Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Joseph Achuzie, nwoke a ma ama nke Biafra adaala.
Dapchi: Gọọmenti emebiela Boko Haram na Massob okpu
Tottenham na-ele anya ibulite iko FA ma merie Rochadale.
Son Heung-min, Fernando Llorente na Kyle Walter- Peters nke Tottenham meriri Rochadale n'asọmpi iko FA ha gbarala ụnyaahụ.
Son Heung-min nke Tottenham na ndị otu ya na-eri afọ ojuju mgbe o nyere goolu n'asọmpi iko FA.
Tottenham eturula asọmpi iko FA asatọ
Otu Tottenham akatọọla otu Rochadale 6-1 n'asọmpi iko FA ha.
Mmeri a pụtara na Tottenham na Swansea ga-asọ mpi n'agba nke ikpeazụ nke anọ nke iko FA n'abalị iri na asaa nke ọnwa Maachị.
Son Heung-min nyere goolu nke mbụ na nke ise. Fernando Llorente nyere ha ike n'ime nkeji iri na abụọ nke ọkara nke abụọ, ebe Kyle Walter- Peters nyere goolu nke isii.
Ma Son Heung-min kwụsị Rochadale ịgbara
Gịnị ga-eme n'ọdịnihu?
Tottenham ga-agba bọọlụ n' ama egwuregwu Wembley n' ụbọchị 3 nke ọnwa Maachị. Ha ga-agba bọọlụ Huddersfield n' Premier League tupu ha zutere Juventus n' Champions League n' ụbọchị 7 nke ọnwa Maachị.
Rochadale nwere egwuregwu iri na isii pụtara iji zọrọ onwe ya n'ihe gbasara ịlọghachite n'agba.
Maachị nke mbụ ha ga-abụ n'etiti ha na Plymouth n'ụbọchị atọ nke ọnwa Maachị.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Guardiola awuchiela iko mbụ ya na mba England
Champions League: Neymar nwere ọkpụ agbariri
Onye isi ndị uwe ojii (onyeisi ndị uwe ojii): Mmepe/ehicha ụlọ ịgba ehi tupu ịgba iwu.
Onyeisi ndị uweojii agwala ndị gọvanọ ka ha mebe ụlọ ịgba ehi tupu ha machie ịgba ehi na steeti ha.
Ibrahim Idris
Onyeisi ndị uweojii, Ibrahim Idris, ekwuola na steeti kwesiri itinye aka n'isi tupu ha machie ịgba ehi.
Onyeisi ndị uweojii kwuru nke a na nzụkọ nchekwa mere ụnyaahụ na Kaduna, na-agbakwunye na ọ ga-enyere aka gbochie nsogbu n'etiti ndị ọrụ ugbo na ndị ọchị.
Ọ gara n'ihu kwuo na nsogbu dị na Benue bụ makana gọọmentị e hibebeghi ranch ehi tupu ha machie ihi ehi.
N'ime ọgbakọ ahụ nke isiokwu ya bụ 'Nrụrụ: nsogbu nchekwa na mkpa ọ dị inweta ọsịsa kwesiri ekwesi.' nsogbu ndị ọrụ ugbo anaghị ebido n'oge Onye isi ala Muhammadu Buhari.
Idris kwuru: 'N' uche m, iji belata esemokwu ndị ọrụ ugbo-ehi, gọọmentị steeti kwesịrị ịgbalị ma rụọ ụlọ ọrụ ehi tupu ha eme iwu igbochi ime obodo.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
A gbara ọkụ n'ahịa Alaba International.
Maka Achuzie, ọ ga-ahụ ka e mepụta Biafra.
Na Imo steeti, e nwere ọtụtụ ụmụanụmanụ n'ụlọ obibi.
Ụlọ obibi n'Imo Steeti nwere ụmụanụmanụ dị iche iche.
Ụmụ anụmanụ dị icheiche nọ n' zoo ha dị n'Imo steeti.
A rụrụ ụmụanụmanụ ndị a ebe obibi ka ha nọrọ ezigbo ndụ.
Timothy nwa nwoke George Weah amalitela ịgbara PSG bọọlụ.
Timothy Weah agaala PSG ebe nna ya bụbu onye nnukwu egwuregwu site n'afọ 1992 rue 1995.
Timothy Weah
Oge Timothy Weah ga-eme nke ọma dịka ndị mmadụ si chee?
Nwa onyeisiala Liberia bụ George Weah nke a na-akpọ Timothy Weah amalitela ịgbara PSG bọọlụ.
Timothy pụtara ụnyaahụ n'asọmpị dị n'etiti PSG na Troyes.
Dịka Neymar na Kylian Mbappe esoghi n' egwuregwu ahụ maka mmeru ahụ ha nwetara, Angel di Maria na Christopher Nkunu nyere goolu mmeri nke PSG n' asọmpi a.
Enweghị Neymar na Mbappe nyere Weah ohere ịgbara bọọlụ n'egwuregwu a.
George Weah nwetara ọkpụ 55 mgbe ọ kpọrọ PSG.
Fada Timothy, George Weah, gbara PSG afọ 23 gara aga tupu ọ gaa AC Milan.
PGS nwere egwuregwu 10 ga-agba bọọlụ, nke ha kwesiri inweta akara 17 ma ọ bụrụ na ọ ga-ebuli ndị France League nke afọ a.
Ha ga-ezute Real Madrid na Tusde ịgbara ụkwụ nke abụọ n'asọmpi Champions League ha. Na ụkwụ nke mbụ, Real Madrid meriri ha 3-1.
Neymar bụ onye ha bọọlụ agaghị agba bọọlụ ọzọ n'izu egwuregwu a maka mmeru ahụ ọ nwetara.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Gọọmentị Naịjirịa ezigala ụgbọelu ịchọ ụmụaka Dapchi
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n'Awada
Egwu ndị ọchị-ehi Fulani etinyela ọtụtụ mmadụ anya.
Charly Boy ekwuola na ya chọrọ ndị ntorobịa pụrụiche ịchị Naịjirịa.
Charles Oputa a maara nke ọma dịka Charly Boy kwupụtara nkwenye ya banyere usoro ọchịchị na Naịjirịa.
Charly Boy nke a maara dịka onye na-akpọkọta ndi ntorobịa na Naịjirịa kwuru na obi adịghị ya mma maka ọnọdụ dị na ihe na Naịjirịa.
Mgbe BBC Igbo gbara ya ajụjụọnụ, ọ jụrụ ya'makana ọ bụ na ọ bụ ndị ọjọọ na-edu ndị Naịjirịa?'
Charly Boy kwuru na ọ na-achọ ndị ntorobịa pụrụiche ị kwado ịnara ọchịchị Naịjirịa.
“Obi m na-agwa m na kemgbe afọ iri atọ na ise gara aga na ntọhapụ nke Naịjirịa ga-abụ maka ndị ntorobịa pụrụiche,” dị ka Charly Boy kwuru.
Oscar's 2018: Kobe Byant so na ndị mmeri
Ọgba bọọlụ n'Amerịka bụ Kobe Bryant abụrụla onye a na-akwanyere ùgwù n'ihe nkiri a na-enye n'igweonyonyo a.
Kobe Bryant bụ onye ọgba bọọlụ ama ama n' Amerịka.
Mmeri a na-amaghị ama - Kobe Bryant eturula mmeri.
N'ihe omume na-ewepụta Kobe Bryant, a chọpụtala onye ọgba bọọlụ Amerịka a ma ama n'ihe nkiri na televishọn a na-akpọ Oscar.
O nwetara ihe nrite nke ngalaba igweonyonyo nke oge dị mkpirikpi.
Lee ndị ọzọ nwetara ihe nrite n'Oscar ụtụtụ a.
Ndị mmeri:
Shape of Water nwetara ihe nrite 'ihe onyonyo kachasị mma'.
Frances McDormand meriri onye a kpọrọ 'Nwaanyị kachasị mee ihe nkiri' maka 'Three Billboards Outside Ebbing, Missouri.'
Gary Oldman nwetara ihe nkiri kachasị mma maka 'Darkest Hour'
Guillermo Del Toro meriri 'Onye nkiri kachasị mma' maka 'Shape of Water. '
'Get Out' nke Jordan Peele mere n'ihe nkiri kachasị mma
Oscars 2018: Ihe ndị na-ekiri bịara mmemme ahụ
N' abalị nnukwu mkparịta ụka banyere ihe nrite na Hollywood apụtala.
Lee foto ihe ndị mmadụ ji eje nkiti na-acha mmemme.
Danai Gurira onye na-eme ihe nkiri nke'Black Panther' na 'Walking Dead' gosiri tetọ n'akụkụ nke isi ya.
Ihe ngosi iri itoolu nke ụlọ a ma ama nke Oscar mere n' abalị ebe ndị mmadụ mere ngosi ejije.
Lebanye anya n'ihe ndị na-eme ihe nkiri na ndị na-eme ihe nkiri mere n'emume a.
Daniel Kuluuya
Daniel Kaluuya, onye Britain, bụ onye so n'ime ndị na-eme ihe nkiri a họpụtara maka nkiri Oscar.
Lupita Nyong'o
Lupita Nyong'o nwetara ihe nrite Oscar n'afọ 2012 maka ọrụ ya n'ihe nkiri a kpọrọ 'Twelve Years a Slave.'
Jennifer Lawrence
Uwe Jennifer Lawrence gosipụtara 'Hunger Game' bụ ọlaedo dịka ọkụ ọkpọ Oscar.
Ụbọchị nke abụọ
Andri Day, ọgwụ egwu na odeakwụkwọ Amerịka, tụrụ asị n' àkwà na-acha mmemme, na-agwa ndị mmadụ ka ha leba anya n' uwe ya.
Oscar 2018: Etu o si pụta
Black Panther na-eme ihe na-eme ihe.
E gosiri Afrịka na mmemme mmalite nke 'White Panther'
Black Panther: Ị ma ihe nkiri a?
Tom Holland
Tom Holland, onye na-eme ihe nkiri nke 'Spider Man' bu uwe kwesiri ekwesi iji kpọpụta onye mmeri.
Chadwick Boseman
Chadwick Boseman bụ onye King T'challa nke Wakanda na 'White Panther' tinyere onye ngosi Givenchy nye ndị Oscar.
Ashley Judd
Ashley Judd onye kwuru ihe banyere uwe ojii nke Time's Up wore yellow to the red carpet.
Adam Rippon
Adam Rippon, onye na-eme egwuregwu na Bekee nke Skating mere onwe ya okwu onye ọbụla maka ịkpọ ihe mere ya ka a ga-esi dị ka o si ihe nkiri 'Fifty Shades Of Grey' mee ihe.
Salman Hayek
Salman Hayek pụtara n' uwe ọcha
Darrell Britt-Gibson
Ụmụ nwoke igwe foto nọ na-ejide ihe omume ahụ mgbe Darrell Britt-Gibson onye mere 'Three Billboards' gbara mbọ na kape nkiri.
Whoopi Goldberg
Uwe Whoopi Goldberg dị ka akara ọkpụkpụ e gosiri n' ahụ ya.
Patrick Stewart
Maazị Patrick Stewart onye mere ndị mmadụ X-eme ihe, were uwe ojii e dere nke Time's Up n'ime ya mgbe ọ nyere ndị mmadụ igweonyonyo ọnụ.
Sally Hawkins
Sally Hawkins, onye Britain, onye nọ na ndị na-eche nche maka 'Shape of Water', ihe nkiri o mere, gosiri ndị nwoke ndị igwe foto ahụ ike.
Saoirse Roman
Saoirse Roman onye gbara ọfụma n' 'Lady Bird' pụtara n' àkwà na-acha mmemme na uwe ojii mgbe ọ malitere afọ iri na atọ nke afọ 2008 mgbe ọ gbara afọ iri na atọ.
Meryl Streep
A kpọrọ Meryl Streep maka inweta ihe nrite Oscar ugboro iri abụọ na otu kemgbe o bidoro ịgbasa ozi.
Margot Robbie
Margot Robbie onye mere ihe na 'Tony' dị egwu n' ihe ọ gbara na nkiri na-acha mmemme.
Tiffany Haddish
Tiffany Haddish na-eyi uwe dị egwu n'Uwe Afrika nke pụrụ iche ụmụ nwaanyị Eritrea na Etiopia.
Ihe onyonyo niile nwere iwu isi.
Ebe ndị Afrika ndị ọzọ na-aka Naịjirịa mma n'ihe nkiri.
Mgbe ọ gbasara inweta ihe nrite kachasị mara n'ihe nkiri ụwa niile a ma dịka Oscar, ndị Afrịka ndị ọzọ kụchara aka Naịjirịa.
Ihe nrite ndị Oscar
2018 mere afọ 90 e mere maka nrite Oscar na Hollywood.
Ka ihe omume 'Oscars' nke 2018 gasịrị, nke bụ ihe nrite kachasị mara n'ụwa ihe nkiri, BBC Igboenyochala ma chọpụta na mba ndị ọzọ n'Afrịka ka Naịjirịa mma na mpaghara nrụpụta ihe nkiri.
Oscar 2018: N'etiti Afrịka na Naijiria
BBC chọpụtara na agbanyeghi na ụfọdụ ndị na-emepụta ihe nkiri Naịjirịa na-emepụta ihe nkiri Hollywood, ọ emeghị ha ịbụ ndị a kpọrọ aha ha maka inweta ihe nrite ọbụla na Hollywood.
Nollywood bụ ndị na-ahụ maka ịmepụta ihe nkiri na Naịjirịa na mba Afrịka ndị ọzọ a ma ama. Mba Afrịka ndị ọzọ egosila ka ha dị elu.
Lupita Nyong'o bụ onye mba Amerịka si na Kenyan nwetara ihe nrite 'Nwaanyị kachasị emeputa' nke afọ 2013.
Afọ ole na ole gara aga a na-ahụ Naịjirịa dịka dike ihe nkiri na mpụta na Afrịka mana ugbua ọ dịka ndị ọzọ gafere ha.
Ebe Nollywood n'onwe ha bụ ndị nke abụọ na mmepụta ihe nkiri na-emepụta ihe karịrị ihe nkiri puku asaa n'otu afọ, Hollywood na-emepụta ihe erughi ọtụtụ ihe nkiri ahụ mana ọ naghị egbochi ha ịbụ ndị mba ụwa niile na-eleba anya dịka ndị na-emepụta ihe nkiri kachasị mma.
Na Afrịka, Kenya na Saụt Afrịka na-egosi ike karịa Naịjirịa maka inweta ihe nrite Oscar.
Uwe isi n' Saụt Afịrịka
Mmasị m bụ nchedo akụnaụba mba ahụ.
Etu ndị ụlọomeiwu si chee ego Naijiria
Lee onye nwere aka na-eti ozu ndị ụlọomeiwu sineti
Ndị ntorobịa Naijiria akatọọla Buhari maka ịkpọ ha ndị ntorobịa dị umengwụ.
Ndị ntoroọbịa Naijiria ekweteghị na ha dị umengwụ ka Buhari kwuru na CHOGM.
Muhammadu Buhari
Ụmụ Naịjirịa na-ekwu na onyeisiala Muhammadu Buhari na-emechu ha n'ofesi oge ụfọdụ.
Ndị mmadụ ka na-ekwu okwu na nzaghachị nke onyeisiala Naịjirịa na-akpọ ndị ntorobịa umengwụ.
Mgbe Buhari gara London maka ọgbakọ ndị isi Common Wealth of Nations, CHOGM, o kwuru na ndị ntoroọbịa Naijiria adịghị ike ọrụ.
Ihe o kwuru abụghị ihe nwute nyere ọtụtụ ndị Naịjirịa, nke mere ha ji gosi iwe ha na soshal midia.
Okwu atọ Buhari ji gbaa ndị Naịjirịa ihere
Okwu Buhari kwuru kpara ndị ntoroọbịa iwe.
Onyeisiala agaghị emekpa ndị Naịjirịa mmesike.
Ọnụ na-ekwuchitere Buhari bụ Femi Adesina kwuru na ndị Naịjirịa ghọtaghị ihe o kwuru.
Ihe Adesina kwuru egbochieghi ndị mmadụ ịtụ ha mkpu ha.
#LazyNigerianYouths na-ewu ụzọ
Ụfọdụ n'ime ha gara n'ihu gosipụta ọrụ aka ha, na-ekwu na ha adịghị umengwụ n'agbanyeghị ọnọdụ ọjọọ nke ihe na Naịjirịa.
Otu onye ọcha gbara ọnụ n'okwu a.
Ụfọdụ kpara okwu banyere etu ha si agụzie onwe ha n'ụlọ akwụkwọ site n'igba mbọ ha.
Ụfọdụ kwuru na ha agaghị eme votu Buhari n'afọ 2019
Otu onye mere ihe ịtụnanya n'aka onye aka ya nọ na arụ ọrụ.
Onye ga-abụ onyeisi ọhụrụ nke Commonwealth?
Ndị isi obodo Commonwealth na-eme nzukọ iji chọpụta ma nwa onye eze nke Whales ga-anọchite nna ya dịka onye isi ngalaba ahụ.
Queen Elizabeth
Queen of England chọrọ ka nwa ya nwoke Charles were ọkwa ya
Ndị isi ọchịchị Commonwealth na-eme nzukọ iji kpaa anya ma nwa onye eze nke ndị ahụ ga-anọchite anya nna ya dịka onye isi ngalaba nke mba 53.
Ọ bụ ụbọchị Tọzdee ka Queen nke Britain kpebiri na nwa ya nwoke bụ Charles ga-eduzi CHOGM n'ụlọ ụkwara Buckingham.
O kwuru na ọ bụ obi añụrị ya na nwa ya nwoke na-edu CHOGM otu ụbọchị.
Mana ọnọdụ ahụ abụghị ihe Queen ga-eme nye nwa ya nwoke mgbe ọ nwụọ.
A na-atụ anya na ndị isi Commonwealth ga-ekpebi ndị ga-achị ha mgbe ha na-agbakọ n'ụlọọgwụ Windsor mana o nwebeghị ihe ngosi na ha ga-ekwu banyere ya na nzukọ ha.
O putara na onweghị onye ọzọ nwere ike idu Commonwealth?
Onye ntaakụkọ BBC bụ James Landale kwuru na a tụrụ alo ka a gbanwee ọkwa ahụ n'etiti ndị ndu nke mba Commonwealth.
Mana onyeisiala mba Saut Afrịka bụ Cyril Ramaphosa akagbuola nzukọ ya na London iji mata ihe kpatara mwakpo a na-eme na mba ya.
Mwakpo a na-eme n'akụkụ ugwu nke mba Sawụt Afrịka ebe ndị na-eme ngagharịiwe na-ekwu na e kwesiri inye ha ọrụ, ụlọ bi na kwụsị ịkpa ala n'aka.
Kedụ ọrụ onyeisiala nke Commonwealth dị?
Ọnọdụ nke nwaanyị mba Britain dị oke mkpa.
Ngalaba na-achịkwa mba 53 ịhụ na ihe e ji Commonwealth mara pụtara ihe.
Nke a gụnyere njikọta mba ndị a site na azụmaahịa na mmekọrịta mba ụwa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Chimamanda kwuru na mmadụ wakporo ya.
Onyeisiala agaghị emekpa ndị Naịjirịa mmesike.
Ndi ntoroọbịa Naijiria agwọọla Buhari
Onye ndu ndị nọ na njem gawa mba niile n'otu ha iji mee ka mkpebi ha si dị ike.
Ọ bụ ndị ndu otu a kpebiri onye ga-abụ onye isi ha niile.
Prime Minista Theresa May na Prime Minista nke Canada, Justin Trudeau, agwọọla Prince Charles ka ọ bụrụ onye ndu.
Gịnị bụ CHOGM?
CHOGM pụtara Commonwealth nke ọgbakọ gọọmentị n'asụsụ Bekee.
Ọ bụ ọgbakọ ndị isi obodo na Commonwealth, nke a na-eme ugboro abụọ kwa afọ abụọ.
Ndị so n'ọgbakọ a bụ ndị isi ala na ndị isi ala nke mba 53 na ezinaụlọ ha, ndị ọnụ na-ekwuchitere ha bụ ndị ntaakụkọ.
Ọgbakọ nke afọ ahụ e mere na Lọndọn, ebe nke 2015 bụ nke e mere na Valletta dị na Malta.
Ihe a na-atụnyere Imo agaghị aga n' akpa anyị, Rochas kwuru.
Gọọmentị Imo steeti na-ekwu na echiche ịnye ego abụghị nke ha kama ha ga-eji ijeri naira iri kwado ya.
Rochas Okorocha na eze Ogoni, Godwin Gininwa
Ọchịchị Rochas Okorocha ga-akwụsị n'afọ 2019.
Mgbe akụkọ pụtara na gọọmentị Imo steeti agwala onye ọbụla n'afọ a ga-akwụ puku naira atọ, gọọmentị Imo steeti na-ekwu na ego ahụ adịghi ha mkpa.
Ebere Iwuji bụ ọnụ na-ekwuchitere gọvanọ n'ihe gbasara mgbasa ozi na mgbasa ozi, gwara BBC Igbo n'ekwentị na a ga-akwụ ego ahụ ozugbo.
O kwukwara na ego a chọrọ iji kwado ọrụ dị iche iche obodo dị iche iche na steeti ahụ na-eme.
N'agbanyeghị akụkọ a na-ekwu na ewepụtara otu nde n'ime obodo ọbụla, Nzewuji kwuru na a kpọghị ego ọbụla n'ihi na ọ bụ ndị nọ n'ime obodo ndị kwesiri ime ihe a.
Nzewuji kwuru 'Egwu a agaghị aga n' akpa Imo steeti, ọ bụ nke ndị ọchịchị gọọmentị obodo dị iche iche nwe ya.'
Nzewuji gara n'ihu kwuo na gọọmentị Imo ga-akwado obodo ọbụla tinyere ego dị ijeri naira iri, ebe ha ga-ele anya ịrụ ụlọ ọrụ na ihe ndị ọzọ dị n'obodo.
'Ana m eche na ozu ọbụla chọrọ ọganihu ga-akwado ya, ọkachasị n'ihi na ha nwere mmasị na mmepe obodo,' Nzewuji kwuru.
Nzewuji gakwara n'ihu kọwa na onweghi onye eze nke obodo ọbụla a na-azọ ụgwọ ọnwa ya maka nke a.
Gee nchọpụta ya n'uju ebe a:
Akụkọ ndị ọzọ ga-amasị gị:
Ihe mere ndị Naịjirịa ji akwụ 'tite'
Onyeisiala agaghị emekpa ndị Naịjirịa mmesike.
Akụkọ kachasi n'abalị a: Buhari bụ nna Naịjirịa.
Ndị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ga-eme ka e wepụ APC?
