarinnar hafi verið aðili að nafni A, kt. [...], [...]í [...]. Í sendingunni hafiverið að finna nokkur ílát sem við rannsókn tæknideildar lögreglu hafi leitt íljós að innihéldu 4 kg af amfetamíni. Efnunum hafi verið skipt út af hálfulögreglu og með heimild héraðsdóms, hafi eftirfararbúnaði og hlustunar-búnaðiverið komið fyrir í pakkningunni. Þann 1. desember hafi starfsmaður í útkeyrslupóst­sendinga haft samband við A til að tilkynna honum að sendingin væri á leiðtil hans. Hann hafi þá ekki svarað, en hringt fljótlega til baka og þá óskaðeftir því að send­ingunni yrði ekið að [...] í [...]. Upp úr hádegi þennan samadag hafi A hringt í Fedex og spurst fyrir um pakkann, honum hafi þá verið sagtað pakkinn yrði afhentur um kl. 15:00. A hafi opnað pakkann innandyraog þá séð að í pakkanum var upp­töku­búnaður frá lögreglu. Hann hafi haft sambandvið kærða B og hafi spurt hann hvað gera ætti við þetta, tekið mynd afinnihaldi sendingarinnar og sent honum. Við skoðun á símagögnum milli A og Bmegi sjá skilaboð á milli þeirra þar sem þeir ræði um sendingu sem hafi veriðvæntanleg með Fedex. A hafi verið handtekinn og hafi sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsókna málsins frá 2. desember. B hafi veriðhandtekinn 2. desember og hafi honum einnig verið gert að sæta gæsluvarðhaldi. Við rannsókn málsins hafi komiðí ljós að B hitti aðila að nafni C á veitingastaðnum [...] þann 1. desember,kvöldið sem A hafi verið handtekinn, þar sem þeir ræddu ofangreinda sendingu ogfleiri aðila sem mögulega tengist málinu. Það sé því ljóst að fleiri aðilartengist ofangreindum innflutningi. Sjá nánar gögn málsins. Fyrir liggi í málinu framburðuraðila þess efnis að kærði hafi átt von á fíkniefnasendingu með Fedex. Hafikærði þá talað um fleiri aðila sem tengist málinu. Þá liggi fyrir í gögnummálsins að X hringi í farsíma A um 10 mínútum eftir að hann hafi veriðhandtekinn og sendi honum skilaboð á Facebook í kjölfarið. A hafi verið spurðurút í samskipti hans við X og segði hann þau samskipti vera lítil sem enginn ogsegði X ekki hafa neina ástæðu til að hafa samband við sig. X hafi verið handtekinn nú fyrrí dag, en hann neiti sök við skýrslutöku hjá lögreglu. Lögreglan leiti nú að meintumsamverkamönnum kærða. Ljóst sé að ef kærði gangi laus þá geti hann sett sig ísamband við meinta samverkamenn sem gangi lausir eða þeir sett sig í sambandvið hann. Lögreglan vinni einnig að því að skoða þau gögn sem nú þegar hafiverið lagt hald á og í samstarfi við erlend yfirvöld sé verið að rekja sendingpakkans hingað til lands. Sæti kærði ekki gæsluvarðhaldi, í einangrun, gætihann komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hafi ekki lagt hald ánú þegar. Þá þyki nauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt þau gögn sem lagthafi verið hald á. Þyki þannig brýnt að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigimálsins. Það sé matlögreglustjóra að lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í málinu. Kærði séundir rökstuddum grun um stórfellt fíkniefnalagabrot sem talið sé varða við173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum.og getivarðað allt að 12 ára fangelsi. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagnaog a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008 og til að sætaeinangrun samkvæmt b-lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga, sé þess krafist að krafannái fram að ganga eins og hún sé sett fram. Niðurstaða: Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur til rannsóknar ætluð stórfelld brot kærða áfíkniefnalöggjöfinni og kærði er að mati lögreglu undir rökstuddum grun umstórfellt fíkniefnalagabrot sem talið er varða við 173. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum. Refsing getur, ef sök er sönnuð,varðað allt að 12 ára fangelsi. Þann 30. nóvember sl. lagði lögreglan lagt haldá póstsendingu hjá Fedex sem innihélt rúmlega 4 kg af amfetamíni. Sendinginhafi verið skráð á A, [...] í [...]. Fyrirliggjandi gögn í málinu benda tilætlaðrar aðkomu kærða að innflutningi efnanna, en hann neitar sök. Við rannsóknmálsins hefur nú komið í ljós að fleiri aðilar tengjast ofangreinduminnflutningi auk kærða og vitni ber um aðild kærða.Af því sem framhefur komið er fallist á það með lögreglu að rannsóknarhagsmunir krefjist þessað kærða verði gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn ferfram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hann laus,svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munum ellegar hafa áhrifá samseka eða vitni. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála er því fullnægt svo fallast má á kröfu lög­reglu­stjórans umað kærði sæti gæsluvarðhaldi. Ekki þykir tilefni til að marka gæslu­varð­haldinuskemmri tíma en krafist eins og verjandi krefst til vara.Þá hefur sækjandifært að því fullnægjandi rök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr.2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegt sé að kærði sætieinangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu, krafantekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. Þórður Clausen Þórðarson kveðurupp úrskurð þennan.Ú R S K U RÐ A R O R Ð: X skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember nk. kl. 16. Þá sæti kærði einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 822/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 9. desember2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember 2016 klukkan 16 og einangrunmeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að sæta farbanni,en að því frágengnu að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Þá krefsthann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur,sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 10. desember 2016. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember nk.kl. 16. Þá er þess krafist að kærðaverði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð kemur fram aðlögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi til rann­sóknar mál er varðistórfelldan innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands frá Hollandi.Upphaf málsins megi rekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum umað það hefði borist póstsending frá Hollandi með Fedex sem innihéldi ætluð fíkniefni.Skráður viðtakandi póstsendingarinnarhafi verið aðili að nafni A, kt. [...], [...] í [...]. Við skoðun lögreglu ásendingunni hafi verið að finna nokkur ílát sem við rannsókn tæknideildarlögreglu hafi leitt í ljós að innihéldu 4 kg af amfetamíni. Efnunum hafi veriðskipt út af hálfu lögreglu og með heimild Héraðsdóms Reykjavíkur, hafieftirfararbúnaði og hlustunarbúnaði verið komið fyrir í pakkningunni. Þann 1.desember hafi pakkanum verið keyrt út og komið til A. Þegar A hafi opnaðpakkann og séð að í honum væri upptökubúnaður frá lögreglu hafi hann haftsamband við B og spurt hvað hann ætti að gera, tekið mynd af innihaldi sendingarinnar og senthonum. A hafi verið handtekinn af lögreglu að kvöldi 1. desember og hafi sættgæsluvarðhaldi vegna málsins. Samkvæmt rannsóknargögnum þáhafi B hitt aðila að nafni C á veitingastaðnum [...] að kvöldi 1. desember sl.,sama kvöld og A hafi verið handtekinn, og hafi þeir rætt sendinguna og fleiriaðila sem mögulega tengist málinu. Lögreglan hafi nú farið yfirsímagögn A og B en þar megi sjá skilaboð á milli þeirra þar sem verið sé aðræða um sendingu sem væntanleg væri með Fedex. Þá liggi fyrir í gögnum málsinsað aðili að nafni D hringi í farsíma A um 10 mínútum eftir að hann hafi veriðhandtekinn og sendi honum skilaboð á Facebook í kjölfarið. B hafi verið handtekinn þann 2.desember sl. og C og D hafi verið hand­teknir 9. desember sl. Þeir sæti allirgæsluvarðhaldi vegna rannsóknar málsins. Í gærkvöldi hafi einnsakborninga málsins óskað eftir því að fá að ræða við lögreglu og viljað komaþeim upplýsingum á framfæri að maður að nafni X hefði staðið að innflutningiefnanna. Samkvæmt upplýsingum lögreglu hafi X starfað hjá Fedex þar til nokkrumdögum áður en áðurnefnd sending hafi borist hingað til lands. Þá hafi lögregluáður borist upplýsingar um að X stæði að inn­flutn­ingi fíkniefna hingað tillands. Vegna fyrrgreinda upplýsinga hafi lögregla hand­tekið X á flugstöð LeifsEiríkssonar í nótt en þá hafi hann verið á leið úr landi til Hollands. Rannsókn málsins sé á frumstigi.Lögreglan vinni að því að skoða þau gögn sem nú þegar hafi verið lagt hald á ogí samstarfi við erlend yfirvöld sé verið að rekja sendingu pakkans hingað tillands. Ljóst sé að ef kærði gangi laus þá geti hann haft mikil áhrif á rannsóknmálsins m.a. með því að setja sig í samband við meinta samverkamenn sem gangilausir eða þeir setji sig í samband við hann og þá gæti hann komið undan gögnummeð sönnunargildi sem lögreglan hafi ekki lagt hald á nú þegar. Þá þykinauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt þau gögn sem lagt hafi verið hald á.Það sé því mjög brýnt fyrir lögreglu aðvernda rannsóknarhagsmuni málsins á þessu stigi og sé það mat lögreglu aðlagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í málinu. Kærði sé undir rökstuddumgrun um stórfellt fíkniefnalagabrot sem talið sé varða við 173. gr. a. almennrahegningarlaga og geti það varðað allt að 12 ára fangelsi. Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr.sömu laga, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún sé settfram. Niðurstaða: Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur til rannsóknar ætluð stórfelld brot kærða áfíkniefnalöggjöfinni og kærði er að mati lögreglu undir rökstuddum grun umstórfellt fíkniefnalagabrot sem talið er varða við 173. gr. a. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum. Refsing getur, ef sök ersönnuð, varðað allt að 12 ára fangelsi. Þann 30. nóvember sl. lagði lögreglanhald á póstsendingu hjá Fedex sem innihélt rúmlega 4 kg af amfetamíni.Sendingin hafi verið skráð á A, [...] í [...]. Vegna rannsóknar málsins sæta núgæsluvarðhaldi B, C og D. Í gærkvöldi upplýsti einn sakborninga að kærði hafistaðið að innflutningi umræddra fíkniefni en hann starfaði hjá flutningsaðilaefnanna þar til nokkrum dögum áður en umrædd sending barst hingað til lands.Lögreglu hafi áður borist upplýsingar um að kærði standi að innflutningifíkniefna hingað til lands. Kærði var handtekinn á flugstöð Leifs Eiríkssonar ínótt, á leið úr landi til Hollands.Af því sem framhefur komið er fallist á það með lögreglu að rannsóknarhagsmunir krefjist þessað kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn fer fram.Lögregla vinnur í samstarfi við erlend yfirvöld að rekja sendingu pakkanshingað til lands. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsinsgangi hann laus, svo sem með því að afmá merki eftir brot, skjóta undan munumellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Brýnir rannsóknarhagsmunir mæla gegnþví að farbann komi til greina. Þá er ekkert tilefni til þess að gæsluvarðhaldiverði markaður skemmri tími þar sem rannsókn á ætlaðri aðild kærða er áfrumstigi. Skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála er því fullnægt svo fallast má á kröfu lög­reglu­stjórans um að kærðisæti gæsluvarðhaldi. Þá hefur sækjandifært að því fullnægjandi rök, sbr. og skilyrði b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr.2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegt sé að kærði sætieinangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu,krafan tekin til greina eins og í úrskurðarorði greinir. Þórður Clausen Þórðarson kveðurupp úrskurð þennan.Ú R S K U RÐ A R O R Ð: X, kt. [...], er gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. desember nk.kl. 16.00. Þá verður kærða gert að sætaeinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 813/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 7. desember 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 8. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. desember 2016 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans, en þó eigi lenguren til þriðjudagsins 3. janúar 2017 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallegaað hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 6. desember 2016. Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, [...]ríkisborgara, fd, [...], verði gert að sæta farbanni á meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir dómstólum, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 3 janúar 2017,kl. 16:00. Í greinargerð héraðssaksóknarakemur fram að héraðssaksóknari hafi þann 2. desember sl. gefið út ákæru áhendur ákærða X fyrir nauðgun, með því að hafa, að kvöldi föstudagsins 11. mars2016, í herbergi á gistiheimili að [...] í [...], beitt A, fæddri [...],ólögmætri nauðung til þess að hafa við hana samræði og önnur kynferðismök enákærði hafi nuddað kynfæri hennar og síðan lagst ofan á hana og haft við hanasamræði, þrátt fyrir að hún hefði sagt honum að hún vildi það ekki og beðiðhann um að hætta. Brot ákærða sé talið varða við1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og geri ákæruvaldið kröfuum að ákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar. Barnaverndarnefnd [...] hafióskað eftir lögreglurannsókn málsins með bréfi dags. 21. mars sl. í kjölfarþess að brotaþoli hefði greint frá því á neyðarmóttöku Landspítala að henni hefðiverið nauðgað af ákærða að kvöldi hins 11. mars sl. Brotaþoli hafi farið áneyðarmóttöku í fylgd lögreglu þann 13. mars sl. eftir að lögregla hefði haftafskipti af henni í miðbæ Reykjavíkur vegna slæms ástands og uppnáms hennar.Við rannsókn málsins hafi ákærði verið yfirheyrður þrisvar sinnum og hafi hannneitað sök og sagt að hann hefði ekki haft kynferðislegt samneyti viðbrotaþola. Meðal rannsóknargagna málsins séu niðurstöður DNA-rannsóknar þar semfram komi að DNA-snið úr sýni af nærbuxum brotaþola sé hið sama og DNA-sniðákærða. Þá liggi fyrir samskipti brotaþola og ákærða af facebook fyrir og eftirumræddan dag, sem og framburðir vitna. Að mati héraðsaksóknara sé fyrirhendi rökstuddur grunur um að ákæði hafi framið brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennrahegningarlaga, en brot gegn ákvæðinu geti varðað fangelsi frá einu ári og alltað sextán árum. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin varanleg tengslvið landið. Hann sé hælisleitandi hér á landi og dvelji nú á vegumBarnaverndarnefndar Reykjavíkur. Útlendingastofnun hafi synjað honum um hæli ogsé hælismál hans nú til meðferðar hjá kærunefnd í útlendingamálum. Það sé mathéraðssaksóknara að kærði kunni að reyna að komast úr landi og teljihéraðssaksóknari nauðsynlegt að tryggja nærveru hans á meðan sakamálið á hendurhonum sé til meðferðar fyrir dómstólum. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna og b. liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. laga88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga. Niðurstaða: Héraðsaksóknari telur að fyrir hendi sé rökstuddur grunur um að ákærðihafi framið brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga, en brot gegnákvæðinu geta varðað fangelsi frá einu ári og allt að sextán árum. Ákæra, á hendur honum vegna ætlaðs brots, var gefin út þann 2. desember sl. Ákærði er erlendur ríkisborgari og hefur enginvaranleg tengsl við landið. Hann er hælisleitandi hér á landi og dvelur nú ávegum Barnaverndarnefndar Reykjavíkur. Útlendingastofnun hefur synjað honum umhæli og hælismál hans er nú til meðferðar hjá kærunefnd í útlendingamálum. Fram kom hjá saksóknara að fyrir skömmu hafiembættinu borist upplýsingar um að ákærði hyggðist fara af landi brott vegnaaðstæðna í heimalandi. Því er fallist á það mat héraðssaksóknara að kærði kunniað reyna að komast úr landi og að nauðsynlegt sé að tryggja nærveru hans ámeðan sakamálið á hendur honum er til meðferðar fyrir dómstólum. Með vísan til framangreinds, framlagðragagna og b- liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. laga 88/2008, ummeðferð sakamála, er fallist á kröfu héraðssaksóknara eins og hún er fram settog tekur aðeins til fjögurra vikna og eru því ekki efni til að verða við kröfuverjanda um að farbanni verði markaður skemmri tími. Þórður Clausen Þórðarson kveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U RÐ A R O R Ð : Ákærða X, [...] ríkisborgara,fd, [...], er gert að sæta farbanni á meðan mál hans er til meðferðar fyrirdómstólum, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 3. janúar 2017, kl. 16:00.
Mál nr. 738/2016
Kærumál Réttarkrufning
Krafa lögreglustjóra um heimild til að framkvæma réttarkrufningu á líki óþekkts einstaklings var tekin til greina.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirBenedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 31. október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 28. október 2016, þar semhafnað var kröfu sóknaraðila um heimild til að framkvæma réttarkrufningu á líkióþekkts einstaklings. Kæruheimild er í j. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að áðurgreind krafa hans verðitekin til greina.Svo sem greinir í beiðnisóknaraðila er ekki unnt að útiloka að dauðsfall hins látna verði rakið tilrefsiverðrar háttsemi og af þeim sökum sé nauðsynlegt að kryfja lík viðkomandieinstaklings. Þá hefur sóknaraðili staðhæft í greinargerð til Hæstaréttar aðekki sé ljóst af hvaða einstaklingi þær líkamsleifar sem um ræðir séu.Sóknaraðili vísar meðal annars um grundvöll kröfu sinnar til 87. gr. laga nr.88/2008 og eru skilyrði hennar uppfyllt. Ber því að fallast á kröfusóknaraðila.Dómsorð:Sóknaraðila er heimilað aðframkvæma réttarkrufningu á líki óþekkts einstaklings.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 28. október 2016.Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjaness úrskurði að heimilt verði að framkvæma réttarkrufningu álíki óþekkts einstaklings. Í greinargerð lögreglustjórans á Suðurnesjum segir að kl. 04:46aðfaranótt miðvikudagsins 26. október,hafi neyðarsendir farið í gang skammt austur af [...]. ÞyrluáhöfnLandhelgisgæslunnar (LHG) hafi fundið neyðarsendinn en hann beri númerið [...]og sé merktur [...]. Samkvæmt upplýsingum frá LHG sé [...] kallmerkið [...] ogEMO númerið [...]. Skipstjóri skútunnar [...], sem hafi verið einn um borð, [...],[...], muni hafa ætlað að sigla skútunni til [...] og koma þangað 16. júlí2016. Þann 18. júlí hafi [...] tilkynnt að skútan hefði ekki skilað sér í landog muni vera lögreglurannsókn [...] vegna týndu skútunnar. Síðast hafi sést tilskútunnar 5. september þegar flutningaskip hafi siglt framhjá skútunni 720mílur austur af Nýfundnalandi. Þá muni segl hennar hafa verið rifið og enginnsýnilegur uppi á dekki. Vegna veðurs hafi enginn frá flutningaskipinu farið umborð. Skútan hafi verið gul að lit ogsamkvæmt upplýsingum frá LHG hafi þyrluáhöfn séð gult brak, á ströndinni um þaðbil 1 km hvora átt frá þeim stað sem neyðarsendirinn hafi fundist. Við birtingu hafi hópur frá [...]farið og gengið eftir ströndinni. Skömmu síðar hafi fundist hægri fótleggur ogsíðar um daginn fundist búkur. Vinstri fóturinn hafi ekki fundist. Við leit áströndinni hafi fundist smávægilegt brak og einhverjir smámunir. Þá hafi fundistlyfjaspjald merkt [...]. Kennslanefnd hafi komið á vettvangog við fyrstu skoðun réttarmeinafræðings á hægri fótleggnum virðistfótleggurinn hafa legið í sjó í einhverjar vikur. Ekki hafi reynst unnt að berakennsl á hinn látna. Með vísan til framangreinds telurlögreglustjórinn á Suðurnesjum að ekki sé unnt að útiloka að dauðsfall hinslátna verði rakið til refsiverðrar háttsemi og nauðsynlegt sé því að kryfja líkmannsins án tafar til að koma í veg fyrir að síðar vakni grunsemdir um aðdauðsfallið megi rekja til refsiverðs verknaðar. Vísað sé til framlagðra gagna auk ofangreinds og jafnframt til6. og 7. gr. laga nr. 61/1998 um dánarvottorð, krufningar o.fl. og 87. gr. lagaum meðferð sakamála nr. 88/2008.Samkvæmt því sem rakið hefur verið er rökstuddur grunur um aðum sé að ræða lík [...]. Samkvæmt 1. mgr. 7. gr. laga nr. 61/1998 umdánarvottorð, krufningar o.fl. skal lögregla kynna nánasta venslamanni nauðsyn réttarkrufningar ogleita samþykkis hans. Samþykki nánasti venslamaður ekki réttarkrufningu skallögregla leita úrskurðar dómara um hana, sbr. 2. mgr. 7. gr. laganna. Í 87. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála segir einnig að leita skuli úrskurðar umréttarkrufningu nema nánasti venslamaður eða nánustu venslamenn samþykki að húnfari fram. Ekkert liggur fyrir um að leitað hafi verið samþykkis venslamanns ogað hann hafi ekki samþykkt réttarkrufningu. Er beiðni lögreglustjóra þvíhafnað. Úrskurð þennan kveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Ú r s k u r ð a r o r ð:Kröfu lögreglustjórans á Suðurnesjum um heimild til aðframkvæma réttarkrufningu er hafnað.
Mál nr. 736/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I.Jónsson og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 28. október2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 31. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 28. október 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 4. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðaná því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 28. október 2016.Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðkærða, X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 4. nóvember nk. kl. 16:00. Þá er gerðkrafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Í greinargerðlögreglu kemur fram að hún hafi nú til rannsóknar mál er varði innflutning áfíkniefnum hingað til lands frá [...]. Upphaf málsins megirekja til þess að tilkynning hafi borist frá tollvörðum hjá Íslandspósti,Stórhöfða um að þar hafi borist póstsending frá [...]. Viðtakandipóstsendingarinnar sé skráður A, [...]. Póstsendingin hafi innihaldið fatnaðásamt 2 plasteiningum af vaxhandsápum sem hafi innihaldið 6 handsápur hvor,samtals 12 stykki. Handsápurnar hafihver og ein verið í hvítum kassa og hafi innihaldið efni sem búið var aðsetja blátt vax yfir. Við rannsókn og prófun tæknideildar hafa ofangreind efnigreinst sem metamfetamín og sé heildarmagn þeirra samkvæmt mælingu 983,47grömm.Kærði kvaðst ekki vita hvaðpakkinn hefði innihaldið. Þetta hafi verið pakki sem aðili hafi beðið sig um aðtaka við en hann hafi ekki vitað innihald hans. Um gjöf hafi verið að ræða. Kvaðsthann hafa kynnst viðkomandi á facebook og heitir B sem búi í [...] en hannvissi ekki hvers lenskur hann er. X kvaðst ekki þekkja B vel og ekki treystahonum vel og því ekki viljað nota eigin heimilsfang. Hafi hann fengið A tilaðstoðar.Við yfirheyrslu yfir A hafihann sagt kærða hafa beðið sig, fyrir um 1-2 vikum síðan, að sækja fyrir sigpakka sem væri væntanlegur til landsins þar sem hann kæmist ekki sjálfur. A munsíðan hafa fengið tilkynningu um sending frá útlöndum frá Póstinum í fyrradagog um kvöldið hafi kærði komið á heimili A og farið inná vefsíðu póstsins ígegnum síma A og afgreitt beiðni um að fá póstsendinguna í pósthúsið í [...]. Ahafi síðan farið í gær og sótt pakkann og farið með hann á heimili C, hvar þeirtóku upp pakkann í geymslu í kjallara hússins uns Lögreglan bar að garði oghandtók þá.Rannsókn málsins sé enn áfrumstigi. Mikilvægt sé að sakborningum gefist ekki kostur á að samræmaframburði sína. Lagt hafi verið hald á talsvert af tölvu- og símbúnaði sem ekkihafi gefist kostur á að rannsaka og eftir atvikum bera niðurstöður rannsóknarundir hlutaðeigandi. Framburður sakborninga sé misvísandi og í mörgum atriðumótrúverðugur. Lögreglu hafi ekki gefist ráðrúm til þess að staðreyna framburðhvers og eins sakbornings. Þá eigi enn eftir að rannsaka hverjir tengist málinuí [...]. Allir sakborningar málsins eiga sér sögu hjá lögreglu vegnafíkniefnabrota m.a. ræktunar og innflutnings. Að mati lögreglu megi ætla að efkærði verði látinn laus muni hann eiga þess kost að torvelda rannsókn málsins,svo sem með því að tala við samverkamenn sína. Lögregla telji það brýnt fyrirframgang málsins að fallist verði á framkomna kröfu um gæsluvarðhald ágrundvelli rannsóknarhagsmuna til að koma í veg fyrir að kærði geti spilltrannsókn málsins.Sakarefni málsins sé talið varða við 173. gr.a almennra hegningarlaga nr. 19/ 1940, en brot gegn ákvæðinu geti varðaðfangelsi allt að 12 árum ef sök sannast. Að mati lögreglu sé framkominnrökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem getur varðaðfangelsisrefsingu. Um heimild til gæsluvarðhalds sé vísað til a-liðar 1. mgr.95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild til einangrunar ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur er vísað til b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömulaga. Niðurstaða:Með vísan tilgreinargerðar lögreglu og rannsóknargagna málsins þykir kominn fram rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing liggurvið. Rannsókn málsins er á byrjunarstigi.Af því sem fram hefur komið fyrir dómi þykir ljóst að rannsóknarhagsmunir krefjistþess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi meðan frekari rannsókn ferfram. Ætla má að kærði muni reyna að torvelda rannsókn málsins gangi hann laus,svo sem með því að hafa áhrif á meðkærðu, sem rannsókn beinist að, eða aðra. Skilyrðum a-liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála er því fullnægt svo fallastmegi á kröfu lögreglustjórans um að kærði sæti gæsluvarðhaldi. Eins og máli þessu erháttað koma önnur úrræði ekki í stað gæsluvarðhaldsins. Ekki þykirtilefni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er.Þá hefur sækjandi fært að því fullnægjandi rök, sbr. ogskilyrði b. liðar1. mgr. 99. gr., sbr. 2. mgr. 98. gr. sakamálalaga nr. 88/2008 að nauðsynlegtsé að kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldi standi. Verður, að öllu framangreindu virtu, krafan tekin til greinaeins og í úrskurðar­orði greinir. KristrúnKristinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U RÐ A R O R ÐKærði, X, kt. [...],skal sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 4. nóvember nk. kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur.
Mál nr. 737/2016
Kærumál Nálgunarbann
Staðfest var ákvörðun lögreglustjóra um að X skyldi sæta nálgunarbanni á grundvelli laga nr. 85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 28. október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 31. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 26. október 2016, þar semstaðfest var ákvörðun sóknaraðila 17. október sama ár um að varnaraðili sættinánar tilgreindu nálgunarbanni. Kæruheimild er í 3. mgr. 15. gr. laga nr.85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili. Varnaraðili krefst þessaðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að hannverði staðfestur. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar,en þó þannig að nálgunarbannið gildi í 6 mánuði.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður krafa sóknaraðila tekin til greina á þann hátt sem í dómsorði greinir.Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti,sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði segir,greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 3. mgr. 38. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála, sbr. 14. gr. laga nr. 85/2011. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur með þeirribreytingu að varnaraðili, X, sæti nálgunarbanni í 6 mánuði frá 17. október 2016að telja.Þóknun verjanda varnaraðila fyrir Hæstarétti,Stefáns Karls Kristjánssonar hæstaréttarlögmanns, 186.000 krónur, greiðist úrríkissjóði. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 26.október 2016.Embættilögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að staðfest veriðákvörðun hans þess efnis að X (varnaraðili) skuli sæta nálgunarbanni í sexmánuði þannig að lagt er bann við því að hann komi á eða í námunda við heimilibarnsmóður sinnar A (brotaþoli), að [...] í [...] á svæði sem afmarkast við 50metra radíus umhverfis heimilið. Jafnframt er lagt bann við því að varnaraðiliveiti henni eftirför, nálgist hana á almannafæri eða setji sig í samband viðhana með öðrum hætti. Ákvörðunin var tekin með heimil í a og b lið 4. gr. laga85/2011 um nálgunarbann og brottvísun af heimili skv. frumkvæðilögreglustjórans, sbr. 3. mgr. 3. gr. sömu laga. Lögreglavísar til þess að varnaraðili liggi nú undir sterkum grun um að hafa að kvöldi16. október sl. veist að brotaþola á heimili hennar. Mun hann hafi komið áheimili brotaþola, sem ekki hafi verið sátt við það, og hafi komið til orðasksþeirra á milli sem hafi endað með því að varnaraðili hafi veist að brotaþola,skellt henni á gólf, togaði í hönd hennar svo að hún hafi fengið roða áhöndina, tekið af henni símann og gripið fyrir munn hennar. Þegar lögregla hafikomið á vettvang hafi varnaraðili verið ölvaður og í annarlegu ástandi. Ískýrslu lögreglu hafi komið fram að börn þeirra 3 og 4 ára hafi horft upp áofbeldið en þau búi á heimilinu. Þá hafi einnig komið fram að brotaþoli óttistkærða.Þásé varnaraðili grunaður um refsiverða háttsemi gagnvart brotaþola 6. októbersl. í Máli nr. 007-2016-[...] með því að hafa slegið hana hnefahögg í andlitiðá heimili hennar með þeim afleiðingum að hún fékk glóðarauga.Lögreglahafi áður haft afskipti af varnaraðila vegna heimilisofbeldis, í máli007-2015-[...] frá 30. janúar 2015.Hann hafi lokið afplánun fangelsisrefsingar þann 13. júlí 2016 vegna auðgunar, fíkniefnaog umferðarlagabrota. Þá sæti hann ákærumeðferðar vegna alvarlegrarlíkamsárásar.Varnaraðilahafi verið birt ákvörðun lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu um nálgunarbannþann 17. október sl. kl. 14.55. Innan við klukkustund síðar eða kl. 15.27 þannsama dag barst lögreglu tilkynning þess efnis að hann væri kominn að íbúðbrotaþola og væri að berja á dyr hennar og reyna að komastinn. Hafi hann verið handtekinn þar skömmu síðar. Þá sé hann undir sterkum grunum að hafa brotið aftur gegn nálgunarbanninu með því að hafa sent henni fjöldaskilaboða frá kl. 19.21 þann 17. október sl. til kl. 4.40 þann 18. október. Íljósi ofangreinds telji lögreglustjóri að skilyrði 4. gr. laga nr. 85/2011 séuuppfyllt þegar litið sé til fyrri sögu varnaraðila þá sé talin hætta á að hann muni halda háttsemi sinni áfram séhann látinn afskiptalaus. Það sé mat lögreglustjóra að skilyrði 4. gr. laga nr.85/2001 séu uppfyllt enda liggi fyrir rökstuddur grunur um að hann hafi brotiðgegn brotaþola og að hætta sé á því að hann haldi áfram að raska friði hennar ískilning 4. gr. laga nr. 85/20011 um nálgunarbann og brottvísun afheimili. Sé ekki talið sennilegt aðfriðhelgi hennar verði vernduð með öðrum og vægari hætti eins og sakir standa.Niðurstaða: Lögðhafa verið fyrir dóminn afrit rannsóknargagna lögreglu, sem eru tilefniákvörðunar lögreglustjóra frá 17. þ.m. um að varnaraðili skuli sætanálgunarbanni en efni þeirra er rakið hér að framan. Þá liggja fyrir gögn, m.a.skýrsla um smáskilaboð sem varnaraðili sendi brotaþola eftir að nálgunarbanniðtók gildi. Í skýrslu lögreglu frá 16. þ.m. kemur m.a. fram að brotaþoli hafigreint lögreglu frá því að hún vildi varnaraðila út úr lífi sínu. Hún kvað hannvera í neyslu og væri hún hrædd við hann í því ástandi. Hún sæi hjá honumgeðveikiseinkenni líkt og hjá bróður hans. Hún væri að velta fyrir sér að farafram á nálgunarbann. Eins og rakið hefur verið tók lögreglustjóri að eiginfrumkvæði málið til meðferðar með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 85/2011.Meðhliðsjón af þeim gögnum tekur dómurinnundir það mat lögreglustjóra að ekki þyki sennilegt að friðhelgi brotaþolaverði verndað með öðrum hætti en að varnaraðili sæti nálgunarbanni. Þykja þvíuppfyllt skilyrði a og b liða 4. gr.laga nr. 85/2011 til þess að staðfesta ákvörðun lögreglustjóra, eins og nánargreinir í úrskurðarorði, þó þannig að nálgunarbannið gildi í þrjá mánuði.Þóknunskipaðs verjanda varnaraðila, Stefáns Karls Kristjánssonar hrl., sem ákveðst200.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði. Einnig greiðist úr ríkissjóði þóknunskipaðs réttargæslumanns brotaþola, Snorra Sturlusonar hdl., 200.000 krónur.Við ákvörðun þóknunar lögmanna er tekið tillit til virðisaukaskatts. KolbrúnSævarsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐStaðfest er nálgunarbann er lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu lagði á X kt. [...], þó þannig að lagt er bann við því aðhann komi á eða í námunda við heimili barnsmóður sinnar A, kt. [...] að [...] í[...] á svæði sem afmarkast við 50 metra radíus umhverfis heimilið, í þrjámánuði frá 17. október 2016 að telja. Jafnframt er lagt bann við því að X veitiA eftirför, nálgist hana á almannafæri eða setji sig í samband við hana meðöðrum hætti.Þóknun skipaðs verjanda varnaraðila, StefánsKarls Kristjánssonar hrl., sem ákveðst 200.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.Einnig greiðist úr ríkissjóði þóknun skipaðs réttargæslumanns brotaþola, SnorraSturlusonar hdl., 200.000 krónur.
Mál nr. 732/2016
Kærumál Vitni
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að hafna kröfu X um að tiltekið vitni skyldi gefa skýrslu fyrir héraðsdómi í tengslum við rekstur máls fyrir Hæstarétti.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 25. október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 27. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25. október 2016 þar sem hafnað var kröfuvarnaraðila um að tiltekið vitni skyldi gefa skýrslu fyrir héraðsdómi í tengslum við rekstur máls fyrirHæstarétti. Kæruheimild er í c. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að fyrrgreind krafa sín verði tekintil greina.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25.október 2016Málþetta var þingfest 12. október sl. og tekið til úrskurðar í dag. Sóknaraðili er X, [...], [...], envarnaraðili er ríkissaksóknari. Sóknaraðilikrefst þess að tekin verð skýrsla fyrir dómi af A [...] í tengslum við áfrýjun á dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í málinu nr. [...].Afhálfu varnaraðila er kröfunni mótmælt.Málavextir og málatilbúnaðursóknaraðila Meðákæru embættis sérstaks saksóknara útgefinni 10. febrúar 2014 var sóknaraðili,ásamt tveimur öðrum, ákærður fyrir umboðssvik, sbr. 249. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 en brotin átti sóknaraðili að hafa framið í störfumsínum hjá Glitni banka hf. Með dómiHéraðsdóms Reykjavíkur uppkveðnum [...], var hann sakfelldur og dæmdur tilfangelsisrefsingar. Dóminum hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar Íslands og ermálið nr. [...] á málaskrá réttarins. Ágrip mun ekki enn hafa verið afhentréttinum. Telur sóknaraðili nauðsynlegt að leiða vitnið í tengslum við meðferðmálsins í Hæstarétti. Sóknaraðilirekur í beiðni sinni að hann hafi fengið upplýsingar frá rannsakendum málsinsum að símtölum milli hans og lögmanns hans, sem sætt hafi hlustun í þágurannsóknar málsins, hafi ekki verið eytt jafnóðum eins og krafa sé gerð um i85. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála. Umræddar upplýsingar hafi komiðfram í tölvupóstum milli hans og A [...]. Til að fá þetta staðfest fyrir dómióskar sóknaraðili eftir því að tekin verði skýrsla af A fyrir dómi með heimildí 141. gr., sbr. 140. gr. og 138. gr., laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála.Við fyrirtöku málsins vísaði sóknaraðili jafnframt til þess að hann hyggist ennfremur spyrja A hvernig staðið hafi verið að símhlustun vegna hans og lögmannshans.Málsástæður varnaraðilaVarnaraðilivísar til þess að ekki séu uppfyllt skilyrði 138. gr. laga nr. 88/2008 til aðtaka skýrslu af [...]. Umrædd heimild eigi við þegar afla eigi sönnunargagnasem varði sakamál sem sé til meðferðar og leiða eigi vitni um atvik málsins.Umbeðin skýrslutaka hafi ekkert með sönnunarfærslu eða sönnunargögn, í sakamálþví sem er til meðferðar í Hæstarétti, að gera, heldur sé ætlunin að láta [...]svara spurningum um störf rannsakenda hjá embætti sérstaks saksóknara ogmistökum þeirra við eyðingu gagnanna. Umræddar upptökur hafi ekki verið lagðarfram, það hafi ekki verið byggt á þeim og þeim mun nú öllum hafa verið eytt.Nægilegt sé að upplýsa um mál þetta skriflega, sbr. 4. mgr. 117. gr. nefndralaga.Varnaraðilivísar enn fremur til þess að ekki liggi fyrir á hvern hátt umbeðin skýrslutakasnerti meðferð máls varnaraðila í Hæstarétti en augljóst sé að eyðing upptakaaf umræddum símtölum hafi ekkert með sekt eða sýknu sóknaraðila að gera. Vísar varnaraðilií þessu samhengi til dóms Hæstaréttar í máli nr. 456/2014.NiðurstaðaÍ framlögðutölvuskeyti frá A [...] kemur fram að símtöl milli sóknaraðila og verjandahans, sem voru hljóðrituð, hafi verið eytt. Krafa sóknaraðila, um að A, semstarfaði hjá embætti sérstaks saksóknara meðan málið var þar til rannsóknar ennú hjá héraðssaksóknara, verði leiddur fyrir dóm til skýrslugjafar, er á þvíreist að staðfesta þurfi framangreint tölvuskeyti hans og þá óskar sóknaraðilieftir að yfirheyra hann um framkvæmd símhlustana. Telur sóknaraðili aðhljóðritun á símtölunum hafi falið í sér brot gegn grundvallarréttindum hans.Nauðsynlegt sé, í tengslum við rekstur málsins fyrir Hæstarétti á hendur honum,að leita sönnunar um framkvæmd hlustunarinnar og eyðingu símatal meðvitnaleiðslu.Meðalgrundvallarréttinda manns, sem borinn er sökumum refsiverða háttsemi, erað hann fái notið aðstoðar löglærðs verjanda og geti óhindrað ráðgast við hannán þess að aðrir fylgist með þeim samskiptum. Í samræmi við það er kveðið svo áum í 1. mgr. 36. gr. laga nr. 88/2008 að verjanda sé heimilt að tala einslegavið skjólstæðing sinn um hvað eina sem mál hans varðar. Samkvæmt lokamálslið 1.mgr. 85. gr. laganna er skylt að eyða þegar í stað upptökum af símtölum ef íljós kemur að þau hafa að geyma samtöl sakbornings við verjanda sinn. Jafnframter svo fyrir mælt í 4. mgr. 134. gr. laganna að óheimilt sé að leggja fram ísakamáli gögn ef þau hafa að geyma upplýsingar um það sem sakborningi ogverjanda hans hefur farið á milli. Af þessum ákvæðum leiðir að ekki verðurbyggt á slíkum gögnum af hálfu ákæruvalds í máli sem það kann að höfða á hendursakborningnum.Í dómi ímálinu nr. [...] kemur fram að á tímabilum á árunum 2010 og 2011 hafi farið fram símahlustanir í þágurannsóknar málsins hjá ákærðu og vitnum. Engar af upptökum úr símtölum hafiverið taldar hafa sérstakt sönnunargildi í málinu og hafi öllum upptökunumverið eytt í framhaldi. Samkvæmtframansögðu munu þær upptökur af samtölum varnaraðila við verjanda sinn, semáður er vísað til, ekki koma á neinn hátt til álita þegar leyst verður úrsakamálinu á hendur honum sem til meðferðar er fyrir Hæstarétti. Af þeim sökumhefur það enga þýðingu við úrlausn þess máls að upplýst verði frekar um hvernigstaðið var að framkvæmd upptakanna við rannsókn málsins. Verður kröfuvarnaraðila því hafnað með vísan til 3. mgr. 110. gr. laga nr. 88/2008. Kolbrún Sævarsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð: Hafnaðer kröfum sóknaraðila, X, um skýrslutöku af A [...].
Mál nr. 151/2016
Akstur án ökuréttar Ítrekun Refsiákvörðun
S var sakfelldur fyrir umferðarlagabrot með því að hafa tvisvar sinnum ekið bifreið án ökuréttinda. Að virtum sakaferli S og með hliðsjón af 78. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 var refsing hans ákveðin fangelsi í 30 daga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttur settur hæstaréttardómari.Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 8. febrúar2016 að fengnu áfrýjunarleyfi. Af hálfu ákæruvaldsins er þess krafist að refsingákærða verði þyngd.Ákærði krefst staðfestingarhéraðsdóms.Með vísan til forsendahins áfrýjaða dóms verður hann staðfestur um sakfellingu ákærða og heimfærslu brotahans til refsiákvæða.Samkvæmt sakarvottorðiákærða hefur hann fimm sinnum áður sætt refsingu vegna umferðarlagabrota. Hinn3. apríl 2009 var honum gerð sekt og hann sviptur ökurétti tímabundið vegnaaksturs undir áhrifum áfengis og fíkniefna. Þá var ákærða með sátt 30. mars2012 gerð sekt vegna aksturs undir áhrifum áfengis og hann á ný svipturökurétti tímabundið. Með sátt 2. ágúst 2013 var ákærða gerð sekt vegna aksturssviptur ökurétti. Með dómi 2. mars 2015 var ákærði dæmdur í 30 daga fangelsi ogtil greiðslu sektar vegna aksturs undir áhrifum áfengis og sviptur ökurétti enþau brot voru framin 22. nóvember 2014. Þá var hann sviptur ökurétti ævilangt.Var sá dómur birtur ákærða 12. maí 2015 og þann sama dag var ákærða gerð sektvegna aksturs sviptur ökurétti 29. desember 2014.Brot þau sem ákærði ernú sakfelldur fyrir voru framin annars vegar 6. janúar 2015 og hins vegar 14.júlí sama ár. Fyrra brotið var framið fyrir uppkvaðningu dómsins 2. mars 2015og er því hegningarauki við hann, sbr. 78. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Samkvæmt þessu er brot það sem ákærði framdi 14. júlí 2015 þriðja brothans gegn 1. mgr. 48. gr. umferðarlaga nr. 50/1987. Að þessu virtu er refsingákærða ákveðin fangelsi í 30 daga.Ákærði verður dæmdur tilgreiðslu alls sakarkostnaðar fyrir Hæstarétti, þar með talin málsvarnarlaunskipaðs verjanda síns, sem ákveðin verða að meðtöldum virðisaukaskatti eins ognánar greinir í dómsorði.Dómsorð:Ákærði, Sigurgeir Hannesson, sæti fangelsi í 30 daga.Ákærði greiði allan áfrýjunarkostnað málsins, samtals381.408 krónur, þar með talin málsvarnarlaun verjanda síns, SteingrímsÞormóðssonar hæstaréttarlögmanns, 372.000 krónur. Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 9. desember 2015.Mál þetta, sem dómtekið var í dag, erhöfðað með ákæru, útgefinni af lögreglu­stjóranum á höfuðborgarsvæðinu 29.september 2015, á hendur Sigurgeiri Hannessyni, kennitala [...], [...],Reykjavík, fyrir umferðarlagabrot í Reykjavík, með því að hafa:. Þriðjudaginn 6. janúar 2015, ekiðbifreiðinni [...] sviptur ökurétti um Hraunbæ uns hann stöðvaði aksturinn oglögregla hafði afskipti af honum.2. Þriðjudaginn 14. júlí 2015, ekiðbifreiðinni [...] sviptur ökurétti um Höfðabakka og að Fálkabakka þar semlögregla stöðvaði aksturinn.Teljast brot í báðum liðum varða við1. mgr. 48. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. umferðarlaga nr. 50/1987, sbr. 3. gr. laganr. 24/2007.Þess er krafist að ákærði verðidæmdur til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar. Ákærðisótti ekki þing við þingfestingu málsins og hafði ekki boðað forföll en hafðiverið birt ákæra og fyrirkall. Verðurmálið dæmt samkvæmt heimild í a-lið 1. mgr. 161. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála enda var þess getið í fyrirkallinu að þannig gæti farið ummeðferð málsins. Meðvísan til framanritaðs og til rannsóknargagna málsins telst framangreindháttsemi sönnuð og er hún rétt heimfærð til refsiákvæða í ákæru. Ákærðier fæddur í febrúar 1989. Ákærði er ímáli þessu fundinn sekur um að aka í tvígang sviptur ökurétti. Með dómi Héraðsdóms Suðurlands, uppkveðnum 2.mars 2015, var ákærða gert að sæta fangelsi í 30 daga og greiða 100.000 krónurí sekt fyrir að aka undir áhrifum áfengis og sviptur ökurétti. Þá gekkst ákærði undir sekt samkvæmtlögreglustjórasátt 12. maí 2015 fyrir að aka sviptur ökurétti. Það brot sem ákærði er nú sakfelldur fyrirsamkvæmt fyrri ákærulið var framið fyrir uppkvaðningu dómsins 2. mars 2015 ogverður ákærða því dæmdur hegningarauki hvað það brot varðar, sbr. 78. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Þaðbrot sem ákærði er nú sakfelldur fyrir samkvæmt síðari ákærulið var framiðeftir gerð framangreindrar sáttar 12. maí 2015.Við ákvörðun refsingar er við það miðað að ákærði hafi nú í annað sinn,eftir að hann varð fullra 18 ára og innan ítrekunartíma, sbr. 1. og 3. mgr. 71.gr. laga nr. 19/1940, verið fundinn sekur um að aka sviptur ökurétti. Með hliðsjón af 77. gr. sömu laga þykirrefsing ákærða hæfilega ákveðin 200.000 króna sekt til ríkissjóðs, sem ákærðaber að greiða innan fjögurra vikna frá birtingu dóms þessa að telja en sætaella fangelsi í fjórtán daga. Sakarkostnaðleiddi ekki af málinu. ValborgSteingrímsdóttir, aðstoðarmaður dómara, kveður upp dóminn.D Ó M S O R Ð: Ákærði,Sigurgeir Hannesson, greiði 200.000 króna sekt til ríkissjóðs innan fjögurravikna frá birtingu dóms þessa að telja en sæti ella fangelsi í fjórtán daga.
Mál nr. 695/2016
Kærumál Kæruheimild Frávísun frá Hæstarétti
Kærð var ákvörðun héraðsdóms þar sem mál SV og SG ehf. gegn S hf. var fellt niður að því er varðaði SG ehf. Í dómi Hæstaréttar kom fram að héraðsdómari hefði ekki kveðið upp úrskurð um að málið yrði fellt niður að því er fyrrgreint félag varðaði, heldur tekið um það ákvörðun sem bókuð hefði verið í þingbók. Þar sem eingöngu úrskurðir héraðsdómara sættu kæru til Hæstaréttar samkvæmt ótvíræðu orðalagi 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála brysti heimild til að kærða umrædda ákvörðun. Var málinu því vísað frá Hæstarétti.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 10. október 2016, enkærumálsgögn bárust réttinum 19. sama mánaðar. Kærð er ákvörðun HéraðsdómsReykjavíkur 27. september 2016, þar sem héraðsdómsmálnr. E-2470/2016: Sigmar Vilhjálmsson og Sjarmur og Garmur ehf. gegn Stemmu hf. varfellt niður að því er varðar Sjarm og Garm ehf. Um kæruheimild vísar sóknaraðilitil k. liðar 1. mgr. 143. gr. og 144. gr. laga nr. 91/1991 um meðferðeinkamála. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felldúr gildi, en til vara að hún verði ómerkt og héraðsdómi gert að kveða uppúrskurð í málinu. Varnaraðili krefst þess að máli þessu verði vísað frá Hæstarétti. Þákrefst hann kærumálskostnaðar óskipt úr hendi sóknaraðila og Daða Bjarnasonarhéraðsdómslögmanns. Með vísan til c. liðar 1. mgr. 105 gr. laga nr. 91/1991 ákvað héraðsdómarií þinghaldi 27. september 2016 að fella niður héraðsdómsmál nr. E-2470/2016:Sigmar Vilhjálmsson og Sjarmur og Garmur ehf. gegn Stemmu hf. að því er varðarSjarm og Garm ehf. að kröfu lögmanns einkahlutafélagsins eftir umboði frástjórnarformanni þess.Svo sem áður greinir kvað héraðsdómari ekki upp úrskurð um að málið yrðifellt niður hvað varðar Sjarm og Garm ehf., heldur tók hann ákvörðun um það,sem færð var í þingbók, sbr. 3. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991. Samkvæmtótvíræðu orðalagi í upphafi 1. mgr. 143. gr. laganna eru það eingöngu úrskurðirhéraðsdómara um nánar tilgreind efni, sem geta sætt kæru til Hæstaréttar, enekki ákvarðanir hans um þau. Brestur því heimild fyrir kæru sóknaraðila. Þegaraf þeirri ástæðu verður málinu vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti.Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðila málskostnað eins og ídómsorði greinir. Dómsorð:Máli þessu er vísað frá Hæstarétti.Sóknaraðili, Sigmar Vilhjálmsson, greiði varnaraðila, Stemmu hf.,350.000 krónur í kærumálskostnað.
Mál nr. 723/2016
Kærumál Geðrannsókn Dómkvaðning matsmanns
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að dómkvaddur yrði matsmaður til þess að meta nánar tilgreind atriði í fari varnaraðila.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir, Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 18. október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 14. október 2016, þar semhafnað var kröfu sóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns í máli hans á hendurvarnaraðila. Kæruheimild er í h. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þessað fyrrgreind krafa sín verði tekin til greina. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdóms Suðurlands 14. október 2016.Lögreglustjórinn íVestmannaeyjum hefur gert þá kröfu að dómkvaddur verði matsmaður til aðframkvæma mat á persónulegum aðstæðum matsþola, X, kt. [...], hegðun hans ogfyrri brot, þroska hans og heilbrigðisástand og þá sérstaklega geðheilbrigði,eins og segir í matsbeiðni.Af hálfu matsþola erkröfunni mótmælt.MálavextirÍ kröfu lögreglustjórasegir að hjá lögreglu sé til rannsóknar mál nr. [...] þar sem matsþoli ségrunaður um alvarlega líkamsárás, kynferðisbrot og hættubrot gegn 45 áragamalli konu aðfaranótt laugardagsins 17. september 2016. Konan hafi fundistilla haldin utan dyra, nakin, mjög köld með mikla áverka á andliti og líkamaeftir ofbeldisverk. Matsþoli hafi játað að hafa átt samskipti við konuna fyrirutan skemmtistaðinn [...] og að hafa tekið hana niður og haldið henni en neitaðfrekari átökum við hana. Í tengslum við rannsókn málsins sé farið fram á aðmatsmaður verði dómkvaddur til að meta það sem að ofan greinir. Þá sé einnigfarið fram á að lagt verði mat á það hvort 15. og eða 16. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 eigi við um matsþola. Leggur lögreglustjóri til aðgeðlæknir verði fenginn til verksins.Í beiðni vísar lögreglustjóritil 1. mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Í þinghaldi vísaðilögreglustjóri jafnframt til 2. mgr. 77. gr. og 78. gr. sömu laga.Lögreglustjóri kveður ætluð brot geta varðað við 2. mgr. 218. gr., 1. eða 2.mgr. 194. gr. og 1. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Af hálfu matsþola hefurverið á það bent að matsbeiðni sé ábótavant og ekki komi þar fram hvaðmatsbeiðandi hyggist sanna með matsgerð og óljóst sé hvað meta skuli. Þá skortiá lagatilvísanir í matsbeiðni. Jafnframt sé sakborningi ekki skylt að veitaatbeina sinn við rannsókn málsins eða að leggja lögreglu lið við að aflamatsgerðar, sem mögulega verði svo notuð gegn sakborningi á síðari stigum.Forsendur og niðurstaðaFyrir dóminn hafa veriðlögð rannsóknargögn málsins. Er fallist á það með lögreglustjóra að matsþoli séundir rökstuddum grun um að hafa gerst sekur um brot gegn 218. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, sbr. dóm Hæstaréttar í málinu nr. 652/2016.Í 2. mgr. 77. gr. laganr. 88/2008 segir að „ef vafi leikur áhvort sakborningur sé sakhæfur eða refsing geti borið árangur vegna andlegsástands hans er rétt að láta hann sæta sérstakri geðrannsókn til þess að leiðaþessi atriði í ljós. Skilyrði fyrir geðrannsókn er að rökstuddur grunur leiki áað sakborningur hafi framið brot sem varðað getur fangelsisrefsingu að lögum.“Í matsbeiðni kemur ekkifram neitt um það að fullnægt sé því skilyrði fyrir geðrannsókn að vafi leiki áhvort matsþoli sé sakhæfur eða hvort refsing geti borið árangur vegna andlegsástands hans. Ekki verður það heldur ráðið af gögnum málsins.Í matsbeiðni er fariðfram á að lagt verði mat á persónulegar aðstæður, hegðun og fyrri brot, semekki er lýst hver séu, þroska og heilbrigðisástand og þá sérstaklegageðheilbrigði. Að mati dómsins fullnægir þetta ekki kröfum sem lýst er í 1.mgr. 128. gr. laga nr. 88/2008, en þar segir að í beiðni skuli koma skýrlegafram hvað eigi að meta og hvað aðili hyggist sanna með mati. Kemur ekki framneitt í matsbeiðni um hvaða þörf er á því að hið umbeðna mat verði framkvæmt ogþá þykir ekki nægilega skýrt hvað meta skuli. Í 2. mgr. 54. gr. laganr. 88/2008 segir að rannsaka skuli „atriði sem varða sakborning sjálfan, þar ámeðal eftir því sem ástæða er til aldur hans, persónulegar aðstæður, svo semfjölskyldu- og heimilishagi, menntun, störf og efnahag, hegðun hans og fyrribrot, og þroska hans og heilbrigðisástand, andlegt og líkamlegt.“ Ekki verðurséð að þörf sé á að dómkvaddur verði matsmaður til að fullnægja þessari skyldulögreglu. Samkvæmt framansögðuverður matsbeiðni synjað.Sigurður G. Gíslasonhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú r s k u r ð a r o r ð:Hafnað er kröfulögreglustjórans í Vestmannaeyjum um dómkvaðningu matsmanns.
Mál nr. 722/2016
Kærumál Gæsluvarðhald Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Fallist var á kröfu lögreglustjóra um að X skyldi gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Helgi I. Jónsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 19. október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 21.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 19. október 2016, þarsem varnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins2. nóvember 2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, til vara að beitt verði vægari úrræðum en gæsluvarðhaldi, enað því frágengnu að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Varnaraðili er undir rökstuddumgrun um háttsemi sem varðað getur fangelsisrefsingu. Að því gættu en að öðruleyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.ÚrskurðurHéraðsdómsReykjaness 19. október 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjumhefur í dag krafist þess að X, kt. [...], verði með úrskurði HéraðsdómsReykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 2. nóvember 2016og að honum verði gert að sæta einangrun á meðan gæsluvarðhaldi stendur. Í greinargerð með kröfunni segirað Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hafi undanfarið haft til rannsóknarinnflutning kærða á ætluðum ávana- og fíkniefnum. Hinn 6. október 2016 hafiborist tilkynning frá tollgæslunni í Flugstöð Leifs Eiríkssonar um afskipti afkærða á tollhliði vegna gruns um að hann kynni að hafa fíkniefni fórum sínum. Hafi kærði verið að koma meðflugi [...] frá [...]. Hafi kærði verið færður íleitaraðstöðu tollgæslunnar þar sem leit hafi verið framkvæmd. Hafi vaknaðgrunur um að hann kynni að hafa fíkniefni í farangri sínum og hafi kærði greintfrá því að hann væri með 500-600 g af kókaíni falin í farangri sínum. Íkjölfarið hafi kærði verið handtekinn og færður á lögreglustöð þar sem hannhafi verið vistaður á lögreglustöð. Rannsókn máls þessa standi ennyfir og taki mið af því að kærði hafi flutt töluvert magn ætlaðra ávana- ogfíkniefni hingað til lands og að þau hafi verið ætluð til sölu og dreifingar. Aðmati lögreglu hafi framburður kærða verið í megindráttum ótrúverðugur umveigamikil atriði. Kærði hafi fyrst verið yfirheyrður fimmtudaginn 6. októbersl. Í þeirri yfirheyrslu hafi hann mestmegnis neitað að tjá sig um sakarefniðutan þeirra atriða sem þegar höfðu komið fram. Aðspurður umaðdraganda þess að hann fór í ferðina hafi kærði neitað að tjá sig. Hann kvaðst hafaskipulagt ferðina sjálfur og verið einn á ferð. Hann hefði sjálfur bókaðfarmiðana í gegnum tölvu heima hjá sér, en ekki muna hvað hann greiddi fyrirfarmiðana. Hann kvaðst hafa farið út til [...] um hálfum mánuði áðuren hann kom heim. Þar hefði hann gist á hótelum, en neitaði að gefa upp hvaðahótel það væru né vildi hann tjá sig um hvað hann hefði á annað borð gert íferðinni. Um flutninginn á fíkniefnunum hingað til lands kvaðst kærði hafageymt þau í ferðatösku sem hann ætti sjálfur. Fíkniefnin hefðu verið í litlumkubbaeiningum og hefði verið komið fyrir í litlum smokkum og í plastdósum.Kærði hafi neitað að tjá sig um kaupin á fíkniefnunum og fjármögnun þeirra. Ískýrslutöku hinn 18. október hafi lítið nýtt komið fram í framburði kærða tilupplýsingar í málinu annað en að hann hafi breytt framburði sínum á þann háttað hann hefði ekki farið í ferðina á eigin vegum. Þá hafi hann jafnframt neitaðað upplýsa um hver hefði verið í vitorði með honum og kvaðst ekki vita hverhefði átt að móttaka fíkniefnin. Kærði hafi neitaðlögreglu um heimild til húsleitar á heimili hans svo og um bankaupplýsingar ogfarsímanotkun. Lögregla hafi aflað dómsúrskurðar um heimild til húsleitar og umskoðun á bankareikningum og fjarskiptagögnum í kjölfar neitunar kærða á heimildþar um. Hafi húsleit farið fram á heimili kærða í kjölfarið og hafi þar veriðm.a. haldlögð tölva, ásamt fleiri munum, auk þess sem lögreglu hafi nýveriðborist gögn í tengslum við öflun upplýsinga um fjármál kærða og fjarskipti.Hafi rannsóknin nú þegar leitt í ljós að kærði hafi frá því í vor tvívegisfarið til [...] og [...] og telji lögregla að þær ferðir tengist skipulögðum innflutningiávana- og fíkniefna. Á þessum tímapunkti beinistrannsóknin lögreglu m.a. að því að upplýsa um tengsl kærða við vitorðsmenn hérá landi og erlendis. Telji lögregla einsýnt að kærði hafi ekki staðið einn aðinnflutningi á því magni ætlaðra fíkniefna sem um ræði. Þá beinist rannsókninað því að rannsaka nánar skipulagningu og hlutverk kærða í innflutningnum,aðdraganda hans og loks fjármögnun ferðarinnar hingað til lands. Lögregla teljisig þurfa svigrúm til að vinna nánar úr þeim gögnum sem hún hefur undir höndumog upplýst geta um framangreind atriði. Sé því nauðsynlegt að kærða verði gertað sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi og í ljósi þess sem fram hefur komið sé aðsama skapi nauðsynlegt að honum verði gert að sæta einangrun. Veriðsé að rannsaka innflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að matilögreglu hafi verið flutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau tilótiltekins fjölda fólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddurgrunur um að kærði hafi gerst brotlegur við ákvæði laga um ávana og fíkniefninr. 65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Að mati lögreglustjóra séulagaskilyrði uppfyllt fyrir því að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi ámeðan mál hans er til meðferðar. Megi ætla að kærði kunni að torveldaáframhaldandi rannsókn málsins og hafa áhrif á samseka gangi hann laus. Að samaskapi sé hætta á að kærði kunni að verða beittur þrýstingi og að reynt verði aðhafa áhrif á hann, af hendi samverkamanna hér á landi eða erlendis, gangi hannlaus. Með vísan til allsframangreinds, rannsóknarhagsmuna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og laga nr.65/1974 um ávana- og fíkniefni telji lögreglustjóri brýna rannsóknarhagsmunistanda til þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 2. nóvember 2016, klukkan 16. Þess sé einnig krafist að kærðaverði gert að sæta einangrun, sbr. b-lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, á meðan gæsluvarðhaldi stendur með vísan til framangreindrarannsóknarhagsmuna. Kærðihefur mótmælt kröfunni og hefur krafist þess aðallega að henni verði hafnað,til vara að kærða verði gert að sæta vægari úrræðum eins og farbanni eða vistuná sjúkrahúsi, en til þrautavara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tímien krafist sé.Samkvæmtrannsóknargögnum málsins er kærði undir rökstuddum grun um brot sem varðaðgetur allt að 12 ára fangelsi. Rannsókn málsins stendur enn yfir og beinist húnm.a. að því að upplýsa um tengsl kærða við vitorðsmenn hér á landi og erlendis.Má ætla að kærði kunni að torvelda áframhaldandi rannsókn málsins og hafa áhrifá samseka eða vitni gangi hann laus. Er því fullnægt skilyrðum a-liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 og b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga til að fallastmegi á kröfu lögreglustjóra um gæsluvarðhald yfir kærða og að hann sætieinangrun meðan á því stendur, allt eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður uppRagnheiður Bragadóttir héraðsdómari.Úrskurðarorð:Kærði,X, sæti gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 2. nóvember 2016, klukkan 16.Kærðisæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldi stendur.
