Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 KEMBANG INSTITUSI MEMORI ( ) BRITISH MELAYU BRITISH MALAYA Farid Abd Jalal * Muzium Bakar , Pahang , Rahimin Affandi Rahim * * Universiti Malaya , Muhammad Jumaidy Manap * * * Muzium Bakar , Pahang , Abstrak Makalah tuju teliti kembang institusi memori pustaka , arkib muzium jajah British Melayu . Lidi kaedah kualitatif libat kumpul nilai sumber sepenuh Arkib Muzium . Dapat kaji dapat guna Eropah asas falsafah aplikasi British jajah Melayu . Realiti lihat lain catat British Melayu merdeka . Antara peran undang nafi banci , meta kerangka muzium pihak British . kunci : Institusi Memori ( ) , Pustaka , Arkib , Muzium , British aims institutions libraries , archives , museums British Malaya . using methods sources . findings efforts using Europe British Malaya . , British writings Malaya . Islamic has denied , mapping frameworks British interests . Keywords : ( ) , , , , British Kenal Sejarah memori hidup manusia . dua manusia ajar paham hidup bangun tamadun . Sejarah tamadun jalin institusi memori serentak bertanggungjawab bangun sesuatu tamadun . Institusi memori pustaka , arkib muzium ( ) . percaya golong intelektual libat tiga institusi . Semua libat kumpul , rawat , selidik didik ahli 34 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 waris sejarah . , Margaret Hedstrom & John Leslie ( 2006 ) kategori tiga institusi memori budaya milik sesuatu tamadun . 1 , kaji nilai guna tiga institusi memori milik British jajah Melayu . Penting sekali waris institusi memori kaji ianya simpan Melayu atau Britain merdeka . Fungsi Institusi Memori Sejarah Institusi memori generik institusi repositori jaga kelimuan . rujuk pustaka , arkib muzium . kategori monumen waris , . Sarjana moden masuk peranti pustaka bekal sejarah memori manusia . guna generasi manusia paham sejarah diri . 2 sejarah paham dimensi sejarah sekaligus dimensi lalu dimensi . dimensi kemudian guna ramal dimensi tiga dimensi . 3 Pustaka Pustaka institusi tumpu kumpul dokumen cetak . mesin cetak hasil , pustaka kumpul , skrol , dokumen bentuk manukrip tangan . Kemudian , kenal mesin cetak , kandung koleksi pustaka luas kumpul muzik , filem jenis elektronik . Peran pustaka ajar orang atau institusi . membezakan pustaka arkib letak peran arkib tuju tadbir . 4 pustaka bekal kaedah sedia ruang baca , khidmat , khidmat fotokopi khidmat sedia pengkal ( database ) tali . Arkib Arkib institusi tumpu kumpul dokumen atau rekod bentuk teks , gambar nota muzik biasa dimensi . rekod mesti unik hasil tadbir , undang , sosial . maksud dokumen hasil lidi . Umum , perlu urus masyarakat catat banci , catat kutip cukai , catat urus , meta sesuatu . Pendek , semua organisasi sosial tadbir perlu catat atau rekod rasmi . , arkib jadi salur jadi bukti sesuatu peristiwa sejarah . 35 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Muzium Margaret Hedstrom pakar pustaka arkib letak muzium hiraki pustaka arkib . Bagi , institusi muzium dahulu institusi . kumpul semulajadi laku kumpul muzium nali nama curiosities kemudian cetus bentuk pustaka , arkib universiti . Muzium institusi tumpu perhati kumpul objek muzium bentuk ( nyata ) ( nyata ) . artifak hasil budaya arif sesuatu . contoh pakai , perabot , alat muzik , lukis , binatang , , botani zoologi . objek muzium biasa mutu , seni , unik , asli ( tolak tiru objek ) wakil tentu . Objek muzium kategori dokumen anggap sangat harga tuju lidi . Muzium pustaka main peran . lihat sekolah . Bahkan kaedah muzium buat kaedah bukti kesan ianya lihat sentuh , ajar sekolah . , Budaya Ilmu Tamadun Wujud Eropah bukti wujud budaya ilmu . tepat pandang tamadun bina budaya ilmu diri mampu tahan . Hedstrom tegas peran budaya ilmu rujuk peran main institusi memori Eropah . Tegas Hedstrom , institusi lahir , revolusi . 5 Kembang muzium Eropah terbahagi . ( Abad ke-16 ke-17 ) jatuh empayar Rom 476 Masih , benua Eropah landa gelap larut abad ke-13 . 800 tahun , ilmu langsung . Eropah anut Kristian , fahaman animisme letak percaya sihir akar umbi Eropah jadi Eropah tinggal kuasa ilmu tahu . 6 Saifuddeen Salleh , 7 abad ke-13 , Robert Grosseteste ( 1175 - 1253 ) masuk tahu dekat saintifik Eropah dedah oleh tulis Aristotle , Ibn al-haitham Ibn ( 980 - 1037 ) . 8 pikir saintifik milik sarjana ; , dar sains , bahkan alak kembang ilmu sains . , akal fikiran ilmu . ilmu semesta kumpul tuju . Hal laku lidi saintifik sandar kumpul bukti cerap , sifat empirikal ukur . Hal tahu oleh tahu percaya . Ringkas , kaedah lidi saintifik libat kumpul cerap jalan 36 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 eksperimen , samping bentuk uji hipotesis . Asas falsafah pikir saintifik , kumpul laku golong bangsawan . simpan pamer ruang khusus nali curiosities . Koleksi muzium oleh Eropah Afrika , , , Indo-Pakistan . Koleksi muzium diri , ) naturalia - spesimen cipta tuhan ; ii ) artifak - objek cipta manusia ; iii ) antik - objek sejarah iv ) etnografi - eksotik budaya . 9 Tuju koleksi megah angkat milik . tumpu objek unik haiwan , alat milik objek unik jarang temu . Penting sekali koleksi muzium harap timbul sifat ingin tahu serta kemudian lidi lanjut . 