File size: 28,175 Bytes
3963200
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
[
  {
    "translation": {
      "tl": "magandang umaga",
      "bic": "marhay na aldaw"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "magandang gabi",
      "bic": "marhay na banggui"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "magandang hapon",
      "bic": "marhay na hapon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mabuti",
      "bic": "marhay"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "maganda",
      "bic": "magayon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "panget",
      "bic": "makanos"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ano",
      "bic": "uno"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "bakit",
      "bic": "hadaw"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sino",
      "bic": "sisay"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "saan",
      "bic": "sain"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pwede",
      "bic": "pwede"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "doon",
      "bic": "duman"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "dito",
      "bic": "digdi"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "paano",
      "bic": "pa'no"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ikaw",
      "bic": "ika"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ako",
      "bic": "ako"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "bata",
      "bic": "aki"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "matanda",
      "bic": "gurang"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ito",
      "bic": "ini"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "basta",
      "bic": "basta"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "maliit",
      "bic": "sadit"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malaki",
      "bic": "dakula"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "matigas",
      "bic": "matagas"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malambot",
      "bic": "malumoy"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pangalan",
      "bic": "pangaran"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "si",
      "bic": "si"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kailan",
      "bic": "nuarin"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kailangan",
      "bic": "Kaipuhan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "harap",
      "bic": "atubangan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "likod",
      "bic": "likod"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malakas",
      "bic": "makusog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mahina",
      "bic": "maluya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mabagal",
      "bic": "buntol"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mabilis",
      "bic": "marikas"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "salamat",
      "bic": "dios mabalos"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "paalala",
      "bic": "parigumdom"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mahal",
      "bic": "padaba"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mahal",
      "bic": "mahal"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mura",
      "bic": "barato"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mura",
      "bic": "muda"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ayaw",
      "bic": "habo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "gusto",
      "bic": "muya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "oo",
      "bic": "eu"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hindi",
      "bic": "baku"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malinis",
      "bic": "malinig"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mabango",
      "bic": "mahamot"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "marumi",
      "bic": "maati"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mabaho",
      "bic": "mabata"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "matapang",
      "bic": "maisog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kanan",
      "bic": "tuo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kaliwa",
      "bic": "wala"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malapit",
      "bic": "harani"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "malayo",
      "bic": "harayo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mahirap",
      "bic": "pobre"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "benta",
      "bic": "benta"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mayaman",
      "bic": "mayaman"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pera",