Mál nr. 713/2016
Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar
Fallist var á kröfu lögreglustjóra um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 17.október 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. október 2016 þar semvarnaraðila var gert að afplána 110 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingarsamkvæmt dómi Héraðsdóms Norðurlands eystra 28. mars 2014, sem staðfestur varmeð dómi Hæstaréttar 11. desember sama ár. Kæruheimild er í 2. mgr. 82. gr.laga nr. 15/2016 um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Engubreytir þótt í kröfu sóknaraðila til héraðsdóms hafi verið vísað til 2. mgr.65. gr. eldri laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga, en það ákvæði varsamhljóða 2. mgr. 82. gr. gildandi laga nr. 15/2016 um skilyrði þess að manniverði gert að afplána eftirstöðvar refsingar vegna rofs á skilyrðumreynslulausnar. Er fallist á það með héraðsdómi að þeim skilyrðum sé fullnægtog verður því hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 16. október2016.Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur farið fram á það við dóminn að X, kt. [...],óstaðsettur í hús en dvalarstað að [...], [...], verði gert að afplána 110 dagaeftirstöðvar óafplánaðra fangelsisrefsinga sem kærða var veitt reynslulausn áaf Fangelsismálastofnun Ríkisins þann 14. desember 2015. Ígreinargerð með kröfunni segir að samkvæmt frumskýrslu lögreglu hafi boristtilkynning um innbrot frá [...],[...] í [...], kl. 05:50 nú í morgun. Þegarlögregla var á leiðinni á vettvang hafi fengist þær upplýsingar frá vegfarandaað hann væri með augun á bifreið en hann hefði séð fjóra aðila hlaupa úr apótekinuog aka á brott á bifreiðinni. Lögregla hafi strax hafið leit að ætluðumbrotamönnum en eftir skoðun á upptökum úr öryggismyndavélum apóteksins varstaðfest að um fjóra aðila væri að ræða. Klukkan 06:10 hafi þrír grunaðiraðilar verið handteknir en ásamt kærða hafi þær A og B verið handteknar.Lögreglu sé kunnugt um hver fjórði aðilinn sé og sé hans nú leitað. Viðöryggisleit á kærða við handtöku hafi fundist hnífur á honum sem haldlagður var.Í innbrotinu í [...] hafi lyfjum að áætluðu verðmæti um 350.000 krónum veriðstolið ásamt peningaskúffu en ekki sé vitað á þessari stundu hversu miklirfjármunir hafi verið í peningaskúffunni. Lyfin hafi ekki fundist en vitni berium að hafa séð fjórða aðilann sem undan komst hlaupa burtu með tösku á bakinu. Þá segir að bifreiðin [...] semaðilarnir hafi verið á sé í eigu [...] og hafi verið með spjaldi frá [...].Brotist hafi verið inn kl. 00:30 sl. nótt í fyrirtækið [...] og þaðan stoliðkveikjuláslykli sem notaður hafi verið til að opna framangreinda bifreið oghenni ekið á brott. Teknar hafi verið skýrslur af sakborningum í dag utan einssem lögregla leiti að. Fram kom í skýrslu af B að hún hefði ásamt kærða ogtveimur öðrum brotist inn í [...]. Þá hafi kærði játað sök í skýrslutöku ogkveðst hafa brotist inn í apótekið í félagi við þrjá aðila. Kærði hafi áður komið við sögu lögreglu síðan hannfékk reynslulausn þann 14. desember 2015 og sé hann einnig undir sterkum grunvegna neðangreinds máls hjá lögreglu. Mál nr.313-2016-16891Kærðisé undir sterkum grun um að hafa stolið skráningarmerki af bifreið á [...] ogsett á aðra bifreið sem hann hafi tekið ófrjálsri hendi eftir að hafa brotistinn á [...] á [...], og tekið kveikjuláslyklana. Mun hann síðan hafa ekiðbifreiðinni vestur á Snæfellsnes og m.a. gert tilraun til að stela eldsneyti á [...]til að setja á bifreiðina. Við yfirheyrslur hafi kærði játaði sök. Að mati lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu hafir kærði nú rofið gróflega almennt skilyrðireynslulausnar sinnar enda liggi fyrir sterkur grunur um að kærði hafi gerstsekur um brot sem varðað geti allt að 6 ára fangelsi, sbr. 244. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Með vísan til framanritaðs, framlagðra gagna og loksmeð vísan til 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga, sé þessfarið á leit að krafan verði tekin til greina eins og hún er sett fram. Skipaðurverjandi kærða krefst þess að kröfunni verði hafnað. Í fyrsta lagi vegna þessað brot kærða sé ekki stórfellt, hann sé vímuefnaneytandi og þurfi að komast ímeðferð auk þess sem það muni hafa afgerandi áhrif á möguleika kærða að fásamþykkta samfélagsþjónustu verði kærði síðar ákærður og dæmdur fyrir núverandibrot. Þá krafðist verjandi kærða þess í seinni ræðu sinni að málinu yrði vísaðfrá dómi þar sem ákæruvaldið hafi í kröfugerð sinni vísað til eldri laga umfullnustu refsinga, laga nr. 49/2005 en ekki núgildandi laga nr. 15/2016 semtóku gildi 23. mars 2016. Ímálinu liggur fyrir að þann 14. desember 2015 var kærða veitt reynslulausn á110 daga eftirstöðvum fangelsisrefsinga sem hann hlaut með dómi HéraðsdómsNorðurlands eystri í málinu S253/2013 þann 28. mars 2014 og var tímireynslulausnarinnar ákveðinn í eitt ár.Fyrirdóminn hafa verið lögð fram rannsóknargögn og játning kærða. Eins og liggur fyrir vísarsækjandi til 2. mgr. 65. gr. eldri laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga íkröfugerð sinni. Eru skilyrði 2. mgr. 82. gr. laga sem samþykkt voru 23. marssl. nr. 15/2016 um fullnustu refsinga óbreytt frá eldri lögum. Þrátt fyrir aðsækjandi mál þessa hafi vísað til eldri laga í kröfu sinni fyrir dóminum, komþað ekki niður á vörn kærða og veldur því ekki að máli þessu verði vísað frádómi vegna þess galla. Er þeirri kröfu kærða því hafnað. Þaðer almennt skilyrði reynslulausnar, sbr. 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 umfullnustu refsinga, að aðili gerist ekki sekur um nýtt brot á reynslutíma.Samkvæmt 2. mgr. 82. gr. sömu laga getur dómstóll úrskurðað að kröfu ákærandaað maður sem hlotið hafi reynslulausn skuli afplána eftirstöðvar refsingar efhann á reynslutíma rýfur gróflega almennt skilyrði reynslulausnar, enda liggifyrir sterkur grunur um að hann hafi framið nýtt brot sem varðað geti sex árafangelsi eða að brotið varði við 1. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga.Samkvæmt þeim gögnum sem fyrir liggja í máli þessu er það mat dómsins aðfullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 og að kærði hafi áreynslutíma rofið gróflega almenn skilyrði reynslulausnarinnar og jafnframt ersýnt að fyrir liggur sterkur grunur um að kærði hafi framið brot sem varðaðgeta sex ára fangelsi. Framdi kærða brotið í félagi við fleiri aðila sem eykur ágrófleika brotsins. Verður því fallist á kröfu lögreglustjóra í máli þessu einsog nánar greinir í úrskurðarorði. Samkvæmtnæstsíðasta málslið 2. mgr. 82. gr. laganna frestar kæra til HæstaréttarÍslands ekki framkvæmd úrskurðar.ÁstríðurGrímsdóttir héraðsdómari kvað upp þennan úrskurð.Ú R S K U RÐ A R O R Ð:Kærði,X, skal afplána 110 daga eftirstöðvar fangelsisrefsinga samkvæmt dómiHéraðsdóms Norðurlands Eystra frá 28. mars 2014, sbr. reynslulausn semFangelsismálastofnun ríkisins veitti honum 14. desember 2015.Kæra til Hæstaréttar Íslands frestarekki framkvæmd úrskurðarins.
Mál nr. 668/2016
Kærumál Lögræði Sjálfræði
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem A var sviptur sjálfræði í tvö ár.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ViðarMár Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Þorgeir Örlygsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 23. september 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 10. október samaár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22. september 2016, þar semsóknaraðili var sviptur sjálfræði í tvö ár.Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að sjálfræðissviptingunni verði markaður skemmri tími. Þá krefst hannkærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislagagreiðist þóknun skipaðs verjanda sóknaraðila vegna flutnings málsins fyrirHæstarétti úr ríkissjóði og er hún ákveðin að meðtöldum virðisaukaskatti einsog í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Þóknun skipaðs verjanda sóknaraðila, BrynjólfsEyvindssonar héraðsdómslögmanns, 148.800 krónur, greiðist úr ríkissjóði.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 22.september 2016.Meðbeiðni, dagsettri 16. september 2016, sem barst Héraðsdómi Reykjaness sama dag,hefur Fjölskylduþjónusta Hafnarfjarðar, kt. [...], [...], [...], krafist þessað A, kt. [...], [...], [...], verði sviptur sjálfræði í tvö ár.Varnaraðilimótmælir kröfunni og krefst þess aðallega að henni verði hafnað, en til vara aðsjálfræðissviptingunni verði markaður skemmri tími en krafist sé afsóknaraðila.Krafasóknaraðila er byggð á a-lið 4. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 og kveðstsóknaraðili setja hana fram vegna tilmæla sérfræðilæknis, sbr. d-lið 2. tölulið7. gr. sömu laga.Íbeiðni sóknaraðila kemur fram að varnaraðili hafi verið öryrki vegnageðsjúkdóms frá árinu 2014. Hann sé einhleypur og barnlaus, en nánastiaðstandandi hans sé [...] sem kunnugt sé um kröfuna. Varnaraðili hafi lagst inná geðdeildir átta sinnum á undanförnum fimm árum vegna ýmiskonar geðrænnaeinkenna. Hann hafi fyrst lagst inn á geðdeild í mars árið 2011 í bráðu geðrofiog þá hafi hann gert tilraun til sjálfsvígs í aðdraganda innlagnar. Hann hafiaftur verið lagður inn á geðdeild í október 2011, en fyrir innlögn hafivarnaraðili hætt að taka geðrofslyf sem orðið hafi til þess að geðrofseinkennitóku að þróast að nýju. Hann hafi verið mjög hræddur og æstur við innlögn og m.a.talið að hann væri [...] og að illir andar væru að grafa í höfði sínu. Hannhafi svarað vel meðferð með geðrofslyfjum, en ekki taka of mikið af þeim þarsem hann hafi viljað halda í ákveðin einkenni og ranghugmyndir. Varnaraðilihafi næst verið lagður inn á geðdeild í mars 2012 þar sem hann hafi enn hætt aðtaka lyf og veikst á ný. Hann hafi sótt endurhæfingu á dagdeild í Laugarási frá26. mars 2012 til 31. ágúst 2012, en það sé endurhæfingardeild á vegum geðsviðsLandspítala, háskólasjúkrahúss. Snemma sumars það ár hafi hann hætt að taka lyfog þá veikst á ný og þurft að leggjast inn á geðdeild í kjölfarið. Þá hafiþurft að grípa til nauðungarvistunar í 21 dag, en varnaraðili hafi verið búinnað segja upp leiguíbúð sinni þar sem hann hafi búist við heimsendi og veriðmjög hræddur og æstur á köflum. Eftir þetta hafi hann fengið meðferð í formiforðasprautna og svarað þeirri meðferð vel, en hætt meðferð að eigin ósk í júlí2013. Hann hafi þá veikst fljótlega aftur og í nóvember 2013 hafi enn þurft aðgrípa til nauðungarvistunar í 21 dag og hafi hann legið á geðdeild til 27.desember það ár. Aftur hafi komið til innlagnar 17. janúar 2014 vegna sömusjúkdómseinkenna og áður. Í ljós hafi komið að A hafði nánast aldrei tekiðgeðrofslyf í töfluformi í fyrri sjúkdómslegum, þ.e. hann hafði tekið viðtöflunum, en ekki kyngt þeim heldur spýtt í ruslið. Hafi hann talið að meðþessu hefði hann sýnt fram á að hann þyrfti ekki á lyfjum að halda. Hann hafi afturverið nauðungarvistaður í 21 dag og meðferð hafin með forðasprautum. Íbeiðni sóknaraðila segir að varnaraðili hafi verið í eftirfylgd hjásamfélagsgeðteyminu undanfarin tvö ár og mætt reglulega þangað í eftirlit.Haustið 2014 hafi verið skipt um lyf hjá honum vegna aukaverkana og hafi hannlagst sjálfviljugur inn á geðdeild í desember 2014 vegna svefnleysis,vanlíðunar, sjálfvígshugsana og vaxandi heyrnarofskynjana, og hafi þá afturverið hafin meðferð í töfluformi.Ímaí 2016 hafi farið að bera á aðsóknarkennd hjá varnaraðila, þ.e. hann hafiorðið spenntari, talið sig vera að semja tónlist sem aðrir vildu komast yfiro.fl. Þá hafi hann talið að verið væri að ráðast inn í íbúð sína um nætur. Hannhafi þó sagst taka lyfin sín reglulega á kvöldin. Áhyggjur af varnaraðila hafiaukist um sumarið, en hann hafi farið að verða ógnandi í hegðun við íbúa íhúsinu þar sem hann hafði herbergi á leigu og hafi hann að lokum misstherbergið af þessum sökum. Hann hafi komið 26. ágúst 2016 á bráðamóttökugeðdeildar í fylgd lögreglu eftir að hafa sýnt systur sinni ógnandi hegðun ánþess að átta sig á veikindum sínum. Hann hafi verið metinn í bráðu geðrofi ogverið lagður inn á geðdeild og nauðungarvistaður í 21 dag hinn 30. ágúst 2016.Hann hafi kært ákvörðun um nauðungarvistun, en hún hafi verið staðfest meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness 2. september 2016.Meðbeiðni sóknaraðila fylgdi vottorð B, yfirlæknis bráðageðdeildar 32C áLandspítala háskólasjúkrahúsi, dags. 14. september 2016. Þar segir að varnaraðilihafi verið mjög ósáttur við lyfjagjöf meðferðaraðila á geðdeild, en varnaraðilitelji sig ekki vera veikan. Hann hafi áhyggjur af því að verið sé að gefa honumlyf sem hann þurfi ekki á að halda, og telji sig hafa sýnt fram á að hann séekki veikur. Hann hafi slitið samskiptum við fjölskyldu sína, [...], sem hafiverið hans helstu stuðningsaðilar.Ívottorðinu segir einnig að sjúkdómseinkenni varnaraðila hafi m.a. veriðheyrnarofskynjanir, en hann hafi álitið að verið væri að stela hugmyndum úrhöfði hans og lesa hugsanir hans. Þá hafi hann ætlað að ráðast á djöfulinn ogdrepa hann, haldið sig vera [...] og að hann væri að semja tónlist eða bækursem aðrir vildu komast yfir o.fl. Þá segir í vottorðinu að varnaraðili uppfylligreiningarskilmerki fyrir geðklofasjúkdóm og vegna veikindanna hafi hann núbæði misst húsnæði sitt og slitið samskiptum við fjölskyldu sína. Hann hafiekkert sjúkdómsinnsæi og beri ekkert skynbragð á það að hann þurfi að taka lyf.Varnaraðili hafi þó alltaf svarað lyfjameðferð vel og getað stundað vinnu þegarvel hefur gengið. Í vottorðinu segir að fullreynt sé að mati læknisins að fávarnaraðila til undirgangast meðferð sjálfviljugan og nauðsynlegt sé að sviptahann sjálfræði í tvö ár svo koma megi við nauðsynlegri lyfjameðferð.Varnaraðili þurfi lengri tíma til að ná sér af veikindunum nú, og meðferð meðforðalyfjum í sprautuformi sé honum nauðsynleg til að tryggja bata hans Byfirlæknir og C geðlæknir, sem annast hefur meðferð varnaraðila síðustu daga,gáfu bæði símaskýrslu fyrir dómi og staðfesti B áðurgreint vottorð sitt. Þástaðfestu þau bæði að varnaraðili væri ekki til samvinnu um áframhaldandilæknismeðferð. Þau töldu bæði að varnaraðili væri ófær um að ráða persónulegumhögum sínum vegna alvarlegs geðsjúkdóms og því væri óhjákvæmilegt að krefjastþess að hann yrði sviptur sjálfræði.NiðurstaðaÍljósi þess sem að framan er rakið auk fyrirliggjandi gagna telur dómari að sýnthafi verið fram á að uppfyllt séu skilyrði a-liðar 4. gr. lögræðislaga nr.71/1997 til að unnt sé að fallast á kröfu sóknaraðila í málinu eins og hún erfram sett.Samkvæmt17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 greiðist úr ríkissjóði þóknun skipaðs verjandavarnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonar hdl., sem þykir hæfilega ákveðin 150.000krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili,A, kt. [...], [...], [...], er sviptur sjálfræði í tvö ár frá deginum í dag aðtelja.Þóknunskipaðs verjanda varnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonar hdl., 150.000 krónur,greiðist úr ríkissjóði.
Mál nr. 54/2016
Niðurfelling máls Málskostnaður Gjafsókn
Mál T gegn S hf. var fellt niður fyrir Hæstarétti að ósk þess fyrrnefnda, en aðilar gerðu kröfu hvor á hendur hinum um málskostnað. Þótti rétt að málskostnaður fyrir Hæstarétti félli niður, en að gjafsóknarkostnaður T yrði greiddur úr ríkissjóði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar21. janúar 2016. Með bréfi til réttarins 4. október sama ár tilkynnti áfrýjandiað hún óskaði eftir að fella málið niður. Aðilar krefjast hvor um sigmálskostnaðar fyrir Hæstarétti úr hendi hins, en áfrýjandi gerir þá kröfu fyrirsitt leyti án tillits til gjafsóknar sem henni hefur verið veitt fyrirréttinum.Með vísan til c. liðar 1. mgr. 105.gr., sbr. 166. gr., laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála er málið fellt niður.Rétt er að málskostnaður fyrirHæstarétti falli niður.Gjafsóknarkostnaður áfrýjanda fyrirHæstarétti greiðist úr ríkissjóði eins og nánar greinir í dómsorði.Dómsorð:Mál þetta er fellt niður.Málskostnaður fyrir Hæstarétti fellurniður.Allur gjafsóknarkostnaður áfrýjanda,Thuy Thi Pham, fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talinmálflutningsþóknun lögmanns hennar, 300.000 krónur.
Mál nr. 686/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og einangrun á meðan á því stæði.
Dómur Hæstaréttar.Málþetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir og Benedikt Bogason og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðiliskaut málinu til Hæstaréttar með kæru 6. október 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 7. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6.október 2016 þar sem fallist var á kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrðigert að sæta gæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 11. október 2016 klukkan 16og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði ekki gert að sætaeinangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur.Sóknaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Meðvísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 6. október 2016.Héraðssaksóknari hefurkrafist þess aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 11. október, kl 16:00, og einangrun ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerð lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu kemur fram að embættiðrannsaki nú ætlað kynferðisbrot, líkamsárásir, húsbrot og valdstjórnarbrotkærða síðastliðinn sólarhring. Í frumskýrslu lögreglu kemur fram að haft hefðiverið samband við lögreglu og henni tilkynnt um mann sem brotið hefði sér leiðinn í íbúð að [...], íbúð [...], sem tilkynnandi, A, kvaðst hafa verið að gæta.Aðilinn héti X og væri í mjög annarlegur ástandi. A hafi sagst vera komin út úríbúðinni sökum hræðslu við að hann kæmi aftur. Lögregla hafi komið á vettvangog rætt við A sem hafi sagt kærða hafa farið upp á næstuhæð og inn í íbúð barnsmóður sinnar, B. Þar væri hann með vinkonu sinni, C. Ahafi vísað lögreglu að íbúð [...] en í íbúðinni hafi verið glerbrot um alltstofugólf. Búið hafi verið að sparka upp útidyrahurðinni með þeim afleiðingumað karmur hafi verið brotinn. A hafi sagt kærða hafa gert þetta. Hún hafi sagtað hann hafi komið ítrekað inn í íbúðina með hótanir og ráðist á sig, slegiðsig í andlitið og tekið sig hálstaki. Kærði hefði einnig ráðist á vin A, D, semhefði orðið fyrir fólskulegri árás og meðal annars hafi kærði ítrekað sparkað íhann liggjandi, þar á meðal í höfuð. A hafi lánað D lykla að bíl sínum og hannhefði farið á honum af vettvangi. Á vettvangi hafi einnig verið E en sökumannarlegs ástands hafi ekki verið unnt að taka af honum framburðarskýrslu. Lögregla hafi bankað á hurð aðíbúð [...] og þegar inn hafi verið komið hefði mátt sjá að búið hafi verið aðbrjóta úr vegg við útidyrahurðina og hlutir hafi legið um allt gólf. Kærðihefði tekið á móti lögreglu í anddyri íbúðarinnar og greinilega verið undirmiklum áhrifum áfengis/og eða fíkniefna. Hann hefði verið æstur, uppstökkur ogárásargjarn og með báða hnefa kreppta. Við handtöku hefði hann látið mjögófriðlega og haft í hótunum við lögreglumenn um að beita þá ofbeldi. Á vettvangi hafiverið rætt við C sem kvaðst hafa verið fegin að sjá lögreglu á þessumtímapunkti. Hún hafi sagt kærða hafa ætlað að fara að nauðga sér og það hefðigerst hefði lögregla ekki komið. Hún hafi sagt að hann hefði káfað á sér ogreynt að kyssa sig. Hann hefði ítrekað káfað á henni innan klæða á brjóstum enutan klæða á kynfærum. C hafi sagst hafa verið verulega hrædd við kærða. Lögregla hafi haft sambandsímleiðis við eiganda íbúðar [...], B, sem einnig sé barnsmóðir kærða. B búi ííbúðinni ásamt tveimur ungum börnum þeirra. B hafi sagt kærða hafa verið íannarlegu ástandi fyrr um daginn. Hann hafi slegið hana og verið mjögárásargjarn. Hún hafi sagst vera með áverka eftir átökin. Hún hafi sagt aðþetta hafi gerst um klukkan 15:00 í gærdag. Hún hefði þá flúið að heiman meðbörn þeirra sökum hræðslu við kærða. Rannsóknarlögreglumaður hafi svo rætt viðB nú í morgun og sjá hafi mátt að B hafi verið með glóðarauga í kringum hægraauga sem hún hafi sagt að væri eftir hnefahöggið sem hún fékk frá kærða. Tekin hafi verið formleg skýrsla afkærða í dag og hann inntur eftir afstöðu sinni gagnvart sakarefnunum. Hafikærði alfarið neitað sök. Hafi kærði sagst hafa verið að drekka áfengi með C, Aog D. Kærði hafi svo sagst muna eftir því að hann hafi verið kominn upp í íbúðsína og C hafi verið með honum. Aðspurður hafi hann sagst einungis hafa veriðað neyta áfengis. Kærði hafi sagt að hann myndi ekki neitt en að hann hefðiekki framið kynferðisbrot gegn stelpu sem hann væri búin að þekkja í 15 ár. Erhann hafi verið spurður að því hvaða erindi hann hafi átt í íbúð [...] hafihann sagt að hann myndi það ekki en sagst hafa þurft að tala við C en hún munihafa búið þarna. Aðspurður hvernig hann hefði farið inn í íbúðina hafi kærðisagst hafa bankað og maður að nafni X hefði opnað fyrir honum. Spurður um tengslvið A hafi kærði sagst ekki þekkja hana. Hann hafi sagst muna eftir samskiptumvið hana og allt hafi verið í góðu. Kærði hafi ítrekað að hann myndi ekki eftirað hafa lamið neinn. Að mati lögreglu sé fram kominn rökstuddur grunur umað kærði hafi framið brot sem varði allt að 16 ára fangelsisrefsingu eins ograkið hafi verið. Rannsókn máls þessa sé á frumstigi og sé ljóst aðrannsóknarhagsmunir krefjist þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi enmeðal annars eigi eftir að yfirheyra sakborning frekar, svo og brotaþola ogvitni í málinu. Mál þetta sé því enn á það viðkvæmu stigi að hætt sé við því aðsakborningur muni torvelda rannsókn málsins gangi hann laus. Ætluðbrot séu talin varða við 106. gr., 194.gr., sbr. 20. gr., 217., 1. og 2. mgr. 218. og 231. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940. Með vísan til framangreinds, framlagðra gagna og a.liðar 1. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferð sakamála, og b. liðar 1. mgr. 99. gr., sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga, sé þess krafist að krafannái fram að ganga eins og hún sé sett fram. NiðurstaðaSamkvæmt því sem fram kemurí greinargerð lögreglu og rannsóknargögnum málsins er á það fallist að kærði séundir rökstuddum grun um ýmis hegningarlagabrot sem fangelsisrefsing er lögðvið, en brot þessi eiga að hafa átt sér stað 5. október sl. Kærði hefur játaðlítinn hluta sakargifta en virðist neita sök að öðru leyti, þ. á m. umkynferðisbrot, húsbrot og líkamsárásir sem eiga að hafa átt sér stað í íbúð[...] að [...]. Rannsókn málsins er skammt á veg komin og á meðal annars eftirað taka gleggri skýrslur af ætluðum brotaþolum. Er á það fallist að aðstæðurséu þannig að ætla megi að kærði muni torvelda rannsókn málsins, svo sem meðþví að hafa áhrif á vitni eða koma undan gögnum, fái hann að ganga laus. Skilyrðum1. málsliðar og a-liðar 2. málsliðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, ummeðferð sakamála, er því fullnægt. Ber því að fallast á kröfu sækjanda umgæsluvarðhald eins og hún er fram sett. Þá ber að fallast á kröfu sækjanda þessefnis að kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur, sbr. b-lið 1.mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008.Ásmundur Helgason héraðsdómari, kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R Ð Kærði, X, kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldiallt til þriðjudagsins 11. október kl. 16:00 og einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 648/2016
Kærumál Frestur
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem G o.fl. var veittur frestur til að skila greinargerð í máli sem J hafði höfðað á hendur þeim. Í úrskurði héraðsdóms, sem staðfestur var með vísan til forsendna í Hæstarétti, kom fram að G o.fl. hefðu lagt fram greinargerðir í þinghaldi 17. febrúar 2016 þar sem einungis hafi verið gerð krafa um að málinu yrði vísað frá dómi með heimild í 2. mgr. 99. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 7. gr. laga nr. 78/2015. Með úrskurði héraðsdóms 11. maí sama ár hafi kröfum J verið vísað frá héraðsdómi að hluta en sá úrskurður hafi ekki verið kærður til Hæstaréttar. Samkvæmt fyrrgreindu lagaákvæði bæri dómara því að veita G o.fl. sérstakan frest til að leggja fram greinargerð um efnisvarnir. Var umbeðinn frestur G o.fl. því veittur.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Þorgeir Örlygsson ogHelgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14.september 2016 en kærumálsgögn bárust réttinum 23. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Suðurlands 5. september 2016, þar sem kröfu sóknaraðila umdómtöku málsins var hafnað og varnaraðilum veittur frestur til að leggja framgreinargerð um efnisvarnir. Kæruheimild er í h. lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991um meðferð einkamála. Hann krefst þess aðallega að varnaraðilum verði synjað umfrest til að leggja fram greinargerð í málinu, en til vara að „greinargerðumsem öllum stefndu var heimilað að leggja fram með hinum kærða úrskurði verðivísað frá héraðsdómi.“ Þá krefst hann aðallega málskostnaðar í héraði ogkærumálskostnaðar, til vara að kærumálskostnaður verði látinn niður falla en aðþví frágengnu að „hann verði hafður í lágmarki.“Varnaraðilar krefjast þess aðallega að kæru sóknaraðilaverði vísað frá Hæstarétti en til vara að hinn kærði úrskurður verðistaðfestur. Þá krefjast þau kærumálskostnaðar.Engir þeir annmarkar eru á kröfugerð sóknaraðila sem leittgeta til frávísunar málsins frá Hæstarétti. Verður aðalkröfu varnaraðila þvíhafnað.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur. Sóknaraðila verður gert að greiða varnaraðilumkærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, Jakob Adolf Traustason, greiði óskipt varnaraðilum,Gerði Björgu Guðfinnsdóttur, Gísla Guðfinnssyni og Maríu GuðbjörguGuðfinnsdóttur, 450.000 krónur í kærumálskostnað.ÚrskurðurHéraðsdóms Suðurlands 5. september 2016Mál þetta sem þingfest var þann 20.janúar 2016, var tekið til úrskurðar þann 5. september sl., um kröfu stefnandaum dómtöku málsins, sem og kröfu stefndu um frest til framlagningargreinargerðar. Var ágreiningur aðila tekin til úrlausnar eftir að gefinn hafðiverið kostur á munnlegum athugasemdum, og gerði dómari í þinghaldi 5. septembersl., munnlega grein fyrir niðurstöðu sinni, sbr. 3. mgr. 112. gr. laga nr.91/1991 um meðferð einkamála, með síðari breytingum. Þá krefjast stefndumálskostnaðar vegna þessa þáttar málsins.Kröfu sína um dómtöku málsins byggirstefnandi á 1. og 2. mgr. 99. gr., sbr. og 5. mgr. 101. gr. laga nr. 91/1991,og ber við að stefndu hefðu átt að óska eftir fresti til greinargerðar viðþingfestingu málsins. Stefndu hafna kröfu stefnanda umdómtöku málsins og krefjast frests til framlagningar greinargerðar með vísantil 2. mgr. 99. gr. laga nr. 91/1991, með síðari breytingum, og vísa til þessað þeir hafi lögum samkvæmt rétt á fresti til að taka til efnislegra varna ímálinu. Þann17. febrúar sl., lögðu stefndu fram greinargerðir þar sem einungis var gerðkrafa um að máli þessu yrði vísað frá dómi. Í greinargerðum stefndu var vísaðtil heimildar í 2. mgr. 99. gr. laga nr.91/1991, sbr. 7. gr. laga nr. 78/2015. Með úrskurði dómsins þann 11. maí sl.,var vaxtakröfum stefnanda, aðal-, vara-, og viðbótarkröfu, vísað frá dómi, enað öðru leyti var frávísunarkröfu stefndu hafnað. Framangreindur úrskurður varekki kærður til Hæstaréttar Íslands. Í2. mgr. 99. gr. laga nr. 91/1991, sbr. 7. gr. laga nr. 78/2015, segir aðkrefjist stefndi þess að máli verði vísað frá dómi sé honum heimilt að leggjafram greinargerð einungis um þá kröfu, enda sé hún lögð fram innan fjögurravikna frá þingfestingu málsins. Þá segir í áðurnefndir lagagrein að nú verðimáli ekki vísað frá dómi og beri þá dómara að veita stefnda sérstakan frest tilað leggja fram greinargerð um efnisvarnir. Að framangreindu virtu er kröfustefnanda um dómtöku málsins hafnað og stefndu veittur frestur tilframlagningar greinargerða eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Rétt þykirað ákvörðun um málskostnað bíði efnisdóms í málinu. Ragnheiður Thorlacius settur dómstjóri kveðurupp úrskurð þennan. Úr s k u r ð a r o r ð :Kröfu stefnanda um dómtöku málsins erhafnað. Stefndu öllum er veittur sérstakurfrestur til að leggja fram greinargerðir um efnisvarnir til miðvikudagsins 5.október nk., kl. 13:00. Ákvörðun málskostnaðar bíður efnisdóms.
Mál nr. 675/2016
Kærumál Nauðungarvistun Handtaka
Staðfest var niðurstaða héraðsdóms um nauðungarvistun A á sjúkrahúsi, sem ákveðin hafði verið af sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, EiríkurTómasson og Greta Baldursdóttir. Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 28. september 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 30. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22. september 2016 þar sem staðfestvar ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 19. sama mánaðar umnauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr.lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi. Þá krefst hann þóknunar til handa talsmanni sínum vegnameðferðar málsins fyrir Hæstarétti.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Samkvæmt gögnum málsins var sóknaraðilihandtekinn af lögreglu 15. september 2016 eftir hann hafði, að eigin sögn,brotið rúðu í reiðikasti og tekið upp hníf þegar lögreglumenn hugðust taka hannhöndum. Lögregla færði sóknaraðila við svo búið á geðdeild þar sem hann varvistaður fram á næsta dag. Þegar hann óskaði útskriftar var tekin ákvörðun umað vista hann þar gegn vilja sínum samkvæmt 2. mgr. 19. gr., sbr. 18. gr.lögræðislaga. Eins og aðstæðum var háttað var lögreglu rétt að handtakasóknaraðila umrætt sinn samkvæmt 1. mgr. 90. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála og færa hann í beinu framhaldi af því á geðdeild án þess að kallaðurværi til læknir, svo sem skylt hefði verið samkvæmt 4. mgr. 19. gr.lögræðislaga ef ráðrúm hefði gefist til slíks og ekki verið tök á að koma honumrakleitt undir læknishendur.Að þessu virtu og að öðru leyti með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úrríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila sem ákveðin er að meðtöldumvirðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Þóknun talsmannssóknaraðila, Benedikts Ólafssonar hæstaréttarlögmanns, vegna meðferðar málsinsfyrir Hæstarétti, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22.september 2016IMeð kröfu, sem dagsett er 19. september 2016 ogmóttekinni 20. sama mánaðar, hefur sóknaraðili, A, kt. [...], óstaðsettur í húsí Reykjavík, krafist þess að felld verði úr gildi ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu 19. september sl., þar sem fallist var á að hann yrðivistaður á sjúkrahúsi á grundvelli 3. mgr., sbr. 2. mgr. 19. gr. lögræðislaganr. 71/1997 í allt að 21 sólarhring. Til vara er þess krafist aðnauðungarvistun verði markaður skemmri tími en til 21 dags. Jafnframt krefstsóknaraðili þess að málskostnaður skipaðs talsmanns síns verði greiddur úrríkissjóði, sbr. 1. mgr. 17. gr. lögræðislaga. Málið var þingfest 22. septemberog tekið samdægurs til úrskurðar.Varnaraðili,velferðarsvið Reykjavíkurborgar, krefst þess að kröfu sóknaraðila verði hafnaðog áðurnefnd ákvörðun sýslumanns um vistun sóknaraðila á sjúkrahúsi verðistaðfest. IIÍ beiðni varnaraðila til sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu um nauðungarvistun sóknaraðila kemur fram að sóknaraðilihafi komið á deild 32C í fylgd lögreglu eftir að hafa sýnt ógnandi hegðun áalmannafæri en hann hafi verið með hníf, hótað að drepa fólk og brotið rúðu.Sóknaraðili var metinn í virku geðrofsástandi og hafði hann viðvarandiranghugmyndir. Var nauðungarvistun talin óhjákvæmileg svo hægt væri að vinna aðgeðrænni meðferð.Í læknisvottorði B geðlæknis frá 19. september 2016 errakin sjúkdómsferill og félagsleg staða sóknaraðila. Í vottorðinu segir m.a. aðsóknaraðili sé [...] ára gamall maður, einhleypur og barnlaus. Hann hafi lagstinn á geðdeild í fyrsta skipti árið 2010, þá eftir bílveltu ísjálfsvígstilgangi. Nú sé hann í sinni tólftu innlögn og þeirri fjórðu á þessuári en sóknaraðili útskrifi sig jafnan eftir nokkra daga á deild. Sóknaraðilisé með viðvarandi ranghugmyndir um að hann sé nokkurs konar liðið lík eða dáinnog bíði hann eftir því að eyðast af æðri máttarverum. Einnig sjái hann verursem vilji honum illt. Sóknaraðili leiti oft sjálfur á geðdeild og biðji uminnlögn vegna svefnerfiðleika og sjálfsvígshugmynda. Þá lýsi hann því oft viðinnlögn að hann eigi í miklum samskiptaerfiðleikum við fólk og sé þreyttur áþví. Sóknaraðili hafi aldrei verið til samvinnu um lyfjameðferð meðgeðrofslyfjum. Hann hafi verið sviptur sjálfræði til eins árs árið 2013 ogfengið lyfjameðferð með forðasprautum, en hann hafi svarað þeirri meðferðnokkuð vel þannig að geðrofseinkennin hafi horfið. Geðrofseinkennin hafi þóversnað fljótlega eftir að hann hætti á lyfjum og hafi verið viðvarandi síðan.Sóknaraðili hafi lagst inn á geðdeild 32C 15. september sl. Við komu hafi hannlítið vilja tala við starfsfólk og neitað að útskýra eða ræða það sem á undanvar gengið. Í samtali við lækni daginn eftir, 16. september sl., hafi hanneinnig neitað að ræða atburðina. Sagðist sóknaraðili vera að missa „færnina“ ogað hann myndi deyja innan skamms tíma. Sóknaraðili hafi þá óskað útskriftar. Ílok vottorðsins segir að sóknaraðili sé metinn í virku geðrofsástandi, hann sémeð ranghugmyndir og raddir sem stýri gerðum hans og sé hann jafnframt metinnóútreiknanlegur og hættulegur öðrum í þessu ástandi. Sóknaraðili sé mjögósáttur við nauðungarvistun á geðdeild og sé ekki í samvinnu um lyfjameðferð ádeildinni, en hafi þó inn á milli þegið geðrofslyf í töfluformi. Er það matlæknisins að sóknaraðili sé alveg innsæislaus í sín geðrænu veikindi.Sóknaraðili gaf skýrslu fyrir dóminum. Hann mótmælirþví að vera haldinn ranghugmyndum en játar því þó að sjá andaverur og telur þaðekkert óeðlilegt. Segist hann vilja vera í samstarfi við lækna um meðferð sínaog er tilbúinn til þess að skoða að taka áfram inn þau lyf sem hann tekur ídag.C geðlæknir,núverandi meðferðarlæknir sóknaraðila, gaf einnig skýrslu fyrir dóminum umsíma. Telur hann nauðsynlegt að sóknaraðili verði nauðungarvistaður til þess aðtryggja viðeigandi meðferð hans í lengri tíma, enda hafi önnur úrræði veriðreynd án árangurs. Hann segir sóknaraðila tala mikið um dauðann og að hann munibráðlega kveðja þennan heim. Tók hann fram að ástand sóknaraðila sé óbreytt fráþví að hann lagðist inn á geðdeild og næsta víst sé að hann muni hættalyfjatöku verði hann útskrifaður af deildinni. Reynslan sýni það.IIISkipaður talsmaður sóknaraðila mótmælir kröfuvarnaraðila um nauðungarvistun sóknaraðila. Telur hann að ekki séu uppfylltskilyrði 2. mgr. 19. gr. lögræðislaga til þess að verða við kröfunni og aðnauðungarvistun sóknaraðila sé ekki óhjákvæmileg, sbr. 3. mgr. 19. gr. laganna.Þá hafi ekki verið sýnt fram á af hálfu varnaraðila að vægari úrræði komi aðgagni og bendir talsmaðurinn á að sóknaraðili hafi verið samvinnufús.Með vísan til gagna málsins, og þásérstaklega fyrirliggjandi læknisvottorðs B geðlæknis og vættis C geðlæknisfyrir dómi, sem og fjölda innlagna sóknaraðila á geðdeild á þessu ári þykirnægilega í ljós leitt að nauðsynlegt sé að sóknaraðili verði nauðungarvistaðurá sjúkrahúsi og fái þar viðeigandi aðstoð og meðferð við sjúkdómi sínum. Þarsem önnur eða vægari úrræði þykja fullreynd og duga ekki til að tryggja heilsuog batahorfur hans telur dómurinn að uppfyllt séu skilyrði 3. mgr., sbr. 2.mgr. 19. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 fyrir nauðungarvistun sóknaraðila í alltað 21 sólarhring. Verður ákvörðun sýslumanns um nauðungarvistun sóknaraðila þvístaðfest.Samkvæmt 1. mgr.17. gr. laga nr. 71/1997 ber að greiða úr ríkissjóði allan kostnað málsins, þarmeð talda þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila, Ágústs Karls Karlssonar hdl.,sem þykir hæfilega ákveðin 130.000 krónur. Við ákvörðun þóknunar hefur veriðtekið tillit til greiðslu virðisaukaskatts.Ingimundur Einarsson dómstjóri kvað upp úrskurðþennan. Ú R S K U R Ð A RO R Ð:Staðfest er ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu frá 19. september 2016 um að sóknaraðili, A, skuli vistast ásjúkrahúsi.Allur kostnaður afmálinu, þ.m.t. þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila, Ágústs Karls Karlssonarhdl., 130.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.
Mál nr. 661/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelssonog Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 24. september2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 26. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. september 2016, þar sem varnaraðila vargert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 3. október 2016 klukkan 16 ogeinangrun á meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að beitt verði vægariúrræðum.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. september 2016 Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur í dag krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að x,fæddri [...],[...] ríkisborgara, verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 7. október 2016, kl. 16:00 og að á þeim tíma verði kærðu gert aðsæta einangrun. Til vara er þess krafist að kærðu verði bönnuð för af landinuallt til föstudagsins 7. október nk., kl. 16:00.Í greinargerð segir aðlögreglustjóranum hafi borist tilkynning frá tollgæslunni í Flugstöð LeifsEiríkssonar 23. september 2016 um að kærða hefði verið stöðvuð á tollhliði,vegna gruns um að hún og samferðamaður hennar, Y, fæddur [...], kynnu að hafafíkniefni falin í fórum sínum við komu þeirra til landsins með flugi [...] frá [...].Eftir viðræður við kærðuhafi vaknaði grunur um að hún kynni að hafa fíkniefni falin innvortis. Aðspurðkvaðst kærða vera reiðubúin að gangast undir röntgenskoðun. Á meðan kærða var íröntgenskoðun hafi þrjár pakkningar af ætluðum fíkniefnum komið úrsamferðamanni hennar sem lagt var hald á. Niðurstaða röntgenskoðunar á kærðuvar á hinn bóginn sú að hún hefði ekki aðskotahluti falda innvortis. Rannsóknmálsins sé á frumstigi og vinni lögregla nú að því að rannsaka aðdragandann aðferð kærðu og samferðamanns hennar til landsins og tengsl þeirra við hugsanlegavitorðsmenn á Íslandi eða erlendis. Í því skyni mun lögregla meðal annars aflaupplýsinga frá fjarskiptafyrirtækjum og fjármálastofnunum, auk annarra atriðasem lögregla telur að séu mikilvæg vegna málsins. Þrátt fyrir að fíkniefni hafiekki fundist í fórum kærðu telur lögregla verulegar líkur á því að kærða séviðriðin innflutninginn. Þrátt fyrir að tegund eðamagn hinna meintu fíkniefna, sem þegar hafi verið lagt hald á, liggi ekki fyrirað svo stöddu, telji lögregla líkur til þess að þau fíkniefni sem samferðamaðurkærðu kom með til landsins hafi verið ætluð til sölu og dreifingar og aðháttsemi kærðu og samferðamanns hennar kunni því að varða við ákvæði 173. gr. aalmennra hegningarlaga nr. 19/1940 og ákvæði laga nr. 65/1974 um ávana- ogfíkniefni. Lögregla telji sig að minnsta kosti þurfa svigrúm til að rannsakanánar, áður en kærða verður látin laus úr haldi lögreglu, hvort að meintfíkniefni hafi verið ætluð til sölu og dreifingar hér á landi og hver sé þátturkærðu í málinu. Þá telji lögregla að ætla megi að kærða kunni að torveldarannsókn málsins og hafa áhrif á samseka gangi hún laus. Einnig telji lögreglahættu á að kærða verði beitt þrýstingi og að reynt verði að hafa áhrif á hanaaf hendi samverkamanna hennar gangi hún laus á þessu stigi rannsóknar hjálögreglu. Meðvísan til alls framangreinds er þess krafist að kærðu verði gertað sæta einangrun í gæsluvarðhaldi samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr. laga nr.88/2008. Meðvísan til alls framangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940og laga nr. 65/1974 um ávana og fíkniefni telji lögreglustjóri brýnarannsóknarhagsmuni standa til þess að kærðu verði gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til föstudagsins 7. október 2016 og að kærða sæti einangrun á þeim tíma.Til vara er þess krafist að kærðu verði bönnuð för frá landinu allt tilföstudagsins 7. október 2016, kl. 16:00. Svo sem rakið er aðframan var kærða og samferðamaður hennar, Y, handtekin við komuna til landsinsvegna gruns um aðild þeirra að innflutningi fíkniefna. Í ljós hefur komið aðsamferðamaður kærðu var með fíkniefni innvortis án þess að kunnugt sé um tegundeða magn þeirra. Kærða hefur neitað aðild að málinu og meðal annars bent á aðhún hafi komið til landsins með vini sínum sem hefði boðið henni til Íslandstil að skoða í verslanir og kaupa ýmsa muni, þar sem hún væri að selja ýmsamuni og ætti marga viðskiptavini. Skýringar kærðu á tilurð þess að húnferðaðist til Íslands þykja sérkennilegar og ótrúverðugar. Þá ber kærðu ogsamferðarmanni hennar ekki að öllu leyti saman um atvik málsins ogferðatilhögun þeirra. Samkvæmtatvikum málsins og gögnum þess verður fallist á það með lögreglustjóra að kærðasé undir rökstuddum grun um brot sem varðað getur fangelsisrefsingu samkvæmtlögum nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni og 173. gr. a almennra hegningarlaga.Rannsókn málsins er á frumstigi og haldi kærða óskertu frelsi sínu gæti húntorveldað rannsókn málsins meðal annars með því að hafa áhrif á framburðvitorðsmanna og vitna. Skilyrði a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála eru því uppfyllt. Með sömu rökum eru uppfyllt skilyrði b.liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008 til þess að kærðu verði gert að sætaeinangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Þykir ekki fært í ljós atvika aðbeita vægari úrræðum.Er krafa lögreglustjóratekin til greina með þeim hætti sem greinir í úrskurðarorði. JónHöskuldsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Úrskurðarorð:Kærða, X, fædd [...] ,skal sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 3. október 2016, kl. 16:00.Kærða sæti einangrun ámeðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 640/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 14. september 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14.september 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins12. október 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 14. september 2016.Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 12. október2016 kl. 16.00. Í greinargerðaðstoðarsaksóknara kemur fram að kærði hafi verið handtekinnklukkan 15.00 í gær en tilkynnt hefði verið um mann sem gengi hefði um [...] ogreynt að komast inn í hús á leið sinni með því að taka í hurðarhúna.Lögreglumenn hafi hitt kærða þar sem hann hafi komið gangandi frá [...] og hafilýsingin á manninum samsvarað við kærða. Kærði hafi haldið á tösku þegarlögregla hafi haft afskipti af honum en síðan hafi komið í ljós að taskan hefðiverið tekin úr bifreið sem staðið hafi við [...]. Þá hafi einnig fundistbíllyklar og lyklaveski með nokkrum húslyklum á kærða en aðspurður segðistkærði hafa stolið þeim úr bifreið við [...]. Þá hafi um eitt gramm af ætluðukannabisefni fundist í fórum kærða. Ígreinargerðinni kemur fram að kærði hafi játað sök í skýrslutöku hjálögreglu. Jafnframt eru eftirtalin mál þar tilgreind sem hér segir:„007-2016-[...]Um klukkan 13:00þann 12. september sl. barst lögreglu tilkynning um að tveir einstaklingar hafikomið inn á [...] á Höfðatorgi, tekið veski starfsmanns staðarins og hlaupiðsíðan út með veskið. Atvikið náðist á myndbandsupptöku en lögreglumenn bárukennsl á kærða sem annan af gerendum en kærði og samverkamaður hans höfðu þáskömmu áður verið látnir lausir úr haldi lögreglu vegna rannsóknar á máli nr.007-2016-[...]. En af myndbandsupptökum að dæma er það kærði sem tekur veskiðog þeir hlaupa síðan saman út.007-2016-[...]Skömmu síðar eðaklukkan 13:06, barst lögreglu tilkynning um innbrot í kjallaraíbúð að [...].Farið hafði verið inn um glugga á jarðhæð/kjallara hússins en sjá mátti skófará gluggakistunni og fingraför fundust á gluggakarmi en það er mat lögreglu aðskófarið sé eftir kærða. Í fljótu bragði tók húsráðandi eftir því að búið varað taka tvær fartölvur og tvær fartölvutöskur. Á vettvangi fannst veskið semtekið hafði verið frá starfsmanni á Höfðatorgi skömmu áður. Þá fannst hlutiþýfisins hjá þeim aðila sem var með kærða í Höfðatorgi þegar hann varhandtekinn.“ Þáer þess getið að auk framangreindra mála sé kærði grunaður um eftirfarandi brotframin á undanförnum vikum og mánuðum:„Mál008-2016-[...] – Hótanir og húsbrot8. ágúst sl. Tilkynnt um kærða þar sem hannfór inn í heimahús og hótaði húsráðanda lífláti. Þá hafði hann einnig reynt aðfara inn í bifreiðar. Kærði bar við minnisleysi í skýrslutöku. Mál 007-2016-[...] –Húsbrot og áfengislög0. ágúst sl. Tilkynnt um kærða þar sem hannvar að kíkja inn í bifreiðar og hann var síðan handtekinn vegna gruns um aðhafa brotist inn í [...] við [...] í [...] en hann kom gangandi frá [...] þegarlögregla kom á vettvang. Kærði neitaði sök í skýrslutöku.Mál 007-2016-[...] –Innbrot og þjófnaður0. ágúst sl. Innbrot í íbúð við [...] enmunirnir fundust heima hjá kærða að [...]. Kærði sagðist hafa verið að geymaþessa muni fyrir vin sinn.Mál 007-2016-[...] –Húsbrot og þjófnaður1. september sl. Kærði ásamt öðrum mannigrunaður um að hafa farið í leyfisleysi inn á heimili fyrrverandi sambýliskonuþess síðarnefnda, hent þar til fatnaði og munum og stolið lyfjum, fatnaði ogskartgripum.Mál 007-2016-[...] –Eignaspjöll og áfengislög1. september sl. Kærði ásamt öðrum mannigrunaður um að hafa brotið rúðu í gömlu sundhöllinni við [...]. Tilkynnandisagði mennina hafa reiðst þegar þeir fengu ekki að fara í sund, hafa rokið útog brotið síðan rúðu. Hún gat ekki sagt til um hvor þeirra braut rúðuna. Kærðineitaði sök í skýrslutöku hjá lögreglu.Mál 007-2016-[...]3. september sl. Kærði grunaður um að[hafa] brotið upp hurð í stigagangi í [...]. Lýsing á geranda passaðifullkomlega við kærða en lögregla handtók hann skömmu síðar.“ Ígreinargerð aðstoðarsaksóknara er á það bent að kærði eigi að baki langansakarferil og hafi hlotið fjölmarga dóma fyrir auðgunarbrot, sbr. meðfylgjandisakavottorð. Við rannsókn mála kærða hjá lögreglu hafi komið í ljós að hann séí neyslu fíkniefna og megi ætla að hann fjármagni fíkniefnaneyslu sína meðafbrotum. Þann 3. ágúst sl. hafi kærði lokið afplánun á tveggja mánaðafangelsisrefsingu Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. [...] frá [...]. desember2015. Með vísan til brotaferils kærða á undanförnum vikum og mánuðum sé það matlögreglustjóra að yfirgnæfandi líkur séu á því að kærði haldi áframbrotastarfsemi fari hann frjáls ferða sinna en nauðsynlegt sé að ljúka þeimmálum sem séu til meðferðar hjá dómstólum og lögreglu sem fyrst. Meðvísan til framangreinds, framlagðra gagna og c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.Niðurstaða:Samkvæmt gögnum málsins er fram kominn rökstuddur grunur um aðkærði hafi að undanförnu gerst sekur um ýmis hegningarlagabrot. Þannig eru nútil rannsóknar hjá lögreglu í það minnsta 8 mál á hendur kærða vegna ýmissabrota sem framin eru á tímabilinu frá 8. ágúst til 13. september sl. er hannvar handtekinn vegna gruns um innbrot. Ætluð brot varða m.a. við 257. gr., 233.gr., 231. gr., 244. gr. og eftir atvikum 245. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Kærði hefur játað hluta brotanna, neitað öðrum eða borið viðminnisleysi. Kærði á að baki langan sakarferil og hefur hlotið fjölmarga dómafyrir auðgunar- og fíkniefnabrot. Hann lauk afplánun 3. ágúst sl. á tveggjamánaða fangelsisrefsingu er hann hlaut með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur [...].desember sl. Við hluta ofangreindra brota liggur fangelsisrefsing sannist sök.Með vísan til þess sem fram er komið fyrir dóminum og í ljósi þess að gögn málsinsgefa eindregið til kynna, þegar litið er til brotaferils kærða á undanförnumvikum og fíkniefnaneyslu hans, að ætla megi að hann haldi áfram brotastarfsemifari hann frjáls ferða sinna er fallist á með lögreglustjóra að skilyrðic.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála séu uppfyllt. Erkrafa um gæsluvarðhald því tekin til greina eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Með hliðsjón af fjölda mála sem nú eru til rannsóknar, tíðnibrotastarfseminnar og tilgangi gæsluvarðhalds á grundvelli áðurnefnds ákvæðieru ekki efni til að marka gæsluvarðhaldinu skemmri tíma en krafist er.Hólmfríður Grímsdóttir héraðsdómari kveðurupp þennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R OR ÐKærði, X, kt. [...],skal sæta gæsluvarðhaldi til miðvikudagsins 12. október 2016 kl. 16.00.
Mál nr. 639/2016
Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar
Fallist var á kröfu lögreglustjóra um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 11. september 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 14. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 9. september 2016, þar semhafnað var kröfu sóknaraðila um að varnaraðila yrði gert að afplána 690 dagaeftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjaness [...].desember 2012, dómum Héraðsdóms Reykjavíkur [...]. október 2013, [...].desember sama ár og [...]. september 2014 svo og dómi Hæstaréttar Íslands [...].nóvember 2013. Kæruheimild er í 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 um fullnusturefsinga. Sóknaraðili krefst þess að fallist verði á framangreinda kröfu hans.Varnaraðili hefur ekki látið málið til síntaka fyrir Hæstarétti. Samkvæmt gögnum málsins var varnaraðila veitt reynslulausn til tveggja áraá fyrrgreindum eftirstöðvum fangelsisrefsingar 2. maí 2016, en hún var bundin þvískilyrði að hann gerðist ekki sekur um nýtt brot á reynslutímanum. Varnaraðilihefur játað hjá lögreglu að hafa átt þau fíkniefni sem fundust á honum er hannvar handtekinn 8. september 2016. Liggur því fyrir sterkur grunur um að hannhafi framið brot sem varðað getur allt að 6 ára fangelsi, sbr. 1. mgr. 5. gr.laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni og með því rofið gróflega almenntskilyrði reynslulausnar, sbr. 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016. Verður samkvæmtþessu fallist á kröfu sóknaraðila.Dómsorð:Varnaraðili, X, skal afplána 690 dagaeftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjaness [...].desember 2012, dómum Héraðsdóms Reykjavíkur [...]. október 2013, [...].desember sama ár og [...]. september 2014 svo og dómi Hæstaréttar [...].nóvember 2013. ÚrskurðurHéraðsdóms Suðurlands 9. september 2016.Lögreglustjórinná Suðurlandi hefur farið fram á það við dóminn að X, kt. [...], með óskráðlögheimili í [...], verði með vísan til 2. mgr. 82. gr. laga um fullnustu refsinganr. 15/2016, gert að afplána 690 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar semFangelsismálastofnun ríkisins veitti kærða reynslulausn af þann 2. maí 2016. Íkröfunni sjálfri vísað lögreglustjóri til forvera laga nr. 15/2016, enleiðrétti það í þinghaldi. Skipaðurverjandi kærða krefst þess að kröfunni verði hafnað. Ígreinargerð lögreglu kemur fram að kærða hafi verið veitt reynslulausn þann 2.maí sl., af eftirtöldum fangelsisdómum: .18mánaða fangelsisdómi Héraðsdóms Reykjaness, uppkveðnum [...]. desember 2012.2.9mánaða fangelsisdómi Héraðsdóms Reykjavíkur, uppkveðnum [...]. október 2013.3.6mánaða fangelsisdómi Hæstaréttar Íslands, uppkveðnum [...]. nóvember 2013. 4.3mánaða fangelsisdómi Héraðsdóms Reykjavíkur, uppkveðnum [...]. desember 2013. 5.10mánaða fangelsisdómi Héraðsdóms Reykjavíkur, uppkveðinn [...]. september 2014. Umhafi verið að ræða reynslulausn á eftirstöðvum 690 daga refsingar, sem bundinhafi verið almennu skilorði til tveggja ára.Ígreinargerð lögreglustjóra kemur fram að kærði hafi verið farþegi í bifreið semlögregla hafði afskipti af síðdegis í gær, mál lögreglu nr. 318-2016-[...]. Viðlíkamsleit á vettvangi hafi fundist glerkrukka undir buxnastreng kærða sem hafiinnihaldið 14 sölueiningar af ætluðu amfetamíni og hafi hver eining verið u.þ.b.eitt gramm að þyngd. Kærði var handtekinn, fluttur á lögreglustöð og færður ífangaklefa. Við leit í fangaklefa hafi fundist innan klæða á kærða 14sölueiningar af ætluðu kannabisefni. Þá hafi fundist, í tölvutösku sem kærðihafði meðferðis, umtalsvert magn af litlum plastpokum, svokölluðum „ziplock“pokum, grammavog, sellofanrúlla og fleira sem lögregla ætlar að tengist vigtun,pökkun og sölu fíkniefna. Kærði hafi við yfirheyrslu játað að eiga framangreindfíkniefni en sagt þau ætluð til eigin neyslu. Hins vegar telji lögreglustjóri,að teknu tilliti til þess magns efna sem kærði hafði í fórum sínum, pökkunþeirra í sölueiningar svo og þess búnaðar sem kærði hafði í fórum sínum, aðkærði hafi ætlað fíkniefnin að stærstum hluta til dreifingar og/eða sölu. Íþinghaldi var bókað eftir fulltrúa lögreglustjóra að kærði sé grunaður um brotgegn ákvæðum laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974. Aðmati lögreglustjóra séu öll lagaskilyrði 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016uppfyllt, enda hafi kærði með framangreindri háttsemi rofið gróflega almennskilyrði reynslulausnar. Þá sé líka ljóst, m.a. í ljósi játningar kærða um aðhann eigi hin ætluð fíkniefni, að hann sé undir sterkum rökstuddum grun um aðhafa framið afbrot sem varðað geti allt að 6 ára fangelsi. Með vísan til þessaalls fer lögreglustjóri fram á að krafan nái fram að ganga. Samkvæmt2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016 um fullnustu refsinga, getur dómstóll að kröfuákæranda úrskurðað að maður, sem hlotið hefur reynslulausn, skuli afplánaeftirstöðvar refsingar ef hann á reynslutímanum rýfur gróflega almennt skilyrðireynslulausnar, enda liggi fyrir sterkur grunur um að hann hafi framið nýttbrot sem varðað getur sex ára fangelsi eða að brotið varði við 1. mgr. 218. gr.almennra hegningarlaga. Lögreglustjórivísar til þess að sterkur grunur liggi fyrir umað kærði hafi ætlað þau fíkniefni sem hann hafði í vörslu sinni tildreifingar og/eða sölu. Það megi ráða af magni þeirra fíkniefna sem um ræðir,frágangi þeirra og búnaði sem ákærði hafði meðferðis og áður er lýst. Meðframangreindri háttsemi hafi kærði rofið gróflega almennt skilyrðireynslulausnar. Kærðihefur viðurkennt að hafa haft í vörslum sínum 14 grömm af amfetamíni og 14grömm af kannabisefni, en umrædd efni fundust við leit á kærða. Annars vegar 14stykki af kúlum/hvítu dufti, ætluðu amfetamíni, innpökkuðu í sellófón íglerkrukku, hver eining 1 gramm að þyngd. Hins vegar 14 svokallaðir zip plastpokar með ætluðu kannasbisefni, hvereining 1 gramm að þyngd. Kærði kvaðst hafa keypt umrædd fíkniefni ummánaðarmótin, nánar tiltekið 40 grömm/kúlur af amfetamíni á 160.000 krónur oghins vegar 20 grömm af kannabis á 40.000 krónur. Fyrir þetta hafi hann greittmeð örorkubótum sínum, en hann fái u.þ.b. 220.000 krónur á mánuði. Umrædd efnisem lögregla fann hafi hann ætlað eingöngu til eigin neyslu, hann selji ekkifíkniefni. Kærði kvaðst daglega neyta 5 gramma af amfetamíni og 2 gramma afkannabis. Hann kvaðst hafa neytt fíkniefna daglega í sumar. Þá kvaðst kærðinota vigt og svokallað zip plastpoka, sem fundust í tösku hans, til að vigtaefni ofan í sjálfan sig. Kærðiá að baki nokkuð langan brotaferil, fyrst og fremst vegna umferðarlagabrota,aðallega fyrir akstur undir áhrifum áfengis og ávana- og fíkniefna auk aksturán ökuréttar. Samkvæmt sakavottorði hefur kærði sætt refsingum fyrir ýmisumferðlagabrot átján sinnum, þ.e. í öllum þeim tilvikum sem hann hefur hlotiðdóm eða gengist undir greiðslu sekta. Frá byrjun árs 2011 hefur hann einnigverðið dæmdur fyrir brot á lögum um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974. Ekkiverður ráðið af sakavottorði kærða að um hafi verið að ræða stórfelld brot gegnáðurnefndum lögum. Aðmati dómsins hefur lögreglustjóri ekki sýnt fram á að fyrir liggi sterkurgrunur um að kærði hafi ætlað umrædd fíkniefni til sölu eða dreifingar. Þá erþað mat dómsins, að virtum og þeim gögnum sem liggja fyrir í máli þessu og meðhliðsjón af sakarferli kærða, að lögreglustjóri hafi ekki sýnt fram á kærðihafi með þeirri háttsemi sem hann er sakaður um í máli lögreglu nr.318-2016-10406, gróflega rofið almennt skilyrði reynslulausnar sem honum varveitt þann 2. maí sl., sbr. 2. mgr. 82. gr. laga nr. 15/2016, um fullnusturefsingu. Kröfulögreglustjóra er því hafnað. RagnheiðurThorlacius settur dómstjóri kveður upp þennan úrskurð.Ú R S K U R Ð A R O R Ð: Kröfu lögreglustjórans á Suðurlandií máli þessu er hafnað.