10 lihat alam temu , interaksi bangun premitif jajah . ( Abad - 17 ke-18 ) , kaedah muzium matang . muzium Eropah pengaruh falsafah cerah ( enlightement ) kembang Eropah . Britain kaya libat jajah banyak . libat langsung hamba transatlantik ( rentas benua Afrika - Atlantik ) . Falsafah kandung intipati jelma permuziuman . roh dorong muzium . Falsafah diri : , percaya beri sains tekan guna akal saintifik paham sesuatu semulajadi . langsung tolak autoriti tradisi silam . Tekan beri pikir sains konon jelas logik saintifik sesuatu . segenap , ajar paham sesuatu guna dekat sains kaedah kumpul , catat , ukur elemen fizikal , bentuk hipotesis kemudian uji benar hipotesis teori ilmu uji terus . Falsafah enlightement tuntut libat giat ilmu . libat ajar , cari ilmu , selidik taja mncari ilmu . cari ilmu anggap harga cari harta kaya . barat British dn Perancis maklum pnggunaan ilmu kuasa jajah , khusus Eropah Afrika , . , tujuh disiplin ilmu kembang . Semua terap muzium diri : 1 . Tahu semulajadi . Kaji babit usaha kaji barat isi koleksi muzium barat . diri botani , zoologi bagai . 37 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 2 . Arkeologi . 3 . Seni tamadun . 4 . Skrip ( ) klasik . 5 . . 6 . temu . 7 . Klasifikasi . jelas , muzium babit tujuh laku cara teertentu . , kumpul aspek fizikal upa objek , artifak , monumen manuskrip . , catat koleksi latar belakang sejarah objek kumpul - mana , siapa , tuju guna objek babit . Tiga , klasifikasi koleksi muzium kumpul kategori tentu tuju oleh tahu dalam . Pembahagian koleksi muzium buat saintifik taksonomi dibahagi seni , sejarah sains . Terang susun rasional difahami akal waras bukan sekadar megah milik elemen misteri logik . Britain , abad ke-17 , Universiti Oxford lahir Muzium Ashmolean anggap muzium tua Britain . koleksi peribadi milik John Tredescants sarjana tukang kebun bangsawan nama Wotton , Canterbury . Eropah abad ke-16 , memang wujud koleksi muzium kandung koleksi jadi botani , zoologi , artifak cipta manusia . Antara kenal Itali koleksi milik Francesco Calceolari , Ulisse Aldrovandi , Michele Mercati Ferrante Imperato . Semua sarjana ubat Itali hal kes . British wakil British ( EIC ) libat kolonialisme memang pegang world-view kapitalisme . sosial kembang barat . Bahkan tamadun barat waktu nali nama tamadun kapitalis ( ) . asas world-view kapitalisme upa percaya , pikir dekat kaedah urus . Semangat kapitalisme pegang British nyata manusia economicus . upa sikap hati , bijaksana , rajin sungguh laku . soal manusia gantung sepenuh sifat tamak manusia campur tangan . Semangat dorong kembang kolonialisme barat Merkatilisme ( 1500 - 1750 ) . bangsa British tetap swasta EIC beri bebas kembang . Ringkas , balik kembang fizikal , falsafah sekularisme - kapitalisme-kolonialisme sebab kolonial British bangsa kejam jajah merah bumi artifak milik jajah . konteks muzium Eropah , British bina tindas jajah bangsa . Isi kandung British penuh rampas jajah British . 11 Hal bukti fakta ikut : 38 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 , unjung British nyata koleksi British isi rompak tindas bangsa . 12 Ianya jelas ikut : 1 . countries conflicted . 2 . British . countries . colonists . , looks . 3 . liked . Greece Egypt . 4 . British ? ? London Greek & Egyptian . has British ! British ! 13 Banyak artifak milik jajah isi British kategori tamadun sekadar budaya bawah . Hal terang Yuka Inoue : , exhibitions flaunted nation s ' wealth ' countries . aspects museums contributed representing artefacts . non-european cultures excluded mainstream ' culture , artefacts recognised artwork , referred . Objects non-white non-european backgrounds resources . 14 , koleksi spesimen milik Hans Sloane British hasil tugas doktor ladang tebu Jamaica , usaha golong hamba kulit hitam . 15 maksud , koleksi British bangga hasil tindas . 16 Tiga , timbul tuntut sarjana barat artifak harga milik jajah pulang balik milik asal jajah . 17 Joseph , selidik muzium contoh laku kaji artifak jajah simpan muzium barat . dedah rekod sejarah catat jajah Eropah fakta agak empar . Antara , artifak harga milik peribumi Afrika , , banyak rampas jajah Eropah anggap harta rampas perang . memang tahu artifak upa patung objek agama , hias emas , tembaga , gading , alat senjata , manuskrip ilmu bagai memang Eropah . Contoh , Raffles rompak istana keraton Jogjakarta . Hal kumpul artifak eksotik koleksi muzium memang gila Eropah abad ke-18 . Minat eksotik sanggup beli taja dapat jajah . Lapor timbul rungut muzium Eropah tiada ruang cukup simpan artifak terlalu . Bahkan 39 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 artifak rosak teruk kurang jaga . Contoh , Batu Pucang Batu Catat Sailendra . dua rosak teruk akibat jaga British . Hal Joseph : 1812 Mackenzie British-Indian forces Java Pucang . Indian Kolkata . years , Airlangga ( 1019 - 1049 ) , has damaged . , Mackenzie 10th East-Javanese Sangguran , . Lieutenant-Governor T S Raffles Governor-General , Minto . , Minto recorded issued Sailendra rulers Mataram Java ( 8th - 10th ) Scotland , winds has . Minto wants , . 18 Jajah Melayu Ilmu Kolonial Melayu jajah British terus falsafah enlightement Eropah jajah Melayu . gantung dekat ilmu , kaedah ketenteraan . British mengunakan disiplin Antropologi-Orientalisme tuju kaji awal jajah . diri ilmu kolonial , ( banci ) , peta muzium . 