      "bic": "kuwarta"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mayabang",
      "bic": "hambugon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sakanya",
      "bic": "saiya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sayo",
      "bic": "saimo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "may",
      "bic": "may"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "dala",
      "bic": "dara"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ilan",
      "bic": "pira"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "isa",
      "bic": "saro"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "dalawa",
      "bic": "duwa"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "tatlo",
      "bic": "tulo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "apat",
      "bic": "apat"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "lima",
      "bic": "lima"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "anim",
      "bic": "anom"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pito",
      "bic": "pito"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "walo",
      "bic": "walo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "siyam",
      "bic": "siyam"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sampu",
      "bic": "sampulo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "edad",
      "bic": "edad"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kaarawan",
      "bic": "kumpleaniyo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sarili",
      "bic": "sadiri"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "katawan",
      "bic": "hawak"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "taon",
      "bic": "taon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mas",
      "bic": "mas"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "tulong",
      "bic": "tabang"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sigaw",
      "bic": "kurahaw"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "magkano",
      "bic": "gurano"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pareho",
      "bic": "pareho"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "lahat",
      "bic": "gabos"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "alam",
      "bic": "aram"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pababa",
      "bic": "padalhog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pataas",
      "bic": "pataas"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "akyat",
      "bic": "sakat"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngayon",
      "bic": "ngunyan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mamaya",
      "bic": "atchan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "bukas",
      "bic": "saaga"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ilong",
      "bic": "dungo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kain",
      "bic": "kaon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "matulog, matulog",
      "bic": "katorog, katorog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kukunin ka ng baong ",
      "bic": "sakloton nin barog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "at dadalhin ka",
      "bic": "ipaglayolayog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa puno ng niyog",
      "bic": "sa poon manuyog"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "dadalhin ka",
      "bic": "ipaglakawlahaw"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa puno ng hakaw",
      "bic": "sa poon makakaw"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ipagduduyan",
      "bic": "ipagduyanduyan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa puno ng kawayan",
      "bic": "sa poon kawayan"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa aming bayan",
      "bic": "dumaan sa samuya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "isla ng rapu-rapu ",
      "bic": "islang rapurapu"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ang lahat ng tao",
      "bic": "an ang tawo diya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "aay milyunaryo",
      "bic": "anas milyonaryo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "wala namang lalandingan",
      "bic": "mayo man nin landing"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "may bitbit na tao",
      "bic": "may bitbit na tawo"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pero mayroong eroplano ",
      "bic": "igwang eroplano"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "na lumilipad kung gabi",
      "bic": "na layong kun banggi"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa bayan kung saan lumaki ang lolo ko, bawal magsalita kapag gabi na.",