Mál nr. 631/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir BenediktBogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 8. september 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 13. samamánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 7. september 2016 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni allt til mánudagsins 3. október 2016 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þákrefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með hliðsjón af málsatvikum og eðli þessbrots sem varnaraðila er gefið að sök er brýnt að meðferð máls þessa verðihraðað eins og kostur er. Að því gættu ber að staðfesta hinn kærða úrskurð meðvísan til forsendna hans.Kærumálskostnaður dæmist ekki, sbr. 3. mgr. 220.gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 7. september 2016Lögreglustjórinná Suðurlandi hefur gert þá kröfu aðkærða, X, fæddur [...], [...] ríkisborgara, verði gert að sæta gæsluvarðhalditil mánudagsins 3. október nk. kl. 16:00. Í þinghaldi 6. september sl.,krafðist fulltrúi lögreglustjóra þess til vara að kærða verði gert að sætafarbanni allt til mánudagsins 3. október nk., kl. 16:00. Kærði krefst þess að kröfu umgæsluvarðhald verði hafnað. Til vara að kærða verði gert að sæta farbanni ogtil þrautavara, ef krafa um gæsluvarðhald verði samþykkt, að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Í greinargerð lögreglustjórans áSuðurlandi kemur fram að lögregla rannsakimeint kynferðisbrot kærða gegn 209. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940, en hin meintu brot beinast gegn A, kt. [...] og B, kt. [...]. Lögregluhafi að kvöldi 5. september borist tilkynning um afbrigðilega hegðun manns ábifreiðinni [...] á bílastæði utan við íþróttahús [...]. Segir í greinargerðlögreglustjóra að á myndskeiði, sem vitni hafi sýnt lögreglu, megi sjá nakinnmann sitja í bifreið á bílastæði að fitla við kynfæri sín. Umrædd bifreið hafireynst vera í eigu bílaleigu og hafi kærði verið handtekinn í Reykjanesbæ að morgni6. september sl., og í framhaldinu færður á lögreglustöðina á Selfossi. Í greinargerð lögreglustjóra ervísað til framburða vitnisins A í skýrslu sem lögregla tók af henni í gegnumsíma á þann veg, að vitnið hafi verið á gangi eftir göngustíg við [...] og séðmann í bifreið sem lagt hafi verið í bifreiðastæði þar hjá og hafi maðurinnvirst vera sofandi. Þegar betur hafi verið að gáð hafi hún séð að maðurinn varnakinn og að fitla við kynfæri sín. Þá segir í greinargerð lögreglustjóra aðvitnið B hafi lýst atburðinum á sambærilegan hátt. Kærði hafi í skýrslutöku hjálögreglu gengist við því að hafa verið nakinn í umræddri bifreið þegar stillurúr áðurnefndu myndskeiði hafi verið kynntar honum. Kærði hafi hins vegar ekkikannast við að hafa snert kynfæri sín heldur hafi hann verið með hendur á lærisínu. Aðspurður um skýringar á framangreindu athæfi sínu hafi kærði greint fráþví að honum hafi verið mjög heitt og verið með magaverk. Þá hafi kærði greintlögreglu frá því að hann hafi misst af flugi frá landinu nú í morgun þar semhann hafi verið handtekinn af lögreglu. Af framangreindum ástæðum telurlögreglustjóri hættu á að kærði muni reyna að komast úr landi eða leynastellegar koma sér undan málsókn eða fullnustu refsingar. Meðhliðsjón af eðli brots kærða, grófleika þess og nálægð við grunnskóla,íþróttasvæði og framhaldsskóla telur lögreglustjóri auk þess hættu ááframhaldandi brotum af hálfu kærða. Á myndbandsupptöku, sem ungmenni sem leiðáttu hjá tóku upp, megi sjá kærða liggja allsnakinn í sæti bifreiðar með hendurá kynfærum sínum. Telur lögreglustjóri að skýringar kærða á háttsemi sinni ogóvissu um nærveru við grunnskóla ótrúverðugar og hafi kærða mátt vera fulljóstað hann væri á stað þar sem vænta hafi mátt umferðar skólabarna, sérstaklega íljósi þess að samkvæmt upplýsingum lögreglu mun atburðinn hafa átt sér stað umhádegisbil í gær. Lögreglustjóritelur að fram sé kominn rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur umháttsemi sem varðar við 209. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brotvið ákvæðinu varði allt að fjögurra ára fangelsi og því uppfyllt skilyrði 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Með vísan til þess og b- ogc- liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, er þess farið á leit að framangreindkrafa um gæsluvarðhald nái fram að ganga. Ámyndskeiði sem fylgdi rannsóknargögnum málsins, svokölluðu „snapchat“ og vitni mun hafa tekið, másjá bifreið sem lagt hafði verið meðfram gangstétt sem liggur norðan viðíþróttahúsið [...] gengt [...]. Bak ökumannssætisins hafði verið lagt niður ogsýnir myndskeiðið að þar liggur allsnakinn maður. Kærði hefur í skýrslutöku hjálögreglu viðurkennt að hafa klætt sig úr að ofan og dregið stuttbuxur ognærbuxur niður um sig og legið þannig í bifreiðinni og hvílt sig í nokkrar mínútur.Þá bar hann kennsl bæði á bifreiðina og sjálfan sig á áðurnefndu myndskeiði.Samkvæmt rannsóknargöngum málsins er kærði undir rökstuddum grun um háttsemisem fangelsisrefsing er lögð við ef sök er sönnuð. Kærði er erlendurríkisborgari sem kom hingað til lands til nokkra daga dvalar í tengslum viðvinnu. Kærði mun hafa verið handtekinn þegar hann skilaði bílaleigubifreiðþeirri sem hann hafði til umráða í Reykjanesbæ að morgni 6. september sl. Kærðistundar hvorki atvinnu né á fjölskyldu hér á landi. Samkvæmt framansögðu erfallist á að fullnægt sé skilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 umað ætla megi að kærði muni reyna að komast úr landi áður en ákvörðun verðurtekin um hvort af saksókn verði. Að virtum rannsóknargögnum og með vísan til 1.málsliðar 3. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, þykja hins vegar ekki skilyrði tilað úrskurða kærða í gæsluvarðhald. Hins vegar eru í máli þessu uppfylltskilyrði 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. b-lið 2. mgr. 95. gr. sömulaga, til að fallast á varakröfu lögreglustjóra og banna kærða brottför aflandinu, enda er ekki vísað til áðurnefndrar 3. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 í1. mgr. 100. gr. þeirra laga. Varakrafa lögreglustjóra er því tekin til greinaeins og nánar er rakið í úrskurðarorði, en ekki þykja efni til að markakröfunni skemmri tíma. RagnheiðurThorlacius settur dómstjóri kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð:Hafnaðer kröfu lögreglustjórans á Suðurlandi um að kærði, X, fæddur [...], sætigæsluvarðhaldi. Kærðaer bönnuð för frá Íslandi þó eigi lengur en til mánudagsins 3. október 2016,klukkan 16:00.
Mál nr. 629/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og einangrun á meðan því stendur, sbr. 2. mgr. 98. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 10. september 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 10. september2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins16. september 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími og að honum verði ekki gert að sæta einangrun meðan á þvístendur.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Fallist er á meðsóknaraðila að fullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 98. gr. laga nr. 88/2008 til aðvarnaraðili sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldi stendur. Með þessariathugasemd, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 10. september 2016 Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dóminum í dag að X, kt. [...], verðigert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 16. september 2016 kl.16:00. Þá er gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Kærði mótmælir kröfunni. Í greinargerð lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir að í gær,föstudaginn 9. september 2016, hafi lögregla haft afskipti af X þar sem hannhafi verið staddur við iðnaðarhúsnæði við [...]. Lögreglu hafi áður boristupplýsingar frá aðilum sem áður hafi gefið lögreglu trúverðugar upplýsingar oghún meti trúverðugt að þar innandyra færi fram umfangsmikil framleiðslafíkniefna. Lögreglumenn sem hafi verið við húsnæðið hafi einnig fundið þarmikla kannabislykt þannig að ekki hafiverið um að villast hvað þar færi fram. Umrættiðnaðarbil sé í eigu [...], sem sé skammstöfun fyrir nöfn feðganna X, A og B.Samkvæmt fyrirtækjaskrá Ríkisskattstjóra séu þeir X og A í stjórn þess. Erlögreglumenn hafi gefið sig á tal við X hafi hann sagst vera að sækja rúmföt ígeymsluhúsnæði. Hann hafi verið spurður út í hvaða starfsemi færi fram þarna ínágrenninu og hafi hann getað svarað því varðandi öll iðnaðarrýmin í kring, ensagðist ekkert vita um rýmið sem félag hans átti. Aðspurður hafi hann sagteitthvað félag eiga það og að hann vissi ekki hvað þar færi fram. X hafi gengiðmeð lögreglumönnum inn í rýmið þar sem hann hafi sagst vera að ná í rúmföt. Þarhafi mátt sjá geymslurými, salerni með sturtuaðstöðu, kaffistofu ogskrifstofuherbergi og ein hurð sem hafi verið læst. Mikil óreiða hafi veriðþarna, sjá mátti ræktunartengdan varning þarna og heyra mátti nið í viftum semog finna megna kannabislykt. X,sem hafi virst nokkuð stressaður í samskiptum sínum við lögreglu, hafi neitaðað vera með lykla að hurðinni sem hafi verið læst og neitað í fyrstu að afhendalögreglu lykla sem hann hafi haft meðferðis en afhent síðan lykla sem ekki hafigengið að hurðinni en lögreglumenn hafi séð að það væru ekki sömu lyklar oghann hafi skömmu áður notað til að komast inn í húsnæðið. X hafi í kjölfariðverið handtekinn og á honum fundist lyklar að læstu hurðinni. Þegargengið hafi verið inn um hurðina hafi blasað við umtalsverð kannabisræktun semhafi verið tilbúin til uppskeru, umtalsvert magn af búnaði og einnig umtalsvertmagn af tilbúnu kannabisefni sem að miklum hluta hafi verið pakkað ísölueiningar. Inni í rýminu hafi þeir C og D verið sem báðir hafi verið aðklippa niður laufblöð af plöntum þegar lögregla hafi komið að þeim. Þeir hafibáðir verið íklæddir hvítum heilgöllum og hafi mátti sjá að þeir hafi einungisverið í nærbuxum einum fata innanundir og einnota hanska á höndum sem búið hafiverið að líma með límbandi við gallanna. Hafi þeir einnig verið handteknirvegna málsins. Síðar um kvöldið hafi A, sonur X og einn eigenda [...] veriðhandtekinn og fyrr í dag hafi B, einnig sonur X verið handtekinn. Búiðsé að taka framburðarskýrslur af öllum handteknu. Í framburði þeirra hafi komiðfram ósamræmi og meti lögregla framburð X ótrúverðugan. Framburður sumra aðilamálsins um þátt X séu samhljóða. Rannsókn málsins sé enn á frumstigi og enneigi eftir að taka frekari skýrslur af X sem og öðrum aðilum og bera undir hannframburð annarra aðila málsins sem og önnur sönnunargögn sem lögregla hafi lagthald á og sum hver sem enn eigi eftir að rannsaka ránar og/eða afla. Eins teljilögregla að fleiri aðilar tengist þessu máli og að hafa þurfi upp á þeim ogtaka af þeim skýrslur. Að mati lögreglu megi ætla að ef kærði verði látinn lausmuni hann eiga þess kost að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að ræðavið samverkamenn og vitni og hafa áhrif á framburð þeirra eða koma undan munum.Rannsókn málsins sé á viðkvæmu stigi og afar brýnt að krafa lögreglustjóraverði tekin til greina, Meðvísan til framangreinds sem og framlagðra gagna krefst lögreglustjóri aðframangreind krafa hans verði tekin til greina eins og hún er sett fram enlögreglustjóri telur X vera undir rökstuddum grun um að hafa gerst brotleganvið 2. gr., sbr. 4., 5. og 6. gr., laga um ávana- og fíkniefni nr. 64/1974 og173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 en brot gegn því ákvæði geturvarðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til gæsluvarðhalds er vísað tila-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Um heimild tileinangrunar á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur er vísað til 2. mgr. 98. gr. ogb-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Samkvæmt rannsóknargögnum málsins erkærði undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggurvið. Rannsókn málsins er á frumstigi. Haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hanntorveldað rannsókn málsins með því að hafa áhrif á samseka eða komasönnunargögnum undan. Með vísan til a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr.99. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, er því fallist á kröfurlögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. SandraBaldvinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k u r ð a r o r ð: Kærði,X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 16. september 2016 kl. 16:00.Kærði sæti einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 608/2016
Kærumál Haldlagning
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu lögreglustjóra um að leggja hald á nánar tilgreinda vefsíðu, þar sem lögreglustjóri hafði ekki sýnt fram á það með viðhlítandi gögnum, svo sem áliti sérfræðings, að X ehf., sem krafan beindist að, væri í þeirri aðstöðu að geta orðið við henni.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelssonog Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 1. september 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 31. ágúst 2016, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um að leggjahald á nánar tilgreinda vefsíðu. Kæruheimild er í g.lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefstþess að honum verði heimilað að haldleggja vefsíðuna http://[...], sem hýst erá vefþjóni með ip-töluna [...], með því að afrita hana og loka þannig að hvorkinotendur né eigendur hennar geti tengst henni, en vefsíðan er hýst hjá félaginuY, sem er með skráð heimilisfesti að [...] í Reykjavík og hefur sjálft hýsinguhjá Z, sem er í eigu varnaraðila. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar.Sóknaraðili hefur ekki sýnt fram á það með viðhlítandi gögnum, svo semáliti sérfræðings, að varnaraðili sé í þeirri aðstöðu að geta orðið viðáðurgreindri kröfu sóknaraðila. Að þessu gættu en að öðru leyti með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Sóknaraðila verður gert aðgreiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu, greiði varnaraðila 124.000 krónur í kærumálskostnað. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 31.ágúst 2016 Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði aðlögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu verði heimilt að haldleggja vefsíðuna http:// [...], sem hýst er á vefþjóni með ip-töluna [...],með því að afrita hana og loka þannig að hvorki notendur né eigendur hennargeti tengst henni, en vefsíðan er hýst hjá félaginu Y, sem er með skráðheimilisfesti að [...] í Reykjavík, og hefur sjálfthýsingu hjá Z, sem er í eigu X ehf. Í greinargerð lögreglustjóra kemurfram að Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hafi nú til meðferðarréttarbeiðni [...] yfirvalda, dags. 25. júlí sl., semhafi borist lögreglu með bréfi ríkissaksóknara þann 16. ágúst sl. Beiðnintengist rannsókn lögreglunnar í [...] ávefsíðunni [...], en þann 15. júlí sl. hafilögreglan komist á snoðir um síðuna, en áhenni séu [...], sem [...] í [...],nafngreindir auk þess sem birtar séu myndir af þeim. Alls hafi myndbirtingar ognafngreiningar á 16 slíkum [...] komið framá vefsíðunni. Samkvæmtréttarbeiðninni hafi rannsókn lögreglunnar í [...] leitt íljós að vefsíðan sé hýst hjá Y, sem skráð sé til heimilis að [...]í Reykjavík. Íréttarbeiðninni sé farið fram á að íslensk yfirvöld haldleggi vefsíðuna, afritihana og loki þannig að aðrir notendur og eigendur hennar geti ekki tengsthenni. Sé slíkt nauðsynlegt til að afstýra og stöðva ólögmætar myndbirtingar ognangreiningar [...]. Í meðfylgjandi gögnum liggi fyrirúrskurður [...], þar sem fallist sé á kröfusaksóknara um slíkt og sé hún grundvölluð á viðeigandi haldlagningarákvæði [...]sakamálalaganna, þ.e. [...] . gr., sem sé efnislega samhljóða 2. mgr. 69. gr. laga nr. 88/2008. Verknaðursá er rannsóknin beinist að teljist vera refsiverður og varða fangelsisrefsingusamkvæmt íslenskum lögum, en rannsóknin beinist að brotum sem heimfæra mættiundir 8. og 9. gr. laga nr. 77/2000 persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga,þ.e. ólögmæta meðferð og vinnslu viðkvæmra persónuupplýsinga. Z ehf. sé alfarið í eigu X ehf. [...], [...]. Samkvæmt upplýsingum af heimasíðu Xvirðist sala á þjónustu gagnaversins vera á vegum X ehf. Af þeim sökum teljilögregla rétt að beina kröfunni að X og Y þar sem þörf sé á atbeina eða aðstoðX við framkvæmd haldlagningarinnar. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna, 22. gr. laga nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoðí sakamálum og 2. mgr. 68. gr. sbr. 2. mgr. 69. gr. laga nr. 88/2008 sé það matlögreglu að fyrir hendi séu skilyrði til að verða við beiðni [...] yfirvalda um að afritun og lokunvefsíðunnar verði heimilað eins og krafist sé.Niðurstaða Varðandi kröfu sína vísarlögreglustjóri til réttarbeiðni lögreglunnar í [...], dags. 25. júlí 2016 og henni tilstuðnings er vísað til laga nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoð ísakamálum. Krafist er úrskurðar um aðlögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu verði heimilt að haldleggja vefsíðuna http:// [...], sem hýst er á vefþjóni með ip-töluna [...],með því að afrita hana og loka þannig að hvorki notendur né eigendur hennargeti tengst henni, en vefsíðan er hýst hjá félaginu Y, sem er með skráðheimilisfesti að [...] í Reykjavík, og hefur sjálfthýsingu hjá Z, sem er í eigu X ehf. Í greinargerð varnaraðila X ehf.,er upplýst að fyrirtækið Y, hinn varnaraðilinn, kaupi einungis af varnaraðilavélbúnaðarleigu og vélbúnaðarhýsingu, en enga þjónustu sem lýtur að rekstrihugbúnaðarkerfa. Varnaraðili X ehf. reki því engin hugbúnaðarkerfi fyrirvarnaraðilann Y og hafi engan aðgang að slíkum kerfum hans. Þá er á því byggtaf hálfu varnaraðila, X ehf. að engin stoð sé í hinum erlendu dómsúrskurðifyrir því að beina að honum þeim aðgerðum sem þeir lúta að, heldur öðrumlögaðila. Þá búi varnaraðili ekki yfir öðrum upplýsingum um rekstraraðilavefsíðunnar eða aðra viðskiptavini hans en eru opinberlega aðgengilegar. Þábyggir varnaraðili á því að ákvæðum um haldlagningu verði ekki veitt um annaðen skjöl eða aðra muni. Þá falli krafa um lokun síðunnar ekki undir lýsingu 1. mgr. 68. gr. sakamálalaga áhaldlagningu á munum og skjölum, sbr. dóm Hæstaréttar frá 2. október 2015 nr.657/2015. Varnaraðili X ehf. krefst því að kröfu sóknaraðila verði hafnað oggerir kröfu um málskostnað úr hendi sóknaraðila. Samkvæmt því sem rakið hefur veriðhýsir varnaraðilinn X ehf. ekki umrædda vefsíðu og hefur hvorki aðgang að þvíhugbúnaðarkerfi þar sem hún er hýst í né öðrum hugbúnaðarkerfum hinsvarnaraðilans. Það er því ekki á valdi varnaraðila, X ehf., að verða við kröfumsóknaraðila um að gera umrædda vefsíðu óaðgengilega í vefskoðurum eða stjórnaþví hver geti breytt efni hennar. Með vísan til þess sem rakið hefur verið berað hafna kröfu sóknaraðila, sem beint er að varnaraðila, X ehf.Þórður Clausen Þórðarsonhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R Ð: Hafnað er kröfu sóknaraðila, lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu, í máli þessu. Sóknaraðili greiði varnaraðila,X ehf., 124.000 kr. í málskostnað.
Mál nr. 609/2016
Kærumál Haldlagning Fjarskipti
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu lögreglustjóra um að X ehf. yrði gert að veita lögreglustjóra upplýsingar um nánar tilgreinda vefsíðu, þar sem lögreglustjóri hafði ekki sýnt fram á það með viðhlítandi gögnum, svo sem áliti sérfræðings, að X ehf., sem krafan beindist að, væri í þeirri aðstöðu að geta orðið við henni.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelssonog Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 1. september 2016, sembarst réttinum ásamt kærumálsgögnum sama dag. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 31. ágúst 2016, þar sem hafnað var kröfu sóknaraðila um aðvarnaraðila yrði gert skylt að veita honum upplýsingar um nánar tilgreindavefsíðu. Kæruheimild er í i. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að varnaraðila verði gertskylt að veita honum upplýsingar sem tengjast vefsíðunni http:// [...], semhýst er hjá félaginu Y, sem aftur er hýst hjá Z, sem er í eigu varnaraðila, þarmeð talið upplýsingar um fjarskipti við síðuna á tímabilinu frá 18. febrúar tilog með 19. ágúst 2016.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar ogkærumálskostnaðar.Sóknaraðili hefur ekki sýnt fram á það með viðhlítandi gögnum, svo semáliti sérfræðings, að varnaraðili sé í þeirri aðstöðu að geta orðið viðáðurgreindri kröfu sóknaraðila. Að þessu gættu en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur. Sóknaraðila verður gert aðgreiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu, greiði varnaraðila 124.000 krónur í kærumálskostnað. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 31.ágúst 2016 Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að aðHéraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X ehf., kt. [...], sé skyltað veita lögreglustjóranum höfuðborgarsvæðinu allar upplýsingar er tengjastvefsíðunni http:// [...],sem hýst er hjá félaginu Y, sem aftur er hýst hjá Z, sem er í eigu X ehf., þarmeð talið upplýsingar um fjarskipti við síðuna, á tímabilinu frá 18. febrúartil og með 19. ágúst 2016. Í greinargerð lögreglustjóra kemurfram að lögreglan á höfuðborgarsvæðinu hafi nú til meðferðarréttarbeiðni [...] yfirvalda, dags. 25. júlí sl., semborist hafi lögreglu með bréfiríkissaksóknara þann 16. ágúst sl. Beiðnin tengist rannsókn lögreglunnar í [...]á vefsíðunni [...], en þann 15. júlí sl. hafilögreglan komist á snoðir um síðuna, en á henni séu [...],sem [...] í [...],nafngreindir auk þess sem birtar séu myndir af þeim. Alls hafi myndbirtingar ognafngreiningar á 16 slíkum [...] komið framá vefsíðunni. Samkvæmtréttarbeiðninni hafi rannsókn lögreglunnar í [...] leitt íljós að vefsíðan sé hýst hjá Y, sem skráð sé til heimilis að [...]í Reykjavík. Íréttarbeiðninni sé farið fram á að íslensk yfirvöld afli allra nauðsynlegraupplýsinga frá félaginu um þá aðila sem hafi staðið að baki vefsíðunni, þ.e.kaupendur netþjónustunnar og um netumferð við síðuna, þ.á.m. upplýsingar umallar ip-tölur sem tengst hafi vefsíðunni, önnur fjarskipti við hana ogviðeigandi tímasetningar, auk upplýsinga um nöfn og heimilisföng þeirra aðilasem fram koma í samningi Y um hýsingu við eigendur vefsíðunnar, og ennfremurgreiðsluupplýsingar fyrir hýsingu, þ.á.m. greiðslumáta og bankaupplýsingar. Umnánari málsatvik og þá aðstoð sem óskað sé eftir vísast til meðfylgjandiréttarbeiðni [...] yfirvalda. Verknaðursá er rannsóknin beinist að teljist vera refsiverður og varðarfangelsisrefsingu samkvæmt íslenskum lögum, en rannsóknin beinist að brotum semheimfæra mætti undir 8. og 9. gr. laga nr. 77/2000 persónuvernd og meðferðpersónuupplýsinga, þ.e. ólögmæta meðferð og vinnslu viðkvæmrapersónuupplýsinga. Z ehf. sé alfarið í eigu X ehf. [...], [...]. Samkvæmt upplýsingum af heimasíðu Xvirðist sala á þjónustu gagnaversins vera á vegum X ehf. Af þeim sökum teljilögregla að upplýsingar um kaupendur þjónustu gagnaversins kunni að veravistaðar hjá X auk þess sem félagiðkunni að búa yfir upplýsingum um fjarskipti tengd verinu. X ehf. sé skráðfjarskiptafyrirtæki og því sé kröfu þessari beint að X en skv. 80. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála sé heimilt í þágu rannsóknar að leggja fyrirfjarskiptafyrirtæki að veita upplýsingar um nánar tilgreind fjarskipti. Fyrirliggi að það sé mat [...] yfirvalda að upplýsingar um fjarskipti við tilgreinda vefsíðuskipti miklu máli fyrir rannsókn málsins og því þyki skilyrði ákvæðis 80. gr.uppfyllt. Krafa um veitingu annarra upplýsinga er tengjast vefsíðunni [...] byggir á ákvæðum um haldlagningu íþágu rannsóknar þ.e. 2. mgr. 68. gr. og 2. mgr. 69. gr. laga nr. 88/2008. Með vísan til framangreinds,framlagðra gagna, 22. gr. laga nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoðí sakamálum, 80 gr. sbr. 1. mgr. 83. gr. og 1. mgr. 84. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008, og 2. mgr. 68. gr. sbr. 2. mgr. 69. gr. sömu laga sé þaðmat lögreglu að fyrir hendi séu skilyrði til að verða við beiðni [...] yfirvalda um upplýsingar er tengjastvefsíðunni [...]. Þess sé farið á leit að framangreint rannsóknarúrræði verði heimilaðeins og krafist sé. Niðurstaða Sóknaraðili krefst þess að úrskurðaðverði að varnaraðila verði gert að veita sóknaraðila allarupplýsingar er tengjast vefsíðunni http:// [...],sem hýst er hjá félaginu Y, sem aftur er hýst hjá Z, sem er í eigu varnaraðila,þar með talið upplýsingar um fjarskipti við síðuna, á tímabilinu frá 18.febrúar til og með 19. ágúst 2016. Sóknaraðili vísar til réttarbeiðni lögreglunnar í [...], dags. 25. júlí 2016, og henni tilstuðnings er vísað til laga nr. 13/1984 um framsal sakamanna og aðra aðstoð ísakamálum Í greinargerð varnaraðila er upplýst aðfyrirtækið Y kaupi einungis af varnaraðila vélbúnaðarleigu ogvélbúnaðarhýsingu, en enga þjónustu sem lýtur að rekstri hugbúnaðarkerfa.Varnaraðili reki því engin hugbúnaðarkerfi fyrir Y og hafi engan aðgang aðslíkum kerfum þess. Samkvæmt upplýsingum á umræddri vefsíðu og skráningargögnumum það lén, virðist sem að meðalþeirrrar starfsemi sem Y stundar á þeim búnaði sem fyrirtækið hafi ívelbúnaðarhýsingu hjá varnaraðila sé að hýsa þar vefsíður fyrir fyrirtæki ogeinstaklinga. Varnaraðili hafi hins vegar ekki frekari upplýsingar um þáþjónustu eða hvað annað fyrirtækið nýtir umræddan vélbúnaðar til. Þá hafivarnaraðili engar upplýsingar um þess,svo sem hverjir haldi úti þeirri vefsíðu á léninu http:// [...], sem kröfur sóknaraðila lúta að. Þá er á því byggtaf hálfu varnaraðila að engin stoð sé í hinum erlendu dómsúrskurðum fyrir þvíað beina að honum þeim aðgerðum sem þeir lúta að, heldur öðrum lögaðila. Þá búivarnaraðili ekki yfir öðrum upplýsingum um rekstraraðila vefsíðunnar eða aðraviðskiptavini hans en eru opinberlega aðgengilegar. Þegar af þessari ástæðuberi að hafna kröfu sóknaraðila. Varnaraðili krefst málskostnaður úr hendisóknaraðila. Samkvæmt því sem rakið hefur veriðhýsir varnaraðili ekki umrædda vefsíðu og hefur hvorki aðgang að þvíhugbúnaðarkerfi sem hún er hýst í né öðrum hugbúnaðarkerfum Y. Það er því ekkiá valdi varnaraðila að verða við kröfum sóknaraðila. Þegar af þessari ástæðuber að hafna kröfu sóknaraðila, sem beint er að varnaraðila.Ú R S K U R Ð A R O R Ð: Hafnaðer kröfu sóknaraðila, lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, í máli þessu. Sóknaraðili greiði varnaraðila,X ehf., 124.000 kr. í málskostnað.
Mál nr. 611/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 4. september 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4. september 2016 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni allt til mánudagsins 19. september 2016 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. lag nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi,en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 4.september 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur gert þá kröfu að HéraðsdómurReykjavíkur úrskurði að X, fd. [...], verði gert að sæta farbanni, allt tilmánudagsins 19. september 2016, kl. 16:00. Í greinargerð lögreglu kemur fram að upphaf málsins sé tilkynning semlögreglu hafi borist aðfararnótt laugardagsins 3. september 2016 um að maðurhafi verið nefbrotinn á Skólavörðustíg og að gerandi hafi hlaupið í átt aðArnarhóli. Er lögreglumenn hafi komið ávettvang hafi þeir hitt fyrir A, árásarþola, sem talinn hafi verið nefbrotinnog hafi hann fundið til í andliti. Hafihann sagst hafa verið fyrir framan skemmtistaðinn B-5 þegar hann hafi veriðkýldur í andlitið með krepptum hnefa en af hverju hafi hann ekki vitað. A hafiverið fluttur með sjúkrabifreið á slysadeild til aðhlynningar. Fram komi í frumskýrslu lögreglu að A hafivirst þjáður. Vitni hafi séð þegar A hafi verið kýldur. Vitnið, dyravörður, hafi greint frá því aðhann hafi séð tvo menn vera að rífast og verið að stíga á milli þeirra til aðstía þeim í sundur þegar vinur annars mannsins hafi komið og kýlt hinn manninní andlitið með krepptum hnefa þannig að hann hafi fallið á jörðina og steinrotast.Annað vitni hafi greint frá því að hafa heyrt þegar allt hafi brotnað í andlitibrotaþola. Í skýrslu B, varðstjóra, B, komi m.a. fram að upptökur sýni hvarárásarþoli sé kýldur af miklu afli í andlitið og að svo virðist sem árásarþolihafi aldrei séð kærða koma að sér þar sem árásarþoli hafi verið með hendurniður með hliðum og horft í aðra átt. Þávirðist sem árásarþoli hafi misst allan mátt í fótum og fallið í jörðina. Kærði hafi verið handtekinn skömmu síðar að [...] og hafi lýsing á honumpassað við lýsingu vitna. Hann hafiverið færður á lögreglustöðina við Hverfisgötu vegna rannsóknar málsins. Í bráðabirgðaáverkavottorði fyrir A komi fram að um sé að ræða 21 ársmann sem hafi verið kýldur hægra megin í andlit, og hafi vitni sagt að hannhafi dottið aftur fyrir sig og rotast.Hann hafi verið nefbrotinn, veruleg tilfærsla hafi verið á nefi hægramegin. Þá hafi miðnes einnig veriðbrotið (nasal septum). Sömuleiðis hafiverið brot í vinstri framvegg kinnbeins.Ekki hafi kærði sagst muna eftir neinu því sem gerðist um nóttina. Hann hafi verið mjög ölvaður og hafi veriðbúinn að drekka mikið og lengi. Honumhafi verið sýnd upptaka af atvikinu og hafi hann talið að það væri ekki hannsem væri á upptökunni. Þá hafi hann ekkikannast við að hafa slegið neinn.Rannsókn lögreglu sé ekki að fullu lokið og enn eigi eftir að afla gangavegna málsins. Sakborningur sé útlendingur og hafi engin sérstök tengsl við landið ogtelji því lögregla að ef hann gangi laus muni hann reyna að komast úr landi tilað komast undan málsókn eða fullnustu refsingar og telji lögregla þvínauðsynlegt að tryggja nærveru hans á meðan mál hans sé til meðferðar fyriryfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanniþar til mál hans sé til lykta leitt. Með vísan til alls framangreinds, gagnamálsins, 218. gr. almennra hegningarlaga og b.liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr., laga um meðferð sakamála nr. 88/2008telji lögreglustjóri nauðsynlegt að sakborningi verði gert að sæta farbanni tilmánudagsins 19. september 2016, kl. 16:00. Niðurstaða Með vísan til þess sem að framan er rakið og þeirra gagna semlögð hafa verið fram í málinu verður fallist á það með lögreglustjóranum aðvarnaraðili sé undir rökstuddum grun um brot gegn 218. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940, en brotgegn ákvæði þessu getur varðaðfangelsisrefsingu. Rannsókn lögreglu er ekki að fullu lokið og enn áeftir að afla ganga vegna málsins. Í 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 er mæltfyrir um að séu uppfyllt skilyrði gæsluvarðhalds skv. 1. eða 2. mgr. 95. gr.laganna geti dómari, í stað þess að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald, bannaðsakborningi brottför af landinu. Í 1. mgr. 95. gr. laganna segir að heimilt séað úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef fram sé kominn rökstuddur grunur umað hann hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við, endahafi hann náð 15 ára aldri. Auk þess verði að vera fyrir hendi eitthvert afnokkrum skilyrðum, þ. á m. skv. b-lið ákvæðisins að ætla megi að hann munireyna að komast úr landi eða leynast ellegar koma sér með öðrum hætti undanmálsókn eða fullnustu refsingar.Samkvæmt framansögðu ervarnaraðili, sem er eldri en 15 ára, undir rökstuddum grun um að hafa framiðbrot sem fangelsisrefsing er lögð við. Varnaraðili er erlendur ríkisborgari,sem hefur engin sérstök tengsl við Ísland. Eru skilyrði laga til þess aðvarnaraðili sæti farbanni þannig uppfyllt. Verður því fallist á kröfu umfarbann eins og nánar greinir í úrskurðarorði, en ekki þykja vera efni til þessað marka farbanni skemmri tíma en krafist er.Sigrún Guðmundsdóttir héraðsdómari kveður uppúrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R Ð :X, fd. [...], skal sæta farbanni, allt til mánudagsins 19. september2016, kl. 16:00.
Mál nr. 446/2016
Kærumál Gjaldþrotaskipti
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem bú B ehf. var tekið til gjaldþrotaskipta að kröfu T á grundvelli árangurslauss fjárnáms, sbr. 1. tölulið 2. mgr. 65. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ViðarMár Matthíasson, Helgi I. Jónsson og Þorgeir Örlygsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 9. júní 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum sama dag. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 27. maí 2016 þar sem bú sóknaraðila var tekiðtil gjaldþrotaskipta að kröfu varnaraðila. Kæruheimild er í 1. mgr. 179. gr.laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. Sóknaraðili krefst þess að kröfuvarnaraðila verði hafnað. Þá krefst hann málskostnaðar í héraði ogkærumálskostnaðar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar, verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður dæmist ekki.DómsorðHinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 27. maí 2016.Með beiðni, dags. 10. desember 2015, sembarst dóminum sama dag, krafðist sóknaraðili, Tollstjóri, kt. [...],Tryggvagötu 19, Reykjavík, þess að bú varnaraðila, Byggingafélagsins Byggðavíkehf., kt. [...], Lækjasmára 17, Kópavogi, yrði tekið til gjaldþrotaskipta meðvísan til 1. töluliðar 2. mgr. 65. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskiptio.fl. Við fyrirtöku gjaldþrotaskiptabeiðninnar 17. mars 2016 var sótt þing afhálfu sóknaraðila og varnaraðila. Varnaraðili mótmælti kröfunni og var þáþingfest ágreiningsmál þetta, sbr. 1. mgr. 168. gr. laga nr. 21/1991 umgjaldþrotaskipti o.fl. Málið var tekið til úrskurðar að loknum munnlegummálflutningi 18. maí 2016. Sóknaraðili krefst þess að bú varnaraðilaverði tekið til gjaldþrotaskipta. Varnaraðili krefst þess að hafnað veðrikröfu sóknaraðila um að bú varnaraðila verði tekið til gjaldþrotaskipta. Þákrefst varnaraðili málskostnaðar úr hendi sóknaraðila. I. Í beiðnisóknaraðila kemur fram að varnaraðili eigi ógreidd opinber gjöld samkvæmtframlögðu greiðslustöðuyfirliti. Hinn 24. september 2015 hafi verið gertfjárnám hjá honum sem hafi lokið án árangurs. Skuldastaða hans við embættið sénú eftirfarandi, auk 15.000 kr. gjalds í ríkissjóð vegna kröfu þessarar: Höfuðstóll 1.203.001 kr. Dráttarvextir 2.294.036 kr. Kostnaður 19.100 kr. Samtalskrafa 3.516.137 kr. Krafasóknaraðila um gjaldþrotaskipti sé studd við 1. tölulið 2. mgr. 65. gr. laganr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl., en ekkert gefi til kynna að varnaraðili séfær um að standa í skilum við sóknaraðila nú þegar eða innan skamms tíma. Sóknaraðilikveðst ábyrgjast greiðslu alls kostnaðar af meðferð þessarar kröfu og afgjaldþrotaskiptum ef til þeirra kemur. II. Ígreinargerð varnaraðila segir að varnaraðili hafi sætt skattrannsókn hjá hinuopinbera frá árinu 2007 til ársins 2009. Málið hafi byrjað hjá skattstofuHafnarfjarðar þar sem starfsmaður hafi gert mistök í starfi þegar varnaraðilihafi óskað eftir vsk númeri. Yfirmaður skattstofunnar hafi hótað varnaraðilaskattrannsókn og hún farið fram. Áður en rannsókn hafi lokið hafifyrirsvarsmaður varnaraðila verið kærður. Varnaraðili telur að „yfirvaldið“hafi brotið gegn meginreglum stjórnsýsluréttar. Málsmeðferð hjáskattrannsóknarstjóra ríkisins hafi endanlega lokið 21. júní 2010. Varnaraðilihafi verið afskráður úr hlutafélagskrá með bréfi 14. júní 2010 og verið afskráðí marga mánuði en félagið verið opnað aftur. Varnaraðili hafi ekki getað vegnaágreinings við ríkisskattstjóra starfað sem skyldi, en um sé að ræða margþættbrot yfirvaldsins. Varnaraðili kveðst áskilja sér rétt til skaðabóta og gerakröfu um niðurfellingu krafna á hendur varnaraðila. III. Samkvæmt1. tölulið 2. mgr. 65. gr. laga nr. 21/1991 um gjaldþrotaskipti o.fl. geturlánardrottinn krafist þess að bú skuldarans verði tekið til gjaldþrotaskipta,hafi fjárnám verið gert hjá skuldaranum án árangurs að einhverju leyti eða ölluá síðustu þremur mánuðum fyrir frestdag, enda sýni skuldarinn ekki fram á aðhann sé allt að einu fær um að standa full skil á skuldbindingum sínum þegarþær koma í gjalddaga eða verði það innan skamms tíma. Árangurslaustfjárnám var gert hjá varnaraðila 24. september 2015 vegna ógreiddra opinberragjalda. Fullyrðingar varnaraðila um að brotið hafi verið á honum viðskattrannsókn eru með öllu órökstuddar og fá því ekki hnekkt að árangurslaustfjárnám var gert hjá varnaraðila 24. september 2015. Varnaraðili hefur ekkisýnt fram á að honum sé kleift að standa við skuldbindingar sínar viðsóknaraðila og ber því samkvæmt 1. tölulið 2. mgr. 65. gr. laga nr. 21/1991 umgjaldþrotaskipti o.fl. að fallast á kröfu sóknaraðila, um að bú varnaraðilaverði tekið til gjaldþrotaskipta. Úrskurð þennankveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Ú r s k u r ð a r or ð: Að kröfusóknaraðila, Tollstjóra, er bú varnaraðila, Byggingafélagsins Byggðavík ehf.,kt. [...], tekið til gjaldþrotaskipta.
Mál nr. 443/2016
Kærumál Nauðungarsala Frávísunarúrskurður felldur úr gildi
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem máli A á hendur V hf., Í, ÍB og W var vísað frá dómi þar sem talið var að tilkynning A, þar sem krafist var ógildingar á nauðungarsölu, hefði borist eftir lögmæltan frest, 1. mgr. 80. gr. laga nr. 90/1991 um nauðungarsölu. Í dómi Hæstaréttar kom fram að þó svo að frumrit tilkynningarinnar hefði borist héraðsdómara eftir umræddan frest, lægi fyrir að A hefði sent honum tölvubréf innan frestsins með tilkynningunni í viðhengi og hefði dómarinn staðfest móttöku þess. Hefði tilkynningin því borist honum innan frestsins. Var hinn kærði úrskurður því felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 9. júní 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 20. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Vestfjarða 27. maí 2016, þar sem máli sóknaraðila á hendur varnaraðilumvar vísað frá dómi. Kæruheimild er í 1. mgr. 85. gr., laga nr. 90/1991um nauðungarsölu. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefsthann kærumálskostnaðar.Varnaraðilar hafa ekki látið málið til síntaka fyrir Hæstarétti.Nauðungarsala á fasteigninni Aðalstræti 12,fastanúmer 212-5390, Þingeyri, fór fram 14. apríl 2016. Í 1. mgr. 80. gr. laganr. 90/1991 kemur fram að hver sá sem hefur lögvarinna hagsmuna að gæta getileitað úrlausnar héraðsdómara um gildi nauðungarsölu, en krafa þess efnis skalþá berast héraðsdómara innan fjögurra vikna frá því að uppboði lauk. Fyrirliggur að lögmaður sóknaraðila sendi héraðsdómara tölvubréf 12. maí 2016, en íviðhengi þess var tilkynning þar sem krafist var ógildingar hinnar umdeildunauðungarsölu. Héraðsdómarinn svaraði tölvubréfinu samdægurs og staðfesti að erindilögmannsins hefði „verið móttekið“. Þó svo að frumrit tilkynningarinnar hafiekki borist héraðsdómaranum fyrr en 17. maí 2016 liggur fyrir að hún barst dómaranum sannarlega 12.sama mánaðar, sem var innan þess frests sem mælt er fyrir um í 1. mgr. 80. gr.laga nr. 90/1991. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildiog lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Kærumálskostnaður dæmist ekki. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi og lagt fyrirhéraðsdóm að taka málið til löglegrar meðferðar.Kærumálskostnaður fellur niður.Úrskurður Héraðsdóms Vestfjarða 27.maí 2016.IMál þetta barst dóminum í tölvupósti 12. maí sl. meðbréfi sóknaraðila dagsettu sama dag en frumrit bréfsins barst 17. maí 2016.Málið er tekið til úrskurðar í dag með vísan til 1. mgr. 82. gr. laga nr. 90/1991um nauðungarsölu.Sóknaraðili er Arnór Sigurvinsson, Øvre Klasgarden 19,6016 Ålesund, Noregi.Sóknaraðili krefst þess að nauðungarsalasem fram fór á fasteigninni Aðalstræti 12, Þingeyri, með fastanúmerið 212-5390,14. apríl sl., klukkan 11.00, verði ógilt með dómi.IIÍbréfi sóknaraðila leitar hann úrlausnar dómstóla um gildi nauðungasölunnar, enheimild til þess er að finna í 1. mgr. 80. gr. laga um nauðungarsölu nr.90/1991. Þar kemur fram að honum sem gerðarþola hafi ekki verið kunnugt umnauðungarsölu fasteignarinnar fyrr en hún var um garð gengin ogsamþykkisfrestur útrunninn. Af hálfu sýslumanns hafi honum ekki verið sendtilkynning um fyrirtöku beiðni um nauðungasölu samkvæmt 16. gr. laga nr.90/1991 um nauðungarsölu, ásamt afriti af beiðninni. Telur sóknaraðili aðsýslumanni hafi borið af sjálfsdáðum að gæta að fyrirmælum laganna umundirbúning og framkvæmd nauðungarsölunnar og hefði með réttu átt að stöðvafrekari aðgerðir. Það hafi hins vegar ekki verið gert og hafi fasteignin þvíverið seld nauðungasölu án vitundar sóknaraðila og sé því farið fram áógildingu sölunnar.Þá barst héraðsdómi bréf TryggvaGuðmundssonar hdl. vegna Wouter Van Hoemissen, kaupanda eignarinnar, dagsett20. maí 2016. Þar er þess krafist að kröfu sóknaraðila verði vísað frá dómi. Er þar á því byggtannars vegar að krafa sóknaraðila hafi borist að liðnum fresti samkvæmt 1. mgr.80. gr. laga nr. 90/1991 og hins vegar að fyrir liggi að sóknaraðila hafiborist tilkynning um nauðungarsölu.IIISamkvæmt 1. mgr. 80. gr. laga nr. 90/1991 getur hver sá sem hefur lögvarinnahagsmuna að gæta leitað úrlausnar héraðsdómara um gildi nauðungarsölu þegaruppboði hefur verið lokið samkvæmt V. kafla laganna en krafa þess efnis skal þáberast héraðsdómara innan fjögurra vikna frá því tímamarki sem á við hverjusinni. Uppboð eignarinnar fór fram 14. apríl 2016 og miðast upphafframangreinds frests við það tímamark. Bréf sóknaraðila barst héraðsdómi meðtölvupósti 12. maí 2016 og frumrit bréfsins barst dómnum 17. sama mánaðar en afumslagi sem bréfið barst í má ráða að það var póststimplað 13. maí sl. Við matá því hvort krafan hafi komið innan frestsins ber að miða við það tímamark erdómnum barst krafan bréfleiðis en tilkynning til héraðsdóms í tölvupósti telstekki vera nægileg. Var frestur samkvæmt 1. mgr. 80. gr. laganna því liðinnþegar krafan barst héraðsdómi. Þá bera málsgögn með sér að sóknaraðili hafimóttekið tilkynningar frá sýslumanni vegna sölunnar.Þegarfrestur samkvæmt 1. mgr. 80. gr. laga nr. 90/1991 er liðinn verður því aðeins,samkvæmt 2. mgr. ákvæðisins, leitað úrlausnar héraðsdómara um gildinauðungarsölu að það sé samþykkt af hendi allra aðila að henni, sem hafa haftuppi kröfur fyrir sýslumanni og úrlausnin gæti varðað, svo og kaupanda aðeigninni ef um hann er að ræða. Samkvæmt 2. mgr. 81. gr. laga nr. 90/1991 skulukröfu fylgja yfirlýsingar um samþykki fyrir rekstri málsins eigi það við. Ígreinargerð sem fylgdi frumvarpi því sem varð að lögum nr. 90/1991 segir aðákvæðið heimili engar undantekningar frá því að slíkar yfirlýsingar fylgitilkynningu strax í byrjun. Af málsgögnum má ráða að Vátryggingafélag Íslandshf., Íbúðalánasjóður og Ísafjarðarbær hafi lýst kröfum vegna sölunnar. Ekkiliggur fyrir samþykki þessara aðila. Þá má ætla af bréfi lögmanns kaupandaeignarinnar að slíkt samþykki fengist ekki af hans hálfu. Meðvísan til framangreinds er málinu vísað frá dómi.Úrskurðþennan kveður upp Sigríður Elsa Kjartansdóttir dómstjóri.ÚR S K U R Ð A R O R Ð:Máliþessu er vísað frá dómi.
Mál nr. 599/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b.lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og Karl Axelsson og IngveldurEinarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 24. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 26. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24.ágúst 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni allt tilmiðvikudagsins 21. september 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallegaað hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendnahins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 24. ágúst 2016. Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur. [...], verði gert að sæta farbanni allt til miðvikudagsins 21. september2016, kl. 16.00. Afhálfu kærða er kröfunni mótmælt og þess krafist að henni verði hafnað en tilvara að farbanni verði markaður skemmri tími. Í greinargerðlögreglustjórans á Suðurnesjum segir að hann hafi tilrannsóknar aðild kærða á innflutningi á ávana- og fíkniefnum. Rannsókn málsinshafi hafist þriðjudaginn 16. ágúst 2016 í kjölfar tilkynningar frá tollgæslunnií Flugstöð Leifs Eiríkssonar um afskipti af kærða og öðrum aðila, A, átollhliði vegna gruns um að þeir kynnu að hafa fíkniefni falin í fórum sínum.Hafi þeir verið að koma með flugi [...] frá [...] í [...]. Viðleit í farangri meðkærða hafi fundist hylki með fíkniefnum í. Meðkærði hafigefið greinargóða lýsingu á kærða við tollverði og sagt að kærði væriferðafélagi sinn og bróðir. Engin fíkniefni hafi fundist í fórum kærða, hvorkií farangri né innvortis. Meðkærði hafi verið handtekinn og færður álögreglustöðina við Hringbraut, Reykjanesbæ. Hann hafi gengist undirröntgenrannsókn á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja að kvöldi 16. ágúst 2016.Niðurstaða þeirrar rannsóknar hafi leitt í ljós að meðkærði hafi haft innvortisyfir 30 pakkningar af ætluðum fíkniefnum. Efniðsem hafi fundist í farangri meðkærða hafi verið sent til tæknideildarlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu og við frumrannsókn hafi það reynst vera kókaín, alls 562,60 g. Efnið sem meðkærðihafi verið með innvortis hafi einnig reynst vera kókaín, alls 306,58 g.Heildarmagn kókaíns hafi því verið 869,18 g. Sýniefnanna hafi verið send Rannsóknarstofu Háskóla Íslands í lyfja- ogeiturefnafræði til styrkleikamælingar og frekari rannasóknar en niðurstöðurliggi ekki fyrir á þessu stigi málsins. Viðyfirheyrslu yfir kærða hafi hann greint frá því að hann hafi komið hingað tillands til að horfa á fótbolta með frænda sínum. Frændi hans hafi átt að komameð flugi degi seinna, 17. ágúst, og þeir hafi ætlað að hittast á hótelinu semkærði hafði bókað. Að öðru leyti neiti kærði að tjá sig við lögreglu um málið.Kærði hafi verið yfirheyrður aftur vegna málsins 23. ágúst sl. og hann haldið sigvið þann framburð að hann hafi verið að koma hingað til lands á fótboltaleik ogað frændi hans hafi átt að koma daginn eftir. Við nánari athugun hafi lögreglaekki fundið neinn sem hafi komið til landsins á því nafni sem kærði gaf upp aðværi frændi sinn. Kærði hafi heldur ekki vitað á hvaða fótboltaleik hann væriað koma á. Kærði hafi heldur ekki getað gert grein fyrir því hvers vegnahótelbókunin hafi verið tveimur dögum fyrr en hann kom til landsins og þærskýringar sem hann hafi gefið væru mjög ótrúverðugar. Meðkærðihafi lýst því í skýrslutöku að hann væri einungis burðardýr og að hann hafiverið neyddur til fararinnar þar sem maður að nafni B hafi hótað fjölskylduhans. Meðkærði lýsi því að honum hafi verið sagt að maður myndi fylgja honumalla leið í fluginu og gefa sig fram við hann er þeir væru lentir og komnir ígegnum tollskoðun. Frásögn meðkærða sé að mati lögreglu mjög trúverðug. Rannsóknlögreglu beinist nú að því að ná utan um þá starfsemi sem lögregla telur aðkærði standi að, þ.e. umfangsmikilli og skipulagðri brotastarfsemi er snúi aðinnflutningi fíkniefna hingað til lands. Semstendur séu í gangi viðkvæmar rannsóknaraðgerðir sem snúi m.a. að hótel bókunkærða. Upplýsingar hafi fundist í fórum kærða um að hann ætti bókuð tvöherbergi á hóteli í Reykjavík. Lögreglu gruni að herbergin hafi verið ætluð kærðaog meðkærða. Lögregla vinni nú að frekari upplýsingaöflun varðandi hótelbókuninaog einnig varðandi kaupin á flugmiðum þeirra beggja. En fyrir liggi að bæði kærðiog meðkærði hafi bókað flug með stuttum fyrirvara og sama dag, 15. ágúst sl. Aðauki sé unnið að því að fá dómsúrskurði til að komast í farsíma sem kærði ogmeðkærði hafi haft meðferðist við komuna til landsins. Aðöllu framansögðu sé það mat lögreglu að framburður kærða sé í verulegum atriðumí ósamræmi við framburð meðkærða varðandi veigamikil atriði málsins. Það séjafnframt mat lögreglu að kærði hafi verið full meðvitaður um að meðkærði hefðifíkniefni falin í líkama sínum og hann hafi verið einskonar fylgdarmaðurmeðkærða. Rannsóknmálsins sé í fullum gangi og sé kærða gefið að sök að hafa átt beina aðild aðinnflutningi á hættulegum ávana- og fíkniefnum hingað til lands og teljistmeint háttsemi kærða varða við ákvæði laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/19402. Kærði,sem sé erlendur ríkisborgari, virðist ekki hafa tengsl við nokkurn mann hér álandi, önnur en þau sem hann hafi greint frá við skýrslutökur í málinu. Í ljósiþess og alvarleika þeirra brota sem kærða sé gefið að sök, telur lögregla hættuá að kærði muni reyna að komast úr landi eða leynast ellegar koma sér undan meðöðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingar gangi hann laus meðan málhans er til meðferðar innan réttarkerfisins. Af þessum sökum telur lögregla aðskilyrðum b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála, um áframhaldandi farbannsé fullnægt í málinu. Meðvísan til alls framangreinds, b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. og 3. mgr. 100.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, lög um ávana- og fíkniefni nr.65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 telur lögreglustjóribrýna rannsóknarhagsmuni standa til þess að kærða verði gert að sæta farbanniallt til miðvikudagsins 21. september kl. 16.00. Samkvæmt rannsóknargögnummálsins er kærði undir rökstuddum grun um brot sem fangelsisrefsing liggur við,en skýringar hans á ferð hans hingað til lands eru tortryggilegar. Rannsóknmálsins er ekki lokið. Kærði hefur engin tengsl við landið og er hætta á aðhann muni leynast eða koma sér undan málssókn gangi hann laus ferða sinna, eðatorvelda rannsókn. Með vísan til b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr.laga nr. 88/2008 er fallist á kröfu lögreglustjóra, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði,X, skal sæta farbanni allt til miðvikudagsins 21. september 2016, kl.16.00.
Mál nr. 600/2016
Kærumál Farbann Útlendingur Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi
Felldur var úr gildi úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, en X þess í stað gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 24. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 26. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 24.ágúst 2016 þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 31. ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði gert aðsæta farbanni. Sóknaraðili krefstaðallega staðfestingar hins kærða úrskurðar, en til vara að varnaraðila verðigert að sæta farbanni.Varnaraðili hefur játaðað hafa framvísað hjá Þjóðskrá Íslands fölsuðu vegabréfi. Að því gættu eru ekkifyrir hendi rannsóknarhagsmunir til þess að honum verði gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Aftur ámóti er varnaraðili útlendingur með engin tengsl við landið eftir því sem framer komið. Er því fullnægt skilyrðum b. liðar sömu málsgreinar. Verður taliðfullnægjandi til að tryggja nærveru varnaraðila með því að honum verði gert aðsæta farbanni í stað gæsluvarðhalds, sbr. 1. mgr. 100. gr. laganna.Dómsorð:Varnaraðila, X, er bönnuðför frá Íslandi allt til miðvikudagsins 31. ágúst 2016 klukkan 16.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 26. ágúst 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að kærði, útlendingur sem kveðst vera frá [...] og heita X, uppgefið fæðingarár [...], verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur gert að sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31. ágúst 2016, kl. 16:00. Í greinargerð lögreglu kemurfram að Lögregla hafi verið kölluð til að Þjóðskrá Íslands í gær þann 23. ágúst2016 vegna gruns starfsmanna þar um að kærði hafi verið að framvísa fölsuðuvegabréfi frá [...] í þeim tilgangi að fá íslenska kennitölu vegnaatvinnuleitar. Lögregla hafi komið á vettvang og hafi haft afskipti af kærða oghaldlagt vegabréf sem hann hafi framvísað við starfsfólk. Við rannsókn lögreglu hafikomið í ljós að vegabréfið hafi verið breytifalsað samkvæmt skýrsluvegabréfarannsóknarstofu lögreglunnar á Suðurnesjum. Mynd af kærða ogpersónuupplýsingar hans hafi verið skeytt á vegabréfið. Við yfirheyrslu lögregluhafi kærði gefið upp nafnið X og hafi kvaðst vera fæddur á árinu [...] en aðhann hafi ekki vitað fæðingardag sinn. Hann hafi kvaðst hafa verið á flakki umEvrópu í um 10 ár eftir að hann hafi yfirgefið [...] og þá mestmegnis á [...].Hann hafi kvaðst hafa komið til Íslands frá [...] á þessu breytifalsaðavegabréfi þann 12. ágúst sl. í þeim tilgangi að leita að atvinnu hérlendis.Hann hafi kvaðst ekki hafa önnur skilríki og ekki hafa átt samskipti viðyfirvöld í þeim Evrópulöndum sem hann hafi dvalist í fyrir Íslandsförina. Kærðihafi viðurkennt við skýrslutöku að hafa keypt fyrrgreint vegabréf af einhverjummanni á [...] fyrir 1000 evrur og sá maður hafi ákveðið fæðingardag hans semhafi verið skráð í vegabréfið. Hann hafi framvísað vegabréfinu við starfsmannÞjóðskrár eftir að honum hefði verið bent á að fara þangað.Lögregla hafi tekið fingraför af kærða og sé beðiðeftir upplýsingum frá öðrum löndum til þess að staðreyna hvort að kærði sé sásem hann hafi sagst vera. Það liggi fyrir framburður hans sjálfs að hann hafiverið ólöglega í Evrópu í um áratug og hafi verið í nokkrum löndum á þeim tíma.Ekki sé því vitað um forsögu kærða og hvernig hann hafi framfleytt sér áfyrrgreindum áratug en kærði hafi haft meðferðis til Íslands um 370 evrur.Verið sé einnig að afla upplýsinga frá alþjóðlegum lögreglustofnunum hvort hannhafi verið skráður í öðru Evrópulandi, s.s. með dvalarleyfi, og aðrarupplýsingar um hans hagi og afskipti erlendra lögregluyfirvalda af honum.Rannsókn lögreglu sé á frumstigi varðandi persónuhagi kærða og það sé því meðöllu óljóst hver kærði sé.Af framansögðu og með vísantil gagna málsins telji lögreglustjóri sig hafa rökstuddan grun fyrir því aðkærði hafi gerst sekur um skjalafals og því nauðsynlegt að kærði sætigæsluvarðhaldi á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir dómstólum. Ætla megi aðkærði, muni reyna að komast úr landi eða leynast ellegar og koma sér með öðrumhætti undan málssókn eða fullnustu refsingar ef hann gangi laus. Einnig þurfiað staðreyna þarf framburð kærða að hann hafi ekki komið við sögu yfirvalda íöðrum Evrópulöndum og staðreyna hver kærði sé en kærði hafi ekki með nokkrumóti getað sýnt fram á það með sannanlegum hætti. Með vísan til allsframangreinds, gagna málsins, 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, 7.mgr. 29. gr. og h.-lið 57. gr. útlendingalaga nr. 96/2002, sbr. lög nr. 86/2008og a. og b-lið 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála telji lögreglustjóri nauðsynlegt að kærða verðigert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31. ágúst 2016, kl. 16:00. NiðurstaðaRökstuddur grunur er um aðkærði hafi gerst sekum um brot sem varðað geta fangelsisrefsingu ef sök ersönnuð, en rökstuddur grunur er um að hann hafi brotið gegn 155. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 og 29. gr. og h-lið 57. gr. útlendingalaga nr. 96/2002.Kærði hefur viðurkennt að hafa framvísað breyti fölsuðu vegabréfi sem hann hafikeypt af aðila í [...]. Engin gögn fundust í fórum kærða sem varpa ljósi á þaðhver hann er. Þá ber nauðsyn til að staðreyna framburð kærða um að hann hafiekki komið við sögu yfirvalda í öðrum Evrópulöndum og hver kærði sé,en kærðihefur ekki getað sýnt fram á það með sannanlegum hætti. Samkvæmt því sem rakiðhefur verið verður að telja að fyrir hendi séu rannsóknarhagsmunir til þess aðkærði sæti gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr.7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga.Krafa sóknaraðila umgæsluvarðahald er því tekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Þórður Clausen Þórðarson héraðsdómari kveðurupp úrskurð þennan.ÚR S K U R Ð A R O R ÐKærði, útlendingur sem kveðst vera frá [...] og heita [...], uppgefið fæðingarár [...], skal sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31.ágúst 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 456/2016
Kærumál Dánarbú Opinber skipti Óskipt bú
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu A um opinber skipti á dánarbúi B. Í dómi Hæstaréttar kom fram að við andlát B hefði hún ekki setið í óskiptu búi eftir eiginmann sinn C og ættu ákvæði 2. mgr. 19. gr. erfðalaga nr. 8/1962 ekki við um töku arfs eftir hana. Hefði A verið erfingi C en ekki sá sem sem arfs átti að njóta eftir B samkvæmt erfðaskrá sem hún hafði gert, sbr. 1. mgr. 38. gr. laga nr. 20/1991 um skipti á dánarbúum o.fl. Væru því ekki skilyrði til að fallast á kröfu A.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson og Eiríkur Tómasson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 8. júní 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 10. sama mánaðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 6. júní 2016, þar sem kröfusóknaraðila um opinber skipti á dánarbúi B var hafnað. Kæruheimild er í 1. mgr.133. gr. laga nr. 20/1991 um skipti á dánarbúum o.fl. Sóknaraðili krefst þess aðallegaað áðurgreind krafa um opinber skipti verði tekin til greina, en til vara aðlagt verði fyrir héraðsdóm ,,að taka til efnismeðferðar kröfu skiptabeiðanda“.Varnaraðili hefur ekki látið máliðtil sín taka fyrir Hæstarétti, en fyrir héraðsdómi virðist hafa verið farið meðmál þetta og leyst úr því samkvæmt 1. málslið 1. mgr. 43. gr. laga nr. 20/1991 ánþess að þeir sem kynnu að telja til arfs eftir hina látnu væru kvaddir tilþinghaldsins í tilefni af kröfu sóknaraðila.Í hinum kærða úrskurði greinir að B heitinhafi fengið leyfi til setu í óskiptu búi eftir eiginmann sinn, C, er lést [...]1992, með einkasyni þeirra, D. Hann lést [...] 2009 og var B einkaerfingi hans.Lauk skiptum á búi D [...] 2010. Af 7. gr. erfðalaga nr. 8/1962 leiðir að viðandlát hans brast forsenda fyrir setu hennar í óskiptu búi eftir eiginmann sinnog féll seta hennar í óskipta búinu þvísjálfkrafa niður. Af framangreindu er ljóst að við andlát B [....] 2015 sat húnekki í óskiptu búi og geta því ákvæði 2. mgr. 19. gr. erfðalaga ekki átt við umtöku arfs eftir hana. Í málinu er fram komið að B gerði tværerfðaskrár sama efnis þar sem hún arfleiddi tilgreinda konu að öllum eignumsínum. Var síðari erfðaskráin gerð [...] 2010 eftir að skiptum á dánarbúi sonarhennar lauk. Samkvæmt 1. mgr. 38. gr. laga nr. 20/1991 getur erfingi krafistþess að dánarbú verði tekið til opinberra skipta. Sóknaraðili, sem erskiptabeiðandi, er ættingi hins látna eiginmanns B, en ekki sá sem arfs á aðnjóta eftir hana samkvæmt fyrrgreindri erfðaskrá. Eru því ekki skilyrði til aðfallast á kröfu hans um opinber skipti á dánarbúi B. Samkvæmt þessu verður hinnkærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Norðurlandseystra 6. júní 2016.Mál þetta barst dómnum 1. júní. Er umað ræða kröfu A, kt. [...], [...], [...], um opinber skipti á dánarbúi B, semfædd var [...] 1922, bjó síðast að [...], [...], en lést þann [...] 2015. B heitin sat í óskiptu búi eftir eiginmannsinn, C, sem lést [...] 1992. Beiðnisama efnis frá öðrum aðilum, þ.á m. systkinum skiptabeiðanda, hefur áður boristdómnum. Var því mótmælt að hún yrðitekin til greina og var rekið um hana ágreiningsmál nr. Q-[...]/2016. Töldusóknaraðilar málsins til lögerfðaréttinda eftir C heitinn. Varnaraðili talditil bréferfðaréttinda eftir B heitna. Tók erfðaskrá hennar til allra eigna semhún léti eftir sig.ErB heitinni var veitt leyfi til setu í óskiptu búi var á lífi sonur þeirra Cheitins, D. Hann lést [...] 2009. Var Bheitin einkaerfingi hans. Hún fékk leyfi til einkaskipta og lauk þeim 5. maí2010.Sóknaraðilarbyggðu á því að búi C heitins hefði aldrei verið skipt. Hefði B heitin aðeins haft heimild til að ráðstafasínum búshluta með erfðaskrá.Varnaraðilibyggði á því að B heitin hefði ekki setið í óskiptu búi er hún lést. Stæðu sóknaraðilar ekki til arfs og bæri aðvísa kröfu þeirra frá dómi þar sem þeir ættu ekki lögvarinna hagsmuna að gæta,sbr. 25. gr. laga nr. 91/1991.Sýslumaðurinná Norðurlandi eystra hafði synjað varnaraðila um leyfi til einka­skipta.Niðurstaðadómsins var að er C heitinn lést hefðu B heitin og D heitinn talið ein til arfseftir hann. Þótt B heitinni kynni aðhafa láðst að gera grein fyrir því, þegar hún erfði D heitinn, að með fylgdihlutdeild hans í óskipta búinu, svo og að hún tæki þar með við öllum eignumeftir C heitinn að öðru leyti sem erfingi hans, þannig að hugsanlega hefði ekkiverið greiddur erfðafjárskattur af þessum eignum, breytti það engu um að þau Dheitinn hefðu staðið ein til arfs eftir hann.B heitin hefði ráðstafað eignum sínum til varnaraðila meðerfðaskrá. Hefði ekki komið fram, svoséð yrði, að erfðaskráin væri vefengd.Að svo vöxnu máli yrði fallist á það með varnaraðila að sóknaraðilarhefðu ekki lögvarða hagsmuni af kröfu sinni.Ísamræmi við þetta er það niðurstaðan í þessu máli að ekki séu skilyrði til aðverða við kröfu skiptabeiðanda, þar sem hann teljist ekki erfingi í skilningi1. mgr. 38. gr. laga nr. 20/1991. Ber því samkvæmt 1. mgr. 43. gr. laganna aðhafna kröfunni.ErlingurSigtryggsson kveður upp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ:KröfuA um opinber skipti á dánarbúi B er hafnað.