19 Ilmu Kolonial Muzium Alat Jajah British Melayu kolonial British asas ilmu kolonial ilmu hasil sarjana barat tadbir British lidi lapang Melayu . 20 kandung serba serbi jajah tuju awal pantau patut . upa kaji babit latar belakang manusia Melayu bentuk , banci , jurnal ilmiah , catat peribadi , bibliograpi manuskrip . 21 kumpul babit Melayu benar paham bentuk ilmu jadi alat kuasa pikir Melayu . asas epistemologi ( falsafah , dekat , metodologi tafsir ) laku sarjana jajah kolonial British jajah . Ilmu kolonial hasil lidi etnografi sarjana-pentadbir British jajah sesuai ikut : Matlamat Kolonialisme Kolonial Ilmu kolonial laku kuat lemah Melayu kemudian guna kekal British Melayu . Contoh , kolonial 40 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Melayu ilmu kolonial kumpul . susun lapis Melayu membezakan besar kekal . , kelas besar Melayu latih Maktab Melayu Kangsar anut fahaman sekularisme . kemudian sebar fahaman . Hal nyata kesan Melayu memang hormat golong besar . Makna , huru hara Melayu , tamadun ubah struktur kukuh Melayu . 22 kolonial bentuk berbeza golong besar , etnik imigran . Melayu , tuju kolonial British : 1 . stabil Melayu alami kacau akibat dar Melayu bangun berontak usir kolonial sebagimana . 2 . kekal Melayu amal cara hidup tradisional bagaimana harap kolonial hendak jadi Melayu lama tanam padi , nelayan , cucuk tanam tetap kampung beridentitikan kampung milik mahir seni sedia . 3 . Melayu taja kolonial harap Melayu pegang pangkat kolonial . Kerja sandang anak Melayu telah tamat ajar pandu lembu , tanam padi , nelayan usaha kedai runcit kecil . kolonial harap anak Melayu sekolah ajar cara hidup atur , taat jujur kerja kelak . 4 . kolonial Melayu atas buta huruf jadi Melayu cerdik tipu timbang lebih kaum Melayu . 23 , sekolah besar , Maktab Melayu Kangsar wujud lahir lap elit . Kandung ajar tekan world-view sekular . Tekan beri bentuk peribadi pimpin acuan Eton Britain . subjek sejarah ajar asas hebat British Eropah . Maktab Melayu Kangsar tekan guna bahasa Inggeris ajar ajar sekolah Melayu . 24 Hal sebab begitu kurang sekolah Melayu Maktab Melayu Kangsar . Antara : 41 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 1 . Bahasa Inggeris pikir sedia . sarjana-pentadbir kolonial nyata guna ajar bahasa Inggeris Melayu sebab ajar ganggu ; . . . requirements Malay boys , drivers , padi-growers , fishermen , etc . . passed , . . . accounts shopkeepers , problems , , weights measures . 25 2 . Bentuk kurikulum sekolah Melayu cukup . British , Wolff terang rujuk bangun hidup memang keliling . sedikit terus hidup domestik tani nelayan . Maka , Winstedt usaha subjek mahir tukang tani sekolah Melayu . 26 Berbeza kurikulum sekolah elit Maktab Melayu Kangsar . galak bangun potensi intelektual asas world-view barat bahasa Inggeris bahasa antar . bangsawan elit Melayu hantar anak sekolah kemudian lahir lepas MCKK English has lines ; has , , English learns ' cram . 27 Balik , raja Melayu begitu tuju British begini hadap cabar pemodenan tentu cara biar tinggal dalam . harap cebur moden . 28 42 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 1 : Malay Kangsar ( MCKK ) bina British 1905 : Lidi , Muzium Pahang Gambar 2 : Pahang , duduk nombor 2 ajar Kolej Melayu Kangsar 43 : Lidi , Muzium Pahang Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Ilmu Kolonial Sesuai Falsafah Euro-Centric euro-centric cara pandang Barat paham sesuatu asas metodologi ilmu sains sains sosial . bukan sifat objektif pengaruh world-view Barat . jelas , pikir perilaku manusia pasti pengaruh , ideologi sosio-budaya pegang . pandang perspektif peduli ianya betul . 29 jadi ilmu kolonial , usaha tunjuk ilmu objektif . Hal laku terbit jurnal akademia milik . merdeka , terbit Asiatic anggap mutu anggota selidik . sarjana-pentadbir British terbit jurnal Asiatic anggap objektif ( betul ) waktu silam . Konon papar keluar artikel sah pakar selidik ( ) . 30 waktu sarjana ban betul pandang silap . tuju ahli pakar angkat kaji objektif rujuk . Jelas , hegomoni British tinggal kesan dalam terbit jurnal ilmiah , khusus artikel terbit sarjana-pentadbir British anggap rujuk berotoriti . 31 ilmu kolonial langsung kukuh kaedah hegemoni . British mengunakan dekat dominasi hegemoni jajah Melayu . Dominasi ketenteraan , hegemoni dekat intelektual . sesuatu hegemoni , Melayu macam tuju diri asai British buat salur ikut : 1 . kesah otoriti kenan British jajah matlamat ajar Melayu . 2 . Bantu untuk undang khusus . 3 . Bantu British bila dedah unggul British sedia pakai Melayu . Jadi , difahami ilmu kolonial ilmu jajah kumpul , analis sembah sudut pandang Barat . ianya lihat agak lengkap , tetap lemah ikut : 1 . Ianya kolonial . wujud Pre Conceived bentuk binar ; peribumi lemah tamadun jajah . 2 . lengkap buat pintas lalu umum semata-mata . suatu contoh kaedah . British kaji Hindu alam jumpa kemudian dikatagorikan Hindu . Hal laku rujuk Hindu rupa heresay ( aga semata-mata ) . kaji kata Hindu sah terbit . hal ban pakar Hindu , anggap betul jadi berotoriti . 