      "bic": "sa banwaan kun sain nagdakula an sakuyang lolo, dai pwedeng magtaram an dawa siisay kun banggi."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "naririnig ko pa rin yung tunog ng bakal na kariton niya, madalas sabihin ng lolo ko.",
      "bic": "nadadangog ko pa giraray an tanog kan saiyang batbat na kariton, an perming sinasabi ni lolo kaidto."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kakaiba ang naranasan ko nang tumatanda kasama siya. nung bata pa kami at mag-iingay kami tuwing gabi, tatakbo siya papunta sa amin at sisiguraduhin niyang tahimik kami, habang hindi siya nag-iingay.",
      "bic": "kakaiba an magdakula ki lolo. kan kami mga aki pa dangan maribok kun banggi, madalagan tulos si lolo papunta samo para siguradohon na magtrangkilo kami, sinisigurado man niya na dawa siya mayong tanog na magibo."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "lagi kong pinagsisisihan dahil tinanong ko kung bakit.",
      "bic": "nagsisisi akong permi na hinapot ko siya kun tano."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa bayan na iyon naglalakbay siya, hila-hila ang kanyang bakal na kariton. puno ang kariton ng mga bungo ng mga biktima niya.",
      "bic": "nag-iikot idto sa banwaan kun banggi, butong-butong an saiyang batbat na kariton. panu an kariton nin mga bungo kan saiyang mga dating biktima."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "yung mga hindi marunong manahimik.",
      "bic": "sinda an mga dai tatao magtuninong."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa paraan ng pagkukwento ni lolo, halatang nawalan si lolo ng mahal sa buhay dahil sa kanya. hindi nya masyadong binabanggit, pero tuwing gabi naririnig ko siya.",
      "bic": "aram ko sa kun pano iistorya idto ni lolo na nawaran siya nin kadugo dahil duman. dai siya nagpaparataram na maray tungkol diyan, pero minsan, kun banggi nadadangog ko habang turog siya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ernesto, ernesto kapatid ko, hayaan mo na siya.",
      "bic": "ernesto, hermanong ernesto, pabayaan mo siya"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sabi ni lolo dumaan daw siya sa bahay nila. yung kapatid nya matapang at ignorante, akala niya walang makakatalo sa kanya. bakas ang kahambugan ng kabataan sa kanya.",
      "bic": "sinabi niya sako na nag-agi daa idto sa harong ninda. an saiyang tugang maisog asin palpal, akala niya mayo saiyang makakadaog. an kusog kan kahubinan yaon saiya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hinamon niya yung halimaw at nagbayad siya.",
      "bic": "inangat niya an tandayag dangan binayaran niya ini."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "laging magsesermon si lolo tungkol sa kabayaran. kung paano nakukuha yung bayad kung masusunod siya. hindi ko naintindihan, hangga't nung pinaliwanag niya.",
      "bic": "permi ni lolo pinapagirumdom an bayad. na kun pano kadakula an bayad pagnagsingil ini sa pagbagat sa ginigibo niya. dai ko masyadong maintindihan an sinabi niya hanggan sa pinaliwanag niya sako."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hindi naman importante kung buhay lang ang kinukuha nung halimaw, pero ang kinukuha nito ay bagay na si kamatayan lamang ang nararapat humawak.",
      "bic": "mayo kuta kitang labot kun an tandayag nangkukua lang nin buhay, pero may kinua ining bagay na si kamatayan lang an dapat magkua."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nanakaw nito ang kaluluwa ng kapatid ni lolo.",
      "bic": "tigkua niya an kaluluwa kan tugang ni lolo."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngayon, hindi naman ako naniniwala sa mga kaluluwa o halimaw na nakikinig sa gabi, pero nang mamatay si lolo nagsimula na marinig ko yung mga tunog.",
      "bic": "dai talaga ako nagtutubod sa mga kaluluwa asin mga tandayag na nagdadangog kun banggi, pero pagkatapos magadan ni lolo, nagpoon ng magpadangog an mga tanog."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "naririnig ko ang pagkalembang nga mga bungo sa isa't isa sa loob nung bakal na kariton niya. naririnig ko ang sigaw ng mga biktima niya, nagmamakaawa para sa panghabangbuhay na paglaya mula sa kanya. naririnig ko ang huling hininga ng lolo ko, nagmamakaawa para sa kaluluwa ng kapatid niya.",
      "bic": "madadangog ko an mga bungo na nagtatarangkuan sa laog kan kariton. madadangog ko an kurahaw kan saiyang mga biktima, nag-aagrangay na sinda tawan nin daing kasagkuran na katalingkasan. madadangog ko pa an huring hinangos ni lolo, nagmamakaherak para sa buhay kan saiyang tugang."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "parang awa mo na, ako na lang ang kunin mo.",
      "bic": "ako na lang, tabi."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "pinagdadasal ko na mawala na ang mga tunog. hindi ko alam kung bakit niya sinusundan si lolo, at kung bakit niya sinusundan ako. sinusubukan kong wag na lang pansinin, pero hindi ko kaya.",