Mál nr. 595/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 23. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 23. ágúst 2016, þar sem varnaraðila var gertað sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur entil þriðjudagsins 20. september 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallegaað hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 23. ágúst 2016. Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur [...], verðigert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lenguren til þriðjudagsins 20. september 2016, kl. 16.00. Af hálfuákærða er kröfunni mótmælt og þess krafist að henni verði hafnað en til vara aðfarbanni verði markaður skemmri tími. Í greinargerð héraðssaksóknara segir að þann22. september sl. hafi meðákærði Y komið hingað til lands ásamt erlendri konu ábifreiðinni [...] með ferjunni Norrænu. Hafi lögreglan haft eftirlit meðbifreiðinni þar sem henni var ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur átímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafi Y farið meðflugi frá Íslandi, en skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæði viðKeflavíkurflugvöll. Y hafi komið aftur til landsins 28. september og sóttbifreiðina. Ákærði hafi einnig komið með flugi til landsins þennan sama dag oghafi þeir ekið á sitt hvorri bifreiðinni sem leið lá inn í [...] aðgistiheimili [...] í [...]. Þar hafi hann hitt meðákærða Y og hafi þeir báðirverið handteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin semmeðákærði Y ók hafi verið haldlögð og við leit í henni hafi fundist rúmlega19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem var búið að fela íbifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafiþeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Það er mat ákæruvaldsinsað ferð ákærða til landsins hafi haft þann eina tilgang að fjarlægja fíkniefninúr bifreiðinni og afhenda þau. Með ákæru héraðssaksóknara,dagsettri 5. september 2016, var ákærða gefið að sök stórfelltfíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu aðinnflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollanditil Íslands, ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greinir íákæruskjali. Ákærði þykir vera undir sterkum grun umaðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Að mati lögreglu ermeint aðild ákærða mikil en hún er talin tengjast skipulagningu og flutningifíkniefnanna hingað til lands. Um mjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé aðræða. Metur lögregla það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykirsambærileg stöðu sakborninga í öðrum svipuðum málum, sbr. dóma Hæstaréttar ímálum nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar semsakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna þegar legið hefur fyrir sterkur grunur um beina aðild aðinnflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í þágurannsóknar málsins frá 29. september, nú síðast með úrskurði HéraðsdómsReykjaness í máli nr. [...], en sá úrskurður hafi verið staðfestur með dómiHæstaréttar. Þar sem ákærði sætti gæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafiverið höfðað á hendur honum hafi lögregla talið, í samræmi við 4. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurða hann áfram í gæsluvarðhald ágrundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og ákærðií kjölfarið verið úrskurðaður í farbann og hafi sá úrskurður verið staðfesturmeð dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur í sex skipti staðfest úrskurði umáframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma í málum nr. 49/2016, 128/2016,217/2016, 415/2016, 480/2016 og 540/2016. Sé því farið fram á að ákærði verðiúrskurðaður í áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en áþví er byggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. séu uppfyllt. Jafnframt teljist fyrirhendi skilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b- liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin sérstöktengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úrlandi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að matihéraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gertað sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Ýmislegt hafi komið upp undirrekstri málsins fyrir dómi, t.d. hafi verið dómkvaddur matsmaður til að metasakhæfi eins hinna ákærðu og þá hafi komið fram kröfur verjanda um frekarigagnaöflun og afhendingu muna og gagna sem hafi gert það að verkum aðmálsmeðferð fyrir héraðsdómi hafi dregist, en málsmeðferð hófst 10. ágúst sl.og var fram haldið 11. ágúst sl., 18. ágúst sl. og í dag 23. ágúst 2016. Ákæruvaldiðtelur með hliðsjón af því sem rannsókn hefur leitt í ljós að ákærði sé undirsterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940, ásamt síðari breytingum, og varði allt að 12 ára fangelsi. Um heimildtil að úrskurða kærða í farbann er vísaðtil b-liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamálanr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins erþess beiðst að krafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.Með dómi Hæstaréttar í máli nr. 540/2016 varákærða gert að sæta farbanni til dagsins í dag á grundvelli 1. mgr. 100. gr.laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga. Er ekkert fram komið í málinusem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að ákærða verðigert að sæta farbanni, en aðalmeðferð í máli hans hófst 10. ágúst sl. og ergert ráð fyrir því að málið verði tekið til dóms í dag eða á morgun. Með vísantil framangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann,eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð: Ákærði,X, skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 20. september 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 594/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir og Helgi I. Jónsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 23. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 23. ágúst 2016, þar sem varnaraðila var gertað sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur entil þriðjudagsins 20. september 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallegaað hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness23. ágúst 2016. Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. [...], verðigert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lenguren til þriðjudagsins 20. september 2016, kl. 16.00. Kærðimótmælir kröfunni og krefst þess að henni verði hafnað en til vara aðfarbanninu verði markaður skemmri tími en krafist er. Í greinargerð héraðssaksóknara segir að þann28. september sl. hafi lögreglan lagt hald á rúmlega 19,5 kg af amfetamíni ogrúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi fundist í bifreið sem staðsett hafi veriðvið [...] í [...]. Hafi tveir erlendir aðilar verið handteknir inni í húsnæðinugrunaðir um aðild að innflutningi fíkniefnanna hingað til lands en annar þeirrahafi komið með bifreiðina til landsins með ferjunni Norrænu þann 22. septembers.l. Lögreglan hafi verið með eftirlit með bifreiðinni sem hafi innihaldiðfíkniefnin í nokkra daga. Við það eftirlit hafi lögreglan ítrekað orðið vör viðaðra bifreið sem hafi virst fylgja hinni eftir. Við frekari skoðun lögregluhafi komið í ljós að um var að ræða bílaleigubifreiðar sem kærði X hafi veriðskráður leigutaki að. Hafi ákærði verið handtekinn skammt frá gistiheimilinu ábifreiðinni [...] og hafi lögreglan fundið sjónauka, lambhúshettu og rúmlega15.600 evrur sem svari til rúmlega 2,2 milljóna íslenskra króna í bifreiðinni.Lögregla telji að ákærði hafi þar verið að fylgjast með meðkærðu ogbifreiðinni. Við rannsókn lögreglu hafi einnig komið í ljós að ákærði varstaðsettur á [...] sama dag og Norræna kom til landsins þann 22. september. Með ákæruhéraðssaksóknara dagsettri 5. þ.m., sé ákærða gefið að sök stórfelltfíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu aðinnflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollanditil Íslands ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greinir íákæruskjali. Ákærðiþykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 árafangelsi. Að mati ákæruvalds þykir meint aðild ákærða mikil en hún er talintengjast skipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einniglagt til grundvallar kröfu að um mjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé aðræða. Meti ákæruvald það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykirsambærileg stöðu sakborninga á öðrum svipuðum málum, sbr. dóma Hæstaréttar ímálum nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar semsakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna þegar legið hefur fyrir sterkur grunur um beina aðild aðinnflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Ákærðihafi sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, síðastmeð úrskurði Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. [...], en sá úrskurður hafi veriðstaðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í 12vikur án þess að mál var höfðað á hendur honum hafi lögregla talið, í samræmivið 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurða ákærðaáfram í gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafiverið farið fram á og ákærði í kjölfarið verið úrskurðaður í farbann og hafi sáúrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur þrisvarstaðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir kærða, sbr. dóma í málum nr.50/2016, 126/2016 og 215/2016. Því sé farið fram á að ákærði verði úrskurðaðurí áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því sébyggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. séu uppfyllt eins og áður sé rakið. Jafnframtteljist fyrir hendi skilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Að matihéraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gertað sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Ýmislegt hafi komið upp undirrekstri málsins fyrir dómi, t.d. hafi verið dómkvaddur matsmaður til að metasakhæfi eins hinna ákærðu og þá hafi komið fram kröfur verjanda um frekarigagnaöflun og afhendingu muna og gagna sem hafi gert það að verkum aðmálsmeðferð fyrir héraðsdómi hefur dregist en málsmeðferð hófst 10. ágúst sl. oghafi verið fram haldið 11. ágúst sl., 18. ágúst sl. og í dag 23. ágúst 2016. Ákæruvaldiðtelji með hliðsjón af því sem rannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undirsterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940, ásamt síðari breytingum, sem varði allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurða kærða í farbann sé vísað til b- liðar 1. mgr. 95. gr.og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Meðvísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins er þess beiðst aðkrafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.Ákærða hefur verið gert að sæta farbanni tildagsins í dag á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr. 95.gr. sömu laga. Er ekkert fram komið í málinu sem leiðir til þess að ekki séulengur fyrir hendi skilyrði til að honum verði gert að sæta farbanni, enaðalmeðferð í máli hans hófst 10. ágúst sl. og er gert ráð fyrir því að máliðverði tekið til dóms í dag eða á morgunMeð vísan til framangreinds er fallist ákröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð: Ákærði,X, skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 20. september 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 590/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I.Jónsson.Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 19. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum 22. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 17.ágúst 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 31. ágúst 2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að gæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendnahins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 17 ágúst 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur krafist þess fyrirdóminum í dag að erlendum aðila, X, fæddur [...], verði með úrskurði HéraðsdómsReykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31. ágúst 2016til kl. 16.00 og að honum verð gert að sæta einangrun á meðan gæsluvarðhaldistendur.Krafan er reist á a og bliðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og b lið 1. mgr. 99.gr. sömu laga. Lögreglustjóritelur að meint brot kærða geti varðað við ákvæði laga um ávana- og fíkniefninr. 65/1974 og 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Kærði mótmælir kröfunni.Hann krefst þess að kröfunni verði hafnað en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími en krafist er.IÍ greinargerð lögreglustjórasegir meðal annars að lögreglustjórinn á Suðurnesjum hafi til rannsóknarinnflutning kærða á ætluðum ávana- og fíkniefnum. Rannsókn málsins hafi hafistþriðjudaginn 16. ágúst 2016 í kjölfar tilkynningar frá tollgæslunni í FlugstöðLeifs Eiríkssonar um afskipti af kærða við tollhliði vegna gruns um að hannkynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum. Hafi kærði verið að koma með flugi[...] frá [...] í [...].Við leit í farangri kærðahafi fundist hylki með meintum fíkniefnum. Kærði hafi verið handtekinn ogfærður á lögreglustöðina við Hringbraut, Reykjanesbæ. Hann hafi gengist undirröntgenrannsókn á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja að kvöldi 16. ágúst 2016.Niðurstaða þeirrar rannsóknar hafi leitt í ljós að innvortis hafði kærði yfir30 pakkningar af ætluðum fíkniefnumAð svo stöddu hafi 33pakkningar af meintum fíkniefnum gengið niður af kærða. Þá hafi lögregla ekkifengið staðfestingu frá tæknideild lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu um tegundhinna meintu fíkniefna sem kærði hafi verið með í ferðatösku sinni. Lögreglabíði þess nú að afgangurinn af hinum meintu fíkniefni gangi niður af kærðaþannig að hægt verði að staðfesta hvert endanlegt magn þeirra og tegund sé. Kærði hafi verið yfirheyrðueinu sinni vegna málsins og kvaðst hann ekki vita hvaða efni þetta væru entaldi magnið vera undir einu kílói. Kærði hafi jafnframt greint frá því að hannhafi fengið þessi efni í [...] frá aðila sem kalli sig „[...]“ en sá aðili hafihaft í hótunum við kærða. Kærði hafi sagt [...] hafa hótað því að ef kærði færiekki í þessa ferð myndi hann ekki eiga konu og börn á morgun og þar með þvingaðhann til ferðarinnar. Kærði kveðst ekki hafa átt að fá greitt fyrir. Kærði sagði hins vegar að [...] hafifullvissað sig um að það yrði maður sem myndi fylgjast með honum í sömu flugvélog sjá til þess að hann myndi skila efnunum á réttan stað. Annar aðili, semtalin sé vera sá sem hafi átt að fylgjast með kærða í fluginu, hafi einnigverið handtekinn vegna málsins í gær þann 16. ágúst 2016.Rannsókn málsins miði við aðkærði hafi flutt töluvert magn ávana- og fíkniefna hingað til lands sem ætluðhafi verið ætluð til sölu og dreifingar. Lögregla telji einsýnt að kærði hafiekki staðið einn að innflutningi á því magni ætlaðra fíkniefna sem um ræðir.Vinni lögregla að því að upplýsa um hlutverk kærða í málinu, m.a. um aðdragandaog fjármögnun ferðar hans svo og upplýsinga um ætlaða samverkamenn kærða hér oglandi og erlendis. Kærði hafi verið yfirheyrður einu sinni vegna málsins þarsem fram komi að hann hafi einungis verið burðadýr. Vísist nánar til gagnamálsins. Rannsóknin sé í fullum gangi og teygir anga sína víða. Sé nú m.a.unnið að úrvinnslu þeirra gagna sem aflað hafi verið auk þess semfyrirliggjandi sé viðamikil gagnaöflun hér á landi og erlendis.Verið sé að rannsakainnflutning á hættulegum ávana- og fíkniefnum sem að mati lögreglu hafi veriðflutt hingað til lands í þeim tilgangi að selja þau til ótiltekins fjöldafólks. Að mati lögreglustjóra sé fyrir hendi rökstuddur grunur um að kærði hafigerst brotlegur við ákvæði laga um ávana og fíkniefni nr. 65/1974 og 173. gr.a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Lögreglustjóri teljinauðsynlegt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Megi ætla að kærðikunni að torvelda rannsókn málsins svo sem með því að afmá merki eftir brot,skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni gangi hann laus. Séuþannig uppfyllt skilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála.Auk þess teljilögreglustjóri að mikil hætta sé á að kærði muni reyna að komastúr landi eða leynast og koma sér þannig undan málsókn eða fullnustu refsingargangi hann laus. Sé á það bent að kærði, sem sé erlendur ríkisborgari, virðistekki eiga nein tengsl við landi. Eigi hann þannig hvorki fjölskyldu né stundiatvinnu hér. Sé skilyrðum b liðar liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála einnig fullnægt.Að framangreindu virtu, semog gögnum málsins að öðru leyti, verður fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot sem geta varðaðfangelsisrefsingu. Rannsókn málsins er á frumstigi og haldi kærði óskertufrelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif áframburð vitorðsmann og vitna. Skilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálaeru því fyrir hendi í málinu. Kærði er erlendur ríkisborgari og hefur að því ervirðist engin tengsl við Ísland. Verður því talið að uppfyllt séu skilyrði bliðar 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Samkvæmt framansögðu verðurfallist á kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram settog nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennan kveður uppGunnar Aðalsteinsson héraðsdómari.Ú r s k u r ða r o r ð :Kærði, X, skal sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 31. ágúst nk. kl. 16:00.Kærði sæti einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 588/2016
Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. JónssonVarnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 17. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14. ágúst 2016, þar sem varnaraðila vargert að afplána 200 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómiHéraðsdóms Reykjavíkur 26. nóvember 2014. Kæruheimild er í 2. mgr. 82. gr. laganr. 15/2016 um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi. Þá krefst hann kærumálskostnaðar.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Eins og greinir í hinum kærða úrskurði varvarnaraðila 25. mars 2016 veitt reynslulausn til tveggja ára á 200 dagaeftirstöðvum fangelsisrefsingar sem hann hlaut með dómi 26. nóvember 2014. Ímálinu er fram kominn sterkur grunur um að varnaraðili hafi gróflega rofiðskilyrði dómsins. Samkvæmt þessu er fullnægt skilyrðum 2. mgr. 82. gr. laga nr.15/2016 til þess að varnaraðila verði gert að afplána eftirstöðvarframangreindrar refsingar. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur, sbr.3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14.ágúst 2016Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X,kt. [...], [...], Kópavogi, verði á grundvelli 2. mgr. 65. gr. laga umfullnustu refsinga gert að sæta afplánun á 200 daga eftirstöðvum refsingarsamkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá 26. nóvember 2014, sem honum var veittreynslulausn á með ákvörðun Fangelsismálastofnunnar þann 25. mars 2016, Ígreinargerð aðstoðarsaksóknara kemur fram að kærði liggi undir sterkum grun umað hafa, í nótt við [...] í Reykjavík, veist að A og með ofbeldi rænt af honumiphone snjallsíma og debetkorti. Kærði eigi svo að hafa gengið í skrokk ábrotaþola með höggum og spörkum, en í framburði læknis á slysadeild hafi komiðfram að brotaþoli hafi hlotið fjöláverka, m.a. á höfði, mikið af bólgum ogmari, auk þess að mögulega hafi flísast úr tönn og hann hlotið rifbeinsbrot.Þá erþess getið að brotaþoli hafi bent á kærða sem árásaraðila og hafi hann íkjölfarið verið handtekinn skammt frá vettvangi og hafi hann þá verið að tala ísíma brotaþola, auk þess sem debetkort brotaþola hafi fundist í fórum kærða. Þáhafi vitni gefið sig fram á vettvangi og lýst árásaraðila og komi sú lýsingheim og saman við fatnað sem kærði hafi verið í er hann var handtekinn. Að mati lögreglu hafi kærði með þessu rofið gróflegaalmennt skilyrði reynslulausnarinnar, enda liggi fyrir sterkur grunur um aðhann hafi gerst sekur um brot sem varðað geti allt að sex ára fangelsi, sbr.252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Kærða hafi verið veittreynslulausn þann 25. mars sl. á 200 daga eftirstöðvum refsingar samkvæmt dómiHéraðsdóms Reykjavíkur frá 26. nóvember 2014.Í greinargerðaðstoðarsaksókna er áréttað að kærði sé að mati lögreglu undir sterkum grun umbrot gegn 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með vísan tilframanritaðs, framlagðra gagna og loks með vísan til 2. mgr. 65. gr. laga nr.49/2005 um fullnustu refsinga, sé þess farið á leit að krafan verði tekin tilgreina eins og hún sé sett fram. Niðurstaða: Fyrir liggur að varnaraðili fékkreynslulausn 25. mars 2016 á 200 daga eftirstöðvum fangelsisrefsingar er hannhlaut með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá 26. nóvember 2014. Reynslutími varákveðinn tvö ár. Það er almennt skilyrði reynslulausnar að maður gerist ekkisekur um nýtt brot á reynslutíma, sbr. 2. mgr. 64. gr. laga nr. 49/2005 umfullnustu refsinga. Samkvæmt 2. mgr. 65. gr. sömu laga getur dómstóll úrskurðaðað maður sem hlotið hefur reynslulausn afpláni eftirstöðvar refsingar ef hann áreynslutíma rýfur gróflega almennt skilyrði reynslulausnar, enda liggi fyrirsterkur grunur um að hann hafi framið nýtt brot sem varðað getur sex árafangelsi eða að brotið varði við 1. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga. Meðvísan til þess sem að framan er rakið og rannsóknargagna málsins,verður á þaðfallist að kærði sé undir sterkum grun um að hafa rofið gróflega almenntskilyrði fyrrgreindrar reynslulausnar og að hann hafi gerst sekur um brot semvarðað getur langri fangelsisvist og jafnvel allt að 16 árum. Því telstfullnægt skilyrðum 2. mgr. 65. gr. laga nr. 49/2005. Ber því að fallast á kröfulögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu um að kærða verði gert að afplána 200daga eftirstöðvar refsingar er honum var gerð með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur26. nóvember 2014. Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði, X,kt. [...], [...], Kópavogi, er á grundvelli 2. mgr. 65. gr. laga um fullnusturefsinga gert að afplána 200 daga eftirstöðvar refsingar samkvæmt dómiHéraðsdóms Reykjavíkur frá 26. nóvember 2014, sem honum var veitt reynslulausná með ákvörðun Fangelsismálastofnunnar þann 25. mars 2016.
Mál nr. 589/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I.Jónsson.Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 17. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamtkærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 17. ágúst2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilmiðvikudagsins 24. ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst aðallegastaðfestingar hins kærða úrskurðar, en til vara að varnaraðila verði gert aðsæta farbanni.Varnaraðili hefur gefiðtortryggilegar skýringar á tilgangi ferðar sinnar til landsins. Að því gættu ogað öðru leyti með vísan til forsenda hins kærða úrskurðar er varnaraðili undirrökstuddum grun um að hafa gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögðvið, sbr. a. lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Þegar af þeirri ástæðuverður hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 17. ágúst 2016. Lögreglustjórinn á Suðurnesjum hefur krafist þess fyrir dóminum ídag, að X, [...] ríkisborgari, fæddur [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldiallt til miðvikudagsins 24. ágúst 2016 kl. 16:00 og að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldinu stendur. Krafaner reist á a og b liðum 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála ogb lið 1. mgr. 99. gr. sömu laga. Meintbrot kærða er talið varða við lög um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974 og 173.gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Kærði mótmælir kröfunniog krefst þess að henni verði hafnað og til vara að gæsluvarhaldi verðimarkaður skemmri tími. Ígreinargerð lögreglustjórans segir m.a. að til rannsóknar sé aðild kærða áinnflutning á ætluðum ávana- og fíkniefnum. Rannsókn málsins hafi hafistþriðjudaginn 16. ágúst 2016 í kjölfar tilkynningar frá tollgæslunni í FlugstöðLeifs Eiríkssonar um afskipti af kærða X og öðrum aðila, Y, við tollhlið vegnagruns um að þeir kynni að hafa fíkniefni falin í fórum sínum. Höfðu kærðu veriðað koma með flugi [...] frá [...] í [...].Við leit í farangrimeðkærða Y hafi fundist hylki með meintum fíkniefnum í. Hafi meðkærði Y gefiðgreinargóða lýsingu á kærða X við tollverði og sagt hann vera ferðafélaga sinnog bróður. Engin meint fíkniefni hafi fundist í fórum kærða X, hvorki í farangriné innvortis. Y hafi verið handtekinn og færður á lögreglustöðina viðHringbraut, Reykjanesbæ. Hann hafi gengist undir röntgenrannsókn áHeilbrigðisstofnun Suðurnesja að kvöldi 16. ágúst 2016. Niðurstaða þeirrarrannsóknar hafi leitt í ljós að innvortis hafði hann yfir 30 pakkningar afætluðum fíkniefnum. Að svo stöddu hafi 33 pakkningar af meintum fíkniefnumgengið niður af meðkærða Y. Hann hafi einnig verið með meint fíkniefni íferðatösku sinni og upplýsti fulltrúi lögreglustjóra við fyrir töku málsins ídag að um kókaín væri að ræða og að samtals hafi meðákærði Y verið með um eittkíló af fíkniefnum með sér. Kærði X hafi veriðyfirheyrður einu sinni vegna málsins og neiti hann því að kannast við meðkærðaY. Kærði X gefi að mati lögreglu ótrúverðugar skýringar á því hvers vegna hannsé komin hingað til lands og neiti að svara spurningum lögreglu um ferðir sínarað öðru leyti. Fulltrúi lögreglustjóra tók fram í þinghaldi í dag að meðkærði Yhafi að fyrra bragði, er hann var stöðvaður við tollhlið, bent á kærða X ogsagt að hann hefði skipulagt innflutninginn.Lögreglan heldur því framað rannsókn málsins miðist við að kærði X hafi staðið að innflutningi aðtöluverðu magni ávana- og fíkniefna hingað til lands sem ætluð hafi verið tilsölu og dreifingar. Lögregla telji einsýnt að kærði X hafi ekki staðið einn aðinnflutningi á því magni ætlaðra fíkniefna sem um ræðir. Vinni lögregla að þvíað upplýsa um hlutverk kærða X í málinu, m.a. um aðdraganda og fjármögnunferðar hans svo og upplýsinga um ætlaða samverkamenn kærða X hér og landi ogerlendis. Kærði X hafi verið yfirheyrður einu sinni vegna málsins þar sem hannhafi gefið ótrúverðugar skýringar á ferð sinni hingað til lands og neiti að tjásig. Rannsóknin sé í fullum gangi og teygi anga sína víða. Sé nú m.a. unnið aðúrvinnslu þeirra gagna sem aflað hafi verið auk þess sem fyrirliggjandi séviðamikil gagnaöflun hér á landi og erlendis. Að mati lögreglustjóra sé fyrirhendi rökstuddur grunur um að kærði X hafi gerst brotlegur við ákvæði laga umávana og fíkniefni nr. 65/1974 og 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr.19/1940. Lögreglustjóri teljinauðsynlegt að kærða X verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Megi ætla að hannkunni að torvelda rannsókn málsins svo sem með því að afmá merki eftir brot,skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni, gangi hann laus. Séuþannig uppfyllt skilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála.Auk þess teljilögreglustjóri að mikil hætta sé á að kærði X muni reyna að komast úrlandi eða leynast og koma sér þannig undan málsókn eða fullnustu refsingargangi hann laus. Sé á það bent að kærði, sem sé erlendur ríkisborgari, virðistekki eiga nein tengsl við landið. Eigi hann þannig hvorki fjölskyldu né stundiatvinnu hér. Sé skilyrðum b liðar liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála einnig fullnægt. Þess sé krafist að kærða X verði gert að sæta einangrun ígæsluvarðhaldi skv. b lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/ 2008.Eins og að framan errakið var meðkærði Y handtekin við komu sína til landsins við tollhlið áKeflavíkurflugvelli. Lögreglan telur að hann hafi verið með tæpt kíló af meintukókaíni með sér. Eftir að hann var handtekinn benti hann á kærða X semsamverkamann sinn og að hann hafi stjórnað og skipulagt innflutninginn. Íkjölfar þess var kærði X handtekinn en hann kom einnig með sama flugi tillandsins. Að framangreindu virtu, sem og gögnum málsins að öðru leyti, verðurfallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddumgrun um brot sem geta varðað fangelsisrefsingu samkvæmt lögum um ávana og fíkniefni nr.65/1974 og 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Rannsóknmálsins er á frumstigi og haldi kærði óskertu frelsi sínu gæti hann torveldaðrannsókn málsins, m.a. með því að hafa áhrif á framburð vitorðsmanna og vitna. Skilyrði a liðar 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála eru því fyrir hendi í málinu. Kærði er erlendurríkisborgari og hefur að því er virðist engin tengsl við Ísland. Verður þvítalið að uppfyllt séu skilyrði b liðar 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Samkvæmt framansögðu verður fallist á kröfu lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. Gunnar Aðalsteinsson héraðsdómari kveður upp þennanúrskurð.ÚRSKURÐARORÐKærði, X, skal sætagæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 24. ágúst nk. kl. 16:00.Kærði sæti einangrunmeðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 569/2016
Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 Útlendingur Kærumál
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, Helgi I. Jónsson og KarlAxelsson.Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 7. ágúst 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum9. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. ágúst 2016, þarsem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til laugardagsins 13.ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi en til vara að beitt verði vægari úrræðum.Sóknaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendnahins kærða úrskurðar er fallist á að fyrir hendi séu rannsóknarhagsmunir tilþess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga.Þegar af þeirri ástæðu verður hinn kærði úrskurður staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 6. ágúst 2016 Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur í dag krafist þess að að erlendum aðila sem kveðst heita Xog vera fæddur [...], verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til laugardagsins13. ágúst 2016, kl. 16.00. Til vara er þess krafist að honum verði gert að sætafarbanni til laugardagsins 13. ágúst 2016, kl. 16.00. Ígreinargerð með kröfunni segir að lögreglan á Suðurnesjum hafi haft afskipti afkærða í dag, 6. ágúst, við vegabréfaskoðun á Keflavíkurflugvelli. Kærði hafikomið til landsins fyrr í dag og ætlað að halda áfram með flugi [...] til [...]í [...]. Hafi kærði framvísað við lögreglu [...] vegabréfi nr. [...] á nafni [...], f.d. [...], með gildistíma[...]. Grunurhafi vaknað hjá lögreglu um að kærði væri ekki lögmætur handhafi vegabréfsins.Hafi kærði því verið tekinn til nánari skoðunar á landamærum.Skilríkjasérfræðingur lögreglu hafi rannsakað persónuskilríki kærða og séniðurstaða þeirrar rannsóknar að kærði sé ekki lögmætur handhafi vegabréfsinsog að það sé breytifalsað, þ.e. falsað að hluta. Hið sama hafi átt við umkennivottorð sem kærði hafi framvísað í kjölfarið. Við athugun í kerfumlögreglu hafi komið í ljós að vegabréfið hafði verið tilkynnt stolið. Í kjölfarþessa hafi kærða verið kynnt að hann væri handtekinn grunaður um misnotkunskjals og hann vistaður á lögreglustöðinni við Hringbraut í þágu rannsóknarmálsins. Samkvæmt framansögðu og með vísan tilgagna málsins telji lögreglustjóri sig hafa rökstuddan grun um að kærði hafimeð háttsemi sinni, þ.e. að framvísa vegabréfi annars manns, gerst sekur umbrot á 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Rannsókn málsins sé á frumstigi.Lögregla hafi engar upplýsingar um hver kærði er, utan upplýsinga frá honumsjálfum, sem engin staðfesting liggi fyrir um að séu réttar. Ekkert hafifundist í fórum kærða sem vísbendingu geti gefið um persónu hans. Fyrir liggiað afla þurfi upplýsinga erlendis frá um kærða. Tekin hafi verið fingraför ogmyndir af kærða og sé unnið að því í samstarfi við alþjóðadeildríkislögreglustjóra að afla nánari upplýsinga um kærða. Sé unnið að því ífyrsta lagi að upplýsa hver kærði sé og í öðru lagi að kanna nánar hvernigtilhögun ferðar hans var, í hvaða tilgangi og á hvers vegum. Sé þannigframundan gagnaöflun á erlendri grundu og telji lögregla jafnframt þörf á aðkanna brotaferil kærða erlendis. Sé í þessu sambandi vísað m.a. til dómaHæstaréttar Íslands í málum nr. 529/2012 og 558/2012.Að framansögðu telji lögreglustjórinauðsynlegt að kærði sæti gæsluvarðhaldi á meðan mál hans er til rannsóknar hjálögreglu. Telji lögregla að kærði kunni að torvelda rannsókn málsins gangi hannlaus, ellegar reyna að komast úr landi, leynast eða koma sér með öðrum hættiundan málssókn eða fullnustu refsingar. Með vísan til alls framangreinds, gagnamálsins, a- og b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og7. mgr. 29. gr. laga um útlendinga nr. 96/2002, sbr. lög nr. 86/2008, krefjistlögreglustjóri þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tillaugardagsins 13. ágúst 2016, kl. 16:00. Til vara sé þess krafist að honumverði gert að sæta farbanni allt til laugardagsins 13. ágúst 2016, kl. 16:00.Kærði er undir rökstuddum grun um aðhafa við komu til landsins fyrr í dag framvísað við lögreglu vegabréfi annarsmanns, sem samkvæmt skráningu í kerfum lögreglu hafði verið tilkynnt stolið.Einnig leikur grunur á um að vegabréfið sé falsað að hluta til, þ.e.breytifalsað. Rökstuddur grunur er því um að kærði gefi rangar upplýsingar umhver hann er, en engin gögn liggja fyrir um hver kærði er í raun og veru. Kærðihefur mótmælt því að vegabréfið sé falsað. Með hliðsjón af framangreindu erufyrir hendi rannsóknarhagsmunir til þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. og7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga. Þá er kærði erlendurríkisborgari sem ekki virðist eiga nein tengsl við landið, en hætta þykir á aðkærði muni reyna að komast úr landi eða leynast og koma sér þannig undanmálsókn eða fullnustu refsingar gangi hann laus. Eru því einnig fyrir hendiskilyrði b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála til aðverða við kröfu lögreglustjóra um að kærði sæti gæsluvarðhaldi eins og krafister.Úrskurð þennan kveður upp RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari.Úrskurðarorð: Kærði,sem kveðst heita X, sæti gæsluvarðhaldi til laugardagsins 13. ágúst 2016 kl.16:00.
Mál nr. 540/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Greta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 26. júlí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 26. júlí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans, en þó eigi lengur en til þriðjudagsins 23. ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur á þann hátt sem í dómsorði greinir. Dómsorð:Varnaraðila,X, er bönnuð för frá Íslandi allt til þriðjudagsins 23. ágúst 2016 klukkan 16.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 26. júlí 2016Héraðssaksóknari hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, f.d. [...], verði gert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur en til þriðjudagsins 23. ágúst 2016, kl. 16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Í greinargerð lögreglustjóra segir að þann 22. september sl. hafi meðákærði, Y, komið hingað til lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni Norrænu. Lögreglan hafi haft eftirlit með bifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafi Y farið með flugi frá Íslandi, en skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Y hafi síðan komið aftur til landsins þann 28. september og sótt bifreiðina. Ákærði, X, hafi einnig komið með flugi til landsins þennan sama dag og þeir ekið á sitt hvorri bifreiðinni sem leið lá inn í [...] að gistiheimili við [...] í [...]. Þar hafi ákærði hitt meðákærða Y og hafi báðir verið handteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin sem meðákærði Y ók hafi verið haldlögð af lögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi verið búið að fela í bifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafa þeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Það sé mat ákæruvaldsins að ferð ákærða X til landsins hafi haft þann eina tilgang að fjarlægja fíkniefnin úr bifreiðinni og afhenda þau.Með ákæru héraðssaksóknara dagsettri 4. apríl sl. hafi ákærða X verið gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu að innflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollandi til Íslands ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greini í ákæruskjali. Ákærði þykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Að mati ákæruvalds þyki meint aðild ákærða mikil en hún sé talin tengjast skipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einnig lagt til grundvallar kröfu að um mjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé að ræða. Metur ákæruvald það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykir sambærileg stöðu sakborninga á öðrum svipuðum málum sbr. mál Hæstaréttar nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar sem sakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna þegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Þá kemur fram að ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, síðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-468/2015, en sá úrskurður hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði sætti gæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum taldi lögregla, í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að fara fram á áframhaldandi gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og ákærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann og hafi sá úrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur fimm sinnum staðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma nr. 49/2016, 128/2016, 217/2016 og 415/2016 og 480/2016, þann 1. júlí sl. Sé því farið fram á að ákærði verði úrskurðaður í áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því sé byggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laganna séu til staðar eins og áður er rakið. Jafnframt teljast að mati lögreglu vera fyrir hendi skilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin sérstök tengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati héraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Ýmislegt hafi komið upp undir rekstri málsins fyrir dómi. Til dæmir hafi verið dómkvaddur matsmaður til að meta sakhæfi eins hinna ákærðu og þá hafa komið fram kröfur verjanda um frekari gagnaöflun og afhendingu muna og gagna sem hafi gert það að verkum að málsmeðferð fyrir héraðsdómi hefur dregist en fyrirhugað sé að hefja aðalmeðferð málsins þann 10 ágúst næstkomandi.Ákæruvaldið telur með hliðsjón af því sem rannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undir sterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum, og geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurða ákærða í farbann sé vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.Ákærði mótmælir kröfunni og krefst þess í fyrsta lagi að henni verði hafnað. Til vara krefst hann þess að honum verði gert, að setja tryggingu samkvæmt 2. mgr. 101. gr. laga nr. 88/2008. Til þrautavara að farbanninu verði markaður skemmi tími.Með dómi Hæstaréttar í máli nr. 480/2016, var ákærða gert að sæta farbanni til 26. júlí 2016 á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga. Fyrirhuguð aðalmeðferð er 10. ágúst nk. Þykir ekkert fram komið í málinu nú sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að ákærða verði gert að sæta farbanni á meðan mál hans er rekið fyrir dómstólum. Þá telur dómurinn sakarefni ákærunnar sé slíkt að ekki séu skilyrði til að samþykkja kröfu ákærða um að setja tryggingu til að tryggja nærveru ákærða undir rekstri málsins. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.Úrskurðarorð:Ákærði, X, f.d. [...], skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 23. ágúst 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 533/2016
Kærumál Nauðungarvistun
Staðfest var niðurstaða héraðsdóms um nauðungarvistun A á sjúkrahúsi, sem ákveðin hafði verið af sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, BenediktBogason og Greta Baldursdóttir.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 21. júlí 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 20. júlí 2016, þar sem staðfest varákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 14. sama mánaðar um nauðungarvistunsóknaraðila á sjúkrahúsi. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr.71/1997. Sóknaraðili krefst þess að ákvörðun sýslumannsins verði felld úrgildi. Þá krefst hann þóknunartil handa talsmanni sínum vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17.gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila sem ákveðin er að meðtöldum virðisaukaskatti eins og ídómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Þóknun talsmannssóknaraðila, Unnsteins Arnar Elvarssonarhéraðsdómslögmanns, vegna meðferðarmálsins fyrir Hæstarétti, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 20.júlí 2016IMeð kröfu, sem dagsett er 15. júlí sl. og barstréttinum sama dag, hefur sóknaraðili, A, kt. [...], [...], Reykjavík, krafistþess að felld verði úr gildi ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 14. júlísl., þar sem fallist var á að hann yrði vistaður á sjúkrahúsi á grundvelli 3.mgr., sbr. 2. mgr., 19. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Jafnframt krefstsóknaraðili þess að málskostnaður skipaðs talsmanns síns verði greiddur úrríkissjóði, sbr. 1. mgr. 17. gr. sömu laga. Málið var þingfest í dag og tekiðsamdægurs til úrskurðar.Varnaraðili,velferðarsvið Reykjavíkurborgar, krefst þess að kröfu sóknaraðila verði hafnaðog áðurnefnd ákvörðun sýslumanns um vistun sóknaraðila á sjúkrahúsi verðistaðfest. Um aðild varnaraðila er vísað til 20. gr. laga nr. 71/1997, sbr. ogd-liðar 2. mgr. 7. gr. sömu laga.IIÍ beiðni varnaraðila til sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu um nauðungarvistun sóknaraðila er vísað til fyrirliggjandilæknisvottorðs B, geðlæknis. Þar er gerð grein fyrir sjúkdómsferli og félagslegumaðstæðum sóknaraðila sem var lagður inn á BUGL í upphafi þessa árs vegnaveikinda sina. Í læknisvottorðinu segir m.a. eftirfarandi: „Er nú innlagður á32c þar sem hann er orðinn 18 ára. Kom í gegnum Bráða og slysadeild þann 11.júlí sl. þá einkenni örlyndis, mikill talþrýstingur, svefnleysi, ranghugmyndirmeð mikilmennskublæ.“ Niðurstaða læknisins er sú að sóknaraðili sé meðgeðhvarfasjúkdóm og í örlyndi og að hann sé innsæislaus í veikindi sín. Er þaðmat læknisins að vistun á geðdeild sé óhjákvæmileg til að koma megi böndum ásjúkdóminn. Ekki náðist í B til að gefa skýrslu fyrir dóminum.Sóknaraðili gaf skýrslu fyrir dóminum. Hann kveðstvera haldinn geðhvarfasýki. Segist hann vilja vera í samstarfi við lækna ummeðferð sína, en telur að ekki sé nauðsyn á vistun á sjúkrahúsi. Lyfjagjöf sénægileg.C, sem ermeðhöndlandi, geðlæknir gaf skýrslu fyrir dóminum um síma. Hann kvaðst takaundir það sem fram kæmi í vottorði B um sjúkdómsgreiningu og nauðsyn ánauðungarvistun. Vistunin væri nauðsynleg til þess að koma mætti böndum á sjúkdómsóknaraðila og vinna að meðferðaráætlun. Mögulegt væri að vistuninni lyki ínæstu viku. Hann telur að sóknaraðili hafi þokkalegt innsæi í sjúkdóm sinnmiðað við aldur. IIISkipaður talsmaður sóknaraðila mótmælir kröfuvarnaraðila um nauðungarvistun sóknaraðila. Telur hann að ekki séu uppfylltskilyrði 2. mgr. 19. gr. lögræðislaga til þess að verða við kröfunni. Óumdeilt er að sóknaraðili er haldinnalvarlegum geðsjúkdómi, þ.e. geðhvarfasýki. Með vísan til gagna málsins ogvættis C geðlæknis fyrir dómi þykir nægilega í ljós leitt að nauðsynlegt sé aðsóknaraðili verði nauðungarvistaður á sjúkrahúsi og fái þar viðeigandi aðstoðog meðferð við sjúkdómi sínum. Telja verður að önnur eða vægari úrræði dugaekki til að tryggja heilsu og batahorfur sóknaraðila og eru því uppfylltskilyrði 3. mgr., sbr. 2. mgr. 19. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 fyrirnauðungarvistun sóknaraðila í allt að 21 sólarhring. Verður ákvörðun sýslumannsum nauðungarvistun sóknaraðila því staðfest.Samkvæmt 1. mgr.17. gr. laga nr. 71/1997 ber að greiða úr ríkissjóði allan kostnað málsins, þarmeð talda þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila, Unnsteins Arnar Elvarssonarhdl., sem þykir hæfilega ákveðin 160.000 krónur. Við ákvörðun þóknunar hefurverið tekið tillit til greiðslu virðisaukaskatts.Kolbrún Sævarsdóttir héraðsdómari kvað upp úrskurðþennan. Ú R S K U R Ð A RO R Ð:Staðfest er ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu frá 14. júlí sl. um að sóknaraðili, A, skuli vistast ásjúkrahúsi.Allur kostnaður af málinu, þ.m.t. þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila,Unnsteins Arnar Elvarssonar hdl., 160.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.
Mál nr. 522/2016
Kærumál Farbann
X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÞorgeirÖrlygsson og Benedikt Bogason og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 17. júlí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 18. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 17. júlí 2016 þar sem varnaraðilavar gert að sæta farbanni til „föstudagsins 13. ágúst 2016“ klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur á þann veg sem í dómsorði greinir. Dómsorð:Varnaraðili, X, sæti farbanni tilföstudagsins 12. ágúst 2016 klukkan 16.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 17. júlí 2016Lögrelgustjórinn á höfuðborgarsvæðinugerir þá kröfu að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, fd. [...], skuli sætifarbanni, allt til föstudagsins 13. ágúst 2016, kl.16:00.Í greinargerð lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu kemur fram að lögreglustjórinn hafi til rannsóknar meintanauðgun. Brotaþoli, sem sé 15 ára gömul stúlka, hafi komið í fylgd vina sinna álögreglustöð um klukkan sex í morgun og tjáð lögreglu að hún hafi orðið fyrirkynferðisbroti. Brotaþoli hafi farið á neyðarmóttöku í framhaldinu ásamt móðursinni og síðan hafi þær komið á lögreglustöð til að leggja fram kæru. Brotaþolitelji brotið hafa átt sér stað að [...] eða [...] og hafi lýst herberginu sembrotið á að hafa átt sér stað í. Lögreglan hafi farið á vettvang og hafi komiðí ljós að á [...] til hægri að [...] væri herbergi sem hafi komið saman viðlýsingu brotaþola og hafi kærði verið þar sofandi í herberginu. Hafi hann veriðhandtekinn og fluttur á lögreglustöð. Brotaþoli lýsi atvikum þannig að húnhafi farið að heiman um klukkan 2 – 3 síðastliðna nótt og ætlað að taka strætótil vinkonu sinnar og gista þar. Hún kveðst hafa farið ein niður í bæ og hitttvo menn við [...], annar þeirra hafi sagst heita X. Hann hafi sagst vera ífríi á Íslandi en að hann byggi í [...] og hafi hann sagt brotaþola að hannværi 22 ára. Brotaþoli kveðst hafa sagt kærða X að hún væri 15 ára. Hann hafiverið að drekka bjór og hafi boðið henni sopa og að koma með sér á skemmtistaðtil að fá meiri bjór. Þau hafi þrjú farið saman á skemmtistað við hliðina á [...]og að sögn brotaþola hafi kærði gefið henni þrjá bjóra. Brotaþoli kveðst hafaorðið verulega ölvuð og þegar síminn hennar hafi orðið batteríslaus hafi kærðiboðið henni heim til sín til að hlaða símann, en hann hafi sagt henni að þaugætu svo farið aftur á skemmtistaðinn. Þau tvö hafi gengið heim til hans enhitt engan á leiðinni að sögn brotaþola. Þegar þangað hafi verið komið hafibrotaþoli sett símann sinn í hleðslu og heyrt þá smell þegar kærði hafi læstherberginu og slökkt ljósið. Hún kveðst hafa verið orðin mjög þreytt og dofin.Að sögn brotaþola hafi kærði sest við hlið hennar í rúminu og byrjað að kyssahana. Hann hafi farið með hendina inn á hana og komið við brjóst hennar ogkynfæri. Þá hafi hann klætt hana úr buxum og nærbuxum og farið sjálfur úr sínumbuxum. Hann hafi síðan sett getnaðarlim sinn í leggöng hennar og kveðst húnhafa fundið fyrir sársauka. Hún telji að hann hafi fengið sáðlát en hann hafi ekkinotað getnaðarvörn. Brotaþoli kveðst ekki hafa viljað hafa samfarir við kærða.Hún hafi frosið og ekki tekið neinn þátt. Hún segir þau ekki hafa rætt þettasérstaklega áður að hafa samfarir og að hann hafi ekki spurt hana um viljahennar. Að þessu loknu hafi brotaþoli klættsig í fötin en ekki fundið nærbuxurnar. Kærði hafi þá fylgt henni þá út og sagtvið hana “you can’t tell”. Hann kvaðst ætla að heyra í henni í vikunni og hafisett símanúmerið sitt í símann hennar. Brotaþoli hafi farið úr íbúðinni oghringt í vinkonu sína sem hafi komið og sótt hana og þau farið strax íkjölfarið til lögreglu. Kærði neiti sök. Hann játi að hafahitt brotaþola í nótt og farið með henni að [...] en hann segir hana hafa samþykkt að hafa samfarir við hann.Þá kveðst hann ekki hafa vitað að hún væri aðeins 15 ára gömul, heldur hafitalið hana vera á aldrinum 22-25 ára. Hann segist þó ekkert hafa spurt hana umaldur hennar. Hann kveðst eiga barn og barnsmóður hér á landi en að hann sébúsettur í [...]. Hann eigi bókað flug út þann 27. júlí n.k. Sé farið fram á að kærði verðiúrskurðaður í farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008. Sé á því byggt að skilyrði b. liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 séu uppfyllt. Kærði sé undir rökstuddum grun um háttsemisem varði fangelsisrefsingu. Kærði sé erlendur ríkisborgari og þó hann eigi hérbarn og barnsmóður þá hafi hann engin önnur tengsl við landið. Hann sé staddurhér á landi í fríi en sé búsettur og starfandi í [...]. Sæti hann ekki farbannimegi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eðafullnustu refsingar. Að mati lögreglu sé brýnt að tryggja nærveru kærða á meðanmál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt aðhonum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans sé til lykta leitt. Til rannsóknar sé ætlað brot gegn 1.mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamt síðari breytingum, semgeti varðað allt að 16 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurða kærða í farbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr.sbr. 100 gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til allsframangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafalögreglustjóra um farbann nái fram að ganga.Niðurstaða: Kærði er undir rökstuddum grum um aðhafa gerst sekur um ætlað brot geng 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940 ásamt síðari breytingum, sem geti varðað allt að 16 ára fangelsi ef söker sönnuð. Um heimild til að úrskurða kærða ífarbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. sbr. 100 gr. laga ummeðferð sakamála nr. 88/2008. Kærði er erlendur ríkisborgari og þó hann eigihér barn og barnsmóður þá hafi hann engin önnur tengsl við landið. Hann séstaddur hér á landi í fríi en er búsettur og starfandi í [...]. Sæti hann ekkifarbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókneða fullnustu refsingar. Að mati lögreglu sé brýnt að tryggja nærveru kærða ámeðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegtað honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans sé til lykta leitt. Kærðifellst á farbannið að öðru leyti en því að hann krefst þess að því verðimarkaður skemmri tími þar sem að það hefur áhrif á starf sitt erlendis.Aðstoðarsaksóknari gerði grein fyrir því að rannsókn málsins sé enn á frumstigi,en farbanni verði aflétt um leið og ekki er lengur þörf á því. Dómari telur aðekki hafi verið færð fram haldbær rök fyrir því að farbanni verði markaðurskemmri tími en krafist er. Samkvæmt framanrituðu og með vísantil b-liðar 1. mgr. 95. gr. og 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 verður aðtelja að enn séu uppfyllt skilyrði til þess að banna kærðu brottför af landinu.Er því fallist á kröfu héraðssaksóknara, eins og hún er fram sett og nánargreinir í úrskurðarorði.Ú RS K U R Ð A R O R Ð : Varnaraðili X, fd. [...], skal sætafarbanni, allt til föstudagsins 13. ágúst 2016, kl.16:00.
Mál nr. 493/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. b.lið 1. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelsson ogIngveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 1. júlí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 4. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 30. júní 2016 þar sem varnaraðila vargert að sæta farbanni til fimmtudagsins 25. ágúst 2016 klukkan 16. Kæruheimilder í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til varaað farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Kærði er undir rökstuddum grun um að hafagerst sekur um brot sem sem varðað getur fangelsi. Með þessari athugasemd erfallist á að fullnægt sé skilyrðum 1. mgr. 100. gr., sbr. b. lið 1. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um að varnaraðila verði áfram gert að sæta farbanni. Hinnkærði úrskurður verður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 30. júní 2016.Lögreglustjórinn áSuðurnesjum hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. [...],verði gert að sæta áframhaldandi farbanni allt til fimmtudagsins 25. ágúst2016, kl. 16:00. Í greinargerð með kröfunni segirað þann 14. mars sl. hafi A, kt. [...], komið ásamt móður sinni, B, kt. [...],til viðtals hjá lögreglustjóranum á Suðurnesjum. Tilefnið hafi verið að skömmuáður hafði lögreglu borist upplýsingar þess efnis frá réttargæslumannibrotaþola að brotið hefði verið gegn A kynferðislega af hálfu kærða. Hafilögreglu jafnframt verið greint frá því að kærði væri meðvitaður um að máliðværi komið inn á borð lögreglu og að hann hefði í hyggju að yfirgefa landiðvegna málsins við fyrsta tækifæri. Við könnun lögreglu á flugbókunum kærða hafimátt sjá að hann átti bókað flug þann 15. mars sl. til London, sjá megimeðfylgjandi upplýsingaskýrslur frá C rannsóknarlögreglumanni ogflugstöðvardeild lögreglustjórans á Suðurnesjum. Þá hafi jafnframt mátt sjá aðkærði hafði átt bókaðar 7 flugferðir frá landinu árið 2015, 1. flugferð frálandinu árið 2014 og 8 flugferðir frá landinu árið 2013. Í viðtalinu mun brotaþoli m.a.hafa greint frá því að kærði hefði í a.m.k. 5 skipti káfað á einkastað hennar,eins og hún orðaði það í viðtalinu. Í ljósi þessara upplýsinga hafi lögreglafarið fram á það við Héraðsdóm Reykjaness að tekin yrði skýrsla fyrir dómi afbrotaþola, sbr. a. lið 1. mgr. 59. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Þann 15. mars. 2016, hafilögregla tekið skýrslu af móður A, B. Hafi hún m.a. greint frá því að A hefðigreint sér frá meintum brotum kærð, vísast nánar til samantektar af skýrslutökuaf B, dags. 15. mars 2016.Þann16. mars 2016, fór fram skýrslutakan í Barnahúsi af brotaþola. Viðskýrslutökuna staðfesti brotaþoli að kærði hefði í 4 til 5 skipti brotið gegnsér, m.a. með því að hafa í nokkur skipti sett fingur sinn í leggöng sín. Viðskýrslutöku yfir kærða, þann 16. mars 2016, hafi kærði viðurkennt að hafa ínokkur skipti stungið fingri sínum í leggöng brotaþola. Þann 9. júní s.l. hafi lögreglustjórinn á Suðurnesjumsent málið til embættis héraðssaksóknara til þóknanlegrar meðferðar. Þann 27.júní s.l. hafi lögreglustjórinn á Suðurnesjum fengið málið á ný til meðferðar,nú til frekari rannsóknar. Áætlar lögregla að rannsókn málsins ljúki innanfjögurra vikna. Vísast nánartil meðfylgjandi gagna.Þásegir að þau brot sem kærði sé sakaður um séu mjög alvarleg að mati lögreglu ogtelji lögregla rökstuddan grun vera fyrir hendi um að kærði hafi brotið gegnXXII. kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940, nánar tiltekið 1. og 2. mgr.202. gr. auk þess sem meint brot hans kunni að varða við 3. mgr. 99. gr.barnaverndarlaga nr. 80/2002. Við þeim brotum sem kærða sé gefið að sök að hafaframið liggi við allt að 16 ára fangelsi. Í ljósi alls framangreinds teljilögregla að það sem þegar hafi komið fram við rannsókn málsins gefi til kynnaað sterkur og rökstuddur grunur sé fyrir hendi um að kærði hafi brotið gegnbrotaþola og að háttsemi hans falli undir framangreind ákvæði almennrahegningarlaga. Kærðisé fæddur á [...] en hafi íslenskan ríkisborgararétt og hafi verið búsettur hérá landi. Lögregla hafi ekki upplýsingar um að kærði stundi atvinnu hér á landien samkvæmt tekjubókhaldi ríkisins hafi kærði þegið bætur frá TryggingamiðstöðRíkisins undanfarið ár. Þá hafi rannsókn á flugbókunum kærða leitt í ljós aðhann hafi undanfarin 3 ár átt bókaðar 17 flugferðir frá landinu, sjá megimeðfylgjandi upplýsingaskýrslu frá C rannsóknarlögreglumanni. Þá hafi kærðijafnframt farið til [...] fjórum sinnum á undanförnum þremur árum, sbr.meðfylgjandi upplýsingaskýrslu frá flugstöðvardeild lögreglustjórans áSuðurnesjum. Kærði hafi því takmörkuð tengsl við landið að mati lögreglu. Þábeinist rannsókn lögreglu að alvarlegum brotum sem kærða sé gefið sök að hafaframið. Í ljósi þess og alvarleika þeirra brota sem kærða sé gefið að sök,telji lögregla hættu á að ákærði muni reyna að komast úr landi eða leynastellegar koma sér undan með öðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingarverði honum ekki gert að sæta farbanni meðan á rannsókn málsins stendur. Þátelji lögregla jafnframt mikilvægt að tryggja viðveru kærða á meðan mál hans sétil meðferðar innan refsivörslukerfisins. Afþessum sökum telji lögregla að skilyrðum b. liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr.laga um meðferð sakamála, um farbann, sé fullnægt í málinu. Þá telji lögreglajafnframt að atvik í því máli sem hér um ræðir séu að verulegu leyti sambærilegog í dómum Hæstaréttar Íslands í málum nr. 536/2014, 559/2014 og 614/2014. Meðvísan til alls framangreinds, b liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1., 2. og 3. mgr.100. gr. laga nr. 88, 2008 um meðferð sakamála, XXII. kafla almennrahegningarlaga nr. 19/1940, einkum 1. og 2. mgr. 202. gr. og 3. mgr. 99. gr.barnaverndarlaga nr. 80/2002 telur lögreglustjóri brýna hagsmuni standa tilþess að kærða verði gert að sæta farbanni allt til fimmtudagsins 25. ágúst 2016kl. 16:00.Samkvæmtrannsóknargögnum málsins er kærði undir sterkum grun um háttsemi semfangelsisrefsing er lögð við. Við flutning málsins kom fram að Héraðssaksóknarihafi vísað málinu aftur til lögreglunnar til frekari rannsóknar og er henni þvíekki lokið. Kærði er af erlendu bergi brotinn en engar upplýsingar liggja fyrirum fjölskyldutengsl hans hér á landi. Í fyrri úrskurðum dómsins um farbann komfram að kærði þæði tekjur frá Tryggingastofnun ríkisins en stundi ekki vinnuhér. Þá liggja fyrir nýjar upplýsingar um að kærði hafi á undanförnum þremurárum farið fjórum sinnum til [...]og dvalið þar allt frá þremur vikum uppí tvománuði í hvert sinn. Ekki er vitað hvaða tengsl kærði hefur þar en líkur erumeiri en minni að tengsl séu þar til staðar. Telur dómurinn, að þrátt fyrir aðkærði hafi hlotið íslenskt ríkisfang, og hafi búsetu hér á landi, þá sé hætta áað hann yfirgefi landið og reyni að koma sér undan dómi og eftir atvikumrefsingu hér á landi en kærði hefur viðurkennt það brot sem honum er gefið aðsök og varðar fangelsisrefsingu allt frá einu ári uppí sextán ár. Samkvæmtþessu og með vísan til b-liðar 1. mgr. 95. gr. sbr. 1. mgr. 100. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála verður kærða bönnuð brottför af landinu á meðan málhans er til meðferðar hjá lögreglu og verður krafa lögreglustjóra tekin tilgreina eins og hún er fram sett eða til fimmtudagsins 25. ágúst nk. kl. 16.00.ÁstríðurGrímsdóttir héraðsdómari kveður uppúrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ.Varnaraðila, X,kt. [...], er bönnuð för frá Íslandi allt til fimmtudagsins 25. ágúst nk. kl. 16:00.