44 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 3 . nilai alam Eropah banding sejarah Melayu . Contoh , terang keburu nisbah pikir kolot pegang Melayu alam bangsa Eropah . Hal salah ages , tamadun Melayu muncul Melayu segala capai . 32 4 . Generalisasi Melayu sangat negatif Melayu kata bangsa tani malas upaya intelektual . Sedang Joel Kahn , 33 hujah sifat Melayu kurang tepat . Alas , sebut abad ke-19 ke-20 memang Melayu saudagar kembang waktu jajah British . Bahkan atus sebelas belas 1911 1947 34 Waris Ilmu Kolonial Institusi Memori ( ) Merdeka merdeka , kaji ilmu kolonial simpan abadi institusi memori ( ) milik British rujuk pustaka , arkib muzium . Hedstrom , kesan institusi agak jelas anggap ilmu sifat objektif benar penuh elemen . teliti buat Institusi Memori ( ) dapat ikut : Waris Ilmu Pustaka merdeka , Britain institusi simpan koleksi ilmu kolonial babit Melayu . Andai kaji dalam , dapat semua institusi hakikat muzium atau pustaka simpan galeri ilmu kolonial . berbeza skop ilmu beri tekan . manfaat selidik kemudi tahu realiti suasana Melayu jajah British . Dari hal , mengenalpasti premis lokasi jadi pustaka . Misal Istana Tunggal asal milik Tengku Pahang , Tengku Sulaiman ibni Almarhum Al-Mu azzam , kemudian beli Pahang waris Tengku pernah jadi Pustaka , Pahang . 45 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 3 : Istana Tunggal bina 1935 : Lidi , Muzium Pahang , tinggal bangun kolonial British dinaiktaraf pustaka . Tuju bangun guna memanfatkan bangun tinggal guna khalayak . bangun kolonial dinaiktaraf pustaka Pustaka Diraja nali Khutubkhanah Antan , Pahang salah tinggal bangun British suatu dahulu . Gambar 4 : Pustaka Diraja Khutubkhanah Antan , Pahang : Lidi , Muzium Pahang 46 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 5 : Bangun Khutubkhanah Diraja Cir Senibina Kolonial British : Lidi , Muzium Pahang lihat Barat , institusi babit kumpul Melayu British African Studies ( SOAS ) , London . simpan jumlah manuskrip milik Melayu silam . kaji etnografi milik sarjana kolonial benar buat tuju ilmu , sayang guna tuju . Misal , British kumpul Malay Degist ( Undang Tubuh Melayu ) hukum laksana Melayu . Namun begitu , realiti cuba nafi British nyata bagaimana Melayu huru hara akibat tiada undang betul . Sebab utama British pakai undang sivil Inggeris laksana Melayu35 sebahagiannya . Sejarah Melayu Melaka laksana undang bentuk holistik . 36 maktub Hukum Kanun Melaka kandung undang , undang laut , undang undang perkahwinan orang , undang jual beli undang Johor . 37 Dari hal , sarjana gagas guna Malaysian tolak pakai English . Sekira ingin laku , bukti Malay Degist pakai negeri Melayu telah tapak Melayu datang British . Namun , agak malang sekali banyak Malay Degist dapat sedang kaji Jani Harun ( 2008 ) , jumlah manuskrip undang milik Melayu klasik ( Malay Degists ) simpan British African Studies ( SOAS ) . 38 47 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Koleksi Arkib Arkib kandung koleksi rekod British , bagai tadbir kolonial . amal arkib , sesuatu sulit , kaji akses selidik telah lepas 25 tahun . Memang amal British simpan perinci catat suasana tadbir peribumi Melayu , banci etnik jumlah realiti giat ( bumi ) dimanafaatkan . putus jajah London hadap masalah simpan gambar rasmi babit jajah . Gambar 6 : Dokumen Pahang Kolonial Arkib : Arkib Cawangan Terengganu / Pahang 48 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 7 : dahulu guna alat sampai pesan ringkas : Arkib Cawangan Terengganu / Pahang Gambar 8 : Dokumen 1940 simpan Arkib : Arkib Cawangan Terengganu / Pahang umum , catat sesuatu peristiwa dokumen arkib bukti kemudian timbul tuntut bagai . Misal , ketidakpuasan hati saudagar Arab Selat tadbir darihal perkahwinannya rekod 49 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 nikah kahwin . Kes sibuk saudagar Arab sering ulang alik Melayu jejas perkahwinannya . selesai hal , maka Anglo-Muhamadan negeri Selat 1800 - guna babit ( hakim qadi tadbir British ) . pilih pakai Anglo-Muhamadan rekod nikah kahwin cerai pasang perinci . 39 Dokumen asal arkib kesah sikap orang tentu . Misal baharu British Maktab Guru Idris ( Idris SITC ) latih Melayu Melayu . Hasil , British sedia buku teks tahu . lain sebut kritik tadbir kolonial R O Winstedt R J Wilkinson karya sejarah sastera Melayu kata saintifik , ilmiah ras prinsip mitos penuh elemen feudalisme . 40 langsung rendah mutu karya . 41 Malah , guru Melayu SITC latih pakai paradigma pikir kolonial konon sesuai keperluaan moden . 42 Contoh lihat sempadan . datang British , Melayu konsep sempadan ( peta ) sendiri . Konsep sempadan memang bentuk garis sempadan fizikal . biasa pisah hutan , paya , sungai laut . Sempadan buah jadi buah jatuh tangan . tentu sempadan negeri Melayu dahulu sifat lemah cabar . 43 Namun begitu Melayu kayu ukur nilai sendiri hubung konsep sempadan . kaedah guna tanda semulajadi mengenalpasti sempadan , misal sungai laut . Datang British dimensi konsep sempadan Melayu . Ianya sistematik tanda meta jelas urus suruhanjaya tubuh khas . tetap sempadan ciri tepat , tulis sempadan ukur , ditandapetakan dokumen sah . 