Ntuli aka 2019 na-agba nke ukwuu dịka ụfọdụ òtù ndọrọndọrọ ọchịchị na-eme ka e wepụ APC n'ọkwa ọchịchị n'afọ 2019.
Olusegun Obasanjo
Olusegun Obasanjo hapụrụ ọchịchị n'afọ 1999.
Ọtụtụ ndị so n'otu pati na ndị ọzọ dị ukwuu na ndị Naịjirịa na-agba mbọ ibelata ọchịchị n'otu pati Buhari n'afọ 2019.
Akụkọ na-akọwa na ọtụtụ otu nwere ike ịmalite ịgbaghara n'izu ụka na-abịanụ iji gbochie mmebi iwu ọbụla na ntuliaka na-abịanụ.
Ndị tinyere aka na ngụkọ a gụnyere ndị otu ndị a: 'Peoples Democratic Party (PDP),' ụfọdụ ndị ndu nke 'All Progressive Congress (APC),' otu 'Social Democratic Party (SDP),' na ihe dịka otu puku abụọ na atọ ndị ọzọ.
Ọzọkwa 'Coalition for Nigeria Movement (CNM)' nke onye bụbu onyeisiala Naịjirịa, Obasanjo.
Ibubata Obasanjo ebidola
2019 election: Keyamo bụ ọnụ na-ekwuchitere Buhari
Buhari: Aga m azọ ọchịchị 2019
PAC buru ọchịchị n'afọ 2015.
Onye bụbu onyeisiala Naịjirịa, bụ ndị isi agha ezumike n'etiti ndị bụ General T.Y. Danjuma na-akwado ọgbakọ a.
Otu onye n'ime ndị nnukwu mmadụ nọ n'ọgbakọ a kwuru 'Nke a agaghị abụ ihe mgbanwe bidoro n'APC.'
Anyị agaghị e zigara INEC mgbanwe aha.
Akụkụ ọhụrụ a ga-enye onye ọbụla ohere ikwupụta echiche ya.
Ndị omeiwu na ndị gọvanọ ruru afọ 19 na-akwado ọgbakọ a.
PDP chịrị Naịjirịa afọ iri na isii tupu APC abịa ha n'ọchịchị
N'aka nke ọzọ, ọ na-atụle ma ndị POP a ga-agbanwe aha ha.
Onyeisi pati ahụ bụ Uche Secondus kwuru na ya na ndị otu ya ka na-atụle nke ahụ n'echiche.
Mana ndị mmadụ na-ekwu na kama ịgbanwe aha ha, PDP kwesiri ịtụle ụzọ ka mma iji mee ka Naịjirịa dị mma ma were APC n'ike.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe kpatara e ji nye ego puku naira atọ na Imo steeti.
Ndị nọ n'okpuru ọgwụgwọ akparala ndị ọrụ ahụike
Ndi ntoroọbịa Naijiria agwọọla Buhari
Ndị ohi wakporo ụlọụka Fada Ebube Muonso.
Ndị ohi otu wakporo ọgbakọ ndị ụka Katọlik n'Uke, Anambra Steeti, merụọ ụfọdụ ahụ ma mebie ụgbọala iri atọ.
Ndi ntoroọbịa nọ na ya bụ ịgba mmọnwụ.
Ịchụ mmụọ bụ otu omenaala ndị Igbo mara.
Otu ndị ọkọchukwu na-eme emume emume 'Uzo Iyi' n' Uke n' okpuru ọchịchị Idemili North, Anambra Steeti, wakporo otu ndị Katọlik na-ekpe ekpere ma mebie ihe karịrị ụgbọala iri atọ, merụọ ọtụtụ mmadụ ahụ. Otu onye n' ime ndị ahụ nwụrụ anwụ n' ụbọchị Satọdee.
Onye ụkọchukwu na-elekọta ndị otu ekpere ndị ụka Katọlik bụ Fada Emmanuel Obimma, onye a ma ama dịka Ebube Muonso, na ndị ụkọchukwu na ụmụ nwaanyị ndị ọzọ gbapụrụ n'etiti ndị ntorobịa bụ ndị wakporo ndị bịara ibusa Chineke site n'abalị Fraịde ruo ụtụtụ Satọde
Osote ụkọchukwu Francis Okoye gwara BBC n'ekwentị na ndị na-achụ ndị ahụ wakporo ebe ahụ n'elekere 8 nke mgbede wee merụọ ụfọdụ ndị otu nzukọ ahụ ma mebie ihe karịrị ụgbọala iri atọ.
Àgùlerì na Igboukwu abụghị ụlọ nna ndị Igbo.
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n'Awada
Ka mwakpo a mechara anyị gụpụtara ụgbọala ha mebiri ma ha dị afọ iri atọ.
Ha merụrụ ọtụtụ mmadụ ahụ.
Ha zọpụtara otu onye akpa ike bugaara ụlọọgwụ.
Anyị amabeghi ma onye ahụ dị ndụ ka ọ nwuru anwu.
O doro anya na ndị ntorobịa Uke mere ihe a kwadoro ịkpagbu ndị otu ọka ikpe maka na mgbe a na-eme Uzo Iyi, ịgba mmọnwụ kwụsịrị n'elekere 6pm mana ndị ahụ wakporo ebe a site n'elekere 8pm.
Ha bidoro site n'ihe banyere ndị na-anya ụgbọala n'ahịa bụ ndị na-agbakọ ndị mmadụ gaa n'ụlọụka, nakwa ịnakọta ego ha na ekwentị ha.
Ndị mmọnwụ mebiri ọtụtụ ụgbọala n'ala ịkpọ n'azụ.
Ndị ọrụ nchekwa anyị mere ihe kachasị mma iji gbochie ha ibibi ihe mana mgbe anyị hụrụ na ihe ha na-eme apụtala, anyị kpọkuru ndị uweojii.
Ha bịara nwụchie ụfọdụ.
Ndị uweojii na steeti Anambra kwuru na n' ezie, ndị anwụchiri wakporo ọgbakọ n' Uke mana ha kwuru na onweghi onye anwụọla.
Ọnụ na-ekwuchitere ndị uweojii n'Anambra steeti bụ Nkiru Nwode gwara BBC 'Anyị jidere mmadụ atọ, anyị na-enyocha ihe mere ebe ahụ.
Akụkọ kwuru na nke a abụghị nke mbụ ndị ntorobịa nke obodo ahụ na-akpagbu ndị sonyere na nkwanye ndị ụka Katọliki haziri nke a na-eme abalị Fraide ọbụla, nke na-adọta ihe karịrị puku mmadụ abụọ kwa izu ụka.
Ndị nọ n'ọgbakọ ahụ kwetara na ndị ntorobịa nke obodo ahụ na-akpagbu ndị na-anya ahịa na ndị ọgbakọ, na-ewere ego, ekwentị na ihe ndị ọzọ bara uru n'aka ha.
N'oge adịbeghị anya, ha toro ndị ọrụ Fada Obimma nke mere ụkọchukwu ahụ jiri mkpesa nye ndị uweojii jidere ndị ntorobịa nke obodo ahụ, n'agbanyeghị na a tọhapụrụ ha mgbe onye Eze na ndị okenye nke obodo ahụ tinyere ọnu n'okwu.
E boro ebubo na ndị ntorobịa na-agba mbọ maka ndị na-ere ahịa kọntara ndị mmadụ gawa n'ụlọụka.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe ruru ụmụaka puku iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'ugbo.
Benue: Ndị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Ndị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ga-aga n'ala ịnapụ ọchịchị n'aka APC?
Ezeife: Ndị Igbo ga-ajụ Buhari ọzọ
Eseife na ndị ọzọ ọnụ na-eru n'okwu ekwuola na ịgwa ndị Igbo ka ha kwado Buhari ị nweta ọkwa onyeisiala n'afọ 2023 bụ ihe asị.
Chukwuemeka Ezeife na ụfọdụ ndị agadi Igbo
Chukwuemeka Ezeife, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti bụ onye Igboukwu, onye otu ndị Igbo na-akwado ya na Naịjirịa.
Ohaneze ekwuola na Ohaneze agaghị akwado Buhari na 2019 dịka ha mere n'afọ 2015.
Ha mere ka ndị Igbo ghọta na ọ bụ nkwa ekpere na ndị Igbo ga-enweta ọchịchị onyeisiala na 2023 ma ha kwado onyeisiala Buhari imeri ọzọ n'afọ 2019.
N'oge adịbeghị anya, ụfọdụ ndị otu APC nke gụnyere Minista njem, Rotimi Amechi, odeakwụkwọ gọọmentị steeti ahụ, Boss Mustapha na Onye isi oche nke Naịjirịa, Osita Okechukwu, gwara ndị Igbo ka ha tunyere Buhari n'afọ 2019 iji nweta ihe ha nwere na www.
Nye onyeisiala Igbo nke 2019: Balarabe Musa
Ndị Igbo na-enyo enyo dịka ndị agha kwụsịrị ọgụ.
Mana ụfọdụ ndị Igbo ama ama kwuru na nkwupụta ahụ bụ mmebi maka inweta vootu n'aka ndị Igbo,
N'okwu ya na ndị akwụkwọ akụkọ Sun mere, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti kwuru, sị: 'O nweghị ụzọ ọ ga-esi bụrụ nke enwe ike.'
Echeghị m na anyị kwesiri ịrịọ ndị mmadụ ọkwa onyeisiala.
Echiche m bụ na anyị kwesịrị ịga rịọ Chukwu, onye ma na ọ bụrụ na onye Igbo pụta dịka onyeisiala na Fulani, Yoruba na akụkụ dị iche iche nke Naịjirịa ga-enwe afọ ojuju maka na anyị ga-agbanwe akpa Naịjirịa maka ọganihu.
Ikwu ihe dị na 2023 adịghị mkpa, onye ọbụla mere nke ahụ bụ ọgbaghara.
N'otu aka ahụ, onye bụbu onyeisiala Ohanaeze ndị Igbo bụ Dozie Ikedife kwuru na ndị Igbo kwere nkwa ịbụ ndị ga-azọ oche onyeisiala na ya adịghi na oge ikpeazụ a.
Ọ gwara ndị akwụkwọ akụkọ Sun 'E kwere na ndị Igbo kwere nkwa ahụ ka ha nọ n'oge gara aga, e ghọtara anyị ụta ahụ.'
Ọ bụrụ na onye ghọtara gị ugboro abụọ maọbụ atọ, ozugbo ọ bịara ugboro anọ, ịkwesiri iche echiche.
Otu onye anwụọla n' ala anyị.
Ikedife gbakwụnyere: “Mnwe mmasị bụ otu a ga-esi mepụta Biafra site n'usoro iwu na mkparịta ụka.
Cheta na n'afọ 2015, ọtụtụ ndị Igbo anaghị emere Buhari na ntuliaka nke mere o ji kwuo na ọ gaghị agwa ndị nyere ya nkwado pesent 95 na ndị nyere ya nkwado pesent 5 n'otu ụdị ihe a, nkwupụta ọtụtụ na-eche na ọ mezuru site na nhọpụta ya kemgbe ọ malitere ọchịchị.
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị:
Ndị ohi wakporo ụlọụka Katọlik n'Aambra steeti.
Ihe ruru puku iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n' agụụ.
Benue: Ndị ọchị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Nwoke ọchị wakporo ụlọ oriri n'Amerịka
Ndị uweojii na-achọ nwoke onye wakporo ndị mmadụ na-eri, gbuo mmadụ anọ ebe mmadụ anọ ndị ọzọ nwetara mmeru ahụ.
Ụlọ oriri ebe ihe mere
Ndị uwe ojii chọtara egbe e ji wakpo ụlọ oriri a.
Ndị uweojii sị na nwoke ọchị egbuola mmadụ anọ n'ụlọ nri dị na Nashville dị na mba Amerịka.
Nwoke ahụ riri n'ụlọ oriri n'ihe dịka nke elekere asatọ n'Antioch wee bido ịgba mmadụ egbe.
Mmadụ anọ ọzọ merụrụ ahụ n'ihu onye ọzọ na-eri n'otu ụlọ oriri ahụ sịrị na-ejide ya, ọ gbara ọsọ.
Ndị uweojii nyere aha nwoke ahụ dịka Travis Reinking, gbara afọ iri abụọ na itoolu si Illinois ebe ha na-achọ ya.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ndị ohi wakporo ụlọụka Katọlik n'Aambra steeti.
Ihe ruru ụmụaka puku iri asatọ na asatọ nwere ike ibute n' agụụ.
Benue: Ndị ọchị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Soyinka: Chekwaa anya n'afọ 2019
Wole Soyinka
Soyinka, onye nwetara onyinye Nobel, ekwuola na Naijiria na-etinye ezi ọchịchị.
Wole Soyinka adọọla ndị Naịjirịa ndụmọdụ
Wole Soyinka, onye ode akwụkwọ a ma ama, dụrụ ndị Naịjirịa ọdụ ka ha kpachara anya ma ghara ikwe ka ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ghara ịtụ ha na ntuliaka 2019 na-abịanụ.
Soyinka onye kwuru nke a n' ụbọchị ụka n' emume ncheta ọmụmụ onye ọka ikpe a ma ama bụ Gani Fawehimi nke e mere na Legos kwuru na ọchịchị onye kwuo uche ya dị na ihe egwu na Naịjirịa.
O kwuru na ndị tinyere Naịjirịa n'ọnọdụ dị ugbu a site na atụmatụ ha egosila onwe ha ọzọ dịka onye ozi maka ntuliaka na-abịanụ, ma dụrụ ndị Naịjirịa ọdụ ka ha gbaghachi ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ochie iji nye ndị ndọrọ ọchịchị ochie ohere iweghara ọchịchị.
Buhari na ndị isi otu APC enweela mkparịta ụka
Wole Soyinka: Kpagide onwe gị ka onye okenye zuo ike
O kwuru, sị: 'Ọ bụghị n' obi abụọ na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n' ihe egwu.'
Ọ bụghị naanị ọchịchị onye kwuo uche ya, obodo anyị nọ na nsogbu.
Echeghị m na enwere oge n' ụwa niile, ọkachasị na mba a, oge eji nchekwa ihe niile dị ka nke a.
Anyị niile ma nke a.
Ajụjụ a bụ ma anyị na-ahụta ya dị ka ohere mgbapụta ma ọ bụ anyị na-ahụta ya dị ka ohere iji nọgide na-eme ihe ndị ahụ mere na mba anyị esoghị?
Ọ abụghịzi akụkọ ka ọ dị mkpa ime ihe ndị ga-echekwa ịdịnotu nke ala anyị Naịjirịa.
Ọ na-atụ anya na ndị iro ọchịchị onye kwuo uche ya ndị n'onwe ha wetara n'usoro iwu mere ọnọdụ anyị dị ugbu a bụ ndị na-egosi onwe ha dịka onye ozi Naịjirịa lebara anya, mba nwere nde mmadụ iri abụọ.
Soyinka gara n'ihu nyere ndị Naịjirịa ndụmọdụ ka ha mara nke ha.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ndị ohi wakporo ụlọụka Katọlik n'Anambra steeti.
Ihe ruru ụmụaka puku iri asatọ na asatọ nwere ike ibute n' agụụ.
Benue: Ndị ọchịehi egbuola mmadụ iri abụọ
Ọ na-atụ m anya na mgbe m na-ekwu banyere nkọwa Naịjirịa, otu ma ọ bụ abụọ pụtara na-anọchi anya ụfọdụ ndị nnukwu mmadụ.
Ana m agwa ndị mmadụ ka ha chere ha n'ihi na ndị na-etinye onwe ha n'otu ndị a bụ ndị chere ọchịchị onye kwuo uche ya na Naịjirịa n'ọnọdụ adịghị mma taa.
Kedụ ihe kpatara ndị Naịjirịa ha agaghị emume ahu e mere n'Amerịka?
Gọọmentị Naịjirịa atọhapụla onwe ha n'ọgbakọ n'etiti ndị ntinye ego na ndị ministri e mere n'Amerịka
Yemi Osinbajo na Abuja
Yemi Osinbajo so na ndị aha ha dị n'akwụkwọ maka ịhazi ọgbakọ a.
Yabụ, ọtụtụ ndị nnọchiteanya Naịjirịa nke a tụrụ anya na ha ga-eme emume nke nnọchiteanya Naịjirịa chịkọbara na Washington DC dị na mba Amerịka anọghị ya n' emume a.
Enweghị ndị ọrụ gọọmentị mere ka ndị mmadụ nwere olileanya na Naịjirịa agaghị enweta ego na mba ofesi.
Ndị kwesiri ịnọ gunyere osote onyeisiala Yemi Osinbajo, Minista na-ahụ maka ego Kemi Adeosun, Minista na-ahụ maka mmanụ Ibe Kachikwu, Minista na-ahụ maka ọrụ ugbo Audu Ogbeh, Minista na-ahụ maka teknọlọjị Ogbonnaya Onu, Minista na-ahụ maka ozi Lai Mohammed, Minista na-ahụ maka ihe ngwuputa Kayode Fayemi na Minista na-ahụ maka azụmahịa Okechukwu Enelamah.
ụtụisi ụtụisi mmanya na ụtụisi agbalitela
Switzerland ekwetala ịlọghachi oke Abacha
Otu onye, Sanusi Lamido, eze Kano na mbụ gọvanọ ụlọ akụ etiti na Naịjirịa, bụ onye enweghị afọ ojuju na omume gọọmentị.
Ihe Sanusi kwuru
Sanusi sị na onye na-akwado itinye ego n'Afrịka kwesiri ịkpọ Naịjirịa, Ghana, Ruwanda, Kenya na South Africa.
Ọ gara n'ihu kwuo 'Naịjirịa nwere ike ịbụ ndị ọzọ mma n'azụmaahịa mana onye ntinye ego nwere ike ikwu, kama itinye $500 na Naịjirịa ka ọ tinye $100 na Ghana, $100 na Ruwanda, $100 na Coted'Ivoire iji nweta uru siri ike.
Anyị na ndị mbịambịa si mba ofesi gara nzukọ, anyị kwesiri ịmalite n'elekere itoolu mana a malitere n'elekere iri.
Mgbe m bịara ebe ahụ, ha buru m n'ọfịs ndị nnọchite anya Naịjirịa.
Ndị bịara ọgbakọ ahụ nọ ebe ahụ, osote onyeisiala anọghị ya, ndị ozi ahụ anọghị ya, Sanusi kwuru.
Sanusi kwuru na ihe ha mere adịghị mma, makana ọ gosiri na Naịjirịa adịbeghị njikere maka ihe a na-ekwu maka ya.
O kwuru 'I kpọrọ ndị mmadụ ka ha bịa kwuo etu e si ere azụmaahịa na Naịjirịa mana ị abịabeghi.'
Nke a abụghị ụzọ a ga-esi nweta ndị ga-etinye ego na Naịjirịa.
Ọ bụrụ na ndị Ruwandans haziri ọgbakọ a, onyeisi ha bụ Paul Kagame ga-anọ ebe ahụ na-agwa ndị mmadụ ka ha bido ịbịa Ruwanda.
Ndị mmadụ tọrọ ụkpa ha na soshal midia
Onye nwe akara ahụ bụ @SegunAndrews kwenyere na ihe Sanusi kwuru.
Mana, gọọmentị agọnarị na ọ bụghị ka ihe ahụ si mere.
Lai Mohammed, Mịnịsta na-ahụ maka ozi e zipuru ozi na-akọwa na ọ bụghị eziokwu na ndị kwesiri ịga na nzụkọ ahụ agaghị.
Mohammed kọwara na ndị mịnịsta nke aha ha nọ n' emume a anabataghị ịkpọ oku ka ha bịa, maọbụ ha nọ na Washington Ds mgbe nzụkọ a na-eme.
O kwuru na ndị Minista na-ahụ maka ọrụ ugbo, ọkụ na ọrụ, na ịmepụta akụ na ụba enwetaghị mkpọpụta n'agbanyeghị na a ga-eme ha okwu n'ọgbakọ a.
Mịnịsta na-ahụ maka azụmahịa n'onwe ya gara nzukọ ndị isi Commonwealth na Lọndọn ya na onyeisi ala.
Minista na-ahụ maka ego nọ na Washington DC, mana ọ nọ ebe ahụ maka ọgbakọ ndị ụlọakụ mba ụwa na IMF.
Ọ gara n'ihu kwuo na Minista na-ahụ maka ozi na omenaala a kpọrọ ya, mana ọ gwara ndị na-eme nzukọ a na ya agaghị eme ya maka ihe ndị ọzọ.
Lai Mohammed kwuru 'Ihe ndị a gosiri na ekwesighi ekwu na ndị ministri ahụ jụrụ ịga na nzụkọ ahụ.'
A gaghị ekwe ka ndị Igbo banye n'ihu.
Ikeogu Oke nwetara $10,000 dịka onye nwetara ihe nrite 'Nigerian Prize of Literature'.
Onye meriri ihe nrite 'Nigerian Prize of Literature' bụ Ikeogu Oke ekwuola na ndị Igbo agaghị aga na mbibi maọbụrụ na ndị Igbo bara ya uru.
Ikeogu natara $10,000 dịka onye meriri 'Nigerian Prize of Literature' maka akwụkwọ ya 'The Heresaid.'
Ihe mere akwụkwọ a kacha mma bụ na o dere ya n'ụdị egwu Igbo.
Na mkparịtaụka ya na BBC Igbo nwere, Maazị Oke kwuru banyere ịkwalite asụsụ Igbo na ndị ọrụ ya bụ ịma ya.
Gọmenti etiti ekpebiela ihe ha ga-eme n'ọkụ Abacha
Minista na-ahụ maka ego bụ Kemi Adeosun ekwuola ihe gọọmentị ga-eji Abacha mee na Naịjirịa.
Kemi Adeosun na Christine Lagarde bụ onyeisi IMF
Gọọmentị Naịjirịa emepụtala ihe a ga-eji ihe karịrị nde dọla narị atọ (dọla) Abacha lọghachi na Switzerland.
Mịnịsta na-ahụ maka ego bụ Kemi Adeosun, ekwuola na a ga-enye ndị ogbenye ego ahụ dịka ihe e nwere na nkwekọrịta ọchịchị onyeisi ala Buhari kwere.
O kwuru nke a mgbe ọ na-ekwu okwu nye ndị ntaakụkọ na ngwụcha ọgbakọ 'International Monetary Fund' dị na Washington DC, dị na mba Amerịka.
Adeosun kwukwara na e dewela ego ahụ n' akpa pụrụ iche nke Naịjirịa n' ụlọakụ etiti Naịjirịa iji chọpụta echiche kasị mma maka ndị ogbenye.
ụtụisi ụtụisi mmanya na ụtụisi agbalitela
Sineti akpọọla gọvanọ ụlọ akụ etiti
N'ozi ya, o kwuru na gọọmentị etiti nwere olileanya na ọ bụrụ na ọ mejupụtara iwu ọ nwere, ọ ga-adị mma na Naịjirịa.