Mál nr. 481/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 28. júní 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 28. júní 2016 þar sem varnaraðila var gertað sæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans en þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 26. júlí 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að farbanninu verðimarkaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Samkvæmt endurriti úr þingbók HéraðsdómsReykjaness kröfðust verjendur tveggja meðákærðu þess í þinghaldi 27. maí 2016að tiltekinna gagna yrði aflað af hálfu ákæruvaldsins. Ráðgert er að þeirrigagnaöflun verði lokið í síðasta lagi 6. júlí 2016. Að þessu gættu en að öðruleyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur áþann hátt sem í dómsorði greinir. Dómsorð:Varnaraðila,X, er bönnuð för frá Íslandi allt til þriðjudagsins 26.júlí 2016 klukkan 16.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 28. júní 2016.Héraðssaksóknari hefur krafist þessfyrir dóminum í dag að X, f.d.[...], verði gert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, enþó eigi lengur en til þriðjudagsins 26. júlí 2016, kl. 16.00. , með vísan til b.liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Í greinargerð með kröfunni segir að þann 22. september sl. hafi komið ákærði hingaðtil lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni Norrænu. Ákærði,X sé umráðamaður bifreiðarinnar [...]. Lögreglan hafði eftirlit með bifreiðinniþar sem henni var ekið til Reykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22.– 25. september. Föstudaginn 25. september hafi ákærði farið með flugi fráÍslandi, en hann hafi skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæði viðKeflavíkurflugvöll. Ákærði hafi komið aftur til landsins þann 28. september oghafi sótt bifreiðina. Hann hafi ekið sem leið lá inn í [...] á [...] að gistiheimilivið [...] í [...]. Ákærði hafi hitt þarmeðákærða Y og hafi þeir báðir veriðhandteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðinhafi verið haldlögð af lögreglu og viðleit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaínisem hafi verið búið að fela í bifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafaþeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágurannsóknar þess. Með ákæru héraðssaksóknara dagsettri 5. apríl sl. sé ákærða X gefið aðsök stórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið samanásamt meðákærðu að innflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g afkókaíni frá Hollandi til Íslands ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, einsog nánar greinir í ákæruskjali. Ákærði þykir vera undir sterkumgrun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Að matiákæruvalds þykir meint aðild ákærða mikil en hún sé talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá er um mjög mikið magn hættulegra fíkniefnaað ræða. Ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldií þágu rannsóknar málsins frá 29. september, síðast með úrskurði HéraðsdómsReykjaness nr. R-467/2015, en sá úrskurður hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærðihafi sætt gæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendurhonum telji lögregla, í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki séunnt að úrskurða hann áfram í gæsluvarðhald á grundvellialmannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið farið fram á og ákærði veriði íkjölfarið úrskurðaður í farbann og hafi sá úrskurður verið staðfestur með dómiHæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur fjórum sinnum staðfest úrskurði umáframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma nr. 57/216, 127/2016, 216/2016 og257/2016. Sé því farið fram á að ákærði verði úrskurðaður í áframhaldandifarbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008. Jafnframt teljast fyrir hendiskilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafi engin sérstök tengslvið landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landitil að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að mati héraðssaksóknara sé brýntað tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldumhér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til málhans sé til lykta leitt. Ýmislegt hafi komið upp undir rekstri málsins fyrirdómi t.d. hafi verið dómkvaddur matsmaður til að meta sakhæfi eins hinna ákærðuog þá hafi komið fram kröfur verjanda um frekari gagnaöflun og afhendingu munaog gagna sem hafi gert það að verkum að ekki hafi enn tekist að ákveðadagsetningu fyrir aðalmeðferð málsins en næsta fyrirtaka í málinu verður þann30. júní næstkomandi. Ákæruvaldið telji með hliðsjónaf því sem rannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undir sterkum grun um aðhafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamtsíðari breytingum, og varða allt að 12 ára fangelsi. Um heimildtil að úrskurða ákærða í farbann sévísað til b. liðar 1.mgr. 95. gr., sbr. 100 gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðragagna málsins sé þess beiðst að krafa héraðssaksóknara um farbann nái fram aðganga. Ákærði mótmælir framkominni kröfu en til vara aðfarbanninu verði markaður skemmri tími. Vísar ákærði m.a. til geðrannsóknar ogtaugasálfræðimats sem gert var undir rannsókn málsins. Þá telur ákærði á sérbrotið varðandi heilbrigðisþjónustu og úrræði um gistingu en hann sé ávergangi. Með dómi Hæstaréttar 7. apríl 2016 í málinr. 257/2016, var ákærða gert að sæta farbanni til 3. maí 2016 á grundvelli 1.mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. b-liður 1. mgr. 95. gr. sömu laga. Meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness 3. maí 2016 var farbann ákærða framlengt tildagsins í dag. Ákæra í máli þessu var gefin út 5. apríl sl. og þingfest 14.apríl sl. á hendur ákærða og þremur meðákærðu. Þykir ekkert fram komið í málinunú sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að ákærðaverði gert að sæta farbanni á meðan mál hans er rekið fyrir dómstólum. Hafafélagslegar aðstæður hans á meðan að mál hans er enn óleyst fyrir dómstólumekkert með það að gera hvort honum verði gert að sæta farbanni áfram eður ei oger þeirri málsástæðu hafnað. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfuhéraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir íúrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp ÁstríðurGrímsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð:Ákærði, X, skal sæta farbanni þar til dómur fellur í málihans, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 26. júlí 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 482/2016
Kærumál Reynslulausn Skilorðsrof Fullnusta refsingar
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi gert að afplána eftirstöðvar fangelsisrefsingar.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 28. júní 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. júní 2016 þar sem varnaraðilavar gert að afplána 105 daga eftirstöðvar fangelsisrefsingar samkvæmt dómiHéraðsdóms Reykjavíkur [...] 2015. Kæruheimild er í 2. mgr. 65. gr. laga nr.49/2005 um fullnustu refsinga. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 28. júní 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], [...],verði á grundvelli 2. mgr. 65. gr. laga um fullnustu refsinga gert að sætaafplánun á 105 daga eftirstöðvar refsingar samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavíkurfrá [...] 2015, sem honum var veitt reynslulausn á með ákvörðunFangelsismálastofnunnar þann 11. ágúst 2015. Í greinargerð lögreglustjórans kemurfram að kærði liggi undir sterkum grun um að hafa í félagi við meðkærða, Y,frelsissvipt tvær stúlkur í gær, 27. júní, með því að hafa ráðist inn í íbúð að [...] í Reykjavík og haldið þar Aog B í yfir 6 klst. á heimili B. Kváðu þær að á meðan þeim hafi verið haldiðhafi þeim og ættingjum þeirra verið hótað lífláti, klippt hafi verið í hárþeirra og borinn hnífur að hálsi A. Kvað hún Y hafa verið með miklar hótanirvið B og einnig sett sleif ofan í háls hennar. Þá hafi þær borið um ískýrslutöku hjá lögreglu að kærði X hefði beitt töng með guluskafti til að merja tá á B og einnig hefði hann beitt tönginni á putta á B svoá sá. Auk þess kváðu þær Y hafa troðið peysu upp í B til að heyrðist ekki íhenni þegar tönginni hafi verið beitt. Loks kváðust þær hafa verið haldi inni ííbúðinni frá kl. 04:00 þar til um morguninn og hafi þeim þá verið hleypt út ogþær farið á kaffihús í nágrenninu. Þákemur fram að kærðu hafi verið handteknir á vettvangi stuttu eftir aðbrotaþolar hafi tilkynnt lögreglu um árásina og hafi þeir neitað sök ískýrslutöku. Viðfrumrannsókn málsins hafi komið í ljós að atlaga kærðu tengdist meintripeningaskuld brotaþola sem kærðu hafi verið að innheimta, en annar brotaþolahafi verið kærasta kærða Y. Aðmati lögreglu hafi kærði með þessu rofið gróflega almennt skilyrðireynslulausnarinnar enda liggi fyrir sterkur grunur um að hann hafi gerst sekurum brot sem geti varðað allt að 16 ára fangelsi, sbr. 226. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940. Kærða hafi verið veitt reynslulausn þann 11. ágúst 2015á 105 daga eftirstöðvum refsingar samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá[...] 2015. Kærðisé undir sterkum grun um brot gegn 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Með vísan til framanritaðs, framlagðra gagna og loks með vísan til 2. mgr. 65.gr. laga nr. 49/2005 um fullnustu refsinga, sé þess farið á leit að krafanverði tekin til greina eins og hún sé sett fram. Niðurstaða Meðvísan til greinargerðar lögreglu og rannsóknargagna málsins þykir kominn framsterkur grunur um að kærði hafi gerst sekur um háttsemi sem varðað geti meiraen 6 ára fangelsi. Hefur hann því brotið gróflega gegn skilyrðum reynslulausnarsem honum var veitt 11. ágúst 2015. Það er því fallist á með lögreglustjóra aðuppfyllt séu skilyrði 2. mgr. 65. gr. laga um fullnustu refsinga nr. 49/2005til þess að kærða verði gert að afplána eftirstöðvar dæmdrar refsingar. Erkrafan því tekin til greina eins og nánar greinir í úrskurðarorði.KristrúnKristinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð:Kærði,X, kt. [...], skal sæta afplánun á 105 daga eftirstöðvum refsingar, samkvæmtdómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá [...] 2015, sem honum var veitt reynslulausn ámeð ákvörðun Fangelsismálastofnunnar þann 11. ágúst 2015.
Mál nr. 670/2015
Skuldamál Fyrning
Í hf. höfðaði mál gegn J til heimtu skuldar vegna yfirdráttar á tékkareikningi, en J krafðist sýknu á þeim grunni að krafan væri fyrnd. Fyrir lá að J stofnaði reikninginn í nóvember 2007 og notaði hann til desember 2008. Í dómi héraðsdóms, sem staðfestur var í Hæstarétti með vísan til forsendna hans, kom fram að krafa Í hf. væri vegna peningaláns sem samkvæmt 2. mgr. 5. gr. laga nr. 150/2007 um fyrningu kröfuréttinda, sbr. áður 2. mgr. 4. gr. laga nr. 14/1905 um fyrning skulda og annarra kröfuréttinda, fyrnist á tíu árum. Þá væri sérstaklega tekið fram í athugasemdum með frumvarpi til laga nr. 150/2007 að regla 1. málsliðar 2. mgr. 5. gr. þeirra tæki meðal annars til peningalána sem veitt væru í atvinnuskyni, þar með talið yfirdráttarlána. Var J gert að greiða Í hf. umkrafða fjárhæð.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson, EiríkurTómasson og Greta Baldursdóttir. Áfrýjandi skaut málinu til Hæstaréttar 6. október 2015. Hann krefst þess að„allar kröfur hans fyrir héraðsdómi verði teknar til greina“. Þá krefst hann málskostnaðarí héraði og fyrir Hæstarétti. Stefndi krefst staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti.Með vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms verður hann staðfestur.Áfrýjandi greiði stefnda málskostnað fyrir Hæstarétti eins og í dómsorðigreinir.Dómsorð:Hinn áfrýjaði dómur skalvera óraskaður.Áfrýjandi, Jóhann JónasIngólfsson, greiði stefnda, Íslandsbanka hf., 500.000 krónur í málskostnaðfyrir Hæstarétti.Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 6. júlí 2015 Málþetta, sem var dómtekið 9. júní sl., er höfðað 26. nóvember 2013 afÍslandsbanka hf., Kirkjusandi 2, Reykjavík, á hendur Jóhanni JónasiIngólfssyni, með lögheimili í Danmörku, en dvalarstað í Þýskalandi. Stefnandikrefst þess að stefndi verði dæmdur til að greiða honum 1.496.589 krónur meðdráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr.38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 8. mars 2010 til greiðsludags. Þá er þesskrafist að stefnanda verði heimilað að færa dráttarvexti upp á höfuðstólskuldarinnar á 12 mánaða fresti, sbr. 12. gr. sömu laga. Þá krefst stefnandimálskostnaðar að teknu tilliti til virðisaukaskatts. Stefndi krefst aðallega sýknu afkröfu stefnanda en til vara að hún verði lækkuð. Þá krefst hann málskostnaðarað teknu tilliti til virðisaukaskatts. I Málþetta er höfðað til innheimtu skuldar vegna yfirdráttar stefnda átékkareikningi nr. 0516-26-8308 hjá stefnanda, en áður Byr sparisjóði og BYRhf. Skuld stefnda við stefnanda nam samkvæmt framlögðu reikningsyfirliti1.906.014 krónum þann 8. mars 2010. Dómurvar kveðinn upp í héraði í máli þessu 19. maí 2014, en með dómi HæstaréttarÍslands 12. mars sl. í málinu nr. 548/2014 var dómurinn ómerktur og málinuvísað heim til munnlegs málflutnings og dómsálagningar að nýju. II Stefnandikveður stefnda ekki hafa verið heimilt að yfirdragatékkareikning sinn þar sem yfirdráttarheimild hans hafi verið fallinniður. Stefndi hafi ekki greitt skuld sína viðstefnanda þrátt fyrir ítrekaðar innheimtutilraunir. Stefnandi vísi til almennrareglna kröfuréttar um skyldu til greiðslu fjárskuldbindinga. Eftir heimvísun málsins lækkaði stefnandi kröfu sína í 1.496.589krónur til þess að útrýma öllum ágreiningi um það hvort hluti vaxta sem uppfærðirhefðu verið á höfuðstól skuldarinnar væru fyrndir. Allir vextir sem fallið hafiá kröfuna frá því að stefndi hafi síðast greitt inn á hana hafi verið felldirút. Upphafsdagur dráttarvaxta sé óbreyttur, en hann sé innan fjögurra ára frámálshöfðun. III Stefndibyggir sýknukröfu sína á því að krafa stefnanda sé fyrnd. Af reikningsyfirlitimegi ráða að dagsetning vanskila hafi verið 31. desember 2008. Krafan fyrnist áfjórum árum samkvæmt lögum nr. 150/2007 og hafi því fyrnst 31. desember 2012.Þá séu vextir sem gjaldfærðir hafi verið á reikning stefnda fyrndir. IV Ágreiningurmáls þessa lýtur að því hvort krafastefnanda á hendur stefnda vegna yfirdráttarláns sé fyrnd. Í málinu liggjafyrir ítarleg yfirlit yfir tékkareikning stefnda allt frá stofnun hans 27.nóvember 2007 til ársloka 2012. Samkvæmt þeim hafði stefndi heimild tilyfirdráttar frá 21. janúar 2008, upphaflega að fjárhæð 250.000 krónur, síðan750.000 krónur og að síðustu 1.500.000 krónur til 15. maí 2009. Síðast var lagtinn á reikninginn 1. desember 2008, en þá var skuldastaðan 1.496.589 krónur oger það dómkrafa stefnanda. Stefndi hefur andmælt því að hann hafi haft heimildtil þess að yfirdraga reikninginn. Gögn málsins bera hins vegar með sér að svohafi verið og var notkun reikningsins í samræmi við það. Þá skiptir ekki máliþótt ekki liggi fyrir sérstakur samningur vegna yfirdráttarins, en fyrir liggurað stefndi notaði reikninginn og fékk send yfirlit vegna hans, allt þar tilhann flutti til Kína. Á yfirlitunum komu fram breytilegaryfirdráttarheimildir og notkun í samræmi við yfirdráttarheimildir hverju sinni.Hefur stefndi með samfelldri notkun sinni á reikningnum frá stofnun hans þartil í desember 2008 samþykkt þær yfirdráttarheimildir sem honum voru veittar ogí gildi voru hverju sinni, sbr. til hliðsjónar dóm Hæstaréttar Íslands í málinunr. 605/2012. Um fyrningu kröfuréttinda fer núeftir lögum nr. 150/2007 um fyrningu kröfuréttinda sem tóku gildi 1.janúar 2008. Gilda þau um kröfur sem stofnað er til eftir gildistöku þeirra, enáður giltu um fyrningu lög nr. 14/1905 um fyrning skulda og annarrakröfuréttinda. Krafa stefnanda á hendur stefnda er vegna peningaláns. Samkvæmt2. mgr. 5. gr. laga nr. 150/2007, áður 2. mgr. 4. gr. laga nr. 14/1905, fyrnistslík krafa á tíu árum. Er það sérstaklega tekið fram í athugasemdum með frumvarpi til laga nr. 150/2007 að regla 1.málsliðar 2. mgr. 5. gr. taki m.a. til peningalána sem veitt séu íatvinnuskyni, þar með talið yfirdráttarlána. Stefnandi stofnaðitékkareikning nr. 8308 þann 27. nóvember 2007 og notaði hann til 1. desember2008. Er því ekki unnt að fallast á þá málsástæðu stefnda að krafa stefnanda áhendur honum sé fallin niður fyrir fyrningu. Stefndibyggir einnig á því, til stuðnings varakröfu sinni, að vextir sem gjaldfærðirhafi verið á reikning hans séu fyrndir. Með breytingu stefnanda á kröfugerðsinni lækkaði hann kröfuna sem nemur öllu því sem lagst hefur ofan á skuldstefnda frá því að hann greiddi síðast inn á reikninginn 1. desember 2008. Nýkröfufjárhæð miðast því við skuld stefnda þann dag. Eru því ekki efni til aðfallast á kröfu stefnda um lækkun kröfunnar vegna fyrningar vaxta. Stefndibyggði einnig á því við aðalmeðferð málsins að skuld á tékkareikningi hans væritilkomin vegna kreditkortanotkunar, en stefnandi hefði án heimildar hansskuldfært tékkareikninginn vegna þessa og með því lengt fyrningarfrest vegnakröfunnar. Stefnandi mótmælti þessari málsástæðu sem of seint fram kominni.Verður fallist á það með stefnanda að málsástæðan sé of seint fram komin. Þáliggja engin gögn fyrir í málinu um með hvaða hætti greiða skyldi fyrirkreditkortaskuld stefnda, en sjá má á fyrirliggjandi yfirlitum yfirtékkareikninginn að hann hefur verið skuldfærður vegna greiðslukorta frá þvífljótlega eftir stofun hans. Ísamræmi við framangreint verður fallist á kröfu stefnanda eins og hún er núfram sett og verður stefndi dæmdur til þess að greiða stefnanda 1.496.589krónur með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6.gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 8. mars 2010 tilgreiðsludags. Rétt stefnanda til höfuðstólsfærslu dráttarvaxta á 12 mánaða fresti máleiða beint af ákvæðum 12. gr. laga nr. 38/2001 og er því óþarftað kveða á um slíka höfuðstólsfærslu í dómsorði. Með vísan til 1. mgr.130. gr. laga nr. 91/1991 verður stefndi dæmdur til þess að greiða stefnandamálskostnað sem telst hæfilega ákveðinn 300.000 krónur. BarbaraBjörnsdóttir héraðsdómari kvað upp þennan dóm.DÓ M S O R Ð Stefndi, Jóhann Jónas Ingólfsson, greiði stefnanda, Íslandsbanka hf., 1.496.589krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6.gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 8. mars 2010 tilgreiðsludags. Stefndigreiði stefnanda 300.000 krónur í málskostnað.
Mál nr. 407/2016
Kærumál Lögræði
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem A var svipt lögræði í tvö ár.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson, BenediktBogason og Viðar Már Matthíasson. Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 27. maí 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 9. júní samaár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 23. maí 2016 þar sem sóknaraðilivar samkvæmt kröfu varnaraðila svipt sjálfræði í tvö ár. Kæruheimild er í 1.mgr. 16. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess aðallega að kröfuum sviptingu sjálfræðis verði hafnað, en til vara að sviptingunni verðimarkaður skemmri tími. Þá krefst hún þess að þóknun verjanda síns verði greiddúr ríkissjóði. Varnaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísantil forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17. gr.lögræðislaga greiðist þóknun skipaðs verjanda sóknaraðila vegna flutningsmálsins fyrir Hæstarétti úr ríkissjóði og er hún ákveðin að meðtöldum virðisaukaskattieins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Þóknun skipaðsverjanda sóknaraðila, Stefáns Karls Kristjánssonar hæstaréttarlögmanns, 148.800krónur, greiðist úr ríkissjóði.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 23. maí 2016.Meðbeiðni, dags. 19. maí 2016, sem barst Héraðsdómi Reykjaness sama dag, hefurFjölskylduþjónustan í Reykjanesbæ, kt. [...], Tjarnargötu 12, Reykjanesbæ,krafist þess að A, kt. [...],[...],[...], verði svipt sjálfræði tímabundið ítvö ár með vísan til a- og b-liðar 4. gr. lögræðislaga nr. 71/1997.Afhálfu varnaraðila er þess aðallega krafist að beiðninni verði hafnað, en tilvara að henni verði markaður skemmri tími en krafist sé.Íbeiðni sóknaraðila segir að varnaraðili eigi við geðræn vandamál að stríða semhafi veruleg áhrif á getu hennar til að ráða persónulegum högum sínum sjálf.Hún dvelji nú á bráðageðdeild 32C á Landspítala, háskólasjúkrahúsi, þar sem húnhafi verið nauðungarvistuð samkvæmt ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu, dagsettri 29. apríl sl. Í beiðninni segir að varnaraðiliþjáist af alvarlegum geðsjúkdómi og fíknivanda. Hún hafi verið með skert innsæií langan tíma og hafi ítrekað verið svipt sjálfræði áður. Hún hafi nú veriðnauðungarvistuð vegna mikilla geðrofseinkenna og sé ekki fær um að sjá um sigsjálf. Að mati B geðlæknis sé áframhaldandi meðferð varnaraðila nauðsynleg ogán hennar stefni varnaraðili heilsu sinni í voða og spilli möguleikum á bata.Beiðninsé sett fram með vísan til a- og b-liða 4. gr. lögræðislaga nr. 71/1997, envarnaraðili sé að mati sóknaraðila ófær um að sinna persónulegum högum sínum ínúverandi ástandi. Varnaraðili hafi ekki verið til samvinnu um meðferð sína ágeðdeild og hafi slakt sjúkdómsinnsæi. Því sé nauðsynlegt að fara fram á aðvarnaraðili verði svipt sjálfræði tímabundið, sbr. 5. gr. lögræðislaga, þ.e. ítvö ár frá uppkvaðningu úrskurðar. Varðandi heimild sóknaraðila til að berafram kröfu þessa er í beiðninni vísað til d-liðar 2. mgr. 7. gr. lögræðislaganr. 71/1997.Ívottorði B geðlæknis á bráðageðdeild 32C á Landspítalanum, dagsettu 17. maí2016, kemur fram að varnaraðili sé með áratugasögu um alvarlegan geðsjúkdóm,geðhvarfageðklofa, en enn fremur sé hún með fíknivanda og spilafíkn. Veikindivarnaraðila megi rekja aftur til ársins 1989 og eigi hún að baki tíðarinnlagnir á geðdeildir frá þeim tíma. Hún hafi þó átt betri tímabil þar sem húnhafi fylgt meðferð og haldið sig frá fíkniefnum til skemmri tíma. Varnaraðilihafi misnotað áfengi á árum áður, en hafi hin síðari ár að mestu leyti misnotaðlyf og þá helst parkódín forte, valíum og ritalín. Síðustu 10 ár hafivarnaraðili lagst 28 sinnum inn á geðdeild og hafi þessar innlagnir varað íallt að fimm mánuði í senn. Hún hafi verið svipt sjálfræðis í sex mánuði árið2007 og aftur í lok árs 2012. Varnaraðili hafi þá verið meðhöndluð meðgeðrofslyfjum í forðasprautum. Eftir hægan bata hafi hún útskrifast afendurhæfingardeild á Kleppi 7. janúar 2013. Eftir það hafi hún verið ívikulegri eftirfylgd frá geðteymi í Reykjanesbæ og mætt til þeirra í sprautur áhálfsmánaðarfresti fram eftir vori, en hætt því fljótlega eftir aðsjálfræðissviptingin rann sitt skeið á enda vorið 2013. Næst hafi varnaraðiliverið svipt sjálfræði í september 2013 og þá til tveggja ára. Á þeim tíma hafivarnaraðili verið í eftirliti hjá geðteyminu í Reykjanesbæ, sem hafi fylgtmálum hennar vel eftir og hafi varnaraðili mætt í sprautur á hálfsmánaðarfrestiá meðan á sjálfræðissviptingunni stóð. Frá því að sviptingin rann út íseptember 2015 hafi aftur farið að síga á ógæfuhliðina. Ílok apríl sl. hafi varnaraðili verið nauðungarvistuð með bæði geðrofs- ogörlyndiseinkenni á geðdeild í [...] í [...]. Hafi varnaraðili síðan verið flutttil landsins í fylgd tveggja starfsmanna geðdeildar 28. apríl sl. Við komu tillandsins hafi hún verið flutt á móttökudeild 33A í fylgd lögreglu oghéraðslæknis þar sem hún hafi verið nauðungarsprautuð og í kjölfarið flutt ábráðageðdeild 32C. Varnaraðili hafi nú legið inni í rúmar tvær vikur og sé ennmeð töluverð örlyndis- og geðrofseinkenni. Hún hafi ekki verið til samvinnu umlyfjameðferð og reynt endurtekið að koma undan lyfjum. Þá hafi hún sótt stíft íalls konar róandi og ávanabindandi lyf.Niðurstaðavottorðsins er sú að varnaraðili sé með alvarlegan geðsjúkdóm, auk alvarlegsfíknivanda. Hún hafi skert innsæi til lengri tíma og hafi ekki getað fylgteftir nauðsynlegri læknismeðferð. Varnaraðili hafi áður verið svipt sjálfræðitil að tryggja meðferðarramma og hafi það gefið góða raun og fækkað innlögnumverulega. Síðasta sjálfræðissvipting hafi runnið út haustið 2015. Varnaraðilihafi nú enn á ný verið innlögð með mikil geðrofseinkenni og sé hún ekki fær umað sjá um sig sjálf. Hún sé ekki til samvinnu um meðferð, reyni að koma undanlyfjum og fái eiginmann sinn til að smygla til sín fíkniefnum. Enginn vafi sé áað varnaraðili sé haldinn alvarlegum geðsjúkdómi og að meðferð sé nauðsynleg.Án hennar stefni varnaraðili heilsu sinni í voða og spilli möguleikum sínum ábata. Bgeðlæknir gaf símaskýrslu fyrir dómi og staðfesti áðurgreind vottorð sitt. Húnstaðfesti að varnaraðili væri ekki fær um að ráða persónulegum högum sínum, semog að varnaraðili væri ekki fær um að mæta fyrir dóminn vegna andlegs ástandssíns.Íljósi þess sem að framan er rakið auk fyrirliggjandi gagna telur dómari að sýnthafi verið fram á að uppfyllt séu skilyrði a-og b-liðar 4. gr. lögræðislaga nr.71/1997 til að unnt sé að fallast á kröfu sóknaraðila í málinu. Verðurvarnaraðili því svipt sjálfræði tímabundið, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Samkvæmt17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 greiðist úr ríkissjóði þóknun skipaðs verjandavarnaraðila, Stefáns Karls Kristjánssonar hrl., sem þykir hæfilega ákveðin160.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili,A, kt. [...], er svipt sjálfræði í tvö ár frá deginum í dag að telja.Þóknunverjanda varnaraðila, Stefáns Karls Kristjánssonar hrl., að fjárhæð 160.000krónur greiðist úr ríkissjóði.
Mál nr. 459/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, EiríkurTómasson og Karl Axelsson. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 14. júní 2016,sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 16. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 14. júní 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til þriðjudagsins 12. júlí 2016 klukkan 16. Kæruheimild erí l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, en tilvara að honum verði gert að sæta farbanni. Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14. júní 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinuhefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, fæðingardagur[...] frá [...] verði gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til þriðjudagsins 12.júlí 2016 kl. 16:00. Í greinargerð aðstoðarsaksóknarakemur fram að hinn 1. júní sl. hafi kærði verið handtekinn við dvalarstað sinnað [...] í Hafnarfirði og hafi þá haldið á kassa sem innihélt þýfi sem kærðiætlaði að senda úr landi. Hinn 2. júnís.l. hafi kærði verið úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmunaog þann 9. júní s.l. var gæsluvarðhaldið framlengt á grundvellirannsóknarhagsmuna til dagsins í dag.Lögreglan hafi til rannsóknarþjófnaðar- og hylmingarbrot kærða. Við leit lögreglu á dvalarstað kærðaog meðkærða, Y, hafi fundist mjög mikið magn af ætluðu þýfi. Mikið afsnyrtivörum og ónotuðum fatnaði, sem og talsvert af rakvélum og rakvélablöðum,auk tveggja kvittana fyrir tveimur póstsendingum erlendis. Þá hafi Póstinumtekist að finna 3 aðrar sendingar, samtals 72 kg., sem þeir höfðu sent úrlandi. Hefur lögreglan fengið þær upplýsingar að ein af sendingunum innihaldi15 kg af rakvélablöðum og hleypur því andvirðið af þeirri sendingu á milljónumíslenskra króna. Kærði hafi játað fyrir lögreglu að hafa stolið hér á landi ogsent þýfið erlendis en enn á eftir að finna hvaðan megnið af þýfinu er oghvenær brotin voru framin. Þá sé talið að kærði hafi hylmt yfirmeð þjófnaðarbrotum meðkærða, Y, sem hann hafi játað en kærði og meðkærði hafifarið saman á pósthús að senda pakka úr landi sem innihéldu þýfi, sem og mikiðmagn þýfis fannst að dvalarstað þeirra að [...]. Þá hafi þær upplýsingarfengist frá Póstinum að kærði hafi verið skráður fyrir öllum 5 sendingunum. Ennsé verið að bíða eftir sendingunum til baka, en skartgripir úr málum semmeðkærði játar að hafa verið að verki hafa enn ekki fundist og er talið að þeirleynist í sendingunum. Vegna mikils magns ætlaðs þýfis ogskipulagningar við bæði þjófnaði og undankomu þýfisins úr landi telur lögreglanað kærði hafi komið hér til landsins gagngert í þeim tilgangi að brjóta af sér.Rannsókn lögreglu sé komin vel á veg en enn sé verið að bíða eftir sendingumsem kærði og meðkærði sendu úr landi.Þá mun lögreglan gefa út ákæru svofljótt sem auðið er. Í ljósi ofangreindra mála og fjöldabrota kærða eftir komu til landsins þyki að mati lögreglu ljóst að kærði hefureinbeittan brotavilja og virðist ekkert lát vera á brotastarfsemi hans, endatalið að um skipulagða starfsemi hans og meðkærða, Y, sé að ræða. Með vísan tilframangreinds telur lögregla yfirgnæfandi líkur á því að hann muni haldabrotastarfsemi áfram fari hann frjáls ferða sinna og því nauðsynlegt að kærðisæti gæsluvarðhaldi á meðan mál hans sæta dómsmeðferð. Sakarefni málsins sé talið varðavið 244. gr. og/eða 254. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot gegnákvæðinu geti varðað fangelsi allt að 6 árum ef sök sannast. Um heimild tilgæsluvarðhalds er vísað til c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamálanr. 88/2008. Samkvæmt framburði kærða hjá lögreglukom hann til landsins í maí sl. Síðan þá hefur kærði framið fjölda þjófnaða aukþess sem hann er grunaður um að hafa framið aðra. Hann er því undir rökstuddumgrun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við. Þegar virtur erferill hans hér á landi þennan stutta tíma er fallist á með lögreglu að ætlamegi að hann haldi áfram brotum hafi hann fullt frelsi. Það er því fallist ákröfu lögreglustjóra eins og nánar greinir í úrskurðarorði enda er fullnægtskilyrðum c-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.ArngrímurÍsberg héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R ÐKærði,X, fæðingardagur [...] frá [...] skal sæta gæsluvarðhaldi, allt tilþriðjudagsins 12. júlí 2016 kl. 16:00.
Mál nr. 413/2016
Kærumál Lögræði
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem A var sviptur sjálfræði í tvö ár.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson,Benedikt Bogason og Greta Baldursdóttir.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 27. maí 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 7. júní samaár. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25. maí 2016 þar sem sóknaraðilivar sviptur sjálfræði í tvö ár. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaganr. 71/1997. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að sviptingunni verði markaður skemmri tími. Íbáðum tilvikum krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðilikrefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Með vísantil forsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur.Samkvæmt 1.mgr. 17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun skipaðs verjandasóknaraðila sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorðigreinir. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Þóknun verjanda sóknaraðila,Brynjólfs Eyvindssonar héraðsdómslögmanns, 148.800 krónur, greiðist úrríkissjóði. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 25. maí 2016.IMeðbeiðni, dagsettri 19. maí 2016 og móttekinni sama dag, hefur VelferðarsviðReykjavíkurborgar krafist þess að A, kt. [...], [...], Reykjavík, verði sviptursjálfræði tímabundið í tvö ár á grundvelli a- og b-liðar 4. gr. og 1. mgr. 5.gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Um aðild sóknaraðila er vísað til d-liðar 2. mgr.7. gr. lögræðislaga. Varnaraðilikrefst þess aðallega að kröfunni verði hafnað, en til vara aðsjálfræðissviptingu verði markaður skemmri tími. Þá er og gerð krafa um aðskipuðum verjanda varnaraðila verði ákveðin hæfileg þóknun úr ríkissjóði meðvísan til 1. mgr. 17. gr. laga nr. 71/1997. Máliðvar þingfest 24. maí sl. og tekið til úrskurðar sama dag. IIÍbeiðni sóknaraðila kemur fram að varnaraðili sé þrítugur, einhleypur ogbarnlaus. Hann sé öryrki vegna geðræns vanda og búi nú í íbúð á vegumsóknaraðila að [...]. Hann hafi hafið neyslu áfengis 12 ára að aldri, enfljótlega eftir það leiðst út í neyslu annarra fíkniefna. Eigi hann að bakifjölmargar innlagnir á deildir geðsviðs á Landspítalanum og sé hann greindurmisþroska, með andfélagslega persónuleikaröskun og geðhvarfasjúkdóm. Hafi hannendurtekið farið í geðrof og var inniliggjandi á öryggisgeðdeild á Kleppi eftirað hafa stungið föður sinn með hnífi í brjóstið árið 2005. Í kjölfarið hafihann verið metinn ósakhæfur og dvalið á réttargeðdeild að Sogni um tæplega þriggjaára skeið. Í júlí 2015 hafi hann lokið afplánun. Frá útskrift frá Sogni árið2008 hafi hann verið í eftirliti á göngudeild réttargeðdeildar, en endurtekiðverið lagður inn á geðdeild frá árinu 2011, fyrst og fremst vegna neyslutengdraeinkenna. Eftir að afplánun lauk árið 2015 hafi hann áfram verið ígöngudeildareftirliti, en mætt verr og verr til eftirlits. Um haustið hafi svovaknað grunur um vaxandi fíkniefnaneyslu. Þá er frá því greint að varnaraðilihafi ítrekað lent í átökum við foreldra sína og hafi hann m.a. ráðist á föðursinn í mars sl. með þeim afleiðingum að faðirinn hafi þurft að leita áslysadeild vegna áverka. Oft hafi lögregla verið kölluð til vegna hegðunarvarnaraðila, en sem stendur búi hann hann hjá foreldrum sínum.Framkemur einnig í beiðni sóknaraðili að varnaraðili hafi 26. apríl sl. komið ífylgd föður síns á bráðamóttöku geðsviðs vegna vaxandi geðrofseinkenna ogmikillar vanvirkni. Vegna hegðunar hans, mikillar aðsóknarkenndar og skorts áinnsæi hafi verið talið óhjákvæmilegt að nauðungarvista hann í 72klukkustundir. Í kjölfarið hafi sóknaraðili staðið að nauðungarvistun hans í 21dag, og hafi sýslumaður samþykkt þá beiðni 2. maí sl. Eftir það hafi hafistforðalyfjameðferð, en í tvígang hafi þurft að kalla til varnarteymi og nauðungarsprautavarnaraðila með skammverkandi geðrofslyfjum. Tekið er loks fram að undanfarnadaga hafi varnaraðili verið í hægum bata, en hann sé þó algjörlega innsæislausog afneiti geðrænum vanda sínum og sjái engan tilgang með lyfjameðferð. Hannhafi að auki neitað því að að eiga við neysluvanda að etja. Sótt hafi verið umflutning hans á öryggisgeðdeild til frekari meðferðar. Meðbeiðni sóknaraðila fylgdi læknisvottorð B geðlæknis, dagsett 18. maí sl. Ívottorðinu segir læknirinn að varnaraðili eigi að baki fjölmargar innlagnir ádeildir geðsviðs. Árið 2004 hafi hann verið greindur misþroska og meðandfélagslega persónuleikaröskun. Einnig sé hann greindur með geðhvarfasjúkdóm,en sterk ættarsaga sé um slíkan sjúkdóm í fjölskyldu hans. Hafi hann endurtekiðfarið í geðrof, en ekki sé staðfest hvort um neyslutengt geðrof sé að ræða eðahvort geðhvarfasjúkdómur hans liggi þar að baki. Í niðurstöðu vottorðsins segir eftirfarandi:„Þrítugur karlmaður með langa sögu um neysluvanda, andfélagslegapersónuleikaröskun og geðhvarfasjúkdóm. Á að baki lengri dóm vegna alvarlegsofbeldis gagnvart föður sínum og hefur hann legið endurtekið á réttargeðdeildfrá 2005. Verið undir eftirliti á göngudeild réttargeðdeildar eftir rýmkun ádómi 2008, en eftir að dómurinn féll endanlega úr gildi sumarið 2015 hefuraftur farið að síga á ógæfuhliðina hjá A með vaxandi neyslu og samhliða þvíversnandi geðhag og auknu ofbeldi. A hefur undanfarna mánuði endurtekið þurftað leggjast inn á geðdeild vegna þunglyndis og geðrofseinkenna. Hann hefureftir að dómur féll úr gildi ekki viljað þiggja forðalyf og síðustu mánuði ekkiviljað þiggja töflumeðferð heldur. A er nú enn á ný inniliggjandi meðgeðrofseinkenni og ekki fær um að sjá um sig sjálfur. Hann er innsæislaus íeigin vanda og í þörf fyrir lyfjameðferð. Það er enginn vafi á að A er haldinnalvarlegum geðsjúkdómi og þarf nú tryggari meðferðarramma á ný með betraeftirliti og lyfjameðferð. Án meðferðar spillir hann heilsu sinni og annarra ívoða og spillir möguleikum sínum á bata. Ég styð og mæli með beiðni umsjálfræðissviptingu í 24 mánuði.“Viðaðalmeðferð málsins gaf áðurnefndur geðlæknir skýrslu um síma. Hún staðfestiframlagt vottorð sitt og svaraði spurningum um efni þess. Varnaraðilikom ekki sjálfur fyrir dóminn, en bókað var eftir verjanda hans að hann teldiekki þörf á að gefa þar skýrslu. Tók verjandi fram að varnaraðili teldi sigekki veikan, en viðurkenndi að hann hefði átt við fíknivanda að glíma, sem hannhefði nú náð tökum á. Þá mótmælti hann því að hann væri innsæislaus og benti áað hann hefði nú sjálfviljugur komið á geðdeild og væri að ná bata. IIIMeðframangreindu vottorði geðlæknisins B og vætti hennar fyrir dómi þykir sýnt aðvarnaraðili sé haldinn geðhvarfasjúkdómi og eigi að auki langa sögu um neyslufíkniefna. Hefur hann af þeim sökum ítrekað verið lagður inn á geðdeild tillengri eða skemmri tíma. Einnig hefur borið á ofbeldishegðun hjá honum oginnsæisleysi í þann vanda sem hann glímir við. Í því ljósi verður að fallast áað uppfyllt séu skilyrði a- og b-liðar 4. gr. og 1. mgr. 5. gr. lögræðislaganr. 71/1997 til þess að verða við kröfu sóknaraðila um að varnaraðili verðisviptur sjálfræði tímabundið í tvö ár. Með vísan til sjúkrasögu varnaraðila,fyrri innlagna og fyrirliggjandi læknisvottorðs eru ekki rök til að markasjálfræðissviptingu hans skemmri tíma en krafist er. Samkvæmt1. mgr. 17. gr. laga nr. 71/1997 ber að greiða úr ríkissjóði þóknun skipaðsverjanda varnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonar hdl., sem þykir hæfilega ákveðin124.000 krónur, að meðtöldum virðisaukaskatti. IngimundurEinarsson dómstjóri kvað upp úrskurðinn.Úrskurðarorð:Varnaraðili,A, kt. [...] er sviptur sjálfræði tímabundið í tvö ár. Úrríkissjóði greiðist þóknun skipaðs verjanda varnaraðila, Brynjólfs Eyvindssonarhdl., 124.000 krónur.
Mál nr. 427/2016
Kærumál Flýtimeðferð
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu F um að mál sem hann hugðist höfða á hendur Í og B sætti flýtimeðferð þar sem skilyrðum 1. mgr. 123. gr. laga nr. 91/1991 var ekki fullnægt í málinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir EiríkurTómasson, Greta Baldursdóttir og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðódagsettri kæru, sem barst héraðsdómi 3. júní 2016, en kærumálsgögn bárustHæstarétti 6. sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1. júní2016 þar sem hafnað var beiðni sóknaraðila um flýtimeðferð í fyrirhuguðudómsmáli hans á hendur varnaraðilum. Kæruheimild er í n. lið 1. mgr. 143. gr.laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að lagt verðifyrir héraðsdóm að gefa út stefnu og heimila flýtimeðferð. Varnaraðilar hafa ekki átt þess kost að látamálið til sín taka fyrir Hæstarétti.Eins og greinir í hinum kærða úrskurðihyggst sóknaraðili höfða mál á hendur varnaraðilum og krefjast þess aðallega aðviðurkennt verði með dómi að samningur þeirra á milli um starfsskilyrðinautgriparæktar 19. febrúar 2016 sé ólögmætur, en til vara að tilteknar þrjárgreinar hans séu ólögmætar. Í umræddum samningi segir að hann gildi frá og með1. janúar 2017 og jafnframt kemur þar fram að samningurinn sé undirritaður afhálfu varnaraðilans íslenska ríkisins „með fyrirvara um nauðsynlegarlagaheimildir Alþingis.“ Lagt hefur verið fram á Alþingi frumvarp til laga umbreytingu á búvörulögum nr. 99/1993, búnaðarlögum nr. 70/1998 og tollalögum nr.88/2005. Í athugasemdum með frumvarpinu er tilefni þess sagt vera að lögfestaþær breytingar, sem fjórir samningar milli varnaraðila er undirritaðir voru 19.febrúar 2016, þar á meðal áðurgreindur samningur um starfsskilyrðinautgriparæktar, geri ráð fyrir og nauðsynlegt sé að gera svo að þeir getitekið gildi 1. janúar 2017. Frumvarpið hefur ekki verið afgreitt og því óvísthver verða afdrif þess. Sóknaraðili er ekki aðili að þeim samningi sem fyrirhuguðmálsókn hans lýtur að. Að teknu tilliti til þess og annarramálsatvika hefur sóknaraðili ekki lögvarða hagsmuni af því að fá úrlausndómstóla um þær kröfur sem hann hyggst tefla fram í fyrirhuguðu dómsmáli. Meðþessum athugasemdum, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar er fallist á þá niðurstöðu héraðsdóms að ekki sé fullnægt skilyrðum1. mgr. 123. gr. laga nr. 91/1991 fyrir því að málið sæti flýtimeðferð, sbr.til hliðsjónar dóm Hæstaréttar 8. janúar 2014 í máli nr. 816/2013. Verðurúrskurðurinn því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 1. júní 2016.IMeð bréfi, dagsettu27. maí sl. og mótteknu sama dag, fór Páll Rúnar Mikael Kristjánsson hrl. þessá leit við dóminn að mál sem umbjóðandi hans, Félag atvinnurekenda, Kringlunni7, Reykjavík, hyggst höfða á hendur sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, f.h.íslenska ríkisins, og Bændasamtökum Íslands sætti flýtimeðferð samkvæmt ákvæðumXIX. kafla laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála.Samkvæmtmeðfylgjandi stefnu hljóða kröfur stefnanda þannig: „...aðallega að viðurkenntverði með dómi að samningur stefndu um starfsskilyrði nautgriparæktar semdagsettur er 19. febrúar 2016, sé ólögmætur. Og til vara kveðst stefnandi geraþá kröfu að viðurkennt verði með dómi að 11., 12 og 13. gr. samnings stefndu umstarfsskilyrði nautgriparæktar sem dagsettur er 19. febrúar 2016 séu ólögmætar.“Einnig krefst stefnandi málskostnaðar.IITil stuðnings kröfusinni um flýtimeðferð málsins bendir lögmaðurinn á að til standi að haldaAlþingiskosningar á haustmánuðum. Af þeirri ástæðu sé nú fjölda mála flýtt ígengum þingið. Umræddur samningur, eða svokallaður búvörusamningur, þ.e.samningur um starfsskilyrði nautgriparæktar, verði tekinn fyrir á Alþingi eftirtvær vikur, og því sé ráðrúm stefnanda til að sækja dóm um ólögmæti samningsinstakmarkaðra en ella. Nauðsynlegt sé því að hraða málinu eins og kostur sé. Ítéðu bréfi lögmannsins er bent á að umræddur samningur byggi á 30. gr.búvörulaga nr. 99/1993, og sé hann gerður til 10 ára, þrátt fyrir að slíkirsamningar eigi lögum samkvæmt að vera til eins árs, þótt heimilt sé að gera þátil lengri tíma. Telur stefnandi að efni samningsins sé langt frá því að verabundið við greiðslur til framleiðenda mjólkurafurða eða til að tryggja tiltekiðafurðaverð til bænda. Í samningnum semji ráðherra t.d. við Bændasamtök Íslandsum að lagðar verði miklar álögur á þá sem keppi við innlendalandbúnaðarframleiðslu, auk þess sem framleiðsla innlends samkeppnisrekstrar séniðurgreidd um milljarða króna ár hvert. Byggt er á því að samningurinn sé í andstöðuvið lögmætisreglu íslensks réttar, auk þess sem hann brjóti gegn ákvæðumsamkeppnislaga, ákvæðum stjórnarskrár, sér í lagi 2., 40., 65., 72., 74., og76. gr., þingræðisreglu íslenskrar stjórnskipunar og banni við afturvirknilaga. Jafnframt telur stefnandi að ráðherra hafi með samningi þessum brotiðgegn ákvæðum stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Með vísan tilofanritaðs telur lögmaðurinn að uppfyllt séu öll skilyrði 1. mgr. 123. gr. laganr. 91/1991 til þess að verða við beiðni hans um flýtimeðferð málsins. IIIÍ 1. mgr. 123. gr. laga nr. 91/1991, um meðferð einkamála,segir að aðili sem hyggst höfða mál vegna ákvörðunar eða athafnar stjórnvaldseða verkfalls, verkbanns eða annarra aðgerða sem tengjast vinnudeilu, og þaðfæri ella eftir almennum reglum þeirra laga, geti óskað eftir því að málið sætiflýtimeðferð samkvæmt XIX. kafla laganna. Skilyrði þess er að brýn þörf sé áskjótri úrlausn, enda hafi hún almenna þýðingu eða varði stórfellda hagsmuniaðila. Við mat á því hvenær brýn þörf sé á skjótri úrlausn dómstóla og hvenærúrlausn hafi almenna þýðingu eða varði stórfellda hagsmuni verður að líta tilatvika hverju sinni. Þar sem umrætt ákvæði felur jafnframt í sér afbrigði fráalmennum málsmeðferðarreglum einkamálalaga verður að skýra það þröngri lögskýringu. Meðal gagna málsinser umræddur samningur um starfsskilyrði nautgriparæktar, svokallaðurbúvörusamningur, og er hann dagsettur 19. febrúar 2016. Í gr. 16.4 segireftirfarandi: „Samningur þessi er undirritaður f.h. ríkisstjórnar Íslands meðfyrirvara um nauðsynlegar lagaheimildir Alþingis. Af hálfu Bændasamtaka Íslandser samningur þessi undirritaður með fyrirvara um samþykki kúabænda.“ Tilefnifyrirhugaðrar málsóknar stefnanda á hendur stefndu er að fyrir Alþingi liggurnú stjórnarfumvarp um breytingu á búvörulögum, búnaðarlögum og tollalögum, oger frumvarpið lagt fram í kjölfar þess samnings sem hér hefur verið fjallað um.Eins og áður greinir byggir stefnandi á því að sá samningur sé ólögmætur. Umrætt lagafrumvarper í meðförum þingsins og því óvíst um afdrif þess. Fyrir vikið verður ekkertfullyrt um að fyrirhuguð lagasetning muni hafa áhrif á hagsmuni stefnanda, þóttóljóst sé raunar hverjir þeir hagsmunir eru eða kunni að verða eins og máliðliggur nú fyrir. Þá fær dómurinn ekki annað ráðið en að kröfur stefnanda, einsog þær eru orðaðar í fyrirliggjandi stefnu, feli í sér lögspurningu, og fariþannig í bága við fyrirmæli 1. mgr. 25. gr. laga nr. 91/1991, um meðferðeinkamála. Með vísan til ofanritaðs eru ekki uppfylltskilyrði 1. mgr. 123. gr. laga nr. 91/1991 til þess að mál þetta sætiflýtimeðferð samkvæmt ákvæðum XIX. kafla sömu laga. Beiðninni er því hafnað ogsynjað um útgáfu stefnu í málinu.Ingimundur Einarssondómstjóri kvað upp úrskurðinn.Ú R S K U R Ð A R O R ÐHafnað er beiðni um flýtimeðferðí fyrirhuguðu dómsmáli Félags atvinnurekenda gegn íslenska ríkinu ogBændasamtökum Íslands.
Mál nr. 86/2016
Flóttamaður Vegabréf Skjalafals Refsiákvörðun
H, íraskur ríkisborgari, var sakfelldur fyrir brot gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa framvísað við tollgæslu í blekkingarskyni ítölsku vegabréfi með nafni annars manns sem reynist vera falsað að hluta. H játaði brot sitt en krafðist þess að sér yrði ekki gerð refsing með vísan til 1. mgr. 31. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna. Talið var að þótt samningurinn hefði ekki lagagildi hér á landi væri við ákvörðun refsingar unnt að taka tillit til hans í ljósi þeirrar meginreglu að leitast skuli við að skýra lög til samræmis við þjóðréttarskuldbindingar ríkisins. Yrði ekki vefengt eftir gögnum málsins að H kynni að teljast flóttamaður í skilningi samningsins, en beiðni hans um hæli væri til meðferðar hjá Útlendingastofnun. Yrði að virða vafa um þetta honum í hag. Þá gæti ekki skipt máli þótt H hefði ekki ferðast hingað til lands beint þaðan sem lífi hans eða heilsu var ógnað enda hefði hann ekki gert teljandi hlé á för sinni. Loks væri þess að gæta að höfð voru afskipti af H þegar við komu til landsins og skipti því ekki máli þótt hann hefði ekki sjálfur gefið sig tafarlaust fram við stjórnvöld, en hann hefði borið fram ástæður fyrir ólöglegri komu sinni þegar eftir handtöku. Að þessu virtu var H ekki gerð refsing í málinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Benedikt Bogason og Ingibjörg Benediktsdóttir setturhæstaréttardómari.Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar22. janúar 2016 í samræmi við yfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Af hálfuákæruvaldsins er krafist staðfestingar héraðsdóms.Ákærði krefst þess að sér verði ekkigerð refsing.IMál þetta var höfðað með ákæru 8. janúar2016 á hendur ákærða fyrir brot gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940 með því að hafa 1. sama mánaðar framvísað í blekkingarskyni viðtollgæslu í Flugstöð Leifs Eiríkssonar ítölsku vegabréfi með nafni annars mannssem reyndist vera falsað að hluta. Ákærði kveðst vera fæddur árið 1982 og vera Kúrdiað þjóðerni með íraskt ríkisfang.Við yfirheyrslu hjá lögreglu 1. og 7.janúar 2016 greindi ákærði frá því að hann hefði farið frá Írak til Tyrklandsog þaðan sjóleiðina til Grikklands um miðjan desember 2015. Þar hefði hanndvalið í 13 til 14 daga í þeim tilgangi að bíða eftir að fá fölsuð skilríki svohonum væri kleift að ferðast innan Evrópu. Hann hefði síðan haldið för sinniáfram flugleiðis 26. eða 27. sama mánaðar með stuttri viðkomu í Hollandi, enákærði kom til landsins frá Amsterdam 1. janúar 2016.Eftir að ákærði var handtekinn í kjölfarþess að framvísa fölsuðu vegabréfi óskaði hann eftir hæli sem flóttamaður hér álandi vegna aðstæðna sinna í Írak og mun sú beiðni vera til meðferðar hjáÚtlendingastofnun.Ákærða var með úrskurði 2. janúar 2016gert að sæta gæsluvarðhaldi til 8. sama mánaðar. Eins og áður greinir var ákæraí málinu gefin út þann dag. Með hinum áfrýjaða dómi var ákærði sakfelldur oggert að sæta fangelsi í 30 daga, en til frádráttar refsingunni skyldi komagæsluvarðhald sem hann sætti.IIÁkærði hefur játað að hafa framið það brotsem honum er gefið að sök og tekur áfrýjun hans ekki til sakfellingarinnar.Aftur á móti vísar ákærði til þess að hann sé flóttamaður og telur að sér verðiaf þeirri ástæðu ekki refsað fyrir brot af þessu tagi.Samkvæmt 1. mgr. 31. gr. alþjóðasamningsum stöðu flóttamanna, sem íslenska ríkið gerðist aðili að 30. nóvember 1955,sbr. auglýsingu nr. 74/1955, skulu aðildarríki samningsins ekki beita refsingugagnvart flóttamönnum vegna ólöglegrar komu þeirra til landsins ef þeir komabeint frá landi, þar sem lífi þeirra eða frelsi er ógnað, enda gefi þeir sigtafarlaust fram við stjórnvöld og beri fram gildar ástæður fyrir ólöglegri komusinni. Þótt samningur þessi hafi ekki lagagildi hér á landi er unnt viðákvörðun refsingar að taka tillit til hans í ljósi þeirrar meginreglu íslensksréttar að leitast skuli við að skýra lög til samræmis viðþjóðréttarskuldbindingar ríkisins. Í því sambandi er þess að gæta að ekkiverður vefengt eftir gögnum málsins að ákærði kunni að teljast flóttamaður ískilningi samningsins, en beiðni hans um hæli er til meðferðar hjá Útlendingastofnun,eins og áður greinir. Verður að virða vafa um þetta ákærða í hag. Þá getur ekkiskipt máli þótt ákærði hafi ekki ferðast hingað til lands beint þaðan sem lífihans eða frelsi hafi verið ógnað, en ekki verður talið að hann hafi gertteljandi hlé á för sinni meðan hann beið eftir skilríkjum til að honum værikleift að halda henni áfram. Loks er þess að gæta að höfð voru afskipti afákærða þegar við komu til landsins og þykir því ekki skipta máli þótt hann hafiekki sjálfur tafarlaust gefið sig fram við stjórnvöld hér á landi, en hann barfram ástæður fyrir ólöglegri komu sinni þegar eftir handtöku. Að öllu þessuvirtu og með hliðsjón af dómi Hæstaréttar 17. desember 2015 í máli nr. 345/2015eru ekki efni til að ákærða verði gerð refsing í málinu.Rétt er að fella á ríkissjóð allansakarkostnað á báðum dómstigum, þar með talin málsvarnarlaun verjanda ákærða íhéraði eins og þau voru ákveðin í hinum áfrýjaða dómi og málsvarnarlaunverjanda hans fyrir Hæstarétti, sem ákveðin eru að meðtöldum virðisaukaskattieins og í dómsorði greinir. Dómsorð:Ákærða, Hemen OsmanMustafa, er ekki gerð refsing í máli þessu.Allur sakarkostnaður íhéraði og fyrir Hæstarétti greiðist úr ríkissjóði, þar með talin málsvarnarlaunverjanda ákærða eins og þau voru ákveðin í hinum áfrýjaða dómi og málsvarnarlaunverjanda hans fyrir Hæstarétti, Unnars Steins Bjarndal hæstaréttarlögmanns, 496.000krónur.Dómur HéraðsdómsReykjaness 8. janúar 2016. Mál þetta, sem dómtekið var ídag, er höfðað með ákæru útgefinni af Lögreglustjóranum á Suðurnesjum í dag áhendur Hemen Osman Mustafa,fæðingardagur 1. mars 1982, íraskur ríkisborgari, „fyrir skjalafals, með því að hafa, föstudaginn 1. janúar 2016, framvísað við tollgæslu íFlugstöð Leifs Eiríkssonar, í blekkingarskyni, ítölsku vegabréfi nr.[...], á nafni A, f.d. [...], með gildistíma frá 25.06.2007 til 24.06.2017,sem reyndist breytifalsað, þ.e. falsað að hluta, í kjölfar þess að ákærði hafðiverið stöðvaður af tollgæslunni vegna tollskoðunar. Telst þessi háttsemi ákærða varða við 1. mgr. 155.gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Þess er krafist aðákærði verði dæmdur til refsingar og til greiðslu alls sakarkostnaðar. “Ákærði krefstaðallega að honum verði ekki gerð refsing og að málskostnaður verði lagður áríkissjóð en til vara er krafist vægustu refsingar og málskostnaðar. Farið varmeð mál þetta samkvæmt 164. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála og var þaðtekið til dóms án frekari sönnunarfærslu er sækjanda og verjanda ákærða hafðiverið gefinn kostur á að tjá sig um lagaatriði og ákvörðun viðurlaga. Ákærði hefur skýlaust játað brot sitt.Sannað er með játningu ákærða og öðrum gögnum málsins að hann er sekur um þáháttsemi sem honum er gefin að sök og er brot hans rétt heimfært tilrefsiákvæða í ákæru. Samkvæmt dómaframkvæmd þykir refsing ákærðahæfilega ákveðin fangelsi í 30 daga. Til frádráttar refsingu kemurgæsluvarðhald sem ákærði hefur sætt frá 2. janúar sl. Samkvæmt 1. mgr. 218. gr.laga nr. 88/2008 ber ákærða að greiða sakarkostnað málsins. Um er að ræðaþóknun verjanda hans, Theodórs Kjartanssonar hdl., sem er hæfilega ákveðin250.000 krónur, að meðtöldum virðisaukaskatti.Dóm þennan kveður upp Gunnar Aðalsteinssonhéraðsdómari.D ó m s o r ð:Ákærði,Hemen Osman Mustafa, fæðingardagur 1. mars 1982, sæti fangelsi í 30 daga.Til frádráttar refsingu kemur gæsluvarðhald sem ákærði hefur sætt frá 2. janúarsl. með fullri dagatölu.Ákærði greiði málsvarnarlaun skipaðsverjanda síns, Theodórs Kjartanssonar héraðsdómslögmanns, 250.000 krónur.
Mál nr. 206/2016
Rán
Ó og J voru sakfelldir fyrir rán með því að hafa farið inn í banka í Reykjavík, vopnaðir eftirlíkingu af skammbyssu og hníf, ógnað þar starfsfólki og viðskiptavinum og haft á brott með sér nánar tilgreinda fjármuni. Var brotið talið varða við 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Við ákvörðun refsingar var meðal annars litið til þess að margir hefðu verið í bankanum er ránið var framið, bæði starfsfólk og viðskiptavinir, sem hefðu ekki getað vitað hvort byssan hefði verið raunveruleg eða ekki. Þá hefði brotið verið skipulagt, beinst að mikilvægum hagsmunum, sbr. 1. tl. 1. mgr. 70. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, og framið í sameiningu, sbr. 2. mgr. sömu lagagreinar. Var refsing Ó og J ákveðin fangelsi í þrjú ár en refsing þess fyrrnefnda ákvörðuð sem hegningarauki við dóm sem hann hafði hlotið í janúar 2016, með vísan til 78. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæmahæstaréttardómararnir Viðar Már Matthíasson og Karl Axelsson og IngibjörgBenediktsdóttir settur hæstaréttardómari. Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar 11. mars2016 í samræmi við yfirlýsingar ákærðu um áfrýjun. Af hálfu ákæruvaldsins erþess krafist að refsing ákærðu verði þyngd.Ákærði Ólafur IngiGunnarsson krefst þess að refsing hans verði milduð og bundin skilorði.Ákærði Jóel MaronHannesson krefst þess að refsing hans verði milduð.Við ákvörðun refsingarber sérstaklega að líta til þess að brot þeirra var skipulagt, þeirra hagsmuna sem brotið varðaði, sbr. 1.tl. 1. mgr. 70. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem og þess að brotiðfrömdu ákærðu í sameiningu, sbr. 2. mgr. sömu lagagreinar. Að þessu gættu, enað öðru leyti með vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms, verður hannstaðfestur.Ákærðu verður gert að greiða allan áfrýjunarkostnaðmálsins, þar með talin málsvarnarlaun skipaðra verjenda sinna fyrir Hæstarétti,sem ákveðin verða að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Héraðsdómur skal vera óraskaður.Af áfrýjunarkostnaði málsinsgreiði ákærðu, Ólafur Ingi Gunnarsson og Jóel Maron Hannesson hvorfyrir sig 622.500 krónur, sem eru málsvarnarlaun verjenda þeirra,hæstaréttarlögmannanna Sigurðar G. Guðjónssonar og Bjarna Haukssonar. Annanáfrýjunarkostnað, 91.406 krónur, greiði ákærðu óskipt.Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur 24.febrúar 2016. Mál þetta, sem dómtekið var 18.febrúar síðastliðinn, var höfðað með ákæru lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu, útgefinni 5. febrúar síðastliðinn, á hendur Ólafi Inga Gunnarssyni,kennitala [...], Hjallabraut 15, Hafnarfirði og Jóel Maron Hannessyni,kennitala [...], Ásbrekku 7, Garðabæ, „fyrir rán, með því að hafa í félagi,miðvikudaginn 30. desember 2015, farið inn Landsbankann við Borgartún 33 íReykjavík, ákærði Ólafur klæddur svartri hettupeysu, með andlitið hulið ogvopnaður eftirlíkingu af skammbyssu og ákærði Jóel í hettupeysu, með andlitiðhulið og vopnaður hníf, stokkið yfir afgreiðsluborð þar sem voru fyrir 5starfsmenn bankans og ákærði Ólafur ógnaði gjaldkera bankans A með byssunnim.a. með því að halda byssunni upp við höfuð A meðan hann skipaði henni að opna3 sjóðsvélar bankans sem ákærði Ólafur tók síðan fjármuni úr, á meðan tókákærði Jóel peninga sem voru á afgreiðsluborði og setti í poka sem hann hafðimeðferðis og ógnaði starfsfólki og viðskiptavinum bankans með hníf sem hannhélt á lofti. Ákærðu höfðu 558.000 íslenskar krónur, 1.080 evrur, 10.000japönsk jen, 500 danskar krónur og 20 pund á brott með sér af vettvangi. Telstþetta varða við 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Þesser krafist að ákærðu verði dæmdir til refsingar og greiðslu allssakarkostnaðar.“ Ákærðu hafa fyrir dómi skýlaustjátað að hafa framið brot það sem þeim er gefið að sök í ákærunni og er játningþeirra studd sakargögnum. Það eru þvíefni til að leggja dóm á málið samkvæmt 1. mgr. 164. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Samkvæmt þessuverða ákærðu sakfelldir fyrir brotið sem er réttilega fært til refsiákvæðis íákærunni. Við þingfestingu tóku ákærðu sérfrest til að kynna sér gögn málsins og ákveða afstöðu sína til ákærunnar. Íþinghaldi 10. febrúar játuðu þeir sök og ekki kom fram ósk um að aðalmeðferðfæri fram. Meðal rannsóknargagna ermyndbandsupptaka úr afgreiðslusal bankans sem tekin er af ákærðu fremja ránið.Á henni sést hvernig ákærðu koma hlaupandi inn í bankann klæddir eins og íákæru greinir. Annar þeirra heldur á byssu en hinn á hníf. Þeir stökkva yfirafgreiðsluborðið og taka þegar til við að leita að peningum. Ákærði ÓlafurIngi, sem var með byssuna, sækir bankastarfsmann og ógnar henni með byssunni ogber hana upp að höfði hennar eins og lýst er í ákæru. Á sama hátt sést ákærðiJóel Maron ógna starfsfólki og viðskiptavinum með hníf eins og lýst er í ákæru.Til undirbúnings ráninu höfðu ákærðu tekið sendibifreið ófrjálsri hendi og komuá henni að bankanum. Þeir skildu bifreiðina eftir í gangi og óku á brott eftirránið. Þeir földu síðar ránsfenginn og reyndu á annan hátt að dylja slóð sína. Lögreglan hóf þegar umfangsmiklaeftirgrennslan og var myndum af ræningjunum dreift. Ábendingar bárust um aðákærðu kynnu að hafa verið að verki. Þeir gáfu sig svo fram við lögreglu aðtilstuðlan aðstandenda sinna um miðnætti sama dag og ránið var framið. Þávísuðu þeir á ránsfenginn sem komst til skila. Ákærðu hafa verið sakfelldirfyrir rán þar sem þeir notuðu vopn til að ógna fólki. Byssan reyndist síðarvera eftirlíking og haft er eftir starfsmanni bankans, sem í ákæru getur, aðhún hafi gert sér grein fyrir að svo var. Hins vegar er til þess að líta aðmargir aðrir voru í bankanum þegar ránið var framið, bæði starfsfólk ogviðskiptavinir. Þeir gátu ekki vitað hvort byssan væri raunveruleg eða ekki.Samkvæmt rannsóknargögnum er byssan 18 cm á lengd og 13 cm há. Við fyrstu sýn ámynd virðist hún vera raunveruleg. Þá er hnífurinn úr stáli, 27 cm langur, þaraf er blaðið 15 cm. Aftari hluti bakkans er tenntur. Ákærði Ólafur Ingi var dæmdur í30 daga fangelsi 21. janúar síðastliðinn fyrir umferðarlagabrot og verður honumþví nú dæmdur hegningarauki, sbr. 78. gr. almennra hegningarlaga. Ákærði JóelMaron hefur ekki áður verið dæmdur til refsingar. Við ákvörðun refsingar verðurað líta til þess að ákærðu frömdu vopnað rán á óvenju grófan hátt. Í bankanumvar nokkur fjöldi fólks, bæði starfsmenn og viðskiptavinir. Ráða má afmyndbandsupptöku að þeir gengu óhikað og skipulega til verks og tók rániðstuttan tíma. Ákærðu til málsbóta er að þeir gáfu sig fram eins og lýst var ogvísuðu á ránsfenginn. Þá játuðu þeir sök fyrir dómi. Þeir eru ungir að árum ogákærði Jóel Maron er með hreint sakavottorð. Samkvæmt þessu öllu þykir megaákveða refsingu þeirra, hvors um sig, 3 ára fangelsi. Til frádráttar skal komagæsluvarðhaldsvist þeirra eins og í dómsorði segir. Ákærðu verða dæmdir til aðgreiða sakarkostnað óskipt eins og í dómsorði greinir. Enn fremur skulu þeirgreiða málsvarnarlaun verjanda sinna sem ákvörðuð eru með virðisaukaskatti ídómsorði, svo og annan kostnað eins og þar greinir. Arngrímur Ísberg héraðsdómarikvað upp dóminn.D ó m s o r ð : Ákærði, Ólafur Ingi Gunnarsson,sæti fangelsi í 3 ár en til frádráttar skal koma gæsluvarðhaldsvist frá 31.desember 2015. Ákærði, Jóel Maron Hannesson,sæti fangelsi í 3 ár en til frádráttar skal koma gæsluvarðhaldsvist frá 31.desember 2015. Ákærðu greiði óskipt 40.000krónur í sakarkostnað. Ákærði Ólafur Ingi greiðimálsvarnarþóknun skipaðs verjanda síns, Steinbergs Finnbogasonar hdl., 818.400krónur og 13.920 krónur í aksturskostnað. Ákærði Jóel Maron greiðimálsvarnarþóknun skipaðs verjanda síns, Bjarna Haukssonar hrl., 818.400 krónurog 13.920 krónur í aksturskostnað.
