SEJARAH LAKSANA UNDANG : SOROT HAKIM MELAKA Mohamad Hafifi Hassim hafifi@kuis.edu.my Fakulti Syariah Undang Kolej Universiti Selangor ( KUIS ) ABSTRAK datang jajah Melayu , undang terima istiadat . bentuk Temunggung Perpatih . , simpul undang laksana undang diubahsuai Melayu . Datang ubah sosiobudaya pikir Pulau Melayu , bahkan ubah sudut undang tadbir . Bukti sejarah undang amal Melayu datang jajah Barat , liput hukum seluruh jenayah , muamalat , keluarga , prosedur terang . Undang kata undang tadbir Melayu Melaka legasi terus raja Melayu sekitar . , kertas bincang sejarah laksana undang tadbir adil laksana Melaka . Kaji metod kualitatif kaedah pustaka rujuk tulis ilmiah , jurnal manuskrip temu informan . Kaji dedah bahawasanya undang bukan suatu Melayu khusus awal selia urustadbir hidup hari negara . Kunci : , Hakim , Undang , Kadhi , DAHULU ( Hamka , 2006 ) tegas datang Nusantara sangat istimewa aman damai , keras peperangan . Salleh ( 1986 ) sebut Melayu 500 tahun dahulu . awal bawa dagang Arab kemudian sebar Melayu abad ke-15 . , orang Melayu islam . Antara sebar dagang  dagang Arab , . , maka langsung kembang masuk perkahwinan , nilai akhlak aspek pimpin ( interaksi tamadun ) , sikap golong lain . 9 sokong , sejarah dagang arab cina dagang tempat sekitar Pulau Melayu , antara Kedah Palembang ianya kes abad tujuh masih ( Musa Awang , 2015 ) . pandang ahli sejarah , sebar kembang Tenggara kurun ke-13 tapak kuat Melaka kurun ke-15 . datang , Melayu undang sedikit pengaruh Hindu ( Zaini Yusnita , 2012 ) . dagang main peran sebar tamadun Melayu . jalan dakwah , perkahwinan , kemudian zuriat . Terus sebar langsung bukti mutlak bawa masuk Tenggara wujud interaksi tamadun lain . istimewa . Hal difahami , tekan kesamarataan lapis , sifat rasional logikal , utama halus akhlak budi bahasa anggap serasi Melayu . Perlak Samudera Pasai tamadun Melayu awal . Lantan , jumpa keping 577 Hijrah wujud Lantan . Keping tulis huruf arab  al-julus Lantan 557 Hijrah  , belah tulis  al-mutawakkil  . jumpa Tapak Kota Kubang , Lantan ( Mahmood Saedon , 2003 ) . Banyak sejarawan Barat dapat Melaka sekali pengaruh . Perintah Melaka Parameswara kata peluk 1414 Masih telah berkahwin Puter Pasai ( Abd Jalil , 2002 ) . Walaubagaimanapun sejarawan selisih dapat siapa perintah Melaka dahulu peluk . . Windstedt dapat Parameswara buka Melaka 1403 Masih peluk 1414 Masih . peluk , baginda pakai gelar Megat Iskandar . semenanjung Melayu , Melaka muncul tamadun Melayu kuasa Selat Melaka sekitar kurun ke-16 buka Parameswara . Sebar Melayu datang tiba kembang . gugus Melayu diri buah , Filipina , Brunei , Pattani letak laut Hindi laut pintu sempit mesti lalu kapal berulang-alik Laut Hindi Laut ( Mahyudin Yahya , 2001 ) . Wujud negeri awal pengaruh bukti artifak batu surat batu nisan catat embara Cina , Arab Portugis . mula sebar Melayu . 