N'ụwa nke ya 'Ọ bụrụ na anyị tinye atụmatụ ndị a na mmepụta, akụnaụba nke Naịjirịa ga-ekele ya.'
Kedụ ihe Naịjirịa na-erite uru na CHOGM?
Nwafọ Igbo ewerela Big Brother
Ụmụ Naịjirịa agaghị nzụkọ n' Amerịka.
Ihe atọ naanị ọnụego mgbanwe ga-ebute
IMF gwara Naịjirịa ka ha nhazi ọnụego mgbanwe ya na otu ọnụego, ebe ndị ọkachamara na-ekwu okwu ọjọọ nke inwe ihe karịrị otu ọnụego mgbanwe.
Naịra
EFCC kwuru na Umar chọrọ nde naira iri
Iji nweta ọnụego mgbanwe siri ike, IMF enyela Naịjirịa ọdụ ka ọ hazie ọnụego mgbanwe ya na otu ọnụego.
Naijiria nwere opekata mpe ọnụego mgbanwe ise: otu maka ndị na-ere mmanụ na Naijiria, otu maka ndị Alakụba kwenyere na ha ga-aga Mecca na Saudi Arabia, otu maka ndị Ụka ga-aga Pilgrim, otu ọzọ maka ndị na-agụ akwụkwọ na mba ofesi na otu nke gọọmentị kwadoro.
Ndị ọkachamara Pat Utomi na Uche Uwaleke kọwara ndị ntaakụkọ BBC na ọ bụ ihe adịghị mma inwe ọtụtụ ọnụego mgbanwe.
Ihe ndị a bụ ụfọdụ na nsogbu nke ọtụtụ ọnụego mgbanwe
Ọ na-eme ka aka na-akwọ ala.
Pat Utomi kọwara na ọ na-ebute ihu ọma dịka ọ na-enye onye ma ndị na-ahụ ohere ahụ ịzụ ego na ọnụ ala ka onye ọzọ na-enweghị ohere ahụ mana ọ chọrọ ego a na-atụbata ihe maka ịmepụta ngwaahịa agaghị enweta ya.
Ọ naghị adị mma maka ọganihu nke ịzụ na ire.
Ebe ego Abacha ga-aba
Money exchange: Mgbanwe dọla na Naịra gbadata
N'okwu ya, Uche Uwaleke nyere ụdịrị ihe na-ekwu, 'Dịka ọnụego mgbanwe gọọmentị dị na N305, ọ bụrụ na-ere onye na ọnụego ahụ, na onye nwere ike ire ya onye ọzọ na N365, nke na-eme uru. Ma ọ bụrụ na enwere otu ọnụego doro anya, ị gaghị emeghari ya.'
Ọ na-egbu mmụọ mmụta n'otu mba.
Uwaleke kwuru na ọtụtụ ọnụego mgbanwe na-eme ka ọtụtụ mmadụ ghara ịdị umengwụ.
Naanị ihe ha ga-eme bụ itinye aka na ire mgbanwe dị ala, a gaghị enwe ihe na-emepụta.
Ọ na-ebelata mmụba akụ na ụba n'otu mba.
Utomi kwuru sị: 'Ọ bụrụ na ndị mmadụ nweta mgbanwe mba ọzọ n' ọnụ ala ka ha ziga ụmụ ha mba ọzọ maka ọmụmụ, ọ ga-eme ka onye ọbụla chọrọ ịzọpụta ụmụ ha mba ọzọ ebe ụlọakwụkwọ dị n' ala anyị ga-ata ahụhụ.'
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka ịkwụsị ha
Ekweremadu zoro akụnaụba ya
Ekweremadu ka a gbara akwụkwọ ọzọ maka udo na Naịjirịa.
E nwere ndị sinetọ mmadụ 109 ma ọ bụrụ na ndị sinetọ mmadụ 108 nọ n'ụlọ Ekweremadu ugbua, ọ pụtara na ha niile nọ n'ụlọ ya.
Cheta na Sineti kpebiri taa na ndị ọrụ nchekwa kwesiri ịpụ n'ụlọ osote onyeisi sineti, ebe ha wakporo ya taa.
Ekweremadu ka ọ hapụ ịhapụ ụlọ ya n'ụtụtụ, nke kwụsịrị ya ịga ọgbakọ ndị omeiwu nke taa, ebe ndị omeiwu iri na anọ pụrụ site na APC na PDP.
Uche Anichukwu bụ ọnụ na-ekwuru Ekweremadu gwara BBC Igbo na ọ bụ EFCC mechiri ya ịhapụ ụlọ ya na Abuja, ọ bụghị DSS dịka anyị dere na mbụ.
@MrBanksOmishore, onye enyemaka pụrụ iche nyere Saraki, dere ozi EFCC zipuru Ekweremadu n'elu Twitter n'ụtụtụ a.
N'ozi ahụ, EFCC kwuru na ha chọrọ ịenyocha Ekweremadu maka atụmatụ inwe ọnọdụ ya iji hazie ọchụchụ nke obodo a akpọrọ ịtụ ego n'asụsụ Bekee.
Mgbe Saraki banyere n'ụlọomeiwu sineti wee bido ikpe ziri ezi, o kwuru na Ekweremadu apụtaghị, ma kwuo na ha kwesiri ịgbalị ịhụ na ọchịchị onye kwuo uche ya anwụọghị.
Sinetọ Sam Anyanwụ sị na ya na Ekweremadu nọ ụnyaahụ mana o nwetaghị nkwa na ndị uweojii na-achọ ya.
Ka emechara nzukọ ọgbakọ, ndị omeiwu kpebiri na ndị ọrụ nchekwa kwesiri ịhapụ ụlọ osote onyeisi omeiwu iji mee ka ọ nwee ikike ruru ya.
N'ụtụtụ ụtụtụ a, Saraki so na ndị e machiri ịpụ n'ụlọ ha.
N'aka nke ọzọ onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari kelere ndị hapụrụ na APC tata ma masie ha ọfụma.
O kwuru nke a site n'akara Twitter ya, @MBuhari.
EFCC mechiri ụzọ Ekweremadu n'Abuja
Ihe onyonyo na-egosi ihe EFCC jupụtara n'ihu ụlọ Ekweremadu.
Ndị ntọ tọọrọ ma gbuo ụkọchukwu Katọlik amachiela ọnwụ.
Ụlọikpe ukwu akatọọla ndị ntọ tọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ọnwụ site n'ịgba ọsọ.
Ụlọikpe enyela ikike ijide ndị omekome.
Ụlọikpe ukwu dị na Makurdi, Benue steeti, ekpebiela ịkwụsị mmadụ abụọ, Hartuna Idi na Suleiman Gina, bụ ndị ncheta ndị ntọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ganye n'ọnwụ maka ihe ha mere.
Cheta na ndị ntọ anọ nke gụnyere Saidu Abdullahi na Aliyu Garba tọrọ Fada Adeyi, onyeisi ụka Katọlik n'Otukpo Diocese, Benue Steeti, gburu ya ma gbalaga ozu ya n'ụlọ ọrụ ugbo dị nso n'Otukpo n'afọ 2016.
Ihe m hụrụ n'aka ndị ntọ
A zọpụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọrị ọzọ.
Mana ndị uweojii mechara nwuchie mmadụ anọ n'ime ha, ha kwupụtara na ha napụtara ego ruru nde N1.7 mana ha gbagburu ya ọnwụ ka ha nụrụ na ndị obodo ahụ na-abịa ịgbazie ya n'aka ha.
Otu n'ime ha gbara ama na ọ bụ onye gbara egbe gbagbuo ya. A katọrọ mmadụ abụọ ndị fọrọ afọ gawa ọnwụ taa bụ Wenzidee.
N'ozi ahụ ndị ezinaụlọ ụkọchukwu ahụ e zigara Daily Post, ha kwupụtara ekele ha na n'ikpeazụ ha nwetara ikpe nkwụmọtọ.
Mana ha arịrị na ikpe ahụ chetara ha na ogbugbu Adeyi bụ onye bụ ọkammụta.
Sineti agbagola Ekweremadu
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka mgbochi ha
APC na-akwụ ụgwọ maka ọchịchị ha - Ọkachamara
E nwere mmụọ na-ebi n' nwata a mụrụ n' anụ mmiri.
Ihe omenaala Igbo kwuru maka egwu n'oge gboo nakwa echiche banyere ya ugbua.
N'oge gboo, Igbo nwere nkwenye na ndị nwere akwa arịrị nwere ike ime aṅụrị.
Uwe nwa amụrụ ọhụrụ na ụlọ ọbụla na-ewetara obi ụtọ n'obi onye ọbụla.
Mana enwere ebe ụfọdụ n'ala Igbo ebe nwata a mụrụ ọhụrụ nwere ike ibute egwu.
N'ebe dịka Ig (Ibusa) na Delta Steeti, ebe ndị mmadụ na-ahụ ụmụaka na-efe egwu dịka ndị pụrụiche.
Onye bụ onye nwere akwa oyi?
Akụkọ ụfọdụ kwuru na nwa amụrụ ọhụrụ nwere egwu bụ makana nne ya rịọrọ otu mmụọ bi n'ụwa ka o nye ya nwa.
Ị ga-enwe ụdịrị ichi a dị n'oge gboo?
Ị ma chi ndị Igbo na-efe n'oge gboo?
Ha kwenyere na akwa nkịtị bụ akara eji mara nwa.
Ha na-akpọ ụmụaka nwa-king.
Ha kwenyere na egwu ha bụ ihe agbụrụ ha.
Dịka ha kwenyere, nwatakịrị nwere egwu ga-eme nke ọma na ndụ ya n'ihi na Chineke ya ka o si enyere ya ike, ha nwere ike zuru oke, ha na-arịa ibu ihe siri ike na-ebute ihe egwu n'oge agha.
Mana ọtụtụ nsogbu na-eso ndị na-eyi ndị ekperima.
Ọ na-esi ike ilekọta ndị akwụna nọ nke ọma.
Ahịa na-aga n'ihu
Ọtụtụ n'ime ndị obodo ahụ kwenyere na nwatakịrị nwere ọrịa ọjọọ na-enweta ọtụtụ ọrịa maọbụ nwụọ mgbe ọkpụkpụ banye n'ime ihe ọjọọ.
Ọ bụ arụ ịnyụ isi mmadụ ji akwa arụ.
Onye ọbụla mere ihe dịka nke a ga-enye nwa ahụ ego ọbụla ozugbo ma ọ bụ wụnye ya Cowrie n'isi.
Ọ bụ naanị nke a ga-egbochi nwa ahụ ịba ọsọ.
Ọ bụ sọ nne nwa ahụ nwere ike ịmetụ àkwà ndị ahụ.
Omenala nke akwa nkịtị
Akụkọ na-ekwu na ọ bụ sọsọ ndị ọkachamara n'ugbo nwere ike ịchụ isi nwa.
Ugbua ndị 'celebrity' na ọtụtụ ndị ọzọ na-eji akwa nkịtị.
Ọ rụrụ afọ ma na-ekwu okwu.
Ezinaụlọ ya ga-ajụ ya ihe ọ chọrọ dịka ihe onyinye iji kenye nko.
Ihe ọ chọrọ ka ụbọchị ahụ bụ ihe ha ga-enye ya.
Ụka Krist
Ala niile ala Igbo bụ ebe nkwenye Kraịst siri ike.
Nke a ebutela mgbanwe n'ụfọdụ omenaala ndị Igbo.
Ugbua ọtụtụ ndị Igbo ekweghị na mmụọ ọjọọ bi n' nwata ọbụla a mụrụ n' ụwa a na-atụgharị n' ike.
Mana ha ka na-ewetara ụdị nwa a n'ụka ka ndị ụkọchukwu na-ekpe ya ekpere.
Dọkịnta Anthony Mgbolu gwara BBC Igbo na egwu sitere n'otu ezinaụlọ.
Ihe omenaala Igbo kọwara maka ndị nwere egwu
Onye nnọchite anya n'ihe gbasara Afrịka na asụsụ na Mahadum Lagos bụ Chiagozie Nnabuihe kọwara BBC Igbo na Ala Igbo n'oge gboo enweghị nkwenye ọbụla gbasara ndị nwere ọgba aghara.
Nnabuihe kwusiri ike na ọ bụrụ na ndị Igbo n'oge gboo kwenyere n'ihe ọjọọ, ha ga-enye ya aha.
N'okwu ya 'Dada' bụ okwu ndị Yoruba na-akpọ 'ehi'.
Nke mere na ndị Igbo na-eyi egwu bụ n'ihi na ha na ndị Yoroba amanyela.
Mana ha bụ ihe ọjọọ n' ezie?
Nnamdi Daniels bụ onye na-eme ihe
Ọtụtụ ndị anyị gbara ajụjụ kwuru na onweghi ihe ọjọọ dị n' ezie n' ihe ọjọọ, mana ọtụtụ ndị mmadụ ka na-ahụ ndị nwere ihe ọjọọ dịka ndị nwere ihe ọjọọ ọjọọ.
Nnamdi Daniels, nwoke nwere egwu, gwara BBC Igbo na ya ahụọla ọkụ site n' imere ya mkparị n' ihi egwu ya.
O kwuru, sị: 'Acheta m oge m gara Mahadum Niger steeti.
Onye ọrụ nchekwa bidoro jụwa m ajụjụ na-atụ mmasị maka ihe m jụrụ igbu onwe m. Nke a buuru m nnukwu ihere.
Gọọmentị ewepula ihe karịrị nde codiene cough sirup.
Ngalaba na-ahụ maka ahụike enwerela ihe karịrị nde mmadụ abụọ ma na-eleba anya na nne.
Ọgwụ Codiene
Ndị ntoroọbịa na-arịọ ọgwụ codiene nke ukwuu
Gọmenti etiti ekwuola na ha ewepụtala ihe karịrị nde abụọ ewepụtara n'ahịa Kodiene cough sirup na Naijiria.
Mịnịsta na-ahụ maka ahụike bụ Isaac Adewole kwuru nke a mgbe kọmitii nke ụlọ ọrụ ya guzobere iji leba anya na nsogbu nke codiene pụtara iji gosi ya ihe ha chọpụtara.
O kwukwara na nke a bụ igosi na gọọmentị kwudosiri ike na mkpebi ha iji machie ọgwụ codiene na Naịjirịa.
Banning of codiene: Ego ọgwụ ụkwara arịala
Nafdac ewerela iwu machibidoro Emzor na ndị ọzọ
Adewole kwuru na mịnịstrị ya na ụlọọrụ nta na-ahụ maka nri na ọgwụ na nchịkwa jikọtara ọnụ n'ime nkwụsị a.
Cheta na n'ọnwa Mee afọ a, BBC gosipụtara na televishọn ihe 'Havoc Codeiene Sirup' na-akpata na Naịjirịa.
O ka e gosiri nke a ka gọọmentị kwuru na ha ga-akwụsị ịzụ na ịṅụ ya bụ ọsịsa ụkwara.
Gọọmentị na-ekwu na ha ka na-eleba anya n'ụmụ ụkwara ndị ọzọ nwere nsonaazụ na-emebi ihe.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
2019 election: Ụfọdụ Igbo chọrọ ịzọ ọkwa onyeisiala
Kedụ ihe kpatara ndị Igbo na-aga n'ụlọụka ndị a?
Ihe mere ndị Igbo ji akpọpụ mmadụ gawa ajọ ọhịa
Ọhịa ajọ bụ ebe ndị Igbo na-asọ ụwa mana ọ bụ iji mee ka mmadụ banye n'ọhịa ajọ.
Ịgba mmọnwụ
Ndị Igbo na-akọwa ịgba mmọnwụ dị icheiche
Gịnị kpatara ndị Igbo ji kpọọ ajọ ọhịa ajọ?
Ị ma na e ka nwere ọhịa ajọ ruo ugbua?
Gịnị bụ ọhịa ajọ?
Ọkachamara na Africa na agụmakwụkwọ na Mahadum Lagos, Chiagozie Nnabuihe kọwara BBC Igbo na ndị Igbo kpọrọ ebe a ọhịa mmụọ a, na ọbụghị ajọ ọhịa dị ka ọtụtụ ndị mmadụ na-akpọ ya ugbua.
Ebe a bụkwa ebe ha kpọpụtara mmadụ ọbụla ndị ala kụrụ.
Ebe a bụkwa ebe ha kpọpụtara onye ọbụla kụrụ ala.
N'ala Igbo, Chineke bụ onye kachasị mkpa, mana mmụọ kachasị bụ ala.
Nnabuihe kọwara n'Igbo kwenyere na Ala bụ mmụọ na-anabata ihe niile n'ụwa.
E nwere mmụọ na-ebi n' nwata a mụrụ n' ehi.
Ị ga-enweta ụdị idi n'oge gboo?
Igbu mmadụ bụ ihe taboo
Igbo kwenyere na Ala na-ahụ ihe niile, nke a pụtara na onweghi nsogbu ị ga-esi gbalahụ ya.
Ọhịa ajọ ka dị n'ala Igbo ruo taa.
Ala ga-emetụta onye a na ya bụ ọrịa.
Ndị a bụ ọrịa ndị a na-arịa ya bụ mmetụta ala.
Leprosy
Mbute ọjị
Drop St
Hernia
Nnabuihe kọwara n'oge ahụ, onweghi dibia ọdịnala ga-agbalị ịgba ọgwụ ndị a akpọọ ya bụ ọrịa.
Onye ọbụla nwere ọrịa ndị a kwesiri ịkwuputa ihe ọjọọ o mere tupu ọ nwụọ.
Ọ bụrụ na ọ mabeghị nkwenye ọjọọ ha mere, ha ga-ekpagbu ya n'ime ajọ ọhịa.
Ị ma Chineke ndị Igbo na-efe n'oge gboo?
Ihe ndị ekwesighi ime n'akụkụ onye Igbo
Ihe ndị ọzọ dịka inye di maọbụ nwunye onye ọzọ ọgba aghara, maọbụ ịmụ ejima na ọrịa adịghị ọcha nwere ike ibute ala ịgba onye ahụ aka.
Nkwupụta abụghị nsogbu.
Dị ka Nnabuihe kọwara, ikwupụta onye ahụ bụ onye agadi iji chekwaa ụmụ ya na ezinaụlọ ya.
Ụka Kristi bụ nkwenye kacha elu n'ala Igbo
Ndị Igbo n'oge gboo nwere nkwenye na onye ọbụla nabatara onye a emerụọla ozu ala nyere ezinaụlọ ya.
Ebee ka ọhịa mmụọ dị n'ala Igbo taa?
Mkpa Mbaise n'Imo steeti
Ogwugwu Oku n'Okija
Ala Mbitoolu Ogbaga
Ihiala
Okija shrine
Omenaala ndị Igbo na-anwụ
Nnabuihe kwuru na nke a bụ ihe kachasị njọ na-eme n'ala Igbo n'oge na-adịbeghị anya.
O kwuru sị: 'Omenala dị iche iche n'ala Igbo na-anwụ n'ihi ụka Kristi batara ala Igbo, ndị mmadụ achupuru ọhịa ahụ, enweghi onye na-atụ egwu n'ọhịa ọzọ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nwaanyị a na-akatọ na Twitter maka ihe o kwuru.
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị n'oge ọhụrụ na-enwe mgbasa ozi na soshal midia
Ahmed Musa: Òtù egwuregwu Al Nasr nabatara ya taa
Ọ bụkwa asịrị na-efuru ogologo oge na Musa nwere ike iso ndị otu Al Nasr mana ugbua o kwuru nke doro anya.
Ahmed Musa
Otu onye ndị chere na ọ ga-aba otu egwuregwu bọọlụ a ma ama bụ Ahmed Musa.
Mana ugbua Musa, onye mere nke ọma n'asọmpi Iko Mbaụwa a mechara na nso a hapụla Leicester City maka Al Nasr nke otu egwuregwu Saudi Arabia.
Amabeghi ego ole ha zụrụ ya na Leicester City mana asịrị na-ekwu na ọ ruru nde iri na asaa, paụnd ise.
Ị ma ụmụnwaanyị ji ndị Super Eagles n'ọrụ?
Ndị Super Eagles dịka nwaanyị na-achọ ịlụ di na nwunye
World Cup 2018: Ihe mere ndị Naịjirịa ji ekele Ahmed Musa
Leicester City buuru ya na mbụ n'aka otu egwuregwu bọọlụ CSKA Moscow n'afọ 2016 mana ọ lọghachịghachị ebe ahụ n'oge egwuregwu bọọlụ nke 2017.
Ka a gbasiri iko mba ụwa, ndị mmadụ che na ha ga-aga Galatasaray maka na ndị nlekọta otu egwuregwu bọọlụ ahụ chọrọ ya nke ukwuu.
Ihe onyonyo a na-egosi n'igweonyonyo gosiri otu egwuregwu bọọlụ ọhụrụ ya si nabata ya ma nabata ya n'otu egwuregwu ha.
Ka ọ dị ugbua, Ahmed Musa ekwubeghi ihe ọbụla banyere akụkọ na-ewu nke a.
Babatunda Fashola na ndị Naịjirịa na-ajụ afọ nkwado maka ọkụ latrik
Ọ bụrụ na ihe Babatunde Fashola kwuru maka ịmepụta ọkụ bụ eziokwu, ọ ga-abụ nnukwu ihe nyere ndị ahịa na Naịjirịa.
Zụọ ahịa
Ụmụ Naịjirịa na-ekpesa na enweghi ọkụ latrịk
Minista na-ahụ maka ọkụ latrik, ọrụ na nnukwu ụlọ bụ Babatiunde Fashola kwuru na mmepụta ọkụ latrik na Naịjirịa emepụtala ihe ruru puku megawatti asaa.
Fashola kwuru nke a na Calabar, isi obodo Cross River steeti ụnyaahụ.
A gaghị enwe ọkụ latrik zuru oke ruo 2023 - Ndị ọrụ ọkụ latrik
PHCN kwesịrị inye ọnwa atọ tupu ha achabie ọkụ - Ọkaiwu
Fashola bụ Calabar ebe ndị isi ụlọọrụ ya na-enwe nzụkọ.
O kwuru na n'agbanyeghị na a ka nwere ọtụtụ ọrụ ka fọrọ, ụlọ ọrụ mịnịstrị ya arịala ọkụ latrik karịa ka ọ bụ mgbe ha malitere n'afọ 2015.
Fashola nwere ministri atọ jikọrọ ọnụ n'ọchịchị Buhari
Afọ atọ gara aga, akụkọ bụ na ọzụzụ ike bụ nnukwu nsogbu anyị nwere na Naịjirịa.
Mgbe ahụ, ndị na-enye ọkụ latrịk na-ekwu na ha enweghi ike inye n'obodo Naịjirịa.
Mgbe ahụ, anyị na-ekenye ndị Naịjirịa 2690 megawatti, mana akụkọ ahụ agbanweela.