44 Rentet , tentu sempadan konsep kenal British Quedah , 1800 ( 1802 ) , Treaties ( Quedah 1831 ) , Rumbowe tarikh 9 Januari 1833 , Johole 1833 , 1867 , tarikh 20 1891 ( ditandatangani London ) , 1898 , 1899 [ Sempadan ] , Malaya warta , , tukar surat Residen , jajar lot sedia legeh ( ) . British wujud peta Melayu dekat barat . Melayu pecah suai 1824 . membahagikan Melayu jajah kuasa British . 45 Jelas lihat , British tindak olah mandat tuhan tuju Melayu wujud peta . Akhir , dari , Melayu dibahagikan peta ; British Malaya British Borneo . langsung tukar air46 jajah British . 47 50 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 kaji Nur Dayana Mohamed Ariffin banci meta buat kolonial Melayu dapat lihat olah kolonial ras kaji sifat objektif majmuk , namun hal balik . jalan kolonial kuasa , sosial . langsung justifikasi teori migrasi taja kaji barat etnik negrito asal Melayu , sedang bangsa Melayu datang . Jadi olah nafi konsep tuan Melayu Melayu . 48 Margaret Hedstrom ( 2003 ) , catat dokumen sesuatu urus tadbir , undang kuasa sesuatu otoriti subjek catat . dokumen arkib fungsi tentu benar , namun kadang tafsir sudut . Misal , British catat urus tadbir , undang Melayu , olah realiti Melayu tentu kriteria British . bukti penting takrif Melayu pakai benar asal beri Raffles . Takrif pakai luas rekod banci British Melayu . 49 , ( banci ) kumpul British wujud kategori , tinggal . langsung kira pembahagian pakai Melayu . Susun buat kategori teori Charles Darwin ; bangsa kulit puteh mulia , bangsa kulit puteh anggap hina premitif . 50 Hal malang sekali British ubah demografi Melayu masuk imigran Cina . 51 Pelbagai Legasi Muzium Muzium kandung artifak , objek , manuskrip monumen milik Melayu . Berbeza pandang sarjana barat kait tamadun pustaka , arkib muzium semata-mata , konteks sejarah Melayu , nyata istana main peran muzium Melayu . jelas , istana jaga koleksi artifak manuskrip Melayu wujud muzium kolonial . koleksi muzium moden asal istana . fungsi muzium kuno main peran institusi pelihara jaga khazanah waris bangsa - nyata tak nyata . contoh bangun istana tukar muzium . Antara Istana Johor ( 1866 ) jadi Muzium Diraja Bakar , Johor 1982 . ; Istana Kenang , Istana Lembah Istana Tepas , Perak ( 1926 ) jadi Muzium Diraja Kangsar 16 November 1986 . Tiga , Istana Kota Beram ( 1948 ) jadi Muzium Bakar , , Pahang 17 Mac 1976 . Empat , Istana Batu , Lantan ( 1939 ) jadi Muzium Diraja 25 Julai 1991 . Kelima , Istana Nanti , Sembilan ( 1908 ) dirasmikan Muzium Diraja 14 1992 sama 14 Muharram 1413 Hijrah . Enam , Istana , ( 1957 ) jadi Muzium Diraja 1 Februari 2013 . Sinambung istana budaya intelektual Melayu terus muzium-muzium bangun waris kolonial jadi 51 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 muzium . Muzium Pahang papar sejarah peristiwa Sultan Pahang Moden watak peran sejarah moden Pahang pamer istana , besar , pahlawan pegawai kolonial pernah khidmat Pahang alat besar diraja . Gambar 9 : Galeri Istana Institusi Intelektual Melayu , Muzium Bakar , Pahang : Lidi , Muzium Pahang Gambar 10 : Galeri Sultan Melayu Pahang , Muzium Bakar , Pahang : Lidi , Muzium Pahang 52 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 11 : Gamelan Melayu Muzium Bakar : Lidi , Muzium Pahang Gambar 12 : Pakai Melayu Pahang kain tenun Pahang serta kaedah pakai busana Melayu : Lidi , Muzium Pahang 53 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 13 : Galeri Hamba , Muzium Bakar papar konsep permuziuman berbeza ilmu permuziuman kolonial : Lidi , Muzium Pahang Istana fungsi muzium gedung segala ilmu tahu simpan artifak waris Melayu harga . perlambang tinggi tamadun Melayu peran jaga khazanah manuskrip Melayu karya Sulalatus Salatin , Tuhfat al-nafis , Hikayat Pahang , Hukum Kanun Melaka , Hukum Kanun Pahang , kitab lain . manuskrip kelola institusi diraja , khazanah waris bangsa tahu segala alat besar diraja , instrumen muzik status gamelan , nobat nafiri , senjata Melayu tradisi diri koleksi keris hingga tekstil salin golong bangsawan tenun songket alit buat . 52 konteks Melayu , manuskrip Melayu simpan muzium Pustaka . Misal Hukum Kanun Pahang , manuskrip undang lengkap guna Pahang waktu perintah Ghafur Muhaiyiddin , Pahang ke-12 . Pahang takluk Melayu Melaka . 54 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Gambar 14 : Hukum Kanun Pahang : Muzium , Pahang istana , jadi muzium . Misal bina 1929 siap guna 1931 senibina . bina waktu perintah British Pahang jadi muzium nali Muzium , Pahang . Gambar 15 : bina 1929 : Muzium , Pahang 55 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Telah datang kolonial , kumpul artifak usaha tadbir kolonial tugas Melayu . bentuk tulis simpan arkib artifak simpan pamer muzium . 53 Misal , Negeri Selat guna luas negeri Melayu negeri Melayu Sekutu diri Perak , Selangor , Sembilan Pahang . kertas simpan muzium bukti guna urus jual beli suatu dahulu utama waktu kolonial . Gambar 16 : negeri Selat : Koleksi , Muzium Pahang umum , British jadi jajah pamer Melayu ( ) gambar hendak British . falsafah , kerangka sembah muzium kolonial buat falsafah ; , falsafah anggap tamadun barat tamadun . 54 Capai tamadun barat sebab terima fahaman sekularisme tolak hidup manusia . 55 Balik , barat pegang anggap mundur tamadun . harus tamadun Eropah jajah . 56 Bahkan tugas jajah ajar anggap tanggungjawab sosial main Eropah . 