      "bic": "sana lang an mga tanog magpurundo na. dai ko aram kun tano sinunod kaini si lolo saka kun tano pigsusunod man ako kaini. gusto kong dai intindihon, pero dai talaga kaya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa bawat gabing lumilipas, palakas nang palakas ang mga tunog.",
      "bic": "sa pag-abot kan mga banggi, pakusog sanang pakusog ini."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nagkaroon ka na ba ng kaibigan na nabuhay sa dalawang katauhan nagkaigwa ka na daw nin amigo na namuhay nin duwang beses",
      "bic": "nagkaroon ka na ba ng kaibigan na nabuhay sa dalawang katauhan nagkaigwa ka na daw nin amigo na namuhay nin duwang beses"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "may  sikretong itinatago sa mga tao, ang ilan ay hindi mo inaasahan at kapag nalaman mo kailangan mong pumili.",
      "bic": "may mga sektreto an kada tawo, mga sekretong tig tatago. minsan, dai mo linalaoman, asin maaraman mo na kaipuhan mo pa mag pili. "
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "may nababago ba ang sikreto",
      "bic": "may nabago daw sa mga sikretong ini"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hindi ko pa rin masagot ang tanong na iyon. noong nalaman ko kung ano siya hindi naging pareho ang mga bagay sa pagitan namin. ngayon hindi ko akalain na kilala ko siya.",
      "bic": "dai ko man nanggad nasisimbag an kahapotan na iyan. kan naaraman ko na sya bako na kami arog kan dati. ngonian, dai ko aram kun talagang bistado ko sya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nalaman ko ito habang pauwi na kami. pasado hatinggabi na at nang makarating kami sa baybayin ng ilog  at nang  nalaman naming wala ng tagabangka na magdadala sa amin patawid.",
      "bic": "naaraman ko kan naglalakaw kami papuli. matanga na. kan nakaabot kami sa pampang kang salog, mayo nang parabaroto na madara samo sa saibong."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "gusto kong bumalik sa baryo, maghanap ng matutuluyan, ngunit pinilit ako ng aking  kaibigan na tumawid kami sa ilog.",
      "bic": "gusto kong magbalik na sa baryo, maghanap nin lugar na matuturugan, alagad pinirit ako kan amigo ko ma magbalyo nin salog."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nang tanungin ko kung paano niya sinabi na ako ang magdadala sa iyo",
      "bic": "kan hinapot ko sya kun pano, an sabi nya papasanon taka."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "tumawa ako. akala ko nagbibiro siya.",
      "bic": "nagngirit ako. huna ko nagsusuba lang sya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngunit hindi pala,  at bago ko nalaman na lumilipad kami sa hangin tulad ng isang pares ng mga ibon. ang isang bahagi ng aking isipan ay nababalot ng takot, habang ang isa naman ay nasiyahan sa kalayaan na tanging  hangin lamang ang makapagbibigay.",
      "bic": "pero dai, namalayan ko nalang, na naglalayog na kami sa panganoron na garo gamgam. may parte sako na gustong matakot, asin may parte man na naoogma sa malaya ka na dara kan paglayog mi."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "muntik na kaming mahulog sa langit dahil may lemons pala  akong  dala sa bulsa. tanda ko pa ang sinabi sa akin ng mga matatanda na sila ay isang mabisang sandata laban sa mga uri ng aswang. ang mga lemon ay maaring magdulot ng mabigat na pakiramdam para sa kanila.",
      "bic": "kadikit na syang mahulog sa kalangitan nin huli ta may mga limonsito ako sa bulsa. sabi kan mga gurang, matibay daa ining panlaban sa mga arog ninda. nagagabatan sinda sa mga limonsito."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "aswang ang kaibigan ko.",
      "bic": "aswang palan an amigo ko."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hinayaan kong mahulog ang mga lemon upang magpatuloy siya sa paglipad at ng makarating kami ay ibinaba niya ako sa kabilang ilog. hindi na kami nag-uusap simula noon, ngunit alam kong sapat ang tiwala sa akin ng kaibigan para itago ang kanyang sikreto.",
      "bic": "binutasan ko an mga limonsito asin binaba nya ako sa balyong salog. dai na sya nagtaram puon kadto. alagad aram ko na nagtitiwala sako an sakong amigo."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nagpasya akong huwag sabihin kahit kanino, nakuha ko  ang tiwala niya sa tinging ko ay sapat na  ang pagiging kaibigan ko para hindi siya  ipagkakanulo sa anumang bagay.",
      "bic": "napagdesisyonan ko na dai ipagsabi sa iba, nakua na niya ang sakong boot sa pagiging amigo ko asin dai ko siya kayang traydor sa ano man na rason."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngunit kung minsan ay nagpupuyat ako sa gabi at nagtataka sa kakaisip na kung  kaibigan ko ba talaga siya o ako na  ang susunod niyang kakainin",