Ihe anyị kwesiri ikesa ugbua bụ 5,222, nke kachasị elu kemgbe mbido ịdị na Naịjirịa.
Ugbua, ihe a na-enepụta ma na-ekesa bụ 7000 megawatti.
O ka nwere nsogbu, mana anyị ga-ekwu na anyị na-aga n'ihu.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere inye nwa ara.
Ebe ndị Igbo na-azọ ọchịchị na Kano.
A gbagburu ndị ahịa mgbanwe mba ofesi anọ na Port Harcourt.
Ụzọ ga-eme ka ụmụ gị nwee obi ụtọ n'ụbọchị ezumike.
Ma ọ bụ ọgaranya ma ọ bụ ogbenye, ndị a bụ ụfọdụ ihe ị na ụmụ gị nwere ike ime n' ogologo ezumike a.
Ụmụakwụkwọ na Oprah Winfrey.
Oge agafeela ọzọ mgbe ụmụ akwụkwọ ga-enwe ezumike ọzọ n'ihi na ọ bụ ogologo oge.
Ụfọdụ nne na nna ahọpụtala etu esi ebu ụmụ ha akwụkwọ n'oge ekpomoku mana ọ bụghị ụmụaka niile ga-amasị gị na nke a.
Ọ bụrụ na ị soghi na ndị ga-eje ụmụ ha akwụkwọ n'oge ọsọ, ihe ndị a bụ ihe ị ga-eme ha.
Ụmụnwaanyị chọrọ ka gọọmenti bido na-akwụ ha ụgwọ 'omugwo'.
A zọpụtala mmadụ anọ n'ime ụmụaka iri na abụọ e zuru na mba Thailand.
Buhari: Buo agha megide mwakpo ụmụaka
Nye ha ka e si ebute mmiri
Ịgba mmiri bụ ụzọ ụmụ gị ga-enwe obere obi ma mụta ịzọpụta onwe ha ma ọ bụrụ na ha banye n'ime mmiri.
Ọ ga-eme ka ha nwee ike nke ukwuu ka ha nwee ike ịchụ ọfụma maka otito.
Gbaa mbọ were ha ebe ahụ taa.
Nye ha atụmatụ na sayensị ndị ọzọ
Nye ha ka e si agba egwu.
Igbo 'kwenu'
O nwere egwu ka egwu ogige?
Mba!
Anyị ọ na-akụziri ụmụ anyị ihe?
Ee.
Gere ha akụkọ ochie.
A tụpụtala gị ogbunigwe mbụ n'ala Igbo?
Ị ma aha onye nke mbụ tọhapụrụ onwe ya n' iyi ọrụ?
Ị ma nke a ma na-akụkwa ụmụ gị ihe?
Otu ụzọ ị ga-esi mee nke a bụ iburu ha gawa ụlọ nkiri dị iche iche dị n'ala Igbo.
E ji eme ihe.
Kpọrọ ha ebe ha ga-amụ ihe nkiri.
Nke a ga-eme ka ha mụta ọrụ aka nwere ike inye ha nri n'ọdịnihu ma ọ bụrụ na anaghị ha ọrụ na njedebe nke agụmakwụkwọ mahadum ha.
Agba ogo.
N'ikpeazụ, ọ bụrụ na ị bụ onye nwere mmasị dị ukwuu n'omenala, ezigbo ezumike bụ oge ị ga-ejigide ha n'ime ọkọchị ma ọ bụ ogo afọ n'obodo gị.
Nke a ga-eme ka ha nwe ọmụma ma nwe ezigbo echiche banyere omenaala Igbo.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere inye ara'
Ihe mere ndị Igbo ji achụpụ mmadụ n'ime ajọ ọhịa
Nwaanyị tọọrọ onwe ya, ebe onye ntọ ọzọ kpọrọ Tramadol gbapụrụ asị.
Ndị ọkammụta ekwuola na ogo dị elu nke nrụrụ aka butere ọtụtụ ihe ọjọọ gụnyere ụzọ ntọrọ ọhụrụ ga-eme na Naịjirịa.
Edgal Imohimi.
Kọmishọna ndị uweojii na Legọs steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ha ejikọla ọrụ ndị ekperima na Ikorodu.
Ndị uweojii nwụchiri nwaanyị tọọrọ onwe ya iji nweta ego nde naira 15 n'aka di ya na Ogun steeti.
Ọzọkwa, onye ntọ gara ịchụpụ onye mana ọ gbapụrụ ala ka e jidere ya ka ọ na-akpọ tramadol.
Ndị ọkachamara na-ekwu na nrụrụaka na ndị enyi ọjọọ bụ ihe butere omume a.
A zọpụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọrị ọzọ.
Femi Joseph na ndị otu ya wakporo ụlọ ahịa ọgwụ ike iji tọrọ onye nwe ya mana Joseph, mgbe ọ were tramadol a hụrụ na ụlọ ahịa ahụ, nọrọ ala.
Onye kọwara na mgbe ha batara, onye nwe ụlọ ahịa ahụ na-eti mkpu wee gbalaga n'azụ ụzọ.
Dịka ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n' Ondo steeti kwuru, mana dịka ha nwetaghị ihe ha chọrọ, otu n'ime ha malitere n'agbagha n'ihi tramadol ọ gbara.
O duru awa iri abụọ na anọ ka o dọchara ya.
A natara akpa tramadol n' akpa ya.
N'aka nke ọzọ, otu nwaanyị aha ya bụ Hadijat Kabir na mmadụ abụọ ọzọ, nwoke na nwaanyị ọzọ, gbakọrọ ọnụ na-ekwu na a tọrọ ya ma natara di ya ego ruru nde naira 15.
Kọmishọna ndị uweojii na Legọs steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ọ bụ mkpesa di ya mere ka ha bido nyocha ma chọpụta na ọ bụ nwunye ya na ndị mpụ ndị ọzọ gbadoro iwu ahụ.
Ọkammụta n'ihe gbasara ọmụmaokwu na onye nkuzi na Mahadum Ebonyi Steeti bụ Nnachi Amos kwuru na nsogbu gbasara ọmụmaokwu abụghị ihe butere ya mana e nwere ọtụtụ ihe ọjọọ ugbua.
Ọtụtụ ihe bụ ụlọ ọrụ ọjọọ na ndị enyi ọjọọ kpatara ya.
Otu ọkammụta nọ na 'Federal Neuro-Psychiatric Hospital', Yaba, Lagos State Chinyere Okonkwọ kwenyere na ihe Amos kwuru.
Ha na-anụ ọgụ isi.
N'ileghachi ya anya, ntọ abụghị ihe dị mfe.
Nrụrụ aka na ihe ọjọọ jupụtara.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ozubulu Church Massacre: Otu afọ gara aga
Nwoke na nwaanyị a nwere ike ịbụ enyi mberede?
Ihe ndị ekwesighi ime n'akụkụ onye Igbo
Onye ntọ gbara ọgwụ ike anwụọla ka abalị itoolu gachara.
Ndị uweojii Ondo Steeti ekwuola na onye ntọ ahụ a tọọrọ onye ahụ a tọrọ maka ọgwụ ike ọ gbara anwụọla.
Onye na-ehi ụra
Otu dibia nke BBC gbara ajụjụ kwuru na onye ntọrị a kwesiri ịnata ọgwụgwọ ahụike.
Ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n' Ondo Steeti bụ Femi Joseph agwaala ndị ntaakụkọ na onye ntọ tọrọ ya bụ onye gbara ọgwụ ike anwụọla dịka akụkọ 'News Agency of Nigeria' si depụta.
Cheta na ọ na-anwụ kemgbe ndị uweojii jidere ya n'ụlọọgwụ ike n'ụbọchị 5 ọgọstụ.
Joseph kwuru na onye ntọ ahụ nwụrụ n'ụlọọgwụ dị na steeti ahụ ebe ndị dibia bekee na-agba mbọ igbu ya.
Onye ntọ kwesịrị ịnata ọgwụgwọ ahụike - Dọkịnta
Ọkaiwu nke Evans akwụsịla ikpe ya
Kedụ ihe na-akwalite akparamagwa ndị ntọrị?
N'okwu ya, 'Onye ntọ tọrọ n'okpuru nyocha nwụrụ ka abalị itoolu anyị nwụchiri ya.
Anyị che na a ga-alụghachite ya ka ọ ga-enyere anyị aka na nyocha anyị, mana ọ nwụọla ụnyaahụ.
Nke a nwere ike ibu n'ihi ọgwụ ike ọ gbara.
Anyị na-eji ohere a dụrụ ndị nne na nna ndụmọdụ ka ha mara ụdị enyi ha na-enwe.
Akụkọ kwuru na onye ntọ a gara ịchụpụ onye na-ere ọgwụike mana onye ahụ gbara ọsọ.
Ya na ndị otu ya mechara natara otu onye a na-akpọ Dauda Wale ogbatumtum. A nwụchiri otu onye n'ime ha ebe ọ gara ịzụ ọgwụ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Kedụ ihe ị ga-agwa Nnamdi Kanu ma ị zutere ya n'okporo ụzọ.
A tọọrọ nwa amụrụ ọhụrụ n'Ọnịcha taa.
Buhari na Osinbajo ọ ga-asọmpi ọnụ ha n'afọ 2019?
Ị ga-ebido ọrụ aka ise ị ga-eji N10,000
Okwu ya wepụtara nzaghachị ụfọdụ sitere n'aka ndị nnukwu mmadụ na Naịjirịa na gọọmentị etiti.
Akụkọ ọzọ n'ewuewu bụ akụkọ nwaanyị Igbo akpọrọ Mama Boko Haram.
Aisha Wakil gwara BBC Igbo etu o si tụọ ụmụaka bụ ndị Boko Haram ụnyaahụ
Akụkọ otu nnukwu ụkọchukwu nọ na Naịjirịa onye bidoro ịtụ ejima atọ mgbe afọ iri itoolu gasịrị mere ka ndị Igbo na ndị Naịjirịa niile nwere nnukwu obi ụtọ.
Okwu Abaribe kwuru wuru ewu n'afọ 2018.
Asọmpị iko mba ụwa bụ nke ndị Igbo na-agba asụsụ frenzy.
World Cup: Onye kwuputara okwu ekwuola na Super Eagles ga-aba n'isi ikpeazụ nke anọ
Nke ọzọ bụ akụkọ banyere ndị nwụchịrị ụmụnwaanyị otu nari na iri anọ na ise nke IBOP n'Owere.
Ụmụnwaanyị nọ n'ụlọ ikpe taa
Ụmụnwaanyị anyị agaghị eme iwu ọbụla.
A tọhapụla ụmụnwaanyị IPOB n'Owere.
Ide mmiri butere ọtụtụ ọdachi n'ala Igbo n'afọ 2018.
Akụkọ ya kpaliri atụmatụ maka IVF.
Ụmụaka ise si Regina Pacis, Ọnịcha, mere ka ndị Igbo jụ afọ ojuju mgbe ha bụrụ ndị kachasị mee nke ọma n'ụwa na asọmpi Technovation nke 2018.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Python Dance 3 ga-amalite n'ọnwa Jenụwarị 1.
Green Revolution: Ihe Shagari mere ndị Naịjirịa
Etu a ga-esi egbochi ịwakpo n' ihe omume.
Akwammiri nke abụọ bụ Niger Bridge bụ nkwa emere nkwa.
Igbo Tradition: Ihe mere a ga-eji lụọ ozu nwaanyị n'ala Igbo
Ọtụtụ oge ndị mmadụ na-ajụ ihe mere ha ji lụọ ozu nwaanyị na mpaghara ụfọdụ nke ala Igbo, akụkọ a kọwara ya.
Nwoke na Nwaanyị n' òtù
Igbo akwadoghị mmekọ mmadụ na-alụkwaghị di.
Ọtụtụ oge ka e nwere akụkọ banyere ndị ntorobịa ndị hụrụ onwe ha n'anya, ma kweta ịnọkọta ọnụ dịka di na nwunye na-enweghị nsogbu omenala dị maka alụmdi na nwunye.
Ụfọdụ oge na ọnọdụ adịghị mma na-apụta n' ọnọdụ a, ọkachasị nwaanyị ahụ na-anwụ n' ụlọ nwoke mgbe emeghị nkụwa agbụrụ.
echichi nke ụmụnwaanyị n'ala Igbo
Ihe ise masịrị ụmụnwaanyị
'Omugwo ọ bụ ọdịnala ịkpakọrọ n'ala Igbo?
Otu o sila dị, ihe a na-ebute ọgba aghara n'ụlọ dị icheiche.
N'ihi ọnọdụ ọjọọ a, ọtụtụ obodo dị n'ala Igbo, mere ka ọ bụrụ iwu na nwoke ga-alụ ozu nwaanyị nke ya na ya bi na ya akwụghị ụgwọ ụgwọ isi.
Ihe mere a ga-eji lụọ ozu nwaanyị
Ala Igbo, nwoke alụghị di maọbụrụ na ọ kwụrụ nwaanyị ụgwọ isi.
Ọ bụrụ na ọ lụrụ di n'ụlọ ikpe, a na-atụ anya na ọ ga-aga ezinaụlọ nwaanyị ahụ ma mee ihe dịka ha chọrọ.
Dịka ọkachamara n'ihe gbasara omenaala, Nze Olueze Ukaejuoha (Duruagwu nke abụọ) nke Ụmụakara, Isu dị na Nwangele nke Imo steeti, gwara BBC Igbo na iwu a dị ike ọfụma na obodo ha, ọ na-ana ntaramahụhụ dị iche iche.
Onye na-alụghị di na nwunye na ọnwụ bụ onye ọtụtụ obodo nabatara usoro a.
Mana n' ime obodo Akokwa nakwa n' Imo steeti, echiche a apụtaghị ike n' ezie, ebe ezinaụlọ nwaanyị ahụ na-abịa were ozu nwaanyị a maka akwamozu.
Usoro ịlụ nwaanyị ozu
Nke nwoke ga-abịa kporo ezinụlọ ha na-arịa ọrịa ha (o agaghị agwa ha na ọ nwụọla na mbụ).
Ha ga-eso ya ga-aga nleta nwaanyị ha, mgbe ha hụrụ ya, ha ga-ebo nwoke a ebubo na o gbụrụ nwaanyị ha, ma nwoke ahụ ga-amalite na-agọ ya.
Iji gosi na ọ gbubeghi ya ọ ga-ekwe ka ọ lụọ ozu nwaanyị ahụ.
Ọ ga-abịa ya lụọ.
Ọ ga-abataghị ezinụlọ ha na nwaanyị ha anwụọla.
Nwoke ahụ ga-aga n'ihu ime mmemme akwamozu ya
Gịnị ga-eme ndị jụrụ ịlụ nwaanyị ozu?
Dịka Nze Ukaejuoha kọwara, ndị a bụ ihe ga-abụ ndị jụrụ ịlụ nwaanyị na ya akwụghị ụgwọ isi ya na ọnwụ.
Onye ahụ ga-anata ntaramahụhụ dị icheiche
A ga-ezute ya ihe ọjọọ dị icheiche.
Ihe agaghị ala onye dị otu a ọfụma.
Onye ahụ nwere ike ịnwụkwa ọnwụ ọjọọ.
Mana onye dị otu a nwere ike ịta ekpere, ọkachasị mgbe ihe ndị a niile bidoro ịta ya okwu.
Ihe onye ahụ ga-eme ma ọta akwa.
Ọ bụrụ na nwoke ahụ nwụrụ ike mana e mecha jụrụ ya mgbaghara maka nsogbu ndị ọ na-enweta, ihe ndị a bụ ihe ọ ga-eme:
Onye ahụ ga-ezipu ndị okenye nke obodo ya ka ha nabata ala.
A ga-ata ya ahụhụ site n' ime ihe niile o kwesiri ime n' iko abụọ.
Nigeria 2019 Elections: Ihe ndị na-achọ ịzọ ọkwa onyeisiala-Muhammad Buhari
Onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari na-akpọpụta onyeisiala oge nke abụọ n'ihe gbasara ọchịchị onye kwuo uche ya n'okpuru pati na-achị.
Onyeisiala Muhammadu Buhari
Onyeisiala Muhammadu Buhari na-achọ ntuliaka ugbua ịbụ onyeisiala Naịjirịa ugboro atọ.
O were ọchịchị na Disemba afọ 1983 (1984), mgbe ndị agha Naịjirịa were ike were ọchịchị, mana ụfọdụ ndị agbataobi ya manyere Buhari n'aka ọchịchị na 1985.
Nkata BBC ka na-aga n'ihu.
Buhari mechara bụrụ onyeisiala site na ntuliaka n'ọkwa onye kwuo uche ya n'afọ 2015, mgbe atọ chọpụtara na ya bụ ọkwa.
Mgbe ọ na-achị dịka onye agha, a mabeghị Buhari maka ịkwanyere ikike mmadụ.
N'agbanyeghị na anyị nọ n'ọchịchị onye kwuo uche ya, ọtụtụ mmadụ nọ na mkpọrọ makana Buhari ekwetaghị ịgbapụta ha dịka ụlọikpe kpebiri.
Nwoke a dị afọ 76 nwetara nkwa ọrụ n'afọ 2015, ma kwe nkwa na ya ga-ebuso mpụ na mmekpa ahụ, na mmezi nke akụnụba Niger.
Afọ anọ na-efu mana ọtụtụ ndị mmadụ ekweghị na ya emela ihe ndị dị ebube.
O kwere nkwa imeri Boko Haram n' agha ndị Naịjirịa na-alụ ọgụ megide ndị otu chọrọ Islamic steeti na mpaghara ugwu nke Naịjirịa, mana ugbua ndị otu a na-emebi ebumnuche Buhari a site na mwakpo ya na mpaghara a.
Ndị a ma ama kwenyere na Buhari ga-enwe asọmpi siri ike na onye ọzọ na-abụghị onye isi. Onye nwere ọkọlọtọ otu PDP bụ Atiku Abubakar bụkwa onye alakụba si mpaghara ugwu nke Naịjirịa dịka Buhari.
Buhari, onye na-eyi ọkọrọtọ nke All Progressive Congress (APC) bụ onye a maara dịka onye ọkọrọtọ na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Naịjirịa, agbanyeghị na ụfọdụ na-ahụ kampeenụ ya dịka mfu akụrụngwa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Operation Python Dance 2 amatala Nnamdi Kanu - Buratai
Enweghị m ntụkwasị obi na ntụliaka maka nrụrụ aka - Atiku
Nigeria Election 2019: Ndị na-azọ ọchịchị na ntuliaka na ugbua
Ị ma ndị isii kacha 'bụrụ eze' n'ihe gbasara ndị na-azọ ọkwa onyeisiala na ntuliaka 2019?
BBC ga-eme ka ha mara ndị a
Ndị na-azọ ọkwa onyeisiala
Ndị a bụ ndị na-azọ ọkwa onyeisiala isii ndị mmadụ kasị mara na ha na-achị ha:
Dịka otu ahụ gbara akwụkwọ maka ntuliaka na Naịjirịa, Independ National Electoral Commission (INEC) depụtara akwụkwọ gosiri na ihe karịrị mmadụ iri asaa bụ ndị na-azọ oche onyeisiala na 2019, BBC Igob chọrọ igosi ndị bụ ndị na-ewu ewu.
A na-agwọsi ike ịkwado ntuliaka na mpaghara ọwụwa anyanwụ.
Agaghị m dị ka Tinubu site na ịgwa ndị mmadụ ndị ga-atụnyere.
Peter Obi agaghị enye gị ego mana ọ ga-akwado ezigbo ọrụ niile.
N'ime mmadụ isii a na ha na-agba ọsọ, enwere ụmụnwaanyị atọ; otu bụ maka onyeisi ala ebe ndị ọzọ na-agba ọsọ.
1) Muhammadu Buhari na Yemi Osinbajo
Buhari na Osinbajo chịrị Naịjirịa kemgbe 2015 n'okpuru pati All Progressive Congress (PAC).
Onye bụ Muhammadu Buhari?
A mụrụ ya n'ụbọchị 17 nke ọnwa Disemba 1942.
Ọ chịrị Naịjirịa ugboro abụọ: dịka onye agha nakwa onye nkịtị.
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala ugboro atọ (nkeji 2003, 2007 na 2011) tupu o merie n'afọ 2015.
N'otu aka ahụ ọ bụ onyeisiala nakwa Minista na-ahụ maka mmanụ ụgbọala.
Onye bụ Osibanjo
A mụrụ ya ọnwa asatọ nke afọ 1957
Ọ bụ onye ụkọchukwu na ụlọụka a kpọrọ Redred Christian Church of God (RCCG).
O meriri osote onyeisiala Buhari n'afọ 2015?
Ọ bụkwa nnukwu ọkaiwu.
2) Atiku Abubakar na Peter Obi
Atiku na Obi na-efepụ ọkọrọtọ ndị Peoples Democratic party (PDP) na ntuliaka 2019 a.
Onye bụ ọgba aghara Atiku?
A mụrụ ya n'ụbọchị 25 nke ọnwa Nọvemba 1946.
Ọ bụ osote onyeisi ala site n'afọ 1999 rue afọ 2007
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala ugboro abụọ dịka onye na-efe ọkọrọtọ otu pati ya; n'afọ 2007 n'okpuru AC na n'afọ 2018 n'okpuru PDP.
Ọ bụ onye ọchụnta ego nwere azụmahịa dị icheiche.
Onye bụ Peter Obi?
A mụrụ ya Julaị 19 1961.
O meriri Gọvanọ Anambra steeti n'okpuru APGA n'afọ 2003 Mana e duru ya n'ọnwa Maachị 2006 mgbe o meriri n'ụlọikpe, mana e mechara chụpụ ya n'ọnwa Nọvemba nke afọ ahụ.
O mechara malite ọchịchị na Febrụwarị 2007, ma lawa na Mee mgbe Andy Uba meriri ya mana ụlọikpe kpebiri na ọ ga-arụcha ọchịchị ya.
Ọ hapụrụ ọchịchị dịka gọvanọ Anambra steeti na ngwụcha ọchịchị ya n'afọ 2014.
Ọ bụkwa ọkammụta n'ihe gbasara akụnaụba.
3) Oby Ezekwesili na Abdul Ganiyu Galadima
Galadima bụ onyeisi pati Allied Congress Party of Nigeria (ACPN) bụ otu ha na-azọ oche ha na-azọ oche.
Onye bụ Boy Ezekwesili?
A mụrụ ya n'ụbọchị 28 nke ọnwa Epurelu 1963.
Ọ bụ Minista na-ahụ maka akụrụngwa mmanụ site n'afọ 2005 ruo 2006 na Minista na-ahụ maka agụmakwụkwọ site n'afọ 2006 ruo 2007.