57 , falsafah Diffusionisme anggap maju Melayu sifat asal diri proaktif sesuatu maju . 58 faktor pengaruh budaya ( difusi budaya ) langsung tiru Melayu . Sikap terang nafi arif ( ) bina sesuatu tamadun . 59 budaya konon ciri budaya Melayu Hindu-Budhha , Arab , , Parsi penting 56 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 sekali budaya Inggeris . 60 falsafah pengaruh kerangka muzium kolonial . Sembah artifak muzium kolonial buat bentuk periodization khusus suai teori evolusi Charles Darwin bentuk terang ikut : 1 . Pembahagian manusia dunia ; kulit puteh duduk atas . Melayu . 2 . Asal usul Melayu ; terang asal usul pra sejarah hijrah Melayu . 3 . tentu ; pengaruh budaya ( hindu , barat ) 4 . alam-botani , geologi zoologi . 61 Melayu medan British mungut spesimen manusia , haiwan , botani bukti tepat teori evolusi Charles Darwin . Wallace selidik British kumpul koleksi spesimen Melayu tetap spesimen dibahagikan lokasi geografi , etnografi , geologi , botani zoologi . spesimen klasifikasi terang saiz bentuk berbeza . Fakta manusia , founa . etnografi , cuba manusia berbeza mutu tentu . Spesimen manusia Eropah gambar primitif manusia Eropah , sesuai teori Darwin wujud manusia pra sejarah . Wallace cuba bukti benar teori terus lidi cari manusia pra sejarah ( Pre-History ) Melayu . Antara , lidi tapak arkeologi Gua Niah . 62 objek kumpul pamer kategori khusus . mula ( ) Races ; ( ii ) ( iii ) European . Wallace sebut bangsa tropika Melayu bangun tamadun . barat bangun tamadun . Jadi , bantu barat , Melayu mampu bina tamadun . 63Tajuk meta zaman Melayu pengaruh budaya terang ikut : 1 . Sifat gantung Melayu pengaruh . hal , pengaruh kolonial anggap makna ajar elemen saintifik Melayu . nafi pandai Melayu ( ) lahir tamadun Melayu paksa gantung tiru tamadun . diri pengaruh budaya Melayu sengaja . 2 . langsung sebut British tuju jajah - faktor semata-mata . Bahkan didakyahkan tuju campur tangan Melayu ajar tadbir Melayu . 3 . Melayu makro pengaruh Arab , Cina . 64 bahan spesimen kumpul , maka British rasa simpan tentu guna . ada istana pernah jadi muzium pustaka , cetus diri muzium otonomi . Misal Muzium Perak bina 1 Januari 1883 cetus Hugh , Residen British ke-3 Perak . Leonard Wray , sseorang kuasa taman 57 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 ( nali Bukit Larut ) Taiping lantik kurator Muzium Perak kumpul spesimen semulajadi etnologi koleksi muzium . Gambar 17 : Muzium Perak bina rasminya 1 Januari 1883 : Lembaga Muzium Perak Simpul Rumus akhir , pengaruh pustaka , arkib muzium sekali sejarah . eropah lahir tamadun , enlightenmen Revolusi . jajah British kemudian terus dekat Eropah Melayu . Nyata sekali hasil ilmu kolonial kandung jumlah Melayu . merdeka ilmu kolonial anggap ilmu konon sifat objektif kuasa kolonial akademik . sokong wujud koleksi milik British tetap jadi rujuk selidik moden . Sesuai falsafah pasca , ilmu kandung koleksi milik British kaji kritikal kaji moden mengenalpasti rekonstruksi catat sejarah Melayu . Harga Kaji biaya geran lidi Kaji Sejarah Tamadun - Abdullah-Muzium Ilmu ( 002 . MUZEOLOGI / 2021 ) . Hubung , tulis ingin ucap terima kasih ASA-RC sumbang beri . tajuk Rai ( ASA-RC ) Pahang 58 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Biodata * Farid Abd Jalal (farid.museumpahang@gmail.com ) Muzium Bakar , , Pahang . * * Rahimin Affandi Rahim ( ) (faqir_ila_rabbih@um.edu.my ) Madya Fiqh Usul , Akademi Aji , Universiti Malaya * * * Muhammad Jumaidy Manap (ady.muziumpahang@gmail.com ) staf Muzium Bakar , , Pahang . : 28 April 2022 Reviewed : 20 Mei 2022 : 20 Jun 2022 Nota 1 Margaret Hedstrom & John Leslie , : , , Collections Communities , Organisation Co-Operation , https://www.oecd.org/education/innovation-education/32126054.pdf 2 Katherine Howard , Educating Professionals Galleries , Libraries , Archives Museums : Delphi , Tesis phd , Queensland , 2015 , hlm 28 - 34 . 3 Alex Byrne , Institutions , Australian , . 64 , . 4 , 2015 , hlm . 1 - 11 . 4 Ryholt & Gojko Barjamovic , Libraries Alexandria , Ryholt & Gojko Barjamovic ( ed . ) , Libraries Alexandria : Traditions , Oxford , UK : Oxford , 2019 , hlm . 1 - 66 . 5 Margaret Hedstrom & John Leslie , : , , Collections Communities , Organisation Co-Operation , https://www.oecd.org/education/innovation-education/32126054.pdf 6 W C Dampier , Relations , Cambridge : Cambridge , 1948 , hlm . 67 - 70 . 7 Saifuddeen Salleh , Tipologi Interaksi Antaraagama Sains : Nilai Perspektif Islami , Tesis phd , Fakulti Sains , Universiti Malaya , 2012 , hlm . 80 - 89 . 8 Grosseteste Canselor Oxford ( lantik 1224 ) Biskop Lincoln 1235 mati . 9 Lisa Graziose Corrin , , Lisa Graziose Corrin , Miwon Kwon & Norman Bryson ( ed . ) , Dion , London : Phaidon Ltd , 1997 , hlm . 57 . 10 Oliver Impey & Arthur macgregor ( ed . ) , Origins Museums : Curiosities Europe , Oxford : , 1985 , hlm . 2 . 11 Charlotte , : Collections 18th 19th Centuries Britain Powerbase , Tesis phd , Leicester , 2015 , hlm . 17 - 20 . 12 Emily Duthie British : Post-Imperial , , . 18 , 2011 , hlm . 12 25 13 Stuart , : Perceptions British , , . 33 , . 4 - 5 , 2019 , hlm . 487 - 499 . 14 Yuka Inoue , : Representations British , Tesis phd , London , 2005 , hlm . 41 . 