10 METODOLOGI Kaji kaedah kualitatif sepenuh rujuk bahan ilmiah pustaka per buku , jurnal , kertas makalah ilmiah . Rujuk buat statut-statut pernah gubal Merdeka . samping , temubual para struktur laku gambar perinci kaji . UNDANG DATANG JAJAH Mahmud Saaedon ( 2003 ) nyata terima umat Tenggara Mazhab Syafie jelas sekali . , Melayu , Filipina , hingga Lanka seluruh pegang teguh Mazhab Syafie . lihat betapa kuat pengahtuh Mazhab Syafie sehingga ianya mazhab rasmi lampau ratus dahulu . mazhab kanun digazetkan undang terus dikuatkuasakan . Cina temu kesan sejarah , datang Tenggara abad hijrah orang arab mula tempat Sumatera ( Palembang ) 55 hijrah sama 674 Masih . Naquib al-attas ( 1969 ) : lihat imigrasi besar laku pulau Melayu lapor al-ma  udi bahawasnaya serama 120 000 200 000 dagang diri dagang Arab Parsi bina tempat Khanfu ( ) . , jumlah dagang bayar Melayu , antara Kalah ( Kedah ) . Adapun mula tapak nusantara abad 13 Melaka lewat kurun kemudian . perintah Melaka , suatu undang nali undang Melaka Hukum Kanun Melaka , kenal terima pakai undang . rujuk undang bukan semua , namun cukup bukti undang tinggi ( Jalil Borham , 2002 ) . Benar Kanun Melaka undang Melaka rujuk teks Shuja  at-tariq Fath al-qarib Ibn Qasin al-ghazzi . Malah undang kata kandung undang ianya diri undang Melaka Asal , undang Laut , undang Keluarga undang Jual Beli . Perak , undang 99 Perak . Terengganu , undang tadbir kesan perintah Zainal Abidin II . Johor , Majal Al-Ahkam Turki terjemah Bahasa Melayu pakai Johor . Malah abad 19 , Lembaga Johor Artikel 2 nyata jelas pilih hendak bangsa Melayu darah , laki agama . Malah iktiraf rasmi Johor ( Laman Rasmi JKSNPP ) . 11 Teks Hukum Kanun Melaka selenggara Dr Ph . Ronkel kandung 27 fasal , Undang Melaka Muzium British kandung 44 fasal . Teks kaji seluruh Hukum Kanun Melaka undang mazhab syafie . Walau nafi unsur Melayu . undang fasal , namun iainya liput luas konteks undang mualamah , keluarga , , terang , dakwa , sumpah , etika hukum keseksaan salah laku jenayah . ( Mahmood Saedaon , 1988 ) . Lembaga tulis Melayu , Lembaga Johor 1895 , tampak ciri islam . untuk lembaga sebut  perintah hendak bangsa Melayu , turun diraja Johor agama  . LVII lembaga sebut hendak sentiasa Johor ( Musa Awang , 2015 ) . Lembaga Terengganu 1911 ciri . untuk hendak Terengganu mesti agama , bangsa Melayu , turun diraja Terengganu . Lembaga sebut jadi rasmi Terengganu . Salleh , sampai hakim Omar lwn nyata : ( Samat , 2018 ) .  datang British Melayu , perintah baginda , main peran baginda . Baginda wakil Allah muka bumi bertanggungjawab tadbir perintah hukum syarak  Hukum Kanun Melaka sungguh pandu jalan perintah Sultan Melayu Melaka . Hukum Kanun Melaka wujud aman sejahtera jamin . , perilaku jenayah melaka atas urus . Hal jenayah kena hukum timpal . contoh salah bunuh balas hukum bunuh . tentu ingat takut laku jenayah , sekaligus aman pelihara . Sultan Melayu Melaka tewas tangan Portugis 1511 , Mahmud ikut baginda undur Johor laksana Hukum Kanun Melaka terus namun beri sedikit ubah ( . Windstedt , 1958 ) . , undang cukup peran pengaruh gubal undang , misal Pahang kata hampir undang Melayu sumber Hukum Kanun Melaka . kesan pengaruh perhati gubal Undang Sembilan Puluh Sembilan Perak kenal jajah Inggeris Melayu . Undang Pahang , pengaruh