O so n'otu ndị hibere ụlọọrụ Bring Back Our Girks (BBOG) na-ahụ maka nchụtu ụmụaka Chibok n'afọ 2014.
Ọ bụrụ na o merie, ọ ga-abụ onyeisiala nwaanyị mbụ na Naịjirịa.
Onye bụ Ganiyu Galadima?
A mụrụ ya n'ụbọchị 11 nke ọnwa Juun.
Ọ gụrụ akwụkwọ na Mahadum Kwara steeti ebe ọ mechara bụrụ otu n'ime ndị isi.
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala n'afọ 2015 n'okpuru otu ACPN.
Ọ bụ onye ọchụnta ego.
4) Kingsley Moghalu na Umma Gesto
Moghalu na Gesto na-azọ ọchịchị n'okpuru pati Young Progressive Party (YPP)
Onye bụ Kingsley Moghalu?
A mụrụ ya n'ụbọchị 7 nke ọnwa Mee 1963.
Nke a bụ mbụ m na-azọ ọchịchị na Naịjirịa.
Ọ gụrụ akwụkwọ ma na-anata asambodo dịka onye ọkaikpe.
Ọ bụkwa onye ọkachamara na nchedo akụnaụba.
Ọ rụrụ ọrụ dịka onyeisi ụlọ akụ etiti na Naịjirịa.
Onye bụ Umma Gesto?
A mụrụ ya n'afọ 1981.
Ọ bụ osote onyeisi oche otu ha, YPP.
Ọ bụ onye ọchụnta ego, ma bụrụkwa onye na-akwado ụmụnwaanyị.
5) Omoyele Sowore na Rabiu Ahmed Rufai
Sowore na Rufai na-azọ ọchịchị n'okpuru pati African Action Congress (AAC)
Onye bụ Omoyele Sowore?
A mụrụ ya n'ụbọchị 16 nke ọnwa Febrụwarị 1971.
Ọ bụ onye na-akwado ikike mmadụ.
O bidoro mgbe ọ nọ na mahadum.
O hibere ụlọ ọrụ nta akụkọ, Sahara Reporters.
O hibere pati AAC n'Ọgọstụ afọ 2018.
Onye bụ Rabiu Ahmed Rufai?
A mụrụ ya n'ụbọchị 17 nke ọnwa Julai nke 1976.
Ọ bụ dọkịta oyibo
Ọ bụbu onye nkuzi na Mahadum Bayero na Kano.
6) Fela Durotoye na Khadijah Abdullahi-Iya
Durotoye na Khadijah-Iyah na-azọ ọchịchị n'okpuru pati Alliance for New Nigeria (ANN).
Onye bụ Fela Durotoye?
A mụrụ ya n'abalị iri na abụọ nke ọnwa Mee 1971.
Ọ gara Mahadum Obafemi Awolowo, Ile-Ice
Ọ bụ onye nkụzi azụmahịa ma na-ekwuchitere ya.
Ọ na-azọ ọkwa onyeisiala n'okpuru pati Alliance for New Nigeria (ANN).
Onye bụ Khadijah Abdullahi-Iya?
O hibere otu na-ahụ maka ọdịmma ụmụnwaanyị a kpọrọ 'Women Community of Africa (WCA)' na 'Rags to Riches (R2R)'.
Ọ bụkwa onye ọkaiwu.
Onye ka I ga-eme ntuliaka?
Imo Election Results: Ihe siri ike 7 nke Uche Nwosu wepụtara
Ọ bụ sọ Uche Nwosu bịara maka arụmụka nke BBC Igbo chịkọbara maka ndị na-azọ ọkwa gọvanọ Imo steeti.
Ndị Igbo gbara Owerre mgbe BBC Igbo mere mkparịta ụka maka ndị chọrọ ọkwa gọvanọ Imo steeti mana ọ tụrụ ndị Imolite anya na ọ bụ naanị otu n'ime mmadụ anọ ahụ kwere BBC Igbo nkwa na ha ga-abịa nke mechara bịa.
Ọnụ na-ekwuru ndị APC Imo steeti agbagola Uche Nwosu
Imo APC Primaries: A họpụtala Uche Nwosu dịka onye na-azọ ọkwa gọvanọ n'Imo steeti
Ndị mere ihere na ndị Imo steeti bụ Emeka Ihedioha nke PDP, Hope Uzodimma nke APC, na Ifeanyị Ararume nke APGA.
Onyeisi BBC Igbo bụ Adline Okere kwuru na ọ bụ sọsọ Ararume gwara ya na ọ gaghị abịa makana ọ na-amalite achụmnta votu ya.
Ihe omume ahụ bidoro n'elekere 2.30 nke ehihie.
Na mkparịta ụka ahụ ọ bịara, Uche Nwosu kwere nkwa na ọ ga-akwụ puku naira iri atọ dịka ụgwọ ọnwa opekatampe ma gọọmenti etiti mebe ya.
Nwosu gara n'ihu kwuo na otu ya enweghi onye ga-azọ ọkwa onyeisiala ma ọ na-azaghachi nkwado ya nye onyeisiala Muhammadu Buhari.
Ihe ọzọ o kwuru bụ 'O nweghi ihe m ga-eme ga-eme.'
Ihe siri ike 7 nke Uche Nwosu welitere
Uche Nwosu si n'APC fere na AA ịzọ ọkwa gọvanọ Imo steeti
Nwosu kwuru ihe ọ ga-eme ndị Imo steeti maọbụrụ na o merie Gruber nke ọnwa Maachị 2019 na-abịa.
Buhari for President: Pati AA nwere ike ghara ikwenyere Uche Nwosu
Ọ bụghị eziokwu na Action Alliance anọghị Uche Nwosu -Obidiche
Ugbua, lee ihe ndị ọ rụ aka n'otu n'otu:
'M ga-ewetakwa agụmakwụkwọ standard na njikọ aka ndị ụka.
'Enwere m nlekọta ahụike ụmụaka, ụmụnwaanyị dị ime na ndị gbara afọ n' efu.
Aga m eme ka ndị ntoroọbịa nwere mmasị n'ọrụ ugbo
Ama m ndị nọ n' ihu n' ọchịchị
Aga m enye ndị Imo steeti ihe zuru ezu.
Aga m akwụ ụgwọ ọnwa, opekata mpe, puku naira iri atọ ma gọọmenti etiti kwado ya.
Aga m ileba anya na okwu ezumike ezumike.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Uzodimma, Ihedioha na Ararume abịaghị maka arụmụka BBC Igbo mere
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọghachi, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Ihe ndị Naịjirịa na-ekwu maka njem Atiku ga- Amerịka
Atiku: Abuja kpọrọ dịka Atiku si n'ụzọ njem o mere mba Amerịka
Akụkọ gbasara ịlọghachi Atiku Abubakar, ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness, Onye isi ala Buhari na akụnaụba ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị ọzọ, akụkọ Onnoghen, ihe mberede na Mexico na ndị ọzọ so ya.
Akụkọ dị mkpa
Ndị otu PDP na ndị na-akwado Atiku Abubakar pụtara n' ọdụ ụgbọelu Nnamdi Azikiwe dị n' Abuja ịnabata Abubakar, onye gara Amerịka.
Atiku na onyeisi ndị omeiwu bụ Bukola Saraki gara njem ụbọchị abụọ gara mba ahụ ebe Atiku kọwara na ya, ndị ọrụ gọọmentị nke mba ahụ na ndị na-azụ ahịa nwere nzụkọ.
Atiku ga-esonye na mkparịta ụka onyeisiala nke a ga-eme abali Satọde n'Abuja.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ na 'Osisioma Industrial Layout', Aba, Abịa Steeti na Fraịde.
Ọkụ gbara elekere isii ka a gbara site na nkwado ndị ọrụ mgbanyụ ọkụ, na ụlọ ọrụ ndị ọzọ gbara gburugburu, ndị uwe ojii na ndị obodo ahụ.
Ọnụ na-ekwuru ndị Guinness bụ Nike Onakoya gwara BBC Igbo na ọkụ a emeghị onye ahụhụ ma ọ bụ nwetara nnukwu ihe mmebi.
O kwukwara na mmepụta ha ka na-aga n'ihu n'ụlọ ọrụ ha dị na Benin na Ogba, Legos Breweries.
Enweghi ihe mmeru ahụ ma ọ bụ nnukwu mmeru ahụ si n' ihe mere ebe Aba bụ obere ngalaba na-arụ ọrụ ọnụ ọgụgụ.
Mpaghara mmepụta anyị bụ ngalaba anyị na Benin na Ogba (Lagos).
Ọ bụ akụkọ ụgha na-ekwu na a ga-ejide Onnoghen.
Femi Adesina bụ onye ntaakụkọ ama ama tupu ọ malite ọrụ dịka onyeisiala.
Ụlọ ọrụ onyeisiala agọnarịala ma kwuo na akụkọ na gọọmentị chọrọ ikpe nkwụmọtọ ugboro ugboro bụ adịgboroja.
Onye nkwuchiteọnụ onyeisiala Muhammadu Buhari bụ Femi Adesina kwuru n'akara facebook ya 'Akụkọ ụgha a bụ nke a na-etinye na 'Coalition of United Political Parties (CUPP).'
Donald Trump: A na-enwe ọganihu na mkparịta ụka a iji wepụ ngwa agha mpaghara ugwu nke Korea
Gọọmenti mba US mechiri n'izu gara ga maka na ndị sineti akwadoghi bọjetị ha.
Onyeisi ala mba Amerịka, Donald Trump, ekwuola na enwere ọganihu dị egwu na mkparịta ụka a iji wepụ ngwa agha mgbago ugwu nke Korea.
Iwe okwu ya dị iche na ndị ọkachamara na-ekwu na ha ebidoghi mkparịta ụka karịa ịnata ebe ahụ.
Liverpool na Crystal Palace zutere
N'egwuregwu
Liverpool meriri Crystal Palace 3-2 n'asọmpị Premier League ha mere na Satọde.
Gọọmenti ga-ere akụnaụba ndị nrụrụ aka
Onyeisiala Muhammadu Buhari ekwuola na gọọmentị ya ga-erere akụnaụba ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị nrụrụ aka.
Buhari kwuru nke a na Kaduna, ebe ọ gara ịzọ ọchịchị nta votu.
O kwuru na atụmatụ a mere n'ihi na ọ chọghị ime nke mere n'afọ 1985, nke nyere ha nlọghachi ihe ha nwere.
Ụlọikpe ukwu Naịjirịa amalitela usoro nchụtu Onnoghen
Akụkọ na-eru anyị ntị ugbua na-ekwu na gọọmentị etiti agaala usoro omume iji rịọ ha ka ha hapụ ikpe Onnoghen n'ọkwa ya dịka onyeisi ikpe ziri ezi nke Naịjirịa na onyeisi ọgbakọ ikpe nke mba ahụ.
A rịọrọ CCT akwụkwọ a n'aha onyeikpe Abubakar Malami.
N'ofesi
Ihe ruru mmadụ iri abụọ anwụọla na Mexico dịka ọkụ batara na mmanụ ọkụ.
Ọtụtụ ndị ọzọ merụrụ ahụ na mberede a mere na Hildago steeti dị n'etiti Mexico.
N'egwuregwu
Mgbe Lobi Stars na Heartland FC zutere
Lobi Stars nke Naịjirịa ga-ezute Asec Mimosas nke Ivory Coast taa n' isi obodo Abidjan n' ugboro nke abụọ 'CAF Champions Leagle.'
Ndị Lobi Stars meriri mamolodi Sundowns 2-1 n'agba nke mbụ ha gbara n'Enugwu.
Gee nkeji ebe a:
Lee ihe nkiri nke taa
Obasanjo: 'Anyị chọrọ onyeisi ala bụ olu kpamkpam.'
Onye bụbu onyeisiala Naịjirịa bụ Olusegun Obasanjo ekwuola ihe ụfọdụ na-ama ya ahụ na ọnọdụ dị n'Igeria ugbua na ihe ọ chọrọ ka ndị Naịjirịa mee gbasara ya.
Obasanjo
Olusegun Obasanjo ekwuola na ọ chọghị na INRC ga-eme ntuliaka ziri ezi n'ọnwa na-abịa.
Ọ bụrụgodu na ha chọrọ ime ntuliaka ziri ezi, ndị nọ n'ọchịchị ugbua agaghị enye ha ohere.
A malitela ndọrọndọrọ Obasanjo
A sikwala gọọmentị a n'afọ 2019 - Obasanjo
Obasanjo kwuru nke a mgbe ọ na-agụ ndị ntaakụkọ akwụkwọ o dere aha ya bụ 'Akara maka nchegbu na omume' n'ụlọ akwụkwọ ya dị n'Abeokuta.
O kwuru na ihe ndị Naịgeria chọrọ ugbu a bụ onyeisiala nwere ntụkwasị obi na nke ahụ ike iji chọpụta mba.
Obasanjo kwuru na ndị Naịjirịa kwesiri ịkọba ihe Buhari merela ha kemgbe ọ malitere ọkwa ọchịchị.
N'okwu ya 'Buhari ejirila n'okwu n'oge gara aga, anyị ga-aka aghụghọ ma anyị hapụ ya ịghọrọ anyị ọzọ.'
Ọ tụnyere ọchịchị Buhari na nke onye agha nke chịrị Abacha nke Naịjirịa mgbe ọ dị ndụ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nwata m anwụọla ka ọ fọdụrụ obere ka onweghi ego a na-enye maka ọgwụ obi.
Ị ma asụsụ Igbo nke ọma?
Ụbọchị 28: Ị ma aha ndị otu ndọrọndọrọ ọchịchị 91 na Naịjirịa?
#BBCNigeria2019
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọghachi, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Olusegun Obasanjo: Ihe mere Atiku ji mma karịa Buhari
Obasanjo gwara BBC na ya lebara anya na ihe Buhari merela ma mata na Atiku ka mma n'ihe ngosi.
N'okwu ya na BBC Yoruba, onye bụbu onyeisiala Naịjirịa bụ Olusegun Obasanjo kwuru na onye bụbu osote onyeisiala na onye zọrọ ọkwa onyeisiala na 2019 bụ Atiku Abubakar.
O kwuru na a sị na ọ bụrụ na a gwara ya ịhọrọ ugbua na ọ ga-ahọrọ Atiku karịa Buhari maka ihe o merela.
Ndị a ga-ahọrọ n'ime ya nọ n'etiti otu APC na otu PDP.
Site n'ihe m hụrụ na Buhari- nnukwu enweghị isi, ịda oke, nrụrụ aka, adịghị ike anụ ahụ, adịghị ike uche na ndị ọzọ- tụnyere ya na Atiku.
Atiku ga-eme iko abụọ ka Buhari mma
O kwukwara ihe gbasara Boko Haram na Independent National Electoral Commission (INEC).
Obasanjo kọwara na o kwenyesiri na onyeisiala Muhammadu Buhari njọ karịa Atiku, nke mere na ya akwadoghi ndị ntorobịa dị n'ime mmadụ 73 na-azọ ọkwa onyeisiala.
O kwukwara ihe mere tupu ndị agha wakporo obodo akpọrọ Odi n'afọ 1999, nke bụ mgbe ihe ruru mmadụ narị abụọ na ise nwụrụ n'aka ndị agha.
Mmekọrịta a ga-apụta n'ụbọchị iri abụọ na abụọ nke ọnwa Jenụwarị.
Ịda ogbenye so n'ime ihe ndị mmadụ agaghị eji ọgwụ ndị ziri ezi maka na ha enweghị ego ha ga-aga ụlọọgwụ.
Dịka Oriuiakhi tinyere ya: 'Ọ bụ omume ọjọọ a ụfọdụ na-emegide ọgwụ mgbochi mere ka ụfọdụ ọgwụ ịba nwụọ kpamkpam.'
Ihe anọ ị ma maka ọrịa ịba
Ọ sị na ụfọdụ na-aga onye dọkịshọna, zụrụ ọgwụ ndị a na-enweghị ike si n'aka ndị dọkịta ma na-aṅụ ya.
Nke a ga-eme ka ya bụ ọgwụ anaghị arụ ọrụ ma ahụ ha chọrọ ya.
O/she kwuru na nke a bụ nsogbu nyere ọrụ ahụike.
Gịnị ka a ga-eme ka ọgwụ mgbochi arụ ọrụ ka o kwesiri?
Ndị mmadụ kwesiri ịzụlite nke ọma etu ha ga-esi enweta ọgwụ mgbochi
Ọ bụ naanị mgbe dọkịta gwara ndị a ọgwụ mgbochi a ka onye ga-aṅụ ha.
Nri: Inye anụmanụ anaghị ekwu na nwa gị dị ahụike
Ndị na-ere ọgwụ mgbochi ekwesighi ịre onye ọbụla enweghị akwụkwọ e dere n'aka dọkịta ya.
Ọ dịkwa mkpa iji mee nyocha ọdịbendị na nke mmụọ tupu a nye mmadụ ọgwụ mgbochi.
Onye ọbụla bu ọrịa kwesiri ịga ụlọọgwụ maka nyocha ọgwụ ga-akwụ ya.
'Ndị ọrụ ahụike kwesiri ị kọwa ndị mmadụ mkpa ọ dị ịmata etu esi eji ewu ọgwụ mgbochi a.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
E nweghị ego e weta n'aka n'Imo steeti.
Mmechi ọchịchị na isi obodo Naịjirịa na ihe ọ pụtara.
Kedụ ihe ọ ga-eme ma eji akpa 'cellophane' wepụ ihe?
Nigeria vs Ukraine: Ọgwụ Flying Eagles ka onye kachasị gbajọrọ kachasị kwadoro
Ụmụ Naịjirịa akatọọla Tijani Mohammed nke ukwuu dịka Naịjirịa dara ogbenye n'asọmpị Tọzdee na Ukraine.
Ademola Olajire
Ndị Flying Eagles mere ihe adịghị mma n'asọmpị dị n'etiti ha na Ukraine.
Naịjirịa na Ukraine gbara 1-1 n'asọmpi Iko Mbaụwa U20 dị n'etiti Naịjirịa na Ukraine.
Mana obi adịghị ụmụ Naịjirịa mma dịka ndị Flying Eagles tinyere ihe arụmọrụ adịghị mma.
Ndị Naịjirịa ji iwe na iwe katọrọ Tijani Mohammed dịka Naịjirịa na-esogbu ndị ogbenye.
'Tijani gbakanyere ọkpụ penariti nke onye na-echere ọkpụ ukwu nke Ukraine jidere mgbe ọ fọdụrụ nkeji ole na ole ruo na njedebe nke ọkara mbụ asọmpi ahụ.
Nke a mere ka Danylo Sikan tinyere goolu mbụ ha.
Mana Tijani zọpụtara onwe ya mgbe o nyere goolu ọzọ na nkeji nke iri anọ na asaa nke asọmpi ahụ.
Ọtụtụ ndị Naịjirịa gosiri iwe ha na Tijani.
Lee ụfọdụ ihe kwuru:
@10Qmedia kwuru na Tijani Mohammed bụ onye kachasị mee ihe n'ala Naịjirịa.
@vic_MLS kpụrụ ụkwara na Tijani jiri ohere ahụ nweta.
@rappatek kwuru na onye nchịkọta Flying Eagles gaara ewepụ Tijani n'oge ahụ.
@SSnetwork kwuru na ha ejighị otu obi sọọ.
Jane Ada: Igosi m ụwa niile ihe Igbo mara site n'ịkwụ ụka Igbo
Jane Ada bụ nwafọ Igbo bi n' Amerịka onye na-akọwa etu o si were ọrụ n' aka ya gbaa ndị dị iche iche n' ala Igbo anya.
Jane Ada bụ onye a ma maka drawing and painting kwuru na ọ bụ site n'ịgba ụkwụ na ya na-akọwa ụfọdụ ihe ndị Igbo mara.
Jane onye nwetara agụmakwụkwọ sekọndrị n'Enugwu tupu ọ gaa Amerịka maka ọrụ kwuru na ọ maghị mgbe nke a malitere mana ọ bụ Chukwu nyere ya onyinye pụrụiche a.
Ala ndị o zuru gụnyere 'Amadioha' na 'Ala', obodo abụọ kachasị mkpa n'ala Igbo.
Gere ma anụ ihe o si eme nke a na ebumnuche ya n'ahụ maka ọdịnaala na asụsụ Igbo.
Ndị mere akụkọ a: Chioma Nkemdilim na Nnamdi Agbanelo.
Women's World Cup 2019: Super Falcons na-agba nke ọma karịa ndị Super Eagles n'ọgba bọọlụ
Ụfọdụ ndị egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị akọwaala ụfọdụ nsogbu dị na egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị na Naịjirịa.
Ụfọdụ ndị ọgba bọọlụ bụ ụmụnwaanyị ekwuola na Super Falcons Naịjirịa na-agba nke ọma karịa ndị ogbo ha ndị Super Eagles.
Ha kwuru na agbanyeghi ndị a ọkachasị ụmụnwoke enwebeghi mmasị n'egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị dị na Naịjirịa na Afrịka.
Ha gara n'ihu kwuo na gọọmentị etinyebeghi mmasị na ego n'egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị dịka ọ na-eme n'egwuregwu bọọlụ ụmụnwanyị n'agbanyeghi na ha nwetere iko karịa ụmụnwoke.
Na ihe ndị a mere ka a ghara ịnụ akụkọ gbasara asọmpi ụmụnwaanyị dị iche iche na Naịjirịa.
Nigeria vs Norway: A kwapụla amamihe Naịjirịa na mba France taa
Norway akpọpụla ndị Super Falcons ihu site na mmeri 3 - 0 n'asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị na France.
Norway na Naịjirịa n'asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị na mba Frans
Norway akpọọla Naịjirịa ọkpụ 3 - 0 n'asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị amalitere na France taa.
Ụmụnwaanyị Norway na-agba bọọlụ dị ka ụmụnwoke ebe ụmụnwaanyị Naịjirịa na-agba bọọlụ dị ka ụmụnwaanyị ha rue mgbe ha malitere ịgba bọọlụ nke nwetara mkpụrụ ọbụla.
France na ndị Super Falcons kpasuru ọnụ ha
Gịnị mere bọọlụ ụmụnwaanyị anaghị masị gị?
Goolu mbụ Norway si na Reiten batara na nkeji 17 ebe nkeji nke abụọ si na Utland batara na nkeji 34 nke ahụ.
Ohale gosiri na Naịjirịa na-atụ egwu nke mere ya ji nye Naịjirịa goolu nke atọ na nkeji 37.
Ka nke a na-eme, Naịjirịa enwetala kaadị ọcha site na Francisca Ordega na Desire Oparanozie ndị mbụ nwetara kaadị ịdọ aka ná ntị na nkeji iri na atọ.
Norway ji 3-0 merie Naịjirịa na ọkara nke mbụ nke Naịjirịa agaghị emezu ruo na ngwụcha asọmpi ahụ.