15 Arthur macgregor , Hans Sloane : , , , British , London : British , 1994 , hlm . 47 . 16James Delbourgo , Collecting : Hans Sloane , London : Allen , London , 2017 . 17 Joseph Beurden , Treasures Trusted Negotiating Objects , Tesis phd , Amsterdam , 2016 , hlm . 45 - 48 . 18 . Joseph Beurden , Treasures Trusted Negotiating Objects , Tesis phd , Amsterdam , 2016 , hlm . 45 - 48 . 19 Charles Hirschman Sabrina Bonaparte , : , Linda Williams ( ed . ) , , , Ithaca : Cornell , 2012 , hlm . 1 - 37 . 59 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 20 Sila Lihat Sivachandralingam Sundara ( 2015 ) , British Administrators Malay States , 1874 - 1909 , . 24 . 1 , Jurnal Sejarah , hlm . 33 - 41 . 21 . Knaap , Volumes Bidragen , Bijdragen Taal - , - Volkenkunde , . 150 , . 4 , 1994 , hlm . 637 - 652 . 22 R S Milne & D K Mauzy , : , , : , 1986 , hlm . 20 . 23 Awang Salleh , Ajar Guru Melayu Malaya British Rujuk Khas Idris ( SITC ) , : Bahasa Pustaka , 1980 , hlm . 141 - 142 . 24 . Stevenson , Cultivators Administrators . , British Malays 1875 - 1906 , : Oxford , 1975 , hlm . 180 . 25 Settlements , 1903 , hlm . 58 . 26Soda Naoki , Malay Textbooks : British Malaya , Asian Studies , . 39 , . 2 , 2001 , hlm . 188 - 230 . 27 . Ginsburg & C F Roberts , Malaya , Seattle : Washington , 1958 , hlm . 221 . 28 R S Milne & D K Mauzy , : , , hlm . 20 . 29 M . Zay , Forces Eurocentric , I Nsan & Toplum , . 3 , . 6 , 2013 , hlm . 271 - 282 . 30 Bernard Cohn , Forms : British , Oxford : Oxford , 1997 , hlm . 5 . 31 Tiew Wai , Malaysian Asiatic ( JMBRAS ) , 1878 - 1997 : , Malaysian , . 4 , . 1 , 1998 , hlm . 43 - 60 . 32 Rahimin Affandi Abd . Rahim , Siti Maimunah Binti Kahal ( 2017 ) , Ilmu Kolonial Islamisasi Melayu : Analisis Kritikal , Jurnal Sejarah , . 26 , Bil . 1 , hlm . 33 - 49 . 33Joel . Kahn , Malays : Malay , Honolulu : Hawaii , 2006 , hlm . 15 & 56 - 57 . 34 Hanapi Dolah , Struktur Melayu Tradisional Sejarah Melayu : Bincang Teoritis , , . 1 , . 2 , 1983 , hlm . 125 - 139 . 35 Abd Halim Ismail , Ilmu Kolonial Hukum , Tesis M A , Akademi Aji , Universiti Malaya , 2018 , hlm . 129 - 131 . 36 Haji Hairuddin Megat Latif , Undang Lembaga : Wajar Faktor Sejarah Undang Melayu , REKAYASA , . 5 , 2009 , hlm . 22 - 47 . 37 M . . , undang Tenggara , Terj . Rohani Rahim , Rohana Mamat & Anisah Ngah , : Bahasa Pustaka , 1991 , hlm . 10 . 38 Jani Harun , Kaji Naskhah Undang Melayu London , , . 26 , 2008 , hlm . 127 - 148 . 39 Iza . Hussin , Islamic : Elites , , Muslim , Chicago : Chicago , 2016 , hlm 13 - 16 . 40 Naoki ( 2001 ) , Malay Textbooks : British Malaya , Asian Studies , . 39 , . 2 , . 204 . 41 R J Wilkinson , Malays , Chapters Perak Selangor , R J Wilkinson ( ed . ) , Papers Malay Subjects , : Oxford , 1971 , hlm . 33 . 42 Naoki , Malay Textbooks : British Malaya , Asian Studies , . 39 , . 2 , 2001 , hlm 188 - 230 . 43 Meor Noor Mior Hamzah , Konsep Sempadan , , Bil . 6 , 2001 , hlm 69 - 97 . 44 Lauren Benton , : European Empires , 1400 - 1900 , Cambridge : Cambridge , 2010 , hlm 1 - 40 . 45 . Bruce Buchan , 1994 , 1749 - 1800 : Changing Directors , , . 23 , . 1 , hlm . 52 - 61 . 46 A C , Malaya : Contesting , Cambridge : Cambridge , 1994 , hlm . 107 . 47 B . . Andaya , Malaya , London : Macmillan , 1982 , hlm . 183 . 48 Nur Dayana Mohamed Ariffin ( 2020 ) , Maps , , British Malaya , 1860 - 1924 , Jurnal Sejarah , . 29 ( 1 ) , hlm 41 - 55 . 49 Mohamed Anwar Omar , Asal Usul Melayu : Tulis Sejarah , Jurnal Melayu , . 7 , 2011 , hlm . 1 - 82 . 50 V R , , Singapore : Singapore , 1984 , hlm . 185 . 51 B . Anderson , Imagined Communities : Reflections , London : , 1991 , hlm . 178 . 60 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 52 Farid Abd Jalal , Awang Azman Awang Pawi & Rahimin Affandi Rahim , Konsep Muzium : Analisis Kritikal Pikir Kolonial Bangsa Melayu , Jurnal Melayu Dunia , . 3 , . 1 , 2020 , hlm . 122 - 147 . 53 Muhd Khairudin Aljunied , Malay , Studies , . 14 , 2011 , hlm . 1 & 7 - 21 . 54 Edward , , Experts Hows , London : Books , 1981 , hlm . 39 - 40 , 60 & 62 . 55 S J Barnett , Myths , Manchester : Manchester , 2003 , hlm . 11 - 121 . 56 contoh Swettenham nyata bagaimana Muda minta British campur tangan Perak tuju , , circumstances . Lihat . Swettenham , Perak , Singapore : Straits , 1893 , hlm . 5 & 9 . 57 Gungwu , , Flinders Asian Studies , . 1 , Adelaide : Flinders , 1970 , hlm . 11 . 58 Zainal Kling , Antropologi Tafsir : Sumbang Budaya Melayu Teori , Syarah Kukuh Profesor , : Fakulti Sastera Sains Sosial , Universiti Malaya , 1994 , hlm . 8 - 10 . 59 Bryan . , Gustave . von Grunebaum , Asaf Hussain ( ed . ) , , Islamist , Vermont : Amana Books Inc . , 1964 , hlm . 193 - 202 . 60 Carolina Lopez , British Malay : Traditions , , . 19 , 2001 , hlm . 3 - 33 61 B . Anderson , Imagined Communities : Reflections , London : , 1991 , hlm . 185 . 62 Loh , A R Wallace , , . 15 , 1967 , hlm . 446 - 455 . 63 V R , , hlm . 125 . 64 Anthony Reid , : , Anthony Reid ( ed . ) , ihe : , , Ithaca : Cornell , 1993 , hlm . 1 19 . Rujuk A C , Malaya : Contesting , Cambridge : Cambridge , 1994 . Abd Halim Ismail , Ilmu Kolonial Hukum , Tesis M A , Akademi Aji , Universiti Malaya , 2018 . Farid Abd Jalal , Awang Azman Awang Pawi & Rahimin Affandi Rahim , Konsep Muzium : Analisis Kritikal Pikir Kolonial Bangsa Melayu , Jurnal Melayu Dunia , . 