Hukum Kanun Melaka undang lihat . tegas 12 ( Mahmood Zuhdi , 1997 ) undang kenal perintah Tajuddin Perak perintah sekitar 1577 - 1584 Perak takluk Acheh . beerti undang datang Perak abad ke-16 . undang tulis bentuk soal diri sembilan puluh sembilan soal jawapan liput hal lembaga , peperangan , harta jenayah . asas ianya sifat dasar pengaruh . UNDANG JAJAH undang undang Melayu mula tampak susut jajah Eropah Melayu . Bagaimana sedia maklum , Melaka takluk Portugis 1511 kemudian 1641 usir Portugis . tambah teruk Inggeris takluk Pulau 1786 Pulau jajah Sultan Kedah . negeri Melayu sekitar tempias Stamford Raffles 1819 , serah Melaka 1824 , masuk Perak terima Residen 1874 , Selangor 1874 , Sembilan 1874 - 1886 akhir sekali Lis 1930 . Inggeris takluk Pulau , Inggeris laku suatu sebar luas undang Inggeris pulau kapasiti pulau duduk siapa dajnpulau pernah apa undang tiba Inggeris . hasrat , Piagam Adil 1807 diisytiharkan kesan , tubuh suatu tetap ianya menguatkuasakan undang Inggeris . British luas pengaruh 1937 gubal enakmen Undang Sivil 1937 tuju kenal pakai Inggeris Ekuiti Negeri Melayu Sekutu . lihat undang ubah hakikat facto sedia , ianya langsung kesah rasmi undang Inggeris . undang kemudian luas pakai Negeri Melayu Sekutu Ordinan Undang Sivil ( Pinda ) 1951 sudah Melayu . jajah Inggeris kenal undang Inggeris tatkala bemulanya jajah Melayu , Inggeris gubal undang khusus . statut gubal Inggeris Mohammaden 1880 kenal Negeri-Ngeri Selat ( Mahmood Zuhdi , 1997 ) . Tuju enakmen atur mengawalselia hal ehwal perkahwinan keluarga . Perak , undang gubal 1880 ianya untuk perkara zakat larang . hal jenayah , Perak gubal Muhammad Friday tuju wajib orang tunai solat 13 . samping , Muhammad kenal 1894 Selangor gubal enakmen . hakim kelulus undang jajah Inggeris tukar undang pasak gubal undang-undnag tukar undang Inggeris ( Ibrahim & Ahilemah , 2002 ) . negeri Melayu , undang laksana liput hal-ehwal keluarga sedikit jenayah . hal ehwal waris , undang laksana rujuk Kadhi masalah . Hisham ( 2007 ) bidangkuasa Syariah batas duduk hierarki turun letak Sivil . 1948 Ordinan 1948 singkir Syariah . Walau , Ramah lwn Laton , Rayu Negeri Melayu Sekutu iktiraf undang undang , latinnya lex putus hendak iktiraf mengisytiharkan undang . bahawasanya undang memang undang Melayu . UNDANG KEMERDEKAN Melayu merdeka 1957 . 1963 , gabung Melayu wujud . undang tinggi Lembaga undang tinggi diri di-pertuan Agung , . lembaga , undang tinggi lembaga , mana undang canggah dengannyaterbatal takat canggah . Meski terima nyata jelas 3 Lembaga , namun untuk nyata tidak sampai jadi undang undang . Ianya sekali berbeza jajah Inggeris undang perintah negeri Melayu . Melayu merdeka , bidangkuasa letak bidangkuasa untuk Jadual Sembilan Senarai II Senarai untuk : Kecuali , Labu Putrajaya , hukum Syarak undang diri keluarga anut , hukum Syarak hubung waris , wasiat wasiat , tunang , perkhawinan , cerai , kahwin , nafkah , angkat , kesahtarafan , jaga , alang , pecah milik amanah khairat ; Wakaf takrif pengawalseliaan amanah khairat , lantik pegang amanah badan