N'asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị nke abalị Satọde a na-asọmpị na France nke Naịjirịa na mba iri abụọ na anọ ndị ọzọ sonyere na mmalite.
Naịjirịa nọ na 'Group A' bidoro asọmpi a na 'Stade Auguste Dalaune' na mba Frans.
Naijiria na South Korea ga-ezute ụbọchị Wenzidee n'elekere abụọ nke ehihie na 'Stade des Aples', Grenoble.
Spen ji ọkpụ atọ na otu merie Saụt Afrịka.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụlọikpe ukwu n'Abuja emepeela AIT ọzọ
NBC anabatala ikike ikike mgbasa ozi nke AIT na Ray Power
Gịnị mere bọọlụ ụmụnwaanyị anaghị masị gị?
Nigeria vs South Korea: Falcons ebidola ịchụ ka ọgba aghara
Super Falcons nke Naịjirịa agbarala South Korea 2-0
Oshaola nke Naịjirịa
ama egwuregwu France na-agbawa ọkụ ka Falcons jiri nwayọọ gbaa mmeri.
Goolu mbụ Naịjirịa sitere na South Korea dịka Kim Do-yeon nyere goolu nke ya na nkeji iri abụọ na itoolu.
Golu a bụ ihe na-ese okwu mana a na-eji VAR nyocha ya tupu a nabata ya.
Asisat Oshoala gosiri ndị South Korea na Naịjirịa abịaghị iko nwa na nkeji 75.
Nigeria vs Norway: Norway akatọọla Naịjirịa ọnụ
O mepere ha anya iji otu goolu mee ka Naịjirịa jiri rite asọmpi ahụ.
N'ikpeazụ, Naịjirịa zọpụtara onwe ha mgbe Norway meriri ha n'egwuregwu mbụ ha.
George Weah ezutela Buhari n'Abuja
Onyeisiala Liberia bụ George Weah bịara nzukọ onyeisiala Muhammadu Buhari n'ụbọchị Tuzdee n'ụlọ ọchịchị dị n'Abuja.
Weah bịara nzukọ Buhari
George Weah na Muhammadu Buhari
Onyeisiala Liberia bụ George Weah bịara nzukọ onyeisiala Muhammadu Buhari n'ụbọchị Tuzdee n'ụlọ ọchịchị dị n'Abuja.
Dịka onye enyemaka soshal midia nye onyeisi ala kwuru na akara twita ya, ndị isi ala mba abụọ nwere mkparịta ụka gbasara nchekwa na akụnụba.
A họpụtala Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ụlọ omebe iwu Imo steeti.
Ndị omeiwu ọhụrụ Imo steeti họpụtara Maazị Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ha.
Ọ bụ onye otu na-anọchite anya mpaghara Isiala Mbano nke steeti ahụ.
A họpụtara ya n' enweghị nghaghari.
Nke a bụ ugboro abụọ ọ na-aga ụlọ ome iwu kemgbe a họpụtara ya nke mbụ n'afọ 2015.
Ụlọ ọmebe iwu họpụtara Okechukwu Onyekanma, onye na-anọchite ndị Mbaitoli dịka osote ya.
Onye na-achị ehi akụpụla isi nwa agbọghọ n'Ekiti
Ilasa Ekiti obodo nke Ekiti steeti nọzi na nsogbu maka ọnwụ nwantakịrị nwaanyị onye onye ọchị ehi kpọrọ isi ya maka na ọ kweghi ịlụ ya.
Onye na-achị ehi a onye akpọghị aha ya kụrụ nwa agbọghọ ahụ n' ụzọ ọ ga-aga ịnata mmiri ma kụọ isi ya n' ụbọchị Tuzdee.
Otu nwoke agbaala nwaanyị na ezinaụlọ ya ọkụ maka na ọ tụrụ ịbụ enyi ya.
Nwoke egbuola nwunye ya n'iji ọchị
Onyeisi obodo bụ Ajayi Omolagba kwuru na onye ọchị ehi bu nwa agbọghọ ahụ site ezinaụlọ ya kpasuru onwe ya dịka ọ na-agwa na Fulani.
Mana ezinaụlọ nwa agbọghọ ahụ jụrụ ịlụ nwaanyị ya nke mere o jiri gbuo ya.
Ndị uweojii na Ekiti steeti sị na ihe mere na ha anwụchiela nwoke ahụ site na ozi ha nwetara.
Ọkụ gbara na Port Harcourt Shopping Mall.
Gọọmentị nke Rivers steeti ekwuola banyere ọkụ gbara na Port Harcourt Shopping Mall.
Ode akwụkwọ nke steeti ahụ bụ Tommy Danagogo gwara ndị o metụtara ka ha zuo ike na ha ga-arụzi ebe a na-azụ ahịa iji mee ka ndị mmadụ malite ịzụ na-ere ahịa taa bụ Tọzdee.
A tọọrọ onyeisi obodo na Katsina.
Ndị ọchịehi egbuola ọtụtụ mmadụ na Benue na steeti ndị ọzọ na Naịjirịa.
Akụkọ na-eru anyị ntị ugbua na-ekwu na ndị ntọ tọọrọla onye eze Garin Labo dị na Katsina steeti.
Ụkọchukwu nọ n'ugbo ya mgbe ndị ntọ bịara na-agba ọgbatumtum.
N'ofesi,
Ị nụla na onyeisiala Mexico, Andres Obrador, kwusiri ike na ọ ga-ere ụgbọala onyeisiala ya ịlụ ọgụ na-ezighị ezi njem ụmụ amaala nke obodo ya gawa mba Amerịka.
Obrador kwuru na ọ ga-esonyere ụgbọelu ọha iji hụ na ọ mezuru nkwa ya maka ihe ọma Amerịka chọrọ imebi ndị ha.
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba FC enwetala ihe nrite 'Otu egwuregwu kachasị mee n'Afrịka n'afọ 2003'.
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba anọọla iko Premier League nke Naịjirịa ugboro asatọ site n'ịgba Akwa United ọkpụ 3-0 ụnyaahụ.
Enyimba nwere akara 12 n'egwuregwu ise ha sọrọ, ebe Reuben Bala, Stanley Dimgba na Abdurahman Bashir gbara golụ na Enyimba.
Gere akụkọ ndị a ebe a:
Child trafficking: Ndị uweojii anwụchiela ndị na-atụ mgbere ahịa ụmụaka n'Imo
Ndị ụkọchukwu kwuru na 'Imaculata Edward' tụrụ ahịa ma ree ụmụ ise si otu ezinaụlọ na Ngor Okpala nke Imo Steeti.
Ndị a na-enyo enyo tọọrọ ụmụaka ahụ.
Operation Puff Adder nke Imo State Police Command anwụchiela mmadụ isii ndị ọrụ ha bụ na-atụ mgbere ụmụaka.
N'ọnwa April 24, 2019, otu nwaanyị aha ya bụ Immaculata Edward onye kwuru na ọ dị afọ 31 si Okondo, Cross River Steeti tọrọ ụmụ ise bi n'ụlọ enyi ya nwoke na Ngor Okpala nke Imo Steeti.
NAPTIP anwụchiela ndị na-atụ mgbere ụmụaka
A nwụchiela onye njem ụgbọala nwaanyị dịbịa bekee.
Immaculata zuru ụmụ ise enyi ya nwoke bụ onye agbataobi nke nna na nne ha gwara ya ka o nwee anya.
Ụmụaka ndị a mụrụ otu nne gụnyere Somto Eke, nwaanyị dị afọ isii, Kelechi Eke, nwoke dị afọ ise.
Ndị ọzọ bụ Chisom Ekeh, nwaanyị dị afọ atọ, Ebuka Enwerem, nwoke dị afọ atọ, Chioma Enwerem, nwaanyị dị afọ ise, na Lucky Ida, onye dị afọ isii.
Ụmụaka ndị e zọpụtara na ezinaụlọ ha
Immaculata kpọgara ha ka ọkwọ ụgbọala ụmụaka a ma ama bụ Perpetual Iwuji si Obokwu Ulakwo, Imo Steeti.
Perpetual buru ụmụaka abụọ n'ime ha ma ree ha nye Grace Nwachukwu si Aboh Mbaise bi na Mpape Abuja.
Immaculata zụrụ ụmụ abụọ n' ime ụmụnne nna ya si Cross River Steeti ma ree ha nye Ifeoma Ndubuisi si Lokpanta, Abịa Steeti.
Nwata a zọpụtara na nne ya na nna ya
Site na nyocha zuru ezu nke ndị uwe ojii, a chọpụtara ụmụaka niile a tọọrọ ma soro ezinaụlọ ha.
N'oge nyocha a, a zọpụtara ụmụaka ise ọzọ si 'Perpetual Iwuji' ma bụrụzi ndị ezigara ụlọ 'Babies enweghị nne.'
Ndị a na-enyo enyo na ha nwere aka na nke a gụnyere Perpetual Iwuji, I song Ifara, Immaculata Edward, Grace Nwachukwu, Ifeoma Ndubuisi na Stehen Ezenwa.
Itụ mgbere ụmụaka abụghị ihe amaghị na ọwụwa anyanwụ Naịjirịa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Onweghi ihe dịka onyeisiala Igbo - Okorocha
Nwaanyị lụrụ di maọbụ nwaanyị lụrụ di n'afọ na-ezughi nke ya?
Rochas Okorocha anwụọla ka onye omebe iwu na Naịjirịa
AFCON 2019: Iwu asọmpi na ihe e ji mara ya
Iwu ịgbara iko mba Afrịka nke a ga-amalite n'abalị iri abụọ na otu nke ọnwa Juun na mba Egizi.
Iko mba Afrịka
INEC Server: Anyị edepụtala ọnụọgụgụ ndị niile na-agụ akwụkwọ n'ime kọmputa
INEC kwuru na aha ndị debanyere aha maka ntuliaka 2019 dị na kọmputa ha.
Festus Okoye na Emeka Unachukwu
Onye ozi INEC Festus Okoye siri ike na-ekwu na kọmitii ahụ enweghi onye na-eje ozi ga-enye ha ohere ibunye rezọọtụ ntuliaka 2019.
Okoye kwuru na iwu ala Naịjirịa anaghị ekwe ka ha mee nke ahụ.
Ọkaikpe Garba anapụla ikpe dị n'etiti Atiku na Buhari
Ndị omebe iwu ekwetala mmefu ego 2019.
N'okwu ya, 'Ndị iwu nke Naịjirịa nyere ohere ibusa rezọọtụ niile nke ntuliaka na Formu EC8A n'aka iji wee nabata ebe ndị otu ha nọ.
Iwu ọchịchị nke Naịjirịa anyị jị na ntuliaka amaghị iji kọmputa zitere ozi ọbụla.
Ọ bụ ọrụ ndị ọrụ nlekọta ka ha bute akwụkwọ ebe ha chọrọ ha n'aka.
Enwebeghị mgbe anyị ji kọmputa zitere rezọọtụ ntuliaka.
Okoye kwenyere na ndị niile depụtara aha ha maka ntuliaka 2019 bụ ndị e depụtara n' kọmputa, na enye ndị otu niile aha ndị ahụ.
Iji ụdị ihe a na-eme agaghị egbochi njikwa na ntuliaka.
O kwusiri ike 'Ọ bụ naanị mgbe a na-eji kọmputa ịtụ vootu ka mmadụ ga-ekwu na ihe dị na server.
O kwuru na ọ mabeghị rezọọtụ ntuliaka 2019 bụ nke a na-enwe n'ahiri.
N'otu aka ahụ BBC jụrụ onye ọrụ kọmputa a ma ama bụ Emeka Unachukwu ihe bụ ndị na-eje ozi?
Unachukwu sị: 'Server bụ kọmputa na-ejikọta kọmputa ndị ọzọ eji chekwaa ozi dị iche iche ọnụ.
O kwuru na INEC nwere ike ikwu na ha enweghi'server' n'ihi na e nwere ọrụ ọzọ na-echekwa ha data mana ọ bụghị eziokwu na ha enweghi'server' n'ihi na ha enweghi 'data'.
O kwuru na 'Internet' nwere'server' nke ya ebe ọtụtụ ndị mmadụ na-echekwa ozi ha.
Unachukwu sị: 'INEC agaghị ekwu na ha enweghi ya n'ihi na ha nwere ebe ha na-echekwa data.
Ha nwere ike ịkpọ 'data base' mana ọ bụ'server' n'ihi na kọmputa na-ejikọ ndị ọzọ ọnụ nke nwere ike inweta maọbụ ziga ozi na ya.
O kwuru na ọ na-ara INRC ahụ ikwu na ha enweghi onye na-eje ozi.
Ọ bụrụ na ha na-akpọ ndị mmadụ ka ha bịa nara PVC ha kwado maka ntuliaka.
Unachukwu kwuru na ọ bụrụgodu na e mere ntuli aka ma tinye ya n'aka ebe a gbakọrọ ya, INEC ga-etinye ya na server.
Mana ha nwere ike ikwu na ha enwebeghị rezọọtụ ntuliaka nke 2019 n'akara ngosi na ha akwụsịbeghị ọrụ ha.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụzọ a ga-esi egbochi ịba nwa ọhụrụ gị nje HIV
Ndị Igbo na-efu na Naịjirịa a na-achị?
Ịkwụ ọnwa abụọ maọbụ ịkwụ ọnwa iri ezughi oke - Ndị nkuzi Abịa.
Lee ihe nkiri ahụ
Ụbọchị onyinye ọbara ụwa 2019: Ihe ndị mmadụ na-eche maka ịnye ọbara
Dịka taa bụ ụbọchị ncheta ọbara nko nke BBC Igbo gara jụ ndị mmadụ ajụjụ ọnụ ihe ha ma maka ịnye ọbara nko.
Taa bụ afọ 2019 nke onyinye ọbara.
BBC Igbo jụrụ ndị mmadụ ihe ha ma maka inye ọbara nakwa ụdị asị ha na-anụ abụ.
Gere ha ntị.
Nri na Aṅụrị: Etu ị ga-esi gbazie aṅụrị site n'iji chocolate na akwụkwọ nri
Gee nkewa a ma mụta etu ị ga-esi mee ka obi gị dị ahụ ike ma bụrụkwa ezigbo nri.
Frụd na-akwụkwọ nri e nyere ka agwa gị dịka nke a na-eme
Mụta banyere nri na-edozi agwa gị ma nye gị ahụike ogologo oge.
Ị ma nri asaa ga-enyere gị aka kpochapụ ịda ahụ kpamkpam?
Ndị mmadụ ijeri iri na ise n' ụwa niile na-ata ahụhụ nke na-eme ka ọtụtụ echezọ n' ihe ọmụmụ, ma nwekwaa ihe dịka ndị mmadụ ijeri na iri na-ata ahụhụ kwa afọ (WHO).
N'agbanyeghị na a chọpụtara na inye nri so n'ime ihe na-enye agụ, inweghị ọmụma ihe mgba na-akwado ya.
Mmanya ọbara nko, kọfị na ọgba chocolate yana champagni na-ewu ewu ewu ewu dịka nri kwesiri ekwu mgbochi.
Mana, e nwere eziokwu n'okwu ndị ahụ?
Ugbua gụ ihe Sheila Dillon, onye ọrụ BBC chọpụtara mgbe ọ gbara ndị ọkammụta ajụjụ ọnụ banyere okwu a.
Dịka ị ga-ahụ, nri ndị a na-enyere aka ka agwa gị mma.
Nri na-acha mmiri
Proteini dị mma, jiri obere obere na-edozi ya ma jiri ohere na-edozi ya.
Itụ nri nwere oke azụ n'ime ya otu oge ma ọ bụ ọtụtụ n'ime otu izu ụka na-enyere obi ahụ aka nke ukwuu.
mkpụrụ osisi na mkpụrụ osisi ndị ọzọ dịka nke ahụ
Jiri mkpụrụ oriri na-akpachapụ agwa gị nke ọma
Ahịhịa ụtazị e biri ebi (ma ị chọọ)
Groundout na nnu ndị ọzọ dị iche iche
Uru nri na mkpụrụosisi dị icheiche na-akwalite ahụ ike ma na-enye agụzi.
Onye ọbụla na-eri naanị mg 30 nke nri dị iche iche, anụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/ maọbụ/maịbụ/maịbụ/maịbụ/maịbụ/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maịza/maị
Pumpkin
Pumpkin na-akwalite ọbara nakwa na-enye agụzi.
Onye ọbụla kwuru na 'pompomkin' na nri ndị ọzọ na-enye agụ maara ihe ọ na-ekwu.
Vitam B
Vitam B: A na-agụ egwu
Ụfọdụ ndị nwere dementia na-enye vitamine B gosiri ọganihu site na dementia.
Ị na-agba ọjị?
Ka anyị na-ekele Olmec-Mexico maka iwebata tee koko n'ụwa.
Ede na-aka agwa ndị omenaala nakwa
Mana cheta itinye onyinye n'ọnụ ọrịa shuga.
Pear Avocado
Ị na-enweta pear avocado n' akụkụ niile n' ụwa niile.
Ihe kpatara e ji mara pear Avocado n'ebe niile bụ n'ihi na ọ na-enyere ọdimma agwa.
A doo gị anya ugbua?
Nri ndị a adịghị ahụ ị nweta mana enwere ndị ọzọ I nwere ike ịnọchi onye ọ bụla I enweghị ike ịhụ na mpaghara gị.
Mana cheta, nri ndị a abụghị sọsọ maka agụ gị, ha na-enye gị ahụ ma mee ka ị nwee ike!
Nke a bụ nhazi pụrụ iche gbasara mgbanwe n'ihe gbasara 'Ndị nri na ịda ogbenye' site n'ihe gbasara nri nke BBC.
Mikel Obi: Kedu ihe mere m ji bịa ma ọ bụrụ na ọ gaghị emeri iko AFCON?
Onye isi otu Super Eagles ezutela ala ya makana ha biara merie Iko AFCON nke 2019.
Mikel Obi
Onye isi otu egwu bọọlụ Naijiria - Mikel Obi
Mikel Obi nke ga-eji Super Eagles nke Naịjirịa gaa mba Egizi na asọmpi Iko mba Afrịka nke a kpọrọ AFCON 2019 ekwuola na ya abịabeghi ịgbara ịgbara n'ihi na inweta ma bọọkwa Iko AFCON bụ ọchịchọ na-agba ọkụ n'ihi ya.
Oruola afọ isii Mikel Obi batara Iko mba Afrịka
Nke ahụ ka Naịjirịa meriri Saụt Afrịka.
Mikel agaghị eso n'asọmpị a na-ezute ndị Poland.
Mikel Obi dị mwute.
Nne Mikel Obi zọpụtara ndị ntọrị ọzọ.
oge ọzọ Mikel meriri na ihe n'Afrịka bụ n'afọ 2006 na 2010 mgbe Super Eagles gbara ọkwa nke atọ.
N'ime AFCON a, Mikel ga-eduga ndị ntorobịa dị ọkụ n'asọmpi egwuruegwu nke afọ a n'Egwu.
Mikel kwuru sị: 'Agbanyeghị na ndị otu Super Eagles nke ugbu a abụghị mbụ ha na-ezute ndị otu Afrịka ọzọ karịa ya, asọmpi a ga-enye ndị dịka Samuel (Chukwueze) na Paul (Onuachu) ohere igosi aka ha.
'Ana m olile anya na m ga-aga mba Egizi ma jiri mmeri lọghachi.
Ndị Super Eagles
O kwukwara na ọ na-enwe añụrị banyere otu ndị Super Eagles siri rụgide n'agbanyeghị arụmọrụ adịghị mma n'asọmpi Iko Mbaụwa.
Mikel kwenyere na asọmpi a ga-adị kpọkpọ mana o kwenyere na nkà na nkwadobe nke ndị Super Eagles ga-enye ha aka merie n'asọmpi a.
Cheta na Mikel Obi sọrọ ndị Naịjirịa bọọlụ nke mbụ n'afọ 2005 mgbe ndị Super Eagles sọrọ ndị Libyan bọọlụ.
Mikel kwuru na asọmpị a nwere ike ịbụ nke ikpeazụ ya na Super Eagles Jersey.
O kwuru 'Ebanyeghị na ọ bụ m ga-agbalị ime ya ka mma.'
Ukraine and U20 World Cup: South Korea eburula Iko Mba Ụwa U20
Ukraine ji ọkpụ atọ merie Saụt Koria ma were njem n'asọmpi Iko Mbaụwa iri abụọ na abụọ
Ukraine na South Korea
Otu egwuregwu bọọlụ Ukraine agbaala South Korea ọkpụ atọ na otu ma were njem n'asọmpi Iko Mbaụwa iri abụọ na abụọ n'ụbọchị Satọde na Poland.
Mmeri a bịara ka ndị South Korea nwetara ịgba 'penalty' na mbụ ka nkeji ise Lee Kang-in gbara ha bọọlụ.
Ndị 'Flying Eagles' bụ ndị ọkachasị onye kwadoro.
Otu egwuregwu Naịjirịa apụtala n'AFCON U20
Mana Ukraine gosipụtara South Korea na ọ pụtara mgbe Vladyslav Supariaga gbara goolu ahụ n'ime nkeji iri atọ na anọ.
Vladyslav Supariaga kwuru na onye gbara ụjọ ikpeazụ na-akwa ụjọ kachasị mma mgbe o nyere goolu nke abụọ na ndị South Korea na nkeji iri ise na atọ.
Ndị South Korea gbalịrị ogologo oge mana Ukraine enyeghiri ha ohere ịgba bọọlụ mana ha nyere Giorgi Tsitaishvili goolu nke atọ na nkeji iri asatọ na itoolu.
South Korea na-agbagbuo agwa
South Korea gbagwojuru anya mgbe onye nke ikpeazụ pụtara na ngwụcha egwuregwu ahụ.
Nke a bụ mbụ Ukraine meriri Iko Mbaụwa ka England meriri ya n'afọ abụọ gara aga.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Kedu ihe mere m jiri bịa ma ọ bụ na ọ bụghị ya bụ iko AFCON? - Mikel Obi
Ụlọikpe nkpesa ekwubiela mmeri Chimaroke ọzọ Otu anyị kwesiri ilekọta anya na ụmụnwaanyị ekwesighi ụdị mmekpa ahụ.
Ha kwesiri ịgba uwe anya ọfụma na nke isi.
Ụmụnwaanyị Igbo na-egosi ihe kwesiri ekwesi mgbe niile.
Ụmụnwaanyị Igbo chọrọ ịrụ ọrụ ike ụmụnwoke
Ihe ọ bụla nwoke ji tinye aka na ya, nwaanyị Igbo ga-akwado ya.
Ha na-agbalị imezu onwe ha n'ọrụ kama ịnọ na-anọ.
Ihe ọbụla o mere, o mere nke ọma.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
INEC anabatala ọkaiwu kaadị ahụ
XI, apụtala dịka onyeisi ndụ China.