      "bic": "alagad minsan dai ako makaturog sa banggi asin nag hohorop-horop amigo nya daw talaga ako o sunod na kakanon"
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa gitna ng bagyo, kung saan dinadala ng malalakas na hangin ang mga patak ng ulan, may dalawang magkapatid na tahimik na nakaupo sa kanilang tahanan, iniisip nila kung paano masosolusyunan ang kanilang problema. ganito kasi, nawala nila ang isang mahalagang gamit ng kanilang ama isang natatanging espadang ginunting na niregalo ng kaniyang ama.",
      "bic": "nangyari sa katahawan kan mauran na panahon, kan an mga tagdo kan uran, piglalayap kan duros, an magtugang na lalaki matrangkilong nagtutukaw sa saindang harong, nagngangalas kun pano sinda makakatalingkas sa remalaso na saindang nalaogan. an magtugang, nawaran nin sarong pinaka-importanteng bagay sa saindang ama, sarong mahalagang sundang na ginunting na naresebi niya sa saiyang ama bilang regalo."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kasalanan mo kaya nawala natin iyon sigaw ng nakatatandang kapatid. ayaw niyang harapin ang kanilang ama dahil dito. sinasabi niya sa sarili ako ang mas matanda, kaya ako ang mananagot sa ating ama.",
      "bic": "kasalan mo kaya nawara ito, kuslab kan matuang tugang. dai niya gustong atubangon an saiyang ama nin huli kaini. sabi niya sa sadiri niya, ako an matua. sakuya kuta an trabaho. cierto ako na babasolon ako ni papa."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "huwag kang mag-alala, mahahanap natin iyon. sagot ng nakababatang kapatid. hilig talaga nito ang pagiging positibo sa lahat ng pagkakataon. kailangan lang nating balikan kung saan tayo naglaro. siguro malapit lang ito sa may sapa. hahanapin lang natin bago makauwi si itay, at para bang walang nangyari.",
      "bic": "dai ka maghadit. mahahanap ta iyan,  simbag kan kangodhan. pirmi kan sadit na aki pighihiling an positibong parte kan gabos na bagay. kaipohan ta na sanang bumalik sa lugar kun saen kita nagkawat. garo duman ito sa lugar na harani sa tibo. kaya ta itong hanapon bago si papa umuli sa harong nganing garo man sana dai nin nangyari."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "napakahangal naman sigaw ng nakatatandang kapatid habang nakasilip sa bintana. binabayo sila ng malakas na ulan at alam niyang delikado na ang magtungo sa bahaging iyon ng gubat.",
      "bic": "dangag ka man naggad.  nagsirip sa bintana an matuang tugang. nagkukusog an uran asin aram niya na delikado na kun lumuwas pa siya pasiring sa kadlagan."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "bakit, gusto mo bang ikaw ang magsabi kay itay tukso ng nakababatang kapatid.",
      "bic": "gusto mo ika na sana logod an magtaram kay papa, nakangisi an kangodhan."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kaya naman, sinugod ng magkapatid ang hagupit ng bagyo at nagtungo sa gubat.",
      "bic": "nagrabas pasiring sa kadlagan an magtugang dawa na nag-uuran."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "doon banda wika ng nakababatang kapatid at dali dali itong nagpunta sa nakabagsak na puno. baka narito.",
      "bic": "yaon digdi dali-daling nagpasiring an kangodhan sa nakatumbang kahoy. garo igwa akong nahiling."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "mag-ingat ka baka madisgrasya ka sumunod ang nakatatandang kapatid. may nakita rin siyang kinang ng bakal sa likod ng puno, pero may sabi-sabi tungkol sa naninirahan dito. hindi niya nanaising makaharap ito.",
      "bic": "pag-ingat. tibaad makulogan ka suminunod an matuang tugang. nahiling niya man an sarong bagay na garo bakal paghilingon sa likodan kan kahoy alagad nakadangog na siya nin istorya manongod sa bagay na naka-istar sa parting ini kan kadlagan. dai pa niya gustong mamidbidan siya."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngunit minalas ang magkapatid.",
      "bic": "dai naotob an saiyang kamawotan."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nakita ng nakatatandang kapatid na nakatindig ang isang halimaw sa harap ng kaniyang nakababatang kapatid. balot ng mahaba at maitim na buhok, patusok ang mga tainga, at may matatalas na kuko sa kamay at paa. mas malala pa ang hitsura ng galit na mukha ng halimaw, hawig ito sa isang unggoy, ngunit higit na nakakatindig-balahibo.",
      "bic": "nagtindog an matuang tugang sa irarom kan troso asin nahiling niya an saiyang tugang na kahampangan an sarong halimaw na igwang halabang maitom na buhok sa bilog niyang hawak, mapanas na talinga asin matatarom na kuko sa saiyang mga kamot asin bitis. an saiyang lalawgon an pinakaterible, an anggot na pamandokon nagpapagiromdom sa matuang tugang nin sarong gorilya, alagad orog pa na mas halimaw."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sagad ang kilabot na naramdaman ng nakatatandang kapatid nang makitang hawak ng halimaw na ito ang hinahanap nilang espada.",