Mál nr. 415/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Helgi I. Jónssonhæstaréttardómari og Ingibjörg Benediktsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 31. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 1. júní sama ár.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 31. maí 2016, þar sem varnaraðila vargert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 28. júní 2016 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi,til vara að honum verði gert að leggja fram tryggingu samkvæmt 1. mgr. 101. gr.laga nr. 88/2008, en að því frágengnu að farbanninu verði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 31.maí 2016.Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, f.d. […], verði gert að sæta áfram farbanni þar til dómurfellur í máli hans, en þó eigi lengur en til þriðjudagsins 28. júní 2016, kl.16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr.laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Ígreinargerð lögreglustjóra segir að þann 22. september sl. hafi meðákærði, Y,komið hingað til lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni [...].Lögreglan hafi haft eftirlit með bifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið tilReykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september.Föstudaginn 25. september hafi Y farið með flugi frá Íslandi, en skiliðbifreiðina eftir á bifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Y hafi síðan komiðaftur til landsins þann 28. september og sótt bifreiðina. Ákærði, X, hafieinnig komið með flugi til landsins þennan sama dag og þeir ekið á sitt hvorribifreiðinni sem leið lá inn í [...] á [...] að gistiheimili við [...] í [...].Þar hafi ákærði hitt meðákærða Y og hafi báðir verið handteknir af lögreglustuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin sem meðákærði Y ók hafi veriðhaldlögð af lögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg afamfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi verið búið að fela íbifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafaþeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Það sé mat ákæruvaldsinsað ferð ákærða X til landsins hafi haft þann eina tilgang að fjarlægjafíkniefnin úr bifreiðinni og afhenda þau.Meðákæru héraðssaksóknara dagsettri 4. apríl sl. hafi ákærða X verið gefið að sökstórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamtmeðákærðu að innflutningi á 19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaínifrá Hollandi til Íslands ætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánargreini í ákæruskjali. Ákærðiþykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 árafangelsi. Að mati ákæruvalds þyki meint aðild ákærða mikil en hún sé talintengjast skipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einniglagt til grundvallar kröfu að um mjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé aðræða. Metur ákæruvald það svo að skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykirsambærileg stöðu sakborninga á öðrum svipuðum málum sbr. mál Hæstaréttar nr.736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar semsakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvellialmannahagsmuna þegar legið hafi fyrir sterkur grunur um beina aðild aðinnflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Þákemur fram að ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29.september, síðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-[...]/2015, en sáúrskurður hafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði sættigæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum taldilögregla, í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt aðfara fram á áframhaldandi gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmivið það hafi verið farið fram á og ákærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann oghafi sá úrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstirétturþrisvar staðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma nr.49/2016, 128/2016 og 217/2016. Sé því farið fram á að ákærði verði úrskurðaðurí áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því sébyggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laganna séu til staðar eins og áður er rakið.Jafnframtteljast að mati lögreglu vera fyrir hendi skilyrði til að úrskurða ákærða ífarbann á grundvelli b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Ákærði séerlendur ríkisborgari og hafi engin sérstök tengsl við landið. Sæti hann ekkifarbanni megi ætla að hann reyni að komast úr landi til að komast undan málsókneða fullnustu refsingar. Að mati héraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveruákærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og þvínauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hans er til lyktaleitt. Ákæruvaldiðtelur með hliðsjón af því sem rannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undirsterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940, ásamt síðari breytingum, og geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Umheimild til að úrskurða ákærða í farbanner vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008. Með vísan til alls framangreinds og framlagðra gagnamálsins sé þess beiðst að krafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.Ákærðimótmælir kröfunni og krefst þess í fyrsta lagi að henni verði hafnað. Til varakrefst hann þess að honum verði gert, í staðinn fyrir farbann, að setjatryggingu samkvæmt 2. mgr. 101. gr. laga nr. 88/2008. Til þrautavara að ákærðaverði heimilt að fara til Hollands undir rafrænu eftirliti skv. 1. mgr. 100. gr. sömu laga. Tilþrautaþrautavara að farbanninu verði markaður skemmi tími.Meðdómi Hæstaréttar 18. mars 2016 í máli nr. 217/2016, var ákærða gert að sætafarbanni til 5. apríl 2016 á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr.2. mgr. 95. gr. sömu laga. Með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 3. maí 2016 varfarbann ákærða framlengt til dagsins í dag. Ákæra í máli þessu var gefin út 5.apríl sl. og þingfest 14. apríl sl. á hendur ákærða og þremur meðákærðu. Þykirekkert fram komið í málinu nú sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrirhendi skilyrði til að ákærða verði gert að sæta farbanni á meðan mál hans errekið fyrir dómstólum. Þá telur dómurinn sakarefni ákærunnar sé slíkt að ekkiséu skilyrði til að samþykkja kröfu ákærða um að setja tryggingu til að tryggjanærveru ákærða undir rekstri málsins né að honum sé heimilt að fara af landibrott með búnað svo hægt verði að fylgjast með honum. Ákæra á hendur ákærðahefur þegar verið þingfest. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfuhéraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir íúrskurðarorði.Úrskurðþennan kveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómari.Úrskurðarorð:Ákærði, X, f.d. […], skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans,þó eigi lengur en til þriðjudagsins 28. júní 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 410/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstiréttur.Mál þetta dæma Benedikt Bogasonhæstaréttardómari og Ingibjörg Benediktsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 27. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 30. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25. maí 2016 þar sem varnaraðila vargert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 22. júní 2016klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar verður hannstaðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 25.maí 2016. Héraðssaksóknari hefur gert þákröfu að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verði gert að sætaáfram gæsluvarðhaldi þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en tilmiðvikudagsins 22. júní 2016, kl. 16.00.Ígreinargerð héraðssaksóknara kemur fram að með ákæru ríkissaksóknara dagsettri29. þ.m., sé ákærða gefið að sök frelsissviptingu, líkamsárás, hótanir,kynferðisbrot og stórfelldar ærumeiðingar gegn sambýliskonu sinni, með því aðhafa föstudaginn 5. febrúar 2016, svipt þáverandi sambýliskonu sína, A, frelsifrá um klukkan 11 til 15, á heimili þeirra að [...] í [...]. Á meðan áfrelsissviptingunni stóð hafi ákærði veist að A og slegið hana ítrekaðhnefahöggum í síðuna og höfuðið, rifið í hár hennar, tekið hana hálstaki ogsparkað ítrekað í síðu hennar og fætur þar sem hún hafi legið á gólfinu. Ákærðihafi skipað A jafnframt að setjast í stól og sparkað stólnum svo undan hennisvo hún féll í gólfið. Á meðan á þessu stóð hafi ákærði hótað A ítrekað líflátiog meinað henni útgöngu úr íbúðinni og er hún hafi reynt að flýja í eittskiptið hafi ákærði stöðvað hana í forstofu, reif í hár hennar og sló hanahnefahöggum. Ákærði hafi svo látið A girða niður um sig og skoðað kynfærihennar og rass með vasaljósi auk þess sem hann hafi tekið mynd af berumkynfærum hennar og árétt hana þannig kynferðislega. Í kjölfar ofbeldis þess semað framan sé lýst og á meðan á frelsissviptingunni stóð, hafi ákærði þvingað Atil munnmaka og endaþarmsmaka og beitt hana þannig ofbeldi og ólögmætrinauðung. Af öllu þessu hafi A hlotið mar á höfði, bæði á enni og í hársvörð,eymsli víða um líkamann og jaxl brotnaði í efri gómi vinstra megin auk þess semákærði móðgaði og smánaði A með háttseminni. Teljistþetta varða við 1. mgr. 194. gr., 199. gr., 1. mgr. 218. gr., 1. mgr. 226. gr.,233. gr. og 233. gr. b. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Rannsóknmálsins hafi hafist þann 5. febrúar sl. er A hafi leitað til lögreglu og bar umað hafa sætt ofbeldi og frelsissviptingu af hálfu ákærða, sem þá varsambýlismaður hennar, þann dag. Rannsókn málsins hafi leitt í ljós að A hafiverið með áverka sem samrýmdust frásögn hennar, m.a. hafi fundist brot úr tönná heimili þeirra ákærða. Þá hafi fundist í síma hennar ljósmynd af kynfærumhennar og kynfærum annarrar konu sem jafnframt styðja framburð hennar að matiákæruvalds. Loks liggi fyrir framburður vinkonu A sem hafi sótt hana á heimiliðog ekið á lögreglustöð auk ýmissa annarra gagna. Brotaþoli hafi borið um það ískýrslu hjá lögreglu að ákærði og faðir hans hafi ítrekað reynt að hafa áhrif áframburð hennar í málinu með því að setja sig í samband við hana eftir að máliðkom upp. Ákærði neiti sök og hafi gefið skýringar á tilkomu áverka brotaþolasem ákæruvaldið meti ótrúverðuga. Aðalmeðferð í málinu hafi farið fram 12. maísl. og sé nú beðið dóms.Ákærðihafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsins frá 7. febrúar sl., fyrst á grundvellirannsóknarhagsmuna, en frá 10. febrúar á grundvelli almannahagsmuna, sbr. 2.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur sem síðarvar staðfestur með dómi Hæstaréttar nr. 98/2016, með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar. Komst Hæstiréttur þar að þeirri niðurstöðu að kærði væri undirsterkum grun um framangreind brot og að þau væru þess eðlis að varðhald værinauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Í dómi Hæstaréttar séu einnigrakinn efnisatriði málsins með nánari hætti og atriði sem fram hafa komið viðskýrslutökur af aðilum og vitnum málsins og sé einnig vísað til þess tilstuðnings kröfu þessari. Hæstiréttur staðfesti jafnframt framlengingugæsluvarðhalds yfir ákærða málum nr. 184/2016 og 244/2016.Brotþau sem ákærði er grunaður um geta varðað allt að 16 ára fangelsi. Með hliðsjónaf alvarleika sakarefnis og þess að ríkir almannahagsmunir standa til þess aðmenn gangi ekki lausir þegar svo stendur á sé þess krafist að ákærða verði gertað sæta gæsluvarðhaldi meðan mál hans er til meðferðar hjá dómstólum.Niðurstaða: Ákærði hefursætt gæsluvarðhaldi frá 7. febrúar sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna,en frá 10. febrúar síðastliðinn á grundvelli almannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, samkvæmt úrskurði HéraðsdómsReykjavíkur sem staðfestur var með dómi Hæstaréttar 12. febrúar sl. í máli nr.98/2016. Í því máli taldi Hæstiréttur að skilyrði væru uppfyllt til þess aðkærði sætti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 vegnabrota sem hann væri undir sterkum grun að hafa framið gegn sambýliskonu sinniog að brotin væru þess eðlis að varðhald væri nauðsynlegt með tilliti tilalmannahagsmuna. Héraðsdómur úrskurðaði ákærða síðaní áframhaldandi gæsluvarðhald til dagsins í dag með úrskurði, dags. 27. apríl2016. Kæra vegna þess úrskurðar barst of seint og var vísað frá Hæstarétti.Úrskurður 30. mars 2016 var staðfestur með dómi Hæstaréttar frá 1. apríl sl. ímáli 244/2016. Ákæra í málinu var gefin út 29. mars 2016 og aðalmeðferð fórfram 12. maí sl. og er beðið dóms. Með vísan til þess sem að framan er rakið og þess semfram kemur í greinargerð sóknaraðila er fallist á að ákærði sé undir sterkumgrun um að hafa svipt sambúðarkonu sína frelsi sínu og beitt hana líkamlegu ogkynferðislegu ofbeldi þannig að varðað geti við 1. mgr. 194. gr., 1. mgr. 218.gr. og 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, auk þess sem háttsemi hanser talin varða við 209. gr., 225. gr. og 233. gr. sömu laga. Brotin sem ákærði liggur undir sterkum grun um að hafaframið varða meira en 10 ára fangelsi. Í ljósi þessa er fallist á að brotin séuþess eðlis að gæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 er því fullnægt og er ekkert framkomið í málinu sem leitt getur til þess að talið verði að skilyrði ákvæðisinsséu ekki lengur fyrir hendi frá því að dómur Hæstaréttar gekk í máli nr.98/2016. Með vísan til þess sem að framan er rakið og þegar horfter til eðlis þeirra brota sem ákærði er sterklega grunaður um að hafa framið,er fallist á kröfu sóknaraðila um að ákærði sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldieins og í úrskurðarorði greinir.Sigrún Guðmundsdóttir héraðsdómari kveður uppúrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐÁkærði,X, kt. [...], skal sæta áfram gæsluvarðhaldi þar til dómur fellur í máli hans,þó eigi lengur en til miðvikudagsins 22. júní 2016, kl. 16.00.
Mál nr. 406/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelssonog Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 27. maí 2016,sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 30. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 27. maí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 3. júní 2016 klukkan 16 og einangrun ámeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 27. maí 2016. Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefurkrafist þess fyrir dóminum í dag, að X, kt. [...], verði gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 3. júní 2016 kl. 16:00. Þá er þess krafistað kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Í greinargerðlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu segir að lögreglanrannsaki nú meint rán við [...] í Kópavogi. Tilkynning hafi borist lögreglu kl. 23:05 þann 25. maíum að árásarþoli, sem væri kominn heim til sín, hefði verði rændur og gerandiverið grímuklæddur og vopnaður kúbeini. Árásarþoli hafi sagt aðhann hefði setið í strætóskýli á [...] þegar kærði hafi komið aðvífandi ogheimtað af honum öll verðmæti með orðunum "þú veist hvernig þetta er"og hótað honum að hann myndi lemja hann með kúbeini ef hann yrði ekki viðþessu. Kærði hafi jafnframt sagt að hann hefði rænt annan aðila fyrr þann dagen sá ekki hlýtt og verið laminn í andlitið með kúbeininu. Árásarþoli hafilátið kærða fá úlpu, veski og Iphone 5c síma. Kærði hefði klætt sig í úlpuna oghlaupið í burtu í átt að verslun [...] við [...] í Kópavogi. Úlpan hafi veriðdökkgræn 66°norður úlpa, síð og með loðkraga og síminn verið hvítur Iphone 5c íhulstri. Nokkrir lögreglubílarhafi leitað í hverfinu í töluverða stund en enginn aðili sem samsvaraði þessarilýsingu fundist. Það hafi svo verið í gærkvöldi sem lögreglan hafifengið tilkynningu um árás tveggja manna í söluturninum [...] í Reykjavík.Kærði hafi verið þar annar handtekinna og verið færður á lögreglustöð. Hannhafi verið klæddur í dökkgræna 66°norður úlpu og við leit í tösku sem hann hafiverið með í fórum sínum hafi fundist debetkort í eigu árásarþola. Kærði hafiekki gefið skýringu á því hvers vegna kortið væri í töskunni. Kærði hafi verið yfirheyrður í dag af lögreglu ogneitað allri aðild að málinu. Einnig sé til rannsóknar hjá lögreglu önnur mál áhendur kærða, tvö ránsmál þar sem kærði sé annars vegar grunaður um aðild aðráni við bókasafnið við Hamraborg í Kópavogi, með því að hafa í félagi viðannan mann, veist að manni með barsmíðum og rænt hann síma, heyrnatólum ogstrætisvagnamiðum (007-2016-[...],) og hins vegar með því að hafa utan við [...]í Kópavogi, í félagi við annan mann, hótað manni með eggvopni og rænt hannsaxafóni og ipad (007-2016-[...]). Það er mat lögreglustjóraað lagaskilyrðum rannsóknargæslu sé fullnægt í máli þessu, enda sé kærði undirrökstuddum grun um aðild að ráni er varði við 252. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940 og geti varðað allt að 16 ára fangelsi. Rannsókn málsins sé áviðkvæmu stigi og því afar brýnt að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi ogeinangrun, þannig að hann hafi ekki tækifæri til að torvelda rannsóknina,s.s. með því að koma undan munum eða hafa áhrif á aðra hugsanlega samverkamenn.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna, a-liðar 1. mgr. 95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálamála er þess krafist að krafan nái framað ganga. Samkvæmtrannsóknargögnum málsins er kærði undir rökstuddum grun um að hafa framið brotsem fangelsisrefsing liggur við. Rannsókn málsins er á viðkvæmu stigi. Haldikærði óskertu frelsi sínu gæti hann torveldað rannsókn málsins með því að hafaáhrif á samseka eða koma sönnunargögnum undan. Með vísan til a-liðar 1. mgr.95. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008, um meðferð sakamála, erþví fallist á kröfur lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir íúrskurðarorði. SandraBaldvinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú r s k ur ð a r o r ð: Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi allttil föstudagsins 3. júní 2016, kl. 16:00.Kærðisæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 403/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr., sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir BenediktBogason og Karl Axelsson og Ingibjörg Benediktsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 25. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 27. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 25. maí 2016 þar sem varnaraðila varbönnuð för frá Íslandi á meðan máli hans er ólokið, þó eigi lengur en tilmiðvikudagsins 22. júní 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinnkærði úrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaðurskemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 25. maí 2016Ár 2016, miðvikudaginn 25. maí, er ádómþingi Héraðsdóms Suðurlands, sem háð er í dómsal embættisins að Austurvegi4, Selfossi af Hirti O. Aðalsteinssyni dómstjóra, kveðinn upp úrskurður þessi.Héraðssaksóknari hefur krafist þess að X,kt. [...] til lögheimilis að [...], [...], verði með úrskurði bönnuð för fráÍslandi á meðan mál hans er til meðferðar hjá héraðssaksóknara og eftir atvikumfyrir dómstólum ef til útgáfu ákæru kemur fram til þess að héraðsdómur erkveðinn upp í málinu, þó eigi lengur en til miðvikudagsins 22. júní 2016 kl.16:00.Af hálfu varnaraðila er þess krafist aðkröfunni verði hafnað.Í kröfunni kemur fram að héraðssaksóknarahafi borist til meðferðar mál lögreglunnar á Suðurlandi nr. 318-2016-[...],sbr. i lið 1. mgr. 23. gr., sbr. 24. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008og varði málið ætlað mansal og ætluð brot gegn lögum um atvinnuréttindiútlendinga nr. 97/2002. Lögregla hefigert húsleit á þremur stöðum í [...] 18. febrúar sl., vegna gruns um ætluð brotá vegum fyrirtækisins A ehf., kt. [...]. Kröfu þessari sé beint að eiganda ogframkvæmdastjóri fyrirtækisins, en hann hafi verið handtekinn og úrskurðaður ígæsluvarðhald sama dag og húsleitirnar voru framkvæmdar. Við húsleit á heimilihans hafi komið í ljós að þar voru staddar tvær erlendar konur, báðar frá[...]. Hafi þær á vettvangi sagst hafa búið og unnið við að prjóna á heimilinufrá því þær komu til landsins 17. janúar sl. og engin laun fengið fyrir vinnusína. Við rannsókn málsins hafi önnur konan borið á þá leið að hún hefði komiðtil landsins síðastliðið haust, en hafi þurft að fara úr landi eftir þriggjamánaða dvöl vegna dvalarleyfis. Hafi hún komið á ný í janúar sl. og systirhennar hafi komið með henni, en hún hafi einnig verið á heimilinu þegar húsleithafi verið gerð. Hafi konan sagt að hún hefði haldið áfram að starfa viðsaumaskap, þrif og eldamennsku fyrir hjónin á heimilinu. Hún hafi fengiðgreiddar 100.000 krónur til kaupa á flugfarseðlum fyrir hana og systur hennarþegar hún hafi farið úr landi. Þá hafi einhverjar greiðslur verið sendar tilfjölskyldu hennar á [...], en hún hafi engar greiðslur fengið. Sú systranna semsíðar hafi komið hafi sagt að hún hefði dvalið á heimilinu við störf í þrjárvikur þegar lögregla hafi stöðvað starfsemina. Hún hafi ekki fengið laun greiddog aldrei fengið íslenska peninga í hendur frá því að hún hafi komið tillandsins. Hafi þær borið um að hafa unnið reglulega við saumaskap inni áheimilinu. Þá hafi önnur þeirra jafnframt annast heimilisstörf. Systurnar hafisagt að þær ættu enga peninga, enga bankareikninga eða greiðslukort. Það semfram hafi komið við rannsókn málsins bendi til að systurnar hafi algerlegaverið háðar sakborningi varðandi dvölina hér á landi. Með úrskurði Héraðsdóms Suðurlands í málinr. R-[...]/2016 hafi sakborningi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli rannsóknarhagsmuna í fjórar vikur eða allt til 18. mars sl. Með dómiHæstaréttar í máli nr. [...]/2016 hafi tími gæsluvarðhalds styttur eða allt til4. mars sl. Með úrskurði Héraðsdóms Suðurlands 4. mars s.l. í máli nr.R-[...]/2016 hafi gæsluvarðhald verið framlengt allt til 1. apríl 2016 ágrundvelli almannahagsmuna. Með dómi Hæstaréttar Íslands 9. mars s.l. í málinr. [...]/2016 hafi sakborningi verið gert að sæta farbanni í staðáframhaldandi gæsluvarðhalds allt til föstudagsins 1. apríl s.l. kl. 16. Þáhafi farbann verið framlengt með úrskurði Héraðsdóms Suðurlands í máli nr.R-[...]/2016, allt til dagsins í dag og hafi Hæstiréttur staðfest þá niðurstöðumeð dómi í máli nr. [...]/2016. Að lokinni rannsókn lögreglu hafi málið veriðsent héraðssaksóknara og hafi það borist embættinu 20. maí sl. Segir í kröfunniað málið verði í framhaldinu yfirfarið með hliðsjón af því hvort ástæða sé tilfrekari rannsóknar, en annars verði tekin ákvörðun varðandi saksókn. Tekið erfram að meðferð málsins verði hraðað eins og unnt er. Byggt er á því að sakborningur sé meðríkisfang á [...] en hafi verið búsettur hér á landi um nokkurra ára skeið.Hann hafi afar takmörkuð tengsl við Ísland ef frá sé talið að eiginkona hans ogbarn, sem einnig séu með ríkisfang á [...], séu búsett hér á landi sem stendur.Fyrir liggi að eiginkonan hafi farið fram á skilnað við hann og sætisakborningur nú fimm mánaða nálgunarbanni gagnvart henni samkvæmt dómiHæstaréttar Íslands frá [...] í máli nr. [...]/2016. Héraðssaksóknari telur rökstuddan grun um aðbrotið hafi verið gegn 227. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 sem varðaðgeti allt að 12 ára fangelsi. Í áðurgreindum dómi Hæstaréttar í máli nr.[...]/2016 sé staðfest að rökstuddur grunur um brotið sé fyrir hendi. Með hliðsjón af því og framangreindu telur héraðssaksóknari uppfyllt skilyrðitil áframhaldandi farbanns á meðan málið er til meðferðar hjá héraðssaksóknaraog eftir atvikum meðan málið er til meðferðar hjá dómstólum ef til útgáfu ákærukemur, enda megi ætla að sakborningur muni reyna að komast úr landi eðaleynast ellegar koma sér með öðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingar.Vísað er til b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 1. mgr. 100. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008.Forsendur og niðurstaða.Með vísan til ofangreinds og þeirra gagna sem lögð hafa veriðfram í málinu, m.a. fyrri dómsúrlausna í máli varnaraðila, verður fallist á þaðmeð héraðssaksóknara að varnaraðili sé undir rökstuddum grun um brot 227. gr. aalmennra hegningarlaga nr. 19/1940, en þar er meðal annars fjallað umsvokallaða nauðungarvinnu, en brot gegn þeirri lagagrein geta varðað fangelsiallt að tólf árum. Lögreglurannsókn er nú lokið og var málið senthéraðssaksóknara til ákvörðunar þann 20. maí s.l. Segir í kröfunni aðmálið verði í framhaldinu yfirfarið með hliðsjón af því hvort ástæða sé tilfrekari rannsóknar, en annars verði tekin ákvörðun varðandi saksókn. Tekið erfram að meðferð málsins verði hraðað eins og unnt er. Í 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 ermælt fyrir um að séu uppfyllt skilyrði gæsluvarðhalds skv. 1. eða 2. mgr. 95.gr. laganna þá geti dómari, í stað þess að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald,bannað sakborningi brottför af landinu. Í 1. mgr. 95. gr. laganna segir aðheimilt sé að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef fram sé kominn rökstuddurgrunur um að hann hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögðvið, enda hafi hann náð 15 ára aldri. Auk þess verði að vera fyrir hendieitthvert af nokkrum skilyrðum, þ. á m. skv. b-lið ákvæðisins að ætla megi aðhann muni reyna að komast úr landi eða leynast ellegar koma sér með öðrum hættiundan málsókn eða fullnustu refsingar.Samkvæmt framansögðu er varnaraðili,sem er eldri en 15 ára, undir rökstuddum grun um að hafa framið brot semfangelsisrefsing er lögð við. Varnaraðili er erlendur ríkisborgari sem hefurafar takmörkuð tengsl við Ísland. Eru skilyrði laga til þess að varnaraðilisæti farbanni þannig uppfyllt. Verður því fallist á kröfu um farbann eins ognánar greinir í úrskurðarorði.Hjörtur O. Aðalsteinsson dómstjórikveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Varnaraðila, X, kt. [...], erbönnuð för frá Íslandi meðan máli hans er ólokið, þó ekki lengur en tilmiðvikudagsins 22. júní 2016 kl. 16:00.
Mál nr. 375/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Benedikt Bogason og Karl Axelssonog Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16. maí 2016,sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 16. maí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 20. maí 2016 klukkan 16 og einangrun ámeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16.maí 2016.Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hefur krafistþess að HéraðsdómurReykjavíkur úrskurði X, kt. [...], kærða, til að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 23. maí nk. kl. 16. Þá erþess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinustendur.Ígreinargerð kemur fram að klukkan 08:30 í morgun hafi lögreglu boristtilkynning um hávaða sem kæmi frá íbúð að [...] hér í borg. Í tilkynningunnihafi komið fram að kona hafi verið að öskra á hjálp. Er lögregla hafi komið ávettvang hafi hún heyrt kvenmannsgrátur berast frá íbúð kærða.Lögreglahafi knúið dyra og hafi kærði svarað á nærbuxum einum fata. Hann hafi boðiðlögreglu inn fyrir og hafi þeir áfram heyrt kvensmannsgrátur og hafi þar fundiðbrotaþola sitjandi í hjónarúmi sýnilega í miklu uppnámi, grátandi og sagði húnkærða hafa nauðgað sér. Hún hafi lýst því fyrir lögreglumönnum hvernig kærðihafi haldið henni niðri, haldið fyrir munn hennar og háls, slegið í andlit ognauðgað. Brotaþoli sagðist hafa hrópað á hjálp. Á vettvangi hafi mátt sjáblóðbletti á koddaveri og rúmlaki. Lögreglahafi rætt við tilkynnanda og annað vitni í málinu sem hafi heyrt brotaþolakalla á hjálp og að hún hafi ekki viljað stunda kynlíf og hafi í kjölfariðhringt á lögreglu.Brotaþolihafi lýst aðdraganda nauðgunarinnar hjá lögreglu þannig að kærði, sem hún þekkiekki neitt, hafi elt hana á milli skemmtistaða og áreitt hana, m.a. með því aðslá í rass hennar og toga í hárið á henni. Í eitt skipti hafi hann lyft upppilsinu hennar á meðan hún hafi verið á dansgólfi eins skemmtistaðar og íkjölfarið, í afsökunarskyni, boðið henni drykk sem hún hafi þegið. Hann hafihaldið áfram að elta hana og eftir að út af staðnum hafi verið komið hafi hannboðist til að borga fyrir hana leigubíl heim. Brotaþoli sagðist hafa ítrekaðreynt að útskýra fyrir honum að hún hafi ekki viljað sofa hjá kærða heldurviljað fara heim til sín en kærði hafi látið leigubifreiðina aka með þau heimtil kærða. Erheim til kærða hafi verið komið segir brotaþoli kærða hafa þvingað sig úrnærbuxunum og sokkaböndum, og þröngvað getnaðarlim sínum inn í leggöng hennarog einnig ítrekað reynt að stinga honum upp í munn hennar en án árangurs. Kærðihafi jafnframt ítrekað slegið sig í andlitið og líkama sem og hótað hennilífláti þá hafi hann einnig tekið af henni farsíma er hún hafi reynt að hringjaí 112.Brotaþolihafi verið fluttur á slysadeild Landsspítala-Háskólasjúkrahúss í Fossvogi tilaðhlynningar og skoðunar. Þar hafi hún gefið lækni samsvarandi lýsingu áatvikum líkt og að framan greinir. Þá komi fram í skýrslu umréttarlæknisfræðilega skoðun að brotaþoli hafi fundið mikið til víða umskrokkinn og mikið í andliti, hálsi og höfði. Einnig komi fram að brotaþoli séekki ölvaður og gefi skýra sögu en sé mikið niðri fyrir. Þá sé áverkum og öðrumverksummerkjum á brotaþola þar lýst. Í niðurstöðum læknis komi meðal annarsfram að brotaþoli sé með áverka sem komi vel heim og saman við frásögn hennar.Framsé kominn rökstuddur grunur um að kærði hafi gerst sekur um kynferðisbrot semvarðað geti allt að 16 ára fangelsi. Rannsókn máls þessa sé á frumstigi og séljóst að rannsóknarhagsmunir krefjist þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi, en meðal annars þarf að taka ítarlegar skýrslur af kærða,brotaþola og vitnum, auk þess sem rannsaka þurfi vettvang, hafa upp á frekarivitnum og rannsaka önnur sönnunargögn ítarlega og eftir atvikum bera undirkærða. Hætt sé við því að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins fari hannfrjáls ferða sinna.Ætlaðbrot teljist varða við 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Meðvísan til framangreinds, framlagðra gagna og a.-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.NiðurstaðaSamkvæmt því sem fram kemur ígreinargerð lögreglu og rannsóknargögnum málsins er kærði undir rökstuddum grunum brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 sem varðaðgetur fangelsisvist. Rannsókn málsins er enn á frumstigi og eftir er aðyfirheyra kærða frekar, brotaþola og vitni sem og rannsaka vettvang og önnursönnunargögn. Í greinargerð lögreglu kemur fram að í niðurstöðumréttarfræðilegar skoðunar læknis að áverkar sem brotaþoli sé með komi vel heimaog saman við frásögn brotaþola. Ætla má að kærði muni geta torveldað rannsóknmálsins svo sem með því að reyna að hafa áhrif á framburð vitna. Telja verðurað í kröfugerð lögreglu sé gætt meðalhófs. Með hliðsjón af framangreindu eruekki efni til annars en að fallast á kröfu sóknaraðila enda rannsóknarhagsmunirí húfi og fullnægt öðrum skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Með vísan til sömu raka er einnig fallist á kröfu um að kærðisæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Er því fallist á kröfu lögreglustjóransá höfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram sett. ÞórðurClausen Þórðarson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð:X,kt. [...], skal sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 20. maí 2016 kl.16:00. Þá skal hann sæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 374/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson, Benedikt Bogasonog Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 16. maí 2016,sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 16. maí 2016, þar sem varnaraðila var gert að sætagæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 20. maí 2016 klukkan 16 og einangrun ámeðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að honum verði ekki gert að sæta einangrun.Sóknaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 16.maí 2016.Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verðigert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 20. maí 2016 kl. 16:00. Þáer gerð krafa um að kærði sæti einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.Í greinargerð kemur fram að klukkan19:29 í gær (15.05.2016) hafi lögreglu borist tilkynning um slagsmál við [...]í [...] og að vopnum kynni að hafa verið beitt. Er lögregla hafi komið ávettvang hafi hún séð fjölda manns fyrri utan [...], þau [...], [...], [...],[...], [...], [...] og [...]. Í anddyri [...] hafi svo verið þeir X og A. Sjáhafi mátt stungusár á vinstri handlegg A sem síðar hafi verið saumaður samtals19 sporum á slysadeild Landsspítala-Háskólasjúkrahúss í Fossvogi. Í framburði [...] og [...] hafi komiðfram að X hafi verið ógnandi og veist að A fyrir utan [...] og að X ásamt [...]hafi elt A inn í húsið.Í framburði A hafi komið fram að X og[...], ásamt annarri manneskju, hafi verið með læti fyrir utan heimili hans að[...]. Er A hafi farið út og spurt hverju sætti hafi X gengið að honum meðhníf, otað honum að hálsi hans og öskrað að hann ætlaði að skera alla sem væruað meiða vinkonu hans. A hafi sagt að hann hafi hörfað inn áheimili sitt en X og [...] hafi elt hann. Hann sagðist hafa verið hræddur ogsjálfur náð í hníf í íbúð sína til að hræða þá á brott ásamt því að kalla ábróður sinn sem búi á hæðinni fyrir ofan hann að [...]. Mennirnir hafi svoráðist á hann og bróður hans, [...] , og í átökunum hafi X veitt A áverka meðhníf á vinstri hendi með fyrrgreindum afleiðingum. Í framburði þeirra [...] og [...],sem séu búsettir að [...] hafi komið fram að þeir hafi orðið varir við læti íþeim X og [...] nokkru fyrir átökin er þeir ásamt stúlku nokkurri hafi veriðmeð læti og hárreisti fyrir utan húsnæðið.Eftir að þeir hafi orðið varir við átökin á neðri hæðinni hafi þeirhaldið þangað og séð X halda á hníf og A særðan á vinstri hendi. A hafi beðiðþá um að afvopna X sem þeir og gerðu með því að ógna honum með borðplötu semhann hafi svo lagt hnífinn ofan á. Þeir hafi farið með hníf X svo á efri hæðinaog hringt á lögreglu sem þá þegar hafi verið á leiðinni. Lögregla hafi komið á vettvang oghafi X verið handtekinn kl. 19:50. Hann hafi verið í annarlegu ástandi, valturá fótum og froðufellandi. X sé þekktur hjá lögreglu og eigi að baki töluverðansakarferil sem einkennist meðal annars af ofbeldis- og fíkniefnabrotum. Hannhafi viðurkennt fyrir lögreglu að hafa stungið A í hendina og veitt umræddaáverka og sagði það hafa verið í sjálfsvörn. Í framburði [...] hafi komið framað 2 [...] hafi ráðist á hann og X alveg fyrirvaralaust og upp úr því hafihafist átök. Hann sagðist ekki hafa orðið var við hníf í átökunum en hafi lýsthníf sem hann eigi og X hafi haft undir höndum og stemmi sú lýsing við vopniðsem lögregla hafi haldlagt.Rannsókn málsins sé enn á frumstigi.X hafi viðurkennt að hafa veist að A með hníf en að það hafi verið ísjálfsvörn. Framburður hans þess efnis stangist á við framurð annarra vitna ímálinu enn sem komið sé en enn eigi eftir að taka skýrslur af vitnum sem öllséu af erlendu bergi brotin. Þá eigi tæknideild lögreglu eftir að rannsakahaldlagðan hníf sem og að önnur sönnunargögn og verksummerki og enn eigi eftirað hafa upp á stúlkunni sem hafi verið í för með þeim X og [...] skömmu fyrirátökin. Það sé mat lögreglustjóra að hendinghafi ráðið því að ekki hafi farið verr en atlagan hafi að því er virðist hafaverið af mjög litlu tilefni. Telji lögregla að ef kærði verði látinn laus munihann eiga þess kost að torvelda rannsókn málsins, svo sem með því að reyna aðhafa áhrif á framburð vitna. Lögregla telji það brýnt fyrir framgang málsins aðfallist verði á framkomna kröfu um gæsluvarðhald á grundvellirannsóknarhagsmuna svo unnt sé að rannsaka málið án hættu á að kærði getispillt rannsókn þess. Sakarefni málsins sé talið varða við2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot gegn ákvæðunumgeti varðað fangelsi allt að 16 árum ef sök sannast. Um heimild tilgæsluvarðhalds sé vísað til a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamálanr. 88/2008. Um heimild til einangrunar á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur sévísað til 2. mgr. 98. gr. og b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga. NiðurstaðaSamkvæmt því sem framkemur í greinargerð lögreglu og rannsóknargögnum málsins er á það fallist aðkærði sé undir rökstuddum grun um brot gegn 2. mgr. 218. gr. almennrahegningarlaga nr. 19/1940 sem getur varðað 16 ára fangelsi. Rannsókn málsins erenn á frumstigi og eftir er að yfirheyra vitni og hafa upp á þeirri stúlku semgetið er um í kröfugerð. Þá á tæknideild lögreglu eftir að rannsaka haldlagðanhníf og önnur sönnunargögn og verksummerki. Ætla að kærði muni geta torveldaðrannsókn málsins svo sem með því að reyna að hafa áhrif á framburð vitna. Teljaverður að í kröfugerð lögreglu sé gætt meðalhófs. Með hliðsjón af framangreindueru ekki efni til annars en að fallast á kröfu sóknaraðila endarannsóknarhagsmunir í húfi og fullnægt öðrum skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Með vísan til sömu raka er einnig fallistá kröfu um að kærði sæti einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Er þvífallist á kröfu lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu eins og hún er fram sett.Þórður Clausen Þórðarson héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan. Ú R S K U R Ð A R O R Ð:X, kt. [...], skal sætagæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 20. maí 2016 kl. 16:00. Þá skal hann sætaeinangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 335/2016
Kærumál Nauðungarvistun
Staðfest var niðurstaða héraðsdóms þar sem nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi var framlengd.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Eiríkur Tómasson, GretaBaldursdóttir og Karl Axelsson.Sóknaraðiliskaut málinu til Hæstaréttar með kæru 2. maí 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 12. sama mánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 29.apríl 2016 þar sem nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi var framlengd í allt aðtólf vikur frá 2. maí 2016 að telja. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr.71/1997. Sóknaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi, en til vara að framlengingu nauðungarvistunar verði markaður skemmritími. Þá krefst hún þóknunar til handa talsmanni sínum vegna meðferðar málsinsfyrir Hæstarétti.Varnaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsenda úrskurðarinsverður hann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr.17. gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila sem ákveðin er að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Þóknun talsmanns sóknaraðila,Þórdísar Bjarnadóttur hæstaréttarlögmanns,vegna meðferðar málsins fyrir Hæstarétti, 124.000 krónur, greiðist úrríkissjóði. Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 29. apríl 2016.Með beiðni, dagsettri 28.apríl 2016, sem barst Héraðsdómi Reykjaness sama dag, hefur G, kt. [...],krafist þess að nauðungarvistun varnaraðila, A, kt. [...], [...], [...], verðiframlengd í allt að tólf vikur að liðnum 21 sólarhring frá 11. apríl 2016 aðtelja.Varnaraðili hefur mótmæltframgangi kröfunnar. Af hennar hálfu er þess aðallega krafist að beiðnisóknaraðila verði hafnað, en til vara að framlengingu verði markaður skemmritími en krafist sé af hálfu sóknaraðila. Í beiðni sóknaraðila ermálavöxtum lýst svo að varnaraðili hafi verið nauðungarvistuð á sjúkrahúsi frá8. apríl sl., fyrst í 72 klukkustundir á grundvelli 2. mgr. 19. gr.lögræðislaga nr. 71/1997, en síðar í 21 sólarhring samkvæmt ákvörðunsýslumannsins á höfuðsborgarsvæðinu 11. apríl sl. á grunvelli 3. mgr. 19. gr.lögræðislaga. Samdægurs hafi varnaraðili farið fram á það við HéraðsdómReykjaness að ákvörðun sýslumanns yrði felld úr gildi, en með úrskurðihéraðsdóms 14. apríl sl. í máli nr. [...]/2016 hafi ákvörðun sýslumanns umnauðungarvistun varnaraðila á sjúkrahúsi staðfest. Sóknaraðili hafi kært þannúrskurð til Hæstaréttar með kæru 15. apríl sl., en með dómi Hæstaréttar í gærhafi úrskurður héraðsdóms verið staðfestur.Sóknaraðili krefjist þessnú með vísan til 29. gr. a. lögræðislaga að nauðungarvistun varnaraðila verðiframlengd í allt að tólf vikur að liðnum 21 sólarhring frá framangreindriákvörðun sýslumanns frá 11. apríl 2016 að telja.Fyrir liggi læknisvottorðB, geðlæknis á móttökugeðdeild 32A á Landspítalanum við Hringbraut, dagsett 28.apríl 2016, þar sem fram komi að læknirinn telji framlengingu nauðungarvistunarmeð rýmkun óhjákvæmilega. Auk þess liggi fyrir yfirlýsing læknisins, dagsett28. apríl 2016, um að ekki hafi náðst samkomulag varnaraðila um áframhaldandimeðferð af nokkru tagi.Í beiðni sóknaraðila ereinnig vísað til læknisvottorðs C, dagsetts 11. apríl sl., sem legið hafi tilgrundvallar beiðni sóknaraðila um nauðungarvistun varnaraðila samkvæmt 3. mgr.19. gr. lögræðislaga.Í læknisvottorði C,sérfræðings á móttökudeild 32A á Landspítala, dagsettu 28. apríl 2016, kemurfram að varnaraðili hafi hinn 8. apríl sl. verið lögð inn á geðgjörgæsludeild32C á Landspítalanum. Þar hafi verið hafin geðrofslyfjameðferð meðforðasprautulyfi þar sem engin leið hafi verið að fá varnaraðila til að takalyf í töfluformi, enda hafi hún verið algjörlega innsæislaus hvað varðarvandamál sín. Hún hafi jafnframt hafnað alfarið öllum rannsóknum, svo semblóðrannsóknum og röntgenmynd af höfði. Varnaraðili hafi hinn 22. apríl sl.verið flutt yfir á deild 32A, sem sé almenn móttökugeðdeild, til áframhaldandiaðhlynningar og meðferðar, en þar hafi hún sýnt sömu einkenni og áður semekkert hafi gengið til baka. Hún hafi áfram verið gríðarlega tortryggin og sjáisamsæri gegn sér í hverju horni. Þá hafi hún verið mjög ásakandi í garðstarfsfólks sjúkrahússins og telji jafnvel að þar sé verið að myrða fólk.Niðurstaða vottorðsins ersú að varnaraðili sé haldin alvarlegum geðsjúkdómi þar sem fyrst og fremst séum að ræða mjög skrautlegar tortryggnihugmyndir, hún sé algjörlega innsæislaus,vilji ekki þiggja nokkra meðferð og krefjist útskriftar. Mjög líklega sé um aðræða geðklofasjúkdóm af paranoid-gerð, en vinnugreining sé óvefrænt geðrof F29.Meðferð til þessa hafi ekki skilað tilætluðum árangri, en varnaraðili fá geðrofslyfí forðasprautuformi og klárlega þurfi lengri tíma til að lyfið hrífi. Þar semnauðungarvistun varnaraðila í 21 sólarhring sé að renna út sé krafistframlengingar nauðungarvistunar í allt að 12 vikur með rýmkunarákvæði þannig aðvarnaraðili geti farið út af stofnuninni þegar heilsa leyfi. Ekkert samkomulaghafi náðst við varnaraðila um áframhaldandi meðferð af nokkru tagi, sem geribeiðni þessa óhjákvæmilega.C geðlæknir gafsímaskýrslu fyrir dómi og staðfesti áðurgreint vottorð sitt. Þá staðfesti hannað varnaraðili hefði ekki verið til nokkurrar samvinnu um áframhaldandi meðferðog því væri óhjákvæmilegt að krefjast framlengingar á nauðungarvistuninni.Niðurstaða.Í ljósi þess sem aðframan er rakið og með vísan til fyrirliggjandi gagna þykir ljóst að aðvarnaraðili sé enn alvarlega veik af geðrofssjúkdómi og að brýnt sé að hún fáiáframhaldandi geðlæknismeðferð á sjúkráhúsi. Þá hefur komið fram að reynt hafiverið til þrautar að ná samkomulagi við varnaraðila um áframhaldandi meðferð,en án árangurs, og að mati læknis sé framlenging nauðungarvistunaróhjákvæmileg. Með hliðsjón af framangreindu þykir hafa verið sýnt fram á aðuppfyllt séu skilyrði 29. gr. a. lögræðislaga nr. 71/1997, sbr. lög nr.84/2015, til að unnt sé að fallast á kröfu sóknaraðila í málinu. Verðurnauðungarvistun varnaraðila því framlengd um allt að tólf vikur frá 2. maí 2016að telja.Allur málskostnaðurgreiðist úr ríkissjóði samkvæmt 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997, þar með talinþóknun skipaðs verjanda varnaraðila, Þórdísar Bjarnadóttur hrl., sem þykirhæfilega ákveðin 150.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.Ragnheiður Bragadóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ:Nauðungarvistunvarnaraðila, A, kt. [...], er framlengd í allt að tólf vikur frá 2. maí 2016 aðtelja.Þóknun skipaðs verjandavarnaraðila, Þórdísar Bjarnadóttur hrl., 150.000 krónur, greiðist úrríkissjóði.
Mál nr. 365/2016
Kærumál Norræn handtökuskipun
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem talið var að skilyrði laga nr. 12/2010 um handtöku og afhendingu manna milli Norðurlandanna vegna refsiverðra verknaða (norræn handtökuskipun) væru uppfyllt til að afhenda mætti X finnskum yfirvöldum samkvæmt handtökuskipun þeirra.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson og Karl Axelsson og Ingibjörg Benediktsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 11. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. maí 2016 þess efnis að fullnægt sé skilyrðum til að afhenda megivarnaraðila samkvæmt norrænni handtökuskipun frá finnskum yfirvöldum.Kæruheimild er í 3. mgr. 13. gr. laga nr. 12/2010 um handtöku og afhendingumanna milli Norðurlandanna vegna refsiverðra verknaða (norræn handtökuskipun).Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi. Þákrefst hann kærumálskostnaðar fyrir Hæstarétti.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Þóknun skipaðs verjanda varnaraðila fyrirHæstarétti, sem ákveðin verður að meðtöldum virðisaukaskatti eins og í dómsorðisegir, greiðist úr ríkissjóði.Dómsorð:Hinnkærði úrskurður er staðfestur.Þóknunskipaðs verjanda varnaraðila, Áslaugar Gunnlaugsdóttur héraðsdómslögmanns,306.900 krónur, greiðist úr ríkissjóði. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. maí 2016. Ríkissaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að fyrir hendi séuskilyrði til afhendingar X samkvæmt norrænni handtökuskipun frá finnskumyfirvöldum, dags. 23. febrúar 2016. Í greinargerð ríkissaksóknarakemur fram að þann 11. mars sl. hafi ríkissaksóknara borist frálögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu gögn máls nr. 007-2016-[...] er varðibeiðni finnskra yfirvalda um handtöku og afhendingu X (varnaraðili) vegnameðferðar sakamáls þar í landi, þ.e. norræn handtökuskipun. Þá hafiríkissaksóknara einnig borist viðbótargögn frá alþjóðadeildríkislögreglustjóra. Grundvöllur norrænu handtökuskipunarinnar sé úrskurðurhéraðsdóms í Varsinais-Sumoi frá 23. febrúar 2016 í máli nr. [...], þar semvarnaraðili hafi verið úrskurðaður í gæsluvarðhald að honum fjarstöddum skv.ákvæðum finnskra laga. Úrskurðurinn sé meðfylgjandi handtökuskipuninni. Framkomi í gögnum málsins að varnaraðili sé grunaður um rán í félagi við annanmann. Með því að hafa þann 10. febrúar 2012 í Lieto, Finnlandi, ásamt öðrumaðila sem hafi verið sakfelldur í málinu, með ofbeldi barið og sparkaðvíðsvegar í líkama A (brotaþola), slegið hann með hníf í höndina og flösku íhöfuðið, tekið af brotaþola veski er hafi innihaldið 1480 evrur, Nokia farsíma,bíllykla og bifreið. Auk þess að hafa neytt brotaþola til þess að hringja í vinsinn í því skyni að útvega meiri fjármuni sem hafi átt að afhenda þriðja manni fjármunina oghafi hann síðan átt að afhenda hinum grunuðu fjármunina. Að lokum hafi hannhellt dísel yfir brotaþola og skilið hann eftir bundinn í iðnaðarhúsnæði. Þákomi einnig fram í gögnum málsins að um sé að ræða meint brot gegn 2. grein 31.kafla finnsku hegningarlaganna.Ríkissaksóknari hafi sent lögreglustjóranum áhöfuðborgarsvæðinu norrænu handtökuskipunina til meðferðar þann 1. apríl sl. ísamræmi við 1. mgr. 10. gr. laga nr. 12/2010 um handtöku og afhendingu mannamilli Norðurlanda vegna refsiverðra verknaða (norræn handtökuskipun). Þann 14.apríl sl. hafi varnaraðila verið kynnt handtökuskipunin í skýrslutöku hjálögreglu. Aðspurður kvað varnaraðili fyrirliggjandi handtökuskipun sem og önnurgögn eiga við sig. Varnaraðili kvaðst ekki samþykkja að verða afhentur finnskumyfirvöldum en kvaðst kannast við aðild sína að málinu, en kvaðst ekki hafatekið mikinn þátt í átökunum og hann einungis lamið brotaþola smávegis. Nánaraðspurður kvaðst varnaraðili hafa bæði sparkað í brotaþola og kýlt hann.Varnaraðili kvaðst hafa verið 14 ára þegar þetta hafi gerst. Aðspurður kvaðhann persónuupplýsingar um hann hér á landi vera réttar, bæði að því er varðinafn og fæðingardag hans. Þá kvað hann brotaþola hafa afhent þeim þá fjármunisem komi fram í verknaðarlýsingunni eftir átökin.Ríkissaksóknari hafi ákveðið 27. apríl sl. að verða viðbeiðni finnskra yfirvalda um afhendingu varnaraðila til Finnlands á grundvellinorrænnar handtökuskipunar, sbr. lög nr. 12/2010 og beri málið undir HéraðsdómReykjavíkur, sbr. 3. mgr. 13. gr. laga nr. 12/2010, til úrskurðar um hvortskilyrði séu til afhendingar.Um skilyrði afhendingar samkvæmt norrænni handtökuskipun séfjallað í II. kafla laga nr. 12/2010. Samkvæmt því sem að framan er rakið teljiríkissaksóknari að afhenda eigi varnaraðila í samræmi við handtökuskipunina ogtelji skilyrði afhendingar vera uppfyllt enda séu hvorki skyldubundnar névalkvæðar synjunarástæður fyrir hendi, sbr. 5. og 6. gr. laga nr. 12/2010. Krafavarnaraðila um að kröfu sóknaraðila verði hafnað byggir í fyrsta lagi á því aðhann hafi verið barn þegar atburður sá gerðist, sem krafan er byggð á. Er vísaðtil b liðar 5. gr. laga nr. 12/2010. Í öðru lagi er vísað til þess aðvarnaraðili hafi ekki átt þátt í brotinu sem um ræðir í kröfugerð sóknaraðila.Í þriðja lagi er vísað til þess að 7. gr. laga nr. 13/1984 eigi hér við meðlögjöfnun. Bent er á að varnaraðili hafi flúið ómannúðlegar aðstæður íheimalandi sínu og í framhaldinu lent í höndum glæpamanna en hann hafi veriðkærður í Finnlandi fyrir að ráðast á einn þeirra. Varnaraðilier fæddur 16. nóvember [...]. Hann var því rúmlega 15 ára gamall þegar atburðursá gerðist sem krafan er byggð á. Kröfu sóknaraðila verður því ekki hafnað afþeim sökum að ekki megi afhenda varnaraðila sökum ungs aldurs, sbr. nefndagrein laga nr. 12/2010. Samkvæmt 3. mgr. 13. gr. nefndra laga úrskurðardómurinn aðeins um hvort skilyrði séu til afhendingar varnaraðila og getur viðmat á því ekki tekið afstöðu til sektar eða sakleysis varnaraðila. Við mat áþví hvort orðið verði við kröfu sóknaraðila verður dómurinn að byggja á ákvæðumlaga nr. 12/2010 sem mæla fyrir um að með úrskurði verði ákveðið hvort skilyrðitil afhendingar séu fyrir hendi eða ekki. Mat á þeim atriðum sem um er fjallaðí 7. gr. laga nr. 13/1984 koma ekki til álita við það mat og skilyrðilögjöfnunar eru ekki fyrir hendi. Samkvæmtöllu framansögðu og með vísun til þess sem að framan var rakið úr kröfugerðríkissaksóknara og gagna málsins er fallist á að fyrir hendi séu skilyrði laganr. 12/2010 um að afhenda varnaraðila eins og krafist er og nánar greinir íúrskurðarorði.Þóknunverjanda varnaraðila skal greidd úr ríkissjóði en hún er ákveðin meðvirðisaukaskatti í úrskurðarorði. Arngrímur Ísberg héraðsdómari kveðurupp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ: Skilyrðitil afhendingar X samkvæmt norrænni handtökuskipun frá finnskum yfirvöldum,dags. 23. febrúar 2016 eru fyrir hendi. Þóknunskipaðs verjanda varnaraðila, Áslaugar Gunnlaugsdóttur hdl., 352.935 krónur,skal greidd úr ríkissjóði.
Mál nr. 351/2016
Kærumál Gæsluvarðhaldsúrskurður felldur úr gildi
Felldur var úr gildi úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta gæsluvarðhaldi samkvæmt a. lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirBenedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinutil Hæstaréttar með kæru 7. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 9.sama mánaðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. maí 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 13. maí 2016klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi en til vara að beitt verði vægari úrræðum.Sóknaraðili krefststaðfestingar hins kærða úrskurðar.Varnaraðili hefur játað að hafa framvísað við lögreglu vegabréfi í eiguannars manns. Að því gættu eru ekki fyrir hendi rannsóknarhagsmunir til þess aðvarnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008. Þá eru fyrir hendi önnur og vægari úrræði engæsluvarðhald til þess að tryggja nærveru varnaraðila, sbr. niðurlag 7. mgr.29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, en ekki hefur verið gripið til þeirragagnvart honum. Samkvæmt þessu verður hinn kærði úrskurður felldur úr gildi.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er felldur úr gildi.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 6. maí 2016.Lögreglustjórinná Suðurnesjum hefur krafist þess að aðila, sem kveðst heita, X, f.d. [...],verði með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness gert að sæta gæsluvarðhaldi allt tilföstudagsins 13. maí 2016, kl. 16:00 eða þar til að dómur fellur í málihans. Kærðimótmælti kröfu lögreglustjóra og krafðist þess að henni yrði hafnað og fallistyrði á vægari úrræði, en til vara að gæsluvarðhaldi yrði markaður skemmri tími.Hafi kærði aðstoðað við að upplýsa málið og vísað lögreglustjóra á réttpersónuskilríki sín og heimilað lögreglu skoðun upplýsinga í farsíma. Einfaltværi fyrir lögreglustjóra að sannreyna upplýsingar um hver hann væri. Þá værikærði með peninga og gæti því borgað fyrir hótelgistingu. Taldi kærði einnig aðstaða hans væri sambærileg og fram kæmi í dómi Hæstaréttar nr. 345/2015, enkærði væri frá [...]. IÍgreinargerð lögreglustjóra segir að starfsmenn flugstöðvardeildarLögreglustjórans á Suðurnesjum hafi í dag, 6. maí 2016, verið við almennteftirlit í tollsal Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar í kjölfar komu flugs FI-305frá Stokkhólmi hingað til lands. Hafi lögreglumenn beðið kærða um að framvísaskilríkjum við sig og hafi ákærði þá framvísað við lögreglu bresku vegabréfinr. [...], á nafni [...], fæddur [...]. Við skoðun lögreglu á vegabréfinu hafi lögreglatalið rökstuddan grun um að kærði væri ekki réttmætur handhafi vegabréfsins. Afþessum sökum hafi kærði verið handtekinn. Í kjölfarið hafi skilríkjafræðingurlögreglunnar rannsakað vegabréfið og hafi staðfest að aðilinn sem vegabréfið ségefið út til sé ekki sá sami og hafði framvísað vegabréfinu við lögreglu.Íviðræðum við kærða hafi hann greint lögreglu frá því að hann væri ekkiréttmætur eigandi vegabréfsins. Kvaðst kærði heita X f.d. [...] og vera ríkisborgari[...]. II Rannsókn þessa máls telst aðmati lögreglustjóra í fullum gangi. Rannsaka þurfi nánar ferðaleið kærða hingaðtil lands. Auk þess sem rannsaka þurfi nánar aðdraganda ferðar kærða hingað tillands, sögu hans hjá erlendum ríkjum og löggæslustofnunum og önnur atriði. Aðsvo stöddu telji lögregla sig ekki hafa nægjanlegar upplýsingar til að ætlahver kærði sé með fullri vissu. Af þeim sökum telji lögregla að kærði skulisæta gæsluvarðhaldi á meðan mál hans sé til rannsóknar hjá lögreglu. Vísast íþessu skyni m.a. til Hæstaréttar Ísland í málum nr. 529/2012 og 558/2012.Lögreglatelji að fyrir hendi sé rökstuddur grunur um að kærði hafi, í blekkingarskyni,framvísað við lögreglu, bresku vegabréfi í eigu annars manns. Sé brot kærðatalið varðar við 157. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og liggi við þvíallt að 6 mánaða fangelsi. Þess sé krafist að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi skv. a. og b. lið 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 og 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002. Með vísan til allsframangreinds, rannsóknarhagsmuna, a. og b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 og 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 telji lögreglustjóri að kærða skuliverða gert að sæta gæsluvarðhaldi, allt til föstudagsins 13. maí 2016 kl. 16:00eða þar til að dómur fellur í máli hans.IIISamkvæmtrannsóknargögnum málsins er kærði, sem er erlendur ríkisborgari, undirrökstuddum grun um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við. Samkvæmt7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, sbr. 18. gr. laganr. 86/2008 er heimilt að handtaka útlendinga og úrskurða í gæsluvarðhaldsamkvæmt reglum um meðferð sakamála ef útlendingur neitar að gefa upp hver hanner eða rökstuddur grunur er um að útlendingur gefi rangar upplýsingar um hverhann er. Kærði var stöðvaður í dag og errannsókn lögreglu á því hver kærði sé í raun og ferðum hans á frumstigi. Þá erkærði erlendur ríkisborgari sem hefur engin sérstök tengsl við Ísland auk þesssem kærði hafi átt bókaðan flugmiða til Bretlands. Fallist er á meðlögreglustjóra að ætla megi að kærða muni reyna að komast úr landi, leynast eðakoma sér undan málssókn með öðrum hætti fari hann frjáls ferða sinna. Mál kærða þykir að mati dómsinsekki sambærilegt þeim málsatvikum sem greinir í dómi Hæstaréttar nr. 345/2015.Samkvæmt upplýsingum frá kærða sjálfum hefur hann dvalið í Evrópu meira ogminna síðastliðin fjögur ár, síðast í Svíþjóð þar sem hann hafi sótt um hæli enfengið synjun. Samkvæmt upplýsingum lögreglustjóra hafi kærða við þá synjunverið meinuð innganga á Schengen svæðið. Meðvísan til alls framangreinds, þykir lögregla hafa sýnt fram á að uppfyllt séuskilyrði laga til að kærði sæti gæsluvarðhaldi á meðan máli hans er ekki lokið.Er skilyrðum a. og b. liða 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamálaog 7. mgr. 29. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga fullnægt til þess að kærðaverði gert að sæta gæsluvarðhaldi eins og krafist er. Verður því fallist ákröfu lögreglustjóra eins og hún er fram sett og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Bogi Hjálmtýsson, héraðsdómari.Úrskurðarorð: Kærði, sem kveðst heita X f.d. [...],er gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 13. maí 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 343/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. C. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli c. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I.Jónsson og Karl Axelsson og Ingibjörg Benediktsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 2. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 6. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 29. apríl 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 27. maí 2016klukkan 16 og einangrun til 6. sama mánaðar klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þessaðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, til vara aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími og kröfu sóknaraðila um einangrunvísað frá dómi, en að því frágengnu að varðhaldinu verði markaður skemmri tímiog kröfu sóknaraðila um einangrun hafnað. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar.Enda þótt mörg þeirra brota sem varnaraðili er grunaður um að hafaframið séu enn í rannsókn er ekki fallist á með sóknaraðila að hætta sé á aðvarnaraðili muni torvelda rannsókn þeirra, en í því sambandi athugast aðeinangrun hans leið undir lok 6. maí 2016. Hefur sóknaraðili því ekki færtfyrir því viðhlítandi rök að þörf sé á að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi á þeimgrundvelli. Varnaraðili er undir rökstuddum grun um að hafa framið fjöldaafbrota, sem fangelsisrefsing liggur við, á tímabilinu frá 28. janúar til 28.apríl 2016. Er hann meðal annars grunaður um eignaspjöll og fjöldaþjófnaðarbrota, sbr. 244. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Þá hefur varnaraðili, sem er fíkniefnaneytandi, skýrt svo frá í skýrslu hjálögreglu að hann sé haldinn innbrota- eða þjófnaðarfíkn og hann steli til þessað fá útrás. Samkvæmt þessu benda gögn málsins eindregið til að varnaraðilimuni halda uppteknum hætti gangi hann laus, sbr. c. lið 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008. Verður hinn kærði úrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 29. apríl 2016Málþetta var tekið til úrskurðar á dómþingi í dag.Sóknaraðilier lögreglustjórinn á Norðurlandi eystra.Varnaraðilier X, kt. [...], með lögheimili að [...], [...].Sóknaraðilikrefst þess að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi í allt að fjórar vikur, eða tilföstudagsins 27. maí nk., klukkan 16:00 og að hann verði látinn vera í einrúmií viku.Varnaraðilikrefst þess að kröfum sóknaraðila verði hafnað, en til vara að varð­haldi verðimarkaður styttri tími og kröfu um einangrun hafnað.Samkvæmtþví sem segir í greinargerð lögreglustjóra var lögregla kölluð að [...] í gær,vegna þess að varnaraðili hefði ráðist þar inn í félagi við annan mann.Varnaraðili var sjáanlega undir áhrifum lyfja eða fíkniefna og vopnaður hnífi.Háreysti var á vettvangi. Hann var handtekinn fyrir meint vopnalagabrot.Fyrirvar lögregla með mörg mál til rannsóknar, þar sem varnaraðili er grunaður umrefsiverða háttsemi. Hann er í fyrsta lagi grunaður um að hafa 23. febrúar 2016stolið síma, símaveski, debet- og kreditkortum og ökuskírteini úr bifreið.Kreditkortið hafi verið notað til að greiða í vefverslun. Varnaraðili kannastóljóst við að hafa haft símann undir höndum.Íöðru lagi er hann grunaður um að hafa brotist inn í bifreið og stolið töluverðuaf verkfærum. Eitt þeirra hafi verið merkt tilkynnanda og haldlagt meðalannarra muna við leit í íbúð þar sem varnaraðili hafi haldið til. Í þessarileit fundust margir munir, taldir vera þýfi og kannaðist varnaraðili við að íþessari íbúð hafi verið munir á hans vegum. Þá viðurkenndi hann innbrot ígeymslur í [...] og [...]. Þá beinist að honum grunur um að hafa brotist inn ígeymslur í [...], [...] og [...]. Fundust sumir munirnir úr [...] í bifreiðvarnaraðila. Þá er hann grunaður um akstur undir áhrifum fíkniefna og vörslurslíkra efna. Einnig er hann grunaður um að hafa brotist inn í [...], [...], ogstolið tölvum og hljóðfærum.Sóknaraðilitelur að ætla megi að varnaraðili muni halda áfram brotum, gangi hann lausmeðan málum hans sé ekki lokið. Þá hafi komið fram hjá honum við skýrslugjöf aðhann sé haldinn innbrota- eða þjófnaðarfíkn. Hafi honum liðið illa undanfariðog leitað útrásar með þessu.Sóknaraðilisegir að rannsókn mála sé langt komin, en þó sé þörf á að halda varnaraðila ígæsluvarðhaldi til að koma í veg fyrir að hann spilli rannsókn, auk hættu á aðhann haldi áfram brotum, gangi hann laus. Hann sé undir rökstuddum grun um aðhafa gerst sekur um ítrekuð hegningarlagabrot. Við þeim liggi fangelsisrefsing.Hann eigi langan sakaferil að baki og hafi ítrekað gerst sekur um sambærilegbrot og hann sé nú sakaður um. Vísað er til a- og c-liða 1. mgr. 95. gr. laganr. 88/2008.Framangreindbrot eru framin á tímabilinu frá febrúar og fram í apríl, síðast var brotistinn í [...] 21. eða 22. apríl.Fallistverður á að fram sé kominn rökstuddur grunur um að varnaraðili hafi gerst sekurum háttsemi sem fangelsisrefsing er lögð við í 244. gr. almennra hegningarlaga.Síðastgreinda málið er á frumstigi rannsóknar. Verður að því gættu fallist á aðrannsóknarhagsmunir standi til þess að varnaraðili sæti gæsluvarðhaldi ágrundvelli a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 og einangrun í varðhaldinu.Þá er með vísan til þess sem að framan er rakið full ástæða til að ætla að hannmuni halda áfram brotum meðan máli hans er ekki lokið, sbr. c-lið sama ákvæðis.Verður samkvæmt þessu fallist á kröfur sóknaraðila.ErlingurSigtryggsson héraðsdómari kveður upp úrskurðinn.ÚRSKURÐARORÐ:Varnaraðili,X, sæti gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 27. maí 2016, klukkan 16:00 ogeinangrun í varðhaldinu til 6. maí 2016, klukkan 16:00.