Rwanda: Iwe okwu agbagbuola ụfọdụ mmadụ na ndị ụka
Dapchi Children: Ọgụ bidola n'etiti Buhari na Jonathan
Buhari na Jonathan ekwetaghị maka ụmụakwụkwọ ndị e jidere na Dapchi na mpaghara ugwu nke Naịjirịa.
Buhari amalitela nleta ya na steeti dị iche iche, ọkachasị ndị nọ na nsogbu dị ka Taraba, Plateau, Benue tupu Yobe.
Onyeisiala Mohammad Buhari kwuru na ọ kacha mma na onye bụbu onyeisiala, Jonathan n'ịlezi okwu ụmụakwụkwọ a nwụchịrị.
O kwuru na ụnyaahụ, mgbe ọ gara nleta n'obodo Dapchi dị na Yobe steeti, ebe a nwụchiri ụmụakwụkwọ ahụ n'ọnwa gara aga.
Ọ katọrọ nghọtahie Jonathan na-eleghara ụmụakwụkwọ Chibok atọrọ n'afọ 2014 ma na-ahụta ya dịka onye enweghị uche ọbụla.
E jidere ọtụtụ ụmụakwụkwọ ahụ.
Okwu a Buhari kwuru ebutela ọtụtụ ihe ndị mmadụ kwuru.
Onye nọchite anya 'Bring Back Our Girls' nke aha ya bụ Sesughi Akume kwuru na mbọ onyeisi ala 'ezughị ezu.
Akume sị: 'Anyị adịghị anyị ụtọ' n'ihi na ọ bụ afọ anọ ka e jidere ụmụaka Chibok ndị ahụ, ọ dịzị ka obodo Dapchi ugbu a ka Buhari ga-akpaso ha otu ihe ka Jonathan mere n'oge ọchịchị ya.
Gọọmentị tinyere ọnụ ugbu a ruo otu ọnwa gara aga na a tọrọ ụmụaka ndị ahụ.
Ka ọ gwara ọha na eze na ụmụ Dapchi anwụrụla ihe.
Onyeisiala kwere ndị nne na nna ụmụaka ahụ nkwa na a ga-amụhachi ha.
Reno Omokiri bụ onye ndụmaọdụ onyeisiala pụrụiche kwuru na Yusuf Buhari nwere afọ ojuju n'aka ndị Dapchi nwụchịrị ụmụaka.
O kwuru na Jonathan na-akpọ maka nchekwa ziri ezi n'oge ọchụchụ ụmụaka Chibok mana Buhari kwụkwara oku a maka nchekwa n'oge ọchụchụ ya na Dapchi.
Ọ kọwara na mgbe nwa ya nwoke bụ Yusuf Buhari nwere ihe mberede, Buhari kagburu nhọpụta niile ya ma gara ya nleta n'ụlọọgwụ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ndị nne na nna ụmụ Dapchi abaala na Abuja
Onye ọzọ kwupụtara uche ya bụ Femi Fani-koyede na Twitter.
Ọnụ na-ekwuchitere Reuben Abati bụ Jonathan kwupụtara uche ya na Twitter.
Ụmụ amaala Naịjirịa ndị ọzọ kwụrụ uche ha na Twitter
O nwere ike ịkwụsị nlekọta mgbe ọmụmụ n'omenala Igbo?
Iji azụ kpọrọ nkụ, iko azụ kpọrọ nkụ (utazi,uda) nye nwaanyị nke gụpụtara nwa ọhụrụ bụ ihe a na-akpọ nlekọta nlafo chi.
Nne na nne a mụrụ ọhụrụ
Nleta nwaanyị bụ ọdịnala Igbo nke dị ogologo oge ruo ugbua
Nleta nwaanyị na-aga nleta nwa ya nwaanyị bụ nke akpụpụtara nwa (nne nne ya)
Ụfọdụ oge, ọ bụrụ na nne nwaanyị ahụ anọghịzi( nwụrụ anwụ) nne ya ojii ma ọ bụ nne ya - iwu ga-aga maka nlekọta n' mgbe nwaanyị ahụ nwụrụ.
Ihe ise ụmụnwaanyị hụrụ
Ụmụnwaanyị agbanweela ụdịrị isi obodo
Aṅụrị abụghị naanị uru ụmụnwanyị
Naanị ụmụnwaanyị na-enye nlekọta mgbe ahụ kama ụmụnwoke, ọ bụ nlekọta n'ihi na e kwenyere na nwaanyị ahụ anọọla n'otu ọnọdụ ahụ tupu ya.
Nleta mgbe nwaanyị na-akụziri ya, bụ mgbe nne na-akụziri nwa ya nwaanyị ihe ndị dị mkpa. Nleta nwa ọhụrụ
Nwaanyị gbara nwa ọhụrụ jiri nlafo chi mgbe nne na-elekọta nwa ya
Ụfọdụ oge ka nne nwaanyị mechara nlekọta nwaanyị ahụ, nne ya dị n'iwu na-abịa maka nlekọta nwaanyị ahụ.
Ọrụ ndị nne na nlekọta mgbe ọ na-abụ
Nne ya na-enye nwa ya nri na-enyere ya aka ịmepụta mmiri ara.
Nne ya na-enye nwa ya nwaanyị nri ga-enyere ya aka ịrụ ozu ya
Nne ya ga-eji mmiri ọkụ gbapụ nwa ya nwaanyị ka ọ gbachie ya n'ihe dịka Abọniki.
Nne ga-enye, gbaa ma gbaa uwe nwa ọhụrụ a
Ọ ga-anapụ ma na-agbazi ahụ nwa ahụ.
Ọ ga-ahụ na nwa agbọghọ ahụ nọ na bekee nke nwere mmịrị ọkụ na ihe na-eme ka ọ ghara ịgbata ọbara n'efu.
Nne tinyere stomach nwa nwanyị ahụ iji mee ka ọ lọghachi n'ọnọdụ dị ya tupu ọ dị ime.
Nne ya ga na-agba nwa ya nwoke ume makana ọ nọworo n'ọnọdụ ahụ tupu ya.
Ọ ga na-arụ ọrụ ndị ọzọ n'ụlọ ahụ dịka ịgba ákwá, ịhazi na ịkwado ihe oriri ndị ezinaụlọ.
Uru ukwu dị mkpa
Nleta mgbe nwaanyị nwụrụ anwụ bụ oge nlafo chi nyere nne ma nwaanyị na nwa amụrụ ọhụrụ, oge mmekọrịta dị ike a na-akpọ ịdị n'ihi na ọ na-enye nne ohere ịga leta nwaanyị ha abụọ bi nso na mba ofesi ruru ọnwa atọ na karịa.
Ọ kọwara nwa ya nwaanyị ihe akwa nwa pụtara, maọbụ nwa ahụ n' agụ n' agụ n' agụ n' agụ n' agụ.
Nri a ga-eji n'oge agbụrụ
Nne mgbe ọ mụrụ nwere nri pụrụ iche a ga-eji, ụfọdụ nke ga-enyere aka wepụ mgbọrọgwụ na stomach mgbe ọ dị ime, nri e ji mgbọrọgwụ na yabasị
'Watery supu e ji uda spice'
Hot watery yam
Ose ọcha
Ọgwụ mpaghara
Ọkụ tea na pap
Pounded Fufu
Nke mmiri na nke akwọrọ akwọ
1. Achịkọ
Ngwa nrị mpaghara
Ụkọchukwu Ụzịza
Akwụkwọ ụtazị
Nri ọbụla nwere oke ozu
Nke ahụ na-egbochi ịdị ime ma na-echekwaba ya megide ndị ọrịa Reumatism.
Nri a na-agba n'agba n'atụmatụ
Ihe oyi
Ose egwuruegwu, egwuruegwu, na nri ọbụla e ji eji egwuruegwu
Ala
Nri anụmanụ ọbụla (E kwenyere na a ga-akpọpụta obara n'ahụ).
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ọnwaanyị ọ dị mkpa?
I hụla nwaanyị na-acha isi dịka nwoke?
Ihe ise ụmụnwaanyị hụrụ
Kedụ ihe ị chere maka ịtụ uju?
Ọgwụgwụ nke postnatal
Na ngwụsị nlekọta ahụ, nne nwaanyị ahụ gbara nwa na-enweta ọtụtụ ihe.
Ndị ọ bịara ịhụ ga-azụta onyinye ya dịka ego, ákwà, akpụkpọụkwụ, akpa aka, ihe nri, wdg.
Ha ga-azụta akpa nnu maọbụ akpa soap nke ọ ga-ekesara onye agbataobi ya oge ọ lọtara n'ọnwụ ya.
Ụmụnwaanyị Ozubulu emeela ngagharị iwe
Akụkọ pụtara na ụmụnwaanyị Ozubulu, yi akwa dịka ndị ajadu, gara ịhụ isi ụlọọrụ ndị uweojii n' Amawbia ịrịọ maka nchekwa ha ụnyaahụ.
Ndị Gunmen wakporo ụlọụka St Philip n'afọ gara aga
Ụmụnwaanyị Ozubulu dị na Ekwusigo nke Anambra Steeti gara n'ọdụ ndị uweojii n'Amawbia ụnyaahụ ịrịọ maka nchekwa
Ha mere ya n'ihi esemokwu dị n'etiti ndị wakporo ụka ha n'abalị isii ọnwa Ọgọstụ nke afọ gara aga.
Ha kwuru na ha anọọla n' egwu kemgbe ihe ahụ mere ha ji na-akpọọ ndị ga-agba akaebe nkwa n' ụlọ ikpe.
Ha nwere akwụkwọ e dere isi ike 'Anyị chọrọ ikpe nkwụmọtọ', 'Anyị chọrọ nchedo site n'aka ndị uwe ojii n'ụlọ ikpe.'
Akaụntụ onye akaebe anya gbasara ogbugbu Ozubulu
Ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n'Anambra steeti bụ Nkiruka Nwode gwara BBC n'ekwentị na ihe ụmụnwaanyị Ozubulu chọrọ bụ ka udo banye n'obodo ha.
Nwode kwuru na ụmụnwaanyị na-arịọ maka nchekwa ka ha na-aga ụlọikpe maka ogbugbu e gburu n'obodo ha.
Kọmishọna uweojii n'Anambara steeti bụ Garba Baba Umaru kwere nwaanyị ahụ nkwa na ha kwụrụ ike n'azụ.
Umaro gwara ha na 'agbanyeghị na ọ dị ya gburugburu na onweghi mmebi ga-abịa ha' na ọ ga-ahụ na ikpe nkwụmọtọ malitere.
Ihe mere n'Ozubulu
Ndị egbeezu wakporo ụlọụka St. Philip Catholic n'Ozubulu ma malite igbupụta ndị mmadụ egbe ka ọtụtụ mmadụ na-eme.
Ogbugbu a kwuru na mmadụ 11 nwụrụ n'abalị isii nke ọnwa Ọgọstụ nke afọ 2017.
Akụkọ ahụ kwuru na ihe ahụ mere bụ n'ihi esemokwu dị n'etiti mmadụ abụọ nọ na south Africa.
Nke a mere ndị uweojii Naịjirịa na ndị mpaghara Saụt Afrịka ji ebido nnyocha na ya bụ okwu.
Ndị e boro ebubo master minding ihe a merenụ bụ Onyebuchi Mbanefo, 46,chukwudi Ugwu,30, Ang Great Chinedu Akpunonu, 44,
Ikpe ka nọ n'ụlọ ikpe ebe ndị akaebe na-abịa kwa ụbọchị.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Arịọla ụlọ n'ogige a gbara ọkụ na Timbershade
Uru nleta mgbe agbụrụ dị n'omenala Igbo
Ndịagha Naịjirịa abụọ anwụọla na plateau
Omume ndị mmadụ na-egbochi m ịlụ di na nwunye na-emekpa m ahụ.
Ọ bụrụ n'afọ iri atọ n'agwa Igbo na nwaada ka nọ sọọsọ, ọ na-ebute ihe gbasara enweghị nsọpụrụ, nkewa nakwa nsogbu niile.
Sọọsọ ụmụagbọghọ na-esochi nwaanyị ahụ na-alụ di
Sọọ ụmụ nwaanyị nwere ọtụtụ ọgba aghara.
Nkiru (Anyị tinyeghị aha nwa gị dịka anyị kwere nkwa) ọ dị ka ọ karịrị afọ iri atọ, ọ ka na-arụ ọrụ dịka onye nnabata n'ụlọọrụ ha na Legos adịbeghị di.
Nkiru gwara onye ntaakụkọ BBC ụdị mkparị a na-akpọghachi ya, nkewa na ọtụtụ obi mmebi n'aka ndị ezinaụlọ ya na ndị enyi ya n'ihi na ọ bụ naanị ya.
Oge ikpeazụ m gara n'obodo m, a gwara m ka m abịa ụlọ ọzọ beelụsọ ma ya na nwoke ga-alụ m.
O ji akwa arịrị na nwanne nna nna ya ( nna ya nwụrụ) jụrụ ịnye ha ihe kwesiri ha n'ihi na ha ka nọ otu.
Gere akụkọ Nkiru
Ndị ikwu ya gwara ya ka ọ ghara ịbịa be ya rue mgbe ọ lụrụ di.
N'ala Igbo, ịlụgharị di maọbụ nwaanyị bụ ụzọ a ga-esi gosi na mmadụ adịrịla.
Nchọcha 'National Demographic and Health Survey' nke e mere n'afọ 2013 gosiri na na na Naịjirịa, ụmụnwaanyị dị afọ 15 ruo afọ 19 bụ ndị lụrụ di na nwunye nke 28.2% ebe dị afọ 35 ruo 39are 89.4%
Uru nleta mgbe agbụrụ dị n'omenala Igbo
A ga-abụ ihe mpụga n'ala Igbo?
Nke a na-egosi na alụmdi na nwunye bụ ọdịnala a na-eme n'ala anyị.
Na Naịjirịa, ọ bụrụ na nwaanyị gbara alụmdi na nwunye maọbụ na nwunye, ndị mmadụ lebara ya anya ma na-akatọ ya n'ihe banyere ihe o mere na ndụ.
Kedụ ihe kpatara ya?
Onye ọmụma ọmụma mmadụ akọwala na ihe kpatara ihe ịma aka ụmụ nwaanyị na-alụghị di na-enweta n'aka ndị mmadụ bụ karịa nghọta mmadụ na nghọta.
Dọkịta Adedeji onyenuga, onye na-akụziri ọmụmụ ihe ọha na eze na steeti Legọs kwuru na dị ka ọdịnala si kwuo, na-egosi enweghị ọzụzụ nne na nna.
Ọ bụ na ọdịnala na n'ọnọdụ ụfọdụ na ndụ, o kwesiri ịnwe nwere onwe ya, nwere ike ịchọ onye nrụkọọrụọnụ nke nne na nna agaghị emetụta na ha dara na ọzụzụ ụmụ ha.
Dọkịta Nkechi Emma-Echiegu bụ onye nkuzi na mahadu Ebonyi kwuru na ọ bụ ọdịnala.
N'ala Igbo, a na-enwe oge ndị mmadụ kwụsịrị ịsị onye nna ya bụ, ruo n'ajụjụ onye di ya bụ?
Ọ gara n'ihu kwuo na ọ bụ ọdịnala ọjọọ ka a ga-akatọ nwaanyị maka ịbụ otu ya mgbe ọ lụrụ di maọbụ nwaanyị.
Gere ihe o kwuru nke ọma.
Ihe na-enweta maka alụmdi na nwunye ogbugbu:
Dọkịta Adedeji Onyenuga kwuru na ọkwa dị elu nwaanyị n'agụmakwụkwọ nwere ike ajụ egwu ụmụnwoke ka ha ghara ịlụ di ya.
O kwuru na ọnụọgụgụ ụmụnwaanyị ka nke ụmụnwoke karịrị nke ụmụnwoke, ebe ụfọdụ ụmụnwoke na-eme njem n'ebe ọzọ ebe ha lụrụ ụmụnwaanyị ndị ọzọ n'ebe ahụ, nke a na-egbochi ha ịlụ nwaanyị ndị ha na ya rụrụ afọ.
Ihe ọjọọ nke ịnọ naanị nwaanyị.
Dịka Dr. Onyenuga si kwuo, ịnwe onwe na-ebute ọnwụ ahu, ịkwụsị ike, ịgba mmiri, ọgba aghara nke na-ebute ọnwụ na igbu onwe.
Echiegu kwuru na alụmdi na nwunye ogbenye na-ebute ịhụnanya ọjọọ, ịbanye n'aka ọjọọ n'aha di na nwunye na ọnwụ oge ozigbo.
Ha kwuru na nghọta ka mma nwere ike inyere ndị mmadụ aka igbochi echiche ha na-eleda anya n'ebe ndị lụrụ di na nwunye nọ dịka ndị na-erughi uru na ọha mmadụ.
Na Oklahoma, a nwụchiri otu nwaanyị maka ịlụ nwa ya nwoke.
A chụpụrụ nwaanyị afọ abụọ na mkpọrọ maka ịlụ nwa ya nwoke.
Patricia Ann spann na nwa ya nwoke, misty Dawn spann
Nwaanyị a lụrụ nwa ya nwoke na mbụ.
Patricia Ann Spann bụ onye gbara afọ iri anọ na ise kweta na ya lụrụ nwa ya nwaanyị, Misti Velvet Dawn bụ onye gbara afọ iri abụọ na isii, ha lụrụ di ma bụrụ onye adịghị ọcha.
A kpọọrọ ụmụ ya aka n'aka ya mana ha mechara jikọtara ọzọ.
Ha lụrụ onwe ha nwunye mgbe a kwadoro ịlụ di na nwunye mmekọahụ n'ebe ha nọ.
Nchọcha gosiri na Patricia Ann spann lụrụ nwa ya nwoke mgbe ọ dị afọ 17, mgbe ha tinyere aka n'afọ 2010.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Otu nwoke a ma dịka onye ụkọchukwu Katọlik alụkwaghị di.
Ndị be m si 'Ekwesighi m ịlọghachi ụlọ ọzọ ruo mgbe m lụrụ.
Nwata Dangote agbaala di na Kano
Ọ bụ ndị otu ọmịhe ahụ hụrụ nwaanyị ahụ na nwa ya nwoke mgbe ha gara be ha.
Akụkọ ahụ kwuru na Misty spann mebiri mmekọrịta ha n'Ọktoba afọ gara aga mgbe ha nwere nghọtahie n'etiti ha na nne ya ghọtara ya ịbanye na nzukọ ahụ.
Msty Spen kwuru na nne ya tụrụ ya asị 'abụ onye omebe iwu atọ nyere ya ndụmọdụ ka ọ gaa n'ihu na òtù a n'atụghị egwu'.
Patricia Ann spann nwere nnukwu nkwenye na Union ebe ahụ makana o kwuru na e deghị aha ya na asambodo nne ya nwaanyị abụọ dị ka ebe ha zutere onwe ha, afọ abụọ tupu Union ha.
Eleghi anya kwenyere na ọ dara iwu mmekọrịta nke bụ ọbara ọbara, ha nyere ya afọ iri maka nyocha ma hụ na ọ dị ọcha.
Ebe nne ya bụ Patricia ka a ga-enyocha ya afọ asaa iji tụọ ya nga nke ọ ga-enyocha mpụ ọbụnadị mgbe ọ mata.
N'iwu Oklahoma, ndị mmadụ na-alụ di na nwunye nwere ọbara ọbara bụ mmebi iwu megidere ọbara ọbara, ma ọ dị nso ma ọ dịghị nso.
Abacha ndị Igbo, ihe ị na-amaghị maka ụkwa anyị na-eri
Aṅara bekee bụ nri dị mkpa n'ala Igbo nke ha na ya agaghị amụ.
Frụd nke Bekee kpọrọ
A na-enye ụkwa tupu ekewa ya.
Ụfọdụ mmadụ ma maka ụkwa mana ha amaghị n' ezie etu esi eme ya.
E nwere otu ahịhịa na-enye mkpụrụ osisi a nke a na-akpọ 'Breadfruit', agwa ha na-acha ọcha ebe mkpụrụ dị n'ime ha na-akpọ 'Breadfruit'.
Mgbe ahịhịa a dị nkwadebe, ọ na-ada n'ala. Anyị na-enye ya ohere ịda tupu anyị enwe ike inweta mkpụrụ, ya mere ndị Igbo ji usoro na mgbe oge ahịhịa a dị nkwadebe, ọ na-ada.
Tupu mkpụrụ ụtazị a ga-akwado dịka nri, ọ na-agafe usoro dị icheiche.
Kunye ya
Kpachapụ ya
ma ọ bụ ị mebie ya.
Ihe ọ na-eji agwọ ya
Frụd nke Bekee kpọrọ
Mmanụ na-acha mmịrị
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwunye maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ maọbụ.
Ụfọdụ na-agbakwunye azụ kpọrọ nkụ, ebe ụfọdụ na-agbakwunye nri.
Ụfọdụ na-agbakwunye corn
Ụfọdụ na-agbakwunye mmanụ castor
Mgbe ụkwa ara gbawara, ọ gbawara.
Etu esi egwusi ya
A ga-eme ihe ndị a tupu ị agwọ ụkwa gị.
Gbachie ụkwa gị ọfụma ka ị wepụ nkịtị gị ma zeere ya ma ọ dị.
tinye ya n'efere ọkachasị'mkpuchi' ọ bụrụ na unu nwere, gbaa mbọ hụ na mmiri kpuchie ya.
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwunye anụ mmiri ara maọbụ asị ka ọ dị ọsọ ọsọ.
Mgbe ọ dị mịrịọ maọbụ mmiri dị na ya akwubeghi ya ọzọ, gbakwunyere mmanụ na nnu nwunye ka ọ ncha.
Hapụ ya nkeji ole na ole.
Kpagha ya ma hapụ ya ka ọ kwụsị nkeji ole na ole n'ọkụ dị ala iji mee ka ọ dị mfe.
Akwụkwọ ụtazị bụ nri e nwere ike ịsị na ya na-ejighị ya ma ọ bụ na-ejighị ya.
Etu a si eje ya nri
Ụfọdụ ebe dịka Urualla na IMO steeti, ha anaghị emebi mmiri eji achị ụkwa, kama ha na-eri ụkwa ahụ ma na-aṅụ mmiri nkewa.
Ụfọdụ mmadụ anaghị agbakwunye mmanụ na-acha anụnụ anụnụ ka ụfọdụ na-ahapụ mmiri a na-eji agbakwunye ya dịka ha na-eji mmiri agbakwunye ya.
E nwere ike ịtụnye ụkwa, nke a kpatara e nwere ike iji nri osisi nri maọbụ nri aka.
Ọtụtụ ndị mmadụ na-eji ụkwa achị achị dịka onye na-achọ achị.