khairat , institusi , amanah , 14 khairat institusi khairat operasi seluruh ; Melayu ; Zakat , Fitrah Baitulmal umpama ; mana sembahyang , wujud hukum salah laku anut perintah , kecuali Senarai ; anggota , susun tatacara Syariah , hendak anut mana perenggan , salah kecuali takat beri undang ; awal kembang doktrin percaya anut ; tentu hukum doktrin Syarak Melayu . , Tun Rahman pandang 3 ( 1 ) Lembaga jadi ( Hisham , 2007 ) . Dapat peribadi sokong Omar lwn Agung putus 3 beerti hal istiadat upacara agama semata-mata , undang lulus mesti selar undang ( Aziz , 2008 ) . Mahmood Saedon ( 1996 ) dapat undang laksana sepenuh sekat untuk Lembaga , antara 4 ( 1 ) untuk Lembaga undang mana undang lawan dengan batal . Tulis cenderung rujuk pandang ( Ibrahim , 1989 ) ungkap  apa undang lulus Merdeka 4 ( 1 ) rangkum undang al-quran hadis selagi undang kanun . Hal undang bukan undang lulus Merdeka , walaupunianya lawan Lembaga , batal . Dapat sebaga cara hidup undang guna pakai . SOROT HAKIM MELAKA Hakim atau bahasa Arab sebut al-qadha pisah ajar . prinsip adil landas laksana syariat . Hubung , hakim institusi matlamat tegak adil . Hakim hendak adil ira warna kulit , bangsa , turun . Allah SWT maksud : Sungguh Allah suruh kamu serah segala jenis amanah ahli ( hak terima ) , kamu jalan hukum manusia , ( Allah suruh ) kamu hukum adil . Sungguh Allah 15 ( suruh ) Sungguh Allah sentiasa Dengar , sentiasa . ( al-nisa  : 58 ) ajar baik kamu . Syariat luas seluruh , cakup segala aspek hidup , susun atur . Ianya cara selesai hadap ummah . , bidangkuasa hakim luas seluruh . laksana hendak ayat , maka ianya perlu wujud institusi hakim nali  al-qadha  ntuk selesai balah pihak . Abd Karim Zaydan ( 2002 ) takrif al-qadha jatuh hukum . istilah makna hukum sengketa undang cara tentu . maksud cara tentu cara dakwa , atur syarat harus diopatuhi cara mmebuktikan hak tolak dakwa . Asas cara ini jatuh hukum putus balah syariat . Tatkala Melaka mula jajah Portugis 1511 1641 kemudian ambil alih duduk Melaka 130 tahun kemudian serah Inggeris 1824 . 24 Ogos 1511 , Portugis tawan melayu Melaka Melaka akhir Mahmud Syah akhir lari diri Kampar mangkat sana . duduk Portugis , laksana Murtad Jajah Portugues Inquistition . tukar jajah keras zalim . Portugis , Sepanyol amal Spanih . ini , Filipina dahulu wilayah Seludong tukar Kristian . perintah Portugis , gabenor Portugis lantik perintah Melaka . bantu Ovidor ( ) , Viador ( ) paderi . sandang Portugis . Portugis tubuh . libat sivil jenayah bicara . Tadbir Portugis lantik warganegara muka majistret beri putus tikai , rayu , muka ( Sejarah Hakim Melaka , 2016 ) . orang lari diri Kota Melaka tubuh perintah tempat duduk ada . Tempat bebas Portugis . , hakim amal . orang Melayu waris tinggal Sultan Melayu Melaka . tokoh pengaruh lantik alim ulama lantik kadhi . Kadhi jadi jalan fungsi hakim . jajah , dekat berbeza buat . sifat . surau benar bina . sifat ini , institusi adil mula 16 tapak Kota Melaka . Institusi hakim letak tadbir , maka sebab hakim amal . hairanlah rata tua Melaka bina perintah Kampung , Majid Kampung Keling Tengkera . 