Mál nr. 339/2016
Kærumál Farbann
Kærumál. Farbann. Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Benedikt Bogasonhæstaréttardómari og Ingibjörg Benediktsdóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 3. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 3. maí 2016 þar sem varnaraðila var gert aðsæta farbanni þar til dómur gengur í máli hans en þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 31. maí 2016 klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur. Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 3. maí 2016.Héraðssaksóknari hefur krafist þess aðHéraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, kt. […], verði gert að sætaáfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 31. maí 2016, kl. 16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr.og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Kærði mótmælir kröfunni og krefst þess aðhenni verði hafnað. Í greinargerð héraðssaksóknara segir að þann28. september sl. hafi lögreglan lagt hald á rúmlega 19,5 kg af amfetamíni ogrúmlega 2,5 kg af kókaíni sem hafi fundist í bifreið í [...]. Hafi tveirerlendir aðilar verið handteknir grunaðir um aðild að innflutningi fíkniefnannahingað til lands en annar þeirra hafi komið með bifreiðina til landsins meðferjunni Norrænu þann 22. september s.l. Lögreglan hafi verið með eftirlit meðbifreiðinni sem hafi innihaldið fíkniefnin í nokkra daga. Við það eftirlit hafilögreglan ítrekað orðið vör við aðra bifreið sem hafi virst fylgja hinni eftir.Við frekari skoðun lögreglu hafi komið í ljós að um var að ræðabílaleigubifreiðar sem kærði Y hafi verið skráður leigutaki að. Þá hafilögreglan einnig borið kennsl á kærða X í bifreiðinni. Þá hafi kærði veriðhandtekinn þann 28. september ásamt fleirum og sætt í framhaldi gæsluvarðhaldivegna málsins. Við leit á heimili og í bifreið ákærða hafi fundist munir oggögn sem tengja ákærða við innflutning fíkniefnanna.Með ákæru héraðssaksóknara dagsettri 5.apríl sl. hafi ákærða X verið gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot, með þvíað hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu að innflutningi á 19.448,96 gaf amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollandi til Íslands ætluðu tilsöludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greini í ákæruskjali. Ákærði þykir vera undir sterkum grun umaðild að broti sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Að mati ákæruvalds þykimeint aðild ákærða mikil en hún sé talin tengjast skipulagningu og flutningifíkniefnanna hingað til lands. Þá sé einnig lagt til grundvallar kröfu að ummjög mikið magn hættulegra fíkniefna sé að ræða. Metur ákæruvald það svo aðskilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt íþví máli sem hér um ræðir en staða ákærða þykir sambærileg stöðu sakborninga áöðrum svipuðum málum sbr. mál Hæstaréttar nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013,269/2010, 164/2010 og 91/2010, þar sem sakborningum hafi verið gert að sætagæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna þegar legið hafi fyrir sterkurgrunur um beina aðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Þá kemur fram að ákærði hafi sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, síðast með úrskurðiHéraðsdóms Reykjaness nr. R-[...]/2015, en sá úrskurður hafi verið staðfesturmeð dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði sætti gæsluvarðhaldi í 12 vikur án þess aðmál hafi verið höfðað á hendur honum taldi lögregla, í samræmi við 4. mgr. 95.gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að fara fram á áframhaldandigæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi verið fariðfram á og ákærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann sem Hæstiréttur hafistaðfest í eitt skipti með dómi nr. [...]/2016. Sé því farið fram á að ákærðiverði úrskurðaður í áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr.88/2008 en á því sé byggt að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laganna séu eins og áðurer rakið uppfyllt. Þá telji lögregla að jafnframt megi líta til b. liðar 1.mgr. 95. gr. en verði ákærði sakfelldur fyrir þau brot sem hann sé grunaður umeig hann yfir höfði sér þungan dóm. Því megi ætla að ákærði kunni að reyna aðkomast úr landi eigi hann þess kost. Að mati héraðssaksóknara sé brýnt aðtryggja nærveru ákærða á meðan mál hans sé til meðferðar fyrir yfirvöldum hér álandi og því nauðsynlegt að honum verði gert að sæta farbanni þar til mál hanser til lykta leitt. Ákæruvaldið telur með hliðsjón af því semrannsókn hafi leitt í ljós að ákærði sé undir sterkum grun um að hafa framiðbrot gegn 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðaribreytingum, og geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurða kærða í farbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr.og 2. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til allsframangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafa héraðssaksóknaraum farbann nái fram að ganga.Með dómi Hæstaréttar [...]. febrúar 2016 ímáli nr. [...]/2016, var kærða gert að sæta farbanni til 15. mars 2016 ágrundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.Með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness 15. mars 2016 var farbann kærða framlengttil 5. apríl sl. og með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness þann 5. apríl sl. varfarbann kærða framlengt til dagsins í dag. Er ekkert fram komið í málinu semleiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að varnaraðilaverði gert að sæta farbanni, en rannsókn málsins, sem hefur verið mjögumfangsmikil, er lokið og hefur ákæra verið gefin út. Með vísan tilframangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann,eins og nánar greinir í úrskurðarorði.Úrskurð þennan kveður upp Bogi Hjálmtýssonhéraðsdómari. Úrskurðarorð: Varnaraðili,X, skal sæta farbanni þar til dómur fellur í máli hans, þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 31. maí 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 336/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirBenedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari. Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 2. maí 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degisíðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 2. maí 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 9. maí 2016klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr.192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðilikrefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi, tilvara að honum verði gert að sæta farbanni, en að því frágengnu aðgæsluvarðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Af gögnum málsins verður ráðið að rannsókn málsinsnái út fyrir landsteinana og að verið sé að skoða hvort mál varnaraðila tengistöðrum sambærilegum málum sem hafa verið til rannsóknar hjá lögreglu. Þráttfyrir þetta er brýnt að rannsókn málsins sé hraðað, enda sætir varnaraðiliskerðingu á frelsi sínu. Með þessum athugasemdum en að öðru leyti með vísan tilforsendna hins kærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður erstaðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 2. maí 2016.Lögreglustjórinn áhöfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dómi í dag að X, kt. [...], verðiáfram gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 11. maí nk. kl.16:00. Þá er þess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun á meðan ágæsluvarðhaldinu stendur.Kærði mótmælirkröfu lögreglustjóra og krefst þess aðallega að henni verði hafnað, til vara aðkærða verði gert að sæta farbanni og til þrautavara að gæsluvarðhaldinu verðimarkaður skemmri tími.IÍ greinargerðlögreglustjóra segir meðal annars að lögreglustjórinn á höfuðborgar­svæðinuhafi til rannsóknar stórfellt fíkniefnalagabrot er varði innflutning á sterkumfíkniefnum hingað til lands frá [...]. Við rannsókn málsins hafi lögreglan meðheimild héraðsdóms Reykjaness beitt ýmsum rannsóknarúrræðum, m.a. hlustun ogeftirliti. Rannsóknin hafi leitt til þess að kærði sé undir rökstuddum grun umað hafa staðið að fjármögnun og skipulagningu á innflutningi fíkniefna hingaðtil lands. Við eftirlit lögreglu og gagnaöflun með heimild héraðsdóms hafikomið í ljós að kærði hafi sjálfur og með aðstoð annarra einstaklinga sentnokkrar milljónir íslenskra króna erlendis. Það sé ætlun lögreglu að þessirpeningar séu tilkomnir vegna sölu og dreifingu fíkniefna hér á landi.Þann 24. apríl sl.hafi erlendur aðili að nafni Y verið handtekinn á flugstöð Leifs Eiríkssonar áKeflavíkurflugvelli, er hann var að koma með flugi frá [...] í [...] meðviðkomu í [...] og [...]. Þessi aðili hafi haft meðferðis golfsett sem í voru17 golfkylfur. Lögreglu hafi grunað að í kylfunum væru falin fíkniefni og varein kylfa tekin til nánari skoðunar og kom í ljós að í henni var falið kókaín.Y var handtekinn, grunaður um innflutning fíkniefna. Í síma Y hafi mátt sjáskilaboð frá Z, föður meðkærða X. Þá hafi einnig fundist mynd í síma Y afkvittun fyrir peningasendingu.Í kjölfarið hafilögreglan farið í húsleit á dvalarstað kærða og meðkærða, Þ að [...] í Kópavogivegna gruns um að þeir hefðu staðið að skipulagningu og fjármögnun á kaupum áofangreindum fíkniefnum. Við leit á dvalarstað þeirra hafi fundist mikið magnaf sterkum fíkniefnum. Þá hafi einnig fundist tölvur, símar, skjöl og aðrirmunir sem lögregla telji að tengist rannsókn málsins. Við leit á dvalarstaðþeirra hafi einnig fundist handskrifaður miði með nafni Y á. Þá hafi við leit íbifreið X fundist kvittanir vegna peningasendinga erlendis með MoneyGram ogWestern Union, m.a. fannst kvittunin sem Y var með mynd af í símanum sínum.Við skýrslutökuhjá lögreglu hafi Y játað að hafa staðið að innflutningi fíkniefnanna frá[...]. Við skýrslutöku hjá lögreglu neitaði Þ sök að því er varðar aðild aðinnflutningi ofangreindra fíkniefna. Varðandi frekari framburð kærða Þ er vísaðí gögn málsins. Við skýrslutöku hjá lögreglu þann 29. apríl sl. neitaði Þ aðtjá sig.Mun kærði X hafaneitað í fyrstu að hafa staðið að innflutningi fíkniefna hingað til lands ogekki kannast við nafnið Y og kvaðst ekki vita af hverju það hafi verið miði ádvalarstað hans með þessu nafni. Aðspurður um tengsl sín við [...] kvaðst hanneiga þar ættingja. Aðspurður út í peningasendingar þá kvaðst hann hafa greittpening í gegnum Western Union á lagt inn á bankareikning pabba síns. Hannkannaðist ekki við fíkniefnin sem fundust á dvalarstað hans.Við skýrslutökuhjá lögreglu þann 29. apríl sl. játaði X að hafa átt aðild að innflutningifíkniefnanna hingað til lands. Hafi hann sagt föður sinn út í [...] eiga efninog að hann sjái um að koma þeim til landsins. Hans hlutverk væri að sjá tilþess að einhver taki á móti efnunum hér á landi og komi þeim í umferð. Hannkvaðst vera látinn vita þegar efnin væru að koma til landsins og hann sjái þáum að láta aðra vita að efnin séu komin. Um nánari framburð meðákærða X ervísað í framburðarskýrslu hans sem liggur fyrir í gögnum málsins.IIKærðu voru allirhandteknir 24. apríl sl. og hafa sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins.Úrskurðir héraðsdóms hafa verið staðfestir í Hæstarétti. Við handtökur oghúsleit hafi fundist tölvur, símar og skjöl sem talin eru tengjast rannsóknmálsins. Í ljósi ofangreinds og þeirra gagna sem lögreglan hafi aflað sé kærðiundir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á sterkum fíkniefnum hingað tillands. Munu fleiri aðilar tengjast málinu og vinni lögreglan nú áfram aðrannsókn þess. Þá sé unnið að því að skoða mögulegar tengingar þessa máls viðönnur mál er varða innflutning á fíkniefnum hingað til lands frá [...]. Taliner brýn nauðsyn á því á þessu stigi máls að kærði sæti áfram gæsluvarðhaldi, íeinangrun, þar sem ljóst sé að ef hann gangi laus geti hann sett sig í sambandvið meinta samverkamenn sem ganga lausir eða þeir sett sig í samband við hann.Kærði gæti þá komið undan gögnum með sönnunargildi sem lögreglan hefur ekkilagt hald á nú þegar. Þá þykir nauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt þaugögn sem lagt hafi verið hald á, á meðan kærði sætir einangrun. Þykir þannigbrýnt að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigi málsins.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008 og til að sæta einangrun samkvæmt b. lið 1. mgr. 99. gr.sömu laga, er þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún er settfram.IIIMeð vísan til allsframanritaðs, svo og gagna málsins, er fallist á það með lögreglustjóra aðkærði sé undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsingliggur við.Af framlögðumgögnum má ráða að málið sé nokkuð umfangsmikið og margir sem tengist því.Samkvæmt upplýsingum lögreglustjóra hefur ekki enn tekist að hafa uppi á mörgummeintum samverkamönnum sem tengjast málinu og taka af þeim skýrslur.Fallist er á þaðmeð lögreglustjóra að rannsókn málsins sé enn í fullum gangi. Ætla verðurlögreglu nokkuð ráðrúm til að rannsaka frekar aðdragandann að ferð meintssamverkamanns kærða, Y, hingað til lands og eftir atvikum möguleg tengsl kærðavið aðra vitorðsmenn, bæði hér á landi og erlendis. Gangi kærði laus má ætla aðhann muni torvelda rannsókn málsins með því að afmá merki eftir brot, skjótaundan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Samkvæmt þessu telstskilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fullnægttil þess að kærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldi. Er krafa lögreglustjóraþví tekin til greina með þeim hætti sem í úrskurðarorði greinir.Með vísan tilframangreinds er jafnframt fallist á kröfu lögreglustjóra um að kærða verðigert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b-lið 1.mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008.Úrskurð þennankveður upp Bogi Hjálmtýsson héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r o r ð :Kærði, X, skalsæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 9. maínk. kl. 16:00.Kærði skal sætaeinangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 321/2016
Gæsluvarðhald Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson og Karl Axelsson og Hjördís Hákonardóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 26. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 25. apríl 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 2. maí2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 25. apríl 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dómnum í dag að X, kt. [...], verðigert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 4. maí nk. kl. 16:00. Þá er þess krafist að kærða verði gert aðsæta einangrun á meðan á gæsluvarðhaldinu stendur. Kærðimótmælir kröfu lögreglustjóra.IÍ greinargerð lögreglustjóra segir meðalannars að lögreglustjórinn á höfuðborgar­svæðinu hafi til rannsóknar stórfelltfíkniefnalagabrot er varði innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands. Ígær hafi erlendur aðili að nafni A verið handtekinn í Flugstöð LeifsEiríkssonar á Keflavíkurflugvelli en hann hafi verið að koma með flugi fráCancun í Mexíkó með viðkomu í Brussel og Kaupmannahöfn. Nefndur aðili hafi haftmeðferðis golfsett sem í hafi verið 17 golfkylfur. Lögreglu hafi grunað að íkylfunum væru falin fíkniefni og því hafi ein kylfa verið tekin til nánariskoðunar. Í ljós hafi komið að í henni var falið kókaín. A hafi þá veriðhandtekinn, grunaður um innflutning fíkniefna. Íkjölfarið hafi lögreglan farið í húsleit á dvalarstað kærða og B að [...] í[...] vegna gruns um að þeir hefðu staðið að skipulagningu og fjármögnun ákaupum á ofangreindum fíkniefnum. Við leit á dvalarstað þeirra hafi fundistmikið magn af sterkum fíkniefnum. Þá hafi einnig fundist tölvur, símar, skjölog aðrir munir sem lögregla telji að tengist rannsókn málsins. Við skýrslutöku hjá lögreglu hafi A játað aðhafa staðið að innflutningi fíkniefnanna frá Mexíkó. Við skýrslutöku hjálögreglu hafi kærði neitað sök að því er varði aðild að innflutningifyrrnefndra fíkniefna. Hann hafi hins vegar játað að hafa átt þau fíkniefni semlögregla fann og haldlagði í íbúðinni við [...]. Kærði kannist hvorki við aðhafa sent peninga erlendis né að hafa fengið aðra aðila til að senda fyrir sigpeninga. Þá kannist hann ekki við að hafa tengsl við Mexíkó. Um tengsl sín viðB hafi kærði borið að hann leyfði B að sofa annars lagið heima hjá sér. Kærðikannist ekki við nafnið A og hafi ekki getað gefið skýringar á því af hverjuþað nafn hafi verið að finna á handskrifuðum miða sem fundist hafi á dvalarstaðhans. Sakborningarí málinu hafi allir verið handteknir síðdegis í gær og fyrstu skýrslutökur afþeim farið fram í morgun. Við húsleit hafi fundist tölvur, símar og skjöl semlögregla telji að tengist rannsókn málsins. Unnið sé að því að taka fingraföraf hinum haldlögðu golfkylfum, opna kylfurnar og ná efnunum úr þeim tilefnagreiningar. IILögreglustjóri vísar til þess að í ljósiframangreinds og þeirra gagna sem lögregla hafi aflað verði að telja að kærðisé undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á sterkum fíkniefnum hingaðtil lands. Fleiri aðilar tengist málinu. Lögregla vinni áfram að rannsókn þess.Unnið sé að því að skoða mögulegar tengingar þessa máls við önnur mál er varðiinnflutning á fíkniefnum hingað til lands frá Mexíkó. Brýn nauðsyn sé á þessustigi málsins að kærði sæti gæsluvarðhaldi, í einangrun, þar sem ljóst sé að efhann gangi laus geti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangilausir eða þeir sett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnummeð sönnunargildi sem lögregla hafi ekki lagt hald á nú þegar. Þá sénauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt haldlögð gögn á meðan hann sætieinangrun. Brýnt sé að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigi málsins. Meintbrot kærða varði við 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 Með vísantil framangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008, og b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga hvað kröfu umeinangrun varði, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún séfram sett. IIIMeð vísan til alls framanritaðs, svo oggagna málsins, er fallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddumgrun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við.Rannsókn málsins er hvergi nærri lokið. Ætlaverður lögreglu nokkuð ráðrúm til að rannsaka frekar aðdragandann að ferðmeints samverkamanns kærða, A, hingað til lands og eftir atvikum möguleg tengslkærða við aðra vitorðsmenn, bæði hér á landi og erlendis. Gangi kærði laus máætla að hann muni torvelda rannsókn málsins með því að afmá merki eftir brot,skjóta undan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Samkvæmt þessu telstskilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála fullnægt til þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi. Er krafa lögreglustjóra því tekin til greina með þeim hætti semí úrskurðarorði greinir.Með vísan til framangreinds er jafnframtfallist á kröfu lögreglustjóra um að kærða verði gert að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b-lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Úrskurð þennan kveður upp KristinnHalldórsson héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r or ð :Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilmánudagsins 2. maí nk. kl. 16:00.Kærði skal sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 296/2016
Kærumál Nauðungarvistun
Staðfest var niðurstaða héraðsdóms um nauðungarvistun A á sjúkrahúsi, sem ákveðin hafði verið af sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Markús Sigurbjörnsson og BenediktBogason og Hjördís Hákonardóttir settur hæstaréttardómari.Sóknaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 15.apríl 2016, en kærumálsgögnbárust réttinum 26. samamánaðar. Kærður er úrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 14.apríl 2016, þar sem staðfest varákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu 11. sama mánaðar um nauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi í 21 sólarhring. Kæruheimild er í 1. mgr. 16. gr. lögræðislaga nr.71/1997. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úrgildi. Þá krefst hún þóknunar til handa talsmanni sínum vegna meðferðar málsinsfyrir Hæstarétti.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsenda hins kærða úrskurðar verðurhann staðfestur.Samkvæmt 1. mgr. 17.gr. lögræðislaga greiðist úr ríkissjóði þóknun talsmanns sóknaraðila sem ákveðin er að meðtöldum virðisaukaskatti eins og ídómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur.Þóknun talsmannssóknaraðila, Þórdísar Bjarnadótturhæstaréttarlögmanns, vegna meðferðarmálsins fyrir Hæstarétti, 124.000 krónur, greiðist úr ríkissjóði.ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 14. apríl 2016.Meðbeiðni, dags. 11. apríl 2016, sem barst Héraðsdómi Reykjaness 12. sama mánaðar,hefur sóknaraðili, A, kt. [...], [...], krafist þess að felld verði úr gildiákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu frá 11. apríl 2016 um að samþykkjanauðungarvistun sóknaraðila á sjúkrahúsi.Varnaraðili er fjölskyldusvið Garðabæjar, kt.[...], Garðatorgi 7, Garðabæ, sem krefst þess að ákvörðun sýslumannsins áhöfuðborgarsvæðinu frá 11. apríl sl. um nauðungarvistun sóknaraðila ásjúkrahúsi verði staðfest.Í beiðni sóknaraðila segir að hún sé byggð á 1.og 2. mgr. 30. gr. lögræðislaga nr. 71/1997. Einnig að sóknaraðili telji aðskilyrði 3. mgr., sbr. 2. mgr., 19. gr. séu ekki fyrir hendi og því beri aðfella áðurgreinda ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu úr gildi.Samkvæmtgögnum málsins krafðist varnaraðili þess með beiðni, dags. 11. apríl 2016, aðsýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu heimilaði nauðungarvistun sóknaraðila ásjúkrahúsi með heimild í 19. gr., sbr. 20. og 21. gr., lögræðislaga nr.71/1997. Í beiðninni segir að sóknaraðili hafi verið lögð inn á bráðgeðdeildgeðsviðs Landspítala 8. apríl sl., en þangað hafi hún komið í lögreglufylgdeftir að heimilislæknir hafði vitjað sóknaraðila og metið ástand hennar.Sóknaraðili hafi að sögn dætra hennar verið með ranghugmyndir ogofsóknarhugmyndir síðastliðin tvö ár, en þær hafi farið mjög vaxandiundanfarið. Sóknaraðili hafi verið metin í geðrofi við komu á sjúkrahús ogverið nauðungarvistuð að ákvörðun læknis í 72 klukkustundir.Meðbeiðni um nauðungarvistun sóknaraðila fylgdi læknisvottorð B geðlæknis á deild32C á Landspítala-háskólasjúkrahúsi, en þar segir að talið sé að sóknaraðilihafi verið með aðsóknarhugmyndir í tvö til fjögur ár, en á sama tíma hafi húneinangrað sig. Við skoðun hafi sóknaraðili greinilega verið í geðrofi og meðvirkar fjölþættar aðsóknarhugmyndir, m.a. um að nafngreindur ráðherra vildikoma sér fyrir kattarnef og segði það í viðtölum í fjölmiðlum undir rós. Þáhafi hún talið að nágrannar trufluðu sig á skipulagðan hátt með hurðaskellum ogværi þess fullviss að stöðugt væri fylgst með sér af erlendum aðilum íverndarskyni. Hún væri því stöðugt í beinni útsendingu. Þá hafi sóknaraðilitalið að skotið hefði verið á hana fyrir tæpum tveimur árum þegar hún var við[...] í [...]. Hún telji sig stöðugt vera í lífshættu og upplifi sig ístofufangelsi. Þá hafi hún sagst vera pólitískur geðsjúklingur og að fjöldiungs fólks stundaði skipulögð morði, bæði á spítalanum og erlendis. Innlögn sínnúna tengdist komandi forsetakosningum og til þess ætluð að koma í veg fyrir aðhún gæti boðið sig fram. Í vottorðinu segir að sóknaraðili hafi ekkertsjúkdómsinnsæi. Hún sé með alvarlegan geðsjúkdóm, ótilgreint óvefrænt geðrof.Niðurstaða læknisins var sú að vegna sjúkdóms og geðrofsástands sóknaraðilaværi nauðungarvistun sóknaraðila nauðsynleg.Bgeðlæknir gaf símaskýrslu fyrir dóminum og staðfesti áðurgreint vottorð sitt.Hann sagði að sitt mat hefði verið að lokinni skoðun á sóknaraðila aðóhjákvæmilegt væri að nauðungarvista sóknaraðila á sjúkrahúsi. Þá gaf símaskýrslufyrir dóminum C geðlæknir og núverandi meðferðarlæknir sóknaraðila. Hún sagðiað sóknaraðili væri með miklar aðsóknar- og ranghugmyndir, sem talið væri að aðhún hefði haft allt frá árinu 2012. Hún kvað nauðungarvistun sóknaraðilanauðsynlega svo að unnt væri að greina sjúkdóm sóknaraðila og veita henniviðeigandi meðferð.Íljósi framlagðra gagna og þess sem að framan hefur verið rakið telur dómurinnað sýnt hafi verið fram á að fullnægt hafi verið skilyrðum 3. mgr., sbr. 2.mgr. 19. gr. lögræðislaga nr. 71/1997 til að nauðungarvista sóknaraðila ásjúkrahúsi og því beri að staðfesta ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinuþar um frá 11. apríl 2016.Allurmálskostnaður greiðist úr ríkissjóði samkvæmt 17. gr. lögræðislaga nr. 71/1997,þar með talin þóknun skipaðs talsmanns sóknaraðila, Þórdísar Bjarnadóttur hrl.,sem þykir hæfilega ákveðin 150.000 krónur að meðtöldum virðisaukaskatti.RagnheiðurBragadóttir héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚRSKURÐARORÐ:Staðfester ákvörðun sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu frá 11. apríl 2016 um aðsóknaraðili, A, kt. [...], skuli vistuð á sjúkrahúsi.Þóknuntalsmanns sóknaraðila, Þórdísar Bjarnadóttur hrl., 150.000 krónur, greiðist úrríkissjóði.
Mál nr. 286/2016
Kærumál Málskostnaður
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem L hf. var gert að greiða Í ehf. 1.200.000 krónur í málskostnað. Í dómi Hæstaréttar var rakið að áður en L hf. skilaði greinargerð í málinu hefði sátt tekist með aðilum þess efnis að L hf. skyldi greiða Í ehf. stefnufjárhæð málsins að fullu. Að þessu gættu og að virtum gögnum málsins þótti rétt að L hf. yrði gert að greiða Í ehf. 800.000 krónur vegna reksturs málsins í héraði.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Ólafur Börkur Þorvaldsson, EiríkurTómasson og Karl Axelsson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar með kæru 12. apríl 2016, enkærumálsgögn bárust réttinum 15. sama mánaðar. Kærður er úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 5. apríl 2016 þar sóknaraðila var gert að greiða varnaraðila1.200.000 krónur í málskostnað. Kæruheimild er í g. lið 1. mgr. 143. gr. laganr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að dæmdur málskostnaðurí héraði verði lækkaður. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar og kærumálskostnaðar.Samkvæmt hinum kærða úrskurði höfðaðivarnaraðili mál þetta 9. febrúar 2016 á hendur sóknaraðila til endurgreiðsluofgreiddra afborgana samkvæmt tveimur lánssamningum, samtals að fjárhæð7.723.711 krónur með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 umvexti og verðtryggingu frá 26. nóvember 2014 til greiðsludags. Áður en sóknaraðiliskilaði greinargerð í málinu tókst sátt með aðilum 22. mars 2016 um annað enmálskostnað, sem ákveðinn var með úrskurði héraðsdómara, sbr. síðari málslið 2.mgr. 108. gr. laga nr. 91/1991. Sáttin var þess efnis að sóknaraðili skyldiinnan tíu daga greiða varnaraðila stefnufjárhæð málsins að fullu meðdráttarvöxtum frá 20. desember 2014. Að þessu gættu og að virtum gögnum málsinser rétt að sóknaraðili greiði varnaraðila 800.000 krónur vegna reksturs málsinsí héraði. Kærumálskostnaður fellur niður.Dómsorð:Sóknaraðili, Landsbankinn hf., greiðivarnaraðila, Íslenskum sjávarréttum ehf., 800.000 krónur í málskostnað í héraði.Kærumálskostnaður fellur niður.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 5.apríl 2016. Málþetta höfðaði Íslenskir sjávarréttir ehf., Kothúsvegi 16, Garði, með stefnubirtri 9. febrúar 2016 á hendur Landsbankanum hf., Austurstræti 11,Reykjavík. Sátt var gerði um efnimálsins 22. mars, en ágreiningur aðila um málskostnað tekinn tilúrskurðar. Stefnandihefur lagt fram málskostnaðarreikning að fjárhæð 2.672.250 krónur. Stefndi bauðst til að greiða 600.000 krónur ímálskostnað. Máliðvar höfðað til endurgreiðslu ofgreiddra afborgana af tveimurlánssamningum. Samkvæmt sáttinni greiðirstefndi 7.723.711 krónur með dráttarvöxtum frá 20. desember 2014. Lögmaður stefnanda hefur lýst því að hannhafi þurft að eyða miklum tíma í skoðun gagna og endurútreikning, svo og lesturfræðirita og dómafordæma. Aðvirtum málsatvikum eins og þeim er lýst í stefnu og framlögðum gögnum verðurráðið að málið er hvorki sáraeinfalt né mjög flókið. Ljóst er að vinnuskýrsla lögmanns stefnanda,sem þó er handskrifuð og ekki glögg, tekur einnig til vinnu við kvörtun tilúrskurðarnefndar. Með hliðsjón af þeimhagsmunum sem í húfi voru og því sem telja mætti eðlilegt vinnuframlag viðhöfðun málsins, af hálfu lögmanns með staðgóða þekkingu á réttarreglum, ermálskostnaður ákveðinn 1.200.000 krónur.Jón Finnbjörnsson héraðsdómari kveðurupp þennan úrskurð.Ú r s k u r ð a r o r ð Stefndi,Landsbankinn, greiði stefnanda, Íslenskum sjávarréttum ehf., 1.200.000 krónur ímálskostnað.
Mál nr. 328/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirGreta Baldursdóttir, Benedikt Bogason og Helgi I. Jónsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 27. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 24. apríl 2016,þar sem varnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til föstudagsins 29. apríl2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími, en aðþví frágengnu að honum verði gert að sæta farbanni. Þá krefst hannkærumálskostnaðar. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Fullnægt er skilyrðum a. liðar 1. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðila verði gert að sæta gæsluvarðhaldi.Með þessari athugasemd, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur,sbr. 3. mgr. 220. gr. laga nr. 88/2008.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsNorðurlands eystra 24. apríl 2016.ILögreglustjórinn á Norðurlandi eystrakrafðist þess í dag að X, kt. [...], [...], yrði gert að sæta gæzluvarðhalditil föstudagsins 29. apríl og einangrun á meðan á vistinni stæði. Vísaðilögreglustjóri til a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 og b. liðar 1.mgr. 99. gr. laganna.Sakborningur krefst þess að kröfunni verðihafnað en til vara þess að varðhaldi verði markaður skemmri tíma og áneinangrunar.IILögreglustjóri segir í kröfu sinni að réttfyrir hádegi í gær hafi verið tilkynnt um mann sem lægi um kílómetra ofan viðhesthúsahverfi Akureyrar. Hafi komið í ljós að maðurinn væri A, sem lögregla sékunnug. Hafi hann verið með áverka sem greinilega hafi verið af mannavöldum,meðal annars með skófar á andliti. Bráðalæknir á sjúkrahúsinu á Akureyri hafivið rannsókn málsins tjáð lögreglu að brotaþoli hafi hlotið sprungu á úlnlið,auk þeirra áverka sem lýst sé í gögnum málsins.Lögreglustjóri segir að brotaþoli muni lítiðeftir atvikum en hafi sagt sakborning hafa ráðizt á sig, þar sem hann hafiverið staddur í [...] á [...], slegið sig í höfuðið með hafnaboltakylfu ogstungið sig í fót og hönd. Að öðru leyti hafi brotaþoli ekki getað eða ekkiviljað tjá sig um málið. Lögreglustjóri segir að samkvæmt gögnum málsins hafisakborningur og tveir aðrir aðilar ráðizt aftur á brotaþola í [...], hent honumupp á bifreiðarpall og ekið honum upp fyrir bæinn og virðist sem þar hafi þeirgengið mjög illa í skrokk á honum unz þeir hafi skilið hann eftir meðvitundar-og bjargarlausan um morguninn, fjarri mannabyggð.Lögreglustjóri segir að rannsókn málsins séá frumstigi. Ekki sé búið að yfirheyra þá sem taldir séu hafa verið með kærða íbrotunum. Telji lögregla sig vita hver annar sé en viti ekki um hinn. Verið séað rannsaka mjög alvarlegt brot sem framið hafi verið í félagi og sénauðsynlegt að koma í veg fyrir að þeir sem þar hafi verið að verki hafi áhrifá frásögn félaga sinna og samræmi sögu sína. Þá eigi eftir að rannsaka bifreiðþá sem komið hafi við sögu og finna og rannsaka brotavettvang. Allt þetta sénauðsynlegt að gera áður en sakborningur verði frjáls ferða sinna svo hann hafiekki færi til að afmá ummerki eða fjarlægja eða fela sönnunargögn.Lögreglustjóri segir að til rannsóknar séubrot gegn 1. mgr. 226., 2. mgr. 218. og 1. mgr. 220. gr. almennrahegningarlaga.Fyrir dómi vildi sakborningur ekki tjá sigum þá háttsemi hann er grunaður um. Af hans hálfu voru ekki talin efni til aðverða við kröfunni eins og málinu væri háttað.IIIAf gögnum málsins er ljóst að sakborningurer undir rökstuddum grun um að hafa gerzt sekur um háttsemi semfangelsisrefsing er lögð við. Þá verður ráðið af gögnunum að rökstuddur grunurer uppi um að fleiri menn hafi komið við sögu sem gerendur. Rannsókn málsinsmun fremur skammt á veg komin. Verður að fallast á með lögreglustjóra að ætlamegi að sakborningur muni torvelda rannsókn málsins, sem með því að afmá merkieftir brot eða hafa áhrif á hugsanlega samseka menn, verði hann frjáls ferða sinnaá þessu stigi rannsóknarinnar. Verður því að fallast á kröfu lögreglustjóra umað kærði sæti gæzluvarðhaldi og einangrun meðan á því stendur. Eru ekki efnitil að marka varðhaldi skemmri tíma en krafizt er.Af hálfu lögreglustjóra fór EyþórÞorbergsson fulltrúi með málið. Þorsteinn Davíðsson héraðsdómari kveður uppúrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R OR ÐSakborningur, X, sæti gæzluvarðhaldi tilföstudagsins 29. apríl kl. 16:00 og einangrun á varðhaldstíma.
Mál nr. 317/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. A. liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli a. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Helgi I. Jónssonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 25. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 25. apríl 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 2. maí2016 klukkan 16 og einangrun meðan á því stendur. Kæruheimild er í l. lið 1.mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að gæsluvarðhaldi verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 25. apríl 2016. Lögreglustjórinná höfuðborgarsvæðinu hefur krafist þess fyrir dómnum í dag að X, kt. [...], verðigert að sæta gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 4. maí nk. kl. 16:00. Þá erþess krafist að kærða verði gert að sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldinustendur. Kærði mótmælirkröfu lögreglustjóra.IÍ greinargerð lögreglustjóra segir meðalannars að lögreglustjórinn á höfuðborgar­svæðinu hafi til rannsóknar stórfelltfíkniefnalagabrot er varði innflutning á sterkum fíkniefnum hingað til lands. Ígær hafi erlendur aðili að nafni A verið handtekinn í Flugstöð LeifsEiríkssonar á Keflavíkurflugvelli en hann hafi verið að koma með flugi fráCancun í Mexíkó með viðkomu í Brussel og Kaupmannahöfn. Nefndur aðili hafi haftmeðferðis golfsett sem í hafi verið 17 golfkylfur. Lögreglu hafi grunað að íkylfunum væru falin fíkniefni og því hafi ein kylfa verið tekin til nánariskoðunar. Í ljós hafi komið að í henni var falið kókaín. A hafi þá veriðhandtekinn, grunaður um innflutning fíkniefna. Í kjölfarhandtöku A hafi lögregla leitað á dvalarstað kærða og B að [...] í [...] vegnagruns um að þeir hefðu staðið að skipulagningu og fjármögnun á kaupum áofangreindum fíkniefnum. Við leit á dvalarstað þeirra hafi fundist mikið magnaf sterkum fíkniefnum. Þá hafi einnig fundist tölvur, símar, skjöl og aðrirmunir sem lögregla telji að tengist rannsókn málsins. Viðskýrslutöku hjá lögreglu hafi A játað að hafa staðið að innflutningi fíkniefnannafrá Mexíkó. B hafi hins vegar neitað sök. Það hafi kærði einnig gert. Kærðikannist ekki við nafnið A. Hann hafi ekki getað gefið skýringar á því af hverjuþað nafn hafi verið að finna á miða sem fundist hafi á dvalarstað hans.Aðspurður um tengsl sín við Mexíkó hafi kærði borið að þar eigi hann ættingja.Spurður út í peningasendingar hafi kærði svarað því til að hann hafi greittpening í gegnum Western Union og lagt inn á bankareikning föður síns. Kærðihafi ekki kannast við þau fíkniefni sem fundist hafi á dvalarstað hans. Sakborningarí málinu hafi allir verið handteknir síðdegis í gær og fyrstu skýrslutökur afþeim farið fram í morgun. Við húsleit hafi fundist tölvur, símar og skjöl semlögregla telji að tengist rannsókn málsins. Unnið sé að því að taka fingraföraf hinum haldlögðu golfkylfum, opna kylfurnar og ná efnunum úr þeim tilefnagreiningar. IILögreglustjóri vísar til þess að í ljósiframangreinds og þeirra gagna sem lögregla hafi aflað verði að telja að kærðisé undir rökstuddum grun um aðild að innflutningi á sterkum fíkniefnum hingaðtil lands. Fleiri aðilar tengist málinu. Lögregla vinni áfram að rannsókn þess.Unnið sé að því að skoða mögulegar tengingar þessa máls við önnur mál er varðiinnflutning á fíkniefnum hingað til lands frá Mexíkó. Brýn nauðsyn sé á þessustigi málsins að kærði sæti gæsluvarðhaldi, í einangrun, þar sem ljóst sé að efhann gangi laus geti hann sett sig í samband við meinta samverkamenn sem gangilausir eða þeir sett sig í samband við hann. Kærði gæti þá komið undan gögnummeð sönnunargildi sem lögregla hafi ekki lagt hald á nú þegar. Þá sénauðsynlegt að bera undir kærða sjálfstætt haldlögð gögn á meðan hann sætieinangrun. Brýnt sé að vernda rannsóknarhagsmuni á þessu stigi málsins. Meintbrot kærða varði við 173. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 Með vísantil framangreinds, framlagðra gagna og a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga um meðferðsakamála nr. 88/2008, og b-liðar 1. mgr. 99. gr. sömu laga hvað kröfu umeinangrun varði, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga eins og hún séfram sett. IIIMeð vísan til alls framanritaðs, svo oggagna málsins, er fallist á það með lögreglustjóra að kærði sé undir rökstuddumgrun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsing liggur við.Rannsókn málsins er hvergi nærri lokið. Ætlaverður lögreglu nokkuð ráðrúm til að rannsaka frekar aðdragandann að ferð meintssamverkamanns kærða, A, hingað til lands og eftir atvikum möguleg tengsl kærðavið aðra vitorðsmenn, bæði hér á landi og erlendis. Gangi kærði laus má ætla aðhann muni torvelda rannsókn málsins með því að afmá merki eftir brot, skjótaundan munum ellegar hafa áhrif á samseka eða vitni. Samkvæmt þessu telst skilyrðum a-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008um meðferð sakamála fullnægt til þess að kærða verði gert að sætagæsluvarðhaldi. Er krafa lögreglustjóra því tekin til greina með þeim hætti semí úrskurðarorði greinir.Með vísan til framangreinds er jafnframtfallist á kröfu lögreglustjóra um að kærða verði gert að sæta einangrun meðan ágæsluvarðhaldsvist hans stendur, sbr. b-lið 1. mgr. 99. gr. laga nr. 88/2008. Úrskurð þennan kveður upp KristinnHalldórsson héraðsdómari.Ú r s k u r ð a r or ð :Kærði, X, skal sæta gæsluvarðhaldi allt tilmánudagsins 2. maí nk., kl. 16:00. Kærðiskal sæta einangrun meðan á gæsluvarðhaldinu stendur.
Mál nr. 280/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirHelgi I. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 11. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnumdegi síðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. apríl 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 9. maí2016 klukkan 16. Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefstþess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 11. apríl 2016.Héraðssaksóknarihefur krafist þess að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að ákærði, X, kt. [...], skuli sæta gæsluvarðhaldi áfram allttil mánudagsins 9. maí 2016 kl. 16.00. Í greinargerðhéraðssaksóknara kemur fram að embætti hans hafi gefið út ákæru á hendur X 29.janúar sl. fyrir tvær tilraunir til nauðgana aðfaranótt sunnudagsins 13.desember 2015 í miðbæ Reykjavíkur. Ákærða sé gefið að sök að hafa veist aðtveimur konum með ofbeldi með skömmu millibili í því skyni að hafa við þærsamræði eða önnur kynferðismök. Þær hafi báðar hlotið áverka af árásum ákærðaog samkvæmt framburðum þeirra og annarra vitna hafi það orðið brotaþolunum tilbjargar að ákærði hafi orðið fyrir utanaðkomandi truflun. Um málavaxtalýsinguvísist nánar til meðfylgjandi ákæruskjals. Að mati héraðssaksónara séu brot ákærða samkvæmt báðum ákæruliðum talin varðavið 1. mgr. 194. gr., sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, og þesskrafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar. Þákemur fram að sakamálið hafi verið þingfestí Héraðsdómi Reykjavíkur 10. febrúar sl., sbr. mál nr. S-[...]/2016. Ákærðihafi neitað sök og aðalmeðferð málsins verið ákveðin miðvikudaginn 30. mars sl.Þá hafi ákærði og vitni gefið skýrslu fyrir dómi, en ekki hafi reynst unnt aðljúka aðalmeðferðinni þann dag. Framhald aðalmeðferðar verði 22. apríl nk. ogþá verði lögð fram frekari gögn sem óskað hafi verið eftir að aflað yrði ogfleiri vitni leidd. Þá hafi ákæruvaldið, að beiðni dómsins, óskað eftir frekarirannsókn, nánar tiltekið leit að hugsanlegum lífsýnum á tilteknum flíkum oglífsýnarannsókn. Þegar niðurstöður þeirrar rannsóknar liggi fyrir, í maímánuði,verði málið flutt og dómtekið. Héraðssaksóknari tekur fram aðákærði hafi sættgæsluvarðhaldi vegna málsins frá 18. desember sl. Fyrst á grundvellirannsóknarhagsmuna, sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. R-[...]/2015og dóm Hæstaréttar í máli nr. 848/2015. Frá 23. desember sl. hafi ákærði sættgæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna, þ.e. 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008, sbr. úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur í málum R-[...]/2015,R-[...]/2016, R-[...]/2016 og R-[...]/2016 sem allir hafi verið staðfestir afHæstarétti, sbr. dóma í málum nr. 854/2015, 52/2016, 123/2016 og 199/2016. Ákærði sé að mati héraðssaksóknara undir sterkum grunum að hafa framið þau brot sem honum séu gefin að sök í ákærunni. Refsing fyrirbrot gegn ákvæðinu sem hann sé ákærður fyrir að hafa brotið varði fangelsi fráeinu ári og allt að 16 árum. Sakarefni málsins sé alvarlegt og standi ríkiralmannahagsmunir til þess að menn gangi ekki lausir þegar svo standi á. Að matihéraðssaksóknara séu skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 uppfyllt og hafidómstólar lagt til gundvallar í þrígang að skilyrðunum sé fullnægt.Héraðssaksóknari telji ekkert fram komið sem breytt geti því mati dómstóla. Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferðsakamála, sé þess krafist að krafan nái fram að ganga. Niðurstaða Skilyrði þess að gæsluvarðhaldi verði beitt samkvæmt ákvæði 2. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008, er að sterkur grunur sé um að viðkomandi hafi framið afbrotsem að lögum getur varðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætlamegi varðhald nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Með vísan til þess sem fram kemur í rannsóknargögnum málsins þykir verakominn fram sterkur grunur um að ákærði hafi gerst sekur um brot gegn 1. mgr.194. gr., sbr. 20. gr., almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem varðar allt að16 ára fangelsi. Í þinghaldi hinn 10.febrúar sl. var þingfest ákæra á hendur ákærða vegna brota þessara, þar semhann neitaði sök. Aðalmeðferð málsins hófst 30. mars sl. og hefur málinu núverið frestað til framhalds aðalmeðferðar til 22. apríl nk., m.a. vegna frekarirannsóknar á lífsýnum. Ákærði hefur setið í gæsluvarðhaldi frá 18. desembersl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna en frá 23. desember á grundvellialmannahagsmuna.Með dómum Hæstaréttar Íslands ímálum nr. 854/2015, 52/2016, 123/2016 og 199/2016, er lagt til grundvallar aðfullnægt sé skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að ákærði sætigæsluvarðhaldi, m.a. þar sem brot ákærða sé þess eðlis að ætla megi að varðhaldsé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Að mati dómsins er ekkert komiðfram nú sem breytir þeim forsendum sem lagðar eru til grundvallar í dómumHæstaréttar. Í ljósi þess sem hér hefur verið rakið verður fallist á meðHéraðssaksóknara að skilyrði 2. mgr.95. gr. laga 88/2008 séu uppfyllt. Er krafa um áframhaldandi gæsluvarðahald þvítekin til greina eins og krafist er og nánar greinir í úrskurðarorði, en ekkiþykir ástæða til að marka varðhaldinu skemmri tíma.KristrúnKristinsdóttir héraðsdómari kveður upp úrskurðþennan.Ú R S K U R Ð A R OR ÐÁkærði, X, kt.[...], skal áfram sæta gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 9. maí 2016 kl.16.00.
Mál nr. 259/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr., sbr. b. lið 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Helgi I. Jónssonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 4. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 7. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Suðurlands 1. apríl 2016 þar sem varnaraðila varbönnuð för frá Íslandi á meðan máli hans er ólokið, þó eigi lengur en tilmiðvikudagsins 25. maí 2016. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærðiúrskurður verði felldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaðurskemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsSuðurlands 1. apríl 2016.Lögreglustjórinn á Suðurlandi hefur krafistþess að X, kt. [...] til lögheimilis að [...], [...], verði með úrskurði bönnuðför frá Íslandi á meðan mál hans er til meðferðar hjá lögreglu og eftir atvikumfyrir dómstólum ef til útgáfu ákæru kemur fram til þess að héraðsdómur erkveðinn upp í málinu, þó eigi lengur en til miðvikudagsins 25. maí nk. kl.16:00.Af hálfu varnaraðila er þess krafist aðkröfunni verði hafnað, en til vara að beitt verði vægari úrræðum, þ.e.tryggingu eða að farbanni verði markaður skemmri tími.Í kröfu lögreglustjóra segir að Lögreglan áSuðurlandi hafi undanfarnar vikur haft til rannsóknar meint brot varnaraðilagegn 227. gr. a. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og ýmsum ákvæðum laga nr.97/2002 um atvinnuréttindi útlendinga. Þann 18. febrúar 2016 hafi lögreglafarið til [...] og gert húsleit á þrem stöðum vegna gruns um svo kallaðvinnumansal á vegum fyrirtækisins [...]., kt. [...], en varnaraðili sé eigandiog framkvæmdastjóri fyrirtækisins. Hann hafi verið handtekinn þann sama dag ogí kjölfarið úrskurðaður í gæsluvarðhald á grundvelli rannsóknarhagsmuna í tværvikur. Með úrskurði Héraðsdóms Suðurlands, 4. mars 2016, í málinu R-36/2016hafi varnaraðila verið gert að sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til 1.apríl 2016 á grundvelli almannahagsmuna. Með dómi Hæstaréttar Íslands, 9. mars2016, í málinu nr. 177/2016 hafi varnaraðila verið gert að sæta farbanni í staðáframhaldandi gæsluvarðhalds allt til föstudagsins 1. apríl 2016 kl. 16.Rannsókn málsins sé enn ólokið en hafi tilþessa miðað vel. Lögreglu þyki nú ljóst að varnaraðili liggi undir rökstuddumgrun um að hafa framið sérlega alvarleg brot gagnvart tveimur konum ogfrjálsræði þeirra. Með áður nefndum dómi Hæstaréttar Íslands, í máli nr.177/2016, hafi rétturinn staðfest það mat lögreglu að rökstuddur grunur værifyrir hendi í málinu. Umrædd brot gegn 227. gr. a almennra hegningarlaga nr.19/1940 geti varðað allt að tólf ára fangelsi, teljist sök sönnuð.Varnaraðili sé með ríkisfang á [...] en hafiverið búsettur hér á landi um nokkurra ára skeið. Hann hafi afar takmörkuðtengsl við Ísland ef frá sé talið að eiginkona hans og barn, sem einnig séu meðríkisfang á [...] séu búsett hér á landi sem stendur. Fyrir liggi að eiginkonanhafi farið fram á skilnað við varnaraðila auk þess sem varnaraðili sæti nú fimmmánaða nálgunarbanni gagnvart henni skv. dómi Hæstaréttar Íslands, 18. mars2016, í málinu nr. 219/2016, vegna ítrekaðs heimilisofbeldis. Að öllu framangreindu virtu og með hliðsjónaf því hversu alvarlegar sakir varnaraðili sé grunaður um, teljist að matilögreglu uppfyllt skilyrði til að honum verði áfram bönnuð för af landinu ámeðan á rannsókn málsins stendur hjá lögreglu og eftir atvikum mál hans er tilmeðferðar hjá dómstólum ef til útgáfu ákæru kemur, enda megi ætla aðvarnaraðili muni reyna að komast úr landi eða leynast ellegar koma sér meðöðrum hætti undan málsókn eða fullnustu refsingar, sbr. b-lið 1. mgr. 95. gr.laga nr. 88/2008, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga.Með vísan til framangreinds, framlagðragagna og 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé þess farið á leit aðvarnaraðila verði gert að sæta farbanni þannig að honum sé bönnuð för fráÍslandi, eins og að framan greinir. Forsendurog niðurstaðaMeð vísan til ofangreinds og þeirragagna sem lögð hafa verið fram í málinu verður fallist á það með lögreglustjóraað varnaraðili sé undir rökstuddum grun um brot 227. gr. a almennrahegningarlaga nr. 19/1940, en þar er meðal annars fjallað um svokallaðanauðungarvinnu, en brot gegn þeirri lagagrein geta varðað fangelsi allt að tólfárum. Rannsókn málsins mun vera langt komin og að sögn fulltrúa lögreglustjóraer gert ráð fyrir að málið verði sent héraðssaksóknara til ákærumeðferðar viðlok næstu viku eða upphaf þar næstu viku.Í 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 ermælt fyrir um að séu uppfyllt skilyrði gæsluvarðhalds skv. 1. eða 2. mgr. 95.gr. laganna þá geti dómari, í stað þess að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald,bannað sakborningi brottför af landinu. Í 1. mgr. 95. gr. laganna segir aðheimilt sé að úrskurða sakborning í gæsluvarðhald ef fram sé kominn rökstuddurgrunur um að hann hafi gerst sekur um háttsemi sem fangelsisrefsing er lögðvið, enda hafi hann náð 15 ára aldri. Auk þess verði að vera fyrir hendieitthvert af nokkrum skilyrðum, þ. á m. skv. b-lið ákvæðisins að ætla megi aðhann muni reyna að komast úr landi eða leynast ellegar koma sér með öðrum hættiundan málsókn eða fullnustu refsingar.Samkvæmt framansögðu er varnaraðili,sem er eldri en 15 ára, undir rökstuddum grun um að hafa framið brot sem fangelsisrefsinger lögð við. Varnaraðili er erlendur ríkisborgari sem hefur afar takmörkuðtengsl við Ísland. Eru skilyrði laga til þess að varnaraðili sæti farbanniþannig uppfyllt. Fram kom í máli lögmanns sem sótti þing í fjarveru skipaðsverjanda varnaraðila að varnaraðili hafi ekki aðgang að fé til að setjatryggingu, en auk þess þykir trygging ekki vernda nægilega þá hagsmuni semfarbanni er ætlað að tryggja. Verður því fallist á kröfu um farbann eins ognánar greinir í úrskurðarorði, en ekki þykja vera efni til þess að markafarbanni skemmri tíma en krafist er.Sigurður G. Gíslason héraðsdómarikveður upp úrskurð þennan.Úrskurðarorð:Varnaraðila, X, er bönnuð för fráÍslandi meðan máli hans er ólokið, þó ekki lengur en til miðvikudagsins 25. maí2016 kl. 16:00.
Mál nr. 158/2016
Kærumál Aðild Vanreifun Frávísunarúrskurður staðfestur
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem máli E á hendur A var vísað frá dómi. Í dómi Hæstaréttar kom fram að upphafleg tilvísun E og G ehf. til 18. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála hafi verið í samræmi við málatilbúnað þeirra. Þar sem G ehf. ætti ekki lengur aðild að málinu var því vísað frá dómi.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ÓlafurBörkur Þorvaldsson, Benedikt Bogason og Eiríkur Tómasson. Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 25. febrúar 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 10. mars sama ár.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 12. febrúar 2016, þar semmáli sóknaraðila á hendur varnaraðila var vísað frá dómi. Kæruheimild er í j.lið 1. mgr. 143. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðilikrefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt fyrirhéraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar. Þá krefst hann kærumálskostnaðar. Varnaraðili krefst staðfestingar hinskærða úrskurðar og kærumálskostnaðar. Eins og fram kemur í hinum kærðaúrskurði höfðuðu sóknaraðili og Grand ehf. mál þetta á hendur varnaraðila meðþeirri dómkröfu að „stefndi verði dæmdur til að greiða stefnanda kr. 3.000.000“með tilgreindum dráttarvöxtum. Í héraðsdómsstefnu er það rakið að sóknaraðiliog Grand ehf. hafi 1. júní 2015 gert kaupsamning við varnaraðila um„fasteignina Brekkugötu 5 ... Akureyri, nánar tiltekið, Brekka Hrísey fastanr:215-6263, íbúð kr. 14.000.000 og Brekka Hrísey, fastanr: 215-6264,veitingahús.“ Í umræddum kaupsamningi, sem gerður var 1. maí 2015, voruseljendur báðir tilgreindir 100% eigendur beggja hluta fasteignarinnar. Þá erþví jafnframt lýst í stefnunni að fasteignin hafi verið afhent á kaupsamningsdegiog hafi varnaraðili „þegar greitt umsamda greiðslu utan stefnufjárhæðar þessamáls kr. 3.000.000“. Varnaraðili hafi ekki greitt stefnendum síðastgreindafjárhæð, þrátt fyrir innheimtutilraunir þeirra beggja og af þeim sökum hafiþeim verið nauðsynlegt að höfða málið. Er um þetta vísað til áðurnefndskaupsamnings og innheimtubréfs, þar sem stefnendur voru sameiginlegatilgreindir kröfuhafar. Samkvæmt þessu var upphafleg tilvísun sóknaraðila ogGrands ehf. til 18. gr. laga nr. 91/1991 í samræmi við framangreindanmálatilbúnað þeirra, þótt sóknaraðili haldi því nú fram að aðild þeirra hafifrá upphafi verið reist á 19. gr. laganna. Með þessari athugasemd og að virtume. lið 1. mgr. 80. gr. laga nr. 91/1991 er fallist á niðurstöðu hins kærðaúrskurðar.Sóknaraðili verður dæmdur til aðgreiða varnaraðila kærumálskostnað eins og í dómsorði greinir.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Sóknaraðili, Elís Árnason, greiðivarnaraðila, Arnari Gústafssyni, 350.000 krónur í kærumálskostnað.Úrskurður Héraðsdóms Norðurlandseystra 12. febrúar 2016.Málþetta var höfðað 9. október 2015.Stefnendur eru Grand ehf., Jörfabyggð 10, Akureyri og Elís Árnason,Ólafsgeisla 59, Reykjavík. Stefndi erArnar Gústafsson, Brimnesi, Dalvíkurbyggð.Dómkröfurstefnenda samkvæmt stefnu hljóða um að stefndi verði dæmdur til að greiðastefnanda [svo!] 3.000.000 króna ásamt nánar greindum dráttarvöxtum ogmálskostnað. Er málið höfðað til heimtu eftirstöðva kaupverðs samkvæmtkaupsamningi sem stefnendur sem seljendur og stefndi sem kaupandi gerðu þann 1.júní 2015 um íbúð að fjárhæð 14.000.000 króna og veitingahús að fjárhæð14.000.000 króna, hvort tveggja að Brekku, Hrísey. Vísa stefnendur hvað aðild varðar til 18. gr.laga nr. 91/1991. Krafa stefnda umfrávísun málsins var meðal annars reist á því að aðildin væri vanreifuð, þarsem ekki yrði ráðið af stefnu hvort um samaðild samkvæmt því ákvæði væri aðræða eða aðilasamlag samkvæmt 19. gr. sömu laga. Í kröfugerð væri ekki krafist óskiptrargreiðslu og þess krafist að stefndi yrði dæmdur til að greiða stefnanda, (íeintölu) 3.000.000 króna þótt stefnendur væru tveir. Þó væri ekki gerð sjálfstæð krafa um greiðsluaf hálfu hvors stefnanda um sig líkt og nauðsyn beri til sé um aðilasamlag aðræða.Viðmunnlegan málflutning um frávísunarkröfu var því lýst yfir að stefnandinn Grandehf. félli frá málsókn. Þá var þvíeinnig lýst yfir að sá aðili hefði fengið greitt að fullu en ógreiddar væru3.000.000 króna til stefnandans Elísar.Samkvæmtc-lið 1. mgr. 105. gr. laga nr. 91/1991 verður mál fellt niður ef stefnandikrefst þess. Ber því að fella máliðniður hvað varðar kröfu stefnanda Grands ehf.Að svo komnu máli er brostinn sá grundvöllur sem stefnandi Elís Árnasonlagði að málatilbúnaði sínum, nefnilega að stefnendur eigi sameiginlega aðildtil sóknar. Þegar af þessari ástæðu eróhjákvæmilegt að vísa málinu frá dómi. Stefnendumverður gert að greiða stefnanda óskipt 500.000 krónur í máls­kostnað.Úrskurðinnkveður upp Erlingur Sigtryggsson héraðsdómari.Ú R S K U R Ð A R O R ÐMálþetta fellur niður hvað varðar kröfur stefnanda Grands ehf.Kröfumstefnanda Elísar Árnasonar er vísað frá dómi.Stefnendurgreiði stefnda, Arnari Gústafssyni, óskipt 500.000 krónur í máls­kostnað.