Ụzọ nchekwa nke ụkwa ụkwa.
Maka njem, a ga-ekwu ya n'ọnwụ tupu a ga-echekwa ya n'ime ihe ọjọọ.
Ọ bụrụ na ị chọrọ ịkwari ụkwa kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ kpọrọ
Uru nri ya
Ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala na ụkwa nwere ọtụtụ ihe na-edozi ahụ dịka: 'Riboflavin iron', 'niacin thiamine', 'phosphorus','potasium', 'cope','magnesium', 'calcium', 'zinc','selenium' na 'vitamin c'.
Ọ dị mma maka obi mmadụ, na-enyere aka igbochi ịchụpụ isi maọbụ ịchụpụ isi.
O nwere ọkpụrụkpụ dị ukwuu na abụba, ọgbụgba na natrium.
Ụfọdụ ndị mmadụ na-amasị ịnye ụkwa na mmiri ya ọnụ ebe ụfọdụ na-ahọrọ inye nkewa n'enweghị mmiri.
Ihe a na-amaghị.
A na-agbakwunye ụkwa bekee n'ime ụfọdụ mmanya
E nwere ike ime ka ọ dị n'ụdị e ji arụ ọrụ dịka akụkụ.
A na-achụpụrụ mmanụ na ya.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Akụkọ ahụ bụ nleta Fayose n'Enugwu bụzi mkparịta ụka obodo ahụ.
A ga-eburu gọọmentị gawa ụlọikpe - Icsc.
Ihe dị mkpa nleta mụrụ nwa n'omenala Igbo.
Okpomọkụ na mmụọ aghụghọ abụrụla nsogbu nyere ọha mmadụ.
Otu nwoke bi nso n' ike mgbochi a, na-akọwa ahụmihe ya ma rịọ ka e nwere ike ibute ọrịa n' gburugburu ya.
Mkpụrụ ọchụchụ a jụrụ.
Na ọ bụ naanị anụ mmiri si ebe ahụ bụ ihe egwu nyere ahụ ike.
Ndị bi na Ikosi,Isheri maọbụ Loketu na steeti Legọs, na-ahụ ka ha na-anaghị ala ọfụma ọ kasị n' ebe a kpọpụtara maka ịgba mbọ a kpọrọ 'Olososun dump site n' ojota.'
Nke Enugwu steeti nọ n'okporo ụzọ, ọ bụrụ na njem gị si Enugu ruo Port Harcourt.
Ụdịrị isi si ebe ndị ahụ etinyela ndị bi n'ebe ahụ ọkụ.
Na Legosi, a nụrụ na nwata nwụrụ anwụ bụ na ọ gaghị enwe ike ịkwanyere ya anụ ahụ n'ihi asị a na-apụta na mpaghara ahụ.
N'ihi ihe a merenụ, Gọvanọ Akinwumi Ambode akwụsịla ịchụpụ ihe ọjọọ na mpaghara ahụ.
Gọọmentị na ọ bụ ndị na-agba ọkụ na-abụghị.
Ihe ndị mmadụ na-ekpesa
Na ha ka nwere ike ịghọta obi ndị ahụ si n'aka ndị bi ebe ahụ.
Samuel Osaze onye bi ebe ahụ kwuru BBC akụkọ n'ekwentị.
Ọ gwara ha na ụdịrị anụ ahụ si ebe ahụ bụ ihe egwu nyere ahụ ike.
Arụ a na-apụta n' ebe ahụ n' ihi na gọọmentị na-agba ọkụ mgbe niile, naanị ụnyaahụ ka m na-aga n' ụzọ ikodu gaa n' ụlọ m, hụrụ m arụ a na-apụta ebe ahụ.
N'afọ 2013 a, ndị ụlọọrụ na-ahụ maka mmefu nke Lagos bụ LAWMA kwuru na mmefu nke Lagos Steeti ruru ijeri tunel iri na atọ.
Dọkịta Ikechukwu mgbolu kwuru na ọrịa a na-agbasa n'ihi oke asị ha si mpaghara ahụ, dịka ọgbụgba, ọrịa ịba na ọrịa lasa.
O kwuru na ndị ahụ nwere ọrịa ahụ ekwesighi ịnọ n'ebe ndị a nọ.
mgbolu kwuru na ọrịa a na-akpọ 'ọrịa nke oke mmụọ' nwere ike inweta n'ebe ahụ n'ihi 'kabon monoksid' nke si na anụ mmiri nke a na-agbata site na oke mmiri.
Ọ kọwara na isi ahụ na-abụ ihe na-enweghị isi n'ọnwa Maachị na Ọgọstụ n'ihi oge udu mmiri.
Ndị bi na Legọs, liter na mpaghara ebe niile.
Osaze kwuru 'akwado ịgba ọkụ a abụghị nke a kpachara anya n'ebe emepụtara ihe' makana ha maara nsonaazụ ya.
Gọọmenti kwesiri inye onye na-agba ọkụ nke a na-eji kwụsị ịgba ọkụ.
Gọvanọ Ambode ekwela nkwa ịkwụsị ịgba ọhịa na mpaghara ndị ahụ maka ọrịa ndị anụmanụ ya kpatara.
A hapụrụ ndị obodo ịma ihe ha ga-ewe inweta ọkụ nke ha.
Akụkọ ga-amasị gị
Ihe mere Buhari ji gbochie njem Rwanda
Ụlọọrụ ego ọ na-efu n'aka ụmụ amaala Naịjirịa?
Ụgbọala Uber gburu mmadụ n' Amerịka
ụgbọala ndị Uber gburu otu nwaanyị n' 'Tempo of Arizona' dị na mba Amerịka.
Uber
Ụlọọrụ Uber kelere mmekọrịta nwaanyị ahụ bụ onye a gburu ụgbọala n'ebe ahụ.
Uber bụ ụlọ ọrụ a maara maka ịmepụta ụgbọala na-agbanyeghị onwe ya mana mgbe ihe mere na-ekwu na nwaanyị dị afọ iri anọ na itoolu nwụrụ n' ogologo Tempe nke Arizona.
O mere ka ha ghọta na ihe a merenụ nyere aka igbochi ụlọ ọrụ ha ịzụpụta ụgbọoloko.
Onyeisi ụlọọrụ Uber bụ Dara Kosrowshahi kwuru na 'Twitter' na ọnwụ nwaanyị ahụ bụ ihe mgberede obi nyere ha.
Ha na ezinaụlọ onye ọrịa a ebere, maara ịmata etu ihe ahụ si mere.
Ihe ahụ emetụtaghị naani ụlọ ọrụ Uber kamakwa na ọ bụkwa ha na-agba mbọ imepụta ụgbọala na-achị onwe ha.
Akụkọ ga-amasị gị
Anyị ga-eje gọọmentị gawa ụlọ ikpe - Icsc.
Ụlọọrụ ego ọ na-achụ ndị Naịjirịa?
Putin ga-achị ndị Russia afọ asaa na-abịa.
Ọ bụrụ na ha zụrụ ya n'ụdị ọnụego agbanwe, ọ ga-abawanye ngalaba agụmakwụkwọ dị na Naịjirịa.
ọtụtụ afọ gara aga, Naịjirịa nwere nsogbu na ọnụego mgbanwe n'ihi mbawanye na subsidies.
N'ihi ihe ndị a, Uwaleke kwuru na ọ nwere ike ghara ịdị mma na Naịjirịa ịsọ ndụmọdụ IMF.
Uwaleke kwuru na ọ bụrụ na Naịjirịa nabata ya. Ọ ga-adị ha ọfụma ịkwụ ụgwọ ego ha na mba ndị ọzọ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Gịnị ka Naịjirịa ga-erite na CHOGM?
Ụmụ Naịjirịa agaghị nzụkọ n' Amerịka.
Ndị uweojii ekwuola na ha nwe Dino melaye
Ụbọchị ọrịa kansa ụwa: Etu m si ebute ọrịa kansa,
Gloria Orji, nwaanyị Igbo a gbara ọrịa kansa n'ala Igbo, kwuru na kemgbe ọ gbasara Been ọgwụ ma nwee ọrịa kansa n'ala Igbo, na a ga-agbazi onye ọbụla bu otu ọrịa.
Ọrịa kansa bụ ọrịa onye ọbụla na-atụ egwu maka ọnụ ọgụgụ ọ na-egbu mmadụ.
Ihe kachasị n'ime ya bụ na ndị mmadụ nwere ihe a ga-arịa ahụ mana enwebeghị ọgwụ pụrụ iche maka ọgwụ ọrịa kansa.
Nke a kpọrọ 'Day of Cancer free' n'afọ 2019 bụ 'I kwere gị, ekwere m, 'Anyị ga-ebuso ọrịa kansa agha.
A chọpụtara nwanyị Gloria na ọnya mmiri ara n'afọ 2010, a gbara ya ọgwụ na-enweghị ọrịa ahụ.
N'okwu ya 'ọrịa kansa agaghị egbu taa' dịka ọ gwara ụmụ nwaanyị na-arịa ọrịa kansa ihe ọ kwuru.
O kọwara etu e si akpọgide ya n'aka BBC Igbo, bụ ndị ka na-abụ ọha.
Bill Cosby ka e nyochapụla ụkwụ n'ike
A ga-ama Bill Cosby mkpọrọ afọ iri atọ maka mgbapụta ya.
Bill Cosby
Bill Cosby bụ onye ọchị-eyi ama.
Ụlọikpe n'Amerịka egosila na onye ọchịagha ahụ amara maka mpụ a aka ya boro Been ebubo na ọ bụ onye nupuru aka.
Andrew costand bụ onye ọgba bọọlụ bụ onye na-ahụ maka Bill Cosby kemgbe afọ 2004.
Bring Nnamdi Kanu n'ụbọchị ikpe ya
Ụlọikpe enyela iwu maka ijide Innoson
Cosby dị afọ iri asatọ, ọ ka na agọnarị omume a mana e mechaala mkpebi maka mkpọrọ afọ iri atọ.
Nke a abụrụla ikpe nke abụọ nke Cosby Bill n'ụlọikpe maka otu okwu mgbapụta.
cosy Bill bụ onye ntaakụkọ ama ọfụma n'ihe nkiri telivishọn a kpọrọ 'Cosby Show'
Ọtụtụ ụmụnwanyị boro ya ebubo izu ohi mana ọ sị na aka ya dị ọcha banyere ebubo a.
Akụkọ ga-amasị gị
MASSOB: Mkparịta ụka Buhari achọghị
Lee ihe ngwụcha nke akpụ.
Codeine
codeine bụ akụkọ etu esi enweta ọsịsa ụkwara nke nwere codeine iji mebie usoro ahụ mmadụ dịka BBC chọpụtara.
ọgwụ codeine bụ akụkọ banyere otu esi enweta ọsịsa ụkwara mebiri usoro ahụ mmadụ.
Ka BBC mechara nyocha nzuzo, a chọpụtara na ndị na-arụ ọgwụ ike na-ezubata ọgwụ ndị ha na-ere ndị ntorobịa na-enweghị usoro iwu nke Naịjirịa.
Syrup codeine, Emzor na-eweta ndị ọrụ ya.
Ụlọọrụ ọgwụ Emzor akwụsịla otu n'ime ndị ọrụ ya maka etu aka ha si tinye n'ikwupụta ọgwụ codeine.
Nwoke', na-anata ọkụ ụkwara codeine mgbe niile.
Dịka akụkọ si kọọ, ndị ndọrọndọrọ ọchịchị na-ekesara ndị ntorobịa ọgwụike dịka onyinye.
Ndị ọgwụ ike Emzor akwụsịla otu n'ime ndị ọrụ ha ma kwụsị mkpamkpa ahụ n'ihi ire ọgwụ ọjọọ dịka akụkọ BBC na-akọwa ihe ọjọọ nke ọgwụ codeine nyere ndị ntorobịa.
Emzor gbakọkwara onye ọrụ ọzọ rere onye ntaakụkọ BBC akụkọ emzolyn sirup n'amaghị ama.
Ha kwuru nke a na soshal midia dịka BBC wepụtara ihe onyonyo e dere n'abalị iri atọ nke ọnwa Epreelụ na televishọn.
N'ihe onyonyo ahụ e gosiri na igweonyonyo nke gburu otu awa, gosiri nwoke ahụ bụ onye na-ere nzu ya n'akụkụ nzuzo.
Ndị nọ ebe ahụ bụ ndị e jiri nnukwu iwe ụnyahụ.
Ha kwuru na ọ bụ ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ka e kwadoro ihe mere na Kano ka ha na-ekesara ndị ntorobịa ọgwụ ndị ahụ dịka onyinye.
Ndị ọgwụ ike Emzor agọnarịla ịre ọgwụ ndị iwu akwadoghi.
Ha kwukwara na ha kwụsịrị ire Emzolyn nke nwere codeine ruo mgbe a ga-eme nyocha ọzọ.
Emzor mechara kwụsị onye ọrụ ha ma chụpụ ya.
Emzor pharmaceuticals bụ otu na-ahụ maka ọrụ ma na-edobe iwu.
Ha nwere akwụkịkọta ihe karịrị otu nari na iri abụọ maka ịmepụta na ire ọgwụ ma nwee ndebanye aha n'okpuru NAFDAC.
Ha gara n'ihu kwuo na ha akwụsịla ire Emzolyn na codeine ruo mgbe a ga-eme nchọpụta nke ọma.
Na mkparịta ụka BBC na onyeisi ndị ọgwụ mgbada-ọwụwa anyanwụ bụ J.C. okafor na BBC, o kwuru na 'O nwere usoro iwu na-achị ndị na-ahụ maka ịrụpụta na ire Emzolyn ọkụkọ, na a ga-ekpe onye ọbụla mebiri iwu a.'
Okafor kwuru na ha na-eduzi etu esi-esi rere ọsịsa ụkwara dị n'ụdị codeine nke mere ọ ga-esi mee ka onye ọrịa ọbụla zụrụ ya bụ ọgwụ n'enweghị ihe dịbịa bekee kwuru.
Ụlọ ọrụ ọbụla dara iwu a ga-akwụsị ya.
Ụfọdụ ndị Naịjirịa kwuru okwu na soshal midia, gịnị kpatara na Emzor ga-etinye ọnụ n'ihe omume iwu a na-ekesa ọgwụ n'etiti ndị ntorobịa.
Otu n'ime ha nọ na soshal midia, jụrụ, sị: Ọ bụrụ na ọ bụ na BBC ejighi n'ụlọ ahụ, ị gaara eme ihe ọbụla iji gbochie itinye ọgwụ iwu n'etiti ndị ntorobịa?
O putara na ụlọ ọrụ gị amaghị ọnọdụ ihe ndị ahụ?
Onye ọzọ akpọrọ aha ya bụ Mario Mandara na-akpọ gọọmentị ka ọ kwụsị ịre akwụkwọ ụkwara dị n'ime ihe na-ere codeine.
Codeine: Nafdac awakpola ụlọ ọrụ anọ ma gbochie ọtụtụ ọgwụ
Nafdac ekwela nkwa na ha ga-ahụ na ha chọrọ igbochi ụlọ ọbụla iwu kwadoro ire ọgwụ Codeine.
Ndị ọrụ NAFDAC.
Ha kagburu n'ịwakpo ụlọ ọrụ na-akwụ ụgwọ n'obodo ụmụ.
Ngalaba na-ahụ maka nri, nchịkwa ọgwụ mmiri na nchịkwa (NAFDAC) emechiela ụlọ ọrụ atọ dị na Legos Ikeja na Kano.
Inye ha ọfụma na-enyere aka ikwupụta etu eji ewepụta ọgwụ ndị a.
NAFDAC e gosipụtara na mwakpo a na mberede nyere aka ikpughe ha ụlọọrụ ndị ahụ na-emepụta sirup nke nwere codeine dịka obodo ahụ si kwuo.
Barn codeine: Dextromethrophan ọ ga-akwụsị ikpe ahụ?
Gọọmenti amachiela ọgwụ codeine
codeine: Emzor achụpụla ndị ọrụ ya
Nwunye onye isi ala na-enwe ọtọ na codeine.
Onyeisi NAFDAC bụ MOjisola Adeyeyeye kwuru na ha ga-enyocha ndị ọrụ atọ ahụ bụ ndị ọrụ BBC gosipụtara ha.
N'okwu ya 'Anyị mebiri ọgwụ ndị ahụ nwere codeine n'ọfịs anyị n'Ilorin'.
Ndị ọgwụ ike Bioraji sị na ha chụrụ onye ọrụ ha a madubiike.
Ha abụọ pụtara na igweonyonyo dịka onye BBC ekperima maka ire ọgwụ ndị dị na codeine n'ụzọ iwu.
Onye nọchite anya gọọmentị ahụ kwuru na a ga-ata ha ahụhụ nke ukwuu kama nanị nkọwa nke jọgburu onwe ya na televishọn.
Akụkọ ga-amasị gị
Ụzọ anọ onye ntaakụkọ na-enwe nsogbu
Ụlọomeiwu iwu ajụla ị tọhapụ Dino melaye ruo ụbọchị 11 nke ọnwa Juun.
Buhari sara n' ala na njem o mere gaa US
Onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari alọghachịla Naịjirịa mgbe o rituru London gawa mba Amerịka.
Muhammadu Buhari
Buhari na Trump kpara maka etu ha ga-esi mee ihe gbasara mpụga.
Onyeisiala Naịjirịa apụtala na njem o mere mba Amerịka maka ịkwanyere onyeisiala Donald Trump.
Ọdụ ụgbọ elu butere ya nlọghachi bata na ọdụ ụgbọ elu Nnamdi Azikiwe dị n'Abuja n'etiti elekere iri na otu nke mgbede.
Ụfọdụ ndị ọrụ gọọmentị nọ ebe ahụ nabata ya.
Ọ bụ ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala bụ Femi Adesiana gwara ndị ntaakụkọ na ngwa ngwa ụgbọelu ha abaturu.
Onyeisiala ga-eme njem na mba Amerịka ụnyaahụ.
Ihe ndị a bụ ụfọdụ ihe Buhari na Trump kpara.
Ụzọ anọ Buhari ji agbaso Trump
Buhari onye pụrụ Washington DC na Tuzdee ka ya na Trump rụchara ụka, lọtara na Lọndọn.
Onye ndụmaọdụ onyeisiala a maara dịka Garba Shehu kwuru na oge ahụ bụ maka nyocha zuru ezu nke ụgbọelu a ga-eji njem ahụ.
O kwuru na ọ bụ n'ihi njem obere ụgbọelu mere o jiri bata na mba Britain.
Shehu kwuru na a ga-enyocha ụgbọelu ahụ nke ọma tupu ha alọghachi na Naịjirịa.
O kwuru na, ọ bụghị nnukwu ihe o jiri gbaa azụ kemgbe ọ lọtara na Naịjirịa.
Lee ihe ndị mmadụ kwuru na soshal midia:
Akụkọ ndị a ga-amasị gị.
Ọ bụ sọ onye layman nwere ike ikwu na Buhari na-eme ọfụma.
NAFDAC awakpola ụlọọrụ anọ maka ire ọgwụ ndị dị na codeine
Ị ma na inyere onye chọrọ ọnwụ aka bụ mpụ na Naịjirịa?
Onyeisiala Naịjirịa agaala nlegharị nlele ahụike ọzọ
Onyeisiala Buhari agaala ịhụ dịbịa bekee ya nyere ya nhọpụta maka okwu gbasara ahụike ya.
Buhari
Oge agabeghi otu izu ka ya na Donald Trump nwere nzukọ n' Amerịka.
Onyeisiala Buhari ga-aga London taa ebe ọ na-anata ọgwụgwọ ahụike.
Na ndekọ ya, Garba Shehu bụ ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala kwuru na onyeisiala ga anọghị ya mkpụrụ ụbọchị anọ.
O kwuru na, n'oge ọ gara London ịgọrọ ụgbọelu nke onwe ya, na ya na Dọkịnta ya nwere nzụkọ.
Buhari alọghachịla na njem ya gaa US
Buhari ga-arụ ọrụ na UK taa
Kedụ ihe mere Buhari ji bịa njem Legọs taa?
O kwuru na dịbịa bekee ya si ya ka o bịa nke onyeisiala kwere nkwa ịpụ.
O kwuru na onyeisiala ahụ ga-abataghị n'ụbọchị iri abụọ na otu nke ọnwa Mee.
Shehu kwuru na mgbe ọ lọtara, ọ ga-aga Jigawa steeti, nleta ahụ e yigharịrị n'ihi nkwudosi ike APC na ndị otu ha zutere.
Nleta ahụ ga-eme n'ụbọchị Monday 14, na Tuzdee 15 nke ọnwa Mee.
Cheta na onyeisiala ekwubeghị aha ọrịa ahụ ọ gara London ịnata ọgwụgwọ.
Akụkọ ga-amasị gị
Lagos: Ụmụnwaanyị dị ime 2131 dị ime na-enye HIV
Achọpụtala ozu 45 na Gwaska
Ndị Igbo agaghị agha arụ ọzọ maka nnwereonwe
sweet codeines: Nafdac emechiela ụlọọrụ atọ na-arụpụta ọgwụ codeine
Nafdac emechiela Bioraj, udo na Emzor n'ihi ire ọgwụ ọjọọ
codeine, nsị ụtọ
Ụfọdụ ụmụnwoke na-arịa na mmekọ uche na ọrịa ndị ọzọ metụtara ọrịa bịara n'ihi nwata ya bụ ọsịsa ụkwara nke nwere codeine.
'National Agency for Food Drug Administration and Control, Nafdac emechiela ụlọọrụ ọgwụ atọ: Bioraj pharmaceutical limited, Emzor pharmaceutical lnd.
Ltd na 'peace pharmaceutical limited' ka eboro ebubo itinye aka na nkesa ọgwụ codeine
Nyocha nke BBC's gosiri etu ụlọọrụ ọgwụ atọ a si ere ọgwụ ndị ahụ na-ere ndị ọrịa ahụ na-enweghị akụkọ dịbịa bekee.
Codeine
Codeine Sirups: Emzor achụpụla ndị ọrụ ya
Gọọmenti amachiela ọgwụ codeine
Dịka Mozisola Adeyeye dere, mgbochi a dabara na nyocha ha si n'aka ụlọọrụ ọgwụ ahụ.
Makana enweghị akaebe achọpụtara na ụbọchị abụọ nke ọnwa Mee megide ụlọ ọrụ ndị a, Peace Standard Pharmaceutical Limited, Bioraj Pharmaceutical Ltd na Emzor pharmaceutical Ind Ltd., na ụlọ ọrụ ha dị na Ilorin na Legọs, anyị kpebiri ịkwụsị ha.
Nke a bụ maka iji mee ka e nweta nyocha ziri ezi na nke ziri ezi.
Nafdac na-arụ ọrụ na nchọpụta na nchọpụta nke akụkọ BBC