1824 , serah Melaka Inggeris 1826 , Melaka satu Pulau tadbir Inggeris nama Selat . perintah British , institusi hakim letak hierarki British Kadhi letak sekali . makna keluar Kadhi rayu British . amal British sebab institusi hakim hapus halus hilang ciri . Inggeris kenal Piagam Adil atau Charters 1885 . Semua tuju kesah pakai undang Inggeris sisih undang undang . 1990 , tadbir Syariah pisah Syariah hakim bebas . Istilah Kadhi guna tukar Syariah tuju naik imej institusi hakim . Syariah Melaka lapis Rayu Syariah , Syariah . 1998 , Hakim Syariah Melaka tubuh gunasama samping , Pulau , , Sembilan , Selangor Lis . Tubuh Hakim Syariah Melaka jadi Syariah cekap fungsi tanding ( Ruzita Ali , 2018 ) . lancar urus selesai pihak Syariah Melaka , 1996 , kaji amal sulh Syariah bincang Hal Ehwal Hakim Syariah Hakim Syariah Melaka . bincang , Sulh tubuh 13 2000 . Sulh mula tubuh Melaka 2002 ( Ridhuan , 2018 ) . Sulh main peran cepat kes kes selesai tuju tika . Sulh prosiding jalan Sulh pegaai tindak tika . selesai cepat hadir bicara penuh . SIMPUL sorot sejarah masuk Melayu , suatu kembang Melayu hati paksa . tumpah darah paksa Melayu peluk . 17 terap unsur islam perintah baginda gubal undang ras hukum syarak mazhab syafie sulam atur adat Melayu ubah suai . Senario begini terus ratus sebab undang darah daging Melayu , sehingga Portugis jajah Melaka . negeri Melayu tempias Inggeris mula jajah Pulau apabial Inggeris gubal Piagam Adil kesah guna Inggeris Ekuiti tubuh menguatkuasakan undang . Natijah , skop undang dahulu negara undang , cakup hal ehwal keluarga peribadi . Ianya lihat Inggeris gubal undang khusus . Kemudian Ordinan 1948 lulus , singkir Syariah hierarki hakim . RUJUK Abdulmalik Abdulkarim Amrullah ( HAMKA ) ( 2006 ) Sejarah Umat . Edisi . Samat ( 2018 ) : Backgrounds . : : Pustaka Pte . Ltd . ianya USIM . Bahasa Pustaka . Universiti . Aziz ( 2008 ) Lembaga : Isu . : Abd Jalil Borham ( 2002 ) Tadbir Undang Johor . Skudai : Terbit Abd Karim Zaydan ( 2002 ) terjemah Hakim . Batu Caves : Pustaka Haji Ibrahim ( 1989 ) Islamic Ibrahim & Ahilemah Joned ( 1995 ) Malaysian . : : Anaylis dlm IIUM 1 : 2 hlm 1 - 10 . Majid . Bahasa Pustaka . Salleh ( 1986 )  Elements Malaysian  dlm Suffian , H P & Trindade ( ed . ) , 1978 . Mohamed , 1957 - 1977 . : Oxford . Zaini Yusnita et ( 2012 ) Antar Undang . KUIS : Undang . Bahasa Pustaka . Kontemporari . Terbit Universiti ( UPENA ) : uitm , Fairuzah Hj Basri . 2008 . Tamadun Tamadun Melayu : Kembang Mahayudin Hj Yahaya ( 2001 ) Melayu . Pustaka : Naquib al-attas ( 1969 ) Islamization Mahmood Zuhdi Abd Majid ( 1997 ) Antar Undang . Malay-Indonesian . Lupur : Bahasa Pustaka . : Terbit Universiti Malaya . 18 Hisham Kamal ( 2007 ) Undang dlmsumber Undang Undang : Artikel Pilih . Jilid 2 . : Bahasa Pustaka . Omar lwn [ 1988 ] 2 MLJ 55 . Ramah lwn Laton ( 1927 ) 6 FMSLR 128 . TEMUBUAL Temubual Muhammad Ridhuan Yusof Selidik syariahnegeri Melaka 17 April 2018 tempat Hakim Syariah Melaka . Temubual Ruzita Ali Sulh Syariah Melaka 17 April 2018 tempat Hakim Syariah Melaka . 19