Mál nr. 257/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr., sbr. b. liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma Benedikt Bogasonhæstaréttardómari og Hjördís Hákonardóttir og Ingveldur Einarsdóttir settirhæstaréttardómarar. Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 5. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar. Kærðurer úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 5. apríl 2016 þar sem varnaraðila var gertað sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 3. maí 2016 klukkan 16.Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildien til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Að því frágengnu krefsthann þess að farbanninu verði ekki markaður lengri tími en þar til dómur gengurí máli hans, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 3. maí 2016 kl. 16.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar.Með skírskotun til forsenda hins kærðaúrskurðar verður fallist á að fullnægt sé skilyrðum 1. mgr. 100. gr., sbr. b.liður 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til að varnaraðila verði gert að sætafarbanni. Samkvæmt kröfu sóknaraðila fyrir héraðsdómi og síðari varakröfuvarnaraðila hér fyrir dómi verður hinn kærði úrskurður staðfestur á þann vegsem greinir í dómsorði.Dómsorð:Varnaraðili, X, sæti farbanni þar til dómurfellur í máli hans, en þó ekki lengur en til 3. maí 2016 kl. 16.Úrskurður HéraðsdómsReykjaness 5. apríl 2016Héraðssaksóknari hefur krafist þess að HéraðsdómurReykjaness úrskurði að X, fæddur [...], verði gert að sæta áfram farbanni þar til dómur fellurí máli hans, en þó eigi lengur en til þriðjudagsins 3. maí 2016, kl. 16.00.Af hálfu varnaraðilaer kröfunni mótmælt og þess krafist að henni verði hafnað en til vara aðfarbanni verði markaður skemmri tími. Í greinargerðhéraðssaksóknara segir að þann 22. september sl. hafi ákærði komið hingað tillands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni Norrænu. Ákærði, X,hafi verið umráðamaður bifreiðarinnar [...]. Lögreglan hafi verið með eftirlitmeð bifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið til Reykjavíkur og þaðan tilKeflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafiákærði farið með flugi frá Íslandi, en skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæðivið Keflavíkurflugvöll. Ákærði hafi komið aftur til landsins þann 28. septemberog sótt bifreiðina. Hann hafi ekið sem leið lá inn í [...] að gistiheimili við [...]í [...]. Ákærði hafi þar hitt meðákærða A og hafi báðir verið handteknir aflögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin hafi verið haldlögð aflögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni ogrúmlega 2,5 kg af kókaíni sem búið hafi verið að fela í bifreiðinni. Alls hafifjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafi þeir allir sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Meðákæru héraðssaksóknara dagsettri 5. þ.m., sé ákærða X gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot,með því að hafa á árinu 2015 staðið saman ásamt meðákærðu að innflutningi á19.448,96 g af amfetamíni og 2.597,44 g af kókaíni frá Hollandi til Íslandsætluðu til söludreifingar í ágóðaskyni, eins og nánar greinir í ákæruskjali.Ákærði þykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að12 ára fangelsi. Að mati ákæruvaldsins þykir meint aðild ákærða mikil en hún sétalin tengjast flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé um mjög mikiðmagn hættulegra fíkniefna að ræða. Ákærði hafi sættgæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, nú síðast meðúrskurði Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. R-467/2015, en sá úrskurður hafiverið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem ákærði sætti gæsluvarðhaldi í 12vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum hafi lögregla talið, ísamræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurðahann áfram í gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafiverið farið fram á og ákærði í kjölfarið verið úrskurðaður í farbann og hafi sáúrskurður verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur þrisvarstaðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir ákærða, sbr. dóma í málum nr.57/2016, 127/2016 og 216/2016. Sé því farið fram á að ákærði verði úrskurðaðurí áframhaldandi farbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008. Jafnframtteljist fyrir hendi skilyrði til að úrskurða ákærða í farbann á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Ákærði sé erlendur ríkisborgari og hafiengin sérstök tengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hannreyni að komast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar.Að mati héraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru ákærða á meðan mál hans ertil meðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verðigert að sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Nánar segir ígreinargerð að rannsókn lögreglu hafi að hluta til verið unnin í samstarfi viðerlend yfirvöld þar sem óskað hafi verið eftir húsleitum og skýrslutökum.Rannsókn lögreglu sé nú lokið og hafi málið verið sent til héraðssaksóknara tilákærumeðferðar þann 7. mars sl. Ákæra vegna málsins hafi verið gefin út í dag,5. apríl 2016. Ákæruvaldiðtelji að ákærði sé undir sterkum grun um að hafa framið brot gegn 173. gr. aalmennra hegningarlaga nr. 19/1940, ásamt síðari breytingum, sem varði allt að12 ára fangelsi. Um heimild til að úrskurða ákærða í farbann er vísað til b-liðar 1. mgr. 95. gr., sbr. 100 gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Meðvísan til alls framangreinds og framlagðra gagna málsins er þess beiðst aðkrafa héraðssaksóknara um farbann nái fram að ganga.Með dómi Hæstaréttarþann 18. mars 2016 í máli nr. 216/2016, var varnaraðila gert að sæta farbannitil dagsins í dag á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga. Er ekkert fram komið ímálinu sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til aðvarnaraðila verði gert að sæta farbanni, en rannsókn málsins, sem hefur veriðmjög umfangsmikil, er lokið og hefur ákæra verið gefin út. Með vísan tilframangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara um áframhaldandi farbann,eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennankveður upp Sandra Baldvinsdóttir héraðsdómari. Úrskurðarorð: Varnaraðili,X, skal sæta farbanni allt til þriðjudagsins 3. maí 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 253/2016
Kærumál Ákæra Frávísunarúrskurður felldur úr gildi
Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem einum ákærulið á hendur X var vísað frá dómi. Hæstiréttur felldi hinn kærða úrskurð úr gildi og lagði fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar þar sem formskilyrðum ákæru samkvæmt c. lið 1. mgr. 152. gr. var fullnægt í málinu, auk þess sem það heyrði undir efnishlið málsins hvort hótanir sem ákært var fyrir, væru refsiverðar samkvæmt 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 1. apríl 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 5. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 31. mars 2016, þar sem vísað var frádómi 2. lið ákæru 22. desember 2015 í máli sem sóknaraðili hefur höfðað gegnvarnaraðila. Kæruheimild er í t. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldurúr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka málið til efnismeðferðar.Varnaraðili hefur ekki látið máli til síntaka fyrir Hæstarétti.Samkvæmt c. lið 1. mgr. 152. gr. laga nr.88/2008 skal í ákæru greina svo glöggt sem verða má hver sú háttsemi er semákært er út af, hvar og hvenær brotið er talið framið, heiti þess að lögum ogaðra skilgreiningu og loks heimfærslu þess til laga. Í dómaframkvæmdHæstaréttar hafa fyrirmæli þessa lagaákvæðis verið skýrð svo að verknaðarlýsingí ákæru verði að vera það greinargóð og skýr að ákærði geti ráðið af hennihvaða refsiverð háttsemi honum gefin að sök og hvaða lagaákvæði hann er talinnhafa gerst brotlegur við. Verknaðarlýsing framangreinds ákæruliðar erskýr. Þá er þar tilgreint hvar og hvenær brot eru talin hafa verið framin ogvið hvaða refsiákvæði þau varða. Formskilyrðum ákæru er því fullnægt. Þaðheyrir síðan undir efnishlið málsins hvort hótanir þær, sem ákært er fyrir, séurefsiverðar eftir 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Samkvæmt þessu verðurhinn kærði úrskurður felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka 2. liðákærunnar til efnismeðferðar.Dómsorð:Hinn kærði úrskurðurer felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdóm að taka 2. lið ákæru 22. desember2015 til efnismeðferðar.Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 31. mars 2016. Máliðer höfðað með ákæru lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dagsettri 22.desember 2015, á hendur: ,,X,kt. [...] [...], Reykjavík, fyrir eftirgreind hegningarlagabrot á árinu2015:. Líkamsárás, með því að hafa þriðjudaginn3. febrúar veist að þáverandi eiginkonu sinni og barnsmóður A, kt. [...], áheimili þeirra að [...], með því að kýla hana með krepptum hnefa í andlitið,gripið um handleggi hennar og snúið niður í gólf og haldið henni þar ásamt þvíað þrýsta framhandlegg að hálsi hennar, allt með þeim afleiðingum að A hlautyfirborðsáverka á andlit, mar á brjóstkassa og öðrum ótilgreindum hlutumframarms og yfirborðsáverka á fótlegg.2. Hótanir, með því að hafa á tímabilinu frá10. maí til 14 júní 2015, ítrekað sent barnsmóður og þáverandi eiginkonu sinni,A, hótanir með tölvupóstskeytum úr netfanginu [...] og valdið með skilaboðunumótta hjá henni um líf, heilbrigði og velferð sína.Hótanirnar sem ákærði sendi voruritaðar á [...] og sendar frá ofangreindu netfangi á neðangreindum dögum:Sent 10. maí: Þú skilur mig eftir í rusli til fjandans með líf þitt allt, ég held þessu áfram dag og nótt þangað til þú gengur af göflunum.Sent 10. maí: þú skalt fá að þjást eins og ég dag og nótt.Sent 29. maí: Ég skal gera líf þitt að hreinu helvíti, hrekja þig út í sjálfsmorð, bannsett druslan þín og þegar þú lætur verða af því tek ég af þér stærðarinnar mynd svo þú getir notið þess þegar þú mætir í Víti að vera merkileg persóna.Sent 29. maí: Ég er á götunni, atvinnulaus, fæ ekki að hitta strákana mína, á ekki grænan eyri þökk sé þér og þú skalt fá það borgað þótt seinna verði eða bara strax 100 %.Sent 14. júní: Frábært, haltu þér þá fast, ég ætla að gera þér lífið enn leiðara.Telst brot í 1. lið varða við 1. mgr. 217.gr. og brot í 2. lið við 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.“Verjandi ákærðakrefst frávísunar 2. töluliðar ákærunnar. Verjandinn tekur fram að samkvæmt 2.tölulið ákærunnar sé ákært fyrir ótilgreinar hótanir. Áskilið sé í 233. gr.almennra hegningarlaga að hótun feli í sér hótun um að fremja refsiverðanverknað. Í ákæru sé enginn reki gerður að því að upplýsa hvaða refsiverðaverknað ákærði hafi hótað að framkvæma. Vísað er til c-liðar 152. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála til rökstuðnings kröfunni um frávísun þessaákæruliðar. Ákæruvaldið mótmælir frávísunarkröfunniog krefst efnisdóms um báða kafla ákærunnar. Niðurstaða Í 233. gr. almennrahegningarlaga segir að hver, sem hefur í frammi hótun um að fremja refsiverðanverknað, og hótunin sé til þess fallin að vekja hjá öðrum manni ótta um líf,heilbrigði eða velferð sína eða annarra, þá varðar það sektum eða fangelsi alltað 2 árum. Ekki er ljóst af ákærunni hvaða refsiverðan verknað ákærða er gefiðað sök að hóta að fremja. Samkvæmt þessu eru ekki uppfyllt skilyrði c-liðar 152gr. laga nr. 88/2008 og er ljóst að erfitt er að koma við vörnum þar sem ekkiliggur fyrir hvaða brot ákærða er gefið að sök að hafa hótað að fremja. Ber samkvæmt þessuað vísa 2. tölulið ákærunnar frá dómi. Þóknun verjandansbíður efnisdóms í málinu. Guðjón St. Marteinsson héraðsdómarikveður upp úrskurðinn: Úrskurðarorð:Vísað er frá dómi 2. tölulið ákæru málsþessa.
Mál nr. 201/2016
Kærumál Börn Dómkvaðning matsmanns
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu A um dómkvaðningu matsmanns í máli sem B höfðaði á hendur henni í því skyni að svipta hana forsjá þriggja barna sinna. Með vísan til þess að í málinu lágu fyrir nýleg sérfræðigögn um forsjárhæfni A var talið að matsgerð sú sem hún hygðist afla myndi vera tilgangslaus til sönnunar. Þá vísaði Hæstiréttur til þess að málið sætti flýtimeðferð samkvæmt 53. gr. barnaverndarlaga nr. 80/2002 og að samkvæmt 1. mgr. 54. gr. sömu laga skyldi kveðja sérfróða meðdómsmenn til setu í dómi við meðferð málsins.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir GretaBaldursdóttir, Benedikt Bogason og Karl Axelsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 11. mars 2016, en kærumálsgögn bárust réttinum 16. sama mánaðar. Kærður erúrskurður Héraðsdóms Reykjaness 29. febrúar 2016 þar sem hafnað var kröfusóknaraðila um dómkvaðningu matsmanns. Kæruheimild er í c. lið 1. mgr. 143. gr.laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Sóknaraðili krefst þess að dómkvaddurverði matsmaður til að veita svör við spurningum í matsbeiðni sóknaraðila. Þákrefst hann kærumálskostnaður úr hendi varnaraðila eins og málið væri ekkigjafsóknarmál en með gjafsóknarleyfi 17. mars 2016 var sóknaraðila veittgjafsókn til þess að kæra úrskurðinn til Hæstaréttar.Varnaraðili krefst staðfestingar hins kærða úrskurðar. Í málinu liggur fyrir ítarleg sálfræðilegálitsgerð 25. nóvember 2015 á forsjárhæfni sóknaraðila, en haft var samráð viðhana við val á sálfræðingnum sem gerði rannsóknina. Álitsgerðin ber með sér aðtil grundvallar niðurstöðunni liggja fjölþætt próf og rannsóknir á heilsu sóknaraðila,stöðu hennar og högum. Þá ber að líta til þess að mál þetta sætir flýtimeðferðsamkvæmt 53. gr. b. barnaverndarlaga nr. 80/2002. Ennfremur liggur fyrir aðsamkvæmt 1. mgr. 54. gr. barnaverndarlaga skal kveðja sérfróða meðdómsmenn tilsetu í dómi við meðferð málsins og að heimild stendur til eftir reglumréttarfarslaga að taka skýrslur fyrir dómi og leggja þar fram frekari gögn. Að þessu virtu, en að öðru leyti með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Kærumálskostnaður verður ekki dæmdur en umgjafsóknarkostnað sóknaraðila fyrir Hæstarétti fer eins og nánar greinir ídómsorði.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Kærumálskostnaður fellur niður.Allur gjafsóknarkostnaður sóknaraðila,A, fyrir Hæstarétti greiðist úrríkissjóði, þar með talin þóknun lögmanns hennar, 200.000 krónur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjaness 29. febrúar 2016.Málþetta, sem tekið var til úrskurðar 23. febrúar sl., var höfðað með stefnuútgefinni 5. febrúar og þingfestri 9. febrúar sl. af stefnanda,Barnaverndarnefnd B á hendur A, kt. [...], [...], [...].Dómkröfur stefnanda eru þær aðstefnda verði svipt forsjá barnanna C, kt. [...], D, kt. [...] og E, kt. [...].Stefnda krefst sýknu af kröfumstefnanda. Í þinghaldi þann 23. febrúar sl.lagði stefnda fram beiðni um að matsmaður yrði dómkvaddur til að metaeftirfarandi þætti:Forsjárhæfni matsbeiðanda, þ.á.m. helstu persónueinkenni hennar, tilfinningaástand og tengslahæfni og jafnframt hvort matsbeiðandi sé ófær um að sinna daglegri umönnun og uppeldi barna matsbeiðanda með hliðsjón af aldri þeirra og þroskaHvernig háttað sé andlegri heilsu og hvort líklegt sé að matsbeiðandi sé ófær um að annast börn sín eða að börnunum sé hætta búin vegna andlegrar vanheilsu eða geðsjúkdóms matsbeiðanda.Hvernig háttað er tilfinningalegu sambandi og tengslum milli matsbeiðanda og barna hennar og hver skilningur matsbeiðanda á þörfum þeirra er.Hvort fullvíst sé að líkamlegri og andlegri heilsu barnanna eða þroska þeirra sé hætta búin fari matsbeiðandi með forsjá barnanna sökum andlegrar eða líkamlegrar vanheilsu matsbeiðanda eða hvort breytni matsbeiðanda sé líkleg til að valda börnunum alvarlegum skaða.Hvernig hæfni og getu matsbeiðanda til þess að nýta sér meðferð og stuðningsúrræði sé háttað.Hvort önnur úrræði en forsjársvipting gætu komið að gagni til að tryggja velferð barna matsbeiðanda.Hvort að forsjársvipting sé tímabær eða hvort rétt sé að gefa móður lengri tíma til að ná sér, með hagsmuni barnanna í huga. Stefnandi mótmælir því að fallist verði á beiðni stefndu um dómkvaðningu matsmanns. Vísar stefnandi til þess að fyrir liggi nýleg matsgerð sálfræðings frá 25. nóvember 2015, sem aflað hafi verið í tengslum við mál stefndu og með hennar samþykki. Þar sé m.a. byggt á læknisfræðilegum gögnum sem engu muni breyta við nýtt mat að því virtu að nýr matsmaður mun byggja á sömu gögnum og byggt sé á í fyrra matinu. Í gögnum málsins liggja fyrir tvö læknisvottorð vegna áfalla stefndu og afleiðinga þess. Læknisvottorði F frá 30. júlí 2015 og taugasálfræðimat G, sérfræðings í klínískri taugasálfræði. Í niðurstöðum G segir að stefnda sé greind með heilabilun, sem að öllum líkindum sé afleiðing slags sem hún fékk árið 2011, sem að hennar sögn hafi stafað af notkun Norplant getnaðarvarnarinnar. Þann 8. október 2015 hóf H sálfræðingur vinnu við aðgera forsjárhæfnimat á stefndu með samþykki stefndu. Átti m.a. að metagreindarfarslega stöðu móður, tengsl móður við börnin, aðbúnað barnanna áheimili móður, andlegt heilsufar móður og áhrif þess á umönnun barnanna, innsæimóður til að styrkja og mæta þörfum barna sinna og getu til að sinna þeimþörfum. Getu móður til að veita börnum sínum þá athygli og örvun sem þeim sénauðsynleg. Getu móður til að sinna daglegum þörfum barna sinna. Möguleikamóður á að nýta sér aðstoð byggða á leiðbeiningum og kennslu og stuðningsnetmóður og viðhorf hennar til stuðningsaðila. Við matið var persónuleikaprófiðPeronality Assessment Inventory (PAI) lagt fyrir stefndu. Byggði matsmaðurniðurstöður sínar í matsgerðinni á gögnum málsins, niðurstöðumpersónuleikaprófsins, viðtali við stefndu, börnin og fyrrum eiginmann,heimsóknum á heimili foreldra og læknisvottorðum sem greint er frá að framan.Lá niðurstaða hennar fyrir 25. nóvember sl. Matsbeiðandi krefst þess nú að dómkvaddurverði einn óvilhallur matsmaður til að meta nánar tilgreind atriði sem sett erufram í matsbeiðninni. Telur matsbeiðandi nauðsynlegt að nýtt mat fari fram ástefndu og börnunum, þrátt fyrir fyrirliggjandi mat þar sem ekki hafi verið umdómkvaddan matsmann að ræða. Hennar réttur sé að afla sönnunargagna m.a.matsgerðar sbr. IX. kafli laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, kröfum sínum tilstuðningsMatsþoli krefst þess að hafnað verði kröfumatsbeiðanda um að dómkvaddur verði matsmaður til að framkvæma mat áforsjárhæfni stefndu. Ítarleg gögn liggi fyrir um andlega og líkamlega heilsumatsbeiðanda og gögn málsins séu nýleg og nýtt mat muni byggja á sömulæknisfræðilegu gögnum og því vera tilgangslaust við úrlausn málsins. Samkvæmt 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991getur dómari meinað aðila um sönnunarfærslu ef hann telur bersýnilegt að atriðisem aðili vill sanna skipti ekki máli eða gagn sé tilgangslaust til sönnunar.Sé ekki svo ástatt sem greinir í ákvæðinu er ekki girt fyrir að til viðbótareldri matsgerðum, skýrslum eða greinargerðum sérfræðinga sé aflað nýrrarmatsgerðar sem taki til annarra atriða en þær sem liggja fyrir í málinu.Spurningar þær sem matsbeiðandi óskareftir að verði svarað eru efnislega þær sömu og þegar hefur verið lagt mat á íforsjárhæfnimati H sálfræðings og er nú þriggja mánaða gamalt. Eru spurningarþessar því tilgangslausar til sönnunar þeim atriðum sem tiltekin eru ímatsbeiðni, sbr. 3. mgr. 46. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Verður fallist á með stefnanda að um nýtt mat sé aðræða um sömu efnisatriði, án þess að veruleg breyting hafi orðið á högumsóknaraðila, sem sé tilgangslaust til sönnunar um forsjárhæfni hennar og önnuratriði sem í matsbeiðni greinir.Verðurþví kröfu matsbeiðanda um að dómkvaddur verði matsmaður til að framkvæma nýttmat á forsjárhæfni matsbeiðanda hafnað.Úrskurðinnkveður upp Ástríður Grímsdóttir héraðsdómar.Úr s k u r ð a r o r ð.Krafa stefndu umað dómkvaddur verði matsmaður til að meta ofangreindar spurningar ogforsjárhæfi aðila er hafnað.
Mál nr. 244/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirBenedikt Bogason og Karl Axelsson og Ingveldur Einarsdóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 30. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degi síðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 30. mars 2016 þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins 27. apríl 2016klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurðurverði felldur úr gildi, til vara að honum verði gert að dvelja á viðeigandistofnun, en að því frágengnu að varðhaldinu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurður verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærðiúrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdóms Reykjavíkur 30. mars 2016 Héraðssaksóknarihefur gert þá kröfu að Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], verðigert að sæta áfram gæsluvarðhaldi þar til dómur fellur í máli hans, þó eigilengur en til miðvikudagsins 27. apríl 2016, kl. 16.00. Ígreinargerð héraðssaksóknara kemur fram að með ákæru ríkissaksóknara dagsettri29. mars, sé ákærða gefin að sök frelsissvipting, líkamsárás, hótanir,kynferðisbrot og stórfelldar ærumeiðingar gegn sambýliskonu sinni, með því aðhafa föstudaginn 5. febrúar 2016, svipt þáverandi sambýliskonu sína, A, frelsifrá um klukkan 11 til 15, á heimili þeirra að [...] í [...]. Á meðan áfrelsissviptingunni hafi staðið hafi ákærði veist að A og slegið hana ítrekaðhnefahöggum í síðuna og höfuðið, rifið í hár hennar, tekið hana hálstaki ogsparkað ítrekað í síðu hennar og fætur þar sem hún hafi legið á gólfinu. Ákærðihafi jafnframt skipað A að setjast í stól og sparkað stólnum svo undan hennisvo hún hafi fallið í gólfið. Á meðan á þessu hafi staðið hafi ákærði ítrekaðhótað A lífláti og meinað henni útgöngu úr íbúðinni og er hún hafi reynt aðflýja í eitt skiptið hafi ákærði stöðvað hana í forstofu, rifið í hár hennar ogslegið hana hnefahöggum. Ákærði hafi svo látið A girða niður um sig og skoðaðkynfæri hennar og rass með vasaljósi auk þess sem hann hafi tekið mynd af berumkynfærum hennar og áreitt hana þannig kynferðislega. Í kjölfar ofbeldis þesssem að framan sé lýst og á meðan á frelsissviptingunni hafi staðið, hafi ákærðiþvingað A til munnmaka og endaþarmsmaka og beitt hana þannig ofbeldi ogólögmætri nauðung. Af öllu þessu hafi A hlotið mar á höfði, bæði á enni og íhársverði, eymsli víða um líkamann og jaxl hafi brotnað í efri gómi vinstramegin auk þess sem ákærði hafi móðgað og smánað A með háttseminni. Telstþetta varða við 1. mgr. 194. gr., 199. gr., 1. mgr. 218. gr., 226. gr., 233.gr. og 233. gr. b. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Ígreinargerð ákæruvalds kemur fram að rannsókn málsins hafi hafist þann 5.febrúar sl. er A hafi leitað til lögreglu og borið um að hafa sætt ofbeldi ogfrelsissviptingu af hálfu ákærða þann dag, en hann hafi þá verið sambýlismaðurhennar. Rannsókn málsins hafi leitt í ljós að A hafi verið með áverka semsamrýmdust frásögn hennar, m.a. hafi fundist brot úr tönn á heimili þeirra. Þáhafi í síma hennar fundist ljósmynd af kynfærum hennar og kynfærum annarrarkonu sem jafnframt styðji framburð hennar að mati ákæruvalds. Loks liggi fyrirframburður vinkonu A sem hafi sótt hana á heimilið og ekið á lögreglustöð aukýmissa annarra gagna. Brotaþoli hafi borið um það í skýrslu hjá lögreglu aðákærði og faðir hans hafi ítrekað reynt að hafa áhrif á framburð hennar ímálinu með því að setja sig í samband við hana eftir að málið hafi komið upp.Ákærði neiti sök og hafi gefið skýringar á tilkomu áverka brotaþola semákæruvaldið meti ótrúverðuga. Ákærði hafi sætt gæsluvarðhaldivegna málsins frá 7. febrúar sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna, en frá10. febrúar á grundvelli almannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008, sbr. úrskurð Héraðsdóms Reykjavíkur sem síðar hafi verið staðfesturmeð dómi Hæstaréttar nr. 98/2016, með vísan til forsendna hins kærða úrskurðar.Hæstiréttur hafi komist þar að þeirri niðurstöðu að kærði væri undir sterkumgrun um framangreind brot og að þau væru þess eðlis að varðhald værinauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Í dómi Hæstaréttar séu einnigrakin efnisatriði málsins með nánari hætti og atriði sem fram hafi komið viðskýrslutökur af aðilum og vitnum málsins og sé einnig vísað til þess tilstuðnings kröfu þessari. Hæstiréttur hafi jafnframt staðfest framlengingugæsluvarðhalds yfir ákærða til dagsins í dag með dómi í máli nr. 184/2016. Brot þau sem ákærði sé grunaðurum geti varðað allt að 16 ára fangelsi. Með hliðsjón af alvarleika sakarefnisog þess að ríkir almannahagsmunir standi til þess að menn gangi ekki lausirþegar svo stendur á sé þess krafist að ákærða verði gert að sæta gæsluvarðhaldimeðan mál hans sé til meðferðar hjá dómstólum.Niðurstaða: Ákærðihefur sætt gæsluvarðhaldi frá 7. febrúar sl., fyrst á grundvellirannsóknarhagsmuna, en frá 10. febrúar síðastliðinn á grundvellialmannahagsmuna, sbr. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála,samkvæmt úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur sem staðfestur var með dómiHæstaréttar 12. febrúar sl. í máli nr. 98/2016. Í því máli taldi Hæstiréttur aðskilyrði væru uppfyllt til þess að kærði sætti gæsluvarðhaldi á grundvelli 2.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 vegna brota sem hann væri undir sterkum grun aðhafa framið gegn sambýliskonu sinni og að brotin væru þess eðlis að varðhaldværi nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Héraðsdómur úrskurðaði kærða síðaní áframhaldandi gæsluvarðhald til dagsins í dag með úrskurði, dags. 2. mars2016. Sá úrskurður var staðfestur með dómi Hæstaréttar frá 8. mars sl. í máli184/2016. Ákæra í málinu var eins og áður segir gefin út 29. mars 2016. Með vísan til þess sem að framan er rakið og þess semfram kemur í greinargerð sóknaraðila er fallist á að ákærði sé undir sterkumgrun um að hafa svipt sambúðarkonu sína frelsi sínu og beitt hana líkamlegu ogkynferðislegu ofbeldi þannig að varðað geti við 1. mgr. 194. gr., 1. mgr. 218.gr. og 226. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, auk þess sem háttsemi hanser talin varða við 209. gr., 225. gr. og 233. gr. sömu laga. Brotin sem ákærði liggur undir sterkum grun um að hafaframið varða meira en 10 ára fangelsi. Í ljósi þessa er fallist á að brotin séuþess eðlis að gæsluvarðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Skilyrðum 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 er því fullnægt og er ekkert framkomið í málinu sem leitt getur til þess að talið verði að skilyrði ákvæðisinsséu ekki lengur fyrir hendi frá því að dómur Hæstaréttar gekk í máli nr.98/2016. Ekki verður talið að þær nýju upplýsingar sem fram hafa komið umtilraunir brotaþola til samskipta við ákærða og tölvubréf hennar tilhéraðssaksóknara um að henni hafi ekki verið nauðgað breyti þeirri niðurstöðu.Í því sambandi verður að horfa til þeirra upplýsinga sem fram koma í gögnummálsins, og einnig þess sem kemur fram í framburði brotaþola um að hún hafiverið beitt langvarandi ofbeldi af hálfu ákærða og að ákærði og faðir hans hafireynt að hafa áhrif á framburð hennar. Með vísan til þess sem að framan er rakið og þegar horfter til eðlis þeirra brota sem ákærði er sterklega grunaður um að hafa framið,eru heldur engin efni til að beita 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 og mælafyrir um vistun hans á Hlaðgerðarkoti. Verður því fallist á kröfu sóknaraðilaum að ákærði sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldi eins og í úrskurðarorði greinir.Kjartan Bjarni Björgvinsson héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.ÚR S K U R Ð A R O R ÐÁkærði,X, kt. [...], skal sæta áframhaldandi gæsluvarðhaldi allt til miðvikudagsins27. apríl, nk. kl. 16:00.
Mál nr. 236/2016
Kærumál Rannsókn
Kærumál. Rannsókn.Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem hafnað var kröfu L um heimild til að hefja myndbandsvöktun á grundvelli b. liðar 1. mgr. 82. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir ViðarMár Matthíasson, Karl Axelsson og Ólafur Börkur Þorvaldsson.Sóknaraðili skaut málinu til Hæstaréttarmeð kæru 24. mars 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 30. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Norðurlands eystra 23. mars 2016 þar sem hafnaðvar kröfu sóknaraðila um heimild til að hefja myndbandsvöktun á [...] á [...]og halda henni áfram til 20. apríl 2016. Kæruheimild er í i. lið 1. mgr. 192.gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Sóknaraðili krefst þess að framangreindkrafa verði tekin til greina.Varnaraðili hefur ekki átt þess kost á aðláta málið til sín taka, sbr. 1. mgr. 104. gr. laga nr. 88/2008.Í kæru sóknaraðila segir að lögregla sé að„hefja rannsókn á fíkniefnamisferli sakbornings sem á þessu stigi er ekki ánokkurn hátt hægt að átta sig á hvað er yfirgripsmikil, enda frumrannsókn nýhafin.“ Að þessu gættu verður staðfest niðurstaða hins kærða úrskurðar um aðekki hafi verið sýnt fram á að fyrir hendi séu skilyrði samkvæmt 2. mgr. 83.gr. laga nr. 88/2008 til þess að verða við kröfu sóknaraðila. Verður hinn kærðiúrskurður því staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Norðurlandseystra 23. mars 2016.Málþetta barst dómnum fyrr í dag og var tekið til úrskurðar samdægurs.Lögreglustjórinná Norðurlandi eystra krefst þess að lögreglu verði heimilað ,,að hefjamyndbandavöktun á [...] á [...] í þeim tilgangi að afla upplýsinga ummannaferðir þar. Óskað er eftir heimildtil að fylgjast með húsinu með myndbandsvöktun í fjórar vikur frá og meðdeginum í dag og til 20. apríl nk.“ Umlagaheimild er vísað til b liðar 1.mgr. 82. gr. sakamálalaga nr. 88, 2008. Ígreinargerð með kröfunni kemur fram að lögreglu hafi borist upplýsingar fráaðila sem hún metur mjög áreiðanlegar um að sakborningur, X, kt. [...], hafifest kaup á húsnæðinu að [...] á [...] fyrir nokkrum vikum. Bent er á að samkvæmt nefndum aðila hafieftir kaupin gluggar verið byrgðir en ennfremur hafi hann séð að „einhverjumblómapottum og plöntum“ hefði verið komið fyrir í húsnæðinu“. Ígreinargerðinni er vísað til þess að nefndur sakborningur eigi lögheimili á[...], en hafi verið búsettur í [...] til margra ára. Staðhæft er að sakborningur sé mjög þekkturhjá lögreglu vegna fíkniefnabrota en að auki hafi hann verið grunaður um ræktuná kannabisefnum auk annarskonar fíkniefnamisferlis. Í þessu sambandi er staðhæft að á árinu [...]hafi verið stöðvaðar fjórar kannabisræktanir í íbúðarhúsnæði á [...] ogennfremur hafi á árinu [...] verið stöðvuð stór kannabisræktun á [...]. Staðhæft er að í öllum þessum málum hafisakborningur að minnsta kosti verið einn af þeim grunuðu. Þá hafi tollgæslan einnig stöðvaðbréfasendingar til sakbornings, og er staðhæft að í þeim sendingum hafi verið„ætluð kannabisfræ“. Ígreinargerðinni segir að lögreglan telji mjög mikilvægt, vegna rannsóknarmálsins, að setja upp myndbandsvöktun á [...] á [...] og afla með þeim hættigagna um mannaferðir. Er til þess vísaðað með þessum hætti muni lögregla væntanlega fá upplýsingar um þá aðila er standiað hinni ætluðu ræktun hér norðan heiða, en áréttað er að lögreglan telji aðsakborningur dvelji á höfuðborgarsvæðinu.Ígreinargerðinni er áréttað að tilgangurinn með lýstri rannsóknaraðferð sé aðafla sönnunargagna um ætluð brot og stöðva hina ætluðu brotastarfsemi, enstaðhæft er að miðað við aðstæður sé um að ræða hina einu aðferð sem lögreglangeti beitt til að fylgjast með umræddu húsnæði án þess að upp komist í svolitlu bæjarfélagi sem [...] er. Lögreglustjórivísar til þess að verið sé að rannsaka brot á 2. gr., sbr. 5. gr. og 6. gr.laga um ávana- og fíkniefni nr. 64, 1974 og eftir atvikum 173. gr. a almennrahegningarlaga nr. 19, 1940.Niðurstaða.Í1. mgr. 82. gr. sakamálalaga nr. 88, 2008 segir að með þeim skilyrðum semgreind eru í 83. gr. og 1. mgr. 84. gr. sé heimilt í þágu rannsóknar, sbr. blið, að taka myndir af fólki, hvort sem er ljósmyndir eða kvikmyndir án þess aðþeir sem í hlut eiga viti af því. Í 1. mgr. 83. gr. laganna segir að skilyrðifyrir aðgerðum skv. 80.-82. gr. sé að ástæða sé til að ætla að upplýsingar, semskipt geta miklu fyrir rannsókn máls, fáist með þeim hætti. Þá segir í 2. mgr. 83. gr. laganna að aukþess sem segi í 1. mgr. verði þau skilyrði að vera fyrir hendi, svo að gripiðverði til aðgerða skv. 81. gr. og 1. mgr. 82. gr. að rannsókn beinist að brotisem varðað geti að lögum 8 ára fangelsi ellegar að ríkir almannahagsmunir, eðaeinkahagsmunir krefjist þess. Þaðer þannig skilyrði þess að slíkar rannsóknaraðgerðir verði heimilaðar semkrafist er að rannsókn beinist að broti sem varðað geti að lögum 8 ára fangelsiellegar að ríkir almannahagsmunir eða einkahagsmunir krefjist þess. Afgreinargerð lögreglustjóra og rannsóknargögnum verður ráðið að lögregla hafigrunsemdir um að svokölluð kannabisræktun sé stunduð í fyrrnefndu húsnæði á[...] og að ekki sé unnt að afla upplýsinga með öðrum hætti en krafist sé. Rannsóknarúrræði82. gr. laga nr. 88, 2008 fela að mati dómsins í sér verulega skerðingu ágrundvallarrétti einstaklings til friðhelgi einkalífs. Af þeim sökum er heimildum til að beitagreindum rannsóknarúrræðum settar þröngar skorður með tilliti til friðhelgieinkalífs manna, sbr. og 71. gr. stjórnarskrárinnar. Samkvæmt2. mgr. 83. gr. laga nr. 88, 2008, er eins og að framan var rakið, auk þeirraskilyrða sem fram koma í 1. mgr. lagagreinarinnar, sett það skilyrði aðrannsókn þurfi að beinast að broti þar sem refsiramminn er allt að 8 árafangelsi en til slíkra brota teljast meðal annars meiriháttar fíkniefnabrot,sbr. 173. a almennra hegningarlaga nr. 19, 1940, þar sem refsiramminn er alltað 12 árum. Refsirammi laga nr. 65, 1974sem lögreglustjórinn vísar m.a. til í kröfu sinni er sex ár. Aðvirtum framlögðum gögnum þykir ekki unnt að fallast á með lögreglustjóra aðsýnt sé fram á ætlað brot sakbornings, sem til rannsóknar eru, varði viðfyrrnefnda 173. gr. hegningarlaganna. Þáer að mati dómsins ekki nægjanlega rökstutt af hálfu lögreglustjóra aðmikilvægir almannahagsmunir séu fyrir hendi, eins og hér á stendur.Meðvísan til ofangreinds, sbr. og til hliðsjónar m.a. dóm Hæstaréttar Íslands ímáli nr. 101/2014, er að mati dómsins ekki skilyrði fyrir hendi til að verðavið kröfu lögreglustjóra og er henni hafnað. Ólafur Ólafsson héraðsdómari kveðurupp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O R ÐFramangreindri kröfu Lögreglustjóransá Norðurlandi eystra er hafnað.
Mál nr. 234/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr., sbr. 3. mgr. 97. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála á meðan máls hans er til meðferðar fyrir Hæstarétti.
DómurHæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir Helgi I. Jónsson og BenediktBogason og Ingveldur Einarsdóttir settur hæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 22. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum degisíðar. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 22. mars 2016, þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi þar til dómur gengur í málihans í Hæstarétti, en þó ekki lengur en til þriðjudagsins 14. júní 2016 klukkan16.Kæruheimild er í b. lið 2. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess að hinn kærði úrskurður verði felldur úrgildi.Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærðaúrskurðar verður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur.Úrskurður HéraðsdómsReykjavíkur 22. mars 2016.Ríkissaksóknarihefur krafist þess að X, kennitala [...], sæti áfram gæsluvarðhaldi á meðan málhans er til meðferðar fyrir Hæstarétti, þó eigi lengur en til þriðjudagsins 14.júní 2016, kl. 16:00.Í greinargerðRíkissaksóknara kemur fram að með ákæru lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinudags. 5. febrúar sl. hafi sakamál verið höfðað fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur áhendur dómfellda. Dómfellda sé gefið að sök að hafa framið rán í félagi við Y, kennitala[...], með því að hafa, miðvikudaginn 30. desember 2015, farið inn í [...] við[...] í Reykjavík, dómfelldi X klæddur svartri hettupeysu, með andlitið huliðog vopnaður eftirlíkingu af skammbyssu og dómfelldi Y í hettupeysu, meðandlitið hulið og vopnaður hníf, stokkið yfir afgreiðsluborð þar sem fyrir hafiverið 5 starfsmenn bankans og dómfelldi X ógnað gjaldkera bankans með byssunnim.a. með því að halda byssunni upp við höfuð gjaldkerans meðan hann hafi skipaðgjaldkeranum að opna 3 sjóðsvélar bankans sem dómfelldi X hafi síðan tekiðfjármuni úr, á meðan hafi dómfelldi Y tekið peningana sem hafi verið áafgreiðsluborði og sett í poka sem hann hafi haft meðferðis og ógnaðstarfsfólki og viðskiptavinum bankans með hníf sem hann hafi haldið á lofti.Þeir hafi haft 558.000 íslenskar krónur, 1.080 evrur, 10.000 japönsk jen, 500danskar krónur og 20 pund á brott með sér af vettvangi. Teljist þetta varða við252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.Rannsóknargögn málsins liggi til grundvallar og hafi verið lögð fram.Dómfelldi hafi játað aðild sína að málinu fyrir héraðsdómi og hafi dómur veriðkveðinn upp þann 24. febrúar sl. í málinu nr. S-[...]/2016 þar sem dómfelldivar dæmdur til að sæta fangelsi í 3 ár fyrir brot sitt. Dómurinn fylgi kröfunni.Ákæruvaldið telji aðfyrir liggi sterkur rökstuddur grunur um að dómfelldi hafi átt veigamikinn þáttí alvarlegu afbroti. Vegna alvarleikasakarefnis þyki nauðsynlegt að dómfelldi sæti gæsluvarðhaldi þar til dómur gangií máli hans í Hæstarétti. Auk þess sé talið að með tilliti til hagsmunaalmennings sé nauðsynlegt að kærði sæti áframhaldandi gæsluvarðhaldi þar semtalið sé að það valdi hneykslun í samfélaginu og særi réttarvitund almenningsef sakborningur sem hafi orðið uppvís að jafn alvarlegu broti gangi laus.Dómfelldi hafi sætt gæsluvarðhaldi frá 31. desember sl., í upphafi vegnarannsóknarhagsmuna skv. a- lið 1. mgr. 95. gr. laga um meðferð sakamála nr.88/2008, en síðar á grundvelli 2. mgr. 95. gr. sömu laga, sbr. úrskurðihéraðsdóms Reykjaness nr. R- [...]/2015, [...] og [...]/2016 og dómiHæstaréttar nr. [...]/2016 Sakarefniðsé talið varða við 252. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, en brot gegnákvæðinu varði fangelsi allt að 16 árum.Krafa um gæsluvarðhald sé byggð á 2. mgr. 95. gr., sbr. 3. mgr. 97. gr.laga nr. 88/2008. Niðurstaða Samkvæmt dómiHéraðsdóms Reykjavíkur uppkveðnum 24. febrúar sl. var dómfelldi fundinn sekurum brot gegn 252. gr. almennra hegningarlaga, með því að hafa í félagi viðannan mann framið vopnað rán 30. desember 2015, og var hann dæmdur til að sætafangelsi í þrjú ár. Dóminum hefur verið áfrýjað til Hæstaréttar Íslands.Dómfelldi hefur setið í gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 frá því 11. janúar sl. þar sem komist var að þeirri niðurstöðu að brothans væri þess eðlis að telja yrði nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmunaað hann sætti gæsluvarðhaldi. Þar samþykkti dómfelldi að sæta gæsluvarðhaldi áþessum grunni. Nú horfir svo við að dómfelldi mótmælir því að vera svipturfrelsi sínu þar sem því skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 að varðhaldsé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna sé ekki fullnægt. Í ljósi þessmeð hvaða hætti brot dómfellda var framið þykir fullnægt því skilyrðiákvæðisins að varðhald sé nauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna. Þá hefurdómfelldi játað aðild sína að ráninu og því er öðrum skilyrðum ákvæðisinseinnig fullnægt. Því þykir rétt að fallast á kröfu ríkissaksóknara eins og húner fram sett. Ásmundur Helgason héraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R OR ÐDómfelldi X, kt. [...], sæti áfram gæslu­varðhaldiá meðan mál hans er til meðferðar fyrir Hæstarétti, þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 14. júní 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 216/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 17. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 17. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 15. mars 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 5. apríl 2016 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdómsReykjaness 15. mars 2016. Héraðssaksóknari hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, f.d. [...], verði gert að sætaáfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 12. apríl 2016, kl. 16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr.og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Verjandikærða mótmælir kröfunni og krefst þess að henni verði hafnað en til vara aðfarbanni verði markaður skemmri tími. Ígreinargerð héraðssaksóknara segir að þann 22. september sl. hafi kærði komiðhingað til lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...] með ferjunni [...].Kærði, X sé umráðamaður bifreiðarinnar [...]. Lögreglan hafi verið með eftirlitmeð bifreiðinni þar sem henni hafi verið ekið til Reykjavíkur og þaðan tilKeflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september. Föstudaginn 25. september hafikærði farið með flugi frá Íslandi, en skilið bifreiðina eftir á bifreiðastæðivið Keflavíkurflugvöll. Kærði hafi komið aftur til landsins þann 28. septemberog sótt bifreiðina. Hann hafi ekið sem leið lá inn í [...] á [...]aðgistiheimili við [...] í [...]. Kærði hafi þar hitt meðkærða Y og hafi báðirverið handteknir af lögreglu stuttu eftir komu þeirra í húsnæðið. Bifreiðinhafi verið haldlögð af lögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5kg af amfetamíni og rúmlega 2,5 kg af kókaíni sem búið var að fela íbifreiðinni. Alls hafi fjórir aðilar verið handteknir vegna málsins og hafiþeir allir sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar þess. Framkemur að kærði hafi í fyrstu neitað sök við skýrslutökur hjá lögreglu, en hafinú játað að hafa flutt fíkniefni í bílnum til landsins. Í framburði kærða ogmeðkærða Y hafi komið fram að tveir Hollendingar hafi átt þátt í skipulagninguinnflutningsins og að kærði hafi ekið bifreiðinni að beiðni þeirra og átt að fágreitt fyrir. Kærði hafi upplýst lögreglu um það að hann hafi nokkrum sinnumhitt samverkamenn sína á fundum í Hollandi, áður en haldið var til Íslands, þarsem ferðin hafi verið skipulögð. Er vísað nánar til meðfylgjandi framburðarskýrslukærða og annarra gagna sem liggja fyrir. Kærðiþykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 árafangelsi. Að mati lögreglu sé meint aðild kærða mikil en hún er talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé um mjög mikiðmagn hættulegra fíkniefna að ræða. Meti lögregla það svo að skilyrðum 2. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér umræði en staða kærða þykir sambærileg stöðu sakborninga í öðrum svipuðum málumsbr. mál Hæstaréttar nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og91/2010, þar sem sakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli almannahagsmuna þegar legið hefur fyrir sterkur grunur um beinaaðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Kærðihefur sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, núsíðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-[...]/2015, en sá úrskurður varstaðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem kærði sætti gæsluvarðhaldi í 12 vikurán þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum hafi lögregla talið, í samræmivið 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurða hann áframí gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafi veriðfarið fram á og kærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann og hafi sá úrskurðurverið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur tvisvar staðfestúrskurði um áframhaldandi farbann yfir kærða, sbr. dóma nr. 57/2016 og127/2016. Sé því farið fram á að kærði verði úrskurðaður í áframhaldandifarbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því er byggt að skilyrði 2.mgr. 95. gr. séu uppfyllt eins og áður hafi verið rakið. Jafnframt teljistfyrir hendi skilyrði til að úrskurða kærða í farbann á grundvelli b. liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Kærði sé erlendur ríkisborgari og hafi enginsérstök tengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni aðkomast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að matihéraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru kærða á meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gertað sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Nánarsegir í greinargerð að rannsókn lögreglu hafi að hluta til verið unnin ísamstarfi við erlend yfirvöld þar sem óskað hafi verið eftir húsleitum ogskýrslutökum. Rannsókn lögreglu sé nú lokið og hafi málið verið sent tilhéraðssaksóknara til ákærumeðferðar þann 7. mars sl. og bíði nú ákvörðunar umsaksókn. Héraðssaksóknaritelur brot kærða varða við 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamtsíðari breytingum, sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til aðúrskurða kærða í farbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95.gr. sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til allsframangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafalögreglustjóra um farbann nái fram að ganga.Meðdómi Hæstaréttar þann 18. febrúar 2016 í máli nr. 127/2016, var kærða gert aðsæta farbanni til dagsins í dag á grundvelli b-liðar 1. mgr. 95. gr. laga nr.88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 1. mgr. 100. gr. sömu laga. Er ekkert framkomið í málinu sem leiðir til þess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði tilað kærða verði gert að sæta farbanni, en rannsókn málsins, sem hefur verið mjögumfangsmikil, mun vera á lokastigi og var málið sent héraðssaksóknara í síðustuviku til ákvörðunar um saksókn. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfuhéraðssaksóknara um áframhaldandi farbann, eins og nánar greinir íúrskurðarorði. Úrskurðþennan kveður upp Bogi Hjálmtýsson héraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði, X, f.d. [...], skal sætafarbanni allt til þriðjudagsins 5. apríl 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 217/2016
Kærumál Farbann
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms þar sem X var gert að sæta áfram farbanni á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnir HelgiI. Jónsson, Benedikt Bogason og Karl Axelsson Varnaraðili skaut málinu til Hæstaréttar meðkæru 15. mars 2016, sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum 17. sama mánaðar.Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjaness 15. mars 2016, þar sem varnaraðilavar gert að sæta áfram farbanni allt til þriðjudagsins 5. apríl 2016 klukkan16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 um meðferðsakamála. Varnaraðili krefst þess aðallega að hinn kærði úrskurður verðifelldur úr gildi, en til vara að farbanninu verði markaður skemmri tími. Sóknaraðili krefst staðfestingar hins kærðaúrskurðar. Með vísan til forsendna hins kærða úrskurðarverður hann staðfestur.Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. ÚrskurðurHéraðsdómsReykjaness 15. mars 2016. Héraðssaksóknari hefur krafistþess að Héraðsdómur Reykjaness úrskurði að X, fæddur [...], verði gert að sætaáfram farbanni þar til dómur fellur í máli hans, en þó eigi lengur en tilþriðjudagsins 12. apríl 2016, kl. 16.00, með vísan til b. liðar 1. mgr. 95. gr.og 2. mgr. 95. gr., sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.Verjandi kærða mótmælirkröfunni og krefst þess að henni verði hafnað en til vara að farbanni verðimarkaður skemmri tími. Ígreinargerð héraðssaksóknara segir að þann 22. september sl. hafi meðkærði, Y,komið hingað til lands ásamt erlendri konu á bifreiðinni [...]með ferjunni [...].Hafi lögreglan haft eftirlit með bifreiðinni þar sem henni var ekið tilReykjavíkur og þaðan til Keflavíkur á tímabilinu 22. – 25. september.Föstudaginn 25. september hafi Y farið með flugi frá Íslandi, en skiliðbifreiðina eftir á bifreiðastæði við Keflavíkurflugvöll. Y hafi komið aftur tillandsins þann 28. september og sótt bifreiðina. Kærði, X, hafi einnig komið meðflugi til landsins þennan sama dag og hafi þeir ekið á sitt hvorri bifreiðinnisem leið lá inn í [...] á [...] að gistiheimili við [...] í [...]. Þar hafihann hitt meðkærða Y og hafi báðir verið handteknir af lögreglu stuttu eftirkomu þeirra í húsnæðið. Bifreiðin sem meðkærði Y ók hafi verið haldlögð aflögreglu og við leit í henni hafi fundist rúmlega 19,5 kg af amfetamíni ogrúmlega 2,5 kg af kókaíni sem var búið að fela í bifreiðinni. Alls hafi fjóriraðilar verið handteknir vegna málsins og hafi þeir allir sætt gæsluvarðhaldi íþágu rannsóknar þess.Framkemur að X hafi neitað sök við fyrstu skýrslutöku hjá lögreglu, en hafi nújátað það að hafa tekið þátt í því að flytja inn ofangreinda bifreið en hannhafi ekki vitað að í bifreiðinni væru falin fíkniefni. X hafi nú lýst fyrirlögreglu hvernig skipulagningu innflutningsins hafi verið háttað og að hannhafi áður tekið þátt í sambærilegum innflutningi. X hafi greint lögreglu fráþví að tveir Hollendingar hafi átt þátt í skipulagningu innflutningsins.Aðspurður hafi X sagt hlutverk sitt hafa verið að koma til landsins, fjarlægjaþað sem var í bifreiðinni, og afhenda aðila við Bláa Lónið. Hann hafi síðan áttað fá skilaboð varðandi peningagreiðslu fyrir sinn þátt. Kærði hafi einnigupplýst lögreglu um að hann hafi nokkrum sinnum hitt samverkamenn sína á fundumí Hollandi, áður en haldið var til Íslands, þar sem ferðin var skipulögð. Vísarhéraðssaksóknari nánar varðandi framburð kærða til gagna málsins. Kærðiþykir vera undir sterkum grun um aðild að broti sem geti varðað allt að 12 árafangelsi. Að mati lögreglu sé meint aðild kærða mikil en hún er talin tengjastskipulagningu og flutningi fíkniefnanna hingað til lands. Þá sé um mjög mikiðmagn hættulegra fíkniefna að ræða. Metur lögregla það svo að skilyrðum 2. mgr.95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála sé fullnægt í því máli sem hér umræðir en staða kærða þykir sambærileg stöðu sakborninga í öðrum svipuðum málumsbr. mál Hæstaréttar nr. 736/2015, 152/2013, 149/2013, 269/2010, 164/2010 og91/2010, þar sem sakborningum hafi verið gert að sæta gæsluvarðhaldi ágrundvelli almannahagsmuna þegar legið hefur fyrir sterkur grunur um beinaaðild að innflutningi að miklu magni fíkniefna í ágóðaskyni. Kærðihefur sætt gæsluvarðhaldi í þágu rannsóknar málsins frá 29. september, núsíðast með úrskurði Héraðsdóms Reykjaness nr. R-[...]/2015, en sá úrskurðurhafi verið staðfestur með dómi Hæstaréttar. Þar sem kærði sætti gæsluvarðhaldií 12 vikur án þess að mál hafi verið höfðað á hendur honum hafi lögregla talið,í samræmi við 4. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, að ekki væri unnt að úrskurðahann áfram í gæsluvarðhald á grundvelli almannahagsmuna. Í samræmi við það hafiverið farið fram á og kærði í kjölfarið úrskurðaður í farbann og hafi sáúrskurður staðfestur með dómi Hæstaréttar. Síðan hafi Hæstiréttur tvisvarstaðfest úrskurði um áframhaldandi farbann yfir kærða, sbr. dóma nr. 49/2016 og128/2016. Sé því farið fram á að kærði verði úrskurðaður í áframhaldandifarbann á grundvelli 100. gr. laga nr. 88/2008 en á því er byggt að skilyrði 2.mgr. 95. gr. séu uppfyllt eins og áður hafi verið rakið. Jafnframt teljistfyrir hendi skilyrði til að úrskurða kærða í farbann á grundvelli b. liðar 1.mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008. Kærði sé erlendur ríkisborgari og hafi enginsérstök tengsl við landið. Sæti hann ekki farbanni megi ætla að hann reyni aðkomast úr landi til að komast undan málsókn eða fullnustu refsingar. Að matihéraðssaksóknara sé brýnt að tryggja nærveru kærða á meðan mál hans er tilmeðferðar fyrir yfirvöldum hér á landi og því nauðsynlegt að honum verði gertað sæta farbanni þar til mál hans er til lykta leitt. Nánarsegir í greinargerð að rannsókn lögreglu hafi að hluta til verið unnin ísamstarfi við erlend yfirvöld þar sem óskað hafi verið eftir húsleitum ogskýrslutökum. Rannsókn lögreglu sé nú lokið og hafi málið verið sent tilhéraðssaksóknara til ákærumeðferðar þann 7. mars sl. og bíði nú ákvörðunar umsaksókn. Héraðssaksóknaritelur brot kærða varða við 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ásamtsíðari breytingum, sem geti varðað allt að 12 ára fangelsi. Um heimild til aðúrskurða kærða í farbann er vísað til b. liðar 1. mgr. 95. gr. og 2. mgr. 95.gr. sbr. 100. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008. Með vísan til allsframangreinds og framlagðra gagna málsins sé þess beiðst að krafalögreglustjóra um farbann nái fram að ganga.Meðdómi Hæstaréttar þann 18. febrúar 2016 í máli nr. 128/2016, var kærða gert aðsæta farbanni til dagsins í dag á grundvelli 1. mgr. 100. gr. laga nr. 88/2008,sbr. 2. mgr. 95. gr. sömu laga. Er ekkert fram komið í málinu sem leiðir tilþess að ekki séu lengur fyrir hendi skilyrði til að kærða verði gert að sætafarbanni, en rannsókn málsins, sem hefur verið mjög umfangsmikil, mun vera álokastigi og var málið sent héraðssaksóknara í síðustu viku til ákvörðunar umsaksókn. Með vísan til framangreinds er fallist á kröfu héraðssaksóknara umáframhaldandi farbann, eins og nánar greinir í úrskurðarorði. Úrskurð þennankveður upp Bogi Hjálmtýsson héraðsdómari. Úrskurðarorð: Kærði, X, skal sæta farbanniallt til þriðjudagsins 5. apríl 2016, kl. 16:00.
Mál nr. 199/2016
Kærumál Gæsluvarðhald. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008
Staðfestur var úrskurður héraðsdóms um að X skyldi sæta áfram gæsluvarðhaldi á grundvelli 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.
Dómur Hæstaréttar.Mál þetta dæma hæstaréttardómararnirBenedikt Bogason og Karl Axelsson og Hjördís Hákonardóttir setturhæstaréttardómari.Varnaraðili skaut málinu tilHæstaréttar með kæru 14. mars 2016 sem barst réttinum ásamt kærumálsgögnum samadag. Kærður er úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14. mars 2016 þar semvarnaraðila var gert að sæta áfram gæsluvarðhaldi allt til mánudagsins 11.apríl 2016klukkan 16. Kæruheimild er í l. lið 1. mgr. 192. gr. laga nr. 88/2008 ummeðferð sakamála. Varnaraðili krefst þess aðhinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi en til vara að gæsluvarðhaldinuverði markaður skemmri tími.Sóknaraðili krefst staðfestingarhins kærða úrskurðar.Með vísan til forsendna hinskærða úrskurðar verður hann staðfestur. Dómsorð:Hinn kærði úrskurður er staðfestur. Úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur 14. mars 2016. Héraðssaksóknari hefurkrafist þess að HéraðsdómurReykjavíkur úrskurði að X, kt. [...], skuli sæta gæsluvarðhaldi áfram allt tilmánudagsins 11. apríl 2016 kl. 16:00. Ígreinargerð kemur fram að Héraðssaksóknari hafi gefið út ákæru á hendur X, hinn29. janúar sl., fyrir tvær tilraunir til nauðgana, aðfaranótt sunnudagsins 13.desember 2015, í miðbæ Reykjavíkur. Ákærða sé gefið að sök að hafa veist aðtveimur konum með ofbeldi með skömmu millibili í því skyni að hafa við þærsamræði eða önnur kynferðismök. Hafi þær báðar hlotið áverka af árásum ákærðaog samkvæmt framburðum þeirra og annarra vitna hafi það orðið brotaþolunum tilbjargar að ákærði varð fyrir utanaðkomandi truflun. Um málavaxtalýsingu vísistnánar til meðfylgjandi ákæruskjals. Séubrot ákærða samkvæmt báðum ákæruliðum talin varða við 1. mgr. 194. gr., sbr.20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, og þess krafist að ákærði verðidæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar.Sakamálið hafi verið þingfest í Héraðsdómi Reykjavíkurhinn 10. febrúar sl. Ákærði hafi neitað sök og ákveðið hafi verið aðaðalmeðferð málsins myndi fara fram miðvikudaginn 30. mars nk., eins og framkomi í þingbók máls nr. [...]/2016. Ákærðihafi sætt gæsluvarðhaldi vegna málsins frá 18. desember sl. Fyrst hafi hannsætt gæsluvarðhaldi á grundvelli rannsóknarhagsmuna, sbr. úrskurð HéraðsdómsReykjavíkur í máli [...]/2015 og dóm Hæstaréttar í máli nr. [...]/2015. Frá 23.desember sl. hafi ákærði sætt gæsluvarðhaldi á grundvelli almannahagsmuna, þ.e. 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, sbr. úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur ímálum [...]/2015, [...]/2016 og [...]/2016 sem allir hafi verið staðfestir afHæstarétti, sbr. dóma í málum nr. 854/2015, 52/2016 og 123/2016.Ákærðisé að mati héraðssaksóknara undir sterkum grun um að hafa framið þau brot semhonum séu gefin að sök í ákærunni. Refsing fyrir brot gegn ákvæðinu sem hann séákærður fyrir að hafa brotið varði fangelsi frá 1 ári og allt að 16 árum.Sakarefni málsins sé alvarlegt og standi ríkir almannahagsmunir til þess aðmenn gangi ekki lausir þegar svo standi á. Að mati héraðssaksóknara séuskilyrði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 uppfyllt og hafi dómstólar lagt tilgrundvallar í þrígang að skilyrðunum sé fullnægt. Héraðssaksóknari telji ekkertfram komið sem breytt geti því mati dómstóla.Með vísan tilframangreinds, framlagðra gagna og 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 um meðferðsakamála sé þess krafist að krafan nái fram að ganga.Skilyrði þess aðgæsluvarðhaldi verði beitt samkvæmt ákvæði 2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008, erað sterkur grunur sé um að viðkomandi hafi framið afbrot sem að lögum geturvarðað 10 ára fangelsi, enda sé brotið þess eðlis að ætla megi varðhaldnauðsynlegt með tilliti til almannahagsmuna.Með vísan til þess semfram kemur í rannsóknargögnum málsins þykir vera kominn fram sterkur grunur umað ákærði hafi gerst sekur um brot gegn 1. mgr. 194. gr., sbr. 20. gr.,almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem varðar allt að 16 ára fangelsi. Í þinghaldi hinn 10. febrúar sl. var þingfestákæra á hendur ákærða vegna brota þessara, þar sem hann neitaði sök og varmálinu þá frestað til aðalmeðferðar til 30. mars n.k. Ákærði hefur setið ígæsluvarðhaldi frá 18. desember sl., fyrst á grundvelli rannsóknarhagsmuna enfrá 23. desember á grundvelli almannahagsmuna.Með dómum Hæstaréttar Íslands í máli nr.854/2015, 52/2016 og 123/2016, er lagt til grundvallar að fullnægt sé skilyrðum2. mgr. 95. gr. laga nr. 88/2008 til þess að ákærði sæti gæsluvarðhaldi, m.a.þar sem brot ákærða sé þess eðlis að ætla megi að varðhald sé nauðsynlegt meðtilliti til almannahagsmuna. Að mati dómsins er ekkert komið fram nú sembreytir þeim forsendum sem lagðar eru til grundvallar í dómum Hæstaréttar. Í ljósi þess sem hérhefur verið rakið verður fallist á með Héraðssaksóknara að skilyrði 2. mgr. 95. gr. laga 88/2008 séu uppfyllt. Er krafa umáframhaldandi gæsluvarðahald því tekin til greina eins og krafist er og nánargreinir í úrskurðarorði, en ekki þykir ástæða til að marka varðhaldinu skemmritíma. Hervör Þorvaldsdóttirhéraðsdómari kveður upp úrskurð þennan.Ú R S K U R Ð A R O RÐ: X, kt. [...], skal sætaáframhaldandi gæslu­varð­haldi allt til mánudagsins 11. apríl nk. kl. 16:00.