3 , . 1 , 2020 . Alex Byrne , Institutions , Australian , . 64 , . 4 , 2015 . Anthony Reid , : , Anthony Reid ( ed . ) , ihe : , , Ithaca : Cornell , 1993 . Arthur macgregor , Hans Sloane : , , , British , London : British , 1994 . Awang Salleh , Ajar Guru Melayu Malaya British Rujuk Khas Idris ( SITC ) , : Bahasa Pustaka , 1980 . . Anderson , Imagined Communities : Reflections , . Anderson , Imagined Communities : Reflections , London : , 1991 . London : , 1991 . B W Andaya , Malaya , London : Macmillan , 1982 . 61 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Bernard Cohn , Forms : British , Oxford : Oxford , 1997 . Bryan . , Gustave . von Grunebaum , Asaf Hussain ( ed . ) , , Islamist , Vermont : Amana Books Inc . , 1964 . Carolina Lopez , British Malay : Traditions , , . 19 , 2001 . Charles Hirschman Sabrina Bonaparte , : , Linda Williams ( ed . ) , , , Ithaca : Cornell , 2012 . Charlotte , : Collections 18th 19th Centuries Britain Powerbase , Tesis phd , Leicester , 2015 . Edward , , Experts Hows , London : Books , 1981 . Emily Duthie British : Post-Imperial , , . 18 , 2011 . . Swettenham , Perak , Singapore : Straits , 1893 . . Knaap , Volumes Bidragen , Bijdragen Taal - , - Volkenkunde , . 150 , . 4 , 1994 . Haji Hairuddin Megat Latif , Undang Lembaga : Wajar Faktor Sejarah Undang Melayu , REKAYASA , . 5 , 2009 . Hanapi Dolah , Struktur Melayu Tradisional Sejarah Melayu : Bincang Teoritis , , . 1 , . 2 , 1983 . Iza . Hussin , Islamic : Elites , , Muslim , Chicago : Chicago , 2016 . James Delbourgo , Collecting : Hans Sloane , London : Allen Jani Harun , Kaji Naskhah Undang Melayu London , , . 26 , , London , 2017 . 2008 . Joel . Kahn , Malays : Malay , Honolulu : Hawaii , 2006 . Joseph Beurden , Treasures Trusted Negotiating Objects , Tesis phd , Amsterdam , 2016 . Katherine Howard , Educating Professionals Galleries , Libraries , Archives Museums : Delphi , Tesis phd , Queensland , 2015 . Ryholt & Gojko Barjamovic , Libraries Alexandria , Ryholt & Gojko Barjamovic ( ed . ) , Libraries Alexandria : Traditions , Oxford , UK : Oxford , 2019 . Lauren Benton , : European Empires , 1400 - 1900 , Cambridge : Cambridge , 2010 . Lisa Graziose Corrin , , Lisa Graziose Corrin , Miwon Kwon & Norman Bryson ( ed . ) , Dion , London : Phaidon Ltd , 1997 . Loh , A R Wallace , , . 15 , 1967 . . Zay , Forces Eurocentric , I Nsan & Toplum , . 3 , . 6 , 2013 . 62 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 M B , undang Tenggara , Terj . Rohani Rahim , Rohana Mamat & Anisah Ngah , : Bahasa Pustaka , 1991 . Margaret Hedstrom & John Leslie , : , , Collections Communities , Organisation , https://www.oecd.org/education/innovation-education/32126054.pdf Co-Operation Margaret Hedstrom & John Leslie , : , , Collections Communities , Organisation , https://www.oecd.org/education/innovation-education/32126054.pdf Co-Operation Meor Noor Mior Hamzah , Konsep Sempadan , , Bil . Mohamed Anwar Omar , Asal Usul Melayu : Tulis Sejarah , Jurnal 6 , 2001 . Melayu , . 7 , 2011 . . Ginsburg & C F Roberts , Malaya , Seattle : Washington , 1958 . Nur Dayana Mohamed Ariffin ( 2020 ) , Maps , , British Malaya , 1860 - 1924 , Jurnal Sejarah , . 29 ( 1 ) . Oliver Impey & Arthur macgregor ( ed . ) , Origins Museums : Curiosities Europe , Oxford : , 1985 . . Bruce Buchan , 1994 , 1749 - 1800 : Changing Directors , , . 23 , . 1 . . Stevenson , Cultivators Administrators . , British Malays 1875 - 1906 , : Oxford , 1975 . R J Wilkinson , Malays , Chapters Perak Selangor , R J Wilkinson ( ed . ) , Papers Malay Subjects , : Oxford , 1971 . R S Milne & D K Mauzy , : , , : , 1986 . R S Milne & D K Mauzy , : , . Rahimin Affandi Abd . Rahim , Siti Maimunah Binti Kahal ( 2017 ) , Ilmu Kolonial Islamisasi Melayu : Analisis Kritikal , Jurnal Sejarah , . 26 , Bil . 1 , hlm . 33 - 49 . Settlements , 1903 . S J Barnett , Myths , Manchester : Manchester , 2003 . Saifuddeen Salleh , Tipologi Interaksi Antaraagama Sains : Nilai Perspektif Islami , Tesis phd , Fakulti Sains , Universiti Malaya , 2012 . Sivachandralingam Sundara ( 2015 ) , British Administrators Malay States , 1874 - 1909 , . 24 . 1 , Jurnal Sejarah . Naoki ( 2001 ) , Malay Textbooks : British Malaya , Asian Studies , . 39 , . 2 . Naoki , Malay Textbooks : British Malaya , Asian Studies , . 39 , . 2 , 2001 . Stuart , : Perceptions British , , . 33 , . 4 - 5 , 2019 . Muhd Khairudin Aljunied , Malay , Studies , . 14 , 2011 . 63 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 34 - 64 ; ISSN 1985 - 0611 e-issn : 2756 - 8253 https://doi.org/10.22452/sejarah.vol31no1.3 Tiew Wai , Malaysian Asiatic ( JMBRAS ) , 1878 - 1997 : , Malaysian , . 4 , . 1 , 1998 . V R , , Singapore : Singapore , 1984 . V R , . W C Dampier , Relations , Cambridge : Cambridge , 1948 . Gungwu , , Flinders Asian Studies , . 1 , Adelaide : Flinders , 1970 . Yuka Inoue , : Representations British , Tesis phd , London , 2005 . Zainal Kling , Antropologi Tafsir : Sumbang Budaya Melayu Teori , Syarah Kukuh Profesor , : Fakulti Sastera Sains Sosial , Universiti Malaya , 1994 . 64