      "bic": "sa saiyang pagkatakot, nahiling kan matuang tugang an halimaw na kapot-kapot an ginunting."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "nakiki-usap po kami, pakibalik na po ito sa amin. napakahalaga po nito para sa aming ama. paliwanag ng nakababatang kapatid. umaasa ito na maiintindihan sila ng halimaw. siguro naman ay may ama rin ito at alam niya ang pakiramdam kapag nawalan ng importanteng pag-aari.",
      "bic": "pakibalik tabi iyan samuya. importante iyan na marhay sa samuyang ama.  naisip kan kangodhan na puede siyang masabotan kan halimaw. tibaad baga igwa man siya nin ama asin aram na sinda namomondo ta an sarong bagay na saindang piglilikayan, nawara."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "sa kabilang banda, parang binuhusan ng malamig na tubig ang nakatatandang kapatid. hindi niya alam ang dapat niyang gawin. base sa sabi-sabi, inaatake ng halimaw na ito ang sinumang lumapit sa tinitirhan niya sa gubat. hindi niya napaghandaan ang susunod na gagawin ng halim",
      "bic": "hiniling nin puntok kan kangodhan an halimaw. dai niya aram kun ano an gigibuhon. aram niya na an mga bagay na ini puedeng mangulog nin maski siisay na tawo na makakadulok sa saindang pinag-eerokan alagad bako siya preparado sa kun ano man an masunod na mangyayari."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "inabot ng halimaw ang espada sa nakababata niyang kapatid, at sumenyas na umalis na sila.",
      "bic": "itinao kan halimaw an ginunting sa kangodhan na tugang asin pinahale sinda."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "maraming salamat bati ng nakababatang kapatid. dali bago makauwi si itay",
      "bic": "dios mabalos. sabi kan kangodhan na tugang na nakangising nagpapasalamat. dali-dali na puede pa kitang maka-puli sa harong antes makabalik si papa."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kaya naman patakbong umuwi ang magkapatid at iniwan ang halimaw. nagsalitan pa sila sa pagdala ng mabigat na espada para mas mabilis na makarating sa tahanan nila.",
      "bic": "nagparadalagan an magtugang pasiring sa harong ninda. binayaan nindang nawalat an halimaw. nagsoro-subli-an sinda sa pagdara kan magabat na ginunting tanganing maka-antos tulos sinda sa saindang harong."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ngunit, parang sinumpa ang magkapatid.",
      "bic": "alagad antes pa sinda makapuli, igwa sainda nin maraot na nangyari."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "ang bitbit nilang espada ay balot ng maliliit at maiitim na buhok ng halimaw. lingid sa kaalaman ng magkapatid, delikado ang mga hiblang ito sa tao.",
      "bic": "ramog nin buhok na hale sa halimaw an ginunting. an dai aram kan magtugang na an mga buhok na ini puedeng maka-apektar sa mga tawo."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "tinakbo ng magkatapid ang lakas ng buhos ng ulan, pero nakaramdam sila ng nakakangalisag na kati sa kanilang balat. kinamot nila nang kinamot ang kanilang balat, hanggang hindi na sila makatakbo.",
      "bic": "nagparadalagan an magtugang dawa nag-uuran, alagad igwa sinda nin namate na makulog na gatol mientras sinda nagdadangadang pasiring sa saindang harong. nakagaratol sinda sagkod sa tumunong sinda sa pagdalagan."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kuya, ano ang nangyayari naluluhang banggit ng nakababatang kapatid. kahit anong gawin nila, hindi nila mapigilang magkamot nang magkamot. ang mga braso at binti niya ay balot na tuloy ng mahahapding sugat.",
      "bic": "manoy, ano an nangyayari nagpaparahibi an kangodhan na tugang. dai niya mapugulan na dai magkagaw. an saiyang mga takyag asin tabay ramog nin mapupulang mga burutog-butog."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "hindi ko alam sagot ng nakatatandang kapatid, na todo rin sa pagkamot ng sariling balat. ang tumatakbo na lamang sa isip niya ay magkamot hanggang maibsan ang nadaramang kati. hindi napansin ng magkapatid na sila ay nahinto sa gilid ng rumaragasang ilog, sa gitna ng walang habas na pagbagyo",
      "bic": "dai ko aram nagpaparakagaw nin marahay an matuang tugang. an nasa isip niya sana iyo an magparakagaw sagkod na maogkad. dai niya napaghorophorop na yaon sinda sa gilid kan salog asin an uran nagkukusog."
    }
  },
  {
    "translation": {
      "tl": "kinagabihan pag-uwi ng kanilang ama, natataranta na ito kakahanap sa kanilang bahay. saan naman kaya napadpad ang kaniyang dalawang anak",
      "bic": "kan bangging ito an saindang ama nakapuli asin naglibotlibot sa laog kan harong nagngangalas kun saen nagduman an saiyang duwang aki."
    }
  }
]